大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 三tam

明minh 。 柴sài 紫tử 。 釋thích 乘thừa 旹# 。 講giảng 錄lục 。

新tân 安an 受thọ 法Pháp 弟đệ 子tử 。 汪uông 益ích 源nguyên 。 校giáo 梓# 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 六lục 入nhập 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

此thử 見kiến 精tinh 。 當đương 指chỉ 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 若nhược 指chỉ 浮phù 塵trần 根căn 。 則tắc 非phi 於ư 根căn 出xuất 之chi 根căn 。 必tất 無vô 下hạ 落lạc 。 且thả 浮phù 根căn 已dĩ 攝nhiếp 入nhập 妄vọng 身thân 中trung 。 居cư 中trung 者giả 。 謂vị 居cư 浮phù 根căn 之chi 中trung 。 若nhược 謂vị 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 即tức 名danh 識thức 。 不bất 名danh 根căn 。 此thử 見kiến 精tinh 。 亦diệc 不bất 同đồng 前tiền 見kiến 精tinh 。 前tiền 屬thuộc 見kiến 分phần/phân 。 此thử 屬thuộc 相tương/tướng 分phần/phân 。 若nhược 局cục 溺nịch 見kiến 性tánh 。 必tất 屬thuộc 見kiến 分phần/phân 。 即tức 名danh 眼nhãn 識thức 。 不bất 名danh 眼nhãn 根căn 。 所sở 謂vị 愚ngu 者giả 難nạn/nan 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn 。 正chánh 在tại 此thử 也dã 。 若nhược 謂vị 前tiền 許hứa 見kiến 精tinh 離ly 塵trần 有hữu 體thể 。 今kim 言ngôn 見kiến 精tinh 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 似tự 自tự 語ngữ 相tương 違vi 。 殊thù 不bất 知tri 前tiền 指chỉ 見kiến 分phần/phân 中trung 尚thượng 未vị 雜tạp 色sắc 。 猶do 切thiết 近cận 於ư 真chân 者giả 。 此thử 單đơn 指chỉ 相tương/tướng 分phần/phân 淨tịnh 色sắc 根căn 。 且thả 前tiền 既ký 喻dụ 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 亦diệc 云vân 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 足túc 知tri 雖tuy 云vân 有hữu 體thể 。 亦diệc 是thị 托thác 見kiến 精tinh 以dĩ 指chỉ 真chân 性tánh 。 非phi 單đơn 指chỉ 見kiến 精tinh 離ly 塵trần 有hữu 體thể 也dã 。 當đương 深thâm 究cứu 之chi 。 勿vật 得đắc 草thảo 草thảo 耳nhĩ 。

冠quan 註chú 。 此thử 徵trưng 釋thích 六lục 入nhập 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 先tiên 總tổng 徵trưng 。 後hậu 別biệt 釋thích 。 入nhập 即tức 根căn 也dã 。 謂vị 六lục 根căn 各các 能năng 吸hấp 入nhập 所sở 對đối 塵trần 相tương/tướng 。 故cố 以dĩ 根căn 為vi 塵trần 所sở 入nhập 處xứ 。 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 實thật 相tướng 真chân 心tâm 。 如như 者giả 不bất 動động 之chi 體thể 。 來lai 者giả 周chu 徧biến 之chi 用dụng 。 藏tạng 者giả 此thử 心tâm 能năng 具cụ 無vô 量lượng 功công 德đức 法Pháp 財tài 。 如như 寶bảo 藏tạng 庫khố 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 者giả 。 謂vị 此thử 如Như 來Lai 藏tạng 。 于vu 根căn 根căn 塵trần 塵trần 。 法pháp 爾nhĩ 映ánh 現hiện 。 如như 珠châu 映ánh 色sắc 。 本bổn 體thể 不bất 變biến 。 法pháp 法pháp 皆giai 如như 。 是thị 生sanh 生sanh 不bất 息tức 之chi 理lý 也dã 。 下hạ 明minh 眼nhãn 根căn 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 即tức 彼bỉ 目mục 睛tình 。 瞪trừng 發phát 勞lao 者giả 。 兼kiêm 目mục 者giả 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 者giả 。 瞪trừng 直trực 視thị 也dã 。 勞lao 因nhân 目mục 睛tình 。 久cửu 瞪trừng 而nhi 發phát 。 故cố 云vân 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 前tiền 文văn 譬thí 如như 淨tịnh 目mục 見kiến 睛tình 空không 。 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 別biệt 見kiến 狂cuồng 華hoa 。 是thị 以dĩ 妄vọng 見kiến 狂cuồng 華hoa 。 為vi 目mục 睛tình 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 茲tư 謂vị 豈khởi 獨độc 見kiến 狂cuồng 華hoa 是thị 目mục 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 更cánh 兼kiêm 目mục 睛tình 與dữ 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 真chân 心tâm 上thượng 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 所sở 謂vị 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 如như 虗hư 空không 華hoa 也dã 。 何hà 見kiến 其kỳ 目mục 。 是thị 真chân 心tâm 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 為vi 此thử 見kiến 性tánh 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 因nhân 浮phù 根căn 。 于vu 明minh 暗ám 二nhị 種chủng 。 妄vọng 塵trần 相tương 對đối 。 粘niêm 湛trạm 發phát 見kiến 。 居cư 于vu 浮phù 根căn 之chi 中trung 。 吸hấp 取thủ 塵trần 象tượng 。 名danh 為vi 見Kiến 性Tánh 。 其kỳ 性tánh 若nhược 非phi 此thử 二nhị 塵trần 。 則tắc 不bất 名danh 見kiến 性tánh 。 盖# 所sở 以dĩ 名danh 為vi 見kiến 性tánh 者giả 。 因nhân 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 而nhi 立lập 。 若nhược 離ly 此thử 二nhị 塵trần 。 名danh 尚thượng 不bất 成thành 。 豈khởi 有hữu 體thể 乎hồ 。 何hà 見kiến 其kỳ 無vô 體thể 。 為vi 是thị 見kiến 體thể 。 非phi 明minh 暗ám 來lai 。 非phi 浮phù 根căn 出xuất 。 不bất 生sanh 于vu 空không 。 若nhược 此thử 見kiến 體thể 從tùng 明minh 來lai 者giả 。 暗ám 時thời 無vô 明minh 。 此thử 見kiến 即tức 隨tùy 明minh 滅diệt 。 應ưng 非phi 見kiến 暗ám 。 若nhược 能năng 見kiến 暗ám 。 定định 非phi 從tùng 明minh 而nhi 來lai 。 若nhược 從tùng 暗ám 來lai 者giả 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 從tùng 浮phù 根căn 生sanh 者giả 。 獨độc 有hữu 浮phù 根căn 。 必tất 無vô 明minh 暗ám 二nhị 塵trần 。 然nhiên 此thử 見kiến 精tinh 離ly 彼bỉ 塵trần 相tương/tướng 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 從tùng 空không 出xuất 。 往vãng 前tiền 施thí 能năng 見kiến 塵trần 。 歸quy 後hậu 亦diệc 當đương 見kiến 根căn 。 又hựu 空không 自tự 能năng 見kiến 相tương/tướng 。 與dữ 汝nhữ 見kiến 根căn 。 無vô 相tướng 關quan 涉thiệp 。 若nhược 知tri 見kiến 體thể 三tam 處xứ 皆giai 無vô 。 即tức 當đương 知tri 汝nhữ 眼nhãn 入nhập 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 兩lưỡng 手thủ 指chỉ 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 耳nhĩ 入nhập 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 前tiền 久cửu 瞪trừng 其kỳ 目mục 。 而nhi 妄vọng 見kiến 空không 中trung 狂cuồng 華hoa 。 乃nãi 目mục 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 今kim 急cấp 塞tắc 其kỳ 耳nhĩ 。 而nhi 妄vọng 聞văn 頭đầu 中trung 作tác 聲thanh 。 乃nãi 耳nhĩ 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 意ý 謂vị 豈khởi 唯duy 聲thanh 是thị 耳nhĩ 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 更cánh 兼kiêm 耳nhĩ 根căn 與dữ 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 真chân 心tâm 上thượng 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 何hà 見kiến 其kỳ 耳nhĩ 是thị 心tâm 上thượng 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 為vi 此thử 聞văn 性tánh 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 因nhân 浮phù 根căn 與dữ 動động 靜tĩnh 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 相tương 對đối 。 粘niêm 湛trạm 發phát 聽thính 。 居cư 于vu 浮phù 根căn 之chi 中trung 。 吸hấp 取thủ 二nhị 種chủng 塵trần 相tương/tướng 。 故cố 名danh 聽Thính 聞Văn 性Tánh 。 其kỳ 性tánh 若nhược 非phi 此thử 二nhị 塵trần 。 則tắc 不bất 名danh 聞văn 性tánh 。 盖# 所sở 以dĩ 名danh 聞văn 性tánh 者giả 。 因nhân 二nhị 種chủng 塵trần 相tương/tướng 而nhi 立lập 。 若nhược 離ly 彼bỉ 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。 名danh 尚thượng 不bất 成thành 。 豈khởi 有hữu 體thể 乎hồ 。 何hà 見kiến 其kỳ 無vô 體thể 。 為vi 此thử 聞văn 性tánh 。 于vu 妄vọng 塵trần 浮phù 根căn 虗hư 空không 三tam 處xứ 皆giai 無vô 。 若nhược 謂vị 見kiến 聞văn 性tánh 從tùng 靜tĩnh 時thời 生sanh 。 則tắc 動động 時thời 無vô 靜tĩnh 。 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 即tức 當đương 隨tùy 靜tĩnh 境cảnh 而nhi 滅diệt 。 既ký 滅diệt 則tắc 不bất 應ưng 聞văn 動động 。 若nhược 有hữu 聲thanh 即tức 聞văn 。 定định 非phi 靜tĩnh 時thời 所sở 生sanh 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 從tùng 動động 時thời 生sanh 。 則tắc 靜tĩnh 時thời 無vô 動động 。 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 即tức 當đương 隨tùy 動động 而nhi 滅diệt 。 既ký 滅diệt 則tắc 不bất 應ưng 聞văn 靜tĩnh 。 若nhược 無vô 聲thanh 即tức 覺giác 。 定định 非phi 動động 時thời 所sở 生sanh 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 從tùng 浮phù 根căn 生sanh 者giả 。 獨độc 有hữu 浮phù 根căn 。 必tất 無vô 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。 然nhiên 此thử 聞văn 體thể 。 離ly 彼bỉ 二nhị 塵trần 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 。 從tùng 空không 而nhi 出xuất 。 是thị 空không 有hữu 能năng 聞văn 之chi 根căn 。 自tự 成thành 有hữu 性tánh 。 即tức 非phi 無vô 知tri 之chi 空không 。 又hựu 空không 若nhược 有hữu 性tánh 。 自tự 能năng 聞văn 聲thanh 。 與dữ 汝nhữ 耳nhĩ 入nhập 。 無vô 相tướng 關quan 涉thiệp 。 若nhược 知tri 此thử 聞văn 性tánh 三tam 處xứ 俱câu 無vô 。 即tức 當đương 知tri 此thử 耳nhĩ 入nhập 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 急cấp 畜súc 其kỳ 鼻tị 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 鼻tị 入nhập 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 畜súc 縮súc 氣khí 也dã 。 此thử 以dĩ 久cửu 畜súc 其kỳ 鼻tị 。 妄vọng 聞văn 鼻tị 中trung 冷lãnh 觸xúc 及cập 通thông 塞tắc 等đẳng 。 同đồng 是thị 鼻tị 中trung 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 意ý 謂vị 豈khởi 獨độc 冷lãnh 觸xúc 等đẳng 。 是thị 鼻tị 中trung 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 更cánh 兼kiêm 鼻tị 根căn 與dữ 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 真chân 心tâm 上thượng 勞lao 相tương/tướng 。 何hà 見kiến 其kỳ 鼻tị 根căn 。 是thị 心tâm 上thượng 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 為vi 此thử 聞văn 性tánh 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 因nhân 浮phù 根căn 與dữ 通thông 塞tắc 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 相tương 對đối 。 粘niêm 湛trạm 發phát 聞văn 。 居cư 于vu 浮phù 根căn 之chi 中trung 。 吸hấp 取thủ 二nhị 塵trần 。 名danh 齅Khứu 聞Văn 性Tánh 。 其kỳ 性tánh 若nhược 非phi 此thử 二nhị 塵trần 。 則tắc 不bất 名danh 聞văn 性tánh 。 盖# 所sở 以dĩ 名danh 聞văn 性tánh 者giả 。 依y 此thử 二nhị 塵trần 而nhi 立lập 。 若nhược 離ly 彼bỉ 二nhị 塵trần 。 名danh 尚thượng 不bất 成thành 。 寧ninh 有hữu 體thể 乎hồ 。 何hà 見kiến 其kỳ 無vô 體thể 。 夫phu 此thử 聞văn 性tánh 。 于vu 妄vọng 塵trần 浮phù 根căn 虗hư 空không 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 從tùng 通thông 來lai 。 則tắc 塞tắc 時thời 無vô 通thông 。 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 應ưng 隨tùy 通thông 相tương/tướng 同đồng 滅diệt 。 既ký 滅diệt 則tắc 應ưng 不bất 知tri 塞tắc 。 能năng 知tri 塞tắc 應ưng 非phi 從tùng 通thông 而nhi 來lai 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 因nhân 塞tắc 而nhi 有hữu 。 則tắc 通thông 時thời 無vô 塞tắc 。 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 應ưng 隨tùy 塞tắc 相tương/tướng 同đồng 滅diệt 。 既ký 滅diệt 則tắc 不bất 知tri 通thông 。 云vân 何hà 發phát 明minh 香hương 臭xú 等đẳng 。 觸xúc 能năng 聞văn 香hương 。 應ưng 非phi 自tự 塞tắc 而nhi 來lai 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 從tùng 浮phù 根căn 生sanh 者giả 。 獨độc 有hữu 浮phù 根căn 。 必tất 無vô 通thông 塞tắc 二nhị 塵trần 。 然nhiên 此thử 聞văn 性tánh 離ly 彼bỉ 二nhị 塵trần 。 本bổn 無vô 自tự 體thể 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 性tánh 。 從tùng 空không 而nhi 出xuất 。 則tắc 此thử 聞văn 性tánh 自tự 當đương 在tại 空không 。 迴hồi 齅khứu 汝nhữ 鼻tị 。 且thả 空không 自tự 有hữu 聞văn 性tánh 。 與dữ 汝nhữ 聞văn 根căn 。 了liễu 不bất 相tương 關quan 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 若nhược 知tri 此thử 聞văn 性tánh 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 即tức 當đương 知tri 此thử 鼻tị 入nhập 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 通thông 指chỉ 有hữu 香hương 臭xú 。 言ngôn 塞tắc 指chỉ 無vô 香hương 臭xú 。 言ngôn 非phi 閉bế 塞tắc 之chi 塞tắc 。 以dĩ 上thượng 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 例lệ 此thử 通thông 塞tắc 者giả 。 其kỳ 意ý 自tự 明minh 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 舌thiệt 舐thỉ 吻vẫn 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 舌thiệt 入nhập 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 此thử 以dĩ 舌thiệt 舐thỉ 吻vẫn 。 舐thỉ 之chi 不bất 已dĩ 。 其kỳ 人nhân 若nhược 病bệnh 。 則tắc 因nhân 舐thỉ 而nhi 妄vọng 有hữu 苦khổ 味vị 。 其kỳ 人nhân 無vô 病bệnh 。 微vi 有hữu 甜điềm 觸xúc 。 由do 熟thục 舐thỉ 而nhi 有hữu 甜điềm 苦khổ 之chi 妄vọng 塵trần 。 更cánh 由do 甜điềm 苦khổ 。 而nhi 顯hiển 未vị 舐thỉ 時thời 。 淡đạm 性tánh 常thường 在tại 。 斯tư 皆giai 舌thiệt 甜điềm 不bất 已dĩ 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 意ý 謂vị 豈khởi 唯duy 甜điềm 苦khổ 淡đạm 觸xúc 。 是thị 舌thiệt 根căn 之chi 勞lao 。 即tức 此thử 舌thiệt 根căn 與dữ 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 真chân 心tâm 上thượng 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 何hà 則tắc 知tri 味vị 之chi 性tánh 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 因nhân 浮phù 根căn 與dữ 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 。 粘niêm 湛trạm 發phát 知tri 。 居cư 于vu 浮phù 根căn 之chi 中trung 。 吸hấp 此thử 二nhị 塵trần 。 故cố 名danh 知Tri 味Vị 性Tánh 。 其kỳ 性tánh 若nhược 非phi 此thử 二nhị 塵trần 。 即tức 不bất 名danh 知tri 味vị 性tánh 。 盖# 所sở 以dĩ 名danh 知Tri 味Vị 性Tánh 者giả 。 依y 二nhị 種chủng 塵trần 相tương/tướng 而nhi 立lập 。 若nhược 離ly 彼bỉ 甜điềm 苦khổ 。 淡đạm 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 名danh 尚thượng 不bất 成thành 。 豈khởi 有hữu 體thể 乎hồ 。 何hà 見kiến 其kỳ 無vô 體thể 。 為vi 此thử 知tri 味vị 性tánh 。 于vu 妄vọng 塵trần 浮phù 根căn 虗hư 空không 三tam 處xứ 皆giai 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 知tri 性tánh 從tùng 甜điềm 苦khổ 味vị 來lai 。 遇ngộ 淡đạm 味vị 時thời 。 甜điềm 苦khổ 已dĩ 無vô 。 而nhi 此thử 知tri 性tánh 應ưng 隨tùy 甜điềm 苦khổ 同đồng 滅diệt 。 應ưng 不bất 知tri 淡đạm 。 若nhược 能năng 知tri 淡đạm 元nguyên 非phi 因nhân 甜điềm 苦khổ 來lai 。 若nhược 謂vị 此thử 知tri 性tánh 從tùng 淡đạm 味vị 出xuất 。 遇ngộ 甜điềm 苦khổ 時thời 淡đạm 味vị 已dĩ 無vô 。 而nhi 此thử 知tri 性tánh 應ưng 隨tùy 淡đạm 味vị 同đồng 亡vong 。 亦diệc 復phục 不bất 知tri 。 甜điềm 苦khổ 二nhị 相tương/tướng 。 若nhược 更cánh 知tri 其kỳ 甜điềm 苦khổ 。 則tắc 非phi 因nhân 淡đạm 生sanh 。 若nhược 此thử 知tri 性tánh 從tùng 浮phù 根căn 生sanh 者giả 。 獨độc 有hữu 舌thiệt 根căn 。 必tất 無vô 甜điềm 淡đạm 。 及cập 與dữ 苦khổ 塵trần 。 然nhiên 斯tư 知tri 味vị 之chi 根căn 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 此thử 知tri 性tánh 。 從tùng 空không 而nhi 出xuất 。 則tắc 彼bỉ 虗hư 空không 自tự 能năng 知tri 味vị 。 非phi 必tất 是thị 汝nhữ 口khẩu 知tri 。 又hựu 空không 自tự 知tri 。 則tắc 與dữ 汝nhữ 舌thiệt 入nhập 。 有hữu 何hà 關quan 涉thiệp 耶da 。 若nhược 了liễu 此thử 知tri 味vị 之chi 性tánh 三tam 處xứ 咸hàm 無vô 。 即tức 當đương 知tri 此thử 舌thiệt 入nhập 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 一nhất 冷lãnh 手thủ 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 身thân 入nhập 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 觸xúc 乃nãi 身thân 根căn 所sở 對đối 之chi 塵trần 。 而nhi 根căn 塵trần 相tương 對đối 。 必tất 假giả 合hợp 離ly 違vi 順thuận 。 而nhi 根căn 塵trần 二nhị 法pháp 始thỉ 顯hiển 然nhiên 。 此thử 獨độc 以dĩ 二nhị 手thủ 作tác 身thân 根căn 。 徒đồ 以dĩ 二nhị 手thủ 上thượng 冷lãnh 熱nhiệt 之chi 勢thế 互hỗ 相tương 勝thắng 負phụ 。 妄vọng 成thành 離ly 合hợp 違vi 順thuận 。 而nhi 作tác 觸xúc 塵trần 。 總tổng 顯hiển 是thị 虗hư 妄vọng 勞lao 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。 故cố 曰viết 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 一nhất 冷lãnh 手thủ 。 觸xúc 于vu 熱nhiệt 手thủ 。 若nhược 冷lãnh 勢thế 多đa 。 熱nhiệt 者giả 從tùng 冷lãnh 。 此thử 是thị 冷lãnh 勢thế 勝thắng 。 熱nhiệt 勢thế 負phụ 。 若nhược 熱nhiệt 功công 勝thắng 。 冷lãnh 者giả 成thành 熱nhiệt 。 此thử 是thị 熱nhiệt 勢thế 勝thắng 。 冷lãnh 勢thế 負phụ 下hạ 。 略lược 結kết 斷đoạn 云vân 。 如như 是thị 以dĩ 此thử 。 合hợp 覺giác 之chi 觸xúc 。 顯hiển 于vu 離ly 知tri 。 涉thiệp 勢thế 若nhược 成thành 。 因nhân 于vu 勞lao 觸xúc 者giả 。 如như 是thị 以dĩ 此thử 四tứ 字tự 。 指chỉ 定định 上thượng 文văn 覺giác 知tri 二nhị 字tự 。 指chỉ 定định 身thân 根căn 。 猶do 云vân 合hợp 身thân 根căn 之chi 觸xúc 塵trần 。 正chánh 合hợp 時thời 塵trần 。 亦diệc 不bất 能năng 自tự 顯hiển 其kỳ 塵trần 。 必tất 待đãi 離ly 時thời 之chi 知tri 覺giác 。 方phương 顯hiển 合hợp 時thời 之chi 塵trần 相tương/tướng 。 下hạ 應ưng 補bổ 二nhị 句cú 云vân 。 離ly 塵trần 之chi 知tri 顯hiển 于vu 合hợp 觸xúc 意ý 始thỉ 完hoàn 。 盖# 非phi 合hợp 不bất 顯hiển 離ly 。 非phi 離ly 不bất 顯hiển 合hợp 。 必tất 因nhân 互hỗ 顯hiển 而nhi 離ly 合hợp 始thỉ 見kiến 。 非phi 冷lãnh 不bất 涉thiệp 熱nhiệt 。 非phi 熱nhiệt 不bất 涉thiệp 冷lãnh 。 必tất 以dĩ 勢thế 交giao 涉thiệp 。 若nhược 勝thắng 負phụ 互hỗ 成thành 。 則tắc 違vi 順thuận 始thỉ 見kiến 。 要yếu 用dụng 前tiền 二nhị 句cú 。 建kiến 立lập 合hợp 離ly 二nhị 相tương/tướng 。 用dụng 後hậu 二nhị 句cú 。 建kiến 立lập 違vi 順thuận 二nhị 相tướng 。 然nhiên 合hợp 離ly 違vi 順thuận 。 固cố 是thị 身thân 根căn 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 而nhi 身thân 根căn 與dữ 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 真chân 心tâm 上thượng 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 何hà 見kiến 其kỳ 身thân 根căn 。 是thị 心tâm 上thượng 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 為vi 此thử 知tri 覺giác 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 因nhân 浮phù 根căn 與dữ 離ly 合hợp 違vi 順thuận 妄vọng 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 。 粘niêm 湛trạm 發phát 覺giác 。 居cư 于vu 浮phù 根căn 之chi 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 相tương/tướng 。 故cố 名danh 知Tri 覺Giác 性Tánh 。 其kỳ 性tánh 若nhược 非phi 離ly 合hợp 違vi 順thuận 。 則tắc 不bất 名danh 知Tri 覺Giác 性Tánh 。 盖# 所sở 以dĩ 名danh 知Tri 覺Giác 性Tánh 者giả 。 依y 此thử 四tứ 相tương/tướng 而nhi 立lập 。 若nhược 離ly 彼bỉ 合hợp 離ly 違vi 順thuận 。 名danh 尚thượng 不bất 成thành 。 豈khởi 有hữu 體thể 乎hồ 。 何hà 見kiến 其kỳ 無vô 體thể 。 為vi 此thử 知tri 覺giác 。 于vu 合hợp 離ly 違vi 順thuận 浮phù 根căn 虗hư 空không 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 此thử 知tri 覺giác 。 因nhân 合hợp 時thời 來lai 者giả 。 離ly 時thời 非phi 合hợp 。 而nhi 此thử 知tri 覺giác 應ưng 隨tùy 合hợp 滅diệt 。 云vân 何hà 知tri 離ly 。 既ký 能năng 知tri 離ly 。 定định 非phi 因nhân 合hợp 。 而nhi 有hữu 違vi 順thuận 二nhị 相tướng 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 若nhược 此thử 知tri 覺giác 從tùng 浮phù 根căn 出xuất 者giả 。 獨độc 有hữu 浮phù 根căn 。 必tất 無vô 合hợp 離ly 。 違vi 順thuận 四tứ 種chủng 妄vọng 塵trần 。 則tắc 汝nhữ 身thân 知tri 。 離ly 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 此thử 知tri 覺giác 必tất 出xuất 于vu 空không 。 則tắc 空không 自tự 知tri 覺giác 。 與dữ 汝nhữ 身thân 入nhập 。 何hà 相tương/tướng 關quan 涉thiệp 耶da 。 若nhược 了liễu 此thử 知tri 覺giác 三tam 處xứ 俱câu 無vô 。 即tức 當đương 知tri 此thử 身thân 。 入nhập 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 俱câu 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 勞lao 倦quyện 則tắc 眠miên 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 意ý 入nhập 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 盖# 意ý 入nhập 無vô 形hình 。 但đãn 以dĩ 末mạt 那na 識thức 為vi 根căn 相tướng 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 二nhị 法pháp 為vi 塵trần 相tương/tướng 。 是thị 根căn 即tức 執chấp 我ngã 第đệ 七thất 意ý 境cảnh 即tức 過quá 去khứ 。 前tiền 五ngũ 塵trần 且thả 眠miên 寐mị 時thời 。 第đệ 六lục 識thức 不bất 起khởi 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 意ý 知tri 根căn 。 世Thế 尊Tôn 先tiên 藉tạ 睡thụy 窹# 憶ức 忘vong 等đẳng 。 建kiến 立lập 其kỳ 意ý 知tri 根căn 。 使sử 人nhân 易dị 曉hiểu 也dã 。 故cố 曰viết 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 意ý 下hạ 勞lao 倦quyện 則tắc 眠miên 。 正chánh 眠miên 時thời 意ý 知tri 根căn 尚thượng 未vị 顯hiển 然nhiên 。 及cập 至chí 睡thụy 熟thục 便tiện 窹# 時thời 。 妄vọng 念niệm 初sơ 起khởi 。 然nhiên 起khởi 不bất 孤cô 起khởi 。 必tất 覽lãm 過quá 去khứ 五ngũ 塵trần 相tương 依y 而nhi 起khởi 。 且thả 與dữ 斯tư 所sở 覧# 之chi 塵trần 。 未vị 必tất 條điều 條điều 有hữu 序tự 。 故cố 得đắc 之chi 為vi 憶ức 。 失thất 之chi 為vi 忘vong 。 憶ức 忘vong 循tuần 環hoàn 之chi 間gian 。 未vị 免miễn 顛điên 倒đảo 錯thác 亂loạn 。 則tắc 一nhất 剎sát 那na 間gian 漸tiệm 覺giác 醒tỉnh 。 然nhiên 則tắc 于vu 一nhất 念niệm 中trung 。 見kiến 其kỳ 初sơ 憶ức 若nhược 生sanh 。 正chánh 憶ức 若nhược 住trụ 。 將tương 忘vong 若nhược 異dị 。 忘vong 盡tận 若nhược 滅diệt 。 而nhi 吸hấp 引dẫn 過quá 去khứ 塵trần 相tương/tướng 。 同đồng 歸quy 斯tư 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 之chi 中trung 。 而nhi 剎sát 那na 剎sát 那na 四tứ 相tương/tướng 。 前tiền 後hậu 不bất 相tương 踰du 越việt 者giả 。 乃nãi 意ý 知tri 根căn 之chi 相tướng 狀trạng 也dã 。 意ý 謂vị 眠miên 窹# 憶ức 忘vong 。 固cố 是thị 意ý 入nhập 之chi 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 然nhiên 意ý 人nhân 與dữ 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 真chân 心tâm 上thượng 之chi 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 何hà 見kiến 其kỳ 意ý 入nhập 是thị 真chân 心tâm 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 為vi 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 本bổn 自tự 無vô 性tánh 。 但đãn 因nhân 意ý 知tri 根căn 與dữ 生sanh 滅diệt 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 相tương 依y 。 而nhi 粘niêm 湛trạm 集tập 知tri 。 居cư 于vu 意ý 根căn 之chi 中trung 。 吸hấp 引dẫn 撮toát 取thủ 其kỳ 過quá 去khứ 五ngũ 塵trần 。 名danh 為vi 內nội 塵trần 。 雖tuy 吸hấp 內nội 塵trần 。 亦diệc 不bất 與dữ 前tiền 五ngũ 根căn 同đồng 境cảnh 。 盖# 前tiền 五ngũ 根căn 緣duyên 現hiện 前tiền 境cảnh 。 謂vị 之chi 順thuận 流lưu 。 若nhược 反phản 緣duyên 內nội 塵trần 。 則tắc 謂vị 之chi 逆nghịch 流lưu 且thả 縱túng/tung 反phản 緣duyên 亦diệc 不bất 及cập 其kỳ 內nội 塵trần 故cố 。 但đãn 以dĩ 前tiền 五ngũ 根căn 逆nghịch 流lưu 。 不bất 及cập 處xứ 。 名danh 覺Giác 知Tri 性Tánh 。 其kỳ 性tánh 若nhược 非phi 窹# 寐mị 生sanh 滅diệt 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 則tắc 不bất 名danh 覺Giác 知Tri 性Tánh 。 盖# 所sở 以dĩ 名danh 覺Giác 知Tri 性Tánh 者giả 。 依y 二nhị 種chủng 塵trần 相tương/tướng 而nhi 立lập 。 若nhược 離ly 彼bỉ 窹# 寐mị 。 生sanh 滅diệt 二nhị 塵trần 。 名danh 尚thượng 不bất 成thành 。 安an 有hữu 其kỳ 體thể 。 何hà 見kiến 其kỳ 無vô 體thể 。 為vi 是thị 覺giác 知tri 性tánh 。 于vu 窹# 寐mị 生sanh 滅diệt 意ý 根căn 虗hư 空không 三tam 處xứ 俱câu 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 從tùng 窹# 時thời 來lai 。 寐mị 時thời 非phi 窹# 。 即tức 應ưng 隨tùy 窹# 滅diệt 。 卻khước 其kỳ 昏hôn 然nhiên 而nhi 寐mị 者giả 。 將tương 為vi 誰thùy 耶da 。 既ký 為vi 窹# 為vi 寐mị 者giả 。 皆giai 覺giác 知tri 性tánh 。 則tắc 非phi 從tùng 窹# 寐mị 中trung 來lai 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 必tất 從tùng 生sanh 時thời 有hữu 。 正chánh 滅diệt 時thời 非phi 生sanh 。 即tức 應ưng 隨tùy 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 而nhi 受thọ 滅diệt 者giả 誰thùy 乎hồ 。 若nhược 謂vị 從tùng 滅diệt 時thời 有hữu 。 正chánh 生sanh 時thời 非phi 滅diệt 。 即tức 應ưng 隨tùy 滅diệt 已dĩ 無vô 。 而nhi 知tri 生sanh 者giả 又hựu 誰thùy 乎hồ 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 從tùng 意ý 知tri 根căn 出xuất 。 殊thù 不bất 知tri 彼bỉ 意ý 知tri 根căn 亦diệc 自tự 無vô 體thể 。 但đãn 因nhân 窹# 寐mị 二nhị 相tương/tướng 現hiện 起khởi 。 然nhiên 窹# 寐mị 亦diệc 自tự 無vô 相tướng 。 但đãn 隨tùy 身thân 形hình 開khai 而nhi 名danh 窹# 。 隨tùy 身thân 形hình 合hợp 而nhi 名danh 寐mị 。 夫phu 離ly 此thử 窹# 寐mị 二nhị 體thể 。 則tắc 意ý 根căn 尚thượng 無vô 。 何hà 況huống 從tùng 意ý 根căn 所sở 出xuất 之chi 覺giác 知tri 性tánh 。 則tắc 同đồng 空không 華hoa 。 畢tất 竟cánh 無vô 性tánh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 從tùng 空không 生sanh 者giả 。 自tự 是thị 空không 之chi 知tri 覺giác 。 與dữ 汝nhữ 意ý 入nhập 有hữu 何hà 關quan 涉thiệp 耶da 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 意ý 同đồng 前tiền 。

○# 勞lao 倦quyện 指chỉ 意ý 。 言ngôn 非phi 指chỉ 身thân 勞lao 也dã 。 意ý 知tri 根căn 指chỉ 如như 幽u 室thất 見kiến 者giả 。 與dữ 前tiền 五ngũ 浮phù 根căn 並tịnh 列liệt 文văn 中trung 不bất 于vu 根căn 出xuất 。 及cập 若nhược 從tùng 根căn 出xuất 之chi 根căn 。 皆giai 指chỉ 前tiền 意ý 知tri 根căn 也dã 。 覺giác 知tri 性tánh 亦diệc 與dữ 前tiền 見kiến 性tánh 聞văn 性tánh 等đẳng 並tịnh 列liệt 。 前tiền 五ngũ 皆giai 言ngôn 發phát 見kiến 等đẳng 。 此thử 獨độc 言ngôn 集tập 知tri 者giả 。 謂vị 前tiền 五ngũ 根căn 約ước 相tương/tướng 分phần/phân 現hiện 行hành 位vị 中trung 言ngôn 。 此thử 雖tuy 同đồng 相tương/tướng 分phần/phân 。 尚thượng 近cận 種chủng 子tử 位vị 中trung 有hữu 粗thô 細tế 之chi 別biệt 耳nhĩ 。

上thượng 明minh 六lục 入nhập 竟cánh 。 下hạ 明minh 十thập 二nhị 處xứ 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 十thập 二nhị 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 也dã 。 處xử 。 根căn 塵trần 之chi 所sở 在tại 也dã 。 此thử 獨độc 破phá 六lục 根căn 。 而nhi 不bất 言ngôn 根căn 。 但đãn 言ngôn 塵trần 所sở 入nhập 處xứ 。 下hạ 雖tuy 根căn 塵trần 互hỗ 辨biện 。 正chánh 破phá 在tại 塵trần 。 亦diệc 不bất 言ngôn 根căn 塵trần 。 但đãn 言ngôn 根căn 塵trần 之chi 處xứ 所sở 。 即tức 如như 後hậu 文văn 雖tuy 根căn 塵trần 識thức 三tam 。 更cánh 互hỗ 而nhi 辨biện 。 正chánh 破phá 在tại 識thức 亦diệc 不bất 言ngôn 識thức 。 但đãn 言ngôn 識thức 之chi 界giới 限hạn 。 蓋cái 謂vị 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 雖tuy 名danh 十thập 八bát 。 本bổn 一nhất 圓viên 妙diệu 寶bảo 覺giác 明minh 性tánh 。 但đãn 由do 凡phàm 愚ngu 。 用dụng 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 定định 執chấp 根căn 在tại 內nội 。 塵trần 在tại 外ngoại 。 識thức 生sanh 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 故cố 今kim 但đãn 破phá 彼bỉ 方phương 向hướng 處xứ 所sở 。 及cập 與dữ 疆cương 界giới 。 使sử 塵trần 無vô 所sở 入nhập 之chi 處xứ 。 根căn 無vô 所sở 緣duyên 之chi 處xứ 。 識thức 無vô 分phần/phân 界giới 之chi 處xứ 。 推thôi 倒đảo 墻tường 塹tiệm 。 打đả 成thành 一nhất 片phiến 。 則tắc 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 無vô 所sở 隔cách 越việt 。 自tự 得đắc 融dung 歸quy 一nhất 真chân 法pháp 性tánh 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 不bất 破phá 其kỳ 法pháp 。 唯duy 破phá 其kỳ 法pháp 之chi 處xứ 與dữ 疆cương 場tràng 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 二nhị 處xứ 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 明minh 十thập 二nhị 處xứ 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 先tiên 總tổng 徵trưng 。 後hậu 別biệt 釋thích 雖tuy 根căn 塵trần 互hỗ 破phá 。 正chánh 意ý 在tại 塵trần 。 但đãn 為vi 勢thế 若nhược 交giao 蘆lô 相tương/tướng 倚ỷ 而nhi 立lập 。 須tu 更cánh 互hỗ 辯biện 破phá 。 故cố 世Thế 尊Tôn 先tiên 舉cử 根căn 塵trần 二nhị 處xứ 審thẩm 究cứu 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 且thả 觀quán 祗chi 陀đà 林lâm 。 及cập 諸chư 泉tuyền 池trì 。 能năng 觀quán 者giả 是thị 見kiến 處xứ 。 所sở 觀quán 者giả 是thị 色sắc 處xứ 。 汝nhữ 作tác 云vân 何hà 解giải 。 為vi 是thị 外ngoại 色sắc 。 生sanh 汝nhữ 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 。 而nhi 始thỉ 有hữu 能năng 見kiến 之chi 處xứ 耶da 。 抑ức 亦diệc 是thị 汝nhữ 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 。 生sanh 外ngoại 色sắc 相tướng 。 而nhi 始thỉ 有hữu 所sở 見kiến 之chi 處xứ 耶da 。 若nhược 謂vị 是thị 汝nhữ 眼nhãn 。 根căn 生sanh 外ngoại 色sắc 相tướng 。 而nhi 始thỉ 有hữu 所sở 見kiến 之chi 處xứ 者giả 。 色sắc 性tánh 屬thuộc 眼nhãn 。 則tắc 汝nhữ 眼nhãn 根căn 但đãn 見kiến 空không 時thời 。 非phi 有hữu 色sắc 相tướng 。 而nhi 此thử 色sắc 性tánh 自tự 應ưng 同đồng 相tương/tướng 銷tiêu 亡vong 。 色sắc 性tánh 既ký 銷tiêu 。 色sắc 相tướng 亦diệc 無vô 。 縱túng/tung 有hữu 汝nhữ 見kiến 。 亦diệc 無vô 顯hiển 發phát 。 若nhược 謂vị 空không 能năng 顯hiển 見kiến 。 殊thù 不bất 知tri 空không 假giả 色sắc 。 顯hiển 色sắc 相tướng 既ký 無vô 。 假giả 何hà 物vật 以dĩ 顯hiển 空không 質chất 非phi 空không 又hựu 不bất 能năng 顯hiển 色sắc 空không 色sắc 俱câu 無vô 。 眼nhãn 根căn 亦diệc 無vô 所sở 寄ký 。 則tắc 一nhất 切thiết 都đô 無vô 。 盖# 計kế 眼nhãn 生sanh 色sắc 相tướng 者giả 。 謬mậu 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 是thị 外ngoại 色sắc 生sanh 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 。 而nhi 始thỉ 有hữu 能năng 見kiến 之chi 處xứ 者giả 。 見kiến 性tánh 屬thuộc 色sắc 。 則tắc 汝nhữ 觀quán 空không 之chi 時thời 。 但đãn 見kiến 虗hư 空không 。 非phi 有hữu 色sắc 相tướng 。 而nhi 此thử 見kiến 性tánh 即tức 應ưng 同đồng 色sắc 銷tiêu 亡vong 。 見kiến 性tánh 既ký 亡vong 。 縱túng/tung 有hữu 空không 色sắc 。 若nhược 無vô 眼nhãn 根căn 。 更cánh 假giả 誰thùy 者giả 。 而nhi 見kiến 之chi 乎hồ 。 盖# 計kế 色sắc 生sanh 眼nhãn 見kiến 者giả 。 亦diệc 謬mậu 矣hĩ 。 下hạ 結kết 歸quy 真chân 性tánh 曰viết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 見kiến 與dữ 色sắc 空không 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 既ký 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 色sắc 與dữ 見kiến 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 然nhiên 此thử 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 更cánh 聽thính 此thử 。 祗chi 陀đà 園viên 中trung (# 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 聲thanh 塵trần 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 盖# 雖tuy 破phá 聲thanh 處xứ 。 亦diệc 兼kiêm 耳nhĩ 處xứ 。 更cánh 互hỗ 辨biện 破phá 。 故cố 審thẩm 定định 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 更cánh 聽thính 此thử 。 祗chi 陀đà 園viên 中trung 食thực 辨biện 眾chúng 集tập 而nhi 皷cổ 鐘chung 之chi 聲thanh 。 前tiền 後hậu 相tương 續tục 。 汝nhữ 作tác 云vân 何hà 解giải 。 是thị 聲thanh 赴phó 耳nhĩ 邊biên 來lai 。 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 處xứ 去khứ 。 若nhược 謂vị 此thử 皷cổ 鐘chung 之chi 聲thanh 。 來lai 於ư 耳nhĩ 邊biên 。 如như 我ngã 之chi 身thân 。 既ký 去khứ 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 乞khất 食thực 。 而nhi 祗chi 陀đà 林lâm 中trung 。 則tắc 無vô 有hữu 我ngã 。 以dĩ 我ngã 一nhất 人nhân 。 不bất 能năng 並tịnh 赴phó 兩lưỡng 處xứ 。 則tắc 知tri 彼bỉ 一nhất 聲thanh 必tất 不bất 能năng 徧biến 至chí 眾chúng 耳nhĩ 。 此thử 聲thanh 必tất 來lai 。 阿A 難Nan 耳nhĩ 處xứ 。 目Mục 連Liên 迦Ca 葉Diếp 。 應ưng 不bất 俱câu 聞văn 。 何hà 況huống 千thiên 二nhị 百bách 人nhân 。 一nhất 聞văn 其kỳ 聲thanh 。 齊tề 來lai 食thực 處xứ 。 可khả 見kiến 計kế 聲thanh 往vãng 耳nhĩ 邊biên 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 汝nhữ 之chi 耳nhĩ 根căn 。 往vãng 彼bỉ 聲thanh 邊biên 去khứ 。 亦diệc 以dĩ 我ngã 之chi 身thân 。 例lệ 汝nhữ 耳nhĩ 根căn 。 既ký 往vãng 擊kích 皷cổ 之chi 處xứ 。 如như 我ngã 歸quy 住trụ 。 祗chi 陀đà 林lâm 中trung 。 鐘chung 聲thanh 齊tề 出xuất 。 應ưng 不bất 俱câu 聞văn 。 如như 室Thất 羅La 城Thành 裡# 。 則tắc 無vô 有hữu 我ngã 。 何hà 況huống 象tượng 馬mã 等đẳng 。 種chủng 種chủng 音âm 響hưởng 。 一nhất 齊tề 俱câu 聞văn 。 可khả 見kiến 計kế 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 處xứ 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 耳nhĩ 根căn 聲thanh 塵trần 。 各các 無vô 來lai 往vãng 。 則tắc 應ưng 無vô 聞văn 。 云vân 何hà 有hữu 聲thanh 皆giai 聞văn 。 可khả 見kiến 計kế 無vô 來lai 往vãng 者giả 亦diệc 妄vọng 矣hĩ 。 下hạ 結kết 歸quy 真chân 性tánh 曰viết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 聽thính 與dữ 音âm 聲thanh 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 既ký 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 聽thính 與dữ 聲thanh 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 然nhiên 此thử 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 又hựu 齅khứu 此thử 。 鑪lư 中trung 旃chiên 檀đàn (# 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 香hương 塵trần 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 夫phu 欲dục 辨biện 香hương 塵trần 。 無vô 有hữu 出xuất 處xứ 。 先tiên 指chỉ 異dị 香hương 。 以dĩ 審thẩm 實thật 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 又hựu 齅khứu 此thử 。 鑪lư 中trung 旃chiên 檀đàn 。 此thử 香hương 若nhược 然nhiên 。 一nhất 銖thù 四tứ 十thập 里lý 內nội 。 同đồng 時thời 聞văn 氣khí 。 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 解giải 此thử 香hương 為vi 從tùng 木mộc 生sanh 。 鼻tị 生sanh 空không 生sanh 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 香hương 。 生sanh 於ư 汝nhữ 鼻tị 。 稱xưng 鼻tị 所sở 生sanh 。 當đương 從tùng 鼻tị 出xuất 。 汝nhữ 之chi 鼻tị 根căn 。 非phi 旃chiên 檀đàn 木mộc 。 云vân 何hà 鼻tị 中trung 。 有hữu 此thử 香hương 氣khí 。 且thả 稱xưng 鼻tị 聞văn 香hương 。 當đương 說thuyết 香hương 自tự 鼻tị 入nhập 。 方phương 謂vị 之chi 聞văn 。 若nhược 謂vị 鼻tị 中trung 出xuất 香hương 。 而nhi 說thuyết 為vi 聞văn 者giả 。 甚thậm 不bất 合hợp 義nghĩa 。 可khả 見kiến 計kế 香hương 生sanh 於ư 鼻tị 者giả 謬mậu 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 香hương 生sanh 於ư 空không 者giả 。 能năng 生sanh 空không 性tánh 。 既ký 為vi 恆hằng 常thường 。 則tắc 所sở 生sanh 香hương 氣khí 亦diệc 應ưng 常thường 存tồn 。 何hà 藉tạ 罏# 中trung 爇nhiệt 此thử 枯khô 木mộc 。 而nhi 後hậu 有hữu 香hương 耶da 。 可khả 見kiến 計kế 香hương 生sanh 於ư 空không 者giả 謬mậu 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 香hương 必tất 生sanh 於ư 木mộc 。 則tắc 此thử 香hương 質chất 。 因nhân 爇nhiệt 成thành 烟yên 。 使sử 鼻tị 得đắc 聞văn 。 若nhược 此thử 鼻tị 聞văn 香hương 。 合hợp 應ưng 蒙mông 彼bỉ 。 烟yên 氣khí 可khả 說thuyết 。 香hương 生sanh 於ư 木mộc 。 然nhiên 其kỳ 烟yên 騰đằng 空không 。 曾tằng 未vị 及cập 遠viễn 。 四tứ 十thập 里lý 內nội 。 云vân 何hà 已dĩ 聞văn 。 可khả 見kiến 計kế 香hương 從tùng 木mộc 生sanh 者giả 亦diệc 謬mậu 矣hĩ 。 下hạ 結kết 歸quy 真chân 性tánh 曰viết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 香hương 鼻tị 與dữ 聞văn 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 既ký 無vô 定định 處xứ 。 即tức 齅khứu 與dữ 香hương 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 此thử 二nhị 處xứ 者giả 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 若nhược 據cứ 法pháp 相tướng 宗tông 。 則tắc 鼻tị 乃nãi 合hợp 中trung 取thủ 境cảnh 。 今kim 云vân 未vị 蒙mông 烟yên 氣khí 。 已dĩ 得đắc 聞văn 香hương 。 又hựu 為vi 離ly 中trung 之chi 知tri 。 即tức 此thử 觀quán 之chi 。 足túc 見kiến 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 曾tằng 無vô 定định 相tướng 。 特đặc 隨tùy 時thời 設thiết 教giáo 。 對đối 病bệnh 發phát 藥dược 。 若nhược 執chấp 彼bỉ 濫lạm 此thử 。 而nhi 強cường/cưỡng 此thử 合hợp 彼bỉ 。 不bất 惟duy 紊# 亂loạn 教giáo 源nguyên 。 亦diệc 且thả 不bất 識thức 時thời 務vụ 。 凡phàm 習tập 內nội 典điển 者giả 。 徒đồ 眩huyễn 辭từ 華hoa 。 而nhi 不bất 究cứu 實thật 際tế 可khả 乎hồ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 常thường 二nhị 時thời 。 眾chúng 中trung 持trì 鉢bát (# 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 味vị 塵trần 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 盖# 欲dục 辨biện 味vị 塵trần 。 無vô 有hữu 定định 在tại 。 即tức 就tựu 持trì 鉢bát 受thọ 食thực 時thời 。 以dĩ 詳tường 審thẩm 阿A 難Nan 。 故cố 曰viết 。 汝nhữ 常thường 二nhị 時thời 。 於ư 眾chúng 中trung 持trì 鉢bát 。 汝nhữ 舌thiệt 或hoặc 遇ngộ 。 酥tô 酪lạc 醍đề 醐hồ 。 名danh 為vi 上Thượng 味Vị 。 汝nhữ 意ý 作tác 云vân 何hà 解giải 此thử 味vị 為vi 復phục 生sanh 於ư 空không 。 生sanh 於ư 舌thiệt 。 生sanh 於ư 食thực 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 味vị 。 生sanh 於ư 汝nhữ 舌thiệt 。 汝nhữ 口khẩu 秪# 有hữu 一nhất 舌thiệt 。 只chỉ 當đương 所sở 生sanh 一nhất 味vị 。 其kỳ 舌thiệt 既ký 成thành 酥tô 味vị 。 亦diệc 應ưng 如như 酥tô 無vô 有hữu 變biến 移di 。 若nhược 更cánh 遇ngộ 黑hắc 石thạch 蜜mật 。 應ưng 不bất 推thôi 移di 。 而nhi 亦diệc 不bất 知tri 為vi 蜜mật 矣hĩ 。 若nhược 不bất 變biến 移di 。 而nhi 獨độc 知tri 酥tô 味vị 。 則tắc 又hựu 不bất 名danh 知tri 味vị 。 豈khởi 有hữu 舌thiệt 根căn 。 而nhi 不bất 名danh 知tri 味vị 者giả 哉tai 。 若nhược 謂vị 舌thiệt 根căn 能năng 變biến 移di 。 而nhi 知tri 多đa 味vị 者giả 。 其kỳ 味vị 亦diệc 從tùng 舌thiệt 生sanh 。 則tắc 舌thiệt 須tu 多đa 體thể 。 云vân 何hà 多đa 味vị 。 而nhi 生sanh 於ư 一nhất 舌thiệt 之chi 知tri 乎hồ 。 可khả 見kiến 計kế 味vị 生sanh 於ư 舌thiệt 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 味vị 獨độc 生sanh 於ư 食thực 者giả 。 味vị 亦diệc 不bất 成thành 。 何hà 則tắc 必tất 假giả 能năng 知tri 者giả 。 方phương 成thành 味vị 性tánh 。 若nhược 無vô 舌thiệt 根căn 。 食thực 非phi 有hữu 識thức 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 為vi 甘cam 為vi 苦khổ 耶da 。 縱túng/tung 爾nhĩ 食thực 能năng 自tự 知tri 其kỳ 味vị 。 即tức 同đồng 他tha 人nhân 知tri 味vị 。 無vô 干can 於ư 汝nhữ 。 豈khởi 復phục 稱xưng 汝nhữ 舌thiệt 根căn 。 為vi 嘗thường 味vị 之chi 知tri 乎hồ 。 則tắc 計kế 味vị 生sanh 於ư 食thực 者giả 。 又hựu 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 味vị 生sanh 於ư 空không 者giả 。 汝nhữ 噉đạm 虗hư 空không 。 當đương 作tác 何hà 等đẳng 滋tư 味vị 耶da 。 其kỳ 空không 必tất 作tác 鹹hàm 味vị 。 既ký 鹹hàm 汝nhữ 舌thiệt 。 亦diệc 鹹hàm 汝nhữ 面diện 。 則tắc 此thử 界giới 人nhân 均quân 同đồng 鹹hàm 。 海hải 中trung 魚ngư 既ký 常thường 受thọ 鹹hàm 。 定định 不bất 知tri 淡đạm 。 若nhược 不bất 識thức 淡đạm 。 亦diệc 不bất 覺giác 鹹hàm 。 於ư 此thử 二nhị 者giả 。 必tất 無vô 所sở 知tri 。 云vân 何hà 名danh 為vi 知tri 味vị 者giả 。 若nhược 無vô 能năng 知tri 味vị 。 亦diệc 不bất 有hữu 下hạ 結kết 歸quy 真chân 性tánh 曰viết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 味vị 舌thiệt 與dữ 嘗thường 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 既ký 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 嘗thường 與dữ 味vị 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 於ư 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

○# 黑hắc 石thạch 蜜mật 舊cựu 說thuyết 即tức 砂sa 糖đường 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 常thường 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 手thủ 摩ma 頭đầu 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

盖# 欲dục 釋thích 斯tư 文văn 。 當đương 先tiên 將tương 能năng 所sở 二nhị 字tự 。 與dữ 無vô 知tri 有hữu 知tri 等đẳng 。 辨biện 得đắc 分phân 明minh 。 判phán 然nhiên 無vô 惑hoặc 。 而nhi 後hậu 方phương 識thức 其kỳ 意ý 。 若nhược 就tựu 觸xúc 一nhất 邊biên 說thuyết 要yếu 以dĩ 塵trần 為vi 能năng 觸xúc 。 根căn 為vi 所sở 觸xúc 若nhược 就tựu 知tri 一nhất 邊biên 說thuyết 。 要yếu 以dĩ 根căn 為vi 能năng 知tri 。 塵trần 為vi 所sở 知tri 。 故cố 名danh 能năng 觸xúc 者giả 。 定định 屬thuộc 無vô 知tri 。 名danh 所sở 觸xúc 者giả 定định 屬thuộc 有hữu 知tri 。 然nhiên 所sở 觸xúc 者giả 即tức 是thị 能năng 知tri 。 而nhi 能năng 觸xúc 者giả 即tức 是thị 所sở 知tri 故cố 云vân 。 此thử 摩ma 所sở 知tri 。 誰thùy 為vi 能năng 觸xúc 。 若nhược 缺khuyết 一nhất 者giả 。 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 。 所sở 謂vị 單đơn 根căn 不bất 立lập 獨độc 境cảnh 不bất 生sanh 。 故cố 各các 各các 有hữu 已dĩ 上thượng 。 獨độc 有hữu 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 。 固cố 不bất 成thành 觸xúc 。 各các 各các 有hữu 以dĩ 下hạ 。 單đơn 有hữu 所sở 觸xúc 之chi 根căn 亦diệc 不bất 成thành 觸xúc 故cố 曰viết 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 與dữ 汝nhữ 成thành 觸xúc 。 一nhất 觸xúc 所sở 生sanh 者giả 。 反phản 上thượng 兩lưỡng 觸xúc 也dã 。 猶do 云vân 吾ngô 手thủ 與dữ 頭đầu 。 但đãn 要yếu 成thành 一nhất 觸xúc 。 體thể 即tức 知tri 也dã 。 在tại 。 有hữu 也dã 。 非phi 無vô 也dã 。 在tại 能năng 非phi 所sở 。 指chỉ 能năng 知tri 所sở 知tri 。 在tại 所sở 非phi 能năng 。 指chỉ 所sở 觸xúc 能năng 觸xúc 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 觸xúc 塵trần 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 凡phàm 觸xúc 必tất 以dĩ 根căn 境cảnh 能năng 所sở 。 有hữu 知tri 無vô 知tri 。 合hợp 離ly 違vi 順thuận 。 相tương/tướng 感cảm 而nhi 後hậu 成thành 。 此thử 獨độc 以dĩ 一nhất 身thân 明minh 觸xúc 。 正chánh 顯hiển 萬vạn 法pháp 一nhất 體thể 本bổn 無vô 能năng 所sở 。 合hợp 離ly 特đặc 情tình 。 塵trần 隔cách 越việt 而nhi 妄vọng 見kiến 有hữu 也dã 。 故cố 世Thế 尊Tôn 審thẩm 定định 阿A 難Nan 曰viết 。 我ngã 尋tầm 常thường 戒giới 勅sắc 弟đệ 子tử 。 一nhất 日nhật 三tam 度độ 摩ma 頭đầu 。 汝nhữ 既ký 依y 法pháp 行hành 持trì 。 而nhi 常thường 於ư 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 手thủ 摩ma 頭đầu 。 當đương 此thử 摩ma 時thời 。 則tắc 所sở 知tri 者giả 。 應ưng 名danh 能năng 觸xúc 。 汝nhữ 將tương 誰thùy 為vi 能năng 觸xúc 。 其kỳ 能năng 觸xúc 者giả 。 為vi 在tại 手thủ 乎hồ 。 為vi 在tại 頭đầu 乎hồ 。 若nhược 謂vị 能năng 觸xúc 者giả 在tại 手thủ 。 是thị 以dĩ 手thủ 為vi 無vô 知tri 之chi 塵trần 。 然nhiên 手thủ 與dữ 頭đầu 。 惟duy 汝nhữ 一nhất 身thân 。 既ký 以dĩ 手thủ 作tác 無vô 知tri 。 則tắc 頭đầu 亦diệc 應ưng 無vô 知tri 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 獨độc 有hữu 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 。 尚thượng 無vô 所sở 觸xúc 之chi 根căn 。 云vân 何hà 成thành 觸xúc 耶da 。 若nhược 謂vị 能năng 觸xúc 者giả 在tại 頭đầu 。 亦diệc 是thị 以dĩ 頭đầu 為vi 無vô 知tri 之chi 塵trần 然nhiên 頭đầu 與dữ 手thủ 。 惟duy 汝nhữ 一nhất 身thân 。 既ký 將tương 頭đầu 作tác 無vô 知tri 。 則tắc 手thủ 亦diệc 應ưng 無vô 用dụng 矣hĩ 。 亦diệc 獨độc 有hữu 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 。 必tất 無vô 所sở 觸xúc 之chi 根căn 。 斯tư 總tổng 是thị 獨độc 境cảnh 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 成thành 觸xúc 耶da 。 或hoặc 轉chuyển 計kế 曰viết 。 以dĩ 手thủ 觸xúc 頭đầu 。 則tắc 手thủ 可khả 為vi 能năng 觸xúc 。 頭đầu 可khả 為vi 所sở 觸xúc 。 豈khởi 非phi 手thủ 無vô 知tri 。 而nhi 頭đầu 有hữu 知tri 乎hồ 。 以dĩ 頭đầu 觸xúc 手thủ 。 則tắc 頭đầu 可khả 為vi 能năng 觸xúc 。 手thủ 亦diệc 可khả 為vi 所sở 觸xúc 。 豈khởi 非phi 頭đầu 無vô 知tri 。 而nhi 手thủ 有hữu 知tri 乎hồ 。 奚hề 所sở 不bất 成thành 耶da 。 故cố 斥xích 之chi 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 頭đầu 手thủ 各các 各các 有hữu 知tri 。 又hựu 各các 各các 無vô 知tri 。 既ký 有hữu 一nhất 知tri 。 即tức 成thành 一nhất 身thân 。 有hữu 一nhất 無vô 知tri 。 即tức 為vi 一nhất 塵trần 。 則tắc 汝nhữ 阿A 難Nan 。 應ưng 有hữu 二nhị 身thân 。 應ưng 成thành 兩lưỡng 觸xúc 。 或hoặc 反phản 救cứu 前tiền 失thất 曰viết 。 雖tuy 各các 各các 有hữu 其kỳ 頭đầu 。 與dữ 手thủ 惟duy 成thành 一nhất 觸xúc 。 故cố 復phục 斥xích 之chi 曰viết 。 若nhược 頭đầu 與dữ 手thủ 。 一nhất 觸xúc 所sở 生sanh 。 則tắc 手thủ 與dữ 頭đầu 。 當đương 為vi 一nhất 體thể 。 若nhược 一nhất 體thể 者giả 。 惟duy 有hữu 一nhất 知tri 。 是thị 單đơn 有hữu 所sở 觸xúc 之chi 根căn 必tất 。 無vô 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 。 或hoặc 轉chuyển 救cứu 其kỳ 失thất 曰viết 。 還hoàn 是thị 二nhị 體thể 。 故cố 更cánh 斥xích 之chi 曰viết 。 若nhược 二nhị 體thể 者giả 。 縱túng/tung 有hữu 二nhị 知tri 。 誰thùy 為vi 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 。 今kim 在tại 何hà 處xứ 。 盖# 即tức 此thử 二nhị 知tri 但đãn 。 在tại 能năng 知tri 之chi 根căn 處xứ 非phi 在tại 所sở 知tri 之chi 塵trần 處xứ 。 但đãn 在tại 所sở 觸xúc 之chi 根căn 處xứ 。 非phi 在tại 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 處xứ 。 總tổng 是thị 單đơn 根căn 不bất 立lập 。 云vân 何hà 成thành 觸xúc 。 不bất 應ưng 將tương 虗hư 空không 作tác 能năng 觸xúc 之chi 塵trần 。 與dữ 汝nhữ 身thân 根căn 。 而nhi 成thành 其kỳ 觸xúc 空không 。 又hựu 非phi 身thân 家gia 之chi 塵trần 也dã 。 可khả 見kiến 到đáo 底để 無vô 觸xúc 塵trần 之chi 處xứ 。 塵trần 既ký 無vô 。 則tắc 根căn 亦diệc 不bất 有hữu 是thị 故cố 下hạ 結kết 歸quy 真chân 性tánh 同đồng 前tiền 。

阿A 難Nan 汝nhữ 常thường 意ý 中trung 。 所sở 緣duyên 善thiện 惡ác 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 法pháp 塵trần 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 法pháp 塵trần 即tức 前tiền 五ngũ 塵trần 。 卸tá 落lạc 影ảnh 像tượng 。 分phân 為vi 意ý 根căn 所sở 緣duyên 之chi 塵trần 相tương/tướng 。 其kỳ 根căn 塵trần 必tất 待đãi 因nhân 依y 而nhi 起khởi 。 故cố 審thẩm 究cứu 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 尋tầm 常thường 於ư 意ý 根căn 中trung 所sở 緣duyên 之chi 塵trần 。 不bất 是thị 善thiện 。 定định 是thị 惡ác 。 若nhược 不bất 記ký 別biệt 善thiện 惡ác 。 定định 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 夫phu 善thiện 惡ác 淨tịnh 染nhiễm 法pháp 也dã 。 無vô 記ký 昏hôn 住trụ 法pháp 也dã 。 乃nãi 生sanh 成thành 之chi 軌quỹ 。 則tắc 除trừ 此thử 三tam 性tánh 。 無vô 法pháp 塵trần 可khả 得đắc 矣hĩ 。 如như 此thử 法pháp 塵trần 。 為vi 復phục 即tức 汝nhữ 意ý 根căn 所sở 生sanh 。 為vi 當đương 離ly 意ý 根căn 外ngoại 別biệt 有hữu 方phương 向hướng 處xứ 所sở 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 法pháp 塵trần 即tức 意ý 根căn 者giả 。 此thử 法pháp 則tắc 非phi 屬thuộc 塵trần 。 既ký 不bất 屬thuộc 塵trần 。 必tất 非phi 意ý 根căn 所sở 緣duyên 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 心tâm 緣duyên 之chi 處xứ 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 法pháp 塵trần 離ly 於ư 意ý 根căn 。 別biệt 有hữu 方phương 向hướng 所sở 在tại 者giả 。 其kỳ 法pháp 塵trần 自tự 性tánh 。 果quả 有hữu 知tri 覺giác 乎hồ 。 果quả 無vô 知tri 覺giác 乎hồ 。 若nhược 果quả 有hữu 知tri 。 則tắc 當đương 名danh 心tâm 。 不bất 當đương 名danh 塵trần 。 豈khởi 獨độc 不bất 名danh 塵trần 而nhi 已dĩ 哉tai 。 若nhược 離ly 心tâm 別biệt 有hữu 方phương 所sở 。 斯tư 塵trần 反phản 異dị 於ư 汝nhữ 。 又hựu 屬thuộc 有hữu 知tri 。 則tắc 非phi 法pháp 塵trần 。 似tự 非phi 法pháp 之chi 意ý 根căn 。 亦diệc 非phi 汝nhữ 之chi 法pháp 塵trần 。 乃nãi 同đồng 他tha 人nhân 之chi 心tâm 量lượng 。 與dữ 汝nhữ 何hà 干can 。 若nhược 必tất 執chấp 言ngôn 。 雖tuy 別biệt 有hữu 方phương 所sở 。 縱túng/tung 非phi 是thị 塵trần 。 必tất 非phi 他tha 入nhập 心tâm 量lượng 。 即tức 是thị 汝nhữ 即tức 是thị 汝nhữ 之chi 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 汝nhữ 心tâm 。 不bất 與dữ 汝nhữ 合hợp 。 而nhi 為vi 一nhất 反phản 。 更cánh 與dữ 汝nhữ 離ly 。 而nhi 為vi 二nhị 乎hồ 。 有hữu 是thị 理lý 哉tai 。 可khả 見kiến 計kế 法pháp 塵trần 離ly 意ý 根căn 而nhi 有hữu 知tri 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 法pháp 塵trần 乃nãi 離ly 心tâm 而nhi 無vô 知tri 者giả 。 世thế 間gian 無vô 知tri 之chi 物vật 。 盡tận 屬thuộc 前tiền 五ngũ 塵trần 。 而nhi 前tiền 五ngũ 塵trần 各các 對đối 前tiền 五ngũ 根căn 矣hĩ 。 此thử 塵trần 既ký 離ly 五ngũ 塵trần 及cập 虗hư 空không 外ngoại 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 今kim 於ư 色sắc 空không 。 都đô 無vô 表biểu 示thị 。 不bất 應ưng 人nhân 間gian 。 更cánh 有hữu 空không 外ngoại 。 而nhi 為vi 法pháp 塵trần 所sở 止chỉ 之chi 處xứ 乎hồ 。 法pháp 塵trần 既ký 無vô 處xứ 所sở 。 則tắc 意ý 根căn 亦diệc 非phi 所sở 緣duyên 。 根căn 既ký 無vô 所sở 緣duyên 之chi 處xứ 。 復phục 從tùng 何hà 物vật 而nhi 立lập 根căn 之chi 名danh 乎hồ 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 歸quy 真chân 性tánh 準chuẩn 前tiền 。

○# 心tâm 皆giai 指chỉ 意ý 根căn 。 二nhị 者giả 不bất 一nhất 也dã 。 說thuyết 有hữu 兩lưỡng 心tâm 者giả 不bất 可khả 從tùng 也dã 。

此thử 下hạ 明minh 十thập 八bát 界giới 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 十thập 八bát 者giả 。 謂vị 六lục 根căn 。 六lục 塵trần 。 六lục 識thức 。 合hợp 成thành 十thập 八bát 數số 也dã 。 界giới 者giả 。 界giới 限hạn 也dã 。 意ý 謂vị 根căn 塵trần 識thức 者giả 。 唯duy 一nhất 真chân 性tánh 。 但đãn 由do 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 故cố 立lập 界giới 限hạn 。 而nhi 以dĩ 能năng 緣duyên 者giả 。 名danh 根căn 之chi 界giới 。 以dĩ 所sở 緣duyên 者giả 。 名danh 塵trần 之chi 界giới 。 以dĩ 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 能năng 了liễu 別biệt 者giả 。 名danh 識thức 之chi 界giới 。 下hạ 正chánh 破phá 在tại 識thức 。 而nhi 言ngôn 及cập 十thập 八bát 界giới 者giả 。 以dĩ 為vi 識thức 界giới 若nhược 成thành 。 根căn 塵trần 互hỗ 顯hiển 。 識thức 界giới 不bất 成thành 。 根căn 塵trần 互hỗ 寂tịch 。 所sở 以dĩ 不bất 破phá 其kỳ 識thức 。 但đãn 破phá 其kỳ 界giới 。 盖# 彊cường/cưỡng/cương 界giới 無vô 分phần/phân 。 則tắc 識thức 與dữ 根căn 塵trần 。 不bất 待đãi 合hợp 而nhi 渾hồn 一nhất 真chân 性tánh 矣hĩ 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 八bát 界giới 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 六lục 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 先tiên 總tổng 徵trưng 。 後hậu 別biệt 釋thích 。 欲dục 破phá 識thức 界giới 。 先tiên 就tựu 其kỳ 素tố 所sở 解giải 者giả 。 詰cật 辯biện 阿A 難Nan 曰viết 。 如như 汝nhữ 尋tầm 常thường 所sở 明minh 眼nhãn 根căn 。 與dữ 色sắc 為vi 緣duyên 。 而nhi 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 眼nhãn 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 眼nhãn 為vi 識thức 之chi 界giới 耶da 。 因nhân 色sắc 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 色sắc 為vi 識thức 之chi 界giới 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 眼nhãn 所sở 生sanh 者giả 。 是thị 單đơn 根căn 能năng 生sanh 其kỳ 識thức 。 然nhiên 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 。 既ký 無vô 色sắc 空không 。 單đơn 有hữu 眼nhãn 根căn 。 縱túng/tung 生sanh 汝nhữ 識thức 。 欲dục 將tương 何hà 用dụng 。 可khả 見kiến 計kế 眼nhãn 能năng 生sanh 識thức 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 以dĩ 見kiến 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 。 汝nhữ 見kiến 又hựu 非phi 。 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 。 本bổn 不bất 可khả 見kiến 。 既ký 無vô 色sắc 相tướng 可khả 以dĩ 表biểu 示thị 。 縱túng 有hữu 汝nhữ 識thức 。 從tùng 何hà 物vật 而nhi 立lập 識thức 之chi 界giới 耶da 。 可khả 見kiến 計kế 識thức 界giới 從tùng 眼nhãn 立lập 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 色sắc 塵trần 所sở 生sanh 者giả 。 是thị 獨độc 境cảnh 能năng 生sanh 其kỳ 識thức 。 然nhiên 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 。 若nhược 此thử 識thức 了liễu 。 空không 無vô 色sắc 時thời 。 是thị 能năng 生sanh 之chi 色sắc 既ký 滅diệt 。 所sở 生sanh 汝nhữ 識thức 亦diệc 應ưng 同đồng 滅diệt 。 既ký 隨tùy 色sắc 滅diệt 。 云vân 何hà 識thức 知tri 。 是thị 空không 性tánh 而nhi 非phi 色sắc 性tánh 耶da 。 既ký 識thức 空không 非phi 色sắc 性tánh 。 則tắc 色sắc 滅diệt 而nhi 識thức 未vị 嘗thường 滅diệt 。 可khả 見kiến 計kế 色sắc 能năng 生sanh 識thức 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 以dĩ 色sắc 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 者giả 。 必tất 識thức 與dữ 色sắc 。 永vĩnh 不bất 相tương 離ly 可khả 也dã 。 若nhược 色sắc 變biến 時thời 。 汝nhữ 識thức 亦diệc 了liễu 其kỳ 。 色sắc 相tướng 遷thiên 變biến 。 則tắc 是thị 色sắc 遷thiên 而nhi 識thức 不bất 遷thiên 。 識thức 縱túng/tung 獨độc 在tại 。 無vô 復phục 對đối 待đãi 汝nhữ 識thức 之chi 界giới 。 從tùng 何hà 法pháp 而nhi 分phần/phân 立lập 乎hồ 。 或hoặc 反phản 救cứu 前tiền 失thất 曰viết 。 若nhược 色sắc 變biến 時thời 。 識thức 亦diệc 從tùng 色sắc 變biến 去khứ 。 自tự 可khả 與dữ 色sắc 立lập 界giới 。 故cố 破phá 之chi 曰viết 。 若nhược 從tùng 變biến 則tắc 識thức 之chi 。 界giới 相tướng 自tự 無vô 。 誰thùy 從tùng 色sắc 而nhi 立lập 界giới 耶da 。 若nhược 雙song 計kế 曰viết 。 色sắc 與dữ 識thức 俱câu 不bất 變biến 則tắc 識thức 之chi 界giới 。 可khả 從tùng 色sắc 立lập 。 殊thù 不bất 知tri 。 雖tuy 俱câu 不bất 變biến 。 則tắc 二nhị 體thể 恆hằng 在tại 。 此thử 識thức 既ký 從tùng 色sắc 生sanh 。 則tắc 同đồng 無vô 知tri 。 應ưng 不bất 識thức 知tri 。 虗hư 空không 所sở 在tại 。 若nhược 不bất 知tri 空không 處xứ 。 亦diệc 不bất 知tri 色sắc 處xứ 。 而nhi 識thức 之chi 界giới 。 又hựu 從tùng 何hà 立lập 。 可khả 見kiến 計kế 識thức 界giới 從tùng 色sắc 立lập 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 單đơn 根căn 獨độc 境cảnh 不bất 能năng 生sanh 識thức 。 必tất 兼kiêm 眼nhãn 色sắc 二nhị 種chủng 。 方phương 能năng 共cộng 生sanh 者giả 。 為vi 是thị 眼nhãn 色sắc 合hợp 著trước 生sanh 耶da 。 離ly 開khai 生sanh 耶da 。 若nhược 謂vị 眼nhãn 色sắc 合hợp 為vi 一nhất 處xứ 。 其kỳ 間gian 已dĩ 無vô 空không 隙khích 。 縱túng/tung 有hữu 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 即tức 當đương 離ly 於ư 中trung 位vị 而nhi 識thức 之chi 。 界giới 相tướng 自tự 無vô 。 若nhược 謂vị 眼nhãn 色sắc 離ly 在tại 兩lưỡng 處xứ 。 則tắc 縱túng/tung 有hữu 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 亦diệc 當đương 分phần/phân 在tại 兩lưỡng 邊biên 。 半bán 與dữ 眼nhãn 合hợp 。 半bán 與dữ 色sắc 合hợp 。 而nhi 識thức 之chi 體thể 性tánh 雜tạp 亂loạn 。 云vân 何hà 成thành 識thức 之chi 界giới 耶da 。 兩lưỡng 合hợp 則tắc 雜tạp 亂loạn 。 中trung 離ly 則tắc 無vô 位vị 。 若nhược 識thức 界giới 本bổn 無vô 。 則tắc 眼nhãn 與dữ 色sắc 。 亦diệc 無vô 處xứ 所sở 。 故cố 總tổng 結kết 云vân 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 謂vị 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 眼nhãn 識thức 者giả 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 界giới 限hạn 。 然nhiên 則tắc 眼nhãn 色sắc 及cập 與dữ 了liễu 色sắc 之chi 識thức 。 三tam 處xứ 既ký 無vô 界giới 限hạn 。 則tắc 知tri 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 乃nãi 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 耳nhĩ 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 但đãn 就tựu 其kỳ 素tố 所sở 明minh 者giả 。 詰cật 辨biện 阿A 難Nan 曰viết 。 又hựu 汝nhữ 尋tầm 常thường 所sở 明minh 耳nhĩ 根căn 。 與dữ 聲thanh 塵trần 為vi 緣duyên 。 而nhi 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 此thử 識thức 為vi 因nhân 。 耳nhĩ 根căn 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 耳nhĩ 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 耶da 。 因nhân 聲thanh 塵trần 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 聲thanh 塵trần 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 耳nhĩ 所sở 生sanh 者giả 。 是thị 單đơn 以dĩ 根căn 為vi 能năng 生sanh 。 殊thù 不bất 知tri 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。 既ký 不bất 現hiện 前tiền 。 即tức 勝thắng 義nghĩa 根căn 不bất 得đắc 成thành 知tri 。 然nhiên 則tắc 必tất 無vô 所sở 知tri 之chi 塵trần 。 而nhi 能năng 知tri 之chi 根căn 亦diệc 無vô 。 況huống 更cánh 謂vị 根căn 能năng 生sanh 識thức 。 而nhi 識thức 之chi 形hình 貌mạo 。 從tùng 何hà 有hữu 耶da 。 根căn 識thức 俱câu 無vô 。 則tắc 計kế 聞văn 根căn 生sanh 識thức 。 以dĩ 聞văn 根căn 為vi 界giới 者giả 皆giai 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 必tất 執chấp 言ngôn 。 勝thắng 義nghĩa 根căn 無vô 形hình 。 故cố 不bất 可khả 為vi 識thức 之chi 界giới 。 浮phù 根căn 有hữu 形hình 。 豈khởi 不bất 可khả 乎hồ 。 故cố 牒điệp 上thượng 文văn 云vân 。 若nhược 取thủ 耳nhĩ 中trung 聞văn 性tánh 。 既ký 無vô 二nhị 塵trần 。 即tức 此thử 聞văn 性tánh 亦diệc 無vô 所sở 成thành 。 云vân 何hà 更cánh 取thủ 浮phù 根căn 。 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 。 豈khởi 知tri 浮phù 根căn 雖tuy 為vi 耳nhĩ 形hình 。 襍tập 於ư 身thân 根căn 之chi 色sắc 相tướng 。 根căn 既ký 屬thuộc 身thân 。 境cảnh 即tức 觸xúc 塵trần 。 定định 非phi 聲thanh 塵trần 。 依y 斯tư 立lập 界giới 。 名danh 為vi 身thân 識thức 界giới 矣hĩ 。 則tắc 耳nhĩ 識thức 之chi 界giới 。 復phục 從tùng 誰thùy 立lập 耶da 。 是thị 計kế 浮phù 根căn 為vi 識thức 界giới 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 生sanh 於ư 聲thanh 塵trần 者giả 。 是thị 獨độc 因nhân 聲thanh 有hữu 。 則tắc 與dữ 聞văn 根căn 無vô 干can 。 豈khởi 知tri 無vô 聞văn 根căn 。 則tắc 聲thanh 相tương/tướng 亦diệc 亡vong 。 能năng 生sanh 之chi 聲thanh 既ký 無vô 。 則tắc 計kế 識thức 從tùng 聲thanh 所sở 生sanh 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 識thức 以dĩ 聲thanh 為vi 界giới 者giả 。 縱túng/tung 許hứa 識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 。 更cánh 許hứa 因nhân 聞văn 根căn 。 而nhi 有hữu 聲thanh 相tướng 。 則tắc 根căn 聞văn 聲thanh 時thời 。 應ưng 併tinh 識thức 而nhi 俱câu 聞văn 。 若nhược 不bất 聞văn 識thức 。 則tắc 識thức 與dữ 聲thanh 。 尚thượng 未vị 分phần/phân 界giới 。 猶do 一nhất 聲thanh 塵trần 而nhi 已dĩ 。 何hà 識thức 之chi 有hữu 。 若nhược 謂vị 聞văn 聲thanh 時thời 。 果quả 聞văn 其kỳ 識thức 。 則tắc 識thức 亦diệc 同đồng 聲thanh 。 反phản 成thành 外ngoại 境cảnh 。 識thức 既ký 在tại 外ngoại 。 已dĩ 被bị 耳nhĩ 聞văn 。 而nhi 能năng 知tri 聞văn 識thức 者giả 。 又hựu 是thị 誰thùy 耶da 。 豈khởi 一nhất 體thể 而nhi 有hữu 兩lưỡng 知tri 乎hồ 。 若nhược 謂vị 更cánh 無vô 有hữu 知tri 。 而nhi 知tri 聞văn 識thức 者giả 。 則tắc 汝nhữ 之chi 身thân 。 終chung 如như 草thảo 木mộc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 止chỉ 有hữu 一nhất 知tri 。 已dĩ 成thành 外ngoại 境cảnh 故cố 。 盖# 若nhược 知tri 聞văn 識thức 。 當đương 有hữu 二nhị 知tri 不bất 知tri 。 聞văn 識thức 一nhất 知tri 也dã 。 無vô 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 計kế 識thức 界giới 從tùng 聲thanh 立lập 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 既ký 單đơn 根căn 不bất 生sanh 。 獨độc 境cảnh 不bất 出xuất 。 不bất 應ưng 聲thanh 塵trần 與dữ 聞văn 根căn 兩lưỡng 相tương/tướng 夾giáp 襍tập 而nhi 成thành 中trung 界giới 。 盖# 既ký 為vi 夾giáp 雜tạp 。 則tắc 中trung 位vị 無vô 矣hĩ 。 必tất 有hữu 中trung 位vị 。 方phương 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 今kim 無vô 中trung 界giới 。 則tắc 內nội 外ngoại 二nhị 相tương/tướng 復phục 從tùng 何hà 界giới 而nhi 成thành 乎hồ 。 下hạ 結kết 歸quy 云vân 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 謂vị 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 生sanh 耳nhĩ 識thức 者giả 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 界giới 限hạn 。 即tức 此thử 可khả 知tri 根căn 塵trần 識thức 三tam 皆giai 。 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 鼻tị 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 意ý 謂vị 根căn 塵trần 為vi 緣duyên 。 而nhi 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 則tắc 阿A 難Nan 明minh 之chi 久cửu 矣hĩ 。 故cố 詰cật 之chi 曰viết 。 此thử 鼻tị 識thức 為vi 復phục 因nhân 鼻tị 根căn 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 鼻tị 為vi 識thức 之chi 界giới 耶da 。 因nhân 香hương 塵trần 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 香hương 塵trần 為vi 識thức 之chi 界giới 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 鼻tị 根căn 生sanh 者giả 。 則tắc 汝nhữ 以dĩ 何hà 為vi 鼻tị 根căn 。 為vi 取thủ 肉nhục 形hình 浮phù 根căn 。 如như 雙song 瓜qua 之chi 相tướng 為vi 鼻tị 耶da 。 取thủ 齅khứu 知tri 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 動động 搖dao 之chi 性tánh 為vi 鼻tị 耶da 。 若nhược 取thủ 肉nhục 形hình 。 則tắc 肉nhục 質chất 乃nãi 屬thuộc 身thân 根căn 。 非phi 鼻tị 根căn 也dã 。 能năng 生sanh 之chi 根căn 尚thượng 無vô 。 所sở 生sanh 之chi 識thức 何hà 有hữu 。 則tắc 計kế 浮phù 根căn 生sanh 識thức 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 浮phù 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 。 即tức 能năng 知tri 者giả 。 即tức 身thân 非phi 鼻tị 。 則tắc 所sở 知tri 者giả 。 即tức 觸xúc 非phi 香hương 。 根căn 既ký 名danh 身thân 。 必tất 非phi 鼻tị 根căn 。 塵trần 既ký 名danh 觸xúc 。 即tức 是thị 身thân 塵trần 。 鼻tị 尚thượng 無vô 名danh 。 云vân 何hà 以dĩ 鼻tị 為vi 識thức 之chi 界giới 耶da 。 計kế 浮phù 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 取thủ 齅khứu 知tri 。 之chi 性tánh 為vi 鼻tị 根căn 者giả 。 又hựu 汝nhữ 以dĩ 何hà 為vi 知tri 。 若nhược 以dĩ 肉nhục 形hình 為vi 知tri 。 則tắc 肉nhục 之chi 所sở 知tri 元nguyên 係hệ 觸xúc 塵trần 所sở 知tri 。 屬thuộc 觸xúc 非phi 香hương 。 則tắc 能năng 知tri 屬thuộc 身thân 非phi 鼻tị 。 若nhược 以dĩ 鼻tị 中trung 之chi 空không 為vi 知tri 者giả 。 則tắc 空không 自tự 知tri 。 肉nhục 應ưng 無vô 覺giác 。 然nhiên 則tắc 空không 應ưng 是thị 汝nhữ 之chi 知tri 。 汝nhữ 身thân 非phi 汝nhữ 之chi 知tri 。 今kim 日nhật 阿A 難Nan 。 應ưng 無vô 所sở 在tại 。 然nhiên 則tắc 齅khứu 知tri 尚thượng 無vô 。 從tùng 何hà 物vật 而nhi 生sanh 識thức 耶da 。 或hoặc 轉chuyển 計kế 曰viết 。 勿vật 論luận 肉nhục 知tri 及cập 與dữ 空không 知tri 。 現hiện 能năng 知tri 香hương 。 豈khởi 非phi 知tri 乎hồ 。 斯tư 是thị 以dĩ 香hương 為vi 知tri 。 而nhi 知tri 自tự 屬thuộc 香hương 。 於ư 汝nhữ 何hà 干can 。 或hoặc 反phản 救cứu 前tiền 失thất 曰viết 。 非phi 以dĩ 香hương 為vi 知tri 。 但đãn 香hương 因nhân 知tri 顯hiển 。 若nhược 非phi 齅khứu 知tri 。 則tắc 香hương 何hà 所sở 有hữu 。 斯tư 又hựu 是thị 香hương 因nhân 知tri 生sanh 若nhược 香hương 臭xú 二nhị 。 氣khí 必tất 生sanh 汝nhữ 鼻tị 。 則tắc 香hương 臭xú 自tự 不bất 生sanh 於ư 伊y 蘭lan 。 及cập 旃chiên 檀đàn 木mộc 。 二nhị 物vật 不bất 來lai 。 汝nhữ 自tự 齅khứu 鼻tị 香hương 耶da 。 臭xú 耶da 。 若nhược 鼻tị 是thị 臭xú 。 自tự 不bất 能năng 聞văn 臭xú 。 若nhược 鼻tị 是thị 香hương 。 自tự 不bất 能năng 聞văn 香hương 。 豈khởi 有hữu 鼻tị 根căn 而nhi 不bất 知tri 香hương 臭xú 乎hồ 。 若nhược 鼻tị 能năng 知tri 香hương 臭xú 。 而nhi 二nhị 氣khí 又hựu 。

了liễu 別biệt 之chi 識thức 。 當đương 於ư 甘cam 蔗giá 等đẳng 五ngũ 味vị 都đô 無vô 時thời 。 汝nhữ 自tự 嘗thường 舌thiệt 為vi 甜điềm 耶da 。 苦khổ 耶da 。 若nhược 謂vị 舌thiệt 性tánh 是thị 苦khổ 。 則tắc 汝nhữ 舌thiệt 根căn 已dĩ 成thành 苦khổ 味vị 。 誰thùy 來lai 嘗thường 舌thiệt 。 若nhược 舌thiệt 不bất 能năng 自tự 嘗thường 。 又hựu 孰thục 為vi 知tri 覺giác 。 而nhi 謂vị 舌thiệt 成thành 苦khổ 味vị 耶da 。 既ký 無vô 知tri 覺giác 。 則tắc 舌thiệt 根căn 尚thượng 無vô 。 計kế 根căn 能năng 生sanh 識thức 者giả 。 不bất 亦diệc 謬mậu 乎hồ 。 若nhược 謂vị 舌thiệt 性tánh 非phi 苦khổ 。 則tắc 味vị 自tự 不bất 生sanh 於ư 舌thiệt 。 既ký 無vô 味vị 塵trần 。 則tắc 舌thiệt 根căn 亦diệc 無vô 。 云vân 何hà 以dĩ 根căn 立lập 界giới 乎hồ 。 計kế 識thức 界giới 從tùng 舌thiệt 根căn 立lập 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 獨độc 因nhân 味vị 生sanh 。 則tắc 是thị 不bất 假giả 舌thiệt 根căn 而nhi 味vị 。 塵trần 中trung 自tự 生sanh 了liễu 別biệt 之chi 識thức 。 然nhiên 既ký 因nhân 味vị 生sanh 。 識thức 自tự 為vi 味vị 。 則tắc 不bất 能năng 嘗thường 味vị 。 同đồng 於ư 舌thiệt 根căn 。 不bất 自tự 嘗thường 舌thiệt 。 既ký 不bất 能năng 嘗thường 。 云vân 何hà 識thức 其kỳ 是thị 味vị 非phi 味vị 耶da 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 能năng 生sanh 之chi 味vị 。 既ký 有hữu 多đa 種chủng 。 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 亦diệc 應ưng 多đa 體thể 。 若nhược 謂vị 識thức 體thể 是thị 一nhất 。 又hựu 必tất 因nhân 多đa 味vị 而nhi 生sanh 。 則tắc 是thị 眾chúng 味vị 共cộng 生sanh 一nhất 識thức 。 然nhiên 則tắc 今kim 將tương 五ngũ 味vị 調điều 和hòa 。 同đồng 為vi 一nhất 味vị 。 則tắc 此thử 舌thiệt 識thức 。 應ưng 無vô 分phân 別biệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 識thức 體thể 元nguyên 具cụ 眾chúng 味vị 。 鹹hàm 識thức 不bất 知tri 鹹hàm 味vị 。 以dĩ 至chí 辛tân 識thức 不bất 知tri 辛tân 味vị 。 故cố 分phân 別biệt 既ký 無vô 。 則tắc 不bất 名danh 識thức 。 識thức 既ký 無vô 名danh 。 是thị 何hà 物vật 而nhi 因nhân 味vị 生sanh 耶da 。 豈khởi 但đãn 味vị 塵trần 不bất 能năng 生sanh 。 識thức 既ký 無vô 識thức 名danh 。 云vân 何hà 復phục 名danh 。 舌thiệt 根căn 及cập 與dữ 味vị 塵trần 耶da 。 既ký 無vô 根căn 塵trần 。 則tắc 識thức 界giới 又hựu 從tùng 何hà 物vật 而nhi 分phần/phân 立lập 耶da 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 生sanh 汝nhữ 識thức 心tâm 。 而nhi 與dữ 識thức 分phần/phân 其kỳ 界giới 限hạn 乎hồ 。 豈khởi 唯duy 單đơn 根căn 獨độc 境cảnh 。 各các 不bất 能năng 生sanh 。 各các 不bất 成thành 界giới 。 即tức 舌thiệt 味vị 和hòa 合hợp 。 亦diệc 不bất 能năng 生sanh 。 何hà 則tắc 根căn 境cảnh 雖tuy 二nhị 。 既ký 合hợp 為vi 一nhất 。 則tắc 二nhị 性tánh 元nguyên 無vô 。 豈khởi 有hữu 空không 隙khích 以dĩ 容dung 。 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 而nhi 復phục 以dĩ 根căn 塵trần 立lập 界giới 乎hồ 。 下hạ 結kết 歸quy 云vân 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 謂vị 舌thiệt 味vị 為vi 緣duyên 。 生sanh 舌thiệt 識thức 者giả 。 三tam 處xứ 皆giai 無vô 界giới 限hạn 。 則tắc 知tri 舌thiệt 味vị 乃nãi 與dữ 舌thiệt 識thức 。 皆giai 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

○# 舊cựu 說thuyết 和hòa 合hợp 者giả 。 眾chúng 味vị 共cộng 成thành 也dã 。 俱câu 生sanh 者giả 。 本bổn 性tánh 不bất 易dị 也dã 。 變biến 異dị 者giả 。 炮bào 炙chích 異dị 味vị 也dã 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 身thân 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 意ý 謂vị 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 身thân 識thức 。 乃nãi 阿A 難Nan 所sở 稔# 明minh 者giả 。 故cố 就tựu 其kỳ 明minh 處xứ 。 而nhi 詰cật 之chi 曰viết 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 身thân 根căn 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 身thân 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 耶da 。 因nhân 觸xúc 塵trần 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 觸xúc 塵trần 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 身thân 生sanh 者giả 。 是thị 單đơn 有hữu 汝nhữ 身thân 。 必tất 無vô 合hợp 離ly 。 二nhị 種chủng 觸xúc 塵trần 。 則tắc 雖tuy 有hữu 能năng 覺giác 觀quán 之chi 身thân 根căn 。 無vô 所sở 覺giác 觀quán 之chi 境cảnh 緣duyên 。 縱túng/tung 生sanh 身thân 識thức 。 所sở 識thức 何hà 物vật 耶da 。 計kế 根căn 能năng 生sanh 識thức 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 觸xúc 生sanh 者giả 。 是thị 獨độc 有hữu 塵trần 。 必tất 無vô 汝nhữ 身thân 。 雖tuy 有hữu 合hợp 離ly 二nhị 種chủng 觸xúc 塵trần 。 使sử 誰thùy 知tri 之chi 。 豈khởi 有hữu 無vô 身thân 而nhi 能năng 知tri 離ly 合hợp 者giả 乎hồ 。 計kế 觸xúc 能năng 生sanh 識thức 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 以dĩ 根căn 塵trần 為vi 界giới 限hạn 。 殊thù 不bất 知tri 根căn 塵trần 自tự 無vô 界giới 限hạn 。 何hà 則tắc 徒đồ 物vật 不bất 知tri 觸xúc 。 必tất 待đãi 身thân 知tri 而nhi 後hậu 成thành 觸xúc 。 徒đồ 身thân 不bất 能năng 知tri 。 必tất 待đãi 有hữu 觸xúc 而nhi 後hậu 成thành 知tri 。 然nhiên 則tắc 知tri 有hữu 身thân 者giả 。 是thị 知tri 即tức 因nhân 觸xúc 而nhi 知tri 。 非phi 身thân 自tự 知tri 也dã 。 知tri 有hữu 觸xúc 者giả 。 是thị 觸xúc 即tức 因nhân 身thân 而nhi 觸xúc 。 非phi 觸xúc 自tự 觸xúc 也dã 。 既ký 知tri 身thân 即tức 觸xúc 。 則tắc 身thân 非phi 有hữu 在tại 矣hĩ 。 既ký 知tri 觸xúc 即tức 身thân 。 則tắc 觸xúc 非phi 有hữu 在tại 矣hĩ 。 盖# 身thân 觸xúc 二nhị 相tướng 。 元nguyên 無vô 處xứ 所sở 。 識thức 之chi 界giới 限hạn 。 從tùng 何hà 物vật 而nhi 立lập 耶da 。 不bất 惟duy 單đơn 根căn 獨độc 境cảnh 不bất 能năng 生sanh 識thức 。 不bất 得đắc 與dữ 識thức 為vi 界giới 。 縱túng/tung 根căn 境cảnh 相tướng 合hợp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 觸xúc 合hợp 於ư 身thân 。 即tức 為vi 身thân 自tự 體thể 性tánh 。 而nhi 更cánh 不bất 見kiến 有hữu 塵trần 。 則tắc 外ngoại 境cảnh 不bất 成thành 。 若nhược 身thân 離ly 於ư 觸xúc 。 即tức 是thị 虗hư 空không 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 更cánh 不bất 見kiến 有hữu 知tri 。 則tắc 內nội 根căn 不bất 成thành 。 既ký 內nội 外ngoại 不bất 成thành 。 中trung 云vân 何hà 立lập 。 是thị 無vô 根căn 塵trần 。 併tinh 識thức 亦diệc 無vô 。 中trung 不bất 復phục 立lập 。 內nội 外ngoại 性tánh 空không 。 是thị 無vô 識thức 體thể 。 根căn 塵trần 併tinh 銷tiêu 。 三tam 皆giai 無vô 體thể 。 界giới 自tự 何hà 分phần/phân 。 可khả 見kiến 計kế 根căn 塵trần 共cộng 生sanh 識thức 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 下hạ 結kết 歸quy 云vân 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 謂vị 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 身thân 識thức 者giả 。 三tam 無vô 界giới 限hạn 。 則tắc 知tri 身thân 觸xúc 及cập 身thân 之chi 識thức 。 皆giai 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

夫phu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 不bất 離ly 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 自tự 五ngũ 陰ấm 至chí 十thập 八bát 界giới 完hoàn 。 所sở 重trọng/trùng 在tại 破phá 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 以dĩ 明minh 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 咸hàm 若nhược 空không 華hoa 泡bào 影ảnh 。 惟duy 顯hiển 真Chân 諦Đế 如Như 來Lai 藏tạng 。 後hậu 七thất 大đại 完hoàn 。 所sở 重trọng/trùng 在tại 破phá 和hòa 合hợp 。 非phi 和hòa 合hợp 。 以dĩ 明minh 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 不bất 動động 毫hào 許hứa 。 一nhất 一nhất 皆giai 如như 。 惟duy 顯hiển 俗tục 諦đế 如Như 來Lai 藏tạng 。 乃nãi 至chí 後hậu 文văn 。 離ly 即tức 離ly 非phi 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。 復phục 顯hiển 即tức 真chân 即tức 俗tục 。 非phi 真chân 非phi 俗tục 以dĩ 至chí 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 盖# 真chân 則tắc 總tổng 歸quy 一nhất 性tánh 。 俗tục 則tắc 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 由do 一nhất 性tánh 故cố 。 攝nhiếp 事sự 歸quy 理lý 。 由do 周chu 徧biến 故cố 。 以dĩ 理lý 融dung 事sự 。 理lý 事sự 圓viên 通thông 。 真chân 俗tục 不bất 二nhị 。 則tắc 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 。 境cảnh 外ngoại 無vô 心tâm 。 觸xúc 境cảnh 興hưng 心tâm 。 無vô 非phi 妙diệu 性tánh 矣hĩ 。 豈khởi 離ly 根căn 塵trần 而nhi 別biệt 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 耶da 。 斯tư 三tam 科khoa 七thất 大đại 真chân 俗tục 渾hồn 融dung 之chi 大đại 旨chỉ 乎hồ 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 意ý 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 但đãn 就tựu 阿A 難Nan 所sở 明minh 者giả 。 詰cật 之chi 曰viết 。 此thử 意ý 識thức 者giả 。 為vi 復phục 因nhân 意ý 根căn 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 意ý 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 耶da 。 因nhân 法pháp 塵trần 所sở 生sanh 耶da 。 以dĩ 法pháp 塵trần 為vi 識thức 之chi 界giới 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 意ý 根căn 生sanh 者giả 。 於ư 汝nhữ 意ý 根căn 之chi 中trung 。 必tất 有hữu 所sở 思tư 之chi 法pháp 塵trần 。 而nhi 後hậu 發phát 明minh 能năng 思tư 之chi 意ý 根căn 。 無vô 前tiền 所sở 思tư 之chi 法pháp 塵trần 。 則tắc 意ý 根căn 亦diệc 無vô 所sở 生sanh 矣hĩ 。 既ký 離ly 所sở 緣duyên 之chi 法pháp 塵trần 。 則tắc 意ý 根căn 尚thượng 無vô 形hình 貌mạo 可khả 得đắc 。 即tức 使sử 有hữu 識thức 。 亦diệc 將tương 何hà 用dụng 。 計kế 意ý 根căn 生sanh 識thức 者giả 。 不bất 亦diệc 謬mậu 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 意ý 根căn 為vi 識thức 之chi 界giới 限hạn 者giả 。 又hựu 汝nhữ 所sở 謂vị 識thức 心tâm 者giả 。 但đãn 能năng 了liễu 別biệt 。 所sở 謂vị 意ý 根căn 者giả 。 因nhân 以dĩ 末mạt 那na 為vi 根căn 。 故cố 能năng 思tư 量lượng 亦diệc 能năng 了liễu 別biệt 。 若nhược 謂vị 識thức 心tâm 與dữ 意ý 根căn 。 兼kiêm 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 自tự 性tánh 。 而nhi 更cánh 分phần/phân 能năng 生sanh 所sở 生sanh 者giả 。 果quả 為vi 同đồng 乎hồ 。 果quả 為vi 異dị 乎hồ 。 若nhược 識thức 心tâm 同đồng 於ư 意ý 根căn 。 則tắc 識thức 心tâm 即tức 意ý 根căn 。 何hà 得đắc 云vân 意ý 為vi 能năng 生sanh 。 識thức 為vi 所sở 生sanh 。 若nhược 識thức 心tâm 異dị 於ư 意ý 根căn 。 則tắc 識thức 乃nãi 無vô 知tri 。 應ưng 無vô 所sở 識thức 。 若nhược 無vô 所sở 識thức 。 即tức 非phi 同đồng 類loại 。 何hà 得đắc 云vân 意ý 根căn 之chi 所sở 生sanh 。 若nhược 有hữu 所sở 識thức 。 既ký 無vô 法pháp 塵trần 。 所sở 識thức 何hà 物vật 。 秪# 應ưng 反phản 識thức 乎hồ 。 意ý 根căn 而nhi 為vi 識thức 意ý 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 同đồng 性tánh 不bất 成thành 。 異dị 性tánh 不bất 成thành 。 識thức 非phi 意ý 生sanh 。 固cố 無vô 疑nghi 焉yên 。 而nhi 謂vị 以dĩ 意ý 為vi 識thức 之chi 界giới 者giả 。 亦diệc 非phi 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 法pháp 塵trần 生sanh 者giả 。 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 不bất 離ly 五ngũ 塵trần 。 此thử 外ngoại 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 現hiện 今kim 五ngũ 塵trần 各các 有hữu 相tướng 狀trạng 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 以dĩ 對đối 五ngũ 根căn 。 皆giai 非phi 意ý 根căn 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 謂vị 汝nhữ 之chi 意ý 識thức 。 決quyết 定định 獨độc 依y 法pháp 塵trần 所sở 生sanh 。 於ư 根căn 無vô 干can 。 今kim 汝nhữ 諦đế 觀quán 法pháp 塵trần 之chi 狀trạng 。 是thị 何hà 形hình 狀trạng 。 其kỳ 狀trạng 若nhược 似tự 色sắc 。 即tức 名danh 色sắc 塵trần 。 不bất 名danh 法pháp 塵trần 。 以dĩ 至chí 若nhược 似tự 觸xúc 。 即tức 名danh 觸xúc 塵trần 。 不bất 名danh 法pháp 塵trần 。 若nhược 皆giai 不bất 似tự 。 則tắc 離ly 此thử 色sắc 空không 。 乃nãi 至chí 生sanh 滅diệt 諸chư 相tướng 。 外ngoại 無vô 形hình 狀trạng 可khả 得đắc 。 或hoặc 執chấp 言ngôn 。 此thử 中trung 生sanh 滅diệt 。 即tức 是thị 法pháp 塵trần 。 豈khởi 非phi 形hình 狀trạng 乎hồ 。 殊thù 不bất 知tri 。 生sanh 則tắc 是thị 色sắc 空không 諸chư 法pháp 之chi 影ảnh 相tương 生sanh 。 滅diệt 則tắc 是thị 色sắc 空không 諸chư 法pháp 之chi 影ảnh 相tương/tướng 滅diệt 。 離ly 五ngũ 塵trần 外ngoại 。 別biệt 無vô 生sanh 滅diệt 可khả 得đắc 。 所sở 因nhân 之chi 法pháp 塵trần 。 自tự 無vô 實thật 狀trạng 。 則tắc 因nhân 法pháp 塵trần 。 而nhi 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 復phục 作tác 何hà 狀trạng 。 識thức 之chi 相tướng 狀trạng 自tự 無vô 。 何hà 得đắc 云vân 因nhân 法pháp 所sở 生sanh 。 以dĩ 法pháp 立lập 界giới 耶da 。 下hạ 結kết 歸quy 云vân 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 謂vị 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 意ý 識thức 者giả 。 三tam 無vô 界giới 限hạn 。 則tắc 知tri 意ý 法pháp 及cập 於ư 意ý 識thức 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

○# 但đãn 以dĩ 相tướng 狀trạng 下hạ 二nhị 句cú 。 破phá 界giới 限hạn 。 亦diệc 無vô 合hợp 辨biện 之chi 文văn 。 正chánh 顯hiển 意ý 根căn 法pháp 塵trần 幻huyễn 妄vọng 極cực 矣hĩ 。 又hựu 非phi 前tiền 五ngũ 根căn 塵trần 體thể 實thật 相tướng 分phần/phân 境cảnh 可khả 例lệ 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 至chí 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 法pháp 。

此thử 是thị 阿A 難Nan 執chấp 世thế 間gian 幻huyễn 相tương/tướng 。 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 惟duy 妙diệu 覺giác 性tánh 。 非phi 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 。 認nhận 為vi 兩lưỡng 端đoan 。 不bất 達đạt 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 之chi 旨chỉ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 將tương 明minh 七thất 大đại 。 先tiên 示thị 性tánh 相tướng 。 非phi 和hòa 合hợp 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 義nghĩa 盖# 謂vị 和hòa 合hợp 則tắc 性tánh 同đồng 生sanh 滅diệt 。 謂vị 不bất 和hòa 合hợp 。 則tắc 性tánh 相tướng 為vi 二nhị 。 所sở 以dĩ 和hòa 與dữ 不bất 和hòa 。 而nhi 俱câu 非phi 者giả 。 由do 其kỳ 性tánh 猶do 水thủy 也dã 。 相tương/tướng 猶do 氷băng 也dã 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

冠quan 註chú 。 此thử 執chấp 權quyền 濫lạm 實thật 。 復phục 興hưng 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 之chi 問vấn 也dã 。 阿A 難Nan 意ý 謂vị 。 世Thế 尊Tôn 前tiền 說thuyết 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 和hòa 合hợp 。 不bất 和hòa 合hợp 。 亦diệc 說thuyết 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 及cập 和hòa 合hợp 妄vọng 生sanh 。 和hòa 合hợp 妄vọng 死tử 。 是thị 言ngôn 精tinh 妙diệu 覺giác 明minh 之chi 真chân 性tánh 。 本bổn 非phi 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 及cập 與dữ 自tự 然nhiên 。 陰ấm 界giới 入nhập 處xứ 之chi 幻huyễn 相tương/tướng 。 定định 屬thuộc 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 且thả 如Như 來Lai 平bình 常thường 所sở 說thuyết 。 皆giai 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 如như 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 相tương/tướng 皆giai 因nhân 四tứ 大đại 。 和hòa 合hợp 發phát 明minh 。 豈khởi 非phi 言ngôn 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 皆giai 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 出xuất 現hiện 於ư 世thế 耶da 。 若nhược 彼bỉ 自tự 然nhiên 可khả 擯bấn 之chi 曰viết 。 非phi 正chánh 教giáo 也dã 。 此thử 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 乃nãi 昔tích 日nhật 所sở 說thuyết 之chi 正Chánh 法Pháp 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 將tương 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 二nhị 。 俱câu 排bài 擯bấn 耶da 。 斯tư 排bài 擯bấn 之chi 義nghĩa 趣thú 歸quy 屬thuộc 。 我ngã 竟cánh 不bất 知tri 。 前tiền 蒙mông 如Như 來Lai 開khai 示thị 。 我ngã 等đẳng 說thuyết 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 乃nãi 世thế 間gian 戲hí 論luận 之chi 名danh 相tướng 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 之chi 真chân 性tánh 。 然nhiên 則tắc 世thế 間gian 名danh 相tướng 。 與dữ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 似tự 各các 屬thuộc 一nhất 邊biên 。 殊thù 非phi 中trung 道đạo 。 未vị 出xuất 戲hí 論luận 。 終chung 不bất 了liễu 義nghĩa 。 惟duy 垂thùy 哀ai 愍mẫn 。 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 法pháp 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 至chí 阿A 難Nan 默mặc 然nhiên 。 承thừa 佛Phật 聖Thánh 旨chỉ 。

冠quan 註chú 。 此thử 責trách 阿A 難Nan 迷mê 悋lận 而nhi 許hứa 示thị 教giáo 也dã 。 言ngôn 汝nhữ 先tiên 因nhân 魔ma 力lực 所sở 制chế 。 故cố 厭yếm 離ly 昔tích 日nhật 所sở 聞văn 。 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。 發phát 心tâm 勤cần 求cầu 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 以dĩ 我ngã 今kim 。 為vì 汝nhữ 開khai 示thị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 所sở 以dĩ 排bài 擯bấn 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 者giả 。 正chánh 令linh 汝nhữ 等đẳng 捐quyên 棄khí 小Tiểu 乘Thừa 戲hí 論luận 。 而nhi 取thủ 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 何hà 故cố 。 復phục 將tương 世thế 間gian 戲hí 論luận 。 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 。 而nhi 自tự 纏triền 繞nhiễu 。 今kim 觀quán 汝nhữ 等đẳng 。 雖tuy 稱xưng 多đa 聞văn 。 徒đồ 能năng 厭yếm 離ly 。 不bất 能năng 放phóng 捨xả 。 徒đồ 能năng 勤cần 求cầu 。 不bất 能năng 識thức 取thủ 。 譬thí 諸chư 世thế 人nhân 徒đồ 能năng 說thuyết 藥dược 。 其kỳ 實thật 未vị 識thức 藥dược 性tánh 及cập 將tương 真chân 藥dược 。 示thị 現hiện 於ư 前tiền 。 不bất 唯duy 不bất 能năng 分phần/phân 辨biện 真chân 實thật 。 而nhi 且thả 反phản 生sanh 凝ngưng 棄khí 。 豈khởi 不bất 深thâm 可khả 憐lân 愍mẫn 哉tai 。 盖# 汝nhữ 所sở 問vấn 之chi 。 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 法pháp 。 即tức 大Đại 乘Thừa 實thật 相tướng 。 非phi 小Tiểu 乘Thừa 權quyền 法pháp 也dã 。 然nhiên 斯tư 實thật 相tướng 。 亦diệc 不bất 離ly 四tứ 大đại 等đẳng 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 但đãn 迷mê 之chi 終chung 為vi 變biến 幻huyễn 。 悟ngộ 之chi 始thỉ 證chứng 真chân 實thật 。 故cố 非phi 言ngôn 詮thuyên 所sở 及cập 非phi 分phần/phân 。 別biệt 所sở 知tri 。 唯duy 證chứng 相tương 應ứng 。 特đặc 因nhân 汝nhữ 等đẳng 執chấp 悋lận 權quyền 法pháp 吾ngô 。 當đương 為vì 汝nhữ 方phương 便tiện 開khai 導đạo 。 指chỉ 示thị 於ư 汝nhữ 。 然nhiên 不bất 唯duy 為vì 汝nhữ 等đẳng 輩bối 。 亦diệc 令linh 當đương 來lai 。 修tu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 阿A 難Nan 默mặc 然nhiên 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。

○# 實thật 相tướng 即tức 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 之chi 通thông 號hiệu 。 故cố 前tiền 云vân 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 此thử 云vân 通thông 達đạt 實thật 相tướng 者giả 。 由do 其kỳ 徧biến 通thông 三tam 諦đế 故cố 也dã 。

阿A 難Nan 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 至chí )# 如như 水thủy 成thành 氷băng 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。

此thử 當đương 以dĩ 虗hư 空không 喻dụ 明minh 諸chư 大đại 之chi 性tánh 。 火hỏa 輪luân 喻dụ 明minh 諸chư 大đại 之chi 相tướng 。 復phục 以dĩ 水thủy 氷băng 合hợp 明minh 性tánh 相tướng 一nhất 體thể 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 不bất 和hòa 諸chư 色sắc 者giả 。 是thị 反phản 言ngôn 以dĩ 例lệ 上thượng 文văn 。 猶do 云vân 若nhược 說thuyết 彼bỉ 大đại 性tánh 體thể 。 不bất 與dữ 諸chư 大đại 之chi 相tướng 雜tạp 和hòa 。 猶do 如như 說thuyết 虗hư 空không 不bất 與dữ 諸chư 色sắc 雜tạp 和hòa 相tương 似tự 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 當đương 知tri 空không 性tánh 與dữ 色sắc 相tướng 。 有hữu 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 二nhị 義nghĩa 。 非phi 和hòa 合hợp 。 即tức 不bất 變biến 義nghĩa 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 即tức 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 不bất 但đãn 虗hư 空không 。 能năng 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 自tự 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 以dĩ 至chí 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 。 皆giai 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 有hữu 一nhất 物vật 不bất 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 則tắc 心tâm 外ngoại 有hữu 剩thặng 法pháp 。 真chân 性tánh 不bất 周chu 徧biến 矣hĩ 。 若nhược 以dĩ 虗hư 空không 獨độc 喻dụ 非phi 和hòa 合hợp 一nhất 義nghĩa 。 則tắc 空không 性tánh 翻phiên 成thành 隔cách 礙ngại 。 若nhược 不bất 知tri 空không 性tánh 隨tùy 處xứ 充sung 滿mãn 。 請thỉnh 觀quán 世Thế 尊Tôn 將tương 明minh 七thất 大đại 之chi 大đại 旨chỉ 。 首thủ 舉cử 虗hư 空không 為ví 喻dụ 。 向hướng 後hậu 每mỗi 大đại 文văn 中trung 。 皆giai 拈niêm 此thử 空không 。 互hỗ 相tương 例lệ 明minh 。 亦diệc 將tương 空không 大đại 安an 置trí 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 之chi 後hậu 。 見kiến 識thức 二nhị 大đại 之chi 前tiền 。 亦diệc 假giả 鑿tạc 井tỉnh 。 以dĩ 顯hiển 堅kiên 凝ngưng 相tương/tướng 中trung 。 空không 性tánh 充sung 滿mãn 。 豈khởi 非phi 和hòa 合hợp 。 但đãn 見kiến 出xuất 土thổ 。 未vị 見kiến 空không 出xuất 。 豈khởi 是thị 和hòa 合hợp 。 地địa 大đại 如như 是thị 。 其kỳ 餘dư 不bất 待đãi 言ngôn 矣hĩ 。 且thả 曰viết 汝nhữ 等đẳng 若nhược 不bất 悟ngộ 彼bỉ 六lục 大đại 。 元nguyên 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 圓viên 滿mãn 周chu 徧biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 當đương 知tri 無vô 邊biên 。 不bất 動động 虗hư 空không 等đẳng 。 觀quán 此thử 足túc 知tri 世Thế 尊Tôn 。 明minh 以dĩ 虗hư 空không 喻dụ 如như 諸chư 大đại 之chi 性tánh 。 且thả 如như 水thủy 成thành 氷băng 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 以dĩ 至chí 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 覺giác 等đẳng 。 皆giai 與dữ 般Bát 若Nhã 中trung 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 同đồng 旨chỉ 。 但đãn 變biến 其kỳ 文văn 耳nhĩ 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 即tức 云vân 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 者giả 。 雖tuy 喻dụ 幻huyễn 相tương/tướng 。 真chân 亦diệc 在tại 焉yên 。 喻dụ 中trung 唯duy 棒bổng 頭đầu 一nhất 星tinh 之chi 火hỏa 。 曾tằng 未vị 動động 搖dao 。 亦diệc 無vô 圓viên 輪luân 之chi 相tướng 。 乃nãi 兒nhi 童đồng 手thủ 力lực 迴hồi 旋toàn 。 故cố 妄vọng 見kiến 輪luân 相tương/tướng 。 其kỳ 手thủ 一nhất 歇hiết 。 輪luân 相tương/tướng 無vô 矣hĩ 。 法pháp 中trung 唯duy 一nhất 真chân 性tánh 。 曾tằng 未vị 輪luân 迴hồi 亦diệc 無vô 諸chư 趣thú 之chi 相tướng 。 乃nãi 惑hoặc 業nghiệp 招chiêu 感cảm 。 妄vọng 見kiến 諸chư 趣thú 。 惑hoặc 業nghiệp 一nhất 盡tận 。 諸chư 趣thú 自tự 無vô 矣hĩ 。

冠quan 註chú 。 此thử 總tổng 明minh 七thất 大đại 之chi 綱cương 領lãnh 也dã 。 先tiên 牒điệp 定định 阿A 難Nan 前tiền 言ngôn 。 汝nhữ 謂vị 世thế 間gian 種chủng 種chủng 。 變biến 化hóa 之chi 相tướng 。 定định 屬thuộc 四tứ 大đại 。 和hòa 合hợp 發phát 明minh 。 唯duy 妙diệu 覺giác 性tánh 。 非phi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 者giả 。 豈khởi 知tri 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 乎hồ 。 盖# 此thử 妙diệu 覺giác 性tánh 。 未vị 嘗thường 離ly 彼bỉ 諸chư 大đại 性tánh 。 但đãn 性tánh 若nhược 太thái 虗hư 空không 。 相tương/tướng 若nhược 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 阿A 難Nan 若nhược 謂vị 。 彼bỉ 大đại 性tánh 體thể 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 與dữ 。 諸chư 大đại 之chi 相tướng 雜tạp 和hòa 。 猶do 如như 人nhân 謂vị 。 虗hư 空không 不bất 和hòa 諸chư 色sắc 。 殊thù 不bất 知tri 空không 性tánh 色sắc 相tướng 。 本bổn 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 若nhược 言ngôn 空không 色sắc 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 當đương 如như 兩lưỡng 物vật 並tịnh 敵địch 。 各các 不bất 相tương 容dung 。 現hiện 今kim 色sắc 中trung 有hữu 空không 。 空không 中trung 有hữu 色sắc 。 豈khởi 非phi 和hòa 合hợp 耶da 。 若nhược 言ngôn 空không 色sắc 是thị 和hòa 合hợp 者giả 。 色sắc 相tướng 滅diệt 時thời 。 空không 性tánh 隨tùy 滅diệt 。 今kim 但đãn 色sắc 滅diệt 。 空không 未vị 嘗thường 滅diệt 。 豈khởi 是thị 和hòa 合hợp 耶da 。 當đương 知tri 大đại 性tánh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 謂vị 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 固cố 非phi 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 若nhược 謂vị 和hòa 合hợp 者giả 。 又hựu 非phi 不bất 變biến 真chân 性tánh 。 即tức 當đương 同đồng 於ư 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 自tự 始thỉ 成thành 終chung 。 從tùng 終chung 復phục 始thỉ 。 有hữu 始thỉ 終chung 之chi 處xứ 。 從tùng 生sanh 而nhi 至chí 於ư 滅diệt 。 滅diệt 而nhi 復phục 繼kế 。 以dĩ 生sanh 有hữu 相tương 續tục 之chi 跡tích 。 以dĩ 至chí 從tùng 生sanh 至chí 死tử 。 以dĩ 死tử 續tục 生sanh 。 及cập 生sanh 而nhi 復phục 生sanh 。 死tử 而nhi 復phục 死tử 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 豈khởi 有hữu 休hưu 息tức 之chi 時thời 乎hồ 。 彼bỉ 諸chư 大đại 性tánh 。 前tiền 本bổn 無vô 始thỉ 。 後hậu 何hà 有hữu 終chung 。 從tùng 來lai 無vô 生sanh 。 今kim 何hà 有hữu 滅diệt 。 本bổn 無vô 動động 搖dao 。 從tùng 何hà 休hưu 息tức 。 凡phàm 有hữu 始thỉ 終chung 。 以dĩ 至chí 生sanh 死tử 者giả 。 皆giai 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 故cố 如như 火hỏa 輪luân 。 然nhiên 斯tư 性tánh 相tướng 元nguyên 非phi 二nhị 體thể 。 性tánh 猶do 水thủy 也dã 。 相tương/tướng 猶do 氷băng 也dã 。 真chân 性tánh 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 幻huyễn 成thành 萬vạn 相tương/tướng 。 如như 水thủy 凝ngưng 陰ấm 氣khí 而nhi 成thành 氷băng 。 幻huyễn 相tương 隨tùy 根căn 本bổn 智trí 。 融dung 歸quy 一nhất 性tánh 。 如như 氷băng 乘thừa 陽dương 氣khí 還hoàn 成thành 水thủy 。 而nhi 水thủy 氷băng 本bổn 非phi 二nhị 物vật 。 於ư 凝ngưng 結kết 時thời 。 妄vọng 計kế 和hòa 合hợp 。 於ư 銷tiêu 融dung 時thời 。 妄vọng 計kế 非phi 和hòa 合hợp 。 於ư 斯tư 一nhất 物vật 。 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 者giả 。 不bất 達đạt 色sắc 即tức 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 故cố 也dã 。

汝nhữ 觀quán 地địa 性tánh 。 麤thô 為vi 大đại 地địa (# 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 地địa 大đại 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 等đẳng 不bất 達đạt 地địa 性tánh 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 當đương 以dĩ 昔tích 日nhật 所sở 聞văn 析tích 色sắc 明minh 空không 。 反phản 覆phúc 觀quán 之chi 。 自tự 可khả 知tri 矣hĩ 。 汝nhữ 觀quán 地địa 大đại 之chi 性tánh 。 麤thô 為vi 大đại 地địa 。 細tế 為vi 微vi 塵trần 。 若nhược 自tự 微vi 塵trần 。 漸tiệm 析tích 漸tiệm 細tế 。 以dĩ 至chí 鄰lân 虗hư 者giả 。 乃nãi 由do 微vi 塵trần 。 析tích 至chí 極cực 微vi 。 雖tuy 云vân 極cực 微vi 。 猶do 有hữu 色sắc 邊biên 際tế 相tướng 。 更cánh 析tích 此thử 相tương/tướng 。 以dĩ 作tác 七thất 分phần 。 則tắc 極cực 微vi 殆đãi 盡tận 。 故cố 名danh 隣lân 虗hư 。 若nhược 更cánh 析tích 隣lân 虗hư 。 即tức 實thật 空không 性tánh 。 而nhi 非phi 地địa 性tánh 矣hĩ 。 阿A 難Nan 汝nhữ 云vân 和hòa 合hợp 者giả 。 若nhược 此thử 隣lân 虗hư 。 析tích 成thành 空không 已dĩ 。 當đương 知tri 虗hư 空không 。 仍nhưng 能năng 出xuất 生sanh 色sắc 相tướng 。 始thỉ 可khả 名danh 為vi 真chân 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 汝nhữ 今kim 問vấn 言ngôn 。 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 者giả 。 汝nhữ 且thả 觀quán 此thử 。 一nhất 箇cá 隣lân 虗hư 塵trần 。 是thị 用dụng 幾kỷ 個cá 空không 虗hư 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 者giả 。 不bất 應ưng 以dĩ 隣lân 虗hư 還hoàn 合hợp 成thành 隣lân 虗hư 。 必tất 應ưng 以dĩ 虗hư 空không 合hợp 成thành 隣lân 虗hư 。 方phương 可khả 名danh 和hòa 合hợp 虗hư 空không 而nhi 成thành 色sắc 相tướng 。 若nhược 不bất 能năng 和hòa 合hợp 空không 而nhi 成thành 色sắc 。 則tắc 知tri 非phi 和hòa 合hợp 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 而nhi 成thành 四tứ 大đại 之chi 相tướng 明minh 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 空không 雖tuy 不bất 能năng 合hợp 成thành 隣lân 虗hư 。 隣lân 虗hư 乃nãi 能năng 析tích 入nhập 虗hư 空không 。 豈khởi 非phi 合hợp 色sắc 而nhi 成thành 空không 乎hồ 。 故cố 奪đoạt 破phá 之chi 曰viết 。 又hựu 鄰lân 虗hư 析tích 入nhập 空không 者giả 。 但đãn 名danh 柝# 色sắc 成thành 空không 。 不bất 名danh 合hợp 色sắc 成thành 空không 。 必tất 用dụng 幾kỷ 個cá 色sắc 相tướng 。 合hợp 成thành 一nhất 個cá 虗hư 空không 。 方phương 可khả 名danh 和hòa 合hợp 色sắc 相tướng 。 而nhi 成thành 虗hư 空không 。 若nhược 不bất 能năng 和hòa 合hợp 色sắc 而nhi 成thành 空không 。 則tắc 非phi 和hòa 合hợp 四tứ 大đại 之chi 相tướng 。 而nhi 成thành 四tứ 大đại 之chi 性tánh 明minh 矣hĩ 。 故cố 申thân 明minh 正chánh 義nghĩa 曰viết 。 若nhược 色sắc 合hợp 時thời 。 元nguyên 是thị 合hợp 色sắc 。 安an 能năng 合hợp 色sắc 而nhi 成thành 空không 。 若nhược 空không 合hợp 時thời 。 元nguyên 是thị 合hợp 空không 。 安an 能năng 合hợp 空không 而nhi 成thành 色sắc 。 若nhược 色sắc 猶do 可khả 析tích 入nhập 虗hư 空không 。 空không 云vân 何hà 合hợp 成thành 色sắc 相tướng 。 然nhiên 汝nhữ 但đãn 知tri 不bất 能năng 合hợp 空không 成thành 色sắc 。 不bất 能năng 合hợp 色sắc 成thành 空không 。 非phi 合hợp 性tánh 而nhi 成thành 相tương/tướng 。 非phi 合hợp 相tương/tướng 而nhi 成thành 性tánh 。 汝nhữ 元nguyên 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 夫phu 性tánh 色sắc 者giả 。 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 也dã 。 若nhược 達đạt 色sắc 相tướng 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 色sắc 即tức 空không 。 故cố 為vi 真chân 空không 。 而nhi 非phi 頑ngoan 空không 矣hĩ 。 真chân 空không 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 空không 即tức 色sắc 。 故cố 為vi 真chân 色sắc 。 而nhi 非phi 妄vọng 色sắc 矣hĩ 。 所sở 謂vị 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 故cố 雖tuy 真chân 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 雖tuy 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 不bất 離ly 一nhất 法pháp 。 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 本bổn 具cụ 。 故cố 曰viết 本bổn 然nhiên 。 雖tuy 曰viết 本bổn 然nhiên 。 亦diệc 非phi 局cục 礙ngại 。 乃nãi 周chu 匝táp 徧biến 滿mãn 。 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 。 亦diệc 不bất 即tức 一nhất 法pháp 。 亦diệc 不bất 離ly 一nhất 法pháp 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 由do 其kỳ 性tánh 體thể 圓viên 融dung 故cố 。 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 是thị 以dĩ 九cửu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 淨tịnh 染nhiễm 。 莫mạc 不bất 各các 循tuần 本bổn 業nghiệp 。 以dĩ 發phát 現hiện 其kỳ 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 隨tùy 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 寧ninh 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 不bất 達đạt 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 者giả 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 。 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 意ý 識thức 。 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 豈khởi 知tri 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 體thể 空không 成thành 事sự 之chi 至chí 理lý 乎hồ 。 故cố 曰viết 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

阿A 難Nan 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 寄ký 於ư 諸chư 緣duyên 。 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

陽dương 燧toại 者giả 。 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 註chú 云vân 。 以dĩ 銅đồng 為vi 之chi 。 如như 鏡kính 之chi 狀trạng 。 照chiếu 物vật 則tắc 影ảnh 倒đảo 。 向hướng 日nhật 則tắc 火hỏa 出xuất 。 淮hoài 南nam 子tử 曰viết 。 陽dương 燧toại 。 火hỏa 方phương 諸chư 也dã 。 論luận 衡hành 曰viết 。 於ư 五ngũ 月nguyệt 丙bính 午ngọ 日nhật 。 午ngọ 時thời 。 銷tiêu 鍊luyện 五ngũ 方phương 石thạch 圓viên 如như 鏡kính 。 中trung 央ương 窪# 是thị 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 解giải 見kiến 前tiền 。 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。 此thử 云vân 木mộc 瓜qua 癃lung 。 迦Ca 葉Diếp 波ba 。 此thử 云vân 大đại 龜quy 氏thị 。 瞿Cù 曇Đàm 此thử 云vân 日nhật 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 火hỏa 大đại 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 言ngôn 火hỏa 性tánh 本bổn 無vô 定định 體thể 。 但đãn 寓# 物vật 以dĩ 成thành 體thể 。 汝nhữ 觀quán 城thành 中trung 之chi 人nhân 。 欲dục 炊xuy 爨thoán 時thời 。 手thủ 執chấp 陽dương 燧toại 。 日nhật 前tiền 求cầu 火hỏa 。 而nhi 有hữu 火hỏa 出xuất 。 若nhược 謂vị 火hỏa 性tánh 由do 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 者giả 。 即tức 如như 現hiện 前tiền 。 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 比Bỉ 丘Khâu 。 和hòa 合hợp 一nhất 處xứ 。 雖tuy 為vi 和hòa 合hợp 一nhất 眾chúng 。 詰cật 其kỳ 根căn 本bổn 。 各các 有hữu 身thân 名danh 族tộc 姓tánh 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 乃nãi 婆Bà 羅La 門Môn 之chi 種chủng 姓tánh 。 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。 乃nãi 迦Ca 葉Diếp 波ba 之chi 種chủng 姓tánh 。 乃nãi 至chí 阿A 難Nan 。 亦diệc 瞿Cù 曇Đàm 之chi 種chủng 姓tánh 。 即tức 此thử 分phần/phân 開khai 。 各các 有hữu 身thân 名danh 族tộc 姓tánh 和hòa 合hợp 。 總tổng 名danh 一nhất 眾chúng 。 雖tuy 真chân 和hòa 合hợp 。 而nhi 各các 歸quy 其kỳ 根căn 本bổn 。 則tắc 和hòa 合hợp 之chi 名danh 。 猶do 然nhiên 幻huyễn 妄vọng 。 若nhược 謂vị 此thử 火hỏa 性tánh 因nhân 和hòa 合hợp 有hữu 者giả 。 彼bỉ 手thủ 執chấp 鏡kính 。 及cập 艾ngải 對đối 日nhật 求cầu 火hỏa 。 而nhi 有hữu 火hỏa 生sanh 。 若nhược 詰cật 其kỳ 根căn 本bổn 。 則tắc 此thử 火hỏa 性tánh 為vi 從tùng 鏡kính 出xuất 乎hồ 。 為vi 從tùng 艾ngải 與dữ 日nhật 出xuất 乎hồ 。 若nhược 謂vị 火hỏa 性tánh 必tất 從tùng 日nhật 來lai 者giả 。 自tự 能năng 燒thiêu 汝nhữ 。 手thủ 中trung 之chi 艾ngải 。 凡phàm 所sở 來lai 處xứ 。 一nhất 切thiết 林lâm 木mộc 。 應ưng 皆giai 受thọ 焚phần 。 而nhi 今kim 林lâm 木mộc 如như 舊cựu 。 是thị 火hỏa 非phi 從tùng 日nhật 來lai 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 火hỏa 從tùng 鏡kính 出xuất 者giả 。 自tự 鏡kính 而nhi 出xuất 。 能năng 然nhiên 於ư 艾ngải 。 鏡kính 何hà 不bất 鎔dong 乎hồ 。 且thả 屈khuất 柄bính 左tả 手thủ 。 尚thượng 未vị 曾tằng 熱nhiệt 。 豈khởi 火hỏa 性tánh 獨độc 寒hàn 凉# 乎hồ 。 寒hàn 則tắc 於ư 氷băng 無vô 異dị 。 云vân 何hà 融dung 氷băng 而nhi 成thành 水thủy 耶da 。 能năng 融dung 泮phấn 而nhi 鏡kính 無vô 熱nhiệt 相tương/tướng 者giả 。 足túc 見kiến 非phi 自tự 鏡kính 出xuất 也dã 。 若nhược 謂vị 火hỏa 生sanh 於ư 艾ngải 者giả 。 則tắc 獨độc 艾ngải 可khả 生sanh 。 何hà 藉tạ 日nhật 鏡kính 。 光quang 明minh 相tướng 接tiếp 。 然nhiên 後hậu 火hỏa 生sanh 耶da 。 汝nhữ 又hựu 諦đế 觀quán 。 火hỏa 之chi 所sở 出xuất 。 鏡kính 因nhân 手thủ 執chấp 。 日nhật 從tùng 天thiên 來lai 。 艾ngải 生sanh 本bổn 地địa 。 即tức 此thử 三tam 物vật 各các 歸quy 本bổn 所sở 。 而nhi 此thử 火hỏa 性tánh 從tùng 何hà 所sở 來lai 耶da 。 凡phàm 謂vị 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 眾chúng 物vật 雜tạp 和hòa 一nhất 處xứ 。 方phương 名danh 和hòa 合hợp 。 今kim 日nhật 鏡kính 相tương 遠viễn 。 本bổn 非phi 和hòa 合hợp 。 不bất 應ứng 火hỏa 光quang 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 必tất 從tùng 三tam 物vật 已dĩ 俻# 而nhi 後hậu 有hữu 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 然nhiên 汝nhữ 但đãn 知tri 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 猶do 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 藏tạng 中trung 性tánh 火hỏa 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 火hỏa 云vân 云vân )# 。 夫phu 性tánh 火hỏa 者giả 。 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 也dã 。 若nhược 了liễu 火hỏa 相tương/tướng 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 火hỏa 即tức 空không 。 而nhi 非phi 頑ngoan 空không 矣hĩ 。 真chân 空không 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 空không 即tức 火hỏa 。 故cố 為vi 真chân 火hỏa 。 而nhi 非phi 妄vọng 火hỏa 矣hĩ 。 所sở 謂vị 火hỏa 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 火hỏa 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 故cố 雖tuy 真chân 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 雖tuy 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 非phi 離ly 於ư 一nhất 法pháp 。 乃nãi 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 本bổn 具cụ 。 故cố 曰viết 本bổn 然nhiên 。 雖tuy 曰viết 本bổn 然nhiên 。 亦diệc 非phi 局cục 礙ngại 。 乃nãi 周chu 匝táp 徧biến 滿mãn 。 無vô 乎hồ 不bất 在tại 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 。 雖tuy 曰viết 周chu 徧biến 。 亦diệc 不bất 即tức 萬vạn 法pháp 。 亦diệc 不bất 離ly 萬vạn 法pháp 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 由do 其kỳ 性tánh 體thể 圓viên 融dung 故cố 。 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 是thị 以dĩ 九cửu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 淨tịnh 染nhiễm 。 莫mạc 不bất 各các 循tuần 本bổn 業nghiệp 。 以dĩ 發phát 起khởi 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 隨tùy 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 寧ninh 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 即tức 此thử 當đương 知tri 。 世thế 人nhân 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 。 一nhất 處xứ 火hỏa 生sanh 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 鏡kính 。 滿mãn 世thế 間gian 火hỏa 生sanh 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 乃nãi 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 耳nhĩ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 之chi 者giả 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 。 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 豈khởi 知tri 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 成thành 事sự 體thể 空không 之chi 至chí 理lý 乎hồ 。 故cố 曰viết 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

○# 紆hu 屈khuất 也dã 。

阿A 難Nan 水thủy 性tánh 不bất 定định 。 流lưu 息tức 無vô 恆hằng (# 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 水thủy 大đại 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 言ngôn 水thủy 性tánh 決quyết 之chi 則tắc 流lưu 。 壅ủng 之chi 則tắc 息tức 。 曾tằng 無vô 定định 恆hằng 。 如như 室Thất 羅La 城Thành 。 中trung 迦ca 毗tỳ 羅la 仙tiên 斫Chước 迦Ca 羅La 仙Tiên 。 及cập 鉢bát 頭đầu 摩ma 訶Ha 薩Tát 多Đa 等đẳng 。 諸chư 大đại 幻huyễn 師sư 。 求cầu 太thái 陰âm 精tinh 。 用dụng 和hòa 幻huyễn 藥dược 。 故cố 於ư 望vọng 前tiền 。 白bạch 月nguyệt 夜dạ 月nguyệt 當đương 正chánh 午ngọ 。 皎hiệu 如như 晝trú 時thời 。 手thủ 執chấp 方phương 珠châu 。 用dụng 承thừa 月nguyệt 中trung 之chi 水thủy 。 此thử 水thủy 為vi 復phục 。 從tùng 珠châu 中trung 出xuất 耶da 。 空không 中trung 自tự 有hữu 耶da 。 為vi 從tùng 月nguyệt 來lai 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 水thủy 從tùng 月nguyệt 來lai 者giả 。 月nguyệt 乃nãi 自tự 天thiên 而nhi 來lai 。 令linh 珠châu 水thủy 出xuất 。 凡phàm 所sở 經kinh 林lâm 木mộc 。 應ưng 皆giai 吐thổ 流lưu 。 若nhược 眾chúng 木mộc 吐thổ 流lưu 。 何hà 待đãi 方phương 珠châu 。 而nhi 後hậu 水thủy 出xuất 。 若nhược 林lâm 木mộc 無vô 流lưu 。 則tắc 水thủy 非phi 從tùng 月nguyệt 降giáng 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 水thủy 從tùng 珠châu 出xuất 者giả 。 則tắc 此thử 珠châu 中trung 。 常thường 應ưng 流lưu 水thủy 。 何hà 待đãi 中trung 宵tiêu 。 承thừa 白bạch 月nguyệt 晝trú 。 而nhi 後hậu 有hữu 水thủy 。 可khả 見kiến 水thủy 非phi 珠châu 出xuất 。 若nhược 謂vị 此thử 水thủy 從tùng 空không 生sanh 者giả 。 有hữu 空không 處xứ 即tức 當đương 有hữu 水thủy 。 空không 性tánh 無vô 邊biên 。 水thủy 應ưng 無vô 際tế 。 然nhiên 則tắc 人nhân 及cập 與dữ 天thiên 。 皆giai 同đồng 滔thao 溺nịch 。 何hà 得đắc 世thế 間gian 。

復phục 有hữu 水thủy 陸lục 空không 行hành 之chi 辨biện 。 汝nhữ 更cánh 審thẩm 觀quán 。 月nguyệt 乃nãi 自tự 天thiên 而nhi 升thăng 。 珠châu 因nhân 手thủ 執chấp 。 水thủy 盤bàn 乃nãi 求cầu 水thủy 者giả 自tự 設thiết 。 各các 有hữu 所sở 出xuất 。 水thủy 從tùng 何hà 所sở 流lưu 至chí 於ư 此thử 。 凡phàm 言ngôn 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 待đãi 眾chúng 物vật 相tương/tướng 襍tập 一nhất 處xứ 。 始thỉ 成thành 和hòa 合hợp 。 今kim 月nguyệt 珠châu 相tương 遠viễn 。 元nguyên 非phi 和hòa 合hợp 。 不bất 應ứng 水thủy 精tinh 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 必tất 待đãi 敷phu 設thiết 陰ấm 燧toại 等đẳng 物vật 。 而nhi 後hậu 有hữu 水thủy 。 又hựu 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 然nhiên 汝nhữ 但đãn 知tri 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 尚thượng 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 藏tạng 中trung 性tánh 水thủy 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 水thủy 云vân 云vân )# 。 夫phu 性tánh 水thủy 者giả 。 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 也dã 。 若nhược 達đạt 水thủy 相tương/tướng 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 水thủy 即tức 空không 。 故cố 為vi 真chân 空không 。 非phi 頑ngoan 空không 矣hĩ 。 真chân 空không 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 空không 即tức 水thủy 。 故cố 為vi 真chân 水thủy 。 非phi 幻huyễn 相tương/tướng 矣hĩ 。 所sở 謂vị 水thủy 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 水thủy 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 故cố 雖tuy 真chân 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 雖tuy 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 非phi 離ly 於ư 一nhất 法pháp 。 乃nãi 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 本bổn 具cụ 。 故cố 曰viết 本bổn 然nhiên 。 雖tuy 曰viết 本bổn 然nhiên 。 亦diệc 非phi 局cục 礙ngại 。 乃nãi 周chu 匝táp 徧biến 滿mãn 。 無vô 乎hồ 不bất 在tại 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 。 雖tuy 曰viết 周chu 徧biến 。 亦diệc 不bất 即tức 萬vạn 法pháp 。 亦diệc 不bất 離ly 萬vạn 法pháp 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 由do 其kỳ 性tánh 體thể 圓viên 融dung 故cố 。 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 是thị 以dĩ 九cửu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 淨tịnh 染nhiễm 。 莫mạc 不bất 各các 循tuần 本bổn 業nghiệp 。 以dĩ 發phát 起khởi 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 隨tùy 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 寧ninh 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 即tức 此thử 當đương 知tri 。 世thế 人nhân 一nhất 處xứ 執chấp 珠châu 。 一nhất 處xứ 水thủy 出xuất 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 珠châu 。 滿mãn 世thế 間gian 水thủy 出xuất 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 乃nãi 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 耳nhĩ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 之chi 者giả 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 豈khởi 知tri 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 成thành 事sự 體thể 空không 之chi 至chí 理lý 乎hồ 。 故cố 曰viết 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

○# 迦ca 毗tỳ 羅la 。 此thử 云vân 青thanh 色sắc 。 斫chước 迦ca 羅la 。 此thử 云vân 鴛uyên 鴦ương 。 亦diệc 云vân 輪luân 。 鉢bát 頭đầu 摩ma 云vân 赤xích 蓮liên 花hoa 。 訶ha 薩tát 多đa 未vị 詳tường 。 陟trắc 升thăng 也dã 。 方phương 珠châu 水thủy 精tinh 珠châu 也dã 。

阿A 難Nan 風phong 性tánh 無vô 體thể 。 動động 靜tĩnh 不bất 常thường 。 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 風phong 大đại 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 言ngôn 風phong 雖tuy 以dĩ 動động 搖dao 為vi 性tánh 。 其kỳ 實thật 元nguyên 無vô 定định 體thể 。 亦diệc 不bất 常thường 動động 。 亦diệc 不bất 常thường 靜tĩnh 。 假giả 一nhất 事sự 而nhi 觀quán 之chi 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。 汝nhữ 常thường 整chỉnh 衣y 。 入nhập 眾chúng 之chi 時thời 。 僧tăng 伽già 黎lê 角giác 。 動động 及cập 傍bàng 人nhân 。 則tắc 有hữu 微vi 風phong 。 拂phất 彼bỉ 傍bàng 人nhân 之chi 面diện 。 汝nhữ 觀quán 此thử 風phong 。 為vi 復phục 出xuất 汝nhữ 袈ca 裟sa 角giác 乎hồ 。 發phát 於ư 虗hư 空không 乎hồ 。 生sanh 彼bỉ 人nhân 之chi 面diện 乎hồ 。 若nhược 謂vị 此thử 風phong 復phục 出xuất 汝nhữ 之chi 袈ca 裟sa 。 是thị 衣y 即tức 風phong 。 汝nhữ 非phi 披phi 衣y 。 反phản 乃nãi 披phi 風phong 。 且thả 風phong 體thể 不bất 住trụ 。 其kỳ 衣y 既ký 已dĩ 為vi 風phong 。 即tức 應ưng 飛phi 搖dao 離ly 於ư 汝nhữ 體thể 。 或hoặc 曰viết 非phi 衣y 即tức 風phong 。 但đãn 衣y 中trung 有hữu 風phong 者giả 。 我ngã 今kim 於ư 說thuyết 法Pháp 會hội 中trung 。 垂thùy 衣y 之chi 時thời 。 汝nhữ 看khán 我ngã 衣y 。 何hà 處xứ 是thị 風phong 。 若nhược 不bất 能năng 見kiến 。 不bất 應ưng 衣y 中trung 。 更cánh 有hữu 藏tạng 風phong 之chi 地địa 。 而nhi 令linh 人nhân 不bất 見kiến 乎hồ 。 必tất 無vô 是thị 處xứ 。 若nhược 謂vị 此thử 風phong 生sanh 於ư 虗hư 空không 者giả 。 既ký 空không 能năng 生sanh 風phong 。 不bất 待đãi 整chỉnh 衣y 。 汝nhữ 衣y 不bất 動động 時thời 。 何hà 故cố 無vô 風phong 。 拂phất 彼bỉ 人nhân 面diện 。 且thả 空không 以dĩ 常thường 住trụ 為vi 性tánh 。 風phong 以dĩ 起khởi 滅diệt 為vi 性tánh 。 若nhược 空không 為vi 能năng 生sanh 。 風phong 為vi 所sở 生sanh 。 即tức 當đương 常thường 則tắc 同đồng 常thường 。 滅diệt 則tắc 同đồng 滅diệt 。 現hiện 今kim 空không 性tánh 常thường 住trụ 。 風phong 不bất 常thường 生sanh 。 於ư 風phong 滅diệt 時thời 。 不bất 見kiến 空không 滅diệt 。 體thể 性tánh 不bất 恊# 。 云vân 何hà 相tương 生sanh 。 非phi 特đặc 此thử 也dã 。 若nhược 有hữu 生sanh 滅diệt 。 則tắc 是thị 有hữu 形hình 之chi 物vật 。 不bất 名danh 虗hư 空không 。 既ký 名danh 虗hư 空không 。 則tắc 以dĩ 無vô 實thật 為vi 體thể 。 何hà 得đắc 云vân 風phong 從tùng 空không 出xuất 。 若nhược 能năng 出xuất 風phong 。 則tắc 成thành 實thật 物vật 。 可khả 見kiến 空không 決quyết 不bất 能năng 生sanh 風phong 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 風phong 是thị 彼bỉ 被bị 拂phất 之chi 人nhân 本bổn 面diện 自tự 生sanh 者giả 。 則tắc 當đương 從tùng 彼bỉ 至chí 此thử 。 拂phất 汝nhữ 阿A 難Nan 之chi 面diện 。 然nhiên 今kim 此thử 風phong 。 自tự 汝nhữ 整chỉnh 衣y 。 現hiện 拂phất 於ư 彼bỉ 。 既ký 風phong 生sanh 彼bỉ 面diện 。 何hà 為vi 不bất 順thuận 拂phất 汝nhữ 面diện 。 而nhi 倒đảo 拂phất 彼bỉ 面diện 耶da 。 故cố 知tri 風phong 決quyết 不bất 生sanh 彼bỉ 面diện 也dã 。 汝nhữ 今kim 審thẩm 諦đế 而nhi 觀quán 。 整chỉnh 衣y 在tại 汝nhữ 。 面diện 屬thuộc 彼bỉ 人nhân 。 虗hư 空không 寂tịch 然nhiên 。 不bất 能năng 參tham 合hợp 於ư 流lưu 動động 之chi 性tánh 。 似tự 各các 有hữu 定định 在tại 。 其kỳ 風phong 自tự 何hà 方phương 皷cổ 動động 。 來lai 至chí 於ư 此thử 。 汝nhữ 謂vị 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 物vật 體thể 俱câu 諧hài 。 始thỉ 成thành 和hòa 合hợp 。 今kim 風phong 性tánh 動động 而nhi 起khởi 滅diệt 無vô 恆hằng 。 空không 性tánh 寂tịch 而nhi 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 元nguyên 非phi 和hòa 合hợp 。 不bất 應ưng 風phong 性tánh 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 現hiện 見kiến 整chỉnh 衣y 。 空không 中trung 有hữu 風phong 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 汝nhữ 雖tuy 聞văn 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 宛uyển 然nhiên 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 藏tạng 中trung 性tánh 風phong 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 風phong 云vân 云vân )# 。 夫phu 性tánh 風phong 者giả 。 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 也dã 。 若nhược 悟ngộ 風phong 相tương/tướng 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 風phong 即tức 空không 。 故cố 為vi 真chân 空không 。 而nhi 非phi 頑ngoan 空không 矣hĩ 。 真chân 空không 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 空không 即tức 風phong 。 故cố 為vi 真chân 風phong 。 而nhi 非phi 幻huyễn 相tương/tướng 矣hĩ 。 所sở 謂vị 風phong 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 風phong 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 故cố 雖tuy 真chân 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 雖tuy 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 非phi 離ly 於ư 一nhất 法pháp 。 乃nãi 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 本bổn 具cụ 。 故cố 曰viết 本bổn 然nhiên 。 雖tuy 曰viết 本bổn 然nhiên 。 亦diệc 非phi 局cục 礙ngại 。 乃nãi 周chu 匝táp 徧biến 滿mãn 。 無vô 乎hồ 不bất 在tại 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 。 亦diệc 不bất 即tức 萬vạn 法pháp 。 亦diệc 不bất 離ly 萬vạn 法pháp 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 由do 其kỳ 體thể 性tánh 圓viên 融dung 故cố 。 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 是thị 以dĩ 九cửu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 淨tịnh 染nhiễm 。 莫mạc 不bất 各các 循tuần 本bổn 業nghiệp 。 以dĩ 發phát 起khởi 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 隨tùy 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 寧ninh 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 即tức 此thử 當đương 知tri 。 如như 汝nhữ 一nhất 人nhân 。 微vi 動động 服phục 衣y 。 有hữu 微vi 風phong 出xuất 。 拂phất 彼bỉ 人nhân 面diện 。 若nhược 徧biến 法Pháp 界Giới 被bị 拂phất 。 是thị 滿mãn 國quốc 土độ 風phong 生sanh 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 乃nãi 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 耳nhĩ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 之chi 者giả 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 豈khởi 知tri 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 成thành 事sự 體thể 空không 之chi 至chí 理lý 乎hồ 。 故cố 曰viết 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

○# 僧Tăng 伽già 黎lê 大đại 衣y 也dã 。 袈ca 裟sa 此thử 云vân 壞hoại 色sắc 衣y 。

阿A 難Nan 空không 性tánh 無vô 形hình 。 因nhân 色sắc 顯hiển 發phát 。 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

舊cựu 說thuyết 。 西tây 域vực 貴quý 賤tiện 。 族tộc 分phần/phân 四tứ 性tánh 。 如như 此thử 方phương 四tứ 民dân 。 剎sát 帝đế 利lợi 。 王vương 族tộc 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 淨tịnh 志chí 。 亦diệc 云vân 淨tịnh 行hạnh 。 以dĩ 守thủ 道đạo 居cư 正chánh 。 潔khiết 白bạch 其kỳ 操thao 也dã 。 毗tỳ 舍xá 。 商thương 賈cổ 也dã 。 首thủ 陀đà 。 農nông 夫phu 也dã 。 是thị 為vi 四tứ 姓tánh 。 頗phả 羅la 墮đọa 。 利lợi 根căn 也dã 。 旃chiên 陀đà 羅la 。 魁khôi 膾khoái 也dã 。 此thử 又hựu 智trí 愚ngu 之chi 族tộc 也dã 。 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 旃chiên 陀đà 羅la 。 云vân 屠đồ 者giả 。 屠đồ 殺sát 人nhân 畜súc 者giả 也dã 。 彼bỉ 土độ 淫dâm 殺sát 同đồng 賤tiện 。 殺sát 者giả 猶do 目mục 為vi 惡ác 人nhân 。 國quốc 法pháp 令linh 其kỳ 搖dao 鈴linh 執chấp 幟xí 。 警cảnh 人nhân 異dị 路lộ 。 不bất 與dữ 良lương 民dân 同đồng 行hành 。 故cố 亦diệc 翻phiên 嚴nghiêm 幟xí 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 空không 大đại 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 夫phu 既ký 謂vị 之chi 空không 性tánh 。 則tắc 自tự 無vô 形hình 貌mạo 可khả 表biểu 。 必tất 對đối 色sắc 相tướng 。 方phương 顯hiển 空không 性tánh 。 今kim 假giả 一nhất 事sự 示thị 之chi 。 餘dư 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。 即tức 如như 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 去khứ 河hà 遙diêu 處xứ 。 諸chư 剎sát 利lợi 種chủng 。 及cập 四tứ 姓tánh 人nhân 等đẳng 。 新tân 立lập 居cư 時thời 。 鑿tạc 井tỉnh 求cầu 水thủy 。 出xuất 土thổ 一nhất 尺xích 。 則tắc 於ư 井tỉnh 中trung 。 見kiến 一nhất 尺xích 空không 。 乃nãi 至chí 出xuất 土thổ 一nhất 丈trượng 。 中trung 間gian 還hoàn 得đắc 。 一nhất 丈trượng 虗hư 空không 。 是thị 出xuất 土thổ 少thiểu 則tắc 虗hư 空không 淺thiển 。 出xuất 土thổ 多đa 則tắc 虗hư 空không 深thâm 。 汝nhữ 觀quán 此thử 空không 。 果quả 因nhân 土thổ 出xuất 耶da 。 因nhân 鑿tạc 出xuất 耶da 。 乃nãi 無vô 因nhân 而nhi 自tự 生sanh 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 空không 無vô 因nhân 自tự 生sanh 者giả 。 於ư 未vị 鑿tạc 土thổ 前tiền 。 地địa 中trung 何hà 故cố 無vô 空không 。 在tại 未vị 鑿tạc 時thời 。 縱túng/tung 自tự 觀quán 之chi 。 唯duy 見kiến 大đại 地địa 。 逈huýnh 未vị 通thông 達đạt 之chi 相tướng 。 故cố 知tri 此thử 空không 決quyết 非phi 無vô 因nhân 自tự 生sanh 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 空không 既ký 因nhân 鑿tạc 土thổ 而nhi 後hậu 有hữu 。 是thị 空không 必tất 因nhân 土thổ 出xuất 者giả 。 須tu 土thổ 出xuất 時thời 。 應ưng 見kiến 其kỳ 空không 先tiên 從tùng 土thổ 出xuất 。 而nhi 後hậu 入nhập 井tỉnh 。 然nhiên 土thổ 出xuất 可khả 見kiến 。 空không 入nhập 何hà 狀trạng 。 若nhược 徒đồ 見kiến 土thổ 先tiên 出xuất 。 而nhi 曾tằng 無vô 空không 入nhập 井tỉnh 中trung 者giả 。 何hà 云vân 空không 因nhân 土thổ 出xuất 耶da 。 或hoặc 曰viết 唯duy 土thổ 自tự 有hữu 出xuất 入nhập 。 虗hư 空không 本bổn 無vô 出xuất 入nhập 者giả 。 是thị 土thổ 未vị 出xuất 時thời 。 空không 元nguyên 在tại 井tỉnh 。 則tắc 應ưng 空không 土thổ 不bất 分phân 。 本bổn 是thị 一nhất 體thể 。 元nguyên 無vô 異dị 因nhân 。 既ký 為vi 一nhất 體thể 。 應ưng 當đương 與dữ 土thổ 同đồng 出xuất 。 今kim 何hà 但đãn 見kiến 出xuất 土thổ 。 未vị 見kiến 出xuất 空không 。 計kế 空không 因nhân 土thổ 出xuất 者giả 謬mậu 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 空không 因nhân 鑿tạc 出xuất 。 而nhi 不bất 因nhân 土thổ 出xuất 者giả 。 即tức 應ưng 唯duy 鑿tạc 成thành 空không 。 何hà 必tất 出xuất 土thổ 而nhi 後hậu 成thành 空không 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 空không 不bất 因nhân 鑿tạc 出xuất 者giả 。 即tức 應ưng 唯duy 出xuất 其kỳ 土thổ 。 不bất 當đương 見kiến 空không 。 云vân 何hà 隨tùy 鑿tạc 隨tùy 見kiến 其kỳ 空không 耶da 。 足túc 見kiến 因nhân 鑿tạc 不bất 因nhân 鑿tạc 者giả 。 皆giai 妄vọng 計kế 也dã 。 汝nhữ 更cánh 審thẩm 其kỳ 真chân 實thật 。 於ư 真chân 實thật 處xứ 。 復phục 加gia 詳tường 審thẩm 觀quán 察sát 。 鑿tạc 從tùng 人nhân 手thủ 。 隨tùy 方phương 運vận 轉chuyển 。 土thổ 從tùng 地địa 中trung 移di 出xuất 。 各các 有hữu 所sở 指chỉ 。 則tắc 此thử 虗hư 空không 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 。 凡phàm 言ngôn 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 物vật 用dụng 相tương/tướng 洽hiệp 。 方phương 得đắc 合hợp 成thành 。 此thử 鑿tạc 有hữu 實thật 用dụng 。 空không 乃nãi 虗hư 名danh 故cố 。 但đãn 能năng 鑿tạc 地địa 。 不bất 能năng 鑿tạc 空không 。 而nhi 不bất 相tương 為vi 用dụng 。 本bổn 非phi 和hòa 合hợp 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。 必tất 待đãi 鑿tạc 土thổ 。 而nhi 後hậu 見kiến 空không 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 下hạ 藉tạ 空không 大đại 。 以dĩ 融dung 會hội 諸chư 大đại 曰viết 。 汝nhữ 若nhược 知tri 此thử 虗hư 空không 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 融dung 通thông 無vô 礙ngại 。 在tại 諸chư 大đại 中trung 。 各các 各các 充sung 滿mãn 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 絕tuyệt 諸chư 動động 搖dao 。 即tức 當đương 以dĩ 此thử 會hội 彼bỉ 。 自tự 能năng 了liễu 知tri 現Hiện 前Tiền 地Địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 會hội 通thông 虗hư 空không 。 均quân 名danh 五ngũ 大đại 。 其kỳ 名danh 既ký 均quân 。 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 。 皆giai 得đắc 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 周chu 徧biến 無vô 礙ngại 。 悉tất 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 絕tuyệt 諸chư 動động 搖dao 。 我ngã □# 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 空không 大đại 。 會hội 同đồng 四tứ 大đại 。 汝nhữ 心tâm 昏hôn 暗ám 。 動động 輙triếp 迷mê 惑hoặc 。 不bất 悟ngộ 四tứ 大đại 。 之chi 性tánh 元nguyên 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 非phi 和hòa 合hợp 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 應ưng 當đương 審thẩm 觀quán 。 空không 大đại 果quả 有hữu 出xuất 入nhập 乎hồ 。 果quả 無vô 出xuất 入nhập 乎hồ 。 若nhược 悟ngộ 虗hư 空không 。 周chu 徧biến 不bất 動động 。 非phi 出xuất 非phi 入nhập 。 非phi 不bất 出xuất 入nhập 。 即tức 悟ngộ 四tứ 大đại 。 圓viên 融dung 常thường 住trụ 。 非phi 和hòa 合hợp 非phi 不bất 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 然nhiên 汝nhữ 但đãn 聞văn 此thử 五ngũ 大đại 非phi 和hòa 不bất 合hợp 。 全toàn 不bất 知tri 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 覺giác 云vân 云vân )# 。 若nhược 例lệ 上thượng 文văn 。 當đương 云vân 性tánh 空không 真chân 覺giác 。 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 變biến 其kỳ 文văn 而nhi 倒đảo 其kỳ 意ý 者giả 。 盖# 前tiền 將tương 四tứ 大đại 會hội 歸quy 真chân 空không 妙diệu 理lý 已dĩ 。 斯tư 復phục 以dĩ 性tánh 覺giác 觀quán 照chiếu 真chân 空không 。 足túc 見kiến 認nhận 四tứ 大đại 為vi 實thật 有hữu 。 但đãn 以dĩ 妄vọng 見kiến 見kiến 空không 。 妄vọng 分phần/phân 能năng 所sở 。 故cố 為vi 頑ngoan 空không 。 了liễu 四tứ 大đại 即tức 真chân 性tánh 。 唯duy 以dĩ 性tánh 覺giác 觀quán 空không 。 是thị 即tức 智trí 即tức 理lý 。 故cố 為vi 真chân 空không 。 真chân 空không 即tức 真chân 性tánh 。 是thị 即tức 理lý 即tức 智trí 。 故cố 為vi 真chân 覺giác 。 可khả 見kiến 於ư 性tánh 覺giác 中trung 。 一nhất 念niệm 晦hối 昧muội 。 而nhi 轉chuyển 為vi 業nghiệp 識thức 。 執chấp 真chân 空không 為vi 頑ngoan 空không 。 於ư 妄vọng 想tưởng 中trung 。 一nhất 念niệm 純thuần 真chân 。 而nhi 轉chuyển 為vi 性tánh 覺giác 。 了liễu 頑ngoan 空không 為vi 真chân 空không 。 所sở 謂vị 迷mê 不bất 知tri 性tánh 。 悟ngộ 不bất 知tri 空không 。 故cố 雖tuy 真chân 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 雖tuy 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 非phi 離ly 於ư 一nhất 法pháp 。 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 本bổn 具cụ 。 故cố 曰viết 本bổn 然nhiên 。 雖tuy 曰viết 本bổn 然nhiên 。 亦diệc 非phi 局cục 礙ngại 。 乃nãi 周chu 匝táp 徧biến 滿mãn 。 無vô 乎hồ 不bất 在tại 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 。 雖tuy 曰viết 周chu 徧biến 。 亦diệc 不bất 即tức 萬vạn 法pháp 。 亦diệc 不bất 離ly 萬vạn 法pháp 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 由do 其kỳ 性tánh 體thể 圓viên 融dung 。 故cố 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 是thị 以dĩ 九cửu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 淨tịnh 染nhiễm 。 莫mạc 不bất 各các 循tuần 本bổn 業nghiệp 以dĩ 發phát 現hiện 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 隨tùy 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 寧ninh 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 如như 一nhất 井tỉnh 空không 。 空không 生sanh 一nhất 井tỉnh 。 十thập 方phương 虗hư 空không 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 圓viên 滿mãn 十thập 方phương 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 乃nãi 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 耳nhĩ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 之chi 者giả 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 豈khởi 知tri 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 成thành 事sự 體thể 空không 之chi 至chí 理lý 乎hồ 。 故cố 曰viết 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

阿A 難Nan 見kiến 覺giác 無vô 知tri 。 因nhân 色sắc 空không 有hữu 。 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 見kiến 大đại 總tổng 攝nhiếp 六lục 根căn 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 言ngôn 此thử 見kiến 覺giác 若nhược 離ly 前tiền 境cảnh 。 宛uyển 若nhược 無vô 知tri 。 必tất 因nhân 色sắc 空không 現hiện 前tiền 。 方phương 顯hiển 有hữu 知tri 。 然nhiên 所sở 知tri 之chi 前tiền 境cảnh 。 離ly 能năng 知tri 之chi 見kiến 覺giác 。 亦diệc 無vô 分phân 析tích 。 如như 汝nhữ 今kim 者giả 。 在tại 祗chi 陀đà 林lâm 。 見kiến 朝triêu 明minh 夕tịch 昏hôn 。 乃nãi 晝trú 之chi 明minh 暗ám 。 見kiến 白bạch 月nguyệt 黑hắc 月nguyệt 。 乃nãi 夜dạ 之chi 明minh 暗ám 。 并tinh 空không 色sắc 相tướng 。 悉tất 因nhân 見kiến 覺giác 而nhi 分phân 析tích 也dã 。 即tức 審thẩm 究cứu 之chi 曰viết 。 見kiến 覺giác 復phục 與dữ 明minh 暗ám 。 并tinh 太thái 虗hư 空không 。 為vi 同đồng 一nhất 體thể 乎hồ 。 為vi 非phi 一nhất 體thể 乎hồ 。 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 乎hồ 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 乎hồ 。 遂toại 徵trưng 辯biện 之chi 曰viết 。 若nhược 謂vị 此thử 見kiến 復phục 與dữ 明minh 暗ám 二nhị 相tương 及cập 與dữ 虗hư 空không 。 元nguyên 一nhất 體thể 者giả 。 則tắc 明minh 暗ám 二nhị 體thể 。 更cánh 互hỗ 相tương 亡vong 。 暗ám 時thời 無vô 明minh 。 明minh 時thời 非phi 暗ám 。 見kiến 既ký 與dữ 暗ám 一nhất 體thể 。 則tắc 明minh 來lai 時thời 。 暗ám 相tướng 必tất 亡vong 。 見kiến 安an 得đắc 而nhi 不bất 亡vong 哉tai 。 見kiến 既ký 與dữ 明minh 一nhất 體thể 。 則tắc 暗ám 來lai 時thời 。 明minh 相tướng 必tất 滅diệt 。 見kiến 又hựu 安an 得đắc 而nhi 不bất 滅diệt 哉tai 。 若nhược 見kiến 同đồng 暗ám 滅diệt 。 何hà 得đắc 復phục 見kiến 於ư 明minh 。 若nhược 見kiến 同đồng 明minh 亡vong 。 何hà 得đắc 復phục 見kiến 於ư 暗ám 。 若nhược 明minh 暗ám 乖quai 殊thù 而nhi 見kiến 覺giác 。 曾tằng 無vô 生sanh 滅diệt 。 何hà 得đắc 成thành 其kỳ 一nhất 體thể 。 可khả 見kiến 非phi 一nhất 體thể 也dã 。 若nhược 謂vị 見kiến 精tinh 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 。 非phi 一nhất 體thể 者giả 。 不bất 無vô 分phần/phân 辨biện 。 汝nhữ 離ly 明minh 暗ám 。 及cập 與dữ 虗hư 空không 。 分phân 析tích 見kiến 。 元nguyên 作tác 何hà 形hình 相tướng 。 現hiện 今kim 離ly 於ư 明minh 暗ám 。 及cập 離ly 虗hư 空không 。 則tắc 是thị 見kiến 精tinh 。 元nguyên 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 徒đồ 名danh 無vô 體thể 。 若nhược 謂vị 見kiến 精tinh 與dữ 明minh 暗ám 虗hư 空không 三tam 事sự 俱câu 異dị 者giả 。 則tắc 離ly 於ư 三tam 事sự 。 從tùng 何hà 物vật 而nhi 立lập 見kiến 精tinh 耶da 。 可khả 見kiến 非phi 不bất 一nhất 體thể 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 亦diệc 同đồng 明minh 亦diệc 同đồng 暗ám 者giả 。 然nhiên 明minh 暗ám 相tương 背bội 。 同đồng 明minh 則tắc 與dữ 暗ám 背bối/bội 。 同đồng 暗ám 則tắc 與dữ 明minh 背bối/bội 。 云vân 何hà 或hoặc 同đồng 可khả 見kiến 。 元nguyên 非phi 或hoặc 同đồng 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 亦diệc 異dị 明minh 暗ám 。 亦diệc 異dị 虗hư 空không 者giả 。 然nhiên 此thử 見kiến 精tinh 離ly 於ư 三tam 事sự 。 元nguyên 無vô 自tự 體thể 。 云vân 何hà 或hoặc 異dị 可khả 見kiến 。 元nguyên 非phi 或hoặc 異dị 。 若nhược 謂vị 見kiến 精tinh 非phi 同đồng 三tam 事sự 者giả 。 現hiện 今kim 分phân 空không 分phân 見kiến 。 本bổn 無vô 邊biên 畔bạn 。 云vân 何hà 非phi 同đồng 。 可khả 見kiến 計kế 非phi 同đồng 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 見kiến 精tinh 非phi 異dị 三tam 事sự 者giả 。 現hiện 今kim 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 性tánh 非phi 遷thiên 改cải 。 則tắc 是thị 塵trần 相tương/tướng 有hữu 殊thù 。 見kiến 體thể 唯duy 一nhất 。 云vân 何hà 非phi 異dị 。 可khả 見kiến 計kế 非phi 異dị 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 辨biện 至chí 於ư 此thử 。 言ngôn 思tư 殆đãi 息tức 。 更cánh 令lệnh 阿A 難Nan 細tế 審thẩm 。 已dĩ 更cánh 加gia 微vi 細tế 。 雖tuy 微vi 細tế 已dĩ 。 更cánh 加gia 詳tường 密mật 。 審thẩm 至chí 於ư 實thật 諦đế 。 再tái 加gia 觀quán 察sát 。 要yếu 知tri 明minh 從tùng 太thái 陽dương 來lai 。 暗ám 隨tùy 黑hắc 月nguyệt 來lai 。 通thông 屬thuộc 虗hư 空không 。 壅ủng 歸quy 大đại 地địa 。 是thị 明minh 暗ám 空không 塞tắc 各các 有hữu 來lai 所sở 。 見kiến 此thử 四tứ 種chủng 之chi 見kiến 精tinh 。 畢tất 竟cánh 因nhân 何hà 所sở 出xuất 耶da 。 凡phàm 物vật 能năng 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 得đắc 眾chúng 性tánh 。 如như 一nhất 始thỉ 成thành 和hòa 合hợp 。 現hiện 今kim 見kiến 覺giác 有hữu 知tri 。 空không 乃nãi 頑ngoan 虗hư 。 本bổn 非phi 和hòa 合hợp 。 然nhiên 不bất 應ưng 見kiến 精tinh 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。 必tất 待đãi 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 而nhi 顯hiển 則tắc 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 下hạ 以dĩ 見kiến 精tinh 。 融dung 會hội 六lục 根căn 曰viết 。 汝nhữ 若nhược 了liễu 此thử 見kiến 精tinh 。 如như 是thị 則tắc 見kiến 聞văn 知tri 覺giác 名danh 六lục 根căn 者giả 。 悉tất 皆giai 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 融dung 通thông 無vô 礙ngại 。 於ư 諸chư 大đại 中trung 。 隨tùy 處xứ 充sung 滿mãn 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 絕tuyệt 諸chư 動động 搖dao 。 更cánh 當đương 以dĩ 此thử 會hội 彼bỉ 。 自tự 能năng 了liễu 知tri 無vô 邊biên 不bất 動động 空không 相tướng 。 并tinh 其kỳ 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 動động 搖dao 之chi 相tướng 。 會hội 通thông 見kiến 大đại 。 均quân 名danh 六lục 大đại 。 其kỳ 名danh 既ký 均quân 。 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 。 皆giai 得đắc 性tánh 真chân 。 圓viên 滿mãn 融dung 通thông 。 周chu 徧biến 無vô 礙ngại 。 悉tất 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 絕tuyệt 諸chư 動động 搖dao 。 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 見kiến 大đại 。 會hội 同đồng 五ngũ 大đại 。 汝nhữ 性tánh 沉trầm 淪luân 滯trệ 溺nịch 。 無vô 高cao 超siêu 之chi 智trí 。 不bất 能năng 悟ngộ 汝nhữ 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 六lục 根căn 本bổn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 當đương 觀quán 此thử 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 云vân 云vân )# 若nhược 謂vị 六lục 根căn 定định 屬thuộc 生sanh 滅diệt 。 離ly 此thử 六lục 根căn 。 復phục 以dĩ 何hà 物vật 。 證chứng 常thường 住trụ 真chân 性tánh 耶da 。 若nhược 謂vị 六lục 根căn 定định 同đồng 體thể 者giả 。 何hà 得đắc 現hiện 有hữu 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 等đẳng 六lục 處xứ 之chi 差sai 別biệt 乎hồ 。 若nhược 謂vị 六lục 根căn 定định 異dị 體thể 者giả 。 於ư 一nhất 身thân 中trung 。 豈khởi 有hữu 六lục 性tánh 乎hồ 。 若nhược 謂vị 六lục 根căn 定định 非phi 生sanh 滅diệt 。 現hiện 今kim 緣duyên 塵trần 則tắc 有hữu 。 知tri 離ly 塵trần 則tắc 無vô 知tri 。 寧ninh 非phi 生sanh 滅diệt 乎hồ 。 若nhược 謂vị 六lục 根căn 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 現hiện 是thị 一nhất 性tánh 。 云vân 何hà 非phi 同đồng 。 現hiện 是thị 六lục 根căn 。 云vân 何hà 非phi 異dị 。 若nhược 能năng 如như 是thị 審thẩm 諦đế 。 而nhi 觀quán 自tự 得đắc 。 離ly 句cú 絕tuyệt 非phi 。 言ngôn 思tư 路lộ 斷đoạn 。 而nhi 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 。 瓦ngõa 解giải 氷băng 消tiêu 矣hĩ 。 然nhiên 汝nhữ 雖tuy 得đắc 釋thích 此thử 妄vọng 執chấp 。 亦diệc 不bất 知tri 此thử 六lục 根căn 之chi 性tánh 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 之chi 真chân 性tánh 。 元nguyên 為vi 性tánh 見kiến 。 盖# 見kiến 即tức 真chân 性tánh 之chi 見kiến 。 明minh 即tức 本bổn 覺giác 之chi 明minh 。 精tinh 乃nãi 性tánh 覺giác 之chi 真chân 精tinh 。 見kiến 乃nãi 妙diệu 明minh 之chi 真chân 見kiến 。 故cố 雖tuy 體thể 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 映ánh 物vật 。 雖tuy 能năng 隨tùy 緣duyên 映ánh 物vật 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 非phi 離ly 於ư 一nhất 法pháp 。 乃nãi 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 本bổn 具cụ 。 故cố 曰viết 本bổn 然nhiên 。 雖tuy 謂vị 本bổn 然nhiên 。 亦diệc 非phi 局cục 礙ngại 。 乃nãi 周chu 匝táp 圓viên 滿mãn 。 無vô 處xứ 不bất 然nhiên 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 。 雖tuy 曰viết 周chu 徧biến 。 亦diệc 不bất 即tức 萬vạn 法pháp 。 亦diệc 不bất 離ly 萬vạn 法pháp 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 由do 其kỳ 性tánh 體thể 圓viên 通thông 故cố 。 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 是thị 以dĩ 九cửu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 淨tịnh 染nhiễm 。 莫mạc 不bất 各các 循tuần 本bổn 業nghiệp 。 以dĩ 發phát 現hiện 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 隨tùy 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 寧ninh 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 如như 一nhất 見kiến 根căn 。 中trung 之chi 見kiến 性tánh 。 既ký 能năng 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 則tắc 耳nhĩ 根căn 中trung 之chi 聽thính 性tánh 。 鼻tị 根căn 中trung 之chi 齅khứu 性tánh 。 舌thiệt 根căn 中trung 嘗thường 觸xúc 之chi 性tánh 。 身thân 根căn 中trung 覺giác 觸xúc 之chi 性tánh 。 意ý 根căn 中trung 覺giác 知tri 之chi 性tánh 。 皆giai 為vi 妙diệu 性tánh 。 而nhi 德đức 用dụng 瑩oánh 然nhiên 。 虗hư 靈linh 不bất 昧muội 。 俱câu 與dữ 見kiến 性tánh 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 圓viên 滿mãn 十thập 虗hư 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 盖# 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 下hạ 準chuẩn 上thượng 。

○# 此thử 自tự 妄vọng 見kiến 推thôi 至chí 於ư 見kiến 精tinh 。 自tự 見kiến 精tinh 推thôi 至chí 於ư 見kiến 性tánh 。 若nhược 指chỉ 最tối 初sơ 見kiến 覺giác 為vi 見kiến 性tánh 。 則tắc 與dữ 離ly 塵trần 無vô 知tri 意ý 相tương/tướng 左tả 矣hĩ 。

阿A 難Nan 識thức 性tánh 無vô 源nguyên 。 因nhân 於ư 六lục 種chủng 。 至chí 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 皆giai 自tự 性tánh 中trung 之chi 光quang 影ảnh 。 只chỉ 因nhân 一nhất 念niệm 晦hối 昧muội 。 以dĩ 妄vọng 承thừa 妄vọng 。 遂toại 有hữu 業nghiệp 果quả 輪luân 迴hồi 。 千thiên 差sai 萬vạn 別biệt 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 說thuyết 心tâm 。 說thuyết 性tánh 。 說thuyết 真chân 。 說thuyết 妄vọng 。 說thuyết 陰ấm 處xứ 界giới 入nhập 說thuyết 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 然nhiên 名danh 言ngôn 多đa 種chủng 。 不bất 出xuất 真Chân 如Như 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 無vô 明minh 成thành 事sự 體thể 空không 。 及cập 第đệ 八bát 識thức 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 而nhi 已dĩ 。 是thị 以dĩ 今kim 經kinh 。 前tiền 明minh 三tam 科khoa 攝nhiếp 萬vạn 相tương/tướng 總tổng 歸quy 一nhất 性tánh 。 次thứ 明minh 七thất 大đại 以dĩ 一nhất 性tánh 融dung 通thông 萬vạn 相tương/tướng 。 令linh 知tri 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 。 真chân 俗tục 渾hồn 融dung 。 更cánh 於ư 七thất 大đại 中trung 。 先tiên 將tương 四tứ 大đại 會hội 歸quy 於ư 空không 大đại 。 使sử 人nhân 既ký 知tri 虗hư 空không 非phi 出xuất 非phi 入nhập 。 非phi 不bất 出xuất 入nhập 。 本bổn 無vô 動động 搖dao 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 即tức 知tri 四tứ 大đại 。 會hội 未vị 離ly 空không 。 必tất 因nhân 空không 而nhi 悟ngộ 四tứ 大đại 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 無vô 去khứ 來lai 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 則tắc 是thị 即tức 幻huyễn 相tương/tướng 而nhi 即tức 真chân 色sắc 。 即tức 頑ngoan 空không 而nhi 即tức 真chân 空không 。 真chân 空không 即tức 色sắc 。 真chân 色sắc 即tức 空không 。 故cố 能năng 即tức 色sắc 空không 而nhi 即tức 真chân 覺giác 。 如như 是thị 則tắc 萬vạn 相tương/tướng 塵trần 境cảnh 既ký 真chân 。 雖tuy 有hữu 六lục 根căn 。 絕tuyệt 諸chư 對đối 待đãi 。 而nhi 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 上thượng 。 不bất 生sanh 取thủ 捨xả 則tắc 是thị 即tức 六lục 根căn 而nhi 即tức 真chân 性tánh 。 故cố 謂vị 之chi 性tánh 見kiến 。 夫phu 性tánh 見kiến 乃nãi 本bổn 覺giác 之chi 妙diệu 明minh 。 所sở 以dĩ 隨tùy 緣duyên 映ánh 物vật 。 不bất 被bị 物vật 礙ngại 。 故cố 曰viết 覺giác 精tinh 明minh 見kiến 。 根căn 既ký 如như 是thị 。 識thức 則tắc 亦diệc 然nhiên 。 遂toại 合hợp 六lục 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 乃nãi 為vi 性tánh 識thức 。 亦diệc 能năng 了liễu 了liễu 一nhất 切thiết 。 隨tùy 處xứ 超siêu 然nhiên 。 故cố 曰viết 明minh 知tri 既ký 謂vị 明minh 知tri 。 曾tằng 未vị 離ly 乎hồ 真chân 覺giác 本bổn 明minh 之chi 體thể 。 寧ninh 不bất 謂vị 之chi 真chân 識thức 乎hồ 。 是thị 故cố 徧biến 七thất 大đại 於ư 萬vạn 法pháp 。 而nhi 萬vạn 法pháp 本bổn 然nhiên 攝nhiếp 萬vạn 法pháp 。 於ư 六lục 根căn 而nhi 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 可khả 見kiến 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 於ư 無vô 明minh 中trung 。 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 向hướng 真Chân 如Như 裡# 。 作tác 諸chư 妄vọng 業nghiệp 。 受thọ 諸chư 果quả 報báo 。 然nhiên 有hữu 聖thánh 凡phàm 之chi 。 隔cách 越việt 者giả 不bất 過quá 迷mê 悟ngộ 而nhi 已dĩ 迷mê 之chi 。 則tắc 無vô 量lượng 劫kiếp 淪luân 諸chư 生sanh 死tử 。 悟ngộ 之chi 。 則tắc 剎sát 那na 間gian 便tiện 證chứng 真chân 常thường 。 故cố 曰viết 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 已dĩ 上thượng 自tự 五ngũ 陰ấm 至chí 此thử 。 始thỉ 結kết 完hoàn 前tiền 。 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 乃nãi 至chí 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 中trung 。 所sở 現hiện 物vật 一nhất 段đoạn 義nghĩa 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 識thức 大đại 總tổng 攝nhiếp 六lục 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 言ngôn 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 。 然nhiên 性tánh 本bổn 無vô 源nguyên 。 但đãn 因nhân 六lục 種chủng 根căn 塵trần 妄vọng 出xuất 耳nhĩ 。 今kim 以dĩ 眼nhãn 識thức 騐# 之chi 。 餘dư 皆giai 可khả 知tri 。 汝nhữ 今kim 徧biến 觀quán 。 此thử 會hội 聖thánh 眾chúng 。 用dụng 目mục 循tuần 歷lịch 周chu 圓viên 。 而nhi 視thị 其kỳ 能năng 觀quán 之chi 目mục 根căn 也dã 。 所sở 觀quán 之chi 眾chúng 境cảnh 也dã 。 雖tuy 根căn 境cảnh 對đối 初sơ 念niệm 未vị 生sanh 時thời 。 但đãn 如như 鏡kính 中trung 現hiện 像tượng 。 無vô 別biệt 分phân 析tích 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 生sanh 汝nhữ 眼nhãn 識thức 。 而nhi 縱túng/tung 有hữu 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 但đãn 對đối 性tánh 境cảnh 不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。 猶do 無vô 籌trù 度độ 。 更cánh 兼kiêm 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 則tắc 次thứ 第đệ 標tiêu 名danh 指chỉ 相tương/tướng 。 謂vị 此thử 是thị 文Văn 殊Thù 。 乃nãi 至chí 此thử 是thị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 汝nhữ 當đương 審thẩm 明minh 。 此thử 識thức 能năng 了liễu 知tri 者giả 。 為vi 生sanh 於ư 見kiến 根căn 耶da 。 為vi 生sanh 於ư 聖thánh 相tương/tướng 耶da 。 為vi 生sanh 於ư 虗hư 空không 耶da 。 為vi 無vô 所sở 因nhân 。 突đột 然nhiên 而nhi 出xuất 耶da 。 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 辨biện 之chi 。 若nhược 謂vị 識thức 之chi 了liễu 別biệt 性tánh 。 生sanh 於ư 能năng 見kiến 之chi 根căn 中trung 。 必tất 無vô 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 四tứ 種chủng 塵trần 相tương/tướng 則tắc 元nguyên 無vô 見kiến 根căn 。 能năng 生sanh 之chi 根căn 尚thượng 無vô 自tự 性tánh 。 從tùng 何hà 物vật 以dĩ 發phát 識thức 乎hồ 。 單đơn 根căn 不bất 能năng 生sanh 識thức 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 識thức 之chi 了liễu 別biệt 性tánh 生sanh 。 於ư 所sở 見kiến 之chi 相tướng 中trung 。 必tất 不bất 從tùng 能năng 見kiến 之chi 根căn 生sanh 。 然nhiên 既ký 無vô 見kiến 根căn 。 則tắc 不bất 見kiến 有hữu 明minh 相tướng 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 暗ám 相tướng 。 既ký 無vô 明minh 暗ám 即tức 空không 色sắc 亦diệc 無vô 。 是thị 無vô 見kiến 根căn 。 則tắc 塵trần 相tương/tướng 亦diệc 無vô 矣hĩ 。 彼bỉ 能năng 生sanh 之chi 塵trần 相tương/tướng 先tiên 無vô 。 自tự 體thể 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 從tùng 何hà 物vật 以dĩ 發phát 識thức 哉tai 。 獨độc 境cảnh 不bất 能năng 生sanh 識thức 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 識thức 性tánh 生sanh 於ư 空không 者giả 。 則tắc 非phi 從tùng 見kiến 生sanh 。 非phi 從tùng 相tương 生sanh 。 然nhiên 非phi 見kiến 則tắc 無vô 能năng 辨biện 之chi 根căn 。 自tự 不bất 能năng 知tri 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 是thị 離ly 根căn 無vô 境cảnh 矣hĩ 。 非phi 相tướng 則tắc 既ký 滅diệt 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 而nhi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 無vô 所sở 安an 立lập 。 是thị 離ly 境cảnh 無vô 根căn 矣hĩ 。 處xử 此thử 非phi 見kiến 非phi 相tướng 之chi 間gian 。 空không 相tướng 無vô 表biểu 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 或hoặc 曰viết 空không 與dữ 明minh 暗ám 色sắc 等đẳng 。 元nguyên 係hệ 是thị 有hữu 。 何hà 得đắc 同đồng 無vô 。 故cố 奪đoạt 破phá 之chi 曰viết 。 雖tuy 有hữu 空không 在tại 。 非phi 同đồng 有hữu 形hình 之chi 物vật 。 元nguyên 同đồng 於ư 無vô 能năng 生sanh 之chi 空không 。 既ký 同đồng 於ư 無vô 。 縱túng 發phát 汝nhữ 識thức 。 欲dục 何hà 分phần/phân 同đồng 耶da 。 空không 不bất 生sanh 識thức 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 識thức 性tánh 曾tằng 無vô 所sở 因nhân 突đột 然nhiên 而nhi 出xuất 者giả 。 何hà 不bất 日nhật 中trung 。 別biệt 識thức 明minh 月nguyệt 乎hồ 。 既ký 日nhật 中trung 無vô 月nguyệt 。 必tất 不bất 能năng 發phát 起khởi 。 了liễu 月nguyệt 之chi 識thức 。 則tắc 識thức 非phi 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 明minh 矣hĩ 。 汝nhữ 更cánh 微vi 細tế 詳tường 審thẩm 。 要yếu 知tri 見kiến 精tinh 託thác 汝nhữ 浮phù 根căn 而nhi 起khởi 塵trần 相tương/tướng 推thôi 逐trục 前tiền 境cảnh 。 而nhi 顯hiển 如như 色sắc 等đẳng 。 可khả 以dĩ 狀trạng 而nhi 名danh 者giả 。 乃nãi 成thành 有hữu 體thể 。 虗hư 空không 不bất 可khả 以dĩ 相tương/tướng 而nhi 論luận 者giả 。 乃nãi 成thành 無vô 體thể 。 有hữu 無vô 雖tuy 殊thù 。 各các 有hữu 源nguyên 委ủy 。 如như 是thị 識thức 緣duyên 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 耶da 。 凡phàm 物vật 能năng 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 性tánh 皆giai 循tuần 。 始thỉ 成thành 和hòa 合hợp 。 識thức 有hữu 分phân 別biệt 。 性tánh 本bổn 動động 搖dao 。 見kiến 無vô 分phân 別biệt 。 性tánh 本bổn 澄trừng 靜tĩnh 。 元nguyên 非phi 和hòa 合hợp 。 一nhất 根căn 一nhất 識thức 既ký 爾nhĩ 。 其kỳ 餘dư 根căn 識thức 亦diệc 然nhiên 。 不bất 應ứng 識thức 緣duyên 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。 必tất 假giả 根căn 境cảnh 而nhi 後hậu 顯hiển 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 下hạ 。 以dĩ 識thức 性tánh 融dung 會hội 六lục 種chủng 根căn 識thức 曰viết 。 若nhược 能năng 悟ngộ 此thử 識thức 性tánh 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 從tùng 根căn 塵trần 識thức 緣duyên 而nhi 出xuất 。 亦diệc 當đương 知tri 彼bỉ 諸chư 了liễu 別biệt 識thức 及cập 與dữ 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 六lục 根căn 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 其kỳ 性tánh 皆giai 非phi 從tùng 緣duyên 所sở 生sanh 。 以dĩ 此thử 見kiến 識thức 二nhị 大đại 。 兼kiêm 彼bỉ 空không 大đại 及cập 與dữ 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 七thất 大đại 。 其kỳ 名danh 既ký 均quân 。 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 悉tất 歸quy 真chân 性tánh 。 圓viên 滿mãn 融dung 通thông 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 識thức 大đại 。 會hội 同đồng 六lục 大đại 。 汝nhữ 心tâm 麤thô 浮phù 。 無vô 有hữu 深thâm 慧tuệ 。 不bất 能năng 悟ngộ 見kiến 聞văn 之chi 六lục 根căn 。 不bất 能năng 發phát 明minh 。 了liễu 知tri 之chi 六lục 識thức 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 汝nhữ 應ưng 觀quán 此thử 。 六lục 處xứ 識thức 心tâm 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 云vân 云vân )# 若nhược 言ngôn 是thị 同đồng 六lục 用dụng 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 得đắc 同đồng 。 若nhược 言ngôn 是thị 異dị 。 出xuất 自tự 一nhất 性tánh 。 云vân 何hà 得đắc 異dị 。 若nhược 言ngôn 是thị 空không 。 既ký 能năng 了liễu 別biệt 。 何hà 得đắc 為vi 空không 。 若nhược 言ngôn 是thị 有hữu 本bổn 無vô 形hình 色sắc 。 何hà 得đắc 為vi 有hữu 。 若nhược 言ngôn 非phi 同đồng 。 本bổn 係hệ 一nhất 體thể 。 何hà 得đắc 非phi 同đồng 。 若nhược 言ngôn 非phi 異dị 。 六lục 處xứ 皆giai 殊thù 。 何hà 得đắc 非phi 異dị 。 若nhược 言ngôn 非phi 空không 。 離ly 於ư 根căn 塵trần 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 何hà 得đắc 非phi 空không 。 若nhược 言ngôn 非phi 有hữu 。 現hiện 能năng 分phân 析tích 塵trần 相tương/tướng 。 何hà 得đắc 非phi 有hữu 。 至chí 此thử 則tắc 妄vọng 想tưởng 情tình 盡tận 。 名danh 言ngôn 性tánh 空không 。 而nhi 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 。 如như 湯thang 消tiêu 氷băng 矣hĩ 。 然nhiên 汝nhữ 雖tuy 聞văn 此thử 。 元nguyên 舊cựu 不bất 知tri 此thử 六lục 識thức 性tánh 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 之chi 真chân 性tánh 元nguyên 為vi 性tánh 識thức 。 若nhược 識thức 即tức 真chân 性tánh 之chi 識thức 。 知tri 亦diệc 妙diệu 明minh 之chi 知tri 。 明minh 乃nãi 本bổn 覺giác 之chi 明minh 。 識thức 亦diệc 真chân 心tâm 之chi 識thức 。 故cố 雖tuy 體thể 性tánh 不bất 變biến 。 而nhi 能năng 隨tùy 緣duyên 辨biện 物vật 。 雖tuy 隨tùy 緣duyên 辨biện 物vật 。 而nhi 真chân 妄vọng 渾hồn 融dung 。 故cố 為vi 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 雖tuy 為vi 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 亦diệc 非phi 離ly □# 自tự 局cục 。 乃nãi 周chu 匝táp 徧biến 滿mãn 。 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 故cố 為vi 周chu 徧biến 。 雖tuy 曰viết 周chu 徧biến 。 而nhi 於ư 萬vạn 法pháp 非phi 即tức 非phi 離ly 。 故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 。 然nhiên 則tắc 心tâm 越việt 。 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 量lượng 超siêu 眾chúng 生sanh 之chi 量lượng 。 即tức 十thập 方phương 虗hư 空không 亦diệc 能năng 含hàm 吐thổ 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 其kỳ 性tánh 體thể 圓viên 融dung 。 故cố 相tương/tướng 用dụng 無vô 限hạn 。 徧biến 諸chư 法Pháp 界Giới 。 不bất 過quá 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 而nhi 已dĩ 豈khởi 有hữu 限hạn 量lượng 乎hồ 。 世thế 間gian 下hạ 結kết 意ý 準chuẩn 上thượng 。

○# 託thác 睛tình 指chỉ 浮phù 塵trần 根căn 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 至chí 於ư 如Như 來Lai 。 前tiền 說thuyết 偈kệ 讚tán 佛Phật 。

冠quan 註chú 。 此thử 經Kinh 家gia 敘tự 當đương 機cơ 蒙mông 示thị 開khai 悟ngộ 之chi 文văn 也dã 。 意ý 謂vị 阿A 難Nan 於ư 首thủ 卷quyển 終chung 。 雖tuy 云vân 身thân 心tâm 泰thái 然nhiên 。 徒đồ 知tri 。 身thân 中trung 有hữu 真chân 妄vọng 等đẳng 二nhị 性tánh 耳nhĩ 。 既ký 而nhi 佛Phật 為vi 開khai 示thị 。 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 及cập 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 後hậu 乃nãi 破phá 妄vọng 見kiến 。 指chỉ 出xuất 見kiến 精tinh 。 仍nhưng 託thác 見kiến 精tinh 。 以dĩ 指chỉ 真chân 性tánh 。 談đàm 至chí 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 更cánh 除trừ 見kiến 精tinh 。 直trực 顯hiển 真chân 性tánh 。 然nhiên 尚thượng 未vị 示thị 真chân 性tánh 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 阿A 難Nan 亦diệc 未vị 知tri 其kỳ 端đoan 倪nghê 。 故cố 復phục 破phá 陰ấm 界giới 入nhập 處xứ 。 歸quy 一nhất 真chân 性tánh 。 更cánh 以dĩ 一nhất 真chân 性tánh 。 圓viên 融dung 七thất 大đại 。 斯tư 如Như 來Lai 破phá 妄vọng 歸quy 真chân 之chi 開khai 示thị 。 可khả 謂vị 極cực 廣quảng 大đại 而nhi 盡tận 精tinh 微vi 矣hĩ 。 阿A 難Nan 承thừa 示thị 開khai 悟ngộ 。 翻phiên 幻huyễn 身thân 為vi 法Pháp 身thân 。 轉chuyển 妄vọng 心tâm 為vi 真chân 心tâm 。 而nhi 蕩đãng 然nhiên 無vô 復phục 罣quái 礙ngại 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 不bất 假giả 他tha 力lực 。 各các 各các 自tự 知tri 。 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 含hàm 吐thổ 十thập 虗hư 。 盖# 一nhất 向hướng 晦hối 昧muội 。 廣quảng 大đại 真chân 心tâm 。 反phản 見kiến 空không 無vô 邊biên 表biểu 。 今kim 則tắc 知tri 心tâm 徧biến 十thập 方phương 故cố 。 見kiến 十thập 方phương 空không 。 如như 觀quan 掌chưởng 中trung 。 之chi 一nhất 葉diệp 耳nhĩ 。 一nhất 向hướng 不bất 知tri 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 所sở 緣duyên 法pháp 。 皆giai 是thị 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 所sở 現hiện 之chi 物vật 。 今kim 則tắc 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 諸chư 所sở 有hữu 物vật 。 皆giai 即tức 菩Bồ 提Đề 妙diệu 明minh 。 元nguyên 心tâm 所sở 現hiện 。 一nhất 向hướng 徒đồ 將tương 此thử 心tâm 惑hoặc 。 為vi 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 今kim 則tắc 始thỉ 知tri 心tâm 精tinh 不bất 雜tạp 。 周chu 徧biến 圓viên 滿mãn 。 含hàm 褁# 十thập 方phương 。 反phản 觀quán 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 之chi 生sanh 滅diệt 幻huyễn 身thân 。 在tại 真chân 心tâm 中trung 。 猶do 彼bỉ 十thập 方phương 空không 中trung 。 吹xuy 一nhất 微vi 塵trần 。 似tự 有hữu 似tự 無vô 。 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 一nhất 向hướng 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 如như 棄khí 。 清thanh 澄trừng 大đại 海hải 。 認nhận 一nhất 浮phù 漚âu 體thể 。 自tự 為vi 全toàn 潮triều 。 今kim 則tắc 既ký 悟ngộ 法Pháp 身thân 真chân 心tâm 。 反phản 觀quán 幻huyễn 身thân 妄vọng 心tâm 。 處xử 真chân 心tâm 中trung 。 如như 湛trạm 巨cự 海hải 。 流lưu 一nhất 浮phù 漚âu 。 起khởi 滅diệt 無vô 從tùng 。 前tiền 蒙mông 世Thế 尊Tôn 指chỉ 示thị 。 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。 元nguyên 所sở 圓viên 滿mãn 。 常thường 住trụ 心tâm 地địa 。 徒đồ 獲hoạch 此thử 心tâm 。 未vị 敢cảm 認nhận 為vi 。 本bổn 元nguyên 心tâm 地địa 。 今kim 則tắc 了liễu 然nhiên 自tự 知tri 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 阿A 難Nan 一nhất 向hướng 多đa 聞văn 。 未vị 全toàn 道Đạo 力lực 。 而nhi 今kim 始thỉ 得đắc 妙diệu 悟ngộ 法Pháp 身thân 。 獲hoạch 妙diệu 真chân 心tâm 故cố 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 曰viết 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 復phục 於ư 如Như 來Lai 。 前tiền 說thuyết 偈kệ 讚tán 佛Phật 。

妙diệu 湛trạm 總tổng 持trì 不bất 動động 尊Tôn 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương (# 至chí )# 爍thước 迦ca 羅la 心tâm 無vô 動động 轉chuyển 。

顛điên 倒đảo 想tưởng 。 不bất 出xuất 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 即tức 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 即tức 前tiền 妄vọng 認nhận 緣duyên 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 以dĩ 為vi 心tâm 相tương/tướng 。 計kế 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 為vi 身thân 相tướng 及cập 分phần/phân 內nội 分phần/phân 外ngoại 。 執chấp 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 。 非phi 和hòa 合hợp 等đẳng 。 皆giai 是thị 億ức 刧# 之chi 妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 。 今kim 實thật 併tinh 銷tiêu 之chi 矣hĩ 。 舊cựu 說thuyết 婆bà 沙sa 論luận 。 明minh 三tam 阿a 僧Tăng 祗chi 刧# 。 修tu 六Lục 度Độ 行hành 。 百bách 刧# 種chủng 相tướng 好hảo 因nhân 。 然nhiên 後hậu 獲hoạch 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 又hựu 如như 唯duy 識thức 云vân 。 地địa 前tiền 歷lịch 一nhất 僧Tăng 祗chi 。 初Sơ 地Địa 至chí 七Thất 地Địa 。 滿mãn 二nhị 僧Tăng 祗chi 。 八bát 地địa 至chí 等đẳng 覺giác 是thị 三tam 僧Tăng 祗chi 。 然nhiên 後hậu 獲hoạch 究cứu 竟cánh 法Pháp 身thân 。 今kim 云vân 不bất 歷lịch 者giả 。 彼bỉ 約ước 漸tiệm 修tu 。 此thử 約ước 頓đốn 悟ngộ 。 修tu 悟ngộ 。 之chi 有hữu 不bất 同đồng 。 根căn 性tánh 之chi 有hữu 利lợi 鈍độn 。 教giáo 體thể 之chi 有hữu 權quyền 實thật 。 且thả 云vân 更cánh 除trừ 微vi 細tế 惑hoặc 。 方phương 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 而nhi 坐tọa 道Đạo 場Tràng 等đẳng 。 則tắc 但đãn 能năng 悟ngộ 得đắc 。 未vị 經kinh 修tu 斷đoạn 。 明minh 然nhiên 可khả 知tri 。 復phục 何hà 疑nghi 焉yên 。 如như 是thị 二nhị 字tự 。 阿A 難Nan 自tự 指chỉ 之chi 言ngôn 。 五ngũ 濁trược 。 謂vị 刧# 濁trược 。 見kiến 濁trược 。 煩phiền 惱não 濁trược 。 眾chúng 生sanh 濁trược 。 命mạng 濁trược 也dã 。 泥Nê 洹Hoàn 此thử 云vân 滅diệt 度độ 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 舜thuấn 若nhã 多đa 。 此thử 云vân 空không 。 爍thước 迦ca 羅la 。 此thử 云vân 堅kiên 固cố 。 動động 轉chuyển 。 即tức 退thoái 轉chuyển 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 阿A 難Nan 讚tán 佛Phật 讚tán 法Pháp 偈kệ 也dã 。 舊cựu 說thuyết 妙diệu 湛trạm 讚tán 真Chân 諦Đế 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 總tổng 持trì 讚tán 俗tục 諦đế 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 不bất 動động 讚tán 中trung 諦đế 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 又hựu 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 故cố 曰viết 妙diệu 湛trạm 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 故cố 曰viết 總tổng 持trì 。 非phi 三tam 非phi 一nhất 。 即tức 三tam 即tức 一nhất 。 故cố 曰viết 不bất 動động 。 尊tôn 者giả 十thập 號hiệu 之chi 一nhất 。 由do 證chứng 此thử 三tam 。 號hiệu 聖thánh 中trung 尊tôn 。 此thử 讚tán 佛Phật 具cụ 三tam 德đức 而nhi 證chứng 三tam 諦đế 也dã 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 讚tán 世Thế 尊Tôn 所sở 示thị 之chi 法pháp 。 即tức 前tiền 云vân 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 是thị 也dã 。 亦diệc 具cụ 三tam 德đức 三tam 諦đế 。 自tự 七thất 徵trưng 八bát 辨biện 。 以dĩ 至chí 陰ấm 界giới 入nhập 處xứ 。 會hội 歸quy 一nhất 真chân 法pháp 性tánh 。 令linh 人nhân 悟ngộ 得đắc 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 并tinh 所sở 想tưởng 相tương/tướng 。 如như 空không 華hoa 泡bào 影ảnh 。 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 即tức 法pháp 中trung 之chi 妙diệu 湛trạm 德đức 也dã 。 自tự 地địa 大đại 以dĩ 至chí 識thức 大đại 。 復phục 以dĩ 一nhất 性tánh 融dung 通thông 萬vạn 相tương/tướng 。 令linh 人nhân 悟ngộ 得đắc 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 。 猶do 若nhược 水thủy 氷băng 。 即tức 法pháp 中trung 之chi 總tổng 持trì 德đức 也dã 。 更cánh 悟ngộ 七thất 大đại 。 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 俱câu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 含hàm 吐thổ 十thập 虗hư 。 即tức 法pháp 中trung 之chi 不bất 動động 德đức 也dã 。 佛Phật 身thân 三tam 德đức 。 乃nãi 所sở 證chứng 之chi 理lý 。 世Thế 尊Tôn 即tức 能năng 證chứng 之chi 人nhân 。 法pháp 中trung 三tam 德đức 。 乃nãi 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 世Thế 尊Tôn 即tức 能năng 說thuyết 之chi 人nhân 。 盖# 此thử 佛Phật 法Pháp 如như 優ưu 曇đàm 花hoa 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 真chân 為vi 希hy 有hữu 。 使sử 我ngã 一nhất 覩đổ 聞văn 。 則tắc 千thiên 萬vạn 億ức 劫kiếp 。 之chi 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 如như 湯thang 消tiêu 氷băng 。 故cố 能năng 捨xả 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 獲hoạch 常thường 住trụ 心tâm 。 依y 陰ấm 界giới 入nhập 處xứ 。 悟ngộ 如Như 來Lai 藏tạng 。 即tức 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 不bất 勞lao 經kinh 歷lịch 三tam 阿a 僧Tăng 刧# 。 頓đốn 獲hoạch 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 之chi 理lý 。 然nhiên 雖tuy 洞đỗng 見kiến 法Pháp 身thân 。 尚thượng 未vị 宛uyển 竟cánh 。 欲dục 得đắc 實thật 證chứng 。 必tất 須tu 真chân 修tu 。 故cố 發phát 洪hồng 願nguyện 曰viết 。 自tự 今kim 已dĩ 往vãng 。 願nguyện 求cầu 極cực 果quả 。 必tất 如như 諸chư 佛Phật 之chi 尊tôn 。 願nguyện 度độ 有hữu 情tình 。 必tất 盡tận 恆Hằng 沙sa 之chi 眾chúng 。 將tương 此thử 智trí 悲bi 雙song 運vận 之chi 深thâm 心tâm 。 承thừa 奉phụng 塵trần 塵trần 。 剎sát 剎sát 諸chư 佛Phật 。 度độ 脫thoát 塵trần 塵trần 剎sát 剎sát 眾chúng 生sanh 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 報báo 佛Phật 微vi 沙sa 開khai 示thị 之chi 大đại 恩ân 。 雖tuy 有hữu 大đại 願nguyện 。 非phi 佛Phật 證chứng 明minh 。 恐khủng 違vi 本bổn 願nguyện 。 故cố 請thỉnh 佛Phật 證chứng 明minh 。 且thả 更cánh 發phát 猛mãnh 厲lệ 之chi 誓thệ 曰viết 。 欲dục 度độ 恆Hằng 沙sa 眾chúng 生sanh 。 先tiên 入nhập 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 而nhi 眾chúng 生sanh 度độ 盡tận 。 方phương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 唯duy 請thỉnh 佛Phật 證chứng 明minh 。 亦diệc 乃nãi 祈kỳ 佛Phật 加gia 被bị 。 乞khất 施thí 大đại 雄hùng 。 破phá 其kỳ 堅kiên 固cố 無vô 明minh 。 施thí 大đại 力lực 。 拔bạt 其kỳ 深thâm 根căn 惑hoặc 業nghiệp 。 施thí 大đại 慈từ 。 與dữ 其kỳ 究cứu 竟cánh 之chi 樂lạc 。 施thí 大đại 悲bi 。 除trừ 其kỳ 二nhị 死tử 之chi 苦khổ 。 此thử 乃nãi 總tổng 求cầu 審thẩm 除trừ 塵trần 沙sa 之chi 細tế 惑hoặc 。 令linh 我ngã 五ngũ 住trụ 究cứu 盡tận 。 二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。 早tảo 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 徧biến 坐tọa 菩Bồ 提Đề 場Tràng 。 更cánh 總tổng 發phát 一nhất 大đại 誓thệ 曰viết 。 即tức 空không 性tánh 無vô 體thể 。 容dung 可khả 銷tiêu 亡vong 。 我ngã 心tâm 堅kiên 固cố 。 終chung 無vô 退thoái 轉chuyển 。 所sở 謂vị 虗hư 空không 有hữu 盡tận 。 我ngã 願nguyện 無vô 窮cùng 也dã 。

楞lăng 嚴nghiêm 講giảng 錄lục 卷quyển 三tam