盂Vu 蘭Lan 盆Bồn 經Kinh 疏Sớ/sơ 新Tân 記Ký 卷quyển 下hạ

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 正chánh 解giải 經kinh 文văn 於ư 中trung 復phục 二nhị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 釋thích 題đề 目mục 。

佛Phật 說Thuyết 盂Vu 蘭Lan 盆Bồn 經Kinh

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 此thử 經Kinh 總tổng 有hữu 三tam 譯dịch 一nhất 晉tấn 武võ 帝đế 時thời 剎sát 法Pháp 師sư 翻phiên 云vân 盂vu 蘭lan 盆bồn 經kinh 二nhị 惠huệ 帝đế 時thời 法pháp 矩củ 法Pháp 師sư 譯dịch 云vân 灌quán 臘lạp 經kinh 應ưng 以dĩ 文văn 云vân 具cụ 飯phạn 百bách 味vị 五ngũ 菓quả 汲cấp 灌quán 盆bồn 器khí 。 香hương 油du 挺đĩnh 燭chúc 等đẳng 故cố 三tam 舊cựu 本bổn 別biệt 錄lục 又hựu 有hữu 一nhất 師sư 翻phiên 云vân 報báo 恩ân 經kinh 約ước 所sở 行hành 之chi 行hạnh 。 而nhi 立lập 名danh 故cố 今kim 所sở 釋thích 者giả 即tức 初sơ 譯dịch 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 譯dịch 晉tấn 武võ 即tức 西tây 晉tấn 第đệ 四tứ 帝đế 剎sát 法Pháp 師sư 具cụ 云vân 竺trúc 曇đàm 摩ma 羅la 剎sát 竺trúc 字tự 是thị 姓tánh 下hạ 翻phiên 法pháp 護hộ 言ngôn 翻phiên 云vân 者giả 謂vị 翻phiên 經kinh 置trí 題đề 次thứ 譯dịch 惠huệ 帝đế 武võ 帝đế 子tử 即tức 第đệ 五ngũ 帝đế 法pháp 矩củ 字tự 誤ngộ 合hợp 作tác 炬cự (# 準chuẩn 開khai 元nguyên 錄lục 亦diệc 法pháp 護hộ 翻phiên 疏sớ/sơ 中trung 應ưng 誤ngộ )# 具cụ 云vân 般Bát 泥Nê 洹Hoàn 後hậu 。 灌quán 臘lạp 經kinh 灌quán 謂vị 浴dục 佛Phật 臘lạp 即tức 夏hạ 滿mãn 經kinh 明minh 佛Phật 滅diệt 後hậu 二nhị 時thời 供cúng 養dường 之chi 法Pháp 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 經Kinh 云vân 佛Phật 泥Nê 洹Hoàn 後hậu 。 四tứ 輩bối 弟đệ 子tử 。 四tứ 月nguyệt 八bát 日nhật 。 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 灌quán 臘lạp 。 等đẳng 是thị 也dã (# 疏sớ/sơ 作tác 汲cấp 灌quán 挺đĩnh 燭chúc 解giải 者giả 失thất 校giáo 本bổn 經kinh )# 藏tạng 錄lục 又hựu 云vân 古cổ 錄lục 皆giai 謂vị 重trọng/trùng 譯dịch 云vân 與dữ 蘭lan 盆bồn 經kinh 同đồng 本bổn 異dị 譯dịch 者giả 誤ngộ 也dã 今kim 尋tầm 文Văn 殊Thù 異dị 故cố 為vi 單đơn 譯dịch 則tắc 知tri 今kim 疏sớ/sơ 猶do 循tuần 古cổ 耳nhĩ (# 孤cô 山sơn 循tuần 疏sớ/sơ 釋thích 灌quán 字tự 而nhi 言ngôn 臘lạp 者giả 以dĩ 七thất 月nguyệt 十thập 六lục 是thị 比Bỉ 丘Khâu 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 生sanh 來lai 歲tuế 首thủ 則tắc 以dĩ 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 為vi 歲tuế 除trừ 者giả 非phi 以dĩ 七thất 月nguyệt 十thập 六lục 方phương 始thỉ 入nhập 臘lạp 八bát 月nguyệt 十thập 六lục 是thị 歲tuế 首thủ 十thập 五ngũ 為vi 歲tuế 除trừ 耳nhĩ 學học 者giả 宜nghi 知tri )# 三tam 中trung 舊cựu 本bổn 別biệt 錄lục 即tức 古cổ 藏tạng 錄lục 開khai 元nguyên 錄lục 云vân 附phụ 東Đông 晉Tấn 錄lục 。 是thị 也dã 又hựu 失thất 譯dịch 主chủ 故cố 但đãn 云vân 一nhất 師sư 準chuẩn 經kinh 具cụ 云vân 報báo 恩ân 奉phụng 盆bồn 經kinh 上thượng 文văn 通thông 列liệt 今kim 下hạ 別biệt 指chỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 義nghĩa 淨tịnh 三tam 藏tạng 云vân 傾khuynh 自tự 我ngã 口khẩu 暢sướng 之chi 彼bỉ 心tâm 以dĩ 教giáo 合hợp 機cơ 故cố 稱xưng 佛Phật 說thuyết 。

【# 記ký 】# 以dĩ 教giáo 對đối 上thượng 傾khuynh 我ngã 口khẩu 合hợp 機cơ 對đối 上thượng 暢sướng 彼bỉ 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 盂vu 蘭lan 是thị 西tây 域vực 之chi 語ngữ 此thử 云vân 倒đảo 懸huyền 盆bồn 乃nãi 東đông 夏hạ 之chi 音âm 仍nhưng 為vi 救cứu 器khí 若nhược 隨tùy 方phương 俗tục 應ưng 曰viết 救cứu 倒đảo 懸huyền 盆bồn 。

【# 記ký 】# 倒đảo 懸huyền 者giả 狀trạng 其kỳ 極cực 苦khổ 也dã 孟# 子tử 云vân 當đương 今kim 之chi 時thời 萬vạn 乘thừa 之chi 國quốc 行hành 仁nhân 政chánh 民dân 之chi 悅duyệt 之chi 如như 解giải 倒đảo 懸huyền (# 孟# 子tử 之chi 時thời 諸chư 國quốc 多đa 行hành 虐ngược 政chánh 民dân 受thọ 困khốn 苦khổ 故cố 如như 倒đảo 懸huyền )# 今kim 用dụng 彼bỉ 語ngữ 以dĩ 譯dịch 此thử 名danh 盆bồn 是thị 華hoa 言ngôn 未vị 見kiến 梵Phạn 語ngữ 且thả 依y 疏sớ/sơ 釋thích 餘dư 廣quảng 如như 前tiền 。

【# 疏sớ/sơ 】# 斯tư 由do 尊tôn 者giả 之chi 親thân 魂hồn 沉trầm 闇ám 道đạo 載tái 飢cơ 且thả 渴khát 命mạng 似tự 倒đảo 懸huyền 縱túng/tung 聖thánh 子tử 之chi 威uy 靈linh 無vô 以dĩ 極cực 其kỳ 塗đồ 炭thán 佛Phật 令linh 盆bồn 羅la 百bách 味vị 式thức 貢cống 三Tam 尊Tôn 仰ngưỡng 大đại 眾chúng 之chi 恩ân 光quang 救cứu 倒đảo 懸huyền 之chi 窘# 急cấp 即tức 從tùng 此thử 義nghĩa 以dĩ 制chế 經kinh 名danh 。

【# 記ký 】# 載tái 則tắc 也dã 且thả 兼kiêm 也dã 塗đồ 炭thán 喻dụ 其kỳ 苦khổ 迫bách 如như 泥nê 塗đồ 火hỏa 炭thán 尚thượng 書thư 云vân 有hữu 夏hạ 昏hôn 德đức (# 夏hạ 桀# 為vi 君quân 不bất 明minh )# 民dân 墜trụy 塗đồ 炭thán (# 言ngôn 苦khổ 民dân 也dã )# 窘# 窮cùng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 經kinh 者giả 正chánh 名danh 為vi 線tuyến 義nghĩa 曰viết 契Khế 經Kinh 線tuyến 能năng 貫quán 華hoa 經kinh 能năng 持trì 緯# 謂vị 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 似tự 緯# 似tự 華hoa 能năng 詮thuyên 之chi 文văn 能năng 持trì 能năng 貫quán 今kim 順thuận 此thử 方phương 典điển 詰cật 是thị 以dĩ 目mục 之chi 為vi 經kinh 借tá 義nghĩa 助trợ 名danh 仍nhưng 加gia 契khế 字tự 。

【# 記ký 】# 初sơ 依y 西tây 土thổ/độ 翻phiên 釋thích 西tây 天thiên 風phong 俗tục 以dĩ 線tuyến 貫quán 華hoa 帶đái 於ư 頂đảnh 上thượng 經kinh 即tức 縱túng/tung 經kinh 能năng 持trì 橫hoạnh/hoành 緯# 今kim 下hạ 次thứ 取thủ 此thử 方phương 俗tục 典điển 則tắc 訓huấn 法pháp 訓huấn 常thường 法pháp 則tắc 尊tôn 卑ty 共cộng 遵tuân 常thường 乃nãi 古cổ 今kim 不bất 易dị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 釋thích 扶phù 佛Phật 地địa 論luận 二nhị 義nghĩa 中trung 貫quán 穿xuyên 之chi 義nghĩa (# 如như 上thượng 釋thích )# 雜tạp 心tâm 論luận 五ngũ 義nghĩa 中trung 結kết 鬘man 之chi 義nghĩa 也dã (# 餘dư 四tứ 者giả 涌dũng 泉tuyền 出xuất 生sanh 繩thằng 墨mặc 顯hiển 示thị )# 。

【# 記ký 】# 佛Phật 地địa 論luận 貫quán 攝nhiếp 二nhị 義nghĩa 貫quán 義nghĩa 同đồng 此thử 或hoặc 可khả 線tuyến 同đồng 貫quán 義nghĩa 經kinh 同đồng 攝nhiếp 義nghĩa 雜tạp 心tâm 結kết 鬘man 即tức 同đồng 貫quán 華hoa 註chú 涌dũng 泉tuyền 取thủ 無vô 盡tận 義nghĩa 出xuất 生sanh 取thủ 生sanh 善thiện 義nghĩa 繩thằng 墨mặc 取thủ 楷# 定định 義nghĩa 顯hiển 示thị 取thủ 明minh 了liễu 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 解giải 本bổn 文văn 分phần/phân 三tam 第đệ 一nhất 序tự 分phần/phân 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 以dĩ 三tam 分phân 之chi 興hưng 彌di 天thiên 高cao 判phán 冥minh 符phù 西tây 域vực 今kim 古cổ 同đồng 遵tuân 。

【# 記ký 】# 初sơ 分phần/phân 三tam 分phần/phân 以dĩ 下hạ 示thị 本bổn 緣duyên 彌di 天thiên 即tức 東đông 晉tấn 道đạo 安an 法Pháp 師sư 襄tương 陽dương 習tập 鑿tạc 齒xỉ 初sơ 訪phỏng 安an 云vân 四tứ 海hải 習tập 鑿tạc 齒xỉ 安an 對đối 曰viết 彌di 天thiên 釋thích 道đạo 安an 因nhân 是thị 人nhân 以dĩ 彌di 天thiên 為vi 稱xưng 安an 始thỉ 以dĩ 三tam 分phần/phân 判phán 經kinh 後hậu 佛Phật 地địa 論luận 至chí 果quả 分phần/phân 三tam 分phần/phân 與dữ 彼bỉ 暗ám 合hợp 故cố 云vân 冥minh 符phù 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 序tự 分phần/phân 中trung 諸chư 經kinh 多đa 有hữu 二nhị 序tự 一nhất 證chứng 信tín 序tự 謂vị 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 標tiêu 記ký 說thuyết 處xứ 分phân 明minh 大đại 眾chúng 同đồng 聞văn 非phi 謬mậu 以dĩ 為vi 證chứng 據cứ 令linh 物vật 信tín 受thọ 經kinh 無vô 豐phong 約ước 非phi 信tín 不bất 階giai 由do 是thị 經Kinh 初sơ 必tất 須tu 證chứng 信tín 故cố 智Trí 度Độ 論luận 云vân 說thuyết 時thời 方phương 人nhân 生sanh 信tín 故cố 二nhị 發phát 起khởi 序tự 發phát 明minh 生sanh 起khởi 正chánh 宗tông 之chi 法pháp 如như 淨tịnh 名danh 寶bảo 蓋cái 法pháp 華hoa 毫hào 光quang 之chi 類loại 。

【# 記ký 】# 初sơ 總tổng 標tiêu 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 初sơ 證chứng 信tín 序tự 豐phong 約ước 猶do 廣quảng 略lược 階giai 猶do 入nhập 也dã 智trí 論luận 問vấn 曰viết 何hà 以dĩ 不bất 直trực 說thuyết 般Bát 若Nhã 而nhi 說thuyết 住trú 王Vương 舍Xá 城Thành 。 答đáp 如như 疏sớ/sơ 引dẫn 方phương 即tức 是thị 處xứ 人nhân 即tức 是thị 眾chúng 論luận 中trung 略lược 標tiêu 三tam 種chủng 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 發phát 起khởi 中trung 淨tịnh 名danh 因nhân 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 。 献# 五ngũ 百bách 寶bảo 蓋cái 。 如Như 來Lai 合hợp 之chi 為vi 一nhất 法pháp 華hoa 佛Phật 放phóng 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 相tướng 光quang 。 照chiếu 東đông 方phương 萬vạn 八bát 千thiên 世thế 界giới 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 證chứng 信tín 亦diệc 云vân 通thông 序tự 諸chư 經kinh 皆giai 同đồng 故cố 亦diệc 云vân 經kinh 後hậu 序tự 佛Phật 說thuyết 法pháp 時thời 。 未vị 有hữu 故cố 發phát 起khởi 亦diệc 云vân 別biệt 序tự 諸chư 經kinh 各các 別biệt 故cố 亦diệc 云vân 經kinh 前tiền 序tự 佛Phật 先tiên 自tự 發phát 起khởi 方phương 說thuyết 正chánh 宗tông 故cố 。

【# 記ký 】# 通thông 別biệt 前tiền 後hậu 名danh 義nghĩa 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 證chứng 信tín 者giả 。

聞văn 如như 是thị 一nhất 時thời 。 佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。 祇Kỳ 樹Thụ 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 則tắc 佛Phật 臨lâm 滅diệt 度độ 阿A 難Nan 請thỉnh 佛Phật 令linh 置trí 此thử 言ngôn 也dã 所sở 問vấn 四tứ 事sự 佛Phật 一nhất 一nhất 答đáp 謂vị 一nhất 令linh 依y 四tứ 念niệm 處xứ 住trụ (# 謂vị 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 受thọ 是thị 苦khổ 心tâm 無vô 常thường 法pháp 無vô 我ngã )# 二nhị 以dĩ 戒giới 為vi 師sư 三tam 默mặc 擯bấn 惡ác 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 。 四tứ 一nhất 切thiết 經kinh 初sơ 皆giai 云vân 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 一nhất 時thời 佛Phật 在tại 。 某mỗ 處xứ 與dữ 某mỗ 眾chúng 若nhược 干can 人nhân 等đẳng 。

【# 記ký 】# 初sơ 文văn 阿A 難Nan 問vấn 四tứ 事sự 一nhất 問vấn 依y 何hà 修tu 道Đạo 二nhị 問vấn 以dĩ 誰thùy 為vi 師sư 三tam 問vấn 惡ác 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 何hà 擯bấn 治trị 四tứ 問vấn 一nhất 切thiết 經kinh 首thủ 當đương 安an 何hà 語ngữ 疏sớ/sơ 引dẫn 佛Phật 答đáp 注chú 中trung 四tứ 法pháp 破phá 眾chúng 生sanh 四tứ 倒đảo 由do 諸chư 眾chúng 生sanh 。 謂vị 身thân 為vi 淨tịnh 以dĩ 苦khổ 為vi 樂lạc 。 無vô 常thường 計kế 常thường 。 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 故cố 以dĩ 四tứ 法pháp 反phản 而nhi 破phá 之chi 一nhất 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 (# 頭đầu 等đẳng 六lục 分phần 四tứ 大đại 五ngũ 根căn 假giả 合hợp 名danh 身thân 智trí 慧tuệ 明minh 見kiến 。 內nội 身thân 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 一nhất 種chủng 子tử 二nhị 受thọ 生sanh 三tam 住trú 處xứ 四tứ 舉cử 體thể 五ngũ 究cứu 竟cánh 也dã )# 二nhị 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 (# 六lục 觸xúc 生sanh 六lục 受thọ 六lục 受thọ 生sanh 三tam 受thọ 對đối 違vi 順thuận 中trung 庸dong 生sanh 苦khổ 樂lạc 捨xả 智trí 慧tuệ 明minh 達đạt 。 三tam 受thọ 皆giai 苦khổ )# 三tam 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 (# 六lục 識thức 能năng 生sanh 諸chư 識thức 分phân 別biệt 攀phàn 緣duyên 謂vị 之chi 為vi 心tâm 智trí 慧tuệ 了liễu 知tri 心tâm 從tùng 緣duyên 生sanh 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 )# 四tứ 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 (# 想tưởng 行hành 二nhị 陰ấm 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 智trí 慧tuệ 達đạt 通thông 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 我ngã 所sở 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 得đắc 我ngã 空không )# 是thị 中trung 四Tứ 智Trí 為vi 念niệm 見kiến 正chánh 破phá 倒đảo 即tức 是thị 其kỳ 處xứ 初sơ 觀quán 色sắc 陰ấm 二nhị 觀quán 受thọ 陰ấm 三tam 觀quán 識thức 陰ấm 四tứ 觀quán 想tưởng 行hành 二nhị 陰ấm 及cập 餘dư 諸chư 法pháp 此thử 乃nãi 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 。 聖thánh 賢hiền 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 佛Phật 令linh 依y 住trụ 當đương 自tự 留lưu 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 經kinh 多đa 具cụ 六lục 種chủng 成thành 就tựu 文văn 或hoặc 闕khuyết 略lược 義nghĩa 必tất 具cụ 之chi 謂vị 一nhất 信tín 二nhị 聞văn 三tam 時thời 四tứ 主chủ 五ngũ 處xứ 六lục 眾chúng 六lục 緣duyên 不bất 具cụ 教giáo 則tắc 不bất 興hưng 必tất 須tu 具cụ 六lục 故cố 云vân 成thành 就tựu 今kim 經kinh 闕khuyết 於ư 列liệt 眾chúng 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 文văn 二nhị 初sơ 通thông 列liệt 六lục 種chủng 通thông 名danh 成thành 就tựu 者giả 由do 假giả 彼bỉ 六lục 緣duyên 成thành 此thử 一nhất 經kinh 故cố 今kim 下hạ 別biệt 點điểm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 聞văn 成thành 就tựu 為vi 初sơ 異dị 餘dư 經kinh 者giả 各các 是thị 譯dịch 人nhân 之chi 意ý 謂vị 或hoặc 云vân 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 或hoặc 云vân 我ngã 於ư 佛Phật 邊biên 。 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 皆giai 是thị 指chỉ 法pháp 之chi 辭từ 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 異dị 謂vị 下hạ 出xuất 譯dịch 人nhân 意ý 皆giai 下hạ 會hội 同đồng 指chỉ 法pháp 之chi 辭từ 法pháp 即tức 所sở 集tập 之chi 經kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 無vô 我ngã 者giả 意ý 彰chương 聖thánh 人nhân 皆giai 證chứng 無vô 我ngã 餘dư 經kinh 有hữu 者giả 即tức 阿A 難Nan 自tự 指chỉ 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 不bất 同đồng 情tình 計kế 之chi 我ngã 亦diệc 無vô 過quá 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 釋thích 今kim 無vô 之chi 意ý 餘dư 下hạ 次thứ 通thông 餘dư 有hữu 所sở 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 智trí 論luận 云vân 凡phàm 夫phu 三tam 種chủng 我ngã (# 見kiến 慢mạn 名danh 字tự )# 學học 人nhân 二nhị 種chủng (# 思tư 惑hoặc 未vị 盡tận 猶do 有hữu 慢mạn 我ngã )# 無Vô 學Học 一nhất 種chủng (# 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 )# 阿A 難Nan 結kết 集tập 時thời 已dĩ 證chứng 無Vô 學Học 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 故cố 上thượng 文văn 云vân 皆giai 證chứng 無vô 我ngã (# 孤cô 山sơn 云vân 阿A 難Nan 學học 人nhân 能năng 伏phục 慢mạn 我ngã 云vân 證chứng 無vô 我ngã 者giả 非phi )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聞văn 謂vị 耳nhĩ 根căn 發phát 識thức 聽thính 彼bỉ 外ngoại 聲thanh 。

【# 記ký 】# 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 成thành 聞văn 缺khuyết 一nhất 不bất 成thành 智trí 論luận 云vân 耳nhĩ 根căn 不bất 壞hoại (# 根căn 也dã )# 聲thanh 在tại 可khả 聞văn 處xứ (# 境cảnh 也dã )# 作tác 心tâm 欲dục 聞văn 即tức 聞văn 也dã (# 作tác 心tâm 即tức 識thức )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 云vân 如như 是thị 者giả 信tín 成thành 就tựu 也dã 夫phu 信tín 者giả 言ngôn 是thị 事sự 如như 是thị 不bất 信tín 者giả 言ngôn 是thị 事sự 不bất 如như 是thị 故cố 肇triệu 公công 云vân 信tín 順thuận 之chi 辭từ 。

【# 記ký 】# 初sơ 標tiêu 示thị 夫phu 下hạ 釋thích 相tương/tướng 故cố 下hạ 引dẫn 證chứng 肇triệu 公công 即tức 秦tần 時thời 僧Tăng 肇triệu 法Pháp 師sư 註chú 淨tịnh 名danh 經kinh 釋thích 如như 是thị 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 時thời 者giả 師sư 資tư 合hợp 會hội 說thuyết 聽thính 究cứu 竟cánh 總tổng 名danh 一nhất 時thời 揀giản 異dị 餘dư 時thời 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 時thời 有hữu 無vô 量lượng 。 不bất 能năng 別biệt 舉cử 一nhất 言ngôn 略lược 周chu 故cố 但đãn 云vân 一nhất 諸chư 方phương 時thời 分phần/phân 延diên 促xúc 不bất 定định 故cố 言ngôn 一nhất 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 通thông 示thị 一nhất 切thiết 經kinh 文văn 不bất 問vấn 廣quảng 略lược 但đãn 取thủ 說thuyết 經Kinh 始thỉ 終chung 究cứu 竟cánh 皆giai 名danh 一nhất 時thời 揀giản 餘dư 時thời 者giả 非phi 說thuyết 他tha 經kinh 之chi 時thời 謂vị 下hạ 別biệt 釋thích 有hữu 二nhị 初sơ 約ước 說thuyết 經Kinh 不bất 一nhất 釋thích 次thứ 約ước 方phương 土thổ/độ 不bất 定định 釋thích 西tây 竺trúc 或hoặc 有hữu 國quốc 土độ 。 一nhất 年niên 三tam 時thời 十thập 二nhị 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 為vi 春xuân 分phần/phân 四tứ 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 為vi 夏hạ 分phần/phân 八bát 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 為vi 冬đông 分phần/phân 或hoặc 立lập 四tứ 時thời 更cánh 加gia 秋thu 分phần/phân 如như 光quang 明minh 中trung 三tam 月nguyệt 是thị 夏hạ 。 等đẳng 同đồng 此thử 土thổ/độ 也dã 相tương/tướng 傳truyền 或hoặc 立lập 六lục 時thời (# 兩lưỡng 月nguyệt 一nhất 時thời )# 正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 漸tiệm 熱nhiệt 時thời 三tam 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 盛thịnh 熱nhiệt 時thời 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 雨vũ 時thời 七thất 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 茂mậu 時thời 九cửu 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 漸tiệm 寒hàn 時thời 十thập 一nhất 月nguyệt 十thập 六lục 去khứ 盛thịnh 寒hàn 時thời 又hựu 每mỗi 一nhất 日nhật 或hoặc 立lập 十thập 二nhị 時thời 或hoặc 十thập 八bát 時thời 春xuân 秋thu 二nhị 分phần 晝trú 夜dạ 各các 九cửu 時thời 夏hạ 至chí 晝trú 十thập 二nhị 時thời 夜dạ 六lục 時thời 冬đông 至chí 反phản 之chi 或hoặc 三tam 十thập 須tu 臾du 等đẳng 故cố 云vân 延diên 促xúc 不bất 定định 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 諸chư 經kinh 皆giai 不bất 指chỉ 定định 時thời 而nhi 必tất 指chỉ 定định 處xứ 者giả (# 有hữu 說thuyết 展triển 轉chuyển 招chiêu 難nạn/nan 故cố 不bất 用dụng 之chi )# 。

【# 記ký 】# 舉cử 處xứ 徵trưng 時thời 欲dục 申thân 教giáo 意ý 註chú 中trung 標tiêu 示thị 他tha 解giải 但đãn 未vị 盡tận 理lý 故cố 云vân 招chiêu 難nạn/nan 示thị 今kim 刪san 去khứ 故cố 云vân 不bất 用dụng (# 孤cô 山sơn 強cường/cưỡng 作tác 展triển 轉chuyển 難nạn/nan 詞từ 甚thậm 失thất 文văn 意ý 然nhiên 彼bỉ 文văn 已dĩ 亡vong 不bất 須tu 憶ức 度độ )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 詳tường 其kỳ 意ý 以dĩ 處xứ 則tắc 不bất 過quá 十thập 六lục 國quốc 中trung 遊du 化hóa 住trú 止chỉ 之chi 處xứ 。 而nhi 有hữu 其kỳ 數số 易dị 為vi 標tiêu 指chỉ 時thời 則tắc 年niên 月nguyệt 春xuân 秋thu 寒hàn 熱nhiệt 晝trú 夜dạ 寅# 卯mão 須tu 臾du 等đẳng 時thời 變biến 易dị 迅tấn 速tốc 積tích 數số 無vô 量lượng 不bất 可khả 說thuyết 錄lục 難nạn/nan 為vi 標tiêu 指chỉ 故cố 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 處xứ 定định 十thập 六lục 國quốc 出xuất 長trường/trưởng 阿a 含hàm 一nhất 央ương 伽già 二nhị 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 三tam 迦ca 尸thi 四tứ 拘câu 薩tát 羅la 五ngũ 跋bạt 祗chi 六lục 末mạt 羅la 七thất 支chi 提đề 八bát 跋bạt 沙sa 九cửu 尼ni 樓lâu 十thập 盤bàn 闍xà 羅la 十thập 一nhất 阿a 濕thấp 波ba 十thập 二nhị 婆bà 蹉sa 十thập 三tam 蘇tô 羅la 十thập 四tứ 乾can/kiền/càn 陀đà 羅la 十thập 五ngũ 劍kiếm 浮phù 沙sa 十thập 六lục 阿a 盤bàn 提đề 遊du 化hóa 是thị 國quốc 土độ 住trụ 止chỉ 即tức 伽già 藍lam 時thời 下hạ 次thứ 明minh 時thời 不bất 定định 寒hàn 熱nhiệt 即tức 冬đông 夏hạ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 者giả 梵Phạm 云vân 佛Phật 陀Đà 此thử 云vân 覺giác 者giả 謂vị 覺giác 了liễu 真chân 妄vọng 性tánh 相tướng 之chi 者giả 覺giác 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 自tự 覺giác 我ngã 空không 揀giản 異dị 凡phàm 夫phu 二nhị 覺giác 佗tha 法pháp 空không 揀giản 異dị 二Nhị 乘Thừa 三tam 覺giác 滿mãn 俱câu 空không 合hợp 於ư 本bổn 覺giác 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 或hoặc 名danh 大đại 覺giác 妙diệu 覺giác 揀giản 異dị 菩Bồ 薩Tát 。

【# 記ký 】# 初sơ 翻phiên 名danh 謂vị 下hạ 釋thích 義nghĩa 真chân 妄vọng 真chân 即tức 所sở 證chứng 涅Niết 槃Bàn 妄vọng 即tức 所sở 除trừ 惑hoặc 業nghiệp 性tánh 相tướng 者giả 謂vị 了liễu 性tánh 如như 實thật 了liễu 相tương/tướng 如như 幻huyễn 此thử 之chi 四tứ 字tự 須tu 約ước 大đại 小tiểu 教giáo 門môn 以dĩ 釋thích 不bất 可khả 籠lung 通thông 凡phàm 夫phu 都đô 不bất 覺giác 二Nhị 乘Thừa 不bất 覺giác 法pháp 空không 菩Bồ 薩Tát 未vị 能năng 究cứu 竟cánh 故cố 並tịnh 為vi 所sở 揀giản 覺giác 滿mãn 非phi 菩Bồ 薩Tát 俱câu 空không 非phi 二Nhị 乘Thừa 眾chúng 生sanh 本bổn 性tánh 。 名danh 本bổn 覺giác 從tùng 迷mê 獲hoạch 悟ngộ 名danh 始thỉ 覺giác 萬vạn 行hạnh 熏huân 修tu 究cứu 竟cánh 果quả 滿mãn 即tức 合hợp 本bổn 覺giác 言ngôn 究cứu 竟cánh 對đối 菩Bồ 薩Tát 大đại 則tắc 對đối 二Nhị 乘Thừa 妙diệu 則tắc 對đối 三tam 乘thừa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 在tại 舍Xá 衛Vệ 等đẳng 者giả 處xứ 成thành 就tựu 也dã 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 住trú 處xứ 有hữu 二nhị 一nhất 境cảnh 界giới 處xứ (# 遊du 歷lịch 之chi 境cảnh )# 為vi 化hóa 在tại 俗tục 之chi 流lưu 二nhị 依y 止chỉ 處xứ 為vi 統thống 出xuất 家gia 之chi 眾chúng 。 初sơ 即tức 舍Xá 衛Vệ 後hậu 即tức 祇kỳ 園viên 又hựu 婆bà 沙sa 論luận 云vân 舉cử 舍xá 衡hành 令linh 遠viễn 人nhân 知tri (# 國quốc 是thị 總tổng 也dã )# 舉cử 祇kỳ 園viên 令linh 近cận 人nhân 知tri (# 園viên 是thị 別biệt 也dã )# 。

【# 記ký 】# 初sơ 文văn 真Chân 諦Đế 記ký 中trung 初sơ 引dẫn 示thị 境cảnh 界giới 是thị 國quốc 土độ 依y 止chỉ 即tức 寺tự 舍xá 婆bà 沙sa 令linh 遠viễn 人nhân 知tri 揀giản 他tha 國quốc 故cố 令linh 近cận 人nhân 知tri 揀giản 別biệt 寺tự 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 舍Xá 衛Vệ 此thử 云vân 聞văn 物vật 謂vị 具cụ 足túc 欲dục 塵trần 財tài 寶bảo 之chi 物vật 多đa 聞văn 解giải 脫thoát 之chi 人nhân 遠viễn 聞văn 諸chư 國quốc 故cố 也dã 義nghĩa 淨tịnh 三tam 藏tạng 譯dịch 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 名danh 稱xưng 大đại 城thành 。

【# 記ký 】# 初sơ 翻phiên 名danh 次thứ 引dẫn 證chứng 聞văn 物vật 言ngôn 本bổn 國quốc 之chi 美mỹ 名danh 稱xưng 謂vị 他tha 國quốc 所sở 稱xưng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 祇Kỳ 樹Thụ 等đẳng 者giả 即tức 祇kỳ 陀đà 太thái 子tử 所sở 施thí 之chi 樹thụ 給Cấp 孤Cô 長Trưởng 者Giả 。 所sở 買mãi 之chi 園viên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 祇kỳ 陀đà 此thử 云vân 戰chiến 勝thắng 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 太thái 子tử 也dã 生sanh 時thời 王vương 與dữ 外ngoại 國quốc 戰chiến 勝thắng 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 者giả 是thị 臣thần 之chi 號hiệu 本bổn 名danh 須Tu 達Đạt 多Đa 。 此thử 云vân 善thiện 施thí 謂vị 給cấp 孤cô (# 孤cô 者giả 少thiểu 而nhi 無vô 父phụ 也dã )# 給cấp 獨độc (# 獨độc 者giả 老lão 而nhi 無vô 子tử 也dã )# 即tức 是thị 善thiện 施thí 又hựu 常thường 行hành 施thí 故cố 名danh 善thiện 施thí 鄉hương 人nhân 美mỹ 之chi 號hiệu 給Cấp 孤Cô 獨Độc 。

【# 記ký 】# 列liệt 名danh 為vi 二nhị 初sơ 太thái 子tử 名danh 波Ba 斯Tư 匿Nặc 。 此thử 翻phiên 和hòa 悅duyệt 次thứ 長trưởng 者giả 名danh 翻phiên 釋thích 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 園viên 是thị 須tu 達đạt 所sở 買mãi 樹thụ 是thị 祇kỳ 陀đà 所sở 施thí 園viên 總tổng 樹thụ 別biệt 先tiên 合hợp 標tiêu 園viên 今kim 以dĩ 禮lễ 別biệt 尊tôn 卑ty 故cố 樹thụ 先tiên 園viên 後hậu 。

【# 記ký 】# 約ước 總tổng 別biệt 則tắc 宜nghi 先tiên 園viên 後hậu 樹thụ 據cứ 君quân 臣thần 則tắc 先tiên 樹thụ 後hậu 園viên 禮lễ 別biệt 尊tôn 卑ty 語ngữ 出xuất 曲khúc 禮lễ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 西tây 國quốc 呼hô 寺tự 為vi 僧Tăng 伽già 藍lam 此thử 云vân 眾chúng 園viên 以dĩ 佛Phật 教giáo 東đông 流lưu 初sơ 至chí 中trung 國quốc 止chỉ 鴻hồng 臚lư 寺tự 賓tân 異dị 域vực 僧Tăng 僧Tăng 既ký 漸tiệm 多đa 散tán 置trí 別biệt 舘# 存tồn 其kỳ 本bổn 號hiệu 皆giai 曰viết 寺tự 焉yên 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 西tây 土thổ/độ 以dĩ 下hạ 次thứ 示thị 此thử 方phương 寺tự 即tức 國quốc 家gia 司ty 存tồn 之chi 名danh 鴻hồng 臚lư 寺tự 本bổn 禮lễ 四tứ 夷di 遠viễn 國quốc 之chi 舍xá 騰đằng 蘭lan 初sơ 至chí 即tức 止chỉ 其kỳ 中trung 。 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 買mãi 園viên 施thí 樹thụ 者giả 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 須Tu 達Đạt 長Trưởng 者Giả 。 為vi 兒nhi 娉phinh 婦phụ 詣nghệ 王Vương 舍Xá 城Thành 。 因nhân 見kiến 佛Phật 發phát 心tâm 請thỉnh 入nhập 舍Xá 衛Vệ 說thuyết 法Pháp 佛Phật 令linh 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 隨tùy 歸quy 先tiên 揀giản 住trú 處xứ 揀giản 得đắc 祇kỳ 陀đà 太thái 子tử 之chi 園viên 長trưởng 者giả 問vấn 買mãi 太thái 子tử 戲hí 云vân 側trắc 布bố 黃hoàng 金kim 滿mãn 即tức 賣mại 之chi 長trưởng 者giả 便tiện 欲dục 交giao 付phó 太thái 子tử 云vân 是thị 戲hí 言ngôn 共cộng 請thỉnh 斷đoạn 事sự 之chi 人nhân 被bị 斷đoạn 令linh 依y 先tiên 語ngữ 長trưởng 者giả 載tái 金kim 側trắc 布bố 唯duy 餘dư 一nhất 隅ngung 太thái 子tử 見kiến 其kỳ 不bất 惜tích 財tài 寶bảo 知tri 佛Phật 殊thù 勝thắng 遂toại 施thí 所sở 餘dư 之chi 地địa 置trí 立lập 門môn 屋ốc 施thí 園viên 中trung 樹thụ 以dĩ 為vi 林lâm 蔭ấm 二nhị 人nhân 共cộng 成thành 精tinh 舍xá 請thỉnh 佛Phật 居cư 之chi 故cố 云vân 祇Kỳ 樹Thụ 等đẳng 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 買mãi 園viên 緣duyên 初sơ 須tu 達đạt 虔kiền 請thỉnh 娉phinh 娶thú 也dã 此thử 時thời 佛Phật 在tại 王Vương 舍Xá 城Thành 。 往vãng 彼bỉ 因nhân 見kiến 佛Phật 下hạ 二nhị 遣khiển 人nhân 擇trạch 處xứ 長trường/trưởng 下hạ 三tam 布bố 金kim 買mãi 園viên 共cộng 請thỉnh 斷đoạn 事sự 者giả 彼bỉ 方phương 俗tục 法pháp 令linh 依y 先tiên 語ngữ 太thái 子tử 君quân 上thượng 理lý 無vô 戲hí 言ngôn 故cố 太thái 子tử 見kiến 其kỳ 下hạ 次thứ 施thí 樹thụ 緣duyên 二nhị 人nhân 下hạ 總tổng 結kết 可khả 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 闕khuyết 眾chúng 成thành 就tựu 者giả 但đãn 文văn 略lược 也dã 如như 無vô 常thường 經kinh 等đẳng 然nhiên 有hữu 其kỳ 時thời 必tất 具cụ 徒đồ 眾chúng 故cố 經kinh 末mạt 云vân 四tứ 輩bối 弟đệ 子tử 。 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 文văn 略lược 無vô 常thường 經kinh 亦diệc 名danh 三tam 啟khải 經kinh 亦diệc 不bất 列liệt 眾chúng 餘dư 應ưng 更cánh 有hữu 故cố 云vân 等đẳng 也dã 然nhiên 下hạ 明minh 義nghĩa 具cụ 師sư 資tư 說thuyết 聽thính 故cố 名danh 一nhất 時thời 則tắc 知tri 有hữu 時thời 其kỳ 必tất 有hữu 眾chúng 仍nhưng 引dẫn 末mạt 文văn 可khả 驗nghiệm 前tiền 略lược 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 發phát 起khởi 者giả 此thử 經Kinh 既ký 以dĩ 孝hiếu 順thuận 拔bạt 苦khổ 為vi 宗tông 故cố 託thác 救cứu 母mẫu 之chi 緣duyên 而nhi 為vi 發phát 起khởi 。 文văn 分phân 為vi 六lục 第đệ 一nhất 知tri 道đạo 已dĩ 證chứng 第đệ 二nhị 知tri 恩ân 欲dục 酬thù 第đệ 三tam 攀phàn 慕mộ 徧biến 尋tầm 第đệ 四tứ 得đắc 見kiến 所sở 在tại 第đệ 五ngũ 慟đỗng 哭khốc 往vãng 救cứu 第đệ 六lục 惡ác 習tập 現hiện 前tiền 。

【# 記ký 】# 初sơ 敘tự 意ý 二nhị 分phần 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 初sơ 。

大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 始thỉ 得đắc 六Lục 通Thông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 此thử 人nhân 姓tánh 大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 唐đường 言ngôn 釆biện 菽# 氏thị 彼bỉ 國quốc 上thượng 古cổ 有hữu 仙tiên 常thường 食thực 菉lục 豆đậu 尊tôn 者giả 是thị 彼bỉ 種chủng 族tộc 故cố 也dã 名danh 尼ni 拘câu 律luật 陀đà 即tức 樹thụ 名danh 也dã 尊tôn 者giả 二nhị 親thân 因nhân 祭tế 此thử 樹thụ 神thần 而nhi 生sanh 尊tôn 者giả 故cố 名danh 此thử 也dã 是thị 王Vương 舍Xá 城Thành 中trung 。 輔phụ 相tướng 之chi 子tử 時thời 人nhân 貴quý 其kỳ 種chủng 所sở 以dĩ 稱xưng 其kỳ 氏thị 也dã 。

【# 記ký 】# 若nhược 據cứ 姓tánh 氏thị 本bổn 無vô 大đại 字tự 以dĩ 同đồng 名danh 者giả 多đa 故cố 加gia 標tiêu 簡giản 餘dư 處xứ 或hoặc 加gia 摩ma 訶ha 者giả 即tức 翻phiên 大đại 也dã 尼ni 拘câu 律luật 陀đà 此thử 翻phiên 楊dương 柳liễu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 始thỉ 得đắc 六Lục 通Thông 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 始thỉ 即tức 是thị 初sơ 初sơ 得đắc 聖thánh 道Đạo 便tiện 度độ 二nhị 親thân 者giả 本bổn 因nhân 親thân 而nhi 修tu 道Đạo 故cố 也dã 道đạo 雖tuy 無vô 異dị 本bổn 願nguyện 各các 殊thù 故cố 諸chư 聖thánh 者giả 不bất 必tất 皆giai 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 目Mục 連Liên 本bổn 因nhân 道đạo 下hạ 明minh 諸chư 聖thánh 各các 異dị 道đạo 無vô 異dị 者giả 斷đoạn 證chứng 同đồng 故cố 本bổn 願nguyện 殊thù 者giả 發phát 心tâm 不bất 一nhất 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六Lục 通Thông 者giả 一nhất 神thần 境cảnh 通thông 知tri 證chứng 神thần 境cảnh 故cố 亦diệc 名danh 如như 意ý 通thông 身thân 如như 其kỳ 意ý 欲dục 往vãng 即tức 到đáo 故cố 二nhị 天thiên 眼nhãn 通thông 三tam 天thiên 耳nhĩ 通thông 謂vị 能năng 見kiến 能năng 聞văn 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 障chướng 內nội 障chướng 外ngoại 色sắc 聲thanh 等đẳng 故cố 四tứ 宿túc 命mạng 通thông 能năng 知tri 宿túc 世thế 本bổn 生sanh 本bổn 事sự 故cố 五ngũ 佗tha 心tâm 通thông 謂vị 於ư 定định 散tán 漏lậu 無vô 漏lậu 心tâm 一nhất 切thiết 能năng 知tri 故cố 六lục 漏lậu 盡tận 通thông 謂vị 身thân 中trung 漏lậu 盡tận 而nhi 能năng 知tri 故cố 六lục 皆giai 無vô 壅ủng 故cố 總tổng 名danh 通thông 。

【# 記ký 】# 神thần 境cảnh 亦diệc 名danh 如như 意ý 此thử 攝nhiếp 二nhị 種chủng 一nhất 能năng 轉chuyển 變biến 自tự 身thân 佗tha 身thân 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 隨tùy 心tâm 自tự 在tại 。 即tức 神thần 境cảnh 也dã 於ư 深thâm 禪thiền 中trung 發phát 智trí 證chứng 得đắc 故cố 云vân 智trí 證chứng 二nhị 能năng 飛phi 行hành 速tốc 到đáo 山sơn 障chướng 無vô 礙ngại 即tức 如như 意ý 也dã 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 謂vị 於ư 定định 中trung 發phát 得đắc 色sắc 界giới 四tứ 大đại 清thanh 淨tịnh 造tạo 色sắc 住trụ 眼nhãn 耳nhĩ 根căn 中trung 即tức 能năng 見kiến 聞văn 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 及cập 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 形hình 色sắc 音âm 聲thanh 近cận 遠viễn 對đối 聲thanh 障chướng 內nội 外ngoại 對đối 色sắc 宿túc 命mạng 者giả 謂vị 於ư 定định 中trung 發phát 智trí 能năng 知tri 自tự 佗tha 過quá 去khứ 一nhất 世thế 二nhị 世thế 百bách 千thiên 萬vạn 世thế 。 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 大đại 劫kiếp 。 宿túc 命mạng (# 即tức 本bổn 生sanh 也dã )# 及cập 所sở 行hành 之chi 事sự 。 (# 即tức 本bổn 事sự 也dã )# 佗tha 心tâm 者giả 謂vị 定định 中trung 發phát 智trí 能năng 知tri 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 心tâm 種chủng 種chủng 緣duyên 念niệm 事sự 即tức 定định 散tán 等đẳng 定định 散tán 攝nhiếp 三tam 界giới 漏lậu 無vô 漏lậu 總tổng 世thế 出xuất 世thế 漏lậu 盡tận 者giả 謂vị 於ư 定định 中trung 發phát 無vô 漏lậu 真chân 智trí 斷đoạn 盡tận 三tam 界giới 漏lậu 結kết 即tức 身thân 中trung 漏lậu 盡tận 也dã 六lục 皆giai 聖thánh 人nhân 修tu 得đắc 前tiền 五ngũ 亦diệc 通thông 業nghiệp 報báo 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 二nhị 知tri 恩ân 欲dục 酬thù 。

欲dục 度độ 父phụ 母mẫu 。 報báo 乳nhũ 哺bộ 之chi 恩ân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 度độ 謂vị 度độ 脫thoát 然nhiên 報báo 恩ân 兩lưỡng 字tự 但đãn 是thị 通thông 標tiêu 虗hư 位vị 度độ 脫thoát 正chánh 是thị 其kỳ 報báo 乳nhũ 謂vị 母mẫu 乳nhũ 哺bộ 是thị 嚼tước 哺bộ (# 乳nhũ 哺bộ 如như 齊tề 食thực 是thị 恩ân 之chi 實thật 事sự 度độ 脫thoát 如như 扶phù 輪luân 是thị 報báo 之chi 實thật 事sự )# 。

【# 記ký 】# 初sơ 釋thích 上thượng 句cú 然nhiên 下hạ 報báo 恩ân 二nhị 字tự 未vị 見kiến 定định 實thật 故cố 云vân 通thông 標tiêu 虗hư 位vị 欲dục 顯hiển 度độ 字tự 是thị 的đích 指chỉ 報báo 恩ân 之chi 實thật 耳nhĩ 乳nhũ 下hạ 次thứ 釋thích 。

下hạ 句cú 註chú 中trung 舉cử 事sự 類loại 顯hiển 如như 前tiền 已dĩ 引dẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 父phụ 母mẫu 有hữu 遠viễn 近cận 恩ân 有hữu 輕khinh 重trọng 報báo 有hữu 分phần/phân 全toàn 。

【# 記ký 】# 通thông 標tiêu 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 遠viễn 者giả 七thất 世thế 乃nãi 至chí 多đa 世thế 近cận 者giả 即tức 生sanh 此thử 身thân 。

【# 記ký 】# 初sơ 文văn 且thả 一nhất 往vãng 麤thô 分phần/phân 若nhược 以dĩ 七thất 世thế 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 乃nãi 至chí 多đa 世thế 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 遠viễn 近cận 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 世thế 者giả 外ngoại 教giáo 所sở 宗tông 人nhân 以dĩ 形hình 質chất 為vi 本bổn 傳truyền 體thể 相tướng 續tục 以dĩ 父phụ 母mẫu 已dĩ 上thượng 為vi 七thất 世thế 故cố 偏thiên 尊tôn 於ư 父phụ 佛Phật 教giáo 所sở 宗tông 人nhân 以dĩ 靈linh 識thức 為vi 本bổn 四tứ 大đại 形hình 質chất 為vi 靈linh 識thức 所sở 依y 世thế 世thế 生sanh 生sanh 。 皆giai 是thị 父phụ 母mẫu 生sanh 養dưỡng 。 此thử 身thân 已dĩ 去khứ 乃nãi 至chí 七thất 生sanh 所sở 生sanh 父phụ 母mẫu 為vi 七thất 世thế 寄ký 託thác 之chi 處xứ 唯duy 在tại 母mẫu 胎thai 生sanh 來lai 乳nhũ 哺bộ 懷hoài 抱bão 。 亦diệc 皆giai 是thị 母mẫu 故cố 偏thiên 重trọng 母mẫu 是thị 以dĩ 經Kinh 中trung 。 但đãn 云vân 乳nhũ 哺bộ 之chi 恩ân 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 儒nho 教giáo 尚thượng 形hình 不bất 知tri 靈linh 識thức 故cố 父phụ 祖tổ 為vi 七thất 世thế 不bất 知tri 三tam 世thế 故cố 次thứ 明minh 佛Phật 教giáo 反phản 上thượng 二nhị 義nghĩa 尋tầm 文văn 可khả 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 乃nãi 至chí 多đa 世thế 者giả 於ư 中trung 偏thiên 取thủ 歸quy 依y 佛Phật 已dĩ 來lai 所sở 生sanh 身thân 之chi 父phụ 母mẫu 以dĩ 能năng 生sanh 我ngã 修tu 道Đạo 之chi 器khí 故cố 諸chư 佛Phật 成thành 道Đạo 。 之chi 時thời 多đa 生sanh 父phụ 母mẫu 。 皆giai 相tương/tướng 會hội 遇ngộ 聞văn 法Pháp 獲hoạch 益ích 。

【# 記ký 】# 未vị 歸quy 三Tam 寶Bảo 雖tuy 有hữu 劬cù 勞lao 未vị 為vi 至chí 重trọng/trùng 故cố 取thủ 歸quy 佛Phật 以dĩ 為vi 分phân 齊tề 若nhược 准chuẩn 梵Phạm 網võng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 父phụ 母mẫu 則tắc 其kỳ 多đa 世thế 通thông 於ư 無vô 始thỉ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 恩ân 輕khinh 重trọng 者giả 此thử 生sanh 父phụ 母mẫu 最tối 重trọng 餘dư 漸tiệm 輕khinh 也dã 。

【# 記ký 】# 前tiền 生sanh 已dĩ 上thượng 轉chuyển 轉chuyển 相tương 遠viễn 七thất 世thế 至chí 於ư 多đa 世thế 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 故cố 云vân 漸tiệm 輕khinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 報báo 有hữu 分phần/phân 全toàn 者giả 侍thị 養dưỡng 一nhất 生sanh 為vi 分phần/phân 度độ 脫thoát 多đa 生sanh 為vi 全toàn 。

【# 記ký 】# 侍thị 養dưỡng 一nhất 生sanh 通thông 二nhị 教giáo 度độ 脫thoát 多đa 生sanh 局cục 佛Phật 教giáo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 經Kinh 云vân 左tả 肩kiên 擔đảm 父phụ 。 右hữu 肩kiên 擔đảm 母mẫu 。 徧biến 行hành 大đại 地địa 亦diệc 不bất 能năng 報báo 。 恩ân 故cố 知tri 此thử 生sanh 所sở 報báo 設thiết 同đồng 孟# 宗tông 董# 黯ảm 董# 永vĩnh 之chi 類loại 亦diệc 為vi 分phần/phân 也dã 今kim 經Kinh 云vân 欲dục 度độ 者giả 明minh 其kỳ 全toàn 也dã 若nhược 總tổng 不bất 報báo 便tiện 是thị 不bất 孝hiếu 罪tội 人nhân 況huống 加gia 逆nghịch 事sự 。

【# 記ký 】# 初sơ 明minh 分phần/phân 報báo 俗tục 以dĩ 左tả 為vi 上thượng 故cố 父phụ 在tại 左tả 右hữu 為vi 下hạ 故cố 母mẫu 在tại 右hữu (# 有hữu 云vân 寫tả 訛ngoa 西tây 土thổ/độ 以dĩ 東đông 為vi 尊tôn 左tả 北bắc 右hữu 南nam 北bắc 方phương 是thị 陰ấm 故cố 母mẫu 左tả 南nam 方phương 是thị 陽dương 故cố 父phụ 右hữu 然nhiên 徧biến 行hành 大đại 地địa 豈khởi 專chuyên 東đông 向hướng 耶da 依y 經kinh 為vi 正chánh )# 此thử 蓋cái 經kinh 家gia 特đặc 舉cử 勞lao 苦khổ 以dĩ 彰chương 難nan 報báo 未vị 必tất 擔đảm 也dã 孟# 宗tông 等đẳng 事sự 並tịnh 如như 前tiền 引dẫn 今kim 下hạ 次thứ 明minh 全toàn 報báo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 汎# 論luận 一nhất 切thiết 人nhân 恩ân 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 不bất 知tri 恩ân 者giả 。 多đa 遭tao 橫hoạnh 死tử 觀quán 佛Phật 相tương/tướng 海hải 經Kinh 云vân 是thị 阿A 鼻Tỳ 因nhân 諸chư 恩ân 尚thượng 然nhiên 況huống 於ư 父phụ 母mẫu 之chi 恩ân 。 無vô 可khả 校giảo 量lượng 。

【# 記ký 】# 華hoa 嚴nghiêm 示thị 現hiện 報báo 觀quán 佛Phật 相tương/tướng 海hải 明minh 生sanh 報báo 橫hoạnh 死tử 謂vị 不bất 能năng 盡tận 壽thọ 夭yểu 殤thương 而nhi 死tử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 詩thi 云vân (# 第đệ 十thập 三tam 周chu 幽u 王vương 好hảo/hiếu 征chinh 伐phạt 民dân 人nhân 勞lao 苦khổ 孝hiếu 子tử 不bất 得đắc 終chung 養dưỡng 耳nhĩ )# 蓼# 蓼# 者giả 莪# 匪phỉ 莪# 伊y 蒿hao 哀ai 哀ai 父phụ 母mẫu 生sanh 我ngã 劬cù 勞lao 乃nãi 至chí 無vô 父phụ 何hà 怙hộ 無vô 母mẫu 何hà 恃thị 出xuất 則tắc 䘖# 恤tuất 入nhập 則tắc 靡mĩ 至chí 父phụ 兮hề 生sanh 我ngã 母mẫu 兮hề 鞠cúc 我ngã 拊phụ 我ngã 長trường/trưởng 我ngã 育dục 我ngã 顧cố 我ngã 復phục 我ngã 出xuất 入nhập 腹phúc 我ngã 欲dục 報báo 之chi 德đức 。 昊hạo 天thiên 罔võng 極cực 。

【# 記ký 】# 註chú 第đệ 十thập 三tam 卷quyển (# 幽u 王vương 又hựu 是thị 第đệ 十thập 三tam 主chủ )# 詩thi 有hữu 六lục 章chương 四tứ 章chương 章chương 四tứ 句cú (# 前tiền 二nhị 章chương 後hậu 二nhị 章chương )# 二nhị 章chương 章chương 八bát 句cú (# 中trung 間gian 二nhị 章chương )# 第đệ 一nhất 章chương 四tứ 句cú (# 如như 疏sớ/sơ 引dẫn )# 蓼# 蓼# 長trường/trưởng 大đại 貌mạo 莪# 字tự 書thư 云vân 草thảo 名danh 似tự 斜tà 蒿hao 匪phỉ 非phi 也dã 伊y 是thị 也dã 莪# 已dĩ 長trường/trưởng 大đại 視thị 之chi 反phản 謂vị 之chi 蒿hao 喻dụ 在tại 憂ưu 思tư 心tâm 不bất 精tinh 別biệt 其kỳ 物vật 哀ai 哀ai 者giả 恨hận 不bất 得đắc 終chung 養dưỡng 報báo 其kỳ 生sanh 己kỷ 之chi 苦khổ 第đệ 二nhị 章chương 四tứ 句cú (# 疏sớ/sơ 中trung 不bất 引dẫn )# 蓼# 蓼# 者giả 莪# 匪phỉ 莪# 伊y 蔚úy (# 蔚úy 音âm 尉úy 爾nhĩ 雅nhã 云vân 蒿hao [藪-婁+((即-ㄗ)-日+口)]# 注chú 云vân 青thanh 蒿hao 謂vị 有hữu 子tử 者giả 蔚úy 牡# [藪-婁+((即-ㄗ)-日+口)]# 注chú 云vân 即tức 無vô 子tử 者giả [藪-婁+((即-ㄗ)-日+口)]# 去khứ 刃nhận 反phản )# 哀ai 哀ai 父phụ 母mẫu 生sanh 我ngã 勞lao 瘁# (# 瘁# 病bệnh 也dã )# 第đệ 三tam 章chương 八bát 句cú (# 疏sớ/sơ 引dẫn 後hậu 四tứ 句cú 故cố 云vân 乃nãi 至chí )# 瓶bình 之chi 罄khánh 矣hĩ 維duy 壘lũy 之chi 耻sỉ (# 瓶bình 小tiểu 而nhi 盡tận 壘lũy 大đại 而nhi 盈doanh 故cố 為vi 壘lũy 耻sỉ 刺thứ 王vương 不bất 使sử 貧bần 富phú 圴# 也dã )# 鮮tiên 民dân 之chi 生sanh 不bất 知tri 死tử 之chi 久cửu 矣hĩ (# 鮮tiên 寡quả 也dã 生sanh 不bất 如như 死tử 恨hận 之chi 深thâm 矣hĩ )# 即tức 接tiếp 疏sớ/sơ 中trung 無vô 父phụ 下hạ 四tứ 句cú 怙hộ 恃thị 並tịnh 依y 賴lại 也dã 出xuất 門môn 則tắc 思tư 而nhi 憂ưu 故cố 云vân 䘖# 恤tuất (# 銜hàm 含hàm 恤tuất 憂ưu )# 入nhập 門môn 未vị 見kiến 則tắc 心tâm 無vô 所sở 詣nghệ 故cố 云vân 靡mĩ 至chí (# 靡mĩ 無vô )# 第đệ 四tứ 章chương 八bát 句cú (# 如như 疏sớ/sơ 備bị 引dẫn )# 父phụ 生sanh 我ngã 者giả 本bổn 其kỳ 氣khí 也dã 鞠cúc 養dưỡng 也dã 拊phụ 拍phách 也dã 畜súc 藏tạng 也dã 長trường/trưởng 謂vị 長trường/trưởng 大đại 育dục 謂vị 覆phú 育dục 顧cố 回hồi 視thị 也dã 復phục 反phản 覆phúc 也dã 腹phúc 懷hoài 抱bão 也dã 之chi 猶do 是thị 也dã 罔võng 無vô 也dã 第đệ 五ngũ 章chương 四tứ 句cú 南nam 山sơn 烈liệt 烈liệt (# 民dân 人nhân 苦khổ 役dịch 視thị 南nam 山sơn 烈liệt 烈liệt 然nhiên 言ngôn 其kỳ 高cao 峻tuấn 難nạn/nan 至chí 也dã )# 飄phiêu 風phong 發phát 發phát (# 發phát 發phát 疾tật 貌mạo 言ngôn 寒hàn 且thả 疾tật 飄phiêu 音âm 瓢biều 疾tật 風phong 也dã )# 民dân 莫mạc 不bất 糓cốc (# 糓cốc 養dưỡng 也dã 言ngôn 他tha 皆giai 得đắc 養dưỡng 其kỳ 親thân )# 我ngã 獨độc 何hà 害hại (# 我ngã 獨độc 何hà 故cố 。 覩đổ 此thử 寒hàn 苦khổ 之chi 寒hàn 害hại 音âm 曷hạt )# 第đệ 六lục 章chương 四tứ 句cú 南nam 山sơn 律luật 律luật (# 同đồng 上thượng 烈liệt 烈liệt )# 飄phiêu 風phong 弗phất 弗phất (# 同đồng 上thượng 發phát 發phát )# 民dân 莫mạc 不bất 糓cốc 我ngã 獨độc 不bất 卒thốt (# 卒thốt 終chung 也dã 言ngôn 我ngã 獨độc 不bất 得đắc 終chung 養dưỡng 父phụ 母mẫu )# 舊cựu 記ký 誤ngộ 云vân 前tiền 四tứ 章chương 章chương 四tứ 句cú 後hậu 二nhị 章chương 章chương 八bát 句cú 故cố 具cụ 引dẫn 正chánh 之chi 想tưởng 無vô 惑hoặc 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 三tam 藏tạng 云vân 父phụ 母mẫu 義nghĩa 高cao 天thiên 地địa 恩ân 深thâm 巨cự 海hải 是thị 以dĩ 係hệ 仰ngưỡng 顧cố 腹phúc 之chi 恩ân 思tư 答đáp 劬cù 勞lao 之chi 德đức 。

【# 記ký 】# 係hệ 猶do 繫hệ 也dã 顧cố 腹phúc 見kiến 前tiền 詩thi 中trung 。

【# 疏sớ/sơ 】# 父phụ 母mẫu 恩ân 重trọng 。 云vân 父phụ 母mẫu 懷hoài 抱bão 。 和hòa 和hòa 弄lộng 聲thanh 。 含hàm 笑tiếu 未vị 語ngữ 。 飢cơ 時thời 須tu 食thực 。 非phi 母mẫu 不bất 哺bộ 。 渴khát 時thời 須tu 飲ẩm 。 非phi 母mẫu 不bất 乳nhũ 。 (# 云vân 云vân )# 十thập 指chỉ 甲giáp 中trung 。 食thực 子tử 不bất 淨tịnh 。 (# 云vân 云vân )# 計kế 論luận 母mẫu 恩ân 。 昊hạo 天thiên 罔võng 極cực 。 嗚ô 呼hô 慈từ 母mẫu 。 云vân 何hà 可khả 報báo 。 (# 云vân 云vân )# 至chí 於ư 行hành 來lai 。 東đông 西tây 鄰lân 里lý 井tỉnh 竈táo 碓đối 磨ma 。 不bất 時thời 還hoàn 家gia 。 母mẫu 忽hốt 心tâm 驚kinh 兩lưỡng 乳nhũ 流lưu 出xuất 即tức 知tri 我ngã 兒nhi 家gia 中trung 憶ức 我ngã 即tức 便tiện 還hoàn 家gia 。 (# 反phản 如như 嚙giảo 指chỉ 心tâm 痛thống )# 。

【# 記ký 】# 從tùng 初sơ 至chí 不bất 淨tịnh 敘tự 恩ân 深thâm 和hòa 和hòa 學học 語ngữ 之chi 聲thanh 指chỉ 甲giáp 受thọ 穢uế 食thực 之chi 不bất 惡ác 計kế 下hạ 歎thán 難nan 報báo 至chí 於ư 下hạ 乃nãi 至chí 後hậu 段đoạn 莫mạc 復phục 過quá 是thị 來lai 並tịnh 彰chương 愛ái 重trọng 此thử 敘tự 寒hàn 賤tiện 之chi 家gia 為vi 人nhân 傭dong 作tác 故cố 云vân 井tỉnh 竈táo 等đẳng 不bất 時thời 謂vị 不bất 及cập 時thời 註chú 中trung 即tức 曾tằng 子tử 出xuất 外ngoại 人nhân 傳truyền 曾tằng 參tham 殺sát 人nhân 母mẫu 嚙giảo 指chỉ 念niệm 之chi 參tham 即tức 心tâm 痛thống 此thử 即tức 母mẫu 感cảm 於ư 子tử 經kinh 中trung 子tử 感cảm 於ư 母mẫu 復phục 云vân 反phản 如như 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 詳tường 此thử 經Kinh 文văn 淺thiển 朴phác 偏thiên 誡giới 貧bần 賤tiện 之chi 流lưu 何hà 也dã 答đáp 君quân 子tử 自tự 孝hiếu 故cố 偏thiên 誡giới 小tiểu 人nhân 又hựu 君quân 子tử 有hữu 簞đan 瓢biều 之chi 貧bần 何hà 妨phương 碓đối 磨ma 等đẳng 事sự 偏thiên 敘tự 艱gian 勤cần 之chi 語ngữ 始thỉ 彰chương 鞠cúc 養dưỡng 之chi 勞lao 耳nhĩ 。

【# 記ký 】# 問vấn 詞từ 淺thiển 朴phác 二nhị 字tự 宜nghi 乎hồ 刪san 之chi 由do 是thị 佛Phật 言ngôn 深thâm 所sở 不bất 便tiện 答đáp 中trung 初sơ 約ước 小tiểu 人nhân 答đáp 又hựu 下hạ 次thứ 通thông 君quân 子tử 答đáp 君quân 子tử 小tiểu 人nhân 。 約ước 行hành 分phần/phân 異dị 不bất 取thủ 貧bần 富phú 簟# 瓢biều 即tức 顏nhan 子tử 論luận 語ngữ 云vân 子tử 曰viết 賢hiền 哉tai 回hồi 也dã 一nhất 簞đan 食thực 一nhất 瓢biều 飲ẩm (# 以dĩ 竹trúc 盛thịnh 飯phạn 用dụng 瓢biều 貯trữ 水thủy )# 在tại 陋lậu 巷hạng 人nhân 不bất 堪kham 其kỳ 憂ưu 回hồi 也dã 不bất 改cải 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc (# 他tha 人nhân 不bất 能năng 堪kham 其kỳ 憂ưu 而nhi 回hồi 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc )# 賢hiền 哉tai 回hồi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 云vân 其kỳ 兒nhi 遙diêu 見kiến 母mẫu 來lai 或hoặc 在tại 闌lan 車xa 搖dao 頭đầu 弄lộng 腦não 。 或hoặc 復phục 曳duệ 腹phúc 隨tùy 行hành 。 嗚ô 呼hô 向hướng 母mẫu 。 母mẫu 為vì 其kỳ 子tử 。 曲khúc 身thân 下hạ 就tựu 。 長trường 舒thư 兩lưỡng 手thủ 。 靡mĩ 拂phất 塵trần 土thổ/độ 鳴minh 和hòa 其kỳ 口khẩu 開khai 懷hoài 出xuất 乳nhũ 。 用dụng 以dĩ 與dữ 之chi 母mẫu 見kiến 兒nhi 歡hoan 。 兒nhi 見kiến 母mẫu 喜hỷ 。 二nhị 情tình 相tương 交giao 恩ân 愛ái 慈từ 重trọng 莫mạc 復phục 。 過quá 是thị (# 云vân 云vân )# 既ký 至chí 長trường/trưởng 大đại 朋bằng 友hữu 相tương 隨tùy 。 梳sơ 頭đầu 摩ma 髮phát 。 欲dục 得đắc 好hảo 衣y 。 覆phú 蓋cái 其kỳ 身thân 。 弊tệ 衣y 故cố 破phá 父phụ 母mẫu 自tự 著trước 。 新tân 好hảo/hiếu 緜# 帛bạch 先tiên 與dữ 其kỳ 子tử 。 至chí 於ư 行hành 來lai 。 官quan 私tư 急cấp 疾tật 。 傾khuynh 心tâm 南nam 北bắc 。 逐trục 子tử 東đông 西tây 。 橫hoạnh/hoành 簪# 頭đầu 上thượng 既ký 與dữ 索sách 婦phụ 得đắc 佗tha 女nữ 子tử 父phụ 母mẫu 轉chuyển 疎sơ 私tư 房phòng 屋ốc 室thất 。 共cộng 妻thê 語ngữ 樂nhạo/nhạc/lạc 父phụ 母mẫu 年niên 高cao 。 氣khí 力lực 衰suy 老lão 。 終chung 朝triêu 至chí 暮mộ 。 不bất 來lai 借tá 問vấn 。 或hoặc 復phục 父phụ 孤cô 母mẫu 寡quả 獨độc 守thủ 空không 房phòng 。 猶do 如như 客khách 人nhân 。 寄ký 止chỉ 佗tha 舍xá 常thường 無vô 恩ân 愛ái 。 或hoặc 無vô 襦# 被bị 寒hàn 凍đống 苦khổ 辛tân 厄ách 難nạn 遭tao 之chi 。 太thái 甚thậm 年niên 老lão 色sắc 衰suy 。 多đa 鐃nao 蚤tảo 虱sắt 夙túc 夜dạ 不bất 臥ngọa 。 長trường/trưởng 吟ngâm 歎thán 息tức 何hà 罪tội 宿túc 𠍴# 生sanh 此thử 不bất 孝hiếu 之chi 子tử 。 或hoặc 時thời 呼hô 喚hoán 瞋sân 目mục 驚kinh 怒nộ 。 婦phụ 兒nhi 罵mạ 言ngôn 低đê 頭đầu 含hàm 笑tiếu 。 (# 乃nãi 至chí 云vân 云vân )# 帝Đế 釋Thích 梵Phạm 王Vương 。 諸chư 天thiên 人nhân 民dân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 會hội 。 聞văn 經Kinh 歡hoan 喜hỷ 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 號hào 哭khốc 動động 地địa 淚lệ 下hạ 如như 雨vũ 。

【# 記ký 】# 即tức 接tiếp 上thượng 文văn 曳duệ 腹phúc 俗tục 謂vị 匍bồ 匐bặc 鳴minh 和hòa 即tức 口khẩu 相tương 接tiếp 至chí 於ư 等đẳng 者giả 謂vị 行hành 往vãng 出xuất 外ngoại 忽hốt 有hữu 公công 私tư 急cấp 疾tật 之chi 事sự 既ký 與dữ 下hạ 明minh 悖bội 逆nghịch 父phụ 孤cô 無vô 妻thê 母mẫu 寡quả 無vô 夫phu 或hoặc 無vô 襦# 被bị 下hạ 傳truyền 文văn 脫thoát 誤ngộ 正chánh 本bổn 云vân 單đơn 寒hàn 苦khổ 辛tân 飢cơ 羸luy 之chi 甚thậm 夙túc 早tảo 也dã 帝Đế 釋Thích 下hạ 示thị 聽thính 眾chúng 得đắc 益ích 文văn 中trung 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 可khả 例lệ 今kim 經kinh 非phi 人nhân 天thiên 明minh 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 評bình 曰viết 細tế 思tư 其kỳ 事sự 誠thành 哉tai 是thị 言ngôn 或hoặc 有hữu 母mẫu 不bất 如như 此thử 兒nhi 不bất 如như 彼bỉ 者giả 百bách 中trung 之chi 一nhất 也dã 良lương 由do 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 無vô 明minh 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 既ký 根căn 本bổn 顛điên 倒đảo 故cố 枝chi 末mạt 一nhất 一nhất 皆giai 然nhiên 禍họa 哉tai 凡phàm 愚ngu 。 云vân 何hà 可khả 度độ 。

【# 記ký 】# 初sơ 歎thán 事sự 實thật 母mẫu 不bất 愛ái 子tử 。 兒nhi 不bất 悖bội 逆nghịch 百bách 中trung 之chi 一nhất 言ngôn 其kỳ 少thiểu 也dã 良lương 下hạ 推thôi 所sở 以dĩ 妄vọng 起khởi 無vô 端đoan 故cố 云vân 無vô 始thỉ 懵mộng 然nhiên 不bất 覺giác 故cố 曰viết 無vô 明minh 不bất 達đạt 自tự 心tâm 常thường 住trụ 寂tịch 滅diệt 故cố 曰viết 迷mê 真chân 反phản 認nhận 四tứ 大đại 六lục 情tình 為vì 己kỷ 身thân 心tâm 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 故cố 云vân 執chấp 妄vọng 上thượng 二nhị 句cú 明minh 惑hoặc 故cố 云vân 根căn 本bổn 從tùng 惑hoặc 起khởi 業nghiệp 故cố 云vân 枝chi 末mạt 且thả 約ước 上thượng 經kinh 於ư 親thân 反phản 疎sơ 於ư 疎sơ 卻khước 親thân 等đẳng 非phi 唯duy 背bối/bội 親thân 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 故cố 云vân 一nhất 一nhất 皆giai 然nhiên 末mạt 後hậu 二nhị 句cú 傷thương 其kỳ 癡si 暗ám 教giáo 所sở 不bất 被bị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 攀phàn 慕mộ 徧biến 尋tầm 。

即tức 以dĩ 道Đạo 眼nhãn 。 觀quan 視thị 世thế 間gian 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 觀quán 求cầu 生sanh 處xứ 是thị 天thiên 眼nhãn 通thông 由do 證chứng 道đạo 而nhi 得đắc 故cố 云vân 道Đạo 眼nhãn 也dã 。

【# 記ký 】# 或hoặc 可khả 顯hiển 示thị 修tu 得đắc 簡giản 非phi 業nghiệp 報báo 故cố 加gia 道đạo 字tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 世thế 間gian 有hữu 二nhị 謂vị 三tam 界giới 是thị 器khí 世thế 間gian 六lục 道đạo 是thị 有hữu 情tình 世thế 間gian 。

【# 記ký 】# 亦diệc 名danh 無vô 情tình 有hữu 情tình 二nhị 種chủng 世thế 間gian 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 尊tôn 者giả 喪táng 親thân 之chi 日nhật 猶do 是thị 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 父phụ 母mẫu 。 生sanh 於ư 何hà 道đạo 。 今kim 成thành 聖thánh 果Quả 。 力lực 可khả 追truy 求cầu 故cố 以dĩ 天thiên 眼nhãn 上thượng 下hạ 觀quan 視thị 於ư 三tam 界giới 處xứ 尋tầm 六lục 道đạo 身thân 得đắc 通thông 便tiện 觀quán 故cố 云vân 即tức 也dã 。

【# 記ký 】# 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 得đắc 見kiến 所sở 在tại 。

見kiến 其kỳ 亡vong 母mẫu 。 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 不bất 見kiến 飲ẩm 食thực 。 皮bì 骨cốt 連liên 立lập 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 本bổn 觀quán 世thế 間gian 俱câu 尋tầm 父phụ 母mẫu 父phụ 生sanh 樂lạc 處xứ 不bất 假giả 施thí 勞lao 既ký 非phi 經kinh 宗tông 故cố 此thử 不bất 述thuật 母mẫu 生sanh 鬼quỷ 道đạo 已dĩ 屬thuộc 三tam 塗đồ 復phục 在tại 餓ngạ 中trung 是thị 鬼quỷ 之chi 極cực 苦khổ 拔bạt 濟tế 苦khổ 者giả 唯duy 盂vu 蘭lan 盆bồn 發phát 起khởi 正chánh 宗tông 意ý 在tại 斯tư 也dã 。

【# 記ký 】# 施thí 勞lao 猶do 用dụng 功công 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 是thị 異dị 熱nhiệt 果quả 酬thù 引dẫn 業nghiệp 故cố 不bất 見kiến 飲ẩm 食thực 。 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 酬thù 滿mãn 業nghiệp 故cố 是thị 慳san 食thực 之chi 業nghiệp 也dã 皮bì 骨cốt 連liên 立lập 。 是thị 增tăng 上thượng 果quả 。

【# 記ký 】# 所sở 明minh 三tam 果quả 二nhị 業nghiệp 理lý 趣thú 深thâm 微vi 故cố 當đương 委ủy 示thị 義nghĩa 門môn 分phần/phân 三tam 初sơ 釋thích 名danh 異dị 類loại 而nhi 熟thục 故cố 名danh 異dị 熟thục 以dĩ 因nhân 通thông 善thiện 惡ác (# 善thiện 惡ác 有hữu 記ký 造tạo 成thành 因nhân 種chủng )# 果quả 唯duy 無vô 記ký 故cố (# 至chí 果quả 成thành 熟thục 報báo 法pháp 〔# 非phi 〕# 因nhân 果quả 性tánh 別biệt 故cố 云vân 異dị 類loại 或hoặc 約ước 異dị 趣thú 或hoặc 云vân 異dị 時thời 記ký 今kim 並tịnh 不bất 取thủ )# 等đẳng 流lưu 者giả 與dữ 因nhân 同đồng 類loại 故cố 增tăng 上thượng 者giả 更cánh 甚thậm 於ư 因nhân 故cố 二nhị 明minh 體thể 者giả 異dị 熟thục 有hữu 二nhị 一nhất 真chân 異dị 熟thục 即tức 第đệ 八bát 識thức 最tối 初sơ 結kết 生sanh 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 至chí 捨xả 壽thọ 時thời 亦diệc 最tối 在tại 後hậu 為vi 總tổng 報báo 主chủ 名danh 真chân 異dị 熟thục (# 此thử 局cục 大đại 教giáo 下hạ 通thông 大đại 小tiểu )# 二nhị 異dị 熟thục 生sanh 之chi 異dị 熟thục 謂vị 從tùng 真chân 異dị 熟thục 中trung 種chủng 子tử 發phát 現hiện 今kim 即tức 今kim 無vô 記ký 報báo 得đắc 色sắc 心tâm 名danh 生sanh 之chi 異dị 熱nhiệt 今kim 此thử 具cụ 兼kiêm 二nhị 種chủng 不bất 可khả 偏thiên 判phán 等đẳng 流lưu 增tăng 上thượng 並tịnh 依y 生sanh 之chi 異dị 熟thục 而nhi 分phần/phân 異dị 耳nhĩ (# 上thượng 三tam 種chủng 果quả 並tịnh 通thông 六lục 趣thú 不bất 唯duy 在tại 鬼quỷ )# 三Tam 明Minh 因nhân 中trung 又hựu 三tam 初sơ 云vân 二nhị 業nghiệp 名danh 引dẫn 業nghiệp 謂vị 有hữu 勝thắng 力lực 牽khiên 引dẫn 趣thú 生sanh 滿mãn 業nghiệp 謂vị 於ư 總tổng 報báo 之chi 上thượng 莊trang 嚴nghiêm 圓viên 滿mãn 因nhân 唯duy 有hữu 二nhị 果quả 則tắc 有hữu 三tam 增tăng 上thượng 無vô 因nhân 即tức 上thượng 二nhị 業nghiệp 餘dư 勢thế 所sở 成thành 二nhị 辨biện 二nhị 業nghiệp 體thể 凡phàm 善thiện 惡ác 業nghiệp 皆giai 有hữu 三tam 品phẩm 三tam 位vị 明minh 之chi 一nhất 約ước 境cảnh 於ư 劣liệt 不bất 殺sát 為vi 上thượng 如như 蚊văn 蟻nghĩ 等đẳng 於ư 勝thắng 不bất 殺sát 為vi 下hạ 如như 父phụ 母mẫu 等đẳng 餘dư 者giả 為vi 中trung (# 不bất 善thiện 反phản 之chi )# 二nhị 約ước 心tâm 猛mãnh 利lợi 心tâm 作tác 為vi 上thượng 泛phiếm 爾nhĩ 心tâm 作tác 為vi 下hạ 餘dư 則tắc 為vi 中trung 善thiện 惡ác 業nghiệp 皆giai 爾nhĩ 三tam 約ước 時thời 若nhược 善thiện 若nhược 惡ác 。 但đãn 三tam 時thời 無vô 悔hối 。 為vi 上thượng 二nhị 時thời 無vô 悔hối 為vi 中trung 一nhất 時thời 無vô 悔hối 為vi 下hạ 今kim 並tịnh 取thủ 上thượng 品phẩm 為vi 引dẫn 業nghiệp 下hạ 皆giai 滿mãn 業nghiệp 三Tam 明Minh 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 大đại 約ước 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 生sanh 人nhân 八bát 戒giới 十Thập 善Thiện 四tứ 禪thiền 四tứ 定định 生sanh 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 天thiên 強cường/cưỡng 勝thắng 多đa 疑nghi 者giả 生sanh 修tu 羅la 嗔sân 心tâm 造tạo 十thập 惡ác 業nghiệp 。 引dẫn 生sanh 地địa 獄ngục 貪tham 心tâm 造tạo 者giả 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 愚ngu 癡si 心tâm 造tạo 生sanh 畜súc 生sanh 引dẫn 業nghiệp 所sở 感cảm 名danh 總tổng 報báo 滿mãn 業nghiệp 所sở 感cảm 名danh 別biệt 報báo 由do 此thử 互hỗ 作tác 四tứ 句cú 一nhất 總tổng 善thiện 別biệt 不bất 善thiện (# 人nhân 受thọ 貧bần 窮cùng 疾tật 病bệnh )# 二nhị 別biệt 善thiện 總tổng 不bất 善thiện (# 畜súc 有hữu 肥phì 好hảo/hiếu 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng )# 三tam 總tổng 別biệt 俱câu 善thiện (# 人nhân 道đạo 受thọ 富phú 貴quý 等đẳng )# 四tứ 俱câu 不bất 善thiện (# 畜súc 類loại 有hữu 盲manh 跛bả 等đẳng )# 俱câu 舍xá 云vân 一nhất 業nghiệp 引dẫn 一nhất 生sanh 多đa 業nghiệp 能năng 圓viên 滿mãn 是thị 也dã (# 今kim 目Mục 連Liên 母mẫu 當đương 第đệ 四tứ 句cú )# 問vấn 此thử 二nhị 種chủng 業nghiệp 何hà 識thức 所sở 造tạo 答đáp 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 並tịnh 第đệ 六lục 識thức 造tạo 以dĩ 強cường/cưỡng 勝thắng 故cố 前tiền 五ngũ 識thức 亦diệc 能năng 造tạo 滿mãn 不bất 能năng 造tạo 引dẫn 以dĩ 力lực 微vi 故cố 第đệ 七thất 識thức 但đãn 與dữ 前tiền 六lục 為vi 染nhiễm 汙ô 第đệ 八bát 止chỉ 能năng 含hàm 藏tạng 已dĩ 成thành 業nghiệp 種chủng 並tịnh 不bất 能năng 造tạo (# 七thất 八bát 二nhị 識thức 小tiểu 教giáo 不bất 談đàm )# 文văn 中trung 三tam 果quả 二nhị 業nghiệp 分phần/phân 對đối 可khả 知tri 是thị 慳san 食thực 業nghiệp 者giả 即tức 青thanh 提đề 緣duyên 也dã 皮bì 骨cốt 連liên 立lập 。 言ngôn 其kỳ 枯khô 瘁# 唯duy 皮bì 連liên 骨cốt 而nhi 住trụ 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 準chuẩn 正chánh 理lý 論luận 中trung 說thuyết 鬼quỷ 本bổn 住trụ 在tại 於ư 此thử 下hạ 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 縱tung 廣quảng 亦diệc 爾nhĩ 有hữu 琰Diêm 魔Ma 羅La 界giới 。 (# 一nhất 云vân 此thử 瞻chiêm 部bộ 四tứ 邊biên 直trực 下hạ 等đẳng )# 從tùng 此thử 展triển 轉chuyển 散tán 趣thú 餘dư 方phương 以dĩ 人nhân 間gian 一nhất 月nguyệt 為vi 一nhất 日nhật 乘thừa 此thử 積tích 月nguyệt 積tích 年niên 。 壽thọ 五ngũ 百bách 歲tuế 。

【# 記ký 】# 此thử 下hạ 即tức 指chỉ 南nam 州châu 琰Diêm 魔Ma 羅la 亦diệc 云vân 閻diêm 羅la 具cụ 云vân 閻diêm 魔ma 羅la 社xã 此thử 翻phiên 雙song 王vương 兄huynh 及cập 妹muội 皆giai 作tác 地địa 獄ngục 主chủ 兄huynh 治trị 男nam 事sự 妹muội 治trị 女nữ 事sự 故cố 曰viết 雙song 王vương 或hoặc 云vân 苦khổ 樂lạc 並tịnh 受thọ 故cố 云vân 雙song 也dã (# 獄ngục 報báo 是thị 苦khổ 居cư 尊tôn 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc )# 餘dư 方phương 山sơn 林lâm 樹thụ 廟miếu 等đẳng 註chú 中trung 示thị 異dị 不bất 同đồng 上thượng 論luận 限hạn 數số 量lượng 故cố 日nhật 月nguyệt 歲tuế 數số 。 且thả 據cứ 一nhất 相tương/tướng 不bất 必tất 一nhất 定định 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 鬼quỷ 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 無vô 財tài 鬼quỷ 亦diệc 無vô 福phước 德đức 不bất 得đắc 食thực 故cố 二nhị 少thiểu 財tài 鬼quỷ 少thiểu 得đắc 淨tịnh 妙diệu 飲ẩm 食thực 故cố 三tam 多đa 財tài 鬼quỷ 多đa 得đắc 淨tịnh 妙diệu 飲ẩm 食thực 故cố 。

【# 記ký 】# 財tài 即tức 飲ẩm 食thực 淨tịnh 妙diệu 食thực 者giả 雖tuy 是thị 穢uế 物vật 餓ngạ 鬼quỷ 難nan 得đắc 自tự 謂vị 淨tịnh 妙diệu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 三tam 種chủng 中trung 復phục 各các 有hữu 三tam 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 無vô 財tài 三tam 者giả 一nhất 炬cự 口khẩu 鬼quỷ 謂vị 火hỏa 炬cự 炎diễm 熾sí 常thường 從tùng 口khẩu 出xuất 由do 前tiền 生sanh 燒thiêu 壞hoại 村thôn 柵# 焚phần 炙chích 賢hiền 良lương 以dĩ 此thử 求cầu 財tài 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 墮đọa 此thử 鬼quỷ 中trung 故cố 正Chánh 法Pháp 念niệm 經Kinh 云vân 若nhược 人nhân 貪tham 嫉tật 枉uổng 奪đoạt 人nhân 財tài 破phá 人nhân 城thành 郭quách 殺sát 害hại 抄sao 掠lược 得đắc 財tài 奉phụng 王vương 大đại 臣thần 轉chuyển 增tăng 凶hung 慕mộ 墮đọa 熾sí 然nhiên 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 二nhị 針châm 咽yến/ế/yết 鬼quỷ 謂vị 腹phúc 大đại 如như 山sơn 。 咽yến/ế/yết 如như 針châm 孔khổng 謂vị 破phá 齋trai 夜dạ 食thực 盜đạo 竊thiết 眾chúng 僧Tăng 之chi 食thực 故cố 故cố 齋trai 法pháp 清thanh 淨tịnh 經kinh 說thuyết 目Mục 連Liên 路lộ 逢phùng 數sổ 百bách 萬vạn 人nhân 。 頭đầu 如như 太thái 山sơn 等đẳng 三tam 臭xú 口khẩu 鬼quỷ 謂vị 口khẩu 中trung 腐hủ 臭xú 自tự 惡ác 受thọ 苦khổ 以dĩ 多đa 貪tham 名danh 利lợi 自tự 是thị 非phi 佗tha 讚tán 歎thán 惡ác 人nhân 。 毀hủy 謗báng 賢hiền 善thiện 故cố 據cứ 此thử 三tam 種chủng 寧ninh 吞thôn 鐵thiết 丸hoàn 不bất 食thực 信tín 施thí 。

【# 記ký 】# 初sơ 炬cự 口khẩu 者giả 即tức 行hành 軍quân 劫kiếp 盜đạo 多đa 受thọ 此thử 報báo 先tiên 出xuất 報báo 相tương/tướng 後hậu 云vân 業nghiệp 因nhân 餘dư 八bát 皆giai 爾nhĩ 臨lâm 文văn 自tự 點điểm 賢hiền 良lương 謂vị 善thiện 人nhân 餘dư 二nhị 可khả 解giải 據cứ 下hạ 申thân 誡giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 少thiểu 財tài 三tam 者giả 一nhất 針châm 毛mao 鬼quỷ 毛mao 利lợi 如như 針châm 行hành 便tiện 自tự 刺thứ 為vì 貪tham 利lợi 故cố 。 妄vọng 行hành 針châm 炙chích 及cập 刺thứ 畜súc 生sanh 但đãn 為vi 求cầu 財tài 不bất 能năng 愈dũ 疾tật 故cố 二nhị 臭xú 毛mao 鬼quỷ 毛mao 利lợi 而nhi 臭xú 自tự 拔bạt 受thọ 苦khổ 以dĩ 販phán 賣mại 豬trư 羊dương 烹phanh 宰tể 鵝nga 鴨áp 湯thang 爛lạn 刀đao 剝bác 痛thống 楚sở 難nan 堪kham 地địa 獄ngục 罪tội 終chung 墮đọa 斯tư 鬼quỷ 趣thú 三tam 大đại 癭# 鬼quỷ 咽yến/ế/yết 垂thùy 大đại 癭# 自tự 決quyết 噉đạm 膿nùng 由do 嫉tật 妬đố 於ư 人nhân 常thường 懷hoài 瞋sân 恨hận 故cố 。

【# 記ký 】# 愈dũ 音âm 雨vũ 病bệnh 差sai 曰viết 愈dũ 癭# 於ư 郢# 反phản 瘤# 也dã 決quyết 音âm 穴huyệt 下hạ 流lưu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 多đa 財tài 三tam 者giả 一nhất 得đắc 棄khí 鬼quỷ 謂vị 常thường 得đắc 祭tế 祀tự 所sở 棄khí 食thực 故cố 以dĩ 罪tội 多đa 福phước 少thiểu 少thiểu 施thí 多đa 慳san 棄khí 擲trịch 之chi 物vật 方phương 能năng 惠huệ 施thí 故cố 二nhị 得đắc 失thất 鬼quỷ 謂vị 常thường 得đắc 巷hạng 陌mạch 所sở 遺di 食thực 故cố 以dĩ 於ư 現hiện 財tài 常thường 生sanh 慳san 著trước 擬nghĩ 欲dục 失thất 者giả 方phương 起khởi 捨xả 心tâm 故cố 三tam 勢thế 力lực 鬼quỷ 謂vị 夜dạ 叉xoa 羅la 剎sát 。 毗tỳ 舍xá 闍xà 等đẳng 所sở 受thọ 富phú 樂lạc 類loại 於ư 天thiên 人nhân 或hoặc 依y 樹thụ 林lâm 或hoặc 住trụ 山sơn 谷cốc 或hoặc 居cư 靈linh 廟miếu 或hoặc 處xứ 空không 宮cung 形hình 竪thụ 而nhi 行hành 屬thuộc 於ư 鬼quỷ 趣thú 此thử 等đẳng 變biến 化hóa 多đa 端đoan 者giả 以dĩ 因Nhân 地Địa 罪tội 福phước 不bất 精tinh 故cố 惑hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 雜tạp 故cố 付phó 法Pháp 藏tạng 傳truyền 中trung 說thuyết 僧Tăng 伽già 耶da 舍xá 比Bỉ 丘Khâu 遊du 大đại 海hải 邊biên 見kiến 妙diệu 宮cung 殿điện 其kỳ 家gia 鎻# 二nhị 鬼quỷ 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。

【# 記ký 】# 夜dạ 叉xoa 此thử 云vân 輕khinh 捷tiệp 羅la 剎sát 此thử 云vân 可khả 畏úy 毗tỳ 舍xá 闍xà 此thử 云vân 啖đạm 精tinh 氣khí 形hình 竪thụ 行hành 者giả 異dị 於ư 畜súc 趣thú 皆giai 旁bàng 行hành 故cố 惑hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 惑hoặc 謂vị 多đa 疑nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 謂vị 不bất 受thọ 飢cơ 渴khát 等đẳng 苦khổ 。 今kim 時thời 作tác 福phước 不bất 識thức 因nhân 果quả 互hỗ 用dụng 三Tam 寶Bảo 強cường/cưỡng 勝thắng 過quá 人nhân 雖tuy 徒đồ 役dịch 力lực 多đa 墮đọa 斯tư 類loại 故cố 下hạ 引dẫn 證chứng 見kiến 宮cung 殿điện 等đẳng 者giả 彼bỉ 云vân 見kiến 一nhất 宮cung 殿điện 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 食thực 時thời 已dĩ 至chí 。 即tức 往vãng 乞khất 食thực 是thị 時thời 舍xá 主chủ 出xuất 迎nghênh 請thỉnh 入nhập 就tựu 座tòa 。 耶da 舍xá 見kiến 其kỳ 家gia 內nội 有hữu 二nhị 鬼quỷ 倮khỏa 黑hắc 飢cơ 瘦sấu 鎻# 其kỳ 身thân 首thủ 各các 著trước 一nhất 床sàng 耶da 舍xá 慳san 問vấn 舍xá 主chủ 答đáp 曰viết 斯tư 鬼quỷ 過quá 去khứ 一nhất 是thị 吾ngô 息tức 一nhất 是thị 兒nhi 婦phụ 我ngã 昔tích 布bố 施thí 而nhi 彼bỉ 夫phu 妻thê 常thường 恚khuể 惱não 我ngã 因nhân 立lập 誓thệ 曰viết 如như 此thử 罪tội 業nghiệp 必tất 受thọ 惡ác 報báo 若nhược 受thọ 罪tội 時thời 我ngã 當đương 看khán 汝nhữ 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 得đắc 斯tư 苦khổ 惱não 所sở 鎻# 二nhị 鬼quỷ 自tự 屬thuộc 無vô 財tài 今kim 引dẫn 舍xá 主chủ 是thị 勢thế 力lực 鬼quỷ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 尊tôn 者giả 之chi 親thân 是thị 無vô 財tài 鬼quỷ 中trung (# 不bất 見kiến 飲ẩm 食thực 。 故cố )# 炬cự 口khẩu 鬼quỷ 也dã (# 食thực 未vị 入nhập 口khẩu 。 化hóa 為vi 火hỏa 故cố )# 。

【# 記ký 】# 然nhiên 今kim 目Mục 連Liên 之chi 母mẫu 臨lâm 食thực 變biến 火hỏa 口khẩu 無vô 火hỏa 炬cự 據cứ 相tương/tướng 非phi 類loại 且thả 從tùng 疏sớ/sơ 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 有hữu 處xứ 說thuyết 餓ngạ 鬼quỷ 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 外ngoại 障chướng 以dĩ 得đắc 遇ngộ 水thủy 時thời 即tức 見kiến 人nhân 執chấp 刀đao 杖trượng 等đẳng 障chướng 故cố 二nhị 內nội 障chướng 口khẩu 有hữu 火hỏa 炬cự 或hoặc 咽yến/ế/yết 如như 針châm 故cố 三tam 無vô 障chướng 見kiến 河hà 是thị 猛mãnh 火hỏa 或hoặc 食thực 糞phẩn 穢uế 或hoặc 自tự 拔bạt 自tự 噉đạm 等đẳng 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 即tức 無vô 財tài 鬼quỷ 三tam 即tức 少thiểu 財tài 鬼quỷ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 尊tôn 者giả 之chi 親thân 當đương 內nội 障chướng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 來lai 諸chư 鬼quỷ 等đẳng 皆giai 出xuất 自tự 心tâm 因nhân 行hành 既ký 招chiêu 果quả 報báo 必tất 應ưng 譬thí 如như 影ảnh 響hưởng 由do 於ư 形hình 聲thanh 雖tuy 父phụ 母mẫu 至chí 親thân 不bất 相tương 替thế 代đại 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 句cú 推thôi 能năng 造tạo 次thứ 二nhị 句cú 示thị 所sở 造tạo 即tức 因nhân 果quả 也dã 譬thí 下hạ 引dẫn 喻dụ 影ảnh 響hưởng 如như 果quả 形hình 聲thanh 似tự 因nhân 雖tuy 下hạ 彰chương 自tự 受thọ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 諸chư 智trí 者giả 宜nghi 各các 勵lệ 心tâm 儻thảng 遇ngộ 善thiện 緣duyên 不bất 應ưng 空không 過quá 一nhất 朝triêu 去khứ 世thế 誰thùy 為vi 修tu 崇sùng 縱túng/tung 託thác 子tử 孫tôn 七thất 分phần 獲hoạch 一nhất 。 況huống 無vô 孝hiếu 子tử 悔hối 恨hận 何hà 追truy 。

【# 記ký 】# 勵lệ 謂vị 勉miễn 勵lệ 七thất 分phần 獲hoạch 一nhất 。 者giả 隨tùy 願nguyện 往vãng 生sanh 。 經Kinh 云vân 普phổ 廣quảng 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 若nhược 有hữu 父phụ 母mẫu 親thân 族tộc 命mạng 終chung 墮đọa 三tam 途đồ 八bát 難nạn 受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 。 得đắc 為vi 修tu 福phước 否phủ/bĩ 佛Phật 言ngôn 七thất 分phần 之chi 中trung 。 唯duy 獲hoạch 一nhất 也dã 何hà 故cố 爾nhĩ 緣duyên 去khứ 世thế 不bất 信tín 道Đạo 德đức 。 故cố 若nhược 以dĩ 亡vong 者giả 嚴nghiêm 身thân 具cụ 以dĩ 施thí 三Tam 寶Bảo 此thử 福phước 最tối 多đa 可khả 拔bạt 地địa 獄ngục 之chi 殃ương 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 。 有hữu 子tử 修tu 崇sùng 尚thượng 獲hoạch 少thiểu 分phần 子tử 孫tôn 不bất 孝hiếu 則tắc 冥minh 路lộ 茫mang 茫mang 孤cô 魂hồn 獨độc 遊du 三tam 途đồ 受thọ 苦khổ 悔hối 不bất 可khả 及cập 故cố 云vân 況huống 無vô 等đẳng 追truy 及cập 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 具cụ 濁trược 世thế 凡phàm 流lưu 鮮tiên 懷hoài 仁nhân 孝hiếu 唯duy 憂ưu 妻thê 子tử 豈khởi 念niệm 幽u 靈linh 貧bần 賤tiện 者giả 迫bách 以dĩ 飢cơ 寒hàn 富phú 貴quý 者giả 荒hoang 於ư 財tài 色sắc 設thiết 能năng 追truy 福phước 厭yếm 課khóa 者giả 多đa 竭kiệt 力lực 罄khánh 心tâm 萬vạn 中trung 無vô 一nhất 世thế 途đồ 目mục 擊kích 豈khởi 不bất 昭chiêu 然nhiên 。

【# 記ký 】# 鮮tiển 少thiểu 也dã 迫bách 謂vị 逼bức 迫bách 荒hoang 迷mê 也dã 厭yếm 課khóa 謂vị 事sự 不bất 得đắc 已dĩ 。 而nhi 為vi 之chi 竭kiệt 罄khánh 皆giai 訓huấn 盡tận 擊kích 猶do 對đối 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 恩ân 重trọng/trùng 經Kinh 云vân 夫phu 妻thê 和hòa 合hợp 同đồng 作tác 五ngũ 逆nghịch 。 或hoặc 時thời 呼hô 喚hoán 急cấp 速tốc 走tẩu 使sử 十thập 度độ 九cửu 違vi 不bất 相tương 從tùng 順thuận 罵mạ 詈lị 瞋sân 毒độc 生sanh 存tồn 尚thượng 爾nhĩ 沒một 後hậu 可khả 知tri 身thân 既ký 不bất 仁nhân 兒nhi 豈khởi 能năng 孝hiếu 故cố 昔tích 有hữu 送tống 祖tổ 林lâm 野dã 乃nãi 持trì 輿dư 迴hồi 歸quy 以dĩ 古cổ 觀quán 今kim 雖tuy 跡tích 異dị 而nhi 心tâm 同đồng 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 引dẫn 經kinh 急cấp 速tốc 走tẩu 使sử 謂vị 父phụ 母mẫu 有hữu 急cấp 切thiết 之chi 事sự 欲dục 使sử 其kỳ 子tử 十thập 度độ 經kinh 作tác 十thập 喚hoán 毒độc 字tự 寫tả 錯thác 經kinh 作tác 瞋sân 恚khuể (# 孤cô 山sơn 云vân 走tẩu 使sử 下hạ 依y 經kinh 有hữu 父phụ 母mẫu 之chi 語ngữ 四tứ 字tự 檢kiểm 經kinh 並tịnh 無vô 又hựu 云vân 瞋sân 毒độc 字tự 誤ngộ 合hợp 作tác 嗔sân 目mục 皆giai 非phi )# 生sanh 下hạ 舉cử 存tồn 況huống 沒một 身thân 下hạ 推thôi 己kỷ 所sở 致trí 送tống 祖tổ 林lâm 野dã 者giả 孝hiếu 德đức 傳truyền 云vân 元nguyên 啟khải 年niên 十thập 歲tuế 其kỳ 祖tổ 年niên 老lão 父phụ 母mẫu 令linh 啟khải 輿dư 送tống 深thâm 山sơn 啟khải 苦khổ 諫gián 不bất 從tùng 既ký 而nhi 送tống 往vãng 乃nãi 收thu 輿dư 而nhi 返phản 父phụ 曰viết 此thử 何hà 用dụng 耶da 啟khải 曰viết 復phục 當đương 送tống 父phụ 父phụ 遂toại 感cảm 之chi 方phương 復phục 收thu 養dưỡng 然nhiên 啟khải 本bổn 欲dục 感cảm 動động 其kỳ 父phụ 而nhi 非phi 不bất 孝hiếu 今kim 且thả 取thủ 子tử 孫tôn 倣# 上thượng 之chi 義nghĩa 耳nhĩ 跡tích 異dị 謂vị 古cổ 今kim 事sự 別biệt 心tâm 同đồng 謂vị 相tương/tướng 承thừa 不bất 孝hiếu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 慟đỗng 哭khốc 往vãng 救cứu 。

目Mục 連Liên 悲bi 哀ai 。 即tức 以dĩ 鉢bát 盛thịnh 飯phạn 。 往vãng 餉hướng 其kỳ 母mẫu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 悲bi 哀ai 者giả 生sanh 育dục 恩ân 重trọng/trùng 如như 上thượng 所sở 陳trần 死tử 別biệt 隔cách 生sanh 忽hốt 然nhiên 再tái 見kiến 縱túng/tung 使sử 顏nhan 容dung 仍nhưng 舊cựu 亦diệc 可khả 涕thế 泣khấp 悲bi 傷thương 況huống 覩đổ 鬼quỷ 形hình 皮bì 骨cốt 連liên 立lập 。 喉hầu 中trung 烟yên 燄diệm 腹phúc 裏lý 空không 虗hư 苦khổ 似tự 倒đảo 懸huyền 命mạng 唯duy 喘suyễn 息tức 豈khởi 不bất 能năng 碎toái 身thân 擗# 踊dũng 竭kiệt 氣khí 號hào 咷đào 恨hận 罪tội 逆nghịch 之chi 偷thâu 安an 痛thống 慈từ 親thân 之chi 受thọ 苦khổ 經kinh 標tiêu 總tổng 意ý 但đãn 曰viết 悲bi 哀ai 細tế 察sát 當đương 時thời 疑nghi 不bất 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 拊phụ 心tâm 曰viết 擗# 跳khiêu 身thân 曰viết 踊dũng 號hiệu 跳khiêu 大đại 呼hô 也dã 父phụ 母mẫu 在tại 難nạn/nan 子tử 不bất 能năng 救cứu 謂vị 之chi 偷thâu 安an 經kinh 標tiêu 下hạ 示thị 經kinh 略lược 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 三tam 藏tạng 科khoa 云vân 摧tồi 慟đỗng 釋thích 云vân 感cảm 激kích 徹triệt 於ư 骨cốt 髓tủy 號hiệu 呌khiếu 。 動động 於ư 天thiên 地địa 。

【# 記ký 】# 三tam 藏tạng 即tức 慧tuệ 淨tịnh 三tam 藏tạng 舊cựu 疏sớ/sơ 科khoa 為vi 摧tồi 慟đỗng 往vãng 救cứu 所sở 以dĩ 今kim 疏sớ/sơ 不bất 依y 用dụng 者giả 以dĩ 經kinh 文văn 語ngữ 簡giản 但đãn 曰viết 悲bi 哀ai 科khoa 須tu 貼# 經kinh 故cố 易dị 之chi 耳nhĩ 然nhiên 猶do 可khả 證chứng 碎toái 身thân 等đẳng 義nghĩa 故cố 復phục 引dẫn 之chi 慟đỗng 音âm 洞đỗng 哀ai 過quá 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 鉢bát 飯phạn 往vãng 餉hướng (# 下hạ 同đồng 三tam 藏tạng )# 母mẫu 既ký 氣khí 緜# 夕tịch 漏lậu 厄ách 在tại 朝triêu 飢cơ 飢cơ 而nhi 且thả 渴khát 理lý 須tu 救cứu 濟tế 濟tế 此thử 之chi 急cấp 飯phạn 食thực 為vi 先tiên 故cố 以dĩ 鉢bát 盛thịnh 飯phạn 持trì 餉hướng 於ư 母mẫu 。

【# 記ký 】# 下hạ 並tịnh 舊cựu 疏sớ/sơ 故cố 註chú 示thị 之chi 緜# 微vi 也dã 謂vị 微vi 微vi 喘suyễn 息tức 以dĩ 過quá 長trường 夜dạ 漏lậu 即tức 更cánh 漏lậu 厄ách 苦khổ 也dã 謂vị 苦khổ 在tại 終chung 朝triêu 之chi 飢cơ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六lục 惡ác 習tập 現hiện 前tiền 。

母mẫu 得đắc 鉢bát 飯phạn 。 便tiện 以dĩ 左tả 手thủ 。 障chướng 鉢bát 右hữu 手thủ 摶đoàn 食thực 。 食thực 未vị 入nhập 口khẩu 。 化hóa 成thành 火hỏa 炭thán 。 遂toại 不bất 得đắc 食thực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 境cảnh 隨tùy 心tâm 變biến 果quả 藉tạ 業nghiệp 成thành 餓ngạ 因nhân 未vị 除trừ 飽bão 緣duyên 寧ninh 致trí 鬼quỷ 是thị 炬cự 口khẩu 食thực 近cận 口khẩu 而nhi 熾sí 然nhiên 水thủy 作tác 堅kiên 氷băng 氷băng 近cận 湯thang 而nhi 確xác 爾nhĩ 即tức 知tri 神thần 力lực 不bất 禁cấm 業nghiệp 力lực 除trừ 飢cơ 要yếu 且thả 除trừ 慳san 故cố 六Lục 通Thông 往vãng 餉hướng 而nhi 招chiêu 殃ương 百bách 味vị 盆bồn 羅la 而nhi 拔bạt 苦khổ 大đại 哉tai 業nghiệp 熟thục 可khả 思tư 者giả 焉yên 。

【# 記ký 】# 初sơ 敘tự 惡ác 習tập 初sơ 句cú 明minh 食thực 化hóa 次thứ 句cú 推thôi 宿túc 因nhân 餓ngạ 下hạ 二nhị 句cú 明minh 不bất 得đắc 食thực 鬼quỷ 下hạ 四tứ 句cú 舉cử 喻dụ 對đối 顯hiển 水thủy 喻dụ 宿túc 因nhân 氷băng 喻dụ 今kim 果quả 近cận 湯thang 確xác 爾nhĩ 喻dụ 聖thánh 力lực 不bất 能năng 救cứu 確xác 堅kiên 也dã 即tức 下hạ 次thứ 彰chương 業nghiệp 重trọng 初sơ 二nhị 句cú 標tiêu 示thị 禁cấm 字tự 平bình 呼hô 勝thắng 也dã 故cố 下hạ 二nhị 句cú 配phối 釋thích 對đối 上thượng 二nhị 句cú 文văn 義nghĩa 可khả 見kiến 即tức 知tri 盆bồn 供cung 為vi 除trừ 慳san 習tập 慳san 即tức 鬼quỷ 業nghiệp 業nghiệp 盡tận 果quả 亡vong 是thị 以dĩ 目Mục 連Liên 奉phụng 教giáo 以dĩ 追truy 嚴nghiêm 慈từ 母mẫu 應ứng 時thời 而nhi 解giải 脫thoát 大đại 慈từ 。 救cứu 濟tế 要yếu 在tại 於ư 慈từ 大đại 下hạ 二nhị 句cú 傷thương 歎thán 業nghiệp 果quả 成thành 熟thục 聖thánh 力lực 莫mạc 加gia 理lý 越việt 凡phàm 情tình 故cố 非phi 思tư 及cập (# 孤cô 山sơn 云vân 宿túc 善thiện 業nghiệp 熟thục 得đắc 子tử 度độ 脫thoát 者giả 甚thậm 非phi 文văn 意ý )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 左tả 手thủ 障chướng 鉢bát 慳san 恐khủng 餘dư 侵xâm 右hữu 手thủ 摶đoàn 食thực 。 貪tham 於ư 自tự 給cấp 慳san 貪tham 猛mãnh 盛thịnh 如như 此thử 現hiện 行hành 飯phạn 食thực 劣liệt 緣duyên 若nhược 何hà 充sung 濟tế 故cố 化hóa 為vi 火hỏa 不bất 得đắc 食thực 也dã 。

【# 記ký 】# 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 來lai 序tự 分phần/phân 竟cánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 下hạ 正chánh 宗tông 文văn 分phân 為vi 二nhị 初sơ 目Mục 連Liên 悲bi 陳trần 苦khổ 危nguy 後hậu 如Như 來Lai 廣quảng 示thị 因nhân 緣duyên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 初sơ 。

目Mục 連Liên 大đại 呌khiếu 悲bi 號hào 涕thế 泣khấp 。 馳trì 還hoàn 白bạch 佛Phật 。 具cụ 陳trần 如như 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 子tử 急cấp 告cáo 父phụ 臣thần 急cấp 告cáo 君quân 自tự 力lực 不bất 如như 理lý 宜nghi 投đầu 佛Phật 弟đệ 子tử 勤cần 觀quán 四Tứ 諦Đế 已dĩ 證chứng 三Tam 明Minh 可khả 以dĩ 反phản 覆phúc 山sơn 河hà 迴hồi 轉chuyển 日nhật 月nguyệt 豈khởi 料liệu 母mẫu 縈oanh 極cực 苦khổ 命mạng 若nhược 倒đảo 懸huyền 竭kiệt 其kỳ 孝hiếu 誠thành 盡tận 其kỳ 神thần 變biến 竟cánh 不bất 能năng 令linh 除trừ 惡ác 報báo 暫tạm 濟tế 飢cơ 膓# 所sở 以dĩ 呌khiếu 泣khấp 奔bôn 還hoàn 備bị 申thân 哀ai 懇khẩn 。

【# 記ký 】# 初sơ 明minh 告cáo 上thượng 之chi 意ý 上thượng 二nhị 句cú 引dẫn 況huống 下hạ 二nhị 句cú 正chánh 明minh 即tức 資tư 急cấp 告cáo 師sư 也dã 弟đệ 子tử 下hạ 次thứ 明minh 陳trần 告cáo 之chi 辭từ 為vi 三tam 初sơ 敘tự 己kỷ 功công 力lực 初sơ 句cú 敘tự 因nhân 次thứ 句cú 示thị 果quả 三Tam 明Minh 者giả 謂vị 過quá 去khứ 宿Túc 命Mạng 明Minh 。 二nhị 現hiện 在tại 漏Lậu 盡Tận 明Minh 。 三tam 未vị 來lai 天Thiên 眼Nhãn 明Minh 。 即tức 六Lục 通Thông 中trung 三tam 餘dư 三tam 但đãn 有hữu 通thông 義nghĩa 故cố 不bất 稱xưng 明minh 豈khởi 下hạ 次thứ 明minh 母mẫu 業nghiệp 重trọng 力lực 不bất 能năng 加gia 所sở 下hạ 三Tam 明Minh 投đầu 佛Phật 據cứ 此thử 經Kinh 文văn 合hợp 在tại 序tự 分phần/phân 彼bỉ 宗tông 判phán 教giáo 大đại 途đồ 皆giai 爾nhĩ 意ý 欲dục 發phát 後hậu 佛Phật 言ngôn 故cố 節tiết 序tự 文văn 在tại 正chánh 宗tông 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu 如Như 來Lai 廣quảng 示thị 因nhân 緣duyên 中trung 且thả 依y 三tam 藏tạng 大đại 分phần/phân 八bát 段đoạn 第đệ 一nhất 彰chương 母mẫu 罪tội 深thâm 第đệ 二nhị 明minh 子tử 德đức 薄bạc 第đệ 三tam 斥xích 邪tà 無vô 力lực 第đệ 四tứ 顯hiển 正chánh 有hữu 能năng 第đệ 五ngũ 許hứa 以dĩ 救cứu 方phương 第đệ 六lục 示thị 其kỳ 正Chánh 法Pháp 第đệ 七thất 孝hiếu 子tử 領lãnh 悟ngộ 第đệ 八bát 慈từ 母mẫu 獲hoạch 益ích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 初sơ 彰chương 母mẫu 罪tội 深thâm 。

佛Phật 言ngôn 汝nhữ 母mẫu 罪tội 根căn 深thâm 結kết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 有hữu 經kinh 說thuyết 定Định 光Quang 佛Phật 時thời 。 目Mục 連Liên 名danh 羅la 卜bốc 母mẫu 字tự 青thanh 提đề 羅la 卜bốc 欲dục 行hành 囑chúc 其kỳ 母mẫu 曰viết 若nhược 有hữu 客khách 來lai 孃nương 當đương 具cụ 饍thiện 去khứ 後hậu 客khách 至chí 母mẫu 乃nãi 不bất 供cung 仍nhưng 更cánh 詐trá 為vi 設thiết 食thực 之chi 筵diên 兒nhi 歸quy 問vấn 曰viết 昨tạc 日nhật 客khách 來lai 若nhược 為vi 備bị 擬nghĩ 母mẫu 曰viết 汝nhữ 豈khởi 不bất 見kiến 。 設thiết 食thực 處xứ 耶da 從tùng 爾nhĩ 已dĩ 來lai 。 五ngũ 百bách 生sanh 中trung 。 慳san 慳san 相tương 續tục 故cố 云vân 罪tội 根căn 深thâm 結kết 。

【# 記ký 】# 八bát 段đoạn 始thỉ 終chung 次thứ 第đệ 可khả 解giải 初sơ 段đoạn 引dẫn 緣duyên 中trung 未vị 定định 所sở 出xuất 故cố 標tiêu 有hữu 經kinh (# 世thế 有hữu 目Mục 連Liên 經kinh 與dữ 此thử 不bất 同đồng 乃nãi 人nhân 造tạo 偽ngụy 經kinh 耳nhĩ )# 定định 光quang 遠viễn 古cổ 佛Phật 也dã 未vị 見kiến 解giải 釋thích 今kim 以dĩ 意ý 求cầu 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 故cố 曰viết 定định 光quang (# 舊cựu 記ký 云vân 即tức 是thị 然nhiên 燈đăng 定định 合hợp 作tác 錠đĩnh 有hữu 足túc 曰viết 錠đĩnh 無vô 足túc 曰viết 鐙đăng 今kim 詳tường 錠đĩnh 字tự 自tự 音âm 為vi 矴đinh 或hoặc 音âm 定định 曰viết 乃nãi 錫tích 之chi 屬thuộc 又hựu [飢-几+定]# 與dữ 鐙đăng 自tự 是thị 食thực 器khí 亦diệc 非phi 燈đăng 也dã )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 罪tội 謂vị 身thân 口khẩu 之chi 業nghiệp 根căn 謂vị 慳san 貪tham 之chi 心tâm 。 多đa 生sanh 相tương 續tục 為vi 深thâm 交giao 固cố 難nan 解giải 為vi 結kết 從tùng 慳san 所sở 起khởi 皆giai 是thị 罪tội 業nghiệp 非phi 唯duy 彼bỉ 時thời 一nhất 度độ 妄vọng 語ngữ 。

【# 記ký 】# 身thân 口khẩu 是thị 業nghiệp 道đạo 慳san 貪tham 是thị 煩phiền 惱não 道đạo 相tương 續tục 難nan 解giải 是thị 苦khổ 道đạo 從tùng 下hạ 轉chuyển 釋thích 深thâm 結kết 之chi 義nghĩa 五ngũ 百bách 生sanh 慳san 造tạo 業nghiệp 無vô 量lượng 故cố 云vân 從tùng 慳san 起khởi 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 慳san 貪tham 是thị 苦khổ 根căn 所sở 作tác 是thị 苦khổ 業nghiệp 餓ngạ 鬼quỷ 是thị 苦khổ 果quả 為vi 三tam 道đạo 也dã 若nhược 準chuẩn 十thập 重trọng 戒giới 中trung 慳san 亦diệc 是thị 業nghiệp 唯duy 貪tham 為vi 惑hoặc 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 三tam 道đạo 苦khổ 根căn 即tức 煩phiền 惱não 業nghiệp 果quả 由do 生sanh 故cố 云vân 根căn 也dã 若nhược 下hạ 辨biện 異dị 十thập 重trọng/trùng 即tức 菩Bồ 薩Tát 戒giới 十thập 波ba 羅la 夷di 。 所sở 制chế 彼bỉ 云vân 若nhược 佛Phật 子tử 自tự 慳san 教giáo 人nhân 慳san 等đẳng 戒giới 所sở 制chế 者giả 即tức 屬thuộc 業nghiệp 非phi 而nhi 不bất 制chế 貪tham 故cố 知tri 屬thuộc 惑hoặc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 五ngũ 百bách 生sanh 慳san 為vi 人nhân 為vi 鬼quỷ 答đáp 人nhân 鬼quỷ 相tương/tướng 間gian 造tạo 受thọ 相tương/tướng 資tư 若nhược 唯duy 人nhân 身thân 不bất 名danh 惡ác 報báo 若nhược 唯duy 鬼quỷ 身thân 不bất 應ưng 造tạo 業nghiệp 或hoặc 亦diệc 為vi 畜súc 於ư 理lý 無vô 妨phương 但đãn 慳san 習tập 不bất 除trừ 即tức 名danh 相tướng 續tục 。

【# 記ký 】# 初sơ 二nhị 句cú 正chánh 答đáp 若nhược 下hạ 四tứ 句cú 互hỗ 顯hiển 以dĩ 人nhân 是thị 善thiện 道đạo 故cố 不bất 常thường 為vi 人nhân 鬼quỷ 不bất 能năng 造tạo 業nghiệp 故cố 不bất 常thường 為vi 鬼quỷ 或hoặc 下hạ 示thị 餘dư 趣thú 文văn 出xuất 畜súc 生sanh 義nghĩa 該cai 地địa 獄ngục 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 目Mục 連Liên 自tự 定định 光quang 佛Phật 世thế 已dĩ 來lai 所sở 生sanh 之chi 母mẫu 不bất 一nhất 如như 何hà 偏thiên 救cứu 彼bỉ 之chi 青thanh 提đề 答đáp 青thanh 提đề 與dữ 目Mục 連Liên 緣duyên 深thâm 今kim 生sanh 復phục 為vi 其kỳ 母mẫu 但đãn 救cứu 此thử 身thân 所sở 生sanh 之chi 母mẫu 非phi 謂vị 救cứu 彼bỉ 遠viễn 世thế 青thanh 提đề 餘dư 論luận 云vân 云vân 皆giai 為vi 未vị 達đạt 。

【# 記ký 】# 準chuẩn 上thượng 經kinh 文văn 今kim 生sanh 之chi 母mẫu 即tức 遠viễn 世thế 青thanh 提đề 故cố 須tu 問vấn 釋thích 答đáp 文văn 可khả 解giải 餘dư 下hạ 斥xích 非phi 即tức 應ưng 古cổ 疏sớ/sơ 別biệt 有hữu 解giải 釋thích 彼bỉ 文văn 已dĩ 亡vong 未vị 知tri 所sở 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 二nhị 明minh 子tử 德đức 薄bạc 。

非phi 汝nhữ 一nhất 人nhân 。 力lực 所sở 奈nại 何hà 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 汝nhữ 母mẫu 慳san 心tâm 慳san 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 經kinh 多đa 世thế 事sự 歷lịch 多đa 人nhân 豈khởi 汝nhữ 一nhất 人nhân 力lực 可khả 濟tế 拔bạt 。

【# 記ký 】# 慳san 一nhất 切thiết 者giả 謂vị 所sở 慳san 物vật 非phi 唯duy 食thực 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 三tam 斥xích 邪tà 無vô 力lực 。

汝nhữ 雖tuy 孝hiếu 順thuận 。 聲thanh 動động 天thiên 地địa 。 天thiên 神thần 地địa 祇kỳ 。 邪tà 魔ma 外ngoại 道đạo 。 道Đạo 士sĩ 四Tứ 天Thiên 王Vương 神thần 。 亦diệc 不bất 能năng 奈nại 何hà 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 三tam 藏tạng 云vân 縱túng/tung 汝nhữ 感cảm 天thiên 靈linh 於ư 上thượng 界giới 激kích 地địa 祇kỳ 於ư 下hạ 方phương 縱túng/tung 攝nhiếp 邪tà 魔ma 橫hoạnh/hoành 羅la 外ngoại 道đạo 統thống 六lục 合hợp 以dĩ 同đồng 家gia 總tổng 八bát 部bộ 為vi 一nhất 眾chúng 併tinh 其kỳ 神thần 力lực 亦diệc 不bất 奈nại 何hà 。

【# 記ký 】# 激kích 動động 也dã 縱túng/tung 竪thụ 也dã 羅la 謂vị 包bao 羅la 四tứ 方phương 上thượng 下hạ 。 為vi 六lục 合hợp 八bát 部bộ 者giả 四Tứ 天Thiên 王Vương 下hạ 各các 有hữu 二nhị 部bộ 鬼quỷ 神thần 或hoặc 可khả 天thiên 龍long 夜dạ 叉xoa 。 等đẳng 併tinh 合hợp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 外ngoại 道đạo 道Đạo 士sĩ 者giả 外ngoại 道đạo 中trung 之chi 道Đạo 士sĩ 也dã 揀giản 內nội 道đạo 中trung 之chi 道Đạo 士sĩ 佛Phật 教giáo 初sơ 傳truyền 此thử 方phương 呼hô 僧Tăng 為vi 道Đạo 士sĩ 故cố 也dã 。

【# 記ký 】# 道Đạo 士sĩ 者giả 本bổn 釋Thích 子tử 之chi 美mỹ 稱xưng 晉tấn 宋tống 已dĩ 前tiền 多đa 呼hô 僧Tăng 為vi 道Đạo 士sĩ 故cố 翻phiên 譯dịch 之chi 家gia 特đặc 須tu 標tiêu 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四Tứ 天Thiên 王Vương 者giả 毗tỳ 沙Sa 門Môn 等đẳng 護hộ 持trì 世thế 界giới 者giả 也dã 。

【# 記ký 】# 毗tỳ 沙Sa 門Môn 即tức 北bắc 方phương 天thiên 王vương 。 等đẳng 取thủ 東đông 方phương 提Đề 頭Đầu 賴Lại 吒Tra 。 南nam 方phương 毗tỳ 留lưu 勤cần 叉xoa 西tây 方phương 毗tỳ 留lưu 博bác 叉xoa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 四tứ 顯hiển 正chánh 有hữu 能năng 。

當đương 須tu 十thập 方phương 眾chúng 僧Tăng 。 威uy 神thần 之chi 力lực 。 乃nãi 得đắc 解giải 脫thoát 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 三tam 藏tạng 云vân 一nhất 縷lũ 不bất 能năng 制chế 象tượng 必tất 假giả 多đa 絲ti 一nhất 人nhân 不bất 能năng 除trừ 業nghiệp 必tất 資tư 眾chúng 德đức 。

【# 記ký 】# 喻dụ 法pháp 相tướng 對đối 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 詳tường 前tiền 後hậu 解giải 文văn 以dĩ 邪tà 正chánh 一nhất 多đa 相tương 對đối 乃nãi 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 正chánh 而nhi 非phi 多đa 此thử 不bất 能năng 救cứu 故cố 前tiền 非phi 汝nhữ 一nhất 人nhân 。 奈nại 何hà 二nhị 多đa 而nhi 非phi 正chánh 亦diệc 不bất 能năng 救cứu 。 即tức 前tiền 神thần 祇kỳ 邪tà 魔ma 外ngoại 道đạo 。 等đẳng 也dã 三tam 亦diệc 多đa 亦diệc 正chánh 方phương 可khả 救cứu 拔bạt 即tức 十thập 方phương 僧Tăng 也dã 四tứ 不bất 多đa 不bất 正chánh 居cư 然nhiên 不bất 可khả 故cố 經kinh 無vô 文văn 。

【# 記ký 】# 前tiền 後hậu 經kinh 文văn 者giả 初sơ 二nhị 兩lưỡng 句cú 是thị 前tiền 文văn 第đệ 三tam 一nhất 句cú 是thị 當đương 科khoa 望vọng 前tiền 為vi 後hậu 居cư 猶do 必tất 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 五ngũ 許hứa 以dĩ 救cứu 方phương 。

吾ngô 今kim 當đương 說thuyết 。 救cứu 濟tế 之chi 法Pháp 。 令linh 一nhất 切thiết 難nạn 。 皆giai 離ly 憂ưu 苦khổ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 今kim 當đương 說thuyết 者giả 正chánh 是thị 許hứa 辭từ 救cứu 濟tế 法pháp 者giả 是thị 所sở 許hứa 事sự 令linh 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 千thiên 鈞quân 之chi 弩nỗ 不bất 獨độc 為vi 鼷hề 鼠thử 發phát 機cơ 三tam 界giới 之chi 尊tôn 。 豈khởi 偏thiên 令linh 汝nhữ 母mẫu 離ly 苦khổ 。

【# 記ký 】# 第đệ 五ngũ 所sở 許hứa 事sự 即tức 次thứ 科khoa 示thị 正Chánh 法Pháp 也dã 三tam 十thập 斤cân 為vi 一nhất 鈞quân 鼷hề 鼠thử 說thuyết 文văn 云vân 小tiểu 鼠thử 也dã 機cơ 即tức 弩nỗ 牙nha 法pháp 合hợp 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 六lục 示thị 其kỳ 正Chánh 法Pháp 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 初sơ 教giáo 孝hiếu 子tử 献# 供cung 之chi 法pháp 後hậu 教giáo 眾chúng 僧Tăng 受thọ 供cung 之chi 儀nghi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 中trung 復phục 有hữu 五ngũ 段đoạn 一nhất 定định 勝thắng 時thời 二nhị 發phát 勝thắng 意ý 三tam 設thiết 勝thắng 供cung 四tứ 讚tán 勝thắng 田điền 五ngũ 獲hoạch 勝thắng 益ích 謂vị 自tự 恣tứ 日nhật 為vi 勝thắng 時thời 如như 春xuân 陽dương 之chi 月nguyệt 孝hiếu 心tâm 為vi 勝thắng 意ý 如như 精tinh 新tân 種chủng 子tử 百bách 味vị 百bách 果quả 等đẳng 為vi 勝thắng 供cúng 具cụ 如như 好hảo/hiếu 牛ngưu 犂lê 以dĩ 之chi 供cúng 養dường 如như 能năng 耕canh 墾khẩn 賢hiền 聖thánh 為vi 勝thắng 田điền 如như 膏cao 腴# 之chi 地địa 存tồn 亡vong 父phụ 母mẫu 六lục 親thân 眷quyến 屬thuộc 。 乃nãi 至chí 七thất 代đại 離ly 苦khổ 生sanh 天thiên 為vi 勝thắng 益ích 如như 千thiên 廂sương 萬vạn 斛hộc 秋thu 收thu 冬đông 藏tạng 經kinh 文văn 意ý 勢thế 豈khởi 不bất 然nhiên 乎hồ 智trí 者giả 詳tường 之chi 如như 指chỉ 其kỳ 掌chưởng 。

【# 記ký 】# 開khai 章chương 五ngũ 段đoạn 次thứ 第đệ 有hữu 序tự 膏cao 腴# 肥phì 地địa 也dã 廂sương 合hợp 作tác 箱tương 車xa 也dã 如như 指chỉ 掌chưởng 者giả 言ngôn 其kỳ 易dị 見kiến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 初sơ 第đệ 一nhất 定định 勝thắng 時thời 。

佛Phật 告cáo 目Mục 連Liên 十thập 方phương 眾chúng 僧Tăng 。 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 僧Tăng 自Tự 恣Tứ 時thời 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 梵Phạn 語ngữ 僧Tăng 伽già 此thử 云vân 眾chúng 和hòa 合hợp 謂vị 若nhược 眾chúng 而nhi 不bất 和hòa 如như 群quần 商thương 群quần 吏lại 及cập 軍quân 眾chúng 等đẳng 不bất 名danh 僧Tăng 寶bảo 若nhược 和hòa 而nhi 不bất 眾chúng 如như 二nhị 人nhân 同đồng 心tâm 之chi 類loại 亦diệc 非phi 僧Tăng 寶bảo 眾chúng 而nhi 和hòa 合hợp 為vi 福phước 之chi 因nhân 方phương 名danh 僧Tăng 寶bảo 。

【# 記ký 】# 初sơ 翻phiên 名danh 僧Tăng 伽già 止chỉ 翻phiên 為vi 眾chúng 復phục 加gia 和hòa 合hợp 乃nãi 是thị 義nghĩa 用dụng 非phi 對đối 翻phiên 也dã 謂vị 下hạ 釋thích 義nghĩa 群quần 吏lại 即tức 公công 吏lại 二nhị 人nhân 同đồng 心tâm 者giả 此thử 周chu 易dị 繫hệ 辭từ 明minh 同đồng 人nhân 卦# 彼bỉ 云vân 君quân 子tử 之chi 道đạo 或hoặc 出xuất 或hoặc 處xứ 。 或hoặc 默mặc 或hoặc 語ngữ (# 此thử 言ngôn 迹tích 異dị 下hạ 明minh 心tâm 同đồng )# 二nhị 人nhân 同đồng 心tâm 其kỳ 利lợi 斷đoạn 金kim (# 謂vị 人nhân 心tâm 同đồng 則tắc 裁tài 斷đoạn 成thành 決quyết 如như 刃nhận 之chi 利lợi 金kim 性tánh 堅kiên 剛cang 而nhi 能năng 斷đoạn 之chi 。 喻dụ 利lợi 之chi 甚thậm )# 同đồng 心tâm 之chi 言ngôn 其kỳ 臭xú 如như 蘭lan (# 心tâm 同đồng 言ngôn 合hợp 如như 蘭lan 之chi 香hương 言ngôn 其kỳ 可khả 愛ái 臭xú 謂vị 蘭lan 之chi 氣khí 也dã )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 和hòa 合hợp 者giả 有hữu 六lục 種chủng 謂vị 身thân 和hòa 同đồng 事sự 語ngữ 和hòa 同đồng 默mặc 意ý 和hòa 同đồng 忍nhẫn 戒giới 和hòa 同đồng 修tu 見kiến 和hòa 同đồng 解giải 利lợi 和hòa 同đồng 均quân 也dã 。

【# 記ký 】# 六lục 和hòa 上thượng 三tam 是thị 相tương 和hòa 下hạ 三tam 即tức 體thể 和hòa 此thử 六lục 並tịnh 號hiệu 事sự 和hòa 均quân 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 儒nho 說thuyết 小tiểu 人nhân 君quân 子tử 或hoặc 和hòa 或hoặc 同đồng 今kim 釋Thích 子tử 比Bỉ 丘Khâu 和hòa 而nhi 同đồng 也dã 。

【# 記ký 】# 論luận 語ngữ 云vân 君quân 子tử 和hòa 而nhi 不bất 同đồng (# 謙khiêm 光quang 守thủ 正chánh )# 小tiểu 人nhân 同đồng 而nhi 不bất 和hòa (# 羣quần 黨đảng 私tư 已dĩ )# 釋Thích 子tử 和hòa 而nhi 又hựu 同đồng 則tắc 與dữ 儒nho 中trung 君quân 子tử 優ưu 劣liệt 可khả 見kiến 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 云vân 十thập 方phương 者giả 法pháp 無vô 限hạn 局cục 豈khởi 隔cách 親thân 疎sơ 眾chúng 僧Tăng 者giả 唐đường 梵Phạm 重trọng/trùng 標tiêu 譯dịch 人nhân 之chi 拙chuyết 。

【# 記ký 】# 法pháp 無vô 限hạn 局cục 謂vị 該cai 一nhất 化hóa 據cứ 通thông 餘dư 法pháp 且thả 指chỉ 自tự 恣tứ 眾chúng 僧Tăng 之chi 言ngôn 聯liên 緜# 成thành 句cú 未vị 必tất 為vi 拙chuyết 如như 似tự 懺sám 悔hối 可khả 以dĩ 例lệ 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 前tiền 三tam 月nguyệt 夏hạ 安an 居cư 竟cánh 故cố 可khả 自tự 恣tứ 自tự 恣tứ 有hữu 三tam 日nhật 或hoặc 十thập 四tứ 或hoặc 十thập 五ngũ 十thập 六lục 今kim 舉cử 中trung 間gian 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 正chánh 釋thích 安an 居cư 通thông 三tam 位vị 四tứ 月nguyệt 十thập 六lục 為vi 前tiền 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 為vi 後hậu 中trung 間gian 二nhị 十thập 九cửu 日nhật 。 為vi 中trung 前tiền 安an 居cư 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 夏hạ 滿mãn 後hậu 安an 居cư 八bát 月nguyệt 十thập 五ngũ 夏hạ 滿mãn 中trung 安an 居cư 隨tùy 日nhật 不bất 定định 今kim 云vân 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 即tức 當đương 前tiền 安an 居cư 也dã 自tự 恣tứ 三tam 日nhật 出xuất 四tứ 分phần/phân 律luật 增tăng 三tam 中trung 文văn 準chuẩn 南nam 山sơn 事sự 鈔sao 定định 須tu 十thập 六lục 自tự 恣tứ 非phi 謂vị 前tiền 二nhị 不bất 通thông 恐khủng 謂vị 解giải 制chế 向hướng 前tiền 出xuất 界giới 成thành 破phá 夏hạ 故cố 安an 居cư 自tự 恣tứ 律luật 部bộ 廣quảng 之chi 非phi 學học 不bất 知tri 故cố 不bất 繁phồn 引dẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 剩thặng 僧Tăng 字tự 去khứ 之chi 又hựu 句cú 闕khuyết 亦diệc 是thị 譯dịch 之chi 失thất 也dã 何hà 不bất 云vân 共cộng 自tự 恣tứ 時thời 。

【# 記ký 】# 剩thặng 僧Tăng 字tự 者giả 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 上thượng 僧Tăng 字tự 通thông 標tiêu 一nhất 化hóa 下hạ 僧Tăng 字tự 局cục 在tại 一nhất 集tập 疏sớ/sơ 指chỉ 譯dịch 失thất 考khảo 文văn 不bất 細tế 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 恣tứ 者giả 自tự 己kỷ 之chi 過quá 恣tứ 他tha 所sở 舉cử 謂vị 一nhất 夏hạ 安an 居cư 九cửu 旬tuần 加gia 行hành 不bất 階giai 四Tứ 果Quả 亦diệc 得đắc 四tứ 禪thiền 佛Phật 設thiết 教giáo 門môn 本bổn 意ý 如như 此thử 正Chánh 法Pháp 像Tượng 法Pháp 。 僧Tăng 等đẳng 階giai 然nhiên 雖tuy 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 亦diệc 有hữu 持trì 戒giới 修tu 福phước 。 (# 福phước 是thị 定định 也dã )# 然nhiên 將tương 超siêu 苦khổ 海hải 謹cẩn 護hộ 浮phù 囊nang 猶do 恐khủng 當đương 局cục 者giả 迷mê 必tất 藉tạ 旁bàng 觀quán 得đắc 失thất 縱túng/tung 不bất 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 果Quả 還hoàn 希hy 罪tội 滅diệt 福phước 生sanh 。 故cố 偏thiên 袒đản 於ư 眾chúng 中trung 白bạch 大đại 德đức 長trưởng 老lão 。 或hoặc 見kiến 我ngã 過quá 或hoặc 聞văn 我ngã 罪tội 或hoặc 疑nghi 我ngã 犯phạm 恣tứ 任nhậm 所sở 舉cử 哀ai 愍mẫn 語ngứ 我ngã 我ngã 當đương 懺sám 悔hối 如như 此thử 則tắc 身thân 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 猶do 如như 琉lưu 璃ly 。 況huống 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 或hoặc 有hữu 之chi 矣hĩ 。

【# 記ký 】# 初sơ 略lược 示thị 謂vị 下hạ 廣quảng 釋thích 又hựu 三tam 初sơ 敘tự 佛Phật 教giáo 意ý 正Chánh 法Pháp 下hạ 二nhị 顯hiển 被bị 三tam 時thời 正chánh 像tượng 各các 一nhất 千thiên 年niên 末Mạt 法Pháp 萬vạn 年niên 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 即tức 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 語ngữ 大đại 集tập 經kinh 中trung 明minh 五ngũ 五ngũ 百bách 歲tuế 第đệ 一nhất 五ngũ 百bách 解giải 脫thoát 堅kiên 固cố 第đệ 二nhị 五ngũ 百bách 禪thiền 定định 堅kiên 固cố 。 第đệ 三tam 五ngũ 百bách 持trì 戒giới 堅kiên 固cố 第đệ 四tứ 五ngũ 百bách 多đa 聞văn 堅kiên 固cố 第đệ 五ngũ 五ngũ 百bách 鬪đấu 諍tranh 堅kiên 固cố 今kim 指chỉ 第đệ 五ngũ 為vi 後hậu 五ngũ 百bách 即tức 末Mạt 法Pháp 之chi 初sơ 也dã 然nhiên 將tương 下hạ 三Tam 明Minh 自tự 恣tứ 功công 益ích 初sơ 敘tự 制chế 意ý 三tam 界giới 苦khổ 逼bức 無vô 有hữu 邊biên 底để 故cố 喻dụ 如như 海hải 浮phù 囊nang 謂vị 熟thục 皮bì 為vi 囊nang 以dĩ 鳥điểu 毛mao 實thật 之chi 或hoặc 以dĩ 氣khí 吹xuy 用dụng 此thử 度độ 海hải 無vô 慮lự 沒một 溺nịch 即tức 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 所sở 受thọ 戒giới 體thể 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 彼bỉ 云vân 羅la 剎sát 乞khất 浮phù 囊nang (# 羅la 剎sát 喻dụ 三tam 毒độc 欲dục 犯phạm 戒giới )# 初sơ 全toàn 乞khất 喻dụ 犯phạm 四tứ 重trọng/trùng 二nhị 乞khất 半bán 喻dụ 犯phạm 十thập 三tam 三tam 乞khất 三tam 分phân 之chi 一nhất 喻dụ 犯phạm 偷thâu 蘭lan 四tứ 乞khất 手thủ 許hứa 喻dụ 犯phạm 捨xả 墮đọa 單đơn 提đề 五ngũ 乞khất 微vi 塵trần 許hứa 喻dụ 犯phạm 吉cát 羅la (# 經kinh 闕khuyết 提đề 舍xá 義nghĩa 同đồng 吉cát 羅la )# 菩Bồ 薩Tát 皆giai 不bất 與dữ 喻dụ 謹cẩn 護hộ 遮già 性tánh 故cố 也dã 當đương 局cục 謂vị 臨lâm 境cảnh 旁bàng 觀quán 謂vị 他tha 人nhân 故cố 下hạ 明minh 行hành 相tương/tướng 偏thiên 袒đản 示thị 有hữu 罪tội 也dã 白bạch 大đại 德đức 者giả 求cầu 他tha 證chứng 也dã 見kiến 聞văn 疑nghi 者giả 舉cử 過quá 根căn 也dã 過quá 罪tội 犯phạm 者giả 語ngữ 之chi 變biến 也dã 如như 下hạ 顯hiển 益ích 戒giới 定định 慧tuệ 學học 。 隨tùy 人nhân 有hữu 所sở 得đắc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 供cúng 養dường 此thử 者giả 力lực 用dụng 可khả 知tri 豈khởi 不bất 拔bạt 濟tế 先tiên 亡vong 資tư 熏huân 現hiện 在tại 故cố 三tam 藏tạng 云vân 比Bỉ 丘Khâu 受thọ 歲tuế 之chi 日nhật 大đại 眾chúng 自tự 恣tứ 之chi 時thời 僧Tăng 多đa 獲hoạch 道đạo 於ư 四Tứ 果Quả 故cố 能năng 濟tế 厄ách 於ư 七thất 代đại 。

【# 記ký 】# 初sơ 正chánh 示thị 故cố 下hạ 引dẫn 證chứng 夏hạ 竟cánh 入nhập 臘lạp 故cố 云vân 受thọ 歲tuế 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 發phát 勝thắng 意ý 。

當đương 為vì 七thất 世thế 父phụ 母mẫu 。 及cập 現hiện 在tại 父phụ 母mẫu 。 厄ách 難nạn 中trung 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 當đương 為vi 者giả 能năng 救cứu 之chi 心tâm 七thất 世thế 下hạ 所sở 救cứu 之chi 境cảnh 約ước 境cảnh 明minh 心tâm 故cố 云vân 勝thắng 也dã 。

【# 記ký 】# 約ước 境cảnh 明minh 心tâm 者giả 境cảnh 是thị 父phụ 母mẫu 異dị 餘dư 人nhân 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 世thế 者giả 所sở 生sanh 父phụ 母mẫu 不bất 同đồng 儒nho 教giáo 取thủ 上thượng 代đại 祖tổ 宗tông 厄ách 難nạn 中trung 者giả 。 通thông 於ư 存tồn 沒một 沒một 則tắc 地địa 獄ngục 鬼quỷ 畜súc 存tồn 則tắc 病bệnh 痛thống 枷già 禁cấm 皆giai 名danh 厄ách 難nạn 。

【# 記ký 】# 前tiền 釋thích 七thất 世thế 簡giản 異dị 儒nho 宗tông 如như 上thượng 已dĩ 示thị 次thứ 釋thích 厄ách 難nạn 通thông 存tồn 沒một 者giả 沒một 即tức 七thất 世thế 存tồn 即tức 現hiện 在tại 若nhược 作tác 現hiện 世thế 生sanh 身thân 釋thích 者giả 則tắc 通thông 存tồn 沒một 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 世thế 生sanh 身thân 雖tuy 似tự 轉chuyển 疎sơ 皆giai 是thị 生sanh 我ngã 修tu 道Đạo 之chi 器khí 既ký 蒙mông 鞠cúc 育dục 豈khởi 負phụ 深thâm 恩ân 故cố 三tam 藏tạng 云vân 天thiên 地địa 覆phúc 載tải 既ký 無vô 憚đạn 於ư 劬cù 勞lao 幽u 顯hiển 沉trầm 淪luân 理lý 合hợp 答đáp 於ư 罔võng 極cực 。

【# 記ký 】# 經kinh 文văn 且thả 舉cử 七thất 世thế 準chuẩn 上thượng 歸quy 佛Phật 已dĩ 來lai 則tắc 通thông 多đa 世thế 矣hĩ 天thiên 地địa 即tức 父phụ 母mẫu 憚đạn 猶do 厭yếm 也dã 幽u 顯hiển 即tức 存tồn 沒một 沉trầm 淪luân 即tức 厄ách 難nạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 設thiết 勝thắng 供cung 。

具cụ 飯phạn 百bách 味vị 五ngũ 果quả 。 汲cấp 灌quán 盆bồn 器khí 。 香hương 油du 挺đĩnh 燭chúc 牀sàng 敷phu 臥ngọa 具cụ 。 盡tận 世thế 甘cam 美mỹ 。 以dĩ 著trước 盆bồn 中trung 。 供cúng 養dường 十thập 方phương 。 大đại 德đức 眾chúng 僧Tăng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 具cụ 飯phạn 百bách 味vị 者giả 總tổng 標tiêu 也dã 如như 人nhân 盛thịnh 饌soạn 盤bàn 筵diên 邀yêu 命mạng 賓tân 客khách 唯duy 云vân 喫khiết 飯phạn 故cố 飯phạn 為vi 總tổng 統thống 於ư 百bách 味vị 百bách 者giả 大đại 數số 非phi 定định 一nhất 百bách 五ngũ 果quả 者giả 一nhất 核hạch 果quả 如như 棗táo 杏hạnh 桃đào 李# 等đẳng 二nhị 膚phu 果quả 如như 爪trảo 棃lê 奈nại 椹# 等đẳng 三tam [聲-耳+邪]# 果quả 如như 胡hồ 桃đào 石thạch 榴lựu 等đẳng 四tứ 糩hối 果quả 如như 蘇tô 荏nhẫm 等đẳng 五ngũ 角giác 果quả 如như 菱# 豆đậu 等đẳng 上thượng 皆giai 舌thiệt 所sở 嘗thường 也dã 汲cấp 灌quán 盆bồn 器khí 。 者giả 沐mộc 浴dục 等đẳng 所sở 用dụng 並tịnh 下hạ 牀sàng 敷phu 臥ngọa 具cụ 。 皆giai 身thân 所sở 覺giác 也dã 香hương 者giả 鼻tị 所sở 嗅khứu 也dã 油du 挺đĩnh 燭chúc 者giả 照chiếu 燎liệu 等đẳng 用dụng 即tức 眼nhãn 所sở 見kiến 者giả 。 亦diệc 可khả 香hương 油du 塗đồ 身thân 。 亦diệc 屬thuộc 身thân 攝nhiếp 西tây 域vực 如như 此thử 盡tận 世thế 甘cam 美mỹ 。 者giả 亦diệc 屬thuộc 舌thiệt 也dã 上thượng 來lai 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 中trung 唯duy 闕khuyết 聲thanh 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 至chí 舌thiệt 嘗thường 味vị 塵trần 也dã 汲cấp 下hạ 觸xúc 塵trần 香hương 即tức 香hương 塵trần 油du 下hạ 即tức 色sắc 塵trần 挺đĩnh 謂vị 挺đĩnh 直trực 今kim 之chi 蠟lạp 燭chúc 香hương 油du 塗đồ 身thân 。 西tây 域vực 雖tuy 然nhiên 而nhi 非phi 經kinh 意ý 不bất 須tu 此thử 釋thích 上thượng 下hạ 示thị 闕khuyết 今kim 時thời 或hoặc 以dĩ 音âm 樂nhạc 螺loa 鈸bạt 歌ca 讚tán 等đẳng 則tắc 五ngũ 塵trần 備bị 矣hĩ 而nhi 言ngôn 五ngũ 欲dục 語ngữ 似tự 非phi 便tiện 思tư 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 盡tận 世thế 之chi 言ngôn 詳tường 其kỳ 意ý 趣thú 有hữu 二nhị 種chủng 盡tận 謂vị 富phú 貴quý 則tắc 盡tận 世thế 所sở 有hữu 有hữu 即tức 須tu 求cầu 貧bần 賤tiện 則tắc 盡tận 力lực 所sở 及cập 及cập 則tắc 須tu 覔# 即tức 知tri 不bất 定định 少thiểu 多đa 之chi 物vật 但đãn 在tại 竭kiệt 盡tận 其kỳ 心tâm 亦diệc 類loại 彼bỉ 享hưởng 于vu 克khắc 誠thành 馨hinh 於ư 明minh 德đức 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 約ước 貧bần 富phú 兩lưỡng 釋thích 即tức 下hạ 示thị 其kỳ 要yếu 義nghĩa 尚thượng 書thư 云vân 鬼quỷ 神thần 無vô 常thường 享hưởng 享hưởng 于vu 克khắc 誠thành (# 謂vị 不bất 常thường 受thọ 享hưởng 唯duy 亨# 能năng 誠thành 信tín 者giả )# 馨hinh 於ư 明minh 德đức 如như 前tiền 所sở 引dẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 著trước 盆bồn 中trung 者giả 譯dịch 經kinh 訛ngoa 錯thác 如như 何hà 牀sàng 等đẳng 可khả 置trí 盆bồn 中trung 應ưng 云vân 著trước 盂vu 蘭lan 盆bồn 供cung 會hội 之chi 中trung 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 牒điệp 示thị 如như 下hạ 斥xích 非phi 應ưng 下hạ 改cải 正chánh 今kim 詳tường 疏sớ/sơ 家gia 未vị 善thiện 經kinh 意ý 今kim 為vi 科khoa 釋thích 經kinh 文văn 從tùng 初sơ 至chí 盆bồn 中trung 示thị 能năng 供cung 之chi 物vật 末mạt 後hậu 二nhị 句cú 明minh 所sở 供cung 之chi 境cảnh 初sơ 中trung 又hựu 二nhị 初sơ 通thông 列liệt 四tứ 塵trần 盡tận 世thế 下hạ 別biệt 點điểm 味vị 塵trần 雖tuy 通thông 眾chúng 物vật 正chánh 在tại 盆bồn 供cung 恐khủng 其kỳ 輕khinh 略lược 特đặc 舉cử 囑chúc 之chi 智trí 者giả 無vô 黨đảng 勿vật 謂vị 訛ngoa 錯thác 。

【# 疏sớ/sơ 】# 供cúng 養dường 二nhị 句cú 者giả 正chánh 明minh 行hành 也dã 。

【# 記ký 】# 正chánh 明minh 行hành 者giả 設thiết 盆bồn 正chánh 意ý 為vi 供cung 聖thánh 故cố 救cứu 親thân 拔bạt 苦khổ 由do 此thử 力lực 故cố 。 經Kinh 云vân 眾chúng 僧Tăng 三tam 乘thừa 總tổng 攝nhiếp 如như 下hạ 列liệt 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 據cứ 經kinh 本bổn 意ý 但đãn 可khả 以dĩ 受thọ 用dụng 物vật 供cung 艱gian 大đại 德đức 之chi 僧Tăng 不bất 必tất 彫điêu 鏤lũ 金kim 玉ngọc 剪tiễn 割cát 繒tăng 綵thải 高cao 聳tủng 闌lan 架# 等đẳng 也dã 故cố 三tam 藏tạng 云vân 汝nhữ 須tu 物vật 華hoa 四tứ 事sự (# 房phòng 舍xá 衣y 服phục 飯phạn 食thực 。 湯thang 藥dược )# 盆bồn 美mỹ 八bát 珍trân (# 食thực 之chi 米mễ 麵miến 味vị 之chi 鹽diêm 醋thố 果quả 之chi 李# 奈nại 菜thái 之chi 芥giới 薑khương )# 歷lịch 十thập 方phương 而nhi 運vận 想tưởng 澄trừng 一nhất 心tâm 而nhi 供cúng 養dường 。

【# 記ký 】# 初sơ 示thị 經kinh 意ý 不bất 下hạ 斥xích 濫lạm 行hành 在tại 古cổ 尚thượng 然nhiên 今kim 時thời 罔võng 冐mạo 無vô 足túc 怪quái 矣hĩ 故cố 下hạ 引dẫn 證chứng 四tứ 事sự 是thị 通thông 舉cử 八bát 珍trân 是thị 別biệt 標tiêu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 讚tán 勝thắng 田điền 。

當đương 此thử 之chi 日nhật 。 一nhất 切thiết 聖thánh 眾chúng 。 或hoặc 在tại 山sơn 間gian 禪thiền 定định 。 或hoặc 得đắc 四tứ 道Đạo 果Quả 。 或hoặc 在tại 樹thụ 下hạ 。 經kinh 行hành 或hoặc 六Lục 通Thông 自tự 在tại 。 教giáo 化hóa 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 或hoặc 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 大đại 人nhân 。 權quyền 現hiện 比Bỉ 丘Khâu 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 皆giai 同đồng 一nhất 心tâm 。 受thọ 鉢bát 和hòa 羅la 飯phạn 。 具cụ 清thanh 淨tịnh 戒giới 。 聖thánh 眾chúng 之chi 道Đạo 。 其kỳ 德đức 汪uông 洋dương 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 初sơ 二nhị 句cú 約ước 人nhân 讚tán 時thời 而nhi 總tổng 標tiêu 末mạt 二nhị 句cú 以dĩ 威uy 儀nghi 讚tán 人nhân 總tổng 結kết 。

【# 記ký 】# 經kinh 標tiêu 當đương 此thử 之chi 日nhật 。 故cố 云vân 讚tán 時thời 後hậu 云vân 其kỳ 德đức 汪uông 洋dương 。 即tức 是thị 威uy 儀nghi 人nhân 下hạ 脫thoát 而nhi 字tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 中trung 間gian 人nhân 法pháp 有hữu 其kỳ 五ngũ 對đối 但đãn 文văn 不bất 次thứ 謂vị 處xứ 有hữu 山sơn 間gian 樹thụ 下hạ 。 對đối 證chứng 有hữu 四Tứ 果Quả 六Lục 通Thông 對đối 行hành 有hữu 自tự 利lợi 利lợi 佗tha 對đối (# 經kinh 行hành 自tự 利lợi 教giáo 化hóa 利lợi 他tha )# 學học 有hữu 戒giới 定định 對đối (# 各các 有hữu 其kỳ 文văn )# 人nhân 有hữu 大đại 小tiểu 對đối 亦diệc 名danh 權quyền 實thật 對đối (# 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 為vi 實thật 為vi 小tiểu 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 權quyền 為vi 大đại )# 。

【# 記ký 】# 初sơ 總tổng 示thị 謂vị 下hạ 別biệt 列liệt 自tự 佗tha 對đối 中trung 準chuẩn 知tri 二Nhị 乘Thừa 非phi 不bất 化hóa 佗tha 但đãn 不bất 如như 菩Bồ 薩Tát 。 弘hoằng 誓thệ 深thâm 廣quảng 所sở 以dĩ 佗tha 文văn 但đãn 云vân 自tự 利lợi 耳nhĩ 戒giới 定định 對đối 中trung 註chú 各các 有hữu 其kỳ 文văn 前tiền 云vân 山sơn 間gian 禪thiền 定định 後hậu 云vân 具cụ 清thanh 淨tịnh 戒giới 。 大đại 小tiểu 對đối 中trung 註chú 二Nhị 乘Thừa 為vi 實thật 謂vị 是thị 實thật 行hạnh 非phi 權quyền 現hiện 也dã 據cứ 論luận 受thọ 供cung 須tu 通thông 大đại 小tiểu 賢hiền 聖thánh 及cập 與dữ 凡phàm 夫phu 。 經kinh 舉cử 三tam 乘thừa 且thả 從tùng 勝thắng 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 總tổng 束thúc 之chi 不bất 出xuất 人nhân 法pháp 為vi 三tam 學học 三tam 乘thừa 對đối 也dã 從tùng 初sơ 至chí 四Tứ 果Quả 禪thiền 定định 也dã 次thứ 從tùng 或hoặc 在tại 下hạ 至chí 自tự 在tại 教giáo 化hóa 智trí 慧tuệ 也dã 皆giai 同đồng 下hạ 三tam 句cú 淨tịnh 戒giới 也dã 三tam 乘thừa 者giả 即tức 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 十Thập 地Địa 大đại 人nhân 也dã 。

【# 記ký 】# 人nhân 法pháp 者giả 法pháp 即tức 三tam 學học 人nhân 即tức 三tam 乘thừa 言ngôn 十Thập 地Địa 者giả 初sơ 歡hoan 喜hỷ (# 亦diệc 名danh 入nhập 寶bảo 所sở )# 二nhị 離ly 垢cấu 三Tam 明Minh (# 亦diệc 名danh 發phát 光quang )# 四tứ 炎diễm (# 亦diệc 名danh 燄diệm 慧tuệ )# 五ngũ 難nan 勝thắng 六lục 現hiện 前tiền 七thất 遠viễn 行hành 八bát 不bất 動động 九cửu 善thiện 慧tuệ 十thập 法pháp 雲vân (# 依y 天thiên 台thai 戒giới 疏sớ/sơ 出xuất )# 今kim 詳tường 分phần/phân 對đối 前tiền 後hậu 參tham 亂loạn 文văn 相tương/tướng 難nan 曉hiểu 更cánh 為vi 科khoa 釋thích 大đại 分phân 為vi 三tam 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 或hoặc 在tại 下hạ 別biệt 列liệt 皆giai 同đồng 下hạ 通thông 結kết 就tựu 別biệt 列liệt 中trung 又hựu 二nhị 初sơ 至chí 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 是thị 二Nhị 乘Thừa 僧Tăng 或hoặc 十Thập 地Địa 下hạ 至chí 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 僧Tăng 就tựu 二Nhị 乘Thừa 中trung 又hựu 二nhị 前tiền 四tứ 句cú 歎thán 德đức 末mạt 一nhất 句cú 指chỉ 人nhân 又hựu 四tứ 句cú 中trung 上thượng 三tam 自tự 行hành 下hạ 句cú 化hóa 佗tha 又hựu 自tự 行hành 中trung 禪thiền 定định 可khả 解giải 得đắc 果quả 斷đoạn 惑hoặc 即tức 慧tuệ 學học 經kinh 行hành 調điều 身thân 義nghĩa 屬thuộc 戒giới 學học 又hựu 禪thiền 定định 經kinh 行hành 必tất 須tu 託thác 處xứ 得đắc 道Đạo 教giáo 化hóa 不bất 局cục 方phương 所sở 通thông 結kết 中trung 上thượng 二nhị 句cú 明minh 受thọ 供cung 下hạ 三tam 句cú 歎thán 道Đạo 德đức 上thượng 句cú 歎thán 行hành 下hạ 二nhị 句cú 歎thán 所sở 證chứng 汪uông 洋dương 水thủy 深thâm 廣quảng 之chi 貌mạo 如như 此thử 析tích 文văn 方phương 見kiến 經kinh 旨chỉ 孤cô 山sơn 云vân 十Thập 地Địa 權quyền 現hiện 即tức 同đồng 法pháp 華hoa 內nội 秘bí 菩Bồ 薩Tát 行hành 外ngoại 現hiện 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 又hựu 自tự 難nạn/nan 曰viết 此thử 經Kinh 與dữ 法pháp 華hoa 何hà 異dị 答đáp 此thử 但đãn 密mật 云vân 權quyền 現hiện 不bất 顯hiển 其kỳ 人nhân 故cố 知tri 大đại 異dị 有hữu 人nhân 破phá 曰viết 雖tuy 不bất 指chỉ 人nhân 而nhi 明minh 云vân 權quyền 現hiện 豈khởi 是thị 密mật 耶da 識thức 者giả 試thí 為vi 評bình 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 同đồng 一nhất 心tâm 。 者giả 是thị 意ý 和hòa 合hợp 謂vị 受thọ 供cung 時thời 皆giai 同đồng 運vận 慚tàm 愧quý 殷ân 重trọng 心tâm 慈từ 悲bi 報báo 因nhân 救cứu 濟tế 心tâm 人nhân 雖tuy 位vị 有hữu 凡phàm 聖thánh 德đức 有hữu 優ưu 劣liệt 而nhi 所sở 運vận 心tâm 一nhất 而nhi 無vô 異dị 故cố 云vân 同đồng 也dã 。

【# 記ký 】# 據cứ 律luật 意ý 和hòa 同đồng 忍nhẫn 乃nãi 約ước 法pháp 事sự 為vi 言ngôn 今kim 此thử 一nhất 往vãng 且thả 取thủ 同đồng 義nghĩa 慚tàm 愧quý 是thị 自tự 利lợi 慈từ 悲bi 等đẳng 即tức 利lợi 他tha 。

【# 疏sớ/sơ 】# 受thọ 鉢bát 和hòa 羅la 飯phạn 。 者giả 鉢bát 中trung 飯phạn 也dã 梵Phạm 云vân 鉢bát 多đa 羅la 此thử 云vân 應ứng 器khí 和hòa 字tự 訛ngoa 也dã 今kim 時thời 但đãn 云vân 鉢bát 者giả 略lược 也dã 。

【# 記ký 】# 鉢bát 和hòa 羅la 疏sớ/sơ 作tác 應ứng 器khí 解giải 之chi 若nhược 準chuẩn 應ưng 法Pháp 師sư 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 鉢bát 和hòa 蘭lan 此thử 翻phiên 自tự 恣tứ 食thực 頗phả 合hợp 文văn 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 經kinh 題đề 云vân 盆bồn 即tức 是thị 鉢bát 也dã 譯dịch 時thời 隨tùy 俗tục 題đề 之chi 云vân 盆bồn 盆bồn 之chi 與dữ 鉢bát 皆giai 器khí 故cố 也dã 三tam 藏tạng 釋thích 題đề 翻phiên 為vi 救cứu 器khí 。

【# 記ký 】# 下hạ 引dẫn 三tam 藏tạng 者giả 彼bỉ 釋thích 題đề 云vân 倒đảo 懸huyền 救cứu 器khí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 一nhất 句cú 經kinh 正chánh 明minh 自tự 恣tứ 大đại 德đức 受thọ 盂vu 蘭lan 盆bồn 供cung 也dã 。

【# 記ký 】# 聖thánh 眾chúng 受thọ 飯phạn 即tức 是thị 設thiết 盆bồn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 獲hoạch 勝thắng 益ích 。

其kỳ 有hữu 供cúng 養dường 。 此thử 等đẳng 自Tự 恣Tứ 僧Tăng 者giả 。 現hiện 世thế 父phụ 母mẫu 六lục 親thân 眷quyến 屬thuộc 。 得đắc 出xuất 三tam 塗đồ 。 之chi 苦khổ 應ứng 時thời 解giải 脫thoát 。 衣y 食thực 自tự 然nhiên 。 若nhược 父phụ 母mẫu 現hiện 在tại 者giả 。 福phước 樂lạc 百bách 年niên 。 若nhược 七thất 世thế 父phụ 母mẫu 。 生sanh 天thiên 自tự 在tại 。 化hóa 生sanh 入nhập 天thiên 華hoa 光quang 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 此thử 一nhất 唱xướng 經kinh 有hữu 兩lưỡng 節tiết 意ý 初sơ 一nhất 半bán 者giả 蒙mông 悲bi 願nguyện 之chi 力lực 而nhi 離ly 苦khổ 後hậu 一nhất 半bán 者giả 蒙mông 慈từ 願nguyện 之chi 力lực 而nhi 得đắc 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 有hữu 存tồn 亡vong 之chi 異dị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 云vân 此thử 等đẳng 自Tự 恣Tứ 僧Tăng 者giả 。 指chỉ 前tiền 五ngũ 對đối 所sở 說thuyết 也dã 。

【# 記ký 】# 初sơ 文văn 指chỉ 前tiền 五ngũ 對đối 不bất 出xuất 三tam 乘thừa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 現hiện 世thế 父phụ 母mẫu 者giả 生sanh 此thử 身thân 之chi 父phụ 母mẫu 也dã 非phi 謂vị 未vị 亡vong 名danh 為vi 現hiện 世thế 故cố 指chỉ 得đắc 益ích 云vân 出xuất 三tam 塗đồ 其kỳ 現hiện 在tại 未vị 亡vong 之chi 父phụ 母mẫu 下hạ 自tự 有hữu 文văn 云vân 福phước 樂lạc 百bách 年niên 。 是thị 也dã 不bất 應ưng 重trọng/trùng 舉cử 三tam 藏tạng 錯thác 會hội 故cố 作tác 異dị 釋thích 甚thậm 非phi 文văn 意ý 。

【# 記ký 】# 次thứ 科khoa 初sơ 示thị 今kim 釋thích 非phi 謂vị 下hạ 遮già 濫lạm 三tam 藏tạng 下hạ 斥xích 謬mậu 解giải 彼bỉ 疏sớ/sơ 問vấn 曰viết 何hà 故cố 現hiện 在tại 能năng 出xuất 三tam 塗đồ 答đáp 驗nghiệm 因nhân 之chi 果quả 所sở 謂vị 異dị 釋thích 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六lục 親thân 者giả 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 夫phu 妻thê (# 或hoặc 云vân 男nam 女nữ 不bất 取thủ 兄huynh 弟đệ )# 眷quyến 屬thuộc 者giả 一nhất 切thiết 姻nhân 戚thích 通thông 於ư 表biểu 裏lý 。

【# 記ký 】# 六lục 親thân 依y 老lão 子tử 註chú 出xuất 之chi 注chú 中trung 或hoặc 云vân 未vị 詳tường 何hà 典điển 若nhược 準chuẩn 漢hán 書thư 註chú 云vân 六lục 親thân 者giả 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 妻thê 子tử 。 蓋cái 隨tùy 人nhân 所sở 立lập 故cố 有hữu 不bất 同đồng 姻nhân 戚thích 皆giai 親thân 也dã 表biểu 即tức 母mẫu 族tộc 裏lý 即tức 父phụ 族tộc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 出xuất 三tam 塗đồ 解giải 脫thoát 者giả 總tổng 明minh 離ly 苦khổ 也dã 衣y 食thực 自tự 然nhiên 者giả 。 且thả 翻phiên 三tam 塗đồ 生sanh 於ư 人nhân 道đạo 。 故cố 屬thuộc 拔bạt 苦khổ 之chi 文văn 亦diệc 可khả 便tiện 得đắc 樂lạc 屬thuộc 於ư 後hậu 也dã 。

【# 記ký 】# 衣y 食thực 自tự 然nhiên 。 文văn 有hữu 兩lưỡng 釋thích 前tiền 義nghĩa 為vi 正chánh 後hậu 釋thích 據cứ 文văn 在tại 前tiền 約ước 義nghĩa 兼kiêm 後hậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 父phụ 母mẫu 下hạ 明minh 存tồn 亡vong 得đắc 樂lạc 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 天thiên 華hoa 光quang 者giả 天thiên 上thượng 妙diệu 華hoa 光quang 明minh 也dã 略lược 指chỉ 快khoái 樂lạc 之chi 相tướng 矣hĩ 。

【# 記ký 】# 妙diệu 華hoa 光quang 明minh 即tức 上thượng 界giới 依y 報báo 莊trang 嚴nghiêm 之chi 事sự 。 非phi 唯duy 此thử 二nhị 故cố 云vân 略lược 指chỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 上thượng 第đệ 二nhị 教giáo 眾chúng 僧Tăng 受thọ 供cung 之chi 儀nghi 。

時thời 佛Phật 勑# 十thập 方phương 眾chúng 僧Tăng 。 皆giai 先tiên 為vì 施thí 主chủ 家gia 。 咒chú 願nguyện 願nguyện 七thất 世thế 父phụ 母mẫu 。 行hành 禪thiền 定định 意ý 。 然nhiên 後hậu 受thọ 食thực 。 初sơ 受thọ 食thực 時thời 先tiên 安an 在tại 佛Phật 前tiền 塔tháp 寺tự 中trung 佛Phật 前tiền 眾chúng 僧Tăng 咒chú 願nguyện 。 竟cánh 便tiện 自tự 受thọ 食thực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 此thử 中trung 前tiền 半bán 淨tịnh 三tam 業nghiệp 後hậu 半bán 具cụ 三Tam 寶Bảo 。

【# 記ký 】# 從tùng 初sơ 至chí 然nhiên 後hậu 受thọ 食thực 。 為vi 前tiền 半bán 初sơ 受thọ 已dĩ 下hạ 即tức 後hậu 半bán 據cứ 此thử 科khoa 分phần/phân 文văn 意ý 未vị 顯hiển 今kim 詳tường 前tiền 半bán 勅sắc 令lệnh 運vận 意ý 後hậu 半bán 正chánh 教giáo 受thọ 儀nghi 尋tầm 之chi 可khả 見kiến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 中trung 咒chú 願nguyện 口khẩu 業nghiệp 禪thiền 定định 意ý 業nghiệp 受thọ 食thực 身thân 業nghiệp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu 中trung 塔tháp 前tiền 是thị 佛Phật 咒chú 願nguyện 是thị 法pháp 受thọ 食thực 是thị 僧Tăng 從tùng 佗tha 受thọ 而nhi 後hậu 食thực 法pháp 律luật 如như 此thử 即tức 受thọ 字tự 亦diệc 屬thuộc 法pháp 也dã 。

【# 記ký 】# 律luật 制chế 比Bỉ 丘Khâu 凡phàm 食thực 必tất 從tùng 淨tịnh 人nhân 受thọ 不bất 受thọ 自tự 捉tróc 犯phạm 波ba 逸dật 提đề 故cố 云vân 法pháp 律luật 如như 此thử 經Kinh 云vân 先tiên 安an 佛Phật 前tiền 據cứ 俗tục 舍xá 也dã 塔tháp 寺tự 佛Phật 前tiền 約ước 伽già 藍lam 也dã (# 孤cô 山sơn 約ước 在tại 世thế 滅diệt 後hậu 分phần/phân )# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 塔tháp 者giả 邊biên 國quốc 訛ngoa 語ngữ 正chánh 云vân 窣tốt 堵đổ 波ba 此thử 云vân 高cao 顯hiển 處xứ 此thử 中trung 意ý 通thông 殿điện 塔tháp 塔tháp 安an 舍xá 利lợi 殿điện 安an 佛Phật 像tượng 。

【# 記ký 】# 合hợp 云vân 塔tháp 婆bà 單đơn 云vân 塔tháp 者giả 訛ngoa 而nhi 復phục 略lược 此thử 下hạ 示thị 通thông 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 下hạ 大đại 文văn 第đệ 七thất 孝hiếu 子tử 領lãnh 悟ngộ 。

時thời 目Mục 連Liên 比Bỉ 丘Khâu 。 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 目Mục 連Liên 悲bi 啼đề 泣khấp 聲thanh 。 釋thích 然nhiên 除trừ 滅diệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 淨tịnh 業nghiệp 既ký 成thành 必tất 知tri 離ly 苦khổ 觀quán 因nhân 驗nghiệm 果quả 聲thanh 響hưởng 不bất 差sai 故cố 喜hỷ 而nhi 止chỉ 啼đề 也dã 如như 處xử 世thế 刑hình 獄ngục 囑chúc 大đại 力lực 人nhân 財tài 賄hối 既ký 行hành 其kỳ 心tâm 已dĩ 喜hỷ 。

【# 記ký 】# 言ngôn 既ký 成thành 者giả 從tùng 佛Phật 受thọ 教giáo 。 審thẩm 後hậu 所sở 修tu 必tất 無vô 疑nghi 故cố 觀quán 因nhân 驗nghiệm 果quả 配phối 上thượng 二nhị 句cú 聲thanh 響hưởng 不bất 差sai 喻dụ 上thượng 因nhân 果quả 謂vị 如như 聲thanh 答đáp 響hưởng 決quyết 定định 相tương 應ứng 故cố 經Kinh 云vân 釋thích 然nhiên 謂vị 消tiêu 散tán 也dã 下hạ 引dẫn 世thế 事sự 以dĩ 顯hiển 經kinh 意ý 賄hối 呼hô 罪tội 反phản 亦diệc 財tài 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 八bát 慈từ 母mẫu 獲hoạch 益ích 。

是thị 時thời 目Mục 連Liên 。 母mẫu 即tức 於ư 是thị 日nhật 。 得đắc 脫thoát 一nhất 劫kiếp 。 餓ngạ 鬼quỷ 之chi 苦khổ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 目Mục 連Liên 聞văn 經Kinh 且thả 是thị 受thọ 教giáo 施thi 設thiết 盆bồn 供cung 合hợp 在tại 餘dư 時thời 今kim 說thuyết 經Kinh 次thứ 便tiện 云vân 脫thoát 餓ngạ 鬼quỷ 者giả 譯dịch 經kinh 闕khuyết 略lược 也dã 應ưng 於ư 正chánh 宗tông 終chung 處xứ 敘tự 結kết 集tập 家gia 文văn 云vân 爾nhĩ 時thời 目Mục 連Liên 。 聞văn 是thị 法Pháp 已dĩ 。 至chí 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 施thi 設thiết 盆bồn 供cung 自tự 恣tứ 僧Tăng 已dĩ 其kỳ 母mẫu 即tức 於ư 是thị 日nhật 。 得đắc 脫thoát 一nhất 劫kiếp 。 餓ngạ 鬼quỷ 之chi 苦khổ 。 則tắc 文văn 義nghĩa 俱câu 顯hiển 矣hĩ 。

【# 記ký 】# 初sơ 敘tự 闕khuyết 應ưng 下hạ 義nghĩa 補bổ 或hoặc 恐khủng 說thuyết 經Kinh 正chánh 當đương 夏hạ 滿mãn 即tức 時thời 營doanh 設thiết 故cố 云vân 是thị 時thời 等đẳng 又hựu 前tiền 示thị 正Chánh 法Pháp 中trung 五ngũ 科khoa 委ủy 示thị 盆bồn 供cung 之chi 法pháp 故cố 此thử 但đãn 云vân 是thị 時thời 是thị 日nhật 義nghĩa 含hàm 設thiết 供cung 則tắc 非phi 闕khuyết 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 三tam 藏tạng 云vân 孝hiếu 子tử 既ký 献# 供cung 於ư 此thử 辰thần 慈từ 母mẫu 乃nãi 除trừ 殃ương 於ư 是thị 日nhật 大đại 哉tai 聖thánh 力lực 速tốc 疾tật 如như 斯tư 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 餓ngạ 鬼quỷ 受thọ 苦khổ 。 年niên 劫kiếp 時thời 分phần/phân 待đãi 撿kiểm 敘tự 之chi 。

【# 記ký 】# 器khí 界giới 一nhất 增tăng 減giảm 為vi 一nhất 劫kiếp 目Mục 連Liên 亡vong 母mẫu 合hợp 墮đọa 一nhất 劫kiếp 鬼quỷ 趣thú 歲tuế 月nguyệt 與dữ 人nhân 不bất 同đồng 劫kiếp 數số 長trường 短đoản 。 未vị 見kiến 所sở 出xuất 故cố 云vân 待đãi 撿kiểm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 下hạ 大đại 文văn 第đệ 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 也dã 文văn 中trung 有hữu 三tam 。

【# 記ký 】# 謂vị 此thử 教giáo 法pháp 被bị 及cập 無vô 窮cùng 有hữu 同đồng 江giang 河hà 流lưu 而nhi 無vô 雍ung 故cố 曰viết 流lưu 通thông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 申thân 請thỉnh 。

目Mục 連Liên 復phục 白bạch 。 佛Phật 言ngôn 弟đệ 子tử 所sở 生sanh 母mẫu 得đắc 蒙mông 三Tam 寶Bảo 。 功công 德đức 之chi 力lực 。 眾chúng 僧Tăng 威uy 神thần 之chi 力lực 故cố 。 若nhược 未vị 來lai 世thế 。 一nhất 切thiết 佛Phật 弟đệ 子tử 。 應ưng 亦diệc 奉phụng 盂vu 蘭lan 盆bồn 救cứu 度độ 現hiện 在tại 父phụ 母mẫu 。 乃nãi 至chí 七thất 世thế 父phụ 母mẫu 。 為vi 可khả 爾nhĩ 否phủ/bĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 詳tường 此thử 語ngữ 時thời 亦diệc 是thị 設thiết 供cung 之chi 後hậu 非phi 一nhất 場tràng 之chi 事sự 至chí 畢tất 鉢bát 羅la 窟quật 方phương 始thỉ 總tổng 集tập 為vi 經kinh 也dã 。

【# 記ký 】# 設thiết 盆bồn 已dĩ 後hậu 方phương 復phục 申thân 請thỉnh 故cố 非phi 一nhất 場tràng 之chi 事sự 諸chư 經kinh 多đa 然nhiên 畢tất 鉢bát 羅la 窟quật 阿A 難Nan 結kết 集tập 之chi 所sở 在tại 王Vương 舍Xá 城Thành 。 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 中trung 。

【# 疏sớ/sơ 】# 目Mục 連Liên 愛ái 其kỳ 親thân 而nhi 及cập 佗tha 人nhân 如như 頴dĩnh 考khảo 叔thúc 諫gián 莊trang 公công 云vân 云vân 。

【# 記ký 】# 下hạ 引dẫn 考khảo 叔thúc 以dĩ 況huống 目Mục 連Liên 註chú 云vân 云vân 者giả 左tả 傳truyền 云vân 鄭trịnh 武võ 公công 娶thú 于vu 申thân 曰viết 武võ 姜# (# 申thân 即tức 國quốc 各các )# 生sanh 莊trang 公công 及cập 共cộng 叔thúc 段đoạn (# 共cộng 音âm 恭cung )# 莊trang 公công 寤ngụ 生sanh (# 寤ngụ 寐mị 中trung 生sanh )# 驚kinh 姜# 氏thị 遂toại 惡ác 之chi 愛ái 共cộng 叔thúc 段đoạn 欲dục 立lập 之chi (# 立lập 為vi 太thái 子tử 。 )# 亟# 請thỉnh 於ư 武võ 公công 公công 弗phất 許hứa 及cập 莊trang 公công 即tức 位vị 姜# 氏thị 與dữ 叔thúc 段đoạn 謀mưu 篡soán 莊trang 公công 公công 聞văn 師sư 兵binh 伐phạt 之chi 叔thúc 段đoạn 奔bôn 共cộng (# 共cộng 國quốc 名danh 因nhân 號hiệu 共cộng 叔thúc 段đoạn )# 遂toại 寘trí 姜# 氏thị 于vu 城thành 頴dĩnh (# 寘trí 音âm 至chí 置trí 也dã 城thành 頴dĩnh 即tức 鄭trịnh 地địa )# 而nhi 誓thệ 之chi 曰viết 不bất 及cập 黃hoàng 泉tuyền 無vô 相tướng 見kiến 也dã (# 地địa 中trung 之chi 泉tuyền 故cố 曰viết 黃hoàng 泉tuyền )# 既ký 而nhi 悔hối 之chi 考khảo 叔thúc 為vi 頴dĩnh 國quốc 封phong 人nhân (# 典điển 彊cường/cưỡng/cương 封phong 者giả )# 聞văn 之chi 有hữu 献# 於ư 公công 公công 賜tứ 之chi 食thực 食thực 舍xá 肉nhục 公công 問vấn 之chi 對đối 曰viết 小tiểu 人nhân 有hữu 母mẫu 皆giai 嘗thường 小tiểu 人nhân 之chi 食thực 矣hĩ 未vị 嘗thường 君quân 之chi 羮# 請thỉnh 以dĩ 遺di 之chi (# 遺di 字tự 去khứ 呼hô )# 公công 曰viết 爾nhĩ 有hữu 母mẫu 遺di 繄# 我ngã 獨độc 無vô (# 繄# 語ngữ 助trợ 也dã )# 考khảo 叔thúc 曰viết 敢cảm 問vấn 何hà 謂vị 也dã 公công 語ngữ 之chi 故cố 且thả 告cáo 之chi 悔hối 對đối 曰viết 君quân 何hà 患hoạn 焉yên 若nhược 闕khuyết 地địa 及cập 泉tuyền 隧# 而nhi 相tương 見kiến 其kỳ 誰thùy 曰viết 不bất 然nhiên (# 隧# 若nhược 今kim 之chi 埏duyên 道đạo )# 公công 從tùng 之chi 公công 入nhập 而nhi 賦phú 大đại 隧# 之chi 中trung 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 融dung 融dung (# 賦phú 詩thi 也dã 融dung 融dung 和hòa 樂nhạo/nhạc/lạc 貌mạo )# 姜# 氏thị 出xuất 而nhi 賦phú 大đại 隧# 之chi 外ngoại 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 洩duệ 洩duệ (# 洩duệ 洩duệ 舒thư 散tán 貌mạo 洩duệ 音âm 曳duệ )# 遂toại 為vi 母mẫu 子tử 如như 初sơ 君quân 子tử 曰viết 頴dĩnh 考khảo 叔thúc 純thuần 孝hiếu 也dã 愛ái 其kỳ 母mẫu 施thí 及cập 莊trang 公công (# 純thuần 篤đốc 也dã 施thí 音âm 異dị )# 然nhiên 考khảo 叔thúc 止chỉ 及cập 於ư 一nhất 人nhân 尊tôn 者giả 廣quảng 被bị 於ư 群quần 有hữu 應ưng 知tri 大Đại 士Sĩ 現hiện 作tác 聲Thanh 聞Văn 方phương 便tiện 度độ 生sanh 故cố 為vi 發phát 起khởi 人nhân 到đáo 于vu 今kim 咸hàm 受thọ 其kỳ 賜tứ 疏sớ/sơ 舉cử 故cố 事sự 且thả 欲dục 通thông 文văn 細tế 校giáo 行hành 功công 實thật 非phi 倫luân 匹thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 讚tán 請thỉnh 。

佛Phật 言ngôn 大đại 善thiện 快khoái 問vấn 。 我ngã 正chánh 欲dục 說thuyết 。 汝nhữ 今kim 復phục 問vấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 初sơ 句cú 標tiêu 讚tán 大đại 善thiện 快khoái 者giả 深thâm 契khế 聖thánh 心tâm 後hậu 二nhị 句cú 釋thích 所sở 以dĩ 以dĩ 正chánh 欲dục 說thuyết 即tức 遇ngộ 問vấn 辭từ 機cơ 感cảm 相tương/tướng 投đầu 潛tiềm 通thông 密mật 應ưng 故cố 言ngôn 快khoái 也dã 。

【# 記ký 】# 大đại 善thiện 謂vị 其kỳ 理lý 當đương 快khoái 問vấn 謂vị 適thích 我ngã 心tâm 潛tiềm 通thông 謂vị 機cơ 投đầu 於ư 佛Phật 密mật 應ưng 謂vị 感cảm 赴phó 於ư 機cơ 不bất 謀mưu 而nhi 自tự 合hợp 故cố 云vân 潛tiềm 密mật 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 意ý 本bổn 者giả 欲dục 說thuyết 孝hiếu 道đạo 最tối 大đại 故cố 拔bạt 苦khổ 事sự 重trọng/trùng 故cố 盂vu 蘭lan 法pháp 勝thắng 故cố 眾chúng 覩đổ 尊tôn 者giả 勝thắng 緣duyên 機cơ 熟thục 可khả 教giáo 化hóa 故cố 。

【# 記ký 】# 四tứ 義nghĩa 以dĩ 求cầu 佛Phật 意ý 總tổng 括quát 所sở 歸quy 無vô 非phi 利lợi 物vật 權quyền 巧xảo 方phương 便tiện 何hà 止chỉ 於ư 數số 端đoan 拯chửng 濟tế 慈từ 悲bi 豈khởi 專chuyên 於ư 一nhất 類loại 孝hiếu 道đạo 最tối 大đại 者giả 道Đạo 德đức 本bổn 故cố 拔bạt 苦khổ 重trọng/trùng 者giả 大Đại 士Sĩ 行hành 故cố 蘭lan 盆bồn 法pháp 勝thắng 者giả 心tâm 境cảnh 異dị 故cố 眾chúng 覩đổ 勝thắng 緣duyên 者giả 應ưng 驗nghiệm 速tốc 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 答đáp 請thỉnh 於ư 中trung 有hữu 五ngũ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 教giáo 起khởi 行hành 。

善thiện 男nam 子tử 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 國quốc 王vương 太thái 子tử 。 大đại 臣thần 宰tể 相tướng 三tam 公công 百bá 官quan 。 萬vạn 民dân 庶thứ 人nhân 。 行hành 慈từ 孝hiếu 者giả 皆giai 應ưng 先tiên 為vi 所sở 生sanh 現hiện 在tại 父phụ 母mẫu 。 過quá 去khứ 七thất 代đại 父phụ 母mẫu 於ư 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 佛Phật 歡Hoan 喜Hỷ 日nhật 。 僧Tăng 自Tự 恣Tứ 日nhật 。 以dĩ 百bách 味vị 飯phạn 食thực 。 安an 盂Vu 蘭Lan 盆bồn 中trung 。 施thí 十thập 方phương 自Tự 恣Tứ 僧Tăng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 雖tuy 貴quý 賤tiện 品phẩm 隔cách 僧Tăng 俗tục 道đạo 殊thù 自tự 非phi 化hóa 生sanh 濕thấp 生sanh 無vô 不bất 有hữu 父phụ 有hữu 母mẫu 。 慈từ 鳥điểu 鸚anh 鵡vũ 尚thượng 解giải 思tư 恩ân 豈khởi 況huống 人nhân 倫luân 而nhi 不bất 濟tế 拔bạt 孝hiếu 之chi 利lợi 害hại 已dĩ 具cụ 懸huyền 談đàm 既ký 識thức 是thị 非phi 須tu 依y 正Chánh 道Đạo 故cố 云vân 應ưng 先tiên 為vi 所sở 生sanh 等đẳng 也dã 。

【# 記ký 】# 貴quý 即tức 國quốc 王vương 宰tể 相tướng 賤tiện 即tức 萬vạn 民dân 庶thứ 人nhân 。 僧Tăng 即tức 局cục 在tại 僧Tăng 尼ni 俗tục 即tức 通thông 收thu 貴quý 賤tiện 六lục 道đạo 不bất 出xuất 四tứ 生sanh 謂vị 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 。 若nhược 胎thai 卵noãn 二nhị 生sanh 定định 有hữu 父phụ 母mẫu 慈từ 鳥điểu 者giả 說thuyết 文văn 云vân 孝hiếu 鳥điểu 也dã 以dĩ 能năng 反phản 哺bộ 於ư 母mẫu 故cố 鸚anh 鵡vũ 者giả 雜tạp 寶bảo 藏tạng 經kinh 說thuyết 佛Phật 過quá 去khứ 世thế 於ư 雪Tuyết 山Sơn 中trung 。 曾tằng 為vi 鸚anh 鵡vũ 父phụ 母mẫu 俱câu 盲manh 常thường 釆biện 華hoa 菓quả 稻đạo 穗tuệ 以dĩ 奉phụng 養dưỡng 之chi 其kỳ 盲manh 父phụ 母mẫu 。 即tức 淨tịnh 飯phạn 及cập 摩ma 耶da 也dã 然nhiên 慈từ 鳥điểu 是thị 現hiện 事sự 鸚anh 鵡vũ 乃nãi 昔tích 緣duyên 今kim 之chi 鸚anh 鵡vũ 則tắc 非phi 其kỳ 類loại 利lợi 害hại 具cụ 懸huyền 談đàm 者giả 即tức 彰chương 孝hiếu 道đạo 中trung 罪tội 福phước 同đồng 也dã 未vị 入nhập 經kinh 文văn 義nghĩa 章chương 先tiên 說thuyết 故cố 曰viết 懸huyền 談đàm 懸huyền 即tức 先tiên 也dã 經Kinh 云vân 三tam 公công 者giả 周chu 官quan 立lập 大đại 師sư 太thái 傅phó/phụ 太thái 保bảo 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 據cứ 制chế 令linh 必tất 為vi 不bất 為vi 即tức 是thị 違vi 制chế 故cố 亦diệc 當đương 於ư 制chế 教giáo 是thị 以dĩ 前tiền 亦diệc 屬thuộc 律luật 藏tạng 。

【# 記ký 】# 經kinh 曰viết 皆giai 應ưng 非phi 制chế 必tất 為vi 不bất 為vi 無vô 犯phạm 復phục 非phi 違vi 制chế 前tiền 文văn 據cứ 此thử 故cố 復phục 重trùng 明minh 上thượng 已dĩ 指chỉ 非phi 不bất 可khả 承thừa 用dụng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 佛Phật 無vô 悲bi 喜hỷ 今kim 於ư 此thử 日nhật 示thị 現hiện 歡hoan 喜hỷ 者giả 應ứng 機cơ 緣duyên 也dã 以dĩ 佛Phật 本bổn 出xuất 世thế 祗chi 為vi 勸khuyến 人nhân 修tu 行hành 。 見kiến 人nhân 造tạo 業nghiệp 則tắc 悲bi 見kiến 人nhân 修tu 道Đạo 則tắc 喜hỷ 今kim 比Bỉ 丘Khâu 九cửu 旬tuần 加gia 行hành 日nhật 滿mãn 倍bội 更cánh 懇khẩn 誠thành 三Tam 千Thiên 界Giới 中trung 皆giai 同đồng 如như 此thử 稱xưng 佛Phật 本bổn 意ý 寧ninh 不bất 欣hân 歡hoan 此thử 日nhật 設thiết 盆bồn 其kỳ 福phước 甚thậm 也dã 。

【# 記ký 】# 佛Phật 無vô 悲bi 喜hỷ 者giả 據cứ 自tự 行hành 也dã 示thị 歡hoan 喜hỷ 者giả 約ước 化hóa 他tha 也dã 三Tam 千Thiên 界Giới 者giả 一nhất 化hóa 境cảnh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 教giáo 發phát 願nguyện 。

願nguyện 使sử 現hiện 在tại 父phụ 母mẫu 。 壽thọ 命mạng 百bách 年niên 。 無vô 病bệnh 無vô 一nhất 切thiết 苦khổ 惱não 之chi 患hoạn 。 乃nãi 至chí 七thất 世thế 父phụ 母mẫu 。 離ly 餓ngạ 鬼quỷ 苦khổ 。 生sanh 人nhân 天thiên 中trung 。 福phước 樂lạc 無vô 極cực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 所sở 修tu 必tất 假giả 行hành 門môn 所sở 獲hoạch 必tất 由do 心tâm 願nguyện 願nguyện 者giả 心tâm 之chi 樂lạc 欲dục 欲dục 得đắc 存tồn 沒một 咸hàm 安an 存tồn 者giả 保bảo 壽thọ 於ư 人nhân 間gian 常thường 無vô 病bệnh 惱não 沒một 者giả 遷thiên 神thần 於ư 天thiên 上thượng 永vĩnh 絕tuyệt 冥minh 塗đồ 行hạnh 願nguyện 相tương/tướng 資tư 無vô 所sở 不bất 利lợi 。

【# 記ký 】# 經kinh 文văn 願nguyện 使sử 二nhị 字tự 是thị 能năng 願nguyện 現hiện 在tại 七thất 世thế 等đẳng 即tức 所sở 願nguyện 初sơ 釋thích 能năng 願nguyện 上thượng 可khả 躡niếp 前tiền 段đoạn 次thứ 句cú 即tức 當đương 科khoa 樂nhạo/nhạc/lạc 字tự 去khứ 呼hô 存tồn 者giả 下hạ 次thứ 釋thích 所sở 願nguyện 存tồn 即tức 現hiện 在tại 沒một 即tức 七thất 世thế 一nhất 一nhất 配phối 經kinh 可khả 見kiến 後hậu 二nhị 句cú 總tổng 結kết 無vô 不bất 利lợi 者giả 言ngôn 必tất 有hữu 所sở 獲hoạch 人nhân 有hữu 目mục 足túc 所sở 往vãng 必tất 至chí 事sự 有hữu 願nguyện 行hành 所sở 未vị 必tất 遂toại 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 教giáo 常thường 作tác 。

是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 修tu 孝hiếu 順thuận 者giả 。 應ưng 念niệm 念niệm 中trung 。 常thường 憶ức 父phụ 母mẫu 。 乃nãi 至chí 七thất 世thế 父phụ 母mẫu 。 年niên 年niên 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 常thường 以dĩ 孝hiếu 慈từ 憶ức 所sở 生sanh 父phụ 母mẫu 。 為vi 作tác 盂Vu 蘭Lan 盆bồn 。 施thí 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 以dĩ 報báo 父phụ 母mẫu 長trưởng 養dưỡng 。 慈từ 愛ái 之chi 恩ân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 修tu 孝hiếu 順thuận 者giả 。 反phản 明minh 非phi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 及cập 不bất 孝hiếu 者giả 即tức 任nhậm 不bất 設thiết 盆bồn 也dã 念niệm 念niệm 常thường 憶ức 者giả 無vô 終chung 始thỉ 也dã 長trưởng 養dưỡng 是thị 事sự 慈từ 愛ái 是thị 心tâm 故cố 前tiền 起khởi 行hành 及cập 發phát 心tâm 願nguyện 以dĩ 報báo 之chi 也dã 餘dư 文văn 可khả 解giải 三tam 藏tạng 云vân 父phụ 母mẫu 結kết 愛ái 既ký 念niệm 念niệm 不bất 離ly 心tâm 孝hiếu 子tử 報báo 恩ân 須tu 年niên 年niên 不bất 絕tuyệt 供cung 。

【# 記ký 】# 初sơ 釋thích 所sở 教giáo 人nhân 佛Phật 弟đệ 子tử 者giả 稟bẩm 師sư 教giáo 故cố 修tu 孝hiếu 順thuận 者giả 。 知tri 恩ân 重trọng/trùng 故cố 念niệm 念niệm 下hạ 次thứ 釋thích 所sở 教giáo 法pháp 父phụ 母mẫu 長trưởng 養dưỡng 慈từ 愛ái 既ký 無vô 終chung 始thỉ 孝hiếu 子tử 起khởi 行hành 發phát 願nguyện 故cố 須tu 盡tận 世thế 以dĩ 行hành 報báo 事sự 以dĩ 願nguyện 報báo 心tâm 對đối 待đãi 法pháp 爾nhĩ 不bất 可khả 闕khuyết 一nhất 下hạ 文văn 引dẫn 證chứng 可khả 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 勸khuyến 受thọ 持trì 。

若nhược 一nhất 切thiết 佛Phật 弟đệ 子tử 。 應ưng 當đương 奉phụng 持trì 是thị 法Pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 智Trí 度Độ 論luận 云vân 信tín 力lực 故cố 受thọ 念niệm 力lực 故cố 持trì 今kim 云vân 奉phụng 者giả 即tức 受thọ 之chi 義nghĩa 皆giai 應ưng 者giả 勗úc 此thử 二nhị 力lực 。

【# 記ký 】# 非phi 信tín 不bất 能năng 受thọ 非phi 念niệm 不bất 能năng 持trì 勗úc 謂vị 誡giới 勗úc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 喜hỷ 而nhi 奉phụng 命mệnh 。

時thời 目Mục 連Liên 比Bỉ 丘Khâu 。 四tứ 輩bối 弟đệ 子tử 。 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 曰viết 四tứ 輩bối 者giả 僧Tăng 尼ni 士sĩ 女nữ 或hoặc 云vân 人nhân 天thiên 龍long 鬼quỷ 疑nghi 故cố 兩lưỡng 存tồn 。

【# 記ký 】# 言ngôn 兩lưỡng 存tồn 者giả 各các 有hữu 所sở 出xuất 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 凡phàm 厥quyết 生sanh 靈linh 皆giai 依y 恃thị 怙hộ 故cố 父phụ 母mẫu 恩ân 均quân 於ư 天thiên 地địa 此thử 雖tuy 至chí 孝hiếu 不bất 得đắc 其kỳ 門môn 今kim 受thọ 神thần 方phương 兼kiêm 覩đổ 靈linh 驗nghiệm 必tất 能năng 除trừ 七thất 世thế 之chi 厄ách 難nạn 報báo 二nhị 親thân 之chi 劬cù 勞lao 自tự 知tri 心tâm 有hữu 所sở 之chi 是thị 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 承thừa 命mệnh 。

【# 記ký 】# 初sơ 敘tự 恩ân 深thâm 厥quyết 其kỳ 也dã 生sanh 靈linh 語ngữ 通thông 且thả 目mục 四tứ 輩bối 恃thị 怙hộ 即tức 父phụ 母mẫu 向hướng 引dẫn 詩thi 云vân 無vô 父phụ 何hà 怙hộ 無vô 母mẫu 何hà 恃thị 是thị 也dã 此thử 下hạ 次thứ 釋thích 眾chúng 喜hỷ 初sơ 二nhị 句cú 敘tự 群quần 機cơ 無vô 法pháp 此thử 之chi 一nhất 字tự 。 指chỉ 上thượng 生sanh 靈linh 不bất 得đắc 門môn 者giả 若nhược 非phi 佛Phật 說thuyết 餘dư 無vô 知tri 故cố 今kim 下hạ 明minh 得đắc 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 神thần 謂vị 神thần 妙diệu 方phương 即tức 是thị 法pháp 序tự 云vân 得đắc 此thử 法Pháp 門môn 。 實thật 為vi 妙diệu 行hạnh 與dữ 此thử 頗phả 同đồng 覩đổ 靈linh 驗nghiệm 者giả 即tức 目Mục 連Liên 現hiện 事sự 之chi 猶do 詣nghệ 也dã 命mạng 謂vị 教giáo 命mệnh 。

盂Vu 蘭Lan 盆Bồn 經Kinh 疏Sớ/sơ 新Tân 記Ký 卷quyển 下hạ (# 終chung )#