大Đại 毗Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 成Thành 佛Phật 神Thần 變Biến 加Gia 持Trì 經Kinh 義Nghĩa 釋Thích 演Diễn 密Mật 鈔Sao 卷quyển 第đệ 七thất

燕yên 京kinh 圓viên 福phước 寺tự 崇sùng 祿lộc 大đại 夫phu 檢kiểm 校giáo 太thái 保bảo 行hành 崇sùng

祿lộc 卿khanh 總tổng 秘bí 大đại 師sư 賜tứ 紫tử 沙Sa 門Môn 。 覺giác 苑uyển 。 撰soạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 吉cát 慶khánh 所sở 以dĩ 得đắc 生sanh 等đẳng 者giả 謂vị 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 吉cát 慶khánh 之chi 事sự 所sở 以dĩ 得đắc 生sanh 此thử 明minh 歎thán 佛Phật 之chi 意ý 意ý 云vân 今kim 時thời 漫mạn 荼đồ 羅la 中trung 有hữu 受thọ 灌quán 頂đảnh 位vị 。 者giả 能năng 於ư 一nhất 生sanh 中trung 或hoặc 成thành 正chánh 覺giác 由do 是thị 人nhân 故cố 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 吉cát 慶khánh 之chi 事sự 所sở 以dĩ 得đắc 生sanh 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 兜Đâu 率Suất 天thiên 有hữu 補bổ 處xứ 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 世thế 間gian 佛Phật 種chủng 。 不bất 斷đoạn 若nhược 人nhân 於ư 秘bí 密mật 藏tạng 中trung 得đắc 灌quán 頂đảnh 者giả 義nghĩa 亦diệc 同đồng 彼bỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 應ưng 合hợp 如như 是thị 等đẳng 者giả 。 偈kệ 中trung 相tương 應ứng 字tự 汎# 指chỉ 契khế 合hợp 義nghĩa 恐khủng 濫lạm 瑜du 伽già 相tương 應ứng 義nghĩa 是thị 故cố 疏sớ/sơ 文văn 甄chân 別biệt 梵Phạm 云vân 欲dục 吃cật 多đa 冥minh 符phù 義nghĩa 若nhược 云vân 瑜du 伽già 或hoặc 云vân 喻dụ 誐nga 即tức 教giáo 理lý 等đẳng 相tương 應ứng 義nghĩa 次thứ 句cú 多đa 聞văn 相tương 應ứng 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 名danh 與dữ 僧Tăng 伽già 不bất 同đồng 等đẳng 者giả 謂vị 上thượng 梵Phạm 文văn 之chi 中trung 末mạt 句cú 云vân 巘nghiễn 儜nảnh 難nạn/nan 但đãn 只chỉ 是thị 眾chúng 多đa 之chi 稱xưng 不bất 兼kiêm 和hòa 合hợp 之chi 義nghĩa 故cố 與dữ 僧Tăng 伽già 不bất 同đồng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 等đẳng 者giả 今kim 此thử 梵Phạm 字tự 應ưng 在tại 前tiền 文văn 此thử 比tỉ 吒tra 迦ca 俱câu 舍xá 之chi 上thượng 安an 之chi 梵Phạn 語ngữ 比tỉ 吒tra 迦ca 俱câu 舍xá 此thử 譯dịch 為vi 藏tạng 即tức 是thị 鞘sao 韞# 櫝# 之chi 藏tạng 為vi 要yếu 揀giản 異dị 中trung 心tâm 之chi 藏tạng 故cố 言ngôn 如như 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 經kinh 廣quảng 說thuyết 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 在tại 天thiên 宮cung 中trung 及cập 下hạ 降giáng 時thời 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 各các 有hữu 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 吉cát 慶khánh 之chi 事sự 疏sớ/sơ 不bất 備bị 彰chương 但đãn 指chỉ 經kinh 說thuyết 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 住trụ 兜Đâu 率Suất 天thiên 有hữu 十thập 種chủng 所sở 作tác 業nghiệp 下hạ 生sanh 亦diệc 十thập 且thả 住trụ 天thiên 者giả 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 兜Đâu 率Suất 天thiên 有hữu 十thập 種chủng 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 所sở 謂vị 為vì 欲dục 界giới 諸chư 天thiên 。 子tử 說thuyết 厭yếm 離ly 法Pháp 。 言ngôn 一nhất 切thiết 自tự 在tại 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 快khoái 樂lạc 。 悉tất 當đương 衰suy 謝tạ 勸khuyến 彼bỉ 諸chư 天thiên 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 為vi 第đệ 一nhất 。 所sở 作tác 業nghiệp 次thứ 第đệ 二nhị 為vì 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 說thuyết 出xuất 諸chư 禪thiền 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。  住trụ 兜Đâu 率Suất 天thiên 出xuất 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 如như 幻huyễn 如như 影ảnh 法Pháp 門môn 周chu 遍biến 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 色sắc 種chủng 種chủng 相tương/tướng 種chủng 種chủng 形hình 體thể 種chủng 種chủng 威uy 儀nghi 。 乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 。 言ngôn 說thuyết 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 皆giai 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 為vi 第đệ 十thập 。 所sở 作tác 業nghiệp 又hựu 云vân 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 將tương 下hạ 生sanh 時thời 。 現hiện 十thập 種chủng 事sự 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 於ư 足túc 下hạ 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 名danh 安an 樂lạc 莊trang 嚴nghiêm 普phổ 照chiếu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 。 諸chư 難nạn 眾chúng 生sanh 觸xúc 斯tư 光quang 者giả 莫mạc 不bất 皆giai 得đắc 離ly 苦khổ 。 安an 樂lạc 得đắc 安an 樂lạc 已dĩ 悉tất 知tri 將tương 有hữu 奇kỳ 特đặc 大đại 人nhân 出xuất 興hưng 于vu 世thế 。 是thị 為vi 第đệ 一nhất 。 所sở 示thị 現hiện 事sự 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法Pháp 門môn 眷quyến 屬thuộc 皆giai 已dĩ 萌manh 動động 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 得đắc 灌quán 頂đảnh 者giả 於ư 秘bí 藏tạng 胎thai 中trung 初sơ 得đắc 誕đản 生sanh 即tức 是thị 生sanh 在tại 佛Phật 家gia 。 名danh 真chân 佛Phật 子tử 而nhi 於ư 漫mạn 荼đồ 羅la 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 眷quyến 屬thuộc 皆giai 已dĩ 萌manh 動động 言ngôn 萌manh 動động 者giả 謂vị 是thị 八bát 心tâm 之chi 中trung 第đệ 二nhị 芽nha 種chủng 心tâm 也dã 言ngôn 若nhược 能năng 勇dũng 進tiến 等đẳng 者giả 若nhược 能năng 於ư 真chân 言ngôn 行hạnh 中trung 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 次thứ 第đệ 度độ 葉diệp 華hoa 果quả 等đẳng 七thất 心tâm 至chí 生sanh 死tử 後hậu 邊biên 即tức 是thị 生sanh 死tử 無vô 畏úy 依y 第đệ 八bát 嬰anh 童đồng 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 。 應Ứng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 有hữu 十thập 種chủng 事sự 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 一nhất 。 者giả 具cụ 足túc 清thanh 淨tịnh 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 智trí 二nhị 者giả 出xuất 生sanh 四tứ 辯biện 隨tùy 順thuận 音âm 聲thanh 三tam 者giả 善thiện 能năng 開khai 闡xiển 。 四tứ 真Chân 諦Đế 相tương/tướng 四tứ 者giả 隨tùy 順thuận 。 諸chư 佛Phật 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 五ngũ 者giả 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 心tâm 皆giai 淨tịnh 信tín 六lục 者giả 所sở 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 不bất 唐đường 捐quyên 。 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 諸chư 苦khổ 毒độc 箭tiễn 七thất 者giả 大đại 悲bi 願nguyện 力lực 。 之chi 所sở 加gia 持trì 。 八bát 者giả 隨tùy 出xuất 音âm 聲thanh 普phổ 遍biến 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 九cửu 者giả 於ư 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 說thuyết 法Pháp 不bất 斷đoạn 十thập 者giả 隨tùy 所sở 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 能năng 生sanh 起khởi 根Căn 力Lực 覺Giác 道Đạo 。 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 等đẳng 法pháp 佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 轉chuyển 於ư 法Pháp 輪luân 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 種chủng 事sự (# 云vân 云vân )# 如như 上thượng 諸chư 相tướng 皆giai 有hữu 十thập 種chủng 事sự 。 不bất 能năng 繁phồn 引dẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 意ý 生sanh 麤thô 重trọng/trùng 之chi 有hữu 等đẳng 者giả 隨tùy 大đại 悲bi 願nguyện 意ý 之chi 所sở 成thành 故cố 。 不bất 隨tùy 業nghiệp 生sanh 故cố 名danh 意ý 生sanh 身thân 而nhi 有hữu 三tam 種chủng 不bất 同đồng 一nhất 者giả 得đắc 三tam 昧muội 樂lạc 。 三Tam 摩Ma 拔Bạt 提Đề 。 意ý 生sanh 身thân 謂vị 三tam 昧muội 三tam 摩ma 等đẳng 俱câu 是thị 梵Phạn 語ngữ 如như 次thứ 唐đường 言ngôn 正chánh 定định 等đẳng 至chí 由do 得đắc 此thử 定định 起khởi 意ý 生sanh 身thân 從tùng 定định 立lập 名danh 即tức 當đương 初Sơ 地Địa 至chí 五ngũ 地địa 也dã 二nhị 者giả 如như 實thật 覺giác 知tri 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 意ý 生sanh 身thân 謂vị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 如như 實thật 覺giác 知tri 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 由do 能năng 覺giác 慧tuệ 起khởi 此thử 身thân 故cố 即tức 當đương 六lục 七thất 八bát 地địa 也dã 三tam 者giả 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 作tác 行hành 意ý 生sanh 身thân 謂vị 現hiện 身thân 不bất 一nhất 名danh 為vi 種chủng 類loại 一nhất 時thời 能năng 現hiện 名danh 為vi 俱câu 生sanh 任nhậm 運vận 而nhi 能năng 名danh 無vô 作tác 行hành 是thị 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 作tác 行hành 之chi 意ý 生sanh 身thân 即tức 當đương 九cửu 十Thập 地Địa 若nhược 迂# 會hội 菩bồ 離ly 雖tuy 地địa 前tiền 亦diệc 得đắc 受thọ 變biến 易dị 今kim 據cứ 勝thắng 處xứ 不bất 言ngôn 地địa 前tiền 或hoặc 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 變biến 易dị 生sanh 死tử 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 無vô 漏lậu 有hữu 分phân 別biệt 業nghiệp 因nhân 所sở 知tri 障chướng 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 所sở 感cảm 殊thù 勝thắng 細tế 異dị 熟thục 果quả 由do 悲bi 願nguyện 力lực 改cải 轉chuyển 身thân 命mạng 無vô 定định 齊tề 限hạn 此thử 望vọng 分phân 段đoạn 轉chuyển 淨tịnh 妙diệu 轉chuyển 微vi 細tế 轉chuyển 光quang 潔khiết 無vô 定định 限hạn 故cố 名danh 變biến 易dị 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 正chánh 所sở 資tư 感cảm 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 非phi 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 言ngôn 議nghị 思tư 度độ 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 不bất 思tư 議nghị 即tức 變biến 易dị 生sanh 死tử 或hoặc 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 不bất 思tư 議nghị 之chi 變biến 易dị 生sanh 死tử 或hoặc 名danh 變biến 化hóa 身thân 變biến 謂vị 改cải 舊cựu 化hóa 謂vị 新tân 起khởi 變biến 化hóa 即tức 身thân 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 如như 唯duy 識thức 中trung 具cụ 明minh 言ngôn 麤thô 重trọng/trùng 者giả 謂vị 是thị 惑hoặc 障chướng 能năng 障chướng 果quả 故cố 如như 無vô 上thượng 依y 經kinh 第đệ 一nhất 經Kinh 云vân 阿A 難Nan 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 大đại 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 四tứ 種chủng 障chướng 不bất 得đắc 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 四tứ 德đức 一nhất 者giả 生sanh 緣duyên 惑hoặc 謂vị 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 能năng 生sanh 諸chư 行hành 。 如như 無vô 明minh 生sanh 業nghiệp 二nhị 者giả 生sanh 因nhân 惑hoặc 謂vị 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 所sở 生sanh 諸chư 行hành 如như 無vô 明minh 所sở 生sanh 諸chư 業nghiệp 三tam 者giả 有hữu 有hữu 謂vị 緣duyên 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 因nhân 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 所sở 起khởi 無vô 漏lậu 行hành 起khởi 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 如như 四tứ 取thủ 為vi 緣duyên 三tam 有hữu 漏lậu 業nghiệp 為vi 因nhân 起khởi 三tam 種chủng 有hữu 四tứ 者giả 無vô 有hữu 緣duyên 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 不bất 可khả 覺giác 知tri 。 微vi 細tế 隨tùy 滅diệt 如như 緣duyên 三tam 有hữu 中trung 生sanh 念niệm 念niệm 老lão 死tử 等đẳng 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 是thị 其kỳ 依y 處xứ 未vị 斷đoạn 除trừ 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 未vị 能năng 究cứu 竟cánh 滅diệt 盡tận 。 等đẳng 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 今kim 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 以dĩ 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 為vi 門môn 三tam 密mật 為vi 行hành 得đắc 除trừ 一nhất 切thiết 蓋cái 障chướng 。 三tam 昧muội 得đắc 此thử 三tam 昧muội 時thời 。 則tắc 與dữ 諸chư 佛Phật 同đồng 等đẳng 住trụ 即tức 是thị 位vị 同đồng 大đại 覺giác 便tiện 得đắc 名danh 佛Phật 離ly 於ư 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 即tức 同đồng 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 本bổn 名danh 各các 異dị 等đẳng 者giả 謂vị 偈kệ 中trung 初sơ 句cú 第đệ 三tam 句cú 皆giai 有hữu 一nhất 利lợi 字tự 若nhược 准chuẩn 梵Phạm 本bổn 上thượng 句cú 利lợi 者giả 謂vị 係hệ 多đa 迦ca 㘕# 係hệ 多đa 云vân 利lợi 益ích 迦ca 藍lam 云vân 作tác 即tức 是thị 偈kệ 中trung 為vi 字tự 意ý 云vân 如như 彼bỉ 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 作tác 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 之chi 事sự 故cố 云vân 如như 彼bỉ 為vi 利lợi 益ích 第đệ 三tam 讚tán 僧Tăng 偈kệ 句cú 中trung 梵Phạn 語ngữ 吃cật [口*履]# 耶da 此thử 云vân 福phước 利lợi 迦ca 囉ra 儜nảnh 此thử 云vân 饒nhiêu 益ích 謂vị 以dĩ 自tự 所sở 得đắc 福phước 利lợi 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 既ký 本bổn 各các 各các 異dị 是thị 故cố 傳truyền 教giáo 度độ 他tha 之chi 者giả 宜nghi 甄chân 別biệt 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 世Thế 尊Tôn 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 等đẳng 者giả 謂vị 有hữu 疑nghi 云vân 諸chư 經kinh 皆giai 說thuyết 如Như 來Lai 現hiện 迹tích 初sơ 生sanh 至chí 於ư 涅Niết 槃Bàn 有hữu 八bát 種chủng 相tương/tướng 何hà 故cố 今kim 時thời 。 唯duy 明minh 七thất 種chủng 不bất 說thuyết 第đệ 八bát 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 耶da 今kim 通thông 釋thích 云vân 然nhiên 實thật 世Thế 尊Tôn 八bát 相tương/tướng 初sơ 後hậu 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 但đãn 隨tùy 世thế 諦đế 之chi 說thuyết 則tắc 云vân 三tam 界giới 空không 虗hư 等đẳng 是thị 涅Niết 槃Bàn 之chi 相tướng 今kim 就tựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 則tắc 無vô 涅Niết 槃Bàn 之chi 相tướng 是thị 故cố 晦hối 而nhi 不bất 言ngôn 不bất 云vân 此thử 中trung 結kết 會hội 三Tam 寶Bảo 等đẳng 者giả 即tức 是thị 顯hiển 彰chương 大đại 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 非phi 是thị 不bất 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 涅Niết 槃Bàn 金kim 錍bề 亦diệc 此thử 類loại 者giả 涅Niết 槃Bàn 意ý 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 如Như 來Lai 未vị 說thuyết 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 具cụ 足túc 行hành 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 十Thập 住Trụ 。 猶do 未vị 能năng 見kiến 如Như 來Lai 既ký 說thuyết 。 即tức 便tiện 少thiểu 見kiến 即tức 是thị 喻dụ 以dĩ 金kim 錍bề 決quyết 其kỳ 眼nhãn 瞙# 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 如như 百bách 盲manh 人nhân 為vi 治trị 眼nhãn 故cố 造tạo 詣nghệ 良lương 醫y 是thị 時thời 良lương 醫y 即tức 以dĩ 金kim 錍bề 決quyết 其kỳ 眼nhãn 瞙# 法pháp 配phối 可khả 見kiến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 令linh 拙chuyết 醫y 救cứu 之chi 等đẳng 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 目mục 本bổn 有hữu 佛Phật 知tri 見kiến 性tánh 由do 無vô 明minh 覆phú 故cố 不bất 得đắc 現hiện 前tiền 。 若nhược 遇ngộ 如Như 來Lai 。 方phương 便tiện 醫y 師sư 善thiện 用dụng 真chân 言ngôn 金kim 籌trù 決quyết 之chi 則tắc 得đắc 明minh 了liễu 知tri 見kiến 無vô 礙ngại 。 若nhược 令linh 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 無vô 方phương 便tiện 拙chuyết 醫y 決quyết 之chi 非phi 徒đồ 無vô 効hiệu 或hoặc 增tăng 其kỳ 灰hôi 斷đoạn 等đẳng 翳ế 瞙# 卻khước 索sách 迴hồi 心tâm 或hoặc 經kinh 八bát 萬vạn 劫kiếp 或hoặc 六lục 萬vạn 四tứ 萬vạn 二nhị 萬vạn 劫kiếp 再tái 求cầu 救cứu 療liệu 不bất 如như 從tùng 初sơ 令linh 決quyết 之chi 免miễn 致trí 遲trì 迴hồi 而nhi 已dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 轉chuyển 於ư 救cứu 世thế 輪luân 者giả 救cứu 世thế 是thị 人nhân 輪luân 是thị 其kỳ 法pháp 轉chuyển 諸chư 佛Phật 之chi 法Pháp 。 輪luân 如như 起khởi 信tín 言ngôn 救cứu 世thế 大đại 悲bi 。 者giả 人nhân 名danh 救cứu 世thế 下hạ 文văn 言ngôn 如Như 來Lai 所sở 使sử 。 行hành 如Như 來Lai 事sự 。 或hoặc 救cứu 世thế 即tức 法Pháp 輪luân 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 以dĩ 佛Phật 教giáo 門môn 。 出xuất 三tam 界giới 苦khổ 。 名danh 救cứu 世thế 輪luân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 解giải 圓viên 鏡kính 漫mạn 荼đồ 羅la 義nghĩa 時thời 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 轉chuyển 法Pháp 輪luân 非phi 同đồng 顯hiển 教giáo 若nhược 不bất 解giải 此thử 中trung 圓viên 鏡kính 漫mạn 荼đồ 羅la 秘bí 密mật 之chi 義nghĩa 失thất 於ư 如Như 來Lai 。 深thâm 秘bí 之chi 意ý 圓viên 鏡kính 漫mạn 荼đồ 羅la 者giả 百bách 字tự 位vị 成thành 品phẩm 偈kệ 云vân 彼bỉ 有hữu 能năng 知tri 此thử 。 內nội 心tâm 之chi 大đại 我ngã 隨tùy 其kỳ 自tự 心tâm 位vị 導đạo 師sư 所sở 住trú 處xứ 八bát 葉diệp 從tùng 意ý 生sanh 蓮liên 華hoa 極cực 嚴nghiêm 麗lệ 圓viên 滿mãn 月nguyệt 輪luân 。 中trung 無vô 垢cấu 猶do 淨tịnh 鏡kính 於ư 彼bỉ 常thường 安an 住trụ 真chân 言ngôn 救cứu 世thế 者giả 乃nãi 至chí 云vân 常thường 出xuất 生sanh 清thanh 淨tịnh 種chủng 種chủng 自tự 作tác 業nghiệp 真chân 言ngôn 者giả 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 事sự 等đẳng 言ngôn 常thường 出xuất 生sanh 清thanh 淨tịnh 種chủng 種chủng 自tự 作tác 業nghiệp 者giả 謂vị 身thân 語ngữ 意ý 生sanh 也dã 先tiên 觀quán 圓viên 明minh 中trung 佛Phật 像tượng 金kim 色sắc 等đẳng 當đương 知tri 從tùng 意ý 而nhi 生sanh 是thị 故cố 身thân 同đồng 佛Phật 身thân 語ngữ 同đồng 佛Phật 音âm 心tâm 同đồng 佛Phật 心tâm 故cố 云vân 常thường 出xuất 生sanh 等đẳng 又hựu 自tự 業nghiệp 者giả 即tức 佛Phật 事sự 也dã 謂vị 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 或hoặc 示thị 上thượng 行hành 菩Bồ 薩Tát 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 正chánh 與dữ 此thử 同đồng 諸chư 本bổn 生sanh 事sự 等đẳng 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 自tự 業nghiệp 也dã 若nhược 如như 是thị 覺giác 知tri 。 能năng 以dĩ 圓viên 光quang 遍biến 照chiếu 隨tùy 身thân 口khẩu 意ý 。 常thường 作tác 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 即tức 同đồng 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 初sơ 發phát 明minh 道đạo 字tự 成thành 佛Phật 等đẳng 者giả 即tức 舉cử 因nhân 況huống 果quả 勸khuyến 修tu 持trì 也dã 前tiền 在tại 因nhân 說thuyết 成thành 即tức 十thập 信tín 頓đốn 悟ngộ 初sơ 了liễu 諸chư 法pháp 智trí 明minh 道đạo 起khởi 生sanh 佛Phật 無vô 二nhị 功công 行hành 平bình 等đẳng 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 故cố 前tiền 十thập 一nhất 偈kệ 中trung 八bát 相tương/tướng 作tác 寂tịch 嘉gia 慶khánh 是thị 也dã 若nhược 十thập 住trụ 者giả 見kiến 性tánh 而nhi 成thành 圓viên 觀quán 現hiện 前tiền 時thời 此thử 成thành 佛Phật 亦diệc 有hữu 二nhị 一nhất 當đương 位vị 以dĩ 初sơ 攝nhiếp 後hậu 如như 攝nhiếp 信tín 滿mãn 而nhi 成thành 二nhị 果quả 位vị 以dĩ 初sơ 攝nhiếp 後hậu 如như 攝nhiếp 究cứu 竟cánh 而nhi 成thành 位vị 位vị 皆giai 爾nhĩ 正chánh 明minh 理lý 行hành 圓viên 融dung 兼kiêm 有hữu 行hành 證chứng 相tương 似tự 如như 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 薩tát 婆bà 多đa 授thọ 五ngũ 時thời 法pháp 等đẳng 者giả 如như 有hữu 部bộ 受thọ 戒giới 總tổng 有hữu 五ngũ 時thời 一nhất 謂vị 冬đông 時thời 有hữu 四tứ 月nguyệt 從tùng 九cửu 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 二nhị 謂vị 春xuân 時thời 亦diệc 有hữu 四tứ 月nguyệt 從tùng 正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 五ngũ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 三tam 謂vị 雨vũ 時thời 但đãn 有hữu 一nhất 月nguyệt 從tùng 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 六lục 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 四tứ 謂vị 終chung 時thời 唯duy 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 謂vị 六lục 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 晝trú 夜dạ 五ngũ 長trường 時thời 從tùng 六lục 月nguyệt 十thập 七thất 日nhật 至chí 九cửu 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 此thử 乃nãi 獨độc 於ư 教giáo 中trung 比Bỉ 丘Khâu 如như 是thị 。 次thứ 第đệ 明minh 有hữu 密mật 意ý 若nhược 依y 方phương 俗tục 但đãn 有hữu 三tam 時thời 向hướng 西tây 方phương 者giả 必tất 須tu 閑nhàn 此thử 五ngũ 時thời 然nhiên 彼bỉ 那na 爛lạn 陀đà 寺tự 多đa 是thị 長trường 時thời 明minh 相tướng 纔tài 出xuất 受thọ 其kỳ 具cụ 戒giới 意ý 取thủ 同đồng 夏hạ 之chi 中trung 多đa 為vi 最tối 大đại 即tức 當đương 此thử 土thổ/độ 六lục 月nguyệt 十thập 七thất 日nhật 明minh 相tướng 纔tài 出xuất 由do 不bất 得đắc 後hậu 夏hạ 故cố 若nhược 六lục 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 夜dạ 將tương 盡tận 而nhi 受thọ 戒giới 即tức 同đồng 夏hạ 之chi 中trung 最tối 小tiểu 由do 其kỳ 得đắc 後hậu 夏hạ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 波ba 羅la 夷di 等đẳng 者giả 波ba 羅la 夷di 此thử 云vân 他tha 勝thắng 處xứ 對đối 自tự 名danh 他tha 勝thắng 者giả 奪đoạt 也dã 處xứ 體thể 即tức 戒giới 謂vị 菩Bồ 薩Tát 本bổn 行hạnh 。 持trì 戒giới 即tức 是thị 。 犯phạm 戒giới 即tức 非phi 今kim 即tức 犯phạm 於ư 戒giới 處xứ 即tức 是thị 過quá 非phi 映ánh 奪đoạt 持trì 戒giới 處xứ 故cố 名danh 他tha 勝thắng 處xứ 又hựu 此thử 言ngôn 處xứ 者giả 即tức 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 。 是thị 犯phạm 戒giới 人nhân 令linh 住trú 處xứ 故cố 此thử 處xứ 所sở 堪kham 可khả 嫌hiềm 厭yếm 最tối 極cực [苟*苟]# 故cố 梵Phạn 語ngữ 捺nại 落lạc 迦ca 此thử 云vân 不bất 可khả 樂lạc 返phản 顯hiển 他tha 處xứ 如như 人nhân 天thiên 等đẳng 即tức 皆giai 殊thù 勝thắng 從tùng 他tha 勝thắng 以dĩ 立lập 名danh 他tha 勝thắng 之chi 處xứ 波ba 羅la 夷di 有hữu 四tứ 帶đái 數số 立lập 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 軍quân 敗bại 績# 者giả 三tam 軍quân 者giả 謂vị 上thượng 中trung 下hạ 。 三tam 也dã 敗bại 績# 退thoái 敗bại 功công 業nghiệp 也dã 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 如như 大đại 將tướng 於ư 高cao 峯phong 之chi 上thượng 建kiến 立lập 幢tràng 旗kỳ 則tắc 能năng 指chỉ 麾huy 百bách 萬vạn 動động 止chỉ 齊tề 一nhất 若nhược 拙chuyết 將tương 暗ám 於ư 事sự 勢thế 又hựu 失thất 幢tràng 旗kỳ 則tắc 人nhân 各các 異dị 心tâm 敗bại 不bất 旋toàn 踵chủng 矣hĩ 故cố 云vân 三tam 軍quân 敗bại 績# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 等đẳng 者giả 因nhân 上thượng 言ngôn 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 退thoái 菩Bồ 提Đề 願nguyện 等đẳng 而nhi 有hữu 難nạn/nan 云vân 豈khởi 菩Bồ 提Đề 心tâm 同đồng 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 重trọng 戒giới 可khả 有hữu 退thoái 捨xả 耶da 故cố 今kim 通thông 云vân 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 可khả 退thoái 義nghĩa 故cố 乃nãi 是thị 金kim 剛cang 堅kiên 固cố 。 之chi 性tánh 非phi 造tạo 作tác 所sở 成thành 豈khởi 有hữu 退thoái 義nghĩa 上thượng 言ngôn 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 退thoái 菩Bồ 提Đề 願nguyện 者giả 但đãn 退thoái 其kỳ 用dụng 不bất 失thất 戒giới 體thể 若nhược 重trọng 受thọ 時thời 還hoàn 得đắc 如như 本bổn 故cố 疏sớ/sơ 主chủ 云vân 然nhiên 一nhất 行hành 者giả 自tự 知tri 。 犯phạm 戒giới 更cánh 自tự 洗tẩy 浣hoán 其kỳ 心tâm 而nhi 重trọng 受thọ 之chi 即tức 還hoàn 得đắc 戒giới 不bất 同đồng 。 二Nhị 乘Thừa 戒giới 如như 折chiết 石thạch 斷đoạn 頭đầu 無vô 再tái 得đắc 義nghĩa 故cố 云vân 又hựu 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 四tứ 攝nhiếp 相tương 違vi 法pháp 者giả 菩Bồ 薩Tát 行hành 法Pháp 。 普phổ 為vi 攝nhiếp 益ích 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 今kim 行hành 不bất 饒nhiêu 益ích 正chánh 違vi 第đệ 四tứ 戒giới 即tức 是thị 四tứ 攝nhiếp 相tương 違vi 法pháp 菩Bồ 薩Tát 具cụ 戒giới 中trung 四tứ 依y 等đẳng 者giả 即tức 是thị 布bố 施thí 愛ái 語ngữ 。 等đẳng 四tứ 攝nhiếp 也dã 又hựu 如như 律luật 中trung 說thuyết 此thử 有hữu 人nhân 四tứ 依y 法pháp 四tứ 依y 行hành 四tứ 依y 且thả 人nhân 者giả 三tam 賢hiền 為vi 初sơ 依y 懽# 喜hỷ 至chí 七thất 地địa 為vi 第đệ 二nhị 八bát 九cửu 為vi 第đệ 三tam 十Thập 地Địa 為vi 第đệ 四tứ 法pháp 行hành 四tứ 依y 如như 彼bỉ 廣quảng 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 同đồng 字tự 輪luân 之chi 體thể 者giả 且thả 如như 字tự 輪luân 攬lãm 眾chúng 緣duyên 成thành 如như 以dĩ 長trường/trưởng 聲thanh 阿a 字tự 為vi 因nhân 以dĩ 長trường/trưởng 聲thanh 迦ca 佉khư 字tự 乃nãi 至chí 娑sa 訶ha 字tự 為vi 緣duyên 若nhược 闕khuyết 一nhất 緣duyên 不bất 成thành 輪luân 體thể 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 令linh 攬lãm 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 為vi 其kỳ 體thể 若nhược 於ư 一nhất 眾chúng 生sanh 。 作tác 不bất 饒nhiêu 益ích 。 損tổn 彼bỉ 善thiện 根căn 即tức 是thị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 不bất 饒nhiêu 益ích 。 失thất 同đồng 體thể 大đại 悲bi 。 故cố 犯phạm 波ba 羅la 夷di 罪tội 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 偷thâu 蘭lan 遮già 罪tội 者giả 或hoặc 云vân 大đại 罪tội 或hoặc 云vân 麤thô 惡ác 此thử 兼kiêm 輕khinh 重trọng 今kim 取thủ 輕khinh 故cố 如như 行hành 事sự 鈔sao 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 令linh 生sanh 惡ác 邪tà 疑nghi 悔hối 者giả 為vi 不bất 從tùng 師sư 遂toại 令linh 自tự 心tâm 惡ác 邪tà 頻tần 那na 野dã 迦ca 得đắc 便tiện 而nhi 於ư 真chân 言ngôn 乘thừa 行hành 生sanh 疑nghi 悔hối 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 兼kiêm 以dĩ 字tự 門môn 而nhi 廣quảng 釋thích 之chi 者giả 且thả 依y 下hạ 三tam 昧muội 真chân 言ngôn 釋thích 者giả 三tam 字tự 本bổn 體thể 是thị 娑sa 字tự 娑sa 是thị 諦đế 義nghĩa 麼ma 是thị 自tự 證chứng 大đại 空không 亦diệc 是thị 我ngã 義nghĩa 若nhược 娑sa 麼ma 連liên 合hợp 者giả 即tức 是thị 等đẳng 義nghĩa 世Thế 尊Tôn 證chứng 此thử 三tam 昧muội 時thời 。 諦đế 觀quán 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 心tâm 中trung 普phổ 門môn 漫mạn 荼đồ 羅la 皆giai 等đẳng 於ư 我ngã 故cố 名danh 等đẳng 義nghĩa 餘dư 皆giai 例lệ 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 入nhập 世thế 諦đế 等đẳng 者giả 謂vị 行hành 者giả 依y 真chân 言ngôn 門môn 入nhập 世thế 諦đế 漫mạn 荼đồ 羅la 時thời 乃nãi 至chí 隨tùy 入nhập 一nhất 一nhất 地địa 位vị 漫mạn 荼đồ 羅la 時thời 所sở 生sanh 福phước 德đức 。 聚tụ 皆giai 悉tất 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 者giả 謂vị 此thử 漫mạn 荼đồ 羅la 雖tuy 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 畢tất 竟cánh 不bất 異dị 中trung 胎thai 藏tạng 故cố 已dĩ 得đắc 生sanh 於ư 如Như 來Lai 家gia 故cố 是thị 人nhân 所sở 有hữu 。 三tam 密mật 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 三tam 密mật 由do 如Như 來Lai 加gia 持trì 。 行hành 如Như 來Lai 事sự 。 猶do 如như 輪Luân 王Vương 太thái 子tử 在tại 胎thai 中trung 時thời 。 童đồng 子tử 之chi 時thời 。 已dĩ 是thị 輪Luân 王Vương 之chi 具cụ 體thể 故cố 是thị 故cố 入nhập 世thế 諦đế 乃nãi 至chí 一nhất 一nhất 地địa 位vị 所sở 有hữu 福phước 德đức 。 聚tụ 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 無vô 有hữu 異dị 也dã 。 言ngôn 是thị 中trung 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 等đẳng 者giả 謂vị 以dĩ 見kiến 如như 是thị 。 金kim 剛cang 界giới 故cố 名danh 為vi 金kim 剛cang 手thủ 以dĩ 見kiến 如như 是thị 。 法Pháp 界Giới 故cố 名danh 為vi 普Phổ 賢Hiền 。 是thị 謂vị 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 見kiến 金kim 剛cang 界giới 法Pháp 界Giới 無vô 二nhị 相tương/tướng 時thời 即tức 是thị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 名danh 亦diệc 無vô 差sai 別biệt 。 若nhược 如như 是thị 解giải 時thời 世thế 諦đế 不bất 異dị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 何hà 有hữu 福phước 聚tụ 不bất 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 也dã 又hựu 不bất 壞hoại 住trụ 地địa 相tương/tướng 故cố 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 一nhất 一nhất 位vị 中trung 皆giai 圓viên 融dung 故cố 而nhi 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 前tiền 疏sớ/sơ 云vân 欲dục 令linh 領lãnh 會hội 圓viên 意ý 故cố 云vân 以dĩ 此thử 法Pháp 門môn 。 當đương 如như 是thị 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 寶bảo 者giả 仁nhân 王vương 疏sớ/sơ 云vân 所sở 謂vị 輪luân 寶bảo 。 象tượng 寶bảo 馬mã 寶bảo 。 珠châu 寶bảo 女nữ 寶bảo 主chủ 藏tạng 。 臣thần 寶bảo 主chủ 兵binh 臣thần 寶bảo 。 馬mã 等đẳng 五ngũ 寶bảo 有hữu 情tình 所sở 攝nhiếp 珠châu 輪luân 二nhị 寶bảo 乃nãi 是thị 非phi 情tình 又hựu 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 而nhi 有hữu 七thất 寶bảo 所sở 謂vị 劒kiếm 寶bảo 皮bì 寶bảo 牀sàng 寶bảo 林lâm 寶bảo 殿điện 寶bảo 衣y 寶bảo 履lý 寶bảo 此thử 等đẳng 諸chư 寶bảo 皆giai 由do 修tu 習tập 無vô 嗔sân 善thiện 根căn 之chi 所sở 招chiêu 感cảm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 汝nhữ 經kinh 書thư 中trung 等đẳng 者giả 指chỉ 外ngoại 道đạo 也dã 此thử 因nhân 老lão 婢tỳ 施thí 如Như 來Lai 潘phan 澱# 如Như 來Lai 受thọ 已dĩ 。 祝chúc 願nguyện 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 往vãng 來lai 人nhân 天thiên 。 傍bàng 有hữu 外ngoại 道đạo 而nhi 詰cật 佛Phật 言ngôn 瞿Cù 曇Đàm 今kim 時thời 何hà 故cố 為vi 此thử 少thiểu 許hứa 所sở 棄khí 作tác 此thử 妄vọng 語ngữ 耶da 如Như 來Lai 爾nhĩ 時thời 。 出xuất 其kỳ 舌thiệt 相tướng 。 覆phú 其kỳ 面diện 門môn 乃nãi 至chí 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 而nhi 語ngữ 彼bỉ 言ngôn 汝nhữ 經kinh 書thư 中trung 頗phả 見kiến 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 人nhân 而nhi 出xuất 妄vọng 語ngữ 不bất 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 一nhất 歲tuế 有hữu 三tam 分phần/phân 者giả 謂vị 西tây 土thổ/độ 一nhất 年niên 有hữu 三tam 時thời 從tùng 正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 五ngũ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 為vi 熱nhiệt 時thời 從tùng 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 九cửu 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 為vi 雨vũ 時thời 從tùng 九cửu 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 為vi 寒hàn 時thời 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 軍quân 節tiết 度độ 者giả 三tam 軍quân 者giả 軍quân 眾chúng 也dã 萬vạn 二nhị 千thiên 五ngũ 百bách 人nhân 。 為vi 軍quân 大đại 國quốc 三tam 軍quân 次thứ 國quốc 二nhị 軍quân 小tiểu 國quốc 一nhất 軍quân 都đô 名danh 六lục 軍quân 言ngôn 節tiết 度độ 者giả 三tam 軍quân 望vọng 此thử 幢tràng 旗kỳ 或hoặc 進tiến 或hoặc 止chỉ 而nhi 不bất 失thất 於ư 節tiết 則tắc 軌quỹ 度độ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 戰chiến 必tất 勝thắng 以dĩ 攻công 必tất 取thủ 者giả 漢hán 高cao 祖tổ 曰viết 連liên 百bách 萬vạn 之chi 眾chúng 。 攻công 必tất 取thủ 戰chiến 必tất 勝thắng 吾ngô 不bất 如như 韓# 信tín 。

【# 疏sớ/sơ 】# 總tổng 指chỉ 諸chư 佛Phật 等đẳng 者giả 此thử 指chỉ 字tự 應ưng 是thị 攝nhiếp 字tự 謂vị 薩tát 嚩phạ 名danh 一nhất 切thiết 亦diệc 名danh 總tổng 即tức 是thị 總tổng 攝nhiếp 梵Phạn 語ngữ 薩tát 嚩phạ 他tha 此thử 云vân 攝nhiếp 或hoặc 云vân 一nhất 切thiết 攝nhiếp 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 是thị 自tự 在tại 力lực 者giả 此thử 訶ha 字tự 五ngũ 輪luân 之chi 中trung 是thị 風phong 輪luân 於ư 摧tồi 壞hoại 中trung 最tối 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 訶ha 字tự 具cụ 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 謂vị ha# 訶ha 字tự 是thị 因nhân 義nghĩa 即tức 當đương 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 與dữ 上thượng 空không 智trí 點điểm ha# ṃ# 含hàm 字tự 合hợp 即tức 是thị 種chủng 子tử 託thác 於ư 明minh 妃phi 母mẫu 胎thai 下hạ 加gia 畫họa 作tác hū# ṃ# 吽hồng 字tự 即tức 是thị 大đại 悲bi 胎thai 分phần/phân 日nhật 增tăng 具cụ 如như 是thị 三tam 種chủng 。 之chi 義nghĩa 故cố 發phát 聲thanh 魔ma 散tán 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 界giới 內nội 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 界giới 謂vị 三tam 界giới 謂vị 煩phiền 惱não 障chướng 惑hoặc 三tam 界giới 內nội 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 名danh 為vi 界giới 內nội 若nhược 所sở 知tri 障chướng 惑hoặc 三tam 界giới 外ngoại 變biến 易dị 生sanh 死tử 名danh 為vi 界giới 外ngoại 也dã 具cụ 如như 無vô 上thượng 依y 經kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 者giả 如như 華hoa 嚴nghiêm 云vân 所sở 謂vị 震chấn 動động 踊dũng 運vận 吼hống 擊kích 初sơ 漸tiệm 振chấn 為vi 震chấn 漸tiệm 大đại 為vi 動động 上thượng 下hạ 為vi 踊dũng 往vãng 來lai 為vi 運vận 大đại 聲thanh 為vi 吼hống 相tương/tướng 皷cổ 為vi 擊kích 大đại 般Bát 若Nhã 云vân 所sở 謂vị 動động 踊dũng 震chấn 擊kích 吼hống 爆bộc 動động 即tức 搖dao 動động 踊dũng 即tức 出xuất 沒một 震chấn 即tức 隱ẩn 隱ẩn 擊kích 即tức 扣khấu 擊kích 吼hống 即tức 發phát 響hưởng 爆bộc 即tức 聲thanh 驚kinh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 寄ký 此thử 文văn 等đẳng 者giả 寄ký 託thác 也dã 此thử 文văn 者giả 即tức 下hạ 領lãnh 解giải 之chi 偈kệ 文văn 也dã 謂vị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 從tùng 清thanh 淨tịnh 法Pháp 幢tràng 高cao 峯phong 觀quán 三tam 昧muội 起khởi 說thuyết 此thử 大đại 力lực 。 大đại 護hộ 明minh 妃phi 說thuyết 已dĩ 普phổ 遍biến 佛Phật 剎sát 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 時thời 會hội 諸chư 菩Bồ 薩Tát 并tinh 十thập 方phương 世thế 界giới 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 覩đổ 如như 是thị 不bất 思tư 議nghị 。 神thần 變biến 聞văn 此thử 明minh 妃phi 真chân 言ngôn 之chi 句cú 無vô 不bất 心tâm 開khai 意ý 解giải 。 如như 蓮liên 華hoa 敷phu 。 寄ký 外ngoại 發phát 之chi 語ngữ 言ngôn 表biểu 示thị 內nội 心tâm 之chi 領lãnh 解giải 同đồng 一nhất 音âm 聲thanh 而nhi 說thuyết 伽già 陀đà 復phục 能năng 證chứng 成thành 此thử 明minh 妃phi 大đại 護hộ 威uy 神thần 之chi 力lực 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 猶do 如như 金kim 城thành 等đẳng 者giả 金kim 城thành 湯thang 池trì 在tại 并tinh 州châu 昔tích 齊tề 顯hiển 祖tổ 嘗thường 登đăng 童đồng 子tử 佛Phật 寺tự 望vọng 并tinh 州châu 城thành 曰viết 此thử 何hà 城thành 或hoặc 曰viết 此thử 是thị 金kim 城thành 湯thang 池trì 天thiên 府phủ 之chi 國quốc 也dã 又hựu 楚sở 屈khuất 原nguyên 對đối 桓hoàn 公công 曰viết 君quân 若nhược 以dĩ 力lực 楚sở 國quốc 方phương 城thành 以dĩ 為vi 城thành 漢hán 水thủy 以dĩ 為vi 池trì 雖tuy 君quân 之chi 眾chúng 無vô 所sở 用dụng 也dã 今kim 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 以dĩ 真chân 言ngôn 之chi 力lực 共cộng 護hộ 持trì 故cố 諸chư 為vi 障chướng 者giả 自tự 然nhiên 退thoái 散tán 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 佛Phật 國quốc 王vương 。 等đẳng 者giả 即tức 上thượng 諸chư 佛Phật 真chân 言ngôn 眾chúng 生sanh 三tam 實thật 相tướng 也dã 和hòa 會hội 即tức 是thị 更cánh 相tương 加gia 持trì 也dã 天thiên 人nhân 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 未vị 立lập 聖thánh 胎thai 之chi 眾chúng 生sanh 也dã 今kim 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 感cảm 應ứng 因nhân 緣duyên 時thời 義nghĩa 契khế 合hợp 佛Phật 現hiện 加gia 持trì 說thuyết 此thử 真chân 言ngôn 眾chúng 生sanh 信tín 入nhập 即tức 是thị 初sơ 於ư 大đại 悲bi 胎thai 藏tạng 而nhi 託thác 聖thánh 胎thai 共cộng 生sanh 毗tỳ 富phú 羅la 法Pháp 界Giới 種chủng 子tử 即tức 當đương 地địa 前tiền 三tam 十thập 心tâm 也dã 故cố 仁nhân 王vương 云vân 伏phục 忍nhẫn 聖thánh 胎thai 三tam 十thập 人nhân 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 迴hồi 向hướng 又hựu 為vi 大đại 悲bi 胎thai 藏tạng 之chi 所sở 攝nhiếp 持trì 。 修tu 習tập 加gia 行hành 無vô 有hữu 退thoái 。 失thất 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 疏sớ/sơ 復phục 結kết 云vân 故cố 名danh 法Pháp 界Giới 加gia 持trì 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 如Như 來Lai 現hiện 證chứng 等đẳng 者giả 即tức 初sơ 證chứng 得đắc 之chi 時thời 簡giản 異dị 宣tuyên 說thuyết 之chi 時thời 言ngôn 見kiến 一nhất 切thiết 等đẳng 即tức 觀quán 見kiến 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 中trung 本bổn 有hữu 普phổ 門môn 漫mạn 荼đồ 羅la 中trung 臺đài 二nhị 院viện 宛uyển 然nhiên 具cụ 足túc 其kỳ 普phổ 門môn 漫mạn 荼đồ 羅la 中trung 種chủng 種chủng 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 故cố 云vân 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 又hựu 不bất 但đãn 三tam 業nghiệp 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 三tam 目mục 亦diệc 等đẳng 三tam 目mục 者giả 即tức 是thị 伊y 字tự 伊y 字tự 即tức 是thị 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 解giải 脫thoát 法Pháp 身thân 如như 次thứ 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 禪thiền 定định 實thật 相tướng 身thân 也dã 又hựu 三tam 世thế 平bình 等đẳng 。 故cố 名danh 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 與dữ 地Địa 波Ba 羅La 蜜Mật 。 滿mãn 時thời 亦diệc 畢tất 竟cánh 等đẳng 今kim 舉cử 初sơ 後hậu 攝nhiếp 於ư 中trung 間gian 故cố 云vân 初sơ 發phát 心tâm 等đẳng 何hà 以dĩ 故cố 生sanh 佛Phật 畢tất 竟cánh 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 體thể 無vô 異dị 故cố 。 出xuất 過quá 三tam 時thời 絕tuyệt 形hình 待đãi 故cố 。 是thị 故cố 平bình 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 呾đát [口*履]# 謂vị 心tâm 等đẳng 者giả 若nhược 句cú 義nghĩa 時thời 呾đát [口*履]# 名danh 三tam 若nhược 字tự 義nghĩa 時thời 呾đát 字tự 是thị 如như 如như 義nghĩa 故cố 云vân 心tâm 如như 實thật 相tướng [口*履]# 是thị 塵trần 垢cấu 義nghĩa 謂vị 呾đát 字tự 下hạ 有hữu 阿a 聲thanh 故cố 云vân 一nhất 切thiết 塵trần 垢cấu 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 言ngôn 三tam 世thế 等đẳng 者giả 。 謂vị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 為vi 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 羅la 字tự 門môn 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 呾đát 字tự 門môn 中trung 佛Phật 知tri 見kiến 故cố 名danh 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 言ngôn 即tức 是thị 等đẳng 者giả 此thử 呾đát [口*履]# 字tự 即tức 是thị 此thử 中trung 除trừ 障chướng 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 身thân 語ngữ 心tâm 輪luân 者giả 謂vị 世Thế 尊Tôn 三tam 業nghiệp 猶do 如như 車xa 輪luân 。 心tâm 為vi 轂cốc 語ngữ 為vi 輻bức 身thân 為vi 網võng 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 。 成thành 一nhất 輪luân 故cố 如như 是thị 之chi 輪luân 有hữu 能năng 運vận 載tái 摧tồi 壞hoại 之chi 功công 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 又hựu 輪luân 者giả 轉chuyển 也dã 佛Phật 之chi 三tam 業nghiệp 各các 能năng 轉chuyển 入nhập 眾chúng 生sanh 心tâm 。 故cố 即tức 是thị 三tam 轉chuyển 法Pháp 輪luân 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 以dĩ 字tự 門môn 廣quảng 釋thích 之chi 者giả 此thử 六lục 行hành 半bán 。 疏sớ/sơ 有hữu 四tứ 箇cá 我ngã 字tự 且thả 就tựu 痕ngân 字tự 釋thích 之chi 謂vị 我ngã 及cập 一nhất 切thiết 。 至chí 平bình 等đẳng 義nghĩa 者giả 即tức ha# 訶ha (# 上thượng )# 字tự 菩Bồ 提Đề 心tâm 義nghĩa 又hựu 我ngã 當đương 護hộ 種chủng 種chủng 至chí 本bổn 誓thệ 義nghĩa 者giả 即tức ha# ṃ# 痕ngân 字tự 大đại 空không 義nghĩa 又hựu 我ngã 即tức 法Pháp 界Giới 至chí 除trừ 障chướng 義nghĩa 者giả 即tức ha# ḥ# 郝# 字tự 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 又hựu 令linh 我ngã 此thử 身thân 主chủ 警cảnh 覺giác 義nghĩa 者giả 即tức hā# ḥ# 長trường/trưởng 郝# 字tự 方phương 便tiện 義nghĩa 中trung 間gian 不bất 言ngôn hā# 長trường/trưởng 訶ha 之chi 行hành 者giả 行hành 證chứng 合hợp 故cố 故cố 云vân 當đương 以dĩ 字tự 門môn 釋thích 之chi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 異dị 門môn 者giả 此thử 言ngôn 金kim 剛cang 者giả 非phi 是thị 金kim 剛cang 中trung 最tối 堅kiên 利lợi 者giả 謂vị 即tức 法Pháp 界Giới 自tự 性tánh 有hữu 不bất 可khả 殂tồ 壞hoại 義nghĩa 用dụng 猶do 如như 金kim 剛cang 。 約ước 此thử 義nghĩa 門môn 說thuyết 為vi 金kim 剛cang 若nhược 法pháp 自tự 性tánh 本bổn 來lai 。 清thanh 淨tịnh 二Nhị 乘Thừa 濁trược 埿nê 不bất 能năng 染nhiễm 污ô 。 約ước 此thử 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 蓮liên 華hoa 故cố 云vân 異dị 門môn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 金kim 剛cang 甲giáp 冑trụ 。 者giả 甲giáp 者giả 兵binh 器khí 也dã 所sở 以dĩ 護hộ 身thân 如như 龜quy 甲giáp 也dã 冑trụ 兜đâu 鍪# 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 百bách 八bát 三tam 昧muội 者giả 謂vị 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 寶bảo 印ấn 手thủ 三tam 昧muội 師sư 子tử 遊du 戲hí 。 三tam 昧muội 乃nãi 至chí 離ly 著trước 如như 虗hư 空không 不bất 染nhiễm 三tam 昧muội 等đẳng 是thị 名danh 百bách 八bát 三tam 昧muội 智Trí 度Độ 論luận 問vấn 曰viết 如như 佛Phật 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 一nhất 道đạo 所sở 謂vị 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 何hà 以dĩ 更cánh 問vấn 有hữu 餘dư 之chi 三tam 昧muội 令linh 菩Bồ 薩Tát 疾tật 得đắc 佛Phật 不bất 答đáp 曰viết 未vị 近cận 涅Niết 槃Bàn 時thời 多đa 有hữu 餘dư 道đạo 近cận 涅Niết 槃Bàn 時thời 唯duy 有hữu 一nhất 道đạo 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 諸chư 餘dư 三tam 昧muội 皆giai 入nhập 此thử 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 譬thí 如như 大đại 城thành 。 多đa 有hữu 諸chư 門môn 皆giai 得đắc 入nhập 城thành 何hà 等đẳng 是thị 餘dư 三tam 昧muội 謂vị 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 及cập 諸chư 三tam 昧muội 。 等đẳng 摩ma 訶ha 衍diễn 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 行hành 百bách 八bát 三tam 昧muội 等đẳng 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 皆giai 與dữ 授thọ 記ký 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 字tự 皆giai 轉chuyển 釋thích 之chi 等đẳng 者giả 謂vị 嚩phạ 折chiết 羅la 三tam 字tự 轉chuyển 相tương/tướng 釋thích 之chi 何hà 故cố va# 嚩phạ 字tự 諸chư 法pháp 離ly 言ngôn 說thuyết 以dĩ cā# 惹nhạ 字tự 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 何hà 故cố 惹nhạ 字tự 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ ra# 羅la 字tự 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 為vi 薩tát 埵đóa 身thân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 法pháp 是thị 造tạo 作tác 等đẳng 者giả 釋thích 成thành 甲giáp 義nghĩa 即tức 迦ca 嚩phạ 左tả 三tam 字tự 也dã 若nhược 法pháp 是thị 造tạo 作tác 所sở 成thành 即tức 迦ca 字tự 也dã 當đương 知tri 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 即tức 嚩phạ 字tự 也dã 從tùng 緣duyên 遷thiên 變biến 即tức 左tả 字tự 也dã 。

【# 經kinh 】# 如Như 來Lai 眼nhãn 又hựu 觀quán 真chân 言ngôn 者giả 此thử 一nhất 真chân 言ngôn 有hữu 二nhị 名danh 也dã 一nhất 名danh 如Như 來Lai 眼nhãn 二nhị 名danh 如Như 來Lai 觀quán 。

【# 疏sớ/sơ 】# 加gia 伊y 字tự 等đẳng 者giả 謂vị 嚩phạ 字tự 上thượng 傍bàng 加gia 伊y 聲thanh 之chi 畫họa 名danh 伊y 字tự 之chi 畫họa 如như 是thị 加gia 時thời 嚩phạ 字tự 即tức 成thành 尾vĩ 音âm 言ngôn 嚩phạ 字tự 是thị 金kim 剛cang 義nghĩa 者giả 謂vị 嚩phạ 日nhật 囉ra 名danh 金kim 剛cang 故cố 雖tuy 獨độc 一nhất 音âm 義nghĩa 如như 是thị 故cố 言ngôn 三tam 昧muội 是thị 住trụ 義nghĩa 者giả 三tam 昧muội 即tức 是thị 伊y 字tự 之chi 畫họa 謂vị 嚩phạ 字tự 本bổn 體thể 是thị 慧tuệ 加gia 傍bàng 畫họa 是thị 三tam 昧muội 如như 是thị 定định 慧tuệ 相tương/tướng 合hợp 名danh 為vi 均quân 等đẳng 離ly 於ư 戲hí 論luận 。 行hành 者giả 住trụ 此thử 即tức 是thị 住trụ 無vô 戲hí 論luận 三tam 世thế 無vô 礙ngại 智trí 。 戒giới 言ngôn 如như 是thị 戒giới 香hương 。 者giả 此thử 戒giới 因nhân 何hà 名danh 為vi 塗đồ 香hương 謂vị 以dĩ 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 均quân 等đẳng 和hòa 合hợp 置trí 於ư 阿a 字tự 法Pháp 界Giới 性tánh 淨tịnh 水thủy 中trung 遍biến 塗đồ 法Pháp 身thân 普phổ 熏huân 一nhất 切thiết 。 是thị 故cố 此thử 戒giới 名danh 塗đồ 香hương 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 以dĩ 字tự 門môn 廣quảng 釋thích 者giả 謂vị 此thử ma# 莽mãng 字tự 之chi 體thể 即tức 是thị 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 猶do 如như 樹thụ 王vương 之chi 種chủng 子tử 故cố 經Kinh 云vân 菩Bồ 提Đề 心tâm 為vi 因nhân 又hựu 莽mãng 字tự 傍bàng 加gia 三tam 昧muội 畫họa 故cố 即tức 是thị 大đại 悲bi 之chi 行hành 。 猶do 如như 種chủng 子tử 。 於ư 慈từ 悲bi 地địa 中trung 生sanh 根căn 故cố 經Kinh 云vân 大đại 悲bi 為vi 根căn 乃nãi 至chí 漸tiệm 次thứ 滋tư 長trưởng 成thành 開khai 敷phu 萬vạn 德đức 之chi 華hoa 此thử 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 為vi 方phương 便tiện 於ư 莽mãng 字tự 之chi 上thượng 加gia 以dĩ 空không 點điểm 即tức 是thị 方phương 便tiện 。 為vi 究cứu 竟cánh 句cú 若nhược 更cánh 傍bàng 加gia 二nhị 點điểm 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 釋thích 如như 有hữu 偈kệ 云vân 初sơ 心tâm 一nhất 念niệm 知tri 作tác 佛Phật (# 頓đốn 悟ngộ 也dã )# 果quả 德đức 終chung 須tu 萬vạn 行hạnh 華hoa (# 漸tiệm 修tu 也dã )# 若nhược 爾nhĩ 者giả 云vân 何hà 南nam 方phương 如Như 來Lai 名danh 娑sa 羅la 樹thụ 王vương 華hoa 開khai 敷phu 佛Phật 耶da 然nhiên 華hoa 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 萬vạn 行hạnh 華hoa 二nhị 者giả 萬vạn 德đức 華hoa 即tức 如Như 來Lai 是thị 萬vạn 德đức 華hoa 果quả 亦diệc 有hữu 二nhị 一nhất 莊trang 嚴nghiêm 果quả 二nhị 子tử 實thật 果quả 即tức 南nam 方phương 佛Phật 是thị 莊trang 嚴nghiêm 果quả 即tức ma# ṃ# 瞞man 字tự 也dã 天thiên 皷cổ 音âm 如Như 來Lai 是thị 子tử 實thật 果quả 即tức mā# ḥ# 長trường/trưởng 莫mạc 字tự 也dã 故cố 云vân 當đương 以dĩ 字tự 門môn 廣quảng 說thuyết 之chi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 隨tùy 至chí 義nghĩa 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 發phát 起khởi 始thỉ 覺giác 菩Bồ 提Đề 心tâm 處xứ 。 無vô 不bất 隨tùy 至chí 即tức 是thị dha# 達đạt 字tự 菩Bồ 提Đề 心tâm 為vi 因nhân 亦diệc 是thị 遍biến 至chí 義nghĩa 者giả 謂vị 大đại 悲bi 心tâm 於ư 眾chúng 生sanh 界giới 。 悉tất 遍biến 至chí 故cố 即tức 是thị dhā# 駄đà 字tự 大đại 悲bi 為vi 根căn 亦diệc 是thị 逝thệ 義nghĩa 者giả 十Thập 地Địa 行hành 滿mãn 妙diệu 往vãng 菩Bồ 提Đề 之chi 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 即tức 是thị dha# ṃ# 曇đàm 字tự 方phương 便tiện 為vi 究cứu 竟cánh 言ngôn 進tiến 不bất 住trụ 義nghĩa 者giả 謂vị 得đắc 果quả 不bất 捨xả 因nhân 門môn 而nhi 起khởi 化hóa 用dụng 亦diệc 屬thuộc 方phương 便tiện 為vi 究cứu 竟cánh 攝nhiếp 但đãn 利lợi 他tha 為vi 異dị 爾nhĩ 即tức 是thị dha# ḥ# 籜# 字tự 門môn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 就tựu 字tự 輪luân 之chi 相tướng 等đẳng 者giả 此thử 釋thích 阿a 囉ra 囉ra 迦ca 囉ra 囉ra 二nhị 門môn 也dã 阿a 字tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 本bổn 初sơ 有hữu 義nghĩa 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 始thỉ 無vô 明minh 本bổn 初sơ 具cụ 有hữu 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 煩phiền 惱não 為vi 塵trần 所sở 知tri 為vi 垢cấu 也dã 由do 是thị 乃nãi 成thành 戲hí 論luận 喧huyên 聲thanh 第đệ 二nhị 本bổn 不bất 生sanh 義nghĩa 此thử 乃nãi 頓đốn 悟ngộ 二nhị 障chướng 不bất 生sanh 了liễu 真chân 本bổn 有hữu 如như 開khai 門môn 見kiến 像tượng 甘cam 露lộ 未vị 嘗thường 也dã 復phục 次thứ 下hạ 迦ca 字tự 二nhị 義nghĩa 初sơ 有hữu 造tạo 作tác 義nghĩa 勤cần 修tu 萬vạn 行hạnh 中trung 無vô 懈giải 息tức 如như 渴khát 思tư 甘cam 露lộ 。 既ký 有hữu 希hy 望vọng 障chướng 習tập 不bất 無vô 有hữu 相tương/tướng 還hoàn 拘câu 故cố 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 有hữu 作tác 之chi 修tu 終chung 成thành 敗bại 壞hoại 也dã 二nhị 無vô 作tác 義nghĩa 由do 前tiền 功công 行hành 勵lệ 強cường/cưỡng 不bất 息tức 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 未vị 契khế 真chân 極cực 此thử 心tâm 無vô 間gian 無vô 作tác 功công 全toàn 內nội 證chứng 如như 如như 豈khởi 能năng 宣tuyên 示thị 故cố 清thanh 涼lương 云vân 無vô 心tâm 體thể 極cực 便tiện 契khế 佛Phật 家gia 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 食thực 乳nhũ 糜mi 。 更cánh 無vô 所sở 須tu 。 者giả 乳nhũ 糜mi 是thị 一nhất 切thiết 食thực 中trung 極cực 無vô 比tỉ 味vị 無vô 過quá 上thượng 味vị 如như 人nhân 貪tham 求cầu 美mỹ 味vị 若nhược 得đắc 乳nhũ 糜mi 則tắc 更cánh 何hà 所sở 須tu 以dĩ 喻dụ 行hành 者giả 欣hân 求cầu 勝thắng 果quả 若nhược 得đắc 涅Niết 槃Bàn 更cánh 何hà 所sở 欣hân 又hựu 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 苦khổ 行hạnh 時thời 。 日nhật 食thực 麻ma 麥mạch 。 即tức 是thị 此thử 中trung 阿a 囉ra 囉ra 義nghĩa 暨kỵ 浴dục 泥nê 連liên 食thực 牧mục 牛ngưu 女nữ 乳nhũ 糜mi 即tức 是thị 此thử 中trung 迦ca 囉ra 囉ra 義nghĩa 故cố 云vân 如như 食thực 乳nhũ 糜mi 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 來lai 去khứ 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 者giả 謂vị 此thử 伽già 字tự 正chánh 音âm 誐nga 字tự 誐nga 字tự 通thông 於ư 去khứ 來lai 之chi 義nghĩa 梵Phạn 語ngữ 誐nga 蹉sa 此thử 方phương 云vân 去khứ 若nhược 言ngôn 誐nga 多đa 即tức 名danh 為vi 來lai 故cố 名danh 來lai 去khứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 去khứ 來lai 相tương/tướng 觀quán 之chi 等đẳng 者giả 如Như 來Lai 頂đảnh 髻kế 猶do 如như 虗hư 空không 不bất 可khả 以dĩ 去khứ 來lai 之chi 相tướng 。 而nhi 觀quán 覩đổ 之chi 經Kinh 云vân 除Trừ 蓋Cái 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 大đại 會hội 中trung 。 欲dục 知tri 佛Phật 身thân 量lượng 故cố 令linh 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 尋tầm 之chi 上thượng 至chí 梵Phạm 宮cung 猶do 見kiến 如Như 來Lai 若nhược 對đối 目mục 前tiền 說thuyết 法Pháp 音âm 聲thanh 。 與dữ 本bổn 無vô 異dị 。 乃nãi 至chí 往vãng 詣nghệ 他tha 方phương 佛Phật 土độ 。 亦diệc 不bất 異dị 梵Phạm 宮cung 爾nhĩ 時thời 除Trừ 蓋Cái 障Chướng 。 自tự 往vãng 觀quan 察sát 過quá 十thập 方phương 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 皆giai 見kiến 如Như 來Lai 。 不bất 起khởi 于vu 座tòa 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 等đẳng 除Trừ 蓋Cái 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 以dĩ 有hữu 去khứ 來lai 相tương/tướng 觀quán 之chi 尚thượng 不bất 見kiến 其kỳ 身thân 。 相tương/tướng 邊biên 際tế 何hà 況huống 如Như 來Lai 。 之chi 頂đảnh 相tướng 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 本bổn 體thể 曩nẵng 等đẳng 者giả 此thử 吽hồng 字tự 本bổn 體thể 是thị 訶ha 字tự 訶ha 字tự 體thể 上thượng 加gia 空không 點điểm 空không 點điểm 即tức 是thị 曩nẵng 字tự 之chi 門môn 下hạ 有hữu 鄔ổ 字tự 三tam 昧muội 之chi 畫họa 所sở 謂vị 曩nẵng 字tự 空không 點điểm 訶ha 字tự 本bổn 體thể 下hạ 有hữu 鄔ổ 字tự 三tam 字tự 合hợp 成thành 一nhất 吽hồng 字tự 也dã 今kim 言ngôn 本bổn 體thể 曩nẵng 字tự 空không 是thị 訶ha 字tự 者giả 只chỉ 合hợp 言ngôn 本bổn 體thể 是thị 訶ha 字tự 全toàn 剩thặng 中trung 間gian 曩nẵng 字tự 空không 三tam 字tự 也dã 覽lãm 者giả 應ưng 悉tất 。

【# 經kinh 】# 息tức 障chướng 品phẩm 者giả 息tức 謂vị 止chỉ 除trừ 障chướng 謂vị 障chướng 礙ngại 息tức 除trừ 內nội 外ngoại 二nhị 種chủng 之chi 障chướng 礙ngại 故cố 能năng 所sở 相tương 望vọng 作tác 依y 主chủ 釋thích 又hựu 前tiền 已dĩ 說thuyết 入nhập 漫mạn 荼đồ 羅la 支chi 分phần/phân 及cập 真chân 言ngôn 等đẳng 謂vị 行hành 者giả 安an 立lập 此thử 漫mạn 荼đồ 時thời 或hoặc 有hữu 毗tỳ 那na 野dã 迦ca 等đẳng 作tác 諸chư 障chướng 礙ngại 。 須tu 假giả 真chân 言ngôn 方phương 便tiện 息tức 滅diệt 故cố 有hữu 此thử 品phẩm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 凡phàm 夫phu 地địa 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 信tín 位vị 已dĩ 前tiền 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 所sở 有hữu 重trọng 障chướng 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 言ngôn 乃nãi 至chí 者giả 超siêu 越việt 十thập 信tín 已dĩ 去khứ 十Thập 地Địa 已dĩ 還hoàn 資tư 加gia 位vị 中trung 所sở 有hữu 諸chư 障chướng 。 也dã 言ngôn 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 微vi 細tế 障chướng 者giả 謂vị 隨tùy 十Thập 地Địa 而nhi 有hữu 十thập 重trọng 障chướng 故cố 一nhất 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 謂vị 二nhị 障chướng 中trung 分phân 別biệt 起khởi 者giả 依y 彼bỉ 種chủng 立lập 異dị 生sanh 性tánh 故cố 及cập 彼bỉ 惡ác 趣thú 業nghiệp 果quả 俱câu 障chướng 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 未vị 得đắc 自tự 在tại 。 障chướng 俱câu 名danh 微vi 細tế 如như 唯duy 識thức 中trung 具cụ 明minh 又hựu 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 云vân 善thiện 男nam 子tử 執chấp 著trước 有hữu 相tương/tướng 我ngã 法pháp 無vô 明minh 怖bố 畏úy 生sanh 死tử 。 惡ác 趣thú 無vô 明minh 此thử 二nhị 無vô 明minh 障chướng 於ư 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 於ư 大đại 神thần 通thông 未vị 得đắc 自tự 在tại 。 法pháp 變biến 現hiện 無vô 明minh 微vi 細tế 秘bí 密mật 未vị 能năng 悟ngộ 解giải 事sự 業nghiệp 無vô 明minh 此thử 二nhị 無vô 明minh 障chướng 於ư 十Thập 地Địa 等đẳng 言ngôn 雖tuy 從tùng 緣duyên 等đẳng 者giả 謂vị 如như 上thượng 諸chư 障chướng 以dĩ 從tùng 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 邪tà 師sư 教giáo 等đẳng 外ngoại 緣duyên 生sanh 故cố 或hoặc 內nội 因nhân 外ngoại 緣duyên 俱câu 名danh 緣duyên 故cố 相tương/tướng 宗tông 內nội 種chủng 為vi 因nhân 性tánh 宗tông 以dĩ 無vô 明minh 薰huân 發phát 為vi 因nhân 等đẳng 雖tuy 從tùng 眾chúng 緣duyên 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 然nhiên 舉cử 要yếu 言ngôn 之chi 。 無vô 不bất 皆giai 由do 自tự 心tâm 。 生sanh 起khởi 故cố 起khởi 信tín 論luận 說thuyết 三tam 界giới 虗hư 偽ngụy 唯duy 心tâm 所sở 作tác 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 觀quán 心tâm 等đẳng 者giả 謂vị 除trừ 蓋cái 障chướng 故cố 觀quán 阿a 字tự 等đẳng 也dã 此thử 阿a 字tự 門môn 詮thuyên 一nhất 切thiết 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 義nghĩa 謂vị 觀quán 心tâm 之chi 實thật 相tướng 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 諸chư 障chướng 亦diệc 本bổn 不bất 生sanh 言ngôn 乃nãi 至chí 者giả 謂vị 超siêu 越việt 中trung 間gian 迦ca 佉khư 等đẳng 門môn 唯duy 舉cử 最tối 後hậu 訶ha 字tự 之chi 門môn 故cố 云vân 乃nãi 至chí 言ngôn 心tâm 之chi 實thật 相tướng 至chí 因nhân 不bất 可khả 得đắc 等đẳng 。 者giả 訶ha 字tự 門môn 也dã 訶ha 字tự 詮thuyên 一nhất 切thiết 法pháp 因nhân 不bất 可khả 得đắc 梵Phạm 云vân 係hệ 多đa 此thử 譯dịch 為vi 因nhân 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 屬thuộc 因nhân 今kim 觀quán 此thử 因nhân 自tự 體thể 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 一nhất 切thiết 法pháp 屬thuộc 於ư 因nhân 耶da 作tác 如như 是thị 等đẳng 。 觀quán 時thời 一nhất 切thiết 諸chư 障chướng 。 無vô 不bất 皆giai 是thị 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 內nội 心tâm 華hoa 臺đài 金kim 剛cang 眷quyến 屬thuộc 豈khởi 有hữu 大đại 日nhật 金kim 剛cang 眷quyến 屬thuộc 而nhi 罣quái 礙ngại 真chân 言ngôn 行hạnh 人nhân 者giả 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 常thường 當đương 意ý 思tư 惟duy 等đẳng 者giả 行hành 者giả 於ư 漫mạn 荼đồ 羅la 凡phàm 有hữu 障chướng 起khởi 應ưng 當đương 計kế 念niệm 思tư 惟duy 不bất 動động 菩Bồ 薩Tát 即tức 不bất 動động 尊tôn 明minh 王vương 或hoặc 名danh 使sứ 者giả 或hoặc 名danh 聖thánh 者giả 今kim 但đãn 彰chương 名danh 不bất 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 上thượng 已dĩ 說thuyết 故cố 其kỳ 王vương 本bổn 形hình 如như 上thượng 第đệ 四tứ 卷quyển 疏sớ/sơ 盡tận 漫mạn 荼đồ 羅la 處xứ 顯hiển 示thị 訖ngật 應ưng 依y 彼bỉ 相tương/tướng 常thường 思tư 惟duy 之chi 。 言ngôn 而nhi 結kết 彼bỉ 密mật 印ấn 者giả 其kỳ 密mật 印ấn 相tương/tướng 下hạ 第đệ 十thập 疏sớ/sơ 密mật 印ấn 品phẩm 中trung 而nhi 顯hiển 之chi 耳nhĩ 其kỳ 王vương 真chân 言ngôn 此thử 下hạ 之chi 疏sớ/sơ 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 藏tạng 品phẩm 委ủy 細tế 分phân 別biệt 何hà 不bất 此thử 間gian 說thuyết 耶da 此thử 但đãn 說thuyết 息tức 障chướng 方phương 便tiện 其kỳ 真chân 言ngôn 密mật 即tức 隨tùy 品phẩm 說thuyết 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 復phục 次thứ 言ngôn 不bất 動động 等đẳng 者giả 今kim 此thử 息tức 障chướng 方phương 便tiện 要yếu 以dĩ 三tam 事sự 因nhân 緣duyên 。 具cụ 足túc 方phương 能năng 遍biến 除trừ 一nhất 切thiết 諸chư 障chướng 。 言ngôn 三tam 事sự 者giả 謂vị 心tâm 想tưởng 明minh 王vương 身thân 相tướng 口khẩu 誦tụng 悍hãn 字tự 真chân 言ngôn 手thủ 作tác 大đại 慧tuệ 刀đao 印ấn 名danh 為vi 三tam 事sự 因nhân 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 以dĩ 㸦# 文văn 等đẳng 者giả 唐đường 梵Phạm 㸦# 煥hoán 其kỳ 文văn 也dã 謂vị 今kim 經Kinh 云vân 阿a 字tự 為vi 我ngã 體thể 即tức 觀quán 阿a 字tự 遍biến 於ư 自tự 體thể (# 自tự 身thân 也dã )# 支chi 分phần/phân 普phổ 作tác 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 。 色sắc (# 皆giai 作tác 純thuần 黃hoàng 色sắc 也dã )# 如như 是thị 阿a 字tự 自tự 體thể 即tức 為vi 我ngã 字tự 之chi 自tự 體thể 更cánh 不bất 入nhập 字tự 門môn 觀quán 之chi (# 淺thiển 也dã )# 若nhược 依y 梵Phạm 本bổn 應ưng 云vân 阿a 字tự 無vô 我ngã 體thể 即tức 是thị 梵Phạm 本bổn 云vân 已dĩ 下hạ 之chi 疏sớ/sơ 文văn 若nhược 從tùng 今kim 作tác 為vi 字tự 即tức 是thị 其kỳ 淺thiển 若nhược 依y 梵Phạm 本bổn 作tác 無vô 字tự 乃nãi 是thị 深thâm 也dã 故cố 云vân 所sở 以dĩ 㸦# 文văn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 是thị 自tự 加gia 持trì 已dĩ 等đẳng 者giả 此thử 處xứ 疏sớ/sơ 文văn 略lược 示thị 而nhi 已dĩ 下hạ 第đệ 九cửu 疏sớ/sơ 云vân 凡phàm 攝nhiếp 持trì 法Pháp 如như 前tiền 作tác 七thất 點điểm 等đẳng 法pháp 猶do 未vị 能năng 盡tận 。 此thử 中trung 具cụ 足túc 明minh 之chi 至chí 文văn 當đương 悉tất 言ngôn 風phong 方phương 者giả 西tây 北bắc 隅ngung 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佉khư 陀đà 羅la 木mộc 者giả 謂vị 紫tử 橿# 木mộc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法Pháp 界Giới 真chân 言ngôn 者giả 即tức 嚂lam 字tự 也dã 言ngôn 得đắc 穌tô 息tức 等đẳng 者giả 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 為vi 不bất 動động 明minh 王vương 以dĩ 真chân 言ngôn 鉢bát 曇đàm 足túc 而nhi 加gia 持trì 之chi 。 尋tầm 即tức 悶muộn 絕tuyệt 既ký 蒙mông 放phóng 捨xả 而nhi 得đắc 穌tô 息tức 其kỳ 心tâm 泰thái 然nhiên 。 無vô 所sở 畏úy 懼cụ 。 名danh 到đáo 無vô 畏úy 處xứ 。 故cố 第đệ 二nhị 疏sớ/sơ 云vân 梵Phạm 云vân 阿a 濕thấp 嚩phạ 娑sa 譯dịch 為vi 穌tô 息tức 如như 人nhân 為vi 強cường 力lực 者giả 所sở 持trì 扼ách 喉hầu 閉bế 氣khí 垂thùy 將tương 命mạng 絕tuyệt 忽hốt 蒙mông 放phóng 捨xả 還hoàn 得đắc 復phục 穌tô 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 妄vọng 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 纏triền 。 髑độc 緣duyên 否phủ/bĩ 閉bế 至chí 此thử 得đắc 穌tô 名danh 穌tô 息tức 處xứ 亦diệc 如như 度độ 險hiểm 難nạn 惡ác 道đạo 。 名danh 無vô 畏úy 處xứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 以dĩ 類loại 推thôi 之chi 者giả 謂vị 四tứ 住trụ 地địa 煩phiền 惱não 及cập 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 等đẳng 枝chi 末mạt 皆giai 是thị 此thử 第đệ 五ngũ 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 之chi 餘dư 而nhi 除trừ 滅diệt 之chi 故cố 云vân 以dĩ 類loại 推thôi 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 真chân 言ngôn 幻huyễn 相tương/tướng 等đẳng 者giả 謂vị 有hữu 疑nghi 云vân 夫phu 聞văn 佛Phật 法Pháp 深thâm 妙diệu 何hà 故cố 作tác 此thử 咒chú 術thuật 豈khởi 非phi 涉thiệp 於ư 世thế 間gian 事sự 耶da 答đáp 今kim 此thử 真chân 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 幻huyễn 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 寄ký 諸chư 有hữu 為vi 顯hiển 示thị 無vô 相tướng 。 非phi 同đồng 世thế 間gian 麤thô 淺thiển 咒chú 術thuật 若nhược 解giải 十thập 緣duyên 生sanh 句cú 自tự 釋thích 此thử 疑nghi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 必tất 瞑minh 眩huyễn 治trị 之chi 者giả 如như 藥dược 治trị 疾tật 要yếu 令linh 人nhân 瞑minh 眩huyễn 疾tật 乃nãi 瘳sưu 愈dũ 故cố 尚thượng 書thư 云vân 若nhược 藥dược 弗phất 瞑minh 眩huyễn 厥quyết 疾tật 弗phất 瘳sưu 如như 服phục 藥dược 必tất 瞑minh 眩huyễn 極cực 其kỳ 病bệnh 乃nãi 除trừ 欲dục 其kỳ 出xuất 切thiết 言ngôn 以dĩ 自tự 警cảnh 此thử 因nhân 殷ân 高cao 宗tông 夢mộng 得đắc 賢hiền 相tương/tướng 其kỳ 名danh 曰viết 說thuyết 群quần 臣thần 之chi 內nội 既ký 無vô 其kỳ 人nhân 使sử 百bá 官quan 以dĩ 所sở 夢mộng 之chi 形hình 象tượng 經kinh 營doanh 求cầu 之chi 於ư 野dã 外ngoại 得đắc 於ư 傅phó/phụ 氏thị 之chi 巖nham 遂toại 命mạng 為vi 相tương/tướng 命mạng 之chi 曰viết 朝triêu 夕tịch 納nạp 誨hối 以dĩ 輔phụ 台thai 德đức (# 言ngôn 當đương 納nạp 諫gián 誨hối 直trực 辭từ 以dĩ 輔phụ 我ngã 德đức 也dã )# 若nhược 金kim 用dụng 汝nhữ 作tác 礪# 若nhược 濟tế 巨cự 川xuyên 用dụng 汝nhữ 作tác 舟chu 揖ấp 若nhược 歲tuế 大đại 旱hạn 用dụng 汝nhữ 為vi 霖lâm 雨vũ 若nhược 藥dược 不bất 瞑minh 眩huyễn 厥quyết 疾tật 不bất 瘳sưu 又hựu 正chánh 義nghĩa 曰viết 若nhược 服phục 藥dược 不bất 使sử 人nhân 瞑minh 眩huyễn 憤phẫn 亂loạn 則tắc 其kỳ 疾tật 不bất 得đắc 瘳sưu 愈dũ 今kim 此thử 中trung 者giả 謂vị 先tiên 作tác 為vi 障chướng 者giả 之chi 身thân 形hình 或hoặc 以dĩ 木mộc 作tác 或hoặc 以dĩ 土thổ/độ 作tác 以dĩ 白bạch 芥giới 子tử 為vi 末mạt 和hòa 以dĩ 毒độc 藥dược 。 塗đồ 其kỳ 身thân 形hình 彼bỉ 為vi 障chướng 者giả 自tự 然nhiên 身thân 心tâm 瞑minh 眩huyễn 即tức 時thời 退thoái 散tán 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 此thử 本bổn 漫mạn 荼đồ 羅la 亦diệc 爾nhĩ 等đẳng 者giả 謂vị 猶do 如như 剎sát 利lợi 。 等đẳng 各các 住trụ 自tự 姓tánh 則tắc 世thế 人nhân 稱xưng 譽dự 事sự 有hữu 成thành 功công 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 了liễu 知tri 漫mạn 荼đồ 四tứ 種chủng 之chi 性tánh 隨tùy 本bổn 所sở 尊tôn 各các 住trụ 本bổn 性tánh 則tắc 諸chư 為vi 障chướng 者giả 不bất 能năng 留lưu 難nạn 。 若nhược 以dĩ 漫mạn 荼đồ 字tự 門môn 而nhi 顯hiển 示thị 者giả 一nhất 金kim 剛cang 地địa 性tánh 方phương 漫mạn 荼đồ 也dã 本bổn 無vô 生sanh 性tánh 。 阿a 字tự 門môn 也dã 二nhị 大đại 悲bi 水thủy 性tánh 圓viên 漫mạn 荼đồ 也dã 離ly 言ngôn 說thuyết 性tánh 嚩phạ 字tự 門môn 也dã 三tam 大đại 慧tuệ 火hỏa 性tánh 三tam 角giác 壇đàn 也dã 離ly 塵trần 垢cấu 性tánh 囉ra 字tự 門môn 也dã 四tứ 自tự 在tại 風phong 性tánh 半bán 月nguyệt 壇đàn 也dã 離ly 因nhân 緣duyên 性tánh 訶ha 字tự 門môn 也dã 五ngũ 無vô 相tướng 之chi 像tượng 方phương 圓viên 不bất 定định 漫mạn 荼đồ 羅la 也dã 大đại 空không 本bổn 性tánh 佉khư 字tự 門môn 也dã 如như 次thứ 亦diệc 是thị 黃hoàng 白bạch 赤xích 黑hắc 增tăng 息tức 降giáng/hàng 敬kính 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 虗hư 空không 雜tạp 色sắc 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 在tại 三tam 角giác 至chí 半bán 月nguyệt 中trung 者giả 前tiền 說thuyết 三tam 角giác 是thị 囉ra 字tự 火hỏa 壇đàn 半bán 月nguyệt 是thị 訶ha 字tự 風phong 壇đàn 今kim 何hà 故cố 言ngôn 在tại 三tam 角giác 或hoặc 半bán 月nguyệt 耶da 此thử 虗hư 空không 輪luân 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 故cố 言ngôn 或hoặc 在tại 三tam 角giác 等đẳng 何hà 不bất 言ngôn 方phương 圓viên 中trung 但đãn 言ngôn 在tại 三tam 角giác 等đẳng 耶da 謂vị 三tam 角giác 是thị 火hỏa 半bán 月nguyệt 是thị 風phong 火hỏa 風phong 二nhị 性tánh 體thể 虗hư 疎sơ 故cố 空không 則tắc 入nhập 中trung 地địa 水thủy 二nhị 性tánh 體thể 堅kiên 密mật 故cố 空không 難nan 入nhập 中trung 是thị 故cố 唯duy 在tại 三tam 角giác 半bán 月nguyệt 中trung 又hựu 三tam 角giác 半bán 月nguyệt 正chánh 是thị 降hàng 伏phục 事sự 故cố 所sở 以dĩ 在tại 此thử 二nhị 輪luân 中trung 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 人nhân 手thủ 執chấp 等đẳng 者giả 如như 世thế 人nhân 雖tuy 獲hoạch 仙tiên 方phương 未vị 得đắc 火hỏa 法pháp 不bất 親thân 明minh 師sư 和hòa 合hợp 煉luyện 服phục 而nhi 反phản 謗báng 為vi 虗hư 誕đản 豈khởi 不bất 知tri 淮hoài 南nam 王vương 藥dược 就tựu 俱câu 家gia 上thượng 昇thăng 鷄kê 犬khuyển 舐thỉ 鼎đỉnh 皆giai 得đắc 昇thăng 空không 耶da 是thị 知tri 如Như 來Lai 秘bí 藏tạng 信tín 智trí 具cụ 足túc 者giả 乃nãi 得đắc 入nhập 之chi 耳nhĩ 。

【# 經kinh 】# 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 藏tạng 者giả 此thử 品phẩm 真chân 言ngôn 普phổ 遍biến 通thông 該cai 一nhất 切thiết 方phương 便tiện 。 真chân 言ngôn 故cố 名danh 普phổ 通thông 又hựu 亦diệc 能năng 薀# 攝nhiếp 一nhất 切thiết 真chân 言ngôn 。 等đẳng 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 普phổ 通thông 即tức 真chân 言ngôn 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 即tức 藏tạng 名danh 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 藏tạng 又hựu 大đại 日nhật 世Thế 尊Tôn 於ư 前tiền 品phẩm 中trung 已dĩ 於ư 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 法Pháp 界Giới 門môn 宣tuyên 說thuyết 大đại 刀đao 大đại 護hộ 等đẳng 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 但đãn 屬thuộc 如Như 來Lai 部bộ 更cánh 有hữu 金kim 剛cang 蓮liên 華hoa 部bộ 等đẳng 真chân 言ngôn 欲dục 令linh 隨tùy 部bộ 上thượng 首thủ 金Kim 剛Cang 菩Bồ 薩Tát 。 各các 於ư 自tự 所sở 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 界giới 門môn 而nhi 宣tuyên 說thuyết 之chi 如như 是thị 。 一nhất 一nhất 真chân 言ngôn 法pháp 句cú 各các 是thị 一nhất 種chủng 真chân 言ngôn 寶bảo 乘thừa 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 隨tùy 通thông 達đạt 一nhất 法Pháp 界Giới 門môn 。 即tức 是thị 普phổ 遍biến 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 界giới 門môn 隨tùy 通thông 達đạt 一Nhất 乘Thừa 即tức 是thị 普phổ 遍biến 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 寶bảo 乘thừa 即tức 普phổ 通thông 是thị 行hành 者giả 之chi 智trí 真chân 言ngôn 藏tạng 是thị 普phổ 遍biến 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 寶bảo 乘thừa 即tức 普phổ 通thông 是thị 行hành 者giả 之chi 智trí 真chân 言ngôn 藏tạng 是thị 所sở 達đạt 之chi 法pháp 能năng 所sở 相tương 望vọng 依y 主chủ 立lập 名danh 又hựu 金kim 剛cang 手thủ 前tiền 問vấn 佛Phật 三tam 事sự 第đệ 一nhất 問vấn 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 造tạo 立lập 大đại 悲bi 胎thai 藏tạng 漫mạn 荼đồ 羅la 時thời 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 不bất 為vi 毗tỳ 那na 野dã 迦ca 等đẳng 之chi 所sở 惱não 害hại 。 第đệ 二nhị 問vấn 云vân 何hà 持trì 真chân 言ngôn 第đệ 三tam 問vấn 云vân 何hà 成thành 果quả 佛Phật 於ư 前tiền 息tức 障chướng 品phẩm 中trung 已dĩ 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 竟cánh 今kim 將tương 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 及cập 第đệ 三tam 問vấn 緣duyên 此thử 經Kinh 大đại 本bổn 三tam 密mật 門môn 中trung 種chủng 種chủng 真chân 言ngôn 數số 如như 恆Hằng 沙sa 不bất 可khả 備bị 載tái 傳truyền 法pháp 聖thánh 者giả 為vi 欲dục 攝nhiếp 廣quảng 為vì 略lược 採thải 撮toát 通thông 用dụng 者giả 令linh 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 易dị 見kiến 故cố 此thử 品phẩm 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 人nhân 論luận 義nghĩa 等đẳng 者giả 轉chuyển 釋thích 無vô 壞hoại 之chi 義nghĩa 也dã 如như 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 往vãng 昔tích 時thời 東đông 天Thiên 竺Trúc 有hữu 僧Tăng 共cộng 數số 論luận 師sư 學học 徒đồ 論luận 義nghĩa 彼bỉ 立lập 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 說thuyết 大đại 地địa 等đẳng 常thường 今kim 無vô 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 廣quảng 敘tự 彼bỉ 此thử 僧Tăng 難nạn/nan 言ngôn 今kim 必tất 有hữu 滅diệt 以dĩ 後hậu 劫kiếp 壞hoại 等đẳng 有hữu 滅diệt 故cố 准chuẩn 前tiền 有hữu 滅diệt 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 言ngôn 後hậu 必tất 不bất 滅diệt 今kim 無vô 滅diệt 故cố 如như 今kim 時thời 山sơn 等đẳng 彼bỉ 僧Tăng 于vu 時thời 竟cánh 不bất 能năng 答đáp 王vương 既ký 信tín 受thọ 僧Tăng 伽già 外ngoại 道đạo 遂toại 辱nhục 此thử 僧Tăng 令linh 乘thừa 驢lư 等đẳng 然nhiên 彼bỉ 外ngoại 道đạo 為vi 王vương 重trọng/trùng 已dĩ 造tạo 七thất 十thập 行hành 頌tụng 王vương 賜tứ 千thiên 金kim 以dĩ 顯hiển 之chi 故cố 今kim 金kim 七thất 十thập 論luận 即tức 其kỳ 由do 致trí 也dã 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 乃nãi 造tạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 論luận 亦diệc 名danh 勝thắng 義nghĩa 七thất 十thập 論luận 以dĩ 對đối 彼bỉ 論luận 而nhi 破phá 彼bỉ 言ngôn 彼bỉ 非phi 能năng 破phá 宗tông 因nhân 喻dụ 過quá 我ngã 僧Tăng 無vô 故cố 又hựu 汝nhữ 所sở 立lập 因nhân 有hữu 隨tùy 一nhất 過quá 誰thùy 言ngôn 今kim 無vô 滅diệt 故cố 後hậu 亦diệc 無vô 滅diệt 我ngã 僧Tăng 但đãn 言ngôn 大đại 地địa 等đẳng 法pháp 前tiền 必tất 有hữu 轉chuyển 變biến 滅diệt 後hậu 有hữu 此thử 故cố 如như 燈đăng 燄diệm 等đẳng 汝nhữ 不bất 解giải 量lượng 乃nãi 非phi 我ngã 僧Tăng 其kỳ 時thời 國quốc 王vương 。 遂toại 將tương 世thế 親thân 論luận 遍biến 諸chư 方phương 域vực 宣tuyên 令lệnh 流lưu 布bố 無vô 人nhân 當đương 者giả 遂toại 起khởi 昔tích 時thời 王vương 及cập 外ngoại 道đạo 并tinh 證chứng 義nghĩa 者giả 骸hài 骨cốt 或hoặc 縛phược 草thảo 為vi 人nhân 擬nghĩ 彼bỉ 時thời 眾chúng 而nhi 加gia 撻thát 之chi 等đẳng 故cố 云vân 無vô 壞hoại 此thử 即tức 論luận 出xuất 離ly 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 即tức 是thị 大đại 日nhật 圓viên 因nhân 之chi 果quả 者giả 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 行hành 大đại 日nhật 之chi 圓viên 因nhân 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 成thành 大đại 日nhật 之chi 圓viên 果quả 今kim 得đắc 果quả 不bất 捨xả 因nhân 門môn 故cố 稱xưng 菩Bồ 薩Tát 。

【# 疏sớ/sơ 】# 麼ma 是thị 大đại 空không 義nghĩa 等đẳng 者giả 此thử 麼ma 字tự 謂vị 唇thần 音âm 跛bả 字tự 下hạ 第đệ 五ngũ 莽mãng 字tự 或hoặc 呼hô 為vi 麼ma 更cánh 無vô 別biệt 體thể 此thử 詮thuyên 大đại 空không 之chi 義nghĩa 與dữ 大đại 空không 點điểm 無vô 殊thù 即tức 梵Phạm 書thư ma# 麼ma 字tự 也dã 言ngôn 訶ha 是thị 因nhân 義nghĩa 者giả 此thử 訶ha 字tự 詮thuyên 諸chư 法pháp 屬thuộc 因nhân 即tức 梵Phạm 書thư ha# 訶ha 字tự 也dã 言ngôn 是thị 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 謂vị 以dĩ 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 為vi 因nhân 也dã 言ngôn 即tức 是thị 大đại 空không 者giả 由do 與dữ 麼ma 字tự 相tương 連liên 成thành 句cú 故cố 也dã 謂vị 非phi 是thị 有hữu 相tương/tướng 之chi 因nhân 則tắc 是thị 大đại 空không 之chi 因nhân 故cố 言ngôn 即tức 是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 。 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 者giả 即tức 梵Phạm 書thư hi# 呬hê (# 上thượng )# 字tự 謂vị 加gia 三tam 昧muội 畫họa 故cố 此thử 是thị 大đại 悲bi 為vi 根căn 由do 以dĩ 麼ma 字tự 貫quán 之chi 非phi 是thị 有hữu 相tương/tướng 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 即tức 是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 。 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 言ngôn 亦diệc 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 慧tuệ 者giả 即tức 梵Phạm 書thư hā# 長trường/trưởng 聲thanh 訶ha 字tự 此thử 屬thuộc 慧tuệ 故cố 由do 麼ma 字tự 貫quán 之chi 即tức 成thành 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 等đẳng 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 入nhập 此thử 訶ha 字tự 門môn 時thời 即tức 得đắc 同đồng 於ư 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 能năng 住trụ 佛Phật 境cảnh 界giới 。 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 初sơ 阿a 字tự 引dẫn 聲thanh 急cấp 呼hô 者giả 即tức ā# ḥ# 惡ác 字tự 也dã 謂vị 呼hô 惡ác 字tự 時thời 先tiên 從tùng 去khứ 聲thanh 阿a 字tự 起khởi 唯duy 急cấp 即tức 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 㘕# 㘕# 字tự 等đẳng 者giả 㘕# 是thị 法Pháp 界Giới 心tâm 謂vị 心tâm 如như 實thật 相tướng 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 唯duy 以dĩ 虗hư 空không 可khả 以dĩ 顯hiển 示thị 故cố 有hữu 㘕# ra# ṃ# 字tự 此thử 字tự 正chánh 體thể 是thị 羅la 字tự 囉ra 者giả 麼ma 義nghĩa 若nhược 入nhập 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 門môn 即tức 是thị 麼ma 本bổn 不bất 生sanh 麼ma 本bổn 不bất 生sanh 即tức 是thị 心tâm 之chi 實thật 相tướng 心tâm 之chi 實thật 相tướng 體thể 同đồng 虗hư 空không 故cố 加gia 空không 點điểm 成thành 於ư 㘕# 字tự 是thị 故cố 此thử 字tự 名danh 法Pháp 界Giới 心tâm 言ngôn 是thị 遣khiển 教giáo 道đạo 之chi 迹tích 者giả 梵Phạn 語ngữ 鉢bát 曇đàm 亦diệc 名danh 為vi 句cú 言ngôn 辭từ 句cú 逗đậu 也dã 謂vị 前tiền 真chân 言ngôn 諸chư 句cú 次thứ 第đệ 顯hiển 示thị 除trừ 障chướng 真chân 實thật 之chi 義nghĩa 。 究cứu 竟cánh 至chí 於ư 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 平bình 等đẳng 之chi 處xứ 。 無vô 不bất 即tức 如như 然nhiên 是thị 心tâm 之chi 行hành 處xứ 有hữu 迹tích 可khả 尋tầm 未vị 名danh 除trừ 一nhất 切thiết 蓋cái 障chướng 。 今kim 此thử 二nhị 字tự 真chân 明minh 證chứng 處xứ 初sơ 一nhất 㘕# 字tự 即tức 是thị 虗hư 空không 法Pháp 界Giới 遠viễn 離ly 眾chúng 相tướng 即tức 教giáo 道đạo 之chi 迹tích 都đô 遣khiển 遣khiển 之chi 又hựu 遣khiển 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 之chi 是thị 故cố 獨độc 一nhất 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 界Giới 。 真chân 實thật 離ly 一nhất 切thiết 蓋cái 障chướng 。 故cố 云vân 㘕# 㘕# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 囉ra 字tự 門môn 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 者giả 此thử 囉ra 字tự 應ưng 是thị 阿a 字tự 謂vị 由do 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 次thứ 囉ra 字tự 離ly 塵trần 故cố 後hậu 訶ha 字tự 因nhân 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 經kinh 中trung 應ưng 云vân 阿a 囉ra 囉ra 囉ra 𤙖# 以dĩ 乃nãi 至chí 之chi 言ngôn 超siêu 卻khước 中trung 間gian 二nhị 箇cá 囉ra 字tự 離ly 塵trần 之chi 義nghĩa 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 對đối 三tam 毒độc 垢cấu 故cố 三tam 道đạo 垢cấu 故cố 乃nãi 至chí 三tam 轉chuyển 言ngôn 之chi 若nhược 不bất 是thị 有hữu 三tam 箇cá 囉ra 字tự 不bất 應ưng 言ngôn 三tam 轉chuyển 言ngôn 等đẳng 如như 上thượng 除trừ 蓋cái 障chướng 真chân 言ngôn 有hữu 二nhị 箇cá 怛đát 㘕# 字tự 故cố 疏sớ/sơ 釋thích 謂vị 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 邊biên 中trung 道đạo 等đẳng 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 之chi 耳nhĩ 是thị 知tri 經kinh 中trung 闕khuyết 阿a 囉ra 二nhị 字tự 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 道đạo 垢cấu 故cố 者giả 即tức 無vô 明minh 業nghiệp 苦khổ 也dã 又hựu 見kiến 修tu 無Vô 學Học 三tam 道đạo 所sở 治trị 之chi 障chướng 又hựu 是thị 身thân 語ngữ 意ý 三tam 業nghiệp 道đạo 也dã 三tam 眼nhãn 者giả 慧tuệ 眼nhãn 法Pháp 眼nhãn 佛Phật 眼nhãn 。 三tam 智trí 者giả 即tức 俗tục 智trí 真chân 智trí 中trung 道đạo 智trí 所sở 對đối 治trị 者giả 行hành 相tương/tướng 可khả 知tri 也dã 又hựu 准chuẩn 天thiên 台thai 止Chỉ 觀Quán 霍hoắc 又hựu 明minh 三tam 眼nhãn 三tam 智trí 之chi 義nghĩa 如Như 來Lai 雖tuy 有hữu 。 五ngũ 眼nhãn 當đương 知tri 佛Phật 眼nhãn 圓viên 照chiếu 無vô 遺di 如như 眾chúng 流lưu 入nhập 海hải 失thất 本bổn 名danh 字tự 非phi 無vô 四tứ 用dụng 謂vị 佛Phật 智trí 照chiếu 空không 如như 二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 佛Phật 智trí 照chiếu 假giả 如như 菩Bồ 薩Tát 所sở 見kiến 名danh 道đạo 種chủng 智trí 佛Phật 智trí 照chiếu 空không 假giả 中trung 皆giai 見kiến 實thật 見kiến 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 知tri 三tam 智trí 一nhất 心tâm 中trung 得đắc 故cố 知tri 一nhất 心tâm 三tam 止chỉ 所sở 成thành 三tam 眼nhãn 見kiến 不bất 思tư 議nghị 。 三tam 諦đế 此thử 見kiến 從tùng 止chỉ 得đắc 故cố 受thọ 眼nhãn 稱xưng 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 所sở 成thành 三tam 智trí 知tri 不bất 思tư 議nghị 三tam 境cảnh 此thử 智trí 從tùng 觀quán 得đắc 故cố 受thọ 智trí 名danh 境cảnh 之chi 與dữ 諦đế 左tả 右hữu 異dị 爾nhĩ 見kiến 之chi 與dữ 知tri 眼nhãn 智trí 殊thù 稱xưng 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 瑜du 伽già 密mật 語ngữ 等đẳng 者giả 真chân 言ngôn 相tương 應ứng 秘bí 密mật 之chi 稱xưng 也dã 此thử 尊tôn 從tùng 觀quán 自tự 在tại 眼nhãn 生sanh 即tức 觀quán 音âm 為vi 母mẫu 觀quán 音âm 發phát 心tâm 因nhân 觀quán 音âm 者giả 即tức 此thử 是thị 也dã 言ngôn 阿A 彌Di 陀Đà 姉# 妹muội 者giả 謂vị 彌di 陀đà 是thị 姉# 多đa 羅la 是thị 妹muội 妹muội 即tức 是thị 其kỳ 亞# 者giả 將tương 來lai 補bổ 阿A 彌Di 陀Đà 處xứ 號hiệu 普phổ 光quang 功công 德đức 山sơn 王vương 即tức 是thị 此thử 多đa 羅la 尊tôn 也dã 常thường 途đồ 不bất 曉hiểu 真chân 言ngôn 密mật 號hiệu 無vô 所sở 揀giản 辨biện 雖tuy 世thế 多đa 稱xưng 念niệm 觀quán 音âm 然nhiên 不bất 知tri 所sở 念niệm 之chi 處xứ 蓋cái 懵mộng 於ư 斯tư 旨chỉ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 等đẳng 者giả 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 而nhi 有hữu 三tam 節tiết 謂vị 從tùng 如như 世thế 間gian 至chí 而nhi 欲dục 滅diệt 之chi 。 等đẳng 文văn 乃nãi 是thị 薩tát 婆bà 陪bồi 也dã 一nhất 切thiết 恐khủng 怖bố 。 句cú 又hựu 從tùng 故cố 調điều 之chi 以dĩ 大đại 悲bi 下hạ 是thị 怛đát 羅la (# 二nhị 合hợp )(# 引dẫn )# 散tán 伱# 恐khủng 怖bố 句cú 從tùng 故cố 復phục 以dĩ 如Như 來Lai 。 下hạ 是thị 𤙖# 字tự 恐khủng 怖bố 句cú 如như 是thị 三tam 種chủng 。 恐khủng 怖bố 即tức 是thị 空không 假giả 中trung 三tam 義nghĩa 如như 次thứ 對đối 治trị 三tam 劫kiếp 三tam 妄vọng 執chấp 亦diệc 是thị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 大đại 悲bi 方phương 便tiện 。 阿a (# 上thượng )# 阿a (# 引dẫn )# 暗ám 三tam 字tự 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 真chân 言ngôn 以dĩ 怛đát 字tự 為vi 體thể 等đẳng 者giả 此thử 怛đát 字tự 詮thuyên 如như 如như 不bất 可khả 得đắc 義nghĩa 即tức 是thị 如như 於ư 中trung 道đạo 故cố 離ly 增tăng 減giảm 今kim 為vi 前tiền 以dĩ 薩tát 字tự 畢tất 竟cánh 空không 調điều 生sanh 死tử 我ngã 慢mạn 時thời 即tức 畢tất 竟cánh 空không 為vi 增tăng 生sanh 死tử 我ngã 慢mạn 為vi 減giảm 次thứ 以dĩ 怛đát 字tự 大đại 悲bi 之chi 假giả 調điều 伏phục 畢tất 竟cánh 空không 時thời 即tức 假giả 是thị 增tăng 而nhi 空không 是thị 減giảm 復phục 以dĩ 𤙖# 字tự 如Như 來Lai 威uy 勢thế 。 中trung 道đạo 止chỉ 大đại 悲bi 假giả 時thời 即tức 中trung 是thị 增tăng 而nhi 假giả 是thị 減giảm 既ký 見kiến 增tăng 減giảm 之chi 異dị 但đãn 是thị 對đối 治trị 方phương 便tiện 未vị 契khế 如như 如như 不bất 思tư 議nghị 之chi 中trung 道đạo 今kim 入nhập 如như 如như 中trung 道đạo 怛đát 字tự 觀quán 時thời 故cố 無vô 增tăng 減giảm 之chi 異dị 即tức 是thị 三tam 智trí 一nhất 心tâm 中trung 得đắc 亦diệc 是thị 龍long 樹thụ 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 從tùng 一nhất 法Pháp 界Giới 門môn 。 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 觀quán 音âm 眷quyến 屬thuộc 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 今kim 但đãn 舉cử 其kỳ 宗tông 要yếu 開khai 六lục 種chủng 門môn 故cố 云vân 一nhất 切thiết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 菩Bồ 薩Tát 通thông 達đạt 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 至chí 欲dục 以dĩ 般Bát 若Nhã 授thọ 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 住trụ 於ư 加gia 持trì 之chi 身thân 。 現hiện 作tác 嬰anh 童đồng 之chi 相tướng 如như 世thế 嬰anh 童đồng 未vị 有hữu 分phân 別biệt 以dĩ 表biểu 此thử 深thâm 慧tuệ 離ly 於ư 人nhân 法pháp 戲hí 論luận 所sở 以dĩ 現hiện 嬰anh 童đồng 相tương/tướng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 麼ma 是thị 四tứ 魔ma 等đẳng 者giả 此thử 一nhất 麼ma 字tự 略lược 具cụ 三tam 義nghĩa 一nhất 四tứ 魔ma 義nghĩa 者giả 梵Phạn 語ngữ 魔ma 羅la 此thử 云vân 煞sát 或hoặc 云vân 破phá 壞hoại 謂vị 能năng 煞sát 壞hoại 功công 德đức 法pháp 故cố 。 二nhị 我ngã 慢mạn 義nghĩa 者giả 梵Phạn 語ngữ 麼ma 麼ma 此thử 云vân 我ngã 慢mạn 三tam 心tâm 意ý 義nghĩa 者giả 梵Phạn 語ngữ 麼ma 那na 此thử 翻phiên 為vi 意ý 言ngôn 此thử 無vô 自tự 性tánh 藉tạ 眾chúng 生sanh 故cố 等đẳng 者giả 謂vị 如như 上thượng 戰chiến 字tự 離ly 遷thiên 變biến 拏noa 字tự 離ly 怨oán 對đối 麼ma 字tự 離ly 四tứ 魔ma 等đẳng 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 藉tạ 眾chúng 生sanh 故cố (# 生sanh 字tự 悞ngộ 悽thê )# 即tức 是thị 眾chúng 緣duyên 緣duyên 是thị 因nhân 緣duyên 即tức 訶ha 字tự 也dã 又hựu 訶ha 下hạ 有hữu 引dẫn 聲thanh 即tức 是thị 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 由do 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 能năng 令linh 路lộ 字tự 離ly 塵trần 瑟sắt 字tự 自tự 性tánh 鈍độn 赧nỏa 字tự 如như 大đại 空không 故cố 曰viết 戰chiến 拏noa 麼ma 訶ha 路lộ 瑟sắt 赧nỏa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 煞sát 四tứ 住trụ 等đẳng 者giả 四tứ 住trụ 地địa 者giả 謂vị 見kiến 一nhất 處xứ 住trụ 地địa 。 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 有hữu 愛ái 住trụ 地địa 。 即tức 煩phiền 惱não 障chướng 也dã 後hậu 煞sát 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 人nhân 者giả 即tức 所sở 知tri 障chướng 也dã 亦diệc 煞sát 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 故cố 者giả 即tức 滅diệt 地địa 前tiền 地địa 上thượng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 有hữu 甘cam 露lộ 義nghĩa 者giả 天thiên 中trung 甘cam 露lộ 有hữu 十thập 六lục 分phần 以dĩ 十thập 五ngũ 分phần/phân 施thí 眾chúng 生sanh 已dĩ 從tùng 餘dư 一nhất 分phần/phân 還hoàn 生sanh 如như 故cố 。 故cố 稱xưng 不bất 死tử 即tức 勝thắng 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 傍bàng 曩nẵng 字tự 相tương 連liên 等đẳng 者giả 此thử 滿mãn 陀đà 字tự 梵Phạm 書thư 有hữu 二nhị 種chủng 形hình 若nhược 直trực 書thư 時thời va# ṃ# dhā# 作tác 此thử 字tự 樣# 若nhược 巧xảo 書thư 時thời baddhā# 此thử 是thị 滿mãn 陀đà 次thứ 下hạ 陀đà 字tự 即tức 是thị 與dữ 傍bàng 曩nẵng 字tự 相tương 連liên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 再tái 言ngôn 之chi 其kỳ 義nghĩa 同đồng 前tiền 者giả 前tiền 縛phược 四tứ 住trụ 地địa 人nhân 後hậu 縛phược 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 人nhân 等đẳng 故cố 云vân 同đồng 前tiền 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 風phong 輪luân 合hợp 等đẳng 者giả 風phong 輪luân 半bán 月nguyệt 壇đàn 也dã dha# 與dữ 囉ra 字tự 共cộng 體thể 者giả hra# 訶ha 囉ra 二nhị 字tự 共cộng 為vi 一nhất 體thể 也dã 傍bàng 加gia 點điểm 至chí 除trừ 一nhất 切thiết 障chướng 者giả hra# ḥ# 訶ha 囉ra 傍bàng 加gia 二nhị 點điểm 也dã 上thượng 有hữu 等đẳng 者giả hrī# ḥ# 上thượng 有hữu 三tam 昧muội 聲thanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 婆bà 字tự 門môn 成thành 立lập 相tương/tướng 中trung 等đẳng 者giả 此thử 婆bà 字tự 梵Phạn 語ngữ 正chánh 云vân sarva# 薩tát 嚩phạ 婆bà 字tự 訛ngoa 也dã 謂vị 嚩phạ 字tự 門môn 詮thuyên 離ly 言ngôn 說thuyết 義nghĩa 今kim 不bất 取thủ 字tự 門môn 解giải 釋thích 真chân 言ngôn 但đãn 取thủ 成thành 立lập 相tương/tướng 中trung 義nghĩa 即tức 與dữ 薩tát 字tự 連liên 帶đái 和hòa 合hợp 則tắc 能năng 成thành 立lập 得đắc 一nhất 切thiết 之chi 言ngôn 一nhất 切thiết 之chi 名danh 若nhược 兼kiêm 下hạ 句cú 達đạt 摩ma 二nhị 字tự 都đô 成thành 立lập 作tác 一nhất 切thiết 法pháp 名danh 即tức 是thị 上thượng 云vân 言ngôn 名danh 成thành 立lập 相tương/tướng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 滿mãn 月nguyệt 之chi 字tự 者giả 謂vị 此thử hu# ṃ# 𤙖# 字tự 未vị 加gia 空không 點điểm 初sơ ha# 訶ha 字tự 時thời 猶do 如như 初sơ 月nguyệt 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 加gia u# 鄔ổ 畫họa 成thành 虎hổ 聲thanh 時thời 猶do 如như 半bán 月nguyệt 。 大đại 悲bi 根căn 也dã 若nhược 上thượng 加gia 空không 點điểm 成thành hu# ṃ# 𤙖# 字tự 時thời 猶do 如như 滿mãn 月nguyệt 。 方phương 便tiện 為vi 究cứu 竟cánh 也dã 故cố 名danh 滿mãn 月nguyệt 之chi 字tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 為vi 得đắc 二nhị 種chủng 大đại 空không 生sanh 者giả 謂vị 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 也dã 故cố 唯duy 識thức 云vân 由do 斷đoạn 續tục 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 證chứng 真chân 解giải 脫thoát 由do 斷đoạn 礙ngại 解giải 所sở 知tri 障chướng 故cố 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。 由do 能năng 空không 義nghĩa 邊biên 俱câu 得đắc 名danh 空không 此thử 空không 智trí 生sanh 名danh 大đại 空không 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 欲dục 使sử 起khởi 時thời 等đẳng 者giả 謂vị 感cảm 應ứng 因nhân 緣duyên 嘉gia 會hội 之chi 時thời 也dã 譬thí 如như 春xuân 種chủng 秋thu 收thu 須tu 依y 時thời 速tốc 作tác 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 失thất 嘉gia 會hội 之chi 時thời 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 華hoa 經kinh 化hóa 城thành 喻dụ 等đẳng 者giả 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 有hữu 五ngũ 乘thừa 法Pháp 寶bảo 隨tùy 根căn 異dị 化hóa 各các 見kiến 真chân 實thật 於ư 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 三tam 。 具cụ 種chủng 種chủng 寶bảo 究cứu 竟cánh 咸hàm 歸quy 一nhất 寶bảo 所sở 故cố 如như 彼bỉ 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 方phương 便tiện 。 深thâm 入nhập 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 知tri 其kỳ 志chí 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 。 深thâm 著trước 五ngũ 欲dục 。 為vi 定định 等đẳng 故cố 說thuyết 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 至chí 前tiền 入nhập 化hóa 城thành 。 生sanh 已dĩ 度độ 想tưởng 。 生sanh 安an 隱ẩn 想tưởng 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 寶bảo 也dã 又hựu 經Kinh 云vân 汝nhữ 等đẳng 去khứ 來lai 。 寶bảo 處xứ 在tại 近cận 。 向hướng 者giả 大đại 城thành 。 我ngã 所sở 化hóa 作tác 。 乃nãi 至chí 云vân 汝nhữ 所sở 得đắc 非phi 滅diệt 。 為vì 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 當đương 發phát 大đại 精tinh 進tấn 。 汝nhữ 證chứng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 十Thập 力Lực 等đẳng 佛Phật 法Pháp 。 具cụ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 等đẳng 即tức 大Đại 乘Thừa 寶bảo 也dã 今kim 寶bảo 處xứ 三tam 昧muội 亦diệc 爾nhĩ 具cụ 種chủng 種chủng 寶bảo 隨tùy 彼bỉ 信tín 根căn 各các 得đắc 取thủ 用dụng 又hựu 若nhược 約ước 教giáo 行hành 言ngôn 種chủng 種chủng 寶bảo 若nhược 理lý 果quả 唯duy 一Nhất 乘Thừa 寶bảo 正chánh 符phù 疏sớ/sơ 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 折chiết 伏phục 貧bần 窮cùng 等đẳng 者giả 即tức 法pháp 華hoa 窮cùng 子tử 喻dụ 意ý 也dã 彼bỉ 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 窮cùng 子tử 。 傭dong 賃nhẫm 展triển 轉chuyển 。 遇ngộ 到đáo 父phụ 舍xá 。 住trụ 立lập 門môn 側trắc 。 乃nãi 至chí 即tức 壞hoại 恐khủng 怖bố 悔hối 求cầu 至chí 此thử 又hựu 云vân 時thời 富phú 長trưởng 者giả 。 於ư 師sư 子tử 座tòa 。 見kiến 子tử 便tiện 識thức 。 乃nãi 至chí 告cáo 言ngôn 咄đốt 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 常thường 此thử 作tác 。 勿vật 復phục 餘dư 去khứ 。 父phụ 乃nãi 至chí 知tri 子tử 意ý 漸tiệm 已dĩ 通thông 泰thái 成thành 就tựu 大đại 志chí 。 等đẳng 此thử 乃nãi 折chiết 伏phục 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 劣liệt 之chi 心tâm 。 令linh 趣thú 大đại 果quả 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 迦ca 囉ra 囉ra 名danh 等đẳng 者giả 梵Phạn 語ngữ 迦ca 羅la 此thử 翻phiên 云vân 黑hắc 梵Phạn 語ngữ 囉ra 怛đát 唎rị 翻phiên 為vi 夜dạ 此thử 中trung 名danh 字tự 合hợp 於ư 囉ra 字tự 上thượng 置trí 之chi 書thư 寫tả 悞ngộ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 觀quán 此thử 業nghiệp 等đẳng 者giả 業nghiệp 即tức 迦ca 字tự 今kim 觀quán 此thử 迦ca 字tự 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 則tắc 無vô 羅la 字tự 之chi 相tướng 亦diệc 無vô 囉ra 字tự 之chi 垢cấu 若nhược 作tác 如như 是thị 觀quán 。 者giả 則tắc 成thành 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 有hữu 垢cấu 無vô 垢cấu 相tướng 形hình 待đãi 法pháp 是thị 故cố 黑hắc 夜dạ 如như 不bất 實thật 大đại 明minh 如như 實thật (# 如như 實thật 怛đát 字tự 也dã )# 則tắc 有hữu 捨xả 暗ám 求cầu 明minh 之chi 義nghĩa 若nhược 如như 是thị 者giả 。 則tắc 明minh 復phục 成thành 障chướng (# 障chướng 唎rị 字tự 也dã )# 今kim 若nhược 住trụ 此thử 法Pháp 界Giới 。 無vô 障chướng 三tam 昧muội 於ư 黑hắc 夜dạ 中trung 成thành 最Tối 正Chánh 覺Giác 。 即tức 是thị 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 本bổn 平bình 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 云vân 忙mang 怛đát [口*履]# 等đẳng 者giả 忙mang 即tức 母mẫu 也dã 怛đát [口*履]# 七thất 也dã 弊tệ 者giả 等đẳng 也dã 多đa 也dã 總tổng 云vân 七thất 母mẫu 等đẳng 即tức 是thị 七thất 母mẫu 通thông 用dụng 之chi 真chân 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 從tùng 本bổn 性tánh 心tâm 地địa 等đẳng 者giả 釋thích 此thử 鑠thước 吃cật 囉ra 也dã 三tam 字tự 之chi 義nghĩa 也dã 謂vị 從tùng 鑠thước 字tự 本bổn 性tánh 寂tịch 心tâm 地địa 上thượng 起khởi 吃cật 字tự 一nhất 切thiết 作tác 業nghiệp 。 及cập 囉ra 字tự 種chủng 種chủng 淨tịnh 妙diệu 六lục 塵trần (# 謂vị 捨xả 無vô 常thường 色sắc 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 )# 即tức 是thị 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 等đẳng 言ngôn 從tùng 一nhất 字tự 中trung 即tức 具cụ 等đẳng 者giả 上thượng 依y 字tự 義nghĩa 釋thích 鑠thước 吃cật 囉ra 也dã 義nghĩa 今kim 依y 句cú 義nghĩa 釋thích 之chi 謂vị 從tùng 一nhất 鑠thước 音âm 中trung 即tức 具cụ 有hữu 百bách 字tự 功công 德đức 者giả 梵Phạm 聲thanh 中trung 鑠thước 字tự 此thử 譯dịch 云vân 百bách 梵Phạm 音âm 吃cật 囉ra 此thử 云vân 福phước 德đức 以dĩ 此thử 百bách 福phước 德đức 即tức 是thị 。 也dã 字tự 之chi 乘thừa 故cố 疏sớ/sơ 結kết 云vân 名danh 帝Đế 釋Thích 乘thừa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 如như 半bán 字tự 等đẳng 者giả 此thử 半bán 字tự 本bổn 體thể 是thị pa# 跛bả 字tự 跛bả 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 上thượng 加gia 空không 點điểm pa# ṃ# 當đương 第đệ 十thập 一nhất 音âm 即tức 半bán 字tự 也dã 謂vị 跛bả 字tự 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 中trung 無vô 有hữu 此thử 彼bỉ 岸ngạn 。 殊thù 故cố 無vô 所sở 不bất 通thông 。 乃nãi 同đồng 於ư 半bán 字tự 大đại 空không 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 大đại 智trí 慧tuệ 海hải 。 是thị 故cố 鉢bát 多đa 心tâm 主chủ 龍long 王vương 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 等đẳng 下hạ 有hữu 曳duệ 字tự 即tức 是thị 乘thừa 義nghĩa 故cố 疏sớ/sơ 結kết 云vân 本bổn 主chủ 乘thừa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 鉢bát 囉ra 闍xà 譯dịch 云vân 一nhất 切thiết 生sanh 等đẳng 者giả 此thử 鉢bát 囉ra 疏sớ/sơ 主chủ 義nghĩa 譯dịch 為vi 一nhất 切thiết 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 計kế 無vô 不bất 從tùng 彼bỉ 生sanh 故cố 。 若nhược 敵địch 對đối 譯dịch 時thời 或hoặc 云vân 勝thắng 或hoặc 云vân 他tha 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 中trung 。 為vi 尊tôn 為vi 主chủ 故cố 名danh 為vi 勝thắng 又hựu 西tây 方phương 外ngoại 道đạo 計kế 梵Phạm 王Vương 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 即tức 是thị 他tha 我ngã 故cố 名danh 為vi 他tha 是thị 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 勝thắng 生sanh 主chủ 他tha 生sanh 主chủ 下hạ 有hữu 曳duệ 字tự 如như 上thượng 通thông 目mục 助trợ 聲thanh 即tức 乘thừa 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 世thế 間gian 謂vị 日nhật 為vi 常thường 等đẳng 者giả 梵Phạm 云vân 阿a 你nễ 底để 也dã (# 二nhị 合hợp )# 此thử 譯dịch 云vân 常thường 下hạ 之chi 耶da 字tự 即tức 屬thuộc 假giả 者giả 故cố 云vân 謂vị 日nhật 為vi 常thường 利lợi 眾chúng 生sanh 者giả 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 寶bảo 佛Phật 者giả 寶bảo 字tự 應ưng 是thị 實thật 字tự 淮hoài 南nam 子tử 云vân 日nhật 者giả 實thật 也dã 常thường 充sung 實thật 故cố 月nguyệt 者giả 闕khuyết 也dã 有hữu 虧khuy 缺khuyết 故cố 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 乘thừa 此thử 如như 實thật 相tướng 生sanh 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 大đại 日nhật 之chi 位vị 言ngôn 轉chuyển 授thọ 一nhất 切thiết 者giả 儞nễ 字tự 本bổn 體thể 是thị 娜na 字tự 娜na 是thị 施thí 義nghĩa 女nữ 聲thanh 呼hô 之chi 言ngôn 乘thừa 此thử 等đẳng 者giả 乘thừa 此thử 怛đát 夜dạ 字tự 如như 實thật 之chi 相tướng 。 則tắc 生sanh 大đại 日nhật 之chi 位vị 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 瑜du 伽già 淨tịnh 月nguyệt 之chi 義nghĩa 者giả 謂vị 即tức 是thị 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 修tu 習tập 瑜du 伽già 相tương 應ứng 之chi 義nghĩa 也dã 如như 第đệ 三tam 疏sớ/sơ 擇trạch 時thời 支chi 分phần/phân 中trung 說thuyết 謂vị 以dĩ 行hành 者giả 定định 心tâm 之chi 月nguyệt 或hoặc 時thời 增tăng 明minh 或hoặc 時thời 微vi 昧muội 乃nãi 至chí 或hoặc 未vị 到đáo 時thời 處xứ 而nhi 熟thục 或hoặc 過quá 此thử 時thời 處xứ 而nhi 熟thục 如như 是thị 變biến 通thông 皆giai 應ưng 善thiện 知tri 勿vật 使sử 差sai 悞ngộ 故cố 曰viết 瑜du 伽già 淨tịnh 月nguyệt 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 空không 空không 之chi 大đại 空không 等đẳng 者giả 謂vị 娜na 是thị 施thí 義nghĩa 上thượng 加gia 空không 點điểm 即tức 空không 其kỳ 施thí 相tương/tướng 今kim 重trọng/trùng 言ngôn 難nạn/nan 字tự 即tức 空không 空không 之chi 大đại 空không 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 般Bát 若Nhã 經kinh 初sơ 品phẩm 等đẳng 者giả 謂vị 遮già 那na 如Như 來Lai 欲dục 令linh 。 彼bỉ 上thượng 來lai 一nhất 切thiết 法Pháp 界Giới 。 門môn 中trung 修tu 趣thú 之chi 者giả 乃nãi 至chí 一nhất 毫hào 。 之chi 善thiện 功công 不bất 唐đường 捐quyên 。 故cố 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 無vô 所sở 不bất 成thành 。 就tựu 故cố 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 等đẳng 真chân 言ngôn 此thử 言ngôn 母mẫu 等đẳng 即tức 表biểu 能năng 出xuất 生sanh 義nghĩa 能năng 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 今kim 云vân 母mẫu 等đẳng 即tức 興hưng 喻dụ 也dã 即tức 喻dụ 般Bát 若Nhã 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 。 法Pháp 界Giới 門môn 故cố 故cố 般Bát 若Nhã 經kinh 初sơ 分phần/phân 學học 觀quán 品phẩm 云vân 復phục 次thứ 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 安an 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 應ưng 圓viên 滿mãn 四tứ 念niệm 住trụ 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 四Tứ 神Thần 足Túc 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 七Thất 等Đẳng 覺Giác 支Chi 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 支chi 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 安an 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 應ưng 圓viên 滿mãn 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 乃nãi 至chí 如Như 來Lai 。 十Thập 力Lực 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 及cập 餘dư 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 上thượng 略lược 指chỉ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 不bất 皆giai 從tùng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 生sanh 故cố 說thuyết 般Bát 若Nhã 名danh 為vi 佛Phật 母mẫu 又hựu 云vân 妃phi 者giả 母mẫu 之chi 異dị 名danh 是thị 其kỳ 亞# 者giả 猶do 如như 一nhất 燈đăng 能năng 燃nhiên 百bách 千thiên 燈đăng 。 故cố 即tức 前tiền 母mẫu 次thứ 為vi 妃phi 也dã 謂vị 自tự 諸chư 得đắc 已dĩ 展triển 轉chuyển 教giáo 於ư 多đa 眾chúng 生sanh 故cố 。 即tức 燈đăng 燈đăng 不bất 絕tuyệt 義nghĩa 名danh 為vi 妃phi 故cố 云vân 如như 般Bát 若Nhã 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 行hành 亦diệc 行hành 等đẳng 者giả 如như 上thượng 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 不bất 生sanh 乃nãi 至chí 因nhân 不bất 可khả 得đắc 是thị 則tắc 都đô 無vô 所sở 行hành 若nhược 於ư 都đô 無vô 所sở 行hành 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 真chân 實thật 行hạnh 也dã 故cố 曰viết 伽già 伽già 上thượng 一nhất 伽già 字tự 都đô 無vô 所sở 行hành 下hạ 一nhất 伽già 字tự 無vô 所sở 之chi 行hành 故cố 曰viết 不bất 行hành 亦diệc 行hành 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 用dụng 多đa 聲thanh 呼hô 之chi 者giả 謂vị 此thử 真chân 言ngôn 句cú 云vân 那na 謨mô 阿a 目mục 佉khư 難nạn/nan 等đẳng 六lục 字tự 上thượng 之chi 五ngũ 字tự 初sơ 二nhị 字tự 是thị 歸quy 命mạng 次thứ 三tam 字tự 是thị 不bất 空không 難nạn/nan 字tự 即tức 是thị 眾chúng 多đa 義nghĩa 猶do 如như 尋tầm 常thường 云vân 那na 謨mô 沒một 馱đà 南nam 達đạt 磨ma 南nam 僧Tăng 伽già 南nam 即tức 是thị 歸quy 命mạng 三Tam 寶Bảo 。 眾chúng 等đẳng 言ngôn 如như 世thế 人nhân 等đẳng 者giả 般Bát 若Nhã 佛Phật 母mẫu 品phẩm 云vân 譬thí 如như 女nữ 人nhân 。 生sanh 育dục 諸chư 子tử 其kỳ 母mẫu 得đắc 病bệnh 諸chư 子tử 各các 各các 勤cần 求cầu 醫y 療liệu 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 云vân 何hà 我ngã 母mẫu 當đương 得đắc 無vô 病bệnh 長trường 壽thọ 。 安an 樂lạc 身thân 無vô 眾chúng 苦khổ 心tâm 離ly 愁sầu 憂ưu 諸chư 子tử 爾nhĩ 時thời 各các 作tác 方phương 便tiện 求cầu 安an 樂lạc 具cụ 覆phú 護hộ 母mẫu 身thân 勿vật 為vi 蚊văn 虻manh 蛇xà 蝎hạt 寒hàn 熱nhiệt 飢cơ 渴khát 。 等đẳng 觸xúc 之chi 所sở 侵xâm 惱não 。 又hựu 以dĩ 種chủng 種chủng 上thượng 妙diệu 。 樂nhạc 具cụ 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 母mẫu 慈từ 悲bi 生sanh 育dục 我ngã 等đẳng 。 教giáo 示thị 種chủng 種chủng 世thế 間gian 事sự 務vụ 我ngã 等đẳng 豈khởi 得đắc 不bất 報báo 母mẫu 恩ân 如Như 來Lai 。 應Ứng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 常thường 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 觀quan 視thị 護hộ 念niệm 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 何hà 以dĩ 故cố 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 能năng 示thị 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 實thật 相tướng 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 我ngã 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 常thường 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 觀quan 視thị 護hộ 念niệm 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 為vi 報báo 彼bỉ 恩ân 不bất 應ưng 暫tạm 捨xả 等đẳng 證chứng 此thử 可khả 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 從tùng 種chủng 種chủng 外ngoại 事sự 因nhân 緣duyên 等đẳng 者giả 外ngoại 事sự 謂vị 諸chư 支chi 分phần/phân 中trung 或hoặc 不bất 如như 法Pháp 則tắc 障chướng 得đắc 生sanh 如như 風phong 雨vũ 等đẳng 內nội 謂vị 諸chư 瑜du 伽già 中trung 不bất 稱xưng 真chân 實thật 則tắc 障chướng 得đắc 生sanh 如như 行hành 者giả 定định 心tâm 之chi 月nguyệt 或hoặc 時thời 增tăng 明minh 或hoặc 時thời 微vi 昧muội 乃nãi 至chí 邪tà 憶ức 念niệm 風phong 等đẳng 名danh 為vi 內nội 障chướng 言ngôn 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 等đẳng 者giả 若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 此thử 障chướng 乃nãi 是thị 魔ma 事sự 為vi 於ư 善thiện 事sự 功công 德đức 令linh 不bất 成thành 就tựu 。 非phi 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 所sở 覺giác 名danh 為vi 微vi 細tế 如như 般Bát 若Nhã 魔ma 事sự 品phẩm 云vân 復phục 次thứ 善Thiện 現Hiện 。 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 。 具cụ 念niệm 慧tuệ 力lực 樂nhạo 聽thính 樂nhạo 聞văn 書thư 寫tả 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 習tập 修tu 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。 欲dục 往vãng 他tha 方phương 不bất 獲hoạch 教giáo 授thọ 當đương 知tri 是thị 為vi 。 菩Bồ 薩Tát 魔ma 事sự 。 復phục 次thứ 善Thiện 現Hiện 。 能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。 樂nhạo 說thuyết 樂nhạo 施thí 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 方phương 便tiện 勸khuyến 勵lệ 書thư 寫tả 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 修tu 習tập 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 。 欲dục 往vãng 他tha 方phương 不bất 獲hoạch 聽thính 受thọ 當đương 知tri 是thị 為vi 。 菩Bồ 薩Tát 魔ma 事sự 。 乃nãi 至chí 復phục 次thứ 善Thiện 現Hiện 。 能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。 具cụ 大đại 惡ác 欲dục 愛ái 重trọng 名danh 利lợi 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 醫y 藥dược 。 及cập 餘dư 資tư 財tài 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 心tâm 無vô 厭yếm 足túc 。 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 。 少thiểu 欲dục 喜hỷ 足túc 修tu 遠viễn 離ly 行hành 。 勇dũng 猛mãnh 正chánh 勤cần 具cụ 念niệm 定định 慧tuệ 厭yếm 怖bố 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 名danh 譽dự 等đẳng 故cố 曰viết 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 此thử 慧tuệ 力lực 都đô 無vô 所sở 破phá 者giả 結kết 歸quy 鈍độn 性tánh 也dã 如như 上thượng 之chi 疏sớ/sơ 云vân 如như 彼bỉ 金kim 剛cang 。 利lợi 刃nhận 以dĩ 對đối 不bất 堅kiên 物vật 故cố 偏thiên 用dụng 一nhất 邊biên 則tắc 名danh 為vi 利lợi 若nhược 令linh 所sở 向hướng 之chi 處xứ 。 悉tất 是thị 金kim 剛cang 舉cử 體thể 皆giai 圓viên 不bất 可khả 偏thiên 用dụng 則tắc 利lợi 相tương/tướng 同đồng 歸quy 於ư 鈍độn 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 中trung 胎thai 𤙖# 字tự 義nghĩa 者giả 此thử 不bất 動động 明minh 王vương 是thị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 成thành 辦biện 諸chư 事sự 智trí 為vi 欲dục 普phổ 護hộ 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 以dĩ 畢tất 竟cánh 無vô 相tướng 之chi 身thân 示thị 作tác 如Như 來Lai 使sứ 者giả 之chi 形hình 行hành 如Như 來Lai 事sự 。 故cố 此thử 明minh 王vương 即tức 是thị 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 大đại 日nhật 心tâm 王vương 故cố 此thử 𤙖# 字tự 非phi 是thị 金Kim 剛Cang 菩Bồ 薩Tát 。 釋Thích 迦Ca 部bộ 等đẳng 之chi 𤙖# 字tự 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 普phổ 門môn 成thành 辦biện 等đẳng 者giả 謂vị 以dĩ 悍hãn 字tự 如Như 來Lai 自tự 在tại 。 風phong 力lực 普phổ 門môn 成thành 辦biện 諸chư 事sự 雖tuy 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 然nhiên 究cứu 竟cánh 同đồng 證chứng 漫mạn 字tự 八bát 自tự 在tại 我ngã 。 其kỳ 歸quy 一nhất 揆quỹ 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 及cập 曠Khoáng 野Dã 鬼Quỷ 神Thần 。 等đẳng 者giả 此thử 明minh 王vương 現hiện 作tác 大đại 黑hắc 天thiên 身thân 於ư 曠khoáng 野dã 中trung 。 降giáng/hàng 諸chư 鬼quỷ 神thần 訶ha 栗lật 底để 母mẫu 者giả 訶ha 栗lật 底để 鬼quỷ 子tử 母mẫu 是thị 七thất 姉# 妹muội 與dữ 諸chư 鬼quỷ 而nhi 為vi 母mẫu 故cố 下hạ 第đệ 八bát 疏sớ/sơ 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 對đối 愚ngu 童đồng 等đẳng 者giả 即tức 三tam 種chủng 薩tát 埵đóa 也dã 一nhất 者giả 愚ngu 童đồng 薩tát 埵đóa 六lục 道đạo 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 實thật 諦đế 因nhân 果quả 心tâm 行hành 邪tà 道đạo 戀luyến 著trước 三tam 界giới 故cố 以dĩ 為vi 名danh 二nhị 者giả 有hữu 識thức 薩tát 埵đóa 即tức 二Nhị 乘Thừa 也dã 適thích 覺giác 生sanh 死tử 自tự 求cầu 出xuất 要yếu 得đắc 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 保bảo 著trước 化hóa 城thành 於ư 如Như 來Lai 功công 德đức 。 未vị 生sanh 願nguyện 樂nhạo 之chi 心tâm 故cố 以dĩ 為vi 名danh 三tam 者giả 覺giác 心tâm 薩tát 埵đóa 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 出xuất 過quá 一nhất 切thiết 。 臆ức 度độ 戲hí 論luận 白bạch 淨tịnh 第đệ 一nhất 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 不bất 思tư 議nghị 心tâm 。 願nguyện 樂nhạo 修tu 行hành 堅kiên 固cố 不bất 動động 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 也dã 言ngôn 永vĩnh 拔bạt 三tam 道đạo 等đẳng 者giả 三tam 道đạo 為vi 無vô 明minh 業nghiệp 苦khổ 也dã 此thử 三tam 能năng 生sanh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 大đại 樹thụ 翻phiên 成thành 大đại 菩Bồ 提Đề 。 樹thụ 故cố 開khai 三tam 德đức 華hoa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 入nhập 楞lăng 伽già 所sở 說thuyết 等đẳng 者giả 彼bỉ 經kinh 為vì 欲dục 發phát 起khởi 。 楞lăng 伽già 王vương 問vấn 二nhị 種chủng 法pháp 故cố 如Như 來Lai 現hiện 笑tiếu 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 普phổ 觀quán 眾chúng 會hội 。 以dĩ 慧tuệ 眼nhãn 觀quán 非phi 肉nhục 眼nhãn 觀quán 如như 師sư 子tử 王vương 。 奮phấn 迅tấn 迴hồi 眄miện 欣hân 然nhiên 微vi 笑tiếu 於ư 其kỳ 眉mi 間gian 。 髀bễ 脇hiếp 腰yêu 頸cảnh 及cập 以dĩ 肩kiên 臂tý 德đức 字tự 之chi 中trung 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 放phóng 妙diệu 色sắc 光quang 明minh 。 時thời 虗hư 空không 中trung 梵Phạm 釋Thích 四tứ 天thiên 遙diêu 見kiến 如Như 來Lai 。 坐tọa 如như 須Tu 彌Di 楞lăng 伽già 山sơn 頂đảnh 欣hân 然nhiên 大đại 笑tiếu 爾nhĩ 時thời 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 諸chư 天thiên 眾chúng 。 咸hàm 作tác 是thị 念niệm 。 如Như 來Lai 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 欣hân 然nhiên 大đại 笑tiếu 乃nãi 至chí 時thời 夜dạ 义# 王vương 更canh 著trước 種chủng 種chủng 寶bảo 冠quan 。 瓔anh 珞lạc 以dĩ 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。 等đẳng 世Thế 尊Tôn 為vi 此thử 故cố 現hiện 大đại 笑tiếu 則tắc 同đồng 此thử 中trung 大đại 喜hỷ 笑tiếu 聲thanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 停đình 心tâm 者giả 由do 諸chư 有hữu 情tình 。 性tánh 類loại 有hữu 五ngũ 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 及cập 尋tầm 思tư 停đình 止chỉ 其kỳ 心tâm 當đương 病bệnh 設thiết 藥dược 隨tùy 應ứng 治trị 斷đoạn 名danh 五ngũ 停đình 心tâm 若nhược 別biệt 顯hiển 時thời 一nhất 者giả 勤cần 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 知tri 實thật 不bất 淨tịnh 深thâm 可khả 厭yếm 逆nghịch 尋tầm 思tư 內nội 身thân 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 外ngoại 諸chư 死tử 屍thi 或hoặc 男nam 或hoặc 女nữ 。 親thân 怨oán 中trung 庸dong 少thiểu 中trung 老lão 年niên 取thủ 彼bỉ 相tương/tướng 已dĩ 若nhược 死tử 屍thi 青thanh 瘀ứ 膿nùng 爛lạn 蟲trùng 蛆thư 胮# 脹trướng 爛lạn 壞hoại 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 。 狐hồ 狼lang 等đẳng 食thực 支chi 節tiết 分phân 散tán 是thị 名danh 尋tầm 思tư 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 能năng 為vi 貪tham 欲dục 厭yếm 離ly 對đối 治trị 故cố 二nhị 者giả 勤cần 修tu 慈từ 悲bi 。 觀quán 由do 欲dục 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 作tác 意ý 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 發phát 起khởi 勝thắng 解giải 是thị 慈từ 愍mẫn 相tương/tướng 復phục 應ưng 思tư 擇trạch 親thân 品phẩm 怨oán 品phẩm 中trung 庸dong 品phẩm 當đương 應ưng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 是thị 名danh 尋tầm 思tư 修tu 慈từ 愍mẫn 觀quán 能năng 離ly 嗔sân 恚khuể 故cố 三tam 者giả 勤cần 修tu 緣duyên 起khởi 觀quán 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 緣duyên 生sanh 諸chư 行hành 無vô 不bất 皆giai 是thị 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 散tán 滅diệt 是thị 故cố 前tiền 後hậu 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 皆giai 有hữu 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 法pháp 故cố 其kỳ 性tánh 是thị 苦khổ 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 是thị 名danh 尋tầm 思tư 緣duyên 起khởi 觀quán 能năng 離ly 愚ngu 癡si 四tứ 者giả 勤cần 修tu 界giới 差sai 別biệt 觀quán 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 地địa 等đẳng 六lục 界giới 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 虗hư 空không 了liễu 別biệt 此thử 一nhất 切thiết 相tương/tướng 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 由do 界giới 差sai 別biệt 所sở 合hợp 成thành 身thân 發phát 起khởi 憍kiêu 慢mạn 便tiện 為vi 慢mạn 倒đảo 如như 是thị 六lục 界giới 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 筋cân 骨cốt 血huyết 肉nhục 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 圍vi 遶nhiễu 虗hư 空không 假giả 名danh 為vi 身thân 。 若nhược 於ư 如như 是thị 。 界giới 差sai 別biệt 觀quán 善thiện 修tu 善thiện 習tập 善thiện 多đa 修tu 習tập 是thị 名danh 尋tầm 思tư 界giới 差sai 別biệt 觀quán 能năng 離ly 憍kiêu 慢mạn 故cố 五ngũ 者giả 勤cần 修tu 阿a 那na 波ba 那na 。 觀quán 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 於ư 入nhập 出xuất 息tức 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 繫hệ 心tâm 了liễu 達đạt 無vô 忘vong 明minh 記ký 若nhược 風phong 入nhập 內nội 名danh 為vi 入nhập 息tức 若nhược 風phong 出xuất 外ngoại 名danh 為vi 出xuất 息tức 此thử 入nhập 出xuất 息tức 及cập 所sở 依y 正chánh 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 此thử 中trung 都đô 無vô 持trì 息tức 入nhập 者giả 持trì 息tức 出xuất 者giả 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 假giả 設thiết 言ngôn 論luận 若nhược 於ư 如như 是thị 。 入nhập 出xuất 息tức 念niệm 善thiện 多đa 修tu 習tập 能năng 離ly 尋tầm 思tư 故cố 等đẳng 如như 瑜du 伽già 三tam 十thập 中trung 廣quảng 明minh 言ngôn 以dĩ 貪tham 調điều 貪tham 等đẳng 者giả 即tức 三tam 訶ha 字tự 真chân 言ngôn 也dã 謂vị 如Như 來Lai 於ư 一nhất 類loại 剛cang 強cường 難nan 化hóa 。 眾chúng 生sanh 心tâm 不bất 捨xả 棄khí 名danh 之chi 為vi 貪tham 即tức 第đệ 一nhất 訶ha 字tự 也dã 又hựu 隱ẩn 自tự 萬vạn 德đức 莊trang 嚴nghiêm 之chi 相tướng 。 現hiện 彼bỉ 種chủng 種chủng 可khả 畏úy 之chi 形hình 名danh 之chi 為vi 嗔sân 即tức 第đệ 二nhị 訶ha 字tự 也dã 不bất 見kiến 如như 是thị 二nhị 處xứ 之chi 相tướng 名danh 之chi 為vi 癡si 即tức 第đệ 三tam 訶ha 字tự 也dã 以dĩ 此thử 三tam 毒độc 調điều 彼bỉ 三tam 毒độc 名danh 以dĩ 貪tham 調điều 貪tham 等đẳng 也dã 又hựu 此thử 明minh 王vương 手thủ 執chấp 於ư 鈎câu 鈎câu 召triệu 一nhất 切thiết 天thiên 魔ma 。 諸chư 障chướng 悉tất 不bất 令linh 逃đào 名danh 之chi 為vi 貪tham 既ký 召triệu 至chí 已dĩ 或hoặc 以dĩ 劒kiếm 逼bức 或hoặc 以dĩ 刀đao 愶# 名danh 之chi 為vi 嗔sân 不bất 見kiến 如như 是thị 逼bức 愶# 之chi 相tướng 名danh 之chi 為vi 癡si 如Như 來Lai 以dĩ 此thử 。 三tam 字tự 為vi 一nhất 真chân 言ngôn 之chi 句cú 如như 將tương 三tam 種chủng 毒độc 藥dược 和hòa 合hợp 一nhất 處xứ 對đối 治trị 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 三tam 毒độc 。 二Nhị 乘Thừa 已dĩ 死tử 之chi 疾tật 救cứu 之chi 不bất 死tử 起khởi 可khả 謂vị 奇kỳ 特đặc 恠# 哉tai 能năng 降giáng/hàng 三tam 世thế 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 真chân 言ngôn 以dĩ 怛đát 麗lệ 字tự 為vi 體thể 等đẳng 者giả 體thể 者giả 持trì 義nghĩa 攝nhiếp 持trì 餘dư 句cú 歸quy 一nhất 體thể 故cố 謂vị 上thượng 三tam 世thế 三tam 毒độc 訶ha 字tự 之chi 義nghĩa 攝nhiếp 持trì 歸quy 此thử 怛đát 字tự 如như 實thật 相tướng 故cố 即tức 是thị 羅la 字tự 自tự 性tánh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 又hựu 於ư 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 囉ra 字tự 上thượng 加gia 囇lệ 字tự 三tam 昧muội 聲thanh 時thời 即tức 是thị 大đại 悲bi 萬vạn 行hạnh 方phương 便tiện 之chi 義nghĩa 下hạ 准chuẩn 此thử 釋thích 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 豈khởi 易dị 體thể 治trị 之chi 者giả 易dị 為vi 改cải 易dị 如như 世thế 間gian 良lương 馬mã 雖tuy 有hữu 追truy 風phong 之chi 性tánh 若nhược 未vị 調điều 習tập 不bất 勝thắng 轡bí 勒lặc 及cập 見kiến 鞭tiên 影ảnh 即tức 得đắc 正chánh 路lộ 呼hô 為vi 龍long 馬mã 非phi 調điều 馬mã 而nhi 仆phó 龍long 也dã 故cố 云vân 豈khởi 易dị 體thể 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 調điều 等đẳng 者giả 如Như 來Lai 調điều 御ngự 之chi 師sư 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 善thiện 巧xảo 調điều 伏phục 。 三tam 界giới 堅kiên 著trước 生sanh 死tử 眾chúng 生sanh 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 而nhi 作tác 普phổ 門môn 法Pháp 界Giới 調điều 柔nhu 之chi 用dụng 亦diệc 能năng 調điều 伏phục 。 堅kiên 著trước 涅Niết 槃Bàn 之chi 者giả 不bất 捨xả 涅Niết 槃Bàn 而nhi 作tác 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 世thế 界giới 之chi 用dụng 但đãn 調điều 如như 是thị 剛cang 強cường 。 之chi 性tánh 非phi 生sanh 死tử 外ngoại 別biệt 有hữu 法Pháp 界Giới 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 外ngoại 別biệt 有hữu 生sanh 死tử 世thế 界giới 差sai 別biệt 。 之chi 用dụng 故cố 下hạ 之chi 疏sớ/sơ 云vân 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 發phát 起khởi 大đại 悲bi 。 萬vạn 行hạnh 不bất 證chứng 實thật 際tế 。 能năng 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 作tác 種chủng 種chủng 自tự 在tại 。 之chi 用dụng 如như 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 良lương 以dĩ 眾chúng 生sanh 包bao 性tánh 德đức 而nhi 為vi 體thể 依y 智trí 海hải 以dĩ 為vi 源nguyên 但đãn 相tương/tướng 變biến 體thể 殊thù 情tình 生sanh 智trí 隔cách 今kim 令linh 知tri 心tâm 合hợp 體thể 達đạt 本bổn 亡vong 情tình 耳nhĩ 又hựu 譬thí 如như □# 玉ngọc 成thành 器khí 器khí 自tự 玉ngọc 成thành 非phi 離ly 玉ngọc 外ngoại 別biệt 有hữu 其kỳ 器khí 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六lục 因nhân 四tứ 緣duyên 等đẳng 者giả 如như 俱câu 舍xá 論luận 云vân 一nhất 能năng 作tác 因nhân 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 除trừ 其kỳ 所sở 作tác 。 自tự 體thể 之chi 外ngoại 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 不bất 為vi 障chướng 俱câu 得đắc 名danh 為vi 能năng 作tác 因nhân 也dã 二nhị 俱câu 有hữu 因nhân 即tức 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 名danh 俱câu 有hữu 因nhân 謂vị 四tứ 大đại 相tương 望vọng 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 相tương 望vọng 等đẳng 故cố 名danh 俱câu 有hữu 因nhân 三tam 同đồng 類loại 因nhân 謂vị 善thiện 五ngũ 薀# 與dữ 善thiện 五ngũ 薀# 相tương 望vọng 染nhiễm 污ô 與dữ 染nhiễm 污ô 相tương 望vọng 無vô 記ký 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 為vi 因nhân 名danh 為vi 同đồng 類loại 因nhân 四tứ 相tương 應ứng 因nhân 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 要yếu 須tu 同đồng 依y 方phương 名danh 相tướng 應ưng 謂vị 同đồng 依y 同đồng 所sở 緣duyên 同đồng 行hành 相tương/tướng 同đồng 時thời 同đồng 事sự 五ngũ 義nghĩa 五ngũ 義nghĩa 具cụ 足túc 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 五ngũ 遍biến 行hành 因nhân 謂vị 苦Khổ 諦Đế 有hữu 七thất 五ngũ 見kiến 疑nghi 及cập 無vô 明minh 集Tập 諦Đế 有hữu 四tứ 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 疑nghi 無vô 明minh 此thử 十thập 一nhất 使sử 遍biến 與dữ 五ngũ 部bộ 染nhiễm 法pháp 為vi 因nhân 名danh 為vi 遍biến 行hành 遍biến 行hành 即tức 因nhân 也dã 第đệ 六lục 異dị 熟thục 因nhân 謂vị 有hữu 漏lậu 善thiện 及cập 不bất 善thiện 。 法pháp 異dị 類loại 而nhi 熟thục 名danh 異dị 熟thục 因nhân 其kỳ 無vô 記ký 及cập 無vô 漏lậu 不bất 招chiêu 異dị 熟thục 故cố 言ngôn 四tứ 緣duyên 者giả 一nhất 因nhân 緣duyên 謂vị 因nhân 即tức 緣duyên 故cố 名danh 曰viết 因nhân 緣duyên 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 前tiền 後hậu 心tâm 及cập 心tâm 所sở 體thể 各các 一nhất 故cố 名danh 等đẳng 中trung 間gian 無vô 有hữu 餘dư 心tâm 間gian 隔cách 名danh 為vi 無vô 開khai 即tức 等đẳng 無vô 間gian 之chi 緣duyên 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 謂vị 所sở 緣duyên 境cảnh 為vi 緣duyên 能năng 牽khiên 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 所sở 緣duyên 即tức 緣duyên 第đệ 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 增tăng 上thượng 即tức 緣duyên 故cố 如như 彼bỉ 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 成thành 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 者giả 謂vị 有hữu 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 即tức 慧tuệ 解giải 脫thoát 俱câu 解giải 脫thoát 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 以dĩ 此thử 吽hồng 字tự 本bổn 體thể 是thị 訶ha 字tự 訶ha 者giả 詮thuyên 一nhất 切thiết 法pháp 因nhân 不bất 可khả 得đắc 義nghĩa 以dĩ 離ly 一nhất 切thiết 。 因nhân 故cố 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 自tự 在tại 者giả 解giải 脫thoát 也dã 下hạ 有hữu 二nhị 味vị 聲thanh 故cố 成thành 俱câu 解giải 脫thoát 即tức 是thị 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。 也dã 上thượng 有hữu 大đại 空không 點điểm 表biểu 所sở 證chứng 也dã 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 辨biện 時thời 成thành 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 又hựu 毗tỳ 曇đàm 云vân 煩phiền 惱não 障chướng 解giải 脫thoát 定định 障chướng 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 。 障chướng 解giải 脫thoát 慧tuệ 解giải 脫thoát 人nhân 得đắc 初sơ 共cộng 解giải 脫thoát 人nhân 得đắc 第đệ 二nhị 大đại 力lực 聲Thanh 聞Văn 得đắc 第đệ 三tam 故cố 名danh 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 為vi 證chứng 寂tịch 然nhiên 界giới 者giả 即tức 涅Niết 槃Bàn 之chi 異dị 名danh 謂vị 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 時thời 觀quán 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 。 如như 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 故cố 故cố 上thượng 疏sớ/sơ 云vân 於ư 種chủng 種chủng 有hữu 為vi 境cảnh 界giới 。 中trung 皆giai 戲hí 論luận 風phong 息tức 不bất 知tri 所sở 去khứ 。 故cố 名danh 證chứng 寂tịch 然nhiên 界giới 亦diệc 名danh 證chứng 極cực 滅diệt 語ngữ 言ngôn 三tam 昧muội 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 是thị 二Nhị 乘Thừa 一nhất 坐tọa 等đẳng 者giả 百bách 法pháp 鈔sao 云vân 獨Độc 覺Giác 善thiện 根căn 。 人nhân 於ư 一nhất 坐tọa 之chi 中trung 始thỉ 從tùng 不bất 淨tịnh 觀quán 乃nãi 至chí 超siêu 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 得đắc 於ư 盡tận 智trí 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 。 名danh 為vi 一nhất 坐tọa 若nhược 此thử 二Nhị 乘Thừa 自tự 所sở 說thuyết 真chân 言ngôn 但đãn 得đắc 句cú 義nghĩa 何hà 以dĩ 故cố 既ký 唯duy 自tự 利lợi 無vô 深thâm 秘bí 故cố 闕khuyết 於ư 字tự 門môn 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 樞xu 極cực 之chi 心tâm 者giả 樞xu 本bổn 也dã 極cực 中trung 也dã 乃nãi 目mục 肉nhục 團đoàn 之chi 心tâm 非phi 質chất 多đa 心tâm 質chất 多đa 者giả 名danh 為vi 緣duyên 慮lự 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 囉ra 婆bà 是thị 法Pháp 界Giới 心tâm 等đẳng 者giả 若nhược 依y 梵Phạm 本bổn sarva# 薩tát 囉ra 嚩phạ (# 二nhị 合hợp )# 詮thuyên 一nhất 切thiết 義nghĩa 經Kinh 云vân 薩tát 婆bà 者giả 訛ngoa 略lược 也dã 下hạ 皆giai 准chuẩn 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 在tại 東đông 方phương 大đại 勤cần 勇dũng 位vị 者giả 此thử 即tức 近cận 中trung 胎thai 第đệ 一nhất 院viện 之chi 東đông 方phương 也dã 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 故cố 第đệ 四tứ 疏sớ/sơ 云vân 次thứ 於ư 東đông 方phương 內nội 院viện 當đương 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 之chi 上thượng 畫họa 作tác 一nhất 切thiết 遍biến 知tri 。 印ấn 作tác 三tam 角giác 形hình 其kỳ 銳duệ 下hạ 向hướng 在tại 白bạch 蓮liên 華hoa 上thượng 即tức 是thị 十thập 方phương 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 大đại 勤cần 勇dũng 印ấn 也dã 亦diệc 名danh 諸Chư 佛Phật 心Tâm 印ấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 娑sa 字tự 正chánh 是thị 心tâm 蓮liên 華hoa 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 娑sa 字tự 本bổn 體thể 詮thuyên 於ư 諦đế 義nghĩa 梵Phạm 音âm 娑sa 底để 也dã (# 二nhị 合hợp )# 此thử 方phương 云vân 諦đế 若nhược 言ngôn 娑sa 羅la 即tức 詮thuyên 堅kiên 淨tịnh 之chi 義nghĩa 此thử 心tâm 蓮liên 華hoa 包bao 含hàm 子tử 實thật 不bất 為vi 外ngoại 境cảnh 所sở 傷thương 名danh 之chi 為vi 堅kiên 又hựu 體thể 性tánh 鮮tiên 潔khiết 離ly 諸chư 塵trần 染nhiễm 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。 是thị 以dĩ 此thử 字tự 當đương 蓮liên 華hoa 部bộ 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 皆giai 以dĩ 類loại 言ngôn 之chi 者giả 上thượng 云vân 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 亦diệc 名danh 極cực 暴bạo 惡ác 乃nãi 至chí 觀quán 世thế 音âm 金kim 剛cang 手thủ 亦diệc 名danh 極cực 暴bạo 惡ác 謂vị 從tùng 毗tỳ 盧lô 至Chí 真Chân 陀đà 摩ma 尼ni 屬thuộc 如Như 來Lai 部bộ 觀quán 世thế 音âm 屬thuộc 蓮liên 華hoa 部bộ 金kim 剛cang 手thủ 屬thuộc 金kim 剛cang 部bộ 今kim 但đãn 舉cử 三tam 部bộ 之chi 中trung 隨tùy 部bộ 上thượng 首thủ 其kỳ 諸chư 眷quyến 屬thuộc 。 不bất 及cập 遍biến 歷lịch 故cố 云vân 餘dư 皆giai 以dĩ 類loại 言ngôn 之chi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 盡tận 地địa 而nhi 守thủ 者giả 盡tận 界giới 地địa 而nhi 牢lao 守thủ 也dã 孫tôn 子tử 曰viết 善thiện 攻công 者giả 敵địch 不bất 知tri 所sở 守thủ 今kim 此thử 中trung 善thiện 守thủ 者giả 歒địch 不bất 知tri 所sở 攻công 則tắc 無vô 能năng 侵xâm 犯phạm 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 提đề 綱cương 振chấn 領lãnh 等đẳng 者giả 提đề 其kỳ 綱cương 而nhi 網võng 目mục 自tự 張trương 振chấn 其kỳ 領lãnh 而nhi 衣y 毛mao 斯tư 舉cử 謂vị 此thử 高cao 峯phong 觀quán 三tam 昧muội 能năng 部bộ 類loại 分phần/phân 劑tề 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 之chi 門môn 故cố 以dĩ 此thử 為vi 況huống 耳nhĩ 言ngôn 二nhị 明minh 王vương 者giả 降giáng/hàng 三tam 世thế 及cập 不bất 動động 尊tôn 也dã 二nhị 奉phụng 教giáo 者giả 訥nột 囉ra 馱đà [口*履]# 沙sa 并tinh 阿a 毗tỳ 目mục 佉khư 也dã 四tứ 大đại 護hộ 者giả 東đông 方phương 無vô 畏úy 北bắc 方phương 壞hoại 諸chư 魔ma 西tây 方phương 難nạn/nan 降giáng/hàng 南nam 方phương 無vô 勝thắng 言ngôn 折chiết 衝xung 禦ngữ 侮vũ 等đẳng 者giả 即tức 邊biên 師sư 戎nhung 守thủ 之chi 類loại 也dã 俗tục 書thư 云vân 國quốc 家gia 宅trạch 於ư 中trung 土thổ/độ 守thủ 在tại 海hải 外ngoại 加gia 以dĩ 城thành 池trì 嚴nghiêm 固cố 何hà 敢cảm 干can 之chi 今kim 漫mạn 荼đồ 羅la 國quốc 家gia 宅trạch 於ư 中trung 壇đàn 守thủ 在tại 八bát 方phương 之chi 外ngoại 加gia 以dĩ 城thành 界giới 嚴nghiêm 固cố 何hà 有hữu 魔ma 事sự 而nhi 能năng 干can 近cận 者giả 歟# 又hựu 有hữu 用dụng 此thử 武võ 字tự 薰huân 覽lãm 吳ngô 地địa 記ký 曰viết 海hải 渚chử 有hữu 吳ngô 王vương 闔hạp 閭lư 與dữ 越việt 結kết 怨oán 相tương 伐phạt 築trúc 城thành 名danh 曰viết 南nam 武võ 城thành 以dĩ 禦ngữ 越việt 故cố 曰viết 禦ngữ 武võ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 明minh 種chủng 子tử 真chân 言ngôn 者giả 上thượng 來lai 已dĩ 具cụ 說thuyết 真chân 言ngôn 體thể 相tướng 何hà 故cố 更cánh 別biệt 說thuyết 之chi 然nhiên 以dĩ 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 置trí 壇đàn 作tác 觀quán 但đãn 存tồn 種chủng 子tử 是thị 故cố 別biệt 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 以dĩ 自tự 在tại 風phong 為vi 體thể 者giả 此thử 二nhị 聖thánh 者giả 皆giai 用dụng 上thượng 聲thanh 訶ha 字tự 為vi 真chân 言ngôn 體thể (# 訶ha 上thượng 字tự )# 即tức 是thị 大đại 風phong 輪luân 故cố 文văn 雖tuy 不bất 言ngôn 義nghĩa 必tất 有hữu 之chi 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 有hữu 三tam 昧muội 涅Niết 槃Bàn 成thành 佛Phật 點điểm 故cố 又hựu 何hà 故cố 皆giai 以dĩ 訶ha 字tự 為vi 體thể 為vi 是thị 降hàng 伏phục 半bán 月nguyệt 風phong 輪luân 相tương/tướng 故cố 前tiền 降giáng/hàng 三tam 世thế 真chân 言ngôn 初sơ 有hữu 訶ha 字tự 不bất 動động 尊tôn 真chân 言ngôn 後hậu 有hữu 悍hãn 字tự 門môn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 字tự 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 者giả 此thử 言ngôn 阿a 者giả 謂vị 經kinh 中trung 去khứ 聲thanh 阿a 字tự 之chi 體thể 非phi 是thị 直trực 指chỉ 經kinh 中trung 去khứ 聲thanh 之chi 阿a 字tự 也dã 何hà 以dĩ 故cố 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 知tri 見kiến 性tánh 故cố 加gia 三tam 昧muội 畫họa 方phương 是thị 經Kinh 中trung 阿a 字tự 謂vị 即tức 是thị 此thử 心tâm 地địa 中trung 萬vạn 善thiện 之chi 萌manh 故cố 此thử 中trung 凡phàm 明minh 字tự 門môn 須tu 知tri 次thứ 第đệ 不bất 失thất 真chân 言ngôn 大đại 意ý 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 緣duyên 生sanh 幻huyễn 相tương/tướng 等đẳng 者giả 謂vị 如như 上thượng 除trừ 蓋cái 障chướng 至chí 虗hư 空không 眼nhãn 所sở 顯hiển 理lý 智trí 因nhân 果quả 及cập 已dĩ 下hạ 諸chư 尊tôn 真chân 言ngôn 皆giai 法Pháp 界Giới 中trung 緣duyên 生sanh 既ký 屬thuộc 緣duyên 生sanh 即tức 同đồng 幻huyễn 相tương/tướng 此thử 緣duyên 生sanh 幻huyễn 相tương/tướng 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 無vô 所sở 不bất 有hữu 。 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 不bất 思tư 議nghị 緣duyên 生sanh 之chi 幻huyễn 㘕# 字tự 門môn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 此thử 勤cần 勇dũng 佉khư 字tự 之chi 門môn 非phi 是thị 初Sơ 地Địa 二Nhị 地Địa 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 境cảnh 界giới 。 第đệ 四tứ 疏sớ/sơ 云vân 即tức 是thị 十thập 方phương 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 大đại 勤cần 勇dũng 印ấn 亦diệc 名danh 諸Chư 佛Phật 心Tâm 。 印ấn 是thị 故cố 十Thập 地Địa 等đẳng 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 言ngôn 我ngã 坐tọa 道Đạo 場Tràng 等đẳng 者giả 正chánh 釋thích 大đại 勤cần 勇dũng 是thị 威uy 猛mãnh 降hàng 伏phục 之chi 義nghĩa 如như 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 以dĩ 知tri 空không 等đẳng 虗hư 空không 故cố 以dĩ 三tam 角giác 印ấn 坐tọa 於ư 道Đạo 場Tràng 。 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 。 大đại 精tinh 進tấn 力lực 。 降hàng 伏phục 四tứ 魔ma 。 然nhiên 諸chư 世thế 間gian 豈khởi 知tri 內nội 證chứng 空không 等đẳng 虗hư 空không 徒đồ 見kiến 外ngoại 示thị 降hàng 魔ma 之chi 迹tích 於ư 此thử 外ngoại 迹tích 之chi 上thượng 立lập 此thử 勤cần 勇dũng 之chi 名danh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 不bất 以dĩ 二nhị 相tướng 。 見kiến 諸chư 佛Phật 國quốc 者giả 。 見kiến 法pháp 性tánh 土thổ/độ 也dã 又hựu 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 號hiệu 為vi 明minh 妃phi 從tùng 補bổ 阿A 彌Di 陀Đà 處xứ 為vi 名danh 故cố 云vân 見kiến 諸chư 佛Phật 國quốc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 半bán 字tự 真chân 言ngôn 本bổn 體thể 是thị 跛bả 字tự 跛bả 字tự 直trực 詮thuyên 涅Niết 槃Bàn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 非phi 惡ác 字tự 聲thanh 涅Niết 槃Bàn 之chi 義nghĩa 欲dục 以dĩ 此thử 法pháp 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 周chu 給cấp 眾chúng 生sanh 故cố 加gia 空không 點điểm 空không 遍biến 一nhất 切thiết 故cố 。 故cố 云vân 能năng 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 者giả 此thử 有hữu 字tự 即tức 當đương 梵Phạm 音âm [口*伴]# 字tự 本bổn 體thể 是thị 婆bà 字tự 即tức 上thượng 釋Thích 迦Ca 真chân 言ngôn 中trung 釋thích 婆bà 是thị 有hữu 義nghĩa 現hiện 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 等đẳng 又hựu 此thử 上thượng 第đệ 二nhị 含hàm 字tự 於ư 因nhân 緣duyên 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 故cố 知tri 此thử 含hàm 字tự 重trọng/trùng 錯thác 應ưng 是thị [口*伴]# 字tự 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 金kim 剛cang 。 三tam 昧muội 者giả 梵Phạm 云vân 嚩phạ 日nhật 囉ra (# 二nhị 合hợp )# 此thử 名danh 金kim 剛cang 嚩phạ 字tự 是thị 金kim 剛cang 義nghĩa 今kim 加gia 女nữ 聲thanh 故cố 名danh 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 最tối 後hậu 難nạn/nan 字tự 者giả 此thử 難nạn/nan 字tự 體thể 是thị 娜na 字tự 正chánh 詮thuyên 施thí 義nghĩa 謂vị 能năng 開khai 甘cam 露lộ 門môn 。 普phổ 施thí 一nhất 切thiết 。 上thượng 加gia 大đại 空không 點điểm 即tức 是thị 真chân 實thật 。 甘cam 露lộ 味vị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 馱đà 是thị 法Pháp 界Giới 義nghĩa 等đẳng 者giả 梵Phạm 音âm 駄đà 都đô 此thử 云vân 法Pháp 界Giới 此thử 法Pháp 界Giới 即tức 是thị 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 本bổn 覺giác 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 由do 下hạ hva# ṃ# 懵mộng 字tự 相tương/tướng 合hợp 懵mộng 字tự 詮thuyên 於ư 縛phược 義nghĩa 梵Phạn 語ngữ 滿mãn 馱đà 此thử 譯dịch 云vân 縛phược 此thử 縛phược 密mật 緻trí 堅kiên 固cố 即tức 是thị 婆bà 字tự 門môn 今kim 觀quán 馱đà 字tự 法Pháp 界Giới 體thể 上thượng 本bổn 來lai 無vô 縛phược 字tự 縛phược 故cố (# 但đãn 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu )# 自tự 然nhiên 出xuất 於ư 縲luy 紲# 之chi 外ngoại 是thị 以dĩ 加gia 於ư 難nạn/nan 字tự 大đại 空không 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 種chủng 種chủng 善thiện 巧xảo 等đẳng 者giả 此thử 中trung 毗tỳ 字tự 梵Phạm 聲thanh 中trung 詮thuyên 種chủng 種chủng 義nghĩa 巧xảo 義nghĩa 訶ha 娑sa 難nạn/nan 是thị 安an 樂lạc 義nghĩa 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 二Nhị 乘Thừa 無vô 般Bát 若Nhã 種chủng 種chủng 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 故cố 自tự 不bất 能năng 得đắc 安an 。 樂nhạo/nhạc/lạc 況huống 安an 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 伊y 字tự 名danh 為vi 極cực 無vô 生sanh 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 伊y 字tự 是thị 阿a 字tự 三tam 昧muội 聲thanh 形hình 分phần/phân 三tam 點điểm 如như 首thủ 羅la 三tam 目mục 表biểu 涅Niết 槃Bàn 三tam 事sự 名danh 之chi 為vi 極cực 無vô 生sanh 三tam 昧muội 此thử 三tam 昧muội 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 清thanh 涼lương 之chi 池trì 故cố 云vân 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 智trí 水thủy 清thanh 涼lương 法pháp 性tánh 池trì 一nhất 切thiết 十Thập 地Địa 聖thánh 人nhân 大đại 悲bi 說thuyết 法Pháp 其kỳ 音âm 深thâm 妙diệu 令linh 眾chúng 樂nhạo 聞văn 如như 娑sa 囉ra 娑sa 妙diệu 音âm 之chi 鳥điểu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 遊du 集tập 處xứ 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 伊y 字tự 悲bi 力lực 三tam 昧muội 引dẫn 接tiếp 示thị 導đạo 生sanh 死tử 曠khoáng 野dã 。 三tam 毒độc 熱nhiệt 惱não 眾chúng 生sanh 。 同đồng 共cộng 入nhập 此thử 清thanh 涼lương 池trì 中trung 釋thích 熱nhiệt 除trừ 垢cấu 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 但đãn 法Pháp 門môn 小tiểu 有hữu 差sai 別biệt 耳nhĩ 等đẳng 者giả 前tiền 伊y 真chân 言ngôn 詮thuyên 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 此thử 鄔ổ 真chân 言ngôn 詮thuyên 煩phiền 惱não 義nghĩa 雖tuy 同đồng 無vô 生sanh 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 耳nhĩ 又hựu 此thử 鄔ổ 字tự 詮thuyên 一nhất 切thiết 瀑bộc 流lưu 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 入nhập 此thử 字tự 門môn 者giả 則tắc 能năng 以dĩ 種chủng 種chủng 。 煩phiền 惱não 惡ác 業nghiệp 。 為vi 如Như 來Lai 事sự 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 是thị 大đại 空không 等đẳng 者giả 此thử 我ngã 字tự 是thị 迦ca 聲thanh 下hạ 第đệ 五ngũ 字tự 詮thuyên 大đại 空không 義nghĩa 非phi 目mục 假giả 者giả 又hựu 此thử 我ngã 字tự 與dữ 經kinh 中trung 噞thiêm (# 語ngữ 檢kiểm 切thiết )# 字tự 等đẳng 弟đệ 不bất 相tương 挮thế 謂vị 此thử 我ngã 字tự 屬thuộc 第đệ 一nhất 等đẳng 聲thanh 若nhược 類loại 至chí 第đệ 十thập 一nhất 音âm 合hợp 當đương 頷hạm (# 五ngũ 感cảm 反phản )# 字tự 今kim 經kinh 中trung 噞thiêm 字tự 既ký 屬thuộc 第đệ 三tam 等đẳng 聲thanh 疏sớ/sơ 應ứng 用dụng 第đệ 三tam 等đẳng 誐nga 字tự 即tức 聲thanh 勢thế 等đẳng 弟đệ 相tương/tướng 挮thế 雖tuy 不bất 乖quai 理lý 然nhiên 於ư 韻vận 有hữu 差sai 下hạ 准chuẩn 此thử 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 加gia 三tam 昧muội 大đại 空không 點điểm 者giả 此thử ri# ṃ# [口*憐]# 字tự 具cụ 因nhân 根căn 究cứu 竟cánh 三tam 義nghĩa 此thử ri# ṃ# 字tự 亦diệc 呼hô 為vi 𠻱# 亦diệc 呼hô 啉lâm 亦diệc 呼hô 𠻱# 音âm 勢thế 雖tuy 殊thù 義nghĩa 理lý 無vô 異dị 所sở 以dĩ 翻phiên 譯dịch 隨tùy 語ngữ 勢thế 不bất 定định 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 力lực 故cố 等đẳng 者giả 謂vị 初sơ 虗hư 空không 無vô 垢cấu 心tâm 中trung 具cụ 虗hư 空không 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 行hành 慧tuệ 并tinh 各các 眷quyến 屬thuộc 名danh 一nhất 切thiết 力lực 故cố 能năng 獨độc 步bộ 。 無vô 畏úy 故cố 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 慧tuệ 步bộ 所sở 以dĩ 能năng 作tác 師sư 子tử 吼hống 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 如như 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 者giả 此thử 如như 如như 字tự 即tức 是thị 釋thích 怛đát 字tự 之chi 義nghĩa 詳tường 此thử 疏sớ/sơ 文văn 經kinh 中trung 於ư 拏noa 字tự 下hạ 囉ra 字tự 之chi 上thượng 應ưng 有hữu 一nhất 怛đát 字tự 何hà 以dĩ 故cố 謂vị 從tùng 上thượng 文văn 以dĩ 業nghiệp 性tánh 本bổn 寂tịch 故cố 即tức 是thị 釋thích 經kinh 中trung 吃cật 沙sa 字tự 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 怨oán 對đối 即tức 釋thích 拏noa 字tự 如như 如như 不bất 可khả 得đắc 即tức 釋thích 怛đát 字tự 法Pháp 界Giới 無vô 塵trần 是thị 釋thích 囉ra 字tự 無vô 所sở 乘thừa 故cố 釋thích 閻diêm 字tự 離ly 諸chư 作tác 故cố 釋thích 劒kiếm 也dã 由do 此thử 故cố 知tri 經kinh 中trung 闕khuyết 一nhất 怛đát 字tự 不bất 爾nhĩ 疏sớ/sơ 文văn 何hà 有hữu 此thử 釋thích 耶da 若nhược 翻phiên 對đối 釋thích 之chi 者giả 梵Phạm 音âm 吃cật 沙sa (# 二nhị 合hợp )# 拏noa 訛ngoa 云vân 剎sát 那na 即tức 時thời 之chi 極cực 速tốc 義nghĩa 怛đát 囉ra 此thử 釋thích 云vân 眼nhãn 或hoặc 譯dịch 為vi 渡độ 閻diêm 字tự 一nhất 切thiết 乘thừa 本bổn 空không 義nghĩa 劒kiếm 字tự 一nhất 切thiết 造tạo 作tác 亦diệc 本bổn 來lai 空không 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 依y 此thử 真chân 言ngôn 無vô 乘thừa 之chi 乘thừa 無vô 作tác 之chi 作tác 瑜du 伽già 相tương 應ứng 則tắc 能năng 速tốc 渡độ 生sanh 死tử 河hà 。 流lưu 得đắc 至chí 中trung 胎thai 彼bỉ 岸ngạn 故cố 名danh 吃cật 沙sa 拏noa 怛đát 囉ra 閻diêm 劒kiếm 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 說thuyết 真chân 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 羅la 剎sát 心tâm 等đẳng 者giả 羅la 剎sát 是thị 憘hỉ 啖đạm 食thực 眾chúng 生sanh 血huyết 肉nhục 。 者giả 疏sớ/sơ 用dụng 初sơ 字tự 為vi 真chân 言ngôn 體thể 者giả 即tức 吃cật 字tự 也dã 吃cật 字tự 正chánh 體thể 是thị 加gia 字tự 迦ca 者giả 作tác 義nghĩa 欲dục 令linh 隨tùy 名danh 而nhi 作tác 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 等đẳng 者giả 謂vị 就tựu 真chân 言ngôn 字tự 門môn 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 加gia 羅la 之chi 字tự 上thượng 重trọng/trùng 男nam 聲thanh 下hạ 重trọng/trùng 女nữ 聲thanh 一nhất 噉đạm 凡phàm 夫phu 垢cấu 二nhị 噉đạm 二Nhị 乘Thừa 垢cấu 又hựu 初sơ 噉đạm 煩phiền 惱não 垢cấu 二nhị 噉đạm 所sở 知tri 垢cấu 是thị 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 今kim 以dĩ 囉ra 字tự 門môn 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 囉ra 字tự 加gia 三tam 昧muội 畫họa 呼hô 為vi 唎rị 字tự 又hựu 此thử 唎rị 字tự 上thượng 與dữ 訶ha 字tự 相tương/tướng 合hợp 故cố 即tức 是thị 心tâm 垢cấu 不bất 相tương 離ly 義nghĩa 今kim 以dĩ 唎rị 字tự 三tam 昧muội 而nhi 噉đạm 食thực 之chi 。 噉đạm 猶do 未vị 盡tận 故cố 更cánh 加gia 傍bàng 二nhị 點điểm 令linh 永vĩnh 盡tận 無vô 餘dư 。 即tức 是thị 此thử 中trung hrī# ḥ# 迄hất 唎rị (# 二nhị 合hợp )# 字tự 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 一nhất 切thiết 乘thừa 本bổn 不bất 生sanh 等đẳng 者giả 此thử 藥dược 吃cật 叉xoa (# 二nhị 合hợp )# 字tự 疏sớ/sơ 有hữu 句cú 義nghĩa 字tự 義nghĩa 二nhị 釋thích 句cú 義nghĩa 是thị 不bất 動động 字tự 義nghĩa 釋thích 者giả 藥dược 字tự 本bổn 體thể 是thị 野dã 字tự 野dã 是thị 乘thừa 義nghĩa 吃cật 叉xoa (# 二nhị 合hợp )# 云vân 動động 為vi 藥dược 字tự 之chi 下hạ 有hữu 惡ác 聲thanh 故cố 即tức 云vân 不bất 動động 乘thừa 此thử 是thị 句cú 義nghĩa 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 明minh 字tự 義nghĩa 謂vị 由do 乘thừa 此thử 乘thừa 故cố 不bất 動động 本bổn 處xứ 。 即tức 至chí 道Đạo 場Tràng 是thị 故cố 此thử 藥dược 字tự 之chi 乘thừa 法pháp 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 離ly 諸chư 吃cật 字tự 造tạo 作tác 即tức 證chứng 洒sái 字tự 本bổn 性tánh 常thường 寂tịch 故cố 云vân 夜dạ 叉xoa 義nghĩa 若nhược 作tác 持trì 明minh 之chi 義nghĩa 謂vị 明minh 體thể 上thượng 有hữu 總tổng 持trì 用dụng 持trì 業nghiệp 為vi 名danh 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 乘thừa 此thử 乘thừa 時thời 隱ẩn 密mật 速tốc 疾tật 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 故cố 名danh 夜dạ 叉xoa 持trì 明minh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 於ư 其kỳ 入nhập 住trụ 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 真chân 言ngôn 上thượng 之chi 二nhị 字tự 義nghĩa 當đương 於ư 入nhập 下hạ 之chi 二nhị 字tự 即tức 當đương 於ư 住trụ 是thị 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 天thiên 有hữu 四tứ 種chủng 等đẳng 者giả 一nhất 生sanh 天thiên 生sanh 彼bỉ 處xứ 故cố 二nhị 世thế 天thiên 世thế 人nhân 得đắc 彼bỉ 定định 故cố 三tam 淨tịnh 天thiên 謂vị 菩Bồ 薩Tát 四tứ 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 即tức 佛Phật 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 字tự 門môn 可khả 解giải 者giả 意ý 合hợp 准chuẩn 例lệ 釋thích 之chi [薩/木]# 是thị 不bất 行hành 囉ra 是thị 垢cấu 染nhiễm 藍lam 是thị 相tương/tướng 義nghĩa 重trọng/trùng 言ngôn 之chi 者giả 為vi 對đối 凡phàm 夫phu 。 及cập 二nhị 乘thừa 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 一nhất 字tự 中trung 當đương 引dẫn 世thế 間gian 淨tịnh 眼nhãn 品phẩm 等đẳng 者giả 晉tấn 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 善thiện 海hải 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。 於ư 法Pháp 界Giới 虗hư 空không 寂tịch 靜tĩnh 方phương 便tiện 光quang 明minh 法Pháp 門môn 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 大đại 自tự 在tại 稱xưng 光quang 明minh 天thiên 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 普phổ 遊du 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 功công 德đức 淨tịnh 眼nhãn 。 天thiên 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 方phương 便tiện 法Pháp 門môn 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 大đại 慧tuệ 光quang 天thiên 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 方phương 便tiện 智trí 海hải 遊du 光quang 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 靜tĩnh 光quang 音âm 天thiên 於ư 一nhất 切thiết 禪thiền 無vô 量lượng 喜hỷ 樂lạc 普phổ 起khởi 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 施thí 善thiện 眼nhãn 天thiên 於ư 轉chuyển 癡si 畏úy 遊du 靜tĩnh 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 不bất 思tư 議nghị 天thiên 於ư 無vô 量lượng 境cảnh 界giới 。 入nhập 不bất 起khởi 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 樂nhạo/nhạc/lạc 大Đại 乘Thừa 天thiên 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 無vô 所sở 依y 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 普phổ 雜tạp 香hương 天thiên 於ư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 寂tịch 靜tĩnh 法Pháp 門môn 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 樂nhạo/nhạc/lạc 稱xưng 光quang 天thiên 於ư 無vô 量lượng 境cảnh 界giới 。 法Pháp 門môn 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 更cánh 有hữu 多đa 種chủng 十thập 自tự 在tại 門môn 如như 彼bỉ 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 故cố 此thử 趣thú 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 人nhân 趣thú 之chi 乘thừa 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 乘thừa 之chi 本bổn 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 如Như 來Lai 生sanh 身thân 一nhất 切thiết 示thị 同đồng 人nhân 法pháp 故cố 所sở 謂vị 始thỉ 自tự 王vương 宮cung 誕đản 迹tích 終chung 乎hồ 雙song 樹thụ 涅Niết 槃Bàn 八bát 相tương/tướng 雖tuy 應ưng 於ư 諸chư 根căn 四tứ 儀nghi 但đãn 遵tuân 於ư 人nhân 法pháp 是thị 故cố 入nhập 此thử 乘thừa 者giả 能năng 建kiến 大đại 義nghĩa 。 大đại 義nghĩa 者giả 謂vị 於ư 秘bí 密mật 藏tạng 中trung 依y 大đại 悲bi 胎thai 藏tạng 漫mạn 荼đồ 羅la 發phát 大đại 心tâm 修tu 大đại 行hành 歸quy 大đại 處xứ 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 為vi 因nhân 大đại 悲bi 為vi 根căn 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 又hựu 是thị 建kiến 立lập 阿a 阿a 暗ám 惡ác 等đẳng 秘bí 密mật 甚thậm 深thâm 之chi 大đại 義nghĩa 也dã 。

【# 經kinh 】# 世thế 間gian 成thành 就tựu 。 品phẩm 者giả 世thế 者giả 遷thiên 流lưu 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 籠lung 鏁tỏa 有hữu 情tình 不bất 得đắc 出xuất 離ly 。 名danh 為vi 世thế 間gian 成thành 就tựu 。 者giả 獲hoạch 得đắc 義nghĩa 此thử 言ngôn 含hàm 總tổng 謂vị 今kim 此thử 中trung 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 所sở 希hy 之chi 事sự 或hoặc 求cầu 世thế 間gian 。 或hoặc 出xuất 世thế 間gian 今kim 明minh 有hữu 相tương/tướng 世thế 間gian 成thành 就tựu 。 是thị 世thế 間gian 之chi 成thành 就tựu 故cố 曰viết 世thế 間gian 成thành 就tựu 。 其kỳ 來lai 意ý 者giả 上thượng 來lai 金kim 剛cang 手thủ 問vấn 佛Phật 三tam 事sự 一nhất 問vấn 云vân 何hà 淨tịnh 除trừ 諸chư 為vi 障chướng 者giả 二nhị 問vấn 云vân 何hà 持trì 誦tụng 真chân 言ngôn 三tam 問vấn 云vân 何hà 成thành 果quả 世Thế 尊Tôn 次thứ 第đệ 答đáp 初sơ 問vấn 及cập 第đệ 二nhị 問vấn 中trung 所sở 持trì 真chân 言ngôn 未vị 明minh 持trì 誦tụng 之chi 事sự 故cố 此thử 品phẩm 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 盡tận 帶đái 瑜du 伽già 者giả 帶đái 者giả 兼kiêm 也dã 瑜du 伽già 者giả 相tương 應ứng 也dã 此thử 中trung 相tương 應ứng 者giả 謂vị 是thị 真chân 言ngôn 秘bí 密mật 相tương 應ứng 與dữ 常thường 途đồ 有hữu 異dị 如như 作tác 護hộ 摩ma 但đãn 住trụ 事sự 相tướng 之chi 火hỏa 非phi 為vi 秘bí 密mật 若nhược 解giải 智trí 光quang 則tắc 曰viết 相tương 應ứng 又hựu 如như 言ngôn 洛lạc 叉xoa 淺thiển 釋thích 名danh 億ức 深thâm 釋thích 名danh 見kiến 是thị 故cố 凡phàm 厥quyết 成thành 就tựu 皆giai 兼kiêm 淺thiển 密mật 故cố 云vân 盡tận 帶đái 瑜du 伽già 又hựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 緣duyên 等đẳng 兩lưỡng 句cú 觸xúc 物vật 皆giai 真chân 所sở 為vi 事sự 業nghiệp 下hạ 兩lưỡng 句cú 造tạo 解giải 成thành 觀quán 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 闍xà 梨lê 等đẳng 。 者giả 阿a 闍xà 梨lê 即tức 指chỉ 無vô 畏úy 三tam 藏tạng 於ư 烏ô 仗trượng 那na 國quốc 或hoặc 云vân 于vu 闐điền 國quốc 言ngôn 撰soạn 者giả 集tập 也dã 謂vị 於ư 大đại 品phẩm 中trung 揀giản 取thủ 此thử 品phẩm 所sở 有hữu 津tân 要yếu 獨độc 成thành 一nhất 卷quyển 分phân 為vi 五ngũ 品phẩm 即tức 此thử 經Kinh 第đệ 七thất 卷quyển 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 以dĩ 金kim 剛cang 身thân 等đẳng 者giả 此thử 中trung 應ưng 作tác 四tứ 句cú 一nhất 有hữu 是thị 金kim 剛cang 身thân 而nhi 非phi 金kim 剛cang 地địa 二nhị 有hữu 是thị 金kim 剛cang 地địa 而nhi 非phi 金kim 剛cang 身thân 三tam 俱câu 是thị 四tứ 俱câu 非phi 此thử 取thủ 第đệ 三tam 故cố 云vân 當đương 以dĩ 金kim 剛cang 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 於ư 此thử 尊tôn 等đẳng 者giả 若nhược 作tác 遮già 那na 持trì 誦tụng 當đương 於ư 此thử 尊tôn 心tâm 上thượng 觀quán 圓viên 明minh 中trung 現hiện 種chủng 子tử 字tự 即tức 是thị 阿a a# 字tự 若nhược 作tác 釋Thích 迦Ca 持trì 誦tụng 於ư 圓viên 明minh 中trung 轉chuyển 作tác 婆bà bha# 字tự 若nhược 作tác 文Văn 殊Thù 持trì 誦tụng 常thường 觀quán 瞞man 字tự 以dĩ 為vi 種chủng 子tử 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 一nhất 心tâm 住trụ 緣duyên 中trung 者giả 謂vị 觀quán 真chân 言ngôn 之chi 句cú 或hoặc 大đại 或hoặc 小tiểu 。 一nhất 時thời 炳bỉnh 現hiện 如như 輪luân 鬘man 形hình 循tuần 環hoàn 右hữu 布bố 或hoặc 誦tụng 百bách 遍biến 千thiên 萬vạn 億ức 遍biến 須tu 得đắc 一nhất 心tâm 住trụ 於ư 所sở 緣duyên 字tự 句cú 之chi 中trung 若nhược 有hữu 異dị 緣duyên 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 一nhất 心tâm 住trụ 既ký 不bất 名danh 為vi 一nhất 心tâm 亦diệc 不bất 得đắc 名danh 相tướng 應ưng 故cố 云vân 亦diệc 一nhất 心tâm 住trụ 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 剎sát 是thị 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 等đẳng 者giả 梵Phạm 云vân 阿a 剎sát 囉ra 此thử 翻phiên 為vi 字tự 以dĩ 字tự 已dĩ 下hạ 次thứ 第đệ 釋thích 之chi 先tiên 釋thích 阿a 字tự 者giả 阿a 者giả 因nhân 由do 義nghĩa 因nhân 一nhất 切thiết 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 故cố 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 義nghĩa 又hựu 剎sát 者giả 是thị 展triển 轉chuyển 釋thích 成thành 菩Bồ 提Đề 心tâm 本bổn 不bất 生sanh 。 義nghĩa 此thử 剎sát 字tự 是thị 略lược 梵Phạn 語ngữ 應ưng 云vân 迦ca 沙sa 尋tầm 常thường 云vân 乞khất 叉xoa 字tự 即tức 是thị 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 義nghĩa 謂vị 法pháp 爾nhĩ 已dĩ 來lai 常thường 如như 是thị 故cố 由do 此thử 。 迦ca 字tự 詮thuyên 無vô 作tác 義nghĩa 沙sa 字tự 詮thuyên 性tánh 寂tịch 義nghĩa 所sở 謂vị 無vô 作tác 性tánh 寂tịch 故cố 云vân 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 囉ra 字tự 等đẳng 易dị 顯hiển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 冷lãnh 然nhiên 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 冷lãnh 清thanh 也dã 猗ỷ (# 于vu 奇kỳ 切thiết )# 輕khinh 安an 之chi 義nghĩa 謂vị 行hành 者giả 持trì 誦tụng 之chi 時thời 從tùng 字tự 出xuất 聲thanh 或hoặc 時thời 微vi 舉cử 譬thí 如như 和hòa 風phong (# 春xuân 風phong 也dã )# 諧hài (# 調điều )# 韻vận (# 音âm )# 鈴linh 鐸đạc 發phát 響hưởng 商thương 徵trưng 分phân 明minh 或hoặc 時thời 高cao 宣tuyên 如như 叩khấu 擊kích 鐘chung 磬khánh 搖dao 颺dương 迆# 邐lệ 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 間gian 絕tuyệt 想tưởng 其kỳ 聲thanh 字tự 流lưu 入nhập 身thân 中trung 清thanh 冷lãnh 然nhiên 以dĩ 得đắc 輕khinh 安an 而nhi 已dĩ 不bất 可khả 以dĩ 世thế 樂lạc 而nhi 相tương/tướng 比tỉ 喻dụ 如như 清thanh 飈biểu 等đẳng 者giả 飈biểu 風phong 也dã 又hựu 如như 清thanh 風phong 扇thiên/phiến 物vật 所sở 有hữu 昏hôn 蓋cái (# 五ngũ 蓋cái )# 即tức 得đắc 消tiêu 滅diệt 。 行hành 者giả 爾nhĩ 時thời 。 雖tuy 得đắc 如như 是thị 。 冷lãnh 然nhiên 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 昏hôn 蓋cái 消tiêu 除trừ 但đãn 觀quán 十thập 緣duyên 生sanh 句cú 不bất 生sanh 動động 轉chuyển 。 之chi 心tâm 名danh 為vi 善thiện 住trụ 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 知tri 此thử 尊tôn 即tức 具cụ 三tam 密mật 者giả 或hoặc 從tùng 字tự 發phát 聲thanh 為vi 語ngữ 密mật 轉chuyển 成thành 本bổn 尊tôn 為vi 身thân 密mật 圓viên 明minh 深thâm 邃thúy 為vi 意ý 密mật 故cố 上thượng 疏sớ/sơ 云vân 當đương 於ư 本bổn 尊tôn 心tâm 上thượng 而nhi 觀quán 圓viên 明minh 如như 淨tịnh 滿mãn 月nguyệt 。 空không 明minh 圓viên 微vi 而nhi 於ư 中trung 現hiện 。 種chủng 子tử 字tự 故cố 疏sớ/sơ 此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 轉chuyển 者giả 前tiền 轉chuyển 聲thanh 字tự 以dĩ 為vi 本bổn 尊tôn 之chi 身thân 今kim 觀quán 本bổn 尊tôn 即tức 是thị 自tự 身thân 故cố 名danh 第đệ 二nhị 言ngôn 於ư 一nhất 相tương/tướng 心tâm 中trung 者giả 雖tuy 觀quán 本bổn 尊tôn 即tức 是thị 自tự 身thân 然nhiên 不bất 見kiến 自tự 他tha 之chi 相tướng 故cố 名danh 於ư 一nhất 相tương/tướng 心tâm 中trung 等đẳng 。

大Đại 毗Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 成Thành 佛Phật 神Thần 變Biến 加Gia 持Trì 經Kinh 義Nghĩa 釋Thích 演Diễn 密Mật 鈔Sao 卷quyển 第đệ 七thất