金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 文Văn 句Cú 文Văn 句Cú 記Ký 會Hội 本Bổn 卷quyển 第đệ 三tam

北bắc 涼lương 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 曇đàm 無vô 讖sấm 。 譯dịch 經kinh 。

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết 文văn 句cú 門môn 人nhân 灌quán 頂đảnh 錄lục

四tứ 明minh 沙Sa 門Môn 。 知tri 禮lễ 。 述thuật 文văn 句cú 記ký 。

雙Song 徑Kính 沙Sa 門Môn 明Minh 得Đắc 會Hội 句Cú 并Tinh 記Ký 入Nhập 於Ư 經Kinh 文Văn

【# 記ký 】# 五ngũ 默mặc 念niệm 騰đằng 疑nghi 序tự 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 信tín 相tương/tướng 歡hoan 喜hỷ 下hạ 是thị 第đệ 五ngũ 默mặc 念niệm 騰đằng 疑nghi 序tự 文văn 為vi 二nhị 初sơ 見kiến 相tương/tướng 歡hoan 喜hỷ 二nhị 默mặc 念niệm 陳trần 疑nghi 。

【# 記ký 】# 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 初sơ 見kiến 相tương/tướng 歡hoan 喜hỷ 。

爾nhĩ 時thời 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 是thị 諸chư 佛Phật 。 及cập 希hy 有hữu 事sự 。 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 恭cung 敬kính 合hợp 掌chưởng 。 向hướng 諸chư 世Thế 尊Tôn 。

【# 文văn 句cú 】# 歡hoan 喜hỷ 者giả 既ký 因nhân 心tâm 疑nghi 覩đổ 瑞thụy 見kiến 佛Phật 必tất 知tri 聞văn 法Pháp 是thị 故cố 歡hoan 喜hỷ 。

【# 記ký 】# 二nhị 默mặc 念niệm 陳trần 疑nghi 。

至chí 心tâm 念niệm 佛Phật 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 唯duy 壽thọ 命mạng 中trung 。 心tâm 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 壽thọ 命mạng 如như 是thị 。 方phương 八bát 十thập 年niên 。

【# 記ký 】# 文văn 三tam 初sơ 明minh 騰đằng 疑nghi 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 至chí 心tâm 念niệm 佛Phật 。 下hạ 是thị 默mặc 念niệm 求cầu 決quyết 也dã 夫phu 疑nghi 情tình 不bất 可khả 久cửu 處xứ 。 是thị 故cố 騰đằng 疑nghi 。

【# 記ký 】# 積tích 疑nghi 不bất 騰đằng 恐khủng 成thành 疑nghi 蓋cái 。

二nhị 正chánh 騰đằng 所sở 疑nghi 。

【# 文văn 句cú 】# 念niệm 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 相tướng 好hảo 光quang 明minh 。 神thần 力lực 說thuyết 法Pháp 皆giai 不bất 生sanh 疑nghi 唯duy 壽thọ 命mạng 中trung 。 心tâm 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 云vân 何hà 佛Phật 壽thọ 中trung 八bát 十thập 年niên 念niệm 此thử 覆phú 心tâm 故cố 默mặc 騰đằng 求cầu 決quyết 也dã 。

【# 記ký 】# 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 依y 壽thọ 得đắc 住trụ 其kỳ 壽thọ 既ký 促xúc 眾chúng 德đức 奚hề 為vi 故cố 皆giai 不bất 疑nghi 但đãn 念niệm 壽thọ 短đoản 此thử 覆phú 不bất 騰đằng 莫mạc 能năng 決quyết 了liễu 。

三Tam 明Minh 默mặc 念niệm 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 而nhi 不bất 發phát 言ngôn 者giả 四tứ 佛Phật 適thích 現hiện 威uy 尊tôn 敬kính 重trọng 不bất 敢cảm 發phát 言ngôn 疑nghi 既ký 覆phú 心tâm 不bất 得đắc 不bất 念niệm 又hựu 前tiền 默mặc 念niệm 而nhi 感cảm 瑞thụy 今kim 承thừa 前tiền 默mặc 念niệm 以dĩ 求cầu 決quyết 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 威uy 尊tôn 故cố 默mặc 求cầu 決quyết 故cố 念niệm 承thừa 前tiền 可khả 見kiến 。

六lục 止chỉ 疑nghi 序tự 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 爾nhĩ 時thời 四tứ 佛Phật 。 以dĩ 正chánh 徧biến 知tri 下hạ 是thị 第đệ 六lục 止chỉ 疑nghi 序tự 文văn 為vi 二nhị 一nhất 正chánh 止chỉ 疑nghi 二nhị 釋thích 止chỉ 疑nghi 。

【# 記ký 】# 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 初sơ 正chánh 止chỉ 疑nghi 。

爾nhĩ 時thời 四tứ 佛Phật 。 以dĩ 正chánh 徧biến 知tri 告cáo 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。 思tư 量lượng 如Như 來Lai 。 壽thọ 命mạng 短đoản 促xúc 。

【# 記ký 】# 文văn 三tam 初sơ 止chỉ 疑nghi 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 疑nghi 蓋cái 覆phú 心tâm 聞văn 法Pháp 不bất 解giải 故cố 先tiên 止chỉ 之chi 例lệ 如như 見kiến 諦Đế 先tiên 斷đoạn 疑nghi 方phương 進tiến 脩tu 道Đạo 也dã 若nhược 信tín 相tương/tướng 實thật 疑nghi 宜nghi 須tu 折chiết 止chỉ 若nhược 是thị 起khởi 教giáo 因nhân 其kỳ 訓huấn 人nhân 。

【# 記ký 】# 疑nghi 盖# 覆phú 心tâm 者giả 五ngũ 盖# 中trung 疑nghi 能năng 覆phú 禪thiền 慧tuệ 須tu 預dự 止chỉ 者giả 何hà 哉tai 若nhược 未vị 解giải 理lý 心tâm 合hợp 致trí 疑nghi 既ký 覩đổ 威uy 尊tôn 是thị 決quyết 疑nghi 地địa 儻thảng 堅kiên 執chấp 疑nghi 念niệm 則tắc 觀quán 慧tuệ 莫mạc 開khai 故cố 須tu 止chỉ 之chi 令linh 諦đế 心tâm 受thọ 法pháp 例lệ 如như 等đẳng 者giả 疑nghi 是thị 見kiến 惑hoặc 能năng 障chướng 真Chân 諦Đế 斷đoạn 疑nghi 見kiến 道đạo 方phương 進tiến 真chân 脩tu 信tín 相tương/tướng 騰đằng 疑nghi 或hoặc 權quyền 或hoặc 實thật 佛Phật 止chỉ 則tắc 令linh 自tự 他tha 獲hoạch 益ích 。

二nhị 正chánh 止chỉ 疑nghi 三tam 初sơ 大đại 用dụng 不bất 應ưng 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。 下hạ 正chánh 止chỉ 疑nghi 也dã 云vân 何hà 不bất 應ưng 有hữu 三tam 不bất 應ưng 一nhất 大đại 用dụng 不bất 應ưng 八bát 十thập 者giả 是thị 佛Phật 大đại 用dụng 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。

【# 記ký 】# 八bát 十thập 之chi 壽thọ 是thị 法Pháp 界Giới 全toàn 體thể 起khởi 應ưng 物vật 大đại 用dụng 故cố 不bất 應ưng 以dĩ 定định 短đoản 致trí 疑nghi 。

二nhị 法pháp 性tánh 不bất 應ưng 。

【# 文văn 句cú 】# 二nhị 法pháp 性tánh 海hải 深thâm 非phi 言ngôn 思tư 所sở 測trắc 。

【# 記ký 】# 釋thích 尊tôn 所sở 證chứng 性tánh 海hải 淵uyên 深thâm 豈khởi 以dĩ 長trường 短đoản 心tâm 慮lự 測trắc 度độ 。

三tam 智Trí 度Độ 不bất 應ưng 。

【# 文văn 句cú 】# 三tam 以dĩ 信tín 能năng 入nhập 以dĩ 智trí 能năng 度độ 汝nhữ 信tín 智trí 未vị 具cụ 豈khởi 度độ 量lương 所sở 思tư 。

【# 記ký 】# 真chân 信tín 真chân 智trí 二nhị 皆giai 具cụ 足túc 能năng 知tri 。 能năng 證chứng 汝nhữ 今kim 未vị 具cụ 不bất 應ưng 度độ 量lượng 此thử 三tam 不bất 應ưng 是thị 約ước 三Tam 身Thân 而nhi 成thành 止chỉ 意ý 亦diệc 可khả 前tiền 二nhị 約ước 所sở 思tư 止chỉ 後hậu 一nhất 約ước 能năng 思tư 止chỉ 。

三tam 引dẫn 證chứng 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 釋thích 論luận 云vân 無vô 量lượng 法pháp 欲dục 量lượng 是thị 人nhân 為vi 覆phú 溺nịch 故cố 將tương 不bất 應ưng 而nhi 止chỉ 之chi 也dã 。

【# 記ký 】# 佛Phật 所sở 有hữu 法pháp 皆giai 悉tất 無vô 量lượng 若nhược 以dĩ 有hữu 量lượng 心tâm 慮lự 量lượng 之chi 必tất 當đương 覆phú 溺nịch 於ư 疑nghi 惑hoặc 海hải 是thị 故cố 四tứ 佛Phật 以dĩ 三tam 不bất 應ưng 止chỉ 其kỳ 疑nghi 念niệm 。

二nhị 釋thích 止chỉ 疑nghi 。

何hà 以dĩ 故cố 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 等đẳng 不bất 見kiến 。 諸chư 天thiên 世thế 人nhân 。 魔ma 眾chúng 梵Phạm 眾chúng 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 人nhân 及cập 非phi 人nhân 。 有hữu 能năng 思tư 算toán 。 如Như 來Lai 壽thọ 量lượng 。 知tri 其kỳ 齊tề 限hạn 。 唯duy 除trừ 如Như 來Lai 。

【# 記ký 】# 文văn 三tam 初sơ 釋thích 法pháp 性tánh 不bất 應ưng 二nhị 初sơ 明minh 八bát 眾chúng 攝nhiếp 菩Bồ 薩Tát 。

【# 文văn 句cú 】# 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 三tam 不bất 應ưng 之chi 意ý 舉cử 八bát 眾chúng 皆giai 不bất 能năng 量lượng 者giả 釋thích 法pháp 性tánh 不bất 應ưng 也dã 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 法pháp 性tánh 淨tịnh 土độ 故cố 不bất 在tại 言ngôn 生sanh 身thân 菩Bồ 薩Tát 若nhược 在tại 。 家gia 為vi 天thiên 龍long 等đẳng 所sở 攝nhiếp 若nhược 出xuất 家gia 為vi 四tứ 眾chúng 所sở 攝nhiếp 若nhược 法pháp 性tánh 身thân 施thí 權quyền 亦diệc 為vi 八bát 眾chúng 所sở 攝nhiếp 。

【# 記ký 】# 經kinh 列liệt 八bát 眾chúng 雖tuy 已dĩ 分phân 明minh 但đãn 闕khuyết 菩Bồ 薩Tát 故cố 約ước 生sanh 法pháp 權quyền 實thật 示thị 之chi 法pháp 性tánh 土thổ/độ 者giả 方phương 便tiện 實thật 報báo 也dã 既ký 不bất 居cư 此thử 故cố 不bất 在tại 言ngôn 。

二nhị 明minh 皆giai 不bất 應ưng 測trắc 性tánh 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 。 悉tất 不bất 能năng 思tư 算toán 也dã 。

【# 記ký 】# 如Như 來Lai 所sở 遊du 深thâm 廣quảng 法pháp 性tánh 尚thượng 過quá 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 清thanh 淨tịnh 況huống 復phục 凡phàm 小tiểu 而nhi 能năng 思tư 算toán 。

二nhị 釋thích 智Trí 度Độ 不bất 應ưng 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 降giáng/hàng 佛Phật 難nan 測trắc 。

【# 文văn 句cú 】# 唯duy 除trừ 如Như 來Lai 。 者giả 釋thích 智Trí 度Độ 不bất 應ưng 也dã 若nhược 如như 如Như 來Lai 是thị 則tắc 能năng 知tri 既ký 未vị 如như 如Như 來Lai 那na 忽hốt 能năng 知tri 。

【# 記ký 】# 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 因nhân 智trí 那na 知tri 。

二nhị 兼kiêm 示thị 佛Phật 所sở 知tri 法pháp 。 二nhị 初sơ 古cổ 釋thích 可khả 知tri 故cố 無vô 常thường 。

【# 文văn 句cú 】# 舊cựu 用dụng 此thử 語ngữ 為vi 智trí 所sở 知tri 知tri 是thị 無vô 常thường 可khả 量lượng 之chi 法pháp 。

【# 記ký 】# 言ngôn 此thử 語ngữ 者giả 唯duy 除trừ 如Như 來Lai 。 句cú 也dã 壽thọ 量lượng 既ký 為vi 智trí 之chi 所sở 知tri 是thị 可khả 思tư 法pháp 驗nghiệm 是thị 無vô 常thường 。

二nhị 明minh 今kim 釋thích 常thường 智trí 知tri 常thường 。

【# 文văn 句cú 】# 天thiên 台thai 師sư 云vân 不bất 爾nhĩ 如Như 來Lai 有hữu 無vô 量lượng 常thường 智trí 能năng 知tri 無vô 量lượng 常thường 法pháp 豈khởi 可khả 以dĩ 常thường 智trí 所sở 知tri 判phán 為vi 無vô 常thường 邪tà 。

【# 記ký 】# 無vô 量lượng 常thường 智trí 者giả 究cứu 竟cánh 無vô 知tri 方phương 具cụ 足túc 知tri 此thử 知tri 稱xưng 性tánh 以dĩ 全toàn 本bổn 智trí 成thành 佛Phật 智trí 故cố 既ký 知tri 本bổn 性tánh 性tánh 豈khởi 無vô 常thường 古cổ 師sư 不bất 解giải 故cố 以dĩ 有hữu 知tri 而nhi 為vi 佛Phật 智trí 乃nãi 以dĩ 所sở 知tri 。 是thị 無vô 常thường 法pháp 。

三tam 令linh 比tỉ 知tri 大đại 用dụng 。

【# 文văn 句cú 】# 智trí 性tánh 既ký 冥minh 大đại 用dụng 可khả 解giải 是thị 釋thích 三tam 不bất 應ưng 也dã 。

【# 記ký 】# 無vô 知tri 之chi 智trí 故cố 冥minh 法pháp 性tánh 法pháp 性tánh 本bổn 用dụng 具cụ 足túc 發phát 現hiện 現hiện 長trường/trưởng 現hiện 短đoản 皆giai 名danh 常thường 壽thọ 以dĩ 全toàn 性tánh 故cố 經kinh 釋thích 智trí 性tánh 略lược 大đại 用dụng 者giả 以dĩ 可khả 解giải 故cố 。

七thất 集tập 眾chúng 序tự 。

時thời 四tứ 如Như 來Lai 。 將tương 欲dục 宣tuyên 暢sướng 。 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 所sở 。 得đắc 壽thọ 命mạng 欲dục 色sắc 界giới 天thiên 。 諸chư 龍long 鬼quỷ 神thần 。 乾càn 闥thát 婆bà 阿a 脩tu 羅la 迦ca 樓lâu 羅la 緊khẩn 那na 羅la 摩ma 。 睺hầu 羅la 伽già 及cập 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 億ức 那na 由do 他tha 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 。 悉tất 來lai 聚tụ 集tập 。 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 室thất 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 經kinh 文văn 二nhị 初sơ 對đối 他tha 經kinh 前tiền 後hậu 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 時thời 四tứ 如Như 來Lai 。 下hạ 是thị 第đệ 七thất 集tập 眾chúng 序tự 餘dư 經kinh 或hoặc 先tiên 集tập 眾chúng 後hậu 現hiện 瑞thụy 此thử 經Kinh 先tiên 現hiện 瑞thụy 後hậu 集tập 眾chúng 前tiền 後hậu 互hỗ 出xuất 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 二nhị 約ước 今kim 經kinh 解giải 釋thích 三tam 初sơ 正chánh 明minh 此thử 室thất 眾chúng 二nhị 初sơ 略lược 釋thích 時thời 眾chúng 。

【# 文văn 句cú 】# 時thời 者giả 將tương 欲dục 宣tuyên 暢sướng 。 之chi 時thời 也dã 眾chúng 者giả 欲dục 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 明minh 集tập 眾chúng 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 信tín 相tương/tướng 一nhất 人nhân 利lợi 益ích 者giả 少thiểu 有hữu 緣duyên 若nhược 集tập 所sở 益ích 處xứ 多đa 是thị 故cố 集tập 眾chúng 。

【# 記ký 】# 即tức 八bát 十thập 壽thọ 顯hiển 三Tam 身Thân 常thường 豈khởi 益ích 信tín 相tương/tướng 一nhất 人nhân 而nhi 已dĩ 故cố 以dĩ 神thần 力lực 攝nhiếp 諸chư 有hữu 緣duyên 令linh 聞văn 圓viên 常thường 得đắc 四tứ 悉tất 益ích 言ngôn 益ích 處xứ 多đa 者giả 豈khởi 止chỉ 一nhất 室thất 此thử 眾chúng 聞văn 後hậu 在tại 處xứ 宣tuyên 布bố 耳nhĩ 。

二nhị 兼kiêm 明minh 一nhất 經kinh 眾chúng 正chánh 明minh 此thử 室thất 具cụ 四tứ 種chủng 眾chúng 傍bàng 兼kiêm 諸chư 品phẩm 皆giai 有hữu 四tứ 眾chúng 句cú 三tam 初sơ 明minh 此thử 經Kinh 具cụ 四tứ 眾chúng 。

【# 文văn 句cú 】# 眾chúng 有hữu 四tứ 種chủng 一nhất 發phát 起khởi 眾chúng 信tín 相tương/tướng 樹thụ 神thần 等đẳng 是thị 也dã 二nhị 當đương 機cơ 眾chúng 聞văn 即tức 得đắc 道Đạo 。 者giả 是thị 也dã 三tam 影ảnh 響hưởng 眾chúng 從tùng 十thập 方phương 遠viễn 來lai 者giả 。 是thị 也dã 四tứ 結kết 緣duyên 眾chúng 當đương 座tòa 雖tuy 未vị 得đắc 道Đạo 。 作tác 後hậu 世thế 因nhân 緣duyên 者giả 是thị 也dã 如như 流lưu 水thủy 為vi 魚ngư 說thuyết 法Pháp 遠viễn 作tác 今kim 日nhật 得đắc 悟ngộ 因nhân 緣duyên 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。

【# 記ký 】# 影ảnh 響hưởng 眾chúng 者giả 古cổ 往vãng 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 大Đại 士Sĩ 隱ẩn 其kỳ 圓viên 極cực 助trợ 佛Phật 揚dương 化hóa 為vi 伴bạn 奉phụng 主chủ 如như 影ảnh 隨tùy 質chất 似tự 響hưởng 答đáp 聲thanh 四tứ 眾chúng 名danh 義nghĩa 具cụ 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 。

二nhị 明minh 眾chúng 與dữ 諸chư 經kinh 同đồng 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 經Kinh 集tập 天thiên 龍long 眾chúng 與dữ 華hoa 嚴nghiêm 意ý 同đồng 亦diệc 集tập 人nhân 眾chúng 而nhi 文văn 略lược 新tân 本bổn 中trung 有hữu 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 婆Bà 羅La 門Môn 眾chúng 。 懺sám 悔hối 品phẩm 初sơ 信tín 相tương 及cập 眷quyến 屬thuộc 詣nghệ 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 即tức 是thị 人nhân 眾chúng 也dã 。

【# 記ký 】# 此thử 中trung 集tập 天thiên 龍long 與dữ 華hoa 嚴nghiêm 何hà 異dị 此thử 品phẩm 新tân 本bổn 既ký 云vân 無vô 量lượng 婆Bà 羅La 門Môn 眾chúng 。 又hựu 懺sám 悔hối 品phẩm 信tín 相tương/tướng 出xuất 城thành 與dữ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 俱câu 往vãng 靈linh 鷲thứu 豈khởi 皆giai 鬼quỷ 神thần 驗nghiệm 知tri 集tập 眾chúng 與dữ 諸chư 經kinh 同đồng 。

三tam 止chỉ 常thường 情tình 偏thiên 局cục 解giải 。

【# 文văn 句cú 】# 相tương/tướng 承thừa 云vân 此thử 經Kinh 與dữ 冥minh 道đạo 相tương/tướng 關quan 正chánh 集tập 天thiên 龍long 略lược 不bất 說thuyết 人nhân 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 豈khởi 以dĩ 此thử 品phẩm 舊cựu 譯dịch 文văn 略lược 便tiện 云vân 止chỉ 集tập 天thiên 龍long 眾chúng 耶da 。

三Tam 明Minh 經kinh 部bộ 法pháp 益ích 二nhị 初sơ 異dị 法pháp 華hoa 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 。

【# 文văn 句cú 】# 總tổng 瑞thụy 中trung 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 未vị 曾tằng 有hữu 事sự 。 悉tất 具cụ 出xuất 現hiện 。 不bất 見kiến 與dữ 二Nhị 乘Thừa 記ký 但đãn 明minh 常thường 辨biện 性tánh 與dữ 般Bát 若Nhã 方Phương 等Đẳng 意ý 同đồng 故cố 判phán 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 教giáo 攝nhiếp 。

【# 記ký 】# 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 合hợp 該cai 十thập 界giới 未vị 曾tằng 有hữu 事sự 。 悉tất 具cụ 出xuất 現hiện 。 合hợp 於ư 十thập 界giới 皆giai 顯hiển 三tam 德đức 而nhi 且thả 未vị 授thọ 二Nhị 乘Thừa 佛Phật 記ký 驗nghiệm 知tri 未vị 可khả 同đồng 法pháp 華hoa 部bộ 但đãn 就tựu 通thông 教giáo 對đối 利lợi 根căn 者giả 明minh 三Tam 身Thân 常thường 辨biện 圓viên 法pháp 性tánh 與dữ 其kỳ 二nhị 酥tô 談đàm 圓viên 不bất 異dị 既ký 其kỳ 首thủ 題đề 不bất 標tiêu 般Bát 若Nhã 部bộ 內nội 二nhị 處xứ 稱xưng 方Phương 等Đẳng 名danh 故cố 今kim 判phán 教giáo 屬thuộc 於ư 方Phương 等Đẳng 而nhi 此thử 部bộ 中trung 得đắc 圓viên 益ích 者giả 自tự 於ư 十thập 界giới 妙diệu 證chứng 新tân 伊y 亦diệc 得đắc 稱xưng 為vi 未vị 曾tằng 有hữu 。 事sự 悉tất 具cụ 出xuất 現hiện 。

二nhị 須tu 乘thừa 戒giới 顯hiển 眾chúng 益ích 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 中trung 應ưng 論luận 乘thừa 戒giới 緩hoãn 急cấp 四tứ 句cú 判phán 出xuất 天thiên 龍long 生sanh 處xứ 得đắc 道Đạo 不bất 得đắc 道Đạo 權quyền 實thật 等đẳng 事sự 如như 別biệt 記ký 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 乘thừa 戒giới 四tứ 句cú 者giả 一Nhất 乘Thừa 戒giới 俱câu 急cấp 二Nhị 乘Thừa 戒giới 俱câu 緩hoãn 三tam 乘thừa 急cấp 戒giới 緩hoãn 四tứ 乘thừa 緩hoãn 戒giới 急cấp 先tiên 須tu 了liễu 知tri 乘thừa 戒giới 體thể 相tướng 且thả 戒giới 論luận 十thập 種chủng 唯duy 取thủ 不bất 缺khuyết 不bất 破phá 不bất 穿xuyên 不bất 雜tạp 此thử 之chi 四tứ 戒giới 雖tuy 分phần/phân 定định 散tán 皆giai 人nhân 天thiên 因nhân 是thị 今kim 戒giới 也dã 不bất 取thủ 隨tùy 道đạo 無vô 著trước 智trí 所sở 讚tán 自tự 在tại 隨tùy 定định 具cụ 足túc 以dĩ 此thử 。 六lục 種chủng 雖tuy 名danh 為vi 戒giới 體thể 是thị 三tam 觀quán 自tự 屬thuộc 乘thừa 耳nhĩ 乘thừa 論luận 五ngũ 乘thừa 不bất 取thủ 人nhân 天thiên 以dĩ 其kỳ 二nhị 種chủng 雖tuy 名danh 為vi 乘thừa 不bất 動động 不bất 出xuất 。 體thể 是thị 漏lậu 善thiện 事sự 戒giới 所sở 攝nhiếp 唯duy 取thủ 三tam 乘thừa 以dĩ 此thử 三tam 乘thừa 該cai 於ư 四tứ 教giáo 是thị 入nhập 理lý 智trí 雖tuy 分phần/phân 深thâm 淺thiển 皆giai 動động 煩phiền 惱não 出xuất 生sanh 死tử 故cố 。 得đắc 名danh 乘thừa 也dã 今kim 以dĩ 四tứ 戒giới 而nhi 對đối 三tam 乘thừa 論luận 於ư 緩hoãn 急cấp 以dĩ 成thành 四tứ 句cú 乘thừa 戒giới 俱câu 急cấp 者giả 今kim 之chi 人nhân 天thiên 來lai 聞văn 法Pháp 者giả 是thị 其kỳ 俱câu 緩hoãn 者giả 惡ác 道đạo 苦khổ 縛phược 莫mạc 預dự 此thử 會hội 乘thừa 急cấp 戒giới 緩hoãn 者giả 今kim 諸chư 龍long 鬼quỷ 同đồng 集tập 者giả 是thị 乘thừa 緩hoãn 戒giới 急cấp 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 諸chư 天thiên 嗜thị 欲dục 人nhân 等đẳng 不bất 預dự 此thử 者giả 皆giai 是thị 。 其kỳ 類loại 復phục 須tu 了liễu 知tri 集tập 今kim 會hội 者giả 雖tuy 云vân 乘thừa 急cấp 乘thừa 有hữu 權quyền 實thật 宿túc 世thế 脩tu 習tập 藏tạng 通thông 急cấp 者giả 今kim 在tại 室thất 中trung 。 覩đổ 於ư 四tứ 佛Phật 佛Phật 身thân 不bất 同đồng 但đãn 見kiến 應ứng 化hóa 縱túng/tung 聞văn 長trường 壽thọ 須tu 歸quy 灰hôi 滅diệt 滅diệt 已dĩ 不bất 生sanh 若nhược 其kỳ 宿túc 脩tu 別biệt 圓viên 急cấp 者giả 今kim 覩đổ 四tứ 佛Phật 同đồng 尊tôn 特đặc 身thân 一nhất 身thân 一nhất 智trí 聞văn 山sơn 斤cân 等đẳng 雖tuy 是thị 應ưng 壽thọ 知tri 即tức 法pháp 報báo 三tam 一nhất 難nan 思tư 名danh 見kiến 常thường 身thân 權quyền 實thật 等đẳng 者giả 此thử 四tứ 緩hoãn 急cấp 眾chúng 生sanh 之chi 中trung 。 有hữu 實thật 行hạnh 者giả 有hữu 權quyền 示thị 者giả 權quyền 能năng 引dẫn 實thật 作tác 種chủng 熟thục 脫thoát 久cửu 近cận 因nhân 緣duyên 故cố 云vân 等đẳng 事sự 別biệt 記ký 者giả 即tức 法pháp 華hoa 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 及cập 止Chỉ 觀Quán 也dã 令linh 依y 彼bỉ 說thuyết 故cố 注chú 云vân 云vân 。

二nhị 判phán 屬thuộc 序tự 段đoạn 。

【# 文văn 句cú 】# 齊tề 此thử 判phán 屬thuộc 序tự 段đoạn 者giả 文văn 云vân 將tương 欲dục 宣tuyên 暢sướng 。 大đại 眾chúng 雲vân 集tập 。 豈khởi 非phi 序tự 之chi 明minh 證chứng 邪tà 序tự 分phần/phân 竟cánh 。

【# 記ký 】# 二nhị 大đại 段đoạn 正chánh 宗tông 分phần/phân 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 文văn 義nghĩa 二nhị 初sơ 示thị 經kinh 文văn 起khởi 盡tận 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 爾nhĩ 時thời 四tứ 佛Phật 。 下hạ 三tam 品phẩm 半bán 文văn 是thị 第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 段đoạn 。

【# 記ký 】# 懺sám 悔hối 讚tán 歎thán 空không 品phẩm 三tam 品phẩm 全toàn 及cập 此thử 壽thọ 量lượng 半bán 品phẩm 同đồng 是thị 正chánh 說thuyết 。

二nhị 辨biện 三tam 章chương 大đại 義nghĩa 二nhị 初sơ 敘tự 他tha 師sư 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 他tha 義nghĩa 三tam 初sơ 敘tự 初sơ 師sư 。

【# 文văn 句cú 】# 凡phàm 三tam 說thuyết 不bất 同đồng 一nhất 云vân 壽thọ 量lượng 明minh 常thường 果quả 為vi 宗tông 常thường 果quả 契khế 性tánh 性tánh 即tức 是thị 體thể 二nhị 義nghĩa 宛uyển 然nhiên 不bất 須tu 多đa 惑hoặc 下hạ 懺sám 悔hối 品phẩm 滅diệt 惡ác 讚tán 歎thán 品phẩm 生sanh 善thiện 空không 品phẩm 導đạo 成thành 即tức 是thị 經Kinh 用dụng 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 敘tự 次thứ 師sư 二nhị 初sơ 敘tự 。

【# 文văn 句cú 】# 二nhị 云vân 壽thọ 量lượng 明minh 宗tông 懺sám 歎thán 明minh 用dụng 空không 品phẩm 明minh 體thể 。

【# 記ký 】# 二nhị 章chương 安an 破phá 以dĩ 今kim 不bất 云vân 師sư 及cập 天thiên 台thai 知tri 是thị 私tư 破phá 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 乃nãi 以dĩ 因nhân 中trung 所sở 用dụng 之chi 性tánh 為vi 果quả 上thượng 所sở 顯hiển 之chi 體thể 於ư 義nghĩa 不bất 便tiện 故cố 不bất 用dụng 之chi 。

【# 記ký 】# 空không 雖tuy 是thị 中trung 乃nãi 是thị 因nhân 位vị 用dụng 中trung 破phá 執chấp 且thả 非phi 果quả 上thượng 所sở 顯hiển 中trung 體thể 法pháp 雖tuy 不bất 異dị 用dụng 顯hiển 義nghĩa 殊thù 古cổ 既ký 昧muội 此thử 故cố 今kim 不bất 用dụng 。

三tam 敘tự 真Chân 諦Đế 二nhị 初sơ 敘tự 。

【# 文văn 句cú 】# 三tam 三tam 藏tạng 云vân 正chánh 說thuyết 有hữu 兩lưỡng 段đoạn 壽thọ 量lượng 是thị 果quả 段đoạn 三Tam 身Thân 是thị 因nhân 段đoạn 二nhị 文văn 各các 有hữu 序tự 虗hư 空không 藏tạng 問vấn 為vi 因nhân 段đoạn 序tự 。

【# 記ký 】# 虗hư 空không 等đẳng 者giả 新tân 經kinh 三Tam 身Thân 分phân 別biệt 品phẩm 云vân 虗hư 空không 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 諸chư 如Như 來Lai 。 甚thậm 深thâm 秘bí 密mật 如như 法Pháp 脩tu 行hành 指chỉ 此thử 為vi 序tự 也dã 。

二nhị 章chương 安an 破phá 。

【# 文văn 句cú 】# 直trực 是thị 發phát 問vấn 於ư 序tự 義nghĩa 弱nhược 。

【# 記ký 】# 諸chư 經kinh 節tiết 節tiết 皆giai 有hữu 發phát 問vấn 豈khởi 盡tận 稱xưng 序tự 故cố 云vân 義nghĩa 弱nhược 。

二nhị 今kim 師sư 去khứ 取thủ 。

【# 文văn 句cú 】# 師sư 云vân 三Tam 身Thân 成thành 果quả 上thượng 義nghĩa 非phi 因nhân 義nghĩa 也dã 是thị 故cố 不bất 用dụng 初sơ 家gia 所sở 說thuyết 好hảo/hiếu 與dữ 今kim 意ý 同đồng 。

【# 記ký 】# 彼bỉ 虗hư 空không 藏tạng 雖tuy 約ước 因nhân 問vấn 佛Phật 乃nãi 答đáp 云vân 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 等đẳng 有hữu 三Tam 身Thân 豈khởi 非phi 果quả 義nghĩa 故cố 去khứ 三tam 藏tạng 取thủ 初sơ 家gia 次thứ 師sư 可khả 知tri 。

二nhị 明minh 今kim 意ý 三tam 初sơ 就tựu 新tân 經kinh 明minh 宗tông 體thể 三tam 初sơ 四tứ 佛Phật 說thuyết 迹tích 以dĩ 顯hiển 本bổn 。

【# 文văn 句cú 】# 新tân 舊cựu 兩lưỡng 文văn 凡phàm 二nhị 處xứ 明minh 宗tông 初sơ 是thị 四tứ 佛Phật 拂phất 疑nghi 明minh 應ứng 化hóa 之chi 壽thọ 非phi 思tư 算toán 所sở 知tri 迹tích 既ký 長trường 遠viễn 本bổn 難nạn/nan 窮cùng 極cực 上thượng 根căn 人nhân 聞văn 迹tích 悟ngộ 本bổn 也dã 。

【# 記ký 】# 拂phất 八bát 十thập 之chi 短đoản 疑nghi 明minh 海hải 滴tích 之chi 長trường/trưởng 應ưng 既ký 聞văn 應ứng 化hóa 能năng 長trường/trưởng 能năng 短đoản 則tắc 達đạt 法pháp 報báo 非phi 滅diệt 非phi 生sanh 本bổn 迹tích 既ký 融dung 思tư 議nghị 乃nãi 絕tuyệt 上thượng 根căn 之chi 者giả 秪# 聞văn 其kỳ 迹tích 亦diệc 悟ngộ 本bổn 源nguyên 當đương 第đệ 一nhất 周chu 也dã 。

二nhị 王vương 子tử 示thị 本bổn 令linh 悟ngộ 迹tích 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 未vị 悟ngộ 者giả 王vương 子tử 明minh 蚊văn 蚋nhuế 脚cước 可khả 以dĩ 作tác 城thành 樓lâu 鼠thử 登đăng 兔thố 角giác 梯thê 食thực 月nguyệt 除trừ 脩tu 羅la 明minh 法Pháp 身thân 無vô 舍xá 利lợi 如Như 來Lai 真chân 實thật 身thân 舍xá 利lợi 無vô 是thị 處xứ 中trung 根căn 人nhân 直trực 聞văn 理lý 本bổn 而nhi 悟ngộ 迹tích 也dã 。

【# 記ký 】# 新tân 經kinh 壽thọ 量lượng 品phẩm 四tứ 佛Phật 說thuyết 壽thọ 益ích 物vật 事sự 訖ngật 有hữu 憍kiêu 陳trần 如như 婆Bà 羅La 門Môn 。 欲dục 生sanh 天thiên 故cố 求cầu 佛Phật 舍xá 利lợi 。 如như 芥giới 粟túc 許hứa 棃lê 車xa 毗tỳ 王vương 子tử 說thuyết 偈kệ 答đáp 云vân 假giả 使sử 蚊văn 蚋nhuế 脚cước 可khả 以dĩ 作tác 城thành 樓lâu 如Như 來Lai 寂tịch 靜tĩnh 身thân 無vô 有hữu 舍xá 利lợi 事sự 兔thố 角giác 為vi 梯thê 隥đặng 從tùng 地địa 得đắc 升thăng 天thiên 邪tà 思tư 佛Phật 舍xá 利lợi 功công 德đức 無vô 是thị 處xứ 鼠thử 登đăng 兔thố 角giác 梯thê 食thực 月nguyệt 除trừ 脩tu 羅la 依y 舍xá 利lợi 盡tận 惑hoặc 一nhất 脫thoát 無vô 是thị 處xứ 中trung 根căn 直trực 聞văn 法Pháp 身thân 理lý 本bổn 不bất 生sanh 滅diệt 。 乃nãi 悟ngộ 報báo 應ứng 能năng 常thường 無vô 常thường 理lý 事sự 既ký 融dung 思tư 議nghị 即tức 絕tuyệt 當đương 第đệ 二nhị 周chu 也dã 。

三tam 釋Thích 迦Ca 雙song 論luận 令linh 俱câu 解giải 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 未vị 悟ngộ 者giả 釋Thích 迦Ca 論luận 三Tam 身Thân 共cộng 說thuyết 廣quảng 分phân 別biệt 之chi 本bổn 迹tích 俱câu 解giải 是thị 為vi 三tam 番phiên 明minh 宗tông 顯hiển 體thể 。

【# 記ký 】# 下hạ 根căn 既ký 鈍độn 偏thiên 談đàm 本bổn 迹tích 不bất 能năng 懸huyền 解giải 互hỗ 融dung 之chi 意ý 是thị 故cố 釋Thích 迦Ca 具cụ 演diễn 三Tam 身Thân 所sở 謂vị 法Pháp 身thân 應ưng 身thân 化hóa 身thân 如như 依y 空không 有hữu 電điện 依y 電điện 有hữu 光quang 法Pháp 身thân 是thị 理lý 應ưng 身thân 是thị 智trí 智trí 既ký 應ưng 理lý 即tức 起khởi 化hóa 身thân 三Tam 身Thân 冥minh 一nhất 一nhất 不bất 定định 一nhất 三Tam 身Thân 宛uyển 然nhiên 是thị 故cố 品phẩm 題đề 三Tam 身Thân 分phân 別biệt 法pháp 應ưng 是thị 本bổn 化hóa 身thân 是thị 迹tích 一nhất 時thời 俱câu 說thuyết 則tắc 生sanh 玅# 解giải 思tư 議nghị 乃nãi 絕tuyệt 當đương 第đệ 三tam 周chu 此thử 之chi 三tam 番phiên 皆giai 說thuyết 如Như 來Lai 常thường 宗tông 顯hiển 體thể 意ý 令linh 聞văn 者giả 發phát 智trí 證chứng 理lý 。

二nhị 判phán 三tam 品phẩm 俱câu 明minh 用dụng 。

【# 文văn 句cú 】# 懺sám 品phẩm 別biệt 論luận 滅diệt 惡ác 通thông 亦diệc 生sanh 善thiện 歎thán 品phẩm 別biệt 論luận 生sanh 善thiện 通thông 亦diệc 滅diệt 惡ác 空không 品phẩm 導đạo 成thành 俱câu 是thị 經Kinh 用dụng 也dã 。

【# 記ký 】# 佛Phật 智trí 之chi 宗tông 顯hiển 法pháp 性tánh 體thể 此thử 即tức 名danh 為vi 。 經kinh 宗tông 經kinh 體thể 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 此thử 宗tông 體thể 而nhi 為vi 本bổn 心tâm 若nhược 能năng 懺sám 歎thán 及cập 脩tu 二nhị 空không 故cố 佛Phật 妙diệu 用dụng 全toàn 體thể 而nhi 起khởi 令linh 此thử 眾chúng 生sanh 。 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 及cập 發phát 空không 用dụng 導đạo 成thành 二nhị 用dụng 故cố 云vân 三tam 品phẩm 俱câu 是thị 經Kinh 用dụng 。

三Tam 明Minh 此thử 本bổn 略lược 二nhị 番phiên 。

【# 文văn 句cú 】# 今kim 之chi 四tứ 卷quyển 止chỉ 有hữu 一nhất 番phiên 明minh 宗tông 。

【# 記ký 】# 以dĩ 其kỳ 二nhị 番phiên 皆giai 顯hiển 三Tam 身Thân 今kim 此thử 一nhất 番phiên 所sở 顯hiển 不bất 別biệt 是thị 故cố 讖sấm 師sư 順thuận 好hảo/hiếu 略lược 機cơ 不bất 翻phiên 後hậu 二nhị 。

二nhị 分phần 文văn 解giải 釋thích 四tứ 初sơ 壽thọ 量lượng 品phẩm 顯hiển 體thể 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 文văn 為vi 四tứ 初sơ 四tứ 佛Phật 說thuyết 偈kệ 二nhị 信tín 相tương/tướng 歡hoan 喜hỷ 三tam 當đương 機cơ 得đắc 道Đạo 四tứ 四tứ 佛Phật 還hoàn 本bổn 說thuyết 偈kệ 又hựu 二nhị 一nhất 經kinh 家gia 敘tự 二nhị 四tứ 佛Phật 喻dụ 說thuyết 。

【# 記ký 】# 二nhị 解giải 釋thích 四tứ 初sơ 四tứ 佛Phật 說thuyết 偈kệ 二nhị 初sơ 經kinh 家gia 敘tự 。

爾nhĩ 時thời 四tứ 佛Phật 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 略lược 以dĩ 偈kệ 喻dụ 。 說thuyết 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 所sở 得đắc 壽thọ 量lượng 。 而nhi 作tác 頌tụng 曰viết 。

【# 記ký 】# 二nhị 四tứ 佛Phật 說thuyết 喻dụ 二nhị 初sơ 料liệu 簡giản 身thân 說thuyết 二nhị 初sơ 問vấn 。

【# 文văn 句cú 】# 問vấn 四tứ 佛Phật 說thuyết 偈kệ 為vi 各các 為vi 共cộng 。

【# 記ký 】# 二nhị 答đáp 二nhị 初sơ 明minh 說thuyết 。

【# 文văn 句cú 】# 答đáp 經kinh 既ký 無vô 文văn 不bất 可khả 定định 判phán 或hoặc 宜nghi 聞văn 共cộng 說thuyết 異dị 口khẩu 同đồng 音âm 。 或hoặc 宜nghi 聞văn 別biệt 說thuyết 各các 引dẫn 一nhất 喻dụ 。

【# 記ký 】# 本bổn 稱xưng 機cơ 宜nghi 共cộng 別biệt 無vô 在tại 。

二nhị 明minh 身thân 。

【# 文văn 句cú 】# 見kiến 亦diệc 如như 是thị 若nhược 見kiến 。 四tứ 佛Phật 同đồng 尊tôn 特đặc 身thân 一nhất 身thân 一nhất 智trí 慧tuệ 者giả 即tức 是thị 常thường 身thân 弟đệ 子tử 眾chúng 一nhất 故cố 若nhược 見kiến 四tứ 佛Phật 佛Phật 身thân 不bất 同đồng 即tức 是thị 應ứng 化hóa 弟đệ 子tử 眾chúng 多đa 故cố 。

【# 記ký 】# 釋thích 題đề 判phán 教giáo 此thử 經Kinh 屬thuộc 通thông 此thử 教giáo 明minh 佛Phật 丈trượng 六lục 尊tôn 特đặc 一nhất 身thân 異dị 見kiến 故cố 名danh 合hợp 身thân 今kim 此thử 室thất 中trung 有hữu 三tam 乘thừa 眾chúng 三tam 中trung 菩Bồ 薩Tát 利lợi 根căn 之chi 者giả 能năng 深thâm 觀quán 空không 見kiến 不bất 空không 理lý 不bất 空không 理lý 者giả 乃nãi 是thị 生sanh 佛Phật 同đồng 一nhất 覺giác 性tánh 故cố 雖tuy 見kiến 佛Phật 佛Phật 非phi 外ngoại 來lai 隨tùy 大đại 隨tùy 小tiểu 皆giai 無vô 邊biên 際tế 故cố 。 云vân 四tứ 佛Phật 同đồng 尊tôn 特đặc 身thân 身thân 智trí 應ứng 用dụng 是thị 一nhất 是thị 常thường 豈khởi 唯duy 諸chư 佛Phật 無vô 二nhị 。 無vô 別biệt 與dữ 其kỳ 弟đệ 子tử 亦diệc 復phục 不bất 異dị 。 故cố 云vân 眾chúng 一nhất 雖tuy 未vị 開khai 廢phế 利lợi 人nhân 見kiến 同đồng 若nhược 鈍độn 菩Bồ 薩Tát 及cập 二Nhị 乘Thừa 。 人nhân 既ký 但đãn 見kiến 空không 乃nãi 覩đổ 四tứ 佛Phật 自tự 外ngoại 而nhi 來lai 。 取thủ 色sắc 分phân 齊tề 但đãn 是thị 應ứng 化hóa 佛Phật 尚thượng 各các 異dị 弟đệ 子tử 豈khởi 同đồng 三tam 乘thừa 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 眾chúng 多đa 。

二nhị 分phần 文văn 解giải 義nghĩa 二nhị 初sơ 敘tự 二nhị 家gia 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 分phần/phân 八bát 偈kệ 為vi 二nhị 意ý 初sơ 云vân 前tiền 四tứ 偈kệ 立lập 譬thí 次thứ 一nhất 偈kệ 合hợp 譬thí 次thứ 二nhị 偈kệ 斷đoạn 疑nghi 次thứ 一nhất 偈kệ 結kết 釋thích 次thứ 云vân 前tiền 四tứ 偈kệ 為vi 譬thí 本bổn 後hậu 四tứ 偈kệ 合hợp 釋thích 兩lưỡng 途đồ 俱câu 可khả 用dụng 。

【# 記ký 】# 二nhị 從tùng 初sơ 師sư 釋thích 義nghĩa 四tứ 初sơ 四tứ 偈kệ 立lập 譬thí 。

一nhất 切thiết 諸chư 水thủy 。 可khả 知tri 幾kỷ 滴tích 。 無vô 有hữu 能năng 數sổ 。 釋Thích 尊Tôn 壽thọ 命mạng 。 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 。 可khả 知tri 斤cân 兩lượng 。 無vô 有hữu 能năng 量lương 。 釋Thích 尊Tôn 壽thọ 命mạng 。 一nhất 切thiết 大đại 地địa 。 可khả 知tri 塵trần 數số 。 無vô 有hữu 能năng 算toán 。 釋Thích 尊Tôn 壽thọ 命mạng 。 虗hư 空không 分phần/phân 界giới 尚thượng 可khả 盡tận 邊biên 。 無vô 有hữu 能năng 計kế 。 釋Thích 尊Tôn 壽thọ 命mạng 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 斥xích 古cổ 二nhị 初sơ 敘tự 。

【# 文văn 句cú 】# 舊cựu 云vân 四tứ 偈kệ 止chỉ 譬thí 其kỳ 壽thọ 長trường/trưởng 更cánh 無vô 別biệt 意ý 。

【# 記ký 】# 二nhị 斥xích 。

【# 文văn 句cú 】# 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 諸chư 佛Phật 之chi 教giáo 。 上thượng 中trung 下hạ 善thiện 。 其kỳ 言ngôn 巧xảo 妙diệu 。 其kỳ 義nghĩa 深thâm 遠viễn 。 此thử 中trung 正chánh 是thị 常thường 宗tông 斷đoạn 疑nghi 一nhất 經kinh 之chi 要yếu 處xứ 何hà 容dung 無vô 義nghĩa 。

【# 記ký 】# 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 三tam 時thời 不bất 謬mậu 故cố 上thượng 中trung 下hạ 善thiện 。 能năng 詮thuyên 有hữu 法pháp 故cố 其kỳ 言ngôn 巧xảo 妙diệu 。 所sở 詮thuyên 離ly 情tình 故cố 其kỳ 義nghĩa 深thâm 遠viễn 。 若nhược 齊tề 無vô 意ý 寧ninh 悟ngộ 常thường 宗tông 故cố 知tri 古cổ 師sư 全toàn 迷mê 經kinh 旨chỉ 。

二nhị 今kim 釋thích 二nhị 初sơ 開khai 章chương 敘tự 意ý 二nhị 初sơ 開khai 章chương 。

【# 文văn 句cú 】# 且thả 作tác 三tam 意ý 消tiêu 文văn 一nhất 對đối 四Tứ 諦Đế 二nhị 對đối 四tứ 念niệm 處xứ 三tam 對đối 四tứ 德đức 。

【# 記ký 】# 大đại 師sư 所sở 解giải 其kỳ 義nghĩa 無vô 窮cùng 稱xưng 機cơ 釋thích 文văn 且thả 示thị 三tam 意ý 。

二nhị 敘tự 意ý 二nhị 初sơ 明minh 三tam 因nhân 果quả 。

【# 文văn 句cú 】# 四Tứ 諦Đế 理lý 通thông 因nhân 果quả 四tứ 念niệm 論luận 因nhân 四tứ 德đức 論luận 果quả 。

【# 記ký 】# 四Tứ 諦Đế 是thị 理lý 因nhân 果quả 通thông 依y 四tứ 念niệm 是thị 行hành 脩tu 之chi 在tại 因nhân 四tứ 德đức 本bổn 有hữu 證chứng 之chi 在tại 果quả 非phi 此thử 三tam 義nghĩa 莫mạc 顯hiển 常thường 宗tông 。

二nhị 明minh 三tam 相tương/tướng 由do 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 論luận 果quả 壽thọ 宜nghi 對đối 四tứ 德đức 果quả 不bất 孤cô 起khởi 故cố 念niệm 處xứ 明minh 因nhân 因nhân 果quả 有hữu 本bổn 故cố 對đối 四Tứ 諦Đế 也dã 。

【# 記ký 】# 討thảo 果quả 由do 因nhân 因nhân 果quả 由do 諦đế 欲dục 成thành 因nhân 果quả 解giải 諦đế 居cư 先tiên 。

二nhị 依y 章chương 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 約ước 四Tứ 諦Đế 釋thích 二nhị 初sơ 用dụng 四Tứ 諦Đế 釋thích 偈kệ 二nhị 初sơ 懸huyền 說thuyết 諦đế 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 三tam 初sơ 對đối 上thượng 明minh 境cảnh 智trí 。

【# 文văn 句cú 】# 上thượng 以dĩ 四tứ 佛Phật 對đối 四Tứ 諦Đế 智trí 今kim 以dĩ 四tứ 佛Phật 所sở 說thuyết 對đối 四Tứ 諦Đế 理lý 。

【# 記ký 】# 上thượng 明minh 能năng 說thuyết 人nhân 宜nghi 對đối 於ư 智trí 今kim 明minh 所sở 說thuyết 法Pháp 合hợp 對đối 於ư 理lý 二nhị 斥xích 古cổ 唯duy 齊tề 事sự 。

【# 文văn 句cú 】# 舊cựu 讀đọc 四Tứ 諦Đế 文văn 云vân 知tri 苦khổ 如như 苦khổ 相tương 知tri 集tập 如như 集tập 相tương/tướng 相tương/tướng 是thị 其kỳ 事sự 齊tề 事sự 而nhi 知tri 於ư 理lý 不bất 顯hiển 。

【# 記ký 】# 言ngôn 讀đọc 文văn 者giả 大đại 論luận 第đệ 三tam 解giải 十thập 號hiệu 正chánh 徧biến 知tri 文văn 也dã 故cố 論luận 問vấn 云vân 云vân 何hà 正chánh 徧biến 知tri 答đáp 知tri 苦khổ 如như 苦khổ 相tương/tướng 等đẳng 舊cựu 讀đọc 此thử 文văn 雖tuy 以dĩ 如như 字tự 為vi 不bất 異dị 解giải 而nhi 昧muội 三tam 藏tạng 以dĩ 知tri 事sự 稱xưng 理lý 為vi 不bất 異dị 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 以dĩ 知tri 事sự 即tức 理lý 為vi 不bất 異dị 致trí 使sử 解giải 義nghĩa 唯duy 齊tề 於ư 事sự 全toàn 不bất 顯hiển 理lý 又hựu 復phục 此thử 文văn 解giải 正chánh 徧biến 知tri 正chánh 知tri 於ư 真chân 徧biến 知tri 於ư 俗tục 。

三Tam 明Minh 今kim 師sư 正chánh 義nghĩa 二nhị 初sơ 約ước 二nhị 諦đế 二nhị 初sơ 約ước 苦Khổ 諦Đế 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 今kim 明minh 知tri 苦khổ 如như 苦khổ 相tướng 如như 是thị 。 其kỳ 理lý 相tương/tướng 是thị 其kỳ 事sự 即tức 事sự 而nhi 真chân 事sự 理lý 雙song 達đạt 。

【# 記ký 】# 二nhị 例lệ 餘dư 諦đế 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 餘dư 三tam 諦đế 亦diệc 如như 是thị 如như 是thị 。 釋thích 者giả 於ư 四Tứ 諦Đế 理lý 義nghĩa 便tiện 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 約ước 三tam 諦đế 二nhị 初sơ 約ước 苦Khổ 諦Đế 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 一nhất 解giải 知tri 苦khổ 是thị 知tri 俗tục 如như 是thị 知tri 真chân 相tương/tướng 是thị 知tri 中trung 中trung 是thị 實thật 相tướng 故cố 今kim 以dĩ 相tương/tướng 為vi 中trung 也dã 此thử 則tắc 三tam 諦đế 具cụ 在tại 一nhất 文văn 。

【# 記ký 】# 二nhị 例lệ 餘dư 諦đế 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 知tri 苦khổ 既ký 然nhiên 下hạ 集tập 道đạo 滅diệt 亦diệc 如như 是thị 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 二nhị 解giải 意ý 者giả 以dĩ 苦khổ 等đẳng 四tứ 是thị 世thế 出xuất 世thế 因nhân 果quả 之chi 境cảnh 於ư 此thử 四tứ 境cảnh 若nhược 其kỳ 不bất 了liễu 即tức 真chân 即tức 俗tục 及cập 空không 假giả 中trung 則tắc 不bất 名danh 諦đế 仍nhưng 了liễu 二nhị 諦đế 以dĩ 中trung 為vi 真chân 三tam 論luận 空không 假giả 意ý 在tại 諦đế 中trung 欲dục 於ư 迷mê 悟ngộ 十thập 界giới 因nhân 果quả 一nhất 一nhất 見kiến 中trung 法pháp 法pháp 無vô 作tác 方phương 得đắc 名danh 為vi 。 世thế 相tương/tướng 常thường 住trụ 其kỳ 理lý 不bất 爾nhĩ 將tương 何hà 以dĩ 拂phất 信tín 相tương/tướng 之chi 疑nghi 二nhị 句cú 皆giai 初sơ 約ước 苦Khổ 諦Đế 釋thích 二nhị 例lệ 餘dư 諦đế 結kết 。

二nhị 明minh 對đối 諦đế 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 明minh 識thức 四Tứ 諦Đế 是thị 脩tu 長trường 壽thọ 境cảnh 故cố 約ước 四Tứ 諦Đế 對đối 偈kệ 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 以dĩ 諦đế 釋thích 文văn 四tứ 約ước 因nhân 前tiền 果quả 後hậu 以dĩ 水thủy 山sơn 地địa 空không 對đối 集tập 苦khổ 道đạo 滅diệt 例lệ 皆giai 分phần/phân 三tam 初sơ 集Tập 諦Đế 三tam 初sơ 牒điệp 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 一nhất 切thiết 諸chư 水thủy 。 者giả 此thử 對đối 集Tập 諦Đế 。

【# 記ký 】# 二nhị 引dẫn 證chứng 。

【# 文văn 句cú 】# 大đại 經Kinh 云vân 有hữu 河hà 洄hồi 澓phục 沒một 眾chúng 生sanh 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 三tam 釋thích 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 水thủy 體thể 潤nhuận 生sanh 如như 集tập 能năng 資tư 長trường/trưởng 鼓cổ 怒nộ 浩hạo 澣# 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 集tập 亦diệc 如như 是thị 沒một 溺nịch 凡phàm 聖thánh 亘tuyên 界giới 內nội 外ngoại 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 苦Khổ 諦Đế 三tam 初sơ 牒điệp 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 。 者giả 此thử 對đối 苦Khổ 諦Đế 。

【# 記ký 】# 二nhị 引dẫn 證chứng 。

【# 文văn 句cú 】# 小tiểu 般Bát 若Nhã 以dĩ 身thân 為vi 須Tu 彌Di 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 引dẫn 小tiểu 般Bát 若Nhã 者giả 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 也dã 對đối 大đại 品phẩm 等đẳng 稱xưng 之chi 為vi 小tiểu 以dĩ 文văn 為vi 小tiểu 理lý 同đồng 大đại 部bộ 彼bỉ 以dĩ 須Tu 彌Di 喻dụ 於ư 佛Phật 身thân 今kim 證chứng 苦khổ 者giả 積tích 聚tụ 義nghĩa 同đồng 非phi 集tập 所sở 感cảm 然nhiên 用dụng 佛Phật 報báo 證chứng 生sanh 報báo 者giả 彰chương 苦khổ 無vô 作tác 陰ấm 入nhập 皆giai 如như 無vô 苦khổ 可khả 捨xả 即tức 生sanh 成thành 滅diệt 故cố 。

三tam 釋thích 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 山sơn 體thể 結kết 搆câu 盤bàn 峙trĩ 水thủy 上thượng 如như 苦khổ 報báo 積tích 聚tụ 為vi 集tập 作tác 界giới 繫hệ 縛phược 界giới 內nội 外ngoại 色sắc 心tâm 也dã 。

【# 記ký 】# 盤bàn 峙trĩ 盤bàn 迴hồi 峙trĩ 立lập 也dã 或hoặc 作tác 盤bàn 字tự 誤ngộ 也dã 。

三tam 道Đạo 諦Đế 三tam 初sơ 牒điệp 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 大đại 地địa 微vi 塵trần 。 者giả 此thử 對đối 道Đạo 諦Đế 。

【# 記ký 】# 二nhị 引dẫn 證chứng 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 華hoa 云vân 其kỳ 所sở 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 悉tất 到đáo 於ư 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 地địa 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 引dẫn 法pháp 華hoa 智trí 地địa 者giả 以dĩ 地địa 喻dụ 地địa 既ký 到đáo 智trí 地địa 道đạo 之chi 中trung 也dã 。

三tam 釋thích 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 地địa 體thể 能năng 容dung 載tái 水thủy 陸lục 兩lưỡng 途đồ 如như 通thông 別biệt 道đạo 到đáo 此thử 彼bỉ 岸ngạn 。

【# 記ký 】# 水thủy 陸lục 兩lưỡng 途đồ 者giả 陸lục 途đồ 但đãn 到đáo 海hải 之chi 此thử 岸ngạn 可khả 喻dụ 三tam 乘thừa 通thông 脩tu 道Đạo 品phẩm 未vị 度độ 變biến 易dị 猶do 在tại 此thử 岸ngạn 水thủy 途đồ 能năng 到đáo 海hải 之chi 彼bỉ 岸ngạn 可khả 喻dụ 一Nhất 乘Thừa 別biệt 脩tu 道Đạo 品phẩm 能năng 即tức 二nhị 死tử 到đáo 三tam 德đức 岸ngạn 。

四tứ 滅Diệt 諦Đế 三tam 初sơ 牒điệp 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 虗hư 空không 分phần/phân 界giới 者giả 此thử 對đối 滅Diệt 諦Đế 。

【# 記ký 】# 二nhị 引dẫn 證chứng 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 華hoa 云vân 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 引dẫn 法pháp 華hoa 者giả 以dĩ 空không 喻dụ 空không 此thử 空không 畢tất 竟cánh 故cố 曰viết 終chung 歸quy 。

三tam 釋thích 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 空không 體thể 盡tận 淨tịnh 五ngũ 翳ế 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 三tam 光quang 所sở 不bất 能năng 淨tịnh 如như 滅Diệt 諦Đế 滅diệt 無vô 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 及cập 滅diệt 化hóa 城thành 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

【# 記ký 】# 五ngũ 翳ế 者giả 煙yên 雲vân 塵trần 霧vụ 。 脩tu 羅la 手thủ 也dã 三tam 光quang 者giả 日nhật 月nguyệt 星tinh 也dã 常thường 住trụ 滅diệt 理lý 本bổn 來lai 不bất 翳ế 今kim 亦diệc 非phi 淨tịnh 問vấn 苦khổ 以dĩ 山sơn 喻dụ 佛Phật 身thân 道đạo 以dĩ 地địa 喻dụ 智trí 地địa 滅diệt 以dĩ 空không 喻dụ 妙diệu 空không 此thử 三tam 既ký 有hữu 即tức 理lý 之chi 教giáo 則tắc 可khả 論luận 於ư 所sở 證chứng 法Pháp 身thân 若nhược 初sơ 集Tập 諦Đế 引dẫn 證chứng 釋thích 結kết 但đãn 論luận 煩phiền 惱não 豈khởi 可khả 亦diệc 得đắc 名danh 法Pháp 身thân 耶da 答đáp 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 一nhất 一nhất 皆giai 中trung 若nhược 非phi 一nhất 切thiết 咸hàm 趣thú 煩phiền 惱não 那na 名danh 即tức 中trung 以dĩ 即tức 中trung 故cố 苦khổ 名danh 法Pháp 身thân 道đạo 是thị 智trí 地địa 滅diệt 名danh 妙diệu 空không 故cố 知tri 直trực 以dĩ 煩phiền 惱não 釋thích 集tập 示thị 於ư 法Pháp 身thân 其kỳ 意ý 最tối 玅# 行hành 者giả 知tri 之chi 。

二nhị 明minh 四Tứ 諦Đế 釋thích 疑nghi 二nhị 初sơ 示thị 理lý 明minh 疑nghi 斷đoạn 三tam 初sơ 示thị 理lý 明minh 相tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 四Tứ 諦Đế 理lý 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 即tức 法Pháp 身thân 四Tứ 諦Đế 智trí 稱xưng 境cảnh 而nhi 知tri 即tức 報báo 身thân 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 同đồng 其kỳ 長trường 短đoản 即tức 應ưng 身thân 。

【# 記ký 】# 上thượng 釋thích 總tổng 瑞thụy 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 未vị 曾tằng 有hữu 事sự 。 悉tất 具cụ 出xuất 現hiện 。 以dĩ 表biểu 十thập 界giới 假giả 實thật 依y 報báo 皆giai 顯hiển 三tam 德đức 今kim 明minh 十thập 界giới 假giả 實thật 依y 報báo 一nhất 一nhất 四Tứ 諦Đế 諦đế 諦đế 三tam 德đức 是thị 理lý 徧biến 相tương/tướng 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 知tri 此thử 名danh 報báo 起khởi 用dụng 名danh 應ưng 應ưng 有hữu 長trường 短đoản 。

二nhị 示thị 斷đoạn 疑nghi 相tương/tướng 三tam 初sơ 所sở 斷đoạn 疑nghi 。

【# 文văn 句cú 】# 信tín 相tương/tướng 但đãn 見kiến 應ưng 短đoản 不bất 見kiến 應ưng 長trường/trưởng 應ưng 尚thượng 不bất 達đạt 寧ninh 知tri 報báo 法pháp 。

【# 記ký 】# 二nhị 能năng 斷đoạn 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 佛Phật 舉cử 四tứ 喻dụ 喻dụ 其kỳ 應ưng 長trường/trưởng 水thủy 滴tích 山sơn 斤cân 地địa 塵trần 空không 界giới 尚thượng 無vô 能năng 思tư 算toán 得đắc 其kỳ 邊biên 表biểu 況huống 復phục 智trí 冥minh 於ư 法pháp 淵uyên 哉tai 玄huyền 哉tai 信tín 無vô 底để 際tế 曠khoáng 矣hĩ 大đại 矣hĩ 豈khởi 有hữu 垠# 涯nhai 。

【# 記ký 】# 四tứ 種chủng 之chi 喻dụ 本bổn 曉hiểu 應ưng 長trường/trưởng 大đại 師sư 特đặc 以dĩ 四Tứ 諦Đế 解giải 之chi 若nhược 非phi 應ưng 壽thọ 全toàn 是thị 法Pháp 身thân 三Tam 身Thân 一nhất 體thể 何hà 以dĩ 妙diệu 會hội 疏sớ/sơ 之chi 兩lưỡng 說thuyết 故cố 先tiên 示thị 云vân 其kỳ 言ngôn 巧xảo 妙diệu 。 其kỳ 義nghĩa 深thâm 達đạt 若nhược 定định 喻dụ 一nhất 身thân 言ngôn 豈khởi 巧xảo 耶da 三tam 若nhược 並tịnh 別biệt 義nghĩa 豈khởi 深thâm 耶da 。

三tam 歎thán 意ý 巧xảo 。

【# 文văn 句cú 】# 舉cử 應ưng 迹tích 以dĩ 釋thích 報báo 法pháp 豁hoát 然nhiên 明minh 悟ngộ 斷đoạn 疑nghi 之chi 巧xảo 。 為vi 若nhược 此thử 也dã 。

【# 記ký 】# 文văn 喻dụ 應ưng 長trường/trưởng 意ý 彰chương 報báo 法pháp 信tín 相tương/tướng 得đắc 意ý 疑nghi 暗ám 豁hoát 明minh 。

二nhị 歎thán 釋thích 妙diệu 勸khuyến 思tư 。

【# 文văn 句cú 】# 釋thích 此thử 偈kệ 妙diệu 為vi 若nhược 此thử 也dã 。 行hành 者giả 思tư 之chi 思tư 之chi 。

【# 記ký 】# 四tứ 佛Phật 巧xảo 喻dụ 斷đoạn 信tín 相tương/tướng 疑nghi 智trí 者giả 妙diệu 釋thích 發phát 行hạnh 人nhân 解giải 今kim 既ký 得đắc 遇ngộ 豈khởi 不bất 審thẩm 思tư 。

二nhị 約ước 四tứ 念niệm 釋thích 念niệm 者giả 即tức 空không 假giả 中trung 三tam 妙diệu 觀quán 也dã 處xứ 者giả 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 四tứ 妙diệu 境cảnh 也dã 非phi 此thử 觀quán 境cảnh 三Tam 身Thân 不bất 顯hiển 豈khởi 曰viết 談đàm 常thường 此thử 釋thích 分phần/phân 二nhị 初sơ 以dĩ 偈kệ 對đối 法pháp 三tam 初sơ 捨xả 別biệt 從tùng 通thông 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 偈kệ 對đối 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 念niệm 處xứ 之chi 觀quán 本bổn 在tại 苦Khổ 諦Đế 唯duy 應ưng 約ước 須Tu 彌Di 山Sơn 偈kệ 而nhi 論luận 今kim 則tắc 通thông 對đối 也dã 。

【# 記ký 】# 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 但đãn 是thị 五ngũ 陰ấm 故cố 知tri 四tứ 念niệm 本bổn 在tại 苦Khổ 諦Đế 然nhiên 念niệm 處xứ 觀quán 脩tu 通thông 四tứ 教giáo 今kim 唯duy 約ước 圓viên 謂vị 觀quán 身thân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 非phi 淨tịnh 非phi 不bất 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 觀quán 法pháp 我ngã 無vô 我ngã 非phi 我ngã 非phi 無vô 我ngã 皆giai 成thành 三tam 諦đế 。

二nhị 從tùng 通thông 對đối 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 一nhất 切thiết 諸chư 水thủy 。 對đối 受thọ 念niệm 處xứ 受thọ 能năng 含hàm 納nạp 如như 海hải 多đa 容dung 故cố 也dã 須Tu 彌Di 山Sơn 對đối 身thân 念niệm 處xứ 色sắc 相tướng 與dữ 質chất 礙ngại 相tương/tướng 類loại 故cố 也dã 大đại 地địa 對đối 於ư 想tưởng 行hành 念niệm 處xứ 想tưởng 取thủ 行hàng 行hàng 如như 地địa 容dung 載tái 故cố 也dã 空không 界giới 對đối 心tâm 念niệm 處xứ 心tâm 但đãn 有hữu 名danh 如như 空không 無vô 相tướng 故cố 也dã 。

【# 記ký 】# 想tưởng 行hành 念niệm 處xứ 者giả 秖kỳ 是thị 法pháp 念niệm 合hợp 此thử 二nhị 陰ấm 今kim 欲dục 配phối 地địa 故cố 存tồn 陰ấm 名danh 想tưởng 取thủ 行hàng 行hàng 者giả 想tưởng 取thủ 相tướng 貌mạo 行hành 乃nãi 遷thiên 流lưu 故cố 云vân 行hàng 行hàng 下hạ 行hành 字tự 平bình 聲thanh 。

三tam 對đối 偈kệ 所sở 以dĩ 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 觀quán 四tứ 念niệm 處xứ 是thị 脩tu 長trường 壽thọ 因nhân 若nhược 念niệm 處xứ 得đắc 道Đạo 即tức 是thị 長trường 壽thọ 果quả 故cố 用dụng 念niệm 處xứ 對đối 四tứ 偈kệ 也dã 。

【# 記ký 】# 常thường 壽thọ 因nhân 果quả 非phi 圓viên 念niệm 處xứ 無vô 由do 得đắc 成thành 故cố 用dụng 對đối 偈kệ 。

二nhị 以dĩ 法pháp 釋thích 疑nghi 二nhị 初sơ 明minh 念niệm 處xứ 因nhân 果quả 二nhị 初sơ 脩tu 因nhân 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 觀quán 四tứ 枯khô 念niệm 處xứ 破phá 凡phàm 夫phu 之chi 四tứ 倒đảo 若nhược 觀quán 四tứ 榮vinh 念niệm 處xứ 破phá 二Nhị 乘Thừa 之chi 四tứ 倒đảo 若nhược 觀quán 中trung 道đạo 念niệm 處xứ 則tắc 非phi 榮vinh 非phi 枯khô 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

【# 記ký 】# 四tứ 枯khô 即tức 空không 四tứ 榮vinh 即tức 假giả 雙song 非phi 即tức 中trung 說thuyết 有hữu 次thứ 第đệ 脩tu 無vô 前tiền 後hậu 乃nãi 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 也dã 故cố 佛Phật 於ư 其kỳ 四tứ 枯khô 四tứ 榮vinh 雙song 樹thụ 中trung 間gian 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 正chánh 表biểu 於ư 此thử 。

二nhị 得đắc 果quả 相tương/tướng 三tam 初sơ 明minh 三tam 德đức 融dung 即tức 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 成thành 五ngũ 種chủng 解giải 脫thoát 謂vị 色sắc 解giải 脫thoát 乃nãi 至chí 識thức 解giải 脫thoát 脫thoát 五ngũ 陰ấm 縛phược 名danh 五ngũ 解giải 脫thoát 洞đỗng 達đạt 五ngũ 陰ấm 空không 無vô 。 所sở 有hữu 名danh 五ngũ 般Bát 若Nhã 冥minh 五ngũ 陰ấm 理lý 名danh 五ngũ 法Pháp 身thân 雖tuy 三tam 分phân 別biệt 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 名danh 秘bí 密mật 藏tạng 號hiệu 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

【# 記ký 】# 即tức 枯khô 即tức 榮vinh 即tức 非phi 枯khô 榮vinh 一nhất 剎sát 那na 脩tu 剎sát 那na 剎sát 那na 。 圓viên 念niệm 不bất 息tức 歷lịch 於ư 五ngũ 品phẩm 發phát 似tự 證chứng 真chân 至chí 果quả 位vị 時thời 三tam 惑hoặc 盡tận 淨tịnh 百bách 界giới 五ngũ 陰ấm 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 名danh 五ngũ 解giải 脫thoát 百bách 界giới 五ngũ 陰ấm 清thanh 淨tịnh 。 如như 空không 名danh 五ngũ 般Bát 若Nhã 百bách 界giới 五ngũ 陰ấm 究cứu 竟cánh 難nan 思tư 名danh 五ngũ 法Pháp 身thân 智trí 冥minh 五ngũ 陰ấm 理lý 是thị 所sở 冥minh 故cố 稱xưng 之chi 為vi 理lý 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 不bất 分phân 而nhi 分phần/phân 般Bát 若Nhã 能năng 冥minh 法Pháp 身thân 所sở 冥minh 以dĩ 相tương/tướng 冥minh 故cố 起khởi 解giải 脫thoát 用dụng 雖tuy 三tam 下hạ 明minh 秘bí 藏tạng 義nghĩa 如như 常thường 所sở 說thuyết 。

二nhị 明minh 五ngũ 陰ấm 常thường 住trụ 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 仁nhân 王vương 呼hô 為vi 法pháp 性tánh 色sắc 法pháp 性tánh 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。

【# 記ký 】# 性tánh 名danh 不bất 改cải 即tức 百bách 界giới 五ngũ 陰ấm 八bát 相tương/tướng 莫mạc 遷thiên 十thập 方phương 周chu 徧biến 然nhiên 非phi 事sự 底để 別biệt 有hữu 性tánh 陰ấm 秪# 善thiện 惡ác 陰ấm 穢uế 污ô 陰ấm 等đẳng 當đương 體thể 常thường 住trụ 名danh 法pháp 性tánh 陰ấm 慎thận 勿vật 別biệt 求cầu 。

三Tam 明Minh 三Tam 身Thân 體thể 用dụng 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 陰ấm 之chi 法pháp 性tánh 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 智trí 冥minh 法pháp 性tánh 即tức 是thị 報báo 身thân 法pháp 報báo 皆giai 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 而nhi 能năng 起khởi 用dụng 為vi 常thường 為vi 無vô 常thường 常thường 用dụng 則tắc 長trường/trưởng 無vô 常thường 用dụng 則tắc 短đoản 。

【# 記ký 】# 法pháp 報báo 雙song 非phi 全toàn 體thể 起khởi 用dụng 能năng 常thường 無vô 常thường 常thường 用dụng 則tắc 長trường/trưởng 等đẳng 者giả 長trường/trưởng 則tắc 四tứ 喻dụ 短đoản 則tắc 八bát 十thập 既ký 皆giai 應ưng 壽thọ 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 今kim 以dĩ 長trường 短đoản 分phần/phân 常thường 無vô 常thường 者giả 由do 山sơn 斤cân 等đẳng 能năng 顯hiển 於ư 常thường 若nhược 非phi 體thể 常thường 安an 令linh 應ứng 用dụng 人nhân 天thiên 莫mạc 數số 是thị 故cố 信tín 相tương/tướng 聞văn 八bát 十thập 滅diệt 疑nghi 壽thọ 無vô 常thường 聞văn 四tứ 喻dụ 長trường/trưởng 悟ngộ 常thường 住trụ 體thể 故cố 云vân 常thường 用dụng 則tắc 長trường/trưởng 無vô 常thường 用dụng 則tắc 短đoản 。

二nhị 將tương 果quả 用dụng 釋thích 疑nghi 三tam 初sơ 所sở 破phá 之chi 疑nghi 。

【# 文văn 句cú 】# 信tín 相tương/tướng 但đãn 見kiến 無vô 常thường 不bất 能năng 見kiến 常thường 於ư 用dụng 未vị 達đạt 況huống 解giải 其kỳ 本bổn 。

【# 記ký 】# 二nhị 能năng 破phá 之chi 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 佛Phật 舉cử 喻dụ 明minh 其kỳ 用dụng 常thường 迹tích 常thường 無vô 邊biên 非phi 思tư 算toán 所sở 得đắc 況huống 復phục 體thể 理lý 寧ninh 可khả 心tâm 知tri 。

【# 記ký 】# 三tam 得đắc 解giải 之chi 相tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 信tín 相tương/tướng 迷mê 除trừ 豁hoát 如như 雲vân 卷quyển 斷đoạn 疑nghi 之chi 巧xảo 。 為vi 若nhược 此thử 也dã 。

【# 記ký 】# 此thử 三tam 與dữ 向hướng 四Tứ 諦Đế 釋thích 疑nghi 其kỳ 意ý 不bất 別biệt 然nhiên 須tu 深thâm 究cứu 。

三tam 約ước 四tứ 德đức 釋thích 二nhị 初sơ 以dĩ 偈kệ 對đối 德đức 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 偈kệ 對đối 四tứ 德đức 者giả 水thủy 潤nhuận 生sanh 榮vinh 對đối 常thường 德đức 山sơn 能năng 高cao 出xuất 對đối 我ngã 德đức 碎toái 地địa 為vi 塵trần 對đối 淨tịnh 德đức 空không 無vô 苦khổ 受thọ 對đối 樂nhạo/nhạc/lạc 德đức 。

【# 記ký 】# 碎toái 地địa 為vi 塵trần 尚thượng 無vô 淨tịnh 相tương/tướng 豈khởi 存tồn 於ư 穢uế 故cố 對đối 淨tịnh 德đức 喻dụ 於ư 理lý 淨tịnh 淨tịnh 於ư 淨tịnh 穢uế 也dã 。

二nhị 以dĩ 德đức 疑nghi 疑nghi 二nhị 初sơ 顯hiển 德đức 用dụng 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 德đức 成thành 就tựu 是thị 果quả 上thượng 所sở 剋khắc 果quả 與dữ 理lý 冥minh 冥minh 於ư 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 能năng 起khởi 常thường 無vô 常thường 用dụng 冥minh 於ư 非phi 我ngã 非phi 無vô 我ngã 起khởi 我ngã 無vô 我ngã 用dụng 冥minh 於ư 非phi 淨tịnh 非phi 不bất 淨tịnh 。 起khởi 淨tịnh 不bất 淨tịnh 用dụng 冥minh 於ư 非phi 樂lạc 非phi 不bất 樂lạc 。 起khởi 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 用dụng 。

【# 記ký 】# 常thường 等đẳng 四tứ 德đức 學học 者giả 須tu 揀giản 名danh 同đồng 體thể 別biệt 一nhất 凡phàm 夫phu 所sở 著trước 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 體thể 是thị 見kiến 思tư 二nhị 菩Bồ 薩Tát 建kiến 立lập 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 體thể 是thị 無vô 明minh 三tam 佛Phật 之chi 所sở 證chứng 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 體thể 是thị 中trung 道đạo 今kim 四tứ 皆giai 中trung 是thị 故cố 皆giai 以dĩ 雙song 非phi 顯hiển 之chi 理lý 須tu 非phi 於ư 十thập 二nhị 倒đảo 也dã 今kim 此thử 常thường 等đẳng 與dữ 其kỳ 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 等đẳng 名danh 異dị 體thể 同đồng 四tứ 德đức 雙song 非phi 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 四tứ 能năng 冥minh 智trí 即tức 報báo 身thân 也dã 法pháp 報báo 既ký 冥minh 則tắc 能năng 應ưng 物vật 起khởi 常thường 無vô 常thường 至chí 淨tịnh 不bất 淨tịnh 自tự 在tại 應ứng 用dụng 。

二nhị 除trừ 疑nghi 念niệm 三tam 初sơ 所sở 破phá 之chi 疑nghi 。

【# 文văn 句cú 】# 信tín 相tương/tướng 但đãn 見kiến 無vô 常thường 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 見kiến 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 應ưng 尚thượng 迷mê 何hà 能năng 識thức 本bổn 。

【# 記ký 】# 二nhị 能năng 破phá 之chi 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 佛Phật 舉cử 四tứ 德đức 之chi 用dụng 非phi 思tư 算toán 所sở 知tri 體thể 本bổn 報báo 法pháp 杳# 然nhiên 慮lự 外ngoại 。

【# 記ký 】# 三tam 得đắc 解giải 之chi 相tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 信tín 相tương/tướng 聞văn 說thuyết 非phi 但đãn 疑nghi 除trừ 惑hoặc 斷đoạn 增tăng 信tín 生sanh 解giải 故cố 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 得đắc 之chi 於ư 懷hoài 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 若nhược 知tri 四Tứ 諦Đế 斷đoạn 疑nghi 之chi 意ý 此thử 三tam 可khả 見kiến 。

二nhị 一nhất 偈kệ 合hợp 譬thí 。

不bất 可khả 計kế 劫kiếp 。 億ức 百bách 千thiên 萬vạn 。 佛Phật 壽thọ 如như 是thị 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 標tiêu 古cổ 解giải 二nhị 失thất 。

【# 文văn 句cú 】# 億ức 百bách 千thiên 萬vạn 。 下hạ 合hợp 譬thí 偈kệ 也dã 舊cựu 解giải 有hữu 二nhị 失thất 一nhất 僻tích 取thủ 文văn 二nhị 偏thiên 執chấp 義nghĩa 。

【# 記ký 】# 二nhị 明minh 今kim 意ý 破phá 古cổ 二nhị 初sơ 破phá 僻tích 取thủ 文văn 二nhị 初sơ 出xuất 古cổ 解giải 。

【# 文văn 句cú 】# 舊cựu 云vân 四tứ 譬thí 皆giai 有hữu 齊tề 畔bạn 可khả 盡tận 之chi 物vật 百bách 千thiên 是thị 數số 法pháp 數số 必tất 有hữu 窮cùng 據cứ 此thử 為vi 無vô 常thường 。

【# 記ký 】# 古cổ 秪# 齊tề 文văn 不bất 知tri 四tứ 佛Phật 巧xảo 示thị 之chi 意ý 。

二nhị 示thị 今kim 意ý 二nhị 初sơ 示thị 經kinh 深thâm 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 今kim 釋thích 不bất 爾nhĩ 四tứ 佛Phật 引dẫn 四tứ 譬thí 者giả 乃nãi 是thị 舉cử 量lượng 以dĩ 況huống 無vô 量lượng 量lượng 物vật 尚thượng 非phi 思tư 算toán 所sở 知tri 無vô 量lượng 之chi 法pháp 。 寧ninh 可khả 圖đồ 度độ 億ức 百bách 千thiên 萬vạn 。 此thử 舉cử 數số 法pháp 以dĩ 明minh 無vô 數số 。

【# 記ký 】# 四tứ 喻dụ 有hữu 量lượng 百bách 千thiên 是thị 數số 誰thùy 不bất 知tri 之chi 須tu 達đạt 舉cử 量lượng 舉cử 數số 況huống 。 於ư 無vô 量lượng 無vô 數số 。

二nhị 斥xích 古cổ 誣vu 經kinh 。

【# 文văn 句cú 】# 汝nhữ 既ký 不bất 能năng 數sổ 數số 那na 能năng 知tri 無vô 數số 。 縱túng/tung 令linh 知tri 數số 知tri 無vô 數số 知tri 量lương 知tri 無vô 量lượng 者giả 秪# 是thị 化hóa 用dụng 都đô 不bất 關quan 體thể 本bổn 僻tích 取thủ 之chi 失thất 非phi 但đãn 自tự 毀hủy 又hựu 亦diệc 誣vu 經kinh 。

【# 記ký 】# 言ngôn 有hữu 縱túng/tung 奪đoạt 縱túng/tung 知tri 應ứng 化hóa 奪đoạt 迷mê 報báo 法pháp 報báo 法pháp 乃nãi 是thị 應ứng 化hóa 體thể 本bổn 深thâm 文văn 淺thiển 解giải 自tự 毀hủy 之chi 他tha 自tự 既ký 招chiêu 愆khiên 令linh 他tha 謗báng 教giáo 也dã 。

二nhị 破phá 偏thiên 執chấp 義nghĩa 。

【# 文văn 句cú 】# 偏thiên 執chấp 義nghĩa 者giả 三Tam 身Thân 品phẩm 云vân 化hóa 身thân 亦diệc 常thường 處xứ 處xứ 說thuyết 法Pháp 是thị 故cố 為vi 常thường 當đương 知tri 化hóa 身thân 。 備bị 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 義nghĩa 舊cựu 人nhân 那na 忽hốt 一nhất 向hướng 無vô 常thường 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 義nghĩa 是thị 所sở 詮thuyên 化hóa 身thân 應ưng 身thân 法Pháp 身thân 此thử 之chi 三Tam 身Thân 皆giai 具cụ 四tứ 句cú 謂vị 常thường 無vô 常thường 雙song 亦diệc 雙song 非phi 顯hiển 乎hồ 三tam 一nhất 不bất 可khả 一nhất 異dị 而nhi 思tư 說thuyết 之chi 古cổ 人nhân 迷mê 此thử 化hóa 定định 無vô 常thường 或hoặc 聞văn 化hóa 身thân 即tức 法pháp 故cố 常thường 猶do 謂vị 法pháp 常thường 化hóa 是thị 無vô 常thường 良lương 由do 不bất 了liễu 即tức 字tự 義nghĩa 故cố 故cố 起khởi 信tín 論luận 云vân 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 常thường 能năng 住trụ 持trì 不bất 毀hủy 不bất 失thất 此thử 顯hiển 化hóa 身thân 三tam 義nghĩa 具cụ 足túc 。

三tam 二nhị 偈kệ 斷đoạn 疑nghi 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 二nhị 緣duyên 不bất 害hại 物vật 命mạng 。 施thí 食thực 無vô 量lượng 。 是thị 故cố 大Đại 士Sĩ 。 壽thọ 不bất 可khả 計kế 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 亦diệc 無vô 齊tề 限hạn 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 牒điệp 因nhân 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 以dĩ 事sự 行hành 消tiêu 文văn 二nhị 初sơ 約ước 因nhân 緣duyên 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 下hạ 兩lưỡng 行hành 斷đoạn 疑nghi 偈kệ 也dã 若nhược 作tác 因nhân 緣duyên 者giả 因nhân 親thân 緣duyên 疎sơ 命mạng 是thị 正chánh 報báo 不bất 殺sát 為vi 因nhân 食thực 是thị 依y 報báo 施thí 之chi 為vi 緣duyên 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 得đắc 壽thọ 命mạng 長trường 。

【# 記ký 】# 因nhân 親thân 緣duyên 疎sơ 不bất 殺sát 存tồn 命mạng 為vi 長trường 壽thọ 因nhân 此thử 因nhân 親thân 義nghĩa 也dã 施thí 食thực 助trợ 命mạng 為vi 長trường 壽thọ 緣duyên 此thử 緣duyên 疎sơ 義nghĩa 也dã 。

二nhị 約ước 二nhị 緣duyên 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 作tác 二nhị 緣duyên 者giả 不bất 殺sát 是thị 不bất 殺sát 戒giới 家gia 止chỉ 善thiện 施thí 食thực 是thị 不bất 盜đạo 戒giới 家gia 行hành 善thiện 互hỗ 舉cử 止chỉ 行hành 俱câu 是thị 二nhị 緣duyên 法pháp 性tánh 菩Bồ 提Đề 心tâm 名danh 之chi 為vi 因nhân 止chỉ 行hành 福phước 慧tuệ 等đẳng 併tinh 皆giai 是thị 緣duyên 緣duyên 能năng 顯hiển 性tánh 會hội 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 能năng 常thường 能năng 無vô 常thường 。

【# 記ký 】# 不bất 殺sát 有hữu 二nhị 不bất 殺sát 是thị 止chỉ 善thiện 放phóng 生sanh 是thị 行hành 善thiện 不bất 盜đạo 有hữu 二nhị 不bất 盜đạo 是thị 止chỉ 善thiện 施thí 食thực 是thị 行hành 善thiện 是thị 故cố 十Thập 善Thiện 各các 有hữu 止chỉ 行hành 悉tất 名danh 二nhị 緣duyên 經kinh 於ư 二nhị 善thiện 互hỗ 舉cử 止chỉ 行hành 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。 長trường 壽thọ 二nhị 緣duyên 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 方phương 名danh 為vi 因nhân 言ngôn 法pháp 性tánh 者giả 無vô 作tác 四tứ 誓thệ 全toàn 法pháp 性tánh 起khởi 是thị 長trường 壽thọ 因nhân 種chủng 種chủng 二nhị 緣duyên 既ký 能năng 資tư 助trợ 真chân 正Chánh 道Đạo 心tâm 乃nãi 會hội 法pháp 報báo 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 能năng 起khởi 應ứng 化hóa 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 三Tam 身Thân 一nhất 體thể 斯tư 為vi 妙diệu 常thường 。

二nhị 明minh 法Pháp 門môn 指chỉ 上thượng 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 食thực 不bất 殺sát 等đẳng 。 皆giai 如như 上thượng 說thuyết 。

【# 記ký 】# 若nhược 就tựu 法Pháp 門môn 明minh 於ư 施thí 食thực 及cập 不bất 殺sát 等đẳng 如như 疑nghi 念niệm 序tự 疏sớ/sơ 中trung 具cụ 說thuyết 。

二nhị 據cứ 果quả 斷đoạn 疑nghi 。

【# 文văn 句cú 】# 脩tu 因nhân 既ký 長trường/trưởng 得đắc 果quả 又hựu 長trường/trưởng 顯hiển 體thể 又hựu 長trường/trưởng 起khởi 用dụng 又hựu 長trường/trưởng 破phá 其kỳ 短đoản 疑nghi 也dã 。

【# 記ký 】# 以dĩ 長trường/trưởng 釋thích 短đoản 無vô 常thường 疑nghi 斷đoạn 常thường 住trụ 壽thọ 明minh 經kinh 是thị 故cố 大Đại 士Sĩ 。 即tức 指chỉ 如Như 來Lai 如như 言ngôn 無Vô 上Thượng 士Sĩ 也dã 故cố 義nghĩa 淨tịnh 新tân 譯dịch 此thử 句cú 云vân 是thị 故cố 大đại 覺giác 尊tôn 。

四tứ 一nhất 偈kệ 結kết 成thành 。

是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 不bất 應ưng 於ư 佛Phật 。 無vô 量lượng 壽thọ 命mạng 。 而nhi 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。

【# 文văn 句cú 】# 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 下hạ 一nhất 偈kệ 成thành 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 信tín 相tương/tướng 歡hoan 喜hỷ 。

爾nhĩ 時thời 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 聞văn 是thị 四tứ 佛Phật 。 宣tuyên 說thuyết 如Như 來Lai 。 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 深thâm 心tâm 信tín 解giải 。 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 據cứ 所sở 聞văn 釋thích 信tín 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 爾nhĩ 時thời 信tín 相tương/tướng 下hạ 聞văn 偈kệ 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 也dã 聞văn 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 者giả 解giải 迹tích 中trung 之chi 能năng 常thường 其kỳ 壽thọ 無vô 量lượng 。 也dã 疑nghi 去khứ 者giả 解giải 迹tích 中trung 之chi 能năng 短đoản 其kỳ 壽thọ 八bát 十thập 也dã 深thâm 心tâm 信tín 解giải 。 者giả 悟ngộ 其kỳ 本bổn 識thức 非phi 量lượng 非phi 無vô 量lượng 也dã 。

【# 記ký 】# 解giải 言ngôn 本bổn 迹tích 者giả 體thể 本bổn 用dụng 迹tích 也dã 聞văn 壽thọ 無vô 量lượng 解giải 迹tích 用dụng 能năng 常thường 非phi 長trường/trưởng 之chi 長trường/trưởng 也dã 乃nãi 知tri 迹tích 用dụng 能năng 短đoản 非phi 短đoản 而nhi 短đoản 定định 八bát 十thập 之chi 疑nghi 自tự 茲tư 而nhi 去khứ 也dã 深thâm 心tâm 者giả 悟ngộ 於ư 報báo 法pháp 高cao 深thâm 之chi 體thể 也dã 此thử 之chi 本bổn 體thể 妙diệu 絕tuyệt 於ư 量lượng 。 及cập 以dĩ 無vô 量lượng 。

二nhị 約ước 入nhập 位vị 釋thích 歡hoan 喜hỷ 。

【# 文văn 句cú 】# 誦tụng 躍dược 者giả 登đăng 位vị 也dã 歡hoan 喜hỷ 者giả 信tín 生sanh 也dã 別biệt 教giáo 釋thích 者giả 信tín 相tương 似tự 位vị 中trung 疑nghi 惑hoặc 去khứ 登đăng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 中trung 。 信tín 生sanh 也dã 圓viên 教giáo 釋thích 者giả 信tín 相tương/tướng 鐵thiết 輪luân 位vị 中trung 疑nghi 惑hoặc 去khứ 入nhập 住trụ 銅đồng 輪luân 位vị 中trung 歡hoan 喜hỷ 也dã 若nhược 作tác 普phổ 贒# 似tự 位vị 釋thích 者giả 下hạ 地địa 中trung 疑nghi 惑hoặc 去khứ 十Thập 地Địa 頂đảnh 深thâm 信tín 堅kiên 固cố 。 猶do 若nhược 金kim 剛cang 。 鄰lân 真chân 接tiếp 極cực 而nhi 生sanh 歡hoan 喜hỷ 也dã 。

【# 記ký 】# 真chân 信tín 解giải 發phát 入nhập 歡hoan 喜hỷ 位vị 別biệt 在tại 初Sơ 地Địa 圓viên 在tại 初sơ 住trụ 並tịnh 破phá 無vô 明minh 名danh 疑nghi 惑hoặc 去khứ 此thử 皆giai 內nội 凡phàm 而nhi 釋thích 似tự 位vị 十Thập 地Địa 頂đảnh 者giả 若nhược 不bất 立lập 等đẳng 覺giác 即tức 第đệ 十Thập 地Địa 破phá 上thượng 品phẩm 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 升thăng 於ư 後hậu 心tâm 此thử 位vị 名danh 為vi 眾chúng 伏phục 之chi 頂đảnh 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 既ký 為vi 最tối 後hậu 無vô 明minh 所sở 動động 故cố 生sanh 歡hoan 喜hỷ 及cập 踊dũng 躍dược 也dã 。

三tam 當đương 機cơ 得đắc 道Đạo 。

說thuyết 是thị 如Như 來Lai 。 壽Thọ 量Lượng 品Phẩm 時thời 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 眾chúng 生sanh 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 說thuyết 是thị 如Như 來Lai 。 下hạ 是thị 第đệ 三tam 當đương 機cơ 上thượng 根căn 初sơ 悟ngộ 也dã 。

【# 記ký 】# 上thượng 根căn 初sơ 悟ngộ 者giả 即tức 用dụng 新tân 經kinh 三tam 周chu 意ý 也dã 陳trần 如như 求cầu 舍xá 利lợi 為vi 中trung 根căn 三Tam 身Thân 分phân 別biệt 為vi 下hạ 根căn 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 翻phiên 無vô 上thượng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 即tức 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 覺giác 性tánh 非phi 登đăng 極cực 果quả 方phương 名danh 無vô 上thượng 及cập 此thử 正chánh 等đẳng 此thử 覺giác 心tâm 發phát 通thông 於ư 五ngũ 即tức 今kim 是thị 分phần/phân 真chân 。

四tứ 四tứ 佛Phật 還hoàn 本bổn 。

時thời 四tứ 如Như 來Lai 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 因nhân 緣duyên 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 時thời 四tứ 如Như 來Lai 。 下hạ 第đệ 四tứ 息tức 化hóa 也dã 佛Phật 本bổn 為vi 緣duyên 興hưng 緣duyên 已dĩ 利lợi 益ích 則tắc 攝nhiếp 化hóa 還hoàn 本bổn 故cố 言ngôn 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 也dã 。

【# 記ký 】# 此thử 信tín 相tương/tướng 等đẳng 一nhất 類loại 機cơ 緣Duyên 覺Giác 性tánh 合hợp 興hưng 乃nãi 感cảm 四tứ 佛Phật 不bất 現hiện 而nhi 現hiện 現hiện 為vi 發phát 心tâm 心tâm 既ký 已dĩ 發phát 故cố 不bất 還hoàn 而nhi 還hoàn 也dã 。

二nhị 觀quán 行hành 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 觀quán 解giải 者giả 諦đế 境cảnh 發phát 智trí 覺giác 慧tuệ 相tương 應ứng 深thâm 觀quán 此thử 慧tuệ 亦diệc 不bất 得đắc 慧tuệ 亦diệc 不bất 見kiến 境cảnh 境cảnh 智trí 俱câu 寂tịch 即tức 是thị 不bất 現hiện 義nghĩa 也dã 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 諦đế 境cảnh 者giả 三tam 諦đế 一nhất 境cảnh 本bổn 覺giác 也dã 覺giác 慧tuệ 者giả 三tam 智trí 一nhất 心tâm 始thỉ 覺giác 也dã 全toàn 本bổn 起khởi 始thỉ 名danh 之chi 為vi 發phát 始thỉ 合hợp 於ư 本bổn 名danh 曰viết 相tương 應ứng 善thiện 相tương 應ứng 者giả 必tất 雙song 忘vong 也dã 不bất 忘vong 乃nãi 是thị 通thông 中trung 起khởi 塞tắc 為vi 表biểu 俱câu 寂tịch 故cố 不bất 現hiện 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 懺sám 悔hối 品phẩm 滅diệt 惡ác 二nhị 初sơ 品phẩm 題đề 。

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 懺sám 悔hối 品phẩm 第đệ 三tam 。

【# 記ký 】# 句cú 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 明minh 懺sám 悔hối 義nghĩa 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 大đại 義nghĩa 四tứ 初sơ 釋thích 懺sám 悔hối 名danh 三tam 初sơ 對đối 他tha 經kinh 。

【# 文văn 句cú 】# 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 多đa 分phần 散tán 明minh 懺sám 悔hối 此thử 經Kinh 專chuyên 以dĩ 懺sám 悔hối 當đương 品phẩm 。

【# 記ký 】# 方Phương 等Đẳng 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 明minh 四tứ 眾chúng 懺sám 法pháp 普phổ 賢hiền 觀quán 法pháp 經kinh 明minh 六lục 根căn 懺sám 法pháp 大đại 經kinh 闍xà 王vương 懺sám 逆nghịch 請thỉnh 觀quán 音âm 經kinh 銷tiêu 伏phục 三tam 障chướng 諸chư 經kinh 觀quán 門môn 皆giai 能năng 滅diệt 罪tội 何hà 法pháp 非phi 懺sám 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 行hành 為vi 轉chuyển 先tiên 業nghiệp 作tác 利lợi 他tha 緣duyên 乃nãi 論luận 無vô 生sanh 等đẳng 三tam 種chủng 懺sám 法pháp 聲Thanh 聞Văn 自tự 度độ 縱túng/tung 明minh 懺sám 悔hối 多đa 在tại 作tác 法pháp 求cầu 免miễn 三tam 途đồ 故cố 今kim 但đãn 對đối 大Đại 乘Thừa 諸chư 經kinh 明minh 散tán 明minh 專chuyên 。

二nhị 正chánh 釋thích 名danh 然nhiên 懺sám 悔hối 二nhị 字tự 乃nãi 雙song 舉cử 二nhị 音âm 梵Phạn 語ngữ 懺sám 摩ma 華hoa 言ngôn 悔hối 過quá 以dĩ 由do 悔hối 過quá 是thị 首thủ 伏phục 等đẳng 五ngũ 種chủng 之chi 義nghĩa 今kim 既ký 華hoa 梵Phạm 二nhị 音âm 並tịnh 列liệt 是thị 故cố 大đại 師sư 。 以dĩ 首thủ 釋thích 懺sám 以dĩ 伏phục 釋thích 悔hối 乃nãi 至chí 慚tàm 愧quý 對đối 釋thích 懺sám 悔hối 欲dục 令linh 稟bẩm 者giả 即tức 於ư 二nhị 字tự 脩tu 首thủ 伏phục 行hành 及cập 慚tàm 愧quý 等đẳng 斯tư 是thị 善thiện 巧xảo 說thuyết 法Pháp 之chi 相tướng 故cố 不bất 可khả 以dĩ 華hoa 梵Phạm 詁# 訓huấn 而nhi 為vi 責trách 也dã 分phần/phân 五ngũ 初sơ 約ước 首thủ 伏phục 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 今kim 先tiên 釋thích 名danh 懺sám 者giả 首thủ 也dã 悔hối 者giả 伏phục 也dã 如như 世thế 人nhân 得đắc 罪tội 。 於ư 王vương 伏phục 欵khoản 順thuận 從tùng 不bất 敢cảm 違vi 逆nghịch 。 不bất 逆nghịch 為vi 伏phục 順thuận 從tùng 為vi 首thủ 行hành 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 伏phục 三Tam 寶Bảo 足túc 下hạ 正chánh 順thuận 道Đạo 理lý 不bất 敢cảm 作tác 非phi 故cố 名danh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 首thủ 音âm 獸thú 自tự 陳trần 罪tội 也dã 欵khoản 誠thành 也dã 。

二nhị 約ước 黑hắc 白bạch 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 懺sám 名danh 白bạch 法Pháp 悔hối 名danh 黑hắc 法pháp 黑hắc 法pháp 須tu 悔hối 而nhi 勿vật 作tác 白bạch 法Pháp 須tu 企xí 而nhi 尚thượng 之chi 取thủ 捨xả 合hợp 論luận 故cố 言ngôn 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 企xí 望vọng 也dã 尚thượng 猶do 尊tôn 尚thượng 也dã 。

三tam 約ước 棄khí 求cầu 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 懺sám 名danh 脩tu 來lai 悔hối 名danh 改cải 往vãng 往vãng 日nhật 所sở 作tác 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 鄙bỉ 而nhi 惡ác 之chi 故cố 名danh 為vi 悔hối 往vãng 日nhật 所sở 棄khí 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 今kim 日nhật 已dĩ 去khứ 誓thệ 願nguyện 勤cần 脩tu 故cố 名danh 為vi 懺sám 棄khí 往vãng 求cầu 來lai 故cố 名danh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 鄙bỉ 耻sỉ 也dã 惡ác 烏ô 路lộ 切thiết 嫌hiềm 也dã 。

四tứ 約ước 露lộ 斷đoạn 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 懺sám 名danh 披phi 陳trần 眾chúng 失thất 發phát 露lộ 過quá 咎cữu 不bất 敢cảm 隱ẩn 諱húy 悔hối 名danh 斷đoạn 相tương 續tục 心tâm 厭yếm 悔hối 捨xả 離ly 能năng 作tác 所sở 作tác 合hợp 棄khí 故cố 言ngôn 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 發phát 露lộ 過quá 現hiện 斷đoạn 未vị 來lai 續tục 。

五ngũ 約ước 慚tàm 愧quý 釋thích 二nhị 初sơ 總tổng 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 懺sám 者giả 名danh 慚tàm 悔hối 者giả 名danh 愧quý 。

【# 記ký 】# 直trực 以dĩ 慚tàm 愧quý 釋thích 於ư 懺sám 悔hối 未vị 分phần/phân 五ngũ 種chủng 人nhân 天thiên 之chi 義nghĩa 故cố 名danh 總tổng 釋thích 。

二nhị 別biệt 釋thích 乃nãi 分phần/phân 人nhân 天thiên 及cập 以dĩ 四tứ 教giáo 事sự 理lý 之chi 別biệt 也dã 二nhị 初sơ 約ước 人nhân 天thiên 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 慚tàm 則tắc 慚tàm 天thiên 愧quý 則tắc 愧quý 人nhân 人nhân 見kiến 其kỳ 顯hiển 天thiên 見kiến 其kỳ 冥minh 冥minh 細tế 顯hiển 麤thô 麤thô 細tế 皆giai 惡ác 故cố 言ngôn 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 人nhân 是thị 肉nhục 眼nhãn 但đãn 見kiến 其kỳ 顯hiển 諸chư 天thiên 則tắc 有hữu 報báo 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 故cố 見kiến 冥minh 密mật 此thử 人nhân 慚tàm 耻sỉ 愧quý 赧nỏa 。 名danh 為vi 懺sám 悔hối 。

二nhị 約ước 四tứ 教giáo 釋thích 良lương 以dĩ 此thử 經Kinh 通thông 三tam 乘thừa 懺sám 三tam 乘thừa 乃nãi 攝nhiếp 四tứ 教giáo 故cố 也dã 既ký 慚tàm 愧quý 義nghĩa 該cai 於ư 四tứ 教giáo 首thủ 伏phục 等đẳng 四tứ 豈khởi 不bất 然nhiên 耶da 說thuyết 者giả 據cứ 義nghĩa 應ưng 細tế 作tác 之chi 又hựu 四tứ 教giáo 賢hiền 位vị 皆giai 要yếu 加gia 功công 聖thánh 則tắc 任nhậm 運vận 可khả 類loại 三tam 界giới 人nhân 天thiên 果quả 報báo 。 作tác 意ý 自tự 然nhiên 又hựu 四tứ 教giáo 賢hiền 聖thánh 有hữu 脩tu 有hữu 證chứng 四tứ 教giáo 之chi 理lý 本bổn 非phi 造tạo 作tác 是thị 故cố 復phục 得đắc 名danh 為vi 人nhân 天thiên 四tứ 初sơ 三tam 藏tạng 二nhị 初sơ 賢hiền 聖thánh 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 人nhân 是thị 賢hiền 人nhân 天thiên 是thị 聖thánh 人nhân 不bất 逮đãi 賢hiền 聖thánh 之chi 流lưu 是thị 故cố 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 賢hiền 則tắc 七thất 賢hiền 聖thánh 則tắc 四tứ 聖thánh 逮đãi 及cập 也dã 。

二nhị 事sự 理lý 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 賢hiền 聖thánh 俱câu 是thị 人nhân 天thiên 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 天thiên 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 是thị 理lý 賢hiền 聖thánh 是thị 事sự 不bất 逮đãi 事sự 理lý 俱câu 皆giai 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 二nhị 通thông 教giáo 二nhị 初sơ 賢hiền 聖thánh 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 慚tàm 三tam 乘thừa 之chi 聖thánh 天thiên 愧quý 三tam 乘thừa 之chi 賢hiền 人nhân 不bất 逮đãi 此thử 天thiên 人nhân 故cố 名danh 慚tàm 愧quý 慚tàm 愧quý 名danh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 此thử 教giáo 菩Bồ 薩Tát 同đồng 二Nhị 乘Thừa 斷đoạn 惑hoặc 故cố 三tam 乘thừa 皆giai 聖thánh 。

二nhị 事sự 理lý 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 三tam 乘thừa 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 是thị 人nhân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 為vi 天thiên 約ước 此thử 人nhân 天thiên 慚tàm 愧quý 故cố 名danh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 三tam 別biệt 教giáo 二nhị 初sơ 賢hiền 聖thánh 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 三tam 乘thừa 賢hiền 聖thánh 。 尚thượng 非phi 菩Bồ 薩Tát 之chi 賢hiền 況huống 菩Bồ 薩Tát 之chi 聖thánh 今kim 慚tàm 愧quý 三tam 十thập 心tâm 之chi 賢hiền 十Thập 地Địa 之chi 聖thánh 故cố 名danh 。 慚tàm 愧quý 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 通thông 教giáo 聖thánh 位vị 正Chánh 斷Đoạn 見kiến 思tư 別biệt 教giáo 三tam 賢hiền 能năng 斷đoạn 塵trần 沙sa 又hựu 伏phục 無vô 明minh 故cố 云vân 尚thượng 非phi 。

二nhị 事sự 理lý 。

【# 文văn 句cú 】# 總tổng 此thử 賢hiền 聖thánh 皆giai 是thị 人nhân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 名danh 為vi 天thiên 約ước 此thử 人nhân 天thiên 論luận 慚tàm 愧quý 故cố 名danh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 此thử 以dĩ 但đãn 中trung 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

四tứ 圓viên 教giáo 二nhị 初sơ 賢hiền 聖thánh 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 三tam 十thập 心tâm 去khứ 自tự 判phán 聖thánh 人nhân 十thập 信tín 是thị 賢hiền 人nhân 約ước 此thử 賢hiền 聖thánh 論luận 。 慚tàm 愧quý 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 三tam 十thập 心tâm 去khứ 皆giai 證chứng 法Pháp 身thân 皆giai 垂thùy 八bát 相tương/tướng 故cố 判phán 為vi 聖thánh 十thập 信tín 長trường/trưởng 別biệt 苦khổ 輪luân 海hải 故cố 故cố 得đắc 名danh 賢hiền 。

二nhị 事sự 理lý 。

【# 文văn 句cú 】# 總tổng 此thử 賢hiền 聖thánh 皆giai 名danh 人nhân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 名danh 為vi 天thiên 約ước 此thử 人nhân 天thiên 論luận 。 慚tàm 愧quý 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 以dĩ 具cụ 德đức 中trung 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

三tam 合hợp 十thập 數số 。

【# 文văn 句cú 】# 合hợp 十thập 番phiên 釋thích 名danh 也dã 。

【# 記ký 】# 以dĩ 慚tàm 愧quý 中trung 分phần/phân 於ư 總tổng 別biệt 總tổng 一nhất 別biệt 五ngũ 并tinh 首thủ 伏phục 等đẳng 四tứ 故cố 成thành 十thập 番phiên 釋thích 懺sám 悔hối 名danh 。

二nhị 明minh 懺sám 悔hối 處xứ 四tứ 初sơ 明minh 懺sám 須tu 得đắc 處xứ 懺sám 之chi 所sở 依y 如như 器khí 淳thuần 朴phác 非phi 砧# 不bất 成thành 以dĩ 何hà 為vi 砧# 謂vị 一nhất 實thật 相tướng 無vô 別biệt 實thật 相tướng 即tức 罪tội 相tương/tướng 是thị 得đắc 此thử 處xứ 者giả 罪tội 無vô 不bất 滅diệt 德đức 無vô 不bất 顯hiển 此thử 自tự 分phần/phân 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 明minh 處xứ 二nhị 初sơ 引dẫn 諸chư 經kinh 二nhị 初sơ 引dẫn 大đại 經kinh 二nhị 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 次thứ 明minh 懺sám 悔hối 處xứ 者giả 大đại 經kinh 闍xà 王vương 偈kệ 云vân 麤thô 言ngôn 及cập 軟nhuyễn 語ngữ 皆giai 歸quy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 故cố 我ngã 今kim 日nhật 。 歸quy 依y 於ư 世Thế 尊Tôn 又hựu 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 云vân 我ngã 昔tích 與dữ 汝nhữ 。 等đẳng 不bất 見kiến 四tứ 真Chân 諦Đế 。 是thị 故cố 久cửu 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 大đại 苦khổ 海hải 若nhược 能năng 見kiến 四Tứ 諦Đế 則tắc 得đắc 斷đoạn 生sanh 死tử 生sanh 死tử 既ký 盡tận 已dĩ 則tắc 不bất 受thọ 諸chư 有hữu 。

【# 記ký 】# 麤thô 言ngôn 軟nhuyễn 語ngữ 等đẳng 者giả 七thất 方phương 便tiện 教giáo 三tam 障chướng 須tu 滅diệt 眾chúng 行hành 須tu 脩tu 能năng 所sở 不bất 泯mẫn 名danh 曰viết 麤thô 言ngôn 若nhược 圓viên 教giáo 者giả 一nhất 切thiết 脩tu 惡ác 皆giai 即tức 性tánh 惡ác 所sở 破phá 既ký 寂tịch 能năng 破phá 自tự 忘vong 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 名danh 為vi 軟nhuyễn 語ngữ 於ư 此thử 麤thô 軟nhuyễn 當đương 處xứ 寂tịch 然nhiên 思tư 議nghị 道đạo 絕tuyệt 故cố 曰viết 皆giai 歸quy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 也dã 四tứ 真Chân 諦Đế 者giả 二nhị 死tử 之chi 苦khổ 五ngũ 住trụ 之chi 集tập 以dĩ 即tức 性tánh 故cố 無vô 一nhất 可khả 捨xả 萬vạn 行hạnh 之chi 道đạo 三tam 德đức 之chi 滅diệt 以dĩ 即tức 性tánh 故cố 無vô 脩tu 無vô 證chứng 而nhi 言ngôn 斷đoạn 生sanh 死tử 者giả 就tựu 即tức 論luận 斷đoạn 無vô 斷đoạn 之chi 斷đoạn 斷đoạn 無vô 不bất 盡tận 亦diệc 曰viết 斷đoạn 於ư 性tánh 德đức 之chi 苦khổ 此thử 四tứ 絕tuyệt 思tư 皆giai 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 能năng 如như 是thị 知tri 。 名danh 為vi 得đắc 處xứ 。

二nhị 引dẫn 法pháp 華hoa 二nhị 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 華hoa 云vân 行Hành 處Xứ 近Cận 處Xứ 。 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 亦diệc 不bất 行hành 不bất 分phân 別biệt 。 又hựu 云vân 寶bảo 處xứ 在tại 近cận 。 汝nhữ 可khả 前tiền 進tiến 即tức 滅diệt 化hóa 城thành 。 即tức 至chí 寶bảo 所sở 。

【# 記ký 】# 履lý 歷lịch 名danh 行hành 親thân 習tập 名danh 近cận 此thử 二nhị 皆giai 須tu 依y 一nhất 實thật 處xứ 欲dục 忍nhẫn 眾chúng 辱nhục 要yếu 住trụ 理lý 地địa 此thử 地địa 是thị 心tâm 更cánh 何hà 所sở 行hành 及cập 以dĩ 分phân 別biệt 亦diệc 不bất 謂vị 我ngã 行hành 不bất 分phân 別biệt 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 何hà 名danh 得đắc 處xứ 寶bảo 處xứ 在tại 近cận 。 等đẳng 者giả 指chỉ 障chướng 即tức 德đức 近cận 豈khởi 過quá 此thử 然nhiên 須tu 觀quán 照chiếu 故cố 云vân 前tiền 進tiến 廢phế 執chấp 權quyền 情tình 名danh 即tức 滅diệt 化hóa 城thành 。 體thể 權quyền 是thị 實thật 名danh 即tức 至chí 寶bảo 所sở 。

二nhị 引dẫn 此thử 經Kinh 二nhị 初sơ 引dẫn 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 經Kinh 云vân 我ngã 當đương 為vì 是thị 。 作tác 歸quy 依y 處xứ 。

【# 記ký 】# 我ngã 即tức 真chân 我ngã 離ly 人nhân 無vô 法pháp 法pháp 即tức 所sở 攬lãm 常thường 住trụ 五ngũ 陰ấm 此thử 陰ấm 為vi 舍xá 普phổ 覆phú 眾chúng 生sanh 。 闍xà 王vương 說thuyết 偈kệ 解giải 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 名danh 歸quy 世Thế 尊Tôn 今kim 此thử 經Kinh 云vân 我ngã 作tác 歸quy 處xứ 彼bỉ 感cảm 此thử 應ứng 其kỳ 義nghĩa 泯mẫn 然nhiên 。

二nhị 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 歸quy 依y 處xứ 者giả 即tức 甚thậm 深thâm 無vô 量lượng 。 法pháp 性tánh 也dã 法pháp 性tánh 秪# 是thị 諦đế 理lý 諦đế 理lý 秪# 是thị 妙diệu 境cảnh 諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。 寂tịch 滅diệt 真Chân 如Như 秘bí 密mật 之chi 藏tạng 十thập 方phương 眾chúng 聖thánh 。 安an 住trụ 其kỳ 中trung 。

【# 記ký 】# 經Kinh 云vân 我ngã 作tác 歸quy 處xứ 我ngã 體thể 如như 何hà 故cố 以dĩ 法pháp 性tánh 諦đế 理lý 妙diệu 境cảnh 佛Phật 師sư 秘bí 藏tạng 而nhi 證chứng 釋thích 之chi 十thập 方Phương 等Đẳng 者giả 若nhược 分phần/phân 若nhược 滿mãn 聖thánh 皆giai 住trụ 中trung 即tức 以dĩ 此thử 處xứ 令linh 眾chúng 生sanh 住trụ 初sơ 心tâm 能năng 住trụ 名danh 為vi 得đắc 處xứ 。

二nhị 結kết 示thị 須tu 處xứ 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 得đắc 其kỳ 本bổn 本bổn 立lập 則tắc 道đạo 生sanh 不bất 得đắc 其kỳ 處xứ 。 則tắc 平bình 地địa 顛điên 墜trụy 如như 盲manh 人nhân 入nhập 棘cức 林lâm 動động 轉chuyển 罣quái 礙ngại 為vi 是thị 義nghĩa 故cố 。 須tu 識thức 懺sám 悔hối 處xứ 也dã 。

【# 記ký 】# 實thật 相tướng 本bổn 立lập 則tắc 能năng 生sanh 於ư 無vô 生sanh 妙diệu 懺sám 清thanh 信tín 之chi 道đạo 若nhược 其kỳ 不bất 體thể 諸chư 法pháp 即tức 性tánh 乃nãi 於ư 中trung 道đạo 平bình 坦thản 之chi 地địa 。 而nhi 起khởi 八bát 倒đảo 名danh 為vi 顛điên 墜trụy 如như 盲manh 等đẳng 者giả 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 盲manh 於ư 佛Phật 眼nhãn 入nhập 於ư 偏thiên 教giáo 諸chư 見kiến 棘cức 林lâm 觸xúc 途đồ 成thành 礙ngại 皆giai 由do 失thất 處xứ 。

二nhị 明minh 得đắc 處xứ 懺sám 妙diệu 二nhị 初sơ 約ước 妙diệu 明minh 懺sám 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 示thị 妙diệu 。

【# 文văn 句cú 】# 故cố 普phổ 賢hiền 觀quán 云vân 端đoan 坐tọa 念niệm 實thật 相tướng 。 眾chúng 罪tội 如như 霜sương 露lộ 。 慧tuệ 日nhật 能năng 消tiêu 除trừ 。 我ngã 心tâm 自tự 空không 。 罪tội 福phước 無vô 主chủ 。 是thị 名danh 大đại 懺sám 悔hối 。 是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 。 懺sám 悔hối 是thị 名danh 無vô 罪tội 相tướng 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 端đoan 坐tọa 者giả 身thân 儀nghi 也dã 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 具cụ 出xuất 坐tọa 法pháp 須tu 者giả 宜nghi 檢kiểm 念niệm 實thật 相tướng 者giả 懺sám 罪tội 觀quán 也dã 實thật 相tướng 無vô 相tướng 當đương 云vân 何hà 念niệm 必tất 以dĩ 無vô 念niệm 之chi 念niệm 念niệm 無vô 相tướng 之chi 相tướng 。 以dĩ 無vô 相tướng 相tương/tướng 相tương/tướng 無vô 念niệm 念niệm 若nhược 於ư 念niệm 外ngoại 別biệt 有hữu 實thật 相tướng 實thật 相tướng 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 於ư 念niệm 則tắc 非phi 此thử 經Kinh 念niệm 實thật 相tướng 也dã 眾chúng 罪tội 等đẳng 者giả 滅diệt 罪tội 所sở 以dĩ 也dã 前tiền 念niệm 實thật 相tướng 蓋cái 體thể 脩tu 惡ác 即tức 是thị 性tánh 惡ác 性tánh 惡ác 照chiếu 明minh 斯tư 為vi 慧tuệ 日nhật 脩tu 惡ác 本bổn 虗hư 如như 消tiêu 霜sương 露lộ 我ngã 心tâm 等đẳng 者giả 亦diệc 出xuất 此thử 經Kinh 心tâm 性tánh 本bổn 來lai 即tức 空không 假giả 中trung 離ly 三tam 惑hoặc 染nhiễm 名danh 曰viết 自tự 空không 十thập 界giới 罪tội 福phước 二nhị 我ngã 叵phả 得đắc 誰thùy 為vi 主chủ 宰tể 如như 此thử 體thể 達đạt 是thị 無vô 生sanh 懺sám 故cố 使sử 如Như 來Lai 立lập 三tam 種chủng 名danh 。

二nhị 約ước 義nghĩa 明minh 妙diệu 。

【# 文văn 句cú 】# 無vô 罪tội 相tương/tướng 者giả 此thử 約ước 空không 為vi 處xứ 也dã 莊trang 嚴nghiêm 懺sám 悔hối 者giả 約ước 俗tục 諦đế 為vi 處xứ 也dã 大đại 懺sám 悔hối 者giả 約ước 中trung 道đạo 為vi 處xứ 也dã 若nhược 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 者giả 此thử 是thị 歷lịch 別biệt 論luận 處xứ 爾nhĩ 即tức 一nhất 而nhi 三tam 即tức 三tam 而nhi 一nhất 者giả 此thử 圓viên 妙diệu 懺sám 悔hối 也dã 。

【# 記ký 】# 以dĩ 三tam 種chủng 名danh 對đối 於ư 三tam 諦đế 其kỳ 義nghĩa 可khả 知tri 若nhược 於ư 三tam 諦đế 歷lịch 別biệt 而nhi 解giải 乃nãi 次thứ 第đệ 觀quán 非phi 今kim 妙diệu 義nghĩa 其kỳ 義nghĩa 妙diệu 者giả 空không 即tức 三tam 諦đế 假giả 中trung 亦diệc 然nhiên 名danh 即tức 一nhất 而nhi 三tam 三tam 諦đế 俱câu 空không 假giả 中trung 亦diệc 然nhiên 即tức 三tam 而nhi 三tam 行hành 者giả 應ưng 知tri 三tam 一nhất 相tương/tướng 即tức 為vi 彰chương 懺sám 處xứ 絕tuyệt 乎hồ 思tư 議nghị 若nhược 以dĩ 此thử 語ngữ 增tăng 於ư 言ngôn 想tưởng 則tắc 永vĩnh 不bất 識thức 懺sám 悔hối 處xứ 也dã 。

三tam 約ước 人nhân 顯hiển 妙diệu 。

【# 文văn 句cú 】# 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 學học 佛Phật 法Pháp 而nhi 懺sám 悔hối 也dã 。

【# 記ký 】# 大đại 人nhân 所sở 學học 其kỳ 法pháp 豈khởi 麤thô 。

二nhị 結kết 名danh 妙diệu 懺sám 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 識thức 此thử 法pháp 而nhi 懺sám 悔hối 者giả 最tối 妙diệu 最tối 上thượng 懺sám 悔hối 處xứ 也dã 。

【# 記ký 】# 解giải 見kiến 思tư 心tâm 即tức 三tam 德đức 藏tạng 罪tội 根căn 既ký 寂tịch 懺sám 法pháp 自tự 忘vong 能năng 所sở 泯mẫn 然nhiên 何hà 以dĩ 名danh 狀trạng 彊cường/cưỡng/cương 稱xưng 此thử 處xứ 為vi 妙diệu 上thượng 也dã 。

三Tam 明Minh 懺sám 妙diệu 人nhân 尊tôn 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 書thư 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 大đại 經Kinh 云vân 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 在tại 大đại 海hải 浴dục 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 已dĩ 用dụng 一nhất 切thiết 諸chư 河hà 。 之chi 水thủy 大đại 品phẩm 云vân 譬thí 如như 負phụ 債trái 。 人nhân 依y 投đầu 於ư 王vương 債trái 主chủ 反phản 更cánh 供cúng 養dường 何hà 敢cảm 就tựu 其kỳ 覔# 物vật 書thư 云vân 如như 墻tường 頭đầu 草thảo 非phi 其kỳ 莖hành 葉diệp 能năng 高cao 能năng 長trường/trưởng 所sở 依y 得đắc 處xứ 也dã 。

【# 記ký 】# 當đương 念niệm 深thâm 廣quảng 其kỳ 猶do 大đại 海hải 就tựu 此thử 懺sám 悔hối 名danh 之chi 為vi 浴dục 萬vạn 行hạnh 皆giai 攝nhiếp 名danh 用dụng 諸chư 水thủy 此thử 喻dụ 懺sám 得đắc 般Bát 若Nhã 無vô 始thỉ 惡ác 業nghiệp 繫hệ 屬thuộc 行hành 人nhân 猶do 如như 債trái 主chủ 見kiến 業nghiệp 實thật 相tướng 名danh 依y 投đầu 王vương 業nghiệp 隨tùy 觀quán 轉chuyển 名danh 返phản 供cúng 養dường 此thử 喻dụ 懺sám 得đắc 解giải 脫thoát 心tâm 性tánh 無vô 上thượng 猶do 如như 墻tường 頭đầu 初sơ 心tâm 達đạt 性tánh 如như 草thảo 依y 高cao 行hành 位vị 雖tuy 卑ty 已dĩ 能năng 超siêu 過quá 七thất 方phương 便tiện 頂đảnh 此thử 喻dụ 懺sám 得đắc 法Pháp 身thân 也dã 書thư 云vân 即tức 劉lưu 子tử 也dã 。

二nhị 舉cử 行hành 人nhân 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 行hành 人nhân 若nhược 依y 法pháp 性tánh 為vi 懺sám 悔hối 處xứ 者giả 高cao 出xuất 一nhất 切thiết 。 諸chư 處xứ 所sở 也dã 。

【# 記ký 】# 四tứ 勸khuyến 先tiên 求cầu 懺sám 悔hối 處xứ 。

【# 文văn 句cú 】# 行hành 人nhân 若nhược 識thức 此thử 意ý 先tiên 當đương 求cầu 覔# 法pháp 性tánh 道Đạo 理lý 為vi 懺sám 悔hối 處xứ 也dã 。

【# 記ký 】# 然nhiên 懺sám 悔hối 處xứ 誰thùy 人nhân 不bất 具cụ 何hà 法pháp 暫tạm 非phi 但đãn 為vi 本bổn 迷mê 滿mãn 目mục 不bất 見kiến 全toàn 心tâm 不bất 知tri 故cố 下hạ 文văn 云vân 於ư 十Thập 力Lực 前tiền 不bất 識thức 諸chư 佛Phật 。 勸khuyến 求cầu 覔# 者giả 須tu 親thân 善thiện 師sư 須tu 憑bằng 妙diệu 教giáo 勤cần 聽thính 勤cần 問vấn 審thẩm 讀đọc 審thẩm 思tư 若nhược 其kỳ 然nhiên 者giả 。 必tất 於ư 能năng 詮thuyên 識thức 所sở 詮thuyên 體thể 翛# 然nhiên 慮lự 外ngoại 無vô 以dĩ 狀trạng 名danh 斯tư 乃nãi 所sở 求cầu 法Pháp 性tánh 道Đạo 理lý 此thử 理lý 至chí 妙diệu 為vi 懺sám 法pháp 所sở 依y 故cố 名danh 為vi 處xứ 若nhược 依y 此thử 處xứ 而nhi 立lập 行hành 門môn 方phương 得đắc 名danh 為vi 。 大Đại 乘Thừa 懺sám 也dã 。

三Tam 明Minh 懺sám 悔hối 法pháp 此thử 乃nãi 示thị 於ư 能năng 懺sám 之chi 法pháp 也dã 三tam 初sơ 開khai 章chương 。

【# 文văn 句cú 】# 次thứ 明minh 懺sám 悔hối 法pháp 者giả 。 法pháp 為vi 二nhị 種chủng 一nhất 正Chánh 法Pháp 二nhị 助trợ 法pháp 。

【# 記ký 】# 此thử 之chi 正chánh 助trợ 亦diệc 名danh 慧tuệ 行hành 及cập 行hàng 行hàng 也dã 大đại 約ước 即tức 是thị 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 脩tu 德đức 之chi 法pháp 也dã 。

二nhị 示thị 相tương/tướng 二nhị 初sơ 正Chánh 法Pháp 二nhị 初sơ 略lược 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 正Chánh 法Pháp 者giả 即tức 是thị 觀quán 法pháp 性tánh 之chi 慧tuệ 也dã 。

【# 記ký 】# 上thượng 辨biện 處xứ 中trung 雖tuy 語ngữ 能năng 觀quán 意ý 乃nãi 以dĩ 觀quán 顯hiển 所sở 依y 處xứ 今kim 說thuyết 能năng 觀quán 意ý 乃nãi 以dĩ 處xứ 顯hiển 能năng 觀quán 觀quán 法pháp 不bất 孤cô 立lập 故cố 須tu 相tương/tướng 帶đái 解giải 之chi 不bất 濫lạm 方phương 可khả 用dụng 心tâm 。

二nhị 廣quảng 示thị 二nhị 初sơ 明minh 脩tu 觀quán 相tương/tướng 二nhị 初sơ 就tựu 內nội 心tâm 脩tu 觀quán 二nhị 初sơ 明minh 觀quán 隨tùy 於ư 境cảnh 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 性tánh 常thường 故cố 是thị 觀quán 亦diệc 常thường 法pháp 性tánh 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 淨tịnh 故cố 觀quán 慧tuệ 亦diệc 爾nhĩ 法pháp 性tánh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 至chí 深thâm 至chí 妙diệu 無vô 上thượng 無vô 等đẳng 。 等đẳng 者giả 觀quán 慧tuệ 亦diệc 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 法pháp 性tánh 者giả 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 也dã 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 何hà 德đức 不bất 具cụ 雖tuy 具cụ 此thử 德đức 而nhi 本bổn 離ly 念niệm 今kim 乃nãi 稱xưng 本bổn 絕tuyệt 念niệm 而nhi 觀quán 是thị 故cố 此thử 觀quán 亦diệc 具cụ 本bổn 性tánh 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 是thị 故cố 結kết 云vân 觀quán 慧tuệ 亦diệc 爾nhĩ 。

二nhị 明minh 境cảnh 觀quán 不bất 二nhị 二nhị 初sơ 融dung 境cảnh 觀quán 二nhị 初sơ 示thị 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 境cảnh 智trí 相tương/tướng 冥minh 無vô 二nhị 之chi 法Pháp 。 如như 如như 不bất 異dị 。 者giả 境cảnh 如như 智trí 智trí 如như 境cảnh 故cố 言ngôn 如như 如như 不bất 異dị 也dã 。

【# 記ký 】# 境cảnh 是thị 本bổn 覺giác 智trí 是thị 始thỉ 覺giác 雖tuy 分phần/phân 本bổn 始thỉ 而nhi 是thị 一nhất 覺giác 境cảnh 智trí 既ký 爾nhĩ 方phương 曰viết 相tương/tướng 冥minh 無vô 二nhị 之chi 法Pháp 。 故cố 舉cử 此thử 經Kinh 如như 如như 不bất 異dị 。 如như 名danh 不bất 異dị 即tức 境cảnh 不bất 異dị 智trí 智trí 不bất 異dị 境cảnh 亦diệc 云vân 一nhất 合hợp 其kỳ 體thể 一nhất 故cố 方phương 能năng 冥minh 合hợp 。

二nhị 引dẫn 證chứng 。

【# 文văn 句cú 】# 經kinh 言ngôn 說thuyết 智trí 及cập 智trí 處xứ 皆giai 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 說thuyết 智trí 及cập 智trí 處xứ 皆giai 。 名danh 為vi 實thật 相tướng 。

【# 記ký 】# 經kinh 即tức 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 也dã 智trí 是thị 般Bát 若Nhã 處xứ 是thị 實thật 相tướng 能năng 觀quán 之chi 智trí 與dữ 所sở 觀quán 處xứ 同đồng 是thị 般Bát 若Nhã 智trí 外ngoại 無vô 境cảnh 也dã 二nhị 皆giai 實thật 相tướng 境cảnh 外ngoại 無vô 智trí 也dã 境cảnh 智trí 相tương/tướng 冥minh 。 其kỳ 狀trạng 如như 是thị 。

二nhị 會hội 說thuyết 默mặc 。

【# 文văn 句cú 】# 說thuyết 如như 不bất 說thuyết 不bất 說thuyết 如như 說thuyết 說thuyết 不phủ 。 說thuyết 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。

【# 記ký 】# 復phục 由do 說thuyết 默mặc 二nhị 相tương/tướng 不bất 異dị 顯hiển 於ư 境cảnh 智trí 一nhất 體thể 相tướng 冥minh 非phi 由do 無vô 相tướng 境cảnh 智trí 焉yên 發phát 即tức 默mặc 之chi 說thuyết 非phi 由do 性tánh 離ly 之chi 說thuyết 莫mạc 彰chương 不bất 二nhị 境cảnh 智trí 故cố 境cảnh 智trí 後hậu 須tu 論luận 說thuyết 默mặc 是thị 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 義nghĩa 例lệ 云vân 故cố 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 即tức 是thị 觀quán 是thị 故cố 得đắc 云vân 境cảnh 照chiếu 境cảnh 境cảnh 照chiếu 智trí 智trí 照chiếu 智trí 智trí 照chiếu 境cảnh 照chiếu 者giả 方phương 照chiếu 非phi 說thuyết 可khả 窮cùng 照chiếu 者giả 應ưng 說thuyết 非phi 照chiếu 可khả 了liễu 說thuyết 者giả 方phương 說thuyết 非phi 照chiếu 可khả 窮cùng 說thuyết 者giả 應ưng 照chiếu 非phi 說thuyết 前tiền 了liễu 故cố 知tri 彼bỉ 義nghĩa 與dữ 此thử 無vô 殊thù 。

二nhị 用dụng 淨tịnh 心tâm 歷lịch 法pháp 二nhị 初sơ 例lệ 內nội 心tâm 泯mẫn 淨tịnh 。

【# 文văn 句cú 】# 以dĩ 此thử 觀quán 慧tuệ 歷lịch 一nhất 切thiết 。 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

【# 記ký 】# 上thượng 論luận 妙diệu 觀quán 且thả 就tựu 內nội 心tâm 研nghiên 於ư 妙diệu 境cảnh 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 觀quán 境cảnh 若nhược 成thành 可khả 以dĩ 此thử 觀quán 徧biến 歷lịch 三tam 科khoa 及cập 以dĩ 業nghiệp 惑hoặc 自tự 然nhiên 皆giai 見kiến 不bất 思tư 議nghị 。 境cảnh 故cố 義nghĩa 例lệ 云vân 脩tu 觀quán 次thứ 第đệ 必tất 先tiên 內nội 心tâm 內nội 心tâm 若nhược 淨tịnh 將tương 此thử 淨tịnh 心tâm 徧biến 歷lịch 諸chư 法pháp 任nhậm 運vận 泯mẫn 合hợp 。

二nhị 引dẫn 教giáo 示thị 融dung 相tương/tướng 二nhị 初sơ 約ước 法pháp 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 故cố 云vân 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。 若nhược 明minh 若nhược 闇ám 皆giai 得đắc 不bất 離ly 見kiến 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 六lục 根căn 所sở 對đối 無vô 非phi 佛Phật 法Pháp 。

【# 記ký 】# 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 此thử 方phương 翻phiên 為vi 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 乃nãi 以dĩ 華hoa 音âm 彰chương 法pháp 體thể 徧biến 體thể 雖tuy 本bổn 徧biến 迷mê 時thời 不bất 知tri 今kim 以dĩ 內nội 心tâm 妙diệu 觀quán 徧biến 歷lịch 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 見kiến 遮già 那na 此thử 猶do 總tổng 歷lịch 復phục 更cánh 別biệt 歷lịch 六lục 作tác 六lục 受thọ 行hành 住trụ 二nhị 作tác 必tất 兼kiêm 坐tọa 臥ngọa 語ngữ 默mặc 四tứ 作tác 是thị 名danh 六lục 作tác 明minh 暗ám 略lược 舉cử 眼nhãn 受thọ 於ư 色sắc 合hợp 例lệ 取thủ 聲thanh 乃nãi 至chí 意ý 法pháp 。 是thị 名danh 六lục 受thọ 故cố 總tổng 結kết 云vân 六lục 根căn 所sở 對đối 雖tuy 結kết 六lục 受thọ 身thân 必tất 六lục 作tác 於ư 此thử 作tác 受thọ 常thường 得đắc 見kiến 佛Phật 。 佛Phật 必tất 三Tam 身Thân 斯tư 由do 內nội 心tâm 成thành 妙diệu 三tam 觀quán 故cố 於ư 作tác 受thọ 常thường 見kiến 如Như 來Lai 。 三tam 德đức 三tam 諦đế 是thị 故cố 結kết 云vân 無vô 非phi 佛Phật 法Pháp 。

二nhị 引dẫn 事sự 喻dụ 三tam 初sơ 以dĩ 耆kỳ 婆bà 喻dụ 任nhậm 運vận 破phá 障chướng 。

【# 文văn 句cú 】# 耆kỳ 婆bà 攬lãm 草thảo 無vô 非phi 藥dược 者giả 普phổ 能năng 愈dũ 病bệnh 。

【# 記ký 】# 二nhị 以dĩ 摩ma 男nam 喻dụ 法pháp 爾nhĩ 生sanh 善thiện 。

【# 文văn 句cú 】# 釋thích 摩ma 男nam 所sở 執chấp 一nhất 切thiết 砂sa 礫lịch 皆giai 變biến 為vi 寶bảo 。

【# 記ký 】# 三tam 以dĩ 那na 律luật 喻dụ 自tự 然nhiên 顯hiển 理lý 。

【# 文văn 句cú 】# 阿a 那na 律luật 空không 器khí 悉tất 滿mãn 甘cam 露lộ 。

【# 記ký 】# 此thử 三tam 乃nãi 是thị 別biệt 示thị 三tam 觀quán 徧biến 歷lịch 一nhất 切thiết 任nhậm 運vận 能năng 契khế 微vi 妙diệu 三tam 法pháp 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 照chiếu 不bất 縱tung 橫hoành 。

二nhị 明minh 滅diệt 罪tội 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 如như 是thị 者giả 。 所sở 觀quán 之chi 罪tội 非phi 復phục 是thị 罪tội 罪tội 即tức 實thật 相tướng 所sở 觀quán 之chi 福phước 福phước 即tức 非phi 福phước 福phước 即tức 實thật 相tướng 純thuần 是thị 實thật 相tướng 是thị 名danh 大đại 懺sám 悔hối 也dã 。

【# 記ký 】# 既ký 於ư 內nội 心tâm 復phục 歷lịch 緣duyên 境cảnh 諦đế 觀quán 冥minh 契khế 乃nãi 達đạt 十thập 界giới 罪tội 福phước 無vô 主chủ 。 修tu 惡ác 脩tu 善thiện 全toàn 體thể 即tức 是thị 性tánh 惡ác 性tánh 善thiện 斯tư 乃nãi 名danh 見kiến 罪tội 福phước 實thật 相tướng 故cố 法pháp 華hoa 云vân 深thâm 達đạt 罪tội 福phước 相tướng 。 徧biến 照chiếu 於ư 十thập 方phương 。 十thập 方phương 即tức 是thị 十thập 界giới 十thập 界giới 皆giai 實thật 相tướng 相tương/tướng 相tương/tướng 宛uyển 然nhiên 一nhất 收thu 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 皆giai 各các 收thu 於ư 一nhất 切thiết 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 無vô 非phi 實thật 相tướng 妄vọng 想tưởng 皆giai 實thật 實thật 亦diệc 自tự 忘vong 此thử 為vi 大đại 懺sám 。

二nhị 助trợ 法pháp 三tam 初sơ 明minh 用dụng 助trợ 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 助trợ 道đạo 懺sám 悔hối 者giả 若nhược 純thuần 用dụng 正chánh 懺sám 亦diệc 不bất 須tu 助trợ 若nhược 正Chánh 道Đạo 闇ám 昧muội 不bất 明minh 了liễu 者giả 脩tu 助trợ 以dĩ 助trợ 之chi 。

【# 記ký 】# 正chánh 助trợ 二nhị 懺sám 脩tu 逐trục 根căn 緣duyên 自tự 有hữu 一nhất 向hướng 脩tu 於ư 正Chánh 道Đạo 直trực 登đăng 圓viên 住trụ 或hoặc 內nội 外ngoại 凡phàm 自tự 有hữu 一nhất 向hướng 脩tu 於ư 助trợ 道đạo 如như 南nam 獄ngục 立lập 有hữu 相tương/tướng 安an 樂lạc 行hạnh 不phủ 。 入nhập 三tam 昧muội 但đãn 誦tụng 持trì 故cố 。 亦diệc 能năng 得đắc 見kiến 上thượng 妙diệu 色sắc 。 像tượng 此thử 二nhị 隨tùy 根căn 脩tu 入nhập 不bất 同đồng 若nhược 悟ngộ 理lý 時thời 必tất 兩lưỡng 捨xả 也dã 自tự 有hữu 正chánh 助trợ 相tương/tướng 兼kiêm 而nhi 脩tu 或hoặc 先tiên 正chánh 後hậu 助trợ 或hoặc 先tiên 助trợ 後hậu 正chánh 或hoặc 同đồng 時thời 而nhi 脩tu 今kim 之chi 所sở 立lập 意ý 在tại 同đồng 脩tu 耳nhĩ 若nhược 於ư 三tam 句cú 都đô 不bất 攝nhiếp 者giả 則tắc 人nhân 身thân 牛ngưu 也dã 。

二nhị 明minh 助trợ 道Đạo 法Pháp 二nhị 初sơ 喻dụ 用dụng 助trợ 意ý 。

【# 文văn 句cú 】# 所sở 謂vị 灰hôi 汁trấp 澡táo 豆đậu 皂tạo 莢# 木mộc 槵# 以dĩ 助trợ 清thanh 水thủy 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 清thanh 水thủy 喻dụ 正chánh 灰hôi 等đẳng 喻dụ 助trợ 以dĩ 垢cấu 難nạn/nan 去khứ 獨độc 水thủy 不bất 能năng 灰hôi 皂tạo 助trợ 之chi 水thủy 方phương 有hữu 用dụng 。

二nhị 示thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 略lược 言ngôn 勤cần 用dụng 身thân 口khẩu 意ý 而nhi 為vi 助trợ 也dã 身thân 謂vị 旋toàn 禮lễ 口khẩu 謂vị 讀đọc 誦tụng 心tâm 謂vị 策sách 觀quán 而nhi 助trợ 開khai 門môn 。

【# 記ký 】# 助trợ 本bổn 助trợ 正chánh 正chánh 觀quán 不bất 開khai 蓋cái 理lý 惑hoặc 覆phú 故cố 脩tu 助trợ 行hành 治trị 於ư 事sự 蔽tế 事sự 蔽tế 若nhược 息tức 不bất 資tư 理lý 惑hoặc 故cố 令linh 正chánh 觀quán 開khai 入nhập 理lý 門môn 具cụ 論luận 六Lục 度Độ 略lược 舉cử 三tam 業nghiệp 其kỳ 策sách 觀quán 者giả 或hoặc 以dĩ 五ngũ 法pháp 策sách 於ư 正chánh 觀quán 亦diệc 助trợ 開khai 門môn 或hoặc 策sách 事sự 觀quán 謂vị 五ngũ 門môn 禪thiền 各các 有hữu 對đối 治trị 助trợ 開khai 正chánh 觀quán 。

三Tam 明Minh 用dụng 助trợ 功công 。

【# 文văn 句cú 】# 如như 順thuận 流lưu 順thuận 風phong 助trợ 之chi 以dĩ 篙# 櫂# 去khứ 則tắc 疾tật 也dã 。

【# 記ký 】# 正chánh 解giải 如như 順thuận 水thủy 正chánh 觀quán 如như 順thuận 風phong 可khả 喻dụ 正Chánh 道Đạo 能năng 趣thú 妙diệu 理lý 篙# 櫂# 可khả 喻dụ 旋toàn 禮lễ 等đẳng 善thiện 助trợ 於ư 風phong 水thủy 船thuyền 豈khởi 不bất 疾tật 。

三tam 總tổng 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 如như 是thị 略lược 論luận 正chánh 助trợ 也dã 。

【# 記ký 】# 四tứ 明minh 懺sám 悔hối 位vị 三tam 初sơ 他tha 釋thích 局cục 淺thiển 二nhị 初sơ 敘tự 他tha 。

【# 文văn 句cú 】# 四tứ 明minh 懺sám 悔hối 位vị 者giả 若nhược 作tác 一nhất 種chủng 解giải 者giả 謂vị 鄙bỉ 濁trược 凡phàm 夫phu 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 離ly 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 者giả 何hà 用dụng 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 二nhị 略lược 斥xích 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 不bất 如như 是thị 。

【# 記ký 】# 二nhị 今kim 釋thích 通thông 深thâm 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 初sơ 明minh 六lục 凡phàm 合hợp 懺sám 二nhị 初sơ 四tứ 趣thú 二nhị 初sơ 明minh 地địa 獄ngục 二nhị 初sơ 造tạo 逆nghịch 。

【# 文văn 句cú 】# 故cố 新tân 本bổn 業nghiệp 障chướng 滅diệt 品phẩm 中trung 說thuyết 人nhân 從tùng 父phụ 母mẫu 稟bẩm 身thân 十thập 月nguyệt 懷hoài 抱bão 。 三tam 年niên 鞠cúc 養dưỡng 撫phủ 念niệm 惟duy 惟duy 始thỉ 能năng 升thăng 頭đầu 戴đái 髮phát 教giáo 方phương 教giáo 數số 始thỉ 解giải 作tác 人nhân 那na 忽hốt 違vi 恩ân 背bội 義nghĩa 而nhi 行hành 殺sát 逆nghịch 天thiên 雖tuy 大đại 不bất 覆phú 此thử 人nhân 地địa 雖tuy 厚hậu 不bất 載tái 此thử 人nhân 此thử 人nhân 命mạng 終chung 。 直trực 入nhập 地địa 獄ngục 如như 是thị 逆nghịch 罪tội 。 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 鞠cúc 亦diệc 養dưỡng 也dã 撫phủ 拍phách 也dã 惟duy 惟duy 憐lân 子tử 之chi 貌mạo 也dã 內nội 則tắc 六lục 年niên 教giáo 之chi 數số 與dữ 方phương 名danh 注chú 云vân 方phương 名danh 東đông 西tây 殺sát 逆nghịch 殺sát 或hoặc 作tác 弑# 同đồng 音âm 試thí 下hạ 殺sát 於ư 上thượng 也dã 易dị 曰viết 臣thần 弑# 君quân 子tử 弑# 父phụ 也dã 天thiên 雖tuy 下hạ 明minh 天thiên 地địa 之chi 不bất 能năng 容dung 其kỳ 受thọ 生sanh 故cố 須tu 入nhập 地địa 獄ngục 也dã 以dĩ 五ngũ 逆nghịch 罪tội 感cảm 五ngũ 無vô 間gián 。

二nhị 破phá 戒giới 。

【# 文văn 句cú 】# 佛Phật 為vi 人nhân 天thiên 師sư 。 師sư 嚴nghiêm 道đạo 尊tôn 凡phàm 有hữu 所sở 說thuyết 。 若nhược 有hữu 違vi 犯phạm 罪tội 莫mạc 大đại 焉yên 。 初sơ 篇thiên 後hậu 聚tụ 那na 可khả 違vi 負phụ 爾nhĩ 則tắc 欺khi 佛Phật 負phụ 心tâm 復phục 負phụ 三tam 師sư 七thất 僧Tăng 此thử 則tắc 佛Phật 海hải 死tử 屍thi 華hoa 園viên 爛lạn 肉nhục 此thử 四tứ 重trọng/trùng 人nhân 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 初sơ 篇thiên 四tứ 重trọng/trùng 也dã 後hậu 聚tụ 吉cát 羅la 也dã 若nhược 論luận 五ngũ 篇thiên 則tắc 初sơ 後hậu 俱câu 篇thiên 六lục 聚tụ 則tắc 始thỉ 終chung 俱câu 聚tụ 綺ỷ 文văn 互hỗ 現hiện 故cố 云vân 初sơ 篇thiên 後hậu 聚tụ 也dã 三tam 師sư 謂vị 和hòa 尚thượng 及cập 羯yết 磨ma 教giáo 授thọ 二nhị 闍xà 黎lê 也dã 七thất 僧Tăng 印ấn 證chứng 戒giới 者giả 此thử 據cứ 中trung 國quốc 十thập 人nhân 也dã 佛Phật 海hải 者giả 佛Phật 法Pháp 如như 海hải 。 犯phạm 重trọng/trùng 如như 屍thi 華hoa 園viên 可khả 解giải 言ngôn 犯phạm 重trọng/trùng 者giả 須tu 出xuất 淨tịnh 眾chúng 。

二nhị 明minh 三tam 趣thú 。

【# 文văn 句cú 】# 多đa 瞋sân 墮đọa 蛇xà 虺hủy 多đa 欲dục 墮đọa 鳩cưu 鴿cáp 多đa 癡si 墮đọa 蝨sắt 蟻nghĩ 多đa 慢mạn 墮đọa 飛phi 鳥điểu 多đa 諂siểm 墮đọa 脩tu 羅la 多đa 慳san 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 。 餓ngạ 鬼quỷ 常thường 饑cơ 渴khát 畜súc 生sanh 相tương 殘tàn 害hại 脩tu 羅la 多đa 怖bố 畏úy 是thị 四tứ 惡ác 道đạo 聞văn 名danh 尚thượng 不bất 可khả 況huống 復phục 當đương 之chi 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 心tâm 既ký 多đa 瞋sân 等đẳng 身thân 口khẩu 動động 作tác 成thành 於ư 瞋sân 業nghiệp 故cố 墮đọa 蛇xà 虺hủy 舉cử 本bổn 攝nhiếp 末mạt 故cố 云vân 多đa 瞋sân 下hạ 多đa 欲dục 等đẳng 悉tất 可khả 為vi 例lệ 蛇xà 虺hủy 者giả 爾nhĩ 雅nhã 云vân 蝮phúc 虺hủy 慱đoàn 三tam 寸thốn 首thủ 大đại 如như 擘phách 郭quách 璞# 云vân 身thân 廣quảng 三tam 寸thốn 頭đầu 如như 大đại 擘phách 指chỉ 此thử 自tự 一nhất 種chủng 蛇xà 名danh 蝮phúc 虺hủy 諂siểm 者giả 莊trang 子tử 云vân 希hy 其kỳ 意ý 而nhi 道đạo 其kỳ 言ngôn 曰viết 諂siểm 餓ngạ 鬼quỷ 常thường 饑cơ 等đẳng 者giả 舉cử 果quả 難nạn/nan 當đương 須tu 明minh 懺sám 悔hối 。

二nhị 人nhân 天thiên 二nhị 初sơ 人nhân 。

【# 文văn 句cú 】# 人nhân 中trung 八bát 苦khổ 一nhất 苦khổ 尚thượng 不bất 可khả 忍nhẫn 況huống 八bát 苦khổ 交giao 橫hoành 應ưng 當đương 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 八bát 苦khổ 者giả 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 怨oán 憎tăng 會hội 愛ái 別biệt 離ly 求cầu 不bất 得đắc 五ngũ 陰ấm 盛thịnh 。

二nhị 天thiên 。

【# 文văn 句cú 】# 天thiên 上thượng 有hữu 五ngũ 衰suy 地địa 獄ngục 等đẳng 苦khổ 色sắc 界giới 天thiên 不bất 得đắc 速tốc 入nhập 定định 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 無vô 色sắc 界giới 天thiên 。 有hữu 四tứ 心tâm 苦khổ 三tam 界giới 籠lung 樊phàn 生sanh 死tử 窟quật 宅trạch 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 五ngũ 衰suy 者giả 衣y 裳thường 垢cấu 膩nị 頭đầu 上thượng 華hoa 萎nuy 。 身thân 體thể 臭xú 穢uế 。 腋dịch 下hạ 汗hãn 出xuất 。 不bất 樂nhạo 本bổn 座tòa 。 四tứ 心tâm 者giả 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 也dã 籠lung 樊phàn 者giả 樊phàn 藩# 也dã 詩thi 云vân 營doanh 營doanh 青thanh 蠅dăng 止chỉ 于vu 樊phàn 今kim 眾chúng 生sanh 處xứ 三tam 界giới 中trung 如như 在tại 籠lung 藩# 籬# 之chi 內nội 不bất 能năng 自tự 出xuất 也dã 。

二nhị 明minh 四tứ 教giáo 皆giai 懺sám 四tứ 初sơ 三tam 藏tạng 二nhị 初sơ 聲Thanh 聞Văn 二nhị 初sơ 七thất 賢hiền 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 出xuất 家gia 人nhân 。 雖tuy 欲dục 脩tu 道Đạo 為vi 五ngũ 煩phiền 惱não 所sở 障chướng 心tâm 不bất 得đắc 停đình 心tâm 為vị 四tứ 顛điên 倒đảo 。 所sở 惑hoặc 不bất 得đắc 入nhập 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 須tu 懺sám 悔hối 除trừ 滅diệt 。 業nghiệp 障chướng 念niệm 處xử 治trị 彼bỉ 四tứ 倒đảo 二nhị 惡ác 不bất 勤cần 斷đoạn 二nhị 善thiện 不bất 勤cần 生sanh 不bất 得đắc 入nhập 如như 意ý 足túc 煖Noãn 法Pháp 不bất 發phát 亦diệc 須tu 懺sám 悔hối 五ngũ 根căn 不bất 生sanh 喜hỷ 有hữu 退thoái 墮đọa 根căn 生sanh 未vị 有hữu 力lực 雖tuy 有hữu 力lực 未vị 鄰lân 真Chân 如Như 是thị 四tứ 善thiện 根căn 中trung 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 初sơ 五ngũ 停đình 心tâm 謂vị 不bất 淨tịnh 停đình 貪tham 慈từ 悲bi 停đình 瞋sân 因nhân 緣duyên 停đình 癡si 數sổ 息tức 停đình 覺giác 觀quán 界giới 方phương 便tiện 停đình 著trước 我ngã 若nhược 貪tham 等đẳng 五ngũ 煩phiền 惱não 障chướng 心tâm 不bất 得đắc 停đình 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 停đình 下hạ 剩thặng 心tâm 字tự 次thứ 四tứ 念niệm 處xứ 去khứ 用dụng 對đối 位vị 道Đạo 品Phẩm 四tứ 顛điên 倒đảo 者giả 執chấp 身thân 淨tịnh 受thọ 樂lạc 心tâm 常thường 法pháp 我ngã 四tứ 念niệm 治trị 此thử 四tứ 倒đảo 四Tứ 正Chánh 勤Cần 者giả 。 二nhị 惡ác 者giả 已dĩ 起khởi 令linh 滅diệt 未vị 起khởi 令linh 不bất 起khởi 二nhị 善thiện 者giả 已dĩ 生sanh 令linh 增tăng 長trưởng 未vị 生sanh 令linh 發phát 生sanh 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 者giả 謂vị 欲dục 精tinh 進tấn 心tâm 思tư 惟duy 五Ngũ 根Căn 。 者giả 謂vị 信tín 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 五Ngũ 力Lực 者giả 名danh 同đồng 於ư 根căn 以dĩ 不bất 動động 排bài 障chướng 而nhi 分phần/phân 兩lưỡng 科khoa 法pháp 華hoa 文văn 句cú 以dĩ 正chánh 勤cần 如như 意ý 根căn 力lực 四tứ 科khoa 對đối 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất 位vị 。 煖noãn 頂đảnh 與dữ 此thử 有hữu 不bất 同đồng 者giả 或hoặc 是thị 文văn 誤ngộ 或hoặc 別biệt 有hữu 意ý 。

二nhị 四Tứ 果Quả 。

【# 文văn 句cú 】# 苦khổ 忍nhẫn 明minh 發phát 雖tuy 不bất 墮đọa 三tam 途đồ 。 欲dục 界giới 七thất 生sanh 次thứ 第đệ 應ưng 受thọ 一nhất 生sanh 尚thượng 苦khổ 何hà 況huống 七thất 生sanh 雖tuy 斷đoạn 欲dục 界giới 五ngũ 下hạ 分phần/phân 六lục 品phẩm 餘dư 三tam 品phẩm 在tại 亦diệc 應ưng 懺sám 悔hối 雖tuy 斷đoạn 五ngũ 下hạ 八bát 品phẩm 盡tận 餘dư 一nhất 品phẩm 在tại 雖tuy 斷đoạn 色sắc 盡tận 餘dư 無vô 色sắc 分phần/phân 在tại 亦diệc 須tu 懺sám 悔hối 雖tuy 入nhập 有hữu 涅Niết 槃Bàn 猶do 有hữu 果quả 身thân 在tại 身thân 子tử 風phong 熱nhiệt 畢tất 陵lăng 伽già 眼nhãn 痛thống 欲dục 棄khí 有hữu 餘dư 入nhập 無vô 餘dư 亦diệc 須tu 懺sám 悔hối 雖tuy 斷đoạn 三tam 界giới 正chánh 使sử 盡tận 習tập 氣khí 尚thượng 存tồn 亦diệc 須tu 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 苦khổ 忍nhẫn 明minh 發phát 者giả 見kiến 道đạo 有hữu 十thập 六lục 心tâm 謂vị 於ư 下hạ 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 起khởi 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 上thượng 色sắc 無vô 色sắc 二nhị 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 起khởi 類loại 忍nhẫn 類loại 智trí 此thử 上thượng 下hạ 八bát 諦đế 共cộng 十thập 六lục 心tâm 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 惑hoặc 也dã 今kim 云vân 苦khổ 忍nhẫn 即tức 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 下hạ 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 明minh 發phát 得đắc 苦khổ 法pháp 智trí 也dã 觀quán 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 已dĩ 即tức 觀quán 上thượng 界giới 苦Khổ 諦Đế 得đắc 類loại 忍nhẫn 智trí 餘dư 三tam 諦đế 例lệ 說thuyết 雖tuy 不bất 下hạ 以dĩ 無vô 見kiến 惑hoặc 橫hoạnh 起khởi 故cố 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 欲dục 界giới 七thất 生sanh 者giả 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 共cộng 潤nhuận 七thất 生sanh 謂vị 上thượng 上thượng 品phẩm 潤nhuận 二nhị 生sanh 上thượng 中trung 上thượng 下hạ 中trung 上thượng 各các 潤nhuận 一nhất 生sanh 中trung 中trung 中trung 下hạ 共cộng 潤nhuận 一nhất 生sanh 下hạ 三tam 品phẩm 共cộng 潤nhuận 一nhất 生sanh 此thử 言ngôn 初sơ 果quả 也dã 雖tuy 斷đoạn 欲dục 下hạ 明minh 二nhị 果quả 五ngũ 下hạ 分phần/phân 者giả 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 貪tham 瞋sân 貧bần 雖tuy 通thông 上thượng 不bất 是thị 唯duy 上thượng 瞋sân 一nhất 唯duy 下hạ 不bất 通thông 於ư 上thượng 餘dư 三tam 徧biến 攝nhiếp 一nhất 切thiết 見kiến 惑hoặc 雖tuy 復phục 通thông 上thượng 而nhi 能năng 牽khiên 下hạ 縱túng/tung 斷đoạn 貪tham 等đẳng 至chí 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 由do 身thân 見kiến 等đẳng 還hoàn 來lai 欲dục 界giới 是thị 故cố 此thử 五ngũ 名danh 為vi 下hạ 分phần/phân 餘dư 三tam 品phẩm 在tại 受thọ 一nhất 生sanh 名danh 一nhất 往vãng 來lai 也dã 雖tuy 斷đoạn 五ngũ 下hạ 名danh 三tam 果quả 向hướng 人nhân 也dã 餘dư 一nhất 品phẩm 即tức 第đệ 九cửu 品phẩm 也dã 亦diệc 名danh 一nhất 種chủng 子tử 那na 含hàm 雖tuy 斷đoạn 色sắc 下hạ 正chánh 明minh 三tam 果quả 人nhân 也dã 九cửu 品phẩm 已dĩ 盡tận 不bất 來lai 欲dục 界giới 而nhi 進tiến 斷đoạn 上thượng 惑hoặc 雖tuy 入nhập 下hạ 無Vô 學Học 。

二nhị 支chi 佛Phật 。

【# 文văn 句cú 】# 支chi 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 亦diệc 須tu 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 侵xâm 習tập 未vị 能năng 全toàn 盡tận 故cố 須tu 懺sám 悔hối 言ngôn 亦diệc 爾nhĩ 者giả 例lệ 上thượng 羅La 漢Hán 懺sám 習tập 氣khí 也dã 菩Bồ 薩Tát 未vị 斷đoạn 且thả 在tại 人nhân 天thiên 。

二nhị 通thông 教giáo 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 未vị 得đắc 理lý 水thủy 霑triêm 心tâm 故cố 言ngôn 乾can/kiền/càn 慧tuệ 性tánh 地địa 未vị 能năng 見kiến 理lý 八bát 人nhân 見kiến 地địa 猶do 有hữu 愛ái 惑hoặc 薄bạc 地địa 神thần 通thông 未vị 能năng 還hoàn 生sanh 欲dục 界giới 離ly 欲dục 地địa 猶do 有hữu 上thượng 界giới 惑hoặc 已dĩ 辦biện 地địa 不bất 能năng 除trừ 習tập 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 但đãn 作tác 神thần 通thông 不bất 能năng 達đạt 文văn 字tự 菩Bồ 薩Tát 地địa 未vị 窮cùng 至chí 極cực 如như 是thị 等đẳng 位vị 皆giai 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 教giáo 詮thuyên 體thể 空không 異dị 前tiền 析tích 滅diệt 空không 含hàm 中trung 道đạo 是thị 大Đại 乘Thừa 門môn 利lợi 根căn 方phương 見kiến 屬thuộc 後hậu 二nhị 教giáo 今kim 就tựu 二Nhị 乘Thừa 及cập 鈍độn 菩Bồ 薩Tát 論luận 懺sám 悔hối 也dã 支chi 佛Phật 不bất 達đạt 文văn 字tự 者giả 不bất 能năng 說thuyết 法Pháp 化hóa 他tha 也dã 然nhiên 支chi 佛Phật 有hữu 部bộ 行hành 麟lân 喻dụ 之chi 別biệt 部bộ 行hành 者giả 或hoặc 能năng 說thuyết 法Pháp 今kim 約ước 麟lân 喻dụ 為vi 言ngôn 也dã 獨độc 悟ngộ 孤cô 行hành 喻dụ 麟lân 頭đầu 之chi 一nhất 角giác 故cố 名danh 麟lân 喻dụ 。

三tam 別biệt 教giáo 。

【# 文văn 句cú 】# 十thập 信tín 但đãn 信tín 未vị 能năng 稱xưng 理lý 十thập 住trụ 但đãn 入nhập 偏thiên 理lý 十thập 行hành 但đãn 事sự 未vị 能năng 入nhập 中trung 十thập 迴hồi 向hướng 但đãn 脩tu 中trung 未vị 能năng 證chứng 中trung 十Thập 地Địa 雖tuy 證chứng 中trung 地địa 地địa 皆giai 有hữu 障chướng 未vị 窮cùng 於ư 學học 不bất 得đắc 無Vô 學Học 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 十thập 信tín 但đãn 信tín 者giả 信tín 能năng 造tạo 心tâm 是thị 佛Phật 性tánh 故cố 未vị 能năng 稱xưng 理lý 者giả 以dĩ 佛Phật 性tánh 心tâm 別biệt 脩tu 空không 故cố 文văn 使sử 十thập 住trụ 偏thiên 證chứng 空không 理lý 十thập 行hành 但đãn 出xuất 建kiến 立lập 之chi 事sự 既ký 其kỳ 二nhị 觀quán 互hỗ 破phá 互hỗ 立lập 未vị 能năng 入nhập 中trung 十thập 向hướng 不bất 偏thiên 但đãn 脩tu 未vị 證chứng 然nhiên 由do 漸tiệm 脩tu 登đăng 地địa 頓đốn 證chứng 前tiền 前tiền 雖tuy 顯hiển 後hậu 後hậu 猶do 障chướng 是thị 故cố 名danh 為vi 。 地địa 地địa 有hữu 障chướng 至chí 等đẳng 覺giác 尚thượng 有hữu 未vị 得đắc 無Vô 學Học 故cố 此thử 凡phàm 聖thánh 皆giai 須tu 懺sám 悔hối 。

四tứ 圓viên 教giáo 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 十thập 信tín 雖tuy 三tam 智trí 圓viên 脩tu 但đãn 是thị 方phương 便tiện 陀đà 羅la 尼ni 十thập 住trụ 已dĩ 去khứ 乃nãi 至chí 等Đẳng 覺Giác 已dĩ 。 來lai 秪# 如như 十thập 四tứ 日nhật 月nguyệt 。 非phi 十thập 五ngũ 日nhật 月nguyệt 。 匡khuông 郭quách 未vị 圓viên 光quang 未vị 頓đốn 足túc 暗ám 未vị 頓đốn 盡tận 應ưng 須tu 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 此thử 機cơ 初sơ 解giải 中trung 具cụ 二nhị 邊biên 空không 假giả 即tức 中trung 故cố 能năng 三tam 智trí 一nhất 心tâm 脩tu 證chứng 不bất 言ngôn 名danh 字tự 及cập 五ngũ 品phẩm 者giả 以dĩ 高cao 況huống 下hạ 也dã 十thập 信tín 尚thượng 懺sám 況huống 爾nhĩ 前tiền 耶da 但đãn 是thị 等đẳng 者giả 法pháp 華hoa 中trung 說thuyết 三tam 陀đà 羅la 尼ni 雖tuy 通thông 初sơ 後hậu 以dĩ 位vị 得đắc 之chi 其kỳ 相tương/tướng 最tối 顯hiển 一nhất 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 旋toàn 假giả 入nhập 空không 此thử 齊tề 七thất 信tín 二nhị 百Bách 千Thiên 萬Vạn 億Ức 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 旋toàn 空không 出xuất 假giả 此thử 當đương 八bát 信tín 已dĩ 上thượng 三tam 法Pháp 音Âm 方Phương 便Tiện 陀Đà 羅La 尼Ni 。 以dĩ 二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện 轉chuyển 入nhập 中trung 道Đạo 法Pháp 音âm 當đương 第đệ 十thập 信tín 也dã 匡khuông 郭quách 等đẳng 者giả 此thử 三tam 喻dụ 於ư 法Pháp 身thân 智trí 斷đoạn 俱câu 未vị 究cứu 盡tận 俱câu 須tu 懺sám 也dã 。

二nhị 斥xích 局cục 。

【# 文văn 句cú 】# 齊tề 此thử 已dĩ 來lai 當đương 知tri 懺sám 悔hối 位vị 長trường/trưởng 其kỳ 義nghĩa 極cực 廣quảng 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 止chỉ 齊tề 凡phàm 夫phu 。

【# 記ký 】# 下hạ 從tùng 造tạo 無vô 間gián 業nghiệp 者giả 。 上thượng 至chí 圓viên 教giáo 等đẳng 覺giác 故cố 云vân 位vị 長trường/trưởng 位vị 位vị 橫hoạnh/hoành 論luận 各các 有hữu 三tam 障chướng 煩phiền 惱não 頭đầu 數số 結kết 業nghiệp 流lưu 類loại 苦khổ 報báo 等đẳng 差sai 故cố 云vân 義nghĩa 廣quảng 古cổ 人nhân 何hà 為vi 但đãn 在tại 凡phàm 夫phu 。

三tam 引dẫn 經kinh 證chứng 結kết 。

【# 文văn 句cú 】# 是thị 故cố 五ngũ 十thập 校giảo 計kế 經kinh 齊tề 至chí 等đẳng 覺giác 皆giai 令linh 懺sám 悔hối 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 大đại 師sư 本bổn 以dĩ 三tam 昧muội 總tổng 持trì 。 說thuyết 懺sám 悔hối 位vị 該cai 亘tuyên 凡phàm 聖thánh 自tự 然nhiên 與dữ 彼bỉ 校giảo 計kế 經kinh 合hợp 寔thật 匪phỉ 尋tầm 經kinh 作tác 此thử 安an 布bố 行hành 者giả 知tri 之chi 。

二nhị 舉cử 利lợi 勸khuyến 脩tu 四tứ 初sơ 明minh 聞văn 者giả 宿túc 殖thực 。

【# 文văn 句cú 】# 若nhược 人nhân 得đắc 聞văn 。 如như 此thử 懺sám 悔hối 。 功công 德đức 不bất 少thiểu 。 故cố 文văn 云vân 非phi 於ư 一nhất 佛Phật 。 五ngũ 佛Phật 十thập 佛Phật 。 脩tu 諸chư 功công 德đức 聞văn 是thị 懺sám 悔hối 。 乃nãi 於ư 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 佛Phật 所sở 。 脩tu 諸chư 功công 德đức 。 聞văn 是thị 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 二nhị 明minh 聞văn 者giả 得đắc 報báo 。

【# 文văn 句cú 】# 語ngữ 其kỳ 華hoa 報báo 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 常thường 為vi 國quốc 王vương 。 輔phụ 相tướng 大đại 臣thần 。 之chi 所sở 恭cung 敬kính 。 語ngữ 其kỳ 果quả 報báo 常thường 為vi 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 互hỗ 相tương 恭cung 敬kính 。

【# 記ký 】# 果quả 報báo 者giả 此thử 懺sám 詣nghệ 理lý 功công 至chí 極cực 果quả 乃nãi 與dữ 諸chư 佛Phật 互hỗ 相tương 恭cung 敬kính 。

三tam 以dĩ 聞văn 況huống 脩tu 。

【# 文văn 句cú 】# 直trực 聞văn 此thử 懺sám 悔hối 尚thượng 得đắc 如như 此thử 功công 德đức 。 況huống 復phục 如như 法Pháp 脩tu 行hành 。

【# 記ký 】# 解giải 既ký 稱xưng 理lý 脩tu 之chi 成thành 行hành 則tắc 分phần/phân 滿mãn 之chi 果quả 證chứng 之chi 匪phỉ 遙diêu 。

四tứ 結kết 示thị 歸quy 敬kính 。

【# 文văn 句cú 】# 已dĩ 聞văn 懺sám 悔hối 義nghĩa 此thử 法pháp 從tùng 經kinh 出xuất 此thử 經Kinh 從tùng 佛Phật 說thuyết 是thị 故cố 當đương 報báo 恩ân 歸quy 命mạng 禮lễ 諸chư 佛Phật 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 佛Phật 恩ân 若nhược 此thử 欲dục 報báo 之chi 者giả 唯duy 當đương 而nhi 說thuyết 而nhi 脩tu 行hành 之chi 歸quy 命mạng 禮lễ 佛Phật 五ngũ 悔hối 中trung 一nhất 其kỳ 四tứ 悔hối 法pháp 安an 得đắc 不bất 脩tu 。

二nhị 正chánh 釋thích 品phẩm 題đề 二nhị 初sơ 釋thích 二nhị 字tự 義nghĩa 二nhị 初sơ 依y 字tự 訓huấn 釋thích 二nhị 初sơ 釋thích 懺sám 二nhị 初sơ 明minh 求cầu 鑑giám 。

【# 文văn 句cú 】# 懺sám 悔hối 品phẩm 依y 字tự 訓huấn 釋thích 懺sám 者giả 鑑giám 也dã 披phi 陳trần 發phát 舒thư 己kỷ 之chi 三tam 業nghiệp 不bất 敢cảm 隱ẩn 諱húy 令linh 他tha 委ủy 鑑giám 顏nhan 恧# 而nhi 口khẩu 蹙túc/xúc 心tâm 摧tồi 而nhi 意ý 伏phục 。

【# 記ký 】# 恧# 奴nô 六lục 反phản 慙tàm 也dã 。

二nhị 明minh 被bị 鑑giám 。

【# 文văn 句cú 】# 身thân 被bị 鑑giám 故cố 而nhi 顏nhan 恧# 口khẩu 被bị 鑑giám 故cố 而nhi 脣thần 蹙túc/xúc 心tâm 被bị 鑑giám 故cố 而nhi 意ý 伏phục 故cố 懺sám 名danh 鑑giám 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 釋thích 悔hối 二nhị 初sơ 明minh 能năng 廢phế 。

【# 文văn 句cú 】# 悔hối 者giả 廢phế 也dã 內nội 懷hoài 鄙bỉ 耻sỉ 悔hối 造tạo 眾chúng 非phi 。

【# 記ký 】# 二nhị 明minh 所sở 廢phế 。

【# 文văn 句cú 】# 悔hối 身thân 故cố 則tắc 三tam 廢phế 悔hối 口khẩu 故cố 則tắc 四tứ 廢phế 悔hối 心tâm 故cố 則tắc 十thập 廢phế 故cố 悔hối 名danh 廢phế 也dã 。

【# 記ký 】# 意ý 云vân 十thập 廢phế 者giả 意ý 如như 君quân 主chủ 身thân 口khẩu 如như 臣thần 君quân 既ký 克khắc 己kỷ 臣thần 息tức 暴bạo 虐ngược 故cố 意ý 總tổng 十thập 。

二nhị 約ước 法Pháp 門môn 釋Thích 種chủng 種chủng 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 法Pháp 門môn 釋thích 者giả 懺sám 悔hối 名danh 慚tàm 愧quý 慚tàm 愧quý 是thị 白bạch 法Pháp 又hựu 自tự 不bất 作tác 惡ác 。 不bất 教giáo 他tha 作tác 。 惡ác 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 說thuyết 。

【# 記ký 】# 二nhị 明minh 三tam 種chủng 懺sám 三tam 初sơ 明minh 三tam 種chủng 相tướng 貌mạo 二nhị 初sơ 列liệt 名danh 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 懺sám 悔hối 有hữu 三tam 一nhất 作tác 法pháp 二nhị 取thủ 相tương/tướng 三tam 無vô 生sanh 此thử 三tam 種chủng 通thông 大đại 小tiểu 。

【# 記ký 】# 列liệt 三tam 種chủng 名danh 示thị 事sự 通thông 大đại 小tiểu 。

二nhị 約ước 相tương/tướng 釋thích 二nhị 初sơ 明minh 小tiểu 三tam 初sơ 作tác 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 小Tiểu 乘Thừa 作tác 法pháp 者giả 如như 毗Tỳ 尼Ni 中trung 發phát 露lộ 與dữ 學học 二nhị 十thập 僧Tăng 行hành 摩ma 那na 埵đóa 或hoặc 半bán 月nguyệt 作tác 法pháp 或hoặc 對đối 首thủ 作tác 法pháp 或hoặc 責trách 心tâm 但đãn 令linh 作tác 法pháp 成thành 就tựu 不bất 障chướng 僧Tăng 事sự 即tức 清thanh 淨tịnh 也dã 。

【# 記ký 】# 毗Tỳ 尼Ni 此thử 云vân 律luật 二nhị 十thập 僧Tăng 者giả 此thử 約ước 懺sám 僧Tăng 殘tàn 罪tội 也dã 然nhiên 對đối 治trị 有hữu 四tứ 法pháp 一nhất 治trị 覆phú 藏tàng 情tình 過quá 謂vị 行hành 波ba 利lợi 婆bà 沙sa 此thử 云vân 覆phú 藏tàng 或hoặc 云vân 別biệt 住trụ 謂vị 別biệt 住trụ 一nhất 房phòng 不bất 得đắc 與dữ 僧Tăng 同đồng 處xứ 設thiết 入nhập 眾chúng 中trung 不bất 得đắc 談đàm 論luận 亦diệc 不bất 得đắc 答đáp 行hành 此thử 法Pháp 者giả 。 須tu 滿mãn 一nhất 百bách 日nhật 不bất 憶ức 元nguyên 覆phú 藏tàng 日nhật 數số 故cố 乃nãi 以dĩ 百bách 日nhật 為vi 限hạn 二nhị 治trị 覆phú 藏tàng 罪tội 謂vị 犯phạm 已dĩ 覆phú 藏tàng 得đắc 吉cát 罪tội 不bất 覆phú 藏tàng 得đắc 殘tàn 罪tội 若nhược 覆phú 藏tàng 者giả 先tiên 懺sám 吉cát 罪tội 後hậu 與dữ 別biệt 住trụ 三tam 治trị 僧Tăng 殘tàn 情tình 過quá 罪tội 謂vị 六lục 夜dạ 行hành 摩ma 那na 埵đóa 此thử 云vân 意ý 喜hỷ 前tiền 雖tuy 自tự 意ý 歡hoan 喜hỷ 。 亦diệc 使sử 眾chúng 僧Tăng 歡hoan 喜hỷ 由do 前tiền 喜hỷ 故cố 與dữ 其kỳ 少thiểu 日nhật 即tức 六lục 夜dạ 也dã 故cố 名danh 意ý 喜hỷ 僧Tăng 眾chúng 歡hoan 云vân 此thử 人nhân 改cải 悔hối 成thành 清thanh 淨tịnh 故cố 云vân 眾chúng 僧Tăng 喜hỷ 也dã 四tứ 治trị 僧Tăng 殘tàn 謂vị 二nhị 十thập 僧Tăng 中trung 以dĩ 白bạch 四tứ 羯yết 磨ma 。 出xuất 罪tội 然nhiên 覆phú 藏tàng 不bất 經kinh 明minh 相tướng 直trực 行hành 摩ma 那na 埵đóa 然nhiên 後hậu 入nhập 眾chúng 出xuất 罪tội 或hoặc 半bán 月nguyệt 作tác 法pháp 者giả 謂vị 行hành 別biệt 住trụ 時thời 每mỗi 至chí 半bán 月nguyệt 說thuyết 戒giới 須tu 白bạch 眾chúng 僧Tăng 云vân 我ngã 犯phạm 僧Tăng 殘tàn 對đối 首thủ 作tác 法pháp 者giả 懺sám 重trọng/trùng 吉cát 也dã 責trách 心tâm 懺sám 輕khinh 吉cát 也dã 摩ma 夷di 論luận 云vân 故cố 作tác 者giả 對đối 首thủ 一nhất 說thuyết 誤ngộ 作tác 者giả 責trách 心tâm 而nhi 悔hối 小Tiểu 乘Thừa 犯phạm 夷di 亦diệc 有hữu 懺sám 法pháp 而nhi 疏sớ/sơ 文văn 不bất 引dẫn 者giả 以dĩ 懺sám 已dĩ 既ký 為vi 學học 悔hối 沙Sa 彌Di 仍nhưng 障chướng 聖thánh 果Quả 故cố 非phi 此thử 中trung 復phục 本bổn 清thanh 淨tịnh 義nghĩa 也dã 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 小tiểu 學học 悔hối 已dĩ 障chướng 果quả 仍nhưng 成thành 重trọng 罪tội 未vị 忘vong 。

二nhị 取thủ 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 阿a 含hàm 中trung 亦diệc 作tác 相tương/tướng 懺sám 犯phạm 欲dục 人nhân 作tác 毒độc 蛇xà 口khẩu 想tưởng 此thử 觀quán 成thành 時thời 婬dâm 罪tội 即tức 滅diệt 。

【# 記ký 】# 上thượng 明minh 作tác 法pháp 但đãn 令linh 三tam 業nghiệp 順thuận 於ư 佛Phật 制chế 法pháp 成thành 罪tội 滅diệt 尚thượng 是thị 散tán 心tâm 罪tội 滅diệt 猶do 淺thiển 今kim 論luận 取thủ 相tương/tướng 屬thuộc 於ư 定định 心tâm 想tưởng 成thành 相tương/tướng 起khởi 滅diệt 罪tội 則tắc 深thâm 故cố 蛇xà 口khẩu 想tưởng 成thành 豈khởi 惟duy 婬dâm 罪tội 得đắc 除trừ 亦diệc 乃nãi 欲dục 心tâm 不bất 起khởi 。

三tam 無vô 生sanh 。

【# 文văn 句cú 】# 亦diệc 有hữu 觀quán 空không 懺sám 秪# 是thị 真chân 空không 。

【# 記ký 】# 言ngôn 觀quán 空không 者giả 析tích 法pháp 明minh 空không 也dã 觀quán 造tạo 罪tội 心tâm 本bổn 無vô 主chủ 宰tể 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 無vô 誰thùy 能năng 作tác 無vô 是thị 業nghiệp 報báo 我ngã 見kiến 若nhược 亡vong 諸chư 使sử 永vĩnh 寂tịch 此thử 觀quán 若nhược 成thành 四tứ 趣thú 則tắc 除trừ 三tam 界giới 須tu 出xuất 小Tiểu 乘Thừa 三tam 懺sám 其kỳ 相tương/tướng 略lược 然nhiên 。

二nhị 明minh 大đại 三tam 初sơ 作tác 法pháp 二nhị 取thủ 相tương/tướng 三tam 無vô 生sanh 行hành 者giả 應ưng 知tri 三tam 種chủng 懺sám 法pháp 無vô 生sanh 是thị 主chủ 二nhị 為vi 助trợ 緣duyên 故cố 前tiền 疏sớ/sơ 云vân 灰hôi 汁trấp 皂tạo 莢# 助trợ 於ư 清thanh 水thủy 若nhược 闕khuyết 妙diệu 觀quán 不bất 名danh 大Đại 乘Thừa 便tiện 同đồng 外ngoại 道đạo 無vô 益ích 苦khổ 行hạnh 須tu 近cận 善thiện 師sư 學học 懺sám 悔hối 處xứ 及cập 懺sám 悔hối 法pháp 方phương 可khả 行hành 於ư 道Đạo 場Tràng 事sự 儀nghi 故cố 於ư 諸chư 事sự 皆giai 用dụng 妙diệu 觀quán 照chiếu 而nhi 導đạo 之chi 使sử 作tác 法pháp 等đẳng 皆giai 順thuận 實thật 理lý 悉tất 為vi 佛Phật 因nhân 有hữu 謂vị 道Đạo 場Tràng 所sở 脩tu 行hành 法pháp 而nhi 為vi 事sự 治trị 須tu 於ư 十thập 乘thừa 先tiên 脩tu 六lục 法pháp 後hậu 方phương 助trợ 開khai 而nhi 不bất 思tư 前tiền 六lục 在tại 道Đạo 場Tràng 中trung 用dụng 如như 今kim 明minh 懺sám 具cụ 談đàm 三tam 種chủng 豈khởi 捨xả 事sự 行hành 又hựu 有hữu 一nhất 卷quyển 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 別biệt 行hành 於ư 世thế 大đại 師sư 制chế 立lập 正chánh 為vi 初sơ 心tâm 懺sám 障chướng 道đạo 罪tội 方phương 可khả 造tạo 脩tu 諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。 又hựu 諸chư 苦khổ 行hạnh 精tinh 進tấn 之chi 門môn 各các 隨tùy 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 初sơ 心tâm 可khả 脩tu 但đãn 須tu 皆giai 用dụng 圓viên 無vô 生sanh 觀quán 為vi 主chủ 為vi 導đạo 使sử 一nhất 一nhất 行hành 即tức 脩tu 是thị 性tánh 無vô 脩tu 無vô 得đắc 則tắc 成thành 圓viên 行hành 也dã 豈khởi 諸chư 事sự 行hành 妙diệu 觀quán 妙diệu 境cảnh 妨phương 脩tu 發phát 大đại 心tâm 安an 心tâm 等đẳng 法pháp 皆giai 妨phương 脩tu 耶da 若nhược 其kỳ 然nhiên 者giả 。 隨tùy 自tự 意ý 中trung 歷lịch 彼bỉ 三tam 性tánh 全toàn 無vô 十thập 乘thừa 何hà 名danh 三tam 昧muội 若nhược 自tự 未vị 諳am 當đương 依y 善thiện 友hữu 開khai 導đạo 策sách 脩tu 乃nãi 成thành 深thâm 益ích 又hựu 須tu 了liễu 知tri 大Đại 乘Thừa 三tam 懺sám 後hậu 一nhất 雖tuy 可khả 獨độc 脩tu 不bất 進tiến 則tắc 須tu 假giả 前tiền 二nhị 前tiền 二nhị 不bất 可khả 暫tạm 離ly 無vô 生sanh 得đắc 此thử 意ý 已dĩ 方phương 可khả 說thuyết 行hành 三tam 種chủng 懺sám 法pháp 初sơ 作tác 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 大Đại 乘Thừa 中trung 亦diệc 有hữu 作tác 法pháp 或hoặc 八bát 百bách 日nhật 虗hư 空không 藏tạng 塗đồ 廁trắc 是thị 也dã 或hoặc 九cửu 十thập 日nhật 般bát 舟chu 是thị 也dã 或hoặc 四tứ 十thập 九cửu 日nhật 。 大đại 悲bi 懺sám 是thị 也dã 或hoặc 二nhị 十thập 一nhất 日nhật 。 法pháp 華hoa 是thị 也dã 或hoặc 七thất 日nhật 方Phương 等Đẳng 是thị 也dã 灰hôi 湯thang 澡táo 豆đậu 淨tịnh 身thân 辛tân 酒tửu 禁cấm 口khẩu 慚tàm 愧quý 勤cần 心tâm 旋toàn 誦tụng 各các 有hữu 徧biến 數số 等đẳng 皆giai 作tác 法pháp 懺sám 攝nhiếp 也dã 。

【# 記ký 】# 八bát 百bách 等đẳng 者giả 虗hư 空không 藏tạng 經Kinh 云vân 知tri 法pháp 者giả 復phục 教giáo 八bát 百bách 日nhật 塗đồ 廁trắc 日nhật 日nhật 告cáo 言ngôn 。 汝nhữ 作tác 不bất 淨tịnh 事sự 。 一nhất 心tâm 塗đồ 治trị 一nhất 切thiết 廁trắc 勿vật 令linh 人nhân 知tri 塗đồ 已dĩ 洗tẩy 浴dục 禮lễ 三tam 十thập 五ngũ 佛Phật 。 稱xưng 虗hư 空không 藏tạng 名danh 向hướng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 自tự 說thuyết 罪tội 咎cữu 。 等đẳng 九cửu 十thập 日nhật 等đẳng 者giả 般bát 舟chu 經Kinh 云vân 有hữu 四tứ 事sự 疾tật 得đắc 是thị 三tam 昧muội 。 一nhất 者giả 不bất 得đắc 有hữu 世thế 間gian 思tư 想tưởng 。 如như 指chỉ 相tương 彈đàn 頃khoảnh 三tam 月nguyệt 。 二nhị 者giả 不bất 得đắc 臥ngọa 出xuất 三tam 月nguyệt 。 如như 指chỉ 相tương 彈đàn 頃khoảnh 。 三tam 者giả 經kinh 行hành 不bất 得đắc 休hưu 息tức 。 不bất 得đắc 坐tọa 三tam 月nguyệt 。 除trừ 其kỳ 飯phạn 食thực 左tả 右hữu 。 四tứ 者giả 為vì 人nhân 說thuyết 經Kinh 。 不bất 得đắc 望vọng 人nhân 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 是thị 為vi 四tứ 般bát 舟chu 此thử 云vân 佛Phật 立lập 三tam 昧muội 成thành 時thời 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 在tại 虗hư 空không 中trung 立lập 故cố 名danh 佛Phật 立lập 也dã 灰hôi 湯thang 下hạ 明minh 上thượng 諸chư 行hành 法pháp 各các 淨tịnh 三tam 業nghiệp 也dã 旋toàn 誦tụng 下hạ 諸chư 法pháp 各các 有hữu 製chế 度độ 旋toàn 誦tụng 之chi 度độ 方Phương 等Đẳng 最tối 切thiết 旋toàn 一nhất 百bách 二nhị 十thập 帀táp 誦tụng 袒đản 持trì 咒chú 一nhất 百bách 二nhị 十thập 徧biến 一nhất 旋toàn 一nhất 咒chú 不bất 徐từ 不bất 疾tật 旋toàn 訖ngật 卻khước 坐tọa 思tư 惟duy 中trung 道đạo 正chánh 空không 導đạo 此thử 軌quỹ 儀nghi 故cố 名danh 作tác 法pháp 。

二nhị 取thủ 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 取thủ 相tương/tướng 懺sám 者giả 如như 方Phương 等Đẳng 求cầu 十thập 二nhị 夢mộng 王vương 菩Bồ 薩Tát 戒giới 見kiến 華hoa 光quang 摩ma 頂đảnh 虗hư 空không 藏tạng 中trung 唱xướng 聲thanh 印ấn 臂tý 相tương/tướng 起khởi 罪tội 滅diệt 雖tuy 不bất 正chánh 明minh 作tác 法pháp 兼kiêm 得đắc 事sự 用dụng 也dã 。

【# 記ký 】# 十thập 二nhị 夢mộng 王vương 者giả 方Phương 等Đẳng 陀đà 羅la 尼ni 經Kinh 云vân 先tiên 求cầu 好hảo/hiếu 夢mộng 凡phàm 十thập 二nhị 種chủng 隨tùy 得đắc 一nhất 相tương/tướng 則tắc 許hứa 懺sám 悔hối 梵Phạm 網võng 經Kinh 云vân 若nhược 犯phạm 十thập 戒giới 者giả 應ưng 教giáo 懺sám 悔hối 。 要yếu 見kiến 好hảo 相tướng 。 好hảo 相tướng 者giả 佛Phật 來lai 摩ma 頂đảnh 。 見kiến 光quang 見kiến 華hoa 。 等đẳng 便tiện 得đắc 罪tội 滅diệt 唱xướng 聲thanh 下hạ 彼bỉ 經kinh 明minh 行hành 者giả 夢mộng 中trung 若nhược 坐tọa 禪thiền 中trung 現hiện 此thử 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 摩ma 尼ni 珠châu 印ấn 。 印ấn 行hành 者giả 臂tý 作tác 罪tội 滅diệt 字tự 或hoặc 聞văn 罪tội 滅diệt 聲thanh 得đắc 此thử 相tương/tướng 起khởi 知tri 罪tội 必tất 滅diệt 雖tuy 不bất 下hạ 以dĩ 在tại 道Đạo 場Tràng 非phi 不bất 作tác 法pháp 俱câu 從tùng 勝thắng 立lập 名danh 為vi 取thủ 相tương/tướng 言ngôn 用dụng 事sự 者giả 作tác 法pháp 也dã 。

三tam 無vô 生sanh 。

【# 文văn 句cú 】# 無vô 生sanh 懺sám 者giả 如như 普phổ 賢hiền 觀quán 云vân 端đoan 坐tọa 念niệm 實thật 相tướng 。 如như 日nhật 照chiếu 霜sương 露lộ 觀quán 空không 緣duyên 理lý 無vô 相tướng 最tối 上thượng 雖tuy 不bất 正chánh 作tác 事sự 相tướng 兼kiêm 上thượng 兩lưỡng 懺sám 也dã 。

【# 記ký 】# 以dĩ 無vô 念niệm 念niệm 念niệm 罪tội 實thật 相tướng 念niệm 與dữ 實thật 相tướng 能năng 所sở 名danh 別biệt 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 如như 是thị 念niệm 之chi 罪tội 相tương/tướng 既ký 忘vong 實thật 相tướng 亦diệc 泯mẫn 此thử 慧tuệ 如như 日nhật 消tiêu 罪tội 霜sương 露lộ 無vô 緣duyên 緣duyên 畢tất 竟cánh 空không 無vô 中trung 邊biên 相tương/tướng 此thử 理lý 無vô 過quá 故cố 名danh 最tối 上thượng 雖tuy 不bất 下hạ 此thử 三tam 種chủng 懺sám 同đồng 時thời 而nhi 脩tu 無vô 生sanh 是thị 正chánh 二nhị 為vi 助trợ 緣duyên 故cố 云vân 兼kiêm 兩lưỡng 斯tư 乃nãi 正chánh 助trợ 一nhất 合hợp 而nhi 行hành 如như 膏cao 益ích 明minh 證chứng 理lý 彌di 速tốc 也dã 。

二nhị 明minh 三tam 種chủng 功công 能năng 二nhị 初sơ 正chánh 示thị 功công 能năng 二nhị 初sơ 明minh 滅diệt 惡ác 二nhị 初sơ 四tứ 番phiên 通thông 小tiểu 釋thích 言ngôn 通thông 小tiểu 者giả 以dĩ 此thử 四tứ 番phiên 釋thích 三tam 種chủng 懺sám 意ý 雖tuy 在tại 大đại 而nhi 且thả 未vị 彰chương 異dị 小tiểu 之chi 相tướng 故cố 使sử 滅diệt 惡ác 於ư 大đại 小tiểu 說thuyết 皆giai 無vô 妨phương 故cố 故cố 云vân 通thông 小tiểu 四tứ 中trung 初sơ 約ước 遮già 性tánh 釋thích 三tam 初sơ 作tác 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 作tác 法pháp 懺sám 成thành 違vi 無vô 作tác 罪tội 滅diệt 而nhi 性tánh 罪tội 不bất 除trừ 如như 犯phạm 殺sát 生sanh 作tác 法pháp 懺sám 成thành 違vi 無vô 作tác 罪tội 去khứ 而nhi 償thường 命mạng 猶do 在tại 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 無vô 作tác 罪tội 者giả 昔tích 受thọ 佛Phật 戒giới 由do 作tác 法pháp 故cố 發phát 無vô 作tác 體thể 若nhược 毀hủy 犯phạm 者giả 得đắc 違vi 逆nghịch 罪tội 今kim 由do 作tác 法pháp 翻phiên 破phá 此thử 罪tội 言ngôn 性tánh 罪tội 者giả 即tức 十thập 惡ác 也dã 不bất 論luận 受thọ 與dữ 不bất 受thọ 。 犯phạm 之chi 性tánh 自tự 是thị 罪tội 如như 犯phạm 下hạ 論luận 云vân 斬trảm 大đại 草thảo 殺sát 畜súc 二nhị 罪tội 同đồng 懺sám 二nhị 種chủng 違vi 制chế 之chi 罪tội 俱câu 除trừ 而nhi 殺sát 畜súc 償thường 命mạng 猶do 存tồn 。

二nhị 取thủ 相tương/tướng 。

【# 文văn 句cú 】# 取thủ 相tương/tướng 懺sám 能năng 滅diệt 性tánh 罪tội 性tánh 罪tội 去khứ 違vi 無vô 作tác 罪tội 亦diệc 去khứ 如như 伐phạt 樹thụ 枝chi 葉diệp 萎nuy 根căn 本bổn 未vị 去khứ 續tục 生sanh 如như 故cố 也dã 。

【# 記ký 】# 由do 以dĩ 定định 心tâm 想tưởng 成thành 勝thắng 相tương/tướng 熏huân 脩tu 力lực 彊cường/cưỡng/cương 能năng 轉chuyển 惡ác 業nghiệp 是thị 故cố 能năng 滅diệt 性tánh 遮già 二nhị 罪tội 如như 伐phạt 下hạ 枝chi 葉diệp 喻dụ 性tánh 遮già 罪tội 根căn 本bổn 喻dụ 無vô 明minh 也dã 心tâm 惑hoặc 既ký 存tồn 罪tội 可khả 重trọng/trùng 作tác 如như 枝chi 葉diệp 續tục 生sanh 也dã 既ký 對đối 遮già 性tánh 辨biện 於ư 無vô 明minh 故cố 此thử 無vô 明minh 通thông 界giới 內nội 外ngoại 此thử 即tức 通thông 小tiểu 之chi 相tướng 也dã 。

三tam 無vô 生sanh 。

【# 文văn 句cú 】# 觀quán 無vô 生sanh 懺sám 能năng 滅diệt 無vô 明minh 如như 覆phú 大đại 地địa 根căn 枝chi 葉diệp 等đẳng 。 悉tất 盡tận 無vô 餘dư 。

【# 記ký 】# 二nhị 約ước 三tam 學học 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 作tác 法pháp 滅diệt 違vi 戒giới 上thượng 罪tội 取thủ 相tương/tướng 滅diệt 犯phạm 定định 上thượng 罪tội 無vô 生sanh 滅diệt 犯phạm 慧tuệ 上thượng 罪tội 。

【# 記ký 】# 作tác 法pháp 防phòng 非phi 故cố 滅diệt 戒giới 罪tội 取thủ 相tương/tướng 專chuyên 意ý 故cố 滅diệt 定định 罪tội 無vô 生sanh 觀quán 照chiếu 故cố 滅diệt 慧tuệ 罪tội 事sự 非phi 是thị 戒giới 家gia 罪tội 散tán 亂loạn 是thị 定định 家gia 罪tội 惑hoặc 暗ám 是thị 慧tuệ 家gia 罪tội 。

三tam 除trừ 三tam 報báo 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 作tác 法pháp 滅diệt 三tam 惡ác 道đạo 報báo 。 障chướng 取thủ 相tương/tướng 滅diệt 人nhân 道đạo 報báo 障chướng 無vô 生sanh 滅diệt 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 報báo 障chướng 。

【# 記ký 】# 雖tuy 俱câu 報báo 障chướng 而nhi 有hữu 苦khổ 樂lạc 三tam 惡ác 唯duy 苦khổ 違vi 法pháp 而nhi 得đắc 故cố 作tác 法pháp 能năng 除trừ 人nhân 道đạo 之chi 報báo 半bán 苦khổ 半bán 樂nhạo/nhạc/lạc 散tán 善thiện 所sở 招chiêu 故cố 取thủ 相tương/tướng 能năng 滅diệt 三tam 界giới 。 天thiên 報báo 望vọng 人nhân 皆giai 定định 無vô 苦khổ 惟duy 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 漏lậu 所sở 感cảm 故cố 無vô 生sanh 能năng 滅diệt 。

四tứ 除trừ 三tam 業nghiệp 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 作tác 法pháp 滅diệt 三tam 惡ác 道đạo 業nghiệp 。 障chướng 取thủ 相tương/tướng 滅diệt 人nhân 道đạo 業nghiệp 障chướng 無vô 生sanh 滅diệt 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 例lệ 報báo 可khả 知tri 能năng 感cảm 所sở 感cảm 而nhi 分phần/phân 兩lưỡng 釋thích 也dã 。

二nhị 二nhị 番phiên 惟duy 大đại 釋thích 前tiền 之chi 四tứ 釋thích 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 無vô 生sanh 滅diệt 惑hoặc 未vị 簡giản 通thông 別biệt 作tác 法pháp 或hoặc 取thủ 毗Tỳ 尼Ni 之chi 制chế 今kim 之chi 二nhị 釋thích 無vô 生sanh 的đích 破phá 障chướng 中trung 無vô 明minh 通thông 惑hoặc 不bất 生sanh 為vi 今kim 取thủ 相tương/tướng 驗nghiệm 知tri 此thử 去khứ 唯duy 就tựu 大đại 釋thích 二nhị 初sơ 別biệt 煩phiền 惱não 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 作tác 法pháp 滅diệt 怖bố 畏úy 憂ưu 愁sầu 之chi 煩phiền 惱não 亦diệc 是thị 破phá 煩phiền 惱não 取thủ 相tương/tướng 滅diệt 四tứ 住trụ 之chi 煩phiền 惱não 無vô 生sanh 滅diệt 無vô 明minh 之chi 煩phiền 惱não 。

【# 記ký 】# 怖bố 畏úy 屬thuộc 思tư 憂ưu 愁sầu 屬thuộc 見kiến 今kim 作tác 法pháp 成thành 位vị 在tại 五ngũ 品phẩm 能năng 伏phục 此thử 惑hoặc 指chỉ 伏phục 為vi 破phá 故cố 云vân 亦diệc 是thị 取thủ 相tương/tướng 懺sám 成thành 在tại 七thất 信tín 位vị 故cố 滅diệt 四tứ 住trụ 既ký 見kiến 真Chân 諦Đế 望vọng 中trung 名danh 相tướng 故cố 名danh 取thủ 相tương/tướng 無vô 生sanh 觀quán 成thành 位vị 登đăng 初sơ 住trụ 所sở 除trừ 的đích 在tại 根căn 本bổn 無vô 明minh 故cố 知tri 此thử 釋thích 別biệt 就tựu 大Đại 乘Thừa 明minh 三tam 種chủng 懺sám 。

二nhị 通thông 三tam 障chướng 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 三tam 種chủng 懺sám 共cộng 除trừ 報báo 障chướng 取thủ 相tương/tướng hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 無vô 生sanh 除trừ 煩phiền 惱não 障chướng 。

【# 記ký 】# 共cộng 除trừ 報báo 者giả 此thử 乃nãi 現hiện 報báo 父phụ 母mẫu 生sanh 身thân 得đắc 六lục 根căn 淨tịnh 轉chuyển 報báo 實thật 在tại 正chánh 助trợ 合hợp 行hành 若nhược 但đãn 理lý 觀quán 雖tuy 入nhập 真chân 似tự 亦diệc 有hữu 不bất 得đắc 六lục 根căn 淨tịnh 者giả 故cố 云vân 三tam 懺sám 共cộng 除trừ 報báo 障chướng 取thủ 相tương/tướng 除trừ 業nghiệp 者giả 約ước 出xuất 假giả 說thuyết 能năng 挾hiệp 宿túc 世thế 無vô 量lượng 業nghiệp 種chủng 作tác 度độ 生sanh 緣duyên 業nghiệp 不bất 能năng 障chướng 於ư 業nghiệp 自tự 在tại 名danh hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 以dĩ 其kỳ 未vị 是thị 真chân 出xuất 假giả 位vị 故cố 見kiến 俗tục 諦đế 猶do 名danh 取thủ 相tương/tướng 無vô 生sanh 除trừ 惑hoặc 其kỳ 義nghĩa 可khả 知tri 。

二nhị 明minh 生sanh 善thiện 。

【# 文văn 句cú 】# 又hựu 作tác 法pháp 懺sám 如như 服phục 薑khương 桂quế 差sai 病bệnh 而nhi 已dĩ 不bất 能năng 肥phì 身thân 譬thí 罪tội 滅diệt 不bất 能năng 生sanh 善thiện 取thủ 相tương/tướng 懺sám 如như 服phục 五ngũ 石thạch 病bệnh 差sai 身thân 充sung 不bất 能năng 得đắc 道Đạo 。 無vô 生sanh 懺sám 如như 服phục 五ngũ 芝chi 病bệnh 除trừ 身thân 飛phi 升thăng 仙tiên 得đắc 道Đạo 。

【# 記ký 】# 仍nhưng 約ước 喻dụ 顯hiển 五ngũ 石thạch 者giả 謂vị 白bạch 瑛# 紫tử 瑛# 石thạch 膏cao 鍾chung 乳nhũ 石thạch 脂chi 五ngũ 芝chi 者giả 謂vị 五ngũ 色sắc 苓# 芝chi 也dã 薑khương 桂quế 且thả 喻dụ 小Tiểu 乘Thừa 作tác 法pháp 故cố 未vị 生sanh 善thiện 若nhược 大đại 作tác 法pháp 生sanh 善thiện 非phi 少thiểu 五ngũ 石thạch 五ngũ 芝chi 通thông 喻dụ 小tiểu 大đại 生sanh 事sự 理lý 善thiện 。

二nhị 勸khuyến 人nhân 脩tu 學học 。

【# 文văn 句cú 】# 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 分phân 別biệt 行hành 者giả 須tu 知tri 。

【# 記ký 】# 言ngôn 須tu 知tri 者giả 謂vị 須tu 知tri 小tiểu 大đại 皆giai 能năng 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 須tu 知tri 此thử 三tam 脩tu 方phương 有hữu 益ích 說thuyết 而nhi 不bất 行hành 為vi 罪tội 所sở 得đắc 也dã 。

三Tam 明Minh 經kinh 具cụ 三tam 懺sám 二nhị 初sơ 示thị 經kinh 有hữu 三tam 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 今kim 文văn 具cụ 有hữu 大Đại 乘Thừa 三tam 懺sám 著trước 淨tịnh 潔khiết 衣y 。 專chuyên 聽thính 是thị 經Kinh 又hựu 七thất 日nhật 七thất 夜dạ 。 朝triêu 暮mộ 淨tịnh 心tâm 。 等đẳng 即tức 作tác 法pháp 也dã 於ư 其kỳ 坐tọa 處xứ 得đắc 見kiến 彌Di 勒Lặc 。 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 即tức 取thủ 相tương/tướng 也dã 五ngũ 陰ấm 舍xá 宅trạch 。 觀quán 悉tất 空không 寂tịch 。 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 。 亦diệc 無vô 和hòa 合hợp 。 即tức 無vô 生sanh 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 結kết 懺sám 為vi 經kinh 用dụng 。

【# 文văn 句cú 】# 三tam 意ý 宛uyển 然nhiên 故cố 能năng 滅diệt 諸chư 惡ác 蕩đãng 三tam 障chướng 顯hiển 經Kinh 力lực 用dụng 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 經kinh 文văn 二nhị 初sơ 對đối 判phán 分phần/phân 文văn 二nhị 初sơ 對đối 判phán 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 此thử 品phẩm 下hạ 明minh 經Kinh 力lực 用dụng 今kim 品phẩm 正chánh 明minh 夜dạ 夢mộng 晝trú 說thuyết 懺sám 悔hối 斷đoạn 惡ác 拔bạt 苦khổ 下hạ 品phẩm 正chánh 明minh 昔tích 歎thán 發phát 誓thệ 生sanh 善thiện 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 旁bàng 正chánh 互hỗ 舉cử 。

【# 記ký 】# 明minh 經Kinh 力lực 用dụng 通thông 指chỉ 三tam 品phẩm 也dã 今kim 品phẩm 下hạ 乃nãi 以dĩ 此thử 品phẩm 對đối 讚tán 歎thán 品phẩm 論luận 於ư 旁bàng 正chánh 耳nhĩ 。

二nhị 分phần 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 品phẩm 文văn 為vi 二nhị 初sơ 夢mộng 中trung 見kiến 聞văn 二nhị 覺giác 已dĩ 說thuyết 見kiến 聞văn 夢mộng 又hựu 二nhị 一nhất 夢mộng 見kiến 金kim 鼓cổ 。 二nhị 夢mộng 擊kích 鼓cổ 聲thanh 見kiến 鼓cổ 又hựu 三tam 一nhất 正chánh 見kiến 鼓cổ 二nhị 見kiến 鼓cổ 光quang 三tam 見kiến 光quang 中trung 佛Phật 。

【# 記ký 】# 二nhị 依y 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 夢mộng 中trung 見kiến 聞văn 二nhị 初sơ 夢mộng 見kiến 金kim 鼓cổ 。 三tam 初sơ 正chánh 見kiến 金kim 鼓cổ 。

爾nhĩ 時thời 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 於ư 其kỳ 夜dạ 。 夢mộng 見kiến 金kim 鼓cổ 。 其kỳ 狀trạng 姝xu 大đại 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 釋thích 夢mộng 。

【# 文văn 句cú 】# 夢mộng 者giả 是thị 入nhập 如như 夢mộng 三tam 昧muội 也dã 又hựu 入nhập 觀quán 如như 夢mộng 出xuất 觀quán 如như 覺giác 入nhập 觀quán 心tâm 靜tĩnh 能năng 觀quán 法pháp 性tánh 。

【# 記ký 】# 疏sớ/sơ 中trung 前tiền 釋thích 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 其kỳ 似tự 位vị 或hoặc 是thị 鄰lân 極cực 之chi 似tự 或hoặc 是thị 鄰lân 真chân 之chi 似tự 於ư 此thử 位vị 中trung 夢mộng 見kiến 金kim 鼓cổ 。 豈khởi 是thị 博bác 地địa 昏hôn 惑hoặc 之chi 夢mộng 故cố 以dĩ 二nhị 義nghĩa 釋thích 於ư 夢mộng 字tự 初sơ 謂vị 三tam 昧muội 名danh 為vi 如như 夢mộng 由do 達đạt 性tánh 具cụ 脩tu 德đức 無vô 功công 因nhân 辦biện 果quả 事sự 如như 夢mộng 勤cần 加gia 是thị 故cố 名danh 為vi 。 如như 夢mộng 三tam 昧muội 次thứ 又hựu 入nhập 下hạ 乃nãi 以dĩ 凡phàm 人nhân 有hữu 夢mộng 有hữu 覺giác 喻dụ 法pháp 性tánh 觀quán 有hữu 入nhập 有hữu 出xuất 此thử 以dĩ 說thuyết 默mặc 而nhi 為vi 出xuất 入nhập 二nhị 釋thích 皆giai 示thị 夢mộng 是thị 觀quán 智trí 初sơ 釋thích 稍sảo 親thân 問vấn 夢mộng 是thị 顛điên 倒đảo 迷mê 真chân 之chi 法pháp 觀quán 是thị 覺giác 智trí 悟ngộ 理lý 之chi 法pháp 經kinh 文văn 云vân 夢mộng 疏sớ/sơ 中trung 那na 以dĩ 觀quán 智trí 釋thích 之chi 迷mê 解giải 天thiên 殊thù 如như 何hà 融dung 會hội 耶da 答đáp 佛Phật 地địa 迷mê 盡tận 凡phàm 夫phu 未vị 解giải 皆giai 不bất 論luận 觀quán 於ư 迷mê 能năng 解giải 得đắc 言ngôn 觀quán 智trí 故cố 起khởi 信tín 論luận 云vân 依y 業nghiệp 識thức 故cố 故cố 說thuyết 見kiến 佛Phật 若nhược 離ly 業nghiệp 識thức 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 今kim 明minh 似tự 解giải 照chiếu 法pháp 性tánh 故cố 名danh 為vi 入nhập 。 觀quán 依y 業nghiệp 識thức 故cố 名danh 之chi 為vi 夢mộng 智trí 解giải 未vị 極cực 安an 得đắc 非phi 夢mộng 照chiếu 法pháp 性tánh 夢mộng 豈khởi 非phi 觀quán 智trí 不bất 得đắc 此thử 意ý 此thử 文văn 莫mạc 銷tiêu 。

二nhị 釋thích 鼓cổ 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 初sơ 直trực 表biểu 三tam 德đức 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 性tánh 即tức 金kim 鼓cổ 金kim 鼓cổ 體thể 圓viên 空không 鳴minh 圓viên 即tức 法Pháp 身thân 空không 即tức 般Bát 若Nhã 鳴minh 即tức 解giải 脫thoát 姝xu 者giả 勝thắng 義nghĩa 深thâm 義nghĩa 大đại 者giả 廣quảng 義nghĩa 無vô 量lượng 義nghĩa 如như 上thượng 文văn 游du 於ư 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 意ý 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 能năng 觀quán 之chi 智trí 既ký 以dĩ 夢mộng 示thị 夢mộng 必tất 見kiến 相tương/tướng 故cố 以dĩ 金kim 鼓cổ 表biểu 於ư 所sở 觀quán 即tức 法pháp 性tánh 也dã 蓋cái 由do 鼓cổ 體thể 具cụ 圓viên 空không 鳴minh 可khả 表biểu 三tam 德đức 其kỳ 狀trạng 姝xu 大đại 。 復phục 彰chương 三tam 德đức 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 。

二nhị 三tam 皆giai 深thâm 廣quảng 。

【# 文văn 句cú 】# 姝xu 大đại 略lược 敘tự 鼓cổ 體thể 委ủy 論luận 應ưng 言ngôn 圓viên 姝xu 大đại 空không 姝xu 大đại 鳴minh 姝xu 大đại 鼓cổ 體thể 備bị 三tam 種chủng 三tam 種chủng 皆giai 。 甚thậm 深thâm 無vô 量lượng 。

【# 記ký 】# 以dĩ 此thử 三tam 德đức 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。 法pháp 性tánh 全toàn 體thể 趣thú 舉cử 一nhất 德đức 皆giai 能năng 具cụ 二nhị 得đắc 名danh 三Tam 身Thân 三tam 智trí 三tam 脫thoát 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 那na 得đắc 三tam 種chủng 皆giai 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 耶da 。

二nhị 結kết 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 即tức 夢mộng 中trung 所sở 覩đổ 法Pháp 身thân 觀quán 一nhất 而nhi 見kiến 三tam 佛Phật 也dã 。

【# 記ký 】# 即tức 鼓cổ 之chi 三tam 德đức 對đối 光quang 秪# 是thị 所sở 照chiếu 法Pháp 身thân 即tức 此thử 法Pháp 身thân 。 攝nhiếp 報báo 攝nhiếp 應ưng 為vi 上thượng 三tam 德đức 故cố 云vân 觀quán 一nhất 而nhi 見kiến 三tam 佛Phật 也dã 。

二nhị 見kiến 鼓cổ 光quang 。

其kỳ 明minh 普phổ 照chiếu 。 喻dụ 如như 日nhật 光quang 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 其kỳ 明minh 普phổ 照chiếu 。 下hạ 是thị 第đệ 二nhị 見kiến 鼓cổ 光quang 也dã 光quang 是thị 智trí 慧tuệ 契khế 此thử 法pháp 性tánh 克khắc 成thành 大đại 果quả 智trí 與dữ 體thể 冥minh 體thể 圓viên 姝xu 大đại 光quang 圓viên 亦diệc 姝xu 大đại 體thể 空không 姝xu 大đại 光quang 空không 亦diệc 姝xu 大đại 體thể 鳴minh 既ký 姝xu 大đại 光quang 鳴minh 亦diệc 姝xu 大đại 何hà 者giả 此thử 身thân 與dữ 諸chư 佛Phật 同đồng 體thể 同đồng 意ý 故cố 也dã 此thử 即tức 夢mộng 中trung 所sở 覩đổ 報báo 身thân 佛Phật 一nhất 佛Phật 而nhi 三tam 也dã 。

【# 記ký 】# 全toàn 所sở 照chiếu 理lý 起khởi 能năng 照chiếu 智trí 故cố 法pháp 性tánh 德đức 皆giai 成thành 智trí 德đức 鼓cổ 圓viên 空không 鳴minh 光quang 豈khởi 不bất 爾nhĩ 鼓cổ 三tam 姝xu 大đại 光quang 亦diệc 合hợp 然nhiên 須tu 知tri 法pháp 性tánh 體thể 是thị 本bổn 覺giác 智trí 是thị 始thỉ 覺giác 秪# 是thị 一nhất 覺giác 由do 不bất 覺giác 故cố 。 分phần/phân 本bổn 始thỉ 殊thù 既ký 成thành 大đại 果quả 已dĩ 離ly 不bất 覺giác 故cố 始thỉ 冥minh 本bổn 稱xưng 法pháp 報báo 合hợp 豈khởi 始thỉ 覺giác 得đắc 異dị 於ư 本bổn 耶da 所sở 引dẫn 新tân 本bổn 同đồng 體thể 同đồng 意ý 同đồng 事sự 者giả 既ký 法pháp 報báo 合hợp 故cố 與dữ 諸chư 佛Phật 無vô 二nhị 。 無vô 別biệt 此thử 即tức 下hạ 此thử 見kiến 鼓cổ 光quang 正chánh 表biểu 報báo 智trí 此thử 智trí 冥minh 法pháp 法pháp 具cụ 三tam 故cố 故cố 報báo 亦diệc 三tam 亦diệc 是thị 此thử 報báo 上thượng 能năng 冥minh 法pháp 下hạ 能năng 垂thùy 應ưng 故cố 云vân 具cụ 三tam 。

三tam 見kiến 光quang 中trung 佛Phật 。

復phục 於ư 光quang 中trung 。 得đắc 見kiến 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 諸chư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 眾chúng 寶bảo 樹thụ 下hạ 。 坐tọa 瑠lưu 璃ly 座tòa 與dữ 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 眷quyến 屬thuộc 圍vi 繞nhiễu 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 約ước 文văn 表biểu 義nghĩa 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 復phục 於ư 光quang 中trung 。 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 下hạ 是thị 第đệ 三tam 見kiến 光quang 中trung 諸chư 佛Phật 也dã 光quang 從tùng 鼓cổ 出xuất 徧biến 照chiếu 十thập 方phương 用dụng 從tùng 體thể 起khởi 應ưng 周chu 法Pháp 界Giới 與dữ 機cơ 緣duyên 同đồng 事sự 也dã 瑠lưu 璃ly 座tòa 者giả 所sở 安an 之chi 理lý 也dã 佛Phật 坐tọa 其kỳ 上thượng 。 智trí 稱xưng 法pháp 性tánh 也dã 大đại 眾chúng 圍vi 繞nhiễu 。 者giả 所sở 應ưng 之chi 機cơ 也dã 。

【# 記ký 】# 言ngôn 光quang 從tùng 等đẳng 者giả 對đối 上thượng 二nhị 身thân 此thử 總tổng 表biểu 應ưng 故cố 云vân 同đồng 事sự 應ưng 不bất 孤cô 立lập 必tất 具cụ 三Tam 身Thân 瑠lưu 璃ly 下hạ 法pháp 佛Phật 坐tọa 下hạ 報báo 大đại 眾chúng 下hạ 應ưng 。

二nhị 結kết 義nghĩa 歸quy 圓viên 二nhị 初sơ 別biệt 結kết 此thử 三tam 。

【# 文văn 句cú 】# 此thử 即tức 夢mộng 中trung 所sở 覩đổ 應ưng 佛Phật 即tức 一nhất 而nhi 論luận 三tam 也dã 。

【# 記ký 】# 以dĩ 全toàn 法pháp 報báo 為vi 應ưng 身thân 故cố 是thị 故cố 經kinh 文văn 具cụ 表biểu 三tam 佛Phật 。

二nhị 通thông 結kết 上thượng 義nghĩa 。

【# 文văn 句cú 】# 覩đổ 此thử 三tam 佛Phật 即tức 是thị 三Tam 身Thân 三tam 德đức 種chủng 種chủng 三tam 法Pháp 門môn 從tùng 此thử 設thiết 教giáo 名danh 金Kim 光Quang 明Minh 也dã 。

【# 記ký 】# 言ngôn 三tam 佛Phật 者giả 即tức 鼓cổ 表biểu 法pháp 佛Phật 光quang 表biểu 報báo 佛Phật 明minh 表biểu 應ưng 佛Phật 既ký 其kỳ 三tam 佛Phật 皆giai 具cụ 三tam 義nghĩa 乃nãi 顯hiển 法pháp 法pháp 具cụ 三tam 略lược 則tắc 十thập 種chủng 三tam 法pháp 廣quảng 則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 三tam 此thử 諸chư 三tam 法pháp 順thuận 譬thí 釋thích 則tắc 世thế 金kim 光quang 明minh 所sở 譬thí 三tam 法pháp 也dã 若nhược 就tựu 附phụ 文văn 當đương 體thể 釋thích 皆giai 是thị 法pháp 金kim 光quang 明minh 以dĩ 一nhất 一nhất 具cụ 三tam 可khả 貴quý 可khả 重trọng/trùng 義nghĩa 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 義nghĩa 能năng 多đa 利lợi 益ích 。 義nghĩa 故cố 其kỳ 義nghĩa 既ký 爾nhĩ 是thị 故cố 此thử 經Kinh 。 名danh 金Kim 光Quang 明Minh 。 也dã 此thử 所sở 表biểu 義nghĩa 乃nãi 由do 大đại 師sư 得đắc 旋toàn 總tổng 持trì 一nhất 中trung 解giải 無vô 量lượng 無vô 量lượng 。 中trung 解giải 一nhất 故cố 釋thích 題đề 消tiêu 文văn 圓viên 融dung 若nhược 此thử 見kiến 聞văn 。 之chi 者giả 當đương 去khứ 情tình 著trước 而nhi 思tư 脩tu 之chi 。

二nhị 夢mộng 見kiến 擊kích 鼓cổ 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 見kiến 有hữu 一nhất 人nhân 。 下hạ 是thị 第đệ 二nhị 夢mộng 見kiến 擊kích 鼓cổ 文văn 為vi 三tam 一nhất 見kiến 擊kích 鼓cổ 二nhị 出xuất 大đại 音âm 聲thanh 。 三tam 聲thanh 所sở 詮thuyên 辯biện 。

【# 記ký 】# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 見kiến 擊kích 鼓cổ 。

見kiến 有hữu 一nhất 人nhân 。 似tự 婆Bà 羅La 門Môn 。 以dĩ 枹phu 擊kích 鼓cổ 。

【# 記ký 】# 二nhị 。 出xuất 大đại 音âm 聲thanh 。

出xuất 大đại 音âm 聲thanh 。

【# 記ký 】# 三tam 聲thanh 所sở 詮thuyên 辯biện 。

其kỳ 聲thanh 演diễn 說thuyết 。 懺sám 悔hối 偈kệ 頌tụng 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 明minh 似tự 智trí 會hội 法pháp 起khởi 用dụng 。

【# 文văn 句cú 】# 鼓cổ 是thị 法Pháp 身thân 擊kích 是thị 機cơ 智trí 婆Bà 羅La 門Môn 是thị 淨tịnh 行hạnh 似tự 是thị 鄰lân 真chân 鄰lân 真chân 之chi 人nhân 以dĩ 似tự 解giải 之chi 淨tịnh 智trí 和hòa 會hội 法Pháp 身thân 甘cam 露lộ 相tương 應ứng 滅diệt 苦khổ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。

【# 記ký 】# 上thượng 鼓cổ 表biểu 三tam 光quang 三tam 佛Phật 三tam 秪# 是thị 一nhất 三tam 今kim 對đối 信tín 相tương/tướng 機cơ 智trí 所sở 觀quán 合hợp 三tam 為vi 一nhất 但đãn 名danh 法Pháp 身thân 婆Bà 羅La 門Môn 表biểu 真chân 似tự 淨tịnh 行hạnh 既ký 是thị 鄰lân 真chân 故cố 經kinh 稱xưng 似tự 圓viên 似tự 能năng 伏phục 同đồng 體thể 惑hoặc 染nhiễm 故cố 名danh 淨tịnh 智trí 以dĩ 此thử 淨tịnh 智trí 會hội 本bổn 常thường 理lý 乃nãi 以dĩ 甘cam 露lộ 相tương 似tự 相tương 應ứng 能năng 以dĩ 妙diệu 音âm 徧biến 三Tam 千Thiên 界Giới 滅diệt 苦khổ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 使sử 經kinh 文văn 復phục 以dĩ 擊kích 鼓cổ 表biểu 似tự 位vị 三Tam 身Thân 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 信tín 相tương/tướng 本bổn 性tánh 與dữ 佛Phật 天thiên 殊thù 佛Phật 之chi 應ứng 用dụng 非phi 信tín 相tương/tướng 感cảm 也dã 行hành 者giả 應ưng 了liễu 釋Thích 迦Ca 信tín 相tương/tướng 同đồng 興hưng 此thử 夢mộng 故cố 有hữu 懺sám 法pháp 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 。

二nhị 明minh 枹phu 鼓cổ 合hợp 成thành 三Tam 身Thân 。

【# 文văn 句cú 】# 鼓cổ 是thị 法Pháp 身thân 枹phu 鼓cổ 合hợp 是thị 報báo 身thân 擊kích 出xuất 是thị 應ưng 身thân 聲thanh 所sở 詮thuyên 辯biện 是thị 法Pháp 界Giới 大đại 用dụng 起khởi 教giáo 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。

【# 記ký 】# 二nhị 覺giác 已dĩ 說thuyết 見kiến 聞văn 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 時thời 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 是thị 第đệ 二nhị 覺giác 已dĩ 說thuyết 見kiến 聞văn 文văn 為vi 四tứ 一nhất 往vãng 佛Phật 所sở 二nhị 與dữ 緣duyên 俱câu 三tam 伸thân 敬kính 四tứ 述thuật 夢mộng 。

【# 記ký 】# 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 初sơ 往vãng 佛Phật 所sở 。

時thời 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 夢mộng 寤ngụ 已dĩ 。 至chí 心tâm 憶ức 念niệm 。 夢mộng 中trung 所sở 聞văn 。 懺sám 悔hối 偈kệ 頌tụng 。 過quá 夜dạ 至chí 旦đán 。 出xuất 王Vương 舍Xá 城Thành 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 釋thích 夢mộng 旦đán 二nhị 初sơ 約ước 教giáo 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 夢mộng 者giả 入nhập 法Pháp 門môn 為vi 夜dạ 夢mộng 出xuất 法Pháp 門môn 如như 過quá 夜dạ 至chí 旦đán 。 又hựu 三tam 十thập 心tâm 惑hoặc 障chướng 未vị 遺di 故cố 如như 夢mộng 登đăng 地địa 斷đoạn 惑hoặc 如như 。 過quá 夜dạ 至chí 旦đán 。

【# 記ký 】# 疏sớ/sơ 存tồn 二nhị 釋thích 初sơ 約ước 入nhập 觀quán 出xuất 觀quán 此thử 乃nãi 就tựu 法pháp 橫hoạnh/hoành 釋thích 次thứ 約ước 伏phục 惑hoặc 斷đoạn 惑hoặc 此thử 乃nãi 就tựu 位vị 竪thụ 釋thích 入nhập 觀quán 本bổn 期kỳ 登đăng 地địa 斷đoạn 惑hoặc 故cố 知tri 二nhị 釋thích 其kỳ 意ý 相tương/tướng 須tu 也dã 言ngôn 三tam 十thập 心tâm 者giả 借tá 別biệt 顯hiển 圓viên 也dã 。

二nhị 約ước 觀quán 解giải 。

【# 文văn 句cú 】# 觀quán 解giải 者giả 觀quán 行hành 位vị 中trung 所sở 觀quán 三Tam 身Thân 如như 夢mộng 分phần/phân 真chân 位vị 中trung 所sở 觀quán 三Tam 身Thân 如như 旦đán 出xuất 王Vương 舍Xá 城Thành 。 者giả 表biểu 出xuất 因nhân 位vị 也dã 。

【# 記ký 】# 言ngôn 觀quán 行hành 位vị 者giả 既ký 對đối 分phần/phân 真chân 即tức 五ngũ 品phẩm 十thập 信tín 俱câu 名danh 觀quán 行hành 以dĩ 未vị 證chứng 真chân 似tự 受thọ 觀quán 名danh 內nội 外ngoại 凡phàm 位vị 無vô 明minh 眠miên 法pháp 全toàn 未vị 破phá 故cố 故cố 觀quán 三Tam 身Thân 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 真chân 位vị 分phần/phân 破phá 於ư 理lý 明minh 了liễu 故cố 觀quán 三Tam 身Thân 猶do 如như 已dĩ 旦đán 出xuất 王vương 舍xá 等đẳng 者giả 變biến 易dị 五ngũ 陰ấm 因nhân 位vị 未vị 離ly 如như 居cư 王vương 舍xá 今kim 出xuất 此thử 舍xá 表biểu 至chí 於ư 果quả 既ký 論luận 觀quán 法pháp 有hữu 入nhập 分phần/phân 真chân 及cập 極cực 果quả 分phần/phân 故cố 預dự 表biểu 之chi 。

二nhị 釋thích 出xuất 往vãng 。

【# 文văn 句cú 】# 往vãng 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 者giả 表biểu 向hướng 果quả 地địa 也dã 。

【# 記ký 】# 王vương 城thành 露lộ 鷲thứu 雖tuy 俱câu 是thị 地địa 山sơn 為vi 佛Phật 居cư 故cố 表biểu 果quả 地địa 信tín 相tương/tướng 在tại 城thành 合hợp 表biểu 因Nhân 地Địa 今kim 以dĩ 出xuất 往vãng 表biểu 因nhân 趣thú 果quả 。

二nhị 與dữ 緣duyên 俱câu 。

爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 與dữ 菩Bồ 薩Tát 俱câu 。 往vãng 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 至chí 於ư 佛Phật 所sở 。

【# 記ký 】# 三tam 伸thân 敬kính 。

至chí 佛Phật 所sở 已dĩ 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 右hữu 繞nhiễu 三tam 帀táp 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 敬kính 心tâm 合hợp 掌chưởng 。 瞻chiêm 仰ngưỡng 尊Tôn 顏nhan 。 目mục 不bất 暫tạm 捨xả 。

【# 文văn 句cú 】# 伸thân 敬kính 有hữu 三tam 頂đảnh 禮lễ 是thị 身thân 敬kính 瞻chiêm 仰ngưỡng 是thị 意ý 敬kính 說thuyết 夢mộng 是thị 口khẩu 敬kính 頂đảnh 禮lễ 者giả 菩Bồ 薩Tát 居cư 因nhân 信tín 首thủ 為vi 貴quý 諸chư 佛Phật 在tại 果quả 慈từ 悲bi 為vi 賤tiện 以dĩ 貴quý 敬kính 賤tiện 也dã 。

【# 記ký 】# 信tín 首thủ 為vi 貴quý 者giả 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 以dĩ 信tín 得đắc 入nhập 。 信tín 是thị 因nhân 人nhân 以dĩ 上thượng 求cầu 故cố 如như 首thủ 為vi 貴quý 慈từ 悲bi 為vi 賤tiện 者giả 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 乃nãi 果quả 人nhân 下hạ 化hóa 故cố 如như 足túc 為vi 賤tiện 以dĩ 貴quý 敬kính 賤tiện 者giả 以dĩ 信tín 扣khấu 慈từ 也dã 經kinh 禮lễ 畢tất 右hữu 繞nhiễu 表biểu 戀luyến 慕mộ 。

四tứ 述thuật 夢mộng 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 以dĩ 其kỳ 夢mộng 中trung 。 下hạ 是thị 第đệ 四tứ 述thuật 夢mộng 也dã 此thử 下hạ 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 六lục 十thập 二nhị 行hành 偈kệ 分phân 為vi 二nhị 初sơ 四tứ 行hành 半bán 總tổng 明minh 夢mộng 後hậu 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 七thất 行hành 半bán 別biệt 明minh 夢mộng 總tổng 又hựu 為vi 二nhị 初sơ 三tam 行hành 半bán 明minh 見kiến 金kim 鼓cổ 後hậu 一nhất 行hành 明minh 見kiến 擊kích 鼓cổ 見kiến 鼓cổ 又hựu 三tam 初sơ 一nhất 行hành 見kiến 鼓cổ 形hình 狀trạng 次thứ 一nhất 行hành 見kiến 鼓cổ 光quang 明minh 次thứ 一nhất 行hành 半bán 見kiến 光quang 中trung 諸chư 佛Phật 。

【# 記ký 】# 皆giai 言ngôn 行hạnh 者giả 古cổ 以dĩ 散tán 說thuyết 一nhất 十thập 七thất 字tự 為vi 行hành 偈kệ 頌tụng 二nhị 等đẳng 四tứ 五ngũ 言ngôn 則tắc 四tứ 句cú 為vi 行hành 七thất 言ngôn 偈kệ 則tắc 二nhị 句cú 為vi 行hành 所sở 以dĩ 古cổ 師sư 分phần/phân 經kinh 悉tất 以dĩ 行hành 數số 為vi 準chuẩn 邇nhĩ 世thế 變biến 亂loạn 製chế 度độ 增tăng 減giảm 字tự 數số 致trí 損tổn 元nguyên 規quy 豈khởi 但đãn 使sử 古cổ 疏sớ/sơ 分phần/phân 經kinh 參tham 差sai 亦diệc 令linh 目mục 錄lục 紙chỉ 數số 無vô 準chuẩn 寄ký 語ngữ 有hữu 識thức 當đương 依y 古cổ 製chế 。

二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 明minh 夢mộng 二nhị 初sơ 明minh 見kiến 金kim 鼓cổ 三tam 初sơ 見kiến 鼓cổ 形hình 狀trạng 。

以dĩ 其kỳ 夢mộng 中trung 。 所sở 見kiến 金kim 鼓cổ 。 及cập 懺sám 悔hối 偈kệ 。 向hướng 如Như 來Lai 說thuyết 。

昨tạc 夜dạ 所sở 夢mộng 。 至chí 心tâm 憶ức 持trì 。 夢mộng 見kiến 金kim 鼓cổ 。 妙diệu 色sắc 晃hoảng 耀diệu 。

【# 記ký 】# 二nhị 見kiến 鼓cổ 光quang 明minh 。

其kỳ 光quang 大đại 盛thịnh 。 明minh 踰du 於ư 日nhật 。 徧biến 照chiếu 十thập 方phương 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。

【# 記ký 】# 三tam 見kiến 光quang 中trung 佛Phật 。

又hựu 因nhân 此thử 光quang 。 得đắc 見kiến 諸chư 佛Phật 。 眾chúng 寶bảo 樹thụ 下hạ 。 座tòa 瑠lưu 璃ly 座tòa 無vô 量lượng 大đại 眾chúng 。 圍vi 繞nhiễu 說thuyết 法Pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 即tức 長trường/trưởng 行hành 中trung 三Tam 身Thân 意ý 入nhập 觀quán 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 也dã 。

【# 記ký 】# 此thử 三tam 共cộng 是thị 長trường/trưởng 行hành 所sở 表biểu 三Tam 身Thân 之chi 意ý 鼓cổ 雖tuy 具cụ 三tam 是thị 所sở 證chứng 故cố 合hợp 為vi 法Pháp 身thân 光quang 具cụ 鼓cổ 三tam 全toàn 理lý 是thị 智trí 故cố 合hợp 為vi 報báo 身thân 諸chư 佛Phật 境cảnh 智trí 及cập 以dĩ 攝nhiếp 機cơ 亦diệc 具cụ 三Tam 身Thân 對đối 上thượng 名danh 應ưng 此thử 合hợp 九cửu 三tam 乃nãi 如như 夢mộng 三tam 昧muội 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 三tam 昧muội 是thị 觀quán 。

二nhị 明minh 見kiến 擊kích 鼓cổ 。

見kiến 婆Bà 羅La 門Môn 。 擊kích 是thị 金kim 鼓cổ 。 其kỳ 鼓cổ 音âm 中trung 。 說thuyết 如như 是thị 偈kệ 。

【# 文văn 句cú 】# 次thứ 一nhất 行hành 見kiến 擊kích 鼓cổ 者giả 自tự 覩đổ 其kỳ 觀quán 智trí 之chi 機cơ 扣khấu 擊kích 法Pháp 身thân 之chi 境cảnh 也dã 出xuất 大đại 音âm 聲thanh 。 者giả 已dĩ 如như 上thượng 說thuyết 自tự 覩đổ 其kỳ 境cảnh 智trí 合hợp 能năng 多đa 利lợi 益ích 也dã 。

【# 記ký 】# 上thượng 文văn 所sở 表biểu 合hợp 九cửu 之chi 三tam 雖tuy 是thị 佛Phật 法Pháp 既ký 與dữ 心tâm 法Pháp 及cập 眾chúng 生sanh 。 法pháp 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 故cố 為vi 信tín 相tương/tướng 心tâm 性tánh 之chi 境cảnh 今kim 於ư 夢mộng 中trung 見kiến 已dĩ 。 似tự 智trí 會hội 性tánh 法Pháp 身thân 起khởi 應ứng 機cơ 用dụng 說thuyết 懺sám 悔hối 偈kệ 斯tư 乃nãi 信tín 相tương/tướng 同đồng 於ư 如Như 來Lai 起khởi 經Kinh 力lực 用dụng 。

二nhị 別biệt 明minh 夢mộng 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 是thị 大đại 金kim 鼓cổ 。 下hạ 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 七thất 行hành 半bán 偈kệ 別biệt 明minh 夢mộng 事sự 文văn 為vi 二nhị 初sơ 從tùng 是thị 大đại 金kim 鼓cổ 。 下hạ 至chí 悉tất 能năng 滅diệt 除trừ 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 行hành 三tam 句cú 明minh 金kim 鼓cổ 有hữu 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 之chi 力lực 二nhị 從tùng 一nhất 切thiết 諸chư 苦khổ 。 無vô 依y 無vô 歸quy 。 下hạ 一nhất 百bách 三tam 十thập 五ngũ 行hành 。 三tam 句cú 正chánh 明minh 教giáo 詔chiếu 懺sám 悔hối 之chi 法Pháp 。 就tựu 能năng 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 文văn 為vi 六lục 一nhất 有hữu 三tam 行hành 滅diệt 世thế 間gian 因nhân 果quả 之chi 苦khổ 二nhị 有hữu 三tam 行hành 生sanh 出xuất 世thế 間gian 因nhân 果quả 之chi 樂lạc 三tam 有hữu 四tứ 行hành 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 俱câu 備bị 四tứ 有hữu 四tứ 行hành 能năng 滅diệt 眾chúng 生sanh 。 報báo 障chướng 又hựu 發phát 宿túc 命mạng 通thông 五ngũ 有hữu 四tứ 行hành 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 諸chư 法Pháp 門môn 六lục 有hữu 三tam 行hành 三tam 句cú 能năng 破phá 眾chúng 生sanh 。 八bát 難nạn 流lưu 轉chuyển 。

【# 記ký 】# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 金kim 鼓cổ 有hữu 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 之chi 力lực 二nhị 初sơ 別biệt 分phần/phân 經kinh 六lục 初sơ 滅diệt 世thế 間gian 因nhân 果quả 苦khổ 。

是thị 大đại 金kim 鼓cổ 。 所sở 出xuất 妙diệu 音âm 。 悉tất 能năng 滅diệt 除trừ 。 三tam 世thế 諸chư 苦khổ 。 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 等đẳng 苦khổ 貧bần 窮cùng 困khốn 厄ách 。 及cập 諸chư 有hữu 苦khổ 。 是thị 鼓cổ 所sở 出xuất 。 微vi 妙diệu 之chi 音âm 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 諸chư 惱não 所sở 逼bức 。

【# 記ký 】# 前tiền 二nhị 行hành 滅diệt 果quả 諸chư 有hữu 者giả 三tam 有hữu 也dã 後hậu 一nhất 行hành 滅diệt 因nhân 諸chư 惱não 三tam 惑hoặc 也dã 。

二nhị 生sanh 出xuất 世thế 間gian 因nhân 果quả 樂nhạo/nhạc/lạc 。

斷đoạn 眾chúng 怖bố 畏úy 。 令linh 得đắc 無vô 懼cụ 。 猶do 如như 諸chư 佛Phật 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 諸chư 佛Phật 聖thánh 人nhân 。 所sở 成thành 功công 德đức 。 離ly 於ư 生sanh 死tử 。 到đáo 大đại 智trí 岸ngạn 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 定định 及cập 助Trợ 道Đạo 。 猶do 如như 大đại 海hải 。

【# 記ký 】# 前tiền 二nhị 行hành 出xuất 世thế 間gian 果quả 斷đoạn 眾chúng 怖bố 者giả 離ly 五ngũ 怖bố 謂vị 惡ác 道đạo 怖bố 惡ác 名danh 怖bố 死tử 怖bố 不bất 活hoạt 怖bố 大đại 眾chúng 威uy 德đức 怖bố 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 者giả 有hữu 四tứ 一nhất 一Nhất 切Thiết 智Trí 無vô 所sở 畏úy 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 所sở 畏úy 三tam 說thuyết 障chướng 道đạo 無vô 所sở 畏úy 四tứ 說thuyết 盡tận 苦khổ 道đạo 無vô 所sở 畏úy 離ly 二nhị 死tử 此thử 岸ngạn 到đáo 三tam 智trí 彼bỉ 岸ngạn 後hậu 一nhất 行hành 出xuất 世thế 間gian 因nhân 定định 謂vị 楞lăng 嚴nghiêm 此thử 定định 具cụ 慧tuệ 即tức 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 等đẳng 正Chánh 道Đạo 行hành 也dã 助trợ 道đạo 即tức 事sự 度độ 等đẳng 對đối 治trị 行hành 也dã 。

三tam 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 自tự 他tha 俱câu 備bị 。

是thị 鼓cổ 所sở 出xuất 。 如như 是thị 妙diệu 音âm 。 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 。 梵Phạm 音âm 深thâm 遠viễn 。 證chứng 佛Phật 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 勝thắng 果Quả 。 轉chuyển 無vô 上thượng 輪luân 。 微vi 妙diệu 清thanh 淨tịnh 。 住trụ 壽thọ 無vô 量lượng 。 不bất 思tư 議nghị 劫kiếp 。 演diễn 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 能năng 害hại 煩phiền 惱não 。 消tiêu 除trừ 諸chư 苦khổ 。 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 悉tất 令linh 寂tịch 滅diệt 。

【# 記ký 】# 前tiền 一nhất 行hành 半bán 自tự 行hành 備bị 後hậu 二nhị 行hành 半bán 化hóa 他tha 備bị 害hại 煩phiền 惱não 是thị 破phá 因nhân 除trừ 苦khổ 是thị 破phá 果quả 下hạ 二nhị 句cú 釋thích 上thượng 貪tham 瞋sân 癡si 釋thích 上thượng 煩phiền 惱não 等đẳng 之chi 一nhất 字tự 等đẳng 取thủ 諸chư 苦khổ 悉tất 令linh 寂tịch 滅diệt 。 是thị 正chánh 釋thích 上thượng 能năng 害hại 消tiêu 除trừ 義nghĩa 也dã 。

四tứ 能năng 滅diệt 報báo 障chướng 兼kiêm 得đắc 宿túc 命mạng 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 處xử 在tại 地địa 獄ngục 。 大đại 火hỏa 熾sí 然nhiên 。 燒thiêu 炙chích 其kỳ 身thân 。 若nhược 聞văn 金kim 鼓cổ 。 微vi 妙diệu 音âm 聲thanh 。 所sở 出xuất 言ngôn 教giáo 。 即tức 尋tầm 禮lễ 佛Phật 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 知tri 宿túc 命mạng 。 百bách 生sanh 千thiên 生sanh 。 千thiên 萬vạn 億ức 生sanh 。 令linh 心tâm 正chánh 念niệm 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 聞văn 無vô 上thượng 。 微vi 妙diệu 之chi 言ngôn 。

【# 記ký 】# 以dĩ 戒giới 緩hoãn 故cố 處xứ 於ư 地địa 獄ngục 以dĩ 乘thừa 急cấp 故cố 聞văn 金kim 鼓cổ 聲thanh 不bất 獨độc 出xuất 獄ngục 兼kiêm 知tri 宿túc 命mạng 千thiên 萬vạn 億ức 生sanh 。 善thiện 知tri 此thử 事sự 故cố 正chánh 念niệm 諸chư 佛Phật 。 復phục 聞văn 諸chư 佛Phật 。 圓viên 妙diệu 法Pháp 音âm 。

五ngũ 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 諸chư 法Pháp 門môn 。

是thị 金kim 鼓cổ 中trung 。 所sở 出xuất 妙diệu 音âm 。 復phục 令linh 眾chúng 生sanh 。 值trị 遇ngộ 諸chư 佛Phật 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 諸chư 惡ác 業nghiệp 等đẳng 。 善thiện 脩tu 無vô 量lượng 白bạch 淨tịnh 之chi 業nghiệp 。 諸chư 天thiên 世thế 人nhân 。 及cập 餘dư 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 其kỳ 所sở 思tư 。 諸chư 所sở 願nguyện 求cầu 。 如như 是thị 金kim 鼓cổ 。 所sở 出xuất 之chi 音âm 。 皆giai 悉tất 能năng 令linh 。 成thành 就tựu 具cụ 足túc 。

【# 文văn 句cú 】# 先tiên 少thiểu 得đắc 後hậu 多đa 得đắc 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 先tiên 少thiểu 得đắc 者giả 且thả 約ước 一nhất 種chủng 遠viễn 惡ác 脩tu 善thiện 之chi 法pháp 也dã 後hậu 多đa 得đắc 者giả 隨tùy 思tư 隨tùy 願nguyện 皆giai 悉tất 令linh 成thành 就tựu 也dã 。

六lục 能năng 破phá 眾chúng 生sanh 。 八bát 難nạn 流lưu 轉chuyển 即tức 經Kinh 云vân 諸chư 難nạn 也dã 八bát 難nạn 者giả 三tam 塗đồ 為vi 三tam 人nhân 中trung 有hữu 四tứ 一nhất 盲manh 聾lung 瘖âm 瘂á 。 二nhị 世thế 智trí 辯biện 聰thông 。 三tam 佛Phật 前tiền 佛Phật 後hậu 四tứ 北bắc 洲châu 天thiên 上thượng 一nhất 謂vị 無vô 想tưởng 或hoặc 長Trường 壽Thọ 天Thiên 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 大đại 地địa 獄ngục 。 猛mãnh 火hỏa 炎diễm 熾sí 。 焚phần 燒thiêu 其kỳ 身thân 。 無vô 有hữu 救cứu 護hộ 。 流lưu 轉chuyển 諸chư 難nạn 。 當đương 令linh 是thị 等đẳng 。 悉tất 滅diệt 諸chư 苦khổ 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 諸chư 苦khổ 所sở 切thiết 。 三tam 惡ác 道đạo 報báo 。 及cập 以dĩ 人nhân 中trung 。 如như 是thị 金kim 鼓cổ 。 所sở 出xuất 之chi 音âm 。 悉tất 能năng 除trừ 滅diệt 。

【# 記ký 】# 二nhị 總tổng 示thị 義nghĩa 。

【# 文văn 句cú 】# 釋thích 此thử 六lục 義nghĩa 皆giai 從tùng 三tam 塗đồ 漸tiệm 至chí 人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 破phá 惡ác 生sanh 善thiện 之chi 力lực 。

【# 記ký 】# 經kinh 示thị 六lục 文văn 該cai 益ích 雖tuy 徧biến 語ngữ 猶do 總tổng 略lược 備bị 解giải 或hoặc 難nạn/nan 是thị 故cố 大đại 師sư 。 令linh 講giảng 解giải 者giả 就tựu 此thử 六lục 文văn 一nhất 一nhất 委ủy 明minh 從tùng 苦khổ 得đắc 樂lạc 漏lậu 得đắc 無vô 漏lậu 捨xả 小tiểu 入nhập 大đại 自tự 權quyền 至chí 實thật 從tùng 因nhân 至chí 果quả 節tiết 節tiết 皆giai 論luận 破phá 惡ác 生sanh 善thiện 具cụ 辯biện 應ưng 如như 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 皆giai 得đắc 果Quả 報báo 。 因nhân 華hoa 小tiểu 草thảo 中trung 草thảo 上thượng 草thảo 小tiểu 樹thụ 大đại 樹thụ 一nhất 實thật 事sự 方phương 便tiện 實thật 報báo 十thập 番phiên 利lợi 益ích 方phương 盡tận 金kim 鼓cổ 所sở 出xuất 妙diệu 音âm 。 被bị 物vật 之chi 相tướng 具cụ 如như 妙diệu 玄huyền 及cập 請thỉnh 觀quán 音âm 疏sớ/sơ 也dã 。

二nhị 明minh 教giáo 詔chiếu 懺sám 悔hối 之chi 法Pháp 。 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 二nhị 初sơ 正chánh 分phần/phân 經kinh 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 一nhất 切thiết 諸chư 苦khổ 。 無vô 依y 無vô 歸quy 。 下hạ 有hữu 一nhất 百bách 三tam 十thập 五ngũ 行hành 。 三tam 句cú 是thị 第đệ 二nhị 明minh 教giáo 詔chiếu 懺sám 悔hối 之chi 法Pháp 。 文văn 為vi 五ngũ 一nhất 從tùng 一nhất 切thiết 諸chư 苦khổ 。 下hạ 有hữu 十thập 九cửu 行hành 一nhất 句cú 教giáo 自tự 說thuyết 過quá 罪tội 懺sám 悔hối 二nhị 從tùng 我ngã 當đương 供cúng 養dường 。 下hạ 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。 行hành 明minh 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 脩tu 懺sám 悔hối 三tam 從tùng 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 既ký 依y 止chỉ 下hạ 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 行hành 明minh 稱xưng 歎thán 脩tu 懺sám 悔hối 四tứ 從tùng 我ngã 以dĩ 善thiện 業nghiệp 。 諮tư 因nhân 緣duyên 故cố 下hạ 有hữu 五ngũ 十thập 一nhất 行hành 半bán 明minh 發phát 願nguyện 脩tu 懺sám 悔hối 五ngũ 從tùng 若nhược 有hữu 敬kính 禮lễ 。 稱xưng 歎thán 十Thập 力Lực 下hạ 有hữu 九cửu 行hành 結kết 成thành 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 二nhị 敘tự 意ý 生sanh 起khởi 。

【# 文văn 句cú 】# 生sanh 起khởi 五ngũ 意ý 者giả 但đãn 眾chúng 生sanh 邪tà 倒đảo 障chướng 理lý 不bất 識thức 法pháp 性tánh 愚ngu 癡si 障chướng 解giải 不bất 識thức 因nhân 果quả 惡ác 業nghiệp 障chướng 行hành 不bất 識thức 善thiện 法Pháp 聖thánh 人nhân 慈từ 悲bi 因nhân 大Đại 士Sĩ 之chi 夢mộng 示thị 其kỳ 懺sám 悔hối 示thị 其kỳ 道Đạo 理lý 示thị 其kỳ 因nhân 果quả 示thị 其kỳ 善thiện 行hành 故cố 論luận 自tự 懺sám 荷hà 佛Phật 恩ân 深thâm 故cố 伸thân 供cúng 養dường 供cúng 養dường 不bất 洩duệ 其kỳ 誠thành 故cố 歌ca 詠vịnh 稱xưng 歎thán 供cung 歎thán 是thị 行hành 須tu 願nguyện 指chỉ 歸quy 行hạnh 願nguyện 既ký 圓viên 結kết 成thành 讚tán 美mỹ 也dã 。

【# 記ký 】# 邪tà 倒đảo 障chướng 理lý 者giả 於ư 苦khổ 果quả 身thân 起khởi 八bát 顛điên 倒đảo 障chướng 四tứ 德đức 此thử 言ngôn 報báo 障chướng 也dã 下hạ 二nhị 可khả 知tri 聖thánh 人nhân 下hạ 據cứ 上thượng 釋Thích 迦Ca 自tự 作tác 序tự 云vân 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 懺sám 悔hối 等đẳng 法Pháp 。 今kim 云vân 聖thánh 人nhân 即tức 本bổn 師sư 也dã 令linh 達đạt 三tam 障chướng 即tức 三tam 德đức 也dã 示thị 其kỳ 懺sám 悔hối 總tổng 示thị 也dã 下hạ 三tam 句cú 別biệt 示thị 也dã 示thị 道Đạo 理lý 報báo 障chướng 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 示thị 因nhân 果quả 煩phiền 惱não 即tức 般Bát 若Nhã 也dã 三tam 觀quán 為vi 因nhân 三tam 智trí 為vi 果quả 也dã 示thị 善thiện 行hành 結kết 業nghiệp 即tức 解giải 脫thoát 也dã 須tu 願nguyện 指chỉ 歸quy 者giả 以dĩ 願nguyện 導đạo 之chi 令linh 至chí 究cứu 竟cánh 也dã 。

二nhị 釋thích 義nghĩa 五ngũ 初sơ 教giáo 自tự 說thuyết 罪tội 過quá 懺sám 悔hối 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 自tự 懺sám 文văn 為vi 三tam 初sơ 一nhất 行hành 一nhất 句cú 明minh 法Pháp 身thân 是thị 依y 憑bằng 之chi 所sở 次thứ 兩lưỡng 行hành 請thỉnh 佛Phật 覆phú 護hộ 次thứ 十thập 六lục 行hành 正chánh 明minh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 明minh 法Pháp 身thân 是thị 依y 憑bằng 。

一nhất 切thiết 諸chư 苦khổ 。 無vô 依y 無vô 歸quy 。 無vô 有hữu 救cứu 護hộ 。 我ngã 為vì 是thị 等đẳng 。 作tác 歸quy 依y 處xứ 。

【# 文văn 句cú 】# 夫phu 法Pháp 身thân 具cụ 三tam 德đức 即tức 是thị 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 法pháp 性tánh 是thị 法Pháp 寶bảo 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 是thị 佛Phật 寶bảo 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 是thị 僧Tăng 寶bảo 自tự 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 雖tuy 不bất 知tri 亦diệc 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 嘗thường 不bất 以dĩ 此thử 為vi 歸quy 依y 依y 此thử 則tắc 本bổn 立lập 而nhi 道đạo 生sanh 也dã 。

【# 記ký 】# 對đối 脩tu 合hợp 故cố 但đãn 名danh 法Pháp 身thân 而nhi 性tánh 常thường 離ly 故cố 具cụ 三tam 德đức 此thử 三Tam 尊Tôn 重trùng 復phục 名danh 三Tam 寶Bảo 法pháp 名danh 不bất 覺giác 佛Phật 名danh 為vi 覺giác 此thử 寂tịch 照chiếu 性tánh 本bổn 具cụ 諸chư 法pháp 故cố 徧biến 一nhất 切thiết 脩tu 德đức 之chi 處xứ 以dĩ 此thử 和hòa 義nghĩa 名danh 之chi 為vi 僧Tăng 凡phàm 小tiểu 雖tuy 迷mê 而nhi 全toàn 體thể 即tức 是thị 是thị 故cố 圓viên 教giáo 初sơ 中trung 後hậu 心tâm 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 不bất 以dĩ 此thử 為vi 歸quy 為vi 本bổn 此thử 本bổn 若nhược 立lập 則tắc 三tam 智trí 三tam 行hành 三Tam 身Thân 三tam 脫thoát 一nhất 切thiết 道Đạo 法Pháp 任nhậm 運vận 而nhi 生sanh 經kinh 言ngôn 我ngã 為vi 等đẳng 者giả 眾chúng 生sanh 性tánh 德đức 全toàn 是thị 果quả 佛Phật 真Chân 如Như 我ngã 也dã 。

二nhị 請thỉnh 佛Phật 覆phú 護hộ 。

是thị 諸chư 世Thế 尊Tôn 。 今kim 當đương 證chứng 知tri 。 久cửu 已dĩ 於ư 我ngã 。 生sanh 大đại 悲bi 心tâm 。 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 現hiện 在tại 世Thế 雄Hùng 。 兩Lưỡng 足Túc 之chi 尊Tôn 。

【# 文văn 句cú 】# 內nội 本bổn 雖tuy 立lập 外ngoại 無vô 佛Phật 加gia 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 若nhược 蒙mông 擁ủng 護hộ 斷đoạn 惡ác 生sanh 善thiện 辦biện 在tại 斯tư 須tu 如như 萌manh 芽nha 得đắc 雨vũ 扶phù 疎sơ 豐phong 鬱uất 是thị 故cố 請thỉnh 佛Phật 也dã 。

【# 記ký 】# 經kinh 兩Lưỡng 足Túc 之chi 尊Tôn 。 者giả 大đại 經kinh 明minh 十thập 號hiệu 中trung 兩lưỡng 釋thích 一nhất 約ước 人nhân 天thiên 善thiện 趣thú 兩lưỡng 足túc 為vi 貴quý 於ư 佛Phật 天thiên 人nhân 中trung 尊tôn 。 二nhị 約ước 福phước 慧tuệ 俱câu 備bị 名danh 為vi 兩lưỡng 足túc 斯tư 須tu 猶do 頃khoảnh 刻khắc 也dã 扶phù 疎sơ 盛thịnh 也dã 豐phong 鬱uất 茂mậu 也dã 說thuyết 文văn 云vân 扶phù 疎sơ 枝chi 葉diệp 四tứ 布bố 也dã 。

三tam 正chánh 明minh 懺sám 悔hối 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 既ký 備bị 正chánh 須tu 懺sám 悔hối 也dã 正chánh 懺sám 文văn 為vi 二nhị 初sơ 三tam 句cú 總tổng 明minh 懺sám 悔hối 後hậu 十thập 五ngũ 行hành 一nhất 句cú 別biệt 明minh 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 明minh 懺sám 悔hối 。

我ngã 本bổn 所sở 作tác 。 惡ác 不bất 善thiện 業nghiệp 。 今kim 者giả 懺sám 悔hối 。

【# 文văn 句cú 】# 總tổng 懺sám 者giả 總tổng 懺sám 三tam 障chướng 也dã 本bổn 者giả 煩phiền 惱não 是thị 二nhị 障chướng 本bổn 也dã 惡ác 者giả 報báo 障chướng 也dã 不bất 善thiện 者giả 業nghiệp 障chướng 也dã 三tam 障chướng 障chướng 三Tam 身Thân 三tam 佛Phật 三Tam 寶Bảo 三tam 障chướng 若nhược 轉chuyển 諸chư 三tam 法Pháp 門môn 悉tất 明minh 故cố 總tổng 懺sám 也dã 。

【# 記ký 】# 二nhị 別biệt 明minh 懺sám 悔hối 二nhị 初sơ 分phần/phân 文văn 。

【# 文văn 句cú 】# 別biệt 懺sám 者giả 別biệt 懺sám 三tam 障chướng 也dã 文văn 為vi 三tam 初sơ 一nhất 行hành 一nhất 句cú 懺sám 煩phiền 惱não 障chướng 次thứ 一nhất 行hành 懺sám 報báo 障chướng 次thứ 十thập 三tam 行hành 懺sám 業nghiệp 障chướng 。

【# 記ký 】# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 懺sám 煩phiền 惱não 障chướng 。

諸chư 十Thập 力Lực 前tiền 。 不bất 識thức 諸chư 佛Phật 。 及cập 父phụ 母mẫu 恩ân 。 不bất 解giải 善thiện 法Pháp 。 造tạo 作tác 眾chúng 惡ác 。

【# 記ký 】# 文văn 二nhị 初sơ 釋thích 文văn 三tam 初sơ 釋thích 。 不bất 識thức 諸chư 佛Phật 。

【# 文văn 句cú 】# 諸chư 十Thập 力Lực 前tiền 。 者giả 正chánh 懺sám 煩phiền 惱não 障chướng 也dã 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 癡si 倒đảo 殊thù 甚thậm 不bất 識thức 法Pháp 身thân 佛Phật 也dã 法Pháp 身thân 佛Phật 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 癡si 闇ám 不bất 知tri 公công 於ư 佛Phật 前tiền 造tạo 作tác 眾chúng 罪tội 。 如như 牛ngưu 羊dương 不bất 識thức 天thiên 子tử 如như 鳥điểu 雀tước 不bất 識thức 檠# 像tượng 於ư 前tiền 造tạo 過quá 愚ngu 癡si 不bất 識thức 法Pháp 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

【# 記ký 】# 十Thập 力Lực 者giả 一nhất 是thị 處xứ 非phi 處xứ 。 力lực 二nhị 業nghiệp 力lực 三tam 定định 力lực 四tứ 根căn 力lực 五ngũ 欲dục 力lực 六lục 性tánh 力lực 七thất 至chí 處xứ 道Đạo 力lực 八bát 宿túc 命mạng 力lực 九cửu 天thiên 眼nhãn 力lực 十thập 漏lậu 盡tận 力lực 此thử 十thập 通thông 名danh 力lực 者giả 即tức 諸chư 佛Phật 所sở 得đắc 如như 實thật 智trí 用dụng 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 無vô 能năng 壞hoại 無vô 勝thắng 能năng 故cố 名danh 力lực 也dã 大đại 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 分phần/phân 得đắc 此thử 力lực 但đãn 比tỉ 佛Phật 小tiểu 劣liệt 故cố 沒một 不bất 受thọ 名danh 故cố 直trực 名danh 佛Phật 為vi 十Thập 力Lực 也dã 此thử 之chi 十Thập 力Lực 法pháp 佛Phật 本bổn 具cụ 報báo 佛Phật 證chứng 之chi 應ưng 佛Phật 用dụng 之chi 眾chúng 生sanh 色sắc 心tâm 依y 正chánh 因nhân 果quả 舉cử 體thể 即tức 是thị 三tam 佛Phật 十Thập 力Lực 但đãn 以dĩ 迷mê 故cố 全toàn 智trí 為vi 惑hoặc 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 而nhi 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 為vi 煩phiền 惱não 種chủng 蓋cái 由do 觸xúc 處xứ 不bất 了liễu 法Pháp 身thân 故cố 喻dụ 牛ngưu 羊dương 鳥điểu 雀tước 之chi 眼nhãn 不bất 識thức 天thiên 子tử 及cập 以dĩ 檠# 像tượng 以dĩ 不bất 了liễu 故cố 三tam 細tế 六lục 麤thô 熾sí 然nhiên 而nhi 起khởi 言ngôn 檠# 像tượng 者giả 累lũy/lụy/luy 土thổ/độ 木mộc 為vi 佛Phật 像tượng 也dã 人nhân 知tri 畏úy 敬kính 鳥điểu 雀tước 不bất 然nhiên 或hoặc 引dẫn 周chu 禮lễ 正chánh 弓cung 之chi 擎kình 者giả 非phi 此thử 中trung 意ý 。

二nhị 釋thích 及cập 父phụ 母mẫu 恩ân 。

【# 文văn 句cú 】# 父phụ 母mẫu 恩ân 者giả 。 方phương 便tiện 是thị 父phụ 智Trí 度Độ 是thị 母mẫu 此thử 二nhị 法Pháp 門môn 能năng 生sanh 法Pháp 身thân 而nhi 不bất 識thức 者giả 是thị 不bất 知tri 報báo 佛Phật 也dã 。

【# 記ký 】# 淨tịnh 名danh 云vân 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 父phụ 智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。 一nhất 切thiết 諸chư 導đạo 師sư 。 無vô 不bất 由do 之chi 。 生sanh 以dĩ 其kỳ 不bất 了liễu 獨độc 頭đầu 相tương 應ứng 全toàn 是thị 二nhị 智trí 是thị 故cố 法Pháp 身thân 隱ẩn 滅diệt 不bất 生sanh 。

三tam 釋thích 不bất 解giải 善thiện 法Pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 不bất 解giải 善thiện 法Pháp 。 者giả 善thiện 法Pháp 是thị 助Trợ 道Đạo 之chi 行hành 。 能năng 資tư 智trí 顯hiển 理lý 而nhi 不bất 解giải 者giả 是thị 不bất 識thức 應ưng 佛Phật 。

【# 記ký 】# 助trợ 道đạo 眾chúng 善thiện 能năng 辦biện 應ưng 身thân 既ký 其kỳ 不bất 解giải 是thị 故cố 不bất 脩tu 。

二nhị 結kết 示thị 。

【# 文văn 句cú 】# 三tam 佛Phật 皆giai 不bất 能năng 知tri 。 豈khởi 非phi 無vô 明minh 過quá 患hoạn 此thử 別biệt 懺sám 煩phiền 惱não 障chướng 也dã 。

【# 記ký 】# 舉cử 不bất 識thức 解giải 顯hiển 今kim 識thức 解giải 是thị 妙diệu 懺sám 也dã 。

二nhị 懺sám 報báo 障chướng 。

自tự 恃thị 種chủng 姓tánh 。 及cập 諸chư 財tài 寶bảo 。 盛thịnh 年niên 放phóng 逸dật 。 作tác 諸chư 惡ác 行hành 。

【# 記ký 】# 文văn 三tam 初sơ 約ước 事sự 釋thích 。

【# 文văn 句cú 】# 自tự 恃thị 種chủng 姓tánh 。 下hạ 別biệt 懺sám 報báo 障chướng 也dã 略lược 言ngôn 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 以dĩ 姓tánh 慠ngạo 他tha 二nhị 以dĩ 財tài 忽hốt 物vật 三tam 以dĩ 壯tráng 年niên 陵lăng 彼bỉ 雖tuy 報báo 有hữu 此thử 三tam 不bất 應ưng 自tự 恣tứ 若nhược 縱túng 恣tứ 者giả 此thử 報báo 成thành 障chướng 事sự 也dã 。

【# 記ký 】# 以dĩ 姓tánh 慠ngạo 他tha 者giả 以dĩ 貴quý 慠ngạo 賤tiện 也dã 西tây 土thổ/độ 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 。 姓tánh 貴quý 毗tỳ 舍xá 首thủ 陀đà 姓tánh 賤tiện 餘dư 二nhị 可khả 解giải 此thử 二nhị 善thiện 報báo 若nhược 縱túng 恣tứ 者giả 為vi 脩tu 道Đạo 障chướng 若nhược 不bất 縱túng/tung 者giả 堪kham 能năng 助trợ 道đạo 。

二nhị 約ước 法pháp 釋thích 二nhị 初sơ 約ước 三tam 學học 。

【# 文văn 句cú 】# 今kim 更cánh 約ước 法Pháp 門môn 解giải 出xuất 家gia 人nhân 以dĩ 慧tuệ 為vi 姓tánh 定định 為vi 財tài 戒giới 為vi 年niên 染nhiễm 此thử 三tam 法pháp 自tự 尊tôn 卑ty 他tha 者giả 是thị 名danh 染nhiễm 法pháp 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。

【# 記ký 】# 乃nãi 以dĩ 事sự 三tam 表biểu 於ư 三tam 學học 由do 慧tuệ 得đắc 道Đạo 故cố 如như 姓tánh 貴quý 定định 能năng 資tư 慧tuệ 故cố 如như 財tài 寶bảo 戒giới 能năng 製chế 犯phạm 故cố 如như 盛thịnh 年niên 染nhiễm 此thử 下hạ 示thị 為vi 障chướng 相tương/tướng 大đại 論luận 云vân 自tự 法pháp 染nhiễm 愛ái 故cố 毀hủy 訾tí 他tha 人nhân 法pháp 雖tuy 持trì 禁cấm 戒giới 人nhân 。 不bất 脫thoát 地địa 獄ngục 苦khổ 非phi 求cầu 法Pháp 者giả 。 法pháp 過quá 涅Niết 槃Bàn 尚thượng 了liễu 如như 幻huyễn 豈khởi 染nhiễm 自tự 法pháp 以dĩ 慢mạn 他tha 人nhân 不bất 見kiến 己kỷ 他tha 方phương 名danh 求cầu 法Pháp 也dã 。

二nhị 約ước 三tam 教giáo 。

【# 文văn 句cú 】# 法pháp 華hoa 云vân 汝nhữ 年niên 少thiếu 壯tráng 我ngã 年niên 衰suy 邁mại 者giả 凡phàm 人nhân 以dĩ 五ngũ 陰ấm 盛thịnh 為vi 壯tráng 二Nhị 乘Thừa 通thông 教giáo 以dĩ 空không 出xuất 有hữu 為vi 壯tráng 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 法pháp 。 眼nhãn 過quá 慧tuệ 眼nhãn 為vi 壯tráng 。

【# 記ký 】# 三tam 中trung 且thả 取thủ 盛thịnh 年niên 一nhất 種chủng 該cai 於ư 三tam 教giáo 窮cùng 子tử 除trừ 糞phẩn 至chí 知tri 庫khố 藏tạng 歷lịch 漸tiệm 三tam 味vị 二nhị 邊biên 心tâm 彊cường/cưỡng/cương 皆giai 名danh 少thiếu 壯tráng 佛Phật 居cư 道đạo 後hậu 究cứu 竟cánh 無vô 為vi 。 方phương 名danh 衰suy 邁mại 凡phàm 人nhân 下hạ 欲dục 明minh 法pháp 壯tráng 更cánh 舉cử 事sự 壯tráng 藏tạng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 通thông 教giáo 三tam 乘thừa 析tích 體thể 雖tuy 殊thù 皆giai 以dĩ 空không 彊cường/cưỡng/cương 而nhi 陵lăng 有hữu 弱nhược 別biệt 雖tuy 三tam 觀quán 共cộng 緣duyên 無vô 量lượng 故cố 恃thị 法Pháp 眼nhãn 陵lăng 於ư 慧tuệ 眼nhãn 此thử 等đẳng 皆giai 名danh 。 盛thịnh 年niên 放phóng 逸dật 。 種chủng 姓tánh 財tài 寶bảo 歷lịch 教giáo 亦diệc 然nhiên 。

三tam 結kết 須tu 懺sám 。

【# 文văn 句cú 】# 著trước 此thử 諸chư 法pháp 者giả 。 悉tất 是thị 恃thị 彊cường/cưỡng/cương 陵lăng 弱nhược 成thành 報báo 障chướng 也dã 悉tất 須tu 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 三tam 學học 三tam 教giáo 名danh 報báo 障chướng 者giả 此thử 心tâm 成thành 就tựu 由do 宿túc 熏huân 感cảm 望vọng 後hậu 在tại 因nhân 望vọng 前tiền 為vi 果quả 故cố 得đắc 名danh 為vi 於ư 報báo 起khởi 障chướng 障chướng 故cố 須tu 懺sám 。

三tam 懺sám 業nghiệp 障chướng 三tam 初sơ 節tiết 經kinh 示thị 義nghĩa 。

【# 文văn 句cú 】# 從tùng 心tâm 念niệm 不bất 善thiện 。 下hạ 十thập 三tam 行hành 別biệt 懺sám 業nghiệp 障chướng 文văn 為vi 十thập 二nhị 初sơ 一nhất 行hành 懺sám 由do 心tâm 口khẩu 造tạo 惡ác 業nghiệp 二nhị 一nhất 行hành 懺sám 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 造tạo 惡ác 業nghiệp 三tam 一nhất 行hành 懺sám 五ngũ 欲dục 因nhân 緣duyên 。 造tạo 惡ác 業nghiệp 四tứ 一nhất 行hành 信tín 受thọ 邪tà 師sư 造tạo 惡ác 業nghiệp 五ngũ 一nhất 行hành 隨tùy 順thuận 惡ác 主chủ 造tạo 惡ác 業nghiệp 六lục 一nhất 行hành 愛ái 心tâm 所sở 使sử 造tạo 惡ác 業nghiệp 七thất 二nhị 行hành 為vi 衣y 食thực 女nữ 色sắc 造tạo 惡ác 業nghiệp 八bát 一nhất 行hành 於ư 佛Phật 世thế 敬kính 田điền 造tạo 惡ác 業nghiệp 九cửu 一nhất 行hành 於ư 無vô 佛Phật 世thế 。 敬kính 田điền 造tạo 惡ác 業nghiệp 十thập 兩lưỡng 句cú 於ư 正Chánh 法Pháp 造tạo 惡ác 業nghiệp 十thập 一nhất 一nhất 行hành 於ư 恩ân 田điền 造tạo 惡ác 業nghiệp 十thập 二nhị 一nhất 行hành 半bán 總tổng 一nhất 切thiết 處xứ 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

【# 記ký 】# 二nhị 隨tùy 文văn 略lược 釋thích 十thập 二nhị 段đoạn 如như 疏sớ/sơ 列liệt 初sơ 懺sám 由do 心tâm 口khẩu 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

心tâm 念niệm 不bất 善thiện 。 口khẩu 作tác 惡ác 業nghiệp 。 隨tùy 心tâm 所sở 作tác 。 不bất 見kiến 其kỳ 過quá 。

【# 文văn 句cú 】# 亦diệc 是thị 教giáo 他tha 作tác 惡ác 也dã 從tùng 身thân 口khẩu 意ý 。 是thị 自tự 行hành 惡ác 也dã 。

【# 記ký 】# 亦diệc 是thị 教giáo 他tha 者giả 指chỉ 口khẩu 作tác 惡ác 業nghiệp 。 也dã 即tức 自tự 造tạo 四tứ 過quá 復phục 教giáo 他tha 人nhân 。 行hành 一nhất 切thiết 惡ác 既ký 隨tùy 癡si 心tâm 豈khởi 能năng 反phản 照chiếu 。

二nhị 懺sám 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

凡phàm 夫phu 愚ngu 行hành 。 無vô 知tri 闇ám 覆phú 。 親thân 近cận 惡ác 友hữu 。 煩phiền 惱não 亂loạn 心tâm 。

【# 記ký 】# 三tam 懺sám 五ngũ 欲dục 因nhân 緣duyên 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

五ngũ 欲dục 因nhân 緣duyên 。 心tâm 生sanh 忿phẫn 恚khuể 。 不bất 知tri 厭yếm 足túc 故cố 作tác 眾chúng 惡ác 。

【# 記ký 】# 心tâm 生sanh 忿phẫn 恚khuể 。 者giả 求cầu 五ngũ 欲dục 則tắc 忿phẫn 他tha 不bất 與dữ 有hữu 五ngũ 欲dục 則tắc 忿phẫn 他tha 見kiến 侵xâm 忿phẫn 怒nộ 也dã 。

四tứ 懺sám 信tín 受thọ 邪tà 師sư 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

親thân 近cận 非phi 聖thánh 。 因nhân 生sanh 慳san 嫉tật 。 貧bần 窮cùng 因nhân 緣duyên 。 姦gian 諂siểm 作tác 惡ác 。

【# 記ký 】# 親thân 近cận 非phi 聖thánh 。 謂vị 外ngoại 道đạo 也dã 外ngoại 道đạo 自tự 以dĩ 為vi 聖thánh 故cố 佛Phật 弟đệ 子tử 指chỉ 為vi 非phi 聖thánh 慳san 吝lận 財tài 也dã 嫉tật 妬đố 賢hiền 也dã 私tư 詐trá 曰viết 姦gian 曲khúc 媚mị 曰viết 諂siểm 由do 貧bần 窮cùng 故cố 而nhi 行hành 詐trá 媚mị 。

五ngũ 隨tùy 順thuận 惡ác 主chủ 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

繫hệ 屬thuộc 於ư 他tha 。 常thường 有hữu 怖bố 畏úy 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 而nhi 造tạo 諸chư 惡ác 。

【# 記ký 】# 六lục 愛ái 心tâm 所sở 使sử 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

貪tham 欲dục 恚khuể 癡si 。 擾nhiễu 動động 其kỳ 心tâm 。 渴khát 愛ái 所sở 逼bức 。 造tạo 作tác 眾chúng 惡ác 。

【# 記ký 】# 七thất 為vi 衣y 食thực 女nữ 色sắc 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

依y 因nhân 衣y 食thực 。 及cập 以dĩ 女nữ 色sắc 。 諸chư 結kết 惱não 熱nhiệt 。 造tạo 作tác 眾chúng 惡ác 。 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 。 所sở 集tập 三tam 業nghiệp 。 如như 是thị 眾chúng 罪tội 。 今kim 悉tất 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 八bát 於ư 佛Phật 世thế 敬kính 田điền 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

或hoặc 不bất 恭cung 敬kính 。 佛Phật 法Pháp 聖thánh 眾chúng 。 如như 是thị 眾chúng 罪tội 。 今kim 悉tất 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 九cửu 於ư 無vô 佛Phật 世thế 。 敬kính 田điền 造tạo 惡ác 業nghiệp 言ngôn 無vô 佛Phật 世thế 敬kính 田điền 者giả 以dĩ 辟Bích 支Chi 佛Phật 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 故cố 菩Bồ 薩Tát 歷lịch 劫kiếp 。 形hình 服phục 不bất 拘câu 故cố 無vô 佛Phật 世thế 隨tùy 機cơ 化hóa 物vật 。

十thập 於ư 正Chánh 法Pháp 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

以dĩ 無vô 智trí 故cố 。 誹phỉ 謗báng 正Chánh 法Pháp 。

【# 記ký 】# 十thập 一nhất 於ư 恩ân 因nhân 造tạo 惡ác 業nghiệp 恩ân 田điền 者giả 田điền 有hữu 三tam 種chủng 三Tam 寶Bảo 曰viết 敬kính 田điền 父phụ 母mẫu 曰viết 恩ân 田điền 貧bần 窮cùng 曰viết 悲bi 田điền 通thông 名danh 田điền 者giả 皆giai 堪kham 種chủng 福phước 故cố 。

不bất 知tri 恭cung 敬kính 。 父phụ 母mẫu 尊tôn 長trưởng 。 如như 是thị 眾chúng 罪tội 。 今kim 悉tất 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 十thập 二nhị 總tổng 一nhất 切thiết 處xứ 造tạo 惡ác 業nghiệp 。

愚ngu 惑hoặc 所sở 覆phú 。 驕kiêu 慢mạn 放phóng 逸dật 。 因nhân 貪tham 恚khuể 癡si 。 造tạo 作tác 諸chư 惡ác 。 如như 是thị 眾chúng 罪tội 。 今kim 悉tất 懺sám 悔hối 。

【# 記ký 】# 驕kiêu 慢mạn 者giả 俱câu 舍xá 云vân 慢mạn 對đối 他tha 心tâm 舉cử 驕kiêu 由do 染nhiễm 自tự 法pháp 。

三tam 示thị 解giải 釋thích 法pháp 。

【# 文văn 句cú 】# 造tạo 業nghiệp 因nhân 緣duyên 甚thậm 多đa 不bất 可khả 具cụ 列liệt 故cố 總tổng 而nhi 懺sám 之chi 若nhược 欲dục 細tế 釋thích 從tùng 人nhân 道đạo 為vi 始thỉ 二Nhị 乘Thừa 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 行hành 。 一nhất 一nhất 作tác 之chi 。 例lệ 應ưng 可khả 解giải 故cố 五ngũ 十thập 校giảo 計kế 經Kinh 云vân 上thượng 至chí 等đẳng 覺giác 皆giai 須tu 懺sám 悔hối 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 記ký 】# 約ước 今kim 稟bẩm 教giáo 且thả 人nhân 為vi 始thỉ 若nhược 所sở 懺sám 多đa 屬thuộc 四tứ 趣thú 通thông 惑hoặc 所sở 造tạo 名danh 有hữu 漏lậu 業nghiệp 別biệt 惑hoặc 所sở 造tạo 名danh 無vô 漏lậu 業nghiệp 大đại 悲bi 不bất 思tư 議nghị 。 等đẳng 種chủng 種chủng 之chi 業nghiệp 故cố 等đẳng 覺giác 來lai 皆giai 須tu 懺sám 也dã 。

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 文Văn 句Cú 文Văn 句Cú 記Ký 會Hội 本Bổn 卷quyển 第đệ 三tam

音âm 釋thích

【# 經Kinh 】#

姝xu

(# 尺xích 朱chu 切thiết 好hảo/hiếu 也dã )# 。

【# 文văn 句cú 】#

蚋nhuế

(# 而nhi 銳duệ 切thiết 蚊văn 蚋nhuế 也dã )# 。

澣#

(# 音âm 旱hạn 澣# 北bắc 海hải 也dã )# 。

峙trĩ

(# 音âm 治trị 峙trĩ 峻tuấn 也dã )# 。

櫂#

(# 音âm 棹# )# 。

虺hủy

(# 呼hô 回hồi 切thiết 亦diệc 蝮phúc 蟲trùng 也dã )# 。

蝨sắt

(# 音âm 瑟sắt )# 。

【# 記ký 】#

隥đặng

(# 丁đinh 鄧đặng 切thiết 險hiểm 阪# 也dã )# 。

翛#

(# 音âm 消tiêu )# 。

擘phách

(# 補bổ 革cách 切thiết )# 。

萎nuy

(# 音âm 委ủy )# 。

腋dịch

(# 羊dương 益ích 切thiết 肘trửu 腋dịch 也dã )# 。