大Đại 乘Thừa 本Bổn 生Sanh 心Tâm 地Địa 觀Quán 經Kinh 。 淺Thiển 註Chú 卷quyển 第đệ 八bát 清thanh 神thần 京kinh 外ngoại 栴chiên 檀đàn 寺tự 沙Sa 門Môn 。 來lai 舟chu 。 註chú 。 △# 四tứ 文Văn 殊Thù 啟khải 問vấn 心tâm 地địa 用dụng 觀quán 佛Phật 果quả 必tất 成thành 。 由do 二nhị 卷quyển 之chi 首thủ 。 正chánh 宗tông 之chi 初sơ 。 世Thế 尊Tôn 從tùng 三tam 昧muội 安an 詳tường 而nhi 起khởi 。 告cáo 彌Di 勒Lặc 等đẳng 云vân 。 我ngã 今kim 演diễn 說thuyết 。 心tâm 地địa 玅# 法pháp 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 佛Phật 智trí 。 乃nãi 至chí 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 聞văn 是thị 妙diệu 法Pháp 。 一nhất 經kinh 於ư 耳nhĩ 。 須tu 臾du 之chi 頃khoảnh 。 攝nhiếp 念niệm 觀quán 心tâm 。 薰huân 成thành 無vô 上thượng 大đại 菩Bồ 提Đề 種chủng 。 不bất 久cửu 當đương 坐tọa 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 王vương 。 金kim 剛cang 寶bảo 座tòa 。 得đắc 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 然nhiên 彼bỉ 雖tuy 標tiêu 定định 。 未vị 及cập 詳tường 明minh 。 時thời 有hữu 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 。 不bất 信tín 大Đại 乘Thừa 。 佛Phật 為vi 就tựu 機cơ 。 一nhất 時thời 權quyền 便tiện 。 且thả 說thuyết 四Tứ 恩Ân 應ưng 報báo 。 引dẫn 入nhập 菩Bồ 提Đề 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 來lai 。 或hoặc 因nhân 前tiền 起khởi 後hậu 。 或hoặc 隨tùy 問vấn 釋thích 疑nghi 。 或hoặc 法pháp 或hoặc 喻dụ 。 短đoản 頌tụng 長trường/trưởng 篇thiên 。 多đa 讚tán 出xuất 家gia 。 廣quảng 明minh 蘭lan 若nhã 。 及cập 種chủng 種chủng 觀quán 門môn 行hành 德đức 。 然nhiên 心tâm 地địa 二nhị 字tự 。 於ư 彼bỉ 諸chư 品phẩm 。 雖tuy 義nghĩa 具cụ 而nhi 文văn 隱ẩn 。 由do 是thị 文Văn 殊Thù 大Đại 士Sĩ 。 恐khủng 失thất 大đại 利lợi 。 特đặc 問vấn 云vân 何hà 為vi 心tâm 。 云vân 何hà 為vi 地địa 。 佛Phật 答đáp 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 心tâm 名danh 為vi 地địa 。 以dĩ 完hoàn 未vị 了liễu 之chi 公công 案án 也dã 。 故cố 有hữu 此thử 科khoa 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 品phẩm 題đề 。 觀Quán 心Tâm 品Phẩm 第đệ 十thập 觀quán 心tâm 二nhị 字tự 。 詮thuyên 盡tận 全toàn 經kinh 。 今kim 略lược 釋thích 大đại 義nghĩa 。 觀quán 指chỉ 一nhất 切thiết 修tu 行hành 人nhân 能năng 觀quán 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 心tâm 為vi 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 如như 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 之chi 中trung 。 以dĩ 心tâm 為vi 主chủ 。 能năng 觀quán 心tâm 者giả 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 不bất 能năng 觀quán 者giả 。 究cứu 竟cánh 沉trầm 淪luân 。 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 猶do 如như 大đại 地địa 。 五ngũ 穀cốc 五ngũ 果quả 。 從tùng 大đại 地địa 生sanh 等đẳng 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 聞văn 心tâm 地địa 法Pháp 。 如như 理lý 觀quán 察sát 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 能năng 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 速tốc 圓viên 眾chúng 行hành 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 釋thích 曰viết 。 既ký 云vân 如như 理lý 觀quán 察sát 。 謂vị 如như 如như 理lý 中trung 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 今kim 用dụng 妙diệu 智trí 諦đế 觀quán 。 三tam 界giới 萬vạn 法pháp 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 。 皆giai 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 。 當đương 體thể 即tức 真chân 。 由do 是thị 妄vọng 想tưởng 化hóa 為vi 真chân 智trí 。 生sanh 死tử 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 萬vạn 法pháp 全toàn 是thị 真Chân 如Như 。 所sở 以dĩ 二nhị 障chướng 頓đốn 空không 。 眾chúng 生sanh 皆giai 圓viên 。 菩Bồ 提Đề 即tức 證chứng 。 未vị 離ly 寸thốn 步bộ 。 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 且thả 略lược 釋thích 大đại 義nghĩa 。 備bị 在tại 經kinh 文văn 。 △# 二nhị 經kinh 文văn 二nhị 。 一nhất 文Văn 殊Thù 問vấn 三tam 。 一nhất 經kinh 家gia 敘tự 置trí 。 爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 整chỉnh 衣y 服phục 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 曲khúc 躬cung 合hợp 掌chưởng 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 △# 二nhị 正chánh 問vấn 心tâm 地địa 。 世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 告cáo 妙Diệu 德Đức 等đẳng 。 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 。 我ngã 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 敷phu 演diễn 心tâm 地địa 。 微vi 妙diệu 法Pháp 門môn 。 而nhi 此thử 道Đạo 場Tràng 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 人nhân 天thiên 大đại 眾chúng 。 皆giai 生sanh 渴khát 仰ngưỡng 。 我ngã 今kim 為vi 是thị 。 啟khải 問vấn 如Như 來Lai 。 云vân 何hà 為vi 心tâm 。 云vân 何hà 為vi 地địa 。 初sơ 六lục 句cú 。 是thị 文Văn 殊Thù 述thuật 佛Phật 開khai 示thị 之chi 語ngữ 。 即tức 二nhị 卷quyển 初sơ 。 我ngã 今kim 演diễn 說thuyết 。 心tâm 地địa 妙diệu 法Pháp 等đẳng 。 其kỳ 實thật 正chánh 對đối 彌Di 勒Lặc 。 傍bàng 及cập 大đại 眾chúng 。 只chỉ 因nhân 妙diệu 德đức 等đẳng 。 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 。 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 將tương 欲dục 退thoái 息tức 。 作tác 發phát 起khởi 之chi 端đoan 。 引dẫn 起khởi 全toàn 部bộ 。 故cố 今kim 文Văn 殊Thù 述thuật 之chi 。 不bất 述thuật 告cáo 彌Di 勒Lặc 。 且thả 述thuật 告cáo 妙Diệu 德Đức 等đẳng 。 亦diệc 文Văn 殊Thù 隨tùy 便tiện 述thuật 之chi 也dã 。 而nhi 此thử 道Đạo 場Tràng 下hạ 四tứ 句cú 。 亦diệc 述thuật 大đại 眾chúng 仰ngưỡng 慕mộ 之chi 心tâm 。 如như 枯khô 渴khát 之chi 思tư 飲ẩm 。 如như 赤xích 子tử 之chi 望vọng 母mẫu 也dã 。 我ngã 今kim 下hạ 正chánh 問vấn 心tâm 地địa 。 △# 三tam 哀ai 懇khẩn 垂thùy 慈từ 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 。 無Vô 礙Ngại 大Đại 悲Bi 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。 未vị 離ly 苦khổ 者giả 。 令linh 得đắc 離ly 苦khổ 。 未vị 安an 樂lạc 者giả 。 令linh 得đắc 安an 樂lạc 。 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 令linh 得đắc 發phát 心tâm 。 未vị 證chứng 果Quả 者giả 。 令linh 得đắc 證chứng 果Quả 。 同đồng 於ư 一nhất 道Đạo 。 而nhi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 觀quán 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 有hữu 佛Phật 性tánh 者giả 。 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 不bất 待đãi 結kết 緣duyên 而nhi 後hậu 度độ 之chi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 曰viết 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 。 (# 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc )# 無Vô 礙Ngại 大Đại 悲Bi 者giả 。 謂vị 阻trở 隔cách 不bất 通thông 曰viết 礙ngại 。 如như 度độ 有hữu 緣duyên 而nhi 不bất 度độ 無vô 緣duyên 。 是thị 通thông 於ư 有hữu 緣duyên 而nhi 礙ngại 於ư 無vô 緣duyên 也dã 。 以dĩ 佛Phật 慈từ 平bình 等đẳng 。 不bất 擇trạch 怨oán 親thân 。 皆giai 與dữ 拔bạt 苦khổ 。 故cố 名danh 無vô 礙ngại 等đẳng 。 分phân 別biệt 下hạ 。 欲dục 將tương 心tâm 地địa 二nhị 字tự 。 分phần/phân 釋thích 真chân 妄vọng 。 辨biện 別biệt 因nhân 果quả 。 展triển 演diễn 其kỳ 旨chỉ 。 以dĩ 盡tận 其kỳ 義nghĩa 。 故cố 曰viết 演diễn 說thuyết 。 未vị 離ly 下hạ 正chánh 明minh 演diễn 說thuyết 之chi 益ích 。 然nhiên 此thử 四tứ 句cú 皆giai 通thông 凡phàm 小tiểu 。 謂vị 凡phàm 夫phu 未vị 離ly 四tứ 相tương/tướng 逼bức 迫bách 之chi 苦khổ 。 (# 四tứ 相tương/tướng 即tức 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 )# 小tiểu 聖thánh 未vị 離ly 變biến 易dị 。 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 (# 因nhân 移di 果quả 易dị 故cố 曰viết 變biến 易dị )# 佛Phật 若nhược 開khai 演diễn 心tâm 地địa 。 凡phàm 夫phu 不bất 為vi 四tứ 相tương/tướng 所sở 逼bức 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 為vi 變biến 易dị 所sở 移di 。 故cố 曰viết 令linh 得đắc 離ly 苦khổ 。 未vị 安an 下hạ 。 謂vị 凡phàm 夫phu 離ly 四tứ 相tương/tướng 曰viết 安an 。 證chứng 涅Niết 槃Bàn 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 二Nhị 乘Thừa 離ly 變biến 易dị 為vi 安an 。 證chứng 菩Bồ 提Đề 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 佛Phật 今kim 開khai 演diễn 。 令linh 彼bỉ 凡phàm 小tiểu 離ly 二nhị 種chủng 不bất 安an 獲hoạch 二nhị 種chủng 樂lạc 處xứ 。 故cố 曰viết 未vị 安an 樂lạc 者giả 。 令linh 得đắc 安an 樂lạc 。 未vị 發phát 下hạ 。 或hoặc 發phát 厭yếm 離ly 三tam 界giới 心tâm 。 或hoặc 發phát 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 欲dục 佛Phật 開khai 演diễn 令linh 彼bỉ 發phát 之chi 。 未vị 證chứng 下hạ 。 或hoặc 證chứng 二Nhị 乘Thừa 果quả 。 或hoặc 證chứng 如Như 來Lai 果quả 。 彼bỉ 既ký 未vị 證chứng 。 必tất 不bất 知tri 修tu 證chứng 之chi 方phương 。 願nguyện 佛Phật 說thuyết 與dữ 令linh 其kỳ 證chứng 之chi 。 以dĩ 上thượng 義nghĩa 通thông 權quyền 實thật 。 各các 隨tùy 機cơ 故cố 也dã 。 同đồng 於ư 下hạ 。 謂vị 以dĩ 上thượng 四tứ 事sự 。 言ngôn 雖tuy 通thông 權quyền 。 義nghĩa 乃nãi 從tùng 實thật 。 故cố 曰viết 同đồng 於ư 一nhất 道Đạo 。 一nhất 道đạo 即tức 佛Phật 道Đạo 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 即tức 如Như 來Lai 無vô 餘dư 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 △# 二nhị 如Như 來Lai 答đáp 七thất 。 一nhất 答đáp 問vấn 儀nghi 式thức 五ngũ 。 一nhất 經kinh 家gia 歎thán 德đức 。 爾nhĩ 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 以dĩ 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 。 修tu 諸chư 福phước 智trí 。 所sở 獲hoạch 清thanh 淨tịnh 。 決quyết 定định 勝thắng 法Pháp 。 大đại 妙diệu 智trí 印ấn 。 印ấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 含hàm 多đa 義nghĩa 不bất 翻phiên 。 如như 前tiền 解giải 。 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 者giả 。 遠viễn 敘tự 多đa 生sanh 已dĩ 經kinh 之chi 時thời 。 數số 超siêu 意ý 表biểu 。 故cố 曰viết 無vô 量lượng 。 修tu 諸chư 福phước 智trí 者giả 。 因nhân 行hành 也dã 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 。 佛Phật 曾tằng 親thân 近cận 。 無vô 量lượng 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 諸chư 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 既ký 能năng 親thân 近cận 必tất 能năng 供cúng 養dường 。 即tức 是thị 修tu 福phước 。 又hựu 曰viết 盡tận 行hành 諸chư 佛Phật 。 無vô 量lượng 道Đạo 法Pháp 。 釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 修tu 智trí 。 所sở 獲hoạch 下hạ 由do 因nhân 致trí 果quả 也dã 。 纖tiêm 塵trần 不bất 染nhiễm 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 獲hoạch 永vĩnh 獲hoạch 曰viết 決quyết 定định 。 又hựu 徹triệt 了liễu 不bất 疑nghi 曰viết 決quyết 定định 。 權quyền 實thật 一nhất 體thể 曰viết 勝thắng 法Pháp 。 稱xưng 體thể 周chu 徧biến 曰viết 大đại 智trí 。 朗lãng 鑒giám 真chân 俗tục 曰viết 妙diệu 智trí 。 以dĩ 智trí 喻dụ 印ấn 者giả 。 印ấn 即tức 天thiên 子tử 之chi 璽# 。 百bá 官quan 之chi 章chương 。 印ấn 之chi 於ư 紙chỉ 則tắc 取thủ 信tín 也dã 。 今kim 以dĩ 如Như 來Lai 之chi 智trí 。 印ấn 定định 文Văn 殊Thù 為vi 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 令linh 諸chư 大đại 眾chúng 。 信tín 為vi 古cổ 佛Phật 。 非phi 釋thích 尊tôn 之chi 弟đệ 子tử 。 今kim 經kinh 家gia 敘tự 之chi 。 令linh 取thủ 信tín 也dã 。 △# 二nhị 如Như 來Lai 讚tán 美mỹ 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 今kim 真chân 是thị 。 三tam 世thế 佛Phật 母mẫu 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 在tại 修tu 行hành 地địa 。 皆giai 曾tằng 引dẫn 導đạo 。 初sơ 發phát 信tín 心tâm 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 成thành 正chánh 覺giác 者giả 。 皆giai 以dĩ 文Văn 殊Thù 。 而nhi 為vi 其kỳ 母mẫu 。 然nhiên 今kim 汝nhữ 身thân 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 力lực 。 現hiện 菩Bồ 薩Tát 相tướng 。 請thỉnh 問vấn 如Như 來Lai 。 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。 雙song 歎thán 善thiện 哉tai 者giả 。 合hợp 佛Phật 志chí 願nguyện 也dã 。 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 是thị 佛Phật 本bổn 志chí 願nguyện 說thuyết 者giả 。 由do 此thử 一nhất 請thỉnh 。 躍dược 然nhiên 而nhi 說thuyết 。 故cố 深thâm 讚tán 也dã 。 汝nhữ 今kim 下hạ 印ấn 證chứng 為vi 佛Phật 母mẫu 。 一nhất 切thiết 下hạ 釋thích 佛Phật 母mẫu 義nghĩa 。 然nhiên 母mẫu 能năng 生sanh 子tử 。 亦diệc 能năng 成thành 子tử 。 喻dụ 文Văn 殊Thù 以dĩ 大đại 智trí 慧tuệ 。 生sanh 人nhân 正chánh 信tín 。 亦diệc 成thành 人nhân 果quả 覺giác 。 故cố 印ấn 之chi 曰viết 真chân 是thị 佛Phật 母mẫu 。 一nhất 切thiết 下hạ 正chánh 出xuất 能năng 生sanh 能năng 成thành 之chi 義nghĩa 。 良lương 以dĩ 信tín 之chi 與dữ 果quả 。 皆giai 從tùng 文Văn 殊Thù 開khai 示thị 。 引dẫn 之chi 發phát 心tâm 。 導đạo 之chi 修tu 證chứng 。 有hữu 此thử 生sanh 成thành 之chi 德đức 也dã 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 成thành 佛Phật 母mẫu 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 者giả 。 皆giai 指chỉ 同đồng 居cư 土thổ/độ 言ngôn 。 成thành 正chánh 覺giác 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 意ý 謂vị 從tùng 等đẳng 覺giác 斷đoạn 生sanh 相tương/tướng 。 證chứng 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。 皆giai 賴lại 文Văn 殊Thù 引dẫn 導đạo 之chi 功công 。 故cố 為vi 母mẫu 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 文Văn 殊Thù 表biểu 根căn 本bổn 智trí 。 以dĩ 非phi 智trí 不bất 能năng 成thành 佛Phật 。 如như 非phi 母mẫu 不bất 能năng 生sanh 子tử 也dã 。 然nhiên 今kim 下hạ 讚tán 果quả 後hậu 行hành 因nhân 。 本bổn 願nguyện 者giả 謂vị 本bổn 是thị 古cổ 佛Phật 。 現hiện 為vi 菩Bồ 薩Tát 相tướng 貌mạo 者giả 。 葢# 為vi 輔phụ 佛Phật 揚dương 化hóa 也dã 。 請thỉnh 問vấn 下hạ 明minh 代đại 眾chúng 申thân 請thỉnh 。 然nhiên 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 離ly 言ngôn 相tương/tướng 。 脫thoát 意ý 表biểu 。 貴quý 乎hồ 默mặc 契khế 。 豈khởi 容dung 意ý 路lộ 言ngôn 說thuyết 。 故cố 云vân 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。 △# 三tam 誡giới 聽thính 許hứa 說thuyết 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 吾ngô 當đương 普phổ 為vi 。 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。 初sơ 二nhị 句cú 誡giới 聽thính 。 次thứ 二nhị 句cú 許hứa 說thuyết 。 應ưng 知tri 普phổ 為vi 二nhị 字tự 。 應ưng 文Văn 殊Thù 之chi 請thỉnh 辭từ 。 曰viết 而nhi 此thử 道Đạo 場Tràng 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 人nhân 天thiên 大đại 眾chúng 。 皆giai 生sanh 渴khát 仰ngưỡng 。 故cố 世Thế 尊Tôn 云vân 吾ngô 當đương 普phổ 為vi 。 分phân 別biệt 下hạ 亦diệc 應ưng 文Văn 殊Thù 之chi 問vấn 辭từ 。 云vân 何hà 為vi 心tâm 。 云vân 何hà 為vi 地địa 。 及cập 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。 故cố 如Như 來Lai 應ưng 之chi 曰viết 分phân 別biệt 等đẳng 。 △# 四tứ 當đương 機cơ 領lãnh 諾nặc 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 等đẳng 樂nhạo 聞văn 。 △# 五ngũ 歎thán 佛Phật 四Tứ 智Trí 。 爾nhĩ 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 妙diệu 善thiện 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 最tối 勝thắng 住trụ 持trì 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 種chủng 種chủng 希hy 有hữu 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 此thử 歎thán 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 也dã 。 妙diệu 善thiện 成thành 就tựu 者giả 。 即tức 轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 。 變biến 化hóa 之chi 功công 。 非phi 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。 之chi 所sở 能năng 解giải 。 無vô 有hữu 稱xưng 而nhi 稱xưng 之chi 曰viết 妙diệu 。 轉chuyển 第đệ 七thất 識thức 心tâm 品phẩm 。 化hóa 為vi 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 故cố 曰viết 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 為vi 能năng 證chứng 之chi 人nhân 。 最tối 勝thắng 住trụ 持trì 。 為vi 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 以dĩ 尊tôn 重trọng 超siêu 表biểu 曰viết 最tối 勝thắng 。 體thể 證chứng 秉bỉnh 任nhậm 曰viết 住trụ 持trì 。 佛Phật 為vi 最tối 勝thắng 之chi 人nhân 。 成thành 就tựu 最tối 勝thắng 之chi 智trí 。 然nhiên 智trí 稱xưng 平bình 等đẳng 性tánh 者giả 。 以dĩ 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。 智trí 能năng 稱xưng 性tánh 故cố 智trí 亦diệc 平bình 等đẳng 。 種chủng 種chủng 下hạ 。 正chánh 顯hiển 平bình 等đẳng 義nghĩa 。 情tình 與dữ 無vô 情tình 類loại 多đa 無vô 數số 故cố 云vân 種chủng 種chủng 。 由do 得đắc 此thử 智trí 。 萬vạn 法pháp 不bất 以dĩ 無vô 情tình 觀quán 。 眾chúng 生sanh 不bất 以dĩ 有hữu 情tình 觀quán 。 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 唯duy 佛Phật 所sở 證chứng 故cố 云vân 希hy 有hữu 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 者giả 利lợi 他tha 德đức 也dã 。 謂vị 既ký 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 萬vạn 法pháp 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 故cố 隨tùy 根căn 示thị 現hiện 開khai 導đạo 證chứng 入nhập 。 皆giai 獲hoạch 平bình 等đẳng 。 與dữ 己kỷ 無vô 異dị 。 (# 微vi 妙diệu 者giả 不bất 測trắc 也dã 。 謂vị 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 佛Phật 能năng 隨tùy 之chi 。 說thuyết 三tam 乘thừa 法Pháp 。 開khai 示thị 引dẫn 導đạo 。 然nhiên 後hậu 會hội 權quyền 入nhập 實thật 。 皆giai 令linh 證chứng 入nhập 佛Phật 乘thừa 。 故cố 曰viết 皆giai 獲hoạch 平bình 等đẳng 。 與dữ 智trí 相tương/tướng 合hợp 。 即tức 權quyền 入nhập 實thật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 曰viết 微vi 妙diệu 功công 德đức )# 。 (# ○# 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 如Như 來Lai 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 與dữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 平bình 等đẳng 。 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 隨tùy 其kỳ 根căn 機cơ 。 示thị 現hiện 開khai 導đạo 。 令linh 其kỳ 證chứng 入nhập 。 與dữ 經kinh 文văn 別biệt 而nhi 義nghĩa 同đồng 也dã )# 。 已dĩ 能năng 善thiện 獲hoạch 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 決quyết 定định 勝thắng 法Pháp 。 大Đại 乘Thừa 智trí 印ấn 。 此thử 歎thán 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 也dã 。 唯duy 智trí 印ấn 二nhị 字tự 是thị 鏡kính 智trí 義nghĩa 。 上thượng 三tam 句cú 顯hiển 諸chư 佛Phật 同đồng 證chứng 也dã 。 善thiện 獲hoạch 者giả 非phi 聲Thanh 聞Văn 之chi 苦khổ 修tu 也dã 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 中trung 但đãn 轉chuyển 第đệ 八bát 識thức 。 心tâm 品phẩm 成thành 智trí 。 不bất 然nhiên 而nhi 然nhiên 故cố 曰viết 善thiện 獲hoạch 。 最tối 上thượng 法Pháp 門môn 。 諸chư 佛Phật 必tất 證chứng 。 故cố 曰viết 決quyết 定định 。 鏡kính 智trí 普phổ 照chiếu 故cố 曰viết 勝thắng 法Pháp 。 智trí 印ấn 者giả 顯hiển 鏡kính 智trí 之chi 功công 能năng 。 如như 圓viên 鏡kính 懸huyền 於ư 空không 中trung 。 森sâm 羅la 萬vạn 象tượng 影ảnh 印ấn 鏡kính 中trung 。 鏡kính 不bất 離ly 影ảnh 。 影ảnh 不bất 離ly 鏡kính 。 影ảnh 即tức 鏡kính 。 鏡kính 即tức 影ảnh 。 雖tuy 影ảnh 鏡kính 相tương/tướng 即tức 。 而nhi 不bất 妨phương 影ảnh 鏡kính 各các 分phần/phân 。 以dĩ 喻dụ 顯hiển 智trí 。 智trí 照chiếu 萬vạn 法pháp 。 全toàn 法pháp 皆giai 智trí 。 是thị 亦diệc 智trí 法pháp 相tướng 即tức 而nhi 條điều 然nhiên 。 理lý 智trí 互hỗ 融dung 而nhi 各các 體thể 。 理lý 事sự 無vô 礙ngại 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 曰viết 大Đại 乘Thừa 。 智trí 印ấn (# 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 轉chuyển 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 成thành 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 謂vị 如Như 來Lai 真chân 智trí 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 離ly 諸chư 塵trần 染nhiễm 。 洞đỗng 徹triệt 內nội 外ngoại 。 無vô 幽u 不bất 燭chúc 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 洞đỗng 照chiếu 萬vạn 物vật 。 無vô 不bất 明minh 了liễu 。 亦diệc 與dữ 此thử 經Kinh 。 文văn 別biệt 義nghĩa 同đồng )# 。 已dĩ 善thiện 圓viên 證chứng 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 金kim 剛cang 秘bí 密mật 。 殊thù 勝thắng 妙diệu 智trí 。 已dĩ 能năng 安an 住trụ 。 無Vô 礙Ngại 大Đại 悲Bi 。 自tự 然nhiên 救cứu 攝nhiếp 。 十thập 方phương 有hữu 情tình 。 此thử 歎thán 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 也dã 。 已dĩ 善thiện 下hạ 。 即tức 轉chuyển 前tiền 五ngũ 識thức 。 心tâm 品phẩm 成thành 智trí 。 一nhất 切thiết 下hạ 金kim 剛cang 為ví 喻dụ 。 取thủ 堅kiên 利lợi 之chi 體thể 用dụng 也dã 。 秘bí 密mật 即tức 定định 體thể 。 如như 金kim 剛cang 之chi 體thể 堅kiên 。 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 也dã 。 殊thù 勝thắng 妙diệu 智trí 者giả 。 即tức 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 因nhân 定định 起khởi 智trí 也dã 。 已dĩ 能năng 下hạ 正chánh 出xuất 智trí 之chi 體thể 用dụng 。 安an 住trụ 即tức 體thể 之chi 不bất 動động 。 大đại 悲bi 即tức 用dụng 徧biến 十thập 方phương 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 隨tùy 類loại 利lợi 生sanh 。 如như 空không 谷cốc 答đáp 響hưởng 。 皓hạo 月nguyệt 臨lâm 池trì 。 故cố 云vân 無vô 礙ngại 。 救cứu 謂vị 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 。 攝nhiếp 謂vị 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 有hữu 情tình 即tức 所sở 為vi 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 聖thánh 人nhân 所sở 應ứng 作tác 事sự 。 故cố 曰viết 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 (# 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 如Như 來Lai 為vì 欲dục 。 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 普phổ 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 成thành 本bổn 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự )# 。 已dĩ 善thiện 圓viên 滿mãn 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 不bất 觀quán 而nhi 觀quán 。 不bất 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 此thử 歎thán 玅# 觀quán 察sát 智trí 也dã 。 已dĩ 善thiện 下hạ 。 即tức 轉chuyển 第đệ 六lục 識thức 。 心tâm 品phẩm 成thành 智trí 。 圓viên 滿mãn 即tức 是thị 成thành 義nghĩa 。 既ký 得đắc 此thử 智trí 。 善thiện 能năng 觀quán 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 故cố 曰viết 妙diệu 觀quán 等đẳng 。 不bất 觀quán 下hạ 正chánh 釋thích 妙diệu 觀quán 察sát 義nghĩa 。 良lương 以dĩ 不bất 觀quán 即tức 是thị 無vô 心tâm 。 而nhi 觀quán 即tức 是thị 能năng 照chiếu 。 從tùng 無vô 分phân 別biệt 智trí 中trung 。 起khởi 分phân 別biệt 用dụng 。 雖tuy 能năng 觀quán 察sát 。 不bất 被bị 物vật 轉chuyển 。 亦diệc 如như 鏡kính 照chiếu 相tương/tướng 。 鏡kính 亦diệc 無vô 心tâm 。 然nhiên 既ký 不bất 觀quán 而nhi 觀quán 。 觀quán 即tức 無vô 觀quán 也dã 。 不bất 說thuyết 下hạ 。 不bất 說thuyết 即tức 是thị 無vô 言ngôn 。 而nhi 說thuyết 即tức 是thị 現hiện 言ngôn 。 亦diệc 如như 天thiên 皷cổ 無vô 心tâm 。 而nhi 能năng 說thuyết 法Pháp 。 所sở 謂vị 默mặc 即tức 說thuyết 也dã 。 然nhiên 既ký 不bất 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 亦diệc 說thuyết 即tức 無vô 說thuyết 。 所sở 謂vị 說thuyết 即tức 默mặc 也dã 。 可khả 謂vị 真chân 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 (# 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 如Như 來Lai 普phổ 能năng 觀quán 察sát 諸chư 法pháp 。 圓viên 融dung 次thứ 第đệ 。 復phục 知tri 眾chúng 生sanh 。 根căn 性tánh 樂nhạo 欲dục 。 以dĩ 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 說thuyết 諸chư 妙diệu 法Pháp 。 令linh 其kỳ 開khai 悟ngộ 。 獲hoạch 大đại 安an 樂lạc 。 亦diệc 與dữ 此thử 經Kinh 義nghĩa 合hợp )# 以dĩ 上thượng 四Tứ 智Trí 。 非phi 佛Phật 說thuyết 。 亦diệc 非phi 文Văn 殊Thù 所sở 歎thán 。 乃nãi 經kinh 家gia 歎thán 之chi 耳nhĩ 。 (# 結kết 集tập 之chi 人nhân 為vi 經kinh 家gia 非phi 譯dịch 人nhân 為vi 經kinh 家gia 也dã )# 因nhân 四Tứ 智Trí 義nghĩa 深thâm 。 故cố 分phân 為vi 四tứ 段đoạn 釋thích 之chi 。 △# 二nhị 正chánh 答đáp 所sở 問vấn 四tứ 。 一nhất 總tổng 標tiêu 心tâm 地địa 。 是thị 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 告cáo 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 無vô 垢cấu 大đại 聖thánh 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。 大đại 善thiện 男nam 子tử 。 此thử 法pháp 名danh 為vi 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 最tối 勝thắng 秘bí 密mật 。 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 初sơ 五ngũ 句cú 經kinh 家gia 敘tự 置trí 。 諸chư 佛Phật 依y 文Văn 殊Thù 成thành 道Đạo 。 故cố 曰viết 佛Phật 母mẫu 。 無vô 垢cấu 者giả 歎thán 潔khiết 白bạch 德đức 。 謂vị 若nhược 存tồn 法pháp 執chấp 。 染nhiễm 污ô 性tánh 地địa 為vi 垢cấu 。 文Văn 殊Thù 古cổ 佛Phật 現hiện 身thân 早tảo 已dĩ 盡tận 矣hĩ 。 故cố 云vân 無vô 垢cấu 。 因nhân 是thị 古cổ 佛Phật 故cố 云vân 大đại 聖thánh 。 既ký 現hiện 菩Bồ 薩Tát 輔phụ 弼bật 世Thế 尊Tôn 。 故cố 佛Phật 又hựu 稱xưng 。 大đại 善thiện 男nam 子tử 。 此thử 法pháp 下hạ 始thỉ 標tiêu 名danh 目mục 。 為vi 諸chư 佛Phật 通thông 修tu 之chi 法pháp 。 故cố 云vân 十thập 方phương 。 非phi 時thời 不bất 傳truyền 故cố 云vân 秘bí 。 非phi 機cơ 不bất 授thọ 故cố 云vân 密mật 。 凡phàm 得đắc 此thử 者giả 成thành 佛Phật 故cố 云vân 最tối 勝thắng 。 靈linh 明minh 之chi 性tánh 謂vị 之chi 心tâm 。 軌quỹ 持trì 成thành 道Đạo 故cố 云vân 法pháp 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 相tướng 好hảo 皆giai 從tùng 心tâm 生sanh 故cố 云vân 地địa 。 悟ngộ 此thử 一nhất 心tâm 通thông 入nhập 佛Phật 位vị 故cố 云vân 門môn 也dã 。 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 之chi 心tâm 印ấn 。 眾chúng 生sanh 之chi 達đạt 道đạo 。 教giáo 網võng 之chi 弘hoằng 綱cương 。 禪thiền 門môn 之chi 要yếu 關quan 也dã 。 △# 二nhị 廣quảng 演diễn 差sai 別biệt 分phần/phân 二nhị 十thập 五ngũ 科khoa 。 一nhất 凡phàm 夫phu 頓đốn 悟ngộ 。 此thử 法pháp 名danh 為vi 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 入nhập 如Như 來Lai 地địa 。 頓đốn 悟ngộ 法Pháp 門môn 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 者giả 。 乃nãi 皆giai 有hữu 生sanh 死tử 之chi 類loại 也dã 。 如Như 來Lai 地địa 者giả 。 即tức 佛Phật 果Quả 位vị 也dã 。 欲dục 離ly 凡phàm 夫phù 生sanh 死tử 。 入nhập 如Như 來Lai 果quả 位vị 者giả 。 須tu 悟ngộ 此thử 心tâm 。 悟ngộ 者giả 非phi 知tri 解giải 可khả 比tỉ 。 即tức 止chỉ 絕tuyệt 妄vọng 心tâm 。 專chuyên 住trụ 正chánh 念niệm 。 忽hốt 然nhiên 迷mê 惑hoặc 頓đốn 銷tiêu 。 親thân 見kiến 本bổn 性tánh 。 如như 大đại 夢mộng 覺giác 。 是thị 為vi 真chân 悟ngộ 。 若nhược 依y 稀# 瞞man 頇# 。 便tiện 是thị 野dã 狐hồ 禪thiền 非phi 悟ngộ 也dã 。 頓đốn 者giả 不bất 待đãi 多đa 時thời 。 亦diệc 無vô 位vị 次thứ 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 正chánh 智trí 忽hốt 現hiện 。 是thị 為vi 頓đốn 也dã 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 狂cuồng 性tánh 歇hiết 處xứ 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 始thỉ 知tri 生sanh 死tử 本bổn 無vô 。 涅Niết 槃Bàn 本bổn 具cụ 。 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 據cứ 此thử 則tắc 為vi 。 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 。 △# 二nhị 菩Bồ 薩Tát 正chánh 路lộ 。 此thử 法pháp 名danh 為vi 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 真chân 實thật 正chánh 路lộ 。 菩Bồ 提Đề 者giả 佛Phật 位vị 之chi 智trí 果quả 也dã 。 凡phàm 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 成thành 佛Phật 。 佛Phật 乃nãi 道đạo 後hậu 之chi 果quả 號hiệu 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 趣thú 向hướng 菩Bồ 提Đề 之chi 人nhân 。 是thị 道đạo 前tiền 之chi 因nhân 號hiệu 。 惟duy 菩Bồ 薩Tát 證chứng 佛Phật 果Quả 。 如như 鯤# 化hóa 鵬# 。 理lý 必tất 然nhiên 矣hĩ 。 真chân 實thật 正chánh 路lộ 者giả 。 路lộ 即tức 達đạt 道đạo 。 真chân 者giả 不bất 妄vọng 。 揀giản 外ngoại 道đạo 之chi 邪tà 執chấp 。 實thật 者giả 非phi 虗hư 。 揀giản 二Nhị 乘Thừa 之chi 權quyền 道đạo 。 正chánh 者giả 不bất 偏thiên 。 揀giản 權quyền 教giáo 之chi 未vị 中trung 。 大đại 者giả 尊tôn 稱xưng 。 揀giản 權quyền 小tiểu 之chi 未vị 達đạt 。 此thử 謂vị 菩Bồ 薩Tát 為vi 大đại 機cơ 。 菩Bồ 提Đề 為vi 大đại 果quả 。 心tâm 法pháp 為vi 大đại 理lý 。 正chánh 路lộ 為vi 大đại 教giáo 。 所sở 謂vị 由do 大đại 機cơ 。 從tùng 大đại 教giáo 。 悟ngộ 大đại 理lý 。 證chứng 大đại 果quả 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 現hiện 在tại 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 各các 入nhập 圓viên 明minh 是thị 也dã 。 △# 三tam 諸chư 佛Phật 寶bảo 宮cung 。 此thử 法pháp 名danh 為vi 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 自tự 受thọ 法Pháp 樂lạc 。 微vi 妙diệu 寶bảo 宮cung 。 寶bảo 宮cung 者giả 為vi 王vương 之chi 所sở 依y 。 喻dụ 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 為vi 佛Phật 之chi 所sở 依y 。 法Pháp 樂lạc 即tức 性tánh 具cụ 之chi 德đức 。 唯duy 證chứng 方phương 知tri 。 故cố 云vân 自tự 受thọ 。 一nhất 佛Phật 如như 是thị 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 故cố 云vân 三tam 世thế 等đẳng 。 △# 四tứ 有hữu 情tình 寶bảo 藏tạng 。 此thử 法pháp 名danh 為vi 。 一nhất 切thiết 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 無vô 盡tận 寶bảo 藏tạng 。 寶bảo 藏tạng 者giả 為vi 盛thịnh 寶bảo 之chi 聚tụ 也dã 。 以dĩ 多đa 寶bảo 為vi 藏tạng 。 喻dụ 此thử 法Pháp 門môn 。 若nhược 有hữu 情tình 得đắc 之chi 則tắc 饒nhiêu 益ích 無vô 盡tận 。 然nhiên 珍trân 寶bảo 只chỉ 益ích 一nhất 世thế 。 法Pháp 寶bảo 益ích 之chi 無vô 窮cùng (# 若nhược 換hoán 作tác 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 則tắc 見kiến 文văn 順thuận )# 。 △# 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 智trí 處xứ 。 此thử 法Pháp 能năng 引dẫn 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 到đáo 色sắc 究cứu 竟cánh 。 自tự 在tại 智trí 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 為vi 大đại 機cơ 。 須tu 從tùng 此thử 經Kinh 引dẫn 發phát 也dã 。 到đáo 色sắc 等đẳng 者giả 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 現hiện 最tối 高cao 大đại 身thân 。 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。 自tự 在tại 智trí 處xứ 。 者giả 即tức 佛Phật 果Quả 。 唯duy 佛Phật 五ngũ 住trụ 惑hoặc 盡tận 。 二nhị 種chủng 死tử 亡vong 。 親thân 證chứng 菩Bồ 提Đề 智trí 果quả 。 受thọ 享hưởng 法Pháp 樂lạc 。 故cố 云vân 自tự 在tại 。 智trí 處xứ 之chi 處xứ 字tự 約ước 義nghĩa 說thuyết 。 即tức 真chân 理lý 。 為vi 智trí 之chi 所sở 依y 。 如như 人nhân 依y 處xứ 。 約ước 文văn 說thuyết 仍nhưng 是thị 。 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 △# 六lục 後hậu 身thân 導đạo 師sư 。 此thử 法Pháp 能năng 引dẫn 。 詣nghệ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 真chân 實thật 導đạo 師sư 。 前tiền 科khoa 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 為vi 成thành 報báo 身thân 佛Phật 處xứ 。 此thử 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 為vi 成thành 化hóa 身thân 佛Phật 處xứ 也dã 。 如như 釋thích 尊tôn 於ư 畢tất 鉢bát 羅la 樹thụ 下hạ 。 成thành 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 名danh 樹thụ 。 故cố 云vân 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 後hậu 身thân 者giả 。 謂vị 從tùng 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 受thọ 身thân 無vô 量lượng 。 至chí 於ư 今kim 生sanh 。 成thành 道Đạo 為vi 最tối 後hậu 之chi 身thân 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 成thành 佛Phật 。 再tái 不bất 受thọ 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 故cố 云vân 後hậu 身thân 也dã (# 此thử 約ước 果quả 報báo 身thân 說thuyết 。 莫mạc 以dĩ 應ứng 化hóa 為vi 難nạn/nan )# 真chân 實thật 導đạo 師sư 。 即tức 此thử 法Pháp 門môn 。 有hữu 緣duyên 斯tư 遇ngộ 。 頓đốn 然nhiên 發phát 心tâm 。 依y 之chi 修tu 證chứng 。 歸quy 功công 於ư 經kinh 。 故cố 尊tôn 此thử 法pháp 為vi 導đạo 師sư 。 △# 七thất 滿mãn 願nguyện 寶bảo 珠châu 。 此thử 法Pháp 能năng 雨vũ 。 世thế 出xuất 世thế 財tài 。 如như 摩ma 尼ni 寶bảo 。 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 雨vũ 音âm 玉ngọc 。 自tự 上thượng 而nhi 下hạ 曰viết 雨vũ 。 財tài 謂vị 法Pháp 財tài 。 世thế 間gian 法Pháp 財tài 即tức 戒giới 善thiện 有hữu 漏lậu 禪thiền 定định 。 出xuất 世thế 法Pháp 財tài 。 即tức 無vô 漏lậu 稱xưng 性tánh 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 三tam 昧muội 解giải 脫thoát 等đẳng 。 經kinh 為vi 能năng 詮thuyên 。 心tâm 地địa 及cập 法Pháp 財tài 為vi 所sở 詮thuyên 。 人nhân 若nhược 披phi 覽lãm 悟ngộ 此thử 。 法Pháp 財tài 具cụ 足túc 。 如như 經kinh 中trung 雨vũ 出xuất 也dã 。 摩ma 尼ni 此thử 云vân 如như 意ý 。 謂vị 如như 眾chúng 生sanh 之chi 意ý 也dã 。 凡phàm 有hữu 求cầu 者giả 。 此thử 寶bảo 中trung 即tức 出xuất 。 故cố 云vân 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 良lương 以dĩ 經kinh 中trung 雨vũ 法Pháp 財tài 。 摩ma 尼ni 雨vũ 珍trân 財tài 。 法pháp 喻dụ 對đối 看khán 。 文văn 義nghĩa 可khả 知tri 。 △# 八bát 諸chư 佛Phật 本bổn 源nguyên 。 此thử 法Pháp 能năng 生sanh 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 本bổn 源nguyên 。 諸chư 佛Phật 皆giai 悟ngộ 心tâm 地địa 成thành 道Đạo 。 故cố 以dĩ 心tâm 地địa 為vi 本bổn 源nguyên 。 △# 九cửu 能năng 銷tiêu 惡ác 業nghiệp 。 此thử 法Pháp 能năng 銷tiêu 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 諸chư 惡ác 業nghiệp 果quả 。 法pháp 依y 悟ngộ 證chứng 。 諸chư 惑hoặc 頓đốn 銷tiêu 。 業nghiệp 果quả 自tự 無vô 。 △# 十thập 從tùng 願nguyện 如như 印ấn 。 此thử 法Pháp 能năng 與dữ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 求cầu 願nguyện 印ấn 。 眾chúng 生sanh 有hữu 願nguyện 必tất 求cầu 。 若nhược 遇ngộ 此thử 經Kinh 。 求cầu 之chi 必tất 得đắc 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 豈khởi 可khả 思tư 議nghị 。 印ấn 者giả 信tín 也dã 。 謂vị 有hữu 求cầu 則tắc 應ưng 。 信tín 之chi 如như 印ấn 矣hĩ 。 △# 十thập 一nhất 能năng 度độ 險hiểm 難nạn 。 此thử 法Pháp 能năng 度độ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 險hiểm 難nạn 。 眾chúng 生sanh 不bất 獨độc 凡phàm 夫phu 。 亦diệc 兼kiêm 二Nhị 乘Thừa 。 生sanh 死tử 不bất 唯duy 分phân 段đoạn 。 亦diệc 兼kiêm 變biến 易dị 。 人nhân 間gian 八bát 苦khổ 為vi 難nạn/nan 。 諸chư 天thiên 五ngũ 衰suy 為vi 險hiểm 。 又hựu 界giới 內nội 生sanh 死tử 為vi 險hiểm 。 界giới 外ngoại 偏thiên 空không 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 依y 此thử 法pháp 修tu 證chứng 。 皆giai 能năng 度độ 之chi 。 △# 十thập 二nhị 能năng 息tức 苦khổ 浪lãng 。 此thử 法Pháp 能năng 息tức 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 苦khổ 海hải 波ba 浪lãng 。 苦khổ 海hải 喻dụ 生sanh 死tử 。 以dĩ 五ngũ 濁trược 逼bức 迫bách 不bất 由do 自tự 己kỷ 。 故cố 云vân 苦khổ 海hải 。 波ba 浪lãng 喻dụ 煩phiền 惱não 。 前tiền 念niệm 滅diệt 後hậu 念niệm 生sanh 。 如như 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 又hựu 三tam 界giới 如như 苦khổ 海hải 。 生sanh 死tử 如như 波ba 浪lãng 。 依y 法Pháp 修tu 行hành 。 皆giai 能năng 頓đốn 息tức 。 △# 十thập 三tam 能năng 救cứu 急cấp 難nạn/nan 。 此thử 法Pháp 能năng 救cứu 。 苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。 而nhi 作tác 急cấp 難nạn 。 急cấp 難nạn/nan 者giả 。 緊khẩn 急cấp 之chi 難nạn/nan 也dã 。 如như 枷già 鎻# 囹linh 圄ngữ 等đẳng 。 但đãn 而nhi 作tác 二nhị 字tự 。 於ư 文văn 欠khiếm 順thuận 。 將tương 而nhi 字tự 當đương 自tự 字tự 看khán 則tắc 明minh 矣hĩ 。 謂vị 苦khổ 惱não 本bổn 無vô 。 眾chúng 生sanh 自tự 作tác 。 禍họa 到đáo 臨lâm 時thời 。 豈khởi 能năng 逃đào 遁độn 。 若nhược 有hữu 緣duyên 遇ngộ 此thử 。 轉chuyển 惡ác 從tùng 善thiện 。 則tắc 急cấp 難nan 化hóa 為vi 功công 德đức 。 苦khổ 惱não 轉chuyển 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。 是thị 為vi 能năng 救cứu 。 △# 十thập 四tứ 能năng 竭kiệt 苦khổ 海hải 。 此thử 法Pháp 能năng 竭kiệt 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 老lão 病bệnh 死tử 海hải 。 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 人nhân 皆giai 有hữu 之chi 。 皆giai 約ước 五ngũ 蘊uẩn 身thân 言ngôn 。 謂vị 蘊uẩn 成thành 曰viết 生sanh 。 蘊uẩn 熟thục 曰viết 老lão 。 蘊uẩn 危nguy 曰viết 病bệnh 。 蘊uẩn 壞hoại 曰viết 死tử 。 不bất 言ngôn 生sanh 者giả 。 以dĩ 生sanh 為vi 眾chúng 生sanh 順thuận 習tập 。 餘dư 三tam 為vi 眾chúng 生sanh 違vi 境cảnh 。 若nhược 能năng 依y 此thử 修tu 證chứng 。 則tắc 老lão 病bệnh 不bất 生sanh 。 死tử 海hải 頓đốn 竭kiệt 。 △# 十thập 五ngũ 成thành 佛Phật 種chủng 子tử 。 此thử 法Pháp 善thiện 能năng 。 出xuất 生sanh 諸chư 佛Phật 。 因nhân 緣duyên 種chủng 子tử 。 法pháp 為vi 佛Phật 母mẫu 。 依y 法pháp 成thành 佛Phật 。 如như 母mẫu 生sanh 子tử 。 故cố 曰viết 出xuất 生sanh 諸chư 佛Phật 。 然nhiên 佛Phật 性tánh 為vi 親thân 因nhân 。 此thử 法pháp 為vi 助trợ 緣duyên 。 種chủng 子tử 猶do 為vi 教giáo 法pháp 之chi 所sở 薰huân 。 謂vị 由do 前tiền 生sanh 。 或hoặc 今kim 世thế 。 偶ngẫu 聞văn 此thử 法pháp 。 薰huân 成thành 種chủng 子tử 。 資tư 發phát 因nhân 性tánh 。 復phục 遇ngộ 此thử 法pháp 。 為vi 引dẫn 起khởi 之chi 緣duyên 。 故cố 從tùng 種chủng 子tử 發phát 起khởi 現hiện 行hành 。 遂toại 能năng 依y 教giáo 修tu 行hành 。 圓viên 滿mãn 成thành 佛Phật 。 歸quy 功công 於ư 經kinh 。 故cố 云vân 善thiện 能năng 出xuất 生sanh 等đẳng 。 △# 十thập 六lục 破phá 暗ám 如như 炬cự 。 此thử 法Pháp 能năng 與dữ 。 生sanh 死tử 長trường 夜dạ 。 為vi 大đại 智trí 炬cự 。 生sanh 死tử 場tràng 中trung 。 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 如như 長trường 夜dạ 不bất 具cụ 三tam 光quang 。 若nhược 遇ngộ 此thử 法pháp 。 依y 之chi 作tác 觀quán 。 則tắc 真chân 智trí 現hiện 前tiền 。 無vô 明minh 頓đốn 滅diệt 。 可khả 謂vị 千thiên 年niên 暗ám 室thất 一nhất 燈đăng 能năng 破phá 。 故cố 云vân 智trí 炬cự (# 炬cự 者giả 火hỏa 把bả 也dã 。 然nhiên 木mộc 生sanh 火hỏa 。 能năng 破phá 黑hắc 暗ám 。 喻dụ 依y 經kinh 起khởi 智trí 。 能năng 破phá 無vô 明minh )# 。 △# 十thập 七thất 助trợ 勇dũng 如như 甲giáp 。 此thử 法Pháp 能năng 破phá 。 四tứ 魔ma 兵binh 眾chúng 。 而nhi 作tác 甲giáp 冑trụ 。 甲giáp 冑trụ 者giả 臨lâm 陣trận 護hộ 身thân 之chi 具cụ 也dã 。 有hữu 二nhị 益ích 。 一nhất 能năng 助trợ 勇dũng 。 二nhị 能năng 無vô 畏úy 。 喻dụ 此thử 經Kinh 觀quán 法pháp 。 助trợ 行hành 人nhân 之chi 勇dũng 。 不bất 畏úy 四tứ 魔ma 。 四tứ 魔ma 謂vị 煩phiền 惱não 魔ma 。 死tử 魔ma 。 陰ấm 魔ma 。 天thiên 魔ma 。 魔ma 云vân 殺sát 者giả 。 能năng 殺sát 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 故cố 。 若nhược 遇ngộ 此thử 法pháp 。 依y 心tâm 作tác 觀quán 。 如như 被bị 甲giáp 破phá 敵địch 。 則tắc 煩phiền 惱não 頓đốn 銷tiêu 。 生sanh 死tử 亦diệc 盡tận 。 天thiên 魔ma 遠viễn 遁độn 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 陰ấm 魔ma 何hà 在tại 。 △# 十thập 八bát 標tiêu 指chỉ 如như 旗kỳ 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 正chánh 勇dũng 猛mãnh 軍quân 。 戰chiến 勝thắng 旌tinh 旗kỳ 。 旌tinh 旗kỳ 者giả 軍quân 陣trận 之chi 標tiêu 具cụ 也dã 。 正chánh 喻dụ 此thử 法pháp 。 戰chiến 即tức 交giao 鋒phong 。 謂vị 生sanh 死tử 惑hoặc 業nghiệp 為vi 人nhân 怨oán 敵địch 。 行hành 人nhân 破phá 惑hoặc 如như 正chánh 軍quân 討thảo 賊tặc 。 雖tuy 有hữu 勇dũng 猛mãnh 之chi 力lực 。 交giao 戰chiến 之chi 勢thế 。 必tất 假giả 標tiêu 具cụ 為vi 指chỉ 揮huy 。 則tắc 戰chiến 之chi 必tất 勝thắng 。 喻dụ 此thử 法pháp 之chi 觀quán 門môn 。 為vi 行hành 人nhân 破phá 惑hoặc 之chi 指chỉ 揮huy 也dã 。 △# 十thập 九cửu 摧tồi 運vận 如như 輪luân 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 無vô 上thượng 法Pháp 輪luân 。 妙diệu 法Pháp 如như 輪luân 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 摧tồi 輾triển 義nghĩa 。 能năng 破phá 惑hoặc 故cố 。 二nhị 運vận 載tái 義nghĩa 。 達đạt 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 人nhân 若nhược 乘thừa 之chi 。 則tắc 能năng 成thành 佛Phật 。 故cố 曰viết 無vô 上thượng 法Pháp 輪luân 。 △# 二nhị 十thập 摧tồi 惑hoặc 如như 幢tràng 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 最tối 勝thắng 法Pháp 幢tràng 。 依y 心tâm 作tác 觀quán 。 仍nhưng 觀quán 自tự 心tâm 。 忽hốt 然nhiên 頓đốn 悟ngộ 。 邪tà 惑hoặc 皆giai 空không 。 如như 幢tràng 摧tồi 邪tà 也dã 。 △# 二nhị 十thập 一nhất 策sách 進tiến 如như 皷cổ 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 擊kích 大đại 法pháp 皷cổ 。 皷cổ 有hữu 催thôi 陣trận 之chi 功công 。 法pháp 有hữu 策sách 進tiến 之chi 力lực 。 故cố 云vân 法pháp 皷cổ 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 令linh 人nhân 進tiến 道đạo 。 如như 擊kích 皷cổ 摧tồi 兵binh 也dã 。 △# 二nhị 十thập 二nhị 警cảnh 眾chúng 如như 螺loa 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 吹xuy 大đại 法Pháp 螺loa 。 螺loa 有hữu 警cảnh 省tỉnh 之chi 功công 。 經kinh 有hữu 啟khải 悟ngộ 之chi 方phương 。 大đại 法pháp 如như 螺loa 。 故cố 云vân 法Pháp 螺loa 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 如như 吹xuy 螺loa 警cảnh 眾chúng 也dã 。 △# 二nhị 十thập 三Tam 尊Tôn 如như 師sư 子tử 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 大đại 師sư 子tử 王vương 。 師sư 子tử 為vi 獸thú 中trung 王vương 。 此thử 法pháp 為vi 法pháp 中trung 王vương 。 取thủ 尊tôn 重trọng 義nghĩa 。 △# 二nhị 十thập 四tứ 師sư 吼hống 降hàng 魔ma 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 。 大đại 師sư 子tử 吼hống 。 師sư 子tử 哮hao 吼hống 百bách 獸thú 腦não 裂liệt 。 此thử 法pháp 宣tuyên 演diễn 。 魔ma 外ngoại 驚kinh 惶hoàng 。 故cố 為ví 喻dụ 焉yên 。 △# 二nhị 十thập 五ngũ 賞thưởng 罰phạt 如như 王vương 。 法pháp 此thử 猶do 如như 。 國quốc 大đại 聖thánh 王vương 。 善thiện 能năng 正chánh 治trị 。 若nhược 順thuận 王vương 化hóa 。 獲hoạch 大đại 安an 樂lạc 。 若nhược 違vi 法pháp 化hóa 。 尋tầm 被bị 誅tru 滅diệt 。 國quốc 大đại 聖thánh 王vương 。 即tức 是thị 天thiên 子tử 。 善thiện 以dĩ 正Chánh 法Pháp 治trị 世thế 。 諸chư 候hậu 及cập 百bá 姓tánh 。 順thuận 從tùng 其kỳ 治trị 者giả 則tắc 稱xưng 賞thưởng 受thọ 樂lạc 。 違vi 則tắc 必tất 罰phạt 矣hĩ 。 尋tầm 者giả 疾tật 也dã 。 謂vị 不bất 待đãi 其kỳ 時thời 也dã 。 然nhiên 罰phạt 之chi 必tất 欲dục 誅tru 滅diệt 者giả 逆nghịch 罪tội 也dã 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 法pháp 喻dụ 聖thánh 王vương 。 觀quán 喻dụ 正chánh 治trị 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 喻dụ 諸chư 候hậu 百bá 姓tánh 。 若nhược 依y 法pháp 作tác 觀quán 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 如như 大đại 安an 樂lạc 。 不bất 能năng 觀quán 者giả 。 則tắc 究cứu 竟cánh 沉trầm 淪luân 。 如như 違vi 之chi 遭tao 誅tru 也dã 。 以dĩ 上thượng 二nhị 十thập 五ngũ 喻dụ 。 廣quảng 演diễn 差sai 別biệt 。 顯hiển 法pháp 利lợi 之chi 勝thắng 。 先tiên 能năng 警cảnh 發phát 人nhân 心tâm 。 啟khải 人nhân 樂nhạo 欲dục 。 後hậu 方phương 正chánh 答đáp 。 亦diệc 世Thế 尊Tôn 之chi 巧xảo 示thị 。 非phi 好hảo/hiếu 繁phồn 文văn 。 △# 三tam 正chánh 教giáo 心tâm 地địa 。 善thiện 男nam 子tử 。 三tam 界giới 之chi 中trung 。 以dĩ 心tâm 為vi 主chủ 。 能năng 觀quán 心tâm 者giả 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 不bất 能năng 觀quán 者giả 。 究cứu 竟cánh 沉trầm 淪luân 。 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 猶do 如như 大đại 地địa 。 五ngũ 穀cốc 五ngũ 果quả 。 從tùng 大đại 地địa 生sanh 。 如như 是thị 心tâm 法pháp 。 生sanh 世thế 出xuất 世thế 。 善thiện 惡ác 五ngũ 趣thú 。 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 於ư 如Như 來Lai 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 心tâm 名danh 為vi 地địa 。 主chủ 者giả 君quân 領lãnh 也dã 。 宰tể 治trị 也dã 。 以dĩ 喻dụ 真chân 心tâm 為vi 聖thánh 凡phàm 依y 正chánh 之chi 君quân 主chủ 故cố 。 良lương 以dĩ 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 能năng 成thành 三tam 界giới 依y 正chánh 萬vạn 法pháp 。 會hội 諸chư 萬vạn 法pháp 仍nhưng 是thị 一nhất 心tâm 。 故cố 為vi 三tam 界giới 之chi 主chủ 也dã 。 能năng 觀quán 下hạ 二nhị 句cú 。 謂vị 智trí 者giả 遇ngộ 此thử 聖thánh 教giáo 。 依y 教giáo 能năng 觀quán 。 即tức 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 。 萬vạn 法pháp 依y 正chánh 聖thánh 凡phàm 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 不bất 為vi 五ngũ 蘊uẩn 所sở 覆phú 。 亦diệc 不bất 為vi 聖thánh 凡phàm 所sở 隔cách 。 亦diệc 不bất 被bị 生sanh 死tử 所sở 纏triền 。 度độ 過quá 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 不bất 能năng 下hạ 反phản 此thử 。 謂vị 凡phàm 夫phu 不bất 覺giác 。 外ngoại 道đạo 邪tà 觀quán 。 皆giai 不bất 能năng 透thấu 脫thoát 。 仍nhưng 在tại 生sanh 死tử 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 沉trầm 淪luân 。 清thanh 涼lương 云vân 。 得đắc 其kỳ 門môn 也dã 等đẳng 諸chư 佛Phật 於ư 一nhất 朝triêu 。 失thất 其kỳ 旨chỉ 也dã 徒đồ 修tu 因nhân 於ư 曠khoáng 劫kiếp 者giả 是thị 也dã 。 以dĩ 上thượng 總tổng 出xuất 心tâm 字tự 之chi 義nghĩa 。 眾chúng 生sanh 下hạ 喻dụ 明minh 地địa 字tự 。 故cố 云vân 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 猶do 如như 大đại 地địa 。 五ngũ 穀cốc 下hạ 出xuất 地địa 功công 能năng 。 五ngũ 糓cốc 者giả 黍thử (# 粟túc 稷tắc )# 菽# (# 眾chúng 豆đậu )# 麻ma (# 芝chi 麻ma 胡hồ 麻ma 等đẳng )# 麥mạch (# 大đại 麥mạch 小tiểu 麥mạch )# 稻đạo 。 (# 粳canh 糯# )# 五ngũ 果quả 者giả 核hạch (# 棗táo 杏hạnh 等đẳng )# 膚phu 果quả (# 梨lê 柰nại 等đẳng )# 殻# 果quả (# 椰# 子tử 胡hồ 桃đào 等đẳng )# 檜# 果quả (# 松tùng 栢# 子tử 等đẳng )# 角giác 果quả (# 大đại 小tiểu 豆đậu 等đẳng )# 謂vị 地địa 有hữu 生sanh 諸chư 糓cốc 果quả 之chi 能năng 也dã 。 如như 是thị 下hạ 以dĩ 心tâm 合hợp 地địa 。 謂vị 心tâm 能năng 執chấp 持trì 。 即tức 心tâm 是thị 法pháp 。 故cố 云vân 心tâm 法pháp 。 生sanh 世thế 出xuất 世thế 者giả 。 即tức 心tâm 之chi 功công 能năng 也dã 。 謂vị 心tâm 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 則tắc 生sanh 世thế 間gian 依y 正chánh 等đẳng 法pháp 。 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 則tắc 生sanh 出xuất 世thế 間gian 依y 正chánh 等đẳng 法pháp 。 善thiện 惡ác 五ngũ 趣thú 。 即tức 世thế 間gian 正chánh 報báo 。 善thiện 謂vị 人nhân 天thiên 。 惡ác 即tức 三tam 途đồ 。 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 等đẳng 即tức 出xuất 世thế 間gian 正chánh 報báo 。 研nghiên 真chân 斷đoạn 惑hoặc 為vi 有hữu 學học 。 即tức 三tam 果quả 四tứ 向hướng 。 真chân 窮cùng 惑hoặc 盡tận 為vi 無Vô 學Học 。 即tức 四Tứ 果Quả 羅La 漢Hán 。 而nhi 獨Độc 覺Giác 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。 義nghĩa 兼kiêm 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 道đạo 前tiền 因nhân 人nhân 。 亦diệc 該cai 賢hiền 聖thánh 。 如Như 來Lai 為vi 道đạo 後hậu 果quả 人nhân 。 出xuất 世thế 獨độc 尊tôn 。 以dĩ 是thị 下hạ 指chỉ 因nhân 結kết 答đáp 。 謂vị 以dĩ 是thị 心tâm 能năng 生sanh 道đạo 之chi 因nhân 緣duyên 。 所sở 以dĩ 云vân 三tam 界giới 唯duy 心tâm 等đẳng 。 應ưng 知tri 三tam 界giới 義nghĩa 兼kiêm 內nội 外ngoại 。 以dĩ 生sanh 世thế 間gian 善thiện 惡ác 五ngũ 趣thú 。 即tức 是thị 界giới 內nội 。 以dĩ 生sanh 出xuất 世thế 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 故cố 該cai 界giới 外ngoại 。 既ký 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 緣duyên 。 生sanh 世thế 出xuất 世thế 。 善thiện 惡ác 凡phàm 聖thánh 等đẳng 。 故cố 知tri 三tam 界giới 內nội 外ngoại 依y 正chánh 。 總tổng 是thị 唯duy 心tâm 。 以dĩ 心tâm 生sanh 聖thánh 凡phàm 故cố 心tâm 為vi 地địa 。 △# 四tứ 斷đoạn 障chướng 成thành 道Đạo 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 聞văn 心tâm 地địa 法Pháp 。 如như 理lý 觀quán 察sát 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 自tự 作tác 教giáo 他tha 。 讚tán 勵lệ 慶khánh 慰úy 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 能năng 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 速tốc 圓viên 眾chúng 行hành 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 凡phàm 夫phu 既ký 言ngôn 一nhất 切thiết 。 猶do 不bất 獨độc 指chỉ 界giới 內nội 。 如như 天thiên 台thai 云vân 。 別biệt 教giáo 十thập 信tín 菩Bồ 薩Tát 為vi 外ngoại 凡phàm 。 三tam 賢hiền 位vị 菩Bồ 薩Tát 為vi 內nội 凡phàm 。 親thân 近cận 下hạ 。 雖tuy 言ngôn 善thiện 友hữu 。 實thật 乃nãi 求cầu 師sư 。 乃nãi 圓viên 頓đốn 師sư 友hữu 也dã 。 又hựu 師sư 者giả 非phi 獨độc 凡phàm 類loại 。 亦diệc 兼kiêm 諸chư 佛Phật 也dã 。 謂vị 師sư 友hữu 有hữu 教giáo 授thọ 之chi 功công 。 故cố 必tất 親thân 近cận 也dã 。 聞văn 心tâm 地địa 法Pháp 者giả 。 法pháp 即tức 此thử 經Kinh 。 為vi 成thành 聖thánh 之chi 緣duyên 。 以dĩ 非phi 法pháp 不bất 能năng 軌quỹ 持trì 。 故cố 須tu 聞văn 之chi 也dã 。 如như 理lý 觀quán 察sát 。 者giả 即tức 空không 觀quán 也dã 。 (# 謂vị 理lý 中trung 無vô 物vật 。 惟duy 一nhất 真chân 空không )# 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 者giả 。 義nghĩa 兼kiêm 諸chư 行hành 。 即tức 依y 教giáo 奉phụng 行hành 也dã 。 自tự 作tác 教giáo 他tha 者giả 。 兩lưỡng 利lợi 之chi 功công 也dã 。 讚tán 謂vị 美mỹ 言ngôn 歎thán 法Pháp 。 勵lệ 謂vị 勉miễn 力lực 勸khuyến 人nhân 。 加gia 之chi 慶khánh 己kỷ 慶khánh 人nhân 。 以dĩ 法pháp 慰úy 眾chúng 。 即tức 假giả 觀quán 也dã 。 又hựu 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 一nhất 句cú 亦diệc 中trung 道đạo 觀quán 。 所sở 謂vị 涉thiệp 有hữu 不bất 礙ngại 觀quán 空không 。 即tức 諸chư 法pháp 而nhi 證chứng 實thật 相tướng 。 良lương 以dĩ 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 意ý 在tại 中trung 道đạo 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 即tức 行hành 中trung 道đạo 。 故cố 知tri 為vi 中trung 觀quán 也dã 。 如như 是thị 下hạ 顯hiển 修tu 行hành 功công 効hiệu 也dã 。 謂vị 既ký 修tu 中trung 觀quán 不bất 著trước 空không 。 即tức 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 不bất 著trước 有hữu 。 即tức 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 故cố 曰viết 能năng 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 速tốc 圓viên 眾chúng 行hành 者giả 。 速tốc 圓viên 揀giản 非phi 漸tiệm 修tu 。 眾chúng 行hành 揀giản 非phi 偏thiên 悟ngộ 。 所sở 謂vị 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 。 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 。 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 。 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 。 由do 是thị 眾chúng 行hành 既ký 圓viên 。 故cố 疾tật 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 此thử 皆giai 圓viên 頓đốn 上thượng 乘thừa 之chi 旨chỉ 也dã 。 △# 三tam 兼kiêm 釋thích 轉chuyển 難nạn/nan 四tứ 。 一nhất 文Văn 殊Thù 轉chuyển 難nạn/nan 六lục 。 初sơ 引dẫn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 爾nhĩ 時thời 大Đại 聖thánh 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 唯duy 將tương 心tâm 法pháp 。 為vi 三tam 界giới 主chủ 。 且thả 牒điệp 佛Phật 語ngữ 義nghĩa 在tại 下hạ 科khoa 。 △# 二nhị 問vấn 心tâm 何hà 為vi 染nhiễm 。 心tâm 法pháp 本bổn 元nguyên 。 不bất 染nhiễm 塵trần 穢uế 。 云vân 何hà 心tâm 法pháp 。 染nhiễm 貪tham 瞋sân 癡si 。 文Văn 殊Thù 據cứ 真chân 疑nghi 妄vọng 。 謂vị 心tâm 法pháp 本bổn 元nguyên 。 靈linh 明minh 洞đỗng 徹triệt 。 清thanh 淨tịnh 湛trạm 然nhiên 。 故cố 云vân 不bất 染nhiễm 塵trần 穢uế 。 然nhiên 塵trần 穢uế 即tức 無vô 明minh 妄vọng 想tưởng 。 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 此thử 則tắc 判phán 定định 一nhất 心tâm 本bổn 淨tịnh 也dã 。 云vân 何hà 下hạ 述thuật 疑nghi 。 謂vị 既ký 云vân 心tâm 法pháp 。 理lý 應ưng 清thanh 淨tịnh 。 其kỳ 貪tham 瞋sân 癡si 元nguyên 是thị 染nhiễm 法pháp 。 與dữ 心tâm 相tương 反phản 。 故cố 問vấn 云vân 何hà 等đẳng 。 此thử 因nhân 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 中trung 。 言ngôn 六lục 識thức 三tam 毒độc 建kiến 立lập 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 。 尚thượng 不bất 言ngôn 賴lại 耶da 識thức 。 何hà 況huống 真chân 心tâm 哉tai 。 今kim 既ký 言ngôn 心tâm 法pháp 生sanh 世thế 出xuất 世thế 。 善thiện 惡ác 五ngũ 趣thú 。 則tắc 為vi 心tâm 染nhiễm 三tam 毒độc 。 與dữ 妄vọng 心tâm 何hà 別biệt 。 良lương 以dĩ 真chân 心tâm 有hữu 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 二nhị 義nghĩa 。 文Văn 殊Thù 但đãn 知tri 不bất 變biến 之chi 體thể 。 不bất 知tri 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 故cố 述thuật 之chi 辯biện 之chi 。 然nhiên 非phi 實thật 不bất 知tri 。 為vi 諸chư 眾chúng 中trung 有hữu 疑nghi 者giả 。 而nhi 故cố 問vấn 也dã 。 △# 三tam 述thuật 心tâm 法pháp 本bổn 空không 。 於ư 三tam 世thế 法pháp 。 誰thùy 說thuyết 為vi 心tâm 。 過quá 去khứ 心tâm 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 心tâm 未vị 至chí 。 現hiện 在tại 心tâm 不bất 住trụ 。 此thử 言ngôn 三tam 世thế 不bất 可khả 得đắc 心tâm 也dã 。 誰thùy 說thuyết 為vi 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 說thuyết 誰thùy 為vi 心tâm 也dã 。 雖tuy 狐hồ 疑nghi 不bất 定định 。 而nhi 言ngôn 活hoạt 意ý 決quyết 也dã 。 過quá 去khứ 下hạ 正chánh 述thuật 三tam 世thế 不bất 見kiến 心tâm 。 言ngôn 過quá 去khứ 求cầu 心tâm 。 過quá 去khứ 之chi 時thời 已dĩ 滅diệt 。 若nhược 未vị 來lai 求cầu 心tâm 。 時thời 尚thượng 未vị 至chí 。 若nhược 現hiện 在tại 求cầu 心tâm 。 時thời 則tắc 不bất 住trụ 。 謂vị 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 石thạch 火hỏa 電điện 光quang 眨# 眼nhãn 便tiện 過quá 。 求cầu 三tam 世thế 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 心tâm 何hà 所sở 表biểu 焉yên 。 諸chư 法pháp 之chi 內nội 。 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 法pháp 之chi 外ngoại 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 法pháp 中trung 間gian 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 又hựu 顯hiển 三tam 處xử 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 諸chư 法pháp 不bất 出xuất 十thập 八bát 界giới 。 隨tùy 拈niêm 一nhất 法pháp 。 皆giai 有hữu 體thể 相tướng 。 體thể 中trung 曰viết 內nội 。 體thể 表biểu 曰viết 外ngoại 。 性tánh 相tướng 二nhị 字tự 皆giai 約ước 真chân 心tâm 說thuyết 。 若nhược 謂vị 諸chư 法pháp 之chi 內nội 。 求cầu 心tâm 之chi 體thể 性tánh 。 奈nại 諸chư 法pháp 之chi 體thể 堅kiên 實thật 無vô 空không 。 真chân 心tâm 何hà 在tại 。 故cố 曰viết 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 向hướng 諸chư 法pháp 之chi 外ngoại 相tương 求cầu 心tâm 。 然nhiên 所sở 見kiến 皆giai 物vật 之chi 相tướng 。 非phi 心tâm 之chi 相tướng 。 故cố 曰viết 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 向hướng 諸chư 法pháp 內nội 外ngoại 兩lưỡng 楹doanh 之chi 中trung 求cầu 心tâm 。 奈nại 何hà 物vật 裏lý 仍nhưng 內nội 。 物vật 表biểu 仍nhưng 外ngoại 。 表biểu 裏lý 求cầu 中trung 且thả 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 中trung 間gian 尚thượng 無vô 。 真chân 心tâm 何hà 依y 哉tai 。 故cố 曰viết 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 (# 都đô 者giả 言ngôn 中trung 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 心tâm 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 )# 然nhiên 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。 者giả 非phi 斷đoạn 滅diệt 見kiến 。 乃nãi 心tâm 法pháp 純thuần 真chân 不bất 受thọ 染nhiễm 污ô 故cố 。 心tâm 法pháp 本bổn 來lai 。 無vô 有hữu 形hình 相tướng 。 心tâm 法pháp 本bổn 來lai 。 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 此thử 則tắc 結kết 無vô 形hình 處xứ 也dã 。 本bổn 來lai 無vô 者giả 謂vị 非phi 今kim 所sở 辯biện 始thỉ 無vô 。 以dĩ 其kỳ 本bổn 來lai 當đương 體thể 元nguyên 無vô 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。 是thị 以dĩ 形hình 相tướng 住trú 處xứ 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 △# 四tứ 述thuật 五ngũ 目mục 不bất 覩đổ 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 尚thượng 不bất 見kiến 心tâm 。 何hà 況huống 餘dư 人nhân 。 得đắc 見kiến 心tâm 法pháp 。 心tâm 即tức 如Như 來Lai 全toàn 體thể 法Pháp 身thân 。 如như 眼nhãn 有hữu 見kiến 。 不bất 自tự 見kiến 眼nhãn 。 心tâm 即tức 是thị 佛Phật 。 安an 能năng 自tự 見kiến 。 雖tuy 佛Phật 眼nhãn 猶do 不bất 能năng 覩đổ 也dã 。 餘dư 人nhân 非phi 獨độc 凡phàm 夫phu 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 凡phàm 夫phu 全toàn 迷mê 。 菩Bồ 薩Tát 帶đái 惑hoặc 。 故cố 不bất 能năng 見kiến 。 良lương 以dĩ 餘dư 人nhân 不bất 見kiến 。 猶do 非phi 如Như 來Lai 之chi 不bất 見kiến 也dã 。 如Như 來Lai 全toàn 體thể 即tức 心tâm 故cố 不bất 自tự 見kiến 。 餘dư 人nhân 為vi 無vô 明minh 所sở 障chướng 故cố 不bất 能năng 見kiến 。 便tiện 是thị 地địa 上thượng 等đẳng 覺giác 。 見kiến 真Chân 如Như 猶do 隔cách 羅la 縠hộc 觀quán 月nguyệt 。 實thật 未vị 了liễu 了liễu 見kiến 之chi 也dã 。 問vấn 。 心tâm 既ký 無vô 形hình 。 何hà 又hựu 言ngôn 見kiến 。 答đáp 。 此thử 非phi 眼nhãn 見kiến 。 以dĩ 大đại 覺giác 為vi 見kiến 。 又hựu 問vấn 。 經Kinh 云vân 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 真chân 見kiến 道đạo 。 何hà 得đắc 不bất 見kiến 。 答đáp 。 由do 斷đoạn 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 初sơ 能năng 覺giác 之chi 。 是thị 為vi 見kiến 道đạo 。 乃nãi 分phần/phân 見kiến 也dã 非phi 全toàn 見kiến 。 以dĩ 法pháp 執chấp 俱câu 生sanh 尚thượng 在tại 故cố 。 △# 五ngũ 明minh 從tùng 妄vọng 生sanh 法pháp 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 今kim 者giả 世Thế 尊Tôn 。 為vì 大đại 眾chúng 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 初sơ 二nhị 句cú 標tiêu 妄vọng 。 三tam 句cú 承thừa 妄vọng 。 末mạt 三tam 句cú 歸quy 妄vọng 。 是thị 知tri 文Văn 殊Thù 與dữ 佛Phật 唯duy 心tâm 是thị 同đồng 。 其kỳ 義nghĩa 各các 別biệt 。 文Văn 殊Thù 謂vị 真chân 不bất 容dung 染nhiễm 。 亦diệc 不bất 生sanh 法pháp 。 能năng 生sanh 法pháp 者giả 妄vọng 想tưởng 也dã 。 故cố 曰viết 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 以dĩ 是thị 妄vọng 想tưởng 為vi 生sanh 法pháp 之chi 因nhân 緣duyên 。 據cứ 此thử 則tắc 知tri 今kim 為vi 眾chúng 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 者giả 。 乃nãi 是thị 妄vọng 心tâm 非phi 真chân 心tâm 也dã 。 而nhi 佛Phật 義nghĩa 全toàn 歸quy 真chân 心tâm 。 以dĩ 其kỳ 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 為vi 生sanh 。 如như 鏡kính 體thể 無vô 塵trần 。 亦diệc 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 雖tuy 萬vạn 相tương/tướng 紛phân 然nhiên 。 鏡kính 體thể 不bất 動động 。 亦diệc 無vô 染nhiễm 著trước 。 真chân 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 萬vạn 境cảnh 全toàn 彰chương 。 一nhất 心tâm 不bất 動động 。 何hà 妄vọng 想tưởng 能năng 而nhi 真chân 心tâm 不bất 能năng 耶da 。 故cố 後hậu 有hữu 種chủng 種chủng 喻dụ 法pháp 。 顯hiển 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 也dã 。 △# 六lục 哀ai 求cầu 解giải 說thuyết 。 願nguyện 佛Phật 哀ai 愍mẫn 。 如như 實thật 解giải 說thuyết 。 如như 實thật 等đẳng 者giả 。 如như 真Chân 如Như 實thật 際tế 。 分phân 解giải 而nhi 說thuyết 。 畢tất 竟cánh 云vân 何hà 生sanh 法pháp 不bất 礙ngại 真chân 理lý 。 △# 二nhị 佛Phật 以dĩ 喻dụ 釋thích 二nhị 。 一nhất 牒điệp 前tiền 所sở 問vấn 。 爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 師sư 利lợi 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 如như 是thị 如như 是thị 。 善thiện 男nam 子tử 。 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 文Văn 殊Thù 所sở 問vấn 但đãn 言ngôn 心tâm 。 未vị 言ngôn 心tâm 所sở 。 今kim 佛Phật 言ngôn 心tâm 所sở 者giả 。 謂vị 心tâm 王vương 心tâm 所sở 同đồng 一nhất 類loại 故cố 。 是thị 則tắc 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 皆giai 真chân 心tâm 隨tùy 無vô 明minh 轉chuyển 變biến 而nhi 現hiện 。 體thể 即tức 是thị 真chân 。 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 者giả 。 即tức 述thuật 諸chư 法pháp 內nội 外ngoại 性tánh 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 也dã 。 △# 二nhị 諸chư 喻dụ 類loại 釋thích 。 我ngã 說thuyết 眾chúng 喻dụ 。 以dĩ 明minh 其kỳ 義nghĩa 。 善thiện 男nam 子tử 。 心tâm 如như 幻huyễn 法pháp 。 由do 徧biến 計kế 生sanh 。 種chủng 種chủng 心tâm 想tưởng 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 故cố 。 心tâm 如như 水thủy 流lưu 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 於ư 前tiền 後hậu 世thế 。 不bất 蹔tạm 住trụ 故cố 。 心tâm 如như 幻huyễn 法pháp 者giả 。 如như 綰oản 巾cân 所sở 成thành 之chi 兔thố 。 咒chú 草thảo 所sở 成thành 之chi 龍long 。 為vi 幻huyễn 成thành 之chi 法pháp 故cố 名danh 幻huyễn 法pháp 。 喻dụ 上thượng 幻huyễn 法pháp 本bổn 無vô 。 由do 幻huyễn 術thuật 所sở 成thành 而nhi 見kiến 有hữu 。 幻huyễn 術thuật 者giả 成thành 幻huyễn 法pháp 之chi 緣duyên 也dã 。 以dĩ 隨tùy 緣duyên 成thành 相tương/tướng 故cố 有hữu 幻huyễn 法pháp 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 本bổn 來lai 無vô 相tướng 。 由do 無vô 明minh 徧biến 計kế 為vi 緣duyên 。 生sanh 種chủng 種chủng 心tâm 。 (# 即tức 八bát 種chủng 識thức 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 )# 心tâm 想tưởng 為vi 徧biến 行hành 心tâm 所sở 之chi 一nhất 。 義nghĩa 亦diệc 兼kiêm 餘dư 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 者giả 。 即tức 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 受thọ 報báo 。 所sở 謂vị 無vô 眾chúng 生sanh 處xứ 見kiến 眾chúng 生sanh 。 無vô 苦khổ 樂lạc 處xứ 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 皆giai 真chân 心tâm 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 正chánh 隨tùy 緣duyên 時thời 。 真chân 體thể 不bất 變biến 。 依y 舊cựu 澄trừng 湛trạm 。 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 也dã 。 心tâm 如như 水thủy 流lưu 者giả 。 水thủy 喻dụ 真chân 心tâm 。 流lưu 喻dụ 諸chư 法pháp 。 然nhiên 水thủy 本bổn 不bất 流lưu 。 隨tùy 風phong 緣duyên 等đẳng 而nhi 妄vọng 見kiến 流lưu 相tương/tướng 。 故cố 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 無vô 蹔tạm 時thời 之chi 停đình 住trụ 也dã 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 由do 妄vọng 想tưởng 緣duyên 。 見kiến 諸chư 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 無vô 蹔tạm 住trụ 故cố 也dã 。 心tâm 如như 大đại 風phong 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 歷lịch 方phương 所sở 故cố 。 心tâm 如như 燈đăng 焰diễm 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 心tâm 如như 電điện 光quang 。 須tu 臾du 之chi 頃khoảnh 。 不bất 久cửu 住trụ 故cố 。 心tâm 如như 虗hư 空không 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 所sở 覆phú 障chướng 故cố 。 心tâm 如như 猿viên 猴hầu 。 遊du 五ngũ 欲dục 樹thụ 。 不bất 蹔tạm 住trụ 故cố 。 此thử 下hạ 諸chư 喻dụ 。 儼nghiễm 然nhiên 似tự 妄vọng 心tâm 作tác 用dụng 。 但đãn 妄vọng 心tâm 無vô 體thể 。 忽hốt 起khởi 忽hốt 滅diệt 。 體thể 即tức 是thị 真chân 。 妄vọng 為vi 心tâm 上thượng 之chi 迷mê 。 若nhược 覺giác 迷mê 迷mê 滅diệt 。 覺giác 不bất 生sanh 迷mê 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 今kim 所sở 喻dụ 者giả 。 皆giai 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 。 有hữu 種chủng 種chủng 用dụng 。 生sanh 諸chư 萬vạn 法pháp 。 所sở 以dĩ 佛Phật 云vân 三tam 界giới 之chi 中trung 。 以dĩ 心tâm 為vi 主chủ 。 有hữu 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 故cố 。 若nhược 會hội 妄vọng 歸quy 真chân 。 始thỉ 無vô 二nhị 法pháp 。 當đương 體thể 是thị 真chân 。 學học 者giả 知tri 之chi 。 風phong 者giả 大đại 塊khối 之chi 噫# 氣khí 。 剎sát 那na 間gian 者giả 時thời 之chi 促xúc 也dã 。 歷lịch 為vi 經kinh 歷lịch 。 方phương 所sở 即tức 所sở 過quá 之chi 處xứ 也dã 。 謂vị 風phong 本bổn 無vô 形hình 。 有hữu 時thời 而nhi 動động 且thả 徧biến 也dã 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 本bổn 自tự 無vô 形hình 。 亦diệc 有hữu 時thời 而nhi 現hiện 。 盡tận 其kỳ 所sở 感cảm 無vô 不bất 徧biến 也dã 。 心tâm 如như 燈đăng 燄diệm 者giả 。 謂vị 燈đăng 焰diễm 本bổn 無vô 。 由do 油du 炷chú 火hỏa 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 得đắc 生sanh 焰diễm 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 應ưng 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 能năng 現hiện 之chi 。 如như 搖dao 扇thiên/phiến 則tắc 風phong 現hiện 。 鑿tạc 井tỉnh 則tắc 空không 現hiện 。 擊kích 石thạch 則tắc 火hỏa 現hiện 。 人nhân 感cảm 則tắc 現hiện 人nhân 。 物vật 感cảm 則tắc 現hiện 物vật 等đẳng 。 前tiền 喻dụ 能năng 徧biến 。 此thử 喻dụ 能năng 現hiện 。 心tâm 如như 電điện 光quang 等đẳng 者giả 。 電điện 取thủ 忽hốt 現hiện 即tức 滅diệt 。 故cố 不bất 久cửu 住trụ 。 心tâm 則tắc 隨tùy 現hiện 即tức 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 同đồng 故cố 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 如như 空không 者giả 。 虗hư 空không 無vô 物vật 。 雲vân 能năng 障chướng 之chi 。 雖tuy 障chướng 不bất 壞hoại 空không 體thể 。 喻dụ 真chân 心tâm 無vô 物vật 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 所sở 障chướng 。 亦diệc 不bất 壞hoại 真chân 體thể 。 (# 客khách 塵trần 為ví 喻dụ 。 客khách 言ngôn 不bất 住trụ 。 塵trần 言ngôn 不bất 定định 。 喻dụ 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc )# 猿viên 猴hầu 蹈đạo 樹thụ 而nhi 不bất 蹔tạm 住trụ 。 喻dụ 心tâm 隨tùy 五ngũ 欲dục 現hiện 諸chư 識thức 故cố 。 (# 五ngũ 欲dục 即tức 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 )# 六lục 識thức 緣duyên 境cảnh 。 亦diệc 無vô 住trụ 故cố 。 問vấn 。 猿viên 猴hầu 喻dụ 妄vọng 心tâm 則tắc 可khả 。 今kim 喻dụ 真chân 心tâm 何hà 謂vị 。 答đáp 。 真chân 心tâm 為vi 主chủ 。 妄vọng 依y 真chân 現hiện 。 解giải 中trung 諸chư 識thức 即tức 妄vọng 心tâm 。 亦diệc 真chân 心tâm 之chi 所sở 現hiện 。 今kim 借tá 妄vọng 顯hiển 真chân 。 故cố 喻dụ 真chân 亦diệc 可khả 。 心tâm 如như 畫họa 師sư 。 能năng 畫họa 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 色sắc 故cố 。 心tâm 如như 僮đồng 僕bộc 。 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 所sở 策sách 役dịch 故cố 。 心tâm 如như 獨độc 行hành 。 無vô 第đệ 二nhị 故cố 。 心tâm 如như 國quốc 王vương 。 起khởi 種chủng 種chủng 事sự 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 心tâm 如như 怨oán 家gia 。 能năng 令linh 自tự 身thân 。 受thọ 大đại 苦khổ 故cố 。 畫họa 師sư 但đãn 言ngôn 工công 巧xảo 。 作tác 模mô 塗đồ 彩thải 。 最tối 可khả 觀quán 故cố 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 現hiện 出xuất 世thế 間gian 。 諸chư 畫họa 圖đồ 故cố 。 (# 一nhất 切thiết 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 樹thụ 木mộc 華hoa 卉hủy 。 千thiên 態thái 萬vạn 狀trạng 。 可khả 為vi 畫họa 圖đồ 耳nhĩ )# 僮đồng 僕bộc 隨tùy 主chủ 人nhân 策sách 役dịch 。 真chân 心tâm 隨tùy 煩phiền 惱não 策sách 役dịch 。 (# 只chỉ 言ngôn 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 有hữu 作tác 用dụng 。 如như 僮đồng 僕bộc 有hữu 能năng 幹cán 。 隨tùy 主chủ 役dịch 使sử 也dã )# 獨độc 行hành 者giả 無vô 伴bạn 。 喻dụ 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 更cánh 無vô 二nhị 法pháp 。 國quốc 王vương 起khởi 種chủng 種chủng 事sự 者giả 。 如như 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 征chinh 伐phạt 自tự 天thiên 子tử 出xuất 。 唯duy 天thiên 子tử 自tự 在tại 。 喻dụ 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 成thành 種chủng 種chủng 事sự 。 全toàn 體thể 不bất 變biến 。 亦diệc 自tự 在tại 故cố 。 怨oán 家gia 者giả 。 已dĩ 往vãng 有hữu 讐thù 。 念niệm 念niệm 欲dục 報báo 。 如như 臥ngọa 棘cức 嘗thường 胆# 。 故cố 云vân 自tự 身thân 受thọ 苦khổ 。 喻dụ 心tâm 隨tùy 惡ác 緣duyên 枉uổng 入nhập 生sanh 死tử 。 令linh 身thân 勞lao 碌# 。 恆hằng 受thọ 諸chư 苦khổ 故cố (# 喻dụ 中trung 實thật 受thọ 大đại 苦khổ 。 如như 晝trú 夜dạ 不bất 安an 等đẳng 。 法pháp 中trung 雖tuy 入nhập 生sanh 死tử 。 自tự 體thể 不bất 變biến 。 亦diệc 分phần/phân 喻dụ 也dã )# 。 心tâm 如như 埃ai 塵trần 。 坌bộn 污ô 自tự 身thân 。 生sanh 雜tạp 穢uế 故cố 。 心tâm 如như 影ảnh 像tượng 。 於ư 無vô 常thường 法pháp 。 執chấp 為vi 常thường 故cố 。 心tâm 如như 幻huyễn 夢mộng 。 於ư 我ngã 法pháp 相tướng 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 心tâm 如như 夜dạ 叉xoa 。 能năng 噉đạm 種chủng 種chủng 。 功công 德đức 法pháp 故cố 。 心tâm 如như 青thanh 蠅dăng 。 好hảo 穢uế 惡ác 故cố 。 心tâm 如như 殺sát 者giả 。 能năng 害hại 身thân 故cố 。 塵trần 埃ai 穢uế 身thân 。 喻dụ 煩phiền 惱não 污ô 德đức 也dã 。 影ảnh 像tượng 非phi 真chân 。 亦diệc 無vô 久cửu 常thường 。 而nhi 愚ngu 者giả 執chấp 常thường 也dã 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 所sở 現hiện 之chi 相tướng 即tức 真chân 心tâm 之chi 影ảnh 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 執chấp 為vi 實thật 有hữu 故cố 。 幻huyễn 夢mộng 非phi 真chân 。 夢mộng 中trung 之chi 人nhân 執chấp 為vi 實thật 有hữu 。 若nhược 大đại 惺tinh 悟ngộ 知tri 夢mộng 本bổn 空không 故cố 。 又hựu 見kiến 幻huyễn 之chi 人nhân 執chấp 幻huyễn 為vi 有hữu 。 幻huyễn 滅diệt 之chi 時thời 知tri 幻huyễn 本bổn 無vô 。 然nhiên 夢mộng 幻huyễn 皆giai 喻dụ 我ngã 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 。 愚ngu 人nhân 不bất 達đạt 。 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 心tâm 如như 夜dạ 叉xoa 者giả 。 喻dụ 心tâm 隨tùy 惡ác 緣duyên 墮đọa 惡ác 道đạo 。 如như 夜dạ 叉xoa 噉đạm 人nhân 肉nhục 。 喻dụ 惡ác 道đạo 傷thương 功công 德đức 故cố 。 青thanh 蠅dăng 好hảo/hiếu 穢uế 惡ác 。 喻dụ 心tâm 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 著trước 五ngũ 欲dục 故cố 。 殺sát 者giả 能năng 害hại 身thân 命mạng 。 喻dụ 心tâm 隨tùy 惡ác 業nghiệp 能năng 害hại 慧tuệ 命mạng 故cố 。 心tâm 如như 敵địch 對đối 。 常thường 伺tứ 過quá 故cố 。 心tâm 如như 盜đạo 賊tặc 。 竊thiết 功công 德đức 故cố 。 心tâm 如như 大đại 皷cổ 。 起khởi 鬬đấu 戰chiến 故cố 。 心tâm 如như 飛phi 蛾nga 。 愛ái 燈đăng 色sắc 故cố 。 心tâm 如như 野dã 鹿lộc 。 逐trục 假giả 聲thanh 故cố 。 心tâm 如như 羣quần 猪trư 。 樂nhạo 雜tạp 穢uế 故cố 。 心tâm 如như 眾chúng 蜂phong 。 集tập 蜜mật 味vị 故cố 。 心tâm 如như 醉túy 象tượng 。 耽đam 牝tẫn 觸xúc 故cố 。 敵địch 為vi 讐thù 敵địch 。 伺tứ 為vi 窺khuy 伺tứ 。 見kiến 讐thù 人nhân 有hữu 過quá 則tắc 能năng 侵xâm 害hại 故cố 。 此thử 喻dụ 心tâm 隨tùy 惡ác 業nghiệp 侵xâm 害hại 善thiện 事sự 故cố 。 盜đạo 賊tặc 能năng 竊thiết 財tài 物vật 。 喻dụ 心tâm 隨tùy 惡ác 業nghiệp 能năng 竊thiết 法Pháp 財tài 故cố 。 皷cổ 能năng 催thôi 陣trận 。 助trợ 戰chiến 不bất 怯khiếp 。 喻dụ 心tâm 能năng 催thôi 志chí 。 起khởi 精tinh 進tấn 故cố 。 飛phi 蛾nga 愛ái 燈đăng 不bất 知tri 傷thương 身thân 。 喻dụ 心tâm 能năng 愛ái 欲dục 不bất 知tri 損tổn 德đức 故cố 。 野dã 鹿lộc 逐trục 假giả 聲thanh 而nhi 喪táng 命mạng 。 (# 獵liệp 人nhân 巧xảo 作tác 類loại 母mẫu 鹿lộc 之chi 聲thanh 。 羣quần 鹿lộc 皆giai 集tập 。 獵liệp 師sư 人nhân 射xạ 之chi 。 即tức 逐trục 假giả 聲thanh 喪táng 命mạng )# 喻dụ 心tâm 隨tùy 聲thanh 而nhi 迷mê 真chân 。 羣quần 猪trư 樂nhạo/nhạc/lạc 穢uế 而nhi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喻dụ 心tâm 得đắc 財tài 利lợi 而nhi 歡hoan 呼hô 。 眾chúng 蜂phong 集tập 蜜mật 喻dụ 心tâm 著trước 五ngũ 塵trần 。 醉túy 象tượng 耽đam 牝tẫn 觸xúc (# 牝tẫn 即tức 母mẫu 象tượng 觸xúc 即tức 交giao 遘cấu )# 喻dụ 心tâm 貪tham 婬dâm 穢uế 。 以dĩ 上thượng 共cộng 二nhị 十thập 七thất 喻dụ 。 通thông 喻dụ 真chân 心tâm 隨tùy 差sai 別biệt 緣duyên 。 成thành 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 類loại 妄vọng 心tâm 而nhi 實thật 非phi 妄vọng 心tâm 。 乃nãi 真chân 心tâm 不bất 變biến 之chi 大đại 用dụng 也dã 。 人nhân 若nhược 迷mê 之chi 則tắc 為vi 業nghiệp 果quả 。 悟ngộ 之chi 則tắc 為vi 大đại 用dụng 。 此thử 因nhân 文Văn 殊Thù 說thuyết 妄vọng 想tưởng 能năng 生sanh 。 而nhi 真chân 不bất 受thọ 妄vọng 。 故cố 佛Phật 以dĩ 種chủng 種chủng 喻dụ 。 說thuyết 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 現hiện 相tướng 。 故cố 為vi 三tam 界giới 主chủ 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 應ưng 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 是thị 也dã 。 應ưng 知tri 文Văn 殊Thù 約ước 體thể 言ngôn 。 故cố 云vân 真chân 不bất 受thọ 妄vọng 。 如Như 來Lai 約ước 用dụng 言ngôn 。 故cố 能năng 隨tùy 緣duyên 。 △# 三tam 深thâm 談đàm 心tâm 法pháp 七thất 。 一nhất 釋thích 妄vọng 心tâm 本bổn 空không 。 善thiện 男nam 子tử 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 內nội 無vô 外ngoại 。 亦diệc 無vô 中trung 間gian 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 超siêu 越việt 三tam 世thế 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 懷hoài 染nhiễm 著trước 。 從tùng 妄vọng 緣duyên 現hiện 。 緣duyên 無vô 自tự 性tánh 。 心tâm 性tánh 空không 故cố 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 者giả 。 指chỉ 上thượng 諸chư 喻dụ 也dã 。 心tâm 即tức 八bát 個cá 心tâm 王vương 。 心tâm 所sở 法pháp 即tức 五ngũ 十thập 一nhất 個cá 心tâm 所sở 。 無vô 內nội 無vô 外ngoại 。 等đẳng 准chuẩn 前tiền 解giải 。 謂vị 諸chư 法pháp 中trung 。 求cầu 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 去khứ 來lai 下hạ 亦diệc 三tam 世thế 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 超siêu 越việt 。 非phi 有hữu 者giả 謂vị 。 無vô 色sắc 無vô 聲thanh 。 非phi 無vô 者giả 謂vị 昭chiêu 昭chiêu 靈linh 靈linh 。 常thường 懷hoài 染nhiễm 著trước 。 者giả 帶đái 妄vọng 說thuyết 真chân 也dã 。 以dĩ 藏tạng 識thức 含hàm 染nhiễm 法pháp 種chủng 子tử 也dã 。 從tùng 妄vọng 緣duyên 現hiện 。 者giả 遇ngộ 境cảnh 生sanh 現hiện 行hành 故cố 也dã 。 緣duyên 無vô 自tự 性tánh 。 即tức 法pháp 空không 也dã 。 心tâm 性tánh 空không 即tức 心tâm 空không 也dã 。 (# 緣duyên 即tức 五ngũ 塵trần 心tâm 即tức 王vương 所sở )# 心tâm 境cảnh 空không 處xứ 即tức 是thị 真chân 心tâm 。 所sở 謂vị 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 心tâm 之chi 謂vị 歟# 。 △# 二nhị 釋thích 真chân 心tâm 本bổn 寂tịch 。 如như 是thị 空không 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 本bổn 無vô 生sanh 處xứ 。 亦diệc 無vô 滅diệt 處xứ 。 亦diệc 非phi 遠viễn 離ly 。 非phi 不bất 遠viễn 離ly 。 如như 是thị 心tâm 等đẳng 。 不bất 異dị 無vô 為vi 。 無vô 為vi 之chi 體thể 。 不bất 異dị 心tâm 等đẳng 。 心tâm 法pháp 之chi 體thể 。 本bổn 不bất 可khả 說thuyết 。 非phi 心tâm 法pháp 者giả 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 是thị 空không 性tánh 者giả 。 指chỉ 前tiền 心tâm 法pháp 皆giai 空không 。 所sở 顯hiển 真chân 空không 妙diệu 性tánh 也dã 。 此thử 句cú 標tiêu 定định 。 下hạ 皆giai 釋thích 義nghĩa 。 萬vạn 法pháp 緣duyên 聚tụ 而nhi 生sanh 。 此thử 性tánh 不bất 生sanh 。 萬vạn 法pháp 緣duyên 散tán 則tắc 滅diệt 。 此thử 性tánh 不bất 滅diệt 。 既ký 無vô 生sanh 滅diệt 。 則tắc 顯hiển 真chân 常thường 也dã 。 來lai 去khứ 者giả 往vãng 還hoàn 也dã 。 謂vị 時thời 有hữu 遷thiên 流lưu 。 物vật 有hữu 往vãng 還hoàn 。 性tánh 無vô 往vãng 還hoàn 。 顯hiển 當đương 體thể 不bất 動động 也dã 。 理lý 無vô 二nhị 法pháp 故cố 一nhất 。 事sự 有hữu 千thiên 差sai 故cố 異dị 。 此thử 性tánh 隨tùy 緣duyên 成thành 事sự 故cố 不bất 一nhất 。 自tự 體thể 不bất 變biến 故cố 不bất 異dị 。 斷đoạn 常thường 者giả 即tức 外ngoại 道đạo 之chi 邊biên 見kiến 也dã 。 此thử 性tánh 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 故cố 曰viết 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 處xứ 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 有hữu 生sanh 死tử 定định 處xứ 。 萬vạn 物vật 有hữu 成thành 壞hoại 定định 處xứ 。 此thử 性tánh 如như 水thủy 上thượng 葫# 蘆lô 觸xúc 著trước 便tiện 轉chuyển 。 日nhật 中trung 寶bảo 石thạch 色sắc 無vô 定định 形hình 。 生sanh 滅diệt 尚thượng 無vô 。 云vân 何hà 有hữu 處xứ 。 凡phàm 有hữu 違vi 境cảnh 厭yếm 之chi 則tắc 遠viễn 離ly 。 有hữu 順thuận 境cảnh 愛ái 之chi 則tắc 不bất 遠viễn 離ly 。 此thử 皆giai 妄vọng 心tâm 用dụng 事sự 憎tăng 愛ái 如như 此thử 。 真chân 性tánh 不bất 然nhiên 。 無vô 諸chư 情tình 謂vị 。 故cố 皆giai 非phi 之chi 。 如như 是thị 下hạ 即tức 前tiền 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 等đẳng 妙diệu 性tánh 也dã 。 然nhiên 心tâm 之chi 與dữ 性tánh 。 稱xưng 謂vị 雖tuy 別biệt 。 體thể 則tắc 是thị 同đồng 。 無vô 為vi 即tức 如như 如như 理lý 。 謂vị 真chân 理lý 不bất 動động 。 無vô 所sở 作tác 為vi 故cố 名danh 無vô 為vi 。 心tâm 者giả 即tức 隨tùy 緣duyên 智trí 用dụng 也dã 。 心tâm 不bất 異dị 無vô 為vi 。 者giả 智trí 與dữ 理lý 冥minh 。 無vô 為vi 不bất 異dị 心tâm 等đẳng 。 者giả 理lý 與dữ 智trí 冥minh 。 是thị 為vi 雙song 表biểu 。 心tâm 法pháp 等đẳng 二nhị 句cú 是thị 為vi 雙song 遮già 。 若nhược 無vô 為vi 喚hoán 作tác 心tâm 法pháp 。 強cường/cưỡng 安an 其kỳ 名danh 。 故cố 云vân 本bổn 不bất 可khả 說thuyết 。 若nhược 喚hoán 作tác 非phi 心tâm 法pháp 者giả 。 話thoại 為vi 兩lưỡng 橛quyết 。 故cố 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 △# 三tam 徵trưng 釋thích 離ly 過quá 。 何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 為vi 是thị 心tâm 。 即tức 名danh 斷đoạn 見kiến 。 若nhược 離ly 心tâm 法pháp 。 即tức 名danh 常thường 見kiến 。 永vĩnh 離ly 二nhị 相tướng 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 初sơ 句cú 徵trưng 上thượng 兩lưỡng 不bất 可khả 說thuyết 之chi 意ý 。 若nhược 無vô 下hạ 釋thích 。 謂vị 若nhược 無vô 為vi 之chi 理lý 畢tất 竟cánh 是thị 心tâm 智trí 者giả 。 則tắc 智trí 有hữu 理lý 無vô 。 失thất 其kỳ 真chân 心tâm 不bất 變biến 之chi 體thể 也dã 。 故cố 云vân 即tức 名danh 斷đoạn 見kiến 。 (# 斷đoạn 滅diệt 心tâm 體thể 之chi 見kiến )# 若nhược 離ly 心tâm 法pháp 。 者giả 離ly 者giả 非phi 也dã 。 謂vị 若nhược 無vô 為vi 畢tất 竟cánh 非phi 心tâm 智trí 法pháp 者giả 。 則tắc 理lý 智trí 各các 體thể 。 永vĩnh 墮đọa 無vô 為vi 之chi 常thường 。 失thất 其kỳ 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 故cố 云vân 即tức 名danh 常thường 見kiến 。 以dĩ 上thượng 皆giai 反phản 釋thích 其kỳ 非phi 。 永vĩnh 離ly 下hạ 方phương 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 二nhị 相tương/tướng 即tức 心tâm 相tương/tướng 。 無vô 為vi 相tương/tướng 。 離ly 者giả 不bất 執chấp 著trước 義nghĩa 。 謂vị 不bất 執chấp 無vô 為vi 相tương/tướng 。 則tắc 不bất 失thất 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 即tức 永vĩnh 離ly 常thường 見kiến 也dã 。 不bất 著trước 心tâm 相tướng 。 則tắc 不bất 失thất 不bất 變biến 義nghĩa 。 即tức 永vĩnh 離ly 斷đoạn 見kiến 也dã 。 然nhiên 所sở 以dĩ 永vĩnh 離ly 不bất 著trước 者giả 。 恐khủng 人nhân 執chấp 著trước 以dĩ 為vi 定định 相tương/tướng 。 故cố 此thử 永vĩnh 離ly 掃tảo 人nhân 情tình 見kiến 耳nhĩ 。 二nhị 邊biên 即tức 斷đoạn 見kiến 常thường 見kiến 。 上thượng 文văn 遮già 表biểu 不bất 定định 者giả 。 恐khủng 落lạc 二nhị 邊biên 之chi 定định 見kiến 故cố 皆giai 不bất 著trước 。 △# 四tứ 達đạt 悟ngộ 見kiến 真chân 。 如như 是thị 悟ngộ 者giả 。 名danh 見kiến 真Chân 諦Đế 。 悟ngộ 真Chân 諦Đế 者giả 。 名danh 為vi 賢hiền 聖thánh 。 如như 是thị 二nhị 字tự 指chỉ 上thượng 永vĩnh 離ly 等đẳng 二nhị 句cú 。 悟ngộ 者giả 即tức 醒tỉnh 會hội 也dã 。 謂vị 若nhược 醒tỉnh 會hội 此thử 道đạo 。 則tắc 永vĩnh 離ly 二nhị 相tướng 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 即tức 合hợp 中Trung 道Đạo 純thuần 真chân 。 故cố 云vân 名danh 見kiến 真Chân 諦Đế 。 見kiến 即tức 悟ngộ 也dã 。 悟ngộ 真chân 下hạ 二nhị 句cú 承thừa 悟ngộ 定định 名danh 。 謂vị 悟ngộ 之chi 淺thiển 者giả 為vi 賢hiền 。 悟ngộ 之chi 徹triệt 者giả 為vi 聖thánh 。 △# 五ngũ 釋thích 心tâm 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 戒giới 無vô 持trì 犯phạm 。 亦diệc 無vô 大đại 小tiểu 。 無vô 有hữu 心tâm 王vương 。 及cập 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 如như 是thị 法Pháp 界Giới 。 自tự 性tánh 無vô 垢cấu 。 無vô 上thượng 中trung 下hạ 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 性tánh 平bình 等đẳng 故cố 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 者giả 引dẫn 已dĩ 成thành 之chi 賢hiền 聖thánh 也dã 。 (# 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 迴hồi 向hướng 為vi 賢hiền 。 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 為vi 聖thánh )# 性tánh 本bổn 下hạ 明minh 賢hiền 聖thánh 所sở 證chứng 之chi 無vô 為vi 真Chân 諦Đế 。 性tánh 即tức 真Chân 諦Đế 之chi 體thể 也dã 。 本bổn 空không 寂tịch 者giả 但đãn 標tiêu 定định 。 謂vị 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 非phi 致trí 之chi 始thỉ 空không 也dã 。 無vô 為vi 下hạ 正chánh 釋thích 寂tịch 義nghĩa 謂vị 真Chân 諦Đế 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 。 當đương 體thể 不bất 動động 。 亦diệc 復phục 不bất 變biến 。 故cố 名danh 無vô 為vi 即tức 空không 寂tịch 義nghĩa 也dã 。 戒giới 無vô 持trì 犯phạm 者giả 。 為vi 性tánh 具cụ 之chi 戒giới 。 本bổn 無vô 止chỉ 作tác 之chi 持trì 。 亦diệc 無vô 破phá 毀hủy 之chi 犯phạm 也dã 。 亦diệc 無vô 下hạ 通thông 揀giản 差sai 別biệt 。 謂vị 無vô 為vi 平bình 等đẳng 。 故cố 無vô 賢hiền 聖thánh 之chi 大đại 。 亦diệc 無vô 凡phàm 愚ngu 之chi 小tiểu 也dã 。 心tâm 王vương 帶đái 妄vọng 。 心tâm 所sở 亦diệc 然nhiên 。 而nhi 無vô 為vi 真Chân 諦Đế 純thuần 淨tịnh 無vô 妄vọng 。 故cố 亦diệc 無vô 之chi 。 然nhiên 凡phàm 夫phu 有hữu 生sanh 死tử 苦khổ 。 聖thánh 人nhân 有hữu 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 皆giai 有hữu 對đối 待đãi 也dã 。 今kim 無vô 為vi 心tâm 法pháp 絕tuyệt 諸chư 對đối 待đãi 。 故cố 求cầu 聖thánh 凡phàm 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 苦khổ 樂lạc 何hà 在tại 哉tai 。 故cố 皆giai 無vô 之chi 也dã 。 如như 是thị 法Pháp 界Giới 者giả 。 即tức 指chỉ 住trụ 無vô 為vi 當đương 體thể 。 即tức 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 也dã 。 自tự 性tánh 下hạ 出xuất 體thể 相tướng 。 謂vị 無vô 為vi 心tâm 法pháp 。 以dĩ 自tự 性tánh 無vô 垢cấu 為vi 體thể 。 無vô 上thượng 中trung 下hạ 。 三tam 等đẳng 差sai 別biệt 為vi 相tương/tướng 。 (# 總tổng 遣khiển 情tình 見kiến 分phân 別biệt 也dã )# 下hạ 又hựu 徵trưng 釋thích 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 中trung 一nhất 切thiết 都đô 無vô 者giả 何hà 故cố 。 釋thích 曰viết 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 性tánh 平bình 等đẳng 故cố 。 若nhược 有hữu 持trì 犯phạm 大đại 小tiểu 苦khổ 樂lạc 等đẳng 則tắc 不bất 平bình 等đẳng 。 失thất 其kỳ 所sở 以dĩ 無vô 為vi 也dã 。 △# 六lục 萬vạn 法pháp 歸quy 一nhất 。 如như 眾chúng 河hà 水thủy 。 流lưu 入nhập 海hải 中trung 。 盡tận 同đồng 一nhất 味vị 。 無vô 別biệt 相tướng 故cố 。 眾chúng 河hà 水thủy 喻dụ 前tiền 。 差sai 別biệt 諸chư 法pháp 。 海hải 喻dụ 無vô 為vi 心tâm 法pháp 。 謂vị 眾chúng 水thủy 入nhập 海hải 。 同đồng 一nhất 鹹hàm 味vị 。 諸chư 法pháp 歸quy 心tâm 同đồng 一nhất 無vô 為vi 。 無vô 為vi 心tâm 法pháp 。 實thật 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 △# 七thất 更cánh 釋thích 無vô 別biệt 。 此thử 無vô 垢cấu 性tánh 。 非phi 實thật 非phi 虗hư 。 此thử 無vô 垢cấu 性tánh 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 無vô 盡tận 滅diệt 相tướng 。 體thể 本bổn 不bất 生sanh 。 此thử 無vô 垢cấu 性tánh 。 常thường 住trụ 不bất 變biến 。 最tối 勝thắng 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 所sở 淨tịnh 故cố 。 此thử 無vô 垢cấu 性tánh 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 平bình 等đẳng 不bất 平bình 等đẳng 。 體thể 無vô 異dị 故cố 。 無vô 垢cấu 性tánh 者giả 。 謂vị 性tánh 無vô 垢cấu 染nhiễm 故cố 。 釋thích 前tiền 科khoa 無vô 別biệt 相tướng 義nghĩa 。 垢cấu 即tức 差sai 別biệt 義nghĩa 。 因nhân 性tánh 無vô 垢cấu 染nhiễm 故cố 無vô 別biệt 相tướng 也dã 。 然nhiên 無vô 垢cấu 即tức 是thị 無vô 為vi 。 但đãn 標tiêu 定định 。 非phi 實thật 下hạ 釋thích 義nghĩa 。 以dĩ 本bổn 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 非phi 實thật 。 現hiện 有hữu 作tác 用dụng 故cố 非phi 虗hư 。 如như 鏡kính 現hiện 相tướng 。 鏡kính 相tương/tướng 分phân 明minh 體thể 無vô 異dị 故cố 。 次thứ 四tứ 句cú 。 初sơ 句cú 標tiêu 體thể 。 次thứ 句cú 會hội 義nghĩa 。 謂vị 此thử 無vô 垢cấu 性tánh 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 所sở 證chứng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 亦diệc 標tiêu 定định 。 下hạ 二nhị 句cú 更cánh 釋thích 深thâm 義nghĩa 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 終chung 盡tận 斷đoạn 滅diệt 之chi 相tướng 。 其kỳ 體thể 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 因nhân 其kỳ 不bất 生sanh 所sở 以dĩ 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 真chân 無vô 垢cấu 性tánh 也dã 。 再tái 次thứ 四tứ 句cú 。 謂vị 不bất 但đãn 只chỉ 與dữ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 同đồng 。 更cánh 常thường 住trụ 不bất 變biến 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 所sở 證chứng 之chi 最tối 勝thắng 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 有hữu 三tam 種chủng 。 此thử 乃nãi 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 言ngôn 最tối 勝thắng 者giả 以dĩ 自tự 性tánh 本bổn 淨tịnh 。 真chân 圓viên 妄vọng 寂tịch 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 可khả 比tỉ 也dã 。 我ngã 所sở 一nhất 句cú 出xuất 涅Niết 槃Bàn 所sở 具cụ 之chi 德đức 也dã 。 淨tịnh 即tức 淨tịnh 德đức 。 我ngã 所sở 即tức 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 以dĩ 其kỳ 二nhị 執chấp 皆giai 淨tịnh 故cố 為vi 淨tịnh 德đức 。 上thượng 句cú 常thường 住trụ 不bất 變biến 即tức 常thường 德đức 。 義nghĩa 兼kiêm 本bổn 來lai 自tự 在tại 即tức 我ngã 德đức 。 性tánh 無vô 諸chư 苦khổ 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 德đức 。 四tứ 德đức 具cụ 足túc 。 故cố 曰viết 最tối 勝thắng 也dã 。 末mạt 四tứ 句cú 更canh 遣khiển 平bình 等đẳng 之chi 執chấp 。 以dĩ 前tiền 文văn 皆giai 遣khiển 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 說thuyết 性tánh 平bình 等đẳng 。 若nhược 執chấp 著trước 平bình 等đẳng 猶do 為vi 所sở 障chướng 。 故cố 云vân 此thử 無vô 垢cấu 性tánh 。 遠viễn 離ly 平bình 等đẳng 及cập 不bất 平bình 等đẳng 。 然nhiên 遠viễn 平bình 等đẳng 則tắc 離ly 理lý 障chướng 。 遠viễn 不bất 平bình 等đẳng 則tắc 離ly 事sự 障chướng 。 以dĩ 無vô 事sự 理lý 對đối 待đãi 故cố 云vân 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 等đẳng 。 體thể 無vô 異dị 者giả 異dị 即tức 差sai 別biệt 也dã 。 謂vị 凡phàm 有hữu 對đối 待đãi 者giả 皆giai 為vi 差sai 別biệt 故cố 。 以dĩ 其kỳ 真chân 體thể 無vô 異dị 相tướng 。 故cố 皆giai 遠viễn 離ly 。 此thử 則tắc 遣khiển 情tình 離ly 執chấp 乃nãi 真chân 無vô 垢cấu 性tánh 也dã 。 良lương 以dĩ 無vô 垢cấu 即tức 無vô 為vi 。 無vô 為vi 即tức 心tâm 地địa 法pháp 。 此thử 上thượng 因nhân 答đáp 文Văn 殊Thù 之chi 問vấn 故cố 有hữu 多đa 釋thích 。 葢# 問vấn 處xứ 深thâm 而nhi 答đáp 之chi 詳tường 矣hĩ 。 以dĩ 文Văn 殊Thù 轉chuyển 難nạn/nan 云vân 。 心tâm 法pháp 本bổn 元nguyên 。 不bất 染nhiễm 塵trần 穢uế 。 云vân 何hà 心tâm 法pháp 。 染nhiễm 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 故cố 佛Phật 前tiền 科khoa 諸chư 喻dụ 則tắc 知tri 心tâm 法pháp 隨tùy 緣duyên 。 而nhi 萬vạn 用dụng 全toàn 彰chương 。 答đáp 云vân 何hà 心tâm 法pháp 。 染nhiễm 貪tham 等đẳng 問vấn 。 今kim 此thử 深thâm 談đàm 心tâm 法pháp 科khoa 中trung 。 方phương 答đáp 心tâm 法pháp 本bổn 元nguyên 不bất 染nhiễm 等đẳng 問vấn 。 則tắc 知tri 心tâm 體thể 不bất 變biến 而nhi 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 也dã 。 葢# 如Như 來Lai 說thuyết 此thử 。 正chánh 要yếu 修tu 行hành 人nhân 知tri 隨tùy 緣duyên 以dĩ 遣khiển 執chấp 。 觀quán 不bất 變biến 以dĩ 證chứng 真chân 。 故cố 有hữu 此thử 說thuyết 。 △# 四tứ 結kết 勸khuyến 修tu 觀quán 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 欲dục 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 應ưng 當đương 一nhất 心tâm 。 修tu 習tập 如như 是thị 。 心tâm 地địa 觀quán 法Pháp 。 善thiện 男nam 子tử 等đẳng 。 皆giai 大Đại 乘Thừa 之chi 機cơ 。 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 為vi 大Đại 乘Thừa 之chi 果quả 。 一nhất 心tâm 修tu 習tập 。 為vi 大Đại 乘Thừa 之chi 行hành 。 心tâm 地địa 觀quán 法Pháp 。 為vi 大Đại 乘Thừa 之chi 教giáo 。 理lý 具cụ 教giáo 理lý 行hành 果quả 四tứ 法pháp 。 然nhiên 佛Phật 意ý 欲dục 人nhân 依y 心tâm 地địa 之chi 教giáo 。 則tắc 觀quán 心tâm 地địa 之chi 理lý 。 須tu 修tu 觀quán 心tâm 之chi 行hành 。 即tức 證chứng 阿a 耨nậu 。 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。 似tự 乎hồ 不bất 難nan 。 假giả 若nhược 不bất 信tín 不bất 行hành 。 豈khởi 止chỉ 今kim 生sanh 不bất 能năng 成thành 菩Bồ 提Đề 道đạo 。 縱túng/tung 使sử 千thiên 生sanh 萬vạn 劫kiếp 亦diệc 無vô 出xuất 苦khổ 之chi 期kỳ 也dã 。 悲bi 哉tai 。 △# 四tứ 以dĩ 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 二nhị 。 一nhất 標tiêu 章chương 。 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 △# 二nhị 正chánh 頌tụng 七thất 。 一nhất 頌tụng 文Văn 殊Thù 啟khải 問vấn 。 三tam 世thế 覺giác 母mẫu 妙Diệu 吉Cát 祥Tường 。 請thỉnh 問vấn 如Như 來Lai 心tâm 地địa 法Pháp 。 佛Phật 為vi 大đại 覺giác 。 言ngôn 覺giác 母mẫu 即tức 佛Phật 母mẫu 也dã 。 妙diệu 吉cát 祥tường 即tức 文Văn 殊Thù 之chi 華hoa 言ngôn 。 解giải 見kiến 初sơ 卷quyển 。 次thứ 句cú 述thuật 問vấn 。 謂vị 哀ai 懇khẩn 為vi 請thỉnh 。 求cầu 決quyết 為vi 問vấn 。 △# 二nhị 頌tụng 總tổng 標tiêu 心tâm 地địa 。 我ngã 今kim 於ư 此thử 大đại 會hội 眾chúng 。 開khai 演diễn 成thành 佛Phật 觀quán 行hành 門môn 。 此thử 法Pháp 難nan 遇ngộ 過quá 優ưu 曇đàm 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 應ưng 渴khát 仰ngưỡng 。 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。 次thứ 二nhị 句cú 勸khuyến 信tín 。 △# 三tam 頌tụng 二nhị 利lợi 功công 深thâm 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 證chứng 大đại 覺giác 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 法Pháp 修tu 成thành 。 我ngã 是thị 無vô 上thượng 調điều 御ngự 師sư 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 周chu 世thế 界giới 。 化hóa 度độ 無vô 量lượng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 當đương 知tri 由do 悟ngộ 心tâm 地địa 觀quán 。 此thử 頌tụng 易dị 明minh 。 即tức 會hội 同đồng 諸chư 佛Phật 自tự 證chứng 度độ 生sanh 。 皆giai 由do 同đồng 悟ngộ 心tâm 地địa 同đồng 修tu 心tâm 觀quán 也dã 。 △# 四tứ 頌tụng 廣quảng 演diễn 差sai 別biệt 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 聞văn 此thử 法Pháp 。 欣hân 趣thú 菩Bồ 提Đề 得đắc 授thọ 記ký 。 一nhất 切thiết 有hữu 緣duyên 得đắc 記ký 人nhân 。 修tu 此thử 觀quán 門môn 當đương 作tác 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 自tự 受thọ 大đại 法Pháp 樂lạc 。 住trụ 心tâm 地địa 觀quán 妙diệu 寶bảo 宮cung 。 受thọ 職chức 菩Bồ 薩Tát 悟ngộ 無vô 生sanh 。 觀quán 心tâm 地địa 門môn 徧biến 法Pháp 界Giới 。 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 坐tọa 覺giác 樹thụ 。 入nhập 此thử 觀quán 行hành 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 此thử 法Pháp 能năng 雨vũ 七Thất 聖Thánh 財Tài 。 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 摩ma 尼ni 寶bảo 。 此thử 法Pháp 名danh 為vi 佛Phật 本bổn 母mẫu 。 出xuất 生sanh 三tam 世thế 三tam 佛Phật 身thân 。 此thử 法Pháp 名danh 為vi 金kim 剛cang 甲giáp 。 能năng 敵địch 四tứ 眾chúng 諸chư 魔ma 軍quân 。 此thử 法pháp 能năng 作tác 大đại 舟chu 船thuyền 。 令linh 度độ 中trung 流lưu 至chí 寶bảo 所sở 。 此thử 法pháp 最tối 勝thắng 大đại 法pháp 皷cổ 。 此thử 法Pháp 高cao 顯hiển 大đại 法Pháp 幢tràng 。 此thử 法Pháp 金kim 剛cang 大đại 法Pháp 螺loa 。 此thử 法Pháp 照chiếu 世thế 大đại 法Pháp 炬cự 。 此thử 法Pháp 猶do 如như 大đại 聖Thánh 主Chủ 。 賞thưởng 功công 罰phạt 過quá 順thuận 人nhân 心tâm 。 此thử 法Pháp 猶do 如như 沃ốc 潤nhuận 田điền 。 生sanh 成thành 長trưởng 養dưỡng 依y 時thời 候hậu 。 我ngã 以dĩ 眾chúng 喻dụ 明minh 空không 義nghĩa 。 初sơ 句cú 勸khuyến 聞văn 。 次thứ 句cú 明minh 益ích 。 菩Bồ 提Đề 為vi 果quả 。 欣hân 趣thú 為vi 志chí 。 謂vị 欣hân 然nhiên 承thừa 志chí 。 欲dục 得đắc 趣thú 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 如như 是thị 志chí 向hướng 者giả 。 必tất 得đắc 如Như 來Lai 授thọ 記ký 。 (# 前tiền 文văn 云vân 。 若nhược 有hữu 人nhân 問vấn 。 何hà 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 應ưng 示thị 是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 必tất 得đắc 成thành 佛Phật 。 是thị 諸chư 人nhân 。 即tức 修tu 觀quán 者giả 。 必tất 得đắc 成thành 佛Phật 。 即tức 是thị 授thọ 記ký )# 次thứ 二nhị 句cú 勸khuyến 修tu 成thành 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 下hạ 頌tụng 前tiền 諸chư 喻dụ 。 大đại 法Pháp 樂lạc 即tức 諸chư 佛Phật 自tự 證chứng 。 自tự 所sở 受thọ 用dụng 者giả 。 稱xưng 性tánh 之chi 樂lạc 名danh 大đại 法Pháp 樂lạc 。 此thử 句cú 為vi 果quả 。 下hạ 句cú 明minh 行hành 。 謂vị 專chuyên 住trụ 一nhất 心tâm 如như 大đại 地địa 之chi 不bất 動động 。 觀quán 照chiếu 不bất 移di 如như 居cư 寶bảo 宮cung 。 (# 宮cung 喻dụ 觀quán 門môn )# 受thọ 職chức 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 即tức 灌quán 頂đảnh 受thọ 職chức 。 將tương 補bổ 佛Phật 處xứ 之chi 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 悟ngộ 無vô 生sanh 者giả 。 悟ngộ 即tức 覺giác 悟ngộ 之chi 智trí 。 無vô 生sanh 義nghĩa 兼kiêm 無vô 滅diệt 。 即tức 所sở 悟ngộ 之chi 理lý 。 觀quán 心tâm 地địa 門môn 者giả 。 謂vị 悟ngộ 非phi 徒đồ 然nhiên 而nhi 悟ngộ 。 由do 觀quán 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 忽hốt 照chiếu 貫quán 通thông 心tâm 地địa 為vi 悟ngộ 也dã 。 徧biến 法Pháp 界Giới 者giả 。 謂vị 所sở 悟ngộ 無vô 生sanh 之chi 理lý 。 竪thụ 通thông 橫hoạnh/hoành 徹triệt 故cố 。 此thử 但đãn 云vân 悟ngộ 也dã 。 後hậu 身thân 下hạ 二nhị 句cú 明minh 證chứng 。 即tức 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 生sanh 成thành 佛Phật 也dã 。 云vân 後hậu 身thân 者giả 。 對đối 前tiền 曠khoáng 劫kiếp 生sanh 死tử 無vô 邊biên 。 今kim 將tương 證chứng 道đạo 。 再tái 不bất 受thọ 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 故cố 以dĩ 等đẳng 覺giác 為vi 最tối 後hậu 身thân 也dã 。 覺giác 樹thụ 即tức 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 菩Bồ 薩Tát 坐tọa 此thử 樹thụ 下hạ 。 入nhập 此thử 觀quán 行hành 證chứng 菩Bồ 提Đề 果quả 也dã 。 七Thất 聖Thánh 財Tài 者giả 。 即tức 信tín 等đẳng 七thất 種chủng 。 為vi 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 財tài 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 此thử 七thất 法pháp 。 資tư 成thành 道Đạo 果quả 。 故cố 曰viết 聖thánh 財tài 。 一nhất 信tín 財tài 。 (# 信tín 即tức 信tín 心tâm 。 謂vị 心tâm 能năng 決quyết 定định 受thọ 持trì 正Chánh 法Pháp 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 名danh 信tín 財tài )# 二nhị 進tiến 財tài 。 (# 即tức 精tinh 進tấn 。 謂vị 未vị 見kiến 真chân 理lý 而nhi 一nhất 心tâm 精tinh 進tấn 。 求cầu 出xuất 離ly 道đạo 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 名danh 精tinh 進tấn 財tài )# 三tam 戒giới 財tài 。 (# 戒giới 即tức 戒giới 律luật 。 謂vị 戒giới 為vi 解giải 脫thoát 之chi 本bổn 。 能năng 防phòng 身thân 口khẩu 意ý 之chi 非phi 。 止chỉ 身thân 口khẩu 意ý 之chi 惡ác 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 名danh 戒giới 財tài )# 四tứ 慚tàm 愧quý 財tài 。 (# 漸tiệm 者giả 漸tiệm 天thiên 。 愧quý 者giả 愧quý 人nhân 。 謂vị 既ký 能năng 慚tàm 愧quý 則tắc 。 不bất 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 謂vị 慚tàm 愧quý 財tài )# 五ngũ 聞văn 財tài 。 (# 聞văn 為vi 三tam 慧tuệ 之chi 首thủ 。 聞văn 必tất 能năng 思tư 。 思tư 必tất 能năng 修tu 。 謂vị 若nhược 能năng 聞văn 佛Phật 聲thanh 教giáo 。 則tắc 開khai 發phát 妙diệu 解giải 。 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 謂vị 聞văn 財tài )# 六lục 捨xả 財tài 。 (# 捨xả 即tức 捨xả 施thí 。 謂vị 若nhược 能năng 運vận 心tâm 平bình 等đẳng 。 心tâm 無vô 憎tăng 愛ái 。 身thân 命mạng 資tư 財tài 。 無vô 所sở 悋lận 惜tích 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 名danh 捨xả 財tài )# 七thất 定định 慧tuệ 財tài 。 (# 定định 慧tuệ 即tức 止Chỉ 觀Quán 也dã 。 定định 則tắc 攝nhiếp 心tâm 不bất 散tán 。 止chỉ 諸chư 妄vọng 念niệm 。 慧tuệ 則tắc 照chiếu 了liễu 諸chư 法pháp 。 破phá 諸chư 邪tà 見kiến 。 以dĩ 為vi 成thành 佛Phật 之chi 資tư 。 故cố 名danh 定định 慧tuệ 財tài )# 以dĩ 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 能năng 出xuất 七thất 種chủng 聖thánh 財tài 。 滿mãn 菩Bồ 薩Tát 心tâm 願nguyện 。 故cố 如như 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 能năng 雨vũ 七thất 珍trân 。 亦diệc 滿mãn 眾chúng 生sanh 心tâm 願nguyện 也dã 。 (# 七thất 珍trân 。 謂vị 金kim 。 銀ngân 。 琉lưu 璃ly 。 硨xa 磲cừ 。 瑪mã 瑙não 。 珊san 瑚hô 。 琥hổ 珀phách )# 以dĩ 下hạ 諸chư 喻dụ 各các 比tỉ 。 一nhất 種chủng 功công 德đức 。 如như 佛Phật 母mẫu 船thuyền 甲giáp 等đẳng 。 皆giai 如như 長trường/trưởng 行hành 解giải 。 唯duy 如như 沃ốc 潤nhuận 田điền 二nhị 句cú 。 孤cô 起khởi 頌tụng 也dã 。 沃ốc 者giả 灌quán 溉cái 也dã 。 田điền 者giả 生sanh 穀cốc 之chi 地địa 也dã 。 良lương 以dĩ 田điền 喻dụ 眾chúng 生sanh 心tâm 地địa 。 一nhất 向hướng 煩phiền 惱não 焦tiêu 熱nhiệt 。 不bất 能năng 生sanh 定định 慧tuệ 功công 德đức 。 如như 地địa 枯khô 旱hạn 不bất 能năng 生sanh 苗miêu 。 若nhược 遇ngộ 此thử 法pháp 。 資tư 以dĩ 開khai 心tâm 。 能năng 生sanh 智trí 慧tuệ 。 故cố 如như 沃ốc 潤nhuận 田điền 也dã 。 生sanh 成thành 下hạ 法pháp 喻dụ 兼kiêm 明minh 。 皆giai 乘thừa 其kỳ 時thời 。 如như 田điền 中trung 五ngũ 穀cốc 。 芽nha 出xuất 為vi 生sanh 。 日nhật 增tăng 曰viết 長trường/trưởng 。 禾hòa 熟thục 為vi 成thành 。 皆giai 依y 其kỳ 時thời 也dã 。 如như 生sanh 必tất 依y 春xuân 。 長trường/trưởng 必tất 依y 夏hạ 。 成thành 必tất 依y 秋thu 。 然nhiên 非phi 時thời 雨vũ 潤nhuận 之chi 。 猶do 不bất 能năng 成thành 。 喻dụ 修tu 行hành 人nhân 遇ngộ 此thử 經Kinh 。 如như 苗miêu 得đắc 雨vũ 。 以dĩ 滋tư 其kỳ 無vô 漏lậu 善thiện 種chủng 。 遂toại 能năng 發phát 心tâm 。 如như 生sanh 必tất 逢phùng 春xuân 。 再tái 依y 心tâm 作tác 觀quán 。 如như 長trường/trưởng 必tất 依y 夏hạ 。 依y 觀quán 證chứng 果Quả 如như 成thành 必tất 依y 秋thu 。 皆giai 乘thừa 其kỳ 法pháp 而nhi 依y 其kỳ 時thời 也dã 。 我ngã 以dĩ 一nhất 句cú 結kết 明minh 空không 義nghĩa 空không 。 即tức 真chân 空không 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 非phi 斷đoạn 滅diệt 空không 也dã 。 △# 五ngũ 頌tụng 正chánh 教giáo 心tâm 地địa 。 是thị 知tri 三tam 界giới 唯duy 一nhất 心tâm 。 心tâm 有hữu 大đại 力lực 世thế 界giới 生sanh 。 自tự 在tại 能năng 為vi 變biến 化hóa 主chủ 。 惡ác 想tưởng 善thiện 心tâm 更cánh 造tạo 集tập 。 過quá 現hiện 未vị 來lai 生sanh 死tử 因nhân 。 依y 止chỉ 妄vọng 業nghiệp 有hữu 世thế 間gian 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 恆hằng 相tương 續tục 。 是thị 知tri 二nhị 字tự 。 指chỉ 其kỳ 曉hiểu 解giải 之chi 辭từ 。 三tam 界giới 唯duy 一nhất 心tâm 者giả 。 頌tụng 前tiền 三tam 界giới 之chi 中trung 。 以dĩ 心tâm 為vi 主chủ 等đẳng 文văn 。 心tâm 有hữu 大đại 力lực 等đẳng 。 喻dụ 真chân 心tâm 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 有hữu 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 力lực 。 則tắc 能năng 轉chuyển 變biến 依y 正chánh 二nhị 報báo 故cố 曰viết 生sanh 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 (# 解giải 曰viết 。 無vô 明minh 以dĩ 晦hối 昧muội 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 真Chân 如Như 不bất 覺giác 。 無vô 明minh 橫hoạnh 起khởi 。 真Chân 如Như 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 全toàn 法Pháp 界Giới 心tâm 則tắc 現hiện 晦hối 昧muội 頑ngoan 虗hư 空không 。 空không 晦hối 下hạ 。 謂vị 頑ngoan 空không 與dữ 晦hối 昧muội 。 久cửu 則tắc 結kết 成thành 無vô 情tình 世thế 界giới 。 色sắc 即tức 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 之chi 色sắc )# 世thế 界giới 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 無vô 情tình 依y 報báo 世thế 界giới 。 有hữu 情tình 正chánh 報báo 。 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。 楞lăng 嚴nghiêm 又hựu 云vân 。 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 即tức 正chánh 報báo 也dã 。 (# 解giải 曰viết 。 色sắc 即tức 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 之chi 色sắc 。 妄vọng 想tưởng 即tức 被bị 迷mê 所sở 動động 之chi 念niệm 。 實thật 無vô 自tự 體thể 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 屬thuộc 心tâm 。 攬lãm 四tứ 大đại 之chi 色sắc 。 色sắc 與dữ 妄vọng 想tưởng 混hỗn 雜tạp 。 妄vọng 執chấp 想tưởng 心tâm 所sở 攬lãm 之chi 妄vọng 相tương/tướng 。 遂toại 認nhận 為vi 身thân )# 自tự 在tại 下hạ 。 正chánh 顯hiển 心tâm 為vi 三tam 界giới 之chi 主chủ 。 以dĩ 隨tùy 緣duyên 有hữu 不bất 變biến 之chi 體thể 。 故cố 曰viết 自tự 在tại 。 正chánh 不bất 變biến 而nhi 卻khước 又hựu 隨tùy 緣duyên 。 故cố 曰viết 能năng 變biến 。 皆giai 心tâm 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 故cố 曰viết 自tự 在tại 等đẳng 。 惡ác 想tưởng 下hạ 。 別biệt 頌tụng 正chánh 報báo 相tương 續tục 之chi 義nghĩa 。 謂vị 既ký 有hữu 正chánh 報báo 。 又hựu 能năng 起khởi 業nghiệp 。 故cố 善thiện 惡ác 之chi 心tâm 不bất 等đẳng 。 集tập 謂vị 招chiêu 集tập 。 意ý 謂vị 既ký 能năng 造tạo 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 則tắc 招chiêu 集tập 善thiện 惡ác 之chi 果quả 。 此thử 業nghiệp 則tắc 為vi 三tam 世thế 生sanh 死tử 之chi 因nhân 。 故cố 曰viết 過quá 現hiện 等đẳng 。 依y 止chỉ 下hạ 。 明minh 由do 因nhân 感cảm 果quả 也dã 。 謂vị 既ký 依y 妄vọng 業nghiệp 為vi 因nhân 。 招chiêu 感cảm 世thế 間gian 為vi 果quả 。 故cố 知tri 妄vọng 業nghiệp 為vi 果quả 之chi 依y 止chỉ 也dã 。 然nhiên 果quả 必tất 從tùng 因nhân 。 是thị 以dĩ 善thiện 業nghiệp 感cảm 生sanh 可khả 愛ái 之chi 果quả 。 惡ác 業nghiệp 感cảm 生sanh 非phi 愛ái 之chi 果quả 。 由do 是thị 因nhân 果quả 不bất 斷đoạn 。 感cảm 應ứng 無vô 窮cùng 。 故cố 曰viết 恆hằng 相tương 續tục 。 此thử 頌tụng 謂vị 真chân 心tâm 本bổn 非phi 善thiện 惡ác 。 而nhi 能năng 成thành 善thiện 惡ác 因nhân 果quả 者giả 。 有hữu 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 △# 六lục 頌tụng 諸chư 喻dụ 類loại 釋thích 。 心tâm 如như 流lưu 水thủy 不bất 蹔tạm 住trụ 。 心tâm 如như 飄phiêu 風phong 過quá 國quốc 土độ 。 亦diệc 如như 猿viên 猴hầu 依y 樹thụ 戲hí 。 亦diệc 如như 幻huyễn 事sự 依y 幻huyễn 成thành 。 如như 空không 飛phi 鳥điểu 無vô 所sở 礙ngại 。 如như 空không 聚tụ 落lạc 人nhân 奔bôn 走tẩu 。 如như 是thị 心tâm 法pháp 本bổn 非phi 有hữu 。 凡phàm 夫phu 執chấp 迷mê 謂vị 非phi 無vô 。 初sơ 句cú 謂vị 心tâm 隨tùy 妄vọng 轉chuyển 。 遷thiên 流lưu 不bất 住trụ 。 故cố 如như 流lưu 水thủy 不bất 息tức 也dã 。 心tâm 能năng 徧biến 緣duyên 。 如như 飄phiêu 風phong 之chi 過quá 土thổ/độ 也dã 。 心tâm 專chuyên 五ngũ 欲dục 。 如như 猿viên 猴hầu 之chi 戲hí 樹thụ 也dã 。 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 如như 諸chư 幻huyễn 事sự 依y 幻huyễn 術thuật 而nhi 成thành 也dã 。 徧biến 緣duyên 無vô 礙ngại 。 如như 鳥điểu 飛phi 空không 也dã 。 似tự 有hữu 而nhi 無vô 。 如như 空không 聚tụ 落lạc 也dã 。 能năng 招chiêu 生sanh 死tử 。 如như 人nhân 奔bôn 走tẩu 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 結kết 成thành 迷mê 執chấp 。 如như 是thị 者giả 通thông 指chỉ 前tiền 頌tụng 。 心tâm 法pháp 者giả 心tâm 即tức 妄vọng 念niệm 。 法pháp 即tức 五ngũ 欲dục 。 非phi 有hữu 者giả 即tức 無vô 也dã 。 謂vị 既ký 隨tùy 妄vọng 轉chuyển 。 其kỳ 心tâm 法pháp 本bổn 來lai 。 自tự 無vô 而nhi 現hiện 今kim 見kiến 有hữu 者giả 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 執chấp 迷mê 取thủ 著trước 故cố 云vân 非phi 無vô 。 非phi 無vô 即tức 有hữu 也dã 。 如như 空không 華hoa 本bổn 無vô 。 病bệnh 目mục 者giả 妄vọng 見kiến 。 應ưng 知tri 大đại 意ý 謂vị 真chân 隨tùy 妄vọng 轉chuyển 。 妄vọng 性tánh 本bổn 空không 。 而nhi 真chân 體thể 不bất 變biến 也dã (# 心tâm 法pháp 非phi 有hữu 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 即tức 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 所sở 現hiện 之chi 法pháp 。 如như 夢mộng 幻huyễn 泡bào 影ảnh 。 本bổn 來lai 非phi 有hữu 。 二nhị 者giả 真chân 心tâm 。 即tức 法pháp 不bất 屬thuộc 有hữu 無vô 。 不bất 但đãn 妄vọng 空không 。 真chân 心tâm 亦diệc 無vô 有hữu 也dã 。 但đãn 有hữu 對đối 待đãi 。 皆giai 無vô 實thật 義nghĩa 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 言ngôn 妄vọng 顯hiển 諸chư 真chân 。 妄vọng 真chân 同đồng 二nhị 妄vọng )# 。 △# 七thất 頌tụng 結kết 勸khuyến 修tu 觀quán 。 若nhược 能năng 觀quán 心tâm 體thể 性tánh 空không 。 惑hoặc 障chướng 不bất 生sanh 便tiện 解giải 脫thoát 。 若nhược 能năng 下hạ 。 謂vị 雖tuy 是thị 凡phàm 夫phu 。 執chấp 迷mê 認nhận 有hữu 。 假giả 若nhược 迷mê 中trung 受thọ 教giáo 。 觀quán 照chiếu 心tâm 體thể 。 則tắc 真chân 性tánh 本bổn 空không 。 一nhất 切thiết 惑hoặc 障chướng 。 再tái 不bất 能năng 生sanh 。 是thị 則tắc 不bất 勞lao 彈đàn 指chỉ 。 便tiện 是thị 解giải 脫thoát 。 然nhiên 解giải 脫thoát 者giả 。 非phi 獨độc 離ly 苦khổ 。 實thật 乃nãi 成thành 道Đạo 也dã 。 △# 五ngũ 助trợ 以dĩ 神thần 咒chú 四tứ 。 初sơ 標tiêu 舉cử 說thuyết 咒chú 。 爾nhĩ 時thời 如Như 來Lai 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 猶do 如như 父phụ 母mẫu 。 愛ái 念niệm 一nhất 子tử 。 為vì 滅diệt 世thế 間gian 。 大đại 力lực 邪tà 見kiến 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 宣tuyên 說thuyết 觀quán 心tâm 。 陀đà 羅la 尼ni 曰viết 。 此thử 乃nãi 經kinh 家gia 敘tự 置trí 之chi 文văn 。 既ký 起khởi 大đại 悲bi 。 即tức 佛Phật 愛ái 眾chúng 生sanh 如như 父phụ 母mẫu 之chi 愛ái 子tử 也dã 。 為vi 滅diệt 下hạ 。 出xuất 說thuyết 咒chú 本bổn 意ý 。 謂vị 經Kinh 法Pháp 雖tuy 留lưu 於ư 世thế 間gian 。 恐khủng 邪tà 見kiến 者giả 。 錯thác 解giải 佛Phật 意ý 。 故cố 與dữ 說thuyết 咒chú 。 謂vị 正chánh 能năng 破phá 邪tà 。 縱túng/tung 有hữu 邪tà 執chấp 異dị 見kiến 。 承thừa 咒chú 神thần 功công 。 盡tận 皆giai 除trừ 滅diệt 矣hĩ 。 此thử 顯hiển 破phá 邪tà 利lợi 益ích 也dã 。 下hạ 二nhị 句cú 。 通thông 為vi 一nhất 切thiết 。 謂vị 凡phàm 有hữu 受thọ 教giáo 之chi 人nhân 。 觀quán 力lực 不bất 成thành 憂ưu 疑nghi 不bất 樂nhạo 者giả 。 但đãn 能năng 持trì 咒chú 。 自tự 見kiến 功công 効hiệu 。 故cố 曰viết 利lợi 益ích 等đẳng 。 陀đà 羅la 尼ni 。 此thử 云vân 總tổng 持trì 。 為vi 護hộ 善thiện 遮già 惡ác 。 故cố 宣tuyên 說thuyết 以dĩ 助trợ 之chi 也dã 。 △# 二nhị 正chánh 說thuyết 神thần 咒chú 。 唵án (# 一nhất )# 室thất 他tha (# 二nhị )# 波ba 羅la (# 二nhị 合hợp )# 底để (# 丁đinh 以dĩ 反phản 三tam )# 吠phệ 憚đạn (# 四tứ )# 迦ca 盧lô 弭nhị (# 五ngũ )# 陀đà 羅la 尼ni 。 大đại 論luận 云vân 。 秦tần 言ngôn 能năng 持trì 。 集tập 種chủng 種chủng 善thiện 法Pháp 。 能năng 持trì 令linh 不bất 散tán 不bất 失thất 。 譬thí 如như 好hảo/hiếu 器khí 盛thịnh 水thủy 。 水thủy 不bất 漏lậu 散tán 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 根căn 心tâm 。 遮già 令linh 不bất 生sanh 。 若nhược 欲dục 作tác 惡ác 罪tội 時thời 。 持trì 令linh 不bất 作tác 。 是thị 名danh 陀đà 羅la 尼ni 。 肇triệu 公công 翻phiên 總tổng 持trì 。 謂vị 持trì 善thiện 不bất 失thất 。 持trì 惡ác 不bất 生sanh 。 又hựu 云vân 諸chư 佛Phật 密mật 義nghĩa 。 但đãn 令linh 受thọ 持trì 。 隨tùy 緣duyên 獲hoạch 益ích 。 亦diệc 不bất 出xuất 遮già 惡ác 生sanh 善thiện 之chi 功công 也dã 。 既ký 是thị 密mật 義nghĩa 。 則tắc 不bất 容dung 解giải 釋thích 。 若nhược 假giả 知tri 解giải 撥bát 度độ 。 則tắc 密mật 義nghĩa 喪táng 矣hĩ 。 今kim 從tùng 密mật 義nghĩa 。 但đãn 說thuyết 華hoa 梵Phạm 功công 効hiệu 而nhi 已dĩ (# 若nhược 好hảo/hiếu 廣quảng 學học 者giả 請thỉnh 看khán 楞lăng 嚴nghiêm 正chánh 脉mạch 。 咒chú 後hậu 解giải 釋thích )# 。 △# 三tam 咒chú 印ấn 軌quỹ 則tắc 。 爾nhĩ 時thời 如Như 來Lai 。 說thuyết 真chân 言ngôn 已dĩ 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 神thần 咒chú 。 具cụ 大đại 威uy 力lực 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 持trì 此thử 咒chú 時thời 。 舉cử 清thanh 淨tịnh 手thủ 。 左tả 右hữu 十thập 指chỉ 。 更cánh 互hỗ 相tương 乂xoa 。 以dĩ 左tả 押áp 右hữu 。 更cánh 相tương 竪thụ 握ác 。 如như 縛phược 著trước 形hình 。 名danh 金kim 剛cang 縛phược 印ấn 。 成thành 此thử 印ấn 已dĩ 。 習tập 前tiền 真chân 言ngôn 。 盈doanh 滿mãn 一nhất 徧biến 。 善thiện 男nam 女nữ 。 為vi 持trì 咒chú 結kết 印ấn 之chi 人nhân 。 舉cử 清thanh 淨tịnh 手thủ 者giả 。 謂vị 臨lâm 持trì 咒chú 時thời 。 必tất 以dĩ 淨tịnh 水thủy 盥quán 沐mộc 其kỳ 手thủ 。 將tương 兩lưỡng 手thủ 高cao 舉cử 至chí 胸hung 前tiền 。 作tác 印ấn 。 良lương 以dĩ 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 。 實thật 欲dục 令linh 人nhân 修tu 行hành 。 而nhi 修tu 行hành 之chi 善thiện 者giả 。 無vô 如như 作tác 觀quán 。 然nhiên 觀quán 亦diệc 有hữu 多đa 種chủng 。 從tùng 要yếu 不bất 出xuất 。 心tâm 地địa 觀quán 門môn 。 若nhược 此thử 觀quán 成thành 時thời 。 則tắc 諸chư 觀quán 之chi 益ích 皆giai 備bị 矣hĩ 。 然nhiên 雖tuy 觀quán 門môn 最tối 要yếu 。 猶do 恐khủng 行hành 人nhân 妄vọng 生sanh 邪tà 解giải 。 故cố 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 又hựu 說thuyết 咒chú 以dĩ 護hộ 之chi 。 猶do 恐khủng 咒chú 力lực 不bất 成thành 。 復phục 命mạng 結kết 印ấn 以dĩ 助trợ 咒chú 。 左tả 右hữu 下hạ 。 正chánh 明minh 結kết 印ấn 用dụng 法pháp 。 然nhiên 十thập 指chỉ 更cánh 互hỗ 相tương 乂xoa 者giả 如như 焰diễm 口khẩu 施thí 食thực 圖đồ 樣# 。 有hữu 內nội 相tương/tướng 乂xoa 外ngoại 相tướng 乂xoa 之chi 分phần 。 今kim 但đãn 云vân 相tương/tướng 乂xoa 。 未vị 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 取thủ 之chi 無vô 准chuẩn 。 然nhiên 雖tuy 無vô 准chuẩn 。 現hiện 今kim 施thí 食thực 圖đồ 樣# 。 如như 召triệu 罪tội 印ấn 。 小tiểu 註chú 解giải 亦diệc 名danh 金kim 剛cang 縛phược 。 圖đồ 樣# 內nội 乂xoa 。 但đãn 不bất 全toàn 同đồng 。 彼bỉ 以dĩ 二nhị 中trung 指chỉ 直trực 竪thụ 如như 針châm 。 此thử 則tắc 十thập 指chỉ 皆giai 內nội 乂xoa 也dã 。 以dĩ 左tả 押áp 右hữu 者giả 。 用dụng 左tả 手thủ 大đại 母mẫu 指chỉ 。 押áp 右hữu 手thủ 大đại 母mẫu 指chỉ 。 即tức 是thị 以dĩ 左tả 押áp 右hữu 。 竪thụ 握ác 如như 縛phược 著trước 形hình 者giả 。 竪thụ 即tức 向hướng 上thượng 。 握ác 即tức 曲khúc 指chỉ 。 互hỗ 入nhập 掌chưởng 中trung 。 縛phược 者giả 。 如như 繩thằng 纏triền 縛phược 之chi 相tướng 。 其kỳ 名danh 曰viết 金Kim 剛Cang 縛phược 印ấn 者giả 。 金kim 剛cang 取thủ 堅kiên 利lợi 之chi 義nghĩa 。 堅kiên 者giả 謂vị 結kết 成thành 此thử 印ấn 。 一nhất 切thiết 鬼quỷ 神thần 。 魔ma 外ngoại 所sở 不bất 能năng 動động 。 利lợi 者giả 謂vị 此thử 印ấn 結kết 成thành 。 有hữu 威uy 神thần 之chi 力lực 。 能năng 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 縛phược 謂vị 制chế 縛phược 。 令linh 妄vọng 念niệm 不bất 生sanh 。 攝nhiếp 令linh 成thành 定định 。 成thành 此thử 印ấn 下hạ 。 謂vị 印ấn 成thành 然nhiên 後hậu 持trì 咒chú 。 只chỉ 一nhất 徧biến 者giả 。 如như 神thần 丹đan 不bất 用dụng 兩lưỡng 粒lạp 。 至chí 理lý 豈khởi 在tại 多đa 宣tuyên 耶da 。 念niệm 咒chú 金kim 剛cang 縛phược 印ấn 。 △# 四tứ 較giảo 量lượng 功công 德đức 。 勝thắng 於ư 讀đọc 習tập 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 。 不bất 復phục 退thoái 轉chuyển 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 九cửu 部bộ 。 大Đại 乘Thừa 三tam 部bộ 。 (# 前tiền 已dĩ 解giải 過quá 。 此thử 不bất 繁phồn 出xuất )# 經kinh 無vô 大đại 小tiểu 。 以dĩ 修tu 行hành 為vi 要yếu 。 如như 他tha 經kinh 修tu 行hành 。 必tất 經kinh 位vị 次thứ 。 或hoặc 歷lịch 長trường 時thời 。 此thử 經Kinh 以dĩ 觀quán 行hành 頓đốn 成thành 。 復phục 加gia 印ấn 咒chú 相tương 助trợ 。 如như 風phong 帆phàm 揚dương 於ư 順thuận 水thủy 。 瞬thuấn 息tức 千thiên 里lý 矣hĩ 。 故cố 云vân 功công 德đức 無vô 量lượng 等đẳng 。 △# 六lục 菩Bồ 提Đề 心tâm 印ấn 二nhị 。 一nhất 品phẩm 題đề 。 發Phát 菩Bồ 提Đề 心Tâm 。 品Phẩm 第đệ 十thập 一nhất 以dĩ 上thượng 觀quán 門môn 咒chú 印ấn 等đẳng 。 皆giai 備bị 於ư 前tiền 。 只chỉ 欠khiếm 眾chúng 生sanh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 耳nhĩ 。 如như 經Kinh 云vân 。 自tự 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 。 此thử 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 以dĩ 發phát 心tâm 立lập 名danh 。 故cố 名danh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 品phẩm 。 △# 二nhị 經kinh 文văn 三tam 。 一nhất 經kinh 家gia 敘tự 儀nghi 。 爾nhĩ 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 已dĩ 能năng 善thiện 獲hoạch 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 灌quán 頂đảnh 寶bảo 冠quan 。 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 已dĩ 得đắc 圓viên 滿mãn 。 陀đà 羅la 尼ni 自tự 在tại 。 已dĩ 善thiện 圓viên 證chứng 。 三tam 摩ma 地địa 自tự 在tại 。 妙diệu 善thiện 成thành 熟thục 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 能năng 作tác 有hữu 情tình 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 是thị 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 宣tuyên 說thuyết 觀quán 心tâm 妙diệu 門môn 已dĩ 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。 薄bạc 伽già 六lục 義nghĩa 。 在tại 前tiền 已dĩ 釋thích 。 佛Phật 之chi 別biệt 稱xưng 也dã 。 已dĩ 能năng 下hạ 。 敘tự 佛Phật 善thiện 得đắc 諸chư 佛Phật 最tối 上thượng 之chi 道đạo 也dã 。 灌quán 頂đảnh 者giả 。 表biểu 法pháp 也dã 。 如như 金kim 輪Luân 王Vương 太thái 子tử 長trưởng 成thành 。 取thủ 四tứ 海hải 水thủy 。 以dĩ 金kim 瓶bình 盛thịnh 之chi 。 於ư 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 眾chúng 臣thần 次thứ 列liệt 。 焚phần 香hương 作tác 樂nhạc 。 老lão 王vương 親thân 手thủ 執chấp 瓶bình 。 灌quán 太thái 子tử 頂đảnh 。 是thị 時thời 太thái 子tử 即tức 位vị 。 老lão 王vương 退thoái 之chi 。 用dụng 此thử 作tác 喻dụ 。 謂vị 佛Phật 得đắc 諸chư 佛Phật 心tâm 印ấn 。 如như 灌quán 頂đảnh 受thọ 職chức 也dã 。 冠quan 表biểu 最tối 上thượng 。 寶bảo 表biểu 最tối 尊tôn 。 故cố 曰viết 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 已dĩ 得đắc 下hạ 。 陀đà 羅la 尼ni 云vân 總tổng 持trì 。 謂vị 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 持trì 無vô 量lượng 義nghĩa 。 總tổng 敘tự 如Như 來Lai 法Pháp 藏tạng 無vô 盡tận 。 權quyền 實thật 並tịnh 行hành 。 故cố 曰viết 自tự 在tại 。 三tam 摩ma 地địa 云vân 等đẳng 持trì 。 謂vị 平bình 等đẳng 任nhậm 持trì 。 雙song 離ly 沉trầm 掉trạo 。 即tức 定định 慧tuệ 圓viên 融dung 。 亦diệc 云vân 自tự 在tại 。 妙diệu 善thiện 。 即tức 因nhân 行hành 。 成thành 熟thục 。 則tắc 果quả 圓viên 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 皆giai 佛Phật 智trí 也dã 。 能năng 作tác 下hạ 。 敘tự 佛Phật 智trí 之chi 用dụng 。 即tức 隨tùy 機cơ 設thiết 教giáo 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 差sai 別biệt 。 是thị 薄bạc 伽già 下hạ 。 結kết 敘tự 。 告cáo 文Văn 殊Thù 下hạ 。 敘tự 佛Phật 發phát 言ngôn 。 △# 二nhị 薄bạc 伽già 示thị 眾chúng 五ngũ 。 一nhất 如Như 來Lai 許hứa 說thuyết 發phát 心tâm 。 大đại 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 為vì 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 說thuyết 心tâm 地địa 。 亦diệc 復phục 當đương 說thuyết 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 大đại 陀đà 羅la 尼ni 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 速tốc 圓viên 妙diệu 果Quả 。 初sơ 三tam 句cú 結kết 前tiền 。 亦diệc 復phục 下hạ 許hứa 後hậu 。 大đại 陀đà 羅la 尼ni 即tức 神thần 咒chú 。 有hữu 威uy 力lực 故cố 稱xưng 大đại 。 人nhân 能năng 持trì 之chi 。 神thần 力lực 內nội 催thôi 。 必tất 當đương 發phát 心tâm 成thành 道Đạo 。 故cố 云vân 令linh 諸chư 等đẳng 。 此thử 經Kinh 往vãng 往vãng 言ngôn 速tốc 證chứng 速tốc 圓viên 者giả 。 頓đốn 教giáo 無vô 疑nghi 矣hĩ 。 △# 二nhị 文Văn 殊Thù 述thuật 請thỉnh 銷tiêu 疑nghi 。 爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 至chí 。 現hiện 在tại 不bất 住trụ 。 三tam 世thế 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 心tâm 法pháp 。 本bổn 性tánh 皆giai 空không 。 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 說thuyết 何hà 名danh 發phát 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 為vì 解giải 說thuyết 。 斷đoạn 諸chư 疑nghi 網võng 。 令linh 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 者giả 。 述thuật 佛Phật 前tiền 文văn 說thuyết 過quá 之chi 言ngôn 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 等đẳng 。 即tức 三tam 世thế 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 三tam 世thế 所sở 有hữu 下hạ 三tam 句cú 。 述thuật 佛Phật 言ngôn 中trung 之chi 旨chỉ 趣thú 也dã 。 彼bỉ 菩bồ 下hạ 二nhị 句cú 。 方phương 是thị 疑nghi 問vấn 。 謂vị 既ký 說thuyết 一nhất 切thiết 心tâm 法pháp 皆giai 空không 。 又hựu 說thuyết 發phát 心tâm 。 意ý 欲dục 求cầu 佛Phật 向hướng 心tâm 法pháp 空không 處xứ 。 親thân 切thiết 指chỉ 出xuất 。 何hà 等đẳng 名danh 心tâm 。 何hà 名danh 為vi 發phát 。 善thiện 哉tai 下hạ 哀ai 請thỉnh 。 分phân 解giải 再tái 說thuyết 。 既ký 說thuyết 心tâm 空không 。 又hựu 說thuyết 發phát 心tâm 。 如như 何hà 不bất 與dữ 自tự 語ngữ 相tương 違vi 。 斷đoạn 諸chư 下hạ 。 謂vị 猶do 豫dự 不bất 明minh 。 如như 墮đọa 網võng 中trung 。 如như 一nhất 言ngôn 決quyết 了liễu 。 則tắc 必tất 進tiến 道đạo 。 故cố 曰viết 斷đoạn 諸chư 等đẳng 。 △# 三tam 佛Phật 示thị 空không 法pháp 遣khiển 見kiến 三tam 。 一nhất 法pháp 說thuyết 。 佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 善thiện 男nam 子tử 。 諸chư 心tâm 法pháp 中trung 。 起khởi 眾chúng 邪tà 見kiến 。 為vì 欲dục 除trừ 斷đoạn 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 種chủng 種chủng 見kiến 故cố 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 我ngã 說thuyết 為vi 空không 。 如như 是thị 諸chư 見kiến 。 無vô 依y 止chỉ 故cố 。 諸chư 心tâm 下hạ 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 說thuyết 心tâm 空không 者giả 。 一nhất 時thời 之chi 方phương 便tiện 也dã 。 諸chư 心tâm 法pháp 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 心tâm 王vương 心tâm 所sở 也dã 。 起khởi 諸chư 邪tà 見kiến 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 。 依y 此thử 心tâm 法pháp 。 妄vọng 生sanh 異dị 見kiến 。 凡phàm 夫phu 執chấp 有hữu 。 則tắc 我ngã 見kiến 起khởi 。 外ngoại 道đạo 依y 心tâm 。 則tắc 邊biên 見kiến 起khởi 。 皆giai 不bất 合hợp 正chánh 理lý 。 通thông 為vi 邪tà 見kiến 。 乃nãi 至chí 充sung 廣quảng 。 則tắc 有hữu 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 惑hoặc 人nhân 正chánh 性tánh 。 傷thương 害hại 功công 德đức 。 皆giai 依y 心tâm 之chi 過quá 也dã 。 為vì 欲dục 斷đoạn 除trừ 下hạ 。 出xuất 佛Phật 本bổn 意ý 也dã 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 解giải 見kiến 前tiền 文văn 。 種chủng 種chủng 見kiến 者giả 。 即tức 身thân 邊biên 等đẳng 見kiến 。 心tâm 心tâm 所sở 下hạ 。 正chánh 述thuật 空không 義nghĩa 。 謂vị 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 對đối 境cảnh 則tắc 有hữu 。 離ly 境cảnh 則tắc 無vô 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 自tự 無vô 實thật 體thể 。 故cố 我ngã 說thuyết 空không 。 如như 是thị 下hạ 。 出xuất 心tâm 空không 功công 效hiệu 。 謂vị 我ngã 說thuyết 諸chư 心tâm 既ký 空không 。 則tắc 諸chư 見kiến 異dị 計kế 。 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 如như 皮bì 既ký 不bất 存tồn 。 毛mao 無vô 所sở 附phụ 矣hĩ 。 葢# 為vi 除trừ 異dị 見kiến 。 故cố 說thuyết 心tâm 空không 也dã 。 △# 二nhị 喻dụ 說thuyết 。 譬thí 如như 叢tùng 林lâm 。 蒙mông 密mật 茂mậu 盛thịnh 。 師sư 子tử 白bạch 象tượng 。 虎hổ 狼lang 惡ác 獸thú 。 潛tiềm 住trụ 其kỳ 中trung 。 毒độc 發phát 害hại 人nhân 。 逈huýnh 絕tuyệt 行hành 跡tích 。 時thời 有hữu 智trí 者giả 。 以dĩ 火hỏa 燒thiêu 林lâm 。 因nhân 林lâm 空không 故cố 。 諸chư 大đại 惡ác 獸thú 。 無vô 復phục 遺di 餘dư 。 叢tùng 林lâm 喻dụ 心tâm 法pháp 。 惡ác 獸thú 喻dụ 諸chư 見kiến 。 良lương 以dĩ 惡ác 獸thú 害hại 人nhân 一nhất 世thế 之chi 生sanh 身thân 。 惡ác 見kiến 害hại 人nhân 累lũy 世thế 之chi 法Pháp 身thân 。 智trí 者giả 喻dụ 佛Phật 。 以dĩ 火hỏa 燒thiêu 林lâm 。 絕tuyệt 其kỳ 住trú 處xứ 。 獸thú 則tắc 不bất 存tồn 。 故cố 曰viết 無vô 復phục 遺di 餘dư 。 喻dụ 佛Phật 說thuyết 心tâm 空không 。 亦diệc 絕tuyệt 異dị 見kiến 依y 處xứ 。 則tắc 斷đoạn 常thường 諸chư 見kiến 。 不bất 斷đoạn 而nhi 自tự 絕tuyệt 。 亦diệc 無vô 遺di 餘dư 矣hĩ 。 △# 三tam 法pháp 合hợp 。 心tâm 空không 見kiến 滅diệt 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 心tâm 空không 合hợp 燒thiêu 林lâm 。 見kiến 滅diệt 合hợp 獸thú 絕tuyệt 。 法pháp 喻dụ 相tương 當đương 。 故cố 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 △# 四tứ 更canh 遣khiển 空không 病bệnh 五ngũ 。 一nhất 徵trưng 釋thích 除trừ 遣khiển (# 前tiền 科khoa 遣khiển 。 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 此thử 科khoa 遣khiển 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não )# 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 立lập 空không 義nghĩa 耶da 。 為vi 滅diệt 煩phiền 惱não 。 從tùng 妄vọng 心tâm 生sanh 。 而nhi 說thuyết 是thị 空không 。 善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 執chấp 空không 理lý 。 為vi 究cứu 竟cánh 有hữu 。 空không 性tánh 亦diệc 空không 。 執chấp 空không 作tác 病bệnh 。 亦diệc 應ưng 除trừ 遣khiển 。 何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 執chấp 空không 義nghĩa 。 為vi 究cứu 竟cánh 者giả 。 諸chư 法pháp 皆giai 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 路lộ 伽già 耶da 陀đà 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 以dĩ 何hà 二nhị 句cú 。 徵trưng 起khởi 立lập 空không 之chi 義nghĩa 。 為vi 滅diệt 下hạ 釋thích 義nghĩa 。 因nhân 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 皆giai 從tùng 妄vọng 心tâm 生sanh 起khởi 。 是thị 以dĩ 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 諸chư 惑hoặc 頓đốn 生sanh 。 故cố 知tri 心tâm 為vi 煩phiền 惱não 之chi 病bệnh 根căn 。 為vi 除trừ 病bệnh 根căn 故cố 。 或hoặc 云vân 內nội 外ngoại 不bất 可khả 得đắc 。 或hoặc 云vân 三tam 世thế 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 知tri 心tâm 滅diệt 。 則tắc 煩phiền 惱não 無vô 所sở 依y 矣hĩ 。 故cố 曰viết 為vi 滅diệt 等đẳng 。 而nhi 說thuyết 是thị 空không 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 又hựu 以dĩ 重trọng/trùng 空không 遣khiển 單đơn 空không 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 說thuyết 空không 者giả 。 元nguyên 為vi 遣khiển 煩phiền 惱não 。 假giả 若nhược 眾chúng 生sanh 不bất 解giải 佛Phật 意ý 。 執chấp 住trụ 空không 者giả 。 為vi 究cứu 竟cánh 有hữu 。 (# 即tức 是thị 煩phiền 惱não 實thật 無vô 。 而nhi 空không 理lý 為vi 實thật 有hữu )# 則tắc 知tri 空không 性tánh 亦diệc 不bất 可khả 留lưu 。 亦diệc 當đương 空không 之chi 。 故cố 云vân 空không 性tánh 亦diệc 空không 。 (# 上thượng 空không 字tự 。 即tức 遣khiển 煩phiền 惱não 之chi 空không 。 下hạ 空không 字tự 。 是thị 為vi 重trọng/trùng 空không 。 又hựu 遣khiển 前tiền 之chi 空không 性tánh 。 即tức 以dĩ 空không 遣khiển 空không 也dã )# 執chấp 空không 下hạ 二nhị 句cú 。 出xuất 遣khiển 去khứ 義nghĩa 。 謂vị 空không 性tánh 能năng 遣khiển 煩phiền 惱não 。 空không 元nguyên 是thị 藥dược 。 若nhược 執chấp 著trước 必tất 空không 。 空không 亦diệc 成thành 病bệnh 矣hĩ 。 然nhiên 既ký 成thành 空không 病bệnh 。 故cố 亦diệc 除trừ 遣khiển 。 何hà 以dĩ 下hạ 。 重trọng/trùng 徵trưng 再tái 釋thích 。 謂vị 執chấp 空không 為vi 實thật 。 佛Phật 判phán 為vi 病bệnh 者giả 何hà 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 執chấp 迷mê 不bất 了liễu 。 以dĩ 空không 為vi 究cứu 竟cánh 義nghĩa 者giả 。 則tắc 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 反phản 成thành 撥bát 無vô 因nhân 果quả 外ngoại 道đạo 。 則tắc 與dữ 路lộ 伽già 耶da 陀đà 相tương/tướng 等đẳng 無vô 異dị 。 故cố 曰viết 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 恐khủng 成thành 空không 病bệnh 。 焉yên 得đắc 不bất 遣khiển (# 路lộ 伽già 耶da 陀đà 。 此thử 云vân 惡ác 論luận 議nghị 。 即tức 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 外ngoại 道đạo 也dã )# 。 △# 二nhị 應ứng 病bệnh 藥dược 喻dụ 。 善thiện 男nam 子tử 。 如như 阿a 伽già 陀đà 藥dược 。 能năng 療liệu 諸chư 病bệnh 。 若nhược 有hữu 病bệnh 者giả 。 服phục 之chi 必tất 差sái 。 其kỳ 病bệnh 既ký 愈dũ 。 藥dược 隨tùy 病bệnh 除trừ 。 無vô 病bệnh 服phục 藥dược 。 藥dược 還hoàn 成thành 病bệnh 。 阿a 伽già 陀đà 。 西tây 域vực 藥dược 名danh 。 此thử 云vân 能năng 去khứ 眾chúng 病bệnh 。 又hựu 翻phiên 圓viên 藥dược 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 阿a 伽già 陀đà 藥dược 。 眾chúng 生sanh 見kiến 者giả 。 眾chúng 病bệnh 悉tất 除trừ 。 能năng 療liệu 諸chư 病bệnh 者giả 。 即tức 仙tiên 藥dược 也dã 。 故cố 云vân 有hữu 病bệnh 者giả 。 服phục 之chi 必tất 差sái 。 (# 病bệnh 除trừ 曰viết 差sai )# 下hạ 二nhị 句cú 。 曰viết 病bệnh 愈dũ 藥dược 除trừ 者giả 。 正chánh 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 其kỳ 病bệnh 既ký 愈dũ 。 藥dược 即tức 隨tùy 止chỉ 。 不bất 可khả 再tái 服phục 。 末mạt 二nhị 句cú 。 謂vị 藥dược 雖tuy 至chí 妙diệu 。 有hữu 病bệnh 者giả 可khả 服phục 。 假giả 若nhược 無vô 病bệnh 服phục 之chi 。 藥dược 反phản 成thành 病bệnh 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 何hà 伽già 陀đà 藥dược 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 煩phiền 惱não 妄vọng 想tưởng 。 顛điên 倒đảo 邪tà 見kiến 。 種chủng 種chủng 心tâm 病bệnh 。 眾chúng 生sanh 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 如như 病bệnh 服phục 藥dược 。 一nhất 切thiết 生sanh 死tử 。 邪tà 見kiến 等đẳng 病bệnh 。 皆giai 能năng 除trừ 之chi 矣hĩ 。 亦diệc 當đương 惑hoặc 除trừ 智trí 亡vong 。 不bất 存tồn 影ảnh 相tương/tướng 。 則tắc 人nhân 法pháp 皆giai 空không 。 與dữ 道đạo 相tương/tướng 契khế 。 如như 病bệnh 愈dũ 藥dược 除trừ 。 無vô 有hữu 異dị 也dã 。 假giả 若nhược 惑hoặc 除trừ 執chấp 空không 。 則tắc 重trọng/trùng 增tăng 空không 病bệnh 。 如như 彼bỉ 無vô 病bệnh 服phục 藥dược 。 而nhi 藥dược 還hoàn 成thành 病bệnh 者giả 。 亦diệc 無vô 異dị 也dã 。 古cổ 德đức 云vân 。 棄khí 有hữu 著trước 空không 病bệnh 亦diệc 然nhiên 。 猶do 如như 避tị 溺nịch 而nhi 投đầu 火hỏa 。 △# 三tam 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 。 善thiện 男nam 子tử 。 本bổn 設thiết 空không 藥dược 。 為vi 除trừ 有hữu 病bệnh 。 執chấp 有hữu 成thành 病bệnh 。 執chấp 空không 亦diệc 然nhiên 。 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 服phục 藥dược 取thủ 病bệnh 。 初sơ 二nhị 句cú 。 謂vị 如Như 來Lai 本bổn 意ý 。 設thiết 空không 法pháp 者giả 。 謂vị 除trừ 眾chúng 生sanh 執chấp 有hữu 之chi 病bệnh 。 合hợp 前tiền 有hữu 病bệnh 。 服phục 之chi 必tất 差sái 。 執chấp 有hữu 下hạ 二nhị 句cú 。 合hợp 前tiền 無vô 病bệnh 服phục 藥dược 。 藥dược 還hoàn 成thành 病bệnh 。 誰thùy 有hữu 二nhị 句cú 。 結kết 智trí 人nhân 不bất 著trước 空không 有hữu 。 誰thùy 者giả 活hoạt 字tự 眼nhãn 。 即tức 那na 有hữu 也dã 。 謂vị 那na 有hữu 智trí 人nhân 。 無vô 病bệnh 服phục 藥dược 。 自tự 取thủ 病bệnh 者giả 。 雖tuy 反phản 顯hiển 。 而nhi 言ngôn 活hoạt 意ý 決quyết 也dã (# 不bất 重trọng/trùng 。 無vô 病bệnh 服phục 藥dược 。 但đãn 重trọng/trùng 服phục 藥dược 取thủ 病bệnh )# 。 △# 四tứ 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 。 善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 起khởi 有hữu 見kiến 。 勝thắng 起khởi 空không 見kiến 。 空không 治trị 有hữu 病bệnh 。 無vô 藥dược 治trị 空không 。 善thiện 男nam 子tử 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 服phục 於ư 空không 藥dược 。 除trừ 邪tà 見kiến 已dĩ 。 自tự 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 。 此thử 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 有hữu 見kiến 是thị 凡phàm 夫phu 執chấp 著trước 。 空không 見kiến 即tức 外ngoại 道đạo 邪tà 計kế 。 然nhiên 不bất 唯duy 外ngoại 道đạo 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 為vi 空không 見kiến 。 便tiện 是thị 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 為vi 著trước 空không 之chi 見kiến 。 二nhị 見kiến 各các 執chấp 。 固cố 皆giai 不bất 合hợp 正chánh 理lý 。 若nhược 夫phu 二nhị 見kiến 比tỉ 較giảo 。 寧ninh 可khả 有hữu 見kiến 。 勝thắng 似tự 空không 見kiến 。 故cố 曰viết 若nhược 起khởi 等đẳng 。 下hạ 二nhị 句cú 釋thích 上thượng 勝thắng 空không 之chi 義nghĩa 。 良lương 以dĩ 凡phàm 夫phu 著trước 有hữu 。 尚thượng 知tri 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 有hữu 邪tà 有hữu 正chánh 。 及cập 善thiện 惡ác 聖thánh 凡phàm 等đẳng 。 眼nhãn 前tiền 雖tuy 不bất 能năng 直trực 會hội 空không 有hữu 不bất 二nhị 之chi 妙diệu 心tâm 。 猶do 不bất 敢cảm 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 可khả 以dĩ 用dụng 般Bát 若Nhã 空không 慧tuệ 之chi 藥dược 治trị 之chi 。 故cố 曰viết 空không 治trị 有hữu 病bệnh 也dã 。 假giả 若nhược 有hữu 見kiến 雖tuy 除trừ 。 畢tất 竟cánh 著trước 空không 。 以dĩ 空không 為vi 是thị 。 則tắc 凡phàm 夫phu 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 反phản 成thành 邪tà 見kiến 。 二Nhị 乘Thừa 趣thú 進tiến 涅Niết 槃Bàn 。 坐tọa 守thủ 偏thiên 空không 。 亦diệc 成thành 空không 見kiến 。 (# 法pháp 華hoa 云vân 。 但đãn 念niệm 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 即tức 著trước 空không 之chi 病bệnh 也dã )# 是thị 知tri 凡phàm 夫phu 墮đọa 一nhất 闡xiển 提đề 。 二Nhị 乘Thừa 墮đọa 於ư 定định 性tánh 。 皆giai 不bất 能năng 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 害hại 非phi 細tế 。 無vô 可khả 救cứu 也dã 。 故cố 曰viết 無vô 藥dược 治trị 空không 。 (# 即tức 不bất 能năng 治trị 著trước 空không 之chi 病bệnh 也dã )# 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 正chánh 答đáp 前tiền 問vấn 。 謂vị 以dĩ 是thị 以dĩ 空không 治trị 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 令linh 執chấp 有hữu 眾chúng 生sanh 。 服phục 於ư 空không 藥dược 。 (# 空không 藥dược 即tức 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 皆giai 空không 。 三tam 世thế 求cầu 心tâm 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 )# 除trừ 彼bỉ 執chấp 有hữu 之chi 見kiến 也dã 。 自tự 覺giác 下hạ 。 正chánh 明minh 獲hoạch 益ích 。 謂vị 彼bỉ 見kiến 既ký 除trừ 。 忽hốt 然nhiên 從tùng 自tự 己kỷ 醒tỉnh 覺giác 。 大đại 徹triệt 大đại 悟ngộ 。 不bất 從tùng 外ngoại 得đắc 。 即tức 自tự 心tâm 覺giác 悟ngộ 。 還hoàn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 故cố 云vân 自tự 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 從tùng 覺giác 悟ngộ 中trung 。 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 法pháp 故cố 。 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 曰viết 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 。 下hạ 二nhị 句cú 指chỉ 上thượng 定định 名danh 。 故cố 曰viết 此thử 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 又hựu 恐khủng 人nhân 話thoại 為vi 兩lưỡng 橛quyết 。 (# 話thoại 為vi 兩lưỡng 橛quyết 者giả 。 恐khủng 疑nghi 者giả 聞văn 。 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 。 將tương 謂vị 有hữu 能năng 發phát 。 所sở 發phát 為vi 能năng 所sở 二nhị 相tương/tướng )# 復phục 叮# 嚀# 云vân 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 (# 因nhân 前tiền 文Văn 殊Thù 問vấn 云vân 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 至chí 。 現hiện 在tại 不bất 住trụ 。 三tam 世thế 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 心tâm 法pháp 。 本bổn 性tánh 皆giai 空không 。 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 說thuyết 何hà 名danh 發phát 。 今kim 佛Phật 答đáp 云vân 。 自tự 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề )# 。 △# 五ngũ 自tự 覺giác 四tứ 義nghĩa 二nhị 。 一nhất 標tiêu 徵trưng 四tứ 義nghĩa 。 善thiện 男nam 子tử 。 自tự 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 有hữu 四tứ 種chủng 義nghĩa 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 △# 二nhị 凡phàm 聖thánh 二nhị 釋thích 二nhị 。 一nhất 標tiêu 定định 各các 二nhị 。 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 △# 二nhị 分phần 別biệt 凡phàm 聖thánh 三tam 。 一nhất 凡phàm 夫phu 二nhị 心tâm 。 善thiện 男nam 子tử 。 凡phàm 夫phu 二nhị 心tâm 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 一nhất 者giả 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 因nhân 緣duyên 自tự 境cảnh 。 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 。 二nhị 者giả 離ly 於ư 五ngũ 根căn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 和hòa 合hợp 緣duyên 境cảnh 。 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 。 善thiện 男nam 子tử 。 如như 是thị 二nhị 心tâm 。 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 。 識thức 者giả 分phân 別biệt 義nghĩa 。 前tiền 五ngũ 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 意ý 識thức 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 良lương 以dĩ 眼nhãn 根căn 對đối 色sắc 塵trần 。 引dẫn 起khởi 分phân 別biệt 之chi 念niệm 。 但đãn 初sơ 起khởi 一nhất 念niệm 。 未vị 假giả 名danh 言ngôn 。 謂vị 之chi 眼nhãn 識thức 。 又hựu 能năng 引dẫn 起khởi 同đồng 時thời 作tác 意ý 。 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 謂vị 之chi 意ý 識thức 。 乃nãi 至chí 者giả 。 超siêu 略lược 辭từ 。 聲thanh 塵trần 引dẫn 起khởi 者giả 。 為vi 耳nhĩ 識thức 。 香hương 塵trần 引dẫn 起khởi 者giả 。 為vi 鼻tị 識thức 。 味vị 塵trần 引dẫn 起khởi 者giả 。 為vi 舌thiệt 識thức 。 觸xúc 塵trần 引dẫn 起khởi 者giả 。 為vi 身thân 識thức 。 既ký 從tùng 五ngũ 塵trần 引dẫn 起khởi 。 即tức 各các 緣duyên 自tự 分phần/phân 境cảnh 。 前tiền 五ngũ 皆giai 隨tùy 念niệm 緣duyên 性tánh 境cảnh 。 唯duy 意ý 識thức 微vi 細tế 分phân 別biệt 法pháp 塵trần 。 謂vị 之chi 計kế 度độ 。 三tam 境cảnh 皆giai 緣duyên 。 謂vị 性tánh 境cảnh 。 帶đái 質chất 境cảnh 。 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 因nhân 緣duyên 自tự 境cảnh 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 者giả 。 正chánh 出xuất 凡phàm 夫phu 悟ngộ 心tâm 也dã 。 因nhân 者giả 由do 也dã 。 緣duyên 者giả 了liễu 別biệt 也dã 。 自tự 境cảnh 者giả 。 眼nhãn 識thức 以dĩ 色sắc 塵trần 為vi 自tự 分phần/phân 境cảnh 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 以dĩ 五ngũ 塵trần 謝tạ 落lạc 之chi 影ảnh 法pháp 塵trần 。 為vi 自tự 分phần/phân 境cảnh 。 由do 緣duyên 自tự 境cảnh 忽hốt 爾nhĩ 醒tỉnh 發phát 。 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 自tự 悟ngộ 之chi 心tâm 也dã 。 二nhị 者giả 下hạ 。 明minh 共cộng 緣duyên 自tự 悟ngộ 。 根căn 即tức 眼nhãn 等đẳng 。 有hữu 生sanh 識thức 義nghĩa 。 故cố 名danh 根căn 。 離ly 於ư 五ngũ 根căn 者giả 。 謂vị 眼nhãn 不bất 對đối 色sắc 。 乃nãi 至chí 身thân 不bất 對đối 觸xúc 。 不bất 用dụng 五ngũ 根căn 為vi 離ly 也dã 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 和hòa 合hợp 緣duyên 境cảnh 者giả 。 即tức 意ý 識thức 內nội 緣duyên 也dã 。 心tâm 即tức 意ý 識thức 心tâm 王vương 。 心tâm 所sở 即tức 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 等đẳng 。 五ngũ 十thập 一nhất 個cá 全toàn 具cụ 。 謂vị 意ý 識thức 心tâm 王vương 舉cử 動động 。 諸chư 所sở 皆giai 隨tùy 。 王vương 所sở 和hòa 合hợp 。 共cộng 緣duyên 內nội 境cảnh 時thời 。 然nhiên 內nội 境cảnh 有hữu 。 善thiện 惡ác 不bất 等đẳng 。 緣duyên 者giả 。 即tức 於ư 善thiện 惡ác 境cảnh 。 參tham 究cứu 體thể 會hội 。 豁hoát 然nhiên 惺tinh 發phát 。 覺giác 照chiếu 本bổn 有hữu 。 即tức 自tự 悟ngộ 心tâm 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 總tổng 結kết 。 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 覺giác 道đạo 。 葢# 自tự 悟ngộ 心tâm 。 即tức 是thị 覺giác 道đạo 。 故cố 曰viết 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 。 問vấn 。 二nhị 皆giai 用dụng 識thức 。 此thử 二nhị 何hà 別biệt 。 答đáp 。 前tiền 者giả 既ký 云vân 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 眼nhãn 即tức 是thị 根căn 。 謂vị 眼nhãn 根căn 對đối 色sắc 塵trần 時thời 。 是thị 用dụng 根căn 。 倐thúc 爾nhĩ 引dẫn 起khởi 。 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 即tức 名danh 眼nhãn 識thức 緣duyên 境cảnh 。 是thị 為vi 根căn 識thức 皆giai 用dụng 。 眼nhãn 既ký 如như 是thị 。 餘dư 五ngũ 亦diệc 然nhiên 。 其kỳ 二nhị 離ly 於ư 五ngũ 根căn 者giả 。 是thị 不bất 用dụng 五ngũ 根căn 。 然nhiên 既ký 不bất 用dụng 五ngũ 根căn 。 亦diệc 不bất 用dụng 五ngũ 識thức 。 獨độc 用dụng 意ý 識thức 王vương 所sở 。 內nội 緣duyên 法pháp 塵trần 。 是thị 為vi 共cộng 緣duyên 也dã (# 私tư 謂vị 祖tổ 師sư 禪thiền 。 教giáo 學học 者giả 離ly 心tâm 意ý 識thức 參tham 。 今kim 如Như 來Lai 禪thiền 。 卻khước 要yếu 人nhân 用dụng 心tâm 意ý 識thức 參tham 。 如như 世thế 間gian 聰thông 明minh 賊tặc 子tử 。 舉cử 家gia 憎tăng 惡ác 。 皆giai 欲dục 逐trục 之chi 。 如như 祖tổ 師sư 家gia 教giáo 離ly 之chi 也dã 。 然nhiên 如Như 來Lai 用dụng 者giả 。 亦diệc 如như 聰thông 明minh 賊tặc 子tử 。 舉cử 家gia 不bất 用dụng 。 內nội 有hữu 識thức 者giả 。 愛ái 彼bỉ 聰thông 明minh 。 種chủng 種chủng 勸khuyến 諭dụ 。 令linh 其kỳ 改cải 過quá 從tùng 新tân 。 重trọng/trùng 用dụng 之chi 。 而nhi 此thử 賊tặc 子tử 。 雖tuy 能năng 壞hoại 事sự 。 亦diệc 能năng 成thành 事sự 。 憤phẫn 勇dũng 當đương 先tiên 。 則tắc 有hữu 封phong 侯hầu 之chi 貴quý 。 是thị 以dĩ 此thử 經Kinh 。 用dụng 識thức 心tâm 緣duyên 境cảnh 。 亦diệc 能năng 自tự 悟ngộ 也dã 。 雖tuy 禪thiền 家gia 令linh 離ly 。 固cố 用dụng 他tha 不bất 得đắc 。 亦diệc 復phục 少thiểu 他tha 不bất 得đắc 。 即tức 今kim 參tham 話thoại 頭đầu 者giả 。 豈khởi 非phi 識thức 心tâm 耶da 。 起khởi 疑nghi 者giả 。 豈khởi 非phi 識thức 心tâm 耶da 。 但đãn 不bất 可khả 執chấp 著trước 耳nhĩ 。 如như 靈linh 雲vân 覩đổ 桃đào 華hoa 而nhi 悟ngộ 道đạo 。 豈khởi 非phi 眼nhãn 識thức 。 香hương 嚴nghiêm 聞văn 擊kích 竹trúc 以dĩ 明minh 心tâm 。 豈khởi 非phi 耳nhĩ 識thức 以dĩ 上thượng 二nhị 人nhân 。 似tự 與dữ 第đệ 一nhất 者giả 同đồng 。 如như 堂đường 中trung 正chánh 作tác 工công 夫phu 。 提đề 話thoại 頭đầu 起khởi 疑nghi 時thời 。 忽hốt 然nhiên 悟ngộ 道đạo 。 似tự 與dữ 第đệ 二nhị 同đồng 。 縱túng/tung 不bất 全toàn 同đồng 。 今kim 尊tôn 佛Phật 意ý 。 謂vị 識thức 心tâm 有hữu 用dụng 。 亦diệc 能năng 悟ngộ 道đạo 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 。 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 。 陳trần 白bạch 圓viên 通thông 。 根căn 塵trần 識thức 心tâm 。 皆giai 能năng 悟ngộ 道đạo 。 故cố 有hữu 此thử 辯biện 。 取thủ 之chi 捨xả 之chi 。 又hựu 只chỉ 在tại 各các 人nhân 會hội 之chi 耳nhĩ )# 。 △# 二nhị 賢hiền 聖thánh 二nhị 心tâm 。 善thiện 男nam 子tử 。 聖thánh 賢hiền 二nhị 心tâm 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 一nhất 者giả 觀quán 真chân 實thật 理lý 智trí 。 二nhị 者giả 觀quán 一nhất 切thiết 境cảnh 智trí 。 觀quán 真chân 下hạ 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 用dụng 識thức 。 故cố 云vân 緣duyên 。 聖thánh 賢hiền 用dụng 智trí 。 故cố 云vân 觀quán 。 觀quán 者giả 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 如như 鏡kính 照chiếu 相tương/tướng 。 智trí 為vi 能năng 觀quán 。 理lý 為vi 所sở 觀quán 。 真chân 實thật 理lý 。 即tức 真Chân 如Như 實thật 際tế 之chi 理lý 。 謂vị 智trí 與dữ 理lý 契khế 。 而nhi 不bất 妨phương 智trí 理lý 條điều 然nhiên 。 即tức 觀quán 真chân 理lý 之chi 智trí 也dã 。 二nhị 者giả 下hạ 。 即tức 觀quán 事sự 之chi 智trí 。 以dĩ 一nhất 切thiết 境cảnh 即tức 事sự 也dã 。 葢# 前tiền 即tức 空không 觀quán 。 此thử 即tức 假giả 觀quán 。 然nhiên 會hội 事sự 歸quy 理lý 。 假giả 即tức 是thị 空không 。 理lý 不bất 礙ngại 事sự 。 空không 即tức 是thị 假giả 。 空không 即tức 假giả 。 則tắc 不bất 著trước 空không 。 假giả 即tức 空không 。 則tắc 不bất 著trước 假giả 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 即tức 中trung 道đạo 觀quán 。 此thử 即tức 賢hiền 聖thánh 悟ngộ 門môn 也dã 。 △# 三tam 結kết 成thành 四tứ 心tâm 。 善thiện 男nam 子tử 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 。 凡phàm 夫phu 以dĩ 緣duyên 境cảnh 自tự 悟ngộ 。 賢hiền 聖thánh 以dĩ 觀quán 照chiếu 自tự 悟ngộ 。 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 故cố 結kết 云vân 如như 是thị 等đẳng 。 △# 五ngũ 詳tường 明minh 觀quán 印ấn 六lục 。 一nhất 文Văn 殊Thù 問vấn 觀quán 。 爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 心tâm 無vô 形hình 相tướng 。 亦diệc 無vô 住trú 處xứ 。 凡phàm 夫phu 行hành 者giả 。 最tối 初sơ 發phát 心tâm 。 依y 何hà 等đẳng 處xứ 。 觀quán 何hà 等đẳng 相tướng 。 心tâm 無vô 形hình 相tướng 者giả 。 謂vị 真chân 心tâm 浩hạo 然nhiên 無vô 際tế 。 虗hư 徹triệt 靈linh 通thông 。 實thật 非phi 大đại 小tiểu 方phương 圓viên 可khả 見kiến 。 故cố 無vô 形hình 相tướng 。 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 無vô 住trú 處xứ 。 此thử 二nhị 句cú 標tiêu 定định 大đại 義nghĩa 。 凡phàm 夫phu 下hạ 正chánh 是thị 疑nghi 問vấn 。 意ý 謂vị 賢hiền 聖thánh 用dụng 智trí 。 自tự 有hữu 入nhập 處xứ 。 奈nại 凡phàm 夫phu 識thức 心tâm 用dụng 事sự 。 佛Phật 教giáo 觀quán 心tâm 。 然nhiên 心tâm 既ký 無vô 住trú 處xứ 。 向hướng 甚thậm 麼ma 處xứ 依y 止chỉ 。 故cố 云vân 依y 何hà 等đẳng 處xứ 。 既ký 無vô 形hình 相tướng 。 觀quán 個cá 甚thậm 麼ma 。 故cố 云vân 觀quán 何hà 等đẳng 相tướng 。 (# 應ưng 知tri 此thử 問vấn 。 猶do 從tùng 觀quán 心tâm 品phẩm 中trung 。 能năng 觀quán 心tâm 者giả 。 究cứu 解giải 解giải 脫thoát 中trung 來lai 。 非phi 文Văn 殊Thù 不bất 知tri 。 乃nãi 為vi 眾chúng 請thỉnh 問vấn 也dã )# 。 △# 二nhị 如Như 來Lai 說thuyết 與dữ 。 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 男nam 子tử 。 凡phàm 夫phu 所sở 觀quán 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 相tướng 。 猶do 如như 清thanh 淨tịnh 。 圓viên 滿mãn 月nguyệt 輪luân 。 於ư 胸hung 臆ức 上thượng 。 明minh 朗lãng 而nhi 住trụ 。 若nhược 欲dục 速tốc 得đắc 。 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 在tại 阿a 蘭lan 若nhã 。 及cập 空không 寂tịch 室thất 。 端đoan 身thân 正chánh 念niệm 。 結kết 前tiền 如Như 來Lai 。 金kim 剛cang 縛phược 印ấn 。 冥minh 目mục 觀quán 察sát 。 臆ức 中trung 明minh 月nguyệt 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 是thị 滿mãn 月nguyệt 輪luân 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 無vô 垢cấu 明minh 淨tịnh 。 內nội 外ngoại 澄trừng 徹triệt 。 最tối 極cực 清thanh 涼lương 。 月nguyệt 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 月nguyệt 。 塵trần 翳ế 無vô 染nhiễm 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 身thân 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 堅kiên 固cố 不bất 退thoái 。 結kết 此thử 手thủ 印ấn 。 持trì 念niệm 觀quán 察sát 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 微vi 妙diệu 章chương 句cú 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 最tối 初sơ 發phát 心tâm 。 清thanh 淨tịnh 真chân 言ngôn 。 凡phàm 夫phu 下hạ 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 即tức 心tâm 。 心tâm 實thật 無vô 相tướng 。 今kim 從tùng 無vô 相tướng 中trung 作tác 相tương/tướng 。 亦diệc 佛Phật 方phương 便tiện 。 與dữ 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 作tác 觀quán 心tâm 之chi 表biểu 。 故cố 云vân 猶do 如như 清thanh 淨tịnh 。 圓viên 滿mãn 月nguyệt 輪luân 。 於ư 胸hung 臆ức 上thượng 。 明minh 朗lãng 而nhi 住trụ 。 此thử 因nhân 凡phàm 夫phu 用dụng 識thức 教giáo 與dữ 繫hệ 心tâm 。 作tác 觀quán 之chi 法pháp 也dã 。 以dĩ 答đáp 文Văn 殊Thù 問vấn 中trung 。 心tâm 無vô 形hình 相tướng 。 觀quán 何hà 等đẳng 相tướng 。 佛Phật 言ngôn 。 借tá 月nguyệt 表biểu 心tâm 。 故cố 云vân 猶do 如như 月nguyệt 輪luân 也dã 。 於ư 胸hung 臆ức 上thượng 。 朗lãng 然nhiên 而nhi 住trụ 者giả 。 亦diệc 答đáp 心tâm 無vô 住trú 處xứ 。 依y 何hà 等đẳng 處xứ 。 佛Phật 言ngôn 借tá 胸hung 臆ức 間gian 。 用dụng 表biểu 觀quán 心tâm 之chi 處xứ 也dã 。 若nhược 欲dục 下hạ 。 更cánh 說thuyết 加gia 行hành 。 謂vị 若nhược 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 欲dục 速tốc 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 者giả 。 (# 即tức 超siêu 證chứng 八bát 地địa 也dã )# 恐khủng 塵trần 世thế 中trung 。 五ngũ 欲dục 騷# 擾nhiễu 。 心tâm 不bất 能năng 淨tịnh 。 必tất 居cư 止chỉ 於ư 阿a 蘭lan 若nhã 。 幽u 靜tĩnh 之chi 處xứ 也dã 。 (# 阿a 蘭lan 若nhã 。 指chỉ 山sơn 間gian 林lâm 下hạ 。 是thị 為vi 離ly 諸chư 喧huyên 雜tạp 。 之chi 處xứ 也dã )# 及cập 空không 寂tịch 室thất 者giả 。 縱túng/tung 不bất 得đắc 山sơn 間gian 樹thụ 下hạ 。 當đương 在tại 空không 閒gian/nhàn 寂tịch 室thất 之chi 中trung 亦diệc 可khả 。 端đoan 身thân 則tắc 表biểu 定định 。 正chánh 念niệm 則tắc 發phát 慧tuệ 也dã 。 又hựu 教giáo 結kết 印ấn 者giả 。 恐khủng 端đoan 身thân 正chánh 念niệm 時thời 。 或hoặc 有hữu 邪tà 魔ma 所sở 擾nhiễu 。 或hoặc 有hữu 宿túc 業nghiệp 所sở 障chướng 。 妨phương 定định 不bất 成thành 時thời 。 故cố 結kết 印ấn 以dĩ 護hộ 之chi 。 能năng 令linh 邪tà 魔ma 遠viễn 遁độn 。 宿túc 業nghiệp 銷tiêu 亡vong 。 則tắc 正chánh 念niệm 必tất 。 能năng 成thành 就tựu 矣hĩ 。 冥minh 目mục 者giả 。 半bán 開khai 半bán 合hợp 。 觀quán 察sát 者giả 。 存tồn 想tưởng 注chú 念niệm 。 臆ức 中trung 明minh 月nguyệt 者giả 。 即tức 所sở 表biểu 之chi 心tâm 法pháp 也dã 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 者giả 。 正chánh 教giáo 作tác 觀quán 之chi 運vận 想tưởng 也dã 。 月nguyệt 輪luân 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 者giả 。 輪luân 之chi 量lượng 也dã 。 一nhất 由do 旬tuần 四tứ 十thập 里lý 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 二nhị 千thiên 里lý 大đại 也dã 。 無vô 垢cấu 下hạ 三tam 句cú 。 月nguyệt 淨tịnh 表biểu 心tâm 淨tịnh 。 月nguyệt 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 月nguyệt 者giả 。 觀quán 成thành 之chi 相tướng 。 不bất 覺giác 有hữu 心tâm 。 不bất 覺giác 有hữu 月nguyệt 。 混hỗn 為vi 一nhất 體thể 也dã 。 塵trần 翳ế 二nhị 句cú 。 惑hoặc 盡tận 情tình 亡vong 之chi 相tướng 。 能năng 令linh 下hạ 四tứ 句cú 。 即tức 觀quán 成thành 功công 効hiệu 也dã 。 結kết 印ấn 者giả 。 乃nãi 前tiền 所sở 說thuyết 。 金kim 剛cang 縛phược 印ấn 。 用dụng 表biểu 身thân 輪luân 。 持trì 念niệm 寄ký 口khẩu 。 觀quán 察sát 在tại 心tâm 。 總tổng 該cai 三tam 輪luân 。 相tương 應ứng 之chi 力lực 也dã 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 微vi 妙diệu 章chương 句cú 。 即tức 咒chú 名danh 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 顯hiển 義nghĩa 。 謂vị 持trì 此thử 咒chú 者giả 。 能năng 發phát 大đại 心tâm 。 惑hoặc 魔ma 不bất 擾nhiễu 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 真chân 言ngôn 。 即tức 神thần 咒chú 之chi 美mỹ 稱xưng 也dã 。 △# 三tam 傳truyền 與dữ 真chân 言ngôn 。 唵án (# 一nhất )# 菩bồ 地địa (# 二nhị )# 室thất 多đa (# 三tam )# 牟mâu 致trí 波ba (# 四tứ )# 陀đà 耶da (# 五ngũ )# 彌di (# 六lục )# 咒chú 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 △# 四tứ 說thuyết 咒chú 威uy 神thần 。 此thử 陀đà 羅la 尼ni 。 具cụ 大đại 威uy 德đức 。 能năng 令linh 行hành 者giả 。 不bất 復phục 退thoái 轉chuyển 。 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 於ư 因Nhân 地Địa 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 悉tất 皆giai 專chuyên 念niệm 。 持trì 此thử 真chân 言ngôn 。 入nhập 不bất 退thoái 地địa 。 速tốc 圓viên 正chánh 覺giác 。 初sơ 四tứ 句cú 。 明minh 現hiện 世thế 功công 効hiệu 。 去khứ 來lai 下hạ 。 明minh 助trợ 成thành 三tam 世thế 。 速tốc 證chứng 功công 効hiệu 。 △# 五ngũ 詳tường 示thị 觀quán 儀nghi 。 善thiện 男nam 子tử 。 時thời 彼bỉ 行hành 者giả 。 端đoan 身thân 正chánh 念niệm 。 都đô 不bất 動động 搖dao 。 繫hệ 心tâm 月nguyệt 輪luân 。 成thành 熟thục 觀quán 察sát 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 成thành 佛Phật 三tam 昧muội 。 △# 六lục 較giảo 量lượng 顯hiển 勝thắng 二nhị 。 一nhất 滅diệt 罪tội 功công 德đức 。 有hữu 若nhược 凡phàm 夫phu 。 修tu 此thử 觀quán 者giả 。 所sở 起khởi 五ngũ 逆nghịch 。 四tứ 種chủng 十thập 惡ác 。 及cập 一nhất 闡xiển 提đề 。 如như 是thị 等đẳng 罪tội 。 盡tận 皆giai 消tiêu 滅diệt 。 五ngũ 逆nghịch 。 即tức 弑# 父phụ 。 弑# 母mẫu 。 弑# 阿A 羅La 漢Hán 。 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 破phá 和hòa 合hợp 轉chuyển 法Pháp 輪luân 僧Tăng 。 四tứ 種chủng 十thập 惡ác 者giả 。 非phi 有hữu 四tứ 種chủng 十thập 惡ác 。 種chủng 字tự 定định 是thị 重trọng/trùng 字tự 。 謄# 錄lục 者giả 誤ngộ 加gia 禾hòa 旁bàng 。 即tức 比Bỉ 丘Khâu 四tứ 種chủng 重trọng 罪tội 也dã 。 即tức 婬dâm 殺sát 盜đạo 妄vọng 。 犯phạm 者giả 不bất 與dữ 眾chúng 僧Tăng 共cộng 住trú 為vi 棄khí 罪tội 。 諸chư 佛Phật 不bất 容dung 懺sám 悔hối 者giả 是thị 也dã 。 十thập 惡ác 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 犯phạm 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 十thập 波ba 羅la 夷di 罪tội 。 為vi 十thập 惡ác 也dã 。 一nhất 殺sát 。 二nhị 盜đạo 。 三tam 婬dâm 。 四tứ 妄vọng 語ngữ 。 五ngũ 酤cô 酒tửu 。 六lục 說thuyết 四tứ 眾chúng 過quá 。 七thất 自tự 讚tán 毀hủy 他tha 。 八bát 慳san 惜tích 加gia 毀hủy 。 九cửu 瞋sân 心tâm 不bất 受thọ 誨hối 。 十thập 謗báng 三Tam 寶Bảo 。 二nhị 者giả 。 即tức 身thân 業nghiệp 之chi 。 殺sát 盜đạo 邪tà 婬dâm 。 口khẩu 業nghiệp 之chi 妄vọng 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 惡ác 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 之chi 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 邪tà 見kiến 。 共cộng 為vi 十thập 種chủng 惡ác 業nghiệp 是thị 也dã 。 一nhất 闡xiển 提đề 。 此thử 云vân 信tín 不bất 具cụ 。 即tức 謗báng 佛Phật 法Pháp 外ngoại 道đạo 。 以dĩ 上thượng 諸chư 罪tội 。 皆giai 極cực 重trọng 者giả 。 定định 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 地địa 獄ngục 。 若nhược 一nhất 念niệm 回hồi 心tâm 。 修tu 此thử 觀quán 門môn 。 更cánh 加gia 咒chú 印ấn 。 如như 是thị 等đẳng 罪tội 。 盡tận 皆giai 消tiêu 滅diệt 。 △# 二nhị 獲hoạch 禪thiền 功công 德đức 二nhị 。 一nhất 標tiêu 徵trưng 列liệt 名danh 。 即tức 獲hoạch 五ngũ 種chủng 。 三tam 摩ma 地địa 門môn 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 一nhất 者giả 剎Sát 那Na 三Tam 昧Muội 。 二nhị 者giả 微Vi 塵Trần 三Tam 昧Muội 。 三tam 者giả 白Bạch 縷Lũ 三Tam 昧Muội 。 四tứ 者giả 起Khởi 伏Phục 三Tam 昧Muội 。 五ngũ 者giả 安An 住Trụ 三Tam 昧Muội 。 三tam 摩ma 地địa 。 即tức 三tam 昧muội 別biệt 稱xưng 也dã 。 門môn 者giả 通thông 義nghĩa 。 謂vị 從tùng 三tam 昧muội 門môn 入nhập 。 達đạt 佛Phật 位vị 故cố 。 △# 二nhị 逐trục 一nhất 釋thích 義nghĩa 六lục 。 一nhất 剎Sát 那Na 三Tam 昧Muội 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 剎Sát 那Na 三Tam 昧Muội 。 謂vị 蹔tạm 想tưởng 念niệm 。 滿mãn 月nguyệt 而nhi 住trụ 。 譬thí 如như 獼mi 猴hầu 。 身thân 有hữu 所sở 繫hệ 。 遠viễn 不bất 得đắc 去khứ 。 近cận 不bất 得đắc 停đình 。 唯duy 困khốn 饑cơ 渴khát 。 須tu 臾du 住trụ 止chỉ 。 凡phàm 夫phu 觀quán 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 蹔tạm 得đắc 三tam 昧muội 。 名danh 為vi 剎sát 那na 。 眾chúng 生sanh 意ý 識thức 妄vọng 念niệm 。 自tự 無vô 始thỉ 來lai 。 逐trục 境cảnh 攀phàn 緣duyên 。 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 故cố 如như 獼mi 猴hầu 也dã 。 今kim 則tắc 欲dục 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 。 故cố 云vân 想tưởng 念niệm 。 滿mãn 月nguyệt 而nhi 住trụ 。 (# 想tưởng 念niệm 即tức 繫hệ 心tâm 之chi 法pháp 。 滿mãn 月nguyệt 即tức 胸hung 臆ức 上thượng 月nguyệt 輪luân 表biểu 心tâm 者giả 是thị 。 若nhược 如như 念niệm 作tác 觀quán 。 妄vọng 念niệm 不bất 動động 。 故cố 曰viết 住trụ )# 蹔tạm 者giả 促xúc 時thời 也dã 。 因nhân 散tán 亂loạn 久cửu 矣hĩ 。 不bất 能năng 常thường 攝nhiếp 。 且thả 以dĩ 三tam 昧muội 定định 力lực 。 蹔tạm 止chỉ 其kỳ 念niệm 。 故cố 如như 獼mi 猴hầu 之chi 身thân 。 有hữu 所sở 繫hệ 等đẳng 喻dụ 訓huấn 曉hiểu 之chi 。 唯duy 困khốn 饑cơ 渴khát 者giả 。 喻dụ 不bất 能năng 徧biến 緣duyên 諸chư 境cảnh 也dã 。 須tu 臾du 住trụ 止chỉ 者giả 。 喻dụ 妄vọng 念niệm 蹔tạm 止chỉ 也dã 。 凡phàm 夫phu 下hạ 。 法pháp 合hợp 結kết 名danh 。 △# 二nhị 微Vi 塵Trần 三Tam 昧Muội 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 微Vi 塵Trần 三Tam 昧Muội 。 謂vị 於ư 三tam 昧muội 。 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 常thường 自tự 食thực 苦khổ 。 未vị 曾tằng 食thực 甜điềm 。 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 得đắc 一nhất 虗hư 蜜mật 。 到đáo 於ư 舌thiệt 根căn 。 增tăng 勝thắng 歡hoan 喜hỷ 。 倍bội 生sanh 踊dũng 躍dược 。 更cánh 求cầu 多đa 蜜mật 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 經kinh 於ư 長trường 劫kiếp 。 食thực 眾chúng 苦khổ 味vị 。 而nhi 今kim 得đắc 與dữ 。 甘cam 甜điềm 三tam 昧muội 。 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 。 名danh 為vi 微vi 塵trần 。 以dĩ 微vi 塵trần 立lập 名danh 者giả 。 只chỉ 明minh 定định 力lực 纔tài 得đắc 少thiểu 分phần 耳nhĩ 。 故cố 云vân 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 。 譬thí 如như 下hạ 。 人nhân 喻dụ 修tu 觀quán 者giả 。 苦khổ 喻dụ 世thế 間gian 塵trần 勞lao 。 甜điềm 喻dụ 三tam 昧muội 靜tĩnh 境cảnh 。 一nhất 時thời 食thực 甜điềm 。 歡hoan 喜hỷ 更cánh 求cầu 多đa 蜜mật 者giả 。 其kỳ 人nhân 得đắc 蜜mật 味vị 之chi 甜điềm 。 方phương 知tri 向hướng 食thực 之chi 苦khổ 。 而nhi 故cố 欲dục 求cầu 多đa 也dã 。 喻dụ 初sơ 修tu 凡phàm 夫phu 。 一nhất 時thời 少thiểu 分phần 與dữ 。 三tam 昧muội 相tương 應ứng 。 以dĩ 靜tĩnh 中trung 之chi 樂lạc 。 方phương 知tri 向hướng 日nhật 散tán 亂loạn 之chi 苦khổ 。 而nhi 亦diệc 更cánh 求cầu 深thâm 定định 。 如như 彼bỉ 求cầu 蜜mật 也dã 。 如như 是thị 行hành 者giả 下hạ 。 雖tuy 是thị 合hợp 文văn 。 實thật 乃nãi 法pháp 喻dụ 並tịnh 言ngôn 。 故cố 云vân 甘cam 甜điềm 三tam 昧muội 。 以dĩ 少thiểu 分phần 下hạ 結kết 名danh (# 雖tuy 曰viết 少thiểu 分phần 。 已dĩ 覺giác 功công 夫phu 入nhập 手thủ 。 不bất 肯khẳng 放phóng 下hạ 。 所sở 以dĩ 多đa 求cầu )# 。 △# 三tam 白Bạch 縷Lũ 三Tam 昧Muội 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 白Bạch 縷Lũ 三Tam 昧Muội 。 謂vị 凡phàm 夫phu 人nhân 。 自tự 無vô 始thỉ 時thời 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 今kim 得đắc 此thử 定định 。 譬thí 如như 染nhiễm 皂tạo 。 多đa 黑hắc 色sắc 中trung 。 見kiến 一nhất 白bạch 縷lũ 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 於ư 多đa 生sanh 死tử 。 黑hắc 闇ám 夜dạ 中trung 。 而nhi 今kim 方phương 得đắc 。 白bạch 淨tịnh 三tam 昧muội 。 名danh 之chi 為vi 縷lũ 。 白bạch 縷lũ 為ví 喻dụ 。 即tức 白bạch 色sắc 絲ti 縷lũ 也dã 。 借tá 此thử 顯hiển 定định 。 故cố 云vân 三tam 昧muội 。 凡phàm 夫phu 下hạ 。 明minh 已dĩ 往vãng 之chi 久cửu 也dã 。 盡tận 未vị 下hạ 。 明minh 未vị 來lai 之chi 久cửu 也dã 。 今kim 得đắc 此thử 定định 者giả 。 意ý 謂vị 凡phàm 夫phu 自tự 。 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 若nhược 不bất 遇ngộ 此thử 觀quán 。 縱túng/tung 至chí 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 未vị 免miễn 常thường 在tại 生sanh 死tử 。 黑hắc 暗ám 中trung 也dã 。 何hà 幸hạnh 今kim 得đắc 此thử 定định 。 是thị 於ư 菩Bồ 提Đề 有hữu 分phần/phân 也dã 。 譬thí 如như 下hạ 。 正chánh 說thuyết 喻dụ 。 然nhiên 黑hắc 中trung 見kiến 白bạch 者giả 。 何hà 勝thắng 喜hỷ 幸hạnh 。 以dĩ 其kỳ 從tùng 來lai 未vị 見kiến 。 今kim 則tắc 始thỉ 見kiến 故cố 喜hỷ 也dã 。 如như 是thị 行hành 者giả 下hạ 。 法pháp 合hợp 。 以dĩ 生sanh 死tử 黑hắc 闇ám 長trường 夜dạ 。 合hợp 喻dụ 中trung 之chi 染nhiễm 皂tạo 黑hắc 色sắc 也dã 。 而nhi 今kim 方phương 得đắc 。 白bạch 淨tịnh 三tam 昧muội 者giả 。 合hợp 喻dụ 中trung 見kiến 一nhất 白bạch 縷lũ 也dã 。 謂vị 久cửu 在tại 生sanh 死tử 。 忽hốt 得đắc 三tam 昧muội 。 不bất 被bị 煩phiền 惱não 擾nhiễu 心tâm 。 何hà 勝thắng 其kỳ 喜hỷ 也dã 。 然nhiên 既ký 云vân 黑hắc 中trung 見kiến 白bạch 。 似tự 初sơ 見kiến 道đạo 之chi 義nghĩa 。 名danh 之chi 為vi 縷lũ 一nhất 句cú 。 譯dịch 人nhân 欠khiếm 穩ổn 。 當đương 云vân 。 名danh 如như 白bạch 縷lũ 為vi 正chánh 。 △# 四tứ 起Khởi 伏Phục 三Tam 昧Muội 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 起Khởi 伏Phục 三Tam 昧Muội 。 所sở 謂vị 行hành 者giả 。 觀quán 心tâm 未vị 熟thục 。 或hoặc 善thiện 成thành 立lập 。 未vị 善thiện 成thành 立lập 。 如như 是thị 三tam 昧muội 。 猶do 稱xưng 低đê 昂ngang 。 名danh 為vi 起khởi 伏phục 。 觀quán 心tâm 未vị 熟thục 者giả 。 未vị 得đắc 純thuần 熟thục 也dã 。 此thử 但đãn 標tiêu 住trụ 。 或hoặc 善thiện 下hạ 釋thích 。 良lương 以dĩ 工công 夫phu 未vị 熟thục 之chi 時thời 。 起khởi 落lạc 不bất 定định 。 有hữu 時thời 定định 慧tuệ 調điều 勻# 。 故cố 云vân 或hoặc 善thiện 成thành 立lập 。 有hữu 時thời 偏thiên 枯khô 不bất 均quân 。 故cố 云vân 未vị 善thiện 成thành 立lập 。 如như 是thị 下hạ 。 指chỉ 定định 結kết 名danh 。 如như 善thiện 成thành 則tắc 昂ngang 。 未vị 成thành 則tắc 低đê 。 昂ngang 者giả 為vi 起khởi 。 低đê 者giả 為vi 伏phục 。 從tùng 工công 夫phu 得đắc 名danh 。 故cố 曰viết 起Khởi 伏Phục 三Tam 昧Muội (# 問vấn 。 前tiền 云vân 黑hắc 中trung 見kiến 白bạch 。 解giải 為vi 見kiến 道đạo 。 今kim 又hựu 云vân 起khởi 伏phục 者giả 。 將tương 非phi 見kiến 道đạo 而nhi 後hậu 又hựu 迷mê 耶da 。 答đáp 。 前tiền 解giải 見kiến 道đạo 者giả 。 似tự 見kiến 道đạo 也dã 。 未vị 及cập 純thuần 真chân 。 猶do 有hữu 恍hoảng 惚hốt 。 總tổng 言ngôn 未vị 純thuần 。 蹔tạm 許hứa 而nhi 已dĩ )# 。 △# 五ngũ 安An 住Trụ 三Tam 昧Muội 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 安An 住Trụ 三Tam 昧Muội 。 修tu 前tiền 四tứ 定định 。 心tâm 得đắc 安an 住trụ 。 善thiện 能năng 守thủ 護hộ 。 不bất 染nhiễm 諸chư 塵trần 。 如như 人nhân 夏hạ 中trung 。 遠viễn 涉thiệp 沙sa 磧thích 。 備bị 受thọ 炎diễm 毒độc 。 其kỳ 心tâm 渴khát 乏phạp 。 殆đãi 無vô 所sở 堪kham 。 忽hốt 得đắc 雪Tuyết 山Sơn 。 甘cam 美mỹ 之chi 水thủy 。 天thiên 酥tô 陀đà 等đẳng 。 頓đốn 除trừ 熱nhiệt 惱não 。 身thân 意ý 泰thái 然nhiên 。 是thị 故cố 三tam 昧muội 。 名danh 為vi 安an 住trụ 。 修tu 前tiền 下hạ 二nhị 句cú 。 謂vị 初sơ 從tùng 凡phàm 夫phu 。 發phát 心tâm 修tu 定định 。 自tự 淺thiển 至chí 深thâm 。 可khả 謂vị 愈dũ 後hậu 愈dũ 熟thục 。 打đả 成thành 一nhất 片phiến 。 而nhi 不bất 致trí 流lưu 散tán 。 故cố 云vân 心tâm 得đắc 安an 住trụ 也dã 。 善thiện 能năng 下hạ 。 出xuất 安an 住trụ 之chi 相tướng 也dã 。 諸chư 塵trần 即tức 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 染nhiễm 即tức 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 今kim 不bất 染nhiễm 即tức 守thủ 護hộ 。 可khả 謂vị 心tâm 境cảnh 寂tịch 寂tịch 。 定định 慧tuệ 如như 如như 。 安an 住trụ 之chi 相tướng 是thị 此thử 也dã 。 如như 人nhân 下hạ 。 更cánh 喻dụ 三tam 昧muội 之chi 樂lạc 相tương/tướng 也dã 。 夏hạ 中trung 者giả 。 即tức 酷khốc 暑thử 之chi 際tế 。 人nhân 者giả 。 遠viễn 涉thiệp 行hành 路lộ 之chi 人nhân 。 沙sa 磧thích 者giả 。 言ngôn 路lộ 途đồ 無vô 土thổ/độ 。 純thuần 是thị 熱nhiệt 沙sa 。 而nhi 上thượng 則tắc 日nhật 炙chích 。 下hạ 則tắc 沙sa 蒸chưng 。 故cố 云vân 備bị 受thọ 炎diễm 毒độc 也dã 。 其kỳ 心tâm 渴khát 乏phạp 。 殆đãi 無vô 所sở 堪kham 者giả 。 即tức 渴khát 極cực 無vô 救cứu 。 待đãi 死tử 之chi 時thời 也dã 。 忽hốt 得đắc 下hạ 。 即tức 救cứu 渴khát 解giải 乏phạp 也dã 。 然nhiên 渴khát 乏phạp 既ký 解giải 。 則tắc 得đắc 大đại 安an 樂lạc 。 故cố 云vân 身thân 意ý 泰thái 然nhiên 也dã 。 應ưng 知tri 此thử 文văn 。 有hữu 喻dụ 無vô 合hợp 。 若nhược 合hợp 之chi 。 如như 人nhân 之chi 人nhân 。 喻dụ 修tu 定định 行hành 人nhân 。 夏hạ 中trung 炎diễm 熱nhiệt 。 喻dụ 生sanh 死tử 中trung 具cụ 諸chư 煩phiền 惱não 也dã 。 遠viễn 涉thiệp 沙sa 磧thích 者giả 。 喻dụ 久cửu 受thọ 生sanh 死tử 也dã 。 備bị 受thọ 炎diễm 毒độc 者giả 。 喻dụ 五ngũ 欲dục 攻công 心tâm 。 煩phiền 惱não 取thủ 著trước 。 恆hằng 受thọ 眾chúng 苦khổ 也dã 。 其kỳ 心tâm 下hạ 二nhị 句cú 。 喻dụ 生sanh 死tử 因nhân 果quả 無vô 可khả 相tương 救cứu 也dã 。 忽hốt 得đắc 下hạ 。 喻dụ 不bất 期kỳ 而nhi 遇ngộ 。 幸hạnh 得đắc 此thử 經Kinh 。 依y 修tu 此thử 定định 也dã 。 天thiên 酥tô 陀đà 。 喻dụ 此thử 經Kinh 最tối 上thượng 法Pháp 味vị 也dã 。 頓đốn 除trừ 熱nhiệt 惱não 者giả 。 喻dụ 頓đốn 除trừ 生sanh 死tử 。 顯hiển 是thị 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 也dã 。 身thân 心tâm 泰thái 然nhiên 者giả 。 喻dụ 定định 中trung 受thọ 享hưởng 法Pháp 樂lạc 也dã 。 △# 六lục 定định 成thành 果quả 德đức 。 入nhập 此thử 定định 已dĩ 。 遠viễn 離ly 惑hoặc 障chướng 。 發phát 生sanh 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 之chi 芽nha 。 速tốc 登đăng 菩Bồ 薩Tát 。 功công 德đức 十Thập 地Địa 。 初sơ 句cú 即tức 安An 住Trụ 三Tam 昧Muội 。 定định 力lực 成thành 就tựu 也dã 。 惑hoặc 障chướng 。 不bất 出xuất 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 種chủng 。 因nhân 定định 即tức 滅diệt 。 故cố 曰viết 遠viễn 離ly 。 發phát 生sanh 下hạ 。 乃nãi 菩Bồ 提Đề 初sơ 起khởi 之chi 相tướng 。 故cố 曰viết 芽nha 。 速tốc 登đăng 下hạ 。 乃nãi 定định 成thành 頓đốn 證chứng 之chi 德đức 也dã 。 然nhiên 既ký 登đăng 十Thập 地Địa 。 必tất 將tương 欲dục 成thành 佛Phật 也dã 。 起khởi 信tín 云vân 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 現hiện 最tối 高cao 大đại 身thân 。 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。 今kim 登đăng 十Thập 地Địa 。 又hựu 曰viết 功công 德đức 。 言ngôn 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 無vô 間gian 道đạo 。 任nhậm 運vận 相tương 應ứng 為vi 功công 。 一nhất 念niệm 生sanh 相tương/tướng 無vô 明minh 盡tận 。 即tức 入nhập 妙diệu 覺giác 成thành 佛Phật 。 曰viết 德đức 也dã 。 以dĩ 上thượng 薄bạc 伽già 示thị 眾chúng 一nhất 大đại 科khoa 已dĩ 竟cánh 。 △# 三tam 聞văn 品phẩm 獲hoạch 益ích 。 爾nhĩ 時thời 會hội 中trung 。 無vô 量lượng 人nhân 天thiên 。 聞văn 此thử 甚thậm 深thâm 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 大đại 陀đà 羅la 尼ni 已dĩ 。 九cửu 萬vạn 八bát 千thiên 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 證chứng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 無vô 量lượng 人nhân 天thiên 。 總tổng 標tiêu 也dã 。 聞văn 。 即tức 所sở 聞văn 之chi 經kinh 。 及cập 陀đà 羅la 尼ni 咒chú 。 九cửu 萬vạn 下hạ 。 分phân 別biệt 功công 德đức 也dã 。 證chứng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 即tức 初Sơ 地Địa 也dã 。 無vô 量lượng 下hạ 。 初sơ 發phát 大đại 心tâm 也dã 。 既ký 曰viết 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 倍bội 倍bội 矣hĩ 。 △# 七thất 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 二nhị 。 一nhất 品phẩm 題đề 。 成Thành 佛Phật 品Phẩm 第đệ 十thập 二nhị 廣quảng 明minh 印ấn 咒chú 助trợ 觀quán 。 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。 故cố 名danh 成thành 佛Phật 品phẩm 。 △# 二nhị 經kinh 文văn 八bát 。 一nhất 經kinh 家gia 敘tự 置trí 。 爾nhĩ 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 能năng 善thiện 安an 住trụ 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 三tam 世thế 平bình 等đẳng 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 不bất 動động 凝ngưng 然nhiên 。 常thường 無vô 斷đoạn 盡tận 。 大đại 智trí 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 世thế 界giới 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 變biến 現hiện 神thần 通thông 。 化hóa 十thập 方phương 土thổ 。 靡mĩ 不bất 周chu 徧biến 。 是thị 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。 此thử 經Kinh 家gia 敘tự 佛Phật 三Tam 身Thân 圓viên 現hiện 。 應ưng 物vật 德đức 也dã 。 能năng 善thiện 下hạ 六lục 句cú 。 敘tự 佛Phật 法Pháp 身thân 性tánh 土thổ/độ 也dã 。 以dĩ 身thân 與dữ 土thổ/độ 冥minh 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 曰viết 能năng 善thiện 。 能năng 住trụ 即tức 身thân 。 所sở 住trụ 即tức 土thổ/độ 。 能năng 所sở 凝ngưng 然nhiên 。 故cố 曰viết 安an 住trụ 。 法Pháp 界Giới 者giả 。 一nhất 真chân 性tánh 土thổ/độ 也dã 。 法pháp 謂vị 法pháp 性tánh 。 界giới 即tức 是thị 土thổ/độ 。 亦diệc 非phi 界giới 言ngôn 界giới 也dã 。 清thanh 淨tịnh 者giả 。 性tánh 土thổ/độ 之chi 德đức 相tương/tướng 也dã 。 以dĩ 當đương 體thể 澄trừng 湛trạm 曰viết 清thanh 。 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 曰viết 淨tịnh 。 三tam 世thế 平bình 等đẳng 者giả 。 約ước 竪thụ 言ngôn 。 但đãn 標tiêu 住trụ 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 下hạ 釋thích 義nghĩa 。 謂vị 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 無vô 始thỉ 終chung 。 盡tận 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 物vật 可khả 遷thiên 。 故cố 曰viết 不bất 動động 。 真chân 常thường 獨độc 立lập 。 故cố 曰viết 凝ngưng 然nhiên 。 永vĩnh 無vô 二nhị 死tử 。 故cố 曰viết 常thường 無vô 斷đoạn 盡tận 。 乃nãi 敘tự 佛Phật 法Pháp 身thân 。 體thể 不bất 遷thiên 動động 。 身thân 土thổ/độ 冥minh 然nhiên 。 無vô 時thời 不bất 在tại 。 無vô 處xứ 不bất 徧biến 之chi 謂vị 也dã 。 大đại 智trí 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 世thế 界giới 者giả 。 敘tự 佛Phật 報báo 身thân 也dã 。 謂vị 報báo 身thân 如Như 來Lai 。 以dĩ 智trí 為vi 體thể 。 內nội 以dĩ 智trí 光quang 。 照chiếu 真chân 法Pháp 界Giới 。 外ngoại 以dĩ 身thân 光quang 。 照chiếu 應ưng 大đại 機cơ 。 是thị 也dã 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 變biến 現hiện 神thần 通thông 等đẳng 。 敘tự 佛Phật 應ứng 化hóa 身thân 也dã 。 以dĩ 隨tùy 機cơ 應ưng 物vật 。 故cố 云vân 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 十thập 界giới 同đồng 倫luân 。 故cố 曰viết 變biến 現hiện 神thần 通thông 。 水thủy 月nguyệt 分phân 身thân 。 隨tùy 感cảm 必tất 應ưng 。 故cố 曰viết 化hóa 十thập 方phương 土thổ 。 靡mĩ 不bất 周chu 徧biến 。 以dĩ 上thượng 敘tự 佛Phật 三Tam 身Thân 。 應ưng 物vật 已dĩ 竟cánh 。 是thị 薄bạc 伽già 下hạ 。 敘tự 告cáo 文Văn 殊Thù 。 △# 二nhị 標tiêu 列liệt 三tam 密mật 。 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 觀quán 月nguyệt 輪luân 已dĩ 。 應ưng 觀quán 三tam 種chủng 。 大đại 秘bí 密mật 法pháp 。 云vân 何hà 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 心tâm 秘bí 密mật 。 二nhị 者giả 語ngữ 秘bí 密mật 。 三tam 者giả 身thân 秘bí 密mật 。 瑜du 伽già 云vân 相tương 應ứng 。 謂vị 手thủ 印ấn 真chân 言ngôn 觀quán 想tưởng 。 三tam 種chủng 互hỗ 應ưng 。 故cố 曰viết 瑜du 伽già 。 行hành 者giả 。 指chỉ 修tu 觀quán 之chi 人nhân 。 觀quán 月nguyệt 輪luân 。 即tức 前tiền 文văn 云vân 。 月nguyệt 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 月nguyệt 。 已dĩ 者giả 即tức 觀quán 想tưởng 成thành 就tựu 也dã 。 應ưng 觀quán 下hạ 。 更cánh 教giáo 與dữ 相tương 應ứng 秘bí 法pháp 。 以dĩ 助trợ 之chi 也dã 。 △# 三tam 逐trục 一nhất 分phân 別biệt 八bát 。 一nhất 心tâm 秘bí 密mật 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 心tâm 秘bí 密mật 法pháp 。 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 觀quán 滿mãn 月nguyệt 中trung 。 出xuất 生sanh 金kim 色sắc 。 五ngũ 鈷cổ 金kim 剛cang 。 光quang 明minh 煥hoán 然nhiên 。 猶do 如như 鎔dong 金kim 。 放phóng 於ư 無vô 數số 。 大đại 白bạch 光quang 明minh 。 以dĩ 是thị 觀quán 察sát 。 名danh 心tâm 秘bí 密mật 。 滿mãn 月nguyệt 表biểu 心tâm 。 即tức 理lý 也dã 。 五ngũ 鈷cổ 表biểu 五ngũ 塵trần 。 即tức 事sự 也dã 。 乃nãi 表biểu 依y 理lý 成thành 事sự 之chi 觀quán 也dã 。 (# 鈷cổ 者giả 。 支chi 分phần/phân 也dã 。 譬thí 如như 金kim 器khí 云vân 幾kỷ 鈷cổ )# 皆giai 金kim 色sắc 者giả 。 金kim 為vi 黃hoàng 色sắc 。 表biểu 中trung 道đạo 。 既ký 依y 理lý 成thành 事sự 不bất 著trước 理lý 。 亦diệc 全toàn 事sự 皆giai 理lý 不bất 著trước 事sự 。 乃nãi 中trung 道đạo 觀quán 也dã 。 金kim 剛cang 表biểu 堅kiên 利lợi 。 光quang 明minh 表biểu 般Bát 若Nhã 。 煥hoán 然nhiên 顯hiển 光quang 之chi 勝thắng 。 即tức 五ngũ 鈷cổ 各các 分phần/phân 也dã 。 猶do 如như 鎔dong 金kim 者giả 。 即tức 合hợp 為vi 一nhất 體thể 也dã 。 放phóng 於ư 無vô 數số 。 大đại 白bạch 光quang 明minh 者giả 。 表biểu 白bạch 淨tịnh 法pháp 不bất 墮đọa 數số 量lượng 也dã 。 良lương 以dĩ 凡phàm 夫phu 取thủ 著trước 五ngũ 塵trần 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 永vĩnh 在tại 沉trầm 淪luân 。 總tổng 是thị 染nhiễm 濁trược 。 所sở 以dĩ 佛Phật 命mạng 行hành 人nhân 修tu 觀quán 。 觀quán 想tưởng 月nguyệt 輪luân 。 從tùng 胸hung 前tiền 出xuất 。 因nhân 心tâm 無vô 相tướng 。 用dụng 月nguyệt 表biểu 之chi 。 出xuất 生sanh 下hạ 表biểu 融dung 五ngũ 塵trần 。 即tức 法Pháp 身thân 如như 金kim 剛cang 之chi 體thể 堅kiên 也dã 。 光quang 明minh 下hạ 表biểu 即tức 體thể 之chi 智trí 。 能năng 破phá 諸chư 惑hoặc 。 如như 金kim 剛cang 之chi 用dụng 利lợi 也dã 。 五ngũ 鈷cổ 光quang 明minh 煥hoán 然nhiên 者giả 。 表biểu 全toàn 理lý 成thành 事sự 即tức 一nhất 而nhi 多đa 也dã 。 猶do 如như 鎔dong 金kim 者giả 。 表biểu 事sự 事sự 皆giai 理lý 。 即tức 多đa 而nhi 一nhất 也dã 。 放phóng 於ư 下hạ 。 表biểu 理lý 事sự 無vô 礙ngại 。 皆giai 由do 淨tịnh 法pháp 。 周chu 徧biến 圓viên 融dung 。 不bất 拘câu 數số 量lượng 也dã 。 以dĩ 是thị 下hạ 。 結kết 成thành 心tâm 觀quán 。 △# 二nhị 口khẩu 秘bí 密mật 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 語ngữ 言ngôn 秘bí 密mật 。 唵án (# 一nhất )# 地địa 室thất 多đa (# 二nhị 合hợp )# 婆bà 爾nhĩ 羅la (# 二nhị 合hợp )(# 二nhị )# 此thử 陀đà 羅la 尼ni 。 具cụ 大đại 威uy 力lực 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 佛Phật 真chân 言ngôn 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 語ngữ 言ngôn 秘bí 密mật 。 秘bí 謂vị 非phi 口khẩu 所sở 傳truyền 。 密mật 謂vị 非phi 心tâm 所sở 測trắc 。 然nhiên 既ký 非phi 口khẩu 傳truyền 而nhi 現hiện 今kim 說thuyết 之chi 者giả 。 所sở 謂vị 無vô 言ngôn 而nhi 言ngôn 。 言ngôn 即tức 無vô 言ngôn 。 借tá 言ngôn 表biểu 咒chú 。 名danh 真chân 言ngôn 是thị 也dã 。 此thử 陀đà 下hạ 。 說thuyết 咒chú 威uy 神thần 也dã 。 能năng 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 故cố 云vân 具cụ 大đại 威uy 力lực 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 因nhân 咒chú 助trợ 成thành 。 故cố 云vân 成thành 佛Phật 真chân 言ngôn 。 是thị 故cố 下hạ 。 結kết 名danh 。 △# 三Tam 身Thân 秘bí 密mật 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 身thân 秘bí 密mật 法pháp 。 於ư 道Đạo 場Tràng 中trung 。 端đoan 身thân 正chánh 念niệm 。 手thủ 結kết 引dẫn 導đạo 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 最tối 第đệ 一nhất 印ấn 。 安an 置trí 胸hung 臆ức 。 心tâm 月nguyệt 輪luân 中trung 。 手thủ 屬thuộc 身thân 根căn 。 結kết 成thành 印ấn 相tương/tướng 。 能năng 護hộ 外ngoại 緣duyên 不bất 入nhập 。 能năng 引dẫn 真chân 智trí 證chứng 理lý 。 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 曰viết 秘bí 密mật 。 道Đạo 場Tràng 者giả 。 或hoặc 蘭lan 若nhã 中trung 。 或hoặc 林lâm 樹thụ 下hạ 。 端đoan 身thân 正chánh 念niệm 。 即tức 定định 相tương/tướng 。 手thủ 結kết 下hạ 正chánh 明minh 身thân 秘bí 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 佛Phật 果Quả 最tối 第đệ 一nhất 印ấn 。 為vi 秘bí 法pháp 。 安an 置trí 下hạ 。 明minh 安an 印ấn 之chi 處xứ 。 心tâm 月nguyệt 輪luân 中trung 者giả 。 表biểu 法pháp 不bất 離ly 心tâm 也dã 。 △# 四tứ 教giáo 與dữ 印ấn 相tương/tướng 。 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 其kỳ 印ấn 相tương/tướng 。 先tiên 以dĩ 左tả 右hữu 。 二nhị 大đại 拇mẫu 指chỉ 。 各các 入nhập 左tả 右hữu 。 手thủ 掌chưởng 之chi 內nội 。 各các 以dĩ 左tả 右hữu 。 頭đầu 指chỉ 中trung 指chỉ 。 及cập 第đệ 四tứ 指chỉ 。 緊khẩn 握ác 拇mẫu 指chỉ 。 作tác 於ư 手thủ 拳quyền 。 即tức 是thị 堅kiên 牢lao 。 金kim 剛cang 拳quyền 印ấn 。 次thứ 不bất 改cải 拳quyền 。 舒thư 左tả 頭đầu 指chỉ 。 直trực 竪thụ 虗hư 空không 。 以dĩ 其kỳ 右hữu 拳quyền 。 著trước 於ư 心tâm 上thượng 。 右hữu 拳quyền 小tiểu 指chỉ 。 緊khẩn 握ác 左tả 拳quyền 。 頭đầu 指chỉ 一nhất 節tiết 。 次thứ 以dĩ 右hữu 拳quyền 。 頭đầu 指chỉ 之chi 頭đầu 。 即tức 指chỉ 右hữu 拳quyền 。 拇mẫu 指chỉ 一nhất 節tiết 。 亦diệc 著trước 心tâm 前tiền 。 經kinh 文văn 甚thậm 明minh 。 不bất 必tất 再tái 解giải 。 但đãn 出xuất 圖đồ 樣# 耳nhĩ 。 △# 五ngũ 出xuất 印ấn 相tương/tướng 名danh 。 是thị 名danh 引dẫn 導đạo 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 第đệ 一nhất 智trí 印ấn 。 亦diệc 名danh 能năng 滅diệt 。 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 大đại 光quang 明minh 印ấn 。 以dĩ 結kết 此thử 印ấn 。 加gia 持trì 力lực 故cố 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 摩ma 行hành 者giả 頂đảnh 。 受thọ 大đại 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 決quyết 定định 記ký 。 是thị 大đại 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 。 無vô 量lượng 福phước 聚tụ 。 大đại 妙diệu 智trí 印ấn 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 。 以dĩ 迷mê 妄vọng 自tự 背bối/bội 。 而nhi 不bất 能năng 返phản 。 今kim 既ký 發phát 心tâm 。 欲dục 得đắc 修tu 證chứng 。 恐khủng 有hữu 阻trở 隔cách 。 故cố 假giả 此thử 印ấn 以dĩ 助trợ 之chi 。 令linh 心tâm 不bất 退thoái 。 直trực 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 為vi 引dẫn 導đạo 。 有hữu 向hướng 道đạo 之chi 益ích 。 故cố 名danh 第đệ 一nhất 智trí 印ấn 也dã 。 能năng 滅diệt 下hạ 。 又hựu 明minh 破phá 惑hoặc 之chi 益ích 也dã 。 良lương 以dĩ 心tâm 既ký 向hướng 道đạo 。 智trí 光quang 愈dũ 明minh 。 一nhất 切thiết 無vô 明minh 癡si 暗ám 。 自tự 然nhiên 消tiêu 滅diệt 。 故cố 云vân 大đại 光quang 明minh 印ấn 。 以dĩ 結kết 下hạ 。 加gia 持trì 即tức 是thị 持trì 咒chú 。 以dĩ 咒chú 之chi 神thần 功công 摧tồi 發phát 曰viết 力lực 。 是thị 以dĩ 印ấn 能năng 引dẫn 觀quán 。 咒chú 能năng 助trợ 印ấn 。 三tam 業nghiệp 既ký 正chánh 為vi 能năng 感cảm 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 為vi 所sở 感cảm 。 如như 水thủy 澄trừng 月nguyệt 現hiện 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 故cố 有hữu 諸chư 佛Phật 。 摩ma 頂đảnh 授thọ 記ký 。 然nhiên 既ký 云vân 勝thắng 決quyết 定định 記ký 。 則tắc 知tri 成thành 佛Phật 必tất 矣hĩ 。 是thị 大đại 下hạ 。 總tổng 結kết 智trí 印ấn 。 梵Phạn 語ngữ 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 。 此thử 云vân 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 即tức 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 之chi 名danh 也dã 。 無vô 量lượng 下hạ 。 顯hiển 智trí 印ấn 稱xưng 法Pháp 身thân 之chi 無vô 量lượng 。 福phước 亦diệc 無vô 量lượng 。 故cố 云vân 福phước 聚tụ 。 大đại 妙diệu 智trí 印ấn 者giả 。 印ấn 即tức 是thị 福phước 聚tụ 。 以dĩ 稱xưng 性tánh 無vô 量lượng 故cố 曰viết 大đại 。 超siêu 出xuất 情tình 謂vị 故cố 曰viết 妙diệu 。 引dẫn 證chứng 菩Bồ 提Đề 故cố 曰viết 智trí 印ấn 。 △# 六lục 教giáo 與dữ 觀quán 相tương/tướng 。 爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 結kết 此thử 印ấn 已dĩ 。 即tức 作tác 此thử 觀quán 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 共cộng 結kết 此thử 印ấn 。 持trì 念niệm 真chân 言ngôn 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 無vô 三tam 惡ác 道đạo 。 八bát 難nạn 苦khổ 果quả 。 同đồng 受thọ 第đệ 一nhất 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 樂lạc 。 我ngã 今kim 首thủ 上thượng 。 有hữu 大đại 寶bảo 冠quan 。 其kỳ 天thiên 冠quan 中trung 。 五ngũ 佛Phật 如Như 來Lai 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 我ngã 是thị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 。 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 十thập 方phương 界giới 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 觀quán 察sát 。 名danh 入nhập 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 最tối 勝thắng 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 是thị 如Như 來Lai 教giáo 與dữ 公công 物vật 之chi 心tâm 。 不bất 忍nhẫn 自tự 成thành 。 而nhi 欲dục 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 共cộng 成thành 也dã 。 作tác 觀quán 者giả 。 即tức 諸chư 緣duyên 不bất 動động 。 正chánh 念niệm 運vận 想tưởng 。 我ngã 既ký 結kết 印ấn 。 觀quán 想tưởng 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 共cộng 結kết 此thử 印ấn 。 又hựu 云vân 持trì 念niệm 真chân 言ngôn 時thời 。 亦diệc 觀quán 想tưởng 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 持trì 真chân 言ngôn 。 若nhược 自tự 己kỷ 觀quán 成thành 。 而nhi 一nhất 切thiết 皆giai 成thành 矣hĩ 。 十thập 方phương 下hạ 。 又hựu 觀quán 想tưởng 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 十thập 方phương 者giả 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 必tất 兼kiêm 盡tận 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 三tam 惡ác 道đạo 者giả 。 地địa 獄ngục 化hóa 為vi 天thiên 堂đường 。 鬼quỷ 畜súc 立lập 成thành 善thiện 道đạo 。 八bát 難nạn 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 苦khổ 果quả 轉chuyển 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 也dã 。 以dĩ 性tánh 中trung 本bổn 無vô 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 受thọ 。 今kim 令linh 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 故cố 諸chư 苦khổ 頓đốn 息tức 也dã 。 以dĩ 上thượng 即tức 自tự 離ly 苦khổ 時thời 。 一nhất 切thiết 皆giai 離ly 。 乃nãi 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 之chi 印ấn 觀quán 也dã 。 同đồng 受thọ 下hạ 。 謂vị 自tự 己kỷ 受thọ 樂lạc 時thời 。 一nhất 切thiết 皆giai 樂lạc 。 稱xưng 性tánh 之chi 樂lạc 。 故cố 云vân 法Pháp 樂lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 不bất 著trước 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 。 同đồng 佛Phật 所sở 證chứng 。 故cố 云vân 第đệ 一nhất 。 又hựu 顯hiển 大đại 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 印ấn 觀quán 也dã 。 我ngã 今kim 下hạ 。 觀quán 自tự 己kỷ 身thân 相tướng 。 同đồng 毗tỳ 盧lô 相tương/tướng 。 如như 今kim 所sở 造tạo 毗tỳ 盧lô 佛Phật 。 頭đầu 戴đái 五ngũ 佛Phật 冠quan 是thị 也dã 。 我ngã 是thị 下hạ 。 自tự 觀quán 自tự 身thân 。 全toàn 體thể 即tức 毗tỳ 盧lô 。 其kỳ 相tướng 好hảo 光quang 明minh 。 照chiếu 界giới 利lợi 生sanh 。 皆giai 我ngã 法pháp 用dụng 。 此thử 又hựu 全toàn 體thể 即tức 佛Phật 之chi 印ấn 觀quán 也dã 。 如như 是thị 下hạ 結kết 名danh (# 毗tỳ 盧lô 。 即tức 法Pháp 身thân 佛Phật 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 等đẳng 。 即tức 化hóa 身thân 佛Phật 。 光quang 明minh 照chiếu 界giới 。 即tức 報báo 身thân 佛Phật 。 今kim 行hành 人nhân 自tự 達đạt 。 可khả 謂vị 即tức 凡phàm 而nhi 聖thánh 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。 又hựu 自tự 成thành 時thời 。 眾chúng 生sanh 皆giai 成thành 。 可khả 謂vị 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 一nhất 多đa 相tương/tướng 即tức 。 大đại 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 界giới 。 故cố 云vân 最tối 勝thắng 三tam 昧muội )# 。 △# 七thất 借tá 喻dụ 比tỉ 觀quán 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 悟ngộ 迦ca 盧lô 微vi 妙diệu 觀quán 門môn 。 自tự 作tác 是thị 觀quán 。 我ngã 身thân 即tức 是thị 。 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 心tâm 意ý 語ngữ 言ngôn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 此thử 觀quán 力lực 。 能năng 消tiêu 毒độc 藥dược 。 一nhất 切thiết 惡ác 毒độc 。 不bất 能năng 為vi 害hại 。 譬thí 如như 下hạ 。 假giả 設thiết 作tác 觀quán 之chi 人nhân 。 迦ca 盧lô 華hoa 梵Phạm 未vị 詳tường 。 然nhiên 既ký 云vân 我ngã 身thân 即tức 是thị 。 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 等đẳng 。 理lý 應ưng 觀quán 亦diệc 如như 是thị 。 謂vị 人nhân 作tác 此thử 觀quán 。 全toàn 身thân 即tức 是thị 。 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 以dĩ 此thử 下hạ 。 明minh 觀quán 成thành 利lợi 益ích 。 以dĩ 金kim 翅sí 鳥điểu 。 能năng 辟tịch 諸chư 毒độc 。 故cố 一nhất 切thiết 惡ác 毒độc 。 所sở 不bất 能năng 害hại 。 △# 八bát 法pháp 合hợp 觀quán 益ích 。 凡phàm 夫phu 行hành 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 作tác 降hàng 伏phục 坐tọa 。 身thân 不bất 動động 搖dao 。 手thủ 結kết 智trí 印ấn 。 密mật 念niệm 真chân 言ngôn 。 心tâm 入nhập 此thử 觀quán 。 能năng 滅diệt 三tam 毒độc 。 消tiêu 除trừ 業nghiệp 障chướng 。 增tăng 長trưởng 福phước 智trí 。 世thế 出xuất 世thế 願nguyện 。 速tốc 得đắc 圓viên 滿mãn 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 諸chư 煩phiền 惱não 障chướng 。 不bất 能năng 現hiện 起khởi 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 所sở 知tri 重trọng 障chướng 。 漸tiệm 漸tiệm 消tiêu 滅diệt 。 無vô 漏lậu 大đại 智trí 。 能năng 斷đoạn 金kim 剛cang 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 現hiện 前tiền 圓viên 滿mãn 。 速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 行hành 者giả 。 合hợp 喻dụ 中trung 有hữu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 總tổng 合hợp 前tiền 喻dụ 。 坐tọa 言ngôn 降hàng 伏phục 者giả 。 以dĩ 三tam 業nghiệp 相tương 應ứng 。 魔ma 不bất 能năng 入nhập 。 故cố 立lập 此thử 名danh 。 身thân 不bất 下hạ 四tứ 句cú 。 合hợp 前tiền 悟ngộ 迦ca 羅la 觀quán 門môn 也dã 。 能năng 滅diệt 三tam 毒độc 等đẳng 。 合hợp 前tiền 能năng 消tiêu 毒độc 藥dược 也dã 。 增tăng 長trưởng 福phước 智trí 等đẳng 三tam 句cú 。 及cập 後hậu 無vô 漏lậu 大đại 智trí 下hạ 。 合hợp 前tiền 我ngã 身thân 即tức 是thị 。 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 心tâm 意ý 語ngữ 言ngôn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 也dã 。 煩phiền 惱não 不bất 現hiện 。 所sở 知tri 障chướng 滅diệt 者giả 。 合hợp 前tiền 一nhất 切thiết 惡ác 毒độc 。 不bất 能năng 為vi 害hại 也dã 。 良lương 以dĩ 能năng 滅diệt 惑hoặc 障chướng 。 能năng 增tăng 福phước 智trí 。 及cập 大đại 智trí 能năng 斷đoạn 般Bát 若Nhã 現hiện 前tiền 。 既ký 云vân 速tốc 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 由do 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。 皆giai 觀quán 印ấn 真chân 言ngôn 之chi 力lực 成thành 就tựu 。 而nhi 誠thành 為vi 廣quảng 大đại 靈linh 通thông 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 △# 四tứ 文Văn 殊Thù 稱xưng 讚tán 。 爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 希hy 有hữu 世Thế 尊Tôn 。 希hy 有hữu 善Thiện 逝Thệ 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 過quá 優ưu 曇đàm 華hoa 。 假giả 使sử 出xuất 世thế 。 說thuyết 是thị 法Pháp 難nan 。 如như 是thị 心tâm 地địa 。 三tam 種chủng 秘bí 密mật 無vô 上thượng 法Pháp 輪luân 。 實thật 能năng 利lợi 樂lạc 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 如Như 來Lai 地địa 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 地Địa 。 真chân 實thật 正chánh 路lộ 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 修tu 行hành 此thử 法Pháp 。 速tốc 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 善Thiện 逝Thệ 者giả 。 稱xưng 佛Phật 能năng 善thiện 往vãng 菩Bồ 提Đề 之chi 號hiệu 也dã 。 然nhiên 雖tuy 以dĩ 希hy 有hữu 讚tán 佛Phật 。 實thật 讚tán 此thử 法pháp 。 以dĩ 觀quán 印ấn 真chân 言ngôn 。 破phá 惡ác 增tăng 智trí 。 速tốc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 可khả 謂vị 善thiện 往vãng 菩Bồ 提Đề 者giả 也dã 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 固cố 難nạn/nan 。 說thuyết 此thử 心tâm 法pháp 觀quán 印ấn 等đẳng 猶do 難nạn/nan 。 何hà 也dã 。 以dĩ 是thị 時thời 方phương 說thuyết 。 皆giai 喻dụ 優ưu 曇đàm 之chi 難nan 遇ngộ 也dã 。 故cố 云vân 假giả 使sử 等đẳng 。 如như 是thị 下hạ 。 稱xưng 讚tán 三tam 種chủng 秘bí 密mật 。 謂vị 得đắc 此thử 成thành 佛Phật 。 故cố 云vân 無vô 上thượng 。 功công 不bất 唐đường 捐quyên 。 故cố 云vân 真chân 實thật 。 為vi 成thành 佛Phật 之chi 達đạt 道đạo 。 故cố 云vân 正chánh 路lộ 也dã 。 若nhược 有hữu 下hạ 。 明minh 法Pháp 門môn 雖tuy 勝thắng 。 須tu 得đắc 其kỳ 人nhân 。 果quả 得đắc 正chánh 人nhân 君quân 子tử 。 遇ngộ 此thử 法Pháp 門môn 。 深thâm 生sanh 慶khánh 幸hạnh 。 有hữu 道đạo 可khả 圖đồ 。 不bất 知tri 有hữu 身thân 。 故cố 云vân 不bất 惜tích 身thân 命mạng 等đẳng 。 假giả 如như 一nhất 有hữu 顧cố 利lợi 害hại 之chi 心tâm 。 護hộ 惜tích 身thân 命mạng 。 未vị 免miễn 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 未vị 必tất 速tốc 成thành 。 豈khởi 法Pháp 門môn 之chi 不bất 效hiệu 。 乃nãi 行hành 之chi 不bất 力lực 也dã 。 學học 者giả 珍trân 重trọng 之chi 。 △# 五ngũ 甲giáp 冑trụ 妙diệu 觀quán 三tam 。 一nhất 略lược 標tiêu 名danh 義nghĩa 。 爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 師sư 利lợi 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 欲dục 得đắc 修tu 習tập 。 三tam 種chủng 秘bí 密mật 。 成thành 佛Phật 妙diệu 門môn 。 早tảo 獲hoạch 如Như 來Lai 。 功công 德đức 身thân 者giả 。 當đương 著trước 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 大đại 金kim 剛cang 甲giáp 。 修tu 此thử 妙diệu 觀quán 。 必tất 證chứng 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 欲dục 得đắc 下hạ 。 欲dục 者giả 要yếu 也dã 。 即tức 舉cử 心tâm 要yếu 得đắc 修tu 行hành 習tập 學học 也dã 。 皆giai 諸chư 佛Phật 之chi 心tâm 法pháp 。 故cố 曰viết 秘bí 密mật 。 而nhi 修tu 此thử 成thành 佛Phật 。 故cố 曰viết 法Pháp 門môn 。 此thử 但đãn 舉cử 能năng 證chứng 之chi 觀quán 也dã 。 早tảo 獲hoạch 下hạ 。 即tức 所sở 證chứng 之chi 佛Phật 果Quả 也dã 。 當đương 著trước 下hạ 。 明minh 助trợ 道đạo 之chi 勝thắng 行hành 也dã 。 言ngôn 其kỳ 欲dục 習tập 妙diệu 觀quán 成thành 佛Phật 。 先tiên 發phát 四tứ 弘hoằng 六Lục 度Độ 大đại 願nguyện 。 由do 願nguyện 護hộ 持trì 行hành 。 如như 甲giáp 冑trụ 之chi 護hộ 身thân 也dã 。 然nhiên 甲giáp 能năng 護hộ 身thân 。 亦diệc 能năng 破phá 敵địch 。 喻dụ 四tứ 願nguyện 六Lục 度Độ 。 亦diệc 能năng 自tự 利lợi 。 亦diệc 能năng 利lợi 他tha 。 以dĩ 甲giáp 冑trụ 既ký 成thành 。 作tác 觀quán 之chi 時thời 。 惑hoặc 不bất 能năng 障chướng 。 魔ma 不bất 能năng 侵xâm 。 故cố 曰viết 必tất 證chứng 等đẳng 。 △# 二nhị 徵trưng 名danh 廣quảng 釋thích 。 云vân 何hà 名danh 為vi 三tam 十thập 二nhị 甲giáp 。 一nhất 者giả 。 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 不bất 厭yếm 生sanh 死tử 。 受thọ 苦khổ 大đại 甲giáp 。 二nhị 者giả 。 誓thệ 度độ 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 乃nãi 至chí 螻lâu 蟻nghĩ 。 不bất 捨xả 大đại 甲giáp 。 此thử 二nhị 以dĩ 大đại 悲bi 普phổ 濟tế 為vi 甲giáp 。 然nhiên 甲giáp 冑trụ 雖tuy 多đa 。 不bất 出xuất 菩Bồ 薩Tát 四Tứ 弘Hoằng 誓Thệ 願Nguyện 。 及cập 六Lục 度Độ 法pháp 。 謂vị 既ký 欲dục 得đắc 法Pháp 成thành 道Đạo 。 須tu 發phát 弘hoằng 誓thệ 度độ 生sanh 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 行hành 中trung 。 理lý 之chi 當đương 然nhiên 也dã 。 於ư 無vô 量lượng 下hạ 。 謂vị 成thành 道Đạo 雖tuy 欲dục 速tốc 證chứng 。 度độ 生sanh 不bất 厭yếm 時thời 長trưởng 者giả 。 得đắc 延diên 促xúc 無vô 礙ngại 之chi 力lực 也dã 。 不bất 厭yếm 生sanh 死tử 受thọ 苦khổ 者giả 。 以dĩ 能năng 達đạt 生sanh 死tử 不bất 礙ngại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 誓thệ 度độ 下hạ 。 正chánh 明minh 大đại 悲bi 普phổ 濟tế 也dã 。 然nhiên 度độ 生sanh 不bất 獨độc 人nhân 道đạo 一nhất 類loại 。 乃nãi 至chí 螻lâu 蟻nghĩ 之chi 微vi 。 其kỳ 佛Phật 性tánh 是thị 同đồng 。 不bất 忍nhẫn 遺di 之chi 。 故cố 云vân 誓thệ 度độ 。 此thử 二nhị 即tức 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 攝nhiếp 。 必tất 借tá 甲giáp 為ví 喻dụ 者giả 。 以dĩ 甲giáp 冑trụ 護hộ 身thân 。 不bất 怯khiếp 強cường 敵địch 。 喻dụ 弘hoằng 願nguyện 護hộ 心tâm 。 不bất 畏úy 難nạn 事sự 。 精tinh 進tấn 度độ 攝nhiếp 也dã 。 三tam 者giả 。 覺giác 悟ngộ 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 長trường 夢mộng 。 安an 置trí 三tam 種chủng 。 秘bí 密mật 大đại 甲giáp 。 四tứ 者giả 。 擁ủng 護hộ 佛Phật 法Pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 猶do 如như 響hưởng 應ứng 。 護hộ 法Pháp 大đại 甲giáp 。 三tam 以dĩ 悲bi 智trí 為vi 甲giáp 。 四tứ 以dĩ 護hộ 法Pháp 為vi 甲giáp 者giả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 為vi 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 生sanh 死tử 所sở 纏triền 。 無vô 中trung 受thọ 苦khổ 。 如như 在tại 長trường/trưởng 夢mộng 而nhi 不bất 知tri 本bổn 無vô 也dã 。 是thị 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 警cảnh 策sách 令linh 悟ngộ 。 更cánh 與dữ 安an 置trí 三tam 種chủng 秘bí 法pháp 。 有hữu 此thử 悲bi 智trí 。 不bất 懼cụ 煩phiền 難nạn/nan 。 故cố 如như 大đại 甲giáp 。 乃nãi 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 攝nhiếp 。 (# 三tam 種chủng 秘bí 密mật 。 即tức 心tâm 秘bí 作tác 觀quán 。 口khẩu 秘bí 持trì 咒chú 。 身thân 秘bí 結kết 印ấn 是thị 也dã )# 四tứ 者giả 。 護hộ 法Pháp 如như 響hưởng 應ứng 者giả 。 謂vị 有hữu 感cảm 即tức 應ưng 。 弘hoằng 護hộ 如như 甲giáp 也dã 。 應ưng 知tri 擁ủng 護hộ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 如như 弘hoằng 法pháp 之chi 處xứ 。 有hữu 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 擾nhiễu 亂loạn 破phá 法pháp 。 纔tài 能năng 舉cử 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 應ứng 。 則tắc 降hàng 伏phục 諸chư 魔ma 。 制chế 諸chư 外ngoại 道đạo 。 是thị 為vi 擁ủng 護hộ 也dã 。 二nhị 者giả 。 觀quán 機cơ 授thọ 法pháp 。 葢# 非phi 機cơ 不bất 授thọ 。 亦diệc 為vi 護hộ 法Pháp 。 此thử 二nhị 皆giai 禪thiền 慧tuệ 二nhị 度độ 。 及cập 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 中trung 攝nhiếp 。 以dĩ 隨tùy 機cơ 應ưng 變biến 。 非phi 學học 不bất 能năng 。 五ngũ 者giả 。 永vĩnh 滅diệt 能năng 起khởi 。 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 金kim 剛cang 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 禪thiền 慧tuệ 為vi 甲giáp 也dã 。 能năng 起khởi 者giả 。 即tức 諸chư 惑hoặc 之chi 種chủng 子tử 。 能năng 起khởi 現hiện 行hành 故cố 。 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 即tức 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 該cai 盡tận 五ngũ 住trụ 粗thô 細tế 諸chư 惑hoặc 。 良lương 以dĩ 首thủ 言ngôn 永vĩnh 斷đoạn 者giả 。 乃nãi 行hành 人nhân 之chi 大đại 志chí 。 而nhi 誠thành 如như 披phi 甲giáp 破phá 強cường 敵địch 。 故cố 云vân 金kim 剛cang 大đại 甲giáp 。 即tức 煩phiền 惱não 誓thệ 斷đoạn 。 及cập 精tinh 進tấn 禪thiền 慧tuệ 三tam 度độ 攝nhiếp 。 六lục 者giả 。 頭đầu 目mục 髓tủy 腦não 。 妻thê 子tử 珍trân 寶bảo 。 有hữu 來lai 求cầu 者giả 。 能năng 捨xả 大đại 甲giáp 。 七thất 者giả 。 家gia 中trung 所sở 受thọ 。 一nhất 切thiết 樂nhạc 具cụ 。 永vĩnh 不bất 貪tham 著trước 。 能năng 施thí 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 檀đàn 度độ 為vi 甲giáp 也dã 。 而nhi 檀đàn 度độ 不bất 惜tích 髓tủy 腦não 者giả 。 令linh 斷đoạn 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 也dã 。 一nhất 切thiết 樂nhạc 具cụ 。 不bất 貪tham 能năng 施thí 者giả 。 亦diệc 難nạn/nan 事sự 。 乃nãi 破phá 慳san 助trợ 勇dũng 之chi 甲giáp 冑trụ 也dã 。 此thử 二nhị 亦diệc 煩phiền 惱não 誓thệ 斷đoạn 攝nhiếp 。 八bát 者giả 。 能năng 持trì 菩Bồ 薩Tát 。 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 。 及cập 不bất 捨xả 離ly 。 頭đầu 陀đà 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 戒giới 行hạnh 為vi 甲giáp 也dã 。 三tam 聚tụ 者giả 。 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 戒giới 。 身thân 心tâm 無vô 犯phạm 。 皎hiệu 如như 氷băng 霜sương 。 故cố 曰viết 淨tịnh 戒giới 。 即tức 戒giới 度độ 也dã 。 頭đầu 陀đà 云vân 抖đẩu 擻tẩu 。 即tức 精tinh 進tấn 意ý 。 謂vị 抖đẩu 擻tẩu 精tinh 神thần 。 能năng 破phá 塵trần 勞lao 。 乃nãi 破phá 惑hoặc 之chi 別biệt 稱xưng 。 亦diệc 兼kiêm 度độ 生sanh 利lợi 物vật 。 此thử 誓thệ 斷đoạn 煩phiền 惱não 誓thệ 學học 佛Phật 法Pháp 攝nhiếp 。 九cửu 者giả 。 著trước 忍nhẫn 辱nhục 衣y 。 遇ngộ 諸chư 違vi 緣duyên 。 毀hủy 罵mạ 鞭tiên 打đả 。 不bất 報báo 大đại 甲giáp 。 以dĩ 此thử 能năng 忍nhẫn 為vi 甲giáp 也dã 。 柔nhu 和hòa 忍nhẫn 辱nhục 。 能năng 敵địch 強cường/cưỡng 暴bạo 。 真chân 為vi 甲giáp 冑trụ 。 良lương 以dĩ 不bất 忍nhẫn 則tắc 動động 瞋sân 。 現hiện 諸chư 醜xú 形hình 。 忍nhẫn 能năng 遮già 醜xú 。 如như 衣y 遮già 身thân 也dã 。 此thử 修tu 行hành 人nhân 最tối 難nạn/nan 之chi 事sự 。 故cố 以dĩ 甲giáp 冑trụ 喻dụ 之chi 。 即tức 是thị 忍nhẫn 度độ 。 亦diệc 誓thệ 斷đoạn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 十thập 者giả 。 教giáo 化hóa 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 令linh 趣thú 一Nhất 乘Thừa 。 迴hồi 心tâm 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 甲giáp 也dã 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 誠thành 亦diệc 難nan 化hóa 。 令linh 趣thú 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 非phi 權quyền 智trí 般Bát 若Nhã 不bất 能năng 。 即tức 慧tuệ 度độ 也dã 。 迴hồi 心tâm 者giả 謂vị 轉chuyển 權quyền 入nhập 實thật 。 迴hồi 小Tiểu 乘Thừa 歸quy 大Đại 乘Thừa 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 也dã 。 乃nãi 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 攝nhiếp 。 十thập 一nhất 者giả 。 譬thí 如như 大đại 風phong 。 晝trú 夜dạ 不bất 歇hiết 。 度độ 諸chư 有hữu 情tình 。 精tinh 進tấn 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 精tinh 進tấn 為vi 甲giáp 也dã 。 但đãn 風phong 喻dụ 可khả 疑nghi 。 古cổ 今kim 大đại 風phong 。 未vị 嘗thường 不bất 歇hiết 。 將tương 非phi 毗tỳ 嵐lam 風phong 起khởi 。 不bất 歇hiết 壞hoại 也dã 乎hồ 。 若nhược 然nhiên 大đại 風phong 即tức 毗tỳ 嵐lam 風phong 。 譯dịch 人nhân 欠khiếm 詳tường 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 利lợi 物vật 度độ 生sanh 。 精tinh 進tấn 不bất 倦quyện 。 如như 風phong 之chi 不bất 歇hiết 也dã 。 能năng 破phá 眾chúng 生sanh 。 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 如như 風phong 之chi 壞hoại 世thế 也dã 。 亦diệc 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 攝nhiếp 。 十thập 二nhị 者giả 。 身thân 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 口khẩu 無vô 過quá 犯phạm 。 修tu 行hành 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 定định 力lực 為vi 甲giáp 也dã 。 身thân 不bất 掉trạo 舉cử 身thân 寂tịch 靜tĩnh 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 口khẩu 無vô 過quá 犯phạm 口khẩu 寂tịch 靜tĩnh 。 三tam 業nghiệp 俱câu 寂tịch 。 不bất 染nhiễm 纖tiêm 塵trần 。 正chánh 是thị 修tu 行hành 中trung 三tam 解giải 脫thoát 也dã 。 三tam 昧muội 即tức 禪thiền 定định 。 亦diệc 煩phiền 惱não 誓thệ 斷đoạn 攝nhiếp 。 十thập 三tam 者giả 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 有hữu 二nhị 見kiến 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 定định 慧tuệ 為vi 甲giáp 也dã 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 迷mê 時thời 。 妄vọng 見kiến 生sanh 死tử 。 自tự 謂vị 聖thánh 人nhân 斷đoạn 惑hoặc 。 高cao 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 妄vọng 起khởi 分phân 別biệt 。 故cố 云vân 二nhị 見kiến 。 今kim 佛Phật 令linh 修tu 行hành 人nhân 作tác 觀quán 照chiếu 察sát 。 悟ngộ 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 生sanh 死tử 本bổn 空không 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 二nhị 見kiến 頓đốn 除trừ 。 則tắc 能năng 成thành 道Đạo 。 是thị 為vi 自tự 利lợi 也dã 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 又hựu 能năng 利lợi 他tha 。 以dĩ 真chân 心tâm 平bình 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 共cộng 具cụ 。 我ngã 既ký 能năng 證chứng 。 彼bỉ 豈khởi 不bất 然nhiên 。 故cố 以dĩ 公công 物vật 之chi 心tâm 。 或hoặc 順thuận 行hành 逆nghịch 化hóa 。 復phục 令linh 他tha 證chứng 。 是thị 為vi 豐phong 饒nhiêu 利lợi 益ích 於ư 眾chúng 生sanh 也dã 。 此thử 皆giai 難nan 行hành 能năng 行hành 。 如như 披phi 甲giáp 不bất 懼cụ 敵địch 。 故cố 取thủ 喻dụ 焉yên 。 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 。 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 及cập 禪thiền 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 十thập 四tứ 者giả 。 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 。 利lợi 益ích 羣quần 品phẩm 。 恆hằng 無vô 厭yếm 捨xả 。 與dữ 樂lạc 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 慈từ 為vi 甲giáp 也dã 。 普phổ 觀quán 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 不bất 待đãi 有hữu 緣duyên 而nhi 後hậu 度độ 之chi 。 以dĩ 結kết 繫hệ 憐lân 愛ái 為vi 有hữu 緣duyên 。 尋tầm 常thường 陌mạch 路lộ 為vi 無vô 緣duyên 今kim 無vô 緣duyên 尚thượng 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 況huống 有hữu 緣duyên 。 故cố 為vi 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 也dã 。 羣quần 品phẩm 不bất 惟duy 凡phàm 類loại 。 義nghĩa 兼kiêm 小Tiểu 乘Thừa 。 恆hằng 無vô 厭yếm 捨xả 者giả 。 慈từ 之chi 不bất 惓# 也dã 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 但đãn 授thọ 與dữ 佛Phật 法Pháp 。 令linh 其kỳ 心tâm 開khai 見kiến 道đạo 。 受thọ 享hưởng 法Pháp 樂lạc 也dã 。 或hoặc 如như 常thường 不bất 輕khinh 。 授thọ 佛Phật 性tánh 記ký 。 亦diệc 為vi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 為vi 大đại 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 甲giáp 。 及cập 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 。 法Pháp 施thí 檀đàn 度độ 。 及cập 精tinh 進tấn 度độ 攝nhiếp 。 十thập 五ngũ 者giả 。 無Vô 礙Ngại 大Đại 悲Bi 。 救cứu 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 。 拔bạt 苦khổ 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 甲giáp 也dã 。 有hữu 感cảm 則tắc 應ưng 。 不bất 失thất 其kỳ 時thời 。 故cố 曰viết 無Vô 礙Ngại 大Đại 悲Bi 。 救cứu 攝nhiếp 一nhất 切thiết 者giả 。 救cứu 即tức 拔bạt 苦khổ 。 如như 觀quán 音âm 救cứu 八bát 難nạn 。 離ly 三tam 毒độc 。 是thị 也dã 。 攝nhiếp 謂vị 攝nhiếp 受thọ 。 亦diệc 如như 觀quán 音âm 應ưng 二nhị 求cầu 。 受thọ 瓔anh 珞lạc 。 是thị 也dã 。 以dĩ 不bất 定định 方phương 所sở 。 亦diệc 無vô 期kỳ 限hạn 。 故cố 無vô 限hạn 量lượng 也dã 。 是thị 為vi 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 甲giáp 。 亦diệc 度độ 生sanh 願nguyện 。 及cập 檀đàn 度độ 攝nhiếp 。 十thập 六lục 者giả 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 怨oán 結kết 。 恆hằng 作tác 饒nhiêu 益ích 。 大đại 喜hỷ 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 大đại 喜hỷ 為vi 甲giáp 也dã 。 宿túc 怨oán 必tất 解giải 。 現hiện 怨oán 不bất 結kết 。 歡hoan 喜hỷ 攝nhiếp 受thọ 。 念niệm 念niệm 不bất 忘vong 。 故cố 云vân 恆hằng 作tác 饒nhiêu 益ích 。 亦diệc 誓thệ 度độ 眾chúng 生sanh 。 及cập 慧tuệ 進tiến 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 十thập 七thất 者giả 。 雖tuy 行hành 苦khổ 行hạnh 。 不bất 憚đạn 劬cù 勞lao 。 恆hằng 無vô 退thoái 轉chuyển 。 大đại 捨xả 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 大đại 捨xả 為vi 甲giáp 也dã 。 憚đạn 者giả 畏úy 也dã 。 劬cù 者giả 勤cần 也dã 。 因nhân 慈từ 悲bi 歡hoan 喜hỷ 。 雖tuy 勤cần 勞lao 度độ 生sanh 。 不bất 憚đạn 其kỳ 煩phiền 。 亦diệc 不bất 知tri 有hữu 身thân 。 不bất 知tri 有hữu 苦khổ 。 不bất 知tri 有hữu 自tự 他tha 分phân 別biệt 。 不bất 知tri 有hữu 親thân 疎sơ 揀giản 擇trạch 。 以dĩ 平bình 等đẳng 普phổ 視thị 。 為vi 大đại 捨xả 也dã 。 此thử 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 。 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 。 及cập 精tinh 進tấn 度độ 攝nhiếp 。 十thập 八bát 者giả 。 有hữu 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 來lai 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 代đại 彼bỉ 受thọ 苦khổ 。 不bất 厭yếm 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 大đại 悲bi 救cứu 苦khổ 為vi 甲giáp 也dã 。 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。 人nhân 不bất 能năng 代đại 。 杻nữu 械giới 枷già 鎻# 。 不bất 禁cấm 無vô 辜cô 。 何hà 能năng 代đại 之chi 。 是thị 知tri 菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 。 或hoặc 遣khiển 化hóa 人nhân 。 轉chuyển 換hoán 為vi 替thế 代đại 。 或hoặc 運vận 神thần 通thông 。 轉chuyển 換hoán 為vi 替thế 代đại 。 或hoặc 親thân 身thân 示thị 現hiện 彼bỉ 人nhân 之chi 相tướng 。 冥minh 中trung 轉chuyển 換hoán 以dĩ 代đại 之chi 。 雖tuy 受thọ 眾chúng 苦khổ 。 必tất 不bất 生sanh 厭yếm 者giả 。 會hội 萬vạn 法pháp 唯duy 自tự 心tâm 。 不bất 知tri 有hữu 苦khổ 。 向hướng 何hà 生sanh 厭yếm 哉tai 。 亦diệc 誓thệ 度độ 眾chúng 生sanh 。 及cập 精tinh 進tấn 禪thiền 定định 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 十thập 九cửu 者giả 。 如như 觀quan 掌chưởng 中trung 。 阿a 摩ma 勒lặc 果quả 。 如như 是thị 能năng 見kiến 。 解giải 脫thoát 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 天thiên 眼nhãn 為vi 甲giáp 也dã 。 掌chưởng 中trung 觀quán 果quả 。 言ngôn 見kiến 量lượng 之chi 易dị 也dã 。 能năng 觀quán 遠viễn 近cận 。 猶do 如như 掌chưởng 果quả 。 中trung 無vô 隔cách 礙ngại 。 故cố 云vân 解giải 脫thoát 。 天thiên 眼nhãn 通thông 也dã 。 然nhiên 見kiến 之chi 不bất 隔cách 。 必tất 度độ 生sanh 不bất 難nan 。 此thử 亦diệc 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 。 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 及cập 禪thiền 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 者giả 。 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 身thân 。 如như 旃chiên 陀đà 羅la 。 損tổn 害hại 善thiện 事sự 。 無vô 著trước 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 無vô 著trước 為vi 甲giáp 也dã 。 既ký 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 為vi 身thân 。 必tất 有hữu 我ngã 執chấp 造tạo 業nghiệp 。 令linh 無vô 漏lậu 善thiện 事sự 不bất 成thành 。 故cố 如như 旃chiên 陀đà 羅la 。 損tổn 害hại 善thiện 事sự 為ví 喻dụ 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 全toàn 空không 。 故cố 云vân 無vô 著trước 。 以dĩ 無vô 著trước 故cố 。 隨tùy 流lưu 得đắc 妙diệu 。 無vô 非phi 佛Phật 事sự 也dã 。 乃nãi 誓thệ 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 及cập 戒giới 定định 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 一nhất 者giả 。 見kiến 十thập 二nhị 入nhập 。 如như 空không 聚tụ 落lạc 。 常thường 懷hoài 恐khủng 怖bố 。 厭yếm 捨xả 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 定định 慧tuệ 為vi 甲giáp 也dã 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 為vi 十thập 二nhị 處xứ 。 言ngôn 入nhập 者giả 。 以dĩ 根căn 能năng 照chiếu 境cảnh 。 而nhi 境cảnh 能năng 入nhập 根căn 。 境cảnh 能năng 引dẫn 根căn 。 而nhi 根căn 亦diệc 入nhập 境cảnh 。 有hữu 互hỗ 入nhập 之chi 用dụng 也dã 。 一nhất 根căn 既ký 爾nhĩ 。 根căn 根căn 皆giai 然nhiên 。 故cố 云vân 十thập 二nhị 入nhập 。 聚tụ 落lạc 言ngôn 空không 者giả 。 於ư 中trung 無vô 人nhân 也dã 。 然nhiên 聚tụ 落lạc 貴quý 乎hồ 有hữu 人nhân 。 入nhập 中trung 無vô 人nhân 。 則tắc 生sanh 恐khủng 怖bố 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 此thử 根căn 塵trần 。 皆giai 緣duyên 生sanh 無vô 自tự 性tánh 。 當đương 體thể 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 懷hoài 怖bố 生sanh 厭yếm 。 必tất 欲dục 捨xả 之chi 也dã 。 良lương 以dĩ 盡tận 法Pháp 界Giới 無vô 非phi 根căn 塵trần 之chi 處xứ 。 將tương 欲dục 捨xả 之chi 。 向hướng 甚thậm 麼ma 處xứ 去khứ 。 是thị 知tri 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 真Chân 如Như 妙diệu 觀quán 。 達đạt 根căn 塵trần 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 即tức 是thị 捨xả 離ly 。 亦diệc 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 。 及cập 禪thiền 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 二nhị 者giả 。 見kiến 十thập 八bát 界giới 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 大đại 智trí 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 以dĩ 智trí 為vi 甲giáp 也dã 。 十thập 八bát 界giới 。 即tức 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 。 各các 有hữu 種chủng 類loại 分phần/phân 限hạn 。 故cố 云vân 界giới 。 此thử 亦diệc 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 觀quán 照chiếu 之chi 。 了liễu 無vô 其kỳ 實thật 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 者giả 。 相tương/tướng 妄vọng 也dã 。 然nhiên 相tương/tướng 妄vọng 之chi 處xứ 。 性tánh 即tức 是thị 真chân 則tắc 法pháp 執chấp 頓đốn 空không 。 不bất 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 觸xúc 處xứ 無vô 礙ngại 。 當đương 體thể 解giải 脫thoát 。 亦diệc 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 。 及cập 定định 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 三tam 者giả 。 行hành 一nhất 切thiết 法pháp 。 同đồng 於ư 法Pháp 界Giới 。 不bất 見kiến 眾chúng 相tướng 。 證chứng 真chân 大đại 甲giáp 。 亦diệc 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 甲giáp 也dã 。 與dữ 前tiền 科khoa 不bất 同đồng 。 前tiền 以dĩ 相tương/tướng 妄vọng 。 獨độc 顯hiển 破phá 妄vọng 之chi 智trí 。 此thử 則tắc 會hội 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 能năng 達đạt 三tam 界giới 萬vạn 法pháp 。 同đồng 一nhất 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 故cố 云vân 不bất 見kiến 眾chúng 相tướng 。 是thị 為vi 能năng 證chứng 真Chân 如Như 之chi 大đại 智trí 也dã 。 (# 既ký 證chứng 真Chân 如Như 。 即tức 是thị 成thành 佛Phật )# 乃nãi 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 。 佛Phật 道Đạo 願nguyện 成thành 。 及cập 定định 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 四tứ 者giả 。 掩yểm 他tha 人nhân 惡ác 。 不bất 藏tàng 己kỷ 過quá 。 厭yếm 離ly 三tam 界giới 。 出xuất 世thế 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 厭yếm 世thế 為vi 甲giáp 也dã 。 既ký 能năng 掩yểm 惡ác 。 必tất 能năng 揚dương 善thiện 。 君quân 子tử 之chi 德đức 也dã 。 既ký 不bất 藏tạng 過quá 。 必tất 假giả 懺sám 悔hối 。 心tâm 口khẩu 之chi 實thật 也dã 。 既ký 厭yếm 三tam 界giới 。 必tất 求cầu 出xuất 離ly 。 成thành 道Đạo 之chi 器khí 也dã 。 亦diệc 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 及cập 慧tuệ 度độ 攝nhiếp 。 (# 問vấn 。 此thử 經Kinh 大Đại 乘Thừa 。 機cơ 必tất 大đại 根căn 。 既ký 厭yếm 求cầu 出xuất 二Nhị 乘Thừa 何hà 別biệt 。 答đáp 。 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 縱túng/tung 發phát 大đại 心tâm 。 若nhược 不bất 厭yếm 求cầu 離ly 。 焉yên 能năng 出xuất 世thế 。 且thả 約ước 凡phàm 夫phu 說thuyết 。 若nhược 深thâm 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 當đương 別biệt 論luận )# 。 二nhị 十thập 五ngũ 者giả 。 如như 大đại 醫y 王vương 。 應ứng 病bệnh 與dữ 藥dược 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 宜nghi 。 演diễn 化hóa 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 甲giáp 也dã 。 應ứng 病bệnh 與dữ 藥dược 者giả 。 藥dược 病bệnh 相tương/tướng 投đầu 。 而nhi 一nhất 劑tề 病bệnh 愈dũ 也dã 。 以dĩ 手thủ 到đáo 病bệnh 除trừ 。 故cố 名danh 醫y 王vương 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 宜nghi 演diễn 化hóa 。 一nhất 言ngôn 投đầu 機cơ 。 眾chúng 生sanh 受thọ 度độ 。 然nhiên 非phi 深thâm 位vị 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 也dã 。 非phi 前tiền 科khoa 初sơ 心tâm 者giả 可khả 比tỉ 。 乃nãi 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 。 及cập 慧tuệ 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 六lục 者giả 。 見kiến 彼bỉ 三tam 乘thừa 。 體thể 本bổn 不bất 異dị 。 究cứu 竟cánh 迴hồi 心tâm 。 歸quy 一nhất 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 智trí 慧tuệ 辯biện 才tài 為vi 甲giáp 也dã 。 三tam 乘thừa 即tức 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 乘Thừa 。 一nhất 佛Phật 乘thừa 。 其kỳ 品phẩm 格cách 雖tuy 殊thù 。 佛Phật 性tánh 是thị 同đồng 。 故cố 云vân 體thể 本bổn 不bất 異dị 。 然nhiên 三tam 乘thừa 是thị 權quyền 。 一Nhất 乘Thừa 是thị 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 與dữ 之chi 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。 同đồng 入nhập 佛Phật 乘thừa 。 無vô 權quyền 實thật 之chi 分phần 。 令linh 彼bỉ 迴hồi 心tâm 歸quy 於ư 佛Phật 道Đạo 。 當đương 得đắc 成thành 佛Phật 。 亦diệc 度độ 生sanh 願nguyện 。 及cập 慧tuệ 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 七thất 者giả 。 紹thiệu 三Tam 寶Bảo 種chủng 。 使sử 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 。 轉chuyển 妙diệu 法Pháp 輪luân 。 度độ 人nhân 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 智trí 辯biện 為vi 甲giáp 也dã 。 欲dục 得đắc 紹thiệu 隆long 三Tam 寶Bảo 。 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 者giả 。 須tu 得đắc 代đại 佛Phật 揚dương 化hóa 。 傳truyền 法pháp 度độ 生sanh 。 以dĩ 投đầu 機cơ 之chi 教giáo 。 受thọ 化hóa 者giả 廣quảng 。 故cố 云vân 妙diệu 法Pháp 輪luân 。 度độ 人nhân 者giả 。 非phi 智trí 慧tuệ 辯biện 才tài 。 忍nhẫn 辱nhục 柔nhu 和hòa 則tắc 不bất 能năng 。 雖tuy 因nhân 度độ 人nhân 為vi 甲giáp 。 實thật 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 智trí 辯biện 為vi 甲giáp 也dã 。 乃nãi 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 。 及cập 忍nhẫn 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 八bát 者giả 。 佛Phật 於ư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 大đại 恩ân 德đức 。 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 。 修tu 道Đạo 大đại 甲giáp 。 既ký 云vân 修tu 道Đạo 。 非phi 定định 慧tuệ 為vi 甲giáp 不bất 能năng 也dã 。 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 。 從tùng 本bổn 垂thùy 跡tích 。 建kiến 立lập 法Pháp 門môn 。 誓thệ 度độ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 成thành 佛Phật 道đạo 。 是thị 為vi 佛Phật 之chi 大đại 恩ân 也dã 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 投đầu 身thân 殞vẫn 命mạng 。 不bất 能năng 報báo 萬vạn 分phần 之chi 一nhất 也dã 。 言ngôn 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 修tu 道Đạo 者giả 。 以dĩ 修tu 道Đạo 必tất 能năng 成thành 道Đạo 。 成thành 道Đạo 必tất 能năng 度độ 生sanh 。 而nhi 不bất 違vi 佛Phật 命mạng 。 不bất 負phụ 己kỷ 靈linh 。 自tự 他tha 皆giai 利lợi 。 始thỉ 報báo 佛Phật 恩ân 也dã 。 此thử 法Pháp 門môn 誓thệ 學học 。 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 及cập 精tinh 進tấn 忍nhẫn 慧tuệ 三tam 度độ 所sở 攝nhiếp 。 二nhị 十thập 九cửu 者giả 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 垢cấu 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 以dĩ 智trí 為vi 甲giáp 也dã 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 清thanh 淨tịnh 洞đỗng 然nhiên 。 了liễu 無vô 一nhất 法pháp 當đương 情tình 。 故cố 云vân 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 下hạ 二nhị 句cú 釋thích 義nghĩa 。 以dĩ 凝ngưng 然nhiên 不bất 動động 。 故cố 不bất 生sanh 滅diệt 。 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 。 故cố 云vân 無vô 垢cấu 。 以dĩ 觀quán 智trí 為vi 甲giáp 。 乃nãi 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 定định 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 三tam 十thập 者giả 。 悟ngộ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 樂nhạo 說thuyết 辯biện 才tài 。 無vô 礙ngại 大đại 甲giáp 。 此thử 亦diệc 以dĩ 智trí 辯biện 為vi 甲giáp 也dã 。 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 。 亦diệc 復phục 無vô 滅diệt 。 忽hốt 然nhiên 覺giác 了liễu 。 故cố 云vân 悟ngộ 。 默mặc 契khế 於ư 心tâm 。 故cố 曰viết 忍nhẫn 也dã 。 陀đà 羅la 尼ni 。 為vi 佛Phật 心tâm 印ấn 。 得đắc 此thử 則tắc 當đương 成thành 佛Phật 。 即tức 實thật 智trí 證chứng 道đạo 之chi 謂vị 也dã 。 樂nhạo 說thuyết 辯biện 才tài 者giả 。 權quyền 智Trí 度Độ 生sanh 之chi 謂vị 也dã 。 即tức 權quyền 達đạt 實thật 。 故cố 云vân 無vô 礙ngại 。 護hộ 生sanh 成thành 道Đạo 。 故cố 云vân 大đại 甲giáp 。 乃nãi 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 眾chúng 生sanh 誓thệ 度độ 。 及cập 定định 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 三tam 十thập 一nhất 者giả 。 廣quảng 化hóa 有hữu 情tình 。 坐tọa 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 令linh 證chứng 佛Phật 果Quả 。 一nhất 味vị 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 法Pháp 施thí 檀đàn 度độ 為vi 甲giáp 也dã 。 前tiền 科khoa 悟ngộ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 乃nãi 自tự 成thành 佛Phật 果quả 。 為vi 自tự 利lợi 之chi 智trí 。 也dã 此thử 又hựu 廣quảng 化hóa 有hữu 情tình 。 坐tọa 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 令linh 證chứng 佛Phật 果Quả 者giả 。 全toàn 屬thuộc 利lợi 他tha 也dã 。 一nhất 味vị 者giả 。 一Nhất 乘Thừa 法pháp 也dã 。 以dĩ 既ký 能năng 廣quảng 化hóa 。 令linh 證chứng 佛Phật 果Quả 。 必tất 無vô 三tam 乘thừa 。 五ngũ 性tánh 之chi 別biệt 。 故cố 云vân 一nhất 味vị 。 亦diệc 成thành 道Đạo 度độ 生sanh 。 及cập 法Pháp 施thí 檀đàn 度độ 攝nhiếp 。 三tam 十thập 二nhị 者giả 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。 悟ngộ 三tam 世thế 法pháp 。 無vô 餘dư 大đại 甲giáp 。 此thử 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 甲giáp 也dã 。 剎sát 那na 者giả 。 時thời 之chi 促xúc 也dã 。 般Bát 若Nhã 者giả 。 觀quán 照chiếu 之chi 智trí 也dã 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 等đẳng 者giả 。 即tức 少thiểu 時thời 之chi 間gian 發phát 心tâm 。 便tiện 與dữ 般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。 以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 。 照chiếu 三tam 世thế 萬vạn 法pháp 。 為vi 一nhất 般ban 若nhược 自tự 心tâm 。 所sở 謂vị 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 故cố 曰viết 無vô 餘dư 。 此thử 佛Phật 道Đạo 誓thệ 成thành 。 及cập 定định 慧tuệ 二nhị 度độ 攝nhiếp 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 金kim 剛cang 大đại 甲giáp 。 總tổng 結kết 可khả 知tri 。 △# 三tam 結kết 成thành 福phước 利lợi 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 身thân 被bị 如như 是thị 。 金kim 剛cang 甲giáp 冑trụ 。 當đương 勤cần 修tu 習tập 。 三tam 種chủng 秘bí 密mật 。 於ư 現hiện 世thế 中trung 。 具cụ 大đại 福phước 智trí 。 速tốc 證chứng 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 初sơ 句cú 是thị 佛Phật 呼hô 名danh 。 菩Bồ 薩Tát 二nhị 字tự 似tự 乎hồ 譯dịch 人nhân 誤ngộ 加gia 也dã 。 以dĩ 佛Phật 稱xưng 弟đệ 子tử 。 但đãn 呼hô 其kỳ 名danh 。 不bất 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 尊tôn 稱xưng 也dã 。 若nhược 有hữu 下hạ 。 舉cử 能năng 修tu 之chi 人nhân 。 身thân 被bị 下hạ 。 明minh 修tu 習tập 之chi 具cụ 。 儒nho 典điển 云vân 。 工công 欲dục 善thiện 其kỳ 事sự 。 必tất 先tiên 利lợi 其kỳ 器khí 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 金kim 剛cang 甲giáp 冑trụ 為vi 利lợi 器khí 。 修tu 三tam 秘bí 密mật 為vi 善thiện 事sự 。 於ư 現hiện 下hạ 。 正chánh 顯hiển 功công 効hiệu 也dã 。 然nhiên 既ký 云vân 現hiện 世thế 。 則tắc 不bất 待đãi 長trường 時thời 。 既ký 云vân 具cụ 大đại 福phước 智trí 。 則tắc 成thành 兩Lưỡng 足Túc 之chi 尊Tôn 。 究cứu 竟cánh 覺giác 道đạo 。 故cố 云vân 菩Bồ 提Đề 。 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 故cố 云vân 正chánh 等đẳng 。 出xuất 世thế 獨độc 尊tôn 。 故cố 云vân 無vô 上thượng 。 一nhất 生sanh 事sự 辦biện 。 故cố 云vân 速tốc 證chứng 。 △# 六lục 文Văn 殊Thù 讚tán 謝tạ 。 爾nhĩ 時thời 大Đại 聖thánh 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 三tam 種chủng 秘bí 密mật 心tâm 地địa 妙diệu 法Pháp 。 及cập 三tam 十thập 二nhị 。 金kim 剛cang 甲giáp 冑trụ 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 應ưng 學học 處xứ 。 各các 脫thoát 無vô 價giá 。 瓔anh 珞lạc 寶bảo 衣y 。 供cúng 養dường 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 。 及cập 十thập 方phương 尊tôn 。 而nhi 讚tán 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 演diễn 說thuyết 無vô 邊biên 。 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 願nguyện 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 捨xả 凡phàm 夫phu 身thân 。 使sử 入nhập 佛Phật 地địa 。 善thiện 哉tai 已dĩ 前tiền 。 皆giai 經kinh 家gia 敘tự 置trí 也dã 。 爾nhĩ 時thời 下hạ 。 敘tự 能năng 讚tán 之chi 人nhân 。 聞văn 佛Phật 下hạ 。 敘tự 所sở 聞văn 之chi 法pháp 。 各các 脫thoát 下hạ 。 敘tự 供cúng 養dường 之chi 具cụ 。 聞văn 法Pháp 必tất 待đãi 供cúng 養dường 者giả 。 謝tạ 法pháp 之chi 表biểu 也dã 。 供cúng 養dường 必tất 脫thoát 瓔anh 珞lạc 者giả 。 取thủ 貴quý 重trọng 也dã 。 又hựu 供cung 以dĩ 衣y 者giả 。 以dĩ 脫thoát 衣y 必tất 赤xích 體thể 。 表biểu 解giải 脫thoát 得đắc 見kiến 本bổn 體thể 也dã 。 供cúng 養dường 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 佛Phật 者giả 。 表biểu 智trí 因nhân 必tất 達đạt 法Pháp 身thân 也dã 。 及cập 十thập 方phương 尊tôn 者giả 。 表biểu 諸chư 佛Phật 道Đạo 同đồng 也dã 。 讚tán 佛Phật 者giả 。 以dĩ 感cảm 謝tạ 必tất 借tá 言ngôn 表biểu 也dã 。 善thiện 哉tai 下hạ 。 方phương 是thị 文Văn 殊Thù 讚tán 詞từ 。 演diễn 說thuyết 下hạ 。 述thuật 表biểu 佛Phật 意ý 也dã 。 無vô 邊biên 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 願nguyện 者giả 。 所sở 被bị 之chi 大đại 機cơ 。 及cập 所sở 行hành 之chi 大Đại 道Đạo 志chí 願nguyện 也dã 。 然nhiên 行hành 即tức 三tam 秘bí 妙diệu 觀quán 。 願nguyện 即tức 金kim 剛cang 甲giáp 冑trụ 也dã 。 然nhiên 非phi 願nguyện 不bất 能năng 引dẫn 行hành 。 亦diệc 非phi 行hành 不bất 能năng 成thành 願nguyện 。 以dĩ 行hạnh 願nguyện 相tương/tướng 導đạo 。 是thị 為vi 真chân 實thật 利lợi 益ích 也dã 。 而nhi 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 趣thú 入nhập 佛Phật 地địa 。 可khả 為vi 大đại 安an 樂lạc 處xứ 矣hĩ 。 △# 七thất 發phát 願nguyện 流lưu 通thông 。 今kim 者giả 。 我ngã 等đẳng 海hải 會hội 大đại 眾chúng 。 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 徧biến 諸chư 佛Phật 土độ 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。 此thử 微vi 妙diệu 法Pháp 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 書thư 寫tả 流lưu 布bố 。 令linh 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 遙diêu 垂thùy 護hộ 念niệm 。 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 。 及cập 度độ 眾chúng 生sanh 。 必tất 以dĩ 不bất 惜tích 身thân 命mạng 為vi 願nguyện 者giả 。 以dĩ 入nhập 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 嗔sân 濁trược 難nan 化hóa 。 必tất 假giả 忍nhẫn 辱nhục 以dĩ 待đãi 之chi 。 設thiết 或hoặc 一nhất 顧cố 身thân 命mạng 之chi 為vi 重trọng/trùng 者giả 。 佛Phật 法Pháp 必tất 不bất 能năng 行hành 。 而nhi 眾chúng 生sanh 必tất 不bất 能năng 度độ 。 則tắc 佛Phật 恩ân 亦diệc 不bất 能năng 報báo 之chi 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 。 縱túng/tung 有hữu 惡ác 罵mạ 捶chúy 打đả 。 皆giai 悉tất 能năng 忍nhẫn 。 而nhi 目mục 前tiền 雖tuy 不bất 能năng 從tùng 化hóa 。 亦diệc 可khả 以dĩ 久cửu 而nhi 圖đồ 之chi 也dã 。 徧biến 諸chư 佛Phật 土độ 者giả 。 其kỳ 弘hoằng 法pháp 又hựu 不bất 止chỉ 於ư 一nhất 處xứ 也dã 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 者giả 。 其kỳ 度độ 生sanh 又hựu 不bất 止chỉ 於ư 一nhất 類loại 也dã 。 分phân 別biệt 猶do 不bất 止chỉ 於ư 一nhất 法pháp 。 演diễn 說thuyết 猶do 不bất 定định 於ư 權quyền 實thật 。 以dĩ 即tức 實thật 而nhi 權quyền 。 不bất 妨phương 分phân 別biệt 。 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 不bất 失thất 微vi 妙diệu 。 度độ 生sanh 以dĩ 演diễn 說thuyết 為vi 重trọng/trùng 。 所sở 以dĩ 居cư 先tiên 。 修tu 行hành 以dĩ 受thọ 持trì 為vi 重trọng/trùng 。 所sở 以dĩ 次thứ 之chi 。 讀đọc 者giả 熟thục 文văn 解giải 義nghĩa 。 誦tụng 者giả 吟ngâm 咏# 資tư 神thần 。 染nhiễm 翰hàn 為vi 書thư 寫tả 。 頒ban 行hành 為vi 流lưu 布bố 。 竪thụ 徧biến 一nhất 切thiết 時thời 。 橫hoạnh/hoành 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 令linh 法Pháp 輪luân 常thường 轉chuyển 。 三Tam 寶Bảo 永vĩnh 住trụ 。 故cố 云vân 令linh 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 也dã 。 惟duy 願nguyện 下hạ 。 哀ai 懇khẩn 佛Phật 加gia 也dã 。 言ngôn 遙diêu 垂thùy 護hộ 念niệm 者giả 。 謂vị 本bổn 師sư 在tại 娑sa 婆bà 。 流lưu 通thông 徧biến 他tha 土thổ/độ 。 不bất 假giả 佛Phật 力lực 遙diêu 加gia 。 恐khủng 自tự 力lực 不bất 能năng 也dã 。 護hộ 者giả 。 不bất 致trí 退thoái 墮đọa 。 而nhi 念niệm 者giả 。 必tất 在tại 垂thùy 慈từ 也dã 。 △# 八bát 聞văn 品phẩm 成thành 益ích 。 爾nhĩ 時thời 大đại 會hội 。 聞văn 此thử 妙diệu 法Pháp 。 得đắc 大đại 饒nhiêu 益ích 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 無vô 數số 菩Bồ 薩Tát 。 各các 得đắc 證chứng 悟ngộ 。 不bất 退thoái 轉chuyển 位vị 。 一nhất 切thiết 人nhân 天thiên 。 皆giai 獲hoạch 勝thắng 利lợi 。 乃nãi 至chí 五ngũ 趣thú 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 斷đoạn 諸chư 重trọng 障chướng 。 得đắc 無vô 量lượng 樂lạc 。 悉tất 皆giai 當đương 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 所sở 聞văn 是thị 同đồng 。 會hội 處xứ 各các 異dị 。 所sở 以dĩ 證chứng 有hữu 淺thiển 深thâm 。 位vị 有hữu 等đẳng 次thứ 。 無vô 不bất 皆giai 以dĩ 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 為vi 果quả 證chứng 也dã 。 以dĩ 上thượng 正chánh 宗tông 分phần/phân 大đại 科khoa 已dĩ 竟cánh 。 △# 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 。 上thượng 科khoa 發phát 願nguyện 流lưu 通thông 。 據cứ 理lý 判phán 之chi 。 當đương 入nhập 流lưu 通thông 分phần/phân 。 奈nại 有hữu 聞văn 品phẩm 獲hoạch 益ích 一nhất 科khoa 所sở 隔cách 。 多đa 譯dịch 人nhân 安an 置trí 失thất 詳tường 。 今kim 將tương 錯thác 就tựu 錯thác 。 蹔tạm 寄ký 於ư 彼bỉ 。 但đãn 將tương 囑chúc 累lụy 為vi 流lưu 通thông 。 分phần/phân 二nhị 一nhất 品phẩm 題đề 。 囑Chúc 累Lụy 品Phẩm 第đệ 十thập 三tam 叮# 嚀# 付phó 託thác 曰viết 囑chúc 。 賴lại 爾nhĩ 宣tuyên 傳truyền 為vi 累lũy/lụy/luy 。 良lương 以dĩ 佛Phật 住trụ 世thế 時thời 。 佛Phật 自tự 宣tuyên 說thuyết 。 後hậu 世thế 弘hoằng 通thông 。 貴quý 在tại 得đắc 人nhân 。 以dĩ 得đắc 人nhân 則tắc 興hưng 。 失thất 人nhân 則tắc 廢phế 。 故cố 有hữu 付phó 囑chúc 。 流lưu 布bố 遐hà 方phương 萬vạn 古cổ 。 為vi 品phẩm 題đề 。 依y 用dụng 得đắc 名danh 也dã 。 △# 二nhị 經kinh 文văn 十thập 三tam 。 一nhất 如Như 來Lai 告cáo 眾chúng 。 爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 如Như 來Lai 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 海hải 會hội 大đại 眾chúng 言ngôn 。 文Văn 殊Thù 大Đại 士Sĩ 。 既ký 為vi 佛Phật 母mẫu 。 輔phụ 佛Phật 揚dương 化hóa 。 出xuất 於ư 本bổn 心tâm 。 何hà 待đãi 囑chúc 託thác 而nhi 後hậu 為vi 耶da 。 葢# 非phi 古cổ 佛Phật 不bất 能năng 證chứng 。 非phi 智trí 者giả 不bất 能năng 擔đảm 。 故cố 託thác 文Văn 殊Thù 一nhất 人nhân 。 而nhi 普phổ 告cáo 眾chúng 會hội 。 意ý 在tại 證chứng 明minh 取thủ 信tín 耳nhĩ 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 云vân 不bất 可khả 數số 。 以dĩ 數số 多đa 無vô 量lượng 。 故cố 云vân 海hải 會hội 。 △# 二nhị 敘tự 已dĩ 修tu 成thành 。 我ngã 於ư 無vô 量lượng 。 那na 庾dữu 多đa 百bách 千thiên 大đại 劫kiếp 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 頭đầu 目mục 手thủ 足túc 。 血huyết 肉nhục 骨cốt 髓tủy 。 妻thê 子tử 國quốc 城thành 。 一nhất 切thiết 珍trân 寶bảo 。 有hữu 來lai 求cầu 者giả 。 悉tất 用dụng 布bố 施thí 。 修tu 習tập 百bách 千thiên 。 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 獲hoạch 證chứng 大Đại 乘Thừa 。 心tâm 地địa 觀quán 門môn 。 那na 庾dữu 多đa 即tức 那na 由do 他tha 之chi 梵Phạm 言ngôn 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 此thử 云vân 千thiên 萬vạn 億ức 。 至chí 百bách 千thiên 大đại 劫kiếp 者giả 。 只chỉ 言ngôn 時thời 長trường/trưởng 也dã 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 等đẳng 。 總tổng 言ngôn 苦khổ 行hạnh 即tức 檀đàn 度độ 也dã 。 有hữu 來lai 求cầu 者giả 。 悉tất 用dụng 布bố 施thí 之chi 言ngôn 。 然nhiên 說thuyết 之chi 則tắc 易dị 。 行hành 之chi 實thật 難nạn/nan 。 佛Phật 能năng 行hành 之chi 。 故cố 自tự 敘tự 警cảnh 眾chúng 也dã 。 修tu 習tập 下hạ 。 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 雖tuy 云vân 百bách 千thiên 。 總tổng 不bất 出xuất 六Lục 度Độ 所sở 攝nhiếp 。 萬vạn 行hạnh 圓viên 修tu 也dã 。 獲hoạch 證chứng 下hạ 。 謂vị 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 非phi 徒đồ 然nhiên 而nhi 得đắc 。 皆giai 從tùng 苦khổ 行hạnh 中trung 獲hoạch 證chứng 也dã 。 葢# 未vị 及cập 付phó 囑chúc 。 而nhi 先tiên 示thị 此thử 者giả 。 令linh 生sanh 珍trân 重trọng 故cố 也dã 。 然nhiên 則tắc 如Như 來Lai 大đại 聖thánh 。 尚thượng 不bất 易dị 得đắc 。 法Pháp 會hội 大đại 眾chúng 。 豈khởi 作tác 等đẳng 閒gian/nhàn 也dã 。 應ưng 知tri 檀đàn 度độ 。 但đãn 能năng 修tu 福phước 。 餘dư 五ngũ 皆giai 能năng 成thành 道Đạo 。 非phi 戒giới 不bất 能năng 生sanh 定định 。 非phi 定định 不bất 能năng 發phát 慧tuệ 。 非phi 精tinh 進tấn 忍nhẫn 辱nhục 不bất 能năng 成thành 終chung 。 非phi 慧tuệ 不bất 能năng 證chứng 果Quả 。 雖tuy 以dĩ 五ngũ 度độ 成thành 道Đạo 。 若nhược 不bất 行hành 檀đàn 度độ 。 則tắc 果quả 中trung 不bất 具cụ 相tướng 好hảo 眾chúng 德đức 。 亦diệc 無vô 人nhân 天thiên 供cúng 養dường 。 所sở 以dĩ 諸chư 度Độ 之chi 中trung 。 檀đàn 度độ 為vi 首thủ 。 故cố 佛Phật 總tổng 述thuật 。 警cảnh 眾chúng 之chi 如như 此thử 也dã 。 △# 三tam 囑chúc 累lụy 流lưu 通thông 。 今kim 以dĩ 此thử 法Pháp 。 付phó 囑chúc 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 知tri 此thử 甚thậm 深thâm 經Kinh 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 無vô 上thượng 十thập 力lực 。 之chi 所sở 宣tuyên 說thuyết 。 初sơ 二nhị 句cú 。 正chánh 囑chúc 累lụy 。 將tương 法pháp 委ủy 託thác 曰viết 付phó 。 以dĩ 言ngôn 叮# 嚀# 曰viết 囑chúc 。 當đương 知tri 下hạ 。 證chứng 諸chư 佛Phật 共cộng 說thuyết 。 非phi 一nhất 己kỷ 私tư 談đàm 也dã 。 良lương 以dĩ 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 即tức 心tâm 為vi 地địa 。 能năng 觀quán 者giả 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 不bất 能năng 觀quán 者giả 。 究cứu 竟cánh 沉trầm 淪luân 。 由do 是thị 人nhân 天thiên 莫mạc 測trắc 曰viết 深thâm 。 權quyền 小tiểu 猶do 迷mê 曰viết 甚thậm 深thâm 。 亦diệc 總tổng 詮thuyên 正chánh 宗tông 之chi 始thỉ 末mạt 。 故cố 曰viết 經kinh 也dã 。 無vô 上thượng 十thập 力lực 即tức 佛Phật 。 謂vị 諸chư 佛Phật 皆giai 具cụ 。 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 唯duy 佛Phật 為vi 上thượng 。 更cánh 無vô 上thượng 者giả 。 以dĩ 智trí 目mục 佛Phật 。 故cố 云vân 無vô 上thượng 。 十Thập 力Lực 者giả 。 一nhất 是thị 處xứ 非phi 處xứ 力lực 。 (# 知tri 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 。 果quả 報báo 定định 相tương/tướng 。 從tùng 如như 是thị 因nhân 緣duyên 。 生sanh 如như 是thị 果quả 報báo 。 不bất 生sanh 如như 是thị 果quả 報báo 。 悉tất 知tri 之chi 故cố )# 二nhị 業nghiệp 智trí 力lực 。 (# 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 諸chư 業nghiệp 諸chư 受thọ 故cố )# 三tam 定định 力lực 。 (# 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 禪thiền 。 三tam 昧muội 故cố )# 四tứ 根căn 力lực 。 (# 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 。 諸chư 根căn 上thượng 下hạ 故cố )# 五ngũ 欲dục 力lực 。 (# 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 欲dục 樂lạc 。 故cố )# 六lục 性tánh 力lực 。 (# 知tri 世thế 間gian 種chủng 種chủng 。 情tình 性tánh 故cố )# 七thất 至chí 處xứ 道Đạo 力lực 。 (# 知tri 一nhất 切thiết 道đạo 至chí 處xứ 相tương/tướng 故cố )# 八bát 宿túc 命mạng 力lực 。 (# 知tri 一nhất 世thế 。 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 世thế 中trung 。 姓tánh 名danh 苦khổ 樂lạc 。 壽thọ 命mạng 長trường 短đoản 。 等đẳng 故cố )# 九cửu 天thiên 眼nhãn 力lực 。 (# 見kiến 眾chúng 生sanh 生sanh 時thời 死tử 時thời 。 善thiện 道đạo 惡ác 道đạo 。 等đẳng 故cố )# 十thập 漏lậu 盡tận 力lực 。 (# 自tự 知tri 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 故cố )# 。 △# 四tứ 說thuyết 經Kinh 妙diệu 益ích 。 如như 是thị 經Kinh 寶bảo 。 最tối 極cực 微vi 妙diệu 。 能năng 為vì 有hữu 情tình 。 一nhất 切thiết 利lợi 樂lạc 。 於ư 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 國quốc 土độ 之chi 中trung 。 所sở 有hữu 無vô 邊biên 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 由do 此thử 大Đại 乘Thừa 心Tâm 地Địa 觀Quán 經Kinh 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 威uy 神thần 之chi 力lực 。 令linh 離ly 諸chư 苦khổ 。 得đắc 受thọ 安an 樂lạc 。 如như 是thị 經Kinh 力lực 。 福phước 德đức 難nan 思tư 。 能năng 令linh 所sở 在tại 。 國quốc 土độ 豐phong 樂lạc 。 無vô 諸chư 怨oán 敵địch 。 經kinh 以dĩ 寶bảo 稱xưng 者giả 。 貴quý 重trọng 也dã 。 謂vị 心tâm 地địa 之chi 法pháp 。 觀quán 者giả 成thành 佛Phật 。 故cố 尊tôn 貴quý 如như 寶bảo 也dã 。 經kinh 屬thuộc 能năng 詮thuyên 。 因nhân 所sở 貴quý 能năng 。 故cố 曰viết 經kinh 寶bảo 。 次thứ 句cú 標tiêu 妙diệu 。 能năng 為vi 下hạ 正chánh 釋thích 妙diệu 義nghĩa 。 於ư 此thử 下hạ 。 充sung 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 該cai 盡tận 含hàm 生sanh 。 皆giai 此thử 經Kinh 所sở 益ích 之chi 類loại 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 顯hiển 經kinh 之chi 神thần 功công 也dã 。 令linh 離ly 下hạ 。 顯hiển 神thần 力lực 之chi 効hiệu 也dã 。 如như 是thị 下hạ 。 明minh 妙diệu 超siêu 意ý 表biểu 也dã 。 能năng 令linh 下hạ 。 明minh 國quốc 土độ 之chi 利lợi 也dã 。 以dĩ 其kỳ 封phong 疆cương 寧ninh 靜tĩnh 故cố 無vô 怨oán 。 雨vũ 晹# 順thuận 時thời 故cố 豐phong 樂lạc 。 △# 五ngũ 喻dụ 同đồng 如như 意ý 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 得đắc 如như 意ý 珠châu 。 置trí 於ư 家gia 中trung 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 殊thù 妙diệu 樂lạc 具cụ 。 此thử 妙diệu 經Kinh 寶bảo 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 與dữ 國quốc 界giới 。 無vô 盡tận 安an 樂lạc 。 珠châu 名danh 如như 意ý 者giả 。 謂vị 珠châu 能năng 出xuất 寶bảo 。 如như 人nhân 之chi 所sở 意ý 故cố 。 名danh 如như 意ý 。 喻dụ 此thử 經Kinh 寶bảo 。 人nhân 若nhược 妙diệu 悟ngộ 。 無vô 盡tận 法Pháp 財tài 。 亦diệc 如như 意ý 。 故cố 然nhiên 珠châu 置trí 家gia 中trung 。 能năng 生sanh 樂nhạc 具cụ 。 喻dụ 經kinh 在tại 之chi 處xứ 。 能năng 生sanh 吉cát 祥tường 。 故cố 云vân 此thử 妙diệu 經Kinh 寶bảo 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 法pháp 乃nãi 諸chư 佛Phật 慧tuệ 命mạng 。 凡phàm 聖thánh 福phước 田điền 。 所sở 以dĩ 天thiên 龍long 護hộ 佑hữu 。 風phong 雨vũ 順thuận 時thời 。 自tự 然nhiên 受thọ 享hưởng 太thái 平bình 豐phong 盛thịnh 之chi 樂lạc 。 又hựu 令linh 作tác 觀quán 之chi 人nhân 。 速tốc 發phát 神thần 解giải 。 受thọ 享hưởng 法pháp 性tánh 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 故cố 曰viết 無vô 盡tận 安an 樂lạc 。 △# 六lục 喻dụ 同đồng 天thiên 皷cổ 。 亦diệc 如như 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 末mạt 尼ni 天thiên 皷cổ 。 能năng 出xuất 種chủng 種chủng 。 百bách 千thiên 音âm 聲thanh 。 令linh 彼bỉ 天thiên 眾chúng 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 此thử 經Kinh 法Pháp 皷cổ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 令linh 國quốc 界giới 。 最tối 勝thắng 安an 樂lạc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 汝nhữ 等đẳng 大đại 眾chúng 。 住trụ 大đại 忍nhẫn 力lực 。 流lưu 通thông 此thử 經Kinh 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 即tức 忉Đao 利Lợi 之chi 華hoa 言ngôn 。 在tại 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 四tứ 方phương 各các 八bát 天thiên 。 共cộng 三tam 十thập 二nhị 。 中trung 間gian 帝Đế 釋Thích 統thống 之chi 。 總tổng 名danh 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 皷cổ 在tại 彼bỉ 天thiên 。 故cố 名danh 天thiên 皷cổ 。 末mạt 尼ni 此thử 云vân 如như 意ý 。 以dĩ 如như 意ý 名danh 皷cổ 者giả 。 謂vị 自tự 然nhiên 出xuất 音âm 。 不bất 用dụng 人nhân 擊kích 。 如như 彼bỉ 諸chư 天thiên 之chi 意ý 。 故cố 云vân 如như 意ý 。 又hựu 能năng 宣tuyên 演diễn 十Thập 善Thiện 因nhân 果quả 等đẳng 法pháp 。 故cố 曰viết 種chủng 種chủng 。 警cảnh 策sách 諸chư 天thiên 。 不bất 敢cảm 放phóng 肆tứ 。 令linh 彼bỉ 天thiên 眾chúng 。 受thọ 享hưởng 自tự 然nhiên 天thiên 福phước 。 故cố 云vân 快khoái 樂lạc 。 此thử 經Kinh 下hạ 。 法pháp 合hợp 。 經kinh 合hợp 天thiên 皷cổ 。 故cố 云vân 法pháp 皷cổ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 令linh 下hạ 。 正chánh 明minh 法pháp 皷cổ 之chi 益ích 。 以dĩ 經kinh 詮thuyên 權quyền 實thật 諸chư 觀quán 諸chư 義nghĩa 。 善thiện 投đầu 眾chúng 機cơ 。 依y 教giáo 奉phụng 行hành 。 得đắc 證chứng 妙diệu 果Quả 。 永vĩnh 離ly 二nhị 死tử 。 故cố 云vân 最tối 勝thắng 安an 樂lạc 。 以dĩ 是thị 下hạ 。 承thừa 前tiền 復phục 囑chúc 。 然nhiên 流lưu 通thông 必tất 囑chúc 忍nhẫn 力lực 者giả 。 以dĩ 末Mạt 法Pháp 弘hoằng 經kinh 。 眾chúng 生sanh 惡ác 見kiến 不bất 信tín 。 必tất 加gia 柔nhu 和hòa 忍nhẫn 辱nhục 。 方phương 便tiện 待đãi 之chi 。 久cửu 而nhi 可khả 以dĩ 從tùng 化hóa 也dã 。 △# 七thất 較giảo 量lượng 顯hiển 勝thắng 二nhị 。 一nhất 文Văn 殊Thù 問vấn 福phước 。 爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 希hy 有hữu 如Như 來Lai 。 希hy 有hữu 善Thiện 逝Thệ 。 乃nãi 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 大Đại 乘Thừa 微vi 妙diệu 。 心tâm 地địa 觀quán 經Kinh 。 能năng 廣quảng 利lợi 益ích 。 大Đại 乘Thừa 行hành 者giả 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 實thật 為vi 深thâm 妙diệu 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 能năng 持trì 此thử 經Kinh 。 乃nãi 至chí 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 得đắc 幾kỷ 所sở 福phước 。 如Như 來Lai 。 善Thiện 逝Thệ 。 十thập 號hiệu 之chi 二nhị 。 兩lưỡng 個cá 希hy 有hữu 為vi 讚tán 辭từ 也dã 。 乃nãi 說thuyết 下hạ 正chánh 讚tán 希hy 有hữu 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 地địa 之chi 妙diệu 。 利lợi 益ích 之chi 廣quảng 。 非phi 佛Phật 不bất 能năng 盡tận 其kỳ 詳tường 。 今kim 能năng 說thuyết 之chi 。 舉cử 世thế 罕# 遇ngộ 。 故cố 云vân 希hy 有hữu 。 唯dụy 然nhiên 者giả 。 諦đế 信tín 之chi 辭từ 。 實thật 為vi 下hạ 。 明minh 信tín 之chi 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 下hạ 。 指chỉ 人nhân 問vấn 福phước 。 良lương 以dĩ 大Đại 乘Thừa 行hành 者giả 。 一nhất 遇ngộ 此thử 緣duyên 。 如như 鯉lý 躍dược 龍long 門môn 。 喜hỷ 幸hạnh 之chi 甚thậm 。 而nhi 固cố 不bất 待đãi 問vấn 。 自tự 有hữu 勝thắng 福phước 也dã 。 假giả 如như 士sĩ 農nông 工công 商thương 。 各các 有hữu 其kỳ 務vụ 。 或hoặc 忙mang 中trung 偷thâu 閒gian/nhàn 。 受thọ 持trì 一nhất 偈kệ 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 未vị 嘗thường 無vô 福phước 。 願nguyện 今kim 說thuyết 之chi 。 令linh 彼bỉ 生sanh 信tín 。 故cố 云vân 得đắc 幾kỷ 所sở 福phước 。 △# 二nhị 佛Phật 與dữ 較giảo 量lượng 四tứ 。 一nhất 七thất 寶bảo 供cung 佛Phật 功công 德đức 。 爾nhĩ 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 於ư 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 滿mãn 中trung 七thất 寶bảo 。 以dĩ 用dụng 供cúng 養dường 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 為vì 一nhất 一nhất 佛Phật 。 造tạo 立lập 精tinh 舍xá 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 安an 置trí 供cúng 養dường 。 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 滿mãn 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 。 彼bỉ 諸chư 如Như 來Lai 。 所sở 有hữu 無vô 量lượng 。 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 亦diệc 以dĩ 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 所sở 須tu 。 如như 供cúng 養dường 佛Phật 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 如như 是thị 諸chư 佛Phật 。 及cập 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 起khởi 大đại 寶bảo 塔tháp 。 供cúng 養dường 舍xá 利lợi 。 若nhược 有hữu 下hạ 。 泛phiếm 舉cử 世thế 間gian 男nam 女nữ 。 假giả 欲dục 求cầu 福phước 。 須tu 是thị 供cung 佛Phật 。 於ư 恆Hằng 河Hà 下hạ 。 出xuất 供cung 佛Phật 堆đôi 寶bảo 之chi 處xứ 最tối 大đại 也dã 。 良lương 以dĩ 一nhất 個cá 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 量lượng 不bất 可khả 測trắc 。 況huống 以dĩ 恆Hằng 沙sa 較giảo 之chi 哉tai 。 滿mãn 中trung 七thất 寶bảo 者giả 。 即tức 以dĩ 七thất 寶bảo 堆đôi 滿mãn 沙sa 界giới 。 以dĩ 用dụng 供cúng 養dường 。 然nhiên 供cung 一nhất 佛Phật 。 猶do 不bất 盡tận 其kỳ 誠thành 。 故cố 供cung 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 又hựu 復phục 一nhất 一nhất 佛Phật 。 造tạo 立lập 精tinh 舍xá 以dĩ 安an 之chi 。 復phục 以dĩ 七thất 寶bảo 以dĩ 嚴nghiêm 之chi 。 不bất 唯duy 供cung 佛Phật 。 兼kiêm 之chi 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 供cúng 養dường 。 不bất 惟duy 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 且thả 盡tận 一nhất 切thiết 時thời 。 故cố 云vân 滿mãn 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 。 彼bỉ 諸chư 下hạ 。 不bất 惟duy 供cung 佛Phật 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 復phục 供cung 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 同đồng 佛Phật 無vô 異dị 。 以dĩ 上thượng 皆giai 現hiện 世thế 供cúng 養dường 也dã 。 如như 是thị 下hạ 。 又hựu 明minh 滅diệt 後hậu 之chi 供cúng 養dường 也dã 。 般bát 涅Niết 槃Bàn 此thử 云vân 入nhập 滅diệt 度độ 。 以dĩ 寶bảo 建kiến 塔tháp 。 而nhi 復phục 供cúng 養dường 舍xá 利lợi 者giả 。 顯hiển 始thỉ 終chung 之chi 誠thành 也dã 。 舍xá 利lợi 者giả 。 即tức 靈linh 骨cốt 也dã 。 夫phu 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 誠thành 無vô 此thử 事sự 。 假giả 設thiết 為ví 喻dụ 。 以dĩ 較giảo 其kỳ 福phước 也dã 。 但đãn 於ư 終chung 缺khuyết 徵trưng 審thẩm 感cảm 福phước 之chi 文văn 者giả 。 意ý 在tại 因nhân 供cung 致trí 福phước 。 自tự 然nhiên 無vô 量lượng 。 △# 二nhị 四tứ 句cú 流lưu 通thông 功công 德đức 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 蹔tạm 聞văn 信tín 解giải 此thử 心Tâm 地Địa 經Kinh 。 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 受thọ 持trì 讀đọc 念niệm 。 解giải 說thuyết 書thư 寫tả 。 乃nãi 至chí 極cực 少thiểu 。 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 。 若nhược 善thiện 下hạ 。 出xuất 持trì 經Kinh 之chi 人nhân 。 蹔tạm 聞văn 揀giản 非phi 久cửu 參tham 。 信tín 解giải 揀giản 非phi 疑nghi 鈍độn 。 謂vị 此thử 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 縱túng/tung 不bất 能năng 全toàn 聞văn 普phổ 說thuyết 。 如như 一nhất 句cú 四tứ 句cú 之chi 微vi 。 但đãn 從tùng 菩Bồ 提Đề 心tâm 中trung 流lưu 出xuất 。 正chánh 信tín 冥minh 悟ngộ 於ư 己kỷ 。 達đạt 境cảnh 惟duy 心tâm 。 若nhược 受thọ 持trì 為vi 日nhật 課khóa 。 或hoặc 讀đọc 念niệm 以dĩ 熟thục 文văn 。 或hoặc 解giải 說thuyết 以dĩ 講giảng 義nghĩa 。 或hoặc 書thư 寫tả 以dĩ 流lưu 行hành 。 乃nãi 至chí 如như 四tứ 句cú 。 及cập 片phiến 言ngôn 。 其kỳ 文văn 辭từ 極cực 少thiểu 。 為vi 眾chúng 不bất 多đa 。 此thử 但đãn 舉cử 行hành 。 較giảo 在tại 下hạ 科khoa 。 △# 三tam 較giảo 量lượng 供cung 福phước 不bất 及cập 。 以dĩ 彼bỉ 種chủng 種chủng 。 供cúng 養dường 功công 德đức 。 比tỉ 此thử 說thuyết 經Kinh 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。 十thập 六lục 分phần 中trung 。 不bất 及cập 其kỳ 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 況huống 能năng 具cụ 足túc 。 受thọ 持trì 讀đọc 習tập 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 所sở 得đắc 福phước 利lợi 。 不bất 可khả 限hạn 量lượng 。 初sơ 二nhị 句cú 。 即tức 提đề 前tiền 供cung 佛Phật 功công 德đức 。 比tỉ 此thử 下hạ 。 正chánh 較giảo 量lượng 。 而nhi 獨độc 言ngôn 說thuyết 經Kinh 者giả 。 以dĩ 其kỳ 持trì 經Kinh 雖tuy 具cụ 六lục 種chủng 。 而nhi 講giảng 說thuyết 為vi 上thượng 也dã 。 其kỳ 前tiền 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。 十thập 六lục 分phần 中trung 。 不bất 及cập 說thuyết 經Kinh 之chi 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 者giả 。 以dĩ 其kỳ 著trước 相tương/tướng 不bất 著trước 相tương/tướng 漏lậu 無vô 漏lậu 之chi 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 良lương 以dĩ 彼bỉ 人nhân 未vị 嘗thường 不bất 誠thành 其kỳ 供cung 。 未vị 嘗thường 不bất 多đa 其kỳ 處xứ 。 未vị 嘗thường 不bất 廣quảng 其kỳ 緣duyên 。 即tức 諸chư 佛Phật 未vị 嘗thường 不bất 勝thắng 。 且thả 盡tận 長trường 時thời 之chi 永vĩnh 。 以dĩ 彼bỉ 功công 德đức 至chí 多đa 。 而nhi 反phản 不bất 及cập 至chí 少thiểu 者giả 。 葢# 彼bỉ 徒đồ 獲hoạch 福phước 。 此thử 并tinh 兼kiêm 慧tuệ 。 福phước 能năng 助trợ 身thân 。 慧tuệ 能năng 助trợ 性tánh 。 助trợ 身thân 則tắc 身thân 得đắc 榮vinh 耀diệu 。 助trợ 性tánh 則tắc 性tánh 得đắc 融dung 通thông 。 是thị 知tri 自tự 性tánh 融dung 通thông 。 則tắc 高cao 登đăng 佛Phật 位vị 可khả 期kỳ 。 身thân 雖tuy 榮vinh 耀diệu 。 猶do 未vị 免miễn 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 然nhiên 尚thượng 不bất 及cập 片phiến 言ngôn 之chi 功công 。 況huống 全toàn 部bộ 哉tai 。 故cố 云vân 況huống 能năng 具cụ 足túc 等đẳng 。 不bất 啻# 勺chước 水thủy 之chi 較giảo 大đại 海hải 。 螢huỳnh 翼dực 之chi 比tỉ 須Tu 彌Di 。 愈dũ 復phục 不bất 足túc 唇thần 齒xỉ 矣hĩ 。 若nhược 夫phu 前tiền 人nhân 之chi 供cung 佛Phật 者giả 。 不bất 見kiến 有hữu 佛Phật 。 不bất 見kiến 有hữu 物vật 。 能năng 所sở 頓đốn 斷đoạn 。 影ảnh 像tượng 俱câu 忘vong 。 是thị 為vi 般Bát 若Nhã 導đạo 之chi 。 不bất 令linh 住trụ 相tương/tướng 。 即tức 為vi 布bố 施thí 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 豈khởi 此thử 能năng 獨độc 達đạt 而nhi 彼bỉ 之chi 不bất 能năng 耶da 。 今kim 較giảo 量lượng 顯hiển 勝thắng 。 彼bỉ 人nhân 且thả 約ước 住trụ 相tương/tướng 者giả 說thuyết 。 △# 四tứ 女nữ 眾chúng 流lưu 通thông 功công 德đức 二nhị 。 一nhất 正chánh 敘tự 六lục 種chủng 流lưu 布bố 。 若nhược 有hữu 女nữ 人nhân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 受thọ 持trì 讀đọc 習tập 。 書thư 寫tả 解giải 說thuyết 。 此thử 心Tâm 地Địa 經Kinh 。 前tiền 科khoa 中trung 。 已dĩ 有hữu 善thiện 女nữ 人nhân 。 而nhi 此thử 科khoa 獨độc 明minh 者giả 。 葢# 女nữ 人nhân 正chánh 。 信tín 者giả 尚thượng 少thiểu 。 況huống 菩Bồ 提Đề 心tâm 哉tai 。 佛Phật 慈từ 警cảnh 發phát 。 故cố 偏thiên 言ngôn 之chi 。 受thọ 持trì 下hạ 。 即tức 六lục 種chủng 之chi 功công (# 或hoặc 此thử 或hoặc 彼bỉ 。 不bất 必tất 全toàn 六lục )# 。 △# 二nhị 更cánh 明minh 現hiện 未vị 之chi 福phước 二nhị 。 一nhất 後hậu 身thân 不bất 墮đọa 八bát 難nạn 。 如như 是thị 女nữ 人nhân 。 為vi 最tối 後hậu 身thân 。 更cánh 不bất 復phục 受thọ 。 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 八bát 難nạn 之chi 處xứ 。 此thử 明minh 因nhân 功công 脫thoát 苦khổ 也dã 。 最tối 後hậu 身thân 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 久cửu 受thọ 生sanh 死tử 。 不bất 得đắc 為vi 後hậu 身thân 。 今kim 則tắc 得đắc 遇ngộ 勝thắng 緣duyên 。 喜hỷ 得đắc 受thọ 持trì 等đẳng 。 承thừa 經kinh 功công 德đức 。 再tái 不bất 受thọ 苦khổ 淪luân 。 定định 克khắc 聖thánh 望vọng 。 故cố 為vi 最tối 後hậu 身thân 矣hĩ 。 惡ác 道đạo 八bát 難nạn 准chuẩn 前tiền 。 △# 二nhị 現hiện 身thân 十thập 種chủng 勝thắng 福phước 。 於ư 現hiện 身thân 中trung 。 感cảm 得đắc 十thập 種chủng 。 勝thắng 利lợi 之chi 福phước 。 一nhất 者giả 增tăng 益ích 壽thọ 命mạng 。 二nhị 者giả 除trừ 眾chúng 病bệnh 惱não 。 三tam 者giả 能năng 滅diệt 業nghiệp 障chướng 。 四tứ 者giả 福phước 智trí 倍bội 增tăng 。 五ngũ 者giả 不bất 乏phạp 資tư 財tài 。 六lục 者giả 皮bì 膚phu 潤nhuận 澤trạch 。 七thất 者giả 為vi 人nhân 愛ái 敬kính 。 八bát 者giả 得đắc 孝hiếu 養dưỡng 子tử 。 九cửu 者giả 眷quyến 屬thuộc 和hòa 睦mục 。 十thập 者giả 善thiện 心tâm 堅kiên 牢lao 。 此thử 明minh 因nhân 功công 獲hoạch 福phước 也dã 。 經kinh 詮thuyên 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 不bất 夭yểu 。 故cố 感cảm 增tăng 壽thọ 之chi 報báo 。 法pháp 性tánh 無vô 病bệnh 。 故cố 能năng 除trừ 病bệnh 。 法pháp 性tánh 無vô 障chướng 。 故cố 能năng 除trừ 障chướng 。 性tánh 具cụ 福phước 智trí 。 故cố 持trì 者giả 倍bội 增tăng 。 經kinh 具cụ 功công 德đức 。 則tắc 不bất 乏phạp 資tư 財tài 。 性tánh 德đức 潤nhuận 身thân 。 故cố 皮bì 膚phu 潤nhuận 澤trạch 。 法pháp 性tánh 尊tôn 特đặc 。 故cố 感cảm 人nhân 愛ái 敬kính 。 持trì 經Kinh 者giả 即tức 是thị 孝hiếu 佛Phật 。 故cố 感cảm 孝hiếu 養dưỡng 之chi 子tử 。 持trì 經Kinh 者giả 心tâm 氣khí 溫ôn 良lương 。 故cố 感cảm 眷quyến 屬thuộc 和hòa 睦mục 。 第đệ 十Thập 善Thiện 心tâm 堅kiên 牢lao 者giả 。 由do 念niệm 道Đạo 之chi 切thiết 。 而nhi 進tiến 道đạo 之chi 恆hằng 。 薰huân 成thành 金kim 剛cang 聖thánh 種chủng 。 安an 有hữu 不bất 堅kiên 之chi 理lý 哉tai 。 △# 八bát 在tại 處xứ 應Ứng 供Cúng 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 若nhược 讀đọc 若nhược 諷phúng 。 若nhược 解giải 說thuyết 。 若nhược 寫tả 書thư 。 經Kinh 卷quyển 所sở 住trú 之chi 處xứ 。 即tức 是thị 佛Phật 塔tháp 。 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 應ưng 以dĩ 人nhân 中trung 天thiên 上thượng 。 上thượng 妙diệu 珍trân 寶bảo 。 而nhi 供cúng 養dường 之chi 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 此thử 經Kinh 典điển 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 即tức 為vi 有hữu 佛Phật 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 修tu 行hành 此thử 經Kinh 。 捨xả 凡phàm 夫phu 已dĩ 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 徧biến 於ư 諸chư 方phương 。 故cố 云vân 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 若nhược 讀đọc 若nhược 諷phúng 下hạ 。 言ngôn 六lục 種chủng 各các 專chuyên 其kỳ 一nhất 也dã 。 以dĩ 經kinh 詮thuyên 法Pháp 身thân 舍xá 利lợi 。 故cố 有hữu 經kinh 之chi 處xứ 。 即tức 如như 佛Phật 塔tháp 也dã 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 明minh 可khả 供cúng 養dường 之chi 人nhân 。 謂vị 有hữu 經kinh 之chi 處xứ 。 既ký 如như 佛Phật 塔tháp 。 故cố 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 皆giai 應ưng 供cúng 養dường 。 天thiên 即tức 四tứ 王vương 以dĩ 上thượng 者giả 。 人nhân 即tức 日nhật 月nguyệt 以dĩ 下hạ 者giả 。 非phi 人nhân 即tức 七thất 部bộ 鬼quỷ 神thần 。 (# 七thất 部bộ 即tức 八bát 部bộ 除trừ 天thiên 之chi 外ngoại 。 謂vị 乾càn 闥thát 婆bà 等đẳng 。 是thị 也dã )# 及cập 諸chư 鳥điểu 獸thú 等đẳng 。 以dĩ 果quả 報báo 雖tuy 別biệt 。 而nhi 佛Phật 性tánh 是thị 同đồng 。 以dĩ 供cung 佛Phật 者giả 。 皆giai 得đắc 成thành 佛Phật 。 故cố 云vân 應ưng 以dĩ 人nhân 中trung 天thiên 上thượng 。 貴quý 重trọng 之chi 物vật 供cúng 養dường 之chi 。 所sở 以dĩ 下hạ 。 徵trưng 釋thích 應Ứng 供Cúng 之chi 意ý 。 若nhược 此thử 下hạ 。 謂vị 經kinh 在tại 之chi 處xứ 。 即tức 是thị 住trụ 世thế 三Tam 寶Bảo 。 何hà 以dĩ 下hạ 。 又hựu 重trọng/trùng 徵trưng 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 再tái 釋thích 。 謂vị 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 修tu 行hành 時thời 。 皆giai 依y 此thử 經Kinh 心tâm 地địa 熏huân 修tu 觀quán 門môn 三tam 秘bí 。 所sở 以dĩ 捨xả 凡phàm 下hạ 。 明minh 因nhân 修tu 得đắc 益ích 。 已dĩ 者giả 。 即tức 生sanh 死tử 永vĩnh 盡tận 也dã 。 得đắc 阿a 耨nậu 等đẳng 。 即tức 佛Phật 果Quả 必tất 成thành 也dã 。 一nhất 切thiết 下hạ 總tổng 結kết 歸quy 經kinh 。 收thu 盡tận 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 依y 此thử 經Kinh 解giải 脫thoát 也dã 。 葢# 因nhân 觀quán 門môn 之chi 廣quảng 。 故cố 收thu 機cơ 之chi 重trọng/trùng 也dã 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 等đẳng 。 △# 九cửu 滅diệt 後hậu 勝thắng 利lợi 四tứ 。 一nhất 法Pháp 師sư 同đồng 佛Phật 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 我ngã 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 。 若nhược 有hữu 法Pháp 師sư 。 受thọ 持trì 讀đọc 習tập 。 解giải 說thuyết 書thư 寫tả 。 此thử 心Tâm 地Địa 經Kinh 。 眾chúng 經Kinh 中trung 王vương 。 如như 是thị 法Pháp 師sư 。 與dữ 我ngã 無vô 異dị 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 即tức 鬬đấu 諍tranh 堅kiên 固cố 之chi 時thời 。 人nhân 多đa 上thượng 慢mạn 。 正Chánh 法Pháp 難nan 行hành 。 加gia 之chi 邪tà 道đạo 熾sí 盛thịnh 。 佛Phật 法Pháp 將tương 於ư 掃tảo 地địa 。 故cố 云vân 法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 。 雖tuy 此thử 經Kinh 載tái 於ư 方phương 冊sách 。 而nhi 弘hoằng 通thông 貴quý 在tại 得đắc 人nhân 。 故cố 云vân 若nhược 有hữu 等đẳng 。 受thọ 時thời 下hạ 。 明minh 法Pháp 師sư 非phi 一nhất 種chủng 。 皆giai 為vi 流lưu 通thông 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 夫phu 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 唯duy 解giải 說thuyết 為vi 最tối 。 何hà 也dã 。 以dĩ 利lợi 他tha 之chi 道đạo 。 貴quý 乎hồ 開khai 示thị 。 意ý 在tại 眾chúng 生sanh 從tùng 化hóa 者giả 多đa 矣hĩ 。 眾chúng 經kinh 下hạ 。 謂vị 經kinh 詮thuyên 心tâm 地địa 。 心tâm 統thống 萬vạn 法pháp 。 故cố 尊tôn 為vi 王vương 。 如như 是thị 下hạ 法Pháp 師sư 即tức 能năng 持trì 能năng 說thuyết 之chi 人nhân 。 我ngã 即tức 如Như 來Lai 自tự 稱xưng 。 與dữ 我ngã 等đẳng 者giả 。 因nhân 法pháp 勝thắng 則tắc 顯hiển 人nhân 尊tôn 也dã 。 又hựu 能năng 全toàn 身thân 擔đảm 荷hà 。 徹triệt 底để 為vi 人nhân 。 秉bỉnh 智trí 慧tuệ 之chi 寶bảo 炬cự 。 破phá 幽u 闇ám 而nhi 恆hằng 明minh 。 具cụ 無vô 礙ngại 之chi 辯biện 才tài 。 轉chuyển 妖yêu 邪tà 以dĩ 歸quy 正chánh 。 故cố 曰viết 如như 是thị 法Pháp 師sư 。 與dữ 我ngã 無vô 異dị 。 △# 二nhị 供cung 師sư 獲hoạch 福phước 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 供cúng 養dường 尊tôn 重trọng 。 此thử 法Pháp 師sư 者giả 。 即tức 為vi 供cúng 養dường 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 所sở 得đắc 福phước 德đức 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 是thị 名danh 真Chân 法Pháp 供Cúng 養Dường 如Như 來Lai 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 正chánh 行hạnh 供cúng 養dường 。 法pháp 勝thắng 人nhân 尊tôn 。 故cố 可khả 供cúng 養dường 。 即tức 為vi 下hạ 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 應ứng 化hóa 雖tuy 別biệt 。 法Pháp 身thân 是thị 同đồng 。 弘hoằng 法pháp 之chi 人nhân 。 雖tuy 末mạt 世thế 凡phàm 軀khu 。 本bổn 發phát 心tâm 願nguyện 。 道đạo 同đồng 諸chư 佛Phật 。 慧tuệ 命mạng 不bất 異dị 。 故cố 供cung 一nhất 師sư 即tức 同đồng 諸chư 佛Phật 也dã 。 所sở 得đắc 下hạ 。 因nhân 供cung 致trí 福phước 。 既ký 法Pháp 師sư 同đồng 佛Phật 。 故cố 所sở 獲hoạch 福phước 德đức 。 與dữ 供cung 佛Phật 福phước 德đức 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 是thị 名danh 下hạ 。 謂vị 供cúng 養dường 之chi 時thời 。 至chí 誠thành 尊tôn 重trọng 以dĩ 敬kính 人nhân 。 即tức 是thị 敬kính 法pháp 。 而nhi 心tâm 法pháp 相tướng 合hợp 。 是thị 名danh 真Chân 法Pháp 供Cúng 養Dường 如Như 來Lai 也dã 。 如như 是thị 下hạ 結kết 顯hiển 。 謂vị 供cúng 養dường 之chi 時thời 心tâm 與dữ 道đạo 合hợp 。 即tức 是thị 正chánh 行hạnh 。 故cố 印ấn 為vi 正chánh 行hạnh 供cúng 養dường 。 △# 三tam 徵trưng 釋thích 其kỳ 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 大đại 法Pháp 師sư 。 在tại 無vô 佛Phật 時thời 。 為vì 濁trược 惡ác 世thế 。 邪tà 見kiến 有hữu 情tình 。 演diễn 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 心Tâm 地Địa 經Kinh 王vương 。 使sử 離ly 惡ác 見kiến 。 趣thú 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。 廣quảng 宣tuyên 流lưu 布bố 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 無vô 相tướng 好hảo 佛Phật 。 一nhất 切thiết 人nhân 天thiên 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。 初sơ 句cú 徵trưng 起khởi 。 謂vị 所sở 以dĩ 供cúng 養dường 法Pháp 師sư 。 與dữ 供cung 諸chư 佛Phật 功công 德đức 平bình 等đẳng 者giả 。 義nghĩa 在tại 於ư 何hà 也dã 。 是thị 大đại 下hạ 釋thích 之chi 。 正chánh 謂vị 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 佛Phật 能năng 教giáo 化hóa 。 佛Phật 不bất 在tại 世thế 。 法Pháp 師sư 教giáo 化hóa 。 為vi 濁trược 下hạ 。 顯hiển 其kỳ 難nạn 行hành 之chi 能năng 行hành 。 故cố 道đạo 同đồng 諸chư 佛Phật 也dã 。 論luận 時thời 也dã 濁trược 。 論luận 機cơ 也dã 惡ác 。 其kỳ 見kiến 也dã 邪tà 。 然nhiên 此thử 法Pháp 師sư 。 能năng 於ư 濁trược 世thế 惡ác 輩bối 邪tà 見kiến 有hữu 情tình 之chi 時thời 。 不bất 畏úy 其kỳ 濁trược 惡ác 。 不bất 厭yếm 其kỳ 邪tà 見kiến 。 演diễn 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 心Tâm 地Địa 經Kinh 王vương 。 可khả 謂vị 濁trược 惡ác 世thế 之chi 津tân 梁lương 。 幽u 黯ảm 室thất 之chi 明minh 炬cự 。 故cố 使sử 離ly 惡ác 見kiến 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 至chí 於ư 弘hoằng 徧biến 十thập 方phương 。 故cố 云vân 廣quảng 宣tuyên 流lưu 布bố 。 使sử 佛Phật 脉mạch 常thường 存tồn 。 故cố 云vân 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 如như 是thị 者giả 。 指chỉ 其kỳ 人nhân 。 名danh 為vi 下hạ 。 尊tôn 其kỳ 號hiệu 。 雖tuy 無vô 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 以dĩ 其kỳ 道đạo 同đồng 於ư 佛Phật 。 名danh 為vi 無vô 相tướng 好hảo/hiếu 佛Phật 。 何hà 其kỳ 尊tôn 哉tai 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 結kết 勸khuyến 應Ứng 供Cúng 。 △# 四tứ 供cung 者giả 佛Phật 記ký 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 此thử 法Pháp 師sư 者giả 。 我ngã 授thọ 無vô 上thượng 。 大đại 菩Bồ 提Đề 記ký 。 是thị 人nhân 當đương 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 合hợp 掌chưởng 下hạ 。 謂vị 敬kính 之chi 誠thành 。 我ngã 授thọ 下hạ 。 謂vị 酬thù 之chi 當đương 。 無vô 上thượng 等đẳng 。 即tức 是thị 佛Phật 果Quả 。 授thọ 者giả 。 即tức 是thị 說thuyết 與dữ 。 記ký 者giả 。 令linh 彼bỉ 不bất 忘vong 。 謂vị 因nhân 中trung 說thuyết 與dữ 。 果quả 記ký 當đương 來lai 。 是thị 名danh 授thọ 記ký 。 是thị 人nhân 即tức 得đắc 記ký 之chi 人nhân 。 由do 因nhân 致trí 果quả 。 故cố 云vân 當đương 得đắc 等đẳng 。 △# 十thập 報báo 恩ân 利lợi 益ích 四tứ 。 一nhất 明minh 報báo 恩ân 讀đọc 念niệm 。 若nhược 人nhân 得đắc 聞văn 。 此thử 心Tâm 地Địa 經Kinh 。 為vì 報báo 四Tứ 恩Ân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 若nhược 自tự 書thư 。 若nhược 使sử 人nhân 書thư 。 若nhược 讀đọc 念niệm 通thông 利lợi 。 心tâm 地địa 經kinh 者giả 。 一nhất 部bộ 之chi 總tổng 名danh 。 為vì 報báo 四Tứ 恩Ân 等đẳng 。 乃nãi 發phát 心tâm 之chi 所sở 為vi 。 四Tứ 恩Ân 。 即tức 父phụ 母mẫu 眾chúng 生sanh 國quốc 王vương 三Tam 寶Bảo 四tứ 種chủng 也dã 。 原nguyên 夫phu 妙diệu 德đức 等đẳng 。 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 。 聞văn 心tâm 地địa 法Pháp 。 不bất 欲dục 樂lạc 聞văn 。 佛Phật 為vi 引dẫn 彼bỉ 發phát 心tâm 。 說thuyết 四Tứ 恩Ân 應ưng 報báo 。 非phi 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 不bất 能năng 報báo 之chi 。 妙diệu 德đức 等đẳng 聞văn 之chi 。 遂toại 能năng 發phát 心tâm 。 佛Phật 今kim 雖tuy 不bất 明minh 提đề 其kỳ 人nhân 。 意ý 在tại 引dẫn 彼bỉ 勸khuyến 眾chúng 也dã 。 然nhiên 既ký 聞văn 此thử 經Kinh 。 既ký 發phát 大đại 心tâm 。 須tu 當đương 流lưu 通thông 。 故cố 勸khuyến 云vân 若nhược 自tự 書thư 。 若nhược 使sử 人nhân 書thư 。 亦diệc 兼kiêm 刻khắc 印ấn 。 更cánh 要yếu 熟thục 文văn 。 故cố 有hữu 讀đọc 念niệm 。 (# 念niệm 即tức 誦tụng 也dã )# 文văn 熟thục 而nhi 後hậu 生sanh 慧tuệ 。 必tất 深thâm 悟ngộ 佛Phật 旨chỉ 。 故cố 曰viết 通thông 利lợi 。 雖tuy 書thư 持trì 讀đọc 念niệm 。 皆giai 有hữu 利lợi 益ích 惟duy 通thông 利lợi 為vi 重trọng/trùng 。 通thông 者giả 文văn 義nghĩa 互hỗ 融dung 。 利lợi 者giả 縱tung 橫hoành 無vô 礙ngại 。 △# 二nhị 明minh 獲hoạch 福phước 無vô 邊biên 。 如như 是thị 人nhân 等đẳng 。 所sở 獲hoạch 福phước 德đức 。 以dĩ 佛Phật 智trí 力lực 。 籌trù 量lượng 多đa 少thiểu 。 不bất 得đắc 其kỳ 邊biên 。 籌trù 者giả 算toán 也dã 。 量lượng 者giả 度độ 也dã 。 然nhiên 佛Phật 智trí 不bất 能năng 籌trù 量lượng 者giả 。 謂vị 稱xưng 性tánh 之chi 福phước 。 無vô 可khả 較giảo 也dã 。 △# 三Tam 明Minh 諸chư 天thiên 衛vệ 護hộ 。 是thị 人nhân 名danh 為vi 。 諸chư 佛Phật 真chân 子tử 。 一nhất 切thiết 諸chư 天thiên 梵Phạm 王Vương 。 帝Đế 釋Thích 四Tứ 大Đại 天Thiên 王Vương 。 訶Ha 利Lợi 底Để 母Mẫu 。 五ngũ 百bách 眷quyến 屬thuộc 。 你nễ 羅la 跋bạt 多đa 。 大đại 鬼quỷ 神thần 王vương 。 龍long 神thần 八bát 部bộ 。 一nhất 切thiết 聽thính 法Pháp 。 諸chư 鬼quỷ 神thần 等đẳng 。 晝trú 夜dạ 不bất 離ly 。 常thường 當đương 擁ủng 護hộ 。 既ký 通thông 利lợi 佛Phật 旨chỉ 。 有hữu 繼kế 述thuật 之chi 功công 。 故cố 為vi 諸chư 佛Phật 真chân 子tử 也dã 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 正chánh 明minh 衛vệ 護hộ 。 梵Phạm 王Vương 即tức 色sắc 界giới 天thiên 主chủ 。 帝Đế 釋Thích 即tức 忉Đao 利Lợi 天Thiên 主Chủ 。 佛Phật 佛Phật 成thành 道Đạo 。 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 法Pháp 者giả 。 此thử 二nhị 天thiên 也dã 。 四Tứ 大Đại 天Thiên 王Vương 等đẳng 。 皆giai 外ngoại 護hộ 也dã 。 訶Ha 利Lợi 底Để 母Mẫu 。 即tức 鬼quỷ 子tử 母mẫu 之chi 梵Phạm 言ngôn 。 你nễ 羅la 跋bạt 多đa 。 即tức 鬼quỷ 子tử 母mẫu 之chi 子tử 名danh 也dã 。 為vi 大đại 鬼quỷ 王vương 。 五ngũ 百bách 眷quyến 屬thuộc 。 是thị 其kỳ 所sở 統thống 。 晝trú 夜dạ 不bất 離ly 者giả 。 一nhất 為vi 聽thính 法Pháp 。 一nhất 為vi 擁ủng 護hộ 。 聽thính 法Pháp 者giả 為vì 己kỷ 。 擁ủng 護hộ 者giả 承thừa 願nguyện 。 △# 四tứ 明minh 增tăng 長trưởng 慧tuệ 辯biện 。 如như 是thị 佛Phật 子tử 。 增tăng 長trưởng 念niệm 慧tuệ 。 與dữ 無vô 礙ngại 辯biện 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 種chủng 佛Phật 因nhân 。 增tăng 長trưởng 則tắc 自tự 利lợi 。 教giáo 化hóa 則tắc 利lợi 他tha 。 然nhiên 利lợi 他tha 必tất 假giả 無vô 礙ngại 辯biện 者giả 。 謂vị 末mạt 世thế 弘hoằng 經kinh 受thọ 道đạo 者giả 寡quả 。 須tu 假giả 辯biện 才tài 以dĩ 警cảnh 眾chúng 也dã 。 令linh 種chủng 佛Phật 因nhân 者giả 。 內nội 有hữu 隱ẩn 意ý 。 良lương 以dĩ 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 智trí 有hữu 淺thiển 深thâm 。 惑hoặc 有hữu 重trọng 輕khinh 。 功công 有hữu 進tiến 怠đãi 。 或hoặc 有hữu 根căn 利lợi 智trí 深thâm 。 惑hoặc 輕khinh 而nhi 精tinh 進tấn 者giả 。 能năng 於ư 言ngôn 前tiền 頓đốn 悟ngộ 。 不bất 待đãi 多đa 言ngôn 為vi 贅# 辭từ 。 則tắc 片phiến 言ngôn 隻chỉ 字tự 令linh 其kỳ 承thừa 當đương 也dã 。 其kỳ 次thứ 或hoặc 根căn 利lợi 智trí 深thâm 。 而nhi 惑hoặc 重trọng/trùng 少thiểu 怠đãi 者giả 。 與dữ 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 令linh 其kỳ 發phát 心tâm 行hành 道Đạo 。 雖tuy 不bất 能năng 頓đốn 成thành 。 久cửu 之chi 可khả 以dĩ 見kiến 道đạo 也dã 。 再tái 其kỳ 次thứ 者giả 。 即tức 鈍độn 根căn 無vô 智trí 。 且thả 障chướng 重trọng 多đa 怠đãi 。 正chánh 用dụng 無vô 礙ngại 才tài 華hoa 。 假giả 之chi 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 令linh 其kỳ 生sanh 信tín 。 知tri 有hữu 三Tam 寶Bảo 。 目mục 下hạ 雖tuy 不bất 能năng 克khắc 證chứng 。 與dữ 之chi 薰huân 習tập 成thành 種chủng 。 作tác 當đương 來lai 成thành 佛Phật 之chi 正chánh 因nhân 。 故cố 云vân 令linh 種chủng 佛Phật 因nhân 也dã 。 △# 十thập 一nhất 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 二nhị 。 一nhất 明minh 見kiến 佛Phật 三tam 業nghiệp 不bất 亂loạn 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 現hiện 前tiền 得đắc 見kiến 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 三tam 業nghiệp 不bất 亂loạn 。 善thiện 男nam 女nữ 。 仍nhưng 是thị 聞văn 經Kinh 通thông 利lợi 之chi 人nhân 。 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 者giả 。 謂vị 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 既ký 以dĩ 精tinh 血huyết 成thành 形hình 。 終chung 有hữu 殞vẫn 滅diệt 。 故cố 云vân 臨lâm 終chung 。 然nhiên 一nhất 生sanh 所sở 辦biện 受thọ 持trì 通thông 利lợi 之chi 功công 。 未vị 來lai 聖thánh 位vị 。 人nhân 所sở 未vị 見kiến 。 寄ký 於ư 臨lâm 終chung 境cảnh 相tướng 。 則tắc 知tri 因nhân 果quả 之chi 昭chiêu 然nhiên 矣hĩ 。 葢# 見kiến 佛Phật 不bất 亂loạn 。 即tức 定định 也dã 。 定định 能năng 生sanh 慧tuệ 。 故cố 下hạ 文văn 有hữu 三tam 十thập 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 △# 二nhị 明minh 三tam 業nghiệp 各các 有hữu 十thập 益ích 三tam 。 一nhất 明minh 身thân 業nghiệp 十thập 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 初sơ 獲hoạch 十thập 種chủng 。 身thân 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 為vi 十thập 。 一nhất 者giả 身thân 不bất 受thọ 苦khổ 。 二nhị 者giả 目mục 睛tình 不bất 露lộ 。 三tam 者giả 手thủ 不bất 掉trạo 動động 。 四tứ 者giả 足túc 無vô 伸thân 縮súc 。 五ngũ 者giả 便tiện 溺nịch 不bất 遺di 。 六lục 者giả 體thể 不bất 汗hãn 流lưu 。 七thất 者giả 不bất 外ngoại 捫môn 摸mạc 。 八bát 者giả 手thủ 拳quyền 舒thư 展triển 。 九cửu 者giả 容dung 顏nhan 不bất 改cải 。 十thập 者giả 轉chuyển 側trắc 自tự 如như 。 由do 經Kinh 力lực 故cố 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 此thử 身thân 業nghiệp 不bất 亂loạn 。 為vi 清thanh 淨tịnh 得đắc 法Pháp 之chi 人nhân 。 受thọ 享hưởng 法Pháp 樂lạc 。 雖tuy 果quả 報báo 身thân 。 臨lâm 終chung 之chi 時thời 。 不bất 受thọ 支chi 節tiết 疼đông 痛thống 之chi 苦khổ 也dã 。 目mục 睛tình 不bất 露lộ 者giả 。 半bán 開khai 半bán 合hợp 。 入nhập 定định 之chi 相tướng 。 見kiến 外ngoại 知tri 內nội 。 其kỳ 自tự 得đắc 之chi 如như 此thử 也dã 。 三tam 四tứ 亦diệc 定định 相tương/tướng 。 謂vị 向hướng 無vô 蘊uẩn 養dưỡng 。 臨lâm 終chung 之chi 時thời 。 如như 螃# 蠏# 下hạ 湯thang 鍋oa 。 未vị 免miễn 手thủ 脚cước 忙mang 亂loạn 。 此thử 則tắc 不bất 掉trạo 不bất 縮súc 。 即tức 坐tọa 脫thoát 之chi 相tướng 也dã 。 五ngũ 六lục 亦diệc 定định 相tương/tướng 。 若nhược 世thế 間gian 常thường 人nhân 。 皆giai 隨tùy 業nghiệp 轉chuyển 者giả 。 則tắc 便tiện 溺nịch 污ô 身thân 。 津tân 流lưu 滿mãn 面diện 。 此thử 則tắc 不bất 遺di 不bất 流lưu 。 定định 力lực 之chi 持trì 也dã 。 七thất 八bát 亦diệc 定định 相tương/tướng 。 常thường 人nhân 慞chương 惶hoàng 無vô 措thố 。 故cố 向hướng 外ngoại 捫môn 摸mạc 。 空không 手thủ 成thành 拳quyền 。 恨hận 徒đồ 然nhiên 一nhất 世thế 。 此thử 則tắc 外ngoại 不bất 捫môn 摸mạc 。 舒thư 展triển 自tự 由do 者giả 。 乃nãi 三tam 昧muội 受thọ 用dụng 之chi 表biểu 也dã 。 九cửu 十thập 亦diệc 定định 相tương/tướng 。 若nhược 常thường 人nhân 面diện 現hiện 死tử 相tướng 。 身thân 重trọng/trùng 難nan 移di 。 此thử 則tắc 面diện 不bất 改cải 容dung 。 身thân 猶do 轉chuyển 側trắc 。 皆giai 三tam 昧muội 自tự 如như 之chi 相tướng 也dã 。 由do 經kinh 下hạ 二nhị 句cú 。 結kết 歸quy 經Kinh 力lực 。 △# 二nhị 明minh 語ngữ 業nghiệp 十thập 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 次thứ 獲hoạch 十thập 種chủng 。 語ngữ 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 為vi 十thập 。 一nhất 者giả 出xuất 微vi 妙diệu 語ngữ 。 二nhị 者giả 出xuất 柔nhu 輭nhuyễn 語ngữ 。 三tam 者giả 出xuất 吉cát 祥tường 語ngữ 。 四tứ 者giả 出xuất 樂nhạo 聞văn 語ngữ 。 五ngũ 者giả 出xuất 隨tùy 順thuận 語ngữ 。 六lục 者giả 出xuất 利lợi 益ích 語ngữ 。 七thất 者giả 出xuất 威uy 德đức 語ngữ 。 八bát 者giả 不bất 背bội 眷quyến 屬thuộc 。 九cửu 者giả 人nhân 天thiên 敬kính 愛ái 。 十thập 者giả 讚tán 佛Phật 所sở 說thuyết 。 如như 是thị 善thiện 語ngữ 。 皆giai 由do 此thử 經Kinh 。 言ngôn 為vi 心tâm 表biểu 。 邪tà 正chánh 難nạn/nan 逃đào 。 故cố 發phát 言ngôn 見kiến 道đạo 也dã 。 微vi 妙diệu 語ngữ 。 句cú 裏lý 藏tạng 機cơ 。 柔nhu 輭nhuyễn 語ngữ 。 宛uyển 欵khoản 成thành 權quyền 。 吉cát 祥tường 語ngữ 。 聖thánh 流lưu 嘉gia 兆triệu 。 樂nhạo 聞văn 語ngữ 。 文văn 義nghĩa 合hợp 機cơ 。 隨tùy 順thuận 語ngữ 。 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。 利lợi 益ích 語ngữ 。 聽thính 眾chúng 開khai 迷mê 。 威uy 德đức 語ngữ 。 權quyền 實thật 並tịnh 彰chương 。 不bất 背bối/bội 語ngữ 。 正chánh 直trực 無vô 私tư 。 人nhân 天thiên 敬kính 愛ái 。 則tắc 同đồng 佛Phật 無vô 異dị 。 讚tán 佛Phật 所sở 說thuyết 。 則tắc 恩ân 歸quy 於ư 佛Phật 矣hĩ 。 如như 是thị 下hạ 。 結kết 歸quy 經Kinh 力lực 。 △# 三Tam 明Minh 意ý 業nghiệp 十thập 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 次thứ 復phục 十thập 種chủng 意ý 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 為vi 十thập 。 一nhất 者giả 不bất 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 二nhị 者giả 不bất 懷hoài 結kết 恨hận 。 三tam 者giả 不bất 生sanh 慳san 心tâm 。 四tứ 者giả 不bất 生sanh 妬đố 心tâm 。 五ngũ 者giả 不bất 說thuyết 過quá 惡ác 。 六lục 者giả 不bất 生sanh 怨oán 心tâm 。 七thất 者giả 無vô 顛điên 倒đảo 心tâm 。 八bát 者giả 不bất 貪tham 眾chúng 物vật 。 九cửu 者giả 遠viễn 離ly 七thất 慢mạn 。 十thập 者giả 疾tật 欲dục 證chứng 得đắc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 圓viên 滿mãn 三tam 昧muội 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 如như 是thị 功công 德đức 。 皆giai 由do 受thọ 持trì 。 讀đọc 習tập 通thông 利lợi 。 解giải 說thuyết 書thư 寫tả 。 深thâm 妙diệu 經Kinh 典điển 。 難nan 思tư 議nghị 力lực 。 因nhân 得đắc 法Pháp 喜hỷ 。 故cố 不bất 瞋sân 恚khuể 。 由do 達đạt 怨oán 親thân 平bình 等đẳng 。 故cố 不bất 懷hoài 結kết 恨hận 。 得đắc 大đại 解giải 脫thoát 。 心tâm 故cố 不bất 慳san 。 法pháp 性tánh 和hòa 合hợp 。 故cố 心tâm 不bất 妬đố 。 法pháp 性tánh 含hàm 容dung 。 故cố 不bất 說thuyết 過quá 惡ác 。 (# 寄ký 心tâm 於ư 口khẩu )# 會hội 他tha 同đồng 己kỷ 。 故cố 不bất 生sanh 怨oán 心tâm 。 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 故cố 無vô 顛điên 倒đảo 。 法Pháp 寶bảo 自tự 具cụ 。 故cố 不bất 貪tham 眾chúng 物vật 。 達đạt 聖thánh 凡phàm 同đồng 體thể 。 故cố 遠viễn 離ly 七thất 慢mạn 。 既ký 悟ngộ 即tức 心tâm 成thành 佛Phật 。 故cố 疾tật 欲dục 證chứng 得đắc 等đẳng 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 即tức 富phú 有hữu 萬vạn 德đức 。 一nhất 證chứng 皆giai 備bị 矣hĩ 。 文Văn 殊Thù 下hạ 。 結kết 歸quy 經Kinh 力lực 。 △# 十thập 二nhị 結kết 囑chúc 生sanh 信tín 。 此thử 心Tâm 地Địa 經Kinh 。 於ư 無vô 量lượng 處xứ 。 於ư 無vô 量lượng 時thời 。 不bất 可khả 得đắc 聞văn 。 何hà 況huống 得đắc 見kiến 。 具cụ 足túc 修tu 習tập 。 汝nhữ 等đẳng 大đại 會hội 。 一nhất 心tâm 奉phụng 持trì 。 速tốc 捨xả 凡phàm 夫phu 。 當đương 成thành 佛Phật 道Đạo 。 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 即tức 心tâm 為vi 地địa 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 從tùng 此thử 生sanh 。 故cố 云vân 心tâm 地địa 經kinh 。 於ư 無vô 下hạ 。 明minh 非phi 處xứ 非phi 時thời 。 亦diệc 不bất 輕khinh 傳truyền 也dã 。 良lương 以dĩ 凡phàm 外ngoại 為vi 邪tà 迷mê 所sở 障chướng 。 說thuyết 之chi 恐khủng 令linh 生sanh 謗báng 。 二Nhị 乘Thừa 為vi 涅Niết 槃Bàn 所sở 縛phược 。 說thuyết 之chi 猶do 恐khủng 持trì 疑nghi 。 所sở 以dĩ 法Pháp 會hội 必tất 擇trạch 其kỳ 處xứ 。 誨hối 人nhân 必tất 待đãi 其kỳ 時thời 。 不bất 啻# 夫phu 優ưu 曇đàm 鉢bát 華hoa 。 時thời 一nhất 現hiện 耳nhĩ 。 何hà 況huống 下hạ 。 以dĩ 輕khinh 況huống 重trọng/trùng 。 既ký 云vân 無vô 量lượng 處xứ 時thời 。 求cầu 聞văn 名danh 字tự 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 得đắc 見kiến 。 然nhiên 見kiến 者giả 。 即tức 目mục 覩đổ 全toàn 文văn 也dã 。 具cụ 足túc 修tu 習tập 者giả 。 即tức 依y 教giáo 奉phụng 行hành 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 下hạ 結kết 勸khuyến 。 大đại 會hội 則tắc 不bất 擇trạch 聖thánh 凡phàm 。 一nhất 心tâm 則tắc 諸chư 緣duyên 放phóng 下hạ 。 奉phụng 持trì 則tắc 作tác 觀quán 研nghiên 真chân 。 速tốc 捨xả 凡phàm 夫phu 。 則tắc 生sanh 死tử 永vĩnh 斷đoạn 。 當đương 成thành 佛Phật 道Đạo 。 則tắc 菩Bồ 提Đề 果quả 圓viên 。 夫phu 一nhất 期kỳ 事sự 畢tất 。 又hựu 能năng 結kết 勸khuyến 奉phụng 持trì 。 最tối 後hậu 真chân 慈từ 。 誠thành 難nạn/nan 酬thù 報báo 。 良lương 以dĩ 金kim 口khẩu 親thân 說thuyết 。 無vô 量lượng 處xử 不bất 可khả 得đắc 聞văn 。 我ngã 等đẳng 何hà 幸hạnh 。 得đắc 生sanh 中trung 國quốc 。 親thân 遇ngộ 聖thánh 經kinh 。 又hựu 云vân 於ư 無vô 量lượng 時thời 。 不bất 可khả 得đắc 聞văn 。 我ngã 等đẳng 從tùng 無vô 始thỉ 至chí 今kim 。 不bất 知tri 幾kỷ 千thiên 萬vạn 億ức 生sanh 。 今kim 始thỉ 得đắc 聞văn 。 故cố 知tri 佛Phật 語ngữ 誠thành 不bất 虗hư 設thiết 。 然nhiên 雖tuy 得đắc 見kiến 聞văn 。 無vô 非phi 方phương 冊sách 。 求cầu 達đạt 深thâm 義nghĩa 。 反phản 復phục 懵mộng 然nhiên 。 何hà 也dã 。 以dĩ 教giáo 流lưu 中trung 國quốc 。 自tự 唐đường 憲hiến 宗tông 翻phiên 譯dịch 已dĩ 來lai 。 將tương 千thiên 載tái 。 未vị 有hữu 註chú 疏sớ/sơ 。 不bất 便tiện 講giảng 演diễn 。 以dĩ 致trí 善thiện 男nam 信tín 女nữ 。 罔võng 聞văn 其kỳ 義nghĩa 。 (# 舟chu )# 偶ngẫu 承thừa 佛Phật 力lực 。 謬mậu 疏sớ/sơ 真chân 詮thuyên 。 與dữ 諸chư 後hậu 人nhân 。 略lược 通thông 一nhất 線tuyến 。 自tự 揣đoàn 德đức 寡quả 。 亦diệc 慚tàm 愧quý 汗hãn 顏nhan 焉yên 。 △# 十thập 三tam 海hải 會hội 奉phụng 行hành 。 爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 等đẳng 。 無vô 量lượng 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 智Trí 光Quang 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 各các 各các 一nhất 心tâm 。 受thọ 持trì 佛Phật 語ngữ 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 此thử 亦diệc 經kinh 家gia 敘tự 置trí 。 文Văn 殊Thù 一nhất 類loại 。 深thâm 位vị 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 智trí 光quang 一nhất 類loại 。 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 阿a 若nhược 等đẳng 一nhất 類loại 。 是thị 佛Phật 影ảnh 響hưởng 弟đệ 子tử 眾chúng 也dã 。 天thiên 龍long 等đẳng 類loại 。 護hộ 法Pháp 眾chúng 也dã 。 凡phàm 聖thánh 交giao 參tham 。 同đồng 緣duyên 一nhất 會hội 。 同đồng 聞văn 隨tùy 解giải 。 秉bỉnh 任nhậm 奉phụng 持trì 。 故cố 云vân 各các 各các 等đẳng 。 身thân 心tâm 慶khánh 快khoái 。 故cố 云vân 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 如như 是thị 修tu 證chứng 。 故cố 云vân 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 來lai 舟chu 以dĩ 此thử 解giải 經kinh 功công 德đức 。 祝chúc 願nguyện 。 皇hoàng 圖đồ 永vĩnh 固cố 。 帝đế 道đạo 遐hà 昌xương 。 佛Phật 日nhật 增tăng 輝huy 。 法Pháp 輪luân 常thường 轉chuyển 。 君quân 聖thánh 臣thần 賢hiền 。 父phụ 慈từ 子tử 孝hiếu 。 五ngũ 穀cốc 豐phong 登đăng 。 兆triệu 民dân 樂nhạo/nhạc/lạc 業nghiệp 。 復phục 願nguyện 生sanh 身thân 父phụ 母mẫu 。 宗tông 祖tổ 六lục 親thân 。 脫thoát 苦khổ 超siêu 生sanh 。 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 。 更cánh 願nguyện 剃thế 度độ 。 恩ân 師sư 。 嗣tự 法pháp 和hòa 尚thượng 。 及cập 授thọ 戒giới 十thập 師sư 等đẳng 大đại 寂tịch 定định 中trung 。 高cao 增tăng 品phẩm 位vị 。 亦diệc 願nguyện 自tự 身thân 。 復phục 願nguyện 亡vong 徒đồ 自tự 璿# 自tự 瑄# 。 及cập 本bổn 寺tự 先tiên 亡vong 後hậu 化hóa 法pháp 子tử 禪thiền 侶lữ 等đẳng 。 承thừa 經kinh 功công 德đức 。 早tảo 登đăng 覺giác 岸ngạn 。 及cập 諸chư 助trợ 刻khắc 緇# 素tố 道đạo 伴bạn 。 現hiện 身thân 增tăng 延diên 福phước 壽thọ 。 當đương 來lai 共cộng 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 四Tứ 恩Ân 總tổng 報báo 。 三tam 有hữu 均quân 資tư 。 法Pháp 界Giới 含hàm 靈linh 。 同đồng 圓viên 種chủng 智trí 。 大Đại 乘Thừa 本Bổn 生Sanh 心Tâm 地Địa 觀Quán 經Kinh 。 淺Thiển 註Chú 卷quyển 第đệ 八bát (# 終chung )#