彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 演Diễn 義Nghĩa 定Định 本Bổn 卷Quyển 三Tam 疏sớ/sơ 。 華hoa 樂nhạo/nhạc/lạc 交giao 輝huy 。 華hoa 。 有hữu 天thiên 華hoa 樹thụ 華hoa 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 有hữu 天thiên 作tác 自tự 作tác 。 鈔sao 。 初sơ 引dẫn 大đại 本bổn 。 是thị 諸chư 天thiên 所sở 作tác 。 次thứ 引dẫn 。 是thị 虗hư 空không 自tự 作tác 。 三tam 引dẫn 觀quán 經kinh 。 雙song 具cụ 天thiên 作tác 自tự 作tác 。 以dĩ 是thị 下hạ 。 結kết 歸quy 異dị 世thế 樂lạc 也dã 。 清thanh 暢sướng 。 是thị 不bất 澀sáp 。 嘹# 喨# 。 是thị 不bất 滯trệ 。 微vi 妙diệu 。 是thị 不bất 麤thô 。 和hòa 雅nhã 。 是thị 不bất 俗tục 。 疏sớ/sơ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 以dĩ 養dưỡng 人nhân 之chi 性tánh 情tình 。 而nhi 蕩đãng 滌địch 其kỳ 邪tà 穢uế 。 消tiêu 融dung 其kỳ 渣# 滓chỉ 。 是thị 有hữu 和hòa 融dung 之chi 義nghĩa 。 鈔sao 。 如như 實thật 空không 。 如như 實thật 不bất 空không 。 即tức 起khởi 信tín 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 如như 。 謂vị 真Chân 如Như 。 實thật 。 謂vị 實thật 相tướng 。 如như 實thật 空không 者giả 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 實thật 相tướng 之chi 中trung 。 空không 無vô 妄vọng 染nhiễm 。 非phi 謂vị 如như 實thật 自tự 空không 。 此thử 則tắc 如như 實thật 之chi 空không 也dã 。 不bất 空không 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 異dị 妄vọng 無vô 體thể 故cố 。 二nhị 具cụ 足túc 無vô 漏lậu 性tánh 功công 德đức 故cố 。 調điều 和hòa 而nhi 克khắc 諧hài 不bất 悖bội 者giả 。 舜thuấn 典điển 云vân 八bát 音âm 克khắc 諧hài 。 無vô 相tướng 奪đoạt 倫luân 。 今kim 茲tư 萬vạn 德đức 亦diệc 然nhiên 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 不bất 悖bội 真chân 實thật 識thức 知tri 。 徧biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 不bất 悖bội 清thanh 涼lương 不bất 變biến 。 不bất 離ly 。 不bất 斷đoạn 。 不bất 異dị 。 不bất 思tư 議nghị 。 即tức 克khắc 諧hài 不bất 悖bội 也dã 融dung 液dịch 而nhi 一nhất 味vị 無vô 乖quai 者giả 。 清thanh 濁trược 高cao 下hạ 。 如như 五ngũ 味vị 之chi 相tướng 濟tế 而nhi 後hậu 和hòa 。 今kim 茲tư 萬vạn 德đức 亦diệc 然nhiên 。 雖tuy 實thật 有hữu 此thử 諸chư 功công 德đức 義nghĩa 。 而nhi 無vô 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 等đẳng 同đồng 一nhất 味vị 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 也dã 。 忍nhẫn 進tiến 相tương/tướng 與dữ 低đê 昂ngang 者giả 。 忍nhẫn 進tiến 。 六Lục 度Độ 之chi 二nhị 也dã 。 忍nhẫn 者giả 。 惡ác 罵mạ 捶chúy 打đả 。 皆giai 悉tất 能năng 忍nhẫn 。 猶do 如như 大đại 地địa 。 猶do 如như 橋kiều 梁lương 。 任nhậm 一nhất 切thiết 踐tiễn 踏đạp 。 而nhi 不bất 起khởi 一nhất 念niệm 。 故cố 曰viết 低đê 。 進tiến 者giả 。 曉hiểu 夜dạ 忘vong 疲bì 。 精tinh 進tấn 不bất 懈giải 。 猶do 如như 一nhất 人nhân 。 與dữ 萬vạn 人nhân 敵địch 。 勇dũng 猛mãnh 直trực 前tiền 。 故cố 曰viết 昂ngang 。 言ngôn 相tương/tướng 與dữ 者giả 。 正chánh 忍nhẫn 辱nhục 時thời 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 愈dũ 精tinh 進tấn 時thời 。 愈dũ 忍nhẫn 辱nhục 也dã 。 塤# 鳴minh 篪# 奏tấu 者giả 。 塤# 。 土thổ/độ 為vi 之chi 。 篪# 。 竹trúc 為vi 之chi 。 二nhị 器khí 互hỗ 相tương 唱xướng 和hòa 。 詩thi 云vân 。 伯bá 氏thị 吹xuy 塤# 。 仲trọng 氏thị 吹xuy 篪# 。 今kim 此thử 忍nhẫn 進tiến 。 低đê 昂ngang 互hỗ 造tạo 。 如như 塤# 篪# 之chi 互hỗ 為vi 高cao 下hạ 也dã 。 止Chỉ 觀Quán 雙song 成thành 定định 慧tuệ 者giả 。 止Chỉ 觀Quán 是thị 因nhân 。 定định 慧tuệ 是thị 果quả 。 止chỉ 者giả 。 止chỉ 其kỳ 散tán 。 止chỉ 之chi 既ký 久cửu 。 則tắc 成thành 定định 。 觀quán 者giả 。 觀quán 其kỳ 昏hôn 。 觀quán 之chi 既ký 久cửu 。 則tắc 成thành 慧tuệ 。 曰viết 雙song 成thành 者giả 。 因nhân 中trung 止Chỉ 觀Quán 雙song 修tu 。 果quả 上thượng 定định 慧tuệ 不bất 二nhị 。 玉ngọc 振chấn 金kim 聲thanh 者giả 。 金kim 。 鐘chung 也dã 。 聲thanh 。 宣tuyên 也dã 。 八bát 音âm 未vị 作tác 。 則tắc 先tiên 擊kích 鎛# 鐘chung 。 以dĩ 宣tuyên 其kỳ 聲thanh 。 玉ngọc 。 磬khánh 也dã 。 振chấn 。 收thu 也dã 。 俟sĩ 其kỳ 既ký 闋# 。 後hậu 擊kích 特đặc 磬khánh 。 以dĩ 收thu 其kỳ 韻vận 。 今kim 茲tư 禪thiền 定định 。 如như 彼bỉ 玉ngọc 振chấn 。 今kim 茲tư 觀quán 慧tuệ 。 如như 彼bỉ 金kim 聲thanh 。 迭điệt 相tương/tướng 始thỉ 終chung 也dã 。 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 也dã 。 慈từ 者giả 。 與dữ 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 悲bi 者giả 。 拔bạt 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 喜hỷ 者giả 。 喜hỷ 眾chúng 生sanh 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 也dã 。 捨xả 者giả 。 一nhất 法pháp 不bất 著trước 。 萬vạn 緣duyên 皆giai 捨xả 也dã 。 哀ai 而nhi 不bất 傷thương 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 不bất 泆dật 者giả 。 詩thi 人nhân 言ngôn 文văn 王vương 未vị 得đắc 后hậu 妃phi 。 則tắc 寤ngụ 寐mị 反phản 側trắc 以dĩ 求cầu 之chi 。 是thị 哀ai 其kỳ 所sở 當đương 哀ai 。 不bất 害hại 於ư 和hòa 也dã 。 既ký 得đắc 后hậu 妃phi 。 則tắc 琴cầm 瑟sắt 鐘chung 鼓cổ 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 其kỳ 所sở 當đương 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 失thất 其kỳ 正chánh 也dã 。 今kim 茲tư 慈từ 悲bi 。 乃nãi 無vô 緣duyên 之chi 慈từ 悲bi 。 非phi 愛ái 見kiến 之chi 慈từ 悲bi 。 喜hỷ 捨xả 。 乃nãi 性tánh 德đức 之chi 喜hỷ 捨xả 。 非phi 情tình 識thức 之chi 喜hỷ 捨xả 。 何hà 傷thương 何hà 泆dật 。 非phi 唯duy 不bất 鼓cổ 兼kiêm 復phục 無vô 聲thanh 者giả 。 觀quán 經Kinh 云vân 。 如như 天thiên 寶bảo 幢tràng 。 不bất 鼓cổ 自tự 鳴minh 。 今kim 乃nãi 非phi 唯duy 。 不bất 鼓cổ 自tự 鳴minh 。 兼kiêm 復phục 無vô 聲thanh 可khả 聽thính 。 自tự 性tánh 之chi 樂lạc 。 非phi 五ngũ 眼nhãn 能năng 窺khuy 。 二nhị 聽thính 所sở 聞văn 故cố 。 羽vũ 寂tịch 宮cung 沈trầm 響hưởng 天thiên 震chấn 地địa 者giả 。 宮cung 羽vũ 。 五ngũ 音âm 之chi 二nhị 。 雖tuy 五ngũ 音âm 沈trầm 寂tịch 。 吼hống 動động 乾can/kiền/càn 坤# 。 古cổ 云vân 。 沈trầm 沈trầm 寂tịch 寂tịch 絕tuyệt 施thí 為vi 。 觸xúc 著trước 無vô 端đoan 吼hống 似tự 雷lôi 。 是thị 也dã 。 鈔sao 。 下hạ 有hữu 金kim 剛cang 等đẳng 。 是thị 明minh 地địa 下hạ 莊trang 嚴nghiêm 。 琉lưu 璃ly 地địa 上thượng 等đẳng 。 是thị 明minh 地địa 上thượng 莊trang 嚴nghiêm 。 鈔sao 。 無vô 雜tạp 無vô 穢uế 。 是thị 真chân 義nghĩa 。 無vô 變biến 無vô 遷thiên 。 是thị 如như 義nghĩa 。 萬vạn 劫kiếp 常thường 新tân 。 是thị 金kim 義nghĩa 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 是thị 平bình 義nghĩa 。 不bất 高cao 不bất 下hạ 。 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 千thiên 聖thánh 共cộng 履lý 。 是thị 地địa 義nghĩa 。 毗tỳ 舍xá 下hạ 。 是thị 引dẫn 證chứng 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 持Trì 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 普phổ 光quang 佛Phật 時thời 。 為vi 比Bỉ 丘Khâu 。 平bình 填điền 道đạo 路lộ 。 至chí 毗tỳ 舍xá 如Như 來Lai 時thời 。 因nhân 國quốc 大đại 王vương 。 設thiết 齋trai 延diên 佛Phật 。 爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 平bình 地địa 待đãi 佛Phật 。 佛Phật 摩ma 頂đảnh 云vân 。 當đương 平bình 心tâm 地địa 。 則tắc 世thế 界giới 地địa 。 一nhất 切thiết 皆giai 平bình 。 維duy 摩ma 云vân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 我ngã 見kiến 土thổ 石thạch 諸chư 山sơn 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 螺Loa 髻Kế 梵Phạm 王Vương 言ngôn 。 仁nhân 者giả 心tâm 有hữu 高cao 下hạ 。 不bất 依y 佛Phật 慧tuệ 。 故cố 見kiến 此thử 土độ 。 為vi 不bất 淨tịnh 耳nhĩ 。 於ư 是thị 佛Phật 以dĩ 足túc 指chỉ 按án 地địa 。 即tức 時thời 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 珍trân 寶bảo 嚴nghiêm 飾sức 。 鈔sao 。 晝trú 則tắc 始thỉ 東đông 洲châu 半bán 六lục 句cú 。 言ngôn 日nhật 之chi 旋toàn 環hoàn 也dã 。 古cổ 云vân 。 南Nam 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 日nhật 當đương 午ngọ 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 打đả 三tam 鼓cổ 。 東đông 勝thắng 神thần 洲châu 日nhật 將tương 晡bô 。 西Tây 牛Ngưu 貨Hóa 洲Châu 開khai 門môn 戶hộ 。 是thị 也dã 。 鈔sao 。 世thế 人nhân 行hành 善thiện 。 諸chư 天thiên 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 以dĩ 人nhân 修tu 戒giới 善thiện 。 則tắc 天thiên 多đa 眷quyến 屬thuộc 。 天thiên 喜hỷ 眷quyến 屬thuộc 。 故cố 生sanh 喜hỷ 也dã 。 又hựu 諸chư 天thiên 皆giai 好hảo/hiếu 善thiện 。 人nhân 修tu 善thiện 。 則tắc 上thượng 合hợp 天thiên 心tâm 。 故cố 喜hỷ 也dã 。 鈔sao 。 及cập 至chí 小tiểu 萎nuy 亂loạn 風phong 吹xuy 去khứ 者giả 。 法pháp 華hoa 云vân 。 香hương 風phong 吹xuy 萎nuy 華hoa 。 更canh 雨vũ 新tân 好hảo 者giả 。 是thị 也dã 。 或hoặc 難nạn/nan 曰viết 。 極cực 樂lạc 所sở 有hữu 華hoa 木mộc 。 皆giai 七thất 寶bảo 成thành 。 不bất 以dĩ 春xuân 生sanh 。 不bất 以dĩ 秋thu 瘁# 。 今kim 乃nãi 萎nuy 者giả 。 何hà 也dã 。 答đáp 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 隨tùy 順thuận 此thử 方phương 故cố 。 二nhị 者giả 是thị 表biểu 法pháp 故cố 。 以dĩ 華hoa 表biểu 菩Bồ 薩Tát 之chi 因nhân 行hành 。 稍sảo 有hữu 懈giải 怠đãi 。 如như 華hoa 之chi 小tiểu 萎nuy 。 則tắc 鼓cổ 以dĩ 般Bát 若Nhã 之chi 風phong 。 去khứ 其kỳ 懈giải 怠đãi 。 重trọng/trùng 加gia 精tinh 進tấn 。 如như 吹xuy 去khứ 萎nuy 華hoa 。 更cánh 雨vũ 新tân 好hảo/hiếu 也dã 。 疏sớ/sơ 。 自tự 性tánh 開khai 覺giác 是thị 華hoa 義nghĩa 者giả 。 以dĩ 圓viên 覺giác 之chi 心tâm 。 如như 華hoa 開khai 。 明minh 照chiếu 十thập 方phương 剎sát 故cố 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 如như 大đại 夢mộng 覺giác 。 如như 蓮liên 華hoa 開khai 。 是thị 也dã 。 鈔sao 。 如như 華hoa 尚thượng 蕋# 者giả 。 迷mê 則tắc 一nhất 無vô 所sở 覺giác 故cố 。 如như 華hoa 正chánh 開khai 者giả 。 悟ngộ 則tắc 萬vạn 法pháp 朗lãng 然nhiên 故cố 。 神thần 靈linh 通thông 達đạt 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 者giả 。 以dĩ 十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 無vô 主chủ 持trì 者giả 。 無vô 造tạo 作tác 者giả 。 無vô 分phân 析tích 者giả 。 皆giai 自tự 性tánh 任nhậm 運vận 。 不bất 思tư 議nghị 之chi 無vô 作tác 妙diệu 用dụng 如như 是thị 也dã 。 經kinh 。 前tiền 經kinh 文văn 云vân 。 過quá 十thập 萬vạn 億ức 佛Phật 土độ 。 今kim 經kinh 文văn 亦diệc 云vân 。 供cúng 養dường 他tha 方phương 。 十thập 萬vạn 億ức 佛Phật 。 則tắc 知tri 十thập 萬vạn 億ức 者giả 。 是thị 表biểu 數số 之chi 極cực 多đa 。 猶do 華hoa 嚴nghiêm 之chi 以dĩ 十thập 表biểu 無vô 盡tận 也dã 。 疏sớ/sơ 。 眾chúng 生sanh 持trì 取thủ 供cung 佛Phật 。 亦diệc 可khả 約ước 理lý 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 。 以dĩ 萬vạn 行hạnh 因nhân 華hoa 莊trang 嚴nghiêm 一Nhất 乘Thừa 妙diệu 果Quả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 屬thuộc 因nhân 。 佛Phật 屬thuộc 果quả 故cố 。 鈔sao 。 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 者giả 。 一nhất 入nhập 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 意ý 生sanh 身thân 。 屬thuộc 聲Thanh 聞Văn 。 二nhị 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 性tánh 意ý 生sanh 身thân 。 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 行hành 作tác 意ý 生sanh 身thân 。 屬thuộc 佛Phật 。 謂vị 之chi 意ý 生sanh 者giả 。 喻dụ 如như 意ý 去khứ 。 速tốc 疾tật 無vô 礙ngại 也dã 。 入nhập 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 從tùng 三tam 三tam 昧muội 中trung 。 發phát 起khởi 神thần 通thông 之chi 用dụng 。 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 者giả 。 覺giác 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 從tùng 此thử 自tự 性tánh 發phát 起khởi 妙diệu 用dụng 。 即tức 名danh 意ý 生sanh 身thân 。 種chủng 類loại 者giả 。 十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 俱câu 在tại 我ngã 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 顯hiển 現hiện 。 本bổn 無vô 遷thiên 流lưu 之chi 行hành 。 亦diệc 無vô 有hữu 為vi 之chi 作tác 。 疏sớ/sơ 。 佛Phật 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 若nhược 虗hư 空không 。 孰thục 受thọ 供cúng 養dường 。 故cố 自tự 性tánh 自tự 嚴nghiêm 。 是thị 盛thịnh 華hoa 供cúng 養dường 義nghĩa 。 法Pháp 身thân 無vô 為vi 。 不bất 墮đọa 諸chư 數số 。 何hà 云vân 十thập 萬vạn 億ức 。 故cố 自tự 性tánh 自tự 徧biến 。 是thị 十thập 萬vạn 億ức 義nghĩa 。 心tâm 體thể 不bất 動động 。 本bổn 絕tuyệt 去khứ 來lai 。 何hà 云vân 時thời 還hoàn 。 故cố 自tự 性tánh 自tự 空không 。 是thị 食thực 時thời 還hoàn 義nghĩa 。 心tâm 體thể 徧biến 周chu 。 本bổn 無vô 對đối 待đãi 。 何hà 云vân 本bổn 國quốc 。 故cố 自tự 性tánh 自tự 住trụ 。 是thị 本bổn 國quốc 義nghĩa 。 鈔sao 。 心tâm 本bổn 具cụ 含hàm 萬vạn 德đức 還hoàn 以dĩ 萬vạn 德đức 嚴nghiêm 心tâm 者giả 。 所sở 謂vị 自tự 體thể 有hữu 大đại 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 義nghĩa 。 徧biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 義nghĩa 。 真chân 實thật 識thức 知tri 義nghĩa 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 義nghĩa 等đẳng 。 即tức 以dĩ 所sở 含hàm 之chi 萬vạn 德đức 。 嚴nghiêm 我ngã 能năng 含hàm 之chi 一nhất 心tâm 。 德đức 無vô 所sở 德đức 嚴nghiêm 無vô 所sở 嚴nghiêm 者giả 。 以dĩ 對đối 恆Hằng 沙sa 煩phiền 惱não 。 顯hiển 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 自tự 性tánh 之chi 煩phiền 惱não 本bổn 空không 。 德đức 從tùng 何hà 立lập 。 則tắc 德đức 無vô 所sở 德đức 。 既ký 以dĩ 即tức 心tâm 之chi 德đức 。 嚴nghiêm 此thử 即tức 德đức 之chi 心tâm 。 全toàn 心tâm 即tức 德đức 。 則tắc 嚴nghiêm 無vô 所sở 嚴nghiêm 。 心tâm 德đức 兩lưỡng 忘vong 。 能năng 所sở 不bất 立lập 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 是thị 真chân 供cúng 養dường 也dã 。 誰thùy 能năng 供cúng 養dường 佛Phật 通thông 達đạt 無vô 生sanh 者giả 。 佛Phật 者giả 。 覺giác 也dã 。 覺giác 體thể 無vô 生sanh 。 不bất 達đạt 無vô 生sanh 。 何hà 處xứ 覔# 佛Phật 。 故cố 唯duy 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 乃nãi 能năng 同đồng 佛Phật 慈từ 力lực 。 不bất 然nhiên 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 著trước 相tương/tướng 覔# 佛Phật 。 隨tùy 逐trục 妄vọng 緣duyên 。 非phi 真chân 供cúng 養dường 故cố 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 即tức 是thị 供cúng 養dường 如Như 來Lai 者giả 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 者giả 。 即tức 諸chư 法pháp 如như 義nghĩa 。 不bất 思tư 真Chân 如Như 之chi 義nghĩa 。 不bất 能năng 供cúng 養dường 如Như 來Lai 故cố 。 真Chân 如Như 非phi 有hữu 。 不bất 以dĩ 有hữu 思tư 。 真Chân 如Như 非phi 無vô 。 不bất 以dĩ 無vô 思tư 。 真Chân 如Như 非phi 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 不bất 以dĩ 雙song 亦diệc 思tư 。 真Chân 如Như 非phi 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 不bất 以dĩ 雙song 非phi 思tư 。 離ly 四tứ 句cú 。 絕tuyệt 百bách 非phi 思tư 。 思tư 至chí 無vô 思tư 。 思tư 盡tận 還hoàn 源nguyên 。 方phương 名danh 親thân 供cúng 養dường 如Như 來Lai 也dã 。 無vô 前tiền 無vô 後hậu 。 一nhất 時thời 供cúng 養dường 者giả 。 維duy 摩ma 經kinh 善thiện 德đức 長trưởng 者giả 言ngôn 。 憶ức 念niệm 我ngã 昔tích 。 自tự 於ư 父phụ 舍xá 。 設thiết 大đại 施thí 會hội 。 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 。 期kỳ 滿mãn 七thất 日nhật 。 維duy 摩ma 詰cật 來lai 入nhập 會hội 中trung 。 謂vị 我ngã 言ngôn 。 長trưởng 者giả 子tử 。 夫phu 大đại 施thí 會hội 。 不bất 當đương 如như 汝nhữ 所sở 設thiết 。 當đương 為vì 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 何hà 用dụng 財tài 施thí 會hội 為vi 。 我ngã 言ngôn 居cư 士sĩ 。 何hà 為vi 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 詰cật 言ngôn 。 法Pháp 施thí 會hội 者giả 。 無vô 前tiền 無vô 後hậu 。 一nhất 時thời 供cúng 養dường 。 釋thích 曰viết 。 夫phu 以dĩ 方phương 會hội 人nhân 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 息tức 期kỳ 。 以dĩ 財tài 濟tế 物vật 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 時thời 周chu 。 是thị 以dĩ 會hội 通thông 無vô 隅ngung 者giả 。 彌di 綸luân 而nhi 不bất 漏lậu 。 法pháp 澤trạch 冥minh 被bị 者giả 。 不bất 易dị 時thời 而nhi 同đồng 覆phú 。 故cố 能năng 即tức 無vô 疆cương 為vi 一nhất 會hội 。 而nhi 道đạo 無vô 不bất 潤nhuận 也dã 。 心tâm 體thể 本bổn 空không 者giả 。 以dĩ 心tâm 無vô 形hình 相tướng 。 十thập 方phương 求cầu 之chi 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 空không 無vô 來lai 往vãng 者giả 。 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 無vô 形hình 無vô 住trụ 。 無vô 處xứ 無vô 著trước 。 不bất 動động 不bất 起khởi 故cố 。 心tâm 源nguyên 湛trạm 寂tịch 常thường 住trụ 不bất 遷thiên 者giả 。 心tâm 源nguyên 。 謂vị 染nhiễm 心tâm 之chi 源nguyên 。 即tức 性tánh 淨tịnh 也dã 。 又hựu 麤thô 相tương/tướng 之chi 源nguyên 。 即tức 生sanh 相tương/tướng 也dã 。 此thử 在tại 佛Phật 地địa 。 方phương 了liễu 其kỳ 源nguyên 。 若nhược 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 覺giác 未vị 至chí 源nguyên 。 猶do 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 動động 彼bỉ 靜tĩnh 心tâm 。 業nghiệp 識thức 起khởi 滅diệt 。 故cố 不bất 云vân 常thường 住trụ 。 至chí 生sanh 相tương/tướng 都đô 盡tận 。 無vô 明minh 風phong 止chỉ 。 性tánh 海hải 浪lãng 歇hiết 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 也dã 。 然nhiên 此thử 是thị 約ước 生sanh 滅diệt 門môn 說thuyết 。 若nhược 約ước 真Chân 如Như 門môn 。 則tắc 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 離ly 諸chư 名danh 相tướng 。 無vô 有hữu 變biến 異dị 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 也dã 。 金kim 剛cang 本bổn 處xứ 。 即tức 此thử 經Kinh 本bổn 國quốc 者giả 。 如như 起khởi 信tín 言ngôn 本bổn 覺giác 。 楞lăng 嚴nghiêm 言ngôn 本bổn 心tâm 。 梵Phạm 網võng 言ngôn 本bổn 源nguyên 。 圓viên 覺giác 言ngôn 本bổn 際tế 。 皆giai 指chỉ 自tự 性tánh 而nhi 言ngôn 也dã 。 本bổn 處xứ 本bổn 國quốc 。 何hà 獨độc 不bất 然nhiên 。 此thử 之chi 謂vị 務vụ 本bổn 者giả 。 論luận 語ngữ 謂vị 。 君quân 子tử 務vụ 本bổn 。 然nhiên 彼bỉ 以dĩ 孝hiếu 悌đễ 為vi 本bổn 。 未vị 真chân 務vụ 本bổn 也dã 。 必tất 也dã 了liễu 萬vạn 法pháp 之chi 非phi 真chân 。 達đạt 本bổn 源nguyên 之chi 一nhất 致trí 。 蕩đãng 生sanh 滅diệt 之chi 妄vọng 計kế 。 會hội 常thường 住trụ 之chi 真chân 。 心tâm 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 為vi 真chân 務vụ 本bổn 也dã 。 鈔sao 。 教giáo 開khai 四tứ 種chủng 三tam 昧muội 。 一nhất 曰viết 常thường 行hành 者giả 。 出xuất 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 經kinh 亦diệc 名danh 佛Phật 立lập 三tam 昧muội 。 成thành 時thời 。 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 在tại 空không 中trung 立lập 。 以dĩ 九cửu 十thập 日nhật 為vi 一nhất 期kỳ 。 二nhị 曰viết 常thường 坐tọa 者giả 。 出xuất 文Văn 殊Thù □# □# □# 說thuyết □# 般Bát 若Nhã 經kinh 。 亦diệc 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。 唯duy 專chuyên 念niệm 法Pháp 界Giới 故cố 也dã 。 亦diệc 以dĩ 九cửu 十thập 日nhật 為vi 一nhất 期kỳ 。 三tam 曰viết 半bán 行hành 半bán 坐tọa 者giả 。 出xuất 法pháp 華hoa 方Phương 等Đẳng 二nhị 經kinh 。 法pháp 華hoa 三tam 七thất 日nhật 為vi 一nhất 期kỳ 。 方Phương 等Đẳng 不bất 限hạn 時thời 節tiết 。 四tứ 非phi 行hành 非phi 坐tọa 者giả 。 亦diệc 名danh 隨tùy 自tự 意ý 。 意ý 起khởi 即tức 觀quán 故cố 也dã 。 方phương 法pháp 出xuất 請thỉnh 觀quán 音âm 等đẳng 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 通thông 於ư 四tứ 儀nghi 及cập 諸chư 作tác 務vụ 。 公công 私tư 怱thông 遽cự 。 亦diệc 不bất 礙ngại 修tu 也dã 。 疏sớ/sơ 。 自tự 性tánh 常thường 定định 者giả 。 那na 伽già 常thường 在tại 定định 。 無vô 有hữu 不bất 定định 時thời 。 又hựu 云vân 。 心tâm 地địa 無vô 散tán 自tự 性tánh 定định 。 自tự 性tánh 常thường 慧tuệ 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 具cụ 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 。 又hựu 云vân 。 心tâm 地địa 無vô 癡si 自tự 性tánh 慧tuệ 。 鈔sao 。 禪thiền 悅duyệt 為vi 食thực 。 定định 有hữu 食thực 義nghĩa 者giả 。 禪thiền 定định 資tư 神thần 。 輕khinh 安an 適thích 悅duyệt 故cố 。 智trí 能năng 運vận 轉chuyển 慧tuệ 有hữu 行hành 義nghĩa 者giả 。 智trí 體thể 無vô 住trụ 。 運vận 用dụng 活hoạt 潑bát 故cố 。 如như 論luận 之chi 論luận 。 是thị 往vãng 生sanh 論luận 。 如như 論luận 頌tụng 云vân 下hạ 。 是thị 引dẫn 證chứng 。 食thực 有hữu 六lục 段đoạn 行hành 有hữu 一nhất 段đoạn 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 說thuyết 能năng 受thọ 者giả 。 非phi 諸chư 佛Phật 不bất 能năng 說thuyết 。 以dĩ 具cụ 四Tứ 無Vô 礙Ngại 辯biện 。 得đắc 大đại 無vô 畏úy 故cố 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 受thọ 。 以dĩ 最tối 極cực 利lợi 根căn 。 堪kham 能năng 擔đảm 荷hà 故cố 。 又hựu 正chánh 體thể 智trí 受thọ 真Chân 如Như 味vị 者giả 。 正chánh 體thể 智trí 。 即tức 根căn 本bổn 智trí 。 亦diệc 名danh 如như 理lý 智trí 。 此thử 智trí 能năng 證chứng 真Chân 如Như 。 如như 空không 合hợp 空không 。 似tự 水thủy 投đầu 水thủy 。 理lý 智trí 一nhất 如như 。 長trường/trưởng 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 長trưởng 養dưỡng 萬vạn 法pháp 。 如như 食thực 之chi 能năng 持trì 色sắc 身thân 長trường 養dưỡng 萬vạn 事sự 也dã 。 禪thiền 定định 資tư 神thần 下hạ 。 次thứ 第đệ 釋thích 前tiền 五ngũ 食thực 。 食thực 有hữu 資tư 悅duyệt 義nghĩa 。 今kim 禪thiền 定định 持trì 心tâm 。 遠viễn 離ly 麤thô 重trọng/trùng 。 悅duyệt 體thể 舒thư 神thần 。 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 食thực 有hữu 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。 今kim 願nguyện 力lực 堅kiên 強cường 。 執chấp 持trì 正Chánh 法Pháp 。 法Pháp 身thân 增tăng 長trưởng 。 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 食thực 能năng 成thành 辦biện 諸chư 事sự 。 今kim 念niệm 力lực 能năng 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 成thành 辦biện 聖thánh 道Đạo 。 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 食thực 能năng 解giải 除trừ 飢cơ 渴khát 。 今kim 解giải 脫thoát 能năng 斷đoạn 除trừ 三tam 障chướng 。 資tư 益ích 法Pháp 身thân 。 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 食thực 能năng 暢sướng 悅duyệt 身thân 心tâm 。 今kim 法Pháp 喜hỷ 能năng 得đắc 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 飽bão 滿mãn 充sung 足túc 。 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 未vị 發phát 大Đại 乘Thừa 意ý 。 是thị 未vị 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 眾chúng 生sanh 。 修tu 行hành 信tín 心tâm 者giả 。 已dĩ 發phát 意ý 。 是thị 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 以dĩ 後hậu 三tam 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 忍nhẫn 者giả 。 是thị 證chứng 發phát 心tâm 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 即tức 等đẳng 覺giác 是thị 。 食thực 此thử 食thực 者giả 。 皆giai 摶đoàn 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 以dĩ 為vi 食thực 也dã 。 問vấn 。 既ký 曰viết 真Chân 如Như 之chi 理lý 為vi 食thực 。 而nhi 真Chân 如Như 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 萬vạn 古cổ 不bất 磨ma 。 而nhi 文văn 中trung 深thâm 淺thiển 階giai 位vị 。 屢lũ 食thực 屢lũ 消tiêu 者giả 。 何hà 也dã 。 答đáp 。 真Chân 如Như 雖tuy 曰viết 一nhất 味vị 萬vạn 古cổ 不bất 磨ma 。 而nhi 乃nãi 隨tùy 智trí 淺thiển 深thâm 。 以dĩ 下hạ 位vị 未vị 證chứng 上thượng 位vị 理lý 時thời 。 則tắc 一nhất 心tâm 緣duyên 此thử 理lý 境cảnh 。 名danh 食thực 此thử 食thực 。 已dĩ 證chứng 此thử 理lý 時thời 。 則tắc 此thử 理lý 化hóa 為vi 烏ô 有hữu 。 名danh 曰viết 乃nãi 消tiêu 。 如như 人nhân 未vị 至chí 廬lư 山sơn 。 則tắc 有hữu 廬lư 山sơn 可khả 緣duyên 。 已dĩ 至chí 盧lô 山sơn 。 則tắc 廬lư 山sơn 化hóa 為vi 烏ô 有hữu 。 故cố 曰viết 不bất 見kiến 廬lư 山sơn 真chân 面diện 目mục 。 只chỉ 因nhân 身thân 在tại 此thử 山sơn 中trung 也dã 。 如Như 來Lai 行hành 處xứ 。 是thị 無vô 行hành 處xứ 者giả 。 行hành 者giả 。 心tâm 行hành 乎hồ 境cảnh 也dã 。 凡phàm 夫phu 行hành 有hữu 。 二Nhị 乘Thừa 行hành 空không 。 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 行hành 中trung 道đạo 。 如Như 來Lai 則tắc 有hữu 處xứ 全toàn 空không 。 非phi 行hành 有hữu 也dã 。 空không 處xứ 全toàn 有hữu 。 不bất 行hành 空không 也dã 。 中trung 道đạo 即tức 二nhị 邊biên 。 不bất 行hành 中trung 也dã 。 離ly 四tứ 句cú 行hành 。 絕tuyệt 百bách 非phi 行hành 。 威uy 音âm 那na 畔bạn 行hành 。 法Pháp 身thân 向hướng 上thượng 行hành 。 不bất 可khả 行hành 處xứ 行hành 也dã 。 故cố 知tri 下hạ 。 結kết 勸khuyến 。 鈔sao 。 釋Thích 迦Ca 調Điều 達Đạt 宿túc 因nhân 者giả 。 釋Thích 迦Ca 佛Phật 與dữ 調Điều 達Đạt 。 往vãng 昔tích 為vi 共cộng 命mạng 鳥điểu 。 一nhất 為vi 調Điều 達Đạt 者giả 睡thụy 。 一nhất 為vi 釋Thích 迦Ca 者giả 醒tỉnh 。 醒tỉnh 者giả 因nhân 取thủ 香hương 果quả 而nhi 食thực 。 香hương 氣khí 芬phân 然nhiên 。 睡thụy 者giả 覺giác 而nhi 惡ác 曰viết 。 何hà 瞞man 我ngã 而nhi 食thực 也dã 。 吾ngô 當đương 以dĩ 毒độc 菓quả 害hại 之chi 。 遂toại 食thực 毒độc 菓quả 。 二nhị 命mạng 俱câu 喪táng 。 黃hoàng 鍾chung 。 是thị 陽dương 六lục 律luật 之chi 首thủ 。 大đại 呂lữ 。 是thị 陰ấm 六lục 律luật 之chi 首thủ 。 鈔sao 。 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 乃nãi 有hữu 多đa 種chủng 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 非phi 大đại 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 道Đạo 品Phẩm 。 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 因nhân 故cố 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 無vô 所sở 不bất 攝nhiếp 者giả 。 以dĩ 法pháp 雖tuy 同đồng 。 由do 心tâm 成thành 異dị 故cố 。 如như 一nhất 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 而nhi 皆giai 攝nhiếp 在tại 四Tứ 諦Đế 之chi 中trung 。 道Đạo 品Phẩm 亦diệc 然nhiên 。 但đãn 心tâm 行hành 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 而nhi 成thành 異dị 故cố 。 道Đạo 場Tràng 者giả 。 得đắc 道Đạo 之chi 處xứ 。 即tức 是thị 道Đạo 場Tràng 。 道Đạo 品Phẩm 是thị 法Pháp 身thân 因nhân 者giả 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 佛Phật 身thân 者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 從tùng 無vô 量lượng 功công 德đức 生sanh 。 乃nãi 至chí 從tùng 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 生sanh 等đẳng 。 道Đạo 品Phẩm 是thị 寶bảo 炬cự 。 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 寶bảo 炬cự 。 謂vị 德đức 炬cự 。 能năng 爍thước 破phá 一nhất 切thiết 無vô 明minh 黑hắc 暗ám 。 故cố 名danh 寶bảo 炬cự 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 陀đà 羅la 尼ni 。 若nhược 人nhân 能năng 觀quán 。 八Bát 正Chánh 道Đạo 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 善thiện 男nam 子tử 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 不bất 異dị 諸chư 佛Phật 。 若nhược 有hữu 能năng 修tu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 者giả 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 則tắc 得đắc 明minh 見kiến 。 善thiện 男nam 子tử 。 雪Tuyết 山Sơn 有hữu 草thảo 。 名danh 曰viết 忍Nhẫn 辱Nhục 。 牛ngưu 若nhược 食thực 者giả 。 即tức 成thành 醍đề 醐hồ 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 智trí 有hữu 二nhị 種chủng 。 智trí 字tự 。 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 中trung 之chi 一nhất 分phần/phân 。 分phân 別biệt 諸chư 陰ấm 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 者giả 。 有hữu 凡phàm 夫phu 五ngũ 陰ấm 。 三tam 乘thừa 五ngũ 陰ấm 。 諸chư 佛Phật 五ngũ 陰ấm 。 凡phàm 夫phu 五ngũ 陰ấm 。 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 也dã 。 三tam 乘thừa 五ngũ 陰ấm 。 變biến 易dị 生sanh 死tử 也dã 。 諸chư 佛Phật 五ngũ 陰ấm 。 即tức 真chân 常thường 之chi 體thể 。 故cố 曰viết 因nhân 滅diệt 是thị 色sắc 。 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 復phục 分phân 別biệt 諸chư 陰ấm 。 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 即tức 是thị 別biệt 教giáo 觀quán 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 。 而nhi 亦diệc 可khả 通thông 圓viên 人nhân 。 如như 星tinh 羅la 十thập 門môn 。 月nguyệt 滿mãn 三tam 觀quán 。 得đắc 一nhất 空không 三tam 昧muội 。 即tức 得đắc 無vô 量lượng 。 空không 三tam 昧muội 等đẳng 。 疏sớ/sơ 。 一nhất 信tín 二nhị 進tiến 。 是thị 十thập 一nhất 善thiện 心tâm 所sở 攝nhiếp 。 三tam 念niệm 四tứ 定định 五ngũ 慧tuệ 。 是thị 五ngũ 別biệt 境cảnh 心tâm 所sở 所sở 攝nhiếp 。 鈔sao 。 持trì 其kỳ 所sở 已dĩ 得đắc 者giả 。 如như 草thảo 木mộc 有hữu 根căn 。 則tắc 已dĩ 得đắc 之chi 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。 持trì 而nhi 不bất 失thất 。 行hành 人nhân 具cụ 足túc 五Ngũ 根Căn 。 則tắc 已dĩ 得đắc 功công 德đức 。 亦diệc 持trì 而nhi 不bất 失thất 也dã 。 生sanh 其kỳ 所sở 未vị 得đắc 者giả 。 未vị 生sanh 之chi 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。 漸tiệm 漸tiệm 能năng 生sanh 。 行hành 人nhân 具cụ 足túc 五Ngũ 根Căn 。 則tắc 未vị 生sanh 功công 德đức 。 亦diệc 漸tiệm 漸tiệm 能năng 生sanh 也dã 。 然nhiên 始thỉ 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 即tức 有hữu 信tín 心tâm 。 未vị 有hữu 定định 慧tuệ 。 不bất 得đắc 名danh 根căn 。 今kim 由do 前tiền 三tam 科khoa 。 則tắc 信tín 不bất 可khả 拔bạt 。 故cố 得đắc 成thành 根căn 。 下hạ 四tứ 亦diệc 然nhiên 。 諦đế 理lý 。 即tức 真chân 俗tục 中trung 。 以dĩ 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 信tín 等đẳng 五ngũ 法pháp 各các 有hữu 體thể 用dụng 。 信tín 者giả 。 於ư 實thật 德đức 能năng 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 不bất 信tín 樂nhạo 善thiện 為vi 業nghiệp 。 進tiến 者giả 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 滿mãn 善thiện 為vi 業nghiệp 。 念niệm 者giả 。 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh 令linh 心tâm 明minh 記ký 不bất 忘vong 為vi 性tánh 。 定định 依y 為vi 業nghiệp 。 定định 者giả 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 為vi 性tánh 。 智trí 依y 為vi 業nghiệp 。 慧tuệ 者giả 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 揀giản 擇trạch 為vi 性tánh 。 斷đoạn 疑nghi 為vi 業nghiệp 。 俱câu 舍xá 三tam 義nghĩa 。 即tức 上thượng 文văn 二nhị 義nghĩa 。 最tối 勝thắng 者giả 。 即tức 上thượng 持trì 其kỳ 所sở 已dĩ 得đắc 。 而nhi 自tự 分phần/phân 不bất 失thất 也dã 。 自tự 在tại 者giả 。 即tức 上thượng 生sanh 其kỳ 所sở 未vị 得đắc 。 而nhi 勝thắng 進tiến 上thượng 求cầu 也dã 。 光quang 顯hiển 體thể 用dụng 雙song 彰chương 者giả 。 即tức 上thượng 即tức 體thể 起khởi 用dụng 。 即tức 用dụng 顯hiển 體thể 也dã 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 者giả 。 信tín 。 進tiến 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 憂ưu 。 喜hỷ 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 。 共cộng 十thập 六lục 根căn 。 男nam 根căn 。 女nữ 根căn 。 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 已dĩ 知tri 根căn 。 具cụ 知tri 根căn 。 命mạng 根căn 。 鈔sao 。 如như 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 力lực 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 後hậu 之chi 所sở 證chứng 。 出xuất 世thế 法Pháp 者giả 。 即tức 覺giác 支chi 正Chánh 道Đạo 。 住trụ 行hành 向hướng 地địa 等đẳng 法pháp 。 難nan 制chế 伏phục 。 是thị 不bất 為vi 邪tà 外ngoại 所sở 伏phục 。 此thử 是thị 證chứng 不bất 為vi 他tha 伏phục 也dã 。 下hạ 二nhị 句cú 。 是thị 證chứng 又hựu 能năng 伏phục 他tha 。 一nhất 切thiết 諸chư 魔ma 。 即tức 四tứ 魔ma 八bát 魔ma 等đẳng 。 深thâm 信tín 諦đế 理lý 轉chuyển 更cánh 增tăng 長trưởng 者giả 。 前tiền 雖tuy 具cụ 信tín 根căn 。 若nhược 未vị 有hữu 力lực 。 則tắc 疑nghi 惑hoặc 能năng 搖dao 。 邪tà 外ngoại 能năng 亂loạn 。 煩phiền 惱não 能năng 侵xâm 。 今kim 既ký 有hữu 力lực 。 則tắc 疑nghi 不bất 能năng 搖dao 。 以dĩ 有hữu 信tín 獅sư 子tử 。 能năng 制chế 疑nghi 兕hủy 故cố 。 邪tà 外ngoại 不bất 能năng 亂loạn 。 以dĩ 有hữu 信tín 珠châu 。 能năng 清thanh 邪tà 濁trược 故cố 。 煩phiền 惱não 不bất 能năng 侵xâm 。 以dĩ 有hữu 信tín 日nhật 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 霜sương 故cố 。 進tiến 根căn 增tăng 長trưởng 者giả 。 前tiền 雖tuy 有hữu 進tiến 根căn 。 若nhược 未vị 有hữu 力lực 。 則tắc 無vô 始thỉ 來lai 不bất 修tu 三tam 學học 六Lục 度Độ 。 種chủng 種chủng 懈giải 怠đãi 種chủng 子tử 。 猶do 能năng 發phát 生sanh 。 墮đọa 出xuất 世thế 種chủng 種chủng 事sự 業nghiệp 。 今kim 得đắc 進tiến 力lực 。 則tắc 精tinh 進tấn 猛mãnh 將tướng 。 能năng 伏phục 懈giải 怠đãi 魔ma 軍quân 。 成thành 辦biện 三tam 學học 六Lục 度Độ 諸chư 事sự 業nghiệp 故cố 。 念niệm 根căn 增tăng 長trưởng 者giả 。 前tiền 雖tuy 有hữu 念niệm 根căn 。 若nhược 未vị 有hữu 力lực 。 則tắc 世thế 間gian 五ngũ 欲dục 。 六lục 塵trần 邪tà 念niệm 猶do 未vị 盡tận 除trừ 。 出xuất 世thế 之chi 三Tam 寶Bảo 施thí 戒giới 等đẳng 正chánh 念niệm 。 猶do 未vị 成thành 就tựu 。 今kim 得đắc 念niệm 力lực 之chi 鎧khải 。 雖tuy 入nhập 五ngũ 欲dục 陣trận 中trung 。 不bất 為vi 所sở 損tổn 。 能năng 破phá 種chủng 種chủng 邪tà 念niệm 魔ma 軍quân 故cố 。 定định 根căn 增tăng 長trưởng 者giả 。 前tiền 雖tuy 有hữu 定định 根căn 。 繫hệ 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 若nhược 未vị 有hữu 力lực 。 則tắc 微vi 細tế 雜tạp 念niệm 。 猶do 未vị 得đắc 除trừ 。 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 十thập 六lục 特đặc 勝thắng 等đẳng 。 事sự 理lý 諸chư 禪thiền 。 猶do 未vị 發phát 起khởi 。 今kim 既ký 得đắc 力lực 。 則tắc 定định 能năng 澄trừng 清thanh 亂loạn 想tưởng 之chi 垢cấu 。 能năng 現hiện 諸chư 禪thiền 之chi 珠châu 故cố 。 又hựu 不bất 明minh 諦đế 理lý 。 但đãn 得đắc 世thế 間gian 禪thiền 。 名danh 曰viết 事sự 禪thiền 。 深thâm 明minh 諦đế 理lý 。 得đắc 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 。 及cập 出xuất 世thế 上thượng 上thượng 禪thiền 。 名danh 曰viết 理lý 禪thiền 。 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 緣duyên 空không 直trực 入nhập 。 乃nãi 至chí 圓viên 人nhân 直trực 心tâm 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 名danh 曰viết 理lý 禪thiền 。 小Tiểu 乘Thừa 帶đái 事sự 兼kiêm 修tu 。 乃nãi 至chí 圓viên 人nhân 從tùng 行hành 託thác 事sự 附phụ 法pháp 。 三tam 種chủng 觀quán 法pháp 。 皆giai 事sự 理lý 兼kiêm 修tu 。 名danh 事sự 理lý 禪thiền 。 種chủng 種chủng 不bất 一nhất 。 故cố 云vân 諸chư 也dã 。 慧tuệ 根căn 增tăng 長trưởng 者giả 。 前tiền 雖tuy 具cụ 慧tuệ 根căn 。 止Chỉ 觀Quán 分phân 明minh 。 決quyết 擇trạch 是thị 非phi 。 若nhược 未vị 有hữu 力lực 。 則tắc 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 邪tà 外ngoại 之chi 見kiến 。 偏thiên 乘thừa 小tiểu 教giáo 權quyền 理lý 之chi 執chấp 。 猶do 或hoặc 現hiện 前tiền 。 今kim 既ký 有hữu 力lực 。 則tắc 慧tuệ 劒kiếm 當đương 空không 。 一nhất 切thiết 邪tà 外ngoại 偏thiên 小tiểu 之chi 絲ti 。 無vô 不bất 盡tận 斷đoạn 故cố 。 疏sớ/sơ 。 七thất 覺giác 自tự 體thể 。 即tức 擇trạch 法pháp 等đẳng 。 此thử 之chi 為vi 用dụng 。 為vi 斷đoạn 見kiến 道đạo 。 諸chư 邪tà 見kiến 故cố 。 鈔sao 。 分phần 分phần 隨tùy 宜nghi 而nhi 用dụng 者giả 。 謂vị 應ứng 用dụng 擇trạch 法pháp 。 則tắc 用dụng 擇trạch 法pháp 。 應ứng 用dụng 精tinh 進tấn 。 則tắc 用dụng 精tinh 進tấn 。 隨tùy 其kỳ 所sở 宜nghi 。 無vô 差sai 謬mậu 也dã 。 諸chư 已dĩ 證chứng 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。 正chánh 位vị 。 即tức 正chánh 性tánh 。 以dĩ 由do 前tiền 根căn 力lực 。 能năng 破phá 一nhất 切thiết 見kiến 執chấp 。 不bất 墮đọa 斷đoạn 常thường 。 覺giác 法pháp 正chánh 性tánh 。 正chánh 性tánh 者giả 。 即tức 四Tứ 諦Đế 如như 實thật 性tánh 。 即tức 用dụng 此thử 如như 實thật 覺giác 慧tuệ 。 以dĩ 為vi 支chi 分phần/phân 。 合hợp 宜nghi 則tắc 用dụng 也dã 。 即tức 四Tứ 諦Đế 如như 實thật 性tánh 者giả 。 性tánh 即tức 苦khổ 為vi 逼bức 迫bách 性tánh 。 集tập 為vi 招chiêu 感cảm 性tánh 等đẳng 。 如như 實thật 。 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 。 無vô 生sanh 。 無vô 量lượng 。 無vô 作tác 。 此thử 四tứ 各các 稱xưng 當đương 教giáo 之chi 理lý 。 名danh 曰viết 如như 實thật 。 觀quán 諸chư 法pháp 時thời 。 善thiện 能năng 覺giác 了liễu 揀giản 別biệt 真chân 偽ngụy 者giả 。 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 理lý 為vi 真chân 。 外ngoại 道đạo 邪tà 諦đế 為vi 偽ngụy 。 此thử 二nhị 差sai 別biệt 。 在tại 毫hào 釐li 間gian 。 今kim 觀quán 法pháp 時thời 。 善thiện 能năng 覺giác 了liễu 。 不bất 以dĩ 偽ngụy 為vi 真chân 。 以dĩ 真chân 為vi 偽ngụy 故cố 。 善thiện 能năng 覺giác 了liễu 不bất 謬mậu 行hành 於ư 無vô 益ích 苦khổ 行hạnh 者giả 。 以dĩ 擇trạch 法pháp 後hậu 。 次thứ 即tức 修tu 道Đạo 。 故cố 云vân 修tu 道Đạo 法pháp 時thời 。 然nhiên 外ngoại 道đạo 久cửu 受thọ 勤cần 苦khổ 。 精tinh 進tấn 修tu 行hành 。 不bất 成thành 聖thánh 果Quả 者giả 。 以dĩ 不bất 達đạt 真chân 性tánh 。 惟duy 用dụng 妄vọng 識thức 修tu 行hành 。 名danh 曰viết 精Tinh 進Tấn 。 實thật 同đồng 懈giải 怠đãi 。 今kim 須tu 覺giác 了liễu 。 是thị 正chánh 是thị 邪tà 。 勿vật 行hành 外ngoại 道đạo 之chi 謬mậu 行hành 故cố 。 得đắc 法Pháp 喜hỷ 時thời 善thiện 能năng 覺giác 了liễu 等đẳng 者giả 。 以dĩ 既ký 修tu 道Đạo 法pháp 。 必tất 得đắc 法Pháp 喜hỷ 。 然nhiên 果quả 見kiến 真chân 性tánh 。 乃nãi 稱xưng 法Pháp 喜hỷ 。 若nhược 乃nãi 認nhận 奴nô 作tác 郎lang 。 將tương 彼bỉ 魚ngư 目mục 。 當đương 我ngã 明minh 珠châu 。 則tắc 為vi 大đại 錯thác 。 故cố 得đắc 法Pháp 喜hỷ 時thời 。 善thiện 須tu 覺giác 了liễu 。 勿vật 墮đọa 顛điên 倒đảo 之chi 法pháp 生sanh 喜hỷ 故cố 。 除trừ 諸chư 見kiến 煩phiền 惱não 。 時thời 善thiện 須tu 覺giác 了liễu 等đẳng 者giả 。 既ký 得đắc 法Pháp 喜hỷ 。 即tức 斷đoạn 諸chư 見kiến 煩phiền 惱não 。 然nhiên 貪tham 等đẳng 昏hôn 煩phiền 之chi 法pháp 。 體thể 是thị 虗hư 偽ngụy 。 故cố 須tu 斷đoạn 除trừ 。 若nhược 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 及cập 發phát 宿túc 世thế 善thiện 根căn 。 乃nãi 出xuất 世thế 真chân 正chánh 善thiện 根căn 。 若nhược 亦diệc 斷đoạn 除trừ 。 錯thác 謬mậu 非phi 小tiểu 。 故cố 須tu 覺giác 了liễu 真chân 偽ngụy 。 勿vật 錯thác 謬mậu 故cố 。 捨xả 所sở 見kiến 念niệm 著trước 等đẳng 者giả 。 既ký 以dĩ 除trừ 諸chư 見kiến 煩phiền 惱não 。 則tắc 名danh 捨xả 所sở 見kiến 境cảnh 捨xả 所sở 念niệm 著trước 境cảnh 時thời 。 然nhiên 捨xả 。 乃nãi 對đối 取thủ 而nhi 言ngôn 。 取thủ 既ký 虗hư 偽ngụy 。 捨xả 豈khởi 得đắc 真chân 。 并tinh 捨xả 亦diệc 捨xả 。 弗phất 令linh 追truy 憶ức 故cố 。 發phát 諸chư 禪thiền 定định 等đẳng 者giả 。 既ký 捨xả 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。 則tắc 能năng 發phát 諸chư 禪thiền 定định 。 然nhiên 禪thiền 悅duyệt 資tư 神thần 。 能năng 生sanh 愛ái 著trước 。 故cố 須tu 覺giác 了liễu 禪thiền 定định 虗hư 偽ngụy 。 以dĩ 定định 。 對đối 動động 而nhi 有hữu 。 動động 既ký 是thị 妄vọng 。 定định 豈khởi 是thị 真chân 。 勿vật 生sanh 耽đam 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 修tu 出xuất 世thế 道đạo 時thời 等đẳng 者giả 。 既ký 得đắc 禪thiền 定định 。 乃nãi 修tu 出xuất 世thế 之chi 道đạo 。 則tắc 有hữu 二nhị 病bệnh 。 定định 勝thắng 慧tuệ 。 則tắc 沈trầm 。 慧tuệ 勝thắng 定định 。 則tắc 浮phù 。 必tất 須tu 定định 慧tuệ 均quân 平bình 。 乃nãi 證chứng 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 。 故cố 用dụng 前tiền 六lục 支chi 。 或hoặc 起khởi 或hoặc 伏phục 。 俱câu 調điều 和hòa 中trung 適thích 。 勿vật 墮đọa 二nhị 病bệnh 。 故cố 此thử 覺giác 支chi 之chi 用dụng 。 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 。 以dĩ 為vi 其kỳ 果Quả 也dã 。 疏sớ/sơ 。 八Bát 正Chánh 道Đạo 者giả 。 由do 前tiền 七thất 支chi 擇trạch 法pháp 。 乃nãi 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 即tức 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 聖thánh 者giả 。 證chứng 也dã 。 故cố 亦diệc 名danh 正chánh 。 八bát 聖thánh 自tự 體thể 。 即tức 正chánh 見kiến 等đẳng 。 此thử 之chi 為vi 用dụng 。 為vi 斷đoạn 修tu 道Đạo 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 鈔sao 。 一nhất 正chánh 見kiến 者giả 。 若nhược 修tu 覺giác 支chi 。 所sở 得đắc 真chân 覺giác 。 以dĩ 智trí 安an 立lập 。 我ngã 所sở 得đắc 者giả 。 與dữ 修tu 多đa 羅la 合hợp 耶da 。 不bất 與dữ 修tu 多đa 羅la 合hợp 耶da 。 必tất 令linh 諦đế 理lý 分phân 明minh 。 無vô 有hữu 錯thác 謬mậu 故cố 。 二nhị 正chánh 思tư 惟duy 者giả 。 雖tuy 見kiến 此thử 理lý 。 與dữ 無vô 漏lậu 智trí 相tương 應ứng 。 然nhiên 理lý 性tánh 雖tuy 明minh 。 未vị 能năng 究cứu 竟cánh 。 今kim 則tắc 從tùng 根căn 本bổn 智trí 。 起khởi 後hậu 得đắc 智trí 。 重trọng/trùng 慮lự 緣duyên 真chân 。 擴# 充sung 增tăng 長trưởng 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 三tam 正chánh 語ngữ 者giả 。 初sơ 見kiến 道Đạo 人Nhân 。 尚thượng 多đa 習tập 氣khí 。 身thân 三tam 口khẩu 四tứ 。 未vị 免miễn 現hiện 起khởi 。 故cố 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 攝nhiếp 口khẩu 四tứ 業nghiệp 。 不bất 起khởi 妄vọng 言ngôn 。 綺ỷ 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 之chi 業nghiệp 。 令linh 住trụ 真chân 實thật 。 正chánh 直trực 。 柔nhu 軟nhuyễn 。 和hòa 合hợp 之chi 四tứ 善thiện 語ngữ 故cố 。 四tứ 正chánh 業nghiệp 者giả 。 不bất 惟duy 口khẩu 無vô 妄vọng 言ngôn 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 除trừ 身thân 殺sát 盜đạo 淫dâm 等đẳng 三tam 種chủng 身thân 業nghiệp 。 所sở 謂vị 非phi 惟duy 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 不bất 婬dâm 。 并tinh 殺sát 盜đạo 婬dâm 機cơ 。 亦diệc 復phục 斷đoạn 盡tận 。 身thân 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 故cố 。 五ngũ 正chánh 命mạng 者giả 。 不bất 惟duy 身thân 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 通thông 除trừ 三tam 業nghiệp 中trung 五ngũ 種chủng 邪tà 命mạng 食thực 。 令linh 住trụ 正chánh 命mạng 故cố 。 五ngũ 種chủng 邪tà 者giả 。 一nhất 為vi 利lợi 養dưỡng 詐trá 現hiện 奇kỳ 特đặc 相tương/tướng 。 屬thuộc 身thân 業nghiệp 。 二nhị 為vi 利lợi 養dưỡng 自tự 說thuyết 功công 德đức 。 三tam 占chiêm 相tướng 吉cát 凶hung 。 四tứ 高cao 聲thanh 現hiện 威uy 。 令linh 人nhân 畏úy 敬kính 。 此thử 三tam 屬thuộc 口khẩu 業nghiệp 。 五ngũ 說thuyết 得đắc 供cúng 養dường 。 以dĩ 動động 人nhân 心tâm 。 此thử 屬thuộc 意ý 業nghiệp 。 六lục 正chánh 精tinh 進tấn 者giả 。 前tiền 既ký 三tam 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 除trừ 三tam 業nghiệp 中trung 種chủng 種chủng 邪tà 命mạng 。 則tắc 三tam 業nghiệp 精tinh 純thuần 。 乃nãi 堪kham 進tiến 道đạo 。 故cố 念niệm 念niệm 精tinh 勤cần 。 趣thú 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 故cố 。 七thất 正chánh 念niệm 者giả 。 前tiền 既ký 三tam 業nghiệp 精tinh 勤cần 。 一nhất 心tâm 進tiến 道đạo 。 故cố 恐khủng 於ư 正chánh 止chỉ 正chánh 觀quán 之chi 正Chánh 道Đạo 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 之chi 助trợ 道đạo 。 心tâm 有hữu 動động 失thất 則tắc 。 忘vong 失thất 正chánh 念niệm 。 今kim 則tắc 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 於ư 正chánh 於ư 助trợ 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 不bất 令linh 動động 失thất 故cố 。 八bát 正chánh 定định 者giả 。 既ký 正chánh 念niệm 不bất 失thất 。 復phục 以dĩ 無vô 住trụ 之chi 真chân 智trí 。 住trụ 於ư 無vô 相tướng 之chi 真chân 理lý 。 決quyết 定định 不bất 移di 故cố 。 以dĩ 上thượng 約ước 權quyền 乘thừa 釋thích 。 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 。 約ước 大Đại 乘Thừa 也dã 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 諸chư 邪tà 見kiến 者giả 。 不bất 唯duy 外ngoại 道đạo 之chi 見kiến 。 乃nãi 至chí 偏thiên 乘thừa 小tiểu 教giáo 一nhất 切thiết 見kiến 病bệnh 。 悉tất 皆giai 遠viễn 離ly 故cố 。 捨xả 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 。 隨tùy 順thuận 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 不bất 唯duy 分phân 別biệt 六lục 塵trần 為vi 妄vọng 。 乃nãi 至chí 分phân 別biệt 真chân 俗tục 。 及cập 與dữ 離ly 二nhị 邊biên 之chi 中trung 。 皆giai 妄vọng 分phân 別biệt 。 捨xả 此thử 分phân 別biệt 。 隨tùy 順thuận 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 乃nãi 至chí 者giả 。 超siêu 略lược 之chi 詞từ 。 若nhược 具cụ 引dẫn 者giả 。 正chánh 語ngữ 。 則tắc 常thường 行hành 正chánh 語ngữ 。 離ly 語ngữ 四tứ 過quá 順thuận 聖thánh 言ngôn 故cố 。 正chánh 業nghiệp 。 則tắc 恆hằng 修tu 正chánh 業nghiệp 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 調điều 伏phục 故cố 。 正chánh 命mạng 。 則tắc 安an 住trụ 正chánh 命mạng 。 頭đầu 陀đà 知tri 足túc 。 威uy 儀nghi 審thẩm 正chánh 。 隨tùy 順thuận 菩Bồ 提Đề 。 行hành 四tứ 聖thánh 種chủng 。 一nhất 切thiết 過quá 失thất 。 皆giai 遠viễn 離ly 故cố 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 則tắc 勤cần 修tu 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 苦khổ 行hạnh 。 入nhập 佛Phật 十Thập 力Lực 。 無vô 罣quái 礙ngại 故cố 。 正chánh 念niệm 。 則tắc 心tâm 常thường 正chánh 念niệm 。 悉tất 能năng 憶ức 持trì 一nhất 切thiết 言ngôn 音âm 。 除trừ 滅diệt 世thế 間gian 散tán 動động 心tâm 故cố 。 於ư 一nhất 三tam 昧muội 入nhập 諸chư 三tam 昧muội 者giả 。 如như 二nhị 十thập 五ngũ 王vương 三tam 昧muội 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 百bách 八bát 三tam 昧muội 等đẳng 。 互hỗ 為vi 出xuất 入nhập 。 無vô 定định 法pháp 故cố 。 鈔sao 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 有hữu 五ngũ 。 一nhất 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。 謂vị 由do 父phụ 母mẫu 赤xích 白bạch 二nhị 滴tích 。 所sở 合hợp 成thành 故cố 。 二nhị 住trú 處xứ 不bất 淨tịnh 。 謂vị 在tại 母mẫu 胎thai 中trung 。 生sanh 藏tạng 之chi 下hạ 。 熟thục 藏tạng 之chi 上thượng 故cố 。 三tam 自tự 體thể 不bất 淨tịnh 。 謂vị 四tứ 大đại 所sở 成thành 。 設thiết 以dĩ 海hải 水thủy 傾khuynh 洗tẩy 此thử 身thân 。 終chung 無vô 香hương 潔khiết 故cố 。 四tứ 外ngoại 相tướng 不bất 淨tịnh 。 九cửu 孔khổng 常thường 流lưu 。 種chủng 種chủng 穢uế 惡ác 故cố 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 。 一nhất 息tức 不bất 來lai 。 棄khí 捐quyên 冢# 間gian 。 如như 朽hủ 敗bại 木mộc 故cố 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 者giả 。 受thọ 者giả 。 領lãnh 納nạp 也dã 。 又hựu 領lãnh 納nạp 有hữu 三tam 。 苦khổ 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 觀quán 苦khổ 受thọ 。 是thị 苦khổ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 是thị 壞hoại 苦khổ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 是thị 行hành 苦khổ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 者giả 。 觀quán 現hiện 在tại 識thức 心tâm 。 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 心tâm 心tâm 不bất 住trụ 。 轉chuyển 變biến 不bất 一nhất 故cố 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 者giả 。 觀quán 行hành 想tưởng 二nhị 陰ấm 之chi 法pháp 。 空không 無vô 主chủ 宰tể 故cố 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 是thị 所sở 觀quán 境cảnh 。 不bất 淨tịnh 苦khổ 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 是thị 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。 體thể 實thật 是thị 慧tuệ 。 以dĩ 慧tuệ 觀quán 於ư 境cảnh 。 由do 念niệm 得đắc 住trụ 。 與dữ 念niệm 相tương/tướng 鄰lân 近cận 。 鄰lân 近cận 。 故cố 名danh 念niệm 。 然nhiên 必tất 觀quán 四tứ 者giả 。 對đối 治trị 四tứ 倒đảo 故cố 。 謂vị 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 治trị 於ư 淨tịnh 倒đảo 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 治trị 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 治trị 於ư 常thường 倒đảo 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 治trị 於ư 我ngã 倒đảo 也dã 。 此thử 次thứ 第đệ 者giả 。 從tùng 麤thô 至chí 細tế 。 以dĩ 對đối 治trị 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 此thử 身thân 既ký 爾nhĩ 不bất 淨tịnh 。 眾chúng 生sanh 貪tham 著trước 者giả 。 以dĩ 其kỳ 情tình 塵trần 。 生sanh 諸chư 受thọ 故cố 。 計kế 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 誰thùy 受thọ 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 次thứ 觀quán 心tâm 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 後hậu 觀quán 二nhị 陰ấm 。 皆giai 不bất 自tự 在tại 。 破phá 此thử 四tứ 倒đảo 。 行hành 四tứ 正chánh 行hạnh 。 開khai 實thật 相tướng 門môn 。 四Tứ 正Chánh 勤Cần 者giả 。 四tứ 念niệm 智trí 火hỏa 。 若nhược 得đắc 勤cần 風phong 。 則tắc 無vô 所sở 不bất 燒thiêu 。 故cố 次thứ 辯biện 之chi 。 此thử 四tứ 正chánh 勤cần 。 精tinh 進tấn 為vi 體thể 。 揀giản 非phi 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 相tương 違vi 之chi 勤cần 。 故cố 名danh 為vi 正chánh 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 者giả 。 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 也dã 。 自tự 體thể 即tức 是thị 三Tam 摩Ma 提Đề 。 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 。 皆giai 是thị 助trợ 伴bạn 。 欲dục 謂vị 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。 勤cần 。 謂vị 精tinh 進tấn 無vô 間gian 。 心tâm 。 即tức 是thị 定định 。 謂vị 專chuyên 心tâm 於ư 境cảnh 。 觀quán 。 即tức 是thị 慧tuệ 。 亦diệc 名danh 四Tứ 神Thần 足Túc 者giả 。 神thần 。 即tức 神thần 通thông 。 足túc 。 即tức 是thị 定định 。 瑜du 伽già 云vân 。 如như 有hữu 足túc 者giả 。 能năng 往vãng 能năng 還hoàn 。 以dĩ 騰đằng 躍dược 勇dũng 健kiện 。 能năng 得đắc 能năng 證chứng 世thế 間gian 勝thắng 法Pháp 。 出xuất 世thế 間gian 殊thù 勝thắng 法Pháp 。 說thuyết 名danh 為vi 神thần 。 彼bỉ 能năng 到đáo 此thử 。 故cố 名danh 為vi 足túc 。 婆bà 沙sa 智trí 論luận 。 謂vị 婆bà 沙sa 論luận 。 與dữ 大đại 智Trí 度Độ 論luận 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 上thượng 三tam 科khoa 至chí 此thử 始thỉ 有hữu 根căn 力lực 者giả 。 念niệm 慧tuệ 二nhị 根căn 。 即tức 前tiền 四tứ 念niệm 處xứ 所sở 成thành 。 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 故cố 。 進tiến 根căn 。 即tức 前tiền 四tứ 正chánh 勤cần 所sở 成thành 。 以dĩ 四tứ 正chánh 勤cần 。 精tinh 進tấn 為vi 體thể 故cố 。 定định 根căn 。 即tức 前tiền 四tứ 如như 意ý 所sở 成thành 。 如như 意ý 。 以dĩ 三tam 摩ma 為vi 自tự 體thể 故cố 。 若nhược 兼kiêm 助trợ 體thể 。 即tức 信tín 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 為vi 體thể 。 以dĩ 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 以dĩ 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 。 為vi 助trợ 伴bạn 故cố 。 故cố 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 非phi 離ly 前tiền 三tam 科khoa 別biệt 有hữu 體thể 也dã 。 鈔sao 。 攝nhiếp 心tâm 調điều 柔nhu 。 即tức 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 道đạo 之chi 元nguyên 德đức 之chi 母mẫu 者giả 。 道đạo 是thị 佛Phật 道Đạo 。 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 。 而nhi 信tín 為vi 道đạo 之chi 元nguyên 。 德đức 。 謂vị 功công 德đức 。 佛Phật 德đức 無vô 量lượng 。 而nhi 信tín 為vi 德đức 之chi 母mẫu 。 五ngũ 位vị 。 謂vị 信tín 住trụ 行hành 向hướng 地địa 。 十thập 信tín 之chi 中trung 信tín 亦diệc 居cư 初sơ 者giả 。 謂vị 十thập 信tín 位vị 。 始thỉ 自tự 初sơ 信tín 心tâm 。 二nhị 念niệm 心tâm 。 三tam 精tinh 進tấn 心tâm 。 乃nãi 至chí 十thập 願nguyện 心tâm 也dã 。 十thập 一nhất 善thiện 法Pháp 信tín 亦diệc 居cư 初sơ 者giả 。 信tín 。 慚tàm 。 愧quý 。 無vô 貪tham 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 一nhất 不bất 害hại 也dã 。 前tiền 所sở 得đắc 法Pháp 。 即tức 前tiền 三tam 科khoa 。 此thử 即tức 前tiền 文văn 持trì 其kỳ 所sở 已dĩ 得đắc 。 而nhi 自tự 分phần/phân 不bất 失thất 也dã 。 後hậu 當đương 得đắc 法Pháp 。 即tức 七thất 覺giác 支chi 八bát 正Chánh 道Đạo 。 此thử 即tức 前tiền 文văn 。 生sanh 其kỳ 所sở 未vị 得đắc 。 而nhi 勝thắng 進tiến 上thượng 求cầu 也dã 。 鈔sao 。 妙diệu 色sắc 雅nhã 音âm 全toàn 體thể 是thị 自tự 心tâm 顯hiển 現hiện 者giả 。 以dĩ 自tự 心tâm 即tức 彌di 陀đà 。 彌di 陀đà 即tức 自tự 心tâm 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 佛Phật 變biến 化hóa 。 即tức 心tâm 變biến 化hóa 也dã 。 又hựu 自tự 心tâm 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 。 極cực 樂lạc 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 不bất 離ly 當đương 人nhân 一nhất 念niệm 故cố 。 心tâm 地địa 含hàm 諸chư 種chủng 者giả 。 六lục 祖tổ 傳truyền 法pháp 偈kệ 也dã 。 偈kệ 云vân 。 心tâm 地địa 含hàm 諸chư 種chủng 。 普phổ 雨vũ 悉tất 皆giai 萌manh 。 頓đốn 悟ngộ 華hoa 情tình 已dĩ 。 菩Bồ 提Đề 果Quả 自tự 成thành 。 全toàn 體thể 是thị 自tự 心tâm 培bồi 植thực 者giả 。 心tâm 地địa 無vô 疑nghi 。 即tức 是thị 信tín 。 心tâm 地địa 無vô 懈giải 。 即tức 是thị 進tiến 。 乃nãi 至chí 心tâm 地địa 無vô 癡si 。 即tức 是thị 慧tuệ 等đẳng 。 先tiên 德đức 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 謂vị 根căn 者giả 。 非phi 枝chi 葉diệp 也dã 。 力lực 者giả 。 有hữu 力lực 用dụng 也dã 。 若nhược 離ly 心tâm 別biệt 求cầu 。 是thị 摘trích 葉diệp 尋tầm 枝chi 。 非phi 根căn 本bổn 也dã 。 是thị 傍bàng 他tha 門môn 戶hộ 。 非phi 己kỷ 力lực 也dã 。 故cố 必tất 消tiêu 歸quy 自tự 心tâm 。 以dĩ 心tâm 萬vạn 古cổ 如như 如như 。 澄trừng 湛trạm 廣quảng 大đại 。 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 孰thục 過quá 於ư 是thị 。 覺giác 心tâm 不bất 起khởi 即tức 七thất 覺giác 支chi 者giả 。 謂vị 覺giác 者giả 。 覺giác 了liễu 諸chư 法pháp 也dã 。 若nhược 起khởi 心tâm 覺giác 境cảnh 。 是thị 向hướng 外ngoại 馳trì 求cầu 。 是thị 迷mê 昧muội 。 非phi 覺giác 了liễu 也dã 。 故cố 必tất 覺giác 心tâm 不bất 起khởi 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 乃nãi 真chân 覺giác 支chi 。 直trực 了liễu 心tâm 性tánh 即tức 八Bát 正Chánh 道Đạo 者giả 。 謂vị 若nhược 正chánh 外ngoại 有hữu 邪tà 。 正chánh 亦diệc 成thành 邪tà 。 故cố 云vân 。 若nhược 法pháp 從tùng 待đãi 生sanh 。 是thị 法pháp 還hoàn 成thành 待đãi 。 必tất 須tu 邪tà 正chánh 雙song 忘vong 。 方phương 名danh 正Chánh 道Đạo 。 經kinh 。 皆giai 悉tất 念niệm 佛Phật 。 念niệm 法pháp 念niệm 僧Tăng 。 疏sớ/sơ 鈔sao 但đãn 發phát 明minh 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 不bất 發phát 明minh 如như 何hà 念niệm 。 今kim 就tựu 鈔sao 中trung 約ước 五ngũ 教giáo 說thuyết 三Tam 寶Bảo 。 則tắc 今kim 念niệm 法pháp 。 亦diệc 當đương 有hữu 五ngũ 教giáo 不bất 同đồng 。 如như 小tiểu 教giáo 。 即tức 是thị 有hữu 門môn 。 其kỳ 念niệm 三Tam 寶Bảo 。 實thật 有hữu 能năng 念niệm 所sở 念niệm 也dã 。 始thỉ 。 即tức 空không 門môn 。 能năng 念niệm 所sở 念niệm 。 一nhất 切thiết 皆giai 空không 也dã 。 終chung 。 即tức 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 門môn 。 念niệm 而nhi 不bất 念niệm 。 不bất 念niệm 而nhi 念niệm 也dã 。 頓đốn 。 即tức 非phi 空không 非phi 有hữu 門môn 。 能năng 所sở 雙song 寂tịch 。 無vô 念niệm 不bất 念niệm 。 離ly 念niệm 頓đốn 顯hiển 也dã 。 圓viên 。 即tức 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 門môn 。 一nhất 念niệm 一nhất 切thiết 念niệm 。 一nhất 切thiết 念niệm 一nhất 念niệm 。 一nhất 時thời 頓đốn 念niệm 非phi 隱ẩn 顯hiển 。 一nhất 切thiết 圓viên 成thành 無vô 勝thắng 劣liệt 也dã 。 則tắc 知tri 念niệm 法pháp 。 深thâm 淺thiển 不bất 同đồng 。 隨tùy 機cơ 無vô 定định 。 然nhiên 約ước 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 事sự 理lý 二nhị 種chủng 。 事sự 。 即tức 念niệm 別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo 。 念niệm 佛Phật 。 則tắc 常thường 念niệm 親thân 近cận 。 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 念niệm 法pháp 。 則tắc 常thường 念niệm 修tu 行hành 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 念niệm 僧Tăng 。 則tắc 常thường 念niệm 親thân 近cận 。 學học 如như 實thật 行hạnh 也dã 。 理lý 。 即tức 念niệm 同đồng 相tương/tướng 三Tam 寶Bảo 。 覺giác 心tâm 不bất 起khởi 。 常thường 住trụ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 為vi 二nhị 邊biên 所sở 動động 。 是thị 為vi 念niệm 佛Phật 念niệm 法pháp 念niệm 僧Tăng 。 即tức 天thiên 台thai 大đại 師sư 所sở 謂vị 。 安an 心tâm 不bất 動động 。 稱xưng 之chi 為vi 念niệm 也dã 。 鈔sao 。 比Bỉ 丘Khâu 五ngũ 眾chúng 者giả 。 律luật 中trung 五ngũ 人nhân 以dĩ 上thượng 。 同đồng 一nhất 羯yết 磨ma 。 和hòa 合hợp 無vô 爭tranh 。 如như 水thủy 乳nhũ 合hợp 。 名danh 和hòa 合hợp 眾chúng 。 三Tam 寶Bảo 大đại 小Tiểu 乘Thừa 別biệt 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 。 則tắc 丈trượng 六lục 應ưng 身thân 。 四tứ 阿a 含hàm 經kinh 。 四Tứ 果Quả 四tứ 向hướng 。 為vi 三Tam 寶Bảo 。 大Đại 乘Thừa 。 則tắc 圓viên 滿mãn 報báo 身thân 。 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 為vi 三Tam 寶Bảo 。 三Tam 寶Bảo 名danh 相tướng 各các 別biệt 者giả 。 佛Phật 有hữu 三Tam 身Thân 四tứ 教giáo 六lục 即tức 十thập 義nghĩa 等đẳng 。 法pháp 有hữu 教giáo 行hành 理lý 果quả 等đẳng 。 僧Tăng 有hữu 凡phàm 夫phu 賢hiền 聖thánh 等đẳng 。 一nhất 立lập 事sự 就tựu 義nghĩa 門môn 者giả 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 丈trượng 六lục 金kim 身thân 。 事sự 相tướng 佛Phật 也dã 。 立lập 此thử 事sự 相tướng 。 以dĩ 就tựu 覺giác 義nghĩa 。 以dĩ 釋Thích 迦Ca 苦khổ 行hạnh 成thành 道Đạo 。 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 自tự 覺giác 覺giác 他tha 故cố 名danh 佛Phật 寶bảo 。 四tứ 阿a 含hàm 等đẳng 。 不bất 談đàm 實thật 相tướng 。 唯duy 說thuyết 苦khổ 空không 。 此thử 事sự 相tướng 法pháp 也dã 。 立lập 此thử 事sự 相tướng 。 以dĩ 就tựu 軌quỹ 持trì 義nghĩa 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 之chi 法pháp 。 亦diệc 能năng 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 。 任nhậm 持trì 自tự 性tánh 故cố 名danh 法Pháp 寶bảo 。 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 六lục 和hòa 無vô 諍tranh 。 此thử 事sự 相tướng 僧Tăng 也dã 。 立lập 此thử 事sự 相tướng 。 以dĩ 就tựu 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 以dĩ 雖tuy 不bất 達đạt 實thật 相tướng 。 與dữ 理lý 和hòa 合hợp 。 而nhi 在tại 眾chúng 無vô 爭tranh 。 互hỗ 相tương 愛ái 敬kính 。 六lục 和hòa 為vi 侶lữ 。 如như 水thủy 乳nhũ 合hợp 故cố 名danh 僧Tăng 寶bảo 。 乃nãi 小tiểu 教giáo 之chi 三Tam 寶Bảo 也dã 。 二nhị 會hội 事sự 歸quy 理lý 者giả 。 非phi 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 之chi 佛Phật 為vi 佛Phật 。 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 若nhược 以dĩ 色sắc 見kiến 我ngã 。 以dĩ 音âm 聲thanh 求cầu 我ngã 。 是thị 人nhân 行hành 邪tà 道đạo 。 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 。 又hựu 曰viết 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。 又hựu 曰viết 如Như 來Lai 者giả 。 即tức 諸chư 法pháp 如như 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 如như 理lý 為vi 佛Phật 寶bảo 。 法pháp 者giả 。 非phi 以dĩ 文văn 字tự 為vi 法pháp 。 經Kinh 云vân 。 有hữu 法pháp 可khả 說thuyết 。 名danh 為vi 謗báng 法pháp 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 為vi 說thuyết 法Pháp 。 所sở 謂vị 無vô 說thuyết 無vô 聞văn 。 是thị 名danh 真chân 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 此thử 以dĩ 如như 理lý 名danh 法Pháp 寶bảo 。 僧Tăng 者giả 。 非phi 以dĩ 剃thế 髮phát 為vi 僧Tăng 。 經Kinh 云vân 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 名danh 為vi 入nhập 流lưu 。 而nhi 無vô 所sở 入nhập 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 亦diệc 以dĩ 如như 理lý 為vi 僧Tăng 寶bảo 。 始thỉ 教giáo 之chi 三Tam 寶Bảo 也dã 三tam 理lý 事sự 融dung 顯hiển 門môn 者giả 。 雖tuy 云vân 色sắc 相tướng 不bất 是thị 佛Phật 。 音âm 聲thanh 亦diệc 復phục 然nhiên 。 又hựu 云vân 。 亦diệc 不bất 離ly 色sắc 聲thanh 。 見kiến 佛Phật 神thần 通thông 力lực 。 所sở 謂vị 於ư 法pháp 。 不bất 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 相tương/tướng 。 名danh 曰viết 佛Phật 寶bảo 。 雖tuy 曰viết 文văn 字tự 性tánh 空không 。 名danh 字tự 亦diệc 離ly 。 又hựu 不bất 離ly 文văn 字tự 。 說thuyết 解giải 脫thoát 相tương/tướng 。 以dĩ 文văn 字tự 性tánh 空không 。 即tức 實thật 相tướng 故cố 。 名danh 為vi 法Pháp 寶bảo 。 雖tuy 云vân 預dự 流lưu 非phi 預dự 流lưu 。 羅La 漢Hán 非phi 羅La 漢Hán 。 又hựu 不bất 壞hoại 僧Tăng 相tương/tướng 。 善thiện 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。 鬚tu 髮phát 自tự 落lạc 。 即tức 成thành 沙Sa 門Môn 。 名danh 為vi 僧Tăng 寶bảo 。 事sự 不bất 礙ngại 理lý 。 理lý 不bất 礙ngại 事sự 。 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 乃nãi 終chung 教giáo 之chi 三Tam 寶Bảo 也dã 。 四tứ 絕tuyệt 相tương/tướng 理lý 實thật 門môn 者giả 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 即tức 名danh 佛Phật 寶bảo 。 五ngũ 法pháp 三tam 自tự 性tánh 皆giai 空không 。 八bát 識thức 二nhị 無vô 我ngã 俱câu 遣khiển 。 所sở 謂vị 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 。 無vô 有hữu 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 二nhị 悉tất 皆giai 離ly 。 乃nãi 頓đốn 教giáo 之chi 三Tam 寶Bảo 也dã 。 五ngũ 融dung 通thông 不bất 礙ngại 門môn 者giả 。 以dĩ 前tiền 四tứ 種chủng 。 前tiền 淺thiển 後hậu 深thâm 。 前tiền 不bất 攝nhiếp 後hậu 。 後hậu 不bất 攝nhiếp 前tiền 。 今kim 則tắc 舉cử 前tiền 兼kiêm 後hậu 。 舉cử 後hậu 兼kiêm 前tiền 。 拈niêm 一nhất 莖hành 草thảo 即tức 丈trượng 六lục 金kim 身thân 。 剖phẫu 一nhất 微vi 塵trần 出xuất 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 。 普phổ 賢hiền 身thân 相tướng 若nhược 虗hư 空không 。 依y 真chân 而nhi 住trụ 非phi 國quốc 土độ 。 一nhất 即tức 是thị 多đa 。 多đa 即tức 是thị 一nhất 。 頭đầu 頭đầu 涉thiệp 入nhập 。 剎sát 剎sát 圓viên 通thông 。 乃nãi 圓viên 教giáo 之chi 三Tam 寶Bảo 也dã 。 性tánh 體thể 靈linh 覺giác 。 照chiếu 了liễu 諸chư 法pháp 者giả 。 佛Phật 者giả 覺giác 也dã 。 真chân 性tánh 之chi 體thể 靈linh 靈linh 不bất 昧muội 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 普phổ 照chiếu 諸chư 法pháp 。 而nhi 無vô 能năng 所sở 。 自tự 性tánh 佛Phật 也dã 。 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 皆giai 可khả 軌quỹ 持trì 者giả 。 因nhân 翻phiên 彼bỉ 恆Hằng 沙sa 煩phiền 惱não 。 顯hiển 此thử 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 一nhất 一nhất 皆giai 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 。 任nhậm 持trì 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 法pháp 也dã 。 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 。 冥minh 合hợp 無vô 違vi 者giả 。 靈linh 覺giác 之chi 體thể 。 即tức 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 即tức 靈linh 覺giác 之chi 體thể 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。 自tự 性tánh 僧Tăng 也dã 。 法pháp 稱xưng 離ly 欲dục 尊tôn 者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 離ly 諸chư 惑hoặc 染nhiễm 故cố 。 又hựu 以dĩ 從tùng 來lai 不bất 與dữ 染nhiễm 法pháp 相tướng 應ưng 。 不bất 與dữ 諸chư 塵trần 作tác 對đối 故cố 。 鈔sao 。 約ước 而nhi 言ngôn 之chi 。 皆giai 三Tam 寶Bảo 攝nhiếp 者giả 。 此thử 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 品Phẩm 。 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 此thử 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 以dĩ 正chánh 觀quán 為vi 體thể 。 正chánh 觀quán 分phân 明minh 。 即tức 是thị 佛Phật 寶bảo 。 此thử 助trợ 道Đạo 品Phẩm 。 以dĩ 性tánh 相tướng 為vi 用dụng 。 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 。 即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 故cố 云vân 皆giai 三Tam 寶Bảo 攝nhiếp 。 又hựu 鳥điểu 音âm 之chi 中trung 。 或hoặc 明minh 此thử 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 悉tất 皆giai 真chân 故cố 。 悉tất 同đồng 如như 故cố 。 是thị 即tức 佛Phật 攝nhiếp 。 或hoặc 明minh 此thử 道Đạo 品Phẩm 。 能năng 離ly 念niệm 故cố 。 能năng 隨tùy 順thuận 入nhập 真Chân 如Như 故cố 。 即tức 是thị 法pháp 攝nhiếp 。 或hoặc 明minh 此thử 道Đạo 品Phẩm 。 事sự 不bất 礙ngại 理lý 。 理lý 不bất 礙ngại 事sự 。 故cố 即tức 是thị 僧Tăng 攝nhiếp 。 或hoặc 明minh 含hàm 靈linh 本bổn 具cụ 覺giác 性tánh 者giả 。 世Thế 尊Tôn 成thành 道Đạo 時thời 。 曰viết 奇kỳ 哉tai 奇kỳ 哉tai 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 具cụ 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 。 但đãn 以dĩ 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 。 而nhi 不bất 證chứng 得đắc 也dã 。 或hoặc 明minh 性tánh 具cụ 種chủng 種chủng 諸chư 相tướng 者giả 。 台thai 教giáo 性tánh 具cụ 法Pháp 門môn 。 十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 性tánh 中trung 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 但đãn 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 故cố 一nhất 一nhất 諸chư 相tướng 。 皆giai 天thiên 真chân 之chi 故cố 物vật 。 非phi 緣duyên 起khởi 之chi 新tân 成thành 也dã 。 或hoặc 明minh 性tánh 相tướng 和hòa 合hợp 不bất 二nhị 者giả 。 古cổ 云vân 性tánh 起khởi 為vi 相tương/tướng 。 一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 之chi 無vô 邊biên 。 相tương/tướng 得đắc 性tánh 融dung 。 千thiên 差sai 涉thiệp 入nhập 而nhi 無vô 礙ngại 。 是thị 也dã 。 不bất 善thiện 為vi 辭từ 者giả 。 或hoặc 錯thác 雜tạp 不bất 倫luân 。 或hoặc 汗hãn 漫mạn 無vô 飾sức 。 或hoặc 不bất 能năng 反phản 覆phúc 抑ức 揚dương 。 跌trật 蕩đãng 頓đốn 挫tỏa 皆giai 是thị 。 扞# 格cách 者giả 。 禮lễ 學học 記ký 篇thiên 。 扞# 格cách 而nhi 不bất 勝thắng 。 註chú 。 扞# 。 拒cự 扞# 也dã 。 格cách 。 讀đọc 如như 凍đống [冰-水+各]# 之chi [冰-水+各]# 。 謂vị 如như 地địa 之chi 凍đống 。 堅kiên 強cường 而nhi 難nan 入nhập 也dã 。 鈔sao 。 心tâm 體thể 本bổn 自tự 性tánh 離ly 者giả 。 自tự 性tánh 本bổn 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 離ly 名danh 字tự 相tương/tướng 。 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 差sai 別biệt 之chi 相tướng 也dã 。 鈔sao 。 自tự 近cận 及cập 遠viễn 。 猶do 如như 逝thệ 水thủy 者giả 。 孟# 子tử 云vân 。 源nguyên 泉tuyền 混hỗn 混hỗn 。 不bất 舍xá 晝trú 夜dạ 。 盈doanh 科khoa 而nhi 後hậu 進tiến 。 放phóng 乎hồ 四tứ 海hải 。 性tánh 具cụ 諸chư 法pháp 五ngũ 句cú 。 天thiên 台thai 圓viên 教giáo 義nghĩa 也dã 。 以dĩ 別biệt 教giáo 所sở 詮thuyên 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 空không 無vô 一nhất 法pháp 。 十thập 界giới 色sắc 心tâm 。 從tùng 染nhiễm 淨tịnh 之chi 緣duyên 所sở 變biến 起khởi 。 因nhân 中trung 必tất 須tu 蕩đãng 盡tận 諸chư 相tướng 。 乃nãi 歸quy 真chân 性tánh 。 果quả 上thượng 何hà 能năng 即tức 色sắc 即tức 心tâm 。 即tức 依y 即tức 正chánh 。 今kim 圓viên 教giáo 理lý 具cụ 諸chư 法pháp 。 從tùng 理lý 具cụ 中trung 而nhi 有hữu 事sự 造tạo 。 雖tuy 云vân 理lý 具cụ 事sự 造tạo 。 實thật 無vô 能năng 具cụ 所sở 具cụ 。 能năng 造tạo 所sở 造tạo 。 以dĩ 即tức 心tâm 即tức 法pháp 。 即tức 法pháp 即tức 心tâm 。 能năng 造tạo 因nhân 緣duyên 及cập 所sở 造tạo 法pháp 。 皆giai 悉tất 當đương 處xứ 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 皆giai 悉tất 當đương 處xứ 唯duy 是thị 一nhất 色sắc 。 唯duy 心tâm 唯duy 色sắc 。 對đối 待đãi 斯tư 忘vong 。 妙diệu 觀quán 觀quán 之chi 。 無vô 非phi 三tam 諦đế 。 故cố 依y 性tánh 起khởi 修tu 時thời 。 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 。 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 。 故cố 因nhân 窮cùng 果quả 證chứng 時thời 。 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 法pháp 法pháp 相tướng 即tức 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 也dã 。 疏sớ/sơ 。 如như 幻huyễn 法Pháp 門môn 者giả 。 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 為vi 一nhất 切thiết 心tâm 。 我ngã 無vô 一nhất 切thiết 心tâm 。 焉yên 用dụng 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 門môn 皆giai 悉tất 如như 幻huyễn 。 又hựu 愕ngạc 嚴nghiêm 云vân 。 如như 幻huyễn 三tam 摩ma 提đề 。 彈đàn 指chỉ 超siêu 無Vô 學Học 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 有hữu 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 了liễu 達đạt 悉tất 如như 幻huyễn 。 入nhập 於ư 如như 幻huyễn 際tế 。 於ư 彼bỉ 無vô 依y 著trước 。 是thị 即tức 如như 幻huyễn 法Pháp 門môn 也dã 。 自tự 性tánh 本bổn 具cụ 者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 門môn 皆giai 悉tất 如như 幻huyễn 。 而nhi 如như 幻huyễn 之chi 法pháp 。 皆giai 根căn 本bổn 於ư 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 之chi 中trung 無vô 所sở 不bất 具cụ 。 所sở 以dĩ 古cổ 人nhân 云vân 。 世thế 間gian 種chủng 種chủng 法pháp 。 無vô 不bất 從tùng 心tâm 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 故cố 說thuyết 心tâm 如như 幻huyễn 。 譬thí 如như 工công 幻huyễn 師sư 。 普phổ 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 。 園viên 林lâm 華hoa 果quả 等đẳng 。 幻huyễn 師sư 之chi 所sở 成thành 。 是thị 也dã 。 鈔sao 。 貪tham 瞋sân 癡si 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 者giả 。 以dĩ 無vô 始thỉ 法pháp 性tánh 為vi 無vô 明minh 。 故cố 今kim 無vô 明minh 即tức 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 為vi 無vô 明minh 。 故cố 成thành 貪tham 瞋sân 痴si 。 無vô 明minh 即tức 法pháp 性tánh 故cố 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 。 如như 清thanh 水thủy 濁trược 水thủy 濕thấp 性tánh 無vô 殊thù 。 三tam 學học 三tam 毒độc 體thể 性tánh 不bất 二nhị 也dã 。 又hựu 古cổ 云vân 。 無vô 明minh 業nghiệp 性tánh 即tức 法pháp 性tánh 。 天thiên 台thai 云vân 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 道đạo 。 當đương 體thể 即tức 是thị 三tam 德đức 祕bí 藏tạng 。 起khởi 信tín 云vân 。 若nhược 離ly 覺giác 性tánh 。 則tắc 無vô 不bất 覺giác 。 若nhược 離ly 不bất 覺giác 之chi 心tâm 。 則tắc 無vô 真chân 覺giác 自tự 相tương/tướng 可khả 說thuyết 。 善thiện 道đạo 惡ác 道đạo 。 悉tất 皆giai 如như 幻huyễn 者giả 。 貪tham 等đẳng 乃nãi 惡ác 道đạo 之chi 本bổn 。 戒giới 等đẳng 為vi 善thiện 道đạo 之chi 因nhân 。 貪tham 瞋sân 癡si 既ký 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 。 則tắc 惡ác 道đạo 如như 幻huyễn 。 戒giới 定định 慧tuệ 不phủ 。 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 則tắc 善thiện 道Đạo 亦diệc 如như 幻huyễn 矣hĩ 。 又hựu 貪tham 瞋sân 癡si 戒giới 定định 慧tuệ 因nhân 也dã 。 善thiện 道đạo 惡ác 道đạo 果quả 也dã 。 因nhân 既ký 全toàn 空không 。 果quả 復phục 何hà 有hữu 。 故cố 悉tất 如như 幻huyễn 。 疏sớ/sơ 。 以dĩ 少thiểu 況huống 多đa 者giả 。 少thiểu 謂vị 百bách 千thiên 種chủng 樂nhạc 。 多đa 謂vị 微vi 妙diệu 音âm 。 鈔sao 。 以dĩ 前tiền 例lệ 後hậu 者giả 。 前tiền 謂vị 化hóa 禽cầm 。 後hậu 即tức 風phong 樹thụ 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 之chi 最tối 後hậu 定định 也dã 。 此thử 定định 七thất 識thức 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 。 六lục 識thức 之chi 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 。 悉tất 皆giai 滅diệt 盡tận 。 獨độc 有hữu 八bát 識thức 。 故cố 曰viết 滅diệt 盡tận 。 得đắc 此thử 定định 者giả 。 六lục 根căn 虗hư 靜tĩnh 。 無vô 復phục 馳trì 逸dật 。 內nội 外ngoại 湛trạm 明minh 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 真chân 安an 和hòa 適thích 悅duyệt 之chi 極cực 。 故cố 以dĩ 喻dụ 為vi 風phong 吹xuy 身thân 。 鈔sao 。 三tam 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 一nhất 音âm 響hưởng 忍nhẫn 。 因nhân 聞văn 聖thánh 教giáo 得đắc 悟ngộ 入nhập 故cố 。 二nhị 柔nhu 順thuận 忍nhẫn 。 折chiết 伏phục 煩phiền 惱não 。 全toàn 不bất 起khởi 故cố 。 三tam 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 無vô 生sanh 之chi 理lý 忍nhẫn 可khả 於ư 心tâm 故cố 。 忉Đao 利Lợi 天thiên 鼓cổ 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 忉Đao 利Lợi 諸chư 天thiên 。 著trước 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 行hành 放phóng 逸dật 時thời 。 天thiên 鼓cổ 之chi 中trung 。 自tự 然nhiên 出xuất 音âm 。 而nhi 告cáo 之chi 言ngôn 。 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 常thường 。 莫mạc 行hành 放phóng 逸dật 等đẳng 。 雷lôi 音âm 是thị 佛Phật 國quốc 。 鈔sao 。 不bất 會hội 父phụ 母mẫu 未vị 生sanh 前tiền 句cú 者giả 。 香hương 嚴nghiêm 在tại 百bách 丈trượng 會hội 中trung 。 機cơ 鋒phong 敏mẫn 捷tiệp 。 後hậu 參tham 溈# 山sơn 。 山sơn 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 在tại 百bách 丈trượng 。 能năng 問vấn 一nhất 答đáp 十thập 。 問vấn 十thập 答đáp 百bách 。 是thị 否phủ/bĩ 。 香hương 嚴nghiêm 云vân 是thị 。 山sơn 云vân 。 我ngã 不bất 要yếu 汝nhữ 答đáp 十thập 答đáp 百bách 。 但đãn 將tương 父phụ 母mẫu 未vị 生sanh 前tiền 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 道đạo 一nhất 句cú 來lai 。 嚴nghiêm 不bất 能năng 答đáp 。 求cầu 溈# 山sơn 為vi 說thuyết 。 山sơn 云vân 我ngã 若nhược 為vì 汝nhữ 說thuyết 破phá 。 汝nhữ 後hậu 來lai 罵mạ 我ngã 。 且thả 去khứ 不bất 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 嚴nghiêm 發phát 憤phẫn 云vân 。 我ngã 拌# 一nhất 生sanh 。 做tố 個cá 常thường 行hành 粥chúc 飯phạn 僧Tăng 。 決quyết 要yếu 參tham 破phá 。 後hậu 因nhân 治trị 地địa 。 聞văn 擊kích 竹trúc 得đắc 悟ngộ 。 乃nãi 向hướng 溈# 山sơn 作tác 禮lễ 曰viết 。 若nhược 溈# 山sơn 早tảo 為vi 我ngã 說thuyết 。 焉yên 得đắc 有hữu 今kim 日nhật 事sự 。 一nhất 擊kích 忘vong 所sở 知tri 。 所sở 知tri 。 即tức 所sở 知tri 障chướng 。 即tức 渠cừ 問vấn 一nhất 答đáp 十thập 處xứ 。 到đáo 此thử 忽hốt 然nhiên 渾hồn 化hóa 。 故cố 云vân 忘vong 。 更cánh 不bất 假giả 修tu 持trì 。 所sở 謂vị 修tu 證chứng 即tức 不bất 無vô 。 染nhiễm 污ô 即tức 不bất 得đắc 。 又hựu 即tức 所sở 謂vị 。 斷đoạn 除trừ 妄vọng 想tưởng 重trọng/trùng 增tăng 病bệnh 。 趣thú 向hướng 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 邪tà 。 又hựu 即tức 所sở 謂vị 。 從tùng 今kim 以dĩ 後hậu 。 不bất 疑nghi 天thiên 不bất 疑nghi 地địa 也dã 。 動động 容dung 揚dương 古cổ 路lộ 。 動động 容dung 即tức 動động 容dung 。 周chu 旋toàn 。 揚dương 古cổ 路lộ 。 謂vị 發phát 揮huy 妙diệu 性tánh 。 即tức 所sở 謂vị 左tả 右hữu 逢phùng 源nguyên 。 不bất 知tri 手thủ 之chi 舞vũ 之chi 足túc 之chi 蹈đạo 之chi 也dã 。 不bất 墮đọa 悄# 然nhiên 機cơ 。 悄# 然nhiên 機cơ 。 謂vị 虗hư 無vô 寂tịch 滅diệt 。 湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 等đẳng 。 今kim 於ư 涅Niết 槃Bàn 天thiên 。 已dĩ 大đại 明minh 悟ngộ 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 及cập 與dữ 身thân 心tâm 。 如như 吠phệ 琉lưu 璃ly 。 內nội 外ngoại 明minh 徹triệt 。 故cố 不bất 墮đọa 也dã 。 鈔sao 。 理lý 含hàm 萬vạn 法pháp 如như 樹thụ 者giả 。 樹thụ 有hữu 含hàm 藏tạng 義nghĩa 。 能năng 含hàm 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 故cố 。 理lý 含hàm 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 亦diệc 然nhiên 。 故cố 云vân 道đạo 樹thụ 也dã 。 智trí 周chu 法Pháp 界Giới 如như 風phong 者giả 。 風phong 有hữu 周chu 徧biến 義nghĩa 。 無vô 處xứ 不bất 到đáo 。 故cố 云vân 色sắc 無vô 邊biên 故cố 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 邊biên 。 智trí 與dữ 理lý 冥minh 者giả 。 如như 智trí 契khế 如như 理lý 。 如như 風phong 之chi 吹xuy 樹thụ 而nhi 無vô 蹟# 。 理lý 隨tùy 智trí 顯hiển 者giả 。 如như 如như 理lý 。 因nhân 如như 如như 智trí 方phương 顯hiển 。 如như 樹thụ 之chi 因nhân 風phong 而nhi 有hữu 聲thanh 。 然nhiên 而nhi 風phong 不bất 知tri 樹thụ 。 樹thụ 不bất 知tri 風phong 。 風phong 樹thụ 各các 住trụ 自tự 位vị 。 所sở 謂vị 各các 各các 不bất 相tương 到đáo 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 如như 長trường/trưởng 風phong 起khởi 遇ngộ 物vật 咸hàm 鼓cổ 扇thiên/phiến 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 是thị 。 理lý 智trí 亦diệc 然nhiên 。 理lý 外ngoại 無vô 智trí 。 智trí 外ngoại 無vô 理lý 。 理lý 智trí 亦diệc 無vô 二nhị 本bổn 。 然nhiên 各các 不bất 相tương 知tri 。 非phi 是thị 言ngôn 其kỳ 二nhị 本bổn 。 乃nãi 言ngôn 其kỳ 自tự 然nhiên 交giao 融dung 也dã 。 有hữu 不bất 假giả 造tạo 作tác 。 天thiên 然nhiên 融dung 會hội 意ý 。 如như 此thử 說thuyết 。 方phương 與dữ 下hạ 句cú 原nguyên 無vô 二nhị 本bổn 。 合hợp 百bách 千thiên 種chủng 樂nhạc 下hạ 。 會hội 歸quy 一nhất 心tâm 。 疏sớ/sơ 。 前tiền 後hậu 功công 德đức 繁phồn 不bất 各các 係hệ 條điều 下hạ 者giả 。 天thiên 親thân 作tác 往vãng 生sanh 論luận 。 以dĩ 釋thích 此thử 經Kinh 。 彼bỉ 論luận 頌tụng 中trung 。 有hữu 十thập 七thất 種chủng 功công 德đức 。 釋thích 此thử 經Kinh 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 以dĩ 頌tụng 對đối 經kinh 。 前tiền 後hậu 皆giai 明minh 顯hiển 可khả 知tri 。 故cố 不bất 繁phồn 引dẫn 。 獨độc 此thử 經Kinh 化hóa 禽cầm 風phong 樹thụ 。 二nhị 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 引dẫn 對đối 彼bỉ 頌tụng 。 變biến 化hóa 大Đại 乘Thừa 等đẳng 四tứ 種chủng 功công 德đức 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 頌tụng 中trung 。 缺khuyết 佛Phật 化hóa 作tác 及cập 無vô 惡ác 道đạo 二nhị 義nghĩa 。 故cố 今kim 特đặc 引dẫn 以dĩ 發phát 明minh 之chi 。 鈔sao 。 虗hư 空không 功công 德đức 者giả 。 頌tụng 云vân 。 無vô 量lượng 寶bảo 交giao 絡lạc 。 羅la 網võng 虗hư 空không 中trung 。 種chủng 種chủng 鈴linh 發phát 響hưởng 。 宣tuyên 吐thổ 妙diệu 法Pháp 音âm 。 性tánh 功công 德đức 者giả 。 正Chánh 道Đạo 大đại 慈từ 悲bi 。 出xuất 生sanh 善thiện 根căn 故cố 。 正chánh 報báo 二nhị 功công 德đức 。 謂vị 上thượng 首thủ 功công 德đức 。 大đại 眾chúng 功công 德đức 。 鈔sao 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 二nhị 句cú 。 是thị 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 文văn 。 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 是thị 故cố 於ư 中trung 。 觀quan 大đại 觀quan 小tiểu 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 即tức 同đồng 如Như 來Lai 。 以dĩ 心tâm 外ngoại 無vô 物vật 六lục 句cú 。 是thị 鈔sao 中trung 釋thích 辭từ 。 心tâm 外ngoại 無vô 物vật 。 物vật 即tức 是thị 心tâm 。 是thị 明minh 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 。 但đãn 離ly 分phân 別biệt 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 是thị 明minh 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虗hư 空không 界giới 。 鈔sao 意ý 謂vị 經kinh 所sở 云vân 轉chuyển 物vật 者giả 。 非phi 是thị 有hữu 物vật 可khả 轉chuyển 。 蓋cái 以dĩ 心tâm 外ngoại 並tịnh 無vô 有hữu 物vật 。 一nhất 切thiết 物vật 皆giai 即tức 是thị 心tâm 。 而nhi 所sở 以dĩ 見kiến 有hữu 物vật 者giả 。 以dĩ 心tâm 生sanh 分phân 別biệt 故cố 。 但đãn 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 全toàn 體thể 即tức 自tự 顯hiển 現hiện 。 所sở 以dĩ 經kinh 說thuyết 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 即tức 同đồng 如Như 來Lai 也dã 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 可khả 見kiến 自tự 性tánh 般Bát 若Nhã 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 而nhi 西tây 方phương 水thủy 鳥điểu 樹thụ 林lâm 。 自tự 悉tất 皆giai 說thuyết 法Pháp 也dã 。 起khởi 信tín 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虗hư 空không 界giới 者giả 。 論luận 文văn 云vân 。 所sở 言ngôn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 謂vị 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虗hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 徧biến 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 疏sớ/sơ 。 依y 從tùng 正chánh 生sanh 者giả 。 若nhược 據cứ 外ngoại 教giáo 。 則tắc 從tùng 太thái 極cực 生sanh 兩lưỡng 儀nghi 。 兩lưỡng 儀nghi 生sanh 四tứ 象tượng 。 四tứ 象tượng 生sanh 八bát 卦# 。 清thanh 濁trược 奠# 位vị 。 三tam 才tài 肇triệu 分phần/phân 。 則tắc 正chánh 從tùng 依y 生sanh 。 今kim 內nội 教giáo 則tắc 依y 從tùng 正chánh 生sanh 。 一nhất 念niệm 無vô 明minh 。 引dẫn 生sanh 三tam 細tế 。 境cảnh 界giới 為vi 緣duyên 。 引dẫn 起khởi 六lục 麤thô 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 因nhân 無vô 明minh 而nhi 有hữu 。 妄vọng 想tưởng 而nhi 成thành 。 依y 從tùng 正chánh 生sanh 也dã 。 鈔sao 。 籌trù 量lượng 名danh 意ý 者giả 。 相tương/tướng 宗tông 云vân 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 集tập 諸chư 種chủng 子tử 。 起khởi 諸chư 現hiện 行hành 故cố 。 籌trù 量lượng 名danh 意ý 。 籌trù 慮lự 思tư 量lượng 。 自tự 分phần/phân 境cảnh 界giới 故cố 。 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 照chiếu 了liễu 分phân 別biệt 前tiền 境cảnh 界giới 故cố 。 又hựu 意ý 者giả 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 籌trù 量lượng 者giả 。 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。 第đệ 八bát 見kiến 分phân 是thị 我ngã 故cố 也dã 。 此thử 正chánh 取thủ 第đệ 七thất 心tâm 王vương 自tự 體thể 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 亦diệc 兼kiêm 取thủ 徧biến 行hành 五ngũ 所sở 中trung 思tư 也dã 。 意ý 識thức 謂vị 意ý 之chi 識thức 。 即tức 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 論luận 云vân 。 言ngôn 意ý 識thức 者giả 。 即tức 此thử 相tương 續tục 識thức 。 依y 諸chư 凡phàm 夫phu 取thủ 著trước 轉chuyển 深thâm 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 種chủng 種chủng 妄vọng 執chấp 。 隨tùy 事sự 扳# 緣duyên 。 分phân 別biệt 六lục 塵trần 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 亦diệc 名danh 分phân 離ly 識thức 。 又hựu 復phục 說thuyết 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 是thị 也dã 。 念niệm 念niệm 逐trục 外ngoại 籌trù 量lượng 者giả 。 念niệm 念niệm 隨tùy 逐trục 外ngoại 塵trần 。 思tư 量lượng 籌trù 度độ 。 曾tằng 不bất 暫tạm 離ly 。 日nhật 夜dạ 安an 於ư 迷mê 亂loạn 。 而nhi 不bất 覺giác 也dã 。 唯duy 生sanh 唯duy 死tử 。 自tự 若nhược 於ư 紛phân 擾nhiễu 之chi 中trung 。 無vô 古cổ 無vô 今kim 。 相tương/tướng 忘vong 於ư 散tán 亂loạn 之chi 內nội 。 可khả 懼cụ 也dã 。 旋toàn 其kỳ 意ý 識thức 者giả 。 謂vị 初sơ 心tâm 人nhân 。 未vị 能năng 遽cự 依y 業nghiệp 識thức 修tu 行hành 。 祗chi 可khả 即tức 就tựu 意ý 識thức 回hồi 光quang 返phản 照chiếu 也dã 。 故cố 諸chư 修tu 行hành 人nhân 。 未vị 得đắc 定định 者giả 。 皆giai 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 為vi 觀quán 體thể 。 得đắc 上thượng 定định 者giả 。 亦diệc 是thị 定định 意ý 識thức 現hiện 量lượng 觀quán 察sát 也dã 。 扣khấu 已dĩ 而nhi 參tham 者giả 。 謂vị 不bất 逐trục 外ngoại 籌trù 量lượng 。 但đãn 向hướng 一nhất 句cú 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 上thượng 著trước 倒đảo 。 念niệm 念niệm 體thể 察sát 。 念niệm 念niệm 究cứu 審thẩm 。 鞠cúc 其kỳ 根căn 源nguyên 也dã 。 思tư 盡tận 還hoàn 源nguyên 者giả 。 即tức 所sở 謂vị 體thể 究cứu 之chi 極cực 。 於ư 自tự 本bổn 心tâm 忽hốt 然nhiên 契khế 合hợp 也dã 。 思tư 無vô 所sở 思tư 者giả 。 即tức 念niệm 而nhi 無vô 念niệm 。 是thị 離ly 念niệm 境cảnh 界giới 。 所sở 謂vị 遠viễn 離ly 。 微vi 細tế 念niệm 故cố 。 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 。 心tâm 即tức 常thường 住trụ 也dã 。 又hựu 復phục 此thử 即tức 不bất 思tư 之chi 思tư 。 是thị 任nhậm 運vận 清thanh 淨tịnh 之chi 意ý 。 故cố 佛Phật 果Quả 第đệ 七thất 。 亦diệc 名danh 為vi 意ý 。 疏sớ/sơ 。 前tiền 釋thích 即tức 眾chúng 多đa 無vô 有hữu 數số 量lượng 。 廣quảng 大đại 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 。 鈔sao 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 照chiếu 真chân 法Pháp 界Giới 者giả 。 乃nãi 無vô 相tướng 之chi 身thân 。 以dĩ 功công 德đức 智trí 慧tuệ 為vi 體thể 。 故cố 照chiếu 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 徧biến 照chiếu 大đại 眾chúng 者giả 。 乃nãi 有hữu 相tương/tướng 之chi 身thân 。 以dĩ 色sắc 心tâm 為vi 體thể 。 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 現hiện 起khởi 。 故cố 徧biến 照chiếu 大đại 眾chúng 。 此thử 約ước 身thân 智trí 分phần/phân 釋thích 。 光quang 明minh 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 者giả 。 若nhược 身thân 光quang 不bất 是thị 智trí 慧tuệ 。 則tắc 同đồng 土thổ/độ 石thạch 木mộc 偶ngẫu 無vô 情tình 。 若nhược 智trí 慧tuệ 不bất 即tức 身thân 光quang 。 則tắc 智trí 慧tuệ 有hữu 所sở 不bất 徧biến 。 故cố 身thân 光quang 之chi 事sự 。 即tức 智trí 慧tuệ 之chi 理lý 。 圓viên 融dung 不bất 二nhị 也dã 。 此thử 約ước 身thân 智trí 合hợp 釋thích 。 四tứ 十thập 四tứ 光quang 者giả 。 始thỉ 從tùng 善thiện 現hiện 照chiếu 耀diệu 。 終chung 至chí 觸xúc 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 我ngã 於ư 一nhất 切thiết 無vô 所sở 執chấp 。 得đắc 常thường 光quang 者giả 。 諸chư 佛Phật 光quang 明minh 。 從tùng 智trí 慧tuệ 生sanh 。 凡phàm 夫phu 執chấp 重trọng/trùng 。 智trí 慧tuệ 不bất 生sanh 。 智trí 慧tuệ 不bất 生sanh 。 光quang 明minh 何hà 有hữu 。 故cố 蕩đãng 一nhất 切thiết 執chấp 者giả 。 乃nãi 能năng 發phát 光quang 明minh 也dã 。 又hựu 有hữu 所sở 執chấp 者giả 識thức 情tình 。 無vô 所sở 執chấp 者giả 智trí 慧tuệ 。 既ký 有hữu 智trí 光quang 。 豈khởi 無vô 身thân 光quang 。 鈔sao 。 義nghĩa 各các 有hữu 取thủ 者giả 。 東đông 方phương 為vi 震chấn 。 震chấn 為vi 羣quần 動động 之chi 首thủ 。 動động 即tức 不bất 動động 。 表biểu 不bất 動động 智trí 也dã 。 萬vạn 八bát 千thiên 者giả 。 表biểu 翻phiên 破phá 十thập 八bát 界giới 無vô 明minh 。 以dĩ 一nhất 界giới 有hữu 百bách 界giới 千thiên 如như 。 成thành 萬vạn 八bát 千thiên 故cố 。 彼bỉ 佛Phật 光quang 明minh 。 最tối 為vi 遠viễn 者giả 。 以dĩ 與dữ 眾chúng 生sanh 緣duyên 深thâm 。 被bị 機cơ 普phổ 徧biến 故cố 。 又hựu 經kinh 經kinh 必tất 自tự 讚tán 。 抑ức 揚dương 隨tùy 時thời 亦diệc 無vô 礙ngại 。 或hoặc 難nạn/nan 佛Phật 光quang 既ký 遠viễn 。 今kim 何hà 不bất 見kiến 。 曰viết 佛Phật 光quang 本bổn 徧biến 。 眾chúng 生sanh 自tự 迷mê 。 以dĩ 煩phiền 惱não 心tâm 障chướng 。 智trí 慧tuệ 眼nhãn 故cố 。 如như 日nhật 光quang 徧biến 照chiếu 。 盲manh 者giả 不bất 見kiến 。 是thị 盲manh 者giả 過quá 。 非phi 日nhật 月nguyệt 咎cữu 也dã 。 諸chư 佛Phật 光quang 明minh 。 所sở 不bất 能năng 及cập 者giả 。 或hoặc 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 佛Phật 佛Phật 道Đạo 同đồng 。 則tắc 光quang 明minh 亦diệc 同đồng 。 今kim 佛Phật 光quang 遠viễn 近cận 懸huyền 殊thù 者giả 。 何hà 也dã 。 曰viết 佛Phật 光quang 實thật 同đồng 。 因nhân 機cơ 現hiện 異dị 。 鈔sao 。 三tam 壽thọ 者giả 以dĩ 下hạ 十thập 三tam 句cú 。 佛Phật 有hữu 三Tam 身Thân 。 壽thọ 亦diệc 有hữu 三tam 。 法Pháp 身thân 以dĩ 如như 理lý 為vi 身thân 。 報báo 身thân 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 身thân 。 應ưng 身thân 以dĩ 應ứng 機cơ 赴phó 感cảm 為vi 身thân 。 壽thọ 者giả 受thọ 也dã 。 領lãnh 納nạp 義nghĩa 也dã 。 法Pháp 身thân 以dĩ 真Chân 如Như 領lãnh 受thọ 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 受thọ 。 雖tuy 云vân 領lãnh 受thọ 。 實thật 無vô 能năng 所sở 。 以dĩ 真Chân 如Như 即tức 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 即tức 真Chân 如Như 。 言ngôn 領lãnh 受thọ 者giả 。 不bất 隔cách 義nghĩa 也dã 。 真Chân 如Như 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 諸chư 法pháp 亦diệc 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 亘tuyên 徹triệt 三tam 際tế 。 無vô 窮cùng 無vô 盡tận 者giả 。 法Pháp 身thân 壽thọ 也dã 。 報báo 身thân 則tắc 始thỉ 覺giác 之chi 智trí 。 領lãnh 受thọ 本bổn 覺giác 之chi 理lý 名danh 受thọ 。 雖tuy 云vân 領lãnh 受thọ 。 亦diệc 無vô 能năng 所sở 。 以dĩ 無vô 有hữu 智trí 。 外ngoại 如như 為vi 智trí 所sở 證chứng 。 無vô 有hữu 如như 外ngoại 智trí 能năng 證chứng 於ư 如như 。 如như 空không 合hợp 空không 。 似tự 水thủy 投đầu 水thủy 。 言ngôn 領lãnh 受thọ 者giả 。 相tương 應ứng 義nghĩa 也dã 。 始thỉ 覺giác 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 本bổn 覺giác 雖tuy 徹triệt 三tam 際tế 。 今kim 始thỉ 出xuất 纏triền 。 亦diệc 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 從tùng 今kim 至chí 當đương 。 無vô 窮cùng 無vô 盡tận 者giả 。 報báo 身thân 壽thọ 也dã 。 應ưng 身thân 則tắc 慈từ 悲bi 領lãnh 受thọ 當đương 機cơ 。 故cố 名danh 為vi 受thọ 。 雖tuy 云vân 領lãnh 受thọ 。 亦diệc 無vô 能năng 所sở 。 以dĩ 佛Phật 唯duy 大đại 悲bi 大đại 智trí 。 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。 令linh 善thiện 根căn 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 自tự 己kỷ 心tâm 中trung 。 見kiến 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 言ngôn 領lãnh 受thọ 者giả 。 機cơ 感cảm 相tương 應ứng 義nghĩa 也dã 。 眾chúng 生sanh 機cơ 熟thục 。 應ưng 則tắc 隨tùy 現hiện 。 眾chúng 生sanh 機cơ 息tức 。 應ưng 則tắc 隨tùy 亡vong 。 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。 一nhất 期kỳ 不bất 斷đoạn 者giả 。 此thử 應ưng 身thân 壽thọ 也dã 。 又hựu 法Pháp 身thân 者giả 。 師sư 軌quỹ 法pháp 性tánh 。 還hoàn 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 身thân 。 此thử 身thân 非phi 色sắc 質chất 。 亦diệc 非phi 心tâm 智trí 。 非phi 陰ấm 界giới 入nhập 。 之chi 所sở 攝nhiếp 持trì 。 強cường/cưỡng 指chỉ 法pháp 性tánh 為vi 法Pháp 身thân 耳nhĩ 。 真Chân 如Như 不bất 隔cách 者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 悉tất 皆giai 真chân 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 同đồng 如như 故cố 。 又hựu 報báo 身thân 者giả 。 修tu 行hành 所sở 感cảm 。 法pháp 華hoa 云vân 。 慧tuệ 光quang 照chiếu 無vô 量lượng 。 久cửu 修tu 業nghiệp 所sở 得đắc 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 修tu 道Đạo 得đắc 故cố 。 此thử 身thân 非phi 身thân 非phi 不bất 身thân 。 強cường/cưỡng 名danh 此thử 智trí 為vi 報báo 身thân 耳nhĩ 。 境cảnh 智trí 相tương 應ứng 者giả 。 如như 如như 智trí 照chiếu 如như 如như 境cảnh 。 菩Bồ 提Đề 智trí 慧tuệ 。 與dữ 法pháp 性tánh 相tướng 應ưng 相tương/tướng 冥minh 也dã 。 相tương 應ứng 者giả 。 如như 圅# 蓋cái 相tương 應ứng 。 相tương/tướng 冥minh 者giả 。 如như 水thủy 乳nhũ 相tương/tướng 冥minh 。 又hựu 應ưng 身thân 者giả 。 應ưng 同đồng 萬vạn 物vật 為vi 身thân 也dã 。 應ưng 同đồng 連liên 持trì 為vi 壽thọ 也dã 。 智trí 與dữ 體thể 冥minh 。 能năng 起khởi 大đại 用dụng 。 如như 水thủy 銀ngân 和hòa 真chân 金kim 。 能năng 塗đồ 諸chư 色sắc 像tượng 。 功công 德đức 和hòa 法Pháp 身thân 。 處xứ 處xứ 應ưng 現hiện 往vãng 。 然nhiên 此thử 應ưng 身thân 。 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 勝thắng 即tức 他tha 受thọ 用dụng 。 是thị 業nghiệp 識thức 所sở 見kiến 者giả 。 此thử 依y 中trung 理lý 而nhi 住trụ 。 劣liệt 即tức 生sanh 身thân 。 事sự 識thức 所sở 見kiến 者giả 。 此thử 依y 真chân 理lý 而nhi 住trụ 。 一nhất 期kỳ 報báo 得đắc 百bách 年niên 不bất 斷đoạn 者giả 。 如như 我ngã 世Thế 尊Tôn 。 王vương 宮cung 出xuất 家gia 。 苦khổ 行hạnh 成thành 道Đạo 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 說thuyết 法Pháp 五ngũ 旬tuần 。 住trụ 世thế 八bát 十thập 。 雙song 林lâm 樹thụ 下hạ 。 乃nãi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 即tức 劣liệt 應ưng 生sanh 身thân 也dã 。 法Pháp 身thân 以dĩ 如như 理lý 三tam 句cú 。 謂vị 法Pháp 身thân 以dĩ 理lý 為vi 身thân 故cố 即tức 如như 理lý 為vi 命mạng 。 報báo 身thân 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 身thân 故cố 即tức 智trí 慧tuệ 為vi 命mạng 。 應ưng 身thân 以dĩ 應ứng 機cơ 赴phó 感cảm 為vi 身thân 故cố 以dĩ 因nhân 緣duyên 為vi 命mạng 。 因nhân 即tức 眾chúng 性tánh 能năng 感cảm 之chi 因nhân 。 緣duyên 即tức 諸chư 佛Phật 能năng 應ưng 之chi 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 時thời 至chí 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 感cảm 應ứng 斯tư 泯mẫn 。 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 下hạ 十thập 句cú 。 六lục 道đạo 有hữu 生sanh 滅diệt 。 法Pháp 身thân 起khởi 應ưng 。 亦diệc 示thị 有hữu 生sanh 滅diệt 。 王vương 宮cung 降giáng/hàng 蹟# 。 雙song 林lâm 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。 應ưng 身thân 壽thọ 也dã 。 三tam 祇kỳ 行hành 滿mãn 。 無vô 明minh 斷đoạn 盡tận 。 般Bát 若Nhã 現hiện 前tiền 。 從tùng 自tự 受thọ 用dụng 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 。 於ư 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 現hiện 最tối 高cao 大đại 身thân 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 者giả 。 報báo 身thân 壽thọ 也dã 。 報báo 應ứng 即tức 法pháp 故cố 非phi 壽thọ 。 法pháp 即tức 報báo 應ứng 故cố 非phi 不bất 壽thọ 。 豎thụ 窮cùng 三tam 際tế 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 者giả 。 法Pháp 身thân 壽thọ 也dã 。 又hựu 非phi 壽thọ 者giả 。 非phi 應ưng 同đồng 連liên 持trì 之chi 壽thọ 。 非phi 不bất 壽thọ 者giả 。 非phi 報báo 智trí 不bất 連liên 持trì 壽thọ 。 雙song 非phi 二nhị 邊biên 。 冥minh 中trung 法pháp 體thể 。 又hựu 此thử 壽thọ 非phi 長trường/trưởng 量lượng 。 亦diệc 非phi 短đoản 量lượng 。 無vô 延diên 無vô 促xúc 。 云vân 非phi 壽thọ 非phi 不bất 壽thọ 也dã 。 然nhiên 上thượng 三tam 壽thọ 。 亦diệc 是thị 隨tùy 宜nghi 機cơ 教giáo 。 非phi 圓viên 頓đốn 義nghĩa 也dã 。 若nhược 據cứ 圓viên 教giáo 性tánh 具cụ 法Pháp 門môn 。 三Tam 身Thân 性tánh 具cụ 。 三Tam 身Thân 融dung 即tức 。 從tùng 性tánh 起khởi 修tu 。 性tánh 既ký 三Tam 身Thân 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 修tu 亦diệc 三Tam 身Thân 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 性tánh 既ký 三Tam 身Thân 融dung 即tức 。 修tu 亦diệc 三Tam 身Thân 融dung 即tức 。 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 圓viên 教giáo 壽thọ 也dã 。 是thị 故cố 下hạ 。 引dẫn 釋Thích 迦Ca 例lệ 彌di 陀đà 。 入nhập 滅diệt 雙song 林lâm 乃nãi 應ưng 身thân 。 被bị 凡phàm 小tiểu 機cơ 。 機cơ 薪tân 既ký 盡tận 。 應ưng 火hỏa 則tắc 忘vong 。 靈linh 山sơn 未vị 散tán 。 乃nãi 報báo 身thân 。 被bị 菩Bồ 薩Tát 機cơ 。 機cơ 既ký 常thường 時thời 。 佛Phật 亦diệc 常thường 在tại 。 舍xá 那na 千thiên 丈trượng 。 乃nãi 菩Bồ 提Đề 場Tràng 所sở 現hiện 報báo 身thân 。 丈trượng 六lục 金kim 身thân 乃nãi 鹿Lộc 野Dã 苑Uyển 所sở 現hiện 應ưng 身thân 。 二nhị 始thỉ 同đồng 時thời 。 雙song 垂thùy 兩lưỡng 相tương/tướng 也dã 。 佛Phật 本bổn 不bất 移di 。 機cơ 自tự 異dị 者giả 。 法Pháp 身thân 起khởi 用dụng 。 如như 空không 谷cốc 傳truyền 聲thanh 。 明minh 鏡kính 寫tả 影ảnh 。 隨tùy 聲thanh 高cao 下hạ 。 隨tùy 相tương/tướng 妍nghiên 媸# 。 動động 若nhược 行hành 雲vân 。 止chỉ 猶do 谷cốc 神thần 。 紜vân 紜vân 自tự 彼bỉ 。 於ư 我ngã 何hà 為vi 耶da 。 鈔sao 。 僧Tăng 祇kỳ 八bát 十thập 大đại 數số 之chi 首thủ 者giả 。 始thỉ 自tự 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 終chung 至chí 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 轉chuyển 。 從tùng 百bách 洛lạc 叉xoa 倍bội 倍bội 積tích 累lũy 者giả 。 數số 有hữu 三tam 等đẳng 。 謂vị 下hạ 中trung 上thượng 。 如như 黃hoàng 帝đế 算toán 法pháp 。 共cộng 有hữu 十thập 三tam 數số 。 謂vị 十thập 十thập 為vi 百bách 。 十thập 百bách 為vi 千thiên 。 十thập 千thiên 為vi 萬vạn 。 億ức 兆triệu 京kinh 秭# 垓cai 壤nhưỡng 溝câu 澗giản 正chánh 載tái 也dã 。 此thử 則tắc 十thập 倍bội 之chi 下hạ 數số 也dã 。 中trung 等đẳng 數số 者giả 。 百bách 倍bội 倍bội 之chi 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 百bách 洛lạc 叉xoa 。 為vi 一nhất 俱câu 胝chi 。 是thị 也dã 。 上thượng 等đẳng 數số 者giả 。 則tắc 倍bội 倍bội 倍bội 之chi 。 俱câu 胝chi 俱câu 胝chi 為vi 一nhất 阿a 庾dữu 多đa 。 是thị 也dã 。 鈔sao 。 即tức 長trường/trưởng 能năng 短đoản 。 即tức 報báo 即tức 應ưng 也dã 。 即tức 短đoản 恆hằng 長trường/trưởng 。 即tức 應ưng 即tức 報báo 也dã 。 無vô 長trường/trưởng 無vô 短đoản 。 報báo 應ứng 即tức 法pháp 也dã 。 長trường 短đoản 存tồn 焉yên 。 法pháp 即tức 報báo 應ứng 也dã 。 一nhất 一nhất 圓viên 融dung 。 言ngôn 思tư 斯tư 絕tuyệt 者giả 。 即tức 長trường/trưởng 能năng 短đoản 。 不bất 可khả 以dĩ 報báo 言ngôn 。 即tức 短đoản 恆hằng 長trường/trưởng 。 不bất 可khả 以dĩ 應ưng 言ngôn 。 乃nãi 至chí 長trường 短đoản 存tồn 焉yên 。 不bất 可khả 以dĩ 法pháp 言ngôn 。 以dĩ 言ngôn 例lệ 思tư 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 鈔sao 。 多đa 種chủng 因nhân 者giả 。 一nhất 樂nhạo 說thuyết 。 二nhị 發phát 願nguyện 。 三tam 總tổng 持trì 。 四tứ 供cúng 養dường 。 五ngũ 弘hoằng 經kinh 。 六lục 念niệm 佛Phật 。 七thất 修tu 禪thiền 。 八bát 行hành 度độ 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 昔tích 為vi 太thái 子tử 下hạ 一nhất 節tiết 。 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。 七thất 千thiên 歲tuế 中trung 脇hiếp 不bất 至chí 席tịch 精tinh 進tấn 度độ 。 不bất 念niệm 愛ái 欲dục 戒giới 度độ 。 不bất 念niệm 財tài 寶bảo 施thí 度độ 。 不bất 問vấn 他tha 事sự 。 常thường 獨độc 處xứ 止chỉ 禪thiền 度độ 。 意ý 不bất 傾khuynh 動động 忍nhẫn 度độ 。 復phục 教giáo 化hóa 他tha 人nhân 智Trí 度Độ 。 如như 上thượng 所sở 引dẫn 諸chư 因nhân 。 或hoặc 為vi 國quốc 王vương 王vương 子tử 。 或hoặc 為vi 輪Luân 王Vương 。 或hoặc 為vi 比Bỉ 丘Khâu 。 或hoặc 為vi 法Pháp 師sư 。 或hoặc 供cúng 養dường 佛Phật 。 或hoặc 說thuyết 法Pháp 利lợi 人nhân 。 或hoặc 發phát 四tứ 宏hoành 誓thệ 。 或hoặc 行hành 六Lục 度Độ 。 所sở 謂vị 根căn 深thâm 果quả 茂mậu 。 源nguyên 遠viễn 流lưu 長trường/trưởng 。 道đạo 不bất 浪lãng 階giai 。 隨tùy 功công 涉thiệp 位vị 耳nhĩ 。 今kim 人nhân 一nhất 行hành 不bất 修tu 。 欲dục 希hy 勝thắng 果quả 。 其kỳ 猶do 拳quyền 石thạch 未vị 辦biện 。 欲dục 累lũy/lụy/luy 七thất 層tằng 寶bảo 塔tháp 。 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 。 微vi 妙diệu 法Pháp 門môn 者giả 。 謂vị 心tâm 法pháp 妙diệu 。 佛Phật 法Pháp 妙diệu 。 眾chúng 生sanh 法pháp 妙diệu 。 鈔sao 。 華hoa 嚴nghiêm 舉cử 十thập 表biểu 無vô 盡tận 者giả 。 一nhất 者giả 數số 之chi 始thỉ 。 十thập 者giả 數số 之chi 終chung 。 千thiên 為vi 十thập 百bách 。 萬vạn 為vi 十thập 千thiên 。 經kinh 中trung 數số 事sự 。 必tất 舉cử 十thập 者giả 。 表biểu 無vô 盡tận 也dã 。 猶do 是thị 王vương 老lão 師sư 兒nhi 孫tôn 者giả 。 南nam 泉tuyền 姓tánh 王vương 。 常thường 自tự 稱xưng 王vương 老lão 師sư 。 黃hoàng 檗# 至chí 南nam 泉tuyền 。 一nhất 日nhật 齋trai 時thời 。 捧phủng 鉢bát 向hướng 南nam 泉tuyền 位vị 上thượng 坐tọa 。 南nam 泉tuyền 來lai 見kiến 便tiện 問vấn 。 長trưởng 老lão 甚thậm 麼ma 年niên 中trung 行hành 道Đạo 。 檗# 云vân 威uy 音âm 那na 畔bạn 。 泉tuyền 云vân 猶do 是thị 王vương 老lão 師sư 兒nhi 孫tôn 。 疏sớ/sơ 。 四Tứ 諦Đế 聲thanh 教giáo 者giả 。 一nhất 苦Khổ 諦Đế 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 依y 正chánh 二nhị 報báo 是thị 。 別biệt 則tắc 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 總tổng 則tắc 六lục 道đạo 生sanh 死tử 。 一nhất 地địa 獄ngục 道đạo 。 作tác 上thượng 品phẩm 五ngũ 逆nghịch 十thập 惡ác 者giả 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 二nhị 畜súc 生sanh 道đạo 。 作tác 中trung 品phẩm 惡ác 逆nghịch 者giả 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 三tam 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 。 作tác 下hạ 品phẩm 惡ác 逆nghịch 者giả 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 四tứ 修tu 羅la 道đạo 。 作tác 下hạ 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 五ngũ 人nhân 道đạo 。 四tứ 洲châu 不bất 同đồng 。 皆giai 苦khổ 樂lạc 相tương/tướng 間gian 。 在tại 因nhân 之chi 時thời 。 行hành 五ngũ 常thường 五Ngũ 戒Giới 。 及cập 中trung 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 六lục 天thiên 道đạo 。 二nhị 十thập 八bát 天thiên 不bất 同đồng 。 修tu 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 及cập 禪thiền 定định 為vi 因nhân 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 上thượng 來lai 所sở 釋thích 。 從tùng 地địa 獄ngục 至chí 非phi 想tưởng 天thiên 。 雖tuy 苦khổ 樂lạc 不bất 同đồng 。 未vị 免miễn 死tử 而nhi 復phục 生sanh 。 生sanh 而nhi 復phục 死tử 。 此thử 是thị 藏tạng 教giáo 實thật 有hữu 苦Khổ 諦Đế 。 二nhị 集Tập 諦Đế 者giả 。 即tức 見kiến 思tư 惑hoặc 。 又hựu 云vân 四tứ 住trụ 。 又hựu 云vân 枝chi 末mạt 無vô 明minh 。 又hựu 云vân 通thông 惑hoặc 。 又hựu 云vân 界giới 內nội 惑hoặc 。 雖tuy 名danh 不bất 同đồng 。 但đãn 見kiến 思tư 耳nhĩ 。 見kiến 惑hoặc 有hữu 八bát 十thập 八bát 使sử 。 以dĩ 五ngũ 鈍độn 五ngũ 利lợi 十thập 使sử 。 歷lịch 三tam 界giới 。 四Tứ 諦Đế 下hạ 。 增tăng 減giảm 不bất 同đồng 。 成thành 八bát 十thập 八bát 。 思tư 惑hoặc 有hữu 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 。 謂vị 三tam 界giới 分phân 為vi 九cửu 地địa 。 欲dục 界giới 合hợp 為vi 一nhất 地địa 。 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 為vi 八bát 。 共cộng 為vi 九cửu 地địa 。 欲dục 界giới 一nhất 地địa 中trung 。 有hữu 九cửu 品phẩm 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 上thượng 八bát 地địa 各các 有hữu 九cửu 品phẩm 除trừ 瞋sân 使sử 。 故cố 成thành 八bát 十thập 一nhất 也dã 。 上thượng 來lai 見kiến 思tư 不bất 同đồng 。 總tổng 是thị 藏tạng 教giáo 。 實thật 有hữu 集Tập 諦Đế 。 三tam 滅Diệt 諦Đế 者giả 。 滅diệt 前tiền 苦khổ 集tập 顯hiển 偏thiên 真chân 理lý 。 因nhân 滅diệt 會hội 真chân 。 滅diệt 非phi 真Chân 諦Đế 。 四tứ 道Đạo 諦Đế 者giả 。 略lược 則tắc 戒giới 定định 慧tuệ 。 廣quảng 則tắc 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 。 此thử 三tam 十thập 七thất 合hợp 為vi 七thất 科khoa 。 一nhất 四tứ 念niệm 處xứ 。 二nhị 四tứ 正chánh 勤cần 。 三tam 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 四tứ 五ngũ 根căn 。 五ngũ 五Ngũ 力Lực 。 六lục 七thất 覺giác 支chi 。 七thất 八bát 正Chánh 道Đạo 。 已dĩ 上thượng 七thất 科khoa 。 即tức 是thị 藏tạng 教giáo 生sanh 滅diệt 道Đạo 諦Đế 。 然nhiên 四Tứ 諦Đế 之chi 中trung 分phần/phân 世thế 出xuất 世thế 。 前tiền 二nhị 諦đế 為vi 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 後hậu 二nhị 諦đế 為vi 出xuất 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 皆giai 前tiền 果quả 後hậu 因nhân 者giả 。 令linh 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 慕mộ 滅diệt 修tu 道Đạo 也dã 。 阿A 羅La 漢Hán 揀giản 非phi 前tiền 三tam 者giả 。 一nhất 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 此thử 云vân 預dự 流lưu 。 此thử 位vị 斷đoạn 三tam 界giới 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 惑hoặc 。 見kiến 真Chân 諦Đế 。 故cố 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 二nhị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 此thử 云vân 一nhất 來lai 。 此thử 位vị 斷đoạn 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 中trung 。 斷đoạn 前tiền 六lục 品phẩm 盡tận 。 後hậu 三tam 品phẩm 猶do 在tại 。 故cố 更cánh 一nhất 來lai 。 三tam 阿A 那Na 含Hàm 。 此thử 云vân 不bất 來lai 。 此thử 位vị 斷đoạn 欲dục 殘tàn 思tư 盡tận 。 進tiến 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 思tư 。 四tứ 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 云vân 無Vô 學Học 。 又hựu 云vân 無vô 生sanh 。 又hựu 云vân 殺sát 賊tặc 。 又hựu 云vân 應Ứng 供Cúng 。 此thử 位vị 斷đoạn 見kiến 思tư 俱câu 盡tận 。 子tử 縛phược 已dĩ 斷đoạn 。 果quả 縛phược 猶do 存tồn 。 名danh 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 鈔sao 。 世Thế 尊Tôn 為vì 憍Kiều 陳Trần 如Như 五ngũ 人nhân 者giả 。 佛Phật 初sơ 出xuất 家gia 入nhập 山sơn 修tu 道Đạo 。 父phụ 王vương 思tư 念niệm 。 命mạng 陳trần 如như 馬mã 勝thắng 等đẳng 五ngũ 人nhân 隨tùy 侍thị 。 五ngũ 人nhân 不bất 勝thắng 其kỳ 苦khổ 。 退thoái 居cư 鹿lộc 苑uyển 。 佛Phật 成thành 道Đạo 已dĩ 。 觀quán 五ngũ 人nhân 宜nghi 最tối 先tiên 得đắc 度độ 。 故cố 佛Phật 至chí 鹿lộc 苑uyển 。 說thuyết 法Pháp 度độ 之chi 。 三tam 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 一nhất 示thị 相tương/tướng 轉chuyển 。 此thử 是thị 苦khổ 逼bức 迫bách 性tánh 。 此thử 是thị 集tập 招chiêu 感cảm 性tánh 。 此thử 是thị 滅diệt 可khả 證chứng 性tánh 。 此thử 是thị 道đạo 可khả 修tu 性tánh 。 二nhị 勸khuyến 修tu 轉chuyển 。 此thử 是thị 苦khổ 汝nhữ 應ưng 知tri 。 此thử 是thị 集tập 汝nhữ 應ưng 斷đoạn 。 此thử 是thị 滅diệt 汝nhữ 應ưng 證chứng 。 此thử 是thị 道đạo 汝nhữ 應ưng 修tu 。 三tam 作tác 證chứng 轉chuyển 。 此thử 是thị 苦khổ 我ngã 已dĩ 知tri 。 此thử 是thị 集tập 我ngã 已dĩ 斷đoạn 。 此thử 是thị 滅diệt 我ngã 已dĩ 證chứng 。 此thử 是thị 道đạo 我ngã 已dĩ 修tu 。 緣Duyên 覺Giác 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 。 謂vị 煩phiền 惱não 障chướng 煩phiền 惱não 道đạo 。 二nhị 行hành 。 業nghiệp 障chướng 業nghiệp 道đạo 。 此thử 二nhị 支chi 屬thuộc 過quá 去khứ 。 三tam 識thức 託thác 胎thai 一nhất 分phần/phân 氣khí 息tức 。 四tứ 名danh 色sắc 。 名danh 是thị 心tâm 。 色sắc 是thị 質chất 。 五ngũ 六lục 入nhập 。 六lục 根căn 成thành 。 此thử 胎thai 中trung 。 六lục 觸xúc 。 此thử 出xuất 胎thai 。 七thất 受thọ 。 領lãnh 納nạp 前tiền 境cảnh 好hảo 惡ác 等đẳng 事sự 。 從tùng 識thức 至chí 受thọ 。 名danh 現hiện 在tại 五ngũ 果quả 。 八bát 愛ái 。 愛ái 男nam 女nữ 金kim 銀ngân 等đẳng 事sự 。 九cửu 取thủ 。 凡phàm 見kiến 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 生sanh 取thủ 著trước 心tâm 。 此thử 二nhị 未vị 來lai 因nhân 。 皆giai 屬thuộc 煩phiền 惱não 。 如như 過quá 去khứ 無vô 明minh 。 十thập 有hữu 。 業nghiệp 已dĩ 成thành 就tựu 。 是thị 未vị 來lai 因nhân 屬thuộc 業nghiệp 道đạo 。 如như 過quá 去khứ 行hành 。 十thập 一nhất 生sanh 。 未vị 來lai 受thọ 生sanh 事sự 。 十thập 二nhị 老lão 死tử 。 此thử 即tức 是thị 四Tứ 諦Đế 。 所sở 以dĩ 重trọng/trùng 開khai 者giả 。 以dĩ 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 先tiên 觀quán 集Tập 諦Đế 。 所sở 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 識thức 。 乃nãi 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 此thử 則tắc 生sanh 起khởi 。 若nhược 滅diệt 觀quán 者giả 。 無vô 明minh 滅diệt 。 則tắc 行hành 滅diệt 。 乃nãi 至chí 生sanh 滅diệt 。 則tắc 老lão 死tử 滅diệt 。 因nhân 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 覺giác 真Chân 諦Đế 理lý 。 故cố 言ngôn 緣Duyên 覺Giác 。 此thử 人nhân 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 思tư 。 與dữ 聲Thanh 聞Văn 同đồng 。 更cánh 侵xâm 習tập 氣khí 。 故cố 居cư 聲Thanh 聞Văn 上thượng 。 束thúc 之chi 不bất 出xuất 四Tứ 諦Đế 者giả 。 若nhược 流lưu 轉chuyển 門môn 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 三tam 支chi 是thị 煩phiền 惱não 道đạo 。 行hành 有hữu 二nhị 支chi 是thị 業nghiệp 道đạo 。 此thử 五ngũ 支chi 為vi 集Tập 諦Đế 。 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 七thất 支chi 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 還hoàn 滅diệt 門môn 。 滅diệt 前tiền 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 之chi 智trí 為vi 道Đạo 諦Đế 。 證chứng 寂tịch 滅diệt 理lý 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 算toán 數số 九cửu 章chương 者giả 。 一nhất 方phương 由do 。 二nhị 粟túc 布bố 。 三tam 差sai 分phần/phân 。 四tứ 少thiểu 廣quảng 。 五ngũ 商thương 均quân 。 六lục 均quân 輸du 。 七thất 當đương 程# 。 八bát 盈doanh 朒# 。 九cửu 勾# 股cổ 。 洛lạc 閎# 一nhất 行hành 者giả 。 洛lạc 閎# 漢hán 武võ 帝đế 時thời 人nhân 。 精tinh 於ư 歷lịch 數số 。 漢hán 時thời 改cải 正chánh 朔sóc 。 其kỳ 所sở 定định 也dã 。 算toán 周chu 天thiên 數số 云vân 。 後hậu 幾kỷ 百bách 年niên 。 當đương 有hữu 差sai 訛ngoa 。 必tất 有hữu 聖thánh 人nhân 出xuất 而nhi 正chánh 之chi 。 唐đường [糸-八]# 宗tông 時thời 。 僧Tăng 一nhất 行hành 果quả 出xuất 。 復phục 定định 歷lịch 數số 。 鄔ổ 波ba 泥nê 殺sát 曇đàm 。 此thử 云vân 微vi 塵trần 。 鈔sao 。 二nhị 十thập 三tam 喻dụ 下hạ 。 一nhất 禪thiền 定định 堅kiên 固cố 。 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 定định 力lực 持trì 身thân 。 不bất 為vi 境cảnh 風phong 所sở 動động 故cố 。 二nhị 實thật 智trí 照chiếu 理lý 。 如như 明minh 日nhật 月nguyệt 。 親thân 證chứng 真Chân 如Như 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 故cố 。 三tam 願nguyện 力lực 廣quảng 大đại 。 猶do 如như 大đại 海hải 。 萬vạn 行hạnh 功công 德đức 。 皆giai 由do 願nguyện 力lực 出xuất 生sanh 故cố 。 四tứ 權quyền 智trí 熾sí 盛thịnh 。 猶do 如như 猛mãnh 火hỏa 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 如như 火hỏa 能năng 燒thiêu 諸chư 薪tân 故cố 。 五ngũ 忍nhẫn 辱nhục 如như 地địa 。 不bất 分phân 貴quý 賤tiện 。 任nhậm 其kỳ 踐tiễn 踏đạp 。 一nhất 切thiết 悉tất 平bình 等đẳng 故cố 。 乃nãi 至chí 二nhị 十thập 三tam 慈từ 悲bi 廣quảng 大đại 。 猶do 如như 慈Từ 氏Thị 。 唯duy 心tâm 識thức 觀quán 。 徧biến 緣duyên 法Pháp 界Giới 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。 又hựu 等đẳng 法Pháp 界Giới 者giả 。 慈Từ 氏Thị 修tu 唯duy 心tâm 識thức 定định 。 觀quán 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 。 皆giai 從tùng 識thức 心tâm 流lưu 出xuất 。 上thượng 而nhi 諸chư 佛Phật 不bất 增tăng 。 下hạ 而nhi 蜎quyên 蠕nhuyễn 不bất 減giảm 。 唯duy 識thức 所sở 現hiện 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。 鈔sao 。 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 十thập 五ngũ 經kinh 下hạ 九cửu 句cú 。 有hữu 三tam 圓viên 滿mãn 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 莊trang 嚴nghiêm 。 指chỉ 所sở 依y 功công 德đức 。 依y 報báo 圓viên 滿mãn 也dã 。 如Như 來Lai 所sở 都đô 。 主chủ 圓viên 滿mãn 也dã 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 至chí 當đương 成thành 正chánh 覺giác 。 輔phụ 翼dực 圓viên 滿mãn 也dã 。 疏sớ/sơ 。 自tự 性tánh 即tức 空không 即tức 假giả 。 是thị 佛Phật 有hữu 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 墮đọa 空không 。 菩Bồ 薩Tát 出xuất 假giả 。 佛Phật 即tức 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 不bất 墮đọa 二nhị 邊biên 。 而nhi 雙song 即tức 二nhị 邊biên 也dã 。 疏sớ/sơ 。 如Như 來Lai 淨tịnh 華hoa 聚tụ 。 正chánh 覺giác 華hoa 得đắc 生sanh 者giả 。 淨tịnh 華hoa 即tức 七thất 淨tịnh 華hoa 也dã 。 如Như 來Lai 因nhân 中trung 修tu 七thất 淨tịnh 華hoa 。 果quả 上thượng 成thành 佛Phật 。 故cố 正chánh 覺giác 得đắc 生sanh 。 正chánh 覺giác 華hoa 指chỉ 。 三tam 乘thừa 賢hiền 聖thánh 。 以dĩ 三tam 乘thừa 賢hiền 聖thánh 。 將tương 來lai 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 稱xưng 正chánh 覺giác 之chi 華hoa 也dã 。 經Kinh 云vân 。 直trực 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 不bất 諂siểm 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 等đẳng 。 正chánh 此thử 意ý 也dã 。 鈔sao 。 戒giới 淨tịnh 。 謂vị 身thân 口khẩu 意ý 。 始thỉ 終chung 清thanh 淨tịnh 。 即tức 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 也dã 。 心tâm 淨tịnh 。 謂vị 三tam 乘thừa 制chế 煩phiền 惱não 斷đoạn 結kết 漏lậu 盡tận 。 即tức 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 正chánh 定định 也dã 。 見kiến 淨tịnh 。 謂vị 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 之chi 真chân 性tánh 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 即tức 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 也dã 。 度độ 疑nghi 淨tịnh 者giả 。 若nhược 見kiến 未vị 深thâm 。 當đương 時thời 雖tuy 了liễu 。 後hậu 或hoặc 生sanh 疑nghi 。 若nhược 見kiến 深thâm 疑nghi 斷đoạn 。 名danh 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 行hành 斷đoạn 知tri 見kiến 淨tịnh 者giả 。 行hành 謂vị 苦khổ 難nạn 。 苦khổ 易dị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 難nạn/nan 。 樂nhạo/nhạc/lạc 易dị 。 四tứ 行hành 也dã 。 斷đoạn 謂vị 斷đoạn 諸chư 結kết 也dã 。 學học 地địa 中trung 八bát 智trí 。 未vị 能năng 自tự 知tri 所sở 行hành 所sở 斷đoạn 。 既ký 得đắc 無Vô 學Học 。 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 悉tất 自tự 知tri 見kiến 。 所sở 行hành 所sở 斷đoạn 。 通thông 達đạt 分phân 明minh 。 是thị 名danh 行hành 斷đoạn 知tri 見kiến 淨tịnh 。 鈔sao 。 依y 如Như 來Lai 智trí 海hải 含hàm 潤nhuận 而nhi 生sanh 者giả 。 如Như 來Lai 智trí 。 即tức 湛trạm 圓viên 真chân 心tâm 法Pháp 界Giới 海hải 慧tuệ 也dã 。 念niệm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 得đắc 成thành 三tam 昧muội 。 雖tuy 不bất 能năng 游du 戲hí 如Như 來Lai 。 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 已dĩ 沾triêm 一nhất 滴tích 之chi 潤nhuận 。 菩Bồ 提Đề 之chi 焦tiêu 芽nha 。 正chánh 覺giác 之chi 枯khô 種chủng 。 乃nãi 得đắc 含hàm 潤nhuận 而nhi 生sanh 也dã 。 見kiến 佛Phật 光quang 明minh 。 而nhi 生sanh 慈từ 心tâm 者giả 。 是thị 見kiến 光quang 自tự 進tiến 。 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 攝nhiếp 受thọ 。 此thử 人nhân 是thị 佛Phật 攝nhiếp 令linh 進tiến 。 莊trang 嶽nhạc 齊tề 街nhai 里lý 名danh 。 鈔sao 。 大Đại 乘Thừa 不bất 退thoái 等đẳng 者giả 。 謂vị 既ký 往vãng 生sanh 。 已dĩ 親thân 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 發phát 大đại 心tâm 。 修tu 大đại 行hành 。 趣thú 大đại 果quả 。 不bất 同đồng 此thử 土thổ/độ 。 六lục 心tâm 墮đọa 落lạc 。 塵trần 劫kiếp 聲Thanh 聞Văn 故cố 。 已dĩ 得đắc 不bất 退thoái 者giả 。 凡phàm 所sở 已dĩ 得đắc 。 神thần 通thông 三tam 昧muội 。 智trí 慧tuệ 辯biện 才tài 。 更cánh 不bất 喪táng 失thất 。 不bất 同đồng 此thử 土thổ/độ 。 神thần 仙tiên 遭tao 跨khóa 下hạ 。 羅La 漢Hán 墜trụy 雲vân 端đoan 。 一nhất 動động 欲dục 塵trần 。 皆giai 喪táng 失thất 故cố 。 未vị 得đắc 不bất 退thoái 者giả 。 凡phàm 所sở 未vị 得đắc 之chi 神thần 通thông 三tam 昧muội 等đẳng 。 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 更cánh 無vô 阻trở 滯trệ 。 任nhậm 運vận 能năng 得đắc 。 不bất 同đồng 此thử 土thổ/độ 。 魔ma 障chướng 現hiện 前tiền 。 不bất 能năng 前tiền 進tiến 故cố 。 鈔sao 。 信tín 行hành 未vị 備bị 者giả 。 十thập 信tín 菩Bồ 薩Tát 。 如như 空không 中trung 毛mao 。 可khả 上thượng 可khả 下hạ 。 上thượng 之chi 則tắc 入nhập 聖thánh 流lưu 。 下hạ 之chi 則tắc 入nhập 凡phàm 流lưu 。 未vị 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 位vị 。 以dĩ 無vô 退thoái 緣duyên 者giả 。 如như 前tiền 十thập 疑nghi 論luận 。 五ngũ 種chủng 不bất 退thoái 等đẳng 。 得đắc 少thiểu 分phần 法Pháp 身thân 者giả 。 見kiến 相tương 似tự 法Pháp 身thân 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 也dã 。 證chứng 徧biến 滿mãn 法Pháp 身thân 者giả 。 分phần/phân 斷đoạn 無vô 明minh 。 分phần/phân 證chứng 法Pháp 身thân 也dã 。 妙diệu 宗tông 三tam 不bất 退thoái 者giả 。 台thai 教giáo 云vân 。 惑hoặc 有hữu 三tam 種chủng 。 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 無vô 明minh 。 見kiến 思tư 阻trở 乎hồ 空không 寂tịch 。 塵trần 沙sa 障chướng 乎hồ 化hóa 導đạo 。 無vô 明minh 翳ế 乎hồ 法pháp 性tánh 。 若nhược 破phá 見kiến 思tư 證chứng 空không 寂tịch 理lý 。 名danh 位vị 不bất 退thoái 。 永vĩnh 不bất 失thất 超siêu 凡phàm 之chi 位vị 。 以dĩ 見kiến 思tư 煩phiền 惱não 六lục 道đạo 之chi 因nhân 。 因nhân 亡vong 果quả 喪táng 。 不bất 來lai 三tam 界giới 故cố 。 若nhược 斷đoạn 塵trần 沙sa 。 能năng 行hành 化hóa 導đạo 。 名danh 行hành 不bất 退thoái 。 永vĩnh 不bất 失thất 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hành 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 不bất 斷đoạn 塵trần 沙sa 。 不bất 知tri 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 機cơ 。 不bất 知tri 對đối 治trị 種chủng 種chủng 法pháp 。 不bất 能năng 度độ 生sanh 。 此thử 若nhược 斷đoạn 者giả 。 知tri 法pháp 知tri 機cơ 。 任nhậm 運vận 度độ 生sanh 故cố 。 若nhược 破phá 無vô 明minh 。 親thân 證chứng 法pháp 性tánh 。 名danh 念niệm 不bất 退thoái 。 永vĩnh 不bất 失thất 中trung 道đạo 正chánh 念niệm 。 以dĩ 小tiểu 教giáo 權quyền 乘thừa 。 無vô 明minh 未vị 斷đoạn 。 墮đọa 空không 有hữu 二nhị 邊biên 。 無vô 明minh 若nhược 斷đoạn 。 不bất 墮đọa 二nhị 邊biên 常thường 居cư 中trung 道đạo 故cố 。 生sanh 同đồng 居cư 為vi 願nguyện 不bất 退thoái 者giả 。 以dĩ 若nhược 據cứ 三tam 惑hoặc 未vị 斷đoạn 。 似tự 應ưng 退thoái 轉chuyển 。 但đãn 以dĩ 初sơ 發phát 大đại 願nguyện 。 願nguyện 力lực 持trì 心tâm 。 不bất 致trí 退thoái 轉chuyển 故cố 。 生sanh 方phương 便tiện 為vi 行hành 不bất 退thoái 者giả 。 以dĩ 若nhược 據cứ 未vị 破phá 塵trần 沙sa 。 未vị 能năng 度độ 生sanh 。 未vị 得đắc 行hành 不bất 退thoái 。 以dĩ 七thất 方phương 便tiện 人nhân 。 生sanh 彼bỉ 土độ 中trung 。 有hữu 餘dư 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 即tức 斷đoạn 塵trần 沙sa 。 從tùng 空không 出xuất 假giả 。 即tức 行hành 化hóa 導đạo 故cố 。 生sanh 實thật 報báo 為vi 智trí 不bất 退thoái 者giả 。 以dĩ 證chứng 中Trung 道Đạo 妙diệu 理lý 。 永vĩnh 不bất 失thất 中trung 道đạo 妙diệu 智trí 故cố 。 生sanh 寂tịch 光quang 為vi 位vị 不bất 退thoái 者giả 。 以dĩ 究cứu 竟cánh 窮cùng 源nguyên 。 永vĩnh 不bất 退thoái 妙diệu 覺giác 果quả 位vị 故cố 。 鈔sao 。 四tứ 教giáo 各các 明minh 不bất 退thoái 者giả 。 藏tạng 教giáo 有hữu 七thất 賢hiền 聖thánh 位vị 。 自tự 五ngũ 停đình 心tâm 。 至chí 不bất 時thời 解giải 脫thoát 別biệt 相tướng 念niệm 者giả 。 七thất 賢hiền 之chi 第đệ 二nhị 位vị 也dã 。 此thử 位vị 能năng 伏phục 見kiến 思tư 故cố 不bất 退thoái 。 又hựu 別biệt 者giả 。 謂vị 各các 別biệt 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 不bất 同đồng 故cố 。 相tương 謂vị 行hành 相tương/tướng 。 觀quán 此thử 四tứ 法Pháp 。 作tác 不bất 淨tịnh 等đẳng 行hành 相tương/tướng 故cố 。 通thông 教giáo 三tam 乘thừa 共cộng 有hữu 十Thập 地Địa 。 自tự 初sơ 乾can/kiền/càn 慧tuệ 以dĩ 至chí 佛Phật 地địa 。 性tánh 地địa 者giả 。 第đệ 二nhị 地địa 也dã 。 謂vị 之chi 性tánh 地địa 者giả 。 以dĩ 相tương 似tự 得đắc 法Pháp 性tánh 水thủy 故cố 。 此thử 位vị 亦diệc 伏phục 見kiến 思tư 故cố 不bất 退thoái 。 別biệt 教giáo 自tự 十thập 信tín 至chí 妙diệu 覺giác 。 有hữu 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 。 七thất 住trụ 不bất 退thoái 者giả 。 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 。 與dữ 藏tạng 通thông 極cực 果quả 相tương/tướng 齊tề 故cố 不bất 退thoái 。 圓viên 教giáo 自tự 五ngũ 品phẩm 至chí 妙diệu 覺giác 。 有hữu 五ngũ 十thập 三tam 位vị 。 七thất 信tín 迴hồi 向hướng 心tâm 也dã 。 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 解giải 。 與dữ 別biệt 教giáo 迥huýnh 異dị 。 斷đoạn 惑hoặc 與dữ 別biệt 教giáo 七thất 住trụ 相tương/tướng 齊tề 故cố 不bất 退thoái 。 鈔sao 。 前tiền 如như 護hộ 明minh 者giả 。 釋Thích 迦Ca 未vị 降giáng/hàng 王vương 宮cung 。 居cư 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 號hiệu 護hộ 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 疏sớ/sơ 。 何hà 日nhật 當đương 補bổ 。 是thị 疑nghi 時thời 。 又hựu 補bổ 處xứ 者giả 下hạ 。 是thị 疑nghi 數số 。 鈔sao 。 又hựu 如như 法Pháp 藏tạng 願nguyện 云vân 下hạ 。 言ngôn 不bất 但đãn 互hỗ 見kiến 。 而nhi 亦diệc 且thả 總tổng 攝nhiếp 也dã 。 鈔sao 。 願nguyện 受thọ 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 昔tích 有hữu 貧bần 女nữ 處xứ 於ư 糞phẩn 聚tụ 。 以dĩ 人nhân 民dân 所sở 棄khí 殘tàn 汁trấp 為vi 食thực 。 迦Ca 葉Diếp 從tùng 乞khất 。 以dĩ 汁trấp 供cúng 養dường 。 尊tôn 者giả 問vấn 其kỳ 所sở 願nguyện 。 云vân 欲dục 生sanh 天thiên 。 數sổ 日nhật 命mạng 終chung 生sanh 忉Đao 利Lợi 。 福phước 勝thắng 餘dư 天thiên 。 願nguyện 作tác 冥minh 王vương 者giả 。 毗tỳ 沙sa 國quốc 王vương 。 與dữ 維duy 陀đà 始thỉ 王vương 戰chiến 不bất 勝thắng 。 因nhân 立lập 誓thệ 願nguyện 。 願nguyện 我ngã 來lai 世thế 。 為vi 地địa 獄ngục 主chủ 。 治trị 此thử 罪tội 人nhân 。 十thập 八bát 大đại 臣thần 願nguyện 亦diệc 如như 是thị 。 今kim 地địa 獄ngục 主chủ 毗tỳ 沙sa 王vương 是thị 。 十thập 八bát 獄ngục 卒tốt 十thập 八bát 大đại 臣thần 是thị 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 者giả 。 孟# 子tử 謂vị 舜thuấn 與dữ 文văn 王vương 。 得đắc 志chí 行hành 乎hồ 中trung 國quốc 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 注chú 云vân 符phù 節tiết 以dĩ 玉ngọc 為vi 之chi 。 篆# 刻khắc 文văn 字tự 而nhi 中trung 分phân 之chi 。 彼bỉ 此thử 各các 藏tạng 其kỳ 半bán 。 至chí 則tắc 左tả 右hữu 相tương/tướng 合hợp 為vi 信tín 也dã 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 言ngôn 其kỳ 同đồng 也dã 。 疏sớ/sơ 。 自tự 性tánh 還hoàn 歸quy 本bổn 體thể 者giả 。 若nhược 不bất 明minh 本bổn 體thể 。 唯duy 厭yếm 此thử 娑sa 婆bà 忻hãn 極cực 樂lạc 。 則tắc 隨tùy 境cảnh 遷thiên 移di 。 逐trục 物vật 流lưu 轉chuyển 。 非phi 真chân 生sanh 彼bỉ 國quốc 故cố 云vân 也dã 。 又hựu 還hoàn 歸quy 者giả 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 法Pháp 界Giới 流lưu 。 無vô 不bất 還hoàn 歸quy 此thử 法Pháp 界Giới 也dã 。 從tùng 一nhất 心tâm 中trung 流lưu 出xuất 四tứ 聖thánh 六lục 凡phàm 。 則tắc 四tứ 聖thánh 六lục 凡phàm 仍nhưng 舊cựu 還hoàn 歸quy 一nhất 心tâm 。 又hựu 自tự 性tánh 即tức 是thị 本bổn 體thể 。 而nhi 云vân 還hoàn 歸quy 者giả 。 以dĩ 自tự 性tánh 一nhất 向hướng 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 五ngũ 道đạo 隨tùy 緣duyên 故cố 今kim 應ưng 當đương 還hoàn 歸quy 也dã 。 鈔sao 。 不bất 離ly 當đương 處xứ 者giả 。 古cổ 云vân 。 不bất 離ly 當đương 處xứ 常thường 湛trạm 然nhiên 。 覓mịch 即tức 知tri 君quân 不bất 可khả 見kiến 。 又hựu 云vân 漚âu 生sanh 漚âu 滅diệt 無vô 非phi 水thủy 。 雲vân 去khứ 雲vân 來lai 不bất 離ly 空không 。 若nhược 能năng 了liễu 此thử 。 則tắc 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 非phi 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 生sanh 此thử 自tự 性tánh 安An 樂Lạc 國Quốc 也dã 。 何hà 曾tằng 咫# 尺xích 動động 步bộ 者giả 。 前tiền 云vân 。 乃nãi 知tri 匪phỉ 離ly 跬# 步bộ 。 寶bảo 池trì 湧dũng 四tứ 色sắc 之chi 華hoa 等đẳng 。 如như 其kỳ 下hạ 結kết 勸khuyến 。 若nhược 果quả 能năng 了liễu 知tri 本bổn 體thể 不bất 離ly 當đương 處xứ 。 則tắc 高cao 山sơn 平bình 地địa 。 總tổng 西tây 方phương 何hà 。 須tu 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 如như 古cổ 云vân 。 正chánh 念niệm 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 時thời 。 寶bảo 池trì 樹thụ 影ảnh 日nhật 遲trì 遲trì 。 更cánh 馳trì 心tâm 念niệm 生sanh 西tây 土thổ/độ 。 又hựu 是thị 重trọng/trùng 栽tài 眼nhãn 上thượng 眉mi 是thị 也dã 。 如như 其kỳ 真Chân 如Như 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 五ngũ 道đạo 隨tùy 緣duyên 。 則tắc 是thị 窮cùng 子tử 。 捨xả 父phụ 逃đào 逝thệ 。 流lưu 落lạc 他tha 鄉hương 。 則tắc 應ưng 厭yếm 此thử 五ngũ 濁trược 。 欣hân 彼bỉ 西tây 方phương 。 發phát 願nguyện 往vãng 生sanh 。 不bất 可khả 緩hoãn 也dã 。 疏sớ/sơ 。 入nhập 如như 是thị 勝thắng 會hội 。 故cố 當đương 求cầu 生sanh 者giả 。 上thượng 乃nãi 詳tường 陳trần 依y 正chánh 。 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 故cố 勸khuyến 發phát 願nguyện 求cầu 生sanh 。 今kim 出xuất 其kỳ 所sở 以dĩ 中trung 。 但đãn 云vân 得đắc 與dữ 。 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 同đồng 會hội 一nhất 處xứ 。 不bất 言ngôn 得đắc 受thọ 。 種chủng 種chủng 妙diệu 樂lạc 。 唯duy 舉cử 正chánh 而nhi 不bất 及cập 依y 者giả 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 非phi 珍trân 。 善thiện 友hữu 為vi 珍trân 。 大đại 學học 云vân 。 楚sở 國quốc 無vô 以dĩ 為vi 寶bảo 。 世thế 人nhân 尚thượng 不bất 寶bảo 珠châu 玉ngọc 。 而nhi 寶bảo 善thiện 人nhân 。 何hà 況huống 出xuất 世thế 之chi 教giáo 。 故cố 舉cử 正chánh 而nhi 不bất 及cập 依y 也dã 。 鈔sao 。 登đăng 龍long 者giả 。 東đông 漢hán 李# 膺ưng 。 尚thượng 氣khí 節tiết 孤cô 高cao 峻tuấn 白bạch 。 少thiểu 所sở 交giao 游du 人nhân 被bị 其kỳ 容dung 接tiếp 者giả 。 以dĩ 為vi 登đăng 龍long 門môn 云vân 。 與dữ 瀛doanh 者giả 。 唐đường 太thái 宗tông 開khai 宏hoành 文văn 館quán 。 以dĩ 杜đỗ 如như 晦hối 等đẳng 。 十thập 八bát 人nhân 為vi 學học 士sĩ 。 人nhân 羨tiện 其kỳ 榮vinh 。 以dĩ 為vi 瀛doanh 洲châu 之chi 選tuyển 。 大Đại 士Sĩ 求cầu 登đăng 蓮liên 錄lục 者giả 。 長trường/trưởng 蘆lô 賾trách 禪thiền 師sư 建kiến 蓮liên 社xã 。 一nhất 夕tịch 夢mộng 一nhất 人nhân 烏ô 巾cân 白bạch 衣y 。 風phong 貌mạo 清thanh 美mỹ 。 揖ấp 而nhi 曰viết 。 願nguyện 入nhập 蓮liên 社xã 乞khất 書thư 一nhất 名danh 。 賾trách 問vấn 何hà 名danh 。 曰viết 普phổ 慧tuệ 。 又hựu 云vân 家gia 兄huynh 普phổ 賢hiền 。 亦diệc 乞khất 書thư 名danh 。 覺giác 而nhi 思tư 華hoa 嚴nghiêm 有hữu 二nhị 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 遂toại 以dĩ 為vi 蓮liên 錄lục 之chi 首thủ 。 卜bốc 居cư 猶do 擇trạch 里lý 仁nhân 者giả 。 孔khổng 子tử 云vân 。 里lý 仁nhân 為vi 美mỹ 。 擇trạch 不bất 處xứ 仁nhân 焉yên 得đắc 智trí 。 疏sớ/sơ 。 萬vạn 善thiện 同đồng 歸quy 者giả 。 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 不bất 離ly 真Chân 如Như 。 是thị 性tánh 善thiện 同đồng 歸quy 也dã 。 從tùng 性tánh 起khởi 修tu 。 全toàn 修tu 即tức 性tánh 。 則tắc 修tu 善thiện 亦diệc 同đồng 歸quy 矣hĩ 。 不bất 達đạt 此thử 理lý 。 捨xả 此thử 惡ác 聚tụ 。 趨xu 彼bỉ 善thiện 聚tụ 。 可khả 謂vị 棄khí 真chân 逐trục 妄vọng 。 東đông 西tây 馳trì 走tẩu 也dã 。 鈔sao 。 矛mâu 盾# 者giả 。 矛mâu 是thị 鎗thương 戈qua 之chi 屬thuộc 。 盾# 干can 也dã 。 排bài 也dã 。 昔tích 人nhân 雙song 賣mại 二nhị 物vật 。 各các 歎thán 其kỳ 勝thắng 。 謂vị 盾# 云vân 。 矛mâu 刺thứ 不bất 入nhập 。 謂vị 矛mâu 能năng 穿xuyên 十thập 重trọng/trùng 之chi 盾# 。 智trí 者giả 謂vị 曰viết 。 我ngã 買mãi 汝nhữ 矛mâu 還hoàn 刺thứ 汝nhữ 盾# 。 入nhập 與dữ 不bất 入nhập 俱câu 無vô 詞từ 矣hĩ 。 而nhi 此thử 經Kinh 大đại 旨chỉ 下hạ 。 先tiên 破phá 海hải 東đông 許hứa 靈linh 芝chi 。 又hựu 靈linh 下hạ 。 次thứ 破phá 靈linh 芝chi 與dữ 海hải 東đông 。 觀quán 經kinh 三tam 福phước 。 為vi 淨tịnh 業nghiệp 正chánh 因nhân 者giả 。 文văn 云vân 。 欲dục 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 當đương 修tu 三tam 福phước 。 一nhất 者giả 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 。 慈từ 心tâm 不bất 殺sát 。 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 二nhị 者giả 受thọ 持trì 三tam 皈quy 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 。 不bất 犯phạm 威uy 儀nghi 。 三tam 者giả 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 勸khuyến 進tấn 行hành 者giả 。 此thử 三tam 種chủng 業nghiệp 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 淨tịnh 業nghiệp 正chánh 因nhân 。 還hoàn 以dĩ 持trì 名danh 為vi 正chánh 行hạnh 。 是thị 取thủ 靈linh 芝chi 一nhất 半bán 。 復phục 以dĩ 持trì 名danh 為vi 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 取thủ 海hải 東đông 一nhất 半bán 。 同đồng 歸quy 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 則tắc 和hòa 會hội 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 善thiện 根căn 者giả 下hạ 。 是thị 先tiên 釋thích 善thiện 根căn 。 引dẫn 二nhị 經kinh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 證chứng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 為vi 善thiện 根căn 也dã 。 發phát 凡phàm 夫phu 心tâm 者giả 。 修tu 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 求cầu 生sanh 人nhân 道đạo 天thiên 中trung 等đẳng 。 是thị 謂vị 無vô 善thiện 根căn 者giả 。 以dĩ 十Thập 善Thiện 等đẳng 。 是thị 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 。 不bất 出xuất 輪luân 迴hồi 故cố 。 發phát 聲Thanh 聞Văn 心tâm 者giả 。 厭yếm 四tứ 生sanh 如như 桎trất 梏cốc 。 棄khí 三tam 界giới 如như 牢lao 獄ngục 。 求cầu 趨xu 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 是thị 謂vị 少thiểu 善thiện 根căn 者giả 。 但đãn 念niệm 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 三tam 昧muội 。 不bất 肯khẳng 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 福phước 德đức 者giả 下hạ 。 是thị 次thứ 釋thích 福phước 德đức 。 引dẫn 二nhị 經kinh 。 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 證chứng 福phước 德đức 也dã 。 一nhất 切thiết 不bất 作tác 。 是thị 謂vị 無vô 福phước 德đức 者giả 。 所sở 謂vị 生sanh 不bất 修tu 福phước 。 死tử 歸quy 苦khổ 趣thú 也dã 。 但đãn 作tác 此thử 福phước 種chủng 有hữu 漏lậu 因nhân 。 是thị 謂vị 少thiểu 福phước 德đức 者giả 。 所sở 謂vị 修tu 福phước 不bất 修tu 慧tuệ 。 福phước 盡tận 還hoàn 沈trầm 淪luân 。 是thị 也dã 。 善thiện 中trung 善thiện 下hạ 。 是thị 釋thích 持trì 名danh 。 乃nãi 善thiện 中trung 善thiện 。 發phát 心tâm 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 圓viên 教giáo 五ngũ 品phẩm 位vị 。 此thử 所sở 發phát 之chi 心tâm 。 即tức 是thị 隨tùy 喜hỷ 心tâm 。 妙diệu 心tâm 體thể 具cụ 。 如như 如như 意ý 珠châu 。 心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 此thử 心tâm 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。 初sơ 心tâm 知tri 此thử 慶khánh 己kỷ 慶khánh 人nhân 。 所sở 謂vị 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 發phát 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。 伏phục 心tâm 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 圓viên 教giáo 初sơ 信tín 至chí 七thất 信tín 位vị 。 以dĩ 初sơ 信tín 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 從tùng 二nhị 信tín 至chí 七thất 信tín 斷đoạn 思tư 惑hoặc 盡tận 。 所sở 謂vị 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 也dã 。 明minh 心tâm 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 圓viên 教giáo 十thập 信tín 滿mãn 心tâm 入nhập 初sơ 住trụ 位vị 。 此thử 位vị 證chứng 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。 以dĩ 雙song 亡vong 之chi 力lực 知tri 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 以dĩ 雙song 照chiếu 之chi 力lực 知tri 。 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 所sở 謂vị 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 也dã 。 出xuất 到đáo 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 圓viên 教giáo 初Sơ 地Địa 至chí 八bát 地địa 位vị 。 以dĩ 初Sơ 地Địa 始thỉ 得đắc 法Pháp 忍nhẫn 光quang 明minh 。 至chí 八bát 地địa 方phương 名danh 真chân 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 為vi 深thâm 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 難nan 可khả 知tri 。 無vô 差sai 別biệt 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 一nhất 切thiết 想tưởng 一nhất 切thiết 執chấp 著trước 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 不bất 能năng 及cập 。 離ly 諸chư 喧huyên 諍tranh 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 所sở 謂vị 出xuất 三tam 界giới 到đáo 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 也dã 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 圓viên 教giáo 妙diệu 覺giác 位vị 。 永vĩnh 別biệt 無vô 明minh 父phụ 母mẫu 。 究cứu 竟cánh 登đăng 涅Niết 槃Bàn 山sơn 頂đảnh 。 以dĩ 虗hư 空không 為vi 座tòa 。 成thành 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 居cư 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 為vi 圓viên 教giáo 佛Phật 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 坐tọa 道Đạo 場Tràng 成thành 最Tối 正Chánh 覺Giác 也dã 。 又hựu 海hải 東đông 疏sớ/sơ 下hạ 。 引dẫn 證chứng 菩Bồ 提Đề 即tức 善thiện 根căn 。 阿A 彌Di 陀Đà 。 即tức 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 以dĩ 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 即tức 當đương 人nhân 覺giác 體thể 也dã 。 福phước 中trung 福phước 者giả 下hạ 。 釋thích 持trì 名danh 乃nãi 福phước 中trung 福phước 。 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 者giả 。 一nhất 約ước 持trì 名danh 。 即tức 修tu 福phước 義nghĩa 。 二nhị 約ước 持trì 名danh 。 易dị 集tập 福phước 義nghĩa 。 一nhất 名danh 纔tài 舉cử 萬vạn 德đức 齊tề 圓viên 者giả 。 如như 前tiền 云vân 。 持trì 名danh 即tức 持trì 此thử 一nhất 心tâm 。 一nhất 心tâm 之chi 中trung 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 義nghĩa 。 清thanh 涼lương 不bất 變biến 義nghĩa 等đẳng 。 何hà 德đức 不bất 具cụ 耶da 。 以dĩ 之chi 修tu 福phước 。 福phước 易dị 集tập 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 持trì 名danh 。 則tắc 萬vạn 善thiện 普phổ 會hội 眾chúng 惡ác 盡tận 消tiêu 。 以dĩ 此thử 無vô 惡ác 具cụ 善thiện 之chi 心tâm 修tu 福phước 。 則tắc 眾chúng 福phước 皆giai 趨xu 。 不bất 勞lao 功công 用dụng 故cố 。 疏sớ/sơ 。 親thân 能năng 發phát 起khởi 為vi 因nhân 二nhị 句cú 。 此thử 約ước 親thân 疎sơ 釋thích 因nhân 緣duyên 也dã 。 親thân 能năng 發phát 起khởi 為vi 因nhân 。 如như 種chủng 子tử 生sanh 芽nha 。 覿# 體thể 生sanh 起khởi 故cố 曰viết 親thân 。 假giả 之chi 助trợ 發phát 為vi 緣duyên 。 如như 雨vũ 露lộ 生sanh 芽nha 。 從tùng 傍bàng 助trợ 發phát 故cố 曰viết 疎sơ 。 鈔sao 。 不bất 發phát 正Chánh 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 者giả 。 如như 經Kinh 云vân 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 欲dục 契khế 如Như 來Lai 不bất 生sanh 滅diệt 果quả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 不bất 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 勤cần 修tu 諸chư 善thiện 根căn 。 魔ma 所sở 攝nhiếp 持trì 。 是thị 有hữu 作tác 之chi 修tu 。 多đa 劫kiếp 終chung 成thành 敗bại 壞hoại 。 忘vong 心tâm 體thể 極cực 。 一nhất 念niệm 頓đốn 契khế 佛Phật 家gia 。 故cố 知tri 菩Bồ 提Đề 乃nãi 萬vạn 善thiện 之chi 根căn 本bổn 也dã 。 然nhiên 須tu 一nhất 切thiết 福phước 德đức 助trợ 成thành 者giả 。 以dĩ 有hữu 慧tuệ 無vô 福phước 。 如như 鳥điểu 一nhất 翼dực 。 如như 車xa 一nhất 輪luân 。 不bất 能năng 飛phi 空không 致trí 遠viễn 。 故cố 須tu 修tu 一nhất 切thiết 福phước 以dĩ 助trợ 成thành 之chi 。 如như 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 了liễu 知tri 自tự 性tánh 本bổn 無vô 慳san 貪tham 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 了liễu 知tri 。 自tự 性tánh 本bổn 無vô 愚ngu 癡si 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 福phước 濟tế 慧tuệ 。 以dĩ 事sự 實thật 理lý 者giả 。 有hữu 慧tuệ 無vô 福phước 。 慧tuệ 乃nãi 偏thiên 枯khô 。 有hữu 理lý 無vô 事sự 。 理lý 惟duy 空không 解giải 。 枯khô 慧tuệ 不bất 資tư 妙diệu 性tánh 。 空không 解giải 何hà 益ích 真chân 修tu 。 如như 前tiền 理lý 事sự 雙song 修tu 。 依y 本bổn 智trí 而nhi 求cầu 佛Phật 智trí 。 然nhiên 後hậu 名danh 為vi 大đại 智trí 也dã 。 鈔sao 。 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 敬kính 上thượng 也dã 。 慈từ 心tâm 不bất 殺sát 接tiếp 下hạ 也dã 。 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 身thân 除trừ 三tam 邪tà 。 口khẩu 離ly 四tứ 過quá 。 意ý 斷đoạn 三tam 惡ác 也dã 。 此thử 共cộng 凡phàm 夫phu 行hành 。 三tam 皈quy 者giả 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 也dã 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 者giả 。 道đạo 俗tục 備bị 受thọ 微vi 細tế 。 不bất 犯phạm 威uy 儀nghi 者giả 。 三tam 千thiên 悉tất 皆giai 不bất 缺khuyết 也dã 。 此thử 共cộng 二Nhị 乘Thừa 行hành 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 依y 無vô 作tác 境cảnh 起khởi 無vô 緣duyên 誓thệ 。 名danh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 實thật 相tướng 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。 立lập 因nhân 果quả 殊thù 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 。 信tín 此thử 因nhân 果quả 方phương 名danh 為vi 深thâm 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 修tu 三tam 智trí 解giải 。 運vận 圓viên 乘thừa 行hành 。 以dĩ 此thử 解giải 行hành 教giáo 其kỳ 行hành 者giả 。 名danh 為vi 勸khuyến 進tấn 。 此thử 大Đại 乘Thừa 不bất 共cộng 行hành 業nghiệp 也dã 。 云vân 何hà 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 與dữ 上thượng 二nhị 同đồng 為vi 福phước 者giả 。 謂vị 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 既ký 是thị 善thiện 根căn 。 則tắc 觀quán 經kinh 前tiền 二nhị 應ưng 名danh 為vi 福phước 。 第đệ 三tam 發phát 心tâm 。 何hà 亦diệc 名danh 福phước 耶da 。 今kim 明minh 福phước 有hữu 事sự 理lý 下hạ 。 以dĩ 福phước 有hữu 人nhân 天thiên 小tiểu 果quả 有hữu 漏lậu 有hữu 為vi 之chi 事sự 福phước 。 有hữu 稱xưng 性tánh 無vô 漏lậu 無vô 為vi 之chi 理lý 福phước 。 今kim 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 正chánh 是thị 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 。 不bất 住trụ 相tương/tướng 。 如như 虗hư 空không 不bất 可khả 思tư 議nghị 之chi 福phước 。 非phi 有hữu 為vi 事sự 相tướng 之chi 福phước 。 故cố 無vô 礙ngại 也dã 。 然nhiên 今kim 疏sớ/sơ 下hạ 。 又hựu 問vấn 云vân 。 既ký 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 如như 虗hư 空không 之chi 理lý 福phước 。 今kim 經kinh 不bất 判phán 歸quy 福phước 德đức 。 而nhi 判phán 歸quy 善thiện 根căn 者giả 何hà 也dã 。 良lương 以dĩ 善thiện 之chi 與dữ 福phước 。 可khả 分phần/phân 可khả 合hợp 。 分phần/phân 則tắc 菩Bồ 提Đề 偏thiên 屬thuộc 善thiện 根căn 。 合hợp 則tắc 菩Bồ 提Đề 亦diệc 可khả 云vân 福phước 故cố 。 鈔sao 。 以dĩ 是thị 善thiện 根căn 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 者giả 。 以dĩ 稱xưng 名danh 善thiện 根căn 。 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 相tương 應ứng 。 乃nãi 增tăng 長trưởng 無vô 為vi 。 隨tùy 順thuận 無vô 為vi 之chi 善thiện 根căn 也dã 。 故cố 入nhập 涅Niết 槃Bàn 不phủ 可khả 窮cùng 盡tận 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 食thực 少thiểu 金kim 剛cang 。 終chung 竟cánh 不bất 消tiêu 。 要yếu 當đương 穿xuyên 骨cốt 而nhi 出xuất 。 稱xưng 名danh 功công 德đức 直trực 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 修tu 習tập 無vô 量lượng 最tối 勝thắng 善thiện 根căn 者giả 。 無vô 量lượng 言ngôn 其kỳ 廣quảng 大đại 。 最tối 勝thắng 言ngôn 其kỳ 微vi 妙diệu 。 以dĩ 稱xưng 性tánh 之chi 修tu 。 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 。 廣quảng 無vô 涯nhai 畔bạn 。 妙diệu 不bất 可khả 測trắc 故cố 。 願nguyện 憶ức 念niệm 無vô 量lượng 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 是thị 橫hoạnh/hoành 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 是thị 豎thụ 徧biến 一nhất 切thiết 時thời 。 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 一nhất 切thiết 念niệm 。 一nhất 切thiết 念niệm 一nhất 念niệm 也dã 。 散tán 心tâm 念niệm 佛Phật 。 是thị 著trước 實thật 憶ức 持trì 。 著trước 實thật 體thể 究cứu 。 未vị 入nhập 一nhất 心tâm 者giả 。 非phi 如như 今kim 人nhân 全toàn 不bất 著trước 意ý 。 徒đồ 事sự 唇thần 舌thiệt 也dã 。 定định 意ý 念niệm 佛Phật 。 是thị 既ký 得đắc 事sự 一nhất 心tâm 。 而nhi 復phục 於ư 定định 心tâm 中trung 。 念niệm 念niệm 憶ức 持trì 。 心tâm 心tâm 研nghiên 究cứu 者giả 。 若nhược 是thị 理lý 一nhất 心tâm 。 則tắc 是thị 離ly 念niệm 境cảnh 界giới 。 既ký 已dĩ 無vô 意ý 。 兼kiêm 亦diệc 不bất 止chỉ 是thị 定định 也dã 。 一nhất 心tâm 信tín 樂nhạo 。 是thị 信tín 願nguyện 二nhị 資tư 。 持trì 諷phúng 誦tụng 念niệm 是thị 行hành 資tư 。 持trì 而nhi 諷phúng 。 誦tụng 而nhi 念niệm 。 正chánh 用dụng 心tâm 之chi 極cực 。 所sở 謂vị 口khẩu 與dữ 心tâm 。 聲thanh 聲thanh 相tương 應ứng 。 心tâm 與dữ 佛Phật 。 步bộ 步bộ 不bất 離ly 也dã 。 此thử 不bất 往vãng 生sanh 誰thùy 復phục 往vãng 生sanh 。 一nhất 聲thanh 稱xưng 念niệm 。 其kỳ 福phước 勝thắng 彼bỉ 者giả 。 此thử 一nhất 聲thanh 乃nãi 甚thậm 深thâm 之chi 聲thanh 。 此thử 一nhất 念niệm 乃nãi 最tối 後hậu 之chi 念niệm 。 所sở 謂vị 知tri 聲thanh 相tương/tướng 空không 。 呼hô 響hưởng 不bất 實thật 。 能năng 稱xưng 所sở 稱xưng 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 故cố 云vân 其kỳ 福phước 勝thắng 彼bỉ 。 稱xưng 佛Phật 名danh 號hiệu 。 功công 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 正chánh 以dĩ 稱xưng 名danh 。 無vô 能năng 稱xưng 所sở 稱xưng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 若nhược 稱xưng 名danh 之chi 心tâm 屬thuộc 藏tạng 通thông 別biệt 者giả 。 便tiện 可khả 思tư 議nghị 矣hĩ 。 聲thanh 音âm 遘cấu 。 取thủ 牛ngưu 乳nhũ 也dã 。 不bất 以dĩ 愛ái 戀luyến 之chi 心tâm 。 遂toại 得đắc 往vãng 生sanh 者giả 。 以dĩ 愛ái 戀luyến 之chi 心tâm 是thị 情tình 識thức 。 不bất 是thị 智trí 慧tuệ 故cố 。 是thị 但đãn 知tri 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 知tri 妙diệu 理lý 故cố 。 是thị 徒đồ 生sanh 好hiếu 樂nhạo 。 未vị 起khởi 真chân 行hành 故cố 。 疏sớ/sơ 。 單đơn 修tu 圓viên 頓đốn 。 不bất 願nguyện 往vãng 生sanh 者giả 。 是thị 宗tông 門môn 師sư 德đức 。 直trực 明minh 真chân 性tánh 不bất 帶đái 纖tiêm 塵trần 。 佛Phật 來lai 也dã 殺sát 。 魔ma 來lai 也dã 殺sát 。 念niệm 佛Phật 一nhất 聲thanh 。 𠻳# 口khẩu 三tam 日nhật 者giả 。 甯ninh 可khả 謂vị 之chi 。 少thiểu 善thiện 根căn 者giả 。 謂vị 以dĩ 持trì 名danh 為vi 多đa 善thiện 根căn 。 則tắc 此thử 等đẳng 師sư 德đức 。 皆giai 夙túc 具cụ 般Bát 若Nhã 靈linh 根căn 乃nãi 能năng 爾nhĩ 也dã 。 甯ninh 可khả 謂vị 之chi 少thiểu 善thiện 根căn 耶da 。 雖tuy 悟ngộ 一nhất 心tâm 。 尚thượng 餘dư 後hậu 有hữu 者giả 。 謂vị 若nhược 悟ngộ 而nhi 即tức 證chứng 無vô 生sanh 。 是thị 真chân 善thiện 根căn 深thâm 厚hậu 。 任nhậm 渠cừ 橫hoạnh/hoành 說thuyết 豎thụ 說thuyết 。 無vô 所sở 不bất 可khả 。 教giáo 渠cừ 往vãng 東đông 往vãng 西tây 。 真Chân 如Như 說thuyết 夢mộng 。 若nhược 未vị 得đắc 無vô 生sanh 。 而nhi 自tự 負phụ 圓viên 人nhân 。 鈍độn 置trí 淨tịnh 土độ 。 亦diệc 是thị 善thiện 根căn 淺thiển 尟tiển 也dã 。 喆# 老lão 住trụ 京kinh 師sư 四tứ 十thập 年niên 。 常thường 坐tọa 不bất 臥ngọa 。 化hóa 後hậu 。 紙chỉ 襖# 亦diệc 燒thiêu 出xuất 舍xá 利lợi 。 以dĩ 不bất 修tu 西tây 方phương 。 生sanh 大đại 富phú 貴quý 處xứ 。 青thanh 公công 即tức 青thanh 草thảo 堂đường 。 年niên 九cửu 十thập 餘dư 。 感cảm 曾tằng 家gia 女nữ 人nhân 送tống 供cung 。 即tức 為vi 其kỳ 子tử 。 後hậu 官quan 至chí 宰tể 相tướng 。 覆phú 轍triệt 者giả 。 漢hán 賈cổ 誼# 云vân 。 前tiền 車xa 既ký 覆phú 。 後hậu 車xa 當đương 戒giới 。 鈔sao 。 麤thô 細tế 無vô 明minh 猶do 未vị 盡tận 者giả 。 細tế 即tức 根căn 本bổn 。 麤thô 即tức 枝chi 末mạt 。 圓viên 人nhân 見kiến 與dữ 佛Phật 齊tề 。 惑hoặc 全toàn 未vị 破phá 。 以dĩ 理lý 雖tuy 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 併tinh 消tiêu 。 事sự 須tu 漸tiệm 除trừ 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 故cố 。 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 猶do 未vị 悉tất 備bị 者giả 。 德đức 有hữu 性tánh 德đức 修tu 德đức 。 性tánh 德đức 本bổn 具cụ 。 修tu 德đức 修tu 成thành 。 今kim 云vân 性tánh 德đức 未vị 備bị 。 以dĩ 性tánh 從tùng 修tu 也dã 。 以dĩ 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 全toàn 修tu 成thành 性tánh 。 修tu 德đức 未vị 圓viên 性tánh 德đức 未vị 備bị 故cố 。 除trừ 彼bỉ 已dĩ 登đăng 實thật 報báo 。 餘dư 或hoặc 未vị 免miễn 人nhân 天thiên 者giả 。 能năng 斷đoạn 無vô 明minh 證chứng 法Pháp 身thân 。 生sanh 實thật 報báo 土thổ/độ 。 則tắc 超siêu 六lục 道đạo 。 若nhược 不bất 然nhiên 者giả 。 縱túng/tung 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 亦diệc 墮đọa 人nhân 天thiên 。 焉yên 無vô 後hậu 有hữu 耶da 。 或hoặc 問vấn 曰viết 。 斷đoạn 無vô 明minh 證chứng 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 生sanh 實thật 報báo 者giả 。 迥huýnh 超siêu 六lục 道đạo 不bất 必tất 言ngôn 矣hĩ 。 生sanh 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 者giả 。 亦diệc 超siêu 三tam 界giới 。 不bất 受thọ 輪luân 迴hồi 。 何hà 但đãn 言ngôn 除trừ 實thật 報báo 能năng 免miễn 人nhân 天thiên 。 不bất 言ngôn 除trừ 方phương 便tiện 亦diệc 免miễn 人nhân 天thiên 耶da 。 答đáp 。 此thử 章chương 問vấn 答đáp 。 單đơn 論luận 圓viên 人nhân 。 圓viên 。 人nhân 斷đoạn 無vô 明minh 者giả 。 即tức 生sanh 實thật 報báo 。 如như 未vị 斷đoạn 無vô 明minh 。 造tạo 至chí 七thất 信tín 。 雖tuy 生sanh 方phương 便tiện 。 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 與dữ 實thật 報báo 同đồng 。 不bất 同đồng 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 體thể 析tích 之chi 人nhân 。 實thật 生sanh 方phương 便tiện 故cố 。 略lược 而nhi 不bất 言ngôn 也dã 。 以dĩ 善thiện 根căn 不bất 同đồng 者giả 。 謂vị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 悉tất 覺giác 真Chân 諦Đế 。 未vị 成thành 就tựu 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 故cố 。 修tu 習tập 見kiến 佛Phật 自tự 在tại 善thiện 根căn 者giả 。 即tức 憶ức 念niệm 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 普phổ 見kiến 法Pháp 門môn 。 所sở 謂vị 於ư 念niệm 念niệm 中trung 。 悉tất 能năng 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 念niệm 念niệm 中trung 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 大đại 神thần 通thông 事sự 。 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 今kim 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 本bổn 不bất 修tu 習tập 。 故cố 不bất 見kiến 佛Phật 也dã 。 疏sớ/sơ 。 自tự 性tánh 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 善thiện 根căn 義nghĩa 者giả 。 根căn 有hữu 出xuất 生sanh 義nghĩa 。 今kim 四tứ 聖thánh 六lục 凡phàm 。 色sắc 心tâm 依y 正chánh 。 從tùng 自tự 性tánh 生sanh 。 以dĩ 從tùng 理lý 具cụ 起khởi 事sự 造tạo 故cố 。 自tự 性tánh 富phú 有hữu 一nhất 切thiết 。 是thị 福phước 德đức 者giả 。 福phước 德đức 有hữu 富phú 有hữu 義nghĩa 。 今kim 四tứ 聖thánh 六lục 凡phàm 。 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 自tự 性tánh 本bổn 具cụ 。 以dĩ 彼bỉ 事sự 造tạo 。 由do 理lý 具cụ 故cố 。 鈔sao 。 起khởi 大đại 慈từ 無vô 損tổn 害hại 心tâm 者giả 。 謂vị 於ư 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 與dữ 自tự 性tánh 眾chúng 生sanh 。 咸hàm 欲dục 與dữ 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 覺giác 法Pháp 樂lạc 。 無vô 上thượng 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 無vô 損tổn 害hại 心tâm 。 起khởi 大đại 悲bi 無vô 逼bức 惱não 心tâm 者giả 。 謂vị 於ư 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 及cập 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 。 皆giai 欲dục 拔bạt 境cảnh 界giới 逼bức 迫bách 之chi 苦khổ 。 煩phiền 惱não 纏triền 縛phược 之chi 苦khổ 。 是thị 無vô 逼bức 惱não 心tâm 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 守thủ 護hộ 者giả 。 約ước 理lý 則tắc 備bị 修tu 德đức 而nhi 圓viên 性tánh 德đức 。 約ước 事sự 則tắc 求cầu 半bán 偈kệ 。 而nhi 捨xả 全toàn 身thân 。 自tự 利lợi 則tắc 如như 善thiện 財tài 不bất 避tị 火hỏa 坑khanh 。 利lợi 他tha 則tắc 如như 不bất 輕khinh 甘cam 受thọ 打đả 擲trịch 。 捨xả 離ly 諸chư 相tướng 者giả 。 是thị 念niệm 諸chư 佛Phật 實thật 相tướng 身thân 。 即tức 所sở 謂vị 色sắc 身thân 非phi 是thị 佛Phật 。 音âm 聲thanh 亦diệc 復phục 然nhiên 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 也dã 。 起khởi 隨tùy 念niệm 心tâm 者giả 。 隨tùy 順thuận 也dã 。 謂vị 順thuận 理lý 之chi 念niệm 。 即tức 天thiên 台thai 所sở 謂vị 安an 住trụ 中trung 道đạo 。 不bất 為vi 二nhị 邊biên 所sở 動động 。 名danh 之chi 為vi 念niệm 也dã 。 禮lễ 敬kính 諸chư 佛Phật 者giả 。 所sở 有hữu 盡tận 法Pháp 界Giới 虗hư 空không 界giới 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 我ngã 悉tất 以dĩ 清thanh 淨tịnh 三tam 業nghiệp 。 常thường 修tu 禮lễ 敬kính 。 一nhất 一nhất 佛Phật 所sở 。 皆giai 現hiện 不bất 可khả 說thuyết 。 微vi 塵trần 數số 身thân 。 一nhất 一nhất 身thân 徧biến 禮lễ 不bất 可khả 說thuyết 。 微vi 塵trần 數số 佛Phật 。 普phổ 皆giai 迴hồi 向hướng 者giả 。 從tùng 初sơ 禮lễ 拜bái 。 乃nãi 至chí 隨tùy 順thuận 。 所sở 有hữu 功công 德đức 。 皆giai 悉tất 迴hồi 向hướng 。 盡tận 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 令linh 常thường 得đắc 安an 樂lạc 。 無vô 諸chư 病bệnh 苦khổ 。 欲dục 行hành 惡ác 法pháp 。 皆giai 悉tất 不bất 成thành 。 所sở 修tu 善thiện 業nghiệp 。 皆giai 速tốc 成thành 就tựu 。 亦diệc 以dĩ 此thử 十thập 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 者giả 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 唯duy 此thử 願nguyện 王vương 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 引dẫn 導đạo 其kỳ 前tiền 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 鈔sao 。 一nhất 聞văn 佛Phật 名danh 慈từ 心tâm 喜hỷ 悅duyệt 五ngũ 句cú 。 以dĩ 佛Phật 乃nãi 曠khoáng 劫kiếp 修tu 慈từ 為vi 體thể 故cố 。 佛Phật 乃nãi 斷đoạn 盡tận 無vô 明minh 最tối 清thanh 淨tịnh 故cố 。 佛Phật 乃nãi 迥huýnh 出xuất 常thường 流lưu 。 萬vạn 劫kiếp 難nan 聞văn 故cố 。 今kim 聞văn 佛Phật 名danh 即tức 生sanh 慈từ 心tâm 。 乃nãi 至chí 淚lệ 即tức 出xuất 者giả 。 耳nhĩ 聞văn 佛Phật 名danh 心tâm 契khế 佛Phật 心tâm 。 如như 須Tu 達Đạt 長Trưởng 者Giả 。 因nhân 聞văn 佛Phật 字tự 。 通thông 身thân 毛mao 豎thụ 是thị 也dã 。 今kim 人nhân 聞văn 佛Phật 名danh 。 泛phiếm 爾nhĩ 尋tầm 常thường 者giả 。 不bất 知tri 佛Phật 義nghĩa 。 善thiện 根căn 淺thiển 故cố 。 甯ninh 受thọ 諸chư 惡ác 趣thú 四tứ 句cú 。 惡ác 趣thú 熱nhiệt 惱não 。 善thiện 趣thú 清thanh 涼lương 。 今kim 甯ninh 受thọ 熱nhiệt 惱não 。 不bất 欲dục 清thanh 涼lương 者giả 。 以dĩ 有hữu 聞văn 佛Phật 不bất 聞văn 佛Phật 之chi 得đắc 失thất 。 而nhi 分phần/phân 損tổn 益ích 故cố 。 惡ác 道đạo 聞văn 佛Phật 。 如như 人nhân 涉thiệp 坑khanh 坎khảm 險hiểm 道đạo 。 得đắc 覩đổ 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 善thiện 趣thú 不bất 聞văn 佛Phật 。 如như 人nhân 履lý 平bình 坦thản 康khang 莊trang 。 不bất 見kiến 日nhật 月nguyệt 之chi 光quang 故cố 。 上thượng 該cai 盛thịnh 德đức 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 及cập 悠du 悠du 凡phàm 夫phu 者giả 。 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 。 上thượng 品phẩm 之chi 人nhân 。 始thỉ 從tùng 習tập 種chủng 。 終chung 至chí 解giải 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 中trung 品phẩm 者giả 。 從tùng 外ngoại 凡phàm 十thập 信tín 以dĩ 下hạ 。 下hạ 品phẩm 。 即tức 是thị 今kim 時thời 悠du 悠du 凡phàm 夫phu 。 釋thích 云vân 。 十thập 住trụ 名danh 習tập 種chủng 性tánh 。 十thập 行hành 名danh 性tánh 種chủng 性tánh 。 十thập 迴hồi 向hướng 名danh 道đạo 種chủng 性tánh 。 此thử 三tam 十thập 位vị 總tổng 名danh 解giải 行hành 。 是thị 別biệt 教giáo 內nội 凡phàm 。 十thập 信tín 即tức 是thị 外ngoại 凡phàm 。 悠du 悠du 凡phàm 夫phu 是thị 名danh 字tự 人nhân 。 尚thượng 未vị 伏phục 惑hoặc 。 修tu 行hành 不bất 精tinh 進tấn 者giả 。 疏sớ/sơ 。 念niệm 境cảnh 者giả 。 即tức 所sở 觀quán 之chi 理lý 。 念niệm 法pháp 。 即tức 能năng 觀quán 之chi 智trí 。 疏sớ/sơ 。 萬vạn 德đức 成thành 就tựu 淨tịnh 土độ 攝nhiếp 生sanh 者giả 。 因nhân 脩tu 萬vạn 行hạnh 。 果quả 成thành 萬vạn 德đức 。 加gia 以dĩ 四tứ 十thập 八bát 願nguyện 。 莊trang 嚴nghiêm 淨tịnh 土độ 。 攝nhiếp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 不bất 同đồng 餘dư 故cố 。 依y 之chi 修tu 行hành 者giả 。 眾chúng 生sanh 未vị 能năng 了liễu 悟ngộ 自tự 心tâm 。 未vị 得đắc 脫thoát 體thể 無vô 依y 。 必tất 須tu 依y 境cảnh 發phát 心tâm 趣thú 向hướng 有hữu 地địa 。 今kim 依y 佛Phật 名danh 。 如như 龍long 得đắc 水thủy 。 如như 虎hổ 靠# 山sơn 。 有hữu 所sở 詣nghệ 故cố 。 鈔sao 。 言ngôn 名danh 便tiện 周chu 者giả 。 以dĩ 世thế 間gian 之chi 名danh 。 名danh 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 。 物vật 無vô 當đương 明minh 之chi 實thật 。 名danh 實thật 不bất 能năng 相tương 稱xứng 。 今kim 佛Phật 名danh 者giả 。 名danh 外ngoại 無vô 實thật 。 實thật 外ngoại 無vô 名danh 。 名danh 實thật 不bất 二nhị 。 故cố 言ngôn 名danh 便tiện 周chu 。 或hoặc 謂vị 下hạ 難nạn/nan 云vân 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 。 然nhiên 則tắc 行hành 人nhân 止chỉ 應ưng 觀quán 心tâm 。 何hà 為vi 觀quán 境cảnh 乎hồ 。 答đáp 云vân 。 汝nhữ 但đãn 知tri 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 。 不bất 知tri 境cảnh 外ngoại 無vô 心tâm 。 心tâm 者giả 全toàn 境cảnh 之chi 心tâm 。 境cảnh 者giả 全toàn 心tâm 之chi 境cảnh 。 既ký 無vô 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 為vi 心tâm 所sở 照chiếu 。 亦diệc 無vô 境cảnh 外ngoại 之chi 心tâm 。 能năng 照chiếu 於ư 境cảnh 。 心tâm 境cảnh 一nhất 如như 也dã 。 不bất 獨độc 心tâm 境cảnh 一nhất 如như 。 亦diệc 復phục 心tâm 境cảnh 互hỗ 發phát 。 先tiên 借tá 西tây 方phương 假giả 想tưởng 之chi 境cảnh 。 發phát 我ngã 靈linh 明minh 妙diệu 心tâm 。 以dĩ 我ngã 靈linh 明minh 妙diệu 心tâm 。 復phục 發phát 西tây 方phương 真chân 境cảnh 。 以dĩ 境cảnh 發phát 心tâm 。 以dĩ 心tâm 發phát 境cảnh 。 重trùng 重trùng 互hỗ 發phát 互hỗ 顯hiển 。 喻dụ 如như 磨ma 鏡kính 愈dũ 磨ma 愈dũ 淨tịnh 。 愈dũ 淨tịnh 愈dũ 磨ma 也dã 。 又hựu 互hỗ 發phát 者giả 。 即tức 妙diệu 宗tông 所sở 謂vị 據cứ 乎hồ 心tâm 性tánh 。 觀quán 彼bỉ 依y 正chánh 。 依y 正chánh 可khả 彰chương 。 託thác 彼bỉ 依y 正chánh 。 觀quán 於ư 心tâm 性tánh 。 心tâm 性tánh 易dị 發phát 也dã 。 直trực 觀quán 三tam 道đạo 顯hiển 本bổn 性tánh 佛Phật 者giả 。 三tam 道đạo 即tức 眾chúng 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 也dã 。 本bổn 性tánh 乃nãi 三tam 德đức 祕bí 藏tạng 。 即tức 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 眾chúng 生sanh 迷mê 三tam 德đức 祕bí 藏tạng 。 為vi 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 道đạo 。 諸chư 佛Phật 悟ngộ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 道đạo 。 為vi 三tam 德đức 祕bí 藏tạng 。 故cố 圓viên 頓đốn 行hành 人nhân 。 不bất 必tất 離ly 此thử 三tam 道đạo 。 別biệt 觀quán 三tam 德đức 。 觀quán 苦khổ 道đạo 即tức 法Pháp 身thân 。 幻huyễn 化hóa 空không 身thân 即tức 法Pháp 身thân 故cố 。 觀quán 惑hoặc 道đạo 即tức 般Bát 若Nhã 。 貪tham 嗔sân 癡si 即tức 諸chư 佛Phật 不bất 動động 智trí 故cố 。 觀quán 業nghiệp 道đạo 即tức 解giải 脫thoát 。 身thân 口khẩu 所sở 作tác 。 即tức 法pháp 性tánh 之chi 大đại 用dụng 故cố 。 有hữu 三tam 昧muội 兼kiêm 持trì 咒chú 者giả 。 謂vị 不bất 能năng 直trực 觀quán 本bổn 性tánh 者giả 。 更canh 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 。 助trợ 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 如như 方Phương 等Đẳng 三tam 昧muội 兼kiêm 持trì 咒chú 。 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 兼kiêm 誦tụng 經Kinh 。 十thập 六lục 觀quán 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 及cập 與dữ 此thử 經Kinh 。 則tắc 兼kiêm 念niệm 佛Phật 。 謂vị 之chi 兼kiêm 者giả 。 以dĩ 理lý 觀quán 為vi 正chánh 。 事sự 行hành 為vi 助trợ 故cố 。 或hoặc 直trực 顯hiển 下hạ 或hoặc 問vấn 云vân 。 直trực 觀quán 助trợ 顯hiển 功công 行hành 不bất 同đồng 證chứng 果Quả 之chi 時thời 。 得đắc 無vô 深thâm 淺thiển 。 故cố 云vân 直trực 觀quán 助trợ 顯hiển 。 雖tuy 云vân 不bất 同đồng 。 直trực 至chí 成thành 功công 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 方phương 便tiện 多đa 門môn 。 歸quy 元nguyên 無vô 二nhị 故cố 。 況huống 初sơ 學học 下hạ 。 謂vị 所sở 云vân 助trợ 顯hiển 皆giai 久cửu 修tu 上thượng 士sĩ 。 理lý 觀quán 精tinh 純thuần 。 但đãn 假giả 事sự 為vi 助trợ 。 若nhược 初sơ 學học 凡phàm 夫phu 障chướng 染nhiễm 濃nồng 厚hậu 。 理lý 觀quán 荒hoang 蕪# 。 全toàn 資tư 彌di 陀đà 勝thắng 境cảnh 。 發phát 我ngã 靈linh 明minh 妙diệu 心tâm 。 須tu 於ư 四tứ 字tự 洪hồng 名danh 。 全toàn 身thân 著trước 倒đảo 。 故cố 知tri 持trì 名danh 實thật 為vi 修tu 行hành 要yếu 術thuật 。 不bất 可khả 忽hốt 也dã 。 疏sớ/sơ 。 聞văn 斯tư 受thọ 之chi 者giả 。 謂vị 聞văn 斯tư 殊thù 勝thắng 法Pháp 門môn 。 通thông 身thân 領lãnh 荷hà 。 直trực 下hạ 承thừa 當đương 。 勇dũng 往vãng 直trực 前tiền 。 不bất 為vi 他tha 岐kỳ 所sở 動động 。 受thọ 斯tư 守thủ 之chi 者giả 。 謂vị 領lãnh 斯tư 殊thù 勝thắng 法Pháp 門môn 。 終chung 身thân 依y 附phụ 。 念niệm 念niệm 不bất 離ly 。 與dữ 生sanh 俱câu 生sanh 。 不bất 至chí 中trung 道đạo 而nhi 廢phế 也dã 。 鈔sao 。 只chỉ 消tiêu 向hướng 一nhất 句cú 彌di 陀đà 著trước 倒đảo 者giả 。 古cổ 云vân 。 南Nam 無mô 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 宗tông 門môn 頭đầu 則tắc 公công 案án 等đẳng 是thị 也dã 。 鈔sao 。 若nhược 不bất 委ủy 身thân 二nhị 句cú 。 謂vị 若nhược 徹triệt 見kiến 念niệm 佛Phật 之chi 妙diệu 。 則tắc 自tự 然nhiên 不bất 惜tích 形hình 骸hài 。 不bất 顧cố 身thân 命mạng 。 少thiểu 有hữu 愛ái 戀luyến 之chi 心tâm 。 則tắc 不bất 能năng 一nhất 心tâm 執chấp 持trì 也dã 。 古cổ 云vân 假giả 使sử 筋cân 斷đoạn 骨cốt 枯khô 。 我ngã 此thử 工công 夫phu 。 決quyết 不bất 退thoái 轉chuyển 。 又hựu 云vân 。 假giả 使sử 熱nhiệt 鐵thiết 輪luân 。 在tại 我ngã 頂đảnh 上thượng 旋toàn 。 終chung 不bất 以dĩ 此thử 苦khổ 。 退thoái 失thất 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 一nhất 者giả 歸quy 投đầu 義nghĩa 下hạ 。 謂vị 前tiền 皈quy 命mạng 有hữu 投đầu 義nghĩa 。 今kim 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 一nhất 心tâm 向hướng 往vãng 。 如như 鳥điểu 投đầu 林lâm 。 如như 客khách 投đầu 主chủ 。 如như 游du 子tử 伶# 仃# 。 唯duy 有hữu 思tư 歸quy 一nhất 念niệm 。 此thử 但đãn 事sự 相tướng 精tinh 勤cần 。 猶do 未vị 明minh 理lý 。 即tức 事sự 一nhất 心tâm 。 二nhị 者giả 歸quy 元nguyên 義nghĩa 。 謂vị 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 還hoàn 歸quy 一nhất 心tâm 。 則tắc 背bối/bội 塵trần 合hợp 覺giác 。 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 念niệm 念niệm 還hoàn 歸quy 自tự 心tâm 。 即tức 名danh 歸quy 元nguyên 。 此thử 則tắc 不bất 唯duy 事sự 行hành 。 兼kiêm 修tu 理lý 觀quán 。 為vi 理lý 一nhất 心tâm 。 鈔sao 。 非phi 聞văn 不bất 知tri 者giả 。 此thử 界giới 眾chúng 生sanh 。 於ư 六lục 根căn 中trung 耳nhĩ 根căn 偏thiên 利lợi 。 耳nhĩ 根căn 聞văn 聲thanh 。 意ý 識thức 了liễu 別biệt 方phương 始thỉ 得đắc 知tri 故cố 。 非phi 說thuyết 不bất 聞văn 者giả 。 此thử 土thổ/độ 說thuyết 法Pháp 。 唯duy 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 演diễn 說thuyết 。 方phương 始thỉ 得đắc 聞văn 故cố 。 得đắc 無vô 生sanh 慧tuệ 二nhị 句cú 。 引dẫn 證chứng 非phi 聞văn 不bất 知tri 。 佛Phật 法Pháp 無vô 人nhân 說thuyết 二nhị 句cú 。 引dẫn 證chứng 非phi 說thuyết 不bất 聞văn 。 鈔sao 。 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 者giả 。 經Kinh 云vân 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 繫hệ 緣duyên 法Pháp 界Giới 。 是thị 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。 論luận 云vân 謂vị 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 與dữ 眾chúng 生sanh 身thân 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 即tức 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。 欲dục 入nhập 是thị 三tam 昧muội 者giả 。 應ưng 繫hệ 心tâm 一nhất 佛Phật 。 專chuyên 稱xưng 名danh 字tự 也dã 。 即tức 是thị 念niệm 中trung 。 能năng 見kiến 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 者giả 。 盡tận 知tri 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 法Pháp 界Giới 。 無vô 差sai 別biệt 相tướng 也dã 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 與dữ 眾chúng 生sanh 心tâm 同đồng 體thể 無vô 二nhị 。 今kim 但đãn 見kiến 眾chúng 生sanh 心tâm 。 不bất 見kiến 佛Phật 法Pháp 身thân 者giả 。 以dĩ 未vị 能năng 離ly 念niệm 故cố 。 修tu 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 者giả 。 念niệm 空không 真chân 念niệm 獲hoạch 自tự 本bổn 心tâm 。 則tắc 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 身thân 於ư 中trung 顯hiển 現hiện 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 古cổ 云vân 。 諸chư 佛Phật 猶do 如như 淨tịnh 明minh 鏡kính 。 我ngã 心tâm 亦diệc 似tự 摩ma 尼ni 珠châu 。 諸chư 佛Phật 常thường 來lai 入nhập 我ngã 身thân 。 我ngã 身thân 徧biến 入nhập 諸chư 佛Phật 軀khu 。 是thị 也dã 。 名danh 必tất 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 名danh 為vi 能năng 召triệu 。 相tương/tướng 為vi 所sở 召triệu 。 既ký 稱xưng 能năng 召triệu 之chi 名danh 。 必tất 有hữu 所sở 召triệu 之chi 體thể 故cố 。 名danh 相tướng 不bất 離ly 一nhất 心tâm 者giả 。 心tâm 為vi 能năng 現hiện 。 名danh 相tướng 為vi 所sở 現hiện 。 既ký 一nhất 心tâm 稱xưng 名danh 。 得đắc 能năng 現hiện 體thể 。 所sở 現hiện 名danh 相tướng 。 無vô 不bất 攝nhiếp 故cố 。 疏sớ/sơ 。 復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 各các 分phần/phân 利lợi 鈍độn 者giả 。 一nhất 者giả 從tùng 散tán 入nhập 定định 義nghĩa 。 二nhị 者giả 從tùng 定định 入nhập 散tán 義nghĩa 。 從tùng 散tán 入nhập 定định 。 則tắc 利lợi 者giả 日nhật 少thiểu 。 鈍độn 者giả 日nhật 多đa 。 從tùng 定định 入nhập 散tán 。 則tắc 利lợi 者giả 日nhật 多đa 。 鈍độn 者giả 日nhật 少thiểu 。 鈔sao 。 如Như 來Lai 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 不bất 係hệ 於ư 日nhật 者giả 。 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 各các 自tự 謂vị 佛Phật 某mỗ 日nhật 成thành 道Đạo 。 如Như 來Lai 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 實thật 不bất 係hệ 於ư 日nhật 。 以dĩ 日nhật 者giả 時thời 也dã 。 依y 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 無vô 有hữu 自tự 體thể 故cố 。 百bách 法pháp 中trung 時thời 。 為vi 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 行hành 攝nhiếp 。 今kim 如Như 來Lai 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 坐tọa 斷đoạn 三tam 際tế 何hà 有hữu 於ư 時thời 。 時thời 者giả 皆giai 眾chúng 生sanh 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 也dã 。 故cố 經Kinh 云vân 。 一nhất 念niệm 普phổ 觀quán 無vô 量lượng 劫kiếp 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 亦diệc 無vô 住trụ 。 如như 是thị 了liễu 知tri 三tam 世thế 佛Phật 。 超siêu 諸chư 方phương 便tiện 成thành 十Thập 力Lực 。 七thất 廟miếu 者giả 。 禮lễ 記ký 云vân 。 天thiên 子tử 七thất 廟miếu 。 三tam 昭chiêu 三tam 穆mục 。 與dữ 太thái 祖tổ 之chi 廟miếu 。 共cộng 為vi 七thất 。 利lợi 鈍độn 二nhị 根căn 。 各các 一nhất 至chí 七thất 者giả 。 若nhược 從tùng 散tán 至chí 定định 。 則tắc 利lợi 根căn 一nhất 日nhật 。 鈍độn 或hoặc 至chí 七thất 。 若nhược 從tùng 定định 歸quy 散tán 。 則tắc 鈍độn 根căn 一nhất 日nhật 。 利lợi 或hoặc 至chí 七thất 。 利lợi 根căn 者giả 性tánh 敏mẫn 下hạ 。 正chánh 是thị 從tùng 散tán 入nhập 定định 。 亦diệc 有hữu 利lợi 根căn 經kinh 於ư 下hạ 。 正chánh 是thị 從tùng 定định 入nhập 散tán 。 此thử 兩lưỡng 段đoạn 申thân 明minh 利lợi 鈍độn 二nhị 根căn 。 各các 一nhất 至chí 七thất 也dã 。 鈔sao 。 口khẩu 誦tụng 而nhi 心tâm 不bất 念niệm 者giả 。 口khẩu 誦tụng 佛Phật 名danh 。 心tâm 馳trì 萬vạn 境cảnh 。 是thị 為vi 讀đọc 佛Phật 非phi 念niệm 佛Phật 也dã 。 以dĩ 念niệm 從tùng 心tâm 故cố 。 心tâm 雖tuy 念niệm 而nhi 念niệm 不bất 一nhất 者giả 。 雖tuy 心tâm 念niệm 佛Phật 。 淨tịnh 穢uế 交giao 馳trì 。 是thị 雖tuy 念niệm 佛Phật 。 非phi 一nhất 心tâm 也dã 。 以dĩ 一nhất 心tâm 者giả 純thuần 淨tịnh 故cố 。 念niệm 雖tuy 一nhất 而nhi 有hữu 時thời 不bất 一nhất 者giả 。 雖tuy 少thiểu 時thời 一nhất 心tâm 。 後hậu 復phục 還hoàn 亂loạn 。 所sở 謂vị 朝triêu 則tắc 勤cần 。 而nhi 暮mộ 則tắc 怠đãi 。 一nhất 日nhật 暴bạo 之chi 。 十thập 日nhật 寒hàn 之chi 。 是thị 雖tuy 一nhất 心tâm 。 還hoàn 復phục 亂loạn 也dã 。 以dĩ 不bất 亂loạn 在tại 無vô 間gian 故cố 。 皆giai 非phi 淨tịnh 業nghiệp 之chi 能năng 事sự 也dã 。 疏sớ/sơ 。 事sự 理lý 雙song 備bị 者giả 。 如Như 來Lai 以dĩ 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 證chứng 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 之chi 理lý 。 凡phàm 說thuyết 法Pháp 時thời 不bất 離ly 二nhị 諦đế 。 依y 俗tục 諦đế 說thuyết 法Pháp 故cố 有hữu 事sự 。 依y 真Chân 諦Đế 說thuyết 法Pháp 故cố 有hữu 理lý 。 所sở 依y 之chi 諦đế 。 真chân 俗tục 不bất 二nhị 。 故cố 一nhất 字tự 一nhất 語ngữ 。 事sự 理lý 雙song 備bị 也dã 。 信tín 力lực 成thành 就tựu 者giả 。 事sự 一nhất 心tâm 人nhân 。 不bất 修tu 理lý 觀quán 。 唯duy 憑bằng 信tín 力lực 。 如như 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 古cổ 云vân 。 清thanh 珠châu 投đầu 於ư 濁trược 水thủy 。 濁trược 水thủy 不bất 得đắc 不bất 清thanh 。 佛Phật 念niệm 投đầu 於ư 散tán 心tâm 。 散tán 心tâm 不bất 得đắc 不bất 一nhất 。 屬thuộc 定định 門môn 攝nhiếp 者giả 。 定định 有hữu 世thế 出xuất 世thế 。 與dữ 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 及cập 事sự 理lý 諸chư 禪thiền 定định 不bất 同đồng 。 而nhi 要yếu 之chi 定định 者giả 無vô 散tán 之chi 謂vị 。 今kim 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 二nhị 念niệm 。 則tắc 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 故cố 屬thuộc 定định 攝nhiếp 。 然nhiên 彼bỉ 體thể 究cứu 無vô 間gian 。 至chí 如như 靜tĩnh 夜dạ 鐘chung 聲thanh 。 澄trừng 潭đàm 月nguyệt 影ảnh 。 若nhược 未vị 得đắc 冷lãnh 灰hôi 豆đậu 爆bộc 。 㘞# 地địa 一nhất 聲thanh 。 亦diệc 屬thuộc 定định 攝nhiếp 亦diệc 即tức 是thị 事sự 一nhất 心tâm 。 而nhi 疏sớ/sơ 鈔sao 專chuyên 以dĩ 事sự 一nhất 屬thuộc 憶ức 念niệm 。 亦diệc 一nhất 往vãng 言ngôn 耳nhĩ 。 未vị 有hữu 慧tuệ 故cố 者giả 。 以dĩ 即tức 就tựu 憶ức 念niệm 無vô 間gian 。 念niệm 到đáo 連liên 念niệm 脫thoát 落lạc 。 頓đốn 入nhập 無vô 念niệm 。 即tức 屬thuộc 慧tuệ 門môn 。 古cổ 云vân 。 只chỉ 一nhất 直trực 念niệm 去khứ 。 亦diệc 有hữu 悟ngộ 日nhật 是thị 也dã 。 今kim 工công 夫phu 始thỉ 成thành 片phiến 段đoạn 。 尚thượng 未vị 契khế 入nhập 本bổn 心tâm 。 故cố 止chỉ 屬thuộc 定định 門môn 也dã 。 鈔sao 。 以dĩ 心tâm 緣duyên 歷lịch 。 字tự 字tự 分phân 明minh 者giả 。 此thử 是thị 心tâm 念niệm 。 不bất 同đồng 前tiền 口khẩu 念niệm 而nhi 心tâm 不bất 念niệm 也dã 。 前tiền 句cú 後hậu 句cú 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 無vô 第đệ 二nhị 念niệm 者giả 。 此thử 是thị 一nhất 心tâm 念niệm 。 不bất 同đồng 前tiền 心tâm 雖tuy 念niệm 。 而nhi 念niệm 不bất 一nhất 也dã 。 不bất 為vi 貪tham 瞋sân 煩phiền 惱não 之chi 所sở 雜tạp 亂loạn 。 此thử 是thị 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 不bất 同đồng 前tiền 念niệm 雖tuy 一nhất 。 而nhi 有hữu 時thời 不bất 一nhất 也dã 。 又hựu 以dĩ 心tâm 緣duyên 歷lịch 。 字tự 字tự 分phân 明minh 。 是thị 一nhất 句cú 不bất 亂loạn 。 前tiền 句cú 後hậu 句cú 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 是thị 多đa 句cú 不bất 亂loạn 。 不bất 為vi 貪tham 瞋sân 等đẳng 雜tạp 亂loạn 。 是thị 對đối 境cảnh 不bất 亂loạn 也dã 。 成thành 具cụ 下hạ 。 引dẫn 證chứng 不bất 亂loạn 。 言ngôn 定định 者giả 四tứ 句cú 。 定định 能năng 伏phục 妄vọng 。 慧tuệ 能năng 破phá 妄vọng 。 伏phục 則tắc 如như 石thạch 壓áp 草thảo 。 如như 繩thằng 縛phược 賊tặc 。 暫tạm 時thời 不bất 動động 。 根căn 猶do 在tại 故cố 。 破phá 則tắc 如như 鋤# 斬trảm 草thảo 。 如như 刀đao 殺sát 賊tặc 。 究cứu 竟cánh 不bất 動động 以dĩ 無vô 根căn 故cố 。 疏sớ/sơ 。 能năng 念niệm 所sở 念niệm 更cánh 非phi 二nhị 物vật 者giả 。 以dĩ 所sở 念niệm 者giả 佛Phật 。 是thị 即tức 本bổn 覺giác 之chi 理lý 。 能năng 念niệm 者giả 心tâm 。 是thị 即tức 始thỉ 覺giác 之chi 智trí 。 若nhược 能năng 始thỉ 本bổn 合hợp 一nhất 。 方phương 了liễu 能năng 所sở 不bất 二nhị 。 天thiên 台thai 云vân 。 諦đế 觀quán 名danh 別biệt 。 其kỳ 體thể 不bất 殊thù 。 性tánh 三tam 為vi 諦đế 。 修tu 三tam 為vi 觀quán 。 修tu 性tánh 既ký 融dung 。 能năng 所sở 莫mạc 得đắc 。 是thị 也dã 。 離ly 於ư 四tứ 句cú 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 者giả 。 謂vị 離ly 一nhất 切thiết 。 法pháp 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 以dĩ 無vô 虗hư 妄vọng 心tâm 念niệm 故cố 。 所sở 謂vị 真Chân 如Như 自tự 性tánh 。 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 非phi 有hữu 非phi 無vô 相tương/tướng 。 非phi 有hữu 無vô 俱câu 相tương/tướng 。 依y 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 有hữu 妄vọng 心tâm 。 念niệm 念niệm 分phân 別biệt 。 皆giai 不bất 相tương 應ứng 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 若nhược 離ly 妄vọng 心tâm 。 實thật 無vô 可khả 空không 故cố 。 無vô 心tâm 無vô 念niệm 。 空không 慧tuệ 相tương 應ứng 。 故cố 屬thuộc 慧tuệ 門môn 。 諸chư 妄vọng 消tiêu 亡vong 。 故cố 兼kiêm 得đắc 定định 。 鈔sao 。 能năng 念niệm 心tâm 外ngoại 無vô 有hữu 佛Phật 為vi 我ngã 所sở 念niệm 者giả 。 謂vị 一nhất 念niệm 未vị 生sanh 前tiền 。 佛Phật 在tại 何hà 所sở 。 因nhân 心tâm 起khởi 念niệm 故cố 。 佛Phật 境cảnh 現hiện 前tiền 。 則tắc 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 因nhân 能năng 念niệm 之chi 心tâm 而nhi 有hữu 。 若nhược 離ly 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 亦diệc 無vô 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 則tắc 佛Phật 境cảnh 從tùng 緣duyên 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 所sở 念niệm 佛Phật 外ngoại 無vô 有hữu 心tâm 能năng 念niệm 於ư 佛Phật 者giả 。 謂vị 佛Phật 境cảnh 未vị 現hiện 之chi 前tiền 。 心tâm 在tại 何hà 所sở 。 因nhân 聞văn 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 乃nãi 引dẫn 生sanh 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 則tắc 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 因nhân 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 而nhi 有hữu 。 若nhược 離ly 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 亦diệc 無vô 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 則tắc 心tâm 亦diệc 從tùng 緣duyên 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 者giả 。 心tâm 者giả 是thị 智trí 。 佛Phật 者giả 是thị 如như 。 心tâm 外ngoại 無vô 佛Phật 。 是thị 智trí 外ngoại 無vô 如như 也dã 。 此thử 乃nãi 奪đoạt 境cảnh 不bất 奪đoạt 人nhân 。 古cổ 云vân 。 上thượng 園viên 華hoa 已dĩ 謝tạ 。 車xa 馬mã 尚thượng 駢biền 填điền 是thị 也dã 。 如như 外ngoại 無vô 智trí 者giả 。 既ký 佛Phật 外ngoại 無vô 心tâm 。 是thị 如như 外ngoại 無vô 智trí 也dã 。 此thử 乃nãi 奪đoạt 人nhân 不bất 奪đoạt 境cảnh 。 古cổ 云vân 。 是thị 處xứ 有hữu 芳phương 草thảo 。 滿mãn 城thành 無vô 故cố 人nhân 。 是thị 也dã 。 非phi 如như 非phi 智trí 。 故cố 唯duy 一nhất 心tâm 者giả 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 。 以dĩ 智trí 奪đoạt 如như 故cố 非phi 如như 。 如như 外ngoại 無vô 智trí 。 以dĩ 如như 奪đoạt 智trí 故cố 非phi 智trí 。 互hỗ 奪đoạt 兩lưỡng 忘vong 。 則tắc 非phi 如như 非phi 智trí 。 故cố 唯duy 一nhất 心tâm 。 此thử 人nhân 境cảnh 雙song 奪đoạt 。 古cổ 云vân 。 雲vân 散tán 水thủy 流lưu 去khứ 。 寂tịch 然nhiên 天thiên 地địa 空không 。 又hựu 云vân 。 人nhân 牛ngưu 俱câu 不bất 見kiến 。 正chánh 是thị 月nguyệt 明minh 時thời 。 是thị 也dã 。 若nhược 言ngôn 其kỳ 有hữu 五ngũ 句cú 。 謂vị 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 因nhân 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 而nhi 有hữu 。 則tắc 能năng 念niệm 之chi 心tâm 本bổn 體thể 自tự 空không 。 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 因nhân 能năng 念niệm 之chi 心tâm 而nhi 有hữu 。 則tắc 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 心tâm 緣duyên 境cảnh 。 從tùng 無vô 自tự 性tánh 。 故cố 有hữu 非phi 有hữu 也dã 。 此thử 為vi 空không 觀quán 。 若nhược 言ngôn 其kỳ 無vô 五ngũ 句cú 。 謂vị 因nhân 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 引dẫn 生sanh 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 則tắc 能năng 念niệm 之chi 心tâm 惺tinh 惺tinh 不bất 昧muội 。 因nhân 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 引dẫn 生sanh 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 則tắc 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 以dĩ 性tánh 空không 之chi 處xứ 。 不bất 礙ngại 緣duyên 生sanh 。 故cố 無vô 非phi 無vô 也dã 。 此thử 為vi 假giả 觀quán 。 若nhược 言ngôn 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 二nhị 句cú 。 謂vị 若nhược 雙song 執chấp 有hữu 無vô 。 則tắc 正chánh 當đương 本bổn 體thể 自tự 空không 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 時thời 。 又hựu 靈linh 靈linh 不bất 昧muội 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 以dĩ 有hữu 奪đoạt 無vô 也dã 。 正chánh 當đương 靈linh 靈linh 不bất 昧muội 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 時thời 。 又hựu 本bổn 體thể 自tự 空không 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 無vô 奪đoạt 有hữu 也dã 。 互hỗ 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。 則tắc 有hữu 無vô 雙song 泯mẫn 。 此thử 雙song 遮già 二nhị 邊biên 之chi 中trung 道đạo 觀quán 也dã 。 若nhược 言ngôn 非phi 有hữu 非phi 無vô 二nhị 句cú 。 謂vị 若nhược 雙song 破phá 有hữu 無vô 。 則tắc 因nhân 本bổn 體thể 自tự 空không 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 得đắc 靈linh 靈linh 不bất 昧muội 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 因nhân 無vô 成thành 有hữu 也dã 。 因nhân 靈linh 靈linh 不bất 昧muội 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 故cố 得đắc 本bổn 體thể 自tự 空không 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 因nhân 有hữu 成thành 無vô 也dã 。 互hỗ 成thành 雙song 立lập 。 則tắc 有hữu 無vô 俱câu 存tồn 。 此thử 雙song 照chiếu 二nhị 邊biên 之chi 中trung 道đạo 觀quán 也dã 。 有hữu 無vô 四tứ 句cú 是thị 病bệnh 。 三tam 觀quán 是thị 藥dược 。 若nhược 四tứ 句cú 既ký 離ly 。 則tắc 三tam 觀quán 亦diệc 絕tuyệt 。 此thử 中trung 有hữu 即tức 俗tục 諦đế 。 無vô 即tức 真Chân 諦Đế 。 雙song 亦diệc 雙song 非phi 。 即tức 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。 皆giai 如như 境cảnh 也dã 。 故cố 云vân 般Bát 若Nhã 如như 火hỏa 聚tụ 。 四tứ 面diện 不bất 可khả 入nhập 。 又hựu 云vân 般Bát 若Nhã 如như 清thanh 涼lương 池trì 。 四tứ 面diện 皆giai 可khả 入nhập 也dã 。 非phi 有hữu 則tắc 常thường 寂tịch 下hạ 九cửu 句cú 。 結kết 歸quy 寂tịch 照chiếu 難nan 思tư 。 斯tư 則tắc 下hạ 總tổng 結kết 上thượng 二nhị 。 能năng 所sở 情tình 消tiêu 。 即tức 如như 智trí 不bất 二nhị 。 有hữu 無vô 見kiến 盡tận 。 即tức 寂tịch 照chiếu 難nan 思tư 。 見kiến 諦Đế 。 即tức 三tam 諦đế 圓viên 融dung 理lý 。 鈔sao 。 如như 法Pháp 華hoa 下hạ 。 謂vị 觀quán 像tượng 通thông 二nhị 種chủng 。 一nhất 真chân 佛Phật 。 二nhị 像tượng 佛Phật 也dã 。 引dẫn 法pháp 華hoa 證chứng 。 觀quán 現hiện 在tại 真chân 佛Phật 。 引dẫn 優ưu 填điền 證chứng 。 觀quán 現hiện 在tại 像tượng 佛Phật 。 栴chiên 檀đàn 像tượng 者giả 。 世Thế 尊Tôn 成thành 道Đạo 後hậu 嘗thường 往vãng 忉Đao 利Lợi 天Thiên 宮Cung 。 為vì 母mẫu 說thuyết 法Pháp 。 優ưu 填điền 王vương 欲dục 覲cận 佛Phật 。 而nhi 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 請thỉnh 目Mục 連Liên 尊Tôn 者Giả 。 帶đái 三tam 十thập 二nhị 匠tượng 。 往vãng 彼bỉ 天thiên 宮cung 。 各các 說thuyết 一nhất 相tương/tướng 。 還hoàn 來lai 人nhân 間gian 。 用dụng 栴chiên 檀đàn 香hương 。 木mộc 刻khắc 世Thế 尊Tôn 像tượng 。 觀quan 瞻chiêm 禮lễ 拜bái 。 以dĩ 我ngã 心tâm 目mục 者giả 。 觀quán 經Kinh 云vân 。 其kỳ 光quang 相tướng 好hảo 。 及cập 與dữ 化hóa 佛Phật 。 不bất 可khả 具cụ 說thuyết 。 但đãn 當đương 憶ức 念niệm 。 令linh 心tâm 眼nhãn 見kiến 。 見kiến 此thử 事sự 者giả 。 即tức 見kiến 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 故cố 名danh 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 想tưởng 彼bỉ 如Như 來Lai 者giả 。 諸chư 佛Phật 正Chánh 徧Biến 知Tri 海hải 。 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 心tâm 想tưởng 佛Phật 時thời 。 是thị 心tâm 即tức 是thị 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 故cố 當đương 想tưởng 彼bỉ 如Như 來Lai 。 所sở 謂vị 以dĩ 法Pháp 界Giới 心tâm 。 觀quán 法Pháp 界Giới 境cảnh 。 生sanh 於ư 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 色sắc 心tâm 也dã 。 無vô 生sanh 滅diệt 有hữu 空không 能năng 所sở 等đẳng 相tương/tướng 者giả 。 對đối 上thượng 三tam 種chủng 念niệm 佛Phật 持trì 名danh 。 是thị 生sanh 滅diệt 相tướng 。 經Kinh 云vân 。 諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 。 念niệm 性tánh 元nguyên 生sanh 滅diệt 故cố 。 觀quán 像tượng 是thị 空không 有hữu 相tương/tướng 。 對đối 像tượng 則tắc 有hữu 。 離ly 像tượng 是thị 無vô 故cố 。 觀quán 想tưởng 是thị 能năng 所sở 相tương/tướng 。 有hữu 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 故cố 。 又hựu 前tiền 三tam 。 皆giai 不bất 離ly 生sanh 滅diệt 有hữu 空không 能năng 所sở 等đẳng 相tương/tướng 。 又hựu 前tiền 三tam 皆giai 不bất 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 名danh 字tự 相tương/tướng 。 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。 今kim 實thật 相tướng 之chi 佛Phật 。 過quá 去khứ 無vô 始thỉ 。 未vị 來lai 無vô 終chung 。 無vô 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 一nhất 塵trần 不bất 立lập 處xứ 。 萬vạn 法pháp 齊tề 彰chương 。 無vô 空không 有hữu 相tương/tướng 。 照chiếu 體thể 獨độc 立lập 。 絕tuyệt 諸chư 對đối 待đãi 。 無vô 能năng 所sở 相tương/tướng 又hựu 復phục 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 詞từ 喪táng 慮lự 亡vong 。 離ly 言ngôn 說thuyết 名danh 字tự 。 心tâm 緣duyên 等đẳng 相tương/tướng 。 是thị 無vô 相tướng 不bất 相tướng 。 名danh 為vi 實thật 相tướng 也dã 。 我ngã 若nhược 欲dục 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 隨tùy 意ý 即tức 見kiến 。 是thị 華hoa 嚴nghiêm 解giải 脫thoát 長trưởng 者giả 所sở 說thuyết 。 以dĩ 此thử 證chứng 實thật 相tướng 者giả 。 以dĩ 長trưởng 者giả 已dĩ 能năng 了liễu 知tri 自tự 性tánh 。 如như 影ảnh 響hưởng 夢mộng 幻huyễn 。 所sở 見kiến 諸chư 佛Phật 。 皆giai 由do 自tự 心tâm 。 故cố 經kinh 文văn 云vân 。 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 見kiến 如như 是thị 。 等đẳng 十thập 方phương 佛Phật 剎sát 。 微vi 塵trần 數số 如Như 來Lai 。 彼bỉ 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 來lai 至chí 此thử 。 我ngã 不bất 往vãng 彼bỉ 。 我ngã 若nhược 欲dục 見kiến 。 安An 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 阿A 彌Di 陀Đà 如Như 來Lai 。 隨tùy 意ý 即tức 見kiến 。 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 及cập 與dữ 我ngã 心tâm 。 悉tất 皆giai 如như 夢mộng 。 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 猶do 如như 影ảnh 像tượng 。 自tự 心tâm 如như 水thủy 。 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 所sở 有hữu 色sắc 相tướng 。 及cập 以dĩ 自tự 心tâm 。 悉tất 皆giai 如như 幻huyễn 。 悉tất 皆giai 如như 響hưởng 。 我ngã 如như 是thị 知tri 。 如như 是thị 憶ức 念niệm 。 所sở 見kiến 諸chư 佛Phật 。 皆giai 由do 自tự 心tâm 。 又hựu 以dĩ 此thử 證chứng 實thật 相tướng 者giả 。 以dĩ 如như 實thật 空không 。 方phương 能năng 不bất 空không 。 如như 實thật 不bất 空không 。 方phương 顯hiển 真chân 空không 。 自tự 非phi 遠viễn 離ly 諸chư 相tướng 。 焉yên 能năng 隨tùy 意ý 現hiện 相tướng 。 自tự 非phi 隨tùy 意ý 現hiện 相tướng 。 莫mạc 顯hiển 遠viễn 離ly 諸chư 相tướng 也dã 。 徹triệt 前tiền 徹triệt 後hậu 者giả 。 理lý 即tức 事sự 故cố 徹triệt 前tiền 。 事sự 即tức 理lý 故cố 徹triệt 後hậu 。 理lý 一nhất 心tâm 即tức 實thật 相tướng 者giả 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 理lý 一nhất 心tâm 者giả 。 則tắc 能năng 所sở 情tình 消tiêu 。 有hữu 無vô 見kiến 盡tận 。 離ly 生sanh 滅diệt 空không 有hữu 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 即tức 實thật 相tướng 也dã 。 豈khởi 得đắc 稱xưng 名danh 便tiện 成thành 實thật 相tướng 者giả 。 以dĩ 稱xưng 名danh 念niệm 佛Phật 。 念niệm 念niệm 起khởi 滅diệt 。 是thị 生sanh 滅diệt 相tướng 。 念niệm 時thời 則tắc 有hữu 。 不bất 念niệm 則tắc 無vô 。 是thị 空không 有hữu 相tương/tướng 。 能năng 念niệm 是thị 心tâm 。 所sở 念niệm 是thị 佛Phật 。 是thị 能năng 所sở 相tương/tướng 。 稱xưng 佛Phật 名danh 號hiệu 。 以dĩ 心tâm 緣duyên 歷lịch 。 是thị 言ngôn 說thuyết 名danh 字tự 。 心tâm 緣duyên 等đẳng 相tương/tướng 。 何hà 言ngôn 即tức 實thật 相tướng 耶da 。 答đáp 曰viết 。 謂vị 實thật 相tướng 者giả 。 非phi 為vi 滅diệt 除trừ 諸chư 相tướng 。 而nhi 談đàm 實thật 相tướng 。 即tức 相tương/tướng 無vô 相tướng 。 名danh 實thật 相tướng 也dã 。 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 違vi 背bội 者giả 。 以dĩ 證chứng 意ý 實thật 相tướng 。 則tắc 諸chư 所sở 說thuyết 法Pháp 。 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 故cố 不bất 相tương 違vi 背bội 。 雖tuy 說thuyết 俗tục 事sự 。 亦diệc 順thuận 正Chánh 法Pháp 也dã 。 經Kinh 云vân 。 以dĩ 是thị 清thanh 淨tịnh 意ý 根căn 。 乃nãi 至chí 聞văn 一nhất 偈kệ 一nhất 句cú 。 通thông 達đạt 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 之chi 義nghĩa 。 能năng 演diễn 說thuyết 一nhất 句cú 一nhất 偈kệ 。 至chí 於ư 一nhất 月nguyệt 。 四tứ 月nguyệt 乃nãi 至chí 一nhất 歲tuế 。 諸chư 所sở 說thuyết 法Pháp 。 隨tùy 其kỳ 義nghĩa 趣thú 。 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。 若nhược 說thuyết 俗tục 間gian 經kinh 書thư 。 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 。 資tư 生sanh 業nghiệp 等đẳng 。 皆giai 順thuận 正Chánh 法Pháp 。 一nhất 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 皆giai 已dĩ 成thành 佛Phật 道Đạo 者giả 。 以dĩ 亂loạn 心tâm 稱xưng 佛Phật 是thị 為vi 最tối 易dị 。 而nhi 皆giai 成thành 佛Phật 道Đạo 。 信tín 乎hồ 道đạo 無vô 難nan 易dị 。 顛điên 沛# 造tạo 次thứ 。 無vô 非phi 妙diệu 法Pháp 。 無vô 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 直trực 謂vị 觀quán 佛Phật 法Pháp 身thân 者giả 。 謂vị 六lục 十thập 萬vạn 億ức 。 那na 由do 他tha 由do 旬tuần 之chi 身thân 。 是thị 實thật 報báo 身thân 。 名danh 為vi 尊tôn 特đặc 。 亦diệc 名danh 勝thắng 應ưng 。 而nhi 特đặc 名danh 法Pháp 身thân 者giả 。 為vi 成thành 行hành 人nhân 圓viên 妙diệu 境cảnh 也dã 。 良lương 以dĩ 報báo 應ứng 屬thuộc 修tu 。 法Pháp 身thân 是thị 性tánh 。 若nhược 漸tiệm 教giáo 說thuyết 。 別biệt 起khởi 報báo 應ứng 二nhị 修tu 。 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 一nhất 性tánh 。 若nhược 頓đốn 教giáo 詮thuyên 。 報báo 應ứng 二nhị 修tu 。 全toàn 是thị 性tánh 具cụ 法Pháp 身thân 一nhất 性tánh 。 舉cử 體thể 起khởi 修tu 。 故cố 得đắc 全toàn 性tánh 成thành 修tu 。 全toàn 修tu 在tại 性tánh 。 三Tam 身Thân 融dung 妙diệu 。 指chỉ 一nhất 即tức 三tam 也dã 。 是thị 知tri 圓viên 人nhân 修tu 行hành 。 無vô 行hành 不bất 圓viên 。 圓viên 人nhân 對đối 法pháp 。 無vô 法pháp 不bất 妙diệu 。 即tức 一nhất 句cú 彌di 陀đà 。 當đương 體thể 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。 當đương 體thể 即tức 念niệm 自tự 性tánh 天thiên 真chân 之chi 佛Phật 。 而nhi 念niệm 實thật 無vô 念niệm 。 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 寂tịch 照chiếu 難nan 思tư 。 是thị 無vô 空không 有hữu 相tương/tướng 。 如như 智trí 不bất 二nhị 。 是thị 無vô 能năng 所sở 相tương/tướng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 是thị 無vô 言ngôn 說thuyết 。 心tâm 緣duyên 等đẳng 相tương/tướng 。 名danh 號hiệu 何hà 非phi 實thật 相tướng 也dã 。 鈔sao 。 般Bát 若Nhã 智trí 者giả 。 即tức 自tự 在tại 決quyết 定định 解giải 力lực 。 信tín 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 。 智trí 光quang 照chiếu 耀diệu 。 普phổ 觀quán 境cảnh 界giới 。 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 。 善thiện 巧xảo 觀quán 察sát 。 普phổ 眼nhãn 明minh 徹triệt 也dã 。 此thử 般Bát 若Nhã 智trí 。 通thông 已dĩ 證chứng 未vị 證chứng 。 未vị 證chứng 即tức 是thị 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 已dĩ 證chứng 即tức 是thị 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。 三tam 智trí 是thị 果quả 。 三tam 觀quán 是thị 因nhân 。 果quả 在tại 一nhất 心tâm 。 因nhân 豈khởi 前tiền 後hậu 。 因nhân 果quả 不bất 二nhị 。 方phương 曰viết 圓viên 修tu 。 故cố 般Bát 若Nhã 智trí 通thông 證chứng 未vị 證chứng 也dã 。 若nhược 以dĩ 般Bát 若Nhã 智trí 專chuyên 持trì 佛Phật 名danh 。 似tự 屬thuộc 未vị 證chứng 。 何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 已dĩ 證chứng 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。 則tắc 已dĩ 入nhập 圓viên 住trụ 別biệt 地địa 。 已dĩ 證chứng 無vô 生sanh 。 不bất 消tiêu 更cánh 用dụng 求cầu 生sanh 。 恐khủng 亦diệc 不bất 必tất 專chuyên 持trì 矣hĩ 。 今kim 以dĩ 般Bát 若Nhã 智trí 專chuyên 持trì 佛Phật 名danh 者giả 。 乃nãi 是thị 別biệt 向hướng 及cập 圓viên 信tín 以dĩ 下hạ 。 更canh 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 。 助trợ 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 據cứ 乎hồ 妙diệu 心tâm 稱xưng 彼bỉ 名danh 號hiệu 。 託thác 彼bỉ 名danh 號hiệu 發phát 我ngã 妙diệu 心tâm 也dã 。 妙diệu 心tâm 一nhất 發phát 。 即tức 三tam 智trí 實thật 在tại 一nhất 心tâm 中trung 得đắc 。 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。 斯tư 成thành 就tựu 矣hĩ 。 德đức 雲vân 比Bỉ 丘Khâu 。 示thị 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 者giả 。 初sơ 云vân 我ngã 唯duy 得đắc 此thử 。 憶ức 念niệm 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 普phổ 見kiến 法Pháp 門môn 。 繼kế 復phục 示thị 智trí 光quang 普phổ 照chiếu 念niệm 佛Phật 門môn 。 乃nãi 至chí 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 住trụ 虗hư 空không 念niệm 佛Phật 門môn 。 德đức 雲vân 比Bỉ 丘Khâu 下hạ 。 是thị 先tiên 釋thích 一nhất 行hành 念niệm 佛Phật 。 又hựu 修tu 念niệm 佛Phật 下hạ 。 是thị 次thứ 釋thích 一nhất 時thời 念niệm 佛Phật 。 以dĩ 如như 為vi 境cảnh 。 無vô 境cảnh 非phi 佛Phật 者giả 。 釋thích 上thượng 觀quán 其kỳ 法Pháp 身thân 也dã 。 法Pháp 身thân 即tức 如như 如như 之chi 理lý 。 若nhược 以dĩ 如như 如như 之chi 理lý 。 為vi 所sở 觀quán 境cảnh 。 則tắc 真Chân 如Như 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 佛Phật 境cảnh 也dã 。 此thử 則tắc 以dĩ 般Bát 若Nhã 智trí 照chiếu 法Pháp 界Giới 境cảnh 。 故cố 云vân 一nhất 行hành 念niệm 佛Phật 。 先tiên 化hóa 次thứ 報báo 次thứ 法pháp 者giả 。 未vị 達đạt 唯duy 心tâm 。 依y 事sự 識thức 觀quán 佛Phật 化hóa 身thân 。 已dĩ 達đạt 唯duy 心tâm 。 依y 業nghiệp 識thức 觀quán 佛Phật 報báo 身thân 。 能năng 斷đoạn 無vô 明minh 。 次thứ 依y 般Bát 若Nhã 觀quán 佛Phật 法Pháp 身thân 。 今kim 則tắc 一nhất 時thời 而nhi 修tu 。 不bất 歷lịch 次thứ 第đệ 。 何hà 者giả 。 化hóa 身thân 是thị 用dụng 。 報báo 身thân 是thị 智trí 。 法Pháp 身thân 是thị 理lý 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 。 故cố 報báo 即tức 法pháp 。 如như 外ngoại 無vô 智trí 。 故cố 法pháp 即tức 報báo 。 體thể 外ngoại 無vô 用dụng 。 故cố 法pháp 報báo 即tức 應ưng 。 用dụng 外ngoại 無vô 體thể 。 故cố 應ưng 即tức 法pháp 報báo 。 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 言ngôn 三tam 即tức 一nhất 故cố 。 又hựu 一nhất 時thời 而nhi 修tu 者giả 。 圓viên 人nhân 不bất 獨độc 隨tùy 觀quán 一nhất 身thân 即tức 是thị 三Tam 身Thân 。 但đãn 趣thú 舉cử 一nhất 塵trần 三Tam 身Thân 具cụ 足túc 。 所sở 謂vị 此thử 觀quán 微vi 妙diệu 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 一nhất 觀quán 一nhất 切thiết 觀quán 。 一nhất 切thiết 觀quán 一nhất 觀quán 。 非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 。 如như 此thử 之chi 觀quán 攝nhiếp 一nhất 切thiết 觀quán 也dã 。 若nhược 觀quán 彼bỉ 佛Phật 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 者giả 。 能năng 觀quán 即tức 是thị 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 所sở 觀quán 即tức 是thị 三tam 諦đế 一nhất 境cảnh 。 謂vị 之chi 觀quán 彼bỉ 佛Phật 者giả 。 是thị 託thác 彼bỉ 果quả 佛Phật 圓viên 明minh 之chi 體thể 。 顯hiển 我ngã 眾chúng 生sanh 性tánh 德đức 之chi 佛Phật 也dã 。 畢tất 竟cánh 得đắc 生sanh 。 住trụ 正chánh 定định 者giả 。 往vãng 生sanh 之chi 人nhân 。 約ước 有hữu 三tam 位vị 。 一nhất 如như 蓮liên 華hoa 未vị 開khai 時thời 。 信tín 行hành 未vị 滿mãn 。 未vị 名danh 不bất 退thoái 。 但đãn 以dĩ 處xứ 無vô 退thoái 緣duyên 。 故cố 稱xưng 不bất 退thoái 。 二nhị 信tín 位vị 滿mãn 足túc 以dĩ 去khứ 。 華hoa 開khai 見kiến 佛Phật 。 入nhập 十thập 住trụ 位vị 。 得đắc 少thiểu 分phần 見kiến 法Pháp 身thân 。 住trụ 正chánh 定định 位vị 也dã 。 三tam 者giả 三tam 賢hiền 位vị 滿mãn 入nhập 初Sơ 地Địa 以dĩ 去khứ 。 證chứng 徧biến 滿mãn 法Pháp 身thân 。 生sanh 無vô 邊biên 佛Phật 土độ 。 如như 佛Phật 記ký 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 住trụ 初Sơ 地Địa 生sanh 淨tịnh 土độ 等đẳng 也dã 。 此thử 中trung 畢tất 竟cánh 等đẳng 。 是thị 後hậu 二nhị 位vị 。 不bất 以dĩ 色sắc 念niệm 。 是thị 不bất 念niệm 相tướng 好hảo 之chi 色sắc 。 不bất 以dĩ 四Tứ 智Trí 十thập 八bát 法pháp 念niệm 。 是thị 不bất 念niệm 功công 德đức 之chi 心tâm 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 空không 者giả 。 以dĩ 佛Phật 無vô 別biệt 色sắc 心tâm 功công 德đức 。 唯duy 有hữu 如như 如như 理lý 。 及cập 如như 如như 智trí 獨độc 存tồn 故cố 。 無vô 所sở 念niệm 是thị 為vi 念niệm 佛Phật 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 性tánh 空không 即tức 是thị 佛Phật 。 金kim 剛cang 云vân 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。 佛Phật 以dĩ 無vô 境cảnh 為vi 境cảnh 。 則tắc 念niệm 以dĩ 無vô 念niệm 為vi 念niệm 也dã 。 諦đế 了liễu 自tự 心tâm 名danh 為vi 觀quán 佛Phật 者giả 。 自tự 心tâm 者giả 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 諦đế 了liễu 法Pháp 身thân 方phương 為vi 觀quán 佛Phật 。 外ngoại 求cầu 有hữu 相tương/tướng 佛Phật 。 與dữ 我ngã 不bất 相tương 干can 。 不bất 為vi 境cảnh 亂loạn 。 名danh 為vi 三tam 昧muội 者giả 。 三tam 昧muội 之chi 言ngôn 正chánh 受thọ 也dã 。 會hội 境cảnh 歸quy 心tâm 。 無vô 境cảnh 可khả 亂loạn 。 方phương 名danh 正chánh 定định 也dã 。 一nhất 體thể 不bất 移di 。 名danh 為vi 心tâm 印ấn 者giả 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 充sung 徧biến 法Pháp 界Giới 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 方phương 名danh 心tâm 印ấn 不bất 壞hoại 也dã 。 疏sớ/sơ 。 雖tuy 云vân 一nhất 心tâm 者giả 。 前tiền 以dĩ 一nhất 心tâm 。 為vi 一nhất 行hành 一nhất 時thời 等đẳng 。 若nhược 只chỉ 以dĩ 一nhất 對đối 一nhất 。 便tiện 墮đọa 數số 矣hĩ 。 然nhiên 法Pháp 身thân 無vô 為vi 。 不bất 墮đọa 諸chư 數số 。 雖tuy 云vân 一nhất 心tâm 。 實thật 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 心tâm 。 無vô 不bất 攝nhiếp 故cố 。 鈔sao 。 至chí 誠thành 心tâm 者giả 。 至chí 之chi 言ngôn 專chuyên 。 誠thành 之chi 言ngôn 實thật 。 深thâm 心tâm 者giả 。 佛Phật 果Quả 深thâm 高cao 。 以dĩ 心tâm 往vãng 求cầu 。 故cố 曰viết 深thâm 心tâm 。 亦diệc 從tùng 深thâm 理lý 生sanh 。 亦diệc 從tùng 厚hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 根căn 生sanh 。 雖tuy 有hữu 三tam 義nghĩa 而nhi 不bất 相tương 捨xả 。 求cầu 高cao 深thâm 果quả 。 須tu 見kiến 深thâm 理lý 。 欲dục 契khế 深thâm 理lý 。 須tu 厚hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 根căn 。 此thử 乃nãi 立lập 行hành 依y 理lý 求cầu 果quả 也dã 。 迴hồi 向hướng 發phát 願nguyện 心tâm 者giả 。 以dĩ 真Chân 如Như 實thật 念niệm 趣thú 果quả 善thiện 心tâm 。 二nhị 心tâm 功công 德đức 。 善thiện 巧xảo 迴hồi 向hướng 。 願nguyện 生sanh 淨tịnh 土độ 。 速tốc 證chứng 法Pháp 忍Nhẫn 。 廣quảng 拔bạt 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 苦khổ 惱não 。 起khởi 信tín 三tam 心tâm 者giả 。 一nhất 者giả 直trực 心tâm 。 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 法pháp 故cố 。 謂vị 向hướng 理lý 之chi 心tâm 。 別biệt 無vô 岐kỳ 路lộ 。 此thử 即tức 二nhị 行hành 之chi 本bổn 。 二nhị 者giả 深thâm 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 集tập 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 行hành 故cố 。 謂vị 修tu 具cụ 萬vạn 德đức 。 迴hồi 向hướng 心tâm 源nguyên 。 即tức 自tự 利lợi 行hành 本bổn 。 三tam 者giả 大đại 悲bi 心tâm 。 欲dục 拔bạt 一nhất 切thiết 眾chúng 苦khổ 故cố 。 謂vị 廣quảng 拔bạt 眾chúng 苦khổ 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 即tức 利lợi 他tha 行hành 本bổn 。 妙diệu 行hạnh 雖tuy 廣quảng 。 三tam 行hành 皆giai 收thu 。 名danh 殊thù 理lý 一nhất 者giả 。 是thị 以dĩ 經kinh 論luận 配phối 合hợp 至chí 誠thành 心tâm 。 即tức 起khởi 信tín 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 。 不bất 念niệm 真Chân 如Như 。 豈khởi 名danh 專chuyên 實thật 。 今kim 此thử 一nhất 心tâm 無vô 虗hư 妄vọng 即tức 真chân 。 無vô 遷thiên 流lưu 即tức 如như 。 即tức 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 故cố 。 深thâm 心tâm 。 即tức 起khởi 信tín 樂nhạo 集tập 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 。 以dĩ 不bất 集tập 萬vạn 行hạnh 。 豈khởi 名danh 立lập 行hành 依y 理lý 求cầu 果quả 。 今kim 此thử 一nhất 心tâm 萬vạn 善thiện 同đồng 歸quy 。 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 集tập 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 故cố 。 迴hồi 向hướng 發phát 願nguyện 。 即tức 起khởi 信tín 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 。 如như 不bất 拔bạt 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 豈khởi 名danh 迴hồi 向hướng 發phát 願nguyện 。 今kim 此thử 一nhất 心tâm 頓đốn 圓viên 物vật 我ngã 。 即tức 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 故cố 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 心tâm 者giả 。 萬vạn 善thiện 皆giai 空không 。 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 故cố 。 直trực 契khế 真Chân 如Như 心tâm 也dã 二nhị 安An 清Thanh 淨Tịnh 心Tâm 者giả 。 若nhược 一nhất 行hành 不bất 圓viên 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 心tâm 。 則tắc 不bất 安an 隱ẩn 。 安an 者giả 滿mãn 足túc 萬vạn 善thiện 故cố 。 廣quảng 修tu 萬vạn 行hạnh 心tâm 也dã 。 三tam 樂Nhạo 清Thanh 淨Tịnh 心Tâm 者giả 。 若nhược 一nhất 有hữu 情tình 未vị 度độ 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 心tâm 。 則tắc 不bất 喜hỷ 樂lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 廣quảng 度độ 有hữu 情tình 故cố 。 此thử 普phổ 度độ 眾chúng 生sanh 心tâm 也dã 。 垢cấu 無vô 不bất 盡tận 者giả 。 從tùng 來lai 不bất 與dữ 染nhiễm 法pháp 相tướng 應ưng 故cố 。 又hựu 既ký 入nhập 理lý 一nhất 。 則tắc 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 無vô 明minh 無vô 不bất 盡tận 故cố 。 理lý 無vô 不bất 具cụ 者giả 。 本bổn 具cụ 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 故cố 。 又hựu 既ký 入nhập 理lý 一nhất 。 則tắc 此thử 一nhất 心tâm 中trung 。 頓đốn 捨xả 萬vạn 緣duyên 。 即tức 布bố 施thí 。 乃nãi 至chí 此thử 一nhất 心tâm 中trung 。 靈linh 靈linh 不bất 昧muội 。 即tức 智trí 慧tuệ 等đẳng 故cố 。 慈từ 無vô 不bất 攝nhiếp 者giả 。 一nhất 心tâm 即tức 無vô 緣duyên 慈từ 體thể 。 廣quảng 攝nhiếp 有hữu 情tình 故cố 。 又hựu 既ký 入nhập 理lý 一nhất 。 自tự 然nhiên 不bất 捨xả 法Pháp 界Giới 徧biến 入nhập 塵trần 勞lao 故cố 。 華hoa 嚴nghiêm 十thập 種chủng 念niệm 佛Phật 者giả 。 一nhất 寂tịch 靜tĩnh 念niệm 。 諸chư 佛Phật 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 喧huyên 雜tạp 。 何hà 名danh 念niệm 佛Phật 。 若nhược 能năng 寂tịch 靜tĩnh 。 即tức 是thị 念niệm 佛Phật 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 念niệm 。 諸chư 佛Phật 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 眾chúng 生sanh 心tâm 污ô 染nhiễm 。 何hà 名danh 念niệm 佛Phật 。 若nhược 能năng 清thanh 淨tịnh 。 即tức 是thị 念niệm 佛Phật 。 三tam 不bất 竭kiệt 念niệm 。 四tứ 明minh 徹triệt 念niệm 。 五ngũ 離ly 塵trần 念niệm 。 六lục 離ly 種chủng 種chủng 塵trần 念niệm 。 七thất 離ly 垢cấu 念niệm 。 八bát 光quang 耀diệu 念niệm 。 九cửu 可khả 愛ái 樂nhạo 念niệm 。 十thập 無vô 障chướng 礙ngại 念niệm 。 諸chư 佛Phật 本bổn 來lai 塵trần 塵trần 涉thiệp 入nhập 。 剎sát 剎sát 圓viên 通thông 。 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 多đa 障chướng 。 何hà 名danh 念niệm 佛Phật 。 若nhược 去khứ 其kỳ 障chướng 礙ngại 。 即tức 是thị 念niệm 佛Phật 。 淨tịnh 名danh 八bát 法pháp 者giả 。 一nhất 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 望vọng 報báo 。 二nhị 代đại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 。 所sở 作tác 功công 德đức 。 盡tận 以dĩ 施thí 之chi 。 三tam 等đẳng 心tâm 眾chúng 生sanh 。 謙khiêm 下hạ 無vô 礙ngại 。 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 視thị 之chi 如như 佛Phật 。 四tứ 所sở 未vị 聞văn 經Kinh 。 聞văn 之chi 無vô 疑nghi 。 五ngũ 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 而nhi 相tương 違vi 背bội 。 六lục 不bất 嫉tật 彼bỉ 供cung 。 不bất 高cao 己kỷ 利lợi 。 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 七thất 常thường 省tỉnh 己kỷ 過quá 。 不bất 訟tụng 彼bỉ 短đoản 。 八bát 恆hằng 以dĩ 一nhất 心tâm 。 求cầu 諸chư 功công 德đức 。 行hành 無vô 瘡sang 疣vưu 。 生sanh 於ư 淨tịnh 土độ 者giả 。 瘡sang 疣vưu 玉ngọc 之chi 瑕hà 身thân 之chi 疵tỳ 也dã 。 如như 既ký 益ích 眾chúng 生sanh 菩Bồ 薩Tát 之chi 善thiện 行hành 也dã 。 苟cẩu 或hoặc 望vọng 報báo 則tắc 瘡sang 疣vưu 矣hĩ 。 至chí 求cầu 諸chư 功công 德đức 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 善thiện 行hành 也dã 。 苟cẩu 不bất 一nhất 心tâm 則tắc 瘡sang 疣vưu 矣hĩ 。 修tu 此thử 八bát 行hành 。 去khứ 此thử 八bát 疵tỳ 。 誠thành 為vi 清thanh 淨tịnh 之chi 行hạnh 。 而nhi 得đắc 生sanh 淨tịnh 土độ 也dã 。 我ngã 得đắc 憶ức 念niệm 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 普phổ 見kiến 法Pháp 門môn 者giả 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 指chỉ 所sở 觀quán 境cảnh 。 言ngôn 一nhất 切thiết 者giả 。 橫hoạnh/hoành 徧biến 豎thụ 窮cùng 故cố 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 指chỉ 能năng 觀quán 之chi 智trí 。 普phổ 見kiến 法Pháp 門môn 。 即tức 收thu 前tiền 二nhị 。 以dĩ 結kết 其kỳ 名danh 。 謂vị 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 觀quán 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 即tức 名danh 普phổ 見kiến 也dã 。 二nhị 十thập 一nhất 念niệm 佛Phật 門môn 者giả 。 一nhất 智trí 光quang 普phổ 照chiếu 。 二nhị 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 三tam 令linh 安an 住trụ 力lực 。 四tứ 令linh 安an 住trụ 法pháp 。 五ngũ 照chiếu 耀diệu 諸chư 方phương 。 六lục 入nhập 不bất 可khả 見kiến 處xứ 。 七thất 住trụ 於ư 諸chư 劫kiếp 。 八bát 住trụ 一nhất 切thiết 時thời 。 九cửu 住trụ 一nhất 切thiết 剎sát 。 十thập 住trụ 一nhất 切thiết 世thế 。 十thập 一nhất 住trụ 一nhất 切thiết 境cảnh 。 十thập 二nhị 住trụ 寂tịch 滅diệt 。 十thập 三tam 住trụ 遠viễn 離ly 。 十thập 四tứ 住trụ 廣quảng 大đại 。 十thập 五ngũ 住trụ 微vi 細tế 。 十thập 六lục 住trụ 莊trang 嚴nghiêm 。 十thập 七thất 住trụ 能năng 事sự 。 十thập 八bát 住trụ 自tự 在tại 心tâm 。 十thập 九cửu 住trụ 自tự 業nghiệp 。 二nhị 十thập 住trụ 神thần 變biến 。 二nhị 十thập 一nhất 住trụ 虗hư 空không 。 智trí 光quang 普phổ 照chiếu 者giả 。 常thường 見kiến 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 種chủng 種chủng 宮cung 殿điện 悉tất 嚴nghiêm 淨tịnh 故cố 。 住trụ 虗hư 空không 者giả 。 觀quán 察sát 如Như 來Lai 。 所sở 有hữu 身thân 雲vân 。 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 虗hư 空không 界giới 故cố 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 界giới 者giả 。 謂vị 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 心tâm 外ngoại 別biệt 無vô 佛Phật 境cảnh 界giới 故cố 。 心tâm 外ngoại 無vô 智trí 照chiếu 者giả 。 謂vị 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 即tức 是thị 智trí 光quang 普phổ 照chiếu 。 悉tất 皆giai 嚴nghiêm 淨tịnh 。 心tâm 外ngoại 別biệt 無vô 智trí 光quang 照chiếu 故cố 。 心tâm 外ngoại 無vô 虗hư 空không 者giả 。 謂vị 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 即tức 是thị 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 。 及cập 虗hư 空không 界giới 。 心tâm 外ngoại 別biệt 無vô 住trụ 虗hư 空không 故cố 。 鈔sao 。 心tâm 想tưởng 佛Phật 時thời 。 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 者giả 。 觀quán 經Kinh 云vân 。 汝nhữ 等đẳng 心tâm 想tưởng 佛Phật 時thời 。 是thị 心tâm 即tức 是thị 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 今kim 釋thích 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 者giả 。 作tác 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 淨tịnh 心tâm 能năng 感cảm 他tha 方phương 應ưng 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 即tức 疏sớ/sơ 文văn 所sở 謂vị 佛Phật 本bổn 是thị 無vô 。 心tâm 淨tịnh 故cố 有hữu 也dã 。 二nhị 三tam 昧muội 能năng 成thành 己kỷ 之chi 果quả 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 即tức 疏sớ/sơ 文văn 所sở 謂vị 亦diệc 因nhân 三tam 昧muội 心tâm 終chung 成thành 作tác 佛Phật 也dã 。 初sơ 作tác 他tha 佛Phật 。 次thứ 作tác 己kỷ 佛Phật 。 此thử 約ước 能năng 感cảm 能năng 成thành 。 釋thích 作tác 也dã 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 者giả 。 是thị 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 心tâm 即tức 應ưng 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 即tức 疏sớ/sơ 文văn 所sở 謂vị 向hướng 聞văn 佛Phật 本bổn 是thị 無vô 。 心tâm 淨tịnh 故cố 有hữu 。 便tiện 謂vị 條điều 然nhiên 有hữu 異dị 。 故cố 言ngôn 即tức 是thị 應ưng 佛Phật 。 心tâm 外ngoại 無vô 佛Phật 也dã 。 二nhị 心tâm 即tức 果quả 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 即tức 疏sớ/sơ 文văn 所sở 謂vị 亦diệc 無vô 佛Phật 之chi 因nhân 也dã 。 初sơ 是thị 應ưng 佛Phật 。 二nhị 是thị 果quả 佛Phật 。 此thử 約ước 即tức 應ưng 即tức 果quả 。 釋thích 是thị 也dã 。 若nhược 論luận 作tác 是thị 之chi 義nghĩa 者giả 。 即tức 不bất 思tư 議nghị 三tam 觀quán 也dã 。 何hà 者giả 。 以dĩ 明minh 心tâm 作tác 佛Phật 故cố 。 顯hiển 非phi 性tánh 德đức 。 自tự 然nhiên 有hữu 佛Phật 。 以dĩ 明minh 心tâm 是thị 佛Phật 故cố 。 顯hiển 非phi 修tu 德đức 。 因nhân 緣duyên 成thành 佛Phật 。 即tức 是thị 而nhi 作tác 。 故cố 全toàn 性tánh 成thành 修tu 。 則tắc 泯mẫn 一nhất 切thiết 自tự 然nhiên 之chi 性tánh 。 即tức 作tác 而nhi 是thị 。 故cố 全toàn 修tu 即tức 性tánh 。 則tắc 泯mẫn 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 之chi 性tánh 。 若nhược 其kỳ 然nhiên 者giả 。 何hà 思tư 不bất 絕tuyệt 。 何hà 議nghị 不bất 忘vong 。 既ký 以dĩ 作tác 是thị 絕tuyệt 乎hồ 思tư 議nghị 。 復phục 以dĩ 作tác 是thị 。 顯hiển 於ư 三tam 觀quán 。 以dĩ 若nhược 破phá 若nhược 立lập 。 皆giai 名danh 為vi 作tác 。 空không 假giả 二nhị 觀quán 也dã 。 不bất 破phá 不bất 立lập 。 名danh 之chi 為vi 是thị 。 中trung 道đạo 觀quán 也dã 。 全toàn 是thị 而nhi 作tác 。 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 破phá 。 三tam 諦đế 俱câu 立lập 。 名danh 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。 名danh 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 也dã 。 全toàn 作tác 而nhi 是thị 。 則tắc 於ư 三tam 諦đế 俱câu 非phi 破phá 非phi 立lập 。 名danh 一nhất 中trung 一nhất 切thiết 中trung 也dã 。 即tức 中trung 之chi 空không 假giả 名danh 作tác 。 能năng 破phá 三tam 惑hoặc 能năng 立lập 三tam 法pháp 。 故cố 感cảm 他tha 佛Phật 。 三Tam 身Thân 圓viên 應ưng 。 能năng 成thành 我ngã 心tâm 三Tam 身Thân 當đương 果quả 。 即tức 空không 假giả 之chi 中trung 名danh 是thị 。 則tắc 全toàn 惑hoặc 即tức 智trí 。 全toàn 障chướng 即tức 德đức 。 故cố 心tâm 是thị 應ưng 佛Phật 。 心tâm 是thị 果quả 佛Phật 。 故cố 知tri 作tác 是thị 一nhất 心tâm 修tu 者giả 。 乃nãi 不bất 思tư 議nghị 三tam 觀quán 也dã 。 由do 此thử 一nhất 心tâm 。 終chung 當đương 作tác 佛Phật 四tứ 句cú 。 一nhất 心tâm 即tức 不bất 生sanh 滅diệt 因Nhân 地Địa 心tâm 也dã 。 由do 此thử 因nhân 心tâm 。 終chung 成thành 果quả 覺giác 。 故cố 始thỉ 從tùng 信tín 解giải 。 終chung 至chí 行hành 證chứng 。 等đẳng 覺giác 還hoàn 源nguyên 。 直trực 至chí 如Như 來Lai 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 故cố 名danh 作tác 也dã 。 即tức 此thử 一nhất 心tâm 。 全toàn 體thể 是thị 佛Phật 四tứ 句cú 。 一nhất 心tâm 即tức 真Chân 如Như 法pháp 性tánh 身thân 也dã 。 本bổn 無vô 修tu 證chứng 。 不bất 涉thiệp 程# 途đồ 。 全toàn 體thể 是thị 佛Phật 。 若nhược 言ngôn 是thị 因nhân 。 對đối 果quả 言ngôn 因nhân 。 既ký 無vô 當đương 果quả 。 因nhân 是thị 誰thùy 因nhân 。 若nhược 言ngôn 是thị 果quả 。 對đối 因nhân 言ngôn 果quả 。 既ký 無vô 前tiền 因nhân 。 果quả 是thị 誰thùy 果quả 。 故cố 名danh 是thị 也dã 。 鈔sao 。 修tu 餘dư 少thiểu 善thiện 名danh 散tán 者giả 。 以dĩ 人nhân 天thiên 小tiểu 果quả 有hữu 漏lậu 之chi 因nhân 。 是thị 散tán 心tâm 修tu 善thiện 。 故cố 名danh 散tán 善thiện 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 名danh 定định 者giả 。 心tâm 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 無vô 有hữu 異dị 念niệm 。 故cố 言ngôn 定định 善thiện 。 一nhất 心tâm 復phục 分phần/phân 定định 散tán 者giả 。 事sự 一nhất 心tâm 者giả 。 雖tuy 心tâm 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 猶do 屬thuộc 識thức 心tâm 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 對đối 前tiền 散tán 心tâm 。 故cố 名danh 曰viết 定định 。 對đối 後hậu 理lý 一nhất 。 猶do 名danh 為vi 散tán 。 定định 善thiện 中trung 散tán 善thiện 也dã 。 理lý 一nhất 心tâm 者giả 。 見kiến 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 以dĩ 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 契khế 真chân 常thường 之chi 理lý 。 本bổn 自tự 不bất 動động 。 本bổn 自tự 寂tịch 滅diệt 。 定định 善thiện 中trung 之chi 定định 善thiện 也dã 。 事sự 一nhất 心tâm 者giả 。 猶do 未vị 離ly 六lục 識thức 。 故cố 為vi 定định 中trung 散tán 。 理lý 一nhất 心tâm 者giả 。 則tắc 是thị 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 故cố 為vi 定định 中trung 定định 。 疏sớ/sơ 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 念niệm 佛Phật 者giả 。 以dĩ 有hữu 凡phàm 夫phu 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 二Nhị 乘Thừa 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 今kim 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 故cố 。 鈔sao 。 惟duy 言ngôn 正chánh 念niệm 實thật 相tướng 者giả 。 以dĩ 不bất 念niệm 有hữu 。 不bất 念niệm 空không 。 不bất 念niệm 二nhị 邊biên 。 不bất 念niệm 中trung 道đạo 故cố 。 今kim 謂vị 彼bỉ 專chuyên 下hạ 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 並tịnh 無vô 信tín 願nguyện 往vãng 生sanh 等đẳng 語ngữ 者giả 。 以dĩ 正chánh 念niệm 實thật 相tướng 專chuyên 主chủ 理lý 故cố 。 此thử 經Kinh 有hữu 信tín 願nguyện 往vãng 生sanh 者giả 。 兼kiêm 事sự 理lý 故cố 。 事sự 一nhất 心tâm 。 則tắc 不bất 相tương 同đồng 。 若nhược 理lý 一nhất 心tâm 。 正chánh 彼bỉ 正chánh 念niệm 實thật 相tướng 也dã 。 蓋cái 彼bỉ 下hạ 釋thích 疑nghi 。 恐khủng 疑nghi 云vân 。 二nhị 經kinh 同đồng 一nhất 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 而nhi 有hữu 專chuyên 理lý 兼kiêm 事sự 之chi 不bất 同đồng 者giả 。 何hà 也dã 。 蓋cái 彼bỉ 為vi 能năng 離ly 念niệm 者giả 。 以dĩ 無vô 念niệm 正chánh 入nhập 。 此thử 為vi 不bất 能năng 離ly 念niệm 者giả 。 以dĩ 有hữu 念niệm 巧xảo 入nhập 。 離ly 為vi 因nhân 不bất 同đồng 。 同đồng 歸quy 無vô 念niệm 。 究cứu 竟cánh 不bất 別biệt 也dã 。 鈔sao 。 直trực 指chỉ 靈linh 知tri 者giả 。 波ba 羅la 提đề 云vân 。 在tại 眼nhãn 曰viết 見kiến 。 在tại 耳nhĩ 曰viết 聞văn 。 在tại 手thủ 執chấp 捉tróc 。 在tại 足túc 運vận 奔bôn 。 悟ngộ 之chi 則tắc 為vi 佛Phật 性tánh 。 迷mê 之chi 則tắc 為vi 精tinh 魂hồn 是thị 也dã 。 又hựu 荷hà 澤trạch 云vân 。 知tri 之chi 一nhất 字tự 。 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 不bất 須tu 知tri 知tri 但đãn 知tri 而nhi 已dĩ 等đẳng 。 門môn 庭đình 施thi 設thiết 不bất 同đồng 者giả 。 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 有hữu 淨tịnh 有hữu 穢uế 。 有hữu 佛Phật 有hữu 生sanh 。 是thị 約ước 建kiến 立lập 門môn 。 禪thiền 宗tông 法Pháp 門môn 。 則tắc 淨tịnh 穢uế 雙song 非phi 。 生sanh 佛Phật 不bất 立lập 。 是thị 約ước 掃tảo 蕩đãng 門môn 。 所sở 證chứng 無vô 兩lưỡng 心tâm 者giả 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 盡tận 掃tảo 者giả 。 頓đốn 除trừ 妄vọng 想tưởng 。 直trực 顯hiển 靈linh 知tri 。 此thử 一nhất 切thiết 建kiến 立lập 者giả 。 使sử 成thành 三tam 昧muội 。 亦diệc 悟ngộ 靈linh 知tri 。 故cố 古cổ 云vân 參tham 禪thiền 本bổn 為vi 超siêu 生sanh 死tử 。 念niệm 佛Phật 亦diệc 因nhân 脫thoát 死tử 生sanh 。 但đãn 向hướng 一nhất 邊biên 挨ai 得đắc 入nhập 。 兩lưỡng 條điều 門môn 路lộ 不bất 多đa 爭tranh 。 傳truyền 法pháp 四tứ 句cú 者giả 。 初sơ 祖tổ 云vân 。 吾ngô 本bổn 來lai 茲tư 土độ 。 傳truyền 法pháp 度độ 迷mê 情tình 。 一nhất 華hoa 開khai 五ngũ 葉diệp 。 結kết 果quả 自tự 然nhiên 成thành 。 印ấn 心tâm 四tứ 卷quyển 者giả 。 初sơ 祖tổ 付phó 二nhị 祖tổ 曰viết 。 吾ngô 有hữu 楞lăng 伽già 四tứ 卷quyển 。 亦diệc 付phó 與dữ 汝nhữ 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 心tâm 要yếu 法Pháp 門môn 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 鈔sao 。 紛phân 然nhiên 不bất 齊tề 者giả 。 約ước 善thiện 惡ác 無vô 記ký 三tam 性tánh 說thuyết 。 以dĩ 三tam 性tánh 自tự 體thể 迥huýnh 異dị 故cố 。 雜tạp 然nhiên 競cạnh 起khởi 者giả 。 約ước 八bát 識thức 緣duyên 境cảnh 不bất 同đồng 說thuyết 。 以dĩ 眼nhãn 識thức 緣duyên 色sắc 。 耳nhĩ 識thức 緣duyên 聲thanh 。 賴lại 耶da 緣duyên 根căn 身thân 器khí 界giới 故cố 。 遡# 流lưu 窮cùng 源nguyên 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 者giả 。 始thỉ 從tùng 清thanh 淨tịnh 心tâm 中trung 。 無vô 明minh 妄vọng 動động 。 轉chuyển 成thành 賴lại 耶da 。 次thứ 從tùng 賴lại 耶da 。 轉chuyển 出xuất 前tiền 七thất 。 心tâm 王vương 既ký 起khởi 。 心tâm 所sở 隨tùy 行hành 。 次thứ 第đệ 引dẫn 生sanh 五ngũ 十thập 一nhất 種chủng 。 如như 從tùng 源nguyên 出xuất 流lưu 也dã 。 今kim 遡# 流lưu 及cập 源nguyên 者giả 。 則tắc 心tâm 所sở 不bất 離ly 心tâm 王vương 。 心tâm 王vương 不bất 起khởi 。 心tâm 所sở 不bất 生sanh 故cố 。 心tâm 王vương 不bất 離ly 妙diệu 心tâm 。 妙diệu 心tâm 不bất 動động 。 心tâm 王vương 不bất 現hiện 故cố 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 者giả 。 指chỉ 七thất 識thức 也dã 。 此thử 識thức 恆hằng 常thường 。 審thẩm 推thôi 思tư 察sát 量lượng 度độ 。 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 我ngã 故cố 。 恆hằng 之chi 與dữ 審thẩm 。 於ư 八bát 識thức 中trung 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 恆hằng 而nhi 非phi 審thẩm 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 不bất 執chấp 我ngã 。 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 二nhị 審thẩm 而nhi 非phi 恆hằng 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 以dĩ 執chấp 我ngã 。 間gian 斷đoạn 故cố 。 三tam 非phi 恆hằng 非phi 審thẩm 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 不bất 執chấp 我ngã 。 多đa 間gian 斷đoạn 故cố 。 四tứ 亦diệc 恆hằng 亦diệc 審thẩm 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 執chấp 我ngã 。 無vô 斷đoạn 故cố 。 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 者giả 。 指chỉ 賴lại 耶da 也dã 。 起khởi 信tín 云vân 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 為vi 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 釋thích 曰viết 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 者giả 。 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 動động 作tác 生sanh 滅diệt 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 故cố 云vân 和hòa 合hợp 。 非phi 謂vị 別biệt 有hữu 生sanh 滅diệt 來lai 與dữ 真Chân 如Như 合hợp 。 謂vị 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 。 心tâm 之chi 生sanh 滅diệt 。 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 真Chân 如Như 全toàn 體thể 動động 故cố 。 心tâm 與dữ 生sanh 滅diệt 非phi 異dị 。 而nhi 恆hằng 不bất 變biến 真chân 性tánh 故cố 。 心tâm 與dữ 生sanh 滅diệt 非phi 一nhất 也dã 。 念niệm 極cực 而nhi 忘vong 者giả 。 忘vong 謂vị 人nhân 法pháp 雙song 亡vong 。 是thị 六lục 識thức 脫thoát 落lạc 。 而nhi 七thất 識thức 隨tùy 六lục 識thức 用dụng 事sự 六lục 識thức 既ký 脫thoát 則tắc 七thất 識thức 自tự 然nhiên 不bất 行hành 故cố 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 者giả 。 其kỳ 思tư 寂tịch 焉yên 。 忘vong 極cực 而nhi 化hóa 者giả 。 化hóa 謂vị 空không 空không 亦diệc 空không 。 是thị 識thức 陰ấm 盡tận 。 罔võng 象tượng 虗hư 無vô 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 皆giai 淨tịnh 盡tận 無vô 餘dư 故cố 。 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 者giả 。 其kỳ 妄vọng 消tiêu 焉yên 。 巨cự 浪lãng 微vi 波ba 。 咸hàm 成thành 止chỉ 水thủy 者giả 。 巨cự 浪lãng 指chỉ 前tiền 七thất 識thức 心tâm 心tâm 所sở 。 楞lăng 伽già 云vân 。 譬thí 如như 巨cự 海hải 浪lãng 。 斯tư 由do 猛mãnh 風phong 起khởi 。 洪hồng 波ba 鼓cổ 冥minh 壑hác 。 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 時thời 。 微vi 波ba 指chỉ 第đệ 八bát 識thức 心tâm 心tâm 所sở 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 如như 急cấp 流lưu 水thủy 。 望vọng 如như 恬điềm 靜tĩnh 。 流lưu 急cấp 不bất 見kiến 。 非phi 是thị 無vô 流lưu 。 濃nồng 雲vân 薄bạc 霧vụ 。 盡tận 作tác 澄trừng 空không 者giả 。 濃nồng 雲vân 喻dụ 前tiền 七thất 心tâm 心tâm 所sở 。 以dĩ 前tiền 七thất 麤thô 重trọng/trùng 。 障chướng 真chân 重trọng/trùng 故cố 。 薄bạc 霧vụ 喻dụ 第đệ 八bát 心tâm 心tâm 所sở 。 以dĩ 第đệ 八bát 微vi 細tế 。 障chướng 真chân 輕khinh 故cố 。 鈔sao 。 若nhược 事sự 一nhất 心tâm 下hạ 。 或hoặc 問vấn 云vân 。 此thử 之chi 至chí 心tâm 。 或hoặc 指chỉ 事sự 一nhất 心tâm 。 亦diệc 未vị 可khả 知tri 焉yên 知tri 是thị 理lý 耶da 。 故cố 云vân 事sự 一nhất 心tâm 雖tuy 亦diệc 滅diệt 罪tội 。 如như 石thạch 壓áp 草thảo 。 如như 冰băng 夾giáp 魚ngư 。 冰băng 泮phấn 則tắc 魚ngư 游du 。 石thạch 去khứ 則tắc 草thảo 長trường/trưởng 。 定định 力lực 已dĩ 過quá 。 罪tội 將tương 復phục 現hiện 。 理lý 一nhất 心tâm 者giả 。 一nhất 心tâm 既ký 朗lãng 。 罪tội 性tánh 皆giai 空không 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 智trí 了liễu 知tri 罪tội 性tánh 不bất 在tại 內nội 外ngoại 中trung 間gian 故cố 。 指chỉ 理lý 一nhất 心tâm 也dã 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 下hạ 五ngũ 句cú 。 明minh 稱xưng 佛Phật 功công 勝thắng 。 唯duy 一nhất 大Đại 乘Thừa 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 二nhị 句cú 。 出xuất 其kỳ 所sở 以dĩ 。 謂vị 何hà 故cố 一nhất 稱xưng 佛Phật 時thời 。 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 唯duy 一nhất 大Đại 乘Thừa 耶da 。 曰viết 以dĩ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 唯duy 一nhất 相tương/tướng 不bất 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 行hành 不bất 二nhị 行hành 。 故cố 唯duy 一Nhất 乘Thừa 。 所sở 謂vị 二nhị 句cú 。 轉chuyển 釋thích 一nhất 相tương/tướng 。 習tập 如như 是thị 觀quán 五ngũ 句cú 。 明minh 利lợi 益ích 。 一nhất 相tương/tướng 。 即tức 畢tất 竟cánh 空không 相tướng 。 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 故cố 名danh 一nhất 相tương/tướng 。 一nhất 門môn 。 即tức 法pháp 華hoa 中trung 。 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 而nhi 復phục 陿hiệp 小tiểu 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 即tức 華hoa 嚴nghiêm 所sở 謂vị 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 滅diệt 。 若nhược 能năng 如như 是thị 解giải 。 諸chư 佛Phật 常thường 現hiện 前tiền 。 畢tất 竟cánh 空không 相tướng 。 以dĩ 破phá 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 淨tịnh 盡tận 。 名danh 為vi 畢tất 竟cánh 。 又hựu 解giải 畢tất 竟cánh 名danh 為vi 終chung 竟cánh 。 觀quán 是thị 終chung 竟cánh 之chi 法pháp 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 不bất 執chấp 有hữu 究cứu 竟cánh 之chi 法pháp 。 名danh 為vi 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 終chung 歸quy 於ư 空không 也dã 。 五ngũ 欲dục 即tức 五ngũ 塵trần 。 以dĩ 能năng 動động 人nhân 欲dục 心tâm 。 故cố 遂toại 名danh 欲dục 。 五ngũ 蓋cái 。 即tức 貪tham 瞋sân 癡si 。 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 悔hối 。 此thử 五ngũ 能năng 覆phú 蓋cái 真chân 性tánh 。 障chướng 諸chư 禪thiền 定định 。 故cố 名danh 曰viết 蓋cái 。 五ngũ 根căn 。 即tức 信tín 念niệm 進tiến 定định 慧tuệ 。 禪thiền 定định 。 即tức 百bách 八bát 三tam 昧muội 等đẳng 。 法Pháp 界Giới 初sơ 門môn 云vân 。 以dĩ 是thị 空không 慧tuệ 。 照chiếu 諸chư 禪thiền 定định 。 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 無vô 染nhiễm 無vô 著trước 。 則tắc 能năng 出xuất 生sanh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 百bách 八bát 三tam 昧muội 等đẳng 。 歸quy 命mạng 一nhất 心tâm 者giả 。 南Nam 無mô 即tức 歸quy 命mạng 。 佛Phật 即tức 是thị 心tâm 也dã 。 一nhất 聞văn 佛Phật 名danh 。 聞văn 字tự 是thị 心tâm 聞văn 。 即tức 若nhược 聞văn 首thủ 題đề 名danh 字tự 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 不bất 可khả 限hạn 量lượng 之chi 聞văn 。 又hựu 即tức 心tâm 聞văn 洞đỗng 十thập 方phương 。 生sanh 於ư 大đại 因nhân 力lực 之chi 聞văn 。 鈔sao 。 一Nhất 乘Thừa 大Đại 道Đạo 下hạ 四tứ 句cú 。 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 一Nhất 乘Thừa 大Đại 道Đạo 。 乃nãi 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 之chi 大đại 。 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。 非phi 樂nhạo 生sanh 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。 以dĩ 厭yếm 此thử 穢uế 土thổ/độ 。 欣hân 彼bỉ 淨tịnh 邦bang 。 不bất 達đạt 淨tịnh 穢uế 雙song 非phi 。 知tri 見kiến 不bất 普phổ 故cố 。 今kim 謂vị 下hạ 。 釋thích 彼bỉ 論luận 意ý 。 以dĩ 論luận 中trung 知tri 見kiến 不bất 普phổ 。 是thị 指chỉ 得đắc 事sự 一nhất 心tâm 者giả 。 非phi 指chỉ 理lý 一nhất 心tâm 者giả 。 若nhược 得đắc 理lý 一nhất 心tâm 。 妙diệu 悟ngộ 自tự 心tâm 。 有hữu 何hà 穢uế 之chi 可khả 厭yếm 。 淨tịnh 之chi 可khả 忻hãn 耶da 。 此thử 乃nãi 縱túng/tung 釋thích 。 然nhiên 雖tuy 下hạ 是thị 奪đoạt 釋thích 。 平bình 等đẳng 法Pháp 界Giới 。 無vô 生sanh 可khả 度độ 者giả 。 平bình 等đẳng 真chân 法Pháp 界Giới 。 佛Phật 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 彌Di 勒Lặc 如như 。 眾chúng 生sanh 如như 。 一nhất 如như 無vô 二nhị 如như 故cố 。 常thường 修tu 淨tịnh 土độ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 者giả 。 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 雖tuy 知tri 諸chư 佛Phật 國quốc 。 及cập 與dữ 眾chúng 生sanh 空không 。 而nhi 常thường 修tu 淨tịnh 土độ 。 教giáo 化hóa 於ư 眾chúng 生sanh 。 正chánh 所sở 謂vị 一nhất 乘thừa 大Đại 道Đạo 者giả 。 平bình 等đẳng 法Pháp 界Giới 。 無vô 生sanh 可khả 度độ 。 真Chân 如Như 界giới 內nội 不bất 受thọ 一nhất 塵trần 也dã 。 常thường 修tu 淨tịnh 土độ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 事sự 門môn 頭đầu 不bất 捨xả 一nhất 法pháp 也dã 。 事sự 理lý 圓viên 融dung 。 權quyền 實thật 不bất 二nhị 。 一Nhất 乘Thừa 大Đại 道Đạo 也dã 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 華hoa 嚴nghiêm 長trưởng 子tử 者giả 。 他tha 經kinh 皆giai 首thủ 文Văn 殊Thù 。 以dĩ 重trọng/trùng 智trí 故cố 。 此thử 經Kinh 獨độc 首thủ 普phổ 賢hiền 。 以dĩ 宗tông 法Pháp 界Giới 行hành 故cố 。 鈔sao 。 不bất 可khả 以dĩ 仁nhân 之chi 難nạn/nan 熟thục 者giả 。 孟# 子tử 云vân 。 五ngũ 穀cốc 者giả 。 種chủng 之chi 美mỹ 者giả 也dã 。 苟cẩu 為vi 不bất 熟thục 。 不bất 如như 稊đề 稗bại 。 夫phu 仁nhân 亦diệc 在tại 乎hồ 熟thục 之chi 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 此thử 四tứ 字tự 。 若nhược 離ly 合hợp 釋thích 之chi 者giả 。 相tương/tướng 非phi 即tức 是thị 離ly 。 相tương/tướng 即tức 即tức 是thị 合hợp 。 相tương/tướng 非phi 故cố 名danh 不bất 亂loạn 。 是thị 以dĩ 離ly 釋thích 之chi 。 相tương/tướng 即tức 故cố 名danh 一nhất 心tâm 。 是thị 以dĩ 合hợp 釋thích 之chi 。 一nhất 心tâm 自tự 一nhất 心tâm 。 不bất 亂loạn 自tự 不bất 亂loạn 。 故cố 不bất 妨phương 離ly 釋thích 。 一nhất 心tâm 即tức 不bất 亂loạn 。 不bất 亂loạn 即tức 一nhất 心tâm 。 故cố 不bất 妨phương 合hợp 釋thích 。 鈔sao 。 相tương/tướng 即tức 下hạ 十thập 一nhất 句cú 。 釋thích 相tương/tướng 即tức 。 名danh 一nhất 心tâm 。 即tức 有hữu 而nhi 無vô 者giả 。 緣duyên 起khởi 即tức 性tánh 空không 故cố 。 即tức 無vô 而nhi 有hữu 者giả 。 性tánh 空không 即tức 緣duyên 起khởi 故cố 。 二nhị 邊biên 叵phả 得đắc 二nhị 句cú 。 互hỗ 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。 緣duyên 起khởi 性tánh 空không 。 既ký 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 非phi 緣duyên 起khởi 性tánh 空không 之chi 中trung 道đạo 。 亦diệc 不bất 存tồn 故cố 。 三tam 德đức 渾hồn 然nhiên 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 者giả 。 有hữu 即tức 萬vạn 法pháp 齊tề 彰chương 。 屬thuộc 解giải 脫thoát 德đức 。 無vô 即tức 一nhất 塵trần 不bất 立lập 。 屬thuộc 般Bát 若Nhã 德đức 。 中trung 即tức 空không 有hữu 難nan 思tư 。 屬thuộc 法Pháp 身thân 德đức 。 即tức 有hữu 而nhi 無vô 。 解giải 脫thoát 即tức 般Bát 若Nhã 。 即tức 無vô 而nhi 有hữu 。 般Bát 若Nhã 即tức 解giải 脫thoát 。 二nhị 邊biên 叵phả 得đắc 。 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 即tức 法Pháp 身thân 。 中trung 亦diệc 不bất 存tồn 。 法Pháp 身thân 即tức 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。 如như 天thiên 王vương 三tam 目mục 。 伊y 字tự 三tam 點điểm 。 三tam 德đức 渾hồn 然nhiên 。 故cố 名danh 一nhất 心tâm 。 相tương/tướng 非phi 下hạ 十thập 四tứ 句cú 。 釋thích 相tương/tướng 非phi 。 故cố 名danh 不bất 亂loạn 。 假giả 非phi 是thị 空không 。 緣duyên 起khởi 非phi 性tánh 空không 。 空không 非phi 是thị 假giả 。 性tánh 空không 非phi 緣duyên 起khởi 。 中trung 非phi 假giả 空không 。 中trung 道đạo 非phi 緣duyên 起khởi 性tánh 空không 。 空không 非phi 是thị 假giả 。 則tắc 能năng 所sở 雙song 亡vong 。 成thành 般Bát 若Nhã 德đức 。 假giả 非phi 是thị 空không 。 則tắc 能năng 所sở 雙song 立lập 成thành 解giải 脫thoát 德đức 。 中trung 非phi 假giả 空không 。 則tắc 雙song 照chiếu 雙song 遮già 成thành 法Pháp 身thân 德đức 。 般Bát 若Nhã 非phi 法Pháp 身thân 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 非phi 般Bát 若Nhã 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 非phi 解giải 脫thoát 般Bát 若Nhã 。 三tam 德đức 歷lịch 然nhiên 。 故cố 名danh 不bất 亂loạn 。 又hựu 渾hồn 然nhiên 即tức 歷lịch 然nhiên 。 歷lịch 然nhiên 即tức 渾hồn 然nhiên 。 一nhất 心tâm 即tức 不bất 亂loạn 。 不bất 亂loạn 即tức 一nhất 心tâm 也dã 。 鈔sao 。 如như 小tiểu 教giáo 下hạ 。 正chánh 明minh 五ngũ 教giáo 一nhất 心tâm 。 小tiểu 教giáo 以dĩ 由do 心tâm 造tạo 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 小tiểu 教giáo 不bất 知tri 八bát 識thức 。 由do 六lục 識thức 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 感cảm 三tam 界giới 六lục 道đạo 苦khổ 樂lạc 等đẳng 境cảnh 。 故cố 曰viết 一nhất 心tâm 。 此thử 假giả 名danh 一nhất 心tâm 。 非phi 真chân 一nhất 心tâm 也dã 。 以dĩ 不bất 達đạt 唯duy 心tâm 之chi 理lý 。 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 前tiền 境cảnh 故cố 。 始thỉ 教giáo 以dĩ 賴lại 耶da 所sở 變biến 為vi 一nhất 心tâm 者giả 。 始thỉ 教giáo 知tri 有hữu 八bát 識thức 。 但đãn 不bất 即tức 真Chân 如Như 。 以dĩ 真Chân 如Như 凝ngưng 然nhiên 不bất 變biến 不bất 隨tùy 緣duyên 故cố 。 乃nãi 生sanh 滅diệt 八bát 識thức 。 含hàm 漏lậu 無vô 漏lậu 種chủng 所sở 變biến 現hiện 也dã 。 如như 云vân 無vô 始thỉ 時thời 來lai 界giới 。 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 依y 。 由do 以dĩ 有hữu 諸chư 趣thú 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 等đẳng 。 此thử 以dĩ 生sanh 滅diệt 八bát 識thức 為vi 一nhất 心tâm 。 終chung 教giáo 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 一nhất 心tâm 者giả 。 終chung 教giáo 達đạt 八bát 識thức 。 即tức 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 為vi 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 識thức 如như 夢mộng 幻huyễn 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 。 此thử 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 一nhất 心tâm 。 頓đốn 教giáo 以dĩ 染nhiễm 淨tịnh 俱câu 泯mẫn 為vi 一nhất 心tâm 者giả 。 染nhiễm 即tức 六lục 識thức 。 及cập 生sanh 滅diệt 八bát 識thức 等đẳng 。 淨tịnh 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 以dĩ 終chung 教giáo 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 。 雖tuy 云vân 至chí 淨tịnh 。 以dĩ 見kiến 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 在tại 。 猶do 未vị 離ly 念niệm 故cố 。 此thử 則tắc 五ngũ 法pháp 三tam 。 自tự 性tánh 皆giai 空không 。 八bát 識thức 二nhị 無vô 我ngã 俱câu 遣khiển 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 方phương 為vi 一nhất 心tâm 。 圓viên 教giáo 總tổng 該cai 萬vạn 有hữu 為vi 一nhất 心tâm 者giả 。 前tiền 四tứ 教giáo 。 則tắc 前tiền 淺thiển 後hậu 深thâm 。 互hỗ 不bất 相tương 攝nhiếp 。 今kim 圓viên 教giáo 則tắc 周chu 徧biến 含hàm 容dung 。 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。 隨tùy 舉cử 一nhất 塵trần 。 全toàn 彰chương 法Pháp 界Giới 。 總tổng 該cai 萬vạn 有hữu 為vi 一nhất 心tâm 也dã 。 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 例lệ 此thử 者giả 。 小tiểu 即tức 藏tạng 教giáo 。 始thỉ 即tức 通thông 教giáo 。 終chung 即tức 別biệt 教giáo 。 圓viên 即tức 圓viên 教giáo 。 頓đốn 即tức 天thiên 台thai 之chi 離ly 言ngôn 四tứ 教giáo 。 疏sớ/sơ 。 具cụ 有hữu 此thử 意ý 者giả 。 謂vị 雖tuy 無vô 事sự 理lý 之chi 文văn 。 而nhi 意ý 則tắc 具cụ 足túc 也dã 。 鈔sao 。 專chuyên 念niệm 阿a 彌di 佛Phật 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 者giả 。 論luận 文văn 云vân 。 如như 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。 若nhược 人nhân 專chuyên 念niệm 西tây 方phương 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 所sở 修tu 善thiện 根căn 迴hồi 向hướng 。 願nguyện 求cầu 生sanh 彼bỉ 世thế 界giới 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 常thường 見kiến 佛Phật 故cố 。 終chung 無vô 有hữu 退thoái 。 若nhược 念niệm 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 者giả 。 論luận 文văn 云vân 。 若nhược 觀quán 彼bỉ 佛Phật 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 。 常thường 勤cần 修tu 習tập 。 畢tất 竟cánh 得đắc 生sanh 。 住trụ 正chánh 定định 故cố 。 雖tuy 念niệm 亦diệc 無vô 能năng 念niệm 可khả 念niệm 者giả 。 論luận 文văn 云vân 。 若nhược 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 雖tuy 說thuyết 無vô 有hữu 能năng 說thuyết 可khả 說thuyết 。 雖tuy 念niệm 亦diệc 無vô 能năng 念niệm 可khả 念niệm 。 是thị 名danh 隨tùy 順thuận 。 若nhược 離ly 於ư 念niệm 。 名danh 為vi 得đắc 入nhập 。 疏sớ/sơ 。 顯hiển 密mật 二nhị 義nghĩa 者giả 。 言ngôn 教giáo 直trực 詮thuyên 真chân 性tánh 。 開khai 悟ngộ 眾chúng 生sanh 。 普phổ 願nguyện 人nhân 人nhân 解giải 了liễu 。 無vô 有hữu 隱ẩn 覆phú 曰viết 顯hiển 。 咒chú 語ngữ 如như 王vương 密mật 詔chiếu 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 能năng 曉hiểu 了liễu 。 但đãn 許hứa 精tinh 持trì 。 不bất 通thông 解giải 路lộ 曰viết 密mật 。 鈔sao 。 自tự 疑nghi 理lý 性tánh 不bất 明minh 。 所sở 為vi 無vô 益ích 者giả 。 此thử 專chuyên 事sự 者giả 。 疑nghi 不bất 明minh 理lý 。 而nhi 阻trở 其kỳ 事sự 也dã 。 大đại 勢thế 至chí 下hạ 。 正chánh 引dẫn 事sự 得đắc 通thông 理lý 。 以dĩ 決quyết 疑nghi 也dã 不bất 假giả 方phương 便tiện 。 自tự 得đắc 心tâm 開khai 者giả 。 方phương 便tiện 即tức 觀quán 心tâm 究cứu 理lý 等đẳng 。 今kim 謂vị 若nhược 眾chúng 生sanh 心tâm 。 憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。 現hiện 前tiền 當đương 來lai 。 必tất 定định 見kiến 佛Phật 。 不bất 假giả 觀quán 心tâm 究cứu 理lý 之chi 方phương 便tiện 。 始thỉ 得đắc 心tâm 開khai 。 直trực 下hạ 念niệm 去khứ 。 念niệm 至chí 念niệm 極cực 心tâm 空không 。 自tự 得đắc 開khai 悟ngộ 也dã 。 自tự 疑nghi 稱xưng 佛Phật 名danh 少thiểu 。 或hoặc 致trí 落lạc 空không 者giả 。 此thử 專chuyên 理lý 者giả 。 疑nghi 稱xưng 名danh 少thiểu 。 而nhi 阻trở 其kỳ 理lý 。 念niệm 念niệm 理lý 一nhất 下hạ 。 正chánh 以dĩ 理lý 通thông 事sự 。 而nhi 決quyết 疑nghi 也dã 。 念niệm 念niệm 理lý 一nhất 。 念niệm 念niệm 彌di 陀đà 者giả 。 所sở 謂vị 念niệm 空không 真chân 念niệm 。 處xứ 處xứ 彌di 陀đà 說thuyết 法Pháp 時thời 時thời 蓮liên 蕋# 化hóa 生sanh 也dã 。 故cố 曰viết 其kỳ 為vi 稱xưng 名danh 不bất 亦diệc 大đại 乎hồ 。 攝nhiếp 心tâm 體thể 心tâm 四tứ 句cú 。 攝nhiếp 心tâm 即tức 事sự 持trì 。 事sự 得đắc 通thông 理lý 。 攝nhiếp 心tâm 即tức 體thể 心tâm 。 體thể 心tâm 即tức 理lý 持trì 。 理lý 得đắc 通thông 事sự 。 體thể 心tâm 即tức 攝nhiếp 心tâm 。 疏sớ/sơ 。 隨tùy 機cơ 不bất 定định 者giả 。 根căn 稍sảo 鈍độn 人nhân 。 事sự 尚thượng 未vị 能năng 。 奚hề 能năng 究cứu 理lý 。 且thả 先tiên 勤cần 事sự 。 攝nhiếp 心tâm 既ký 定định 。 然nhiên 後hậu 觀quán 心tâm 究cứu 理lý 。 不bất 然nhiên 妄vọng 識thức 紛phân 飛phi 。 徒đồ 勞lao 分phân 別biệt 。 何hà 益ích 之chi 有hữu 。 若nhược 根căn 性tánh 大đại 利lợi 人nhân 。 般Bát 若Nhã 緣duyên 深thâm 。 法Pháp 身thân 機cơ 熟thục 。 莫mạc 勤cần 事sự 行hành 。 直trực 究cứu 唯duy 心tâm 。 直trực 捷tiệp 根căn 源nguyên 。 不bất 勞lao 摘trích 葉diệp 尋tầm 枝chi 故cố 。 問vấn 。 前tiền 云vân 執chấp 理lý 而nhi 迷mê 事sự 。 比tỉ 貧bần 士sĩ 獲hoạch 豪hào 家gia 之chi 券khoán 。 又hựu 云vân 約ước 理lý 無vô 可khả 念niệm 。 約ước 事sự 則tắc 無vô 可khả 念niệm 中trung 吾ngô 固cố 念niệm 之chi 。 以dĩ 念niệm 即tức 無vô 念niệm 故cố 。 今kim 云vân 。 徑kính 就tựu 理lý 持trì 。 不bất 勤cần 事sự 行hành 。 豈khởi 非phi 墮đọa 前tiền 所sở 斥xích 耶da 。 答đáp 云vân 。 前tiền 之chi 所sở 斥xích 。 乃nãi 執chấp 理lý 而nhi 迷mê 事sự 。 耽đam 著trước 頑ngoan 空không 。 不bất 信tín 念niệm 佛Phật 者giả 。 今kim 徑kính 就tựu 理lý 持trì 。 是thị 即tức 念niệm 返phản 觀quán 。 正chánh 深thâm 求cầu 淨tịnh 土độ 。 不bất 撥bát 事sự 行hành 者giả 。 故cố 不bất 墮đọa 前tiền 咎cữu 。 疏sớ/sơ 。 二nhị 十thập 一nhất 字tự 者giả 。 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 。 以dĩ 稱xưng 名danh 故cố 。 眾chúng 罪tội 消tiêu 滅diệt 。 即tức 是thị 多đa 善thiện 根căn 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 疏sớ/sơ 。 自tự 性tánh 非phi 憶ức 非phi 忘vong 下hạ 。 憶ức 者giả 對đối 忘vong 而nhi 言ngôn 。 有hữu 憶ức 有hữu 忘vong 。 非phi 真chân 執chấp 持trì 。 直trực 須tu 兩lưỡng 頭đầu 撒tản 開khai 。 中trung 間gian 坐tọa 斷đoạn 。 乃nãi 真chân 執chấp 持trì 。 今kim 者giả 對đối 昨tạc 而nhi 言ngôn 。 有hữu 昨tạc 有hữu 今kim 。 非phi 真chân 七thất 日nhật 。 直trực 須tu 劫kiếp 日nhật 雙song 消tiêu 。 掃tảo 空không 三tam 際tế 。 乃nãi 真chân 七thất 日nhật 。 若nhược 對đối 多đa 名danh 一nhất 。 一nhất 則tắc 彌di 多đa 。 何hà 名danh 一nhất 心tâm 。 迥huýnh 超siêu 數số 量lượng 。 直trực 契khế 無vô 為vi 。 是thị 名danh 一nhất 心tâm 。 若nhược 對đối 亂loạn 名danh 定định 。 定định 則tắc 彌di 亂loạn 。 何hà 名danh 不bất 亂loạn 。 諦đế 了liễu 自tự 心tâm 。 頓đốn 超siêu 動động 寂tịch 。 方phương 名danh 不bất 亂loạn 。 鈔sao 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 下hạ 。 生sanh 則tắc 有hữu 憶ức 。 滅diệt 則tắc 有hữu 忘vong 。 自tự 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 何hà 有hữu 憶ức 忘vong 。 過quá 去khứ 為vi 昨tạc 。 現hiện 在tại 為vi 今kim 。 自tự 性tánh 體thể 絕tuyệt 去khứ 來lai 。 誰thùy 成thành 今kim 昨tạc 。 自tự 性tánh 一nhất 亦diệc 不bất 為vi 一nhất 。 為vi 墮đọa 諸chư 數số 故cố 。 則tắc 多đa 尚thượng 奚hề 存tồn 。 自tự 性tánh 定định 且thả 無vô 定định 形hình 。 有hữu 物vật 凝ngưng 然nhiên 故cố 。 則tắc 亂loạn 將tương 安an 寄ký 。 如như 斯tư 會hội 得đắc 。 終chung 日nhật 念niệm 佛Phật 。 終chung 日nhật 念niệm 心tâm 。 以dĩ 心tâm 外ngoại 無vô 佛Phật 。 佛Phật 外ngoại 無vô 心tâm 。 即tức 佛Phật 即tức 心tâm 。 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 心tâm 佛Phật 無vô 有hữu 二nhị 故cố 。 終chung 日nhật 念niệm 心tâm 。 終chung 日nhật 無vô 念niệm 者giả 。 以dĩ 即tức 佛Phật 即tức 心tâm 。 則tắc 非phi 佛Phật 。 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 則tắc 非phi 心tâm 。 互hỗ 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。 能năng 所sở 雙song 消tiêu 故cố 。 如như 是thị 念niệm 佛Phật 。 名danh 為vi 真chân 念niệm 佛Phật 。 念niệm 佛Phật 之chi 理lý 。 豈khởi 沾triêm 沾triêm 事sự 行hành 耶da 。 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 演Diễn 義Nghĩa 卷Quyển 三Tam