大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 秘Bí 錄Lục 卷quyển 第đệ 三tam

天thiên 台thai 。 一nhất 松tùng 大đại 師sư 。 說thuyết 。

語ngữ 谿khê 門môn 人nhân 。 靈linh 述thuật 。 記ký 。

此thử 去khứ 正chánh 明minh 六lục 入nhập 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 也dã 。 即tức 根căn 塵trần 識thức 耳nhĩ 。 在tại 眾chúng 生sanh 邊biên 說thuyết 。 無vô 非phi 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 在tại 諸chư 佛Phật 邊biên 論luận 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 今kim 因nhân 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 幻huyễn 化hóa 虗hư 妄vọng 種chủng 種chủng 計kế 着trước 。 所sở 以dĩ 一nhất 一nhất 。 約ước 四tứ 性tánh 而nhi 推thôi 破phá 之chi 。 而nhi 顯hiển 乎hồ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 問vấn 根căn 塵trần 識thức 三tam 既ký 法pháp 法pháp 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 然nhiên 不bất 知tri 作tác 何hà 寔thật 際tế 見kiến 得đắc 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 耶da 。 答đáp 根căn 塵trần 識thức 三tam 不bất 出xuất 色sắc 心tâm 。 如như 前tiền 所sở 謂vị 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 又hựu 云vân 。 汝nhữ 身thân 汝nhữ 心tâm 。 皆giai 是thị 妙diệu 心tâm 中trung 所sở 現hiện 物vật 。 又hựu 云vân 。 一nhất 迷mê 為vi 心tâm 。 不bất 知tri 色sắc 身thân 。 外ngoại 洎kịp 山sơn 河hà 。 虗hư 空không 大đại 地địa 咸hàm 是thị 妙diệu 明minh 。 真chân 心tâm 中trung 物vật 。 既ký 云vân 心tâm 是thị 妙diệu 心tâm 。 即tức 所sở 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 能năng 生sanh 能năng 現hiện 者giả 既ký 皆giai 是thị 妙diệu 。 所sở 生sanh 所sở 現hiện 者giả 亦diệc 應ưng 是thị 妙diệu 。 所sở 謂vị 理lý 本bổn 是thị 妙diệu 。 粗thô 由do 物vật 情tình 。 所sở 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 種chủng 種chủng 貪tham 着trước 。 尚thượng 不bất 知tri 是thị 妄vọng 。 那na 知tri 是thị 真chân 。 若nhược 夫phu 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 了liễu 得đắc 。 雖tuy 有hữu 根căn 塵trần 識thức 三tam 。 千thiên 差sai 萬vạn 別biệt 。 究cứu 而nhi 論luận 之chi 。 孰thục 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 心tâm 之chi 所sở 現hiện 耶da 。 所sở 以dĩ 就tựu 根căn 根căn 也dã 法Pháp 界Giới 。 就tựu 塵trần 塵trần 也dã 法Pháp 界Giới 。 就tựu 識thức 識thức 也dã 法Pháp 界Giới 。 其kỳ 生sanh 也dã 生sanh 是thị 緣duyên 生sanh 生sanh 未vị 嘗thường 生sanh 。 其kỳ 滅diệt 也dã 滅diệt 是thị 緣duyên 滅diệt 滅diệt 未vị 嘗thường 滅diệt 。 如như 是thị 則tắc 根căn 之chi 熾sí 然nhiên 見kiến 當đương 體thể 不bất 見kiến 。 塵trần 之chi 熾sí 然nhiên 生sanh 當đương 體thể 不bất 生sanh 。 識thức 之chi 識thức 然nhiên 了liễu 別biệt 當đương 體thể 不bất 了liễu 別biệt 。 那na 得đắc 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 及cập 夫phu 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 而nhi 以dĩ 自tự 他tha 等đẳng 四tứ 為vi 執chấp 計kế 耶da 。 既ký 約ước 自tự 他tha 等đẳng 四tứ 一nhất 一nhất 推thôi 破phá 。 皆giai 結kết 之chi 曰viết 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 既ký 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 豈khởi 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 之chi 性tánh 乎hồ 。 只chỉ 此thử 便tiện 是thị 寔thật 際tế 。 無vô 別biệt 有hữu 寔thật 際tế 也dã 。 今kim 破phá 入nhập 處xứ 界giới 三tam 各các 有hữu 所sở 以dĩ 。 入nhập 中trung 正chánh 破phá 根căn 兼kiêm 破phá 塵trần 。 處xử 中trung 正chánh 破phá 塵trần 兼kiêm 破phá 根căn 。 至chí 若nhược 乎hồ 界giới 。 正chánh 破phá 識thức 兼kiêm 破phá 根căn 塵trần 。 此thử 係hệ 大đại 旨chỉ 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。

今kim 先tiên 釋thích 六lục 入nhập 。 若nhược 承thừa 前tiền 五ngũ 陰ấm 。 是thị 第đệ 二nhị 也dã 。 分phần/phân 二nhị 。 即tức 總tổng 徵trưng 別biệt 釋thích 也dã 。 總tổng 徵trưng 中trung 。 六lục 入nhập 者giả 。 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 云vân 。 入nhập 以dĩ 涉thiệp 入nhập 為vi 義nghĩa 。 蓋cái 根căn 塵trần 互hỗ 為vi 入nhập 耳nhĩ 。 如như 云vân 塵trần 入nhập 根căn 則tắc 發phát 根căn 。 根căn 入nhập 塵trần 則tắc 發phát 塵trần 。 以dĩ 其kỳ 根căn 塵trần 原nguyên 無vô 自tự 性tánh 相tương/tướng 因nhân 有hữu 故cố 。 就tựu 今kim 文văn 中trung 而nhi 論luận 。 如như 因nhân 於ư 明minh 暗ám 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 見kiến 居cư 中trung 。 此thử 是thị 塵trần 入nhập 根căn 也dã 。 如như 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 為vi 見Kiến 性Tánh 。 又hựu 是thị 根căn 入nhập 塵trần 也dã 。 但đãn 今kim 所sở 破phá 重trọng/trùng 在tại 根căn 耳nhĩ 。 若nhược 夫phu 六lục 入nhập 及cập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 等đẳng 。 對đối 前tiền 總tổng 舉cử 而nhi 論luận 。 義nghĩa 如như 五ngũ 陰ấm 。 例lệ 之chi 可khả 見kiến 。 處xử 界giới 亦diệc 然nhiên 。

二nhị 別biệt 釋thích 分phần/phân 六lục 。 即tức 釋thích 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 也dã 。 各các 有hữu 舉cử 事sự 顯hiển 法pháp 就tựu 事sự 推thôi 破phá 結kết 示thị 虗hư 妄vọng 三tam 科khoa 。 其kỳ 初sơ 後hậu 無vô 復phục 子tử 科khoa 。 唯duy 第đệ 二nhị 就tựu 事sự 推thôi 破phá 亦diệc 各các 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 立lập 理lý 。 二nhị 正chánh 破phá 。 下hạ 去khứ 不bất 復phục 更cánh 出xuất 。 例lệ 之chi 可khả 見kiến 。 若nhược 夫phu 初sơ 之chi 舉cử 事sự 顯hiển 法pháp 不bất 必tất 分phần/phân 矣hĩ 。 如như 欲dục 分phân 之chi 。 眼nhãn 入nhập 即tức 彼bỉ 下hạ 耳nhĩ 入nhập 乃nãi 至chí 意ý 入nhập 皆giai 辟tịch 如như 下hạ 是thị 舉cử 事sự 也dã 。 又hựu 眼nhãn 入nhập 兼kiêm 目mục 下hạ 耳nhĩ 入nhập 兼kiêm 耳nhĩ 下hạ 鼻tị 入nhập 兼kiêm 鼻tị 下hạ 乃nãi 至chí 意ý 入nhập 兼kiêm 意ý 下hạ 是thị 顯hiển 法pháp 也dã 。

眼nhãn 入nhập 中trung 。 舉cử 事sự 云vân 即tức 彼bỉ 目mục 睛tình 者giả 。 乃nãi 借tá 色sắc 陰ấm 能năng 顯hiển 之chi 例lệ 。 作tác 此thử 中trung 所sở 顯hiển 之chi 事sự 。 若nhược 彼bỉ 此thử 較giảo 之chi 。 有hữu 三tam 種chủng 不bất 同đồng 。 前tiền 是thị 能năng 例lệ 之chi 例lệ 。 此thử 是thị 即tức 顯hiển 之chi 事sự 。 一nhất 不bất 同đồng 也dã 。 前tiền 是thị 真chân 此thử 是thị 妄vọng 。 二nhị 不bất 同đồng 也dã 。 前tiền 是thị 色sắc 法pháp 上thượng 論luận 所sở 該cai 者giả 廣quảng 。 此thử 中trung 唯duy 在tại 眼nhãn 根căn 邊biên 說thuyết 所sở 攝nhiếp 者giả 狹hiệp 。 三tam 不bất 同đồng 也dã 。 此thử 亦diệc 深thâm 意ý 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。

顯hiển 法pháp 中trung 。 兼kiêm 目mục 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 者giả 。 謂vị 其kỳ 全toàn 真chân 起khởi 妄vọng 也dã 。 餘dư 之chi 五ngũ 入nhập 亦diệc 云vân 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 者giả 。 因nhân 眼nhãn 入nhập 既ký 借tá 色sắc 陰ấm 之chi 例lệ 。 餘dư 五ngũ 亦diệc 借tá 之chi 也dã 。 因nhân 於ư 明minh 暗ám 等đẳng 。 乃nãi 色sắc 生sanh 眼nhãn 見kiến 。 如như 前tiền 之chi 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 。 如như 後hậu 之chi 黏niêm 湛trạm 發phát 見kiến 。 吸hấp 此thử 下hạ 乃nãi 。 眼nhãn 生sanh 色sắc 相tướng 。 如như 前tiền 之chi 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 如như 後hậu 之chi 見kiến 精tinh 映ánh 色sắc 也dã 。 下hạ 去khứ 亦diệc 爾nhĩ 。 發phát 見kiến 居cư 中trung 之chi 見kiến 。 有hữu 云vân 是thị 見kiến 精tinh 。 有hữu 云vân 是thị 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 。 此thử 皆giai 不bất 然nhiên 。 見kiến 精tinh 緣duyên 塵trần 。 多đa 是thị 識thức 分phần/phân 上thượng 事sự 。 此thử 中trung 止chỉ 明minh 眼nhãn 入nhập 。 唯duy 是thị 淨tịnh 色sắc 根căn 。 亦diệc 名danh 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 然nhiên 不bất 離ly 乎hồ 浮phù 塵trần 。 蓋cái 發phát 勝thắng 義nghĩa 居cư 乎hồ 浮phù 塵trần 之chi 中trung 也dã 。 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 乃nãi 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。 勝thắng 乎hồ 浮phù 塵trần 耳nhĩ 。 於ư 第đệ 八bát 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 相tương/tướng 分phân 之chi 上thượng 。 一nhất 作tác 所sở 緣duyên 。 又hựu 能năng 發phát 識thức 。 乃nãi 一nhất 體thể 而nhi 有hữu 二nhị 用dụng 。 大đại 似tự 蝸# 牛ngưu 兩lưỡng 角giác 生sanh 必tất 同đồng 生sanh 者giả 也dã 。 六lục 根căn 皆giai 具cụ 有hữu 者giả 。 若nhược 曰viết 勝thắng 義nghĩa 與dữ 浮phù 塵trần 稱xưng 蝸# 牛ngưu 兩lưỡng 角giác 者giả 非phi 也dã 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 之chi 吸hấp 如như 磁từ 石thạch 吸hấp 銕# 也dã 。 石thạch 與dữ 銕# 或hoặc 氣khí 分phần/phân 相tương 似tự 。 或hoặc 天thiên 性tánh 相tướng 關quan 。 不bất 見kiến 則tắc 已dĩ 。 一nhất 見kiến 則tắc 吸hấp 。 今kim 根căn 與dữ 塵trần 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 耳nhĩ 。 此thử 見kiến 離ly 彼bỉ 等đẳng 。 謂vị 其kỳ 由do 塵trần 而nhi 有hữu 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 也dã 。 下hạ 五ngũ 皆giai 然nhiên 。

立lập 理lý 中trung 。 非phi 於ư 根căn 出xuất 者giả 。 指chỉ 能năng 見kiến 之chi 勝thắng 義nghĩa 不bất 從tùng 浮phù 塵trần 根căn 之chi 所sở 出xuất 耳nhĩ 。 乃nãi 至chí 意ý 入nhập 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。

正chánh 破phá 中trung 。 若nhược 從tùng 明minh 來lai 等đẳng 者giả 。 謂vị 見kiến 性tánh 若nhược 從tùng 所sở 見kiến 之chi 明minh 而nhi 來lai 。 不bất 關quan 乎hồ 暗ám 矣hĩ 。 當đương 其kỳ 暗ám 相tướng 現hiện 前tiền 之chi 時thời 。 明minh 已dĩ 滅diệt 矣hĩ 。 則tắc 同đồng 來lai 之chi 見kiến 性tánh 亦diệc 滅diệt 。 暗ám 雖tuy 在tại 前tiền 。 不bất 應ưng 見kiến 矣hĩ 。 今kim 猶do 能năng 見kiến 暗ám 則tắc 不bất 從tùng 明minh 滅diệt 矣hĩ 。 既ký 不bất 從tùng 明minh 滅diệt 那na 得đắc 從tùng 明minh 來lai 。 則tắc 知tri 從tùng 明minh 來lai 無vô 是thị 理lý 也dã 。 下hạ 去khứ 凡phàm 遇ngộ 結kết 破phá 皆giai 應ưng 如như 之chi 。 若nhược 從tùng 根căn 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 能năng 見kiến 之chi 根căn 。 元nguyên 從tùng 明minh 暗ám 二nhị 種chủng 。 而nhi 為vi 體thể 性tánh 。 今kim 若nhược 根căn 生sanh 與dữ 明minh 暗ám 不bất 相tương 涉thiệp 矣hĩ 。 既ký 不bất 相tương 涉thiệp 則tắc 體thể 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 如như 上thượng 云vân 此thử 見kiến 離ly 彼bỉ 等đẳng 也dã 。 總tổng 由do 見kiến 性tánh 緣duyên 塵trần 則tắc 有hữu 離ly 塵trần 則tắc 無vô 耳nhĩ 。 餘dư 五ngũ 破phá 根căn 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 空không 自tự 觀quán 等đẳng 者giả 。 若nhược 在tại 空không 見kiến 象tượng 歸quy 不bất 能năng 見kiến 根căn 。 則tắc 知tri 在tại 空không 之chi 見kiến 象tượng 乃nãi 空không 自tự 見kiến 。 何hà 關quan 汝nhữ 眼nhãn 入nhập 也dã 。 下hạ 去khứ 皆giai 爾nhĩ 。 然nhiên 眼nhãn 之chi 明minh 暗ám 俱câu 見kiến 。 乃nãi 至chí 意ý 之chi 生sanh 滅diệt 俱câu 知tri 。 正chánh 示thị 六lục 根căn 功công 力lực 。 若nhược 眾chúng 生sanh 所sở 計kế 。 止chỉ 見kiến 明minh 不bất 見kiến 暗ám 。 乃nãi 至chí 止chỉ 知tri 生sanh 不bất 知tri 滅diệt 耳nhĩ 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 三tam 入nhập 皆giai 可khả 知tri 。

身thân 入nhập 中trung 。 合hợp 覺giác 之chi 觸xúc 。 顯hiển 於ư 離ly 知tri 者giả 。 有hữu 云vân 觸xúc 不bất 自tự 知tri 。 由do 合hợp 方phương 覺giác 其kỳ 觸xúc 。 合hợp 不bất 自tự 知tri 。 由do 離ly 方phương 覺giác 其kỳ 合hợp 。 若nhược 爾nhĩ 文văn 雖tuy 明minh 理lý 未vị 當đương 。 今kim 謂vị 離ly 亦diệc 能năng 知tri 也dã 。 問vấn 離ly 合hợp 違vi 順thuận 四tứ 相tướng 。 云vân 何hà 止chỉ 言ngôn 二nhị 塵trần 。 答đáp 以dĩ 其kỳ 違vi 順thuận 總tổng 在tại 離ly 合hợp 。 如như 細tế 滑hoạt 者giả 合hợp 為vi 順thuận 離ly 為vi 違vi 矣hĩ 。 粗thô 澁sáp 者giả 離ly 為vi 順thuận 合hợp 為vi 違vi 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 雖tuy 四tứ 但đãn 云vân 二nhị 耳nhĩ 。

意ý 入nhập 中trung 。 勞lao 倦quyện 二nhị 句cú 。 勝thắng 義nghĩa 浮phù 塵trần 二nhị 根căn 相tướng 依y 為vi 眠miên 為vi 睡thụy 也dã 。 勝thắng 義nghĩa 以dĩ 浮phù 塵trần 為vi 所sở 依y 。 其kỳ 浮phù 塵trần 勞lao 倦quyện 能năng 依y 之chi 勝thắng 義nghĩa 不bất 為vi 發phát 用dụng 。 則tắc 成thành 乎hồ 眠miên 。 若nhược 浮phù 塵trần 睡thụy 足túc 之chi 時thời 而nhi 勝thắng 義nghĩa 之chi 能năng 依y 復phục 能năng 發phát 用dụng 也dã 。 覽lãm 塵trần 二nhị 句cú 。 寤ngụ 寐mị 相tương 對đối 而nhi 言ngôn 也dã 。 覽lãm 塵trần 。 謂vị 意ý 根căn 法pháp 塵trần 乃nãi 五ngũ 塵trần 落lạc 謝tạ 影ảnh 子tử 耳nhĩ 。 顛điên 倒đảo 者giả 。 指chỉ 上thượng 眠miên 寤ngụ 憶ức 忘vong 等đẳng 相tương/tướng 。 今kim 就tựu 真chân 體thể 論luận 。 同đồng 屬thuộc 顛điên 倒đảo 耳nhĩ 。 又hựu 憶ức 忽hốt 忘vong 忘vong 忽hốt 憶ức 亦diệc 顛điên 倒đảo 也dã 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 如như 唯duy 識thức 二nhị 卷quyển 初sơ 云vân 。 生sanh 表biểu 此thử 法pháp 前tiền 非phi 有hữu 。 住trụ 表biểu 此thử 法pháp 能năng 作tác 用dụng 。 異dị 表biểu 此thử 法pháp 非phi 凝ngưng 然nhiên 。 滅diệt 表biểu 此thử 法pháp 後hậu 無vô 時thời 也dã 。 今kim 蓋cái 憶ức 為vi 生sanh 住trụ 。 忘vong 為vi 異dị 滅diệt 也dã 。 又hựu 如như 下hạ 云vân 吸hấp 習tập 等đẳng 。 即tức 吸hấp 此thử 生sanh 等đẳng 為vi 所sở 習tập 耳nhĩ 。 則tắc 知tri 憶ức 忘vong 皆giai 有hữu 生sanh 已dĩ 住trụ 住trụ 已dĩ 異dị 異dị 已dĩ 滅diệt 之chi 四tứ 相tương/tướng 也dã 。

吸hấp 習tập 中trung 歸quy 之chi 習tập 。 如như 學học 而nhi 時thời 習tập 之chi 習tập 也dã 。 即tức 以dĩ 生sanh 等đẳng 為vi 時thời 習tập 之chi 。 故cố 成thành 不bất 相tương 踰du 越việt 。 兼kiêm 意ý 與dữ 勞lao 者giả 。 勞lao 即tức 上thượng 之chi 勞lao 睡thụy 憶ức 忘vong 等đẳng 相tương/tướng 也dã 。 集tập 知tri 者giả 。 前tiền 所sở 對đối 屬thuộc 外ngoại 以dĩ 發phát 為vi 用dụng 。 故cố 曰viết 發phát 見kiến 發phát 聞văn 等đẳng 。 今kim 所sở 對đối 在tại 內nội 以dĩ 集tập 為vi 用dụng 。 故cố 曰viết 集tập 知tri 吸hấp 撮toát 。 內nội 塵trần 吸hấp 五ngũ 塵trần 落lạc 謝tạ 影ảnh 子tử 為vi 內nội 塵trần 也dã 。 見kiến 聞văn 逆nghịch 流lưu 等đẳng 者giả 。 流lưu 即tức 緣duyên 也dã 。 借tá 彼bỉ 五ngũ 根căn 不bất 能năng 逆nghịch 緣duyên 。 以dĩ 顯hiển 意ý 根căn 能năng 逆nghịch 緣duyên 也dã 。 以dĩ 見kiến 聞văn 等đẳng 但đãn 可khả 順thuận 緣duyên 。 前tiền 五ngũ 塵trần 於ư 外ngoại 不bất 能năng 逆nghịch 緣duyên 乎hồ 內nội 之chi 法pháp 塵trần 。 縱túng/tung 使sử 能năng 逆nghịch 緣duyên 者giả 。 自tự 不bất 能năng 緣duyên 內nội 之chi 意ý 地địa 。 乃nãi 彼bỉ 不bất 取thủ 及cập 之chi 地địa 。 即tức 名danh 意ý 根căn 覺giác 知tri 性tánh 耳nhĩ 。 寤ngụ 寐mị 二nhị 相tướng 。 隨tùy 身thân 開khai 合hợp 者giả 。 謂vị 形hình 開khai 名danh 寤ngụ 。 人nhân 若nhược 寤ngụ 時thời 六lục 根căn 俱câu 開khai 故cố 。 形hình 合hợp 名danh 寐mị 。 人nhân 若nhược 寐mị 時thời 六lục 根căn 俱câu 合hợp 故cố 。 如như 列liệt 子tử 云vân 。 其kỳ 窹# 也dã 形hình 開khai 其kỳ 寐mị 也dã 形hình 交giao 之chi 謂vị 耳nhĩ 。

三tam 十thập 二nhị 處xứ 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 徵trưng 。 二nhị 別biệt 釋thích 。

總tổng 徵trưng 中trung 。 云vân 十thập 二nhị 處xứ 者giả 。 以dĩ 根căn 塵trần 各các 六lục 為vi 十thập 二nhị 也dã 。 處xử 即tức 所sở 依y 也dã 。 即tức 塵trần 以dĩ 根căn 為vi 所sở 依y 。 根căn 以dĩ 塵trần 為vi 所sở 依y 故cố 。 互hỗ 相tương 為vi 依y 名danh 十thập 二nhị 處xứ 。 但đãn 今kim 所sở 破phá 正chánh 在tại 塵trần 耳nhĩ 。 他tha 經kinh 亦diệc 名danh 十thập 二nhị 入nhập 者giả 。 今kim 因nhân 前tiền 標tiêu 六lục 入nhập 故cố 名danh 處xứ 耳nhĩ 。 蓋cái 入nhập 以dĩ 能năng 入nhập 為vi 言ngôn 。 處xử 以dĩ 所sở 入nhập 立lập 名danh 也dã 。 若nhược 以dĩ 此thử 總tổng 徵trưng 對đối 前tiền 總tổng 舉cử 。 例lệ 如như 五ngũ 陰ấm 。 可khả 見kiến 。

二nhị 別biệt 釋thích 分phần/phân 六lục 。 即tức 釋thích 眼nhãn 色sắc 處xứ 乃nãi 至chí 釋thích 意ý 法pháp 處xứ 也dã 。 各các 有hữu 舉cử 事sự 審thẩm 定định 牒điệp 計kế 推thôi 破phá 結kết 示thị 虗hư 妄vọng 三tam 科khoa 。 初sơ 皆giai 從tùng 阿A 難Nan 去khứ 。 二nhị 亦diệc 皆giai 從tùng 阿A 難Nan 去khứ 。 唯duy 身thân 觸xúc 處xứ 從tùng 若nhược 在tại 去khứ 。 三tam 皆giai 從tùng 是thị 故cố 去khứ 。 總tổng 標tiêu 於ư 此thử 。 臨lâm 文văn 可khả 見kiến 。

初sơ 眼nhãn 色sắc 處xứ 。 舉cử 事sự 審thẩm 定định 中trung 阿A 難Nan 下hạ 舉cử 事sự 也dã 。 於ư 意ý 下hạ 審thẩm 定định 也dã 。 下hạ 去khứ 皆giai 然nhiên 。 唯duy 意ý 法pháp 處xứ 中trung 此thử 法Pháp 下hạ 為vi 審thẩm 定định 耳nhĩ 。 初sơ 云vân 汝nhữ 且thả 等đẳng 者giả 。 觀quán 即tức 根căn 處xứ 。 祇kỳ 陀đà 等đẳng 即tức 塵trần 處xứ 也dã 。 下hạ 去khứ 皆giai 爾nhĩ 。

牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 若nhược 復phục 眼nhãn 根căn 等đẳng 者giả 。 謂vị 色sắc 既ký 根căn 生sanh 。 乃nãi 根căn 有hữu 生sanh 色sắc 之chi 性tánh 。 若nhược 見kiến 空không 非phi 色sắc 之chi 時thời 。 不bất 唯duy 所sở 生sanh 之chi 色sắc 應ưng 銷tiêu 。 則tắc 能năng 生sanh 之chi 性tánh 亦diệc 應ưng 銷tiêu 矣hĩ 。 故cố 云vân 見kiến 空không 等đẳng 也dã 。 以dĩ 有hữu 能năng 見kiến 所sở 見kiến 成thành 其kỳ 顯hiển 發phát 。 若nhược 既ký 銷tiêu 所sở 生sanh 之chi 色sắc 。 又hựu 銷tiêu 能năng 生sanh 之chi 性tánh 。 則tắc 顯hiển 發phát 皆giai 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。 故cố 云vân 銷tiêu 則tắc 等đẳng 也dã 。 以dĩ 有hữu 色sắc 相tướng 能năng 顯hiển 乎hồ 空không 。 若nhược 曰viết 顯hiển 發phát 。 一nhất 切thiết 都đô 無vô 。 則tắc 色sắc 相tướng 既ký 已dĩ 無vô 矣hĩ 。 將tương 何hà 以dĩ 顯hiển 其kỳ 空không 之chi 質chất 也dã 。 又hựu 可khả 云vân 。 色sắc 相tướng 是thị 眼nhãn 根căn 所sở 生sanh 。 若nhược 所sở 生sanh 之chi 色sắc 既ký 無vô 。 則tắc 能năng 生sanh 之chi 性tánh 亦diệc 無vô 。 誰thùy 為vi 見kiến 性tánh 以dĩ 辨biện 其kỳ 空không 之chi 質chất 也dã 。 故cố 云vân 色sắc 相tướng 等đẳng 也dã 。 空không 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 謂vị 顯hiển 空không 者giả 唯duy 色sắc 相tướng 。 顯hiển 色sắc 相tướng 者giả 唯duy 空không 質chất 耳nhĩ 。 今kim 空không 質chất 既ký 無vô 。 誰thùy 為vi 辨biện 色sắc 相tướng 耶da 。 故cố 云vân 空không 亦diệc 如như 是thị 。

二nhị 耳nhĩ 聲thanh 處xứ 。 舉cử 事sự 中trung 。 食thực 辦biện 而nhi 擊kích 皷cổ 者giả 。 意ý 在tại 欲dục 集tập 眾chúng 也dã 。 眾chúng 集tập 而nhi 撞chàng 鐘chung 者giả 。 意ý 在tại 令linh 就tựu 食thực 也dã 。

牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 若nhược 無vô 來lai 往vãng 二nhị 句cú 。 防phòng 其kỳ 轉chuyển 計kế 也dã 。 恐khủng 他tha 既ký 被bị 推thôi 破phá 乃nãi 轉chuyển 計kế 云vân 。 聲thanh 亦diệc 不bất 來lai 。 耳nhĩ 亦diệc 不bất 往vãng 。 故cố 先tiên 立lập 之chi 曰viết 。 若nhược 耳nhĩ 聲thanh 無vô 往vãng 來lai 則tắc 亦diệc 無vô 聞văn 也dã 。 聲thanh 來lai 耳nhĩ 邊biên 。 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 處xứ 。 皆giai 不bất 可khả 者giả 。 以dĩ 其kỳ 聲thanh 無vô 定định 體thể 。 一nhất 聲thanh 能năng 遍biến 入nhập 眾chúng 耳nhĩ 。 若nhược 曰viết 聲thanh 來lai 是thị 忘vong 計kế 也dã 。 耳nhĩ 亦diệc 無vô 定định 體thể 。 一nhất 耳nhĩ 能năng 徧biến 聞văn 眾chúng 聲thanh 。 若nhược 曰viết 耳nhĩ 往vãng 亦diệc 妄vọng 計kế 也dã 。 總tổng 是thị 若nhược 耳nhĩ 若nhược 聲thanh 無vô 一nhất 不bất 遍biến 乎hồ 法Pháp 界Giới 者giả 。 所sở 以dĩ 聲thanh 來lai 耳nhĩ 往vãng 皆giai 妄vọng 計kế 而nhi 可khả 破phá 也dã 。

三tam 鼻tị 香hương 處xứ 。 牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 合hợp 蒙mông 烟yên 氣khí 等đẳng 者giả 。 謂vị 鼻tị 以dĩ 合hợp 中trung 知tri 。 佛Phật 所sở 說thuyết 也dã 。 云vân 何hà 烟yên 未vị 騰đằng 空không 而nhi 四tứ 十thập 里lý 內nội 皆giai 知tri 耶da 。 故cố 云vân 若nhược 鼻tị 等đẳng 也dã 。 有hữu 云vân 。 鼻tị 雖tuy 合hợp 中trung 知tri 。 得đắc 了liễu 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 自tự 在tại 神thần 力lực 。 香hương 烟yên 雖tuy 未vị 及cập 遠viễn 便tiện 能năng 聞văn 也dã 。 如như 是thị 融dung 會hội 。 似tự 能năng 得đắc 聞văn 卻khước 是thị 有hữu 過quá 。 其kỳ 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 何hà 等đẳng 地địa 位vị 。 乃nãi 圓viên 之chi 七thất 信tín 也dã 。 今kim 在tại 凡phàm 夫phu 那na 得đắc 有hữu 此thử 。 若nhược 凡phàm 夫phu 便tiện 得đắc 聞văn 遠viễn 。 則tắc 又hựu 違vi 合hợp 中trung 知tri 之chi 佛Phật 旨chỉ 矣hĩ 。 蓋cái 總tổng 由do 香hương 之chi 殊thù 勝thắng 力lực 耳nhĩ 。 博bác 物vật 志chí 云vân 。 漢hán 制chế 香hương 不bất 滿mãn 觔# 者giả 不bất 入nhập 貢cống 。 有hữu 外ngoại 夷di 入nhập 貢cống 。 因nhân 其kỳ 未vị 及cập 一nhất 觔# 不bất 約ước 。 彼bỉ 使sử 向hướng 午ngọ 門môn 止chỉ 爇nhiệt 一nhất 銖thù 一nhất 城thành 咸hàm 聞văn 。 則tắc 知tri 未vị 及cập 遙diêu 遠viễn 。 而nhi 四tứ 十thập 里lý 皆giai 聞văn 者giả 香hương 之chi 力lực 也dã 。

四tứ 舌thiệt 味vị 處xứ 。 舉cử 事sự 中trung 。 其kỳ 間gian 或hoặc 遇ngộ 。 酥tô 酪lạc 等đẳng 者giả 。 近cận 日nhật 沙Sa 門Môn 中trung 頗phả 有hữu 志chí 者giả 。 據cứ 此thử 認nhận 酥tô 酪lạc 為vi 可khả 食thực 者giả 。 此thử 不bất 然nhiên 也dã 。 佛Phật 制chế 有hữu 三tam 種chủng 因nhân 方phương 可khả 食thực 之chi 。 一nhất 有hữu 病bệnh 。 今kim 沙Sa 門Môn 果quả 有hữu 病bệnh 而nhi 食thực 耶da 。 二nhị 草thảo 菜thái 不bất 生sanh 。 今kim 沙Sa 門Môn 果quả 草thảo 菜thái 不bất 生sanh 而nhi 食thực 耶da 。 三tam 大đại 權quyền 示thị 現hiện 。 今kim 沙Sa 門Môn 果quả 能năng 如như 古cổ 之chi 逆nghịch 行hành 菩Bồ 薩Tát 而nhi 食thực 耶da 。 若nhược 無vô 三tam 種chủng 因nhân 欲dục 食thực 此thử 者giả 。 殊thù 違vi 聖thánh 教giáo 多đa 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 云vân 其kỳ 間gian 或hoặc 遇ngộ 。 非phi 二nhị 時thời 之chi 定định 有hữu 可khả 知tri 矣hĩ 。 二nhị 時thời 者giả 。 佛Phật 制chế 止chỉ 一nhất 午ngọ 食thực 。 為vi 施thí 方phương 便tiện 更cánh 開khai 早tảo 食thực 。 故cố 云vân 二nhị 時thời 。

牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 等đẳng 者giả 。 謂vị 既ký 是thị 虗hư 空không 。 一nhất 無vô 所sở 有hữu 。 那na 得đắc 有hữu 味vị 可khả 生sanh 。 若nhược 必tất 有hữu 生sanh 。 則tắc 虗hư 空không 是thị 能năng 生sanh 矣hĩ 。 汝nhữ 還hoàn 噉đạm 其kỳ 虗hư 空không 作tác 何hà 味vị 耶da 。 故cố 云vân 若nhược 生sanh (# 云vân 云vân )# 。

五ngũ 身thân 觸xúc 。 舉cử 事sự 中trung 。 汝nhữ 常thường 晨thần 朝triêu 等đẳng 者giả 。 摩ma 頭đầu 一nhất 事sự 乃nãi 佛Phật 制chế 也dã 。 然nhiên 何hà 等đẳng 意ý 須tu 摩ma 其kỳ 頭đầu 。 蓋cái 身thân 體thể 髮phát 膚phu 受thọ 之chi 父phụ 母mẫu 。 不bất 敢cảm 毀hủy 傷thương 此thử 儒nho 宗tông 之chi 大đại 典điển 也dã 。 今kim 人nhân 出xuất 家gia 剃thế 鬚tu 髮phát 者giả 。 欲dục 捨xả 所sở 惜tích 之chi 小tiểu 而nhi 成thành 所sở 求cầu 之chi 大đại 。 成thành 何hà 等đẳng 大đại 。 欲dục 出xuất 生sanh 死tử 得đắc 菩Bồ 提Đề 演diễn 法pháp 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 。 如như 是thị 國quốc 王vương 。 父phụ 母mẫu 之chi 恩ân 可khả 報báo 。 檀đàn 那na 師sư 長trưởng 之chi 德đức 亦diệc 酬thù 。 可khả 知tri 所sở 捨xả 者giả 乃nãi 一nhất 色sắc 身thân 中trung 之chi 一nhất 種chủng 。 是thị 以dĩ 為vi 小tiểu 。 所sở 成thành 者giả 不bất 獨độc 自tự 己kỷ 得đắc 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 。 令linh 見kiến 聞văn 蒙mông 益ích 之chi 眾chúng 生sanh 莫mạc 不bất 得đắc 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 。 則tắc 其kỳ 所sở 成thành 者giả 不bất 唯duy 大đại 。 乃nãi 大đại 之chi 又hựu 大đại 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 為vi 大đại 。 以dĩ 故cố 剃thế 之chi 不bất 為vi 碍# 也dã 。 即tức 太thái 伯bá 斷đoạn 髮phát 紋văn 身thân 尼ni 山sơn 猶do 稱xưng 至chí 德đức 。 則tắc 沙Sa 門Môn 之chi 剃thế 除trừ 鬚tu 髮phát 。 自tự 無vô 傷thương 乎hồ 至chí 德đức 也dã 。 恐khủng 此thử 沙Sa 門Môn 鬚tu 髮phát 雖tuy 剃thế 不bất 勤cần 求cầu 於ư 所sở 成thành 。 故cố 制chế 晨thần 朝triêu 。 而nhi 摩ma 其kỳ 頭đầu 。 不bất 唯duy 策sách 其kỳ 進tiến 脩tu 。 亦diệc 助trợ 其kỳ 不bất 忘vong 初sơ 念niệm 也dã 。

審thẩm 定định 中trung 。 摩ma 所sở 之chi 所sở 。 非phi 同đồng 尋tầm 常thường 論luận 能năng 所sở 。 手thủ 為vi 能năng 觸xúc 。 頭đầu 為vi 所sở 觸xúc 。 今kim 在tại 一nhất 身thân 本bổn 無vô 能năng 所sở 。 約ước 能năng 所sở 破phá 者giả 。 正chánh 破phá 眾chúng 生sanh 謬mậu 計kế 以dĩ 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 耳nhĩ 。

牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 具cụ 有hữu 四tứ 意ý 。 初sơ 若nhược 在tại 等đẳng 約ước 互hỗ 有hữu 破phá 。 二nhị 若nhược 各các 等đẳng 約ước 雙song 存tồn 破phá 。 三tam 若nhược 頭đầu 等đẳng 約ước 一nhất 體thể 破phá 。 四tứ 若nhược 二nhị 等đẳng 約ước 二nhị 體thể 破phá 。 二nhị 體thể 破phá 中trung 。 在tại 能năng 非phi 所sở 者giả 。 若nhược 在tại 於ư 手thủ 。 頭đầu 則tắc 無vô 知tri 也dã 。 在tại 所sở 非phi 能năng 者giả 。 若nhược 在tại 於ư 頭đầu 。 手thủ 則tắc 無vô 知tri 也dã 。 能năng 所sở 兩lưỡng 既ký 不bất 得đắc 。 豈khởi 有hữu 虗hư 空không 與dữ 汝nhữ 成thành 觸xúc 耶da 。 故cố 云vân 若nhược 二nhị 等đẳng 也dã 。

六lục 意ý 法pháp 處xứ 。 舉cử 事sự 審thẩm 定định 中trung 。 所sở 緣duyên 等đẳng 者giả 。 善thiện 不bất 出xuất 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 也dã 。 惡ác 不bất 出xuất 貪tham 嗔sân 痴si 三tam 也dã 。 法pháp 則tắc 即tức 法pháp 塵trần 也dã 。 謂vị 意ý 根căn 所sở 緣duyên 之chi 法pháp 塵trần 。 不bất 善thiện 則tắc 惡ác 。 不bất 惡ác 則tắc 善thiện 。 不bất 善thiện 惡ác 則tắc 無vô 記ký 。 乃nãi 一nhất 定định 之chi 者giả 。 故cố 云vân 生sanh 成thành 法pháp 則tắc 。 此thử 法pháp 亦diệc 法pháp 塵trần 也dã 。 即tức 心tâm 離ly 心tâm 之chi 二nhị 心tâm 謂vị 意ý 根căn 也dã 。

牒điệp 計kế 推thôi 破phá 即tức 心tâm 中trung 。 心tâm 即tức 意ý 根căn 。 法pháp 即tức 法pháp 塵trần 。 非phi 塵trần 謂vị 非phi 法pháp 塵trần 乃nãi 是thị 心tâm 也dã 。 所sở 謂vị 遮già 詮thuyên 耳nhĩ 。 謂vị 汝nhữ 之chi 法pháp 塵trần 若nhược 即tức 心tâm 生sanh 。 能năng 生sanh 者giả 既ký 是thị 心tâm 。 所sở 生sanh 者giả 亦diệc 應ưng 是thị 心tâm 。 則tắc 汝nhữ 之chi 法pháp 塵trần 乃nãi 是thị 心tâm 而nhi 非phi 法pháp 塵trần 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 即tức 等đẳng 也dã 。 若nhược 是thị 法pháp 塵trần 方phương 成thành 所sở 緣duyên 。 今kim 既ký 是thị 心tâm 而nhi 非phi 法pháp 塵trần 。 那na 可khả 以dĩ 心tâm 還hoàn 緣duyên 乎hồ 心tâm 。 故cố 云vân 非phi 心tâm 所sở 緣duyên 。 以dĩ 其kỳ 根căn 塵trần 相tương 對đối 則tắc 成thành 乎hồ 處xứ 。 既ký 非phi 所sở 緣duyên 法pháp 塵trần 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 其kỳ 處xứ 。 故cố 云vân 云vân 何hà 成thành 處xứ 。 離ly 心tâm 中trung 。 於ư 心tâm 名danh 心tâm 心tâm 量lượng 即tức 心tâm 汝nhữ 心tâm 皆giai 意ý 根căn 也dã 。 則tắc 法pháp 之chi 法pháp 即tức 法pháp 塵trần 也dã 。 知tri 則tắc 名danh 心tâm 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 法pháp 塵trần 無vô 知tri 。 意ý 根căn 有hữu 知tri 。 若nhược 法pháp 塵trần 有hữu 知tri 即tức 是thị 意ý 根căn 矣hĩ 。 故cố 云vân 知tri 即tức 名danh 心tâm 。 汝nhữ 之chi 法pháp 塵trần 是thị 塵trần 而nhi 非phi 心tâm 也dã 。 若nhược 即tức 名danh 心tâm 則tắc 異dị 乎hồ 汝nhữ 之chi 法pháp 塵trần 。 故cố 云vân 異dị 汝nhữ 。 乃nãi 非phi 汝nhữ 法pháp 塵trần 矣hĩ 。 故cố 云vân 非phi 塵trần 。 既ký 非phi 法pháp 塵trần 乃nãi 是thị 心tâm 矣hĩ 。 雖tuy 即tức 是thị 心tâm 乃nãi 同đồng 他tha 人nhân 之chi 心tâm 。 以dĩ 其kỳ 法pháp 塵trần 離ly 乎hồ 心tâm 故cố 。 故cố 云vân 同đồng 他tha 心tâm 量lượng 。 應ưng 補bổ 一nhất 轉chuyển 計kế 云vân 。 雖tuy 曰viết 非phi 塵trần 乃nãi 即tức 吾ngô 心tâm 非phi 同đồng 他tha 心tâm 。 遂toại 破phá 云vân 。 汝nhữ 意ý 根căn 是thị 心tâm 矣hĩ 。 法pháp 塵trần 又hựu 是thị 汝nhữ 心tâm 。 云vân 何hà 汝nhữ 心tâm 。 而nhi 離ly 為vi 二nhị 耶da 。 故cố 曰viết 即tức 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 若nhược 非phi 知tri 等đẳng 者giả 。 非phi 知tri 即tức 無vô 知tri 也dã 。 若nhược 曰viết 無vô 知tri 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 者giả 不bất 出xuất 色sắc 聲thanh 等đẳng 及cập 夫phu 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 。 汝nhữ 之chi 法pháp 塵trần 乃nãi 此thử 等đẳng 落lạc 謝tạ 影ảnh 子tử 。 雖tuy 曰viết 無vô 知tri 自tự 不bất 同đồng 乎hồ 此thử 等đẳng 。 除trừ 此thử 等đẳng 相tương 當đương 在tại 何hà 處xứ 所sở 耶da 。 故cố 云vân 若nhược 非phi 等đẳng 也dã 。 今kim 就tựu 五ngũ 塵trần 之chi 色sắc 虗hư 空không 之chi 空không 。 了liễu 不bất 見kiến 汝nhữ 法pháp 塵trần 而nhi 為vi 表biểu 示thị 。 故cố 云vân 今kim 於ư 等đẳng 也dã 。 然nhiên 人nhân 間gian 五ngũ 塵trần 之chi 外ngoại 或hoặc 更cánh 有hữu 五ngũ 塵trần 。 而nhi 虗hư 空không 之chi 外ngoại 那na 更cánh 有hữu 虗hư 空không 為vì 汝nhữ 法pháp 塵trần 之chi 表biểu 示thị 耶da 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 等đẳng 也dã 。 謂vị 法pháp 塵trần 是thị 意ý 根căn 之chi 所sở 緣duyên 。 意ý 根căn 是thị 法pháp 塵trần 之chi 能năng 緣duyên 。 今kim 既ký 無vô 表biểu 示thị 則tắc 心tâm 無vô 所sở 緣duyên 。 非phi 即tức 無vô 也dã 。 故cố 云vân 心tâm 非phi 所sở 緣duyên 。 以dĩ 其kỳ 法pháp 塵trần 意ý 根căn 能năng 所sở 相tương 對đối 方phương 成thành 其kỳ 處xứ 。 既ký 無vô 所sở 緣duyên 那na 得đắc 成thành 處xứ 。 故cố 云vân 處xử 從tùng 誰thùy 立lập 。

四tứ 十thập 八bát 界giới 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 徵trưng 。 次thứ 別biệt 釋thích 也dã 。

先tiên 中trung 十thập 八bát 界giới 者giả 。 根căn 塵trần 識thức 三tam 各các 有hữu 六lục 種chủng 。 則tắc 成thành 十thập 八bát 。 而nhi 云vân 界giới 者giả 。 界giới 以dĩ 界giới 畔bạn 為vi 義nghĩa 。 根căn 塵trần 識thức 三tam 各các 有hữu 邊biên 畔bạn 。 是thị 為vi 之chi 界giới 。 又hựu 界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 。 故cố 下hạ 云vân 因nhân 眼nhãn 所sở 生sanh 。 以dĩ 眼nhãn 為vi 界giới 等đẳng 。 又hựu 界giới 是thị 種chủng 義nghĩa 。 根căn 塵trần 識thức 三tam 各các 有hữu 種chủng 性tánh 族tộc 類loại 也dã 。 若nhược 對đối 前tiền 之chi 總tổng 舉cử 。 亦diệc 如như 五ngũ 陰ấm 中trung 明minh 。

二nhị 別biệt 釋thích 分phần/phân 六lục 。 即tức 釋thích 眼nhãn 色sắc 識thức 界giới 乃nãi 至chí 釋thích 意ý 法pháp 識thức 界giới 也dã 。 初sơ 釋thích 眼nhãn 色sắc 識thức 界giới 分phần/phân 三tam 。 初sơ 阿A 難Nan 下hạ 指chỉ 說thuyết 審thẩm 定định 。 二nhị 阿A 難Nan 下hạ 牒điệp 計kế 辨biện 破phá 。 三tam 是thị 故cố 下hạ 結kết 示thị 虗hư 妄vọng 。 餘dư 五ngũ 皆giai 然nhiên 。 初sơ 中trung 先tiên 指chỉ 說thuyết 。 此thử 識thức 下hạ 審thẩm 定định 也dã 。

初sơ 指chỉ 說thuyết 中trung 。 如như 汝nhữ 所sở 明minh 等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 中trung 之chi 所sở 說thuyết 也dã 。 以dĩ 其kỳ 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 知tri 根căn 塵trần 共cộng 能năng 發phát 識thức 。 若nhược 夫phu 大Đại 乘Thừa 不bất 然nhiên 。 單đơn 根căn 單đơn 塵trần 亦diệc 能năng 發phát 識thức 。 如như 寔thật 推thôi 之chi 。 則tắc 識thức 亦diệc 能năng 發phát 根căn 與dữ 塵trần 也dã 。 然nhiên 此thử 二nhị 句cú 既ký 是thị 佛Phật 說thuyết 。 而nhi 云vân 如như 汝nhữ 所sở 明minh 者giả 。 總tổng 由do 阿A 難Nan 七thất 處xứ 徵trưng 心tâm 中trung 已dĩ 被bị 如Như 來Lai 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 重trùng 重trùng 破phá 斥xích 。 不bất 勝thắng 詞từ 窮cùng 理lý 屈khuất 。 所sở 以dĩ 第đệ 六lục 番phiên 中trung 立lập 計kế 之chi 後hậu 。 更cánh 引dẫn 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 為vi 轉chuyển 計kế 曰viết 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 云vân 云vân )# 。 此thử 中trung 要yếu 破phá 眾chúng 生sanh 識thức 界giới 之chi 執chấp 。 遂toại 牒điệp 阿A 難Nan 所sở 引dẫn 之chi 語ngữ 為vi 一nhất 斷đoạn 案án 。 故cố 云vân 如như 汝nhữ 所sở 明minh 。 所sở 以dĩ 但đãn 言ngôn 明minh 不bất 言ngôn 說thuyết 耳nhĩ 。 下hạ 五ngũ 例lệ 此thử 亦diệc 云vân 如như 汝nhữ 所sở 明minh 耳nhĩ 。

二nhị 牒điệp 計kế 辨biện 破phá 中trung 。 又hựu 三tam 。 先tiên 破phá 根căn 生sanh 。 次thứ 破phá 塵trần 生sanh 。 三tam 破phá 根căn 塵trần 共cộng 生sanh 不bất 成thành 。 其kỳ 共cộng 生sanh 不bất 成thành 唯duy 意ý 法pháp 識thức 中trung 無vô 耳nhĩ 。 又hựu 每mỗi 破phá 中trung 。 皆giai 先tiên 破phá 生sanh 識thức 不bất 成thành 。 次thứ 破phá 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 下hạ 去khứ 皆giai 然nhiên 。 此thử 中trung 。 初sơ 若nhược 因nhân 下hạ 破phá 眼nhãn 生sanh 為vi 界giới 。 二nhị 若nhược 因nhân 下hạ 破phá 色sắc 生sanh 為vi 界giới 。 三tam 若nhược 兼kiêm 下hạ 破phá 共cộng 生sanh 為vi 界giới 。

初sơ 中trung 。 若nhược 因nhân 眼nhãn 生sanh 等đẳng 者giả 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 眼nhãn 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 謂vị 其kỳ 識thức 是thị 眼nhãn 生sanh 。 則tắc 眼nhãn 為vi 能năng 生sanh 識thức 即tức 所sở 生sanh 。 於ư 色sắc 空không 無vô 涉thiệp 矣hĩ 。 既ký 無vô 涉thiệp 於ư 色sắc 空không 。 於ư 色sắc 空không 無vô 能năng 分phân 別biệt 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 然nhiên 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 義nghĩa 。 既ký 無vô 分phân 別biệt 。 則tắc 將tương 焉yên 用dụng 彼bỉ 識thức 耳nhĩ 。 故cố 云vân 縱túng/tung 有hữu 等đẳng 也dã 。

汝nhữ 見kiến 下hạ 破phá 其kỳ 以dĩ 眼nhãn 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 汝nhữ 見kiến 即tức 眼nhãn 根căn 也dã 。 謂vị 其kỳ 識thức 因nhân 眼nhãn 生sanh 眼nhãn 能năng 生sanh 也dã 。 則tắc 汝nhữ 見kiến 能năng 生sanh 非phi 同đồng 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 矣hĩ 。 能năng 生sanh 尚thượng 非phi 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 。 汝nhữ 所sở 生sanh 之chi 識thức 則tắc 全toàn 妄vọng 無vô 表biểu 示thị 矣hĩ 。 故cố 云vân 汝nhữ 見kiến 等đẳng 也dã 。 以dĩ 有hữu 表biểu 示thị 可khả 立lập 界giới 畔bạn 。 既ký 無vô 表biểu 示thị 將tương 何hà 立lập 界giới 畔bạn 耶da 。 故cố 云vân 從tùng 何hà 立lập 界giới 。

若nhược 因nhân 色sắc 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 色sắc 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 謂vị 其kỳ 眼nhãn 識thức 因nhân 色sắc 而nhi 生sanh 。 色sắc 為vi 能năng 生sanh 。 但đãn 可khả 與dữ 色sắc 相tướng 應ưng 。 設thiết 若nhược 遇ngộ 空không 。 汝nhữ 之chi 眼nhãn 識thức 則tắc 應ưng 滅diệt 矣hĩ 。 以dĩ 其kỳ 能năng 生sanh 尚thượng 無vô 所sở 生sanh 安an 得đắc 而nhi 存tồn 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 識thức 既ký 滅diệt 云vân 何hà 知tri 其kỳ 為vi 虗hư 空không 也dã 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。

若nhược 色sắc 下hạ 。 破phá 其kỳ 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 之chi 眼nhãn 識thức 。 既ký 從tùng 色sắc 生sanh 。 與dữ 色sắc 同đồng 一nhất 體thể 矣hĩ 。 設thiết 若nhược 色sắc 有hữu 遷thiên 變biến 。 汝nhữ 識thức 亦diệc 應ưng 知tri 其kỳ 遷thiên 變biến 。 故cố 云vân 若nhược 色sắc 等đẳng 也dã 。 色sắc 若nhược 遷thiên 變biến 。 汝nhữ 識thức 不bất 遷thiên 。 尚thượng 不bất 知tri 其kỳ 色sắc 之chi 相tướng 狀trạng 。 將tương 何hà 為vi 立lập 界giới 耶da 。 故cố 云vân 汝nhữ 識thức 等đẳng 也dã 。 若nhược 曰viết 色sắc 變biến 汝nhữ 識thức 亦diệc 變biến 。 識thức 既ký 隨tùy 變biến 。 何hà 有hữu 界giới 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 從tùng 變biến 等đẳng 也dã 。 若nhược 曰viết 色sắc 自tự 遷thiên 轉chuyển 汝nhữ 識thức 不bất 變biến 。 則tắc 汝nhữ 識thức 乃nãi 恆hằng 常thường 矣hĩ 。 故cố 云vân 不bất 變biến 則tắc 恆hằng 。 汝nhữ 識thức 原nguyên 從tùng 色sắc 生sanh 。 既ký 云vân 不bất 變biến 。 則tắc 不bất 應ưng 識thức 其kỳ 虗hư 空không 之chi 所sở 在tại 矣hĩ 。 以dĩ 非phi 所sở 生sanh 故cố 。 尚thượng 不bất 知tri 其kỳ 所sở 在tại 。 將tương 何hà 立lập 界giới 耶da 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 其kỳ 變biến 不bất 變biến 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 。 皆giai 不bất 成thành 也dã 。

若nhược 兼kiêm 二nhị 種chủng 等đẳng 。 破phá 其kỳ 共cộng 生sanh 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 應ưng 補bổ 一nhất 轉chuyển 計kế 云vân 。 吾ngô 識thức 從tùng 眼nhãn 之chi 根căn 色sắc 之chi 塵trần 而nhi 共cộng 生sanh 者giả 。 遂toại 牒điệp 云vân 若nhược 兼kiêm 等đẳng 也dã 。 合hợp 則tắc 下hạ 正chánh 破phá 也dã 。 合hợp 即tức 共cộng 也dã 。 上thượng 離ly 字tự 當đương 作tác 無vô 字tự 看khán 。 下hạ 離ly 字tự 當đương 作tác 開khai 字tự 看khán 。 意ý 謂vị 汝nhữ 識thức 若nhược 是thị 根căn 塵trần 共cộng 生sanh 。 則tắc 應ưng 合hợp 根căn 塵trần 於ư 一nhất 處xứ 為vi 能năng 生sanh 。 方phương 可khả 生sanh 眼nhãn 識thức 於ư 一nhất 處xứ 為vi 所sở 生sanh 。 如như 是thị 則tắc 能năng 。 生sanh 與dữ 所sở 生sanh 兩lưỡng 相tương 對đối 立lập 。 汝nhữ 識thức 之chi 中trung 位vị 無vô 矣hĩ 。 故cố 云vân 合hợp 則tắc 中trung 離ly 。 若nhược 曰viết 雖tuy 則tắc 共cộng 生sanh 原nguyên 非phi 一nhất 處xứ 。 若nhược 非phi 一nhất 處xứ 而nhi 為vi 共cộng 生sanh 。 則tắc 應ưng 開khai 根căn 塵trần 二nhị 以dĩ 為vi 能năng 生sanh 。 既ký 開khai 二nhị 處xứ 。 則tắc 使sử 所sở 生sanh 眼nhãn 識thức 半bán 與dữ 根căn 合hợp 半bán 與dữ 塵trần 合hợp 。 故cố 云vân 離ly 則tắc 兩lưỡng 合hợp 。 若nhược 既ký 兩lưỡng 合hợp 。 根căn 之chi 有hữu 照chiếu 了liễu 者giả 固cố 應ưng 有hữu 知tri 。 塵trần 知tri 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 亦diệc 有hữu 知tri 矣hĩ 。 如như 是thị 則tắc 塵trần 之chi 體thể 根căn 之chi 性tánh 。 相tương/tướng 為vi 雜tạp 亂loạn 而nhi 為vi 辨biện 也dã 。 故cố 云vân 體thể 性tánh 雜tạp 亂loạn 。 如như 是thị 就tựu 其kỳ 。 合hợp 則tắc 中trung 離ly 。 則tắc 汝nhữ 識thức 尚thượng 無vô 中trung 位vị 。 云vân 何hà 成thành 汝nhữ 識thức 之chi 界giới 畔bạn 。 就tựu 其kỳ 離ly 則tắc 兩lưỡng 合hợp 。 則tắc 根căn 塵trần 相tương/tướng 為vi 雜tạp 亂loạn 。 汝nhữ 識thức 又hựu 從tùng 何hà 而nhi 成thành 界giới 畔bạn 。 故cố 曰viết 云vân 何hà 成thành 界giới 。 合hợp 而nhi 觀quán 之chi 。 識thức 從tùng 眼nhãn 生sanh 以dĩ 眼nhãn 為vi 界giới 。 不bất 得đắc 識thức 從tùng 色sắc 生sanh 。 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 。 亦diệc 不bất 得đắc 至chí 。 若nhược 根căn 塵trần 共cộng 生sanh 。 以dĩ 共cộng 為vi 界giới 則tắc 又hựu 不bất 得đắc 。 安an 可khả 以dĩ 眼nhãn 識thức 為vi 界giới 哉tai 。 下hạ 去khứ 例lệ 然nhiên 。

二nhị 耳nhĩ 聲thanh 識thức 界giới 。 牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 若nhược 因nhân 耳nhĩ 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 耳nhĩ 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 謂vị 汝nhữ 識thức 若nhược 因nhân 耳nhĩ 生sanh 。 耳nhĩ 是thị 能năng 生sanh 。 識thức 為vi 所sở 生sanh 。 然nhiên 耳nhĩ 之chi 所sở 以dĩ 為vi 耳nhĩ 全toàn 繇# 。 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。 設thiết 若nhược 二nhị 塵trần 不bất 現hiện 。 爾nhĩ 根căn 全toàn 無vô 所sở 知tri 。 故cố 云vân 動động 靜tĩnh 等đẳng 也dã 。 既ký 二nhị 塵trần 不bất 現hiện 。 聞văn 根căn 必tất 無vô 所sở 知tri 矣hĩ 。 則tắc 能năng 生sanh 之chi 根căn 尚thượng 不bất 得đắc 成thành 。 則tắc 所sở 生sanh 之chi 識thức 成thành 何hà 形hình 段đoạn 相tướng 貌mạo 耶da 。 故cố 云vân 必tất 無vô 等đẳng 也dã 。

若nhược 取thủ 耳nhĩ 聞văn 等đẳng 。 破phá 其kỳ 以dĩ 耳nhĩ 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 意ý 謂vị 若nhược 取thủ 耳nhĩ 根căn 為vi 界giới 者giả 。 耳nhĩ 之chi 為vi 用dụng 總tổng 由do 動động 靜tĩnh 而nhi 成thành 。 若nhược 無vô 二nhị 塵trần 。 則tắc 耳nhĩ 之chi 聞văn 根căn 亦diệc 無vô 得đắc 成thành 。 以dĩ 是thị 根căn 尚thượng 不bất 得đắc 。 則tắc 為vi 界giới 不bất 成thành 蓋cái 可khả 知tri 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 取thủ 等đẳng 也dã 。 此thử 破phá 勝thắng 義nghĩa 根căn 為vi 界giới 不bất 成thành 耳nhĩ 。 下hạ 去khứ 破phá 浮phù 塵trần 根căn 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 意ý 謂vị 上thượng 之chi 動động 靜tĩnh 不bất 生sanh 。 聞văn 根căn 不bất 成thành 。 為vi 界giới 亦diệc 不bất 成thành 矣hĩ 。 如như 何hà 將tương 汝nhữ 耳nhĩ 形hình 如như 卷quyển 荷hà 葉diệp 之chi 狀trạng 。 四tứ 大đại 色sắc 法pháp 有hữu 形hình 可khả 觸xúc 之chi 物vật 。 為vì 汝nhữ 耳nhĩ 識thức 界giới 耶da 。 又hựu 可khả 謂vị 。 既ký 無vô 聲thanh 塵trần 發phát 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 豈khởi 可khả 將tương 汝nhữ 耳nhĩ 形hình 以dĩ 能năng 所sở 八bát 法pháp 所sở 成thành 眼nhãn 之chi 色sắc 身thân 之chi 觸xúc 等đẳng 塵trần 發phát 汝nhữ 聞văn 性tánh 生sanh 汝nhữ 耳nhĩ 識thức 而nhi 為vi 界giới 耶da 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 則tắc 耳nhĩ 識thức 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 復phục 縱túng/tung 誰thùy 而nhi 立lập 為vi 界giới 畔bạn 耶da 。 故cố 云vân 則tắc 耳nhĩ 等đẳng 也dã 。

若nhược 生sanh 於ư 聲thanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 聲thanh 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 若nhược 汝nhữ 之chi 識thức 因nhân 聲thanh 而nhi 有hữu 。 聲thanh 是thị 能năng 生sanh 。 識thức 是thị 所sở 生sanh 。 則tắc 與dữ 聞văn 根căn 不bất 相tương 關quan 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 生sanh 等đẳng 也dã 。 既ký 不bất 關quan 聞văn 乃nãi 無vô 聞văn 矣hĩ 。 若nhược 是thị 無vô 聞văn 。 則tắc 聲thanh 塵trần 之chi 相tướng 皆giai 不bất 知tri 其kỳ 所sở 在tại 矣hĩ 。 如như 是thị 則tắc 能năng 。 生sanh 之chi 聲thanh 尚thượng 無vô 。 爾nhĩ 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 乃nãi 云vân 從tùng 聲thanh 生sanh 耶da 。 故cố 云vân 無vô 聞văn 等đẳng 也dã 。

識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 下hạ 。 破phá 其kỳ 以dĩ 聲thanh 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 初sơ 識thức 從tùng 等đẳng 縱túng/tung 詞từ 也dã 。 意ý 謂vị 我ngã 前tiền 破phá 汝nhữ 聲thanh 相tương/tướng 尚thượng 無vô 。 汝nhữ 既ký 云vân 識thức 從tùng 聲thanh 而nhi 生sanh 。 我ngã 亦diệc 許hứa 汝nhữ 聲thanh 塵trần 因nhân 其kỳ 聞văn 性tánh 而nhi 有hữu 聲thanh 相tướng 也dã 。 故cố 云vân 識thức 從tùng 等đẳng 也dã 。 聞văn 應ưng 等đẳng 破phá 詞từ 也dã 。 意ý 謂vị 能năng 生sanh 之chi 聲thanh 雖tuy 許hứa 汝nhữ 有hữu 。 但đãn 識thức 既ký 因nhân 聲thanh 生sanh 。 則tắc 與dữ 聲thanh 無vô 二nhị 矣hĩ 。 若nhược 聞văn 聲thanh 時thời 識thức 亦diệc 應ưng 聞văn 。 故cố 云vân 聞văn 應ưng 聞văn 識thức 。 若nhược 曰viết 唯duy 聞văn 聲thanh 不bất 聞văn 識thức 。 若nhược 不bất 聞văn 識thức 。 識thức 體thể 尚thượng 無vô 。 將tương 何hà 立lập 為vi 界giới 畔bạn 。 故cố 云vân 不bất 聞văn 非phi 界giới 。 若nhược 曰viết 聞văn 聲thanh 其kỳ 識thức 亦diệc 聞văn 。 則tắc 識thức 體thể 同đồng 乎hồ 聲thanh 矣hĩ 。 故cố 云vân 聞văn 則tắc 同đồng 聲thanh 。 既ký 聞văn 其kỳ 聲thanh 。 識thức 亦diệc 被bị 聞văn 。 故cố 云vân 識thức 已dĩ 被bị 聞văn 。 識thức 既ký 被bị 聞văn 。 了liễu 無vô 分phân 別biệt 之chi 者giả 。 誰thùy 個cá 知tri 其kỳ 聞văn 中trung 之chi 識thức 。 故cố 云vân 誰thùy 知tri 聞văn 識thức 。 由do 此thử 而nhi 觀quán 。 則tắc 識thức 無vô 知tri 之chi 物vật 矣hĩ 。 識thức 若nhược 無vô 知tri 終chung 同đồng 乎hồ 草thảo 木mộc 矣hĩ 。 若nhược 如như 草thảo 木mộc 安an 得đắc 立lập 界giới 。 故cố 云vân 若nhược 無vô 等đẳng 也dã 。

不bất 應ưng 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 破phá 其kỳ 共cộng 生sanh 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 意ý 謂vị 上thượng 來lai 識thức 從tùng 耳nhĩ 生sanh 以dĩ 耳nhĩ 為vi 界giới 。 識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 。 以dĩ 聲thanh 為vi 界giới 。 皆giai 不bất 得đắc 成thành 矣hĩ 。 豈khởi 可khả 將tương 聲thanh 之chi 塵trần 聞văn 之chi 根căn 共cộng 生sanh 汝nhữ 識thức 為vi 中trung 界giới 耶da 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 等đẳng 也dã 。 既ký 是thị 共cộng 生sanh 。 半bán 在tại 根căn 。 半bán 在tại 塵trần 。 則tắc 根căn 塵trần 兩lưỡng 相tương/tướng 能năng 所sở 敵địch 立lập 。 那na 得đắc 有hữu 汝nhữ 識thức 之chi 中trung 位vị 。 故cố 云vân 界giới 無vô 中trung 位vị 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 唯duy 無vô 汝nhữ 識thức 之chi 中trung 位vị 為vi 界giới 不bất 成thành 。 則tắc 內nội 之chi 根căn 外ngoại 之chi 塵trần 既ký 無vô 。 汝nhữ 識thức 從tùng 何hà 者giả 而nhi 知tri 其kỳ 是thị 根căn 是thị 塵trần 耶da 。 故cố 曰viết 則tắc 內nội 等đẳng 也dã 鼻tị 香hương 識thức 界giới 。 牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 若nhược 因nhân 鼻tị 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 鼻tị 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 若nhược 因nhân 下hạ 總tổng 標tiêu 二nhị 鼻tị 。 雙song 爪trảo 之chi 相tướng 。 浮phù 塵trần 根căn 也dã 。 嗅khứu 知tri 之chi 性tánh 勝thắng 義nghĩa 根căn 也dã 。 若nhược 取thủ 下hạ 別biệt 破phá 二nhị 鼻tị 。 初sơ 破phá 浮phù 塵trần 。 若nhược 取thủ 肉nhục 形hình 等đẳng 也dã 。 二nhị 破phá 勝thắng 義nghĩa 。 若nhược 取thủ 嗅khứu 知tri 等đẳng 也dã 。 初sơ 浮phù 塵trần 中trung 。 初sơ 破phá 因nhân 生sanh 。 名danh 身thân 下hạ 破phá 為vi 界giới 。 破phá 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 初sơ 破phá 因nhân 生sanh 。 二nhị 物vật 下hạ 破phá 為vi 界giới 也dã 。 初sơ 破phá 因nhân 生sanh 中trung 。 初sơ 總tổng 徵trưng 。 以dĩ 肉nhục 下hạ 別biệt 破phá 。 別biệt 破phá 有hữu 三tam 。 即tức 肉nhục 空không 香hương 也dã 。 初sơ 約ước 肉nhục 知tri 。 可khả 見kiến 。 二nhị 約ước 空không 知tri 中trung 。 空không 即tức 鼻tị 端đoan 空không 也dã 。 空không 雖tuy 在tại 鼻tị 。 寔thật 與dữ 虗hư 空không 不bất 異dị 耳nhĩ 。 三tam 約ước 香hương 知tri 中trung 。 何hà 預dự 於ư 汝nhữ 下hạ 。 應ưng 補bổ 云vân 。 雖tuy 屬thuộc 香hương 知tri 猶do 是thị 吾ngô 鼻tị 之chi 知tri 。 遂toại 破phá 之chi 云vân 。 若nhược 香hương 知tri 。 即tức 汝nhữ 鼻tị 知tri 則tắc 所sở 知tri 之chi 香hương 與dữ 臭xú 必tất 生sanh 汝nhữ 之chi 鼻tị 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 香hương 等đẳng 也dã 。

破phá 為vi 界giới 中trung 。 初sơ 二nhị 物vật 等đẳng 以dĩ 根căn 從tùng 境cảnh 破phá 。 可khả 知tri 。 二nhị 若nhược 鼻tị 下hạ 。 以dĩ 境cảnh 從tùng 根căn 破phá 中trung 。 臭xú 則tắc 非phi 香hương 二nhị 句cú 。 謂vị 嗅khứu 鼻tị 若nhược 臭xú 則tắc 不bất 應ưng 聞văn 香hương 。 嗅khứu 鼻tị 若nhược 香hương 則tắc 不bất 應ưng 聞văn 臭xú 。 非phi 但đãn 云vân 是thị 香hương 非phi 臭xú 是thị 臭xú 非phi 香hương 也dã 。 香hương 應ưng 非phi 臭xú 下hạ 。 應ưng 補bổ 轉chuyển 計kế 云vân 。 吾ngô 鼻tị 非phi 止chỉ 聞văn 香hương 不bất 聞văn 臭xú 聞văn 臭xú 不bất 聞văn 香hương 。 乃nãi 香hương 臭xú 俱câu 聞văn 者giả 也dã 。 故cố 遂toại 破phá 云vân 。 汝nhữ 所sở 嗅khứu 之chi 物vật 有hữu 二nhị 。 則tắc 能năng 嗅khứu 之chi 鼻tị 亦diệc 應ưng 有hữu 二nhị 。 故cố 云vân 若nhược 香hương 等đẳng 也dã 。 若nhược 鼻tị 是thị 一nhất 等đẳng 者giả 。 謂vị 其kỳ 能năng 嗅khứu 之chi 鼻tị 止chỉ 一nhất 。 則tắc 所sở 嗅khứu 之chi 物vật 雖tuy 有hữu 香hương 臭xú 亦diệc 止chỉ 一nhất 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 鼻tị 等đẳng 也dã 。

二nhị 性tánh 等đẳng 。 正chánh 結kết 為vi 界giới 不bất 成thành 。 謂vị 香hương 臭xú 二nhị 性tánh 不bất 能năng 覈# 定định 。 則tắc 汝nhữ 識thức 之chi 功công 能năng 從tùng 何hà 得đắc 見kiến 而nhi 立lập 界giới 耶da 。 故cố 云vân 二nhị 性tánh 等đẳng 也dã 。

若nhược 因nhân 香hương 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 香hương 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 若nhược 因nhân 等đẳng 者giả 。 汝nhữ 識thức 若nhược 因nhân 香hương 而nhi 生sanh 。 香hương 是thị 能năng 生sanh 。 識thức 是thị 所sở 生sanh 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 就tựu 此thử 二nhị 句cú 。 應ưng 含hàm 香hương 既ký 為vi 之chi 能năng 生sanh 。 恐khủng 汝nhữ 所sở 生sanh 之chi 識thức 未vị 必tất 能năng 知tri 汝nhữ 香hương 之chi 意ý 。 所sở 以dĩ 引dẫn 例lệ 云vân 如như 眼nhãn 等đẳng 也dã 。 既ký 見kiến 從tùng 眼nhãn 生sanh 不bất 能năng 還hoàn 觀quán 乎hồ 眼nhãn 。 則tắc 汝nhữ 識thức 因nhân 香hương 而nhi 有hữu 不bất 應ưng 知tri 香hương 可khả 見kiến 矣hĩ 。 故cố 云vân 因nhân 香hương 等đẳng 也dã 。 若nhược 識thức 必tất 能năng 知tri 香hương 。 香hương 本bổn 無vô 知tri 。 汝nhữ 識thức 有hữu 知tri 。 則tắc 非phi 香hương 所sở 生sanh 矣hĩ 。 故cố 云vân 知tri 即tức 非phi 生sanh 。 若nhược 曰viết 不bất 知tri 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 識thức 。 既ký 不bất 知tri 香hương 則tắc 非phi 識thức 矣hĩ 。 故cố 云vân 不bất 知tri 非phi 識thức 。 知tri 與dữ 不bất 知tri 二nhị 皆giai 不bất 可khả 。 那na 即tức 識thức 因nhân 香hương 生sanh 耶da 。

香hương 非phi 知tri 有hữu 等đẳng 。 破phá 其kỳ 以dĩ 香hương 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 謂vị 其kỳ 香hương 不bất 自tự 知tri 其kỳ 為vi 香hương 。 全toàn 賴lại 識thức 之chi 分phần 別biệt 而nhi 知tri 。 乃nãi 所sở 生sanh 之chi 識thức 既ký 是thị 不bất 知tri 。 則tắc 香hương 之chi 所sở 以dĩ 為vi 香hương 終chung 無vô 得đắc 顯hiển 。 香hương 既ký 不bất 顯hiển 。 以dĩ 香hương 為vi 界giới 。 則tắc 不bất 成thành 矣hĩ 。 故cố 云vân 香hương 非phi 等đẳng 也dã 。

識thức 不bất 等đẳng 。 正chánh 破phá 為vi 界giới 不bất 成thành 。 意ý 謂vị 不bất 唯duy 香hương 為vi 不bất 成thành 。 汝nhữ 識thức 既ký 因nhân 香hương 生sanh 而nhi 不bất 知tri 香hương 。 則tắc 識thức 界giới 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 無vô 從tùng 來lai 矣hĩ 。 故cố 云vân 識thức 不bất 等đẳng 也dã 。

既ký 無vô 中trung 間gian 等đẳng 。 破phá 共cộng 生sanh 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 若nhược 識thức 為vi 耳nhĩ 之chi 根căn 聲thanh 之chi 塵trần 共cộng 生sanh 者giả 。 則tắc 必tất 有hữu 中trung 間gian 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 纔tài 顯hiển 其kỳ 內nội 之chi 根căn 外ngoại 之chi 塵trần 之chi 能năng 生sanh 。 而nhi 中trung 間gian 既ký 無vô 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 則tắc 能năng 生sanh 之chi 根căn 塵trần 內nội 外ngoại 亦diệc 不bất 成thành 矣hĩ 。 故cố 云vân 既ký 無vô 等đẳng 也dã 。 既ký 中trung 間gian 內nội 外ngoại 。 而nhi 不bất 可khả 得đắc 。 彼bỉ 聞văn 之chi 識thức 性tánh 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 如như 是thị 三tam 皆giai 虗hư 妄vọng 。 那na 得đắc 共cộng 為vi 生sanh 復phục 共cộng 為vi 界giới 耶da 。 故cố 云vân 彼bỉ 諸chư 等đẳng 也dã 。

舌thiệt 味vị 識thức 界giới 。 牒điệp 計kế 推thôi 破phá 中trung 。 若nhược 因nhân 舌thiệt 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 舌thiệt 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 謂vị 其kỳ 識thức 若nhược 舌thiệt 生sanh 。 舌thiệt 為vi 能năng 生sanh 。 識thức 為vi 所sở 生sanh 。 識thức 既ký 舌thiệt 生sanh 但đãn 可khả 知tri 舌thiệt 之chi 能năng 生sanh 之chi 味vị 。 不bất 能năng 知tri 世thế 間gian 甘cam 蔗giá 等đẳng 甜điềm 酸toan 苦khổ 辣lạt 所sở 生sanh 之chi 味vị 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 今kim 汝nhữ 識thức 猶do 然nhiên 知tri 世thế 間gian 甘cam 蔗giá 等đẳng 味vị 。 則tắc 非phi 舌thiệt 生sanh 可khả 知tri 也dã 。

汝nhữ 自tự 嘗thường 舌thiệt 等đẳng 。 破phá 其kỳ 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 汝nhữ 識thức 既ký 從tùng 舌thiệt 生sanh 。 必tất 能năng 自tự 嘗thường 其kỳ 舌thiệt 。 請thỉnh 嘗thường 其kỳ 舌thiệt 為vi 是thị 甜điềm 耶da 為vi 是thị 苦khổ 耶da 。 並tịnh 以dĩ 能năng 嘗thường 為vi 所sở 嘗thường 耳nhĩ 。 故cố 云vân 汝nhữ 自tự 等đẳng 也dã 。 此thử 是thị 定định 。 若nhược 舌thiệt 下hạ 破phá 。 汝nhữ 若nhược 嘗thường 舌thiệt 是thị 苦khổ 。 必tất 竟cánh 那na 一nhất 個cá 嘗thường 汝nhữ 舌thiệt 耶da 。 以dĩ 其kỳ 舌thiệt 不bất 應ưng 自tự 嘗thường 故cố 。 故cố 云vân 若nhược 舌thiệt 等đẳng 也dã 。 又hựu 舌thiệt 無vô 自tự 嘗thường 之chi 理lý 。 必tất 竟cánh 那na 一nhất 個cá 從tùng 中trung 知tri 覺giác 分phân 別biệt 其kỳ 味vị 是thị 苦khổ 耶da 。 故cố 云vân 舌thiệt 不bất 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 若nhược 嘗thường 舌thiệt 非phi 苦khổ 則tắc 無vô 味vị 矣hĩ 。 味vị 尚thượng 不bất 生sanh 。 以dĩ 味vị 為vi 界giới 。 從tùng 何hà 得đắc 立lập 。 故cố 云vân 舌thiệt 性tánh 等đẳng 也dã 。

若nhược 因nhân 味vị 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 味vị 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 汝nhữ 識thức 若nhược 從tùng 味vị 生sanh 。 味vị 是thị 能năng 生sanh 。 識thức 是thị 所sở 生sanh 。 汝nhữ 味vị 既ký 可khả 生sanh 識thức 。 汝nhữ 識thức 還hoàn 即tức 是thị 味vị 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 同đồng 於ư 下hạ 例lệ 破phá 也dã 。 謂vị 汝nhữ 識thức 既ký 即tức 是thị 味vị 。 不bất 應ưng 能năng 嘗thường 諸chư 味vị 。 猶do 之chi 乎hồ 舌thiệt 不bất 自tự 嘗thường 其kỳ 舌thiệt 。 故cố 云vân 同đồng 於ư 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 識thức 既ký 不bất 能năng 自tự 嘗thường 味vị 。 如như 何hà 得đắc 知tri 其kỳ 味vị 之chi 可khả 非phi 味vị 之chi 否phủ/bĩ 耶da 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。 既ký 不bất 知tri 是thị 味vị 。 非phi 味vị 而nhi 識thức 非phi 因nhân 味vị 而nhi 生sanh 可khả 知tri 也dã 。

又hựu 一nhất 切thiết 等đẳng 。 破phá 其kỳ 以dĩ 味vị 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 初sơ 以dĩ 識thức 從tùng 味vị 破phá 。 識thức 體thể 下hạ 以dĩ 味vị 從tùng 識thức 破phá 也dã 。 汝nhữ 識thức 既ký 因nhân 味vị 生sanh 。 而nhi 味vị 之chi 能năng 生sanh 有hữu 一nhất 切thiết 則tắc 識thức 之chi 所sở 生sanh 。 乃nãi 非phi 一nhất 矣hĩ 。 故cố 云vân 又hựu 一nhất 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 識thức 若nhược 從tùng 多đa 味vị 而nhi 生sanh 。 能năng 生sanh 既ký 多đa 。 所sở 生sanh 亦diệc 多đa 。 則tắc 汝nhữ 識thức 應ưng 多đa 體thể 矣hĩ 。 故cố 云vân 味vị 既ký 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 汝nhữ 識thức 可khả 得đắc 多đa 體thể 乎hồ 。 若nhược 曰viết 能năng 生sanh 雖tuy 多đa 所sở 生sanh 止chỉ 一nhất 。 故cố 云vân 識thức 體thể 若nhược 一nhất 。 若nhược 所sở 生sanh 止chỉ 一nhất 則tắc 能năng 生sanh 雖tuy 多đa 亦diệc 當đương 同đồng 為vi 一nhất 味vị 能năng 生sanh 。 故cố 云vân 體thể 必tất 味vị 生sanh 。 若nhược 一nhất 切thiết 味vị 同đồng 為vi 一nhất 味vị 。 而nhi 成thành 能năng 生sanh 。 則tắc 汝nhữ 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 於ư 能năng 生sanh 鹹hàm 淡đạm 等đẳng 。 應ưng 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 是thị 和hòa 合hợp 是thị 俱câu 生sanh 是thị 變biến 易dị 等đẳng 之chi 味vị 矣hĩ 。 故cố 云vân 鹹hàm 淡đạm 等đẳng 也dã 。 變biến 異dị 者giả 。 即tức 炮bào 炙chích 等đẳng 及cập 醞# 釀# 等đẳng 也dã 。 然nhiên 識thức 之chi 所sở 以dĩ 名danh 識thức 唯duy 分phân 別biệt 耳nhĩ 。 既ký 無vô 能năng 以dĩ 分phân 別biệt 。 則tắc 不bất 應ưng 名danh 為vi 識thức 矣hĩ 。 故cố 曰viết 分phân 別biệt 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 汝nhữ 識thức 可khả 得đắc 一nhất 體thể 乎hồ 。 以dĩ 其kỳ 味vị 為vi 所sở 識thức 識thức 為vi 能năng 識thức 。 方phương 成thành 其kỳ 舌thiệt 之chi 味vị 識thức 界giới 。 今kim 味vị 之chi 能năng 生sanh 識thức 之chi 所sở 生sanh 皆giai 不bất 可khả 定định 。 如như 何hà 得đắc 成thành 其kỳ 舌thiệt 之chi 味vị 識thức 界giới 耶da 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。 終chung 不bất 應ưng 以dĩ 虗hư 空không 作tác 能năng 生sanh 生sanh 汝nhữ 識thức 而nhi 為vi 分phân 別biệt 也dã 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 則tắc 識thức 因nhân 味vị 生sanh 以dĩ 味vị 為vi 界giới 。 皆giai 不bất 可khả 也dã 。 若nhược 作tác 通thông 結kết 為vi 界giới 不bất 成thành 。 應ưng 云vân 。 其kỳ 始thỉ 也dã 推thôi 因nhân 舌thiệt 生sanh 舌thiệt 生sanh 不bất 得đắc 。 其kỳ 既ký 也dã 推thôi 因nhân 味vị 生sanh 味vị 生sanh 又hựu 不bất 得đắc 。 如như 是thị 云vân 何hà 。 得đắc 名danh 舌thiệt 之chi 根căn 味vị 之chi 塵trần 生sanh 汝nhữ 識thức 之chi 界giới 即tức 。 然nhiên 終chung 不bất 應ưng 太thái 虗hư 空không 生sanh 汝nhữ 識thức 心tâm 而nhi 為vi 分phân 別biệt 。 成thành 其kỳ 界giới 耳nhĩ 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。

舌thiệt 味vị 和hòa 合hợp 等đẳng 。 破phá 其kỳ 共cộng 生sanh 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 若nhược 汝nhữ 識thức 為vi 舌thiệt 之chi 根căn 味vị 之chi 塵trần 和hòa 合hợp 而nhi 共cộng 生sanh 者giả 。 則tắc 又hựu 不bất 然nhiên 。 嘗thường 論luận 汝nhữ 根căn 塵trần 相tương 對đối 而nhi 有hữu 。 汝nhữ 識thức 處xứ 中trung 以dĩ 為vi 分phân 別biệt 。 彼bỉ 之chi 根căn 塵trần 既ký 已dĩ 和hòa 合hợp 。 何hà 用dụng 汝nhữ 識thức 分phân 別biệt 。 則tắc 汝nhữ 識thức 無vô 自tự 性tánh 矣hĩ 。 故cố 云vân 舌thiệt 味vị 等đẳng 也dã 。 若nhược 有hữu 根căn 塵trần 分phân 之chi 內nội 外ngoại 汝nhữ 識thức 居cư 中trung 以dĩ 成thành 界giới 畔bạn 。 既ký 汝nhữ 識thức 之chi 中trung 尚thượng 無vô 自tự 性tánh 。 如như 何hà 得đắc 生sanh 其kỳ 界giới 畔bạn 耶da 。 故cố 云vân 云vân 何hà 界giới 生sanh 。 如như 是thị 則tắc 識thức 因nhân 共cộng 生sanh 以dĩ 共cộng 為vi 界giới 皆giai 不bất 成thành 也dã 。

身thân 觸xúc 識thức 界giới 。 牒điệp 計kế 辨biện 破phá 中trung 。 若nhược 因nhân 身thân 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 身thân 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 汝nhữ 識thức 設thiết 若nhược 從tùng 身thân 而nhi 生sanh 。 則tắc 無vô 合hợp 離ly 二nhị 觸xúc 塵trần 矣hĩ 。 觸xúc 塵trần 若nhược 無vô 。 則tắc 汝nhữ 身thân 根căn 尚thượng 無vô 。 又hựu 何hà 能năng 生sanh 汝nhữ 識thức 為vi 分phân 別biệt 也dã 。 則tắc 識thức 從tùng 身thân 生sanh 無vô 是thị 理lý 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。

若nhược 因nhân 觸xúc 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 觸xúc 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 汝nhữ 識thức 若nhược 曰viết 從tùng 觸xúc 塵trần 生sanh 。 則tắc 與dữ 身thân 根căn 不bất 相tương 涉thiệp 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 若nhược 有hữu 身thân 根căn 覺giác 其kỳ 觸xúc 塵trần 之chi 合hợp 離ly 者giả 能năng 生sanh 汝nhữ 識thức 以dĩ 為vi 分phân 別biệt 。 既ký 曰viết 必tất 無vô 汝nhữ 身thân 。 誰thùy 有hữu 虗hư 空không 之chi 非phi 身thân 而nhi 知tri 合hợp 離ly 之chi 者giả 。 如như 是thị 能năng 生sanh 觸xúc 塵trần 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。 則tắc 識thức 因nhân 觸xúc 生sanh 又hựu 無vô 是thị 理lý 也dã 。 故cố 云vân 誰thùy 有hữu 等đẳng 也dã 。

物vật 不bất 觸xúc 知tri 等đẳng 。 破phá 其kỳ 共cộng 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 識thức 觸xúc 塵trần 身thân 根căn 而nhi 共cộng 生sanh 者giả 。 然nhiên 觸xúc 即tức 物vật 也dã 。 物vật 不bất 成thành 觸xúc 。 由do 身thân 而nhi 顯hiển 。 故cố 云vân 物vật 不bất 觸xúc 知tri 。 又hựu 身thân 亦diệc 不bất 自tự 知tri 。 由do 觸xúc 而nhi 發phát 。 故cố 云vân 身thân 知tri 有hữu 觸xúc 。 既ký 曰viết 身thân 知tri 因nhân 觸xúc 而nhi 發phát 。 乃nãi 身thân 即tức 觸xúc 矣hĩ 。 故cố 云vân 知tri 身thân 即tức 觸xúc 。 又hựu 曰viết 觸xúc 塵trần 由do 身thân 而nhi 顯hiển 。 乃nãi 觸xúc 即tức 身thân 矣hĩ 。 故cố 云vân 知tri 觸xúc 即tức 身thân 。 若nhược 知tri 由do 觸xúc 。 即tức 觸xúc 知tri 非phi 身thân 知tri 也dã 。 故cố 云vân 即tức 觸xúc 非phi 身thân 。 又hựu 觸xúc 因nhân 身thân 。 即tức 身thân 觸xúc 非phi 觸xúc 觸xúc 也dã 。 故cố 云vân 即tức 身thân 非phi 觸xúc 。 如như 是thị 則tắc 身thân 之chi 所sở 以dĩ 為vi 身thân 不bất 可khả 以dĩ 為vi 身thân 矣hĩ 。 觸xúc 之chi 所sở 以dĩ 為vi 觸xúc 不bất 可khả 以dĩ 為vi 觸xúc 矣hĩ 。 而nhi 身thân 之chi 根căn 相tướng 觸xúc 之chi 塵trần 相tương/tướng 互hỗ 相tương 雜tạp 亂loạn 。 原nguyên 無vô 處xứ 所sở 定định 其kỳ 為vi 身thân 為vi 觸xúc 矣hĩ 。 故cố 云vân 身thân 觸xúc 等đẳng 也dã 。 由do 是thị 而nhi 論luận 。 則tắc 知tri 物vật 不bất 二nhị 句cú 知tri 觸xúc 兩lưỡng 不bất 能năng 也dã 。 知tri 身thân 二nhị 句cú 知tri 觸xúc 相tương/tướng 因nhân 成thành 也dã 。 即tức 觸xúc 二nhị 句cú 知tri 觸xúc 互hỗ 相tương 奪đoạt 也dã 。 身thân 觸xúc 二nhị 句cú 雙song 結kết 不bất 成thành 也dã 。 合hợp 身thân 去khứ 破phá 其kỳ 轉chuyển 計kế 。 其kỳ 轉chuyển 計kế 云vân 。 不bất 必tất 論luận 其kỳ 知tri 之chi 與dữ 觸xúc 。 當đương 其kỳ 離ly 合hợp 之chi 際tế 自tự 有hữu 知tri 與dữ 觸xúc 也dã 。 遂toại 破phá 云vân 。 若nhược 曰viết 離ly 合hợp 之chi 際tế 而nhi 有hữu 知tri 觸xúc 。 當đương 其kỳ 合hợp 身thân 也dã 欲dục 求cầu 其kỳ 觸xúc 觸xúc 乃nãi 全toàn 是thị 身thân 體thể 之chi 性tánh 。 那na 有hữu 觸xúc 得đắc 。 當đương 其kỳ 離ly 身thân 也dã 欲dục 求cầu 其kỳ 身thân 知tri 乃nãi 全toàn 是thị 虗hư 空không 之chi 相tướng 。 那na 有hữu 知tri 得đắc 。 故cố 云vân 合hợp 身thân 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 雖tuy 轉chuyển 計kế 離ly 合hợp 之chi 際tế 自tự 有hữu 知tri 觸xúc 。 然nhiên 就tựu 離ly 合hợp 而nhi 推thôi 又hựu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 汝nhữ 身thân 之chi 根căn 觸xúc 之chi 塵trần 能năng 共cộng 生sanh 者giả 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 論luận 其kỳ 所sở 生sanh 識thức 耶da 。 已dĩ 上thượng 破phá 識thức 從tùng 共cộng 生sanh 。 內nội 外ngoại 去khứ 。 破phá 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 一nhất 往vãng 止chỉ 破phá 共cộng 界giới 不bất 成thành 。 若nhược 其kỳ 前tiền 之chi 因nhân 身thân 因nhân 觸xúc 。 但đãn 破phá 因nhân 生sanh 不bất 破phá 為vi 界giới 。 今kim 應ưng 通thông 破phá 。 其kỳ 單đơn 身thân 為vi 界giới 單đơn 觸xúc 為vi 界giới 身thân 觸xúc 共cộng 為vi 界giới 。 皆giai 不bất 成thành 也dã 。 意ý 謂vị 前tiền 來lai 推thôi 識thức 因nhân 身thân 生sanh 。 身thân 尚thượng 不bất 得đắc 。 推thôi 識thức 因nhân 觸xúc 生sanh 。 觸xúc 亦diệc 不bất 得đắc 。 又hựu 推thôi 識thức 因nhân 身thân 觸xúc 共cộng 生sanh 。 身thân 觸xúc 又hựu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 知tri 身thân 不bất 得đắc 內nội 不bất 成thành 矣hĩ 。 觸xúc 不bất 得đắc 外ngoại 不bất 成thành 矣hĩ 。 共cộng 生sanh 之chi 身thân 觸xúc 不bất 得đắc 內nội 外ngoại 不bất 成thành 矣hĩ 。 能năng 生sanh 之chi 身thân 觸xúc 尚thượng 不bất 得đắc 成thành 。 云vân 何hà 有hữu 識thức 之chi 所sở 生sanh 成thành 中trung 位vị 耶da 。 不bất 唯duy 內nội 外ngoại 不bất 成thành 。 中trung 亦diệc 不bất 立lập 。 又hựu 中trung 不bất 立lập 。 內nội 外ngoại 亦diệc 空không 也dã 。 故cố 云vân 內nội 外ngoại 等đẳng 也dã 。 可khả 見kiến 內nội 外ngoại 二nhị 句cú 。 由do 內nội 外ngoại 不bất 成thành 。 中trung 亦diệc 不bất 成thành 也dã 。 中trung 不bất 二nhị 句cú 。 還hoàn 由do 中trung 位vị 不bất 立lập 。 內nội 外ngoại 性tánh 亦diệc 空không 也dã 。 其kỳ 時thời 縱túng/tung 有hữu 識thức 之chi 生sanh 也dã 。 從tùng 何hà 而nhi 立lập 界giới 耶da 。 故cố 云vân 則tắc 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 不bất 唯duy 因nhân 生sanh 不bất 成thành 。 為vi 界giới 亦diệc 不bất 成thành 也dã 。

意ý 法pháp 識thức 界giới 。 舉cử 事sự 中trung 。 意ý 法pháp 者giả 。 意ý 即tức 意ý 根căn 。 法pháp 即tức 法pháp 塵trần 也dã 。 審thẩm 定định 中trung 。 因nhân 意ý 因nhân 法pháp 。 即tức 因nhân 意ý 根căn 及cập 法pháp 塵trần 也dã 。

牒điệp 計kế 辨biện 破phá 中trung 。 若nhược 因nhân 意ý 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 意ý 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 謂vị 識thức 從tùng 意ý 根căn 生sanh 。 意ý 是thị 能năng 生sanh 。 識thức 是thị 所sở 生sanh 。 我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 能năng 生sanh 之chi 意ý 因nhân 何hà 而nhi 有hữu 。 若nhược 究cứu 其kỳ 自tự 必tất 須tu 所sở 思tư 法pháp 塵trần 。 然nhiên 後hậu 發phát 明minh 汝nhữ 意ý 根căn 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 則tắc 知tri 有hữu 法pháp 塵trần 。 汝nhữ 能năng 生sanh 之chi 意ý 根căn 纔tài 生sanh 。 若nhược 無vô 現hiện 前tiền 所sở 對đối 法pháp 塵trần 。 汝nhữ 之chi 能năng 生sanh 意ý 根căn 無vô 由do 而nhi 生sanh 。 故cố 云vân 若nhược 無vô 等đẳng 也dã 。 若nhược 離ly 所sở 緣duyên 法pháp 塵trần 。 能năng 緣duyên 意ý 根căn 終chung 無vô 形hình 相tướng 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 離ly 緣duyên 無vô 形hình 。 若nhược 有hữu 所sở 緣duyên 之chi 法pháp 塵trần 及cập 夫phu 能năng 緣duyên 之chi 意ý 根căn 。 汝nhữ 之chi 識thức 心tâm 從tùng 中trung 。 而nhi 為vi 分phân 別biệt 。 今kim 離ly 緣duyên 無vô 形hình 。 縱túng/tung 生sanh 汝nhữ 識thức 將tương 何hà 以dĩ 為vi 用dụng 耶da 。 故cố 云vân 識thức 將tương 何hà 用dụng 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 識thức 因nhân 意ý 生sanh 無vô 是thị 理lý 也dã 。

又hựu 汝nhữ 心tâm 識thức 等đẳng 。 破phá 其kỳ 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 如như 俱câu 舍xá 所sở 明minh 。 識thức 心tâm 即tức 心tâm 。 諸chư 思tư 量lượng 即tức 意ý 。 了liễu 別biệt 性tánh 即tức 識thức 也dã 。 又hựu 有hữu 云vân 。 識thức 心tâm 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 諸chư 思tư 量lượng 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 了liễu 別biệt 性tánh 即tức 前tiền 六lục 識thức 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 集tập 起khởi 為vi 心tâm 。 籌trù 量lượng 為vi 意ý 。 了liễu 別biệt 為vi 識thức 。 此thử 以dĩ 功công 能năng 而nhi 立lập 名danh 也dã 。 然nhiên 此thử 文văn 中trung 一nhất 往vãng 而nhi 看khán 。 似tự 乎hồ 三tam 種chủng 識thức 相tương/tướng 。 究cứu 而nhi 論luận 之chi 。 則tắc 又hựu 不bất 然nhiên 。 以dĩ 其kỳ 止chỉ 論luận 第đệ 六lục 意ý 識thức 及cập 意ý 根căn 。 若nhược 作tác 三tam 種chủng 識thức 看khán 。 有hữu 二nhị 不bất 相tương 應ứng 。 一nhất 此thử 是thị 十thập 八bát 界giới 止chỉ 應ưng 明minh 六lục 識thức 。 若nhược 作tác 三tam 識thức 。 與dữ 十thập 八bát 界giới 不phủ 相tương 應ứng 也dã 。 二nhị 此thử 中trung 止chỉ 云vân 同đồng 異dị 唯duy 二nhị 種chủng 耳nhĩ 。 若nhược 作tác 三tam 識thức 。 與dữ 同đồng 異dị 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 以dĩ 此thử 則tắc 知tri 識thức 心tâm 即tức 意ý 識thức 也dã 。 諸chư 思tư 量lượng 即tức 意ý 根căn 耳nhĩ 。 以dĩ 其kỳ 能năng 緣duyên 五ngũ 塵trần 落lạc 謝tạ 影ảnh 子tử 故cố 。 了liễu 別biệt 性tánh 者giả 。 總tổng 謂vị 意ý 識thức 意ý 根căn 皆giai 能năng 了liễu 別biệt 。 故cố 云vân 兼kiêm 耳nhĩ 。 不bất 可khả 因nhân 有hữu 兼kiêm 與dữ 二nhị 字tự 便tiện 認nhận 三tam 種chủng 識thức 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 言ngôn 識thức 心tâm 因nhân 意ý 根căn 生sanh 。 則tắc 所sở 生sanh 之chi 識thức 心tâm 。 與dữ 能năng 生sanh 意ý 根căn 之chi 諸chư 思tư 量lượng 。 二nhị 種chủng 皆giai 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 者giả 。 我ngã 且thả 問vấn 汝nhữ 。 其kỳ 二nhị 者giả 之chi 了liễu 別biệt 性tánh 。 為vi 是thị 同đồng 耶da 。 為vi 是thị 異dị 耶da 。 故cố 云vân 又hựu 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 同đồng 意ý 去khứ 推thôi 破phá 也dã 。 若nhược 識thức 心tâm 與dữ 意ý 根căn 同đồng 者giả 。 意ý 根căn 有hữu 分phân 別biệt 。 識thức 心tâm 亦diệc 能năng 分phân 別biệt 。 如như 何hà 識thức 是thị 意ý 根căn 所sở 生sanh 。 既ký 曰viết 所sở 生sanh 。 則tắc 不bất 應ưng 同đồng 矣hĩ 。 故cố 云vân 同đồng 意ý 等đẳng 也dã 。 若nhược 識thức 心tâm 與dữ 意ý 根căn 異dị 者giả 。 意ý 有hữu 分phân 別biệt 。 識thức 心tâm 應ưng 無vô 所sở 識thức 。 故cố 云vân 異dị 意ý 等đẳng 也dã 。 識thức 之chi 所sở 以dĩ 為vi 識thức 者giả 以dĩ 其kỳ 識thức 耳nhĩ 。 若nhược 異dị 於ư 意ý 根căn 。 無vô 所sở 知tri 識thức 。 如như 何hà 云vân 是thị 意ý 所sở 生sanh 耶da 。 應ưng 補bổ 轉chuyển 計kế 云vân 。 雖tuy 異dị 意ý 根căn 元nguyên 有hữu 所sở 識thức 。 遂toại 破phá 云vân 。 識thức 心tâm 能năng 有hữu 分phân 別biệt 。 則tắc 應ưng 分phân 別biệt 法pháp 塵trần 。 汝nhữ 既ký 意ý 根căn 所sở 生sanh 。 將tương 何hà 分phân 別biệt 。 豈khởi 可khả 還hoàn 分phân 別biệt 能năng 生sanh 之chi 意ý 根căn 耶da 。 故cố 云vân 若nhược 有hữu 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 同đồng 意ý 則tắc 非phi 所sở 生sanh 性tánh 不bất 成thành 也dã 。 異dị 意ý 有hữu 識thức 無vô 識thức 性tánh 又hựu 不bất 成thành 。 故cố 云vân 唯duy 同đồng 等đẳng 也dã 。 同đồng 異dị 尚thượng 不bất 得đắc 成thành 。 識thức 界giới 從tùng 何hà 而nhi 立lập 。 故cố 云vân 界giới 云vân 何hà 立lập 。

若nhược 因nhân 法pháp 生sanh 等đẳng 。 破phá 其kỳ 識thức 因nhân 法pháp 生sanh 不bất 成thành 也dã 。 汝nhữ 識thức 若nhược 因nhân 法pháp 塵trần 而nhi 生sanh 。 法pháp 為vi 能năng 生sanh 。 識thức 為vi 所sở 生sanh 。 然nhiên 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 不bất 出xuất 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 五ngũ 塵trần 又hựu 是thị 五ngũ 根căn 所sở 對đối 。 皆giai 非phi 意ý 根căn 所sở 攝nhiếp 之chi 法pháp 塵trần 者giả 。 蓋cái 能năng 生sanh 之chi 法pháp 塵trần 無vô 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 共cộng 轉chuyển 計kế 云vân 。 諸chư 塵trần 雖tuy 是thị 五ngũ 根căn 所sở 對đối 非phi 意ý 根căn 攝nhiếp 。 然nhiên 識thức 必tất 因nhân 法pháp 塵trần 而nhi 生sanh 。 遂toại 破phá 云vân 。 汝nhữ 識thức 決quyết 定định 法pháp 塵trần 所sở 生sanh 。 汝nhữ 當đương 諦đế 寔thật 而nhi 觀quán 。 法pháp 塵trần 之chi 法pháp 作tác 何hà 相tướng 狀trạng 。 故cố 云vân 汝nhữ 識thức 等đẳng 也dã 。 然nhiên 一nhất 一nhất 推thôi 之chi 。 唯duy 是thị 眼nhãn 根căn 所sở 對đối 之chi 色sắc 空không 生sanh 滅diệt 。 耳nhĩ 根căn 所sở 對đối 之chi 動động 靜tĩnh 生sanh 滅diệt 。 乃nãi 至chí 身thân 根căn 所sở 對đối 之chi 。 合hợp 離ly 生sanh 滅diệt 。 此thử 皆giai 五ngũ 塵trần 也dã 非phi 法pháp 塵trần 也dã 。 越việt 此thử 五ngũ 塵trần 生sanh 滅diệt 諸chư 相tướng 。 終chung 無vô 法pháp 塵trần 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 若nhược 離ly 等đẳng 也dã 。 則tắc 能năng 生sanh 法pháp 塵trần 無vô 矣hĩ 。 又hựu 轉chuyển 計kế 云vân 。 即tức 色sắc 空không 等đẳng 中trung 生sanh 滅diệt 便tiện 是thị 法pháp 塵trần 。 遂toại 破phá 云vân 。 若nhược 必tất 以dĩ 此thử 五ngũ 塵trần 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 為vi 是thị 法pháp 塵trần 。 當đương 其kỳ 生sanh 也dã 元nguyên 是thị 五ngũ 塵trần 之chi 生sanh 。 而nhi 無vô 關quan 乎hồ 法pháp 塵trần 。 其kỳ 滅diệt 也dã 又hựu 是thị 五ngũ 塵trần 之chi 滅diệt 。 亦diệc 無vô 關quan 乎hồ 法pháp 塵trần 。 故cố 云vân 生sanh 則tắc 等đẳng 也dã 。 則tắc 能năng 生sanh 之chi 法pháp 塵trần 又hựu 無vô 矣hĩ 。 如như 何hà 汝nhữ 識thức 因nhân 法pháp 塵trần 而nhi 生sanh 也dã 。

所sở 因nhân 既ký 無vô 等đẳng 。 破phá 其kỳ 為vi 界giới 不bất 成thành 也dã 。 如như 是thị 所sở 因nhân 。 之chi 能năng 生sanh 法pháp 塵trần 既ký 無vô 。 而nhi 能năng 因nhân 之chi 所sở 生sanh 意ý 識thức 作tác 何hà 形hình 貌mạo 相tướng 狀trạng 耶da 。 故cố 云vân 所sở 云vân 等đẳng 也dã 。 相tướng 狀trạng 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 識thức 之chi 界giới 畔bạn 如như 何hà 得đắc 而nhi 生sanh 耶da 。 故cố 云vân 界giới 云vân 何hà 生sanh 。 始thỉ 自tự 五ngũ 陰ấm 已dĩ 來lai 終chung 至chí 乎hồ 此thử 。 一nhất 一nhất 破phá 顯hiển 過quá 來lai 。 無vô 一nhất 法pháp 不bất 屬thuộc 性tánh 計kế 虗hư 空không 之chi 幻huyễn 化hóa 者giả 。 又hựu 無vô 一nhất 法pháp 不bất 是thị 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 者giả 。 若nhược 非phi 三Tam 摩Ma 提Đề 不bất 思tư 議nghị 妙diệu 假giả 之chi 觀quán 。 何hà 能năng 見kiến 不bất 思tư 議nghị 。 妙diệu 有hữu 之chi 諦đế 。 所sở 以dĩ 其kỳ 破phá 也dã 破phá 無vô 所sở 破phá 而nhi 無vô 所sở 不bất 破phá 。 破phá 處xứ 即tức 立lập 。 其kỳ 顯hiển 也dã 顯hiển 無vô 所sở 顯hiển 而nhi 無vô 所sở 不bất 顯hiển 。 顯hiển 處xứ 即tức 破phá 。 是thị 故cố 前tiền 之chi 總tổng 舉cử 中trung 云vân 。 五ngũ 陰ấm 六lục 入nhập 。 等đẳng 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虗hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 虗hư 妄vọng 名danh 滅diệt 。 又hựu 云vân 。 殊thù 不bất 知tri 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 常thường 住trụ 妙diệu 明minh 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

自tự 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 去khứ 。 酬thù 第đệ 三tam 禪thiền 那na 之chi 請thỉnh 也dã 。 皆giai 由do 阿A 難Nan 前tiền 來lai 啟khải 請thỉnh 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 奢xa 摩ma 妙diệu 三tam 摩ma 妙diệu 禪thiền 那na 之chi 三tam 法pháp 。 所sở 以dĩ 為vi 他tha 一nhất 一nhất 發phát 明minh 。 從tùng 審thẩm 問vấn 發phát 心tâm 以dĩ 來lai 。 七thất 處xứ 破phá 妄vọng 所sở 無vô 所sở 依y 之chi 所sở 。 三tam 處xứ 詰cật 妄vọng 體thể 無vô 能năng 依y 之chi 體thể 。 隨tùy 有hữu 盲manh 人nhân 見kiến 暗ám 以dĩ 顯hiển 見kiến 性tánh 之chi 不bất 滅diệt 。 見kiến 不bất 關quan 眼nhãn 以dĩ 顯hiển 見kiến 性tánh 之chi 不bất 生sanh 。 更cánh 寄ký 陳trần 如như 主chủ 客khách 之chi 解giải 。 令lệnh 阿A 難Nan 悟ngộ 見kiến 性tánh 常thường 於ư 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 見kiến 無vô 舒thư 卷quyển 。 又hựu 寄ký 陳trần 如như 空không 塵trần 之chi 解giải 。 令lệnh 阿A 難Nan 悟ngộ 見kiến 性tánh 寂tịch 於ư 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 見kiến 無vô 有hữu 止chỉ 。 更cánh 示thị 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 釋thích 真chân 妄vọng 之chi 疑nghi 。 及cập 乎hồ 臂tý 無vô 倒đảo 正chánh 見kiến 有hữu 倒đảo 正chánh 。 以dĩ 釋thích 顛điên 倒đảo 之chi 疑nghi 。 由do 是thị 明minh 見kiến 性tánh 無vô 還hoàn 。 於ư 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 等đẳng 相tương/tướng 皆giai 無vô 還hoàn 明minh 見kiến 性tánh 離ly 相tương/tướng 。 於ư 是thị 非phi 因nhân 像tượng 等đẳng 相tương/tướng 無vô 不bất 遠viễn 離ly 。 不bất 唯duy 破phá 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 之chi 妄vọng 見kiến 。 亦diệc 且thả 破phá 第đệ 二nhị 月nguyệt 見kiến 精tinh 之chi 妄vọng 見kiến 。 唯duy 一nhất 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 見kiến 之chi 真chân 性tánh 耳nhĩ 。 此thử 就tựu 心tâm 見kiến 二nhị 字tự 發phát 明minh 奢xa 摩ma 之chi 真chân 空không 也dã 。 於ư 是thị 更cánh 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 從tùng 未vị 明minh 五ngũ 陰ấm 六lục 入nhập 。 乃nãi 至chí 十thập 八bát 界giới 。 論luận 其kỳ 相tương/tướng 。 無vô 非phi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虗hư 妄vọng 有hữu 生sanh 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 虗hư 妄vọng 名danh 滅diệt 。 論luận 其kỳ 性tánh 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 常thường 住trụ 妙diệu 明minh 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 所sở 以dĩ 始thỉ 自tự 五ngũ 陰ấm 終chung 。 至chí 十thập 八bát 界giới 。 一nhất 一nhất 約ước 四tứ 性tánh 而nhi 推thôi 破phá 之chi 。 既ký 非phi 因nhân 緣duyên 又hựu 非phi 自tự 然nhiên 。 唯duy 一nhất 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 所sở 謂vị 破phá 無vô 所sở 破phá 破phá 妄vọng 處xứ 即tức 顯hiển 其kỳ 真chân 。 顯hiển 無vô 所sở 顯hiển 顯hiển 真chân 處xứ 即tức 破phá 其kỳ 妄vọng 。 此thử 就tựu 心tâm 見kiến 開khai 為vi 五ngũ 陰ấm 乃nãi 至chí 開khai 為vi 十thập 八bát 界giới 。 發phát 明minh 三tam 摩ma 之chi 妙diệu 有hữu 也dã 。 至chí 此thử 更cánh 發phát 明minh 乎hồ 七thất 大đại 。 一nhất 一nhất 約ước 四tứ 性tánh 而nhi 推thôi 破phá 之chi 。 此thử 皆giai 識thức 心tâm 。 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 以dĩ 顯hiển 其kỳ 真chân 。 無vô 非phi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 發phát 明minh 禪thiền 那na 之chi 圓viên 中trung 也dã 。 先tiên 敘tự 其kỳ 由do 致trí 。 若nhược 此thử 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 疑nghi 請thỉnh 。 即tức 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 去khứ 。 二nhị 開khai 示thị 。 即tức 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 去khứ 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 阿A 難Nan 下hạ 述thuật 昔tích 所sở 聞văn 。 二nhị 云vân 何hà 下hạ 陳trần 今kim 所sở 疑nghi 。 三tam 惟duy 垂thùy 下hạ 申thân 己kỷ 所sở 請thỉnh 。

初sơ 二nhị 二nhị 番phiên 合hợp 而nhi 釋thích 之chi 。 阿A 難Nan 等đẳng 者giả 。 阿A 難Nan 意ý 謂vị 。 如Như 來Lai 顯hiển 三tam 摩ma 中trung 法pháp 法pháp 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 吾ngô 已dĩ 悟ngộ 矣hĩ 。 但đãn 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 皆giai 非phi 之chi 。 不bất 無vô 所sở 疑nghi 。 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 今kim 日nhật 之chi 所sở 說thuyết 也dã 。 如như 此thử 還hoàn 以dĩ 如Như 來Lai 昔tích 日nhật 。 所sở 說thuyết 驗nghiệm 之chi 不bất 無vô 同đồng 異dị 。 故cố 云vân 如Như 來Lai 等đẳng 也dã 。 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 昔tích 日nhật 之chi 所sở 說thuyết 也dã 。 如như 此thử 以dĩ 今kim 驗nghiệm 昔tích 以dĩ 昔tích 驗nghiệm 今kim 。 似tự 乎hồ 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 排bài 擯bấn 。 云vân 何hà 到đáo 今kim 日nhật 來lai 。 不bất 唯duy 排bài 擯bấn 其kỳ 自tự 然nhiên 。 亦diệc 且thả 排bài 擯bấn 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 乃nãi 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。 排bài 擯bấn 猶do 可khả 。 因nhân 緣duyên 乃nãi 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 云vân 何hà 亦diệc 排bài 擯bấn 耶da 。 在tại 如Như 來Lai 二nhị 俱câu 排bài 擯bấn 。 不bất 無vô 指chỉ 歸quy 。 在tại 我ngã 阿A 難Nan 斯tư 義nghĩa 未vị 曉hiểu 。 故cố 云vân 云vân 何hà 等đẳng 也dã 。 然nhiên 云vân 常thường 說thuyết 者giả 。 自tự 昔tích 已dĩ 來lai 不bất 止chỉ 一nhất 番phiên 。 故cố 云vân 常thường 說thuyết 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 者giả 。 世thế 間gian 有hữu 三tam 。 一nhất 眾chúng 生sanh 。 二nhị 五ngũ 陰ấm 。 三tam 國quốc 土độ 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。 總tổng 不bất 出xuất 依y 正chánh 二nhị 報báo 情tình 與dữ 無vô 情tình 也dã 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 者giả 。 在tại 有hữu 情tình 。 生sanh 而nhi 死tử 死tử 而nhi 生sanh 。 生sanh 生sanh 死tử 死tử 。 死tử 死tử 生sanh 生sanh 。 在tại 無vô 情tình 。 變biến 生sanh 為vi 熟thục 。 化hóa 有hữu 為vi 無vô 也dã 。 雖tuy 曰viết 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 非phi 是thị 無vô 因nhân 而nhi 忽hốt 有hữu 。 全toàn 由do 四tứ 大đại 以dĩ 發phát 明minh 。 故cố 云vân 皆giai 因nhân 等đẳng 也dã 。

三tam 中trung 。 開khai 示thị 等đẳng 者giả 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 破phá 自tự 然nhiên 。 以dĩ 自tự 然nhiên 破phá 因nhân 緣duyên 。 皆giai 戲hí 論luận 也dã 。 若nhược 以dĩ 因nhân 緣duyên 為vi 因nhân 緣duyên 。 則tắc 眾chúng 生sanh 未vị 免miễn 著trước 有hữu 。 以dĩ 自tự 然nhiên 為vi 自tự 然nhiên 。 則tắc 眾chúng 生sanh 未vị 免miễn 躭đam 空không 。 如như 是thị 不bất 離ly 。 二nhị 邊biên 皆giai 非phi 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 也dã 。 今kim 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 既ký 皆giai 排bài 擯bấn 。 似tự 非phi 二nhị 邊biên 之chi 說thuyết 。 若nhược 得đắc 說thuyết 其kỳ 排bài 擯bấn 所sở 以dĩ 。 明minh 了liễu 因nhân 緣duyên 之chi 應ưng 排bài 應ưng 擯bấn 自tự 不bất 著trước 乎hồ 有hữu 。 明minh 了liễu 自tự 然nhiên 之chi 應ưng 排bài 應ưng 擯bấn 自tự 不bất 躭đam 乎hồ 空không 。 方phương 是thị 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 之chi 法pháp 也dã 。 故cố 云vân 開khai 示thị (# 云vân 云vân )# 。 此thử 文văn 正chánh 屬thuộc 發phát 明minh 禪thiền 那na 。 故cố 當đương 機cơ 之chi 請thỉnh 便tiện 云vân 中trung 道đạo 也dã 。 若nhược 非phi 大đại 權quyền 示thị 現hiện 師sư 資tư 並tịnh 演diễn 。 何hà 以dĩ 有hữu 此thử 。

二nhị 開khai 示thị 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 爾nhĩ 時thời 下hạ 訶ha 斥xích 。 二nhị 汝nhữ 今kim 下hạ 誡giới 許hứa 。 三tam 阿A 難Nan 下hạ 受thọ 旨chỉ 。 四tứ 阿A 難Nan 下hạ 正chánh 示thị 。

初sơ 中trung 。 汝nhữ 先tiên 厭yếm 離ly 。 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 者giả 。 指chỉ 序tự 分phần/phân 中trung 方phương 行hành 等đẳng 慈từ 。 發phát 意ý 圓viên 成thành 也dã 。 發phát 心tâm 勤cần 求cầu 等đẳng 者giả 。 指chỉ 正chánh 說thuyết 初sơ 殷ân 懃cần 啟khải 請thỉnh 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 也dã 。 開khai 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 指chỉ 前tiền 奢xa 摩ma 中trung 破phá 妄vọng 心tâm 顯hiển 真chân 見kiến 破phá 無vô 所sở 破phá 顯hiển 無vô 所sở 顯hiển 等đẳng 。 三tam 摩ma 中trung 。 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 皆giai 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真chân 性tánh 等đẳng 。 此thử 乃nãi 圓viên 教giáo 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 也dã 。 而nhi 言ngôn 中trung 道đạo 者giả 。 遮già 其kỳ 空không 有hữu 名danh 之chi 為vi 中trung 。 此thử 理lý 虗hư 通thông 而nhi 無vô 壅ủng 塞tắc 。 稱xưng 之chi 為vi 道đạo 。 最tối 上thượng 無vô 過quá 謂vị 之chi 第đệ 一nhất 。 深thâm 有hữu 所sở 以dĩ 目mục 之chi 為vi 義nghĩa 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 所sở 脩tu 證chứng 審thẩm 定định 不bất 虗hư 命mạng 之chi 為vi 諦đế 也dã 。 真chân 藥dược 者giả 。 世thế 間gian 戲hí 論luận 等đẳng 。 即tức 牒điệp 阿A 難Nan 所sở 疑nghi 之chi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 也dã 。 但đãn 略lược 自tự 然nhiên 耳nhĩ 。 前tiền 請thỉnh 云vân 無vô 戲hí 論luận 法pháp 。 所sở 以dĩ 牒điệp 其kỳ 所sở 緣duyên 為vi 戲hí 論luận 也dã 。 纏triền 繞nhiễu 即tức 疑nghi 惑hoặc 也dã 。 就tựu 喻dụ 上thượng 說thuyết 。 能năng 起khởi 膏cao 肓# 之chi 危nguy 症# 乃nãi 係hệ 僊tiên 人nhân 之chi 祕bí 術thuật 。 為vi 之chi 真chân 藥dược 也dã 。 就tựu 法pháp 上thượng 論luận 。 猶do 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 也dã 。 即tức 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 之chi 病bệnh 。 作tác 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。 生sanh 死tử 之chi 藥dược 。 命mạng 其kỳ 煩phiền 惱não 無vô 不bất 可khả 以dĩ 破phá 。 生sanh 死tử 無vô 不bất 可khả 以dĩ 斷đoạn 。 法Pháp 身thân 得đắc 長trường/trưởng 慧tuệ 命mạng 得đắc 增tăng 。 是thị 為vi 之chi 真chân 藥dược 也dã 。

二nhị 中trung 。 初sơ 一nhất 句cú 誡giới 。 我ngã 當đương 下hạ 許hứa 。 云vân 我ngã 當đương 等đẳng 者giả 。 正chánh 許hứa 其kỳ 發phát 明minh 禪thiền 那na 。 演diễn 四tứ 大đại 而nhi 成thành 。 其kỳ 七thất 大đại 謂vị 之chi 分phần 別biệt 。 即tức 當đương 處xứ 而nhi 無vô 非phi 法pháp 界giới 謂vị 之chi 開khai 示thị 。 若nhược 例lệ 前tiền 所sở 說thuyết 。 如như 奢xa 摩ma 中trung 。 破phá 妄vọng 心tâm 妄vọng 見kiến 謂vị 之chi 分phần 別biệt 。 顯hiển 真chân 心tâm 真chân 見kiến 謂vị 之chi 開khai 示thị 。 三tam 摩ma 中trung 。 擴# 心tâm 色sắc 為vi 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 謂vị 之chi 分phần 別biệt 。 即tức 虗hư 妄vọng 本bổn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 謂vị 之chi 開khai 示thị 也dã 。 亦diệc 令linh 當đương 來lai 等đẳng 者giả 。 謂vị 禪thiền 那na 是thị 正chánh 觀quán 。 不bất 二nhị 之chi 法pháp 。 不bất 獨độc 為vì 汝nhữ 阿A 難Nan 一nhất 人nhân 及cập 夫phu 現hiện 前tiền 大đại 眾chúng 。 以dĩ 為vi 脩tu 持trì 。 亦diệc 令linh 其kỳ 當đương 來lai 後hậu 世thế 凡phàm 脩tu 大Đại 乘Thừa 者giả 皆giai 可khả 依y 之chi 而nhi 通thông 達đạt 乎hồ 寔thật 相tương/tướng 也dã 。 寔thật 相tương/tướng 是thị 菩Bồ 提Đề 果quả 體thể 。 禪thiền 那na 是thị 能năng 通thông 因nhân 行hành 。 所sở 以dĩ 奢xa 摩ma 中trung 顯hiển 見kiến 見kiến 之chi 後hậu 結kết 示thị 云vân 。 汝nhữ 等đẳng 狹hiệp 劣liệt 無vô 識thức 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 清thanh 淨tịnh 寔thật 相tương/tướng 。 吾ngô 今kim 誨hối 汝nhữ 。 當đương 善thiện 思tư 惟duy 。 無vô 得đắc 疲bì 怠đãi 。 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 也dã 。 總tổng 由do 阿A 難Nan 最tối 初sơ 請thỉnh 云vân 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 奢xa 摩ma 等đẳng 。 及cập 如Như 來Lai 將tương 答đáp 之chi 初sơ 示thị 云vân 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 以dĩ 故cố 許hứa 說thuyết 。 禪thiền 那na 亦diệc 云vân 令linh 脩tu 大Đại 乘Thừa 者giả 通thông 達đạt 寔thật 相tương/tướng 耳nhĩ 。

三tam 可khả 見kiến 。

四tứ 正chánh 示thị 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 阿A 難Nan 如như 汝nhữ 去khứ 約ước 意ý 總tổng 明minh 。 二nhị 汝nhữ 觀quán 地địa 性tánh 。 去khứ 歷lịch 大đại 別biệt 示thị 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 阿A 難Nan 下hạ 牒điệp 疑nghi 也dã 。 二nhị 阿A 難Nan 下hạ 對đối 辨biện 也dã 。 三tam 阿A 難Nan 下hạ 喻dụ 顯hiển 。

初sơ 可khả 見kiến 。

二nhị 中trung 。 云vân 非phi 和hòa 合hợp 及cập 和hòa 合hợp 者giả 。 由do 阿A 難Nan 將tương 如Như 來Lai 昔tích 之chi 所sở 說thuyết 。 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 疑nghi 今kim 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 皆giai 排bài 擯bấn 。 蓋cái 以dĩ 和hòa 合hợp 為vi 因nhân 緣duyên 則tắc 有hữu 非phi 和hòa 合hợp 為vi 自tự 然nhiên 之chi 意ý 矣hĩ 。 今kim 欲dục 說thuyết 明minh 二nhị 皆giai 排bài 擯bấn 。 仍nhưng 將tương 非phi 和hòa 合hợp 及cập 和hòa 合hợp 為vi 對đối 辨biện 耳nhĩ 。 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 若nhược 彼bỉ 下hạ 非phi 和hòa 合hợp 。 二nhị 若nhược 和hòa 下hạ 和hòa 合hợp 。 皆giai 有hữu 法pháp 有hữu 喻dụ 也dã 。

初sơ 非phi 和hòa 合hợp 中trung 。 若nhược 彼bỉ 等đẳng 法pháp 。 猶do 如như 等đẳng 喻dụ 。 法pháp 中trung 云vân 若nhược 彼bỉ 等đẳng 者giả 。 蓋cái 牒điệp 其kỳ 和hòa 合hợp 以dĩ 出xuất 非phi 和hòa 合hợp 也dã 。 喻dụ 可khả 見kiến 。 後hậu 應ưng 結kết 云vân 。 約ước 法pháp 約ước 喻dụ 以dĩ 明minh 之chi 。 非phi 合hợp 如như 此thử 。 此thử 非phi 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 即tức 自tự 然nhiên 也dã 。 而nhi 莫mạc 非phi 虗hư 妄vọng 。 豈khởi 得đắc 不bất 排bài 擯bấn 乎hồ 。

次thứ 和hòa 合hợp 中trung 。 若nhược 和hòa 等đẳng 法pháp 。 如như 旋toàn 等đẳng 喻dụ 。 法pháp 中trung 。 若nhược 和hòa 二nhị 句cú 即tức 牒điệp 其kỳ 所sở 疑nghi 也dã 。 始thỉ 終chung 二nhị 句cú 明minh 依y 報báo 國quốc 土độ 也dã 。 生sanh 死tử 二nhị 句cú 明minh 正chánh 報báo 眾chúng 生sanh 也dã 。 初sơ 中trung 。 國quốc 土độ 不bất 出xuất 成thành 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 成thành 住trụ 為vi 始thỉ 。 壞hoại 空không 為vi 終chung 。 以dĩ 成thành 住trụ 成thành 乎hồ 壞hoại 空không 。 以dĩ 壞hoại 空không 成thành 乎hồ 成thành 住trụ 。 互hỗ 相tương 為vi 成thành 。 故cố 云vân 始thỉ 終chung 相tương 成thành 。 又hựu 成thành 住trụ 為vi 生sanh 。 壞hoại 空không 為vi 滅diệt 。 以dĩ 成thành 住trụ 之chi 生sanh 續tục 乎hồ 壞hoại 空không 之chi 滅diệt 。 壞hoại 空không 之chi 滅diệt 還hoàn 續tục 乎hồ 成thành 住trụ 之chi 生sanh 。 互hỗ 相tương 為vi 續tục 。 故cố 云vân 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 而nhi 依y 報báo 之chi 國quốc 土độ 所sở 謂vị 和hòa 合hợp 變biến 化hóa 如như 此thử 。

次thứ 中trung 。 眾chúng 生sanh 不bất 出xuất 生sanh 死tử 二nhị 相tương/tướng 。 以dĩ 有hữu 其kỳ 生sanh 還hoàn 有hữu 其kỳ 死tử 。 以dĩ 有hữu 其kỳ 死tử 還hoàn 有hữu 其kỳ 生sanh 。 互hỗ 為vi 生sanh 死tử 。 故cố 云vân 生sanh 死tử 死tử 生sanh 。 從tùng 是thị 生sanh 而nhi 復phục 生sanh 復phục 生sanh 而nhi 不bất 窮cùng 。 死tử 而nhi 復phục 死tử 復phục 死tử 而nhi 不bất 盡tận 。 生sanh 死tử 無vô 際tế 。 故cố 云vân 生sanh 生sanh 死tử 死tử 。 若nhược 約ước 國quốc 土độ 論luận 之chi 。 始thỉ 之chi 生sanh 成thành 終chung 之chi 死tử 。 終chung 之chi 死tử 還hoàn 成thành 始thỉ 之chi 生sanh 。 乃nãi 始thỉ 終chung 之chi 相tướng 成thành 也dã 。 以dĩ 現hiện 在tại 之chi 生sanh 成thành 續tục 過quá 去khứ 之chi 死tử 滅diệt 。 以dĩ 未vị 來lai 之chi 死tử 滅diệt 續tục 現hiện 在tại 之chi 生sanh 成thành 。 乃nãi 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 續tục 也dã 。 正chánh 報báo 之chi 眾chúng 生sanh 所sở 謂vị 和hòa 合hợp 變biến 化hóa 者giả 如như 此thử 。 如như 是thị 國quốc 土độ 。 之chi 生sanh 滅diệt 眾chúng 生sanh 之chi 生sanh 死tử 。 皆giai 相tương/tướng 成thành 相tương 續tục 了liễu 無vô 窮cùng 盡tận 。 若nhược 假giả 喻dụ 發phát 明minh 。 猶do 如như 旋toàn 火hỏa 之chi 輪luân 而nhi 未vị 嘗thường 休hưu 息tức 也dã 。 又hựu 約ước 法pháp 約ước 喻dụ 以dĩ 明minh 和hòa 合hợp 如như 此thử 。 此thử 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 即tức 因nhân 緣duyên 也dã 。 亦diệc 莫mạc 非phi 虗hư 妄vọng 。 豈khởi 得đắc 不bất 排bài 擯bấn 乎hồ 。

三tam 喻dụ 顯hiển 中trung 。 如như 水thủy 等đẳng 者giả 。 總tổng 喻dụ 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 也dã 。 以dĩ 和hòa 合hợp 猶do 水thủy 之chi 成thành 冰băng 也dã 。 以dĩ 非phi 和hòa 合hợp 猶do 冰băng 還hoàn 成thành 水thủy 也dã 。 如như 是thị 之chi 水thủy 而nhi 冰băng 。 冰băng 而nhi 水thủy 。 皆giai 非phi 水thủy 之chi 澄trừng 湛trạm 之chi 體thể 。 彼bỉ 之chi 非phi 和hòa 合hợp 之chi 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 之chi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 性tánh 之chi 本bổn 然nhiên 之chi 體thể 。 以dĩ 非phi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 體thể 故cố 。 所sở 以dĩ 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 皆giai 排bài 擯bấn 也dã 。 昔tích 之chi 說thuyết 因nhân 緣duyên 者giả 。 為vi 破phá 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 。 乃nãi 小Tiểu 乘Thừa 非phi 大Đại 乘Thừa 也dã 。 今kim 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 皆giai 排bài 擯bấn 者giả 。 乃nãi 大Đại 乘Thừa 非phi 小Tiểu 乘Thừa 也dã 。 汝nhữ 之chi 阿A 難Nan 早tảo 已dĩ 應ưng 知tri 。 云vân 何hà 引dẫn 昔tích 疑nghi 今kim 而nhi 言ngôn 不bất 知tri 斯tư 義nghĩa 也dã 。 有hữu 云vân 火hỏa 輪luân 喻dụ 和hòa 合hợp 。 冰băng 水thủy 喻dụ 非phi 和hòa 合hợp 。 此thử 則tắc 不bất 然nhiên 。 非phi 和hòa 合hợp 以dĩ 虗hư 空không 為ví 喻dụ 。 和hòa 合hợp 以dĩ 火hỏa 輪luân 為ví 喻dụ 。 各các 有hữu 法pháp 喻dụ 明minh 矣hĩ 。 猶do 恐khủng 阿A 難Nan 未vị 曉hiểu 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 皆giai 排bài 擯bấn 之chi 旨chỉ 。 重trọng/trùng 約ước 冰băng 水thủy 總tổng 結kết 顯hiển 之chi 。 那na 可khả 對đối 火hỏa 輪luân 分phần/phân 喻dụ 和hòa 合hợp 及cập 。 非phi 和hòa 合hợp 耶da 。 但đãn 冰băng 水thủy 之chi 喻dụ 作tác 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 可khả 爾nhĩ 。 然nhiên 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 意ý 各các 不bất 同đồng 。 結kết 前tiền 如như 向hướng 所sở 明minh 。 起khởi 後hậu 者giả 七thất 大đại 中trung 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 如như 水thủy 之chi 成thành 冰băng 也dã 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 如như 冰băng 還hoàn 成thành 水thủy 也dã 。 就tựu 法pháp 而nhi 論luận 。 雖tuy 有hữu 真chân 妄vọng 之chi 殊thù 同đồng 一nhất 藏tạng 性tánh 。 就tựu 喻dụ 而nhi 言ngôn 。 雖tuy 有hữu 冰băng 水thủy 之chi 分phần 同đồng 一nhất 濕thấp 性tánh 。 蓋cái 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 染nhiễm 七thất 大đại 也dã 。 故cố 以dĩ 如như 水thủy 成thành 冰băng 喻dụ 之chi 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 淨tịnh 七thất 大đại 也dã 。 故cố 以dĩ 冰băng 還hoàn 成thành 水thủy 喻dụ 之chi 。 在tại 藏tạng 性tánh 本bổn 非phi 染nhiễm 淨tịnh 。 由do 迷mê 悟ngộ 而nhi 分phần/phân 染nhiễm 淨tịnh 。 所sở 以dĩ 其kỳ 迷mê 也dã 即tức 佛Phật 界giới 之chi 淨tịnh 成thành 九cửu 界giới 之chi 染nhiễm 。 如như 水thủy 之chi 成thành 冰băng 寒hàn 凝ngưng 故cố 也dã 。 其kỳ 悟ngộ 也dã 即tức 九cửu 界giới 之chi 染nhiễm 成thành 佛Phật 界giới 之chi 淨tịnh 。 猶do 冰băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 陽dương 和hòa 故cố 也dã 。 如Như 來Lai 正chánh 欲dục 為vi 明minh 七thất 大đại 之chi 相tướng 皆giai 是thị 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 顯hiển 七thất 大đại 之chi 性tánh 莫mạc 非phi 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 故cố 就tựu 喻dụ 而nhi 預dự 明minh 也dã 二nhị 歷lịch 大đại 別biệt 示thị 。 七thất 大đại 之chi 前tiền 應ưng 先tiên 總tổng 示thị 大đại 意ý 。 具cụ 如như 圓viên 通thông 疏sớ/sơ 。 七thất 大đại 文văn 後hậu 茲tư 不bất 重trọng/trùng 錄lục 。 有hữu 云vân 前tiền 奢xa 摩ma 之chi 心tâm 見kiến 三tam 摩ma 之chi 五ngũ 陰ấm 等đẳng 皆giai 近cận 取thủ 諸chư 身thân 。 唯duy 今kim 禪thiền 那na 是thị 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。 所sở 以dĩ 明minh 七thất 大đại 也dã 。 此thử 皆giai 不bất 然nhiên 。 如như 奢xa 摩ma 心tâm 法pháp 近cận 見kiến 即tức 是thị 色sắc 亦diệc 是thị 遠viễn 。 如như 三tam 摩ma 。 餘dư 不bất 必tất 論luận 。 六lục 塵trần 中trung 前tiền 五ngũ 塵trần 豈khởi 是thị 近cận 乎hồ 。 今kim 禪thiền 那na 。 五ngũ 大đại 亦diệc 不bất 必tất 論luận 。 見kiến 識thức 亦diệc 豈khởi 是thị 遠viễn 乎hồ 。 所sở 以dĩ 作tác 是thị 說thuyết 者giả 。 斷đoạn 不bất 可khả 也dã 。 大đại 科khoa 分phần/phân 七thất 。 即tức 地địa 大đại 乃nãi 至chí 識thức 大đại 也dã 。

初Sơ 地Địa 大đại 為vi 四tứ 。 初sơ 標tiêu 舉cử 。 汝nhữ 觀quán 等đẳng 也dã 。 二nhị 推thôi 破phá 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 三tam 指chỉ 示thị 。 汝nhữ 元nguyên 等đẳng 也dã 。 四tứ 斥xích 責trách 。 世thế 間gian 等đẳng 也dã 。

初sơ 標tiêu 舉cử 中trung 。 地địa 性tánh 之chi 性tánh 。 在tại 阿A 難Nan 正chánh 是thị 自tự 他tha 差sai 別biệt 之chi 性tánh 。 故cố 有hữu 粗thô 細tế 。 在tại 如Như 來Lai 乃nãi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 之chi 真chân 性tánh 也dã 。 性tánh 本bổn 無vô 二nhị 。 就tựu 阿A 難Nan 所sở 見kiến 不bất 無vô 異dị 耳nhĩ 。 以dĩ 地địa 大đại 就tựu 妄vọng 推thôi 故cố 。 若nhược 夫phu 下hạ 六lục 皆giai 約ước 真chân 而nhi 辨biện 也dã 。 析tích 彼bỉ 等đẳng 者giả 。 所sở 謂vị 之chi 析tích 空không 也dã 。 然nhiên 析tích 空không 通thông 乎hồ 三Tam 藏Tạng 行hành 人nhân 及cập 夫phu 外ngoại 道đạo 。 當đương 知tri 三Tam 藏Tạng 析tích 空không 時thời 。 破phá 外ngoại 道đạo 所sở 有hữu 。 外ngoại 道đạo 唯duy 知tri 析tích 之chi 又hựu 析tích 。 析tích 大đại 地địa 以dĩ 成thành 微vi 塵trần 。 至chí 乎hồ 鄰lân 虗hư 以dĩ 成thành 乎hồ 空không 。 殊thù 不bất 知tri 空không 之chi 所sở 以dĩ 為vi 空không 。 若nhược 其kỳ 三Tam 藏Tạng 行hành 人nhân 。 以dĩ 觀quán 觀quán 之chi 。 皆giai 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 如như 四tứ 大đại 各các 還hoàn 誰thùy 是thị 我ngã 身thân 。 於ư 此thử 研nghiên 窮cùng 真chân 理lý 。 自tự 不bất 同đồng 乎hồ 外ngoại 道đạo 之chi 析tích 空không 。 而nhi 外ngoại 道đạo 之chi 析tích 空không 自tự 當đương 破phá 矣hĩ 。 今kim 且thả 就tựu 彼bỉ 為vi 言ngôn 。 故cố 云vân 粗thô 為vi 大đại 地địa 等đẳng 也dã 。

二nhị 推thôi 破phá 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 若nhược 此thử 下hạ 辨biện 例lệ 也dã 。 二nhị 汝nhữ 今kim 下hạ 例lệ 破phá 也dã 。

初sơ 中trung 。 若nhược 此thử 等đẳng 者giả 。 指chỉ 上thượng 析tích 彼bỉ 等đẳng 也dã 。 謂vị 隣lân 虗hư 色sắc 也dã 既ký 可khả 析tích 成thành 乎hồ 空không 。 例lệ 之chi 乎hồ 空không 亦diệc 可khả 出xuất 生sanh 乎hồ 隣lân 虗hư 之chi 色sắc 相tướng 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 此thử 等đẳng 也dã 。 例lệ 此thử 正chánh 欲dục 破phá 他tha 和hòa 合hợp 發phát 明minh 之chi 計kế 。 所sở 以dĩ 遂toại 牒điệp 其kỳ 疑nghi 云vân 汝nhữ 今kim 問vấn 言ngôn 等đẳng 也dã 。

二nhị 例lệ 破phá 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 牒điệp 問vấn 。 汝nhữ 今kim 等đẳng 也dã 。 二nhị 反phản 難nạn/nan 。 汝nhữ 且thả 等đẳng 也dã 。 三tam 正chánh 示thị 。 若nhược 色sắc 等đẳng 也dã 。 四tứ 結kết 破phá 。 色sắc 猶do 等đẳng 也dã 。

初sơ 牒điệp 問vấn 中trung 。 正chánh 牒điệp 其kỳ 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 之chi 問vấn 。 故cố 云vân 汝nhữ 今kim 等đẳng 也dã 。

二nhị 反phản 難nạn/nan 中trung 。 又hựu 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 汝nhữ 且thả 下hạ 難nạn/nan 合hợp 空không 為vi 色sắc 。 二nhị 又hựu 鄰lân 下hạ 難nạn/nan 合hợp 色sắc 為vi 空không 。

初sơ 中trung 。 汝nhữ 且thả 之chi 前tiền 應ưng 云vân 。 例lệ 析tích 鄰lân 虗hư 以dĩ 成thành 虗hư 空không 。 似tự 乎hồ 還hoàn 可khả 合hợp 虗hư 空không 以dĩ 成thành 隣lân 虗hư 。 汝nhữ 既ký 問vấn 云vân 。 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 我ngã 還hoàn 問vấn 汝nhữ 。 虗hư 空không 可khả 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 鄰lân 虗hư 乎hồ 。 若nhược 曰viết 可khả 。 汝nhữ 且thả 觀quán 。 用dụng 幾kỷ 虗hư 空không 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 一nhất 隣lân 虗hư 也dã 。 故cố 云vân 汝nhữ 且thả 等đẳng 也dã 。 若nhược 曰viết 不bất 可khả 。 現hiện 在tại 有hữu 鄰lân 虗hư 。 豈khởi 合hợp 鄰lân 虗hư 而nhi 成thành 鄰lân 虗hư 耶da 。 然nhiên 終chung 不bất 應ưng 鄰lân 虗hư 合hợp 成thành 鄰lân 虗hư 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 等đẳng 也dã 。

次thứ 中trung 。 又hựu 鄰lân 虗hư 之chi 前tiền 。 亦diệc 應ưng 云vân 。 我ngã 還hoàn 問vấn 汝nhữ 。 虗hư 空không 既ký 不bất 可khả 合hợp 成thành 鄰lân 虗hư 。 則tắc 鄰lân 虗hư 亦diệc 不bất 可khả 析tích 成thành 虗hư 空không 矣hĩ 。 在tại 汝nhữ 阿A 難Nan 可khả 析tích 鄰lân 虗hư 成thành 虗hư 空không 乎hồ 。 若nhược 曰viết 可khả 。 汝nhữ 又hựu 觀quán 用dụng 幾kỷ 鄰lân 虗hư 色sắc 相tướng 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 虗hư 空không 也dã 。 故cố 云vân 又hựu 鄰lân 等đẳng 也dã 。 亦diệc 應ưng 有hữu 若nhược 曰viết 不bất 可khả 亦diệc 不bất 應ưng 虗hư 空không 合hợp 成thành 虗hư 空không 之chi 文văn 。 蓋cái 略lược 耳nhĩ 。

三tam 正chánh 示thị 中trung 。 若nhược 色sắc 之chi 前tiền 應ưng 云vân 。 在tại 汝nhữ 阿A 難Nan 未vị 知tri 作tác 解giải 若nhược 何hà 。 如như 我ngã 如Như 來Lai 看khán 之chi 。 因nhân 無vô 合hợp 虗hư 空không 成thành 鄰lân 虗hư 之chi 理lý 。 亦diệc 無vô 合hợp 鄰lân 虗hư 成thành 虗hư 空không 之chi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 合hợp 鄰lân 虗hư 之chi 色sắc 欲dục 成thành 虗hư 空không 之chi 時thời 。 原nguyên 是thị 合hợp 色sắc 而nhi 非phi 合hợp 空không 。 既ký 以dĩ 色sắc 合hợp 色sắc 。 那na 得đắc 合hợp 鄰lân 虗hư 而nhi 成thành 虗hư 空không 。 故cố 云vân 若nhược 色sắc 等đẳng 也dã 。 若nhược 合hợp 虗hư 空không 之chi 空không 欲dục 成thành 鄰lân 虗hư 之chi 時thời 。 原nguyên 是thị 合hợp 空không 而nhi 非phi 合hợp 色sắc 。 既ký 以dĩ 空không 合hợp 空không 。 那na 得đắc 合hợp 虗hư 空không 而nhi 成thành 隣lân 虗hư 。 故cố 云vân 若nhược 空không 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 云vân 和hòa 合hợp 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 變biến 化hóa 雖tuy 多đa 不bất 出xuất 色sắc 空không 。 空không 既ký 不bất 可khả 成thành 色sắc 。 色sắc 又hựu 不bất 可khả 成thành 空không 。 則tắc 知tri 汝nhữ 云vân 和hòa 合hợp 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 者giả 皆giai 虗hư 妄vọng 也dã 。

四tứ 結kết 破phá 中trung 。 色sắc 猶do 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 如như 是thị 推thôi 破phá 。 虗hư 空không 固cố 不bất 可khả 成thành 鄰lân 虗hư 之chi 色sắc 。 則tắc 鄰lân 虗hư 之chi 色sắc 亦diệc 不bất 可khả 成thành 虗hư 空không 之chi 空không 明minh 矣hĩ 。 從tùng 許hứa 汝nhữ 鄰lân 虗hư 色sắc 猶do 可khả 析tích 成thành 虗hư 空không 。 其kỳ 虗hư 空không 那na 得đắc 合hợp 成thành 隣lân 虗hư 。 故cố 云vân 猶do 等đẳng 也dã 。

三tam 指chỉ 示thị 中trung 。 汝nhữ 元nguyên 不bất 知tri 等đẳng 者giả 。 謂vị 阿A 難Nan 疑nghi 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 和hòa 合hợp 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 此thử 不bất 知tri 妄vọng 也dã 。 不bất 知tri 妄vọng 者giả 無vô 他tha 。 皆giai 由do 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 之chi 真chân 性tánh 。 特đặc 指chỉ 示thị 之chi 。 故cố 云vân 汝nhữ 元nguyên (# 云vân 云vân )# 。 如Như 來Lai 藏tạng 有hữu 三tam 種chủng 。 所sở 謂vị 性tánh 德đức 脩tu 德đức 及cập 證chứng 得đắc 也dã 。 性tánh 德đức 者giả 。 謂vị 這giá 種chủng 藏tạng 性tánh 之chi 理lý 。 如Như 來Lai 如như 。 眾chúng 生sanh 如như 。 一nhất 如như 無vô 二nhị 如như 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 其kỳ 體thể 恆hằng 在tại 。 在tại 諸chư 佛Phật 得đắc 之chi 不bất 為vi 高cao 。 眾chúng 生sanh 失thất 之chi 不bất 為vi 下hạ 。 在tại 聖thánh 不bất 為vi 淨tịnh 。 在tại 凡phàm 不bất 為vi 染nhiễm 。 乃nãi 染nhiễm 淨tịnh 同đồng 源nguyên 。 高cao 下hạ 平bình 等đẳng 。 聖thánh 凡phàm 不bất 二nhị 。 生sanh 佛Phật 一nhất 如như 。 天thiên 然nhiên 本bổn 有hữu 不bất 假giả 造tạo 作tác 。 具cụ 此thử 性tánh 功công 德đức 故cố 。 是thị 為vi 性tánh 德đức 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 修tu 德đức 者giả 。 雖tuy 曰viết 性tánh 德đức 眾chúng 生sanh 本bổn 具cụ 。 乃nãi 全toàn 體thể 在tại 迷mê 。 或hoặc 從tùng 法Pháp 師sư 及cập 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聞văn 此thử 性tánh 德đức 妙diệu 理lý 。 發phát 為vi 不bất 思tư 議nghị 妙diệu 觀quán 。 全toàn 性tánh 起khởi 脩tu 。 全toàn 理lý 成thành 行hành 。 三tam 諦đế 由do 此thử 而nhi 分phần/phân 顯hiển 。 三tam 惑hoặc 從tùng 是thị 而nhi 分phần/phân 破phá 。 然nhiên 破phá 無vô 所sở 破phá 全toàn 破phá 即tức 顯hiển 。 顯hiển 無vô 所sở 顯hiển 全toàn 顯hiển 即tức 破phá 。 無vô 非phi 性tánh 德đức 。 而nhi 破phá 而nhi 顯hiển 。 是thị 為vi 脩tu 德đức 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 證chứng 得đắc 者giả 。 既ký 從tùng 性tánh 德đức 發phát 為vi 妙diệu 行hạnh 。 由do 境cảnh 發phát 智trí 。 由do 智trí 炤chiếu 境cảnh 。 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。 境cảnh 智trí 不bất 二nhị 。 菩Bồ 提Đề 由do 是thị 而nhi 成thành 。 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 。 涅Niết 槃Bàn 從tùng 此thử 而nhi 得đắc 。 一nhất 得đắc 一nhất 切thiết 得đắc 。 成thành 無vô 所sở 成thành 。 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 乃nãi 證chứng 得đắc 本bổn 有hữu 性tánh 德đức 而nhi 已dĩ 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。 是thị 為vi 證chứng 得đắc 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 今kim 所sở 言ngôn 者giả 。 乃nãi 性tánh 德đức 也dã 。 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 性tánh 中trung 具cụ 有hữu 果quả 人nhân 眾chúng 功công 德đức 故cố 。 有hữu 是thị 性tánh 具cụ 必tất 當đương 證chứng 入nhập 。 約ước 果quả 明minh 因nhân 。 謂vị 之chi 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 性tánh 色sắc 二nhị 句cú 。 有hữu 云vân 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 即tức 俗tục 而nhi 真chân 也dã 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 即tức 真chân 而nhi 俗tục 也dã 。 色sắc 空không 不bất 二nhị 。 真chân 俗tục 並tịnh 顯hiển 。 即tức 中trung 道đạo 也dã 。 雖tuy 作tác 是thị 釋thích 。 然nhiên 與dữ 下hạ 文văn 猶do 未vị 能năng 合hợp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 中trung 欲dục 顯hiển 四tứ 大đại 無vô 非phi 法pháp 界giới 。 還hoàn 以dĩ 空không 大đại 而nhi 為vi 對đối 顯hiển 。 空không 既ký 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 四tứ 大đại 亦diệc 徧biến 法Pháp 界Giới 。 所sở 以dĩ 云vân 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 乃nãi 至chí 性tánh 風phong 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 風phong 。 欲dục 顯hiển 空không 大đại 。 還hoàn 以dĩ 見kiến 識thức 二nhị 大đại 並tịnh 顯hiển 。 故cố 云vân 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 覺giác 。 覺giác 即tức 見kiến 識thức 二nhị 大đại 耳nhĩ 。 欲dục 顯hiển 見kiến 大đại 。 還hoàn 以dĩ 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 真chân 見kiến 並tịnh 顯hiển 。 故cố 云vân 性tánh 見kiến 覺giác 明minh 。 覺giác 精tinh 明minh 見kiến 。 欲dục 顯hiển 識thức 大đại 。 還hoàn 以dĩ 本bổn 妙diệu 覺giác 明minh 。 真chân 識thức 並tịnh 顯hiển 。 故cố 云vân 性tánh 識thức 明minh 知tri 。 覺giác 明minh 真chân 識thức 。 見kiến 識thức 二nhị 大đại 既ký 真chân 。 則tắc 色sắc 空không 五ngũ 大đại 亦diệc 皆giai 真chân 也dã 。 則tắc 知tri 今kim 言ngôn 性tánh 色sắc 等đẳng 者giả 。 正chánh 以dĩ 空không 大đại 對đối 顯hiển 地địa 大đại 也dã 。 謂vị 此thử 色sắc 非phi 合hợp 色sắc 而nhi 有hữu 。 乃nãi 性tánh 具cụ 之chi 色sắc 。 故cố 云vân 性tánh 色sắc 。 此thử 空không 非phi 析tích 色sắc 而nhi 成thành 。 乃nãi 性tánh 具cụ 之chi 空không 。 故cố 云vân 性tánh 空không 。 色sắc 既ký 性tánh 具cụ 全toàn 真chân 無vô 妄vọng 。 故cố 云vân 真chân 色sắc 。 空không 亦diệc 性tánh 具cụ 亦diệc 真chân 無vô 妄vọng 。 故cố 云vân 真chân 空không 。 舉cử 其kỳ 色sắc 。 色sắc 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 舉cử 其kỳ 空không 。 空không 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 無vô 一nhất 而nhi 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 所sở 以dĩ 云vân 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 約ước 空không 大đại 對đối 顯hiển 色sắc 大đại 如như 此thử 。 清thanh 淨tịnh 下hạ 單đơn 。 顯hiển 地địa 大đại 。 三tam 惑hoặc 不bất 能năng 染nhiễm 是thị 為vi 清thanh 。 二nhị 死tử 不bất 能năng 污ô 是thị 為vi 淨tịnh 性tánh 。 中trung 之chi 所sở 具cụ 有hữu 是thị 為vi 本bổn 然nhiên 。 無vô 乎hồ 不bất 有hữu 無vô 乎hồ 不bất 存tồn 是thị 為vi 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 所sở 謂vị 地địa 大đại 不bất 為vi 小tiểu 。 法Pháp 界Giới 不bất 為vi 大đại 。 所sở 以dĩ 云vân 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 此thử 乃nãi 似tự 自tự 然nhiên 寔thật 。 非phi 自tự 然nhiên 也dã 。 隨tùy 眾chúng 三tam 句cú 之chi 前tiền 。 應ưng 云vân 。 既ký 是thị 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 則tắc 無vô 往vãng 而nhi 非phi 清thanh 淨tịnh 矣hĩ 。 云vân 何hà 現hiện 有hữu 十thập 界giới 染nhiễm 淨tịnh 不bất 同đồng 之chi 相tướng 耶da 。 故cố 釋thích 之chi 云vân 隨tùy 眾chúng 生sanh 等đẳng 也dã 。 此thử 蓋cái 十thập 界giới 眾chúng 生sanh 。 性tánh 體thể 雖tuy 同đồng 。 業nghiệp 感cảm 有hữu 異dị 。 佛Phật 是thị 無vô 上thượng 。 眾chúng 生sanh 若nhược 六lục 道Đạo 心tâm 著trước 有hữu 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 為vi 業nghiệp 。 二nhị 乘thừa 心tâm 著trước 空không 。 以dĩ 無vô 漏lậu 為vi 業nghiệp 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 著trước 中trung 。 以dĩ 亦diệc 漏lậu 亦diệc 無vô 漏lậu 為vi 業nghiệp 。 如Như 來Lai 心tâm 究cứu 竟cánh 。 以dĩ 非phi 漏lậu 非phi 無vô 漏lậu 為vi 業nghiệp 。 隨tùy 著trước 有hữu 者giả 。 知tri 有hữu 而nhi 發phát 現hiện 有hữu 。 乃nãi 至chí 隨tùy 究cứu 竟cánh 者giả 。 知tri 究cứu 竟cánh 而nhi 發phát 現hiện 究cứu 竟cánh 。 知tri 究cứu 竟cánh 者giả 是thị 淨tịnh 。 餘dư 知tri 者giả 是thị 染nhiễm 。 是thị 故cố 性tánh 雖tuy 清thanh 淨tịnh 周chu 徧biến 。 相tương/tướng 分phần/phân 十thập 界giới 染nhiễm 淨tịnh 不bất 同đồng 。 若nhược 舉cử 事sự 而nhi 例lệ 明minh 之chi 。 如như 同đồng 一nhất 水thủy 而nhi 有hữu 四tứ 別biệt 。 天thiên 上thượng 視thị 之chi 以dĩ 為vi 琉lưu 璃ly 。 人nhân 間gian 用dụng 之chi 以dĩ 為vi 漿tương 飲ẩm 。 魚ngư 龍long 處xứ 之chi 以dĩ 為vi 窟quật 宅trạch 。 餓ngạ 鬼quỷ 著trước 之chi 以dĩ 為vi 火hỏa 燄diệm 。 水thủy 唯duy 是thị 一nhất 。 業nghiệp 感cảm 不bất 同đồng 而nhi 有hữu 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 此thử 亦diệc 然nhiên 之chi 。 所sở 以dĩ 云vân 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 此thử 乃nãi 似tự 因nhân 緣duyên 寔thật 非phi 因nhân 緣duyên 也dã 。

四tứ 斥xích 責trách 中trung 。 世thế 間gian 等đẳng 者giả 。 謂vị 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 隨tùy 業nghiệp 發phát 現hiện 。 似tự 因nhân 緣duyên 寔thật 非phi 因nhân 緣duyên 。 遂toại 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 。 不bất 知tri 其kỳ 性tánh 也dã 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 似tự 自tự 然nhiên 寔thật 非phi 自tự 然nhiên 。 遂toại 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 。 以dĩ 其kỳ 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 。 我ngã 所sở 以dĩ 排bài 擯bấn 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 其kỳ 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 。 我ngã 所sở 以dĩ 亦diệc 排bài 擯bấn 自tự 然nhiên 。 有hữu 何hà 可khả 疑nghi 汝nhữ 阿A 難Nan 云vân 不bất 知tri 斯tư 義nghĩa 之chi 所sở 屬thuộc 耶da 。 此thử 正chánh 斥xích 責trách 而nhi 結kết 答đáp 之chi 。 故cố 云vân 世thế 間gian 無vô 知tri 等đẳng 也dã 。 究cứu 其kỳ 所sở 以dĩ 。 無vô 他tha 。 皆giai 由do 識thức 心tâm 用dụng 事sự 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 種chủng 種chủng 計kế 度độ 。 所sở 以dĩ 非phi 因nhân 緣duyên 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 。 總tổng 是thị 虗hư 妄vọng 而nhi 已dĩ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 真chân 寔thật 之chi 所sở 以dĩ 也dã 。 故cố 云vân 皆giai 是thị (# 云vân 云vân )# 。 汝nhữ 元nguyên 不bất 知tri 。 等đẳng 之chi 指chỉ 示thị 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 等đẳng 之chi 斥xích 責trách 。 消tiêu 釋thích 意ý 義nghĩa 。 下hạ 皆giai 例lệ 此thử 。

二nhị 火hỏa 大đại 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 阿A 難Nan 下hạ 標tiêu 舉cử 。 二nhị 汝nhữ 觀quán 下hạ 辨biện 破phá 。 三tam 汝nhữ 猶do 下hạ 指chỉ 示thị 。 四tứ 世thế 間gian 下hạ 斥xích 責trách 。

初sơ 標tiêu 舉cử 中trung 。 云vân 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 者giả 。 我ngã 是thị 主chủ 宰tể 之chi 義nghĩa 。 若nhược 執chấp 主chủ 宰tể 定định 此thử 而nhi 不bất 可khả 。 彼bỉ 定định 局cục 而nhi 不bất 能năng 徧biến 。 今kim 云vân 無vô 我ngã 者giả 。 乃nãi 周chu 徧biến 之chi 義nghĩa 也dã 。 一nhất 往vãng 而nhi 言ngôn 。 五ngũ 行hành 不bất 同đồng 。 克khắc 寔thật 而nhi 論luận 。 五ngũ 皆giai 具cụ 火hỏa 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 風phong 金kim 相tương 摩ma 。 故cố 火hỏa 有hữu 光quang 。 乃nãi 金kim 中trung 有hữu 火hỏa 也dã 。 彼bỉ 大đại 海hải 中trung 。 火hỏa 光quang 常thường 起khởi 。 乃nãi 水thủy 中trung 有hữu 火hỏa 也dã 。 是thị 故cố 山sơn 石thạch 。 擊kích 則tắc 成thành 燄diệm 。 乃nãi 土thổ 中trung 有hữu 火hỏa 也dã 。 又hựu 如như 鑽toàn 眾chúng 木mộc 而nhi 取thủ 其kỳ 火hỏa 。 乃nãi 木mộc 中trung 有hữu 火hỏa 也dã 。 又hựu 本bổn 文văn 云vân 。 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 。 一nhất 處xứ 火hỏa 生sanh 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 滿mãn 世thế 間gian 起khởi 。 所sở 以dĩ 云vân 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 雖tuy 曰viết 無vô 我ngã 。 又hựu 非phi 無vô 因nhân 而nhi 發phát 。 故cố 云vân 寄ký 於ư 諸chư 緣duyên 。 緣duyên 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 互hỗ 具cụ 緣duyên 。 如như 云vân 金kim 中trung 水thủy 中trung 土thổ 中trung 木mộc 中trung 皆giai 有hữu 者giả 也dã 。 二nhị 各các 徧biến 緣duyên 。 如như 云vân 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 。 一nhất 處xứ 火hỏa 生sanh 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 滿mãn 世thế 間gian 起khởi 也dã 。 遍biến 具cụ 雖tuy 異dị 。 緣duyên 止chỉ 是thị 同đồng 。 所sở 以dĩ 云vân 諸chư 緣duyên 耳nhĩ 。 只chỉ 此thử 二nhị 句cú 正chánh 顯hiển 火hỏa 性tánh 周chu 遍biến 。 下hạ 去khứ 止chỉ 是thị 敷phu 演diễn 其kỳ 意ý 而nhi 已dĩ 。 下hạ 皆giai 例lệ 之chi 。 所sở 以dĩ 此thử 去khứ 皆giai 約ước 真chân 而nhi 論luận 唯duy 地địa 大đại 就tựu 妄vọng 而nhi 推thôi 耳nhĩ 。

二nhị 辨biện 破phá 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 舉cử 事sự 。 汝nhữ 觀quán 等đẳng 也dã 。 二nhị 引dẫn 類loại 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 三tam 審thẩm 定định 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 四tứ 正chánh 破phá 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 五ngũ 重trọng/trùng 審thẩm 。 汝nhữ 又hựu 等đẳng 也dã 。

初sơ 中trung 。 陽dương 燧toại 者giả 取thủ 火hỏa 之chi 具cụ 也dã 。 日nhật 前tiền 求cầu 火hỏa 者giả 。 日nhật 是thị 太thái 晹# 。 乃nãi 火hỏa 之chi 母mẫu 。 火hỏa 是thị 太thái 晹# 之chi 子tử 。 欲dục 求cầu 其kỳ 子tử 須tu 向hướng 其kỳ 母mẫu 耳nhĩ 。

二nhị 中trung 。 名danh 和hòa 合hợp 等đẳng 者giả 。 正chánh 與dữ 求cầu 火hỏa 相tương/tướng 類loại 。 故cố 先tiên 立lập 此thử 。 為vi 下hạ 辨biện 破phá 之chi 本bổn 。 眾chúng 雖tuy 為vi 一nhất 等đẳng 者giả 。 謂vị 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 為vi 一nhất 眾chúng 時thời 。 雖tuy 曰viết 和hòa 別biệt 以dĩ 為vi 總tổng 。 合hợp 多đa 以dĩ 為vi 一nhất 。 總tổng 中trung 未vị 嘗thường 無vô 別biệt 。 一nhất 中trung 未vị 嘗thường 無vô 多đa 。 所sở 以dĩ 云vân 詰cật 其kỳ 等đẳng 也dã 。 至chí 瞿Cù 曇Đàm 種chủng 姓tánh 下hạ 。 應ưng 結kết 云vân 。 汝nhữ 之chi 阿A 難Nan 所sở 謂vị 和hòa 合hợp 者giả 。 可khả 如như 是thị 乎hồ 。 氏thị 族tộc 名danh 字tự 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 千thiên 二nhị 百bách 人nhân 。 不bất 能năng 一nhất 一nhất 備bị 舉cử 。 且thả 略lược 言ngôn 幾kỷ 人nhân 。 故cố 云vân 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 云vân 云vân )# 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 名danh 字tự 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 氏thị 族tộc 也dã 。 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 名danh 字tự 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 波Ba 種chủng 氏thị 族tộc 也dã 。 阿A 難Nan 名danh 字tự 。 瞿Cù 曇Đàm 種chủng 姓tánh 氏thị 族tộc 也dã 。 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。

三tam 中trung 。 所sở 定định 者giả 即tức 四tứ 性tánh 之chi 三tam 也dã 。

四tứ 中trung 。 即tức 就tựu 所sở 定định 為vi 破phá 耳nhĩ 。 可khả 見kiến 。

五ngũ 中trung 。 日nhật 鏡kính 相tương 遠viễn 等đẳng 者giả 。 日nhật 在tại 天thiên 。 鏡kính 在tại 人nhân 。 相tương/tướng 去khứ 四tứ 萬vạn 由do 旬tuần 。 故cố 云vân 日nhật 鏡kính 相tương 遠viễn 。 既ký 云vân 相tương 遠viễn 。 那na 得đắc 如như 水thủy 乳nhũ 之chi 和hòa 函hàm 蓋cái 之chi 合hợp 。 故cố 云vân 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 此thử 破phá 其kỳ 和hòa 合hợp 也dã 。 不bất 應ưng 下hạ 。 更cánh 破phá 其kỳ 非phi 和hòa 合hợp 耳nhĩ 。 又hựu 轉chuyển 計kế 云vân 。 原nguyên 非phi 日nhật 鏡kính 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 故cố 遂toại 破phá 云vân 不bất 應ưng 等đẳng 也dã 。 以dĩ 其kỳ 和hòa 合hợp 即tức 因nhân 緣duyên 非phi 和hòa 合hợp 即tức 自tự 然nhiên 。 一nhất 一nhất 破phá 之chi 。 益ích 見kiến 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 皆giai 應ưng 排bài 擯bấn 也dã 。 下hạ 五ngũ 例lệ 然nhiên 。

三tam 指chỉ 示thị 中trung 。 汝nhữ 猶do 不bất 知tri 等đẳng 。 例lệ 前tiền 皆giai 可khả 見kiến 。 唯duy 當đương 知tri 世thế 人nhân 等đẳng 。 應ưng 牒điệp 前tiền 標tiêu 舉cử 中trung 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 以dĩ 為vi 對đối 講giảng 。 以dĩ 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 故cố 。 能năng 成thành 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 云vân 云vân )# 。 以dĩ 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 等đẳng 故cố 。 能năng 顯hiển 大đại 性tánh 之chi 無vô 我ngã 也dã 。 下hạ 五ngũ 亦diệc 應ưng 例lệ 然nhiên 。

四tứ 斥xích 責trách 。 亦diệc 如như 前tiền 釋thích 水thủy 大đại 中trung 亦diệc 四tứ 。 初sơ 阿A 難Nan 下hạ 標tiêu 舉cử 。 二nhị 如như 室thất 下hạ 辨biện 破phá 。 三tam 汝nhữ 尚thượng 下hạ 指chỉ 示thị 。 四tứ 世thế 間gian 下hạ 結kết 責trách 。

初sơ 中trung 。 水thủy 性tánh 不bất 定định 者giả 。 非phi 謂vị 決quyết 之chi 東đông 方phương 則tắc 東đông 流lưu 決quyết 之chi 西tây 方phương 則tắc 西tây 流lưu 謂vị 之chi 不bất 定định 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 寶bảo 明minh 生sanh 潤nhuận 。 故cố 有hữu 水thủy 輪luân 。 彼bỉ 洲châu 潬đán 中trung 。 江giang 河hà 常thường 注chú 。 是thị 故cố 山sơn 石thạch 。 融dung 則tắc 成thành 水thủy 。 是thị 故cố 林lâm 藪tẩu 。 絞giảo 則tắc 成thành 水thủy 。 及cập 本bổn 文văn 云vân 。 一nhất 處xứ 執chấp 珠châu 。 一nhất 處xứ 水thủy 出xuất 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 滿mãn 法Pháp 界Giới 生sanh 等đẳng 。 所sở 以dĩ 謂vị 之chi 無vô 定định 也dã 。 流lưu 息tức 無vô 恆hằng 者giả 。 謂vị 求cầu 之chi 則tắc 流lưu 。 不bất 求cầu 則tắc 不bất 流lưu 。 流lưu 無vô 恆hằng 也dã 。 又hựu 求cầu 則tắc 不bất 息tức 。 不bất 求cầu 則tắc 息tức 。 息tức 無vô 恆hằng 也dã 。 此thử 二nhị 句cú 正chánh 明minh 其kỳ 水thủy 性tánh 周chu 徧biến 耳nhĩ 。

二nhị 辨biện 破phá 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 如như 室thất 下hạ 舉cử 事sự 。 二nhị 此thử 水thủy 下hạ 審thẩm 定định 。 三tam 阿A 難Nan 下hạ 正chánh 破phá 。 四tứ 汝nhữ 更cánh 下hạ 重trọng/trùng 審thẩm 。

初sơ 中trung 。 太thái 陰ấm 即tức 月nguyệt 也dã 。 乃nãi 水thủy 之chi 母mẫu 。 精tinh 即tức 水thủy 也dã 。 乃nãi 太thái 陰ấm 之chi 子tử 。 方phương 諸chư 者giả 取thủ 水thủy 之chi 珠châu 。 淮hoài 南nam 子tử 云vân 。 方phương 諸chư 見kiến 月nguyệt 則tắc 津tân 為vi 水thủy 。 高cao 誘dụ 註chú 曰viết 。 方phương 諸chư 陰ấm 燧toại 。 許hứa 慎thận 註chú 曰viết 。 諸chư 即tức 珠châu 也dã 。 方phương 即tức 石thạch 也dã 。 白bạch 月nguyệt 晝trú 者giả 。 言ngôn 其kỳ 月nguyệt 白bạch 如như 晝trú 耳nhĩ 。

餘dư 皆giai 可khả 知tri 。

風phong 大đại 中trung 亦diệc 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 標tiêu 舉cử 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 二nhị 辨biện 破phá 。 汝nhữ 常thường 等đẳng 也dã 。 三tam 指chỉ 示thị 。 汝nhữ 宛uyển 等đẳng 也dã 。 四tứ 結kết 責trách 。 世thế 間gian 等đẳng 也dã 。

初sơ 中trung 。 風phong 性tánh 二nhị 句cú 。 亦diệc 明minh 其kỳ 周chu 徧biến 也dã 。 無vô 體thể 非phi 謂vị 其kỳ 無vô 形hình 。 正chánh 言ngôn 無vô 處xứ 不bất 徧biến 耳nhĩ 。 不bất 常thường 非phi 謂vị 其kỳ 無vô 恆hằng 。 正chánh 言ngôn 無vô 時thời 不bất 有hữu 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 下hạ 云vân 。 一nhất 人nhân 微vi 動động 服phục 衣y 。 有hữu 微vi 風phong 出xuất 。 徧biến 法Pháp 界Giới 拂phất 滿mãn 國quốc 土độ 生sanh 耳nhĩ 。

二nhị 辨biện 破phá 又hựu 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 汝nhữ 常thường 下hạ 舉cử 事sự 。 二nhị 此thử 風phong 下hạ 審thẩm 定định 。 三tam 阿A 難Nan 下hạ 正chánh 破phá 。 四tứ 汝nhữ 審thẩm 下hạ 重trọng/trùng 審thẩm 。

初sơ 中trung 。 僧tăng 伽già 梨lê 此thử 云vân 大đại 衣y 。 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 條điều 也dã 。

次thứ 中trung 。 袈ca 裟sa 此thử 云vân 壞hoại 色sắc 。 亦diệc 即tức 衣y 也dã 。 就tựu 衣y 而nhi 言ngôn 為vi 僧tăng 伽già 梨lê 。 就tựu 色sắc 而nhi 言ngôn 為vi 袈ca 裟sa 耳nhĩ 。

三tam 中trung 。 此thử 風phong 若nhược 復phục 等đẳng 者giả 。 謂vị 其kỳ 風phong 若nhược 從tùng 衣y 而nhi 生sanh 。 衣y 即tức 是thị 風phong 。 汝nhữ 今kim 披phi 者giả 乃nãi 披phi 風phong 矣hĩ 。 故cố 云vân 此thử 風phong 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 既ký 披phi 風phong 。 衣y 應ưng 飛phi 搖dao 離ly 汝nhữ 之chi 體thể 。 故cố 云vân 其kỳ 衣y 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 衣y 既ký 有hữu 風phong 出xuất 。 我ngã 衣y 亦diệc 應ưng 有hữu 風phong 。 若nhược 有hữu 風phong 有hữu 所sở 。 今kim 我ngã 垂thùy 衣y 。 汝nhữ 應ưng 看khán 我ngã 之chi 衣y 。 所sở 有hữu 之chi 風phong 在tại 何hà 處xứ 所sở 。 故cố 云vân 我ngã 今kim 等đẳng 也dã 。 風phong 若nhược 有hữu 所sở 。 則tắc 衣y 應ưng 有hữu 藏tạng 風phong 之chi 地địa 。 然nhiên 衣y 那na 有hữu 藏tạng 風phong 之chi 地địa 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 等đẳng 也dã 。 破phá 風phong 從tùng 面diện 生sanh 。 云vân 若nhược 風phong 等đẳng 者giả 。 謂vị 風phong 若nhược 自tự 生sanh 。 而nhi 披phi 拂phất 乎hồ 面diện 。 則tắc 應ưng 從tùng 披phi 衣y 者giả 之chi 面diện 而nhi 生sanh 。 故cố 云vân 若nhược 風phong 等đẳng 也dã 。 若nhược 從tùng 彼bỉ 面diện 而nhi 生sanh 。 還hoàn 應ưng 拂phất 汝nhữ 阿A 難Nan 。 故cố 云vân 從tùng 彼bỉ 等đẳng 也dã 。 則tắc 汝nhữ 阿A 難Nan 。 自tự 為vi 整chỉnh 衣y 應ưng 拂phất 他tha 人nhân 云vân 何hà 反phản 拂phất 汝nhữ 自tự 面diện 耶da 。 故cố 云vân 自tự 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 餘dư 可khả 知tri 。

四tứ 大đại 外ngoại 更cánh 有hữu 空không 見kiến 識thức 三tam 大đại 者giả 。 如như 阿A 難Nan 止chỉ 云vân 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 雖tuy 曰viết 四tứ 大đại 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 之chi 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 未vị 能năng 盡tận 攝nhiếp 。 以dĩ 故cố 對đối 四tứ 大đại 之chi 色sắc 說thuyết 一nhất 空không 大đại 。 色sắc 空không 既ký 明minh 。 所sở 謂vị 之chi 塵trần 盡tận 於ư 此thử 矣hĩ 。 既ký 有hữu 所sở 對đối 之chi 塵trần 必tất 有hữu 能năng 對đối 之chi 根căn 。 以dĩ 故cố 色sắc 空không 之chi 外ngoại 說thuyết 一nhất 見kiến 大đại 而nhi 兼kiêm 收thu 乎hồ 六lục 根căn 。 所sở 謂vị 之chi 根căn 盡tận 於ư 此thử 矣hĩ 。 既ký 有hữu 根căn 塵trần 必tất 有hữu 了liễu 別biệt 之chi 識thức 。 以dĩ 故cố 根căn 塵trần 之chi 外ngoại 說thuyết 一nhất 識thức 大đại 而nhi 為vi 了liễu 別biệt 之chi 者giả 。 所sở 謂vị 之chi 識thức 盡tận 於ư 此thử 矣hĩ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 之chi 諸chư 變biến 化hóa 無vô 不bất 具cụ 備bị 。 所sở 以dĩ 從tùng 四tứ 大đại 更cánh 開khai 乎hồ 三tam 也dã 。 且thả 奢xa 摩ma 中trung 所sở 明minh 止chỉ 於ư 心tâm 見kiến 。 心tâm 即tức 心tâm 。 見kiến 即tức 色sắc 。 三tam 摩ma 中trung 從tùng 心tâm 色sắc 而nhi 擴# 大đại 之chi 。 開khai 心tâm 合hợp 色sắc 而nhi 成thành 五ngũ 陰ấm 。 開khai 色sắc 合hợp 心tâm 而nhi 成thành 六lục 入nhập 十thập 二nhị 處xứ 。 色sắc 心tâm 俱câu 開khai 而nhi 成thành 十thập 八bát 界giới 。 至chí 此thử 禪thiền 那na 之chi 七thất 大đại 亦diệc 即tức 色sắc 心tâm 之chi 所sở 開khai 者giả 。 然nhiên 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 無vô 不bất 含hàm 攝nhiếp 。 則tắc 知tri 名danh 異dị 而nhi 體thể 同đồng 也dã 。 總tổng 不bất 越việt 若nhược 色sắc 若nhược 心tâm 妙diệu 心tâm 所sở 現hiện 之chi 旨chỉ 。 所sở 以dĩ 法pháp 法pháp 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 也dã 。

空không 大đại 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 標tiêu 舉cử 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 二nhị 辨biện 破phá 。 如như 室thất 等đẳng 也dã 。 三tam 指chỉ 示thị 。 若nhược 此thử 等đẳng 也dã 。 四tứ 結kết 責trách 。 世thế 間gian 等đẳng 也dã 。

初sơ 中trung 。 空không 性tánh 二nhị 句cú 亦diệc 周chu 徧biến 意ý 。 以dĩ 法Pháp 界Giới 而nhi 為vi 體thể 也dã 。 元nguyên 無vô 邊biên 畔bạn 故cố 云vân 無vô 形hình 。 因nhân 色sắc 顯hiển 發phát 者giả 。 即tức 本bổn 文văn 云vân 。 如như 一nhất 井tỉnh 空không 。 空không 生sanh 一nhất 井tỉnh 。 十thập 方phương 虗hư 空không 亦diệc 復phục 如như 是thị 等đẳng 也dã 。 正chánh 顯hiển 空không 性tánh 乃nãi 周chu 徧biến 耳nhĩ 。 云vân 顯hiển 發phát 者giả 。 因nhân 色sắc 而nhi 顯hiển 空không 是thị 為vi 顯hiển 。 離ly 色sắc 而nhi 見kiến 空không 是thị 為vi 發phát 。

二nhị 辨biện 破phá 又hựu 四tứ 。 初sơ 如như 空không 下hạ 舉cử 事sự 。 二nhị 此thử 空không 下hạ 審thẩm 定định 。 三tam 阿A 難Nan 下hạ 正chánh 破phá 。 四tứ 汝nhữ 更cánh 下hạ 重trọng/trùng 審thẩm 。

初sơ 可khả 知tri 。

二nhị 若nhược 因nhân 土thổ 出xuất 等đẳng 者giả 。 破phá 其kỳ 虗hư 空không 因nhân 土thổ 而nhi 出xuất 也dã 。 虗hư 空không 若nhược 因nhân 土thổ 出xuất 。 則tắc 土thổ 出xuất 井tỉnh 之chi 時thời 應ưng 見kiến 一nhất 空không 從tùng 於ư 土thổ 出xuất 而nhi 入nhập 乎hồ 井tỉnh 。 故cố 云vân 若nhược 因nhân 等đẳng 也dã 。 設thiết 若nhược 土thổ 先tiên 出xuất 。 時thời 不bất 見kiến 虗hư 空không 從tùng 土thổ 出xuất 而nhi 入nhập 井tỉnh 。 如như 何hà 得đắc 言ngôn 虗hư 空không 因nhân 土thổ 而nhi 出xuất 者giả 耶da 。 故cố 云vân 若nhược 土thổ 等đẳng 也dã 。 若nhược 曰viết 虗hư 空không 既ký 無vô 其kỳ 出xuất 亦diệc 無vô 其kỳ 入nhập 。 則tắc 空không 之chi 與dữ 土thổ 其kỳ 因nhân 無vô 異dị 者giả 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 無vô 等đẳng 也dã 。 餘dư 可khả 知tri 。

三tam 指chỉ 示thị 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 若nhược 此thử 下hạ 空không 均quân 四tứ 大đại 。 二nhị 阿A 難Nan 下hạ 斥xích 迷mê 令linh 悟ngộ 。 三tam 汝nhữ 全toàn 下hạ 正chánh 為vi 指chỉ 示thị 。

初sơ 可khả 知tri 。

次thứ 中trung 。 當đương 觀quán 虗hư 空không 為vi 出xuất 為vi 入nhập 者giả 。 即tức 和hòa 合hợp 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 為vi 非phi 出xuất 入nhập 。 即tức 非phi 和hòa 合hợp 之chi 自tự 然nhiên 也dã 。

三tam 中trung 。 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 覺giác 者giả 。 所sở 謂vị 約ước 見kiến 對đối 空không 而nhi 並tịnh 顯hiển 也dã 。 覺giác 即tức 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 以dĩ 見kiến 攝nhiếp 六lục 根căn 故cố 耳nhĩ 。

見kiến 大đại 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 標tiêu 舉cử 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 二nhị 辨biện 破phá 。 如như 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 三tam 指chỉ 示thị 。 若nhược 見kiến 等đẳng 也dã 。 四tứ 結kết 責trách 。 世thế 間gian 等đẳng 也dã 。

初sơ 中trung 。 見kiến 覺giác 無vô 知tri 者giả 。 非phi 無vô 知tri 也dã 。 謂vị 其kỳ 不bất 自tự 知tri 耳nhĩ 。 因nhân 色sắc 空không 有hữu 者giả 。 謂vị 其kỳ 因nhân 色sắc 空không 二nhị 塵trần 而nhi 有hữu 見kiến 耳nhĩ 。 就tựu 妄vọng 邊biên 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 就tựu 真chân 性tánh 。 當đương 知tri 色sắc 空không 無vô 時thời 不bất 有hữu 。 無vô 處xứ 不bất 在tại 。 則tắc 見kiến 覺giác 之chi 無vô 知tri 亦diệc 無vô 乎hồ 不bất 知tri 也dã 。 似tự 乎hồ 單đơn 在tại 見kiến 根căn 上thượng 說thuyết 。 如như 下hạ 云vân 。 若nhược 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 等đẳng 。 則tắc 又hựu 兼kiêm 餘dư 根căn 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 有hữu 云vân 。 見kiến 覺giác 單đơn 指chỉ 見kiến 根căn 。 有hữu 云vân 。 見kiến 覺giác 亦diệc 兼kiêm 餘dư 根căn 。 兩lưỡng 皆giai 可khả 也dã 。

二nhị 辨biện 破phá 亦diệc 四tứ 。 初sơ 如như 汝nhữ 下hạ 舉cử 事sự 。 二nhị 此thử 見kiến 下hạ 審thẩm 定định 。 三tam 阿A 難Nan 下hạ 正chánh 破phá 。 四tứ 汝nhữ 更cánh 下hạ 重trọng/trùng 審thẩm 。

初sơ 中trung 。 云vân 白bạch 月nguyệt 者giả 。 前tiền 十thập 五ngũ 日nhật 。 黑hắc 月nguyệt 者giả 後hậu 十thập 五ngũ 日nhật 。 所sở 以dĩ 律luật 中trung 指chỉ 望vọng 日nhật 為vi 白bạch 月nguyệt 十thập 五ngũ 。 指chỉ 晦hối 日nhật 為vi 黑hắc 月nguyệt 十thập 五ngũ 也dã 。

二nhị 可khả 知tri 。

三tam 正chánh 破phá 。 破phá 一nhất 體thể 中trung 。 則tắc 明minh 等đẳng 。 先tiên 出xuất 明minh 暗ám 互hỗ 互hỗ 相tương 亡vong 。 若nhược 與dữ 等đẳng 。 謂vị 明minh 暗ám 既ký 互hỗ 相tương 亡vong 。 設thiết 與dữ 暗ám 為vi 一nhất 體thể 。 當đương 其kỳ 明minh 來lai 之chi 時thời 。 暗ám 相tướng 若nhược 滅diệt 則tắc 見kiến 亦diệc 應ưng 滅diệt 也dã 。 與dữ 明minh 為vi 一nhất 體thể 。 例lệ 之chi 可khả 見kiến 。 如như 是thị 見kiến 有hữu 滅diệt 矣hĩ 。 如như 何hà 復phục 能năng 見kiến 明minh 暗ám 耶da 。 故cố 云vân 滅diệt 則tắc 等đẳng 也dã 。 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 下hạ 。 應ưng 補bổ 一nhất 轉chuyển 計kế 云vân 。 所sở 見kiến 等đẳng 暗ám 。 雖tuy 有hữu 差sai 別biệt 。 能năng 見kiến 見kiến 性tánh 了liễu 不bất 生sanh 滅diệt 。 遂toại 破phá 云vân 。 若nhược 明minh 暗ám 雖tuy 有hữu 差sai 殊thù 爾nhĩ 見kiến 性tánh 不bất 為vi 生sanh 滅diệt 。 則tắc 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 暗ám 是thị 異dị 而nhi 非phi 一nhất 矣hĩ 。 如như 何hà 得đắc 成thành 一nhất 體thể 。 故cố 云vân 若nhược 明minh 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 見kiến 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 為vi 一nhất 體thể 者giả 無vô 是thị 理lý 也dã 。 破phá 非phi 一nhất 體thể 中trung 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 暗ám 虗hư 空không 。 非phi 一nhất 體thể 者giả 。 應ưng 離ly 明minh 暗ám 虗hư 空không 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 見kiến 之chi 形hình 相tướng 矣hĩ 。 然nhiên 汝nhữ 向hướng 明minh 暗ám 虗hư 空không 等đẳng 上thượng 析tích 其kỳ 見kiến 性tánh 。 作tác 何hà 形hình 段đoạn 相tướng 狀trạng 。 故cố 云vân 若nhược 此thử 等đẳng 也dã 。 此thử 是thị 標tiêu 起khởi 。 離ly 明minh 下hạ 釋thích 其kỳ 析tích 之chi 不bất 得đắc 。 意ý 謂vị 汝nhữ 欲dục 離ly 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 析tích 其kỳ 見kiến 性tánh 。 若nhược 離ly 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 則tắc 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 同đồng 乎hồ 龜quy 之chi 毛mao 兔thố 之chi 角giác 。 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 寔thật 無vô 其kỳ 體thể 。 故cố 云vân 離ly 明minh 等đẳng 也dã 。 明minh 暗ám 下hạ 正chánh 破phá 也dã 。 既ký 離ly 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 同đồng 夫phu 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 則tắc 汝nhữ 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 三tam 俱câu 異dị 體thể 矣hĩ 。 故cố 云vân 明minh 暗ám 等đẳng 也dã 。 既ký 與dữ 三tam 俱câu 異dị 體thể 。 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 從tùng 何hà 得đắc 立lập 。 若nhược 欲dục 立lập 之chi 。 從tùng 明minh 而nhi 立lập 耶da 。 從tùng 暗ám 而nhi 立lập 耶da 。 從tùng 虗hư 空không 而nhi 立lập 耶da 。 故cố 云vân 從tùng 何hà 立lập 見kiến 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 見kiến 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 非phi 一nhất 體thể 者giả 。 無vô 是thị 理lý 也dã 。 明minh 暗ám 相tương 背bội 。 立lập 破phá 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 非phi 同đồng 非phi 異dị 也dã 。 上thượng 來lai 推thôi 簡giản 過quá 來lai 。 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 一nhất 體thể 之chi 同đồng 及cập 非phi 一nhất 體thể 之chi 異dị 悉tất 皆giai 無vô 是thị 理lý 矣hĩ 。 汝nhữ 若nhược 云vân 或hoặc 同đồng 者giả 。 其kỳ 明minh 之chi 與dữ 暗ám 。 逈huýnh 然nhiên 違vi 背bội 。 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 了liễu 不bất 因nhân 違vi 背bội 。 而nhi 違vi 背bội 。 如như 何hà 得đắc 言ngôn 。 故cố 云vân 明minh 暗ám 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 若nhược 云vân 或hoặc 異dị 者giả 。 應ưng 離ly 明minh 暗ám 等đẳng 三tam 別biệt 有hữu 見kiến 性tánh 。 今kim 離ly 此thử 三tam 了liễu 無vô 見kiến 性tánh 。 如như 何hà 得đắc 言ngôn 或hoặc 異dị 。 故cố 云vân 離ly 三tam 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 若nhược 云vân 非phi 同đồng 者giả 。 既ký 是thị 非phi 同đồng 。 則tắc 應ưng 所sở 見kiến 之chi 空không 相tướng 能năng 見kiến 之chi 見kiến 性tánh 各các 有hữu 一nhất 邊biên 涯nhai 際tế 畔bạn 矣hĩ 。 今kim 就tựu 二nhị 者giả 之chi 間gian 而nhi 推thôi 簡giản 之chi 。 何hà 者giả 是thị 所sở 見kiến 之chi 邊biên 畔bạn 。 何hà 者giả 是thị 能năng 見kiến 之chi 邊biên 畔bạn 。 既ký 不bất 可khả 分phần/phân 。 如như 何hà 得đắc 言ngôn 非phi 同đồng 。 故cố 云vân 分phần/phân 空không 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 若nhược 云vân 非phi 異dị 者giả 。 其kỳ 所sở 見kiến 之chi 明minh 暗ám 互hỗ 相tương 生sanh 滅diệt 而nhi 為vi 遷thiên 改cải 。 則tắc 能năng 見kiến 之chi 見kiến 性tánh 亦diệc 應ưng 隨tùy 生sanh 滅diệt 為vi 遷thiên 改cải 矣hĩ 。 今kim 所sở 見kiến 之chi 明minh 暗ám 雖tuy 相tương/tướng 遷thiên 改cải 。 汝nhữ 能năng 見kiến 之chi 見kiến 性tánh 非phi 同đồng 遷thiên 改cải 。 如như 何hà 得đắc 言ngôn 非phi 異dị 。 故cố 云vân 見kiến 暗ám 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 見kiến 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 亦diệc 皆giai 無vô 是thị 理lý 也dã 。 自tự 五ngũ 陰ấm 來lai 皆giai 約ước 四tứ 性tánh 簡giản 。 唯duy 此thử 就tựu 四tứ 句cú 推thôi 。 各các 有hữu 所sở 以dĩ 。 具cụ 如như 輔phụ 行hành 中trung 明minh 。

四tứ 中trung 。 云vân 見kiến 覺giác 空không 頑ngoan 者giả 。 謂vị 能năng 見kiến 之chi 見kiến 有hữu 覺giác 知tri 所sở 見kiến 之chi 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 等đẳng 無vô 覺giác 知tri 。 非phi 和hòa 合hợp 等đẳng 。 正chánh 明minh 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 暗ám 塞tắc 空không 等đẳng 知tri 與dữ 無vô 知tri 為vi 非phi 因nhân 緣duyên 之chi 和hòa 合hợp 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 之chi 非phi 和hòa 合hợp 耳nhĩ 。 故cố 云vân 見kiến 覺giác 等đẳng 也dã 。

三tam 指chỉ 示thị 又hựu 三tam 。 初sơ 若nhược 見kiến 下hạ 見kiến 均quân 五ngũ 大đại 。 二nhị 阿A 難Nan 下hạ 斥xích 迷mê 令linh 悟ngộ 。 三tam 汝nhữ 曾tằng 下hạ 正chánh 為vi 點điểm 示thị 。

初sơ 中trung 。 若nhược 見kiến 聞văn 知tri 等đẳng 。 以dĩ 見kiến 大đại 之chi 周chu 徧biến 例lệ 同đồng 乎hồ 地địa 等đẳng 五ngũ 大đại 也dã 。 見kiến 性tánh 本bổn 來lai 圓viên 滿mãn 而nhi 無vô 缺khuyết 陷hãm 。 周chu 徧biến 而nhi 不bất 狹hiệp 小tiểu 。 凝ngưng 寂tịch 而nhi 非phi 動động 搖dao 。 所sở 以dĩ 當đương 與dữ 地địa 等đẳng 均quân 稱xưng 為vi 大đại 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 見kiến 根căn 既ký 爾nhĩ 。 聞văn 覺giác 等đẳng 三tam 亦diệc 可khả 知tri 耳nhĩ 。 故cố 云vân 若nhược 見kiến 等đẳng 也dã 。

二nhị 中trung 云vân 性tánh 沈trầm 淪luân 者giả 。 非phi 謂vị 其kỳ 已dĩ 斷đoạn 分phân 段đoạn 而nhi 猶do 有hữu 變biến 易dị 為vi 沈trầm 淪luân 。 以dĩ 阿A 難Nan 正chánh 得đắc 初sơ 果quả 即tức 其kỳ 分phân 段đoạn 尚thượng 有hữu 幾kỷ 反phản 。 自tự 不bất 應ưng 以dĩ 變biến 易dị 為vi 沈trầm 淪luân 也dã 。 但đãn 謂vị 其kỳ 多đa 生sanh 汩# 沒một 耳nhĩ 。 不bất 悟ngộ 等đẳng 者giả 。 斥xích 其kỳ 迷mê 見kiến 聞văn 等đẳng 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 令linh 其kỳ 就tựu 見kiến 聞văn 等đẳng 上thượng 一nhất 一nhất 推thôi 之chi 而nhi 悟ngộ 見kiến 聞văn 等đẳng 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 均quân 稱xưng 為vi 大đại 也dã 。 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 。 所sở 謂vị 之chi 和hòa 合hợp 也dã 。 非phi 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 。 所sở 謂vị 之chi 非phi 和hòa 合hợp 也dã 。 就tựu 見kiến 聞văn 等đẳng 。 體thể 即tức 虗hư 妄vọng 。 元nguyên 是thị 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 之chi 和hòa 合hợp 。 及cập 非phi 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 之chi 非phi 和hòa 合hợp 。 皆giai 有hữu 就tựu 其kỳ 見kiến 聞văn 等đẳng 全toàn 體thể 真chân 性tánh 。 那na 有hữu 生sanh 滅diệt 等đẳng 之chi 和hòa 合hợp 非phi 生sanh 滅diệt 等đẳng 之chi 非phi 和hòa 合hợp 可khả 得đắc 。 如như 是thị 則tắc 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 皆giai 排bài 擯bấn 之chi 旨chỉ 亦diệc 一nhất 見kiến 矣hĩ 。 若nhược 釋thích 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 為vi 生sanh 為vi 滅diệt 等đẳng 者giả 。 生sanh 滅diệt 非phi 是thị 生sanh 滅diệt 。 通thông 論luận 見kiến 聞văn 等đẳng 性tánh 。 同đồng 異dị 非phi 同đồng 異dị 於ư 見kiến 聞văn 等đẳng 互hỗ 互hỗ 而nhi 論luận 也dã 。 若nhược 云vân 生sanh 者giả 。 明minh 暗ám 現hiện 前tiền 。 見kiến 等đẳng 隨tùy 其kỳ 互hỗ 亡vong 。 那na 得đắc 生sanh 。 若nhược 云vân 滅diệt 者giả 。 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 自tự 相tương 陵lăng 奪đoạt 。 見kiến 等đẳng 未vị 曾tằng 有hữu 滅diệt 。 那na 得đắc 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 同đồng 者giả 。 如như 下hạ 云vân 頭đầu 奚hề 不bất 履lý 。 足túc 奚hề 不bất 語ngữ 。 那na 得đắc 同đồng 。 若nhược 言ngôn 異dị 者giả 。 亦diệc 如như 下hạ 文văn 云vân 心tâm 有hữu 所sở 問vấn 。 身thân 起khởi 欽khâm 承thừa 。 那na 得đắc 異dị 。 若nhược 言ngôn 非phi 生sanh 者giả 。 明minh 來lai 見kiến 明minh 暗ám 來lai 見kiến 暗ám 。 那na 得đắc 非phi 生sanh 。 若nhược 言ngôn 非phi 滅diệt 者giả 。 明minh 暗ám 若nhược 亡vong 見kiến 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 那na 得đắc 非phi 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 非phi 同đồng 者giả 。 如như 下hạ 文văn 云vân 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 唯duy 汝nhữ 六lục 根căn 。 那na 得đắc 非phi 同đồng 。 若nhược 言ngôn 非phi 異dị 者giả 。 如như 下hạ 文văn 云vân 聽thính 不bất 出xuất 聲thanh 。 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 那na 得đắc 非phi 異dị 。 謂vị 此thử 見kiến 精tinh 即tức 是thị 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 故cố 曰viết 性tánh 見kiến 覺giác 明minh 。 謂vị 此thử 見kiến 覺giác 之chi 精tinh 全toàn 體thể 元nguyên 明minh 自tự 性tánh 。 故cố 曰viết 覺giác 精tinh 明minh 見kiến 。 雖tuy 是thị 見kiến 根căn 本bổn 是thị 性tánh 具cụ 。 故cố 曰viết 性tánh 見kiến 。 如như 是thị 乃nãi 全toàn 妄vọng 即tức 真chân 也dã 。

三tam 中trung 。 性tánh 見kiến 覺giác 明minh 等đẳng 二nhị 句cú 。 妙diệu 德đức 瑩oánh 然nhiên 者giả 。 以dĩ 見kiến 聞văn 等đẳng 有hữu 覽lãm 物vật 之chi 照chiếu 了liễu 謂vị 之chi 德đức 。 雖tuy 覽lãm 物vật 不bất 為vi 物vật 染nhiễm 謂vị 之chi 瑩oánh 。 內nội 根căn 內nội 塵trần 若nhược 能năng 若nhược 所sở 無vô 不bất 遍biến 乎hồ 法Pháp 界Giới 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 謂vị 之chi 妙diệu 也dã 。 餘dư 可khả 知tri 。

識thức 大đại 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 阿A 難Nan 下hạ 標tiêu 舉cử 。 二nhị 汝nhữ 今kim 下hạ 辨biện 破phá 。 三tam 若nhược 此thử 下hạ 指chỉ 示thị 。 四tứ 汝nhữ 更cánh 下hạ 重trọng/trùng 審thẩm 。

初sơ 中trung 。 識thức 性tánh 無vô 源nguyên 等đẳng 者giả 。 據cứ 妄vọng 邊biên 而nhi 言ngôn 也dã 。 以dĩ 其kỳ 必tất 須tu 根căn 塵trần 方phương 得đắc 有hữu 故cố 。 若nhược 依y 真chân 體thể 那na 得đắc 無vô 源nguyên 。 所sở 以dĩ 下hạ 云vân 性tánh 識thức 明minh 知tri 。 覺giác 明minh 真chân 識thức 也dã 。

二nhị 辨biện 破phá 為vi 四tứ 。 初sơ 舉cử 事sự 。 汝nhữ 今kim 等đẳng 也dã 。 二nhị 審thẩm 定định 。 此thử 識thức 等đẳng 也dã 。 三tam 正chánh 破phá 。 阿A 難Nan 等đẳng 也dã 。 四tứ 重trọng/trùng 審thẩm 。 汝nhữ 今kim 等đẳng 也dã 。

初sơ 中trung 。 汝nhữ 今kim 等đẳng 者giả 。 謂vị 根căn 等đẳng 根căn 但đãn 能năng 了liễu 境cảnh 耳nhĩ 。 云vân 但đãn 如như 鏡kính 中trung 。 無vô 別biệt 分phân 析tích 者giả 。 謂vị 鏡kính 但đãn 照chiếu 一nhất 切thiết 物vật 。 然nhiên 不bất 能năng 辨biện 其kỳ 某mỗ 是thị 某mỗ 物vật 。 今kim 例lệ 之chi 於ư 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 根căn 但đãn 可khả 照chiếu 了liễu 前tiền 塵trần 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 也dã 。 問vấn 六lục 根căn 之chi 名danh 雖tuy 別biệt 。 六lục 根căn 之chi 用dụng 乃nãi 同đồng 。 今kim 既ký 眼nhãn 根căn 但đãn 可khả 照chiếu 物vật 。 前tiền 識thức 界giới 中trung 謂vị 其kỳ 意ý 根căn 亦diệc 能năng 了liễu 別biệt 何hà 耶da 。 答đáp 根căn 之chi 與dữ 識thức 似tự 乎hồ 一nhất 也dã 。 然nhiên 了liễu 別biệt 之chi 名danh 可khả 同đồng 了liễu 別biệt 之chi 用dụng 寔thật 異dị 。 其kỳ 識thức 可khả 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 了liễu 別biệt 。 若nhược 夫phu 根căn 但đãn 可khả 照chiếu 了liễu 為vi 了liễu 別biệt 耳nhĩ 。 以dĩ 其kỳ 識thức 能năng 分phân 別biệt 故cố 。 遂toại 云vân 汝nhữ 識thức 於ư 中trung 等đẳng 也dã 。 從tùng 中trung 次thứ 第đệ 標tiêu 舉cử 指chỉ 陳trần 過quá 來lai 。 此thử 是thị 了liễu 了liễu 見kiến 佛Phật 性tánh 者giả 之chi 文Văn 殊Thù 也dã 。 此thử 是thị 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。 者giả 之chi 富phú 那na 也dã 。 此thử 是thị 神thần 通thông 第đệ 一nhất 。 者giả 之chi 目Mục 連Liên 也dã 。 此thử 是thị 解giải 空không 第đệ 一nhất 。 者giả 之chi 須Tu 菩Bồ 提Đề 也dã 。 此thử 是thị 智trí 慧tuệ 。 第đệ 一nhất 者giả 之chi 舍Xá 利Lợi 弗Phất 也dã 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 分phân 別biệt 點điểm 示thị 。 皆giai 識thức 之chi 力lực 。 非phi 根căn 之chi 用dụng 。 故cố 云vân 汝nhữ 識thức 等đẳng 也dã 。

二nhị 可khả 知tri 。

三tam 中trung 。 破phá 識thức 於ư 見kiến 生sanh 。 云vân 若nhược 汝nhữ 識thức 性tánh 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 汝nhữ 識thức 若nhược 從tùng 見kiến 根căn 而nhi 生sanh 。 則tắc 與dữ 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 等đẳng 塵trần 不bất 相tương 涉thiệp 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 然nhiên 必tất 無vô 明minh 暗ám 。 色sắc 空không 塵trần 相tương/tướng 。 汝nhữ 之chi 見kiến 根căn 元nguyên 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 必tất 無vô 等đẳng 也dã 。 其kỳ 能năng 生sanh 之chi 見kiến 根căn 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 所sở 生sanh 之chi 識thức 性tánh 從tùng 何hà 得đắc 發phát 。 故cố 云vân 見kiến 性tánh 等đẳng 也dã 。 破phá 識thức 於ư 相tương 生sanh 。 云vân 若nhược 汝nhữ 識thức 心tâm 等đẳng 者giả 。 汝nhữ 識thức 若nhược 從tùng 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 等đẳng 相tương/tướng 而nhi 生sanh 。 則tắc 非phi 從tùng 見kiến 根căn 而nhi 生sanh 矣hĩ 。 故cố 云vân 若nhược 汝nhữ 等đẳng 也dã 。 若nhược 非phi 見kiến 根căn 而nhi 生sanh 。 則tắc 於ư 前tiền 塵trần 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 不bất 能năng 明minh 了liễu 矣hĩ 。 既ký 不bất 明minh 了liễu 。 則tắc 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。 故cố 云vân 既ký 不bất 等đẳng 也dã 。 彼bỉ 能năng 生sanh 之chi 相tướng 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 所sở 生sanh 之chi 識thức 從tùng 何hà 而nhi 發phát 。 故cố 云vân 彼bỉ 相tương/tướng 等đẳng 也dã 。 破phá 識thức 生sanh 於ư 虗hư 空không 中trung 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 等đẳng 者giả 。 汝nhữ 識thức 若nhược 從tùng 空không 生sanh 。 汝nhữ 之chi 能năng 生sanh 不bất 唯duy 非phi 色sắc 之chi 相tướng 。 亦diệc 且thả 非phi 見kiến 之chi 見kiến 。 故cố 云vân 若nhược 生sanh 等đẳng 也dã 。 若nhược 日nhật 能năng 生sanh 非phi 見kiến 。 則tắc 非phi 見kiến 聞văn 等đẳng 矣hĩ 。 於ư 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 自tự 應ưng 無vô 辨biện 。 故cố 云vân 非phi 見kiến 等đẳng 也dã 。 若nhược 曰viết 能năng 生sanh 非phi 相tướng 。 相tương/tướng 是thị 見kiến 之chi 所sở 緣duyên 。 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 若nhược 滅diệt 。 能năng 緣duyên 之chi 根căn 從tùng 何hà 處xứ 立lập 。 故cố 云vân 非phi 相tướng 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 不bất 唯duy 處xứ 於ư 非phi 相tướng 。 亦diệc 且thả 處xứ 於ư 非phi 見kiến 。 故cố 云vân 處xử 此thử 二nhị 非phi 。 既ký 是thị 二nhị 非phi 那na 得đắc 生sanh 識thức 。 汝nhữ 若nhược 定định 執chấp 空không 亦diệc 能năng 生sanh 。 既ký 曰viết 空không 則tắc 應ưng 同đồng 無vô 體thể 。 故cố 云vân 空không 則tắc 同đồng 無vô 。 又hựu 轉chuyển 計kế 云vân 雖tuy 則tắc 曰viết 空không 非phi 無vô 有hữu 者giả 。 遂toại 破phá 云vân 。 若nhược 以dĩ 空không 為vi 有hữu 者giả 。 其kỳ 有hữu 自tự 不bất 同đồng 乎hồ 世thế 間gian 之chi 物vật 。 故cố 云vân 有hữu 非phi 同đồng 物vật 。 既ký 能năng 生sanh 非phi 同đồng 世thế 間gian 之chi 物vật 莫mạc 說thuyết 。 不bất 能năng 發phát 識thức 。 縱túng/tung 能năng 發phát 生sanh 。 汝nhữ 識thức 於ư 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 何hà 所sở 分phân 別biệt 。 以dĩ 其kỳ 非phi 所sở 生sanh 故cố 。 故cố 云vân 從tùng 發phát 等đẳng 也dã 。 有hữu 云vân 空không 則tắc 二nhị 句cú 便tiện 謂vị 識thức 之chi 有hữu 無vô 。 斷đoạn 不bất 可khả 也dã 。 但đãn 是thị 能năng 生sanh 耳nhĩ 。

四tứ 中trung 。 見kiến 託thác 等đẳng 者giả 。 正chánh 令lệnh 阿A 難Nan 更cánh 審thẩm 識thức 心tâm 。 必tất 竟cánh 從tùng 見kiến 生sanh 相tương 生sanh 空không 生sanh 也dã 。 若nhược 果quả 見kiến 生sanh 。 應ưng 託thác 寄ký 於ư 浮phù 塵trần 目mục 睛tình 。 此thử 審thẩm 見kiến 生sanh 也dã 。 故cố 云vân 見kiến 託thác 汝nhữ 睛tình 。 若nhược 果quả 相tương 生sanh 。 應ưng 推thôi 測trắc 於ư 明minh 暗ám 前tiền 境cảnh 。 此thử 審thẩm 相tương 生sanh 也dã 。 故cố 云vân 相tướng 推thôi 前tiền 境cảnh 。 若nhược 果quả 空không 生sanh 而nhi 有hữu 者giả 。 有hữu 則tắc 同đồng 前tiền 有hữu 非phi 同đồng 物vật 也dã 。 若nhược 果quả 空không 生sanh 而nhi 無vô 者giả 。 無vô 則tắc 同đồng 前tiền 空không 則tắc 同đồng 無vô 也dã 。 故cố 云vân 何hà 狀trạng 等đẳng 也dã 。 如như 是thị 根căn 也dã 相tương/tướng 也dã 空không 也dã 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 畢tất 竟cánh 汝nhữ 之chi 識thức 心tâm 從tùng 何hà 有hữu 耶da 。 故cố 云vân 如như 是thị 等đẳng 也dã 。 識thức 動động 見kiến 澄trừng 者giả 。 以dĩ 識thức 心tâm 能năng 分phân 別biệt 謂vị 之chi 動động 。 以dĩ 見kiến 根căn 但đãn 照chiếu 了liễu 謂vị 之chi 澄trừng 。 則tắc 知tri 動động 是thị 流lưu 動động 澄trừng 非phi 澄trừng 湛trạm 也dã 。 既ký 一nhất 動động 一nhất 澄trừng 條điều 然nhiên 不bất 同đồng 。 那na 得đắc 如như 水thủy 乳nhũ 之chi 和hòa 函hàm 蓋cái 之chi 合hợp 為vi 和hòa 合hợp 也dã 。 則tắc 知tri 識thức 動động 等đẳng 明minh 根căn 與dữ 識thức 之chi 不bất 可khả 為vi 和hòa 合hợp 。 不bất 應ưng 等đẳng 明minh 根căn 與dữ 識thức 之chi 不bất 可khả 為vi 非phi 和hòa 合hợp 。 六lục 即tức 排bài 擯bấn 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 之chi 意ý 也dã 三tam 指chỉ 示thị 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 若nhược 此thử 下hạ 識thức 均quân 六lục 大đại 也dã 。 二nhị 阿A 難Nan 下hạ 斥xích 迷mê 令linh 悟ngộ 也dã 。 三tam 汝nhữ 元nguyên 下hạ 正chánh 為vi 默mặc 示thị 也dã 。

初sơ 中trung 。 若nhược 此thử 二nhị 句cú 。 是thị 識thức 之chi 真chân 性tánh 也dã 。 謂vị 其kỳ 不bất 從tùng 見kiến 生sanh 。 乃nãi 至chí 不bất 從tùng 空không 生sanh 也dã 。 故cố 云vân 本bổn 無vô 所sở 從tùng 。 當đương 知tri 下hạ 。 明minh 識thức 之chi 與dữ 地địa 等đẳng 均quân 稱xưng 七thất 大đại 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 以dĩ 識thức 性tánh 之chi 無vô 所sở 從tùng 。 例lệ 於ư 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 之chi 見kiến 大đại 亦diệc 無vô 所sở 從tùng 也dã 。 故cố 云vân 當đương 知tri 等đẳng 也dã 。 此thử 正chánh 以dĩ 照chiếu 了liễu 為vi 了liễu 別biệt 。 兼kiêm 彼bỉ 下hạ 。 以dĩ 識thức 心tâm 例lệ 於ư 地địa 等đẳng 五ngũ 大đại 也dã 。 均quân 名danh 等đẳng 。 相tương/tướng 雖tuy 有hữu 七thất 同đồng 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 其kỳ 生sanh 也dã 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 虗hư 妄vọng 為vi 生sanh 性tánh 未vị 嘗thường 生sanh 。 其kỳ 滅diệt 也dã 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 虗hư 妄vọng 名danh 滅diệt 性tánh 未vị 嘗thường 滅diệt 。 故cố 云vân 均quân 名danh 等đẳng 也dã 。

二nhị 中trung 。 所sở 明minh 為vi 同đồng 為vi 異dị 者giả 。 若nhược 曰viết 同đồng 者giả 。 眼nhãn 識thức 但đãn 能năng 分phân 別biệt 色sắc 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 但đãn 能năng 分phân 別biệt 法pháp 。 云vân 何hà 同đồng 。 若nhược 曰viết 異dị 者giả 。 元nguyên 以dĩ 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 云vân 何hà 異dị 。 若nhược 曰viết 空không 者giả 。 根căn 塵trần 相tương 對đối 識thức 隨tùy 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 空không 。 若nhược 曰viết 有hữu 者giả 。 根căn 既ký 不bất 緣duyên 。 塵trần 亦diệc 不bất 偶ngẫu 。 云vân 何hà 有hữu 。 若nhược 曰viết 非phi 同đồng 者giả 。 性tánh 中trung 相tương 知tri 。 云vân 何hà 非phi 同đồng 。 若nhược 曰viết 非phi 異dị 者giả 。 用dụng 中trung 相tương 背bội 。 云vân 何hà 非phi 異dị 。 若nhược 曰viết 非phi 空không 者giả 。 離ly 塵trần 則tắc 無vô 。 云vân 何hà 非phi 空không 。 若nhược 曰viết 非phi 有hữu 者giả 。 緣duyên 塵trần 則tắc 有hữu 。 云vân 何hà 非phi 有hữu 。

三tam 中trung 。 性tánh 識thức 明minh 知tri 二nhị 句cú 。 謂vị 此thử 識thức 心tâm 全toàn 屬thuộc 性tánh 具cụ 。 即tức 本bổn 妙diệu 覺giác 明minh 。 故cố 云vân 性tánh 識thức 明minh 知tri 。 此thử 之chi 識thức 心tâm 既ký 是thị 性tánh 具cụ 絕tuyệt 無vô 虗hư 偽ngụy 。 故cố 云vân 覺giác 明minh 真chân 識thức 。 如như 是thị 消tiêu 釋thích 。 真chân 捷tiệp 明minh 了liễu 。 不bất 必tất 作tác 八bát 九cửu 識thức 配phối 合hợp 。 況huống 此thử 正chánh 明minh 六lục 識thức 。 何hà 關quan 八bát 九cửu 識thức 耶da 。 設thiết 若nhược 用dụng 之chi 。 反phản 不bất 顯hiển 全toàn 妄vọng 即tức 真chân 之chi 旨chỉ 矣hĩ 。 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 者giả 。 謂vị 其kỳ 性tánh 體thể 用dụng 徧biến 法Pháp 界Giới 也dã 。 而nhi 言ngôn 妙diệu 覺giác 者giả 。 這giá 種chủng 識thức 心tâm 既ký 同đồng 如Như 來Lai 藏tạng 。 以dĩ 此thử 分phân 別biệt 色sắc 而nhi 不bất 著trước 于vu 色sắc 。 以dĩ 此thử 分phân 別biệt 聲thanh 。 而nhi 不bất 著trước 于vu 聲thanh 若nhược 分phân 別biệt 聲thanh 而nhi 不bất 著trước 聲thanh 不bất 妨phương 終chung 日nhật 聞văn 聲thanh 。 若nhược 分phân 別biệt 色sắc 而nhi 不bất 著trước 色sắc 不bất 妨phương 終chung 日nhật 見kiến 色sắc 。 如như 是thị 見kiến 方phương 是thị 見kiến 見kiến 。 如như 是thị 聞văn 方phương 是thị 聞văn 聞văn 。 色sắc 聲thanh 如như 此thử 。 餘dư 塵trần 亦diệc 然nhiên 。 眼nhãn 耳nhĩ 二nhị 識thức 既ký 然nhiên 。 餘dư 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 故cố 不bất 曰viết 覺giác 而nhi 曰viết 妙diệu 覺giác 。 若nhược 就tựu 見kiến 大đại 對đối 顯hiển 乎hồ 識thức 。 止chỉ 就tựu 見kiến 聞văn 上thượng 講giảng 。 意ý 亦diệc 不bất 遠viễn 。 含hàm 吐thổ 十thập 方phương 者giả 。 含hàm 以dĩ 具cụ 足túc 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 包bao 括quát 之chi 意ý 。 吐thổ 以dĩ 出xuất 生sanh 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 發phát 揮huy 之chi 意ý 。 以dĩ 一nhất 識thức 含hàm 乎hồ 十thập 方phương 。 十thập 方phương 不bất 為vi 大đại 。 一nhất 識thức 不bất 為vi 小tiểu 。 以dĩ 十thập 方phương 入nhập 於ư 一nhất 識thức 。 一nhất 識thức 不bất 為vi 一nhất 。 十thập 方phương 不bất 為vi 多đa 。 所sở 謂vị 小tiểu 大đại 相tương/tướng 融dung 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 也dã 。 吐thổ 義nghĩa 例lệ 然nhiên 。 自tự 始thỉ 於ư 地địa 大đại 終chung 乎hồ 識thức 大đại 。 乃nãi 色sắc 空không 之chi 依y 報báo 見kiến 識thức 之chi 正chánh 報báo 無vô 非phi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 偏thiên 法Pháp 界Giới 。 那na 得đắc 有hữu 和hòa 合hợp 之chi 因nhân 緣duyên 及cập 非phi 和hòa 合hợp 之chi 自tự 然nhiên 。 所sở 以dĩ 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 皆giai 排bài 擯bấn 。 總tổng 答đáp 妙diệu 禪thiền 那na 之chi 請thỉnh 已dĩ 竟cánh 。 通thông 前tiền 來lai 始thỉ 答đáp 奢xa 摩ma 次thứ 答đáp 三tam 摩ma 終chung 答đáp 禪thiền 那na 。 三tam 妙diệu 諦đế 從tùng 此thử 而nhi 顯hiển 。 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 乘thừa 此thử 而nhi 明minh 。 三tam 妙diệu 觀quán 自tự 此thử 而nhi 可khả 脩tu 。 三tam 妙diệu 智trí 由do 此thử 而nhi 可khả 成thành 。 在tại 阿A 難Nan 而nhi 如như 是thị 問vấn 。 如Như 來Lai 而nhi 如như 是thị 答đáp 。 如Như 來Lai 如như 是thị 證chứng 。 阿A 難Nan 如như 是thị 悟ngộ 。 總tổng 是thị 如Như 來Lai 酬thù 請thỉnh 已dĩ 竟cánh 。

自tự 爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 去khứ 。 第đệ 二nhị 當đương 機cơ 領lãnh 悟ngộ 之chi 文văn 也dã 。 由do 阿A 難Nan 前tiền 來lai 以dĩ 妙diệu 奢xa 摩ma 等đẳng 三tam 法pháp 為vi 請thỉnh 。 如Như 來Lai 為vi 其kỳ 一nhất 一nhất 發phát 明minh 答đáp 之chi 以dĩ 圓viên 融dung 不bất 思tư 議nghị 三tam 諦đế 。 當đương 機cơ 阿A 難Nan 及cập 夫phu 大đại 眾chúng 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 無vô 不bất 領lãnh 悟ngộ 。 既ký 領lãnh 悟ngộ 已dĩ 。 還hoàn 說thuyết 偈kệ 以dĩ 讚tán 佛Phật 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 文văn 耳nhĩ 。 若nhược 釋thích 此thử 文văn 。 應ưng 先tiên 牒điệp 未vị 聞văn 法Pháp 時thời 。 之chi 計kế 置trí 之chi 於ư 前tiền 。 纔tài 將tương 已dĩ 領lãnh 悟ngộ 之chi 理lý 帖# 之chi 於ư 後hậu 。 如như 是thị 一nhất 牒điệp 一nhất 貼# 。 義nghĩa 無vô 不bất 了liễu 然nhiên 也dã 。 大đại 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 經kinh 家gia 敘tự 。 二nhị 偈kệ 頌tụng 。 阿A 難Nan 讚tán 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 總tổng 敘tự 。

爾nhĩ 時thời 等đẳng 也dã 。 二nhị 別biệt 敘tự 。 是thị 諸chư 等đẳng 也dã 。 三tam 結kết 敘tự 。 了liễu 然nhiên 等đẳng 也dã 。

初sơ 總tổng 敘tự 中trung 。 自tự 聞văn 奢xa 摩ma 已dĩ 來lai 無vô 不bất 敘tự 述thuật 。 故cố 謂vị 之chi 總tổng 。 云vân 微vi 妙diệu 開khai 示thị 者giả 。 如như 奢xa 摩ma 之chi 破phá 妄vọng 心tâm 顯hiển 真chân 見kiến 。 三tam 摩ma 之chi 開khai 色sắc 心tâm 二nhị 法pháp 成thành 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 。 禪thiền 那na 又hựu 擴# 四tứ 大đại 而nhi 成thành 七thất 大đại 。 是thị 為vi 開khai 示thị 。 當đương 其kỳ 破phá 妄vọng 心tâm 處xứ 。 破phá 無vô 所sở 破phá 。 全toàn 破phá 即tức 顯hiển 。 當đương 其kỳ 顯hiển 真chân 見kiến 處xứ 。 顯hiển 無vô 所sở 顯hiển 。 全toàn 顯hiển 即tức 破phá 即tức 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 之chi 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 全toàn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 又hựu 即tức 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 等đẳng 七thất 大đại 無vô 非phi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 所sở 以dĩ 不bất 曰viết 開khai 示thị 而nhi 曰viết 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 等đẳng 者giả 。 身thân 心tâm 二nhị 字tự 。 在tại 奢xa 摩ma 即tức 心tâm 見kiến 。 在tại 三tam 摩ma 即tức 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 。 在tại 禪thiền 那na 即tức 地địa 等đẳng 七thất 大đại 。 以dĩ 其kỳ 所sở 說thuyết 不bất 出xuất 色sắc 心tâm 二nhị 法pháp 。 但đãn 有hữu 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 如như 其kỳ 未vị 聞văn 法Pháp 以dĩ 前tiền 。 所sở 執chấp 之chi 心tâm 是thị 妄vọng 心tâm 。 所sở 有hữu 之chi 見kiến 是thị 妄vọng 見kiến 。 所sở 有hữu 之chi 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 無vô 非phi 是thị 虗hư 妄vọng 。 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 所sở 有hữu 之chi 地địa 等đẳng 七thất 大đại 總tổng 不bất 出xuất 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 之chi 計kế 。 大đại 如như 著trước 敝tệ 絮# 入nhập 荊kinh 棘cức 觸xúc 處xứ 成thành 礙ngại 。 今kim 蒙mông 開khai 示thị 過quá 來lai 。 所sở 有hữu 之chi 心tâm 乃nãi 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 所sở 有hữu 之chi 見kiến 乃nãi 寂tịch 常thường 真chân 見kiến 。 所sở 有hữu 之chi 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 乃nãi 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 所sở 有hữu 之chi 地địa 等đẳng 七thất 大đại 乃nãi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 故cố 云vân 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 所sở 有hữu 之chi 妄vọng 心tâm 妄vọng 見kiến 及cập 虗hư 妄vọng 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 之chi 計kế 無vô 一nhất 而nhi 不bất 破phá 者giả 。 故cố 云vân 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 總tổng 敘tự 如như 此thử 。

二nhị 別biệt 敘tự 中trung 。 是thị 諸chư 等đẳng 者giả 。 敘tự 奢xa 摩ma 所sở 悟ngộ 也dã 。 一nhất 切thiết 等đẳng 。 敘tự 三tam 摩ma 所sở 悟ngộ 也dã 。 反phản 觀quán 等đẳng 。 敘tự 禪thiền 那na 所sở 悟ngộ 也dã 。 是thị 諸chư 等đẳng 者giả 。 如như 其kỳ 未vị 聞văn 法Pháp 乃nãi 前tiền 。 其kỳ 心tâm 也dã 所sở 謂vị 如như 是thị 識thức 心tâm 。 寔thật 居cư 身thân 內nội 。 其kỳ 見kiến 也dã 所sở 謂vị 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 。 秪# 在tại 我ngã 面diện 。 此thử 乃nãi 局cục 而nhi 不bất 徧biến 。 狹hiệp 而nhi 不bất 廣quảng 者giả 也dã 。 自tự 聞văn 法Pháp 已dĩ 來lai 。 則tắc 知tri 心tâm 是thị 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 見kiến 是thị 寂tịch 常thường 真chân 見kiến 。 破phá 妄vọng 心tâm 。 七thất 處xứ 之chi 所sở 依y 無vô 所sở 。 三tam 處xứ 之chi 能năng 依y 無vô 體thể 。 破phá 妄vọng 見kiến 。 不bất 唯duy 破phá 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 。 亦diệc 破phá 第đệ 二nhị 月nguyệt 見kiến 精tinh 。 更cánh 離ly 是thị 非phi 相tướng 大đại 小tiểu 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 相tương 及cập 夫phu 顛điên 倒đảo 合hợp 和hòa 無vô 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 且thả 了liễu 知tri 若nhược 色sắc 若nhược 心tâm 皆giai 妙diệu 明minh 心tâm 中trung 之chi 所sở 現hiện 物vật 。 無vô 復phục 認nhận 見kiến 在tại 面diện 上thượng 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 所sở 以dĩ 自tự 知tri 心tâm 徧biến 十thập 方phương 。 不bất 唯duy 知tri 見kiến 十thập 方phương 而nhi 已dĩ 。 亦diệc 且thả 知tri 見kiến 十thập 方phương 如như 手thủ 中trung 葉diệp 。 心tâm 是thị 一nhất 是thị 小tiểu 。 十thập 方phương 是thị 多đa 是thị 大đại 。 而nhi 心tâm 能năng 知tri 見kiến 十thập 方phương 。 則tắc 心tâm 之chi 一nhất 小tiểu 不bất 為vi 一nhất 小tiểu 。 乃nãi 即tức 一nhất 小tiểu 是thị 多đa 是thị 大đại 。 十thập 方phương 為vi 心tâm 所sở 知tri 見kiến 。 則tắc 十thập 方phương 多đa 大đại 不bất 為vi 多đa 大đại 。 乃nãi 即tức 多đa 大đại 是thị 一nhất 是thị 小tiểu 。 所sở 謂vị 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 小tiểu 大đại 相tương 容dung 也dã 。 能năng 如như 是thị 者giả 。 總tổng 由do 聞văn 奢xa 摩ma 之chi 妙diệu 法Pháp 悟ngộ 真chân 空không 之chi 妙diệu 理lý 故cố 。

二nhị 中trung 。 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。 如như 其kỳ 未vị 聞văn 法Pháp 已dĩ 前tiền 。 不bất 知tri 五ngũ 陰ấm 。 三tam 科khoa 之chi 諸chư 法pháp 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 生sanh 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 而nhi 滅diệt 。 起khởi 種chủng 種chủng 計kế 而nhi 為vi 執chấp 著trước 。 自tự 聞văn 法Pháp 已dĩ 來lai 。 即tức 其kỳ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 虗hư 妄vọng 而nhi 生sanh 。 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 虗hư 妄vọng 而nhi 滅diệt 。 全toàn 體thể 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 等đẳng 者giả 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 虗hư 妄vọng 生sanh 滅diệt 之chi 諸chư 法pháp 也dã 。 皆giai 即tức 菩Bồ 提Đề 。 等đẳng 者giả 即tức 此thử 虗hư 妄vọng 生sanh 滅diệt 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 等đẳng 也dã 。 既ký 皆giai 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 所sở 謂vị 玅# 明minh 心tâm 精tinh 乃nãi 廣quảng 大đại 而nhi 周chu 徧biến 具cụ 足túc 而nhi 圓viên 滿mãn 者giả 。 則tắc 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 不bất 出xuất 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 自tự 當đương 為vi 如Như 來Lai 。 藏tạng 之chi 所sở 含hàm 褁# 矣hĩ 。 故cố 云vân 心tâm 精tinh 等đẳng 也dã 。 若nhược 夫phu 心tâm 對đối 十thập 方phương 論luận 。 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 小tiểu 大đại 相tương 容dung 。 例lệ 前tiền 可khả 知tri 。 能năng 如như 是thị 者giả 。 總tổng 由do 聞văn 三tam 摩ma 之chi 妙diệu 法Pháp 悟ngộ 妙diệu 有hữu 之chi 妙diệu 理lý 故cố 。

三tam 中trung 。 反phản 觀quán 等đẳng 者giả 。 如như 其kỳ 未vị 聞văn 法Pháp 已dĩ 前tiền 。 定định 執chấp 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 之chi 身thân 為vi 我ngã 。 而nhi 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 為vi 我ngã 所sở 。 或hoặc 計kế 和hòa 合hợp 之chi 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 計kế 非phi 和hòa 合hợp 之chi 自tự 然nhiên 。 念niệm 念niệm 執chấp 計kế 了liễu 無vô 休hưu 息tức 。 自tự 聞văn 法Pháp 已dĩ 來lai 。 不bất 唯duy 知tri 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 似tự 因nhân 緣duyên 寔thật 非phi 因nhân 緣duyên 乃nãi 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 似tự 自tự 然nhiên 寔thật 非phi 自tự 然nhiên 乃nãi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 且thả 知tri 空không 見kiến 識thức 三tam 均quân 稱xưng 為vi 大đại 。 似tự 因nhân 緣duyên 寔thật 非phi 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 似tự 自tự 然nhiên 寔thật 非phi 自tự 然nhiên 。 乃nãi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 由do 是thị 尚thượng 不bất 計kế 身thân 為vi 我ngã 身thân 。 那na 得đắc 四tứ 大đại 為vi 我ngã 所sở 。 故cố 有hữu 反phản 觀quán 等đẳng 云vân 。 喻dụ 有hữu 兩lưỡng 番phiên 。 初sơ 虗hư 空không 微vi 塵trần 。 二nhị 湛trạm 海hải 浮phù 漚âu 。 初sơ 番phiên 中trung 。 虗hư 空không 而nhi 言ngôn 十thập 方phương 者giả 大đại 何hà 其kỳ 大đại 也dã 。 微vi 塵trần 而nhi 止chỉ 云vân 一nhất 者giả 小tiểu 何hà 其kỳ 小tiểu 也dã 。 以dĩ 最tối 小tiểu 之chi 微vi 塵trần 吹xuy 於ư 極cực 大đại 之chi 虗hư 空không 。 有hữu 也dã 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 若nhược 存tồn 。 雖tuy 極cực 大đại 之chi 虗hư 空không 而nhi 吹xuy 最tối 小tiểu 之chi 微vi 塵trần 。 無vô 也dã 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 若nhược 亡vong 。 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 者giả 。 乃nãi 似tự 存tồn 不bất 存tồn 似tự 亡vong 不bất 亡vong 者giả 耳nhĩ 。 就tựu 喻dụ 而nhi 明minh 如như 此thử 。 若nhược 就tựu 法pháp 上thượng 。 虗hư 空không 喻dụ 法Pháp 界Giới 。 微vi 塵trần 喻dụ 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 喻dụ 此thử 之chi 身thân 。 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 其kỳ 身thân 也dã 似tự 因nhân 緣duyên 寔thật 非phi 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 生sanh 未vị 嘗thường 生sanh 。 故cố 曰viết 若nhược 存tồn 。 又hựu 喻dụ 法Pháp 界Giới 即tức 此thử 之chi 身thân 。 其kỳ 身thân 也dã 似tự 自tự 然nhiên 寔thật 非phi 自tự 然nhiên 。 乃nãi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 滅diệt 未vị 嘗thường 滅diệt 。 故cố 曰viết 若nhược 亡vong 。

二nhị 番phiên 中trung 。 巨cự 海hải 而nhi 言ngôn 乎hồ 湛trạm 。 何hà 等đẳng 廣quảng 大đại 澄trừng 淳thuần 。 浮phù 漚âu 而nhi 云vân 乎hồ 一nhất 。 何hà 等đẳng 微vi 細tế 遷thiên 轉chuyển 。 以dĩ 微vi 細tế 一nhất 漚âu 流lưu 於ư 廣quảng 大đại 湛trạm 海hải 。 漚âu 雖tuy 微vi 細tế 乃nãi 全toàn 漚âu 即tức 海hải 。 其kỳ 起khởi 也dã 無vô 非phi 是thị 海hải 。 起khởi 從tùng 何hà 得đắc 。 又hựu 廣quảng 大đại 之chi 湛trạm 海hải 而nhi 流lưu 微vi 細tế 一nhất 漚âu 。 海hải 雖tuy 廣quảng 大đại 乃nãi 全toàn 海hải 即tức 漚âu 。 其kỳ 滅diệt 也dã 亦diệc 無vô 非phi 是thị 海hải 。 滅diệt 從tùng 何hà 得đắc 。 故cố 云vân 如như 湛trạm 等đẳng 也dã 。 就tựu 喻dụ 而nhi 明minh 如như 此thử 。 若nhược 就tựu 法pháp 上thượng 。 巨cự 海hải 亦diệc 喻dụ 法Pháp 界Giới 。 浮phù 漚âu 亦diệc 喻dụ 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 喻dụ 此thử 之chi 身thân 。 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 其kỳ 生sanh 也dã 生sanh 是thị 如như 法Pháp 界giới 。 生sanh 何hà 從tùng 生sanh 。 又hựu 喻dụ 法Pháp 界Giới 即tức 此thử 之chi 身thân 。 其kỳ 滅diệt 也dã 滅diệt 亦diệc 法Pháp 界Giới 。 滅diệt 何hà 從tùng 滅diệt 。 故cố 云vân 起khởi 滅diệt 無vô 從tùng 。 如như 是thị 兩lưỡng 番phiên 喻dụ 顯hiển 。 則tắc 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 之chi 身thân 唯duy 是thị 法Pháp 界Giới 。 其kỳ 七thất 大đại 也dã 亦diệc 唯duy 法Pháp 界Giới 而nhi 可khả 知tri 矣hĩ 。 能năng 如như 是thị 者giả 。 總tổng 由do 聞văn 禪thiền 那na 之chi 妙diệu 法Pháp 悟ngộ 中trung 道đạo 之chi 妙diệu 理lý 故cố 。 上thượng 來lai 奢xa 摩ma 三tam 摩ma 禪thiền 那na 。 別biệt 敘tự 如như 此thử 。

三tam 中trung 。 了liễu 然nhiên 等đẳng 者giả 。 謂vị 既ký 聞văn 三tam 種chủng 妙diệu 法Pháp 悟ngộ 三tam 種chủng 妙diệu 理lý 。 就tựu 其kỳ 奢xa 摩ma 悟ngộ 心tâm 是thị 妙diệu 淨tịnh 明minh 性tánh 見kiến 寂tịch 常thường 見kiến 性tánh 。 就tựu 其kỳ 三tam 摩ma 悟ngộ 五ngũ 陰ấm 三tam 科khoa 無vô 非phi 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 就tựu 其kỳ 禪thiền 那na 悟ngộ 地địa 等đẳng 七thất 大đại 總tổng 是thị 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 總tổng 収thâu 過quá 來lai 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。 以dĩ 了liễu 然nhiên 四tứ 字tự 結kết 敘tự 能năng 悟ngộ 之chi 悟ngộ 。 獲hoạch 本bổn 二nhị 句cú 結kết 敘tự 所sở 悟ngộ 之chi 理lý 也dã 。 結kết 敘tự 如như 此thử 。 雖tuy 有hữu 三tam 番phiên 總tổng 是thị 經Kinh 家gia 敘tự 竟cánh 二nhị 阿a 離ly 贊tán 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 敘tự 儀nghi 。 禮lễ 佛Phật 等đẳng 也dã 。 二nhị 正chánh 贊tán 。 妙diệu 湛trạm 等đẳng 也dã 。

初sơ 中trung 。 禮lễ 佛Phật 等đẳng 者giả 。 上thượng 來lai 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 乃nãi 昔tích 日nhật 之chi 未vị 聞văn 者giả 已dĩ 得đắc 聞văn 之chi 。 悟ngộ 如như 是thị 理lý 。 乃nãi 昔tích 日nhật 之chi 未vị 悟ngộ 者giả 已dĩ 得đắc 悟ngộ 之chi 。

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 秘Bí 錄Lục 卷quyển 第đệ 三tam