大Đại 毗Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 成Thành 佛Phật 神Thần 變Biến 加Gia 持Trì 經Kinh 義Nghĩa 釋Thích 演Diễn 密Mật 鈔Sao 卷quyển 第đệ 八bát

燕yên 京kinh 圓viên 福phước 寺tự 崇sùng 祿lộc 大đại 夫phu 檢kiểm 校giáo 太thái 保bảo 行hành 崇sùng

祿lộc 卿khanh 總tổng 秘bí 大đại 師sư 賜tứ 紫tử 沙Sa 門Môn 。 覺giác 菀# 。 撰soạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 猶do 入nhập 此thử 勝thắng 句cú 等đẳng 者giả 即tức 是thị 次thứ 第đệ 以dĩ 見kiến 聞văn 觸xúc 知tri 四tứ 義nghĩa 釋thích 落lạc 叉xoa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 住trụ 阿a 字tự 等đẳng 者giả 謂vị 住trụ 三tam 部bộ 字tự 門môn 及cập 印ấn 等đẳng 也dã 今kim 言ngôn 阿a 字tự 門môn 者giả 即tức 如Như 來Lai 部bộ 也dã 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 次thứ 有hữu 金kim 剛cang 蓮liên 華hoa 印ấn 故cố 應ưng 云vân 如như 住trụ 如Như 來Lai 印ấn 時thời 雖tuy 不bất 言ngôn 之chi 義nghĩa 應ưng 必tất 有hữu 影ảnh 互hỗ 說thuyết 故cố 如như 上thượng 入nhập 漫mạn 荼đồ 羅la 品phẩm 真chân 言ngôn 支chi 分phần/phân 中trung 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 從tùng 法Pháp 界Giới 胎thai 藏tạng 三tam 昧muội 起khởi 說thuyết 入nhập 佛Phật 三tam 昧muội 耶da 真chân 言ngôn 真chân 言ngôn 如như 彼bỉ 其kỳ 真chân 言ngôn 最tối 初sơ 句cú 云vân 阿a 三tam 迷mê 其kỳ 阿a 字tự 即tức 是thị 此thử 中trung 阿a 字tự 門môn 其kỳ 印ấn 名danh 為vi 三tam 昧muội 耶da 印ấn (# 印ấn 在tại 密mật 印ấn 品phẩm )# 言ngôn 若nhược 住trụ 金kim 剛cang 印ấn 時thời 等đẳng 者giả (# 印ấn 如như 上thượng 指chỉ )# 其kỳ 真chân 言ngôn 即tức 是thị 嚩phạ 字tự 門môn 嚩phạ 是thị 金kim 剛cang 之chi 慧tuệ 即tức 金kim 剛cang 部bộ 無vô 勝thắng 三tam 昧muội 也dã 以dĩ 諸chư 法pháp 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 故cố 乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 。 戲hí 論luận 皆giai 滅diệt 等đẳng 言ngôn 若nhược 住trụ 蓮liên 華hoa 印ấn 時thời 者giả (# 印ấn 同đồng 上thượng 指chỉ )# 真chân 言ngôn 即tức 是thị 娑sa 字tự 門môn 此thử 娑sa 字tự 門môn 是thị 蓮liên 華hoa 部bộ 普phổ 眼nhãn 三tam 昧muội 遍biến 觀quán 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 自tự 在tại 加gia 持trì 蒙mông 此thử 加gia 持trì 者giả 亦diệc 復phục 胎thai 藏tạng 開khai 敷phu 諸chư 漏lậu 淤ứ 泥nê 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 等đẳng 言ngôn 他tha 皆giai 倣# 此thử 者giả 謂vị 漫mạn 荼đồ 羅la 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 真chân 言ngôn 密mật 印ấn 隨tùy 彼bỉ 一nhất 一nhất 。 門môn 中trung 皆giai 作tác 此thử 觀quán 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 龍long 樹thụ 等đẳng 者giả 即tức 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 中trung 論luận 偈kệ 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 亦diệc 名danh 中trung 道đạo 義nghĩa 謂vị 不bất 可khả 攬lãm 令linh 彼bỉ 蕩đãng 者giả 即tức 空không 觀quán 也dã 又hựu 不bất 可khả 至chí 不bất 取thủ 即tức 假giả 觀quán 也dã 但đãn 當đương 一nhất 心tâm 。 等đẳng 即tức 中trung 道đạo 觀quán 也dã 言ngôn 及cập 此thử 真chân 言ngôn 住trụ 心tâm 等đẳng 者giả 即tức 此thử 住trụ 心tâm 品phẩm 中trung 十thập 緣duyên 生sanh 句cú 不bất 異dị 龍long 樹thụ 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 見kiến 徐từ 運vận 瑟sắt 手thủ 者giả 即tức 表biểu 假giả 智trí 也dã 謂vị 此thử 寶bảo 珠châu 初sơ 有hữu 微vi 垢cấu 未vị 得đắc 顯hiển 現hiện 即tức 以dĩ 假giả 智trí 之chi 手thủ 次thứ 第đệ 披phi 分phần/phân 開khai 磔trách 令linh 至chí 中trung 道đạo 故cố 得đắc 實thật 相tướng 明minh 珠châu 在tại 於ư 心tâm 手thủ 方phương 可khả 名danh 為vi 見kiến 心tâm 明minh 道đạo 之chi 中trung 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 獻hiến 塗đồ 香hương 等đẳng 者giả 謂vị 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 已dĩ 得đắc 明minh 珠châu 在tại 掌chưởng 即tức 是thị 寶bảo 手thủ 三tam 昧muội 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 若nhược 獻hiến 塗đồ 香hương 供cúng 養dường 之chi 時thời 即tức 得đắc 無vô 障chướng 礙ngại 。 戒giới 寶bảo 即tức 前tiền 三tam 世thế 無vô 礙ngại 智trí 。 戒giới 也dã 謂vị 此thử 塗đồ 香hương 真chân 言ngôn 有hữu 尾vĩ 輪luân 馱đà 句cú 即tức 以dĩ 尾vĩ 字tự 為vi 真chân 言ngôn 體thể 嚩phạ 是thị 金kim 剛cang 義nghĩa 離ly 言ngôn 說thuyết 義nghĩa 嚩phạ 字tự 加gia 三tam 昧muội 畫họa 是thị 尾vĩ 字tự 尾vĩ 是thị 三tam 昧muội 如như 是thị 定định 慧tuệ 均quân 等đẳng 即tức 是thị 住trụ 無vô 戲hí 論luận 執chấp 金kim 剛cang 三tam 世thế 無vô 礙ngại 智trí 。 戒giới 也dã 言ngôn 獻hiến 華hoa 至chí 慈từ 生sanh 寶bảo 者giả 謂vị 獻hiến 華hoa 供cúng 養dường 時thời 彼bỉ 真chân 言ngôn 中trung 有hữu 妹muội 呾đát [口*履]# 也dã 句cú 此thử 云vân 慈từ 也dã 即tức 以dĩ 妹muội 字tự 為vi 真chân 言ngôn 體thể 妹muội 即tức 莽mãng 字tự 加gia 三tam 昧muội 畫họa 故cố 轉chuyển 聲thanh 呼hô 之chi 莽mãng 是thị 心tâm 義nghĩa 我ngã 義nghĩa 亦diệc 是thị 大đại 空không 謂vị 此thử 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 樹thụ 王vương 種chủng 子tử 從tùng 慈từ 悲bi 地địa 中trung 滋tư 長trưởng 茂mậu 盛thịnh 開khai 萬vạn 德đức 華hoa 此thử 萬vạn 德đức 華hoa 從tùng 大đại 悲bi 生sanh 故cố 曰viết 得đắc 大đại 慈từ 生sanh 寶bảo 言ngôn 獻hiến 燒thiêu 香hương 至chí 法Pháp 界Giới 寶bảo 者giả 謂vị 獻hiến 燒thiêu 香hương 時thời 彼bỉ 真chân 言ngôn 初sơ 有hữu 達đạt 磨ma 句cú 即tức 以dĩ 達đạt 字tự 為vi 真chân 言ngôn 體thể 達đạt 是thị 法Pháp 界Giới 義nghĩa 以dĩ 眾chúng 生sanh 界giới 。 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 乃nãi 至chí 法Pháp 界Giới 定định 相tương/tướng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 而nhi 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 獻hiến 燒thiêu 香hương 時thời 身thân 語ngữ 心tâm 業nghiệp 悉tất 遍biến 如như 是thị 法Pháp 界Giới 。 故cố 名danh 得đắc 燒thiêu 香hương 寶bảo 言ngôn 獻hiến 燈đăng 明minh 至chí 燈đăng 明minh 寶bảo 者giả 燈đăng 謂vị 破phá 音âm 如Như 來Lai 智trí 燈đăng 能năng 破phá 一nhất 切thiết 。 無vô 明minh 之chi 暗ám 而nhi 轉chuyển 為vi 明minh 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 如như 是thị 獻hiến 時thời 即tức 諸chư 供cúng 養dường 中trung 。 第đệ 一nhất 供cúng 養dường 故cố 名danh 得đắc 燈đăng 明minh 寶bảo 如như 第đệ 六lục 疏sớ/sơ 末mạt 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 未vị 能năng 頓đốn 入nhập 法pháp 性tánh 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 是thị 於ư 一nhất 月nguyệt 中trung 漸tiệm 修tu 加gia 行hành 之chi 時thời 雖tuy 未vị 能năng 頓đốn 入nhập 中trung 道Đạo 法Pháp 性tánh 須tu 要yếu 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 如như 行hành 者giả 初sơ 習tập 觀quán 行hành 或hoặc 暫tạm 得đắc 相tương 應ứng 現hiện 前tiền 縱túng/tung 使sử 明minh 白bạch 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 即tức 以dĩ 般Bát 若Nhã 無vô 所sở 得đắc 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 不bất 應ưng 味vị 著trước 而nhi 生sanh 貢cống 高cao 設thiết 令linh 隱ẩn 滅diệt 亦diệc 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 則tắc 不bất 追truy 念niệm 而nhi 生sanh 憂ưu 悔hối 若nhược 無vô 般Bát 若Nhã 氣khí 分phần/phân 則tắc 是thị 報báo 業nghiệp 煩phiền 惱não 三tam 障chướng 中trung 人nhân 未vị 能năng 頓đốn 入nhập 中trung 道Đạo 法Pháp 性tánh 但đãn 是thị 頓đốn 悟ngộ 修tu 行hành 之chi 眷quyến 屬thuộc 非phi 是thị 頓đốn 行hành 之chi 者giả 云vân 何hà 能năng 獲hoạch 初sơ 悉tất 地địa 果quả 初sơ 悉tất 地địa 即tức 世thế 間gian 成thành 就tựu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 隨tùy 行hành 人nhân 心tâm 力lực 勢thế 分phần/phân 等đẳng 者giả 謂vị 由do 三tam 句cú 和hòa 合hợp 故cố 而nhi 廣quảng 大đại 加gia 持trì 力lực 生sanh 則tắc 能năng 成thành 就tựu 。 真chân 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 真chân 言ngôn 當đương 無vô 畏úy 者giả 無vô 畏úy 謂vị 六lục 無vô 畏úy 之chi 第đệ 一nhất 善thiện 無vô 畏úy 也dã 故cố 第đệ 二nhị 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 初sơ 入nhập 三tam 昧muội 耶da 依y 三tam 密mật 供cúng 養dường 修tu 行hành 位vị 與dữ 此thử 齊tề 即tức 是thị 此thử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 猶do 若nhược 因nhân 陀đà 羅la 宗tông 等đẳng 者giả 因nhân 陀đà 羅la 即tức 天thiên 帝Đế 釋Thích 也dã 帝Đế 釋Thích 造tạo 聲thanh 明minh 論luận 能năng 於ư 一nhất 字tự 之chi 中trung 具cụ 諸chư 義nghĩa 利lợi 故cố 能năng 滿mãn 諸chư 希hy 願nguyện 也dã 又hựu 因nhân 陀đà 羅la 彰chương 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 之chi 理lý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 尚thượng 是thị 生sanh 身thân 等đẳng 者giả 此thử 行hành 者giả 雖tuy 獲hoạch 如như 是thị 六lục 根căn 。 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 功công 德đức 尚thượng 是thị 父phụ 母mẫu 生sanh 身thân 未vị 得đắc 法Pháp 性tánh 生sanh 身thân 即tức 法pháp 華hoa 經kinh 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 清thanh 淨tịnh 肉nhục 眼nhãn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 支chi 禪thiền 門môn 復phục 殊thù 異dị 者giả 四tứ 支chi 禪thiền 那na 但đãn 是thị 發phát 禪thiền 之chi 相tướng 墮đọa 於ư 界giới 繫hệ 豈khởi 同đồng 此thử 中trung 十thập 緣duyên 生sanh 句cú 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 實thật 相tướng 若nhược 於ư 如như 是thị 。 實thật 相tướng 心tâm 中trung 作tác 世thế 間gian 成thành 就tựu 。 尚thượng 能năng 即tức 以dĩ 此thử 身thân 。 遊du 諸chư 仙tiên 剎sát 住trụ 壽thọ 無vô 量lượng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 利lợi 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 豈khởi 可khả 同đồng 乎hồ 四tứ 支chi 禪thiền 那na 耶da 四tứ 支chi 者giả 謂vị 覺giác 觀quán 喜hỷ 樂lạc 即tức 是thị 白bạch 骨cốt 觀quán 中trung 所sở 得đắc 現hiện 法pháp 也dã 修tu 禪thiền 定định 者giả 。 觀quán 身thân 為vi 白bạch 骨cốt 時thời 見kiến 骨cốt 起khởi 四tứ 種chủng 色sắc 謂vị 青thanh 黃hoàng 白bạch 鴿cáp 青thanh 色sắc 青thanh 光quang 。 乃nãi 至chí 鴿cáp 色sắc 鴿cáp 光quang 狀trạng 如như 流lưu 水thủy 光quang 籠lung 骨cốt 人nhân 以dĩ 青thanh 光quang 力lực 暎ánh 蔽tế 十thập 方phương 悉tất 見kiến 青thanh 色sắc 乃nãi 至chí 鴿cáp 色sắc 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 是thị 久cửu 遠viễn 。 不bất 假giả 功công 力lực 光quang 應ưng 自tự 發phát 若nhược 不bất 發phát 者giả 當đương 攝nhiếp 心tâm 諦đế 觀quán 眉mi 間gian 。 放phóng 之chi 使sử 發phát 狀trạng 如như 竹trúc 孔khổng 吐thổ 煙yên 初sơ 乃nãi 微vi 小tiểu 後hậu 則tắc 散tán 大đại 四tứ 色sắc 宛uyển 轉chuyển 從tùng 眉mi 間gian 出xuất 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。 豁hoát 爾nhĩ 大đại 明minh 如như 是thị 初sơ 色sắc 發phát 時thời 名danh 之chi 為vi 覺giác 分phân 別biệt 四tứ 色sắc 名danh 之chi 為vi 觀quán 昔tích 雖tuy 知tri 肉nhục 內nội 有hữu 骨cốt 不bất 知tri 骨cốt 中trung 有hữu 色sắc 昔tích 所sở 未vị 見kiến 。 喜hỷ 慶khánh 悲bi 慚tàm 名danh 為vi 喜hỷ 支chi 此thử 色sắc 發phát 時thời 深thâm 有hữu 樂nhạo 法Pháp 心tâm 地địa 恬điềm 愉# 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 等đẳng 如như 智Trí 度Độ 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 自tự 部bộ 主chủ 等đẳng 者giả 如như 行hành 者giả 於ư 蓮liên 華hoa 部bộ 依y 多đa 羅la 尊tôn 求cầu 成thành 就tựu 時thời 而nhi 於ư 夢mộng 中trung 見kiến 觀quán 自tự 在tại 是thị 名danh 見kiến 自tự 部bộ 主chủ 真chân 言ngôn 主chủ 者giả 即tức 多đa 羅la 是thị 或hoặc 見kiến 明minh 王vương 者giả 即tức 是thị 馬mã 頭đầu 明minh 王vương 也dã 金Kim 剛Cang 如Như 來Lai 部bộ 亦diệc 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 知tri 蘇tô 悉tất 地địa 等đẳng 者giả 且thả 光quang 顯hiển 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 復phục 次thứ 如như 法Pháp 灌quán 頂đảnh 畢tất 已dĩ 應ưng 作tác 護hộ 摩ma 每mỗi 日nhật 三tam 時thời 。 用dụng 酥tô 密mật 及cập 酪lạc 乃nãi 至chí 誦tụng 百bách 八bát 遍biến 如như 斯tư 光quang 顯hiển 成thành 就tựu 之chi 物vật 乃nãi 至chí 佛Phật 部bộ 光quang 顯hiển 真chân 言ngôn 曰viết 。

唵án 帝đế 誓thệ 帝đế 若nhược 娑sa 尾vĩ (# 二nhị 合hợp )# 寧ninh (# 上thượng )# 悉tất 焍# 娑sa (# 去khứ )# 大đại 也dã 𤙖# 泮phấn 吒tra (# 二nhị 合hợp )#

蓮liên 華hoa 部bộ 光quang 顯hiển 真chân 言ngôn 曰viết 。

唵án 你nễ (# 去khứ )# 比tỉ 也dã (# 二nhị 合hợp )# 你nễ 比tỉ 也dã (# 二nhị 合hợp )# 你nễ (# 去khứ )# 鉢bát 也dã 莽mãng 訶ha (# 去khứ )# 室thất 哩rị 曳duệ 莎sa 訶ha

金kim 剛cang 部bộ 光quang 顯hiển 真chân 言ngôn 曰viết 。

唵án 入nhập 嚩phạ (# 二nhị 合hợp )# 羅la 入nhập 嚩phạ (# 二nhị 合hợp )# 羅la 也dã 滿mãn 度độ 莎sa 訶ha

乃nãi 至chí 欲dục 作tác 成thành 就tựu 法pháp 時thời 先tiên 應ưng 初sơ 夜dạ 具cụ 作tác 光quang 顯hiển 之chi 法pháp 然nhiên 後hậu 成thành 就tựu 。 言ngôn 增tăng 威uy 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 為vi 欲dục 增tăng 加gia 威uy 力lực 故cố 應ưng 作tác 護hộ 摩ma 乃nãi 至chí 或hoặc 於ư 山sơn 間gian 常thường 服phục 五ngũ 淨tịnh 不bất 食thực 餘dư 飡xan 取thủ 本bổn 部bộ 華hoa 滿mãn 十thập 萬vạn 枚mai 各các 一nhất 真chân 言ngôn 奉phụng 獻hiến 本bổn 尊tôn 等đẳng 亦diệc 復phục 能năng 令linh 增tăng 加gia 威uy 力lực 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 以dĩ 當đương 部bộ 之chi 心tâm 等đẳng 者giả 心tâm 即tức 心tâm 真chân 言ngôn 也dã 佛Phật 部bộ 心tâm 真chân 言ngôn 者giả 謂vị 爾nhĩ 囊nang 爾nhĩ 迦ca 是thị 也dã 蓮liên 華hoa 部bộ 心tâm 真chân 言ngôn 者giả 謂vị 阿a 路lộ 力lực 迦ca 是thị 也dã 金kim 剛cang 部bộ 心tâm 真chân 言ngôn 者giả 謂vị 嚩phạ 日nhật 囉ra (# 二nhị 合hợp )# 時thời 嘞# (# 二nhị 合hợp )# 迦ca 是thị 也dã 言ngôn 以dĩ 當đương 部bộ 母mẫu 者giả 謂vị 佛Phật 部bộ 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 為vi 母mẫu 蓮liên 華hoa 部bộ 以dĩ 白bạch 衣y 為vi 母mẫu 金kim 剛cang 部bộ 以dĩ 忙mang 莽mãng 鷄kê 為vi 母mẫu 亦diệc 各các 有hữu 真chân 言ngôn 如như 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 品phẩm 廣quảng 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 含hàm 以dĩ 四tứ 念niệm 等đẳng 者giả 爾nhĩ 雅nhã 云vân 水thủy 中trung 可khả 居cư 者giả 曰viết 洲châu 今kim 深thâm 秘bí 釋thích 中trung 即tức 以dĩ 自tự 心tâm 為vi 洲châu 於ư 此thử 洲châu 上thượng 畫họa 作tác 法Pháp 界Giới 大đại 悲bi 漫mạn 荼đồ 羅la 即tức 依y 自tự 心tâm 為vi 自tự 洲châu 不bất 依y 河hà 潭đàm 名danh 不bất 異dị 洲châu 自tự 皈quy 亦diệc 爾nhĩ 阿a 含hàm 經kinh 中trung 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 觀quán 為vi 自tự 洲châu 異dị 此thử 名danh 異dị 洲châu 彼bỉ 經Kinh 云vân 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 如Như 來Lai 不bất 久cửu 。 亦diệc 當đương 過quá 去khứ 是thị 故cố 阿A 難Nan 。 當đương 作tác 自tự 洲châu 而nhi 自tự 依y (# 莫mạc 依y 他tha 人nhân )# 當đương 作tác 法pháp 洲châu 而nhi 法pháp 依y (# 四tứ 念niệm 住trụ 觀quán 等đẳng )# 當đương 作tác 不bất 異dị 洲châu 不bất 異dị 依y 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 云vân 何hà 自tự 洲châu 以dĩ 自tự 依y 云vân 何hà 法pháp 洲châu 以dĩ 法pháp 依y 云vân 何hà 不bất 異dị 洲châu 不bất 異dị 依y 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 身thân 身thân 觀quán 念niệm 處xứ 精tinh 勤cần 方phương 便tiện 。 正chánh 智trí 正chánh 念niệm 謂vị 伏phục 世thế 間gian 貪tham 愛ái 如như 是thị 外ngoại 身thân 內nội 外ngoại 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 法pháp 觀quán 念niệm 處xứ 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 阿A 難Nan 是thị 名danh 自tự 洲châu 以dĩ 自tự 依y 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 為vi 四tứ 邊biên 等đẳng 者giả 行hành 者giả 能năng 以dĩ 聲thanh 字tự 本bổn 尊tôn 融dung 為vi 一nhất 相tương/tướng 住trụ 此thử 觀quán 中trung 有hữu 無vô 俱câu 非phi 。 四tứ 邊biên 執chấp 諍tranh 戲hí 論luận 皆giai 得đắc 遠viễn 離ly 。 是thị 處xứ 無vô 復phục 障chướng 礙ngại 。 隨tùy 所sở 趣thú 向hướng 無vô 不bất 通thông 達đạt 。 即tức 是thị 成thành 就tựu 。 如Như 來Lai 使sứ 者giả 之chi 用dụng 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 般Bát 若Nhã 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 品phẩm 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 諸chư 佛Phật 教giáo 化hóa 安an 慰úy 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 菩Bồ 薩Tát 令linh 歡hoan 喜hỷ 已dĩ 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 是thị 時thời 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 菩Bồ 薩Tát 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 不bất 復phục 見kiến 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 是thị 諸chư 佛Phật 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 去khứ 至chí 何hà 所sở 。 不bất 見kiến 諸chư 佛Phật 。 故cố 復phục 大đại 惆trù 帳trướng 不bất 樂nhạo 誰thùy 斷đoạn 我ngã 疑nghi 乃nãi 至chí 爾nhĩ 時thời 。 曇đàm 無vô 竭kiệt 菩Bồ 薩Tát 語ngữ 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 諸chư 佛Phật 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 去khứ 無vô 所sở 至chí 。 何hà 以dĩ 故cố 諸chư 法pháp 如như 不bất 動động 相tương/tướng 諸chư 法pháp 如như 即tức 是thị 佛Phật 善thiện 男nam 子tử 無vô 生sanh 法pháp 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 無vô 生sanh 法pháp 即tức 是thị 佛Phật 無vô 滅diệt 法pháp 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 無vô 滅diệt 法pháp 即tức 是thị 佛Phật 乃nãi 至chí 善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 人nhân 分phân 別biệt 諸chư 佛Phật 有hữu 來lai 有hữu 去khứ 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 皆giai 是thị 愚ngu 夫phu 何hà 以dĩ 故cố 善thiện 男nam 子tử 。 諸chư 佛Phật 不bất 可khả 以dĩ 色sắc 。 身thân 見kiến 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 復phục 次thứ 行hành 者giả 。 自tự 見kiến 心tâm 等đẳng 者giả 前tiền 依y 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 釋thích 成thành 就tựu 義nghĩa 謂vị 彼bỉ 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 已dĩ 得đắc 清thanh 淨tịnh 六lục 根căn 。 故cố 於ư 瑜du 伽già 境cảnh 界giới 中trung 見kiến 無vô 量lượng 持trì 金kim 剛cang 慧tuệ 者giả 金kim 剛cang 慧tuệ 者giả 即tức 是thị 金kim 剛cang 。 部bộ 中trung 無vô 量lượng 執chấp 金kim 剛cang 眾chúng 亦diệc 是thị 大đại 慧tuệ 之chi 門môn 若nhược 行hành 者giả 堅kiên 住trụ 此thử 中trung 名danh 為vi 法pháp 愛ái 為vi 令linh 捨xả 彼bỉ 法pháp 愛ái 入nhập 於ư 大đại 悲bi 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 復phục 次thứ 行hành 者giả 。 自tự 見kiến 心tâm 明minh 道đạo 時thời 謂vị 行hành 者giả 現hiện 覺giác 𤙖# 字tự 門môn 故cố 即tức 是thị 聞văn 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 語ngữ 密mật 授thọ 記ký 之chi 聲thanh 由do 此thử 聲thanh 故cố 而nhi 能năng 振chấn 動động 彼bỉ 金kim 剛cang 大đại 慧tuệ 心tâm 地địa 故cố 第đệ 二nhị 疏sớ/sơ 云vân 行hành 者giả 已dĩ 得đắc 除trừ 一nhất 切thiết 蓋cái 障chướng 。 三tam 昧muội 爾nhĩ 時thời 於ư 自tự 心tâm 中trung 。 常thường 見kiến 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 乃nãi 至chí 常thường 以dĩ 勝thắng 妙diệu 方phương 便tiện 啟khải 悟ngộ 其kỳ 心tâm 梵Phạm 音âm 慰úy 喻dụ 為vi 決quyết 疑nghi 網võng 行hành 者giả 隨tùy 聞văn 隨tùy 悟ngộ 不bất 久cửu 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 等đẳng 。

【# 經kinh 】# 悉tất 地địa 出xuất 現hiện 品phẩm 者giả 悉tất 地địa 是thị 所sở 成thành 之chi 果quả 出xuất 現hiện 即tức 是thị 果quả 法pháp 出xuất 生sanh 顯hiển 現hiện 。 悉tất 地địa 即tức 出xuất 現hiện 持trì 業nghiệp 為vi 名danh 以dĩ 金kim 剛cang 手thủ 第đệ 三tam 問vấn 云vân 何hà 成thành 彼bỉ 果quả 謂vị 果quả 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 世thế 間gian 果quả 二nhị 出xuất 世thế 果quả 世Thế 尊Tôn 於ư 前tiền 品phẩm 中trung 已dĩ 答đáp 世thế 間gian 果quả 未vị 答đáp 出xuất 世thế 果quả 次thứ 下hạ 二nhị 品phẩm 方phương 乃nãi 答đáp 之chi 又hựu 欲dục 明minh 真chân 言ngôn 修tu 證chứng 方phương 便tiện 先tiên 明minh 悉tất 地địa 之chi 行hành 皆giai 從tùng 法Pháp 界Giới 流lưu 出xuất 故cố 有hữu 悉tất 地địa 出xuất 現hiện 品phẩm 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 類loại 等đẳng 者giả 謂vị 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 作tác 成thành 就tựu 時thời 成thành 就tựu 有hữu 多đa 種chủng 類loại 下hạ 經Kinh 云vân 如như 是thị 計kế 都đô 朅khiết 伽già 傘tản 蓋cái 履lý 屣tỉ 乃nãi 至chí 盧lô 遮già 那na 等đẳng 又hựu 偈kệ 云vân 金kim 剛cang 蓮liên 華hoa 力lực 素tố 鵝nga 及cập 金kim 地địa 真chân 陀đà 摩ma 尼ni 寶bảo 是thị 等đẳng 眾chúng 器khí 物vật 觀quán 大đại 因nhân 陀đà 羅la 而nhi 作tác 諸chư 悉tất 地địa 等đẳng 謂vị 於ư 如như 是thị 。 諸chư 悉tất 地địa 事sự 從tùng 於ư 一nhất 一nhất 種chủng 類loại 之chi 中trung 若nhược 不bất 見kiến 真chân 言ngôn 實thật 義nghĩa 則tắc 悉tất 地địa 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 真chân 言ngôn 實thật 義nghĩa 者giả 即tức 阿a 阿a 暗ám 惡ác 及cập 阿a 味vị 囉ra 𤙖# 欠khiếm 之chi 真chân 實thật 義nghĩa 也dã 如như 下hạ 備bị 顯hiển 故cố 曰viết 於ư 一nhất 切thiết 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 知tri 如như 是thị 。 悉tất 地địa 等đẳng 者giả 謂vị 由do 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 又hựu 由do 迦ca 字tự 離ly 造tạo 作tác 故cố 非phi 行hành 人nhân 等đẳng 作tác 乃nãi 至chí 者giả 超siêu 越việt 中trung 問vấn 佉khư 字tự 虗hư 空không 等đẳng 取thủ 最tối 後hậu 訶ha 字tự 離ly 諸chư 因nhân 緣duyên 。 故cố 即tức 心tâm 之chi 實thật 相tướng 即tức 是thị 悉tất 地địa 之chi 實thật 相tướng 等đẳng 故cố 云vân 當đương 知tri 等đẳng 言ngôn 即tức 心tâm 之chi 實thật 相tướng 等đẳng 者giả 如như 上thượng 以dĩ 四tứ 不bất 生sanh 句cú 及cập 三tam 力lực 種chủng 種chủng 觀quán 之chi 都đô 不bất 出xuất 於ư 心tâm 之chi 實thật 相tướng 謂vị 此thử 一nhất 法Pháp 界Giới 心tâm 離ly 因nhân 緣duyên 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 而nhi 不bất 壞hoại 因nhân 緣duyên 實thật 相tướng 是thị 故cố 此thử 悉tất 地địa 出xuất 現hiện 之chi 義nghĩa 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 。 不bất 思tư 議nghị 中trung 。 道đạo 之chi 緣duyên 起khởi 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 實thật 相tướng 度độ 諸chư 魔ma 事sự 等đẳng 者giả 謂vị 由do 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 類loại 中trung 皆giai 見kiến 真chân 言ngôn 實thật 義nghĩa 是thị 故cố 度độ 諸chư 魔ma 事sự 乃nãi 至chí 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 皆giai 悉tất 現hiện 前tiền 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 決quyết 定định 智trí 印ấn 者giả 謂vị 此thử 實thật 相tướng 之chi 心tâm 同đồng 於ư 虗hư 空không 離ly 諸chư 垢cấu 障chướng 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 能năng 出xuất 其kỳ 過quá 者giả 故cố 名danh 決quyết 定định 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 至chí 論luận 宗tông 極cực 等đẳng 者giả 如như 略lược 指chỉ 示thị 即tức 上thượng 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 法pháp 常thường 無vô 性tánh 故cố 即tức 是thị 本bổn 初sơ 不bất 生sanh 本bổn 初sơ 不bất 生sanh 即tức 是thị 入nhập 阿a 字tự 門môn 入nhập 阿a 字tự 門môn 即tức 是thị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 本bổn 地địa 法Pháp 身thân 如như 是thị 。 字tự 門môn 本bổn 地địa 法Pháp 身thân 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 證chứng 之chi 是thị 故cố 統thống 論luận 法pháp 華hoa 深thâm 趣thú 不bất 出xuất 于vu 茲tư 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 於ư 虗hư 空không 一nhất 毛mao 端đoan 處xứ 。 等đẳng 者giả 正chánh 明minh 依y 正chánh 無vô 礙ngại 兼kiêm 有hữu 分phần/phân 圓viên 無vô 礙ngại 一nhất 毛mao 端đoan 正chánh 也dã 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 等đẳng 。 依y 也dã 此thử 中trung 文văn 略lược 應ưng 有hữu 六lục 句cú 若nhược 將tương 一nhất 毛mao 端đoan 現hiện 佛Phật 八bát 相tương/tướng 正chánh 內nội 現hiện 正chánh 若nhược 一nhất 微vi 塵trần 現hiện 諸chư 剎sát 即tức 依y 內nội 現hiện 依y 一nhất 毛mao 端đoan 現hiện 剎sát 正chánh 內nội 現hiện 依y 剎sát 中trung 有hữu 佛Phật 依y 內nội 現hiện 正chánh 一nhất 毛mao 端đoan 中trung 有hữu 剎sát 及cập 佛Phật 是thị 正chánh 中trung 現hiện 依y 正chánh 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 有hữu 佛Phật 及cập 剎sát 依y 內nội 現hiện 正chánh 依y 如như 華hoa 嚴nghiêm 現hiện 相tướng 品phẩm 云vân 如Như 來Lai 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 一nhất 一nhất 剎sát 塵trần 諸chư 佛Phật 坐tọa 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 會hội 。 共cộng 圍vi 遶nhiễu 演diễn 說thuyết 普phổ 賢hiền 之chi 勝thắng 行hành 即tức 正chánh 內nội 現hiện 正chánh 第đệ 六lục 經Kinh 云vân 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 如như 是thị 諸chư 國quốc 土độ 。 能năng 令linh 一nhất 念niệm 中trung 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 現hiện 乃nãi 至chí 六lục 句cú 彼bỉ 文văn 悉tất 具cụ 理lý 應ưng 更cánh 有hữu 依y 正chánh 現hiện 正chánh 正chánh 依y 現hiện 依y 若nhược 分phần/phân 圓viên 者giả 毛mao 孔khổng 是thị 正chánh 中trung 分phần/phân 全toàn 身thân 是thị 正chánh 中trung 圓viên 微vi 塵trần 為vi 依y 中trung 分phần/phân 世thế 界giới 為vi 依y 中trung 圓viên 如như 理lý 應ưng 思tư 又hựu 解giải 謂vị 於ư 虗hư 空không 一nhất 毛mao 端đoan 處xứ 。 言ngôn 但đãn 指chỉ 外ngoại 容dung 一nhất 毛mao 端đoan 空không 處xứ 非phi 是thị 佛Phật 身thân 中trung 分phần/phân 但đãn 顯hiển 所sở 依y 器khí 界giới 廣quảng 狹hiệp 無vô 礙ngại 如như 次thứ 段đoạn 疏sớ/sơ 云vân 而nhi 佛Phật 剎sát 不bất 減giảm 。 微vi 塵trần 不bất 增tăng 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 本bổn 於ư 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 者giả 謂vị 今kim 指chỉ 梵Phạm 本bổn 四tứ 句cú 一nhất 偈kệ 。 之chi 下hạ 更cánh 有hữu 一nhất 句cú 助trợ 聲thanh 如như 此thử 方phương 文văn 字tự 之chi 末mạt 或hoặc 置trí 已dĩ 矣hĩ 等đẳng 言ngôn 今kim 為vi 文văn 便tiện 故cố 通thông 入nhập 四tứ 偈kệ 之chi 中trung 謂vị 凡phàm 一nhất 偈kệ 之chi 終chung 多đa 置trí 引dẫn 聲thanh 即tức 助trợ 聲thanh 也dã 若nhược 別biệt 置trí 時thời 即tức 是thị 伊y 底để 二nhị 字tự 也dã 如như 第đệ 四tứ 疏sớ/sơ 說thuyết 三tam 世thế 無vô 礙ngại 智trí 。 戒giới 偈kệ 末mạt 伊y 底để 字tự 注chú 云vân 是thị 助trợ 句cú 聲thanh 又hựu 如như 彼bỉ 中trung 慰úy 喻dụ 弟đệ 子tử 阿a 利lợi 沙sa 偈kệ 末mạt 云vân 伊y 底để 疏sớ/sơ 云vân 凡phàm 梵Phạm 本bổn 說thuyết 偈kệ 了liễu 皆giai 加gia 助trợ 句cú 聲thanh 云vân edhi# 伊y 底để 皆giai 是thị 此thử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 各các 於ư 一nhất 法Pháp 界Giới 門môn 。 等đẳng 者giả 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 但đãn 自tự 修tu 謙khiêm 退thoái 之chi 行hành 然nhiên 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。 得đắc 法Pháp 界giới 門môn 中trung 如như 隔cách 縠hộc 等đẳng 且thả 如như 八bát 地địa 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 三tam 昧muội 。 道đạo 不bất 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 離ly 於ư 有hữu 生sanh 知tri 一nhất 切thiết 如như 幻huyễn 。 是thị 故cố 世thế 稱xưng 觀quán 自tự 在tại 者giả 又hựu 如như 補bổ 處xứ 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 佛Phật 地địa 三tam 昧muội 道đạo 此thử 是thị 究cứu 竟cánh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 道đạo 中trung 最tối 為vi 牢lao 強cường 精tinh 進tấn 。 進tiến 入nhập 佛Phật 道Đạo 唯duy 少thiểu 如Như 來Lai 一nhất 位vị 未vị 得đắc 證chứng 智trí 更cánh 有hữu 一nhất 轉chuyển 法pháp 性tánh 生sanh 即tức 補bổ 佛Phật 處xứ 自tự 知tri 如như 十thập 四tứ 日nhật 夜dạ 月nguyệt 。 少thiểu 分phần 未vị 圓viên 故cố 不bất 敢cảm 於ư 如Như 來Lai 前tiền 。 有hữu 所sở 宣tuyên 說thuyết 。 是thị 有hữu 羞tu 也dã 故cố 曰viết 各các 於ư 一nhất 法Pháp 界Giới 門môn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 此thử 三tam 千thiên 偈kệ 至chí 聞văn 見kiến 者giả 此thử 悉tất 地địa 流lưu 出xuất 句cú 今kim 三tam 千thiên 偈kệ 為vi 存tồn 略lược 故cố 但đãn 說thuyết 阿a 阿a (# 去khứ )# 暗ám 噁ô 四tứ 字tự 名danh 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 心tâm 。 又hựu 說thuyết 降hàng 伏phục 四tứ 魔ma 。 解giải 脫thoát 六lục 趣thú 滿mãn 足túc 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 金kim 剛cang 字tự 句cú 所sở 謂vị 阿a (# 去khứ 急cấp 呼hô )# 味vị 囉ra 𤙖# 欠khiếm 五ngũ 字tự 此thử 等đẳng 九cửu 字tự 則tắc 能năng 成thành 就tựu 。 世thế 出xuất 世thế 種chủng 種chủng 悉tất 地địa 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 瑜du 伽già 成thành 就tựu 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 時thời 自tự 當đương 具cụ 足túc 聞văn 見kiến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 本bổn 羞tu 字tự 等đẳng 者giả 謂vị 慚tàm 愧quý 二nhị 法pháp 是thị 別biệt 羞tu 是thị 其kỳ 總tổng 故cố 唯duy 識thức 言ngôn 云vân 何hà 為vi 慚tàm 依y 自tự 法pháp 力lực 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 云vân 何hà 為vi 愧quý 依y 世thế 間gian 力lực 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 乃nãi 至chí 云vân 羞tu 耻sỉ 過quá 罪tội 是thị 二nhị 通thông 相tương/tướng 由do 此thử 梵Phạm 名danh 與dữ 慚tàm 愧quý 異dị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 有hữu 羞tu 故cố 速tốc 生sanh 等đẳng 者giả 此thử 中trung 二nhị 事sự 而nhi 有hữu 三tam 重trọng/trùng 一nhất 者giả 則tắc 自tự 觀quán 察sát 如Như 來Lai 。 種chủng 性tánh 不bất 越việt 正chánh 三tam 昧muội 耶da 故cố 二nhị 者giả 為vi 十thập 方phương 聖thánh 眾chúng 常thường 所sở 稱xưng 歎thán 故cố 復phục 次thứ 有hữu 二nhị 事sự 從tùng 一nhất 切thiết 德đức 未vị 滿mãn 者giả 能năng 令linh 滿mãn 足túc 。 為vi 一nhất 得đắc 與dữ 大đại 悲bi 等đẳng 下hạ 為vi 二nhị 復phục 次thứ 有hữu 二nhị 謂vị 住trụ 尸thi 羅la 一nhất 生sanh 於ư 人nhân 天thiên 。 二nhị 由do 此thử 二nhị 法pháp 。 生sanh 種chủng 種chủng 功công 德đức 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 道đạo 種chủng 未vị 具cụ 法Pháp 器khí 未vị 完hoàn 者giả 道đạo 謂vị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 種chủng 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 為vì 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 種chủng 故cố 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 為vi 因nhân 也dã 法Pháp 器khí 者giả 即tức 大đại 悲bi 為vi 根căn 方phương 便tiện 為vi 究cứu 竟cánh 若nhược 此thử 三tam 心tâm 之chi 器khí 未vị 得đắc 完hoàn 具cụ 三tam 密mật 醍đề 醐hồ 無vô 由do 顯hiển 現hiện 故cố 曰viết 道đạo 種chủng 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 蘇tô 悉tất 地địa 滿mãn 足túc 真chân 言ngôn 法pháp 者giả 若nhược 行hành (# 者giả )# 作tác 成thành 就tựu 真chân 言ngôn 法pháp 時thời 或hoặc 心tâm 境cảnh 不bất 相tương 應ứng 當đương 依y 蘇tô 悉tất 地địa 經kinh 作tác 滿mãn 足túc 法pháp 彼bỉ 經Kinh 云vân 復phục 次thứ 持trì 誦tụng 之chi 人nhân 於ư 其kỳ 夢mộng 中trung 。 見kiến 真chân 言ngôn 主chủ 身thân 諸chư 支chi 分phần/phân 加gia 者giả 應ưng 知tri 真chân 言ngôn 字tự 加gia 支chi 分phần/phân 減giảm 少thiểu 應ưng 知tri 字tự 少thiểu 委ủy 是thị 相tương/tướng 已dĩ 作tác 滿mãn 足túc 法pháp 或hoặc 見kiến 真chân 言ngôn 與dữ 受thọ 持trì 者giả 異dị 心tâm 便tiện 生sanh 疑nghi 應ưng 作tác 滿mãn 足túc 法pháp 先tiên 以dĩ 紙chỉ 葉diệp 牛ngưu 黃hoàng 稀# 寫tả 所sở 錯thác 真chân 言ngôn 如như 法Pháp 供cúng 養dường 。 乃nãi 至chí 次thứ 禮lễ 諸chư 佛Phật 作tác 如như 是thị 啟khải 唯duy 願nguyện 諸chư 佛Phật 及cập 諸chư 聖thánh 眾chúng 。 而nhi 加gia 助trợ 衛vệ 護hộ 啟khải 已dĩ 於ư 茅mao 草thảo 上thượng 頭đầu 面diện 東đông 臥ngọa 於ư 其kỳ 夢mộng 中trung 。 本bổn 尊tôn 示thị 相tương/tướng 牛ngưu 黃hoàng 所sở 寫tả 紙chỉ 葉diệp 之chi 上thượng 有hữu 加gia 有hữu 減giảm 本bổn 尊tôn 還hoàn 以dĩ 牛ngưu 黃hoàng 寫tả 之chi 題đề 注chú 滿mãn 足túc 乃nãi 至chí 加gia 減giảm 點điểm 畫họa 亦diệc 皆giai 楷# 定định 若nhược 真chân 言ngôn 不bất 錯thác 但đãn 云vân 不bất 錯thác 或hoặc 於ư 夢mộng 中trung 。 指chỉ 授thọ 滿mãn 足túc 作tác 此thử 法pháp 時thời 為vi 除trừ 魔ma 故cố 作tác 法pháp 衛vệ 護hộ 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 蘇tô 悉tất 地địa 持trì 明minh 戒giới 等đẳng 者giả 此thử 第đệ 十thập 句cú 持trì 真chân 言ngôn 者giả 須tu 得đắc 受thọ 持trì 持trì 明minh 禁cấm 戒giới 別biệt 律luật 儀nghi 法pháp 隨tùy 事sự 別biệt 制chế 若nhược 不bất 依y 持trì 為vi 障chướng 得đắc 便tiện 悉tất 地địa 難nạn/nan 克khắc 故cố 蘇tô 悉tất 地địa 經kinh 說thuyết 若nhược 有hữu 智trí 者giả 。 持trì 諸chư 真chân 言ngôn 先tiên 斷đoạn 於ư 瞋sân 乃nãi 至chí 邪tà 神thần 不bất 應ưng 生sanh 忿phẫn 如như 有hữu 偈kệ 云vân 如như 世thế 導đạo 師sư 契Khế 經Kinh 說thuyết 能năng 損tổn 大đại 利lợi 莫mạc 過quá 瞋sân 一nhất 念niệm 須tu 臾du 悉tất 焚phần 滅diệt 俱câu 胝chi 曠khoáng 劫kiếp 所sở 修tu 善thiện 是thị 故cố 應ưng 離ly 於ư 瞋sân 又hựu 於ư 阿a 闍xà 梨lê 。 所sở 不bất 得đắc 生sanh 於ư 憍kiêu 慢mạn 之chi 心tâm 。 口khẩu 不bất 談đàm 說thuyết 種chủng 種chủng 是thị 非phi 不bất 見kiến 師sư 短đoản 又hựu 復phục 不bất 得đắc 以dĩ 自tự 所sở 持trì 真chân 言ngôn 縛phược 他tha 明minh 王vương 及cập 生sanh 損tổn 害hại 并tinh 苦khổ 治trị 罸# 亦diệc 復phục 不bất 應ưng 。 作tác 降giáng/hàng 怨oán 法pháp 不bất 應ưng 跳khiêu 驀# 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 兩lưỡng 足túc 多đa 足túc 之chi 類loại 。 藥dược 草thảo 根căn 莖hành 枝chi 葉diệp 。 及cập 以dĩ 子tử 實thật 皆giai 不bất 應ưng 驀# 不bất 得đắc 歌ca 詠vịnh 調điều 戲hí 種chủng 種chủng 嚴nghiêm 身thân 。 罵mạ 詈lị 語ngữ 等đẳng 不bất 食thực 五ngũ 辛tân 蘿# 蔔bặc 麻ma 油du 米mễ 粉phấn 豆đậu 餅bính 供cúng 養dường 殘tàn 食thực 眾chúng 生sanh 殘tàn 食thực 等đẳng 不bất 得đắc 乘thừa 騎kỵ 一nhất 切thiết 車xa 乘thừa 及cập 以dĩ 鞍yên 乘thừa 不bất 於ư 鎚chùy 銅đồng 器khí 中trung 食thực 不bất 臥ngọa 大đại 小tiểu 牀sàng 榻tháp 不bất 覆phú 面diện 臥ngọa 不bất 得đắc 仰ngưỡng 臥ngọa 須tu 得đắc 如như 師sư 子tử 。 王vương 右hữu 脇hiếp 而nhi 臥ngọa 。 不bất 應ưng 再tái 食thực 不bất 應ưng 斷đoạn 食thực 須tu 得đắc 三tam 時thời 澡táo 淨tịnh 其kỳ 澡táo 浴dục 水thủy 土thổ/độ 須tu 以dĩ 真chân 言ngôn 加gia 持trì 真chân 言ngôn 如như 彼bỉ 取thủ 要yếu 言ngôn 之chi 。 若nhược 行hành 用dụng 時thời 撿kiểm 而nhi 取thủ 之chi 毗tỳ 盧lô 供cúng 養dường 大đại 意ý 不bất 相tương 遠viễn 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 用dụng 悉tất 檀đàn 方phương 便tiện 等đẳng 者giả 謂vị 於ư 種chủng 種chủng 真chân 言ngôn 事sự 業nghiệp 之chi 中trung 應ưng 以dĩ 世thế 界giới 乃nãi 至chí 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 失thất 根căn 會hội 名danh 之chi 為vi 知tri 時thời 應ưng 以dĩ 世thế 界giới 而nhi 作tác 事sự 業nghiệp 而nhi 用dụng 各các 各các 為vi 人nhân 乃nãi 至chí 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 而nhi 作tác 之chi 者giả 則tắc 名danh 非phi 時thời 故cố 云vân 能năng 用dụng 悉tất 檀đàn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 則tắc 能năng 以dĩ 金kim 剛cang 舞vũ 戲hí 者giả 即tức 喻dụ 神thần 變biến 之chi 相tướng 也dã 如như 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 舞vũ 者giả 如như 世thế 舞vũ 人nhân 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 顯hiển 示thị 種chủng 種chủng 。 身thân 業nghiệp 屈khuất 伸thân 俯phủ 仰ngưỡng 。 又hựu 出xuất 種chủng 種chủng 。 巧xảo 妙diệu 之chi 音âm 令linh 彼bỉ 大đại 眾chúng 。 或hoặc 生sanh 歡hoan 喜hỷ 或hoặc 起khởi 悲bi 思tư 或hoặc 令linh 恐khủng 怖bố 以dĩ 一nhất 身thân 口khẩu 所sở 出xuất 方phương 便tiện 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 益ích 不bất 同đồng 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 現hiện 種chủng 種chủng 威uy 儀nghi 。 無vô 非phi 密mật 印ấn 出xuất 種chủng 種chủng 妙diệu 音âm 。 皆giai 是thị 真chân 言ngôn 圓viên 應ưng 無vô 方phương 故cố 名danh 金kim 剛cang 舞vũ 戲hí 也dã 。

經kinh 三tam 世thế 無vô 礙ngại 。 力lực 等đẳng 者giả 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 。 智trí 慧tuệ 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 了liễu 達đạt 三tam 世thế 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。 即tức 此thử 無vô 礙ngại 由do 自tự 在tại 故cố 名danh 之chi 為vi 力lực 故cố 云vân 三tam 世thế 無vô 礙ngại 。 力lực 也dã 言ngôn 依y 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng 者giả 此thử 三tam 昧muội 正chánh 是thị 將tương 說thuyết 真chân 言ngôn 所sở 依y 之chi 處xứ 如như 初sơ 品phẩm 中trung 謂vị 以dĩ 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 。 三tam 業nghiệp 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 猶do 如như 國quốc 王vương 。 有hữu 大đại 庫khố 藏tạng 若nhược 須tu 示thị 人nhân 則tắc 自tự 在tại 開khai 發phát 而nhi 陳trần 布bố 之chi 故cố 曰viết 莊trang 嚴nghiêm 清thanh 淨tịnh 。 藏tạng 也dã 三tam 昧muội 如như 下hạ 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 本bổn 等đẳng 者giả 釋thích 通thông 疑nghi 難nan 也dã 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 具cụ 有hữu 蓮liên 華hoa 胎thai 藏tạng 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 乃nãi 能năng 依y 此thử 三tam 昧muội 。 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 耶da 。

釋thích 曰viết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 本bổn 有hữu 蓮liên 華hoa 胎thai 藏tạng 等đẳng 本bổn 覺giác 具cụ 足túc 也dã 下hạ 奪đoạt 云vân 以dĩ 無vô 礙ngại 智trí 。 力lực 未vị 圓viên 滿mãn 故cố 始thỉ 覺giác 未vị 清thanh 淨tịnh 也dã 言ngôn 又hựu 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 雖tuy 無vô 礙ngại 事sự 智trí 眾chúng 生sanh 亦diệc 本bổn 來lai 具cụ 然nhiên 以dĩ 惑hoặc 障chướng 覆phú 故cố 蓮liên 華hoa 胎thai 藏tạng 未vị 清thanh 淨tịnh 所sở 以dĩ 照chiếu 用dụng 不bất 現hiện 前tiền 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 音âm 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 等đẳng 者giả 三tam 摩ma 云vân 等đẳng 鉢bát 底để 云vân 至chí 義nghĩa 景cảnh 云vân 至chí 是thị 能năng 至chí 體thể 即tức 定định 數số 等đẳng 是thị 所sở 至chí 即tức 安an 和hòa 性tánh 是thị 等đẳng 之chi 至chí 從tùng 制chế 伏phục 沇# 掉trạo 名danh 之chi 為vi 等đẳng 此thử 等đẳng 卻khước 能năng 引dẫn 生sanh 在tại 定định 分phần/phân 位vị 此thử 在tại 定định 位vị 定định 數số 從tùng 前tiền 加gia 行hành 因nhân 以dĩ 得đắc 名danh 是thị 等đẳng 之chi 引dẫn 名danh 為vi 等đẳng 引dẫn 若nhược 此thử 中trung 言ngôn 等đẳng 引dẫn 者giả 偈kệ 云vân 於ư 鏡kính 漫mạn 荼đồ 羅la 大đại 蓮liên 華hoa 王vương 座tòa 深thâm 邃thúy 住trụ 三tam 昧muội 離ly 妄vọng 執chấp 分phân 別biệt 乃nãi 至chí 一nhất 月nguyệt 。 修tu 等đẳng 引dẫn 持trì 滿mãn 一nhất 落lạc 叉xoa 等đẳng 謂vị 行hành 者giả 如như 前tiền 觀quán 自tự 身thân 作tác 本bổn 尊tôn 三tam 昧muội 耶da 身thân 又hựu 觀quán 心tâm 處xứ 圓viên 明minh 清thanh 淨tịnh 。 猶do 如như 圓viên 鏡kính 鏡kính 中trung 有hữu 八bát 葉diệp 大đại 蓮liên 華hoa 王vương 鬘man 蘃# 具cụ 足túc 於ư 華hoa 臺đài 上thượng 有hữu 種chủng 子tử 之chi 字tự 又hựu 轉chuyển 此thử 種chủng 子tử 色sắc 聲thanh 義nghĩa 趣thú 即tức 見kiến 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 真chân 實thật 加gia 持trì 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 莊trang 嚴nghiêm 爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 以dĩ 蒙mông 法pháp 光quang 所sở 照chiếu 心tâm 轉chuyển 開khai 明minh 自tự 然nhiên 悟ngộ 解giải 十thập 緣duyên 生sanh 故cố 了liễu 知tri 如như 是thị 妙diệu 色sắc 不bất 異dị 於ư 空không 雖tuy 復phục 本bổn 性tánh 常thường 空không 不bất 異dị 於ư 色sắc 色sắc 相tướng 既ký 爾nhĩ 心tâm 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 以dĩ 色sắc 心tâm 皆giai 入nhập 阿a 字tự 門môn 故cố 則tắc 知tri 心tâm 性tánh 本bổn 寂tịch 猶do 如như 虗hư 空không 是thị 名danh 無vô 相tướng 成thành 就tựu 亦diệc 名danh 秘bí 密mật 觀quán 門môn 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 也dã 。

問vấn 此thử 三tam 摩ma 呬hê 多đa 諸chư 教giáo 所sở 說thuyết 俱câu 屬thuộc 上thượng 定định 真chân 言ngôn 行hạnh 人nhân 現hiện 居cư 欲dục 界giới 云vân 何hà 成thành 就tựu 耶da 。

答đáp 今kim 此thử 經Kinh 乃nãi 是thị 秘bí 密mật 不bất 思tư 議nghị 加gia 持trì 神thần 通thông 之chi 乘thừa 。 依y 之chi 修tu 行hành 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 便tiện 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 等đẳng 況huống 等đẳng 引dẫn 乎hồ 但đãn 等đẳng 引dẫn 地địa 名danh 字tự 即tức 同đồng 義nghĩa 用dụng 有hữu 異dị 如như 聲thanh 是thị 一nhất 隨tùy 器khí 成thành 異dị 若nhược 吹xuy 入nhập 笙sanh 簫tiêu 不bất 出xuất 坐tọa 席tịch 如như 迴hồi 入nhập 笛địch 中trung 則tắc 聞văn 諸chư 四tứ 遠viễn 今kim 此thử 契khế 入nhập 圓viên 明minh 字tự 輪luân 觀quán 時thời 即tức 名danh 等đẳng 引dẫn 不bất 拘câu 界giới 繫hệ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 等đẳng 引dẫn 名danh 相tướng 等đẳng 者giả 彼bỉ 論luận 云vân 一nhất 謂vị 四tứ 靜tĩnh 慮lự 二nhị 謂vị 八bát 解giải 脫thoát 三tam 謂vị 三tam 三tam 摩ma 地địa 。 等đẳng 四tứ 謂vị 五ngũ 現hiện 見kiến 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 等đẳng 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 等đẳng 引dẫn 地địa 也dã 非phi 於ư 欲dục 界giới 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 由do 此thử 定định 等đẳng 無vô 悔hối 歡hoan 喜hỷ 安an 樂lạc 。 所sở 引dẫn 非phi 為vi 欲dục 界giới 於ư 法pháp 全toàn 無vô 審thẩm 正chánh 觀quán 察sát 等đẳng 若nhược 辨biện 相tương/tướng 者giả 一nhất 所sở 緣duyên 相tương 謂vị 所sở 知tri 事sự 分phần/phân 體thể 別biệt 相tướng 二nhị 因nhân 緣duyên 相tương 謂vị 定định 資tư 粮# 三tam 應ưng 遠viễn 離ly 相tương 謂vị 沉trầm 掉trạo 等đẳng 四tứ 應ưng 修tu 習tập 相tương 謂vị 對đối 治trị 如như 是thị 應ưng 遠viễn 離ly 相tương 隨tùy 其kỳ 所sở 應ưng 當đương 知tri 即tức 是thị 應ưng 習tập 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 果quả 立lập 名danh 又hựu 等đẳng 至chí 者giả 此thử 中trung 等đẳng 字tự 即tức 加gia 行hành 位vị 定định 數số 一nhất 法pháp 至chí 是thị 所sở 至chí 在tại 定định 分phần/phân 位vị 即tức 此thử 所sở 至chí 分phần/phân 位vị 之chi 中trung 定định 數số 一nhất 法pháp 從tùng 能năng 至chí 說thuyết 名danh 等đẳng 至chí 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 對đối 毗tỳ 曇đàm 等đẳng 者giả 謂vị 以dĩ 語ngữ 言ngôn 表biểu 宣tuyên 所sở 欲dục 造tạo 作tác 勝thắng 義nghĩa 是thị 名danh 語ngữ 表biểu 業nghiệp 如như 是thị 表biểu 業nghiệp 即tức 是thị 佛Phật 之chi 常thường 聲thanh 言ngôn 又hựu 以dĩ 十thập 方phương 。 等đẳng 者giả 釋thích 成thành 語ngữ 表biểu 之chi 義nghĩa 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 共cộng 印ấn 可khả 成thành 就tựu 語ngữ 言ngôn 標tiêu 表biểu 之chi 義nghĩa 即tức 語ngữ 是thị 能năng 表biểu 義nghĩa 是thị 所sở 表biểu 能năng 表biểu 即tức 阿a (# 短đoản )# 阿a (# 長trường/trưởng )# 暗ám 惡ác 四tứ 字tự 所sở 表biểu 即tức 菩Bồ 提Đề 行hành 果quả 涅Niết 槃Bàn 然nhiên 此thử 所sở 明minh 與dữ 毗tỳ 曇đàm 淺thiển 深thâm 逈huýnh 異dị 而nhi 語ngữ 表biểu 是thị 同đồng 故cố 云vân 若nhược 毗tỳ 曇đàm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 欲dục 指chỉ 文văn 等đẳng 者giả 即tức 皈quy 命mạng 句cú 中trung 句cú 末mạt [口*驃]# 字tự 指chỉ 文văn 也dã 種chủng 種chủng 如Như 來Lai 巧xảo 度độ 門môn 辨biện 相tương/tướng 也dã 謂vị 此thử [口*驃]# 即tức 與dữ 毗tỳ 字tự 同đồng 義nghĩa 毗tỳ 者giả 種chủng 種chủng 義nghĩa 巧xảo 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 修tu 習tập 等đẳng 者giả 此thử 中trung 者giả 指chỉ 此thử 悉tất 地địa 品phẩm 中trung 名danh 為vi 此thử 中trung 今kim 為vi 此thử 品phẩm 正chánh 說thuyết 二nhị 種chủng 悉tất 地địa 之chi 事sự 故cố 指chỉ 此thử 品phẩm 其kỳ 實thật 通thông 指chỉ 此thử 經Kinh 故cố 云vân 此thử 中trung 言ngôn 非phi 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 者giả 非phi 者giả 不phủ 也dã 三tam 摩ma 呬hê 多đa 釋thích 云vân 等đẳng 引dẫn 等đẳng 引dẫn 是thị 定định 義nghĩa 定định 是thị 所sở 依y 名danh 之chi 為vi 地địa 總tổng 就tựu 此thử 方phương 名danh 不bất 定định 地địa 故cố 瑜du 伽già 論luận 云vân 或hoặc 有hữu 由do 自tự 性tánh 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 或hoặc 有hữu 闕khuyết 輕khinh 安an 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 謂vị 在tại 欲dục 界giới 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 或hoặc 有hữu 散tán 亂loạn 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 謂vị 始thỉ 業nghiệp 者giả 彼bỉ 中trung 多đa 義nghĩa 釋thích 不bất 定định 義nghĩa 此thử 中trung 意ý 者giả 謂vị 行hành 者giả 初sơ 見kiến 心tâm 蓮liên 華hoa 中trung 阿a 字tự 等đẳng 時thời 任nhậm 運vận 安an 住trụ 乃nãi 至chí 若nhược 觀quán 本bổn 尊tôn 心tâm 佛Phật 為vi 自tự 身thân 時thời 即tức 見kiến 自tự 身thân 。 在tại 本bổn 尊tôn 心tâm 圓viên 明minh 中trung 於ư 自tự 心tâm 上thượng 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 圓viên 明minh 種chủng 子tử 能năng 令linh 漸tiệm 次thứ 增tăng 廣quảng 卷quyển 舒thư 自tự 在tại 等đẳng 雖tuy 得đắc 如như 是thị 。 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 但đãn 未vị 離ly 心tâm 之chi 影ảnh 像tượng 故cố 云vân 非phi 等đẳng 引dẫn 地địa 等đẳng 引dẫn 地địa 者giả 行hành 者giả 身thân 心tâm 所sở 有hữu 輕khinh 安an 平bình 等đẳng 之chi 性tánh 。 由do 彼bỉ 定định 力lực 之chi 所sở 引dẫn 生sanh 是thị 等đẳng 之chi 引dẫn 從tùng 果quả 立lập 名danh 故cố 名danh 等đẳng 引dẫn 或hoặc 可khả 等đẳng 所sở 引dẫn 故cố 謂vị 在tại 定định 位vị 身thân 心tâm 平bình 等đẳng 。 由do 前tiền 加gia 行hành 入nhập 定định 之chi 時thời 定định 數số 勢thế 力lực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 漸tiệm 次thứ 增tăng 廣quảng 卷quyển 舒thư 自tự 在tại 者giả 即tức 廣quảng 狹hiệp 自tự 在tại 無vô 礙ngại 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 約ước 涅Niết 槃Bàn 經kinh 等đẳng 者giả 如như 彼bỉ 經Kinh 云vân 譬thí 如như 春xuân 時thời 。 有hữu 諸chư 人nhân 等đẳng 。 在tại 大đại 池trì 浴dục 乘thừa 船thuyền 遊du 戲hí 失thất 瑠lưu 璃ly 寶bảo 沒một 深thâm 水thủy 中trung 是thị 時thời 諸chư 人nhân 。 悉tất 共cộng 入nhập 水thủy 求cầu 覓mịch 是thị 寶bảo 競cạnh 捉tróc 瓦ngõa 石thạch 草thảo 木mộc 砂sa 礫lịch 各các 各các 自tự 謂vị 。 得đắc 瑠lưu 璃ly 寶bảo 歡hoan 喜hỷ 持trì 出xuất 乃nãi 知tri 非phi 真chân 。 是thị 時thời 寶bảo 珠châu 猶do 在tại 水thủy 中trung 以dĩ 珠châu 力lực 故cố 。 水thủy 皆giai 澄trừng 清thanh 於ư 是thị 大đại 眾chúng 。 乃nãi 見kiến 寶bảo 珠châu 固cố 在tại 水thủy 下hạ 猶do 如như 仰ngưỡng 觀quan 虗hư 空không 月nguyệt 形hình 是thị 時thời 眾chúng 中trung 。 有hữu 一nhất 智trí 人nhân 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 安an 深thâm 入nhập 水thủy 則tắc 便tiện 得đắc 珠châu 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 應ưng 如như 是thị 。 修tu 習tập 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 想tưởng 不bất 淨tịnh 想tưởng 等đẳng 以dĩ 為vi 實thật 義nghĩa 如như 彼bỉ 諸chư 人nhân 各các 以dĩ 瓦ngõa 礫lịch 而nhi 為vi 寶bảo 珠châu 汝nhữ 當đương 善thiện 學học 方phương 便tiện 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 常thường 修tu 我ngã 想tưởng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 想tưởng 復phục 應ưng 當đương 知tri 先tiên 所sở 修tu 習tập 。 四tứ 法pháp 相tướng 貌mạo 悉tất 是thị 顛điên 倒đảo 欲dục 得đắc 真chân 實thật 修tu 諸chư 想tưởng 者giả 如như 彼bỉ 智trí 人nhân 巧xảo 出xuất 寶bảo 珠châu 所sở 謂vị 我ngã 想tưởng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 想tưởng 彼bỉ 經kinh 喻dụ 意ý 為vi 令linh 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 等đẳng 捨xả 離ly 四tứ 種chủng 顛điên 倒đảo 。 之chi 想tưởng 此thử 中trung 疏sớ/sơ 主chủ 欲dục 令linh 修tu 行hành 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 以dĩ 三tam 密mật 方phương 便tiện 取thủ 自tự 心tâm 寶bảo 故cố 借tá 彼bỉ 喻dụ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 華hoa 嚴nghiêm 迴hồi 向hướng 等đẳng 者giả 彼bỉ 云vân 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 常thường 以dĩ 種chủng 種chủng 。 名danh 華hoa 布bố 施thí 所sở 謂vị 微vi 妙diệu 香hương 華hoa 。 種chủng 種chủng 色sắc 華hoa 無vô 量lượng 奇kỳ 妙diệu 華hoa 等đẳng 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 及cập 佛Phật 滅diệt 後hậu 所sở 有hữu 塔tháp 廟miếu 或hoặc 供cung 說thuyết 法Pháp 之chi 人nhân 。 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 寶bảo 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 貧bần 窮cùng 孤cô 露lộ 。 布bố 施thí 之chi 時thời 。 以dĩ 諸chư 善thiện 根căn 。 如như 是thị 迴hồi 向hướng 所sở 謂vị 願nguyện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 諸chư 佛Phật 。 三tam 昧muội 之chi 華hoa 悉tất 能năng 開khai 敷phu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 願nguyện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 如như 佛Phật 見kiến 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 心tâm 無vô 厭yếm 足túc 。 願nguyện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 見kiến 順thuận 愜# 心tâm 無vô 動động 亂loạn 願nguyện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 具cụ 行hành 廣quảng 大đại 清thanh 淨tịnh 之chi 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 願nguyện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 大đại 寶bảo 洲châu 見kiến 善Thiện 知Tri 識Thức 。 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 布bố 施thí 華hoa 時thời 善thiện 根căn 迴hồi 向hướng 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 無Vô 礙Ngại 智Trí 故cố 香hương 燈đăng 等đẳng 供cung 如như 彼bỉ 廣quảng 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 他tha 月nguyệt 等đẳng 者giả 此thử 與dữ 經kinh 文văn 似tự 不bất 相tương 符phù 經Kinh 云vân 第đệ 二nhị 正chánh 覺giác 句cú 於ư 鏡kính 漫mạn 荼đồ 羅la 一nhất 月nguyệt 修tu 等đẳng 引dẫn 持trì 滿mãn 一nhất 落lạc 叉xoa 是thị 為vi 最tối 初sơ 月nguyệt 持trì 真chân 言ngôn 法pháp 則tắc 次thứ 於ư 第đệ 二nhị 月nguyệt 奉phụng 塗đồ 香hương 華hoa 等đẳng 而nhi 以dĩ 作tác 饒nhiêu 益ích 種chủng 種chủng 眾chúng 生sanh 。 類loại 又hựu 復phục 於ư 他tha 月nguyệt 捨xả 棄khí 諸chư 利lợi 養dưỡng 。 等đẳng 准chuẩn 此thử 經Kinh 文văn 指chỉ 第đệ 三tam 月nguyệt 名danh 為vi 他tha 月nguyệt 即tức 初sơ 次thứ 他tha 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 今kim 疏sớ/sơ 云vân 此thử 中trung 有hữu 兩lưỡng 月nguyệt 行hành 即tức 到đáo 初Sơ 地Địa 也dã 更cánh 問vấn 者giả 蓋cái 有hữu 深thâm 旨chỉ 也dã 兩lưỡng 月nguyệt 謂vị 是thị 他tha 月nguyệt 滿mãn 月nguyệt 名danh 為vi 兩lưỡng 月nguyệt 行hành 者giả 於ư 第đệ 三tam 月nguyệt 正chánh 作tác 成thành 就tựu 於ư 此thử 月nguyệt 中trung 前tiền 半bán 月nguyệt 捨xả 諸chư 利lợi 養dưỡng 至chí 十thập 五ngũ 日nhật 。 為vi 滿mãn 月nguyệt 此thử 月nguyệt 是thị 入nhập 證chứng 之chi 時thời 對đối 此thử 稱xưng 他tha 恐khủng 人nhân 難nan 解giải 故cố 令linh 更cánh 問vấn 又hựu 此thử 有hữu 密mật 釋thích 即tức 是thị 令linh 捨xả 法pháp 愛ái 也dã 此thử 行hành 者giả 大đại 種chúng 善thiện 根căn 不bất 應ưng 於ư 中trung 而nhi 生sanh 取thủ 著trước 若nhược 生sanh 法pháp 愛ái 則tắc 為vi 稽khể 留lưu 不bất 速tốc 入nhập 正chánh 位vị 令linh 於ư 他tha 月nguyệt 而nhi 除trừ 捨xả 之chi 謂vị 行hành 者giả 從tùng 初sơ 發phát 起khởi 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 欲dục 趣thú 十Thập 地Địa 從tùng 師sư 受thọ 得đắc 真chân 言ngôn 法pháp 則tắc 依y 於ư 三tam 月nguyệt 而nhi 作tác 持trì 誦tụng 次thứ 第đệ 配phối 者giả 初sơ 十thập 住trụ 心tâm 即tức 當đương 初sơ 月nguyệt 次thứ 十thập 行hành 位vị 當đương 第đệ 二nhị 月nguyệt 十thập 迴hồi 向hướng 位vị 是thị 第đệ 三tam 月nguyệt 於ư 斯tư 位vị 中trung 分phần/phân 四tứ 加gia 行hành 前tiền 煖noãn 頂đảnh 位vị 屬thuộc 於ư 他tha 月nguyệt 忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất 屬thuộc 於ư 滿mãn 月nguyệt 於ư 頂đảnh 位vị 中trung 捨xả 於ư 法pháp 愛ái 名danh 捨xả 利lợi 養dưỡng 然nhiên 後hậu 滿mãn 月nguyệt 中trung 得đắc 悉tất 地địa 已dĩ 則tắc 到đáo 初Sơ 地Địa 故cố 曰viết 此thử 中trung 有hữu 兩lưỡng 月nguyệt 等đẳng 若nhược 地địa 上thượng 論luận 三tam 月nguyệt 者giả 謂vị 初Sơ 地Địa 名danh 初sơ 一nhất 月nguyệt 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 此thử 心tâm 若nhược 無vô 大đại 悲bi 方phương 便tiện 。 不bất 得đắc 增tăng 發phát 猶do 如như 池trì 蓮liên 不bất 得đắc 日nhật 光quang 終chung 不bất 開khai 敷phu 故cố 上thượng 疏sớ/sơ 云vân 月nguyệt 喻dụ 菩Bồ 提Đề 心tâm 行hành 者giả 入nhập 初sơ 住trụ 地địa 時thời 此thử 心tâm 極cực 圓viên 淨tịnh 故cố 名danh 第đệ 一nhất 月nguyệt 從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。 用dụng 月nguyệt 喻dụ 之chi 心tâm 起khởi 大đại 悲bi 萬vạn 行hạnh 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。 廣quảng 植thực 善thiện 根căn 乃nãi 至chí 入nhập 不bất 動động 地địa 名danh 為vi 一nhất 月nguyệt 從tùng 無vô 動động 地địa 已dĩ 後hậu 復phục 以dĩ 月nguyệt 喻dụ 之chi 心tâm 起khởi 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 智trí 業nghiệp 正chánh 順thuận 迴hồi 向hướng 如Như 來Lai 悉tất 地địa 名danh 為vi 他tha 月nguyệt 至chí 金kim 剛cang 道đạo 名danh 為vi 滿mãn 月nguyệt 次thứ 到đáo 如Như 來Lai 地địa 也dã 若nhược 依y 一nhất 一nhất 地địa 亦diệc 具cụ 三tam 月nguyệt 如như 第đệ 二nhị 疏sớ/sơ 准chuẩn 傍bàng 三tam 心tâm 說thuyết 之chi 理lý 亦diệc 無vô 爽sảng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 文văn 解giải 之chi 即tức 是thị 捨xả 於ư 八bát 法pháp 等đẳng 者giả 謂vị 利lợi 衰suy 毀hủy 譽dự 。 稱xưng 傍bàng 苦khổ 樂lạc 或hoặc 違vi 世thế 順thuận 世thế 八bát 心tâm 此thử 等đẳng 應ưng 捨xả 若nhược 深thâm 釋thích 者giả 離ly 法pháp 愛ái 也dã 若nhược 生sanh 法pháp 愛ái 則tắc 稽khể 留lưu 行hành 人nhân 不bất 速tốc 入nhập 正chánh 位vị 故cố 智Trí 度Độ 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 以dĩ 方phương 便tiện 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 入nhập 空không 無vô 相tướng 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 不bất 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 亦diệc 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 法pháp 生sanh 等đẳng 法pháp 生sanh 即tức 法pháp 愛ái 生sanh 也dã 謂vị 由do 行hành 六Lục 度Độ 三tam 三tam 昧muội 故cố 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 由do 不bất 以dĩ 方phương 便tiện 。 故cố 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 言ngôn 不bất 以dĩ 方phương 便tiện 。 者giả 不bất 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 為vi 方phương 便tiện 則tắc 為vi 六Lục 度Độ 三tam 昧muội 等đẳng 之chi 所sở 留lưu 礙ngại 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 注chú 云vân 然nhiên 外ngoại 事sự 等đẳng 者giả 不bất 求cầu 者giả 不bất 起khởi 希hy 求cầu 之chi 想tưởng 世thế 人nhân 多đa 求cầu 世thế 利lợi 奉phụng 養dưỡng 泡bào 身thân 為vi 妨phương 道đạo 故cố 須tu 當đương 捨xả 離ly 不bất 受thọ 者giả 設thiết 有hữu 施thí 來lai 者giả 亦diệc 不bất 受thọ 之chi 言ngôn 捨xả 此thử 利lợi 養dưỡng 等đẳng 者giả 非phi 為vi 受thọ 已dĩ 而nhi 施thí 眾chúng 生sanh 謂vị 以dĩ 捨xả 利lợi 養dưỡng 之chi 功công 德đức 迴hồi 向hướng 三tam 處xứ 眾chúng 生sanh 是thị 三tam 處xứ 中trung 一nhất 處xứ 名danh 施thí 眾chúng 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 一nhất 切thiết 真chân 言ngôn 。 心tâm 者giả 謂vị 獻hiến 華hoa 即tức 以dĩ 華hoa 真chân 言ngôn 香hương 以dĩ 香hương 真chân 言ngôn 等đẳng 今kim 三tam 力lực 與dữ 香hương 華hoa 等đẳng 真chân 言ngôn 為vi 心tâm 故cố 云vân 是thị 一nhất 切thiết 真chân 言ngôn 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 凡phàm 聖thánh 皆giai 等đẳng 獻hiến 者giả 。

問vấn 佛Phật 及cập 聖thánh 人nhân 可khả 以dĩ 言ngôn 獻hiến 云vân 何hà 凡phàm 夫phu 亦diệc 言ngôn 獻hiến 耶da 又hựu 下hạ 文văn 中trung 云vân 上thượng 獻hiến 一nhất 切thiết 聖thánh 眾chúng 。 下hạ 施thí 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 如như 人nhân 以dĩ 物vật 。 度độ 與dữ 尊tôn 上thượng 故cố 得đắc 稱xưng 獻hiến 若nhược 與dữ 下hạ 類loại 故cố 名danh 為vi 施thí 何hà 故cố 此thử 言ngôn 凡phàm 聖thánh 皆giai 獻hiến 耶da 。

答đáp 行hành 者giả 以dĩ 華hoa 供cúng 養dường 。 之chi 時thời 運vận 自tự 一nhất 心tâm 普phổ 周chu 法Pháp 界Giới 名danh 之chi 為vi 遍biến 觀quán 一nhất 切thiết 。 凡phàm 夫phu 不bất 見kiến 凡phàm 夫phu 。 之chi 相tướng 即tức 同đồng 諸chư 佛Phật 是thị 故cố 凡phàm 字tự 於ư 聖thánh 字tự 上thượng 置trí 之chi 蓋cái 有hữu 以dĩ 也dã 又hựu 一nhất 言ngôn 其kỳ 凡phàm 夫phu 而nhi 內nội 外ngoại 不bất 同đồng 謂vị 就tựu 內nội 凡phàm 則tắc 言ngôn 上thượng 獻hiến 若nhược 約ước 外ngoại 凡phàm 則tắc 言ngôn 下hạ 施thí 故cố 不bất 相tương 違vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 等đẳng 者giả 大đại 空không 也dã 謂vị 即tức 欠khiếm 字tự 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 所sở 證chứng 理lý 故cố 言ngôn 遍biến 一nhất 切thiết 虗hư 空không 者giả 即tức 是thị 遍biến 伽già 伽già 那na 之chi 十thập 方phương 虗hư 空không 也dã 故cố 云vân 於ư 一nhất 切thiết 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 淨tịnh 同đồng 金kim 剛cang 等đẳng 者giả 謂vị 色sắc 體thể 名danh 無vô 不bất 淨tịnh 妙diệu 故cố 云vân 淨tịnh 同đồng 金kim 剛cang 也dã 又hựu 解giải 言ngôn 名danh 同đồng 金kim 剛cang 也dã 者giả 結kết 上thượng 二nhị 事sự 也dã 下hạ 言ngôn 淨tịnh 同đồng 金kim 剛cang 即tức 第đệ 三tam 事sự 也dã 故cố 疏sớ/sơ 於ư 此thử 下hạ 結kết 云vân 以dĩ 此thử 三tam 事sự 。 同đồng 於ư 金kim 剛cang 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 可khả 蘇tô 悉tất 地địa 等đẳng 者giả 彼bỉ 云vân 所sở 成thành 就tựu 物vật 每mỗi 日nhật 三tam 時thời 。 以dĩ 香hương 薰huân 之chi 以dĩ 香hương 水thủy 洒sái 以dĩ 真chân 言ngôn 加gia 備bị 又hựu 以dĩ 眼nhãn 觀quan 視thị 其kỳ 物vật 以dĩ 吉cát 祥tường 環hoàn 安an 置trí 於ư 指chỉ 揮huy 按án 其kỳ 物vật 以dĩ 牛ngưu 黃hoàng 水thủy 或hoặc 白bạch 芥giới 子tử 。 洒sái 散tán 其kỳ 上thượng 加gia 諸chư 供cúng 具cụ 奉phụng 獻hiến 彼bỉ 物vật 若nhược 白bạch 月nguyệt 成thành 者giả 取thủ 十thập 五ngũ 日nhật 若nhược 黑hắc 月nguyệt 成thành 者giả 取thủ 十thập 四tứ 日nhật 皆giai 用dụng 部bộ 母mẫu 真chân 言ngôn 復phục 重trùng 加gia 諸chư 香hương 華hoa 鬘man 等đẳng 物vật 供cúng 養dường 以dĩ 香hương 塗đồ 手thủ 安an 置trí 茅mao 環hoàn 按án 所sở 成thành 物vật 畢tất 夜dạ 持trì 誦tụng 於ư 夜dạ 三tam 時thời 。 誦tụng 百bách 八bát 遍biến 如như 斯tư 光quang 顯hiển 速tốc 得đắc 成thành 就tựu 。 等đẳng 又hựu 說thuyết 取thủ 物vật 之chi 法pháp 於ư 黑hắc 白bạch 二nhị 月nguyệt 。 八bát 日nhật 十thập 四tứ 日nhật 十thập 五ngũ 日nhật 。 日nhật 月nguyệt 蝕thực 時thời 地địa 動động 時thời 日nhật 於ư 其kỳ 午ngọ 前tiền 而nhi 取thủ 其kỳ 物vật 於ư 念niệm 誦tụng 時thời 得đắc 境cảnh 界giới 已dĩ 然nhiên 後hậu 應ưng 當đương 而nhi 取thủ 諸chư 物vật 或hoặc 澡táo 浴dục 清thanh 淨tịnh 。 不bất 食thực 持trì 齊tề 求cầu 善thiện 境cảnh 界giới 而nhi 取thủ 諸chư 物vật 所sở 說thuyết 須tu 物vật 隨tùy 於ư 方phương 處xứ 所sở 有hữu 是thị 物vật 者giả 而nhi 就tựu 貨hóa 買mãi 不bất 酬thù 價giá 直trực 而nhi 取thủ 諸chư 物vật 所sở 取thủ 諸chư 物vật 各các 依y 本bổn 性tánh 上thượng 中trung 下hạ 品phẩm 。 取thủ 上thượng 好hảo/hiếu 者giả 如như 法Pháp 得đắc 已dĩ 應ưng 加gia 精tinh 勇dũng 作tác 成thành 就tựu 法pháp 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 用dụng 金kim 剛cang 自tự 護hộ 等đẳng 者giả 以dĩ 此thử 段đoạn 初sơ 金kim 剛cang 慧tuệ 印ấn 而nhi 護hộ 之chi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 如Như 來Lai 是thị 一nhất 等đẳng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 現hiện 在tại 如Như 來Lai 。 通thông 達đạt 方phương 便tiện 。 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 知tri 法pháp 是thị 一nhất 離ly 於ư 生sanh 滅diệt 斷đoạn 常thường 一nhất 異dị 去khứ 來lai 若nhược 分phân 別biệt 生sanh 滅diệt 斷đoạn 常thường 等đẳng 亦diệc 本bổn 性tánh 是thị 空không 但đãn 為vi 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 方phương 便tiện 波ba 羅la 多đa 之chi 力lực 而nhi 於ư 無vô 為vi 果quả 體thể 之chi 上thượng 而nhi 以dĩ 有hữu 為vi 為vi 眷quyến 屬thuộc 此thử 眷quyến 屬thuộc 字tự 經kinh 是thị 表biểu 字tự 言ngôn 別biệt 義nghĩa 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 法Pháp 安an 樂lạc 。 等đẳng 者giả 見kiến 謂vị 證chứng 得đắc 法Pháp 謂vị 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 心tâm 。 悉tất 地địa 之chi 法pháp 行hành 者giả 以dĩ 此thử 悉tất 地địa 之chi 法pháp 而nhi 自tự 娛ngu 樂lạc 。 故cố 名danh 見kiến 法Pháp 安an 樂lạc 。 住trụ 發phát 歡hoan 喜hỷ 心tâm 。 者giả 即tức 是thị 行hành 者giả 初sơ 證chứng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 也dã 故cố 唯duy 識thức 云vân 初sơ 獲hoạch 聖thánh 性tánh 乃nãi 至chí 生sanh 大đại 喜hỷ 故cố 等đẳng 又hựu 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 見kiến 法pháp 謂vị 證chứng 得đắc 也dã 住trụ 者giả 謂vị 自tự 見kiến 已dĩ 復phục 授thọ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 由do 見kiến 此thử 事sự 自tự 他tha 俱câu 獲hoạch 無vô 上thượng 法pháp 利lợi 故cố 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 大đại 日nhật 如Như 來Lai 。 置trí 方phương 隅ngung 更cánh 問vấn 者giả 謂vị 此thử 所sở 成thành 就tựu 物vật 通thông 於ư 三tam 部bộ 若nhược 佛Phật 部bộ 成thành 就tựu 物vật 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 祇kỳ 在tại 本bổn 位vị 若nhược 所sở 成thành 就tựu 物vật 屬thuộc 金kim 剛cang 部bộ 或hoặc 蓮liên 華hoa 部bộ 其kỳ 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 即tức 移di 置trí 方phương 隅ngung 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 彼bỉ 所sở 成thành 之chi 物vật 隨tùy 部bộ 而nhi 為vi 主chủ 故cố 蘇tô 悉tất 地địa 云vân 若nhược 欲dục 成thành 就tựu 。 酥tô 等đẳng 諸chư 物vật 作tác 漫mạn 荼đồ 羅la 其kỳ 量lượng 四tứ 時thời 四tứ 面diện 安an 置trí 諸chư 印ấn 乃nãi 至chí 外ngoại 院viện 置trí 八bát 方phương 大đại 神thần 次thứ 於ư 中trung 胎thai 置trí 所sở 持trì 部bộ 主chủ 印ấn 所sở 成thành 就tựu 物vật 隨tùy 於ư 本bổn 法pháp 所sở 說thuyết 置trí 於ư 其kỳ 中trung 安an 其kỳ 部bộ 主chủ 中trung 胎thai 上thượng 其kỳ 物vật 東đông 西tây 置trí 本bổn 所sở 持trì 印ấn 及cập 護hộ 摩ma 鑪lư 等đẳng 今kim 疏sớ/sơ 云vân 更cánh 問vấn 者giả 謂vị 已dĩ 作tác 漫mạn 荼đồ 羅la 大Đại 日Nhật 如Như 來Lai 。 已dĩ 在tại 中trung 胎thai 所sở 成thành 就tựu 物vật 屬thuộc 於ư 餘dư 部bộ 即tức 合hợp 移di 大đại 日nhật 置trí 於ư 方phương 隅ngung 故cố 令linh 更cánh 問vấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 舃# 得đắc 成thành 者giả 舃# 履lý 也dã 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 注chú 曰viết 木mộc 置trí 履lý 下hạ 乾can/kiền/càn 𣈏# 不bất 畏úy 泥nê 濕thấp 故cố 曰viết 舃# 也dã 。

經kinh 願nguyện 囉ra 闍xà 等đẳng 者giả 梵Phạm 云vân 囉ra 闍xà 此thử 名danh 王vương 也dã 等đẳng 者giả 等đẳng 於ư 臣thần 庶thứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 遍biến 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。 分phần/phân 者giả 內nội 謂vị 身thân 內nội 外ngoại 謂vị 身thân 外ngoại 身thân 內nội 者giả 即tức 下hạ 經Kinh 云vân 復phục 次thứ 於ư 嚩phạ 字tự 行hành 者giả 依y 瑜du 伽già 解giải 作tác 業nghiệp 儀nghi 式thức 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 。 心tâm 水thủy 湛trạm 盈doanh 滿mãn 潔khiết 白bạch 猶do 雪tuyết 乳nhũ 悉tất 遍biến 諸chư 毛mao 孔khổng 流lưu 注chú 極cực 清thanh 淨tịnh 從tùng 此thử 內nội 充sung 溢dật 遍biến 滿mãn 於ư 大đại 地địa 。 等đẳng 身thân 外ngoại 者giả 經Kinh 云vân 上thượng 身thân 囉ra 字tự 門môn 嚩phạ 字tự 臍tề 輪luân 中trung 乃nãi 至chí 囉ra 字tự 為vi 下hạ 身thân 訶ha 字tự 為vi 幖tiêu 幟xí 等đẳng 故cố 云vân 遍biến 於ư 內nội 外ngoại 身thân 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 一nhất 成thành 時thời 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 本bổn 尊tôn 種chủng 子tử 圓viên 明minh 即tức 三tam 而nhi 一nhất 即tức 一nhất 而nhi 三tam 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。 是thị 故cố 一nhất 成thành 三tam 皆giai 成thành 就tựu 即tức 得đắc 名danh 為vi 。 三tam 落lạc 叉xoa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 定định 應ưng 者giả 等đẳng 者giả 此thử 即tức 指chỉ 屬thuộc 定định 即tức 普phổ 賢hiền 等đẳng 所sở 證chứng 之chi 定định 應ưng 即tức 應ưng 現hiện 者giả 即tức 假giả 者giả 謂vị 行hành 者giả 瑜du 伽già 相tương 應ứng 之chi 時thời 此thử 普phổ 賢hiền 金kim 剛cang 等đẳng 以dĩ 定định 果quả 之chi 身thân 必tất 垂thùy 應ưng 赴phó 雖tuy 垂thùy 應ưng 赴phó 或hoặc 一nhất 或hoặc 總tổng 不bất 可khả 定định 准chuẩn 若nhược 總tổng 現hiện 前tiền 當đương 知tri 成thành 就tựu 若nhược 隨tùy 一nhất 尊tôn 應ứng 時thời 則tắc 未vị 為vi 成thành 就tựu 。 也dã 又hựu 解giải 末mạt 字tự 應ưng 是thị 亦diệc 字tự 隨tùy 一nhất 現hiện 時thời 亦diệc 得đắc 成thành 就tựu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 秘bí 說thuyết 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 者giả 若nhược 秘bí 說thuyết 時thời 普phổ 賢hiền 等đẳng 即tức 真chân 言ngôn 字tự 句cú 也dã 行hành 者giả 瑜du 伽già 中trung 觀quán 此thử 真chân 言ngôn 之chi 句cú 須tu 得đắc 齊tề 現hiện 若nhược 隨tùy 有hữu 所sở 闕khuyết 未vị 為vi 成thành 就tựu 。 則tắc 知tri 有hữu 障chướng 若nhược 總tổng 現hiện 前tiền 分phân 明minh 顯hiển 着trước 則tắc 知tri 成thành 就tựu 亦diệc 知tri 無vô 障chướng 故cố 云vân 秘bí 說thuyết 等đẳng 又hựu 或hoặc 一nhất 字tự 現hiện 時thời 亦diệc 得đắc 成thành 就tựu 如như 種chủng 智trí 字tự 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 意ý 生sanh 之chi 身thân 者giả 謂vị 隨tùy 心tâm 意ý 而nhi 生sanh 非phi 同đồng 變biến 易dị 意ý 生sanh 之chi 身thân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 上thượng 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 謂vị 諸chư 微vi 細tế 煩phiền 惱não 。 名danh 上thượng 煩phiền 惱não 故cố 起khởi 信tín 鈔sao 云vân 勝thắng 品phẩm 名danh 上thượng 以dĩ 恆hằng 行hành 故cố 凌lăng 上thượng 名danh 上thượng 惱não 十Thập 地Địa 上thượng 人nhân 故cố 對đối 於ư 下hạ 乘thừa 非phi 煩phiền 惱não 故cố 此thử 是thị 最tối 難nan 伏phục 處xứ 今kim 以dĩ 阿a 訶ha 之chi 字tự 而nhi 能năng 伏phục 之chi 或hoặc 上thượng 所sở 說thuyết 三tam 毒độc 煩phiền 惱não 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 親thân 一nhất 切thiết 與dữ 等đẳng 者giả 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 親thân 證chứng 者giả 約ước 自tự 利lợi 果quả 圓viên 也dã 疏sớ/sơ 云vân 親thân 與dữ 者giả 利lợi 他tha 行hành 德đức 也dã 經kinh 疏sớ/sơ 影ảnh 互hỗ 上thượng 下hạ 數số 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 字tự 經Kinh 云vân 如như 先tiên 等đẳng 者giả 此thử 阿a 字tự 經kinh 中trung 所sở 無vô 今kim 疏sớ/sơ 置trí 之chi 者giả 意ý 云vân 如như 先tiên 正chánh 思tư 念niệm 謂vị 如như 上thượng 文văn 所sở 說thuyết 思tư 惟duy 阿a 字tự 依y 法pháp 而nhi 念niệm 誦tụng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 等đẳng 者giả 謂vị 行hành 者giả 轉chuyển 此thử 阿a 字tự 作tác 本bổn 尊tôn 之chi 形hình 此thử 即tức 行hành 者giả 菩Bồ 提Đề 心tâm 中trung 。 所sở 見kiến 實thật 相tướng 之chi 佛Phật 實thật 相tướng 之chi 佛Phật 者giả 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 不bất 思tư 議nghị 緣duyên 起khởi 之chi 佛Phật 不bất 同đồng 其kỳ 餘dư 妄vọng 想tưởng 心tâm 數số 中trung 之chi 所sở 見kiến 者giả 故cố 云vân 此thử 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 是thị 行hành 等đẳng 者giả 此thử 阿a 字tự 經kinh 中trung 注chú 云vân 去khứ 急cấp 呼hô 將tương 欲dục 次thứ 第đệ 顯hiển 之chi 先tiên 彰chương 其kỳ 具cụ 體thể 所sở 謂vị 去khứ 聲thanh 急cấp 呼hô 之chi a# 阿a 字tự 也dã 言ngôn 所sở 謂vị 本bổn 不bất 生sanh 行hành 也dã 者giả 即tức 去khứ 聲thanh a# 阿a 字tự 也dã 言ngôn 傍bàng 二nhị 點điểm 是thị 淨tịnh 除trừ 義nghĩa 者giả 即tức 前tiền 去khứ 聲thanh 阿a 字tự 傍bàng 置trí 二nhị 點điểm 即tức 涅Niết 槃Bàn 點điểm 也dã 言ngôn 以dĩ 此thử 義nghĩa 至chí 一nhất 切thiết 苦khổ 者giả 謂vị 以dĩ 此thử 去khứ 聲thanh 三tam 昧muội 能năng 降hàng 伏phục 四tứ 魔ma 。 以dĩ 傍bàng 涅Niết 槃Bàn 點điểm 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 即tức 是thị 去khứ 聲thanh 急cấp 呼hô 阿a 字tự 之chi 義nghĩa 也dã 言ngôn 又hựu 有hữu 三tam 義nghĩa 至chí 大đại 空không 也dã 者giả 謂vị 味vị 是thị 解giải 脫thoát 義nghĩa 囉ra 是thị 大đại 智trí 義nghĩa 𤙖# 是thị 法Pháp 身thân 義nghĩa 如như 是thị 三tam 脫thoát 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 無vô 先tiên 無vô 後hậu 即tức 歸quy 欠khiếm 字tự 大đại 空không 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 佛Phật 初sơ 欲dục 成thành 道Đạo 等đẳng 者giả 按án 西tây 域vực 記ký 菩Bồ 提Đề 樹thụ 垣viên 正chánh 中trung 金kim 剛cang 座tòa 昔tích 賢Hiền 劫Kiếp 初sơ 成thành 與dữ 大đại 地địa 俱câu 起khởi 據cứ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 之chi 中trung 。 下hạ 極cực 金kim 輪luân 上thượng 侵xâm 地địa 際tế 金kim 剛cang 所sở 成thành 。 周chu 百bách 餘dư 步bộ 賢Hiền 劫Kiếp 千thiên 佛Phật 。 坐tọa 之chi 而nhi 入nhập 金kim 剛cang 定định 。 故cố 曰viết 金kim 剛cang 座tòa 為vi 證chứng 聖thánh 道Đạo 所sở 亦diệc 曰viết 道Đạo 場Tràng 大đại 地địa 震chấn 動động 。 獨độc 無vô 傾khuynh 搖dao 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 將tương 證chứng 正chánh 覺giác 歷lịch 此thử 四tứ 隅ngung 地địa 皆giai 傾khuynh 動động 後hậu 至chí 此thử 處xứ 安an 靜tĩnh 不bất 傾khuynh 若nhược 不bất 以dĩ 金kim 剛cang 為vi 座tòa 則tắc 無vô 地địa 堪kham 發phát 金kim 剛cang 之chi 定định 今kim 欲dục 降hàng 魔ma 成thành 道Đạo 必tất 居cư 於ư 此thử 故cố 賢Hiền 劫Kiếp 千thiên 佛Phật 。 皆giai 就tựu 此thử 焉yên 今kim 即tức 同đồng 彼bỉ 故cố 曰viết 如như 佛Phật 初sơ 欲dục 成thành 道Đạo 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 空không 無vô 定định 形hình 等đẳng 者giả 此thử 中trung 所sở 出xuất 四tứ 角giác 者giả 即tức 阿a 字tự 地địa 輪luân 圓viên 環hoàn 者giả 即tức 嚩phạ 字tự 水thủy 輪luân 三tam 角giác 者giả 即tức 囉ra 字tự 火hỏa 輪luân 半bán 月nguyệt 者giả 即tức 訶ha 字tự 風phong 輪luân 更cánh 有hữu 第đệ 五ngũ 欠khiếm 字tự 虗hư 空không 輪luân 為vi 無vô 決quyết 定định 之chi 形hình 而nhi 現hiện 種chủng 種chủng 。 種chủng 種chủng 者giả 四tứ 輪luân 不bất 一nhất 曰viết 種chủng 種chủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 赤xích 中trung 之chi 赤xích 等đẳng 者giả 世thế 間gian 之chi 火hỏa 熾sí 焰diễm 極cực 赤xích 此thử 又hựu 過quá 之chi 乃nãi 至chí 燒thiêu 中trung 之chi 燒thiêu 義nghĩa 同đồng 故cố 云vân 赤xích 中trung 之chi 赤xích 等đẳng 又hựu 釋thích 世thế 間gian 之chi 火hỏa 若nhược 燒thiêu 物vật 已dĩ 但đãn 為vi 灰hôi 燼tẫn 此thử 囉ra 字tự 智trí 火hỏa 燒thiêu 煩phiền 惱não 已dĩ 則tắc 能năng 隨tùy 生sanh 諸chư 善thiện 功công 德đức 。 由do 是thị 故cố 云vân 燒thiêu 中trung 之chi 燒thiêu 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 須tu 火hỏa 用dụng 作tác 之chi 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 囉ra 字tự 必tất 須tu 作tác 火hỏa 用dụng 即tức 是thị 作tác 護hộ 摩ma 之chi 用dụng 即tức 作tác 攝nhiếp 伏phục 事sự 也dã 外ngoại 則tắc 攝nhiếp 伏phục 惡ác 人nhân 內nội 則tắc 攝nhiếp 伏phục 煩phiền 惱não 於ư 此thử 事sự 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 故cố 云vân 謂vị 須tu 火hỏa 用dụng 作tác 之chi 也dã 言ngôn 及cập 發phát 怨oán 等đẳng 者giả 謂vị 他tha 人nhân 於ư 自tự 發phát 起khởi 怨oán 者giả 作tác 此thử 火hỏa 用dụng 之chi 時thời 能năng 令linh 自tự 他tha 。 俱câu 得đắc 成thành 益ích 自tự 益ích 謂vị 不bất 為vị 他tha 所sở 。 惱não 害hại 他tha 益ích 謂vị 令linh 彼bỉ 善thiện 調điều 得đắc 作tác 佛Phật 道Đạo 因nhân 緣duyên 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 空không 而nhi 復phục 空không 。 者giả 上thượng 之chi 空không 字tự 即tức 是thị 訶ha 字tự 之chi 空không 謂vị 訶ha 是thị 因nhân 義nghĩa 由do 有hữu 因nhân 故cố 即tức 能năng 造tạo 業nghiệp 招chiêu 果quả 以dĩ 入nhập 阿a 字tự 門môn 故cố 因nhân 業nghiệp 果quả 三tam 事sự 皆giai 寂tịch 猶do 如như 虗hư 空không 又hựu 此thử 訶ha 字tự 轉chuyển 入nhập 佉khư 字tự 佉khư 字tự 本bổn 體thể 是thị 空không 義nghĩa 故cố 或hoặc 但đãn 拂phất 前tiền 空không 相tướng 故cố 云vân 空không 而nhi 復phục 空không 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 能năng 作tác 諸chư 神thần 變biến 。 者giả 謂vị 以dĩ 囕lãm 字tự 置trí 於ư 足túc 間gian 則tắc 能năng 遊du 步bộ 虗hư 空không 置trí 於ư 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 門môn 中trung 隨tùy 義nghĩa 作tác 諸chư 義nghĩa 利lợi 名danh 亦diệc 能năng 作tác 諸chư 神thần 變biến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 下hạ 安an 囉ra 字tự 等đẳng 者giả 謂vị 如như 前tiền 先tiên 於ư 臍tề 已dĩ 上thượng 安an 置trí 囉ra 字tự 於ư 囉ra 字tự 上thượng 安an 於ư 幖tiêu 幢tràng 幖tiêu 幢tràng 之chi 上thượng 而nhi 安an 訶ha 字tự 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 故cố 云vân 又hựu 下hạ 安an 囉ra 字tự 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 而nhi 面diện 龍long 方phương 者giả 行hành 者giả 非phi 直trực 而nhi 向hướng 於ư 西tây 南nam 方phương 也dã 其kỳ 西tây 南nam 方phương 正chánh 屬thuộc 囉ra 剎sát 方phương 非phi 是thị 龍long 方phương 以dĩ 龍long 方phương 者giả 即tức 屬thuộc 西tây 方phương 謂vị 此thử 西tây 方phương 收thu 於ư 二nhị 位vị 一nhất 是thị 地địa 天thiên 位vị 一nhất 諸chư 龍long 位vị 為vi 地địa 天thiên 正chánh 在tại 西tây 門môn 其kỳ 龍long 位vị 今kim 於ư 地địa 天thiên 之chi 南nam 安an 置trí 行hành 者giả 面diện 向hướng 彼bỉ 方phương 作tác 法pháp 非phi 直trực 指chỉ 西tây 南nam 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 種chủng 種chủng 雜tạp 色sắc 者giả 。 即tức 經Kinh 云vân 各các 各các 眾chúng 事sự 業nghiệp 也dã 此thử 是thị 風phong 輪luân 中trung 所sở 作tác 種chủng 種chủng 。 事sự 業nghiệp 非phi 是thị 欠khiếm 字tự 空không 輪luân 中trung 所sở 具cụ 眾chúng 色sắc 名danh 為vi 種chủng 種chủng 雜tạp 色sắc 也dã 。

【# 經kinh 】# 成thành 就tựu 悉tất 地địa 品phẩm 者giả 成thành 就tựu 者giả 獲hoạch 得đắc 之chi 稱xưng 悉tất 地địa 者giả 成thành 就tựu 為vi 義nghĩa 未vị 審thẩm 成thành 就tựu 與dữ 悉tất 地địa 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 若nhược 是thị 異dị 者giả 何hà 故cố 前tiền 來lai 翻phiên 譯dịch 悉tất 地địa 而nhi 作tác 成thành 就tựu 若nhược 是thị 一nhất 者giả 不bất 應ưng 雙song 置trí 然nhiên 此thử 一nhất 題đề 義nghĩa 包bao 因nhân 果quả 上thượng 成thành 就tựu 字tự 乃nãi 是thị 行hành 者giả 能năng 成thành 就tựu 因nhân 。 下hạ 悉tất 地địa 言ngôn 即tức 是thị 真chân 言ngôn 所sở 成thành 就tựu 果quả 故cố 經kinh 偈kệ 云vân 摩ma 訶ha 薩tát 意ý 處xứ 說thuyết 名danh 漫mạn 荼đồ 羅la 諸chư 真chân 言ngôn 心tâm 位vị 了liễu 知tri 得đắc 成thành 果quả 此thử 一nhất 偈kệ 上thượng 二nhị 句cú 釋thích 成thành 悉tất 地địa 二nhị 字tự 摩ma 訶ha 薩tát 者giả 即tức 告cáo 金Kim 剛Cang 手Thủ 。 也dã 意ý 處xứ 即tức 心tâm 處xứ 也dã 離ly 此thử 心tâm 外ngoại 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 而nhi 可khả 得đắc 者giả 。 為vi 令linh 人nhân 易dị 解giải 故cố 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 強cường/cưỡng 以dĩ 名danh 言ngôn 分phân 別biệt 說thuyết 之chi 。 名danh 漫mạn 荼đồ 羅la 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 心tâm 之chi 漫mạn 荼đồ 羅la 也dã 但đãn 以dĩ 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 不bất 自tự 識thức 知tri 。 下hạ 之chi 二nhị 句cú 釋thích 成thành 成thành 就tựu 二nhị 字tự 謂vị 上thượng 意ý 處xứ 漫mạn 荼đồ 之chi 果quả 依y 何hà 方phương 便tiện 而nhi 能năng 證chứng 得đắc 。 若nhược 行hành 者giả 依y 真chân 言ngôn 為vi 門môn 即tức 能năng 了liễu 知tri 。 真chân 言ngôn 心tâm 位vị 不bất 異dị 漫mạn 荼đồ 意ý 處xứ 即tức 是thị 始thỉ 覺giác 契khế 同đồng 本bổn 覺giác 名danh 為vi 得đắc 果quả 即tức 上thượng 二nhị 字tự 是thị 能năng 成thành 下hạ 是thị 所sở 成thành 是thị 成thành 就tựu 之chi 悉tất 地địa 作tác 依y 主chủ 釋thích 又hựu 因nhân 果quả 不bất 二nhị 成thành 就tựu 即tức 悉tất 地địa 作tác 持trì 業nghiệp 釋thích 謂vị 前tiền 出xuất 現hiện 品phẩm 如Như 來Lai 答đáp 金kim 剛cang 手thủ 第đệ 三tam 問vấn 云vân 何hà 成thành 果quả 雖tuy 說thuyết 世thế 出xuất 世thế 種chủng 種chủng 之chi 果quả 。 皆giai 從tùng 字tự 門môn 出xuất 現hiện 未vị 說thuyết 即tức 心tâm 成thành 就tựu 方phương 便tiện 。 今kim 具cụ 說thuyết 之chi 故cố 此thử 品phẩm 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 以dĩ 四tứ 種chủng 等đẳng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 自tự 心tâm 即tức 是thị 華hoa 臺đài 之chi 藏tạng 鬚tu 蘃# 眾chúng 葉diệp 宛uyển 然nhiên 具cụ 足túc 然nhiên 以dĩ 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 生sanh 故cố 一nhất 者giả 我ngã 癡si 謂vị 即tức 無vô 明minh 愚ngu 於ư 我ngã 相tương/tướng 迷mê 無vô 我ngã 理lý 故cố 名danh 我ngã 癡si 二nhị 者giả 我ngã 見kiến 謂vị 我ngã 執chấp 於ư 非phi 我ngã 法pháp 妄vọng 計kế 於ư 我ngã 故cố 名danh 我ngã 見kiến 。 三tam 者giả 我ngã 慢mạn 謂vị 倨# 傲ngạo 持trì 所sở 執chấp 我ngã 令linh 心tâm 高cao 舉cử 故cố 名danh 我ngã 慢mạn 四tứ 者giả 我ngã 愛ái 謂vị 我ngã 貪tham 於ư 所sở 執chấp 我ngã 深thâm 生sanh 躭đam 著trước 故cố 名danh 我ngã 愛ái 此thử 四tứ 常thường 起khởi 擾nhiễu 濁trược 內nội 心tâm 令linh 外ngoại 轉chuyển 識thức 恆hằng 成thành 雜tạp 染nhiễm 有hữu 情tình 由do 此thử 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 等đẳng 如như 唯duy 識thức 具cụ 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 二Nhị 乘Thừa 入nhập 道đạo 等đẳng 者giả 如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 初sơ 入nhập 道đạo 時thời 師sư 問vấn 遮già 難nạn/nan 則tắc 知tri 彼bỉ 人nhân 。 有hữu 決quyết 定định 入nhập 道đạo 之chi 心tâm 也dã 今kim 此thử 決quyết 定định 心tâm 即tức 是thị 三tam 昧muội 三tam 昧muội 云vân 誓thệ 也dã 由do 此thử 平bình 等đẳng 。 誓thệ 故cố 則tắc 是thị 具cụ 定định 心tâm 此thử 決quyết 定định 心tâm 是thị 質chất 多đa 心tâm 慮lự 知tri 心tâm 也dã 後hậu 汗hãn 栗lật 駄đà 心tâm 處xứ 中trung 之chi 心tâm 也dã 若nhược 能năng 證chứng 此thử 心tâm 中trung 之chi 心tâm 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 之chi 決quyết 定định 心tâm 注chú 云vân 謂vị 三tam 昧muội 也dã 是thị 故cố 經Kinh 云vân 決quyết 定định 心tâm 歡hoan 喜hỷ 說thuyết 名danh 內nội 心tâm 處xứ 明minh 此thử 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 雖tuy 問vấn 無vô 益ích 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 一Nhất 乘Thừa 無vô 上thượng 之chi 果quả 要yếu 由do 自tự 證chứng 若nhược 不bất 自tự 證chứng 雖tuy 問vấn 終chung 無vô 所sở 益ích 。 如như 人nhân 聞văn 說thuyết 天thiên 甘cam 露lộ 味vị 若nhược 不bất 親thân 嘗thường 縱túng/tung 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 說thuyết 。 之chi 終chung 無vô 所sở 益ích 。 又hựu 如như 盲manh 人nhân 問vấn 他tha 乳nhũ 色sắc 何hà 似tự 他tha 人nhân 答đáp 言ngôn 其kỳ 色sắc 如như 貝bối 粖mạt 雪tuyết 鸖# 等đẳng 雖tuy 聞văn 此thử 說thuyết 終chung 不bất 能năng 了liễu 乳nhũ 之chi 之chi 真chân 色sắc 是thị 諸chư 盲manh 人nhân 各các 各các 作tác 解giải 競cạnh 執chấp 貝bối 粖mạt 雪tuyết 鸖# 而nhi 起khởi 四tứ 諍tranh 良lương 由do 不bất 親thân 證chứng 故cố 雖tuy 問vấn 無vô 益ích 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 引dẫn 央ương 掘quật 不bất 盜đạo 戒giới 義nghĩa 者giả 謂vị 如như 上thượng 說thuyết 諸chư 佛Phật 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 之chi 果quả 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 心tâm 離ly 此thử 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 但đãn 要yếu 自tự 覺giác 其kỳ 實thật 無vô 人nhân 能năng 授thọ 與dữ 者giả 故cố 引dẫn 彼bỉ 經kinh 而nhi 釋thích 成thành 之chi 梵Phạn 語ngữ 央Ương 掘Quật 魔Ma 羅La 。 此thử 云vân 指chỉ 鬘man 謂vị 以dĩ 眾chúng 多đa 人nhân 指chỉ 而nhi 為vi 鬘man 故cố 如như 彼bỉ 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 央Ương 掘Quật 魔Ma 羅La 。 汝nhữ 今kim 當đương 受thọ 。 不bất 與dữ 取thủ 戒giới 央Ương 掘Quật 魔Ma 羅La 。 以dĩ 偈kệ 答đáp 言ngôn 。 我ngã 今kim 亦diệc 不bất 能năng 。 受thọ 持trì 不bất 盜đạo 戒giới 。 常thường 受thọ 不bất 與dữ 取thủ 。 劫kiếp 盜đạo 他tha 財tài 物vật 。 不bất 與dữ 者giả 菩Bồ 提Đề 。 無vô 有hữu 受thọ 與dữ 者giả 不bất 與dữ 而nhi 自tự 取thủ 。 故cố 我ngã 不bất 與dữ 取thủ 。 等đẳng 若nhược 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 是thị 為vi 真chân 實thật 。 持trì 不bất 與dữ 取thủ 戒giới 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 不bất 作tác 餘dư 對đối 治trị 等đẳng 者giả 只chỉ 如như 此thử 經Kinh 初sơ 品phẩm 之chi 中trung 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 行hành 者giả 如như 實thật 知tri 自tự 心tâm 故cố 說thuyết 虗hư 空không 譬thí 喻dụ 令linh 於ư 薀# 處xứ 等đẳng 種chủng 種chủng 觀quán 察sát 。 次thứ 第đệ 對đối 治trị 心tâm 外ngoại 之chi 垢cấu 皆giai 如như 虗hư 空không 漸tiệm 次thứ 得đắc 見kiến 心tâm 法pháp 。 明minh 道đạo 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 令linh 諸chư 行hành 者giả 直trực 觀quán 心tâm 處xứ 而nhi 得đắc 之chi 耳nhĩ 故cố 云vân 亦diệc 不bất 作tác 餘dư 等đẳng 言ngôn 此thử 心tâm 之chi 處xứ 等đẳng 者giả 此thử 心tâm 指chỉ 肉nhục 團đoàn 心tâm 處xứ 梵Phạn 語ngữ 汗hãn 栗lật 馱đà 正chánh 云vân 迄hất 栗lật (# 二nhị 合hợp )# 那na 此thử 譯dịch 為vi 肉nhục 團đoàn 行hành 者giả 若nhược 觀quán 自tự 心tâm 即tức 佛Phật 之chi 時thời 初sơ 觀quán 內nội 心tâm 作tác 大đại 圓viên 明minh 圓viên 明minh 內nội 中trung 有hữu 種chủng 子tử 字tự 轉chuyển 此thử 種chủng 子tử 為vi 本bổn 尊tôn 身thân 本bổn 尊tôn 心tâm 上thượng 復phục 有hữu 圓viên 明minh 等đẳng 若nhược 以dĩ 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 句cú 觀quán 之chi 則tắc 無vô 內nội 外ngoại 能năng 所sở 之chi 異dị 本bổn 尊tôn 心tâm 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 自tự 心tâm 即tức 是thị 本bổn 尊tôn 心tâm 如như 是thị 不bất 二nhị 。 而nhi 二nhị 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 故cố 云vân 此thử 心tâm 之chi 處xứ 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 內nội 心tâm 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 餘dư 四tứ 隅ngung 之chi 葉diệp 等đẳng 者giả 四tứ 隅ngung 是thị 四tứ 方phương 之chi 餘dư 此thử 曰viết 隅ngung 四tứ 葉diệp 即tức 配phối 四tứ 攝nhiếp 准chuẩn 上thượng 所sở 說thuyết 東đông 南nam 隅ngung 葉diệp 是thị 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 名danh 賢hiền 缾bình 能năng 出xuất 種chủng 種chủng 。 行hạnh 願nguyện 之chi 寶bảo 普phổ 施thí 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 布bố 施thí 其kỳ 西tây 南nam 隅ngung 是thị 文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 此thử 菩Bồ 薩Tát 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 皆giai 同đồng 一nhất 相tướng 。 名danh 為vi 同đồng 事sự 其kỳ 東đông 北bắc 觀quán 音âm 菩Bồ 薩Tát 此thử 菩Bồ 薩Tát 凡phàm 稱xưng 念niệm 皈quy 投đầu 者giả 無vô 不bất 隨tùy 心tâm 而nhi 作tác 利lợi 樂lạc 名danh 為vi 利lợi 行hành 其kỳ 西tây 北bắc 隅ngung 是thị 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 慈từ 愛ái 為vi 本bổn 能năng 以dĩ 耎nhuyễn 語ngữ 攝nhiếp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 名danh 為vi 愛ái 語ngữ 故cố 云vân 餘dư 四tứ 隅ngung 等đẳng 言ngôn 次thứ 知tri 彼bỉ 果quả 更cánh 問vấn 等đẳng 者giả 。

問vấn 向hướng 來lai 次thứ 第đệ 無vô 不bất 從tùng 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 而nhi 次thứ 明minh 長trường/trưởng 阿a 字tự 之chi 行hành 次thứ 明minh 暗ám 字tự 大đại 空không 後hậu 明minh 惡ác 字tự 涅Niết 槃Bàn 如như 次thứ 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 為vi 因nhân 大đại 悲bi 為vi 根căn 方phương 便tiện 為vi 究cứu 竟cánh 今kim 此thử 中trung 從tùng 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 便tiện 明minh 暗ám 字tự 大đại 空không 方phương 便tiện 方phương 辨biện 長trường/trưởng 阿a 字tự 大đại 悲bi 萬vạn 行hạnh 豈khởi 不bất 違vi 於ư 前tiền 文văn 兼kiêm 失thất 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 證chứng 理lý 因nhân 果quả 次thứ 第đệ 耶da 。

答đáp 字tự 輪luân 之chi 義nghĩa 勢thế 變biến 多đa 端đoan 前tiền 從tùng 本bổn 不bất 生sanh 。 次thứ 行hành 後hậu 大đại 空không 者giả 是thị 約ước 證chứng 悟ngộ 所sở 謂vị 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 證chứng 果Quả 次thứ 第đệ 如như 是thị 今kim 約ước 解giải 悟ngộ 所sở 謂vị 發phát 心tâm 悟ngộ 理lý 修tu 行hành 證chứng 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 故cố 不bất 相tương 違vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 欲dục 教giáo 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 諸chư 識thức 心tâm 所sở 皆giai 以dĩ 無vô 明minh 為vi 本bổn 源nguyên 也dã 若nhược 變biến 無vô 明minh 為vi 明minh 何hà 有hữu 識thức 心tâm 可khả 得đắc 故cố 起khởi 信tín 云vân 破phá 和hòa 合hợp 識thức 相tương/tướng 滅diệt 相tương 續tục 心tâm 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 智trí 純thuần 淨tịnh 故cố 故cố 云vân 今kim 欲dục 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 經Kinh 聖thánh 者giả 所sở 秘bí 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 經Kinh 是thị 秘bí 密mật 真chân 言ngôn 之chi 藏tạng 傳truyền 法pháp 聖thánh 者giả 如như 佛Phật 密mật 意ý 而nhi 傳truyền 通thông 之chi 故cố 釋thích 序tự 云vân 夫phu 經kinh 中trung 文văn 有hữu 隱ẩn 伏phục 前tiền 後hậu 相tương/tướng 明minh 事sự 理lý 互hỗ 陳trần 是thị 佛Phật 方phương 便tiện 。 由do 如như 是thị 故cố 。 傳truyền 法pháp 聖thánh 者giả 豈khởi 得đắc 不bất 秘bí 之chi 乎hồ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 唵án 字tự 當đương 觀quán 在tại 頂đảnh 者giả 。

問vấn 經kinh 句cú 云vân 標tiêu 以dĩ 大đại 空không 點điểm 而nhi 思tư 惟duy 暗ám 字tự 何hà 故cố 疏sớ/sơ 違vi 經kinh 文văn 作tác 唵án 字tự 釋thích 之chi 耶da 。

答đáp 經kinh 意ý 直trực 顯hiển 凡phàm 有hữu 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 必tất 證chứng 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。 所sở 以dĩ 超siêu 去khứ 中trung 間gian 但đãn 標tiêu 暗ám 字tự 。

疏sớ/sơ 釋thích 經kinh 文văn 必tất 不bất 浪lãng 加gia 謂vị 雖tuy 已dĩ 發phát 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 須tu 藉tạ 大Đại 悲Bi 三Tam 昧Muội 。 方phương 便tiện 然nhiên 後hậu 得đắc 至chí 菩Bồ 提Đề 。 之chi 果quả 猶do 如như 蓮liên 華hoa 。 若nhược 不bất 得đắc 池trì 水thủy 滋tư 發phát 終chung 不bất 開khai 敷phu 心tâm 蓮liên 華hoa 亦diệc 爾nhĩ 經kinh 意ý 存tồn 略lược 但đãn 置trí 暗ám 言ngôn 疏sớ/sơ 文văn 備bị 彰chương 故cố 標tiêu 唵án 字tự 無vô 相tướng 違vi 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 水thủy 從tùng 阿a 字tự 等đẳng 者giả 為vi 前tiền 疏sớ/sơ 異dị 經kinh 文văn 暗ám 字tự 作tác 唵án 字tự 釋thích 記ký 今kim 還hoàn 問vấn 之chi 若nhược 依y 菩Bồ 提Đề 心tâm 大đại 悲bi 方phương 便tiện 。 是thị 以dĩ 作tác 如như 是thị 。 釋thích 畢tất 竟cánh 還hoàn 許hứa 從tùng 阿a 字tự 菩Bồ 提Đề 心tâm 水thủy 直trực 流lưu 至chí 暗ám 字tự 方phương 便tiện 已dĩ 不bất 答đáp 亦diệc 有hữu 之chi 如như 前tiền 所sở 明minh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 成thành 菩Bồ 提Đề 已dĩ 還hoàn 起khởi 大đại 悲bi 此thử 約ước 解giải 證chứng 差sai 別biệt 作tác 此thử 問vấn 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 無vô 垢cấu 眼nhãn 等đẳng 者giả 此thử 無vô 垢cấu 眼nhãn 即tức 是thị 囉ra 字tự 之chi 眼nhãn 謂vị 以dĩ 囉ra 字tự 想tưởng 置trí 眼nhãn 中trung 名danh 無vô 垢cấu 眼nhãn 非phi 肉nhục 眼nhãn 也dã 又hựu 此thử 囉ra 字tự 上thượng 安an 空không 點điểm 名danh 法Pháp 界Giới 心tâm 故cố 云vân 一nhất 切thiết 皆giai 法Pháp 界Giới 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 見kiến 如Như 來Lai 。 句cú 等đẳng 者giả 謂vị 欠khiếm 字tự 門môn 也dã 欠khiếm 是thị 虗hư 空không 義nghĩa 諸chư 佛Phật 皆giai 以dĩ 諸chư 法pháp 。 空không 而nhi 為vi 座tòa 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 謂vị 六lục 自tự 在tại 王vương 性tánh 清thanh 淨tịnh 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 六lục 識thức 猶do 如như 寶bảo 珠châu 體thể 性tánh 常thường 淨tịnh 而nhi 為vi 塵trần 垢cấu 所sở 染nhiễm 若nhược 瑩oánh 去khứ 其kỳ 垢cấu 即tức 得đắc 明minh 淨tịnh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 源nguyên 清thanh 淨tịnh 之chi 時thời 。 六lục 識thức 亦diệc 皆giai 純thuần 淨tịnh 即tức 是thị 六lục 自tự 在tại 王vương 如Như 來Lai 也dã 故cố 佛Phật 名danh 經kinh 有hữu 六lục 佛Phật 所sở 謂vị 眼nhãn 陀đà 羅la 尼ni 自tự 在tại 。 王vương 佛Phật 耳nhĩ 陀đà 羅la 尼ni 自tự 在tại 。 王vương 佛Phật 乃nãi 至chí 意ý 陀đà 羅la 尼ni 自tự 在tại 。 王vương 佛Phật 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 邏la 字tự 是thị 相tương/tướng 等đẳng 者giả 梵Phạn 語ngữ 邏la 乞khất 洒sái 此thử 釋thích 云vân 相tương/tướng 上thượng 有hữu 點điểm 者giả 謂vị la# 邏la 字tự 上thượng 置trí 大đại 空không 點điểm 也dã 謂vị la# ṃ# 覽lãm 字tự 也dã 言ngôn 三tam 空không 者giả 即tức 空không 空không 空không 大đại 空không 也dã 謂vị 第đệ 一nhất 無vô 相tướng 。 之chi 法pháp 諸chư 相tướng 本bổn 空không 即tức 初sơ 一nhất 空không 也dã 又hựu 一nhất 切thiết 相tương 當đương 體thể 不bất 生sanh 即tức 空không 空không 也dã 又hựu 由do 諸chư 相tướng 本bổn 空không 當đương 體thể 不bất 生sanh 故cố 。 即tức 是thị 大đại 空không 故cố 云vân 此thử 邏la 字tự 等đẳng 。

【# 經kinh 】# 轉chuyển 字tự 輪luân 漫mạn 荼đồ 羅la 行hành 品phẩm 者giả 轉chuyển 謂vị 旋toàn 轉chuyển 即tức 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 謂vị 行hành 者giả 若nhược 見kiến 阿a 字tự 當đương 知tri 說thuyết 菩Bồ 提Đề 心tâm 義nghĩa 乃nãi 至chí 若nhược 見kiến 長trường/trưởng 噁ô 字tự 當đương 知tri 顯hiển 方phương 便tiện 之chi 力lực 。 若nhược 見kiến 迦ca 佉khư 乃nãi 至chí 娑sa 訶ha 等đẳng 二nhị 十thập 八bát 字tự 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 慧tuệ 門môn 若nhược 見kiến 伊y 等đẳng 當đương 知tri 即tức 是thị 。 三tam 昧muội 門môn 若nhược 見kiến 仰ngưỡng 等đẳng 五ngũ 字tự 當đương 知tri 即tức 顯hiển 大đại 空không 之chi 點điểm 是thị 成thành 佛Phật 義nghĩa 若nhược 行hành 者giả 了liễu 達đạt 是thị 義nghĩa 則tắc 能năng 入nhập 一nhất 切thiết 。 陀đà 羅la 尼ni 義nghĩa 。 名danh 之chi 為vi 轉chuyển 字tự 即tức 文văn 字tự 即tức 此thử 字tự 門môn 安an 布bố 旋toàn 轉chuyển 無vô 礙ngại 猶do 如như 於ư 輪luân 名danh 為vi 字tự 輪luân 輪luân 是thị 其kỳ 體thể 轉chuyển 是thị 其kỳ 用dụng 攝nhiếp 用dụng 舉cử 體thể 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 故cố 名danh 轉chuyển 字tự 輪luân 漫mạn 荼đồ 羅la 名danh 義nghĩa 如như 上thượng 已dĩ 釋thích 漫mạn 荼đồ 羅la 是thị 通thông 名danh 以dĩ 別biệt 揀giản 通thông 轉chuyển 字tự 輪luân 之chi 漫mạn 荼đồ 羅la 作tác 依y 主chủ 釋thích 行hành 者giả 造tạo 作tác 亦diệc 通thông 多đa 義nghĩa 轉chuyển 字tự 輪luân 漫mạn 荼đồ 羅la 之chi 行hành 亦diệc 依y 主chủ 釋thích 故cố 名danh 轉chuyển 字tự 輪luân 漫mạn 荼đồ 羅la 行hành 如như 上thượng 金kim 剛cang 手thủ 初sơ 問vấn 佛Phật 佛Phật 從tùng 初sơ 至chí 竟cánh 。 皆giai 答đáp 此thử 問vấn 中trung 間gian 他tha 語ngữ 間gian 斷đoạn 今kim 佛Phật 騰đằng 前tiền 意ý 而nhi 答đáp 之chi 故cố 此thử 品phẩm 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如Như 來Lai 現hiện 法pháp 之chi 樂lạc 者giả 即tức 如Như 來Lai 力Lực 無Vô 畏Úy 。 不Bất 共Cộng 法Pháp 等đẳng 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 也dã 即tức 前tiền 經Kinh 云vân 逮đãi 見kiến 如Như 來Lai 句cú 乃nãi 至chí 佛Phật 無vô 過quá 上thượng 智trí 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 明minh 及cập 真chân 言ngôn 等đẳng 者giả 謂vị 有hữu 疑nghi 云vân 何hà 故cố 此thử 中trung 。 有hữu 處xứ 云vân 說thuyết 此thử 真chân 言ngôn 有hữu 處xứ 云vân 說thuyết 此thử 明minh 妃phi 為vi 真chân 言ngôn 與dữ 明minh 一nhất 耶da 異dị 耶da 由do 此thử 疑nghi 故cố 是thị 以dĩ 今kim 云vân 然nhiên 明minh 及cập 真chân 言ngôn 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 若nhược 從tùng 如Như 來Lai 。 心tâm 口khẩu 出xuất 於ư 言ngôn 說thuyết 者giả 名danh 之chi 為vi 真chân 言ngôn 若nhược 從tùng 如Như 來Lai 。 一nhất 切thiết 身thân 分phần 。 任nhậm 運vận 生sanh 者giả 名danh 之chi 為vi 明minh 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 經kinh 言ngôn 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 說thuyết 此thử 明minh 妃phi 豈khởi 非phi 口khẩu 說thuyết 耶da 釋thích 曰viết 雖tuy 從tùng 身thân 現hiện 即tức 是thị 說thuyết 故cố 此thử 即tức 名danh 為vi 。 身thân 說thuyết 如như 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 或hoặc 有hữu 佛Phật 剎sát 瞻chiêm 視thị 顯hiển 法pháp 或hoặc 有hữu 揚dương 眉mi 或hoặc 有hữu 動động 睛tình 等đẳng 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 亦diệc 身thân 說thuyết 也dã 又hựu 欲dục 顯hiển 法pháp 離ly 於ư 言ngôn 故cố 故cố 說thuyết 身thân 現hiện 名danh 之chi 曰viết 明minh 欲dục 顯hiển 無vô 言ngôn 不bất 礙ngại 於ư 言ngôn 故cố 從tùng 口khẩu 演diễn 名danh 曰viết 真chân 言ngôn 是thị 故cố 明minh 與dữ 真chân 言ngôn 體thể 無vô 異dị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 增tăng 長trưởng 義nghĩa 故cố 女nữ 聲thanh 呼hô 之chi 者giả 謂vị 此thử 明minh 妃phi 能năng 增tăng 益ích 生sanh 長trưởng 行hành 者giả 功công 德đức 法pháp 故cố 。 女nữ 聲thanh 呼hô 之chi 梵Phạm 云vân 尾vĩ 你nễ 也dã (# 二nhị 合hợp )# 此thử 是thị 男nam 聲thanh 梵Phạm 云vân 尾vĩ 你nễ 即tức 是thị 女nữ 聲thanh 俱câu 譯dịch 云vân 明minh 由do 隨tùy 增tăng 長trưởng 義nghĩa 故cố 加gia 以dĩ 妃phi 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 鉢bát 囉ra 底để 。 三tam 迷mê 問vấn 之chi 者giả 令linh 問vấn 此thử 真chân 言ngôn 句cú 義nghĩa 并tinh 字tự 義nghĩa 若nhược 句cú 義nghĩa 者giả 如như 第đệ 三tam 疏sớ/sơ 中trung 釋thích 為vi 無vô 等đẳng 無vô 對đối 。 之chi 義nghĩa 謂vị 此thử 明minh 妃phi 出xuất 過quá 一nhất 切thiết 。 語ngữ 言ngôn 譬thí 喻dụ 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 可khả 為vi 倫luân 疋thất 故cố 云vân 無vô 等đẳng 若nhược 字tự 義nghĩa 者giả 阿a 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 不bất 生sanh 義nghĩa 跛bả 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 義nghĩa 囉ra 是thị 塵trần 義nghĩa 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 入nhập 阿a 字tự 門môn 故cố 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 中trung 塵trần 本bổn 不bất 生sanh 底để 者giả 正chánh 體thể 是thị 多đa 字tự 門môn 帶đái 三tam 昧muội 呼hô 即tức 是thị 心tâm 義nghĩa 亦diệc 如như 如như 義nghĩa 謂vị 如như 於ư 自tự 心tâm 如như 實thật 之chi 相tướng 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 此thử 心tâm 無vô 比tỉ 無vô 對đối 。 名danh 之chi 為vi 無vô 。 等đẳng 即tức 是thị 阿a 鉢bát 囉ra 底để 。 真chân 言ngôn 之chi 句cú 故cố 令linh 問vấn 之chi 疏sớ/sơ 明minh 妃phi 如Như 來Lai 身thân 無vô 二nhị 境cảnh 界giới 者giả 明minh 妃phi 即tức 上thượng 真chân 言ngôn 句cú 也dã 無vô 二nhị 境cảnh 界giới 者giả 明minh 妃phi 如Như 來Lai 無vô 二nhị 相tướng 。 故cố 謂vị 如Như 來Lai 。 者giả 即tức 是thị 等đẳng 空không 三tam 昧muội 即tức 是thị 無vô 勝thắng 三tam 昧muội 即tức 是thị 同đồng 至chí 所sở 住trụ 即tức 是thị 勝thắng 願nguyện 聚tụ 此thử 多đa 法pháp 名danh 之chi 為vi 身thân 。 故cố 云vân 明minh 妃phi 如Như 來Lai 身thân 等đẳng 又hựu 此thử 明minh 妃phi 從tùng 如Như 來Lai 身thân 任nhậm 運vận 現hiện 起khởi 即tức 如Như 來Lai 身thân 為vi 能năng 現hiện 妃phi 為vi 所sở 現hiện 此thử 之chi 境cảnh 界giới 。 畢tất 竟cánh 無vô 二nhị 若nhược 不bất 悟ngộ 此thử 理lý 無vô 由do 成thành 佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 見kiến 二nhị 境cảnh 界giới 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 擲trịch 金kim 剛cang 等đẳng 者giả 謂vị 表biểu 如Như 來Lai 金kim 剛cang 。 之chi 智trí 從tùng 於ư 法Pháp 界Giới 虗hư 空không 之chi 中trung 而nhi 作tác 加gia 持trì 轉chuyển 此thử 諸chư 佛Phật 秘bí 密mật 智trí 印ấn 入nhập 於ư 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 地địa 故cố 曰viết 如như 擲trịch 金kim 剛cang 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 本bổn 初sơ 即tức 是thị 至chí 更cánh 問vấn 者giả 此thử 本bổn 初sơ 一nhất 字tự 應ưng 是thị 阿a 字tự 阿a 者giả 即tức 本bổn 初sơ 義nghĩa 如như 上thượng 第đệ 五ngũ 疏sớ/sơ 云vân 如như 梵Phạm 本bổn 阿a 字tự 有hữu 本bổn 初sơ 聲thanh 本bổn 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 字tự 。 之chi 本bổn 母mẫu 故cố 初sơ 者giả 在tại 一nhất 切thiết 諸chư 字tự 。 之chi 首thủ 故cố 由do 此thử 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 亦diệc 即tức 壽thọ 量lượng 義nghĩa 也dã 故cố 云vân 本bổn 初sơ 即tức 是thị 壽thọ 量lượng 更cánh 問vấn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 云vân 自tự 歎thán 等đẳng 者giả 謂vị 梵Phạm 音âm 云vân 我ngã 者giả 即tức 牒điệp 梵Phạm 音âm 我ngã 字tự 也dã 我ngã 字tự 梵Phạm 音âm 麼ma 麼ma 即tức 此thử 麼ma 字tự 帶đái 阿a 聲thanh 呼hô 即tức 是thị 我ngã 本bổn 不bất 生sanh 以dĩ 不bất 生sanh 。 故cố 即tức 是thị 本bổn 來lai 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 故cố 云vân 雖tuy 云vân 自tự 歎thán 即tức 說thuyết 法Pháp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 佛Phật 以dĩ 加gia 持trì 力lực 等đẳng 者giả 釋thích 通thông 妨phương 難nạn/nan 也dã 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 上thượng 云vân 今kim 說thuyết 自tự 證chứng 之chi 法pháp 如như 飲ẩm 水thủy 者giả 冷lãnh 熱nhiệt 自tự 知tri 云vân 何hà 金Kim 剛Cang 手Thủ 等đẳng 。 皆giai 知tri 之chi 耶da 故cố 此thử 通thông 云vân 然nhiên 佛Phật 以dĩ 加gia 持trì 力lực 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 如như 酪lạc 中trung 現hiện 酥tô 等đẳng 者giả 謂vị 於ư 酪lạc 中trung 現hiện 知tri 生sanh 酥tô 熟thục 酥tô 醍đề 醐hồ 諸chư 味vị 共cộng 住trú 一nhất 處xứ 而nhi 不bất 相tương 離ly 。 佛Phật 座tòa 亦diệc 爾nhĩ 一nhất 言ngôn 滿mãn 荼đồ 即tức 於ư 其kỳ 中trung 。 現hiện 知tri 堅kiên 固cố 不bất 動động 。 無vô 等đẳng 無vô 比tỉ 之chi 義nghĩa 共cộng 在tại 其kỳ 中trung 雖tuy 具cụ 種chủng 種chủng 之chi 義nghĩa 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 然nhiên 以dĩ 大đại 願nguyện 為vi 體thể 故cố 經Kinh 云vân 能năng 見kiến 勝thắng 願nguyện 佛Phật 菩Bồ 提Đề 座tòa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 離ly 如như 是thị 妙diệu 理lý 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 此thử 座tòa 猶do 如như 。 虗hư 空không 離ly 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 戲hí 論luận 若nhược 直trực 就tựu 字tự 門môn 即tức 阿a 字tự 也dã 雖tuy 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 然nhiên 亦diệc 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 不bất 離ly 如như 是thị 本bổn 不bất 生sanh 微vi 妙diệu 之chi 理lý 。 即tức 阿a 字tự 也dã 如như 是thị 解giải 時thời 故cố 云vân 與dữ 理lý 相tương 應ứng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 功công 德đức 等đẳng 者giả 若nhược 離ly 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 句cú 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 若nhược 定định 若nhược 慧tuệ 不bất 得đắc 增tăng 益ích 若nhược 就tựu 字tự 門môn 談đàm 者giả 定định 即tức 億ức 伊y 等đẳng 三tam 昧muội 慧tuệ 即tức 長trường/trưởng 聲thanh 阿a 字tự 若nhược 離ly 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 即tức 長trường/trưởng 阿a 之chi 慧tuệ 億ức 伊y 等đẳng 定định 不bất 得đắc 增tăng 益ích 成thành 就tựu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 一nhất 與dữ 三tam 昧muội 神thần 通thông 。 相tương 應ứng 者giả 三tam 昧muội 定định 也dã 神thần 通thông 慧tuệ 也dã 三tam 法pháp 相tướng 順thuận 則tắc 與dữ 理lý 相tương 應ứng 。 若nhược 隨tùy 有hữu 所sở 闕khuyết 則tắc 不bất 相tương 應ứng 。 謂vị 此thử 真chân 言ngôn 之chi 行hành 名danh 瑜du 伽già 行hành 瑜du 伽già 譯dịch 云vân 相tương 應ứng 即tức 定định 慧tuệ 相tương 應ứng 復phục 兼kiêm 秘bí 密mật 則tắc 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 行hành 也dã 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 先tiên 須tu 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 以dĩ 相tương 應ứng 之chi 智trí 而nhi 運vận 布bố 規quy 量lượng 故cố 云vân 與dữ 三tam 昧muội 神thần 通thông 相tương 應ứng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 禮lễ 一nhất 切thiết 佛Phật 等đẳng 。 者giả 謂vị 阿a 字tự 真chân 言ngôn 之chi 體thể 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 之chi 體thể 何hà 以dĩ 故cố 今kim 此thử 阿a 字tự 即tức 能năng 作tác 諸chư 佛Phật 事sự 。 乃nãi 至chí 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 等đẳng 故cố 云vân 禮lễ 一nhất 切thiết 佛Phật 者giả 即tức 是thị 禮lễ 於ư 阿a 字tự 之chi 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 定định 乾can/kiền/càn 巽# 隅ngung 竟cánh 更cánh 問vấn 者giả 謂vị 師sư 在tại 巽# 隅ngung 弟đệ 子tử 至chí 乾can/kiền/càn 隅ngung 即tức 是thị 定định 東đông 南nam 西tây 北bắc 。 隅ngung 竟cánh 更cánh 應ưng 艮# 坤# 相tương 對đối 此thử 中trung 無vô 之chi 故cố 令linh 更cánh 問vấn 不bất 是thị 令linh 後hậu 人nhân 更cánh 問vấn 也dã 謂vị 當đương 期kỳ 善thiện 無vô 畏úy 阿a 闍xà 梨lê 為vi 禪thiền 師sư 顯hiển 示thị 至chí 此thử 有hữu 所sở 未vị 盡tận 或hoặc 令linh 例lệ 准chuẩn 或hoặc 有hữu 別biệt 意ý 禪thiền 師sư 囑chúc 付phó 智trí 嚴nghiêm 法Pháp 師sư 問vấn 於ư 無vô 畏úy 三tam 藏tạng 故cố 云vân 更cánh 問vấn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 繫hệ 縛phược 者giả 梵Phạm 云vân 縛phược 馱đà 或hoặc 云vân 滿mãn 駄đà 此thử 譯dịch 為vi 縛phược 言ngôn 體thể 一nhất 門môn 異dị 者giả 若nhược 從tùng 體thể 說thuyết 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 即tức 無vô 縛phược 解giải 故cố 云vân 體thể 一nhất 若nhược 從tùng 門môn 說thuyết 阿a 與dữ 縛phược 殊thù 又hựu 此thử 阿a 縛phược 二nhị 字tự 由do 不bất 相tương 離ly 故cố 。 體thể 一nhất 由do 不bất 生sanh 無vô 縛phược 故cố 門môn 異dị 故cố 云vân 即tức 本bổn 來lai 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 上thượng 引dẫn 繩thằng 等đẳng 者giả 謂vị 如như 絣# 之chi 三tam 字tự 語ngữ 句cú 不bất 全toàn 應ưng 云vân 如như 絣# 之chi 勢thế 以dĩ 如như 上thượng 師sư 資tư 相tương 對đối 引dẫn 繩thằng 猶do 未vị 至chí 壇đàn 地địa 但đãn 作tác 絣# 地địa 之chi 勢thế 具cụ 未vị 絣# 之chi 故cố 云vân 如như 上thượng 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 上thượng 無vô 二nhị 相tương 應ứng 等đẳng 者giả 此thử 明minh 入nhập 第đệ 一nhất 院viện 漫mạn 荼đồ 羅la 事sự 也dã 謂vị 上thượng 經Kinh 云vân 本bổn 寂tịch 無vô 有hữu 上thượng 又hựu 云vân 世Thế 尊Tôn 猶do 如như 虗hư 空không 無vô 戲hí 論luận 無vô 二nhị 行hành 瑜du 伽già 相tương/tướng 事sự 業nghiệp 成thành 就tựu 上thượng 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 此thử 本bổn 寂tịch 言ngôn 而nhi 有hữu 阿a 聲thanh 即tức 顯hiển 本bổn 不bất 生sanh 義nghĩa 以dĩ 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 本bổn 寂tịch 謂vị 本bổn 不bất 生sanh 猶do 如như 虗hư 空không 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 戲hí 論luận 雖tuy 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 種chủng 種chủng 修tu 行hành 。 然nhiên 亦diệc 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 不bất 離ly 如như 是thị 妙diệu 理lý 故cố 又hựu 云vân 本bổn 不bất 生sanh 者giả 即tức 阿a 字tự 輪luân 入nhập 此thử 輪luân 時thời 與dữ 佛Phật 同đồng 體thể 無vô 二nhị 故cố 即tức 是thị 空không 性tánh 之chi 體thể 何hà 以dĩ 故cố 性tánh 空không 即tức 佛Phật 故cố 故cố 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 法pháp 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 無vô 取thủ 亦diệc 無vô 見kiến 性tánh 空không 即tức 是thị 佛Phật 不bất 可khả 得đắc 。 思tư 量lượng 即tức 此thử 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 想tưởng 文Văn 殊Thù 或hoặc 想tưởng 字tự 者giả 字tự 即tức 滿mãn 字tự 也dã 如như 真chân 言ngôn 藏tạng 品phẩm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 至chí 轉chuyển 用dụng 也dã 者giả 問vấn 為vi 以dĩ 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 至chí 得đắc 轉chuyển 用dụng 者giả 阿a 字tự 只chỉ 與dữ 嚩phạ 字tự 不bất 相tương 離ly 故cố 。 還hoàn 許hứa 迦ca 等đẳng 諸chư 字tự 與dữ 阿a 字tự 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 以dĩ 不bất 若nhược 許hứa 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 者giả 何hà 故cố 但đãn 取thủ 嚩phạ 字tự 得đắc 轉chuyển 用dụng 耶da 答đáp 其kỳ 實thật 阿a 字tự 與dữ 迦ca 等đẳng 諸chư 字tự 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 以dĩ 行hành 者giả 為vi 作tác 金kim 剛cang 事sự 故cố 轉chuyển 遮già 那na 之chi 體thể 為vi 薩tát 埵đóa 之chi 身thân 但đãn 與dữ 嚩phạ 字tự 相tương 應ứng 故cố 得đắc 轉chuyển 用dụng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 阿a 字tự 義nghĩa 入nhập 等đẳng 者giả 謂vị 嚩phạ 字tự 詮thuyên 語ngữ 言ngôn 義nghĩa 由do 阿a 字tự 入nhập 中trung 故cố 即tức 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 即tức 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 名danh 為vi 本bổn 寂tịch 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 捨xả 第đệ 二nhị 院viện 等đẳng 者giả 謂vị 最tối 初sơ 於ư 第đệ 一nhất 院viện 下hạ 色sắc 了liễu 超siêu 過quá 第đệ 二nhị 院viện 先tiên 於ư 第đệ 三tam 院viện 下hạ 色sắc 了liễu 然nhiên 後hậu 於ư 第đệ 二nhị 院viện 下hạ 色sắc 其kỳ 中trung 密mật 意ý 上thượng 數số 說thuyết 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 廣quảng 大đại 法Pháp 界Giới 。 等đẳng 者giả 念niệm 誦tụng 中trung 說thuyết 偈kệ 云vân 般Bát 若Nhã 三tam 昧muội 手thủ 俱câu 作tác 金kim 剛cang 拳quyền 二nhị 空không 在tại 其kỳ 掌chưởng 風phong 幢tràng 皆giai 正chánh 直trực 如như 是thị 名danh 法Pháp 界Giới 清thanh 淨tịnh 。 之chi 秘bí 印ấn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 合hợp 是thị 阿a 字tự 等đẳng 者giả 謂vị 經Kinh 云vân 思tư 惟duy 字tự 明minh 照chiếu 本bổn 無vô 大đại 空không 點điểm 今kim 疏sớ/sơ 言ngôn 不bất 合hợp 是thị 阿a 字tự 者giả 恐khủng 人nhân 於ư 經kinh 句cú 本bổn 無vô 字tự 上thượng 解giải 作tác 阿a 字tự 謂vị 阿a 字tự 者giả 本bổn 生sanh 故cố 為vi 遮già 此thử 解giải 故cố 云vân 不bất 合hợp 若nhược 爾nhĩ 經kinh 言ngôn 本bổn 無vô 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 言ngôn 本bổn 無vô 者giả 謂vị 本bổn 空không 點điểm 本bổn 來lai 無vô 相tướng 經kinh 就tựu 五ngũ 字tự 成thành 句cú 故cố 云vân 本bổn 無vô 大đại 空không 點điểm 也dã 言ngôn 義nghĩa 合hợp 用dụng 囉ra 字tự 加gia 點điểm 者giả 即tức 囕lãm 字tự 也dã 若nhược 義nghĩa 合hợp 用dụng 囕lãm 字tự 即tức 違vi 經Kinh 云vân 本bổn 無vô 大đại 空không 點điểm 如như 何hà 和hòa 會hội 若nhược 會hội 釋thích 者giả 言ngôn 本bổn 無vô 者giả 謂vị 此thử 囉ra 字tự 本bổn 來lai 無vô 垢cấu 。 名danh 為vi 本bổn 無vô 言ngôn 大đại 空không 點điểm 者giả 即tức 是thị 合hợp 加gia 大đại 空không 點điểm 也dã 以dĩ 五ngũ 字tự 成thành 句cú 故cố 又hựu 兼kiêm 密mật 意ý 故cố 不bất 相tương 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 下hạ 黃hoàng 色sắc 等đẳng 者giả 謂vị 下hạ 黃hoàng 色sắc 時thời 令linh 想tưởng 迦ca 字tự 作tác 真chân 金kim 色sắc 。 何hà 所sở 以dĩ 耶da 謂vị 此thử 迦ca 字tự 即tức 屬thuộc 金kim 義nghĩa 梵Phạn 語ngữ 迦ca 諾nặc 迦ca 此thử 譯dịch 為vi 金kim 所sở 以dĩ 令linh 當đương 想tưởng 迦ca 字tự 作tác 真chân 金kim 色sắc 。 也dã 言ngôn 是thị 金kim 色sắc 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 也dã 者giả 梵Phạn 語ngữ 迦ca 諾nặc 迦ca 牟Mâu 尼Ni 此thử 云vân 金kim 寂tịch 即tức 是thị 七thất 佛Phật 中trung 第đệ 五ngũ 俱Câu 那Na 含Hàm 牟Mâu 尼Ni 如Như 來Lai 。 俱câu 那na 含hàm 不bất 正chánh 也dã 故cố 云vân 是thị 金kim 色sắc 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 想tưởng 麼ma 字tự 等đẳng 者giả 此thử 字tự 即tức 是thị 度độ 生sanh 死tử 。 義nghĩa 謂vị 世thế 間gian 生sanh 死tử 。 煩phiền 擾nhiễu 眾chúng 生sanh 不bất 令linh 寂tịch 靜tĩnh 釋Thích 迦Ca 已dĩ 能năng 越việt 度độ 故cố 稱xưng 能năng 寂tịch 若nhược 要yếu 顯hiển 示thị 此thử 字tự 義nghĩa 者giả 轉chuyển 此thử 麼ma 字tự 即tức 為vi 牟mâu 字tự 梵Phạm 云vân 牟Mâu 尼Ni 此thử 譯dịch 為vi 寂tịch 言ngôn 此thử 佛Phật 坐tọa 於ư 大đại 菩Bồ 提Đề 。 座tòa 者giả 即tức 以dĩ 此thử 字tự 為vi 菩Bồ 提Đề 座tòa 也dã 謂vị 此thử 麼ma 字tự 是thị 大đại 空không 義nghĩa 佛Phật 以dĩ 諸chư 法pháp 空không 為vi 座tòa 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 佛Phật 用dụng 此thử 字tự 等đẳng 者giả 梵Phạn 語ngữ 麼ma 麼ma 此thử 名danh 為vi 我ngã 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 有hữu 我ngã 故cố 恆hằng 被bị 生sanh 死tử 之chi 所sở 恐khủng 怖bố 。 譬thí 如như 無vô 智trí 畫họa 師sư 以dĩ 種chủng 種chủng 三tam 界giới 之chi 色sắc 畫họa 作tác 生sanh 死tử 可khả 畏úy 夜dạ 叉xoa 自tự 生sanh 怖bố 畏úy 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 以dĩ 無vô 我ngã 之chi 大đại 我ngã 能năng 除trừ 滅diệt 之chi 故cố 上thượng 經Kinh 云vân 我ngã 昔tích 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 降hàng 伏phục 於ư 四tứ 魔ma 以dĩ 大đại 勤cần 勇dũng 聲thanh 除trừ 眾chúng 生sanh 怖bố 畏úy 。 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 佛Phật 初sơ 坐tọa 道Đạo 場Tràng 降hàng 魔ma 軍quân 眾chúng 時thời 以dĩ 誠thành 實thật 言ngôn 。 告cáo 彼bỉ 波Ba 旬Tuần 我ngã 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 為vi 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 故cố 。 棄khí 捨xả 身thân 命mạng 。 不bất 可khả 稱xưng 數số 。 而nhi 今kim 悉tất 已dĩ 成thành 就tựu 有hữu 入nhập 道đạo 之chi 宜nghi 故cố 我ngã 將tương 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 為vi 彼bỉ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 開khai 發phát 淨tịnh 眼nhãn 汝nhữ 之chi 勢thế 力lực 何hà 能năng 留lưu 礙ngại 耶da 適thích 發phát 此thử 聲thanh 時thời 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 怖bố 畏úy 悉tất 除trừ 天thiên 魔ma 迷mê 悶muộn 躃tích 地địa 。 尋tầm 皆giai 退thoái 散tán 此thử 中trung 大đại 勤cần 勇dũng 聲thanh 者giả 即tức 我ngã 字tự 是thị 也dã 故cố 云vân 一nhất 切thiết 佛Phật 用dụng 此thử 字tự 也dã 言ngôn 西tây 方phương 名danh 虹hồng 帝Đế 釋Thích 宮cung 者giả 虹hồng 即tức 虹hồng 蜺nghê 亦diệc 名danh 螮# 蝀# 其kỳ 形hình 圓viên 滿mãn 五ngũ 色sắc 絢huyến 明minh 如như 帝Đế 釋Thích 之chi 宮cung 殿điện 又hựu 應ứng 用dụng 此thử 弓cung 字tự 謂vị 虹hồng 狀trạng 如như 弓cung 故cố 西tây 方phương 之chi 人nhân 呼hô 為vi 印ấn 涅niết 哩rị 駄đà 努nỗ 即tức 帝Đế 釋Thích 弓cung 此thử 釋thích 為vi 正chánh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 阿A 閦Súc 如Như 來Lai 。 者giả 謂vị 此thử 訶ha 字tự 加gia 三tam 昧muội 大đại 空không 即tức 是thị 吽hồng 字tự 此thử 吽hồng 字tự 是thị 阿A 閦Súc 如Như 來Lai 。 真chân 言ngôn 種chủng 子tử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 等đẳng 者giả 此thử 一nhất 句cú 六lục 字tự 應ưng 貫quán 續tục 上thượng 句cú 俱câu 屬thuộc 咒chú 前tiền 所sở 皈quy 所sở 以dĩ 令linh 更cánh 問vấn 也dã 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 謂vị 下hạ 有hữu 弊tệ 也dã (# 二nhị 合hợp )# 字tự 故cố 即tức 云vân 歸quy 命mạng 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 等đẳng 一nhất 切thiết 門môn 等đẳng 故cố 屬thuộc 所sở 皈quy 入nhập 此thử 門môn 者giả 即tức 入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 境cảnh 界giới 故cố 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 為vi 首thủ 望vọng 若nhược 行hành 者giả 初sơ 入nhập 此thử 門môn 時thời 即tức 有hữu 成thành 佛Phật 之chi 望vọng 故cố 以dĩ 為vi 名danh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 娑sa 嚩phạ 訶ha 至chí 更cánh 問vấn 者giả 若nhược 以dĩ 字tự 義nghĩa 釋thích 時thời 娑sa 嚩phạ 是thị 自tự 亦diệc 是thị 本bổn 義nghĩa 訶ha 是thị 誓thệ 義nghĩa 注chú 中trung 寫tả 悞ngộ 也dã 若nhược 以dĩ 句cú 義nghĩa 釋thích 時thời 娑sa 嚩phạ 訶ha 是thị 自tự 誓thệ 亦diệc 是thị 警cảnh 覺giác 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 復phục 彼bỉ 分phần/phân 位vị 三tam 棄khí 捨xả 者giả 謂vị 此thử 南nam 方phương 屬thuộc 閻diêm 摩ma 方phương 中trung 置trí 金kim 剛cang 手thủ 又hựu 於ư 金kim 剛cang 手thủ 左tả 右hữu 留lưu 三tam 分phần/phân 位vị 是thị 金kim 剛cang 使sứ 者giả 之chi 位vị 於ư 此thử 三tam 分phần/phân 位vị 下hạ 畫họa 金kim 剛cang 部bộ 一nhất 切thiết 眷quyến 屬thuộc 。 故cố 名danh 三tam 分phần/phân 位vị 棄khí 捨xả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 此thử 壇đàn 中trung 等đẳng 者giả 此thử 中trung 於ư 第đệ 三tam 院viện 畫họa 了liễu 釋Thích 迦Ca 並tịnh 無vô 眷quyến 屬thuộc 言ngôn 上thượng 下hạ 互hỗ 現hiện 者giả 上thượng 即tức 入nhập 漫mạn 荼đồ 羅la 品phẩm 下hạ 即tức 此thử 品phẩm 或hoặc 彼bỉ 中trung 闕khuyết 者giả 此thử 中trung 有hữu 之chi 故cố 云vân 互hỗ 現hiện 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 印ấn 護hộ 身thân 等đẳng 者giả 初sơ 印ấn 即tức 法Pháp 界Giới 印ấn 也dã 言ngôn 次thứ 更cánh 有hữu 一nhất 印ấn 者giả 即tức 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 印ấn 也dã 如như 密mật 印ấn 品phẩm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 法Pháp 輪luân 次thứ 結kết 等đẳng 者giả 此thử 中trung 與dữ 漫mạn 荼đồ 羅la 具cụ 緣duyên 品phẩm 大đại 體thể 是thị 同đồng 彼bỉ 處xứ 經Kinh 云vân 結kết 法Pháp 界Giới 生sanh 印ấn 及cập 與dữ 法Pháp 輪luân 印ấn 金kim 剛cang 有hữu 情tình 等đẳng 而nhi 作tác 於ư 加gia 護hộ 彼bỉ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 法Pháp 界Giới 生sanh 印ấn 印ấn 心tâm 法Pháp 輪luân 印ấn 印ấn 臍tề 輪luân 上thượng 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 印ấn 印ấn 諸chư 支chi 分phần/phân 所sở 謂vị 五ngũ 處xứ 即tức 是thị 心tâm 額ngạch 喉hầu 頂đảnh 左tả 右hữu 肩kiên 上thượng 也dã 所sở 以dĩ 云vân 更cánh 問vấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 空không 手thủ 等đẳng 者giả 謂vị 手thủ 有hữu 華hoa 也dã 如như 金kim 剛cang 頂đảnh 瑜du 伽già 念niệm 誦tụng 法pháp 第đệ 四tứ 卷quyển 即tức 教giáo 弟đệ 子tử 竪thụ 忍nhẫn 願nguyện 二nhị 度độ 為vi 針châm 以dĩ 白bạch 華hoa 鬘man 掛quải 其kỳ 針châm 上thượng 應ưng 是thị 此thử 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 耳nhĩ 語ngữ 教giáo 之chi 等đẳng 者giả 即tức 耳nhĩ 語ngữ 為vi 說thuyết 三tam 昧muội 耶da 偈kệ 此thử 或hoặc 若nhược 具cụ 支chi 灌quán 頂đảnh 者giả 得đắc 受thọ 結kết 緣duyên 灌quán 頂đảnh 者giả 不bất 合hợp 聞văn 之chi 故cố 耳nhĩ 語ngữ 告cáo 之chi 別biệt 有hữu 說thuyết 處xứ 者giả 即tức 前tiền 漫mạn 荼đồ 具cụ 緣duyên 品phẩm 授thọ 法Pháp 輪luân 法Pháp 螺loa 已dĩ 正chánh 是thị 說thuyết 處xứ 或hoặc 指chỉ 金kim 剛cang 頂đảnh 念niệm 誦tụng 法pháp 名danh 別biệt 有hữu 說thuyết 處xứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 更cánh 問vấn 何hà 印ấn 者giả 即tức 三tam 昧muội 耶da 印ấn 也dã 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 謂vị 第đệ 二nhị 經Kinh 云vân 次thứ 應ưng 當đương 自tự 結kết 諸chư 佛Phật 三tam 昧muội 。 耶da 三tam 轉chuyển 加gia 淨tịnh 衣y 等đẳng 又hựu 即tức 此thử 經Kinh 云vân 耳nhĩ 語ngữ 而nhi 告cáo 彼bỉ 無vô 上thượng 正chánh 等đẳng 戒giới 次thứ 當đương 為vi 彼bỉ 結kết 正chánh 等đẳng 三tam 昧muội 印ấn 授thọ 彼bỉ 開khai 敷phu 華hoa 令linh 發phát 菩Bồ 提Đề 意ý 。 等đẳng 故cố 此thử 三tam 昧muội 耶da 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 金kim 剛cang 。 誓thệ 戒giới 此thử 真chân 言ngôn 之chi 印ấn 在tại 密mật 印ấn 品phẩm 耳nhĩ 若nhược 預dự 知tri 者giả 結kết 金kim 剛cang 縛phược 以dĩ 智trí 定định 度độ 捻nẫm 檀đàn 慧tuệ 度độ 中trung 間gian 以dĩ 進tiến 力lực 度độ 少thiểu 曲khúc 相tương/tướng 柱trụ 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 與dữ 更cánh 問vấn 者giả 謂vị 如như 上thượng 師sư 為vi 弟đệ 子tử 作tác 三tam 昧muội 印ấn 等đẳng 令linh 擲trịch 華hoa 於ư 壇đàn 中trung 隨tùy 華hoa 所sở 墮đọa 之chi 尊tôn 或hoặc 金kim 剛cang 部bộ 尊tôn 或hoặc 蓮liên 華hoa 部bộ 尊tôn 隨tùy 何hà 部bộ 尊tôn 有hữu 種chủng 種chủng 真chân 言ngôn 印ấn 法pháp 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 非phi 為vi 諸chư 部bộ 之chi 一nhất 切thiết 也dã 若nhược 作tác 傳truyền 教giáo 灌quán 頂đảnh 者giả 即tức 是thị 諸chư 部bộ 一nhất 切thiết 故cố 云vân 更cánh 問vấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 當đương 作tác 生sanh 一nhất 切thiết 支chi 分phần/phân 印ấn 者giả 此thử 印ấn 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 印ấn 故cố 第đệ 六lục 疏sớ/sơ 云vân 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 加gia 持trì 支chi 分phần/phân 已dĩ 令linh 依y 吉cát 祥tường 坐tọa 法pháp 而nhi 坐tọa 其kỳ 中trung 。 是thị 也dã 又hựu 秘bí 密mật 八bát 印ấn 品phẩm 說thuyết 二nhị 手thủ 作tác 未vị 開khai 敷phu 蓮liên 華hoa 合hợp 掌chưởng 建kiến 立lập 二nhị 空không 輪luân 而nhi 稍sảo 屈khuất 之chi 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 一nhất 切thiết 支chi 分phần/phân 生sanh 印ấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 弟đệ 子tử 頂đảnh 等đẳng 者giả 此thử 中trung 應ưng 云vân 十thập 字tự 縫phùng 上thượng 想tưởng 作tác 暗ám 字tự 其kỳ 心tâm 中trung 極cực 想tưởng 作tác 阿a 字tự 傳truyền 寫tả 者giả 悞ngộ 對đối 經kinh 可khả 悉tất 經kinh 密mật 印ấn 品phẩm 者giả 密mật 謂vị 秘bí 密mật 印ấn 謂vị 幖tiêu 幟xí 順thuận 世thế 立lập 稱xưng 故cố 名danh 印ấn 也dã 說thuyết 文văn 曰viết 印ấn 者giả 執chấp 政chánh 者giả 所sở 持trì 信tín 也dã 今kim 此thử 是thị 執chấp 真chân 言ngôn 者giả 所sở 持trì 之chi 信tín 也dã 又hựu 如như 世thế 人nhân 王vương 秉bỉnh 歷lịch 代đại 之chi 命mạng 寶bảo 八bát 表biểu 欽khâm 而nhi 畏úy 之chi 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 之chi 幖tiêu 幟xí 八bát 部bộ 信tín 而nhi 從tùng 之chi 又hựu 簡giản 彼bỉ 顯hiển 故cố 謂vị 顯hiển 教giáo 中trung 或hoặc 說thuyết 一nhất 法Pháp 界Giới 印ấn 或hoặc 說thuyết 三tam 法pháp 印ấn 四tứ 法pháp 等đẳng 密mật 宗tông 乃nãi 是thị 手thủ 印ấn 即tức 謂vị 之chi 幖tiêu 幟xí 是thị 密mật 之chi 印ấn 故cố 云vân 密mật 印ấn 此thử 經Kinh 以dĩ 三tam 密mật 為vi 宗tông 行hành 者giả 雖tuy 口khẩu 誦tụng 真chân 言ngôn 心tâm 想tưởng 本bổn 尊tôn 若nhược 不bất 持trì 密mật 印ấn 則tắc 三tam 密mật 不bất 具cụ 如như 世thế 鼎đỉnh 之chi 三tam 足túc 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 又hựu 如như 伊y 字tự 三tam 點điểm 闕khuyết 一nhất 不bất 成thành 又hựu 此thử 密mật 印ấn 乃nãi 是thị 法Pháp 界Giới 漫mạn 荼đồ 之chi 幖tiêu 幟xí 若nhược 隨tùy 有hữu 所sở 闕khuyết 則tắc 法Pháp 界Giới 不bất 具cụ 故cố 此thử 品phẩm 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 說thuyết 迦ca 羅la 等đẳng 者giả 此thử 約ước 法pháp 華hoa 明minh 迦ca 羅la 三tam 摩ma 耶da 二nhị 種chủng 之chi 時thời 也dã 方phương 便tiện 品phẩm 云vân 爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 我ngã 今kim 此thử 眾chúng 。 無vô 復phục 枝chi 葉diệp 。 純thuần 有hữu 貞trinh 實thật 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 如như 是thị 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 退thoái 亦diệc 佳giai 矣hĩ 。 汝nhữ 今kim 善thiện 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 樂nhạo 欲dục 聞văn 。 等đẳng 皆giai 名danh 迦ca 羅la 之chi 時thời 也dã 此thử 約ước 感cảm 應ứng 嘉gia 會hội 之chi 時thời 又hựu 云vân 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 以dĩ 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 眾chúng 生sanh 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 使sử 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 等đẳng 即tức 三tam 摩ma 耶da 時thời 。 也dã 此thử 約ước 正chánh 說thuyết 經Kinh 之chi 時thời 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 說thuyết 手thủ 印ấn 等đẳng 者giả 此thử 上thượng 七thất 字tự 是thị 標tiêu 說thuyết 手thủ 印ấn 之chi 相tướng 言ngôn 不bất 越việt 三tam 法pháp 已dĩ 下hạ 九cửu 字tự 乃nãi 是thị 經Kinh 家gia 結kết 釋thích 三tam 昧muội 真chân 言ngôn 功công 德đức 何hà 以dĩ 復phục 於ư 此thử 印ấn 相tương/tướng 中trung 用dụng 之chi 豈khởi 不bất 相tương 參tham 耶da 故cố 會hội 釋thích 之chi 者giả 非phi 但đãn 三tam 昧muội 耶da 真chân 言ngôn 功công 德đức 不bất 越việt 三tam 法pháp 道đạo 界giới 圓viên 滿mãn 地Địa 波Ba 羅La 蜜Mật 。 欲dục 令linh 身thân 印ấn 皆giai 具cụ 如như 是thị 功công 德đức 。 又hựu 顯hiển 三tam 密mật 不bất 相tương 離ly 故cố 。 故cố 無vô 相tướng 參tham 之chi 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 行hành 者giả 雖tuy 未vị 能năng 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 未vị 能năng 證chứng 一nhất 切thiết 。 法pháp 體thể 即tức 是thị 真Chân 如Như 之chi 性tánh 縱túng/tung 也dã 奪đoạt 云vân 但đãn 能năng 作tác 此thử 法Pháp 界Giới 之chi 印ấn 誦tụng 此thử 法Pháp 界Giới 之chi 真chân 言ngôn 亦diệc 即tức 體thể 同đồng 法Pháp 界Giới 之chi 性tánh 何hà 以dĩ 故cố 離ly 此thử 手thủ 印ấn 真chân 言ngôn 無vô 別biệt 法Pháp 界Giới 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 呾đát 摩ma (# 二nhị 合hợp )# 俱câu 含hàm 者giả 呾đát 摩ma 體thể 也dã 身thân 也dã 俱câu 含hàm 我ngã 也dã 謂vị 我ngã 身thân 即tức 金kim 剛cang 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 斷đoạn 害hại 身thân 見kiến 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 慧tuệ 刀đao 之chi 印ấn 行hành 者giả 作tác 之chi 能năng 斷đoạn 身thân 見kiến 及cập 俱câu 生sanh 見kiến 垢cấu 此thử 言ngôn 及cập 俱câu 生sanh 見kiến 即tức 是thị 邊biên 見kiến 非phi 後hậu 三tam 見kiến 何hà 以dĩ 故cố 故cố 唯duy 識thức 云vân 十thập 煩phiền 惱não 中trung 六Lục 通Thông 俱câu 生sanh 及cập 分phân 別biệt 起khởi 任nhậm 運vận 思tư 察sát 俱câu 得đắc 生sanh 故cố 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 要yếu 由do 惡ác 友hữu 或hoặc 邪tà 教giáo 力lực 自tự 審thẩm 思tư 察sát 方phương 得đắc 生sanh 故cố 此thử 中trung 經kinh 有hữu 諸chư 見kiến 及cập 身thân 見kiến 言ngôn 真chân 言ngôn 之chi 中trung 但đãn 標tiêu 身thân 見kiến 者giả 既ký 斷đoạn 其kỳ 根căn 枝chi 葉diệp 隨tùy 亡vong 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 初sơ 梵Phạm 字tự 為vi 心tâm 等đẳng 者giả 梵Phạm 字tự 應ưng 是thị 摩ma 字tự 謂vị 此thử 真chân 言ngôn 雖tuy 總tổng 分phần/phân 七thất 句cú 別biệt 具cụ 多đa 言ngôn 然nhiên 以dĩ 摩ma 字tự 而nhi 為vi 其kỳ 心tâm 餘dư 為vi 身thân 分phần/phân 此thử 摩ma 字tự 詮thuyên 於ư 我ngã 義nghĩa 又hựu 是thị 五ngũ 空không 點điểm 字tự 謂vị 此thử 字tự 又hựu 是thị 迦ca 遮già 吒tra 多đa 波ba 五ngũ 類loại 聲thanh 中trung 第đệ 五ngũ 仰ngưỡng 禳# 拏noa 曩nẵng 莽mãng 五ngũ 空không 點điểm 之chi 第đệ 五ngũ 點điểm 也dã 故cố 云vân 又hựu 是thị 五ngũ 空không 點điểm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 瑜du 伽già 座tòa 二nhị 十thập 三tam 行hành 者giả 勘khám 數số 今kim 經kinh 至chí 住trụ 瑜du 伽già 座tòa 二nhị 十thập 一nhất 行hành 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 非phi 器khí 眾chúng 生sanh 等đẳng 者giả 經kinh 第đệ 二nhị 品phẩm 辨biện 弟đệ 子tử 之chi 德đức 彼bỉ 中trung 經Kinh 云vân 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 。 堪kham 為vi 法Pháp 器khí 。 遠viễn 離ly 諸chư 垢cấu 。 勤cần 勇dũng 深thâm 信tín 常thường 念niệm 利lợi 他tha 等đẳng 謂vị 具cụ 如như 是thị 相tướng 。 者giả 堪kham 任nhậm 真chân 言ngôn 道Đạo 法Pháp 名danh 為vi 法Pháp 器khí 無vô 是thị 相tương/tướng 者giả 名danh 為vi 非phi 器khí 也dã 今kim 此thử 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 鉢bát 印ấn 若nhược 依y 法pháp 作tác 之chi 者giả 即tức 同đồng 如Như 來Lai 持trì 恆Hằng 沙sa 佛Phật 幖tiêu 幟xí 亦diệc 能năng 令linh 非phi 器khí 眾chúng 生sanh 當đương 獲hoạch 得đắc 如như 是thị 。 功công 德đức 故cố 云vân 能năng 令linh 一nhất 切thiết 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 持trì 衣y 二nhị 角giác 者giả 即tức 表biểu 不bất 捨xả 異dị 生sanh 及cập 二Nhị 乘Thừa 令linh 出xuất 離ly 故cố 也dã 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 初sơ 離ly 異dị 生sanh 煩phiền 惱não 次thứ 離ly 二Nhị 乘Thừa 煩phiền 惱não 即tức 其kỳ 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 闍xà 嚩phạ 羅la 者giả 注chú 中trung 但đãn 釋thích 字tự 義nghĩa 不bất 明minh 句cú 義nghĩa 此thử 三tam 字tự 上thượng 之chi 二nhị 字tự 是thị 二nhị 合hợp 字tự 應ưng 云vân 闍xà 嚩phạ (# 二nhị 合hợp )# 羅la 此thử 譯dịch 為vi 焰diễm 次thứ 句cú 云vân 摩ma 履lý 伱# 此thử 譯dịch 為vi 鬘man 謂vị 如như 身thân 光quang 之chi 焰diễm 連liên 環hoàn 不bất 斷đoạn 猶do 如như 鬘man 形hình 下hạ 云vân 怛đát 他tha 揭yết 多đa 。 㗚lật 旨chỉ (# 二nhị 合hợp )# 此thử 云vân 如Như 來Lai 光quang 謂vị 如Như 來Lai 之chi 光quang 。 其kỳ 焰diễm 如như 鬘man 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 真chân 言ngôn 闕khuyết 更cánh 勘khám 本bổn 者giả 此thử 真chân 言ngôn 在tại 第đệ 二nhị 卷quyển 經kinh 第đệ 十thập 紙chỉ 中trung 謂vị 南nam 麼ma 三tam 曼mạn 多đa 勃bột 馱đà 喃nẩm (# 一nhất )# 伐phạt 折chiết 囉ra (# 二nhị 合hợp )# 入nhập 嚩phạ (# 二nhị 合hợp )# 羅la (# 二nhị )# 微vi 薩tát 普phổ (# 二nhị 合hợp )# 囉ra 吽hồng (# 三tam )# 此thử 文văn 在tại 第đệ 六lục 疏sớ/sơ 四tứ 十thập 三tam 紙chỉ 釋thích 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如Như 來Lai 舌thiệt 印ấn 闕khuyết 之chi 勘khám 本bổn 者giả 經kinh 中trung 漏lậu 脫thoát 訪phỏng 之chi 未vị 獲hoạch 。

【# 疏sớ/sơ 】# 鉢bát 囉ra (# 二nhị 合hợp )# 帝đế 慧tuệ 耻sỉ 多đa 者giả 又hựu 可khả 譯dịch 為vi 成thành 就tựu 義nghĩa 第đệ 六lục 疏sớ/sơ 如Như 來Lai 無vô 量lượng 劫kiếp 。 來lai 常thường 修tu 真chân 實thật 諦đế 語ngữ 故cố 得đắc 此thử 平bình 等đẳng 語ngữ 輪luân 成thành 就tựu 實thật 諦đế 之chi 法pháp 所sở 發phát 誠thành 言ngôn 必tất 定định 無vô 異dị 故cố 亦diệc 名danh 成thành 就tựu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 曷hạt 魯lỗ 波ba 等đẳng 者giả 此thử 注chú 上thượng 三tam 字tự 梵Phạm 音âm 不bất 正chánh 也dã 正chánh 梵Phạm 音âm 云vân 遏át 嚕rô 波ba 此thử 譯dịch 云vân 語ngữ 注chú 云vân 語ngữ 之chi 分phần 段đoạn 也dã 者giả 對đối 下hạ 嚩phạ 迦ca 故cố 稱xưng 分phân 段đoạn 梵Phạm 云vân 嚩phạ 迦ca 此thử 譯dịch 為vi 語ngữ 若nhược 嚩phạ 迦ca 為vi 語ngữ 即tức 屬thuộc 語ngữ 體thể 嚕rô 波ba 稱xưng 語ngữ 即tức 是thị 語ngữ 表biểu 分phân 段đoạn 之chi 色sắc 故cố 云vân 語ngữ 之chi 分phần 段đoạn 又hựu 梵Phạm 云vân 嚕rô 波ba 亦diệc 名danh 為vi 色sắc 此thử 是thị 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 辨biện 說thuyết 所sở 謂vị 奇kỳ 特đặc 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 𤙖# 是thị 三tam 德đức 等đẳng 者giả 此thử hū# ṃ# 𤙖# 字tự 由do 菩Bồ 提Đề 心tâm 大đại 悲bi 方phương 便tiện 。 合hợp 成thành 故cố 云vân 三tam 德đức 麼ma 空không 也dã 者giả 此thử 麼ma 字tự 書thư 悞ngộ 應ưng 是thị 參tham 字tự 謂vị 此thử 參tham 字tự 由do 加gia 空không 點điểm 故cố 即tức 是thị 大đại 空không 之chi 三tam 昧muội 也dã 言ngôn 更cánh 問vấn 者giả 此thử 𤙖# 參tham [肆-聿+?]# 三tam 字tự 憑bằng 經kinh 合hợp 在tại 於ư 真chân 言ngôn 諸chư 句cú 之chi 末mạt 阿a 闍xà 梨lê 於ư 句cú 首thủ 者giả 不bất 知tri 何hà 耶da 故cố 令linh 更cánh 問vấn 言ngôn 駄đà (# 入nhập )# 舍xá 嚩phạ 蘭lan 等đẳng 者giả 此thử 一nhất 句cú 真chân 言ngôn 而nhi 有hữu 五ngũ 字tự 蘭lan 字tự 已dĩ 上thượng 駄đà (# 入nhập )# 舍xá 云vân 十thập 嚩phạ 蘭lan 云vân 力lực 伽già 之chi 一nhất 字tự 義nghĩa 當đương 身thân 分phần/phân 若nhược 准chuẩn 具cụ 足túc 梵Phạn 語ngữ 應ưng 云vân 鴦ương 伽già 此thử 云vân 身thân 分phần/phân 譯dịch 者giả 就tựu 便tiện 但đãn 於ư 蘭lan 字tự 下hạ 留lưu 引dẫn 聲thanh 便tiện 當đương 鴦ương 字tự 諸chư 如như 此thử 類loại 體thể 而nhi 用dụng 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 悉tất 密mật 嘌phiêu 底để (# 丁đinh 以dĩ 反phản )# 者giả 此thử 底để 字tự 准chuẩn 切thiết 韻vận 在tại 薺# 字tự 韻vận 收thu 今kim 言ngôn 丁đinh 以dĩ 者giả 以dĩ 字tự 在tại 止chỉ 字tự 韻vận 收thu 意ý 令linh 將tương 此thử 薺# 韻vận 底để (# 都đô 禮lễ 反phản )# 字tự 於ư 止chỉ 字tự 韻vận 中trung 呼hô 之chi 是thị 故cố 切thiết 云vân 丁đinh 以dĩ 。

問vấn 設thiết 不bất 作tác 丁đinh 以dĩ 之chi 切thiết 只chỉ 於ư 薺# 韻vận 呼hô 之chi 有hữu 何hà 不bất 得đắc 。

答đáp 為vi 順thuận 梵Phạm 音âm 要yếu 親thân 的đích 故cố 諸chư 如như 此thử 類loại 准chuẩn 此thử 應ưng 悉tất 。

【# 經kinh 】# 阿a (# 去khứ )# 然nhiên 者giả 此thử 譯dịch 為vi 教giáo 疏sớ/sơ 中trung 脫thoát 少thiểu 疏sớ/sơ 言ngôn 謂vị 如như 尊tôn 者giả 文Văn 殊Thù 所sở 指chỉ 授thọ 之chi 事sự 而nhi 當đương 作tác 也dã 指chỉ 授thọ 之chi 事sự 即tức 是thị 教giáo 也dã 但đãn 有hữu 注chú 釋thích 而nhi 脫thoát 其kỳ 經kinh 句cú 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 猶do 如như 觀quán 音âm 等đẳng 者giả 此thử 舉cử 況huống 也dã 謂vị 猶do 如như 觀quán 音âm 菩Bồ 薩Tát 將tương 紹thiệu 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 位vị 是thị 以dĩ 頂đảnh 上thượng 持trì 帶đái 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 以dĩ 此thử 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 將tương 補bổ 釋Thích 迦Ca 之chi 處xứ 所sở 以dĩ 手thủ 持trì 窣tốt 覩đổ 波ba 印ấn 以dĩ 標tiêu 表biểu 之chi 。

問vấn 觀quán 音âm 頂đảnh 置trí 佛Phật 身thân 表biểu 紹thiệu 佛Phật 位vị 此thử 尊tôn 手thủ 作tác 塔tháp 印ấn 何hà 關quan 佛Phật 處xứ 耶da 。

答đáp 觀quán 音âm 持trì 佛Phật 佛Phật 現hiện 在tại 故cố 此thử 尊tôn 持trì 塔tháp 師sư 滅diệt 度độ 故cố 又hựu 八bát 菩Bồ 薩Tát 漫mạn 荼đồ 經kinh 說thuyết 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 頂đảnh 帶đái 如Như 來Lai 窣tốt 覩đổ 波ba 故cố 亦diệc 名danh 帶đái 塔tháp 之chi 尊tôn 故cố 云vân 猶do 如như 觀quán 音âm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 彌Di 勒Lặc 種chủng 子tử 字tự 者giả 即tức 指chỉ 知tri 字tự 為vi 此thử 真chân 言ngôn 之chi 種chủng 子tử 也dã 言ngôn 彌Di 勒Lặc 種chủng 子tử 者giả 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 即tức 以dĩ 大đại 慈từ 隨tùy 性tánh 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 云vân 知tri 義nghĩa 等đẳng 者giả 前tiền 釋thích 奴nô 揭yết 多đa 云vân 知tri 義nghĩa 起khởi 義nghĩa 今kim 釋thích 為vi 得đắc 者giả 知tri 謂vị 證chứng 知tri 證chứng 知tri 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 故cố 得đắc 謂vị 證chứng 得đắc 證chứng 得đắc 等đẳng 空không 之chi 藏tạng 故cố 證chứng 義nghĩa 是thị 同đồng 故cố 云vân 亦diệc 相tương/tướng 會hội 也dã 言ngôn 髀bễ 質chất 多đa 藍lam 麼ma 嚩phạ (# 二nhị 合hợp )# 等đẳng 者giả 此thử 二nhị 合hợp 字tự 經kinh 中trung 於ư 怛đát 㘕# 下hạ 置trí 之chi 疏sớ/sơ 中trung 抄sao 寫tả 者giả 悞ngộ 耳nhĩ 又hựu 麼ma 嚩phạ 者giả 經kinh 中trung 只chỉ 一nhất 箇cá 嚩phạ 字tự 其kỳ 梵Phạm 書thư 作tác 此thử 嚩phạ 字tự 此thử 字tự 體thể 雖tuy 是thị 摩ma 嚩phạ 二nhị 合hợp 所sở 成thành 卻khước 為vi 怛đát 㘕# tra# 字tự 上thượng 不bất 加gia 大đại 空không 之chi 點điểm 但đãn 得đắc 名danh 為vi 怛đát 囉ra 若nhược 加gia 空không 點điểm 便tiện 名danh 怛đát 㘕# tra# ṃ# 於ư 下hạ 嚩phạ 字tự 上thượng 更cánh 不bất 須tu 置trí 麼ma 字tự 若nhược 於ư 怛đát 囉ra 字tự 上thượng 不bất 著trước 空không 點điểm 遂toại 於ư 下hạ 縛phược 字tự 之chi 上thượng 置trí 以dĩ 麼ma 音âm 即tức 合hợp 怛đát 囉ra 字tự 有hữu 點điểm 不bất 殊thù 後hậu 人nhân 懵mộng 於ư 斯tư 旨chỉ 迴hồi 換hoán 字tự 音âm 不bất 知tri 梵Phạm 音âm 體thể 義nghĩa 如như 此thử 故cố 疏sớ/sơ 又hựu 云vân 此thử 嚩phạ 即tức 是thị 點điểm 以dĩ 加gia 多đa 羅la tu# 字tự 之chi 上thượng 即tức 為vi 多đa 㘕# tu# ṃ# 也dã 其kỳ 麼ma 嚩phạ 字tự 唯duy 梵Phạm 書thư 雖tuy 雙song 置trí 之chi 不bất 是thị 二nhị 合hợp 唯duy 一nhất 嚩phạ 音âm 至chí 下hạ 字tự 輪luân 品phẩm 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 驃phiếu 也dã (# 二nhị 合hợp )# 嗢ốt 揭yết (# 二nhị 合hợp )# 多đa 者giả 此thử 與dữ 經kinh 不bất 同đồng 也dã 經kinh 用dụng 弊tệ 字tự 切thiết 云vân 毗tỳ 喻dụ 今kim 用dụng 驃phiếu 也dã 故cố 不bất 同đồng 也dã 有hữu 何hà 所sở 以dĩ 經kinh 疏sớ/sơ 不bất 同đồng 謂vị 經kinh 就tựu 省tỉnh 聲thanh 作tác 毗tỳ 庾dữu 音âm 卻khước 不bất 合hợp 於ư 下hạ [薩/木]# 多đa (# 上thượng )# 更cánh 加gia 嗢ốt 字tự 疏sớ/sơ 顯hiển 具cụ 呼hô 於ư 驃phiếu 也dã (# 二nhị 合hợp )# 下hạ 合hợp 加gia 嗢ốt 字tự 如như 上thượng 數số 指chỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 多đa 唎rị 尼ni 等đẳng 者giả 多đa 唎rị 即tức 菩Bồ 薩Tát 之chi 名danh 此thử 譯dịch 云vân 渡độ 上thượng 句cú 云vân 多đa 隸lệ 即tức 呼hô 彼bỉ 也dã 下hạ 云vân 多đa 唎rị 尼ni 者giả 上thượng 二nhị 字tự 與dữ 前tiền 句cú 同đồng 下hạ 之chi 尼ni 字tự 經kinh 中trung 是thị 抳nê 字tự 俱câu 是thị 等đẳng 義nghĩa 亦diệc 是thị 多đa 義nghĩa 今kim 取thủ 等đẳng 義nghĩa 謂vị 令linh 菩Bồ 薩Tát 平bình 等đẳng 。 渡độ 故cố 上thượng 句cú 多đa [口*(上/矢)*(入/米)]# 即tức 是thị 自tự 渡độ 既ký 自tự 渡độ 已dĩ 須tu 渡độ 一nhất 切thiết 故cố 加gia 等đẳng 言ngôn 若nhược 但đãn 自tự 渡độ 不bất 渡độ 於ư 他tha 不bất 名danh 等đẳng 度độ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 薩tát 嚩phạ 波ba 也dã 等đẳng 者giả 此thử 真chân 言ngôn 除trừ 泮phấn 吒tra 也dã 上thượng 之chi 三tam 句cú 皆giai 是thị 恐khủng 怖bố 謂vị 如như 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 險hiểm 道đạo 大đại 恐khủng 怖bố 中trung 竪thụ 我ngã 慢mạn 幢tràng 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 即tức 以dĩ 此thử 初sơ 畢tất 竟cánh 空không 句cú 怖bố 之chi 爾nhĩ 時thời 我ngã 慢mạn 自tự 息tức 得đắc 入nhập 金kim 剛cang 實thật 性tánh 下hạ 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 可khả 度độ 上thượng 不bất 見kiến 諸chư 佛Phật 。 可khả 求cầu 謂vị 證chứng 涅Niết 槃Bàn 而nhi 以dĩ 大Đại 悲Bi 三Tam 昧Muội 。 使sử 其kỳ 念niệm 起khởi 而nhi 復phục 調điều 之chi 不bất 止chỉ 則tắc 傷thương 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 。 故cố 復phục 以dĩ 第đệ 三tam 如Như 來Lai 𤙖# 字tự 威uy 力lực 而nhi 制chế 止chỉ 之chi 故cố 有hữu 三tam 種chủng 恐khủng 怖bố 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佉khư 馱đà 耶da 等đẳng 者giả 此thử 真chân 言ngôn 初sơ 云vân 噉đạm 次thứ 云vân 打đả 碎toái 後hậu 云vân 打đả 擊kích 表biểu 何hà 義nghĩa 耶da 謂vị 初sơ 噉đạm 食thực 三tam 垢cấu 次thứ 破phá 壞hoại 三tam 障chướng 後hậu 更cánh 加gia 打đả 擊kích 要yếu 令linh 摧tồi 碎toái 無vô 有hữu 遺di 餘dư 。 即tức 是thị 三tam 句cú 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 係hệ 係hệ 俱câu 麼ma 羅la 等đẳng 者giả 凡phàm 隨tùy 何hà 等đẳng 真chân 言ngôn 要yếu 解giải 梵Phạm 言ngôn 須tu 知tri 大đại 意ý 大đại 意ý 者giả 如như 此thử 一nhất 真chân 言ngôn 意ý 者giả 從tùng 係hệ 係hệ 至chí 悉tất 體thể 多đa 即tức 是thị 呼hô 名danh 歎thán 德đức 上thượng 五ngũ 字tự 呼hô 名danh 下hạ 八bát 字tự 歎thán 德đức 總tổng 云vân 汝nhữ 童đồng 子tử 是thị 住trụ 於ư 解giải 脫thoát 道đạo 者giả 又hựu 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 諸chư 句cú 即tức 是thị 令linh 憶ức 本bổn 願nguyện 此thử 童đồng 子tử 昔tích 發phát 所sở 願nguyện 悉tất 渡độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 令linh 住trụ 於ư 。 解giải 脫thoát 如như 我ngã 無vô 異dị 。 汝nhữ 今kim 所sở 願nguyện 。 已dĩ 滿mãn 應ưng 以dĩ 普phổ 門môn 自tự 在tại 加gia 持trì 令linh 我ngã 與dữ 汝nhữ 無vô 異dị 此thử 即tức 真chân 言ngôn 之chi 大đại 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 摩ma 奴nô 薩tát 末mạt 囉ra 者giả 注chú 云vân 憶ức 昔tích 所sở 願nguyện 即tức 與dữ 前tiền 文Văn 殊Thù 真chân 言ngôn 中trung 有hữu 異dị 彼bỉ 中trung 云vân 鉢bát 囉ra 底để 若nhược 即tức 昔tích 願nguyện 也dã 此thử 云vân 摩ma 奴nô 有hữu 別biệt 梵Phạm 云vân 摩ma 奴nô 或hoặc 云vân 摩ma 那na 此thử 譯dịch 為vi 意ý 今kim 注chú 為vi 昔tích 願nguyện 者giả 是thị 義nghĩa 翻phiên 也dã 即tức 是thị 令linh 此thử 尊tôn 者giả 憶ức 昔tích 意ý 願nguyện 義nghĩa 與dữ 前tiền 殊thù 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 那na (# 奴nô 汙ô )# 者giả 准chuẩn 經kinh 此thử 若nhược 那na 上thượng 更cánh 有hữu 娜na 耶da 二nhị 字tự 娜na 耶da 與dữ 也dã 若nhược 那na 智trí 也dã 即tức 是thị 與dữ 其kỳ 智trí 願nguyện 今kim 疏sớ/sơ 脫thoát 略lược 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 薩tát 傍bàng (# 上thượng )# 俱câu 嚧rô 者giả 經kinh 中trung 云vân 薩tát [金*(离-禸+ㄆ)]# (# 引dẫn )# 矩củ 嚕rô 此thử 中trung 云vân 薩tát 傍bàng (# 上thượng )# 者giả 傍bàng 字tự 即tức 當đương 婆bà 字tự 加gia 點điểm 不bất 違vi 於ư 經kinh 注chú 中trung 上thượng 字tự 抄sao 寫tả 者giả 悞ngộ 應ưng 置trí 去khứ 字tự 即tức 是thị 經Kinh 是thị 引dẫn 字tự 故cố 引dẫn 是thị 長trường/trưởng 聲thanh 長trường/trưởng 聲thanh 通thông 於ư 平bình 去khứ 即tức 當đương 阿a 聲thanh 今kim 上thượng 字tự 即tức 當đương 短đoản 聲thanh 即tức 無vô 阿a 聲thanh 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 微vi 三tam 昧muội 耶da 你nễ 曳duệ 者giả 經kinh 作tác 微vi 娑sa 麼ma (# 二nhị 合hợp )# 也dã 疏sớ/sơ 文văn 似tự 悞ngộ 微vi 娑sa 麼ma (# 二nhị 合hợp )# 也dã 伱# 即tức 滿mãn 願nguyện 也dã 曳duệ 屬thuộc 假giả 者giả 亦diệc 是thị 乘thừa 義nghĩa 即tức 是thị 滿mãn 願nguyện 乘thừa 也dã 下hạ 皆giai 倣# 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 婆bà 演diễn 馱đà 馱đà 者giả 經kinh 中trung 云vân 阿a 佩bội 延diên 娜na 娜na 。

問vấn 疏sớ/sơ 解giải 經kinh 文văn 何hà 故cố 不bất 扶phù 。

答đáp 此thử 亦diệc 有hữu 意ý 謂vị 一nhất 切thiết 言ngôn 音âm 不bất 出xuất 字tự 母mẫu 古cổ 來lai 翻phiên 譯dịch 字tự 母mẫu 之chi 字tự 於ư 迦ca 遮già 吒tra 多đa 波ba 五ngũ 類loại 聲thanh 中trung 聲thanh 勢thế 不bất 定định 只chỉ 如như 多đa 字tự 五ngũ 聲thanh 有hữu 云vân 多đa 他tha 娜na 馱đà 曩nẵng 有hữu 云vân 多đa 他tha 馱đà 憚đạn 曩nẵng 所sở 以dĩ 翻phiên 譯dịch 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 用dụng 字tự 不bất 定định 疏sớ/sơ 主chủ 當đương 其kỳ 欲dục 以dĩ 此thử 事sự 於ư 阿a 闍xà 梨lê 。 處xử 決quyết 之chi 未vị 及cập 和hòa 會hội 禪thiền 師sư 棄khí 世thế 今kim 經kinh 疏sớ/sơ 不bất 同đồng 蓋cái 由do 此thử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 住trụ 阿a 字tự 門môn 離ly 一nhất 切thiết 生sanh 者giả 。 離ly 一nhất 切thiết 生sanh 即tức 無vô 畏úy 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 驃phiếu (# 婆bà 臾du )# 等đẳng 者giả 此thử 阿a 驃phiếu 二nhị 字tự 即tức 云vân 無vô 明minh 已dĩ 下hạ 注chú 中trung 顯hiển 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 從tùng 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 制chế 都đô 之chi 心tâm 梵Phạm 音âm 正chánh 云vân 制chế 多đa 為vi 帶đái 下hạ 鄔ổ 呼hô 云vân 制chế 都đô 即tức 慮lự 知tri 心tâm 也dã 此thử 慈từ 從tùng 自tự 性tánh 慮lự 知tri 心tâm 生sanh 不bất 從tùng 大đại 種chủng 肉nhục 團đoàn 心tâm 生sanh 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 末mạt 盧lô (# 二nhị 合hợp )# 等đẳng 者giả 末mạt 麗lệ 憶ức 也dã 鄔ổ 尼ni 多đa 念niệm 也dã 今kim 云vân 末mạt 盧lô 者giả 將tương 麗lệ 字tự 鄔ổ 字tự 相tương 連liên 呼hô 之chi 故cố 但đãn 置trí 盧lô 字tự 此thử 西tây 方phương 語ngữ 法pháp 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 以dĩ 名danh 寶bảo 處xứ 等đẳng 者giả 又hựu 釋thích 准chuẩn 第đệ 八bát 疏sớ/sơ 如như 世thế 間gian 地địa 界giới 若nhược 有hữu 寶bảo 性tánh 之chi 處xứ 常thường 生sanh 眾chúng 寶bảo 即tức 真chân 言ngôn 初sơ 一nhất 大đại 字tự 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 寶bảo 性tánh 心tâm 地địa 中trung 常thường 出xuất 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 萬vạn 善thiện 之chi 寶bảo 當đương 第đệ 二nhị 大đại 字tự 即tức 是thị 大đại 中trung 之chi 大đại 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 寶Bảo 手Thủ 菩Bồ 薩Tát 。 者giả 此thử 是thị 地Địa 藏Tạng 三Tam 昧Muội 。 中trung 滿mãn 願nguyện 法Pháp 門môn 也dã 又hựu 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 如như 意ý 珠châu 。 在tại 手thủ 能năng 隨tùy 一nhất 切thiết 。 求cầu 者giả 而nhi 給cấp 與dữ 之chi 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 寶bảo 印ấn 手thủ 者giả 此thử 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 阿a 字tự 門môn 照chiếu 知tri 寶bảo 性tánh 自tự 在tại 用dụng 之chi 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 行hành 同đồng 等đẳng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 萬vạn 行hạnh 。 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 同đồng 於ư 虗hư 空không 無vô 相tướng 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 聖thánh 者giả 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 聖thánh 者giả 即tức 是thị 虗hư 空không 藏tạng 眷quyến 屬thuộc 當đương 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 之chi 慧tuệ 故cố 云vân 虗hư 空không 慧tuệ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 多đa 聲thanh 等đẳng 者giả 指chỉ 此thử 真chân 言ngôn 句cú 中trung 上thượng 之chi 怛đát 字tự 帶đái 平bình 聲thanh 呼hô 名danh 為vi 多đa 聲thanh 多đa 字tự 下hạ 㗚lật 字tự 疏sớ/sơ 主chủ 不bất 解giải 字tự 義nghĩa 者giả 但đãn 言ngôn 哩rị 是thị 三tam 昧muội 不bất 從tùng 羅la 字tự 之chi 門môn 也dã 謂vị 此thử 㗚lật 字tự 即tức 是thị 和hòa 會hội 音âm 中trung 第đệ 七thất 音âm 乙ất 哩rị 字tự 此thử 但đãn 是thị 助trợ 巧xảo 之chi 音âm 故cố 不bất 解giải 字tự 門môn 但đãn 云vân 哩rị 是thị 三tam 昧muội 也dã 此thử 怛đát 㗚lật (# 二nhị 合hợp )# 字tự 依y 梵Phạm 書thư 辨biện 之chi 者giả 若nhược 依y 字tự 門môn 即tức 用dụng 此thử tri# 怛đát 哩rị (# 二nhị 合hợp )# 字tự 若nhược 取thủ 助trợ 聲thanh 即tức 用dụng 此thử tla# 怛đát 哩rị (# 二nhị 合hợp )# 字tự 今kim 疏sớ/sơ 意ý 取thủ 助trợ 巧xảo 之chi 字tự 下hạ 准chuẩn 此thử 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 金kim 剛cang 連liên 鏁tỏa 也dã 者giả 此thử 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 智trí 之chi 鏁tỏa 普phổ 縛phược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 能năng 解giải 者giả 又hựu 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 乃nãi 至chí 有hữu 一nhất 毫hào 可khả 縛phược 之chi 根căn 而nhi 固cố 結kết 之chi 終chung 不bất 縱túng/tung 捨xả 故cố 以dĩ 為vi 名danh 此thử 中trung 諸chư 尊tôn 名danh 義nghĩa 已dĩ 於ư 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 藏tạng 品phẩm 說thuyết 之chi 今kim 但đãn 明minh 印ấn 若nhược 欲dục 具cụ 悉tất 見kiến 之chi 當đương 撿kiểm 彼bỉ 品phẩm 不bất 煩phiền 具cụ 指chỉ 經kinh 以dĩ 智trí 慧tuệ 至chí 自tự 在tại 天thiên 印ấn 者giả 此thử 天thiên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 中trung 云vân 淨tịnh 居cư 天thiên 印ấn 經kinh 以dĩ 智trí 慧tuệ 手thủ 虗hư 空không 至chí 音âm 聲thanh 天thiên 印ấn 者giả 此thử 天thiên 下hạ 疏sớ/sơ 於ư 火hỏa 天thiên 下hạ 出xuất 之chi 不bất 次thứ 也dã 。

【# 經kinh 】# 是thị 燄diệm 摩ma 怛đát 荼đồ 印ấn 者giả 怛đát 字tự 是thị 但đãn 字tự 書thư 悞ngộ 但đãn 荼đồ 捧phủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 離ly 三tam 因nhân 得đắc 三tam 空không 者giả 三tam 因nhân 者giả 離ly 三tam 毒độc 因nhân 也dã 謂vị 此thử 真chân 言ngôn 是thị 威uy 猛mãnh 大đại 勢thế 之chi 聲thanh 降hàng 伏phục 三tam 毒độc 之chi 因nhân 而nhi 得đắc 我ngã 法pháp 俱câu 空không 之chi 慧tuệ 以dĩ 此thử 三tam 空không 俱câu 為vi 一nhất 大đại 空không 是thị 最tối 究cứu 竟cánh 最tối 無vô 上thượng 處xứ 故cố 名danh 為vi 頂đảnh 普phổ 通thông 真chân 言ngôn 藏tạng 品phẩm 中trung 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 三tam 乘thừa 萬vạn 行hạnh 究cứu 竟cánh 所sở 歸quy 會hội 處xứ 故cố 稱xưng 為vi 頂đảnh 依y 字tự 門môn 釋thích 者giả 本bổn 體thể 是thị 賀hạ 字tự 賀hạ 是thị 因nhân 義nghĩa 入nhập 阿a 字tự 門môn 即tức 是thị 因nhân 本bổn 不bất 生sanh hū# 下hạ 有hữu 三tam 昧muội 畫họa 故cố 名danh 因nhân 本bổn 不bất 生sanh 三tam 昧muội 又hựu 上thượng 加gia 空không 點điểm hū# ṃ# 故cố 都đô 無vô 前tiền 相tương/tướng 即tức 證chứng 大đại 空không 三tam 字tự 次thứ 第đệ 即tức 曰viết 三tam 空không 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 礫lịch 底để 印ấn 等đẳng 者giả 此thử 礫lịch 字tự 悞ngộ 書thư 經kinh 是thị 爍thước 字tự 梵Phạm 云vân 爍thước 訖ngật 底để 此thử 譯dịch 為vi 槊sóc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 社xã 耶da 毗tỳ 社xã 耶da 印ấn 者giả 此thử 云vân 勝thắng 無vô 勝thắng 此thử 社xã 字tự 惹nhạ 音âm 呼hô 之chi 毗tỳ 字tự 尾vĩ 音âm 呼hô 之chi 謂vị 此thử 曰viết 天thiên 光quang 曜diệu 熾sí 然nhiên 名danh 之chi 為vi 勝thắng 世thế 間gian 諸chư 光quang 無vô 相tướng 映ánh 奪đoạt 名danh 為vi 無vô 勝thắng 但đãn 取thủ 此thử 印ấn 功công 德đức 義nghĩa 用dụng 為vi 名danh 勿vật 如như 言ngôn 作tác 解giải 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 演diễn 者giả 無vô 不bất 得đắc 等đẳng 者giả 此thử 中trung 無vô 字tự 悞ngộ 書thư 應ưng 是thị 乘thừa 字tự 謂vị 此thử 印ấn 即tức 是thị 無vô 行hành 無vô 垢cấu 離ly 相tương/tướng 之chi 乘thừa 演diễn 曩nẵng 云vân 乘thừa 故cố 上thượng 加gia 空không 點điểm 即tức 乘thừa 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 但đãn 明minh 字tự 義nghĩa 若nhược 辨biện 句cú 者giả 伽già 囉ra 云vân 海hải 羅la 演diễn 云vân 宮cung 室thất 或hoặc 云vân 巢sào 窟quật 或hoặc 云vân 藏tạng 今kim 取thủ 宮cung 義nghĩa 蓋cái 取thủ 彼bỉ 依y 處xứ 以dĩ 表biểu 法pháp 也dã 世thế 間gian 脩tu 羅la 處xử 於ư 生sanh 死tử 。 海hải 宮cung 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 遮già 那na 脩tu 羅la 處xứ 於ư 法Pháp 界Giới 大đại 海hải 。 漫mạn 荼đồ 宮cung 中trung 而nhi 得đắc 自tự 在tại 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 極cực 離ly 生sanh 死tử 者giả 謂vị 離ly 分phân 段đoạn 變biến 易dị 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 故cố 名danh 極cực 離ly 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 濕thấp 那na 者giả 經kinh 是thị 你nễ 字tự 准chuẩn 疏sớ/sơ 注chú 解giải 謂vị 聲thanh 者giả 濕thấp 字tự 為vi 正chánh 梵Phạn 語ngữ 正chánh 音âm 濕thấp 嚩phạ 那na (# 二nhị 合hợp )# 此thử 云vân 聲thanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 無vô 垢cấu 聲thanh 也dã 者giả 應ứng 用dụng 哆đa 羅la (# 二nhị 合hợp )# 字tự 釋thích 之chi 哆đa 是thị 如như 如như 義nghĩa 囉ra 是thị 離ly 垢cấu 義nghĩa 或hoặc 但đãn 以dĩ 囉ra 字tự 門môn 釋thích 之chi 亦diệc 得đắc 又hựu 或hoặc 以dĩ 最tối 初sơ 那na 字tự 釋thích 之chi 那na 是thị 空không 義nghĩa 空không 離ly 一nhất 切thiết 垢cấu 。 故cố 後hậu 釋thích 為vi 優ưu 。

大Đại 毗Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 成Thành 佛Phật 神Thần 變Biến 加Gia 持Trì 經Kinh 義Nghĩa 釋Thích 演Diễn 密Mật 鈔Sao 卷quyển 第đệ 八bát