盂Vu 蘭Lan 盆Bồn 經Kinh 疏Sớ/sơ 新Tân 記Ký (# 并Tinh 序Tự )#

錢tiền 唐đường 沙Sa 門Môn 。 元nguyên 照chiếu 。 述thuật 。

教giáo 是thị 道đạo 門môn 孝hiếu 為vi 行hành 本bổn 既ký 沉trầm 冥minh 而nhi 忘vong 返phản 故cố 惻trắc 隱ẩn 以dĩ 流lưu 慈từ 託thác 彼bỉ 親thân 緣duyên 興hưng 斯tư 至chí 教giáo 。

且thả 夫phu 行hành 者giả 所sở 以dĩ 。 趣thú 道đạo 經kinh 者giả 所sở 以dĩ 詮thuyên 行hành 疏sớ/sơ 者giả 所sở 以dĩ 通thông 經kinh 記ký 者giả 所sở 以dĩ 解giải 疏sớ/sơ 。

此thử 蓋cái 名danh 教giáo 發phát 起khởi 之chi 大đại 端đoan 講giảng 學học 討thảo 論luận 之chi 要yếu 術thuật 也dã 。

叔thúc 世thế 浮phù 侈xỉ 正chánh 教giáo 支chi 離ly 既ký 闕khuyết 師sư 承thừa 率suất 從tùng 狂cuồng 簡giản 事sự 唇thần 吻vẫn 之chi 銛# 利lợi 逞sính 記ký 問vấn 之chi 繁phồn 多đa 私tư 節tiết 游du 辭từ 橫hoạnh/hoành 攻công 俗tục 典điển 。

豈khởi 念niệm 修tu 身thân 報báo 德đức 但đãn 知tri 逐trục 利lợi 活hoạt 名danh 辜cô 負phụ 生sanh 成thành 背bối/bội 違vi 天thiên 地địa 。

斯tư 由do 傳truyền 授thọ 者giả 鮮tiên 能năng 開khai 誘dụ 撰soạn 述thuật 者giả 互hỗ 有hữu 瑕hà 疵tỳ 。

由do 是thị 輙triếp 事sự 操thao 觚cô 集tập 成thành 新tân 記ký 文văn 從tùng 簡giản 要yếu 義nghĩa 取thủ 優ưu 長trường/trưởng 教giáo 有hữu 宗tông 途đồ 理lý 歸quy 至chí 當đương 。

庶thứ 乎hồ 學học 者giả 由do 記ký 以dĩ 達đạt 疏sớ/sơ 由do 疏sớ/sơ 以dĩ 通thông 經kinh 由do 經kinh 以dĩ 起khởi 行hành 由do 行hành 以dĩ 造tạo 道đạo 。

然nhiên 後hậu 敷phu 于vu 四tứ 海hải 施thí 之chi 後hậu 世thế 而nhi 無vô 朝triêu 夕tịch 者giả 不bất 在tại 斯tư 文văn 乎hồ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 盂vu 蘭lan 盆bồn 經kinh 疏sớ/sơ (# 并tinh 序tự )# 。

【# 記ký 】# 解giải 釋thích 經kinh 題đề 疏sớ/sơ 文văn 自tự 備bị 今kim 略lược 以dĩ 五ngũ 門môn 料liệu 簡giản 初sơ 分phần/phân 能năng 所sở 二nhị 簡giản 通thông 別biệt 三tam 辨biện 華hoa 梵Phạm 四tứ 明minh 立lập 題đề 五ngũ 顯hiển 異dị 同đồng 初sơ 中trung 依y 本bổn 經kinh 題đề 上thượng 加gia 佛Phật 說thuyết 共cộng 有hữu 七thất 字tự 疏sớ/sơ 為vi 能năng 解giải 上thượng 六lục 字tự 並tịnh 所sở 解giải 經kinh 為vi 能năng 詮thuyên 上thượng 五ngũ 字tự 即tức 所sở 詮thuyên 盆bồn 為vi 能năng 救cứu 盂vu 蘭lan 為vi 所sở 救cứu 佛Phật 為vi 能năng 說thuyết 下hạ 並tịnh 所sở 說thuyết 二nhị 通thông 別biệt 者giả 且thả 就tựu 經kinh 題đề 佛Phật 說thuyết 是thị 通thông 下hạ 四tứ 字tự 為vi 別biệt 又hựu 經Kinh 字tự 是thị 通thông 上thượng 三tam 字tự 為vi 別biệt 又hựu 疏sớ/sơ 字tự 是thị 通thông 上thượng 經kinh 題đề 為vi 別biệt 攬lãm 別biệt 簡giản 通thông 則tắc 局cục 今kim 經kinh 今kim 疏sớ/sơ 矣hĩ 三tam 華hoa 梵Phạm 者giả 佛Phật 與dữ 盂vu 蘭lan 全toàn 是thị 梵Phạn 語ngữ 生sanh 善thiện 不bất 翻phiên 說thuyết 及cập 盆bồn 經kinh 並tịnh 翻phiên 梵Phạm 成thành 華hoa 疏sớ/sơ 之chi 一nhất 字tự 全toàn 是thị 華hoa 言ngôn 四tứ 立lập 題đề 者giả 凡phàm 經kinh 首thủ 題đề 不bất 過quá 人nhân 法pháp 喻dụ 三tam 單đơn 複phức 全toàn 具cụ 歷lịch 為vi 七thất 別biệt 此thử 經Kinh 則tắc 以dĩ 人nhân 法pháp 喻dụ 具cụ 足túc 為vi 題đề 佛Phật 說thuyết 人nhân 也dã 盂vu 蘭lan 喻dụ 也dã 即tức 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 魂hồn 沉trầm 闇ám 道đạo 命mạng 似tự 倒đảo 懸huyền 故cố 盆bồn 字tự 是thị 法pháp 經Kinh 云vân 吾ngô 今kim 當đương 說thuyết 。 救cứu 濟tế 之chi 法Pháp 。 即tức 盆bồn 供cung 也dã 上thượng 依y 疏sớ/sơ 解giải 若nhược 據cứ 經kinh 音âm 義nghĩa 盆bồn 亦diệc 梵Phạn 語ngữ 同đồng 翻phiên 倒đảo 懸huyền 則tắc 人nhân 喻dụ 為vi 題đề 矣hĩ 五ngũ 同đồng 異dị 中trung 按án 應ưng 法Pháp 師sư 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 梵Phạn 語ngữ 烏ô 藍lam 婆bà 拏noa 此thử 翻phiên 倒đảo 懸huyền 今kim 詳tường 烏ô 藍lam 即tức 盂vu 蘭lan 也dã 婆bà 拏noa 即tức 今kim 之chi 盆bồn 也dã 是thị 則tắc 三tam 字tự 並tịnh 是thị 梵Phạm 言ngôn 但đãn 音âm 之chi 訛ngoa 轉chuyển 耳nhĩ 疏sớ/sơ 主chủ 且thả 據cứ 經kinh 文văn 安an 著trước 盆bồn 中trung 之chi 語ngữ 故cố 作tác 華hoa 言ngôn 解giải 釋thích 音âm 義nghĩa 則tắc 梵Phạm 言ngôn 得đắc 實thật 疏sớ/sơ 家gia 則tắc 一nhất 往vãng 符phù 經kinh 疑nghi 故cố 兩lưỡng 存tồn 隨tùy 人nhân 去khứ 取thủ (# 相tương/tướng 傳truyền 宋tống 三tam 藏tạng 云vân 烏ô 監giám 婆bà 拏noa 盆bồn 佐tá 那na 翻phiên 倒đảo 懸huyền 救cứu 器khí 未vị 見kiến 典điển 據cứ 不bất 敢cảm 信tín 用dụng )# 疏sớ/sơ 即tức 訓huấn 疎sơ 謂vị 疎sơ 決quyết 文văn 義nghĩa 使sử 無vô 壅ủng 并tinh 序tự 者giả 謂vị 以dĩ 疏sớ/sơ 題đề 兼kiêm 目mục 序tự 首thủ 述thuật 作tác 從tùng 省tỉnh 故cố 注chú 以dĩ 示thị 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 充sung 國quốc 沙Sa 門Môn 宗tông 密mật 述thuật 。

【# 記ký 】# 充sung 國quốc 即tức 縣huyện 邑ấp 別biệt 號hiệu 今kim 係hệ 果quả 州châu 九cửu 州châu 地địa 里lý 記ký 云vân 充sung 國quốc 漢hán 時thời 巴ba 子tử 國quốc 後hậu 以dĩ 人nhân 風phong 充sung 盛thịnh 因nhân 以dĩ 名danh 焉yên 後hậu 漢hán 靈linh 帝đế 分phân 為vi 南nam 充sung 西tây 充sung 二nhị 縣huyện 因nhân 省tỉnh 下hạ 國quốc 字tự 耳nhĩ 按án 晉tấn 書thư 地địa 理lý 志chí 巴ba 西tây 郡quận 有hữu 西tây 充sung 國quốc 縣huyện 南nam 充sung 國quốc 縣huyện 故cố 知tri 充sung 國quốc 乃nãi 古cổ 全toàn 名danh 如như 譙# 國quốc 沛# 國quốc 魯lỗ 國quốc 之chi 類loại 疏sớ/sơ 主chủ 西tây 充sung 縣huyện 人nhân 今kim 從tùng 古cổ 名danh 但đãn 云vân 充sung 國quốc 耳nhĩ 若nhược 據cứ 佗tha 文văn 多đa 標tiêu 居cư 處xứ 今kim 以dĩ 此thử 經Kinh 。 宗tông 於ư 孝hiếu 道đạo 故cố 標tiêu 父phụ 母mẫu 之chi 邦bang 復phục 由do 歸quy 鄉hương 致trí 請thỉnh 因nhân 記ký 撰soạn 述thuật 之chi 處xứ 也dã 宗tông 密mật 即tức 疏sớ/sơ 主chủ 之chi 名danh 生sanh 於ư 唐đường 朝triêu 大đại 弘hoằng 至chí 教giáo 平bình 居cư 終chung 南nam 之chi 圭# 峰phong 故cố 人nhân 以dĩ 圭# 峰phong 稱xưng 之chi 宣tuyên 宗tông 追truy 諡thụy 定định 慧tuệ 禪thiền 師sư 諸chư 餘dư 化hóa 迹tích 並tịnh 載tái 宋tống 高cao 僧Tăng 傳truyền 沙Sa 門Môn 與dữ 述thuật 如như 常thường 所sở 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 始thỉ 於ư 混hỗn 沌# 塞tắc 乎hồ 天thiên 地địa 通thông 人nhân 神thần 貫quán 貴quý 賤tiện 儒nho 釋thích 皆giai 宗tông 之chi 其kỳ 唯duy 孝hiếu 道đạo 矣hĩ 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 歎thán 竪thụ 深thâm 次thứ 四tứ 句cú 歎thán 橫hoạnh/hoành 廣quảng 下hạ 一nhất 句cú 結kết 示thị 所sở 歎thán 竪thụ 謂vị 推thôi 其kỳ 初sơ 始thỉ 始thỉ 則tắc 莫mạc 先tiên 於ư 混hỗn 沌# 橫hoạnh/hoành 乃nãi 顯hiển 其kỳ 該cai 徧biến 偏thiên 則tắc 無vô 出xuất 於ư 三tam 才tài 竪thụ 深thâm 橫hoạnh/hoành 廣quảng 歎thán 孝hiếu 盡tận 矣hĩ 言ngôn 混hỗn 沌# 者giả 儒nho 宗tông 謂vị 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 本bổn 於ư 混hỗn 元nguyên 之chi 氣khí 元nguyên 氣khí 生sanh 天thiên 地địa 天thiên 地địa 生sanh 萬vạn 物vật 故cố 愚ngu 智trí 貴quý 賤tiện 貧bần 富phú 苦khổ 樂lạc 。 皆giai 推thôi 天thiên 命mạng 死tử 生sanh 變biến 化hóa 終chung 歸quy 一nhất 氣khí 然nhiên 天thiên 地địa 陰âm 陽dương 未vị 分phân 之chi 前tiền 清thanh 濁trược 相tương 和hòa 故cố 名danh 混hỗn 沌# 此thử 即tức 儒nho 宗tông 之chi 至chí 論luận 也dã 其kỳ 次thứ 道đạo 家gia 謂vị 虗hư 無vô 大Đại 道Đạo 生sanh 成thành 養dưỡng 育dục 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 生sanh 於ư 元nguyên 氣khí 故cố 云vân 道đạo 生sanh 一nhất (# 混hỗn 元nguyên )# 一nhất 生sanh 二nhị (# 天thiên 地địa )# 二nhị 生sanh 三tam (# 三tam 才tài )# 三tam 生sanh 萬vạn 物vật 萬vạn 物vật 歸quy 根căn 復phục 于vu 虗hư 寂tịch 此thử 為vi 道Đạo 教giáo 之chi 極cực 致trí 也dã 若nhược 論luận 釋thích 教giáo 且thả 就tựu 小Tiểu 乘Thừa 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 三tam 毒độc 三tam 業nghiệp 造tạo 立lập 器khí 界giới 成thành 住trụ 壞hoại 空không 四tứ 相tương/tướng 循tuần 環hoàn 各các 二nhị 十thập 劫kiếp 且thả 從tùng 空không 劫kiếp 初sơ 成thành 世thế 界giới 者giả 俱câu 舍xá 頌tụng 曰viết 空không 界giới 大đại 風phong 起khởi 傍bàng 廣quảng 數số 無vô 量lượng 金kim 剛cang 不bất 能năng 壞hoại 此thử 名danh 持trì 界giới 風phong (# 道đạo 以dĩ 空không 界giới 為vi 虗hư 無vô 儒nho 以dĩ 大đại 風phong 為vi 混hỗn 沌# 道đạo 家gia 所sở 謂vị 道đạo 生sanh 一nhất 也dã )# 光quang 音âm 金kim 藏tạng 雲vân 布bố 及cập 三Tam 千Thiên 界Giới 雨vũ 如như 車xa 軸trục 下hạ 風phong 遏át 不bất 聽thính 流lưu 先tiên 成thành 梵Phạm 王Vương 界giới 乃nãi 至chí 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 。 (# 儒nho 謂vị 清thanh 者giả 昇thăng 天thiên )# 風phong 波ba 清thanh 水thủy 成thành 須Tu 彌Di 七thất 金kim 等đẳng 滓chỉ 濁trược 為vi 山sơn 地địa 四tứ 州châu 及cập 泥nê 犂lê 醎hàm 海hải 外ngoại 輪luân 圍vi (# 儒nho 謂vị 濁trược 者giả 為vi 地địa 道đạo 謂vị 一nhất 生sanh 二nhị 也dã )# 方phương 名danh 器khí 界giới 立lập 時thời 經kinh 一nhất 增tăng 減giảm (# 經kinh 一nhất 增tăng 減giảm 劫kiếp 世thế 界giới 方phương 成thành )# 乃nãi 至chí 二nhị 禪thiền 福phước 盡tận 下hạ 生sanh 人nhân 間gian 。 (# 道đạo 謂vị 二nhị 生sanh 三tam 儒nho 謂vị 盤bàn 古cổ 生sanh 于vu 中trung )# 初sơ 食thực 地địa 餅bính 林lâm 藤đằng 後hậu 飡xan 粳canh 米mễ 不bất 消tiêu 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 男nam 女nữ 形hình 別biệt 分phần/phân 田điền 立lập 主chủ 求cầu 臣thần 佐tá 等đẳng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 (# 道đạo 謂vị 三tam 生sanh 萬vạn 物vật 儒nho 宗tông 亦diệc 然nhiên )# 總tổng 十thập 九cửu 增tăng 減giảm 兼kiêm 前tiền 總tổng 二nhị 十thập 增tăng 減giảm 名danh 為vi 成thành 劫kiếp (# 住trụ 壞hoại 空không 各các 二nhị 十thập 劫kiếp )# 圭# 峰phong 云vân 空không 界giới 劫kiếp 中trung 道Đạo 教giáo 指chỉ 為vi 虗hư 無vô 之chi 道đạo 大đại 風phong 即tức 彼bỉ 儒nho 家gia 混hỗn 沌# 一nhất 氣khí 是thị 知tri 混hỗn 沌# 即tức 成thành 劫kiếp 之chi 初sơ 此thử 時thời 孝hiếu 道đạo 已dĩ 蘊uẩn 其kỳ 中trung 故cố 云vân 始thỉ 於ư 也dã (# 上thượng 並tịnh 出xuất 圭# 峯phong 原nguyên 人nhân 論luận 孤cô 山sơn 云vân 此thử 方phương 外ngoại 教giáo 認nhận 空không 劫kiếp 為vi 混hỗn 沌# 者giả 非phi )# 問vấn 今kim 釋thích 佛Phật 經Kinh 反phản 依y 儒nho 宗tông 云vân 混hỗn 沌# 者giả 答đáp 行hành 孝hiếu 報báo 親thân 正chánh 存tồn 誘dụ 俗tục 況huống 歸quy 鄉hương 設thiết 會hội 道đạo 俗tục 同đồng 聞văn 若nhược 指chỉ 劫kiếp 初sơ 則tắc 俗tục 流lưu 難nan 曉hiểu 故cố 標tiêu 混hỗn 沌# 則tắc 四tứ 眾chúng 通thông 知tri 以dĩ 至chí 下hạ 明minh 二nhị 教giáo 同đồng 異dị 多đa 引dẫn 儒nho 書thư 意ý 亦diệc 同đồng 此thử 孤cô 山sơn 云vân 此thử 經Kinh 宗tông 旨chỉ 是thị 人nhân 天thiên 乘thừa 故cố 得đắc 附phụ 近cận 儒nho 書thư 而nhi 言ngôn 混hỗn 沌# 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 佛Phật 教giáo 人nhân 天thiên 已dĩ 明minh 報báo 應ứng 一nhất 途đồ 方phương 便tiện 誘dụ 接tiếp 鈍độn 根căn 豈khởi 與dữ 儒nho 書thư 而nhi 相tương/tướng 附phụ 近cận 縱túng/tung 是thị 人nhân 天thiên 猶do 非phi 比tỉ 擬nghĩ 況huống 復phục 此thử 經Kinh 非phi 人nhân 天thiên 乎hồ (# 如như 後hậu 廣quảng 破phá )# 次thứ 明minh 橫hoạnh/hoành 廣quảng 即tức 約ước 三tam 才tài 初sơ 句cú 天thiên 地địa 下hạ 三tam 句cú 並tịnh 就tựu 人nhân 中trung 以dĩ 論luận 差sai 別biệt 或hoặc 可khả 天thiên 地địa 約ước 無vô 情tình 下hạ 並tịnh 有hữu 情tình 塞tắc 天thiên 地địa 者giả 即tức 孝hiếu 經Kinh 云vân 夫phu 孝hiếu 天thiên 之chi 經kinh 也dã (# 經kinh 常thường 也dã 謂vị 三tam 光quang 照chiếu 臨lâm 四tứ 時thời 運vận 行hành 萬vạn 物vật 資tư 生sanh 古cổ 今kim 皆giai 然nhiên 乃nãi 天thiên 之chi 常thường 德đức 也dã )# 地địa 之chi 義nghĩa 也dã (# 義nghĩa 利lợi 也dã 山sơn 澤trạch 林lâm 野dã 所sở 出xuất 萬vạn 物vật 隨tùy 風phong 土thổ/độ 所sở 宜nghi 乃nãi 地địa 之chi 為vi 利lợi 也dã )# 謂vị 天thiên 之chi 常thường 德đức 下hạ 臨lâm 區khu 宇vũ 天thiên 之chi 孝hiếu 也dã 地địa 之chi 所sở 利lợi 養dưỡng 於ư 生sanh 靈linh 地địa 之chi 孝hiếu 也dã 則tắc 知tri 孝hiếu 道đạo 充sung 乎hồ 天thiên 地địa 之chi 間gian 。 明minh 矣hĩ 通thông 人nhân 神thần 者giả 人nhân 則tắc 可khả 知tri 神thần 謂vị 鬼quỷ 神thần 總tổng 收thu 四tứ 趣thú 天thiên 修tu 鬼quỷ 獄ngục 雖tuy 分phần/phân 幽u 顯hiển 皆giai 有hữu 君quân 親thân 則tắc 驗nghiệm 幽u 靈linh 咸hàm 知tri 孝hiếu 敬kính 若nhược 準chuẩn 下hạ 云vân 慈từ 烏ô 鸚anh 鵡vũ 尚thượng 解giải 酧# 恩ân 是thị 則tắc 孝hiếu 道đạo 通thông 於ư 六lục 趣thú 矣hĩ (# 有hữu 云vân 行hành 孝hiếu 感cảm 於ư 鬼quỷ 神thần 者giả 非phi )# 貫quán 貴quý 賤tiện 者giả 且thả 就tựu 人nhân 論luận 天thiên 子tử 最tối 貴quý 庶thứ 人nhân 唯duy 賤tiện 諸chư 侯hầu 卿khanh 土thổ/độ 望vọng 下hạ 則tắc 貴quý 望vọng 上thượng 為vi 賤tiện 孝hiếu 經kinh 五ngũ 章chương 各các 明minh 孝hiếu 行hành 五ngũ 用dụng 雖tuy 別biệt 孝hiếu 行hành 不bất 殊thù 故cố 後hậu 結kết 云vân 自tự 天thiên 子tử 至chí 於ư 庶thứ 人nhân 孝hiếu 無vô 終chung 始thỉ 而nhi 患hoạn 不bất 及cập 者giả 未vị 之chi 有hữu 也dã 。 (# 死tử 而nhi 後hậu 已dĩ 故cố 無vô 終chung 始thỉ 未vị 有hữu 患hoạn 力lực 不bất 及cập 而nhi 容dung 不bất 行hành 者giả )# 儒nho 釋thích 皆giai 宗tông 者giả 即tức 下hạ 彰chương 孝hiếu 道đạo 中trung 通thông 明minh 孝hiếu 為vi 二nhị 教giáo 之chi 宗tông 本bổn 疏sớ/sơ 自tự 委ủy 釋thích 不bất 復phục 繁phồn 詞từ 講giảng 者giả 臨lâm 文văn 探thám 引dẫn 此thử 說thuyết 人nhân 神thần 約ước 趣thú 貴quý 賤tiện 據cứ 位vị 儒nho 釋thích 約ước 教giáo 三tam 結kết 中trung 唯duy 即tức 訓huấn 獨độc 意ý 謂vị 餘dư 行hành 局cục 在tại 一nhất 端đoan 獨độc 茲tư 孝hiếu 道đạo 該cai 貫quán 彼bỉ 此thử 舉cử 上thượng 諸chư 義nghĩa 對đối 歷lịch 可khả 知tri 爾nhĩ 雅nhã 云vân 善thiện 父phụ 母mẫu 為vi 孝hiếu 凡phàm 為vi 人nhân 子tử 。 當đương 行hành 其kỳ 中trung 故cố 云vân 孝hiếu 道đạo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 孝hiếu 子tử 之chi 懇khẩn 誠thành 救cứu 二nhị 親thân 之chi 苦khổ 厄ách 酧# 昊hạo 天thiên 恩ân 德đức 其kỳ 唯duy 盂vu 蘭lan 盆bồn 之chi 教giáo 也dã 。

【# 記ký 】# 應ưng 猶do 稱xưng 也dã 孝hiếu 子tử 者giả 通thông 語ngữ 末mạt 代đại 報báo 親thân 之chi 人nhân 懇khẩn 誠thành 言ngôn 其kỳ 專chuyên 至chí 苦khổ 厄ách 目mục 於ư 惡ác 道đạo 恩ân 德đức 不bất 出xuất 乳nhũ 養dưỡng 文văn 有hữu 四tứ 句cú 初sơ 句cú 標tiêu 舉cử 所sở 應ưng 之chi 機cơ 末mạt 句cú 結kết 示thị 能năng 應ưng 之chi 教giáo 也dã 中trung 間gian 二nhị 句cú 則tắc 通thông 機cơ 教giáo 在tại 機cơ 則tắc 是thị 所sở 應ưng 之chi 事sự 在tại 教giáo 則tắc 為vi 能năng 應ưng 之chi 功công 準chuẩn 下hạ 經kinh 宗tông 備bị 有hữu 四tứ 義nghĩa 一nhất 孝hiếu 順thuận 二nhị 設thiết 供cung 三tam 捘# 苦khổ 四tứ 報báo 恩ân 引dẫn 對đối 今kim 文văn 唯duy 缺khuyết 設thiết 供cung 義nghĩa 必tất 具cụ 之chi 以dĩ 見kiến 佗tha 經kinh 不bất 具cụ 諸chư 義nghĩa 故cố 云vân 唯duy 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 宗tông 密mật 罪tội 舋hấn 早tảo 年niên 喪táng 親thân 每mỗi 履lý 雪tuyết 霜sương 之chi 悲bi 永vĩnh 懷hoài 風phong 樹thụ 之chi 恨hận 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 句cú 敘tự 幼ấu 歲tuế 喪táng 親thân 次thứ 一nhất 句cú 示thị 以dĩ 時thời 追truy 慕mộ 下hạ 一nhất 句cú 恨hận 不bất 及cập 侍thị 養dưỡng 舋hấn 亦diệc 訓huấn 罪tội 意ý 謂vị 失thất 於ư 侍thị 養dưỡng 遂toại 致trí 喪táng 亡vong 。 引dẫn 過quá 歸quy 己kỷ 是thị 罪tội 逆nghịch 人nhân 也dã 早tảo 年niên 即tức 童đồng 稚trĩ 之chi 時thời 雪tuyết 霜sương 悲bi 者giả 禮lễ 記ký 祭tế 義nghĩa 云vân 秋thu 霜sương 露lộ 既ký 降giáng/hàng 君quân 子tử 履lý 之chi 必tất 有hữu 悽thê 愴sảng 之chi 心tâm 非phi 其kỳ 寒hàn 之chi 謂vị 也dã 春xuân 雨vũ 露lộ 既ký 濡nhu 君quân 子tử 履lý 之chi 必tất 有hữu 怵truật 惕dịch (# 上thượng 丑sửu 律luật 下hạ 他tha 歷lịch 憂ưu 也dã )# 之chi 心tâm 如như 將tương 見kiến 之chi 今kim 略lược 舉cử 秋thu 時thời 仍nhưng 易dị 露lộ 字tự 則tắc 通thông 於ư 秋thu 冬đông 也dã 風phong 樹thụ 恨hận 者giả 魯lỗ 史sử 云vân 孔khổng 子tử 出xuất 行hành 見kiến 虞ngu 丘khâu 子tử 哭khốc 於ư 路lộ (# 楚sở 國quốc 相tương/tướng )# 問vấn 其kỳ 故cố 對đối 曰viết 吾ngô 有hữu 三tam 失thất 是thị 以dĩ 哭khốc 之chi 少thiểu 遊du 學học 周chu 流lưu 天thiên 下hạ 父phụ 母mẫu 已dĩ 終chung 闕khuyết 於ư 侍thị 養dưỡng 是thị 吾ngô 一nhất 失thất 素tố 高cao 其kỳ 志chí 不bất 事sự 庸dong 君quân 而nhi 臣thần 節tiết 不bất 遂toại 是thị 吾ngô 二nhị 失thất 少thiểu 擇trạch 交giao 遊du 寡quả 於ư 親thân 友hữu 老lão 無vô 所sở 託thác 是thị 吾ngô 三tam 失thất 夫phu 樹thụ 欲dục 靜tĩnh 而nhi 風phong 不bất 止chỉ 子tử 欲dục 養dưỡng 而nhi 親thân 不bất 待đãi 往vãng 而nhi 不bất 返phản 。 者giả 年niên 也dã 不bất 可khả 再tái 見kiến 者giả 親thân 也dã 設thiết 以dĩ 此thử 辭từ 遂toại 立lập 哭khốc 而nhi 死tử 孔khổng 子tử 顧cố 謂vị 左tả 右hữu 曰viết 記ký 之chi 可khả 以dĩ 為vi 誡giới 於ư 是thị 弟đệ 子tử 辭từ 歸quy 養dưỡng 親thân 者giả 十thập 有hữu 二nhị 焉yên (# 舊cựu 引dẫn 家gia 語ngữ 與dữ 此thử 頗phả 差sai 請thỉnh 以dĩ 史sử 文văn 為vi 正chánh )# 今kim 止chỉ 用dụng 文văn 中trung 一nhất 句cú 以dĩ 喻dụ 事sự 與dữ 心tâm 違vi 故cố 長trường/trưởng 懷hoài 歎thán 恨hận 。

【# 疏sớ/sơ 】# 竊thiết 以dĩ 終chung 身thân 墳phần 壟# 卒thốt 世thế 蒸chưng 嘗thường 雖tuy 展triển 孝hiếu 思tư 不bất 資tư 神thần 道đạo 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 字tự 標tiêu 能năng 思tư 之chi 心tâm 竊thiết 以dĩ 謂vị 私tư 自tự 慮lự 之chi 下hạ 四tứ 句cú 示thị 所sở 思tư 之chi 事sự 上thượng 二nhị 句cú 明minh 依y 儒nho 行hành 終chung 身thân 卒thốt 世thế 語ngữ 變biến 義nghĩa 同đồng 古cổ 之chi 人nhân 父phụ 母mẫu 既ký 喪táng 負phụ 土thổ/độ 為vi 墳phần 植thực 柏# 成thành 列liệt 廬lư 墓mộ 三tam 年niên 以dĩ 盡tận 孝hiếu 誠thành 墳phần 壟# 者giả 封phong 土thổ/độ 為vi 墳phần 平bình 除trừ 曰viết 墓mộ 壟# 即tức 墓mộ 之chi 塋# 域vực 蒸chưng 嘗thường 即tức 祭tế 名danh 禮lễ 記ký 祭tế 有hữu 四tứ 時thời 春xuân 曰viết 礿# (# 音âm 藥dược )# 夏hạ 曰viết 禘đế 秋thu 曰viết 嘗thường 冬đông 日nhật 蒸chưng 文văn 中trung 略lược 舉cử 秋thu 冬đông 且thả 標tiêu 祭tế 禮lễ 然nhiên 三tam 年niên 廬lư 墓mộ 四tứ 時thời 祭tế 祀tự 據cứ 論luận 禮lễ 制chế 未vị 必tất 終chung 身thân 今kim 此thử 舉cử 久cửu 況huống 近cận 用dụng 顯hiển 無vô 功công 耳nhĩ 雖tuy 下hạ 二nhị 句cú 彰chương 無vô 益ích 上thượng 句cú 是thị 縱túng/tung 謂vị 上thượng 二nhị 事sự 但đãn 可khả 申thân 於ư 己kỷ 心tâm 下hạ 句cú 是thị 奪đoạt 謂vị 不bất 足túc 助trợ 於ư 冥minh 路lộ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 遂toại 搜sưu 索sách 聖thánh 賢hiền 之chi 教giáo 虔kiền 求cầu 追truy 薦tiến 之chi 方phương 得đắc 此thử 法Pháp 門môn 。 實thật 為vi 妙diệu 行hạnh 年niên 年niên 僧Tăng 自Tự 恣Tứ 日nhật 。 四tứ 事sự 供cúng 養dường 三Tam 尊Tôn 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 句cú 敘tự 尋tầm 經kinh 求cầu 法Pháp 聖thánh 賢hiền 教giáo 不bất 出xuất 三tam 藏tạng 律luật 唯duy 佛Phật 說thuyết 經kinh 論luận 通thông 弟đệ 子tử 諸chư 仙tiên 諸chư 天thiên 。 化hóa 人nhân 等đẳng 說thuyết 佛Phật 為vi 極cực 聖thánh 弟đệ 子tử 則tắc 通thông 大đại 小tiểu 聖thánh 賢hiền 小tiểu 則tắc 七thất 賢hiền 四tứ 聖thánh 大đại 則tắc 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 仍nhưng 列liệt 天thiên 仙tiên 義nghĩa 通thông 凡phàm 矣hĩ 索sách 亦diệc 訓huấn 求cầu 虔kiền 敬kính 方phương 法pháp 也dã 下hạ 四tứ 句cú 明minh 得đắc 法Pháp 稱xưng 懷hoài 上thượng 二nhị 句cú 標tiêu 歎thán 功công 深thâm 下hạ 二nhị 句cú 略lược 示thị 行hành 相tương/tướng 初sơ 中trung 經kinh 明minh 目Mục 連Liên 慈từ 母mẫu 墮đọa 鬼quỷ 時thời 長trường/trưởng 惑hoặc 業nghiệp 既ký 深thâm 神thần 通thông 莫mạc 救cứu 而nhi 乃nãi 假giả 一nhất 日nhật 盆bồn 供cung 少thiểu 頃khoảnh 修tu 崇sùng 能năng 使sử 冥minh 途đồ 應ứng 時thời 脫thoát 苦khổ 既ký 彰chương 靈linh 驗nghiệm 可khả 謂vị 神thần 方phương 理lý 絕tuyệt 言ngôn 思tư 故cố 稱xưng 妙diệu 行hạnh 次thứ 示thị 行hành 相tương/tướng 即tức 撮toát 下hạ 經kinh 略lược 示thị 時thời 事sự 四tứ 事sự 即tức 房phòng 舍xá 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 湯thang 藥dược 三Tam 尊Tôn 即tức 目mục 三Tam 寶Bảo 並tịnh 世thế 所sở 尊tôn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 宗tông 密mật 依y 之chi 修tu 崇sùng 已dĩ 歷lịch 多đa 載tái 兼kiêm 講giảng 其kỳ 誥# 用dụng 示thị 未vị 聞văn 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 句cú 明minh 設thiết 供cung 下hạ 二nhị 句cú 示thị 講giảng 經kinh 修tu 崇sùng 在tại 己kỷ 是thị 自tự 利lợi 行hành 講giảng 示thị 未vị 聞văn 即tức 利lợi 佗tha 行hành 誥# 謂vị 佛Phật 勅sắc 即tức 指chỉ 此thử 經Kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 因nhân 歸quy 鄉hương 依y 日nhật 開khai 設thiết 道đạo 俗tục 耆kỳ 艾ngải 悲bi 喜hỷ 遵tuân 行hành 異dị 口khẩu 同đồng 音âm 。 請thỉnh 製chế 新tân 疏sớ/sơ 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 句cú 明minh 歸quy 鄉hương 啟khải 會hội 即tức 唐đường 文văn 宗tông 大đại 和hòa 二nhị 年niên 徵trưng 入nhập 內nội 殿điện 咨tư 問vấn 法Pháp 要yếu 尋tầm 請thỉnh 歸quy 山sơn (# 欲dục 還hoàn 終chung 南nam )# 後hậu 因nhân 眾chúng 請thỉnh 入nhập 蜀thục 立lập 先tiên 代đại 祖tổ 師sư 碑bi 銘minh 由do 是thị 還hoàn 鄉hương 適thích 值trị 夏hạ 末mạt 故cố 云vân 依y 日nhật 等đẳng 開khai 謂vị 開khai 講giảng 設thiết 即tức 設thiết 盆bồn 次thứ 二nhị 句cú 示thị 二nhị 眾chúng 相tướng 從tùng 道đạo 俗tục 之chi 言ngôn 通thông 收thu 四tứ 部bộ 曲khúc 禮lễ 五ngũ 十thập 曰viết 艾ngải (# 髮phát 白bạch 如như 艾ngải )# 六lục 十thập 曰viết 耆kỳ (# 耆kỳ 亦diệc 老lão 也dã )# 言ngôn 悲bi 喜hỷ 者giả 聞văn 父phụ 母mẫu 深thâm 恩ân 。 而nhi 懷hoài 感cảm 愴sảng 故cố 所sở 以dĩ 悲bi 獲hoạch 酧# 報báo 勝thắng 法Pháp 已dĩ 得đắc 遵tuân 行hành 故cố 所sở 以dĩ 喜hỷ 後hậu 二nhị 句cú 明minh 製chế 疏sớ/sơ 緣duyên 起khởi 異dị 口khẩu 謂vị 能năng 請thỉnh 不bất 一nhất 同đồng 音âm 謂vị 所sở 請thỉnh 無vô 異dị 對đối 古cổ 所sở 述thuật 故cố 云vân 新tân 疏sớ/sơ 即tức 下hạ 引dẫn 三tam 藏tạng 云vân 等đẳng 是thị 也dã 問vấn 古cổ 既ký 有hữu 疏sớ/sơ 何hà 必tất 重trọng/trùng 製chế 答đáp 彼bỉ 文văn 已dĩ 亡vong 莫mạc 知tri 優ưu 劣liệt 然nhiên 立lập 今kim 廢phế 古cổ 必tất 不bất 徒đồ 然nhiên 或hoặc 恐khủng 宗tông 途đồ 不bất 同đồng 或hoặc 是thị 解giải 釋thích 差sai 謬mậu 或hoặc 浮phù 華hoa 而nhi 少thiểu 實thật 或hoặc 質chất 野dã 而nhi 不bất 文văn 將tương 使sử 適thích 叶# 群quần 機cơ 宣tuyên 流lưu 百bách 世thế 故cố 因nhân 眾chúng 請thỉnh 乃nãi 製chế 斯tư 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 心tâm 在tại 松tùng 柏# 豈khởi 慢mạn 鄉hương 閭lư 式thức 允duẫn 來lai 情tình 發phát 揮huy 要yếu 道đạo 。

【# 記ký 】# 上thượng 二nhị 句cú 述thuật 懷hoài 下hạ 二nhị 句cú 許hứa 請thỉnh 松tùng 柏# 即tức 墳phần 墓mộ 所sở 植thực 之chi 樹thụ 蓋cái 指chỉ 物vật 以dĩ 表biểu 父phụ 母mẫu 也dã 鄉hương 閭lư 閭lư 即tức 鄉hương 里lý 之chi 門môn 即tức 指chỉ 處xứ 以dĩ 名danh 耆kỳ 老lão 也dã 式thức 敬kính 允duẫn 順thuận 也dã 發phát 謂vị 為vi 之chi 發phát 起khởi 揮huy 謂vị 使sử 其kỳ 流lưu 布bố 要yếu 道đạo 與dữ 上thượng 妙diệu 行hạnh 辭từ 異dị 義nghĩa 同đồng 即tức 指chỉ 此thử 經Kinh 設thiết 供cung 報báo 親thân 法Pháp 門môn 以dĩ 為vi 至chí 要yếu 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稽khể 首thủ 三tam 界giới 主chủ 大đại 孝hiếu 釋Thích 迦Ca 尊tôn 累lũy 劫kiếp 報báo 親thân 恩ân 積tích 因nhân 成thành 正chánh 覺giác 。

【# 記ký 】# 西tây 土thổ/độ 此thử 方phương 諸chư 師sư 撰soạn 述thuật 必tất 先tiên 立lập 偈kệ 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo 所sở 以dĩ 須tu 者giả 凡phàm 有hữu 六lục 義nghĩa 一nhất 為vi 荷hà 恩ân 故cố 二nhị 求cầu 加gia 護hộ 故cố 三tam 令linh 生sanh 信tín 故cố 四tứ 表biểu 敬kính 儀nghi 故cố 五ngũ 顯hiển 勝thắng 故cố 六lục 開khai 眾chúng 生sanh 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 念niệm 故cố (# 出xuất 南nam 山sơn 戒giới 本bổn 疏sớ/sơ )# 然nhiên 三Tam 寶Bảo 多đa 種chủng 化hóa 相tương/tướng 住trụ 持trì 理lý 體thể 一nhất 體thể 該cai 涉thiệp 大đại 小tiểu 如như 別biệt 所sở 明minh 且thả 約ước 化hóa 相tương/tướng 以dĩ 釋thích 今kim 偈kệ 初sơ 偈kệ 上thượng 二nhị 字tự 能năng 敬kính 儀nghi 謂vị 將tương 撰soạn 疏sớ/sơ 時thời 先tiên 致trí 敬kính 故cố 形hình 表biểu 心tâm 敬kính 頭đầu 頂đảnh 至chí 地địa 故cố 曰viết 稽khể 首thủ 稽khể 下hạ 也dã 又hựu 至chí 也dã 三tam 界giới 已dĩ 下hạ 即tức 所sở 敬kính 境cảnh 初sơ 二nhị 句cú 舉cử 名danh 下hạ 二nhị 句cú 歎thán 德đức 三tam 界giới 是thị 所sở 化hóa 之chi 境cảnh 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 統thống 及cập 大Đại 千Thiên 佛Phật 為vi 化hóa 主chủ 即tức 經Kinh 云vân 今kim 此thử 三tam 界giới 。 皆giai 是thị 我ngã 有hữu 。 其kỳ 中trung 眾chúng 生sanh 。 悉tất 是thị 吾ngô 子tử 。 是thị 也dã 大đại 孝hiếu 是thị 因nhân 行hành 釋Thích 迦Ca 尊tôn 即tức 果quả 德đức 行hạnh 雖tuy 萬vạn 別biệt 舉cử 孝hiếu 統thống 收thu 德đức 雖tuy 無vô 量lượng 約ước 姓tánh 齊tề 攝nhiếp 釋Thích 迦Ca 別biệt 在tại 教giáo 主chủ 大đại 孝hiếu 與dữ 尊tôn 通thông 於ư 諸chư 佛Phật 具cụ 云vân 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 翻phiên 能năng 仁nhân 寂tịch 默mặc 以dĩ 寂tịch 默mặc 故cố 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 以dĩ 能năng 仁nhân 故cố 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 報báo 應ứng 也dã 歎thán 德đức 中trung 上thượng 句cú 釋thích 上thượng 大đại 孝hiếu 下hạ 句cú 釋thích 上thượng 釋Thích 迦Ca 尊tôn 累lũy 劫kiếp 且thả 約ước 三tam 祗chi 報báo 恩ân 須tu 分phần/phân 通thông 別biệt 通thông 則tắc 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 無vô 非phi 報báo 恩ân 別biệt 則tắc 在tại 處xứ 奉phụng 親thân 皆giai 能năng 盡tận 孝hiếu 至chí 於ư 成thành 道Đạo 先tiên 度độ 慈từ 親thân 始thỉ 為vi 摩ma 耶da 昇thăng 天thiên 說thuyết 法Pháp 終chung 為vi 淨tịnh 飯phạn 躬cung 自tự 舁dư 棺quan 累lũy 劫kiếp 功công 成thành 故cố 稱xưng 大đại 孝hiếu 積tích 因nhân 者giả 躡niếp 上thượng 報báo 親thân 成thành 正chánh 覺giác 顯hiển 今kim 果quả 滿mãn 梵Phạm 云vân 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 正chánh 以dĩ 簡giản 邪tà 覺giác 即tức 昭chiêu 了liễu 覺giác 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 覺giác 察sát 對đối 煩phiền 惱não 障chướng 四tứ 住trụ 如như 賊tặc 唯duy 聖thánh 覺giác 知tri 故cố 二nhị 者giả 覺giác 悟ngộ 對đối 所sở 知tri 障chướng 無vô 明minh 如như 睡thụy 唯duy 聖thánh 獨độc 悟ngộ 故cố 餘dư 廣quảng 如như 後hậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 將tương 永vĩnh 錫tích 眾chúng 類loại 應ưng 請thỉnh 演diễn 斯tư 經Kinh 欲dục 使sử 背bội 恩ân 人nhân 咸hàm 能năng 酧# 罔võng 極cực 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 懷hoài 機cơ 將tương 謂vị 將tương 欲dục 永vĩnh 長trường/trưởng 也dã 錫tích 即tức 訓huấn 賜tứ 眾chúng 類loại 即tức 目mục 群quần 生sanh 在tại 孝hiếu 子tử 則tắc 遠viễn 惡ác 遷thiên 善thiện 在tại 二nhị 親thân 則tắc 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 凡phàm 在tại 群quần 倫luân 莫mạc 不bất 承thừa 賜tứ 即tức 下hạ 經Kinh 云vân 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 修tu 孝hiếu 順thuận 者giả 。 又hựu 云vân 令linh 一nhất 切thiết 難nạn 。 皆giai 離ly 憂ưu 苦khổ 。 是thị 也dã 次thứ 句cú 設thiết 教giáo 至chí 聖thánh 立lập 言ngôn 非phi 緣duyên 不bất 發phát 酧# 目Mục 連Liên 請thỉnh 故cố 說thuyết 是thị 經kinh 。 下hạ 二nhị 句cú 示thị 教giáo 意ý 背bội 恩ân 人nhân 通thông 目mục 世thế 間gian 不bất 孝hiếu 之chi 者giả 且thả 凡phàm 負phụ 人nhân 恩ân 咸hàm 須tu 知tri 報báo 況huống 乎hồ 父phụ 母mẫu 生sanh 育dục 恩ân 深thâm 為vi 儒nho 者giả 苟cẩu 不bất 能năng 立lập 身thân 揚dương 名danh 順thuận 色sắc 承thừa 志chí 出xuất 家gia 者giả 又hựu 不bất 能năng 奉phụng 戒giới 修tu 心tâm 說thuyết 法Pháp 開khai 悟ngộ 皆giai 為vi 不bất 孝hiếu 盡tận 是thị 背bội 恩ân 此thử 教giáo 所sở 興hưng 正chánh 攝nhiếp 斯tư 類loại 酧# 罔võng 極cực 者giả 詩thi 云vân 欲dục 報báo 是thị 德đức 昊hạo 天thiên 罔võng 極cực 。 言ngôn 親thân 恩ân 至chí 大đại 猶do 天thiên 之chi 無vô 盡tận 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 今kim 所sở 讚tán 述thuật 願nguyện 眾chúng 聖thánh 冥minh 加gia 自tự 佗tha 存tồn 沒một 親thân 離ly 苦khổ 常thường 安an 樂lạc 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 敘tự 撰soạn 疏sớ/sơ 讚tán 謂vị 助trợ 彼bỉ 聖thánh 教giáo 言ngôn 其kỳ 志chí 也dã 述thuật 謂vị 循tuần 於ư 舊cựu 跡tích 示thị 其kỳ 謙khiêm 也dã 次thứ 句cú 乞khất 加gia 護hộ 上thượng 申thân 歸quy 敬kính 則tắc 唯duy 在tại 釋thích 尊tôn 此thử 求cầu 加gia 護hộ 則tắc 徧biến 祈kỳ 眾chúng 聖thánh 豈khởi 唯duy 諸chư 佛Phật 亦diệc 總tổng 三tam 乘thừa 言ngôn 冥minh 加gia 者giả 聖thánh 力lực 加gia 物vật 有hữu 顯hiển 有hữu 冥minh 顯hiển 謂vị 現hiện 覩đổ 好hảo 相tướng 摩ma 頂đảnh 放phóng 光quang 冥minh 謂vị 潛tiềm 被bị 功công 能năng 功công 成thành 事sự 遂toại 不bất 敢cảm 輙triếp 祈kỳ 顯hiển 應ưng 故cố 請thỉnh 冥minh 加gia 孤cô 山sơn 問vấn 曰viết 此thử 經Kinh 既ký 屬thuộc 小tiểu 教giáo 何hà 得đắc 云vân 諸chư 佛Phật 耶da 答đáp 云vân 小Tiểu 乘Thừa 諸chư 部bộ 宗tông 計kế 不bất 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 則tắc 不bất 說thuyết 十thập 方phương (# 戒giới 本bổn 稽khể 首thủ 釋Thích 師Sư 子Tử 故cố )# 曇đàm 無vô 德đức 則tắc 許hứa 有hữu 諸chư 佛Phật (# 戒giới 序tự 稽khể 首thủ 禮lễ 諸chư 佛Phật 故cố )# 今kim 云vân 眾chúng 聖thánh 無vô 違vi 小tiểu 宗tông 今kim 詳tường 此thử 答đáp 凡phàm 有hữu 三tam 非phi 一nhất 者giả 偈kệ 中trung 但đãn 云vân 眾chúng 聖thánh 豈khởi 局cục 諸chư 佛Phật 二nhị 者giả 。 曇đàm 無vô 德đức 部bộ 稽khể 首thủ 諸chư 佛Phật 。 由do 此thử 宗tông 中trung 義nghĩa 通thông 大Đại 乘Thừa 故cố 首thủ 標tiêu 諸chư 佛Phật 還hoàn 依y 大đại 教giáo 那na 云vân 小tiểu 宗tông 許hứa 談đàm 諸chư 佛Phật 三tam 者giả 此thử 經Kinh 大đại 體thể 全toàn 非phi 小Tiểu 乘Thừa 不bất 究cứu 經kinh 文văn 但đãn 循tuần 舊cựu 判phán 強cường/cưỡng 生sanh 和hòa 會hội 引dẫn 誤ngộ 來lai 蒙mông 有hữu 智trí 深thâm 思tư 幸hạnh 無vô 自tự 累lũy/lụy/luy 下hạ 二nhị 句cú 立lập 弘hoằng 誓thệ 上thượng 句cú 所sở 誓thệ 人nhân 下hạ 句cú 所sở 誓thệ 事sự 自tự 佗tha 存tồn 沒một 是thị 大đại 心tâm 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 大đại 行hành 近cận 則tắc 出xuất 三tam 途đồ 苦khổ 獲hoạch 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 遠viễn 則tắc 脫thoát 二nhị 死tử 苦khổ 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 自tự 古cổ 科khoa 此thử 三tam 偈kệ 以dĩ 為vi 四tứ 段đoạn 初sơ 明minh 致trí 敬kính 二nhị 讚tán 所sở 歸quy 三tam 請thỉnh 冥minh 加gia 四tứ 發phát 誓thệ 願nguyện 又hựu 云vân 諸chư 論luận 俱câu 歸quy 三Tam 寶Bảo 今kim 但đãn 歸quy 於ư 佛Phật 者giả 以dĩ 法pháp 是thị 佛Phật 言ngôn 僧Tăng 是thị 佛Phật 子tử 舉cử 人nhân 以dĩ 攝nhiếp 言ngôn 明minh 父phụ 以dĩ 包bao 子tử 有hữu 人nhân 云vân 此thử 之chi 三tam 偈kệ 即tức 對đối 三Tam 寶Bảo 初sơ 偈kệ 歸quy 佛Phật 自tự 可khả 知tri 之chi 。 次thứ 偈kệ 演diễn 經kinh 即tức 歸quy 法pháp 也dã 後hậu 偈kệ 眾chúng 聖thánh 豈khởi 非phi 僧Tăng 也dã 今kim 詳tường 古cổ 釋thích 所sở 敬kính 雖tuy 偏thiên 而nhi 分phần/phân 節tiết 文văn 相tương/tướng 頗phả 有hữu 倫luân 貫quán 然nhiên 此thử 三tam 偈kệ 雖tuy 有hữu 三Tam 寶Bảo 之chi 義nghĩa 而nhi 始thỉ 末mạt 敘tự 事sự 文văn 理lý 相tương/tướng 由do 然nhiên 非phi 一nhất 向hướng 專chuyên 談đàm 三Tam 寶Bảo 故cố 今kim 科khoa 釋thích 去khứ 取thủ 從tùng 中trung 三Tam 寶Bảo 具cụ 含hàm 文văn 義nghĩa 宛uyển 順thuận 但đãn 知tri 稽khể 首thủ 兩lưỡng 字tự 文văn 局cục 在tại 前tiền 義nghĩa 須tu 該cai 後hậu 最tối 後hậu 二nhị 句cú 文văn 局cục 於ư 後hậu 義nghĩa 必tất 承thừa 前tiền 。

【# 疏sớ/sơ 】# 將tương 解giải 此thử 經Kinh 先tiên 開khai 四tứ 段đoạn 一nhất 教giáo 起khởi 所sở 因nhân 二nhị 藏tạng 乘thừa 所sở 攝nhiếp 三tam 辨biện 定định 宗tông 旨chỉ 四tứ 正chánh 解giải 經kinh 文văn 。

【# 記ký 】# 標tiêu 分phân 為vi 四tứ 初sơ 敘tự 教giáo 起khởi 究cứu 其kỳ 發phát 端đoan 次thứ 辨biện 藏tạng 乘thừa 顯hiển 其kỳ 所sở 屬thuộc 三tam 定định 宗tông 旨chỉ 指chỉ 其kỳ 歸quy 趣thú 四tứ 解giải 經kinh 文văn 釋thích 其kỳ 名danh 相tướng 前tiền 三tam 示thị 總tổng 義nghĩa 後hậu 一nhất 釋thích 別biệt 文văn 又hựu 初sơ 後hậu 是thị 能năng 詮thuyên 中trung 二nhị 屬thuộc 所sở 詮thuyên 或hoặc 可khả 初sơ 緣duyên 次thứ 義nghĩa 三tam 行hành 四tứ 文văn 次thứ 第đệ 相tương/tướng 由do 判phán 釋thích 盡tận 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 中trung 復phục 分phân 為vi 四tứ 一nhất 酬thù 宿túc 因nhân 故cố 二nhị 酬thù 今kim 請thỉnh 故cố 三tam 彰chương 孝hiếu 道đạo 故cố 四tứ 示thị 勝thắng 由do 故cố 。

【# 記ký 】# 初sơ 科khoa 通thông 於ư 諸chư 教giáo 下hạ 三tam 別biệt 在tại 今kim 經kinh 初sơ 是thị 填điền 願nguyện 二nhị 即tức 赴phó 感cảm 三Tam 明Minh 行hành 深thâm 四tứ 顯hiển 法Pháp 要yếu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 酧# 宿túc 因nhân 者giả 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 不bất 紹thiệu 王vương 位vị 捨xả 親thân 去khứ 國quốc 者giả 本bổn 為vi 修tu 行hành 得đắc 道Đạo 。 報báo 父phụ 母mẫu 恩ân 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 用dụng 心tâm 。 不bất 務vụ 專chuyên 己kỷ 故cố 開khai 盂vu 蘭lan 法Pháp 會hội 以dĩ 福phước 自tự 佗tha 二nhị 親thân 此thử 經Kinh 所sở 興hưng 本bổn 意ý 如như 此thử 。

【# 記ký 】# 初sơ 正chánh 明minh 此thử 下hạ 結kết 示thị 初sơ 中trung 又hựu 二nhị 初sơ 敘tự 宿túc 因nhân 然nhiên 下hạ 明minh 酧# 報báo 悉tất 達đạt 此thử 云vân 一nhất 切thiết 義nghĩa 成thành 即tức 淨tịnh 飯phạn 王vương 之chi 嫡đích 嗣tự 故cố 名danh 太thái 子tử 不bất 紹thiệu 王vương 位vị 厭yếm 世thế 榮vinh 也dã 捨xả 親thân 去khứ 國quốc 踰du 城thành 入nhập 山sơn 也dã 及cập 乎hồ 得đắc 道Đạo 即tức 還hoàn 本bổn 國quốc 。 啟khải 悟ngộ 父phụ 王vương 又hựu 昇thăng 忉Đao 利Lợi 度độ 脫thoát 亡vong 母mẫu 即tức 知tri 修tu 道Đạo 本bổn 為vi 報báo 親thân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 酧# 今kim 請thỉnh 者giả 大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 因nhân 心tâm 之chi 孝hiếu 欲dục 度độ 父phụ 母mẫu 。 報báo 乳nhũ 哺bộ 之chi 恩ân 。 故cố 出xuất 家gia 修tu 行hành 。 神thần 通thông 第đệ 一nhất 。 觀quán 見kiến 亡vong 母mẫu 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 自tự 救cứu 不bất 能năng 白bạch 佛Phật 求cầu 法Pháp 方phương 陳trần 盆bồn 供cung 救cứu 母mẫu 倒đảo 懸huyền 由do 愛ái 其kỳ 親thân 施thí 及cập 一nhất 切thiết 故cố 為vi 道đạo 俗tục 弟đệ 子tử 請thỉnh 佛Phật 留lưu 此thử 教giáo 門môn 酧# 目Mục 連Liên 所sở 問vấn 即tức 是thị 說thuyết 經Kinh 之chi 由do 致trí 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 正chánh 明minh 酧# 目Mục 連Liên 下hạ 二nhị 結kết 示thị 初sơ 中trung 即tức 是thị 撮toát 略lược 一nhất 經kinh 始thỉ 終chung 文văn 相tương/tướng 如như 後hậu 自tự 釋thích 不bất 勞lao 預dự 解giải 就tựu 文văn 為vi 三tam 初sơ 是thị 序tự 分phần/phân 自tự 救cứu 下hạ 即tức 正chánh 宗tông 由do 愛ái 下hạ 即tức 流lưu 通thông 天thiên 性tánh 本bổn 有hữu 非phi 佗tha 使sử 然nhiên 故cố 曰viết 因nhân 心tâm 方phương 大đại 也dã 施thí 字tự 音âm 異dị 訓huấn 移di 謂vị 移di 及cập 於ư 他tha 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 彰chương 孝hiếu 道đạo 者giả 復phục 有hữu 其kỳ 二nhị 一nhất 通thông 明minh 孝hiếu 為vi 二nhị 教giáo 之chi 宗tông 本bổn 二nhị 別biệt 明minh 二nhị 教giáo 行hành 之chi 同đồng 異dị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 通thông 明minh 中trung 。

【# 記ký 】# 通thông 明minh 者giả 對đối 下hạ 同đồng 異dị 別biệt 開khai 科khoa 目mục 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 明minh 儒nho 教giáo 以dĩ 孝hiếu 為vi 本bổn 者giả 謂vị 始thỉ 自tự 天thiên 子tử 至chí 於ư 士sĩ 人nhân 家gia 國quốc 相tương/tướng 傳truyền 皆giai 立lập 宗tông 廟miếu 雖tuy 五ngũ 孝hiếu 之chi 用dụng 則tắc 別biệt 而nhi 百bách 行hành 之chi 源nguyên 不bất 殊thù 。

【# 記ký 】# 初sơ 標tiêu 謂vị 下hạ 釋thích 此thử 準chuẩn 孝hiếu 經kinh 尊tôn 卑ty 五ngũ 位vị 總tổng 收thu 天thiên 下hạ 並tịnh 須tu 行hành 孝hiếu 則tắc 儒nho 教giáo 以dĩ 孝hiếu 為vi 本bổn 明minh 矣hĩ 文văn 中trung 兩lưỡng 段đoạn 初sơ 別biệt 舉cử 宗tông 廟miếu 以dĩ 明minh 立lập 廟miếu 存tồn 祀tự 為vi 尊tôn 祖tổ 考khảo 國quốc 家gia 之chi 大đại 事sự 故cố 先tiên 舉cử 此thử 以dĩ 彰chương 本bổn 義nghĩa 家gia 國quốc 相tương/tướng 傳truyền 者giả 國quốc 對đối 天thiên 子tử 諸chư 侯hầu 家gia 對đối 卿khanh 士sĩ 庶thứ 人nhân 無vô 廟miếu 但đãn 收thu 四tứ 人nhân 按án 禮lễ 記ký 祭tế 法pháp 天thiên 子tử 立lập 七thất 廟miếu 一nhất 考khảo (# 父phụ 也dã )# 二nhị 王vương 考khảo (# 祖tổ 也dã )# 三tam 皇hoàng 考khảo (# 曾tằng 祖tổ )# 四tứ 顯hiển 考khảo (# 高cao 祖tổ )# 五ngũ 祖tổ 考khảo (# 始thỉ 祖tổ 也dã 上thượng 五ngũ 皆giai 月nguyệt 祭tế 下hạ 二nhị 祧# 四tứ 時thời 祭tế )# 遠viễn 廟miếu 為vi 祧# 有hữu 二nhị 祧# (# 祧# 即tức 廟miếu 之chi 別biệt 名danh 即tức 文văn 武võ 廟miếu 也dã 文văn 武võ 遠viễn 祖tổ 有hữu 功công 特đặc 留lưu 故cố 謂vị 之chi 祧# )# 諸chư 侯hầu 五ngũ 廟miếu 一nhất 考khảo 二nhị 王vương 考khảo 三tam 皇hoàng 考khảo (# 皆giai 月nguyệt 祭tế 之chi )# 四tứ 顯hiển 考khảo 五ngũ 祖tổ 考khảo (# 四tứ 時thời 祭tế 之chi )# 卿khanh 大đại 夫phu 三tam 廟miếu 一nhất 考khảo 二nhị 王vương 考khảo 三tam 皇hoàng 考khảo (# 皆giai 四tứ 時thời 祭tế 顯hiển 考khảo 祖tổ 考khảo 無vô 廟miếu )# 士sĩ 立lập 二nhị 廟miếu 一nhất 考khảo 二nhị 王vương 考khảo (# 四tứ 時thời 祭tế 皇hoàng 考khảo 無vô 廟miếu )# 庶thứ 人nhân 無vô 廟miếu 然nhiên 此thử 且thả 局cục 周chu 家gia 宗tông 祖tổ 故cố 有hữu 文văn 武võ 二nhị 祧# 若nhược 據cứ 商thương 書thư 云vân 七thất 世thế 之chi 廟miếu 可khả 以dĩ 觀quán 德đức 則tắc 知tri 宗tông 廟miếu 自tự 古cổ 通thông 規quy 且thả 舉cử 大đại 綱cương 以dĩ 遣khiển 文văn 相tương 寄ký 言ngôn 後hậu 學học 須tu 究cứu 本bổn 宗tông 無vô 勞lao 廣quảng 引dẫn 俗tục 書thư 妄vọng 生sanh 穿xuyên 鑿tạc 雖tuy 下hạ 次thứ 通thông 約ước 行hành 相tương/tướng 以dĩ 顯hiển 上thượng 句cú 明minh 事sự 別biệt 下hạ 句cú 示thị 心tâm 同đồng 孝hiếu 經Kinh 云vân 愛ái 敬kính 盡tận 於ư 事sự 親thân 德đức 教giáo 加gia 於ư 百bá 姓tánh 天thiên 子tử 孝hiếu 也dã 行hành 無vô 危nguy 溢dật 長trường/trưởng 守thủ 富phú 貴quý 能năng 保bảo 社xã 稷tắc 和hòa 其kỳ 人nhân 民dân 諸chư 侯hầu 孝hiếu 也dã 服phục 飾sức 言ngôn 行hạnh 皆giai 遵tuân 禮lễ 制chế 能năng 守thủ 宗tông 廟miếu 卿khanh 大đại 夫phu 孝hiếu 也dã 愛ái 敬kính 君quân 父phụ 忠trung 順thuận 不bất 失thất 能năng 保bảo 祿lộc 位vị 守thủ 其kỳ 祭tế 祀tự 士sĩ 之chi 孝hiếu 也dã 謹cẩn 身thân 節tiết 用dụng 以dĩ 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 庶thứ 人nhân 孝hiếu 也dã 此thử 所sở 謂vị 五ngũ 孝hiếu 別biệt 也dã 百bách 行hành 者giả 趣thú 舉cử 大đại 數số 源nguyên 即tức 是thị 本bổn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 開khai 宗tông 明minh 義nghĩa 章chương 中trung 標tiêu 為vi 至chí 德đức 要yếu 道đạo 道Đạo 德đức 以dĩ 之chi 為vi 體thể 教giáo 法pháp 由do 是thị 而nhi 生sanh 何hà 有hữu 君quân 子tử 而nhi 不bất 務vụ 本bổn 既ký 為vi 天thiên 經kinh 地địa 義nghĩa 須tu 令linh 企xí 及cập 俯phủ 從tùng 雖tuy 論luận 禮lễ 壞hoại 樂nhạo/nhạc/lạc 崩băng 終chung 呵ha 衣y 錦cẩm 食thực 稻đạo 。

【# 記ký 】# 初sơ 至chí 而nhi 生sanh 正chánh 示thị 本bổn 義nghĩa 何hà 有hữu 下hạ 明minh 在tại 人nhân 必tất 行hành 雖tuy 論luận 下hạ 明minh 事sự 不bất 可khả 廢phế 初sơ 中trung 開khai 宗tông 明minh 義nghĩa 章chương 即tức 孝hiếu 經kinh 首thủ 章chương 也dã 至chí 德đức 要yếu 道đạo 即tức 目mục 孝hiếu 行hành 此thử 引dẫn 仲trọng 尼ni 首thủ 告cáo 曾tằng 子tử 之chi 言ngôn 故cố 云vân 標tiêu 也dã 經kinh 曰viết 先tiên 王vương (# 五ngũ 帝đế 三tam 王vương )# 有hữu 至chí 德đức (# 孝hiếu 德đức 尊tôn 於ư 百bách 行hành )# 要yếu 道đạo (# 孝hiếu 道đạo 總tổng 於ư 五ngũ 常thường )# 以dĩ 順thuận 天thiên 下hạ (# 上thượng 行hành )# 民dân 用dụng 和hòa 睦mục 上thượng 下hạ 無vô 怨oán (# 下hạ 化hóa )# 道Đạo 德đức 下hạ 二nhị 句cú 亦diệc 見kiến 此thử 章chương 上thượng 句cú 明minh 行hành 本bổn 由do 所sở 依y 故cố (# 體thể 即tức 本bổn 也dã )# 下hạ 句cú 明minh 教giáo 本bổn 以dĩ 從tùng 生sanh 故cố 經kinh 曰viết 夫phu 孝hiếu 德đức 之chi 本bổn 也dã (# 疏sớ/sơ 加gia 道đạo 字tự 因nhân 上thượng 文văn 故cố )# 教giáo 之chi 所sở 由do 生sanh 也dã 。 (# 先tiên 王vương 因nhân 孝hiếu 立lập 言ngôn 垂thùy 訓huấn )# 次thứ 段đoạn 初sơ 二nhị 句cú 出xuất 論luận 語ngữ 彼bỉ 云vân 君quân 子tử 務vụ 本bổn (# 孝hiếu 悌đễ )# 本bổn 立lập 而nhi 道đạo 生sanh (# 五ngũ 常thường 百bách 行hành 由do 成thành )# 孝hiếu 悌đễ 也dã 者giả 其kỳ 為vi 仁nhân 之chi 本bổn 歟# 仁nhân 是thị 五ngũ 常thường 之chi 首thủ 孝hiếu 為vi 仁nhân 行hành 之chi 本bổn 是thị 知tri 非phi 孝hiếu 則tắc 仁nhân 義nghĩa 道Đạo 德đức 無vô 所sở 依y 矣hĩ 既ký 下hạ 一nhất 句cú 出xuất 孝hiếu 經kinh 三tam 才tài 章chương 經kinh 曰viết 夫phu 孝hiếu 天thiên 之chi 經kinh 也dã 地địa 之chi 義nghĩa 也dã (# 如như 上thượng 已dĩ 釋thích )# 民dân 之chi 行hành 也dã (# 德đức 之chi 本bổn 故cố )# 言ngôn 孝hiếu 既ký 是thị 天thiên 常thường 地địa 利lợi 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 間gian 固cố 當đương 法pháp 而nhi 行hành 之chi 須tu 下hạ 一nhất 句cú 出xuất 禮lễ 記ký 彼bỉ 云vân 曾tằng 子tử 謂vị 子tử 思tư 曰viết (# 子tử 思tư 伯bá 魚ngư 子tử 孔khổng 子tử 孫tôn )# 伋# (# 伋# 子tử 思tư 名danh )# 吾ngô 執chấp 親thân 之chi 喪táng 也dã 水thủy 漿tương 不bất 入nhập 於ư 口khẩu 者giả 七thất 日nhật 子tử 思tư 曰viết 先tiên 王vương 制chế 禮lễ 過quá 之chi 者giả 俯phủ 而nhi 就tựu 之chi (# 賢hiền 者giả 能năng 過quá 當đương 須tu 下hạ 就tựu )# 不bất 至chí 者giả 跂# 而nhi 及cập 之chi (# 常thường 人nhân 不bất 至chí 當đương 須tu 跂# 上thượng 使sử 及cập 之chi 跂# 望vọng 也dã 今kim 作tác 企xí 義nghĩa 同đồng )# 故cố 君quân 子tử 執chấp 親thân 之chi 喪táng 水thủy 漿tương 不bất 入nhập 於ư 口khẩu 者giả 三tam 日nhật 此thử 明minh 先tiên 王vương 立lập 法pháp 通thông 賢hiền 不bất 肖tiếu 則tắc 知tri 孝hiếu 道đạo 不bất 擇trạch 於ư 人nhân 後hậu 段đoạn 中trung 二nhị 句cú 並tịnh 出xuất 論luận 語ngữ 彼bỉ 云vân 宰tể 我ngã 問vấn (# 孔khổng 子tử 弟đệ 子tử )# 三tam 年niên 之chi 喪táng 期kỳ 已dĩ 久cửu 矣hĩ (# 期kỳ 謂vị 周chu 年niên )# 君quân 子tử 三tam 年niên 不bất 為vi 禮lễ 禮lễ 必tất 壞hoại 三tam 年niên 不bất 為vi 樂nhạo 樂lạc 必tất 崩băng (# 謂vị 周chu 年niên 已dĩ 久cửu 而nhi 況huống 三tam 年niên 將tương 恐khủng 禮lễ 壞hoại 樂nhạo/nhạc/lạc 崩băng 故cố 也dã )# 子tử 曰viết 食thực 夫phu 稻đạo 衣y 夫phu 錦cẩm 於ư 汝nhữ 安an 乎hồ (# 食thực 音âm 嗣tự 衣y 去khứ 呼hô )# 曰viết 定định (# 宰tể 我ngã 答đáp 也dã )# 子tử 曰viết 汝nhữ 安an 則tắc 為vi 之chi 夫phu 君quân 子tử 之chi 居cư 喪táng 食thực 旨chỉ 不bất 甘cam (# 旨chỉ 美mỹ 也dã )# 聞văn 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 樂nhạo 居cư 處xứ 。 不bất 安an 故cố 不bất 為vi 也dã 。 今kim 汝nhữ 安an 則tắc 為vi 之chi (# 再tái 言ngôn 者giả 責trách 之chi 深thâm )# 雖tuy 論luận 謂vị 宰tể 我ngã 申thân 問vấn 終chung 呵ha 即tức 孔khổng 子tử 重trọng 責trách 。

【# 疏sớ/sơ 】# 甚thậm 哉tai 孝hiếu 之chi 大đại 也dã 聖thánh 人nhân 之chi 德đức 又hựu 何hà 以dĩ 加gia 於ư 孝hiếu 乎hồ 。

【# 記ký 】# 三tam 句cú 並tịnh 孝hiếu 經kinh 初sơ 句cú 出xuất 三tam 才tài 章chương 曾tằng 子tử 聞văn 上thượng 五ngũ 孝hiếu 故cố 驚kinh 而nhi 歎thán 之chi 今kim 用dụng 彼bỉ 語ngữ 總tổng 結kết 前tiền 文văn 下hạ 二nhị 句cú 出xuất 聖thánh 治trị 章chương 經kinh 曰viết 夫phu 聖thánh 人nhân 之chi 德đức 又hựu 何hà 以dĩ 加gia 於ư 孝hiếu 乎hồ (# 聖thánh 德đức 不bất 加gia 大đại 可khả 知tri 矣hĩ )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 釋thích 教giáo 以dĩ 孝hiếu 為vi 本bổn 者giả 然nhiên 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 有hữu 真chân 化hóa 二nhị 身thân 釋Thích 迦Ca 化hóa 身thân 說thuyết 隨tùy 機cơ 權quyền 教giáo 舍xá 那na 真chân 身thân 說thuyết 究cứu 竟cánh 實thật 教giáo 教giáo 者giả 經kinh 律luật 也dã 經kinh 詮thuyên 理lý 智trí 律luật 詮thuyên 德đức 行hạnh 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 標tiêu 然nhiên 下hạ 釋thích 初sơ 二nhị 句cú 通thông 舉cử 釋Thích 迦Ca 下hạ 別biệt 示thị 真chân 身thân 即tức 報báo 化hóa 身thân 即tức 應ưng 若nhược 約ước 三Tam 身Thân 即tức 真chân 中trung 兼kiêm 法pháp 若nhược 論luận 四tứ 身thân 即tức 化hóa 中trung 分phần/phân 應ưng 或hoặc 處xứ 說thuyết 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 生sanh 即tức 是thị 應ưng 法pháp 中trung 含hàm 報báo 若nhược 離ly 若nhược 合hợp 隨tùy 宜nghi 不bất 定định 古cổ 今kim 用dụng 與dữ 各các 據cứ 宗tông 途đồ 無vô 以dĩ 己kỷ 宗tông 校giáo 佗tha 同đồng 異dị 隨tùy 機cơ 權quyền 教giáo 總tổng 收thu 鹿lộc 苑uyển 鶴hạc 林lâm 一nhất 代đại 時thời 經kinh 究cứu 竟cánh 實thật 教giáo 唯duy 局cục 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 部bộ 然nhiên 此thử 且thả 據cứ 賢hiền 首thủ 一nhất 家gia 所sở 判phán 耳nhĩ (# 孤cô 山sơn 更cánh 收thu 圓viên 覺giác 勝thắng 鬘man 此thử 乃nãi 化hóa 身thân 所sở 說thuyết 還hoàn 屬thuộc 隨tùy 機cơ )# 舍xá 那na 者giả 具cụ 云vân 盧lô 舍xá 那na 此thử 翻phiên 滿mãn 淨tịnh 滿mãn 謂vị 果quả 圓viên 淨tịnh 即tức 障chướng 盡tận 教giáo 者giả 下hạ 總tổng 釋thích 教giáo 義nghĩa 權quyền 教giáo 經kinh 律luật 各các 有hữu 大đại 小tiểu 經kinh 則tắc 可khả 知tri 二nhị 部bộ 五ngũ 部bộ 是thị 小Tiểu 乘Thừa 律luật 善thiện 戒giới 瓔anh 珞lạc 即tức 大Đại 乘Thừa 律luật 實thật 教giáo 純thuần 一nhất 大Đại 乘Thừa 。 經kinh 是thị 華hoa 嚴nghiêm 律luật 即tức 梵Phạm 網võng 理lý 智trí 即tức 定định 慧tuệ 德đức 行hạnh 即tức 戒giới 業nghiệp 真chân 化hóa 二nhị 身thân 權quyền 實thật 兩lưỡng 教giáo 並tịnh 推thôi 孝hiếu 道đạo 則tắc 知tri 釋thích 教giáo 宗tông 孝hiếu 明minh 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 我ngã 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 最tối 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 時thời 便tiện 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 大đại 經kinh 菩Bồ 薩Tát 大đại 戒giới 戒giới 雖tuy 萬vạn 行hạnh 以dĩ 孝hiếu 為vi 宗tông 故cố 初sơ 標tiêu 云vân 爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 初sơ 坐tọa 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 。 初sơ 結kết 菩Bồ 薩Tát 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 孝hiếu 順thuận 父phụ 母mẫu 。 師sư 僧Tăng 三Tam 寶Bảo 。 孝hiếu 順thuận 至chí 道Đạo 之chi 法Pháp 。 (# 亦diệc 同đồng 孔khổng 聖thánh 云vân 至chí 德đức 要yếu 道đạo )# 孝hiếu 名danh 為vi 戒giới 。 亦diệc 名danh 制chế 止chỉ 。

【# 記ký 】# 真chân 身thân 實thật 教giáo 則tắc 梵Phạm 網võng 為vi 最tối 先tiên 化hóa 身thân 權quyền 教giáo 則tắc 涅Niết 槃Bàn 為vi 終chung 極cực 故cố 引dẫn 初sơ 後hậu 攝nhiếp 盡tận 中trung 間gian 初sơ 料liệu 為vi 二nhị 初sơ 懸huyền 敘tự 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 者giả 總tổng 舉cử 大đại 部bộ 也dã 菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。 別biệt 舉cử 最tối 初sơ 也dã 故cố 下hạ 引dẫn 示thị 為vi 四tứ 初sơ 標tiêu 化hóa 主chủ 問vấn 舍xá 那na 真chân 身thân 而nhi 云vân 釋Thích 迦Ca 者giả 答đáp 一nhất 以dĩ 化hóa 身thân 從tùng 舍xá 那na 傳truyền 來lai 故cố 二nhị 謂vị 釋Thích 迦Ca 即tức 是thị 舍xá 那na 故cố 戒giới 經kinh 偈kệ 云vân 如như 是thị 千thiên 百bách 億ức 。 盧Lô 舍Xá 那Na 本bổn 身thân 。 是thị 也dã 二nhị 標tiêu 處xứ 所sở 謂vị 坐tọa 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 樹thụ 下hạ 得đắc 道Đạo 因nhân 名danh 道đạo 樹thụ (# 亦diệc 名danh 覺giác 樹thụ )# 三Tam 明Minh 得đắc 道Đạo 謂vị 成thành 正chánh 覺giác 四tứ 出xuất 所sở 結kết 法pháp 謂vị 菩Bồ 薩Tát 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 此thử 云vân 別biệt 別Biệt 解Giải 脫Thoát 就tựu 第đệ 四tứ 中trung 復phục 有hữu 四tứ 初sơ 標tiêu 所sở 結kết 名danh 即tức 是thị 木mộc 叉xoa 二nhị 能năng 成thành 勝thắng 因nhân 即tức 孝hiếu 順thuận 父phụ 母mẫu 。 等đẳng 三tam 位vị 六lục 別biệt 父phụ 母mẫu 生sanh 育dục 恩ân 師sư 僧Tăng 法pháp 乳nhũ 恩ân 三Tam 寶Bảo 度độ 脫thoát 恩ân 此thử 謂vị 重trọng 恩ân 下hạ 云vân 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 我ngã 父phụ 母mẫu 。 則tắc 於ư 一nhất 切thiết 通thông 須tu 孝hiếu 順thuận 三Tam 明Minh 能năng 得đắc 勝thắng 果quả 謂vị 至chí 道Đạo 法Pháp (# 注chú 中trung 會hội 通thông 儒nho 釋thích 語ngữ 同đồng 行hành 別biệt )# 四tứ 結kết 名danh 字tự (# 上thượng 並tịnh 依y 天thiên 台thai 疏sớ/sơ 分phần/phân 節tiết )# 孝hiếu 名danh 戒giới 者giả 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 無vô 非phi 順thuận 物vật 皆giai 孝hiếu 行hành 故cố 名danh 制chế 止chỉ 者giả 於ư 眾chúng 生sanh 上thượng 。 斷đoạn 諸chư 惡ác 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 涅Niết 槃Bàn 云vân 奇kỳ 哉tai 父phụ 母mẫu 生sanh 育dục 我ngã 等đẳng 。 受thọ 大đại 苦khổ 惱não 。 滿mãn 足túc 十thập 月nguyệt 。 惱não 抱bão 我ngã 身thân 既ký 生sanh 之chi 後hậu 。 推thôi 乾can 就tựu 濕thấp 。 除trừ 去khứ 不bất 淨tịnh 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 乳nhũ 哺bộ 長trưởng 養dưỡng 將tương 護hộ 我ngã 身thân 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 當đương 須tu 報báo 恩ân 隨tùy 順thuận 供cúng 養dường 。

【# 記ký 】# 初sơ 敘tự 恩ân 以dĩ 是thị 下hạ 勸khuyến 報báo 初sơ 中trung 上thượng 三tam 句cú 通thông 標tiêu 苦khổ 惱não 滿mãn 下hạ 別biệt 列liệt 苦khổ 相tương/tướng 阿A 難Nan 問vấn 經kinh 說thuyết 識thức 託thác 母mẫu 胎thai 凡phàm 經kinh 三tam 十thập 八bát 箇cá 七thất 日nhật 每mỗi 七thất 一nhất 日nhật 各các 有hữu 一nhất 風phong 吹xuy 令linh 變biến 易dị (# 名danh 為vi 一nhất 轉chuyển )# 計kế 三tam 十thập 八bát 箇cá 七thất 日nhật 總tổng 二nhị 百bách 六lục 十thập 六lục 日nhật 成thành 九cửu 箇cá 月nguyệt (# 五ngũ 大đại 四tứ 小tiểu 故cố 少thiểu 四tứ 日nhật )# 又hựu 準chuẩn 五ngũ 王vương 經kinh 自tự 此thử 已dĩ 前tiền 與dữ 母mẫu 同đồng 氣khí 爾nhĩ 後hậu 四tứ 日nhật 將tương 欲dục 趣thú 產sản 與dữ 母mẫu 別biệt 氣khí 則tắc 九cửu 月nguyệt 四tứ 日nhật 涉thiệp 於ư 十thập 月nguyệt 今kim 云vân 滿mãn 足túc 且thả 論luận 月nguyệt 滿mãn 然nhiên 人nhân 受thọ 胎thai 長trường 短đoản 不bất 定định 如như 羅la 云vân 六lục 年niên 生sanh 死tử 苦khổ 比Bỉ 丘Khâu 六lục 十thập 年niên (# 即tức 脇hiếp 尊tôn 者giả )# 老lão 聃đam 八bát 十thập 年niên 亦diệc 有hữu 五ngũ 七thất 月nguyệt 者giả 故cố 知tri 十thập 月nguyệt 多đa 分phần 為vi 言ngôn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 通thông 明minh 二nhị 教giáo 以dĩ 孝hiếu 為vi 本bổn 竟cánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 別biệt 明minh 二nhị 教giáo 行hành 孝hiếu 之chi 同đồng 異dị 者giả 於ư 中trung 初sơ 明minh 其kỳ 異dị 後hậu 顯hiển 其kỳ 同đồng 。

【# 記ký 】# 大đại 論luận 二nhị 教giáo 在tại 事sự 皆giai 異dị 論luận 心tâm 並tịnh 同đồng 故cố 初sơ 明minh 異dị 不bất 妨phương 自tự 同đồng 及cập 後hậu 明minh 同đồng 還hoàn 須tu 見kiến 異dị 顯hiển 儒nho 釋thích 之chi 優ưu 劣liệt 彰chương 事sự 用dụng 之chi 淺thiển 深thâm 欲dục 使sử 儒nho 流lưu 歸quy 心tâm 釋thích 典điển 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 謂vị 生sanh 前tiền 侍thị 養dưỡng 異dị 後hậu 謂vị 沒một 後hậu 追truy 思tư 異dị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 侍thị 養dưỡng 異dị 者giả 儒nho 宗tông 則tắc 慎thận 護hộ 髮phát 膚phu 揚dương 名danh 後hậu 代đại 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 春xuân 不bất 出xuất 曾tằng 子tử 開khai 衾khâm 釋thích 教giáo 則tắc 祝chúc 髮phát 壞hoại 衣y 法pháp 資tư 現hiện 世thế 故cố 優ưu 陀đà 通thông 信tín 淨tịnh 藏tạng 迴hồi 邪tà 是thị 謂vị 為vi 善thiện 不bất 同đồng 同đồng 歸quy 于vu 孝hiếu 。

【# 記ký 】# 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 又hựu 為vi 二nhị 先tiên 儒nho 後hậu 釋thích 已dĩ 後hậu 諸chư 條điều 分phần/phân 文văn 皆giai 爾nhĩ 是thị 謂vị 下hạ 後hậu 結kết 示thị 儒nho 宗tông 初sơ 二nhị 句cú 出xuất 孝hiếu 經kinh 經kinh 曰viết 身thân 體thể 髮phát 膚phu 受thọ 之chi 父phụ 母mẫu 不bất 敢cảm 毀hủy 傷thương 孝hiếu 之chi 始thỉ 也dã 立lập 身thân 行hành 道Đạo 揚dương 名danh 於ư 後hậu 世thế 以dĩ 顯hiển 父phụ 母mẫu 孝hiếu 之chi 終chung 也dã 樂nhạo/nhạc/lạc 春xuân 者giả 禮lễ 記ký 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 子tử 春xuân (# 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 長trường/trưởng 名danh 子tử 春xuân )# 下hạ 堂đường 而nhi 傷thương 其kỳ 足túc 數sổ 月nguyệt 不bất 出xuất 猶do 有hữu 憂ưu 色sắc 弟đệ 子tử 問vấn 其kỳ 故cố 答đáp 曰viết 吾ngô 聞văn 諸chư 曾tằng 子tử 曾tằng 子tử 聞văn 諸chư 夫phu 子tử 曰viết 天thiên 之chi 所sở 生sanh 地địa 之chi 所sở 養dưỡng 唯duy 人nhân 為vi 大đại 父phụ 母mẫu 全toàn 而nhi 生sanh 之chi 子tử 則tắc 全toàn 而nhi 歸quy 之chi 可khả 謂vị 孝hiếu 矣hĩ 。 不bất 虧khuy 其kỳ 體thể 不bất 辱nhục 其kỳ 身thân 可khả 謂vị 全toàn 矣hĩ 君quân 子tử 頃khoảnh (# 音âm 跬# 半bán 步bộ 也dã )# 步bộ 之chi 間gian 而nhi 不bất 敢cảm 忘vong 孝hiếu 也dã 是thị 以dĩ 有hữu 憂ưu 色sắc 曾tằng 子tử 開khai 衾khâm 論luận 語ngữ 云vân 曾tằng 子tử 有hữu 疾tật 召triệu 門môn 弟đệ 子tử 曰viết 啟khải 予# 足túc 啟khải 予# 手thủ (# 開khai 衾khâm 使sử 視thị 其kỳ 體thể 衾khâm 即tức 被bị 也dã )# 詩thi 云vân 戰chiến 戰chiến 兢căng 兢căng 。 如như 臨lâm 深thâm 淵uyên 如như 履lý 薄bạc 氷băng 而nhi 今kim 而nhi 後hậu 。 吾ngô 知tri 免miễn 夫phu (# 言ngôn 今kim 將tương 死tử 免miễn 傷thương 於ư 體thể )# 釋thích 教giáo 中trung 祝chúc 髮phát 祝chúc 即tức 訓huấn 斷đoạn 謂vị 斷đoạn 絕tuyệt 也dã 壞hoại 衣y 青thanh 黑hắc 木mộc 蘭lan 三tam 如như 法Pháp 色sắc 如như 物vật 故cố 壞hoại 不bất 同đồng 世thế 俗tục 五ngũ 方phương 正chánh 間gian 故cố 也dã 法pháp 資tư 現hiện 世thế 謂vị 說thuyết 法Pháp 開khai 悟ngộ 令linh 歸quy 三Tam 寶Bảo 優ưu 陀đà 者giả 普phổ 耀diệu 經Kinh 云vân 佛Phật 告cáo 優ưu 陀đà (# 即tức 佛Phật 弟đệ 子tử )# 我ngã 初sơ 出xuất 家gia 。 與dữ 父phụ 母mẫu 誓thệ 。 若nhược 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 還hoàn 度độ 父phụ 母mẫu 。 今kim 已dĩ 得đắc 佛Phật 。 必tất 當đương 還hoàn 國quốc 。 汝nhữ 以dĩ 神thần 足túc 變biến 現hiện 。 迦Ca 維Duy 羅La 衛Vệ 。 令linh 信tín 吾ngô 身thân 已dĩ 成thành 大Đại 道Đạo 。 優ưu 陀đà 奉phụng 教giáo 化hóa 現hiện 多đa 瑞thụy 父phụ 乃nãi 信tín 佛Phật 道Đạo 果quả 已dĩ 成thành (# 所sở 謂vị 通thông 信tín 也dã )# 王vương 問vấn 如Như 來Lai 幾kỷ 時thời 還hoàn 國quốc 優ưu 陀đà 即tức 答đáp 七thất 日nhật 後hậu 來lai 王vương 喜hỷ 嚴nghiêm 路lộ 合hợp 國quốc 欣hân 仰ngưỡng 時thời 佛Phật 領lãnh 四tứ 眾chúng 八bát 部bộ 。 歸quy 國quốc 入nhập 宮cung 受thọ 王vương 供cúng 養dường 。 說thuyết 法Pháp 化hóa 導đạo 王vương 得đắc 道Đạo 證chứng 。 (# 初sơ 果quả )# 一nhất 切thiết 親thân 族tộc 皆giai 受thọ 戒giới 法pháp (# 此thử 說thuyết 如Như 來Lai 報báo 親thân 優ưu 陀đà 但đãn 是thị 傳truyền 信tín )# 淨tịnh 藏tạng 迴hồi 邪tà 即tức 法pháp 華hoa 經kinh 妙Diệu 莊Trang 嚴Nghiêm 王Vương 。 夫phu 人nhân 名danh 淨tịnh 德đức 有hữu 二nhị 子tử 一nhất 名danh 淨Tịnh 藏Tạng 。 二nhị 名danh 淨Tịnh 眼Nhãn 。 其kỳ 父phụ 信tín 受thọ 外ngoại 道đạo 婆Bà 羅La 門Môn 法pháp 。 二nhị 子tử 現hiện 種chủng 種chủng 神thần 變biến 。 父phụ 王vương 心tâm 淨tịnh 信tín 解giải 。 (# 所sở 謂vị 迴hồi 邪tà 也dã )# 共cộng 詣nghệ 宿túc 王vương 華hoa 智trí 佛Phật 所sở 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 彼bỉ 佛Phật 即tức 授thọ 王vương 。 記ký 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 娑Sa 羅La 樹Thụ 王Vương 。 於ư 是thị 以dĩ 國quốc 付phó 弟đệ 。 與dữ 夫phu 人nhân 二nhị 子tử 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。 等đẳng (# 二nhị 子tử 迴hồi 邪tà 尚thượng 未vị 出xuất 家gia 則tắc 法pháp 資tư 在tại 先tiên 祝chúc 髮phát 當đương 後hậu )# 結kết 中trung 上thượng 句cú 示thị 異dị 下hạ 句cú 顯hiển 同đồng 尚thượng 書thư 云vân 為vi 善thiện 不bất 同đồng 同đồng 歸quy 乎hồ 治trị 為vi 惡ác 不bất 同đồng 同đồng 歸quy 乎hồ 亂loạn 今kim 借tá 而nhi 用dụng 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 沒một 後hậu 異dị 者giả 有hữu 其kỳ 三tam 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 居cư 喪táng 異dị 儒nho 則tắc 棺quan 槨# 宅trạch 兆triệu 安an 墓mộ 留lưu 形hình 釋thích 則tắc 念niệm 誦tụng 追truy 齋trai 薦tiến 其kỳ 去khứ 識thức 。

【# 記ký 】# 棺quan 槨# 者giả 周chu 尸thi 曰viết 棺quan 周chu 棺quan 曰viết 槨# 宅trạch 兆triệu 即tức 墓mộ 穴huyệt 安an 墓mộ 謂vị 置trí 於ư 墓mộ 中trung 留lưu 形hình 謂vị 不bất 使sử 速tốc 朽hủ 念niệm 誦tụng 即tức 通thông 佛Phật 名danh 經kinh 咒chú 追truy 齋trai 謂vị 追truy 慕mộ 修tu 齋trai 去khứ 識thức 即tức 神thần 靈linh 。 所sở 住trú 之chi 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 齋trai 忌kỵ 異dị 儒nho 則tắc 內nội 齋trai 外ngoại 定định 想tưởng 其kỳ 聲thanh 容dung 釋thích 則tắc 設thiết 供cung 講giảng 經kinh 資tư 其kỳ 業nghiệp 報báo 。

【# 記ký 】# 內nội 齋trai 等đẳng 者giả 儒nho 中trung 凡phàm 欲dục 行hành 祭tế 祀tự 先tiên 修tu 齋trai 戒giới 禮lễ 記ký 祭tế 義nghĩa 云vân 致trí 齋trai 於ư 內nội (# 三tam 日nhật 廟miếu 中trung 故cố 曰viết 內nội 齋trai 致trí 謂vị 精tinh 至chí )# 致trí 齋trai 於ư 外ngoại (# 七thất 日nhật 廟miếu 外ngoại 靜tĩnh 定định 其kỳ 心tâm 故cố 曰viết 外ngoại 定định )# 齋trai 之chi 日nhật 思tư 其kỳ 居cư 處xứ 思tư 其kỳ 語ngữ 咲# 思tư 其kỳ 志chí 意ý 思tư 其kỳ 所sở 樂lạc 思tư 其kỳ 所sở 嗜thị (# 所sở 謂vị 想tưởng 聲thanh 容dung 也dã )# 設thiết 供cung 講giảng 經kinh 與dữ 上thượng 念niệm 誦tụng 追truy 齋trai 皆giai 一nhất 往vãng 趣thú 舉cử 隨tùy 力lực 修tu 崇sùng 不bất 必tất 楷# 定định 業nghiệp 報báo 即tức 所sở 生sanh 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 終chung 身thân 異dị 儒nho 則tắc 四tứ 時thời 殺sát 命mạng 春xuân 夏hạ 秋thu 冬đông 釋thích 則tắc 三tam 節tiết 放phóng 生sanh (# 一nhất 歲tuế 終chung 二nhị 夏hạ 滿mãn 三tam 忌kỵ 辰thần 隨tùy 力lực 所sở 及cập 皆giai 須tu 為vi 父phụ 母mẫu 放phóng 生sanh 命mạng 一nhất 七thất 乃nãi 至chí 七thất 七thất 之chi 數số 初sơ 七thất 諸chư 七thất 卒thốt 哭khốc 祥tường 日nhật 然nhiên 今kim 但đãn 滿mãn 三tam 年niên )# 施thí 戒giới 盆bồn 會hội (# 此thử 經Kinh 云vân 云vân )# 。

【# 記ký 】# 且thả 舉cử 四tứ 時thời 須tu 兼kiêm 月nguyệt 祭tế 三tam 節tiết 節tiết 即tức 時thời 也dã 註chú 中trung 初sơ 示thị 三tam 節tiết 隨tùy 力lực 下hạ 次thứ 教giáo 須tu 行hành 一nhất 七thất 至chí 七thất 七thất 且thả 約ước 至chí 少thiểu 更cánh 多đa 為vi 善thiện 初sơ 七thất 下hạ 明minh 餘dư 時thời 卒thốt 哭khốc 即tức 百bách 日nhật 祥tường 日nhật 即tức 周chu 年niên 三tam 年niên 據cứ 今kim 至chí 於ư 終chung 身thân 而nhi 世thế 中trung 不bất 行hành 故cố 云vân 然nhiên 今kim 等đẳng 施thí 即tức 布bố 施thí 戒giới 謂vị 受thọ 戒giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 良lương 由do 真chân 宗tông 未vị 至chí 周chu 孔khổng 且thả 使sử 繫hệ 心tâm (# 愛ái 禮lễ 存tồn 羊dương 之chi 類loại )# 今kim 知tri 理lý 有hữu 所sở 歸quy 不bất 應ưng 猶do 執chấp 權quyền 教giáo 。

【# 記ký 】# 殺sát 命mạng 祭tế 先tiên 違vi 仁nhân 垂thùy 教giáo 欲dục 令linh 儒nho 士sĩ 咸hàm 稟bẩm 佛Phật 言ngôn 不bất 唯duy 亡vong 過quá 者giả 脫thoát 苦khổ 生sanh 天thiên 抑ức 使sử 生sanh 存tồn 者giả 懷hoài 仁nhân 受thọ 福phước 初sơ 科khoa 真chân 宗tông 即tức 佛Phật 教giáo 佛Phật 出xuất 周chu 時thời 教giáo 行hành 西tây 竺trúc 故cố 云vân 未vị 至chí 至chí 於ư 後hậu 漢hán 始thỉ 流lưu 此thử 方phương 若nhược 論luận 祭tế 法pháp 出xuất 於ư 往vãng 古cổ 且thả 取thủ 文văn 典điển 垂thùy 世thế 故cố 推thôi 周chu 公công 孔khổng 子tử 然nhiên 而nhi 周chu 孔khổng 皆giai 是thị 大đại 權quyền 先tiên 制chế 禮lễ 法pháp 使sử 人nhân 從tùng 善thiện 然nhiên 後hậu 佛Phật 化hóa 易dị 可khả 弘hoằng 通thông 四tứ 時thời 祭tế 祀tự 非phi 本bổn 聖thánh 意ý 故cố 云vân 且thả 使sử 繫hệ 心tâm 註chú 引dẫn 論luận 語ngữ 證chứng 成thành 權quyền 意ý 彼bỉ 云vân 子tử 貢cống 欲dục 去khứ 告cáo 明minh 之chi 餼# 羊dương (# 告cáo 朔sóc 謂vị 月nguyệt 祭tế 生sanh 牲# 曰viết 餼# 魯lỗ 自tự 文văn 公công 不bất 親thân 視thị 朔sóc 子tử 貢cống 欲dục 使sử 孔khổng 子tử 撤triệt 之chi )# 子tử 曰viết 賜tứ 也dã (# 召triệu 子tử 貢cống 名danh )# 爾nhĩ 愛ái 其kỳ 羊dương (# 憫mẫn 其kỳ 徒đồ 死tử )# 我ngã 愛ái 其kỳ 禮lễ (# 於ư 事sự 雖tuy 非phi 且thả 欲dục 不bất 廢phế 告cáo 朔sóc 之chi 禮lễ 此thử 見kiến 權quyền 暫tạm 繫hệ 心tâm 之chi 意ý 也dã )# 上thượng 二nhị 句cú 出xuất 立lập 祭tế 本bổn 意ý 下hạ 二nhị 句cú 勸khuyến 捨xả 儒nho 從tùng 釋thích 理lý 有hữu 歸quy 者giả 放phóng 生sanh 施thí 戒giới 等đẳng 必tất 能năng 拔bạt 苦khổ 故cố 權quyền 教giáo 者giả 儒nho 釋thích 相tương 望vọng 則tắc 儒nho 教giáo 為vi 權quyền 釋thích 典điển 皆giai 實thật 就tựu 釋thích 教giáo 中trung 自tự 分phần/phân 權quyền 實thật 如như 別biệt 所sở 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 福phước 之chi 大đại 者giả 莫mạc 大đại 於ư 施thí 生sanh 是thị 梵Phạm 釋Thích 之chi 本bổn 因nhân 是thị 天thiên 地địa 之chi 大đại 德đức 今kim 殺sát 彼bỉ 祭tế 此thử 豈khởi 近cận 仁nhân 心tâm 是thị 若nhược 可khả 忍nhẫn 孰thục 不bất 可khả 忍nhẫn 雖tuy 云vân 祈kỳ 福phước (# 月nguyệt 令linh 云vân 九cửu 月nguyệt 中trung 氣khí 日nhật 在tại 氐# 命mạng 有hữu 司ty 合hợp 秩# 芻sô 以dĩ 養dưỡng 犧# 牲# 乃nãi 至chí 以dĩ 祠từ 宗tông 廟miếu 之chi 靈linh 為vi 人nhân 祈kỳ 福phước )# 實thật 是thị 立lập 讐thù 自tự 徇# 虗hư 名danh 殃ương 於ư 神thần 道đạo (# 故cố 途đồ 中trung 有hữu 歌ca 哭khốc 二nhị 類loại )# 。

【# 記ký 】# 初sơ 四tứ 句cú 敘tự 放phóng 生sanh 之chi 德đức 上thượng 二nhị 句cú 標tiêu 放phóng 生sanh 者giả 謂vị 不bất 殺sát 物vật 命mạng 是thị 與dữ 其kỳ 生sanh 下hạ 二nhị 句cú 釋thích 言ngôn 福phước 無vô 如như 梵Phạm 釋Thích 論luận 德đức 豈khởi 過quá 天thiên 地địa 此thử 二nhị 備bị 舉cử 三tam 才tài 復phục 兼kiêm 兩lưỡng 教giáo 梵Phạm 王Vương 修tu 四Tứ 等Đẳng 則tắc 慈từ 心tâm 為vi 首thủ (# 四Tứ 等Đẳng 即tức 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 亦diệc 名danh 四tứ 弘hoằng 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 )# 帝Đế 釋Thích 修tu 十Thập 善Thiện 則tắc 不bất 殺sát 居cư 初sơ (# 十Thập 善Thiện 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 等đẳng )# 易dị 曰viết 天thiên 地địa 之chi 大đại 德đức 曰viết 生sanh (# 天thiên 地địa 以dĩ 生sanh 物vật 為vi 德đức )# 又hựu 曰viết 大đại 哉tai 乾can/kiền/càn 元nguyên 萬vạn 物vật 資tư 始thỉ 天thiên 資tư 地địa 成thành 品phẩm 物vật 全toàn 生sanh 生sanh 生sanh 無vô 極cực 德đức 莫mạc 大đại 焉yên 今kim 下hạ 次thứ 顯hiển 行hành 殺sát 之chi 過quá 又hựu 二nhị 初sơ 斥xích 其kỳ 違vi 行hành 儒nho 宗tông 以dĩ 推thôi 愛ái 及cập 物vật 為vi 仁nhân 今kim 既ký 殺sát 害hại 他tha 命mạng 祭tế 我ngã 祖tổ 考khảo 深thâm 乖quai 仁nhân 行hàng 行hàng 既ký 不bất 仁nhân 則tắc 非phi 君quân 子tử 矣hĩ 是thị 若nhược 等đẳng 者giả 謂vị 若nhược 此thử 不bất 仁nhân 之chi 事sự 尚thượng 忍nhẫn 為vi 之chi 則tắc 更cánh 有hữu 何hà 事sự 是thị 不bất 可khả 忍nhẫn 耶da 雖tuy 下hạ 責trách 其kỳ 妄vọng 執chấp 初sơ 句cú 標tiêu 所sở 執chấp 祈kỳ 福phước 之chi 言ngôn 出xuất 禮lễ 記ký 月nguyệt 令linh 祈kỳ 求cầu 也dã 註chú 中trung 每mỗi 月nguyệt 有hữu 二nhị 氣khí 寒hàn 露lộ 為vi 九cửu 月nguyệt 節tiết 霜sương 降giáng/hàng 為vi 九cửu 月nguyệt 中trung (# 二nhị 氣khí 之chi 中trung 謂vị 之chi 中trung 氣khí )# 日nhật 在tại 氐# 謂vị 太thái 陽dương 躔# 氐# 宿túc 命mạng 有hữu 司ty 謂vị 掌chưởng 祭tế 之chi 官quan 合hợp 秩# 芻sô 合hợp 聚tụ 也dã 秩# 芻sô 即tức 草thảo 犧# 牲# 純thuần 色sắc 牛ngưu 羊dương 豕thỉ 乃nãi 至chí 者giả 略lược 中trung 間gian 三tam 句cú 彼bỉ 云vân 以dĩ 供cung 皇hoàng 天thiên 上thượng 帝đế 名danh 山sơn 大đại 川xuyên 四tứ 方phương 之chi 神thần 次thứ 句cú 彰chương 非phi 淨tịnh 名danh 云vân 是thị 殺sát 生sanh 是thị 殺sát 生sanh 報báo 。 佛Phật 說thuyết 因nhân 果quả 報báo 應ứng 絲ti 毫hào 不bất 差sai 故cố 云vân 實thật 也dã 讐thù 謂vị 怨oán 對đối 下hạ 二nhị 句cú 正chánh 責trách 徇# 循tuần 也dã 虗hư 名danh 即tức 祈kỳ 福phước 之chi 言ngôn 神thần 道đạo 即tức 祖tổ 上thượng 幽u 靈linh 註chú 引dẫn 事sự 證chứng 出xuất 譬thí 喻dụ 經kinh 彼bỉ 云vân 餓ngạ 鬼quỷ 五ngũ 百bách 歌ca 舞vũ 而nhi 行hành 好hảo/hiếu 人nhân 五ngũ 百bách 啼đề 泣khấp 而nhi 過quá 或hoặc 有hữu 問vấn 佛Phật 佛Phật 言ngôn 餓ngạ 鬼quỷ 家gia 子tử 孫tôn 為vi 其kỳ 作tác 福phước 當đương 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 歌ca 好hảo/hiếu 人nhân 家gia 子tử 孫tôn 唯duy 行hành 殺sát 害hại 將tương 受thọ 大đại 苦khổ 故cố 哭khốc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 若nhược 父phụ 母mẫu 生sanh 於ư 餘dư 趣thú 則tắc 可khả 改cải 祭tế 為vi 齋trai 如như 墮đọa 鬼quỷ 中trung 寧ninh 無vô 饗# 祀tự 答đáp 黍thử 稷tắc 非phi 馨hinh 蘋# 蘩# 可khả 薦tiến 應ưng 知tri 礿# 祭tế 勝thắng 於ư 殺sát 牛ngưu 況huống 鬼quỷ 神thần 等đẳng 差sai 豈khởi 皆giai 受thọ 饗# 。

【# 記ký 】# 問vấn 中trung 以dĩ 生sanh 鬼quỷ 趣thú 容dung 受thọ 饗# 祀tự 若nhược 令linh 改cải 祭tế 則tắc 非phi 考khảo 誠thành 答đáp 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 明minh 行hành 祭tế 在tại 誠thành 宜nghi 用dụng 蔬# 素tố 替thế 之chi 不bất 必tất 殺sát 命mạng 初sơ 句cú 出xuất 尚thượng 書thư 武võ 王vương 命mệnh 君quân 陳trần 曰viết (# 君quân 陳trần 臣thần 名danh )# 我ngã 聞văn 至chí 治trị 馨hinh 香hương 感cảm 于vu 神thần 明minh 黍thử 稷tắc 非phi 馨hinh 明minh 德đức 惟duy 馨hinh (# 鬼quỷ 神thần 享hưởng 德đức 而nhi 不bất 享hưởng 物vật )# 次thứ 句cú 出xuất 左tả 傳truyền 文văn 云vân 苟cẩu 有hữu 明minh 信tín 澗giản 溪khê 沼chiểu 沚# 之chi 毛mao (# 苔# 草thảo )# 蘋# 蘩# 蘊uẩn 藻tảo 之chi 菜thái (# 蘋# 即tức 大đại 萍bình 蘩# 即tức 是thị 蒿hao 薀# 音âm 溫ôn 節tiết 中trung 生sanh 菜thái 藻tảo 即tức 水thủy 藻tảo )# 筐khuông 筥# 錡# 釜phủ 之chi 器khí (# 方phương 筐khuông 圓viên 筥# 無vô 足túc 釜phủ 有hữu 足túc 錡# 筥# 音âm 舉cử 錡# 音âm 蟻nghĩ )# 潢# 汙ô 行hành 潦lạo 之chi 水thủy (# 潢# 音âm 黃hoàng 汙ô 音âm 烏ô 停đình 水thủy 也dã 潦lạo 音âm 老lão 行hành 跡tích 水thủy 也dã )# 可khả 薦tiến 於ư 鬼quỷ 神thần (# 祭tế 祀tự )# 可khả 羞tu 於ư 王vương 公công (# 羞tu 謂vị 進tiến 献# )# 應ưng 下hạ 二nhị 句cú 出xuất 周chu 易dị 文văn 曰viết 東đông 降giáng/hàng 殺sát 牛ngưu (# 殷ân 紂# 厚hậu 祭tế )# 不bất 如như 西tây 隣lân 之chi 禴# 祭tế 實thật 受thọ 其kỳ 福phước (# 西tây 伯bá 文văn 王vương 薄bạc 祭tế 祭tế 祀tự 尚thượng 德đức 故cố 厚hậu 不bất 如như 薄bạc )# 況huống 下hạ 二nhị 明minh 鬼quỷ 趣thú 不bất 同đồng 不bất 必tất 皆giai 饗# 且thả 用dụng 蔬# 素tố 亦diệc 可khả 表biểu 心tâm 矣hĩ 下hạ 明minh 三tam 品phẩm 九cửu 類loại 唯duy 多đa 財tài 鬼quỷ 有hữu 食thực 可khả 噉đạm 又hựu 中trung 含hàm 云vân 人nhân 死tử 祭tế 祝chúc 者giả 若nhược 生sanh 入nhập 處xứ 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 者giả 得đắc 食thực 餘dư 趣thú 不bất 得đắc 由do 各các 有hữu 活hoạt 命mạng 故cố (# 入nhập 處xứ 鬼quỷ 者giả 鬼quỷ 中trung 別biệt 類loại 之chi 名danh )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 明minh 異dị 竟cánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 顯hiển 其kỳ 同đồng 者giả 復phục 有hữu 二nhị 初sơ 明minh 存tồn 沒một 同đồng 後hậu 明minh 罪tội 福phước 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 初sơ 約ước 紀kỷ 孝hiếu 行hành 章chương 中trung 五ngũ 句cú 之chi 文văn 以dĩ 辨biện 其kỳ 同đồng 即tức 攝nhiếp 於ư 生sanh 前tiền 沒một 後hậu 也dã 。

【# 記ký 】# 紀kỷ 孝hiếu 行hành 章chương 即tức 孝hiếu 經kinh 第đệ 十thập 章chương 五ngũ 句cú 中trung 前tiền 三tam 攝nhiếp 生sanh 前tiền 後hậu 二nhị 屬thuộc 沒một 後hậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 云vân 居cư 則tắc 致trí 其kỳ 敬kính 者giả 儒nho 則tắc 別biệt 於ư 犬khuyển 馬mã 釋thích 則tắc 舉cử 身thân 七thất 多đa 。

【# 記ký 】# 居cư 謂vị 平bình 居cư 之chi 時thời 儒nho 中trung 別biệt 犬khuyển 馬mã 者giả 論luận 語ngữ 云vân 子tử 游du 問vấn 孝hiếu 子tử 曰viết 今kim 之chi 孝hiếu 者giả 是thị 謂vị 能năng 養dưỡng (# 衣y 食thực 直trực 養dưỡng )# 至chí 於ư 犬khuyển 馬mã 皆giai 能năng 有hữu 養dưỡng (# 養dưỡng 通thông 餘dư 類loại )# 不bất 敬kính 何hà 以dĩ 別biệt 乎hồ (# 養dưỡng 親thân 不bất 敬kính 則tắc 與dữ 養dưỡng 餘dư 類loại 無vô 以dĩ 簡giản 別biệt )# 釋thích 中trung 即tức 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 還hoàn 本bổn 國quốc 時thời 淨Tịnh 飯Phạn 王Vương 。 嚴nghiêm 駕giá 出xuất 迎nghênh 見kiến 佛Phật 作tác 禮lễ 佛Phật 即tức 踊dũng 身thân 虗hư 空không 高cao 七thất 多đa 羅la 樹thụ 。 (# 一nhất 多đa 羅la 高cao 七thất 仞nhận 一nhất 仞nhận 七thất 尺xích 合hợp 數số 可khả 見kiến )# 禮lễ 訖ngật 下hạ 地địa 發phát 言ngôn 起khởi 居cư 等đẳng 佛Phật 為vi 世thế 間gian 。 慈từ 父phụ 猶do 故cố 敬kính 親thân 不bất 正chánh 受thọ 禮lễ 意ý 使sử 將tương 來lai 以dĩ 此thử 為vi 法pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 養dưỡng 則tắc 致trí 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 儒nho 則tắc 怡di 聲thanh 下hạ 氣khí 溫ôn 清thanh 定định 省tỉnh 等đẳng 也dã 故cố 有hữu 扇thiên/phiến 床sàng 溫ôn 席tịch 之chi 流lưu 釋thích 則tắc 節tiết 量lượng 信tín 毀hủy 分phần/phân 減giảm 衣y 鉢bát 等đẳng 也dã 故cố 有hữu 割cát 肉nhục 充sung 飢cơ 之chi 類loại (# 須tu 闍xà 太thái 子tử )# 。

【# 記ký 】# 儒nho 中trung 曲khúc 禮lễ 云vân 父phụ 母mẫu 有hữu 過quá 下hạ 氣khí 怡di 聲thanh 以dĩ 諫gián 之chi 又hựu 云vân 凡phàm 為vi 人nhân 子tử 。 之chi 禮lễ 冬đông 溫ôn 而nhi 夏hạ 清thanh (# 溫ôn 帝đế 扇thiên/phiến 床sàng 清thanh 音âm 倩thiến 涼lương 也dã )# 昏hôn 定định 而nhi 晨thần 省tỉnh (# 定định 衾khâm 枕chẩm 省tỉnh 安an 居cư )# 故cố 下hạ 舉cử 事sự 東đông 觀quán 漢hán 記ký 云vân 黃hoàng 香hương 孝hiếu 廉liêm 無vô 婢tỳ 僕bộc 躬cung 執chấp 勤cần 勞lao 竭kiệt 力lực 侍thị 養dưỡng 暑thử 則tắc 扇thiên/phiến 床sàng 枕chẩm 寒hàn 則tắc 以dĩ 身thân 溫ôn 席tịch 釋thích 中trung 節tiết 謂vị 節tiết 約ước 量lượng 即tức 觀quán 量lượng 信tín 毀hủy 謂vị 信tín 與dữ 不bất 信tín 僧Tăng 祇kỳ 律luật 云vân 父phụ 母mẫu 不bất 信tín 。 三Tam 寶Bảo 即tức 少thiểu 供cung 信tín 即tức 恣tứ 與dữ 減giảm 衣y 鉢bát 者giả 若nhược 三tam 衣y 一nhất 鉢bát 理lý 無vô 與dữ 俗tục 或hoặc 恐khủng 字tự 誤ngộ 合hợp 云vân 衣y 食thực 然nhiên 今kim 世thế 俗tục 謂vị 僧Tăng 長trường/trưởng 物vật 以dĩ 為vi 衣y 鉢bát 或hoặc 恐khủng 疏sớ/sơ 主chủ 隨tùy 俗tục 為vi 言ngôn 此thử 謂vị 貧bần 乏phạp 故cố 須tu 分phần/phân 減giảm 必tất 自tự 富phú 足túc 不bất 須tu 強cường/cưỡng 與dữ 施thí 物vật 難nan 消tiêu 反phản 成thành 罪tội 累lũy/lụy/luy 割cát 肉nhục 充sung 飢cơ 大đại 報báo 恩ân 經Kinh 云vân 須tu 闍xà 太thái 子tử 父phụ 母mẫu 被bị 賊tặc 所sở 篡soán 逃đào 逝thệ 外ngoại 國quốc 失thất 路lộ 絕tuyệt 粮# 乃nãi 割cát 己kỷ 肉nhục 供cung 須tu 父phụ 母mẫu 令linh 達đạt 前tiền 路lộ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 病bệnh 則tắc 致trí 其kỳ 憂ưu 者giả 儒nho 中trung 如như 文văn 帝đế 先tiên 嘗thường 湯thang 藥dược 武võ 王vương 不bất 脫thoát 冠quan 帶đái 釋thích 中trung 如như 太thái 子tử 以dĩ 肉nhục 為vi 藥dược 高cao 僧Tăng 以dĩ 身thân 而nhi 擔đảm 。

【# 記ký 】# 儒nho 中trung 漢hán 書thư 云vân 文văn 帝đế 母mẫu 疾tật 病bệnh 踰du 年niên 文văn 帝đế 目mục 不bất 睫tiệp 不bất 解giải 衣y 冠quan 湯thang 藥dược 不bất 嘗thường 不bất 進tiến 禮lễ 記ký 云vân 文văn 王vương 有hữu 疾tật 武võ 王vương 不bất 脫thoát 衣y 冠quan 而nhi 養dưỡng 文văn 王vương 一nhất 飯phạn 亦diệc 一nhất 飯phạn 文văn 王vương 再tái 飯phạn 亦diệc 再tái 飯phạn 旬tuần 有hữu 二nhị 日nhật 乃nãi 間gian (# 間gian 謂vị 病bệnh 差sai )# 釋thích 中trung 大đại 報báo 恩ân 經Kinh 云vân 忍Nhẫn 辱Nhục 太Thái 子Tử 。 父phụ 母mẫu 病bệnh 重trọng 毉y 者giả 云vân 須tu 不bất 瞋sân 人nhân 肉nhục 為vi 藥dược 太thái 子tử 自tự 念niệm 。 生sanh 來lai 不bất 瞋sân 因nhân 名danh 忍nhẫn 辱nhục 可khả 充sung 此thử 藥dược 又hựu 念niệm 國quốc 中trung 設thiết 有hữu 不bất 瞋sân 者giả 如như 何hà 取thủ 彼bỉ 救cứu 我ngã 親thân 乎hồ 遂toại 自tự 割cát 肉nhục 充sung 藥dược 厥quyết 疾tật 乃nãi 瘳sưu (# 音âm 抽trừu )# 唐đường 僧Tăng 傳truyền 云vân 高cao 齊tề 道đạo 紀kỷ 往vãng 必tất 荷hà 擔đảm 不bất 耻sỉ 微vi 行hành 經kinh 書thư 塔tháp 像tượng 為vi 一nhất 頭đầu 老lão 母mẫu 掃tảo 箒trửu 為vi 一nhất 頭đầu 齊tề 佛Phật 境cảnh 內nội 有hữu 塔tháp 斯tư 掃tảo 每mỗi 語ngữ 人nhân 曰viết 經kinh 不bất 云vân 乎hồ 。 掃tảo 僧Tăng 地địa 如như 閻Diêm 浮Phù 不bất 如như 佛Phật 地địa 一nhất 掌chưởng 者giả 由do 智trí 田điền 勝thắng 也dã 親thân 供cung 母mẫu 者giả 福phước 與dữ 登đăng 地địa 菩Bồ 薩Tát 齊tề 也dã 至chí 於ư 便tiện 利lợi 女nữ 人nhân 經kinh 理lý 不bất 許hứa 人nhân 兼kiêm 或hoặc 有hữu 助trợ 者giả 紀kỷ 曰viết 母mẫu 吾ngô 母mẫu 也dã 非phi 他tha 之chi 母mẫu 形hình 骸hài 之chi 累lũy/lụy/luy 並tịnh 吾ngô 身thân 也dã 有hữu 身thân 必tất 有hữu 苦khổ 何hà 得đắc 以dĩ 苦khổ 勞lao 人nhân 所sở 以dĩ 身thân 為vi 苦khổ 先tiên 幸hạnh 勿vật 相tương 助trợ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 喪táng 則tắc 致trí 其kỳ 哀ai 者giả 儒nho 有hữu 武võ 丁đinh 不bất 言ngôn 子tử 臯# 泣khấp 血huyết 釋thích 有hữu 目Mục 連Liên 大đại 呼hô 調điều 御ngự 舁dư 棺quan (# 於ư 儒nho 禮lễ 雖tuy 不bất 同đồng 而nhi 亦diệc 哀ai 有hữu 餘dư 也dã )# 。

【# 記ký 】# 儒nho 中trung 武võ 丁đinh 殷ân 高cao 宗tông 名danh 論luận 語ngữ 子tử 張trương 問vấn 曰viết 高cao 宗tông 諒# 陰ấm 三tam 年niên 不bất 言ngôn 何hà 謂vị 也dã (# 信tín 任nhậm 百bá 官quan 陰ấm 默mặc 三tam 年niên )# 子tử 曰viết 何hà 必tất 高cao 宗tông 古cổ 之chi 人nhân 皆giai 然nhiên 子tử 臯# 即tức 高cao 柴sài 禮lễ 記ký 云vân 高cao 子tử 臯# 執chấp 親thân 之chi 喪táng 也dã 泣khấp 血huyết 三tam 年niên (# 泣khấp 無vô 聲thanh 如như 血huyết 下hạ )# 未vị 嘗thường 見kiến 齒xỉ (# 少thiểu 言ngôn 笑tiếu 故cố )# 釋thích 中trung 目Mục 連Liên 緣duyên 如như 後hậu 釋thích 調điều 御ngự 即tức 佛Phật 通thông 號hiệu 對đối 舉cử 曰viết 舁dư 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 經Kinh 云vân 淨tịnh 飯phạn 王vương 崩băng 白bạch 氎điệp 棺quan 殮liễm 佛Phật 與dữ 難Nan 陀Đà 在tại 前tiền 阿A 難Nan 羅la 云vân 在tại 後hậu 難Nan 陀Đà 白bạch 佛Phật 。 父phụ 王vương 養dưỡng 我ngã 。 願nguyện 聽thính 擔đảm 棺quan 阿A 難Nan 羅la 云vân 亦diệc 爾nhĩ 佛Phật 念niệm 當đương 來lai 兇hung 暴bạo 不bất 報báo 父phụ 母mẫu 。 故cố 躬cung 自tự 擔đảm 棺quan 大Đại 千Thiên 六lục 反phản 震chấn 動động 。 釋Thích 梵Phạm 諸chư 天thiên 。 皆giai 來lai 赴phó 喪táng 代đại 佛Phật 擔đảm 之chi 佛Phật 執chấp 香hương 鑪lư 前tiền 引dẫn 就tựu 山sơn 註chú 中trung 以dĩ 此thử 門môn 明minh 同đồng 而nhi 引dẫn 事sự 全toàn 別biệt 故cố 特đặc 點điểm 之chi 上thượng 句cú 示thị 事sự 異dị 下hạ 句cú 明minh 哀ai 同đồng 而nhi 哀ai 又hựu 過quá 之chi 故cố 云vân 有hữu 餘dư 後hậu 註chú 亦diệc 然nhiên 準chuẩn 前tiền 三tam 句cú 例lệ 須tu 通thông 會hội 儒nho 釋thích 事sự 別biệt 敬kính 樂nhạo/nhạc/lạc 憂ưu 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 祭tế 則tắc 致trí 其kỳ 嚴nghiêm 者giả 儒nho 有hữu 薦tiến 筍duẩn 釋thích 有hữu 餉hướng 飯phạn 之chi 類loại 也dã (# 嚴nghiêm 雖tuy 有hữu 異dị 祭tế 意ý 大đại 同đồng )# 。

【# 記ký 】# 嚴nghiêm 謂vị 精tinh 嚴nghiêm 儒nho 中trung 孝hiếu 德đức 傳truyền 云vân 西tây 晉tấn 孟# 宗tông 為vi 郎lang 中trung 母mẫu 喪táng 委ủy 官quan 而nhi 歸quy 母mẫu 性tánh 嗜thị 筍duẩn 宗tông 每mỗi 當đương 時thời 供cung 奉phụng 母mẫu 亡vong 後hậu 冬đông 至chí 欲dục 以dĩ 筍duẩn 祭tế 乃nãi 入nhập 竹trúc 園viên 哀ai 告cáo 天thiên 地địa 乃nãi 得đắc 以dĩ 薦tiến 之chi 餉hướng 飯phạn 即tức 目Mục 連Liên 事sự 如như 下hạ 引dẫn 餉hướng 猶do 献# 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 至chí 教giáo 未vị 來lai 難nạn/nan 弘hoằng 報báo 應ứng 故cố 先tiên 且thả 立lập 於ư 祭tế 法pháp 令linh 敬kính 事sự 於ư 神thần 靈linh 。

【# 記ký 】# 至chí 教giáo 即tức 佛Phật 法Pháp 報báo 應ứng 即tức 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 言ngôn 且thả 立lập 者giả 示thị 權quyền 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 神thần 靈linh 則tắc 父phụ 母mẫu 之chi 識thức 性tánh 是thị 顯hiển 祖tổ 考khảo 之chi 常thường 存tồn 既ký 形hình 滅diệt 而nhi 神thần 不bất 滅diệt 。 豈khởi 厚hậu 形hình 而nhi 薄bạc 神thần 乎hồ 餘dư 如như 前tiền 辨biện 。

【# 記ký 】# 上thượng 二nhị 句cú 會hội 異dị 前tiền 引dẫn 月nguyệt 令linh 云vân 四tứ 方phương 之chi 神thần 宗tông 廟miếu 之chi 靈linh 儒nho 謂vị 神thần 靈linh 即tức 佛Phật 教giáo 識thức 性tánh 靈linh 識thức 不bất 滅diệt 所sở 謂vị 常thường 存tồn 下hạ 二nhị 句cú 反phản 責trách 儒nho 教giáo 尚thượng 形hình 生sanh 事sự 死tử 葬táng 及cập 祭tế 等đẳng 禮lễ 皆giai 為vi 重trọng/trùng 形hình 言ngôn 厚hậu 形hình 者giả 謂vị 但đãn 行hành 祭tế 祀tự 言ngôn 薄bạc 神thần 者giả 謂vị 不bất 嚴nghiêm 去khứ 識thức 若nhược 稟bẩm 佛Phật 教giáo 則tắc 厚hậu 神thần 而nhi 薄bạc 形hình 矣hĩ 形hình 同đồng 朽hủ 木mộc 不bất 足túc 可khả 貴quý 神thần 是thị 心tâm 靈linh 特đặc 須tu 濟tế 拔bạt 下hạ 句cú 指chỉ 前tiền 即tức 明minh 異dị 中trung 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 來lai 存tồn 沒một 同đồng 竟cánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 辨biện 罪tội 福phước 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 罪tội 同đồng 者giả 儒nho 則tắc 條điều 越việt 五ngũ 刑hình 犯phạm 當đương 五ngũ 擿# 而nhi 恩ân 赦xá 不bất 該cai 釋thích 則tắc 名danh 標tiêu 七thất 逆nghịch 戒giới 黜truất 七thất 遮già 而nhi 阿A 鼻Tỳ 定định 入nhập 。

【# 記ký 】# 儒nho 中trung 五ngũ 刑hình 者giả 墨mặc (# 墨mặc 額ngạch )# 劓tị (# 魚ngư 器khí 反phản 截tiệt 鼻tị )# 剕# (# 音âm 費phí 截tiệt 脚cước )# 宮cung (# 男nam 去khứ 勢thế 女nữ 幽u 閉bế )# 大đại 辟tịch (# 音âm 闢tịch 死tử 也dã )# 此thử 古cổ 五ngũ 刑hình 笞si 杖trượng 徒đồ 流lưu 死tử 為vi 今kim 五ngũ 刑hình 古cổ 今kim 雖tuy 殊thù 而nhi 五ngũ 逆nghịch 罪tội 不bất 在tại 其kỳ 內nội 故cố 云vân 條điều 越việt 孝hiếu 經Kinh 云vân 五ngũ 刑hình 之chi 屬thuộc 三tam 千thiên 而nhi 罪tội 莫mạc 大đại 於ư 不bất 孝hiếu (# 言ngôn 在tại 五ngũ 刑hình 之chi 外ngoại )# 五ngũ 擿# 以dĩ 五ngũ 車xa 繫hệ 五ngũ 體thể 縱tung 橫hoành 裂liệt 之chi 三tam 十thập 國quốc 春xuân 秋thu 云vân 池trì 湯thang 用dụng 妻thê 言ngôn 將tương 母mẫu 於ư 山sơn 中trung 。 殺sát 之chi 秦tần 王vương 聞văn 令linh 以dĩ 五ngũ 車xa 殺sát 之chi 恩ân 赦xá 不bất 該cai 者giả 縱túng/tung 有hữu 大đại 赦xá 必tất 先tiên 除trừ 五ngũ 逆nghịch 例lệ 不bất 該cai 赦xá 赦xá 即tức 放phóng 也dã 釋thích 中trung 小Tiểu 乘Thừa 五ngũ 逆nghịch 殺sát 父phụ 害hại 母mẫu 。 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 大Đại 乘Thừa 更cánh 加gia 殺sát 和hòa 尚thượng 闍xà 黎lê 名danh 為vi 七thất 逆nghịch (# 梵Phạm 網võng 中trung 殺sát 聖thánh 人nhân 即tức 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 也dã )# 戒giới 黜truất 者giả 謂vị 七thất 逆nghịch 之chi 人nhân 戒giới 法pháp 簡giản 退thoái 並tịnh 是thị 戒giới 障chướng 故cố 名danh 七thất 遮già 梵Phạm 網võng 云vân 若nhược 有hữu 七thất 遮già 者giả 師sư 不bất 應ưng 與dữ 受thọ 戒giới 。 無vô 者giả 得đắc 受thọ 觀quán 佛Phật 相tướng 好hảo 。 經kinh 說thuyết 犯phạm 逆nghịch 為vi 阿A 鼻Tỳ 因nhân 阿A 鼻Tỳ 此thử 翻phiên 無vô 間gian 涅Niết 槃Bàn 云vân 間gian 無vô 暫tạm 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 云vân 無vô 間gian 又hựu 一nhất 人nhân 獨độc 墮đọa 此thử 獄ngục 身thân 徧biến 獄ngục 中trung 間gian 無vô 空không 處xứ (# 其kỳ 獄ngục 四tứ 方phương 交giao 過quá 通thông 徹triệt 八bát 萬vạn 由do 旬tuần 。 身thân 與dữ 獄ngục 等đẳng 不bất 相tương 彰chương 礙ngại )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 福phước 同đồng 者giả 儒nho 則tắc 旌tinh 於ư 門môn 閭lư 上thượng 天thiên 之chi 報báo 釋thích 則tắc 瑩oánh 於ư 戒giới 德đức 淨tịnh 土độ 之chi 因nhân (# 如như 觀quán 經kinh 說thuyết 當đương 修tu 三tam 福phước 。 一nhất 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 等đẳng 乃nãi 至chí 此thử 三tam 種chủng 業nghiệp 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 淨tịnh 土độ 正chánh 因nhân )# 。

【# 記ký 】# 儒nho 中trung 國quốc 家gia 凡phàm 於ư 州châu 縣huyện 有hữu 行hành 孝hiếu 者giả 即tức 賜tứ 旌tinh 表biểu 榜bảng 其kỳ 門môn 閭lư 斯tư 亦diệc 勸khuyến 獎tưởng 之chi 意ý 上thượng 天thiên 報báo 者giả 以dĩ 釋thích 校giáo 儒nho 盡tận 誠thành 行hành 孝hiếu 必tất 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 句cú 現hiện 福phước 下hạ 句cú 來lai 報báo (# 舊cựu 謂vị 舜thuấn 行hành 孝hiếu 堯# 以dĩ 二nhị 女nữ 妻thê 之chi 等đẳng 為vi 上thượng 天thiên 報báo 者giả 非phi 對đối 下hạ 釋thích 教giáo 於ư 義nghĩa 頗phả 疎sơ )# 釋thích 中trung 瑩oánh 戒giới 德đức 者giả 孝hiếu 名danh 為vi 戒giới 。 行hành 孝hiếu 則tắc 戒giới 德đức 清thanh 白bạch 註chú 中trung 文văn 略lược 應ưng 從tùng 父phụ 母mẫu 字tự 下hạ 接tiếp 云vân 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 。 慈từ 心tâm 不bất 殺sát 。 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 二nhị 者giả 受thọ 持trì 三Tam 歸Quy 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 。 不bất 犯phạm 威uy 儀nghi 。 三tam 者giả 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 勸khuyến 進tấn 行hành 者giả 。 如như 是thị 三tam 事sự 。 名danh 為vi 淨Tịnh 業Nghiệp 。 餘dư 如như 註chú 引dẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 來lai 總tổng 彰chương 孝hiếu 道đạo 竟cánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 當đương 第đệ 四tứ 示thị 勝thắng 田điền 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 喻dụ 如như 世thế 間gian 人nhân 。 欲dục 得đắc 倉thương 廩lẫm 中trung 五ngũ 穀cốc 豐phong 盈doanh 。 歲tuế 歲tuế 不bất 乏phạp 者giả 必tất 須tu 取thủ 穀cốc 麥mạch 種chủng 子tử 以dĩ 牛ngưu 犂lê 耕canh 於ư 田điền 地địa 而nhi 種chủng 之chi 不bất 種chủng 則tắc 竭kiệt 盡tận 也dã 。

【# 記ký 】# 舉cử 喻dụ 可khả 解giải 五ngũ 糓cốc 謂vị 麻ma 黍thử 稷tắc 麥mạch 荳# 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 中trung 亦diệc 爾nhĩ 以dĩ 悲bi 心tâm 敬kính 心tâm 孝hiếu 心tâm 為vi 種chủng 子tử 以dĩ 衣y 食thực 財tài 帛bạch 身thân 命mạng 為vi 牛ngưu 犂lê 以dĩ 貧bần 病bệnh 三Tam 寶Bảo 父phụ 母mẫu 為vi 田điền 地địa 。

【# 記ký 】# 悲bi 心tâm 對đối 貧bần 病bệnh 悲bi 田điền 敬kính 心tâm 對đối 下hạ 三Tam 寶Bảo 敬kính 田điền 孝hiếu 心tâm 對đối 下hạ 父phụ 母mẫu 恩ân 田điền 衣y 食thực 為vi 外ngoại 財tài 身thân 命mạng 為vi 內nội 財tài 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 佛Phật 弟đệ 子tử 欲dục 得đắc 藏tạng 識thức 中trung 百bách 福phước 莊trang 嚴nghiêm 。 生sanh 生sanh 無vô 盡tận 者giả 須tu 運vận 悲bi 敬kính 孝hiếu 心tâm 將tương 衣y 食thực 財tài 帛bạch 身thân 命mạng 敬kính 養dưỡng 供cung 給cấp 於ư 貧bần 病bệnh 三Tam 寶Bảo 父phụ 母mẫu 名danh 為vi 種chủng 福phước 也dã 不bất 種chủng 即tức 貧bần 窮cùng 無vô 福phước 慧tuệ 。 入nhập 生sanh 死tử 險hiểm 道đạo 。 謂vị 種chủng 福phước 之chi 田điền 如như 種chủng 穀cốc 之chi 田điền 名danh 為vi 福phước 田điền 也dã 。

【# 記ký 】# 佛Phật 弟đệ 子tử 合hợp 上thượng 世thế 人nhân 藏tạng 識thức 合hợp 倉thương 廩lẫm 等đẳng 須tu 運vận 下hạ 合hợp 上thượng 取thủ 種chủng 子tử 等đẳng 不bất 下hạ 合hợp 上thượng 竭kiệt 盡tận 謂vị 下hạ 示thị 名danh 上thượng 云vân 三tam 田điền 皆giai 可khả 種chủng 福phước 通thông 號hiệu 福phước 田điền 福phước 田điền 之chi 名danh 法pháp 喻dụ 合hợp 舉cử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 種chủng 子tử 有hữu 精tinh 新tân 乾can/kiền/càn 焦tiêu 田điền 有hữu 肥phì 濃nồng 確xác 瘦sấu 如như 悲bi 敬kính 孝hiếu 心tâm 有hữu 懇khẩn 切thiết 閑nhàn 慢mạn 貧bần 有hữu 淺thiển 深thâm 病bệnh 有hữu 輕khinh 重trọng 。 佛Phật 有hữu 真chân 化hóa 化hóa 有hữu 住trụ 世thế 入nhập 滅diệt 法pháp 有hữu 小tiểu 大đại 教giáo 有hữu 權quyền 實thật 僧Tăng 有hữu 持trì 毀hủy 父phụ 母mẫu 有hữu 所sở 生sanh 七thất 世thế 一nhất 一nhất 配phối 肥phì 瘦sấu 之chi 田điền 昭chiêu 然nhiên 可khả 見kiến 。

【# 記ký 】# 初sơ 舉cử 喻dụ 確xác 瘦sấu 謂vị 瘠tích 薄bạc 之chi 地địa 如như 下hạ 配phối 法pháp 初sơ 配phối 種chủng 子tử 懇khẩn 切thiết 如như 精tinh 新tân 閑nhàn 慢mạn 如như 乾can/kiền/càn 焦tiêu 貧bần 下hạ 二nhị 配phối 田điền 地địa 有hữu 三tam 初sơ 配phối 悲bi 田điền 淺thiển 輕khinh 如như 瘦sấu 深thâm 重trọng 如như 肥phì 佛Phật 下hạ 配phối 敬kính 田điền 佛Phật 則tắc 真chân 住trụ 為vi 濃nồng 化hóa 滅diệt 為vi 瘦sấu 法pháp 則tắc 權quyền 小tiểu 為vi 瘦sấu 實thật 大đại 為vi 肥phì 僧Tăng 則tắc 毀hủy 戒giới 為vi 瘦sấu 持trì 奉phụng 為vi 肥phì 父phụ 母mẫu 下hạ 配phối 恩ân 田điền 所sở 生sanh 為vi 肥phì 七thất 世thế 為vi 瘦sấu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 盂vu 蘭lan 供cung 會hội 具cụ 三tam 種chủng 肥phì 田điền 故cố 云vân 勝thắng 也dã 謂vị 佛Phật 歡Hoan 喜Hỷ 日nhật 。 供cúng 養dường 自tự 恣tứ 淨tịnh 戒giới 大đại 德đức 敬kính 田điền 勝thắng 也dã 報báo 父phụ 母mẫu 恩ân 。 恩ân 田điền 勝thắng 也dã 父phụ 母mẫu 在tại 厄ách 難nạn 中trung 悲bi 田điền 勝thắng 也dã 為vi 欲dục 示thị 此thử 勝thắng 田điền 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。

【# 記ký 】# 初sơ 總tổng 標tiêu 謂vị 下hạ 別biệt 示thị 敬kính 田điền 中trung 佛Phật 歡hoan 喜hỷ 是thị 佛Phật 寶bảo 自tự 恣tứ 是thị 法Pháp 寶bảo 淨tịnh 戒giới 大đại 德đức 是thị 僧Tăng 寶bảo 恩ân 田điền 是thị 今kim 正chánh 宗tông 悲bi 田điền 本bổn 濟tế 貧bần 病bệnh 今kim 舉cử 厄ách 難nạn 以dĩ 意ý 取thủ 之chi 即tức 下hạ 經Kinh 云vân 當đương 為vi 七thất 世thế 現hiện 世thế 父phụ 母mẫu 厄ách 難nạn 中trung 者giả 。 是thị 也dã 為vi 下hạ 結kết 顯hiển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 二nhị 藏tạng 乘thừa 所sở 攝nhiếp 者giả 藏tạng 謂vị 三tam 藏tạng 乘thừa 謂vị 五ngũ 乘thừa 。

【# 記ký 】# 藏tạng 能năng 含hàm 蘊uẩn 乘thừa 能năng 運vận 載tái 故cố 以dĩ 比tỉ 焉yên 三tam 藏tạng 約ước 教giáo 五ngũ 乘thừa 約ước 行hành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 藏tạng 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 修tu 多đa 羅la 此thử 云vân 契Khế 經Kinh 契khế 者giả 契khế 理lý 契khế 機cơ 經kinh 者giả 佛Phật 地địa 論luận 云vân 貫quán 攝nhiếp 為vi 義nghĩa 謂vị 貫quán 穿xuyên 所sở 應ưng 知tri 義nghĩa 攝nhiếp 持trì 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 故cố 此thử 教giáo 於ư 三tam 學học 中trung 詮thuyên 於ư 定định 學học 。

【# 記ký 】# 初sơ 翻phiên 名danh 亦diệc 名danh 修tu 妬đố 路lộ 契khế 者giả 下hạ 次thứ 釋thích 義nghĩa 初sơ 釋thích 契khế 義nghĩa 契khế 理lý 者giả 皆giai 如như 實thật 故cố 契khế 機cơ 者giả 能năng 隨tùy 宜nghi 故cố 契khế 即tức 合hợp 也dã 次thứ 釋thích 經kinh 義nghĩa 論luận 中trung 貫quán 穿xuyên 義nghĩa 者giả 持trì 於ư 名danh 理lý 也dã 攝nhiếp 持trì 眾chúng 生sanh 。 者giả 被bị 於ư 物vật 機cơ 也dã 此thử 下hạ 結kết 判phán 詮thuyên 即tức 顯hiển 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 毗tỳ 奈nại 耶da 此thử 云vân 調điều 伏phục 調điều 謂vị 調điều 練luyện 三tam 業nghiệp 伏phục 謂vị 制chế 伏phục 過quá 非phi 此thử 教giáo 詮thuyên 於ư 戒giới 學học 。

【# 記ký 】# 翻phiên 名danh 釋thích 義nghĩa 並tịnh 據cứ 一nhất 端đoan 亦diệc 云vân 毗tỳ 那na 耶da 毗Tỳ 尼Ni 等đẳng 古cổ 翻phiên 為vi 滅diệt 正chánh 翻phiên 為vi 律luật 調điều 練luyện 對đối 治trị 是thị 作tác 持trì 行hành 制chế 伏phục 離ly 過quá 即tức 止chỉ 持trì 行hành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 此thử 云vân 對đối 法pháp 法pháp 謂vị 涅Niết 槃Bàn 四Tứ 諦Đế 對đối 謂vị 對đối 向hướng 對đối 觀quán 其kỳ 能năng 對đối 者giả 即tức 無vô 漏lậu 慧tuệ 此thử 教giáo 詮thuyên 於ư 慧tuệ 學học 。

【# 記ký 】# 初sơ 翻phiên 名danh 亦diệc 云vân 阿a 毗tỳ 曇đàm 法pháp 謂vị 下hạ 釋thích 義nghĩa 涅Niết 槃Bàn 是thị 所sở 向hướng 果quả 四Tứ 諦Đế 即tức 所sở 觀quán 理lý 二nhị 皆giai 屬thuộc 境cảnh 對đối 向hướng 配phối 涅Niết 槃Bàn 對đối 觀quán 配phối 四Tứ 諦Đế 二nhị 並tịnh 屬thuộc 智trí 無vô 漏lậu 慧tuệ 者giả 初sơ 果quả 已dĩ 去khứ 斷đoạn 惑hoặc 智trí 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 經kinh 是thị 化hóa 教giáo 開khai 誘dụ 化hóa 導đạo 也dã 律luật 是thị 制chế 教giáo 制chế 約ước 行hành 業nghiệp 也dã 論luận 則tắc 推thôi 徵trưng 解giải 釋thích 。

【# 記ký 】# 開khai 誘dụ 化hóa 導đạo 者giả 但đãn 開khai 信tín 解giải 任nhậm 物vật 違vi 從tùng 制chế 約ước 行hành 業nghiệp 者giả 必tất 使sử 修tu 持trì 不bất 容dung 違vi 背bội 論luận 中trung 推thôi 徵trưng 解giải 釋thích 該cai 上thượng 化hóa 制chế 經kinh 律luật 各các 局cục 論luận 則tắc 兩lưỡng 通thông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 此thử 盂vu 蘭lan 盆bồn 據cứ 其kỳ 名danh 題đề 即tức 化hóa 教giáo 所sở 攝nhiếp 屬thuộc 於ư 經kinh 藏tạng 據cứ 其kỳ 義nghĩa 意ý 亦diệc 制chế 教giáo 攝nhiếp 屬thuộc 於ư 律luật 藏tạng (# 制chế 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 年niên 年niên 自tự 恣tứ 日nhật 行hành 此thử 法pháp 故cố )# 。

【# 記ký 】# 據cứ 名danh 題đề 者giả 題đề 云vân 經kinh 故cố 據cứ 義nghĩa 意ý 者giả 如như 註chú 顯hiển 故cố 今kim 詳tường 後hậu 判phán 誠thành 所sở 未vị 安an 且thả 約ước 藏tạng 攝nhiếp 經kinh 要yếu 知tri 所sở 屬thuộc 若nhược 依y 兩lưỡng 判phán 未vị 審thẩm 此thử 經Kinh 定định 屬thuộc 何hà 藏tạng 一nhất 不bất 可khả 也dã 又hựu 題đề 標tiêu 經kinh 義nghĩa 義nghĩa 必tất 應ưng 題đề 若nhược 謂vị 據cứ 題đề 屬thuộc 經kinh 據cứ 義nghĩa 屬thuộc 律luật 是thị 則tắc 題đề 與dữ 義nghĩa 別biệt 兩lưỡng 不bất 相tương 應ứng 二nhị 不bất 可khả 也dã 又hựu 經kinh 中trung 但đãn 云vân 行hành 慈từ 孝hiếu 者giả 皆giai 應ưng 先tiên 為vi 父phụ 母mẫu 作tác 盂vu 蘭lan 盆bồn 又hựu 云vân 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 修tu 孝hiếu 順thuận 者giả 。 應ưng 念niệm 念niệm 中trung 。 常thường 憶ức 父phụ 母mẫu 。 為vi 作tác 盂Vu 蘭Lan 盆bồn 。 等đẳng 此thử 乃nãi 通thông 途đồ 勸khuyến 導đạo 正chánh 是thị 化hóa 義nghĩa 何hà 嘗thường 定định 制chế 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 年niên 年niên 行hành 耶da 三tam 不bất 可khả 也dã 又hựu 南nam 山sơn 云vân 化hóa 教giáo 通thông 於ư 道đạo 俗tục 行hành 教giáo 唯duy 局cục 內nội 眾chúng (# 即tức 制chế 教giáo 也dã )# 準chuẩn 下hạ 具cụ 列liệt 國quốc 王vương 太thái 子tử 。 百bá 官quan 萬vạn 民dân 通thông 明minh 道đạo 俗tục 非phi 專chuyên 內nội 眾chúng 四tứ 不bất 可khả 也dã 又hựu 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 制chế 令linh 必tất 為vi 不bất 為vi 即tức 是thị 違vi 制chế 且thả 律luật 明minh 違vi 制chế 必tất 須tu 結kết 犯phạm 今kim 不bất 行hành 蘭lan 盆bồn 為vi 結kết 何hà 罪tội 五ngũ 不bất 可khả 也dã 此thử 由do 不bất 達đạt 化hóa 制chế 遂toại 致trí 乖quai 疎sơ 義nghĩa 學học 存tồn 公công 無vô 宜nghi 執chấp 舊cựu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 乘thừa 者giả 乘thừa 以dĩ 運vận 載tái 為vi 名danh 五ngũ 謂vị 人nhân 天thiên 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 此thử 五Ngũ 力Lực 有hữu 大đại 小tiểu 載tái 有hữu 遠viễn 近cận 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 名danh 五ngũ 下hạ 列liệt 位vị 人nhân 乘thừa 力lực 小tiểu 載tái 近cận 菩Bồ 薩Tát 力lực 大đại 載tái 遠viễn 中trung 間gian 三tam 位vị 望vọng 前tiền 則tắc 大đại 遠viễn 望vọng 後hậu 則tắc 少thiểu 近cận 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 者giả 。 從tùng 此thử 因nhân 名danh 云vân 佛Phật 乘thừa 則tắc 從tùng 果quả 號hiệu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 人nhân 乘thừa 謂vị 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。 越việt 於ư 三tam 塗đồ 生sanh 於ư 人nhân 道đạo 。 其kỳ 猶do 小tiểu 艇# 過quá 溪khê 澗giản 。

【# 記ký 】# 初sơ 標tiêu 二nhị 釋thích 釋thích 中trung 先tiên 法pháp 後hậu 喻dụ 法pháp 中trung 有hữu 所sở 乘thừa 法pháp 所sở 越việt 境cảnh 所sở 感cảm 報báo 下hạ 三tam 例lệ 此thử 分phân 之chi 三Tam 歸Quy 則tắc 從tùng 師sư 作tác 法pháp 歸quy 投đầu 三Tam 寶Bảo 五Ngũ 戒Giới 謂vị 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà 淫dâm 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 飲ẩm 酒tửu 纔tài 猶do 略lược 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 天thiên 乘thừa 謂vị 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 及cập 四tứ 禪thiền 八bát 定định 運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。 越việt 於ư 四tứ 洲châu 達đạt 於ư 上thượng 界giới 如như 次thứ 舩# 越việt 小tiểu 江giang 河hà 。

【# 記ký 】# 十Thập 善Thiện 分phần/phân 三tam 品phẩm 下hạ 品phẩm 修tu 羅la 中trung 品phẩm 生sanh 人nhân 上thượng 品phẩm 生sanh 欲dục 界giới 天thiên 四tứ 禪thiền 別biệt 舉cử 色sắc 界giới 異dị 上thượng 界giới 故cố 八bát 定định 總tổng 色sắc 無vô 色sắc 俱câu 不bất 動động 業nghiệp 故cố 四tứ 洲châu 欲dục 界giới 下hạ 地địa 是thị 所sở 越việt 境cảnh 上thượng 界giới 通thông 指chỉ 三tam 天thiên 即tức 所sở 感cảm 報báo 若nhược 第đệ 論luận 所sở 越việt 則tắc 十Thập 善Thiện 越việt 四tứ 洲châu 四tứ 禪thiền 越việt 欲dục 有hữu 四tứ 空không 越việt 色sắc 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 謂vị 四Tứ 諦Đế 法Pháp 門môn 。 四tứ 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 謂vị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 。 門môn 皆giai 運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。 越việt 於ư 三tam 界giới 到đáo 有hữu 餘dư 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 及cập 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 皆giai 如như 大đại 船thuyền 越việt 大đại 江giang 河hà 。

【# 記ký 】# 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 法pháp 雖tuy 殊thù 所sở 越việt 所sở 到đáo 二nhị 皆giai 無vô 異dị 故cố 合hợp 明minh 之chi 結kết 惑hoặc 已dĩ 盡tận 若nhược 依y 身thân 在tại 名danh 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 化hóa 火hỏa 焚phần 身thân 。 身thân 智trí 俱câu 亡vong 名danh 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 謂vị 悲bi 智trí 六Lục 度Độ 法Pháp 門môn 運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。 總tổng 超siêu 三tam 界giới 三tam 乘thừa 之chi 境cảnh 至chí 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 彼bỉ 岸ngạn 如như 乘thừa 舶bạc 過quá 海hải 。

【# 記ký 】# 下hạ 化hóa 故cố 悲bi 上thượng 求cầu 故cố 智trí 施thí 戒giới 進tiến 忍nhẫn 禪thiền 智trí 為vi 六lục 修tu 此thử 六lục 法pháp 能năng 至chí 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 云vân 六Lục 度Độ 越việt 三tam 界giới 出xuất 分phân 段đoạn 也dã 越việt 三tam 乘thừa 出xuất 變biến 易dị 也dã 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 佛Phật 果Quả 菩Bồ 提Đề 。 翻phiên 覺giác 揀giản 二Nhị 乘Thừa 自tự 覺giác 菩Bồ 薩Tát 未vị 滿mãn 故cố 云vân 無vô 上thượng 涅Niết 槃Bàn 。 翻phiên 寂tịch 滅diệt 揀giản 前tiền 小Tiểu 乘Thừa 故cố 云vân 大đại 也dã 舶bạc 大đại 船thuyền 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 此thử 經Kinh 者giả 是thị 人nhân 天thiên 乘thừa 所sở 攝nhiếp 在tại 小Tiểu 乘Thừa 藏tạng 中trung 。

【# 記ký 】# 圭# 峰phong 判phán 釋thích 依y 賢hiền 首thủ 宗tông 彼bỉ 立lập 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 人nhân 天thiên 二nhị 即tức 二Nhị 乘Thừa 此thử 經Kinh 猶do 非phi 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 攝nhiếp 屬thuộc 小Tiểu 乘Thừa 耳nhĩ 今kim 應ưng 問vấn 曰viết 如như 此thử 判phán 經kinh 為vi 從tùng 何hà 義nghĩa (# 孤cô 山sơn 云vân 約ước 所sở 救cứu 人nhân 說thuyết )# 若nhược 謂vị 目Mục 連Liên 母mẫu 脫thoát 苦khổ 生sanh 天thiên 而nhi 云vân 人nhân 天thiên 者giả 且thả 目Mục 連Liên 母mẫu 亦diệc 止chỉ 生sanh 天thiên 那na 得đắc 兼kiêm 人nhân 又hựu 生sanh 天thiên 之chi 語ngữ 徧biến 諸chư 大Đại 乘Thừa 如như 法Pháp 華hoa 云vân 書thư 寫tả 是thị 經Kinh 。 命mạng 終chung 當đương 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 上thượng 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 即tức 往vãng 兜Đâu 率Suất 天thiên 等đẳng 又hựu 梵Phạm 網võng 云vân 講giảng 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 福phước 資tư 亡vong 者giả 。 生sanh 人nhân 天thiên 上thượng 。 又hựu 云vân 受thọ 持trì 菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。 常thường 生sanh 人nhân 道đạo 天thiên 中trung 。 等đẳng 即tức 應ưng 皆giai 屬thuộc 人nhân 天thiên 教giáo 耶da 又hựu 上thượng 所sở 明minh 人nhân 天thiên 兩lưỡng 乘thừa 行hành 果quả 全toàn 別biệt 如như 何hà 一nhất 混hỗn 而nhi 云vân 人nhân 天thiên 既ký 云vân 攝nhiếp 教giáo 須tu 定định 所sở 歸quy 畢tất 竟cánh 此thử 經Kinh 為vi 歸quy 何hà 攝nhiếp 又hựu 彰chương 孝hiếu 道đạo 中trung 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 涅Niết 槃Bàn 對đối 明minh 釋thích 教giáo 以dĩ 孝hiếu 為vi 本bổn 既ký 引dẫn 圓viên 頓đốn 終chung 窮cùng 了liễu 義nghĩa 而nhi 彰chương 孝hiếu 道đạo 如như 何hà 判phán 教giáo 止chỉ 在tại 人nhân 天thiên 又hựu 歸quy 敬kính 偈kệ 云vân 累lũy 劫kiếp 報báo 親thân 恩ân 積tích 因nhân 成thành 正chánh 覺giác 則tắc 顯hiển 孝hiếu 行hành 深thâm 通thông 佛Phật 乘thừa 及cập 乎hồ 判phán 經kinh 而nhi 云vân 人nhân 天thiên 豈khởi 非phi 前tiền 後hậu 自tự 相tương 違vi 耶da 又hựu 孤cô 山sơn 記ký 中trung 釋thích 歸quy 敬kính 偈kệ 則tắc 明minh 同đồng 體thể 三Tam 寶Bảo 乃nãi 云vân 真Chân 如Như 性tánh 中trung 。 有hữu 覺giác 了liễu 軌quỹ 持trì 和hòa 合hợp 義nghĩa 故cố 又hựu 釋thích 離ly 苦khổ 安an 樂lạc 乃nãi 云vân 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 四tứ 德đức 之chi 樂lạc 又hựu 釋thích 主chủ 成thành 就tựu 即tức 云vân 了liễu 迷mê 即tức 真chân 而nhi 妄vọng 菩Bồ 提Đề 即tức 煩phiền 惱não 故cố 了liễu 悟ngộ 即tức 妄vọng 而nhi 真chân 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 故cố 又hựu 釋thích 異dị 熟thục 果quả 即tức 明minh 八bát 識thức 真chân 異dị 熟thục 等đẳng 既ký 用dụng 大Đại 乘Thừa 名danh 義nghĩa 。 釋thích 上thượng 諸chư 文văn 則tắc 不bất 當đương 判phán 為vi 人nhân 天thiên 小tiểu 教giáo 既ký 約ước 人nhân 天thiên 小tiểu 教giáo 判phán 此thử 一nhất 經kinh 則tắc 不bất 當đương 用dụng 大Đại 乘Thừa 名danh 義nghĩa 。 釋thích 上thượng 諸chư 文văn 又hựu 釋thích 十Thập 地Địa 大đại 人nhân 權quyền 現hiện 乃nãi 云vân 即tức 同đồng 法pháp 華hoa 內nội 秘bí 菩Bồ 薩Tát 外ngoại 現hiện 聲Thanh 聞Văn 仍nhưng 自tự 問vấn 云vân 今kim 經kinh 與dữ 法pháp 華hoa 何hà 別biệt 既ký 以dĩ 此thử 經Kinh 判phán 屬thuộc 人nhân 天thiên 那na 將tương 法pháp 華hoa 挍giảo 其kỳ 同đồng 別biệt 是thị 知tri 疏sớ/sơ 記ký 宗tông 途đồ 紊# 亂loạn 始thỉ 末mạt 差sai 訛ngoa 歷lịch 代đại 同đồng 迷mê 莫mạc 知tri 體thể 究cứu 且thả 夫phu 人nhân 天thiên 為vi 教giáo 唯duy 被bị 極cực 鈍độn 之chi 機cơ 令linh 脫thoát 三tam 途đồ 容dung 可khả 受thọ 道đạo 未vị 免miễn 生sanh 死tử 非phi 佛Phật 本bổn 懷hoài 是thị 故cố 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 不bất 列liệt 人nhân 天thiên 南nam 山sơn 二nhị 疏sớ/sơ 唯duy 存tồn 聖thánh 道Đạo 乃nãi 曰viết 為vi 道đạo 制chế 戒giới 本bổn 非phi 世thế 福phước 天thiên 主chủ 人nhân 王vương 咸hàm 興hưng 有hữu 教giáo 佛Phật 還hoàn 說thuyết 有hữu 則tắc 與dữ 凡phàm 同đồng 等đẳng 請thỉnh 尋tầm 祖tổ 訓huấn 深thâm 究cứu 佛Phật 心tâm 豈khởi 唯duy 洞đỗng 曉hiểu 一nhất 經kinh 抑ức 乃nãi 通thông 明minh 大đại 化hóa 矣hĩ 今kim 詳tường 此thử 經Kinh 三tam 藏tạng 之chi 中trung 定định 屬thuộc 經kinh 藏tạng 化hóa 教giáo 所sở 收thu 五ngũ 乘thừa 之chi 中trung 定định 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 所sở 攝nhiếp 然nhiên 凡phàm 論luận 判phán 教giáo 一nhất 觀quán 正chánh 宗tông 所sở 詮thuyên 行hành 相tương/tướng 二nhị 考khảo 聽thính 眾chúng 結kết 益ích 淺thiển 深thâm 三tam 求cầu 文văn 義nghĩa 意ý 趣thú 優ưu 劣liệt 行hành 是thị 一nhất 經kinh 之chi 主chủ 益ích 乃nãi 被bị 物vật 之chi 功công 文văn 即tức 能năng 詮thuyên 之chi 體thể 用dụng 斯tư 以dĩ 判phán 無vô 往vãng 不bất 通thông 初sơ 明minh 行hành 者giả 且thả 通thông 論luận 孝hiếu 行hành 則tắc 有hữu 多đa 途đồ 若nhược 同đồng 儒nho 宗tông 純thuần 孝hiếu 奉phụng 親thân 止chỉ 是thị 世thế 報báo 人nhân 天thiên 行hành 也dã 若nhược 如như 目Mục 連Liên 為vi 親thân 修tu 道Đạo 果quả 成thành 羅La 漢Hán 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 聲Thanh 聞Văn 行hành 也dã 若nhược 同đồng 前tiền 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 涅Niết 槃Bàn 十thập 六lục 觀quán 經kinh 並tịnh 是thị 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 之chi 行hành 次thứ 局cục 就tựu 今kim 經kinh 唯duy 專chuyên 大đại 行hành 良lương 以dĩ 於ư 自tự 恣tứ 日nhật 設thiết 供cung 報báo 恩ân 一nhất 運vận 已dĩ 誠thành 二nhị 兼kiêm 他tha 力lực 無vô 論luận 存tồn 沒một 不bất 簡giản 自tự 他tha 憫mẫn 物vật 傾khuynh 財tài 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 非phi 小tiểu 行hành 須tu 歸quy 大Đại 乘Thừa 故cố 經Kinh 云vân 吾ngô 今kim 當đương 說thuyết 。 救cứu 濟tế 之chi 法Pháp 。 令linh 一nhất 切thiết 難nạn 。 皆giai 離ly 憂ưu 苦khổ 。 且thả 一nhất 切thiết 之chi 語ngữ 徧biến 該cai 生sanh 境cảnh 豈khởi 止chỉ 吾ngô 親thân 離ly 苦khổ 之chi 言ngôn 畢tất 超siêu 二nhị 死tử 非phi 唯duy 鬼quỷ 趣thú 即tức 梵Phạm 網võng 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 父phụ 母mẫu 我ngã 生sanh 生sanh 無vô 不phủ 。 從tùng 之chi 受thọ 生sanh 。 即tức 前tiền 所sở 謂vị 累lũy 劫kiếp 報báo 恩ân 積tích 因nhân 成thành 佛Phật 準chuẩn 斯tư 明minh 據cứ 大đại 教giáo 何hà 疑nghi 二nhị 明minh 結kết 益ích 謂vị 經kinh 家gia 結kết 示thị 同đồng 聞văn 之chi 眾chúng 開khai 悟ngộ 證chứng 入nhập 故cố 云vân 結kết 益ích 非phi 謂vị 約ước 彼bỉ 所sở 救cứu 之chi 人nhân 即tức 如như 經Kinh 云vân 目Mục 連Liên 比Bỉ 丘Khâu 。 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 若nhược 是thị 小tiểu 行hành 人nhân 天thiên 凡phàm 福phước 豈khởi 得đắc 大đại 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 聞văn 皆giai 歡hoan 喜hỷ 。 既ký 云vân 歡hoan 喜hỷ 即tức 是thị 開khai 悟ngộ 增tăng 發phát 大đại 心tâm 故cố 下hạ 引dẫn 恩ân 重trọng/trùng 經kinh 結kết 益ích 云vân 帝Đế 釋Thích 諸chư 天thiên 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 豈khởi 非phi 明minh 證chứng 彼bỉ 經kinh 又hựu 云vân 若nhược 善thiện 男nam 女nữ 能năng 為vì 父phụ 母mẫu 。 受thọ 持trì 此thử 大Đại 乘Thừa 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 一nhất 句cú 一nhất 偈kệ 。 一nhất 經kinh 耳nhĩ 目mục 五ngũ 逆nghịch 重trọng 罪tội 。 悉tất 得đắc 消tiêu 滅diệt 。 二nhị 經kinh 同đồng 類loại 而nhi 彼bỉ 明minh 標tiêu 大Đại 乘Thừa 決quyết 無vô 疑nghi 矣hĩ 三Tam 明Minh 文văn 義nghĩa 一nhất 者giả 如như 上thượng 示thị 行hành 文văn 二nhị 者giả 即tức 前tiền 結kết 益ích 文văn 三tam 同đồng 聞văn 之chi 眾chúng 有hữu 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 四tứ 受thọ 供cung 僧Tăng 中trung 有hữu 十Thập 地Địa 權quyền 化hóa 安an 有hữu 小tiểu 教giáo 而nhi 談đàm 十Thập 地Địa 示thị 權quyền 耶da 五ngũ 智trí 昇thăng 法Pháp 師sư 大đại 藏tạng 目mục 錄lục 判phán 在tại 大Đại 乘Thừa 深thâm 符phù 經kinh 旨chỉ 而nhi 孤cô 山sơn 記ký 中trung 輙triếp 斥xích 為vi 謬mậu 秉bỉnh 筆bút 垂thùy 訓huấn 率suất 易dị 若nhược 此thử 且thả 錄lục 中trung 所sở 判phán 一nhất 代đại 時thời 經kinh 如như 何hà 此thử 經Kinh 獨độc 指chỉ 為vi 謬mậu (# 古cổ 錄lục 有hữu 判phán 小Tiểu 乘Thừa 者giả 已dĩ 為vi 昇thăng 師sư 所sở 破phá )# 世thế 多đa 執chấp 諍tranh 不bất 免miễn 繁phồn 辭từ 幸hạnh 依y 法pháp 而nhi 勿vật 依y 人nhân 豈khởi 聞văn 義nghĩa 而nhi 不bất 能năng 從tùng 所sở 慮lự 淹yêm 沉trầm 至chí 教giáo 抑ức 塞tắc 來lai 蒙mông 誠thành 不bất 遑hoàng 安an 固cố 非phi 好hảo/hiếu 辯biện 宗tông 師sư 不bất 黨đảng 試thí 為vi 裁tài 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 辯biện 定định 宗tông 旨chỉ 者giả 此thử 經Kinh 以dĩ 孝hiếu 順thuận 設thiết 供cung 拔bạt 苦khổ 報báo 恩ân 為vi 宗tông 今kim 以dĩ 二nhị 門môn 分phân 別biệt 一nhất 釋thích 行hành 相tương/tướng 二nhị 配phối 句cú 數số 。

【# 記ký 】# 總tổng 分phần/phân 有hữu 四tứ 孝hiếu 順thuận 是thị 心tâm 設thiết 供cung 是thị 事sự 拔bạt 苦khổ 是thị 功công 報báo 恩ân 是thị 用dụng 今kim 詳tường 經kinh 宗tông 宗tông 是thị 主chủ 義nghĩa 國quốc 無vô 二nhị 主chủ 安an 得đắc 有hữu 四tứ 今kim 立lập 報báo 恩ân 為vi 宗tông 餘dư 三tam 任nhậm 運vận 自tự 攝nhiếp 經kinh 文văn 首thủ 標tiêu 欲dục 報báo 父phụ 母mẫu 乳nhũ 哺bộ 之chi 恩ân 。 斯tư 一nhất 證chứng 也dã 又hựu 疏sớ/sơ 引dẫn 三tam 譯dịch 第đệ 三tam 立lập 題đề 為vi 報báo 恩ân 經kinh 斯tư 二nhị 證chứng 也dã 且thả 依y 疏sớ/sơ 釋thích 學học 者giả 宜nghi 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 者giả 謂vị 目Mục 連Liên 本bổn 為vi 孝hiếu 誠thành 欲dục 酬thù 恩ân 德đức 力lực 所sở 未vị 及cập 故cố 先tiên 出xuất 家gia 是thị 以dĩ 始thỉ 得đắc 六Lục 通Thông 。 便tiện 觀quán 三tam 界giới 見kiến 其kỳ 亡vong 母mẫu 。 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 (# 諸chư 得đắc 道Đạo 人nhân 未vị 必tất 皆giai 為vi 父phụ 母mẫu 即tức 驗nghiệm 目Mục 連Liên 為vi 欲dục 報báo 恩ân 故cố 出xuất 家gia 也dã )# 雖tuy 餉hướng 香hương 飡xan 旋toàn 成thành 猛mãnh 火hỏa 悲bi 號hào 投đầu 佛Phật 奉phụng 教giáo 設thiết 盆bồn 拔bạt 冥minh 塗đồ 身thân 脫thoát 一nhất 劫kiếp 苦khổ 不bất 辜cô 生sanh 育dục 大đại 報báo 劬cù 勞lao 細tế 詳tường 經kinh 宗tông 備bị 斯tư 四tứ 義nghĩa 。

【# 記ký 】# 初sơ 敘tự 孝hiếu 順thuận 註chú 文văn 遮già 疑nghi 恐khủng 疑nghi 諸chư 聖thánh 入nhập 道đạo 皆giai 因nhân 親thân 故cố 始thỉ 得đắc 便tiện 觀quán 故cố 云vân 即tức 驗nghiệm 雖tuy 下hạ 敘tự 設thiết 供cung 旋toàn 字tự 平bình 呼hô 尋tầm 也dã 拔bạt 下hạ 敘tự 拔bạt 苦khổ 不bất 下hạ 敘tự 報báo 恩ân 末mạt 後hậu 二nhị 句cú 總tổng 結kết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 配phối 句cú 數số 者giả 有hữu 四tứ 四tứ 句cú 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 孝hiếu 順thuận 兩lưỡng 字tự 自tự 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 孝hiếu 而nhi 非phi 順thuận 如như 三tam 牲# 之chi 養dưỡng 等đẳng 二nhị 順thuận 而nhi 非phi 孝hiếu 如như 病bệnh 索sách 禁cấm 忌kỵ 之chi 食thực 而nhi 即tức 供cung 欲dục 行hành 非phi 為vi 之chi 事sự 而nhi 不bất 諫gián 等đẳng 三tam 亦diệc 孝hiếu 亦diệc 順thuận 謂vị 有hữu 隱ẩn 無vô 犯phạm 三tam 諫gián 而nhi 隨tùy 順thuận 色sắc 觀quán 志chí 三tam 年niên 無vô 改cải 四tứ 非phi 孝hiếu 非phi 順thuận 如như 水thủy 中trung 葬táng 父phụ 之chi 類loại 。

【# 記ký 】# 第đệ 一nhất 句cú 孝hiếu 經Kinh 云vân 居cư 上thượng 不bất 驕kiêu 為vi 下hạ 不bất 亂loạn 在tại 醜xú 不bất 爭tranh (# 醜xú 即tức 眾chúng 也dã )# 居cư 上thượng 而nhi 驕kiêu 則tắc 亡vong 為vi 下hạ 而nhi 亂loạn 則tắc 刑hình 在tại 醜xú 而nhi 爭tranh 則tắc 兵binh (# 兵binh 謂vị 兵binh 鬪đấu )# 三tam 者giả 不bất 除trừ 雖tuy 日nhật 用dụng 三tam 牲# 之chi 養dưỡng 猶do 為vi 不bất 孝hiếu 。 也dã (# 彼bỉ 謂vị 不bất 孝hiếu 今kim 云vân 孝hiếu 者giả 以dĩ 其kỳ 非phi 不bất 盡tận 養dưỡng 但đãn 不bất 能năng 修tu 己kỷ 故cố 云vân 非phi 順thuận )# 第đệ 二nhị 句cú 供cung 忌kỵ 食thực 惡ác 不bất 諫gián 是thị 順thuận 而nhi 非phi 愛ái 親thân 故cố 非phi 孝hiếu 孝hiếu 經Kinh 云vân 父phụ 有hữu 爭tranh 子tử 則tắc 身thân 不bất 陷hãm 於ư 不bất 義nghĩa 故cố 當đương 不bất 義nghĩa 則tắc 爭tranh 之chi 從tùng 父phụ 之chi 令linh 又hựu 焉yên 得đắc 為vi 孝hiếu 乎hồ 第đệ 三tam 句cú 中trung 禮lễ 記ký 云vân 事sự 親thân 有hữu 隱ẩn 而nhi 無vô 犯phạm (# 當đương 隱ẩn 過quá 幾kỷ 諫gián 不bất 犯phạm 顏nhan )# 事sự 君quân 有hữu 犯phạm 而nhi 無vô 隱ẩn (# 當đương 犯phạm 顏nhan 直trực 諫gián 言ngôn 其kỳ 得đắc 失thất )# 事sự 師sư 無vô 犯phạm 無vô 隱ẩn (# 雖tuy 不bất 犯phạm 顏nhan 容dung 言ngôn 得đắc 失thất 事sự 親thân 是thị 恩ân 事sự 君quân 是thị 義nghĩa 師sư 則tắc 恩ân 義nghĩa 之chi 間gian )# 三tam 諫gián 隨tùy 者giả 禮lễ 云vân 子tử 之chi 事sự 親thân 也dã 三tam 諫gián 而nhi 不bất 聽thính 則tắc 號hào 泣khấp 而nhi 隨tùy 之chi 順thuận 色sắc 者giả 論luận 語ngữ 云vân 子tử 夏hạ 問vấn 孝hiếu 子tử 曰viết 色sắc 難nạn/nan 註chú 云vân 承thừa 順thuận 顏nhan 色sắc 乃nãi 為vi 難nạn/nan 也dã 觀quán 志chí 者giả 禮lễ 記ký 曾tằng 子tử 曰viết 君quân 子tử 之chi 謂vị 孝hiếu 者giả 先tiên 意ý 承thừa 志chí 諭dụ 父phụ 母mẫu 孝hiếu 道đạo (# 此thử 謂vị 子tử 觀quán 父phụ 志chí 頗phả 合hợp 文văn 意ý 與dữ 下hạ 論luận 語ngữ 言ngôn 同đồng 意ý 別biệt 或hoặc 可khả 字tự 誤ngộ 合hợp 云vân 承thừa 志chí )# 三tam 年niên 無vô 改cải 者giả 論luận 語ngữ 云vân 父phụ 在tại 觀quán 其kỳ 志chí 父phụ 沒một 觀quán 其kỳ 行hành 三tam 年niên 無vô 改cải 於ư 父phụ 之chi 道đạo 可khả 謂vị 孝hiếu 矣hĩ 。 四tứ 中trung 世thế 傳truyền 昆côn 子tử (# 有hữu 作tác 渾hồn 子tử )# 水thủy 葬táng 父phụ 在tại 昆côn 明minh 池trì 中trung 由do 子tử 不bất 孝hiếu 多đa 違vi 於ư 父phụ 父phụ 令linh 棄khí 水thủy 意ý 使sử 土thổ/độ 葬táng 而nhi 子tử 特đặc 順thuận 之chi 反phản 是thị 不bất 順thuận 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 以dĩ 孝hiếu 順thuận 與dữ 設thiết 供cung 相tương 對đối 復phục 為vi 四tứ 句cú 一nhất 孝hiếu 順thuận 非phi 設thiết 供cung 如như 董# 黯ảm 王vương 祥tường 等đẳng 二nhị 設thiết 供cung 非phi 孝hiếu 順thuận 為vì 己kỷ 求cầu 福phước 而nhi 修tu 齊tề 等đẳng 三tam 俱câu 是thị 即tức 盂vu 蘭lan 盆bồn 會hội 四tứ 俱câu 非phi 謂vị 逆nghịch 而nhi 慳san 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 孝hiếu 德đức 傳truyền 云vân 董# 黯ảm 會hội 稽khể 人nhân (# 碑bi 作tác 句cú 章chương 人nhân )# 少thiểu 孤cô 養dưỡng 母mẫu 承thừa 顏nhan 致trí 樂nhạo/nhạc/lạc 雖tuy 貧bần 而nhi 充sung 鄰lân 有hữu 惡ác 人nhân 令linh 母mẫu 常thường 憂ưu 雖tuy 富phú 而nhi 顇# 因nhân 相tương 問vấn 之chi 鄰lân 人nhân 怒nộ 候hậu 黯ảm 不bất 在tại 遂toại 擊kích 其kỳ 母mẫu 母mẫu 告cáo 黯ảm 黯ảm 恨hận 至chí 母mẫu 終chung 葬táng 訖ngật (# 謂vị 盧lô 墓mộ 三tam 年niên 服phục 除trừ 已dĩ )# 遂toại 殺sát 鄰lân 人nhân 將tương 頭đầu 以dĩ 献# 之chi 曰viết 孃nương 知tri 始thỉ 在tại 侍thị 養dưỡng 今kim 養dưỡng 終chung 讐thù 訖ngật 自tự 投đầu 官quan 聲thanh 罪tội 會hội 赦xá 免miễn 之chi 王vương 祥tường 母mẫu 嗜thị 魚ngư 嚴nghiêm 凝ngưng 氷băng 凍đống 祥tường 即tức 臥ngọa 氷băng 得đắc 魚ngư 奉phụng 母mẫu 第đệ 三tam 中trung 二nhị 俱câu 句cú 指chỉ 蘭lan 盆bồn 者giả 欲dục 簡giản 經kinh 宗tông 故cố 也dã 下hạ 二nhị 亦diệc 爾nhĩ 例lệ 前tiền 孝hiếu 順thuận 雙song 亦diệc 一nhất 句cú 收thu 盂vu 蘭lan 盆bồn 四tứ 中trung 逆nghịch 故cố 非phi 孝hiếu 慳san 不bất 設thiết 供cung 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 以dĩ 孝hiếu 順thuận 對đối 拔bạt 苦khổ 亦diệc 為vi 四tứ 句cú 一nhất 孝hiếu 順thuận 非phi 拔bạt 苦khổ 謂vị 董# 永vĩnh 等đẳng 二nhị 拔bạt 苦khổ 非phi 孝hiếu 順thuận 謂vị 救cứu 佗tha 人nhân 之chi 苦khổ 厄ách 三tam 俱câu 是thị 即tức 盂vu 蘭lan 會hội 也dã 四tứ 俱câu 非phi 謂vị 逆nghịch 小tiểu 之chi 人nhân 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 董# 永vĩnh 家gia 貧bần 母mẫu 喪táng 遂toại 傭dong 身thân 葬táng 母mẫu 感cảm 天thiên 女nữ 為vi 妻thê 織chức 絹quyên 以dĩ 贖thục 之chi 四tứ 中trung 逆nghịch 即tức 非phi 孝hiếu 小tiểu 人nhân 不bất 濟tế 佗tha 苦khổ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 以dĩ 孝hiếu 順thuận 對đối 報báo 恩ân 亦diệc 為vi 四tứ 句cú 一nhất 孝hiếu 順thuận 非phi 報báo 恩ân 護hộ 髮phát 膚phu 不bất 驕kiêu 危nguy 非phi 法pháp 不bất 言ngôn 。 等đẳng 二nhị 報báo 恩ân 非phi 孝hiếu 順thuận 扶phù 輪luân 報báo 一nhất 食thực 修tu 行hành 報báo 施thí 主chủ 等đẳng 三tam 俱câu 是thị 盂vu 蘭lan 盆bồn 會hội 也dã 四tứ 俱câu 非phi 謂vị 辜cô 恩ân 逆nghịch 人nhân 。

【# 記ký 】# 初sơ 句cú 引dẫn 事sự 並tịnh 出xuất 孝hiếu 經kinh 餘dư 如như 前tiền 引dẫn 卿khanh 大đại 夫phu 章chương 云vân 是thị 故cố 非phi 法pháp 不bất 言ngôn 。 非phi 道đạo 不bất 行hành 。 然nhiên 後hậu 能năng 守thủ 其kỳ 宗tông 廟miếu 次thứ 句cú 扶phù 輪luân 報báo 飡xan 者giả 左tả 傳truyền 云vân 晉tấn 侯hầu (# 靈linh 公công )# 飲ẩm 趙triệu 盾# 酒tửu 伏phục 甲giáp (# 甲giáp 兵binh )# 將tương 攻công 之chi (# 公công 無vô 道đạo 盾# 數số 諫gián 欲dục 殺sát 之chi )# 初sơ 盾# 田điền (# 田điền 獵liệp )# 於ư 首thủ 山sơn 見kiến 靈linh 輙triếp 餓ngạ 問vấn 之chi 曰viết 不bất 食thực 三tam 日nhật 矣hĩ 食thực 之chi 舍xá 其kỳ 半bán 問vấn 之chi 曰viết 官quan 三tam 年niên 矣hĩ (# 官quan 學học 也dã )# 未vị 知tri 母mẫu 之chi 存tồn 否phủ/bĩ 今kim 近cận 焉yên 請thỉnh 以dĩ 遺di 之chi 既ký 而nhi 為vi 公công 介giới (# 輙triếp 為vi 靈linh 公công 甲giáp 士sĩ )# 倒đảo 戟kích 以dĩ 禦ngữ (# 盾# 走tẩu 伏phục 兵binh 至chí 輙triếp 乃nãi 擊kích 之chi 史sử 記ký 作tác 反phản 擊kích 伏phục 土thổ/độ )# 公công 徒đồ 而nhi 免miễn 之chi (# 公công 謀mưu 不bất 成thành 盾# 免miễn 此thử 難nạn/nan )# 問vấn 曰viết 何hà 故cố 對đối 曰viết 翳ế 桑tang 之chi 餓ngạ 人nhân 也dã 問vấn 其kỳ 名danh 居cư (# 名danh 與dữ 所sở 居cư )# 不bất 告cáo 而nhi 退thoái 遂toại 自tự 亡vong 也dã (# 輙triếp 亦diệc 去khứ 國quốc )# 按án 左tả 傳truyền 史sử 記ký 並tịnh 無vô 扶phù 輪luân 之chi 說thuyết 唯duy 類loại 林lâm 有hữu 之chi 彼bỉ 云vân 盾# 走tẩu 出xuất 乘thừa 車xa 車xa 已dĩ 脫thoát 一nhất 輪luân 公công 先tiên 令linh 人nhân 脫thoát 之chi 輙triếp 扶phù 盾# 上thượng 車xa 以dĩ 臂tý 承thừa 軸trục 軀khu 駕giá 而nhi 行hành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 修tu 此thử 一nhất 門môn 即tức 圓viên 四tứ 行hành 所sở 得đắc 功công 德đức 。 何hà 可khả 挍giảo 量lượng 實thật 由do 境cảnh 勝thắng 心tâm 弘hoằng 徹triệt 於ư 神thần 理lý 故cố 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 顯hiển 功công 勝thắng 實thật 下hạ 推thôi 所sở 由do 境cảnh 勝thắng 即tức 三tam 田điền 心tâm 強cường/cưỡng 即tức 三tam 心tâm 徹triệt 通thông 也dã 神thần 理lý 謂vị 。 幽u 冥minh 之chi 處xứ 。

盂Vu 蘭Lan 盆Bồn 經Kinh 疏Sớ/sơ 新Tân 記Ký 卷quyển 上thượng