思Tư 益Ích 梵Phạm 天Thiên 所Sở 問Vấn 經Kinh 簡Giản 註Chú 卷Quyển 之Chi 二Nhị

姚Diêu 秦Tần 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 詔chiếu 。 譯dịch 。

明minh 會hội 稽khể 顯hiển 聖thánh 寺tự 後hậu 學học 沙Sa 門Môn 。 圓viên 澄trừng 。 註chú 。

右hữu 春xuân 坊phường 右hữu 庶thứ 子tử 南nam 充sung 。 黃hoàng 。 輝huy 。

左tả 春xuân 坊phường 左tả 諭dụ 德đức 會hội 稽khể 。 陶đào 望vọng 齡linh 。 同đồng 校giáo 。

左tả 春xuân 坊phường 左tả 中trung 允duẫn 太thái 原nguyên 。 傅phó/phụ 新tân 德đức 。 訂# 正chánh 。

如Như 來Lai 五Ngũ 力Lực 。 說Thuyết 法Pháp 品Phẩm 第đệ 六lục

【# 註chú 】# 前tiền 品phẩm 梵Phạm 天Thiên 聞văn 真chân 聖Thánh 諦Đế 中trung 不bất 得đắc 一nhất 法pháp 。 而nhi 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 據cứ 實thật 際tế 理lý 地địa 以dĩ 嘆thán 其kỳ 功công 此thử 品phẩm 述thuật 成thành 前tiền 解giải 復phục 示thị 以dĩ 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 者giả 據cứ 佛Phật 事sự 門môn 中trung 以dĩ 成thành 其kỳ 德đức 實thật 際tế 理lý 地địa 不bất 受thọ 一nhất 塵trần 故cố 遠viễn 離ly 戲hí 論luận 分phân 別biệt 。 佛Phật 事sự 門môn 中trung 不bất 捨xả 一nhất 法pháp 故cố 方phương 便tiện 隨tùy 宜nghi 。 前tiền 彰chương 其kỳ 體thể 後hậu 彰chương 其kỳ 用dụng 體thể 用dụng 具cụ 足túc 方phương 盡tận 圓viên 融dung 前tiền 文văn 一nhất 往vãng 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 問vấn 答đáp 此thử 中trung 特đặc 如Như 來Lai 自tự 說thuyết 者giả 方phương 便tiện 隨tùy 宜nghi 。 乃nãi 果quả 地địa 之chi 德đức 因nhân 人nhân 莫mạc 預dự 下hạ 文văn 所sở 謂vị 聖thánh 說thuyết 法Pháp 聖thánh 默mặc 然nhiên 惟duy 如Như 來Lai 有hữu 其kỳ 餘dư 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 皆giai 無vô 是thị 也dã 。

佛Phật 告cáo 梵Phạm 天Thiên 汝nhữ 何hà 能năng 稱xưng 說thuyết 是thị 人nhân 功công 德đức 。 如như 如Như 來Lai 以dĩ 無vô 礙ngại 智trí 。 慧tuệ 之chi 所sở 知tri 乎hồ 是thị 人nhân 所sở 有hữu 。 功công 德đức 復phục 過quá 于vu 此thử 若nhược 人nhân 能năng 于vu 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 章chương 句cú 通thông 達đạt 隨tùy 順thuận 不bất 違vi 不bất 逆nghịch 和hòa 合hợp 為vi 一nhất 。 隨tùy 其kỳ 義nghĩa 理lý 不bất 隨tùy 章chương 句cú 言ngôn 辭từ 而nhi 善thiện 知tri 言ngôn 辭từ 所sở 應ưng 之chi 相tướng 。

【# 註chú 】# 先tiên 述thuật 如Như 來Lai 實thật 智trí 之chi 德đức 若nhược 人nhân 信tín 解giải 如Như 來Lai 。 之chi 智trí 讚tán 所sở 不bất 及cập 梵Phạm 天Thiên 汝nhữ 何hà 能năng 稱xưng 哉tai 次thứ 顯hiển 如Như 來Lai 權quyền 智trí 。 之chi 道đạo 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 。 然nhiên 如Như 來Lai 或hoặc 時thời 贊tán 權quyền 或hoặc 時thời 顯hiển 實thật 于vu 中trung 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 若nhược 抑ức 若nhược 揚dương 當đương 宛uyển 轉chuyển 消tiêu 歸quy 和hòa 合hợp 為vi 一nhất 。 毋vô 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 徒đồ 增tăng 戲hí 論luận 當đương 不bất 逆nghịch 不bất 違vi 善thiện 知tri 機cơ 變biến 尊tôn 依y 義nghĩa 理lý 于vu 中trung 所sở 指chỉ 自tự 心tâm 是thị 也dã 若nhược 不bất 了liễu 如Như 來Lai 。 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 事sự 在tại 應ứng 機cơ 執chấp 為vi 實thật 有hữu 是thị 隨tùy 文văn 字tự 若nhược 了liễu 文văn 字tự 性tánh 空không 徹triệt 見kiến 自tự 心tâm 是thị 隨tùy 義nghĩa 理lý 譬thí 如như 因nhân 指chỉ 識thức 月nguyệt 見kiến 月nguyệt 當đương 忘vong 其kỳ 指chỉ 若nhược 執chấp 指chỉ 為vi 月nguyệt 者giả 非phi 惟duy 不bất 識thức 其kỳ 指chỉ 實thật 乃nãi 不bất 見kiến 其kỳ 月nguyệt 也dã 循tuần 文văn 背bối/bội 旨chỉ 為vi 害hại 非phi 細tế 故cố 如Như 來Lai 稱xưng 述thuật 梵Phạm 天Thiên 而nhi 復phục 誨hối 以dĩ 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 于vu 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 之chi 中trung 復phục 誡giới 其kỳ 莫mạc 隨tùy 文văn 字tự 慈từ 悲bi 之chi 至chí 也dã 。

知tri 如Như 來Lai 以dĩ 何hà 言ngôn 說thuyết 法Pháp 以dĩ 何hà 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 說thuyết 法Pháp 以dĩ 何hà 法Pháp 門môn 說thuyết 法Pháp 以dĩ 何hà 大đại 悲bi 說thuyết 法Pháp 梵Phạm 天Thiên 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 知tri 如Như 來Lai 以dĩ 是thị 。 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 以dĩ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 作tác 佛Phật 事sự 。

【# 註chú 】# 所sở 應ưng 知tri 相tương/tướng 有hữu 五ngũ 能năng 詮thuyên 之chi 旨chỉ 惟duy 一nhất 五ngũ 者giả 為vi 文văn 字tự 一nhất 者giả 為vi 義nghĩa 理lý 是thị 二nhị 者giả 皆giai 如Như 來Lai 之chi 事sự 菩Bồ 薩Tát 之chi 所sở 應ưng 知tri 也dã 何hà 謂vị 言ngôn 說thuyết 凡phàm 如Như 來Lai 一nhất 代đại 時thời 教giáo 大đại 小tiểu 名danh 相tướng 如như 影ảnh 如như 響hưởng 。 雖tuy 有hữu 名danh 言ngôn 而nhi 非phi 實thật 事sự 故cố 名danh 言ngôn 說thuyết 何hà 謂vị 隨tùy 宜nghi 如Như 來Lai 教giáo 道đạo 雖tuy 非phi 實thật 事sự 不bất 無vô 稱xưng 根căn 獲hoạch 益ích 如như 應ứng 病bệnh 服phục 藥dược 故cố 當đương 隨tùy 宜nghi 所sở 言ngôn 隨tùy 宜nghi 者giả 經Kinh 云vân 聲Thanh 聞Văn 人nhân 中trung 說thuyết 應ứng 四Tứ 諦Đế 法Pháp 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 人nhân 。 中trung 說thuyết 應ứng 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 人nhân 中trung 說thuyết 應ứng 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 也dã 何hà 謂vị 方phương 便tiện 如như 有hữu 眾chúng 生sanh 不bất 堪kham 出xuất 世thế 真chân 乘thừa 權quyền 說thuyết 人nhân 天thiên 小tiểu 教giáo 漸tiệm 引dẫn 其kỳ 心tâm 如như 有hữu 眾chúng 生sanh 怖bố 聞văn 了liễu 義nghĩa 大Đại 乘Thừa 。 權quyền 說thuyết 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 暫tạm 止chỉ 化hóa 城thành 後hậu 文văn 所sở 謂vị 龍long 王vương 不bất 雨vũ 大đại 雨vũ 于vu 閻Diêm 浮Phù 地địa 者giả 方phương 便tiện 之chi 謂vị 也dã 若nhược 不bất 方phương 便tiện 彼bỉ 群quần 小tiểu 艸thảo 木mộc 不bất 得đắc 遂toại 生sanh 如Như 來Lai 方phương 便tiện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 何hà 謂vị 法Pháp 門môn 既ký 欲dục 以dĩ 方phương 便tiện 。 隨tùy 宜nghi 化hóa 澤trạch 群quần 有hữu 鋪phô 彰chương 大đại 槩# 嚴nghiêm 顯hiển 法Pháp 幢tràng 所sở 謂vị 戒giới 門môn 空không 門môn 慧tuệ 門môn 以dĩ 及cập 六lục 和hòa 五ngũ 敬kính 三tam 千thiên 威uy 儀nghi 。 八bát 萬vạn 細tế 行hạnh 。 無vô 非phi 法Pháp 門môn 之chi 事sự 也dã 何hà 為vi 大đại 悲bi 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 一nhất 物vật 全toàn 無vô 何hà 有hữu 方phương 便tiện 等đẳng 四tứ 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 于vu 無vô 中trung 唱xướng 出xuất 無vô 非phi 大đại 悲bi 建kiến 立lập 前tiền 四tứ 為vi 別biệt 後hậu 一nhất 為vi 總tổng 總tổng 別biệt 相tướng 收thu 故cố 有hữu 五Ngũ 力Lực 若nhược 統thống 而nhi 論luận 之chi 皆giai 一nhất 大đại 悲bi 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 言ngôn 何hà 謂vị 如Như 來Lai 。 所sở 用dụng 五Ngũ 力Lực 佛Phật 言ngôn 一nhất 者giả 言ngôn 說thuyết 二nhị 者giả 隨tùy 宜nghi 三tam 者giả 方phương 便tiện 四tứ 者giả 法Pháp 門môn 五ngũ 者giả 大đại 悲bi 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 所sở 用dụng 五Ngũ 力Lực 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 不bất 能năng 及cập 。 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 名danh 為vi 言ngôn 說thuyết 佛Phật 言ngôn 梵Phạm 天Thiên 如Như 來Lai 說thuyết 過quá 去khứ 法pháp 說thuyết 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 法pháp 說thuyết 垢cấu 淨tịnh 法pháp 說thuyết 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 法pháp 說thuyết 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 法pháp 說thuyết 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 法pháp 。 說thuyết 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 。 說thuyết 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 法pháp 說thuyết 得đắc 證chứng 法pháp 說thuyết 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 法pháp 梵Phạm 天Thiên 當đương 知tri 是thị 言ngôn 說thuyết 如như 幻huyễn 人nhân 說thuyết 無vô 決quyết 定định 故cố 如như 夢mộng 中trung 說thuyết 虗hư 妄vọng 見kiến 故cố 如như 嚮hướng 聲thanh 說thuyết 從tùng 空không 出xuất 故cố 說thuyết 如như 影ảnh 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 說thuyết 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 因nhân 不bất 入nhập 鏡kính 故cố 說thuyết 如như 埜# 馬mã 顛điên 倒đảo 見kiến 故cố 說thuyết 如như 虗hư 空không 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 當đương 知tri 是thị 說thuyết 為vi 無vô 所sở 說thuyết 。 諸chư 法pháp 相tướng 不bất 可khả 說thuyết 故cố 梵Phạm 天Thiên 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 知tri 此thử 諸chư 言ngôn 說thuyết 者giả 雖tuy 有hữu 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。 而nhi 於ư 諸chư 法pháp 。 無vô 所sở 貪tham 著trước 。 以dĩ 無vô 貪tham 著trước 故cố 。 得đắc 無vô 礙ngại 辯biện 。 才tài 以dĩ 是thị 辯biện 才tài 若nhược 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 說thuyết 法Pháp 無vô 盡tận 無vô 礙ngại 。

【# 註chú 】# 了liễu 言ngôn 說thuyết 無vô 性tánh 則tắc 無vô 貪tham 著trước 。 無vô 貪tham 著trước 故cố 。 說thuyết 即tức 無vô 說thuyết 無vô 說thuyết 即tức 說thuyết 說thuyết 與dữ 無vô 說thuyết 平bình 等đẳng 故cố 其kỳ 辨biện 無vô 礙ngại 永vĩnh 嘉gia 云vân 說thuyết 時thời 默mặc 默mặc 時thời 說thuyết 。 大đại 施thí 門môn 開khai 無vô 壅ủng 塞tắc 。

諸chư 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 亦diệc 復phục 不bất 著trước 。 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。

【# 註chú 】# 此thử 釋thích 成thành 無vô 礙ngại 之chi 意ý 以dĩ 法pháp 性tánh 中trung 非phi 言ngôn 說thuyết 非phi 默mặc 然nhiên 故cố 或hoặc 說thuyết 或hoặc 默mặc 皆giai 稱xưng 法pháp 性tánh 若nhược 執chấp 法pháp 性tánh 實thật 有hữu 壞hoại 不bất 壞hoại 想tưởng 則tắc 成thành 貪tham 著trước 非phi 無vô 礙ngại 矣hĩ 。

梵Phạm 天Thiên 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 言ngôn 說thuyết 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 何hà 謂vị 如Như 來Lai 。 隨tùy 宜nghi 佛Phật 言ngôn 如Như 來Lai 或hoặc 垢cấu 法pháp 說thuyết 淨tịnh 淨tịnh 法pháp 說thuyết 垢cấu 菩Bồ 薩Tát 于vu 此thử 應ưng 知tri 如Như 來Lai 。 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 梵Phạm 天Thiên 何hà 謂vị 如Như 來Lai 。 垢cấu 法pháp 說thuyết 淨tịnh 不bất 得đắc 垢cấu 法pháp 性tánh 故cố 何hà 謂vị 淨tịnh 法pháp 說thuyết 垢cấu 貪tham 著trước 淨tịnh 法pháp 故cố 。

【# 註chú 】# 垢cấu 法pháp 說thuyết 淨tịnh 者giả 為vi 顯hiển 大Đại 乘Thừa 無vô 性tánh 之chi 宗tông 也dã 淨tịnh 法pháp 說thuyết 垢cấu 者giả 為vi 遣khiển 二Nhị 乘Thừa 滯trệ 著trước 之chi 性tánh 也dã 是thị 知tri 如Như 來Lai 無vô 說thuyết 。 所sở 說thuyết 在tại 隨tùy 其kỳ 機cơ 宜nghi 而nhi 說thuyết 也dã 。

又hựu 梵Phạm 天Thiên 我ngã 說thuyết 布bố 施thí 即tức 是thị 。 涅Niết 槃Bàn 凡phàm 夫phu 無vô 智trí 。 不bất 能năng 善thiện 知tri 。 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 。 思tư 量lượng 布bố 施thí 後hậu 得đắc 大đại 富phú 。 此thử 中trung 無vô 法pháp 可khả 從tùng 一nhất 念niệm 至chí 一nhất 念niệm 若nhược 不bất 從tùng 一nhất 念niệm 至chí 一nhất 念niệm 即tức 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。

【# 註chú 】# 如Như 來Lai 本bổn 說thuyết 布bố 施thí 是thị 涅Niết 槃Bàn 有hữu 時thời 為vi 破phá 慳san 悋lận 眾chúng 生sanh 說thuyết 布bố 施thí 後hậu 得đắc 大đại 富phú 。 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 善thiện 知tri 。 隨tùy 宜nghi 之chi 說thuyết 以dĩ 謂vị 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 。 後hậu 得đắc 大đại 富phú 。 若nhược 布bố 施thí 後hậu 得đắc 大đại 富phú 。 于vu 中trung 有hữu 法pháp 可khả 從tùng 現hiện 在tại 至chí 于vu 未vị 來lai 若nhược 現hiện 在tại 至chí 于vu 未vị 來lai 即tức 屬thuộc 三tam 世thế 屬thuộc 三tam 世thế 者giả 是thị 名danh 虗hư 妄vọng 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 從tùng 實thật 觀quán 則tắc 無vô 法pháp 從tùng 一nhất 念niệm 至chí 一nhất 念niệm 以dĩ 剎sát 那na 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 名danh 實thật 相tướng 是thị 故cố 說thuyết 布bố 施thí 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。

持trì 戒giới 是thị 涅Niết 槃Bàn 不bất 作tác 不bất 起khởi 故cố 忍nhẫn 辱nhục 是thị 涅Niết 槃Bàn 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 精tinh 進tấn 是thị 涅Niết 槃Bàn 無vô 所sở 取thủ 故cố 。 禪thiền 定định 是thị 涅Niết 槃Bàn 不bất 貪tham 味vị 故cố 智trí 慧tuệ 是thị 涅Niết 槃Bàn 不bất 得đắc 相tương/tướng 故cố 。

【# 註chú 】# 不bất 作tác 不bất 起khởi 則tắc 異dị 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 作tác 止chỉ 心tâm 念niệm 念niệm 滅diệt 則tắc 無vô 能năng 忍nhẫn 所sở 忍nhẫn 無vô 所sở 取thủ 則tắc 不bất 同đồng 有hữu 為vi 不bất 貪tham 味vị 則tắc 遠viễn 離ly 躭đam 著trước 不bất 得đắc 相tương/tướng 則tắc 無vô 分phân 別biệt 。 如như 是thị 六Lục 度Độ 度độ 諸chư 虗hư 妄vọng 故cố 即tức 入nhập 實thật 際tế 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 者giả 乃nãi 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 也dã 。

婬dâm 欲dục 是thị 實thật 際tế 法pháp 性tánh 無vô 欲dục 故cố 瞋sân 恚khuể 是thị 實thật 際tế 法pháp 性tánh 無vô 瞋sân 故cố 愚ngu 癡si 是thị 實thật 際tế 法pháp 性tánh 無vô 癡si 故cố 。

【# 註chú 】# 若nhược 法pháp 性tánh 中trung 有hữu 貪tham 瞋sân 癡si 。 則tắc 不bất 容dung 有hữu 解giải 脫thoát 矣hĩ 以dĩ 貪tham 瞋sân 癡si 是thị 法pháp 性tánh 故cố 若nhược 貪tham 瞋sân 癡si 是thị 法pháp 性tánh 者giả 何hà 容dung 轉chuyển 貪tham 瞋sân 癡si 而nhi 成thành 解giải 脫thoát 。 乎hồ 若nhược 轉chuyển 貪tham 瞋sân 癡si 而nhi 成thành 解giải 脫thoát 。 者giả 則tắc 知tri 貪tham 瞋sân 癡si 不bất 實thật 貪tham 瞋sân 癡si 不bất 實thật 則tắc 解giải 脫thoát 亦diệc 不bất 實thật 以dĩ 法pháp 性tánh 無vô 二nhị 故cố 由do 無vô 二nhị 故cố 如Như 來Lai 於ư 凡phàm 夫phu 說thuyết 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 而nhi 求cầu 解giải 脫thoát 。 于vu 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 了liễu 貪tham 瞋sân 癡si 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 皆giai 如Như 來Lai 隨tùy 宜nghi 說thuyết 也dã 。

生sanh 死tử 是thị 涅Niết 槃Bàn 無vô 退thoái 無vô 生sanh 故cố 涅Niết 槃Bàn 是thị 生sanh 死tử 以dĩ 貪tham 著trước 故cố 實thật 語ngữ 是thị 虗hư 妄vọng 生sanh 語ngữ 見kiến 故cố 。

【# 註chú 】# 如Như 來Lai 隨tùy 宜nghi 。 所sở 說thuyết 稱xưng 機cơ 順thuận 益ích 無vô 非phi 真chân 實thật 凡phàm 夫phu 不bất 悟ngộ 依y 語ngữ 生sanh 見kiến 故cố 成thành 虗hư 妄vọng 也dã 。

虗hư 妄vọng 是thị 實thật 語ngữ 為vi 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 故cố 。

【# 註chú 】# 佛Phật 說thuyết 無vô 為vi 是thị 名danh 實thật 語ngữ 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 躭đam 著trước 不bất 求cầu 正chánh 覺giác 。 復phục 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 勸khuyến 發phát 道Đạo 心tâm 。 方phương 便tiện 即tức 是thị 。 虗hư 妄vọng 不bất 稱xưng 實thật 際tế 故cố 能năng 使sử 小Tiểu 乘Thừa 得đắc 益ích 故cố 雖tuy 虗hư 妄vọng 亦diệc 即tức 是thị 實thật 語ngữ 。

又hựu 梵Phạm 天Thiên 如Như 來Lai 以dĩ 隨tùy 宜nghi 故cố 或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 自tự 常thường 邊biên 者giả 或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 斷đoạn 邊biên 者giả 或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 無vô 作tác 者giả 或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 邪tà 見kiến 者giả 。

【# 註chú 】# 常thường 邊biên 即tức 是thị 著trước 有hữu 斷đoạn 邊biên 即tức 是thị 著trước 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 是thị 戲hí 論luận 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 即tức 是thị 邪tà 見kiến 此thử 自tự 斥xích 為vi 外ngoại 道đạo 也dã 。

或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 不bất 信tín 者giả 或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 不bất 知tri 報báo 恩ân 者giả 。

【# 註chú 】# 自tự 斥xích 為vi 闡xiển 提đề 也dã 。

或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 食thực 吐thổ 者giả 或hoặc 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 不bất 受thọ 者giả 。

【# 註chú 】# 入nhập 耳nhĩ 出xuất 口khẩu 如như 食thực 即tức 吐thổ 即tức 吐thổ 故cố 不bất 受thọ 自tự 斥xích 為vi 增tăng 上thượng 慢mạn 也dã 。

如Như 來Lai 無vô 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 事sự 。 而nhi 有hữu 此thử 說thuyết 。

【# 註chú 】# 此thử 說thuyết 有hữu 二nhị 初sơ 則tắc 淨tịnh 法pháp 說thuyết 垢cấu 等đẳng 是thị 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 次thứ 則tắc 或hoặc 自tự 說thuyết 等đẳng 是thị 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 者giả 因nhân 問vấn 而nhi 說thuyết 也dã 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 者giả 無vô 問vấn 而nhi 說thuyết 也dã 因nhân 問vấn 而nhi 說thuyết 者giả 順thuận 機cơ 取thủ 益ích 故cố 無vô 問vấn 而nhi 說thuyết 者giả 激kích 動động 群quần 機cơ 故cố 二nhị 者giả 皆giai 非phi 如Như 來Lai 有hữu 也dã 。

當đương 知tri 是thị 為vi 。 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 捨xả 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 善thiện 通thông 達đạt 如Như 來Lai 隨tùy 宜nghi 。 所sở 說thuyết 者giả 若nhược 聞văn 佛Phật 出xuất 世thế 。 則tắc 便tiện 信tín 受thọ 。 示thị 眾chúng 生sanh 善thiện 業nghiệp 色sắc 身thân 果quả 報báo 故cố 若nhược 聞văn 佛Phật 不bất 出xuất 世thế 亦diệc 信tín 受thọ 諸chư 佛Phật 法Pháp 性tánh 。 身thân 故cố 若nhược 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 信tín 受thọ 為vi 喜hỷ 樂lạc 文văn 字tự 眾chúng 生sanh 故cố 若nhược 聞văn 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp 亦diệc 信tín 受thọ 諸chư 法pháp 位vị 性tánh 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 故cố 若nhược 聞văn 有hữu 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 信tín 受thọ 滅diệt 顛điên 倒đảo 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 故cố 。 若nhược 聞văn 無vô 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 信tín 受thọ 諸chư 法pháp 無vô 生sanh 。 相tương/tướng 無vô 滅diệt 相tương/tướng 故cố 若nhược 聞văn 有hữu 眾chúng 生sanh 亦diệc 信tín 受thọ 入nhập 世thế 諦đế 門môn 故cố 若nhược 聞văn 無vô 眾chúng 生sanh 亦diệc 信tín 受thọ 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。

【# 註chú 】# 此thử 由do 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 達đạt 隨tùy 宜nghi 說thuyết 故cố 。 信tín 而nhi 不bất 疑nghi 。

梵Phạm 天Thiên 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 善thiện 知tri 如Như 來Lai 。 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 於ư 諸chư 音âm 聲thanh 。 無vô 疑nghi 無vô 畏úy 亦diệc 能năng 利lợi 益ích 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 無vô 疑nghi 無vô 畏úy 則tắc 自tự 解giải 隨tùy 宜nghi 也dã 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 則tắc 隨tùy 宜nghi 利lợi 他tha 也dã 。

世Thế 尊Tôn 何hà 謂vị 方phương 便tiện 佛Phật 言ngôn 如Như 來Lai 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 布bố 施thí 得đắc 大đại 富phú 。 持trì 戒giới 得đắc 生sanh 天thiên 。 忍nhẫn 辱nhục 得đắc 端đoan 正chánh 精tinh 進tấn 得đắc 具cụ 諸chư 功công 德đức 。 禪thiền 定định 得đắc 法Pháp 喜hỷ 智trí 慧tuệ 得đắc 捨xả 諸chư 煩phiền 惱não 多đa 聞văn 得đắc 智trí 慧tuệ 故cố 。 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 得đắc 人nhân 天thiên 福phước 樂lạc 。 故cố 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 得đắc 生sanh 梵Phạm 世Thế 。 故cố 禪thiền 定định 得đắc 如như 實thật 智trí 慧tuệ 。 故cố 智trí 慧tuệ 得đắc 道Đạo 果quả 故cố 。

【# 註chú 】# 前tiền 云vân 禪thiền 定định 得đắc 法Pháp 喜hỷ 智trí 慧tuệ 捨xả 諸chư 煩phiền 惱não 對đối 權quyền 教giáo 行hành 人nhân 之chi 所sở 。 說thuyết 也dã 此thử 中trung 如như 實thật 智trí 慧tuệ 。 道Đạo 果Quả 等đẳng 對đối 圓viên 教giáo 行hành 人nhân 之chi 所sở 。 說thuyết 也dã 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 于vu 方phương 便tiện 中trung 如như 是thị 無vô 定định 則tắc 施thí 戒giới 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 定định 前tiền 文văn 布bố 施thí 得đắc 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 是thị 稱xưng 實thật 之chi 說thuyết 此thử 中trung 布bố 施thí 得đắc 大đại 富phú 。 等đẳng 是thị 方phương 便tiện 之chi 說thuyết 也dã 。

學học 地địa 得đắc 無Vô 學Học 地địa 故cố 辟Bích 支Chi 佛Phật 得đắc 消tiêu 。 諸chư 供cúng 養dường 故cố 。

【# 註chú 】# 因nhân 學học 而nhi 至chí 無Vô 學Học 教giáo 之chi 所sở 詮thuyên 也dã 而nhi 法pháp 性tánh 中trung 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 理lý 之chi 本bổn 然nhiên 也dã 消tiêu 諸chư 供cúng 養dường 者giả 辟Bích 支Chi 之chi 位vị 也dã 然nhiên 其kỳ 證chứng 法pháp 體thể 空không 無vô 有hữu 消tiêu 無vô 有hữu 不bất 消tiêu 而nhi 云vân 能năng 消tiêu 能năng 得đắc 者giả 方phương 便tiện 也dã 。

佛Phật 地địa 得đắc 無vô 量lượng 智trí 。 慧tuệ 故cố 涅Niết 槃Bàn 滅diệt 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。

【# 註chú 】# 佛Phật 地địa 至Chí 真Chân 無vô 為vi 實thật 際tế 豈khởi 應ưng 有hữu 得đắc 涅Niết 槃Bàn 體thể 是thị 無vô 作tác 安an 能năng 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 亦diệc 方phương 便tiện 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 我ngã 如như 是thị 方phương 便tiện 。 為vi 眾chúng 生sanh 讚tán 說thuyết 是thị 法pháp 。

【# 註chú 】# 上thượng 乃nãi 顯hiển 其kỳ 方phương 便tiện 說thuyết 相tương/tướng 下hạ 乃nãi 顯hiển 其kỳ 法pháp 性tánh 之chi 理lý 。

如Như 來Lai 實thật 不bất 得đắc 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 亦diệc 不bất 得đắc 施thí 亦diệc 不bất 得đắc 。 慳san 亦diệc 不bất 得đắc 戒giới 。 亦diệc 不bất 得đắc 毀hủy 戒giới 得đắc 亦diệc 不bất 忍nhẫn 辱nhục 亦diệc 不bất 得đắc 瞋sân 恚khuể 。 亦diệc 不bất 得đắc 精tinh 進tấn 。 亦diệc 不bất 得đắc 懈giải 。 怠đãi 亦diệc 不bất 得đắc 禪thiền 定định 亦diệc 不bất 得đắc 亂loạn 心tâm 亦diệc 不bất 得đắc 智trí 慧tuệ 亦diệc 不bất 得đắc 智trí 慧tuệ 果quả 亦diệc 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 得đắc 苦khổ 。 亦diệc 不bất 得đắc 樂lạc 。

【# 註chú 】# 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 。 著trước 我ngã 著trước 人nhân 乃nãi 至chí 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 故cố 方phương 便tiện 為vi 說thuyết 。 六Lục 度Độ 度độ 諸chư 虗hư 妄vọng 若nhược 達đạt 虗hư 妄vọng 則tắc 無vô 我ngã 無vô 我ngã 則tắc 誰thùy 慳san 誰thùy 施thí 誰thùy 持trì 誰thùy 犯phạm 無vô 人nhân 則tắc 誰thùy 忍nhẫn 誰thùy 惱não 無vô 眾chúng 生sanh 則tắc 誰thùy 精tinh 進tấn 誰thùy 懈giải 怠đãi 誰thùy 定định 誰thùy 亂loạn 誰thùy 智trí 誰thùy 愚ngu 無vô 壽thọ 者giả 則tắc 誰thùy 覺giác 誰thùy 迷mê 誰thùy 生sanh 死tử 誰thùy 滅diệt 度độ 四tứ 者giả 既ký 非phi 則tắc 孰thục 苦khổ 孰thục 樂nhạo/nhạc/lạc 于vu 實thật 際tế 中trung 皆giai 無vô 得đắc 矣hĩ 。

梵Phạm 天Thiên 若nhược 眾chúng 生sanh 聞văn 。 是thị 法pháp 者giả 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 是thị 人nhân 為vi 何hà 利lợi 故cố 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 不bất 得đắc 是thị 法pháp 。 若nhược 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 不bất 得đắc 。

【# 註chú 】# 若nhược 人nhân 聞văn 是thị 。 實thật 相tướng 之chi 理lý 為vi 求cầu 利lợi 益ích 而nhi 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 者giả 不bất 解giải 方phương 便tiện 。 之chi 說thuyết 也dã 若nhược 人nhân 聞văn 是thị 。 實thật 相tướng 之chi 理lý 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 不bất 求cầu 利lợi 益ích 而nhi 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 者giả 是thị 真chân 精tinh 進tấn 。 也dã 真chân 精tinh 進tấn 者giả 非phi 惟duy 六Lục 度Độ 等đẳng 不bất 得đắc 行hành 而nhi 於ư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。

梵Phạm 天Thiên 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 方phương 便tiện 說thuyết 也dã 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 方phương 便tiện 應ưng 勤cần 精tinh 進tấn 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 於ư 法pháp 利lợi 世Thế 尊Tôn 何hà 謂vị 如Như 來Lai 。 法Pháp 門môn 佛Phật 言ngôn 眼nhãn 是thị 解giải 脫thoát 門môn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 是thị 解giải 脫thoát 門môn 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眼nhãn 空không 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 。 性tánh 自tự 爾nhĩ 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 空không 。 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 性tánh 自tự 爾nhĩ 。

【# 註chú 】# 性tánh 自tự 爾nhĩ 則tắc 法pháp 爾nhĩ 本bổn 然nhiên 逈huýnh 離ly 詮thuyên 表biểu 前tiền 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 正chánh 性tánh 者giả 也dã 正chánh 性tánh 者giả 無vô 得đắc 無vô 說thuyết 。 無vô 示thị 無vô 識thức 。 然nhiên 于vu 無vô 詮thuyên 表biểu 處xứ 作tác 如như 是thị 詮thuyên 表biểu 皆giai 法Pháp 門môn 之chi 事sự 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 當đương 知tri 六lục 入nhập 皆giai 是thị 解giải 脫thoát 門môn 正chánh 行hạnh 則tắc 不bất 虗hư 誑cuống 故cố 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 亦diệc 復phục 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 入nhập 是thị 門môn 。

【# 註chú 】# 六lục 入nhập 為vi 根căn 塵trần 所sở 入nhập 若nhược 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 空không 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 。 無vô 我ngã 則tắc 內nội 不bất 依y 根căn 無vô 我ngã 所sở 則tắc 外ngoại 不bất 受thọ 塵trần 內nội 外ngoại 既ký 離ly 則tắc 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 是thị 為vi 正chánh 行hạnh 入nhập 正chánh 行hạnh 故cố 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 入nhập 是thị 解giải 脫thoát 門môn 解giải 脫thoát 門môn 者giả 。

所sở 謂vị 空không 門môn 。

【# 註chú 】# 圓viên 含hàm 萬vạn 有hữu 故cố 。

無vô 相tướng 門môn 。

【# 註chú 】# 泯mẫn 絕tuyệt 諸chư 相tướng 故cố 。

無vô 作tác 門môn 無vô 生sanh 門môn 無vô 滅diệt 門môn 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 門môn 無vô 所sở 從tùng 去khứ 。 門môn 無vô 退thoái 門môn 無vô 起khởi 門môn 性tánh 常thường 清thanh 淨tịnh 。 門môn 離ly 自tự 體thể 門môn 。

【# 註chú 】# 無vô 生sanh 故cố 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 無vô 滅diệt 故cố 無vô 所sở 從tùng 去khứ 。 無vô 所sở 從tùng 去khứ 。 故cố 無vô 退thoái 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 故cố 無vô 起khởi 何hà 以dĩ 如như 此thử 。 以dĩ 性tánh 常thường 清thanh 淨tịnh 。 故cố 一nhất 切thiết 生sanh 滅diệt 名danh 相tướng 離ly 自tự 體thể 故cố 。

又hựu 梵Phạm 天Thiên 如Như 來Lai 於ư 一nhất 切thiết 。 文văn 字tự 示thị 是thị 解giải 脫thoát 門môn 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 文văn 字tự 無vô 合hợp 無vô 用dụng 。

【# 註chú 】# 一nhất 切thiết 文văn 字tự 。 語ngữ 言ngôn 皆giai 非phi 解giải 脫thoát 。 之chi 相tướng 以dĩ 文văn 字tự 性tánh 空không 故cố 無vô 合hợp 無vô 用dụng 無vô 合hợp 故cố 妙diệu 合hợp 解giải 脫thoát 無vô 用dụng 故cố 如Như 來Lai 用dụng 是thị 以dĩ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 皆giai 法Pháp 門môn 之chi 事sự 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 於ư 一nhất 切thiết 文văn 字tự 。 中trung 說thuyết 聖Thánh 諦Đế 說thuyết 解giải 脫thoát 門môn 。

【# 註chú 】# 文văn 字tự 實thật 非phi 聖Thánh 諦Đế 亦diệc 非phi 解giải 脫thoát 而nhi 如Như 來Lai 若nhược 不bất 以dĩ 文văn 字tự 。 詮thuyên 示thị 則tắc 後hậu 世thế 不bất 得đắc 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 也dã 得đắc 聞văn 之chi 者giả 皆giai 文văn 字tự 之chi 功công 矣hĩ 。

如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 無vô 有hữu 垢cấu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 入nhập 解giải 脫thoát 。 令linh 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。

【# 註chú 】# 如Như 來Lai 善thiện 知tri 文văn 字tự 性tánh 空không 即tức 之chi 而nhi 用dụng 皆giai 入nhập 解giải 脫thoát 凡phàm 夫phu 執chấp 著trước 文văn 字tự 依y 語ngữ 生sanh 解giải 故cố 不bất 成thành 解giải 脫thoát 也dã 。

是thị 名danh 如Như 來Lai 。 說thuyết 法Pháp 入nhập 於ư 法Pháp 門môn 菩Bồ 薩Tát 于vu 此thử 法Pháp 門môn 應ưng 當đương 學học 。

如Như 來Lai 大Đại 悲Bi 品Phẩm 第đệ 七thất

【# 註chú 】# 如Như 來Lai 五Ngũ 力Lực 。 說thuyết 法Pháp 原nguyên 是thị 一nhất 品phẩm 何hà 以dĩ 什thập 師sư 分phân 為vi 二nhị 分phần 。 以dĩ 五Ngũ 力Lực 中trung 具cụ 悲bi 智trí 二nhị 門môn 故cố 是thị 言ngôn 說thuyết 方phương 便tiện 隨tùy 宜nghi 。 法Pháp 門môn 屬thuộc 智trí 門môn 故cố 此thử 中trung 但đãn 是thị 悲bi 門môn 故cố 所sở 分phần/phân 也dã 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 本bổn 屬thuộc 權quyền 智trí 權quyền 智trí 之chi 中trung 以dĩ 悲bi 為vi 主chủ 什thập 公công 若nhược 不bất 分phân 出xuất 學học 者giả 不bất 知tri 專chuyên 務vụ 耳nhĩ 。

世Thế 尊Tôn 何hà 謂vị 大đại 悲bi 佛Phật 言ngôn 如Như 來Lai 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 。 種chủng 大đại 悲bi 救cứu 護hộ 眾chúng 生sanh 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。 十thập 二nhị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 我ngã 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 信tín 不bất 解giải 。 如Như 來Lai 于vu 此thử 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 眾chúng 生sanh 而nhi 眾chúng 生sanh 說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 壽thọ 者giả 而nhi 眾chúng 生sanh 說thuyết 有hữu 壽thọ 者giả 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 人nhân 而nhi 眾chúng 生sanh 說thuyết 有hữu 人nhân 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 我ngã 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 亦diệc 是thị 法pháp 性tánh 無vô 我ngã 亦diệc 無vô 由do 眾chúng 生sanh 著trước 我ngã 等đẳng 故cố 如Như 來Lai 以dĩ 大đại 悲bi 說thuyết 有hữu 無vô 我ngã 也dã 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 眾chúng 生sanh 住trụ 於ư 有hữu 見kiến 如Như 來Lai 。 於ư 此thử 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 法pháp 住trụ 法pháp 性tánh 也dã 法pháp 住trụ 法pháp 性tánh 眾chúng 生sanh 不bất 應ưng 。 住trụ 有hữu 見kiến 不bất 應ưng 住trụ 無vô 見kiến 如Như 來Lai 為vi 治trị 有hữu 無vô 見kiến 故cố 起khởi 大đại 悲bi 也dã 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 住trụ 。 而nhi 眾chúng 生sanh 有hữu 住trụ 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 法pháp 無vô 住trụ 者giả 如như 鐘chung 鼓cổ 之chi 聲thanh 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 前tiền 後hậu 不bất 交giao 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 無vô 住trụ 而nhi 起khởi 住trụ 相tương/tướng 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 破phá 其kỳ 住trụ 著trước 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 歸quy 處xứ 而nhi 眾chúng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 歸quy 處xứ 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 一nhất 切thiết 法pháp 如như 。 空không 中trung 華hoa 眼nhãn 病bệnh 成thành 相tương/tướng 元nguyên 無vô 所sở 有hữu 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 佛Phật 起khởi 大đại 悲bi 。

一nhất 切thiết 法pháp 非phi 我ngã 。 所sở 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 於ư 我ngã 所sở 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 法pháp 非phi 我ngã 所sở 因nhân 無vô 我ngã 故cố 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 所sở 屬thuộc 而nhi 眾chúng 生sanh 計kế 有hữu 所sở 屬thuộc 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 計kế 有hữu 所sở 屬thuộc 者giả 謂vị 屬thuộc 過quá 去khứ 耶da 屬thuộc 未vị 來lai 耶da 屬thuộc 現hiện 在tại 邪tà 觀quán 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 使sử 知tri 無vô 所sở 屬thuộc 矣hĩ 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 取thủ 相tương/tướng 而nhi 眾chúng 生sanh 有hữu 取thủ 相tương/tướng 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 無vô 取thủ 相tương/tướng 者giả 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 可khả 見kiến 不bất 可khả 取thủ 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 而nhi 眾chúng 生sanh 住trụ 於ư 有hữu 生sanh 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 退thoái 生sanh 而nhi 眾chúng 生sanh 住trụ 於ư 退thoái 生sanh 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 我ngã 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 既ký 無vô 則tắc 無vô 法pháp 可khả 住trụ 無vô 住trụ 則tắc 無vô 歸quy 處xứ 無vô 歸quy 處xứ 則tắc 非phi 我ngã 所sở 非phi 我ngã 所sở 。 故cố 無vô 所sở 屬thuộc 無vô 屬thuộc 則tắc 無vô 取thủ 無vô 取thủ 則tắc 無vô 生sanh 無vô 生sanh 則tắc 無vô 退thoái 生sanh 眾chúng 生sanh 迷mê 此thử 如Như 來Lai 故cố 起khởi 大đại 悲bi 也dã 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 垢cấu 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 垢cấu 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 染nhiễm 而nhi 眾chúng 生sanh 有hữu 染nhiễm 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 瞋sân 而nhi 眾chúng 生sanh 有hữu 瞋sân 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 癡si 而nhi 眾chúng 生sanh 有hữu 癡si 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 所sở 從tùng 來lai 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 有hữu 所sở 來lai 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 所sở 去khứ 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 于vu 後hậu 生sanh 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 起khởi 而nhi 眾chúng 生sanh 計kế 有hữu 所sở 起khởi 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 戲hí 論luận 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 於ư 戲hí 論luận 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 而nhi 眾chúng 生sanh 墮đọa 于vu 有hữu 見kiến 如Như 來Lai 。 於ư 此thử 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 相tướng 。 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 于vu 有hữu 相tương/tướng 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 作tác 。 而nhi 眾chúng 生sanh 著trước 于vu 有hữu 作tác 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 眾chúng 生sanh 妄vọng 計kế 有hữu 垢cấu 淨tịnh 瞋sân 癡si 故cố 有hữu 退thoái 生sanh 而nhi 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 為vi 說thuyết 使sử 知tri 無vô 有hữu 垢cấu 淨tịnh 瞋sân 癡si 無vô 有hữu 垢cấu 淨tịnh 瞋sân 癡si 則tắc 無vô 生sanh 無vô 有hữu 退thoái 生sanh 無vô 生sanh 故cố 無vô 所sở 來lai 無vô 退thoái 生sanh 故cố 無vô 所sở 去khứ 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 則tắc 無vô 有hữu 起khởi 了liễu 無vô 起khởi 故cố 則tắc 離ly 戲hí 論luận 離ly 戲hí 論luận 故cố 則tắc 得đắc 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 前tiền 則tắc 直trực 據cứ 法pháp 性tánh 無vô 諸chư 虗hư 妄vọng 名danh 相tướng 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 此thử 下hạ 據cứ 現hiện 前tiền 業nghiệp 相tương/tướng 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 也dã 。

世thế 間gian 常thường 共cộng 瞋sân 恚khuể 諍tranh 競cạnh 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 世thế 間gian 邪tà 見kiến 顛điên 倒đảo 。 行hành 於ư 邪tà 道đạo 。 欲dục 令linh 住trụ 于vu 正Chánh 道Đạo 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 世thế 間gian 饕thao 餮thiết 無vô 有hữu 厭yếm 足túc 。 互hỗ 相tương 陵lăng 奪đoạt 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 住trụ 于vu 聖thánh 財tài 信tín 戒giới 聞văn 施thí 慧tuệ 。 等đẳng 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 此thử 特đặc 現hiện 前tiền 三tam 毒độc 也dã 如Như 來Lai 于vu 瞋sân 勸khuyến 其kỳ 修tu 忍nhẫn 于vu 癡si 勸khuyến 其kỳ 修tu 慧tuệ 于vu 貪tham 勸khuyến 其kỳ 修tu 施thí 皆giai 大đại 悲bi 所sở 說thuyết 也dã 以dĩ 法pháp 性tánh 無vô 如như 是thị 事sự 故cố 。

眾chúng 生sanh 是thị 產sản 業nghiệp 妻thê 子tử 恩ân 愛ái 。 之chi 僕bộc 於ư 此thử 危nguy 脆thúy 之chi 物vật 。 生sanh 堅kiên 固cố 想tưởng 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 悉tất 知tri 無vô 常thường 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 眾chúng 生sanh 為vi 恩ân 愛ái 所sở 使sử 如như 僮đồng 僕bộc 者giả 顛điên 倒đảo 持trì 也dã 何hà 為vi 顛điên 倒đảo 妻thê 子tử 及cập 自tự 身thân 本bổn 是thị 危nguy 脆thúy 而nhi 生sanh 堅kiên 固cố 想tưởng 產sản 業nghiệp 是thị 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 而nhi 生sanh 是thị 我ngã 是thị 常thường 想tưởng 如Như 來Lai 故cố 起khởi 大đại 悲bi 為vi 說thuyết 無vô 常thường 。 不bất 堅kiên 等đẳng 法pháp 也dã 。

眾chúng 生sanh 身thân 為vi 怨oán 賊tặc 貪tham 著trước 養dưỡng 育dục 以dĩ 為vi 親thân 友hữu 。 欲dục 為vì 眾chúng 生sanh 。 作tác 真chân 知tri 識thức 令linh 畢tất 眾chúng 苦khổ 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 身thân 為vi 怨oán 賊tặc 者giả 老lão 子tử 云vân 吾ngô 有hữu 大đại 患hoạn 一nhất 節tiết 以dĩ 吾ngô 為vi 有hữu 身thân 在tại 有hữu 身thân 故cố 有hữu 患hoạn 非phi 怨oán 賊tặc 而nhi 何hà 身thân 既ký 是thị 怨oán 賊tặc 而nhi 養dưỡng 此thử 怨oán 賊tặc 身thân 者giả 認nhận 為vi 父phụ 母mẫu 親thân 友hữu 妄vọng 生sanh 憎tăng 愛ái 作tác 輪luân 迴hồi 種chủng 誠thành 為vi 謬mậu 矣hĩ 既ký 輪luân 迴hồi 起khởi 于vu 色sắc 身thân 有hữu 身thân 則tắc 眾chúng 苦khổ 未vị 斷đoạn 如Như 來Lai 欲dục 令linh 。 眾chúng 生sanh 畢tất 苦khổ 故cố 起khởi 大đại 悲bi 也dã 前tiền 產sản 業nghiệp 妻thê 子tử 示thị 其kỳ 依y 報báo 不bất 實thật 此thử 身thân 為vi 怨oán 賊tặc 示thị 其kỳ 正chánh 報báo 元nguyên 虗hư 問vấn 父phụ 母mẫu 親thân 友hữu 既ký 是thị 怨oán 賊tặc 之chi 種chủng 眾chúng 生sanh 妄vọng 認nhận 何hà 以dĩ 五ngũ 祖tổ 山sơn 門môn 奉phụng 母mẫu 陸lục 州châu 織chức 履lý 供cung 親thân 大đại 慧tuệ 求cầu 嗣tự 于vu 張trương 公công 目Mục 連Liên 救cứu 母mẫu 于vu 地địa 府phủ 世Thế 尊Tôn 湧dũng 棺quan 說thuyết 法Pháp 乃nãi 云vân 吾ngô 為vi 末mạt 世thế 不bất 孝hiếu 眾chúng 生sanh 。 若nhược 依y 此thử 經Kinh 則tắc 朱chu 子tử 無vô 父phụ 無vô 君quân 之chi 責trách 不bất 謬mậu 若nhược 依y 彼bỉ 說thuyết 則tắc 重trọng/trùng 認nhận 怨oán 賊tặc 親thân 友hữu 之chi 非phi 自tự 負phụ 答đáp 真chân 心tâm 世thế 諦đế 不bất 相tương 違vi 故cố 真chân 心tâm 絕tuyệt 朕trẫm 則tắc 怨oán 賊tặc 之chi 非phi 必tất 然nhiên 世thế 諦đế 流lưu 布bố 則tắc 仁nhân 義nghĩa 之chi 道đạo 不bất 謬mậu 仁nhân 義nghĩa 之chi 道đạo 不bất 謬mậu 所sở 以dĩ 佛Phật 祖tổ 酬thù 養dưỡng 育dục 之chi 恩ân 怨oán 賊tặc 之chi 非phi 必tất 然nhiên 所sở 以dĩ 佛Phật 祖tổ 斥xích 妄vọng 認nhận 之chi 過quá 然nhiên 法pháp 性tánh 中trung 非phi 真chân 心tâm 亦diệc 非phi 世thế 諦đế 是thị 二nhị 者giả 皆giai 大đại 悲bi 之chi 故cố 也dã 。

眾chúng 生sanh 好hiếu 行hành 欺khi 誑cuống 邪tà 命mạng 自tự 活hoạt 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 行hành 於ư 正chánh 命mạng 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 正chánh 命mạng 者giả 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 世thế 間gian 二nhị 者giả 出xuất 世thế 間gian 世thế 間gian 復phục 二nhị 在tại 俗tục 則tắc 不bất 依y 士sĩ 儂# 工công 商thương 而nhi 行hành 欺khi 誑cuống 自tự 活hoạt 。 者giả 邪tà 命mạng 也dã 出xuất 家gia 則tắc 不bất 行hành 分phân 衛vệ 。 持trì 鉢bát 而nhi 行hành 伎kỹ 術thuật 養dưỡng 身thân 者giả 邪tà 命mạng 也dã 出xuất 世thế 間gian 者giả 。 不bất 知tri 時thời 識thức 節tiết 而nhi 以dĩ 非phi 分phần/phân 求cầu 者giả 邪tà 命mạng 也dã 非phi 分phần/phân 者giả 學học 者giả 不bất 貴quý 用dụng 功công 以dĩ 求cầu 親thân 證chứng 親thân 悟ngộ 專chuyên 依y 文văn 字tự 馳trì 騁sính 妙diệu 玄huyền 所sở 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 非phi 己kỷ 分phân 是thị 謂vị 非phi 分phần/phân 也dã 如như 父phụ 母mẫu 愛ái 子tử 。 不bất 知tri 護hộ 養dưỡng 多đa 與dữ 飲ẩm 食thực 食thực 傷thương 則tắc 死tử 是thị 為vi 夭yểu 橫hoạnh/hoành 故cố 曰viết 邪tà 命mạng 也dã 。

眾chúng 生sanh 樂nhạo 著trước 。 眾chúng 苦khổ 不bất 淨tịnh 居cư 家gia 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 出xuất 於ư 三tam 界giới 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 不bất 淨tịnh 居cư 家gia 所sở 為vi 邪tà 命mạng 邪tà 求cầu 也dã 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 三tam 界giới 內nội 是thị 苦khổ 以dĩ 邪tà 命mạng 邪tà 求cầu 躭đam 著trước 不bất 捨xả 佛Phật 為vi 是thị 故cố 。 起khởi 大đại 悲bi 也dã 。

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 因nhân 緣duyên 有hữu 。 而nhi 眾chúng 生sanh 於ư 聖thánh 解giải 脫thoát 而nhi 生sanh 懈giải 怠đãi 我ngã 當đương 為vi 說thuyết 。 精tinh 進tấn 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 解giải 脫thoát 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 是thị 因nhân 緣duyên 自tự 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 。 三tam 乘thừa 人nhân 不bất 知tri 自tự 性tánh 。 非phi 生sanh 滅diệt 故cố 于vu 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 中trung 。 妄vọng 生sanh 取thủ 捨xả 不bất 成thành 精tinh 進tấn 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 精tinh 進tấn 前tiền 文văn 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 正chánh 性tánh 了liễu 無vô 生sanh 滅diệt 取thủ 捨xả 可khả 得đắc 遠viễn 離ly 戲hí 論luận 分phân 別biệt 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 精tinh 進tấn 之chi 旨chỉ 故cố 古cổ 人nhân 云vân 若nhược 起khởi 精tinh 進tấn 心tâm 。 是thị 妄vọng 非phi 精tinh 進tấn 若nhược 能năng 心tâm 不bất 妄vọng 精tinh 進tấn 亦diệc 無vô 涯nhai 。

眾chúng 生sanh 棄khí 捨xả 最tối 上thượng 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。 求cầu 於ư 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 道đạo 我ngã 當đương 引dẫn 導đạo 令linh 發phát 大đại 心tâm 緣duyên 于vu 佛Phật 法Pháp 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。

【# 註chú 】# 前tiền 則tắc 于vu 因nhân 緣duyên 中trung 起khởi 生sanh 滅diệt 想tưởng 不bất 成thành 解giải 脫thoát 此thử 則tắc 于vu 因nhân 緣duyên 中trung 起khởi 有hữu 得đắc 想tưởng 不bất 成thành 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。 而nhi 墮đọa 于vu 小Tiểu 乘Thừa 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 如Như 來Lai 如như 是thị 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 行hành 此thử 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 大đại 悲bi 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 為vi 行hành 大đại 悲bi 者giả 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 于vu 眾chúng 生sanh 中trung 常thường 能năng 修tu 集tập 此thử 大đại 悲bi 心tâm 則tắc 為vi 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 為vi 大đại 福phước 田điền 威uy 德đức 具cụ 足túc 。 常thường 能năng 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 云vân 無vô 生sanh 地địa 又hựu 云vân 補bổ 處xứ 地địa 此thử 大đại 悲bi 法Pháp 門môn 。 是thị 佛Phật 所sở 行hành 。 之chi 事sự 若nhược 能năng 修tu 集tập 即tức 為vi 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 次thứ 補bổ 佛Phật 處xứ 。 為vi 世thế 福phước 田điền 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 也dã 。

說thuyết 是thị 大đại 悲bi 。 法Pháp 門môn 品phẩm 時thời 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 人nhân 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 八bát 千thiên 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

【# 註chú 】# 問vấn 眾chúng 生sanh 塵trần 勞lao 。 總tổng 則tắc 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 廣quảng 則tắc 無vô 量lượng 。 此thử 大đại 悲bi 門môn 既ký 是thị 對đối 機cơ 之chi 設thiết 何hà 獨độc 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 不bất 云vân 無vô 量lượng 何hà 也dã 答đáp 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 亦diệc 即tức 無vô 量lượng 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 妙diệu 音âm 獲hoạch 現Hiện 一Nhất 切Thiết 色Sắc 身Thân 三Tam 昧Muội 。 觀quán 音âm 證chứng 普phổ 門môn 解giải 脫thoát 其kỳ 說thuyết 法Pháp 亦diệc 惟duy 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 現hiện 身thân 豈khởi 三tam 十thập 二nhị 身thân 云vân 普phổ 云vân 一nhất 切thiết 耶da 如như 云vân 百bá 姓tánh 非phi 特đặc 百bách 人nhân 而nhi 已dĩ 又hựu 如Như 來Lai 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 由do 因nhân 中trung 修tu 此thử 大đại 悲bi 而nhi 得đắc 故cố 勸khuyến 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 修tu 也dã 。

幻Huyễn 化Hóa 品Phẩm 第đệ 八bát

【# 註chú 】# 前tiền 五Ngũ 力Lực 說thuyết 法Pháp 于vu 正chánh 性tánh 中trung 無vô 如như 是thị 事sự 。 特đặc 由do 眾chúng 生sanh 機cơ 感cảm 所sở 致trí 皆giai 是thị 幻huyễn 為vi 譬thí 如như 空không 中trung 。 狂cuồng 華hoa 于vu 空không 本bổn 無vô 因nhân 彼bỉ 病bệnh 目mục 妄vọng 見kiến 華hoa 相tương/tướng 若nhược 非phi 病bệnh 目mục 空không 華hoa 不bất 有hữu 此thử 品phẩm 網võng 明minh 發phát 問vấn 使sử 知tri 根căn 本bổn 智trí 中trung 不bất 容dung 方phương 便tiện 其kỳ 惟duy 幻huyễn 化hóa 而nhi 已dĩ 。

爾nhĩ 時thời 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 是thị 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 云vân 何hà 聞văn 大đại 悲bi 法pháp 而nhi 不bất 喜hỷ 悅duyệt 思tư 益ích 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 識thức 在tại 二nhị 法pháp 則tắc 有hữu 喜hỷ 悅duyệt 若nhược 識thức 在tại 無vô 二nhị 實thật 際tế 法pháp 中trung 則tắc 無vô 喜hỷ 悅duyệt 譬thí 如như 幻huyễn 人nhân 。 見kiến 幻huyễn 戲hí 事sự 無vô 所sở 喜hỷ 悅duyệt 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 相tướng 。 如như 是thị 則tắc 於ư 如Như 來Lai 若nhược 說thuyết 。 法pháp 若nhược 神thần 通thông 亦diệc 無vô 喜hỷ 悅duyệt 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 問vấn 佛Phật 而nhi 佛Phật 不bất 之chi 答đáp 梵Phạm 天Thiên 與dữ 答đáp 者giả 以dĩ 正chánh 性tánh 中trung 不bất 容dung 有hữu 答đáp 也dã 說thuyết 容dung 有hữu 答đáp 何hà 以dĩ 發phát 明minh 如như 幻huyễn 之chi 旨chỉ 哉tai 故cố 宗tông 門môn 中trung 謂vị 之chi 回hồi 互hỗ 當đương 頭đầu 也dã 然nhiên 所sở 謂vị 識thức 在tại 無vô 二nhị 法pháp 者giả 方phương 便tiện 實thật 際tế 無vô 二nhị 性tánh 也dã 若nhược 實thật 際tế 外ngoại 聞văn 方phương 便tiện 事sự 故cố 當đương 喜hỷ 悅duyệt 以dĩ 方phương 便tiện 即tức 是thị 。 實thật 際tế 何hà 喜hỷ 悅duyệt 之chi 有hữu 幻huyễn 人nhân 見kiến 幻huyễn 事sự 喻dụ 實thật 人nhân 見kiến 實thật 相tướng 是thị 其kỳ 本bổn 分phần/phân 故cố 又hựu 幻huyễn 人nhân 無vô 心tâm 識thức 故cố 見kiến 不bất 為vi 動động 實thật 際tế 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 聞văn 不bất 為vi 喜hỷ 也dã 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 如như 佛Phật 所sở 化hóa 。 人nhân 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 不bất 喜hỷ 不bất 悅duyệt 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 相tướng 。 與dữ 化hóa 無vô 異dị 於ư 如Như 來Lai 所sở 。 不bất 加gia 喜hỷ 悅duyệt 於ư 餘dư 眾chúng 生sanh 。 無vô 下hạ 劣liệt 相tương/tướng 。

【# 註chú 】# 前tiền 則tắc 了liễu 知tri 實thật 際tế 無vô 二nhị 故cố 無vô 喜hỷ 悅duyệt 此thử 即tức 了liễu 知tri 方phương 便tiện 從tùng 實thật 際tế 所sở 出xuất 故cố 亦diệc 無vô 喜hỷ 悅duyệt 於ư 佛Phật 不bất 加gia 喜hỷ 知tri 如như 幻huyễn 故cố 於ư 眾chúng 生sanh 。 無vô 下hạ 劣liệt 達đạt 平bình 等đẳng 故cố 。

網võng 明minh 言ngôn 梵Phạm 天Thiên 汝nhữ 今kim 見kiến 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 。 相tương/tướng 邪tà 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 若nhược 人nhân 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 者giả 汝nhữ 當đương 問vấn 之chi 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 意ý 謂vị 若nhược 見kiến 諸chư 法pháp 。 如như 幻huyễn 則tắc 實thật 際tế 外ngoại 有hữu 如như 幻huyễn 諸chư 法pháp 也dã 若nhược 見kiến 非phi 幻huyễn 何hà 以dĩ 而nhi 云vân 幻huyễn 人nhân 見kiến 幻huyễn 事sự 邪tà 雙song 垂thùy 兩lưỡng 意ý 為vi 要yếu 緊khẩn 之chi 問vấn 也dã 梵Phạm 天Thiên 善thiện 答đáp 問vấn 難nan 。 別biệt 解giải 轉chuyển 身thân 乃nãi 云vân 我ngã 不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 如như 幻huyễn 不bất 如như 幻huyễn 但đãn 見kiến 實thật 際tế 無vô 二nhị 若nhược 人nhân 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 汝nhữ 當đương 問vấn 之chi 是thị 之chi 謂vị 無vô 礙ngại 辨biện 也dã 。

網võng 明minh 言ngôn 汝nhữ 今kim 於ư 何hà 處xứ 行hành 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 行hành 處xứ 吾ngô 於ư 彼bỉ 行hành 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 意ý 曰viết 若nhược 諸chư 法pháp 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 者giả 實thật 相tướng 之chi 中trung 不bất 容dung 有hữu 行hành 有hữu 不bất 行hành 梵Phạm 天Thiên 汝nhữ 於ư 何hà 處xứ 。 修tu 行hành 耶da 梵Phạm 天Thiên 曰viết 汝nhữ 謂vị 凡phàm 夫phu 有hữu 行hành 處xứ 耶da 。 若nhược 凡phàm 夫phu 有hữu 行hành 處xứ 即tức 彼bỉ 行hành 處xứ 吾ngô 于vu 彼bỉ 行hành 。

網võng 明minh 言ngôn 凡phàm 夫phu 人nhân 行hành 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 身thân 見kiến 疑nghi 網võng 行hành 我ngã 我ngã 所sở 等đẳng 邪tà 道đạo 汝nhữ 於ư 是thị 處xứ 行hành 耶da 。

【# 註chú 】# 身thân 邊biên 見kiến 戒giới 取thủ 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 疑nghi 謂vị 之chi 十thập 使sử 今kim 備bị 其kỳ 六lục 而nhi 缺khuyết 于vu 四tứ 文văn 略lược 耳nhĩ 。

梵Phạm 天Thiên 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 欲dục 得đắc 凡phàm 夫phu 法pháp 決quyết 定định 相tương/tướng 耶da 。

【# 註chú 】# 汝nhữ 謂vị 凡phàm 夫phu 決quyết 定định 有hữu 貪tham 瞋sân 等đẳng 法pháp 邪tà 。

綱cương 明minh 言ngôn 我ngã 尚thượng 不bất 欲dục 決quyết 定định 得đắc 凡phàm 夫phu 何hà 況huống 凡phàm 夫phu 法pháp 。

【# 註chú 】# 若nhược 凡phàm 夫phu 決quyết 定định 是thị 凡phàm 則tắc 聖thánh 人nhân 決quyết 定định 是thị 聖thánh 何hà 用dụng 修tu 行hành 而nhi 轉chuyển 凡phàm 入nhập 聖thánh 若nhược 能năng 轉chuyển 凡phàm 入nhập 聖thánh 無vô 決quyết 定định 矣hĩ 凡phàm 夫phu 既ký 非phi 決quyết 定định 貪tham 等đẳng 法pháp 安an 有hữu 決quyết 定định 哉tai 。

善thiện 男nam 子tử 若nhược 是thị 法pháp 無vô 決quyết 定định 者giả 寧ninh 有hữu 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 法pháp 耶da 網võng 明minh 言ngôn 無vô 也dã 善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 相tương/tướng 行hành 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。

【# 註chú 】# 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 則tắc 凡phàm 夫phu 行hành 相tương/tướng 亦diệc 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 以dĩ 其kỳ 離ly 故cố 吾ngô 于vu 彼bỉ 行hành 而nhi 行hành 之chi 矣hĩ 。

善thiện 男nam 子tử 凡phàm 夫phu 行hành 賢hiền 聖thánh 行hành 皆giai 。 無vô 二nhị 無vô 差sai 別biệt 。

【# 註chú 】# 釋thích 上thượng 。 如như 是thị 之chi 義nghĩa 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 行hành 非phi 行hành 一nhất 切thiết 說thuyết 非phi 說thuyết 一nhất 切thiết 道đạo 非phi 道đạo 。

【# 註chú 】# 釋thích 無vô 差sai 別biệt 義nghĩa 。

網võng 明minh 言ngôn 何hà 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 非phi 行hành 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 人nhân 千thiên 萬vạn 億ức 劫kiếp 。 行hành 道Đạo 于vu 法pháp 性tánh 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 是thị 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 行hành 非phi 行hành 。

【# 註chú 】# 於ư 法pháp 性tánh 中trung 。 修tu 行hành 如như 人nhân 轉chuyển 磨ma 雖tuy 終chung 日nhật 行hành 。 不bất 離ly 方phương 寸thốn 雖tuy 不bất 離ly 方phương 寸thốn 而nhi 亦diệc 功công 成thành 事sự 辦biện 功công 成thành 事sự 辦biện 故cố 謂vị 之chi 行hành 不bất 離ly 方phương 寸thốn 謂vị 之chi 非phi 行hành 。

何hà 謂vị 一nhất 切thiết 說thuyết 非phi 說thuyết 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 相tương/tướng 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 說thuyết 非phi 說thuyết 。

【# 註chú 】# 法pháp 性tánh 中trung 本bổn 無vô 言ngôn 說thuyết 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 故cố 。 可khả 說thuyết 因nhân 緣duyên 者giả 由do 眾chúng 生sanh 迷mê 悶muộn 。 不bất 入nhập 欲dục 令linh 開khai 悟ngộ 說thuyết 彼bỉ 無vô 說thuyết 之chi 法pháp 使sử 得đắc 增tăng 進tiến 是thị 知tri 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 說thuyết 而nhi 無vô 說thuyết 也dã 說thuyết 而nhi 無vô 說thuyết 者giả 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 也dã 無vô 說thuyết 說thuyết 者giả 不bất 礙ngại 化hóa 導đạo 也dã 。

何hà 謂vị 一nhất 切thiết 道đạo 非phi 道đạo 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 以dĩ 無vô 所sở 至chí 故cố 一nhất 切thiết 道đạo 非phi 道đạo 。

【# 註chú 】# 所sở 言ngôn 得đắc 道Đạo 者giả 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 得đắc 。 也dã 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。 惟duy 得đắc 煩phiền 惱não 性tánh 空không 以dĩ 性tánh 空không 故cố 至chí 無vô 所sở 至chí 。 也dã 此thử 三tam 節tiết 發phát 起khởi 由do 前tiền 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 將tương 謂vị 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 有hữu 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 誨hối 以dĩ 等đẳng 觀quán 雖tuy 一nhất 切thiết 行hành 不bất 妨phương 無vô 行hành 一nhất 切thiết 說thuyết 不bất 妨phương 無vô 說thuyết 雖tuy 無vô 所sở 至chí 而nhi 不bất 妨phương 至chí 於ư 性tánh 空không 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 讚tán 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 說thuyết 諸chư 法pháp 相tướng 。 應ưng 當đương 如như 是thị 。 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 謂vị 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 汝nhữ 說thuyết 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 行hành 處xứ 吾ngô 于vu 彼bỉ 行hành 者giả 則tắc 有hữu 行hành 相tương/tướng 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 我ngã 若nhược 有hữu 所sở 生sanh 。 處xử 應ưng 有hữu 行hành 相tương/tướng 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 意ý 曰viết 一nhất 切thiết 行hành 雖tuy 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 而nhi 凡phàm 夫phu 實thật 有hữu 行hành 貪tham 等đẳng 相tương/tướng 汝nhữ 于vu 凡phàm 夫phu 行hành 處xứ 行hành 寧ninh 無vô 是thị 乎hồ 梵Phạm 天Thiên 曰viết 一nhất 切thiết 行hành 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 若nhược 像tượng 入nhập 于vu 鏡kính 中trung 可khả 有hữu 妍nghiên 醜xú 等đẳng 相tương/tướng 以dĩ 鏡kính 中trung 實thật 無vô 像tượng 可khả 得đắc 何hà 妍nghiên 醜xú 之chi 有hữu 以dĩ 我ngã 尚thượng 無vô 生sanh 處xứ 何hà 云vân 有hữu 相tương/tướng 。

網võng 明minh 言ngôn 汝nhữ 若nhược 不bất 生sanh 云vân 何hà 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 佛Phật 所sở 化hóa 生sanh 吾ngô 如như 彼bỉ 生sanh 。 網võng 明minh 言ngôn 佛Phật 化hóa 所sở 生sanh 。 則tắc 無vô 生sanh 處xứ 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 寧ninh 可khả 見kiến 不bất 網võng 明minh 言ngôn 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 見kiến 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 我ngã 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 業nghiệp 力lực 故cố 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 謂vị 菩Bồ 薩Tát 垂thùy 形hình 六lục 道Đạo 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 汝nhữ 言ngôn 無vô 所sở 生sanh 處xứ 豈khởi 不bất 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 邪tà 梵Phạm 天Thiên 曰viết 吾ngô 非phi 不bất 化hóa 生sanh 但đãn 吾ngô 生sanh 處xứ 如như 佛Phật 化hóa 生sanh 佛Phật 化hóa 生sanh 者giả 不bất 動động 寂tịch 場tràng 而nhi 徧biến 往vãng 六lục 天thiên 既ký 云vân 不bất 動động 而nhi 徧biến 豈khởi 有hữu 生sanh 相tương/tướng 邪tà 雖tuy 無vô 生sanh 相tương/tướng 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 令linh 彼bỉ 六lục 天thiên 各các 各các 見kiến 佛Phật 如như 月nguyệt 行hành 碧bích 落lạc 無vô 水thủy 不bất 現hiện 東đông 行hành 東đông 見kiến 西tây 行hành 西tây 見kiến 法pháp 爾nhĩ 如như 然nhiên 豈khởi 假giả 思tư 議nghị 哉tai 凡phàm 夫phu 業nghiệp 力lực 未vị 有hữu 不bất 然nhiên 日nhật 用dụng 不bất 知tri 良lương 可khả 悲bi 矣hĩ 。

網võng 明minh 言ngôn 汝nhữ 於ư 起khởi 業nghiệp 中trung 行hành 耶da 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 我ngã 不bất 於ư 起khởi 業nghiệp 中trung 行hành 網võng 明minh 言ngôn 云vân 何hà 言ngôn 以dĩ 業nghiệp 力lực 故cố 。 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 如như 業nghiệp 性tánh 力lực 亦diệc 如như 是thị 是thị 二nhị 不bất 出xuất 于vu 如như 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 薩Tát 證chứng 諸chư 法pháp 性tánh 者giả 業nghiệp 相tương/tướng 不bất 現hiện 汝nhữ 言ngôn 業nghiệp 力lực 故cố 見kiến 者giả 得đắc 非phi 於ư 起khởi 業nghiệp 中trung 行hành 耶da 梵Phạm 天Thiên 曰viết 我ngã 言ngôn 業nghiệp 力lực 故cố 見kiến 者giả 業nghiệp 性tánh 力lực 也dã 以dĩ 佛Phật 力lực 業nghiệp 力lực 性tánh 無vô 二nhị 故cố 豈khởi 于vu 起khởi 業nghiệp 中trung 行hành 如như 月nguyệt 印ấn 千thiên 江giang 非phi 有hữu 能năng 所sở 亦diệc 非phi 神thần 力lực 如như 是thị 。 類loại 推thôi 法pháp 法pháp 可khả 知tri 也dã 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 有hữu 能năng 入nhập 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 宜nghi 。 所sở 說thuyết 中trung 者giả 得đắc 大đại 功công 德đức 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世Thế 尊Tôn 乃nãi 至chí 。 聞văn 是thị 上thượng 人nhân 名danh 字tự 尚thượng 得đắc 大đại 利lợi 何hà 況huống 。 聞văn 其kỳ 所sở 說thuyết 。

【# 註chú 】# 入nhập 是thị 隨tùy 宜nghi 說thuyết 中trung 者giả 自tự 證chứng 之chi 力lực 也dã 聞văn 名danh 聞văn 說thuyết 者giả 隨tùy 喜hỷ 之chi 德đức 也dã 。

譬thí 如như 有hữu 樹thụ 不bất 依y 於ư 地địa 在tại 虗hư 空không 中trung 而nhi 現hiện 根căn 莖hành 枝chi 葉diệp 。 華hoa 果quả 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 此thử 人nhân 行hành 相tương/tướng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 於ư 十thập 方phương 現hiện 有hữu 行hành 有hữu 生sanh 死tử 亦diệc 有hữu 如như 是thị 。 智trí 慧tuệ 辯biện 才tài 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 聞văn 是thị 智trí 慧tuệ 自tự 在tại 。 力lực 者giả 其kỳ 誰thùy 不bất 發phát 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

【# 註chú 】# 一nhất 切thiết 行hành 依y 于vu 虗hư 妄vọng 而nhi 有hữu 生sanh 死tử 等đẳng 相tương/tướng 其kỳ 由do 樹thụ 依y 地địa 而nhi 長trường/trưởng 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。 不bất 依y 地địa 在tại 虗hư 空không 長trường/trưởng 枝chi 葉diệp 者giả 其kỳ 喻dụ 行hành 不bất 依y 虗hư 妄vọng 而nhi 住trụ 實thật 相tướng 現hiện 有hữu 生sanh 死tử 等đẳng 業nghiệp 也dã 若nhược 人nhân 得đắc 入nhập 隨tùy 宜nghi 說thuyết 中trung 即tức 有hữu 如như 是thị 。 智trí 慧tuệ 辯biện 才tài 矣hĩ 。

爾nhĩ 時thời 有hữu 一nhất 。 菩Bồ 薩Tát 名danh 曰viết 普phổ 華hoa 。

【# 註chú 】# 此thử 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 普phổ 華hoa 者giả 普phổ 者giả 等đẳng 也dã 華hoa 者giả 因nhân 也dã 表biểu 眾chúng 生sanh 等đẳng 有hữu 如như 是thị 因nhân 也dã 以dĩ 身thân 子tử 特đặc 讚tán 梵Phạm 天Thiên 推thôi 功công 一nhất 人nhân 故cố 示thị 其kỳ 眾chúng 生sanh 等đẳng 具cụ 其kỳ 德đức 也dã 。

在tại 會hội 中trung 坐tọa 。 謂vị 長Trưởng 老lão 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 仁nhân 者giả 已dĩ 得đắc 法Pháp 性tánh 佛Phật 亦diệc 稱xưng 汝nhữ 於ư 智trí 慧tuệ 人nhân 中trung 。 為vi 最tối 第đệ 一nhất 。 何hà 以dĩ 不bất 能năng 。 現hiện 如như 是thị 智trí 慧tuệ 。 辯biện 才tài 自tự 在tại 力lực 耶da 。

【# 註chú 】# 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。 人nhân 孰thục 不bất 有hữu 何hà 以dĩ 獨độc 推thôi 梵Phạm 天Thiên 汝nhữ 得đắc 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 豈khởi 汝nhữ 不bất 能năng 但đãn 自tự 生sanh 下hạ 劣liệt 耳nhĩ 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 普phổ 華hoa 佛Phật 諸chư 弟đệ 子tử 。 隨tùy 其kỳ 智trí 力lực 。 能năng 有hữu 所sở 說thuyết 。

【# 註chú 】# 普phổ 華hoa 云vân 何hà 以dĩ 不bất 能năng 。 者giả 逆nghịch 問vấn 之chi 辭từ 也dã 身thân 子tử 順thuận 意ý 而nhi 答đáp 示thị 同đồng 不bất 解giải 非phi 不bất 解giải 也dã 縱túng/tung 其kỳ 辭từ 而nhi 盡tận 其kỳ 辨biện 可khả 謂vị 為vi 眾chúng 竭kiệt 力lực 也dã 。

普phổ 華hoa 言ngôn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 法pháp 性tánh 有hữu 多đa 少thiểu 耶da 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 無vô 也dã 普phổ 華hoa 言ngôn 。

【# 註chú 】# 既ký 無vô 多đa 少thiểu 則tắc 。

汝nhữ 何hà 以dĩ 言ngôn 佛Phật 諸chư 弟đệ 子tử 。 隨tùy 其kỳ 智trí 力lực 能năng 有hữu 所sở 說thuyết 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 而nhi 有hữu 所sở 說thuyết 。 普phổ 華hoa 言ngôn 汝nhữ 證chứng 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 相tương/tướng 耶da 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 然nhiên 普phổ 華hoa 言ngôn 汝nhữ 云vân 何hà 言ngôn 。 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 而nhi 有hữu 所sở 說thuyết 。 如như 法Pháp 性tánh 無vô 量lượng 相tương/tướng 得đắc 亦diệc 如như 是thị 如như 得đắc 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 何hà 以dĩ 故cố 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 言ngôn 法pháp 性tánh 非phi 得đắc 相tương/tướng 普phổ 華hoa 言ngôn 若nhược 法pháp 性tánh 非phi 得đắc 相tương/tướng 者giả 汝nhữ 出xuất 法pháp 性tánh 得đắc 解giải 脫thoát 耶da 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 不phủ 也dã 普phổ 華hoa 言ngôn 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 若nhược 出xuất 法pháp 性tánh 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 則tắc 壞hoại 法pháp 性tánh 普phổ 華hoa 言ngôn 是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 如như 仁nhân 得đắc 道Đạo 法pháp 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。

【# 註chú 】# 觀quán 身thân 子tử 答đáp 辭từ 其kỳ 墮đọa 有hữu 三tam 普phổ 華hoa 問vấn 汝nhữ 既ký 稱xưng 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 何hà 以dĩ 不bất 能năng 。 現hiện 如như 是thị 辨biện 才tài 而nhi 獨độc 推thôi 于vu 他tha 人nhân 哉tai 身thân 子tử 以dĩ 智trí 力lực 不bất 逮đãi 為vi 答đáp 是thị 其kỳ 墮đọa 也dã 若nhược 謂vị 智trí 力lực 不bất 逮đãi 者giả 法pháp 性tánh 有hữu 多đa 少thiểu 耶da 非phi 謂vị 法pháp 性tánh 多đa 少thiểu 但đãn 隨tùy 我ngã 所sở 得đắc 不bất 逮đãi 耳nhĩ 是thị 其kỳ 二nhị 墮đọa 也dã 若nhược 云vân 所sở 得đắc 不bất 逮đãi 者giả 汝nhữ 得đắc 法Pháp 性tánh 分phần/phân 限hạn 相tương/tướng 耶da 得đắc 法Pháp 性tánh 無vô 量lượng 相tương/tướng 也dã 若nhược 得đắc 法pháp 性tánh 。 無vô 量lượng 相tương/tướng 者giả 如như 其kỳ 所sở 得đắc 而nhi 說thuyết 何hà 有hữu 不bất 能năng 身thân 子tử 復phục 出xuất 難nạn/nan 云vân 若nhược 法pháp 有hữu 得đắc 應ưng 如như 得đắc 而nhi 說thuyết 以dĩ 法pháp 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 我ngã 不bất 能năng 如như 是thị 。 顯hiển 現hiện 耳nhĩ 是thị 其kỳ 三tam 墮đọa 也dã 汝nhữ 言ngôn 不bất 得đắc 法Pháp 性tánh 可khả 離ly 法pháp 性tánh 得đắc 解giải 脫thoát 乎hồ 。 若nhược 不bất 離ly 法pháp 性tánh 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 解giải 脫thoát 即tức 是thị 得đắc 道Đạo 得đắc 道Đạo 即tức 得đắc 法Pháp 性tánh 不bất 可khả 言ngôn 不bất 得đắc 既ký 得đắc 法Pháp 性tánh 不bất 可khả 起khởi 分phần/phân 限hạn 不bất 作tác 分phần/phân 限hạn 豈khởi 有hữu 彼bỉ 能năng 而nhi 我ngã 不bất 逮đãi 乎hồ 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 我ngã 為vi 聽thính 來lai 非phi 為vi 說thuyết 也dã 。

【# 註chú 】# 身thân 子tử 被bị 破phá 自tự 知tri 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。 非phi 獨độc 彼bỉ 能năng 也dã 但đãn 我ngã 為vi 聽thính 來lai 非phi 是thị 說thuyết 時thời 但đãn 不bất 悟ngộ 普phổ 華hoa 祗chi 欲dục 使sử 人nhân 知tri 。 有hữu 未vị 必tất 要yếu 人nhân 能năng 說thuyết 身thân 子tử 不bất 解giải 轉chuyển 為vi 所sở 破phá 者giả 以dĩ 平bình 等đẳng 法Pháp 。 性tánh 無vô 聽thính 無vô 說thuyết 莫mạc 生sanh 二nhị 見kiến 耳nhĩ 。

普phổ 華hoa 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 入nhập 法pháp 性tánh 此thử 中trung 寧ninh 有hữu 說thuyết 有hữu 聽thính 者giả 不bất 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 不phủ 也dã 普phổ 華hoa 言ngôn 若nhược 然nhiên 者giả 汝nhữ 何hà 故cố 言ngôn 。 我ngã 為vi 聽thính 來lai 非phi 為vi 說thuyết 也dã 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 佛Phật 說thuyết 二nhị 人nhân 得đắc 福phước 無vô 量lượng 。 一nhất 者giả 專chuyên 精tinh 說thuyết 法Pháp 二nhị 者giả 一nhất 心tâm 聽thính 受thọ 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 應ưng 。 說thuyết 我ngã 當đương 聽thính 受thọ 。

【# 註chú 】# 普phổ 華hoa 一nhất 味vị 據cứ 法pháp 性tánh 為vi 難nạn/nan 者giả 使sử 知tri 二nhị 見kiến 成thành 謬mậu 也dã 身thân 子tử 引dẫn 佛Phật 說thuyết 為vi 證chứng 者giả 滯trệ 權quyền 迷mê 實thật 也dã 。

普phổ 華hoa 言ngôn 汝nhữ 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 能năng 聽thính 法Pháp 耶da 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 無vô 有hữu 二nhị 行hành 。 而nhi 聽thính 法Pháp 也dã 。

【# 註chú 】# 普phổ 華hoa 云vân 汝nhữ 言ngôn 我ngã 當đương 說thuyết 汝nhữ 當đương 聽thính 受thọ 似tự 有hữu 能năng 所sở 若nhược 能năng 所sở 是thị 實thật 則tắc 汝nhữ 入nhập 定định 時thời 有hữu 能năng 所sở 不bất 若nhược 無vô 能năng 所sở 豈khởi 有hữu 我ngã 說thuyết 汝nhữ 聽thính 之chi 理lý 身thân 子tử 云vân 無vô 二nhị 行hành 者giả 無vô 能năng 所sở 也dã 無vô 能năng 所sở 故cố 不bất 能năng 聽thính 矣hĩ 滅diệt 盡tận 定định 者giả 即tức 是thị 滅diệt 意ý 根căn 定định 也dã 所sở 謂vị 圓viên 明minh 了liễu 知tri 。 不bất 因nhân 心tâm 念niệm 。 不bất 因nhân 心tâm 念niệm 。 而nhi 圓viên 明minh 了liễu 知tri 。 者giả 可khả 謂vị 不bất 起khởi 于vu 定định 。 而nhi 常thường 能năng 聽thính 法Pháp 也dã 雖tuy 常thường 聽thính 法Pháp 而nhi 無vô 能năng 所sở 身thân 子tử 不bất 諳am 者giả 未vị 證chứng 法Pháp 界Giới 定định 也dã 問vấn 既ký 云vân 滅diệt 盡tận 意ý 根căn 豈khởi 有hữu 未vị 盡tận 意ý 根căn 而nhi 得đắc 定định 邪tà 答đáp 有hữu 二nhị 分phần 故cố 若nhược 意ý 根căn 攀phàn 緣duyên 是thị 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 若nhược 意ý 根căn 離ly 攀phàn 緣duyên 是thị 八bát 識thức 見kiến 分phân 身thân 子tử 但đãn 滅diệt 相tương/tướng 分phần/phân 未vị 滅diệt 相tương/tướng 分phần/phân 若nhược 滅diệt 見kiến 分phần/phân 即tức 入nhập 第đệ 八Bát 地Địa 。 故cố 論luận 曰viết 第đệ 八bát 地địa 前tiền 纔tài 捨xả 藏tạng 難nạn/nan 云vân 若nhược 未vị 滅diệt 見kiến 分phần/phân 何hà 名danh 得đắc 道Đạo 答đáp 以dĩ 六lục 識thức 不bất 行hành 七thất 識thức 離ly 攀phàn 緣duyên 相tương/tướng 發phát 一nhất 分phần/phân 圓viên 明minh 亦diệc 名danh 得đắc 道Đạo 故cố 論luận 曰viết 圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu 三tam 類loại 分phân 身thân 息tức 苦khổ 輪luân 是thị 其kỳ 位vị 也dã 身thân 子tử 以dĩ 分phần/phân 證chứng 為vi 答đáp 普phổ 華hoa 依y 法pháp 性tánh 為vi 難nạn/nan 者giả 使sử 知tri 究cứu 竟cánh 也dã 。

普phổ 華hoa 言ngôn 汝nhữ 信tín 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 。 法pháp 是thị 滅diệt 盡tận 相tương/tướng 不bất 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 然nhiên 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 滅diệt 盡tận 相tương/tướng 我ngã 信tín 是thị 說thuyết 普phổ 華hoa 言ngôn 若nhược 然nhiên 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 常thường 不bất 能năng 聽thính 法Pháp 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 滅diệt 盡tận 相tương/tướng 故cố 。

【# 註chú 】# 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 滅diệt 盡tận 相tương/tướng 者giả 則tắc 身thân 子tử 無vô 有hữu 不bất 定định 之chi 時thời 也dã 無vô 不bất 定định 故cố 則tắc 所sở 云vân 我ngã 為vi 聽thính 來lai 者giả 何hà 時thời 也dã 若nhược 聽thính 時thời 非phi 定định 定định 時thời 非phi 聽thính 應ưng 非phi 常thường 定định 之chi 相tướng 若nhược 亦diệc 聽thính 亦diệc 定định 似tự 同đồng 增tăng 益ích 若nhược 非phi 聽thính 非phi 定định 似tự 乎hồ 戲hí 論luận 進tiến 退thoái 發phát 明minh 誰thùy 是thị 聽thính 者giả 聽thính 既ký 如như 是thị 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 智trí 慧tuệ 辨biện 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 如như 是thị 則tắc 知tri 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 如như 是thị 既ký 皆giai 如như 是thị 何hà 獨độc 推thôi 功công 于vu 梵Phạm 天Thiên 而nhi 自tự 生sanh 下hạ 劣liệt 不bất 盡tận 究cứu 竟cánh 之chi 道Đạo 。 誰thùy 之chi 過quá 歟# 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 汝nhữ 能năng 不bất 起khởi 於ư 定định 而nhi 說thuyết 法Pháp 耶da 。 普phổ 華hoa 言ngôn 頗phả 有hữu 一nhất 法Pháp 。 非phi 是thị 定định 耶da 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 無vô 也dã 。

【# 註chú 】# 身thân 子tử 曰viết 吾ngô 聽thính 法Pháp 不bất 壞hoại 于vu 定định 則tắc 故cố 是thị 汝nhữ 不bất 起khởi 于vu 定định 。 能năng 說thuyết 法Pháp 不bất 若nhược 不bất 起khởi 定định 而nhi 說thuyết 法Pháp 者giả 。 說thuyết 法Pháp 弄lộng 于vu 音âm 文văn 熾sí 然nhiên 能năng 所sở 豈khởi 是thị 定định 邪tà 汝nhữ 謂vị 說thuyết 非phi 定định 者giả 頗phả 有hữu 一nhất 法Pháp 。 非phi 是thị 定định 耶da 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 定định 者giả 則tắc 汝nhữ 聽thính 我ngã 說thuyết 曷hạt 非phi 定định 也dã 。

普phổ 華hoa 言ngôn 是thị 故cố 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 常thường 在tại 於ư 定định 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 以dĩ 何hà 定định 故cố 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 常thường 在tại 定định 耶da 普phổ 華hoa 言ngôn 以dĩ 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 三tam 昧muội 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 言ngôn 若nhược 然nhiên 者giả 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 無vô 。 有hữu 差sai 別biệt 普phổ 華hoa 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。 我ngã 不bất 欲dục 令linh 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 。 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 聖thánh 人nhân 無vô 所sở 斷đoạn 凡phàm 夫phu 無vô 所sở 生sanh 是thị 二nhị 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 之chi 相tướng 。

【# 註chú 】# 慕mộ 果quả 脩tu 因nhân 斷đoạn 集tập 證chứng 道đạo 身thân 子tử 由do 是thị 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 不bất 解giải 佛Phật 之chi 權quyền 說thuyết 遇ngộ 便tiện 信tín 受thọ 。 思tư 惟duy 取thủ 證chứng 。 不bất 知tri 大Đại 乘Thừa 中trung 聖thánh 人nhân 無vô 煩phiền 惱não 可khả 斷đoạn 凡phàm 夫phu 無vô 煩phiền 惱não 可khả 生sanh 無vô 煩phiền 惱não 可khả 生sanh 可khả 斷đoạn 者giả 法pháp 性tánh 如như 是thị 。 也dã 法pháp 性tánh 中trung 豈khởi 有hữu 凡phàm 聖thánh 之chi 差sai 乎hồ 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 何hà 等đẳng 是thị 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 相tướng 。 普phổ 華hoa 言ngôn 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 所sở 得đắc 知tri 見kiến 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 汝nhữ 生sanh 賢hiền 聖thánh 法pháp 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 汝nhữ 滅diệt 凡phàm 夫phu 法pháp 。 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 汝nhữ 得đắc 賢hiền 聖thánh 法Pháp 。 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 汝nhữ 見kiến 凡phàm 夫phu 法pháp 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 。

【# 註chú 】# 賢hiền 聖thánh 無vô 所sở 生sanh 者giả 。 以dĩ 煩phiền 惱não 無vô 可khả 斷đoạn 故cố 不bất 得đắc 賢hiền 聖thánh 法Pháp 。 也dã 無vô 煩phiền 惱não 可khả 生sanh 故cố 不bất 見kiến 凡phàm 夫phu 法pháp 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 汝nhữ 何hà 知tri 見kiến 說thuyết 言ngôn 得đắc 道Đạo 答đáp 言ngôn 汝nhữ 不bất 聞văn 凡phàm 夫phu 。 如như 即tức 是thị 漏lậu 盡tận 解giải 脫thoát 如như 漏lậu 盡tận 解giải 脫thoát 如như 即tức 是thị 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 如như 名danh 不bất 異dị 如như 不bất 壞hoại 如như 應ưng 以dĩ 是thị 如như 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。

【# 註chú 】# 不bất 異dị 如như 者giả 凡phàm 夫phu 賢hiền 聖thánh 無vô 差sai 別biệt 也dã 。 不bất 壞hoại 如như 者giả 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 。 同đồng 一nhất 法pháp 也dã 不bất 異dị 故cố 非phi 彼bỉ 能năng 汝nhữ 不bất 能năng 非phi 汝nhữ 能năng 而nhi 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 不bất 壞hoại 故cố 非phi 離ly 煩phiền 惱não 。 而nhi 得đắc 法Pháp 性tánh 非phi 離ly 法pháp 性tánh 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 也dã 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 譬thí 如như 大đại 火hỏa 。 一nhất 切thiết 諸chư 燄diệm 皆giai 是thị 燒thiêu 相tương/tướng 如như 是thị 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 所sở 說thuyết 法Pháp 皆giai 入nhập 法pháp 性tánh 佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 是thị 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 所sở 說thuyết 法Pháp 皆giai 入nhập 法pháp 性tánh 。

【# 註chú 】# 所sở 言ngôn 法pháp 性tánh 者giả 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 譬thí 如như 大đại 火hỏa 。 一nhất 切thiết 諸chư 燄diệm 皆giai 名danh 燒thiêu 相tương/tướng 喻dụ 如như 自tự 心tâm 一nhất 切thiết 施thí 為vi 皆giai 是thị 用dụng 相tương/tướng 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 于vu 自tự 心tâm 中trung 妄vọng 興hưng 取thủ 捨xả 譬thí 如như 畏úy 空không 窮cùng 劫kiếp 迯# 走tẩu 不bất 能năng 出xuất 得đắc 又hựu 如như 索sách 空không 窮cùng 劫kiếp 搜sưu 尋tầm 不bất 能năng 求cầu 得đắc 自tự 心tâm 取thủ 捨xả 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 盡tận 其kỳ 力lực 量lượng 不bất 能năng 出xuất 自tự 心tâm 之chi 外ngoại 無vô 生sanh 死tử 可khả 出xuất 無vô 涅Niết 槃Bàn 可khả 入nhập 無vô 煩phiền 惱não 可khả 斷đoạn 無vô 菩Bồ 提Đề 可khả 得đắc 故cố 曰viết 古cổ 今kim 人nhân 事sự 古cổ 今kim 物vật 理lý 古cổ 今kim 山sơn 河hà 古cổ 今kim 天thiên 地địa 又hựu 曰viết 熱nhiệt 則tắc 遍biến 天thiên 下hạ 熱nhiệt 寒hàn 則tắc 遍biến 天thiên 下hạ 寒hàn 馬mã 祖tổ 曰viết 凡phàm 所sở 見kiến 色sắc 即tức 是thị 見kiến 心tâm 與dữ 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 燒thiêu 相tương/tướng 者giả 如như 合hợp 符phù 節tiết 也dã 人nhân 不bất 能năng 即tức 信tín 者giả 無vô 始thỉ 妄vọng 念niệm 所sở 惑hoặc 也dã 利lợi 智trí 如như 身thân 子tử 尚thượng 有hữu 未vị 盡tận 豈khởi 況huống 他tha 哉tai 直trực 須tu 真chân 參tham 實thật 悟ngộ 淨tịnh 盡tận 現hiện 流lưu 倘thảng 得đắc 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 然nhiên 後hậu 肯khẳng 心tâm 自tự 許hứa 。

爾nhĩ 時thời 網võng 明minh 謂vị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 佛Phật 說thuyết 仁Nhân 者Giả 。 於ư 智trí 慧tuệ 人nhân 中trung 。 為vi 最tối 第đệ 一nhất 。 以dĩ 何hà 智trí 慧tuệ 得đắc 第đệ 一nhất 乎hồ 。

【# 註chú 】# 何hà 智trí 慧tuệ 者giả 謂vị 三tam 乘thừa 中trung 汝nhữ 何hà 乘thừa 得đắc 第đệ 一nhất 耶da 此thử 謂vị 抅# 賊tặc 破phá 家gia 之chi 問vấn 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 所sở 謂vị 聲Thanh 聞Văn 因nhân 聲thanh 得đắc 解giải 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 。 說thuyết 我ngã 於ư 中trung 為vi 第đệ 一nhất 耳nhĩ 。 非phi 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 非phi 是thị 不bất 知tri 而nhi 問vấn 令linh 其kỳ 自tự 言ngôn 所sở 得đắc 藥dược 乃nãi 中trung 病bệnh 身thân 子tử 順thuận 意ý 而nhi 答đáp 亦diệc 非phi 不bất 解giải 為vi 眾chúng 竭kiệt 力lực 禍họa 出xuất 私tư 門môn 矣hĩ 。

網võng 明minh 言ngôn 智trí 慧tuệ 是thị 戲hí 論luận 相tương/tướng 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 網võng 明minh 言ngôn 智trí 慧tuệ 非phi 平bình 等đẳng 相tương/tướng 耶da 答đáp 言ngôn 是thị 網võng 明minh 言ngôn 今kim 仁nhân 者giả 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 慧tuệ 云vân 何hà 說thuyết 智trí 慧tuệ 有hữu 量lượng 答đáp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 以dĩ 法pháp 性tánh 相tướng 故cố 。 智trí 慧tuệ 無vô 量lượng 。 隨tùy 入nhập 法pháp 性tánh 多đa 少thiểu 故cố 智trí 慧tuệ 有hữu 量lượng 網võng 明minh 言ngôn 無vô 量lượng 法pháp 終chung 不bất 作tác 有hữu 量lượng 仁Nhân 者Giả 何hà 故cố 。 說thuyết 智trí 慧tuệ 有hữu 量lượng 即tức 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 默mặc 然nhiên 不bất 答đáp 。

【# 註chú 】# 既ký 云vân 智trí 慧tuệ 平bình 等đẳng 。 不bất 應ưng 作tác 三tam 乘thừa 分phân 別biệt 著trước 三tam 乘thừa 分phân 別biệt 者giả 即tức 是thị 戲hí 論luận 著trước 戲hí 論luận 者giả 不bất 得đắc 智trí 慧tuệ 汝nhữ 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 慧tuệ 何hà 以dĩ 說thuyết 智trí 慧tuệ 有hữu 大đại 小tiểu 之chi 量lượng 也dã 身thân 子tử 以dĩ 謂vị 智trí 慧tuệ 無vô 量lượng 。 隨tùy 入nhập 法pháp 性tánh 多đa 少thiểu 故cố 成thành 有hữu 量lượng 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 前tiền 云vân 汝nhữ 證chứng 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 相tương/tướng 邪tà 答đáp 然nhiên 是thị 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 是thị 無vô 量lượng 何hà 云vân 隨tùy 入nhập 多đa 少thiểu 何hà 況huống 無vô 量lượng 法pháp 終chung 不bất 作tác 有hữu 量lượng 也dã 前tiền 普phổ 華hoa 問vấn 汝nhữ 稱xưng 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 何hà 以dĩ 不bất 能năng 。 現hiện 如như 是thị 自tự 在tại 。 之chi 相tướng 者giả 使sử 知tri 因nhân 心tâm 平bình 等đẳng 也dã 此thử 中trung 網võng 明minh 問vấn 汝nhữ 以dĩ 何hà 智trí 慧tuệ 而nhi 得đắc 第đệ 一nhất 。 者giả 使sử 知tri 果quả 位vị 平bình 等đẳng 也dã 身thân 子tử 于vu 因nhân 則tắc 曰viết 力lực 之chi 不bất 逮đãi 于vu 果quả 則tắc 曰viết 隨tùy 入nhập 法pháp 性tánh 多đa 少thiểu 皆giai 不bất 能năng 出xuất 其kỳ 難nạn 矣hĩ 。

菩Bồ 薩Tát 光Quang 明Minh 品Phẩm 第đệ 九cửu

【# 註chú 】# 前tiền 由do 身thân 子tử 自tự 謂vị 智trí 慧tuệ 。 不bất 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 于vu 是thị 網võng 明minh 預dự 知tri 其kỳ 意ý 而nhi 重trùng 重trùng 難nạn/nan 斥xích 使sử 自tự 知tri 非phi 故cố 身thân 子tử 默mặc 然nhiên 不bất 知tri 所sở 答đáp 。 宜nghi 若nhược 知tri 歸quy 然nhiên 猶do 疑nghi 信tín 相tương/tướng 半bán 未vị 即tức 全toàn 領lãnh 故cố 佛Phật 令linh 網võng 明minh 放phóng 光quang 則tắc 知tri 生sanh 佛Phật 平bình 等đẳng 豈khởi 舍Xá 利Lợi 弗Phất 不bất 然nhiên 乎hồ 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 承thừa 佛Phật 聖Thánh 旨chỉ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 號hiệu 網võng 明minh 乎hồ 。

【# 註chú 】# 迦Ca 葉Diếp 云vân 飲ẩm 光quang 以dĩ 其kỳ 因nhân 中trung 用dụng 上thượng 色sắc 紫tử 磨ma 金kim 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 故cố 感cảm 光quang 明minh 金kim 色sắc 一nhất 放phóng 光quang 時thời 餘dư 光quang 失thất 相tương/tướng 網võng 明minh 放phóng 光quang 使sử 普phổ 會hội 咸hàm 現hiện 金kim 色sắc 之chi 身thân 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 自tự 得đắc 之chi 智trí 證chứng 法pháp 未vị 圓viên 故cố 放phóng 光quang 則tắc 餘dư 失thất 菩Bồ 薩Tát 窮cùng 盡tận 平bình 等đẳng 而nhi 法pháp 性tánh 本bổn 具cụ 故cố 放phóng 光quang 時thời 一nhất 眾chúng 咸hàm 然nhiên 欲dục 知tri 平bình 等đẳng 之chi 相tướng 。 故cố 迦Ca 葉Diếp 啟khải 請thỉnh 因nhân 緣duyên 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 網võng 明minh 善thiện 男nam 子tử 現hiện 汝nhữ 福phước 報báo 光quang 明minh 因nhân 緣duyên 令linh 諸chư 天thiên 人nhân 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 皆giai 得đắc 歡hoan 喜hỷ 。 其kỳ 有hữu 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 者giả 當đương 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 是thị 網võng 明minh 即tức 受thọ 佛Phật 教giáo 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 從tùng 右hữu 手thủ 赤xích 白bạch 莊trang 嚴nghiêm 爪trảo 指chỉ 間gian 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 佛Phật 國quốc 皆giai 悉tất 通thông 達đạt 。 其kỳ 中trung 地địa 獄ngục 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 盲manh 聾lung 瘖âm 瘂á 。 手thủ 足túc 拘câu 躄tích 老lão 病bệnh 苦khổ 痛thống 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 裸lõa 形hình 醜xú 陋lậu 貧bần 窮cùng 饑cơ 渴khát 囹linh 圄ngữ 繫hệ 閉bế 困khốn 厄ách 垂thùy 死tử 慳san 貪tham 破phá 戒giới 瞋sân 恚khuể 懈giải 怠đãi 妄vọng 念niệm 無vô 慧tuệ 少thiểu 於ư 聞văn 見kiến 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 墮đọa 邪tà 疑nghi 網võng 如như 是thị 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 遇ngộ 斯tư 光quang 者giả 。 皆giai 得đắc 快khoái 樂lạc 。 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 為vị 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 憍kiêu 慢mạn 。 憂ưu 愁sầu 懷hoài 恨hận 等đẳng 。 之chi 所sở 惱não 也dã 。

【# 註chú 】# 初sơ 舉cử 三tam 惡ác 道đạo 次thứ 舉cử 人nhân 類loại 次thứ 舉cử 人nhân 中trung 果quả 報báo 。 貪tham 等đẳng 為vi 因nhân 以dĩ 貪tham 故cố 招chiêu 裸lõa 形hình 貧bần 窮cùng 饑cơ 渴khát 之chi 報báo 以dĩ 瞋sân 故cố 招chiêu 囹linh 圄ngữ 繫hệ 閉bế 之chi 愆khiên 以dĩ 癡si 故cố 招chiêu 盲manh 聾lung 瘖âm 瘂á 。 之chi 病bệnh 次thứ 舉cử 背bối/bội 反phản 六Lục 度Độ 之chi 相tướng 次thứ 舉cử 上thượng 慢mạn 邪tà 見kiến 之chi 由do 右hữu 手thủ 者giả 正chánh 也dã 爪trảo 者giả 骨cốt 之chi 餘dư 也dã 謂vị 如như 上thượng 惡ác 道đạo 果quả 報báo 。 得đắc 遇ngộ 正chánh 智trí 之chi 餘dư 光quang 即tức 得đắc 消tiêu 除trừ 。 諸chư 過quá 而nhi 獲hoạch 快khoái 樂lạc 矣hĩ 。

其kỳ 在tại 佛Phật 前tiền 大đại 會hội 之chi 眾chúng 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 天thiên 龍long 夜dạ 叉xoa 。 乾càn 闥thát 婆bà 等đẳng 。 及cập 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 優Ưu 婆Bà 夷Di 眾chúng 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 一nhất 金kim 色sắc 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 無vô 見kiến 頂đảnh 者giả 。 皆giai 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 座tòa 寶bảo 交giao 絡lạc 蓋cái 羅la 覆phú 其kỳ 上thượng 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 諸chư 會hội 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 快khoái 樂lạc 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 者giả 即tức 根căn 本bổn 智trí 也dã 此thử 智trí 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 個cá 個cá 不bất 無vô 取thủ 譬thí 良lương 難nan 喻dụ 之chi 帝đế 網võng 用dụng 表biểu 其kỳ 德đức 帝đế 網võng 者giả 帝Đế 釋Thích 之chi 網võng 也dã 大đại 小tiểu 于vu 珠châu 相tương/tướng 成thành 珠châu 雖tuy 大đại 小tiểu 相tương/tướng 收thu 而nhi 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 攝nhiếp 雖tuy 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 攝nhiếp 而nhi 亦diệc 各các 各các 不bất 相tương 到đáo 用dụng 表biểu 凡phàm 聖thánh 根căn 本bổn 智trí 慧tuệ 本bổn 來lai 如như 是thị 平bình 等đẳng 。 故cố 曰viết 心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 特đặc 由do 眾chúng 生sanh 念niệm 隔cách 妄vọng 自tự 親thân 疎sơ 雖tuy 云vân 智trí 慧tuệ 法pháp 性tánh 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 猶do 未vị 即tức 信tín 到đáo 此thử 放phóng 光quang 乃nãi 知tri 具cụ 足túc 所sở 以dĩ 惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 。 無vô 明minh 深thâm 厚hậu 遇ngộ 光quang 尚thượng 獲hoạch 分phần/phân 證chứng 之chi 功công 在tại 會hội 大đại 眾chúng 。 福phước 德đức 淵uyên 深thâm 忽hốt 爾nhĩ 身thân 現hiện 圓viên 極cực 之chi 相tướng 見kiến 知tri 此thử 智trí 于vu 我ngã 本bổn 有hữu 不bất 在tại 外ngoại 求cầu 也dã 。

譬thí 如như 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 發phát 喜hỷ 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 薩Tát 證chứng 初Sơ 地Địa 時thời 乍sạ 登đăng 聖thánh 階giai 佛Phật 慧tuệ 開khai 發phát 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 故cố 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 由do 網võng 明minh 光quang 明minh 顯hiển 發phát 雖tuy 非phi 己kỷ 分phần/phân 亦diệc 如như 菩Bồ 薩Tát 得đắc 三tam 昧muội 也dã 。

時thời 諸chư 大đại 眾chúng 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 各các 各các 相tương 見kiến 如như 佛Phật 無vô 異dị 。 不bất 見kiến 佛Phật 身thân 。 為vi 大đại 己kỷ 身thân 為vi 小tiểu 。

【# 註chú 】# 此thử 所sở 以dĩ 謂vị 根căn 本bổn 智trí 人nhân 人nhân 具cụ 有hữu 平bình 等đẳng 不bất 二nhị 者giả 也dã 。

又hựu 以dĩ 光quang 明minh 力lực 故cố 。 尋tầm 時thời 下hạ 方phương 有hữu 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 地địa 湧dũng 出xuất 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 薩Tát 有hữu 四tứ 表biểu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 四tứ 德đức 也dã 下hạ 方phương 從tùng 地địa 湧dũng 出xuất 。 者giả 表biểu 從tùng 實thật 際tế 理lý 地địa 湧dũng 出xuất 也dã 蓋cái 實thật 際tế 理lý 地địa 與dữ 根căn 本bổn 智trí 相tương 應ứng 故cố 為vi 網võng 明minh 光quang 照chiếu 則tắc 彼bỉ 來lai 也dã 以dĩ 如Như 來Lai 五Ngũ 力Lực 。 說thuyết 法Pháp 與dữ 普phổ 華hoa 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 唱xướng 說thuyết 弄lộng 引dẫn 皆giai 佛Phật 事sự 門môn 中trung 之chi 事sự 也dã 以dĩ 佛Phật 事sự 門môn 中trung 不bất 違vi 實thật 際tế 故cố 為vi 作tác 證chứng 明minh 。 所sở 以dĩ 來lai 也dã 。

合hợp 掌chưởng 而nhi 立lập 。 欲dục 共cộng 禮lễ 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 何hà 者giả 真chân 佛Phật 我ngã 欲dục 禮lễ 敬kính 。

【# 註chú 】# 根căn 本bổn 智trí 中trung 平bình 等đẳng 不bất 二nhị 實thật 際tế 理lý 地địa 無vô 可khả 分phân 別biệt 。 無vô 可khả 分phân 別biệt 。 不bất 知tri 何hà 者giả 。 是thị 真chân 佛Phật 不bất 知tri 是thị 真chân 佛Phật 者giả 。 而nhi 孰thục 非phi 真chân 佛Phật 乎hồ 。

即tức 聞văn 空không 中trung 聲thanh 。 曰viết 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 光quang 明minh 。 之chi 力lực 一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 同đồng 一nhất 金kim 色sắc 與dữ 佛Phật 不bất 異dị 。

【# 註chú 】# 上thượng 不bất 在tại 天thiên 下hạ 不bất 依y 地địa 但đãn 曰viết 空không 中trung 非phi 天thiên 非phi 人nhân 。 但đãn 曰viết 聲thanh 表biểu 無vô 相tướng 中trung 道đạo 也dã 以dĩ 實thật 際tế 理lý 地địa 雖tuy 無vô 分phân 別biệt 以dĩ 中trung 道đạo 不bất 礙ngại 分phân 別biệt 故cố 于vu 空không 中trung 出xuất 聲thanh 相tương/tướng 告cáo 也dã 。

時thời 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 希hy 有hữu 心tâm 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 今kim 此thử 會hội 中trung 。 其kỳ 色sắc 無vô 異dị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

【# 註chú 】# 以dĩ 實thật 相tướng 理lý 證chứng 明minh 法pháp 性tánh 根căn 本bổn 智trí 平bình 等đẳng 如như 是thị 無vô 有hữu 異dị 也dã 。

若nhược 我ngã 此thử 言ngôn 。 誠thành 實thật 無vô 虗hư 世Thế 尊Tôn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 當đương 現hiện 異dị 相tướng 令linh 我ngã 今kim 得đắc 。 供cúng 養dường 禮lễ 事sự 。

【# 註chú 】# 祈kỳ 佛Phật 明minh 證chứng 欲dục 使sử 眾chúng 信tín 也dã 。

即tức 時thời 佛Phật 以dĩ 蓮liên 華hoa 寶bảo 獅sư 子tử 座tòa 上thượng 昇thăng 虗hư 空không 高cao 一nhất 多đa 羅la 樹thụ 。 於ư 是thị 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 頭đầu 面diện 禮lễ 佛Phật 足túc 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 福phước 德đức 。 本bổn 願nguyện 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 註chú 】# 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 者giả 謂vị 不bất 違vi 實thật 際tế 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 者giả 也dã 。

能năng 放phóng 如như 是thị 無vô 量lượng 光quang 明minh 。

【# 註chú 】# 發phát 明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 已dĩ 作tác 。 佛Phật 事sự 令linh 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 住trụ 于vu 佛Phật 道Đạo 可khả 攝nhiếp 光quang 明minh 於ư 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 即tức 受thọ 。 佛Phật 教giáo 還hoàn 攝nhiếp 光quang 明minh 。 攝nhiếp 光quang 明minh 已dĩ 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 威uy 儀nghi 色sắc 相tướng 。 還hoàn 復phục 如như 故cố 。 見kiến 佛Phật 坐tọa 本bổn 獅sư 子tử 座tòa 上thượng 。

【# 註chú 】# 根căn 本bổn 智trí 光quang 佛Phật 教giáo 放phóng 即tức 放phóng 佛Phật 教giáo 收thu 即tức 收thu 收thu 放phóng 皆giai 依y 覺giác 心tâm 也dã 大đại 眾chúng 因nhân 光quang 顯hiển 現hiện 金kim 色sắc 者giả 暫tạm 時thời 之chi 力lực 也dã 光quang 收thu 則tắc 色sắc 相tướng 還hoàn 復phục 如như 故cố 。 佛Phật 坐tọa 本bổn 座tòa 者giả 本bổn 分phần/phân 不bất 動động 也dã 若nhược 了liễu 本bổn 分phần/phân 不bất 動động 則tắc 涅Niết 槃Bàn 無vô 可khả 入nhập 生sanh 死tử 無vô 可khả 出xuất 以dĩ 本bổn 分phần/phân 無vô 可khả 變biến 也dã 所sở 謂vị 長trường/trưởng 安an 雖tuy 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 到đáo 底để 不bất 如như 家gia 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 此thử 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 何hà 所sở 來lai 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 我ngã 等đẳng 從tùng 下hạ 方phương 世thế 界giới 。 來lai 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 其kỳ 國quốc 何hà 名danh 佛Phật 號hiệu 何hà 等đẳng 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 國quốc 名danh 現hiện 諸chư 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 佛Phật 號hiệu 一nhất 寶bảo 蓋cái 。 今kim 現hiện 在tại 說thuyết 法Pháp 。

【# 註chú 】# 國quốc 名danh 諸chư 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 者giả 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 也dã 佛Phật 名danh 一nhất 寶bảo 蓋cái 者giả 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 也dã 表biểu 中trung 道đạo 實thật 相tướng 之chi 理lý 依y 正chánh 圓viên 融dung 如như 是thị 今kim 現hiện 在tại 者giả 。 敵địch 面diện 無vô 諱húy 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 其kỳ 佛Phật 國quốc 土độ 。 去khứ 此thử 幾kỷ 何hà 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 佛Phật 自tự 知tri 之chi 。

【# 註chú 】# 前tiền 迦Ca 葉Diếp 所sở 問vấn 四tứ 菩Bồ 薩Tát 一nhất 一nhất 答đáp 有hữu 來lai 歷lịch 及cập 問vấn 佛Phật 土độ 去khứ 此thử 幾kỷ 何hà 。 不bất 以dĩ 自tự 答đáp 而nhi 推thôi 至chí 千thiên 佛Phật 者giả 何hà 也dã 以dĩ 法pháp 性tánh 土thổ/độ 無vô 處xứ 所sở 故cố 。 離ly 遠viễn 近cận 相tương/tướng 故cố 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 汝nhữ 等đẳng 何hà 故cố 。 來lai 此thử 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 光quang 明minh 。 照chiếu 彼bỉ 我ngã 等đẳng 遇ngộ 之chi 即tức 聞văn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 名danh 及cập 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 是thị 故cố 。 我ngã 等đẳng 今kim 來lai 見kiến 佛Phật 并tinh 網võng 明minh 上thượng 人nhân 。

【# 註chú 】# 根căn 本bổn 智trí 光quang 發phát 明minh 實thật 相tướng 也dã 發phát 明minh 實thật 相tướng 則tắc 證chứng 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 四tứ 德đức 是thị 名danh 聞văn 佛Phật 及cập 識thức 根căn 本bổn 智trí 也dã 故cố 曰viết 由do 網võng 明minh 光quang 明minh 照chiếu 故cố 。 得đắc 聞văn 佛Phật 名danh 。 及cập 識thức 上thượng 人nhân 。

迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 一nhất 寶bảo 蓋cái 佛Phật 現hiện 諸chư 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 世thế 界giới 去khứ 此thử 幾kỷ 何hà 。 佛Phật 言ngôn 去khứ 此thử 七thất 十thập 二nhị 恆Hằng 河Hà 沙sa 佛Phật 土độ 。

【# 註chú 】# 七thất 十thập 者giả 七thất 方phương 便tiện 也dã 二nhị 者giả 有hữu 無vô 二nhị 門môn 也dã 恆Hằng 河Hà 沙sa 者giả 以dĩ 沙sa 細tế 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 之chi 謂vị 也dã 此thử 法pháp 性tánh 佛Phật 土độ 超siêu 出xuất 方phương 便tiện 有hữu 無vô 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 處xử 也dã 四tứ 菩Bồ 薩Tát 不bất 答đáp 而nhi 佛Phật 為vi 答đáp 者giả 以dĩ 實thật 相tướng 自tự 分phần/phân 無vô 可khả 答đáp 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 世Thế 尊Tôn 是thị 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 彼bỉ 發phát 來lai 。 幾kỷ 時thời 至chí 此thử 佛Phật 言ngôn 如như 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 於ư 彼bỉ 不bất 現hiện 。 忽hốt 然nhiên 而nhi 至chí 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 放phóng 光quang 時thời 不bất 經kinh 夕tịch 七thất 十thập 二nhị 恆Hằng 河Hà 沙sa 土thổ/độ 去khứ 此thử 極cực 遠viễn 。 菩Bồ 薩Tát 現hiện 光quang 而nhi 來lai 未vị 審thẩm 幾kỷ 時thời 至chí 此thử 恐khủng 大đại 眾chúng 不bất 悟ngộ 實thật 際tế 生sanh 遠viễn 近cận 不bất 逮đãi 之chi 疑nghi 故cố 問vấn 耳nhĩ 佛Phật 答đáp 一nhất 念niệm 之chi 頃khoảnh 。 者giả 使sử 知tri 實thật 際tế 理lý 地địa 彼bỉ 此thử 不bất 隔cách 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 世Thế 尊Tôn 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 光quang 明minh 遠viễn 照chiếu 。 神thần 通thông 速tốc 疾tật 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 今kim 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 光quang 明minh 。 遠viễn 照chiếu 是thị 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 來lai 速tốc 疾tật 。

【# 註chú 】# 此thử 讚tán 根căn 本bổn 智trí 與dữ 實thật 相tướng 心tâm 猛mãnh 利lợi 如như 是thị 。

佛Phật 言ngôn 迦Ca 葉Diếp 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 所sở 行hành 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 薩Tát 所sở 依y 。 實thật 際tế 猛mãnh 利lợi 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 未vị 窺khuy 實thật 際tế 所sở 以dĩ 不bất 逮đãi 。 此thử 亦diệc 因nhân 時thời 激kích 勸khuyến 也dã 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 謂vị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 現hiện 光quang 明minh 照chiếu 此thử 大đại 會hội 皆giai 作tác 金kim 色sắc 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 網võng 明minh 言ngôn 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 可khả 問vấn 世Thế 尊Tôn 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。

【# 註chú 】# 根căn 本bổn 智trí 光quang 本bổn 來lai 如như 是thị 何hà 有hữu 因nhân 緣duyên 迦Ca 葉Diếp 既ký 問vấn 不bất 可khả 相tương/tướng 辜cô 乃nãi 云vân 世Thế 尊Tôn 為vi 答đáp 者giả 所sở 謂vị 放phóng 開khai 一nhất 線tuyến 也dã 。

即tức 時thời 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 以dĩ 此thử 白bạch 佛Phật 。 佛Phật 言ngôn 迦Ca 葉Diếp 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 其kỳ 會hội 大đại 眾chúng 同đồng 一nhất 金kim 色sắc 咸hàm 共cộng 信tín 樂nhạo 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 其kỳ 佛Phật 國quốc 土độ 。 乃nãi 至chí 無vô 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 名danh 。 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 會hội 。

【# 註chú 】# 迦Ca 葉Diếp 問vấn 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 能năng 令linh 大đại 眾chúng 。 同đồng 一nhất 金kim 色sắc 佛Phật 答đáp 網võng 明minh 成thành 佛Phật 時thời 大đại 眾chúng 同đồng 一nhất 金kim 色sắc 亦diệc 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 惟duy 信tín 樂nhạo 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 而nhi 已dĩ 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 者giả 。 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 所sở 依y 故cố 一Nhất 切Thiết 智Trí 依y 根căn 本bổn 智trí 故cố 無vô 有hữu 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 惟duy 一nhất 佛Phật 乘thừa 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 生sanh 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 當đương 知tri 。 如như 佛Phật 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 佛Phật 言ngôn 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 生sanh 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 當đương 知tri 。 如như 佛Phật 於ư 是thị 會hội 中trung 。 四tứ 萬vạn 四tứ 千thiên 人nhân 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 成thành 佛Phật 時thời 。 我ngã 等đẳng 當đương 生sanh 。 其kỳ 國quốc 爾nhĩ 時thời 。 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 幾kỷ 時thời 當đương 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 言ngôn 迦Ca 葉Diếp 汝nhữ 自tự 問vấn 網võng 明minh 。

【# 註chú 】# 前tiền 迦Ca 葉Diếp 問vấn 四tứ 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 土độ 網võng 明minh 金kim 色sắc 皆giai 使sử 問vấn 佛Phật 此thử 中trung 迦Ca 葉Diếp 問vấn 佛Phật 網võng 明minh 幾kỷ 時thời 成thành 菩Bồ 提Đề 而nhi 亦diệc 使sử 問vấn 網võng 明minh 彼bỉ 此thử 回hồi 互hỗ 者giả 不bất 犯phạm 當đương 頭đầu 也dã 以dĩ 實thật 際tế 中trung 無vô 佛Phật 土độ 可khả 取thủ 無vô 因nhân 緣duyên 可khả 得đắc 無vô 菩Bồ 提Đề 可khả 成thành 所sở 謂vị 佛Phật 土độ 因nhân 緣duyên 菩Bồ 提Đề 者giả 皆giai 是thị 方phương 便tiện 門môn 中trung 權quyền 為vi 接tiếp 引dẫn 之chi 名danh 也dã 迦Ca 葉Diếp 示thị 同đồng 不bất 解giải 隨tùy 人nhân 轉chuyển 作tác 者giả 所sở 謂vị 影ảnh 響hưởng 佛Phật 事sự 也dã 。

於ư 是thị 迦Ca 葉Diếp 。 問vấn 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 仁nhân 者giả 幾kỷ 時thời 當đương 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 網võng 明minh 言ngôn 大đại 迦Ca 葉Diếp 若nhược 有hữu 問vấn 幻huyễn 所sở 化hóa 人nhân 汝nhữ 幾kỷ 時thời 當đương 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 幻huyễn 人nhân 當đương 云vân 何hà 答đáp 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 幻huyễn 所sở 化hóa 人nhân 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 當đương 何hà 所sở 答đáp 網võng 明minh 言ngôn 大đại 迦Ca 葉Diếp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 如như 幻huyễn 所sở 化hóa 人nhân 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 誰thùy 可khả 問vấn 言ngôn 汝nhữ 幾kỷ 時thời 當đương 成thành 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 註chú 】# 幻huyễn 人nhân 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 者giả 非phi 決quyết 定định 是thị 人nhân 徒đồ 有hữu 幻huyễn 人nhân 名danh 字tự 徒đồ 有hữu 名danh 字tự 。 故cố 無vô 可khả 答đáp 諸chư 法pháp 亦diệc 惟duy 名danh 字tự 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 諸chư 法pháp 既ký 爾nhĩ 菩Bồ 提Đề 亦diệc 然nhiên 菩Bồ 提Đề 既ký 無vô 決quyết 定định 亦diệc 無vô 時thời 分phần/phân 可khả 答đáp 也dã 無vô 時thời 分phần/phân 可khả 答đáp 則tắc 直trực 下hạ 便tiện 是thị 何hà 更cánh 問vấn 幾kỷ 時thời 當đương 得đắc 邪tà 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 幻huyễn 所sở 化hóa 人nhân 離ly 於ư 自tự 相tương/tướng 無vô 意ý 無vô 別biệt 無vô 所sở 志chí 願nguyện 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 耶da 若nhược 如như 是thị 者giả 。 汝nhữ 云vân 何hà 能năng 。 利lợi 益ích 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 離ly 自tự 相tương/tướng 者giả 以dĩ 幻huyễn 所sở 化hóa 人nhân 無vô 自tự 體thể 也dã 自tự 體thể 尚thượng 無vô 何hà 有hữu 異dị 自tự 體thể 者giả 無vô 異dị 則tắc 無vô 別biệt 無vô 異dị 無vô 別biệt 者giả 無vô 有hữu 心tâm 識thức 無vô 心tâm 識thức 故cố 無vô 有hữu 志chí 願nguyện 。 于vu 菩Bồ 提Đề 既ký 無vô 志chí 願nguyện 何hà 能năng 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 也dã 。

網võng 明minh 言ngôn 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 性tánh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 性tánh 。 即tức 是thị 幻huyễn 性tánh 幻huyễn 性tánh 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 法pháp 性tánh 於ư 是thị 法Pháp 中trung 。 我ngã 不bất 見kiến 有hữu 。 利lợi 不bất 見kiến 無vô 利lợi 。

【# 註chú 】# 不bất 說thuyết 我ngã 同đồng 幻huyễn 人nhân 有hữu 無vô 心tâm 識thức 但đãn 說thuyết 菩Bồ 提Đề 性tánh 同đồng 于vu 幻huyễn 性tánh 若nhược 菩Bồ 提Đề 性tánh 是thị 實thật 者giả 何hà 容dung 轉chuyển 煩phiền 惱não 而nhi 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 邪tà 若nhược 菩Bồ 提Đề 為vi 煩phiền 惱não 顯hiển 得đắc 則tắc 知tri 二nhị 者giả 同đồng 一nhất 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 之chi 中trung 。 豈khởi 容dung 有hữu 利lợi 無vô 利lợi 耶da 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 住trụ 菩Bồ 提Đề 耶da 網võng 明minh 言ngôn 諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 住trụ 相tương/tướng 耶da 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 無vô 也dã 網võng 明minh 言ngôn 是thị 故cố 我ngã 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 住trụ 于vu 菩Bồ 提Đề 亦diệc 不bất 令linh 住trụ 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 。

【# 註chú 】# 若nhược 有hữu 住trụ 菩Bồ 提Đề 者giả 。 則tắc 有hữu 不bất 住trụ 我ngã 說thuyết 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 性tánh 眾chúng 生sanh 性tánh 即tức 是thị 幻huyễn 性tánh 幻huyễn 性tánh 中trung 無vô 有hữu 住trụ 無vô 有hữu 不bất 住trụ 無vô 有hữu 住trụ 不bất 住trụ 者giả 是thị 諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 之chi 相tướng 諸chư 佛Phật 于vu 菩Bồ 提Đề 尚thượng 無vô 可khả 住trụ 豈khởi 眾chúng 生sanh 有hữu 住trụ 菩Bồ 提Đề 邪tà 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 欲dục 趣thú 何hà 所sở 。

【# 註chú 】# 既ký 菩Bồ 提Đề 無vô 所sở 得đắc 眾chúng 生sanh 無vô 可khả 利lợi 汝nhữ 今kim 修tu 行hành 。 欲dục 趣thú 所sở 邪tà 。

網võng 明minh 言ngôn 我ngã 所sở 趣thú 如như 如như 趣thú 。

【# 註chú 】# 如như 如như 趣thú 者giả 即tức 是thị 趣thú 無vô 所sở 趣thú 既ký 趣thú 無vô 所sở 趣thú 即tức 趣thú 實thật 際tế 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 如như 無vô 所sở 趣thú 亦diệc 無vô 所sở 轉chuyển 。

【# 註chú 】# 無vô 所sở 趣thú 故cố 。 則tắc 無vô 轉chuyển 凡phàm 入nhập 聖thánh 之chi 趣thú 也dã 。

網võng 明minh 言ngôn 如như 如như 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 一nhất 切thiết 法pháp 住trụ 如như 相tương/tướng 故cố 我ngã 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 若nhược 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 汝nhữ 云vân 何hà 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 若nhược 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 則tắc 眾chúng 生sanh 即tức 住trụ 如như 相tương/tướng 若nhược 住trụ 如như 相tương/tướng 者giả 汝nhữ 云vân 何hà 言ngôn 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 邪tà 。

網võng 明minh 言ngôn 若nhược 人nhân 發phát 願nguyện 則tắc 是thị 不bất 能năng 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 若nhược 人nhân 於ư 法pháp 有hữu 轉chuyển 是thị 亦diệc 不bất 能năng 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 薩Tát 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 者giả 了liễu 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 如như 故cố 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 以dĩ 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 之chi 道đạo 而nhi 化hóa 眾chúng 生sanh 。 不bất 住trụ 發phát 願nguyện 若nhược 發phát 願nguyện 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 則tắc 有hữu 我ngã 人nhân 等đẳng 相tương/tướng 故cố 不bất 得đắc 名danh 為vi 教giáo 化hóa 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 不bất 轉chuyển 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 耶da 。

【# 註chú 】# 若nhược 無vô 趣thú 無vô 轉chuyển 者giả 汝nhữ 不bất 轉chuyển 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 而nhi 趣thú 涅Niết 槃Bàn 耶da 。

網võng 明minh 言ngôn 我ngã 尚thượng 不bất 得đắc 生sanh 。 死tử 何hà 況huống 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 而nhi 轉chuyển 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 我ngã 自tự 證chứng 生sanh 死tử 不bất 可khả 得đắc 豈khởi 可khả 以dĩ 生sanh 死tử 法pháp 而nhi 度độ 眾chúng 生sanh 耶da 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 汝nhữ 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 耶da 網võng 明minh 言ngôn 我ngã 尚thượng 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 況huống 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。

【# 註chú 】# 涅Niết 槃Bàn 本bổn 無vô 處xứ 所sở 。 我ngã 尚thượng 不bất 見kiến 有hữu 住trụ 。 豈khởi 能năng 令linh 他tha 有hữu 住trụ 耶da 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 汝nhữ 不bất 得đắc 生sanh 死tử 。 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 故cố 今kim 為vì 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 行hành 於ư 菩Bồ 提Đề 。 此thử 豈khởi 不bất 為vi 滅diệt 度độ 。 眾chúng 生sanh 耶da 網võng 明minh 言ngôn 若nhược 菩Bồ 薩Tát 得đắc 生sanh 死tử 分phân 別biệt 涅Niết 槃Bàn 因nhân 眾chúng 生sanh 行hành 菩Bồ 提Đề 此thử 則tắc 不bất 應ưng 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

【# 註chú 】# 所sở 謂vị 不bất 得đắc 生sanh 死tử 。 者giả 性tánh 是thị 無vô 生sanh 不bất 須tu 滅diệt 生sanh 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 性tánh 是thị 寂tịch 滅diệt 不bất 須tu 見kiến 滅diệt 若nhược 執chấp 實thật 有hữu 生sanh 死tử 可khả 得đắc 則tắc 違vi 無vô 生sanh 之chi 性tánh 若nhược 分phân 別biệt 涅Niết 槃Bàn 則tắc 失thất 寂tịch 滅diệt 之chi 相tướng 何hà 也dã 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 除trừ 滅diệt 滅diệt 諸chư 相tướng 分phân 別biệt 故cố 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 性tánh 相tướng 如như 是thị 。 若nhược 因nhân 眾chúng 生sanh 行hành 菩Bồ 提Đề 者giả 。 則tắc 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 不bất 得đắc 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 於ư 何hà 處xứ 行hành 網võng 明minh 言ngôn 我ngã 非phi 生sanh 死tử 中trung 行hành 。

【# 註chú 】# 不bất 得đắc 生sanh 死tử 。

非phi 涅Niết 槃Bàn 中trung 行hành 。

【# 註chú 】# 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。

亦diệc 不bất 以dĩ 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 行hành 。

【# 註chú 】# 不bất 因nhân 眾chúng 生sanh 而nhi 行hành 菩Bồ 提Đề 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 汝nhữ 何hà 處xứ 行hành 者giả 如như 佛Phật 所sở 化hóa 。 人nhân 行hành 處xứ 吾ngô 於ư 彼bỉ 行hành 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 無vô 有hữu 行hành 處xứ 。 網võng 明minh 言ngôn 當đương 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 行hành 亦diệc 如như 是thị 想tưởng 。

【# 註chú 】# 迦Ca 葉Diếp 前tiền 問vấn 欲dục 趣thú 何hà 所sở 則tắc 曰viết 當đương 趣thú 如như 如như 今kim 問vấn 于vu 何hà 處xứ 行hành 則tắc 如như 佛Phật 化hóa 所sở 行hành 趣thú 如như 如như 則tắc 趣thú 無vô 所sở 趣thú 如như 佛Phật 化hóa 所sở 行hành 則tắc 行hành 無vô 所sở 行hành 。 無vô 行hành 無vô 趣thú 者giả 真chân 詣nghệ 實thật 際tế 也dã 前tiền 網võng 明minh 問vấn 梵Phạm 天Thiên 於ư 何hà 處xứ 行hành 答đáp 曰viết 凡phàm 夫phu 行hành 處xứ 吾ngô 于vu 彼bỉ 行hành 今kim 迦Ca 葉Diếp 問vấn 網võng 明minh 則tắc 答đáp 曰viết 佛Phật 化hóa 所sở 行hành 吾ngô 于vu 彼bỉ 行hành 二nhị 問vấn 既ký 同đồng 二nhị 答đáp 逈huýnh 別biệt 何hà 以dĩ 分phân 之chi 梵Phạm 天Thiên 者giả 表biểu 方phương 便tiện 智trí 也dã 以dĩ 方phương 便tiện 智trí 。 同đồng 於ư 俗tục 諦đế 欲dục 顯hiển 即tức 俗tục 而nhi 真chân 故cố 同đồng 凡phàm 夫phu 日nhật 用dụng 也dã 網võng 明minh 者giả 表biểu 根căn 本bổn 智trí 也dã 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 同đồng 于vu 實thật 際tế 欲dục 顯hiển 非phi 俗tục 非phi 真chân 故cố 同đồng 佛Phật 所sở 化hóa 也dã 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 無vô 貪tham 無vô 恚khuể 無vô 癡si 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 行hành 如như 是thị 。 相tương/tướng 者giả 眾chúng 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 從tùng 何hà 所sở 起khởi 網võng 明minh 言ngôn 我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 隨tùy 意ý 答đáp 我ngã 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 汝nhữ 今kim 寧ninh 有hữu 。 貪tham 恚khuể 癡si 不bất 答đáp 言ngôn 無vô 也dã 網võng 明minh 言ngôn 是thị 貪tham 恚khuể 癡si 盡tận 滅diệt 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 網võng 明minh 言ngôn 若nhược 大đại 迦Ca 葉Diếp 今kim 無vô 貪tham 恚khuể 癡si 亦diệc 不bất 盡tận 滅diệt 者giả 汝nhữ 置trí 貪tham 瞋sân 癡si 於ư 何hà 所sở 耶da 答đáp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 凡phàm 夫phu 從tùng 顛điên 倒đảo 起khởi 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 耳nhĩ 賢hiền 聖thánh 法Pháp 中trung 。 善thiện 知tri 顛điên 倒đảo 實thật 性tánh 故cố 無vô 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 是thị 以dĩ 無vô 貪tham 恚khuể 癡si 大đại 迦Ca 葉Diếp 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 若nhược 法pháp 從tùng 顛điên 倒đảo 起khởi 。 是thị 法pháp 為vi 實thật 為vi 虗hư 妄vọng 耶da 答đáp 言ngôn 是thị 法pháp 虗hư 妄vọng 非phi 是thị 實thật 也dã 網võng 明minh 言ngôn 若nhược 法pháp 非phi 實thật 可khả 令linh 實thật 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 耶da 網võng 明minh 言ngôn 若nhược 法pháp 非phi 實thật 仁nhân 者giả 欲dục 于vu 是thị 中trung 得đắc 貪tham 恚khuể 癡si 耶da 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 網võng 明minh 言ngôn 若nhược 然nhiên 何hà 者giả 是thị 貪tham 恚khuể 癡si 能năng 惱não 眾chúng 生sanh 者giả 答đáp 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 爾nhĩ 者giả 一nhất 切thiết 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 離ly 貪tham 恚khuể 癡si 相tương/tướng 網võng 明minh 言ngôn 以dĩ 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。 如như 佛Phật 所sở 化hóa 。 說thuyết 是thị 法Pháp 時thời 。 四tứ 萬vạn 四tứ 千thiên 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 柔Nhu 順Thuận 法Pháp 忍Nhẫn 。

【# 註chú 】# 前tiền 梵Phạm 天Thiên 釋thích 凡phàm 夫phu 離ly 貪tham 恚khuể 癡si 者giả 以dĩ 凡phàm 夫phu 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 故cố 凡phàm 夫phu 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 則tắc 法pháp 亦diệc 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 法pháp 無vô 決quyết 定định 故cố 則tắc 是thị 法pháp 尚thượng 非phi 戒giới 定định 慧tuệ 何hà 名danh 貪tham 恚khuể 癡si 哉tai 此thử 依y 俗tục 諦đế 明minh 無vô 性tánh 也dã 此thử 中trung 迦Ca 葉Diếp 釋thích 賢hiền 聖thánh 無vô 貪tham 恚khuể 癡si 者giả 以dĩ 凡phàm 夫phu 從tùng 顛điên 倒đảo 起khởi 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 賢hiền 聖thánh 知tri 顛điên 倒đảo 實thật 性tánh 無vô 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 無vô 貪tham 恚khuể 癡si 此thử 依y 真Chân 諦Đế 明minh 無vô 相tướng 也dã 俗tục 諦đế 無vô 性tánh 者giả 如như 虗hư 空không 華hoa 如như 陸lục 地địa 燄diệm 也dã 真Chân 諦Đế 無vô 相tướng 者giả 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 也dã 若nhược 依y 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 則tắc 四tứ 者giả 皆giai 有hữu 凡phàm 夫phu 所sở 以dĩ 迷mê 生sanh 死tử 若nhược 悟ngộ 顛điên 倒đảo 實thật 性tánh 則tắc 四tứ 者giả 本bổn 無vô 聖thánh 人nhân 所sở 以dĩ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 是thị 知tri 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 無vô 性tánh 無vô 相tướng 。 其kỳ 旨chỉ 一nhất 也dã 如như 是thị 問vấn 辨biện 真chân 金kim 石thạch 之chi 論luận 千thiên 古cổ 之chi 下hạ 惟duy 恐khủng 不bất 聞văn 若nhược 聞văn 之chi 者giả 偷thâu 心tâm 盡tận 死tử 疑nghi 惑hoặc 并tinh 消tiêu 達đạt 磨ma 所sở 謂vị 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 無vô 尚thượng 於ư 是thị 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 受Thọ 記Ký 品Phẩm 第đệ 十thập

【# 註chú 】# 前tiền 品phẩm 迦Ca 葉Diếp 問vấn 網võng 明minh 幾kỷ 時thời 當đương 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 網võng 明minh 乃nãi 曰viết 汝nhữ 問vấn 幻huyễn 人nhân 當đương 何hà 所sở 答đáp 以dĩ 幻huyễn 人nhân 無vô 心tâm 識thức 無vô 志chí 願nguyện 菩Bồ 提Đề 亦diệc 無vô 時thời 分phần/phân 可khả 得đắc 即tức 是thị 此thử 時thời 意ý 不bất 疑nghi 也dã 此thử 中trung 復phục 云vân 菩Bồ 薩Tát 授thọ 記ký 品phẩm 何hà 其kỳ 前tiền 後hậu 相tương 反phản 若nhược 是thị 也dã 金kim 剛cang 經kinh 曰viết 如Như 來Lai 若nhược 有hữu 法pháp 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 然nhiên 燈đăng 佛Phật 即tức 不bất 與dữ 我ngã 授thọ 記ký 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 是thị 知tri 授thọ 記ký 者giả 授thọ 其kỳ 無vô 所sở 得đắc 。 記ký 也dã 以dĩ 菩Bồ 提Đề 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 真chân 得đắc 菩Bồ 提Đề 記ký 矣hĩ 前tiền 則tắc 發phát 明minh 無vô 所sở 得đắc 之chi 旨chỉ 後hậu 則tắc 受thọ 無vô 所sở 得đắc 之chi 記ký 所sở 以dĩ 前tiền 後hậu 不bất 相tương 違vi 也dã 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 所sở 見kiến 眾chúng 生sanh 。 不bất 應ưng 復phục 畏úy 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 聞văn 網võng 明minh 所sở 說thuyết 法Pháp 者giả 。 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 若nhược 為vi 網võng 明minh 所sở 教giáo 化hóa 者giả 。 不bất 畏úy 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 。

【# 註chú 】# 網võng 明minh 所sở 見kiến 者giả 謂vị 皆giai 同đồng 網võng 明minh 所sở 見kiến 自tự 信tín 之chi 力lực 如như 此thử 則tắc 不bất 畏úy 墮đọa 惡ác 道đạo 。 也dã 聞văn 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 者giả 以dĩ 網võng 明minh 不bất 將tương 文văn 字tự 教giáo 人nhân 但đãn 示thị 實thật 相tướng 聞văn 實thật 相tướng 故cố 彼bỉ 不bất 得đắc 便tiện 也dã 從tùng 其kỳ 所sở 化hóa 者giả 純thuần 入nhập 大Đại 乘Thừa 故cố 。 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 也dã 。

世Thế 尊Tôn 願nguyện 說thuyết 網võng 明minh 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 國quốc 土độ 佛Phật 言ngôn 迦Ca 葉Diếp 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 在tại 在tại 國quốc 土độ 遊du 行hành 之chi 處xứ 。 利lợi 益ích 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 此thử 釋thích 其kỳ 能năng 嚴nghiêm 之chi 行hành 也dã 所sở 言ngôn 在tại 在tại 利lợi 益ích 者giả 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 無vô 乎hồ 不bất 在tại 也dã 孔khổng 子tử 曰viết 在tại 天thiên 而nhi 天thiên 在tại 人nhân 而nhi 人nhân 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 汝nhữ 見kiến 網võng 明minh 所sở 放phóng 光quang 明minh 。 不bất 答đáp 言ngôn 已dĩ 見kiến 佛Phật 言ngôn 若nhược 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 滿mãn 中trung 芥giới 子tử 。 尚thượng 可khả 算toán 數số 今kim 網võng 明minh 光quang 明minh 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 住trụ 菩Bồ 提Đề 者giả 。 不bất 可khả 數sổ 也dã 。

【# 註chú 】# 重trọng/trùng 釋thích 其kỳ 利lợi 眾chúng 之chi 多đa 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 所sở 放phóng 光quang 明minh 。 饒nhiêu 益ích 尚thượng 爾nhĩ 何hà 況huống 說thuyết 法Pháp 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 我ngã 當đương 麤thô 略lược 。 說thuyết 其kỳ 功công 德đức 。

【# 註chú 】# 此thử 釋thích 所sở 嚴nghiêm 之chi 德đức 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 過quá 七thất 百bách 六lục 十thập 萬vạn 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 普phổ 光quang 自tự 在tại 王vương 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 正chánh 徧biến 知tri 世thế 界giới 曰viết 集tập 妙diệu 功công 德đức 。

【# 註chú 】# 阿a 僧tăng 祇kỳ 云vân 無vô 數số 時thời 也dã 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 出xuất 過quá 時thời 分phần/phân 數số 量lượng 之chi 外ngoại 也dã 佛Phật 號hiệu 普phổ 光quang 自tự 在tại 王vương 者giả 此thử 智trí 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 故cố 曰viết 普phổ 靈linh 明minh 常thường 照chiếu 故cố 曰viết 光quang 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 不bất 假giả 外ngoại 求cầu 。 自tự 在tại 如như 王vương 世thế 界giới 名danh 集tập 妙diệu 功công 德đức 者giả 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 不bất 住trụ 有hữu 無vô 。 亦diệc 復phục 不bất 離ly 。 有hữu 無vô 故cố 曰viết 妙diệu 成thành 辦biện 利lợi 益ích 故cố 曰viết 功công 德đức 此thử 佛Phật 依y 正chánh 二nhị 報báo 皆giai 依y 根căn 本bổn 智trí 得đắc 其kỳ 記ký 也dã 前tiền 迦Ca 葉Diếp 問vấn 佛Phật 是thị 網võng 明minh 幾kỷ 時thời 當đương 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 而nhi 云vân 汝nhữ 自tự 問vấn 網võng 明minh 此thử 中trung 佛Phật 復phục 與dữ 網võng 明minh 授thọ 記ký 先tiên 不bất 即tức 答đáp 迦Ca 葉Diếp 令linh 彼bỉ 自tự 問vấn 其kỳ 旨chỉ 安an 在tại 哉tai 昔tích 者giả 華hoa 嚴nghiêm 會hội 上thượng 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 往vãng 妙diệu 高cao 峯phong 參tham 德đức 雲vân 比Bỉ 丘Khâu 七thất 日nhật 不bất 見kiến 過quá 七thất 日nhật 已dĩ 。 于vu 別biệt 峯phong 相tương 見kiến 李# 長trưởng 者giả 曰viết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 不bất 可khả 相tương 見kiến 相tương 見kiến 在tại 第đệ 二nhị 義nghĩa 門môn 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 實thật 際tế 理lý 地địa 無vô 有hữu 授thọ 記ký 佛Phật 事sự 門môn 中trung 無vô 不bất 授thọ 記ký 所sở 謂vị 實thật 際tế 者giả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 所sở 謂vị 佛Phật 事sự 者giả 第đệ 二nhị 義nghĩa 也dã 前tiền 所sở 不bất 答đáp 者giả 為vi 顯hiển 實thật 際tế 也dã 今kim 所sở 與dữ 記ký 者giả 為vi 顯hiển 佛Phật 事sự 也dã 。

其kỳ 佛Phật 趣thú 菩Bồ 提Đề 樹thụ 時thời 。 國quốc 中trung 諸chư 魔ma 魔ma 民dân 悉tất 皆giai 正chánh 定định 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 註chú 】# 魔ma 向hướng 菩Bồ 提Đề 者giả 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 趣thú 根căn 本bổn 智trí 也dã 。

其kỳ 佛Phật 國quốc 土độ 。 以dĩ 真chân 旃chiên 檀đàn 寶bảo 為vi 地địa 地địa 平bình 如như 掌chưởng 。 柔nhu 輭nhuyễn 細tế 滑hoạt 如như 迦ca 陵lăng 伽già 衣y 。 處xứ 處xứ 皆giai 以dĩ 眾chúng 寶bảo 。 莊trang 嚴nghiêm 無vô 三tam 惡ác 道đạo 。 亦diệc 無vô 八bát 難nạn 。

【# 註chú 】# 地địa 以dĩ 真chân 旃chiên 檀đàn 為vi 者giả 旃chiên 檀đàn 表biểu 施thí 以dĩ 此thử 根căn 本bổn 智trí 即tức 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 也dã 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 則tắc 捨xả 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 及cập 虗hư 妄vọng 鬪đấu 諍tranh 捨xả 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 故cố 。 地địa 平bình 如như 掌chưởng 。 捨xả 虗hư 妄vọng 鬪đấu 諍tranh 故cố 柔nhu 輭nhuyễn 細tế 滑hoạt 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 為vi 正chánh 以dĩ 差sai 別biệt 智trí 為vi 助trợ 皆giai 不bất 違vi 實thật 相tướng 故cố 曰viết 處xứ 處xứ 以dĩ 眾chúng 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 根căn 本bổn 智trí 則tắc 一nhất 道Đạo 平bình 等đẳng 故cố 。 無vô 三tam 惡ác 八bát 難nạn 。 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 離ly 分phân 別biệt 之chi 報báo 也dã 。

其kỳ 國quốc 廣quảng 長trường 皆giai 以dĩ 妙diệu 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 色sắc 香hương 以dĩ 為vi 校giáo 飾sức 。

【# 註chú 】# 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 縱tung 橫hoành 得đắc 妙diệu 之chi 報báo 也dã 何hà 為vi 縱tung 橫hoành 得đắc 妙diệu 邪tà 以dĩ 此thử 智trí 不bất 住trụ 實thật 際tế 不bất 著trước 有hữu 為vi 。 不bất 住trụ 實thật 際tế 故cố 。 能năng 唱xướng 說thuyết 弄lộng 引dẫn 不bất 著trước 有hữu 為vi 。 故cố 示thị 人nhân 實thật 相tướng 不bất 住trụ 不bất 著trước 如như 妙diệu 蓮liên 華hoa 以dĩ 此thử 為vi 校giáo 飾sức 者giả 酬thù 其kỳ 德đức 也dã 。

普phổ 光quang 自tự 在tại 王vương 如Như 來Lai 有hữu 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。 僧Tăng 善thiện 脩tu 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 得đắc 無vô 量lượng 自tự 在tại 神thần 通thông 。 皆giai 以dĩ 光quang 明minh 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 得đắc 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 。 藏tạng 無vô 量lượng 辯biện 才tài 。 善thiện 能năng 說thuyết 法Pháp 。 光quang 明minh 神thần 力lực 。 皆giai 悉tất 通thông 達đạt 。 能năng 破phá 魔ma 怨oán 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 無vô 量lượng 行hành 者giả 。 依y 根căn 本bổn 智trí 以dĩ 為vi 其kỳ 因nhân 。 也dã 得đắc 無vô 量lượng 神thần 通thông 。 者giả 依y 根căn 本bổn 智trí 得đắc 其kỳ 用dụng 也dã 神thần 通thông 乃nãi 變biến 幻huyễn 之chi 象tượng 象tượng 于vu 方phương 便tiện 以dĩ 光quang 明minh 嚴nghiêm 身thân 者giả 不bất 壞hoại 根căn 本bổn 智trí 光quang 也dã 以dĩ 此thử 智trí 為vi 諸chư 法pháp 之chi 源nguyên 故cố 得đắc 總tổng 持trì 之chi 藏tạng 得đắc 總tổng 持trì 藏tạng 。 故cố 得đắc 說thuyết 法Pháp 辨biện 才tài 復phục 云vân 光quang 明minh 神thần 通thông 皆giai 悉tất 通thông 達đạt 。 者giả 所sở 謂vị 方phương 便tiện 。 實thật 相tướng 相tương 容dung 無vô 礙ngại 也dã 方phương 便tiện 實thật 相tướng 相tương 容dung 無vô 礙ngại 者giả 其kỳ 能năng 破phá 魔ma 怨oán 。 勢thế 必tất 然nhiên 也dã 。

慚tàm 愧quý 念niệm 慧tuệ 諸chư 妙diệu 功công 德đức 。 以dĩ 脩tu 其kỳ 心tâm 。

【# 註chú 】# 慚tàm 愧quý 乃nãi 七Thất 聖Thánh 財Tài 之chi 一nhất 也dã 念niệm 慧tuệ 乃nãi 五Ngũ 力Lực 中trung 之chi 二nhị 也dã 蓋cái 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 七thất 功công 德đức 財tài 以dĩ 是thị 而nhi 修tu 身thân 者giả 是thị 知tri 依y 根căn 本bổn 智trí 也dã 。

彼bỉ 佛Phật 國quốc 土độ 。 無vô 有hữu 女nữ 人nhân 。

【# 註chú 】# 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 誠thành 實thật 無vô 有hữu 虗hư 妄vọng 故cố 無vô 女nữ 人nhân 陰ấm 險hiểm 之chi 人nhân 淨tịnh 名danh 曰viết 善thiện 心tâm 誠thành 實thật 男nam 是thị 也dã 。

其kỳ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 於ư 寶bảo 蓮liên 華hoa 中trung 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 自tự 然nhiên 化hóa 生sanh 。

【# 註chú 】# 以dĩ 其kỳ 國quốc 無vô 陰ấm 險hiểm 故cố 從tùng 中trung 道đạo 實thật 相tướng 之chi 所sở 化hóa 生sanh 。 釋thích 無vô 女nữ 人nhân 之chi 意ý 耳nhĩ 。

以dĩ 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 食thực 。

【# 註chú 】# 以dĩ 此thử 智trí 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 無vô 希hy 望vọng 追truy 求cầu 故cố 。

諸chư 所sở 須tu 物vật 經kinh 行hành 之chi 處xứ 。 房phòng 舍xá 牀sàng 榻tháp 園viên 林lâm 浴dục 池trì 。 應ứng 念niệm 即tức 至chí 。

【# 註chú 】# 能năng 依y 此thử 根căn 本bổn 智trí 而nhi 修tu 所sở 謂vị 慈từ 悲bi 之chi 室thất 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 牀sàng 總tổng 持trì 園viên 林lâm 八bát 德đức 浴dục 池trì 應ưng 念niệm 現hiện 前tiền 不bất 同đồng 漸tiệm 次thứ 修tu 得đắc 所sở 以dĩ 為vi 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 是thị 普phổ 光quang 自tự 在tại 王vương 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 文văn 字tự 。 說thuyết 法Pháp 但đãn 放phóng 光quang 明minh 。 照chiếu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 即tức 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 其kỳ 佛Phật 光quang 明minh 。 復phục 照chiếu 十thập 方phương 。 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 離ly 煩phiền 惱não 。 又hựu 其kỳ 光quang 明minh 。 常thường 出xuất 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 音âm 。

【# 註chú 】# 初sơ 云vân 不bất 以dĩ 文văn 字tự 。 說thuyết 法Pháp 但đãn 放phóng 光quang 明minh 。 末mạt 云vân 光quang 中trung 出xuất 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 音âm 。 是thị 知tri 諸chư 佛Phật 法Pháp 光quang 明minh 。 門môn 非phi 音âm 聲thanh 輪luân 勿vật 載tái 但đãn 學học 者giả 不bất 得đắc 以dĩ 文văn 字tự 相tương 求cầu 不bất 以dĩ 文văn 字tự 。 相tương 求cầu 則tắc 達đạt 音âm 聲thanh 實thật 相tướng 達đạt 音âm 聲thanh 實thật 相tướng 則tắc 入nhập 法pháp 光quang 明minh 門môn 是thị 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 世Thế 尊Tôn 臨lâm 滅diệt 度độ 時thời 。 文Văn 殊Thù 請thỉnh 再tái 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 世Thế 尊Tôn 云vân 咄đốt 文Văn 殊Thù 不bất 識thức 好hảo 惡ác 吾ngô 四tứ 十thập 九cửu 年niên 未vị 曾tằng 譚đàm 一nhất 字tự 汝nhữ 教giáo 我ngã 再tái 轉chuyển 甚thậm 麼ma 法Pháp 輪luân 如như 此thử 則tắc 釋Thích 迦Ca 何hà 嘗thường 以dĩ 文văn 字tự 教giáo 人nhân 哉tai 達đạt 磨ma 云vân 不bất 立lập 文văn 字tự 。 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 二nhị 祖tổ 問vấn 曰viết 我ngã 心tâm 未vị 安an 乞khất 師sư 與dữ 安an 磨ma 云vân 將tương 心tâm 來lai 與dữ 汝nhữ 安an 祖tổ 云vân 覓mịch 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 磨ma 云vân 與dữ 汝nhữ 安an 心tâm 竟cánh 如như 此thử 則tắc 達đạt 磨ma 自tự 立lập 文văn 字tự 不bất 立lập 文văn 字tự 。 耶da 若nhược 言ngôn 不bất 立lập 文văn 字tự 。 則tắc 如như 此thử 問vấn 答đáp 從tùng 何hà 處xứ 得đắc 。 來lai 若nhược 言ngôn 立lập 文văn 字tự 則tắc 達đạt 磨ma 向hướng 二nhị 祖tổ 道đạo 個cá 什thập 麼ma 是thị 知tri 古cổ 人nhân 說thuyết 的đích 說thuyết 個cá 不bất 說thuyết 的đích 實thật 不bất 曾tằng 以dĩ 文văn 字tự 教giáo 人nhân 也dã 。

何hà 等đẳng 為vi 三tam 。 十thập 二nhị 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 空không 無vô 眾chúng 生sanh 見kiến 故cố 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 離ly 分phân 別biệt 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 作tác 。 出xuất 三tam 界giới 故cố 。

【# 註chú 】# 此thử 依y 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 示thị 法pháp 光quang 明minh 也dã 。

諸chư 法pháp 離ly 欲dục 性tánh 寂tịch 滅diệt 故cố 諸chư 法pháp 離ly 瞋sân 無vô 有hữu 礙ngại 故cố 諸chư 法pháp 離ly 癡si 無vô 闇ám 冥minh 故cố 。

【# 註chú 】# 示thị 法pháp 離ly 三tam 毒độc 也dã 。

諸chư 法pháp 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 本bổn 無vô 生sanh 故cố 諸chư 法pháp 無vô 所sở 從tùng 去khứ 。 無vô 所sở 至chí 故cố 諸chư 法pháp 不bất 住trụ 無vô 所sở 依y 故cố 。 諸chư 法pháp 過quá 三tam 世thế 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。

【# 註chú 】# 三tam 際tế 三tam 世thế 皆giai 不bất 屬thuộc 故cố 。

諸chư 法pháp 無vô 異dị 其kỳ 性tánh 一nhất 故cố 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 離ly 于vu 報báo 故cố 。

【# 註chú 】# 此thử 依y 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 四tứ 相tương/tướng 示thị 法pháp 無vô 有hữu 也dã 。

諸chư 法pháp 無vô 業nghiệp 業nghiệp 報báo 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

【# 註chú 】# 無vô 業nghiệp 則tắc 法pháp 中trung 無vô 因nhân 也dã 業nghiệp 報báo 作tác 者giả 以dĩ 法pháp 中trung 無vô 業nghiệp 果quả 也dã 。

諸chư 法pháp 不bất 作tác 無vô 所sở 起khởi 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 起khởi 無vô 為vi 性tánh 故cố 諸chư 法pháp 無vô 為vi 。 離ly 生sanh 滅diệt 故cố 諸chư 法pháp 真chân 不bất 從tùng 和hòa 合hợp 生sanh 故cố 諸chư 法pháp 實thật 一nhất 道đạo 門môn 故cố 。

【# 註chú 】# 諸chư 法pháp 不bất 作tác 則tắc 無vô 起khởi 無vô 起khởi 則tắc 無vô 生sanh 滅diệt 。 此thử 以dĩ 真chân 空không 門môn 中trung 本bổn 來lai 如như 是thị 然nhiên 雖tuy 如như 是thị 不bất 得đắc 作tác 斷đoạn 滅diệt 見kiến 故cố 復phục 云vân 是thị 真chân 實thật 以dĩ 示thị 其kỳ 妙diệu 有hữu 也dã 。

諸chư 法pháp 無vô 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。

【# 註chú 】# 我ngã 人nhân 等đẳng 相tương/tướng 皆giai 無vô 明minh 相tướng 諸chư 法pháp 正chánh 性tánh 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 何hà 有hữu 于vu 相tương/tướng 。

諸chư 法pháp 鈍độn 無vô 所sở 知tri 故cố 。

【# 註chú 】# 鈍độn 以dĩ 無vô 記ký 為vi 性tánh 法pháp 體thể 本bổn 來lai 無vô 記ký 故cố 。

諸chư 法pháp 捨xả 離ly 憎tăng 愛ái 故cố 。 諸chư 法pháp 離ly 煩phiền 惱não 無vô 有hữu 熱nhiệt 故cố 。

【# 註chú 】# 煩phiền 惱não 以dĩ 嗔sân 熱nhiệt 為vi 性tánh 嗔sân 熱nhiệt 起khởi 于vu 愛ái 憎tăng 若nhược 捨xả 愛ái 憎tăng 則tắc 煩phiền 惱não 離ly 矣hĩ 。

諸chư 法pháp 無vô 垢cấu 。 性tánh 不bất 汙ô 故cố 。

【# 註chú 】# 法pháp 性tánh 同đồng 於ư 虗hư 空không 本bổn 自tự 無vô 體thể 無vô 體thể 則tắc 尚thượng 不bất 名danh 淨tịnh 何hà 有hữu 垢cấu 也dã 。

諸chư 法pháp 一nhất 相tương 離ly 欲dục 際tế 故cố 。

【# 註chú 】# 諸chư 欲dục 實thật 際tế 即tức 是thị 法pháp 性tánh 實thật 際tế 以dĩ 法pháp 性tánh 不bất 二nhị 故cố 云vân 一nhất 相tương/tướng 。

諸chư 法pháp 離ly 相tương/tướng 常thường 定định 故cố 。

【# 註chú 】# 所sở 謂vị 一nhất 相tương/tướng 故cố 雖tuy 相tương 離ly 相tương/tướng 故cố 常thường 定định 也dã 。

諸chư 法pháp 住trụ 實thật 際tế 。 性tánh 不bất 壞hoại 故cố 。

【# 註chú 】# 若nhược 起khởi 離ly 相tương/tướng 之chi 見kiến 則tắc 不bất 名danh 實thật 際tế 矣hĩ 若nhược 住trụ 實thật 際tế 不bất 離ly 于vu 相tương/tướng 而nhi 嘗thường 住trụ 于vu 定định 以dĩ 法pháp 性tánh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 故cố 。

諸chư 法pháp 如như 相tướng 。 不bất 分phân 別biệt 故cố 。

【# 註chú 】# 不bất 壞hoại 者giả 由do 法pháp 相tướng 如như 故cố 不bất 分phân 別biệt 壞hoại 與dữ 不bất 壞hoại 也dã 。

諸chư 法pháp 入nhập 法pháp 性tánh 遍biến 入nhập 故cố 。

【# 註chú 】# 所sở 謂vị 不bất 分phân 別biệt 壞hoại 與dữ 不bất 壞hoại 者giả 由do 法pháp 性tánh 遍biến 入nhập 故cố 也dã 壞hoại 與dữ 不bất 壞hoại 皆giai 入nhập 法pháp 性tánh 故cố 。

諸chư 法pháp 無vô 緣duyên 諸chư 緣duyên 不bất 合hợp 故cố 。

【# 註chú 】# 雖tuy 云vân 遍biến 入nhập 亦diệc 不bất 與dữ 緣duyên 合hợp 也dã 。

諸chư 法pháp 是thị 菩Bồ 提Đề 。 如như 實thật 見kiến 故cố 。 諸chư 法pháp 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。

【# 註chú 】# 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 斷đoạn 除trừ 分phân 別biệt 分phân 別biệt 斷đoạn 除trừ 則tắc 何hà 因nhân 緣duyên 之chi 有hữu 以dĩ 上thượng 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 法Pháp 門môn 總tổng 是thị 一nhất 實thật 相tướng 正chánh 性tánh 之chi 門môn 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 用dụng 是thị 方phương 便tiện 故cố 。 有hữu 多đa 名danh 會hội 而nhi 歸quy 之chi 惟duy 一nhất 自tự 心tâm 名danh 異dị 體thể 同đồng 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

迦Ca 葉Diếp 普phổ 光quang 自tự 在tại 王vương 如Như 來Lai 光quang 明minh 。 常thường 出xuất 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 。 法Pháp 音âm 亦diệc 能năng 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 施thi 作tác 佛Phật 事sự 。 其kỳ 佛Phật 國quốc 土độ 。 無vô 有hữu 魔ma 事sự 。 佛Phật 壽thọ 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。

【# 註chú 】# 光quang 無vô 舌thiệt 根căn 能năng 出xuất 如như 是thị 法Pháp 音âm 。 是thị 法pháp 非phi 語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 。 所sở 及cập 也dã 光quang 無vô 心tâm 識thức 而nhi 能năng 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 施thi 作tác 佛Phật 事sự 。 者giả 是thị 法pháp 非phi 心tâm 機cơ 意ý 識thức 所sở 能năng 也dã 能năng 如như 是thị 悟ngộ 入nhập 則tắc 無vô 魔ma 事sự 得đắc 無vô 生sanh 地địa 得đắc 無vô 生sanh 地địa 則tắc 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 矣hĩ 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 人nhân 欲dục 得đắc 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 者giả 應ưng 取thủ 如như 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 所sở 脩tu 功công 德đức 具cụ 足túc 。 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 如như 是thị 迦Ca 葉Diếp 。 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 佛Phật 。 所sở 隨tùy 所sở 願nguyện 修tu 功công 德đức 具cụ 足túc 故cố 。

【# 註chú 】# 取thủ 佛Phật 土độ 應ưng 如như 網võng 明minh 當đương 依y 根căn 本bổn 智trí 而nhi 修tu 乃nãi 能năng 如như 是thị 。 所sở 云vân 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 佛Phật 。 所sở 隨tùy 所sở 願nguyện 修tu 功công 德đức 具cụ 足túc 者giả 。 以dĩ 實thật 相tướng 超siêu 越việt 數số 量lượng 之chi 象tượng 也dã 佛Phật 者giả 覺giác 也dã 能năng 覺giác 自tự 心tâm 則tắc 知tri 無vô 願nguyện 之chi 願nguyện 無vô 脩tu 之chi 修tu 無vô 功công 德đức 之chi 功công 德đức 乃nãi 名danh 具cụ 足túc 耳nhĩ 。

爾nhĩ 時thời 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 謂vị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 仁nhân 者giả 已dĩ 得đắc 從tùng 佛Phật 受thọ 記ký 網võng 明minh 言ngôn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 從tùng 佛Phật 受thọ 記ký 。

【# 註chú 】# 若nhược 謂vị 我ngã 得đắc 佛Phật 受thọ 記ký 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 得đắc 者giả 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 因nhân 果quả 不bất 成thành 然nhiên 酬thù 因nhân 報báo 果quả 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 由do 若nhược 影ảnh 響hưởng 豈khởi 特đặc 我ngã 得đắc 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 得đắc 耶da 。

梵Phạm 天Thiên 言ngôn 於ư 何hà 事sự 中trung 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。 網võng 明minh 言ngôn 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。

【# 註chú 】# 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 因nhân 果quả 自tự 然nhiên 不bất 記ký 而nhi 記ký 受thọ 記ký 系hệ 為vi 佛Phật 為vi 記ký 者giả 使sử 預dự 知tri 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 言ngôn 汝nhữ 作tác 何hà 業nghiệp 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。 網võng 明minh 言ngôn 若nhược 業nghiệp 非phi 身thân 作tác 非phi 口khẩu 作tác 非phi 意ý 作tác 是thị 業nghiệp 可khả 得đắc 示thị 不bất 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 不bất 可khả 示thị 也dã 網võng 明minh 言ngôn 菩Bồ 提Đề 是thị 起khởi 作tác 相tương/tướng 耶da 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 不phủ 也dã 何hà 以dĩ 故cố 菩Bồ 提Đề 是thị 無vô 為vi 。 非phi 起khởi 作tác 相tương/tướng 網võng 明minh 言ngôn 可khả 以dĩ 起khởi 作tác 相tương/tướng 得đắc 無vô 為vi 菩Bồ 提Đề 不bất 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 不phủ 也dã 梵Phạm 天Thiên 是thị 故cố 當đương 知tri 。 若nhược 無vô 業nghiệp 無vô 業nghiệp 報báo 無vô 諸chư 行hành 無vô 起khởi 諸chư 行hành 是thị 名danh 菩Bồ 提Đề 。 如như 菩Bồ 提Đề 性tánh 得đắc 亦diệc 如như 是thị 如như 得đắc 性tánh 受thọ 記ký 亦diệc 如như 是thị 不bất 可khả 。 以dĩ 起khởi 作tác 法pháp 。 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。

【# 註chú 】# 若nhược 業nghiệp 從tùng 身thân 口khẩu 意ý 。 作tác 則tắc 是thị 有hữu 為vi 。 可khả 得đắc 示thị 之chi 此thử 是thị 殺sát 此thử 是thị 盜đạo 等đẳng 非phi 得đắc 菩Bồ 提Đề 記ký 也dã 若nhược 業nghiệp 不bất 從tùng 身thân 口khẩu 意ý 。 所sở 作tác 則tắc 是thị 實thật 相tướng 故cố 不bất 可khả 示thị 以dĩ 非phi 起khởi 作tác 相tương/tướng 故cố 非phi 起khởi 作tác 相tương/tướng 者giả 乃nãi 得đắc 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 也dã 菩Bồ 提Đề 云vân 覺giác 覺giác 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 佛Phật 受thọ 無vô 所sở 得đắc 記ký 問vấn 解giải 此thử 無vô 所sở 得đắc 法pháp 。 佛Phật 為vi 受thọ 記ký 若nhược 人nhân 造tạo 惡ác 業nghiệp 者giả 。 還hoàn 記ký 不bất 答đáp 亦diệc 有hữu 記ký 之chi 者giả 如như 佛Phật 記ký 琉Lưu 璃Ly 大Đại 王Vương 。 云vân 此thử 人nhân 七thất 日nhật 後hậu 墮đọa 地địa 獄ngục 。 等đẳng 然nhiên 則tắc 眾chúng 生sanh 造tạo 業nghiệp 必tất 招chiêu 果quả 報báo 未vị 必tất 須tu 記ký 如như 形hình 直trực 影ảnh 端đoan 聲thanh 和hòa 響hưởng 順thuận 何hà 在tại 記ký 乎hồ 佛Phật 欲dục 策sách 進tiến 二Nhị 乘Thừa 發phát 道Đạo 心tâm 故cố 梵Phạm 天Thiên 示thị 同đồng 不bất 解giải 而nhi 問vấn 者giả 使sử 大đại 眾chúng 知tri 記ký 無vô 所sở 記ký 也dã 何hà 為vi 記ký 無vô 所sở 記ký 佛Phật 以dĩ 行hành 人nhân 之chi 心tâm 受thọ 與dữ 行hành 人nhân 之chi 記ký 非phi 有hữu 與dữ 也dã 如như 世thế 相tương/tướng 士sĩ 許hứa 人nhân 貴quý 賤tiện 一nhất 如như 所sở 言ngôn 非phi 為vi 相tương/tướng 士sĩ 有hữu 所sở 與dữ 也dã 實thật 貴quý 賤tiện 出xuất 自tự 彼bỉ 人nhân 自tự 身thân 然nhiên 相tương/tướng 士sĩ 不bất 許hứa 彼bỉ 人nhân 亦diệc 得đắc 貴quý 賤tiện 矣hĩ 但đãn 使sử 其kỳ 預dự 知tri 耳nhĩ 。

梵Phạm 天Thiên 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 不bất 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 然nhiên 後hậu 得đắc 受thọ 記ký 耶da 。 網võng 明minh 言ngôn 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。 梵Phạm 天Thiên 若nhược 菩Bồ 薩Tát 捨xả 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 名danh 為vì 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 起khởi 。 名danh 為vi 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 傷thương 名danh 為vi 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 諸chư 法pháp 離ly 相tương/tướng 名danh 為vi 毘tỳ 黎lê 耶da 波Ba 羅La 蜜Mật 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 住trụ 。 名danh 為vi 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 戲hí 論luận 。 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 註chú 】# 前tiền 云vân 無vô 作tác 無vô 起khởi 。 是thị 菩Bồ 提Đề 記ký 者giả 破phá 二Nhị 乘Thừa 有hữu 得đắc 執chấp 也dã 以dĩ 大Đại 乘Thừa 中trung 常thường 斥xích 彼bỉ 有hữu 得đắc 為vi 非phi 故cố 今kim 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 之chi 記ký 豈khởi 非phi 得đắc 耶da 故cố 梵Phạm 天Thiên 問vấn 明minh 使sử 知tri 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 故cố 得đắc 受thọ 記ký 此thử 中trung 所sở 問vấn 為vi 破phá 權quyền 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 事sự 度độ 之chi 執chấp 也dã 彼bỉ 云vân 若nhược 無vô 起khởi 無vô 作tác 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 記ký 者giả 豈khởi 不bất 行hành 六Lục 度Độ 乎hồ 若nhược 行hành 六Lục 度Độ 還hoàn 同đồng 起khởi 作tác 那na 得đắc 云vân 無vô 夫phu 六Lục 度Độ 者giả 度độ 諸chư 虗hư 妄vọng 非phi 是thị 有hữu 為vi 。 故cố 無vô 起khởi 作tác 若nhược 實thật 有hữu 行hành 即tức 名danh 虗hư 妄vọng 安an 得đắc 記ký 耶da 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 施thí 不bất 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 戒giới 不bất 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 智trí 慧tuệ 。 不bất 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 以dĩ 故cố 波Ba 羅La 蜜Mật 云vân 度độ 彼bỉ 岸ngạn 若nhược 施thí 是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 布bố 施thí 應ưng 名danh 施thí 度độ 若nhược 戒giới 是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 持trì 牛ngưu 狗cẩu 等đẳng 戒giới 應ưng 名danh 戒giới 度độ 若nhược 忍nhẫn 是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 一nhất 切thiết 賤tiện 役dịch 奴nô 隷lệ 常thường 相tương/tướng 曲khúc 耐nại 應ưng 名danh 忍nhẫn 度độ 若nhược 精tinh 進tấn 是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 一nhất 切thiết 二Nhị 乘Thừa 勵lệ 精tinh 斷đoạn 集tập 應ưng 名danh 進tiến 度độ 若nhược 禪thiền 定định 是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 一nhất 切thiết 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 天thiên 皆giai 能năng 攝nhiếp 心tâm 應ưng 名danh 定định 度độ 若nhược 智trí 慧tuệ 是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 一nhất 切thiết 世thế 智trí 辨biện 聰thông 皆giai 有hữu 通thông 利lợi 應ưng 名danh 慧tuệ 度độ 何hà 以dĩ 有hữu 為vi 布bố 施thí 祗chi 生sanh 天thiên 福phước 牛ngưu 狗cẩu 之chi 戒giới 斥xích 為vi 邪tà 見kiến 賤tiện 役dịch 耐nại 忍nhẫn 只chỉ 是thị 曲khúc 意ý 二Nhị 乘Thừa 精tinh 進tấn 不bất 名danh 道Đạo 心tâm 色sắc 天thiên 禪thiền 定định 不bất 出xuất 凡phàm 界giới 世thế 智trí 辨biện 聰thông 名danh 例lệ 八bát 難nạn 所sở 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 六Lục 度Độ 不bất 同đồng 有hữu 為vi 故cố 得đắc 受thọ 記ký 何hà 為vi 不bất 同đồng 有hữu 為vi 以dĩ 捨xả 煩phiền 惱não 為vi 施thí 于vu 法pháp 無vô 起khởi 為vi 戒giới 於ư 法pháp 無vô 傷thương 為vi 忍nhẫn 于vu 法pháp 離ly 相tương/tướng 為vi 進tiến 於ư 法pháp 無vô 住trụ 為vi 定định 於ư 法pháp 無vô 戲hí 論luận 。 為vi 智trí 慧tuệ 如như 是thị 。 六Lục 度Độ 非phi 身thân 行hành 非phi 口khẩu 說thuyết 非phi 意ý 思tư 不bất 可khả 作tác 無vô 有hữu 起khởi 不bất 得đắc 生sanh 不bất 得đắc 滅diệt 不bất 可khả 示thị 不bất 可khả 說thuyết 。 契khế 心tâm 無vô 相tướng 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 行hành 無vô 所sở 行hành 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 度Độ 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 何hà 處xứ 行hành 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 無vô 處xứ 行hành 也dã 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 凡phàm 有hữu 所sở 行hành 皆giai 是thị 不bất 行hành 若nhược 行hành 即tức 是thị 不bất 行hành 若nhược 不bất 行hành 即tức 是thị 行hành 。

【# 註chú 】# 行hành 是thị 不bất 行hành 者giả 以dĩ 六Lục 度Độ 體thể 是thị 無vô 為vi 也dã 。 不bất 行hành 是thị 行hành 者giả 虗hư 妄vọng 息tức 滅diệt 也dã 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 。 自tự 心tâm 若nhược 起khởi 心tâm 動động 念niệm 。 擬nghĩ 向hướng 外ngoại 求cầu 非phi 得đắc 菩Bồ 提Đề 但đãn 得đắc 虗hư 妄vọng 網võng 明minh 逆nghịch 而nhi 問vấn 之chi 。 使sử 自tự 辯biện 明minh 知tri 無vô 處xứ 矣hĩ 梵Phạm 天Thiên 所sở 以dĩ 決quyết 釋thích 也dã 若nhược 了liễu 自tự 心tâm 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 攀phàn 緣duyên 斯tư 泯mẫn 網võng 明minh 所sở 以dĩ 得đắc 記ký 如như 有hữu 狂cuồng 人nhân 常thường 在tại 室thất 中trung 忽hốt 然nhiên 狂cuồng 發phát 謂vị 家gia 在tại 外ngoại 發phát 心tâm 他tha 走tẩu 出xuất 門môn 一nhất 步bộ 即tức 是thị 離ly 家gia 一nhất 步bộ 出xuất 門môn 百bách 里lý 即tức 是thị 離ly 家gia 百bách 里lý 若nhược 能năng 返phản 省tỉnh 退thoái 轉chuyển 一nhất 步bộ 即tức 是thị 一nhất 步bộ 到đáo 家gia 此thử 中trung 行hành 是thị 不bất 行hành 不bất 行hành 是thị 行hành 宜nghi 若nhược 是thị 矣hĩ 。

梵Phạm 天Thiên 以dĩ 是thị 故cố 當đương 知tri 。 無vô 所sở 行hành 是thị 菩Bồ 提Đề 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 汝nhữ 得đắc 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 如như 如như 法pháp 性tánh 。 得đắc 受thọ 記ký 我ngã 所sở 受thọ 記ký 亦diệc 如như 是thị 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 如như 如như 法pháp 性tánh 。 無vô 受thọ 記ký 網võng 明minh 言ngôn 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 受thọ 記ký 相tương/tướng 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 如như 如như 法pháp 性tánh 。

【# 註chú 】# 如như 如như 法pháp 性tánh 。 者giả 法pháp 法pháp 如như 是thị 非phi 記ký 不bất 記ký 形hình 直trực 影ảnh 端đoan 理lý 無vô 差sai 謬mậu 則tắc 非phi 記ký 因nhân 果quả 不bất 虗hư 則tắc 非phi 不bất 記ký 也dã 。

爾nhĩ 時thời 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 行hành 諸chư 佛Phật 。 授thọ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 記ký 。

【# 註chú 】# 前tiền 問vấn 網võng 明minh 汝nhữ 作tác 何hà 業nghiệp 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。 而nhi 網võng 明minh 答đáp 業nghiệp 非phi 身thân 口khẩu 意ý 所sở 作tác 。 乃nãi 至chí 六Lục 度Độ 行hành 是thị 不bất 行hành 不bất 行hành 是thị 行hành 梵Phạm 天Thiên 似tự 乎hồ 得đắc 解giải 何hà 以dĩ 此thử 中trung 問vấn 佛Phật 以dĩ 何hà 行hành 得đắc 記ký 還hoàn 如như 未vị 悟ngộ 先tiên 後hậu 之chi 辭từ 何hà 其kỳ 違vi 也dã 此thử 為vi 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 非phi 佛Phật 證chứng 成thành 不bất 可khả 取thủ 信tín 眾chúng 疑nghi 未vị 盡tận 故cố 乃nãi 問vấn 耳nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 行hành 生sanh 法pháp 不bất 行hành 滅diệt 法pháp 。

【# 註chú 】# 凡phàm 夫phu 識thức 暗ám 常thường 為vi 四tứ 相tương/tướng 遷thiên 流lưu 菩Bồ 薩Tát 智trí 深thâm 了liễu 達đạt 實thật 相tướng 故cố 四tứ 相tương/tướng 不bất 行hành 文văn 載tái 生sanh 滅diệt 二nhị 相tương/tướng 則tắc 含hàm 住trụ 異dị 之chi 相tướng 也dã 。

不bất 行hành 善thiện 不bất 行hành 不bất 善thiện 。

【# 註chú 】# 善thiện 與dữ 不bất 善thiện 。 對đối 待đãi 生sanh 起khởi 若nhược 無vô 不bất 善thiện 則tắc 善thiện 從tùng 何hà 起khởi 若nhược 不bất 行hành 善thiện 則tắc 不bất 善thiện 不bất 生sanh 。 以dĩ 法Pháp 界Giới 性tánh 。 中trung 離ly 對đối 待đãi 故cố 下hạ 文văn 倣# 此thử 。

不bất 行hành 世thế 間gian 不bất 行hành 出xuất 世thế 間gian 。

【# 註chú 】# 不bất 行hành 世thế 間gian 即tức 是thị 不bất 行hành 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 與dữ 器khí 世thế 間gian 不bất 行hành 出xuất 世thế 間gian 即tức 是thị 不bất 行hành 智trí 正chánh 覺giác 世thế 間gian 也dã 。

不bất 行hành 有hữu 罪tội 法pháp 。

【# 註chú 】# 即tức 是thị 不bất 行hành 不bất 善thiện 也dã 。

不bất 行hành 無vô 罪tội 法pháp 。

【# 註chú 】# 不bất 行hành 善thiện 也dã 。

不bất 行hành 有hữu 漏lậu 法pháp 。

【# 註chú 】# 不bất 行hành 世thế 間gian 法pháp 。 也dã 有hữu 漏lậu 有hữu 三tam 謂vị 有hữu 漏lậu 欲dục 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 總tổng 名danh 有hữu 漏lậu 欲dục 界giới 六lục 天thiên 。 未vị 斷đoạn 欲dục 塵trần 名danh 為vi 欲dục 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 則tắc 兼kiêm 該cai 三tam 乘thừa 凡phàm 夫phu 全toàn 然nhiên 不bất 識thức 要yếu 而nhi 言ngôn 之chi 。 迷mê 中trung 道Đạo 理lý 漏lậu 落lạc 二nhị 邊biên 同đồng 名danh 有hữu 漏lậu 。

不bất 行hành 無vô 漏lậu 法Pháp 。

【# 註chú 】# 不bất 行hành 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 也dã 二Nhị 乘Thừa 行hành 無vô 漏lậu 道Đạo 但đãn 無vô 欲dục 有hữu 二nhị 漏lậu 未vị 盡tận 無vô 明minh 為vi 有hữu 法pháp 可khả 行hành 未vị 得đắc 盡tận 漏lậu 故cố 二Nhị 乘Thừa 不bất 得đắc 受thọ 記ký 菩Bồ 薩Tát 不bất 著trước 漏lậu 故cố 對đối 待đãi 斯tư 絕tuyệt 所sở 以dĩ 得đắc 記ký 也dã 。

不bất 行hành 有hữu 為vi 法pháp 不bất 行hành 無vô 為vi 不bất 行hành 脩tu 道Đạo 。

【# 註chú 】# 所sở 謂vị 不bất 作tác 不bất 起khởi 。

不bất 行hành 除trừ 斷đoạn 。

【# 註chú 】# 所sở 謂vị 不bất 止chỉ 不bất 滅diệt 。

不bất 行hành 生sanh 死tử 不bất 行hành 涅Niết 槃Bàn 不bất 行hành 見kiến 法pháp 不bất 行hành 聞văn 法Pháp 不bất 行hành 覺giác 法pháp 不bất 行hành 知tri 法pháp 。

【# 註chú 】# 法pháp 非phi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 若nhược 行hành 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 則tắc 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 記ký 矣hĩ 。

不bất 行hành 施thí 不bất 行hành 捨xả 不bất 行hành 戒giới 不bất 行hành 覆phú 不bất 行hành 忍nhẫn 不bất 行hành 善thiện 不bất 行hành 發phát 不bất 行hành 精tinh 進tấn 。 不bất 行hành 禪thiền 不bất 行hành 三tam 昧muội 不bất 行hành 慧tuệ 不bất 行hàng 行hàng 不bất 行hành 知tri 不bất 行hành 得đắc 。

【# 註chú 】# 此thử 中trung 不bất 行hành 六Lục 度Độ 者giả 重trọng/trùng 拂phất 其kỳ 相tương/tướng 也dã 前tiền 云vân 不bất 行hành 知tri 法pháp 此thử 中trung 復phục 云vân 不bất 行hành 知tri 文văn 疊điệp 出xuất 者giả 何hà 也dã 前tiền 則tắc 不bất 行hành 見kiến 覺giác 聞văn 知tri 。 之chi 知tri 此thử 則tắc 不bất 行hành 智trí 所sở 謂vị 智trí 者giả 。 我ngã 能năng 行hành 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 之chi 謂vị 知tri 般Bát 若Nhã 云vân 無vô 知tri 亦diệc 無vô 得đắc 意ý 同đồng 此thử 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 若nhược 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 行hành 者giả 諸chư 佛Phật 則tắc 授thọ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 記ký 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 所sở 有hữu 行hành 。 皆giai 有hữu 所sở 是thị 無vô 所sở 是thị 是thị 菩Bồ 提Đề 。

【# 註chú 】# 若nhược 有hữu 六Lục 度Độ 可khả 行hành 則tắc 有hữu 六Lục 度Độ 為vi 是thị 若nhược 有hữu 是thị 者giả 。 則tắc 有hữu 可khả 非phi 若nhược 有hữu 是thị 非phi 不bất 得đắc 法Pháp 性tánh 不bất 得đắc 法Pháp 性tánh 不bất 名danh 菩Bồ 提Đề 若nhược 無vô 所sở 行hành 。 則tắc 無vô 可khả 是thị 無vô 可khả 是thị 則tắc 亦diệc 無vô 可khả 非phi 無vô 是thị 無vô 非phi 。 者giả 是thị 名danh 菩Bồ 提Đề 。

諸chư 有hữu 所sở 行hành 皆giai 是thị 分phân 別biệt 無vô 分phân 別biệt 。 是thị 菩Bồ 提Đề 諸chư 所sở 有hữu 行hành 。 皆giai 是thị 起khởi 作tác 無vô 起khởi 作tác 是thị 菩Bồ 提Đề 諸chư 有hữu 所sở 行hành 皆giai 是thị 戲hí 論luận 。 無vô 戲hí 論luận 是thị 菩Bồ 提Đề 。

【# 註chú 】# 菩Bồ 提Đề 云vân 覺giác 覺giác 法pháp 實thật 際tế 超siêu 過quá 諸chư 法pháp 。 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 斷đoạn 除trừ 分phân 別biệt 故cố 曰viết 菩Bồ 提Đề 若nhược 著trước 分phân 別biệt 非phi 得đắc 菩Bồ 提Đề 矣hĩ 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 過quá 諸chư 所sở 行hành 則tắc 得đắc 受thọ 記ký 。

【# 註chú 】# 古cổ 人nhân 所sở 謂vị 善thiện 惡ác 都đô 莫mạc 思tư 量lượng 。 自tự 然nhiên 心tâm 入nhập 無vô 生sanh 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 義nghĩa 出xuất 于vu 此thử 。

唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 受thọ 記ký 者giả 有hữu 何hà 義nghĩa 佛Phật 言ngôn 離ly 諸chư 法pháp 二nhị 相tương/tướng 故cố 是thị 受thọ 記ký 義nghĩa 不bất 分phân 別biệt 生sanh 滅diệt 是thị 受thọ 記ký 義nghĩa 離ly 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 相tương/tướng 是thị 受thọ 記ký 義nghĩa 。

【# 註chú 】# 身thân 口khẩu 業nghiệp 相tương/tướng 有hữu 十thập 如Như 來Lai 為vi 化hóa 人nhân 天thiên 權quyền 分phần/phân 名danh 相tướng 二Nhị 乘Thừa 不bất 解giải 執chấp 此thử 為vi 實thật 故cố 于vu 大Đại 乘Thừa 不bất 堪kham 進tiến 趣thú 于vu 是thị 如Như 來Lai 特đặc 云vân 離ly 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 相tương 離ly 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 相tương/tướng 則tắc 不bất 分phân 別biệt 。 生sanh 滅diệt 不bất 分phân 別biệt 生sanh 滅diệt 則tắc 於ư 諸chư 法pháp 。 不bất 起khởi 二nhị 見kiến 不bất 起khởi 二nhị 見kiến 則tắc 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 未vị 來lai 不bất 去khứ 現hiện 在tại 不bất 住trụ 。 三tam 世thế 體thể 空không 十thập 方phương 真chân 寂tịch 如như 是thị 悟ngộ 入nhập 是thị 名danh 受thọ 記ký 。

梵Phạm 天Thiên 我ngã 念niệm 過quá 去khứ 。 有hữu 劫kiếp 名danh 善Thiện 見Kiến 。 我ngã 於ư 此thử 劫kiếp 供cúng 養dường 七thất 十thập 二nhị 那na 由do 他tha 。 佛Phật 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 見kiến 授thọ 記ký 又hựu 過quá 是thị 劫kiếp 劫kiếp 名danh 善thiện 化hóa 我ngã 於ư 此thử 劫kiếp 供cúng 養dường 二nhị 十thập 二nhị 億ức 諸chư 佛Phật 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 亦diệc 不bất 見kiến 授thọ 記ký 又hựu 過quá 是thị 劫kiếp 劫kiếp 名danh 梵Phạm 歎thán 我ngã 於ư 此thử 劫kiếp 供cúng 養dường 萬vạn 八bát 千thiên 佛Phật 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 亦diệc 不bất 見kiến 授thọ 記ký 又hựu 過quá 是thị 劫kiếp 劫kiếp 名danh 無Vô 咎Cữu 。 我ngã 於ư 此thử 劫kiếp 供cúng 養dường 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 。 佛Phật 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 亦diệc 不bất 見kiến 授thọ 記ký 又hựu 過quá 是thị 劫kiếp 劫kiếp 名danh 莊Trang 嚴Nghiêm 。 我ngã 於ư 此thử 劫kiếp 供cúng 養dường 四tứ 百bách 四tứ 十thập 萬vạn 佛Phật 我ngã 皆giai 以dĩ 一nhất 切thiết 。 供cúng 養dường 之chi 具cụ 。 而nhi 供cúng 養dường 之chi 。 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 亦diệc 不bất 見kiến 授thọ 記ký 。

【# 註chú 】# 劫kiếp 者giả 滯trệ 也dã 初sơ 云vân 善thiện 見kiến 見kiến 法Pháp 清thanh 淨tịnh 。 故cố 云vân 善thiện 見kiến 執chấp 滯trệ 能năng 見kiến 則tắc 不bất 得đắc 受thọ 記ký 也dã 次thứ 云vân 善thiện 化hóa 者giả 滯trệ 其kỳ 能năng 化hóa 次thứ 云vân 梵Phạm 歎thán 滯trệ 其kỳ 我ngã 能năng 贊tán 歎thán 也dã 次thứ 云vân 無vô 咎cữu 者giả 滯trệ 其kỳ 我ngã 能năng 潔khiết 己kỷ 也dã 次thứ 云vân 莊trang 嚴nghiêm 者giả 滯trệ 其kỳ 我ngã 能năng 行hàng 行hàng 也dã 有hữu 法pháp 可khả 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 可khả 化hóa 有hữu 三Tam 寶Bảo 可khả 讚tán 有hữu 身thân 可khả 潔khiết 有hữu 行hành 可khả 行hành 一nhất 皆giai 滯trệ 著trước 故cố 皆giai 不bất 得đắc 受thọ 記ký 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 。 淨tịnh 脩tu 梵Phạm 行hạnh 一nhất 切thiết 布bố 施thí 。 一nhất 切thiết 持trì 戒giới 及cập 行hành 頭đầu 陀đà 離ly 於ư 瞋sân 恚khuể 。 忍nhẫn 辱nhục 慈từ 心tâm 如như 所sở 說thuyết 行hành 。 勤cần 脩tu 精tinh 進tấn 一nhất 切thiết 所sở 聞văn 。 皆giai 能năng 受thọ 持trì 。 獨độc 處xứ 遠viễn 離ly 入nhập 諸chư 禪thiền 定định 。 隨tùy 所sở 聞văn 慧tuệ 讀đọc 誦tụng 思tư 問vấn 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 亦diệc 不bất 見kiến 受thọ 記ký 何hà 以dĩ 故cố 依y 止chỉ 所sở 行hành 故cố 。

【# 註chú 】# 前tiền 云vân 涅Niết 槃Bàn 惟duy 有hữu 名danh 字tự 猶do 如như 虗hư 空không 惟duy 有hữu 名danh 字tự 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 異dị 體thể 同đồng 亦diệc 惟duy 名danh 字tự 體thể 絕tuyệt 所sở 依y 若nhược 依y 有hữu 為vi 非phi 得đắc 菩Bồ 提Đề 記ký 也dã 上thượng 云vân 善thiện 見kiến 善thiện 化hóa 乃nãi 至chí 莊trang 嚴nghiêm 皆giai 非phi 得đắc 記ký 此thử 中trung 總tổng 括quát 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 皆giai 依y 有hữu 為vi 非phi 相tướng 應ưng 故cố 也dã 。

以dĩ 是thị 當đương 知tri 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 出xuất 過quá 一nhất 切thiết 。 諸chư 行hành 則tắc 得đắc 受thọ 記ký 。

【# 註chú 】# 出xuất 過quá 諸chư 行hành 者giả 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 心tâm 念niệm 所sở 不bất 及cập 也dã 。

我ngã 若nhược 以dĩ 一nhất 劫kiếp 。 若nhược 減giảm 一nhất 劫kiếp 。 說thuyết 是thị 諸chư 佛Phật 。 名danh 號hiệu 不bất 可khả 得đắc 盡tận 。

【# 註chú 】# 我ngã 于vu 此thử 一nhất 時thời 所sở 說thuyết 劫kiếp 數số 佛Phật 名danh 皆giai 可khả 得đắc 而nhi 知tri 之chi 我ngã 于vu 一nhất 增tăng 一nhất 減giảm 各các 有hữu 萬vạn 億ức 年niên 說thuyết 諸chư 佛Phật 名danh 。 號hiệu 劫kiếp 數số 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 知tri 之chi 意ý 謂vị 過quá 如như 是thị 劫kiếp 供cung 如như 是thị 佛Phật 修tu 如như 是thị 行hành 。 皆giai 不bất 得đắc 記ký 者giả 重trọng/trùng 言ngôn 其kỳ 依y 有hữu 為vi 所sở 行hành 之chi 過quá 矣hĩ 。

梵Phạm 天Thiên 我ngã 於ư 是thị 後hậu 見kiến 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 即tức 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 佛Phật 時thời 授thọ 我ngã 記ký 言ngôn 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 正chánh 徧biến 知tri 我ngã 爾nhĩ 時thời 出xuất 過quá 一nhất 切thiết 。 諸chư 行hành 具cụ 足túc 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 捨xả 諸chư 相tướng 名danh 為vì 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 滅diệt 諸chư 受thọ 持trì 名danh 為vi 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 為vi 六lục 塵trần 所sở 傷thương 名danh 為vi 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 離ly 諸chư 所sở 行hành 名danh 為vi 毗Tỳ 棃Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 憶ức 念niệm 一nhất 切thiết 。 法pháp 名danh 為vi 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 忍nhẫn 諸chư 法pháp 。 無vô 生sanh 性tánh 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 我ngã 於ư 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 具cụ 足túc 如như 是thị 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 註chú 】# 前tiền 梵Phạm 天Thiên 問vấn 網võng 明minh 曰viết 若nhược 此thử 無vô 行hành 無vô 起khởi 無vô 作tác 。 得đắc 授thọ 記ký 者giả 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 不phủ 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 邪tà 網võng 明minh 答đáp 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 無vô 相tướng 。 自tự 心tâm 若nhược 悟ngộ 無vô 相tướng 自tự 心tâm 即tức 是thị 具cụ 足túc 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 之chi 謂vị 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 故cố 梵Phạm 天Thiên 重trùng 問vấn 世Thế 尊Tôn 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 行hành 故cố 則tắc 得đắc 受thọ 記ký 佛Phật 答đáp 無vô 所sở 行hành 則tắc 得đắc 受thọ 記ký 若nhược 無vô 所sở 行hành 。 得đắc 受thọ 記ký 者giả 。 受thọ 記ký 以dĩ 何hà 為vi 義nghĩa 。 佛Phật 答đáp 不bất 分phân 別biệt 一nhất 法pháp 不bất 著trước 生sanh 滅diệt 離ly 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 能năng 如như 是thị 行hành 者giả 。 受thọ 記ký 之chi 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 佛Phật 恐khủng 梵Phạm 天Thiên 不bất 信tín 特đặc 引dẫn 過quá 去khứ 我ngã 依y 有hữu 為vi 而nhi 行hành 皆giai 不bất 得đắc 記ký 今kim 始thỉ 於ư 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 前tiền 。 悟ngộ 此thử 無vô 想tưởng 自tự 心tâm 乃nãi 得đắc 記ký 也dã 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 品Phẩm 第đệ 十thập 一nhất

【# 註chú 】# 前tiền 由do 梵Phạm 天Thiên 問vấn 受thọ 記ký 以dĩ 何hà 為vi 義nghĩa 。 佛Phật 答đáp 不bất 分phân 別biệt 二nhị 法pháp 答đáp 其kỳ 宗tông 義nghĩa 未vị 答đáp 趣thú 義nghĩa 此thử 中trung 答đáp 其kỳ 趣thú 義nghĩa 也dã 當đương 知tri 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 以dĩ 無vô 為vi 為vi 宗tông 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 為vi 趣thú 宗tông 者giả 如như 農nông 士sĩ 工công 商thương 各các 有hữu 所sở 宗tông 及cập 其kỳ 得đắc 志chí 成thành 家gia 各các 有hữu 所sở 趣thú 如như 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 為vi 宗tông 以dĩ 有hữu 餘dư 分phần/phân 證chứng 涅Niết 槃Bàn 為vi 趣thú 所sở 謂vị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 此thử 云vân 無vô 飜phiên 具cụ 六lục 義nghĩa 故cố 所sở 謂vị 威uy 德đức 熾sí 盛thịnh 。 自tự 在tại 等đẳng 即tức 五ngũ 不bất 飜phiên 中trung 多đa 含hàm 不bất 飜phiên 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 我ngã 從tùng 初sơ 發phát 。 心tâm 已dĩ 來lai 所sở 作tác 布bố 施thí 。 於ư 此thử 五ngũ 華hoa 布bố 施thí 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 百bách 千thiên 分phần 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 此thử 則tắc 多đa 劫kiếp 依y 有hữu 為vi 行hành 施thí 不bất 及cập 此thử 無vô 相tướng 布bố 施thí 也dã 彼bỉ 有hữu 為vi 施thí 者giả 有hữu 我ngã 能năng 施thí 有hữu 彼bỉ 所sở 受thọ 能năng 所sở 既ký 具cụ 即tức 同đồng 虗hư 妄vọng 此thử 中trung 心tâm 契khế 無vô 生sanh 則tắc 內nội 不bất 見kiến 能năng 施thí 之chi 心tâm 外ngoại 不bất 見kiến 所sở 施thí 。 之chi 物vật 內nội 外ngoại 離ly 相tương/tướng 超siêu 前tiền 之chi 施thí 也dã 。

我ngã 從tùng 初sơ 發phát 。 心tâm 已dĩ 來lai 受thọ 戒giới 持trì 戒giới 行hạnh 頭đầu 陀đà 於ư 此thử 常thường 滅diệt 戒giới 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 戒giới 者giả 彼bỉ 三tam 乘thừa 所sở 修tu 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 所sở 謂vị 五Ngũ 戒Giới 十Thập 戒Giới 。 比Bỉ 丘Khâu 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 菩Bồ 薩Tát 四tứ 百bách 戒giới 。 等đẳng 持trì 犯phạm 開khai 遮già 皆giai 名danh 生sanh 滅diệt 此thử 無vô 相tướng 戒giới 者giả 內nội 不bất 見kiến 能năng 持trì 之chi 心tâm 外ngoại 不bất 見kiến 所sở 犯phạm 。 之chi 律luật 內nội 外ngoại 一nhất 如như 。 是thị 謂vị 常thường 滅diệt 。

我ngã 從tùng 初sơ 發phát 。 心tâm 已dĩ 來lai 柔nhu 和hòa 忍nhẫn 辱nhục 。 於ư 畢tất 竟cánh 忍Nhẫn 法Pháp 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 忍Nhẫn 法Pháp 有hữu 三tam 一nhất 曰viết 苦khổ 行hạnh 忍nhẫn 即tức 自tự 守thủ 節tiết 厲lệ 志chí 二nhị 曰viết 調điều 順thuận 忍nhẫn 又hựu 曰viết 生sanh 忍nhẫn 忍nhẫn 惡ác 眾chúng 生sanh 難nan 調điều 能năng 調điều 此thử 中trung 有hữu 三tam 凡phàm 見kiến 惡ác 人nhân 惡ác 獸thú 一nhất 則tắc 安an 受thọ 二nhị 則tắc 觀quán 察sát 三tam 則tắc 忍nhẫn 耐nại 三tam 曰viết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 忍nhẫn 又hựu 名danh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 多đa 生sanh 所sở 行hành 忍nhẫn 辱nhục 屬thuộc 前tiền 二nhị 種chủng 未vị 忘vong 能năng 所sở 故cố 此thử 中trung 所sở 示thị 畢tất 竟cánh 忍Nhẫn 法Pháp 能năng 所sở 兩lưỡng 忘vong 無vô 忍nhẫn 不bất 忍nhẫn 即tức 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 。

我ngã 從tùng 初sơ 發phát 。 心tâm 已dĩ 來lai 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 於ư 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 精tinh 進tấn 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 精tinh 進tấn 者giả 未vị 契khế 無vô 生sanh 則tắc 心tâm 存tồn 取thủ 捨xả 心tâm 悟ngộ 實thật 相tướng 。 則tắc 得đắc 失thất 同đồng 觀quán 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 則tắc 一nhất 道đạo 平bình 坦thản 。

我ngã 從tùng 初sơ 發phát 。 心tâm 已dĩ 來lai 禪thiền 定định 獨độc 處xứ 於ư 此thử 無vô 住trụ 禪thiền 定định 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 獨độc 處xứ 禪thiền 定định 者giả 棄khí 有hữu 著trước 空không 厭yếm 喧huyên 求cầu 靜tĩnh 則tắc 心tâm 非phi 無vô 住trụ 若nhược 悟ngộ 實thật 相tướng 則tắc 空không 有hữu 等đẳng 觀quán 動động 靜tĩnh 不bất 二nhị 以dĩ 不bất 二nhị 故cố 於ư 空không 有hữu 動động 靜tĩnh 無vô 所sở 住trụ 著trước 是thị 謂vị 常thường 定định 。

我ngã 從tùng 初sơ 發phát 。 心tâm 已dĩ 來lai 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。 智trí 慧tuệ 於ư 此thử 無vô 戲hí 論luận 。 智trí 慧tuệ 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 百bách 千thiên 分phần 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 註chú 】# 三tam 乘thừa 智trí 慧tuệ 皆giai 有hữu 思tư 量lượng 以dĩ 無vô 明minh 未vị 盡tận 故cố 也dã 若nhược 能năng 一nhất 念niệm 契khế 同đồng 元nguyên 名danh 本bổn 有hữu 稱xưng 性tánh 而nhi 談đàm 皆giai 非phi 戲hí 論luận 古cổ 人nhân 所sở 謂vị 思tư 而nhi 知tri 慮lự 而nhi 解giải 皆giai 鬼quỷ 家gia 之chi 活hoạt 計kế 即tức 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。 智trí 慧tuệ 也dã 所sở 謂vị 拈niêm 來lai 無vô 不bất 是thị 用dụng 處xứ 不bất 生sanh 疑nghi 即tức 無vô 戲hí 論luận 似tự 有hữu 異dị 于vu 有hữu 為vi 故cố 不bất 之chi 及cập 也dã 於ư 施thí 特đặc 曰viết 五ngũ 華hoa 亦diệc 同đồng 有hữu 為vi 之chi 施thí 何hà 以dĩ 異dị 於ư 前tiền 之chi 施thí 也dã 答đáp 昔tích 者giả 護hộ 明minh 大Đại 士Sĩ 以dĩ 五ngũ 華hoa 獻hiến 佛Phật 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 得đắc 悟ngộ 無vô 生sanh 即tức 與dữ 受thọ 記ký 所sở 以dĩ 超siêu 前tiền 施thí 也dã 豈khởi 特đặc 超siêu 前tiền 之chi 施thí 邪tà 由do 因nhân 五ngũ 華hoa 獻hiến 佛Phật 得đắc 悟ngộ 無vô 生sanh 於ư 是thị 圓viên 會hội 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 皆giai 入nhập 實thật 際tế 是thị 謂vị 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 是thị 故cố 當đương 知tri 。 我ngã 爾nhĩ 時thời 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 註chú 】# 爾nhĩ 時thời 者giả 獻hiến 華hoa 之chi 時thời 也dã 結kết 成thành 六Lục 度Độ 皆giai 因nhân 此thử 時thời 而nhi 得đắc 成thành 就tựu 也dã 。

世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 名danh 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 梵Phạm 天Thiên 若nhược 不bất 念niệm 施thí 不bất 依y 止chỉ 戒giới 不bất 分phân 別biệt 忍nhẫn 不bất 取thủ 精tinh 進tấn 。 不bất 住trụ 禪thiền 定định 不bất 二nhị 於ư 慧tuệ 是thị 名danh 具cụ 足túc 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 註chú 】# 梵Phạm 天Thiên 意ý 曰viết 佛Phật 于vu 無vô 量lượng 劫kiếp 修tu 行hành 。 六Lục 度Độ 不bất 名danh 具cụ 足túc 。 何hà 特đặc 於ư 此thử 五ngũ 華hoa 獻hiến 佛Phật 乃nãi 名danh 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。 邪tà 佛Phật 答đáp 我ngã 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 修tu 行hành 六Lục 度Độ 。 皆giai 依y 有hữu 為vi 不bất 名danh 具cụ 足túc 。 於ư 此thử 心tâm 契khế 無vô 生sanh 無vô 生sanh 則tắc 無vô 為vi 無vô 為vi 則tắc 無vô 所sở 不bất 為vi 故cố 名danh 具cụ 足túc 也dã 。

又hựu 問vấn 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 已dĩ 能năng 滿mãn 足túc 何hà 法pháp 佛Phật 言ngôn 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 已dĩ 能năng 滿mãn 足túc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 波Ba 羅La 蜜Mật 云vân 度độ 彼bỉ 岸ngạn 由do 修tu 無vô 相tướng 行hành 故cố 得đắc 受thọ 記ký 得đắc 受thọ 記ký 故cố 。 則tắc 得đắc 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。 問vấn 云vân 得đắc 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。 者giả 度độ 至chí 何hà 所sở 佛Phật 答đáp 度độ 至chí 妙diệu 覺giác 果quả 海hải 指chỉ 其kỳ 趣thú 也dã 。

世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 已dĩ 能năng 滿mãn 足túc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 梵Phạm 天Thiên 布bố 施thí 平bình 等đẳng 即tức 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 持trì 戒giới 平bình 等đẳng 即tức 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 忍nhẫn 辱nhục 。 平bình 等đẳng 即tức 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 精tinh 進tấn 。 平bình 等đẳng 即tức 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 禪thiền 定định 平bình 等đẳng 即tức 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 智trí 慧tuệ 平bình 等đẳng 。 即tức 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 以dĩ 是thị 平bình 等đẳng 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 妙diệu 覺giác 果quả 體thể 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 本bổn 具cụ 良lương 由do 無vô 明minh 所sở 敝tệ 不bất 自tự 知tri 其kỳ 平bình 等đẳng 之chi 道Đạo 。 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 動động 念niệm 乘thừa 真chân 若nhược 能năng 迴hồi 光quang 返phản 照chiếu 苟cẩu 知tri 因nhân 心tâm 平bình 等đẳng 則tắc 果quả 地địa 亦diệc 平bình 等đẳng 因nhân 果quả 平bình 等đẳng 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 平bình 等đẳng 矣hĩ 。

又hựu 梵Phạm 天Thiên 滿mãn 足túc 布bố 施thí 相tương/tướng 持trì 戒giới 相tương/tướng 忍nhẫn 辱nhục 相tương/tướng 精tinh 進tấn 相tương/tướng 禪thiền 定định 相tương/tướng 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 是thị 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 修tu 行hành 未vị 悟ngộ 本bổn 心tâm 以dĩ 謂vị 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 有hữu 能năng 有hữu 所sở 有hữu 取thủ 有hữu 捨xả 有hữu 得đắc 有hữu 失thất 則tắc 不bất 得đắc 名danh 。 為vi 滿mãn 足túc 波Ba 羅La 蜜Mật 若nhược 悟ngộ 本bổn 心tâm 則tắc 知tri 身thân 外ngoại 無vô 法pháp 無vô 是thị 無vô 非phi 。 無vô 能năng 無vô 所sở 。 無vô 得đắc 無vô 失thất 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 滿mãn 足túc 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 知tri 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 至chí 此thử 稱xưng 為vì 滿mãn 足túc 故cố 。 曰viết 百bách 川xuyên 眾chúng 流lưu 。 至chí 海hải 而nhi 極cực 森sâm 羅la 萬vạn 象tượng 至chí 空không 而nhi 極cực 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 至chí 心tâm 而nhi 極cực 是thị 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 如như 是thị 滿mãn 足túc 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 滿mãn 足túc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 上thượng 云vân 六Lục 度Độ 滿mãn 相tương/tướng 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 六Lục 度Độ 趣thú 心tâm 為vi 極cực 此thử 云vân 如như 是thị 滿mãn 足túc 。 六Lục 度Độ 能năng 滿mãn 薩Tát 婆Bà 若Nhã 事sự 極cực 理lý 圓viên 心tâm 通thông 法pháp 遍biến 必tất 然nhiên 之chi 道đạo 也dã 。

世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 當đương 知tri 滿mãn 足túc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 梵Phạm 天Thiên 若nhược 不bất 受thọ 眼nhãn 不bất 受thọ 色sắc 。 不bất 受thọ 耳nhĩ 不bất 受thọ 聲thanh 不bất 受thọ 鼻tị 不bất 受thọ 香hương 不bất 受thọ 舌thiệt 不bất 受thọ 味vị 不bất 受thọ 身thân 不bất 受thọ 觸xúc 不bất 受thọ 意ý 不bất 受thọ 法pháp 若nhược 不bất 受thọ 是thị 內nội 外ngoại 入nhập 名danh 為vi 滿mãn 足túc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 無vô 相tướng 自tự 心tâm 本bổn 絕tuyệt 狀trạng 貌mạo 既ký □# 滿mãn 足túc 非phi 無vô 方phương 所sở 若nhược 有hữu 方phương 所sở 。 非phi 無vô 指chỉ 的đích 若nhược 有hữu 指chỉ 的đích □# 者giả 是thị 滿mãn 足túc 之chi 相tướng 佛Phật 答đáp 此thử 心tâm 無vô 相tướng 無vô 可khả 指chỉ 陳trần 。 但đãn 內nội 不bất 受thọ 根căn 外ngoại 不bất 受thọ 塵trần 內nội 外ngoại 既ký 虗hư 中trung 當đương 絕tuyệt 待đãi 靈linh 明minh 獨độc 照chiếu 任nhậm 運vận 縱tung 橫hoành 故cố 云vân 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 惟duy 我ngã 獨độc 尊tôn 即tức 此thử 是thị 名danh 。 滿mãn 足túc 之chi 相tướng 。

我ngã 得đắc 如như 是thị 滿mãn 足túc 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 於ư 眼nhãn 無vô 所sở 著trước 於ư 色sắc 耳nhĩ 聲thanh 鼻tị 香hương 舌thiệt 味vị 。 身thân 觸xúc 意ý 法pháp 無vô 所sở 著trước 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 為vi 無vô 礙ngại 知tri 見kiến 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 釋thích 前tiền 不bất 受thọ 眼nhãn 等đẳng 入nhập 所sở 謂vị 不bất 受thọ 根căn 塵trần 非phi 謂vị 離ly 根căn 塵trần 而nhi 別biệt 求cầu 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 但đãn 於ư 眼nhãn 不bất 著trước 于vu 色sắc 非phi 是thị 無vô 眼nhãn 聲thanh 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 根căn 塵trần 性tánh 本bổn 如như 故cố 若nhược 離ly 根căn 塵trần 而nhi 求cầu 自tự 心tâm 則tắc 起khởi 斷đoạn 常thường 邪tà 見kiến 。 故cố 佛Phật 為vi 重trọng/trùng 釋thích 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 薩Tát 婆Bà 若Nhã 於ư 法pháp 無vô 所sở 受thọ 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 無vô 用dụng 故cố 無vô 用dụng 即tức 是thị 無vô 所sở 有hữu 。 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 即tức 是thị 空không 如như 虗hư 空không 義nghĩa 同đồng 虗hư 空không 相tướng 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 故cố 於ư 法pháp 無vô 所sở 受thọ 。

【# 註chú 】# 釋thích 上thượng 根căn 塵trần 性tánh 如như 不bất 著trước 不bất 壞hoại 之chi 意ý 也dã 何hà 以dĩ 於ư 眼nhãn 色sắc 等đẳng 法pháp 不bất 受thọ 不bất 著trước 謂vị 眼nhãn 色sắc 等đẳng 法pháp 相tướng 是thị 無vô 作tác 依y 心tâm 成thành 用dụng 依y 心tâm 成thành 用dụng 則tắc 其kỳ 體thể 本bổn 空không 運vận 用dụng 施thí 為vi 隨tùy 心tâm 迴hồi 轉chuyển 了liễu 心tâm 無vô 外ngoại 故cố 無vô 所sở 受thọ 也dã 。

梵Phạm 天Thiên 譬thí 如như 一nhất 切thiết 。 所sở 作tác 皆giai 因nhân 虗hư 空không 而nhi 虗hư 空không 無vô 所sở 依y 如như 是thị 諸chư 慧tuệ 皆giai 從tùng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 出xuất 而nhi 薩Tát 婆Bà 若Nhã 無vô 所sở 依y 。

【# 註chú 】# 譬thí 如như 日nhật 昇thăng 月nguyệt 降giáng/hàng 斗đẩu 換hoán 星tinh 移di 皆giai 依y 虗hư 空không 發phát 現hiện 而nhi 虗hư 空không 不bất 因nhân 彼bỉ 等đẳng 為vi 之chi 增tăng 減giảm 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 。 六lục 入nhập 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 皆giai 依y 自tự 心tâm 發phát 用dụng 而nhi 自tự 心tâm 不bất 因nhân 彼bỉ 等đẳng 為vi 之chi 有hữu 無vô 不bất 云vân 五ngũ 陰ấm 等đẳng 法pháp 而nhi 云vân 智trí 慧tuệ 者giả 彼bỉ 等đẳng 皆giai 具cụ 明minh 了liễu 功công 能năng 故cố 。

梵Phạm 天Thiên 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 為vi 何hà 謂vị 也dã 。 梵Phạm 天Thiên 一nhất 切thiết 所sở 行hành 。 是thị 智trí 為vi 真chân 智trí 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 及cập 。 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 諸chư 有hữu 所sở 行hành 皆giai 能năng 成thành 就tựu 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 能năng 破phá 一nhất 切thiết 。 所sở 念niệm 戲hí 論luận 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 諸chư 所sở 教giáo 勅sắc 諸chư 所sở 防phòng 制chế 如như 此thử 眾chúng 生sanh 。 所sở 行hành 之chi 法Pháp 。 皆giai 從tùng 中trung 出xuất 。 故cố 名danh 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 得đắc 諸chư 聖thánh 智trí 若nhược 學học 智trí 若nhược 無Vô 學Học 智trí 若nhược 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 智trí 皆giai 從tùng 中trung 出xuất 。 故cố 名danh 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 正chánh 行hạnh 故cố 名danh 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 藥dược 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 能năng 滅diệt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 習tập 氣khí 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 常thường 在tại 定định 故cố 。 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 無vô 疑nghi 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 慧tuệ 皆giai 從tùng 中trung 出xuất 。 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 。 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 。 相tương/tướng 故cố 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

【# 註chú 】# 上thượng 云vân 不bất 受thọ 根căn 塵trần 乃nãi 直trực 顯hiển 絕tuyệt 待đãi 一nhất 心tâm 為vi 名danh 故cố 無vô 所sở 受thọ 此thử 中trung 問vấn 圓viên 融dung 一nhất 心tâm 故cố 一nhất 切thiết 照chiếu 了liễu 一nhất 切thiết 成thành 辦biện 。 故cố 曰viết 無vô 所sở 受thọ 者giả 則tắc 無vô 所sở 不bất 受thọ 。 也dã 以dĩ 自tự 心tâm 本bổn 來lai 如như 是thị 具cụ 足túc 。 若nhược 不bất 妙diệu 悟ngộ 一nhất 翻phiên 不bất 自tự 知tri 其kỳ 為vi 具cụ 足túc 故cố 梵Phạm 天Thiên 一nhất 一nhất 問vấn 明minh 使sử 人nhân 解giải 了liễu 真chân 慈từ 悲bi 法Pháp 施thí 之chi 大Đại 士Sĩ 也dã 。

爾nhĩ 時thời 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 未vị 曾tằng 有hữu 也dã 。 世Thế 尊Tôn 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 智trí 慧tuệ 甚thậm 深thâm 。 心tâm 無vô 所sở 緣duyên 而nhi 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 行hành 。 世Thế 尊Tôn 薩Tát 婆Bà 若Nhã 得đắc 如như 是thị 無vô 量lượng 功công 德đức 。 其kỳ 誰thùy 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 不bất 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 是thị 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 希hy 望vọng 功công 德đức 利lợi 益ích 。 而nhi 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 者giả 不bất 名danh 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 。 也dã 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 功công 德đức 利lợi 以dĩ 無vô 對đối 處xứ 故cố 。

【# 註chú 】# 無vô 相tướng 妙diệu 心tâm 實thật 無vô 如như 是thị 閑nhàn 名danh 因nhân 梵Phạm 天Thiên 所sở 問vấn 佛Phật 為vi 方phương 便tiện 讚tán 揚dương 如như 是thị 具cụ 足túc 。 如như 是thị 出xuất 生sanh 。 如như 是thị 超siêu 勝thắng 梵Phạm 天Thiên 讚tán 歎thán 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 具cụ 足túc 如như 是thị 。 功công 德đức 其kỳ 誰thùy 不bất 發phát 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 網võng 明minh 恐khủng 人nhân 住trụ 相tương/tướng 有hữu 違vi 實thật 德đức 特đặc 為vi 發phát 明minh 使sử 知tri 圓viên 妙diệu 自tự 心tâm 雖tuy 能năng 成thành 辦biện 等đẳng 不bất 違vi 絕tuyệt 待đãi 故cố 曰viết 無vô 功công 德đức 利lợi 以dĩ 無vô 對đối 處xứ 故cố 。

世Thế 尊Tôn 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 應ưng 為vi 功công 德đức 利lợi 故cố 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 但đãn 為vì 大đại 悲bi 心tâm 。 故cố 滅diệt 眾chúng 生sanh 諸chư 苦khổ 惱não 。 故cố 不bất 自tự 憂ưu 苦khổ 故cố 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。 解giải 脫thoát 諸chư 邪tà 見kiến 故cố 。 滅diệt 除trừ 諸chư 病bệnh 故cố 。 捨xả 我ngã 所sở 貪tham 著trước 故cố 不bất 觀quán 憎tăng 愛ái 故cố 不bất 沒một 世thế 法pháp 故cố 厭yếm 患hoạn 有hữu 為vi 故cố 安an 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

【# 註chú 】# 若nhược 菩Bồ 薩Tát 自tự 求cầu 利lợi 益ích 功công 德đức 發phát 心tâm 者giả 著trước 我ngã 未vị 忘vong 還hoàn 同đồng 二Nhị 乘Thừa 非phi 大Đại 乘Thừa 也dã 若nhược 以dĩ 大đại 悲bi 。 為vi 心tâm 則tắc 純thuần 是thị 利lợi 他tha 之chi 行hành 不bất 知tri 有hữu 己kỷ 也dã 所sở 謂vị 聖thánh 人nhân 無vô 己kỷ 靡mĩ 所sở 不bất 己kỷ 此thử 之chi 謂vị 矣hĩ 所sở 謂vị 發phát 大đại 悲bi 者giả 在tại 拔bạt 眾chúng 生sanh 之chi 苦khổ 。 欲dục 拔bạt 彼bỉ 苦khổ 當đương 自tự 忘vong 其kỳ 苦khổ 不bất 能năng 自tự 忘vong 則tắc 悲bi 不bất 能năng 發phát 矣hĩ 拔bạt 苦khổ 在tại 與dữ 樂nhạo 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 當đương 為vi 說thuyết 法Pháp 。 令linh 其kỳ 生sanh 善thiện 善thiện 生sanh 則tắc 苦khổ 滅diệt 苦khổ 滅diệt 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 至chí 所sở 為vi 生sanh 善thiện 者giả 使sử 其kỳ 捨xả 邪tà 見kiến 滅diệt 諸chư 病bệnh 離ly 貪tham 著trước 泯mẫn 憎tăng 愛ái 不bất 為vị 世thế 法pháp 。 所sở 沒một 厭yếm 有hữu 為vi 住trụ 無vô 為vi 皆giai 是thị 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 之chi 妙diệu 善thiện 也dã 。

世Thế 尊Tôn 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 。 於ư 眾chúng 生sanh 求cầu 其kỳ 恩ân 報báo 亦diệc 不bất 應ưng 觀quán 作tác 與dữ 不bất 作tác 。 又hựu 於ư 苦khổ 樂lạc 心tâm 不bất 傾khuynh 動động 。

【# 註chú 】# 求cầu 其kỳ 恩ân 報báo 即tức 同đồng 功công 德đức 利lợi 益ích 。 發phát 心tâm 之chi 謂vị 也dã 觀quán 作tác 與dữ 不bất 作tác 。 則tắc 心tâm 存tồn 憎tăng 愛ái 心tâm 不bất 傾khuynh 動động 。 則tắc 所sở 謂vị 不bất 自tự 憂ưu 苦khổ 也dã 若nhược 三tam 者giả 經kinh 於ư 心tâm 則tắc 是thị 非phi 成thành 於ư 念niệm 是thị 非phi 成thành 于vu 念niệm 則tắc 其kỳ 所sở 發phát 大đại 悲bi 乃nãi 愛ái 見kiến 之chi 悲bi 非phi 無vô 緣duyên 之chi 大đại 悲bi 也dã 故cố 網võng 明minh 重trùng 重trùng 發phát 明minh 使sử 不bất 墮đọa 其kỳ 咎cữu 耳nhĩ 。

世Thế 尊Tôn 何hà 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 家gia 清thanh 淨tịnh 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 生sanh 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 家gia 不bất 名danh 家gia 清thanh 淨tịnh 若nhược 生sanh 帝Đế 釋Thích 中trung 若nhược 生sanh 梵Phạm 王Vương 中trung 亦diệc 不bất 名danh 家gia 清thanh 淨tịnh 在tại 所sở 生sanh 處xứ 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 。 自tự 不bất 退thoái 失thất 善thiện 根căn 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 家gia 清thanh 淨tịnh 。

【# 註chú 】# 上thượng 云vân 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 生sanh 諸chư 眾chúng 生sanh 善thiện 法Pháp 。 不bất 自tự 憂ưu 苦khổ 復phục 恐khủng 菩Bồ 薩Tát 于vu 善thiện 道đạo 惡ác 道đạo 。 起khởi 取thủ 捨xả 見kiến 不bất 以dĩ 等đẳng 心tâm 而nhi 救cứu 自tự 損tổn 善thiện 根căn 故cố 于vu 此thử 特đặc 問vấn 菩Bồ 薩Tát 家gia 清thanh 淨tịnh 而nhi 佛Phật 答đáp 若nhược 生sanh 帝Đế 釋Thích 輪Luân 王Vương 中trung 苟cẩu 退thoái 善thiện 根căn 祗chi 云vân 尊tôn 貴quý 不bất 名danh 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 生sanh 畜súc 生sanh 。 惡ác 道đạo 中trung 苟cẩu 不bất 失thất 善thiện 根căn 雖tuy 云vân 微vi 賤tiện 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 得đắc 失thất 既ký 在tại 善thiện 根căn 所sở 分phần/phân 則tắc 善thiện 道đạo 惡ác 道đạo 。 無vô 所sở 揀giản 擇trạch 也dã 上thượng 云vân 六Lục 度Độ 平bình 等đẳng 則tắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 此thử 中trung 善thiện 惡ác 平bình 等đẳng 則tắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 平bình 等đẳng 慎thận 勿vật 忻hãn 厭yếm 矣hĩ 。

又hựu 網võng 明minh 慈từ 是thị 菩Bồ 薩Tát 家gia 。 心tâm 平bình 等đẳng 故cố 。

【# 註chú 】# 無vô 緣duyên 之chi 慈từ 不bất 揀giản 冤oan 親thân 故cố 。

悲bi 是thị 菩Bồ 薩Tát 家gia 深thâm 心tâm 念niệm 故cố 。

【# 註chú 】# 深thâm 心tâm 大đại 悲bi 誓thệ 欲dục 等đẳng 救cứu 故cố 。

喜hỷ 是thị 菩Bồ 薩Tát 家gia 生sanh 法Pháp 喜hỷ 故cố 捨xả 是thị 菩Bồ 薩Tát 家gia 離ly 貪tham 著trước 故cố 不bất 捨xả 菩Bồ 提Đề 是thị 菩Bồ 薩Tát 家gia 不bất 貪tham 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 故cố 。

【# 註chú 】# 問vấn 何hà 以dĩ 知tri 此thử 薩Tát 婆Bà 若Nhã 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 邪tà 前tiền 云vân 不bất 受thọ 眼nhãn 不bất 受thọ 色sắc 。 等đẳng 根căn 塵trần 不bất 受thọ 則tắc 亦diệc 不bất 受thọ 識thức 矣hĩ 根căn 塵trần 識thức 三tam 者giả 既ký 泯mẫn 即tức 是thị 絕tuyệt 待đãi 自tự 心tâm 也dã 又hựu 云vân 能năng 成thành 就tựu 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 聖thánh 凡phàm 因nhân 果quả 者giả 即tức 是thị 圓viên 妙diệu 自tự 心tâm 也dã 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 總tổng 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 體thể 用dụng 不bất 分phân 不bất 雜tạp 之chi 像tượng 也dã 曰viết 若nhược 如như 此thử 何hà 以dĩ 不bất 直trực 曰viết 心tâm 而nhi 云vân 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 寧ninh 有hữu 意ý 乎hồ 答đáp 以dĩ 心tâm 不bất 自tự 名danh 故cố 若nhược 心tâm 自tự 名danh 似tự 有hữu 二nhị 物vật 如như 火hỏa 不bất 自tự 云vân 火hỏa 水thủy 不bất 自tự 云vân 水thủy 等đẳng 古cổ 人nhân 云vân 語ngữ 忌kỵ 十thập 成thành 者giả 不bất 欲dục 斷đoạn 絕tuyệt 也dã 機cơ 貴quý 迴hồi 互hỗ 者giả 不bất 欲dục 染nhiễm 汙ô 也dã 所sở 以dĩ 不bất 名danh 心tâm 者giả 忌kỵ 十thập 成thành 也dã 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 。 貴quý 迴hồi 互hỗ 也dã 何hà 謂vị 迴hồi 互hỗ 如như 世thế 人nhân 畏úy 死tử 諱húy 之chi 云vân 崩băng 卒thốt 喪táng 等đẳng 皆giai 忌kỵ 言ngôn 死tử 也dã 。

思Tư 益Ích 梵Phạm 天Thiên 所Sở 問Vấn 經Kinh 簡Giản 註Chú 卷Quyển 之Chi 二Nhị