維Duy 摩Ma 羅La 詰Cật 經Kinh 文Văn 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập (# 方phương 便tiện 品phẩm 之chi 二nhị )#

其kỳ 以dĩ 方phương 便tiện 。 現hiện 身thân 有hữu 疾tật 。

此thử 下hạ 至chí 入nhập 室thất 竟cánh 有hữu 八bát 品phẩm 半bán 經kinh 文văn 正chánh 是thị 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 淨tịnh 名danh 方phương 便tiện 託thác 疾tật 興hưng 教giáo 助trợ 佛Phật 揚dương 化hóa 令linh 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 除trừ 物vật 罪tội 垢cấu 得đắc 見kiến 淨tịnh 剎sát 引dẫn 入nhập 四tứ 土thổ/độ 成thành 淨tịnh 佛Phật 國quốc 之chi 行hành 也dã 今kim 明minh 淨tịnh 名danh 方phương 便tiện 託thác 疾tật 正chánh 為vi 四tứ 意ý 一nhất 為vi 化hóa 國quốc 王vương 臣thần 民dân 。 等đẳng 二nhị 為vi 起khởi 發phát 弟đệ 子tử 品phẩm 三tam 為vi 起khởi 發phát 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 四tứ 為vi 起khởi 發phát 問vấn 疾tật 品phẩm 一nhất 為vi 化hóa 國quốc 臣thần 長trưởng 者giả 品phẩm 以dĩ 託thác 疾tật 故cố 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。 皆giai 來lai 慰úy 問vấn 因nhân 以dĩ 身thân 疾tật 寄ký 言ngôn 斥xích 彼bỉ 誡giới 勸khuyến 為vi 便tiện 若nhược 厭yếm 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 生sanh 即tức 能năng 斷đoạn 諸chư 緣duyên 習tập 修tu 行hành 萬vạn 行hạnh 是thị 為vi 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 之chi 哢# 胤dận 生sanh 同đồng 居cư 有hữu 餘dư 淨tịnh 土độ 之chi 因nhân 成thành 也dã 二nhị 為vi 起khởi 發phát 弟đệ 子tử 品phẩm 者giả 若nhược 不bất 現hiện 疾tật 如Như 來Lai 無vô 由do 顧cố 命mạng 弟đệ 子tử 參tham 問vấn 弟đệ 子tử 若nhược 不bất 被bị 命mạng 豈khởi 敢cảm 述thuật 其kỳ 往vãng 昔tích 被bị 呵ha 之chi 事sự 普phổ 令linh 今kim 日nhật 二Nhị 乘Thừa 同đồng 聞văn 往vãng 昔tích 滯trệ 小tiểu 被bị 呵ha 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 執chấp 小tiểu 之chi 徒đồ 聞văn 此thử 執chấp 小tiểu 心tâm 折chiết 伏phục 慕mộ 仰ngưỡng 大Đại 乘Thừa 近cận 為vi 入nhập 室thất 聞văn 不bất 思tư 議nghị 成thành 生sanh 蘇tô 之chi 由do 藉tạ 遠viễn 為vi 大đại 品phẩm 法pháp 華hoa 成thành 熟thục 蘇tô 醍đề 醐hồ 之chi 哢# 胤dận 亦diệc 是thị 生sanh 果quả 報báo 土thổ/độ 之chi 良lương 緣duyên 也dã 三tam 為vi 起khởi 發phát 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 者giả 若nhược 不bất 託thác 疾tật 菩Bồ 薩Tát 則tắc 無vô 由do 被bị 命mạng 豈khởi 得đắc 各các 述thuật 往vãng 昔tích 被bị 呵ha 之chi 事sự 普phổ 令linh 今kim 日nhật 三tam 藏tạng 教giáo 通thông 教giáo 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 折chiết 其kỳ 執chấp 方phương 便tiện 之chi 滯trệ 同đồng 欣hân 圓viên 頓đốn 之chi 道đạo 成thành 於ư 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 淨tịnh 佛Phật 土độ 之chi 勝thắng 因nhân 也dã 四tứ 為vi 起khởi 發phát 問vấn 疾tật 品phẩm 者giả 若nhược 不bất 託thác 疾tật 何hà 由do 得đắc 命mạng 文Văn 殊Thù 文Văn 殊Thù 承thừa 旨chỉ 問vấn 疾tật 室thất 內nội 論luận 道đạo 廣quảng 開khai 發phát 物vật 令linh 諸chư 弟đệ 子tử 。 聲thanh 振chấn 三tam 千thiên 進tiến 諸chư 菩Bồ 薩Tát 三tam 觀quán 之chi 行hành 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 之chi 道đạo 。 成thành 淨tịnh 佛Phật 土độ 之chi 因nhân 也dã 此thử 之chi 四tứ 意ý 皆giai 由do 託thác 疾tật 而nhi 興hưng 疾tật 非phi 實thật 有hữu 故cố 言ngôn 方phương 便tiện 方phương 便tiện 。 之chi 力lực 寄ký 在tại 說thuyết 法Pháp 此thử 正chánh 屬thuộc 聲thanh 益ích 也dã 今kim 明minh 淨tịnh 名danh 託thác 疾tật 興hưng 教giáo 意ý 乃nãi 有hữu 四tứ 經kinh 文văn 大đại 判phán 總tổng 為vi 二nhị 段đoạn 第đệ 一nhất 從tùng 此thử 下hạ 訖ngật 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 有hữu 兩lưỡng 品phẩm 半bán 是thị 室thất 外ngoại 說thuyết 法Pháp 明minh 彈đàn 呵ha 折chiết 伏phục 第đệ 二nhị 從tùng 文Văn 殊Thù 問vấn 疾tật 品phẩm 去khứ 入nhập 室thất 有hữu 六lục 品phẩm 是thị 室thất 內nội 說thuyết 法Pháp 明minh 引dẫn 接tiếp 攝nhiếp 受thọ 以dĩ 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 令linh 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 者giả 即tức 是thị 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 也dã 折chiết 伏phục 中trung 非phi 無vô 攝nhiếp 受thọ 攝nhiếp 受thọ 之chi 中trung 不bất 無vô 折chiết 伏phục 但đãn 以dĩ 從tùng 多đa 為vi 論luận 議nghị 有hữu 傍bàng 正chánh 也dã 今kim 就tựu 室thất 外ngoại 折chiết 伏phục 文văn 為vi 三tam 一nhất 此thử 半bán 品phẩm 明minh 折chiết 伏phục 界giới 內nội 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 眾chúng 生sanh 二nhị 弟đệ 子tử 一nhất 品phẩm 即tức 是thị 折chiết 伏phục 無vô 為vi 緣duyên 集tập 眾chúng 生sanh 三tam 菩Bồ 薩Tát 一nhất 品phẩm 即tức 是thị 折chiết 伏phục 自tự 體thể 法Pháp 界Giới 緣duyên 集tập 也dã 問vấn 曰viết 無vô 為vi 緣duyên 集tập 而nhi 自tự 體thể 緣duyên 集tập 為vi 異dị 答đáp 曰viết 有hữu 大Đại 乘Thừa 師sư 說thuyết 不bất 同đồng 今kim 言ngôn 名danh 雖tuy 有hữu 別biệt 惑hoặc 體thể 不bất 殊thù 二Nhị 乘Thừa 迷mê 自tự 體thể 起khởi 無vô 為vi 生sanh 計kế 著trước 著trước 無vô 為vi 故cố 正chánh 受thọ 無vô 為vi 緣duyên 集tập 名danh 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 迷mê 自tự 體thể 起khởi 無vô 為vi 緣duyên 集tập 而nhi 菩Bồ 薩Tát 觀quán 破phá 無vô 為vi 著trước 無vô 為vi 緣duyên 集tập 未vị 盡tận 此thử 惑hoặc 附phụ 體thể 別biệt 受thọ 自tự 體thể 緣duyên 集tập 之chi 名danh 如như 凡phàm 夫phu 迷mê 真chân 起khởi 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 學học 人nhân 見kiến 真chân 斷đoạn 見kiến 思tư 惟duy 不bất 盡tận 猶do 於ư 真chân 理lý 有hữu 貪tham 恚khuể 色sắc 染nhiễm 無vô 色sắc 染nhiễm 之chi 名danh 問vấn 曰viết 學học 人nhân 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 不bất 盡tận 見kiến 真chân 猶do 有hữu 惑hoặc 不bất 緣duyên 真chân 名danh 自tự 體thể 緣duyên 集tập 菩Bồ 薩Tát 無vô 為vi 緣duyên 集tập 不bất 盡tận 見kiến 真chân 何hà 得đắc 別biệt 受thọ 自tự 體thể 緣duyên 集tập 之chi 名danh 答đáp 曰viết 二Nhị 乘Thừa 見kiến 真chân 但đãn 是thị 空không 理lý 空không 理lý 非phi 法Pháp 身thân 不bất 得đắc 立lập 自tự 體thể 之chi 名danh 菩Bồ 薩Tát 見kiến 真chân 真chân 是thị 法Pháp 身thân 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 在tại 故cố 得đắc 別biệt 立lập 自tự 體thể 緣duyên 集tập 名danh 也dã 菩Bồ 薩Tát 惑hoặc 未vị 知tri 未vị 知tri 故cố 須tu 折chiết 伏phục 也dã 今kim 明minh 此thử 半bán 品phẩm 經kinh 文văn 自tự 有hữu 四tứ 意ý 一nhất 正chánh 明minh 方phương 便tiện 現hiện 疾tật 二nhị 明minh 現hiện 疾tật 諸chư 人nhân 參tham 問vấn 三Tam 明Minh 因nhân 為vi 說thuyết 法Pháp 。 四tứ 明minh 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 第đệ 一nhất 現hiện 疾tật 者giả 經kinh 言ngôn 其kỳ 以dĩ 方phương 便tiện 。 現hiện 身thân 有hữu 疾tật 。 淨tịnh 名danh 法Pháp 身thân 無vô 疾tật 而nhi 現hiện 同đồng 此thử 疾tật 者giả 此thử 表biểu 法Pháp 身thân 無vô 為vi 無vô 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 因nhân 果quả 患hoạn 累lũy/lụy/luy 為vi 欲dục 利lợi 物vật 方phương 便tiện 現hiện 有hữu 凡phàm 夫phu 有hữu 為vi 因nhân 果quả 之chi 患hoạn 又hựu 同đồng 二Nhị 乘Thừa 無vô 為vi 緣duyên 集tập 因nhân 果quả 之chi 患hoạn 又hựu 同đồng 菩Bồ 薩Tát 自tự 體thể 法Pháp 界Giới 因nhân 果quả 緣duyên 集tập 之chi 患hoạn 也dã 問vấn 曰viết 何hà 得đắc 知tri 然nhiên 答đáp 曰viết 此thử 經Kinh 下hạ 文văn 云vân 菩Bồ 薩Tát 疾tật 者giả 從tùng 大đại 悲bi 起khởi 以dĩ 眾chúng 生sanh 疾tật 故cố 我ngã 亦diệc 疾tật 若nhược 眾chúng 生sanh 得đắc 無vô 疾tật 者giả 則tắc 我ngã 無vô 疾tật 也dã 問vấn 曰viết 淨tịnh 名danh 迹tích 居cư 人nhân 道đạo 可khả 同đồng 凡phàm 夫phu 而nhi 有hữu 事sự 病bệnh 內nội 示thị 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 同đồng 菩Bồ 薩Tát 有hữu 自tự 體thể 緣duyên 集tập 病bệnh 既ký 非phi 二Nhị 乘Thừa 何hà 得đắc 同đồng 二Nhị 乘Thừa 無vô 為vi 緣duyên 集tập 之chi 病bệnh 答đáp 淨tịnh 名danh 住trụ 不bất 思tư 議nghị 。 應ưng 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 皆giai 現hiện 之chi 。 何hà 得đắc 不bất 同đồng 其kỳ 疾tật 也dã 復phục 次thứ 現hiện 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 身thân 即tức 現hiện 無vô 為vi 緣duyên 集tập 之chi 疾tật 也dã 此thử 病bệnh 與dữ 二Nhị 乘Thừa 同đồng 也dã 現hiện 疾tật 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 至chí 問vấn 疾tật 品phẩm 當đương 具cụ 分phân 別biệt 。

以dĩ 其kỳ 疾tật 故cố 。 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 及cập 諸chư 王vương 子tử 。 并tinh 餘dư 官quan 屬thuộc 。 無vô 數số 千thiên 人nhân 。 皆giai 往vãng 問vấn 疾tật 。

此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 問vấn 疾tật 淨tịnh 名danh 既ký 為vi 物vật 所sở 尊tôn 具cụ 如như 前tiền 歎thán 且thả 又hựu 凡phàm 諸chư 士sĩ 庶thứ 莫mạc 不bất 蒙mông 恩ân 。 今kim 既ký 有hữu 疾tật 何hà 得đắc 不bất 往vãng 參tham 問vấn 也dã 故cố 諸chư 王vương 臣thần 民dân 。 皆giai 來lai 問vấn 疾tật 也dã 但đãn 諸chư 來lai 問vấn 疾tật 眾chúng 無vô 數số 千thiên 人nhân 。 皆giai 是thị 淨tịnh 名danh 現hiện 世thế 有hữu 緣duyên 知tri 識thức 過quá 去khứ 經kinh 結kết 四tứ 教giáo 善thiện 緣duyên 機cơ 動động 致trí 感cảm 藉tạ 問vấn 疾tật 為vi 緣duyên 故cố 皆giai 來lai 參tham 問vấn 也dã 。

其kỳ 往vãng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 因nhân 以dĩ 身thân 疾tật 。 廣quảng 為vì 說thuyết 法Pháp 。

此thử 是thị 第đệ 三tam 。 若nhược 不bất 現hiện 疾tật 無vô 由do 彈đàn 諸chư 豪hào 族tộc 設thiết 來lai 亦diệc 無vô 緣duyên 呵ha 斥xích 且thả 復phục 約ước 佗tha 身thân 而nhi 說thuyết 過quá 者giả 此thử 為vi 難nạn/nan 也dã 淨tịnh 名danh 既ký 同đồng 彼bỉ 有hữu 身thân 有hữu 疾tật 我ngã 既ký 有hữu 疾tật 彼bỉ 豈khởi 得đắc 免miễn 故cố 因nhân 己kỷ 之chi 疾tật 廣quảng 得đắc 為vi 說thuyết 身thân 過quá 患hoạn 令linh 生sanh 厭yếm 離ly 勸khuyến 求cầu 佛Phật 果Quả 也dã 就tựu 因nhân 疾tật 說thuyết 法Pháp 復phục 有hữu 二nhị 別biệt 一nhất 說thuyết 觀quán 門môn 厭yếm 離ly 即tức 是thị 誡giới 義nghĩa 二nhị 勸khuyến 求cầu 佛Phật 身thân 即tức 是thị 勸khuyến 義nghĩa 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 。 二nhị 種chủng 說thuyết 法Pháp 者giả 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 。 大đại 意ý 觀quán 行hành 厭yếm 離ly 即tức 是thị 誡giới 令linh 斷đoạn 惡ác 勸khuyến 求cầu 佛Phật 身thân 即tức 是thị 勸khuyến 令linh 生sanh 善thiện 因nhân 此thử 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 成thành 淨tịnh 土độ 之chi 業nghiệp 也dã 又hựu 若nhược 但đãn 勸khuyến 厭yếm 離ly 斷đoạn 惡ác 而nhi 不bất 勸khuyến 求cầu 佛Phật 或hoặc 怖bố 畏úy 世thế 間gian 墮đọa 於ư 二nhị 地địa 若nhược 墮đọa 二nhị 地địa 依y 此thử 經Kinh 及cập 大đại 品phẩm 所sở 明minh 即tức 成thành 根căn 敗bại 之chi 士sĩ 若nhược 依y 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 所sở 明minh 即tức 於ư 佛Phật 道Đạo 紆hu 通thông 也dã 今kim 約ước 此thử 品phẩm 觀quán 門môn 多đa 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 通thông 教giáo 觀quán 門môn 也dã 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 如như 法Pháp 如như 芭ba 蕉tiêu 之chi 譬thí 即tức 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 言ngôn 如như 幻huyễn 夢mộng 等đẳng 。 譬thí 是thị 通thông 教giáo 意ý 也dã 。

諸chư 仁nhân 者giả 是thị 身thân 無vô 常thường 。 無vô 強cường/cưỡng 無vô 力lực 無vô 堅kiên 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 信tín 也dã 。

此thử 即tức 初sơ 觀quán 說thuyết 觀quán 行hành 呵ha 令linh 厭yếm 離ly 也dã 有hữu 餘dư 師sư 作tác 五ngũ 門môn 解giải 有hữu 師sư 用dụng 五ngũ 非phi 常thường 釋thích 此thử 文văn 用dụng 二nhị 門môn 明minh 義nghĩa 略lược 出xuất 五ngũ 種chủng 一nhất 約ước 見kiến 思tư 兩lưỡng 道đạo 說thuyết 法Pháp 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 初sơ 明minh 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 正chánh 是thị 約ước 見kiến 道đạo 次thứ 明minh 不bất 淨tịnh 觀quán 即tức 是thị 約ước 修tu 道Đạo 故cố 大đại 智trí 論luận 釋thích 十thập 想tưởng 云vân 三tam 想tưởng 示thị 見kiến 道đạo 中trung 四tứ 想tưởng 示thị 修tu 道Đạo 後hậu 三tam 想tưởng 是thị 無Vô 學Học 道đạo 今kim 勸khuyến 諸chư 人nhân 求cầu 佛Phật 果Quả 不bất 須tu 說thuyết 後hậu 三tam 想tưởng 也dã 二nhị 明minh 約ước 二nhị 種chủng 念niệm 處xứ 說thuyết 法Pháp 若nhược 說thuyết 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 即tức 是thị 性tánh 念niệm 處xứ 若nhược 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 即tức 是thị 共cộng 念niệm 處xứ 也dã 三Tam 明Minh 約ước 二nhị 種chủng 行hành 說thuyết 法Pháp 若nhược 說thuyết 苦khổ 下hạ 四tứ 即tức 是thị 慧tuệ 行hành 若nhược 說thuyết 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 行hàng 行hàng 也dã 四tứ 明minh 約ước 二nhị 種chủng 觀quán 說thuyết 法Pháp 若nhược 約ước 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 即tức 是thị 實thật 觀quán 若nhược 說thuyết 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 得đắc 解giải 脫thoát 觀quán 也dã 五ngũ 明minh 約ước 正chánh 助trợ 二nhị 道đạo 說thuyết 法Pháp 若nhược 說thuyết 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 即tức 是thị 正Chánh 道Đạo 。 若nhược 說thuyết 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 九cửu 想tưởng 背bối/bội 捨xả 勝thắng 處xứ 等đẳng 諸chư 禪thiền 定định 也dã 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 二nhị 門môn 廣quảng 為vì 諸chư 人nhân 。 示thị 教giáo 利lợi 喜hỷ 。 也dã 今kim 明minh 淨tịnh 名danh 約ước 此thử 等đẳng 二nhị 邊biên 為vi 諸chư 來lai 問vấn 疾tật 而nhi 說thuyết 法Pháp 者giả 。 意ý 乃nãi 多đa 途đồ 略lược 出xuất 五ngũ 條điều 一nhất 為vi 令linh 聞văn 法Pháp 之chi 徒đồ 厭yếm 離ly 修tu 觀quán 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 若nhược 緣duyên 集tập 未vị 斷đoạn 即tức 是thị 來lai 生sanh 染nhiễm 淨tịnh 佛Phật 土độ 之chi 因nhân 二nhị 界giới 內nội 緣duyên 習tập 若nhược 斷đoạn 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 有hữu 餘dư 剎sát 三tam 若nhược 能năng 心tâm 依y 佛Phật 慧tuệ 當đương 如như 螺loa 髻kế 之chi 所sở 見kiến 故cố 普phổ 賢hiền 觀quán 經kinh 明minh 懺sám 悔hối 力lực 故cố 。 罪tội 障chướng 漸tiệm 除trừ 即tức 於ư 此thử 身thân 。 見kiến 淨tịnh 玅# 國quốc 四tứ 若nhược 證chứng 真chân 無vô 生sanh 理lý 忍nhẫn 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 果quả 報báo 土thổ/độ 也dã 五ngũ 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 即tức 能năng 成thành 就tựu 。 眾chúng 生sanh 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 眾chúng 緣duyên 熟thục 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 託thác 疾tật 說thuyết 此thử 等đẳng 二nhị 種chủng 觀quán 行hành 方phương 便tiện 利lợi 益ích 。 略lược 知tri 大đại 意ý 今kim 就tựu 見kiến 道đạo 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 初sơ 說thuyết 無vô 常thường 即tức 有hữu 門môn 明minh 無vô 常thường 經Kinh 云vân 此thử 身thân 無vô 常thường 。 者giả 攬lãm 三tam 事sự 而nhi 有hữu 身thân 身thân 但đãn 假giả 名danh 三tam 事sự 無vô 常thường 故cố 說thuyết 身thân 無vô 常thường 。 無vô 別biệt 身thân 也dã 三tam 事sự 成thành 身thân 者giả 如như 大đại 集tập 經Kinh 云vân 歌ca 羅la 邏la 時thời 有hữu 三tam 事sự 一nhất 命mạng 二nhị 燸nhu 三tam 識thức 出xuất 入nhập 息tức 者giả 名danh 為vi 壽thọ 命mạng 不bất 臭xú 不bất 爛lạn 目mục 之chi 為vi 燸nhu 此thử 中trung 心tâm 意ý 謂vị 之chi 為vi 識thức 攬lãm 此thử 三tam 事sự 名danh 歌ca 羅la 邏la 時thời 乃nãi 至chí 出xuất 胎thai 盛thịnh 年niên 衰suy 老lão 皆giai 是thị 業nghiệp 持trì 三tam 事sự 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 不bất 斷đoạn 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 妄vọng 取thủ 身thân 相tướng 而nhi 生sanh 常thường 想tưởng 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 種chủng 種chủng 行hành 業nghiệp 。 不bất 覺giác 氣khí 斷đoạn 三tam 事sự 分phân 離ly 驚kinh 怖bố 悲bi 哀ai 沉trầm 淪luân 苦khổ 海hải 一nhất 生sanh 空không 過quá 黃hoàng 泉tuyền 雖tuy 悔hối 悔hối 無vô 所sở 及cập 。 今kim 淨tịnh 名danh 善thiện 友hữu 說thuyết 身thân 無vô 常thường 。 破phá 彼bỉ 常thường 倒đảo 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 攬lãm 三tam 事sự 成thành 身thân 即tức 息tức 之chi 出xuất 入nhập 計kế 為vi 壽thọ 命mạng 者giả 息tức 出xuất 不bất 反phản 身thân 如như 瓦ngõa 礫lịch 命mạng 寧ninh 可khả 保bảo 若nhược 燸nhu 氣khí 持trì 水thủy 水thủy 潤nhuận 於ư 地địa 妄vọng 謂vị 此thử 身thân 為vi 常thường 存tồn 者giả 火hỏa 從tùng 緣duyên 生sanh 緣duyên 散tán 故cố 即tức 火hỏa 滅diệt 身thân 便tiện 臭xú 爛lạn 豈khởi 得đắc 常thường 存tồn 業nghiệp 繫hệ 妄vọng 識thức 剎sát 那na 異dị 趣thú 謂vị 我ngã 常thường 自tự 在tại 業nghiệp 繩thằng 若nhược 斷đoạn 心tâm 即tức 託thác 生sanh 身thân 便tiện 散tán 滅diệt 當đương 知tri 此thử 之chi 三tam 事sự 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 若nhược 悟ngộ 無vô 常thường 之chi 火hỏa 燒thiêu 諸chư 世thế 間gian 。 正chánh 報báo 之chi 身thân 尚thượng 不bất 可khả 保bảo 依y 報báo 世thế 間gian 何hà 關quan 人nhân 事sự 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 悟ngộ 麤thô 無vô 常thường 即tức 能năng 捨xả 離ly 諸chư 緣duyên 事sự 觀quán 細tế 無vô 常thường 若nhược 心tâm 在tại 定định 見kiến 無vô 常thường 理lý 即tức 入nhập 見kiến 道đạo 是thị 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 若nhược 智trí 若nhược 斷đoạn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 若nhược 毗tỳ 曇đàm 有hữu 門môn 明minh 義nghĩa 見kiến 細tế 無vô 常thường 理lý 即tức 是thị 見kiến 道đạo 若nhược 成thành 論luận 空không 門môn 明minh 義nghĩa 因nhân 細tế 無vô 常thường 入nhập 空không 方phương 是thị 見kiến 道đạo 今kim 言ngôn 若nhược 約ước 有hữu 門môn 明minh 義nghĩa 善thiện 修tu 無vô 常thường 能năng 破phá 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 即tức 入nhập 見kiến 道đạo 所sở 謂vị 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 見kiến 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 見kiến 見kiến 如như 等đẳng 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 及cập 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 若nhược 知tri 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 即tức 能năng 見kiến 理lý 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 也dã 深thâm 觀quán 無vô 常thường 何hà 止chỉ 斷đoạn 見kiến 亦diệc 能năng 斷đoạn 思tư 故cố 佛Phật 言ngôn 善thiện 修tu 無vô 常thường 想tưởng 。 能năng 斷đoạn 色sắc 染nhiễm 無vô 色sắc 染nhiễm 也dã 經kinh 言ngôn 無vô 強cường/cưỡng 者giả 為vi 成thành 無vô 常thường 義nghĩa 也dã 若nhược 假giả 名danh 依y 三tam 事sự 三tam 事sự 強cường/cưỡng 者giả 則tắc 生sanh 滅diệt 莫mạc 之chi 能năng 遷thiên 遂toại 為vi 有hữu 生sanh 滅diệt 遷thiên 變biến 無vô 常thường 者giả 當đương 知tri 三tam 法pháp 體thể 羸luy 身thân 無vô 強cường/cưỡng 也dã 有hữu 經kinh 言ngôn 無vô 力lực 者giả 此thử 亦diệc 助trợ 成thành 無vô 常thường 若nhược 假giả 名danh 身thân 所sở 依y 三tam 法pháp 三tam 法pháp 有hữu 力lực 即tức 能năng 拒cự 抗kháng 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 三tam 法pháp 無vô 力lực 拒cự 抗kháng 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 故cố 猶do 為vi 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 之chi 性tánh 所sở 轉chuyển 變biến 無vô 常thường 當đương 知tri 此thử 身thân 。 無vô 力lực 也dã 經Kinh 云vân 無vô 堅kiên 者giả 三tam 法pháp 之chi 體thể 皆giai 無vô 定định 性tánh 也dã 若nhược 有hữu 定định 性tánh 性tánh 實thật 即tức 如như 金kim 剛cang 豈khởi 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 之chi 所sở 改cải 變biến 破phá 令linh 無vô 常thường 也dã 今kim 以dĩ 假giả 名danh 身thân 三tam 法pháp 因nhân 緣duyên 無vô 性tánh 不bất 自tự 在tại 故cố 。 為vi 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 之chi 所sở 改cải 破phá 當đương 知tri 此thử 身thân 。 無vô 剛cang 也dã 如như 諸chư 羅La 漢Hán 欲dục 結kết 集tập 法Pháp 藏tạng 。 時thời 前tiền 說thuyết 偈kệ 云vân 無vô 常thường 金kim 剛cang 來lai 破phá 聖Thánh 主Chủ 山sơn 王vương 也dã 經Kinh 云vân 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 假giả 名danh 身thân 依y 三tam 法pháp 三tam 法pháp 體thể 羸luy 劣liệt 易dị 毀hủy 峻tuấn 急cấp 當đương 知tri 此thử 身thân 。 是thị 速tốc 朽hủ 法pháp 也dã 經Kinh 云vân 不bất 可khả 信tín 也dã 。 此thử 即tức 結kết 句cú 破phá 執chấp 也dã 此thử 身thân 此thử 三tam 事sự 若nhược 有hữu 常thường 有hữu 強cường/cưỡng 有hữu 力lực 牢lao 固cố 不bất 朽hủ 則tắc 可khả 計kế 常thường 若nhược 業nghiệp 盡tận 不bất 與dữ 人nhân 期kỳ 。 是thị 則tắc 出xuất 息tức 不bất 保bảo 入nhập 息tức 臨lâm 飡xan 不bất 保bảo 入nhập 口khẩu 前tiền 念niệm 不bất 保bảo 後hậu 念niệm 有hữu 所sở 運vận 為vi 皆giai 不bất 可khả 保bảo 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 時thời 見kiến 世thế 人nhân 俄nga 頃khoảnh 即tức 往vãng 無vô 自tự 覺giác 者giả 云vân 何hà 妄vọng 計kế 有hữu 常thường 信tín 此thử 妄vọng 情tình 自tự 寬khoan 作tác 惡ác 而nhi 不bất 修tu 道Đạo 不bất 修tu 諸chư 福phước 業nghiệp 也dã 。

為vi 苦khổ 為vi 惱não 。 眾chúng 病bệnh 所sở 集tập 。 諸chư 仁nhân 者giả 如như 此thử 身thân 。 明minh 智trí 者giả 所sở 不bất 怙hộ 。

此thử 是thị 約ước 苦khổ 觀quán 門môn 說thuyết 法Pháp 也dã 正chánh 約ước 三tam 句cú 明minh 苦khổ 經kinh 言ngôn 為vi 苦khổ 無vô 常thường 故cố 苦khổ 也dã 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 三tam 事sự 成thành 身thân 三tam 事sự 悉tất 為vị 無vô 常thường 。 所sở 切thiết 者giả 假giả 名danh 之chi 身thân 即tức 苦khổ 也dã 此thử 之chi 三tam 事sự 所sở 成thành 假giả 名danh 之chi 身thân 為vi 三tam 苦khổ 四tứ 苦khổ 八bát 苦khổ 之chi 所sở 苦khổ 者giả 即tức 是thị 苦khổ 也dã 經Kinh 云vân 為vi 惱não 者giả 三tam 事sự 所sở 成thành 假giả 名danh 之chi 身thân 為vi 九cửu 惱não 及cập 諸chư 外ngoại 緣duyên 苦khổ 境cảnh 之chi 所sở 惱não 也dã 。 是thị 則tắc 內nội 苦khổ 為vi 苦khổ 外ngoại 苦khổ 來lai 逼bức 為vi 惱não 復phục 次thứ 初sơ 苦khổ 為vi 苦khổ 重trọng/trùng 逼bức 不bất 已dĩ 名danh 之chi 為vi 惱não 。 也dã 經Kinh 云vân 眾chúng 病bệnh 所sở 集tập 。 者giả 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 成thành 名danh 身thân 息tức 之chi 與dữ 燸nhu 即tức 是thị 色sắc 法pháp 四tứ 大đại 四tứ 大đại 即tức 有hữu 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 聚tụ 在tại 此thử 身thân 心tâm 有hữu 四tứ 分phần/phân 煩phiền 惱não 四tứ 分phần/phân 煩phiền 惱não 之chi 病bệnh 。 生sanh 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 煩phiền 惱não 病bệnh 如như 是thị 色sắc 心tâm 之chi 病bệnh 皆giai 聚tụ 在tại 假giả 名danh 之chi 身thân 故cố 言ngôn 眾chúng 病bệnh 所sở 集tập 。 也dã 復phục 次thứ 為vi 苦khổ 者giả 行hành 苦khổ 也dã 無vô 常thường 行hành 苦khổ 無vô 奢xa 促xúc 行hành 苦khổ 無vô 輕khinh 重trọng 故cố 言ngôn 為vi 苦khổ 也dã 行hành 為vi 惱não 者giả 壞hoại 苦khổ 也dã 違vi 緣duyên 惱não 壞hoại 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 言ngôn 惱não 也dã 為vi 病bệnh 者giả 苦khổ 苦khổ 也dã 身thân 即tức 是thị 四tứ 苦khổ 重trọng/trùng 加gia 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 之chi 苦khổ 故cố 云vân 苦khổ 苦khổ 也dã 問vấn 通thông 苦khổ 有hữu 四tứ 別biệt 苦khổ 亦diệc 四tứ 別biệt 苦khổ 苦khổ 於ư 通thông 苦khổ 是thị 則tắc 四tứ 種chủng 皆giai 苦khổ 苦khổ 何hà 故cố 別biệt 說thuyết 病bệnh 為vi 苦khổ 苦khổ 答đáp 曰viết 生sanh 苦khổ 已dĩ 逼bức 過quá 死tử 苦khổ 未vị 至chí 老lão 苦khổ 微vi 薄bạc 故cố 約ước 疾tật 苦khổ 說thuyết 苦khổ 苦khổ 也dã 又hựu 解giải 淨tịnh 名danh 託thác 病bệnh 故cố 約ước 病bệnh 苦khổ 也dã 經kinh 言ngôn 明minh 智trí 所sở 不bất 怙hộ 也dã 此thử 結kết 成thành 苦khổ 義nghĩa 也dã 假giả 名danh 身thân 有hữu 三tam 事sự 若nhược 能năng 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 了liễu 了liễu 見kiến 苦khổ 無vô 蹔tạm 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 是thị 明minh 智trí 也dã 若nhược 三tam 事sự 皆giai 為vi 三tam 苦khổ 所sở 苦khổ 無vô 一nhất 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 亦diệc 無vô 小tiểu 時thời 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 何hà 可khả 保bảo 著trước 恃thị 怙hộ 也dã 故cố 瑞thụy 應ứng 經Kinh 云vân 是thị 故cố 聖thánh 人nhân 。 常thường 以dĩ 身thân 為vi 患hoạn 。 而nhi 愚ngu 者giả 保bảo 之chi 。 至chí 死tử 無vô 厭yếm 也dã 。

是thị 身thân 如như 聚tụ 沫mạt 。 不bất 可khả 撮toát 摩ma 。 是thị 身thân 如như 泡bào 。 不bất 得đắc 久cửu 立lập 。 是thị 身thân 如như 炎diễm 。 從tùng 渴khát 愛ái 生sanh 。 是thị 身thân 如như 芭ba 蕉tiêu 。 中trung 無vô 有hữu 堅kiên 。 是thị 身thân 如như 幻huyễn 。 從tùng 顛điên 倒đảo 起khởi 。 是thị 身thân 如như 夢mộng 。 為vi 虗hư 妄vọng 見kiến 是thị 身thân 如như 影ảnh 。 從tùng 業nghiệp 緣duyên 現hiện 。 是thị 身thân 如như 響hưởng 。 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 是thị 身thân 如như 浮phù 雲vân 。 須tu 臾du 變biến 滅diệt 。 是thị 身thân 如như 電điện 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。

此thử 有hữu 十thập 譬thí 正chánh 為vi 空không 行hành 作tác 譬thí 解giải 有hữu 二nhị 途đồ 一nhất 初sơ 作tác 總tổng 別biệt 解giải 二nhị 通thông 相tương/tướng 釋thích 一nhất 作tác 總tổng 別biệt 者giả 初sơ 五ngũ 譬thí 是thị 別biệt 譬thí 五ngũ 陰ấm 次thứ 五ngũ 譬thí 總tổng 譬thí 五ngũ 陰ấm 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 就tựu 經kinh 論luận 誠thành 文văn 云vân 觀quán 色sắc 如như 聚tụ 沫mạt 。 觀quán 受thọ 如như 泡bào 觀quán 想tưởng 如như 炎diễm 觀quán 行hành 如như 芭ba 蕉tiêu 。 觀quán 識thức 如như 幻huyễn 色sắc 也dã 次thứ 下hạ 五ngũ 譬thí 既ký 無vô 的đích 文văn 別biệt 對đối 當đương 知tri 總tổng 譬thí 身thân 空không 也dã 問vấn 五ngũ 譬thí 別biệt 譬thí 五ngũ 陰ấm 定định 屬thuộc 何hà 教giáo 若nhược 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 不bất 應ưng 言ngôn 炎diễm 譬thí 想tưởng 幻huyễn 譬thí 識thức 若nhược 是thị 通thông 教giáo 不bất 應ưng 沫mạt 譬thí 色sắc 泡bào 譬thí 受thọ 芭ba 蕉tiêu 譬thí 行hành 答đáp 方Phương 等Đẳng 四tứ 教giáo 俱câu 用dụng 雜tạp 譬thí 五ngũ 陰ấm 非phi 疑nghi 但đãn 大đại 智trí 論luận 云vân 聲Thanh 聞Văn 經kinh 中trung 有hữu 時thời 為vi 利lợi 根căn 人nhân 說thuyết 法Pháp 性tánh 如như 幻huyễn 等đẳng 譬thí 但đãn 是thị 從tùng 多đa 為vi 論luận 教giáo 門môn 各các 有hữu 宗tông 徒đồ 也dã 大đại 品phẩm 有hữu 時thời 牒điệp 前tiền 二nhị 教giáo 說thuyết 五ngũ 陰ấm 正chánh 宗tông 六lục 喻dụ 十thập 通thông 譬thí 五ngũ 陰ấm 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 也dã 問vấn 此thử 十thập 喻dụ 若nhược 別biệt 若nhược 總tổng 皆giai 譬thí 五ngũ 陰ấm 空không 者giả 前tiền 後hậu 何hà 意ý 不bất 對đối 五ngũ 陰ấm 成thành 假giả 身thân 但đãn 多đa 約ước 三tam 事sự 成thành 假giả 身thân 也dã 答đáp 此thử 復phục 何hà 在tại 佛Phật 或hoặc 時thời 說thuyết 二nhị 法pháp 成thành 假giả 身thân 所sở 謂vị 名danh 色sắc 或hoặc 說thuyết 三tam 法pháp 成thành 假giả 身thân 即tức 今kim 之chi 所sở 用dụng 或hoặc 說thuyết 五ngũ 法pháp 成thành 身thân 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 或hoặc 說thuyết 六lục 法pháp 成thành 身thân 即tức 是thị 六lục 入nhập 竝tịnh 出xuất 經kinh 論luận 此thử 之chi 離ly 合hợp 隨tùy 緣duyên 製chế 立lập 赴phó 機cơ 得đắc 宜nghi 皆giai 於ư 理lý 無vô 失thất 也dã 今kim 多đa 用dụng 三tam 事sự 者giả 為vi 明minh 諸chư 禪thiền 觀quán 門môn 為vi 便tiện 也dã 次thứ 明minh 通thông 釋thích 此thử 十thập 譬thí 皆giai 譬thí 身thân 空không 者giả 餘dư 經kinh 雖tuy 以dĩ 前tiền 五ngũ 譬thí 別biệt 譬thí 五ngũ 陰ấm 此thử 經Kinh 十thập 譬thí 皆giai 云vân 是thị 身thân 不bất 別biệt 以dĩ 前tiền 五ngũ 譬thí 五ngũ 陰ấm 故cố 不bất 可khả 同đồng 前tiền 別biệt 總tổng 釋thích 今kim 但đãn 通thông 明minh 此thử 十thập 譬thí 多đa 譬thí 假giả 名danh 身thân 空không 亦diệc 有hữu 譬thí 法pháp 空không 也dã 就tựu 此thử 十thập 譬thí 門môn 五ngũ 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 譬thí 五ngũ 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 通thông 教giáo 譬thí 一nhất 家gia 明minh 此thử 品phẩm 是thị 約ước 三tam 藏tạng 教giáo 通thông 教giáo 觀quán 門môn 為vì 諸chư 人nhân 說thuyết 。 法pháp 用dụng 拙chuyết 巧xảo 兩lưỡng 度độ 斷đoạn 界giới 內nội 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 意ý 在tại 此thử 也dã 五ngũ 譬thí 是thị 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 教giáo 譬thí 者giả 如như 聚tụ 沫mạt 如như 泡bào 芭ba 蕉tiêu 如như 雲vân 如như 電điện 也dã 五ngũ 譬thí 是thị 大Đại 乘Thừa 通thông 教giáo 譬thí 者giả 炎diễm 如như 幻huyễn 如như 夢mộng 。 如như 影ảnh 如như 響hưởng 。 問vấn 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 答đáp 大đại 智Trí 度Độ 論luận 有hữu 此thử 分phân 別biệt 前tiền 以dĩ 具cụ 明minh 問vấn 三tam 藏tạng 教giáo 門môn 如như 聚tụ 沫mạt 等đẳng 譬thí 意ý 與dữ 摩ma 訶ha 衍diễn 如như 炎diễm 等đẳng 譬thí 意ý 有hữu 何hà 殊thù 別biệt 。 答đáp 三tam 藏tạng 教giáo 如như 聚tụ 沫mạt 等đẳng 譬thí 世thế 間gian 有hữu 此thử 。 色sắc 質chất 但đãn 是thị 虗hư 微vi 不bất 實thật 分phân 析tích 易dị 空không 以dĩ 人nhân 不bất 知tri 色sắc 身thân 。 空không 故cố 用dụng 此thử 為vi 譬thí 若nhược 摩ma 訶ha 衍diễn 所sở 明minh 如như 炎diễm 等đẳng 譬thí 雖tuy 眼nhãn 見kiến 似tự 有hữu 實thật 無vô 細tế 虗hư 微vi 體thể 實thật 質chất 之chi 色sắc 譬thí 一nhất 切thiết 麤thô 細tế 有hữu 質chất 之chi 色sắc 有hữu 體thể 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 也dã 問vấn 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 何hà 得đắc 以dĩ 空không 譬thí 空không 答đáp 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 以dĩ 易dị 解giải 之chi 空không 譬thí 難nan 解giải 之chi 空không 故cố 約ước 六lục 譬thí 十thập 喻dụ 譬thí 法pháp 空không 也dã 問vấn 如như 聚tụ 沫mạt 等đẳng 譬thí 亦diệc 通thông 為vi 三tam 乘thừa 人nhân 作tác 譬thí 何hà 意ý 非phi 大Đại 乘Thừa 通thông 教giáo 如như 炎diễm 等đẳng 譬thí 亦diệc 為vi 三tam 乘thừa 人nhân 作tác 譬thí 獨độc 稱xưng 摩ma 訶ha 衍diễn 通thông 教giáo 譬thí 也dã 答đáp 如như 炎diễm 等đẳng 譬thí 非phi 但đãn 皆giai 為vi 三tam 乘thừa 為vi 通thông 亦diệc 能năng 通thông 別biệt 圓viên 故cố 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 經kinh 之chi 所sở 用dụng 也dã 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 依y 阿a 棃lê 耶da 識thức 說thuyết 如như 幻huyễn 夢mộng 等đẳng 。 八bát 譬thí 也dã 聚tụ 沫mạt 摩ma 譬thí 不bất 爾nhĩ 也dã 豈khởi 得đắc 為vi 類loại 今kim 釋thích 十thập 譬thí 門môn 但đãn 空không 門môn 具cụ 約ước 生sanh 法pháp 兩lưỡng 空không 若nhược 三tam 藏tạng 教giáo 多đa 譬thí 人nhân 空không 少thiểu 譬thí 法pháp 空không 若nhược 摩ma 訶ha 衍diễn 教giáo 如như 炎diễm 摩ma 等đẳng 譬thí 譬thí 人nhân 空không 即tức 譬thí 法pháp 空không 也dã 但đãn 兩lưỡng 教giáo 之chi 譬thí 雜tạp 說thuyết 不bất 分phân 部bộ 者giả 正chánh 是thị 觀quán 隨tùy 機cơ 利lợi 物vật 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 聚tụ 沫mạt 不bất 可khả 撮toát 摩ma 。 者giả 水thủy 流lưu 衝xung 擊kích 因nhân 成thành 聚tụ 沫mạt 沫mạt 漸tiệm 漸tiệm 長trường/trưởng 須tu 臾du 自tự 滅diệt 一nhất 往vãng 人nhân 見kiến 似tự 有hữu 撮toát 之chi 即tức 無vô 實thật 也dã 此thử 身thân 亦diệc 爾nhĩ 無vô 明minh 行hành 識thức 流lưu 次thứ 託thác 佗tha 陰âm 陽dương 身thân 分phần/phân 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 成thành 身thân 名danh 歌ca 羅la 邏la 迷mê 者giả 謂vị 有hữu 智trí 撿kiểm 然nhiên 照chiếu 不bất 見kiến 定định 實thật 身thân 相tướng 但đãn 有hữu 三tam 事sự 如như 撮toát 沫mạt 無vô 沫mạt 但đãn 有hữu 水thủy 也dã 此thử 譬thí 人nhân 空không 意ý 顯hiển 法pháp 空không 未vị 明minh 也dã 經Kinh 云vân 如như 泡bào 者giả 上thượng 水thủy 渧đế 下hạ 水thủy 得đắc 有hữu 泡bào 起khởi 是thị 則tắc 上thượng 水thủy 為vi 因nhân 下hạ 水thủy 為vi 緣duyên 得đắc 有hữu 泡bào 起khởi 汎# 汎# 流lưu 長trường/trưởng 斯tư 須tu 自tự 滅diệt 或hoặc 自tự 物vật 觸xúc 即tức 便tiện 破phá 滅diệt 一nhất 往vãng 見kiến 者giả 謂vị 泡bào 也dã 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 明minh 行hành 識thức 為vi 因nhân 父phụ 母mẫu 身thân 分phần/phân 緣duyên 即tức 有hữu 三tam 事sự 身thân 亦diệc 如như 歌ca 羅la 邏la 來lai 識thức 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 長trưởng 。 緣duyên 盡tận 死tử 滅diệt 或hoặc 佗tha 傷thương 害hại 死tử 滅diệt 無vô 智trí 謂vị 有hữu 此thử 身thân 異dị 於ư 三tam 事sự 審thẩm 觀quán 之chi 三tam 事sự 之chi 外ngoại 無vô 別biệt 身thân 也dã 經Kinh 云vân 如như 炎diễm 者giả 如như 炎diễm 以dĩ 日nhật 光quang 風phong 動động 於ư 曠khoáng 野dã 起khởi 炎diễm 炎diễm 相tương 續tục 明minh 者giả 見kiến 之chi 。 非phi 水thủy 生sanh 水thủy 想tưởng 審thẩm 諦đế 求cầu 之chi 非phi 但đãn 水thủy 不bất 可khả 得đắc 。 炎diễm 亦diệc 是thị 無vô 此thử 身thân 亦diệc 爾nhĩ 心tâm 智trí 光quang 妄vọng 想tưởng 諸chư 業nghiệp 風phong 動động 攬lãm 佗tha 身thân 分phần/phân 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 歌ca 羅la 邏la 生sanh 長trưởng 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 染nhiễm 愛ái 不bất 了liễu 計kế 以dĩ 為vi 身thân 智trí 慧tuệ 了liễu 達đạt 非phi 但đãn 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 事sự 亦diệc 空không 故cố 言ngôn 如như 炎diễm 也dã 是thị 則tắc 炎diễm 譬thí 顯hiển 生sanh 法pháp 二nhị 空không 之chi 理lý 宛uyển 然nhiên 不bất 同đồng 如như 聚tụ 沫mạt 等đẳng 譬thí 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 芭ba 蕉tiêu 。 中trung 無vô 有hữu 實thật 。 者giả 芭ba 蕉tiêu 從tùng 生sanh 已dĩ 來lai 。 葉diệp 重trùng 重trùng 相tương/tướng 裹khỏa 至chí 內nội 竟cánh 無vô 真chân 實thật 此thử 身thân 亦diệc 爾nhĩ 從tùng 初sơ 歌ca 羅la 邏la 來lai 三tam 事sự 虗hư 假giả 無vô 有hữu 身thân 想tưởng 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 臭xú 不bất 爛lạn 三tam 大đại 成thành 皮bì 肉nhục 骨cốt 髓tủy 。 各các 有hữu 九cửu 十thập 九cửu 。 重trọng/trùng 一nhất 一nhất 檢kiểm 之chi 虗hư 假giả 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 如như 出xuất 入nhập 息tức 相tương 續tục 百bách 千thiên 萬vạn 出xuất 入nhập 息tức 一nhất 一nhất 息tức 中trung 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 剎sát 那na 心tâm 識thức 次thứ 第đệ 生sanh 滅diệt 無vô 量lượng 一nhất 一nhất 剎sát 那na 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 離ly 此thử 三tam 事sự 無vô 別biệt 有hữu 身thân 故cố 知tri 身thân 相tướng 內nội 外ngoại 俱câu 空không 。 如như 芭ba 蕉tiêu 無vô 有hữu 實thật 也dã 。 經Kinh 云vân 此thử 身thân 如như 幻huyễn 從tùng 顛điên 倒đảo 起khởi 。 如như 幻huyễn 師sư 用dụng 幻huyễn 法pháp 隨tùy 所sở 幻huyễn 物vật 幻huyễn 作tác 猨viên 猴hầu 兔thố 馬mã 外ngoại 人nhân 見kiến 之chi 。 皆giai 謂vị 是thị 實thật 無vô 明minh 幻huyễn 師sư 用dụng 諸chư 行hành 幻huyễn 法pháp 幻huyễn 作tác 三tam 事sự 成thành 歌ca 羅la 邏la 乃nãi 至chí 出xuất 生sanh 盛thịnh 年niên 老lão 死tử 外ngoại 身thân 見kiến 取thủ 相tương 謂vị 是thị 定định 實thật 若nhược 知tri 無vô 明minh 不bất 起khởi 取thủ 有hữu 身thân 及cập 三tam 事sự 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 如như 幻huyễn 空không 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 夢mộng 。 為vi 虗hư 妄vọng 見kiến 夢mộng 以dĩ 無vô 明minh 法pháp 覆phú 心tâm 身thân 臥ngọa 於ư 此thử 眠miên 中trung 見kiến 身thân 遊du 彼bỉ 言ngôn 身thân 有hữu 實thật 覺giác 方phương 知tri 夢mộng 也dã 無vô 明minh 覆phú 自tự 性tánh 心tâm 法Pháp 身thân 寂tịch 滅diệt 為vi 臥ngọa 妄vọng 起khởi 諸chư 行hành 託thác 胎thai 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 名danh 歌ca 羅la 邏la 生sanh 長trưởng 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 如như 夢mộng 中trung 見kiến 身thân 無vô 所sở 不bất 至chí 。 也dã 觀quán 心tâm 覺giác 悟ngộ 皆giai 知tri 虗hư 妄vọng 所sở 見kiến 身thân 及cập 三tam 事sự 空không 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 如như 夢mộng 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 影ảnh 。 從tùng 業nghiệp 緣duyên 現hiện 。 者giả 有hữu 物vật 遮già 光quang 則tắc 有hữu 影ảnh 現hiện 物vật 異dị 則tắc 影ảnh 異dị 物vật 動động 則tắc 影ảnh 動động 無vô 明minh 行hành 業nghiệp 遮già 理lý 智trí 光quang 則tắc 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 歌ca 羅la 邏la 報báo 身thân 影ảnh 行hành 業nghiệp 異dị 報báo 身thân 從tùng 生sanh 至chí 死tử 。 流lưu 動động 非phi 一nhất 也dã 若nhược 知tri 無vô 明minh 業nghiệp 所sở 有hữu 即tức 報báo 身thân 三tam 事sự 所sở 作tác 皆giai 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 影ảnh 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 響hưởng 。 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 者giả 響hưởng 因nhân 兩lưỡng 物vật 相tương 擊kích 出xuất 聲thanh 空không 谷cốc 則tắc 有hữu 響hưởng 應ứng 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 無vô 明minh 業nghiệp 行hành 聲thanh 母mẫu 人nhân 腹phúc 內nội 空không 谷cốc 有hữu 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 歌ca 羅la 邏la 假giả 身thân 相tướng 應ưng 也dã 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 者giả 無vô 明minh 業nghiệp 為vi 因nhân 母mẫu 腹phúc 空không 谷cốc 為vi 緣duyên 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 不bất 自tự 不bất 佗tha 不bất 共cộng 不bất 無vô 因nhân 緣duyên 是thị 故cố 說thuyết 無vô 生sanh 無vô 生sanh 即tức 如như 響hưởng 空không 也dã 復phục 次thứ 如như 唇thần 舌thiệt 齒xỉ 齶ngạc 咽yết 喉hầu 優ưu 陀đà 那na 風phong 觸xúc 身thân 七thất 處xứ 故cố 有hữu 聲thanh 出xuất 聲thanh 屬thuộc 緣duyên 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 身thân 屬thuộc 眾chúng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 如như 響hưởng 也dã 問vấn 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 明minh 八bát 譬thí 各các 有hữu 所sở 譬thí 今kim 經kinh 何hà 意ý 五ngũ 譬thí 竝tịnh 譬thí 身thân 空không 也dã 答đáp 一nhất 明minh 通thông 別biệt 圓viên 異dị 意ý 正chánh 在tại 此thử 若nhược 通thông 教giáo 圓viên 教giáo 五ngũ 譬thí 六lục 譬thí 八bát 譬thí 十thập 譬thí 皆giai 通thông 譬thí 如như 大đại 品phẩm 經kinh 明minh 色sắc 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 皆giai 幻huyễn 化hóa 也dã 此thử 經Kinh 亦diệc 通thông 譬thí 也dã 八bát 譬thí 別biệt 譬thí 者giả 即tức 是thị 別biệt 教giáo 意ý 也dã 如như 四tứ 德đức 別biệt 對đối 四tứ 三tam 昧muội 破phá 四tứ 種chủng 人nhân 圓viên 教giáo 義nghĩa 窮cùng 覈# 皆giai 不bất 可khả 解giải 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 浮phù 雲vân 。 須tu 臾du 變biến 滅diệt 。 者giả 雲vân 從tùng 龍long 出xuất 亦diệc 是thị 陰âm 陽dương 氣khí 起khởi 變biến 為vi 種chủng 種chủng 異dị 色sắc 。 遠viễn 望vọng 為vi 有hữu 近cận 看khán 則tắc 無vô 無vô 明minh 。 行hành 龍long 父phụ 母mẫu 陰âm 陽dương 氣khí 合hợp 起khởi 三tam 事sự 假giả 名danh 歌ca 羅la 邏la 身thân 從tùng 生sanh 至chí 長trưởng 。 種chủng 種chủng 所sở 作tác 。 若nhược 遠viễn 望vọng 者giả 則tắc 有hữu 身thân 相tướng 若nhược 近cận 聖thánh 智trí 者giả 即tức 身thân 相tướng 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 而nhi 言ngôn 須tu 臾du 變biến 滅diệt 。 者giả 三tam 藏tạng 教giáo 從tùng 無vô 常thường 以dĩ 入nhập 空không 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 電điện 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 者giả 有hữu 人nhân 言ngôn 是thị 龍long 睡thụy 眠miên 生sanh 光quang 或hoặc 言ngôn 兩lưỡng 石thạch 相tương 觸xúc 生sanh 光quang 迅tấn 速tốc 即tức 滅diệt 電điện 義nghĩa 未vị 詳tường 也dã 但đãn 無vô 明minh 行hành 識thức 託thác 佗tha 身thân 分phần/phân 合hợp 即tức 三tam 事sự 歌ca 羅la 邏la 身thân 光quang 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 故cố 電điện 疾tật 滅diệt 空không 也dã 此thử 譬thí 無vô 常thường 入nhập 空không 意ý 轉chuyển 明minh 也dã 。

是thị 身thân 無vô 主chủ 。 為vi 如như 地địa 是thị 身thân 無vô 我ngã 。 為vi 如như 火hỏa 是thị 身thân 無vô 壽thọ 。 為vi 如như 風phong 是thị 身thân 無vô 人nhân 。 為vi 如như 水thủy 是thị 身thân 不bất 實thật 。 四tứ 大đại 為vi 家gia 。 是thị 身thân 為vi 空không 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 是thị 身thân 無vô 知tri 。 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。 是thị 身thân 無vô 作tác 。 風phong 力lực 所sở 轉chuyển 。

四tứ 從tùng 無vô 主chủ 為vi 如như 地địa 下hạ 有hữu 八bát 番phiên 明minh 無vô 我ngã 約ước 六lục 種chủng 法pháp 檢kiểm 破phá 我ngã 等đẳng 十thập 六lục 知tri 見kiến 也dã 前tiền 五ngũ 番phiên 約ước 四tứ 大đại 種chủng 觀quán 無vô 我ngã 次thứ 二nhị 番phiên 約ước 空không 種chủng 觀quán 無vô 我ngã 次thứ 一nhất 番phiên 約ước 識thức 種chủng 觀quán 無vô 我ngã 問vấn 無vô 我ngã 行hành 與dữ 空không 行hành 有hữu 何hà 殊thù 答đáp 此thử 有hữu 四tứ 句cú 不bất 定định 一nhất 者giả 眾chúng 生sanh 名danh 空không 陰ấm 名danh 無vô 我ngã 即tức 是thị 內nội 離ly 人nhân 故cố 空không 法pháp 不bất 自tự 在tại 故cố 。 無vô 我ngã 也dã 二nhị 陰ấm 名danh 空không 眾chúng 生sanh 為vi 無vô 我ngã 陰ấm 但đãn 是thị 法pháp 故cố 名danh 空không 眾chúng 生sanh 是thị 我ngã 人nhân 十thập 六lục 知tri 見kiến 故cố 名danh 無vô 我ngã 三tam 俱câu 名danh 空không 如như 生sanh 法pháp 二nhị 空không 義nghĩa 也dã 四tứ 俱câu 名danh 無vô 我ngã 三tam 無vô 我ngã 義nghĩa 也dã 今kim 此thử 經Kinh 文văn 明minh 空không 門môn 多đa 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 空không 今kim 明minh 無vô 我ngã 多đa 偏thiên 約ước 法pháp 無vô 我ngã 也dã 問vấn 上thượng 明minh 空không 行hành 既ký 有hữu 兩lưỡng 教giáo 入nhập 空không 不bất 同đồng 今kim 無vô 我ngã 行hành 亦diệc 得đắc 為vi 兩lưỡng 不bất 答đáp 文văn 雖tuy 是thị 一nhất 得đắc 作tác 兩lưỡng 用dụng 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 言ngôn 無vô 主chủ 為vi 如như 地địa 若nhược 分phân 別biệt 破phá 地địa 不bất 見kiến 無vô 主chủ 即tức 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 無vô 我ngã 觀quán 門môn 若nhược 體thể 知tri 法pháp 性tánh 如như 我ngã 我ngã 性tánh 如như 法Pháp 性tánh 如như 我ngã 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 。 謂vị 法pháp 亦diệc 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 。 即tức 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 通thông 教giáo 無vô 我ngã 觀quán 門môn 也dã 就tựu 初sơ 五ngũ 番phiên 為vi 二nhị 一nhất 別biệt 相tướng 檢kiểm 二nhị 總tổng 相tương/tướng 檢kiểm 四tứ 大đại 即tức 為vi 四tứ 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 無vô 主chủ 。 為vi 如như 地địa 此thử 正chánh 約ước 地địa 種chủng 明minh 無vô 我ngã 也dã 今kim 例lệ 作tác 兩lưỡng 釋thích 一nhất 約ước 破phá 外ngoại 人nhân 解giải 二nhị 約ước 內nội 觀quán 明minh 義nghĩa 一nhất 破phá 外ngoại 人nhân 者giả 外ngoại 人nhân 計kế 云vân 若nhược 言ngôn 身thân 無vô 神thần 我ngã 那na 得đắc 能năng 擔đảm 輕khinh 負phụ 重trọng 。 內nội 破phá 言ngôn 地địa 亦diệc 能năng 荷hà 負phụ 山sơn 岳nhạc 可khả 有hữu 神thần 我ngã 耶da 次thứ 約ước 內nội 觀quán 解giải 者giả 若nhược 毗tỳ 曇đàm 明minh 眾chúng 生sanh 是thị 假giả 名danh 地địa 大đại 是thị 實thật 法pháp 成thành 論luận 明minh 地địa 大đại 亦diệc 是thị 假giả 名danh 四tứ 微vi 是thị 實thật 法pháp 今kim 明minh 雖tuy 復phục 假giả 實thật 之chi 殊thù 同đồng 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 下hạ 無vô 我ngã 行hành 觀quán 門môn 所sở 攝nhiếp 如như 地địa 是thị 四tứ 微vi 所sở 成thành 若nhược 一nhất 微vi 是thị 主chủ 三tam 亦diệc 是thị 主chủ 若nhược 一nhất 非phi 主chủ 三tam 亦diệc 非phi 主chủ 當đương 知tri 無vô 主chủ 若nhược 內nội 地địa 四tứ 微vi 所sở 成thành 無vô 主chủ 者giả 外ngoại 地địa 四tứ 微vi 所sở 成thành 亦diệc 無vô 主chủ 也dã 若nhược 內nội 外ngoại 地địa 無vô 主chủ 者giả 此thử 身thân 三tam 事sự 。 所sở 成thành 何hà 得đắc 有hữu 主chủ 若nhược 無vô 主chủ 即tức 是thị 無vô 我ngã 故cố 。 云vân 此thử 身thân 無vô 主chủ 。 為vi 如như 地địa 也dã 又hựu 請thỉnh 觀quán 音âm 經Kinh 云vân 地địa 無vô 堅kiên 性tánh 地địa 若nhược 是thị 有hữu 者giả 為vi 自tự 性tánh 有hữu 佗tha 性tánh 有hữu 共cộng 性tánh 有hữu 無vô 因nhân 性tánh 有hữu 四tứ 種chủng 中trung 隨tùy 計kế 一nhất 性tánh 即tức 是thị 有hữu 見kiến 若nhược 謂vị 是thị 事sự 實thật 餘dư 妄vọng 語ngữ 者giả 即tức 是thị 剛cang 義nghĩa 是thị 性tánh 是thị 主chủ 義nghĩa 若nhược 撿kiểm 四tứ 性tánh 不bất 得đắc 此thử 為vi 見kiến 地địa 是thị 無vô 是thị 事sự 實thật 餘dư 妄vọng 語ngữ 者giả 即tức 是thị 剛cang 是thị 性tánh 是thị 主chủ 若nhược 見kiến 地địa 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 是thị 事sự 實thật 餘dư 妄vọng 語ngữ 者giả 即tức 剛cang 是thị 性tánh 是thị 主chủ 若nhược 見kiến 地địa 是thị 非phi 有hữu 無vô 是thị 事sự 實thật 餘dư 妄vọng 語ngữ 者giả 即tức 是thị 剛cang 是thị 性tánh 是thị 主chủ 若nhược 於ư 此thử 四tứ 句cú 有hữu 所sở 計kế 執chấp 者giả 即tức 是thị 性tánh 實thật 是thị 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 心tâm 取thủ 相tướng 。 則tắc 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 若nhược 取thủ 法pháp 相tướng 。 亦diệc 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 若nhược 取thủ 非phi 法pháp 相tướng 。 亦diệc 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 也dã 若nhược 不bất 取thủ 四tứ 句cú 則tắc 是thị 觀quán 地địa 無vô 剛cang 性tánh 若nhược 無vô 實thật 剛cang 則tắc 無vô 主chủ 無vô 我ngã 。 故cố 說thuyết 是thị 身thân 無vô 主chủ 。 猶do 如như 地địa 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 無vô 我ngã 。 為vi 如như 火hỏa 亦diệc 作tác 兩lưỡng 釋thích 一nhất 作tác 破phá 外ngoại 人nhân 解giải 者giả 外ngoại 人nhân 計kế 有hữu 神thần 我ngã 云vân 何hà 知tri 。 耶da 見kiến 身thân 能năng 東đông 西tây 馳trì 走tẩu 。 及cập 出xuất 音âm 聲thanh 故cố 知tri 有hữu 神thần 我ngã 也dã 內nội 人nhân 破phá 曰viết 約ước 火hỏa 一nhất 法pháp 破phá 其kỳ 兩lưỡng 計kế 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 火hỏa 燒thiêu 野dã 草thảo 亦diệc 能năng 東đông 西tây 自tự 在tại 亦diệc 是thị 我ngã 也dã 又hựu 燒thiêu 著trước 竹trúc 木mộc 出xuất 諸chư 音âm 聲thanh 亦diệc 是thị 有hữu 神thần 我ngã 也dã 次thứ 約ước 內nội 觀quán 釋thích 者giả 火hỏa 為vi 二nhị 微vi 所sở 成thành 無vô 有hữu 定định 性tánh 無vô 性tánh 是thị 即tức 無vô 火hỏa 也dã 今kim 身thân 為vi 名danh 色sắc 所sở 成thành 身thân 無vô 定định 性tánh 身thân 無vô 性tánh 即tức 無vô 我ngã 也dã 復phục 次thứ 此thử 身thân 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 燸nhu 即tức 火hỏa 若nhược 外ngoại 火hỏa 無vô 我ngã 內nội 火hỏa 亦diệc 無vô 我ngã 也dã 又hựu 請thỉnh 觀quán 音âm 經Kinh 云vân 火hỏa 大đại 火hỏa 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 若nhược 從tùng 緣duyên 生sanh 即tức 無vô 實thật 即tức 無vô 我ngã 破phá 性tánh 及cập 破phá 四tứ 句cú 類loại 地địa 可khả 知tri 經Kinh 云vân 是thị 身thân 無vô 壽thọ 。 為vi 如như 風phong 亦diệc 作tác 兩lưỡng 破phá 外ngoại 內nội 觀quán 釋thích 破phá 外ngoại 人nhân 者giả 計kế 有hữu 我ngã 者giả 云vân 何hà 知tri 耶da 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 何hà 得đắc 有hữu 出xuất 入nhập 息tức 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 內nội 人nhân 破phá 曰viết 入nhập 息tức 者giả 但đãn 風phong 相tương/tướng 外ngoại 風phong 無vô 壽thọ 者giả 內nội 風phong 豈khởi 是thị 壽thọ 者giả 也dã 次thứ 內nội 觀quán 解giải 者giả 風phong 相tương 觸xúc 擊kích 故cố 輕khinh 虗hư 自tự 在tại 遊du 中trung 無vô 礙ngại 有hữu 何hà 壽thọ 命mạng 大đại 集tập 經Kinh 云vân 出xuất 入nhập 息tức 者giả 名danh 為vi 壽thọ 命mạng 若nhược 觀quán 此thử 出xuất 入nhập 息tức 無vô 積tích 聚tụ 出xuất 無vô 分phân 散tán 來lai 無vô 逕kính 遊du 去khứ 無vô 履lý 涉thiệp 如như 空không 中trung 風phong 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 風phong 既ký 非phi 壽thọ 息tức 亦diệc 何hà 得đắc 是thị 壽thọ 也dã 又hựu 請thỉnh 觀quán 音âm 經Kinh 云vân 風phong 性tánh 無vô 礙ngại 今kim 言ngôn 四tứ 句cú 觀quán 風phong 若nhược 言ngôn 有hữu 性tánh 生sanh 四tứ 句cú 可khả 得đắc 者giả 即tức 是thị 礙ngại 相tương/tướng 不bất 得đắc 入nhập 道đạo 若nhược 四tứ 句cú 觀quán 風phong 風phong 不bất 可khả 得đắc 即tức 是thị 無vô 礙ngại 無vô 礙ngại 故cố 即tức 是thị 入nhập 如như 實thật 之chi 際tế 觀quán 身thân 三tam 事sự 即tức 非phi 壽thọ 命mạng 如như 風phong 故cố 說thuyết 是thị 身thân 無vô 壽thọ 。 為vi 如như 風phong 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 無vô 人nhân 。 為vi 如như 水thủy 約ước 水thủy 種chủng 礙ngại 外ngoại 人nhân 內nội 觀quán 解giải 初sơ 明minh 破phá 人nhân 者giả 外ngoại 人nhân 計kế 有hữu 神thần 即tức 是thị 人nhân 云vân 何hà 。 知tri 耶da 若nhược 身thân 中trung 無vô 神thần 何hà 能năng 慈từ 恩ân 潤nhuận 下hạ 曲khúc 隨tùy 物vật 情tình 也dã 內nội 人nhân 破phá 曰viết 我ngã 見kiến 求cầu 水thủy 能năng 下hạ 潤nhuận 隨tùy 器khí 方phương 圓viên 水thủy 無vô 神thần 無vô 人nhân 者giả 而nhi 汝nhữ 能năng 恩ân 潤nhuận 順thuận 物vật 亦diệc 無vô 神thần 無vô 人nhân 也dã 今kim 明minh 內nội 觀quán 解giải 者giả 水thủy 為vi 三tam 微vi 所sở 成thành 無vô 有hữu 定định 性tánh 無vô 性tánh 即tức 無vô 水thủy 三tam 事sự 成thành 身thân 無vô 有hữu 定định 性tánh 無vô 性tánh 即tức 無vô 身thân 無vô 身thân 即tức 無vô 人nhân 故cố 說thuyết 是thị 身thân 無vô 人nhân 。 為vi 如như 水thủy 也dã 又hựu 解giải 如như 小tiểu 兒nhi 水thủy 中trung 見kiến 影ảnh 謂vị 言ngôn 水thủy 裏lý 有hữu 人nhân 入nhập 水thủy 求cầu 人nhân 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 凡phàm 夫phu 三tam 事sự 中trung 生sanh 身thân 見kiến 謂vị 身thân 是thị 人nhân 深thâm 觀quán 三tam 事sự 不bất 見kiến 身thân 相tướng 。 即tức 無vô 人nhân 也dã 又hựu 如như 請thỉnh 觀quán 音âm 經Kinh 云vân 水thủy 性tánh 不bất 住trụ 以dĩ 其kỳ 住trụ 者giả 池trì 沼chiểu 方phương 圓viên 礙ngại 之chi 即tức 住trụ 非phi 水thủy 有hữu 住trụ 性tánh 也dã 今kim 檢kiểm 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 諸chư 法pháp 得đắc 人nhân 名danh 無vô 定định 性tánh 若nhược 四tứ 句cú 檢kiểm 水thủy 有hữu 性tánh 有hữu 著trước 即tức 是thị 住trụ 義nghĩa 若nhược 檢kiểm 水thủy 四tứ 句cú 無vô 性tánh 無vô 著trước 即tức 是thị 無vô 住trụ 無vô 住trụ 故cố 有hữu 入nhập 如như 實thật 際tế 經Kinh 云vân 是thị 身thân 不bất 實thật 。 四tứ 大đại 為vi 家gia 。 此thử 是thị 總tổng 約ước 四tứ 大đại 破phá 我ngã 說thuyết 無vô 我ngã 行hành 也dã 若nhược 作tác 破phá 外ngoại 人nhân 計kế 之chi 解giải 外ngoại 計kế 云vân 若nhược 身thân 中trung 無vô 實thật 有hữu 神thần 我ngã 者giả 今kim 現hiện 見kiến 六lục 情tình 依y 身thân 而nhi 住trụ 故cố 知tri 實thật 有hữu 神thần 我ngã 也dã 內nội 人nhân 破phá 曰viết 現hiện 身thân 六lục 情tình 依y 四tứ 大đại 住trụ 無vô 別biệt 神thần 我ngã 之chi 可khả 依y 也dã 若nhược 約ước 內nội 觀quán 解giải 者giả 身thân 名danh 是thị 一nhất 一nhất 身thân 。 不bất 應ưng 在tại 四tứ 處xứ 我ngã 住trụ 若nhược 一nhất 大đại 我ngã 住trụ 三tam 大đại 應ưng 無vô 假giả 名danh 身thân 若nhược 有hữu 者giả 即tức 有hữu 四tứ 身thân 若nhược 即tức 若nhược 離ly 四tứ 句cú 約ước 四tứ 大đại 中trung 檢kiểm 身thân 不bất 得đắc 故cố 身thân 無vô 有hữu 若nhược 不bất 得đắc 身thân 實thật 即tức 身thân 見kiến 破phá 身thân 見kiến 破phá 即tức 我ngã 見kiến 十thập 六lục 知tri 見kiến 皆giai 破phá 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 為vi 空không 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 者giả 此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 約ước 空không 種chủng 破phá 身thân 說thuyết 無vô 我ngã 行hành 也dã 若nhược 作tác 破phá 人nhân 解giải 外ngoại 計kế 有hữu 我ngã 所sở 若nhược 無vô 神thần 我ngã 何hà 得đắc 所sở 有hữu 我ngã 所sở 若nhược 無vô 神thần 我ngã 何hà 得đắc 所sở 有hữu 國quốc 土thổ 。 人nhân 物vật 是thị 實thật 所sở 若nhược 見kiến 實thật 當đương 知tri 我ngã 亦diệc 是thị 內nội 人nhân 破phá 曰viết 若nhược 爾nhĩ 所sở 是thị 空không 義nghĩa 我ngã 亦diệc 應ưng 空không 如như 身thân 中trung 空không 種chủng 空không 種chủng 及cập 一nhất 切thiết 外ngoại 空không 是thị 所sở 所sở 空không 故cố 我ngã 亦diệc 空không 也dã 若nhược 約ước 內nội 觀quán 解giải 者giả 即tức 是thị 正chánh 約ước 空không 種chủng 破phá 身thân 見kiến 也dã 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 圍vi 虗hư 空không 故cố 假giả 名danh 為vi 身thân 。 離ly 空không 即tức 無vô 身thân 若nhược 外ngoại 內nội 空không 不bất 名danh 身thân 命mạng 約ước 空không 種chủng 檢kiểm 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 身thân 見kiến 破phá 身thân 見kiến 破phá 即tức 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 無vô 知tri 。 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。 者giả 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 檢kiểm 識thức 種chủng 破phá 我ngã 知tri 說thuyết 無vô 我ngã 行hành 也dã 若nhược 作tác 破phá 人nhân 解giải 外ngoại 計kế 云vân 若nhược 身thân 中trung 無vô 神thần 那na 得đắc 知tri 四tứ 時thời 氣khí 序tự 等đẳng 事sự 也dã 內nội 人nhân 破phá 曰viết 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。 亦diệc 猶do 陰âm 陽dương 氣khí 候hậu 逐trục 時thời 轉chuyển 變biến 似tự 有hữu 所sở 知tri 而nhi 非phi 神thần 知tri 者giả 今kim 身thân 雖tuy 有hữu 知tri 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。 無vô 神thần 知tri 也dã 又hựu 外ngoại 人nhân 計kế 身thân 內nội 有hữu 神thần 神thần 使sử 知tri 知tri 內nội 人nhân 破phá 曰viết 若nhược 神thần 使sử 知tri 知tri 復phục 誰thùy 使sử 神thần 知tri 遂toại 使sử 神thần 何hà 須tu 神thần 使sử 若nhược 無vô 神thần 使sử 即tức 無vô 知tri 者giả 即tức 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 也dã 若nhược 約ước 內nội 觀quán 識thức 種chủng 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 三tam 事sự 成thành 身thân 命mạng 暖noãn 無vô 知tri 知tri 只chỉ 是thị 識thức 若nhược 謂vị 識thức 能năng 知tri 者giả 過quá 去khứ 識thức 已dĩ 滅diệt 滅diệt 故cố 不bất 能năng 知tri 現hiện 在tại 識thức 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 無vô 蹔tạm 停đình 時thời 不bất 得đắc 知tri 未vị 來lai 識thức 未vị 有hữu 未vị 有hữu 之chi 識thức 豈khởi 得đắc 有hữu 知tri 三tam 世thế 求cầu 識thức 知tri 不bất 可khả 得đắc 離ly 。 三tam 世thế 無vô 別biệt 有hữu 知tri 故cố 說thuyết 此thử 身thân 無vô 知tri 。 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 無vô 作tác 。 風phong 力lực 所sở 轉chuyển 。 次thứ 約ước 風phong 動động 助trợ 成thành 破phá 識thức 有hữu 作tác 說thuyết 無vô 我ngã 行hành 也dã 若nhược 作tác 破phá 外ngoại 人nhân 解giải 外ngoại 人nhân 計kế 身thân 內nội 有hữu 神thần 我ngã 故cố 能năng 執chấp 作tác 施thí 為vi 作tác 一nhất 切thiết 事sự 內nội 人nhân 破phá 曰viết 此thử 非phi 身thân 有hữu 所sở 作tác 皆giai 風phong 力lực 轉chuyển 也dã 若nhược 約ước 內nội 觀quán 心tâm 解giải 妄vọng 念niệm 心tâm 內nội 依y 風phong 得đắc 有hữu 種chủng 種chủng 所sở 作tác 。 故cố 大đại 集tập 經Kinh 云vân 有hữu 風phong 能năng 上thượng 有hữu 風phong 能năng 下hạ 心tâm 若nhược 念niệm 上thượng 風phong 隨tùy 心tâm 牽khiên 起khởi 心tâm 若nhược 念niệm 下hạ 風phong 隨tùy 心tâm 事sự 牽khiên 下hạ 運vận 轉chuyển 所sở 作tác 是thị 風phong 隨tùy 心tâm 轉chuyển 作tác 一nhất 切thiết 事sự 若nhược 風phong 道đạo 不bất 通thông 手thủ 脚cước 則tắc 不bất 遂toại 心tâm 雖tuy 有hữu 念niệm 即tức 舉cử 動động 無vô 從tùng 譬thí 如như 人nhân 牽khiên 關quan 戾lệ 即tức 影ảnh 伎kỹ 種chủng 種chủng 所sở 作tác 。 戾lệ 繩thằng 若nhược 斷đoạn 手thủ 無vô 所sở 牽khiên 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 依y 風phong 之chi 所sở 作tác 今kim 觀quán 此thử 依y 風phong 不bất 自tự 生sanh 亦diệc 不bất 佗tha 生sanh 若nhược 無vô 生sanh 即tức 是thị 空không 空không 尚thượng 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 今kim 三tam 事sự 成thành 身thân 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 誰thùy 是thị 作tác 也dã 。

是thị 身thân 不bất 淨tịnh 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。

此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 破phá 貪tham 婬dâm 欲dục 界giới 思tư 惟duy 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 也dã 若nhược 接tiếp 前tiền 見kiến 道đạo 此thử 即tức 是thị 修tu 道Đạo 若nhược 對đối 前tiền 即tức 共cộng 念niệm 處xứ 得đắc 解giải 觀quán 行hàng 行hàng 諸chư 助trợ 道đạo 禪thiền 定định 此thử 不bất 定định 若nhược 前tiền 明minh 即tức 是thị 見kiến 道đạo 方phương 便tiện 若nhược 一nhất 時thời 明minh 即tức 是thị 助trợ 道đạo 也dã 今kim 約ước 見kiến 道đạo 後hậu 說thuyết 對đối 修tu 道Đạo 也dã 菩Bồ 薩Tát 若nhược 入nhập 。 見kiến 道đạo 進tiến 不bất 淨tịnh 諸chư 對đối 治trị 禪thiền 定định 先tiên 用dụng 此thử 四tứ 想tưởng 破phá 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 若nhược 斷đoạn 六lục 品phẩm 即tức 斯Tư 陀Đà 含Hàm 若nhược 智trí 斷đoạn 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 若nhược 九cửu 品phẩm 盡tận 即tức 是thị 阿A 那Na 含Hàm 若nhược 智trí 若nhược 斷đoạn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 今kim 明minh 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 思tư 惟duy 。 對đối 治trị 四tứ 想tưởng 者giả 一nhất 往vãng 經kinh 文văn 有hữu 此thử 意ý 也dã 四tứ 想tưởng 者giả 一nhất 不bất 淨tịnh 想tưởng 二nhị 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 三tam 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 。 想tưởng 四tứ 死tử 想tưởng 如như 經kinh 言ngôn 此thử 身thân 不bất 淨tịnh 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 即tức 是thị 不bất 淨tịnh 想tưởng 也dã 次thứ 經kinh 言ngôn 雖tuy 假giả 以dĩ 澡táo 浴dục 衣y 食thực 。 即tức 是thị 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 次thứ 經kinh 言ngôn 此thử 身thân 為vi 災tai 百bách 一nhất 病bệnh 惱não 。 乃nãi 至chí 如như 丘khâu 井tỉnh 此thử 是thị 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 。 想tưởng 次thứ 經kinh 言ngôn 此thử 身thân 無vô 定định 為vi 要yếu 當đương 死tử 。 即tức 是thị 死tử 想tưởng 也dã 次thứ 說thuyết 如như 毒độc 蛇xà 等đẳng 即tức 是thị 總tổng 譬thí 前tiền 四tứ 想tưởng 意ý 也dã 復phục 次thứ 若nhược 生sanh 此thử 經Kinh 文văn 作tác 四tứ 明minh 義nghĩa 者giả 是thị 身thân 不bất 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 假giả 以dĩ 衣y 食thực 即tức 是thị 生sanh 苦khổ 次thứ 言ngôn 如như 災tai 百bách 一nhất 病bệnh 惱não 。 即tức 是thị 病bệnh 苦khổ 次thứ 言ngôn 如như 丘khâu 井tỉnh 即tức 是thị 老lão 苦khổ 次thứ 言ngôn 為vi 要yếu 當đương 死tử 。 即tức 死tử 苦khổ 次thứ 說thuyết 毒độc 蛇xà 等đẳng 譬thí 總tổng 譬thí 顯hiển 前tiền 四tứ 句cú 苦khổ 也dã 有hữu 但đãn 明minh 四tứ 苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 若nhược 言ngôn 即tức 生sanh 即tức 老lão 即tức 病bệnh 即tức 死tử 此thử 是thị 約ước 理lý 明minh 四tứ 苦khổ 此thử 屬thuộc 慧tuệ 行hành 具cụ 如như 前tiền 解giải 若nhược 約ước 事sự 明minh 四tứ 苦khổ 即tức 是thị 行hàng 行hàng 今kim 此thử 一nhất 段đoạn 經kinh 文văn 所sở 明minh 四tứ 苦khổ 者giả 是thị 事sự 四tứ 苦khổ 也dã 經Kinh 云vân 此thử 身thân 不bất 淨tịnh 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 即tức 是thị 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 若nhược 因nhân 隨tùy 息tức 見kiến 此thử 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 十thập 六lục 特đặc 勝thắng 禪thiền 門môn 若nhược 因nhân 觀quán 息tức 見kiến 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 通thông 明minh 禪thiền 門môn 若nhược 因nhân 假giả 想tưởng 見kiến 此thử 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 九cửu 想tưởng 背bối/bội 捨xả 勝thắng 處xứ 等đẳng 諸chư 門môn 又hựu 言ngôn 屬thuộc 生sanh 苦khổ 者giả 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 除trừ 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 餘dư 四tứ 種chủng 皆giai 是thị 生sanh 苦khổ 也dã 。

是thị 身thân 為vi 虗hư 空không 雖tuy 假giả 以dĩ 澡táo 浴dục 衣y 食thực 。 必tất 歸quy 磨ma 滅diệt 。

此thử 是thị 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 意ý 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 只chỉ 以dĩ 食thực 入nhập 腹phúc 內nội 爛lạn 成thành 屎thỉ 尿niệu 膏cao 肉nhục 膿nùng 九cửu 孔khổng 及cập 毛mao 孔khổng 恆hằng 出xuất 不bất 淨tịnh 雖tuy 澡táo 浴dục 毛mao 孔khổng 續tục 出xuất 垢cấu 穢uế 雖tuy 復phục 淨tịnh 好hảo/hiếu 衣y 服phục 嚴nghiêm 飾sức 身thân 出xuất 垢cấu 穢uế 須tu 臾du 衣y 服phục 垢cấu 臭xú 穢uế 身thân 及cập 衣y 服phục 淨tịnh 好hảo/hiếu 磨ma 滅diệt 飲ẩm 食thực 體thể 是thị 不bất 淨tịnh 入nhập 口khẩu 唾thóa 合hợp 如như 吐thổ 生sanh 至chí 腹phúc 內nội 便tiện 成thành 屎thỉ 尿niệu 膿nùng 血huyết 。 資tư 長trường/trưởng 三tam 十thập 六lục 物vật 。 皆giai 是thị 不bất 淨tịnh 。 滿mãn 腹phúc 九cửu 孔khổng 及cập 遍biến 身thân 毛mao 孔khổng 流lưu 出xuất 臭xú 處xứ 可khả 惡ác 。 皆giai 從tùng 飲ẩm 食thực 起khởi 此thử 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 破phá 貪tham 食thực 者giả 也dã 言ngôn 屬thuộc 生sanh 苦khổ 者giả 生sanh 則tắc 有hữu 此thử 之chi 患hoạn 智trí 人nhân 觀quán 之chi 即tức 是thị 苦khổ 也dã 。

是thị 身thân 為vi 災tai 。 百bách 一nhất 病bệnh 惱não 。 是thị 身thân 如như 丘khâu 井tỉnh 。 為vị 老lão 所sở 逼bức 。

此thử 病bệnh 老lão 兩lưỡng 苦khổ 即tức 是thị 內nội 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 有hữu 此thử 。 可khả 厭yếm 患hoạn 法pháp 故cố 屬thuộc 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 。 想tưởng 也dã 只chỉ 以dĩ 內nội 身thân 正chánh 報báo 不bất 可khả 樂lạc 故cố 依y 報báo 國quốc 土độ 所sở 有hữu 。 人nhân 物vật 皆giai 不bất 可khả 樂lạc 。 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 為vi 災tai 。 者giả 是thị 災tai 禍họa 種chủng 種chủng 病bệnh 苦khổ 。 從tùng 身thân 而nhi 起khởi 當đương 知tri 身thân 是thị 災tai 禍họa 之chi 處xứ 也dã 經Kinh 云vân 百bách 一nhất 病bệnh 惱não 。 者giả 一nhất 大đại 不bất 調điều 。 百bách 一nhất 病bệnh 動động 四tứ 大đại 不bất 調điều 。 四tứ 病bệnh 因nhân 身thân 而nhi 發phát 是thị 諸chư 病bệnh 苦khổ 皆giai 惱não 於ư 身thân 即tức 是thị 災tai 變biến 禍họa 患hoạn 也dã 四tứ 苦khổ 分phần/phân 文văn 即tức 說thuyết 事sự 病bệnh 苦khổ 也dã 經Kinh 云vân 是thị 身thân 如như 丘khâu 井tỉnh 。 為vị 老lão 所sở 逼bức 。 若nhược 作tác 四tứ 想tưởng 明minh 義nghĩa 猶do 屬thuộc 內nội 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 為vị 老lão 所sở 逼bức 。 故cố 不bất 可khả 樂lạc 也dã 若nhược 依y 四tứ 苦khổ 明minh 義nghĩa 正chánh 是thị 說thuyết 老lão 苦khổ 也dã 什thập 師sư 云vân 丘khâu 井tỉnh 是thị 朽hủ 井tỉnh 也dã 昔tích 有hữu 人nhân 有hữu 罪tội 於ư 王vương 。 其kỳ 人nhân 逸dật 走tẩu 王vương 令linh 醉túy 象tượng 逐trục 之chi 其kỳ 人nhân 怖bố 急cấp 。 自tự 投đầu 空không 井tỉnh 得đắc 一nhất 葛cát 藤đằng 臨lâm 在tại 井tỉnh 上thượng 以dĩ 手thủ 執chấp 之chi 下hạ 有hữu 毒độc 地địa 龍long 吐thổ 毒độc 向hướng 之chi 傍bàng 有hữu 五ngũ 毒độc 蛇xà 復phục 加gia 害hại 二nhị 鼠thử 嚙giảo 藤đằng 藤đằng 復phục 次thứ 斷đoạn 大đại 象tượng 臨lâm 其kỳ 上thượng 復phục 欲dục 取thủ 之chi 其kỳ 人nhân 危nguy 苦khổ 極cực 大đại 怖bố 畏úy 上thượng 有hữu 一nhất 樹thụ 時thời 有hữu 蜜mật 渧đế 其kỳ 口khẩu 中trung 著trước 味vị 故cố 而nhi 忘vong 怖bố 畏úy 丘khâu 井tỉnh 死tử 也dã 醉túy 象tượng 無vô 常thường 也dã 毒độc 龍long 惡ác 道đạo 也dã 五ngũ 毒độc 蛇xà 五ngũ 陰ấm 也dã 腐hủ 草thảo 命mạng 根căn 也dã 白bạch 黑hắc 二nhị 鼠thử 譬thí 晝trú 夜dạ 也dã 蜜mật 渧đế 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 得đắc 蜜mật 渧đế 而nhi 忘vong 怖bố 畏úy 者giả 喻dụ 眾chúng 生sanh 得đắc 五ngũ 欲dục 蜜mật 不bất 畏úy 苦khổ 。

是thị 身thân 無vô 定định 。 為vi 要yếu 當đương 死tử 。

此thử 正chánh 是thị 約ước 死tử 想tưởng 說thuyết 法Pháp 四tứ 苦khổ 明minh 義nghĩa 即tức 是thị 死tử 苦khổ 也dã 經kinh 言ngôn 是thị 身thân 無vô 定định 。 者giả 身thân 為vi 三tam 事sự 所sở 成thành 業nghiệp 力lực 所sở 持trì 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 因nhân 緣duyên 假giả 合hợp 一nhất 因nhân 散tán 身thân 滅diệt 一nhất 眼nhãn 即tức 歸quy 死tử 或hoặc 為vi 佗tha 害hại 終chung 或hoặc 自tự 業nghiệp 盡tận 死tử 從tùng 生sanh 乃nãi 至chí 長trường/trưởng 死tử 至chí 則tắc 無vô 定định 期kỳ 或hoặc 因nhân 病bệnh 尚thượng 老lão 至chí 自tự 然nhiên 死tử 彭# 祖tổ 八bát 百bách 終chung 仙tiên 人nhân 空không 中trung 死tử 當đương 知tri 山sơn 海hải 間gian 不bất 得đắc 免miễn 此thử 死tử 無vô 貴quý 亦diệc 無vô 賤tiện 愚ngu 智trí 無vô 得đắc 免miễn 故cố 經kinh 言ngôn 為vi 要yếu 當đương 死tử 。 也dã 如như 佛Phật 問vấn 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 云vân 何hà 修tu 。 死tử 想tưởng 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 合hợp 掌chưởng 白bạch 言ngôn 。 我ngã 不bất 保bảo 此thử 身thân 至chí 七thất 日nhật 佛Phật 意ý 為vi 懈giải 怠đãi 修tu 死tử 想tưởng 者giả 復phục 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 。 我ngã 不bất 敢cảm 信tín 此thử 身thân 得đắc 至chí 六lục 日nhật 有hữu 言ngôn 不bất 信tín 此thử 身thân 至chí 五ngũ 日nhật 有hữu 言ngôn 三tam 日nhật 有hữu 言ngôn 二nhị 日nhật 有hữu 言ngôn 一nhất 日nhật 有hữu 言ngôn 乃nãi 至chí 半bán 日nhật 佛Phật 言ngôn 皆giai 是thị 懈giải 怠đãi 修tu 死tử 想tưởng 者giả 有hữu 言ngôn 我ngã 出xuất 息tức 不bất 保bảo 入nhập 佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 是thị 真chân 修tu 死tử 想tưởng 者giả 若nhược 能năng 如như 是thị 。 善thiện 修tu 死tử 想tưởng 不bất 久cửu 當đương 得đắc 。 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

是thị 身thân 如như 毒độc 蛇xà 。 如như 怨oán 賊tặc 如như 空không 聚tụ 陰ấm 界giới 諸chư 入nhập 。 所sở 共cộng 合hợp 成thành 。

此thử 即tức 總tổng 譬thí 前tiền 四tứ 想tưởng 云vân 身thân 如như 毒độc 蛇xà 空không 聚tụ 之chi 可khả 畏úy 亦diệc 是thị 結kết 成thành 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 。 想tưởng 具cụ 足túc 分phân 明minh 也dã 若nhược 約ước 四tứ 苦khổ 明minh 義nghĩa 即tức 總tổng 譬thí 此thử 身thân 有hữu 四tứ 苦khổ 如như 毒độc 蛇xà 怨oán 賊tặc 。 不bất 可khả 樂lạc 也dã 此thử 是thị 毒độc 蛇xà 喻dụ 經kinh 文văn 之chi 所sở 明minh 亦diệc 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 之chi 所sở 具cụ 說thuyết 今kim 經kinh 略lược 標tiêu 章chương 耳nhĩ 經Kinh 云vân 毒độc 蛇xà 者giả 猶do 如như 世thế 間gian 。 毒độc 蛇xà 盛thịnh 之chi 一nhất 篋khiếp 各các 相tương 違vi 返phản 不bất 相tương 順thuận 從tùng 。 欲dục 明minh 身thân 之chi 四tứ 大đại 各các 相tương 違vi 返phản 如như 世thế 間gian 毒độc 蛇xà 無vô 別biệt 又hựu 如như 世thế 間gian 毒độc 蛇xà 人nhân 雖tuy 養dưỡng 育dục 嗔sân 時thời 即tức 復phục 蝎hạt [虫*煞]# 於ư 人nhân 不bất 識thức 恩ân 養dưỡng 。 身thân 之chi 四tứ 大đại 為vi 行hành 者giả 養dưỡng 育dục 宜nghi 應ưng 報báo 恩ân 四tứ 大đại 違vi 返phản 侵xâm 傷thương 人nhân 善thiện 使sử 行hàng 行hàng 者giả 未vị 來lai 墜trụy 墮đọa 苦khổ 海hải 似tự 如như 毒độc 蛇xà 無vô 別biệt 故cố 言ngôn 毒độc 蛇xà 也dã 經kinh 言ngôn 如như 怨oán 賊tặc 怨oán 賊tặc 取thủ 人nhân 錢tiền 財tài 傷thương 人nhân 軀khu 命mạng 欲dục 明minh 五ngũ 陰ấm 入nhập 行hành 者giả 身thân 中trung 劫kiếp 人nhân 善thiện 財tài 斷đoạn 人nhân 慧tuệ 命mạng 與dữ 世thế 間gian 怨oán 賊tặc 無vô 別biệt 經Kinh 云vân 如như 空không 聚tụ 空không 聚tụ 落lạc 本bổn 來lai 蕭tiêu 索sách 無vô 物vật 又hựu 不bất 生sanh 人nhân 染nhiễm 觀quán 明minh 六lục 根căn 空không 無vô 神thần 我ngã 茲tư 味vị 亦diệc 不bất 生sanh 人nhân 染nhiễm 觀quán 如như 似tự 空không 聚tụ 落lạc 也dã 又hựu 如như 世thế 閒gian/nhàn 空không 聚tụ 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 居cư 民dân 但đãn 有hữu 鬼quỷ 魅mị 羅la 剎sát 聚tụ 集tập 其kỳ 中trung 觀quán 此thử 內nội 六lục 根căn 聚tụ 落lạc 非phi 但đãn 空không 無vô 神thần 我ngã 但đãn 有hữu 煩phiền 惱não 羅la 剎sát 聚tụ 集tập 中trung 如như 似tự 空không 聚tụ 落lạc 也dã 陰ấm 者giả 五ngũ 陰ấm 界giới 者giả 十thập 八bát 界giới 入nhập 者giả 十thập 二nhị 入nhập 陰ấm 界giới 諸chư 入nhập 。 所sở 共cộng 合hợp 成thành 。 體thể 是thị 不bất 實thật 何hà 得đắc 有hữu 我ngã 故cố 言ngôn 所sở 共cộng 合hợp 成thành 。 也dã 若nhược 觀quán 陰ấm 界giới 入nhập 理lý 即tức 是thị 慧tuệ 行hành 若nhược 廣quảng 觀quán 其kỳ 事sự 即tức 起khởi 種chủng 種chủng 行hành 也dã 。

諸chư 仁nhân 者giả 此thử 可khả 患hoạn 厭yếm 。 當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。

此thử 下hạ 第đệ 二nhị 勸khuyến 求cầu 佛Phật 身thân 文văn 有hữu 三tam 意ý 一nhất 標tiêu 章chương 勸khuyến 求cầu 二nhị 正chánh 勸khuyến 三tam 類loại 勸khuyến 第đệ 一nhất 標tiêu 章chương 勸khuyến 求cầu 佛Phật 身thân 者giả 凡phàm 夫phu 受thọ 身thân 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 淨tịnh 名danh 廣quảng 為vì 說thuyết 諸chư 觀quán 門môn 呵ha 責trách 若nhược 生sanh 厭yếm 離ly 則tắc 求cầu 二Nhị 乘Thừa 盡tận 苦khổ 斷đoạn 滅diệt 佛Phật 種chủng 。 故cố 勸khuyến 當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。 也dã 問vấn 曰viết 四tứ 教giáo 明minh 佛Phật 勸khuyến 求cầu 何hà 身thân 也dã 答đáp 曰viết 是thị 事sự 難nan 可khả 定định 判phán 或hoặc 是thị 勸khuyến 求cầu 方phương 便tiện 兩lưỡng 教giáo 佛Phật 法Pháp 身thân 或hoặc 可khả 勸khuyến 求cầu 常thường 住trụ 佛Phật 身thân 何hà 以dĩ 知tri 爾nhĩ 果quả 本bổn 酬thù 因nhân 既ký 方phương 便tiện 之chi 因nhân 還hoàn 勸khuyến 求cầu 住trụ 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 佛Phật 果Quả 也dã 勸khuyến 求cầu 常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 佛Phật 果Quả 者giả 諸chư 人nhân 既ký 厭yếm 患hoạn 此thử 身thân 是thị 無vô 常thường 苦khổ 積tích 聚tụ 勸khuyến 佛Phật 身thân 極cực 得đắc 妙diệu 勝thắng 法Pháp 身thân 常thường 樂lạc 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 觀quán 求cầu 也dã 豈khởi 可khả 勸khuyến 求cầu 樹thụ 王vương 灰hôi 斷đoạn 之chi 佛Phật 身thân 也dã 故cố 此thử 品phẩm 下hạ 文văn 云vân 如Như 來Lai 身thân 者giả 。 從tùng 真chân 實thật 生sanh 。 也dã 問vấn 勸khuyến 求cầu 常thường 果quả 佛Phật 身thân 何hà 得đắc 說thuyết 方phương 便tiện 兩lưỡng 種chủng 觀quán 門môn 也dã 答đáp 曰viết 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 佛Phật 答đáp 梵Phạm 志Chí 問vấn 云vân 汝nhữ 法pháp 因nhân 常thường 果quả 是thị 無vô 常thường 何hà 意ý 我ngã 法pháp 不bất 得đắc 因nhân 無vô 常thường 果quả 是thị 常thường 也dã 但đãn 諸chư 豪hào 族tộc 士sĩ 庶thứ 既ký 是thị 在tại 家gia 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 若nhược 不bất 先tiên 因nhân 兩lưỡng 教giáo 方phương 便tiện 觀quán 門môn 斷đoạn 界giới 內nội 見kiến 思tư 障chướng 即tức 不bất 能năng 從tùng 空không 入nhập 假giả 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 亦diệc 不bất 能năng 空không 假giả 一nhất 心tâm 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 未vị 免miễn 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 何hà 由do 能năng 解giải 。 佛Phật 之chi 智trí 慧tuệ 。 問vấn 若nhược 作tác 兩lưỡng 解giải 定định 用dụng 何hà 判phán 答đáp 此thử 經Kinh 既ký 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 。 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 。 法pháp 何hà 妨phương 通thông 勸khuyến 四tứ 人nhân 隨tùy 機cơ 所sở 感cảm 何hà 可khả 定định 判phán 也dã 又hựu 諸chư 教giáo 明minh 因nhân 果quả 不bất 同đồng 至chí 如như 華hoa 嚴nghiêm 別biệt 圓viên 二nhị 因nhân 感cảm 一nhất 常thường 涅Niết 槃Bàn 果quả 三tam 藏tạng 明minh 一nhất 生sanh 滅diệt 觀quán 因nhân 感cảm 一nhất 灰hôi 斷đoạn 涅Niết 槃Bàn 果quả 法pháp 華hoa 明minh 一nhất 圓viên 因nhân 但đãn 一nhất 常thường 涅Niết 槃Bàn 果quả 大đại 涅Niết 槃Bàn 具cụ 四tứ 因nhân 但đãn 一nhất 常thường 涅Niết 槃Bàn 果quả 此thử 經Kinh 是thị 方Phương 等Đẳng 所sở 攝nhiếp 依y 如như 大đại 部bộ 即tức 有hữu 四tứ 因nhân 得đắc 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 果quả 也dã 故cố 知tri 今kim 所sở 勸khuyến 求cầu 佛Phật 身thân 若nhược 酬thù 前tiền 兩lưỡng 觀quán 之chi 因nhân 應ưng 是thị 舉cử 今kim 兩lưỡng 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 果quả 若nhược 一nhất 音âm 隨tùy 類loại 各các 解giải 。 四tứ 種chủng 佛Phật 身thân 住trụ 兩lưỡng 種chủng 涅Niết 槃Bàn 果quả 為vi 觀quán 也dã 隨tùy 其kỳ 根căn 性tánh 。 望vọng 果quả 而nhi 修tu 因nhân 也dã 問vấn 何hà 意ý 四tứ 教giáo 明minh 佛Phật 有hữu 四tứ 種chủng 。 涅Niết 槃Bàn 但đãn 有hữu 二nhị 也dã 答đáp 佛Phật 約ước 用dụng 智trí 不bất 同đồng 涅Niết 槃Bàn 但đãn 約ước 斷đoạn 德đức 如như 上thượng 明minh 拙chuyết 巧xảo 兩lưỡng 度độ 不bất 同đồng 病bệnh 差sai 是thị 一nhất 也dã 義nghĩa 推thôi 更cánh 開khai 涅Niết 槃Bàn 非phi 不bất 得đắc 經kinh 教giáo 未vị 見kiến 的đích 文văn 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 身thân 者giả 即tức 是thị 法Pháp 身thân 也dã 。

此thử 即tức 是thị 第đệ 二nhị 正chánh 勸khuyến 但đãn 四tứ 教giáo 明minh 佛Phật 法Pháp 身thân 不bất 同đồng 若nhược 三tam 藏tạng 教giáo 正chánh 以dĩ 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 為vi 法Pháp 身thân 也dã 有hữu 時thời 亦diệc 說thuyết 偏thiên 空không 真chân 理lý 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 雜tạp 阿a 含hàm 禪thiền 經kinh 說thuyết 若nhược 罪tội 障chướng 厚hậu 重trọng 障chướng 禪thiền 難nạn/nan 除trừ 當đương 念niệm 佛Phật 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 者giả 即tức 空không 也dã 又hựu 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 入nhập 石thạch 室thất 佛Phật 從tùng 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 下hạ 四tứ 眾chúng 人nhân 物vật 欣hân 欣hân 前tiền 見kiến 佛Phật 作tác 禮lễ 佛Phật 告cáo 華hoa 色sắc 汝nhữ 非phi 見kiến 我ngã 須Tu 菩Bồ 提Đề 住trụ 石thạch 室thất 見kiến 空không 見kiến 我ngã 法Pháp 身thân 名danh 真chân 見kiến 我ngã 身thân 也dã 次thứ 明minh 通thông 教giáo 法Pháp 身thân 者giả 正chánh 以dĩ 真chân 智trí 與dữ 法pháp 性tánh 真chân 空không 理lý 合hợp 為vi 法Pháp 身thân 也dã 有hữu 時thời 但đãn 說thuyết 偏thiên 真chân 理lý 為vi 法Pháp 身thân 如như 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 汝nhữ 今kim 當đương 觀quán 。 空không 法pháp 空không 法pháp 即tức 是thị 佛Phật 空không 法pháp 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 故cố 若nhược 別biệt 教giáo 所sở 明minh 法Pháp 身thân 者giả 正chánh 以dĩ 中trung 道đạo 佛Phật 為vi 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 為vi 報báo 身thân 法pháp 報báo 合hợp 故cố 即tức 有hữu 應ưng 身thân 也dã 若nhược 圓viên 教giáo 所sở 明minh 與dữ 別biệt 不bất 殊thù 但đãn 以dĩ 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 顯hiển 三Tam 身Thân 為vi 異dị 也dã 今kim 此thử 雖tuy 法Pháp 身thân 恐khủng 多đa 是thị 通thông 教giáo 明minh 法Pháp 身thân 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 下hạ 文văn 云vân 從tùng 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 。 法pháp 生sanh 如Như 來Lai 身thân 。 故cố 知tri 約ước 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 成thành 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 若nhược 約ước 一nhất 句cú 隨tùy 類loại 異dị 解giải 亦diệc 得đắc 即tức 是thị 別biệt 圓viên 二nhị 教giáo 法Pháp 身thân 也dã 。

從tùng 無vô 量lượng 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 力lực 生sanh 。

此thử 即tức 是thị 觀quán 慕mộ 果quả 以dĩ 行hành 因nhân 也dã 若nhược 三tam 藏tạng 通thông 教giáo 所sở 明minh 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 因nhân 感cảm 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 果quả 果quả 中trung 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 真chân 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 故cố 言ngôn 從tùng 無vô 量lượng 功công 德đức 智trí 慧tuệ 生sanh 。 若nhược 作tác 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 明minh 義nghĩa 無vô 量lượng 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 顯hiển 出xuất 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 真chân 身thân 佛Phật 以dĩ 顯hiển 義nghĩa 為vi 生sanh 也dã 但đãn 無vô 量lượng 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 皆giai 用dụng 慧tuệ 行hàng 行hàng 行hành 而nhi 修tu 習tập 也dã 菩Bồ 薩Tát 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 為vi 求cầu 佛Phật 果Quả 法Pháp 身thân 從tùng 慧tuệ 行hành 修tu 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 行hàng 行hàng 修tu 無vô 量lượng 功công 德đức 。 二nhị 行hành 圓viên 滿mãn 即tức 是thị 成thành 法Pháp 身thân 也dã 。

從tùng 戒giới 定định 智trí 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 生sanh 。

三tam 藏tạng 教giáo 明minh 律luật 戒giới 五ngũ 篇thiên 七thất 聚tụ 。 無vô 作tác 二nhị 種chủng 戒giới 身thân 根căn 本bổn 淨tịnh 禪thiền 觀quán 練luyện 薰huân 修tu 五ngũ 種chủng 具cụ 足túc 名danh 之chi 為vi 定định 身thân 觀quán 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 乃nãi 至chí 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 時thời 三tam 十thập 四tứ 心tâm 了liễu 了liễu 見kiến 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 盡tận 名danh 為vi 慧tuệ 身thân 三tam 界giới 正chánh 使sử 及cập 習tập 俱câu 盡tận 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 了liễu 了liễu 自tự 知tri 正chánh 習tập 已dĩ 盡tận 戒giới 定định 慧tuệ 滿mãn 足túc 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 名danh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 法Pháp 身thân 也dã 通thông 教giáo 所sở 明minh 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 戒giới 如như 前tiền 說thuyết 罪tội 不bất 可khả 得đắc 罪tội 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 戒giới 法Pháp 身thân 定định 如như 前tiền 說thuyết 不bất 亂loạn 不bất 味vị 名danh 定định 法Pháp 身thân 觀quán 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 從tùng 解giải 脫thoát 八bát 人nhân 地địa 見kiến 真Chân 諦Đế 理lý 乃nãi 至chí 佛Phật 地Địa 。 見kiến 真chân 圓viên 極cực 名danh 慧tuệ 法Pháp 身thân 從tùng 初sơ 見kiến 地địa 解giải 脫thoát 見kiến 縛phược 至chí 已dĩ 辦biện 地địa 思tư 惟duy 惑hoặc 盡tận 入nhập 菩Bồ 薩Tát 地Địa 。 分phần/phân 證chứng 習tập 氣khí 解giải 脫thoát 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 慧tuệ 證chứng 菩Bồ 薩Tát 果quả 習tập 氣khí 都đô 盡tận 住trụ 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 法Pháp 身thân 了liễu 了liễu 不bất 見kiến 縛phược 脫thoát 而nhi 能năng 種chủng 智trí 佛Phật 眼nhãn 自tự 見kiến 住trụ 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 子tử 縛phược 得đắc 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 果quả 縛phược 亦diệc 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 本bổn 來lai 無vô 縛phược 脫thoát 而nhi 見kiến 彼bỉ 之chi 縛phược 脫thoát 無vô 礙ngại 名danh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 也dã 若nhược 別biệt 教giáo 所sở 明minh 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 九cửu 種chủng 戒giới 為vi 戒giới 身thân 九cửu 種chủng 禪thiền 定định 為vi 定định 身thân 九cửu 種chủng 智trí 慧tuệ 為vi 智trí 慧tuệ 身thân 此thử 皆giai 出xuất 地địa 論luận 脫thoát 界giới 內nội 外ngoại 正chánh 習tập 盡tận 為vi 解giải 脫thoát 身thân 種chủng 智trí 佛Phật 眼nhãn 了liễu 了liễu 自tự 知tri 見kiến 法Pháp 身thân 顯hiển 現hiện 亦diệc 見kiến 佗tha 法Pháp 身thân 隱ẩn 顯hiển 次thứ 位vị 不bất 亂loạn 名danh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 法Pháp 身thân 也dã 若nhược 圓viên 教giáo 所sở 明minh 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 者giả 一nhất 往vãng 亦diệc 與dữ 別biệt 教giáo 無vô 殊thù 若nhược 欲dục 分phân 別biệt 。 其kỳ 異dị 者giả 不bất 斷đoạn 凡phàm 夫phu 界giới 內nội 外ngoại 五ngũ 陰ấm 身thân 而nhi 能năng 成thành 就tựu 。 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 也dã 事sự 等đẳng 須Tu 彌Di 之chi 大đại 不bất 礙ngại 芥giới 子tử 之chi 小tiểu 若nhược 欲dục 知tri 修tu 五ngũ 分phân 之chi 因nhân 者giả 若nhược 聞văn 前tiền 行hàng 行hàng 行hành 五ngũ 說thuyết 厭yếm 離ly 世thế 間gian 。 即tức 惡ác 心tâm 不bất 起khởi 善thiện 心tâm 。 任nhậm 運vận 而nhi 生sanh 名danh 修tu 戒giới 身thân 專chuyên 修tu 行hàng 行hàng 禪thiền 定định 名danh 為vi 定định 身thân 專chuyên 修tu 慧tuệ 行hành 緣duyên 理lý 名danh 為vi 慧tuệ 身thân 正chánh 助trợ 既ký 合hợp 隨tùy 分phần/phân 伏phục 斷đoạn 離ly 惑hoặc 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 身thân 分phân 別biệt 六lục 即tức 位vị 隨tùy 心tâm 所sở 證chứng 而nhi 不bất 叨# 濫lạm 名danh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 身thân 用dụng 此thử 五ngũ 身thân 佛Phật 身thân 也dã 。

從tùng 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 生sanh 。

若nhược 三tam 藏tạng 用dụng 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 修tu 法pháp 緣duyên 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 成thành 佛Phật 果quả 法Pháp 身thân 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 若nhược 通thông 教giáo 用dụng 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 修tu 法pháp 緣duyên 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 成thành 佛Phật 果quả 法Pháp 身thân 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 也dã 若nhược 別biệt 教giáo 用dụng 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 修tu 法pháp 緣duyên 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 及cập 無vô 緣duyên 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 成thành 佛Phật 果quả 法Pháp 身thân 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 。 大đại 悲bi 也dã 若nhược 圓viên 教giáo 用dụng 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 修tu 無vô 緣duyên 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 成thành 佛Phật 果quả 法Pháp 身thân 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 。 大đại 悲bi 若nhược 欲dục 知tri 初sơ 心tâm 修tu 學học 者giả 還hoàn 行hành 慧tuệ 行hành 從tùng 慧tuệ 行hành 入nhập 空không 緣duyên 眾chúng 生sanh 令linh 得đắc 樂lạc 離ly 苦khổ 慶khánh 喜hỷ 忘vong 懷hoài 即tức 是thị 修tu 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 能năng 生sanh 法Pháp 身thân 大đại 慈từ 悲bi 也dã 。

從tùng 布bố 施thí 持trì 戒giới 忍nhẫn 。 辱nhục 柔nhu 和hòa 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 多đa 聞văn 智trí 慧tuệ 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 。

分phân 別biệt 四tứ 教giáo 六Lục 度Độ 如như 前tiền 說thuyết 但đãn 四tứ 教giáo 明minh 六Lục 度Độ 各các 生sanh 四tứ 種chủng 佛Phật 果Quả 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 滿mãn 足túc 之chi 身thân 義nghĩa 類loại 冷lãnh 然nhiên 而nhi 言ngôn 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 者giả 或hoặc 開khai 六Lục 度Độ 為vi 七thất 波Ba 羅La 蜜Mật 或hoặc 開khai 為vi 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 義nghĩa 或hoặc 開khai 為vi 百bách 波Ba 羅La 蜜Mật 或hoặc 開khai 為vi 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 波Ba 羅La 蜜Mật 乃nãi 至chí 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 言ngôn 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 。 若nhược 欲dục 知tri 初sơ 心tâm 修tu 行hành 六Lục 度Độ 。 者giả 行hàng 行hàng 起khởi 諸chư 善thiện 事sự 即tức 修tu 五ngũ 度độ 慧tuệ 行hành 是thị 即tức 修tu 般Bát 若Nhã 也dã 。

從tùng 方phương 便tiện 生sanh 。 從tùng 六Lục 通Thông 生sanh 。 從tùng 三Tam 明Minh 生sanh 。

四tứ 教giáo 明minh 三tam 種chủng 方phương 便tiện 如như 前tiền 六Lục 通Thông 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 宿túc 命mạng 佗tha 漏lậu 盡tận 身thân 通thông 也dã 三Tam 明Minh 者giả 過quá 去khứ 宿túc 命mạng 未vị 來lai 天thiên 眼nhãn 現hiện 在tại 漏Lậu 盡Tận 明Minh 。 也dã 說thuyết 從tùng 因nhân 中trung 方phương 便tiện 生sanh 果quả 地địa 法Pháp 身thân 方phương 便tiện 故cố 言ngôn 從tùng 方phương 便tiện 生sanh 。 經Kinh 云vân 從tùng 六Lục 通Thông 生sanh 。 者giả 三tam 藏tạng 教giáo 五ngũ 通thông 從tùng 行hàng 行hàng 根căn 本bổn 淨tịnh 禪thiền 練luyện 薰huân 修tu 五ngũ 種chủng 禪thiền 修tu 得đắc 無vô 漏lậu 通thông 從tùng 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 行hành 修tu 得đắc 菩Bồ 薩Tát 因nhân 中trung 成thành 就tựu 五ngũ 約ước 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 行hành 相tương/tướng 修tu 無vô 漏lậu 通thông 三tam 十thập 四tứ 心tâm 滿mãn 足túc 即tức 具cụ 果quả 地địa 法Pháp 身thân 六Lục 通Thông 故cố 言ngôn 從tùng 六Lục 通Thông 生sanh 。 若nhược 通thông 教giáo 明minh 六Lục 通Thông 修tu 五ngũ 通thông 一nhất 往vãng 同đồng 前tiền 三tam 教giáo 修tu 無vô 漏lậu 通thông 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 修tu 在tại 菩Bồ 薩Tát 心tâm 中trung 或hoặc 說thuyết 五ngũ 通thông 或hoặc 說thuyết 六Lục 通Thông 斷đoạn 正chánh 使sử 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 得đắc 六lục 習tập 未vị 盡tận 故cố 但đãn 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 得đắc 五ngũ 通thông 今kim 用dụng 因nhân 中trung 通thông 得đắc 果quả 地địa 法Pháp 身thân 六Lục 度Độ 通thông 故cố 言ngôn 六Lục 通Thông 生sanh 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 明minh 六Lục 通Thông 別biệt 約ước 見kiến 界giới 外ngoại 方phương 便tiện 果quả 報báo 常thường 寂tịch 光quang 三tam 土thổ/độ 修tu 六Lục 通Thông 成thành 法Pháp 身thân 六Lục 通Thông 但đãn 聚tụ 斷đoạn 分phân 別biệt 圓viên 之chi 殊thù 耳nhĩ 經kinh 言ngôn 從tùng 三Tam 明Minh 生sanh 。 三tam 藏tạng 教giáo 通thông 教giáo 皆giai 約ước 三tam 通thông 見kiến 三tam 世thế 分phân 明minh 以dĩ 為vi 三Tam 明Minh 而nhi 分phần/phân 通thông 之chi 別biệt 者giả 一nhất 往vãng 見kiến 遠viễn 事sự 名danh 通thông 見kiến 報báo 根căn 本bổn 為vi 明minh 也dã 菩Bồ 薩Tát 因nhân 中trung 用dụng 行hàng 行hàng 修tu 兩lưỡng 明minh 慧tuệ 行hành 修tu 無vô 漏lậu 明minh 證chứng 果Quả 得đắc 佛Phật 地địa 法Pháp 身thân 三Tam 明Minh 故cố 言ngôn 從tùng 三Tam 明Minh 生sanh 。 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 明minh 者giả 別biệt 通thông 達đạt 界giới 外ngoại 三tam 世thế 之chi 三tam 法pháp 為vi 三Tam 明Minh 也dã 此thử 經Kinh 下hạ 文văn 云vân 三Tam 明Minh 與dữ 無vô 明minh 等đẳng 。 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 圓viên 教giáo 之chi 三Tam 明Minh 也dã 。

從tùng 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 生sanh 。 從tùng 止Chỉ 觀Quán 生sanh 。

四tứ 教giáo 明minh 四tứ 種chủng 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 具cụ 如như 前tiền 分phân 別biệt 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 因nhân 中trung 各các 修tu 三tam 十thập 七thất 。 品phẩm 證chứng 菩Bồ 薩Tát 果quả 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 故cố 言ngôn 從tùng 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 生sanh 三tam 十thập 七thất 。 品phẩm 悉tất 屬thuộc 四tứ 教giáo 慧tuệ 行hành 所sở 攝nhiếp 也dã 經Kinh 云vân 從tùng 止Chỉ 觀Quán 生sanh 。 者giả 止chỉ 即tức 是thị 定định 因nhân 觀quán 是thị 慧tuệ 因nhân 觀quán 若nhược 緣duyên 理lý 之chi 止Chỉ 觀Quán 即tức 是thị 慧tuệ 行hành 若nhược 緣duyên 事sự 之chi 止Chỉ 觀Quán 即tức 是thị 行hàng 行hàng 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 修tu 慧tuệ 行hàng 行hàng 行hành 理lý 事sự 止Chỉ 觀Quán 因nhân 證chứng 佛Phật 果Quả 法Pháp 身thân 之chi 定định 慧tuệ 故cố 言ngôn 從tùng 止Chỉ 觀Quán 生sanh 也dã 。

從tùng 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 生sanh 。

此thử 三tam 法pháp 一nhất 往vãng 是thị 佛Phật 地địa 果quả 上thượng 功công 德đức 內nội 實thật 智trí 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 名danh 為vi 力lực 外ngoại 用dụng 四tứ 種chủng 無vô 怯khiếp 名danh 無vô 畏úy 佛Phật 法Pháp 地địa 所sở 得đắc 十thập 八bát 法pháp 不bất 與dữ 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 共cộng 有hữu 故cố 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 一nhất 往vãng 皆giai 據cứ 地địa 功công 德đức 而nhi 今kim 說thuyết 言ngôn 從tùng 此thử 三tam 法pháp 生sanh 者giả 當đương 是thị 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 因nhân 中trung 用dụng 慧tuệ 行hàng 行hàng 行hành 修tu 此thử 三tam 法pháp 故cố 言ngôn 從tùng 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 生sanh 。 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 別biệt 約ước 界giới 外ngoại 明minh 此thử 三tam 法pháp 義nghĩa 推thôi 可khả 知tri 。

從tùng 斷đoạn 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 。 集tập 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 生sanh 。

四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 各các 用dụng 慧tuệ 行hàng 行hàng 行hành 慧tuệ 行hành 斷đoạn 見kiến 思tư 行hàng 行hàng 斷đoạn 無vô 知tri 法pháp 障chướng 名danh 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 。 慧tuệ 行hành 集tập 一nhất 切thiết 緣duyên 理lý 法pháp 行hàng 行hàng 集tập 一nhất 切thiết 緣duyên 事sự 善thiện 法Pháp 是thị 故cố 能năng 感cảm 四tứ 種chủng 佛Phật 果Quả 法Pháp 身thân 諸chư 惡ác 永vĩnh 斷đoạn 。 眾chúng 善thiện 普phổ 會hội 。 也dã 但đãn 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 別biệt 明minh 斷đoạn 界giới 外ngoại 不bất 善thiện 集tập 界giới 外ngoại 諸chư 善thiện 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 斷đoạn 斷đoạn 不bất 集tập 集tập 別biệt 教giáo 小tiểu 殊thù 義nghĩa 推thôi 可khả 解giải 也dã 。

從tùng 真chân 實thật 生sanh 。 從tùng 不bất 放phóng 逸dật 生sanh 。

若nhược 三tam 藏tạng 教giáo 觀quán 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 入nhập 偏thiên 真chân 名danh 真chân 實thật 通thông 教giáo 觀quán 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 入nhập 偏thiên 真chân 名danh 真chân 實thật 若nhược 別biệt 教giáo 觀quán 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 入nhập 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 名danh 真chân 實thật 若nhược 圓viên 教giáo 觀quán 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 入nhập 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 一nhất 實thật 諦đế 名danh 真chân 實thật 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 觀quán 真chân 若nhược 極cực 即tức 證chứng 四tứ 種chủng 佛Phật 果Quả 故cố 言ngôn 從tùng 真chân 實thật 生sanh 。 也dã 經Kinh 云vân 從tùng 不bất 放phóng 逸dật 生sanh 。 者giả 若nhược 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 用dụng 慧tuệ 行hành 觀quán 真chân 實thật 妄vọng 念niệm 緣duyên 事sự 即tức 菩Bồ 薩Tát 位vị 名danh 為vi 放phóng 逸dật 今kim 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 用dụng 慧tuệ 行hành 觀quán 理lý 心tâm 心tâm 相tương 續tục 。 不bất 捨xả 大đại 悲bi 。 名danh 不bất 放phóng 逸dật 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 即tức 是thị 顯hiển 阿a 跋bạt 致trí 相tương/tướng 也dã 因nhân 是thị 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 故cố 言ngôn 從tùng 不bất 放phóng 逸dật 生sanh 也dã 。

從tùng 如như 是thị 無vô 量lượng 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 生sanh 如Như 來Lai 身thân 。

此thử 是thị 廣quảng 類loại 勸khuyến 也dã 如như 是thị 功công 德đức 。 法Pháp 門môn 行hành 類loại 科khoa 目mục 無vô 量lượng 淨tịnh 名danh 約ước 舉cử 十thập 三tam 條điều 為vi 勸khuyến 端đoan 其kỳ 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 門môn 非phi 一nhất 悉tất 須tu 約ước 前tiền 見kiến 思tư 慧tuệ 行hàng 行hàng 行hành 性tánh 共cộng 念niệm 處xứ 實thật 觀quán 得đắc 解giải 正Chánh 道Đạo 助trợ 道đạo 善thiện 巧xảo 用dụng 心tâm 皆giai 修tu 習tập 之chi 是thị 則tắc 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 當đương 分phần/phân 各các 各các 因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 之chi 義nghĩa 此thử 諸chư 功công 德đức 。 皆giai 是thị 生sanh 如Như 來Lai 身thân 。 也dã 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 解giải 。 各các 解giải 者giả 四tứ 教giáo 所sở 明minh 因nhân 果quả 行hành 類loại 不bất 同đồng 非phi 權quyền 非phi 實thật 三tam 權quyền 一nhất 實thật 四tứ 悉tất 檀đàn 赴phó 機cơ 利lợi 物vật 普phổ 得đắc 受thọ 行hành 獲hoạch 其kỳ 利lợi 。 也dã 其kỳ 尋tầm 學học 者giả 若nhược 能năng 諦đế 取thủ 前tiền 五ngũ 番phiên 二nhị 種chủng 說thuyết 法Pháp 意ý 初sơ 慕mộ 果quả 行hành 因nhân 則tắc 此thử 經Kinh 語ngữ 不bất 空không 來lai 也dã 。

諸chư 仁nhân 者giả 欲dục 得đắc 佛Phật 身thân 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 病bệnh 者giả 。 當đương 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

是thị 第đệ 三tam 結kết 勸khuyến 也dã 既ký 知tri 佛Phật 身thân 功công 如như 此thử 猶do 如như 諸chư 勝thắng 因nhân 而nhi 來lai 若nhược 欲dục 慕mộ 果quả 行hành 因nhân 何hà 止chỉ 如như 前tiền 自tự 利lợi 大Đại 士Sĩ 之chi 懷hoài 必tất 為vi 利lợi 物vật 今kim 淨tịnh 名danh 託thác 病bệnh 助trợ 佛Phật 興hưng 教giáo 故cố 為vi 利lợi 物vật 今kim 諸chư 仁nhân 若nhược 能năng 慕mộ 行hành 因nhân 亦diệc 應ưng 同đồng 佛Phật 淨tịnh 名danh 為vì 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 也dã 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 病bệnh 者giả 如như 前tiền 所sở 明minh 凡phàm 夫phu 及cập 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 有hữu 為vi 。 緣duyên 習tập 因nhân 果quả 之chi 病bệnh 二Nhị 乘Thừa 及cập 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 緣duyên 習tập 因nhân 果quả 之chi 病bệnh 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 自tự 體thể 法Pháp 界Giới 緣duyên 習tập 因nhân 果quả 之chi 病bệnh 今kim 四tứ 教giáo 各các 隨tùy 所sở 解giải 應ưng 為vi 斷đoạn 除trừ 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 是thị 則tắc 結kết 成thành 佗tha 意ý 也dã 。

如như 是thị 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 為vì 諸chư 問vấn 疾tật 者giả 。 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 令linh 無vô 數số 千thiên 人nhân 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

此thử 是thị 第đệ 四tứ 。 明minh 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 也dã 淨tịnh 名danh 隨tùy 諸chư 問vấn 疾tật 機cơ 來lai 不bất 同đồng 則tắc 赴phó 緣duyên 之chi 教giáo 約ước 誡giới 勸khuyến 二nhị 門môn 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 赴phó 四tứ 教giáo 根căn 所sở 說thuyết 無vô 差sai 故cố 言ngôn 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 也dã 經Kinh 云vân 令linh 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 皆giai 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 既ký 有hữu 四tứ 教giáo 根căn 緣duyên 不bất 同đồng 即tức 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 隨tùy 其kỳ 四tứ 種chủng 各các 有hữu 無vô 量lượng 。 道Đạo 心tâm 開khai 發phát 即tức 是thị 普phổ 得đắc 受thọ 行hành 獲hoạch 其kỳ 利lợi 。 斯tư 神thần 力lực 不bất 共cộng 法pháp 也dã 四tứ 教giáo 菩Bồ 提Đề 心tâm 義nghĩa 緣duyên 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 起khởi 四tứ 種chủng 慈từ 悲bi 四Tứ 弘Hoằng 誓Thệ 願Nguyện 。 如như 四tứ 教giáo 玄huyền 義nghĩa 明minh 四tứ 種chủng 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 相tương/tướng 也dã 。

維Duy 摩Ma 羅La 詰Cật 經Kinh 文Văn 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập