首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 釋Thích 要Yếu 鈔Sao 卷quyển 第đệ 三tam

長trường/trưởng 水thủy 沙Sa 門Môn 。 懷hoài 遠viễn 。 錄lục 。

二nhị 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 二nhị 初sơ 責trách 躬cung 遭tao 難nạn/nan 。

△# 請thỉnh 益ích 則tắc 起khởi 者giả 彼bỉ 文văn 云vân 侍thị 坐tọa 於ư 先tiên 生sanh 先tiên 生sanh 問vấn 焉yên 終chung 則tắc 對đối 請thỉnh 業nghiệp 則tắc 起khởi 請thỉnh 益ích 則tắc 起khởi 注chú 云vân 益ích 謂vị 受thọ 說thuyết 未vị 了liễu 欲dục 師sư 更cánh 明minh 也dã 。

△# 更cánh 端đoan 則tắc 起khởi 者giả 彼bỉ 云vân 侍thị 坐tọa 於ư 君quân 子tử 君quân 子tử 問vấn 更cánh 端đoan 則tắc 起khởi 而nhi 對đối 注chú 云vân 謂vị 異dị 問vấn 之chi 端đoan 倪nghê 故cố 敬kính 而nhi 起khởi 對đối 也dã 。

△# 儒nho 有hữu 居cư 與dữ 汝nhữ 言ngôn 者giả 論luận 語ngữ 孝hiếu 經kinh 皆giai 有hữu 斯tư 語ngữ 。

△# 從tùng 法pháp 空không 體thể 者giả 表biểu 法pháp 說thuyết 也dã 即tức 不bất 動động 真chân 際tế 示thị 十thập 界giới 身thân 普phổ 益ích 眾chúng 生sanh 也dã 。

△# 肉nhục 袒đản 者giả 即tức 西tây 國quốc 以dĩ 卑ty 見kiến 尊tôn 之chi 禮lễ 也dã 。

△# 覆phú 左tả 露lộ 右hữu 者giả 表biểu 覆phú 權quyền 顯hiển 實thật 也dã 。

△# 荷hà 大đại 法pháp 等đẳng 者giả 荷hà 即tức 擔đảm 荷hà 也dã 自tự 證chứng 非phi 權quyền 非phi 實thật 之chi 理lý 即tức 是thị 自tự 荷hà 也dã 能năng 起khởi 而nhi 權quyền 而nhi 實thật 之chi 化hóa 即tức 荷hà 他tha 也dã 今kim 阿A 難Nan 自tự 荷hà 荷hà 他tha 同đồng 入nhập 祕bí 密mật 藏tạng 中trung 非phi 重trọng 擔đảm 耶da 。

△# 胡hồ 跪quỵ 者giả 効hiệu 胡hồ 人nhân 而nhi 跪quỵ 也dã 。

△# 地địa 能năng 生sanh 養dưỡng 萬vạn 物vật 故cố 表biểu 理lý 也dã 。

△# 合hợp 掌chưởng 表biểu 權quyền 實thật 相tướng 即tức 也dã 。

△# 冥minh 符phù 契khế 合hợp 也dã 。

△# 俾tỉ 悟ngộ 入nhập 者giả 智trí 度độ 大đại 海hải 信tín 為vi 能năng 入nhập 。

△# 斛hộc 飯phạn 子tử 者giả 斛hộc 飯phạn 即tức 淨tịnh 飯phạn 次thứ 弟đệ 也dã 然nhiên 有hữu 經kinh 中trung 又hựu 云vân 阿A 難Nan 是thị 白Bạch 飯Phạn 王Vương 子tử 故cố 彼bỉ 文văn 云vân 尼ni 休hưu 王vương 有hữu 四tứ 子tử 一nhất 名danh 淨Tịnh 飯Phạn 。 王vương 有hữu 二nhị 子tử 一nhất 名danh 悉tất 達đạt 二nhị 名danh 難Nan 陀Đà 。 二nhị 名danh 白Bạch 飯Phạn 。 王vương 亦diệc 二nhị 子tử 一nhất 名danh 阿A 難Nan 二nhị 名danh 調Điều 達Đạt 三tam 名danh 斛Hộc 飯Phạn 。 王vương 亦diệc 二nhị 子tử 一nhất 名danh 摩ma 訶ha 男nam 二nhị 名danh 阿A 那Na 律Luật 四tứ 名danh 耳nhĩ 露lộ 飯phạn 王vương 亦diệc 二nhị 子tử 一nhất 名danh 跋bạt 提đề 二nhị 名danh 婆bà 敷phu 各các 隨tùy 經kinh 論luận 出xuất 也dã 。

△# 見kiến 惑hoặc 除trừ 者giả 已dĩ 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 惑hoặc 得đắc 初sơ 果quả 也dã 此thử 惑hoặc 能năng 障chướng 見kiến 道đạo 故cố 云vân 見kiến 惑hoặc 即tức 真chân 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 之chi 惑hoặc 也dã 又hựu 見kiến 即tức 是thị 惑hoặc 因nhân 邪tà 起khởi 見kiến 故cố 。

△# 俱câu 生sanh 在tại 者giả 猶do 有hữu 十thập 使sử 思tư 三tam 界giới 分phân 為vi 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 斷đoạn 之chi 此thử 惑hoặc 障chướng 於ư 修tu 道Đạo 以dĩ 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 分phân 為vi 九cửu 地địa 欲dục 界giới 一nhất 地địa 自tự 分phần/phân 九cửu 品phẩm 謂vị 上thượng 上thượng 品phẩm 能năng 閏nhuận 兩lưỡng 反phản 生sanh 死tử 上thượng 中trung 上thượng 下hạ 中trung 上thượng 各các 閏nhuận 一nhất 反phản 生sanh 死tử 中trung 中trung 中trung 下hạ 共cộng 閏nhuận 一nhất 反phản 生sanh 死tử 下hạ 上thượng 下hạ 中trung 下hạ 下hạ 共cộng 閏nhuận 一nhất 反phản 生sanh 死tử 此thử 九cửu 品phẩm 共cộng 閏nhuận 七thất 反phản 生sanh 死tử 。 即tức 七thất 往vãng 天thiên 上thượng 。 七thất 來lai 人nhân 間gian 。 若nhược 斷đoạn 前tiền 六lục 品phẩm 盡tận 證chứng 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 斷đoạn 下hạ 三tam 品phẩm 盡tận 證chứng 那na 含hàm 果quả 餘dư 有hữu 色sắc 界giới 四tứ 地địa 謂vị 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 三tam 禪thiền 四tứ 禪thiền 無vô 色sắc 界giới 四tứ 。 地địa 空không 處xứ 識thức 處xứ 無vô 處xứ 有hữu 處xứ 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 地địa 地địa 各các 分phần/phân 九cửu 品phẩm 八bát 地địa 共cộng 有hữu 七thất 十thập 二nhị 。 品phẩm 若nhược 斷đoạn 盡tận 即tức 證chứng 羅La 漢Hán 也dã 。

△# 大đại 教giáo 所sở 指chỉ 示thị 處xứ 者giả 即tức 一nhất 實thật 相tướng 印ấn 也dã 即tức 今kim 經kinh 所sở 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 理lý 也dã 有hữu 本bổn 作tác 詣nghệ 字tự 者giả 詣nghệ 至chí 也dã 即tức 不bất 知tri 真chân 際tế 至chí 極cực 處xứ 也dã 。

▲# 二nhị 請thỉnh 示thị 修tu 行hành 。

△# 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 者giả 教giáo 能năng 詮thuyên 定định 即tức 教giáo 為vi 定định 之chi 路lộ 也dã 定định 能năng 顯hiển 理lý 即tức 定định 為vi 理lý 之chi 路lộ 也dã 今kim 請thỉnh 說thuyết 妙diệu 定định 即tức 因nhân 教giáo 為vi 路lộ 而nhi 得đắc 發phát 定định 即tức 奢Xa 摩Ma 他Tha 之chi 路lộ 若nhược 即tức 指chỉ 定định 為vi 路lộ 是thị 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 即tức 路lộ 單đơn 言ngôn 止chỉ 者giả 圓viên 融dung 之chi 定định 即tức 一nhất 具cụ 三tam 也dã 。

△# 阿a 闡xiển 提đề 此thử 云vân 無vô 信tín 根căn 亦diệc 飜phiên 無vô 欲dục 謂vị 不bất 樂nhạo 欲dục 涅Niết 槃Bàn 也dã 由do 無vô 信tín 故cố 不bất 能năng 成thành 就tựu 。 善thiện 法Pháp 故cố 曰viết 焚phần 燒thiêu 善thiện 根căn 故cố 知tri 萬vạn 善thiện 以dĩ 信tín 為vi 首thủ 是thị 入nhập 法pháp 之chi 根căn 本bổn 眾chúng 行hành 之chi 先tiên 容dung 華hoa 嚴nghiêm 云vân 信tín 為vi 道Đạo 源nguyên 功công 德đức 母mẫu 長trưởng 養dưỡng 一nhất 切thiết 。 諸chư 善thiện 法Pháp 左tả 傳truyền 云vân 信tín 不bất 由do 喪táng 質chất (# 智trí 音âm 無vô 益ích 也dã 。 苟cẩu 有hữu 明minh 信tín 澗giản 溪khê 沼chiểu 沚# 之chi 芼# 蘋# 繁phồn 薀# 藻tảo 之chi 菜thái 潢# 汗hãn 行hành 潦lạo 之chi 水thủy 可khả 以dĩ 薦tiến 於ư 神thần 明minh 可khả 以dĩ 羞tu 於ư 王vương 公công 今kim 此thử 人nhân 撥bát 棄khí 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 因nhân 果quả 永vĩnh 滅diệt 善thiện 根căn 故cố 曰viết 闡xiển 提đề 亦diệc 飜phiên 多đa 貪tham 謂vị 貪tham 樂nhạo 生sanh 死tử 不bất 求cầu 出xuất 離ly 也dã 。

△# 五ngũ 體thể 表biểu 五ngũ 蘊uẩn 。

△# 地địa 表biểu 實thật 理lý 即tức 表biểu 以dĩ 智trí 照chiếu 五ngũ 蘊uẩn 空không 證chứng 圓viên 常thường 理lý 也dã 。

△# 翹kiều 佇trữ 者giả 翹kiều 懸huyền 也dã 佇trữ 待đãi 也dã 懸huyền 懸huyền 待đãi 望vọng 如Như 來Lai 如Như 來Lai 慈từ 音âm 開khai 示thị 誨hối 教giáo 也dã 。

二nhị 如Như 來Lai 現hiện 瑞thụy 。

△# 法pháp 利lợi 者giả 將tương 示thị 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 無vô 上thượng 法pháp 利lợi 也dã 。

△# 聲thanh 色sắc 用dụng 中trung 無vô 非phi 智trí 體thể 者giả 聲thanh 色sắc 之chi 用dụng 皆giai 從tùng 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 顯hiển 發phát 故cố 得đắc 若nhược 聲thanh 若nhược 色sắc 當đương 處xứ 絕tuyệt 待đãi 全toàn 是thị 本bổn 智trí 即tức 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 無vô 非phi 中trung 道đạo 古cổ 師sư 云vân 用dụng 則tắc 波ba 騰đằng 鼎đỉnh 沸phí 全toàn 真chân 體thể 以dĩ 運vận 行hành 。

△# 種chủng 種chủng 者giả 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 表biểu 眾chúng 德đức 也dã 。

△# 三tam 世thế 間gian 者giả 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 器khí 世thế 間gian 佛Phật 為vi 總tổng 化hóa 之chi 主chủ 故cố 曰viết 佛Phật 世thế 間gian 也dã 。

△# 不bất 離ly 本bổn 覺giác 者giả 迷mê 本bổn 覺giác 故cố 為vi 三tam 世thế 間gian 世thế 間gian 無vô 性tánh 即tức 是thị 本bổn 覺giác 也dã 。

△# 無vô 明minh 堅kiên 厚hậu 土thổ 石thạch 成thành 形hình 者giả 無vô 明minh 堅kiên 厚hậu 似tự 土thổ 石thạch 之chi 堅kiên 確xác 也dã 又hựu 內nội 由do 堅kiên 執chấp 外ngoại 感cảm 土thổ 石thạch 之chi 形hình 智trí 定định 鎔dong 時thời 無vô 不bất 亡vong 泯mẫn 百bách 年niên 之chi 暗ám 一nhất 燈đăng 盡tận 除trừ 。

△# 拔bạt 除trừ 也dã 。

△# 六lục 種chủng 如như 華hoa 嚴nghiêm 者giả 謂vị 吼hống 擊kích 震chấn 起khởi 動động 踊dũng 一nhất 一nhất 各các 三tam 吼hống 徧biến 吼hống 等đẳng 徧biến 吼hống 餘dư 皆giai 倣# 此thử 即tức 十thập 八bát 變biến 也dã 。

△# 六lục 情tình 妄vọng 隔cách 等đẳng 者giả 由do 眾chúng 生sanh 六lục 情tình 妄vọng 隔cách 故cố 外ngoại 感cảm 國quốc 土độ 差sai 別biệt 本bổn 智trí 或hoặc 融dung 詎cự 能năng 隔cách 別biệt 故cố 曰viết 開khai 現hiện 或hoặc 可khả 六lục 根căn 取thủ 境cảnh 各các 各các 分phần/phân 限hạn 所sở 謂vị 聽thính 不bất 出xuất 聲thanh 。 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 等đẳng 似tự 國quốc 土độ 之chi 殊thù 形hình 也dã 一nhất 相tương/tướng 若nhược 反phản 六lục 用dụng 通thông 同đồng 似tự 國quốc 土độ 開khai 現hiện 也dã 。

△# 誰thùy 為vi 自tự 他tha 者giả 智trí 起khởi 則tắc 物vật 物vật 咸hàm 真chân 理lý 顯hiển 乃nãi 高cao 下hạ 無vô 別biệt 。

△# 因nhân 果quả 不bất 二nhị 者giả 九cửu 界giới 即tức 佛Phật 界giới 也dã 。

△# 無vô 明minh 即tức 明minh 者giả 迷mê 之chi 生sanh 死tử 無vô 窮cùng 。 悟ngộ 即tức 廓khuếch 爾nhĩ 解giải 脫thoát 迷mê 則tắc 三tam 道đạo 流lưu 轉chuyển 悟ngộ 則tắc 果quả 中trung 勝thắng 用dụng 又hựu 三tam 千thiên 在tại 理lý 同đồng 名danh 無vô 明minh 三tam 千thiên 果quả 成thành 咸hàm 稱xưng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 云vân 皆giai 住trụ 本bổn 國quốc 。 然nhiên 今kim 現hiện 土thổ 土thổ 是thị 寂tịch 光quang 以dĩ 表biểu 大đại 眾chúng 將tương 取thủ 三tam 德đức 真chân 土thổ 以dĩ 此thử 經Kinh 正chánh 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 三tam 德đức 妙diệu 常thường 故cố 也dã 七thất 既ký 如như 是thị 身thân 亦diệc 非phi 低đê 尊tôn 特đặc 說thuyết 經Kinh 無vô 所sở 惑hoặc 也dã 。

△# 第đệ 三tam 末mạt 經kinh 是thị 此thử 所sở 表biểu 者giả 下hạ 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 諸chư 所sở 有hữu 物vật 。 皆giai 即tức 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 心tâm 精tinh 徧biến 圓viên 含hàm 累lũy/lụy/luy 十thập 方phương 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 了liễu 然nhiên 自tự 知tri 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 等đẳng 。

三tam 正chánh 為vi 開khai 示thị 三tam 初sơ 總tổng 斥xích 不bất 了liễu 。

△# 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 者giả 此thử 無vô 常thường 計kế 常thường 。 不bất 樂nhạo 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 此thử 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 著trước 榮vinh 四tứ 倒đảo 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 本bổn 具cụ 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 而nhi 但đãn 著trước 無vô 常thường 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 我ngã 無vô 淨tịnh 之chi 枯khô 四tứ 倒đảo 也dã 。

△# 無vô 始thỉ 無vô 明minh 等đẳng 者giả 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 法pháp 牽khiên 生sanh 分phân 別biệt 事sự 識thức 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 網võng 以dĩ 為vi 種chủng 。

△# 種chủng 必tất 有hữu 果quả 者giả 由do 貪tham 愛ái 煩phiền 惱não 為vi 能năng 熏huân 本bổn 識thức 為vi 所sở 熏huân 故cố 得đắc 業nghiệp 惑hoặc 種chủng 子tử 起khởi 成thành 現hiện 行hành 蓋cái 是thị 過quá 去khứ 造tạo 業nghiệp 為vi 因nhân 招chiêu 感cảm 現hiện 今kim 苦khổ 報báo 為vi 果quả 於ư 苦khổ 果quả 身thân 中trung 又hựu 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 因nhân 招chiêu 引dẫn 當đương 來lai 苦khổ 果quả 故cố 云vân 子tử 子tử 相tương 生sanh 等đẳng 斯tư 則tắc 過quá 去khứ 二nhị 支chi 因nhân 現hiện 在tại 五ngũ 支chi 果quả 現hiện 在tại 三tam 支chi 因nhân 未vị 來lai 二nhị 支chi 果quả 三tam 世thế 輪luân 迴hồi 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 如như 線tuyến 貫quán 珠châu 也dã 。

△# 經Kinh 云vân 即tức 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 也dã 本bổn 識thức 為vi 法pháp 因nhân 諸chư 法pháp 即tức 為vi 果quả 此thử 諸chư 法pháp 必tất 依y 藏tạng 本bổn 識thức 中trung 故cố 曰viết 諸chư 法pháp 於ư 識thức 藏tạng 由do 諸chư 法pháp 作tác 本bổn 識thức 因nhân 本bổn 識thức 得đắc 生sanh 即tức 為vi 果quả 此thử 本bổn 識thức 必tất 依y 藏tạng 諸chư 法pháp 中trung 故cố 曰viết 藏tạng 於ư 法pháp 亦diệc 然nhiên 此thử 則tắc 本bổn 識thức 能năng 為vi 諸chư 法pháp 。 因nhân 亦diệc 為vi 諸chư 法pháp 果quả 諸chư 法pháp 能năng 作tác 本bổn 識thức 因nhân 亦diệc 為vi 本bổn 識thức 果quả 故cố 云vân 更cánh 互hỗ 為vi 果quả 性tánh 亦diệc 常thường 為vi 因nhân 性tánh 也dã 一nhất 蔀# 生sanh 三tam 子tử 喻dụ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 不bất 相tương 離ly 也dã 起khởi 惑hoặc 必tất 造tạo 業nghiệp 業nghiệp 必tất 招chiêu 苦khổ 理lý 如như 然nhiên 也dã 起khởi 信tín 云vân 動động 則tắc 有hữu 苦khổ 果quả 不bất 離ly 因nhân 。

△# 五ngũ 道đạo 即tức 三tam 途đồ 人nhân 天thiên 。

△# 心tâm 行hành 理lý 外ngoại 者giả 背bối/bội 中trung 道đạo 故cố 迦Ca 葉Diếp 云vân 我ngã 等đẳng 自tự 此thử 已dĩ 前tiền 皆giai 名danh 邪tà 見kiến 人nhân 。

△# 殺sát 者giả 能năng 殺sát 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 故cố 。

△# 通thông 途đồ 即tức 大đại 達đạt 也dã 即tức 失thất 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 路lộ 也dã 二nhị 乘thừa 教giáo 理lý 迂# 僻tích 故cố 云vân 幽u 徑kính 。

▲# 初sơ 示thị 妄vọng 源nguyên 。

△# 無vô 始thỉ 者giả 無vô 初sơ 始thỉ 也dã 從tùng 來lai 未vị 曾tằng 悟ngộ 故cố 說thuyết 妄vọng 無vô 始thỉ 斯tư 七thất 種chủng 生sanh 死tử 中trung 名danh 流lưu 來lai 生sanh 死tử 此thử 不bất 可khả 窮cùng 詰cật 初sơ 際tế 。

△# 攀phàn 緣duyên 者giả 攀phàn 外ngoại 六lục 塵trần 於ư 內nội 分phân 別biệt 也dã 下hạ 云vân 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 。 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 造tạo 業nghiệp 受thọ 報báo 塵trần 沙sa 劫kiếp 波ba 莫mạc 能năng 遏át 絕tuyệt 者giả 無vô 不bất 由do 此thử 。 攀phàn 緣duyên 妄vọng 想tưởng 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 保bảo 愛ái 此thử 法pháp 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 深thâm 為vi 誤ngộ 也dã 經Kinh 云vân 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 。 勝thắng 過quá 涅Niết 槃Bàn 我ngã 亦diệc 說thuyết 為vi 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 何hà 況huống 執chấp 此thử 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 為vi 身thân 心tâm 也dã 。

△# 吁hu 歎thán 聲thanh 也dã 然nhiên 則tắc 法pháp 無vô 彼bỉ 此thử 得đắc 失thất 在tại 人nhân 如như 人nhân 覽lãm 鏡kính 不bất 觀quán 鏡kính 體thể 團đoàn 圓viên 內nội 外ngoại 明minh 潔khiết 卻khước 取thủ 像tượng 之chi 去khứ 來lai 以dĩ 為vi 鏡kính 者giả 誤ngộ 之chi 甚thậm 矣hĩ 今kim 所sở 斥xích 者giả 有hữu 斯tư 人nhân 也dã 苟cẩu 能năng 體thể 像tượng 是thị 全toàn 鏡kính 之chi 像tượng 則tắc 無vô 像tượng 而nhi 不bất 是thị 於ư 鏡kính 鏡kính 是thị 全toàn 像tượng 之chi 鏡kính 則tắc 無vô 鏡kính 而nhi 不bất 具cụ 於ư 像tượng 此thử 則tắc 法Pháp 界Giới 圓viên 融dung 本bổn 來lai 俱câu 現hiện 即tức 是thị 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 方phương 見kiến 佛Phật 之chi 本bổn 懷hoài 方phương 免miễn 偏thiên 指chỉ 之chi 失thất 方phương 於ư 行hành 者giả 不bất 遠viễn 而nhi 得đắc 矣hĩ 。

▲# 二nhị 示thị 真chân 源nguyên 初sơ 正chánh 示thị 。

△# 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 者giả 性tánh 德đức 三tam 因nhân 也dã 無vô 始thỉ 者giả 本bổn 具cụ 也dã 本bổn 有hữu 性tánh 了liễu 因nhân 故cố 云vân 菩Bồ 提Đề 本bổn 具cụ 性tánh 緣duyên 因nhân 故cố 云vân 涅Niết 槃Bàn 本bổn 具cụ 性tánh 正chánh 因nhân 故cố 云vân 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 如như 斯tư 三tam 德đức 性tánh 本bổn 具cụ 足túc 非phi 新tân 非phi 故cố 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 但đãn 迷mê 時thời 全toàn 修tu 在tại 性tánh 故cố 即tức 三tam 道đạo 流lưu 轉chuyển 悟ngộ 則tắc 全toàn 性tánh 成thành 修tu 故cố 則tắc 果quả 中trung 勝thắng 用dụng 豈khởi 同đồng 權quyền 宗tông 說thuyết 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 無vô 常thường 耶da 。

△# 識thức 精tinh 者giả 精tinh 者giả 揀giản 麤thô 為vi 義nghĩa 即tức 梨lê 耶da 也dã 然nhiên 此thử 識thức 體thể 即tức 是thị 無vô 常thường 。 故cố 曰viết 元nguyên 明minh 又hựu 識thức 精tinh 者giả 心tâm 性tánh 也dã 。

△# 能năng 生sanh 者giả 由do 斯tư 理lý 性tánh 三tam 德đức 不bất 守thủ 自tự 性tánh 隨tùy 其kỳ 染nhiễm 緣duyên 成thành 九cửu 界giới 法pháp 事sự 法pháp 既ký 起khởi 真chân 性tánh 即tức 隱ẩn 而nhi 不bất 彰chương 故cố 曰viết 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 如như 迷mê 東đông 為vi 西tây 東đông 即tức 為vi 西tây 所sở 覆phú 也dã 。

△# 對đối 法pháp 經kinh 即tức 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 經kinh 也dã 。

△# 界giới 者giả 性tánh 也dã 。

△# 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 。 者giả 十thập 界giới 所sở 依y 故cố 故cố 起khởi 信tín 云vân 所sở 言ngôn 法Pháp 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 是thị 心tâm 則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 此thử 心tâm 若nhược 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 即tức 有hữu 六lục 道đạo 依y 正chánh 之chi 法pháp 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 即tức 有hữu 涅Niết 槃Bàn 三tam 德đức 之chi 法pháp 。

▲# 二nhị 斥xích 迷mê 。

△# 含hàm 褁# 無vô 餘dư 者giả 寂tịch 照chiếu 含hàm 空không 故cố 也dã 華hoa 嚴nghiêm 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 國quốc 土độ 三tam 世thế 悉tất 在tại 無vô 有hữu 餘dư 。

△# 日nhật 用dụng 罔võng 知tri 者giả 易dị 曰viết 百bá 姓tánh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 。

△# 持trì 珠châu 乞khất 丐cái 者giả 妙diệu 經Kinh 云vân 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 至chí 親thân 友hữu 家gia 。 是thị 時thời 親thân 友hữu 。 官quan 事sự 當đương 行hành 。 以dĩ 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 繫hệ 其kỳ 衣y 裏lý 。 是thị 人nhân 醉túy 臥ngọa 都đô 不bất 覺giác 知tri 。 往vãng 至chí 貧bần 里lý 。 求cầu 乞khất 衣y 食thực 等đẳng 彼bỉ 明minh 結kết 緣duyên 下hạ 種chủng 之chi 後hậu 為vi 無vô 明minh 酒tửu 醉túy 脫thoát 著trước 二nhị 乘thừa 馳trì 流lưu 五ngũ 道đạo 自tự 亡vong 法Pháp 財tài 不bất 能năng 取thủ 用dụng 此thử 明minh 本bổn 有hữu 當đương 心tâm 不bất 能năng 認nhận 得đắc 抂cuồng 入nhập 諸chư 趣thú 也dã 。

△# 懷hoài 寶bảo 迷mê 邦bang 者giả 論luận 語ngữ 中trung 文văn 陽dương 貨hóa 謂vị 孔khổng 子tử 曰viết 來lai 予# 與dữ 爾nhĩ 言ngôn 曰viết 懷hoài 其kỳ 寶bảo 而nhi 迷mê 其kỳ 邦bang 可khả 謂vị 仁nhân 乎hồ 曰viết 不bất 可khả 好hảo 從tùng 事sự 而nhi 亟# 失thất 時thời 可khả 謂vị 知tri 乎hồ 曰viết 不bất 可khả 日nhật 月nguyệt 逝thệ 矣hĩ 歲tuế 不bất 我ngã 與dữ 孔khổng 子tử 曰viết 諾nặc 吾ngô 將tương 仕sĩ 矣hĩ 意ý 謂vị 孔khổng 子tử 有hữu 才tài 知tri 而nhi 不bất 仕sĩ 是thị 懷hoài 其kỳ 寶bảo 也dã 善thiện 於ư 治trị 國quốc 之chi 道đạo 不bất 執chấp 政chánh 事sự 是thị 迷mê 其kỳ 邦bang 也dã 意ý 欲dục 夫phu 子tử 仕sĩ 我ngã 故cố 答đáp 曰viết 諾nặc 吾ngô 將tương 仕sĩ 矣hĩ 今kim 借tá 彼bỉ 語ngữ 以dĩ 況huống 本bổn 有hữu 圓viên 常thường 之chi 性tánh 而nhi 不bất 認nhận 取thủ 卻khước 自tự 流lưu 迸bính 五ngũ 道đạo 栖tê 栖tê 不bất 及cập 誰thùy 之chi 過quá 歟# 。

△# 躓chí 困khốn 也dã 。

二nhị 正chánh 權quyền 真chân 妄vọng 中trung 四tứ 別biệt 推thôi 心tâm 見kiến 。

△# 汝nhữ 目mục 可khả 見kiến 。 者giả 疏sớ/sơ 二nhị 解giải 一nhất 以dĩ 目mục 為vi 所sở 見kiến 意ý 云vân 汝nhữ 目mục 在tại 汝nhữ 面diện 上thượng 顯hiển 然nhiên 令linh 我ngã 可khả 見kiến 二nhị 以dĩ 目mục 為vi 能năng 見kiến 故cố 云vân 目mục 實thật 可khả 見kiến 我ngã 奉phụng 相tương/tướng 。

△# 固cố 執chấp 既ký 深thâm 者giả 自tự 無vô 始thỉ 來lai 確xác 執chấp 此thử 心tâm 為vì 己kỷ 心tâm 性tánh 沙sa 數số 算toán 之chi 不bất 及cập 故cố 曰viết 河hà 沙sa 叵phả 算toán 。

△# 相tương/tướng 想tưởng 者giả 相tương/tướng 即tức 六lục 塵trần 想tưởng 即tức 分phân 別biệt 妄vọng 心tâm 第đệ 六lục 識thức 也dã 此thử 是thị 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 家gia 之chi 想tưởng 也dã 。

△# 惑hoặc 者giả 迷mê 也dã 相tương/tướng 起khởi 性tánh 隱ẩn 故cố 云vân 惑hoặc 汝nhữ 真chân 性tánh 。 然nhiên 全toàn 所sở 覆phú 為vi 能năng 迷mê 也dã 。

△# 嫡đích 生sanh 者giả 正chánh 后hậu 所sở 生sanh 也dã 又hựu 嫡đích 親thân 也dã 非phi 螟minh 蛉linh 也dã 。

二nhị 顯hiển 示thị 真chân 心tâm 疏sớ/sơ 二nhị 初sơ 示thị 心tâm 體thể 。

△# 真chân 心tâm 之chi 體thể 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 者giả 體thể 量lượng 也dã 。

△# 非phi 妄vọng 非phi 真chân 絕tuyệt 言ngôn 離ly 相tương/tướng 者giả 離ly 過quá 也dã 。

△# 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 等đẳng 體thể 德đức 也dã 。

△# 非phi 妄vọng 非phi 真chân 者giả 是thị 非phi 雙song 絕tuyệt 也dã 中trung 論luận 云vân 若nhược 法pháp 為vi 待đãi 成thành 是thị 法pháp 還hoàn 成thành 待đãi 等đẳng 下hạ 云vân 言ngôn 妄vọng 顯hiển 諸chư 真chân 。 妄vọng 真chân 同đồng 二nhị 妄vọng 等đẳng 。

△# 絕tuyệt 言ngôn 等đẳng 者giả 論luận 云vân 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 下hạ 云vân 非phi 風phong 非phi 火hỏa 非phi 六lục 根căn 非phi 十thập 八bát 界giới 。 非phi 智trí 非phi 識thức 等đẳng 斯tư 則tắc 口khẩu 談đàm 辭từ 喪táng 心tâm 緣duyên 慮lự 亡vong 也dã 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 等đẳng 起khởi 信tín 論luận 也dã 。

△# 世thế 間gian 即tức 六lục 凡phàm 。

△# 出xuất 世thế 即tức 四tứ 聖thánh 此thử 則tắc 十thập 界giới 依y 正chánh 不bất 離ly 自tự 心tâm 也dã 下hạ 云vân 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 因nhân 果quả 微vi 塵trần 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。 又hựu 云vân 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。

▲# 初sơ 舉cử 義nghĩa 標tiêu 門môn 。

△# 三tam 大đại 者giả 體thể 相tướng 用dụng 也dã 。

△# 二nhị 門môn 者giả 即tức 真Chân 如Như 生sanh 滅diệt 也dã 此thử 二nhị 門môn 即tức 寂tịch 照chiếu 二nhị 法pháp 照chiếu 故cố 三tam 千thiên 俱câu 假giả 無vô 一nhất 法pháp 而nhi 不bất 立lập 寂tịch 故cố 法pháp 爾nhĩ 空không 中trung 是thị 法pháp 咸hàm 泯mẫn 寂tịch 照chiếu 平bình 等đẳng 即tức 是thị 一nhất 心tâm 初sơ 真Chân 如Như 門môn 即tức 一nhất 心tâm 之chi 體thể 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 也dã 即tức 泯mẫn 相tương/tướng 顯hiển 實thật 門môn 唯duy 就tựu 理lý 說thuyết 即tức 頓đốn 教giáo 義nghĩa 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 到đáo 此thử 門môn 中trung 無vô 不bất 真chân 實thật 。 如như 眾chúng 器khí 到đáo 於ư 燄diệm 爐lô 咸hàm 成thành 一nhất 體thể 然nhiên 一nhất 言ngôn 真Chân 如Như 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 依y 言ngôn 真Chân 如Như 即tức 以dĩ 言ngôn 說thuyết 詮thuyên 辨biện 真Chân 如Như 之chi 相tướng 令linh 人nhân 生sanh 信tín 二nhị 離ly 言ngôn 真Chân 如Như 唯duy 與dữ 觀quán 智trí 相tương 應ứng 。

△# 唯duy 體thể 大đại 者giả 論luận 云vân 是thị 心tâm 真Chân 如Như 相tương/tướng 即tức 示thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 自tự 體thể 義nghĩa 故cố 二nhị 生sanh 滅diệt 門môn 。

△# 彰chương 染nhiễm 淨tịnh 者giả 九cửu 界giới 染nhiễm 佛Phật 界giới 淨tịnh 。

△# 明minh 體thể 用dụng 者giả 非phi 寂tịch 非phi 照chiếu 為vi 體thể 而nhi 寂tịch 而nhi 照chiếu 為vi 用dụng 。

△# 顯hiển 真chân 妄vọng 者giả 諸chư 幻huyễn 滅diệt 盡tận 覺giác 心tâm 不bất 動động 。 名danh 真chân 幻huyễn 相tương/tướng 虗hư 假giả 名danh 妄vọng 。

△# 論luận 因nhân 果quả 者giả 餘dư 塵trần 尚thượng 諸chư 學học 。 明minh 極cực 即tức 如Như 來Lai 。

△# 有hữu 修tu 證chứng 者giả 空không 所sở 空không 滅diệt 。 故cố 名danh 修tu 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 故cố 名danh 證chứng 。

△# 或hoặc 破phá 會hội 者giả 斯tư 是thị 前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 故cố 名danh 破phá 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 會hội 。

▲# 二nhị 會hội 二nhị 相tương/tướng 。

△# 治trị 生sanh 等đẳng 者giả 治trị 生sanh 產sản 業nghiệp 是thị 差sai 別biệt 事sự 法pháp 如như 斯tư 之chi 法pháp 全toàn 真chân 所sở 成thành 法pháp 法pháp 皆giai 妙diệu 故cố 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。

△# 己kỷ 界giới 者giả 即tức 自tự 己kỷ 一nhất 念niệm 也dã 。

△# 眾chúng 生sanh 者giả 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 也dã 。

△# 佛Phật 者giả 究cứu 竟cánh 覺giác 也dã 意ý 顯hiển 己kỷ 之chi 一nhất 念niệm 及cập 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 心tâm 與dữ 諸chư 佛Phật 究cứu 竟cánh 果quả 理lý 實thật 無vô 高cao 下hạ 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 二nhị 別biệt 示thị 經kinh 意ý 二nhị 初sơ 略lược 指chỉ 二nhị 廣quảng 釋thích 三tam 初sơ 通thông 示thị 諸chư 教giáo 然nhiên 根căn 利lợi 鈍độn 執chấp 輕khinh 重trọng 約ước 人nhân 皆giai 通thông 橫hoạnh/hoành 竪thụ (# 云vân 云vân )# 乘thừa 頓đốn 漸tiệm 即tức 約ước 行hành 約ước 理lý 教giáo 權quyền 實thật 即tức 約ước 教giáo 此thử 四tứ 在tại 今kim 經kinh 則tắc 皆giai 圓viên 實thật 。

△# 理lý 須tu 破phá 斥xích 者giả 為vi 執chấp 重trọng/trùng 者giả 破phá 令linh 情tình 盡tận 方phương 辯biện 真chân 妄vọng 如như 何hà 難nạn/nan 正chánh 認nhận 妄vọng 為vi 真chân 若nhược 便tiện 與dữ 指chỉ 為vi 真chân 時thời 即tức 助trợ 彼bỉ 倒đảo 執chấp 益ích 其kỳ 上thượng 慢mạn 以dĩ 但đãn 見kiến 像tượng 猶do 未vị 識thức 鏡kính 故cố 。

△# 苦khổ 藥dược 等đẳng 是thị 尚thượng 書thư 語ngữ 。

△# 瞑minh 眩huyễn 即tức 冥minh 昧muội 發phát 動động 之chi 貌mạo 。

△# 厥quyết 其kỳ 也dã 猶do 良lương 之chi 馬mã 舉cử 搖dao 鞭tiên 影ảnh 即tức 歸quy 正chánh 路lộ 若nhược 駑nô 駘# 之chi 馬mã 徹triệt 骨cốt 方phương 調điều 。

▲# 二nhị 廣quảng 釋thích 相tương/tướng 中trung 初sơ 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 。 實thật 有hữu 體thể 性tánh 是thị 顯hiển 真chân 。

△# 不bất 同đồng 前tiền 塵trần 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 即tức 揀giản 妄vọng 。

▲# 三tam 總tổng 結kết 申thân 歎thán 。

△# 維duy 摩ma 法pháp 華hoa 皆giai 有hữu 此thử 意ý 者giả 然nhiên 法pháp 華hoa 破phá 三tam 顯hiển 一nhất 似tự 破phá 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 是thị 會hội 也dã 淨tịnh 名danh 以dĩ 三tam 破phá 小tiểu 以dĩ 圓viên 斥xích 三tam 即tức 破phá 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 罪tội 性tánh 不bất 在tại 內nội 外ngoại 。 中trung 間gian 亦diệc 不bất 常thường 自tự 有hữu 如như 其kỳ 心tâm 然nhiên 。 罪tội 垢cấu 亦diệc 然nhiên 。 及cập 文Văn 殊Thù 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 等đẳng 並tịnh 是thị 會hội 也dã 。

阿A 難Nan 申thân 疑nghi 中trung 初sơ 發phát 心tâm 修tu 行hành 疑nghi 。

△# 寵sủng 弟đệ 者giả 寵sủng 愛ái 之chi 弟đệ 也dã 。

△# 恆Hằng 沙sa 國quốc 土độ 承thừa 事sự 諸chư 佛Phật 。 等đẳng 即tức 弟đệ 子tử 顯hiển 本bổn 義nghĩa 今kim 經Kinh 法Pháp 華hoa 後hậu 說thuyết 可khả 誠thành 證chứng 也dã 。

△# 難nan 行hành 法Pháp 事sự 。 者giả 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 捐quyên 身thân 折chiết 骨cốt 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 事sự 也dã 。

▲# 疏sớ/sơ 初sơ 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 。

△# 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 菩Bồ 提Đề 智trí 果quả 發phát 心tâm 希hy 求cầu 。 此thử 果quả 即tức 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 也dã 。

△# 不bất 是thị 佛Phật 性tánh 者giả 不bất 是thị 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。

△# 先tiên 有hữu 佛Phật 性tánh 者giả 本bổn 具cụ 正chánh 因nhân 性tánh 也dã 。

△# 何hà 故cố 復phục 有hữu 。 初sơ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 者giả 以dĩ 權quyền 教giáo 修tu 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 也dã 。

△# 佛Phật 言ngôn 下hạ 是thị 佛Phật 順thuận 師sư 子tử 吼hống 問vấn 為vi 赴phó 末mạt 代đại 機cơ 宜nghi 說thuyết 緣duyên 了liễu 性tánh 是thị 無vô 常thường 也dã 此thử 心tâm 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 謝tạ 若nhược 能năng 運vận 運vận 修tu 之chi 不bất 已dĩ 亦diệc 能năng 至chí 於ư 菩Bồ 提Đề 智trí 果quả 涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 果quả 故cố 云vân 亦diệc 能năng 破phá 暗ám 等đẳng 若nhược 實thật 教giáo 說thuyết 本bổn 有hữu 三tam 種chủng 三tam 理lý 元nguyên 徧biến 如như 前tiền 文văn 云vân 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 達đạt 性tánh 成thành 修tu 修tu 三tam 亦diệc 徧biến 欲dục 示thị 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 正chánh 性tánh 且thả 示thị 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 為vi 赴phó 末mạt 代đại 一nhất 類loại 眾chúng 生sanh 。 宜nghi 聞văn 帶đái 權quyền 之chi 說thuyết 故cố 佛Phật 覆phú 實thật 緣duyên 了liễu 述thuật 權quyền 緣duyên 了liễu 也dã 。

▲# 二nhị 合hợp 今kim 教giáo 今kim 阿A 難Nan 執chấp 能năng 造tạo 善thiện 惡ác 之chi 心tâm 念niệm 念niệm 生sanh 起khởi 正chánh 同đồng 涅Niết 槃Bàn 似tự 無vô 常thường 修tu 得đắc 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 難nạn/nan 常thường 住trụ 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。

△# 不bất 辨biện 三tam 因nhân 常thường 無vô 常thường 者giả 阿A 難Nan 不bất 知tri 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 是thị 緣duyên 了liễu 而nhi 卻khước 以dĩ 斯tư 難nạn/nan 正chánh 因nhân 常thường 徧biến 也dã 蓋cái 不bất 辨biện 緣duyên 了liễu 無vô 常thường 正chánh 因nhân 常thường 也dã 尚thượng 未vị 識thức 正chánh 因nhân 常thường 住trụ 豈khởi 況huống 更cánh 識thức 三tam 因nhân 俱câu 常thường 然nhiên 在tại 今kim 經kinh 必tất 須tu 三tam 俱câu 常thường 住trụ 如Như 來Lai 善thiện 巧xảo 漸tiệm 次thứ 示thị 之chi 爾nhĩ 疏sớ/sơ 語ngữ 甚thậm 略lược 細tế 研nghiên 記ký 消tiêu 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

▲# 三tam 無vô 心tâm 土thổ 木mộc 疑nghi 中trung 。

△# 發phát 明minh 者giả 分phân 別biệt 也dã 意ý 云vân 若nhược 此thử 分phân 別biệt 。 之chi 心tâm 不bất 是thị 我ngã 心tâm 者giả 我ngã 乃nãi 無vô 心tâm 。 全toàn 同đồng 土thổ 木mộc 也dã 又hựu 發phát 門môn 即tức 開khai 發phát 明minh 顯hiển 也dã 若nhược 如Như 來Lai 開khai 發phát 明minh 示thị 云vân 不bất 是thị 我ngã 心tâm 者giả 我ngã 乃nãi 無vô 心tâm 也dã 。

▲# 二nhị 總tổng 結kết 請thỉnh 。

△# 離ly 此thử 覺giác 知tri 。 者giả 覺giác 知tri 即tức 分phân 別biệt 也dã 離ly 此thử 現hiện 前tiền 覺giác 了liễu 能năng 知tri 心tâm 外ngoại 別biệt 無vô 有hữu 心tâm 也dã 然nhiên 此thử 眾chúng 生sanh 。 在tại 迷mê 理lý 須tu 破phá 折chiết 洎kịp 乎hồ 認nhận 得đắc 其kỳ 實thật 相tướng 即tức 方phương 知tri 一nhất 念niệm 即tức 具cụ 三tam 千thiên 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 故cố 金kim 錍bề 云vân 阿A 鼻Tỳ 依y 正chánh 全toàn 處xứ 極cực 聖thánh 之chi 自tự 心tâm 毗tỳ 盧lô 身thân 土thổ 不bất 逾du 凡phàm 下hạ 之chi 一nhất 念niệm 。

△# 不bất 早tảo 辯biện 者giả 繫hệ 辭từ 云vân (# 坤# 卦# 文văn 也dã )# 由do 辨biện 之chi 不bất 早tảo 辯biện 也dã 。

二nhị 如Như 來Lai 正chánh 顯hiển 二nhị 初sơ 約ước 現hiện 法pháp 隨tùy 緣duyên 以dĩ 顯hiển 心tâm 。

△# 欲dục 令linh 心tâm 入nhập 。 者giả 即tức 圓viên 融dung 定định 慧tuệ 之chi 心tâm 也dã 。

△# 入nhập 者giả 契khế 入nhập 也dã 。

△# 無vô 生sanh 法pháp 是thị 理lý 。

△# 忍nhẫn 是thị 智trí 得đắc 此thử 智trí 時thời 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 如như 印ấn 可khả 決quyết 定định 名danh 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 今kim 經kinh 第đệ 三tam 漸tiệm 次thứ 得đắc 此thử 忍nhẫn 也dã 。

△# 以dĩ 手thủ 摩ma 頂đảnh 。 者giả 手thủ 智trí 也dã 頂đảnh 理lý 也dã 將tương 發phát 圓viên 智trí 契khế 入nhập 無vô 相tướng 寂tịch 理lý 故cố 摩ma 頂đảnh 也dã 。

△# 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 門môn 者giả 初sơ 破phá 無vô 明minh 顯hiển 法pháp 性tánh 時thời 所sở 有hữu 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 一nhất 時thời 開khai 現hiện 。 也dã 明minh 門môn 者giả 明minh 者giả 慧tuệ 也dã 門môn 者giả 通thông 達đạt 也dã 得đắc 此thử 忍nhẫn 時thời 於ư 多đa 百bách 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 於ư 剎sát 那na 頃khoảnh 。 證chứng 百bách 三tam 摩ma 地địa 應ưng 百bách 界giới 化hóa 生sanh 等đẳng 然nhiên 斯tư 即tức 是thị 三tam 德đức 開khai 發phát 也dã 謂vị 發phát 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 發phát 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 發phát 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 故cố 名danh 通thông 達đạt 。

△# 總tổng 標tiêu 色sắc 心tâm 者giả 諸chư 法pháp 雖tuy 多đa 色sắc 心tâm 包bao 盡tận 是thị 凡phàm 聖thánh 因nhân 果quả 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 法pháp 也dã 。

△# 不bất 守thủ 自tự 性tánh 為vi 因nhân 。 等đẳng 者giả 由do 心tâm 本bổn 具cụ 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 能năng 造tạo 十thập 界giới 依y 正chánh 故cố 所sở 造tạo 法pháp 全toàn 能năng 造tạo 心tâm 故cố 云vân 唯duy 心tâm 十thập 界giới 依y 正chánh 既ký 唯duy 一nhất 心tâm 一nhất 心tâm 豈khởi 存tồn 能năng 所sở 方phương 知tri 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 然nhiên 造tạo 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 理lý 造tạo 即tức 性tánh 本bổn 具cụ 故cố 名danh 造tạo 二nhị 者giả 約ước 事sự 名danh 造tạo 良lương 由do 理lý 具cụ 方phương 有hữu 事sự 用dụng 也dã 。

△# 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 。 者giả 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 。

△# 凡phàm 聖thánh 總tổng 該cai 者giả 世thế 間gian 因nhân 果quả 即tức 六lục 凡phàm 出xuất 世thế 因nhân 果quả 即tức 四tứ 聖thánh 。

△# 別biệt 指chỉ 依y 報báo 者giả 竪thụ 則tắc 四tứ 土thổ 相tương 望vọng 論luận 淨tịnh 穢uế 橫hoạnh/hoành 即tức 土thổ 土thổ 論luận 淨tịnh 穢uế (# 云vân 云vân )# 。

△# 亦diệc 通thông 轉chuyển 者giả 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 微vi 塵trần 也dã 。

二nhị 正chánh 顯hiển 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。

△# 三tam 德đức 具cụ 足túc 者giả 淨tịnh 即tức 解giải 脫thoát 明minh 即tức 般Bát 若Nhã 心tâm 即tức 法Pháp 身thân 即tức 一nhất 而nhi 三tam 故cố 稱xưng 妙diệu 亦diệc 可khả 妙diệu 對đối 法Pháp 身thân 。

△# 不bất 能năng 變biến 動động 者giả 以dĩ 隨tùy 緣duyên 即tức 不bất 變biến 故cố 若nhược 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 時thời 全toàn 體thể 為vi 染nhiễm 者giả 則tắc 不bất 能năng 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 成thành 淨tịnh 法pháp 也dã 良lương 以dĩ 正chánh 隨tùy 緣duyên 時thời 體thể 不bất 變biến 故cố 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 法pháp 所sở 依y 也dã 。

初sơ 就tựu 執chấp 定định 其kỳ 有hữu 性tánh 。

△# 覺giác 觀quán 者giả 語ngữ 之chi 加gia 行hành 也dã 初sơ 心tâm 在tại 緣duyên 名danh 覺giác 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 觀quán 即tức 覺giác 麤thô 觀quán 細tế 也dã 。

△# 思tư 惟duy 尋tầm 伺tứ 者giả 思tư 惟duy 即tức 分phân 別biệt 也dã 尋tầm 伺tứ 謂vị 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 也dã 即tức 覺giác 觀quán 也dã 又hựu 分phân 別biệt 即tức 心tâm 王vương 覺giác 觀quán 即tức 心tâm 所sở 。

▲# 初sơ 例lệ 對đối 五ngũ 塵trần 顯hiển 。

△# 因nhân 聲thanh 分phân 別biệt 者giả 由do 聲thanh 境cảnh 牽khiên 故cố 方phương 起khởi 分phân 別biệt 此thử 明minh 了liễu 意ý 識thức 取thủ 現hiện 量lượng 也dã 。

▲# 二nhị 單đơn 就tựu 法pháp 塵trần 顯hiển 。

△# 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 者giả 見kiến 即tức 眼nhãn 聞văn 即tức 耳nhĩ 鼻tị 覺giác 即tức 身thân 知tri 即tức 舌thiệt 意ý 意ý 云vân 五ngũ 塵trần 不bất 對đối 之chi 時thời 有hữu 此thử 分phân 別biệt 性tánh 者giả 亦diệc 非phi 自tự 立lập 蓋cái 因nhân 法pháp 塵trần 影ảnh 象tượng 而nhi 起khởi 。

△# 明minh 了liễu 不bất 行hành 者giả 不bất 對đối 五ngũ 塵trần 故cố 明minh 了liễu 意ý 識thức 不bất 起khởi 也dã 。

△# 在tại 獨độc 散tán 位vị 者giả 獨độc 散tán 意ý 識thức 比tỉ 度độ 生sanh 解giải 取thủ 落lạc 謝tạ 塵trần 也dã 。

△# 同đồng 五ngũ 所sở 取thủ 者giả 即tức 明minh 了liễu 隨tùy 前tiền 五ngũ 識thức 取thủ 現hiện 量lượng 境cảnh 也dã 初sơ 塵trần 亡vong 體thể 在tại 容dung 是thị 真chân 常thường 。

△# 何hà 必tất 求cầu 人nhân 者giả 勉miễn 其kỳ 取thủ 捨xả 以dĩ 智trí 自tự 裁tài 也dã 故cố 南nam 岳nhạc 云vân 但đãn 向hướng 己kỷ 求cầu 莫mạc 從tùng 他tha 覓mịch 覓mịch 亦diệc 不bất 得đắc 得đắc 亦diệc 不bất 真chân 終chung 是thị 他tha 心tâm 不bất 知tri 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 猿viên 猴hầu 念niệm 念niệm 躭đam 著trước 紛phân 紜vân 害hại 馬mã 念niệm 念niệm 狠ngận 戾lệ 不bất 調điều 。 也dã 疏sớ/sơ 引dẫn 楞lăng 伽già 及cập 下hạ 文văn 並tịnh 是thị 第đệ 八bát 識thức 今kim 證chứng 意ý 識thức 者giả 以dĩ 細tế 況huống 麤thô 也dã 。

▲# 二nhị 釋thích 成thành 。

△# 皮bì 之chi 不bất 存tồn 者giả 皮bì 喻dụ 六lục 塵trần 毛mao 喻dụ 心tâm 也dã 文văn 出xuất 左tả 傳truyền 。

△# 法Pháp 身thân 斷đoạn 滅diệt 者giả 真chân 性tánh 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 汝nhữ 若nhược 執chấp 隨tùy 境cảnh 之chi 心tâm 為vi 真chân 性tánh 者giả 塵trần 滅diệt 心tâm 滅diệt 非phi 斷đoạn 如như 何hà 四tứ 彰chương 其kỳ 自tự 失thất 。

△# 默mặc 然nhiên 自tự 失thất 。 者giả 無vô 語ngữ 申thân 通thông 故cố 默mặc 然nhiên 也dã 知tri 執chấp 妄vọng 非phi 故cố 自tự 失thất 又hựu 失thất 前tiền 所sở 執chấp 緣duyên 心tâm 故cố 云vân 自tự 失thất 。

初sơ 正chánh 顯hiển 失thất 疏sớ/sơ 二nhị 一nhất 釋thích 名danh 相tướng 。

△# 滅diệt 受thọ 想tưởng 者giả 滅diệt 其kỳ 領lãnh 受thọ 想tưởng 念niệm 心tâm 所sở 法pháp 也dã 即tức 滅diệt 盡tận 定định 也dã 。

△# 能năng 從tùng 一nhất 禪thiền 至chí 一nhất 禪thiền 者giả 從tùng 初sơ 禪thiền 修tu 念niệm 念niệm 無vô 間gian 已dĩ 至chí 二nhị 禪thiền 二nhị 禪thiền 念niệm 念niệm 無vô 間gian 至chí 三tam 禪thiền 等đẳng 故cố 云vân 次thứ 第đệ 。

△# 能năng 成thành 無vô 漏lậu 者giả 修tu 此thử 定định 時thời 善thiện 能năng 調điều 伏phục 。 漏lậu 心tâm 不bất 起khởi 隨tùy 所sở 修tu 禪thiền 悉tất 知tri 虗hư 假giả 不bất 起khởi 著trước 心tâm 發phát 真chân 空không 慧tuệ 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 隨tùy 所sở 對đối 境cảnh 不bất 生sanh 。 見kiến 著trước 如như 此thử 修tu 心tâm 三tam 漏lậu 永vĩnh 盡tận 名danh 為vi 無vô 漏lậu 初sơ 唯duy 簡giản 凡phàm 夫phu 釋thích 。

△# 未vị 到đáo 定định 者giả 未vị 到đáo 初sơ 禪thiền 也dã 亦diệc 名danh 中trung 間gian 禪thiền 位vị 位vị 皆giai 有hữu 此thử 名danh 。

△# 隨tùy 禪thiền 感cảm 果quả 者giả 本bổn 是thị 有hữu 漏lậu 有hữu 著trước 心tâm 修tu 隨tùy 於ư 禪thiền 中trung 發phát 支chi 林lâm 功công 德đức 時thời 忽hốt 生sanh 愛ái 著trước 即tức 隨tùy 定định 功công 力lực 感cảm 生sanh 諸chư 界giới 如như 修tu 初sơ 禪thiền 方phương 便tiện 時thời 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 一nhất 麤thô 心tâm 住trụ 謂vị 方phương 便tiện 修tu 習tập 。 漸tiệm 漸tiệm 虗hư 凝ngưng 不bất 復phục 緣duyên 慮lự 二nhị 細tế 心tâm 住trụ 其kỳ 心tâm 泯mẫn 泯mẫn 轉chuyển 加gia 微vi 細tế 也dã 或hoặc 正chánh 得đắc 此thử 麤thô 細tế 住trụ 時thời 或hoặc 將tương 得đắc 時thời 皆giai 有hữu 持trì 身thân 法pháp 起khởi 此thử 法pháp 起khởi 時thời 身thân 心tâm 自tự 然nhiên 正chánh 直trực 坐tọa 久cửu 不bất 疲bì 等đẳng 於ư 是thị 若nhược 生sanh 味vị 著trước 心tâm 即tức 感cảm 生sanh 未vị 到đáo 地địa 中trung 諸chư 禪thiền 亦diệc 然nhiên 也dã 。

△# 滅diệt 盡tận 定định 者giả 滅diệt 六lục 全toàn 分phần/phân 盡tận 七thất 染nhiễm 分phần/phân 也dã 。

▲# 二nhị 通thông 簡giản 三tam 乘thừa 釋thích 。

△# 亦diệc 可khả 別biệt 斥xích 前tiền 之chi 九cửu 定định 者giả 即tức 滅diệt 受thọ 想tưởng 等đẳng 小Tiểu 乘Thừa 無vô 漏lậu 定định 也dã 。

△# 俱câu 是thị 不bất 了liễu 者giả 未vị 得đắc 大Đại 乘Thừa 中trung 道đạo 無vô 漏lậu 也dã 。

△# 過quá 三tam 有hữu 者giả 過quá 界giới 外ngoại 三tam 有hữu 也dã 然nhiên 修tu 心tâm 有hữu 異dị 感cảm 果quả 遂toại 差sai 若nhược 凡phàm 夫phu 修tu 則tắc 不bất 能năng 厭yếm 患hoạn 世thế 間gian 但đãn 求cầu 禪thiền 定định 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 以dĩ 果quả 報báo 生sanh 見kiến 著trước 心tâm 等đẳng 即tức 名danh 有hữu 漏lậu 心tâm 修tu 也dã 二nhị 乘thừa 即tức 無vô 漏lậu 心tâm 修tu 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 漏lậu 亦diệc 無vô 漏lậu 心tâm 修tu 佛Phật 以dĩ 非phi 有hữu 漏lậu 非phi 無vô 漏lậu 心tâm 修tu 等đẳng 廣quảng 如như 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 說thuyết 。

▲# 二nhị 出xuất 所sở 以dĩ 。

△# 若nhược 了liễu 真chân 妄vọng 者giả 知tri 真chân 本bổn 有hữu 達đạt 妄vọng 元nguyên 空không 也dã 又hựu 了liễu 達đạt 真chân 妄vọng 平bình 等đẳng 但đãn 有hữu 二nhị 名danh 也dã 。

二nhị 破phá 妄vọng 見kiến 明minh 真chân 見kiến 中trung 疏sớ/sơ 初sơ 明minh 次thứ 第đệ 。

△# 見kiến 有hữu 正chánh 邪tà 者giả 依y 理lý 起khởi 見kiến 名danh 為vi 正chánh 見kiến 。 依y 妄vọng 起khởi 見kiến 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。

▲# 二nhị 會hội 二nhị 文văn 。

△# 明minh 心tâm 則tắc 約ước 見kiến 而nhi 辨biện 者giả 即tức 用dụng 以dĩ 明minh 體thể 也dã (# 云vân 云vân )# 。

▲# 初sơ 正chánh 敘tự 。

△# 身thân 心tâm 不bất 相tương 代đại 者giả 身thân 不bất 能năng 代đại 心tâm 也dã 。

△# 未vị 染nhiễm 大Đại 乘Thừa 法Pháp 服phục 者giả 即tức 以dĩ 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 為vi 衣y 能năng 蔽tế 三tam 諦đế 上thượng 感cảm 能năng 莊trang 嚴nghiêm 三Tam 身Thân 即tức 是thị 著trước 如Như 來Lai 衣y 也dã 。

△# 法pháp 食thực 者giả 即tức 法Pháp 喜hỷ 禪thiền 悅duyệt 食thực 。 也dã 於ư 食thực 等đẳng 者giả 於ư 法pháp 亦diệc 等đẳng 於ư 法pháp 等đẳng 者giả 於ư 食thực 亦diệc 等đẳng 。 即tức 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 薪tân 智trí 慧tuệ 為vi 火hỏa 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 成thành 涅Niết 槃Bàn 食thực 。

▲# 二nhị 喻dụ 顯hiển 。

△# 雖tuy 有hữu 多đa 聞văn 。 等đẳng 者giả 雖tuy 聞văn 大đại 法pháp 不bất 修tu 理lý 定định 終chung 無vô 所sở 證chứng 故cố 云vân 。 與dữ 不bất 聞văn 等đẳng 。

△# 如như 人nhân 有hữu 目mục 。 等đẳng 即tức 般Bát 若Nhã 經kinh 日nhật 喻dụ 觀quán 目mục 喻dụ 止chỉ 止Chỉ 觀Quán 並tịnh 修tu 達đạt 種chủng 種chủng 事sự 即tức 實thật 相tướng 故cố 故cố 云vân 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 即tức 真chân 善thiện 妙diệu 色sắc 也dã 。

△# 大đại 論luận 以dĩ 多đa 聞văn 對đối 慧tuệ 此thử 以dĩ 多đa 聞văn 對đối 定định 者giả 以dĩ 圓viên 融dung 之chi 行hành 定định 慧tuệ 體thể 一nhất 但đãn 以dĩ 多đa 聞văn 助trợ 止Chỉ 觀Quán 行hành 也dã 。

△# 是thị 所sở 說thuyết 應ưng 受thọ 者giả 如như 說thuyết 如như 行hành 也dã 。

二nhị 述thuật 迷mê 求cầu 解giải 。

△# 煩phiền 惱não 者giả 煩phiền 者giả 擾nhiễu 也dã 惱não 者giả 亂loạn 也dã 擾nhiễu 亂loạn 有hữu 情tình 常thường 處xử 生sanh 死tử 。 也dã 煩phiền 惱não 當đương 處xứ 是thị 障chướng 即tức 持trì 業nghiệp 釋thích 若nhược 對đối 所sở 知tri 竪thụ 論luận 即tức 四tứ 住trú 煩phiền 惱não 名danh 為vi 通thông 惑hoặc 見kiến 思tư 亦diệc 名danh 我ngã 執chấp 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 此thử 惑hoặc 親thân 迷mê 且thả 迷mê 第đệ 六lục 識thức 心tâm 也dã 若nhược 如như 疏sớ/sơ 云vân 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 是thị 除trừ 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 即tức 該cai 五ngũ 住trú 煩phiền 惱não 與dữ 所sở 知tri 障chướng 。 齊tề 但đãn 約ước 迷mê 理lý 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 迷mê 中trung 道đạo 智trí 名danh 所sở 知tri 障chướng 也dã 。

△# 所sở 知tri 障chướng 者giả 竪thụ 論luận 即tức 由do 無vô 明minh 覆phú 根căn 本bổn 智trí 於ư 所sở 知tri 理lý 不bất 了liễu 名danh 之chi 為vi 障chướng 即tức 所sở 知tri 之chi 障chướng 依y 主chủ 釋thích 慈từ 恩ân 云vân 所sở 知tri 不bất 是thị 障chướng 障chướng 所sở 知tri 名danh 為vi 別biệt 惑hoặc 見kiến 思tư 也dã 。

△# 擾nhiễu 惱não 不bất 生sanh 無vô 煩phiền 惱não 障chướng 。

△# 業nghiệp 性tánh 不bất 結kết 是thị 無vô 業nghiệp 障chướng 誰thùy 為vi 生sanh 死tử 是thị 無vô 報báo 障chướng 。

△# 誰thùy 為vi 涅Niết 槃Bàn 是thị 無vô 三tam 德đức 此thử 則tắc 德đức 障chướng 一nhất 體thể 相tướng 名danh 都đô 泯mẫn 法Pháp 界Giới 獨độc 朗lãng 是thị 曰viết 。 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。

△# 無vô 上thượng 覆phú 者giả 孤cô 幼ấu 也dã 。

△# 權quyền 實thật 父phụ 母mẫu 者giả 權quyền 智trí 幹cán 事sự 即tức 父phụ 也dã 實thật 智trí 長trưởng 養dưỡng 曰viết 母mẫu 。

▲# 初sơ 放phóng 光quang 灌quán 頂đảnh 。

△# 萬vạn 字tự 者giả 表biểu 平bình 等đẳng 理lý 為vi 萬vạn 法pháp 之chi 本bổn 光quang 表biểu 從tùng 體thể 發phát 於ư 見kiến 用dụng 。

△# 必tất 受thọ 安an 樂lạc 者giả 三tam 德đức 具cụ 足túc 究cứu 竟cánh 。 真chân 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 下hạ 云vân 。 安an 樂lạc 解giải 脫thoát 。

△# 天thiên 樞xu 者giả 即tức 則tắc 天thiên 時thời 於ư 端đoan 門môn 外ngoại 立lập 一nhất 所sở 以dĩ 銅đồng 鑄chú 廣quảng 一nhất 丈trượng 二nhị 尺xích 高cao 九cửu 十thập 尺xích 狀trạng 似tự 今kim 之chi 幢tràng 也dã 上thượng 列liệt 日nhật 月nguyệt 星tinh 象tượng 并tinh 有hữu 字tự 標tiêu 額ngạch 上thượng 以dĩ 銀ngân 為vi 蓋cái 下hạ 以dĩ 銕# 為vi 山sơn 義nghĩa 似tự 璇# 璣ky 玉ngọc 衡hành 之chi 類loại 以dĩ 紀kỷ 德đức 也dã 。

△# 無vô 漏lậu 淨tịnh 眼nhãn 普phổ 見kiến 十thập 方phương 。 者giả 眼nhãn 即tức 智trí 也dã 謂vị 圓viên 照chiếu 十thập 界giới 機cơ 也dã 。

△# 智trí 果quả 同đồng 者giả 佛Phật 佛Phật 道Đạo 齊tề 也dã 。

△# 乘thừa 因nhân 不bất 二nhị 者giả 同đồng 乘thừa 一nhất 實thật 到đáo 如Như 來Lai 地địa 也dã 微vi 塵trần 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 則tắc 諸chư 佛Phật 已dĩ 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 今kim 乘thừa 未vị 來lai 當đương 乘thừa 故cố 曰viết 不bất 二nhị 。

二nhị 許hứa 為vi 宣tuyên 說thuyết 。

△# 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 者giả 圓viên 頓đốn 大đại 法pháp 超siêu 出xuất 偏thiên 小tiểu 故cố 名danh 曰viết 幢tràng 幢tràng 者giả 高cao 顯hiển 之chi 貌mạo 。

△# 建kiến 大đại 義nghĩa 者giả 無vô 上thượng 妙diệu 教giáo 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 脫thoát 苦khổ 得đắc 樂lạc 故cố 也dã 。

△# 十Thập 地Địa 隔cách 羅la 縠hộc 者giả 有hữu 一nhất 分phần/phân 微vi 細tế 無vô 明minh 也dã 。

二nhị 答đáp 由do 。

△# 染nhiễm 部bộ 捺nại 陀đà 此thử 云vân 上thượng 勝thắng 金kim 。

△# 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 即tức 遠viễn 法Pháp 師sư 疏sớ/sơ 也dã 。

△# 赩hách 者giả 盛thịnh 貌mạo 文văn 選tuyển 云vân 瑤dao 草thảo 正chánh 翕# 赩hách 注chú 云vân 翕# 赩hách 盛thịnh 鬱uất 貌mạo 。

初sơ 告cáo 語ngữ 。

△# 實thật 言ngôn 告cáo 汝nhữ 。 者giả 先tiên 按án 定định 令linh 諦đế 信tín 也dã 佛Phật 具cụ 五ngũ 語ngữ 不bất 誑cuống 眾chúng 生sanh 。

▲# 二nhị 正chánh 例lệ 。

△# 例lệ 我ngã 拳quyền 理lý 。 者giả 理lý 道Đạo 理lý 也dã 。

△# 均quân 同đồng 也dã 今kim 以dĩ 汝nhữ 眼nhãn 類loại 例lệ 我ngã 拳quyền 義nghĩa 理lý 均quân 否phủ/bĩ 。

△# 唯dụy 然nhiên 者giả 唯duy 即tức 應ưng 諾nặc 之chi 辭từ 老lão 子tử 云vân 唯duy 之chi 與dữ 阿a 相tương/tướng 去khứ 幾kỷ 何hà 注chú 云vân 禮lễ 對đối 曰viết 唯dụy 然nhiên 者giả 如như 是thị 也dã 順thuận 許hứa 之chi 辭từ 也dã 。

▲# 二nhị 驗nghiệm 。

△# 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 者giả 所sở 以dĩ 非phi 見kiến 全toàn 無vô 。 者giả 何hà 也dã 五ngũ 通thông 見kiến 黑hắc 無vô 別biệt 應ưng 立lập 量lượng 云vân 盲manh 者giả 眼nhãn 根căn 是thị 有hữu 法pháp 是thị 見kiến 故cố 為vi 宗tông 因nhân 云vân 能năng 見kiến 暗ám 故cố 喻dụ 如như 有hữu 眼nhãn 見kiến 暗ám 有hữu 眼nhãn 見kiến 暗ám 既ký 是thị 見kiến 無vô 眼nhãn 見kiến 暗ám 亦diệc 是thị 見kiến 初sơ 牒điệp 向hướng 執chấp 情tình 。

△# 忽hốt 得đắc 眼nhãn 光quang 。 者giả 或hoặc 得đắc 金kim 錍bề 決quyết 膜mô 重trọng/trùng 發phát 勝thắng 義nghĩa 照chiếu 了liễu 前tiền 塵trần 故cố 曰viết 眼nhãn 光quang 常thường 情tình 所sở 見kiến 咸hàm 謂vị 是thị 眼nhãn 見kiến 也dã 。

△# 燈đăng 之chi 與dữ 眼nhãn 但đãn 是thị 見kiến 緣duyên 者giả 此thử 二nhị 秪# 是thị 瑜du 伽già 九cửu 緣duyên 二nhị 緣duyên 也dã 眼nhãn 即tức 根căn 緣duyên 燈đăng 即tức 明minh 緣duyên 也dã 。

▲# 三tam 結kết 歸quy 心tâm 見kiến 。

△# 餘dư 是thị 助trợ 因nhân 者giả 燈đăng 眼nhãn 是thị 發phát 識thức 助trợ 緣duyên 也dã 。

△# 令linh 知tri 其kỳ 根căn 本bổn 者giả 已dĩ 知tri 見kiến 之chi 根căn 本bổn 須tu 是thị 心tâm 也dã 。

△# 未vị 辨biện 真chân 妄vọng 者giả 猶do 未vị 辯biện 折chiết 此thử 見kiến 是thị 真chân 是thị 妄vọng 也dã 二nhị 廣quảng 約ước 諸chư 相tướng 辯biện 釋thích 中trung 初sơ 阿A 難Nan 。 佇trữ 佛Phật 慈từ 音âm 。

△# 羝đê 羊dương 者giả 語ngữ 出xuất 周chu 易dị 如như 羝đê 羊dương 觸xúc 於ư 藩# 籬# 進tiến 為vi 身thân 礙ngại 退thoái 被bị 角giác 違vi 即tức 進tiến 退thoái 不bất 得đắc 之chi 象tượng 類loại 似tự 阿A 難Nan 取thủ 捨xả 難nạn/nan 明minh 也dã 故cố 茲tư 默mặc 請thỉnh 覬kí 佛Phật 開khai 示thị 也dã 。

▲# 初sơ 如Như 來Lai 問vấn 悟ngộ 因nhân 由do 。

△# 鹿lộc 苑uyển 者giả 梵Phạm 云vân 波Ba 羅La 奈Nại 此thử 云vân 鹿lộc 苑uyển 亦diệc 云vân 鹿lộc 林lâm 即tức 先tiên 王vương 養dưỡng 鹿lộc 之chi 苑uyển 囿# 也dã (# 云vân 云vân )# 。

△# 五ngũ 人nhân 者giả 即tức 世Thế 尊Tôn 修tu 道Đạo 時thời 遣khiển 內nội 族tộc 三tam 人nhân 外ngoại 族tộc 二nhị 人nhân 給cấp 侍thị 太thái 子tử 。 後hậu 疑nghi 世Thế 尊Tôn 所sở 修tu 不bất 真chân 遂toại 皆giai 捨xả 去khứ 入nhập 此thử 苑uyển 中trung 修tu 外ngoại 道đạo 法pháp 故cố 佛Phật 先tiên 度độ 也dã 憍Kiều 陳Trần 如Như 是thị 姓tánh 此thử 云vân 火hỏa 氣khí 阿A 若Nhã 多Đa 斯tư 云vân 解giải 是thị 名danh 也dã 。

△# 相tương 次thứ 捨xả 去khứ 者giả 內nội 族tộc 三tam 人nhân 執chấp 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 道đạo 即tức 摩ma 訶ha 男nam 婆bà 提đề 婆bà 敷phu 見kiến 修tu 若nhược 行hành 謂vị 為vi 非phi 道đạo 忍nhẫn 苦khổ 不bất 禁cấm 捨xả 之chi 而nhi 去khứ 。 外ngoại 族tộc 二nhị 人nhân 執chấp 苦khổ 為vi 道đạo 即tức 憍kiêu 陳trần 頞át 鞞bệ 見kiến 食thực 乳nhũ 麋mi 乃nãi 云vân 太thái 子tử 敗bại 道đạo 喪táng 志chí 遂toại 捨xả 而nhi 去khứ 。

△# 三tam 轉chuyển 者giả 一nhất 示thị 相tương/tướng 轉chuyển 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 此thử 是thị 集tập 等đẳng 二nhị 勸khuyến 修tu 轉chuyển 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 汝nhữ 應ưng 知tri 此thử 是thị 。 集tập 汝nhữ 應ưng 斷đoạn 斯tư 是thị 道đạo 汝nhữ 應ưng 修tu 斯tư 是thị 滅diệt 汝nhữ 應ưng 證chứng 三tam 作tác 證chứng 轉chuyển 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 我ngã 已dĩ 知tri 汝nhữ 應ưng 知tri 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。

△# 說thuyết 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 者giả 所sở 謂vị 若nhược 則tắc 三tam 相tương/tướng 遷thiên 移di 集tập 則tắc 四tứ 心tâm 流lưu 動động 道đạo 則tắc 對đối 治trị 易dị 脫thoát 滅diệt 則tắc 滅diệt 有hữu 還hoàn 無vô 此thử 最tối 麤thô 淺thiển 屬thuộc 小Tiểu 乘Thừa 也dã 然nhiên 凡phàm 有hữu 四tứ 種chủng 。 四Tứ 諦Đế 一nhất 生sanh 滅diệt 如như 上thượng 二nhị 無vô 生sanh 謂vị 苦khổ 無vô 逼bức 迫bách 相tương/tướng 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 故cố 集tập 無vô 和hòa 合hợp 相tương/tướng 因nhân 果quả 俱câu 空không 故cố 道đạo 不bất 二nhị 相tương/tướng 無vô 能năng 治trị 所sở 治trị 故cố 。 滅diệt 無vô 滅diệt 相tướng 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 故cố 三tam 無vô 量lượng 謂vị 苦khổ 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 一nhất 界giới 尚thượng 有hữu 無vô 量lượng 況huống 十thập 界giới 邪tà 集tập 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 者giả 貪tham 瞋sân 癡si 種chủng 種chủng 心tâm 種chủng 種chủng 身thân 口khẩu 集tập 業nghiệp 等đẳng 道đạo 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 者giả 謂vị 折chiết 體thể 巧xảo 拙chuyết 方phương 便tiện 曲khúc 直trực 等đẳng 滅diệt 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 者giả 如như 是thị 方phương 便tiện 。 滅diệt 見kiến 滅diệt 思tư 惟duy 滅diệt 塵trần 沙sa 滅diệt 無vô 明minh 等đẳng 四tứ 無vô 作tác 謂vị 皆giai 是thị 實thật 相tướng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 非phi 但đãn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 無vô 若nhược 干can 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 若nhược 干can 迷mê 為vi 苦khổ 集tập 悟ngộ 為vi 道đạo 滅diệt 今kim 疏sớ/sơ 且thả 約ước 權quyền 小tiểu 說thuyết 故cố 屬thuộc 生sanh 滅diệt 若nhược 以dĩ 開khai 權quyền 後hậu 經kinh 及cập 下hạ 敘tự 悟ngộ 須tu 在tại 無vô 作tác 。

△# 別biệt 指chỉ 集Tập 諦Đế 者giả 集tập 即tức 見kiến 思tư 煩phiền 惱não 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 惑hoặc 俱câu 生sanh 即tức 思tư 惑hoặc 。

初sơ 標tiêu 所sở 悟ngộ 。

△# 我ngã 今kim 長trưởng 老lão 。 者giả 此thử 人nhân 最tối 有hữu 年niên 齒xỉ 也dã 凡phàm 諸chư 經kinh 列liệt 眾chúng 若nhược 約ước 年niên 齒xỉ 即tức 列liệt 陳trần 知tri 為vi 首thủ 若nhược 約ước 慧tuệ 解giải 即tức 列liệt 身thân 子tử 為vi 首thủ 又hựu 但đãn 有hữu 德đức 行hạnh 皆giai 稱xưng 長trưởng 老lão 如như 經kinh 中trung 稱xưng 阿A 難Nan 為vi 長trưởng 老lão 。

△# 獨độc 得đắc 解giải 名danh 。 者giả 最tối 先tiên 解giải 故cố 感cảm 諸chư 天thiên 在tại 空không 證chứng 云vân 陳trần 如như 先tiên 解giải 。

△# 生sanh 空không 者giả 由do 不bất 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 得đắc 眾chúng 生sanh 空không 也dã 。

▲# 二nhị 述thuật 解giải 二nhị 一nhất 述thuật 客khách 義nghĩa 。

△# 俶thục 裝trang 者giả 文văn 選tuyển 云vân 簡giản 元nguyên 辰thần 而nhi 俶thục 裝trang 注chú 云vân 俶thục 始thỉ 裝trang 而nhi 行hành 也dã 。

△# 攸du 往vãng 者giả 所sở 往vãng 也dã 易dị 曰viết 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 然nhiên 據cứ 圓viên 人nhân 不bất 斷đoạn 五ngũ 欲dục 。 而nhi 淨tịnh 諸chư 根căn 三tam 道đạo 即tức 三tam 德đức 無vô 明minh 即tức 明minh 豈khởi 同đồng 客khách 之chi 去khứ 來lai 塵trần 之chi 搖dao 動động 但đãn 以dĩ 無vô 動động 而nhi 動động 無vô 去khứ 而nhi 去khứ 即tức 不bất 礙ngại 圓viên 意ý 也dã 。

▲# 二nhị 述thuật 塵trần 義nghĩa 。

△# 清thanh 陽dương 目mục 也dã 。

△# 發phát 明minh 者giả 照chiếu 現hiện 也dã 喻dụ 觀quán 智trí 也dã 。

△# 塵trần 惑hoặc 微vi 細tế 觀quán 智trí 斷đoạn 之chi 。

△# 主chủ 空không 喻dụ 真chân 性tánh 者giả 近cận 言ngôn 即tức 偏thiên 真chân 法pháp 性tánh 據cứ 經kinh 遠viễn 言ngôn 即tức 中trung 道đạo 真Chân 如Như 佛Phật 性tánh 也dã 須tu 敕sắc 陳trần 如như 說thuyết 客khách 塵trần 義nghĩa 者giả 欲dục 令linh 深thâm 達đạt 即tức 體thể 之chi 見kiến 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 故cố 佛Phật 善thiện 巧xảo 適thích 時thời 御ngự 物vật 蓋cái 知tri 陳trần 如như 所sở 悟ngộ 法Pháp 門môn 最tối 堪kham 引dẫn 接tiếp 故cố 令linh 部bộ 折chiết 以dĩ 為vi 阿A 難Nan 所sở 悟ngộ 之chi 筌thuyên 也dã 又hựu 緣duyên 在tại 此thử 人nhân 也dã 。

初sơ 引dẫn 手thủ 問vấn 答đáp 。

△# 屈khuất 五ngũ 轉chuyển 指chỉ 等đẳng 者giả 欲dục 示thị 見kiến 性tánh 不bất 動động 故cố 舉cử 手thủ 以dĩ 示thị 也dã 然nhiên 前tiền 問vấn 悟ngộ 因nhân 由do 科khoa 中trung 云vân 舒thư 兜đâu 羅la 綿miên 。 網võng 相tướng 光quang 手thủ 。 二nhị 句cú 經kinh 文văn 合hợp 在tại 斯tư 出xuất (# 云vân 云vân )# 。

▲# 一nhất 就tựu 見kiến 推thôi 窮cùng 已dĩ 下hạ 經kinh 疏sớ/sơ 並tịnh 可khả 見kiến 眄miện 斜tà 視thị 也dã 總tổng 責trách 意ý 者giả 蓋cái 責trách 阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 既ký 能năng 認nhận 得đắc 見kiến 體thể 動động 靜tĩnh 雙song 絕tuyệt 顯hiển 手thủ 自tự 有hữu 傾khuynh 搖dao 云vân 何hà 前tiền 來lai 卻khước 認nhận 攀phàn 緣duyên 擾nhiễu 壞hoại 之chi 心tâm 以dĩ 為vi 真chân 性tánh 認nhận 像tượng 失thất 鏡kính 過quá 莫mạc 大đại 焉yên 不bất 但đãn 汝nhữ 之chi 一nhất 人nhân 如như 此thử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 始thỉ 至chí 今kim 認nhận 生sanh 滅diệt 妄vọng 想tưởng 於ư 是thị 執chấp 身thân 執chấp 境cảnh 輪luân 替thế 罔võng 休hưu 有hữu 將tương 此thử 文văn 是thị 責trách 阿A 難Nan 不bất 合hợp 見kiến 手thủ 開khai 合hợp 見kiến 頭đầu 搖dao 動động 者giả 甚thậm 不bất 便tiện 也dã 佛Phật 意ý 且thả 令lệnh 阿A 難Nan 明minh 識thức 真chân 妄vọng 一nhất 則tắc 經kinh 文văn 大đại 緊khẩn 二nhị 則tắc 第đệ 二nhị 卷quyển 中trung 如Như 來Lai 示thị 匿nặc 王vương 身thân 自tự 遷thiên 改cải 見kiến 性tánh 無vô 動động 又hựu 示thị 阿A 難Nan 諸chư 境cảnh 自tự 有hữu 還hoàn 滅diệt 見kiến 性tánh 無vô 遷thiên 並tịnh 是thị 孤cô 起khởi 但đãn 作tác 如Như 來Lai 許hứa 今kim 認nhận 見kiến 之chi 見kiến 責trách 彼bỉ 前tiền 文văn 認nhận 妄vọng 之chi 非phi 也dã 請thỉnh 細tế 詳tường (# 此thử 下hạ 入nhập 第đệ 二nhị 經kinh )# 。

初sơ 述thuật 阿A 難Nan 願nguyện 辨biện 真chân 妄vọng 以dĩ 此thử 段đoạn 經kinh 無vô 阿A 難Nan 問vấn 辭từ 但đãn 是thị 集tập 經kinh 之chi 家gia 敘tự 述thuật 阿A 難Nan 所sở 懷hoài 之chi 事sự 也dã 。

△# 泰thái 然nhiên 者giả 安an 然nhiên 暢sướng 泰thái 也dã 。

△# 真chân 妄vọng 虗hư 實thật 者giả 真chân 實thật 虗hư 妄vọng 也dã 。

△# 二nhị 發phát 明minh 性tánh 。 者giả 希hy 覬kí 如Như 來Lai 為vì 我ngã 。 開khai 發phát 明minh 示thị 何hà 者giả 是thị 真chân 實thật 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 何hà 者giả 是thị 虗hư 妄vọng 生sanh 滅diệt 之chi 性tánh 。 也dã 以dĩ 阿A 難Nan 因nhân 聞văn 阿A 若Nhã 多Đa 說thuyết 客khách 塵trần 之chi 義nghĩa 解giải 知tri 見kiến 性tánh 無vô 動động 遂toại 疑nghi 現hiện 前tiền 見kiến 性tánh 為vi 便tiện 是thị 真chân 為vi 別biệt 有hữu 耶da 而nhi 不bất 發phát 問vấn 者giả 但đãn 以dĩ 屢lũ 扣khấu 佛Phật 慈từ 深thâm 蒙mông 指chỉ 誨hối 內nội 慚tàm 暗ám 短đoản 未vị 體thể 大đại 猷# 況huống 以dĩ 師sư 嚴nghiêm 道đạo 尊tôn 莫mạc 敢cảm 容dung 易dị 發phát 言ngôn 賴lại 得đắc 匿nặc 王vương 發phát 與dữ 斯tư 旨chỉ 。

初sơ 引dẫn 外ngoại 敘tự 疑nghi 。

△# 自tự 然nhiên 見kiến 者giả 此thử 人nhân 計kế 道đạo 不bất 須tu 修tu 但đãn 八bát 萬vạn 劫kiếp 若nhược 盡tận 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 如như 擲trịch 縷lũ 丸hoàn 於ư 高cao 山sơn 線tuyến 盡tận 自tự 止chỉ 迦Ca 旃Chiên 延Diên 毗tỳ 羅la 胝chi 子tử 即tức 六lục 師sư 中trung 二nhị 人nhân 也dã 。

△# 發phát 揮huy 者giả 發phát 趣thú 揮huy 揚dương 也dã 語ngữ 出xuất 孝hiếu 經kinh 序tự 。

△# 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 通thông 該cai 未vị 發phát 圓viên 解giải 未vị 證chứng 圓viên 理lý 皆giai 名danh 有hữu 漏lậu 。

△# 狐hồ 者giả 妖yêu 獸thú 也dã 玄huyền 中trung 記ký 云vân 千thiên 歲tuế 之chi 狐hồ 為vi 婬dâm 婦phụ 百bách 歲tuế 之chi 狐hồ 為vi 美mỹ 女nữ 述thuật 征chinh 記ký 云vân 風phong 勁# 河hà 氷băng 始thỉ 合hợp 要yếu 須tu 狐hồ 行hành 。

二nhị 問vấn 答đáp 未vị 滅diệt 知tri 滅diệt 。

△# 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 者giả 滅diệt 而nhi 復phục 生sanh 生sanh 已dĩ 復phục 滅diệt 故cố 曰viết 新tân 新tân 。

▲# 三tam 問vấn 答đáp 先tiên 幼ấu 何hà 貌mạo 。

△# 已dĩ 從tùng 衰suy 老lão 。 者giả 漸tiệm 漸tiệm 改cải 易dị 已dĩ 至chí 衰suy 年niên 五ngũ 十thập 已dĩ 去khứ 並tịnh 曰viết 衰suy 年niên 。

△# 未vị 巾cân 冠quan 者giả 十thập 五ngũ 曰viết 童đồng 即tức 未vị 束thúc 髮phát 加gia 冠quan 也dã 山sơn 無vô 草thảo 牛ngưu 無vô 角giác 皆giai 曰viết 童đồng 近cận 於ư 衰suy 耄mạo 即tức 惛hôn 忘vong 也dã 八bát 十thập 曰viết 老lão 九cửu 十thập 曰viết 耄mạo 今kim 近cận 於ư 耄mạo 年niên 也dã 。

△# 觀quan 五ngũ 十thập 時thời 。 宛uyển 然nhiên 強cường 壯tráng 。 者giả 反phản 觀quán 年niên 五ngũ 十thập 時thời 雖tuy 曰viết 衰suy 年niên 比tỉ 今kim 六lục 十thập 已dĩ 高cao 其kỳ 五ngũ 十thập 上thượng 宛uyển 似tự 強cường 壯tráng 意ý 顯hiển 衰suy 弱nhược 今kim 又hựu 甚thậm 也dã 。

△# 微vi 細tế 四tứ 相tương/tướng 者giả 即tức 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 具cụ 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 也dã 不bất 同đồng 一nhất 期kỳ 四tứ 相tương/tướng 故cố 曰viết 微vi 細tế 此thử 一nhất 晝trú 夜dạ 凡phàm 有hữu 六lục 百bách 三tam 十thập 八bát 萬vạn 剎sát 那na 。

疏sớ/sơ 正chánh 述thuật 中trung 。

△# 秖kỳ 於ư 生sanh 滅diệt 了liễu 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 不bất 離ly 秪# 今kim 之chi 見kiến 即tức 是thị 性tánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 也dã 如như 波ba 即tức 水thủy 故cố 圭# 山sơn 云vân 識thức 如như 幻huyễn 夢mộng 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 秪# 為vi 根căn 機cơ 未vị 堪kham 故cố 須tu 漸tiệm 破phá 漸tiệm 會hội 方phương 於ư 物vật 物vật 咸hàm 見kiến 真chân 常thường 方phương 便tiện 多đa 門môn 秪# 為vi 逗đậu 機cơ 故cố 也dã 。

△# 相tương/tướng 雖tuy 麤thô 近cận 者giả 一nhất 往vãng 說thuyết 云vân 身thân 變biến 而nhi 見kiến 不bất 動động 意ý 則tắc 令linh 了liễu 此thử 見kiến 即tức 是thị 真chân 常thường 故cố 云vân 旨chỉ 甚thậm 深thâm 微vi 下hạ 云vân 此thử 見kiến 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 肇triệu 師sư 云vân 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 體thể 之chi 則tắc 神thần 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 觸xúc 事sự 皆giai 真chân 既ký 知tri 萬vạn 法pháp 本bổn 無vô 去khứ 來lai 。 故cố 知tri 見kiến 性tánh 。 元nguyên 無vô 生sanh 滅diệt 。

▲# 二nhị 引dẫn 證chứng 。

△# 如như 自tự 觀quán 身thân 實thật 相tướng 。 者giả 謂vị 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 當đương 於ư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 行hành 中trung 求cầu 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 相tướng 。 即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 一nhất 如như 無vô 二nhị 如như 故cố 。

▲# 二nhị 問vấn 答đáp 見kiến 河hà 同đồng 異dị 。

△# 無vô 異dị 之chi 語ngữ 甚thậm 好hảo 思tư 量lượng 者giả 既ký 言ngôn 無vô 異dị 合hợp 知tri 真chân 妄vọng 體thể 一nhất 是thị 顯hiển 性tánh 常thường 然nhiên 亦diệc 非phi 但đãn 見kiến 性tánh 無vô 異dị 直trực 謂vị 法pháp 法pháp 圓viên 常thường 故cố 經Kinh 云vân 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 又hựu 云vân 治trị 生sanh 產sản 業nghiệp 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。

▲# 三tam 斥xích 彼bỉ 置trí 疑nghi 。

△# 皺trứu 者giả 為vi 變biến 。 者giả 有hữu 為vi 則tắc 被bị 行hành 法pháp 遷thiên 變biến 也dã 。

△# 不bất 皺trứu 非phi 變biến 。 者giả 不bất 是thị 有hữu 為vi 則tắc 不bất 被bị 行hành 變biến 。

△# 趣thú 爾nhĩ 舉cử 者giả 意ý 云vân 俱câu 是thị 斷đoạn 見kiến 外ngoại 道đạo 隨tùy 便tiện 舉cử 也dã 。

初sơ 阿A 難Nan 乘thừa 違vi 發phát 問vấn 。

△# 若nhược 此thử 見kiến 聞văn 。 必tất 不bất 生sanh 滅diệt 。 者giả 若nhược 此thử 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 見kiến 聞văn 之chi 性tánh 必tất 定định 常thường 住trụ 何hà 以dĩ 世Thế 尊Tôn 斥xích 云vân 自tự 是thị 前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 耶da 。

▲# 二nhị 竪thụ 臂tý 以dĩ 示thị 此thử 出xuất 倒đảo 見kiến 。

△# 首thủ 尾vĩ 相tương 換hoán 。 者giả 上thượng 下hạ 相tương/tướng 飜phiên 也dã 肩kiên 處xứ 為vi 首thủ 手thủ 處xứ 為vi 尾vĩ 今kim 若nhược 以dĩ 竪thụ 為vi 正chánh 即tức 手thủ 卻khước 為vi 上thượng 肩kiên 卻khước 為vi 下hạ 即tức 是thị 尾vĩ 卻khước 為vi 首thủ 首thủ 卻khước 為vi 尾vĩ 也dã 故cố 云vân 相tương/tướng 換hoán 也dã 。

△# 一nhất 倍bội 瞻chiêm 視thị 。 者giả 垂thùy 手thủ 是thị 正chánh 謂vị 之chi 為vi 倒đảo 是thị 一nhất 迷mê 堅kiên 手thủ 是thị 倒đảo 卻khước 言ngôn 是thị 正chánh 是thị 倍bội 迷mê 也dã 。

△# 以dĩ 此thử 驗nghiệm 之chi 者giả 以dĩ 此thử 見kiến 手thủ 正chánh 倒đảo 驗nghiệm 之chi 也dã 。

△# 正Chánh 徧Biến 知Tri 者giả 二nhị 乘thừa 非phi 正chánh 非phi 偏thiên 權quyền 菩Bồ 薩Tát 離ly 邊biên 顯hiển 中trung 正chánh 而nhi 非phi 偏thiên 即tức 邊biên 顯hiển 中trung 名danh 正Chánh 徧Biến 知Tri 初sơ 徵trưng 倒đảo 所sở 在tại 。

△# 古cổ 人nhân 作tác 泯mẫn 相tương/tướng 解giải 者giả 意ý 云vân 名danh 字tự 尚thượng 無vô 更cánh 將tương 什thập 麼ma 號hiệu 為vi 顛điên 倒đảo 。 正chánh 真chân 抄sao 云vân 有hữu 正chánh 有hữu 倒đảo 是thị 凡phàm 夫phu 見kiến 無vô 正chánh 無vô 倒đảo 是thị 諸chư 佛Phật 見kiến 不bất 約ước 竪thụ 手thủ 垂thùy 手thủ 隨tùy 身thân 不bất 隨tùy 身thân 以dĩ 明minh 但đãn 約ước 子tử 體thể 不bất 曾tằng 遷thiên 移di 竪thụ 則tắc 全toàn 手thủ 竪thụ 垂thùy 則tắc 全toàn 手thủ 垂thùy 但đãn 執chấp 相tướng 迷mê 體thể 故cố 見kiến 正chánh 倒đảo 也dã 。

△# 血huyết 脉mạch 不bất 貫quán 者giả 既ký 泯mẫn 卻khước 正chánh 倒đảo 向hướng 下hạ 正chánh 辨biện 正chánh 倒đảo 經kinh 文văn 孤cô 起khởi 義nghĩa 不bất 連liên 貫quán 也dã 。

三tam 廣quảng 示thị 倒đảo 相tương/tướng 二nhị 初sơ 與dữ 悲bi 敘tự 其kỳ 常thường 說thuyết 。

△# 佛Phật 與dữ 慈từ 悲bi 者giả 悲bi 能năng 拔bạt 苦khổ 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 拔bạt 阿A 難Nan 大đại 眾chúng 。 無vô 明minh 之chi 苦khổ 與dữ 常thường 住trụ 真chân 心tâm 之chi 樂lạc 。

△# 天thiên 鼓cổ 者giả 天thiên 帝đế 宮cung 中trung 有hữu 鼓cổ 修tu 羅la 若nhược 來lai 則tắc 鼓cổ 中trung 預dự 自tự 發phát 聲thanh 云vân 賊tặc 軍quân 來lai 也dã 海hải 潮triều 無vô 念niệm 而nhi 潮triều 至chí 不bất 失thất 其kỳ 期kỳ 。

△# 無vô 緣duyên 者giả 不bất 是thị 先tiên 謀mưu 後hậu 動động 但đãn 隨tùy 眾chúng 生sanh 。 根căn 緣duyên 法pháp 爾nhĩ 自tự 應ưng 也dã 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 豈khởi 先tiên 念niệm 而nhi 方phương 現hiện 耶da 然nhiên 佛Phật 有hữu 三tam 緣duyên 慈từ 一nhất 眾chúng 生sanh 緣duyên 慈từ 無vô 心tâm 攀phàn 緣duyên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 自tự 然nhiên 現hiện 益ích 二nhị 法pháp 緣duyên 慈từ 無vô 心tâm 觀quán 法pháp 而nhi 於ư 法pháp 自tự 然nhiên 普phổ 照chiếu 三tam 無vô 緣duyên 慈từ 無vô 心tâm 觀quán 理lý 而nhi 於ư 平bình 等đẳng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 自tự 然nhiên 安an 住trụ 。

△# 不bất 待đãi 請thỉnh 者giả 佛Phật 為vi 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 不bất 請thỉnh 之chi 友hữu 。 但đãn 隨tùy 根căn 熟thục 眾chúng 生sanh 自tự 然nhiên 而nhi 應ưng 如như 箭tiễn 筈quát 相tương 當đương 如như 鏡kính 物vật 相tương 對đối 。

△# 十thập 一nhất 色sắc 者giả 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。

△# 八bát 識thức 者giả 前tiền 六lục 末mạt 那na 賴lại 耶da 。

△# 不bất 相tương 應ứng 二nhị 十thập 四tứ 者giả 。 謂vị 一nhất 得đắc 二nhị 命mạng 根căn 三tam 眾chúng 同đồng 分phần 四tứ 異dị 生sanh 性tánh 五ngũ 無vô 想tưởng 定định 六lục 滅diệt 盡tận 定định 七thất 無vô 想tưởng 事sự 八bát 名danh 身thân 九cửu 句cú 身thân 十thập 文văn 身thân 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 十thập 三tam 住trụ 十thập 四tứ 無vô 常thường 十thập 五ngũ 流lưu 轉chuyển 十thập 六lục 定định 異dị 十thập 七thất 相tướng 應ưng 十thập 八bát 執chấp 速tốc 十thập 九cửu 次thứ 第đệ 二nhị 十thập 方phương 二nhị 十thập 一nhất 時thời 二nhị 十thập 二nhị 數số 二nhị 十thập 三tam 和hòa 合hợp 性tánh 二nhị 十thập 四tứ 。 不bất 和hòa 合hợp 性tánh 。

△# 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 者giả 徧biến 行hành 有hữu 五ngũ 作tác 意ý 觸xúc 受thọ 想tưởng 思tư 別biệt 境cảnh 有hữu 五ngũ 。 欲dục 勝thắng 解giải 三tam 摩ma 地địa 念niệm 慧tuệ 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 信tín 精tinh 進tấn 慚tàm 愧quý 無vô 貪tham 無vô 嗔sân 無vô 癡si 輕khinh 安an 不bất 放phóng 逸dật 捨xả 不bất 害hại 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 貪tham 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 疑nghi 不bất 正chánh 見kiến 隨tùy 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 忿phẫn 恨hận 惱não 覆phú 誑cuống 諂siểm 憍kiêu 害hại 嫉tật 慳san 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 惛hôn 沈trầm 心tâm 亂loạn 掉trạo 舉cử 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 睡thụy 眠miên 惡ác 作tác 尋tầm 伺tứ 。

△# 六lục 無vô 為vi 者giả 一nhất 虗hư 空không 二nhị 擇trạch 滅diệt 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 四tứ 不bất 動động 五ngũ 想tưởng 受thọ 滅diệt 六lục 真Chân 如Như 。

△# 五ngũ 位vị 者giả 如như 上thượng 百bách 法pháp 總tổng 成thành 五ngũ 位vị 一nhất 是thị 心tâm 二nhị 色sắc 三tam 心tâm 所sở 四tứ 不bất 相tương 應ứng 五ngũ 無vô 為vi 既ký 是thị 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 此thử 之chi 百bách 法pháp 皆giai 性tánh 本bổn 具cụ 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 在tại 心tâm 性tánh 外ngoại 照chiếu 故cố 百bách 法pháp 宛uyển 然nhiên 寂tịch 故cố 一nhất 法pháp 不bất 立lập 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 故cố 得đắc 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。

△# 無vô 體thể 可khả 得đắc 者giả 。 如như 波ba 無vô 自tự 性tánh 唯duy 一nhất 水thủy 故cố 。

二nhị 通thông 妨phương 言ngôn 。

△# 對đối 妄vọng 立lập 者giả 以dĩ 對đối 妄vọng 法pháp 義nghĩa 立lập 真Chân 如Như 之chi 名danh 也dã 以dĩ 真Chân 如Như 體thể 即tức 一nhất 心tâm 故cố 離ly 一nhất 心tâm 外ngoại 無vô 別biệt 真Chân 如Như 體thể 也dã 斯tư 則tắc 不bất 但đãn 名danh 假giả 體thể 亦diệc 全toàn 無vô 也dã 以dĩ 為vi 一nhất 心tâm 之chi 所sở 奪đoạt 故cố 如như 云vân 水thủy 之chi 濕thấp 性tánh 別biệt 無vô 波ba 之chi 性tánh 也dã 權quyền 宗tông 不bất 說thuyết 一nhất 心tâm 故cố 云vân 體thể 實thật 今kim 云vân 一nhất 心tâm 所sở 現hiện 豈khởi 一nhất 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 體thể 耶da 。

▲# 初sơ 標tiêu 指chỉ 。

△# 心tâm 現hiện 身thân 心tâm 者giả 上thượng 是thị 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 下hạ 是thị 幻huyễn 身thân 妄vọng 心tâm 。

▲# 二nhị 責trách 失thất 或hoặc 可khả 遺di 失thất 妙diệu 等đẳng 三tam 句cú 經kinh 文văn 對đối 中trung 真chân 俗tục 三tam 諦đế 可khả 解giải 。

△# 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 。 者giả 動động 寂tịch 故cố 為vi 皆giai 在tại 大đại 覺giác 中trung 也dã 理lý 本bổn 悟ngộ 而nhi 生sanh 自tự 迷mê 也dã 。

△# 正chánh 指chỉ 倒đảo 處xứ 者giả 妄vọng 身thân 心tâm 也dã 。

▲# 三tam 敘tự 妄vọng 。

△# 晦hối 昧muội 者giả 迷mê 暗ám 也dã 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 無vô 明minh 不bất 了liễu 故cố 曰viết 晦hối 昧muội 論luận 云vân 由do 不bất 如như 實thật 知tri 。 真Chân 如Như 法pháp 一nhất 不bất 覺giác 心tâm 起khởi 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 內nội 有hữu 無vô 明minh 妄vọng 想tưởng 故cố 外ngoại 感cảm 頑ngoan 空không 先tiên 現hiện 故cố 曰viết 為vi 空không 。 由do 無vô 明minh 妄vọng 見kiến 與dữ 頑ngoan 空không 互hỗ 相tương 摩ma 觸xúc 互hỗ 相tương 交giao 織chức 故cố 結kết 成thành 形hình 色sắc 即tức 有hữu 國quốc 土độ 山sơn 河hà 正chánh 報báo 有hữu 情tình 故cố 曰viết 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 也dã 由do 是thị 虗hư 妄vọng 境cảnh 界giới 引dẫn 起khởi 分phân 別biệt 妄vọng 心tâm 覽lãm 取thủ 前tiền 境cảnh 於ư 內nội 念niệm 念niệm 分phân 別biệt 分phân 別biệt 不bất 息tức 遂toại 成thành 分phân 離ly 取thủ 六lục 塵trần 境cảnh 故cố 曰viết 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 。 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。

▲# 疏sớ/sơ 二nhị 初sơ 對đối 三tam 細tế 。

△# 汝nhữ 見kiến 虗hư 空không 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 者giả 妄vọng 見kiến 頑ngoan 空không 稱xưng 法Pháp 界Giới 迷mê 也dã 妄vọng 想tưởng 澄trừng 凝ngưng 則tắc 為vi 國quốc 土độ 堅kiên 確xác 妄vọng 想tưởng 知tri 覺giác 則tắc 成thành 有hữu 情tình 紛phân 擾nhiễu 。

△# 空không 見kiến 不bất 分phân 。 者giả 示thị 其kỳ 微vi 細tế 也dã 見kiến 未vị 派phái 為vi 六lục 根căn 八bát 識thức 空không 未vị 凝ngưng 相tướng 形hình 狀trạng 體thể 質chất 故cố 曰viết 不bất 分phân 。

△# 業nghiệp 轉chuyển 二nhị 相tương/tướng 者giả 晦hối 昧muội 是thị 業nghiệp 相tương/tướng 業nghiệp 者giả 為vi 因nhân 義nghĩa 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 為vi 九cửu 界giới 染nhiễm 礙ngại 之chi 因nhân 也dã 為vi 空không 即tức 第đệ 二nhị 念niệm 起khởi 也dã 由do 內nội 有hữu 妄vọng 見kiến 外ngoại 感cảm 頑ngoan 空không 也dã 見kiến 即tức 轉chuyển 相tương/tướng 轉chuyển 前tiền 動động 心tâm 起khởi 成thành 能năng 見kiến 。

△# 互hỗ 相tương 待đãi 者giả 妄vọng 見kiến 頑ngoan 空không 一nhất 動động 一nhất 靜tĩnh 相tướng 形hình 對đối 待đãi 結kết 成thành 形hình 色sắc 也dã 境cảnh 界giới 畢tất 具cụ 故cố 曰viết 現hiện 相tướng 。

▲# 二nhị 對đối 六lục 麤thô 。

△# 前tiền 二nhị 麤thô 者giả 論luận 云vân 以dĩ 有hữu 境cảnh 界giới 緣duyên 故cố 復phục 生sanh 六lục 種chủng 相tương/tướng 等đẳng 前tiền 二nhị 即tức 智trí 相tương/tướng 相tương 續tục 相tương/tướng 義nghĩa 如như 玄huyền 談đàm 釋thích 。

△# 遂toại 成thành 分phân 離ly 者giả 即tức 分phân 離ly 事sự 識thức 取thủ 六lục 塵trần 境cảnh 各các 奔bôn 本bổn 境cảnh 故cố 曰viết 分phân 離ly 所sở 謂vị 眼nhãn 根căn 取thủ 色sắc 耳nhĩ 分phân 別biệt 聲thanh 。 鼻tị 齅khứu 諸chư 香hương 等đẳng 後hậu 二nhị 麤thô 即tức 執chấp 取thủ 計kế 名danh 也dã 執chấp 則tắc 執chấp 著trước 前tiền 境cảnh 由do 堅kiên 執chấp 故cố 但đãn 計kế 善thiện 惡ác 名danh 字tự 即tức 起khởi 煩phiền 惱não 。

△# 煩phiền 惱não 道đạo 畢tất 於ư 此thử 者giả 此thử 四tứ 麤thô 是thị 三tam 道đạo 中trung 煩phiền 惱não 道đạo 也dã 後hậu 二nhị 麤thô 即tức 業nghiệp 苦khổ 二nhị 道đạo 也dã 。

▲# 五ngũ 結kết 迷mê 。

△# 緣duyên 而nhi 執chấp 受thọ 者giả 根căn 身thân 種chủng 子tử 屬thuộc 正chánh 報báo 故cố 云vân 內nội 第đệ 六lục 緣duyên 而nhi 復phục 執chấp 受thọ 故cố 有hữu 情tình 有hữu 知tri 覺giác 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 屬thuộc 依y 報báo 是thị 外ngoại 境cảnh 故cố 第đệ 六lục 但đãn 緣duyên 不bất 執chấp 受thọ 故cố 無vô 知tri 覺giác 也dã 。

二nhị 約ước 喻dụ 結kết 指chỉ 倒đảo 相tương/tướng 。

△# 目mục 為vi 全toàn 潮triều 。 者giả 但đãn 見kiến 一nhất 漚âu 卻khước 目mục 為vi 全toàn 潮triều 。 大đại 海hải 便tiện 謂vị 已dĩ 能năng 窮cùng 盡tận 大đại 瀛doanh 渤bột 澥giải 也dã 譬thí 認nhận 妄vọng 為vi 真chân 也dã 。

△# 百bách 非phi 者giả 凡phàm 百bách 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 事sự 理lý 染nhiễm 淨tịnh 一nhất 切thiết 名danh 相tướng 都đô 泯mẫn 也dã 又hựu 百bách 非phi 者giả 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 中trung 約ước 一nhất 異dị 有hữu 無vô 四tứ 句cú 一nhất 一nhất 句cú 各các 四tứ 謂vị 一nhất 非phi 一nhất 亦diệc 一nhất 亦diệc 非phi 一nhất 非phi 一nhất 非phi 非phi 一nhất 異dị 非phi 異dị 亦diệc 異dị 亦diệc 非phi 異dị 非phi 異dị 非phi 非phi 異dị 餘dư 二nhị 句cú 傚# 此thử 四tứ 四tứ 成thành 十thập 六lục 句cú 約ước 三tam 世thế 成thành 四tứ 十thập 八bát 又hựu 約ước 已dĩ 起khởi 未vị 起khởi 各các 四tứ 十thập 八bát 成thành 九cửu 十thập 六lục 更cánh 加gia 根căn 本bổn 四tứ 句cú 即tức 一nhất 百bách 也dã 。

△# 中trung 間gian 以dĩ 法pháp 進tiến 退thoái 相tương/tướng 例lệ 者giả 認nhận 妄vọng 棄khí 真chân 是thị 法pháp 進tiến 則tắc 汝nhữ 認nhận 手thủ 既ký 以dĩ 倒đảo 為vi 正chánh 驗nghiệm 知tri 汝nhữ 認nhận 妄vọng 為vi 真chân 也dã 退thoái 則tắc 汝nhữ 認nhận 妄vọng 為vi 真chân 恰kháp 似tự 認nhận 漚âu 為vi 海hải 疏sớ/sơ 示thị 今kim 意ý 。

△# 緣duyên 塵trần 事sự 境cảnh 也dã 。

△# 名danh 相tướng 則tắc 名danh 言ngôn 法pháp 相tướng 也dã 謂vị 三tam 科khoa 五ngũ 蘊uẩn 七thất 大đại 八bát 還hoàn 四tứ 見kiến 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 非phi 合hợp 。 等đẳng 今kim 此thử 經Kinh 中trung 一nhất 時thời 遣khiển 蕩đãng 也dã 隨tùy 落lạc 一nhất 法pháp 即tức 成thành 戲hí 論luận 也dã 。

二nhị 正chánh 釋thích 經kinh 文văn 中trung 初sơ 述thuật 悟ngộ 。

△# 悲bi 救cứu 深thâm 誨hối 。 者giả 從tùng 如Như 來Lai 輪luân 手thủ 下hạ 指chỉ 。 問vấn 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 我ngã 。 母mẫu 陀đà 羅la 手thủ 。 至chí 此thử 經Kinh 文văn 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 深thâm 海hải 也dã 又hựu 從tùng 放phóng 光quang 宣tuyên 咒chú 提đề 獎tưởng 阿A 難Nan 。 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。 是thị 悲bi 救cứu 從tùng 佛Phật 問vấn 發phát 心tâm 至chí 此thử 為vi 深thâm 海hải 也dã 。

▲# 二nhị 彰chương 疑nghi 。

△# 允duẫn 所sở 瞻chiêm 仰ngưỡng 。 者giả 允duẫn 信tín 也dã 現hiện 以dĩ 緣duyên 心tâm 。 信tín 佛Phật 所sở 說thuyết 。 妙diệu 心tâm 仰ngưỡng 瞻chiêm 佛Phật 之chi 相tướng 好hảo 而nhi 我ngã 徒đồ 得đắc 信tín 仰ngưỡng 之chi 心tâm 未vị 敢cảm 認nhận 為vi 。 真chân 常thường 妙diệu 性tánh 恐khủng 不bất 稱xưng 佛Phật 所sở 誨hối 旨chỉ 故cố 欲dục 望vọng 如Như 來Lai 指chỉ 示thị 令linh 我ngã 除trừ 疑nghi 故cố 云vân 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 也dã 。

△# 歸quy 無vô 上thượng 道Đạo 。 者giả 道Đạo 理lý 也dã 疑nghi 根căn 若nhược 除trừ 可khả 以dĩ 旋toàn 歸quy 無vô 上thượng 妙diệu 理lý 也dã 。

疏sớ/sơ 二nhị 解giải 名danh 相tướng 。

△# 徧biến 窮cùng 生sanh 界giới 者giả 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 說thuyết 法Pháp 。 起khởi 十thập 界giới 機cơ 緣duyên 隨tùy 一nhất 一nhất 機cơ 各các 得đắc 開khai 解giải 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 圓viên 音âm 一nhất 演diễn 異dị 類loại 等đẳng 解giải 此thử 顯hiển 如Như 來Lai 一nhất 音âm 。 中trung 具cụ 一nhất 切thiết 音âm 一nhất 切thiết 音âm 即tức 一nhất 音âm 故cố 曰viết 圓viên 音âm 音âm 而nhi 非phi 圓viên 如như 世thế 間gian 絲ti 竹trúc 之chi 類loại 圓viên 而nhi 非phi 音âm 如như 世thế 鐘chung 鼓cổ 之chi 類loại 唯duy 佛Phật 如Như 來Lai 。 圓viên 而nhi 且thả 音âm 。

▲# 初sơ 指chỉ 定định 其kỳ 非phi 。

△# 汝nhữ 等đẳng 尚thượng 以dĩ 。 等đẳng 者giả 汝nhữ 等đẳng 尚thượng 以dĩ 。 緣duyên 塵trần 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 緣duyên 佛Phật 言ngôn 音âm 便tiện 認nhận 此thử 心tâm 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 累lũy/lụy/luy 我ngã 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 亦diệc 成thành 所sở 緣duyên 塵trần 境cảnh 則tắc 不bất 能năng 與dữ 。 所sở 詮thuyên 法pháp 性tánh 相tướng 應ưng 故cố 曰viết 非phi 得đắc 法Pháp 性tánh 。 須tu 達đạt 文văn 字tự 性tánh 離ly 。 方phương 與dữ 法pháp 性tánh 冥minh 合hợp 也dã 。

△# 離ly 能năng 所sở 相tương/tướng 者giả 淨tịnh 名danh 云vân 其kỳ 說thuyết 法Pháp 者giả 。 無vô 說thuyết 無vô 示thị 。 其kỳ 聽thính 法Pháp 者giả 。 無vô 聞văn 無vô 得đắc 。 圓viên 覺giác 云vân 未vị 出xuất 輪luân 迴hồi 。 而nhi 辯biện 圓viên 覺giác 彼bỉ 圓viên 覺giác 性tánh 。 即tức 同đồng 流lưu 轉chuyển 。 等đẳng 輪luân 迴hồi 即tức 分phân 別biệt 也dã 。

▲# 初sơ 指chỉ 月nguyệt 雙song 迷mê 。

△# 指chỉ 月nguyệt 俱câu 迷mê 者giả 認nhận 指chỉ 為vi 月nguyệt 亦diệc 迷mê 指chỉ 也dã 認nhận 能năng 詮thuyên 言ngôn 為vi 所sở 詮thuyên 旨chỉ 亦diệc 失thất 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 故cố 曰viết 詮thuyên 旨chỉ 兩lưỡng 失thất 也dã 。

▲# 二nhị 明minh 暗ám 俱câu 失thất 能năng 喻dụ 可khả 知tri 月nguyệt 指chỉ 也dã 月nguyệt 體thể 明minh 瑩oánh 有hữu 光quang 曜diệu 故cố 指chỉ 體thể 皮bì 骨cốt 暗ám 昧muội 法pháp 故cố 。

▲# 二nhị 合hợp 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 者giả 汝nhữ 若nhược 捨xả 詮thuyên 緣duyên 旨chỉ 大đại 似tự 因nhân 指chỉ 識thức 月nguyệt 汝nhữ 若nhược 執chấp 詮thuyên 失thất 旨chỉ 恰kháp 如như 背bối/bội 月nguyệt 認nhận 指chỉ 也dã 。

▲# 三tam 合hợp 中trung 云vân 。

△# 若nhược 真chân 汝nhữ 心tâm 。 則tắc 無vô 所sở 去khứ 。 者giả 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 則tắc 若nhược 斯tư 分phân 別biệt 法Pháp 音âm 之chi 心tâm 是thị 真chân 實thật 者giả 應ưng 無vô 所sở 去khứ 今kim 且thả 不bất 然nhiên 二nhị 則tắc 分phân 別biệt 法Pháp 音âm 之chi 心tâm 自tự 有hữu 往vãng 來lai 若nhược 汝nhữ 真chân 性tánh 則tắc 不bất 曾tằng 往vãng 來lai 生sanh 滅diệt 故cố 曰viết 則tắc 無vô 所sở 去khứ 。 初sơ 例lệ 成thành 無vô 性tánh 。

△# 云vân 何hà 離ly 聲thanh 。 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 二nhị 句cú 經kinh 文văn 亦diệc 可khả 節tiết 在tại 前tiền 科khoa 為vi 責trách 結kết 之chi 詞từ (# 云vân 云vân )# 。

△# 豈khởi 唯duy 聲thanh 分phân 別biệt 心tâm 。 者giả 意ý 云vân 不bất 但đãn 分phân 別biệt 聲thanh 心tâm 離ly 聲thanh 無vô 性tánh 乃nãi 至chí 分phân 別biệt 。 色sắc 心tâm 離ly 色sắc 相tướng 外ngoại 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 可khả 得đắc 。

二nhị 指chỉ 同đồng 外ngoại 宗tông 。

△# 非phi 色sắc 非phi 空không 。 者giả 塵trần 滅diệt 則tắc 無vô 故cố 非phi 色sắc 塵trần 對đối 則tắc 有hữu 故cố 非phi 空không 。

△# 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 者giả 是thị 加gia 毗tỳ 羅la 外ngoại 道đạo 立lập 有hữu 十thập 萬vạn 偈kệ 即tức 僧Tăng 佉khư 論luận 此thử 云vân 數số 術thuật 明minh 因nhân 中trung 有hữu 果quả 計kế 二nhị 為vi 宗tông 一nhất 是thị 從tùng 冥minh 初sơ 生sanh 覺giác 過quá 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 冥minh 然nhiên 不bất 知tri 亦diệc 云vân 世thế 性tánh 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 斯tư 為vi 本bổn 性tánh 得đắc 生sanh 起khởi 故cố 以dĩ 斯tư 生sanh 覺giác 諦đế 亦diệc 名danh 大đại 諦đế 次thứ 從tùng 覺giác 生sanh 我ngã 心tâm 從tùng 我ngã 心tâm 生sanh 五ngũ 惟duy 量lượng 即tức 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 從tùng 五ngũ 塵trần 生sanh 五ngũ 大đại 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 五ngũ 知tri 根căn 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 有hữu 覺giác 知tri 故cố 從tùng 五ngũ 知tri 生sanh 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 手thủ 足túc 口khẩu 大đại 小tiểu 便tiện 道đạo 。 能năng 有hữu 用dụng 故cố 云vân 業nghiệp 更cánh 有hữu 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 能năng 徧biến 緣duyên 故cố 即tức 二nhị 十thập 四tứ 諦đế 即tức 是thị 我ngã 所sở 皆giai 依y 神thần 我ngã 神thần 我ngã 名danh 為vi 主chủ 諦đế 能năng 所sở 合hợp 論luận 故cố 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 冥minh 性tánh 是thị 總tổng 名danh 別biệt 名danh 三tam 德đức 梵Phạm 云vân 薩tát 埵đóa 剌lạt 闍xà 荼đồ 摩ma 此thử 云vân 勇dũng 塵trần 暗ám 由do 此thử 三tam 德đức 為vi 生sanh 因nhân 我ngã 思tư 勝thắng 境cảnh 三tam 德đức 即tức 變biến 起khởi 中trung 間gian 二nhị 十thập 三tam 諦đế 為vi 我ngã 受thọ 用dụng 餘dư 如như 疏sớ/sơ 俱câu 舍xá 梨lê 是thị 斷đoạn 見kiến 外ngoại 道đạo 。

初sơ 阿A 難Nan 承thừa 前tiền 敘tự 難nạn/nan 。

△# 若nhược 我ngã 心tâm 性tánh 。 等đẳng 者giả 意ý 云vân 我ngã 之chi 緣duyên 心tâm 既ký 隨tùy 六lục 塵trần 還hoàn 滅diệt 未vị 審thẩm 如Như 來Lai 。 以dĩ 何hà 為vi 無vô 還hoàn 心tâm 耶da 。

△# 阿A 難Nan 執chấp 者giả 是thị 妄vọng 者giả 然nhiên 法pháp 無vô 彼bỉ 此thử 功công 過quá 在tại 人nhân 譬thí 猶do 金kim 為vi 師sư 子tử 會hội 者giả 便tiện 知tri 全toàn 是thị 真chân 金kim 惑hoặc 者giả 但đãn 見kiến 師sư 子tử 不bất 識thức 真chân 金kim 大đại 似tự 阿A 難Nan 因nhân 佛Phật 開khai 示thị 已dĩ 能năng 知tri 真chân 識thức 妄vọng 而nhi 猶do 未vị 達đạt 全toàn 妄vọng 是thị 真chân 但đãn 執chấp 其kỳ 相tương/tướng 不bất 達đạt 其kỳ 性tánh 故cố 云vân 執chấp 者giả 是thị 妄vọng 。

初sơ 約ước 權quyền 標tiêu 指chỉ 許hứa 說thuyết 。

△# 權quyền 指chỉ 事sự 為vi 明minh 元nguyên 者giả 迷mê 理lý 而nhi 起khởi 體thể 即tức 元nguyên 明minh 也dã 。

△# 雖tuy 非phi 妙diệu 精tinh 明minh 心tâm 。 者giả 非phi 是thị 理lý 性tánh 真chân 見kiến 也dã 然nhiên 則tắc 如Như 來Lai 向hướng 下hạ 亦diệc 非phi 離ly 此thử 見kiến 而nhi 是thị 真chân 見kiến 今kim 此thử 且thả 要yếu 阿A 難Nan 明minh 識thức 事sự 理lý 真chân 妄vọng 昭chiêu 彰chương 洎kịp 乎hồ 揀giản 辨biện 分phân 明minh 還hoàn 秪# 指chỉ 相tương/tướng 即tức 性tánh 達đạt 事sự 即tức 理lý 無vô 二nhị 別biệt 也dã 。

▲# 初sơ 列liệt 八bát 境cảnh 西tây 國quốc 堂đường 舍xá 皆giai 面diện 東đông 故cố 曰viết 。 洞đỗng 開khai 東đông 方phương 。

△# 戶hộ 牖dũ 者giả 書thư 云vân 一nhất 扇thiên/phiến 曰viết 戶hộ 兩lưỡng 扇thiên/phiến 曰viết 門môn 說thuyết 文văn 云vân 牖dũ 者giả 穿xuyên 壁bích 以dĩ 木mộc 以dĩ 交giao 窻# 也dã 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 在tại 牆tường 曰viết 牖dũ 在tại 門môn 曰viết 窓song 。

△# 觀quán 壅ủng 者giả 障chướng 隔cách 不bất 通thông 也dã 。

△# 分phân 別biệt 處xứ 者giả 所sở 分phân 別biệt 境cảnh 也dã 或hoặc 分phân 別biệt 即tức 差sai 別biệt 謂vị 前tiền 塵trần 差sai 別biệt 之chi 處xứ 即tức 見kiến 之chi 所sở 緣duyên 。

△# 鬱uất 𡋯# 者giả 鬱uất 盛thịnh 𡋯# 𡋯# 然nhiên 起khởi 也dã 。

△# 斂liểm 氛phân 者giả 即tức 霧vụ 氣khí 收thu 藏tạng 也dã 氛phân 即tức 秋thu 氣khí 也dã 。

▲# 二nhị 明minh 各các 還hoàn 一nhất 一nhất 合hợp 例lệ 明minh 境cảnh 經kinh 家gia 避tị 繁phồn 也dã 具cụ 云vân 暗ám 還hoàn 黑hắc 月nguyệt 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 黑hắc 不bất 暗ám 暗ám 因nhân 屬thuộc 黑hắc 是thị 故cố 還hoàn 黑hắc 通thông 還hoàn 戶hộ 牖dũ 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 牖dũ 不bất 通thông 通thông 因nhân 屬thuộc 牖dũ 是thị 故cố 還hoàn 牖dũ 壅ủng 還hoàn 牆tường 宇vũ 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 牆tường 不bất 壅ủng 壅ủng 因nhân 屬thuộc 牆tường 是thị 故cố 還hoàn 牆tường 緣duyên 還hoàn 分phân 別biệt 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 境cảnh 無vô 緣duyên 緣duyên 因nhân 屬thuộc 境cảnh 是thị 故cố 還hoàn 境cảnh 鬱uất [土+孛]bác 還hoàn 塵trần 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 塵trần 不bất 𡋯# 𡋯# 因nhân 屬thuộc 塵trần 是thị 故cố 還hoàn 塵trần 清thanh 明minh 還hoàn 霽tễ 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 霽tễ 不bất 清thanh 清thanh 因nhân 屬thuộc 霽tễ 是thị 故cố 還hoàn 霽tễ 。

▲# 二nhị 釋thích 。

△# 若nhược 還hoàn 於ư 明minh 。 等đẳng 者giả 意ý 云vân 見kiến 性tánh 若nhược 隨tùy 明minh 境cảnh 而nhi 滅diệt 則tắc 暗ám 相tướng 現hiện 時thời 無vô 復phục 見kiến 暗ám 。 以dĩ 其kỳ 見kiến 性tánh 隨tùy 明minh 滅diệt 故cố 餘dư 例lệ 知tri 。

▲# 三tam 結kết 。

△# 汝nhữ 不bất 還hoàn 者giả 非phi 汝nhữ 而nhi 誰thùy 。 者giả 汝nhữ 不bất 滅diệt 之chi 見kiến 性tánh 若nhược 非phi 汝nhữ 之chi 真chân 見kiến 而nhi 是thị 何hà 耶da 。

▲# 三tam 就tựu 本bổn 彰chương 迷mê 以dĩ 結kết 責trách 。

△# 永vĩnh 不bất 離ly 本bổn 者giả 事sự 即tức 理lý 故cố 用dụng 即tức 體thể 故cố 從tùng 心tâm 發phát 見kiến 見kiến 即tức 真chân 心tâm 之chi 用dụng 也dã 今kim 指chỉ 事sự 即tức 理lý 如như 波ba 即tức 水thủy 也dã 又hựu 修tu 即tức 性tánh 故cố 。

三tam 約ước 體thể 用dụng 重trọng/trùng 明minh 中trung 初sơ 申thân 問vấn 。

△# 用dụng 約ước 人nhân 者giả 但đãn 由do 人nhân 有hữu 優ưu 劣liệt 故cố 。 發phát 見kiến 用dụng 有hữu 淺thiển 深thâm 也dã 。

△# 體thể 對đối 物vật 論luận 者giả 物vật 境cảnh 自tự 有hữu 差sai 殊thù 見kiến 體thể 實thật 無vô 移di 改cải 。

△# 分phần/phân 二nhị 科khoa 者giả 用dụng 優ưu 劣liệt 體thể 無vô 差sai 也dã 。

▲# 初sơ 用dụng 優ưu 劣liệt 中trung 。

△# 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 者giả 以dĩ 初sơ 果quả 人nhân 方phương 能năng 斷đoạn 見kiến 未vị 斷đoạn 事sự 惑hoặc 未vị 發phát 神thần 通thông 故cố 借tá 力lực 見kiến 。

△# 菴am 摩ma 羅la 果quả 。 者giả 奈nại 也dã 亦diệc 飜phiên 無vô 垢cấu 。

△# 不bất 寢tẩm 者giả 因nhân 佛Phật 座tòa 下hạ 不bất 見kiến 那na 律luật 佛Phật 問vấn 何hà 在tại 答đáp 云vân 睡thụy 未vị 起khởi 因nhân 被bị 訶ha 云vân 咄đốt 咄đốt 胡hồ 為vi 寢tẩm 螄# 螺loa 蚌# 蛤# 類loại 一nhất 睡thụy 一nhất 千thiên 年niên 不bất 聞văn 佛Phật 名danh 字tự 。 於ư 是thị 勤cần 意ý 修tu 行hành 七thất 日nhật 不bất 睡thụy 遂toại 失thất 雙song 目mục 。

△# 作tác 意ý 數số 者giả 作tác 意ý 偏thiên 修tu 天thiên 眼nhãn 觀quán 智trí 也dã 數số 者giả 謂vị 百bách 法pháp 中trung 有hữu 作tác 意ý 一nhất 數số 也dã 不bất 同đồng 餘dư 人nhân 果quả 後hậu 任nhậm 運vận 發phát 得đắc 故cố 但đãn 見kiến 小tiểu 千thiên 界giới 也dã 。

△# 五ngũ 眼nhãn 三tam 智trí 者giả 肉nhục 天thiên 慧tuệ 法pháp 佛Phật 五ngũ 眼nhãn 也dã 佛Phật 肉nhục 眼nhãn 見kiến 大Đại 千Thiên 麤thô 色sắc 盡tận 理lý 言ngôn 之chi 能năng 見kiến 法Pháp 界Giới 麤thô 色sắc 佛Phật 天thiên 眼nhãn 見kiến 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 死tử 斯tư 生sanh 彼bỉ 及cập 善thiện 惡ác 等đẳng 佛Phật 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 法Pháp 界Giới 假giả 中trung 俱câu 空không 佛Phật 法Pháp 眼nhãn 盡tận 法Pháp 界Giới 任nhậm 運vận 真chân 化hóa 分phân 別biệt 藥dược 病bệnh 一nhất 一nhất 方phương 便tiện 皆giai 令linh 得đắc 入nhập 佛Phật 眼nhãn 唯duy 見kiến 實thật 相tướng 三tam 智trí 者giả 一Nhất 切Thiết 智Trí 空không 。 道đạo 種chủng 知tri (# 假giả 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 中trung )# 然nhiên 斯tư 三tam 智trí 體thể 一nhất 隨tùy 其kỳ 照chiếu 用dụng 義nghĩa 立lập 三tam 名danh 。

二nhị 敕sắc 揀giản 中trung 。

△# 汝nhữ 應ưng 於ư 斯tư 分phân 別biệt 自tự 他tha 。 者giả 由do 阿A 難Nan 前tiền 云vân 我ngã 雖tuy 識thức 此thử 。 見kiến 性tánh 無vô 還hoàn 。 不bất 知tri 如như 何hà 別biệt 得đắc 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。 佛Phật 即tức 為vì 阿A 難Nan 。 示thị 其kỳ 見kiến 秪# 是thị 一nhất 隨tùy 功công 發phát 用dụng 乃nãi 成thành 勝thắng 劣liệt 故cố 知tri 物vật 自tự 有hữu 異dị 見kiến 體thể 無vô 差sai 阿A 難Nan 遂toại 疑nghi 見kiến 體thể 隨tùy 塵trần 亦diệc 有hữu 差sai 異dị 此thử 則tắc 阿A 難Nan 執chấp 見kiến 有hữu 相tương/tướng 佛Phật 意ý 云vân 真chân 見kiến 之chi 體thể 離ly 相tương/tướng 絕tuyệt 名danh 無vô 有hữu 此thử 彼bỉ 如như 何hà 同đồng 物vật 有hữu 差sai 殊thù 耶da 於ư 是thị 縱túng/tung 而nhi 責trách 云vân 見kiến 若nhược 同đồng 物vật 有hữu 差sai 你nễ 應ưng 為vi 我ngã 指chỉ 出xuất 見kiến 體thể 同đồng 物vật 無vô 疑nghi 故cố 云vân 汝nhữ 應ưng 於ư 此thử 。 分phân 別biệt 自tự 他tha 等đẳng 。

▲# 初sơ 明minh 非phi 見kiến 之chi 物vật 是thị 前tiền 塵trần 。

△# 是thị 物vật 非phi 汝nhữ 。 者giả 自tự 是thị 物vật 象tượng 且thả 非phi 是thị 汝nhữ 見kiến 性tánh 。

△# 七thất 金kim 山sơn 者giả 七thất 重trùng 金kim 山sơn 。 圍vi 繞nhiễu 須Tu 彌Di 也dã 。

初sơ 正chánh 破phá 中trung 。

△# 若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 者giả 或hoặc 可khả 直trực 作tác 阿A 難Nan 計kế 云vân 雖tuy 言ngôn 見kiến 性tánh 同đồng 物vật 差sai 殊thù 而nhi 物vật 象tượng 見kiến 性tánh 混hỗn 而nhi 無vô 別biệt 如như 何hà 令linh 我ngã 辨biện 得đắc 自tự 他tha 故cố 此thử 牒điệp 而nhi 破phá 之chi 則tắc 汝nhữ 下hạ 破phá 意ý 云vân 汝nhữ 既ký 見kiến 即tức 是thị 物vật 我ngã 見kiến 亦diệc 即tức 是thị 物vật 我ngã 見kiến 若nhược 是thị 物vật 應ưng 被bị 汝nhữ 見kiến 也dã 。

▲# 二nhị 轉chuyển 破phá 疏sớ/sơ 云vân 。

△# 省tỉnh 略lược 者giả 合hợp 云vân 名danh 為vi 見kiến 吾ngô 。 之chi 見kiến 自tự 然nhiên 非phi 彼bỉ 。 不bất 見kiến 之chi 相tướng 。 者giả 既ký 云vân 不bất 見kiến 須tu 見kiến 之chi 不bất 得đắc 今kim 既ký 可khả 見kiến 則tắc 反phản 是thị 見kiến 非phi 不bất 見kiến 也dã 恰kháp 同đồng 前tiền 云vân 相tướng 有hữu 則tắc 在tại 。 云vân 何hà 無vô 著trước 。

▲# 三tam 結kết 破phá 。

△# 五ngũ 重trọng/trùng 者giả 若nhược 不bất 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 處xứ 。 一nhất 也dã 亦diệc 不bất 見kiến 吾ngô 見kiến 處xứ 二nhị 也dã 吾ngô 見kiến 自tự 然nhiên 非phi 物vật 。 三tam 也dã 汝nhữ 見kiến 亦diệc 非phi 是thị 物vật 四tứ 也dã 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 。 真chân 見kiến 五ngũ 也dã 。

初sơ 正chánh 破phá 。

△# 又hựu 則tắc 者giả 重trùng 復phục 之chi 義nghĩa 也dã 無vô 別biệt 計kế 詞từ 但đãn 是thị 重trọng/trùng 破phá 若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 之chi 執chấp 也dã 經kinh 文văn 語ngữ 簡giản 合hợp 云vân 又hựu 則tắc 若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 汝nhữ 今kim 見kiến 物vật 之chi 時thời 。 汝nhữ 既ký 見kiến 物vật 。 物vật 亦diệc 見kiến 汝nhữ 。 汝nhữ 意ý 云vân 若nhược 見kiến 即tức 是thị 物vật 應ưng 知tri 物vật 中trung 有hữu 見kiến 物vật 既ký 有hữu 見kiến 即tức 能năng 見kiến 汝nhữ 也dã 既ký 能năng 見kiến 汝nhữ 汝nhữ 應ưng 反phản 是thị 所sở 見kiến 物vật 也dã 物vật 有hữu 見kiến 故cố 物vật 應ưng 反phản 是thị 能năng 見kiến 性tánh 也dã 故cố 云vân 。 體thể 性tánh 紛phân 雜tạp 。

△# 不bất 成thành 安an 立lập 。 者giả 世thế 諦đế 也dã 一nhất 一nhất 各các 自tự 安an 立lập 不bất 可khả 混hỗn 也dã 。

▲# 二nhị 顯hiển 是thị 。

△# 若nhược 汝nhữ 見kiến 時thời 。 是thị 汝nhữ 非phi 我ngã 。 者giả 或hoặc 可khả 云vân 汝nhữ 見kiến 物vật 時thời 自tự 是thị 汝nhữ 見kiến 且thả 非phi 佛Phật 見kiến 故cố 云vân 非phi 我ngã 。

▲# 三tam 斥xích 疑nghi 。

△# 性tánh 汝nhữ 不bất 真chân 。 者giả 能năng 性tánh 之chi 心tâm 不bất 是thị 真chân 耶da 卻khước 來lai 問vấn 我ngã 求cầu 心tâm 豈khởi 非phi 錯thác 耶da 。

△# 明minh 真chân 見kiến 離ly 緣duyên 者giả 不bất 逐trục 緣duyên 生sanh 不bất 由do 境cảnh 起khởi 終chung 日nhật 塵trần 染nhiễm 未vị 嘗thường 不bất 潔khiết 終chung 日nhật 靈linh 照chiếu 未vị 嘗thường 不bất 昏hôn 非phi 昏hôn 非phi 照chiếu 非phi 染nhiễm 非phi 潔khiết 物vật 我ngã 皆giai 如như 方phương 曰viết 真chân 見kiến 離ly 緣duyên 。

四tứ 廣quảng 釋thích 中trung 初sơ 申thân 疑nghi 須Tu 彌Di 出xuất 海hải 八bát 萬vạn 由do 旬tuần 。 四tứ 王vương 處xứ 半bán 腹phúc 與dữ 日nhật 月nguyệt 齊tề 故cố 曰viết 四tứ 萬vạn 由do 旬tuần 正chánh 云vân 俞# 善thiện 那na 斯tư 云vân 合hợp 應ưng 計kế 應ưng 合hợp 爾nhĩ 許hứa 度độ 量lương 也dã 大đại 論luận 有hữu 三tam 品phẩm 上thượng 八bát 十thập 里lý 次thứ 六lục 十thập 里lý 小tiểu 四tứ 十thập 里lý 。

△# 堪kham 忍nhẫn 者giả 悲bi 華hoa 云vân 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 堪kham 任nhậm 忍nhẫn 受thọ 三tam 毒độc 。 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。

△# 廡vũ 者giả 漢hán 書thư 云vân 全toàn 陳trần 廊lang 廡vũ 下hạ 注chú 云vân 廊lang 周chu 屋ốc 廡vũ 門môn 屋ốc 。

△# 猶do 預dự 者giả 疑nghi 惑hoặc 也dã 禮lễ 云vân 決quyết 嫌hiềm 疑nghi 定định 猶do 預dự 猶do 預dự 皆giai 獸thú 也dã 此thử 二nhị 物vật 皆giai 進tiến 退thoái 多đa 疑nghi 也dã 或hoặc 云vân 猶do 犬khuyển 也dã 此thử 物vật 隨tùy 人nhân 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 不bất 定định 也dã 。

▲# 舉cử 喻dụ 釋thích 中trung 二nhị 雙song 破phá 。

△# 在tại 方phương 器khí 中trung 。 應ưng 無vô 方phương 空không 。 者giả 意ý 云vân 空không 若nhược 不bất 定định 則tắc 見kiến 空không 在tại 方phương 器khí 中trung 。 時thời 應ưng 知tri 非phi 是thị 空không 方phương 自tự 是thị 器khí 方phương 也dã 在tại 圓viên 器khí 時thời 非phi 是thị 空không 圓viên 自tự 是thị 器khí 圓viên 意ý 云vân 空không 體thể 周chu 徧biến 無vô 彼bỉ 無vô 此thử 。 無vô 方phương 無vô 圓viên 器khí 自tự 或hoặc 方phương 或hoặc 圓viên 。 故cố 見kiến 空không 有hữu 方phương 圓viên 也dã 以dĩ 喻dụ 境cảnh 自tự 有hữu 寬khoan 有hữu 狹hiệp 見kiến 性tánh 實thật 無vô 舒thư 卷quyển 去khứ 來lai 新tân 故cố 常thường 自tự 安an 然nhiên 也dã 。

▲# 三tam 合hợp 顯hiển 。

△# 云vân 何hà 為vi 在tại 。 者giả 見kiến 性tánh 之chi 義nghĩa 恰kháp 似tự 虗hư 空không 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 舒thư 縮súc 而nhi 可khả 在tại 耶da 又hựu 見kiến 性tánh 之chi 義nghĩa 秪# 如như 是thị 此thử 云vân 何hà 卻khước 謂vị 不bất 知tri 所sở 在tại 。 耶da 在tại 歸quy 著trước 也dã 。

▲# 三tam 會hội 通thông 二nhị 初sơ 迷mê 心tâm 執chấp 境cảnh 。

△# 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 者giả 既ký 見kiến 塵trần 境cảnh 實thật 有hữu 故cố 為vi 物vật 境cảnh 所sở 轉chuyển 由do 是thị 境cảnh 大đại 則tắc 觀quán 大đại 境cảnh 小tiểu 則tắc 觀quán 小tiểu 是thị 故cố 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 聽thính 不bất 出xuất 聲thanh 。 齅khứu 不bất 越việt 香hương 嘗thường 不bất 逾du 味vị 覺giác 不bất 離ly 觸xúc 思tư 不bất 出xuất 法pháp 詎cự 能năng 忘vong 緣duyên 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。

△# 境cảnh 從tùng 心tâm 變biến 者giả 心tâm 生sanh 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 也dã 。

△# 心tâm 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 者giả 以dĩ 法pháp 生sanh 故cố 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 也dã 。

▲# 二nhị 悟ngộ 物vật 咸hàm 真chân 。

△# 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 者giả 轉chuyển 者giả 體thể 達đạt 也dã 即tức 以dĩ 圓viên 融dung 妙diệu 智trí 體thể 達đạt 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 當đương 處xứ 即tức 空không 全toàn 是thị 真chân 實thật 無vô 妄vọng 。 可khả 除trừ 無vô 真chân 可khả 得đắc 法Pháp 法pháp 塵trần 塵trần 盡tận 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 故cố 曰viết 即tức 同đồng 如Như 來Lai 下hạ 云vân 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 云vân 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。 斯tư 則tắc 涅Niết 槃Bàn 此thử 即tức 虗hư 空không 大đại 地địa 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。 也dã 然nhiên 則tắc 如Như 來Lai 是thị 究cứu 竟cánh 果quả 號hiệu 義nghĩa 通thông 五ngũ 即tức 解giải 行hành 兼kiêm 含hàm 始thỉ 則tắc 依y 言ngôn 解giải 理lý 是thị 名danh 字tự 轉chuyển 物vật 乃nãi 至chí 妙diệu 覺giác 如Như 來Lai 究cứu 竟cánh 轉chuyển 物vật (# 云vân 云vân )# 由do 即tức 故cố 始thỉ 終chung 俱câu 是thị 由do 六lục 故cố 凡phàm 聖thánh 不bất 濫lạm 。

△# 身thân 心tâm 圓viên 明minh 。 者giả 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 不bất 二nhị 之chi 體thể 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 故cố 也dã 。

△# 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 者giả 理lý 智trí 一nhất 如như 法Pháp 界giới 獨độc 朗lãng 能năng 起khởi 妙diệu 用dụng 故cố 云vân 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 等đẳng 由do 轉chuyển 物vật 故cố 即tức 三tam 德đức 圓viên 顯hiển 也dã 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 。 是thị 智trí 即tức 般Bát 若Nhã 德đức 身thân 心tâm 圓viên 明minh 。 是thị 理lý 法Pháp 身thân 德đức 於ư 一nhất 毛mao 等đẳng 即tức 解giải 脫thoát 德đức 此thử 之chi 三tam 法pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 疏sớ/sơ 文văn 節tiết 釋thích 可khả 見kiến 。

二nhị 破phá 見kiến 性tánh 離ly 身thân 疑nghi 中trung 初sơ 疑nghi 。

△# 現hiện 在tại 我ngã 前tiền 。 見kiến 必tất 我ngã 真chân 。 者giả 阿A 難Nan 不bất 了liễu 會hội 通thông 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 卻khước 執chấp 如Như 來Lai 令linh 轉chuyển 目mục 前tiền 山sơn 河hà 成thành 我ngã 真chân 見kiến 故cố 云vân 現hiện 在tại 我ngã 前tiền 。 此thử 現hiện 前tiền 見kiến 必tất 定định 是thị 我ngã 。 真chân 見kiến 者giả 故cố 云vân 見kiến 必tất 我ngã 真chân 。 現hiện 前tiền 物vật 象tượng 既ký 是thị 我ngã 見kiến 我ngã 今kim 身thân 心tâm 。 還hoàn 是thị 何hà 耶da 故cố 云vân 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。

▲# 二nhị 難nạn/nan 。

△# 若nhược 實thật 我ngã 心tâm 。 令linh 我ngã 今kim 見kiến 。 者giả 意ý 云vân 彼bỉ 現hiện 在tại 我ngã 前tiền 。 之chi 見kiến 實thật 我ngã 心tâm 性tánh 。 令linh 我ngã 得đắc 見kiến 。 故cố 云vân 令linh 我ngã 今kim 見kiến 。 現hiện 前tiền 見kiến 性tánh 既ký 實thật 我ngã 真chân 而nhi 今kim 之chi 身thân 應ưng 合hợp 非phi 我ngã 故cố 云vân 。 而nhi 身thân 非phi 我ngã 。

二nhị 牒điệp 疑nghi 立lập 理lý 意ý 云vân 若nhược 的đích 可khả 見kiến 者giả 應ưng 在tại 處xứ 所sở 汝nhữ 可khả 分phân 明minh 指chỉ 陳trần 示thị 我ngã 。 故cố 云vân 非phi 無vô 指chỉ 示thị 。

△# 疏sớ/sơ 云vân 豈khởi 成thành 真chân 見kiến 離ly 緣duyên 者giả 意ý 云vân 本bổn 來lai 竪thụ 窮cùng 橫hoạnh/hoành 徧biến 無vô 所sở 不bất 在tại 。 不bất 可khả 聲thanh 色sắc 求cầu 不bất 可khả 名danh 相tướng 取thủ 若nhược 有hữu 方phương 所sở 。 相tướng 狀trạng 豈khởi 是thị 離ly 緣duyên 耶da 。

▲# 三tam 以dĩ 理lý 推thôi 徵trưng 。

△# 若nhược 空không 是thị 汝nhữ 見kiến 性tánh 斯tư 則tắc 空không 已dĩ 成thành 見kiến 復phục 以dĩ 何hà 者giả 為vi 空không 意ý 云vân 須tu 是thị 空không 見kiến 兩lưỡng 存tồn 不bất 相tương 傾khuynh 奪đoạt 方phương 名danh 離ly 空không 有hữu 見kiến 物vật 亦diệc 例lệ 知tri 。

▲# 三tam 答đáp 釋thích 不bất 知tri 。

△# 若nhược 樹thụ 非phi 見kiến 。 云vân 何hà 見kiến 樹thụ 。 者giả 意ý 謂vị 若nhược 樹thụ 即tức 是thị 非phi 見kiến 。 云vân 何hà 復phục 見kiến 於ư 樹thụ 既ký 稱xưng 非phi 見kiến 須tu 見kiến 不bất 及cập 如như 前tiền 云vân 若nhược 見kiến 不bất 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 彼bỉ 。 不bất 見kiến 之chi 相tướng 也dã 。

△# 若nhược 樹thụ 即tức 見kiến 。 復phục 云vân 何hà 樹thụ 。 者giả 若nhược 所sở 見kiến 樹thụ 即tức 是thị 見kiến 者giả 既ký 喚hoán 做tố 見kiến 不bất 可khả 更cánh 詺# 為vi 樹thụ 故cố 云vân 。 復phục 云vân 何hà 樹thụ 。

二nhị 大đại 眾chúng 失thất 其kỳ 守thủ 守thủ 即tức 保bảo 守thủ 是thị 見kiến 非phi 見kiến 二nhị 義nghĩa 之chi 中trung 還hoàn 守thủ 何hà 得đắc 故cố 云vân 失thất 守thủ 。

△# 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 指chỉ 學học 人nhân 也dã 意ý 以dĩ 無Vô 學Học 果quả 人nhân 經Kinh 法Pháp 華hoa 後hậu 按án 位vị 尚thượng 入nhập 相tương 似tự 已dĩ 達đạt 法Pháp 界Giới 故cố 不bất 惑hoặc 也dã 或hoặc 可khả 橫hoạnh/hoành 來lai 此thử 會hội 之chi 機cơ 及cập 法pháp 華hoa 起khởi 去khứ 之chi 徒đồ 未vị 入nhập 祕bí 藏tạng 俱câu 名danh 有hữu 學học 。

▲# 三tam 法Pháp 王Vương 安an 其kỳ 意ý 。

△# 如như 所sở 如như 說thuyết 。 者giả 上thượng 如như 稱xưng 義nghĩa 下hạ 如như 即tức 真Chân 如Như 謂vị 稱xưng 所sở 證chứng 真Chân 如Như 以dĩ 說thuyết 故cố 云vân 如như 所sở 如như 說thuyết 。 如Như 來Lai 見kiến 阿A 難Nan 推thôi 是thị 見kiến 不bất 得đắc 印ấn 云vân 如như 是thị 如như 是thị 。 推thôi 非phi 見kiến 不bất 得đắc 亦diệc 印ấn 云vân 如như 是thị 如như 是thị 。 恐khủng 阿A 難Nan 大đại 眾chúng 。 將tương 謂vị 佛Phật 同đồng 反phản 印ấn 順thuận 外ngoại 道đạo 故cố 安an 而nhi 慰úy 之chi 令linh 其kỳ 諦đế 思tư 。

△# 四tứ 矯kiểu 亂loạn 者giả 一nhất 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 皆giai 亂loạn 其kỳ 語ngữ 。 二nhị 但đãn 言ngôn 其kỳ 無vô 。 三tam 但đãn 言ngôn 其kỳ 是thị 。 四tứ 無vô 容dung 窮cùng 詰cật 。

△# 不bất 死tử 者giả 計kế 不bất 亂loạn 答đáp 生sanh 不bất 死tử 天thiên 。

三tam 會hội 通thông 中trung 初sơ 敘tự 其kỳ 不bất 悟ngộ 。

△# 發phát 明minh 二nhị 種chủng 。 者giả 不bất 解giải 如Như 來Lai 。 於ư 色sắc 空không 境cảnh 上thượng 開khai 發phát 明minh 顯hiển 是thị 與dữ 非phi 是thị 二nhị 種chủng 義nghĩa 也dã 。

▲# 二nhị 出xuất 其kỳ 因nhân 由do 。

△# 應ưng 無vô 所sở 矚chú 。 者giả 矚chú 見kiến 也dã 既ký 云vân 非phi 見kiến 應ưng 不bất 可khả 見kiến 。

△# 疇trù 昔tích 等đẳng 者giả 非phi 謂vị 大đại 眾chúng 宿túc 昔tích 以dĩ 來lai 善thiện 根căn 鮮tiển 少thiểu 故cố 生sanh 驚kinh 怖bố 蓋cái 是thị 是thị 非phi 之chi 義nghĩa 深thâm 固cố 幽u 遠viễn 。 非phi 淺thiển 識thức 之chi 所sở 知tri 也dã 自tự 非phi 文Văn 殊Thù 大đại 智trí 啟khải 發phát 根căn 元nguyên 餘dư 人nhân 但đãn 抱bão 驚kinh 惶hoàng 而nhi 已dĩ 疇trù 語ngữ 辭từ 也dã 。

二nhị 如Như 來Lai 會hội 通thông 二nhị 初sơ 顯hiển 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 是thị 非phi 雙song 絕tuyệt 。

△# 自tự 住trụ 三tam 摩ma 地địa 。 中trung 舉cử 其kỳ 自tự 證chứng 法pháp 也dã 由do 修tu 一nhất 心tâm 三tam 止chỉ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 證chứng 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 之chi 理lý 也dã 然nhiên 此thử 妙diệu 定định 修tu 通thông 觀quán 行hành 相tướng 似tự 證chứng 唯duy 分phần/phân 真chân 究cứu 竟cánh 下hạ 云vân 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 又hựu 云vân 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 此thử 皆giai 語ngữ 證chứng 也dã 位vị 當đương 地địa 住trụ 今kim 經kinh 即tức 第đệ 三tam 漸tiệm 次thứ 。

△# 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 等đẳng 者giả 修tu 此thử 定định 時thời 了liễu 根căn 境cảnh 識thức 即tức 是thị 性tánh 常thường 即tức 俗tục 而nhi 真chân 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 如như 同đồng 空không 華hoa 全toàn 華hoa 是thị 空không 故cố 曰viết 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 即tức 真chân 而nhi 俗tục 諸chư 法pháp 宛uyển 然nhiên 如như 全toàn 空không 是thị 華hoa 故cố 曰viết 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 中trung 道đạo 雙song 非phi 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 故cố 曰viết 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 斯tư 則tắc 三tam 諦đế 互hỗ 融dung 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 離ly 言ngôn 絕tuyệt 相tương/tướng 豈khởi 有hữu 是thị 非phi 而nhi 可khả 在tại 耶da 故cố 曰viết 云vân 何hà 於ư 中trung 。 有hữu 是thị 非phi 是thị 。

△# 疏sớ/sơ 已dĩ 離ly 業nghiệp 識thức 者giả 即tức 諸chư 如Như 來Lai 。 究cứu 竟cánh 證chứng 得đắc 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 無vô 有hữu 彼bỉ 此thử 。 色sắc 相tướng 迭điệt 相tương 見kiến 故cố 如như 何hà 更cánh 說thuyết 是thị 非phi 之chi 相tướng 耶da 。

△# 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 增tăng 上thượng 勝thắng 力lực 助trợ 生sanh 識thức 也dã 。

△# 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 由do 所sở 緣duyên 境cảnh 為vi 緣duyên 能năng 牽khiên 生sanh 識thức 也dã 心tâm 如như 羸luy 人nhân 非phi 杖trượng 不bất 行hành 故cố 假giả 杖trượng 境cảnh 為vi 助trợ 緣duyên 也dã 。

△# 不bất 覺giác 即tức 覺giác 者giả 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。 斯tư 則tắc 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

△# 念niệm 無vô 自tự 相tương/tướng 者giả 念niệm 即tức 無vô 明minh 無vô 明minh 無vô 體thể 全toàn 是thị 真Chân 如Như 也dã 。

△# 離ly 性tánh 離ly 相tướng 。 者giả 即tức 亡vong 性tánh 相tướng 二nhị 執chấp 也dã 又hựu 即tức 真chân 而nhi 俗tục 故cố 離ly 性tánh 即tức 俗tục 而nhi 真chân 故cố 離ly 相tương/tướng 性tánh 相tướng 雙song 亡vong 事sự 理lý 無vô 礙ngại 故cố 於ư 法pháp 法pháp 咸hàm 會hội 性tánh 常thường 也dã 。

初sơ 問vấn 。

△# 更cánh 有hữu 文Văn 殊Thù 。 等đẳng 者giả 意ý 云vân 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 。 還hoàn 可khả 名danh 汝nhữ 為vi 是thị 文Văn 殊Thù 得đắc 否phủ/bĩ 又hựu 可khả 名danh 為vi 無vô 文Văn 殊Thù 得đắc 否phủ/bĩ 。

▲# 二nhị 答đáp 。

△# 有hữu 是thị 者giả 則tắc 二nhị 文Văn 殊Thù 。 者giả 疏sớ/sơ 外ngoại 更cánh 一nhất 解giải 意ý 云vân 於ư 真chân 文Văn 殊Thù 上thượng 更cánh 添# 一nhất 是thị 文Văn 殊Thù 即tức 二nhị 文Văn 殊Thù 也dã 。

▲# 二nhị 合hợp 顯hiển 。

△# 此thử 見kiến 妙diệu 明minh 。 者giả 見kiến 能năng 照chiếu 了liễu 前tiền 塵trần 故cố 曰viết 妙diệu 明minh 又hựu 此thử 見kiến 從tùng 妙diệu 明minh 性tánh 發phát 故cố 曰viết 妙diệu 明minh 。

△# 本bổn 是thị 妙diệu 明minh 。 等đẳng 顯hiển 真chân 也dã 本bổn 具cụ 性tánh 德đức 真chân 明minh 故cố 曰viết 妙diệu 明minh 。

△# 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 即tức 大đại 覺giác 也dã 本bổn 無vô 九cửu 界giới 垢cấu 染nhiễm 曰viết 淨tịnh 體thể 性tánh 周chu 徧biến 曰viết 圓viên 即tức 本bổn 明minh 大đại 覺giác 清thanh 淨tịnh 圓viên 滿mãn 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 也dã 。

疏sớ/sơ 三tam 斥xích 非phi 顯hiển 是thị 。

△# 二nhị 月nguyệt 空không 華hoa 皆giai 脫thoát 體thể 全toàn 無vô 更cánh 論luận 什thập 麼ma 大đại 小tiểu 妍nghiên 媸# 者giả 哉tai 。

△# 攻công 異dị 端đoan 者giả 論luận 語ngữ 云vân 攻công 乎hồ 異dị 端đoan 斯tư 害hại 也dã 矣hĩ 注chú 云vân 善thiện 道đạo 有hữu 統thống 故cố 殊thù 途đồ 而nhi 同đồng 歸quy 異dị 端đoan 不bất 同đồng 歸quy 也dã 異dị 瑞thụy 喻dụ 執chấp 權quyền 小tiểu 也dã 。

△# 居cư 一nhất 切thiết 時thời 。 等đẳng 是thị 圓viên 覺giác 經kinh 語ngữ 居cư 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 。 者giả 謂vị 四tứ 儀nghi 中trung 不bất 起khởi 貪tham 嗔sân 愛ái 惡ác 諸chư 雜tạp 念niệm 慮lự 也dã 古cổ 人nhân 云vân 有hữu 念niệm 即tức 眾chúng 生sanh 無vô 念niệm 即tức 諸chư 佛Phật 下hạ 云vân 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。

△# 於ư 諸chư 妄vọng 心tâm 。 亦diệc 不bất 息tức 滅diệt 。 者giả 若nhược 了liễu 諸chư 念niệm 元nguyên 空không 有hữu 何hà 可khả 息tức 如như 知tri 蛇xà 是thị 繩thằng 無vô 蛇xà 可khả 滅diệt 古cổ 人nhân 云vân 森sâm 羅la 萬vạn 象tượng 古cổ 佛Phật 家gia 風phong 碧bích 落lạc 青thanh 霄tiêu 道Đạo 人Nhân 活hoạt 計kế 。

△# 住trụ 妄vọng 想tưởng 境cảnh 。 不bất 加gia 了liễu 知tri 。 者giả 諸chư 法pháp 無vô 心tâm 本bổn 自tự 知tri 覺giác 更cánh 起khởi 了liễu 知tri 故cố 曰viết 加gia 也dã 古cổ 人nhân 所sở 謂vị 舉cử 足túc 下hạ 足túc 。 鳥điểu 道đạo 無vô 別biệt 坐tọa 臥ngọa 經kinh 行hành 。 是thị 非phi 懸huyền 絕tuyệt 。

△# 於ư 無vô 了liễu 知tri 。 不bất 辨biện 真chân 實thật 。 者giả 忘vong 分phân 別biệt 處xứ 不bất 得đắc 認nhận 為vi 真chân 實thật 法pháp 愛ái 若nhược 生sanh 藥dược 還hoàn 成thành 病bệnh 。 古cổ 人nhân 云vân 澄trừng 元nguyên 湛trạm 水thủy 尚thượng 掉trạo 孤cô 舟chu 圓viên 覺giác 云vân 種chủng 種chủng 取thủ 捨xả 。 皆giai 是thị 輪luân 迴hồi 。 斯tư 則tắc 終chung 日nhật 居cư 晦hối 未vị 嘗thường 不bất 照chiếu 終chung 日nhật 昭chiêu 彰chương 未vị 嘗thường 知tri 覺giác 方phương 能năng 語ngữ 默mặc 作tác 做tố 咸hàm 與dữ 藏tạng 性tánh 相tướng 應ưng 豈khởi 有hữu 是thị 非phi 而nhi 可khả 在tại 耶da 。

三tam 破phá 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 中trung 初sơ 外ngoại 計kế 同đồng 真chân 難nạn/nan 。

△# 覺giác 緣duyên 者giả 真chân 覺giác 緣duyên 由do 行hành 相tương/tướng 也dã 。

△# 躶# 形hình 拔bạt 髮phát 等đẳng 此thử 尼ni 乾kiền 外ngoại 道đạo 。 此thử 云vân 離ly 繫hệ 即tức 拔bạt 髮phát 露lộ 形hình 無vô 所sở 貯trữ 畜súc 。

△# 五ngũ 熱nhiệt 者giả 四tứ 邊biên 火hỏa 炎diễm 頭đầu 上thượng 日nhật 曝bộc 也dã 。

△# 投đầu 灰hôi 者giả 梵Phạm 云vân 幡phan 輪luân 鉢bát 多đa 此thử 云vân 塗đồ 灰hôi 即tức 徧biến 身thân 塗đồ 灰hôi 也dã 並tịnh 苦khổ 行hạnh 也dã 。

△# 界giới 趣thú 生sanh 本bổn 者giả 即tức 三tam 界giới 五ngũ 趣thú 。 受thọ 生sanh 之chi 本bổn 即tức 賴lại 耶da 為vi 總tổng 報báo 主chủ 也dã 。

△# 神thần 我ngã 者giả 即tức 數số 論luận 外ngoại 道đạo 立lập 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 也dã 。

▲# 二nhị 自tự 語ngữ 相tương 違vi 。

△# 楞lăng 伽già 城thành 名danh 彼bỉ 有hữu 山sơn 名danh 摩ma 羅la 此thử 山sơn 出xuất 種chủng 種chủng 寶bảo 物vật 。 故cố 云vân 能năng 種chủng 種chủng 現hiện 斯tư 乃nãi 城thành 因nhân 所sở 出xuất 之chi 寶bảo 以dĩ 彰chương 名danh 也dã 或hoặc 云vân 不bất 可khả 往vãng 唯duy 得đắc 通thông 者giả 可khả 詣nghệ 故cố 阿A 難Nan 不bất 體thể 佛Phật 依y 俗tục 諦đế 隨tùy 他tha 意ý 說thuyết 權quyền 引dẫn 機cơ 也dã 。

▲# 三tam 雙song 結kết 。

△# 似tự 非phi 因nhân 緣duyên 。 者giả 今kim 說thuyết 覺giác 緣duyên 似tự 不bất 同đồng 楞lăng 伽già 之chi 談đàm 若nhược 將tương 此thử 比tỉ 自tự 然nhiên 外ngoại 道đạo 似tự 不bất 相tương 違vi 未vị 審thẩm 如như 何hà 分phần/phân 辯biện 使sử 正chánh 邪tà 不bất 濫lạm 耶da 。

△# 感cảm 外ngoại 增tăng 上thượng 者giả 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 物vật 象tượng 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 增tăng 上thượng 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 。

▲# 初sơ 牒điệp 疑nghi 審thẩm 定định 。

△# 約ước 理lý 即tức 云vân 皆giai 由do 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 又hựu 云vân 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 又hựu 云vân 因nhân 果quả 微vi 塵trần 。 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。

△# 約ước 事sự 即tức 阿A 難Nan 匿nặc 王vương 之chi 見kiến 又hựu 云vân 且thả 汝nhữ 見kiến 我ngã 。 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 等đẳng 。

△# 喻dụ 即tức 空không 器khí 海hải 漚âu 空không 華hoa 二nhị 月nguyệt 等đẳng 。

△# 境cảnh 即tức 明minh 暗ám 等đẳng 八bát 境cảnh 手thủ 開khai 合hợp 頭đầu 搖dao 動động 等đẳng 。

△# 甄chân 明minh 者giả 甄chân 別biệt 明minh 辨biện 也dã 。

▲# 二nhị 破phá 。

△# 若nhược 明minh 為vi 自tự 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 者giả 若nhược 以dĩ 明minh 為vi 自tự 。 然nhiên 見kiến 體thể 者giả 暗ám 相tướng 現hiện 前tiền 。 自tự 然nhiên 之chi 體thể 已dĩ 隨tùy 明minh 滅diệt 則tắc 不bất 見kiến 暗ám 。

二nhị 破phá 因nhân 緣duyên 中trung 初sơ 申thân 難nạn/nan 。

△# 防phòng 問vấn 善thiện 道đạo 曰viết 談đàm 諮tư 問vấn 親thân 戚thích 為vi 詢tuân 故cố 曰viết 諮tư 詢tuân 。

△# 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 合hợp 因nhân 緣duyên 性tánh 。 者giả 既ký 非phi 自tự 然nhiên 必tất 是thị 因nhân 緣duyên 雖tuy 欲dục 謂vị 之chi 因nhân 緣duyên 觀quán 其kỳ 行hành 相tương/tướng 道Đạo 理lý 與dữ 昔tích 因nhân 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 似tự 不bất 相tương 符phù 故cố 云vân 云vân 何hà 。 合hợp 因nhân 緣duyên 性tánh 。

▲# 會hội 通thông 中trung 初sơ 亡vong 相tương/tướng 顯hiển 法pháp 。

△# 不bất 因nhân 緣duyên 在tại 自tự 然nhiên 中trung 者giả 纔tài 云vân 自tự 然nhiên 便tiện 即tức 不bất 是thị 因nhân 緣duyên 也dã 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 也dã 由do 是thị 非phi 卻khước 自tự 然nhiên 便tiện 是thị 非phi 卻khước 不bất 因nhân 緣duyên 也dã 亦diệc 可khả 既ký 非phi 自tự 然nhiên 必tất 須tu 是thị 不bất 因nhân 緣duyên 也dã 如như 既ký 可khả 是thị 有hữu 必tất 須tu 是thị 無vô 故cố 可khả 以dĩ 有hữu 影ảnh 攝nhiếp 於ư 無vô 也dã 故cố 知tri 名danh 相tướng 咸hàm 泯mẫn 藥dược 病bệnh 兩lưỡng 亡vong 由do 是thị 見kiến 元nguyên 煥hoán 然nhiên 此thử 顯hiển 。

△# 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 者giả 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 故cố 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 泯mẫn 理lý 事sự 咸hàm 亡vong 也dã 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 故cố 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 三tam 諦đế 宛uyển 然nhiên 含hàm 容dung 萬vạn 法pháp 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 中trung 道đạo 了liễu 然nhiên 不bất 落lạc 戲hí 論luận 。

△# 又hựu 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 者giả 表biểu 非phi 離ly 法pháp 顯hiển 真chân 故cố 云vân 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 句cú 即tức 覆phú 疎sơ 上thượng 句cú 也dã 恐khủng 聞văn 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 便tiện 謂vị 離ly 法pháp 求cầu 真chân 故cố 再tái 遮già 云vân 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 俾tỉ 其kỳ 即tức 法Pháp 會hội 真chân 無vô 可khả 滅diệt 也dã 但đãn 除trừ 情tình 執chấp 法pháp 無vô 所sở 移di 方phương 為vi 圓viên 妙diệu 。

△# 此thử 諸chư 法pháp 勝thắng 等đẳng 者giả 意ý 以dĩ 即tức 於ư 諸chư 法pháp 。 空không 處xứ 全toàn 是thị 真Chân 如Như 也dã 勝thắng 者giả 空không 也dã 。

△# 常thường 如như 其kỳ 性tánh 者giả 如như 亦diệc 空không 也dã 恆hằng 空không 自tự 性tánh 即tức 是thị 真chân 實thật 也dã 。

△# 圓viên 成thành 實thật 於ư 彼bỉ 者giả 謂vị 圓viên 成thành 實thật 性tánh 不bất 離ly 彼bỉ 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 顯hiển 也dã 但đãn 於ư 依y 他tha 之chi 法pháp 不bất 起khởi 徧biến 計kế 虗hư 妄vọng 倒đảo 執chấp 即tức 是thị 圓viên 成thành 實thật 也dã 。

△# 下hạ 廣quảng 辯biện 者giả 三tam 科khoa 七thất 大đại 即tức 法pháp 見kiến 性tánh 義nghĩa 甚thậm 著trước 也dã 。

▲# 二nhị 結kết 責trách 滯trệ 情tình 。

△# 措thố 猶do 舉cử 也dã 於ư 圓viên 融dung 三tam 諦đế 中trung 舉cử 心tâm 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 也dã 。

△# 手thủ 掌chưởng 喻dụ 自tự 然nhiên 等đẳng 名danh 相tướng 也dã 撮toát 摩ma 喻dụ 舉cử 心tâm 分phân 別biệt 也dã 。

△# 空không 喻dụ 三tam 諦đế 妙diệu 理lý 也dã 。

△# 秪# 益ích 自tự 勞lao 者giả 轉chuyển 增tăng 生sanh 死tử 迷mê 倒đảo 也dã 。

初sơ 申thân 難nạn/nan 。

△# 九cửu 緣duyên 如như 前tiền 說thuyết 。

△# 減giảm 五ngũ 者giả 欠khiếm 根căn 本bổn 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 作tác 意ý 及cập 境cảnh 也dã 。

▲# 二nhị 反phản 難nạn/nan 。

△# 疏sớ/sơ 若nhược 立lập 見kiến 明minh 為vi 見kiến 等đẳng 是thị 暗ám 立lập 一nhất 比tỉ 量lượng 也dã 應ưng 云vân 暗ám 時thời 見kiến 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 定định 是thị 見kiến 為vi 宗tông 因nhân 云vân 能năng 見kiến 暗ám 故cố 諸chư 有hữu 見kiến 者giả 皆giai 名danh 見kiến 故cố 同đồng 喻dụ 如như 所sở 見kiến 明minh 意ý 云vân 見kiến 明minh 既ký 稱xưng 見kiến 見kiến 暗ám 亦diệc 稱xưng 見kiến 以dĩ 能năng 見kiến 暗ám 故cố 次thứ 量lượng 云vân 明minh 時thời 見kiến 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 定định 不bất 是thị 見kiến 為vi 宗tông 因nhân 云vân 不bất 見kiến 暗ám 故cố 諸chư 不bất 見kiến 者giả 皆giai 非phi 見kiến 故cố 同đồng 喻dụ 如như 所sở 見kiến 暗ám 意ý 云vân 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 不bất 見kiến 明minh 故cố 。 名danh 不bất 見kiến 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 不bất 見kiến 暗ám 故cố 亦diệc 合hợp 名danh 不bất 見kiến 成thành 則tắc 俱câu 成thành 破phá 則tắc 俱câu 破phá 。

▲# 三tam 結kết 成thành 俱câu 見kiến 。

△# 自tự 相tương/tướng 奪đoạt 者giả 明minh 時thời 明minh 奪đoạt 暗ám 暗ám 時thời 暗ám 奪đoạt 明minh 。

會hội 通thông 中trung 初sơ 會hội 前tiền 見kiến 性tánh 非phi 他tha 所sở 成thành 疏sớ/sơ 二nhị 斥xích 他tha 解giải 。

△# 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 明minh 。 者giả 舊cựu 解giải 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 此thử 見kiến 豈khởi 非phi 是thị 明minh 境cảnh 成thành 就tựu 得đắc 也dã 餘dư 三tam 例lệ 知tri 。

△# 文văn 無vô 連liên 貫quán 者giả 以dĩ 不bất 貫quán 通thông 前tiền 破phá 意ý 也dã 。

△# 旨chỉ 非phi 起khởi 盡tận 者giả 始thỉ 則tắc 由do 阿A 難Nan 執chấp 此thử 見kiến 性tánh 因nhân 於ư 空không 等đẳng 四tứ 緣duyên 而nhi 成thành 今kim 若nhược 云vân 緣duyên 四tứ 成thành 就tựu 見kiến 性tánh 即tức 是thị 符phù 彼bỉ 妄vọng 計kế 終chung 則tắc 令linh 了liễu 見kiến 性tánh 本bổn 常thường 不bất 藉tạ 前tiền 塵trần 而nhi 得đắc 都đô 不bất 體thể 斯tư 意ý 故cố 無vô 起khởi 盡tận 。

▲# 二nhị 克khắc 示thị 見kiến 體thể 離ly 自tự 見kiến 相tương/tướng 。

△# 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 者giả 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 契khế 理lý 之chi 時thời 也dã 上thượng 見kiến 是thị 能năng 見kiến 之chi 智trí 下hạ 見kiến 是thị 所sở 見kiến 之chi 理lý 今kim 明minh 能năng 見kiến 所sở 見kiến 當đương 體thể 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 若nhược 存tồn 真chân 見kiến 可khả 得đắc 還hoàn 是thị 未vị 了liễu 此thử 則tắc 若nhược 人nhân 見kiến 般Bát 若Nhã 亦diệc 被bị 般Bát 若Nhã 縛phược 疏sớ/sơ 中trung 三tam 釋thích 甚thậm 委ủy 。

△# 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 者giả 即tức 覆phú 疎sơ 上thượng 義nghĩa 也dã 意ý 云vân 所sở 見kiến 之chi 理lý 不bất 可khả 得đắc 能năng 見kiến 之chi 智trí 豈khởi 得đắc 在tại 乎hồ 故cố 云vân 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 云vân 何hà 更cánh 以dĩ 俗tục 諦đế 虗hư 妄vọng 因nhân 緣duyên 以dĩ 為vi 難nạn/nan 耶da 故cố 云vân 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 等đẳng 耶da 疏sớ/sơ 釋thích 初sơ 解giải 前tiền 二nhị 句cú 初sơ 約ước 位vị 辨biện 異dị 。

△# 信tín 解giải 行hành 位vị 者giả 未vị 證chứng 真chân 前tiền 觀quán 行hành 相tướng 似tự 位vị 中trung 也dã 今kim 經kinh 即tức 前tiền 二nhị 漸tiệm 次thứ 起khởi 圓viên 信tín 發phát 圓viên 解giải 修tu 圓viên 行hành 也dã 通thông 論luận 即tức 住trụ 前tiền 地địa 前tiền 但đãn 信tín 教giáo 仰ngưỡng 理lý 而nhi 未vị 證chứng 密mật 藏tạng 也dã 唯duy 識thức 云vân 現hiện 前tiền 立lập 少thiểu 物vật 謂vị 是thị 唯duy 識thức 性tánh 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 非phi 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。

△# 若nhược 以dĩ 上thượng 見kiến 為vi 用dụng 等đẳng 者giả 用dụng 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 體thể 即tức 實thật 相tướng 妙diệu 理lý 智trí 契khế 理lý 時thời 能năng 所sở 一nhất 體thể 故cố 曰viết 理lý 智trí 㳷vẫn 然nhiên 㳷vẫn 合hợp 也dã 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 所sở 見kiến 之chi 體thể 能năng 見kiến 之chi 用dụng 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 般Bát 若Nhã 云vân 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 得đắc 阿a 耨nậu 等đẳng 。

△# 次thứ 照chiếu 體thể 者giả 全toàn 體thể 起khởi 智trí 照chiếu 三tam 諦đế 時thời 三tam 諦đế 俱câu 中trung 竟cánh 無vô 一nhất 法pháp 可khả 照chiếu 故cố 曰viết 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。

△# 次thứ 上thượng 真chân 下hạ 妄vọng 者giả 真chân 即tức 始thỉ 覺giác 智trí 妄vọng 即tức 九cửu 界giới 無vô 明minh 無vô 明minh 即tức 明minh 全toàn 是thị 佛Phật 界giới 故cố 無vô 妄vọng 法pháp 可khả 得đắc 論luận 云vân 念niệm 無vô 自tự 相tương/tướng 不bất 離ly 本bổn 覺giác 。

△# 唯duy 一Nhất 法Pháp 界Giới 者giả 既ký 云vân 唯duy 一nhất 豈khởi 存tồn 能năng 所sở 待đãi 對đối 耶da 三tam 諦đế 圓viên 融dung 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。

△# 無vô 相tướng 境cảnh 者giả 實thật 相tướng 無vô 相tướng 故cố 名danh 實thật 相tướng 。

△# 無vô 緣duyên 者giả 亡vong 分phân 別biệt 也dã 智trí 無vô 別biệt 智trí 全toàn 理lý 是thị 智trí 理lý 無vô 別biệt 理lý 全toàn 智trí 是thị 理lý 故cố 得đắc 理lý 智trí 㳷vẫn 合hợp 如như 水thủy 不bất 分phân 也dã 。

▲# 二nhị 解giải 中trung 二nhị 句cú 疏sớ/sơ 並tịnh 可khả 見kiến 然nhiên 此thử 二nhị 句cú 若nhược 作tác 躡niếp 上thượng 破phá 下hạ 釋thích 之chi 文văn 甚thậm 便tiện 也dã 又hựu 或hoặc 可khả 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 是thị 無vô 能năng 照chiếu 智trí 能năng 照chiếu 尚thượng 猶do 離ly 自tự 見kiến 相tương/tướng 故cố 曰viết 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 豈khởi 存tồn 所sở 照chiếu 之chi 理lý 故cố 曰viết 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 餘dư 二nhị 義nghĩa 例lệ 知tri (# 云vân 云vân )# 然nhiên 於ư 疏sớ/sơ 外ngoại 更cánh 一nhất 解giải 上thượng 見kiến 即tức 能năng 觀quán 見kiến 性tánh 下hạ 見kiến 即tức 所sở 見kiến 森sâm 羅la 今kim 了liễu 能năng 見kiến 所sở 見kiến 自tự 性tánh 本bổn 無vô 。 全toàn 是thị 自tự 己kỷ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 故cố 曰viết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 能năng 見kiến 所sở 見kiến 尚thượng 自tự 本bổn 空không 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 更cánh 說thuyết 甚thậm 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 法pháp 耶da 。

▲# 三tam 責trách 小tiểu 中trung 。

△# 狹hiệp 劣liệt 者giả 無vô 圓viên 解giải 怠đãi 大đại 行hành 住trụ 偏thiên 小tiểu 但đãn 自tự 利lợi 故cố 被bị 斥xích 也dã 。

△# 菩Bồ 提Đề 路lộ 者giả 勸khuyến 修tu 楞lăng 嚴nghiêm 定định 路lộ 達đạt 到đáo 菩Bồ 提Đề 上thượng 界giới 即tức 菩Bồ 提Đề 之chi 路lộ 也dã 。

二nhị 酬thù 請thỉnh 中trung 初sơ 舉cử 前tiền 置trí 請thỉnh 。

△# 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。 者giả 說thuyết 圓viên 頓đốn 法pháp 名danh 為vi 大đại 慧tuệ 能năng 破phá 眾chúng 生sanh 迷mê 暗ám 如như 日nhật 之chi 照chiếu 。 故cố 名danh 為vi 日nhật 又hựu 因nhân 聞văn 教giáo 獲hoạch 開khai 大đại 智trí 故cố 曰viết 。 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。

▲# 二nhị 總tổng 告cáo 許hứa 宣tuyên 。

△# 總tổng 持trì 者giả 或hoặc 云vân 遮già 持trì 謂vị 遮già 惡ác 不bất 起khởi 持trì 善thiện 不bất 失thất 若nhược 約ước 能năng 詮thuyên 即tức 多đa 字tự 約ước 所sở 詮thuyên 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 理lý 名danh 無vô 字tự 陀đà 羅la 尼ni 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 總tổng 持trì 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 不bất 具cụ 足túc 故cố 曰viết 總tổng 持trì 圓viên 覺giác 云vân 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 有hữu 大đại 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 名danh 為vi 圓Viên 覺Giác 。 流lưu 出xuất 一nhất 切thiết 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 授thọ 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 即tức 妙diệu 修tu 行hành 之chi 路lộ 又hựu 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 相tương/tướng 即tức 互hỗ 融dung 故cố 曰viết 總tổng 持trì 諸chư 三tam 摩ma 提đề 。 即tức 一nhất 心tâm 三tam 止chỉ 止Chỉ 觀Quán 不bất 二nhị 中trung 道đạo 難nan 思tư 名danh 修tu 行hành 路lộ 此thử 妙diệu 修tu 行hành 即tức 路lộ 也dã 。

△# 若nhược 不bất 通thông 達đạt 等đẳng 者giả 若nhược 不bất 先tiên 了liễu 一Nhất 法Pháp 界Giới 性tánh 不bất 離ly 一nhất 念niệm 圓viên 具cụ 諸chư 法pháp 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 以dĩ 為vi 妙diệu 修tu 之chi 本bổn 即tức 所sở 起khởi 之chi 行hành 皆giai 邪tà 僻tích 也dã 。

△# 奢Xa 摩Ma 他Tha 即tức 止chỉ 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 即tức 觀quán 以dĩ 此thử 妙diệu 止Chỉ 觀Quán 法pháp 冥minh 契khế 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 之chi 境cảnh 境cảnh 觀quán 一nhất 如như 唯duy 一Nhất 法Pháp 界Giới 方phương 稱xưng 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。

初sơ 雙song 標tiêu 二nhị 見kiến 。

△# 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 者giả 一nhất 念niệm 不bất 了liễu 故cố 全toàn 迷mê 法pháp 性tánh 以dĩ 成thành 無vô 明minh 故cố 云vân 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 如như 全toàn 水thủy 為vi 波ba 也dã 起khởi 信tín 云vân 由do 不bất 如như 實thật 知tri 。 真Chân 如Như 法pháp 一nhất 故cố 不bất 覺giác 心tâm 動động 而nhi 有hữu 於ư 念niệm 念niệm 無vô 自tự 相tương/tướng 不bất 離ly 本bổn 覺giác 全toàn 迷mê 三tam 德đức 以dĩ 成thành 三tam 道đạo 故cố 云vân 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 即tức 根căn 木mộc 無vô 明minh 為vi 煩phiền 惱não 道đạo 當đương 業nghiệp 即tức 業nghiệp 道đạo 輪luân 轉chuyển 即tức 苦khổ 道đạo 。

△# 分phân 別biệt 者giả 無vô 明minh 初sơ 動động 也dã 即tức 三tam 細tế 中trung 業nghiệp 相tương/tướng 也dã 。

△# 妄vọng 見kiến 即tức 轉chuyển 相tương/tướng 也dã 。

△# 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 即tức 現hiện 相tướng 及cập 六lục 麤thô 也dã 。

疏sớ/sơ 初sơ 正chánh 釋thích 同đồng 別biệt 。

△# 眾chúng 生sanh 望vọng 佛Phật 見kiến 無vô 見kiến 殊thù 者giả 眾chúng 生sanh 迷mê 故cố 心tâm 外ngoại 見kiến 法pháp 即tức 無vô 見kiến 而nhi 見kiến 諸chư 佛Phật 悟ngộ 故cố 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 即tức 見kiến 而nhi 無vô 見kiến 也dã 故cố 名danh 別biệt 業nghiệp 。

△# 若nhược 離ly 業nghiệp 識thức 則tắc 無vô 見kiến 相tương/tướng 者giả 若nhược 破phá 業nghiệp 識thức 則tắc 離ly 妄vọng 見kiến 如như 無vô 翳ế 病bệnh 則tắc 無vô 空không 華hoa 也dã 引dẫn 下hạ 經kinh 及cập 起khởi 信tín 俱câu 證chứng 見kiến 無vô 見kiến 別biệt 也dã 此thử 之chi 下hạ 去khứ 是thị 明minh 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。

▲# 二nhị 揀giản 異dị 常thường 論luận 。

△# 常thường 途đồ 二nhị 業nghiệp 者giả 即tức 總tổng 報báo 業nghiệp 別biệt 報báo 業nghiệp 也dã 業nghiệp 力lực 強cường 盛thịnh 能năng 牽khiên 生sanh 諸chư 趣thú 名danh 總tổng 報báo 業nghiệp 亦diệc 名danh 引dẫn 業nghiệp 引dẫn 生sanh 諸chư 道đạo 故cố 雖tuy 同đồng 一nhất 界giới 受thọ 苦khổ 樂lạc 異dị 名danh 別biệt 報báo 業nghiệp 亦diệc 名danh 滿mãn 業nghiệp 圓viên 滿mãn 諸chư 報báo 故cố 今kim 此thử 所sở 論luận 由do 迷mê 一nhất 真chân 名danh 為vi 妄vọng 見kiến 此thử 之chi 妄vọng 業nghiệp 體thể 即tức 是thị 一nhất 約ước 人nhân 異dị 故cố 立lập 二nhị 種chủng 名danh 也dã 。

▲# 二nhị 重trọng/trùng 出xuất 所sở 疑nghi 。

△# 應ưng 不bất 名danh 為vi 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 者giả 意ý 云vân 既ký 名danh (# 去khứ 聲thanh )# 真chân 見kiến 為vi 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 何hà 以dĩ 卻khước 得đắc 無vô 見kiến 耶da 。

▲# 初sơ 破phá 即tức 燈đăng 即tức 見kiến 。

△# 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。 者giả 意ý 云vân 見kiến 既ký 成thành 影ảnh 現hiện 今kim 見kiến 圓viên 影ảnh 之chi 見kiến 為vi 是thị 何hà 耶da 故cố 曰viết 。 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。

▲# 二nhị 總tổng 結kết 。

△# 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 者giả 斯tư 指chỉ 清thanh 明minh 燈đăng 色sắc 喻dụ 法pháp 性tánh 也dã 。

△# 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 者giả 所sở 見kiến 影ảnh 能năng 見kiến 見kiến 俱câu 為vi 眚sảnh 病bệnh 也dã 亦diệc 似tự 迷mê 者giả 所sở 見kiến 法pháp 能năng 見kiến 見kiến 俱câu 無vô 明minh 也dã 。

△# 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 者giả 見kiến 非phi 眚sảnh 病bệnh 也dã 非phi 無vô 也dã 眼nhãn 若nhược 無vô 病bệnh 終chung 不bất 見kiến 影ảnh 。

△# 終chung 不bất 應ưng 言ngôn 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 者giả 終chung 不bất 應ưng 言ngôn 。 此thử 影ảnh 是thị 燈đăng 上thượng 出xuất 是thị 見kiến 上thượng 出xuất 也dã 。

▲# 初sơ 喻dụ 。

△# 揑niết 猶do 㮈nại 也dã 是thị 形hình 是thị 非phi 形hình 離ly 見kiến 離ly 非phi 見kiến 也dã 或hoặc 改cải 離ly 字tự 作tác 是thị 字tự 恐khủng 傳truyền 寫tả 誤ngộ 也dã (# 云vân 云vân )# 。

▲# 二nhị 合hợp 。

△# 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 者giả 此thử 圓viên 影ảnh 恰kháp 似tự 第đệ 二nhị 月nguyệt 也dã 。

二nhị 同đồng 分phần/phân 二nhị 初sơ 通thông 列liệt 外ngoại 報báo 。

△# 五ngũ 天thiên 即tức 五ngũ 印ấn 度độ 也dã 。

△# 括quát 結kết 也dã 易dị 云vân 括quát 囊nang 無vô 咎cữu 。

▲# 二nhị 別biệt 示thị 業nghiệp 緣duyên 。

△# 穢uế 土thổ 者giả 即tức 同đồng 居cư 穢uế 也dã 。

△# 淨tịnh 土độ 者giả 疏sớ/sơ 云vân 無vô 漏lậu 智trí 為vi 體thể 即tức 實thật 報báo 無vô 障chướng 礙ngại 土thổ 亦diệc 寂tịch 光quang 土thổ 。

△# 暈vựng 適thích (# 音âm 的đích 又hựu 音âm 式thức )# 皆giai 曰viết 旁bàng 氣khí 也dã 漢hán 書thư 云vân 之chi 將tương 食thực 先tiên 有hữu 黑hắc 氣khí 之chi 變biến 也dã 又hựu 音âm 讁trích 禮lễ 云vân 婦phụ 順thuận 不bất 修tu 陰ấm 事sự 不bất 得đắc 讁trích 見kiến 於ư 天thiên 月nguyệt 為vi 之chi 蝕thực 讁trích 者giả 責trách 也dã 。

△# 玦quyết 者giả 似tự 環hoàn 而nhi 缺khuyết 。

△# 人nhân 之chi 所sở 佩bội 等đẳng 者giả 禮lễ 臣thần 佩bội 玉ngọc 以dĩ 表biểu 德đức 隨tùy 功công 錫tích 之chi 準chuẩn 漢hán 書thư 應ưng 作tác 背bối/bội 彼bỉ 云vân 向hướng 日nhật 為vi 抱bão 向hướng 外ngoại 為vi 背bối/bội 。

△# 彗tuệ 即tức 惡ác 星tinh 亦diệc 曰viết 毛mao 頭đầu 亦diệc 名danh 劒kiếm 星tinh 掃tảo 星tinh 等đẳng 此thử 星tinh 若nhược 現hiện 流lưu 血huyết 千thiên 里lý 。

△# 珥nhị 者giả 玉ngọc 珠châu 也dã 今kim 氣khí 負phụ 之chi 如như 耳nhĩ 之chi 帶đái 珥nhị 也dã 五ngũ 行hành 志chí 云vân 抱bão 珥nhị 孟# 康khang 曰viết 抱bão 氣khí 向hướng 日nhật 也dã 珥nhị 形hình 黑hắc 點điểm 也dã 黑hắc 點điểm 似tự 珠châu 在tại 珥nhị 也dã 。

△# 虹hồng 蜺nghê 者giả 陰âm 陽dương 和hòa 則tắc 為vi 雨vũ 露lộ 怒nộ 則tắc 為vi 風phong 雷lôi 妖yêu 氣khí 擊kích 作tác 散tán 為vi 虹hồng 蜺nghê 鮮tiên 盛thịnh 者giả 為vi 虹hồng 暗ám 昧muội 者giả 為vi 蜺nghê 詩thi 曰viết 螮# 蝀# 國quốc 將tương 不bất 祥tường 故cố 現hiện 此thử 相tương/tướng 也dã 。

三tam 雙song 例lệ 所sở 喻dụ 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 。

△# 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 。 者giả 前tiền 但đãn 標tiêu 舉cử 二nhị 喻dụ 未vị 曾tằng 合hợp 法pháp 今kim 以dĩ 二nhị 事sự 互hỗ 相tương 合hợp 顯hiển 以dĩ 明minh 眾chúng 生sanh 有hữu 見kiến 諸chư 佛Phật 無vô 見kiến 之chi 義nghĩa 也dã 進tiến 例lệ 法pháp 者giả 進tiến 圓viên 影ảnh 災tai 祥tường 二nhị 事sự 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 之chi 喻dụ 以dĩ 例lệ 法pháp 上thượng 眾chúng 生sanh 妄vọng 故cố 有hữu 見kiến 諸chư 佛Phật 真chân 故cố 無vô 見kiến 也dã 例lệ 法pháp 之chi 文văn 凡phàm 有hữu 二nhị 段đoạn 於ư 中trung 先tiên 進tiến 影ảnh 喻dụ 例lệ 合hợp 別biệt 業nghiệp 。

△# 退thoái 例lệ 喻dụ 者giả 以dĩ 喻dụ 例lệ 喻dụ 也dã 前tiền 將tương 影ảnh 喻dụ 己kỷ 自tự 合hợp 歸quy 法pháp 上thượng 訖ngật 又hựu 卻khước 退thoái 圓viên 影ảnh 喻dụ 與dữ 同đồng 分phần/phân 喻dụ 合hợp 之chi 令linh 二nhị 喻dụ 理lý 一nhất 然nhiên 後hậu 俱câu 例lệ 歸quy 法pháp 上thượng 以dĩ 顯hiển 見kiến 無vô 見kiến 殊thù 如như 此thử 方phương 見kiến 進tiến 退thoái 義nghĩa 也dã 經Kinh 云vân 如như 彼bỉ 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 例lệ 彼bỉ 妄vọng 見kiến 。 別biệt 業nghiệp 一nhất 人nhân 。 等đẳng 即tức 是thị 退thoái 喻dụ 例lệ 喻dụ 也dã 初sơ 示thị 妄vọng 圓viên 影ảnh 全toàn 空không 眚sảnh 故cố 似tự 有hữu 。

△# 眚sảnh 即tức 見kiến 勞lao 。 者giả 由do 眚sảnh 故cố 有hữu 圓viên 影ảnh 也dã 。

△# 非phi 色sắc 所sở 造tạo 。 者giả 非phi 清thanh 明minh 燈đăng 色sắc 所sở 造tạo 也dã 疏sớ/sơ 中trung 四tứ 句cú 法pháp 喻dụ 相tương/tướng 參tham 若nhược 全toàn 約ước 法pháp 應ưng 云vân 無vô 明minh 所sở 生sanh 非phi 法pháp 性tánh 造tạo 若nhược 全toàn 約ước 喻dụ 應ưng 云vân 因nhân 眚sảnh 故cố 起khởi 似tự 有hữu 圓viên 影ảnh 。

▲# 二nhị 所sở 喻dụ 心tâm 境cảnh 二nhị 初sơ 示thị 妄vọng 例lệ 汝nhữ 下hạ 例lệ 法pháp 也dã 應ưng 知tri 眾chúng 生sanh 無vô 明minh 。 不bất 了liễu 諸chư 法pháp 熾sí 然nhiên 諸chư 佛Phật 達đạt 解giải 法pháp 法pháp 元nguyên 空không 故cố 無vô 見kiến 也dã 。

▲# 二nhị 顯hiển 真chân 。

△# 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 似tự 現hiện 前tiền 境cảnh 。 者giả 正chánh 顯hiển 諸chư 佛Phật 無vô 見kiến 也dã 妄vọng 法pháp 本bổn 無vô 迷mê 故cố 似tự 有hữu 故cố 曰viết 似tự 境cảnh 。

▲# 初sơ 寄ký 喻dụ 重trọng/trùng 釋thích 。

△# 見kiến 所sở 緣duyên 眚sảnh 。 覺giác 見kiến 即tức 眚sảnh 。 疏sớ/sơ 二nhị 解giải 初sơ 全toàn 約ước 妄vọng 釋thích 上thượng 見kiến 字tự 是thị 執chấp 著trước 義nghĩa 次thứ 約ước 覺giác 妄vọng 釋thích 能năng 覺giác 之chi 智trí 形hình 妄vọng 而nhi 立lập 亦diệc 即tức 眚sảnh 病bệnh 故cố 龍long 樹thụ 云vân 若nhược 法pháp 為vi 待đãi 成thành 是thị 法pháp 還hoàn 成thành 待đãi 起khởi 信tín 云vân 以dĩ 有hữu 妄vọng 心tâm 能năng 知tri 名danh 義nghĩa 為vi 說thuyết 真chân 覺giác 等đẳng 初sơ 解giải 於ư 下hạ 句cú 能năng 緣duyên 見kiến 中trung 必tất 含hàm 識thức 心tâm 次thứ 解giải 上thượng 見kiến 含hàm 識thức 心tâm 下hạ 見kiến 含hàm 能năng 見kiến 所sở 見kiến 。

△# 本bổn 覺giác 等đẳng 二nhị 句cú 顯hiển 體thể 離ly 過quá 也dã 。

△# 覺giác 所sở 覺giác 眚sảnh 。 者giả 上thượng 覺giác 是thị 智trí 下hạ 覺giác 是thị 惑hoặc 能năng 所sở 既ký 立lập 非phi 眚sảnh 病bệnh 耶da 。

△# 無vô 知tri 覺giác 明minh 。 者giả 三tam 字tự 離ly 過quá 明minh 之chi 一nhất 字tự 是thị 顯hiển 體thể 德đức 。

▲# 二nhị 寄ký 喻dụ 結kết 酬thù 。

△# 非phi 見kiến 眚sảnh 者giả 。 無vô 無vô 明minh 眚sảnh 病bệnh 也dã 。

△# 性tánh 非phi 眚sảnh 者giả 。 者giả 正chánh 結kết 真chân 也dã 以dĩ 是thị 而nhi 知tri 見kiến 性tánh 本bổn 無vô (# 或hoặc 作tác 非phi 字tự )# 無vô 明minh 眚sảnh 者giả 不bất 名danh 有hữu 見kiến 也dã 。

例lệ 合hợp 同đồng 分phần/phân 中trung 初sơ 能năng 喻dụ 一nhất 多đa 理lý 齊tề 此thử 一nhất 段đoạn 正chánh 是thị 退thoái 喻dụ 例lệ 喻dụ 也dã 。

△# 俱câu 是thị 無vô 始thỉ 。 妄vọng 見kiến 者giả 或hoặc 可khả 全toàn 約ước 喻dụ 說thuyết 謂vị 無vô 始thỉ 者giả 無vô 因nhân 也dã 無vô 因nhân 忽hốt 然nhiên 見kiến 圓viên 影ảnh 及cập 不bất 祥tường 相tương/tướng 也dã 。

▲# 二nhị 所sở 喻dụ 心tâm 境cảnh 俱câu 妄vọng 。

△# 娑sa 婆bà 者giả 舉cử 一nhất 界giới 也dã 。

△# 并tinh 洎kịp 十thập 方phương 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 者giả 九cửu 界giới 依y 正chánh 也dã 。

△# 無vô 漏lậu 覺giác 心tâm 等đẳng 者giả 於ư 無vô 漏lậu 妙diệu 心tâm 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 忽hốt 然nhiên 念niệm 起khởi 成thành 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 虗hư 妄vọng 病bệnh 也dã 前tiền 云vân 。 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 。

△# 和hòa 合hợp 者giả 下hạ 云vân 與dữ 諸chư 無vô 明minh 。 俱câu 滅diệt 俱câu 生sanh 是thị 也dã 。

▲# 二nhị 息tức 妄vọng 歸quy 真chân 。

△# 三tam 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 智trí 相tương 應ứng 染nhiễm 分phân 別biệt 相tương 應ứng 染nhiễm 執chấp 取thủ 相tương 應ứng 染nhiễm 此thử 三tam 與dữ 心tâm 王vương 心tâm 所sở 相tương 應ứng 屬thuộc 六lục 麤thô 位vị 。

△# 三tam 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 根căn 本bổn 業nghiệp 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 能năng 見kiến 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 染nhiễm 所sở 見kiến 色sắc 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 此thử 不bất 與dữ 心tâm 王vương 心tâm 所sở 相tương 應ứng 屬thuộc 三tam 細tế 也dã 。

△# 微vi 細tế 念niệm 者giả 根căn 本bổn 業nghiệp 不bất 相tương 應ứng 也dã 。

四tứ 破phá 和hòa 合hợp 非phi 合hợp 。 疑nghi 二nhị 初sơ 牒điệp 前tiền 未vị 曉hiểu 。

△# 世thế 間gian 人nhân 等đẳng 者giả 權quyền 宗tông 說thuyết 菩Bồ 提Đề 是thị 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 所sở 成thành 唯duy 生sanh 因nhân 所sở 生sanh 如như 種chủng 生sanh 芽nha 所sở 謂vị 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 是thị 有hữu 為vi 也dã 唯duy 說thuyết 理lý 是thị 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 是thị 無vô 為vi 也dã 。 故cố 彼bỉ 說thuyết 有hữu 三tam 常thường 之chi 義nghĩa 一nhất 相tương 續tục 常thường 是thị 報báo 身thân 二nhị 不bất 斷đoạn 常thường 是thị 應ưng 身thân 此thử 二nhị 屬thuộc 有hữu 為vi 三tam 凝ngưng 然nhiên 常thường 是thị 法Pháp 身thân 屬thuộc 無vô 為vi 由do 是thị 有hữu 為vi 無vô 為vi 二nhị 性tánh 全toàn 別biệt 不bất 同đồng 性tánh 宗tông 所sở 說thuyết 理lý 智trí 相tương/tướng 即tức 三tam 因nhân 俱câu 常thường 故cố 也dã 。

△# 假giả 因nhân 仗trượng 緣duyên 者giả 言ngôn 菩Bồ 提Đề 是thị 假giả 清thanh 淨tịnh 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 也dã 。

△# 但đãn 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 者giả 意ý 以dĩ 理lý 是thị 本bổn 有hữu 唯duy 藉tạ 智trí 之chi 照chiếu 發phát 如như 暗ám 室thất 中trung 元nguyên 自tự 有hữu 物vật 唯duy 藉tạ 燈đăng 光quang 照chiếu 現hiện 不bất 是thị 漸tiệm 新tân 造tạo 成thành 也dã 。

△# 二nhị 諦đế 者giả 俗tục 諦đế 是thị 權quyền 小tiểu 法pháp 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 也dã 真Chân 諦Đế 談đàm 實thật 相tướng 法pháp 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 也dã 然nhiên 二nhị 諦đế 之chi 語ngữ 通thông 大đại 小tiểu 權quyền 實thật 天thiên 台thai 有hữu 七thất 二nhị 諦đế 三tam 二nhị 諦đế 七thất 二nhị 諦đế 者giả 一nhất 實thật 有hữu 為vi 俗tục 實thật 有hữu 空không 為vi 真chân 二nhị 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 為vi 真chân 三tam 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 不bất 空không 為vi 真chân 四tứ 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 不bất 空không 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 空không 不bất 空không 為vi 真chân 五ngũ 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 為vi 俗tục 不bất 有hữu 不bất 空không 為vi 真chân 六lục 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 為vi 俗tục 不bất 有hữu 不bất 空không 一nhất 切thiết 趣thú 不bất 有hữu 不bất 空không 為vi 真chân 七thất 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 為vi 俗tục 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 有hữu 趣thú 空không 趣thú 不bất 有hữu 不bất 空không 為vi 真chân 然nhiên 此thử 七thất 中trung 單đơn 俗tục 單đơn 真chân 並tịnh 屬thuộc 小tiểu 複phức 俗tục 複phức 真chân 等đẳng 皆giai 屬thuộc 大đại 大đại 中trung 有hữu 權quyền 有hữu 實thật (# 云vân 云vân 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 者giả 如như 上thượng 七thất 二nhị 諦đế 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 有hữu 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 有hữu 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 若nhược 凡phàm 夫phu 人nhân 。 情tình 性tánh 不bất 同đồng 隨tùy 情tình 異dị 說thuyết 即tức 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 若nhược 迷mê 二nhị 諦đế 皆giai 俗tục 若nhược 悟ngộ 諦đế 理lý 方phương 乃nãi 名danh 真chân 故cố 經Kinh 云vân 凡phàm 夫phu 心tâm 所sở 見kiến 為vi 俗tục 聖thánh 人nhân 心tâm 所sở 見kiến 為vi 真chân 此thử 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 也dã 若nhược 聖thánh 人nhân 悟ngộ 理lý 非phi 但đãn 見kiến 真chân 亦diệc 能năng 達đạt 俗tục 斯tư 名danh 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 又hựu 愚ngu 法pháp 小Tiểu 乘Thừa 一nhất 向hướng 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 即tức 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 始thỉ 教giáo 隨tùy 自tự 他tha 意ý 語ngữ 即tức 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 終chung 頓đốn 圓viên 三tam 教giáo 一nhất 向hướng 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 即tức 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 斯tư 乃nãi 略lược 點điểm 大đại 端đoan 令linh 學học 人nhân 知tri 也dã 。

初sơ 指chỉ 出xuất 疑nghi 情tình 。

△# 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 性tánh 者giả 權quyền 教giáo 既ký 判phán 屬thuộc 有hữu 為vi 故cố 被bị 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 。 是thị 無vô 常thường 故cố 。

▲# 初sơ 明minh 見kiến 相tương/tướng 雜tạp 何hà 形hình 。

△# 見kiến 相tướng 可khả 辨biện 。 者giả 能năng 見kiến 之chi 見kiến 所sở 見kiến 之chi 相tướng 現hiện 今kim 可khả 辨biện 未vị 審thẩm 見kiến 與dữ 明minh 相tướng 雜tạp 之chi 後hậu 還hoàn 作tác 何hà 狀trạng 故cố 曰viết 。 雜tạp 何hà 形hình 像tượng 。

▲# 二nhị 若nhược 見kiến 不bất 見kiến 。 非phi 理lý 阿A 難Nan 云vân 明minh 見kiến 雜tạp 和hòa 之chi 相tướng 決quyết 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 既ký 不bất 可khả 見kiến 云vân 何hà 見kiến 明minh 。 以dĩ 明minh 是thị 雜tạp 相tương/tướng 中trung 一nhất 分phần/phân 故cố 若nhược 云vân 可khả 見kiến 此thử 雜tạp 相tương/tướng 者giả 即tức 破phá 云vân 云vân 何hà 見kiến 見kiến 。 以dĩ 見kiến 是thị 雜tạp 相tương/tướng 中trung 一nhất 分phần/phân 今kim 若nhược 可khả 見kiến 即tức 是thị 見kiến 又hựu 自tự 見kiến 也dã 如như 眼nhãn 終chung 不bất 自tự 觀quán 。

▲# 三tam 互hỗ 偏thiên 失thất 其kỳ 和hòa 義nghĩa 。

△# 必tất 見kiến 圓viên 滿mãn 。 何hà 處xứ 和hòa 明minh 。 者giả 若nhược 一nhất 切thiết 處xứ 。 盡tận 是thị 於ư 見kiến 則tắc 更cánh 不bất 容dung 於ư 明minh 相tướng 相tương/tướng 雜tạp 也dã 如như 一nhất 器khí 中trung 。 盛thịnh 物vật 已dĩ 滿mãn 豈khởi 可khả 更cánh 容dung 他tha 物vật 雜tạp 耶da 。

▲# 四tứ 俱câu 亡vong 立lập 理lý 不bất 成thành 。

△# 見kiến 必tất 異dị 明minh 。 者giả 見kiến 與dữ 明minh 相tướng 二nhị 法pháp 各các 別biệt 今kim 若nhược 雜tạp 之chi 明minh 不bất 成thành 明minh 見kiến 不bất 成thành 見kiến 體thể 性tánh 既ký 無vô 名danh 字tự 俱câu 失thất 故cố 云vân 雜tạp 則tắc 失thất 彼bỉ 。 性tánh 明minh 名danh 字tự 。 性tánh 即tức 見kiến 性tánh 明minh 即tức 明minh 境cảnh 名danh 字tự 尚thượng 不bất 及cập 存tồn 豈khởi 有hữu 和hòa 合hợp 義nghĩa 耶da 故cố 云vân 。 和hòa 明minh 非phi 義nghĩa 。

▲# 二nhị 略lược 例lệ 餘dư 塵trần 。

△# 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 者giả 若nhược 欲dục 例lệ 暗ám 即tức 以dĩ 暗ám 字tự 替thế 卻khước 經kinh 中trung 明minh 字tự 通thông 塞tắc 亦diệc 然nhiên 。

初sơ 正chánh 推thôi 破phá 。

△# 如như 鼻tị 聞văn 香hương 者giả 斯tư 喻dụ 見kiến 性tánh 縱túng/tung 不bất 隨tùy 明minh 滅diệt 謝tạ 亦diệc 不bất 見kiến 暗ám 。 猶do 如như 鼻tị 根căn 對đối 香hương 則tắc 聞văn 對đối 聲thanh 則tắc 不bất 聞văn 。

▲# 二nhị 破phá 轉chuyển 救cứu 。

△# 云vân 何hà 明minh 合hợp 。 了liễu 明minh 非phi 暗ám 。 者giả 既ký 不bất 與dữ 暗ám 合hợp 。 不bất 妨phương 見kiến 暗ám 反phản 須tu 與dữ 明minh 合hợp 時thời 卻khước 不bất 見kiến 明minh 今kim 又hựu 何hà 故cố 與dữ 明minh 合hợp 時thời 了liễu 知tri 是thị 明minh 非phi 是thị 暗ám 耶da 。

二nhị 破phá 非phi 和hòa 合hợp 疑nghi 中trung 初sơ 述thuật 所sở 解giải 因nhân 破phá 菩Bồ 提Đề 心tâm 非phi 和hòa 合hợp 有hữu 便tiện 謂vị 離ly 根căn 境cảnh 緣duyên 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 如như 云vân 若nhược 離ly 依y 他tha 起khởi 無vô 別biệt 有hữu 圓viên 成thành 又hựu 焉yên 可khả 離ly 法pháp 求cầu 真chân 耶da 。

△# 緣duyên 塵trần 即tức 境cảnh 。

△# 念niệm 慮lự 即tức 分phân 別biệt 心tâm 。

△# 分phân 別biệt 菩Bồ 提Đề 見kiến 者giả 計kế 有hữu 計kế 無vô 皆giai 墮đọa 戲hí 論luận 初sơ 非phi 和hòa 宛uyển 成thành 其kỳ 畔bạn 。

△# 在tại 見kiến 在tại 明minh 。 自tự 何hà 為vi 畔bạn 。 者giả 齊tề 至chí 何hà 處xứ 是thị 明minh 。 邊biên 畔bạn 齊tề 至chí 何hà 許hứa 是thị 見kiến 邊biên 畔bạn 如như 水thủy 火hỏa 之chi 性tánh 須tu 各các 有hữu 劑tề 限hạn 二nhị 不bất 及cập 畔bạn 義nghĩa 全toàn 乖quai 。

△# 若nhược 明minh 際tế 中trung 。 必tất 無vô 見kiến 者giả 。 意ý 云vân 若nhược 各các 有hữu 邊biên 際tế 則tắc 見kiến 不bất 到đáo 明minh 處xứ 明minh 不bất 及cập 見kiến 性tánh 如như 是thị 焉yên 知tri 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 處xử 尚thượng 不bất 知tri 。 說thuyết 何hà 邊biên 畔bạn 故cố 云vân 何hà 成thành 。

▲# 二nhị 別biệt 破phá 。

△# 見kiến 且thả 不bất 知tri 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 者giả 既ký 角giác 歒địch 相tương 違vi 則tắc 無vô 以dĩ 得đắc 知tri 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 如như 耳nhĩ 焉yên 知tri 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 既ký 不bất 及cập 知tri 豈khởi 更cánh 能năng 辨biện 合hợp 與dữ 非phi 合hợp 義nghĩa 耶da 如như 人nhân 未vị 曾tằng 同đồng 事sự 焉yên 知tri 心tâm 性tánh 善thiện 惡ác 耶da 。

二nhị 總tổng 約ước 諸chư 法pháp 以dĩ 會hội 通thông 中trung 。

△# 疏sớ/sơ 止chỉ 就tựu 一nhất 門môn 而nhi 顯hiển 者giả 秪# 就tựu 見kiến 之chi 一nhất 門môn 顯hiển 也dã 如như 云vân 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 云vân 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 等đẳng 但đãn 且thả 會hội 一nhất 見kiến 塵trần 猶do 未vị 盡tận 歷lịch 諸chư 法pháp 徧biến 破phá 徧biến 會hội 自tự 今kim 已dĩ 去khứ 。 廣quảng 會hội 諸chư 法pháp 當đương 處xứ 常thường 住trụ 乃nãi 至chí 三tam 科khoa 七thất 大đại 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 然nhiên 今kim 經kinh 正chánh 為vi 末mạt 代đại 鈍độn 根căn 備bị 歷lịch 諸chư 法pháp 破phá 會hội 方phương 能năng 悟ngộ 入nhập 正chánh 同đồng 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 不bất 悟ngộ 即tức 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 發phát 心tâm 不bất 入nhập 即tức 巧xảo 安an 止Chỉ 觀Quán 止Chỉ 觀Quán 不bất 入nhập 即tức 破phá 法pháp 徧biến 等đẳng 。

▲# 初sơ 指chỉ 物vật 咸hàm 真chân 。

△# 幻huyễn 者giả 托thác 物vật 假giả 成thành 全toàn 無vô 真chân 實thật 如như 結kết 巾cân 為vi 馬mã 結kết 草thảo 為vi 兔thố 等đẳng 。

△# 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 者giả 全toàn 理lý 成thành 事sự 也dã 全toàn 法pháp 性tánh 為vi 無vô 明minh 故cố 曰viết 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 出xuất 生sanh 之chi 言ngôn 包bao 乎hồ 九cửu 相tương/tướng 九cửu 相tương/tướng 無vô 體thể 全toàn 是thị 一nhất 真chân 故cố 云vân 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 譬thí 猶do 圓viên 影ảnh 本bổn 自tự 寂tịch 滅diệt 不bất 須tu 更cánh 滅diệt 故cố 云vân 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。

▲# 疏sớ/sơ 文văn 初sơ 正chánh 消tiêu 經kinh 文văn 。

△# 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 我ngã 說thuyết 剎sát 那na 義nghĩa 者giả 凡phàm 夫phu 權quyền 小tiểu 正chánh 以dĩ 剎sát 那na 為vi 生sanh 滅diệt 圓viên 實thật 教giáo 中trung 能năng 了liễu 剎sát 那na 念niệm 體thể 本bổn 自tự 寂tịch 滅diệt 是thị 剎sát 那na 義nghĩa 也dã 。

△# 愚ngu 者giả 不bất 了liễu 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 故cố 不bất 可khả 為vi 之chi 說thuyết 也dã 既ký 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 當đương 處xứ 即tức 寂tịch 也dã 良lương 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 當đương 處xứ 即tức 空không 即tức 有hữu 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 非phi 空không 非phi 有hữu 。 四tứ 義nghĩa 即tức 一nhất 一nhất 即tức 四tứ 義nghĩa 言ngôn 思tư 寂tịch 絕tuyệt 名danh 真chân 法Pháp 界Giới 是thị 故cố 諸chư 法pháp 森sâm 然nhiên 之chi 處xứ 不bất 妨phương 即tức 無vô 生sanh 即tức 寂tịch 滅diệt 也dã 。

△# 中trung 論luận 即tức 中trung 觀quán 論luận 是thị 龍long 樹thụ 造tạo 不bất 自tự 即tức 不phủ 。 從tùng 自tự 因nhân 生sanh 。

△# 不bất 他tha 即tức 不bất 從tùng 他tha 緣duyên 生sanh 。

△# 不bất 共cộng 即tức 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 共cộng 生sanh 。

△# 不bất 無vô 因nhân 即tức 不bất 自tự 然nhiên 生sanh 下hạ 云vân 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。 四tứ 句cú 推thôi 撿kiểm 性tánh 相tướng 本bổn 空không 即tức 見kiến 無vô 生sanh 也dã 。

▲# 二nhị 答đáp 中trung 云vân 。

△# 空không 為vi 所sở 依y 體thể 者giả 空không 華hoa 所sở 起khởi 全toàn 以dĩ 空không 為vi 體thể 性tánh 如như 像tượng 全toàn 以dĩ 鏡kính 為vi 體thể 故cố 二nhị 答đáp 意ý 云vân 法pháp 雖tuy 一nhất 體thể 約ước 迷mê 悟ngộ 異dị 故cố 立lập 二nhị 名danh 若nhược 克khắc 性tánh 為vi 言ngôn 則tắc 真chân 妄vọng 咸hàm 泯mẫn 以dĩ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 。

▲# 三tam 結kết 示thị 經kinh 旨chỉ 。

△# 執chấp 喪táng 空không 明minh 者giả 二nhị 執chấp 若nhược 亡vong 中trung 空không 自tự 顯hiển 如như 了liễu 是thị 繩thằng 蛇xà 相tương/tướng 自tự 泯mẫn 。

二nhị 別biệt 列liệt 諸chư 妄vọng 三tam 科khoa 之chi 設thiết 蓋cái 為vi 機cơ 宜nghi 故cố 頌tụng 云vân 愚ngu 根căn 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 三tam 故cố 說thuyết 蘊uẩn 處xứ 界giới 愚ngu 三tam 者giả 愚ngu 迷mê 也dã 有hữu 類loại 眾chúng 生sanh 不bất 迷mê 色sắc 心tâm 但đãn 迷mê 心tâm 所sở 則tắc 為vi 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 即tức 開khai 心tâm 所sở 為vi 三tam 謂vị 受thọ 想tưởng 行hành 也dã 有hữu 眾chúng 生sanh 但đãn 迷mê 色sắc 法pháp 即tức 為vi 說thuyết 十thập 二nhị 處xứ 有hữu 眾chúng 生sanh 不bất 迷mê 心tâm 所sở 而nhi 迷mê 色sắc 心tâm 即tức 為vi 說thuyết 十thập 八bát 界giới 根căn 三tam 者giả 上thượng 五ngũ 蘊uẩn 中trung 十thập 二nhị 處xứ 下hạ 十thập 八bát 界giới 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 五ngũ 蘊uẩn 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 十thập 二nhị 處xứ 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 十thập 八bát 界giới 。

▲# 三tam 斥xích 迷mê 圓viên 實thật 。

△# 異dị 能năng 知tri 者giả 不bất 能năng 稱xưng 所sở 知tri 真Chân 如Như 實thật 理lý 而nhi 知tri 也dã 不bất 達đạt 一Nhất 法Pháp 界Giới 故cố 。 能năng 知tri 異dị 所sở 知tri 也dã 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 或hoặc 去khứ 或hoặc 來lai 妄vọng 情tình 故cố 見kiến 一nhất 真chân 性tánh 中trung 未vị 嘗thường 遷thiên 動động 故cố 曰viết 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 肇triệu 公công 云vân 日nhật 月nguyệt 歷lịch 天thiên 而nhi 不bất 周chu 野dã 馬mã 飄phiêu 鼓cổ 而nhi 不bất 動động 江giang 河hà 競cạnh 注chú 而nhi 不bất 流lưu 毗tỳ 嵐lam 偃yển 岳nhạc 而nhi 常thường 靜tĩnh 如Như 來Lai 是thị 極cực 果quả 之chi 名danh 理lý 本bổn 具cụ 足túc 故cố 名danh 曰viết 藏tạng 。

初sơ 破phá 五ngũ 陰ấm 二nhị 初sơ 總tổng 徵trưng 。

△# 攝nhiếp 有hữu 為vi 盡tận 者giả 色sắc 攝nhiếp 十thập 一nhất 全toàn 受thọ 想tưởng 各các 當đương 一nhất 七thất 十thập 三tam 行hành 法pháp 八bát 王vương 識thức 蘊uẩn 收thu 無vô 為vi 非phi 積tích 聚tụ 不bất 在tại 蘊uẩn 門môn 攝nhiếp 一nhất 百bách 法pháp 中trung 但đãn 除trừ 六lục 無vô 為vi 不bất 是thị 積tích 聚tụ 法pháp 故cố 蘊uẩn 不bất 攝nhiếp 也dã 。

▲# 一nhất 色sắc 陰ấm 中trung 初sơ 寄ký 喻dụ 總tổng 標tiêu 。

△# 以dĩ 空không 目mục 二nhị 法pháp 喻dụ 真chân 性tánh 者giả 目mục 有hữu 照chiếu 用dụng 空không 體thể 寂tịch 靜tĩnh 寂tịch 照chiếu 相tương/tướng 成thành 同đồng 喻dụ 一nhất 性tánh 義nghĩa 方phương 足túc 也dã 理lý 如như 於ư 智trí 智trí 如như 於ư 理lý 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 也dã 。

△# 故cố 同đồng (# 疏sớ/sơ 無vô 同đồng 字tự )# 事sự 者giả 書thư 云vân 非phi 大đại 故cố 不bất 行hành 。

▲# 二nhị 破phá 生sanh 處xứ 。

△# 即tức 非phi 虗hư 空không 者giả 虗hư 空không 本bổn 無vô 體thể 性tánh 如như 何hà 出xuất 入nhập 。

△# 空không 若nhược 非phi 空không 。 者giả 汝nhữ 若nhược 執chấp 云vân 虗hư 空không 不bất 無vô 體thể 性tánh 故cố 。 云vân 空không 若nhược 非phi 空không 。 也dã 即tức 破phá 云vân 自tự 不bất 容dung 其kỳ 。 華hoa 相tướng 起khởi 滅diệt 。 意ý 道đạo 若nhược 是thị 實thật 色sắc 亦diệc 不bất 容dung 有hữu 華hoa 相tướng 起khởi 滅diệt 。 如như 阿A 難Nan 體thể 。 是thị 實thật 色sắc 豈khởi 可khả 容dung 有hữu 出xuất 入nhập 耶da 。

△# 從tùng 目mục 出xuất 故cố 。 當đương 合hợp 有hữu 見kiến 。 者giả 母mẫu 有hữu 見kiến 故cố 子tử 亦diệc 有hữu 也dã 。

△# 云vân 何hà 晴tình 空không 。 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 。 者giả 合hợp 云vân 云vân 何hà 見kiến 晴tình 明minh 空không 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 。 意ý 云vân 既ký 若nhược 見kiến 華hoa 是thị 好hảo 眼nhãn 應ưng 見kiến 晴tình 空không 卻khước 是thị 病bệnh 眼nhãn 又hựu 何hà 以dĩ 世thế 人nhân 觀quán 晴tình 空không 時thời 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 那na 。

▲# 三tam 結kết 成thành 虗hư 妄vọng 。

△# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 等đẳng 即tức 是thị 四tứ 性tánh 觀quán 推thôi 撿kiểm 令linh 見kiến 無vô 生sanh 也dã 因nhân 即tức 白bạch 性tánh 計kế 緣duyên 即tức 他tha 性tánh 計kế 因nhân 緣duyên 合hợp 即tức 共cộng 性tánh 計kế 自tự 然nhiên 即tức 共cộng 性tánh 計kế 自tự 然nhiên 即tức 無vô 因nhân 性tánh 計kế 今kim 推thôi 一nhất 切thiết 法pháp 若nhược 自tự 性tánh 生sanh 苟cẩu 無vô 其kỳ 緣duyên 何hà 能năng 生sanh 法pháp 如như 水thủy 無vô 風phong 豈khởi 自tự 成thành 浪lãng 若nhược 云vân 他tha 緣duyên 生sanh 者giả 他tha 又hựu 焉yên 能năng 自tự 生sanh 法pháp 耶da 如như 風phong 無vô 水thủy 焉yên 能năng 起khởi 波Ba 若Nhã 云vân 共cộng 生sanh 未vị 合hợp 各các 無vô 共cộng 時thời 安an 有hữu 又hựu 共cộng 涉thiệp 二nhị 邊biên 體thể 屬thuộc 誰thùy 耶da 共cộng 生sanh 尚thượng 非phi 無vô 因nhân 豈khởi 有hữu 此thử 四tứ 既ký 空không 名danh 字tự 亦diệc 絕tuyệt 性tánh 相tướng 執chấp 除trừ 三tam 空không 自tự 顯hiển 也dã 。

▲# 二nhị 受thọ 陰ấm 三tam 初sơ 寄ký 喻dụ 總tổng 標tiêu 。

△# 手thủ 足túc 宴yến 安an 。 者giả 四tứ 肢chi 暢sướng 適thích 安an 然nhiên 也dã 。

△# 無vô 形hình 一nhất 般ban 者giả 此thử 喻dụ 一nhất 真chân 性tánh 中trung 。 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。

△# 李# 陵lăng 者giả 前tiền 漢hán 人nhân 也dã 漢hán 武võ 帝đế 時thời 領lãnh 步bộ 卒thốt 五ngũ 千thiên 出xuất 征chinh 夷di 狄địch 無vô 備bị 數số 敗bại 期kỳ 兵binh 不bất 至chí 遂toại 權quyền 降giáng/hàng 匈hung 奴nô 以dĩ 免miễn 其kỳ 難nạn 漢hán 帝đế 不bất 察sát 謂vị 其kỳ 悖bội 逆nghịch 乃nãi 誅tru 三tam 族tộc 後hậu 有hữu 書thư 與dữ 蘇tô 武võ 云vân 功công 大đại 罪tội 小tiểu 不bất 蒙mông 明minh 察sát 辜cô 負phụ 陵lăng 心tâm 區khu 區khu 之chi 意ý 每mỗi 一nhất 念niệm 至chí 忽hốt 然nhiên 忘vong 生sanh 選tuyển 注chú 云vân 每mỗi 念niệm 國quốc 家gia 不bất 明minh 察sát 陵lăng 心tâm 忽hốt 然nhiên 不bất 知tri 生sanh 之chi 有hữu 生sanh 也dã 。

△# 變biến 起khởi 世thế 間gian 者giả 梨lê 耶da 生sanh 三tam 境cảnh 也dã 。

△# 觸xúc 是thị 受thọ 因nhân 者giả 約ước 觸xúc 以dĩ 顯hiển 受thọ 陰ấm 也dã 三tam 和hòa 生sanh 觸xúc 由do 根căn 境cảnh 識thức 三tam 觸xúc 對đối 前tiền 境cảnh 起khởi 心tâm 領lãnh 受thọ 故cố 四tứ 和hòa 生sanh 受thọ 也dã 。

△# 假giả 托thác 而nhi 生sanh 者giả 無vô 明minh 不bất 了liễu 四tứ 法pháp 。 假giả 合hợp 故cố 名danh 受thọ 也dã 。

▲# 二nhị 破phá 生sanh 處xứ 。

△# 觸xúc 從tùng 空không 生sanh 二nhị 義nghĩa 一nhất 能năng 生sanh 空không 體thể 周chu 徧biến 所sở 生sanh 之chi 觸xúc 亦diệc 合hợp 周chu 徧biến 二nhị 空không 無vô 選tuyển 擇trạch 故cố 。

△# 一nhất 物vật 往vãng 來lai 者giả 冷lãnh 煖noãn 等đẳng 常thường 在tại 身thân 中trung 往vãng 來lai 。 不bất 須tu 待đãi 合hợp 方phương 覺giác 也dã 。

▲# 三tam 破phá 想tưởng 中trung 初sơ 寄ký 喻dụ 總tổng 標tiêu 此thử 下hạ 三tam 陰ấm 更cánh 不bất 標tiêu 真chân 直trực 約ước 起khởi 妄vọng 說thuyết 也dã 。

△# 想tưởng 者giả 取thủ 像tượng 也dã 即tức 想tưởng 像tượng 虗hư 無vô 不bất 實thật 之chi 法pháp 故cố 曰viết 想tưởng 也dã 猶do 如như 想tưởng 崖nhai 說thuyết 梅mai 便tiện 有hữu 水thủy 酸toan 豈khởi 有hữu 實thật 耶da 初sơ 標tiêu 無vô 生sanh 。

△# 如như 是thị 酢tạc 說thuyết 。 者giả 如như 此thử 說thuyết 酢tạc 也dã 但đãn 破phá 能năng 說thuyết 能năng 聞văn 無vô 生sanh 處xứ 故cố 。 即tức 所sở 有hữu 之chi 水thủy 。 自tự 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 牒điệp 云vân 如như 是thị 酢tạc 說thuyết 也dã 。

△# 非phi 從tùng 口khẩu 入nhập 。 者giả 說thuyết 酢tạc 之chi 聲thanh 且thả 不bất 從tùng 汝nhữ 口khẩu 入nhập 自tự 從tùng 汝nhữ 耳nhĩ 聞văn 也dã 。

▲# 四tứ 破phá 行hành 陰ấm 初sơ 寄ký 喻dụ 總tổng 標tiêu 。

△# 瀑bộc 流lưu 即tức 急cấp 流lưu 也dã 。

△# 不bất 逾du 越việt 者giả 前tiền 波ba 纔tài 滅diệt 后hậu 波ba 續tục 生sanh 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 過quá 逾du 越việt 次thứ 也dã 初sơ 標tiêu 無vô 生sanh 。

△# 亦diệc 非phi 水thủy 性tánh 。 者giả 流lưu 非phi 即tức 是thị 水thủy 性tánh 也dã 。

▲# 二nhị 破phá 生sanh 處xứ 。

△# 性tánh 應ưng 非phi 水thủy 。 者giả 流lưu 之chi 性tánh 且thả 非phi 水thủy 之chi 性tánh 也dã 須tu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 各các 有hữu 體thể 性tánh 如như 樹thụ 與dữ 果quả 二nhị 性tánh 全toàn 別biệt 今kim 流lưu 與dữ 水thủy 且thả 不bất 如như 是thị 。

△# 有hữu 所sở 有hữu 相tướng 。 者giả 能năng 有hữu 水thủy 所sở 有hữu 流lưu 相tướng 狀trạng 若nhược 異dị 即tức 許hứa 從tùng 水thủy 生sanh 也dã 。

△# 澄trừng 時thời 非phi 體thể 者giả 若nhược 此thử 動động 流lưu 即tức 是thị 水thủy 體thể 至chí 澄trừng 清thanh 時thời 卻khước 須tu 不bất 是thị 水thủy 體thể 以dĩ 動động 自tự 是thị 水thủy 體thể 故cố 。

▲# 五ngũ 破phá 識thức 陰ấm 中trung 初sơ 寄ký 喻dụ 總tổng 標tiêu 。

△# 缾bình 喻dụ 有hữu 情tình 身thân 者giả 識thức 被bị 業nghiệp 牽khiên 趣thú 他tha 蘊uẩn 時thời 身thân 實thật 不bất 去khứ 但đãn 取thủ 捨xả 身thân 義nghĩa 說thuyết 為vi 去khứ 以dĩ 身thân 能năng 包bao 識thức 似tự 瓶bình 之chi 含hàm 空không 也dã 將tương 缾bình 入nhập 喻dụ 業nghiệp 也dã 或hoặc 可khả 以dĩ 缾bình 喻dụ 業nghiệp 業nghiệp 能năng 繫hệ 識thức 受thọ 生sanh 似tự 缾bình 能năng 含hàm 空không 以dĩ 將tương 缾bình 人nhân 喻dụ 貪tham 愛ái 煩phiền 惱não 潤nhuận 業nghiệp 受thọ 生sanh 。

▲# 二nhị 破phá 生sanh 處xứ 。

△# 先tiên 合hợp 見kiến 空không 從tùng 缾bình 出xuất 者giả 意ý 云vân 若nhược 此thử 方phương 空không 入nhập 汝nhữ 缾bình 中trung 須tu 先tiên 開khai 孔khổng 見kiến 彼bỉ 方phương 空không 從tùng 缾bình 而nhi 出xuất 后hậu 始thỉ 可khả 入nhập 得đắc 此thử 方phương 空không 也dã 。

△# 入nhập 此thử 方phương 者giả 若nhược 道đạo 缾bình 能năng 將tương 空không 來lai 此thử 方phương 者giả 應ưng 須tu 見kiến 空không 從tùng 缾bình 內nội 出xuất 入nhập 於ư 此thử 方phương (# 此thử 下hạ 入nhập 第đệ 三tam 經kinh )# 。

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 釋Thích 要Yếu 鈔Sao 卷quyển 第đệ 三tam