維Duy 摩Ma 詰Cật 所Sở 說Thuyết 經Kinh 卷quyển 八bát

佛Phật 道Đạo 品phẩm

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 (# 起khởi 照chiếu 後hậu )# 。 是thị 為vi 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 又hựu 問vấn 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 答đáp 曰viết 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 五ngũ 無vô 間gián 。 (# 五ngũ 逆nghịch 罪tội 也dã )# 。 而nhi 無vô 惱não 恚khuể 。 至chí 於ư 地địa 獄ngục 。 無vô 諸chư 罪tội 垢cấu 。 (# 地địa 獄ngục 因nhân )# 。 至chí 于vu 畜súc 生sanh 。 無vô 有hữu 無vô 明minh 。 憍kiêu 慢mạn 等đẳng 過quá 。 至chí 于vu 餓ngạ 鬼quỷ 。 而nhi 具cụ 足túc 功công 德đức 。 行hành 色sắc 無vô 色sắc 界giới 道đạo 。 不bất 以dĩ 為vi 勝thắng 。 示thị 行hành 貪tham 欲dục 。 離ly 諸chư 染nhiễm 著trước 。 示thị 行hành 瞋sân 恚khuể 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 恚khuể 礙ngại 。 示thị 行hành 愚ngu 癡si 。 而nhi 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 示thị 行hành 慳san 貪tham 。 而nhi 捨xả 內nội 外ngoại 所sở 有hữu 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 示thị 行hành 毀hủy 禁cấm 。 而nhi 安an 住trụ 淨tịnh 戒giới 。 乃nãi 至chí 小tiểu 罪tội 。 猶do 懷hoài 大đại 懼cụ 。 示thị 行hành 瞋sân 恚khuể 。 而nhi 常thường 慈từ 忍nhẫn 。 示thị 行hành 懈giải 怠đãi 。 而nhi 勤cần 修tu 功công 德đức 。 示thị 行hành 亂loạn 意ý 。 而nhi 常thường 念niệm 定định 。 示thị 行hành 愚ngu 癡si 。 而nhi 通thông 達đạt 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 慧tuệ 。 示thị 行hành 諂siểm 偽ngụy 。 而nhi 善thiện 方phương 便tiện 。 隨tùy 諸chư 經kinh 義nghĩa 。 示thị 行hành 憍kiêu 慢mạn 。 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 橋kiều 梁lương 。 示thị 行hành 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 心tâm 常thường 清thanh 淨tịnh 。 示thị 入nhập 於ư 魔ma 。 而nhi 順thuận 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 示thị 入nhập 聲Thanh 聞Văn 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 未vị 聞văn 法Pháp 。 示thị 入nhập 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 而nhi 成thành 就tựu 大đại 悲bi 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 示thị 入nhập 貧bần 窮cùng 。 而nhi 有hữu 寶bảo 手thủ 。 功công 德đức 無vô 盡tận 。 示thị 入nhập 形hình 殘tàn 。 而nhi 具cụ 諸chư 好hảo 相tướng 。 以dĩ 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 示thị 入nhập 下hạ 賤tiện 。 而nhi 生sanh 佛Phật 種chủng 性tánh 中trung 。 具cụ 諸chư 功công 德đức 。 示thị 入nhập 羸luy 劣liệt 醜xú 陋lậu 。 而nhi 得đắc 那Na 羅La 延Diên 身thân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 之chi 所sở 樂nhạo 見kiến 。 示thị 入nhập 老lão 病bệnh 。 而nhi 永vĩnh 斷đoạn 病bệnh 根căn 。 超siêu 越việt 死tử 畏úy 。 示thị 有hữu 資tư 生sanh 。 而nhi 恆hằng 觀quán 無vô 常thường 。 實thật 無vô 所sở 貪tham 。 示thị 有hữu 妻thê 妾thiếp 綵thải 女nữ 。 而nhi 常thường 遠viễn 離ly 。 五ngũ 欲dục 淤ứ 泥nê 。 現hiện 於ư 訥nột 鈍độn 。 而nhi 成thành 就tựu 辯biện 才tài 。 總tổng 持trì 無vô 失thất 。 示thị 入nhập 邪tà 濟tế 。 而nhi 以dĩ 正chánh 濟tế 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 現hiện 遍biến 入nhập 諸chư 道đạo 。 而nhi 斷đoạn 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 現hiện 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 。 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 (# 收thu 應ưng 前tiền )# 。 是thị 為vi 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 於ư 是thị 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 何hà 等đẳng 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 有hữu 身thân 為vi 種chủng 。 無vô 明minh 有hữu 愛ái 為vi 種chủng 。 貪tham 恚khuể 癡si 為vi 種chủng 。 四tứ 顛điên 倒đảo 為vi 種chủng 。 五ngũ 蓋cái 為vi 種chủng 。 六lục 入nhập 為vi 種chủng 。 七thất 識thức 處xứ 為vi 種chủng 。 八bát 邪tà 法pháp 為vi 種chủng 。 九cửu 惱não 處xứ 為vi 種chủng 。 十thập 不bất 善thiện 道đạo 為vi 種chủng 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 及cập 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 是thị 佛Phật 種chủng 。 曰viết 何hà 謂vị 也dã 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 見kiến 無vô 為vi 。 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。 不bất 能năng 復phục 發phát 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 譬thí 如như 高cao 原nguyên 陸lục 地địa 。 不bất 生sanh 蓮liên 華hoa 。 卑ty 濕thấp 淤ứ 泥nê 。 乃nãi 生sanh 此thử 華hoa 。 如như 是thị 見kiến 無vô 為vi 法Pháp 。 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。 終chung 不bất 復phục 能năng 。 生sanh 於ư 佛Phật 法Pháp 。 煩phiền 惱não 泥nê 中trung 。 乃nãi 有hữu 眾chúng 生sanh 。 起khởi 佛Phật 法Pháp 耳nhĩ 。 又hựu 如như 植thực 種chủng 於ư 空không 。 終chung 不bất 能năng 生sanh 。 糞phẩn 壤nhưỡng 之chi 地địa 。 乃nãi 能năng 滋tư 茂mậu 。 如như 是thị 入nhập 無vô 為vi 正chánh 位vị 者giả 。 不bất 生sanh 佛Phật 法Pháp 。 起khởi 於ư 我ngã 見kiến 。 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 猶do 能năng 發phát 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 生sanh 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。 譬thí 如như 不bất 下hạ 巨cự 海hải 。 (# 妙diệu 諭dụ )# 。 不bất 能năng 得đắc 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 如như 是thị 。 不bất 入nhập 煩phiền 惱não 大đại 海hải 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 寶bảo 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 。 歎thán 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 快khoái 說thuyết 此thử 語ngữ 。 誠thành 如như 所sở 言ngôn 。 塵trần 勞lao 之chi 儔trù 。 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 不bất 復phục 堪kham 任nhậm 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 乃nãi 至chí 五ngũ 無vô 間gián 罪tội 。 猶do 能năng 發phát 意ý 。 生sanh 於ư 佛Phật 法Pháp 。 而nhi 今kim 我ngã 等đẳng 。 永vĩnh 不bất 能năng 發phát 。 譬thí 如như 根căn 敗bại 之chi 士sĩ 。 其kỳ 於ư 五ngũ 欲dục 。 不bất 能năng 復phục 利lợi 。 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 諸chư 結kết 斷đoạn 者giả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 所sở 復phục 益ích 。 永vĩnh 不bất 志chí 願nguyện 。 是thị 故cố 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 凡phàm 夫phu 於ư 佛Phật 法Pháp 有hữu 反phản 復phục 。 而nhi 聲Thanh 聞Văn 無vô 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 凡phàm 夫phu 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 能năng 起khởi 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。 不bất 斷đoạn 三Tam 寶Bảo 。 正chánh 使sử 聲Thanh 聞Văn 。 終chung 身thân 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 永vĩnh 不bất 能năng 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 意ý 。

爾nhĩ 時thời 會hội 中trung 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 普Phổ 現Hiện 色Sắc 身Thân 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 居cư 士sĩ 。 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 親thân 戚thích 眷quyến 屬thuộc 。 吏lại 民dân 知tri 識thức 。 悉tất 為vì 是thị 誰thùy 。 奴nô 婢tỳ 僮đồng 僕bộc 。 象tượng 馬mã 車xa 乘thừa 。 皆giai 何hà 所sở 在tại 。 於ư 是thị 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 以dĩ 偈kệ 答đáp 曰viết 。

智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。 方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 導đạo 師sư 。

無vô 不bất 由do 是thị 生sanh 。 法Pháp 喜hỷ 以dĩ 為vi 妻thê 。 慈từ 悲bi 心tâm 為vi 女nữ 。

善thiện 心tâm 誠thành 實thật 男nam 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 舍xá 。 弟đệ 子tử 眾chúng 塵trần 勞lao 。

隨tùy 意ý 之chi 所sở 轉chuyển 。 道Đạo 品Phẩm 善Thiện 知Tri 識Thức 。 由do 是thị 成thành 正chánh 覺giác 。

諸chư 度Độ 法Pháp 等đẳng 侶lữ 。 四tứ 攝nhiếp 為vi 妓kỹ 女nữ 。 歌ca 詠vịnh 誦tụng 法Pháp 言ngôn 。

以dĩ 此thử 為vi 音âm 樂nhạc 。 總tổng 持trì 之chi 園viên 苑uyển 。 無vô 漏lậu 法Pháp 林lâm 樹thụ 。

覺giác 意ý 淨tịnh 妙diệu 華hoa 。 解giải 脫thoát 智trí 慧tuệ 果quả 。 八bát 解giải 之chi 浴dục 池trì 。

定định 水thủy 湛trạm 然nhiên 滿mãn 。 布bố 以dĩ 七thất 淨tịnh 華hoa 。 浴dục 此thử 無vô 垢cấu 人nhân 。

象tượng 馬mã 五ngũ 通thông 馳trì 。 大Đại 乘Thừa 以dĩ 為vi 車xa 。 調điều 御ngự 以dĩ 一nhất 心tâm 。

遊du 於ư 八Bát 正Chánh 路Lộ 。 相tướng 具cụ 以dĩ 嚴nghiêm 容dung 。 眾chúng 好hảo 飾sức 其kỳ 姿tư 。

慚tàm 愧quý 之chi 上thượng 服phục 。 深thâm 心tâm 為vi 華hoa 鬘man 。 富phú 有hữu 七thất 財tài 寶bảo 。

教giáo 授thọ 以dĩ 滋tư 息tức 。 如như 所sở 說thuyết 修tu 行hành 。 迴hồi 向hướng 為vi 大đại 利lợi 。

四tứ 禪thiền 為vi 牀sàng 座tòa 。 從tùng 於ư 淨tịnh 命mạng 生sanh 。 多đa 聞văn 增tăng 智trí 慧tuệ 。

以dĩ 為vi 自tự 覺giác 音âm 。 甘cam 露lộ 法Pháp 之chi 食thực 。 解giải 脫thoát 味vị 為vi 漿tương 。

淨tịnh 心tâm 以dĩ 澡táo 浴dục 。 戒giới 品phẩm 為vi 塗đồ 香hương 。 摧tồi 滅diệt 煩phiền 惱não 賊tặc 。

勇dũng 徤# 無vô 能năng 踰du 。 降hàng 伏phục 四tứ 種chủng 魔ma 。 勝thắng 旛phan 建kiến 道Đạo 場Tràng 。

雖tuy 知tri 無vô 起khởi 滅diệt 。 示thị 彼bỉ 故cố 有hữu 生sanh 。 悉tất 現hiện 諸chư 國quốc 土độ 。

如như 日nhật 無vô 不bất 見kiến 。 供cúng 養dường 於ư 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 億ức 如Như 來Lai 。

諸chư 佛Phật 及cập 己kỷ 身thân 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 想tưởng 。 雖tuy 知tri 諸chư 佛Phật 國quốc 。

及cập 與dữ 眾chúng 生sanh 空không 。 而nhi 常thường 修tu 淨tịnh 土độ 。 教giáo 化hóa 於ư 羣quần 生sanh 。

諸chư 有hữu 眾chúng 生sanh 類loại 。 形hình 聲thanh 及cập 威uy 儀nghi 。 無vô 畏úy 力lực 菩Bồ 薩Tát 。

一nhất 時thời 能năng 盡tận 現hiện 。 覺giác 知tri 眾chúng 魔ma 事sự 。 而nhi 示thị 隨tùy 其kỳ 行hành 。

以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 智trí 。 隨tùy 意ý 皆giai 能năng 現hiện 。 或hoặc 示thị 老lão 病bệnh 死tử 。

成thành 就tựu 諸chư 羣quần 生sanh 。 了liễu 知tri 如như 幻huyễn 化hóa 。 通thông 達đạt 無vô 有hữu 礙ngại 。

或hoặc 現hiện 劫kiếp 盡tận 燒thiêu 。 天thiên 地địa 皆giai 洞đỗng 然nhiên 。 眾chúng 人nhân 有hữu 常thường 想tưởng 。

照chiếu 令linh 知tri 無vô 常thường 。 無vô 數số 億ức 眾chúng 生sanh 。 俱câu 來lai 請thỉnh 菩Bồ 薩Tát 。

一nhất 時thời 到đáo 其kỳ 舍xá 。 化hóa 令linh 向hướng 佛Phật 道Đạo 。 經kinh 書thư 禁cấm 咒chú 術thuật 。

工công 巧xảo 諸chư 技kỹ 藝nghệ 。 盡tận 現hiện 行hành 此thử 事sự 。 饒nhiêu 益ích 諸chư 羣quần 生sanh 。

世thế 間gian 眾chúng 道Đạo 法Pháp 。 悉tất 於ư 中trung 出xuất 家gia 。 因nhân 以dĩ 解giải 人nhân 惑hoặc 。

而nhi 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。 或hoặc 作tác 日nhật 月nguyệt 天thiên 。 梵Phạm 王Vương 世thế 界giới 主chủ 。

或hoặc 時thời 作tác 地địa 水thủy 。 或hoặc 復phục 作tác 風phong 火hỏa 。 劫kiếp 中trung 有hữu 疾tật 疫dịch 。

現hiện 作tác 諸chư 藥dược 草thảo 。 若nhược 有hữu 服phục 之chi 者giả 。 除trừ 病bệnh 消tiêu 眾chúng 毒độc 。

劫kiếp 中trung 有hữu 饑cơ 饉cận 。 現hiện 身thân 作tác 飲ẩm 食thực 。 先tiên 救cứu 彼bỉ 饑cơ 渴khát 。

卻khước 以dĩ 法pháp 語ngữ 人nhân 。 劫kiếp 中trung 有hữu 刀đao 兵binh 。 為vi 之chi 起khởi 慈từ 悲bi 。

化hóa 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 住trụ 無vô 諍tranh 地địa 。 若nhược 有hữu 大đại 戰chiến 陣trận 。

立lập 之chi 以dĩ 等đẳng 力lực 。 菩Bồ 薩Tát 現hiện 威uy 勢thế 。 降hàng 伏phục 使sử 和hòa 安an 。

一nhất 切thiết 國quốc 土độ 中trung 。 諸chư 有hữu 地địa 獄ngục 處xứ 。 輙triếp 往vãng 到đáo 於ư 彼bỉ 。

勉miễn 濟tế 其kỳ 苦khổ 惱não 。 一nhất 切thiết 國quốc 土độ 中trung 。 畜súc 生sanh 相tương 食thực 噉đạm 。

皆giai 現hiện 生sanh 於ư 彼bỉ 。 為vì 之chi 作tác 利lợi 益ích 。 示thị 受thọ 於ư 五ngũ 欲dục 。

示thị 復phục 現hiện 行hành 禪thiền 。 令linh 魔ma 心tâm 憒hội 亂loạn 。 不bất 能năng 得đắc 其kỳ 便tiện 。

火hỏa 中trung 生sanh 蓮liên 華hoa 。 是thị 可khả 謂vị 希hy 有hữu 。 在tại 欲dục 而nhi 行hành 禪thiền 。

希hy 有hữu 亦diệc 如như 是thị 。 或hoặc 現hiện 作tác 淫dâm 女nữ 。 引dẫn 諸chư 好hiếu 色sắc 者giả 。

先tiên 以dĩ 欲dục 鉤câu 牽khiên 。 後hậu 令linh 入nhập 佛Phật 智trí 。 或hoặc 為vi 邑ấp 中trung 主chủ 。

或hoặc 作tác 商thương 人nhân 導đạo 。 國quốc 師sư 及cập 大đại 臣thần 。 以dĩ 祐hựu 利lợi 眾chúng 生sanh 。

諸chư 有hữu 貧bần 窮cùng 者giả 。 現hiện 作tác 無vô 盡tận 藏tạng 。 因nhân 以dĩ 勸khuyến 導đạo 之chi 。

令linh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 我ngã 心tâm 憍kiêu 慢mạn 者giả 。 為vi 現hiện 大đại 力lực 士sĩ 。

消tiêu 伏phục 諸chư 貢cống 高cao 。 令linh 住trụ 無vô 上thượng 道Đạo 。 其kỳ 有hữu 恐khủng 懼cụ 眾chúng 。

居cư 前tiền 而nhi 慰úy 安an 。 先tiên 施thí 以dĩ 無vô 畏úy 。 後hậu 令linh 發phát 道Đạo 心tâm 。

或hoặc 現hiện 離ly 婬dâm 欲dục 。 為vi 五ngũ 通thông 仙tiên 人nhân 。 開khai 導đạo 諸chư 羣quần 生sanh 。

令linh 住trụ 戒giới 忍nhẫn 慈từ 。 見kiến 須tu 供cung 事sự 者giả 。 現hiện 為vi 作tác 僮đồng 僕bộc 。

既ký 悅duyệt 可khả 其kỳ 意ý 。 乃nãi 發phát 以dĩ 道Đạo 心tâm 。 隨tùy 彼bỉ 之chi 所sở 須tu 。

得đắc 入nhập 於ư 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 力lực 。 皆giai 能năng 給cấp 足túc 之chi 。

如như 是thị 道Đạo 無vô 量lượng 。 所sở 行hành 無vô 有hữu 涯nhai 。 智trí 慧tuệ 無vô 邊biên 際tế 。

度độ 脫thoát 無vô 數số 眾chúng 。 假giả 令linh 一nhất 切thiết 佛Phật 。 於ư 無vô 數số 億ức 劫kiếp 。

讚tán 歎thán 其kỳ 功công 德đức 。 猶do 尚thượng 不bất 能năng 盡tận 。 誰thùy 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。

不bất 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 除trừ 彼bỉ 不bất 肖tiếu 人nhân 。 癡si 冥minh 無vô 智trí 者giả 。