京kinh 都đô 西tây 湖hồ 沙Sa 門Môn 。 交giao 光quang 真chân 鑑giám 述thuật 。

本bổn 元nguyên 覺giác 海hải 在tại 纏triền 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 湛trạm 寂tịch 性tánh 天thiên 當đương 體thể 。 號hiệu 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 豈khởi 惟duy 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 從tùng 來lai 不bất 動động 。 亦diệc 且thả 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 法pháp 爾nhĩ 無vô 生sanh 。 奈nại 何hà 華hoa 起khởi 翳ế 睛tình 。 夢mộng 沉trầm 長trường 夜dạ 。 於ư 不bất 動động 中trung 。 而nhi 見kiến 遷thiên 流lưu 動động 轉chuyển 。 於ư 無vô 生sanh 內nội 。 而nhi 受thọ 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 若nhược 是thị 則tắc 豈khởi 但đãn 凡phàm 外ngoại 狂cuồng 走tẩu 。 不bất 能năng 脫thoát 於ư 瀑bộc 流lưu 。 是thị 雖tuy 權quyền 小tiểu 劬cù 勞lao 。 亦diệc 未vị 免miễn 於ư 細tế 注chú 。 率suất 由do 未vị 見kiến 天thiên 真chân 之chi 本bổn 定định 。 徒đồ 攻công 縛phược 識thức 之chi 枯khô 禪thiền 。 所sở 謂vị 生sanh 滅diệt 為vi 因nhân 。 終chung 無vô 實thật 果quả 也dã 。 故cố 我ngã 釋thích 尊tôn 。 因nhân 中trung 悟ngộ 此thử 為vi 密mật 因nhân 。 果quả 中trung 證chứng 此thử 為vi 極cực 果quả 。 寂tịch 場tràng 海hải 印ấn 。 非phi 不bất 欲dục 普phổ 灌quán 醍đề 醐hồ 。 而nhi 夢mộng 夜dạ 昏hôn 狂cuồng 。 要yếu 須tu 待đãi 多đa 方phương 淘đào 汰# 。 及cập 其kỳ 機cơ 熟thục 。 仍nhưng 示thị 元nguyên 心tâm 。 法pháp 華hoa 方phương 以dĩ 開khai 端đoan 。 斯tư 經Kinh 乃nãi 以dĩ 竟cánh 說thuyết 。 多đa 聞văn 示thị 墮đọa 。 警cảnh 狂cuồng 慧tuệ 策sách 力lực 於ư 深thâm 禪thiền 。 答đáp 定định 徵trưng 心tâm 。 破phá 凡phàm 小tiểu 全toàn 迷mê 於ư 偽ngụy 定định 。 是thị 必tất 偽ngụy 定định 。 全toàn 捨xả 而nhi 後hậu 大đại 定định 可khả 聞văn 。 由do 是thị 向hướng 六lục 根căn 而nhi 指chỉ 見kiến 性tánh 。 令linh 親thân 驗nghiệm 乎hồ 不bất 動động 之chi 本bổn 真chân 。 會hội 四tứ 科khoa 而nhi 示thị 藏tạng 心tâm 。 令linh 備bị 明minh 乎hồ 常thường 住trụ 之chi 自tự 體thể 。 復phục 通thông 七thất 大đại 。 極cực 顯hiển 周chu 圓viên 。 阿A 難Nan 遂toại 以dĩ 讚tán 不bất 動động 尊tôn 。 謝tạ 希hy 有hữu 定định 。 是thị 尚thượng 未vị 及cập 於ư 請thỉnh 修tu 。 而nhi 所sở 謝tạ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 非phi 指chỉ 自tự 性tánh 本bổn 定định 而nhi 何hà 哉tai 。 此thử 方phương 答đáp 慶khánh 喜hỷ 。 會hội 妄vọng 歸quy 真chân 。 顯hiển 空không 藏tạng 不bất 變biến 之chi 體thể 。 下hạ 及cập 酬thù 滿mãn 慈từ 。 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 顯hiển 不bất 空không 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 又hựu 復phục 雙song 明minh 性tánh 相tướng 。 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 二nhị 俱câu 無vô 礙ngại 。 而nhi 圓viên 彰chương 三Tam 藏Tạng 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 然nhiên 後hậu 知tri 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 之chi 定định 體thể 。 本bổn 自tự 圓viên 成thành 徹triệt 法pháp 源nguyên 。 不bất 動động 不bất 壞hoại 之chi 楞lăng 嚴nghiêm 。 非phi 由do 造tạo 作tác 。 所sở 謂vị 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 發phát 盡tận 無vô 餘dư 。 迴hồi 視thị 強cường/cưỡng 制chế 識thức 心tâm 思tư 惟duy 影ảnh 相tương/tướng 之chi 定định 。 天thiên 淵uyên 未vị 足túc 為ví 喻dụ 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 定định 雖tuy 本bổn 有hữu 。 根căn 結kết 未vị 開khai 。 體thể 固cố 無vô 虧khuy 。 用dụng 終chung 不bất 發phát 。 由do 是thị 當đương 機cơ 思tư 契khế 入nhập 而nhi 喻dụ 屋ốc 求cầu 門môn 。 如Như 來Lai 示thị 決quyết 定định 而nhi 指chỉ 根căn 明minh 結kết 。 於ư 中trung 。 列liệt 數số 量lượng 所sở 以dĩ 令linh 其kỳ 選tuyển 圓viên 。 推thôi 攬lãm 塵trần 所sở 以dĩ 明minh 其kỳ 可khả 盡tận 。 疑nghi 斷đoạn 滅diệt 則tắc 擊kích 鍾chung 以dĩ 驗nghiệm 其kỳ 不bất 滅diệt 。 疑nghi 別biệt 有hữu 則tắc 現hiện 佛Phật 以dĩ 證chứng 其kỳ 無vô 他tha 。 乃nãi 至chí 。 綰oản 巾cân 而nhi 六lục 結kết 有hữu 倫luân 。 冥minh 授thọ 而nhi 諸chư 長trường/trưởng 悉tất 啟khải 。 及cập 敕sắc 文Văn 殊Thù 之chi 推thôi 選tuyển 。 獨độc 取thủ 觀quán 音âm 之chi 耳nhĩ 門môn 。 蓋cái 必tất 寂tịch 滅diệt 之chi 真chân 體thể 現hiện 前tiền 。 而nhi 後hậu 圓viên 應ưng 之chi 妙diệu 用dụng 備bị 發phát 。 真chân 所sở 謂vị 如như 幻huyễn 三tam 摩ma 提đề 。 彈đàn 指chỉ 超siêu 無Vô 學Học 矣hĩ 。 若nhược 夫phu 道Đạo 場Tràng 三tam 學học 祕bí 咒chú 四tứ 檀đàn 。 但đãn 為vi 修tu 圓viên 通thông 。 而nhi 障chướng 重trọng 者giả 加gia 行hành 耳nhĩ 。 非phi 別biệt 有hữu 異dị 門môn 也dã 。 是thị 則tắc 華hoa 屋ốc 之chi 門môn 方phương 入nhập 。 而nhi 升thăng 堂đường 入nhập 室thất 。 不bất 無vô 所sở 歷lịch 之chi 位vị 。 故cố 當đương 機cơ 繼kế 是thị 以dĩ 請thỉnh 位vị 焉yên 。 佛Phật 乃nãi 楪# 加gia 行hành 。 圓viên 通thông 以dĩ 為vi 三tam 漸tiệm 。 束thúc 三tam 漸tiệm 以dĩ 為vi 乾can/kiền/càn 慧tuệ 。 即tức 以dĩ 此thử 心tâm 。 中trung 中trung 流lưu 入nhập 。 由do 是thị 生sanh 佛Phật 家gia 而nhi 名danh 十thập 住trụ 。 行hành 佛Phật 事sự 而nhi 名danh 十thập 行hành 。 攝nhiếp 歸quy 三tam 處xứ 名danh 十thập 向hướng 。 實thật 證chứng 一nhất 真chân 名danh 十Thập 地Địa 。 以dĩ 至chí 等đẳng 覺giác 。 覆phú 涅Niết 槃Bàn 海hải 。 即tức 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 而nhi 生sanh 死tử 永vĩnh 寂tịch 。 妙diệu 覺giác 入nhập 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 即tức 萬vạn 德đức 果quả 海hải 。 而nhi 菩Bồ 提Đề 永vĩnh 成thành 。 顧cố 謂vị 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。 者giả 明minh 但đãn 復phục 還hoàn 乎hồ 本bổn 不bất 動động 體thể 。 而nhi 出xuất 現hiện 其kỳ 本bổn 有hữu 家gia 珍trân 。 非phi 從tùng 外ngoại 得đắc 也dã 。 豈khởi 同đồng 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 空không 無vô 所sở 獲hoạch 哉tai 。 斯tư 乃nãi 依y 禪thiền 那na 。 以dĩ 修tu 進tiến 聖thánh 位vị 。 而nhi 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 成thành 始thỉ 成thành 終chung 。 故cố 結kết 五ngũ 名danh 。 而nhi 囑chúc 其kỳ 奉phụng 持trì 焉yên 。 至chí 於ư 七thất 趣thú 勸khuyến 離ly 五ngũ 魔ma 教giáo 識thức 。 亦diệc 前tiền 文văn 要yếu 義nghĩa 。 特đặc 重trọng/trùng 伸thân 以dĩ 加gia 詳tường 耳nhĩ 。 最tối 後hậu 深thâm 慈từ 。 曷hạt 有hữu 窮cùng 己kỷ 乎hồ 。 是thị 則tắc 斯tư 經Kinh 也dã 。 一Nhất 乘Thừa 終chung 實thật 圓viên 頓đốn 指chỉ 歸quy 。 語ngữ 解giải 悟ngộ 。 則tắc 密mật 因nhân 本bổn 具cụ 。 非phi 假giả 外ngoại 求cầu 。 語ngữ 修tu 證chứng 。 則tắc 了liễu 義nghĩa 妙diệu 門môn 。 不bất 勞lao 肯khẳng 綮khính/khể 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 之chi 要yếu 道đạo 。 無vô 有hữu 越việt 於ư 斯tư 門môn 者giả 矣hĩ 。 夫phu 何hà 經kinh 本bổn 分phân 明minh 而nhi 註chú 多đa 莽mãng 鹵lỗ 。 正chánh 脉mạch 既ký 失thất 。 本bổn 旨chỉ 多đa 乖quai 。 後hậu 賢hiền 指chỉ 摘trích 。 成thành 帙# 甚thậm 至chí 。 但đãn 說thuyết 本bổn 文văn 學học 者giả 莫mạc 決quyết 從tùng 違vi 。 而nhi 臨lâm 文văn 浩hạo 嘆thán 者giả 多đa 矣hĩ 。 鑑giám 長trường 夜dạ 迷mê 徒đồ 釋thích 宗tông 晚vãn 學học 。 賴lại 聖thánh 賢hiền 加gia 被bị 。 發phát 薄bạc 少thiểu 善thiện 根căn 。 偶ngẫu 窺khuy 華hoa 屋ốc 之chi 門môn 。 輙triếp 憫mẫn 宮cung 墻tường 之chi 望vọng 。 僭# 伸thân 管quản 見kiến 。 請thỉnh 正chánh 大đại 方phương 。 實thật 非phi 橫hoạnh/hoành 陳trần 臆ức 說thuyết 而nhi 蔑miệt 先tiên 賢hiền 。 意ý 惟duy 曲khúc 順thuận 佛Phật 言ngôn 而nhi 資tư 後hậu 學học 。 知tri 我ngã 罪tội 我ngã 。 靡mĩ 恤tuất 靡mĩ 逃đào 。 所sở 冀ký 暫tạm 結kết 喜hỷ 緣duyên 。 普phổ 碎toái 阿A 鼻Tỳ 。 而nhi 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 國quốc 。 倘thảng 開khai 妙diệu 悟ngộ 。 咸hàm 歸quy 大đại 定định 。 而nhi 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 他tha 日nhật 於ư 諸chư 佛Phật 會hội 下hạ 。 寧ninh 非phi 同đồng 行hành 眷quyến 屬thuộc 哉tai 。 特đặc 撮toát 略lược 以dĩ 冠quan 篇thiên 端đoan 。 而nhi 其kỳ 詳tường 在tại 懸huyền 示thị 云vân 。

No.275#

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 正Chánh 脉Mạch 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 一nhất

京kinh 都đô 西tây 湖hồ 沙Sa 門Môn 。 交giao 光quang 真chân 鑑giám 述thuật 。

經kinh 題đề 次thứ 釋thích 疏sớ/sơ 者giả 。 疏sớ/sơ 決quyết 通thông 釋thích 之chi 令linh 無vô 壅ủng 滯trệ 。 此thử 註chú 解giải 之chi 通thông 名danh 也dã 。 而nhi 特đặc 標tiêu 正chánh 脉mạch 者giả 。 疏sớ/sơ 之chi 別biệt 號hiệu 也dã 。 良lương 以dĩ 。 此thử 經Kinh 滿mãn 數sổ 萬vạn 言ngôn 。 文văn 雖tuy 長trường/trưởng 廣quảng 。 而nhi 聖thánh 言ngôn 辭từ 義nghĩa 雙song 妙diệu 。 首thủ 尾vĩ 照chiếu 應ưng 。 脉mạch 絡lạc 貫quán 通thông 。 無vô 有hữu 不bất 相tương 照chiếu 應ưng 不bất 相tương 通thông 貫quán 之chi 處xứ 。 舊cựu 解giải 多đa 惟duy 就tựu 文văn 輙triếp 解giải 。 更cánh 不bất 首thủ 尾vĩ 顧cố 盼phán 。 或hoặc 未vị 見kiến 本bổn 意ý 。 冐mạo 昧muội 推thôi 原nguyên 。 以dĩ 致trí 前tiền 後hậu 不bất 相tương 照chiếu 應ưng 語ngữ 脉mạch 互hỗ 成thành 乖quai 反phản 。 今kim 疏sớ/sơ 非phi 敢cảm 意ý 外ngoại 穿xuyên 鑒giám 。 但đãn 惟duy 曲khúc 順thuận 聖thánh 經kinh 本bổn 來lai 語ngữ 脉mạch 。 而nhi 疏sớ/sơ 導đạo 之chi 務vụ 。 令linh 前tiền 後hậu 照chiếu 應ưng 語ngữ 脉mạch 貫quán 通thông 而nhi 已dĩ 。 緣duyên 此thử 名danh 正chánh 脉mạch 云vân 。 初sơ 分phân 為vi 三tam 。

△# 一nhất 題đề 目mục 。

大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh

(# 一nhất 題đề 該cai 盡tận 全toàn 經kinh 。 義nghĩa 固cố 多đa 攝nhiếp 。 滿mãn 二nhị 十thập 字tự 。 句cú 數số 過quá 於ư 餘dư 題đề 。 文văn 亦diệc 非phi 少thiểu 。 麤thô 略lược 釋thích 之chi 。 安an 能năng 盡tận 其kỳ 理lý 趣thú 。 今kim 解giải 稍sảo 加gia 委ủy 悉tất 。 務vụ 令linh 有hữu 所sở 發phát 明minh 。 幸hạnh 勿vật 厭yếm 繁phồn 。 良lương 以dĩ 數sổ 萬vạn 言ngôn 經kinh 。 而nhi 以dĩ 數số 葉diệp 之chi 文văn 攝nhiếp 之chi 。 何hà 足túc 為vi 多đa 乎hồ )# 此thử 之chi 全toàn 題đề 。 即tức 經kinh 中trung 佛Phật 自tự 所sở 說thuyết 五ngũ 種chủng 題đề 中trung 。 略lược 取thủ 十thập 九cửu 字tự 。 (# 首thủ 三tam 字tự 分phần/phân 取thủ 第đệ 一nhất 題đề 首thủ 三tam 字tự 也dã 。 次thứ 八bát 字tự 全toàn 取thủ 第đệ 三tam 題đề 名danh 也dã 。 末mạt 八bát 字tự 分phần/phân 取thủ 第đệ 五ngũ 題đề 末mạt 八bát 字tự 也dã 。 餘dư 皆giai 不bất 取thủ 。 故cố 云vân 略lược 取thủ )# 加gia 一nhất 經Kinh 字tự 。 擇trạch 要yếu (# 選tuyển 彼bỉ 急cấp 切thiết 。 略lược 其kỳ 緩hoãn 泛phiếm )# 該cai 廣quảng (# 上thượng 猶do 一nhất 往vãng 似tự 有hữu 所sở 略lược 。 實thật 以dĩ 要yếu 該cai 廣quảng 。 仍nhưng 無vô 所sở 略lược 。 蓋cái 五ngũ 題đề 文văn 雖tuy 似tự 廣quảng 。 而nhi 約ước 義nghĩa 則tắc 惟duy 境cảnh 智trí 機cơ 益ích 性tánh 修tu 要yếu 妙diệu 因nhân 果quả 而nhi 已dĩ 。 詳tường 後hậu 五ngũ 題đề 分phần/phân 科khoa 自tự 見kiến 。 今kim 密mật 因nhân 為vi 境cảnh 。 了liễu 義nghĩa 為vi 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 機cơ 。 修tu 證chứng 為vi 益ích 。 性tánh 修tu 即tức 第đệ 三tam 全toàn 題đề 不bất 必tất 更cánh 該cai 。 密mật 因nhân 了liễu 義nghĩa 為vi 妙diệu 。 萬vạn 行hạnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 為vi 要yếu 。 了liễu 義nghĩa 之chi 修tu 為vi 因nhân 。 了liễu 義nghĩa 之chi 證chứng 為vi 果quả 。 此thử 即tức 以dĩ 此thử 十thập 九cửu 字tự 。 該cai 盡tận 五ngũ 題đề 之chi 廣quảng 。 曷hạt 嘗thường 有hữu 缺khuyết 略lược 哉tai )# 乃nãi 結kết 集tập 者giả 善thiện 巧xảo 所sở 成thành 。 分phân 為vi 七thất 段đoạn 。 以dĩ 便tiện 解giải 釋thích 謂vị 。 一nhất 大đại 。 二nhị 佛Phật 頂đảnh 。 三tam 如Như 來Lai 密mật 因nhân 。 四tứ 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 。 五ngũ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 六lục 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 七thất 經kinh 也dã 。 按án 五ngũ 題đề 皆giai 顯hiển 密mật 雙song 彰chương (# 第đệ 二nhị 題đề 密mật 意ý 。 雖tuy 似tự 不bất 顯hiển 前tiền 半bán 實thật 祕bí 咒chú 功công 能năng )# 今kim 七thất 段đoạn 中trung 。 二nhị 三tam 亦diệc 應ưng 兼kiêm 表biểu 祕bí 咒chú (# 以dĩ 咒chú 元nguyên 從tùng 頂đảnh 光quang 佛Phật 演diễn 。 又hựu 此thử 咒chú 出xuất 生sanh 諸chư 佛Phật 故cố 。 然nhiên 從tùng 密mật 則tắc 無vô 容dung 解giải 釋thích (# 不bất 容dung 〔# 番phiên 〕# 譯dịch 。 豈khởi 許hứa 解giải 釋thích 咒chú 後hậu 明minh 之chi )# 且thả 顯hiển 密mật 決quyết 定định 不bất 二nhị (# 經kinh 即tức 顯hiển 咒chú 。 咒chú 即tức 密mật 經kinh 此thử 以dĩ 經kinh 義nghĩa 。 比tỉ 度độ 知tri 咒chú )# 故cố 茲tư 竝tịnh 從tùng 顯hiển 釋thích 。 而nhi 密mật 義nghĩa 即tức 寓# 於ư 中trung 。 夫phu 七thất 段đoạn 雖tuy 共cộng 成thành 一nhất 題đề 。 而nhi 於ư 中trung 有hữu 虗hư 有hữu 實thật 有hữu 通thông 有hữu 局cục 。 首thủ 宜nghi 分phân 別biệt 。 令linh 無vô 相tướng 濫lạm 。 一nhất 二nhị 七thất 段đoạn 。 皆giai 虗hư 而nhi 通thông 。 中trung 四tứ 段đoạn 方phương 是thị 實thật 法pháp 。 若nhược 於ư 四tứ 段đoạn 。 而nhi 論luận 通thông 局cục 。 則tắc 上thượng 三tam 段đoạn 。 各các 有hữu 所sở 局cục 。 第đệ 四tứ 段đoạn 為vi 通thông (# 上thượng 三tam 段đoạn 定định 之chi 別biệt 相tướng 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 之chi 總tổng 體thể )# 第đệ 一nhất 大đại 者giả 稱xưng 讚tán 之chi 詞từ 。 具cụ 洪hồng 濶# 包bao 含hàm 周chu 徧biến 眾chúng 多đa 深thâm 奧áo 元nguyên 始thỉ 恆hằng 常thường 超siêu 勝thắng 八bát 義nghĩa 。 尊tôn 貴quý 玄huyền 妙diệu 二nhị 義nghĩa 。 佛Phật 頂đảnh 表biểu 之chi 。 由do 此thử 諸chư 義nghĩa 。 故cố 稱xưng 大đại 矣hĩ 哉tai 。 以dĩ 此thử 稱xưng 詞từ 。 稱xưng 下hạ 諸chư 法pháp 。 則tắc 知tri 密mật 因nhân 為vi 大đại 因nhân 。 了liễu 義nghĩa 為vi 大đại 義nghĩa 。 萬vạn 行hạnh 為vi 大đại 行hành 。 楞lăng 嚴nghiêm 為vi 大đại 定định 。 具cụ 此thử 諸chư 大đại 。 是thị 為vi 大đại 經kinh 也dã (# 不bất 敘tự 稱xưng 佛Phật 頂đảnh 者giả 。 縱túng/tung 使sử 稱xưng 之chi 。 亦diệc 但đãn 稱xưng 其kỳ 所sở 表biểu 實thật 法pháp 。 非phi 稱xưng 相tướng 好hảo 。 故cố 不bất 敘tự 也dã 。 況huống 彼bỉ 尊tôn 妙diệu 。 亦diệc 同đồng 大đại 意ý 。 何hà 勞lao 更cánh 稱xưng )# 又hựu 密mật 因nhân 是thị 理lý 。 了liễu 義nghĩa 是thị 教giáo 。 萬vạn 行hạnh 是thị 行hành 。 楞lăng 嚴nghiêm 是thị 果quả 。 以dĩ 大đại 定định 具cụ 含hàm 本bổn 覺giác 究cứu 竟cánh 二nhị 果quả 海hải 也dã 。 首thủ 標tiêu 為vi 大đại 。 是thị 欲dục 受thọ 持trì 斯tư 經Kinh 者giả 。 依y 大đại 教giáo 而nhi 解giải 大đại 理lý 。 稱xưng 大đại 理lý 以dĩ 起khởi 大đại 行hành 。 滿mãn 大đại 行hành 而nhi 證chứng 大đại 果quả 也dã 。 既ký 非phi 實thật 法pháp 故cố 虗hư (# 以dĩ 單đơn 舉cử 大đại 字tự 。 未vị 定định 稱xưng 何hà 法pháp 大đại 。 故cố 尚thượng 虗hư 而nhi 未vị 實thật 。 舊cựu 傳truyền 直trực 作tác 體thể 大đại 非phi 也dã 。 以dĩ 不bất 與dữ 方Phương 廣Quảng 竝tịnh 列liệt 。 何hà 定định 說thuyết 為vi 體thể 大đại )# 徧biến 稱xưng 諸chư 法pháp 故cố 通thông 也dã 。 第đệ 二nhị 佛Phật 頂đảnh 者giả 。 佛Phật 身thân 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 此thử 其kỳ 第đệ 一nhất 名danh 無vô 見kiến 頂đảnh 相tướng 。 在tại 青thanh 螺loa 紺cám 髮phát 正chánh 中trung 。 周chu 圍vi 紅hồng 色sắc 。 如như 春xuân 山sơn 吐thổ 日nhật 。 而nhi 頂đảnh 不bất 可khả 見kiến 。 初sơ 降giáng 生sanh 時thời 。 應ưng 持trì 以dĩ 九cửu 地địa 為vi 乳nhũ 母mẫu 。 上thượng 歷lịch 沙sa 界giới 。 終chung 不bất 能năng 見kiến 。 今kim 此thử 標tiêu 之chi 。 以dĩ 為vi 表biểu 法pháp 。 作tác 喻dụ 亦diệc 通thông 。 但đãn 取thủ 義nghĩa 親thân 疎sơ 不bất 同đồng 耳nhĩ (# 用dụng 相tương 似tự 之chi 物vật 。 此thử 類loại 發phát 明minh 為ví 喻dụ 。 終chung 不bất 以dĩ 喻dụ 中trung 物vật 名danh 直trực 稱xưng 於ư 法pháp 故cố 。 疎sơ 而nhi 不bất 親thân 。 若nhược 取thủ 最tối 勝thắng 名danh 相tướng 。 直trực 稱xưng 於ư 法pháp 。 顯hiển 其kỳ 最tối 勝thắng 為vi 表biểu 。 非phi 但đãn 相tương 似tự 故cố 最tối 親thân 也dã )# 今kim 將tương 至chí 尊tôn 無vô 上thượng 至chí 妙diệu 無vô 見kiến 之chi 佛Phật 頂đảnh 。 直trực 稱xưng 下hạ 之chi 實thật 法pháp 。 表biểu 其kỳ 即tức 是thị 無vô 相tướng 。 佛Phật 頂đảnh 皆giai 尊tôn 皆giai 妙diệu (# 問vấn 行hành 是thị 功công 勳huân 何hà 為vi 尊tôn 貴quý 。 熾sí 然nhiên 修tu 行hành 。 何hà 為vi 無vô 見kiến 。 答đáp 從tùng 性tánh 起khởi 修tu 。 因nhân 該cai 果quả 海hải 。 故cố 仍nhưng 尊tôn 貴quý 。 又hựu 根căn 於ư 了liễu 義nghĩa 。 修tu 即tức 無vô 修tu 。 攝nhiếp 於ư 楞lăng 嚴nghiêm 。 動động 元nguyên 不bất 動động 。 故cố 五ngũ 眼nhãn 莫mạc 窺khuy )# 亦diệc 非phi 實thật 法pháp 故cố 虗hư (# 未vị 定định 所sở 表biểu 何hà 法pháp )# 徧biến 表biểu 諸chư 法pháp 故cố 通thông 也dã 。 法pháp 華hoa 為vi 佛Phật 全toàn 身thân 。 此thử 經Kinh 為vi 如Như 來Lai 頂đảnh 。 顯hiển 斯tư 經Kinh 為vi 法pháp 華hoa 中trung 精tinh 要yếu 之chi 義nghĩa (# 如như 知tri 見kiến 實thật 相tướng 佛Phật 慧tuệ 等đẳng )# 而nhi 更cánh 徹triệt 頓đốn 圓viên 極cực 旨chỉ (# 如như 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 毛mao 端đoan 現hiện 剎sát 等đẳng )# 蓋cái 終chung 實thật 渾hồn 具cụ 佛Phật 身thân 。 頓đốn 圓viên 義nghĩa 極cực 尊tôn 妙diệu 。 同đồng 佛Phật 頂đảnh 相tương/tướng 。 令linh 其kỳ 見kiến 題đề 者giả 知tri 其kỳ 非phi 權quyền 漸tiệm 之chi 教giáo 。 中trung 四tứ 段đoạn 是thị 大đại 之chi 所sở 稱xưng 。 是thị 佛Phật 頂đảnh 所sở 表biểu 。 是thị 經Kinh 之chi 所sở 詮thuyên 。 故cố 為vi 實thật 法pháp 。 今kim 夫phu 第đệ 三tam 如Như 來Lai 密mật 因nhân 者giả 。 如Như 來Lai 十thập 號hiệu 之chi 一nhất 。 倣# 同đồng 先tiên 德đức 號hiệu 也dã 。 隨tùy 相tương/tướng 釋thích 。 則tắc 諸chư 佛Phật 一nhất 身thân 一nhất 智trí 。 應ứng 用dụng 亦diệc 然nhiên 。 故cố 後hậu 佛Phật 如như 先tiên 佛Phật 之chi 再tái 來lai 。 若nhược 入nhập 理lý 釋thích 。 隨tùy 教giáo 淺thiển 深thâm 。 難nan 盡tận 多đa 種chủng 。 今kim 據cứ 終chung 實thật 。 如như 為vi 本bổn 覺giác 。 來lai 為vi 始thỉ 覺giác 。 始thỉ 本bổn 究cứu 竟cánh 。 名danh 如Như 來Lai 也dã 。 即tức 是thị 果quả 人nhân 。 亦diệc 即tức 下hạ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 後hậu 之chi 號hiệu 。 密mật 因nhân 者giả 。 揀giản 非phi 事sự 相tướng 修tu 行hành 顯hiển 因nhân 可khả 見kiến 者giả 。 此thử 取thủ 如Như 來Lai 在tại 凡phàm 夫phu 時thời 。 於ư 六lục 根căn 門môn 頭đầu 。 頓đốn 悟ngộ 圓viên 湛trạm 不bất 生sanh 滅diệt 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 。 此thử 心tâm 為vi 四tứ 科khoa 七thất 大đại 根căn 本bổn 。 實thật 性tánh 具cụ 足túc 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 。 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 豈khởi 惟duy 但đãn 是thị 因nhân 性tánh 。 亦diệc 乃nãi 即tức 是thị 果quả 性tánh 。 以dĩ 諸chư 如Như 來Lai 。 無vô 別biệt 所sở 證chứng 。 乃nãi 至chí 證chứng 時thời 。 更cánh 無vô 毫hào 髮phát 增tăng 添# 。 所sở 謂vị 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 即tức 成thành 正chánh 覺giác 。 經kinh 中trung 佛Phật 自tự 述thuật 云vân 。 我ngã 以dĩ 不bất 滅diệt 不bất 生sanh 。 合hợp 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 惟duy 妙diệu 覺giác 明minh 圓viên 。 照chiếu 法Pháp 界Giới 等đẳng 。 意ý 則tắc 可khả 見kiến 。 然nhiên 所sở 以dĩ 為vi 最tối 密mật 者giả 。 以dĩ 此thử 即tức 是thị 二nhị 根căn 本bổn 中trung 真chân 本bổn 。 所sở 謂vị 識thức 精tinh 明minh 元nguyên 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。

佛Phật 言ngôn 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 別biệt 成thành 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 諸chư 天thiên 外ngoại 道đạo 魔ma 王vương 。 皆giai 為vi 不bất 達đạt 此thử 本bổn 。 錯thác 亂loạn 修tu 習tập 。 至chí 後hậu 偈kệ 中trung 。 又hựu 言ngôn 。 常thường 不bất 開khai 演diễn 。 足túc 顯hiển 根căn 中trung 所sở 具cụ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 乃nãi 是thị 難nan 測trắc 難nan 知tri 。 最tối 深thâm 最tối 密mật 之chi 法pháp (# 問vấn 既ký 即tức 果quả 性tánh 。 何hà 復phục 名danh 因nhân 。 答đáp 見kiến 此thử 性tánh 後hậu 方phương 是thị 究cứu 竟cánh 果quả 。 因nhân 更cánh 須tu 修tu 成thành 。 始thỉ 獲hoạch 究cứu 竟cánh 。 且thả 密mật 因nhân 二nhị 字tự 。 遣khiển 兩lưỡng 種chủng 人nhân 過quá 。 一nhất 者giả 密mật 字tự 遣khiển 權quyền 教giáo 著trước 相tương/tướng 人nhân 過quá 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 達đạt 密mật 具cụ 本bổn 有hữu 果quả 性tánh 。 塵trần 劫kiếp 修tu 行hành 。 終chung 無vô 實thật 果quả 。 二nhị 者giả 因nhân 字tự 遣khiển 圓viên 教giáo 狂cuồng 慧tuệ 人nhân 過quá 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 達đạt 此thử 性tánh 方phương 是thị 真chân 因nhân 。 自tự 恃thị 天thiên 真chân 頓đốn 捐quyên 修tu 證chứng 縱túng/tung 得đắc 離ly 繫hệ 。 全toàn 缺khuyết 莊trang 嚴nghiêm 。 終chung 無vô 究cứu 竟cánh 。 此thử 意ý 妙diệu 甚thậm )# 經kinh 文văn 首thủ 從tùng 請thỉnh 定định 。 至chí 四tứ 卷quyển 前tiền 半bán 身thân 意ý 輕khinh 安an 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 即tức 此thử 密mật 因nhân 也dã 。 然nhiên 此thử 一nhất 段đoạn 。 即tức 是thị 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 三tam 名danh 中trung 。 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 以dĩ 此thử 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 即tức 是thị 自tự 性tánh 本bổn 定định 。 而nhi 頓đốn 悟ngộ 了liễu 達đạt 于vu 茲tư 者giả 。 即tức 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 故cố 也dã 。 第đệ 四tứ 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 者giả 。 以dĩ 前tiền 段đoạn 全toàn 彰chương 自tự 性tánh 本bổn 具cụ 天thiên 真chân 現hiện 成thành 。 然nhiên 既ký 曰viết 密mật 因nhân 。 豈khởi 礙ngại 修tu 證chứng 。 是thị 故cố 。 雖tuy 歆# 藏tạng 性tánh 之chi 己kỷ 知tri 。 更cánh 喻dụ 華hoa 屋ốc 之chi 未vị 入nhập 。 由do 是thị 開khai 決quyết 定định 義nghĩa 門môn 。 示thị 解giải 結kết 次thứ 第đệ 。 蓋cái 必tất 解giải 六lục 結kết (# 動động 靜tĩnh 根căn 覺giác 空không 滅diệt )# 而nhi 越việt 三tam 空không (# 人nhân 空không 法pháp 空không 俱câu 空không )# 方phương 為vi 了liễu 義nghĩa 之chi 修tu 。 獲hoạch 二nhị 勝thắng (# 上thượng 同đồng 下hạ 合hợp )# 而nhi 發phát 三tam 用dụng 。 三tam 十thập 二nhị 應ứng 。 十thập 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。 方phương 為vi 了liễu 義nghĩa 之chi 證chứng 。 然nhiên 謂vị 之chi 了liễu 義nghĩa 者giả 。 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 用dụng 根căn 不bất 用dụng 識thức 故cố 。 蓋cái 用dụng 識thức 則tắc 以dĩ 生sanh 滅diệt 。 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 如như 蒸chưng 沙sa 作tác 飯phạn 。 沙sa 非phi 飯phạn 本bổn 。 畢tất 竟cánh 不bất 成thành 常thường 住trụ 菩Bồ 提Đề 。 故cố 非phi 了liễu 義nghĩa 。 用dụng 根căn 則tắc 以dĩ 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 如như 依y 金kim 作tác 器khí 。 器khí 器khí 皆giai 金kim 。 決quyết 定định 能năng 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 故cố 為vi 了liễu 義nghĩa 。 又hựu 用dụng 根căn 已dĩ 為vi 了liễu 義nghĩa 。 而nhi 特đặc 選tuyển 耳nhĩ 根căn 。 更cánh 是thị 了liễu 義nghĩa 中trung 之chi 了liễu 義nghĩa 。 以dĩ 其kỳ 超siêu 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 。 而nhi 獨độc 妙diệu 。 為vi 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 一nhất 路lộ 涅Niết 槃Bàn 之chi 要yếu 門môn 。 安an 有hữu 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 能năng 過quá 於ư 是thị 乎hồ 。 二nhị 者giả 從tùng 性tánh 起khởi 修tu 。 因nhân 該cai 果quả 海hải 。 故cố 蓋cái 依y 密mật 因nhân 無vô 修tu 證chứng 果Quả 海hải 中trung 。 不bất 妨phương 幻huyễn 修tu 幻huyễn 證chứng 故cố 。 修tu 而nhi 無vô 修tu 。 非phi 事sự 相tướng 之chi 染nhiễm 修tu 。 證chứng 而nhi 無vô 證chứng 。 非phi 新tân 成thành 之chi 實thật 證chứng 故cố 。 為vi 了liễu 義nghĩa 而nhi 非phi 不bất 了liễu 義nghĩa 也dã (# 問vấn 道Đạo 場Tràng 加gia 行hành 之chi 修tu 。 是thị 了liễu 義nghĩa 否phủ/bĩ 。 答đáp 道Đạo 場Tràng 中trung 定định 慧tuệ 。 依y 舊cựu 。 是thị 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 但đãn 加gia 戒giới 與dữ 道Đạo 場Tràng 及cập 持trì 咒chú 耳nhĩ 同đồng 一nhất 了liễu 義nghĩa 。 故cố 不bất 別biệt 敘tự )# 經kinh 文văn 自tự 四tứ 卷quyển 後hậu 半bán 請thỉnh 華hoa 屋ốc 之chi 門môn 。 直trực 至chí 七thất 卷quyển 前tiền 半bán 百bách 靈linh 護hộ 咒chú 。 即tức 此thử 了liễu 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 此thử 一nhất 段đoạn 。 即tức 是thị 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 三tam 名danh 中trung 。 妙diệu 三tam 摩ma 提đề 。 以dĩ 此thử 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 為vi 第đệ 一nhất 如như 幻huyễn 三tam 摩ma 提đề 故cố 也dã 。 第đệ 五ngũ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 略lược 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 此thử 云vân 覺giác 有hữu 情tình 。 蓋cái 覺giác 己kỷ 分phần/phân 證chứng 。 識thức 情tình 未vị 盡tận 故cố 。 又hựu 上thượng 求cầu 大đại 覺giác 。 下hạ 化hóa 有hữu 情tình 故cố 。 即tức 是thị 因nhân 人nhân 。 亦diệc 即tức 上thượng 如Như 來Lai 道đạo 前tiền 之chi 號hiệu 。 而nhi 言ngôn 諸chư 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 即tức 本bổn 經kinh 分phần/phân 證chứng 諸chư 聖thánh 五ngũ 十thập 五ngũ 位vị 之chi 數số 也dã 。 萬vạn 行hạnh 者giả 。 即tức 諸chư 位vị 中trung 。 歷lịch 修tu 之chi 行hành 。 如như 十thập 信tín 中trung 全toàn 根căn 力lực 而nhi 植thực 佛Phật 種chủng 。 十thập 住trụ 中trung 生sanh 佛Phật 家gia 而nhi 成thành 佛Phật 子tử 。 十thập 行hành 中trung 廣quảng 六Lục 度Độ 而nhi 行hành 佛Phật 事sự 。 十thập 迴hồi 向hướng 中trung 迴hồi 佛Phật 事sự 而nhi 向hướng 佛Phật 心tâm 。 四tứ 加gia 行hành 泯mẫn 心tâm 佛Phật 而nhi 滅diệt 數số 量lượng 。 十Thập 地Địa 契khế 真Chân 如Như 而nhi 覆phú 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 覺giác 齊tề 佛Phật 際tế 而nhi 破phá 生sanh 相tương/tướng 。 其kỳ 行hành 應ưng 有hữu 無vô 量lượng 。 今kim 言ngôn 萬vạn 。 明minh 多đa 非phi 局cục 定định 數số 也dã 。 當đương 知tri 。 此thử 之chi 萬vạn 行hạnh 。 躡niếp 前tiền 了liễu 義nghĩa 。 而nhi 更cánh 進tiến 深thâm 玄huyền 。 不bất 但đãn 修tu 同đồng 無vô 修tu 證chứng 同đồng 無vô 證chứng 。 而nhi 且thả 極cực 盡tận 精tinh 微vi 至chí 神thần 至chí 妙diệu 。 要yếu 之chi 根căn 柢# 於ư 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 。 歸quy 極cực 於ư 無vô 障chướng 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 請thỉnh 詳tường 十thập 行hành 之chi 後hậu 五ngũ 。 足túc 知tri 諸chư 行hành 皆giai 法Pháp 界Giới 無vô 障chướng 礙ngại 。 之chi 大đại 行hành 也dã 。 經kinh 文văn 自tự 七thất 卷quyển 後hậu 半bán 阿A 難Nan 請thỉnh 位vị 。 至chí 未vị 結kết 經kinh 名danh 以dĩ 前tiền 。 即tức 此thử 萬vạn 行hạnh 也dã 。 此thử 一nhất 段đoạn 。 即tức 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 三tam 名danh 中trung 。 妙diệu 禪thiền 那na 耳nhĩ 。 以dĩ 敘tự 阿A 難Nan 悟ngộ 處xứ 。 既ký 言ngôn 頓đốn 悟ngộ 禪thiền 那na 。 修tu 進tiến 聖thánh 位vị 。 而nhi 佛Phật 又hựu 言ngôn 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 中trung 。 用dụng 諸chư 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 顯hiển 是thị 住trụ 持trì 。 自tự 性tánh 本bổn 定định 。 雙song 攝nhiếp 前tiền 二nhị 定định 慧tuệ 圓viên 融dung 中trung 中trung 流lưu 入nhập 。 之chi 行hành 故cố 也dã (# 問vấn 了liễu 義nghĩa 之chi 證chứng 何hà 得đắc 不bất 攝nhiếp 後hậu 位vị 。 答đáp 無vô 下hạ 萬vạn 行hạnh 即tức 應ưng 攝nhiếp 之chi 。 此thử 若nhược 攝nhiếp 盡tận 。 萬vạn 行hạnh 何hà 歸quy 。 況huống 無vô 上thượng 圓viên 通thông 。 豈khởi 容dung 無vô 證chứng 。 二nhị 殊thù 勝thắng 等đẳng 。 非phi 證chứng 而nhi 何hà 問vấn 位vị 應ưng 是thị 證chứng 行hành 濫lạm 於ư 修tu 。 今kim 以dĩ 位vị 為vi 行hành 。 豈khởi 不bất 屈khuất 證chứng 為vi 修tu 。 答đáp 諸chư 位vị 正chánh 是thị 行hành 位vị 。 復phục 乃nãi 深thâm 入nhập 真chân 修tu 。 故cố 成thành 位vị 次thứ 。 如như 果quả 修tu 終chung 應ưng 是thị 佛Phật 位vị 。 當đương 知tri 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 名danh 。 因nhân 行hành 未vị 滿mãn 之chi 號hiệu 。 若nhược 因nhân 已dĩ 滿mãn 。 即tức 應ưng 失thất 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 又hựu 經kinh 者giả 於ư 修tu 證chứng 下hạ 。 重trọng/trùng 標tiêu 萬vạn 行hạnh 。 亦diệc 是thị 默mặc 示thị 此thử 分phần/phân 屬thuộc 之chi 意ý 。 而nhi 識thức 者giả 寡quả 矣hĩ 。 問vấn 若nhược 此thử 則tắc 圓viên 通thông 不bất 具cụ 萬vạn 行hạnh 而nhi 諸chư 位vị 不bất 成thành 了liễu 義nghĩa 豈khởi 非phi 二nhị 大đại 過quá 耶da 。 答đáp 一nhất 皆giai 善thiện 巧xảo 。 不bất 為vi 過quá 咎cữu 蓋cái 初sơ 心tâm 貴quý 在tại 精tinh 專chuyên 。 尚thượng 檢kiểm 別biệt 門môn 。 豈khởi 嫌hiềm 萬vạn 行hạnh 。 縱túng/tung 使sử 圓viên 融dung 勝thắng 解giải 念niệm 念niệm 具cụ 足túc 諸chư 度Độ 。 亦diệc 惟duy 理lý 具cụ 。 而nhi 非phi 事sự 造tạo 故cố 但đãn 稱xưng 為vi 了liễu 義nghĩa 。 而nhi 不bất 責trách 以dĩ 萬vạn 行hạnh 者giả 。 欲dục 其kỳ 精tinh 專chuyên 而nhi 不bất 雜tạp 亂loạn 。 也dã 若nhược 玩ngoạn 文Văn 殊Thù 了liễu 揀giản 諸chư 門môn 之chi 偈kệ 。 則tắc 信tín 此thử 意ý 非phi 虗hư 矣hĩ 。 至chí 後hậu 諸chư 位vị 了liễu 義nghĩa 。 況huống 顯hiển 而nhi 知tri 良lương 以dĩ 。 初sơ 心tâm 反phản 聞văn 。 尚thượng 為vi 了liễu 義nghĩa 。 況huống 入nhập 聖thánh 位vị 深thâm 修tu 。 則tắc 其kỳ 了liễu 義nghĩa 。 不bất 言ngôn 可khả 知tri 。 第đệ 以dĩ 諸chư 位vị 率suất 能năng 分phân 身thân 無vô 量lượng 二nhị 利lợi 繁phồn 興hưng 故cố 。 特đặc 標tiêu 萬vạn 行hạnh 。 亦diệc 默mặc 勸khuyến 其kỳ 圓viên 滿mãn 諸chư 度Độ 。 而nhi 不bất 可khả 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 若nhược 知tri 八bát 地địa 中trung 七thất 勸khuyến 之chi 旨chỉ 。 則tắc 信tín 此thử 意ý 必tất 有hữu 矣hĩ 。 況huống 依y 此thử 分phần/phân 屬thuộc 。 於ư 經kinh 於ư 定định 。 平bình 妥# 隱ẩn 順thuận 。 甚thậm 生sanh 次thứ 第đệ 。 智trí 者giả 鑒giám 之chi )# 總tổng 括quát 上thượng 之chi 三tam 段đoạn 。 全toàn 是thị 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 三tam 名danh 。 該cai 盡tận 正chánh 說thuyết 全toàn 經kinh 。 歷lịch 收thu 大đại 定định 別biệt 目mục 矣hĩ 。 第đệ 六lục 段đoạn 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 者giả 。 大đại 定định 之chi 總tổng 名danh 也dã 。 圓viên 含hàm 上thượng 三tam 別biệt 目mục 。 而nhi 為vi 一nhất 定định 全toàn 體thể 。 當đương 知tri 。 此thử 定định 逈huýnh 不bất 同đồng 於ư 常thường 途đồ 止Chỉ 觀Quán 。 蓋cái 常thường 途đồ 止Chỉ 觀Quán 。 全toàn 屬thuộc 功công 夫phu 。 而nhi 自tự 性tánh 立lập 。 為vi 諦đế 境cảnh 與dữ 止Chỉ 觀Quán 相tương 對đối 。 其kỳ 體thể 各các 別biệt 。 不bất 取thủ 自tự 性tánh 。 即tức 為vi 定định 體thể 。 故cố 其kỳ 為vi 定định 。 初sơ 心tâm 與dữ 境cảnh 為vi 二nhị 。 必tất 至chí 純thuần 熟thục 。 方phương 得đắc 一nhất 如như 。 是thị 則tắc 止Chỉ 觀Quán 。 全toàn 屬thuộc 功công 夫phu 。 不bất 即tức 自tự 性tánh 的đích 實thật 論luận 之chi 。 但đãn 是thị 引dẫn 起khởi 定định 耳nhĩ 。 非phi 自tự 性tánh 定định 也dã 。 此thử 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 佛Phật 自tự 釋thích 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 而nhi 古cổ 德đức 即tức 明minh 其kỳ 徹triệt 法pháp 底để 源nguyên 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 細tế 詳tường 其kỳ 旨chỉ 。 是thị 皆giai 分phân 明minh 。 取thủ 自tự 心tâm 本bổn 具cụ 圓viên 定định 。 為vi 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 何hà 嘗thường 取thủ 起khởi 心tâm 對đối 境cảnh 止Chỉ 觀Quán 為vi 定định 哉tai 。 更cánh 當đương 知tri 。 全toàn 取thủ 正chánh 因nhân 自tự 性tánh 。 略lược 以dĩ 兼kiêm 帶đái 了liễu 緣duyên 二nhị 因nhân 為vi 定định 全toàn 體thể 。 即tức 所sở 兼kiêm 帶đái 了liễu 緣duyên 二nhị 因nhân 。 亦diệc 是thị 性tánh 具cụ 非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 。 不bất 同đồng 權quyền 乘thừa 說thuyết 為vi 後hậu 得đắc 。 天thiên 台thai 宗tông 中trung 。 亦diệc 有hữu 此thử 意ý 。 但đãn 彼bỉ 止Chỉ 觀Quán 。 不bất 即tức 取thủ 正chánh 因nhân 本bổn 不bất 動động 體thể 為vi 定định 。 而nhi 歸quy 功công 偏thiên 推thôi 重trọng/trùng 於ư 了liễu 因nhân 。 雖tuy 說thuyết 性tánh 具cụ 。 實thật 多đa 修tu 成thành 意ý 爾nhĩ 。 是thị 故cố 。 決quyết 定định 與dữ 此thử 不bất 同đồng 。 今kim 經kinh 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 即tức 全toàn 取thủ 自tự 性tánh 本bổn 具cụ 不bất 動động 不bất 滅diệt 不bất 失thất 不bất 還hoàn 。 四tứ 科khoa 五ngũ 陰ấm 六lục 入nhập 。 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 常thường 住trụ 。 七thất 大đại 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 見kiến 識thức )# 徧biến 周chu 。 以dĩ 至chí 十thập 惑hoặc (# 無vô 明minh 與dữ 三tam 細tế 六lục 麤thô )# 三tam 續tục 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả )# 之chi 妄vọng 。 本bổn 常thường 虗hư 假giả 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 三Tam 藏Tạng 一nhất 空không 。 二nhị 不bất 空không 。 三tam 空không 不bất 空không 之chi 真chân 。 本bổn 自tự 現hiện 成thành 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 全toàn 與dữ 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 徹triệt 法pháp 底để 源nguyên 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 是thị 皆giai 全toàn 取thủ 自tự 心tâm 本bổn 具cụ 圓viên 定định 。 為vi 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 若nhược 當đương 機cơ 承thừa 教giáo 。 開khai 解giải 朗lãng 然nhiên 。 照chiếu 體thể 現hiện 前tiền 。 即tức 取thủ 此thử 照chiếu 體thể 。 名danh 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 不bất 取thủ 思tư 惟duy 修tu 習tập 為vi 觀quán 。 故cố 加gia 微vi 密mật 檢kiểm 之chi 。 此thử 佛Phật 親thân 自tự 命mạng 名danh 。 復phục 何hà 疑nghi 哉tai 。 當đương 知tri 。 乃nãi 是thị 全toàn 取thủ 正chánh 因nhân 本bổn 性tánh 。 略lược 兼kiêm 了liễu 因nhân 即tức 開khai 解giải 也dã 。 以dĩ 初sơ 悟ngộ 慧tuệ 多đa 。 然nhiên 從tùng 性tánh 定định 而nhi 發phát 故cố 。 是thị 即tức 定định 之chi 慧tuệ )# 而nhi 為vi 奢Xa 摩Ma 他Tha 體thể 。 又hựu 全toàn 取thủ 正chánh 因nhân 本bổn 性tánh 。 略lược 兼kiêm 緣duyên 因nhân (# 即tức 反phản 聞văn 也dã 。 以dĩ 初sơ 修tu 定định 多đa 。 然nhiên 躡niếp 解giải 而nhi 起khởi 故cố 。 是thị 即tức 慧tuệ 之chi 定định )# 為vi 三Tam 摩Ma 提Đề 體thể 。 又hựu 全toàn 取thủ 正chánh 因nhân 本bổn 性tánh 。 雙song 兼kiêm 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân (# 即tức 定định 慧tuệ 均quân 等đẳng 。 中trung 中trung 流lưu 入nhập 。 然nhiên 但đãn 深thâm 入nhập 藏tạng 性tánh 本bổn 定định 故cố 。 始thỉ 終chung 不bất 離ly 性tánh 定định 也dã )# 為vi 禪thiền 那na 體thể (# 問vấn 既ký 言ngôn 承thừa 教giáo 開khai 解giải 。 顯hiển 是thị 後hậu 得đắc 。 何hà 言ngôn 性tánh 具cụ 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 不bất 未vị 教giáo 先tiên 解giải 。 答đáp 此thử 正chánh 權quyền 宗tông 所sở 迷mê 。 彼bỉ 惟duy 取thủ 於ư 正chánh 解giải 分phân 別biệt 為vi 了liễu 因nhân 。 而nhi 不bất 知tri 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 元nguyên 與dữ 正chánh 解giải 同đồng 體thể 。 若nhược 元nguyên 不bất 具cụ 此thử 體thể 。 將tương 何hà 轉chuyển 為vi 正chánh 解giải 乎hồ 。 以dĩ 是thị 了liễu 義nghĩa 教giáo 說thuyết 無vô 明minh 即tức 明minh 也dã 。 請thỉnh 以dĩ 喻dụ 明minh 。 正chánh 解giải 分phân 別biệt 。 如như 水thủy 東đông 流lưu 。 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 如như 水thủy 西tây 流lưu 。 今kim 以dĩ 顛điên 倒đảo 轉chuyển 為vi 正chánh 解giải 。 如như 改cải 西tây 流lưu 而nhi 作tác 東đông 流lưu 。 先tiên 無vô 此thử 流lưu 。 將tương 何hà 改cải 轉chuyển 緣duyên 因nhân 。 準chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 迷mê 位vị 一nhất 切thiết 妄vọng 作tác 。 皆giai 性tánh 具cụ 緣duyên 因nhân 。 天thiên 台thai 謂vị 逆nghịch 修tu 者giả 是thị 也dã )# 諸chư 家gia 不bất 詳tường 此thử 旨chỉ 。 而nhi 以dĩ 三tam 止Chỉ 觀Quán 強cường/cưỡng 判phán 。 落lạc 落lạc 不bất 合hợp 。 無vô 處xứ 安an 插sáp 。 或hoặc 補bổ 於ư 言ngôn 外ngoại 。 或hoặc 取thủ 一nhất 二nhị 相tương 似tự 之chi 語ngữ 。 以dĩ 強cường/cưỡng 釋thích 之chi 。 殊thù 無vô 情tình 謂vị 。 今kim 有hữu 三tam 義nghĩa 。 了liễu 揀giản 此thử 定định 。 一nhất 曰viết 此thử 是thị 妙diệu 定định 。 正chánh 以dĩ 性tánh 本bổn 自tự 具cụ 天thiên 然nhiên 不bất 動động 。 不bất 假giả 修tu 成thành 。 縱túng/tung 在tại 迷mê 位vị 動động 中trung 。 其kỳ 體thể 本bổn 然nhiên 。 故cố 稱xưng 為vi 妙diệu 。 不bất 然nhiên 何hà 以dĩ 謂vị 徹triệt 法pháp 底để 源nguyên 不bất 動động 不bất 壞hoại 之chi 定định 哉tai 。 據cứ 此thử 。 則tắc 凡phàm 不bất 即tức 性tánh 。 而nhi 別biệt 取thủ 功công 夫phu 。 為vi 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 皆giai 不bất 妙diệu 之chi 定định 也dã 。 二nhị 曰viết 此thử 是thị 圓viên 定định 正chánh 以dĩ 此thử 定định 不bất 但đãn 獨độc 取thủ 自tự 心tâm 不bất 動động 。 乃nãi 統thống 萬vạn 法pháp 萬vạn 事sự 。 皆giai 悉tất 本bổn 來lai 不bất 動động 。 為vi 一nhất 定định 體thể 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 住trụ 三tam 摩ma 地địa 。 中trung 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 并tinh 所sở 想tưởng 相tương/tướng 如như 虗hư 空không 華hoa 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 蓋cái 取thủ 心tâm 海hải 本bổn 湛trạm 。 萬vạn 有hữu 停đình 凝ngưng 。 齊tề 成thành 一nhất 定định )# 不bất 然nhiên 何hà 以dĩ 為vi 一nhất 切thiết 事sự 不bất 動động 不bất 壞hoại 之chi 定định 耶da 。 據cứ 此thử 。 則tắc 凡phàm 不bất 兼kiêm 萬vạn 有hữu 。 而nhi 獨độc 制chế 一nhất 心tâm 不bất 動động 者giả 。 皆giai 不bất 圓viên 之chi 定định 也dã 。 三tam 曰viết 此thử 是thị 大đại 定định 。 正chánh 以dĩ 此thử 定định 。 縱túng/tung 在tại 迷mê 位vị 。 尚thượng 本bổn 不bất 曾tằng 動động 搖dao 。 開khai 解giải 之chi 後hậu 。 豈khởi 有hữu 出xuất 退thoái 。 當đương 知tri 。 此thử 定định 自tự 發phát 解giải 起khởi 行hành 之chi 後hậu 。 直trực 至chí 歷lịch 位vị 成thành 佛Phật 。 終chung 無vô 退thoái 出xuất 。 何hà 況huống 有hữu 壞hoại 。 不bất 然nhiên 何hà 以dĩ 為vi 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 之chi 定định 耶da 。 據cứ 此thử 。 則tắc 凡phàm 有hữu 入nhập 住trụ 出xuất 。 縱túng/tung 經kinh 長trường 時thời 。 皆giai 不bất 為vi 大đại 定định 也dã 。 詳tường 此thử 自tự 知tri 。 常thường 途đồ 止Chỉ 觀Quán 。 了liễu 不bất 相tương 類loại 矣hĩ 。 經kinh 文văn 前tiền 自tự 請thỉnh 定định 。 後hậu 至chí 請thỉnh 名danh 。 即tức 統thống 包bao 前tiền 三tam 段đoạn 所sở 指chỉ 全toàn 文văn 。 是thị 也dã 。 雙song 攝nhiếp 大đại 定định 。 總tổng 別biệt 以dĩ 為vi 一nhất 經kinh 之chi 名danh 。 妙diệu 莫mạc 加gia 焉yên 。 第đệ 七thất 經kinh 者giả 。 是thị 詮thuyên 上thượng 四tứ 實thật 法pháp 文văn 故cố 虗hư 。 徧biến 詮thuyên 諸chư 法pháp 故cố 通thông 。 且thả 是thị 諸chư 經kinh 通thông 題đề 。 但đãn 取thủ 能năng 詮thuyên 。 不bất 取thủ 性tánh 離ly 即tức 真chân 等đẳng 義nghĩa 。 以dĩ 既ký 分phần/phân 虗hư 實thật 。 那na 依y 台thai 宗tông 。 兼kiêm 屬thuộc 所sở 詮thuyên 乎hồ 。 體thể 則tắc 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 假giả 實thật 兼kiêm 具cụ 。 即tức 修Tu 多Đa 羅La 一nhất 名danh 四tứ 實thật 中trung 。 正chánh 取thủ 聖thánh 教giáo 。 半bán 同đồng 席tịch 經kinh 。 又hựu 此thử 方phương 聖thánh 教giáo 稱xưng 經kinh 。 今kim 譯dịch 為vi 經kinh 。 顯hiển 是thị 西tây 方phương 聖thánh 教giáo 。 又hựu 此thử 訓huấn 常thường 。 謂vị 天thiên 下hạ 古cổ 今kim 不bất 易dị 。 彼bỉ 方phương 釋thích 聖thánh 教giáo 為vi 顯hiển 示thị 十thập 方phương 。 三tam 世thế 準chuẩn 則tắc 之chi 意ý 同đồng 。 而nhi 分phần/phân 量lượng 廣quảng 也dã 。 其kỳ 他tha 貫quán 攝nhiếp 等đẳng 意ý 。 避tị 繁phồn 莫mạc 備bị 。 欲dục 知tri 殊thù 勝thắng 。 全toàn 隨tùy 所sở 詮thuyên 。 至chí 於ư 文văn 詞từ 之chi 妙diệu 。 本bổn 於ư 如Như 來Lai 精tinh 義nghĩa 巧xảo 辯biện 而nhi 加gia 。 以dĩ 房phòng 相tương/tướng 潤nhuận 色sắc 之chi 工công 。 極cực 為vi 華hoa 藻tảo 流lưu 麗lệ 。 讀đọc 者giả 無vô 不bất 三tam 嘆thán 。 夫phu 經kinh 家gia 既ký 以dĩ 題đề 而nhi 冠quan 經kinh 。 故cố 茲tư 釋thích 惟duy 據cứ 經kinh 而nhi 取thủ 義nghĩa 。 妙diệu 含hàm 無vô 盡tận 。 文văn 稍sảo 加gia 詳tường 。 觀quán 者giả 幸hạnh 研nghiên 味vị 焉yên (# 古cổ 式thức 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 作tác 對đối 釋thích 。 略lược 有hữu 六lục 對đối 。 一nhất 能năng 讚tán 所sở 讚tán 對đối 。 二nhị 能năng 表biểu 所sở 表biểu 對đối 。 三tam 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 對đối 。 可khả 知tri 。 四tứ 性tánh 修tu 對đối 。 即tức 三tam 四tứ 兩lưỡng 段đoạn 也dã 。 五ngũ 動động 靜tĩnh 對đối 。 即tức 五ngũ 六lục 兩lưỡng 段đoạn 也dã 。 六lục 總tổng 別biệt 對đối 。 三tam 四tứ 五ngũ 段đoạn 為vi 別biệt 。 六lục 段đoạn 為vi 總tổng 也dã 。 二nhị 者giả 離ly 合hợp 釋thích 。 略lược 作tác 四tứ 釋thích 。 一nhất 者giả 大đại 佛Phật 頂đảnh 為vi 能năng 讚tán 表biểu 。 但đãn 是thị 言ngôn 相tương/tướng 故cố 劣liệt 。 如Như 來Lai 密mật 因nhân 等đẳng 是thị 所sở 讚tán 表biểu 。 乃nãi 性tánh 修tu 等đẳng 實thật 理lý 故cố 勝thắng 。 佛Phật 頂đảnh 下hạ 加gia 之chi 字tự 。 依y 士sĩ 釋thích 也dã 。 二nhị 經kinh 為vi 能năng 詮thuyên 。 但đãn 聲thanh 名danh 句cú 文văn 故cố 劣liệt 。 上thượng 皆giai 所sở 詮thuyên 。 是thị 性tánh 修tu 等đẳng 妙diệu 義nghĩa 故cố 勝thắng 。 經kinh 上thượng 加gia 之chi 字tự 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 三tam 者giả 經kinh 是thị 教giáo 之chi 自tự 體thể 。 上thượng 皆giai 因nhân 果quả 修tu 證chứng 之chi 用dụng 。 經kinh 上thượng 加gia 即tức 字tự 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 四tứ 者giả 總tổng 六lục 段đoạn 。 是thị 經Kinh 之chi 所sở 有hữu 。 乃nãi 分phần/phân 取thủ 他tha 名danh 。 經kinh 上thượng 加gia 非phi 字tự 。 有hữu 財tài 釋thích 也dã 。 餘dư 如như 減giảm 字tự 曰viết 大đại 佛Phật 頂đảnh 經kinh 。 或hoặc 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 推thôi 類loại 上thượng 釋thích 。 皆giai 可khả 作tác 之chi 。 又hựu 古cổ 式thức 。 人nhân 法pháp 喻dụ 三tam 。 或hoặc 單đơn 。 或hoặc 複phức 。 或hoặc 具cụ 。 斯tư 題đề 則tắc 全toàn 具cụ 焉yên 。 此thử 為vi 不bất 廢phế 古cổ 式thức 。 略lược 備bị 參tham 考khảo 。 更cánh 有hữu 一nhất 意ý 。 當đương 伸thân 疏sớ/sơ 中trung 為vi 泯mẫn 是thị 非phi 舊cựu 解giải 未vị 善thiện 者giả 。 多đa 惟duy 不bất 取thủ 而nhi 已dĩ 。 不bất 復phục 非phi 之chi 。 然nhiên 似tự 是thị 而nhi 非phi 。 人nhân 所sở 難nạn/nan 識thức 者giả 。 恐khủng 人nhân 持trì 疑nghi 不bất 決quyết 。 有hữu 礙ngại 取thủ 捨xả 。 今kim 於ư 最tối 初sơ 略lược 出xuất 其kỳ 一nhất 。 以dĩ 例lệ 其kỳ 餘dư 。 即tức 如như 舊cựu 解giải 。 茲tư 題đề 仰ngưỡng 揚dương 發phát 揮huy 似tự 為vi 言ngôn 簡giản 。 理lý 盡tận 不bất 知tri 。 有hữu 二nhị 不bất 便tiện 礙ngại 佛Phật 深thâm 旨chỉ 。 一nhất 者giả 疎sơ 略lược 非phi 體thể 。 蓋cái 釋thích 經kinh 者giả 。 先tiên 當đương 尊tôn 經Kinh 本bổn 文văn 。 一nhất 一nhất 解giải 釋thích 之chi 。 如như 密mật 因nhân 。 即tức 當đương 說thuyết 出xuất 是thị 何hà 等đẳng 法pháp 。 於ư 本bổn 經kinh 中trung 。 何hà 文văn 即tức 是thị 。 一nhất 一nhất 釋thích 畢tất 。 倘thảng 有hữu 餘dư 意ý 。 更cánh 加gia 發phát 揮huy 。 方phương 為vi 善thiện 疏sớ/sơ 。 今kim 乃nãi 更cánh 不bất 解giải 釋thích 密mật 因nhân 等đẳng 。 只chỉ 管quản 圇# 囫# 反phản 覆phúc 拈niêm 弄lộng 。 是thị 乃nãi 論luận 量lượng 文văn 體thể 。 非phi 解giải 釋thích 文văn 體thể 。 安an 能năng 令linh 文văn 義nghĩa 雙song 暢sướng 乎hồ 。 此thử 失thất 猶do 輕khinh 。 二nhị 者giả 昧muội 旨chỉ 。 屈khuất 經kinh 。 謂vị 彼bỉ 註chú 如Như 來Lai 下hạ 用dụng 宗tông 門môn 盡tận 令linh 把bả 住trụ 。 將tương 密mật 因nhân 等đẳng 一nhất 併tinh 掃tảo 卻khước 。 方phương 是thị 無vô 修tu 無vô 證chứng 至chí 極cực 之chi 理lý 。 若nhược 是thị 則tắc 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 全toàn 居cư 經kinh 外ngoại 。 特đặc 以dĩ 下hạ 用dụng 宗tông 門môn 回hồi 途đồ 放phóng 行hành 。 將tương 密mật 因nhân 等đẳng 。 俯phủ 就tựu 眾chúng 生sanh 。 依y 舊cựu 許hứa 其kỳ 有hữu 修tu 有hữu 證chứng 。 順thuận 世thế 權quyền 宜nghi 。 皆giai 悉tất 建kiến 立lập 。 若nhược 是thị 則tắc 斯tư 經Kinh 宗tông 趣thú 全toàn 成thành 第đệ 二nhị 門môn 頭đầu 。 將tương 佛Phật 圓viên 實thật 極cực 旨chỉ 。 反phản 出xuất 於ư 金kim 剛cang 楞lăng 伽già 之chi 下hạ 。 斯tư 由do 全toàn 未vị 通thông 曉hiểu 密mật 因nhân 了liễu 義nghĩa 為vi 何hà 等đẳng 法pháp 。 率suất 爾nhĩ 莽mãng 論luận 屈khuất 經kinh 之chi 甚thậm 。 其kỳ 失thất 非phi 小tiểu 。 今kim 試thí 明minh 之chi 。 其kỳ 曰viết 如Như 來Lai 果quả 體thể 。 其kỳ 體thể 本bổn 然nhiên 。 何hà 假giả 密mật 因nhân 。 而nhi 不bất 知tri 此thử 之chi 密mật 因nhân 正chánh 是thị 無vô 修tu 無vô 證chứng 本bổn 然nhiên 果quả 體thể 。 其kỳ 曰viết 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 用dụng 。 其kỳ 用dụng 無vô 作tác 。 孰thục 為vi 萬vạn 行hạnh 。 而nhi 不bất 知tri 此thử 之chi 萬vạn 行hạnh 。 根căn 於ư 了liễu 義nghĩa 。 修tu 即tức 無vô 修tu 。 攝nhiếp 於ư 楞lăng 嚴nghiêm 動động 元nguyên 不bất 動động 。 正chánh 是thị 無vô 作tác 道đạo 用dụng 。 如như 是thị 而nhi 言ngôn 何hà 假giả 孰thục 為vi 何hà 異dị 當đương 面diện 。 不bất 識thức 其kỳ 人nhân 。 而nhi 猶do 稱xưng 名danh 非phi 毀hủy 者giả 乎hồ 。 當đương 知tri 斯tư 經Kinh 非phi 但đãn 理lý 性tánh 為vi 第đệ 一nhất 義nghĩa 。 萬vạn 事sự 萬vạn 法pháp 皆giai 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 以dĩ 一nhất 切thiết 事sự 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 皆giai 超siêu 大đại 小tiểu 名danh 相tướng 之chi 外ngoại 故cố 也dã 。 安an 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 出xuất 於ư 斯tư 經Kinh 之chi 外ngoại 者giả 乎hồ 。 諸chư 註chú 類loại 此thử 者giả 甚thậm 多đa 。 後hậu 凡phàm 不bất 取thủ 者giả 。 不bất 遑hoàng 廣quảng 辯biện 也dã )# 題đề 目mục 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 譯dịch 人nhân 分phần/phân 三tam 。 一nhất 主chủ 譯dịch 人nhân 。

天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 譯dịch

天Thiên 竺Trúc 者giả 。 譯dịch 主chủ 生sanh 處xứ 也dã 。 西tây 域vực 國quốc 之chi 總tổng 名danh 。 此thử 云vân 月nguyệt 國quốc 。 有hữu 聖thánh 賢hiền 繼kế 化hóa 如như 月nguyệt 照chiếu 臨lâm 。 地địa 當đương 閻Diêm 浮Phù 中trung 心tâm 。 九cửu 萬vạn 餘dư 里lý 。 分phần/phân 畫họa 五ngũ 區khu 。 七thất 十thập 餘dư 國quốc 。 東đông 西tây 南nam 北bắc 及cập 中trung 。 皆giai 名danh 天Thiên 竺Trúc 。 此thử 師sư 。 中trung 天Thiên 竺Trúc 人nhân 。 即tức 生sanh 佛Phật 之chi 地địa 也dã 。 但đãn 此thử 惟duy 具cụ 總tổng 名danh 。 未vị 詳tường 何hà 國quốc 。 沙Sa 門Môn 。 釋Thích 子tử 通thông 稱xưng 。 此thử 云vân 勤cần 息tức 。 謂vị 勤cần 行hành 善thiện 法Pháp 。 息tức 滅diệt 惡ác 事sự 。 又hựu 云vân 。 息tức 心tâm 達đạt 本bổn 源nguyên 故cố 。 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。 般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 。 此thử 云vân 極cực 量lượng 。 譯dịch 主chủ 別biệt 名danh 。 天Thiên 竺Trúc 才tài 智trí 僧Tăng 也dã 。 譯dịch 者giả 。 番phiên 字tự 番phiên 音âm 。 變biến 梵Phạn 語ngữ 為vi 華hoa 言ngôn 也dã (# 蓋cái 西tây 梵Phạn 語ngữ 字tự 。 與dữ 此thử 全toàn 殊thù 。 若nhược 觀quán 梵Phạm 本bổn 。 非phi 惟duy 不bất 知tri 其kỳ 語ngữ 兼kiêm 亦diệc 不bất 識thức 其kỳ 字tự 。 須tu 先tiên 隨tùy 其kỳ 梵Phạm 音âm 。 以dĩ 此thử 方phương 之chi 字tự 易dị 之chi 。 名danh 為vi 番phiên 字tự 。 番phiên 字tự 之chi 後hậu 。 方phương 可khả 讀đọc 之chi 。 然nhiên 但đãn 同đồng 咒chú 仍nhưng 不bất 知tri 其kỳ 為vi 何hà 等đẳng 語ngữ 。 卻khước 須tu 兼kiêm 通thông 兩lưỡng 國quốc 言ngôn 音âm 者giả 。 一nhất 一nhất 變biến 梵Phạn 語ngữ 為vi 華hoa 言ngôn 。 謂vị 之chi 番phiên 音âm )# 特đặc 科khoa 為vi 主chủ 譯dịch 者giả 。 以dĩ 此thử 經Kinh 未vị 來lai 。 盛thịnh 名danh 先tiên 至chí 。 天thiên 台thai 西tây 向hướng 拜bái 求cầu 。 一nhất 十thập 八bát 年niên 。 終chung 未vị 得đắc 見kiến 。 彼bỉ 國quốc 禁cấm 為vi 國quốc 寶bảo 。 師sư 潛tiềm 匿nặc 航# 海hải 賚lãi 來lai 。 於ư 唐đường 中trung 宗tông 初sơ 年niên 。 達đạt 廣quảng 州châu 。 適thích 遇ngộ 房phòng 相tương/tướng 請thỉnh 。 於ư 制chế 止chỉ 寺tự 譯dịch 成thành 。 速tốc 迴hồi 以dĩ 解giải 責trách 邊biên 之chi 難Nan 國Quốc 王vương 。 因nhân 師sư 潛tiềm 過quá 罪tội 責trách 守thủ 邊biên 官quan 吏lại 故cố 也dã )# 夫phu 冐mạo 禁cấm 艱gian 苦khổ 。 志chí 益ích 此thử 方phương 。 功công 莫mạc 大đại 焉yên 。 亦diệc 且thả 通thông 方phương 智trí 辯biện 。 總tổng 統thống 譯dịch 場tràng 。 以dĩ 至chí 功công 成thành 身thân 退thoái 。 誠thành 宜nghi 首thủ 標tiêu 以dĩ 重trọng/trùng 元nguyên 勳huân 也dã 。

△# 二nhị 譯dịch 語ngữ 人nhân 。

烏ô 萇# 國quốc 沙Sa 門Môn 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 譯dịch 語ngữ

烏ô 萇# 國quốc 者giả 。 名danh 義nghĩa 集tập 中trung 。 烏ô 仗trượng 那na 國quốc 。 訛ngoa 云vân 烏ô 場tràng 。 與dữ 萇# 同đồng 音âm 。 疑nghi 是thị 此thử 國quốc 。 此thử 云vân 苑uyển 。 古cổ 大đại 國quốc 之chi 苑uyển 囿# 也dã 。 北bắc 天Thiên 竺Trúc 國quốc 之chi 別biệt 名danh 。 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 。 此thử 云vân 能năng 降hàng 伏phục 。 譯dịch 語ngữ 者giả 。 以dĩ 密mật 諦đế 既ký 總tổng 其kỳ 事sự 。 而nhi 無vô 專chuyên 司ty 。 但đãn 稱xưng 為vi 譯dịch 。 此thử 則tắc 分phần/phân 職chức 員# 名danh 專chuyên 司ty 其kỳ 事sự 也dã 。 亦diệc 云vân 度độ 語ngữ 。 備bị 通thông 華hoa 梵Phạm 。 變biến 梵Phạm 成thành 華hoa 。 即tức 是thị 番phiên 音âm 者giả 耳nhĩ 。

△# 三tam 潤nhuận 文văn 人nhân 。

菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 前tiền 正chánh 議nghị 大đại 夫phu 同đồng 中trung 書thư 門môn 下hạ 平bình 章chương 事sự 房phòng 融dung 筆bút 受thọ

菩Bồ 薩Tát 戒giới 品phẩm 。 繁phồn 不bất 能năng 載tái 。 可khả 通thông 在tại 家gia 者giả 受thọ 之chi 。 經kinh 中trung 謂vị 王vương 臣thần 受thọ 位vị 應ưng 先tiên 受thọ 此thử 戒giới 。 則tắc 不bất 惟duy 戒giới 神thần 擁ủng 護hộ 。 而nhi 守thủ 德đức 防phòng 非phi 。 終chung 成thành 聖thánh 種chủng 矣hĩ 。 弟đệ 子tử 者giả 。 歸quy 依y 三Tam 寶Bảo 。 為vi 大đại 師sư 也dã 。 前tiền 者giả 舊cựu 也dã 。 以dĩ 下hạ 官quan 名danh 。 乃nãi 其kỳ 舊cựu 職chức 。 現hiện 已dĩ 謫# 在tại 廣quảng 州châu 。 但đãn 知tri 南nam 詮thuyên 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 正chánh 議nghị 者giả 。 史sử 稱xưng 正chánh 諫gián 言ngôn 官quan 之chi 名danh 。 大đại 夫phu 者giả 。 可khả 大đại 扶phù 樹thụ 人nhân 才tài 之chi 尊tôn 官quan 也dã 。 同đồng 者giả 。 僚liêu 佐tá 非phi 一nhất 。 與dữ 同đồng 協hiệp 理lý 也dã 。 中trung 書thư 門môn 下hạ 。 二nhị 俱câu 內nội 省tỉnh 左tả 右hữu 相tương/tướng 府phủ 之chi 名danh 。 然nhiên 中trung 書thư 省tỉnh 。 多đa 掌chưởng 王vương 言ngôn 。 門môn 下hạ 省tỉnh 。 多đa 出xuất 政chánh 事sự 。 融dung 乃nãi 權quyền 兼kiêm 兩lưỡng 省tỉnh 。 故cố 竝tịnh 書thư 之chi 。 平bình 章chương 者giả 。 書thư 云vân 平bình 章chương 百bá 姓tánh 。 平bình 均quân 也dã 。 章chương 顯hiển 也dã 。 謂vị 均quân 理lý 政chánh 務vụ 。 顯hiển 彰chương 法pháp 度độ 也dã 。 事sự 即tức 政chánh 務vụ 法pháp 度độ 等đẳng 也dã 。 房phòng 融dung 。 即tức 房phòng 琯# 之chi 父phụ 。 文văn 子tử 俱câu 相tương/tướng 。 而nhi 融dung 事sự 略lược 出xuất 琯# 之chi 傳truyền 文văn 。 謂vị 相tương/tướng 於ư 武võ 后hậu 末mạt 年niên 。 而nhi 貶biếm 於ư 中trung 宗tông 神Thần 龍Long 元nguyên 年niên 。 舊cựu 紀kỷ 番phiên 譯dịch 時thời 年niên 乃nãi 云vân 神Thần 龍Long 元nguyên 年niên 。 五ngũ 月nguyệt 二nhị 十thập 三tam 日nhật 譯dịch 此thử 。 或hoặc 紀kỷ 其kỳ 開khai 筆bút 之chi 時thời 。 非phi 譯dịch 成thành 之chi 時thời 也dã )# 筆bút 受thọ 者giả 。 亦diệc 譯dịch 場tràng 中trung 。 分phần/phân 職chức 專chuyên 司ty 之chi 名danh 。 秉bỉnh 筆bút 確xác 定định 文văn 字tự 者giả 也dã (# 最tối 初sơ 番phiên 字tự 。 須tu 知tri 二nhị 合hợp 三tam 合hợp 彈đàn 舌thiệt 引dẫn 等đẳng 。 當đương 以dĩ 此thử 方phương 何hà 字tự 代đại 之chi 。 至chí 於ư 番phiên 音âm 。 則tắc 委ủy 問vấn 華hoa 梵Phạm 。 務vụ 使sử 相tương 當đương 。 然nhiên 後hậu 下hạ 筆bút 。 皆giai 為vi 難nạn/nan 事sự 。 帝đế 王vương 亦diệc 有hữu 親thân 當đương 此thử 職chức 者giả )# 至chí 於ư 潤nhuận 文văn 。 古cổ 皆giai 別biệt 立lập 職chức 員# 。 若nhược 筆bút 受thọ 者giả 。 或hoặc 成thành 拙chuyết 俗tục 。 而nhi 潤nhuận 文văn 者giả 。 方phương 潤nhuận 色sắc 之chi 。 房phòng 相tương/tướng 亦diệc 兼kiêm 此thử 職chức 。 故cố 科khoa 名danh 與dữ 經kinh 中trung 互hỗ 顯hiển 其kỳ 功công 耳nhĩ 。 夫phu 請thỉnh 譯dịch 筆bút 受thọ 潤nhuận 文văn 。 而nhi 又hựu 奏tấu 入nhập 內nội 庭đình 。 雖tuy 未vị 即tức 得đắc 頒ban 布bố 。 後hậu 為vi 神thần 秀tú 入nhập 內nội 錄lục 出xuất 復phục 得đắc 家gia 藏tạng 。 原nguyên 本bổn 卒thốt 致trí 流lưu 通thông 。 然nhiên 則tắc 融dung 真chân 大đại 有hữu 功công 於ư 斯tư 經Kinh 矣hĩ 乎hồ 。 釋thích 譯dịch 人nhân 竟cánh 。

△# 三tam 經kinh 文văn 分phần/phân 三tam 。 一nhất 序tự 分phần/phân 。 夫phu 序tự 正chánh 流lưu 通thông 三tam 分phần/phân 。 始thỉ 於ư 道đạo 安an 。 而nhi 證chứng 於ư 親thân 光quang (# 道đạo 安an 秦tần 僧Tăng 。 未vị 見kiến 西tây 科khoa 。 先tiên 科khoa 三tam 分phần/phân 。 人nhân 皆giai 非phi 之chi 。 後hậu 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 論luận 至chí 果quả 然nhiên )# 解giải 經kinh 通thông 用dụng 。 今kim 初sơ 序tự 者giả 。 頭đầu 緒tự 引dẫn 起khởi 之chi 意ý 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 六lục 種chủng 證chứng 信tín 序tự 。 此thử 序tự 諸chư 經kinh 通thông 有hữu 。 亦diệc 名danh 通thông 序tự 。 阿A 難Nan 於ư 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 時thời 請thỉnh 問vấn 。 佛Phật 令linh 安an 置trí 諸chư 經kinh 之chi 前tiền 。 證chứng 其kỳ 有hữu 此thử 方phương 是thị 佛Phật 經Kinh 。 而nhi 生sanh 信tín 受thọ 。 否phủ/bĩ 則tắc 多đa 偽ngụy 不bất 足túc 信tín 也dã 。 六lục 種chủng 者giả 。 六lục 成thành 就tựu 也dã 。 謂vị 一nhất 信tín 。 二nhị 聞văn 。 三tam 時thời 。 四tứ 主chủ 。 五ngũ 處xứ 。 六lục 眾chúng 。 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 。 故cố 曰viết 成thành 就tựu 。 今kim 隨tùy 文văn 便tiện 。 均quân 於ư 廣quảng 略lược 。 但đãn 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 標tiêu 信tín 與dữ 聞văn 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

如như 是thị 者giả 。 略lược 作tác 指chỉ 法pháp 之chi 詞từ 。 我ngã 聞văn 者giả 。 略lược 明minh 授thọ 受thọ 之chi 本bổn 。 溫ôn 陵lăng 謂vị 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 是thị 也dã (# 此thử 緣duyên 結kết 集tập 時thời 。 阿A 難Nan 感cảm 變biến 相tướng 好hảo 同đồng 佛Phật 。 眾chúng 疑nghi 阿A 難Nan 成thành 佛Phật 。 釋Thích 迦Ca 再tái 來lai 諸chư 佛Phật 降giáng/hàng 附phụ 唱xướng 此thử 四tứ 字tự 。 三tam 疑nghi 頓đốn 息tức 故cố 必tất 首thủ 標tiêu )# 然nhiên 六lục 成thành 就tựu 中trung 。 如như 是thị 二nhị 字tự 。 第đệ 一nhất 信tín 成thành 就tựu 也dã 。 乃nãi 是thị 信tín 順thuận 之chi 詞từ 。 謂vị 信tín 者giả 言ngôn 如như 是thị 。 不bất 信tín 者giả 言ngôn 不bất 如như 是thị 也dã 。 若nhược 依y 理lý 釋thích 。 謂vị 聖thánh 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 但đãn 顯hiển 真Chân 如Như 。 唯duy 如như 為vi 是thị 耳nhĩ 。 若nhược 宗tông 本bổn 經kinh 。 一nhất 切thiết 事sự 堅kiên 固cố 為vi 如như 。 離ly 無vô 常thường 見kiến 為vi 是thị 。 蓋cái 表biểu 信tín 教giáo 信tín 理lý 之chi 深thâm 。 方phương 成thành 傳truyền 持trì 之chi 道đạo 。 故cố 曰viết 信tín 成thành 就tựu 矣hĩ 。 我ngã 聞văn 二nhị 字tự 。 第đệ 二nhị 聞văn 成thành 就tựu 也dã 。 我ngã 即tức 結kết 集tập 經kinh 主chủ 也dã 。 然nhiên 是thị 隨tùy 世thế 假giả 我ngã 。 及cập 法Pháp 身thân 真chân 我ngã 。 非phi 同đồng 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。 聞văn 者giả 親thân 說thuyết 觀quán 聽thính 。 非phi 展triển 轉chuyển 傳truyền 聞văn 。 所sở 謂vị 此thử 方phương 真chân 教giáo 體thể 。 清thanh 淨tịnh 在tại 音âm 聞văn 。 不bất 假giả 音âm 聞văn 。 教giáo 體thể 何hà 立lập 。 故cố 曰viết 聞văn 成thành 就tựu 也dã (# 達đạt 耳nhĩ 入nhập 心tâm 。 記ký 持trì 無vô 毫hào 髮phát 之chi 遺di 。 文Văn 殊Thù 大đại 不bất 思tư 議nghị 。 阿A 難Nan 亦diệc 能năng 憶ức 持trì 沙sa 劫kiếp 諸chư 佛Phật 清thanh 淨tịnh 。 法Pháp 藏tạng 今kim 一nhất 佛Phật 四tứ 十thập 年niên 教giáo 。 何hà 有hữu 差sai 遺di 。 聖thánh 人nhân 境cảnh 界giới 。 非phi 比tỉ 世thế 間gian 若nhược 約ước 中trung 道Đạo 理lý 釋thích 。 則tắc 以dĩ 無vô 我ngã 之chi 真chân 我ngã 不bất 聞văn 而nhi 能năng 聞văn 也dã )# 。

△# 二nhị 時thời 主chủ 及cập 處xứ 。

一nhất 時thời 。 佛Phật 。 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 祇Kỳ 桓Hoàn 精Tinh 舍Xá 。

一nhất 時thời 者giả 。 第đệ 三tam 時thời 成thành 就tựu 也dã 。 蓋cái 世thế 事sự 合hợp 會hội 。 尚thượng 待đãi 昌xương 期kỳ 。 大đại 法pháp 弘hoằng 宣tuyên 。 豈khởi 違vi 嘉gia 運vận 。 故cố 須tu 良lương 時thời 。 方phương 能năng 成thành 就tựu 。 取thủ 其kỳ 師sư 資tư 道đạo 合hợp 始thỉ 終chung 說thuyết 聽thính 之chi 時thời 。 以dĩ 佛Phật 說thuyết 法Pháp 殊thù 方phương 紀kỷ 曆lịch 不bất 可khả 對đối 同đồng 故cố 。 總tổng 云vân 一nhất 時thời 。 若nhược 約ước 理lý 。 則tắc 心tâm 境cảnh 理lý 智trí 凡phàm 聖thánh 本bổn 始thỉ 一nhất 如như 之chi 時thời 也dã 。 佛Phật 者giả 。 第đệ 四tứ 主chủ 成thành 就tựu 也dã 。 簡giản 略lược 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 耶da 。 此thử 云vân 覺giác 者giả 。 餘dư 教giáo 不bất 錄lục 。 惟duy 約ước 當đương 宗tông 。 則tắc 始thỉ 覺giác 與dữ 本bổn 覺giác 證chứng 齊tề 而nhi 成thành 究cứu 竟cánh 覺giác 。 又hựu 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 。 前tiền 三tam 惟duy 約ước 自tự 覺giác 。 後hậu 三tam 兼kiêm 利lợi 他tha 。 而nhi 自tự 覺giác 揀giản 凡phàm 。 覺giác 他tha 揀giản 小tiểu 。 圓viên 滿mãn 揀giản 因nhân 也dã 。 約ước 人nhân 。 即tức 娑sa 婆bà 教giáo 主chủ 。 中trung 天Thiên 竺Trúc 迦Ca 毗Tỳ 羅La 國Quốc 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 太thái 子tử 。 出xuất 家gia 成thành 果quả 。 十thập 種chủng 通thông 號hiệu 之chi 一nhất 。 別biệt 號hiệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 非phi 此thử 大đại 聖thánh 。 孰thục 能năng 演diễn 斯tư 大đại 法pháp 。 故cố 曰viết 主chủ 成thành 就tựu 也dã 。 在tại 室thất 下hạ 。 第đệ 五ngũ 處xứ 成thành 就tựu 也dã 。 孤cô 山sơn 曰viết 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 訛ngoa 云vân 舍Xá 衛Vệ 。 此thử 云vân 豐phong 德đức 。 城thành 中trung 財tài 寶bảo 五ngũ 欲dục 多đa 聞văn 解giải 脫thoát 四tứ 皆giai 豐phong 足túc 。 故cố 以dĩ 名danh 也dã 。 祇kỳ 陀đà 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 太thái 子tử 之chi 名danh 。 此thử 云vân 戰chiến 勝thắng 。 桓hoàn 即tức 林lâm 也dã (# 園viên 地địa 。 本bổn 屬thuộc 太thái 子tử 。 而nhi 給Cấp 孤Cô 長Trưởng 者Giả 。 以dĩ 金kim 布bố 買mãi 之chi 。 少thiểu 分phần 未vị 滿mãn 太thái 子tử 感cảm 動động 。 止chỉ 之chi 并tinh 施thí 桓hoàn 垣viên 。 故cố 特đặc 標tiêu 之chi 精tinh 舍xá 。 即tức 給cấp 孤cô 所sở 建kiến 。 華hoa 飾sức 工công 巧xảo 。 純thuần 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 無vô 諸chư 喧huyên 雜tạp 也dã (# 太thái 子tử 喜hỷ 施thí 感cảm 同đồng 長trưởng 者giả 。 故cố 祗chi 樹thụ 給cấp 園viên 。 或hoặc 竝tịnh 稱xưng 。 或hoặc 標tiêu 首thủ 。 即tức 今kim 王vương 像tượng 與dữ 給cấp 孤cô 竝tịnh 坐tọa 。 而nhi 世thế 以dĩ 為vi 土thổ 地địa 二nhị 郎lang 。 真chân 可khả 笑tiếu 也dã 斯tư 經Kinh 非phi 此thử 勝thắng 地địa 。 何hà 以dĩ 說thuyết 之chi 。 故cố 曰viết 處xứ 成thành 就tựu 也dã (# 凡phàm 佛Phật 說thuyết 處xứ 。 各các 隨tùy 所sở 見kiến 。 凡phàm 小tiểu 見kiến 處xứ 穢uế 土thổ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 離ly 塵trần 寰# 見kiến 處xứ 淨tịnh 界giới 。 但đãn 諸chư 經kinh 隨tùy 宗tông 文văn 有hữu 隱ẩn 顯hiển 而nhi 已dĩ 。 此thử 經Kinh 悲bi 接tiếp 凡phàm 小tiểu 意ý 多đa 。 故cố 不bất 明minh 淨tịnh 。 相tương/tướng 也dã )# 。

△# 三tam 廣quảng 列liệt 聽thính 眾chúng 。 第đệ 六lục 眾chúng 成thành 就tựu 也dã 。 座tòa 無vô 知tri 音âm 。 說thuyết 將tương 誰thùy 聽thính 。 今kim 機cơ 感cảm 盈doanh 前tiền 。 不bất 得đắc 不bất 說thuyết 。 故cố 云vân 然nhiên 也dã 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 兼kiêm 本bổn 迹tích 。 以dĩ 詳tường 列liệt 二nhị 乘thừa 嘆thán 德đức 依y 乘thừa 惟duy 迹tích 無vô 本bổn 。 今kim 名danh 列liệt 二nhị 乘thừa 德đức 。 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 本bổn 迹tích 雙song 彰chương 也dã 。 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 據cứ 迹tích 標tiêu 數số 。

與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu 。

據cứ 此thử 。 則tắc 惟duy 彰chương 迹tích 。 大đại 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 數số 多đa 。 二nhị 名danh 重trọng/trùng 。 三tam 德đức 隆long 。 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 翻phiên 亦diệc 三tam 。 一nhất 乞khất 士sĩ 。 二nhị 破phá 惡ác 。 三tam 怖bố 魔ma 。 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 者giả 。 陳trần 那na 等đẳng 五ngũ 人nhân 。 三tam 迦Ca 葉Diếp 兼kiêm 徒đồ 一nhất 千thiên 。 舍xá 利lợi 目Mục 連Liên 各các 兼kiêm 徒đồ 一nhất 百bách 。 耶da 舍xá 長trưởng 者giả 五ngũ 十thập 人nhân 。 經kinh 略lược 五ngũ 人nhân 。 得đắc 果quả 感cảm 恩ân 常thường 隨tùy 助trợ 化hóa 之chi 眾chúng 也dã 。

△# 二nhị 彰chương 本bổn 嘆thán 德đức 。 此thử 科khoa 全toàn 以dĩ 彰chương 本bổn 。 蓋cái 法pháp 華hoa 以dĩ 前tiền 。 未vị 經kinh 開khai 迹tích 顯hiển 本bổn 。 惟duy 嘆thán 聲Thanh 聞Văn 之chi 迹tích 。 今kim 已dĩ 開khai 顯hiển 。 無vô 復phục 餘dư 乘thừa 。 即tức 惟duy 嘆thán 其kỳ 內nội 祕bí 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 德đức 。 故cố 下hạ 更cánh 不bất 詳tường 嘆thán 菩Bồ 薩Tát 。 略lược 顯hiển 而nhi 已dĩ 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 總tổng 名danh 似tự 同đồng 。

皆giai 是thị 無vô 漏lậu 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。

此thử 是thị 果quả 名danh 。 二nhị 乘thừa 久cửu 擅thiện 斯tư 名danh 。 今kim 舉cử 之chi 以dĩ 嘆thán 菩Bồ 薩Tát 祕bí 德đức 。 故cố 似tự 同đồng 而nhi 實thật 大đại 不bất 同đồng 。 蓋cái 二nhị 乘thừa 無vô 漏lậu 方phương 超siêu 三tam 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 更cánh 越việt 三tam 空không 。 大đại 者giả 依y 涅Niết 槃Bàn 作tác 十Thập 地Địa 大đại 人nhân 。 修tu 大đại 行hành 以dĩ 證chứng 大đại 果quả 。 不bất 同đồng 二nhị 乘thừa 但đãn 取thủ 名danh 重trọng/trùng 德đức 隆long 為vi 大đại 。 阿A 羅La 漢Hán 三tam 義nghĩa 亦diệc 別biệt 。 二nhị 乘thừa 應Ứng 供Cúng 止chỉ 。 於ư 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 菩Bồ 薩Tát 應Ứng 供Cúng 通thông 於ư 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 二nhị 乘thừa 無vô 生sanh 分phân 段đoạn 方phương 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 生sanh 變biến 易dị 亦diệc 離ly 。 二nhị 乘thừa 殺sát 賊tặc 四tứ 住trụ 方phương 窮cùng 。 菩Bồ 薩Tát 殺sát 賊tặc 五ngũ 住trụ 垂thùy 盡tận 。

△# 二nhị 別biệt 德đức 逈huýnh 異dị 。 上thượng 科khoa 德đức 之chi 總tổng 相tương/tướng 。 實thật 雖tuy 異dị 而nhi 名danh 猶do 似tự 同đồng 。 此thử 則tắc 德đức 之chi 別biệt 相tướng 顯hiển 然nhiên 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 略lược 。 皆giai 非phi 二nhị 乘thừa 所sở 可khả 同đồng 者giả 。 故cố 曰viết 逈huýnh 異dị 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 德đức 體thể 超siêu 異dị 。

佛Phật 子tử 住trụ 持trì 。 善thiện 超siêu 諸chư 有hữu 。 能năng 於ư 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 威uy 儀nghi 。

首thủ 二nhị 句cú 。 內nội 心tâm 肖tiếu 佛Phật 也dã 。 佛Phật 子tử 者giả 。 已dĩ 付phó 家gia 業nghiệp 。 真chân 是thị 佛Phật 子tử 。 非phi 滯trệ 草thảo 菴am 者giả 也dã 。 而nhi 口khẩu 生sanh 法pháp 化hóa 。 是thị 其kỳ 子tử 義nghĩa 。 住trụ 持trì 者giả 。 住trụ 法Pháp 王Vương 家gia 。 持trì 如Như 來Lai 藏tạng 。 此thử 則tắc 明minh 其kỳ 證chứng 真chân 之chi 深thâm 。 諸chư 有hữu 者giả 。 略lược 言ngôn 三tam 有hữu 。 廣quảng 開khai 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 即tức 三tam 界giới 受thọ 生sanh 之chi 處xứ 。 超siêu 者giả 。 不bất 為vi 諸chư 有hữu 生sanh 緣duyên 所sở 縛phược 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 超siêu 之chi 。 則tắc 須tu 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 不bất 敢cảm 復phục 居cư 非phi 善thiện 。 超siêu 也dã 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 不bất 離ly 三tam 界giới 。 即tức 於ư 生sanh 死tử 無vô 干can 。 所sở 謂vị 善thiện 超siêu 也dã 。 此thử 則tắc 明minh 其kỳ 脫thoát 妄vọng 之chi 妙diệu 。 次thứ 二nhị 句cú 。 外ngoại 貌mạo 亦diệc 肖tiếu 佛Phật 也dã 。 有hữu 中trung 形hình 外ngoại 。 自tự 然nhiên 之chi 理lý 。 國quốc 土độ 同đồng 居cư 土thổ 也dã 。 成thành 就tựu 威uy 儀nghi 者giả 。 身thân 具cụ 相tướng 好hảo 業nghiệp 。 攝nhiếp 律luật 儀nghi 也dã 。 能năng 於ư 二nhị 字tự 。 乃nãi 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 特đặc 表biểu 意ý 。 以dĩ 今kim 示thị 現hiện 聲Thanh 聞Văn 之chi 迹tích 。 似tự 不bất 能năng 具cụ 相tướng 好hảo 盡tận 律luật 儀nghi 。 而nhi 內nội 祕bí 實thật 能năng 。 二nhị 承thừa 上thượng 意ý 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 不bất 善thiện 超siêu 。 有hữu 果quả 成thành 則tắc 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 。 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 不bất 能năng 居cư 士sĩ 具cụ 儀nghi 也dã 。 今kim 由do 善thiện 超siêu 不bất 離ly 三tam 界giới 。 故cố 能năng 居cư 土thổ 現hiện 儀nghi 耳nhĩ 。 此thử 科khoa 為vi 下hạ 諸chư 用dụng 張trương 本bổn 。 故cố 曰viết 德đức 體thể 。

△# 二nhị 德đức 用dụng 超siêu 異dị 。 上thượng 雖tuy 內nội 外ngoại 充sung 裕# 但đãn 是thị 自tự 利lợi 之chi 體thể 。 向hướng 下hạ 方phương 顯hiển 利lợi 他tha 之chi 用dụng 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 上thượng 助trợ 佛Phật 化hóa 。

從tùng 佛Phật 轉chuyển 輪luân 。 妙diệu 堪kham 遺di 囑chúc 。

從tùng 佛Phật 者giả 。 非phi 但đãn 隨tùy 從tùng 侍thị 衛vệ 而nhi 已dĩ 。 乃nãi 依y 而nhi 不bất 違vi 其kỳ 軌quỹ 轍triệt 也dã 。 轉chuyển 有hữu 流lưu 行hành 不bất 滯trệ 之chi 相tướng 。 輪luân 有hữu 摧tồi 碾niễn 運vận 動động 之chi 功công 。 蓋cái 佛Phật 之chi 法Pháp 輪luân 。 能năng 摧tồi 碾niễn 眾chúng 生sanh 麤thô 細tế 煩phiền 惱não 。 運vận 出xuất 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 險hiểm 道đạo 。 佛Phật 能năng 轉chuyển 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 依y 其kỳ 軌quỹ 轍triệt 而nhi 轉chuyển 之chi 。 妙diệu 堪kham 遺di 囑chúc 者giả 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 人nhân 願nguyện 行hành 非phi 妙diệu 。 但đãn 取thủ 速tốc 滅diệt 。 如như 世thế 老lão 人nhân 不bất 堪kham 寄ký 囑chúc 。 今kim 實thật 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 已dĩ 從tùng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 故cố 智trí 悲bi 雙song 妙diệu 。 湛trạm 承thừa 遺di 囑chúc 也dã 。 遺di 囑chúc 。 謂vị 佛Phật 入nhập 滅diệt 時thời 。 囑chúc 累lụy 菩Bồ 薩Tát 。 弘hoằng 法pháp 度độ 生sanh 耳nhĩ 。

△# 二nhị 下hạ 度độ 眾chúng 生sanh 。 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 盡tận 本bổn 界giới 。

嚴nghiêm 淨tịnh 毗Tỳ 尼Ni 。 弘hoằng 範phạm 三tam 界giới 。

毗Tỳ 尼Ni 。 此thử 云vân 善thiện 治trị 。 亦diệc 即tức 云vân 律luật 。 戒giới 之chi 總tổng 名danh 。 嚴nghiêm 淨tịnh 作tác 三tam 分phân 別biệt 。 嚴nghiêm 謂vị 止chỉ 持trì 。 止chỉ 諸chư 惡ác 也dã 。 淨tịnh 謂vị 作tác 持trì 。 作tác 諸chư 善thiện 也dã 。 又hựu 嚴nghiêm 以dĩ 禁cấm 身thân 口khẩu 。 淨tịnh 以dĩ 制chế 心tâm 意ý 。 又hựu 於ư 事sự 戒giới 則tắc 嚴nghiêm 。 於ư 道đạo 戒giới 則tắc 淨tịnh 也dã 。 弘hoằng 開khai 擴# 也dã 。 範phạm 師sư 範phạm 也dã 。 三tam 界giới 者giả 。 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã 。 娑sa 婆bà 敝tệ 惡ác 。 戒giới 律luật 宜nghi 扶phù 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 戒giới 是thị 汝nhữ 等đẳng 大đại 師sư 。 故cố 此thử 亦diệc 嘆thán 其kỳ 戒giới 德đức 師sư 範phạm 人nhân 天thiên 。 小Tiểu 乘Thừa 於ư 戒giới 有hữu 缺khuyết 漏lậu 。 未vị 至chí 嚴nghiêm 淨tịnh 。 豈khởi 能năng 弘hoằng 範phạm 。 當đương 知tri 惟duy 菩Bồ 薩Tát 能năng 之chi 。

△# 二nhị 盡tận 十thập 方phương 。

應ứng 身thân 無vô 量lượng 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。

緣duyên 感cảm 則tắc 應ưng 。 隨tùy 類loại 化hóa 身thân 。 如như 觀quán 音âm 三tam 十thập 二nhị 應ứng 。 無vô 剎sát 不bất 現hiện 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 者giả 。 說thuyết 法Pháp 令linh 其kỳ 度độ 煩phiền 惱não 河hà 脫thoát 淪luân 溺nịch 苦khổ 。 如như 舟chu 師sư 度độ 人nhân 也dã 。 在tại 法pháp 華hoa 乃nãi 。 普Phổ 現Hiện 色Sắc 身Thân 三Tam 昧Muội 。 此thử 經Kinh 即tức 圓viên 通thông 妙diệu 用dụng 。 似tự 為vi 定định 德đức 所sở 攝nhiếp 。

△# 三tam 盡tận 未vị 來lai 。

拔bạt 漸tiệm 未vị 來lai 。 越việt 諸chư 塵trần 累lụy 。

拔bạt 者giả 。 挽vãn 之chi 令linh 起khởi 。 濟tế 者giả 。 接tiếp 之chi 使sử 過quá 。 未vị 來lai 者giả 。 後hậu 世thế 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 也dã 。 越việt 超siêu 出xuất 也dã 。 塵trần 累lụy 者giả 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 塵trần 勞lao 。 累lũy/lụy/luy 墜trụy 有hữu 情tình 於ư 生sanh 死tử 苦khổ 域vực 者giả 也dã 。 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 挽vãn 拔bạt 接tiếp 濟tế 未vị 來lai 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 使sử 皆giai 超siêu 出xuất 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 塵trần 勞lao 。 不bất 使sử 累lũy/lụy/luy 墜trụy 於ư 生sanh 死tử 苦khổ 域vực 矣hĩ 。 此thử 非phi 遺di 教giáo 結kết 集tập 。 不bất 能năng 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 利lợi 益ích 無vô 窮cùng 。 似tự 屬thuộc 慧tuệ 德đức 攝nhiếp 彰chương 本bổn 嘆thán 德đức 竟cánh 。

△# 三tam 略lược 舉cử 上thượng 首thủ 。

其kỳ 名danh 曰viết 。 大Đại 智trí 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 摩Ma 訶Ha 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 摩Ma 訶Ha 拘Câu 絺Hy 羅La 。 富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 等đẳng 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。

大đại 智trí 者giả 。 前tiền 示thị 聲Thanh 聞Văn 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 則tắc 但đãn 盡tận 生sanh 空không 智trí 品phẩm 。 冠quan 絕tuyệt 小Tiểu 乘Thừa 。 今kim 既ký 開khai 顯hiển 。 應ưng 是thị 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 之chi 大đại 智trí 。 且thả 其kỳ 深thâm 本bổn 已dĩ 證chứng 金kim 龍long 佛Phật 位vị 。 何hà 非phi 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 此thử 云vân 鶖thu 子tử 。 鶖thu 乃nãi 水thủy 鳥điểu 。 是thị 其kỳ 母mẫu 名danh 。 母mẫu 辯biện 流lưu 歷lịch 。 似tự 鶖thu 之chi 目mục 。 故cố 連liên 母mẫu 為vi 名danh 。 云vân 是thị 鶖thu 之chi 子tử 也dã 。 摩ma 訶ha 。 此thử 云vân 大đại 。 同đồng 前tiền 大đại 意ý 。 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 此thử 云vân 采thải 菽# 氏thị 。 姓tánh 也dã 。 名danh 拘câu 律luật 陀đà 。 此thử 云vân 無vô 節tiết 樹thụ 。 世thế 惟duy 省tỉnh 文văn 召triệu 姓tánh 而nhi 已dĩ 。 神thần 通thông 第đệ 一nhất 者giả 也dã 。 拘Câu 絺Hy 羅La 。 此thử 云vân 大đại 膝tất 。 鶖thu 子tử 母mẫu 舅cữu 。 富Phú 樓Lâu 那Na 。 此thử 云vân 滿mãn 願nguyện 。 父phụ 名danh 也dã 。 彌di 多đa 羅la 尼ni 。 此thử 云vân 慈từ 女nữ 。 母mẫu 名danh 也dã 。 略lược 云vân 滿mãn 慈từ 子tử 。 連liên 父phụ 母mẫu 彰chương 名danh 。 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 者giả 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 善thiện 吉cát 。 亦diệc 云vân 空không 生sanh 。 解giải 空không 第đệ 一nhất 者giả 也dã 。 淨tịnh 本bổn 已dĩ 證chứng 青thanh 龍long 佛Phật 位vị 。 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。 此thử 云vân 塵trần 性tánh 。 因nhân 觀quán 塵trần 空không 得đắc 道Đạo 。 此thử 中trung 譯dịch 名danh 。 竝tịnh 宗tông 長trường/trưởng 水thủy 等đẳng 。 則tắc 該cai 多đa 不bất 能năng 盡tận 列liệt 。 上thượng 首thủ 者giả 。 千thiên 二nhị 百bách 眾chúng 。 之chi 所sở 推thôi 讓nhượng 。 動động 靜tĩnh 遵tuân 從tùng 。 不bất 敢cảm 先tiên 越việt 者giả 也dã 。

△# 四tứ 更cánh 盡tận 勝thắng 劣liệt 。

復phục 有hữu 無vô 量lượng 辟Bích 支Chi 無Vô 學Học 。 竝tịnh 其kỳ 初sơ 心tâm 。 同đồng 來lai 佛Phật 所sở 。

辟Bích 支Chi 譯dịch 兼kiêm 二nhị 類loại 。 一nhất 云vân 獨Độc 覺Giác 。 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。 寂tịch 居cư 觀quán 化hóa 自tự 悟ngộ 者giả 也dã 。 一nhất 云vân 緣Duyên 覺Giác 。 出xuất 有hữu 佛Phật 世thế 。 奉phụng 教giáo 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。 得đắc 道Đạo 者giả 也dã 。 上thượng 與dữ 長trường/trưởng 水thủy 解giải 同đồng 。 今kim 佛Phật 在tại 世thế 。 應ưng 惟duy 緣Duyên 覺Giác 。 或hoặc 他tha 方phương 獨Độc 覺Giác 。 發phát 通thông 能năng 遠viễn 赴phó 佛Phật 會hội 。 亦diệc 兼kiêm 有hữu 也dã 。 無Vô 學Học 者giả 。 果quả 滿mãn 取thủ 證chứng 。 無vô 復phục 前tiền 進tiến 也dã 。 初sơ 心tâm 總tổng 該cai 二nhị 乘thừa 有hữu 學học 未vị 至chí 無Vô 學Học 者giả 也dã 。 同đồng 來lai 佛Phật 所sở 者giả 。 以dĩ 此thử 二nhị 眾chúng 臨lâm 期kỳ 方phương 來lai 。 不bất 比tỉ 常thường 隨tùy 眾chúng 也dã 。 此thử 中trung 辟Bích 支Chi 迹tích 勝thắng 聲Thanh 聞Văn 初sơ 心tâm 。 劣liệt 前tiền 四Tứ 果Quả 。 故cố 科khoa 名danh 盡tận 勝thắng 劣liệt 矣hĩ 。 彰chương 本bổn 迹tích 以dĩ 詳tường 。 列liệt 二nhị 乘thừa 竟cánh 。

△# 二nhị 兼kiêm 時thời 會hội 。 以dĩ 略lược 顯hiển 二nhị 眾chúng 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 標tiêu 自tự 恣tứ 顯hiển 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 時thời 會hội 先tiên 在tại 眾chúng 。 又hựu 曲khúc 分phần/phân 三tam 。 一nhất 時thời 會hội 誠thành 求cầu 。

屬thuộc 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 休hưu 夏hạ 自Tự 恣Tứ 。 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 咨tư 決quyết 心tâm 疑nghi 。 欽khâm 奉phụng 慈Từ 嚴Nghiêm 。 將tương 求cầu 密mật 意ý 。

首thủ 二nhị 句cú 。 雖tuy 標tiêu 比Bỉ 丘Khâu 。 但đãn 為vi 表biểu 時thời 帶đái 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 十thập 方phương 下hạ 。 乃nãi 是thị 正chánh 敘tự 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 上thượng 比Bỉ 丘Khâu 既ký 詳tường 菩Bồ 薩Tát 未vị 敘tự 故cố 也dã 。 屬thuộc 者giả 。 當đương 也dã 遇ngộ 也dã 。 休hưu 夏hạ 者giả 。 佛Phật 制chế 夏hạ 月nguyệt 護hộ 生sanh 避tị 嫌hiềm 。 九cửu 旬tuần 禁cấm 足túc 安an 居cư 不bất 令linh 乞khất 食thực 。 自tự 恣tứ 者giả 。 期kỳ 滿mãn 解giải 制chế 。 即tức 孤cô 山sơn 所sở 指chỉ 七thất 月nguyệt 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 十thập 六lục 日nhật 也dã 。 考khảo 劾# 九cửu 旬tuần 德đức 業nghiệp 。 自tự 疑nghi 己kỷ 過quá 者giả 自tự 請thỉnh 問vấn 佛Phật 。 自tự 不bất 知tri 過quá 者giả 恣tứ 任nhậm 僧Tăng 舉cử 也dã 。 十thập 方phương 者giả 。 不bất 止chỉ 此thử 界giới 菩Bồ 薩Tát 。 解giải 見kiến 題đề 目mục 中trung 。 咨tư 請thỉnh 問vấn 也dã 。 決quyết 求cầu 斷đoạn 也dã 。 心tâm 疑nghi 者giả 。 細tế 心tâm 深thâm 疑nghi 。 求cầu 佛Phật 剖phẫu 斷đoạn 也dã 。 蓋cái 菩Bồ 薩Tát 迹tích 勝thắng 道đạo 深thâm 。 不bất 待đãi 人nhân 舉cử 。 自tự 請thỉnh 而nhi 已dĩ 。 上thượng 皆giai 標tiêu 時thời 會hội 。 末mạt 二nhị 句cú 。 乃nãi 是thị 誠thành 求cầu 欽khâm 敬kính 奉phụng 侍thị 瞻chiêm 也dã 。 佛Phật 有hữu 攝nhiếp 受thọ 之chi 慈từ 折chiết 伏phục 之chi 嚴nghiêm 。 竝tịnh 行hành 不bất 背bối/bội 。 將tương 求cầu 者giả 。 機cơ 感cảm 初sơ 動động 也dã 。 密mật 意ý 者giả 。 祕bí 密mật 深thâm 法Pháp 也dã 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 妙diệu 應ưng 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 敷phu 坐tọa 宴yến 安an 。 為vì 諸chư 會hội 中trung 。 宣tuyên 示thị 深thâm 奧áo 。

敷phu 坐tọa 宴yến 安an 者giả 。 展triển 坐tọa 具cụ 而nhi 安an 處xứ 也dã 。 深thâm 奧áo 者giả 。 超siêu 過quá 權quyền 小tiểu 。 終chung 實thật 妙diệu 理lý 。 為vi 此thử 經Kinh 類loại 引dẫn 。 即tức 應ưng 密mật 意ý 之chi 求cầu 也dã 。

△# 三tam 會hội 眾chúng 蒙mông 益ích 。

法Pháp 筵diên 清thanh 眾chúng 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。

清thanh 眾chúng 者giả 。 超siêu 塵trần 入nhập 理lý 。 心tâm 境cảnh 湛trạm 然nhiên 。 意ý 兼kiêm 合hợp 會hội 。 不bất 止chỉ 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 者giả 。 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。 歡hoan 喜hỷ 踴dũng 躍dược 意ý 。

時thời 會hội 先tiên 在tại 眾chúng 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 音âm 感cảm 後hậu 至chí 眾chúng 。

迦ca 陵lăng 仙Tiên 音âm 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 恆Hằng 沙sa 菩Bồ 薩Tát 。 來lai 聚tụ 道Đạo 場Tràng 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。

迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 此thử 云vân 妙diệu 聲thanh 鳥điểu 。 在tại 㲉xác 發phát 聲thanh 。 已dĩ 踰du 眾chúng 鳥điểu 。 佛Phật 音âm 似tự 之chi 。 仙tiên 亦diệc 超siêu 世thế 神thần 化hóa 之chi 名danh 。 稱xưng 美mỹ 佛Phật 音âm 。 非phi 取thủ 道Đạo 教giáo 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 者giả 。 目Mục 連Liên 昔tích 曾tằng 試thí 佛Phật 音âm 聲thanh 。 過quá 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 還hoàn 同đồng 座tòa 前tiền 此thử 經Kinh 凡phàm 聖thánh 根căn 塵trần 即tức 性tánh 皆giai 周chu 。 無vô 明minh 覆phú 者giả 。 自tự 不bất 能năng 聞văn 。 如như 日nhật 大đại 明minh 瞽# 不bất 自tự 見kiến )# 恆Hằng 沙sa 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 記ký 菩Bồ 薩Tát 之chi 數số 。 言ngôn 至chí 多đa 也dã (# 恆hằng 之chi 一nhất 字tự 亦diệc 訛ngoa 。 梵Phạn 語ngữ 正chánh 云vân 殑Căng 伽Già 。 此thử 云vân 天thiên 堂đường 來lai 。 狀trạng 其kỳ 來lai 處xứ 最tối 高cao 耳nhĩ 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 聞văn 無vô 覆phú 故cố 。 尋tầm 佛Phật 妙diệu 音âm 而nhi 來lai 聚tụ 聽thính 。 道Đạo 場Tràng 者giả 。 隨tùy 相tương/tướng 即tức 說thuyết 法Pháp 之chi 處xứ 。 約ước 理lý 乃nãi 一Nhất 乘Thừa 。 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 此thử 云vân 妙diệu 德đức 。 楞lăng 嚴nghiêm 會hội 上thượng 。 為vi 擇trạch 法Pháp 眼nhãn 。 故cố 居cư 上thượng 首thủ 也dã (# 亦diệc 云vân 妙Diệu 吉Cát 祥Tường 等đẳng 。 過quá 去khứ 佛Phật 號hiệu 龍long 種chủng 尊tôn 王vương 。 現Hiện 在Tại 北Bắc 方Phương 。 歡hoan 喜hỷ 寶bảo 積tích 未vị 來lai 當đương 成thành 。 名danh 曰viết 普phổ 現hiện 。 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 是thị 佛Phật 祖tổ 師sư 華hoa 嚴nghiêm 表biểu 根căn 本bổn 智trí 。 而nhi 為vi 諸chư 佛Phật 之chi 師sư 。 今kim 在tại 此thử 經Kinh 。 作tác 擇trạch 法Pháp 眼nhãn 。 蓋cái 不bất 捨xả 因nhân 門môn 。 影ảnh 響hưởng 輔phụ 化hóa 。 權quyền 稱xưng 上thượng 首thủ 而nhi 已dĩ )# 標tiêu 自tự 恣tứ 顯hiển 有hữu 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 標tiêu 齋trai 供cung 顯hiển 有hữu 人nhân 天thiên 。 天thiên 雖tuy 不bất 顯hiển 。 而nhi 理lý 亦diệc 應ưng 有hữu 。 旁bàng 證chứng 諸chư 經kinh 皆giai 有hữu 。 而nhi 正chánh 取thủ 流lưu 通thông 中trung 顯hiển 八bát 部bộ 。 故cố 科khoa 兼kiêm 之chi 。 曲khúc 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 國quốc 王vương 齋trai 供cung 。

時thời 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 為vì 其kỳ 父phụ 王vương 。 諱húy 日nhật 營doanh 齋trai 。 請thỉnh 佛Phật 宮cung 掖dịch 。 自tự 迎nghênh 如Như 來Lai 。 廣quảng 設thiết 珍trân 羞tu 。 無vô 上thượng 妙diệu 味vị 。 兼kiêm 復phục 親thân 延diên 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 。 此thử 云vân 勝thắng 軍quân 。 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 即tức 舍Xá 衛Vệ 國quốc 王vương 也dã 。

○# 過quá 去khứ 龍long 光quang 佛Phật 世thế 。 位vị 登đăng 四tứ 地địa 。 亦diệc 大đại 權quyền 也dã 。 諱húy 日nhật 者giả 。 忌kỵ 諱húy 之chi 日nhật 。 人nhân 子tử 於ư 親thân 終chung 之chi 日nhật 。 言ngôn 之chi 即tức 慟đỗng 。 故cố 隱ẩn 諱húy 而nhi 不bất 敢cảm 言ngôn 。 世thế 教giáo 。 每mỗi 歲tuế 茲tư 辰thần 。 服phục 食thực 俱câu 變biến 示thị 慟đỗng 如như 初sơ 而nhi 已dĩ 。 內nội 教giáo 。 令linh 其kỳ 作tác 冥minh 福phước 以dĩ 資tư 之chi 。 今kim 其kỳ 父phụ 王vương 諱húy 日nhật 。 適thích 當đương 自tự 恣tứ 。 故cố 修tu 齋trai 所sở 以dĩ 資tư 親thân 也dã 。 宮cung 掖dịch 者giả 。 內nội 庭đình 左tả 右hữu 。 如như 人nhân 肘trửu 掖dịch 。 珍trân 羞tu 者giả 。 貴quý 重trọng 食thực 品phẩm 也dã 。 延diên 亦diệc 迎nghênh 請thỉnh 也dã 。 請thỉnh 佛Phật 以dĩ 下hạ 有hữu 六lục 重trọng/trùng 。 見kiến 敬kính 之chi 至chí 。 謂vị 其kỳ 處xứ 則tắc 內nội 。 其kỳ 迎nghênh 則tắc 親thân 。 其kỳ 設thiết 則tắc 廣quảng 。 其kỳ 羞tu 則tắc 珍trân 。 其kỳ 味vị 則tắc 妙diệu 。 其kỳ 伴bạn 則tắc 同đồng 。 伴bạn 同đồng 者giả 謂vị 敬kính 伴bạn 同đồng 主chủ 。 非phi 急cấp 於ư 主chủ 緩hoãn 於ư 伴bạn 者giả 也dã 。

△# 二nhị 臣thần 民dân 齋trai 供cung 。

城thành 中trung 。

復phục 有hữu 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 同đồng 時thời 飯phạn 僧Tăng 。 佇trữ 佛Phật 來lai 應ứng 。 佛Phật 敕sắc 文Văn 殊Thù 。 分phân 領lãnh 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 應ứng 諸chư 齋trai 主chủ 。

長trưởng 者giả 。 齒xỉ 德đức 爵tước 祿lộc 兼kiêm 隆long 。 臣thần 之chi 屬thuộc 也dã 。 居cư 士sĩ 者giả 。 愛ái 談đàm 名danh 言ngôn 。 清thanh 淨tịnh 自tự 居cư 。 似tự 非phi 有hữu 位vị 。 隱ẩn 者giả 類loại 耳nhĩ 。 同đồng 時thời 飯phạn 僧Tăng 者giả 。 感cảm 佛Phật 化hóa 儀nghi 。 依y 教giáo 行hành 施thí 也dã 。 然nhiên 臣thần 民dân 惟duy 佇trữ 於ư 佛Phật 者giả 。 敬kính 先tiên 專chuyên 主chủ 。 主chủ 臨lâm 而nhi 伴bạn 必tất 至chí 也dã 。 佛Phật 敕sắc 分phần/phân 應ưng 者giả 。 令linh 無vô 分phân 別biệt 獲hoạch 福phước 平bình 等đẳng 。 若nhược 能năng 等đẳng 心tâm 而nhi 施thí 。 則tắc 雖tuy 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 福phước 亦diệc 無vô 不bất 等đẳng 矣hĩ 。 六lục 種chủng 證chứng 信tín 序tự 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 示thị 墮đọa 發phát 起khởi 序tự 。 此thử 序tự 諸chư 經kinh 各các 別biệt 。 又hựu 名danh 別biệt 序tự 。 以dĩ 諸chư 經kinh 各các 有hữu 事sự 緣duyên 引dẫn 起khởi 。 故cố 各các 不bất 同đồng 。 如như 大đại 彌di 陀đà 以dĩ 色sắc 引dẫn 。 法pháp 華hoa 以dĩ 光quang 引dẫn 之chi 類loại 。 是thị 也dã 。 今kim 經kinh 以dĩ 示thị 墮đọa 淫dâm 室thất 。 為vi 發phát 起khởi 之chi 端đoan 。 示thị 墮đọa 者giả 。 以dĩ 阿A 難Nan 祕bí 德đức 同đồng 前tiền 上thượng 首thủ 非phi 實thật 聲Thanh 聞Văn 。 故cố 誤ngộ 墮đọa 淫dâm 室thất 。 但đãn 是thị 示thị 現hiện 。 以dĩ 引dẫn 發phát 大đại 教giáo 而nhi 已dĩ 。 且thả 此thử 經Kinh 。 欲dục 明minh 恃thị 多đa 聞văn 而nhi 不bất 習tập 定định 者giả 。 無vô 力lực 以dĩ 敵địch 欲dục 魔ma 。 何hà 能năng 超siêu 越việt 生sanh 死tử 。 故cố 以dĩ 多đa 聞văn 之chi 人nhân 示thị 墮đọa 發phát 起khởi 。 正chánh 勸khuyến 多đa 聞văn 者giả 。 策sách 力lực 於ư 大đại 定định 耳nhĩ 。 然nhiên 必tất 用dụng 阿A 難Nan 者giả 。 一nhất 以dĩ 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 固cố 見kiến 其kỳ 聞văn 不bất 足túc 恃thị 。 二nhị 以dĩ 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 。 亦diệc 見kiến 其kỳ 他tha 不bất 足túc 恃thị 也dã (# 此thử 處xứ 既ký 以dĩ 顯hiển 泄tiết 阿A 難Nan 為vi 。 大đại 權quyền 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 之chi 即tức 已dĩ 。 至chí 後hậu 文văn 中trung 。 但đãn 依y 所sở 現hiện 聲Thanh 聞Văn 見kiến 解giải 發phát 揮huy 。 方phương 能năng 激kích 引dẫn 真chân 實thật 凡phàm 小tiểu 。 良lương 以dĩ 深thâm 位vị 假giả 示thị 淺thiển 位vị 。 必tất 能năng 曲khúc 盡tận 淺thiển 位vị 情tình 態thái 。 如như 執chấp 迷mê 謬mậu 辯biện 感cảm 悟ngộ 流lưu 涕thế 。 皆giai 所sở 以dĩ 盡tận 其kỳ 情tình 態thái 。 而nhi 旁bàng 發phát 諸chư 真chân 實thật 者giả 之chi 心tâm 。 曲khúc 令linh 生sanh 慶khánh 快khoái 感cảm 悟ngộ 耳nhĩ 。 不bất 必tất 又hựu 一nhất 一nhất 明minh 其kỳ 非phi 真chân 致trí 多đa 猶do 豫dự 也dã )# 分phần/phân 三tam 。 一nhất 誤ngộ 墮đọa 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 有hữu 四tứ 。 缺khuyết 一nhất 不bất 墮đọa 就tựu 。 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 別biệt 請thỉnh 遠viễn 遊du 。

惟duy 有hữu 阿A 難Nan 。 先tiên 受thọ 別biệt 請thỉnh 。 遠viễn 遊du 未vị 還hoàn 。 不bất 遑hoàng 僧Tăng 次thứ 。

阿A 難Nan 。 此thử 云vân 慶khánh 喜hỷ 。 佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 弟đệ 斛Hộc 飯Phạn 王Vương 。 復phục 報báo 生sanh 子tử 。 淨tịnh 飯phạn 賜tứ 名danh 慶khánh 喜hỷ 。 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 。 先tiên 受thọ 別biệt 請thỉnh 者giả 。 先tiên 於ư 自tự 恣tứ 以dĩ 前tiền 。 早tảo 受thọ 別biệt 種chủng 事sự 緣duyên 所sở 請thỉnh 矣hĩ 。 遑hoàng 暇hạ 也dã 。 次thứ 列liệt 也dã 。 夫phu 既ký 遠viễn 遊du 未vị 還hoàn 。 故cố 不bất 暇hạ 在tại 此thử 自tự 恣tứ 赴phó 齋trai 之chi 列liệt 也dã 。 非phi 此thử 遠viễn 遊du 。 何hà 以dĩ 致trí 墮đọa 。 故cố 此thử 為vi 第đệ 一nhất 緣duyên 也dã 。

△# 二nhị 無vô 侶lữ 獨độc 歸quy 。

既ký 無vô 上thượng 座tọa 。 及cập 阿a 闍xà 黎lê 。 途đồ 中trung 獨độc 歸quy 。

上thượng 座tòa 者giả 。 佛Phật 言ngôn 上thượng 更cánh 無vô 人nhân 名danh 上thượng 座tòa 。 又hựu 以dĩ 歷lịch 夏hạ 淺thiển 深thâm 。 分phần/phân 上thượng 中trung 下hạ 座tòa 。 歷lịch 四tứ 十thập 夏hạ 者giả 。 推thôi 為vi 上thượng 座tòa 。 阿A 闍Xà 黎Lê 。 此thử 云vân 軌quỹ 範phạm 。 能năng 紏# 正chánh 弟đệ 子tử 行hành 者giả 。 律luật 制chế 一nhất 僧Tăng 遠viễn 出xuất 。 必tất 以dĩ 二nhị 師sư 翊dực 從tùng 。 所sở 以dĩ 嚴nghiêm 行hành 止chỉ 也dã 。 今kim 乃nãi 缺khuyết 二nhị 師sư 為vi 侶lữ 。 所sở 以dĩ 為vi 誤ngộ 墮đọa 之chi 第đệ 二nhị 緣duyên 也dã 。

△# 三tam 無vô 供cung 循tuần 乞khất 。

其kỳ 日nhật 無vô 供cúng 。 即tức 時thời 阿A 難Nan 。 執chấp 持trì 應ứng 器khí 。 於ư 所sở 遊du 城thành 。 次thứ 第đệ 循tuần 乞khất 。

其kỳ 日nhật 無vô 供cúng 者giả 。 止chỉ 宿túc 之chi 處xứ 。 無vô 人nhân 獻hiến 齋trai 也dã 。 使sử 其kỳ 有hữu 供cung 食thực 之chi 徑kính 。 行hành 應ưng 無vô 墮đọa 事sự 。 所sở 以dĩ 為vi 第đệ 三tam 緣duyên 也dã 。 應ứng 器khí 即tức 鉢bát 。 應ưng 己kỷ 食thực 量lượng 。 而nhi 為vi 大đại 小tiểu 耳nhĩ 。

△# 四tứ 欲dục 行hành 等đẳng 慈từ 。 發phát 心tâm 平bình 等đẳng 。 行hành 乞khất 不bất 擇trạch 淨tịnh 穢uế 也dã 。 使sử 其kỳ 但đãn 依y 聲Thanh 聞Văn 常thường 法pháp 。 惟duy 乞khất 淨tịnh 家gia 。 亦diệc 應ưng 無vô 墮đọa 。 故cố 此thử 第đệ 四tứ 緣duyên 。 更cánh 為vi 誤ngộ 墮đọa 之chi 要yếu 也dã 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 行hạnh 等đẳng 慈từ 。

心tâm 中trung 。 初sơ 求cầu 最tối 後hậu 檀đàn 越việt 。 以dĩ 為vi 齋trai 主chủ 。 無vô 問vấn 淨tịnh 穢uế 。 剎sát 剎sát 尊tôn 姓tánh 。 及cập 旃chiên 陀đà 羅la 。 方phương 行hành 等đẳng 慈từ 。 不bất 擇trạch 微vi 賤tiện 。 發phát 意ý 圓viên 成thành 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 功công 德đức 。

初sơ 求cầu 者giả 。 阿A 難Nan 前tiền 來lai 未vị 發phát 此thử 心tâm 。 今kim 方phương 始thỉ 求cầu 也dã 。 檀đàn 越việt 。 此thử 云vân 施thí 主chủ 。 言ngôn 最tối 後hậu 者giả 。 謂vị 從tùng 來lai 無vô 善thiện 心tâm 行hành 施thí 者giả 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 剎sát 利lợi 。 即tức 華hoa 言ngôn 尊tôn 姓tánh 。 謂vị 王vương 種chủng 也dã 。 上thượng 至chí 剎sát 利lợi 。 則tắc 貴quý 而nhi 淨tịnh 者giả 無vô 遺di 也dã 。 旃chiên 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 屠đồ 者giả 。 殺sát 生sanh 之chi 家gia 。 西tây 域vực 最tối 鄙bỉ 賤tiện 之chi 。 不bất 得đắc 與dữ 良lương 家gia 共cộng 居cư 。 行hành 持trì 標tiêu 幟xí 。 人nhân 亦diệc 避tị 之chi 。 下hạ 至chí 旃chiên 陀đà 。 則tắc 賤tiện 而nhi 穢uế 者giả 無vô 遺di 也dã 。 又hựu 言ngôn 不bất 擇trạch 微vi 賤tiện 者giả 。 以dĩ 雖tuy 貴quý 賤tiện 兼kiêm 舉cử 。 而nhi 志chí 普phổ 賤tiện 穢uế 。 是thị 今kim 平bình 等đẳng 之chi 新tân 意ý 也dã 。 末mạt 三tam 句cú 。 又hựu 明minh 其kỳ 志chí 願nguyện 之chi 普phổ 而nhi 大đại 也dã 。 意ý 令linh 無vô 功công 德đức 者giả 。 亦diệc 成thành 無vô 量lượng 功công 德đức 矣hĩ 。

△# 二nhị 表biểu 等đẳng 慈từ 由do 。

阿A 難Nan 已dĩ 知tri 。 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 訶ha 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 及cập 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 為vi 阿A 羅La 漢Hán 。 心tâm 不bất 均quân 平bình 。 欽khâm 仰ngưỡng 如Như 來Lai 。 開khai 闡xiển 無vô 遮già 。 度độ 諸chư 疑nghi 謗báng 。

已dĩ 知tri 者giả 。 淨tịnh 名danh 會hội 上thượng 早tảo 已dĩ 知tri 也dã 。 世Thế 尊Tôn 者giả 。 總tổng 具cụ 十thập 號hiệu 之chi 德đức 。 而nhi 為vi 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 所sở 尊tôn 敬kính 也dã 。 故cố 上thượng 開khai 十thập 號hiệu 。 而nhi 世Thế 尊Tôn 總tổng 之chi 者giả 。 義nghĩa 為vi 長trường/trưởng 也dã 。 訶ha 斥xích 責trách 也dã 。 蓋cái 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 淨tịnh 名danh 之chi 訶ha 為vi 非phi 。 即tức 知tri 如Như 來Lai 。 亦diệc 訶ha 不bất 必tất 更cánh 訶ha 。 況huống 淨tịnh 名danh 顯hiển 泄tiết 彼bỉ 是thị 金kim 粟túc 如Như 來Lai 。 其kỳ 與dữ 釋Thích 迦Ca 何hà 別biệt 乎hồ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 捨xả 貧bần 乞khất 富phú 。 意ý 在tại 與dữ 續tục 善thiện 根căn 。 恐khủng 將tương 墮đọa 落lạc 。 且thả 無vô 減giảm 剋khắc 之chi 難nạn/nan 。 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 捨xả 富phú 乞khất 貧bần 。 意ý 在tại 憐lân 其kỳ 久cửu 苦khổ 。 與dữ 植thực 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 且thả 避tị 趨xu 富phú 之chi 議nghị 。 是thị 以dĩ 無Vô 學Học 尊tôn 位vị 。 而nhi 為vi 此thử 不bất 平bình 之chi 行hành 。 故cố 佛Phật 斥xích 責trách 其kỳ 非phi 也dã 。 開khai 闡xiển 無vô 遮già 者giả 。 懲# 上thượng 二nhị 人nhân 各các 有hữu 遮già 限hạn 。 今kim 開khai 發phát 闡xiển 明minh 無vô 遮già 限hạn 之chi 普phổ 心tâm 也dã 。 度độ 諸chư 疑nghi 謗báng 者giả 。 度độ 彼bỉ 疑nghi 謗báng 眾chúng 生sanh 。 令linh 免miễn 疑nghi 謗báng 。 蓋cái 偏thiên 貧bần 多đa 致trí 疑nghi 。 而nhi 偏thiên 富phú 多đa 致trí 謗báng 也dã 。 誤ngộ 墮đọa 因nhân 緣duyên 竟cánh 。

△# 二nhị 正chánh 墮đọa 淫dâm 室thất 。 又hựu 三tam 。 一nhất 加gia 意ý 嚴nghiêm 戒giới 。

緣duyên 彼bỉ 城thành 隍hoàng 。 徐từ 步bộ 郭quách 門môn 。 嚴nghiêm 整chỉnh 威uy 儀nghi 。 肅túc 恭cung 齋trai 法Pháp 。

隍hoàng 即tức 城thành 外ngoại 無vô 水thủy 之chi 池trì 。 郭quách 門môn 城thành 門môn 也dã 。 齋trai 法pháp 者giả 。 臨lâm 齋trai 法pháp 則tắc 也dã 。 所sở 以dĩ 加gia 意ý 嚴nghiêm 戒giới 者giả 。 蓋cái 由do 發phát 心tâm 既ký 不bất 擇trạch 於ư 淨tịnh 穢uế 。 須tu 倍bội 加gia 矜căng 持trì 方phương 期kỳ 無vô 礙ngại 矣hĩ 。

△# 二nhị 力lực 不bất 勝thắng 邪tà 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 因nhân 乞khất 食thực 次thứ 。 經kinh 歷lịch 婬dâm 室thất 。 遭tao 大đại 幻huyễn 術thuật 。 摩Ma 登Đăng 伽Già 女nữ 。 以dĩ 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 先tiên 梵Phạm 天Thiên 咒chú 。 攝nhiếp 入nhập 婬dâm 席tịch 。

次thứ 即tức 處xứ 也dã 。 謂vị 次thứ 第đệ 所sở 經kinh 之chi 處xứ 也dã 。 幻huyễn 術thuật 尋tầm 常thường 以dĩ 變biến 化hóa 虗hư 偽ngụy 物vật 像tượng 為vi 術thuật 。 此thử 則tắc 但đãn 是thị 迷mê 惑hoặc 令linh 人nhân 失thất 其kỳ 本bổn 心tâm 。 不bất 覺giác 隨tùy 從tùng 而nhi 已dĩ 。 摩ma 登đăng 伽già 。 此thử 云vân 本bổn 性tánh 。 此thử 女nữ 多đa 劫kiếp 與dữ 阿A 難Nan 有hữu 婬dâm 愛ái 之chi 緣duyên 。 別biệt 有hữu 登đăng 伽già 經kinh 。 載tái 之chi 頗phả 詳tường 。 今kim 更cánh 遇ngộ 惑hoặc 業nghiệp 習tập 使sử 然nhiên 也dã 。 娑sa 毗tỳ 伽già 羅la 。 此thử 云vân 金kim 頭đầu 。 縛phược 指chỉ 而nhi 食thực 半bán 米mễ 。 為vi 苦khổ 行hạnh 者giả 也dã 。 所sở 傳truyền 咒chú 術thuật 稱xưng 梵Phạm 天Thiên 者giả 。 妖yêu 術thuật 偽ngụy 稱xưng 也dã 。 攝nhiếp 入nhập 婬dâm 席tịch 者giả 。 由do 阿A 難Nan 具cụ 佛Phật 二nhị 十thập 相tướng 妙diệu 。 色sắc 美mỹ 如như 銀ngân 。 登đăng 伽già 起khởi 愛ái 。 咒chú 巾cân 覆phú 食thực 與dữ 之chi 。 以dĩ 咒chú 力lực 故cố 。 阿A 難Nan 不bất 覺giác 。 隨tùy 入nhập 婬dâm 席tịch 也dã 。 此thử 事sự 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 之chi 。 方phương 能năng 無vô 礙ngại 。 而nhi 阿A 難Nan 示thị 在tại 聲Thanh 聞Văn 初sơ 果quả 。 彰chương 顯hiển 力lực 弱nhược 故cố 不bất 能năng 勝thắng 邪tà 也dã 。

△# 三tam 戒giới 體thể 垂thùy 危nguy 。

婬dâm 躬cung 撫phủ 摩ma 。 將tương 毀hủy 戒giới 體thể 。

戒giới 體thể 。 即tức 護hộ 戒giới 心tâm 。 以dĩ 初sơ 果quả 道đạo 共cộng 戒giới 力lực 故cố 。 身thân 雖tuy 近cận 而nhi 心tâm 未vị 動động 。 然nhiên 曰viết 將tương 毀hủy 。 亦diệc 既ký 險hiểm 矣hĩ 。 故cố 科khoa 垂thùy 危nguy (# 有hữu 以dĩ 將tương 毀hủy 歸quy 屬thuộc 登đăng 伽già 。 迴hồi 護hộ 阿A 難Nan 。 不bất 知tri 示thị 現hiện 何hà 所sở 不bất 可khả 。 安an 用dụng 迴hồi 護hộ 。 又hựu 若nhược 不bất 垂thùy 危nguy 何hà 須tu 救cứu 之chi )# 正chánh 墮đọa 婬dâm 室thất 竟cánh 。

△# 三tam 如Như 來Lai 救cứu 脫thoát 。 又hựu 三tam 。 一nhất 速tốc 歸quy 眾chúng 隨tùy 。

如Như 來Lai 知tri 彼bỉ 。 婬dâm 術thuật 所sở 加gia 。 齋trai 畢tất 旋toàn 歸quy 。 王vương 及cập 大đại 臣thần 。 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 俱câu 來lai 隨tùy 佛Phật 。 願nguyện 聞văn 法Pháp 要yếu 。

知tri 彼bỉ 術thuật 加gia 者giả 。 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 鑒giám 徹triệt 。 無vô 遠viễn 不bất 在tại 目mục 前tiền 。 資tư 中trung 曰viết 。 如Như 來Lai 常thường 儀nghi 。 齋trai 畢tất 說thuyết 法Pháp 。 今kim 既ký 速tốc 歸quy 。 必tất 有hữu 所sở 為vi 。 故cố 眾chúng 隨tùy 而nhi 來lai 也dã 。

△# 二nhị 說thuyết 咒chú 遣khiển 救cứu 。

于vu 時thời 世Thế 尊Tôn 。 頂đảnh 放phóng 百bách 寶bảo 。 無vô 畏úy 光quang 明minh 。 光quang 中trung 出xuất 生sanh 。 千thiên 葉diệp 寶bảo 蓮liên 。 有hữu 佛Phật 化hóa 。 身thân 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 宣tuyên 說thuyết 神thần 咒chú 。 敕sắc 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 將tương 咒chú 往vãng 護hộ 。

于vu 時thời 者giả 。 當đương 將tương 毀hủy 未vị 毀hủy 之chi 時thời 。 不bất 先tiên 不bất 後hậu 也dã 。 頂đảnh 即tức 肉nhục 髻kế 百bách 寶bảo 。 表biểu 萬vạn 用dụng 具cụ 含hàm 無vô 求cầu 不bất 應ưng 。 見kiến 攝nhiếp 受thọ 之chi 慈từ 。 無vô 畏úy 。 表biểu 羣quần 邪tà 竝tịnh 伏phục 無vô 惡ác 不bất 摧tồi 。 見kiến 折chiết 伏phục 之chi 威uy 。 然nhiên 從tùng 頂đảnh 放phóng 光quang 。 而nhi 又hựu 以dĩ 化hóa 佛Phật 轉chuyển 說thuyết 。 即tức 環hoàn 師sư 所sở 謂vị 無vô 為vi 心tâm 佛Phật 。 無vô 上thượng 心tâm 法pháp 。 是thị 也dã 且thả 從tùng 頂đảnh 發phát 揮huy 。 表biểu 尊tôn 中trung 之chi 尊tôn 密mật 中trung 之chi 密mật 也dã 。 蓮liên 座tòa 化hóa 佛Phật 。 亦diệc 明minh 其kỳ 為vi 因nhân 果quả 要yếu 用dụng 。 跏già 趺phu 者giả 。 疊điệp 足túc 而nhi 坐tọa 。 具cụ 詳tường 止Chỉ 觀Quán 。 神thần 咒chú 具cụ 四tứ 悉tất 擅thiện 。 含hàm 精tinh 微vi 之chi 妙diệu 理lý 。 有hữu 不bất 測trắc 之chi 威uy 力lực 也dã 。 必tất 敕sắc 文Văn 殊Thù 者giả 。 非phi 根căn 本bổn 大đại 智trí 。 無vô 以dĩ 濟tế 多đa 聞văn 之chi 實thật 用dụng 也dã 。

△# 三tam 破phá 邪tà 救cứu 歸quy 。

惡ác 咒chú 銷tiêu 滅diệt 。 提đề 獎tưởng 阿A 難Nan 。 及cập 摩Ma 登Đăng 伽Già 。 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。

以dĩ 神thần 咒chú 力lực 。 邪tà 咒chú 既ký 銷tiêu 。 阿A 難Nan 如như 從tùng 夢mộng 醒tỉnh 。 登đăng 伽già 婬dâm 心tâm 頓đốn 歇hiết 。 宿túc 善thiện 根căn 發phát 。 證chứng 前tiền 三tam 果quả 。 發phát 心tâm 出xuất 家gia 。 故cố 亦diệc 同đồng 來lai 耳nhĩ 。 登đăng 伽già 權quyền 實thật 未vị 定định 。 隨tùy 作tác 無vô 不bất 可khả 也dã 。 序tự 分phần/phân 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 正chánh 宗tông 者giả 。 序tự 為vi 始thỉ 而nhi 流lưu 通thông 為vi 終chung 。 此thử 處xứ 於ư 兩lưỡng 楹doanh 中trung 間gian 。 問vấn 答đáp 發phát 揮huy 經kinh 中trung 正chánh 所sở 尊tôn 尚thượng 之chi 全toàn 意ý 矣hĩ 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 經kinh 中trung 具cụ 示thị 妙diệu 定định 始thỉ 終chung 。 此thử 與dữ 後hậu 科khoa 。 雖tuy 俱câu 為vi 正chánh 宗tông 。 而nhi 仍nhưng 分phần/phân 正chánh 助trợ 。 此thử 科khoa 為vi 正chánh 。 後hậu 科khoa 為vi 助trợ 也dã 。 正chánh 科khoa 中trung 。 惟duy 答đáp 當đương 機cơ 之chi 問vấn 定định 。 故cố 全toàn 經kinh 一nhất 定định 之chi 始thỉ 終chung 更cánh 無vô 別biệt 意ý 也dã 。 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 阿A 難Nan 哀ai 求cầu 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 哀ai 求cầu 妙diệu 定định 。

阿A 難Nan 見kiến 佛Phật 。 頂đảnh 禮lễ 悲bi 泣khấp 。 恨hận 無vô 始thỉ 來lai 。 一nhất 向hướng 多đa 聞văn 。 未vị 全toàn 道Đạo 力lực 。 殷ân 勤cần 啟khải 請thỉnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三tam 摩ma 。 禪thiền 那na 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。

頂đảnh 禮lễ 悲bi 泣khấp 。 感cảm 謝tạ 救cứu 拔bạt 恩ân 也dã 。 無vô 始thỉ 遠viễn 敘tự 多đa 生sanh 。 一nhất 向hướng 極cực 言ngôn 偏thiên 習tập 。 道Đạo 力lực 即tức 指chỉ 定định 力lực 。 特đặc 恨hận 此thử 之chi 二nhị 過quá 者giả 。 一nhất 以dĩ 表biểu 己kỷ 墮đọa 由do 不bất 是thị 故cố 起khởi 婬dâm 愛ái 。 但đãn 是thị 力lực 不bất 勝thắng 邪tà 。 二nhị 以dĩ 起khởi 下hạ 請thỉnh 定định 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 正chánh 恨hận 偏thiên 聞văn 無vô 大đại 定định 力lực 。 二nhị 者giả 兼kiêm 悔hối 小Tiểu 乘Thừa 摧tồi 魔ma 力lực 弱nhược 。 故cố 下hạ 請thỉnh 定định 。 正chánh 所sở 以dĩ 改cải 偏thiên 聞văn 之chi 轍triệt 。 而nhi 必tất 求cầu 佛Phật 定định 。 正chánh 所sở 以dĩ 迴hồi 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 也dã 。 殷ân 勤cần 下hạ 正chánh 請thỉnh 定định 也dã 。 言ngôn 十thập 方phương 如Như 來Lai 者giả 。 求cầu 諸chư 佛Phật 通thông 修tu 之chi 法pháp 。 此thử 已dĩ 檢kiểm 於ư 小tiểu 道đạo 。 又hựu 言ngôn 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 者giả 。 更cánh 求cầu 徹triệt 證chứng 極cực 果quả 之chi 因nhân 。 此thử 復phục 檢kiểm 於ư 權quyền 乘thừa (# 以dĩ 權quyền 教giáo 雖tuy 習tập 大Đại 乘Thừa 。 終chung 不bất 能năng 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 覺giác 道đạo 。 是thị 佛Phật 三tam 智trí 圓viên 滿mãn 無vô 上thượng 。 究cứu 竟cánh 之chi 果quả 。 此thử 但đãn 寄ký 言ngôn 簡giản 別biệt 。 而nhi 下hạ 方phương 出xuất 其kỳ 定định 名danh 。 妙diệu 之chi 一nhất 字tự 。 仍nhưng 簡giản 不bất 妙diệu 。 而nhi 簡giản 意ý 更cánh 深thâm 。 即tức 題đề 中trung 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 內nội 所sở 解giải 性tánh 意ý 圓viên 意ý 大đại 意ý 。 缺khuyết 一nhất 即tức 不bất 為vi 妙diệu 也dã 。 良lương 以dĩ 奢xa 摩ma 等đẳng 三tam 。 是thị 定định 之chi 共cộng 名danh 。 諸chư 乘thừa 皆giai 有hữu 。 不bất 簡giản 則tắc 濫lạm 彼bỉ 諸chư 定định 故cố 也dã (# 然nhiên 更cánh 是thị 阿A 難Nan 不bất 達đạt 應ưng 修tu 之chi 定định 是thị 何hà 不bất 共cộng 之chi 名danh 。 故cố 舉cử 共cộng 名danh 。 而nhi 加gia 以dĩ 簡giản 別biệt 。 求cầu 佛Phật 尅khắc 定định 開khai 示thị 。 故cố 佛Phật 下hạ 文văn 依y 彼bỉ 所sở 簡giản 尅khắc 取thủ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 以dĩ 示thị 之chi 。 大đại 眾chúng 自tự 然nhiên 知tri 彼bỉ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 即tức 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 之chi 定định 也dã 。 然nhiên 則tắc 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 豈khởi 非phi 妙diệu 定định 不bất 共cộng 之chi 名danh 耶da 。 蓋cái 共cộng 名danh 大đại 同đồng 。 不bất 簡giản 則tắc 濫lạm 。 不bất 共cộng 之chi 名danh 元nguyên 異dị 。 不bất 用dụng 重trọng/trùng 簡giản 舊cựu 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 為vi 總tổng 目mục 。 而nhi 以dĩ 奢xa 摩ma 等đẳng 為vi 別biệt 名danh 。 蓋cái 惟duy 約ước 合hợp 一nhất 為vi 總tổng 開khai 三tam 為vi 別biệt 固cố 無vô 所sở 失thất 。 而nhi 不bất 知tri 此thử 之chi 共cộng 與dữ 不bất 共cộng 更cánh 是thị 深thâm 意ý 。 猶do 不bất 可khả 不bất 知tri 。 也dã )# 至chí 於ư 奢xa 摩ma 等đẳng 三tam 名danh 。 譯dịch 者giả 不bất 翻phiên 。 固cố 隨tùy 尊tôn 重trọng 之chi 例lệ (# 五ngũ 不bất 翻phiên 中trung 尊tôn 重trọng 為vi 一nhất )# 然nhiên 其kỳ 深thâm 意ý 。 仍nhưng 以dĩ 此thử 為vi 殊thù 勝thắng 之chi 定định 。 難nan 以dĩ 常thường 途đồ 之chi 義nghĩa 。 律luật 而nhi 齊tề 之chi (# 常thường 途đồ 番phiên 奢Xa 摩Ma 他Tha 為vi 止chỉ 。 乃nãi 定định 之chi 別biệt 名danh 。 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 為vi 義nghĩa 。 三tam 摩ma 。 略lược 一nhất 提đề 字tự 。 或hoặc 是thị 地địa 字tự 。 或hoặc 更cánh 加gia 波ba 字tự 。 或hoặc 云vân 波ba 底để 。 或hoặc 但đãn 云vân 三tam 昧muội 。 皆giai 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 耳nhĩ 。 然nhiên 三tam 字tự 皆giai 去khứ 聲thanh 讀đọc 之chi 。 此thử 云vân 正chánh 定định 。 或hoặc 云vân 正chánh 受thọ 。 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 。 翻phiên 為vi 等đẳng 至chí 。 等đẳng 謂vị 平bình 等đẳng 住trụ 持trì 。 雙song 離ly 沉trầm 掉trạo 也dã 。 至chí 謂vị 到đáo 勝thắng 定định 至chí 勝thắng 位vị 也dã 。 銷tiêu 幻huyễn 為vi 義nghĩa 。 禪thiền 那na 。 此thử 云vân 靜tĩnh 慮lự 。 即tức 定định 慧tuệ 雙song 融dung 。 而nhi 圓viên 覺giác 以dĩ 寂tịch 滅diệt 為vi 義nghĩa 。 此thử 等đẳng 諸chư 義nghĩa 。 多đa 皆giai 取thủ 於ư 修tu 定định 功công 夫phu 。 性tánh 定định 義nghĩa 少thiểu 。 尚thượng 可khả 通thông 於ư 諸chư 乘thừa 。 今kim 此thử 大đại 定định 。 義nghĩa 既ký 殊thù 常thường 。 故cố 應ưng 不bất 必tất 泥nê 此thử 常thường 途đồ 之chi 義nghĩa 也dã )# 欲dục 令linh 義nghĩa 學học 者giả 詳tường 佛Phật 答đáp 處xứ 。 以dĩ 定định 其kỳ 義nghĩa 。 則tắc 萬vạn 無vô 一nhất 失thất 也dã (# 良lương 以dĩ 佛Phật 智trí 鑑giám 機cơ 。 答đáp 處xứ 必tất 與dữ 問vấn 處xứ 相tương 應ứng 。 若nhược 不bất 相tương 應ứng 。 豈khởi 為vi 契khế 理lý 契khế 機cơ 之chi 教giáo 。 故cố 我ngã 懸huyền 示thị 中trung 。 明minh 會hội 解giải 問vấn 答đáp 不bất 相tương 應ứng 也dã )# 按án 佛Phật 答đáp 處xứ 。 仍nhưng 有hữu 總tổng 標tiêu 別biệt 答đáp 之chi 二nhị 。 總tổng 標tiêu 即tức 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương (# 文văn 云vân 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 乃nãi 至chí 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 故cố 知tri 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 即tức 此thử 三tam 名danh 之chi 總tổng 目mục 也dã )# 固cố 應ưng 即tức 取thủ 題đề 中trung 性tánh 定định 之chi 義nghĩa 以dĩ 釋thích 之chi 。 決quyết 定định 無vô 失thất 。 若nhược 按án 別biệt 答đáp 。 更cánh 須tu 有hữu 辯biện 。 詳tường 辯biện 之chi 文văn 。 已dĩ 現hiện 懸huyền 示thị 。 此thử 惟duy 略lược 牒điệp 有hữu 三tam 。 第đệ 一nhất 不bất 取thủ 天thiên 台thai 止Chỉ 觀Quán 會hội 釋thích 。 以dĩ 彼bỉ 雖tuy 依y 性tánh 諦đế 。 全toàn 取thủ 修tu 成thành 為vi 定định 故cố 。 此thử 則tắc 全toàn 取thủ 性tánh 定định 。 略lược 兼kiêm 修tu 成thành 為vi 義nghĩa 故cố 。 第đệ 二nhị 不bất 取thủ 三tam 名danh 齊tề 具cụ 為vi 圓viên 。 惟duy 依y 佛Phật 經Kinh 三tam 名danh 順thuận 序tự 。 而nhi 答đáp 以dĩ 圓viên 義nghĩa 。 別biệt 取thủ 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。 第đệ 三tam 不bất 盡tận 局cục 於ư 常thường 途đồ 譯dịch 釋thích 。 以dĩ 須tu 順thuận 佛Phật 下hạ 之chi 答đáp 文văn 。 局cục 則tắc 不bất 盡tận 相tương 應ứng 故cố 。 了liễu 此thử 三tam 義nghĩa 。 則tắc 知tri 下hạ 解giải 雖tuy 異dị 舊cựu 聞văn 。 不bất 成thành 過quá 咎cữu 也dã 。 今kim 夫phu 奢Xa 摩Ma 他Tha 者giả 。 按án 佛Phật 下hạ 答đáp 。 蓋cái 取thủ 本bổn 具cụ 不bất 動động 搖dao 不bất 生sanh 滅diệt 周chu 圓viên 之chi 心tâm 。 開khai 解giải 照chiếu 了liễu 為vi 義nghĩa 。 即tức 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 略lược 兼kiêm 了liễu 因nhân 。 為vi 奢Xa 摩Ma 他Tha 體thể 。 乃nãi 性tánh 具cụ 即tức 即tức 定định 之chi 慧tuệ 也dã (# 問vấn 既ký 取thủ 自tự 心tâm 。 便tiện 檢kiểm 功công 夫phu 。 何hà 又hựu 號hiệu 為vi 定định 慧tuệ 。 答đáp 圓viên 實thật 了liễu 義nghĩa 萬vạn 德đức 皆giai 具cụ 。 自tự 性tánh 海hải 中trung 不bất 取thủ 修tu 得đắc 。 故cố 佛Phật 亦diệc 呼hô 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 是thị 知tri 觀quán 照chiếu 之chi 名danh 雖tuy 同đồng 。 微vi 密mật 之chi 揀giản 自tự 別biệt 。 斯tư 蓋cái 取thủ 開khai 解giải 為vi 觀quán 照chiếu 。 不bất 取thủ 修tu 習tập 為vi 觀quán 照chiếu 也dã 。 定định 慧tuệ 類loại 此thử 可khả 知tri 。 三tam 摩ma 提đề 者giả 。 按án 佛Phật 下hạ 答đáp 。 蓋cái 即tức 躡niếp 前tiền 開khai 解giải 性tánh 定định 。 而nhi 契khế 入nhập 之chi 。 行hành 起khởi 解giải 絕tuyệt 。 寂tịch 定định 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 即tức 於ư 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 略lược 兼kiêm 緣duyên 因nhân 。 為vi 三Tam 摩Ma 提Đề 體thể 。 乃nãi 性tánh 具cụ 即tức 慧tuệ 之chi 定định 也dã (# 以dĩ 此thử 中trung 聞văn 性tánh 即tức 前tiền 文văn 開khai 解giải 見kiến 性tánh 。 亦diệc 即tức 前tiền 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 實thật 體thể 躡niếp 此thử 以dĩ 成thành 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 故cố 也dã )# 禪thiền 那na 者giả 。 按án 佛Phật 下hạ 答đáp 。 蓋cái 即tức 於ư 契khế 入nhập 之chi 後hậu 。 深thâm 位vị 之chi 中trung 。 雙song 躡niếp 前tiền 之chi 定định 慧tuệ 。 中trung 中trung 流lưu 入nhập 。 歷lịch 位vị 漸tiệm 證chứng 。 至chí 於ư 究cứu 竟cánh 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 即tức 於ư 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 略lược 兼kiêm 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 。 為vi 禪thiền 那na 體thể 。 乃nãi 性tánh 具cụ 雙song 融dung 之chi 定định 慧tuệ 也dã (# 須tu 從tùng 乾can/kiền/càn 慧tuệ 以dĩ 後hậu 。 方phương 屬thuộc 禪thiền 那na 。 以dĩ 第đệ 三tam 漸tiệm 次thứ 方phương 始thỉ 結kết 言ngôn 。 從tùng 是thị 漸tiệm 修tu 。 隨tùy 所sở 發phát 行hạnh 。 安an 立lập 聖thánh 位vị 。 而nhi 末mạt 敘tự 阿A 難Nan 頓đốn 悟ngộ 禪thiền 那na 。 修tu 進tiến 聖thánh 位vị 。 故cố 也dã 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 舊cựu 惟duy 據cứ 諸chư 圓viên 通thông 中trung 有hữu 最tối 初sơ 入nhập 道đạo 。 方phương 便tiện 之chi 語ngữ 。 而nhi 一nhất 往vãng 指chỉ 定định 耳nhĩ 門môn 。 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 古cổ 今kim 雖tuy 皆giai 遵tuân 信tín 不bất 疑nghi 。 今kim 更cánh 有hữu 說thuyết 智trí 者giả 裁tài 之chi 。 若nhược 果quả 此thử 處xứ 方phương 是thị 定định 之chi 最tối 初sơ 。 則tắc 如Như 來Lai 即tức 應ưng 於ư 此thử 處xứ 。 方phương 出xuất 楞lăng 嚴nghiêm 總tổng 名danh 。 方phương 說thuyết 奢xa 他tha 等đẳng 。 則tắc 前tiền 之chi 諸chư 文văn 。 但đãn 是thị 談đàm 理lý 。 皆giai 非phi 說thuyết 定định 。 今kim 既ký 從tùng 前tiền 一nhất 半bán 經kinh 文văn 皆giai 說thuyết 大đại 定định 。 何hà 至chí 中trung 間gian 。 方phương 為vi 最tối 初sơ 。 當đương 知tri 。 三tam 名danh 下hạ 開khai 解giải 處xứ 契khế 入nhập 處xứ 修tu 證chứng 處xứ 。 應ưng 皆giai 各các 有hữu 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 但đãn 前tiền 後hậu 隱ẩn 而nhi 中trung 間gian 獨độc 顯hiển 著trứ 耳nhĩ 。 然nhiên 更cánh 知tri 仍nhưng 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 。 謂vị 初sơ 方phương 便tiện 與dữ 最tối 初sơ 方phương 便tiện 也dã 。 如như 奢Xa 摩Ma 他Tha 中trung 。 以dĩ 悟ngộ 見kiến 是thị 心tâm 。 為vi 初sơ 方phương 便tiện (# 至chí 後hậu 圓viên 彰chương 三Tam 藏Tạng 。 方phương 為vi 極cực 顯hiển 。 故cố 此thử 顯hiển 見kiến 。 方phương 是thị 初sơ 方phương 便tiện 也dã )# 而nhi 以dĩ 了liễu 識thức 非phi 心tâm 。 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 以dĩ 若nhược 不bất 知tri 妄vọng 識thức 非phi 心tâm 。 終chung 不bất 能năng 認nhận 見kiến 為vi 心tâm 。 故cố 破phá 識thức 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 也dã 三Tam 摩Ma 提Đề 中trung 。 以dĩ 反phản 聞văn 自tự 性tánh 。 為vi 初sơ 方phương 便tiện (# 以dĩ 聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。 便tiện 出xuất 耳nhĩ 門môn 。 至chí 後hậu 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。 方phương 為vi 極cực 則tắc 。 故cố 此thử 但đãn 為vi 初sơ 心tâm )# 以dĩ 入nhập 道Đạo 場Tràng 。 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 此thử 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 持trì 四tứ 重trọng 戒giới 。 二nhị 入nhập 道Đạo 場Tràng 。 三tam 持trì 咒chú 。 而nhi 道Đạo 場Tràng 中trung 所sở 生sanh 定định 慧tuệ 依y 舊cựu 是thị 耳nhĩ 門môn 三tam 昧muội 故cố 。 此thử 持trì 戒giới 等đẳng 三tam 事sự 。 更cánh 為vi 圓viên 通thông 之chi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 也dã )# 禪thiền 那na 中trung 。 以dĩ 十thập 信tín 。 為vi 初sơ 方phương 便tiện (# 以dĩ 十thập 心tâm 方phương 成thành 初sơ 住trụ 且thả 佛Phật 言ngôn 。 以dĩ 真chân 方phương 便tiện 。 發phát 此thử 十thập 心tâm 。 故cố 知tri 乃nãi 是thị 後hậu 深thâm 位vị 之chi 初sơ 方phương 便tiện 耳nhĩ )# 以dĩ 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 以dĩ 須tu 二nhị 執chấp 乾can 枯khô 。 純thuần 是thị 智trí 慧tuệ 。 方phương 可khả 進tiến 發phát 十thập 心tâm 。 問vấn 何hà 不bất 取thủ 三tam 漸tiệm 次thứ 。 答đáp 前tiền 二nhị 漸tiệm 次thứ 。 依y 舊cựu 是thị 道Đạo 場Tràng 中trung 戒giới 。 第đệ 三tam 漸tiệm 次thứ 。 依y 舊cựu 是thị 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 佛Phật 但đãn 牒điệp 言ngôn 。 故cố 非phi 禪thiền 那na 中trung 事sự 也dã 。 廣quảng 在tại 懸huyền 示thị 中trung 辯biện 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 非phi 惟duy 備bị 達đạt 一nhất 切thiết 初sơ 機cơ 用dụng 心tâm 下hạ 手thủ 功công 夫phu 。 前tiền 所sở 謂vị 耳nhĩ 根căn 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 者giả 。 亦diệc 未vị 曾tằng 遺di 。 且thả 皆giai 備bị 在tại 經kinh 之chi 明minh 文văn 。 實thật 非phi 意ý 外ngoại 穿xuyên 鑿tạc 。 幸hạnh 兼kiêm 取thủ 之chi (# 三tam 名danh 係hệ 前tiền 經kinh 迷mê 悟ngộ 之chi 要yếu 。 舊cựu 解giải 全toàn 殊thù 不bất 得đắc 不bất 少thiểu 加gia 辨biện 別biệt 。 故cố 涉thiệp 文văn 長trường/trưởng 。 幸hạnh 勿vật 厭yếm 繁phồn )# 。

△# 二nhị 大đại 眾chúng 欣hân 聞văn 。

於ư 時thời 。

復phục 有hữu 恆Hằng 沙sa 菩Bồ 薩Tát 及cập 諸chư 十thập 方phương 。 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 等đẳng 。 俱câu 願nguyện 樂nhạo 聞văn 。 退thoái 坐tọa 默mặc 然nhiên 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。

此thử 定định 初sơ 門môn 破phá 識thức 指chỉ 根căn 。 固cố 即tức 權quyền 教giáo 菩Bồ 薩Tát 迷mê 境cảnh 及cập 其kỳ 深thâm 處xứ 。 雖tuy 等đẳng 覺giác 亦diệc 所sở 應ưng 聞văn 。 故cố 與dữ 二nhị 乘thừa 。 同đồng 樂nhạo 聞văn 也dã 。 等đẳng 者giả 所sở 以dĩ 等đẳng 人nhân 天thiên 雜tạp 趣thú 也dã 。 阿A 難Nan 哀ai 求cầu 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 委ủy 示thị 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 說thuyết 經Kinh 分phần/phân 三tam 。 一nhất 說thuyết 奢Xa 摩Ma 他Tha 令linh 悟ngộ 妙diệu 心tâm 本bổn 具cụ 圓viên 定định 。 此thử 科khoa 正chánh 答đáp 阿A 難Nan 第đệ 一nhất 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 之chi 請thỉnh 。 妙diệu 心tâm 。 即tức 近cận 具cụ 根căn 中trung 。 遠viễn 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 實thật 體thể 。 乃nãi 至chí 圓viên 具cụ 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 來lai 不bất 動động 。 周chu 圓viên 自tự 性tánh 定định 也dã 。 令linh 於ư 是thị 心tâm 開khai 悟ngộ 分phân 明minh 。 信tín 解giải 真chân 正chánh 。 即tức 是thị 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 經kinh 文văn 自tự 此thử 至chí 四tứ 卷quyển 半bán 。 引dẫn 諸chư 沉trầm 冥minh 。 出xuất 於ư 苦khổ 海hải 。 即tức 舊cựu 解giải 判phán 為vi 見kiến 道đạo 分phần/phân 者giả 也dã (# 問vấn 此thử 既ký 判phán 為vi 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 而nhi 修tu 證chứng 二nhị 分phần 。 莫mạc 非phi 即tức 三tam 摩ma 禪thiền 那na 耶da 。 曰viết 然nhiên 。 曰viết 古cổ 人nhân 立lập 見kiến 道đạo 。 而nhi 後hậu 修tu 道Đạo 。 修tu 道Đạo 而nhi 後hậu 證chứng 道đạo 。 似tự 深thâm 有hữu 理lý 。 何hà 必tất 改cải 取thủ 定định 之chi 三tam 名danh 判phán 之chi 有hữu 何hà 發phát 明minh 。 而nhi 為vi 是thị 悖bội 古cổ 違vi 今kim 之chi 判phán 耶da 。 答đáp 有hữu 四tứ 發phát 明minh 優ưu 於ư 舊cựu 判phán 。 故cố 特đặc 改cải 之chi 。 一nhất 者giả 顯hiển 經kinh 惟duy 定định 。 蓋cái 經kinh 始thỉ 終chung 。 惟duy 說thuyết 一nhất 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 今kim 以dĩ 三tam 名danh 。 判phán 盡tận 正chánh 宗tông 。 足túc 顯hiển 始thỉ 終chung 惟duy 是thị 一nhất 定định 。 舊cựu 判phán 泛phiếm 明minh 三tam 分phần/phân 定định 意ý 湮nhân 晦hối 。 豈khởi 不bất 令linh 人nhân 忘vong 其kỳ 為vi 說thuyết 定định 耶da 。 二nhị 者giả 遵tuân 經kinh 明minh 言ngôn 。 蓋cái 舊cựu 判phán 理lý 雖tuy 不bất 差sai 。 其kỳ 奈nại 但đãn 是thị 隨tùy 己kỷ 所sở 見kiến 取thủ 義nghĩa 別biệt 判phán 。 非phi 經kinh 文văn 現hiện 有hữu 明minh 言ngôn 。 今kim 經kinh 三tam 處xứ 顯hiển 然nhiên 各các 有hữu 。 單đơn 標tiêu 三tam 名danh 。 取thủ 之chi 分phần 科khoa 。 則tắc 是thị 遵tuân 佛Phật 明minh 言ngôn 。 判phán 佛Phật 文văn 義nghĩa 。 有hữu 何hà 差sai 忒thất 三tam 者giả 問vấn 答đáp 相tương 應ứng 。 蓋cái 阿A 難Nan 歷lịch 舉cử 三tam 名danh 。 而nhi 佛Phật 答đáp 須tu 要yếu 三tam 名danh 下hạ 落lạc 。 舊cựu 判phán 只chỉ 明minh 見kiến 修tu 證chứng 意ý 。 而nhi 於ư 三tam 名danh 。 竟cánh 不bất 結kết 歸quy 。 全toàn 無vô 下hạ 落lạc 。 今kim 判phán 按án 次thứ 以dĩ 答đáp 三tam 名danh 。 豈khởi 不bất 與dữ 問vấn 甚thậm 相tương 應ứng 耶da 。 四tứ 者giả 不bất 遺di 舊cựu 意ý 。 蓋cái 今kim 判phán 不bất 但đãn 只chỉ 分phần/phân 三tam 名danh 。 仍nhưng 帶đái 開khai 悟ngộ 契khế 入nhập 歷lịch 證chứng 之chi 語ngữ 。 何hà 曾tằng 遺di 於ư 見kiến 修tu 證chứng 之chi 舊cựu 意ý 耶da 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 初sơ 銷tiêu 倒đảo 想tưởng 。 說thuyết 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 初sơ 銷tiêu 倒đảo 想tưởng 者giả 。 取thủ 阿A 難Nan 謝tạ 佛Phật 之chi 語ngữ 也dã 。 蓋cái 倒đảo 想tưởng 不bất 銷tiêu 。 何hà 能năng 正chánh 見kiến 分phân 明minh 。 決quyết 擇trạch 真chân 妄vọng 如Như 來Lai 藏tạng 。 特đặc 用dụng 本bổn 文văn 名danh 言ngôn 。 亦diệc 即tức 自tự 心tâm 本bổn 體thể 。 便tiện 當đương 依y 此thử 分phần/phân 科khoa 。 更cánh 不bất 別biệt 立lập 諦đế 等đẳng 外ngoại 名danh 。 懸huyền 示thị 中trung 已dĩ 經kinh 詳tường 辯biện 。 然nhiên 大đại 科khoa 下hạ 。 既ký 以dĩ 具cụ 示thị 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 又hựu 含hàm 次thứ 第đệ 圓viên 彰chương 之chi 別biệt 。 今kim 於ư 次thứ 第đệ 中trung 。 即tức 應ưng 首thủ 示thị 。 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 此thử 空không 。 非phi 斷đoạn 無vô 。 非phi 滅diệt 色sắc 。 非phi 相tướng 外ngoại 等đẳng 空không 。 以dĩ 此thử 中trung 顯hiển 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 鈍độn 是thị 藏tạng 性tánh 真Chân 如Như 。 更cánh 無vô 纖tiêm 毫hào 外ngoại 法pháp 。 如như 金kim 獅sư 子tử 。 不bất 鎔dong 不bất 毀hủy 。 全toàn 相tương/tướng 皆giai 金kim 。 更cánh 無vô 雜tạp 質chất 。 所sở 謂vị 彌di 滿mãn 清thanh 淨tịnh 中trung 不bất 容dung 他tha 。 蓋cái 取thủ 即tức 相tương/tướng 皆giai 性tánh 純thuần 真chân 為vi 空không 。 乃nãi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 也dã 。 此thử 依y 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 會hội 妄vọng 歸quy 真chân 。 令linh 其kỳ 知tri 真chân 本bổn 有hữu 而nhi 已dĩ (# 問vấn 此thử 中trung 破phá 妄vọng 亦diệc 多đa 。 何hà 非phi 達đạt 妄vọng 本bổn 空không 。 答đáp 大đại 凡phàm 破phá 妄vọng 。 有hữu 畢tất 竟cánh 破phá 。 破phá 至chí 全toàn 無vô 。 畢tất 竟cánh 不bất 用dụng 也dã 。 此thử 如như 說thuyết 鍮thâu 石thạch 非phi 金kim 有hữu 。 不bất 畢tất 竟cánh 破phá 。 即tức 因nhân 顯hiển 破phá 也dã 。 本bổn 為vi 欲dục 顯hiển 其kỳ 真chân 。 奈nại 彼bỉ 有hữu 所sở 覆phú 障chướng 。 故cố 須tu 破phá 其kỳ 覆phú 障chướng 。 方phương 顯hiển 其kỳ 真chân 。 此thử 如như 說thuyết 鑛khoáng 中trung 有hữu 沙sa 。 意ý 欲dục 其kỳ 銷tiêu 出xuất 真chân 金kim 也dã 。 今kim 此thử 科khoa 中trung 。 畢tất 竟cánh 破phá 意ý 極cực 少thiểu 。 而nhi 不bất 畢tất 竟cánh 破phá 最tối 多đa 。 大đại 抵để 全toàn 為vi 顯hiển 示thị 一nhất 切thiết 。 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 本bổn 定định 。 是thị 其kỳ 正chánh 意ý 。 而nhi 破phá 妄vọng 非phi 其kỳ 正chánh 意ý 。 故cố 他tha 家gia 於ư 顯hiển 見kiến 中trung 。 廣quảng 立lập 破phá 斷đoạn 破phá 常thường 破phá 身thân 破phá 境cảnh 無vô 數số 頭đầu 緒tự 。 而nhi 正chánh 意ý 反phản 晦hối 矣hĩ 。 曰viết 經kinh 文văn 現hiện 破phá 。 爭tranh 不bất 發phát 揮huy 。 曰viết 非phi 禁cấm 發phát 揮huy 。 但đãn 勿vật 判phán 為vi 科khoa 目mục 以dĩ 掩yểm 其kỳ 正chánh 意ý 耳nhĩ )# 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 如Như 來Lai 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 。 此thử 中trung 於ư 識thức 全toàn 破phá 其kỳ 妄vọng 。 於ư 根căn 多đa 顯hiển 其kỳ 真chân 。 少thiểu 破phá 其kỳ 妄vọng 。 於ư 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 一nhất 一nhất 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 。 於ư 七thất 大đại 全toàn 顯hiển 其kỳ 真chân 。 蓋cái 惟duy 破phá 識thức 是thị 畢tất 竟cánh 破phá 。 餘dư 皆giai 不bất 畢tất 竟cánh 破phá 也dã 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 斥xích 破phá 所sở 執chấp 妄vọng 心tâm 。 以dĩ 開khai 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 阿A 難Nan 初sơ 雖tuy 率suất 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 哀ai 求cầu 妙diệu 定định 。 爭tranh 奈nại 實thật 行hạnh 聲Thanh 聞Văn 從tùng 慕mộ 佛Phật 乘thừa 。 別biệt 有hữu 妙diệu 定định 。 而nhi 實thật 不bất 知tri 妙diệu 定định 非phi 是thị 識thức 心tâm 所sở 修tu 。 兼kiêm 亦diệc 不bất 知tri 識thức 心tâm 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 真chân 心tâm 。 即tức 是thị 本bổn 具cụ 奢Xa 摩Ma 他Tha 體thể 。 豈khởi 惟duy 聲Thanh 聞Văn 不bất 知tri 。 一nhất 切thiết 凡phàm 外ngoại 權quyền 小tiểu 。 皆giai 如như 生sanh 育dục 。 不bất 能năng 達đạt 於ư 妙diệu 奢xa 摩ma 邊biên 際tế 者giả 。 皆giai 由do 但đãn 知tri 此thử 識thức 為vi 心tâm 。 而nhi 更cánh 不bất 知tri 別biệt 有hữu 心tâm 也dã 。 被bị 此thử 識thức 塞tắc 斷đoạn 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 故cố 。 佛Phật 欲dục 示thị 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 必tất 須tu 首thủ 破phá 此thử 心tâm 以dĩ 開khai 其kỳ 路lộ 也dã 。 蓋cái 令linh 其kỳ 先tiên 悟ngộ 此thử 識thức 非phi 心tâm 。 方phương 知tri 別biệt 尋tầm 真chân 性tánh 。 然nhiên 後hậu 指chỉ 以dĩ 真chân 心tâm 。 方phương 可khả 達đạt 於ư 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 之chi 邊biên 際tế 矣hĩ 。 故cố 此thử 破phá 識thức 。 乃nãi 奢Xa 摩Ma 他Tha 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 破phá 至chí 全toàn 無vô 。 修tu 習tập 時thời 畢tất 竟cánh 不bất 用dụng 也dã 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 取thủ 心tâm 判phán 決quyết 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 但đãn 取thủ 能năng 發phát 之chi 心tâm 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 我ngã 同đồng 氣khí 。 情tình 均quân 天thiên 倫luân 。 當đương 初sơ 發phát 心tâm 。 於ư 我ngã 法Pháp 中trung 。 見kiến 何hà 勝thắng 相tướng 。 頓đốn 捨xả 世thế 間gian 。 深thâm 重trọng 恩ân 愛ái 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 勝thắng 妙diệu 殊thù 絕tuyệt 。 形hình 體thể 暎ánh 徹triệt 。 猶do 如như 琉lưu 璃ly 。 常thường 自tự 思tư 惟duy 。 此thử 相tướng 非phi 是thị 。 欲dục 愛ái 所sở 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 欲dục 氣khí 麤thô 濁trược 。 腥tinh 臊tao 交giao 遘cấu 。 膿nùng 血huyết 雜tạp 亂loạn 。 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 勝thắng 淨tịnh 妙diệu 明minh 。 紫tử 金kim 光quang 聚tụ 。 是thị 以dĩ 渴khát 仰ngưỡng 。 從tùng 佛Phật 剃thế 落lạc 。

深thâm 重trọng 恩ân 愛ái 。 約ước 捨xả 雖tuy 全toàn 該cai 於ư 。 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 約ước 下hạ 文văn 自tự 釋thích 。 則tắc 男nam 女nữ 欲dục 愛ái 為vi 重trọng/trùng 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 始thỉ 於ư 頂đảnh 肉nhục 髻kế 。 終chung 於ư 足túc 平bình 滿mãn 。 勝thắng 者giả 。 諸chư 天thiên 輪Luân 王Vương 所sở 不bất 能năng 及cập 。 妙diệu 者giả 。 端đoan 嚴nghiêm 美mỹ 麗lệ 燦# 若nhược 芬phân 華hoa 。 殊thù 絕tuyệt 者giả 。 無vô 比tỉ 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 暎ánh 徹triệt 者giả 。 金kim 色sắc 而nhi 明minh 透thấu 也dã 。 淨tịnh 者giả 。 離ly 諸chư 染nhiễm 穢uế 。 明minh 者giả 一nhất 一nhất 分phân 明minh 。 紫tử 金kim 光quang 聚tụ 者giả 。 佛Phật 身thân 光quang 明minh 無vô 量lượng 。 含hàm 之chi 則tắc 融dung 於ư 一nhất 體thể 。 放phóng 之chi 則tắc 無vô 數số 妙diệu 色sắc 。 無vô 邊biên 利lợi 益ích 。 備bị 在tại 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 海hải 經kinh 。 此thử 中trung 思tư 惟duy 二nhị 字tự 。 即tức 是thị 能năng 發phát 之chi 心tâm 。 乃nãi 意ý 識thức 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 下hạ 所sở 破phá 者giả 。 破phá 此thử 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 如Như 來Lai 索sách 問vấn 此thử 心tâm 。 非phi 是thị 責trách 其kỳ 發phát 心tâm 之chi 非phi 。 彼bỉ 緣duyên 佛Phật 相tương/tướng 而nhi 發phát 心tâm 。 按án 法pháp 華hoa 。 仍nhưng 是thị 成thành 佛Phật 緣duyên 種chủng 。 何hà 過quá 之chi 有hữu 。 但đãn 認nhận 此thử 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 為vì 己kỷ 心tâm 相tương/tướng 。 而nhi 不bất 復phục 知tri 別biệt 有hữu 真chân 心tâm 。 乃nãi 大đại 差sai 誤ngộ 。 故cố 須tu 徵trưng 起khởi 詳tường 破phá 也dã 。 問vấn 識thức 心tâm 分phân 別biệt 。 其kỳ 用dụng 最tối 多đa 。 而nhi 獨độc 取thủ 緣duyên 佛Phật 發phát 心tâm 者giả 以dĩ 破phá 之chi 。 何hà 也dã 。 答đáp 分phân 別biệt 既ký 非phi 真chân 心tâm 。 則tắc 破phá 須tu 破phá 盡tận 。 若nhược 破phá 穢uế 惡ác 。 則tắc 淨tịnh 善thiện 仍nhưng 留lưu 今kim 於ư 淨tịnh 善thiện 之chi 最tối 勝thắng 者giả 。 尚thượng 破phá 斥xích 之chi 。 餘dư 不bất 待đãi 言ngôn 而nhi 自tự 盡tận 矣hĩ 。 此thử 破phá 識thức 必tất 從tùng 發phát 心tâm 者giả 之chi 本bổn 意ý 也dã 。 又hựu 復phục 應ưng 知tri 。 懸huyền 示thị 中trung 說thuyết 。 此thử 識thức 尚thượng 有hữu 五ngũ 種chủng 勝thắng 用dụng 。 佛Phật 皆giai 破phá 盡tận 。 此thử 方phương 破phá 其kỳ 第đệ 一nhất 緣duyên 佛Phật 相tướng 好hảo 心tâm 也dã 。

△# 二nhị 普phổ 判phán 眾chúng 生sanh 誤ngộ 認nhận 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 哉tai 阿A 難Nan 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 皆giai 由do 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 此thử 想tưởng 不bất 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。

凡phàm 佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 。 有hữu 三tam 意ý 不bất 定định 。 一nhất 者giả 讚tán 美mỹ 意ý 。 讚tán 其kỳ 言ngôn 之chi 善thiện 也dã 。 二nhị 者giả 喜hỷ 幸hạnh 意ý 。 喜hỷ 得đắc 其kỳ 本bổn 意ý 而nhi 可khả 以dĩ 施thí 教giáo 也dã 。 三tam 者giả 安an 慰úy 意ý 。 將tương 次thứ 破phá 斥xích 。 先tiên 以dĩ 愛ái 語ngữ 安an 慰úy 也dã 。 此thử 取thủ 後hậu 二nhị 意ý 耳nhĩ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 詳tường 下hạ 二nhị 根căn 本bổn 中trung 。 則tắc 凡phàm 外ngoại 權quyền 小tiểu 。 皆giai 兼kiêm 有hữu 之chi 。 常thường 住trụ 則tắc 非phi 生sanh 滅diệt 。 真chân 心tâm 則tắc 非phi 妄vọng 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 者giả 。 本bổn 自tự 無vô 染nhiễm 。 明minh 體thể 者giả 。 本bổn 自tự 不bất 昏hôn 。 即tức 後hậu 文văn 根căn 中trung 指chỉ 出xuất 漸tiệm 次thứ 開khai 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 此thử 其kỳ 所sở 迷mê 之chi 真chân 也dã 。 故cố 曰viết 不bất 知tri 。 妄vọng 想tưởng 者giả 。 識thức 心tâm 分phân 別biệt 。 即tức 上thượng 文văn 所sở 取thủ 思tư 惟duy 。 下hạ 文văn 所sở 破phá 緣duyên 塵trần 。 此thử 其kỳ 所sở 執chấp 之chi 妄vọng 也dã 。 故cố 曰viết 用dụng 諸chư 。 諸chư 字tự 助trợ 語ngữ 詞từ 。 猶do 於ư 也dã 。 莫mạc 作tác 多đa 種chủng 會hội 之chi 。 末mạt 二nhị 句cú 。 言ngôn 其kỳ 本bổn 非phi 真chân 心tâm 錯thác 認nhận 為vi 真chân 。 遭tao 其kỳ 賺# 誤ngộ 。 遂toại 致trí 迷mê 淪luân 漩tuyền 復phục 浩hạo 劫kiếp 莫mạc 出xuất 也dã 。 按án 圓viên 覺giác 。 權quyền 小tiểu 亦diệc 同đồng 輪luân 轉chuyển 。 以dĩ 其kỳ 未vị 出xuất 變biến 易dị 故cố 也dã 。

△# 二nhị 正chánh 與dữ 斥xích 破phá 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 如Như 來Lai 備bị 破phá 三tam 迷mê 。 然nhiên 此thử 妄vọng 想tưởng 有hữu 三tam 種chủng 非phi 真chân 。 而nhi 眾chúng 生sanh 因nhân 之chi 。 以dĩ 成thành 三tam 重trọng/trùng 迷mê 執chấp 。 一nhất 者giả 本bổn 非phi 是thị 心tâm 而nhi 似tự 是thị 心tâm 。 故cố 眾chúng 生sanh 迷mê 執chấp 。 以dĩ 為vi 是thị 心tâm 。 二nhị 者giả 本bổn 非phi 有hữu 體thể 而nhi 似tự 有hữu 體thể 。 故cố 眾chúng 生sanh 迷mê 執chấp 。 以dĩ 為vi 有hữu 體thể 。 三tam 者giả 本bổn 非phi 有hữu 處xứ 而nhi 似tự 有hữu 處xứ 。 故cố 眾chúng 生sanh 迷mê 執chấp 以dĩ 為vi 有hữu 處xứ 。 今kim 不bất 直trực 破phá 前tiền 二nhị 非phi 心tâm 無vô 體thể 。 但đãn 且thả 奪đoạt 其kỳ 後hậu 一nhất 所sở 執chấp 心tâm 處xứ 。 令linh 其kỳ 一nhất 一nhất 審thẩm 察sát 。 顯hiển 其kỳ 了liễu 無vô 住trú 處xứ 。 欲dục 彼bỉ 自tự 覺giác 。 其kỳ 妄vọng 必tất 待đãi 七thất 處xứ 情tình 盡tận 終chung 不bất 自tự 悟ngộ 。 然nhiên 後hậu 訶ha 其kỳ 非phi 心tâm 。 明minh 其kỳ 無vô 體thể 也dã 。 就tựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 密mật 示thị 妄vọng 識thức 無vô 處xứ 。 此thử 中trung 佛Phật 徵trưng 心tâm 處xứ 。 非phi 謂vị 此thử 識thức 果quả 有hữu 一nhất 定định 處xứ 所sở 。 阿A 難Nan 不bất 知tri 。 而nhi 佛Phật 獨độc 知tri 之chi 也dã 。 正chánh 以dĩ 此thử 識thức 。 本bổn 無vô 處xứ 所sở 。 眾chúng 生sanh 述thuật 為vi 有hữu 處xứ 。 故cố 托thác 阿A 難Nan 。 隨tùy 執chấp 隨tùy 破phá 。 節tiết 節tiết 欲dục 其kỳ 悟ngộ 此thử 識thức 。 本bổn 無vô 處xứ 所sở 。 而nhi 令linh 其kỳ 疑nghi 此thử 識thức 妄vọng 。 乃nãi 其kỳ 密mật 意ý 也dã 。 阿A 難Nan 示thị 同đồng 眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 不bất 悟ngộ 此thử 識thức 無vô 處xứ 。 而nhi 直trực 待đãi 七thất 番phiên 情tình 盡tận 。 猶do 恨hận 己kỷ 之chi 不bất 知tri 。 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 而nhi 求cầu 佛Phật 說thuyết 處xứ 。 師sư 資tư 同đồng 一nhất 密mật 機cơ 。 理lý 應ưng 然nhiên 也dã 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 按án 定định 徵trưng 處xứ 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 按án 定định 又hựu 二nhị 。 一nhất 問vấn 定định 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 教giáo 以dĩ 直trực 心tâm 應ưng 徵trưng 。

汝nhữ 今kim 欲dục 研nghiên 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 真chân 發phát 明minh 性tánh 。 應ưng 當đương 直trực 心tâm 。 酬thù 我ngã 所sở 問vấn 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 同đồng 一nhất 道Đạo 故cố 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 皆giai 以dĩ 直trực 心tâm 。 心tâm 言ngôn 直trực 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 終chung 始thỉ 地địa 位vị 中trung 間gian 。 永vĩnh 無vô 諸chư 委ủy 曲khúc 相tướng 。

研nghiên 細tế 究cứu 也dã 。 真chân 發phát 明minh 性tánh 。 謂vị 真chân 妄vọng 分phân 明minh 也dã 。 又hựu 即tức 了liễu 因nhân 性tánh 耳nhĩ 。 直trực 心tâm 者giả 。 正chánh 蒙mông 徵trưng 難nạn/nan 之chi 時thời 心tâm 中trung 原nguyên 作tác 何hà 解giải 。 即tức 照chiếu 實thật 說thuyết 出xuất 不bất 隱ẩn 諱húy 展triển 轉chuyển 心tâm 言ngôn 不bất 一nhất 也dã 。 地địa 位vị 果quả 位vị 也dã 。 通thông 始thỉ 終chung 中trung 間gian 所sở 歷lịch 位vị 次thứ 。 委ủy 曲khúc 者giả 。 紆hu 迴hồi 留lưu 難nạn 也dã 。 心tâm 言ngôn 皆giai 直trực 。 即tức 是thị 直trực 因nhân 。 三tam 時thời 地địa 位vị 不bất 委ủy 曲khúc 即tức 是thị 直trực 果quả 。 如như 形hình 影ảnh 不bất 差sai 異dị 也dã 。

△# 二nhị 雙song 徵trưng 能năng 見kiến 能năng 愛ái 。

阿A 難Nan 。 我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 當đương 汝nhữ 發phát 心tâm 。 緣duyên 於ư 如Như 來Lai 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 將tương 何hà 所sở 見kiến 。 誰thùy 為vi 愛ái 樂nhạo 。

雙song 徵trưng 本bổn 意ý 。 下hạ 科khoa 總tổng 明minh 。

△# 二nhị 答đáp 定định 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 愛ái 樂nhạo 。 用dụng 我ngã 心tâm 目mục 。 由do 目mục 觀quan 見kiến 。 如Như 來Lai 勝thắng 相tướng 。 心tâm 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 故cố 我ngã 發phát 心tâm 。 願nguyện 捨xả 生sanh 死tử 。

△# 二nhị 徵trưng 處xứ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 真chân 所sở 愛ái 樂nhạo 。 因nhân 於ư 心tâm 目mục 。 若nhược 不bất 識thức 知tri 。 心tâm 目mục 所sở 在tại 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 降hàng 伏phục 塵trần 勞lao 。 譬thí 如như 國quốc 王vương 。 為vị 賊tặc 所sở 侵xâm 。 發phát 兵binh 討thảo 除trừ 。 是thị 兵binh 要yếu 當đương 。 知tri 賊tặc 所sở 在tại 。 使sử 汝nhữ 流lưu 轉chuyển 。 心tâm 目mục 為vi 咎cữu 。 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 惟duy 心tâm 與dữ 目mục 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。

塵trần 勞lao 者giả 。 染nhiễm 污ô 擾nhiễu 亂loạn 之chi 意ý 。 體thể 即tức 根căn 隨tùy 煩phiền 惱não 。 極cực 至chí 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 賊tặc 雖tuy 心tâm 目mục 雙song 舉cử 。 而nhi 意ý 惟duy 破phá 心tâm 。 非phi 欲dục 心tâm 目mục 竝tịnh 破phá 也dã (# 緣duyên 此thử 雙song 徵trưng 。 微vi 意ý 難nan 知tri 。 以dĩ 致trí 諸chư 家gia 誤ngộ 謂vị 破phá 心tâm 之chi 後hậu 。 次thứ 當đương 破phá 目mục 。 遂toại 將tương 顯hiển 見kiến 之chi 旨chỉ 。 盡tận 成thành 破phá 見kiến 之chi 宗tông 。 千thiên 載tái 迷mê 根căn 。 實thật 基cơ 於ư 是thị 。 懸huyền 示thị 辯biện 之chi 未vị 盡tận 。 今kim 當đương 更cánh 與dữ 拔bạt 之chi 。 其kỳ 意ý 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 密mật 顯hiển 。 凡phàm 迷mê 取thủ 捨xả 顛điên 倒đảo 故cố 蓋cái 根căn 識thức 不bất 離ly 。 而nhi 眼nhãn 中trung 見kiến 性tánh 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 真chân 本bổn 。 亦diệc 即tức 奢Xa 摩Ma 他Tha 體thể 。 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 不bất 知tri 。 但đãn 惟duy 認nhận 識thức 為vi 心tâm 。 隨tùy 識thức 輪luân 轉chuyển 。 甚thậm 可khả 哀ai 憐lân 。 故cố 佛Phật 雙song 舉cử 。 以dĩ 觀quán 阿A 難Nan 取thủ 何hà 為vi 心tâm 。 阿A 難Nan 果quả 但đãn 以dĩ 見kiến 為vi 眼nhãn 。 而nhi 終chung 取thủ 愛ái 樂nhạo 為vi 心tâm 。 於ư 是thị 極cực 破phá 非phi 心tâm 之chi 後hậu 。 所sở 指chỉ 妙diệu 明minh 之chi 心tâm 。 依y 舊cựu 即tức 此thử 能năng 見kiến 之chi 性tánh 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 有hữu 他tha 哉tai 。 二nhị 者giả 媒môi 賊tặc 相tương 依y 。 責trách 須tu 連liên 帶đái 故cố 。 蓋cái 阿A 難Nan 既ký 惟duy 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 佛Phật 欲dục 破phá 賊tặc 。 指chỉ 迷mê 其kỳ 奈nại 。 眼nhãn 實thật 賊tặc 媒môi 。 引dẫn 識thức 奔bôn 色sắc 。 故cố 佛Phật 責trách 識thức 流lưu 轉chuyển 語ngữ 。 須tu 連liên 帶đái 於ư 眼nhãn 。 而nhi 言ngôn 心tâm 目mục 為vi 咎cữu 也dã 。 三tam 者giả 例lệ 眼nhãn 顯hiển 然nhiên 易dị 徵trưng 處xứ 故cố 。 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 。 迷mê 識thức 為vi 心tâm 。 決quyết 定định 惑hoặc 為vi 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 恐khủng 阿A 難Nan 迯# 遁độn 不bất 肯khẳng 直trực 言ngôn 故cố 借tá 眼nhãn 之chi 顯hiển 然nhiên 在tại 面diện 。 取thủ 例lệ 而nhi 徵trưng 心tâm 在tại 何hà 處xứ 也dã 。 是thị 雖tuy 三tam 意ý 皆giai 徵trưng 心tâm 帶đái 目mục 之chi 由do 而nhi 最tối 初sơ 之chi 意ý 甚thậm 深thâm 人nhân 所sở 難nan 見kiến 故cố 舊cựu 註chú 不bất 悟ngộ 此thử 意ý 反phản 因nhân 之chi 以dĩ 成thành 破phá 見kiến 之chi 迷mê 。 甚thậm 可khả 惜tích 哉tai )# 按án 定định 徵trưng 處xứ 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 隨tùy 執chấp 隨tùy 破phá 。 古cổ 謂vị 七thất 處xứ 徵trưng 心tâm 。 亦diệc 是thị 汙ô 漫mạn 之chi 言ngôn 。 徵trưng 者giả 逼bức 索sách 。 令linh 其kỳ 說thuyết 處xứ 之chi 意ý 。 如như 上thượng 科khoa 云vân 。 惟duy 心tâm 與dữ 目mục 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。 是thị 也dã 。 詳tường 下hạ 更cánh 無vô 如như 是thị 徵trưng 辭từ 。 何hà 立lập 七thất 徵trưng 。 向hướng 下hạ 七thất 番phiên 。 但đãn 是thị 隨tùy 執chấp 隨tùy 破phá 。 若nhược 云vân 七thất 番phiên 破phá 處xứ 。 則tắc 不bất 謬mậu 矣hĩ 就tựu 分phân 為vi 七thất 。 一nhất 破phá 在tại 內nội 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 引dẫn 十thập 生sanh 同đồng 計kế 在tại 內nội 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 十thập 種chủng 異dị 生sanh 。 同đồng 將tương 識thức 心tâm 。 居cư 在tại 身thân 內nội 。 縱túng 觀quan 如Như 來Lai 。 青thanh 蓮liên 華hoa 眼nhãn 。 亦diệc 在tại 佛Phật 面diện 。 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 。 秪# 在tại 我ngã 面diện 。 如như 是thị 識thức 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 內nội 。

十thập 種chủng 異dị 生sanh 者giả 。 十thập 二nhị 生sanh 中trung 。 除trừ 無vô 色sắc 。 以dĩ 其kỳ 空không 散tán 無vô 身thân 相tướng 也dã 。 除trừ 無vô 想tưởng 。 以dĩ 其kỳ 土thổ 木mộc 無vô 心tâm 相tương/tướng 也dã 。 其kỳ 餘dư 十thập 生sanh 俱câu 有hữu 心tâm 在tại 身thân 中trung 之chi 計kế 。 青thanh 蓮liên 華hoa 眼nhãn 。 西tây 域vực 此thử 蓮liên 之chi [卄/辦]# 極cực 為vi 纖tiêm 長trường 。 佛Phật 眼nhãn 似tự 之chi 。 浮phù 根căn 肉nhục 眼nhãn 。 檢kiểm 異dị 勝thắng 義nghĩa 。 四tứ 塵trần 者giả 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 也dã 。 秪# 與dữ 只chỉ 同đồng 。 末mạt 二nhị 句cú 。 結kết 答đáp 定định 處xứ 。 乃nãi 是thị 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 凡phàm 未vị 能năng 深thâm 達đạt 我ngã 空không 之chi 理lý 者giả 。 任nhậm 運vận 皆giai 作tác 此thử 計kế 。 只chỉ 此thử 一nhất 計kế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 以dĩ 囚tù 繫hệ 胎thai 獄ngục 桎trất 梏cốc 肉nhục 身thân 。 乃nãi 至chí 三tam 塗đồ 苦khổ 形hình 自tự 執chấp 妄vọng 認nhận 。 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 。 展triển 轉chuyển 不bất 能năng 自tự 脫thoát 者giả 。 皆giai 由do 此thử 計kế 以dĩ 為vi 障chướng 之chi 深thâm 根căn 也dã 。 世thế 間gian 邪tà 師sư 。 開khai 示thị 於ư 人nhân 。 猶do 言ngôn 身thân 為vi 房phòng 舍xá 。 心tâm 是thị 主chủ 人nhân 。 甚thậm 可khả 痛thống 哉tai 。 然nhiên 此thử 在tại 內nội 。 乃nãi 是thị 本bổn 計kế 。 觀quán 後hậu 經Kinh 云vân 。 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 相tướng 。 以dĩ 為vi 心tâm 性tánh 。 一nhất 迷mê 為vi 心tâm 。 決quyết 定định 惑hoặc 為vi 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 是thị 也dã 。 其kỳ 餘dư 六lục 處xứ 。 但đãn 是thị 因nhân 佛Phật 一nhất 時thời 破phá 奪đoạt 逼bức 成thành 轉chuyển 計kế 。 於ư 中trung 亦diệc 有hữu 。 同đồng 外ngoại 異dị 計kế 者giả 。 故cố 須tu 盡tận 之chi 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 不bất 見kiến 身thân 中trung 為vi 破phá 。 又hựu 三tam 。 一nhất 喻dụ 定định 次thứ 第đệ 定định 境cảnh 定định 見kiến 也dã 。 又hựu 三tam 。 一nhất 定định 境cảnh 內nội 外ngoại 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 今kim 現hiện 坐tọa 。 如Như 來Lai 講giảng 堂đường 。 觀quan 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 大đại 重Trùng 閣Các 。 清thanh 淨tịnh 講giảng 堂đường 。 在tại 給Cấp 孤Cô 園Viên 。 今kim 祗chi 陀đà 林lâm 。 實thật 在tại 堂đường 外ngoại 。

給cấp 孤cô 者giả 。 即tức 施thí 園viên 建kiến 舍xá 檀đàn 越việt 之chi 名danh 也dã 。 本bổn 名danh 須Tu 達Đạt 多Đa 。 以dĩ 此thử 長trưởng 者giả 常thường 周chu 給Cấp 孤Cô 獨Độc 貧bần 病bệnh 成thành 。 別biệt 立lập 此thử 善thiện 名danh 。

△# 二nhị 定định 見kiến 次thứ 第đệ 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 堂đường 中trung 。 先tiên 何hà 所sở 見kiến 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 在tại 堂đường 中trung 。 先tiên 見kiến 如Như 來Lai 。 次thứ 觀quan 大đại 眾chúng 。 如như 是thị 外ngoại 望vọng 。 方phương 矚chú 林lâm 園viên 。

△# 三tam 遠viễn 見kiến 之chi 由do 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 矚chú 林lâm 園viên 。 因nhân 何hà 有hữu 見kiến 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 大đại 講giảng 堂đường 。 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 。 故cố 我ngã 在tại 堂đường 。 得đắc 遠viễn 瞻chiêm 見kiến 。

此thử 科khoa 重trọng/trùng 訂# 。 要yếu 顯hiển 後hậu 不bất 知tri 內nội 而nhi 見kiến 外ngoại 之chi 謬mậu 。 以dĩ 身thân 不bất 如như 堂đường 之chi 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 也dã 。

△# 二nhị 出xuất 定định 總tổng 名danh 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 舒thư 金kim 色sắc 臂tý 。 摩ma 阿A 難Nan 頂đảnh 。 告cáo 示thị 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王Vương 具Cụ 足Túc 萬Vạn 行Hạnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 阿A 難Nan 頂đảnh 禮lễ 。 伏phục 受thọ 慈từ 旨chỉ 。

摩ma 頂đảnh 者giả 。 慈từ 愍mẫn 攝nhiếp 受thọ 。 將tương 以dĩ 大đại 法pháp 饒nhiêu 益ích 之chi 也dã 。 三tam 摩ma 提đề 者giả 。 此thử 云vân 等đẳng 持trì 。 既ký 是thị 諸chư 定định 共cộng 名danh 。 復phục 是thị 全toàn 定định 總tổng 號hiệu 。 不bất 比tỉ 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 三tam 名danh 中trung 三Tam 摩Ma 提Đề 。 彼bỉ 總tổng 中trung 之chi 別biệt 。 例lệ 如như 色sắc 法pháp 十thập 一nhất 之chi 色sắc 。 不bất 同đồng 六lục 塵trần 之chi 色sắc 也dã 。 大đại 佛Phật 頂đảnh 等đẳng 。 方phương 是thị 此thử 定định 不bất 共cộng 之chi 號hiệu 。 一nhất 經kinh 所sở 說thuyết 。 全toàn 為vi 此thử 定định 。 隨tùy 便tiện 寄ký 居cư 於ư 此thử 耳nhĩ 。 佛Phật 頂đảnh 楞lăng 嚴nghiêm 義nghĩa 現hiện 題đề 中trung 。 王vương 者giả 。 諸chư 三tam 昧muội 中trung 。 最tối 為vi 尊tôn 上thượng 。 又hựu 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 皆giai 具cụ 其kỳ 中trung 。 具cụ 足túc 萬vạn 行hạnh 者giả 。 不bất 但đãn 只chỉ 具cụ 諸chư 定định 。 而nhi 萬vạn 行hạnh 無vô 有hữu 不bất 具cụ 。 蓋cái 一nhất 真chân 湛trạm 寂tịch 。 不bất 妨phương 萬vạn 行hạnh 繁phồn 興hưng 。 所sở 謂vị 念niệm 念niệm 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 是thị 也dã 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 者giả 。 見kiến 其kỳ 為vi 諸chư 聖thánh 共cộng 由do 脫thoát 離ly 生sanh 死tử 之chi 要yếu 也dã 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 者giả 。 表biểu 其kỳ 為vi 直trực 趨xu 極cực 果quả 之chi 達đạt 道đạo 。 蓋cái 佛Phật 之chi 極cực 果quả 。 號hiệu 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 約ước 性tánh 具cụ 本bổn 有hữu 萬vạn 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 此thử 海hải 須tu 由do 大đại 定định 方phương 能năng 趨xu 入nhập 。 故cố 為vi 彼bỉ 路lộ (# 問vấn 前tiền 言ngôn 此thử 中trung 純thuần 談đàm 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 無vô 二nhị 名danh 之chi 雜tạp 。 今kim 何hà 此thử 處xứ 標tiêu 三Tam 摩Ma 提Đề 答đáp 已dĩ 申thân 總tổng 名danh 。 揀giản 於ư 別biệt 目mục 何hà 得đắc 。 又hựu 難nạn/nan 曰viết 何hà 名danh 寄ký 居cư 。 答đáp 義nghĩa 既ký 該cai 於ư 全toàn 經kinh 。 理lý 合hợp 在tại 於ư 阿A 難Nan 哀ai 求cầu 之chi 下hạ 。 如Như 來Lai 委ủy 說thuyết 之chi 初sơ 。 安an 之chi 則tắc 首thủ 冠quan 三tam 名danh 之chi 外ngoại 。 方phương 是thị 總tổng 目mục 正chánh 居cư 之chi 地địa 。 今kim 佛Phật 隨tùy 便tiện 。 此thử 處xứ 標tiêu 許hứa 。 乃nãi 偏thiên 安an 奢xa 摩ma 破phá 妄vọng 科khoa 中trung 。 故cố 言ngôn 寄ký 居cư 也dã )# 。

△# 三tam 正chánh 與dữ 決quyết 破phá 三tam 。 一nhất 按án 定định 所sở 答đáp 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 身thân 在tại 講giảng 堂đường 。 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 。 遠viễn 矚chú 林lâm 園viên 。

△# 二nhị 反phản 難nạn/nan 失thất 次thứ 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 如Như 來Lai 即tức 喻dụ 反phản 難nạn/nan 。

亦diệc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 在tại 此thử 堂đường 中trung 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 見kiến 堂đường 外ngoại 者giả 。

此thử 難nạn/nan 。 明minh 以dĩ 違vi 前tiền 安an 見kiến 次thứ 第đệ 科khoa 中trung 所sở 說thuyết 。 而nhi 暗ám 以dĩ 順thuận 彼bỉ 所sở 計kế 身thân 中trung 心tâm 相tương/tướng 令linh 彼bỉ 易dị 知tri 其kỳ 謬mậu 也dã 。

△# 二nhị 阿A 難Nan 於ư 喻dụ 知tri 謬mậu 。

阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 能năng 見kiến 林lâm 泉tuyền 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

△# 三tam 就tựu 謬mậu 難nạn/nan 破phá 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 先tiên 與dữ 合hợp 定định 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。

合hợp 定định 者giả 。 合hợp 前tiền 即tức 喻dụ 反phản 難nạn/nan 科khoa 也dã 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 言ngôn 汝nhữ 所sở 計kế 身thân 中trung 之chi 心tâm 亦diệc 如như 此thử 。 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 而nhi 反phản 能năng 見kiến 外ngoại 者giả 。 無vô 以dĩ 異dị 也dã 。 一nhất 句cú 合hợp 定định 。 向hướng 下hạ 詳tường 以dĩ 發phát 明minh 矣hĩ 。

△# 二nhị 詳tường 申thân 其kỳ 謬mậu 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 在tại 內nội 不bất 見kiến 謬mậu 。 又hựu 曲khúc 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 難nạn/nan 當đương 見kiến 。

汝nhữ 之chi 心tâm 靈linh 。 一nhất 切thiết 明minh 了liễu 。 若nhược 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 所sở 明minh 了liễu 心tâm 。 實thật 在tại 身thân 內nội 。

爾nhĩ 時thời 先tiên 合hợp 。 了liễu 知tri 內nội 身thân 。 頗phả 有hữu 眾chúng 生sanh 。 先tiên 見kiến 身thân 。 中trung 後hậu 觀quan 外ngoại 物vật 。

一nhất 切thiết 明minh 了liễu 者giả 。 言ngôn 凡phàm 心tâm 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 必tất 能năng 明minh 了liễu 不bất 昧muội 也dã 。 了liễu 知tri 內nội 身thân 者giả 。 言ngôn 當đương 先tiên 見kiến 臟tạng 腑phủ 也dã 。 頗phả 字tự 詳tường 經kinh 。 乃nãi 是thị 多đa 意ý 。 言ngôn 依y 汝nhữ 所sở 計kế 心tâm 在tại 身thân 中trung 。 即tức 當đương 世thế 間gian 多đa 有hữu 眾chúng 生sanh 。 先tiên 見kiến 臟tạng 腑phủ 。 後hậu 觀quan 外ngoại 物vật 。 今kim 何hà 無vô 有hữu 。 此thử 等đẳng 一nhất 人nhân 。 惟duy 就tựu 凡phàm 夫phu 。 任nhậm 運vận 而nhi 論luận 。 不bất 取thủ 聖thánh 人nhân 及cập 禪thiền 定định 所sở 見kiến 。 縱túng/tung 此thử 二nhị 種chủng 更cánh 別biệt 有hữu 理lý 。 亦diệc 非phi 心tâm 在tại 身thân 中trung 。 且thả 心tâm 在tại 之chi 處xứ 。 即tức 當đương 明minh 了liễu 。 同đồng 彼bỉ 見kiến 外ngoại 。 仍nhưng 當đương 更cánh 真chân 。 何hà 待đãi 於ư 聖thánh 人nhân 及cập 禪thiền 定định 而nhi 後hậu 見kiến 乎hồ 。

△# 二nhị 以dĩ 淺thiển 況huống 深thâm 。

縱túng 不bất 能năng 見kiến 。 心tâm 肝can 脾tì 胃vị 。 爪trảo 生sanh 髮phát 長trường 。 筋cân 轉chuyển 脉mạch 搖dao 。 誠thành 合hợp 明minh 了liễu 。 如như 何hà 不bất 知tri 。

心tâm 肝can 脾tì 胃vị 深thâm 處xứ 也dã 。 容dung 許hứa 不bất 見kiến 。 爪trảo 等đẳng 最tối 淺thiển 。 何hà 亦diệc 不bất 知tri 乎hồ 。 爪trảo 髮phát 皆giai 取thủ 膚phu 中trung 生sanh 處xứ 非phi 外ngoại 相tướng 也dã 。

△# 二nhị 昧muội 內nội 知tri 外ngoại 謬mậu 。

必tất 不bất 內nội 知tri 。 云vân 何hà 知tri 外ngoại 。

設thiết 救cứu 之chi 云vân 。 心tâm 在tại 臟tạng 腑phủ 。 重trùng 重trùng 包bao 褁# 。 云vân 何hà 見kiến 內nội 。 此thử 是thị 必tất 不bất 內nội 知tri 。 準chuẩn 此thử 即tức 應ưng 并tinh 外ngoại 不bất 見kiến 。 良lương 以dĩ 重trùng 重trùng 包bao 褁# 。 既ký 不bất 同đồng 前tiền 。 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 。 云vân 何hà 得đắc 遠viễn 瞻chiêm 見kiến 。 今kim 見kiến 不bất 知tri 內nội 而nhi 反phản 惟duy 知tri 外ngoại 。 是thị 與dữ 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 而nhi 反phản 見kiến 林lâm 泉tuyền 者giả 無vô 異dị 。 豈khởi 不bất 謬mậu 乎hồ 。 有hữu 云vân 。 眼nhãn 即tức 戶hộ 牖dũ 。 便tiện 成thành 心tâm 在tại 頭đầu 中trung 。 豈khởi 成thành 心tâm 在tại 身thân 中trung 。

△# 三tam 遂toại 與dữ 決quyết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 住trú 在tại 身thân 內nội 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

言ngôn 汝nhữ 知tri 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 能năng 見kiến 林lâm 泉tuyền 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 即tức 應ưng 悟ngộ 知tri 。 心tâm 在tại 身thân 中trung 。 不bất 見kiến 身thân 內nội 。 反phản 見kiến 身thân 外ngoại 者giả 。 亦diệc 無vô 有hữu 是thị 處xứ 也dã 。 只chỉ 此thử 一nhất 破phá 。 初sơ 聞văn 有hữu 緣duyên 者giả 。 即tức 當đương 驚kinh 悟ngộ 絕tuyệt 倒đảo 。 非phi 佛Phật 妙diệu 典điển 。 何hà 嘗thường 聞văn 於ư 他tha 教giáo 有hữu 說thuyết 。 心tâm 不bất 在tại 於ư 身thân 中trung 者giả 乎hồ 。 奇kỳ 哉tai 真chân 師sư 子tử 吼hống 也dã 。 此thử 中trung 執chấp 內nội 。 而nhi 疑nghi 尚thượng 未vị 盡tận 者giả 。 更cánh 合hợp 第đệ 四tứ 釋thích 之chi 。 餘dư 疑nghi 無vô 不bất 盡tận 矣hĩ 。 破phá 在tại 內nội 竟cánh 。

△# 二nhị 破phá 在tại 外ngoại 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 引dẫn 燈đăng 在tại 室thất 外ngoại 為ví 喻dụ 。 又hựu 三tam 。 一nhất 轉chuyển 成thành 謬mậu 悟ngộ 。

阿A 難Nan 稽khể 首thủ 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 聞văn 如Như 來Lai 。 如như 是thị 法Pháp 音âm 。 悟ngộ 知tri 我ngã 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 外ngoại 。

悟ngộ 知tri 者giả 。 於ư 不bất 見kiến 身thân 內nội 。 悟ngộ 知tri 不bất 在tại 身thân 內nội 。 於ư 了liễu 見kiến 身thân 外ngoại 。 悟ngộ 知tri 必tất 在tại 身thân 外ngoại 。 奪đoạt 內nội 執chấp 外ngoại 。 凡phàm 情tình 必tất 然nhiên 。

△# 二nhị 徵trưng 引dẫn 燈đăng 喻dụ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 譬thí 如như 燈đăng 光quang 。 然nhiên 於ư 室thất 中trung 。 是thị 燈đăng 必tất 能năng 。 先tiên 照chiếu 室thất 內nội 。 從tùng 其kỳ 室thất 門môn 。 後hậu 及cập 庭đình 際tế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 身thân 中trung 。 獨độc 見kiến 身thân 外ngoại 。 亦diệc 如như 燈đăng 光quang 。 居cư 在tại 室thất 外ngoại 。 不bất 能năng 照chiếu 室thất 。

從tùng 譬thí 如như 至chí 。 後hậu 及cập 庭đình 際tế 。 是thị 先tiên 用dụng 異dị 喻dụ 。 以dĩ 反phản 顯hiển 不bất 同đồng 所sở 以dĩ 。 自tự 番phiên 前tiền 執chấp 之chi 非phi 也dã 。 一nhất 切thiết 下hạ 至chí 不bất 能năng 照chiếu 室thất 。 方phương 用dụng 同đồng 喻dụ 。 證chứng 明minh 心tâm 在tại 身thân 外ngoại 也dã 。

△# 三tam 自tự 決quyết 同đồng 佛Phật 。

是thị 義nghĩa 必tất 明minh 。 將tương 無vô 所sở 惑hoặc 。 同đồng 佛Phật 了liễu 義nghĩa 。 得đắc 無vô 妄vọng 耶da 。

皆giai 決quyết 定định 之chi 辭từ 也dã 。 無vô 妄vọng 者giả 。 言ngôn 不bất 同đồng 前tiền 在tại 內nội 之chi 虗hư 妄vọng 矣hĩ 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 為vi 破phá 心tâm 在tại 身thân 外ngoại 。 身thân 當đương 無vô 知tri 故cố 以dĩ 相tương 知tri 。 斥xích 破phá 其kỳ 謬mậu 矣hĩ 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 先tiên 以dĩ 喻dụ 明minh 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 如Như 來Lai 喻dụ 明minh 外ngoại 不bất 相tương 干can 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 適thích 來lai 從tùng 我ngã 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 循tuần 乞khất 摶đoàn 食thực 。 歸quy 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 我ngã 已dĩ 宿túc 齋trai 。 汝nhữ 觀quan 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 人nhân 食thực 時thời 。 諸chư 人nhân 飽bão 不phủ 。

循tuần 乞khất 。 乃nãi 提đề 獎tưởng 次thứ 日nhật 之chi 事sự 。 摶đoàn 食thực 者giả 。 有hữu 形hình 段đoạn 可khả 摶đoàn 取thủ 者giả 也dã 。 四tứ 食thực 中trung 。 揀giản 非phi 觸xúc 思tư 識thức 也dã 。 宿túc 齋trai 者giả 。 本bổn 日nhật 止chỉ 齋trai 也dã 。 喻dụ 意ý 但đãn 取thủ 諸chư 人nhân 既ký 分phần/phân 彼bỉ 此thử 。 便tiện 不bất 相tương 知tri 。 若nhược 心tâm 在tại 身thân 外ngoại 。 便tiện 同đồng 兩lưỡng 人nhân 。 亦diệc 分phần/phân 彼bỉ 此thử 。 當đương 不bất 相tương 知tri 矣hĩ 。 此thử 用dụng 異dị 喻dụ 。 反phản 顯hiển 決quyết 不bất 同đồng 此thử 也dã 。

△# 二nhị 阿A 難Nan 於ư 喻dụ 了liễu 知tri 不bất 迷mê 。

阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 雖tuy 阿A 羅La 漢Hán 。 軀khu 命mạng 不bất 同đồng 。 云vân 何hà 一nhất 人nhân 。 能năng 令linh 眾chúng 飽bão 。

△# 二nhị 正chánh 與dữ 決quyết 破phá 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 合hợp 喻dụ 無vô 干can 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

若nhược 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 知tri 見kiến 之chi 心tâm 。 實thật 在tại 身thân 外ngoại 。 身thân 心tâm 相tương 外ngoại 。 自tự 不bất 相tương 干can 。 則tắc 心tâm 所sở 知tri 。 身thân 不bất 能năng 覺giác 。 覺giác 在tại 身thân 際tế 。 心tâm 不bất 能năng 知tri 。

順thuận 彼bỉ 執chấp 外ngoại 躡niếp 前tiền 異dị 喻dụ 而nhi 反phản 合hợp 無vô 干can 。 言ngôn 當đương 同đồng 羅La 漢Hán 互hỗ 不bất 相tương 飽bão 。

△# 二nhị 驗nghiệm 非phi 無vô 干can 。

我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 。 兜đâu 羅la 綿miên 手thủ 。 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 時thời 。 心tâm 分phân 別biệt 不phủ 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

若nhược 相tương 知tri 者giả 。 云vân 何hà 在tại 外ngoại 。

兜đâu 羅la 。 此thử 云vân 細tế 香hương 。 惟duy 西tây 竺trúc 有hữu 此thử 綿miên 。 佛Phật 手thủ 柔nhu 軟nhuyễn 似tự 之chi 。 夫phu 眼nhãn 見kiến 是thị 身thân 之chi 知tri 。 心tâm 分phân 別biệt 是thị 心tâm 之chi 知tri 。 二nhị 知tri 同đồng 時thời 。 曾tằng 無vô 兩lưỡng 體thể 。 即tức 此thử 相tương 知tri 。 何hà 有hữu 在tại 外ngoại 之chi 相tướng 。

△# 三tam 遂toại 與dữ 決quyết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 住trụ 在tại 身thân 外ngoại 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

破phá 在tại 外ngoại 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 破phá 根căn 裏lý 破phá 心tâm 在tại 眼nhãn 根căn 之chi 執chấp 也dã 。 俗tục 書thư 云vân 。 晝trú 則tắc 神thần 遊du 於ư 目mục 。 似tự 此thử 執chấp 也dã 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 以dĩ 琉lưu 璃ly 合hợp 眼nhãn 為ví 喻dụ 。 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 悟ngộ 前tiền 轉chuyển 記ký 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 不bất 見kiến 內nội 故cố 。 不bất 居cư 身thân 內nội 。 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 不bất 在tại 身thân 外ngoại 。 我ngã 今kim 思tư 惟duy 。 知tri 在tại 一nhất 處xứ 。

知tri 在tại 一nhất 處xứ 者giả 。 方phương 明minh 非phi 前tiền 內nội 外ngoại 兩lưỡng 處xứ 也dã 。

△# 二nhị 承thừa 徵trưng 指chỉ 處xứ 。

佛Phật 言ngôn 。

處xử 今kim 何hà 在tại 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 既ký 不bất 知tri 內nội 。 而nhi 能năng 見kiến 外ngoại 。 如như 我ngã 思tư 忖thốn 。 潛tiềm 伏phục 根căn 裏lý 。

△# 三tam 引dẫn 喻dụ 琉lưu 璃ly 。

猶do 如như 有hữu 人nhân 。 取thủ 琉lưu 璃ly 椀# 。 合hợp 其kỳ 兩lưỡng 眼nhãn 。 雖tuy 有hữu 物vật 合hợp 。 而nhi 不bất 留lưu 礙ngại 。 彼bỉ 根căn 隨tùy 見kiến 。 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 。

以dĩ 能năng 合hợp 琉lưu 璃ly 。 喻dụ 如như 眼nhãn 根căn 。 以dĩ 所sở 合hợp 兩lưỡng 眼nhãn 。 喻dụ 如như 心tâm 體thể 。 琉lưu 璃ly 不bất 礙ngại 眼nhãn 見kiến 。 如như 眼nhãn 根căn 不bất 礙ngại 心tâm 見kiến 。 隨tùy 見kiến 隨tùy 分phân 別biệt 者giả 。 領lãnh 前tiền 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 之chi 旨chỉ 脫thoát 在tại 外ngoại 過quá 也dã 。

△# 四tứ 脫thoát 前tiền 二nhị 謬mậu 。

然nhiên 我ngã 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 不bất 見kiến 內nội 者giả 。 為vi 在tại 根căn 故cố 。 分phân 明minh 矚chú 外ngoại 。 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 潛tiềm 根căn 內nội 故cố 。

惟duy 一nhất 在tại 根căn 之chi 義nghĩa 。 雙song 脫thoát 前tiền 在tại 內nội 不bất 見kiến 昧muội 內nội 知tri 外ngoại 二nhị 謬mậu 之chi 過quá 也dã 。 如như 云vân 既ký 惟duy 在tại 根căn 。 宜nghi 其kỳ 不bất 見kiến 於ư 內nội 也dã 。 既ký 惟duy 在tại 根căn 。 宜nghi 其kỳ 獨độc 見kiến 於ư 外ngoại 也dã 。 何hà 謬mậu 之chi 有hữu 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 為vi 破phá 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 破phá 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 辨biện 不bất 齊tề 。 又hựu 三tam 。 一nhất 先tiên 以dĩ 按án 定định 法pháp 喻dụ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 潛tiềm 根căn 內nội 者giả 。 猶do 如như 琉lưu 璃ly 。

△# 二nhị 喻dụ 中trung 。 實thật 見kiến 琉lưu 璃ly 。

彼bỉ 人nhân 當đương 以dĩ 。 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 。 當đương 見kiến 山sơn 河hà 。 見kiến 琉lưu 璃ly 不phủ 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 是thị 人nhân 當đương 以dĩ 。 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 。 實thật 見kiến 琉lưu 璃ly 。

△# 三tam 法pháp 中trung 不bất 能năng 見kiến 眼nhãn 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 心tâm 若nhược 同đồng 。 琉lưu 璃ly 合hợp 者giả 。 當đương 見kiến 山sơn 河hà 。 何hà 不bất 見kiến 眼nhãn 。

正chánh 辨biện 不bất 齊tề 一nhất 科khoa 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 雙song 開khai 兩lưỡng 破phá 。

若nhược 見kiến 眼nhãn 者giả 。 眼nhãn 即tức 同đồng 境cảnh 。 不bất 得đắc 成thành 隨tùy 。 若nhược 不bất 能năng 見kiến 。 云vân 何hà 說thuyết 言ngôn 。 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 潛tiềm 在tại 根căn 內nội 。 如như 琉lưu 璃ly 合hợp 。

見kiến 即tức 眼nhãn 不bất 隨tùy 心tâm 。 不bất 見kiến 即tức 不bất 合hợp 喻dụ 。 二nhị 俱câu 墮đọa 矣hĩ 。

△# 二nhị 結kết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 潛tiềm 伏phục 根căn 裏lý 。 如như 璃ly 琉lưu 合hợp 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

破phá 根căn 裏lý 竟cánh 。

△# 四tứ 破phá 內nội 外ngoại 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 以dĩ 見kiến 明minh 暗ám 分phần/phân 外ngoại 內nội 。 又hựu 三tam 。 一nhất 承thừa 前tiền 轉chuyển 計kế 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 又hựu 作tác 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。

△# 二nhị 正chánh 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 先tiên 伸thân 藏tạng 暗ám 竅khiếu 明minh 。

是thị 眾chúng 生sanh 身thân 。 腑phủ 臟tạng 在tại 中trung 。 竅khiếu 穴huyệt 居cư 外ngoại 。 有hữu 藏tạng 則tắc 暗ám 。 有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 。

△# 二nhị 證chứng 成thành 見kiến 外ngoại 見kiến 內nội 。

今kim 我ngã 對đối 佛Phật 。 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 名danh 為vi 見kiến 外ngoại 。 閉bế 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 名danh 為vi 見kiến 內nội 。

由do 有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 。 故cố 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 方phương 能năng 見kiến 外ngoại 。 由do 有hữu 藏tạng 則tắc 暗ám 。 故cố 合hợp 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 即tức 為vi 見kiến 內nội 。 何hà 必tất 朗lãng 見kiến 五ngũ 臟tạng 。 而nhi 後hậu 為vi 見kiến 內nội 乎hồ 。 確xác 論luận 此thử 計kế 。 仍nhưng 歸quy 最tối 初sơ 在tại 內nội 之chi 執chấp 。 但đãn 惟duy 脫thoát 前tiền 二nhị 謬mậu 為vi 異dị 。 今kim 立lập 二nhị 難nạn/nan 二nhị 答đáp 。 即tức 見kiến 其kỳ 意ý 。 難nạn/nan 曰viết 。 心tâm 既ký 在tại 內nội 。 如như 何hà 不bất 見kiến 臟tạng 腑phủ 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 臟tạng 則tắc 暗ám 。 故cố 合hợp 眼nhãn (# 云vân 云vân )# 。 即tức 脫thoát 前tiền 在tại 內nội 不bất 見kiến 之chi 謬mậu 矣hĩ 。 又hựu 難nạn/nan 曰viết 。 既ký 不bất 見kiến 內nội 。 如như 何hà 反phản 見kiến 於ư 外ngoại 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 。 故cố 開khai 眼nhãn (# 云vân 云vân )# 。 意ý 謂vị 不bất 同đồng 臟tạng 腑phủ 之chi 暗ám 。 何hà 得đắc 一nhất 例lệ 不bất 見kiến 乎hồ 。 即tức 脫thoát 前tiền 昧muội 內nội 知tri 外ngoại 之chi 謬mậu 矣hĩ 。 名danh 雖tuy 別biệt 列liệt 。 實thật 惟duy 救cứu 前tiền 在tại 內nội 負phụ 墮đọa 之chi 失thất 。 故cố 佛Phật 下hạ 文văn 惟duy 破phá 見kiến 內nội 而nhi 已dĩ 。 科khoa 名danh 破phá 內nội 外ngoại 者giả 。 但đãn 取thủ 七thất 名danh 各các 別biệt 耳nhĩ 。

△# 二nhị 請thỉnh 決quyết 於ư 佛Phật 。

是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

因nhân 上thượng 三tam 番phiên 負phụ 墮đọa 故cố 。 不bất 敢cảm 同đồng 前tiền 決quyết 定định 也dã 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 不bất 成thành 見kiến 內nội 為vi 破phá 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 破phá 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 破phá 所sở 見kiến 之chi 暗ám 不bất 成thành 在tại 內nội 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 雙song 開khai 對đối 與dữ 不bất 對đối 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 當đương 閉bế 眼nhãn 。 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 此thử 暗ám 境cảnh 界giới 。 為vi 與dữ 眼nhãn 對đối 。 為vi 不bất 對đối 眼nhãn 。

△# 二nhị 雙song 破phá 兩lưỡng 途đồ 皆giai 非phi 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 對đối 眼nhãn 之chi 非phi 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 正chánh 言ngôn 不bất 成thành 內nội 。

若nhược 與dữ 眼nhãn 對đối 。 暗ám 在tại 眼nhãn 前tiền 。 云vân 何hà 成thành 內nội 。

△# 二nhị 反phản 顯hiển 不bất 成thành 內nội 。

若nhược 成thành 內nội 者giả 。 居cư 暗ám 室thất 中trung 。 無vô 日nhật 月nguyệt 燈đăng 。 此thử 室thất 暗ám 中trung 。 皆giai 汝nhữ 焦tiêu 腑phủ 。

若nhược 成thành 內nội 者giả 。 言ngôn 若nhược 許hứa 眼nhãn 前tiền 之chi 暗ám 即tức 是thị 內nội 之chi 臟tạng 腑phủ 。 即tức 當đương 不bất 須tu 合hợp 眼nhãn 但đãn 居cư 無vô 光quang 暗ám 室thất 。 則tắc 眼nhãn 前tiền 之chi 暗ám 皆giai 是thị 汝nhữ 之chi 焦tiêu 腑phủ 。 然nhiên 豈khởi 有hữu 此thử 理lý 哉tai 。 焦tiêu 腑phủ 者giả 三tam 焦tiêu 臟tạng 腑phủ 也dã 。

△# 二nhị 不bất 對đối 之chi 非phi 。

若nhược 不bất 對đối 者giả 。 云vân 何hà 成thành 見kiến 。

△# 二nhị 破phá 能năng 見kiến 之chi 眼nhãn 不bất 得đắc 返phản 觀quán 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 以dĩ 合hợp 能năng 而nhi 難nạn/nan 開khai 不bất 能năng 。

若nhược 離ly 外ngoại 見kiến 。 內nội 對đối 所sở 成thành 。 合hợp 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 名danh 為vi 身thân 中trung 。 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 何hà 不bất 見kiến 面diện 。

離ly 外ngoại 見kiến 者giả 。 即tức 是thị 合hợp 眼nhãn 之chi 時thời 。 內nội 對đối 所sở 成thành 。 蓋cái 縱túng/tung 許hứa 所sở 對đối 之chi 暗ám 。 不bất 是thị 外ngoại 對đối 。 身thân 外ngoại 之chi 暗ám 。 乃nãi 是thị 內nội 對đối 。 身thân 中trung 臟tạng 腑phủ 之chi 暗ám 。 即tức 是thị 眼nhãn 能năng 返phản 觀quán 矣hĩ 。 既ký 能năng 返phản 觀quán 。 即tức 當đương 合hợp 眼nhãn 開khai 眼nhãn 二nhị 皆giai 能năng 之chi 可khả 也dã 。 今kim 合hợp 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 獨độc 能năng 返phản 觀quán 身thân 中trung 。 何hà 不bất 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 亦diệc 返phản 觀quán 面diện 乎hồ 。

△# 二nhị 雙song 破phá 不bất 見kiến 面diện 與dữ 見kiến 面diện 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 破phá 不bất 見kiến 面diện 。

若nhược 不bất 見kiến 面diện 。 內nội 對đối 不bất 成thành 。

躡niếp 上thượng 番phiên 之chi 云vân 。 開khai 眼nhãn 既ký 不bất 能năng 返phản 觀quán 於ư 面diện 。 應ưng 知tri 合hợp 眼nhãn 亦diệc 不bất 是thị 返phản 觀quán 於ư 身thân 中trung 矣hĩ 。

△# 二nhị 破phá 見kiến 面diện 。 此thử 中trung 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 過quá 。 就tựu 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 心tâm 眼nhãn 在tại 空không 過quá 。

見kiến 面diện 若nhược 成thành 。 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 及cập 與dữ 眼nhãn 根căn 。 乃nãi 在tại 虗hư 空không 。 何hà 成thành 在tại 內nội 。

此thử 中trung 本bổn 計kế 心tâm 仍nhưng 在tại 內nội 。 故cố 今kim 結kết 難nạn/nan 。 心tâm 并tinh 眼nhãn 根căn 。 俱câu 不bất 成thành 在tại 內nội 。 責trách 其kỳ 自tự 語ngữ 相tương 違vi 也dã 。

△# 二nhị 他tha 成thành 己kỷ 身thân 過quá 。

若nhược 在tại 虗hư 空không 。 自tự 非phi 汝nhữ 體thể 。 即tức 應ưng 如Như 來Lai 。 今kim 見kiến 汝nhữ 面diện 。 亦diệc 是thị 汝nhữ 身thân 。

在tại 空không 離ly 體thể 。 又hựu 見kiến 汝nhữ 面diện 。 故cố 非phi 自tự 體thể 。 此thử 下hạ 仍nhưng 補bổ 番phiên 詞từ 云vân 。 汝nhữ 若nhược 執chấp 言ngôn 。 離ly 體thể 見kiến 面diện 。 不bất 妨phương 仍nhưng 是thị 自tự 體thể 。 即tức 當đương 如Như 來Lai 亦diệc 離ly 汝nhữ 體thể 。 亦diệc 見kiến 汝nhữ 面diện 。 亦diệc 應ưng 是thị 汝nhữ 之chi 身thân 矣hĩ 。

△# 三Tam 身Thân 成thành 不bất 覺giác 過quá 。

汝nhữ 眼nhãn 已dĩ 知tri 。 身thân 合hợp 非phi 覺giác 。

能năng 見kiến 之chi 眼nhãn 。 既ký 離ly 體thể 而nhi 有hữu 知tri 。 所sở 見kiến 之chi 身thân 。 離ly 眼nhãn 而nhi 自tự 當đương 無vô 覺giác 矣hĩ 。

△# 四tứ 轉chuyển 成thành 兩lưỡng 人nhân 過quá 。

必tất 汝nhữ 執chấp 言ngôn 。 身thân 眼nhãn 兩lưỡng 覺giác 。 應ưng 有hữu 二nhị 知tri 。 即tức 汝nhữ 一nhất 身thân 。 應ưng 成thành 兩lưỡng 佛Phật 。

△# 二nhị 結kết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 見kiến 暗ám 。 名danh 見kiến 內nội 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

單đơn 結kết 見kiến 內nội 。 足túc 見kiến 此thử 計kế 同đồng 在tại 內nội 矣hĩ 。 破phá 內nội 外ngoại 科khoa 已dĩ 竟cánh 。

△# 五ngũ 破phá 合hợp 處xứ 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 計kế 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。 本bổn 經kinh 謂vị 。 趨xu 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 相tướng 。 以dĩ 為vi 心tâm 性tánh 。 古cổ 德đức 謂vị 。 攀phàn 緣duyên 妄vọng 識thức 。 狀trạng 如như 野dã 燒thiêu 。 忽hốt 起khởi 忽hốt 滅diệt 。 豈khởi 可khả 謂vị 之chi 真chân 心tâm 。 今kim 阿A 難Nan 四tứ 番phiên 被bị 斥xích 。 乃nãi 認nhận 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 即tức 是thị 隨tùy 所sở 攀phàn 緣duyên 。 認nhận 為vi 心tâm 處xứ 。 正chánh 是thị 奔bôn 逸dật 昏hôn 擾nhiễu 。 何hà 異dị 野dã 燒thiêu 。 此thử 光quang 影ảnh 門môn 頭đầu 。 了liễu 無vô 實thật 體thể 。 豈khởi 成thành 心tâm 處xứ 。 良lương 由do 屢lũ 被bị 挨ai 拶# 。 露lộ 出xuất 本bổn 相tương/tướng 。 然nhiên 猶do 不bất 覺giác 其kỳ 妄vọng 。 亦diệc 曲khúc 盡tận 迷mê 態thái 而nhi 已dĩ 。 又hựu 三tam 。 一nhất 謬mậu 引dẫn 昔tích 教giáo 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 嘗thường 聞văn 佛Phật 。 開khai 示thị 四tứ 眾chúng 。 由do 心tâm 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。 由do 法pháp 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。

首thủ 二nhị 句cú 。 見kiến 法pháp 不bất 自tự 生sanh 也dã 。 次thứ 二nhị 句cú 。 見kiến 心tâm 不bất 自tự 生sanh 也dã 。 正chánh 顯hiển 二nhị 皆giai 互hỗ 倚ỷ 妄vọng 現hiện 俱câu 無vô 生sanh 體thể 。 心tâm 法pháp 皆giai 空không 也dã 。 今kim 阿A 難Nan 失thất 旨chỉ 。 反phản 證chứng 緣duyên 心tâm 有hữu 體thể 有hữu 處xứ 。 在tại 彼bỉ 心tâm 法pháp 偶ngẫu 合hợp 之chi 處xứ 。 可khả 謂vị 迷mê 之chi 甚thậm 矣hĩ 。

△# 二nhị 指chỉ 體thể 標tiêu 處xứ 。

我ngã 今kim 思tư 惟duy 。 即tức 思tư 惟duy 體thể 。 實thật 我ngã 心tâm 性tánh 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。

隨tùy 合hợp 隨tùy 有hữu 。 乃nãi 是thị 隨tùy 其kỳ 攀phàn 緣duyên 何hà 法pháp 之chi 時thời 。 即tức 作tác 心tâm 在tại 之chi 處xứ 。 今kim 世thế 人nhân 妄vọng 謂vị 。 想tưởng 千thiên 里lý 便tiện 到đáo 千thiên 里lý 。 想tưởng 萬vạn 里lý 便tiện 到đáo 萬vạn 里lý 。 即tức 同đồng 此thử 見kiến 。 猶do 作tác 真chân 心tâm 。 開khai 示thị 於ư 人nhân 。 誠thành 為vi 可khả 憐lân 。 觀quán 此thử 宜nghi 當đương 知tri 非phi 矣hĩ 。 此thử 計kế 雖tuy 亦diệc 甚thậm 妄vọng 。 而nhi 比tỉ 前tiền 乃nãi 無vô 定định 處xứ 矣hĩ 。

△# 三tam 總tổng 脫thoát 前tiền 過quá 。

亦diệc 非phi 內nội 外ngoại 。 中trung 間gian 三tam 處xứ 。

中trung 謂vị 根căn 裏lý 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 無vô 從tùng 來lai 無vô 定định 體thể 為vi 破phá 。 無vô 從tùng 來lai 則tắc 不bất 能năng 隨tùy 合hợp 。 無vô 定định 體thể 則tắc 豈khởi 能năng 隨tùy 有hữu 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 破phá 。 又hựu 三tam 。 一nhất 牒điệp 其kỳ 所sở 計kế 而nhi 定định 有hữu 體thể 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 今kim 說thuyết 言ngôn 。 由do 法pháp 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 隨tùy 有hữu 者giả 。 是thị 心tâm 無vô 體thể 。 則tắc 無vô 所sở 合hợp 。 若nhược 無vô 有hữu 體thể 。 而nhi 能năng 合hợp 者giả 。 則tắc 十thập 九cửu 界giới 。 因nhân 七thất 塵trần 合hợp 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

汝nhữ 今kim 下hạ 。 牒điệp 計kế 中trung 文văn 略lược 而nhi 意ý 具cụ 。 是thị 心tâm 下hạ 。 定định 有hữu 體thể 者giả 。 詳tường 下hạ 破phá 意ý 。 須tu 成thành 有hữu 體thể 。 而nhi 後hậu 可khả 施thí 破phá 也dã 。 首thủ 二nhị 句cú 。 反phản 言ngôn 以dĩ 決quyết 其kỳ 必tất 有hữu 體thể 也dã 。 下hạ 乃nãi 防phòng 其kỳ 謬mậu 執chấp 而nhi 已dĩ 。 恐khủng 彼bỉ 謬mậu 云vân 。 雖tuy 無vô 體thể 。 而nhi 不bất 妨phương 能năng 合hợp 。 即tức 拶# 之chi 云vân 。 若nhược 無vô 體thể (# 云vân 云vân )# 。 十thập 八bát 界giới 外ngoại 更cánh 加gia 一nhất 界giới 。 六lục 塵trần 外ngoại 更cánh 加gia 一nhất 塵trần 。 是thị 皆giai 無vô 體thể 虗hư 名danh 。 同đồng 於ư 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 憑bằng 何hà 以dĩ 論luận 合hợp 乎hồ 。 此thử 科khoa 所sở 以dĩ 為vi 下hạ 二nhị 破phá 張trương 本bổn 。 故cố 下hạ 二nhị 科khoa 。 皆giai 首thủ 標tiêu 有hữu 體thể 以dĩ 起khởi 也dã 。

△# 二nhị 約ước 無vô 從tùng 來lai 以dĩ 破phá 隨tùy 合hợp 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 正chánh 審thẩm 從tùng 來lai 。

若nhược 有hữu 體thể 者giả 。 如như 汝nhữ 以dĩ 手thủ 。 自tự 挃trất 其kỳ 體thể 。 汝nhữ 所sở 知tri 心tâm 。 為vi 復phục 內nội 出xuất 。 為vi 從tùng 外ngoại 入nhập 。 若nhược 復phục 內nội 出xuất 。 還hoàn 見kiến 身thân 中trung 。 若nhược 從tùng 外ngoại 來lai 。 先tiên 合hợp 見kiến 面diện 。

首thủ 句cú 。 標tiêu 有hữu 體thể 以dĩ 起khởi 也dã 。 教giáo 其kỳ 以dĩ 自tự 手thủ 挃trất 自tự 身thân 。 則tắc 知tri 覺giác 之chi 體thể 。 宛uyển 然nhiên 現hiện 於ư 所sở 挃trất 之chi 處xứ 。 於ư 是thị 即tức 詰cật 。 此thử 知tri 覺giác 之chi 心tâm 。 從tùng 何hà 而nhi 來lai 。 蓋cái 必tất 因nhân 挃trất 始thỉ 來lai 。 方phương 成thành 隨tùy 合hợp 也dã 。 下hạ 難nạn/nan 意ý 顯hiển 二nhị 皆giai 不bất 見kiến 則tắc 是thị 無vô 所sở 從tùng 矣hĩ 。 尚thượng 無vô 從tùng 來lai 之chi 相tướng 。 豈khởi 能năng 隨tùy 合hợp 其kỳ 處xứ 乎hồ 。

△# 二nhị 因nhân 救cứu 轉chuyển 辯biện 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 阿A 難Nan 救cứu 見kiến 為vi 眼nhãn 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 見kiến 是thị 其kỳ 眼nhãn 。 心tâm 知tri 非phi 眼nhãn 。 為vi 見kiến 非phi 義nghĩa 。

為vi 見kiến 非phi 義nghĩa 者giả 。 言ngôn 將tương 心tâm 責trách 其kỳ 令linh 見kiến 非phi 心tâm 義nghĩa 也dã 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 辯biện 眼nhãn 無vô 見kiến 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 眼nhãn 能năng 見kiến 。 汝nhữ 在tại 室thất 中trung 。 門môn 能năng 見kiến 不phủ 。 則tắc 諸chư 已dĩ 死tử 。 尚thượng 有hữu 眼nhãn 存tồn 。 應ưng 皆giai 見kiến 物vật 。 若nhược 見kiến 物vật 者giả 。 云vân 何hà 名danh 死tử 。

若nhược 眼nhãn 下hạ 。 心tâm 眼nhãn 相tương/tướng 俱câu 破phá 也dã 。 乃nãi 是thị 用dụng 喻dụ 。 以dĩ 顯hiển 能năng 見kiến 唯duy 心tâm 。 以dĩ 阿A 難Nan 喻dụ 心tâm 。 以dĩ 門môn 喻dụ 眼nhãn 。 喻dụ 中trung 門môn 雖tuy 通thông 見kiến 。 須tu 有hữu 門môn 內nội 之chi 人nhân 而nhi 後hậu 有hữu 見kiến 。 非phi 人nhân 而nhi 門môn 豈khởi 能năng 見kiến 乎hồ 。 法pháp 中trung 眼nhãn 雖tuy 通thông 見kiến 。 須tu 有hữu 俱câu 眼nhãn 之chi 心tâm 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 。 非phi 心tâm 而nhi 眼nhãn 豈khởi 能năng 見kiến 乎hồ 。 則tắc 諸chư 下hạ 。 離ly 心tâm 獨độc 眼nhãn 破phá 也dã 。 乃nãi 是thị 即tức 事sự 以dĩ 驗nghiệm 。 徒đồ 眼nhãn 不bất 見kiến 。 可khả 見kiến 知tri 見kiến 皆giai 屬thuộc 於ư 心tâm 。 豈khởi 可khả 妄vọng 分phần/phân 見kiến 屬thuộc 於ư 眼nhãn 乎hồ 。 約ước 無vô 從tùng 來lai 。 以dĩ 破phá 隨tùy 合hợp 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 約ước 無vô 定định 體thể 以dĩ 破phá 隨tùy 有hữu 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 先tiên 開khai 四tứ 相tương/tướng 。

阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 若nhược 必tất 有hữu 體thể 。 為vi 復phục 一nhất 體thể 。 為vi 有hữu 多đa 體thể 。 今kim 在tại 汝nhữ 身thân 。 為vi 復phục 徧biến 體thể 。 為vi 不bất 徧biến 體thể 。

△# 二nhị 一nhất 一nhất 推thôi 破phá 。 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 破phá 一nhất 體thể 。

若nhược 一nhất 體thể 者giả 。 則tắc 汝nhữ 以dĩ 手thủ 。 挃trất 一nhất 支chi 時thời 。 四tứ 支chi 應ưng 覺giác 。 若nhược 咸hàm 覺giác 者giả 。 挃trất 應ưng 無vô 在tại 。 若nhược 挃trất 有hữu 所sở 。 則tắc 汝nhữ 一nhất 體thể 。 自tự 不bất 能năng 成thành 。

一nhất 體thể 者giả 。 四tứ 支chi 共cộng 一nhất 心tâm 體thể 也dã 。 四tứ 支chi 應ưng 覺giác 者giả 。 言ngôn 手thủ 足túc 咸hàm 皆giai 覺giác 也dã 。 下hạ 即tức 難nạn/nan 於ư 咸hàm 覺giác 矣hĩ 。 挃trất 應ưng 無vô 在tại 者giả 。 言ngôn 當đương 不bất 覺giác 挃trất 在tại 何hà 處xứ 。 方phương 是thị 咸hàm 覺giác 。 而nhi 成thành 一nhất 體thể 之chi 義nghĩa 矣hĩ 。 末mạt 三tam 句cú 。 申thân 正chánh 義nghĩa 以dĩ 破phá 之chi 也dã 。 若nhược 挃trất 有hữu 所sở 者giả 。 若nhược 但đãn 覺giác 一nhất 支chi 有hữu 挃trất 也dã 。 一nhất 體thể 不bất 成thành 者giả 。 不bất 成thành 四tứ 支chi 共cộng 一nhất 心tâm 體thể 矣hĩ 。

△# 二nhị 破phá 多đa 體thể 。

若nhược 多đa 體thể 者giả 。 則tắc 成thành 多đa 人nhân 。 何hà 體thể 為vi 汝nhữ 。

一nhất 人nhân 惟duy 有hữu 一nhất 心tâm 。 故cố 多đa 心tâm 即tức 成thành 多đa 人nhân 。 何hà 體thể 為vi 汝nhữ 者giả 。 以dĩ 眾chúng 體thể 各các 分phần/phân 一nhất 心tâm 故cố 也dã 。

△# 三tam 破phá 徧biến 體thể 。

若nhược 徧biến 體thể 者giả 。 同đồng 前tiền 所sở 挃trất 。

前tiền 是thị 四tứ 支chi 共cộng 一nhất 體thể 。 此thử 是thị 一nhất 心tâm 滿mãn 四tứ 肢chi 。 故cố 言ngôn 同đồng 前tiền 一nhất 體thể 成thành 難nạn/nan 也dã 。

△# 四tứ 破phá 不bất 徧biến 體thể 。

若nhược 不bất 徧biến 者giả 。 當đương 汝nhữ 觸xúc 頭đầu 。 亦diệc 觸xúc 其kỳ 足túc 。 頭đầu 有hữu 所sở 覺giác 。 足túc 應ưng 無vô 知tri 。 今kim 汝nhữ 不bất 然nhiên 。

當đương 汝nhữ 二nhị 句cú 。 同đồng 時thời 齊tề 觸xúc 也dã 。 頭đầu 有hữu 二nhị 句cú 。 言ngôn 當đương 一nhất 處xứ 覺giác 。 一nhất 處xứ 不bất 覺giác 。 方phương 為vi 不bất 徧biến 。 今kim 汝nhữ 不bất 然nhiên 者giả 。 言ngôn 今kim 齊tề 觸xúc 齊tề 覺giác 。 何hà 為vi 不bất 徧biến 乎hồ 。

△# 二nhị 結kết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

無vô 是thị 處xứ 者giả 。 承thừa 上thượng 結kết 云vân 。 來lai 既ký 無vô 從tùng 。 豈khởi 有hữu 隨tùy 合hợp 之chi 相tướng 。 體thể 尚thượng 無vô 定định 。 豈khởi 成thành 隨tùy 有hữu 之chi 義nghĩa 。 可khả 見kiến 悉tất 無vô 是thị 處xứ 也dã 。 破phá 合hợp 處xứ 竟cánh 。

△# 六lục 破phá 中trung 間gian 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 計kế 心tâm 在tại 。 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 泛phiếm 說thuyết 中trung 間gian 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 謬mậu 引dẫn 昔tích 教giáo 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 亦diệc 聞văn 佛Phật 。 與dữ 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。 談đàm 實thật 相tướng 時thời 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 言ngôn 。 心tâm 不bất 住trụ 內nội 。 亦diệc 不bất 在tại 外ngoại 。

實thật 相tướng 者giả 。 性tánh 宗tông 空không 宗tông 所sở 說thuyết 曲khúc 直trực 不bất 同đồng 。 大đại 約ước 說thuyết 一nhất 心tâm 萬vạn 法pháp 。 不bất 依y 妄vọng 執chấp 。 直trực 談đàm 真chân 實thật 本bổn 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。 不bất 在tại 內nội 不bất 在tại 外ngoại 者giả 。 真chân 心tâm 實thật 相tướng 也dã 。 缺khuyết 不bất 在tại 中trung 間gian 者giả 。 今kim 欲dục 立lập 心tâm 在tại 中trung 間gian 故cố 也dã 。 論luận 三tam 不bất 在tại 真chân 妄vọng 皆giai 可khả 發phát 明minh 。 若nhược 說thuyết 妄vọng 心tâm 。 是thị 明minh 無vô 體thể 意ý 。 實thật 不bất 在tại 也dã 。 若nhược 說thuyết 真chân 心tâm 。 是thị 明minh 周chu 遍biến 意ý 反phản 顯hiển 。 無vô 所sở 不bất 在tại 。 不bất 滯trệ 在tại 一nhất 處xứ 也dã 。 今kim 阿A 難Nan 混hỗn 濫lạm 。 偏thiên 引dẫn 真chân 說thuyết 。 以dĩ 附phụ 會hội 己kỷ 之chi 妄vọng 意ý 。 意ý 謂vị 不bất 在tại 內nội 者giả 。 不bất 在tại 根căn 也dã 。 不bất 在tại 外ngoại 者giả 。 不bất 在tại 塵trần 也dã 。 可khả 謂vị 謬mậu 引dẫn 矣hĩ 。

△# 二nhị 檢kiểm 前tiền 立lập 中trung 。

如như 我ngã 思tư 惟duy 。 內nội 無vô 所sở 見kiến 。 外ngoại 不bất 相tương 知tri 。 內nội 無vô 知tri 故cố 。 在tại 內nội 不bất 成thành 。 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 在tại 外ngoại 非phi 義nghĩa 。 今kim 相tương 知tri 故cố 。 復phục 內nội 無vô 見kiến 。 當đương 在tại 中trung 間gian 。

首thủ 三tam 句cú 。 檢kiểm 定định 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 之chi 謬mậu 計kế 。 領lãnh 旨chỉ 知tri 非phi 也dã 。 長trường/trưởng 水thủy 謂vị 。 不bất 字tự 是thị 又hựu 字tự 。 極cực 是thị 與dữ 下hạ 重trọng/trùng 申thân 中trung 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 最tối 相tương 應ứng 合hợp 。 次thứ 四tứ 句cú 。 重trọng/trùng 申thân 二nhị 義nghĩa 不bất 成thành 。 皆giai 所sở 以dĩ 檢kiểm 去khứ 前tiền 之chi 內nội 外ngoại 而nhi 不bất 用dụng 。 末mạt 三tam 句cú 。 躡niếp 上thượng 內nội 外ngoại 不bất 成thành 之chi 義nghĩa 。 泛phiếm 言ngôn 立lập 中trung 意ý 取thủ 根căn 塵trần 。 兩lưỡng 楹doanh 中trung 間gian 。 特đặc 未vị 分phân 明minh 耳nhĩ 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 確xác 定định 中trung 相tương/tướng 。 以dĩ 彼bỉ 說thuyết 中trung 不bất 明minh 故cố 也dã 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 雙song 徵trưng 兩lưỡng 在tại 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 言ngôn 中trung 間gian 。 中trung 必tất 不bất 迷mê 。 非phi 無vô 所sở 在tại 。 今kim 汝nhữ 推thôi 中trung 。 中trung 何hà 為vi 在tại 。 為vi 復phục 在tại 處xứ 。 為vi 當đương 在tại 身thân 。

處xứ 者giả 。 身thân 外ngoại 境cảnh 界giới 也dã 。

△# 二nhị 雙song 示thị 不bất 成thành 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 在tại 身thân 不bất 成thành 。

若nhược 在tại 身thân 者giả 。 在tại 邊biên 非phi 中trung 。 在tại 中trung 同đồng 內nội 。

△# 二nhị 在tại 處xứ 不bất 成thành 。

若nhược 在tại 處xứ 者giả 。 為vi 有hữu 所sở 表biểu 。 為vi 無vô 所sở 表biểu 。 無vô 表biểu 同đồng 無vô 。 表biểu 則tắc 無vô 定định 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 人nhân 以dĩ 表biểu 。 表biểu 為vi 中trung 時thời 。 東đông 看khán 則tắc 西tây 。 南nam 觀quan 成thành 北bắc 。 表biểu 體thể 既ký 混hỗn 。 心tâm 應ưng 雜tạp 亂loạn 。

表biểu 中trung 標tiêu 竿can/cán 也dã 。 修tu 房phòng 舍xá 者giả 必tất 立lập 之chi 。 以dĩ 表biểu 中trung 位vị 也dã 。 首thủ 三tam 句cú 雙song 徵trưng 也dã 。 次thứ 二nhị 句cú 雙song 破phá 。 皆giai 不bất 得đắc 成thành 中trung 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 單đơn 以dĩ 徵trưng 釋thích 。 表biểu 則tắc 無vô 定định 。

△# 三tam 阿A 難Nan 別biệt 出xuất 己kỷ 見kiến 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 異dị 佛Phật 現hiện 說thuyết 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 所sở 說thuyết 中trung 。 非phi 此thử 二nhị 種chủng 。

△# 二nhị 同đồng 佛Phật 昔tích 說thuyết 。

如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 眼nhãn 有hữu 分phân 別biệt 。 色sắc 塵trần 無vô 知tri 。 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 則tắc 為vi 心tâm 在tại 。

阿A 難Nan 所sở 引dẫn 。 是thị 佛Phật 相tương/tướng 宗tông 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 之chi 談đàm 不bất 了liễu 義nghĩa 也dã 。 此thử 經Kinh 於ư 後hậu 十thập 八bát 界giới 中trung 。 一nhất 一nhất 破phá 其kỳ 相tương/tướng 妄vọng 。 惟duy 顯hiển 性tánh 真chân 。 方phương 是thị 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 今kim 阿A 難Nan 求cầu 此thử 。 而nhi 仍nhưng 引dẫn 權quyền 說thuyết 。 以dĩ 證chứng 心tâm 處xứ 。 正chánh 是thị 多đa 聞văn 人nhân 。 循tuần 名danh 昧muội 義nghĩa 之chi 狀trạng 耳nhĩ 。 眼nhãn 有hữu 分phân 別biệt 者giả 。 言ngôn 眼nhãn 有hữu 知tri 覺giác 也dã 。 此thử 句cú 但đãn 是thị 定định 眼nhãn 根căn 在tại 內nội 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 其kỳ 既ký 有hữu 知tri 。 則tắc 必tất 屬thuộc 內nội 身thân 故cố 也dã 。 色sắc 塵trần 無vô 知tri 者giả 。 此thử 句cú 乃nãi 定định 色sắc 塵trần 在tại 外ngoại 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 其kỳ 既ký 無vô 知tri 。 則tắc 必tất 屬thuộc 外ngoại 境cảnh 故cố 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 言ngôn 根căn 塵trần 內nội 外ngoại 相tướng 對đối 。 而nhi 識thức 在tại 中trung 間gian 。 作tác 用dụng 分phân 別biệt 故cố 。 即tức 指chỉ 為vi 心tâm 在tại 之chi 處xứ 。 此thử 方phương 分phân 明minh 說thuyết 出xuất 根căn 塵trần 之chi 中trung 矣hĩ 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 兼kiêm 二nhị 不bất 兼kiêm 二nhị 為vi 破phá 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 破phá 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 雙song 開khai 兩lưỡng 途đồ 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 心tâm 若nhược 在tại 。 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 此thử 之chi 心tâm 體thể 。 為vi 復phục 兼kiêm 二nhị 。 為vi 不bất 兼kiêm 二nhị 。

兼kiêm 猶do 連liên 屬thuộc 也dã 。 二nhị 者giả 根căn 與dữ 塵trần 也dã 。 如như 言ngôn 汝nhữ 心tâm 在tại 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 其kỳ 體thể 與dữ 根căn 塵trần 之chi 二nhị 相tương 連liên 屬thuộc 耶da 。 不bất 相tương 連liên 屬thuộc 耶da 。

△# 二nhị 雙song 示thị 俱câu 非phi 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 兼kiêm 二nhị 非phi 中trung 。

若nhược 兼kiêm 二nhị 者giả 。 物vật 體thể 雜tạp 亂loạn 。 物vật 非phi 體thể 知tri 。 成thành 敵địch 兩lưỡng 立lập 。 云vân 何hà 為vi 中trung 。

首thủ 二nhị 句cú 標tiêu 定định 也dã 。 物vật 即tức 塵trần 也dã 。 體thể 即tức 根căn 也dã 。 雜tạp 亂loạn 者giả 。 言ngôn 混hỗn 合hợp 其kỳ 心tâm 不bất 得đắc 成thành 中trung 也dã 。 後hậu 三tam 句cú 釋thích 明minh 也dã 。 物vật 非phi 者giả 。 塵trần 非phi 有hữu 知tri 也dã 。 體thể 知tri 者giả 。 根căn 是thị 有hữu 知tri 也dã 。 成thành 敵địch 兩lưỡng 立lập 者giả 。 言ngôn 汝nhữ 心tâm 若nhược 與dữ 根căn 塵trần 連liên 屬thuộc 為vi 體thể 。 則tắc 半bán 有hữu 知tri 半bán 無vô 知tri 。 對đối 敵địch 而nhi 立lập 。 墮đọa 成thành 二nhị 邊biên 。 豈khởi 得đắc 為vi 中trung 。

△# 二nhị 不bất 兼kiêm 更cánh 非phi 。

兼kiêm 二nhị 不bất 成thành 。 非phi 知tri 不bất 知tri 。 即tức 無vô 體thể 性tánh 。 中trung 何hà 為vi 相tướng 。

兼kiêm 二nhị 不bất 成thành 者giả 。 言ngôn 心tâm 體thể 與dữ 根căn 塵trần 。 二nhị 法pháp 全toàn 不bất 連liên 屬thuộc 也dã 。 非phi 知tri 不bất 知tri 者giả 。 言ngôn 此thử 心tâm 體thể 既ký 非phi 根căn 之chi 有hữu 知tri 。 又hựu 非phi 塵trần 之chi 不bất 知tri 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 言ngôn 體thể 性tánh 尚thượng 無vô 。 憑bằng 何hà 立lập 中trung 乎hồ 。 正chánh 破phá 竟cánh 。

△# 二nhị 結kết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 當đương 在tại 中trung 間gian 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

破phá 中trung 間gian 竟cánh 。

△# 七thất 破phá 無vô 著trước 。 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 以dĩ 不bất 著trước 諸chư 物vật 為vi 心tâm 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 引dẫn 佛Phật 昔tích 教giáo 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 昔tích 見kiến 。 佛Phật 與dữ 大Đại 目Mục 連Liên 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 富Phú 樓Lâu 那Na 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 。 共cộng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 常thường 言ngôn 覺giác 知tri 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 。 既ký 不bất 在tại 內nội 。 亦diệc 不bất 在tại 外ngoại 。 不bất 在tại 中trung 間gian 。 俱câu 無vô 所sở 在tại 。

覺giác 知tri 等đẳng 。 正chánh 此thử 妄vọng 心tâm 。 上thượng 文văn 中trung 間gian 被bị 破phá 故cố 。 此thử 方phương 取thủ 三tam 處xứ 都đô 無vô 耳nhĩ 。

△# 二nhị 釋thích 成thành 請thỉnh 決quyết 。

一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 則tắc 我ngã 無vô 著trước 。 名danh 為vi 心tâm 不phủ 。

首thủ 二nhị 句cú 。 是thị 阿A 難Nan 自tự 意ý 釋thích 成thành 。 非phi 佛Phật 本bổn 旨chỉ 。 佛Phật 言ngôn 三tam 不bất 在tại 者giả 。 正chánh 前tiền 二nhị 義nghĩa 中trung 無vô 體thể 義nghĩa 也dã 。 而nhi 阿A 難Nan 證chứng 成thành 無vô 著trước 為vi 心tâm 。 是thị 謂vị 心tâm 有hữu 體thể 。 但đãn 無vô 著trước 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 詳tường 此thử 語ngữ 。 意ý 雖tuy 不bất 覺giác 妄vọng 心tâm 無vô 體thể 。 而nhi 已dĩ 逼bức 成thành 無vô 處xứ 。 蓋cái 既ký 謂vị 無vô 著trước 。 何hà 有hữu 處xứ 乎hồ 。 妄vọng 計kế 辭từ 窮cùng 。 自tự 至chí 此thử 耳nhĩ 。 此thử 有hữu 伏phục 難nạn/nan 。 難nạn/nan 曰viết 。 佛Phật 之chi 徵trưng 處xứ 。 本bổn 顯hiển 無vô 處xứ 今kim 已dĩ 無vô 處xứ 。 何hà 得đắc 又hựu 破phá 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 之chi 徵trưng 處xứ 。 固cố 顯hiển 無vô 處xứ 。 佛Phật 顯hiển 無vô 處xứ 。 令linh 悟ngộ 無vô 體thể 。 今kim 證chứng 無vô 著trước 。 即tức 為vi 心tâm 體thể 。 是thị 雖tuy 無vô 處xứ 。 而nhi 執chấp 有hữu 體thể 。 所sở 以dĩ 破phá 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 不bất 敢cảm 自tự 決quyết 之chi 意ý 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 以dĩ 諸chư 物vật 有hữu 無vô 為vi 破phá 。 此thử 轉chuyển 約ước 物vật 體thể 以dĩ 破phá 心tâm 體thể 也dã 。 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 正chánh 破phá 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 雙song 徵trưng 有hữu 無vô 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 言ngôn 覺giác 知tri 。 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 。 俱câu 無vô 在tại 者giả 。 世thế 間gian 虗hư 空không 。 水thủy 陸lục 飛phi 行hành 。 諸chư 所sở 物vật 象tượng 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 汝nhữ 不bất 著trước 者giả 。 為vi 在tại 為vi 無vô 。

惟duy 徵trưng 物vật 體thể 有hữu 無vô 也dã 。 世thế 間gian 虗hư 空không 。 物vật 在tại 之chi 處xứ 也dã 。 水thủy 陸lục 飛phi 行hành 。 分phần/phân 物vật 之chi 類loại 也dã 。 諸chư 所sở 二nhị 句cú 。 總tổng 結kết 釋thích 成thành 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 牒điệp 言ngôn 汝nhữ 謂vị 不bất 著trước 諸chư 物vật 者giả 。 則tắc 彼bỉ 物vật 體thể 是thị 有hữu 耶da 是thị 無vô 耶da 。

△# 二nhị 雙song 示thị 不bất 成thành 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 無vô 尚thượng 不bất 成thành 。

無vô 則tắc 同đồng 於ư 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 云vân 何hà 不bất 著trước 。

龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 假giả 設thiết 明minh 無vô 體thể 也dã 。 言ngôn 諸chư 物vật 若nhược 本bổn 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 則tắc 汝nhữ 謂vị 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 不bất 著trước 於ư 何hà 者giả 乎hồ 。 此thử 是thị 諸chư 物vật 無vô 體thể 。 不bất 成thành 無vô 著trước 之chi 義nghĩa 矣hĩ 。

△# 二nhị 有hữu 豈khởi 能năng 成thành 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 標tiêu 定định 。

有hữu 不bất 著trước 者giả 。 不bất 可khả 名danh 無vô 。

番phiên 上thượng 若nhược 言ngôn 諸chư 物vật 有hữu 體thể 我ngã 但đãn 不bất 著trước 。 次thứ 一nhất 句cú 。 即tức 斷đoạn 定định 云vân 。 若nhược 此thử 不bất 可khả 名danh 為vi 無vô 著trước 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 成thành 。

無vô 相tướng 則tắc 無vô 。 非phi 無vô 即tức 相tương/tướng 。 相tướng 有hữu 則tắc 在tại 。 云vân 何hà 無vô 著trước 。

釋thích 此thử 承thừa 上thượng 。 當đương 用dụng 何hà 以dĩ 故cố 徵trưng 起khởi 。 下hạ 方phương 釋thích 之chi 。 首thủ 二nhị 句cú 。 無vô 與dữ 有hữu 相tương/tướng 番phiên 也dã 。 如như 云vân 無vô 相tướng 。 則tắc 畢tất 竟cánh 無vô 物vật 。 非phi 無vô 即tức 當đương 成thành 有hữu 相tương/tướng 矣hĩ 。 第đệ 三tam 句cú 。 言ngôn 有hữu 相tương/tướng 與dữ 有hữu 著trước 相tương/tướng 因nhân 。 如như 云vân 纔tài 言ngôn 有hữu 相tương/tướng 。 早tảo 已dĩ 著trước 矣hĩ 。 云vân 何hà 得đắc 無vô 著trước 乎hồ 。 在tại 字tự 作tác 著trước 字tự 讀đọc 之chi 。 此thử 是thị 諸chư 物vật 有hữu 體thể 不bất 成thành 無vô 著trước 之chi 義nghĩa 。 正chánh 破phá 竟cánh 。

△# 二nhị 結kết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 知tri 。 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 覺giác 知tri 心tâm 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

夫phu 七thất 處xứ 皆giai 非phi 。 則tắc 妄vọng 情tình 已dĩ 盡tận 。 而nhi 世thế 人nhân 計kế 心tâm 之chi 住trú 處xứ 者giả 。 不bất 出xuất 於ư 此thử 。 至chí 此thử 則tắc 平bình 日nhật 所sở 恃thị 。 以dĩ 為vi 心tâm 者giả 。 杳# 無vô 住trú 處xứ 可khả 跟cân 究cứu 矣hĩ 。 若nhược 此thử 體thể 察sát 功công 夫phu 。 初sơ 聞văn 者giả 其kỳ 亦diệc 知tri 珍trân 重trọng 乎hồ 。 然nhiên 詳tường 此thử 七thất 番phiên 確xác 定định 成thành 處xứ 者giả 。 惟duy 四tứ 處xứ 而nhi 已dĩ 。 謂vị 一nhất 內nội 。 二nhị 外ngoại 。 三tam 根căn 裡# 。 及cập 第đệ 六lục 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 是thị 也dã 。 第đệ 四tứ 還hoàn 在tại 內nội 。 第đệ 五ngũ 乃nãi 無vô 定định 處xứ 。 第đệ 七thất 并tinh 處xứ 亦diệc 無vô 也dã 。 又hựu 一nhất 四tứ 引dẫn 眾chúng 同đồng 計kế 。 二nhị 三tam 己kỷ 意ý 推thôi 度độ 。 後hậu 三tam 引dẫn 教giáo 謬mậu 釋thích 。 有hữu 此thử 差sai 別biệt 。 智trí 者giả 辨biện 之chi 。 密mật 示thị 妄vọng 識thức 無vô 處xứ 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 顯hiển 呵ha 妄vọng 識thức 非phi 心tâm 。 上thượng 科khoa 。 於ư 前tiền 三tam 種chủng 。 非phi 真chân 義nghĩa 中trung 。 但đãn 拈niêm 第đệ 三tam 有hữu 處xứ 之chi 執chấp 而nhi 已dĩ 。 今kim 此thử 科khoa 中trung 。 呵ha 為vi 非phi 心tâm 。 方phương 破phá 第đệ 一nhất 是thị 心tâm 之chi 執chấp 矣hĩ 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 阿A 難Nan 責trách 躬cung 請thỉnh 教giáo 。 又hựu 三tam 。 一nhất 責trách 請thỉnh 之chi 儀nghi 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

△# 二nhị 責trách 請thỉnh 之chi 辭từ 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 自tự 責trách 不bất 知tri 心tâm 處xứ 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 責trách 未vị 證chứng 由do 恃thị 憍kiêu 憐lân 。

我ngã 是thị 如Như 來Lai 。 最tối 小tiểu 之chi 弟đệ 。 蒙mông 佛Phật 慈từ 愛ái 。 雖tuy 今kim 出xuất 家gia 。 猶do 恃thị 憍kiêu 憐lân 。 所sở 以dĩ 多đa 聞văn 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。

憍kiêu 憐lân 亦diệc 慈từ 愛ái 也dã 。 如như 在tại 家gia 子tử 弟đệ 多đa 恃thị 父phụ 兄huynh 之chi 愛ái 。 不bất 自tự 勤cần 業nghiệp 。 習tập 氣khí 不bất 忘vong 。 故cố 出xuất 家gia 猶do 恃thị 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 正chánh 明minh 未vị 勤cần 修tu 證chứng 。 無vô 漏lậu 解giải 現hiện 嘆thán 德đức 中trung 矣hĩ 。

△# 二nhị 責trách 墮đọa 淫dâm 由do 不bất 知tri 處xứ 。

不bất 能năng 折chiết 伏phục 。 娑sa 毗tỳ 羅la 咒chú 。 為vị 彼bỉ 所sở 轉chuyển 。 溺nịch 於ư 淫dâm 舍xá 。 當đương 由do 不bất 知tri 。 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。

真chân 際tế 者giả 。 既ký 不bất 悟ngộ 所sở 執chấp 之chi 心tâm 為vi 妄vọng 。 仍nhưng 呼hô 為vi 真chân 心tâm 實thật 際tế 。 詣nghệ 字tự 尋tầm 常thường 訓huấn 往vãng 字tự 。 今kim 詳tường 經kinh 來lai 意ý 。 似tự 是thị 在tại 字tự 之chi 意ý 。 譯dịch 人nhân 命mạng 辭từ 。 稍sảo 未vị 穩ổn 也dã 。 良lương 以dĩ 。 上thượng 文văn 佛Phật 雖tuy 破phá 處xứ 。 而nhi 未vị 分phân 明minh 說thuyết 出xuất 非phi 心tâm 及cập 以dĩ 無vô 處xứ 。 故cố 阿A 難Nan 求cầu 處xứ 之chi 心tâm 未vị 了liễu 。 尚thượng 自tự 責trách 其kỳ 不bất 知tri 真chân 心tâm 實thật 際tế 所sở 在tại 也dã 。

△# 二nhị 求cầu 佛Phật 別biệt 說thuyết 真chân 處xứ 。 躡niếp 上thượng 自tự 責trách 之chi 詞từ 。 既ký 以dĩ 不bất 知tri 心tâm 處xứ 為vi 恨hận 。 顯hiển 知tri 問vấn 意ý 必tất 仍nhưng 索sách 處xứ 。 然nhiên 此thử 意ý 亦diệc 是thị 與dữ 人nhân 辯biện 論luận 一nhất 定định 之chi 序tự 。 佛Phật 既ký 七thất 番phiên 破phá 其kỳ 所sở 說thuyết 之chi 處xứ 俱câu 非phi 。 阿A 難Nan 豈khởi 不bất 望vọng 佛Phật 別biệt 說thuyết 真chân 處xứ 乎hồ 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 正chánh 求cầu 說thuyết 示thị 。

惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 大đại 慈từ 哀ai 愍mẫn 。 開khai 示thị 我ngã 等đẳng 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。

奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 者giả 。 意ý 以dĩ 不bất 知tri 心tâm 處xứ 。 則tắc 正chánh 觀quán 無vô 路lộ 可khả 修tu 。 願nguyện 佛Phật 分phân 明minh 。 指chỉ 出xuất 此thử 心tâm 。 的đích 在tại 何hà 處xứ 。 庶thứ 可khả 為vi 真chân 觀quán 之chi 路lộ 。 此thử 方phương 是thị 阿A 難Nan 真chân 語ngữ 意ý 也dã 。

△# 二nhị 兼kiêm 除trừ 惡ác 見kiến 。

令linh 諸chư 闡xiển 提đề 。 隳huy 彌di 戾lệ 車xa 。

闡xiển 提đề 。 此thử 云vân 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 。 意ý 該cai 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 隳huy 壞hoại 也dã 。 彌di 戾lệ 車xa 。 此thử 云vân 惡ác 見kiến 。 意ý 謂vị 佛Phật 若nhược 說thuyết 出xuất 真chân 處xứ 。 則tắc 我ngã 七thất 番phiên 所sở 說thuyết 皆giai 成thành 邪tà 見kiến 。 何hà 況huống 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 惡ác 見kiến 。 豈khởi 不bất 盡tận 成thành 隳huy 壞hoại 。

△# 三tam 懇khẩn 求cầu 同đồng 眾chúng 。

作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 傾khuynh 渴khát 翹kiều 佇trữ 。 欽khâm 聞văn 示thị 誨hối 。

傾khuynh 渴khát 者giả 。 如như 渴khát 思tư 飲ẩm 也dã 。 翹kiều 佇trữ 者giả 。 如như 鳥điểu 張trương 望vọng 也dã 。 欽khâm 敬kính 也dã 。 責trách 躬cung 請thỉnh 教giáo 竟cánh 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 顯hiển 發phát 非phi 心tâm 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 表biểu 現hiện 破phá 顯hiển 諸chư 相tướng 。 又hựu 分phân 為vi 五ngũ 。 一nhất 表biểu 諸chư 智trí 將tương 現hiện 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 從tùng 其kỳ 面diện 門môn 。 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 。 其kỳ 光quang 晃hoảng 耀diệu 。 如như 百bách 千thiên 日nhật 。

面diện 門môn 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 。 為vi 執chấp 此thử 識thức 。 惟duy 恣tứ 迷mê 倒đảo 。 塞tắc 諸chư 智trí 門môn 。 皆giai 不bất 現hiện 前tiền 。 今kim 識thức 將tương 破phá 諸chư 智trí 將tương 現hiện 。 故cố 以dĩ 眾chúng 光quang 表biểu 之chi 。

△# 二nhị 表biểu 眾chúng 識thức 將tương 破phá 。

普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。

六lục 震chấn 者giả 。 動động 踊dũng 震chấn 起khởi 吼hống 擊kích 也dã 。 此thử 正chánh 表biểu 六lục 處xứ 妄vọng 識thức 將tương 破phá 耳nhĩ 。 問vấn 據cứ 佛Phật 所sở 破phá 。 似tự 惟duy 第đệ 六lục 。 今kim 何hà 言ngôn 六lục 處xứ 俱câu 破phá 乎hồ 。 答đáp 既ký 云vân 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 。 則tắc 前tiền 五ngũ 非phi 無vô 分phân 別biệt 。 況huống 阿A 難Nan 明minh 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 而nhi 佛Phật 以dĩ 兼kiêm 二nhị 等đẳng 意ý 破phá 之chi 。 既ký 破phá 眼nhãn 識thức 。 餘dư 四tứ 并tinh 破phá 。 可khả 知tri 。

△# 三tam 表biểu 覈# 蔽tế 將tương 開khai 。

如như 是thị 十thập 方phương 。 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 一nhất 時thời 開khai 見kiến 。

為vi 有hữu 此thử 識thức 緣duyên 塵trần 自tự 蔽tế 。 逐trục 念niệm 偏thiên 局cục 。 常thường 處xứ 暗ám 冥minh 。 無vô 量lượng 智trí 境cảnh 。 皆giai 不bất 能năng 見kiến 。 今kim 將tương 破phá 顯hiển 。 故cố 現hiện 此thử 相tương/tướng 表biểu 之chi 。

△# 四tứ 表biểu 分phân 隔cách 將tương 合hợp 。

佛Phật 之chi 威uy 神thần 。 令linh 諸chư 世thế 界giới 。 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。

為vi 有hữu 此thử 識thức 執chấp 法pháp 執chấp 我ngã 。 分phân 別biệt 自tự 他tha 。 悉tất 成thành 隔cách 越việt 。 今kim 識thức 破phá 自tự 融dung 為vi 一nhất 。 故cố 此thử 表biểu 之chi 。

△# 五ngũ 表biểu 流lưu 轉chuyển 將tương 息tức 。

其kỳ 世thế 界giới 中trung 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 住trụ 本bổn 國quốc 。 合hợp 掌chưởng 承thừa 聽thính 。

由do 認nhận 此thử 識thức 為vi 心tâm 。 浩hạo 劫kiếp 流lưu 轉chuyển 。 縱túng/tung 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 如như 遠viễn 客khách 他tha 鄉hương 。 不bất 得đắc 住trụ 持trì 本bổn 地địa 全toàn 體thể 照chiếu 用dụng 。 今kim 將tương 破phá 識thức 。 還hoàn 住trụ 本bổn 地địa 。 全toàn 其kỳ 照chiếu 體thể 。 故cố 以dĩ 是thị 相tương/tướng 表biểu 之chi 。

△# 二nhị 普phổ 示thị 真chân 妄vọng 二nhị 本bổn 。 本bổn 無vô 而nhi 錯thác 認nhận 為vi 執chấp 。 此thử 屬thuộc 妄vọng 本bổn 。 所sở 謂vị 執chấp 似tự 。 本bổn 有hữu 而nhi 不bất 知tri 為vi 迷mê 。 此thử 屬thuộc 真chân 本bổn 。 所sở 謂vị 迷mê 真chân 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 舉cử 過quá 出xuất 由do 二nhị 俱câu 是thị 過quá 也dã 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 法pháp 說thuyết 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 歷lịch 舉cử 眾chúng 過quá 。 又hựu 三tam 。 一nhất 任nhậm 運vận 受thọ 淪luân 人nhân 過quá 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 種chủng 種chủng 顛điên 倒đảo 。 業nghiệp 種chủng 自tự 然nhiên 。 如như 惡ác 叉xoa 聚tụ 。

汎# 爾nhĩ 凡phàm 夫phu 。 不bất 知tri 修tu 行hành 者giả 也dã 。 惡ác 叉xoa 。 西tây 域vực 果quả 名danh 。 此thử 方phương 無vô 之chi 。 聚tụ 者giả 每mỗi 三tam 果quả 成thành 一nhất 聚tụ 。 喻dụ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 生sanh 必tất 同đồng 聚tụ 矣hĩ 。

△# 二nhị 權quyền 小tiểu 修tu 學học 人nhân 過quá 。

諸chư 修tu 行hành 人nhân 。 不bất 能năng 得đắc 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 別biệt 成thành 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。

不bất 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 即tức 指chỉ 權quyền 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 四tứ 。 禪thiền 成thành 佛Phật 者giả 。 方phương 至chí 圓viên 之chi 二nhị 行hành 故cố 也dã 。 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 聞văn 四Tứ 諦Đế 聲thanh 教giáo 也dã 。 緣Duyên 覺Giác 解giải 現hiện 辟Bích 支Chi 皆giai 秉bỉnh 小tiểu 教giáo 者giả 也dã 。

△# 三tam 凡phàm 夫phu 修tu 學học 人nhân 過quá 。

及cập 成thành 外ngoại 道đạo 。 諸chư 天thiên 魔ma 王vương 。 及cập 魔ma 眷quyến 屬thuộc 。

外ngoại 道đạo 叛bạn 佛Phật 正chánh 教giáo 。 心tâm 游du 道đạo 外ngoại 者giả 也dã 。 諸chư 天thiên 奉phụng 佛Phật 戒giới 定định 。 欣hân 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 不bất 求cầu 出xuất 離ly 者giả 也dã 。 魔ma 羅la 。 此thử 云vân 殺sát 者giả 。 躭đam 護hộ 欲dục 境cảnh 。 惱não 害hại 正chánh 修tu 者giả 也dã 。 皆giai 取thủ 具cụ 增tăng 上thượng 果quả 。 生sanh 居cư 勝thắng 處xứ 。 有hữu 變biến 有hữu 通thông 。 自tự 謂vị 道đạo 成thành 者giả 耳nhĩ 。

△# 二nhị 總tổng 出xuất 其kỳ 由do 。

皆giai 由do 不bất 知tri 。 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 錯thác 亂loạn 修tu 習tập 。

即tức 真chân 妄vọng 二nhị 本bổn 。 錯thác 亂loạn 者giả 。 誤ngộ 以dĩ 妄vọng 者giả 為vi 真chân 。 獨độc 修tu 於ư 妄vọng 。 非phi 真chân 妄vọng 雜tạp 修tu 也dã 。

△# 二nhị 喻dụ 說thuyết 。

猶do 如như 煑chử 沙sa 。 欲dục 成thành 嘉gia 饌soạn 。 縱túng 經kinh 塵trần 劫kiếp 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。

劫kiếp 麼ma 。 此thử 云vân 長trường 時thời 。 塵trần 劫kiếp 者giả 。 微vi 塵trần 記ký 彼bỉ 劫kiếp 數số 。 極cực 長trường 時thời 也dã 。 妄vọng 不bất 成thành 真chân 。 故cố 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 舉cử 過quá 出xuất 由do 竟cánh 。

△# 二nhị 徵trưng 釋thích 名danh 體thể 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 徵trưng 起khởi 。

云vân 何hà 二nhị 種chủng 。

△# 二nhị 正chánh 釋thích 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 所sở 執chấp 妄vọng 本bổn 名danh 體thể 。

阿A 難Nan 。 一nhất 者giả 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 與dữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 用dụng 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。

無vô 始thỉ 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 出xuất 其kỳ 名danh 也dã 。 則tắc 汝nhữ 下hạ 指chỉ 其kỳ 體thể 也dã 。 此thử 體thể 乃nãi 無vô 體thể 之chi 妄vọng 體thể 耳nhĩ 。 即tức 上thượng 文văn 思tư 惟duy 妄vọng 想tưởng 七thất 番phiên 。 不bất 得đắc 其kỳ 處xứ 。 及cập 下hạ 文văn 方phương 將tương 呵ha 破phá 者giả 也dã 。

△# 二nhị 所sở 迷mê 真chân 本bổn 名danh 體thể 。

二nhị 者giả 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 能năng 生sanh 諸chư 緣duyên 。 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。

即tức 前tiền 文văn 所sở 判phán 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 而nhi 加gia 詳tường 明minh 也dã 。 二nhị 者giả 下hạ 出xuất 其kỳ 名danh 也dã 。 則tắc 汝nhữ 下hạ 指chỉ 其kỳ 體thể 也dã 。 此thử 體thể 方phương 是thị 實thật 有hữu 之chi 真chân 體thể 矣hĩ 。 妄vọng 真chân 皆giai 稱xưng 無vô 始thỉ 者giả 。 如như 金kim 之chi 與dữ 沙sa 二nhị 俱câu 無vô 始thỉ 。 不bất 可khả 詰cật 其kỳ 先tiên 後hậu 。 乃nãi 佛Phật 教giáo 中trung 正chánh 說thuyết 。 異dị 外ngoại 道đạo 之chi 有hữu 始thỉ 。 菩Bồ 提Đề 者giả 。 三tam 種chủng 中trung 真chân 性tánh 菩Bồ 提Đề 耳nhĩ 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 義nghĩa 番phiên 圓viên 寂tịch 。 真chân 本bổn 圓viên 而nhi 妄vọng 本bổn 寂tịch 也dã 。 三tam 種chủng 中trung 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 耳nhĩ 。 取thủ 次thứ 依y 本bổn 覺giác 如như 如như 智trí 理lý 而nhi 言ngôn 。 故cố 云vân 元nguyên 清thanh 淨tịnh 。 元nguyên 即tức 本bổn 也dã 。 不bất 取thủ 修tu 斷đoạn 障chướng 染nhiễm 所sở 成thành 。 今kim 者giả 。 現hiện 令linh 即tức 具cụ 不bất 待đãi 後hậu 修tu 。 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 者giả 。 六lục 根căn 所sở 具cụ 圓viên 湛trạm 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 識thức 精tinh 乃nãi 其kỳ 總tổng 名danh 。 本bổn 惟duy 一nhất 體thể 。 若nhược 應ưng 六lục 根căn 而nhi 列liệt 別biệt 名danh 。 當đương 是thị 見kiến 聞văn 齅khứu 嘗thường 覺giác 知tri 六lục 精tinh 也dã 。 五ngũ 卷quyển 諸chư 佛Phật 證chứng 云vân 。 汝nhữ 復phục 欲dục 知tri 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 令linh 汝nhữ 速tốc 證chứng 。 安an 樂lạc 解giải 脫thoát 。 寂tịch 靜tĩnh 妙diệu 常thường 。 亦diệc 汝nhữ 六lục 根căn 。 更cánh 非phi 他tha 物vật 。 驗nghiệm 知tri 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 決quyết 指chỉ 六lục 根căn 中trung 見kiến 聞văn 等đẳng 精tinh 。 所sở 以dĩ 破phá 識thức 之chi 後hậu 。 首thủ 即tức 顯hiển 見kiến 情tình 。 為vi 妙diệu 明minh 本bổn 心tâm 也dã 。 舊cựu 註chú 全toàn 不bất 達đạt 此thử 。 故cố 迷mê 為vi 破phá 見kiến 耳nhĩ 。 又hựu 復phục 當đương 知tri 。 佛Phật 釋thích 偈kệ 文văn 。 謂vị 陀đà 那na 細tế 識thức 。 正chánh 此thử 識thức 精tinh 。 然nhiên 亦diệc 以dĩ 識thức 為vi 名danh 者giả 。 乃nãi 是thị 第đệ 八bát 識thức 海hải 。 非phi 比tỉ 前tiền 六lục 虗hư 妄vọng 無vô 體thể 矣hĩ 。 因nhân 是thị 真chân 修tu 之chi 本bổn 。 所sở 以dĩ 修tu 圓viên 通thông 中trung 。 直trực 選tuyển 耳nhĩ 根căn 聞văn 性tánh 。 亦diệc 此thử 識thức 精tinh 。 而nhi 斯tư 經Kinh 始thỉ 終chung 要yếu 用dụng 所sở 以dĩ 逈huýnh 異dị 於ư 諸chư 經kinh 者giả 。 由do 此thử 根căn 性tánh 以dĩ 為vi 之chi 本bổn 矣hĩ 。 應ưng 知tri 二nhị 本bổn 所sở 含hàm 。 下hạ 文văn 前tiền 短đoản 後hậu 長trường/trưởng 。 前tiền 至chí 此thử 卷quyển 半bán 。 破phá 識thức 盡tận 處xứ 。 後hậu 至chí 二nhị 卷quyển 末mạt 。 破phá 和hòa 合hợp 盡tận 。 然nhiên 真chân 本bổn 寄ký 標tiêu 於ư 此thử 耳nhĩ 。 元nguyên 明minh 者giả 。 本bổn 來lai 自tự 明minh 。 非phi 由do 修tu 斷đoạn 矣hĩ 。 諸chư 緣duyên 者giả 。 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 也dã 。 楞lăng 伽già 云vân 。 藏tạng 識thức 海hải 常thường 住trụ 。 境cảnh 界giới 風phong 所sở 動động 。 種chủng 種chủng 諸chư 識thức 浪lãng 。 騰đằng 躍dược 而nhi 轉chuyển 生sanh 。 是thị 知tri 前tiền 六lục 。 皆giai 此thử 識thức 海hải 所sở 生sanh 諸chư 浪lãng 。 故cố 虗hư 妄vọng 也dã 。 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 言ngôn 前tiền 六lục 能năng 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 。 而nhi 獨độc 於ư 本bổn 生sanh 識thức 海hải 。 自tự 緣duyên 不bất 及cập 。 如như 眼nhãn 所sở 起khởi 見kiến 能năng 遍biến 見kiến 一nhất 切thiết 而nhi 自tự 不bất 見kiến 眼nhãn 也dã 。 縱túng/tung 使sử 悟ngộ 時thời 須tu 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 方phương 能năng 默mặc 契khế 。 六lục 識thức 若nhược 動động 。 體thể 即tức 隱ẩn 矣hĩ 。 故cố 學học 人nhân 不bất 捨xả 緣duyên 心tâm 。 畢tất 竟cánh 如như 生sanh 盲manh 。 不bất 見kiến 性tánh 也dã 。 由do 其kỳ 執chấp 認nhận 緣duyên 心tâm 必tất 遺di 元nguyên 明minh 。 故cố 曰viết 緣duyên 所sở 遺di 也dã 。 (# 問vấn 惟duy 識thức 何hà 言ngôn 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 我ngã 。 答đáp 偈kệ 云vân 。 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 量lượng 為vi 非phi 。 既ký 是thị 非phi 量lượng 。 豈khởi 真chân 能năng 緣duyên )# 然nhiên 謂vị 之chi 真chân 本bổn 者giả 。 真chân 修tu 根căn 本bổn 。 以dĩ 決quyết 定định 能năng 成thành 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 故cố 也dã 。 正chánh 釋thích 竟cánh 。

△# 三tam 結kết 歸quy 。

由do 諸chư 眾chúng 生sanh 。 遺di 此thử 本bổn 明minh 。 雖tuy 終chung 日nhật 行hành 。 而nhi 不bất 自tự 覺giác 。 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。

此thử 結kết 。 雖tuy 似tự 單đơn 結kết 迷mê 真chân 。 而nhi 實thật 亦diệc 竝tịnh 結kết 執chấp 妄vọng 。 以dĩ 迷mê 真chân 正chánh 由do 執chấp 妄vọng 也dã 。 蓋cái 因nhân 緣duyên 不bất 及cập 。 畢tất 竟cánh 不bất 見kiến 。 遂toại 成thành 永vĩnh 迷mê 也dã 。 雖tuy 終chung 日nhật 行hành 。 而nhi 不bất 自tự 覺giác 者giả 。 日nhật 用dụng 不bất 知tri 也dã 如như 見kiến 聞văn 等đẳng 諸chư 精tinh 。 無vô 須tu 臾du 離ly 。 而nhi 竟cánh 不bất 知tri 其kỳ 可khả 以dĩ 用dụng 為vi 真chân 修tu 之chi 本bổn 能năng 至chí 佛Phật 位vị 。 所sở 以dĩ 終chung 不bất 見kiến 其kỳ 全toàn 體thể 得đắc 其kỳ 大đại 用dụng 也dã 。 枉uổng 者giả 屈khuất 也dã 。 言ngôn 本bổn 不bất 當đương 受thọ 。 而nhi 屈khuất 枉uổng 受thọ 之chi 。 諸chư 趣thú 即tức 七thất 趣thú 也dã 。 蓋cái 此thử 識thức 精tinh 。 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 體thể 遍biến 十thập 方phương 。 用dụng 彌di 沙sa 界giới 。 非phi 諸chư 趣thú 所sở 能năng 牢lao 籠lung 。 但đãn 由do 不bất 覺giác 。 甘cam 受thọ 輪luân 迴hồi 。 豈khởi 不bất 屈khuất 枉uổng 哉tai 。 警cảnh 之chi 至chí 也dã 。 普phổ 示thị 執chấp 迷mê 二nhị 本bổn 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 正chánh 斥xích 妄vọng 識thức 非phi 心tâm 。 即tức 前tiền 所sở 徵trưng 愛ái 樂nhạo 妄vọng 心tâm 。 而nhi 今kim 重trọng/trùng 舉cử 重trọng/trùng 徵trưng 者giả 。 良lương 以dĩ 。 破phá 處xứ 示thị 本bổn 。 文văn 辭từ 既ký 長trường/trưởng 。 前tiền 之chi 心tâm 相tương/tướng 沉trầm 隱ẩn 。 若nhược 不bất 重trọng/trùng 舉cử 徵trưng 令linh 現hiện 前tiền 。 將tương 對đối 何hà 者giả 。 而nhi 施thí 斥xích 破phá 之chi 辭từ 乎hồ 。 重trọng/trùng 徵trưng 之chi 旨chỉ 。 惟duy 在tại 此thử 耳nhĩ 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 如Như 來Lai 重trọng/trùng 徵trưng 直trực 呵ha 。 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 應ưng 來lai 垂thùy 問vấn 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 願nguyện 出xuất 生sanh 死tử 。 今kim 復phục 問vấn 汝nhữ 。

奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 問vấn 答đáp 意ý 別biệt 。 阿A 難Nan 以dĩ 求cầu 知tri 心tâm 處xứ 為vi 路lộ 。 如Như 來Lai 則tắc 以dĩ 。 了liễu 此thử 妄vọng 識thức 無vô 體thể 無vô 處xứ 。 而nhi 別biệt 覔# 真chân 心tâm 。 為vi 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 也dã 。

△# 二nhị 徵trưng 令linh 現hiện 前tiền 。 又hựu 三tam 。 一nhất 於ư 見kiến 詳tường 徵trưng 。 又hựu 三tam 。 一nhất 總tổng 徵trưng 於ư 見kiến 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 舉cử 金kim 色sắc 臂tý 。 屈khuất 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 不phủ 。 阿A 難Nan 言ngôn 見kiến 。

五ngũ 輪luân 指chỉ 者giả 。 佛Phật 之chi 指chỉ 端đoan 。 皆giai 有hữu 千thiên 輻bức 輪luân 紋văn 。 屈khuất 者giả 握ác 而nhi 成thành 拳quyền 相tương/tướng 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 徵trưng 所sở 見kiến 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 何hà 所sở 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 舉cử 臂tý 屈khuất 指chỉ 。 為vi 光quang 明minh 拳quyền 。 耀diệu 我ngã 心tâm 目mục 。

△# 三tam 別biệt 徵trưng 能năng 見kiến 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 與dữ 大đại 眾chúng 。 同đồng 將tương 眼nhãn 見kiến 。

此thử 上thượng 三tam 科khoa 。 方phương 以dĩ 徵trưng 定định 能năng 見kiến 所sở 見kiến 。 而nhi 未vị 及cập 徵trưng 心tâm 。 故cố 大đại 科khoa 名danh 於ư 見kiến 詳tường 徵trưng 也dã (# 此thử 中trung 先tiên 徵trưng 眼nhãn 見kiến 。 密mật 含hàm 深thâm 意ý 。 現hiện 於ư 前tiền 文văn 徵trưng 處xứ 科khoa 下hạ 小tiểu 註chú 之chi 中trung 。 今kim 因nhân 重trọng/trùng 徵trưng 。 當đương 亦diệc 重trọng/trùng 申thân 明minh 之chi 。 如Như 來Lai 前tiền 文văn 云vân 。 將tương 何hà 所sở 見kiến 。 誰thùy 為vi 愛ái 樂nhạo 。 意ý 已dĩ 深thâm 含hàm 。 辭từ 猶do 隱ẩn 略lược 。 此thử 處xứ 有hữu 三tam 。 審thẩm 試thí 太thái 煞sát 丁đinh 寧ninh 。 學học 者giả 不bất 可khả 不bất 著trước 眼nhãn 。 一nhất 則tắc 舉cử 拳quyền 。 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 否phủ/bĩ 阿A 難Nan 言ngôn 見kiến 。 二nhị 則tắc 曰viết 。 汝nhữ 何hà 所sở 見kiến 。 阿A 難Nan 答đáp 以dĩ 見kiến 光quang 明minh 拳quyền 。 三tam 則tắc 曰viết 。 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 阿A 難Nan 又hựu 惟duy 答đáp 以dĩ 眼nhãn 見kiến 。 如Như 來Lai 可khả 謂vị 重trùng 重trùng 顯hiển 示thị 。 阿A 難Nan 可khả 謂vị 頭đầu 頭đầu 錯thác 過quá 矣hĩ 。 如Như 來Lai 見kiến 阿A 難Nan 始thỉ 終chung 不bất 能năng 薦tiến 取thủ 不bất 能năng 直trực 認nhận 見kiến 性tánh 為vi 心tâm 。 只chỉ 得đắc 落lạc 草thảo 。 盤bàn 桓hoàn 更cánh 問vấn 。 以dĩ 何hà 為vi 心tâm 。 當đương 我ngã 拳quyền 耀diệu 也dã 。 此thử 意ý 甚thậm 深thâm 難nan 知tri 。 故cố 特đặc 為vi 宗tông 通thông 者giả 漏lậu 洩duệ 之chi 。 問vấn 環hoàn 師sư 此thử 處xứ 亦diệc 云vân 。 金kim 拳quyền 舉cử 處xứ 。 直trực 下hạ 要yếu 識thức 本bổn 明minh 塵trần 相tương/tướng 。 未vị 除trừ 依y 舊cựu 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 豈khởi 不bất 徹triệt 了liễu 此thử 意ý 。 答đáp 此thử 正chánh 所sở 謂vị 似tự 則tắc 也dã 。 似tự 是thị 則tắc 未vị 。 是thị 以dĩ 環hoàn 師sư 未vị 徹triệt 見kiến 性tánh 即tức 是thị 本bổn 明minh 耳nhĩ 。 諍tranh 曰viết 。 如Như 來Lai 正chánh 舉cử 拳quyền 徵trưng 見kiến 。 環hoàn 師sư 就tựu 此thử 便tiện 說thuyết 。 要yếu 識thức 本bổn 明minh 如như 何hà 不bất 徹triệt 見kiến 性tánh 。 答đáp 若nhược 果quả 此thử 處xứ 徹triệt 領lãnh 見kiến 性tánh 即tức 是thị 本bổn 明minh 。 到đáo 盲manh 人nhân 矚chú 暗ám 章chương 中trung 。 不bất 應ưng 隨tùy 眾chúng 說thuyết 為vi 破phá 見kiến 也dã 。 問vấn 彼bỉ 卻khước 取thủ 何hà 為vi 本bổn 明minh 耶da 。 答đáp 彼bỉ 蓋cái 泛phiếm 領lãnh 宗tông 家gia 所sở 云vân 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 。 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 之chi 名danh 字tự 。 為vi 本bổn 明minh 耳nhĩ 。 而nhi 實thật 未vị 能năng 親thân 領lãnh 目mục 前tiền 見kiến 性tánh 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 。 所sở 謂vị 似tự 現hiện 量lượng 。 而nhi 非phi 真chân 現hiện 量lượng 也dã 。 知tri 言ngôn 者giả 固cố 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 語ngữ 之chi 偶ngẫu 合hợp 而nhi 濫lạm 許hứa 其kỳ 全toàn 是thị 也dã 。 環hoàn 師sư 他tha 處xứ 似tự 是thị 而nhi 非phi 者giả 尚thượng 多đa 。 此thử 其kỳ 未vị 透thấu 之chi 源nguyên 本bổn 也dã 歟# )# 。

△# 二nhị 就tựu 答đáp 徵trưng 心tâm 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 今kim 答đáp 我ngã 。 如Như 來Lai 屈khuất 指chỉ 。 為vi 光quang 明minh 拳quyền 。 耀diệu 汝nhữ 心tâm 目mục 。 汝nhữ 目mục 可khả 見kiến 。 以dĩ 何hà 為vi 心tâm 。 當đương 我ngã 拳quyền 耀diệu 。

前tiền 文văn 云vân 。 將tương 何hà 所sở 見kiến 。 誰thùy 為vi 愛ái 樂nhạo 。 合hợp 此thử 科khoa 當đương 是thị 兩lưỡng 番phiên 徵trưng 心tâm 而nhi 已dĩ 。

△# 三tam 舉cử 心tâm 以dĩ 答đáp 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 如Như 來Lai 現hiện 今kim 。 徵trưng 心tâm 所sở 在tại 。 而nhi 我ngã 以dĩ 心tâm 。 推thôi 窮cùng 尋tầm 逐trục 。 即tức 能năng 推thôi 者giả 。 我ngã 將tương 為vi 心tâm 。

推thôi 窮cùng 尋tầm 逐trục 之chi 心tâm 。 即tức 前tiền 阿A 難Nan 自tự 述thuật 思tư 惟duy 愛ái 樂nhạo 。 及cập 如Như 來Lai 所sở 判phán 妄vọng 想tưởng 攀phàn 緣duyên 之chi 心tâm 也dã 。 上thượng 文văn 云vân 。 由do 目mục 觀quan 見kiến 。 如Như 來Lai 勝thắng 相tướng 。 心tâm 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 合hợp 此thử 科khoa 當đương 是thị 兩lưỡng 番phiên 自tự 呈trình 妄vọng 心tâm 。 但đãn 上thượng 文văn 且thả 惟duy 破phá 處xứ 。 此thử 下hạ 方phương 直trực 破phá 心tâm 矣hĩ 。 徵trưng 令linh 現hiện 前tiền 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 直trực 呵ha 非phi 心tâm 。

佛Phật 言ngôn 咄đốt 阿A 難Nan 。 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。

咄đốt 。 振chấn 聲thanh 呼hô 警cảnh 。 令linh 大đại 驚kinh 悟ngộ 也dã 。 前tiền 言ngôn 三tam 種chủng 非phi 真chân 意ý 中trung 。 此thử 方phương 說thuyết 破phá 第đệ 一nhất 非phi 是thị 心tâm 也dã 。 重trọng/trùng 徵trưng 直trực 訶ha 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 阿A 難Nan 驚kinh 索sách 名danh 目mục 。

阿A 難Nan 矍quắc 然nhiên 。 避tị 座tòa 合hợp 掌chưởng 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 此thử 非phi 我ngã 心tâm 。 當đương 名danh 何hà 等đẳng 。

矍quắc 然nhiên 驚kinh 愕ngạc 貌mạo 。 避tị 離ly 也dã 。 經kinh 久cửu 自tự 恃thị 。 惟duy 知tri 有hữu 此thử 。 一nhất 朝triêu 奪đoạt 之chi 。 無vô 有hữu 不bất 驚kinh 者giả 矣hĩ 。

△# 三tam 如Như 來Lai 指chỉ 名danh 出xuất 過quá 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

此thử 是thị 前tiền 塵trần 。 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 。 惑hoặc 汝nhữ 真chân 性tánh 。 由do 汝nhữ 無vô 始thỉ 。 至chí 於ư 今kim 生sanh 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 失thất 汝nhữ 元nguyên 常thường 。 故cố 受thọ 輪luân 轉chuyển 。

前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 。 此thử 六lục 字tự 。 乃nãi 其kỳ 本bổn 名danh 。 阿A 難Nan 既ký 聞văn 非phi 心tâm 。 索sách 要yếu 本bổn 名danh 。 故cố 佛Phật 直trực 指chỉ 本bổn 名danh 以dĩ 答đáp 也dã 。 前tiền 塵trần 者giả 。 現hiện 前tiền 所sở 對đối 六lục 塵trần 也dã 。 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 者giả 。 言ngôn 此thử 思tư 想tưởng 。 必tất 帶đái 塵trần 相tương/tướng 。 虗hư 妄vọng 暫tạm 現hiện 。 豈khởi 有hữu 實thật 體thể 哉tai 。 故cố 後hậu 顯hiển 發phát 科khoa 中trung 。 不bất 過quá 詳tường 釋thích 此thử 名danh 之chi 義nghĩa 而nhi 已dĩ 。 由do 汝nhữ 下hạ 出xuất 其kỳ 錯thác 認nhận 之chi 過quá 患hoạn 也dã 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 者giả 。 本bổn 非phi 心tâm 而nhi 錯thác 認nhận 為vi 心tâm 也dã 。 失thất 元nguyên 常thường 者giả 。 即tức 昧muội 真chân 心tâm 而nhi 不bất 認nhận 取thủ 也dã 。 如như 人nhân 既ký 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 更cánh 不bất 求cầu 覓mịch 真chân 子tử 矣hĩ 。 受thọ 輪luân 轉chuyển 者giả 。 以dĩ 所sở 認nhận 非phi 真chân 常thường 之chi 心tâm 故cố 。 長trường 流lưu 生sanh 死tử 。 如như 常thường 遭tao 賊tặc 子tử 竊thiết 奪đoạt 也dã 。 顯hiển 呵ha 妄vọng 識thức 非phi 心tâm 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 推thôi 破phá 妄vọng 識thức 無vô 體thể 。 此thử 科khoa 方phương 以dĩ 說thuyết 透thấu 識thức 心tâm 徹triệt 底để 虗hư 無vô 斷đoạn 滅diệt 全toàn 不bất 是thị 心tâm 矣hĩ 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 述thuật 怖bố 求cầu 示thị 。 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 述thuật 唯duy 用dụng 此thử 心tâm 。 又hựu 三tam 。 一nhất 出xuất 家gia 用dụng 此thử 心tâm 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 佛Phật 寵sủng 弟đệ 。 心tâm 愛ái 佛Phật 故cố 。 令linh 我ngã 出xuất 家gia 。

△# 二nhị 作tác 善thiện 用dụng 此thử 心tâm 。

我ngã 心tâm 何hà 獨độc 。 供cúng 養dường 如Như 來Lai 。 乃nãi 至chí 徧biến 歷lịch 恆Hằng 沙sa 國quốc 土độ 。 承thừa 事sự 諸chư 佛Phật 。 及cập 善Thiện 知Tri 識Thức 。 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 行hành 諸chư 一nhất 切thiết 。 難nan 行hành 法Pháp 事sự 。 皆giai 用dụng 此thử 心tâm 。

此thử 科khoa 及cập 下hạ 科khoa 。 皆giai 是thị 假giả 設thiết 擬nghĩ 度độ 。 必tất 不bất 能năng 外ngoại 此thử 心tâm 而nhi 別biệt 為vi 用dụng 也dã 。

△# 三tam 作tác 惡ác 用dụng 此thử 心tâm 。

縱túng 令linh 謗báng 法pháp 。 永vĩnh 退thoái 善thiện 根căn 。 亦diệc 因nhân 此thử 心tâm 。

△# 二nhị 述thuật 舍xá 此thử 更cánh 無vô 。

若nhược 此thử 發phát 明minh 。 不bất 是thị 心tâm 者giả 。 我ngã 乃nãi 無vô 心tâm 。 同đồng 諸chư 土thổ 木mộc 。 離ly 此thử 覺giác 知tri 。 更cánh 無vô 所sở 有hữu 。

末mạt 二nhị 句cú 。 是thị 依y 佛Phật 捨xả 此thử 。 更cánh 復phục 揣đoàn 摩ma 。 則tắc 杳# 無vô 別biệt 心tâm 可khả 得đắc 也dã 。

△# 三tam 述thuật 自tự 他tha 驚kinh 疑nghi 。

云vân 何hà 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 非phi 心tâm 。 我ngã 實thật 驚kinh 怖bố 。 兼kiêm 此thử 大đại 眾chúng 。 無vô 不bất 疑nghi 惑hoặc 。

天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 凡phàm 外ngoại 權quyền 小tiểu 。 無vô 不bất 說thuyết 此thử 為vi 心tâm 。 故cố 與dữ 阿A 難Nan 驚kinh 疑nghi 同đồng 也dã 。 縱túng/tung 有hữu 禪thiền 定định 取thủ 證chứng 。 亦diệc 由do 制chế 住trụ 此thử 心tâm 而nhi 得đắc 故cố 也dã 。

△# 四tứ 求cầu 如Như 來Lai 開khai 示thị 。

惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 示thị 未vị 悟ngộ 。

且thả 求cầu 開khai 示thị 。 如như 何hà 此thử 非phi 我ngã 心tâm 。 如như 何hà 名danh 為vi 前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 。 此thử 尚thượng 未vị 及cập 求cầu 說thuyết 真chân 心tâm 也dã 。 阿A 難Nan 述thuật 怖bố 求cầu 示thị 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 安an 慰úy 顯hiển 發phát 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 安an 慰úy 許hứa 有hữu 。 當đương 知tri 此thử 科khoa 非phi 是thị 正chánh 說thuyết 真chân 心tâm 。 但đãn 由do 阿A 難Nan 驚kinh 怖bố 離ly 此thử 更cánh 無vô 。 故cố 且thả 許hứa 有hữu 。 以dĩ 安an 慰úy 其kỳ 驚kinh 怖bố 也dã 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 先tiên 標tiêu 垂thùy 教giáo 深thâm 意ý 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 開khai 示thị 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 欲dục 令linh 心tâm 入nhập 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 別biệt 教giáo 初Sơ 地Địa 以dĩ 去khứ 。 方phương 始thỉ 證chứng 入nhập 。 圓viên 教giáo 當đương 住trụ 位vị 所sở 證chứng 。 住trụ 此thử 忍nhẫn 者giả 。 於ư 三tam 界giới 內nội 外ngoại 。 不bất 見kiến 有hữu 少thiểu 法pháp 生sanh 。 不bất 見kiến 有hữu 少thiểu 法pháp 滅diệt 。 超siêu 情tình 離ly 見kiến 。 一nhất 一nhất 當đương 體thể 。 皆giai 即tức 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 亦diệc 即tức 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 也dã 。 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 證chứng 入nhập 於ư 此thử 者giả 。 正chánh 由do 誤ngộ 認nhận 生sanh 滅diệt 妄vọng 想tưởng 為vi 心tâm 。 故cố 於ư 此thử 忍nhẫn 永vĩnh 隔cách 。 而nhi 不bất 能năng 入nhập 。 今kim 將tương 破phá 彼bỉ 生sanh 滅diệt 。 顯hiển 發phát 無vô 生sanh 。 故cố 經kinh 預dự 標tiêu 。 以dĩ 示thị 如Như 來Lai 垂thùy 教giáo 利lợi 益ích 之chi 深thâm 耳nhĩ 。 至chí 後hậu 敘tự 開khai 悟ngộ 云vân 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 皆giai 即tức 妙diệu 明minh 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 其kỳ 即tức 此thử 忍nhẫn 之chi 義nghĩa 相tương/tướng 乎hồ 。

△# 二nhị 示thị 己kỷ 常thường 說thuyết 唯duy 心tâm 。

於ư 師sư 子tử 座tòa 。 摩ma 阿A 難Nan 頂đảnh 。 而nhi 告cáo 之chi 言ngôn 。 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。

諸chư 法pháp 所sở 生sanh 者giả 。 眾chúng 生sanh 迷mê 其kỳ 真chân 源nguyên 。 而nhi 妄vọng 謂vị 萬vạn 物vật 各các 有hữu 從tùng 生sanh 之chi 法pháp 。 如như 金kim 生sanh 水thủy 木mộc 生sanh 火hỏa 之chi 類loại 。 是thị 也dã 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 者giả 。 聖thánh 教giáo 直trực 指chỉ 大đại 本bổn 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 體thể 隨tùy 緣duyên 變biến 現hiện 也dã 。 二nhị 句cú 敵địch 體thể 相tướng 番phiên 。 略lược 以dĩ 總tổng 標tiêu 。 一nhất 切thiết 下hạ 詳tường 以dĩ 別biệt 列liệt 也dã 。 因nhân 果quả 具cụ 凡phàm 聖thánh 權quyền 實thật 。 大đại 至chí 世thế 界giới 。 小tiểu 至chí 微vi 塵trần 。 具cụ 染nhiễm 淨tịnh 麤thô 妙diệu 。 因nhân 心tâm 成thành 體thể 者giả 。 即tức 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 所sở 謂vị 萬vạn 法pháp 離ly 真chân 心tâm 乃nãi 至chí 無vô 芥giới 子tử 許hứa 可khả 得đắc 也dã 。

△# 三tam 舉cử 況huống 真chân 心tâm 有hữu 體thể 。

阿A 難Nan 。 若nhược 諸chư 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 其kỳ 中trung 乃nãi 至chí 。 草thảo 葉diệp 縷lũ 結kết 。 詰cật 其kỳ 根căn 元nguyên 。 咸hàm 有hữu 體thể 性tánh 。 縱túng/tung 令linh 虗hư 空không 。 亦diệc 有hữu 名danh 貌mạo 。 何hà 況huống 清thanh 淨tịnh 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 。 而nhi 自tự 無vô 體thể 。

縷lũ 結kết 。 如như 絲ti 麻ma 之chi 類loại 。 舉cử 至chí 細tế 微vi 以dĩ 況huống 麤thô 大đại 。 詰cật 追truy 問vấn 也dã 。 根căn 元nguyên 體thể 性tánh 。 亦diệc 是thị 隨tùy 世thế 間gian 所sở 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 及cập 自tự 相tương/tướng 也dã 。 虗hư 空không 二nhị 字tự 。 即tức 名danh 豁hoát 虗hư 無vô 礙ngại 為vi 貌mạo 。 此thử 舉cử 無vô 體thể 者giả 以dĩ 況huống 有hữu 體thể 也dã 。 自tự 體thể 無vô 垢cấu 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 處xử 染nhiễm 不bất 染nhiễm 曰viết 妙diệu 淨tịnh 。 湛trạm 寂tịch 虗hư 靈linh 曰viết 明minh 心tâm 。 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 者giả 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 心tâm 性tánh 也dã 。 此thử 心tâm 海hải 廓khuếch 周chu 法Pháp 界Giới 。 而nhi 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 真chân 心tâm 海hải 中trung 所sở 現hiện 影ảnh 像tượng 。 無vô 自tự 體thể 性tánh 。 但đãn 依y 此thử 心tâm 為vi 彼bỉ 實thật 性tánh 故cố 也dã 。 而nhi 自tự 無vô 體thể 者giả 。 正chánh 是thị 況huống 顯hiển 之chi 詞từ 。 言ngôn 所sở 現hiện 之chi 物vật 尚thượng 皆giai 有hữu 體thể 。 而nhi 能năng 現hiện 之chi 心tâm 豈khởi 反phản 自tự 無vô 體thể 乎hồ 。 決quyết 言ngôn 真chân 心tâm 必tất 定định 有hữu 體thể 。 汝nhữ 但đãn 因nhân 執chấp 此thử 妄vọng 心tâm 故cố 。 以dĩ 迷mê 彼bỉ 實thật 體thể 。 豈khởi 真chân 離ly 此thử 更cánh 無vô 所sở 有hữu 乎hồ 。 安an 慰úy 許hứa 有hữu 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 顯hiển 發phát 虗hư 偽ngụy 。 上thượng 雖tuy 指chỉ 名danh 出xuất 過quá 。 猶do 未vị 明minh 其kỳ 何hà 為vi 虗hư 偽ngụy 。 故cố 此thử 始thỉ 發phát 之chi 也dã 。 然nhiên 前tiền 文văn 三tam 種chủng 非phi 真chân 義nghĩa 中trung 。 此thử 科khoa 方phương 以dĩ 說thuyết 破phá 第đệ 二nhị 無vô 體thể 之chi 義nghĩa 。 又hựu 復phục 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 托thác 塵trần 似tự 有hữu 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 反phản 難nan 離ly 塵trần 當đương 有hữu 。

若nhược 汝nhữ 執chấp 恡lận 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 所sở 了liễu 知tri 性tánh 。 必tất 為vi 心tâm 者giả 。 此thử 心tâm 即tức 應ưng 。 離ly 諸chư 一nhất 切thiết 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 諸chư 塵trần 事sự 業nghiệp 。 別biệt 有hữu 全toàn 性tánh 。

執chấp 恡lận 者giả 。 堅kiên 執chấp 舊cựu 見kiến 而nhi 不bất 捨xả 也dã 。 分phân 別biệt 者giả 。 散tán 心tâm 任nhậm 運vận 之chi 用dụng 。 覺giác 觀quán 者giả 。 究cứu 理lý 推thôi 度độ 之chi 用dụng 。 前tiền 麤thô 後hậu 細tế 。 二nhị 皆giai 有hữu 分phân 明minh 不bất 昧muội 之chi 相tướng 。 故cố 曰viết 所sở 了liễu 知tri 性tánh 。 此thử 正chánh 妄vọng 識thức 也dã 。 必tất 為vi 心tâm 者giả 。 決quyết 定định 認nhận 此thử 為vi 自tự 心tâm 也dã 。 此thử 先tiên 按án 定định 向hướng 下hạ 方phương 起khởi 難nạn/nan 詞từ 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 略lược 舉cử 四tứ 塵trần 。 諸chư 塵trần 。 更cánh 該cai 聲thanh 法pháp 之chi 二nhị 。 一nhất 切thiết 事sự 業nghiệp 。 皆giai 塵trần 所sở 成thành 。 如như 云vân 塵trần 事sự 塵trần 業nghiệp 也dã 。 然nhiên 營doanh 業nghiệp 之chi 初sơ 曰viết 事sự 。 事sự 辦biện 之chi 後hậu 曰viết 業nghiệp 。 別biệt 有hữu 全toàn 性tánh 者giả 。 縱túng/tung 之chi 令linh 其kỳ 離ly 塵trần 自tự 有hữu 也dã 。

△# 二nhị 正chánh 言ngôn 不bất 能năng 離ly 塵trần 。 又hựu 復phục 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 外ngoại 緣duyên 不bất 離ly 。

如như 汝nhữ 今kim 者giả 。 承thừa 聽thính 我ngã 法Pháp 。 此thử 則tắc 因nhân 聲thanh 。 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 。

單đơn 舉cử 聲thanh 塵trần 者giả 。 固cố 取thủ 現hiện 對đối 之chi 境cảnh 。 舉cử 一nhất 例lệ 餘dư 。 亦diệc 是thị 以dĩ 勝thắng 該cai 劣liệt 矣hĩ 。 此thử 即tức 破phá 第đệ 二nhị 緣duyên 佛Phật 聲thanh 教giáo 心tâm 也dã 。

△# 二nhị 內nội 守thủ 不bất 離ly 。

縱túng 滅diệt 一nhất 切thiết 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 內nội 守thủ 幽u 閑nhàn 。 猶do 為vi 法pháp 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。

此thử 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 約ước 前tiền 五ngũ 識thức 及cập 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 而nhi 言ngôn 。 以dĩ 四tứ 攝nhiếp 六lục 。 蓋cái 合hợp 齅khứu 嘗thường 為vi 一nhất 覺giác 也dã 。 滅diệt 者giả 。 息tức 此thử 諸chư 識thức 外ngoại 緣Duyên 覺Giác 觀quán 而nhi 不bất 動động 也dã 。 幽u 閑nhàn 者giả 。 內nội 心tâm 寂tịch 境cảnh 也dã 。 此thử 科khoa 方phương 該cai 諸chư 修tu 學học 人nhân 故cố 。 此thử 境cảnh 即tức 凡phàm 外ngoại 權quyền 小tiểu 在tại 定định 所sở 守thủ 之chi 境cảnh 。 亦diệc 彼bỉ 取thủ 證chứng 以dĩ 為vi 法pháp 性tánh 者giả 也dã 。 法pháp 塵trần 者giả 。 指chỉ 此thử 境cảnh 之chi 本bổn 名danh 。 如như 云vân 本bổn 非phi 法pháp 性tánh 。 元nguyên 是thị 法pháp 塵trần 也dã 。 分phân 別biệt 即tức 守thủ 此thử 境cảnh 之chi 心tâm 也dã 。 影ảnh 事sự 者giả 言ngôn 此thử 境cảnh 此thử 心tâm 但đãn 是thị 光quang 影ảnh 。 了liễu 無vô 實thật 體thể 矣hĩ 。 蓋cái 凡phàm 外ngoại 權quyền 小tiểu 。 執chấp 此thử 幽u 閑nhàn 。 以dĩ 為vi 法pháp 性tánh 深thâm 處xứ 。 而nhi 不bất 知tri 尚thượng 是thị 妄vọng 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 塵trần 。 又hựu 執chấp 守thủ 境cảnh 之chi 心tâm 已dĩ 離ly 外ngoại 塵trần 。 而nhi 非phi 分phân 別biệt 。 而nhi 不bất 知tri 未vị 離ly 法pháp 塵trần 猶do 是thị 分phân 別biệt 也dã 。 然nhiên 此thử 境cảnh 所sở 以dĩ 為vi 法pháp 塵trần 之chi 由do 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 凡phàm 外ngoại 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 本bổn 空không 。 但đãn 捨xả 外ngoại 而nhi 緣duyên 內nội 。 如như 鏡kính 外ngoại 之chi 物vật 不bất 除trừ 。 鏡kính 中trung 之chi 影ảnh 常thường 在tại 。 但đãn 相tương 似tự 不bất 動động 而nhi 已dĩ 。 實thật 念niệm 念niệm 不bất 忘vong 外ngoại 法pháp 。 豈khởi 能năng 除trừ 其kỳ 影ảnh 乎hồ 。 影ảnh 即tức 法pháp 塵trần 也dã 。 二nhị 者giả 權quyền 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 達đạt 法pháp 空không 。 而nhi 未vị 聞văn 此thử 經Kinh 塵trần 有hữu 十thập 二nhị 。 今kim 於ư 幽u 閒gian/nhàn 之chi 時thời 。 雖tuy 離ly 明minh 動động 通thông 甜điềm 合hợp 生sanh 之chi 六lục 。 而nhi 未vị 離ly 暗ám 靜tĩnh 塞tắc 淡đạm 離ly 滅diệt 之chi 六lục 也dã 。 故cố 亦diệc 是thị 法pháp 塵trần 也dã 。 至chí 於ư 守thủ 境cảnh 之chi 心tâm 。 所sở 以dĩ 為vi 分phân 別biệt 之chi 由do 者giả 亦diệc 二nhị 。 一nhất 者giả 境cảnh 既ký 法pháp 塵trần 。 體thể 非phi 本bổn 有hữu 。 全toàn 托thác 分phân 別biệt 。 而nhi 後hậu 分phân 明minh 一nhất 不bất 分phân 別biệt 。 境cảnh 即tức 沉trầm 沒một 。 故cố 恆hằng 分phân 別biệt 。 譬thí 如như 無vô 波ba 之chi 流lưu 。 望vọng 如như 恬điềm 靜tĩnh 。 而nhi 實thật 不bất 住trụ 也dã 。 二nhị 者giả 凡phàm 外ngoại 權quyền 小tiểu 。 皆giai 依y 六lục 識thức 思tư 惟duy 為vi 觀quán 。 六lục 識thức 印ấn 持trì 為vi 止chỉ 。 離ly 六lục 識thức 無vô 別biệt 定định 慧tuệ 之chi 體thể 。 故cố 根căn 本bổn 元nguyên 是thị 分phân 別biệt 。 豈khởi 能năng 擺bãi 脫thoát 乎hồ 。 夫phu 境cảnh 是thị 法pháp 塵trần 。 心tâm 是thị 分phân 別biệt 。 境cảnh 固cố 不bất 能năng 離ly 心tâm 。 心tâm 猶do 不bất 能năng 離ly 境cảnh 。 自tự 謂vị 清thanh 淨tịnh 。 實thật 全toàn 垢cấu 污ô 。 自tự 謂vị 寂tịch 定định 。 實thật 全toàn 流lưu 注chú 矣hĩ 。 大đại 凡phàm 上thượng 禪thiền 深thâm 教giáo 不bất 明minh 。 而nhi 好hảo 靜tĩnh 定định 者giả 。 未vị 有hữu 能năng 出xuất 此thử 境cảnh 者giả 矣hĩ 。 然nhiên 亦diệc 常thường 處xứ 生sanh 滅diệt 。 終chung 不bất 自tự 覺giác 其kỳ 非phi 。 奉phụng 勸khuyến 好hảo 禪thiền 定định 者giả 。 尚thượng 當đương 究cứu 心tâm 於ư 斯tư 經Kinh 而nhi 後hậu 可khả 乎hồ (# 抑ức 又hựu 因nhân 是thị 而nhi 知tri 一nhất 切thiết 權quyền 乘thừa 有hữu 出xuất 入nhập 之chi 定định 。 皆giai 是thị 微vi 細tế 分phân 別biệt 。 蓋cái 全toàn 以dĩ 憑bằng 仗trượng 細tế 分phân 別biệt 心tâm 。 持trì 彼bỉ 寂tịch 境cảnh 。 一nhất 不bất 分phân 別biệt 。 寂tịch 境cảnh 即tức 失thất 。 名danh 曰viết 出xuất 定định 。 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 豈khởi 如như 是thị 乎hồ 。 請thỉnh 昧muội 題đề 中trung 所sở 解giải 。 自tự 知tri 異dị 於ư 是thị 矣hĩ 。 此thử 即tức 破phá 第đệ 四tứ 止chỉ 散tán 入nhập 寂tịch 心tâm 也dã )# 托thác 塵trần 似tự 有hữu 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 離ly 塵trần 實thật 無vô 。 又hựu 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 暫tạm 縱túng/tung 離ly 有hữu 即tức 許hứa 為vi 心tâm 。

我ngã 非phi 敕sắc 汝nhữ 。 執chấp 為vi 非phi 心tâm 。 但đãn 汝nhữ 於ư 心tâm 。 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 若nhược 離ly 前tiền 塵trần 。 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 。 即tức 真chân 汝nhữ 心tâm 。

非phi 敕sắc 汝nhữ 執chấp 者giả 。 不bất 強cường/cưỡng 其kỳ 定định 依y 也dã 。 但đãn 汝nhữ 下hạ 教giáo 其kỳ 自tự 度độ 也dã 。 若nhược 離ly 下hạ 方phương 是thị 縱túng/tung 詞từ 。 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 者giả 。 有hữu 離ly 塵trần 之chi 自tự 體thể 也dã 。 即tức 真chân 汝nhữ 心tâm 者giả 。 暫tạm 許hứa 之chi 也dã 。

△# 二nhị 隨tùy 奪đoạt 雜tạp 無vô 不bất 得đắc 為vi 心tâm 。 又hựu 復phục 曲khúc 分phân 為vi 三tam 科khoa 。 一nhất 離ly 無vô 即tức 是thị 塵trần 影ảnh 。

若nhược 分phân 別biệt 性tánh 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 斯tư 則tắc 前tiền 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。

△# 二nhị 塵trần 影ảnh 即tức 同đồng 斷đoạn 滅diệt 。

塵trần 非phi 常thường 住trụ 。 若nhược 變biến 滅diệt 時thời 。 此thử 心tâm 則tắc 同đồng 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。

全toàn 托thác 諸chư 塵trần 而nhi 現hiện 分phân 別biệt 之chi 影ảnh 。 塵trần 若nhược 變biến 滅diệt 。 心tâm 豈khởi 能năng 存tồn 。 如như 形hình 滅diệt 而nhi 影ảnh 自tự 亡vong 。 故cố 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 二nhị 乃nãi 無vô 體thể 之chi 名danh 。 故cố 以dĩ 之chi 喻dụ 也dã 。

△# 三tam 斷đoạn 滅diệt 誰thùy 成thành 至chí 道đạo 。

則tắc 汝nhữ 法Pháp 身thân 。 同đồng 於ư 斷đoạn 滅diệt 。 其kỳ 誰thùy 修tu 證chứng 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

法Pháp 身thân 斷đoạn 滅diệt 者giả 。 順thuận 阿A 難Nan 意ý 執chấp 緣duyên 塵trần 之chi 心tâm 為vi 法Pháp 身thân 故cố 也dã 。 此thử 所sở 以dĩ 權quyền 小tiểu 法Pháp 身thân 尚thượng 非phi 真chân 實thật 常thường 住trụ 。 而nhi 終chung 無vô 實thật 果quả 。 以dĩ 不bất 離ly 塵trần 影ảnh 。 所sở 謂vị 蒸chưng 沙sa 作tác 飯phạn 也dã 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 同đồng 前tiền 。 如Như 來Lai 備bị 破phá 三tam 迷mê 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 會hội 眾chúng 知tri 非phi 無vô 辯biện 。

即tức 時thời 阿A 難Nan 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 默mặc 然nhiên 自tự 失thất 。

默mặc 然nhiên 者giả 。 依y 佛Phật 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 自tự 失thất 者giả 。 覺giác 得đắc 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 又hựu 前tiền 責trách 己kỷ 不bất 知tri 心tâm 處xứ 。 尚thượng 望vọng 佛Phật 言ngôn 。 聞văn 佛Phật 直trực 呵ha 非phi 心tâm 。 驚kinh 疑nghi 諍tranh 辯biện 。 及cập 其kỳ 蒙mông 佛Phật 無vô 體thể 之chi 示thị 。 始thỉ 知tri 體thể 尚thượng 本bổn 無vô 。 安an 有hữu 住trú 處xứ 。 三tam 迷mê 全toàn 破phá 。 三tam 執chấp 全toàn 消tiêu 。 故cố 默mặc 然nhiên 無vô 辯biện 。 然nhiên 則tắc 平bình 日nhật 倚ỷ 恃thị 為vi 心tâm 者giả 。 一nhất 旦đán 杳# 無vô 體thể 性tánh 。 無vô 可khả 跟cân 尋tầm 。 而nhi 又hựu 未vị 審thẩm 何hà 者giả 為vi 心tâm 。 即tức 如như 人nhân 失thất 其kỳ 所sở 寶bảo 之chi 物vật 。 故cố 曰viết 自tự 失thất 。 正chánh 與dữ 斥xích 破phá 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 結kết 歸quy 判phán 辭từ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 諸chư 修tu 學học 人nhân 。 現hiện 前tiền 雖tuy 成thành 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 由do 執chấp 此thử 。 生sanh 死tử 妄vọng 想tưởng 。 誤ngộ 為vi 真chân 實thật 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 雖tuy 得đắc 多đa 聞văn 。 不bất 成thành 聖thánh 果Quả 。

前tiền 文văn 普phổ 判phán 眾chúng 生sanh 誤ngộ 認nhận 科khoa 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 皆giai 由do 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 此thử 想tưởng 不bất 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。 自tự 判phán 後hậu 即tức 乃nãi 備bị 破phá 三tam 迷mê 。 破phá 迷mê 已dĩ 畢tất 。 故cố 此thử 仍nhưng 以dĩ 結kết 歸quy 前tiền 判phán 。 以dĩ 原nguyên 其kỳ 文văn 也dã 。 世thế 間gian 諸chư 修tu 學học 人nhân 。 即tức 前tiền 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 非phi 但đãn 指chỉ 於ư 界giới 內nội 。 如như 此thử 經Kinh 以dĩ 三tam 賢hiền 四tứ 加gia 尚thượng 名danh 世thế 間gian 。 詳tường 下hạ 文văn 正chánh 指chỉ 凡phàm 外ngoại 小Tiểu 乘Thừa 。 而nhi 意ý 該cai 於ư 權quyền 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 謂vị 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 加gia 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 。 前tiền 八bát 凡phàm 位vị 所sở 成thành 。 第đệ 九cửu 無vô 漏lậu 聖thánh 位vị 所sở 成thành 。 今kim 云vân 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 成thành 羅La 漢Hán 者giả 。 當đương 知tri 。 彼bỉ 所sở 謂vị 無vô 漏lậu 聖thánh 位vị 。 皆giai 一nhất 時thời 權quyền 許hứa 誘dụ 進tiến 而nhi 已dĩ 。 法pháp 華hoa 破phá 云vân 。 汝nhữ 當đương 觀quán 察sát 籌trù 量lượng 。 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 真chân 實thật 也dã 。 既ký 非phi 真chân 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 名danh 真chân 漏lậu 盡tận 乎hồ 。 故cố 長trường/trưởng 水thủy 謂vị 十Thập 地Địa 為vi 。 漏lậu 盡tận 羅La 漢Hán 。 無vô 可khả 疑nghi 也dã 。 極cực 理lý 而nhi 言ngôn 。 權quyền 教giáo 之chi 佛Phật 。 亦diệc 非phi 以dĩ 尚thượng 在tại 圓viên 之chi 二nhị 行hành 而nhi 已dĩ 。 皆giai 由do 下hạ 二nhị 句cú 。 正chánh 歸quy 判phán 辭từ 。 即tức 前tiền 用dụng 妄vọng 想tưởng 而nhi 有hữu 輪luân 轉chuyển 也dã 。 由do 是thị 知tri 前tiền 生sanh 死tử 必tất 兼kiêm 變biến 易dị 。 輪luân 轉chuyển 亦diệc 帶đái 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 末mạt 歸quy 阿A 難Nan 。 意ý 猶do 可khả 見kiến 。 蓋cái 小tiểu 教giáo 許hứa 四Tứ 果Quả 皆giai 聖thánh 。 阿A 難Nan 已dĩ 登đăng 初sơ 果quả 。 而nhi 謂vị 非phi 聖thánh 。 豈khởi 破phá 初sơ 而nhi 獨độc 存tồn 於ư 四tứ 乎hồ 。 決quyết 定định 以dĩ 十Thập 地Địa 方phương 為vi 分phần/phân 證chứng 之chi 聖thánh 果Quả 矣hĩ 。 此thử 即tức 破phá 第đệ 五ngũ 界giới 外ngoại 取thủ 證chứng 心tâm 也dã 。 斥xích 破phá 所sở 執chấp 妄vọng 心tâm 以dĩ 開khai 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 顯hiển 示thị 所sở 遺di 真chân 性tánh 令linh 見kiến 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 。 上thượng 科khoa 即tức 是thị 妄vọng 本bổn 已dĩ 破phá 而nhi 不bất 用dụng 矣hĩ 。 此thử 科khoa 即tức 是thị 真chân 本bổn 正chánh 修tu 必tất 用dụng 。 佛Phật 云vân 。 眾chúng 生sanh 遺di 此thử 本bổn 明minh 。 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。 故cố 科khoa 名danh 承thừa 用dụng 遺di 字tự 。 然nhiên 而nhi 現hiện 具cụ 。 六lục 根căn 之chi 中trung 。 遍biến 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 故cố 。 此thử 科khoa 始thỉ 從tùng 眼nhãn 根căn 開khai 顯hiển 。 以dĩ 至chí 四tứ 科khoa 七thất 大đại 也dã 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 捨xả 妄vọng 求cầu 真chân 。 久cửu 執chấp 妄vọng 識thức 為vi 心tâm 。 最tối 所sở 難nan 捨xả 。 今kim 悟ngộ 其kỳ 妄vọng 方phương 始thỉ 捨xả 之chi 。 惟duy 求cầu 真chân 心tâm 矣hĩ 。 又hựu 三tam 。 一nhất 悲bi 感cảm 陳trần 言ngôn 。

阿A 難Nan 聞văn 已dĩ 。 重trùng 復phục 悲bi 淚lệ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 長trường 跪quỵ 合hợp 掌chưởng 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

凡phàm 悟ngộ 深thâm 者giả 而nhi 後hậu 發phát 悲bi 。 或hoặc 悟ngộ 妄vọng 而nhi 悲bi 久cửu 苦khổ 。 或hoặc 悟ngộ 真chân 而nhi 悲bi 久cửu 失thất 。 今kim 此thử 悟ngộ 妄vọng 之chi 悲bi 也dã 。

△# 二nhị 追truy 述thuật 痛thống 悔hối 。 此thử 中trung 二nhị 子tử 科khoa 。 即tức 示thị 墮đọa 淫dâm 室thất 。 二nhị 種chủng 深thâm 意ý 。 文văn 現hiện 於ư 此thử 。 就tựu 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 悔hối 恃thị 如Như 來Lai 不bất 修tu 大đại 定định 。

自tự 我ngã 從tùng 佛Phật 。 發phát 心tâm 出xuất 家gia 。 恃thị 佛Phật 威uy 神thần 。 常thường 自tự 思tư 惟duy 。 無vô 勞lao 我ngã 修tu 。 將tương 謂vị 如Như 來Lai 。 惠huệ 我ngã 三tam 昧muội 。 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 本bổn 不bất 相tương 代đại 。 失thất 我ngã 本bổn 心tâm 。 雖tuy 身thân 出xuất 家gia 。 心tâm 不bất 入nhập 道Đạo 。 譬thí 如như 窮cùng 子tử 。 捨xả 父phụ 逃đào 逝thệ 。

此thử 科khoa 即tức 他tha 不bất 足túc 恃thị 也dã 。 惠huệ 者giả 恩ân 賜tứ 也dã 。 三tam 昧muội 。 此thử 云vân 正chánh 定định 。 亦diệc 云vân 正chánh 受thọ 。 入nhập 此thử 正chánh 受thọ 。 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 餘dư 境cảnh 也dã 。 代đại 者giả 替thế 也dã 。 如như 愚ngu 忙mang 迫bách 令linh 他tha 代đại 食thực 終chung 不bất 自tự 飽bão 。 失thất 本bổn 心tâm 者giả 。 因nhân 悟ngộ 妄vọng 心tâm 。 而nhi 始thỉ 知tri 不bất 見kiến 自tự 心tâm 。 即tức 非phi 入nhập 道đạo 。 喻dụ 如như 捨xả 父phụ 者giả 。 生sanh 佛Phật 本bổn 來lai 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 住trụ 持trì 。 法Pháp 身thân 者giả 。 似tự 離ly 而nhi 實thật 合hợp 。 似tự 疎sơ 而nhi 實thật 親thân 。 今kim 阿A 難Nan 認nhận 妄vọng 遺di 真chân 。 似tự 合hợp 而nhi 實thật 離ly 。 似tự 親thân 而nhi 實thật 疎sơ 。 所sở 謂vị 對đối 面diện 千thiên 里lý 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 觀quán 此thử 則tắc 不bất 自tự 修tu 行hành 。 而nhi 但đãn 求cầu 加gia 被bị 者giả 。 亦diệc 可khả 以dĩ 警cảnh 矣hĩ 。

△# 二nhị 悔hối 恃thị 多đa 聞văn 終chung 無vô 實thật 得đắc 。

今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 雖tuy 有hữu 多đa 聞văn 。 若nhược 不bất 修tu 行hành 。 與dữ 不bất 聞văn 等đẳng 。 如như 人nhân 說thuyết 食thực 。 終chung 不bất 能năng 飽bão 。

此thử 科khoa 即tức 聞văn 不bất 足túc 恃thị 也dã 。 觀quán 此thử 則tắc 徒đồ 恃thị 學học 問vấn 。 而nhi 不bất 實thật 修tu 者giả 。 可khả 以dĩ 警cảnh 矣hĩ 。

△# 三tam 表biểu 迷mê 求cầu 示thị 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 良lương 由do 不bất 知tri 。 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 哀ai 愍mẫn 窮cùng 露lộ 。 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。

二nhị 障chướng 者giả 。 煩phiền 惱não 及cập 所sở 知tri 也dã 。 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 即tức 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 。 見kiến 乃nãi 作tác 意ý 分phân 別biệt 之chi 惑hoặc 。 即tức 十thập 結kết 使sử 。 思tư 乃nãi 任nhậm 運vận 貪tham 愛ái 。 即tức 貪tham 嗔sân 痴si 慢mạn 四tứ 結kết 使sử 。 前tiền 麤thô 後hậu 細tế 。 總tổng 屬thuộc 我ngã 執chấp 所sở 起khởi 。 能năng 障chướng 人nhân 天thiên 勝thắng 妙diệu 好hảo 事sự 。 故cố 名danh 事sự 障chướng 。 煩phiền 惱não 即tức 障chướng 。 持trì 業nghiệp 釋thích 耳nhĩ 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 亦diệc 二nhị 。 一nhất 者giả 取thủ 境cảnh 。 謂vị 不bất 達đạt 外ngoại 境cảnh 唯duy 心tâm 。 而nhi 謂vị 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 。 有hữu 所sở 希hy 取thủ 。 二nhị 者giả 法pháp 愛ái 。 於ư 所sở 修tu 證chứng 。 不bất 達đạt 性tánh 空không 。 而nhi 生sanh 愛ái 著trước 。 亦diệc 前tiền 麤thô 而nhi 後hậu 細tế 。 總tổng 是thị 法pháp 執chấp 。 能năng 障chướng 法pháp 空không 之chi 理lý 。 故cố 名danh 理lý 障chướng 。 然nhiên 所sở 知tri 二nhị 字tự 。 不bất 即tức 是thị 障chướng 。 正chánh 是thị 法pháp 空không 之chi 理lý 。 依y 彼bỉ 所sở 障chướng 之chi 理lý 以dĩ 為vi 名danh 。 故cố 曰viết 所sở 知tri 。 不bất 是thị 障chướng 被bị 障chướng 障chướng 所sở 知tri 。 是thị 能năng 障chướng 所sở 知tri 之chi 障chướng 。 依y 主chủ 釋thích 耳nhĩ 。 亦diệc 名danh 智trí 障chướng 。 即tức 法pháp 空không 之chi 智trí 。 同đồng 前tiền 理lý 說thuyết 。 阿A 難Nan 初sơ 果quả 。 方phương 脫thoát 見kiến 惑hoặc 。 而nhi 思tư 惑hoặc 未vị 盡tận 。 是thị 尚thượng 為vi 煩phiền 惱não 所sở 纏triền 。 至chí 於ư 所sở 知tri 障chướng 。 渾hồn 然nhiên 未vị 解giải 脫thoát 矣hĩ 。 寂tịch 者giả 不bất 動động 搖dao 也dã 。 常thường 者giả 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 。 因nhân 佛Phật 開khai 示thị 。 覺giác 得đắc 前tiền 來lai 所sở 執chấp 之chi 心tâm 。 分phân 別biệt 喧huyên 動động 。 無vô 有hữu 寂tịch 時thời 。 起khởi 滅diệt 紛phân 飛phi 。 豈khởi 能năng 常thường 住trụ 。 由do 此thử 方phương 求cầu 寂tịch 然nhiên 常thường 住trụ 之chi 心tâm 。 應ưng 知tri 比tỉ 前tiền 破phá 處xứ 之chi 後hậu 所sở 求cầu 之chi 意ý 逈huýnh 別biệt 。 前tiền 云vân 溺nịch 於ư 淫dâm 舍xá 當đương 由do 不bất 知tri 。 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 是thị 尚thượng 以dĩ 妄vọng 識thức 為vi 真chân 心tâm 。 責trách 己kỷ 不bất 知tri 真chân 處xứ 。 但đãn 惟duy 求cầu 處xứ 而nhi 已dĩ 。 今kim 云vân 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 良lương 由do 不bất 知tri 。 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 方phương 始thỉ 責trách 己kỷ 不bất 知tri 真chân 心tâm 。 而nhi 別biệt 求cầu 真chân 心tâm 矣hĩ 。 窮cùng 露lộ 如như 窮cùng 身thân 暴bạo 露lộ 。 無vô 所sở 棲tê 藏tạng 也dã 。 空không 有hữu 不bất 羈ki 曰viết 妙diệu 。 體thể 用dụng 朗lãng 鑑giám 曰viết 明minh 。 真chân 妄vọng 顯hiển 現hiện 決quyết 擇trạch 分phân 明minh 曰viết 道Đạo 眼nhãn 。 又hựu 物vật 不bất 能năng 礙ngại 曰viết 妙diệu 。 物vật 不bất 能năng 混hỗn 曰viết 明minh 。 蓋cái 寂tịch 常thường 妙diệu 明minh 之chi 釋thích 。 與dữ 下hạ 佛Phật 之chi 答đáp 處xứ 。 皆giai 有hữu 照chiếu 應ưng 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 極cực 顯hiển 真chân 體thể 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 放phóng 光quang 表biểu 顯hiển 。 又hựu 復phục 曲khúc 分phân 為vi 四tứ 科khoa 。 一nhất 真chân 智trí 洞đỗng 開khai 相tương/tướng 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 從tùng 胸hung 卍vạn 字tự 。 涌dũng 出xuất 寶bảo 光quang 。 其kỳ 光quang 晃hoảng 昱dục 。 有hữu 百bách 千thiên 色sắc 。

前tiền 光quang 表biểu 了liễu 妄vọng 之chi 智trí 。 此thử 光quang 表biểu 達đạt 真chân 之chi 智trí 。 又hựu 即tức 根căn 本bổn 智trí 。 如như 如như 性tánh 體thể 。 後hậu 文văn 如Như 來Lai 自tự 謂vị 不bất 滅diệt 不bất 生sanh 。 惟duy 妙diệu 覺giác 明minh 。 是thị 也dã 。 卍vạn 者giả 彼bỉ 方phương 萬vạn 字tự 也dã 。 如Như 來Lai 胸hung 前tiền 萬vạn 德đức 吉cát 祥tường 紋văn 也dã 。 光quang 從tùng 此thử 出xuất 。 亦diệc 表biểu 所sở 開khai 智trí 萬vạn 德đức 圓viên 備bị 。 光quang 晃hoảng 昱dục 者giả 。 見kiến 此thử 智trí 明minh 踰du 日nhật 月nguyệt 色sắc 。 百bách 千thiên 者giả 。 見kiến 此thử 智trí 用dụng 等đẳng 河hà 沙sa 。

△# 二nhị 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 相tương/tướng 。

十thập 方phương 微vi 塵trần 。 普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 一nhất 時thời 周chu 徧biến 。

非phi 比tỉ 前tiền 心tâm 一nhất 念niệm 偏thiên 局cục 。 十thập 方phương 俱câu 闇ám 。 此thử 智trí 若nhược 開khai 。 體thể 徧biến 法Pháp 界Giới 。 即tức 照chiếu 窮cùng 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 即tức 後hậu 文văn 如Như 來Lai 自tự 言ngôn 。 惟duy 妙diệu 覺giác 明minh 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 是thị 也dã 。

△# 三tam 上thượng 齊tề 佛Phật 界giới 相tương/tướng 。

徧biến 灌quán 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 寶bảo 剎sát 諸chư 如Như 來Lai 頂đảnh 。

△# 四tứ 下hạ 等đẳng 生sanh 界giới 相tương/tướng 。

旋toàn 至chí 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。

生sanh 佛Phật 法Pháp 界giới 本bổn 同đồng 一nhất 體thể 。 今kim 既ký 照chiếu 窮cùng 。 則tắc 生sanh 佛Phật 法Pháp 界giới 無vô 不bất 洞đỗng 徹triệt 矣hĩ 。

△# 二nhị 普phổ 許hứa 開khai 示thị 。

告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 亦diệc 令linh 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 獲hoạch 妙diệu 微vi 密mật 。 性tánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。

幢tràng 。 表biểu 摧tồi 邪tà 立lập 正chánh 。 獲hoạch 妙diệu 下hạ 八bát 字tự 。 是thị 如như 如như 理lý 。 亦diệc 即tức 奢Xa 摩Ma 他Tha 體thể 。 獲hoạch 妙diệu 二nhị 字tự 。 略lược 斷đoạn 一nhất 斷đoạn 雙song 貫quán 。 下hạ 微vi 密mật 性tánh 。 與dữ 淨tịnh 明minh 心tâm 法Pháp 界Giới 真chân 理lý 。 但đãn 惟duy 一nhất 體thể 。 自tự 其kỳ 本bổn 寂tịch 。 而nhi 言ngôn 謂vị 之chi 性tánh 。 自tự 其kỳ 本bổn 覺giác 。 而nhi 言ngôn 謂vị 之chi 心tâm 。 今kim 於ư 性tánh 而nhi 稱xưng 微vi 密mật 。 謂vị 隱ẩn 微vi 祕bí 密mật 。 即tức 本bổn 寂tịch 無vô 有hữu 形hình 聲thanh 意ý 也dã 。 於ư 心tâm 而nhi 稱xưng 淨tịnh 明minh 。 謂vị 無vô 染nhiễm 無vô 蔽tế 。 即tức 本bổn 覺giác 照chiếu 體thể 獨độc 立lập 意ý 也dã 。 而nhi 妙diệu 字tự 同đồng 前tiền 。 空không 有hữu 不bất 覊# 。 物vật 不bất 能năng 破phá 。 貫quán 下hạ 性tánh 心tâm 。 當đương 云vân 妙diệu 微vi 密mật 性tánh 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 而nhi 經kinh 文văn 省tỉnh 字tự 成thành 句cú 耳nhĩ 。 二nhị 皆giai 指chỉ 理lý 體thể 而nhi 言ngôn 。 末mạt 四tứ 字tự 是thị 如như 如như 智trí 。 亦diệc 即tức 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 獲hoạch 得đắc 同đồng 意ý 。 重trọng/trùng 言ngôn 得đắc 者giả 。 足túc 見kiến 理lý 智trí 對đối 舉cử 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 者giả 。 契khế 理lý 之chi 智trí 。 番phiên 前tiền 妄vọng 心tâm 。 全toàn 體thể 緣duyên 塵trần 。 故cố 不bất 清thanh 淨tịnh 。 此thử 智trí 遠viễn 離ly 分phân 別biệt 。 諸chư 塵trần 不bất 干can 。 稱xưng 理lý 而nhi 周chu 法Pháp 界Giới 。 後hậu 經kinh 名danh 清thanh 淨tịnh 海hải 眼nhãn 。 是thị 也dã 。 又hựu 阿A 難Nan 求cầu 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 而nhi 佛Phật 許hứa 以dĩ 妙diệu 微vi 密mật 性tánh 。 求cầu 妙diệu 明minh 心tâm 。 而nhi 許hứa 以dĩ 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 求cầu 開khai 道Đạo 眼nhãn 。 而nhi 許hứa 以dĩ 得đắc 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。 亦diệc 請thỉnh 許hứa 相tương 應ứng 矣hĩ 。

△# 三tam 說thuyết 盡tận 真chân 際tế 。 盡tận 其kỳ 真chân 心tâm 實thật 際tế 也dã 。 若nhược 惟duy 就tựu 其kỳ 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 靈linh 鑑giám 無vô 相tướng 之chi 體thể 而nhi 發phát 揮huy 之chi 。 不bất 達đạt 於ư 四tứ 科khoa 。 不bất 極cực 於ư 七thất 大đại 。 則tắc 猶do 未vị 盡tận 其kỳ 際tế 也dã 。 今kim 於ư 四tứ 科khoa 七thất 大đại 。 悉tất 顯hiển 其kỳ 為vi 一nhất 真chân 不bất 動động 周chu 圓viên 。 本bổn 定định 之chi 心tâm 體thể 。 故cố 可khả 謂vị 盡tận 其kỳ 真Chân 如Như 實thật 際tế 矣hĩ 。 又hựu 此thử 純thuần 談đàm 真Chân 如Như 。 但đãn 示thị 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 未vị 明minh 起khởi 用dụng 。 故cố 科khoa 真chân 際tế 也dã 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 尅khắc 就tựu 根căn 性tánh 直trực 指chỉ 真chân 心tâm 。 此thử 經Kinh 最tối 殊thù 勝thắng 處xứ 。 全toàn 在tại 破phá 識thức 心tâm 而nhi 不bất 用dụng 。 取thủ 根căn 性tánh 為vi 因nhân 心tâm 。 良lương 以dĩ 用dụng 識thức 用dụng 根căn 。 乃nãi 權quyền 實thật 兩lưỡng 教giáo 之chi 所sở 由do 分phần/phân 。 用dụng 識thức 而nhi 修tu 者giả 。 塵trần 劫kiếp 不bất 成thành 菩Bồ 提Đề 。 從tùng 根căn 而nhi 入nhập 者giả 。 彈đàn 指chỉ 可khả 超siêu 無Vô 學Học 。 若nhược 要yếu 決quyết 定định 成thành 菩Bồ 提Đề 。 決quyết 定định 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 惟duy 須tu 直trực 取thủ 根căn 性tánh 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 而nhi 後hậu 可khả 圓viên 成thành 果quả 地địa 也dã 。 故cố 舊cựu 註chú 救cứu 起khởi 識thức 心tâm 。 反phản 言ngôn 破phá 見kiến 。 甚thậm 違vi 經kinh 旨chỉ 。 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 。 已dĩ 而nhi 復phục 解giải 也dã 。 且thả 此thử 根căn 性tánh 尅khắc 體thể 。 在tại 於ư 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 本bổn 具cụ 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 等đẳng 處xứ 。 率suất 皆giai 日nhật 用dụng 。 不bất 知tri 即tức 祖tổ 家gia 所sở 謂vị 不bất 離ly 動động 用dụng 中trung 也dã 。 然nhiên 其kỳ 體thể 量lượng 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 為vi 四tứ 科khoa 七thất 大đại 之chi 實thật 體thể 。 即tức 祖tổ 家gia 所sở 謂vị 動động 用dụng 收thu 不bất 得đắc 也dã 。 今kim 酬thù 妙diệu 定định 之chi 請thỉnh 。 而nhi 首thủ 先tiên 指chỉ 於ư 此thử 者giả 。 正chánh 以dĩ 此thử 性tánh 之chi 體thể 不bất 假giả 制chế 伏phục 。 而nhi 本bổn 來lai 不bất 動động 。 不bất 勞lao 續tục 念niệm 。 而nhi 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 不bất 煩phiền 擴# 充sung 。 而nhi 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 皆giai 與dữ 識thức 心tâm 。 大đại 相tương 違vi 反phản 。 是thị 即tức 真chân 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 自tự 性tánh 本bổn 定định 也dã 。 幸hạnh 惟duy 一nhất 洗tẩy 舊cựu 聞văn 。 委ủy 搜sưu 佛Phật 旨chỉ 。 當đương 自tự 見kiến 之chi 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 帶đái 妄vọng 顯hiển 真chân 。 問vấn 既ký 曰viết 顯hiển 真chân 。 何hà 又hựu 帶đái 妄vọng 。 蓋cái 此thử 根căn 中trung 之chi 性tánh 。 即tức 第đệ 八bát 根căn 本bổn 識thức 。 所sở 謂vị 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 此thử 識thức 據cứ 法pháp 相tướng 宗tông 有hữu 三tam 位vị 。 名danh 異dị 而nhi 體thể 不bất 異dị 。 自tự 凡phàm 位vị 。 至chí 七thất 地địa 。 名danh 黎lê 耶da 識thức 。 此thử 云vân 藏tạng 識thức 。 自tự 八bát 地địa 至chí 等đẳng 覺giác 。 名danh 異dị 熟thục 識thức 。 佛Phật 位vị 名danh 陀đà 那na 識thức 。 此thử 云vân 執chấp 持trì 。 亦diệc 云vân 無vô 垢cấu 。 前tiền 二nhị 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 後hậu 一nhất 純thuần 真chân 。 據cứ 圓viên 教giáo 。 即tức 應ưng 仍nhưng 是thị 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 以dĩ 彼bỉ 佛Phật 位vị 方phương 是thị 圓viên 之chi 二nhị 行hành 。 無vô 明minh 未vị 盡tận 故cố 也dã 。 據cứ 阿A 難Nan 所sở 稱xưng 。 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 此thử 云vân 白bạch 淨tịnh 。 方phương 似tự 圓viên 教giáo 佛Phật 位vị 純thuần 真chân 之chi 識thức 。 再tái 俟sĩ 參tham 考khảo 。 然nhiên 度độ 佛Phật 果Quả 後hậu 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 則tắc 過quá 未vị 因nhân 緣duyên 。 悉tất 應ưng 忘vong 失thất 。 四tứ 雖tuy 一nhất 體thể 。 而nhi 今kim 所sở 顯hiển 者giả 。 但đãn 於ư 凡phàm 夫phu 分phần/phân 上thượng 。 正chánh 惟duy 黎lê 耶da 實thật 體thể 。 經kinh 後hậu 偈kệ 文văn 。 亦diệc 稱xưng 陀đà 那na 細tế 識thức 。 舉cử 勝thắng 稱xưng 揚dương 也dã 。 其kỳ 體thể 全toàn 是thị 真chân 心tâm 。 而nhi 具cụ 無vô 明minh 。 雖tuy 具cụ 無vô 明minh 。 而nhi 眾chúng 生sanh 分phần/phân 上thượng 。 捨xả 此thử 無vô 別biệt 真chân 體thể 。 非phi 比tỉ 前tiền 心tâm 無vô 體thể 非phi 真chân 也dã 。 特đặc 以dĩ 權quyền 小tiểu 。 惟duy 認nhận 前tiền 六lục 識thức 心tâm 。 以dĩ 為vi 勝thắng 用dụng 。 至chí 於ư 六lục 根căn 。 一nhất 向hướng 目mục 為vi 色sắc 法pháp 。 總tổng 攝nhiếp 無vô 記ký 。 故cố 於ư 修tu 行hành 分phần/phân 中trung 。 不bất 知tri 不bất 用dụng 。 常thường 如như 遺di 失thất 。 所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 。 遺di 此thử 本bổn 明minh 也dã 。 今kim 佛Phật 於ư 破phá 妄vọng 之chi 後hậu 。 應ưng 當đương 機cơ 之chi 懇khẩn 求cầu 。 急cấp 欲dục 其kỳ 捨xả 彼bỉ 識thức 心tâm 認nhận 此thử 根căn 性tánh 。 若nhược 不bất 先tiên 以dĩ 極cực 顯hiển 其kỳ 真chân 。 何hà 以dĩ 使sử 其kỳ 決quyết 定định 取thủ 此thử 新tân 悟ngộ 。 而nhi 捨xả 彼bỉ 舊cựu 執chấp 乎hồ 。 是thị 以dĩ 雖tuy 有hữu 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 見kiến 妄vọng 姑cô 帶đái 之chi 。 而nhi 且thả 不bất 遽cự 破phá 。 故cố 曰viết 帶đái 妄vọng 顯hiển 真chân 。 直trực 至chí 十thập 番phiên 。 顯hiển 後hậu 方phương 乃nãi 一nhất 番phiên 破phá 除trừ 。 非phi 惟duy 顯hiển 多đa 破phá 少thiểu 。 而nhi 破phá 處xứ 亦diệc 如như 脫thoát 衣y 露lộ 體thể 。 豈khởi 同đồng 前tiền 之chi 全toàn 破phá 無vô 體thể 乎hồ 。 舊cựu 註chú 自tự 此thử 總tổng 謂vị 破phá 妄vọng 見kiến 。 遂toại 令linh 學học 者giả 不bất 敢cảm 直trực 認nhận 見kiến 體thể 為vi 心tâm 。 違vi 佛Phật 本bổn 旨chỉ 甚thậm 矣hĩ 。 千thiên 載tái 差sai 誤ngộ 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。 分phân 為vi 十thập 科khoa 。 一nhất 指chỉ 見kiến 是thị 心tâm 。 六lục 根căn 中trung 性tánh 。 雖tuy 同đồng 一nhất 陀đà 那na 細tế 識thức 。 而nhi 最tối 便tiện 於ư 目mục 前tiền 開khai 示thị 者giả 。 莫mạc 過quá 於ư 眼nhãn 根căn 中trung 見kiến 性tánh 故cố 。 惟duy 從tùng 此thử 顯hiển 發phát 。 而nhi 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。 然nhiên 此thử 見kiến 性tánh 。 所sở 以dĩ 別biệt 於ư 眼nhãn 識thức 者giả 。 但đãn 取thủ 照chiếu 色sắc 之chi 時thời 。 一nhất 如như 鏡kính 中trung 無vô 別biệt 分phân 析tích 。 即tức 是thị 見kiến 性tánh 。 起khởi 念niệm 分phân 別biệt 。 即tức 屬thuộc 於ư 識thức 聞văn 等đẳng 。 例lệ 此thử 是thị 可khả 見kiến 。 祖tổ 師sư 云vân 。 毫hào 釐li 有hữu 差sai 。 天thiên 地địa 懸huyền 隔cách 。 最tối 為vi 格cách 言ngôn 。 學học 者giả 當đương 以dĩ 細tế 心tâm 甄chân 別biệt 之chi 。 又hựu 三tam 。 一nhất 雙song 舉cử 法pháp 喻dụ 現hiện 前tiền 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 如Như 來Lai 雙song 徵trưng 拳quyền 見kiến 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 先tiên 答đáp 我ngã 。 見kiến 光quang 明minh 拳quyền 。 此thử 拳quyền 光quang 明minh 。 因nhân 何hà 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 成thành 拳quyền 。 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。

△# 二nhị 阿A 難Nan 各các 答đáp 其kỳ 由do 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 由do 佛Phật 全toàn 體thể 。 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 。 赩hách 如như 寶bảo 山sơn 。 清thanh 淨tịnh 所sở 生sanh 。 故cố 有hữu 光quang 明minh 。 我ngã 實thật 眼nhãn 觀quan 。 五ngũ 輪luân 捨xả 端đoan 。 屈khuất 握ác 示thị 人nhân 。 故cố 有hữu 拳quyền 相tướng 。

閻Diêm 浮Phù 。 此thử 云vân 勝thắng 金kim 。 須Tu 彌Di 南nam 面diện 。 有hữu 此thử 檀đàn 樹thụ 。 果quả 汁trấp 入nhập 水thủy 。 沙sa 石thạch 成thành 金kim 。 此thử 金kim 一nhất 粒lạp 。 置trí 常thường 金kim 中trung 。 悉tất 皆giai 失thất 色sắc 。 佛Phật 之chi 身thân 色sắc 如như 之chi 。 赩hách 赤xích 焰diễm 也dã 。 又hựu 傳truyền 此thử 金kim 方phương 寸thốn 。 暗ám 夜dạ 室thất 中trung 。 照chiếu 耀diệu 如như 晝trú 。 佛Phật 身thân 赤xích 焰diễm 不bất 但đãn 如như 金kim 破phá 暗ám 之chi 光quang 。

△# 二nhị 辨biện 定định 眼nhãn 見kiến 是thị 心tâm 。 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 辨biện 無vô 眼nhãn 有hữu 見kiến 。 顯hiển 其kỳ 不bất 假giả 眼nhãn 緣duyên 見kiến 性tánh 。 自tự 結kết 為vi 根căn 。 便tiện 局cục 肉nhục 眼nhãn 。 所sở 謂vị 聚tụ 見kiến 於ư 眼nhãn 。 眾chúng 生sanh 浩hạo 劫kiếp 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 但đãn 謂vị 見kiến 性tánh 全toàn 屬thuộc 肉nhục 眼nhãn 。 無vô 上thượng 勝thắng 性tánh 。 反phản 成thành 劣liệt 相tương/tướng 。 略lược 說thuyết 其kỳ 劣liệt 有hữu 三tam 不bất 及cập 前tiền 心tâm 。 一nhất 者giả 有hữu 形hình 。 可khả 見kiến 可khả 捉tróc 。 不bất 若nhược 識thức 心tâm 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 捉tróc 摸mạc 也dã 。 二nhị 者giả 有hữu 礙ngại 。 見kiến 前tiền 缺khuyết 後hậu 。 見kiến 障chướng 內nội 不bất 見kiến 障chướng 外ngoại 。 覩đổ 近cận 限hạn 遠viễn 。 不bất 若nhược 識thức 心tâm 前tiền 後hậu 內nội 外ngoại 遠viễn 近cận 皆giai 可khả 緣duyên 也dã 。 三tam 者giả 易dị 壞hoại 。 觸xúc 之chi 即tức 傷thương 。 不bất 若nhược 前tiền 心tâm 卒tuất 難nan 損tổn 壞hoại 也dã 。 以dĩ 故cố 眾chúng 生sanh 。 但đãn 認nhận 前tiền 心tâm 。 而nhi 曾tằng 不bất 覺giác 此thử 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 為vi 妙diệu 性tánh 也dã 。 今kim 欲dục 當đương 機cơ 決quyết 定định 捨xả 彼bỉ 識thức 心tâm 認nhận 此thử 見kiến 性tánh 。 故cố 須tu 巧xảo 示thị 。 令linh 知tri 此thử 見kiến 非phi 眼nhãn 。 全toàn 不bất 係hệ 眼nhãn 而nhi 為vi 有hữu 無vô 。 判phán 然nhiên 有hữu 離ly 眼nhãn 之chi 體thể 。 是thị 故cố 但đãn 悟ngộ 此thử 見kiến 非phi 關quan 肉nhục 眼nhãn 。 則tắc 豁hoát 同đồng 虗hư 空không 。 無vô 礙ngại 無vô 邊biên 。 所sở 謂vị 常thường 住trụ 妙diệu 明minh 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 無vô 窮cùng 妙diệu 義nghĩa 。 從tùng 此thử 而nhi 漸tiệm 顯hiển 。 方phương 能năng 逈huýnh 超siêu 前tiền 心tâm 。 而nhi 今kim 決quyết 取thủ 捨xả 矣hĩ 。 以dĩ 故cố 此thử 科khoa 。 持trì 辯biện 無vô 眼nhãn 有hữu 見kiến 。 而nhi 下hạ 科khoa 判phán 其kỳ 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 也dã 。 又hựu 復phục 曲khúc 分phân 為vi 三tam 科khoa 。 一nhất 雙song 陳trần 法pháp 喻dụ 令linh 審thẩm 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

如Như 來Lai 今kim 日nhật 。 實thật 言ngôn 告cáo 汝nhữ 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 要yếu 以dĩ 譬thí 喻dụ 。 而nhi 得đắc 開khai 悟ngộ 。

阿A 難Nan 。 譬thí 如như 我ngã 拳quyền 。 若nhược 無vô 我ngã 手thủ 。 不bất 成thành 我ngã 拳quyền 。 若nhược 無vô 汝nhữ 眼nhãn 。 不bất 成thành 汝nhữ 見kiến 。 以dĩ 汝nhữ 眼nhãn 根căn 。 例lệ 我ngã 拳quyền 理lý 。 其kỳ 義nghĩa 均quân 不phủ 。

無vô 拳quyền 無vô 見kiến 。 義nghĩa 本bổn 不bất 均quân 。 試thí 問vấn 令linh 其kỳ 推thôi 度độ 而nhi 已dĩ 。

△# 二nhị 阿A 難Nan 未vị 覺giác 不bất 齊tề 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 既ký 無vô 我ngã 眼nhãn 。 不bất 成thành 我ngã 見kiến 。 以dĩ 我ngã 眼nhãn 根căn 。 例lệ 如Như 來Lai 拳quyền 。 事sự 義nghĩa 相tương 類loại 。

示thị 同đồng 常thường 情tình 答đáp 也dã 。

△# 三tam 如Như 來Lai 斥xích 非phi 詳tường 示thị 。 又hựu 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 正chánh 斥xích 其kỳ 非phi 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 言ngôn 相tương 類loại 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

△# 二nhị 明minh 其kỳ 不bất 齊tề 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 無vô 手thủ 人nhân 。 拳quyền 畢tất 竟cánh 滅diệt 。 彼bỉ 無vô 眼nhãn 者giả 。 非phi 見kiến 全toàn 無vô 。

手thủ 外ngoại 無vô 拳quyền 。 故cố 手thủ 無vô 拳quyền 滅diệt 。 眼nhãn 見kiến 各các 體thể 。 故cố 眼nhãn 滅diệt 見kiến 存tồn 。 非phi 全toàn 無vô 者giả 。 但đãn 明minh 不bất 滅diệt 。 非phi 謂vị 半bán 無vô 。 或hoặc 約ước 瞽# 者giả 。 但đãn 缺khuyết 見kiến 明minh 之chi 用dụng 。 而nhi 尚thượng 有hữu 見kiến 暗ám 之chi 用dụng 。 故cố 不bất 全toàn 無vô 。 若nhược 取thủ 體thể 而nhi 不bất 取thủ 用dụng 。 前tiền 說thuyết 理lý 正chánh 。

△# 三tam 令linh 其kỳ 詢tuân 驗nghiệm 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 汝nhữ 試thí 於ư 途đồ 。 詢tuân 問vấn 盲manh 人nhân 。 汝nhữ 何hà 所sở 見kiến 。 彼bỉ 諸chư 盲manh 人nhân 。 必tất 來lai 答đáp 汝nhữ 。 我ngã 今kim 眼nhãn 前tiền 。 惟duy 見kiến 黑hắc 暗ám 。 更cánh 無vô 他tha 矚chú 。

更cánh 無vô 他tha 矚chú 者giả 。 除trừ 見kiến 暗ám 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 見kiến 也dã 。

△# 四tứ 結kết 申thân 有hữu 見kiến 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 觀quán 。 前tiền 塵trần 自tự 暗ám 。 見kiến 何hà 虧khuy 損tổn 。

暗ám 相tướng 即tức 塵trần 。 然nhiên 謂vị 之chi 前tiền 塵trần 者giả 。 以dĩ 其kỳ 對đối 於ư 眼nhãn 前tiền 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 言ngôn 所sở 見kiến 之chi 塵trần 自tự 暗ám 而nhi 能năng 見kiến 之chi 體thể 固cố 無vô 減giảm 也dã 。 夫phu 既ký 無vô 眼nhãn 而nhi 有hữu 見kiến 。 則tắc 此thử 見kiến 何hà 干can 於ư 眼nhãn 。 而nhi 言ngôn 無vô 眼nhãn 即tức 無vô 見kiến 乎hồ 。 辨biện 無vô 眼nhãn 有hữu 見kiến 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 辨biện 矚chú 暗ám 成thành 見kiến 顯hiển 其kỳ 不bất 假giả 明minh 緣duyên 。 上thượng 科khoa 示thị 內nội 不bất 依y 根căn 。 此thử 科khoa 示thị 外ngoại 不bất 循tuần 塵trần 。 良lương 以dĩ 。 眾chúng 生sanh 既ký 以dĩ 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 瞢măng 然nhiên 與dữ 物vật 無vô 分phần/phân 。 何hà 但đãn 無vô 眼nhãn 即tức 謂vị 為vi 無vô 見kiến 。 而nhi 無vô 明minh 亦diệc 謂vị 其kỳ 無vô 見kiến 矣hĩ 。 故cố 此thử 深thâm 明minh 其kỳ 暗ám 中trung 無vô 損tổn 於ư 見kiến 也dã 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 阿A 難Nan 疑nghi 於ư 覩đổ 暗ám 非phi 見kiến 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 諸chư 盲manh 眼nhãn 前tiền 。 惟duy 覩đổ 黑hắc 暗ám 。 云vân 何hà 成thành 見kiến 。

但đãn 假giả 此thử 問vấn 。 以dĩ 引dẫn 起khởi 辯biện 見kiến 是thị 心tâm 耳nhĩ 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 例lệ 明minh 暗ám 見kiến 無vô 虧khuy 。 又hựu 復phục 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 雙song 詰cật 二nhị 暗ám 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

諸chư 盲manh 無vô 眼nhãn 。 惟duy 觀quán 黑hắc 暗ám 。 與dữ 有hữu 眼nhãn 人nhân 。 處xử 於ư 暗ám 室thất 。 二nhị 黑hắc 有hữu 別biệt 。 為vi 無vô 有hữu 別biệt 。

△# 二nhị 雙song 答đáp 是thị 同đồng 。

如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 此thử 暗ám 中trung 人nhân 。 與dữ 彼bỉ 羣quần 盲manh 。 二nhị 黑hắc 校giảo 量lượng 。 曾tằng 無vô 有hữu 異dị 。

此thử 下hạ 語ngữ 意ý 稍sảo 為vi 缺khuyết 略lược 。 宜nghi 結kết 難nạn/nan 於ư 阿A 難Nan 云vân 。 汝nhữ 謂vị 無vô 眼nhãn 黑hắc 中trung 即tức 為vi 無vô 見kiến 。 豈khởi 此thử 有hữu 眼nhãn 黑hắc 中trung 亦diệc 無vô 有hữu 見kiến 乎hồ 。 其kỳ 意ý 方phương 完hoàn 。

△# 三tam 辨biện 見kiến 乃nãi 是thị 心tâm 。 顯hiển 其kỳ 離ly 緣duyên 獨độc 立lập 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 例lệ 明minh 眼nhãn 見kiến 之chi 謬mậu 。 夫phu 阿A 難Nan 。 初sơ 答đáp 眼nhãn 無vô 見kiến 滅diệt 。 次thứ 疑nghi 覩đổ 暗ám 非phi 見kiến 。 是thị 乃nãi 執chấp 見kiến 全toàn 惟duy 是thị 眼nhãn 。 乃nãi 大đại 差sai 謬mậu 。 今kim 佛Phật 取thủ 例lệ 正chánh 顯hiển 斯tư 謬mậu 也dã 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 初sơ 例lệ 成thành 謬mậu 。

阿A 難Nan 。 若nhược 無vô 眼nhãn 人nhân 。 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 。 忽hốt 得đắc 眼nhãn 光quang 。 還hoàn 於ư 前tiền 塵trần 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 名danh 眼nhãn 見kiến 者giả 。 彼bỉ 暗ám 中trung 人nhân 。 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 。 忽hốt 獲hoạch 燈đăng 光quang 。 亦diệc 於ư 前tiền 塵trần 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 應ứng 名danh 燈đăng 見kiến 。

無vô 眼nhãn 得đắc 眼nhãn 而nhi 後hậu 見kiến 既ký 名danh 眼nhãn 見kiến 。 無vô 燈đăng 得đắc 燈đăng 而nhi 後hậu 見kiến 。 應ứng 名danh 燈đăng 見kiến 。 其kỳ 謬mậu 全toàn 同đồng 。 人nhân 所sở 易dị 見kiến 。

△# 二nhị 轉chuyển 成thành 二nhị 謬mậu 。

若nhược 燈đăng 見kiến 者giả 。 燈đăng 能năng 有hữu 見kiến 。 自tự 不bất 名danh 燈đăng 。 又hựu 則tắc 燈đăng 觀quan 。 何hà 關quan 汝nhữ 事sự 。

一nhất 者giả 燈đăng 當đương 名danh 見kiến 謬mậu 。 二nhị 者giả 見kiến 不bất 屬thuộc 己kỷ 謬mậu 。 寄ký 燈đăng 見kiến 以dĩ 責trách 眼nhãn 見kiến 之chi 謬mậu 也dã 。

△# 二nhị 結kết 申thân 心tâm 見kiến 正chánh 義nghĩa 。 曲khúc 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 取thủ 例lệ 非phi 燈đăng 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 燈đăng 能năng 顯hiển 色sắc 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 眼nhãn 非phi 燈đăng 。

△# 二nhị 轉chuyển 例lệ 非phi 眼nhãn 。

眼nhãn 能năng 顯hiển 色sắc 。 如như 是thị 見kiến 性tánh 。 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 。

全toàn 番phiên 上thượng 初sơ 例lệ 之chi 謬mậu 。 以dĩ 申thân 成thành 正chánh 義nghĩa 。 有hữu 眼nhãn 得đắc 燈đăng 者giả 。 但đãn 借tá 燈đăng 以dĩ 顯hiển 色sắc 。 而nhi 所sở 以dĩ 見kiến 者giả 。 決quyết 是thị 眼nhãn 而nhi 非phi 燈đăng 。 此thử 能năng 例lệ 之chi 喻dụ 。 人nhân 所sở 共cộng 知tri 。 由do 是thị 以dĩ 例lệ 。 無vô 眼nhãn 得đắc 眼nhãn 者giả 。 亦diệc 但đãn 借tá 眼nhãn 以dĩ 顯hiển 色sắc 。 而nhi 所sở 以dĩ 見kiến 者giả 。 決quyết 是thị 心tâm 而nhi 非phi 眼nhãn 。 此thử 所sở 例lệ 之chi 法pháp 。 人nhân 所sở 未vị 覺giác 。 聞văn 經Kinh 者giả 極cực 宜nghi 省tỉnh 悟ngộ 於ư 此thử 。 而nhi 認nhận 取thủ 見kiến 性tánh 為vi 心tâm 矣hĩ 。 觀quán 佛Phật 前tiền 呵ha 識thức 心tâm 。 則tắc 曰viết 非phi 心tâm 。 今kim 薦tiến 見kiến 性tánh 。 則tắc 曰viết 是thị 心tâm 。 明minh 以dĩ 應ưng 阿A 難Nan 真chân 心tâm 之chi 求cầu 。 但đãn 令linh 知tri 其kỳ 離ly 彼bỉ 肉nhục 眼nhãn 。 不bất 藉tạ 明minh 塵trần 。 別biệt 有hữu 全toàn 性tánh 。 所sở 謂vị 靈linh 光quang 獨độc 耀diệu 。 逈huýnh 脫thoát 根căn 塵trần 。 極cực 顯hiển 其kỳ 真chân 。 何hà 嘗thường 破phá 其kỳ 為vi 妄vọng 乎hồ 。 具cụ 眼nhãn 者giả 請thỉnh 深thâm 味vị 之chi 。 詳tường 辯biện 具cụ 在tại 懸huyền 示thị 。 辯biện 定định 眼nhãn 見kiến 是thị 心tâm 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 未vị 悟ngộ 更cánh 希hy 廣quảng 示thị 。

阿A 難Nan 雖tuy 復phục 。 得đắc 聞văn 是thị 言ngôn 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 口khẩu 已dĩ 默mặc 然nhiên 。 心tâm 未vị 開khai 悟ngộ 。 猶do 冀ký 如Như 來Lai 。 慈từ 音âm 宣tuyên 示thị 。 合hợp 掌chưởng 清thanh 心tâm 。 佇trữ 佛Phật 悲bi 誨hối 。

是thị 言ngôn 即tức 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 之chi 言ngôn 。 口khẩu 已dĩ 默mặc 然nhiên 者giả 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 微vi 解giải 。 仍nhưng 具cụ 三tam 重trọng/trùng 。 一nhất 者giả 一nhất 向hướng 但đãn 知tri 。 有hữu 眼nhãn 方phương 為vi 有hữu 見kiến 。 無vô 眼nhãn 即tức 為vi 無vô 見kiến 。 今kim 驗nghiệm 盲manh 人nhân 覩đổ 暗ám 。 始thỉ 知tri 無vô 眼nhãn 有hữu 見kiến 。 而nhi 此thử 見kiến 與dữ 眼nhãn 殊thù 不bất 相tương 干can 。 二nhị 者giả 一nhất 向hướng 但đãn 知tri 。 見kiến 明minh 方phương 可khả 成thành 見kiến 。 見kiến 暗ám 不bất 得đắc 成thành 見kiến 。 今kim 例lệ 有hữu 眼nhãn 暗ám 中trung 同đồng 於ư 無vô 眼nhãn 之chi 暗ám 。 始thỉ 知tri 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 誠thành 亦diệc 是thị 見kiến 。 三tam 者giả 一nhất 向hướng 但đãn 知tri 。 見kiến 惟duy 是thị 眼nhãn 不bất 名danh 為vi 心tâm 。 今kim 觀quán 有hữu 眼nhãn 得đắc 燈đăng 無vô 眼nhãn 得đắc 眼nhãn 。 皆giai 但đãn 顯hiển 色sắc 。 始thỉ 知tri 見kiến 乃nãi 是thị 心tâm 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 離ly 彼bỉ 肉nhục 眼nhãn 。 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 誠thành 異dị 前tiền 心tâm 離ly 塵trần 無vô 體thể 矣hĩ 。 默mặc 然nhiên 之chi 中trung 。 反phản 覆phúc 研nghiên 味vị 此thử 意ý 而nhi 已dĩ 。 心tâm 未vị 開khai 悟ngộ 者giả 。 未vị 大đại 開khai 悟ngộ 也dã 。 此thử 中trung 更cánh 有hữu 諸chư 疑nghi 意ý 。 謂vị 我ngã 之chi 所sở 求cầu 。 因nhân 前tiền 緣duyên 心tâm 。 不bất 寂tịch 不bất 常thường 。 非phi 妙diệu 非phi 明minh 。 故cố 別biệt 求cầu 寂tịch 常thường 妙diệu 明minh 之chi 心tâm 。 今kim 佛Phật 示thị 我ngã 此thử 見kiến 為vi 心tâm 。 雖tuy 知tri 即tức 心tâm 。 不bất 知tri 此thử 心tâm 亦diệc 具cụ 寂tịch 常thường 妙diệu 明minh 等đẳng 義nghĩa 否phủ/bĩ 耶da 。 末mạt 四tứ 句cú 。 皆giai 意ý 請thỉnh 如Như 來Lai 宣tuyên 示thị 此thử 義nghĩa 耳nhĩ 。 按án 佛Phật 後hậu 文văn 明minh 示thị 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 乃nãi 云vân 常thường 住trụ 妙diệu 明minh 不bất 動động 。 於ư 阿A 難Nan 之chi 四tứ 義nghĩa 已dĩ 同đồng 。 而nhi 但đãn 加gia 周chu 圓viên 一nhất 義nghĩa 。 足túc 成thành 五ngũ 義nghĩa 。 當đương 知tri 此thử 下hạ 於ư 見kiến 性tánh 九cửu 番phiên 開khai 示thị 。 乃nãi 所sở 以dĩ 答đáp 前tiền 四tứ 義nghĩa 。 而nhi 同đồng 後hậu 五ngũ 義nghĩa 。 足túc 徵trưng 此thử 見kiến 即tức 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 至chí 文văn 一nhất 一nhất 別biệt 示thị 。 指chỉ 見kiến 是thị 心tâm 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 示thị 見kiến 不bất 動động 。 此thử 科khoa 即tức 示thị 第đệ 一nhất 寂tịch 義nghĩa 也dã 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 辯biện 定định 客khách 塵trần 二nhị 字tự 。 此thử 之chi 二nhị 字tự 。 若nhược 按án 字tự 分phần/phân 義nghĩa 。 則tắc 客khách 表biểu 不bất 住trụ 。 塵trần 明minh 動động 搖dao 。 反phản 顯hiển 主chủ 乃nãi 常thường 住trụ 空không 實thật 不bất 動động 。 則tắc 兼kiêm 顯hiển 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 按án 科khoa 分phần/phân 義nghĩa 。 則tắc 主chủ 空không 皆giai 明minh 不bất 動động 。 以dĩ 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 之chi 義nghĩa 。 自tự 屬thuộc 下hạ 科khoa 所sở 顯hiển 。 而nhi 不bất 動động 不bất 滅diệt 。 皆giai 可khả 釋thích 於ư 住trụ 字tự 故cố 也dã 。 又hựu 復phục 曲khúc 分phân 為vi 三tam 科khoa 。 一nhất 如Như 來Lai 尋tầm 究cứu 原nguyên 悟ngộ 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 舒thư 兜đâu 羅la 綿miên 。 網võng 相tướng 光quang 手thủ 。 開khai 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 誨hối 敕sắc 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 我ngã 初sơ 成thành 道Đạo 。 於ư 鹿Lộc 園Viên 中trung 。 為vì 阿A 若Nhã 多Đa 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 及cập 汝nhữ 四tứ 眾chúng 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 成thành 菩Bồ 提Đề 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 由do 客khách 塵trần 。 煩phiền 惱não 所sở 誤ngộ 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 時thời 。 因nhân 何hà 開khai 悟ngộ 。 今kim 成thành 聖thánh 果Quả 。

鹿lộc 園viên 者giả 。 古cổ 國quốc 王vương 養dưỡng 鹿lộc 之chi 地địa 。 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 佛Phật 初sơ 為vi 太thái 子tử 出xuất 家gia 時thời 。 王vương 命mệnh 隨tùy 侍thị 者giả 。 父phụ 族tộc 三tam 人nhân 。 一nhất 阿a 鞞bệ 。 此thử 云vân 馬mã 勝thắng 。 二nhị 跋bạt 提đề 。 此thử 云vân 小tiểu 賢hiền 。 三tam 拘câu 利lợi 。 華hoa 言ngôn 未vị 詳tường 。 又hựu 云vân 。 即tức 摩ma 訶ha 男nam 。 似tự 是thị 長trưởng 子tử 之chi 稱xưng 。 母mẫu 族tộc 二nhị 人nhân 。 一nhất 阿A 若Nhã 多Đa 。 此thử 云vân 解giải 本bổn 際tế 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 。 此thử 云vân 飲ẩm 光quang 。 共cộng 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 。 而nhi 阿A 若Nhã 多Đa 為vi 最tối 先tiên 發phát 解giải 者giả 也dã 。 菩Bồ 提Đề 取thủ 大Đại 乘Thừa 之chi 果quả 。 羅La 漢Hán 取thủ 小Tiểu 乘Thừa 之chi 果quả 。 是thị 佛Phật 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 之chi 意ý 。 當đương 時thời 所sở 說thuyết 客khách 塵trần 之chi 喻dụ 乃nãi 喻dụ 集Tập 諦Đế 。 反phản 顯hiển 主chủ 空không 乃nãi 喻dụ 滅Diệt 諦Đế 耳nhĩ 。 今kim 但đãn 取thủ 能năng 比tỉ 之chi 喻dụ 。 不bất 取thủ 所sở 喻dụ 之chi 法pháp 。 以dĩ 此thử 中trung 客khách 塵trần 。 但đãn 喻dụ 身thân 境cảnh 及cập 緣duyên 身thân 境cảnh 之chi 心tâm 。 主chủ 空không 俱câu 喻dụ 見kiến 性tánh 故cố 耳nhĩ 。

△# 二nhị 陳trần 那na 詳tường 答đáp 二nhị 義nghĩa 。 又hựu 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 自tự 陳trần 得đắc 悟ngộ 。

時thời 憍Kiều 陳Trần 那Na 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 我ngã 今kim 長trưởng 老lão 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 獨độc 得đắc 解giải 名danh 。 因nhân 悟ngộ 客khách 塵trần 。 二nhị 字tự 成thành 果Quả 。

憍Kiều 陳Trần 那Na 。 亦diệc 云vân 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 即tức 阿A 若Nhã 多Đa 之chi 姓tánh 也dã 。 此thử 云vân 火hỏa 器khí 。 亦diệc 事sự 火hỏa 之chi 族tộc 。

△# 二nhị 喻dụ 明minh 客khách 字tự 。

世Thế 尊Tôn 。 譬thí 如như 行hành 客khách 。 投đầu 寄ký 旅lữ 亭đình 。 或hoặc 宿túc 或hoặc 食thực 。 食thực 宿túc 事sự 畢tất 。 俶thục 裝trang 前tiền 途đồ 。 不bất 遑hoàng 安an 住trú 。 若nhược 實thật 主chủ 人nhân 。 自tự 無vô 攸du 往vãng 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 不bất 住trụ 名danh 客khách 。 住trụ 名danh 主chủ 人nhân 。 以dĩ 不bất 住trụ 者giả 。 名danh 為vi 客khách 義nghĩa 。

俶thục 整chỉnh 也dã 。

△# 三tam 喻dụ 明minh 塵trần 字tự 。

又hựu 如như 新tân 霽tễ 。 清thanh 暘dương 升thăng 天thiên 。 光quang 入nhập 隙khích 中trung 。 發phát 明minh 空không 中trung 。 諸chư 有hữu 塵trần 相tướng 。 塵trần 質chất 搖dao 動động 。 虗hư 空không 寂tịch 然nhiên 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 澄trừng 寂tịch 名danh 空không 。 搖dao 動động 名danh 塵trần 。 以dĩ 搖dao 動động 者giả 。 名danh 為vi 塵trần 義nghĩa 。

△# 三tam 如Như 來Lai 印ấn 許hứa 其kỳ 說thuyết 。

佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

此thử 但đãn 印ấn 其kỳ 所sở 說thuyết 。 舊cựu 喻dụ 動động 靜tĩnh 。 分phân 明minh 不bất 混hỗn 。 欲dục 以dĩ 彰chương 下hạ 文văn 所sở 示thị 。 孰thục 為vi 動động 者giả 。 同đồng 於ư 客khách 塵trần 。 孰thục 為vi 靜tĩnh 者giả 。 同đồng 於ư 主chủ 空không 耳nhĩ 。 辯biện 定định 客khách 塵trần 二nhị 字tự 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 正chánh 以dĩ 顯hiển 見kiến 不bất 動động 。 又hựu 復phục 分phân 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 對đối 外ngoại 境cảnh 以dĩ 顯hiển 不bất 動động 。 外ngoại 境cảnh 比tỉ 身thân 。 尚thượng 為vi 疎sơ 遠viễn 。 其kỳ 與dữ 見kiến 性tánh 。 動động 靜tĩnh 易dị 見kiến 。 故cố 先tiên 顯hiển 之chi 。 又hựu 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 辯biện 定định 所sở 見kiến 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 屈khuất 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 屈khuất 已dĩ 復phục 開khai 。 開khai 已dĩ 又hựu 屈khuất 。 謂vị 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 何hà 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 百bách 寶bảo 輪luân 掌chưởng 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。

百bách 寶bảo 者giả 。 貴quý 重trọng 之chi 稱xưng 。 輪luân 掌chưởng 者giả 。 佛Phật 之chi 手thủ 足túc 中trung 心tâm 。 各các 有hữu 一nhất 千thiên 輻bức 輪luân 相tương/tướng 。 故cố 云vân 耳nhĩ 。

△# 二nhị 辨biện 定định 開khai 合hợp 。

佛Phật 言ngôn 阿A 難Nan 。 汝nhữ 見kiến 我ngã 手thủ 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。 為vi 是thị 我ngã 手thủ 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 為vi 復phục 汝nhữ 見kiến 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 阿A 難Nan 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 寶bảo 手thủ 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 非phi 我ngã 見kiến 性tánh 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。

當đương 阿A 難Nan 端đoan 視thị 佛Phật 時thời 。 而nhi 其kỳ 見kiến 性tánh 湛trạm 然nhiên 。 盈doanh 滿mãn 於ư 前tiền 。 乃nãi 視thị 如Như 來Lai 之chi 手thủ 在tại 此thử 見kiến 性tánh 之chi 中trung 開khai 合hợp 不bất 住trụ 。 則tắc 佛Phật 手thủ 自tự 同đồng 客khách 塵trần 。 而nhi 阿A 難Nan 見kiến 性tánh 何hà 異dị 主chủ 空không 。 此thử 動động 靜tĩnh 顯hiển 然nhiên 分phân 明minh 故cố 。 先tiên 令linh 辯biện 定định 是thị 誰thùy 開khai 合hợp 。 則tắc 動động 靜tĩnh 自tự 分phần/phân 。 於ư 是thị 阿A 難Nan 。 果quả 答đáp 不bất 謬mậu 。

△# 三tam 辨biện 分phần/phân 動động 靜tĩnh 。

佛Phật 言ngôn 。

誰thùy 動động 誰thùy 靜tĩnh 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 佛Phật 手thủ 不bất 住trụ 。 而nhi 我ngã 見kiến 性tánh 。 尚thượng 無vô 有hữu 靜tĩnh 。 誰thùy 為vi 無vô 住trụ 。

躡niếp 上thượng 令linh 其kỳ 自tự 分phần/phân 動động 靜tĩnh 也dã 。 佛Phật 手thủ 不bất 住trụ 者giả 。 已dĩ 判phán 定định 佛Phật 手thủ 是thị 動động 也dã 。 下hạ 三tam 句cú 。 乃nãi 判phán 定định 見kiến 性tánh 不bất 動động 也dã 。 但đãn 用dụng 況huống 顯hiển 之chi 詞từ 故cố 。 初sơ 學học 或hoặc 不bất 省tỉnh 解giải 。 今kim 詳tường 與dữ 明minh 之chi 。 其kỳ 曰viết 尚thượng 無vô 有hữu 靜tĩnh 者giả 。 非phi 言ngôn 不bất 靜tĩnh 也dã 。 蓋cái 靜tĩnh 必tất 因nhân 動động 而nhi 顯hiển 。 如như 先tiên 時thời 曾tằng 動động 。 今kim 始thỉ 不bất 動động 。 方phương 可khả 說thuyết 靜tĩnh 。 今kim 此thử 見kiến 性tánh 。 從tùng 來lai 不bất 動động 。 設thiết 說thuyết 其kỳ 靜tĩnh 。 尚thượng 為vi 不bất 可khả 。 故cố 曰viết 尚thượng 無vô 有hữu 靜tĩnh 也dã 。 誰thùy 為vi 無vô 住trụ 者giả 。 猶do 言ngôn 豈khởi 有hữu 動động 乎hồ 。 無vô 住trụ 即tức 動động 也dã 。 蓋cái 明minh 其kỳ 非phi 惟duy 離ly 動động 。 亦diệc 且thả 動động 靜tĩnh 雙song 離ly 。 所sở 以dĩ 發phát 揮huy 此thử 性tánh 。 常thường 不bất 動động 搖dao 。 從tùng 來lai 至chí 靜tĩnh 。 非phi 由do 攝nhiếp 念niệm 而nhi 得đắc 制chế 伏phục 而nhi 然nhiên 。 誠thành 所sở 謂vị 天thiên 然nhiên 自tự 性tánh 之chi 本bổn 定định 矣hĩ 乎hồ 。

△# 四tứ 印ấn 許hứa 其kỳ 言ngôn 。

佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

許hứa 其kỳ 所sở 分phần/phân 外ngoại 境cảnh 為vi 動động 見kiến 性tánh 不bất 動động 。 皆giai 不bất 謬mậu 也dã 。 當đương 知tri 。 此thử 中trung 但đãn 舉cử 佛Phật 手thủ 。 為vi 一nhất 切thiết 外ngoại 境cảnh 之chi 例lệ 。 既ký 知tri 佛Phật 手thủ 開khai 合hợp 與dữ 此thử 見kiến 性tánh 無vô 干can 。 則tắc 凡phàm 一nhất 切thiết 萬vạn 相tương/tướng 。 及cập 諸chư 世thế 界giới 。 任nhậm 其kỳ 紛phân 亂loạn 動động 止chỉ 。 皆giai 與dữ 見kiến 性tánh 無vô 干can 矣hĩ 。 若nhược 人nhân 於ư 萬vạn 相tương/tướng 中trung 。 忽hốt 然nhiên 覻# 見kiến 此thử 不bất 動động 之chi 性tánh 常thường 恆hằng 不bất 昧muội 。 何hà 至chí 為vi 境cảnh 所sở 奪đoạt 。 妙diệu 之chi 至chí 也dã 。 又hựu 宗tông 家gia 竪thụ 指chỉ 伸thân 拳quyền 。 發phát 明minh 於ư 人nhân 者giả 。 多đa 密mật 此thử 意ý 。 令linh 人nhân 自tự 見kiến 自tự 悟ngộ 。 但đãn 教giáo 家gia 分phân 明minh 說thuyết 透thấu 為vi 異dị 耳nhĩ 。 對đối 外ngoại 境cảnh 顯hiển 不bất 動động 已dĩ 竟cánh 。

△# 二nhị 就tựu 內nội 身thân 。 以dĩ 顯hiển 不bất 動động 。 內nội 身thân 比tỉ 境cảnh 。 親thân 為vi 自tự 體thể 。 其kỳ 與dữ 見kiến 性tánh 。 動động 靜tĩnh 難nạn/nan 分phần/phân 。 故cố 更cánh 明minh 之chi 。 又hựu 四tứ 。 一nhất 光quang 引dẫn 頭đầu 動động 。

如Như 來Lai 於ư 是thị 。 從tùng 輪luân 掌chưởng 中trung 。 飛phi 一nhất 寶bảo 光quang 。 在tại 阿A 難Nan 右hữu 。 即tức 時thời 阿A 難Nan 。 迴hồi 首thủ 右hữu 盻# 。 又hựu 放phóng 一nhất 光quang 。 在tại 阿A 難Nan 左tả 。 阿A 難Nan 又hựu 則tắc 。 迴hồi 首thủ 左tả 盻# 。

△# 二nhị 審thẩm 問vấn 動động 由do 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 頭đầu 今kim 日nhật 。 何hà 因nhân 搖dao 動động 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 出xuất 妙diệu 寶bảo 光quang 。 來lai 我ngã 左tả 右hữu 。 故cố 左tả 右hữu 觀quan 。 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。

此thử 科khoa 。 但đãn 欲dục 阿A 難Nan 說thuyết 出xuất 。 因nhân 觀quán 頭đầu 動động 。 方phương 好hảo 辨biện 於ư 見kiến 性tánh 之chi 動động 靜tĩnh 耳nhĩ 。

△# 三tam 辨biện 分phần/phân 動động 靜tĩnh 。

阿A 難Nan 汝nhữ 盻# 佛Phật 光quang 。 左tả 右hữu 動động 頭đầu 。 為vi 汝nhữ 頭đầu 動động 。 為vi 復phục 見kiến 動động 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 頭đầu 自tự 動động 。 而nhi 我ngã 見kiến 性tánh 。 尚thượng 無vô 有hữu 止chỉ 。 誰thùy 為vi 搖dao 動động 。

外ngoại 境cảnh 動động 而nhi 見kiến 性tánh 不bất 動động 。 人nhân 或hoặc 易dị 知tri 。 自tự 頭đầu 動động 而nhi 見kiến 性tánh 不bất 動động 。 人nhân 實thật 難nạn/nan 辨biện 。 良lương 以dĩ 。 世thế 人nhân 認nhận 見kiến 是thị 眼nhãn 故cố 。 頭đầu 搖dao 眼nhãn 轉chuyển 。 宛uyển 似tự 見kiến 性tánh 亦diệc 動động 。 今kim 阿A 難Nan 因nhân 佛Phật 上thượng 文văn 說thuyết 破phá 。 見kiến 不bất 屬thuộc 眼nhãn 。 已dĩ 覺giác 此thử 見kiến 離ly 眼nhãn 獨độc 立lập 。 湛trạm 然nhiên 滿mãn 前tiền 。 自tự 是thị 頭đầu 之chi 動động 搖dao 。 何hà 干can 於ư 見kiến 。 是thị 以dĩ 直trực 答đáp 頭đầu 動động 而nhi 見kiến 不bất 動động 也dã 。 止chỉ 亦diệc 靜tĩnh 也dã 況huống 顯hiển 意ý 同đồng 上thượng 文văn 耳nhĩ 。

△# 四tứ 印ấn 許hứa 其kỳ 言ngôn 。

佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

許hứa 其kỳ 所sở 分phần/phân 頭đầu 為vi 搖dao 動động 見kiến 不bất 動động 搖dao 。 皆giai 不bất 謬mậu 也dã 。 當đương 知tri 。 此thử 中trung 但đãn 取thủ 頭đầu 搖dao 。 為vi 發phát 悟ngộ 之chi 端đoan 。 既ký 知tri 頭đầu 動động 而nhi 見kiến 恆hằng 不bất 動động 。 則tắc 凡phàm 此thử 身thân 往vãng 來lai 千thiên 里lý 萬vạn 里lý 。 乃nãi 至chí 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 而nhi 此thử 見kiến 性tánh 。 常thường 如như 虗hư 空không 。 無vô 所sở 動động 也dã 。 若nhược 人nhân 悟ngộ 此thử 恆hằng 常thường 。 不bất 隨tùy 身thân 轉chuyển 。 則tắc 日nhật 用dụng 中trung 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 皆giai 在tại 自tự 性tánh 定định 中trung 。 誌chí 公công 云vân 。 不bất 起khởi 絲ti 毫hào 修tu 學học 心tâm 。 無vô 相tướng 光quang 中trung 常thường 自tự 在tại 者giả 。 此thử 也dã 。 其kỳ 與dữ 閉bế 目mục 想tưởng 空không 自tự 墮đọa 法pháp 塵trần 之chi 影ảnh 者giả 。 天thiên 淵uyên 懸huyền 絕tuyệt 矣hĩ 。 又hựu 宗tông 家gia 從tùng 東đông 過quá 西tây 。 乃nãi 至chí 跳khiêu 舞vũ 。 意ý 亦diệc 顯hiển 此thử 。 而nhi 迷mê 者giả 效hiệu 之chi 。 但đãn 弄lộng 精tinh 魂hồn 。 終chung 不bất 得đắc 旨chỉ 也dã 。 此thử 意ý 契khế 合hợp 賞thưởng 鑒giám 者giả 難nạn/nan 道đạo 無vô 人nhân 。 而nhi 其kỳ 間gian 不bất 肯khẳng 者giả 。 當đương 亦diệc 不bất 少thiểu 。 幸hạnh 屈khuất 高cao 見kiến 。 再tái 委ủy 下hạ 文văn 。 當đương 必tất 有hữu 首thủ 肯khẳng 時thời 節tiết 。 正chánh 以dĩ 顯hiển 見kiến 不bất 動động 已dĩ 竟cánh 。

△# 三tam 普phổ 責trách 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 取thủ 昔tích 所sở 悟ngộ 客khách 塵trần 。

於ư 是thị 。 如Như 來Lai 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 若nhược 復phục 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 搖dao 動động 者giả 。 名danh 之chi 為vi 塵trần 。 以dĩ 不bất 住trụ 者giả 。 名danh 之chi 為vi 客Khách 。

此thử 科khoa 二nhị 以dĩ 字tự 是thị 知tri 說thuyết 意ý 。 蓋cái 心tâm 知tri 口khẩu 說thuyết 。 皆giai 決quyết 定định 以dĩ 動động 為vi 塵trần 。 以dĩ 不bất 住trụ 為vi 客khách 。 此thử 是thị 述thuật 昔tích 鹿lộc 苑uyển 所sở 素tố 明minh 者giả 牒điệp 之chi 。

△# 二nhị 令linh 觀quán 現hiện 前tiền 動động 靜tĩnh 。

汝nhữ 觀quan 阿A 難Nan 。 頭đầu 自tự 動động 搖dao 。 見kiến 無vô 所sở 動động 。 又hựu 汝nhữ 觀quan 我ngã 。 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 見kiến 無vô 舒thư 卷quyển 。

此thử 科khoa 是thị 令linh 眾chúng 轉chuyển 明minh 現hiện 。 今kim 大đại 眾chúng 所sở 見kiến 。 頭đầu 手thủ 不bất 住trụ 而nhi 動động 者giả 。 決quyết 是thị 客khách 塵trần 。 見kiến 性tánh 住trụ 而nhi 不bất 動động 者giả 。 決quyết 是thị 主chủ 空không 。 言ngôn 當đương 取thủ 昔tích 所sở 解giải 。 為vi 今kim 領lãnh 悟ngộ 矣hĩ 。

△# 三tam 正chánh 以dĩ 怪quái 責trách 妄vọng 淪luân 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 怪quái 其kỳ 明minh 知tri 妄vọng 由do 身thân 境cảnh 。

云vân 何hà 汝nhữ 今kim 。 以dĩ 動động 為vi 身thân 。 以dĩ 動động 為vi 境cảnh 。

此thử 科khoa 。 是thị 佛Phật 怪quái 問vấn 。 引dẫn 起khởi 下hạ 文văn 責trách 之chi 之chi 詞từ 。 因nhân 人nhân 多đa 不bất 省tỉnh 解giải 。 以dĩ 謬mậu 註chú 錯thác 亂loạn 。 言ngôn 愈dũ 多đa 而nhi 愈dũ 不bất 明minh 。 故cố 號hiệu 分phân 為vi 一nhất 科khoa 。 以dĩ 便tiện 發phát 明minh 。 二nhị 以dĩ 字tự 照chiếu 。 上thượng 科khoa 皆giai 作tác 知tri 字tự 說thuyết 字tự 讀đọc 之chi 。 如như 云vân 汝nhữ 若nhược 不bất 知tri 身thân 境cảnh 是thị 動động 。 或hoặc 不bất 曾tằng 說thuyết 出xuất 身thân 境cảnh 是thị 動động 。 是thị 徹triệt 底để 迷mê 昧muội 。 固cố 不bất 足túc 怪quái 。 今kim 汝nhữ 云vân 何hà 明minh 知tri 明minh 說thuyết 。 動động 者giả 為vi 身thân 。 動động 者giả 為vi 境cảnh 。 依y 舊cựu 從tùng 始thỉ (# 云vân 云vân )# 即tức 接tiếp 下hạ 之chi 責trách 詞từ 無vô 不bất 明minh 也dã 。 此thử 蓋cái 緣duyên 譯dịch 人nhân 下hạ 得đắc 云vân 何hà 二nhị 字tự 太thái 早tảo 。 若nhược 將tương 此thử 二nhị 字tự 。 移di 作tác 下hạ 科khoa 之chi 頭đầu 讀đọc 之chi 。 自tự 是thị 明minh 爽sảng 。 不bất 費phí 委ủy 曲khúc 釋thích 矣hĩ 。 試thí 讀đọc 看khán 。

△# 二nhị 責trách 其kỳ 依y 舊cựu 認nhận 妄vọng 遺di 真chân 。 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 曲khúc 分phần/phân 三tam 障chướng 。 就tựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 惑hoặc 心tâm 。

從tùng 始thỉ 洎kịp 終chung 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。

接tiếp 上thượng 意ý 云vân 。 既ký 知tri 既ký 說thuyết 動động 是thị 身thân 境cảnh 。 便tiện 合hợp 了liễu 悟ngộ 身thân 境cảnh 。 全toàn 是thị 客khách 塵trần 。 不bất 應ưng 執chấp 迷mê 。 可khả 也dã 。 何hà 乃nãi 依y 舊cựu 。 從tùng 始thỉ 洎kịp 終chung 。 於ư 身thân 境cảnh 中trung 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 哉tai 。 始thỉ 終chung 者giả 。 遠viễn 則tắc 無vô 始thỉ 為vi 始thỉ 。 今kim 生sanh 為vi 終chung 。 近cận 則tắc 生sanh 為vi 始thỉ 。 而nhi 死tử 為vi 終chung 下hạ 句cú 即tức 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 若nhược 認nhận 身thân 境cảnh 為vi 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 便tiện 是thị 我ngã 執chấp 。 若nhược 認nhận 身thân 境cảnh 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 。 便tiện 是thị 法pháp 執chấp 。 既ký 惟duy 堅kiên 認nhận 執chấp 迷mê 。 則tắc 必tất 念niệm 念niệm 不bất 離ly 。 但đãn 於ư 身thân 境cảnh 中trung 生sanh 滅diệt 。 可khả 謂vị 惑hoặc 之chi 深thâm 矣hĩ 。

△# 二nhị 業nghiệp 。

遺di 失thất 真chân 性tánh 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。

真chân 性tánh 。 即tức 指chỉ 不bất 動động 之chi 見kiến 性tánh 。 既ký 惟duy 認nhận 妄vọng 。 便tiện 乃nãi 遺di 真chân 。 全toàn 不bất 認nhận 取thủ 下hạ 句cú 即tức 造tạo 妄vọng 業nghiệp 。 蓋cái 認nhận 妄vọng 遺di 真chân 。 事sự 事sự 顛điên 倒đảo 。 非phi 惟duy 世thế 間gian 事sự 業nghiệp 。 縱túng/tung 使sử 種chủng 種chủng 修tu 行hành 。 皆giai 名danh 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 其kỳ 動động 執chấp 身thân 境cảnh 。 靜tĩnh 依y 法pháp 塵trần 。 依y 法pháp 塵trần 者giả 。 還hoàn 同đồng 身thân 境cảnh 。 曾tằng 不bất 覺giác 知tri 本bổn 有hữu 天thiên 然nhiên 不bất 動động 之chi 見kiến 性tánh 也dã 。

△# 三tam 苦khổ 。

性tánh 心tâm 失thất 真chân 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。

首thủ 句cú 全toàn 牒điệp 上thượng 科khoa 二nhị 句cú 。 言ngôn 所sở 依y 為vi 心tâm 性tánh 者giả 。 既ký 非phi 是thị 不bất 動động 之chi 真chân 體thể 。 則tắc 所sở 領lãnh 為vi 身thân 命mạng 者giả 。 豈khởi 本bổn 元nguyên 之chi 法Pháp 身thân 。 將tương 見kiến 因nhân 差sai 果quả 謬mậu 。 必tất 招chiêu 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 之chi 苦khổ 也dã 。 蓋cái 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 便tiện 是thị 受thọ 身thân 著trước 境cảnh 之chi 苦khổ 果quả 已dĩ 成thành 。 如như 凡phàm 夫phu 妄vọng 認nhận 身thân 為vi 我ngã 。 境cảnh 為vi 我ngã 所sở 。 身thân 重trọng/trùng 而nhi 境cảnh 輕khinh 。 權quyền 小tiểu 妄vọng 認nhận 能năng 證chứng 之chi 心tâm 為vi 我ngã 。 亦diệc 身thân 也dã 。 所sở 證chứng 涅Niết 槃Bàn 為vi 我ngã 所sở 。 亦diệc 境cảnh 也dã 。 境cảnh 重trọng/trùng 而nhi 身thân 輕khinh 。 圓viên 覺giác 云vân 。 乃nãi 至chí 證chứng 於ư 。 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 是thị 我ngã 相tướng 。 圭# 峯phong 解giải 。 凡phàm 夫phu 所sở 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 迷mê 識thức 境cảnh 。 權quyền 聖thánh 所sở 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 迷mê 智trí 境cảnh 。 雖tuy 麤thô 細tế 不bất 同đồng 。 皆giai 名danh 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 用dụng 是thị 觀quán 之chi 。 權quyền 聖thánh 涅Niết 槃Bàn 。 尚thượng 是thị 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 則tắc 凡phàm 夫phu 身thân 境cảnh 。 豈khởi 非phi 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 其kỳ 與dữ 一nhất 切thiết 精tinh 怪quái 依y 草thảo 附phụ 木mộc 。 攬lãm 為vì 己kỷ 身thân 者giả 。 顛điên 倒đảo 是thị 同đồng 也dã 。 豈khởi 可khả 不bất 猛mãnh 省tỉnh 而nhi 生sanh 厭yếm 患hoạn 乎hồ 。

△# 二nhị 總tổng 結kết 長trường/trưởng 淪luân 。

輪luân 迴hồi 是thị 中trung 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。

輪luân 迴hồi 。 即tức 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 是thị 中trung 者giả 。 身thân 境cảnh 之chi 中trung 也dã 。 言ngôn 塵trần 劫kiếp 輪luân 迴hồi 。 皆giai 因nhân 不bất 離ly 於ư 身thân 境cảnh 。 凡phàm 夫phu 於ư 麤thô 身thân 境cảnh 中trung 。 為vi 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 所sở 輪luân 。 權quyền 小tiểu 於ư 細tế 身thân 境cảnh 中trung 。 為vi 變biến 易dị 生sanh 死tử 所sở 輪luân 。 末mạt 句cú 責trách 其kỳ 自tự 取thủ 者giả 。 言ngôn 非phi 有hữu 魔ma 驅khu 鬼quỷ 制chế 。 但đãn 由do 自tự 棄khí 不bất 動động 之chi 本bổn 性tánh 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。 之chi 身thân 境cảnh 而nhi 已dĩ 。 嘗thường 謂vị 纔tài 學học 道Đạo 者giả 。 便tiện 知tri 覓mịch 主chủ 人nhân 翁ông 。 卻khước 乃nãi 多đa 認nhận 攀phàn 緣duyên 不bất 住trụ 之chi 客khách 。 而nhi 不bất 知tri 目mục 前tiền 朗lãng 然nhiên 常thường 住trụ 之chi 見kiến 性tánh 。 方phương 是thị 真chân 主chủ 人nhân 翁ông 。 纔tài 聞văn 般Bát 若Nhã 者giả 。 便tiện 說thuyết 真chân 空không 。 卻khước 乃nãi 閉bế 目mục 懸huyền 想tưởng 搖dao 動động 之chi 法pháp 塵trần 。 而nhi 不bất 知tri 目mục 前tiền 廓khuếch 然nhiên 不bất 動động 之chi 見kiến 性tánh 。 正chánh 是thị 真chân 空không 快khoái 哉tai 法Pháp 王Vương 之chi 妙diệu 示thị 。 行hành 人nhân 於ư 此thử 宜nghi 當đương 反phản 覆phúc 體thể 認nhận 。 必tất 有hữu 豁hoát 然nhiên 時thời 節tiết 。 始thỉ 信tín 孤cô 負phụ 本bổn 有hữu 久cửu 矣hĩ 。

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 正Chánh 脉Mạch 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 一nhất