大Đại 品Phẩm 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam

胡hồ 。 吉cát 藏tạng 。 撰soạn 。

習Tập 應Ưng 品Phẩm 第đệ 三tam

上thượng 開khai 宗tông 說thuyết 言ngôn 無vô 不bất 周chu 意ý 無vô 不bất 顯hiển 更cánh 有hữu 下hạ 諸chư 品phẩm 意ý 語ngữ 生sanh 者giả 為vi 欲dục 論luận 辨biện 上thượng 義nghĩa 故cố 上thượng 開khai 宗tông 此thử 辨biện 宗tông 也dã 此thử 意ý 通thông 望vọng 一nhất 教giáo 言ngôn 習tập 應ưng 者giả 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 佛Phật 上thượng 示thị 波Ba 若Nhã 相tương/tướng 今kim 有hữu 明minh 菩Bồ 薩Tát 習tập 應ưng 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 但đãn 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 習tập 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 若nhược 無vô 方phương 便tiện 習tập 則tắc 不bất 得đắc 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 也dã 問vấn 云vân 何hà 是thị 有hữu 方phương 便tiện 無vô 方phương 便tiện 答đáp 一nhất 往vãng 有hữu 習tập 可khả 習tập 便tiện 不bất 得đắc 應ưng 若nhược 無vô 習tập 可khả 習tập 故cố 得đắc 相tương 應ứng 次thứ 有hữu 習tập 不bất 有hữu 習tập 則tắc 不bất 應ưng 無vô 習tập 無vô 不bất 習tập 乃nãi 應ưng 也dã 次thứ 習tập 不bất 習tập 二nhị 無vô 習tập 無vô 不bất 習tập 不bất 二nhị 是thị 二nhị 見kiến 則tắc 二nhị 不bất 二nhị 是thị 不bất 應ưng 無vô 二nhị 無vô 不bất 二nhị 乃nãi 相tương 應ứng 也dã 次thứ 習tập 應ưng 不bất 應ưng 皆giai 是thị 不bất 應ưng 無vô 應ưng 不bất 應ưng 。 乃nãi 是thị 相tương 應ứng 也dã 習tập 應ưng 品phẩm 來lai 者giả 上thượng 既ký 示thị 波Ba 若Nhã 相tương/tướng 今kim 令linh 菩Bồ 薩Tát 習tập 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 若nhược 先tiên 不bất 示thị 波Ba 若Nhã 相tương/tướng 則tắc 無vô 所sở 習tập 便tiện 不bất 得đắc 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 也dã 問vấn 上thượng 亦diệc 佛Phật 如như 行hành 而nhi 說thuyết 。 即tức 令linh 菩Bồ 薩Tát 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 亦diệc 即tức 令linh 菩Bồ 薩Tát 如như 此thử 習tập 故cố 得đắc 相tương 應ứng 復phục 更cánh 有hữu 何hà 習tập 應ưng 也dã 答đáp 實thật 爾nhĩ 但đãn 就tựu 生sanh 法pháp 二nhị 空không 門môn 說thuyết 般Bát 若Nhã 行hành 就tựu 習tập 應ưng 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 習tập 後hậu 門môn 習tập 既ký 前tiền 行hành 亦diệc 習tập 前tiền 既ký 行hành 後hậu 習tập 亦diệc 習tập 但đãn 是thị 平bình 現hiện 之chi 也dã 問vấn 習tập 應ưng 門môn 說thuyết 與dữ 前tiền 門môn 說thuyết 何hà 異dị 答đáp 橫hoạnh/hoành 竪thụ 俱câu 異dị 橫hoạnh/hoành 異dị 者giả 上thượng 略lược 說thuyết 生sanh 法pháp 二nhị 空không 令linh 行hành 今kim 廣quảng 說thuyết 生sanh 法pháp 二nhị 空không 令linh 習tập 竪thụ 異dị 者giả 上thượng 但đãn 就tựu 空không 門môn 明minh 行hành 今kim 就tựu 破phá 四tứ 句cú 門môn 明minh 習tập 故cố 下hạ 言ngôn 習tập 有hữu 不bất 習tập 無vô 不bất 等đẳng 如như 此thử 為vi 異dị 也dã 問vấn 前tiền 何hà 故cố 但đãn 就tựu 空không 門môn 今kim 何hà 故cố 破phá 四tứ 句cú 門môn 答đáp 皆giai 是thị 初sơ 開khai 波Ba 若Nhã 宗tông 故cố 且thả 破phá 人nhân 法pháp 有hữu 後hậu 方phương 究cứu 竟cánh 故cố 具cụ 破phá 四tứ 句cú 也dã 習tập 應ưng 品phẩm 者giả 從tùng 品phẩm 後hậu 因nhân 理lý 得đắc 名danh 奉phụng 鉢bát 從tùng 品phẩm 初sơ 因nhân 事sự 為vi 因nhân 亦diệc 復phục 廣quảng 明minh 習tập 應ưng 從tùng 應ưng 從tùng 廣quảng 為vì 因nhân 奉phụng 鉢bát 表biểu 菩Bồ 薩Tát 行hành 波Ba 若Nhã 必tất 作tác 佛Phật 事sự 此thử 事sự 既ký 大đại 從tùng 初sơ 作tác 名danh 亦diệc 現hiện 招chiêu 提đề 云vân 三tam 十thập 心tâm 習tập 而nhi 不bất 應ưng 八bát 地địa 應ưng 而nhi 不bất 習tập 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 七thất 地địa 已dĩ 來lai 亦diệc 習tập 亦diệc 應ưng 若nhược 二Nhị 乘Thừa 不bất 應ưng 不bất 習tập 也dã 十thập 問vấn 三tam 十thập 心tâm 相tương 似tự 習tập 亦diệc 相tương 似tự 應ưng 也dã 若nhược 八bát 地địa 去khứ 是thị 無vô 功công 用dụng 故cố 應ưng 而nhi 不bất 習tập 者giả 八bát 地địa 任nhậm 運vận 應ưng 亦diệc 任nhậm 運vận 無vô 功công 用dụng 習tập 也dã 今kim 對đối 此thử 開khai 四tứ 句cú 一nhất 習tập 不bất 應ưng 者giả 習tập 有hữu 得đắc 不bất 與dữ 無vô 得đắc 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 應ưng 不bất 習tập 者giả 波Ba 若Nhã 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 作tác 因nhân 名danh 說thuyết 則tắc 歸quy 在tại 十Thập 地Địa 此thử 則tắc 應ưng 而nhi 不bất 習tập 若nhược 作tác 果quả 則tắc 佛Phật 應ưng 而nhi 不bất 習tập 也dã 從tùng 發phát 心tâm 作tác 無vô 所sở 得đắc 習tập 即tức 是thị 無vô 得đắc 應ưng 顛điên 倒đảo 之chi 流lưu 不bất 應ưng 不bất 習tập 也dã 又hựu 上thượng 法pháp 說thuyết 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 空không 今kim 舉cử 況huống 喻dụ 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 空không 明minh 萬vạn 化hóa 只chỉ 如như 十thập 六lục 神thần 我ngã 十thập 六lục 神thần 我ngã 汝nhữ 信tín 不phủ 耶da 今kim 生sanh 法pháp 亦diệc 然nhiên 也dã 又hựu 依y 論luận 文văn 上thượng 多đa 明minh 法pháp 空không 此thử 多đa 明minh 眾chúng 生sanh 空không 何hà 故cố 上thượng 明minh 生sanh 法pháp 俱câu 空không 而nhi 猶do 存tồn 觀quán 主chủ 見kiến 有hữu 觀quán 空không 之chi 觀quán 今kim 息tức 能năng 觀quán 之chi 主chủ 上thượng 明minh 緣duyên 盡tận 觀quán 今kim 明minh 觀quán 盡tận 緣duyên 也dã 上thượng 盡tận 所sở 今kim 盡tận 能năng 爾nhĩ 盡tận 所sở 即tức 無vô 數số 於ư 然nhiên 盡tận 能năng 即tức 是thị 無vô 心tâm 於ư 內nội 內nội 外ngoại 並tịnh 冥minh 緣duyên 智trí 俱câu 寂tịch 也dã 文văn 即tức 三tam 初sơ 勸khuyến 思tư 惟duy 生sanh 法pháp 二nhị 空không 二nhị 舉cử 況huống 三tam 合hợp 也dã 思tư 至chí 所sở 聞văn 即tức 具cụ 聞văn 慧tuệ 以dĩ 思tư 故cố 修tu 便tiện 具cụ 修tu 慧tuệ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 因nhân 果quả 人nhân 盡tận 也dã 波Ba 若Nhã 五ngũ 陰ấm 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 空không 也dã 。

如như 我ngã 下hạ 第đệ 二nhị 況huống 一nhất 切thiết 弟đệ 子tử 。 者giả 聞văn 十thập 六lục 我ngã 空không 知tri 十thập 六lục 無vô 為vi 故cố 舉cử 其kỳ 所sở 無vô 況huống 其kỳ 所sở 有hữu 習tập 令linh 有hữu 周chu 無vô 就tựu 有hữu 既ký 不bất 習tập 無vô 何hà 所sở 無vô 二nhị 見kiến 俱câu 息tức 也dã 又hựu 眾chúng 生sanh 空không 易dị 得đắc 故cố 舉cử 空không 所sở 易dị 況huống 空không 所sở 難nạn/nan 佛Phật 滅diệt 後hậu 分phân 為vi 二nhị 分phần 。 一nhất 俱câu 信tín 人nhân 空không 不bất 信tín 法pháp 空không 二nhị 者giả 俱câu 信tín 二nhị 空không 無vô 不bất 信tín 人nhân 空không 者giả 以dĩ 易dị 得đắc 故cố 所sở 以dĩ 舉cử 也dã 今kim 人nhân 亦diệc 示thị 十thập 六lục 為vi 無vô 陰ấm 入nhập 為vi 世thế 諦đế 有hữu 故cố 今kim 明minh 一nhất 等đẳng 也dã 若nhược 言ngôn 十thập 六lục 實thật 我ngã 橫hoạnh/hoành 計kế 者giả 佛Phật 道Đạo 亦diệc 習tập 橫hoạnh/hoành 計kế 佛Phật 我ngã 也dã 四tứ 句cú (# 云vân 云vân )# 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 生sanh 我ngã 心tâm 名danh 我ngã 共cộng 眾chúng 事sự 而nhi 成thành 為vi 宰tể 一nhất 之chi 主chủ 名danh 眾chúng 生sanh 命mạng 根căn 。 成thành 就tựu 名danh 壽thọ 者giả 命mạng 者giả 父phụ 生sanh 子tử 名danh 生sanh 者giả 乳nhũ 哺bộ 衣y 食thực 因nhân 緣duyên 長trưởng 養dưỡng 故cố 名danh 養dưỡng 育dục 五ngũ 陰ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 是thị 眾chúng 數số 法pháp 所sở 成thành 故cố 名danh 眾chúng 數số 計kế 行hành 人nhân 能năng 起khởi 眾chúng 事sự 故cố 名danh 人nhân 手thủ 脚cước 等đẳng 根căn 有hữu 所sở 作tác 名danh 作tác 作tác 者giả 力lực 也dã 能năng 使sử 他tha 名danh 使sử 作tác 者giả 能năng 起khởi 後hậu 世thế 善thiện 惡ác 業nghiệp 名danh 起khởi 者giả 亦diệc 令linh 他tha 起khởi 此thử 業nghiệp 為vi 使sử 起khởi 者giả 後hậu 世thế 受thọ 苦khổ 樂lạc 為vi 受thọ 者giả 使sử 他tha 受thọ 苦khổ 樂lạc 名danh 使sử 受thọ 者giả 眼nhãn 名danh 見kiến 者giả 餘dư 五ngũ 情tình 道đạo 超siêu 二Nhị 乘Thừa 又hựu 上thượng 就tựu 生sanh 法pháp 二nhị 空không 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 以dĩ 此thử 法Pháp 故cố 。 出xuất 以dĩ 五ngũ 情tình 知tri 者giả 也dã 次thứ 合hợp 所sở 況huống 也dã 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 能năng 如như 上thượng 緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 為vi 行hành 則tắc 道đạo 超siêu 二Nhị 乘Thừa 又hựu 上thượng 就tựu 生sanh 法pháp 二nhị 空không 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 以dĩ 此thử 法Pháp 故cố 。 出xuất 二Nhị 乘Thừa 今kim 希hy 道đạo 之chi 人nhân 信tín 行hành 上thượng 就tựu 生sanh 法pháp 二nhị 空không 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 今kim 是thị 方phương 說thuyết 何hà 者giả 二Nhị 乘Thừa 之chi 行hành 空không 與dữ 菩Bồ 薩Tát 行hành 空không 為vi 異dị 二Nhị 乘Thừa 行hành 有hữu 所sở 得đắc 空không 菩Bồ 薩Tát 行hành 無vô 所sở 得đắc 空không 也dã 三tam 者giả 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 實thật 慧tuệ 不bất 見kiến 人nhân 法pháp 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 故cố 行hành 。 萬vạn 行hạnh 度độ 眾chúng 生sanh 上thượng 是thị 指chỉ 方phương 便tiện 為vi 實thật 雖tuy 行hành 萬vạn 行hạnh 無vô 所sở 行hành 度độ 眾chúng 生sanh 無vô 所sở 度độ 今kim 是thị 指chỉ 實thật 名danh 方phương 便tiện 雖tuy 無vô 所sở 行hành 無vô 所sở 不bất 行hành 無vô 得đắc 。 度độ 無vô 不bất 得đắc 度độ 。 具cụ 明minh 二nhị 空không 始thỉ 是thị 具cụ 足túc 說thuyết 波Ba 若Nhã 道đạo 超siêu 二Nhị 乘Thừa 耳nhĩ 他tha 云vân 菩Bồ 薩Tát 有hữu 行hành 。 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 空không 行hành 不bất 異dị 今kim 經kinh 文văn 不bất 爾nhĩ 只chỉ 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 可khả 得đắc 。 空không 故cố 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 不bất 言ngôn 有hữu 門môn 也dã 又hựu 般Bát 若Nhã 是thị 二Nhị 乘Thừa 通thông 教giáo 則tắc 上thượng 生sanh 法pháp 二nhị 空không 便tiện 是thị 三tam 乘thừa 何hà 事sự 言ngôn 勝thắng 耶da 。

他tha 言ngôn 得đắc 空không 不bất 得đắc 有hữu 師sư 今kim 明minh 經kinh 文văn 分phần/phân 二nhị 空không 一nhất 可khả 得đắc 空không 二nhị 不bất 可khả 得đắc 空không 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 行hành 不bất 可khả 得đắc 空không 。 故cố 出xuất 二Nhị 乘Thừa 也dã 又hựu 為vi 二nhị 初sơ 歎thán 菩Bồ 薩Tát 行hành 不bất 可khả 得đắc 空không 。 方phương 便tiện 外ngoại 因nhân 故cố 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 後hậu 歎thán 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 行hành 具cụ 足túc 。 故cố 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 也dã 初sơ 文văn 二nhị 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hành 不bất 可khả 得đắc 空không 。 方phương 便tiện 分phần/phân 用dụng 故cố 勝thắng 二nhị 舉cử 喻dụ 格cách 量lượng 初sơ 三tam 標tiêu 釋thích 結kết 如như 文văn 不bất 可khả 得đắc 空không 。 者giả 是thị 無vô 所sở 得đắc 。 空không 也dã 以dĩ 佛Phật 上thượng 說thuyết 生sanh 法pháp 二nhị 空không 今kim 菩Bồ 薩Tát 利lợi 根căn 悟ngộ 生sanh 法pháp 空không 非phi 俱câu 不bất 著trước 生sanh 法pháp 空không 名danh 不bất 住trụ 生sanh 法pháp 空không 也dã 故cố 無vô 所sở 得đắc 。 如như 上thượng 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 住trụ 波Ba 若Nhã 以dĩ 無vô 所sở 住trụ 。 故cố 而nhi 能năng 以dĩ 無vô 住trụ 度độ 眾chúng 生sanh 眾chúng 生sanh 實thật 未vị 曾tằng 度độ 不bất 度độ 故cố 。 度độ 也dã 又hựu 如như 大đại 經Kinh 云vân 二Nhị 乘Thừa 但đãn 見kiến 空không 不bất 見kiến 不bất 空không 不bất 行hành 中trung 道đạo 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 菩Bồ 薩Tát 見kiến 空không 乃nãi 以dĩ 不bất 空không 非phi 空không 不bất 然nhiên 中trung 道đạo 波Ba 若Nhã 異dị 名danh 既ký 不bất 見kiến 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 即tức 不bất 見kiến 波Ba 若Nhã 於ư 苦khổ 樂lạc 法pháp 作tác 中trung 道đạo 想tưởng 作tác 波Ba 若Nhã 想tưởng 。

譬thí 如như 閻diêm 浮phù 樹thụ 下hạ 。 第đệ 二nhị 格cách 量lượng 優ưu 劣liệt 依y 論luận 文văn 為vi 二nhị 初sơ 總tổng 格cách 量lượng 二nhị 別biệt 格cách 量lượng 總tổng 中trung 三tam 初sơ 一nhất 閻Diêm 浮Phù 二nhị 三tam 千thiên 三tam 十thập 方phương 也dã 閻Diêm 浮Phù 是thị 樹thụ 名danh 提đề 州châu 秤xứng 因nhân 樹thụ 為vi 目mục 洲châu 中trung 有hữu 閻Diêm 浮Phù 林lâm 林lâm 中trung 此thử 樹thụ 所sở 最tối 長trường/trưởng 為vi 故cố 為vi 名danh 也dã 樹thụ 下hạ 有hữu 河hà 底để 有hữu 金kim 砂sa 名danh 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 。 有hữu 少thiểu 洲châu 亦diệc 閻Diêm 浮Phù 提đề 也dã 。

一nhất 日nhật 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 格cách 量lượng 憑bằng 公công 前tiền 法pháp 說thuyết 總tổng 聲Thanh 聞Văn 總tổng 菩Bồ 薩Tát 次thứ 閻Diêm 浮Phù 別biệt 聲Thanh 聞Văn 總tổng 智trí 慧tuệ 今kim 第đệ 二nhị 別biệt 智trí 慧tuệ 總tổng 聲Thanh 聞Văn 如như 此thử 釋thích 於ư 文văn 不bất 違vi 有hữu 此thử 意ý 也dã 今kim 就tựu 此thử 為vi 三tam 初sơ 正chánh 格cách 量lượng 二nhị 問vấn 三tam 答đáp 問vấn 有hữu 三tam 初sơ 總tổng 明minh 眾chúng 聖thánh 智trí 同đồng 故cố 明minh 不bất 異dị 也dã 無vô 生sanh 性tánh 空không 者giả 此thử 正chánh 標tiêu 據cứ 照chiếu 空không 實thật 慧tuệ 不bất 異dị 論luận 有hữu 二nhị 釋thích 一nhất 云vân 智trí 非phi 無vô 生sanh 性tánh 空không 照chiếu 無vô 生sanh 性tánh 空không 境cảnh 故cố 名danh 無vô 生sanh 性tánh 空không 二nhị 云vân 亦diệc 七thất 智trí 亦diệc 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 有hữu 亦diệc 無vô 生sanh 性tánh 空không 也dã 然nhiên 七thất 事sự 不bất 異dị 一nhất 照chiếu 空không 境cảnh 智trí 慧tuệ 不bất 異dị 二nhị 同đồng 應ưng 無vô 生sanh 境cảnh 不bất 異dị 三tam 同đồng 出xuất 界giới 不bất 異dị 四tứ 斷đoạn 惑hoặc 不bất 異dị 五ngũ 同đồng 得đắc 無vô 漏lậu 不bất 異dị 也dã 六lục 同đồng 得đắc 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 無vô 為vi 解giải 脫thoát 不bất 異dị 七thất 同đồng 入nhập 涅Niết 槃Bàn 不phủ 。 異dị 也dã 若nhược 法pháp 不bất 相tương 違vi 下hạ 第đệ 二nhị 陳trần 同đồng 明minh 不bất 異dị 也dã 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 下hạ 第đệ 三tam 異dị 也dã 問vấn 佛Phật 上thượng 已dĩ 總tổng 別biệt 二nhị 格cách 量lượng 明minh 優ưu 劣liệt 竟cánh 今kim 何hà 故cố 身thân 子tử 更cánh 問vấn 耶da 答đáp 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 佛Phật 上thượng 難nạn/nan 明minh 優ưu 劣liệt 今kim 二Nhị 乘Thừa 人nhân 自tự 明minh 優ưu 劣liệt 優ưu 劣liệt 始thỉ 判phán 也dã 二nhị 者giả 身thân 子tử 云vân 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 智trí 勢thế 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 此thử 事sự 不bất 疑nghi 何hà 者giả 菩Bồ 薩Tát 有hữu 方phương 便tiện 能năng 度độ 度độ 眾chúng 生sanh 廣quảng 修tu 萬vạn 行hạnh 二Nhị 乘Thừa 無vô 此thử 二nhị 也dã 今kim 但đãn 問vấn 智trí 慧tuệ 體thể 性tánh 是thị 同đồng 故cố 不bất 應ưng 煩phiền 爾nhĩ 優ưu 劣liệt 也dã 佛Phật 答đáp 兩lưỡng 法pháp 兩lưỡng 喻dụ 為vi 四tứ 初sơ 明minh 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 菩Bồ 薩Tát 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 三tam 舉cử 螢huỳnh 火hỏa 喻dụ 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 菩Bồ 薩Tát 四tứ 舉cử 日nhật 出xuất 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 也dã 。

佛Phật 答đáp 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 菩Bồ 薩Tát 中trung 三tam 問vấn 答đáp 此thử 中trung 三tam 反phản 質chất 初sơ 明minh 二Nhị 乘Thừa 無vô 有hữu 修tu 行hành 度độ 眾chúng 生sanh 。 事sự 第đệ 二nhị 明minh 無vô 修tu 行hành 度độ 眾chúng 生sanh 。 念niệm 第đệ 三tam 廣quảng 舉cử 眾chúng 德đức 行hạnh 明minh 二Nhị 乘Thừa 無vô 念niệm 也dã 所sở 以dĩ 反phản 質chất 者giả 令linh 身thân 子tử 口khẩu 自tự 說thuyết 不bất 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 也dã 前tiền 文văn 自tự 在tại 不bất 異dị 為vi 同đồng 故cố 今kim 質chất 之chi 也dã 初sơ 問vấn 中trung 二nhị 句cú 舉cử 因nhân 中trung 道đạo 慧tuệ 為vi 問vấn 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 。 以dĩ 道đạo 慧tuệ 度độ 眾chúng 生sanh 行hành 萬vạn 行hạnh 即tức 是thị 空không 有hữu 礙ngại 故cố 是thị 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 道đạo 慧tuệ 度độ 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 空không 有hữu 無vô 礙ngại 是thị 無vô 斷đoạn 常thường 慧tuệ 故cố 知tri 體thể 亦diệc 同đồng 也dã 二nhị 舉cử 果quả 中trung 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 反phản 問vấn 云vân 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 無vô 也dã 以dĩ 五ngũ 種chủng 度độ 一nhất 以dĩ 大Đại 乘Thừa 度độ 二nhị 大Đại 乘Thừa 度độ 不bất 得đắc 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 度độ 三tam 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 度độ 不bất 得đắc 以dĩ 天thiên 人nhân 乘thừa 度độ 四tứ 天thiên 人nhân 乘thừa 度độ 不bất 得đắc 以dĩ 現hiện 果quả 利lợi 之chi 五ngũ 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 得đắc 以dĩ 慈từ 心tâm 利lợi 故cố 終chung 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 二Nhị 乘Thừa 無vô 此thử 事sự 也dã 他tha 或hoặc 云vân 行hành 因nhân 不bất 同đồng 得đắc 果quả 處xứ 不bất 異dị 或hoặc 行hành 因nhân 同đồng 得đắc 果quả 異dị 或hoặc 空không 行hành 同đồng 有hữu 行hành 異dị 今kim 明minh 並tịnh 異dị 也dã 他tha 云vân 身thân 子tử 舉cử 實thật 相tướng 智trí 為vi 問vấn 佛Phật 舉cử 方phương 便tiện 智trí 為vi 答đáp 若nhược 爾nhĩ 問vấn 答đáp 不bất 相tương 主chủ 也dã 今kim 明minh 身thân 子tử 舉cử 實thật 慧tuệ 問vấn 佛Phật 還hoàn 舉cử 實thật 慧tuệ 答đáp 明minh 二Nhị 乘Thừa 在tại 實thật 不bất 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 實thật 慧tuệ 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。 只chỉ 用dụng 畢tất 竟cánh 空không 慧tuệ 度độ 眾chúng 生sanh 何hà 故cố 。 爾nhĩ 二nhị 慧tuệ 不bất 二nhị 二nhị 境cảnh 亦diệc 不bất 二nhị 故cố 色sắc 境cảnh 即tức 空không 空không 即tức 色sắc 境cảnh 不bất 二nhị 智trí 二nhị 不bất 二nhị 實thật 常thường 修tu 萬vạn 行hạnh 度độ 眾chúng 生sanh 只chỉ 修tu 萬vạn 行hạnh 是thị 實thật 相tướng 實thật 相tướng 不bất 乖quai 度độ 眾chúng 生sanh 若nhược 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 。 實thật 慧tuệ 度độ 眾chúng 生sanh 則tắc 空không 有hữu 二nhị 便tiện 是thị 取thủ 捨xả 生sanh 滅diệt 觀quán 菩Bồ 薩Tát 空không 有hữu 不bất 二nhị 故cố 是thị 無vô 取thủ 捨xả 無vô 生sanh 滅diệt 觀quán 也dã 問vấn 文văn 云vân 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 勝thắng 不bất 云vân 實thật 慧tuệ 度độ 答đáp 只chỉ 此thử 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 竟cánh 究cứu 也dã 若nhược 不bất 信tín 者giả 。 前tiền 文văn 云vân 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 。 空không 故cố 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 此thử 復phục 何hà 言ngôn 耶da 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 作tác 是thị 念niệm 。 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 也dã 下hạ 兩lưỡng 喻dụ 兩lưỡng 疑nghi 可khả 明minh 也dã 舉cử 螢huỳnh 火hỏa 喻dụ 總tổng 上thượng 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 義nghĩa 一nhất 者giả 十thập 方phương 螢huỳnh 不bất 及cập 一nhất 日nhật 喻dụ 上thượng 總tổng 格cách 也dã 二nhị 日nhật 照chiếu 勝thắng 十thập 方phương 螢huỳnh 久cửu 劫kiếp 照chiếu 喻dụ 上thượng 別biệt 格cách 三tam 者giả 螢huỳnh 無vô 照chiếu 天thiên 下hạ 事sự 喻dụ 無vô 上thượng 事sự 四tứ 者giả 螢huỳnh 無vô 照chiếu 天thiên 下hạ 念niệm 喻dụ 上thượng 二Nhị 乘Thừa 無vô 念niệm 五ngũ 者giả 日nhật 未vị 出xuất 有hữu 照chiếu 日nhật 出xuất 則tắc 無vô 照chiếu 菩Bồ 薩Tát 未vị 出xuất 二Nhị 乘Thừa 有hữu 化hóa 物vật 耳nhĩ 日nhật 佛Phật 至chí 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 。

第đệ 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 行hành 具cụ 足túc 。 故cố 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 為vi 二nhị 初sơ 明minh 德đức 勝thắng 二nhị 明minh 田điền 勝thắng 亦diệc 功công 勝thắng 故cố 能năng 為vi 二Nhị 乘Thừa 作tác 因nhân 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 有hữu 人nhân 言ngôn 久cửu 來lai 者giả 身thân 子tử 是thị 聲Thanh 聞Văn 人nhân 問vấn 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 何hà 者giả 一nhất 者giả 是thị 遂toại 佛Phật 轉chuyển 法pháp 人nhân 已dĩ 雖tuy 無vô 益ích 為vi 利lợi 人nhân 故cố 二nhị 報báo 佛Phật 恩ân 故cố 。 三tam 已dĩ 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 未vị 了liễu 菩Bồ 薩Tát 法pháp 故cố 問vấn 也dã 上thượng 雖tuy 總tổng 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 今kim 未vị 知tri 云vân 何hà 過quá 二Nhị 乘Thừa 地địa 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 復phục 淨tịnh 於ư 佛Phật 道Đạo 山sơn 中trung 師sư 生sanh 起khởi 云vân 上thượng 雖tuy 言ngôn 勝thắng 未vị 知tri 是thị 何hà 位vị 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 佛Phật 答đáp 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 便tiện 勝thắng 者giả 有hữu 聲Thanh 聞Văn 家gia 與dữ 六lục 地địa 齊tề 功công 七thất 地địa 方phương 勝thắng 無vô 聲Thanh 聞Văn 家gia 與dữ 六lục 心tâm 齊tề 功công 七thất 心tâm 方phương 勝thắng 今kim 文văn 並tịnh 不bất 爾nhĩ 初sơ 發phát 心tâm 已dĩ 。 勝thắng 問vấn 勝thắng 即tức 是thị 過quá 既ký 二Nhị 乘Thừa 即tức 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 云vân 何hà 更cánh 問vấn 答đáp 上thượng 總tổng 明minh 勝thắng 今kim 的đích 出xuất 過quá 二Nhị 乘Thừa 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 之chi 方phương 法pháp 也dã 佛Phật 答đáp 正chánh 就tựu 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 明minh 過quá 二Nhị 乘Thừa 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 淨tịnh 佛Phật 土độ 所sở 以dĩ 就tựu 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 明minh 者giả 正chánh 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 無vô 方phương 便tiện 入nhập 三tam 解giải 脫thoát 。 門môn 則tắc 住trụ 涅Niết 槃Bàn 何hà 者giả 三tam 脫thoát 是thị 涅Niết 槃Bàn 城thành 門môn 故cố 也dã 菩Bồ 薩Tát 有hữu 方phương 便tiện 故cố 。 知tri 空không 是thị 有hữu 空không 雖tuy 空không 而nhi 有hữu 故cố 不bất 著trước 空không 雖tuy 有hữu 而nhi 空không 故cố 不bất 著trước 有hữu 不bất 著trước 空không 故cố 斷đoạn 見kiến 息tức 不bất 著trước 有hữu 故cố 常thường 見kiến 息tức 故cố 名danh 方phương 便tiện 然nhiên 後hậu 能năng 入nhập 。 菩Bồ 薩Tát 位vị 也dã 又hựu 菩Bồ 薩Tát 觀quán 知tri 。 二Nhị 乘Thừa 始thỉ 行hành 四Tứ 諦Đế 則tắc 是thị 生sanh 滅diệt 觀quán 苦khổ 集tập 是thị 相tương 生sanh 滅diệt 道đạo 是thị 相tương/tướng 滅diệt 菩Bồ 薩Tát 知tri 此thử 是thị 生sanh 滅diệt 。 非phi 道đạo 故cố 入nhập 一nhất 諦đế 觀quán 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 生sanh 故cố 非phi 苦khổ 集tập 不bất 滅diệt 故cố 非phi 滅diệt 道đạo 不bất 垢cấu 故cố 無vô 戒giới 不bất 淨tịnh 故cố 無vô 解giải 如như 是thị 則tắc 過quá 四Tứ 諦Đế 觀quán 入nhập 一nhất 事sự 觀quán 若nhược 過quá 二Nhị 乘Thừa 趣thú 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 也dã 以dĩ 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 便tiện 能năng 化hóa 眾chúng 生sanh 。 成thành 佛Phật 土thổ/độ 故cố 得đắc 佛Phật 道Đạo 為vì 淨tịnh 佛Phật 土độ 故cố 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 為vi 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 大đại 淨tịnh 三tam 業nghiệp 一nhất 切thiết 惡ác 故cố 。 佛Phật 道Đạo 淨tịnh 又hựu 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 見kiến 如như 菩Bồ 提Đề 罪tội 相tương/tướng 也dã 。

自tự 佛Phật 住trụ 何hà 等đẳng 地địa 作tác 福phước 田điền 第đệ 二nhị 明minh 福phước 田điền 勝thắng 二nhị 問vấn 答đáp 身thân 子tử 聞văn 菩Bồ 薩Tát 有hữu 上thượng 功công 德đức 於ư 菩Bồ 薩Tát 深thâm 起khởi 敬kính 心tâm 。 未vị 知tri 是thị 何hà 位vị 菩Bồ 薩Tát 能năng 為vi 二Nhị 乘Thừa 田điền 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 煩phiền 惱não 。 未vị 盡tận 不bất 堪kham 為vi 田điền 云vân 何hà 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 佛Phật 答đáp 中trung 三tam 意ý 初sơ 明minh 總tổng 具cụ 諸chư 功công 德đức 。 故cố 為vi 二Nhị 乘Thừa 田điền 次thứ 明minh 菩Bồ 薩Tát 外ngoại 通thông 利lợi 他tha 功công 德đức 為vi 福phước 田điền 三tam 正chánh 答đáp 其kỳ 問vấn 夫phu 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 謂vị 初sơ 發phát 心tâm 便tiện 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 故cố 即tức 是thị 田điền 此thử 一nhất 例lệ 義nghĩa 也dã 何hà 以dĩ 故cố 第đệ 二nhị 利lợi 他tha 德đức 故cố 堪kham 為vi 田điền 此thử 中trung 具cụ 明minh 世thế 出xuất 世thế 功công 德đức 然nhiên 各các 作tác 法pháp 名danh 有hữu 由do 般Bát 若Nhã 故cố 。 有hữu 作tác 人nhân 各các 即tức 由do 菩Bồ 薩Tát 有hữu 即tức 知tri 工công 二Nhị 乘Thừa 無vô 一nhất 可khả 取thủ 。 如như 大đại 經kinh 剃thế 頭đầu 著trước 衣y 皆giai 如như 非phi 亦diệc 淨tịnh 名danh 呵ha 乞khất 食thực 說thuyết 法Pháp 非phi 也dã 問vấn 亦diệc 由do 二Nhị 乘Thừa 有hữu 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 世thế 人nhân 法pháp 云vân 何hà 皆giai 由do 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 答đáp 二Nhị 乘Thừa 當đương 由do 菩Bồ 薩Tát 有hữu 今kim 二Nhị 乘Thừa 所sở 說thuyết 豈khởi 不bất 由do 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 。 常thường 由do 菩Bồ 薩Tát 有hữu 今kim 二Nhị 乘Thừa 能năng 說thuyết 十Thập 善Thiện 等đẳng 豈khởi 不bất 由do 菩Bồ 薩Tát 有hữu 也dã 問vấn 今kim 無vô 菩Bồ 薩Tát 時thời 亦diệc 有hữu 天thiên 人nhân 及cập 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 等đẳng 云vân 何hà 皆giai 由do 菩Bồ 薩Tát 。 耶da 答đáp 有hữu 二nhị 二nhị 十thập 一nhất 戒giới 。 就tựu 清thanh 淨tịnh 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 便tiện 作tác 人nhân 王vương 天thiên 王vương 或hoặc 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 作tác 外ngoại 道đạo 故cố 說thuyết 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 二nhị 者giả 敗bại 性tánh 菩Bồ 薩Tát 不bất 堪kham 眾chúng 生sanh 治trị 十thập 治trị 百bách 亦diệc 說thuyết 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 若nhược 無vô 菩Bồ 薩Tát 六lục 道đạo 中trung 但đãn 有hữu 三tam 受thọ 受thọ 中trung 但đãn 有hữu 苦khổ 受thọ 也dã 。

白bạch 佛Phật 淨tịnh 畢tất 下hạ 第đệ 二nhị 問vấn 答đáp 上thượng 云vân 為vi 田điền 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 煩phiền 惱não 。 未vị 盡tận 則tắc 田điền 不bất 清thanh 淨tịnh 云vân 何hà 能năng 竟cánh 施thí 之chi 恩ân 佛Phật 答đáp 二nhị 義nghĩa 一nhất 為vi 田điền 二nhị 為vi 施thí 主chủ 為vi 田điền 者giả 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 本bổn 已dĩ 淨tịnh 畢tất 竟cánh 者giả 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 了liễu 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 誓thệ 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 求cầu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 故cố 。 則tắc 能năng 報báo 施thí 主chủ 恩ân 。 也dã 師sư 又hựu 云vân 若nhược 初sơ 發phát 心tâm 即tức 煩phiền 惱não 盡tận 則tắc 不bất 可khả 若nhược 斷đoạn 盡tận 便tiện 是thị 佛Phật 若nhược 不bất 盡tận 云vân 何hà 言ngôn 本bổn 已dĩ 淨tịnh 畢tất 今kim 明minh 此thử 中trung 為vi 故cố 破phá 初sơ 發phát 見kiến 謂vị 初sơ 不bất 淨tịnh 復phục 淨tịnh 故cố 今kim 明minh 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 恩ân 初sơ 復phục 見kiến 也dã 次thứ 為vi 施thí 主chủ 亦diệc 是thị 說thuyết 清thanh 施thí 因nhân 緣duyên 以dĩ 能năng 為vi 施thí 主chủ 故cố 豈khởi 不bất 消tiêu 施thí 白bạch 佛Phật 云vân 何hà 習tập 應ưng 下hạ 第đệ 一nhất 明minh 開khai 宗tông 行hành 波Ba 若Nhã 相tương/tướng 今kim 第đệ 二nhị 示thị 習tập 波Ba 若Nhã 方phương 法pháp 上thượng 雖tuy 示thị 波Ba 若Nhã 相tương/tướng 但đãn 波Ba 若Nhã 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 恐khủng 行hành 者giả 多đa 有hữu 違vi 失thất 今kim 更cánh 示thị 具cụ 習tập 學học 方phương 法pháp 也dã 然nhiên 此thử 二nhị 門môn 具cụ 有hữu 合hợp 離ly 二nhị 意ý 言ngôn 主chủ 合hợp 者giả 上thượng 示thị 行hành 波Ba 若Nhã 有hữu 二nhị 門môn 一nhất 正chánh 示thị 波Ba 若Nhã 之chi 相tướng 二nhị 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 故cố 超siêu 二Nhị 乘Thừa 地địa 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 今kim 亦diệc 二nhị 門môn 一nhất 者giả 正chánh 明minh 習tập 應ưng 波Ba 若Nhã 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 得đắc 無vô 量lượng 功công 德đức 。 果quả 根căn 也dã 言ngôn 離ly 者giả 前tiền 說thuyết 般Bát 若Nhã 二nhị 門môn 一nhất 正chánh 說thuyết 門môn 兩lưỡng 說thuyết 二nhị 秤xứng 歎thán 門môn 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 歎thán 今kim 亦diệc 爾nhĩ 兩lưỡng 說thuyết 者giả 奉phụng 鉢bát 品phẩm 約ước 生sanh 法pháp 二nhị 空không 說thuyết 波Ba 若Nhã 明minh 所sở 觀quán 空không 習tập 應ưng 品phẩm 初sơ 雜tạp 約ước 二nhị 空không 說thuyết 波Ba 若Nhã 明minh 能năng 觀quán 空không 兩lưỡng 歎thán 者giả 第đệ 一nhất 歎thán 菩Bồ 薩Tát 智trí 德đức 高cao 明minh 方phương 便tiện 外ngoại 用dụng 故cố 過quá 二Nhị 乘Thừa 。

第đệ 二nhị 歎thán 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 行hành 具cụ 足túc 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 也dã 今kim 四tứ 門môn 者giả 第đệ 一nhất 周chu 正chánh 說thuyết 示thị 習tập 應ưng 波Ba 若Nhã 第đệ 二nhị 舉cử 果quả 報báo 秤xứng 歎thán 以dĩ 習tập 應ưng 故cố 明minh 果quả 報báo 也dã 第đệ 二nhị 周chu 初sơ 更cánh 說thuyết 習tập 應ưng 第đệ 二nhị 明minh 秤xứng 歎thán 得đắc 果quả 也dã 前tiền 則tắc 兩lưỡng 說thuyết 兩lưỡng 歎thán 以dĩ 相tương 次thứ 今kim 則tắc 歎thán 說thuyết 交giao 絡lạc 良lương 以dĩ 善thiện 巧xảo 多đa 門môn 取thủ 悟ngộ 非phi 一nhất 故cố 也dã 初sơ 周chu 習tập 應ưng 中trung 為vi 二nhị 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 問vấn 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 從tùng 上thượng 一nhất 日nhật 行hành 波Ba 若Nhã 以dĩ 來lai 經kinh 經kinh 秤xứng 歎thán 波Ba 若Nhã 功công 德đức 故cố 波Ba 若Nhã 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 行hành 者giả 欲dục 學học 故cố 身thân 子tử 為vi 問vấn 也dã 二nhị 者giả 身thân 子tử 知tri 波Ba 若Nhã 甚thậm 深thâm 如như 幻huyễn 化hóa 難nạn/nan 子tử 恐khủng 菩Bồ 薩Tát 學học 有hữu 錯thác 故cố 問vấn 也dã 答đáp 中trung 師sư 未vị 講giảng 大đại 論luận 但đãn 開khai 二nhị 一nhất 單đơn 二nhị 複phức 問vấn 一nhất 捨xả 為vi 應ưng 為vi 不bất 應ưng 若nhược 應ưng 不bất 須tu 更cánh 說thuyết 兩lưỡng 捨xả 若nhược 不bất 應ưng 何hà 以dĩ 說thuyết 答đáp 若nhược 應ứng 時thời 則tắc 一nhất 捨xả 兩lưỡng 皆giai 應ưng 若nhược 不bất 應ưng 即tức 皆giai 不bất 應ưng 實thật 錄lục 一nhất 捨xả 亦diệc 應ưng 既ký 修tu 空không 豈khởi 見kiến 空không 異dị 有hữu 故cố 亦diệc 應ưng 也dã 但đãn 言ngôn 方phương 未vị 足túc 恐khủng 物vật 生sanh 見kiến 故cố 說thuyết 兩lưỡng 捨xả 今kim 且thả 作tác 七thất 種chủng 明minh 智trí 第đệ 一nhất 息tức 緣duyên 二nhị 息tức 觀quán 習tập 三tam 緣duyên 觀quán 俱câu 淨tịnh 習tập 四tứ 息tức 果quả 習tập 五ngũ 恩ân 習tập 六lục 息tức 行hành 習tập 七thất 息tức 為vi 習tập 無vô 如Như 來Lai 見kiến 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 境cảnh 故cố 不bất 得đắc 應ưng 波Ba 若Nhã 故cố 初sơ 令linh 淨tịnh 一nhất 切thiết 境cảnh 為vi 息tức 緣duyên 習tập 所sở 願nguyện 雖tuy 淨tịnh 猶do 謂vị 有hữu 能năng 觀quán 之chi 心tâm 故cố 第đệ 二nhị 明minh 息tức 觀quán 習tập 淨tịnh 緣duyên 故cố 著trước 觀quán 淨tịnh 觀quán 故cố 見kiến 緣duyên 若nhược 緣duyên 是thị 空không 而nhi 觀quán 不bất 空không 者giả 不bất 空không 之chi 觀quán 何hà 能năng 悟ngộ 空không 若nhược 觀quán 是thị 空không 而nhi 境cảnh 不bất 空không 者giả 不bất 空không 之chi 境cảnh 誰thùy 能năng 令linh 空không 故cố 須tu 第đệ 三Tam 明Minh 緣duyên 觀quán 俱câu 息tức 緣duyên 盡tận 則tắc 觀quán 盡tận 觀quán 盡tận 則tắc 緣duyên 淨tịnh 非phi 解giải 非phi 觀quán 故cố 明minh 緣duyên 觀quán 俱câu 淨tịnh 始thỉ 為vi 觀quán 也dã 作tác 如như 此thử 淨tịnh 習tập 與dữ 薩tát 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 故cố 第đệ 四tứ 息tức 果quả 習tập 緣duyên 觀quán 明minh 淨tịnh 則tắc 因nhân 果quả 並tịnh 空không 也dã 見kiến 因nhân 果quả 俱câu 空không 謂vị 為vi 真chân 習tập 故cố 第đệ 五ngũ 明minh 因nhân 果quả 既ký 空không 習tập 不bất 色sắc 淨tịnh 第đệ 六lục 第đệ 七thất 來lai 意ý 至chí 文văn 道đạo 之chi 初sơ 息tức 緣duyên 門môn 就tựu 經kinh 文văn 而nhi 礙ngại 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 習tập 應ưng 七thất 空không 時thời 以dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 盡tận 觀quán 文văn 也dã 文văn 為vi 二nhị 初sơ 約ước 世thế 出xuất 世thế 明minh 觀quán 淨tịnh 第đệ 二nhị 得đắc 泯mẫn 名danh 明minh 觀quán 淨tịnh 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 第đệ 一nhất 明minh 五ngũ 陰ấm 淨tịnh 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 第đệ 二nhị 總tổng 結kết 一nhất 切thiết 法pháp 淨tịnh 明minh 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 初sơ 五ngũ 種chủng 習tập 一nhất 作tác 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 習tập 行hành 其kỳ 習tập 作tác 七thất 空không 觀quán 故cố 應ưng 不bất 作tác 七thất 空không 觀quán 故cố 不bất 應ưng 今kim 明minh 見kiến 京kinh 不bất 應ưng 皆giai 不bất 應ưng 無vô 應ưng 不bất 應ưng 。 始thỉ 是thị 應ưng 也dã 二nhị 明minh 不bất 見kiến 生sanh 滅diệt 。 習tập 三Tam 明Minh 不bất 見kiến 垢cấu 淨tịnh 習tập 四tứ 不bất 見kiến 合hợp 習tập 五ngũ 不bất 見kiến 有hữu 習tập 。 次thứ 第đệ 相tương/tướng 粮# 由do 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 故cố 不bất 見kiến 生sanh 滅diệt 。 垢cấu 淨tịnh 亦diệc 由do 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。 故cố 不bất 見kiến 不phủ 也dã 不bất 見kiến 五ngũ 陰ấm 。 生sanh 滅diệt 者giả 若nhược 言ngôn 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 生sanh 滅diệt 則tắc 失thất 罪tội 福phước 與dữ 畜súc 生sanh 無vô 異dị 。 以dĩ 畜súc 生sanh 亦diệc 不bất 知tri 罪tội 福phước 。 也dã 次thứ 不bất 見kiến 垢cấu 淨tịnh 者giả 即tức 是thị 不bất 見kiến 縛phược 解giải 不bất 見kiến 有hữu 漏lậu 故cố 無vô 縛phược 不bất 見kiến 無vô 漏lậu 故cố 無vô 緣duyên 也dã 若nhược 本bổn 來lai 心tâm 不bất 淨tịnh 為vi 結kết 則tắc 無vô 解giải 脫thoát 。 若nhược 心tâm 本bổn 淨tịnh 則tắc 無vô 修tu 道Đạo 故cố 與dữ 五ngũ 陰ấm 無vô 有hữu 空không 性tánh 也dã 合hợp 不bất 合hợp 者giả 言ngôn 色sắc 為vi 依y 因nhân 心tâm 與dữ 色sắc 合hợp 或hoặc 心tâm 數số 與dữ 心tâm 王vương 六lục 相tương/tướng 為vi 合hợp 色sắc 空không 中trung 無vô 色sắc 此thử 第đệ 五ngũ 離ly 有hữu 集tập 即tức 釋thích 上thượng 不bất 見kiến 五ngũ 故cố 無vô 合hợp 也dã 若nhược 色sắc 異dị 空không 空không 中trung 有hữu 色sắc 如như 器khí 中trung 有hữu 異dị 也dã 色sắc 空không 故cố 無vô 總tổng 壞hoại 者giả 釋thích 上thượng 五ngũ 陰ấm 空không 以dĩ 自tự 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 空không 也dã 色sắc 不bất 異dị 空không 。 者giả 重trọng/trùng 粮# 各các 各các 相tương/tướng 空không 以dĩ 色sắc 不bất 異dị 空không 。 不bất 以dĩ 破phá 色sắc 明minh 空không 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 第đệ 二nhị 總tổng 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 應ưng 不bất 應ưng 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 等đẳng 又hựu 亦diệc 粮# 上thượng 空không 即tức 是thị 色sắc 。 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 滅diệt 。 故cố 色sắc 則tắc 是thị 空không 空không 則tắc 是thị 色sắc 也dã 智trí 是thị 無vô 漏lậu 佛Phật 皆giai 得đắc 是thị 初sơ 行hành 聖thánh 道Đạo 也dã 不bất 見kiến 波Ba 若Nhã 相tương/tướng 下hạ 北bắc 人nhân 從tùng 此thử 文văn 如như 是thị 。

第đệ 二nhị 明minh 觀quán 空không 問vấn 前tiền 已dĩ 言ngôn 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 即tức 是thị 觀quán 空không 與dữ 今kim 何hà 異dị 釋thích 云vân 前tiền 欲dục 明minh 過quá 地địa 空không 故cố 不bất 見kiến 今kim 正chánh 泯mẫn 波Ba 若Nhã 觀quán 智trí 故cố 不bất 見kiến 也dã 今kim 解giải 此thử 猶do 是thị 上thượng 一nhất 例lệ 義nghĩa 也dã 皆giai 云vân 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 但đãn 舉cử 世thế 出xuất 人nhân 法pháp 皆giai 空không 故cố 不bất 見kiến 不bất 應ưng 今kim 此thử 漏lậu 舉cử 波Ba 若Nhã 故cố 不bất 見kiến 應ưng 不bất 見kiến 是thị 限hạn 觀quán 也dã 而nhi 依y 茲tư 判phán 者giả 正chánh 言ngôn 上thượng 不bất 見kiến 應ưng 不bất 應ưng 者giả 始thỉ 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 來lai 限hạn 波Ba 若Nhã 今kim 此thử 中trung 正chánh 泯mẫn 波Ba 若Nhã 故cố 是thị 息tức 觀quán 習tập 於ư 義nghĩa 亦diệc 無vô 復phục 也dã 但đãn 經kinh 皆giai 云vân 不bất 見kiến 不bất 故cố 知tri 皆giai 是thị 泯mẫn 觀quán 也dã 問vấn 云vân 何hà 是thị 不bất 答đáp 前tiền 云vân 波Ba 若Nhã 是thị 因nhân 故cố 無vô 常thường 依y 常thường 觀quán 謂vị 應ưng 者giả 因nhân 中trung 波Ba 若Nhã 無vô 常thường 作tác 常thường 觀quán 為vi 不bất 今kim 無vô 此thử 應ưng 不bất 應ưng 三tam 者giả 言ngôn 波Ba 若Nhã 是thị 空không 慧tuệ 故cố 作tác 空không 觀quán 與dữ 波Ba 若Nhã 應ưng 作tác 有hữu 無vô 觀quán 為vi 不bất 應ưng 今kim 皆giai 不bất 見kiến 。 如như 此thử 應ưng 不bất 應ưng 也dã 。

空không 不bất 與dữ 空không 合hợp 第đệ 三tam 緣duyên 觀quán 俱câu 空không 舊cựu 明minh 或hoặc 者giả 謂vị 境cảnh 所sở 明minh 以dĩ 空không 者giả 以dĩ 空không 智trí 空không 之chi 令linh 空không 空không 智trí 所sở 以dĩ 空không 者giả 復phục 以dĩ 空không 觀quán 空không 此thử 空không 智trí 也dã 今kim 故cố 明minh 境cảnh 智trí 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 以dĩ 持trì 空không 智trí 令linh 空không 也dã 又hựu 或hoặc 者giả 謂vị 境cảnh 空không 有hữu 觀quán 觀quán 空không 有hữu 一nhất 境cảnh 故cố 今kim 明minh 境cảnh 智trí 俱câu 淨tịnh 也dã 又hựu 常thường 日nhật 義nghĩa 云vân 空không 智trí 會hội 空không 境cảnh 故cố 生sanh 空không 智trí 故cố 今kim 明minh 境cảnh 智trí 俱câu 淨tịnh 何hà 得đắc 會hội 發phát 耶da 文văn 四tứ 初sơ 明minh 空không 與dữ 不bất 空không 今kim 即tức 空không 智trí 不bất 與dữ 境cảnh 合hợp 第đệ 二nhị 句cú 明minh 有hữu 不bất 與dữ 有hữu 合hợp 即tức 有hữu 智trí 不bất 與dữ 有hữu 境cảnh 合hợp 如như 方phương 便tiện 智trí 不bất 與dữ 俗tục 諦đế 合hợp 此thử 亦diệc 是thị 有hữu 境cảnh 不bất 與dữ 有hữu 境cảnh 合hợp 如như 四tứ 微vi 不bất 與dữ 柱trụ 合hợp 如như 百bách 論luận 除trừ 異dị 之chi 言ngôn 微vi 不bất 可khả 為vi 一nhất 故cố 不bất 合hợp 四tứ 微vi 與dữ 柱trụ 合hợp 故cố 今kim 明minh 除trừ 四tứ 微vi 微vi 無vô 柱trụ 與dữ 誰thùy 合hợp 耶da 次thứ 第đệ 三tam 句cú 明minh 法pháp 不bất 與dữ 時thời 合hợp 或hoặc 者giả 云vân 有hữu 為vi 法pháp 必tất 纏triền 時thời 故cố 今kim 明minh 法pháp 分phần/phân 與dữ 時thời 合hợp 以dĩ 無vô 時thời 故cố 次thứ 第đệ 四tứ 句cú 明minh 時thời 不bất 與dữ 時thời 合hợp 如như 後hậu 時thời 積tích 前tiền 時thời 故cố 言ngôn 合hợp 今kim 明minh 不bất 合hợp 如như 中trung 論luận 云vân 三tam 世thế 相tương 待đãi 門môn 過quá 也dã 知tri 又hựu 為vi 三tam 世thế 法pháp 因nhân 與dữ 三tam 世thế 合hợp 現hiện 在tại 法pháp 二nhị 也dã 合hợp 未vị 來lai 但đãn 與dữ 未vị 來lai 同đồng 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 不bất 與dữ 過quá 去khứ 合hợp 第đệ 四Tứ 果Quả 空không 相tướng 應ưng 或hoặc 者giả 謂vị 能năng 觀quán 俱câu 淨tịnh 始thỉ 為vi 妙diệu 觀quán 故cố 薩Tát 婆Bà 若Nhã 又hựu 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 標tiêu 心tâm 此thử 果quả 故cố 今kim 明minh 無vô 合hợp 文văn 四tứ 初sơ 明minh 非phi 三tam 果quả 不bất 與dữ 三tam 世thế 。 合hợp 如như 云vân 過quá 去khứ 佛Phật 已dĩ 證chứng 此thử 果quả 未vị 來lai 佛Phật 當đương 證chứng 現hiện 在tại 正chánh 證chứng 故cố 今kim 明minh 三tam 世thế 無vô 所sở 有hữu 。 果quả 豈khởi 與dữ 三tam 世thế 合hợp 證chứng 云vân 薩Tát 婆Bà 若Nhã 無vô 生sanh 滅diệt 三tam 世thế 生sanh 滅diệt 故cố 無vô 生sanh 滅diệt 智trí 不bất 與dữ 生sanh 滅diệt 合hợp 此thử 與dữ 大đại 經kinh 明minh 涅Niết 槃Bàn 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 不bất 異dị 也dã 又hựu 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不bất 與dữ 三tam 世thế 。 合hợp 者giả 破phá 大đại 小tiểu 二nhị 計kế 菩Bồ 薩Tát 念niệm 三tam 世thế 佛Phật 薩Tát 婆Bà 若Nhã 故cố 隨tùy 念niệm 迴hồi 向hướng 故cố 明minh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 非phi 三tam 世thế 不bất 作tác 三tam 世thế 念niệm 者giả 小Tiểu 乘Thừa 迦ca 旃chiên 延diên 子tử 言ngôn 未vị 來lai 薩Tát 婆Bà 若Nhã 語ngữ 現hiện 在tại 行hành 者giả 言ngôn 汝nhữ 可khả 脩tu 相tương/tướng 身thân 我ngã 當đương 來lai 汝nhữ 身thân 中trung 此thử 則tắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 在tại 未vị 來lai 今kim 明minh 無vô 如như 此thử 見kiến 故cố 言ngôn 不bất 與dữ 三tam 世thế 。 合hợp 也dã 第đệ 二nhị 句cú 明minh 三tam 世thế 法pháp 不bất 與dữ 非phi 三tam 世thế 果quả 合hợp 或hoặc 者giả 謂vị 將tương 此thử 身thân 心tâm 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 故cố 即tức 是thị 合hợp 又hựu 此thử 等đẳng 法pháp 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 智Trí 。 所sở 照chiếu 故cố 境cảnh 與dữ 智trí 合hợp 故cố 今kim 明minh 不bất 合hợp 第đệ 三tam 句cú 明minh 因nhân 不bất 與dữ 果quả 合hợp 或hoặc 者giả 謂vị 行hành 六Lục 度Độ 等đẳng 因nhân 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 果Quả 。 果quả 酬thù 因nhân 今kim 故cố 明minh 有hữu 所sở 得đắc 因nhân 即tức 隔cách 薩Tát 婆Bà 若Nhã 故cố 不bất 合hợp 無vô 所sở 得đắc 因nhân 則tắc 合hợp 無vô 得đắc 合hợp 故cố 不bất 與dữ 果quả 合hợp 次thứ 十Thập 力Lực 等đẳng 下hạ 第đệ 四tứ 句cú 或hoặc 者giả 復phục 謂vị 因nhân 未vị 滿mãn 故cố 不bất 與dữ 果quả 合hợp 果quả 滿mãn 應ưng 與dữ 果quả 合hợp 文văn 三tam 句cú 初sơ 明minh 十Thập 力Lực 等đẳng 與dữ 法pháp 合hợp 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 無vô 相tướng 成thành 合hợp 義nghĩa 無vô 所sở 得đắc 法pháp 。 成thành 無vô 所sở 成thành 合hợp 無vô 所sở 合hợp 也dã 次thứ 人nhân 法pháp 合hợp 後hậu 明minh 空không 有hữu 二nhị 智trí 不bất 合hợp 薩Tát 婆Bà 若Nhã 空không 。 智trí 菩Bồ 提Đề 有hữu 智trí 菩Bồ 薩Tát 十thập 智trí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 實thật 智trí 也dã 此thử 是thị 無vô 差sai 別biệt 差sai 別biệt 開khai 十thập 智trí 如như 實thật 智trí 非phi 是thị 菩Bồ 提Đề 淺thiển 故cố 為vi 十thập 智trí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 深thâm 故cố 為vi 如như 實thật 智trí 也dã 自tự 有hữu 開khai 淺thiển 深thâm 二nhị 智trí 則tắc 十thập 智trí 淺thiển 故cố 四tứ 眼nhãn 如như 實thật 智trí 深thâm 故cố 在tại 佛Phật 眼nhãn 也dã 。

不bất 習tập 有hữu 不bất 習tập 無vô 第đệ 五ngũ 習tập 為vi 習tập 為vi 不bất 見kiến 因nhân 果quả 境cảnh 智trí 故cố 便tiện 為vi 習tập 婆bà 若nhược 此thử 即tức 是thị 無vô 若nhược 破phá 無vô 習tập 便tiện 言ngôn 有hữu 習tập 是thị 故cố 有hữu 無vô 俱câu 觀quán 也dã 上thượng 來lai 雖tuy 有hữu 四tứ 段đoạn 並tịnh 是thị 附phụ 非phi 有hữu 義nghĩa 明minh 習tập 今kim 則tắc 霍hoắc 有hữu 無vô 故cố 明minh 習tập 也dã 恐khủng 人nhân 云vân 上thượng 來lai 此thử 是thị 真Chân 諦Đế 遣khiển 故cố 無vô 世thế 諦đế 終chung 是thị 有hữu 若nhược 示thị 令linh 成thành 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 也dã 問vấn 曰viết 誰thùy 起khởi 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 答đáp 順thuận 生sanh 死tử 流lưu 。 人nhân 見kiến 有hữu 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。 人nhân 見kiến 無vô 即tức 是thị 凡phàm 聖thánh 二nhị 見kiến 又hựu 見kiến 多đa 著trước 無vô 愛ái 多đa 著trước 有hữu 邪tà 見kiến 多đa 著trước 無vô 四tứ 見kiến 多đa 著trước 有hữu 貪tham 多đa 著trước 有hữu 財tài 多đa 著trước 無vô 問vấn 二nhị 見kiến 云vân 何hà 失thất 答đáp 二nhị 邊biên 見kiến 復phục 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 如như 峽# 道đạo 深thâm 水thủy 火hỏa 坑khanh 又hựu 有hữu 見kiến 無vô 有hữu 㸦# 相tương/tướng 是thị 非phi 煩phiền 惱não 煩phiền 惱não 故cố 起khởi 罪tội 業nghiệp 然nhiên 後hậu 墮đọa 惡ác 道đạo 。 中trung 又hựu 有hữu 見kiến 人nhân 忽hốt 見kiến 法pháp 無vô 乖quai 其kỳ 本bổn 心tâm 故cố 生sanh 愁sầu 苦khổ 無vô 見kiến 人nhân 死tử 入nhập 無vô 間gian 故cố 大đại 苦khổ 也dã 又hựu 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 俱câu 破phá 假giả 名danh 因nhân 緣duyên 。 中trung 道đạo 如như 定định 有hữu 則tắc 不bất 須tu 因nhân 願nguyện 定định 無vô 則tắc 因nhân 果quả 俱câu 無vô 故cố 皆giai 假giả 不bất 成thành 既ký 無vô 假giả 無vô 中trung 道đạo 也dã 不bất 習tập 常thường 無vô 常thường 者giả 由do 來lai 云vân 波Ba 若Nhã 明minh 無vô 常thường 故cố 涅Niết 槃Bàn 具cụ 明minh 常thường 無vô 常thường 故cố 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 常thường 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hành 波Ba 若Nhã 不bất 行hành 色sắc 常thường 無vô 常thường 即tức 是thị 行hành 倒đảo 皆giai 除trừ 不bất 行hành 色sắc 常thường 故cố 除trừ 常thường 倒đảo 不bất 行hành 色sắc 無vô 常thường 故cố 除trừ 無vô 常thường 行hành 又hựu 常thường 無vô 常thường 皆giai 不bất 行hành 即tức 知tri 生sanh 死tử 常thường 皆giai 例lệ 涅Niết 槃Bàn 常thường 無vô 常thường 亦diệc 倒đảo 生sanh 死tử 非phi 常thường 無vô 常thường 。 故cố 不bất 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 常thường 無vô 常thường 。 故cố 非phi 涅Niết 槃Bàn 故cố 始thỉ 名danh 實thật 道đạo 也dã 俱câu 為vi 眾chúng 生sanh 無vô 生sanh 死tử 作tác 空không 生sanh 死tử 故cố 無vô 涅Niết 槃Bàn 作tác 空không 涅Niết 槃Bàn 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 厭yếm 生sanh 死tử 故cố 。 說thuyết 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 欲dục 令linh 欣hân 涅Niết 槃Bàn 故cố 歎thán 涅Niết 槃Bàn 為vi 常thường 眾chúng 生sanh 既ký 悞ngộ 生sanh 死tử 豈khởi 有hữu 涅Niết 槃Bàn 可khả 涅Niết 槃Bàn 故cố 肇triệu 公công 云vân 出xuất 處xứ 異dị 號hiệu 原nguyên 物vật 之chi 假giả 名danh 也dã 。

行hành 不bất 行hành 下hạ 第đệ 六lục 明minh 無vô 行hành 為vi 習tập 此thử 明minh 雖tuy 有hữu 無vô 為vi 行hành 不bất 雖tuy 有hữu 無vô 為vi 不bất 行hành 故cố 須tu 淨tịnh 此thử 行hành 上thượng 破phá 有hữu 無vô 今kim 破phá 非phi 有hữu 無vô 也dã 。

不bất 為vi 檀đàn 下hạ 第đệ 七thất 明minh 無vô 所sở 為vi 習tập 行hành 者giả 云vân 若nhược 行hành 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 行hành 終chung 為vì 求cầu 佛Phật 法Pháp 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 息tức 此thử 不bất 行hành 也dã 不bất 爾nhĩ 則tắc 不bất 息tức 以dĩ 上thượng 破phá 四tứ 句cú 起khởi 也dã 然nhiên 作tác 破phá 四tứ 句cú 明minh 習tập 初sơ 空không 門môn 破phá 有hữu 明minh 習tập 第đệ 二nhị 無vô 習tập 門môn 霍hoắc 破phá 無vô 第đệ 三tam 無vô 行hành 習tập 破phá 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 令linh 第đệ 四tứ 門môn 破phá 心tâm 有hữu 所sở 為vi 。 恐khủng 云vân 不bất 作tác 四tứ 句cú 習tập 絕tuyệt 四tứ 句cú 習tập 故cố 明minh 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 非phi 此thử 內nội 外ngoại 也dã 此thử 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 不bất 為vị 一nhất 切thiết 。 德đức 行hạnh 二nhị 偏thiên 明minh 不bất 為vi 六Lục 通Thông 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 習tập 波Ba 若Nhã 為vi 二nhị 事sự 一nhất 為vi 根căn 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 二nhị 為vì 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 六Lục 通Thông 是thị 度độ 眾chúng 生sanh 之chi 要yếu 計kế 是thị 故cố 不bất 為vị 。 也dã 初sơ 不bất 為vi 佛Phật 法Pháp 有hữu 二nhị 初sơ 明minh 不bất 為vi 次thứ 釋thích 不bất 為vi 之chi 義nghĩa 不bất 為vi 中trung 初sơ 不bất 為vi 因nhân 果quả 次thứ 明minh 不bất 為vi 境cảnh 智trí 十thập 八bát 空không 知tri 法pháp 性tánh 等đẳng 為vi 境cảnh 也dã 不bất 為vi 六Lục 通Thông 云vân 文văn 可khả 尋tầm 也dã 。

魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 下hạ 第đệ 二nhị 舉cử 得đắc 果quả 秤xứng 難nạn/nan 秤xứng 難nạn/nan 秤xứng 者giả 令linh 學học 習tập 學học 者giả 懃cần 脩tu 以dĩ 得đắc 此thử 果quả 又hựu 上thượng 究cứu 竟cánh 言ngôn 無vô 所sở 為vi 恐khủng 言ngôn 習tập 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 今kim 明minh 無vô 得đắc 而nhi 無vô 不bất 得đắc 豈khởi 得đắc 空không 作tác 無vô 所sở 為vi 無vô 所sở 得đắc 耶da 。 上thượng 就tựu 生sanh 法pháp 二nhị 空không 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 而nhi 後hậu 歎thán 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 能năng 如như 此thử 行hành 除trừ 佛Phật 智trí 慧tuệ 超siêu 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 今kim 就tựu 習tập 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 歎thán 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 能năng 如như 此thử 行hành 故cố 得đắc 五ngũ 種chủng 功công 德đức 。 果quả 也dã 又hựu 上thượng 略lược 歎thán 故cố 但đãn 類loại 現hiện 世thế 智trí 慧tuệ 今kim 是thị 廣quảng 門môn 故cố 是thị 歎thán 三tam 世thế 也dã 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 者giả 魔ma 心tâm 有hữu 所sở 行hành 謂vị 四tứ 句cú 內nội 外ngoại 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 無vô 所sở 行hành 。 故cố 不bất 在tại 四tứ 句cú 內nội 外ngoại 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 不bất 得đắc 便tiện 又hựu 菩Bồ 薩Tát 處xứ 魔ma 著trước 正chánh 觀quán 中trung 力lực 即tức 魔ma 是thị 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 便tiện 又hựu 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 即tức 行hành 慈từ 悲bi 之chi 人nhân 木mộc 火hỏa 魔ma 思tư 不bất 能năng 復phục 復phục 也dã 又hựu 菩Bồ 薩Tát 內nội 心tâm 行hành 不bất 顛điên 倒đảo 因nhân 外ngoại 感cảm 不bất 顛điên 倒đảo 願nguyện 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 加gia 護hộ 故cố 不bất 得đắc 便tiện 又hựu 菩Bồ 薩Tát 相tương 應ứng 有hữu 二nhị 一nhất 明minh 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 即tức 與dữ 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 二nhị 明minh 與dữ 功công 德đức 相tương 應ứng 今kim 與dữ 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 故cố 即tức 得đắc 功công 德đức 故cố 與dữ 功công 德đức 相tương 應ứng 具cụ 此thử 二nhị 相tương 應ứng 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 不bất 得đắc 便tiện 得đắc 佛Phật 道Đạo 也dã 問vấn 今kim 明minh 與dữ 功công 德đức 相tương 應ứng 云vân 何hà 經kinh 言ngôn 得đắc 五ngũ 果quả 與dữ 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 答đáp 論luận 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 因nhân 是thị 波Ba 若Nhã 果quả 是thị 功công 德đức 故cố 就tựu 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 因nhân 是thị 波Ba 若Nhã 果quả 是thị 功công 德đức 故cố 就tựu 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 也dã 二nhị 者giả 即tức 與dữ 功công 德đức 相tương 應ứng 亦diệc 名danh 波Ba 若Nhã 以dĩ 波Ba 若Nhã 不bất 生sanh 此thử 是thị 波Ba 若Nhã 功công 德đức 也dã 山sơn 中trung 師sư 云vân 脩tu 所sở 得đắc 故cố 秤xứng 功công 德đức 當đương 知tri 功công 德đức 即tức 是thị 波Ba 若Nhã 也dã 今kim 就tựu 能năng 所sở 分phần/phân 其kỳ 為vi 二nhị 能năng 生sanh 屬thuộc 智trí 慧tuệ 所sở 生sanh 屬thuộc 功công 德đức 正chánh 言ngôn 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 故cố 得đắc 功công 德đức 即tức 是thị 所sở 生sanh 波Ba 若Nhã 即tức 是thị 能năng 生sanh 也dã 然nhiên 此thử 意ý 猶do 自tự 未vị 圓viên 就tựu 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 只chỉ 是thị 二nhị 慧tuệ 也dã 功công 德đức 即tức 是thị 方phương 便tiện 。 智trí 慧tuệ 即tức 是thị 。 實thật 慧tuệ 俱câu 此thử 二nhị 復phục 通thông 前tiền 文văn 明minh 是thị 智trí 慧tuệ 即tức 是thị 。 實thật 慧tuệ 然nhiên 此thử 實thật 復phục 是thị 方phương 便tiện 前tiền 結kết 云vân 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 行hành 能năng 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 方phương 便tiện 。 然nhiên 此thử 方phương 便tiện 既ký 通thông 二nhị 慧tuệ 實thật 慧tuệ 亦diệc 通thông 故cố 功công 德đức 亦diệc 是thị 實thật 故cố 此thử 功công 德đức 實thật 無vô 所sở 得đắc 。 但đãn 約ước 能năng 生sanh 所sở 生sanh 故cố 聞văn 二nhị 智trí 能năng 生sanh 是thị 實thật 慧tuệ 所sở 生sanh 是thị 方phương 便tiện 也dã 又hựu 說thuyết 相tương 應ứng 令linh 生sanh 智trí 慧tuệ 秤xứng 歎thán 相tương 應ứng 令linh 尊tôn 重trọng 波Ba 若Nhã 生sanh 其kỳ 功công 德đức 也dã 無vô 智trí 慧tuệ 異dị 論luận 云vân 智trí 慧tuệ 功công 德đức 。 力lực 故cố 得đắc 故cố 名danh 功công 德đức 也dã 文văn 初sơ 明minh 得đắc 今kim 世thế 五ngũ 果quả 第đệ 二nhị 明minh 得đắc 後hậu 世thế 果quả 初sơ 二nhị 初sơ 明minh 得đắc 五ngũ 礙ngại 二nhị 釋thích 得đắc 五ngũ 果quả 中trung 初sơ 一nhất 後hậu 一nhất 明minh 難nạn/nan 初sơ 為vi 外ngoại 難nạn/nan 後hậu 為vi 內nội 難nạn/nan 中trung 間gian 三Tam 明Minh 益ích 世thế 間gian 眾chúng 事sự 。 陀đà 意ý 此thử 是thị 內nội 益ích 餘dư 二nhị 事sự 為vi 外ngoại 益ích 又hựu 餘dư 二nhị 事sự 為vi 出xuất 世thế 益ích 世thế 間gian 事sự 秤xứng 心tâm 為vi 世thế 間gian 益ích 也dã 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 陀đà 意ý 舉cử 心tâm 作tác 事sự 皆giai 成thành 治trị 生sanh 又hựu 造tạo 福phước 德đức 事sự 人nhân 皆giai 同đồng 云vân 又hựu 說thuyết 法Pháp 人nhân 皆giai 信tín 受thọ 。 所sở 以dĩ 得đắc 爾nhĩ 者giả 二nhị 義nghĩa 一nhất 內nội 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 故cố 善thiện 根căn 深thâm 厚hậu 二nhị 者giả 諸chư 大đại 天thiên 秤xứng 歎thán 菩Bồ 薩Tát 諸chư 鬼quỷ 神thần 聞văn 云vân 皆giai 助trợ 其kỳ 成thành 立lập 眾chúng 事sự 第đệ 二nhị 佛Phật 護hộ 念niệm 者giả 佛Phật 雖tuy 等đẳng 念niệm 但đãn 眾chúng 生sanh 內nội 有hữu 顛điên 倒đảo 因nhân 佛Phật 是thị 不bất 顛điên 倒đảo 緣duyên 護hộ 念niệm 無vô 益ích 菩Bồ 薩Tát 內nội 行hành 不bất 倒đảo 因nhân 外ngoại 感cảm 不bất 倒đảo 緣duyên 加gia 被bị 則tắc 益ích 也dã 所sở 以dĩ 須tu 佛Phật 念niệm 者giả 正chánh 為vi 上thượng 作tác 無vô 所sở 得đắc 習tập 多đa 恐khủng 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 故cố 佛Phật 助trợ 云vân 明minh 法pháp 雖tuy 畢tất 竟cánh 空không 空không 不bất 礙ngại 有hữu 故cố 脩tu 萬vạn 行hạnh 度độ 眾chúng 生sanh 勿vật 住trụ 空không 中trung 見kiến 也dã 諸chư 天thiên 護hộ 者giả 今kim 鄣# 礙ngại 除trừ 滅diệt 所sở 行hành 成thành 就tựu 也dã 。

普phổ 慈từ 眾chúng 生sanh 。 第đệ 二nhị 釋thích 得đắc 五ngũ 果quả 從tùng 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 慈từ 此thử 是thị 波Ba 若Nhã 無vô 緣duyên 慈từ 行hành 此thử 慈từ 即tức 是thị 行hành 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 五ngũ 果quả 也dã 然nhiên 實thật 是thị 應ưng 波Ba 若Nhã 得đắc 五ngũ 果quả 今kim 云vân 慈từ 者giả 正chánh 言ngôn 從tùng 波Ba 若Nhã 故cố 有hữu 慈từ 慈từ 亦diệc 是thị 無vô 緣duyên 慈từ 所sở 以dĩ 歎thán 慈từ 又hựu 此thử 有hữu 深thâm 意ý 若nhược 明minh 菩Bồ 薩Tát 作tác 無vô 所sở 得đắc 習tập 生sanh 大đại 慈từ 實thật 無vô 所sở 生sanh 。 故cố 始thỉ 異dị 二Nhị 乘Thừa 故cố 偏thiên 明minh 慈từ 心tâm 也dã 論luận 主chủ 更cánh 雖tuy 解giải 之chi 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 佛Phật 護hộ 念niệm 重trọng 罪tội 輕khinh 受thọ 是thị 波Ba 若Nhã 力lực 世thế 間gian 事sự 隨tùy 意ý 諸chư 天thiên 護hộ 是thị 慈từ 力lực 也dã 。

第đệ 二nhị 得đắc 後hậu 世thế 益ích 從tùng 疾tật 得đắc 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 。 文văn 者giả 是thị 也dã 後hậu 世thế 果quả 中trung 明minh 二nhị 果quả 陀đà 羅la 尼ni 是thị 內nội 果quả 值trị 佛Phật 是thị 外ngoại 果quả 所sở 以dĩ 後hậu 歎thán 此thử 二nhị 果quả 現hiện 世thế 雖tuy 得đắc 此thử 果quả 恐khủng 忘vong 失thất 故cố 說thuyết 得đắc 總tổng 持trì 聞văn 法Pháp 恐khủng 後hậu 不bất 值trị 不bất 聞văn 故cố 說thuyết 值trị 佛Phật 也dã 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 有hữu 法pháp 若nhược 不bất 合hợp 下hạ 第đệ 二nhị 周chu 更cánh 說thuyết 相tương 應ứng 亦diệc 有hữu 二nhị 意ý 初sơ 更cánh 就tựu 相tương 應ứng 行hành 說thuyết 波Ba 若Nhã 所sở 以dĩ 落lạc 歎thán 說thuyết 者giả 說thuyết 門môn 不bất 一nhất 受thọ 悟ngộ 不bất 同đồng 聞văn 句cú 空không 無vô 相tướng 心tâm 生sanh 厭yếm 離ly 。 故cố 舉cử 果quả 歎thán 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 故cố 更cánh 為vi 相tương 應ứng 法pháp 也dã 又hựu 欲dục 示thị 福phước 慧tuệ 無vô 二nhị 向hướng 明minh 智trí 慧tuệ 在tại 前tiền 功công 德đức 在tại 後hậu 則tắc 謂vị 福phước 慧tuệ 為vi 二nhị 故cố 合hợp 為vi 交giao 落lạc 明minh 云vân 則tắc 福phước 慧tuệ 無vô 二nhị 也dã 如như 大đại 經kinh 正chánh 因nhân 一nhất 二nhị 得đắc 無vô 一nhất 無vô 二nhị 。 今kim 明minh 福phước 慧tuệ 二nhị 為vi 表biểu 正chánh 波Ba 若Nhã 非phi 福phước 非phi 慧tuệ 不bất 二nhị 義nghĩa 福phước 慧tuệ 二nhị 皆giai 空không 方phương 便tiện 得đắc 今kim 世thế 五ngũ 果quả 來lai 世thế 利lợi 益ích 也dã 此thử 中trung 七thất 復phục 次thứ 即tức 七thất 轉chuyển 意ý 第đệ 一nhất 明minh 正chánh 無vô 等đẳng 不bất 等đẳng 。 與dữ 無vô 合hợp 不bất 合hợp 。 何hà 者giả 正chánh 前tiền 云vân 菩Bồ 薩Tát 一nhất 無vô 所sở 為vi 即tức 是thị 平bình 等đẳng 。 平bình 等đẳng 故cố 與dữ 波Ba 若Nhã 合hợp 故cố 應ưng 波Ba 若Nhã 便tiện 得đắc 今kim 世thế 五ngũ 果quả 來lai 世thế 利lợi 益ích 也dã 所sở 以dĩ 命mạng 初sơ 無vô 等đẳng 不bất 等đẳng 。 無vô 合hợp 不bất 合hợp 。 即tức 是thị 無vô 應ưng 不bất 應ưng 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 何hà 有hữu 果quả 之chi 所sở 得đắc 有hữu 因nhân 之chi 能năng 得đắc 有hữu 惡ác 可khả 滅diệt 有hữu 善thiện 可khả 生sanh 也dã 論luận 云vân 等đẳng 與dữ 合hợp 是thị 應ưng 不bất 等đẳng 合hợp 是thị 不bất 應ưng 也dã 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 明minh 無vô 遲trì 疾tật 得đắc 不bất 得đắc 行hành 者giả 謂vị 以dĩ 無vô 等đẳng 不bất 等đẳng 。 無vô 合hợp 不bất 合hợp 。 如như 此thử 說thuyết 而nhi 行hành 連liên 得đắc 法Pháp 性tánh 若nhược 有hữu 所sở 得đắc 。 故cố 不bất 得đắc 法Pháp 性tánh 故cố 破phá 此thử 心tâm 明minh 法pháp 性tánh 無vô 疾tật 遲trì 得đắc 不bất 得đắc 行hành 者giả 既ký 如như 法Pháp 性tánh 而nhi 悟ngộ 豈khởi 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 遲trì 疾tật 耶da 見kiến 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 即tức 乖quai 法pháp 性tánh 也dã 第đệ 三tam 復phục 次thứ 不bất 見kiến 法pháp 出xuất 法pháp 性tánh 故cố 應ưng 般Bát 若Nhã 行hành 者giả 若nhược 法pháp 性tánh 真Chân 諦Đế 之chi 中trung 無vô 得đắc 不bất 得đắc 世thế 諦đế 諸chư 法pháp 行hành 因nhân 得đắc 果quả 故cố 今kim 明minh 法pháp 性tánh 之chi 外ngoại 無vô 有hữu 諸chư 法pháp 。 法pháp 性tánh 既ký 無vô 得đắc 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。 性tánh 豈khởi 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 耶da 第đệ 四tứ 復phục 次thứ 不bất 以dĩ 法pháp 性tánh 亦diệc 不bất 應ưng 波Ba 若Nhã 行hành 者giả 聞văn 此thử 法pháp 性tánh 外ngoại 無vô 有hữu 諸chư 法pháp 。 言ngôn 法pháp 性tánh 深thâm 廣quảng 包bao 一nhất 切thiết 法pháp 便tiện 貴quý 著trước 法pháp 性tánh 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 法pháp 性tánh 而nhi 有hữu 萬vạn 法pháp 差sai 別biệt 者giả 此thử 是thị 法pháp 性tánh 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 也dã 破phá 此thử 無vô 見kiến 豈khởi 有hữu 法pháp 性tánh 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 。 者giả 皆giai 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 也dã 分phân 別biệt 不bất 動động 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 未vị 曾tằng 無vô 分phân 別biệt 也dã 故cố 云vân 不bất 以dĩ 法pháp 性tánh 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 也dã 第đệ 五ngũ 復phục 次thứ 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 是thị 法pháp 性tánh 能năng 得đắc 法Pháp 性tánh 既ký 聞văn 無vô 分phân 別biệt 云vân 由do 分phân 別biệt 觀quán 故cố 得đắc 法Pháp 性tánh 故cố 合hợp 明minh 法pháp 性tánh 無vô 得đắc 相tương/tướng 也dã 第đệ 六lục 復phục 次thứ 法pháp 性tánh 不bất 與dữ 。 空không 合hợp 行hành 者giả 便tiện 謂vị 不bất 見kiến 知tri 之chi 能năng 得đắc 法Pháp 性tánh 所sở 得đắc 以dĩ 無vô 能năng 得đắc 所sở 得đắc 則tắc 同đồng 真Chân 如Như 等đẳng 法pháp 性tánh 則tắc 境cảnh 與dữ 智trí 冥minh 一nhất 如như 常thường 曰viết 義nghĩa 故cố 今kim 明minh 不bất 見kiến 智trí 與dữ 境cảnh 合hợp 故cố 無vô 合hợp 不bất 合hợp 。 無vô 智trí 無vô 境cảnh 無vô 同đồng 不bất 得đắc 無vô 等đẳng 不bất 等đẳng 。 豈khởi 有hữu 法pháp 性tánh 可khả 得đắc 真Chân 如Như 可khả 等đẳng 耶da 第đệ 七thất 復phục 次thứ 舉cử 十thập 八bát 界giới 廣quảng 歷lịch 於ư 合hợp 義nghĩa 將tương 何hà 物vật 與dữ 境cảnh 合hợp 耶da 明minh 空không 故cố 無vô 可khả 合hợp 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 空không 將tương 何hà 合hợp 耶da 此thử 中trung 俱câu 說thuyết 十thập 八bát 界giới 不phủ 。 說thuyết 陰ấm 入nhập 者giả 一nhất 解giải 云vân 誦tụng 寫tả 忘vong 失thất 二nhị 者giả 解giải 云vân 則tắc 門môn 廣quảng 故cố 抄sao 二nhị 法pháp 也dã 是thị 空không 相tướng 應ưng 為vi 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 周chu 秤xứng 歎thán 前tiền 偏thiên 舉cử 果quả 欲dục 今kim 具cụ 舉cử 因nhân 果quả 歎thán 正chánh 歎thán 因nhân 也dã 為vi 二nhị 初sơ 歎thán 無vô 得đắc 而nhi 得đắc 第đệ 二nhị 歎thán 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 初sơ 中trung 為vi 二nhị 前tiền 略lược 歎thán 故cố 歎thán 空không 行hành 相tương 應ứng 第đệ 一nhất 無vô 所sở 得đắc 。 空không 能năng 離ly 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 又hựu 能năng 合hợp 菩Bồ 薩Tát 具cụ 足túc 。 二nhị 慧tuệ 以dĩ 行hành 空không 故cố 不bất 著trước 有hữu 無vô 所sở 得đắc 空không 故cố 復phục 不bất 住trụ 空không 不bất 著trước 空không 故cố 能năng 息tức 二nhị 見kiến 不bất 著trước 有hữu 故cố 是thị 方phương 便tiện 實thật 不bất 沉trầm 空không 故cố 是thị 實thật 方phương 便tiện 是thị 故cố 此thử 空không 名danh 為vi 第đệ 一nhất 。 也dã 論luận 云vân 行hành 但đãn 空không 故cố 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 行hành 不bất 但đãn 空không 故cố 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 行hành 但đãn 空không 者giả 墮đọa 若nhược 空không 見kiến 地địa 若nhược 二Nhị 乘Thừa 地địa 行hành 不bất 但đãn 空không 不bất 墮đọa 有hữu 見kiến 地địa 亦diệc 不bất 墮đọa 空không 見kiến 地địa 故cố 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 行hành 空không 多đa 墮đọa 二nhị 地địa 故cố 偏thiên 簡giản 之chi 也dã 以dĩ 空không 無vô 相tướng 故cố 能năng 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 化hóa 乖quai 生sanh 疾tật 得đắc 至chí 佛Phật 。 道đạo 也dã 前tiền 略lược 中trung 先tiên 歎thán 因nhân 故cố 言ngôn 相tương 應ứng 第đệ 一nhất 也dã 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 歎thán 果quả 歎thán 果quả 中trung 二nhị 果quả 一nhất 歎thán 離ly 果quả 謂vị 二Nhị 乘Thừa 地địa 二nhị 歎thán 得đắc 果quả 謂vị 嚴nghiêm 土thổ/độ 他tha 人nhân 得đắc 佛Phật 道Đạo 得đắc 空không 觀quán 故cố 淨tịnh 土độ 者giả 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 得đắc 波Ba 若Nhã 正chánh 觀quán 故cố 心tâm 淨tịnh 心tâm 淨tịnh 佛Phật 土độ 淨tịnh 即tức 是thị 淨tịnh 土độ 也dã 還hoàn 令linh 眾chúng 生sanh 同đồng 菩Bồ 薩Tát 得đắc 此thử 。 正chánh 觀quán 故cố 眾chúng 生sanh 心tâm 淨tịnh 。 心tâm 淨tịnh 故cố 佛Phật 土độ 淨tịnh 即tức 是thị 成thành 就tựu 。 眾chúng 生sanh 也dã 問vấn 不bất 煞sát 得đắc 長trường 壽thọ 不bất 盜đạo 不bất 劫kiếp 故cố 得đắc 土thổ/độ 豐phong 樂lạc 行hành 此thử 十Thập 善Thiện 。 即tức 是thị 成thành 就tựu 。 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 淨tịnh 土độ 何hà 故cố 復phục 別biệt 說thuyết 淨tịnh 佛Phật 土độ 答đáp 雖tuy 眾chúng 生sanh 行hành 淨tịnh 因nhân 得đắc 淨tịnh 土độ 此thử 是thị 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 義nghĩa 復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 行hành 迴hồi 向hướng 方phương 便tiện 土thổ/độ 方phương 便tiện 法pháp 如như 牛ngưu 雖tuy 引dẫn 車xa 復phục 須tu 御ngự 者giả 也dã 。

諸chư 相tướng 應ưng 中trung 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 舉cử 異dị 名danh 相tướng 應ưng 歎thán 廣quảng 歎thán 中trung 亦diệc 前tiền 歎thán 因nhân 次thứ 歎thán 得đắc 果quả 得đắc 果quả 中trung 前tiền 歎thán 自tự 行hành 後hậu 化hóa 他tha 也dã 謂vị 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 三tam 三tam 昧muội 相tương 應ứng 。 或hoặc 者giả 上thượng 但đãn 是thị 一nhất 空không 行hành 非phi 是thị 波Ba 若Nhã 故cố 今kim 明minh 波Ba 若Nhã 只chỉ 是thị 空không 異dị 名danh 或hoặc 作tác 空không 相tướng 應ưng 或hoặc 作tác 波Ba 若Nhã 相tương 應ứng 名danh 謂vị 空không 具cụ 三tam 門môn 故cố 令linh 空không 不bất 異dị 三tam 門môn 亦diệc 是thị 通thông 義nghĩa 廣quảng 歎thán 也dã 利lợi 根căn 人nhân 如như 此thử 行hành 實thật 得đắc 記ký 鈍độn 根căn 人nhân 如như 此thử 行hành 近cận 受thọ 記ký 阿a 鞞bệ 如như 此thử 行hành 得đắc 受thọ 記ký 亦diệc 應ưng 未vị 堪kham 歎thán 益ích 為vi 引dẫn 近cận 故cố 歎thán 為vi 始thỉ 行hành 眾chúng 生sanh 。 行hành 未vị 具cụ 謂vị 諸chư 禪thiền 定định 等đẳng 法pháp 恐khủng 生sanh 憍kiêu 慢mạn 等đẳng 故cố 未vị 與dữ 受thọ 記ký 也dã 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 益ích 厚hậu 者giả 菩Bồ 薩Tát 無vô 礙ngại 行hành 故cố 無vô 能năng 礙ngại 化hóa 也dã 。

不bất 作tác 是thị 念niệm 。 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 雖tuy 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 實thật 無vô 所sở 得đắc 。 雖tuy 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 實thật 知tri 無vô 眾chúng 生sanh 可khả 利lợi 得đắc 佛Phật 法Pháp 而nhi 無vô 所sở 得đắc 。 即tức 是thị 法pháp 空không 化hóa 眾chúng 生sanh 無vô 人nhân 可khả 化hóa 即tức 是thị 人nhân 空không 故cố 是thị 菩Bồ 薩Tát 無vô 得đắc 生sanh 法pháp 二nhị 空không 然nhiên 只chỉ 是thị 一nhất 觀quán 無vô 得đắc 而nhi 無vô 不bất 無vô 不bất 得đắc 得đắc 故cố 所sở 得đắc 也dã 非phi 是thị 世thế 諦đế 有hữu 得đắc 真Chân 諦Đế 故cố 無vô 所sở 得đắc 。 也dã 問vấn 何hà 故cố 言ngôn 無vô 有hữu 法pháp 出xuất 法pháp 性tánh 者giả 答đáp 眾chúng 生sanh 及cập 菩Bồ 薩Tát 皆giai 是thị 法pháp 性tánh 是thị 法pháp 性tánh 中trung 有hữu 何hà 不bất 得đắc 耶da 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 者giả 正chánh 智trí 求cầu 之chi 不bất 得đắc 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 為vi 離ly 不bất 受thọ 為vi 不bất 受thọ 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 為vi 空không 也dã 前tiền 正chánh 明minh 無vô 得đắc 仰ngưỡng 歎thán 無vô 所sở 得đắc 中trung 有hữu 三tam 一nhất 正chánh 歎thán 所sở 二nhị 歎thán 生sanh 善thiện 即tức 是thị 大đại 慈từ 以dĩ 了liễu 眾chúng 生sanh 空không 法pháp 空không 故cố 傷thương 於ư 空không 倒đảo 二Nhị 乘Thừa 行hành 二nhị 空không 滅diệt 慈từ 悲bi 菩Bồ 薩Tát 行hành 空không 始thỉ 是thị 生sanh 慈từ 悲bi 以dĩ 無vô 人nhân 見kiến 人nhân 無vô 法pháp 見kiến 法pháp 此thử 可khả 傷thương 非phi 也dã 即tức 拔bạt 二nhị 見kiến 即tức 是thị 大đại 悲bi 令linh 得đắc 正chánh 觀quán 即tức 大đại 慈từ 也dã 三tam 歎thán 滅diệt 惡ác 即tức 是thị 不bất 生sanh 。 六lục 種chủng 心tâm 也dã 是thị 主chủ 障chướng 六Lục 度Độ 之chi 弊tệ 心tâm 耳nhĩ 。

往Vãng 生Sanh 品Phẩm 第đệ 四tứ

依y 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 修tu 智trí 慧tuệ 行hành 竟cánh 於ư 上thượng 品phẩm 今kim 是thị 第đệ 二nhị 依y 世thế 諦đế 修tu 功công 德đức 行hạnh 。 故cố 論luận 云vân 上thượng 說thuyết 畢tất 竟cánh 空không 無vô 生sanh 今kim 明minh 世thế 諦đế 故cố 有hữu 生sanh 也dã 上thượng 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 今kim 說thuyết 世thế 界giới 也dã 問vấn 他tha 亦diệc 以dĩ 生sanh 滅diệt 為vi 世thế 諦đế 無vô 生sanh 滅diệt 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 此thử 經Kinh 與dữ 今kim 何hà 異dị 答đáp 言ngôn 語ngữ 同đồng 其kỳ 心tâm 異dị 今kim 明minh 諸chư 法pháp 未vị 曾tằng 生sanh 。 無vô 生sanh 作tác 生sanh 無vô 生sanh 故cố 名danh 二nhị 諦đế 亦diệc 未vị 曾tằng 二nhị 不bất 二nhị 為vi 物vật 救cứu 作tác 二nhị 諦đế 也dã 又hựu 二nhị 諦đế 具cụ 四tứ 句cú 生sanh 無vô 生sanh 俱câu 世thế 諦đế 俱câu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa (# 云vân 云vân )# 又hựu 上thượng 明minh 來lai 去khứ 無vô 來lai 去khứ 今kim 明minh 無vô 來lai 去khứ 來lai 去khứ 未vị 曾tằng 二nhị 也dã 亦diệc 明minh 文Văn 殊Thù 不bất 來lai 來lai 等đẳng 也dã 又hựu 上thượng 明minh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 不bất 墮đọa 有hữu 見kiến 中trung 今kim 明minh 世thế 諦đế 法pháp 生sanh 未vị 生sanh 故cố 不bất 墮đọa 無vô 見kiến 中trung 也dã 為vi 破phá 二nhị 見kiến 故cố 有hữu 二nhị 諦đế 也dã 至chí 論luận 無vô 二nhị 見kiến 未vị 曾tằng 二nhị 不bất 二nhị 也dã 又hựu 世thế 諦đế 有hữu 是thị 因nhân 緣duyên 有hữu 因nhân 緣duyên 有hữu 。 有hữu 無vô 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 因nhân 緣duyên 無vô 因nhân 緣duyên 無vô 為vi 明minh 不bất 無vô 菩Bồ 薩Tát 識thức 二nhị 諦đế 故cố 墮đọa 不bất 二nhị 正chánh 波Ba 若Nhã 也dã 又hựu 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 因nhân 此thử 明minh 得đắc 生sanh 諸chư 佛Phật 。 土thổ/độ 果quả 又hựu 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 無vô 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 二Nhị 乘Thừa 但đãn 空không 菩Bồ 薩Tát 不bất 但đãn 空không 今kim 明minh 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 亦diệc 異dị 二Nhị 乘Thừa 故cố 菩Bồ 薩Tát 知tri 生sanh 生sanh 來lai 生sanh 二Nhị 乘Thừa 並tịnh 不bất 知tri 其kỳ 所sở 處xử 也dã 又hựu 佛Phật 說thuyết 波Ba 若Nhã 有hữu 種chủng 種chủng 門môn 上thượng 就tựu 諸chư 法Pháp 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 故cố 名danh 說thuyết 法Pháp 說thuyết 智trí 慧tuệ 今kim 就tựu 人nhân 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 說thuyết 功công 德đức 說thuyết 種chủng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 是thị 說thuyết 人nhân 也dã 波Ba 若Nhã 非phi 慧tuệ 非phi 福phước 故cố 能năng 生sanh 福phước 慧tuệ 人nhân 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 人nhân 法pháp 皆giai 是thị 波Ba 若Nhã 不bất 如như 常thường 云vân 波Ba 若Nhã 但đãn 法pháp 非phi 人nhân 也dã 又hựu 從tùng 開khai 宗tông 說thuyết 以dĩ 來lai 明minh 菩Bồ 薩Tát 實thật 慧tuệ 往vãng 生sanh 品phẩm 明minh 方phương 便tiện 慧tuệ 前tiền 實thật 慧tuệ 非phi 無vô 方phương 便tiện 但đãn 實thật 慧tuệ 義nghĩa 多đa 今kim 方phương 便tiện 非phi 無vô 實thật 慧tuệ 但đãn 方phương 便tiện 義nghĩa 多đa 也dã 此thử 具cụ 明minh 來lai 生sanh 往vãng 生sanh 以dĩ 往vãng 事sự 故cố 以dĩ 多đa 目mục 品phẩm 。

文văn 二nhị 初sơ 問vấn 次thứ 答đáp 問vấn 有hữu 二nhị 問vấn 一nhất 問vấn 來lai 生sanh 二nhị 問vấn 往vãng 生sanh 問vấn 來lai 生sanh 往vãng 生sanh 者giả 自tự 不bất 了liễu 故cố 。 問vấn 又hựu 品phẩm 舉cử 往vãng 生sanh 何hà 得đắc 問vấn 來lai 生sanh 以dĩ 彼bỉ 此thử 㸦# 望vọng 故cố 也dã 就tựu 來lai 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 也dã 身thân 子tử 天thiên 眼nhãn 只chỉ 見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 今kim 不bất 見kiến 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 無vô 量lượng 佛Phật 。 土thổ/độ 來lai 故cố 問vấn 也dã 從tùng 此thử 經Kinh 生sanh 。 他tha 方phương 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 天thiên 眼nhãn 不bất 見kiến 故cố 復phục 問vấn 往vãng 也dã 亦diệc 為vi 餘dư 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 輕khinh 陵lăng 菩Bồ 薩Tát 汝nhữ 雖tuy 信tín 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 內nội 外ngoại 經kinh 之chi 而nhi 三tam 毒độc 未vị 盡tận 。 命mạng 終chung 當đương 生sanh 何hà 處xứ 。 身thân 子tử 為vi 佛Phật 法Pháp 將tương 欲dục 使sử 眾chúng 生sanh 起khởi 敬kính 心tâm 於ư 菩Bồ 薩Tát 是thị 故cố 問vấn 也dã 。

佛Phật 答đáp 二nhị 問vấn 即tức 二nhị 答đáp 初sơ 問vấn 為vi 二nhị 初sơ 正chánh 答đáp 二nhị 明minh 優ưu 劣liệt 問vấn 身thân 子tử 可khả 不bất 知tri 他tha 方phương 從tùng 天thiên 中trung 來lai 何hà 故cố 不bất 知tri 答đáp 上thượng 直trực 不bất 知tri 他tha 方phương 佛Phật 仍nhưng 廣quảng 答đáp 故cố 明minh 三tam 品phẩm 也dã 但đãn 說thuyết 第đệ 四tứ 天thiên 來lai 者giả 餘dư 處xứ 天thiên 亦diệc 有hữu 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 又hựu 上thượng 二nhị 天thiên 結kết 使sử 不bất 深thâm 而nhi 利lợi 下hạ 三tam 天thiên 結kết 使sử 深thâm 而nhi 復phục 利lợi 第đệ 四tứ 天thiên 結kết 使sử 不bất 深thâm 不bất 利lợi 常thường 有hữu 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 中trung 說thuyết 法Pháp 故cố 根căn 緣duyên 利lợi 信tín 波Ba 若Nhã 故cố 偏thiên 說thuyết 也dã 次thứ 明minh 優ưu 劣liệt 常thường 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 他tha 方phương 為vi 上thượng 根căn 天thiên 中trung 來lai 為vi 中trung 根căn 人nhân 中trung 為vi 下hạ 根căn 又hựu 釋thích 天thiên 中trung 來lai 是thị 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 上thượng 根căn 他tha 方phương 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 為vi 中trung 根căn 人nhân 中trung 既ký 云vân 除trừ 阿a 鞞bệ 阿a 鞞bệ 是thị 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 則tắc 知tri 是thị 六Lục 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 論luận 不bất 判phán 優ưu 劣liệt 但đãn 明minh 前tiền 二nhị 菩Bồ 薩Tát 為vi 法Pháp 身thân 後hậu 為vi 肉nhục 身thân 菩Bồ 薩Tát 也dã 問vấn 來lai 生sanh 處xứ 多đa 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 三tam 處xứ 答đáp 舉cử 利lợi 鈍độn 兩lưỡng 根căn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 盡tận 也dã 又hựu 他tha 方phương 來lai 則tắc 橫hoạnh/hoành 攝nhiếp 十thập 方phương 天thiên 人nhân 中trung 來lai 豎thụ 攝nhiếp 三tam 界giới 他tha 方phương 是thị 非phi 人nhân 非phi 天thiên 出xuất 三tam 界giới 故cố 。 舉cử 二nhị 攝nhiếp 一nhất 切thiết 也dã 又hựu 從tùng 他tha 方phương 來lai 的đích 是thị 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 故cố 來lai 故cố 文văn 言ngôn 他tha 方phương 佛Phật 土độ 。 來lai 即tức 以dĩ 知tri 之chi 次thứ 明minh 從tùng 菩Bồ 薩Tát 邊biên 聞văn 波Ba 若Nhã 故cố 來lai 人nhân 中trung 或hoặc 值trị 佛Phật 或hoặc 不bất 值trị 佛Phật 但đãn 從tùng 善thiện 知tri 識thức 。 佛Phật 弟đệ 子tử 住trụ 然nhiên 來lai 一nhất 往vãng 論luận 之chi 不bất 出xuất 三tam 處xứ 也dã 又hựu 此thử 三tam 處xứ 是thị 三tam 根căn 收thu 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 盡tận 也dã 問vấn 三tam 界giới 中trung 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 欲dục 界giới 中trung 來lai 五ngũ 道đạo 中trung 但đãn 說thuyết 天thiên 人nhân 兩lưỡng 道đạo 答đáp 欲dục 界giới 中trung 有hữu 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 波Ba 若Nhã 來lai 色sắc 界giới 中trung 無vô 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 色sắc 天thiên 已dĩ 得đắc 道Đạo 者giả 。 不bất 復phục 更cánh 來lai 下hạ 生sanh 有hữu 未vị 得đắc 道Đạo 者giả 。 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 不bất 來lai 也dã 又hựu 亦diệc 有hữu 來lai 生sanh 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 也dã 六lục 道Đạo 人Nhân 天thiên 是thị 受thọ 道đạo 器khí 處xứ 四tứ 趣thú 是thị 苦khổ 難nạn 處xứ 又hựu 亦diệc 有hữu 從tùng 四tứ 趣thú 來lai 此thử 人nhân 前tiền 世thế 。 習tập 波Ba 若Nhã 值trị 惡ác 緣duyên 故cố 墮đọa 四tứ 趣thú 復phục 善thiện 根căn 熟thục 故cố 畢tất 罪tội 故cố 來lai 但đãn 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 也dã 問vấn 何hà 故cố 人nhân 中trung 。 偏thiên 簡giản 阿a 鞞bệ 答đáp 有hữu 二nhị 阿a 鞞bệ 一nhất 法Pháp 身thân 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 方phương 便tiện 來lai 生sanh 人nhân 中trung 。 二nhị 者giả 在tại 人nhân 中trung 肉nhục 身thân 得đắc 阿a 鞞bệ 未vị 捨xả 肉nhục 身thân 也dã 然nhiên 優ưu 劣liệt 不bất 可khả 定định 作tác 優ưu 劣liệt 解giải 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 。 相tương 待đãi 義nghĩa 若nhược 因nhân 有hữu 果quả 言ngôn 因nhân 劣liệt 亦diệc 因nhân 果quả 有hữu 因nhân 而nhi 果quả 劣liệt 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 如như 是thị 十Thập 地Địa 義nghĩa 從tùng 佛Phật 智trí 海hải 出xuất 大đại 經kinh 明minh 五ngũ 行hành 復phục 有hữu 一nhất 行hành 是thị 如Như 來Lai 行hạnh 。 故cố 知tri 是thị 一nhất 吾ngô 一nhất 為vi 令linh 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 當đương 求cầu 波Ba 若Nhã 中trung 或hoặc 欲dục 得đắc 波Ba 若Nhã 當đương 於ư 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 求cầu 故cố 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 劣liệt 佛Phật 道Đạo 勝thắng 耶da 今kim 若nhược 作tác 菩Bồ 薩Tát 作tác 法Pháp 門môn 一nhất 切thiết 無vô 非phi 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 法Pháp 。 門môn 一nhất 切thiết 無vô 非phi 佛Phật 故cố 和hòa 闍xà 梨lê 云vân 無vô 有hữu 佛Phật 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 故cố 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 發phát 願nguyện 眾chúng 生sanh 不bất 盡tận 不bất 取thủ 佛Phật 今kim 既ký 未vị 盡tận 云vân 何hà 成thành 佛Phật 故cố 知tri 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 然nhiên 此thử 釋thích 不bất 無vô 意ý 但đãn 太thái 偏thiên 失thất 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 汝nhữ 所sở 問vấn 下hạ 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 所sở 以dĩ 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 廣quảng 者giả 往vãng 生sanh 之chi 事sự 為vi 要yếu 來lai 生sanh 是thị 過quá 事sự 故cố 不bất 須tu 委ủy 釋thích 如như 人nhân 病bệnh 已dĩ 咸hàm 不bất 須tu 治trị 正chánh 救cứu 將tương 生sanh 病bệnh 也dã 又hựu 為vi 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 現hiện 在tại 事sự 明minh 見kiến 虗hư 如như 了liễu 化hóa 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 未vị 來lai 故cố 廣quảng 明minh 往vãng 生sanh 破phá 其kỳ 斷đoạn 見kiến 也dã 又hựu 佛Phật 廣quảng 明minh 往vãng 生sanh 者giả 偏thiên 破phá 斷đoạn 見kiến 人nhân 謂vị 無vô 後hậu 世thế 彼bỉ 計kế 云vân 人nhân 死tử 若nhược 火hỏa 燒thiêu 則tắc 為vi 灰hôi 若nhược 虫trùng 食thực 則tắc 為vi 糞phẩn 已dĩ 者giả 終chung 歸quy 於ư 土thổ/độ 故cố 無vô 後hậu 世thế 故cố 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 體thể 無vô 生sanh 不bất 生sanh 。 生sanh 無vô 生sanh 二nhị 義nghĩa 況huống 生sanh 死tử 人nhân 而nhi 無vô 後hậu 世thế 生sanh 耶da 又hựu 須tu 知tri 得đắc 往vãng 生sanh 者giả 明minh 來lai 而nhi 不bất 至Chí 真Chân 而nhi 不bất 滅diệt 即tức 是thị 不bất 起khởi 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 現hiện 身thân 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 亦diệc 是thị 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 勿vật 作tác 由do 來lai 解giải 來lai 生sanh 往vãng 生sanh 義nghĩa 也dã 又hựu 上thượng 品phẩm 明minh 諸chư 法pháp 一nhất 相tương/tướng 無vô 生sanh 此thử 中trung 明minh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 種chủng 種chủng 。 方phương 便tiện 此thử 雖tuy 習tập 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 實thật 未vị 曾tằng 異dị 上thượng 明minh 諸chư 法pháp 一nhất 相tương/tướng 亦diệc 不bất 曾tằng 一nhất 亦diệc 勿vật 作tác 從tùng 來lai 心tâm 解giải 也dã 又hựu 身thân 子tử 小tiểu 問vấn 佛Phật 廣quảng 答đáp 如như 人nhân 乞khất 少thiểu 物vật 而nhi 富phú 者giả 多đa 施thí 也dã 師sư 未vị 詳tường 大đại 論luận 明minh 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。 人nhân 且thả 分phân 為vi 三tam 第đệ 一nhất 明minh 有hữu 一nhất 人nhân 非phi 有hữu 方phương 便tiện 非phi 無vô 方phương 便tiện 第đệ 二nhị 有hữu 二nhị 人nhân 明minh 無vô 方phương 便tiện 第đệ 三tam 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 人nhân 明minh 有hữu 方phương 便tiện 初sơ 人nhân 標tiêu 正chánh 波Ba 若Nhã 明minh 非phi 有hữu 方phương 便tiện 非phi 無vô 方phương 便tiện 次thứ 兩lưỡng 人nhân 解giải 行hành 有hữu 得đắc 生sanh 故cố 有hữu 令linh 無vô 方phương 便tiện 也dã 何hà 故cố 爾nhĩ 經kinh 中trung 叵phả 有hữu 一nhất 事sự 是thị 真chân 實thật 不bất 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 寧ninh 得đắc 善thiện 星tinh 等đẳng 是thị 方phương 便tiện 餘dư 非phi 耶da 今kim 明minh 拂phất 迹tích 不bất 拂phất 迹tích 為vi 方phương 便tiện 無vô 方phương 便tiện 取thủ 其kỳ 並tịnh 無vô 定định 實thật 悉tất 是thị 假giả 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 故cố 皆giai 是thị 方phương 便tiện 也dã 講giảng 論luận 望vọng 文văn 前tiền 須tu 六lục 問vấn 一nhất 問vấn 定định 有hữu 幾kỷ 人nhân 二nhị 問vấn 云vân 何hà 約ước 六Lục 度Độ 三tam 問vấn 幾kỷ 菩Bồ 薩Tát 地địa 前tiền 登đăng 地địa 內nội 身thân 結kết 身thân 及cập 補bổ 處xứ 四tứ 問vấn 幾kỷ 人nhân 定định 利lợi 鈍độn 五ngũ 問vấn 幾kỷ 人nhân 還hoàn 不bất 還hoàn 六lục 問vấn 菩Bồ 薩Tát 定định 用dụng 何hà 物vật 受thọ 生sanh 。

答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 招chiêu 提đề 用dụng 三tam 十thập 六lục 。 人nhân 北bắc 人nhân 言ngôn 有hữu 三tam 十thập 六lục 人nhân 初sơ 三tam 人nhân 直trực 明minh 得đắc 失thất 不bất 同đồng 第đệ 二nhị 有hữu 三Tam 十Thập 三Tam 。 人nhân 約ước 六Lục 度Độ 明minh 行hàng 行hàng 往vãng 生sanh 處xứ 也dã 梁lương 武võ 明minh 三tam 十thập 四tứ 人nhân 也dã 今kim 依y 論luận 四tứ 十thập 四tứ 人nhân 也dã 配phối 六Lục 度Độ 者giả 北bắc 人nhân 云vân 開khai 四tứ 十thập 四tứ 人nhân 為vi 二nhị 初sơ 一nhất 為vi 總tổng 四tứ 十thập 三tam 人nhân 別biệt 約ước 六Lục 度Độ 也dã 初sơ 直trực 明minh 從tùng 一nhất 佛Phật 土độ 。 也dã 第đệ 二nhị 別biệt 明minh 四tứ 十thập 三tam 人nhân 配phối 六Lục 度Độ 行hành 禪thiền 有hữu 十thập 九cửu 人nhân 往vãng 生sanh 行hành 進tiến 有hữu 三tam 人nhân 往vãng 生sanh 行hành 檀đàn 有hữu 三tam 人nhân 往vãng 生sanh 行hành 忍nhẫn 有hữu 二nhị 人nhân 往vãng 生sanh 行hành 戒giới 有hữu 四tứ 人nhân 往vãng 生sanh 行hành 智trí 有hữu 十thập 二nhị 人nhân 往vãng 生sanh 問vấn 何hà 故cố 以dĩ 禪thiền 為vi 初sơ 有hữu 解giải 云vân 能năng 伏phục 結kết 故cố 隨tùy 言ngôn 生sanh 又hựu 受thọ 禪thiền 中trung 多đa 生sanh 好hảo/hiếu 處xứ 起khởi 貪tham 恚khuể 邪tà 見kiến 。 故cố 明minh 也dã 以dĩ 行hành 禪thiền 此thử 因nhân 多đa 生sanh 好hảo/hiếu 處xứ 行hành 者giả 貴quý 此thử 是thị 勝thắng 法Pháp 。 故cố 生sanh 憍kiêu 慢mạn 貪tham 著trước 乃nãi 至chí 起khởi 瞋sân 恚khuể 生sanh 耶da 見kiến 等đẳng 可khả 解giải 也dã 今kim 謂vị 初sơ 總tổng 人nhân 既ký 是thị 應ưng 波Ba 若Nhã 人nhân 則tắc 波Ba 若Nhã 為vi 初sơ 乃nãi 至chí 禪thiền 進tiến 忍nhẫn 檀đàn 戒giới 恐khủng 文văn 正chánh 爾nhĩ 也dã 問vấn 何hà 知tri 初sơ 是thị 波Ba 若Nhã 度độ 人nhân 答đáp 身thân 子tử 初sơ 問vấn 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 習tập 應ưng 終chung 當đương 生sanh 何hà 處xứ 。 佛Phật 今kim 正chánh 答đáp 應ưng 波Ba 若Nhã 故cố 從tùng 一nhất 佛Phật 土độ 。 至chí 一nhất 佛Phật 土độ 。 豈khởi 非phi 波Ba 若Nhã 度độ 中trung 人nhân 今kim 分phân 為vi 七thất 初sơ 明minh 波Ba 若Nhã 一nhất 人nhân 第đệ 二nhị 禪thiền 度độ 十thập 九cửu 人nhân 第đệ 三tam 進tiến 度độ 三tam 人nhân 次thứ 檀đàn 度độ 三tam 人nhân 次thứ 忍nhẫn 二nhị 人nhân 次thứ 戒giới 有hữu 四tứ 人nhân 次thứ 般Bát 若Nhã 十thập 二nhị 人nhân 合hợp 四tứ 十thập 四tứ 人nhân 也dã 北bắc 取thủ 初sơ 人nhân 為vi 總tổng 人nhân 第đệ 二nhị 隨tùy 禪thiền 生sanh 下hạ 別biệt 約ước 六Lục 度Độ 四tứ 十thập 三tam 人nhân 於ư 中trung 始thỉ 開khai 人nhân 數số 多đa 小tiểu 與dữ 今kim 明minh 不bất 異dị 也dã 復phục 有hữu 人nhân 解giải 言ngôn 直trực 分phân 為vi 七thất 初sơ 人nhân 是thị 總tổng 為vi 第đệ 一nhất 下hạ 六Lục 度Độ 即tức 六lục 故cố 成thành 七thất 段đoạn 。

今kim 且thả 依y 前tiền 釋thích 耽đam 依y 禪thiền 度độ 往vãng 生sanh 十thập 九cửu 人nhân 為vi 四tứ 第đệ 一nhất 約ước 方phương 便tiện 無vô 方phương 便tiện 七thất 人nhân 第đệ 二nhị 約ước 神thần 通thông 四tứ 人nhân 第đệ 三tam 約ước 發phát 心tâm 四tứ 人nhân 第đệ 四tứ 約ước 超siêu 越việt 四tứ 人nhân 也dã 。

第đệ 一nhất 禪thiền 中trung 無vô 方phương 便tiện 者giả 著trước 三tam 義nghĩa 一nhất 者giả 八bát 禪thiền 時thời 住trụ 時thời 起khởi 時thời 不bất 念niệm 眾chúng 生sanh 。 但đãn 貪tham 禪thiền 味vị 二nhị 者giả 不bất 以dĩ 波Ba 若Nhã 無vô 得đắc 心tâm 行hành 禪thiền 三tam 者giả 不bất 以dĩ 禪thiền 定định 善thiện 根căn 施thí 眾chúng 生sanh 向hướng 佛Phật 道Đạo 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 無vô 方phương 便tiện 長Trường 壽Thọ 天Thiên 色sắc 界giới 通thông 別biệt 各các 有hữu 二nhị 釋thích 一nhất 云vân 非phi 想tưởng 八bát 萬vạn 劫kiếp 為vi 長Trường 壽Thọ 天Thiên 二nhị 言ngôn 通thông 一nhất 切thiết 無vô 色sắc 天thiên 為vi 長trường/trưởng 以dĩ 無vô 形hình 色sắc 。 俱câu 不bất 得đắc 道Đạo 故cố 也dã 中trung 別biệt 取thủ 無vô 想tưởng 天thiên 通thông 取thủ 四tứ 禪thiền 一nhất 切thiết 天thiên 唯duy 除trừ 淨tịnh 居cư 以dĩ 中trung 著trước 禪thiền 味vị 多đa 起khởi 耶da 見kiến 故cố 也dã 下hạ 生sanh 時thời 值trị 佛Phật 者giả 是thị 支chi 心tâm 力lực 又hựu 是thị 本bổn 修tu 禪thiền 定định 時thời 至chí 力lực 以dĩ 生sanh 在tại 禪thiền 天thiên 難nan 得đắc 起khởi 善thiện 根căn 故cố 也dã 問vấn 言ngôn 此thử 菩Bồ 薩Tát 根căn 鈍độn 是thị 何hà 根căn 鈍độn 答đáp 一nhất 解giải 言ngôn 慧tuệ 根căn 鈍độn 二nhị 解giải 言ngôn 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 皆giai 鈍độn 三tam 解giải 十thập 八bát 根căn 皆giai 鈍độn 然nhiên 有hữu 十thập 八bát 根căn 皆giai 利lợi 義nghĩa 如như 法Pháp 華hoa 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 是thị 六lục 根căn 利lợi 義nghĩa 五ngũ 受thọ 根căn 苦khổ 樂lạc 能năng 能năng 時thời 覺giác 知tri 過quá 患hoạn 故cố 利lợi 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 深thâm 入nhập 堅kiên 固cố 亦diệc 是thị 利lợi 命mạng 根căn 不bất 為vi 老lão 病bệnh 所sở 惱não 苦khổ 故cố 是thị 利lợi 男nam 根căn 不bất 著trước 細tế 滑hoạt 味vị 亦diệc 是thị 利lợi 與dữ 此thử 相tương 違vi 故cố 是thị 鈍độn 也dã 除trừ 女nữ 根căn 以dĩ 女nữ 人nhân 不bất 得đắc 。 生sanh 上thượng 天thiên 故cố 又hựu 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 故cố 除trừ 三tam 無vô 漏lậu 根căn 但đãn 十thập 八bát 根căn 也dã 四tứ 解giải 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 無vô 癡si 。 三tam 根căn 鈍độn 也dã 五ngũ 解giải 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 漏lậu 根căn 不bất 證chứng 實thật 際tế 。 故cố 利lợi 證chứng 故cố 鈍độn 也dã 第đệ 二nhị 人nhân 無vô 方phương 便tiện 捨xả 禪thiền 言ngôn 有hữu 禪thiền 可khả 捨xả 或hoặc 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 可khả 度độ 佛Phật 道Đạo 可khả 求cầu 故cố 起khởi 或hoặc 不bất 善thiện 心tâm 無vô 記ký 正chánh 等đẳng 捨xả 禪thiền 名danh 無vô 方phương 便tiện 捨xả 次thứ 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 並tịnh 有hữu 方phương 便tiện 第đệ 一nhất 方phương 便tiện 不bất 隨tùy 禪thiền 生sanh 。 然nhiên 隨tùy 不bất 通thông 方phương 便tiện 無vô 方phương 便tiện 有hữu 方phương 便tiện 則tắc 隨tùy 不bất 隨tùy 並tịnh 是thị 也dã 無vô 方phương 便tiện 則tắc 隨tùy 不bất 隨tùy 並tịnh 非phi 也dã 此thử 菩Bồ 薩Tát 賢Hiền 劫Kiếp 得đắc 菩Bồ 提Đề 跋bạt 陀đà 及cập 善thiện 劫kiếp 彼bỉ 云vân 分phân 別biệt 時thời 節tiết 以dĩ 世thế 則tắc 將tương 來lai 有hữu 大đại 水thủy 水thủy 上thượng 生sanh 千thiên 葉diệp 寶bảo 蓮liên 。 華hoa 淨tịnh 居cư 天thiên 知tri 是thị 表biểu 千thiên 佛Phật 故cố 故cố 名danh 此thử 為vi 善thiện 劫kiếp 也dã 第đệ 二nhị 菩Bồ 提Đề 謂vị 不bất 隨tùy 神thần 生sanh 生sanh 欲dục 界giới 人nhân 中trung 生sanh 利lợi 為vi 有hữu 勢thế 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 為vi 有hữu 智trí 慧tuệ 高cao 清thanh 生sanh 居cư 士sĩ 為vi 有hữu 大đại 富phú 無vô 量lượng 欲dục 攝nhiếp 總tổng 也dã 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 欲dục 化hóa 欲dục 界giới 天thiên 故cố 生sanh 彼bỉ 天thiên 客khách 迹tích 生sanh 四tứ 天thiên 處xứ 等đẳng 第đệ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 生sanh 色sắc 天thiên 為vi 主chủ 亦diệc 以dĩ 弘hoằng 風phong 靡mĩ 之chi 化hóa 乃nãi 請thỉnh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 也dã 第đệ 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 處xứ 一nhất 者giả 生sanh 諸chư 佛Phật 前tiền 。 二nhị 者giả 從tùng 第đệ 四tứ 無vô 色sắc 下hạ 成thành 佛Phật 也dã 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 更cánh 生sanh 諸chư 佛Phật 前tiền 。 者giả 以dĩ 非phi 佛Phật 俱câu 故cố 須tu 佛Phật 也dã 問vấn 此thử 中trung 明minh 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 更cánh 修tu 何hà 行hành 答đáp 餘dư 習tập 未vị 盡tận 佛Phật 知tri 未vị 真chân 故cố 須tu 修tu 行hành 又hựu 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 在tại 人nhân 中trung 欲dục 化hóa 人nhân 故cố 言ngôn 我ngã 是thị 凡phàm 夫phu 所sở 以dĩ 次thứ 第đệ 更cánh 復phục 修tu 行hành 也dã 問vấn 何hà 故cố 言ngôn 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 生sanh 三tam 生sanh 答đáp 此thử 猶do 一nhất 義nghĩa 也dã 三tam 生sanh 者giả 如như 彌Di 勒Lặc 生sanh 人nhân 中trung 是thị 一nhất 生sanh 次thứ 生sanh 天thiên 一nhất 生sanh 復phục 下hạ 生sanh 人nhân 中trung 。 作tác 佛Phật 是thị 一nhất 生sanh 也dã 二nhị 生sanh 者giả 不bất 數số 今kim 現hiện 在tại 已dĩ 但đãn 數số 生sanh 天thiên 乃nãi 下hạ 生sanh 人nhân 中trung 。 也dã 一nhất 生sanh 者giả 不bất 數số 今kim 生sanh 及cập 生sanh 天thiên 俱câu 數số 更cánh 生sanh 人nhân 中trung 更cánh 得đắc 佛Phật 也dã 問vấn 何hà 故cố 不bất 數số 天thiên 耶da 答đáp 作tác 佛Phật 本bổn 在tại 人nhân 中trung 也dã 亦diệc 更cánh 一nhất 生sanh 人nhân 中trung 但đãn 作tác 佛Phật 故cố 數số 此thử 生sanh 也dã 問vấn 此thử 菩Bồ 薩Tát 作tác 佛Phật 何hà 故cố 要yếu 生sanh 第đệ 四tứ 天thiên 。 也dã 答đáp 從tùng 他tha 方phương 淨tịnh 土độ 。 來lai 天thiên 人nhân 不bất 見kiến 其kỳ 來lai 更cánh 謂vị 是thị 言ngôn 化hóa 故cố 不bất 從tùng 他tha 方phương 來lai 無vô 色sắc 無vô 形hình 。 故cố 不bất 得đắc 生sanh 色sắc 天thiên 雖tuy 有hữu 形hình 彼bỉ 處xứ 著trước 禪thiền 味vị 不bất 堪kham 受thọ 道Đạo 。 故cố 不bất 生sanh 故cố 但đãn 生sanh 欲dục 界giới 佛Phật 教giáo 得đắc 起khởi 欲dục 界giới 欲dục 界giới 上thượng 二nhị 天thiên 及cập 下hạ 三tam 天thiên 不bất 生sanh 之chi 意ý 。 如như 前tiền 也dã 所sở 以dĩ 不bất 從tùng 人nhân 中trung 來lai 者giả 但đãn 得đắc 從tùng 天thiên 化hóa 人nhân 不bất 得đắc 從tùng 人nhân 化hóa 天thiên 也dã 諸chư 天thiên 從tùng 菩Bồ 薩Tát 下hạ 有hữu 二nhị 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 無vô 始thỉ 來lai 往vãng 及cập 人nhân 天thiên 今kim 一nhất 生sanh 更cánh 不bất 復phục 來lai 。 故cố 諸chư 天thiên 有hữu 命mạng 盡tận 者giả 有hữu 不bất 盡tận 者giả 。 願nguyện 下hạ 生sanh 為vi 佛Phật 作tác 檀đàn 越việt 二nhị 者giả 恐khủng 欲dục 界giới 中trung 魔ma 為vi 鄣# 亂loạn 故cố 復phục 道đạo 也dã 問vấn 釋Thích 迦Ca 是thị 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 弟đệ 名danh 羅la 鬱uất 多đa 羅la 言ngôn 是thị 二nhị 生sanh 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 何hà 二nhị 生sanh 答đáp 不bất 數số 現hiện 生sanh 但đãn 數số 生sanh 天thiên 及cập 下hạ 生sanh 也dã 。

次thứ 約ước 神thần 通thông 四tứ 人nhân 亦diệc 依y 禪thiền 中trung 得đắc 發phát 通thông 故cố 別biệt 禪thiền 度độ 攝nhiếp 也dã 第đệ 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 離ly 三tam 界giới 生sanh 為vì 供cúng 養dường 佛Phật 。 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 為vi 供cúng 養dường 。 復phục 脫thoát 二Nhị 乘Thừa 即tức 土thổ/độ 傳truyền 勝thắng 也dã 此thử 二nhị 為vi 明minh 脫thoát 也dã 前tiền 脫thoát 凡phàm 今kim 脫thoát 聖thánh 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 為vi 供cúng 養dường 。 而nhi 得đắc 壽thọ 無vô 量lượng 。 此thử 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 習tập 佛Phật 法Pháp 第đệ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 當đương 淨tịnh 穢uế 生sanh 有hữu 益ích 物vật 處xứ 此thử 人nhân 為vì 利lợi 眾chúng 生sanh 。 前tiền 三tam 人nhân 生sanh 有hữu 佛Phật 土độ 第đệ 四tứ 人nhân 生sanh 無vô 佛Phật 土độ 。

次thứ 發phát 心tâm 四tứ 人nhân 第đệ 一nhất 發phát 三tam 行hành 欲dục 足túc 不bất 生sanh 三tam 界giới 。 但đãn 生sanh 益ích 物vật 處xứ 也dã 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 心tâm 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 自tự 益ích 也dã 第đệ 三tam 發phát 心tâm 。 即tức 成thành 佛Phật 第đệ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 心tâm 即tức 應ưng 波Ba 若Nhã 淨tịnh 六Lục 通Thông 為vi 淨tịnh 佛Phật 土độ 初sơ 人nhân 為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 第đệ 四tứ 為vi 淨tịnh 佛Phật 土độ 中trung 。 間gian 二nhị 人nhân 一nhất 舉cử 因nhân 明minh 自tự 行hành 一nhất 成thành 道Đạo 辨biện 化hóa 物vật 也dã 問vấn 發phát 心tâm 云vân 何hà 則tắc 成thành 佛Phật 答đáp 梁lương 武võ 用dụng 和hòa 師sư 義nghĩa 云vân 有hữu 接tiếp 識thức 佛Phật 故cố 識thức 生sanh 則tắc 接tiếp 之chi 以dĩ 作tác 佛Phật 破phá 何hà 故cố 不bất 並tịnh 接tiếp 耶da (# 云vân 云vân )# 又hựu 常thường 解giải 云vân 此thử 是thị 應ưng 迹tích 不bất 同đồng 如như 大Đại 通Thông 智Trí 勝Thắng 佛Phật 。 十thập 劫kiếp 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 方phương 成thành 佛Phật 今kim 一nhất 發phát 心tâm 便tiện 成thành 佛Phật 也dã 論luận 云vân 有hữu 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 發phát 心tâm 後hậu 方phương 行hành 福phước 德đức 二nhị 行hành 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 然nhiên 後hậu 發phát 心tâm 是thị 人nhân 遇ngộ 佛Phật 聞văn 法Pháp 即tức 成thành 佛Phật 成thành 佛Phật 如như 行hành 人nhân 有hữu 戒giới 乘thừa 羊dương 馬mã 及cập 神thần 通thông (# 云vân 云vân )# 問vấn 未vị 發phát 心tâm 云vân 何hà 脩tu 福phước 德đức 答đáp 此thử 是thị 久cửu 作tác 發phát 心tâm 已dĩ 後hậu 作tác 發phát 心tâm 名danh 也dã 又hựu 若nhược 望vọng 華hoa 嚴nghiêm 此thử 是thị 初sơ 心tâm 。 佛Phật 以dĩ 初sơ 是thị 後hậu 初sơ 故cố 後hậu 初sơ 不bất 異dị 初sơ 後hậu 故cố 大đại 經Kinh 云vân 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 不bất 別biệt 如như 是thị 二nhị 心tâm 。 先tiên 心tâm 難nạn/nan 也dã 故cố 初sơ 後hậu 不bất 二nhị 也dã 更cánh 釋thích 禪thiền 中trung 發phát 心tâm 四tứ 人nhân 言ngôn 初sơ 人nhân 是thị 雜tạp 發phát 心tâm 第đệ 二nhị 人nhân 是thị 行hành 發phát 心tâm 應ưng 是thị 久cửu 發phát 心tâm 第đệ 三tam 人nhân 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 發phát 心tâm 第đệ 四tứ 人nhân 是thị 補bổ 處xứ 發phát 心tâm 彼bỉ 云vân 以dĩ 耶da 城thành 作tác 此thử 說thuyết 也dã 又hựu 云vân 四tứ 發phát 心tâm 人nhân 異dị 者giả 初sơ 發phát 心tâm 即tức 是thị 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 菩Bồ 薩Tát 化hóa 次thứ 行hành 發phát 心tâm 即tức 菩Bồ 薩Tát 為vi 佛Phật 化hóa 次thứ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 發phát 心tâm 佛Phật 為vi 化hóa 次thứ 補bổ 處xứ 為vi 發phát 心tâm 佛Phật 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 化hóa 今kim 明minh 四tứ 發phát 心tâm 或hoặc 可khả 然nhiên 將tương 此thử 四tứ 發phát 心tâm 理lý 通thông 方phương 義nghĩa 亦diệc 可khả 然nhiên 的đích 釋thích 今kim 交giao 四tứ 人nhân 者giả 即tức 不bất 著trước 也dã 他tha 問vấn 小Tiểu 乘Thừa 三tam 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 行hành 方phương 得đắc 佛Phật 大Đại 乘Thừa 無vô 量lượng 劫kiếp 脩tu 行hành 作tác 佛Phật 如như 十thập 信tín 久cửu 劫kiếp 行hàng 行hàng 得đắc 十thập 住trụ 十thập 住trụ 久cửu 劫kiếp 行hàng 行hàng 得đắc 十thập 行hành 乃nãi 至chí 久cửu 住trụ 行hàng 行hàng 得đắc 十Thập 地Địa 及cập 佛Phật 今kim 云vân 何hà 初sơ 發phát 成thành 佛Phật 耶da 今kim 明minh 如như 五ngũ 種chủng 發phát 心tâm 菩Bồ 提Đề 伏phục 心tâm 菩Bồ 提Đề 乃nãi 至chí 佛Phật 菩Bồ 提Đề 今kim 亦diệc 然nhiên 如như 華hoa 嚴nghiêm 自tự 有hữu 發phát 心tâm 菩Bồ 提Đề 自tự 有hữu 十thập 信tín 得đắc 菩Bồ 提Đề 自tự 有hữu 三tam 十thập 心tâm 得đắc 菩Bồ 提Đề 自tự 有hữu 十Thập 地Địa 得đắc 菩Bồ 提Đề 自tự 有hữu 佛Phật 菩Bồ 提Đề 住trụ 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 然nhiên 發phát 心tâm 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 至chí 佛Phật 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 有hữu 發phát 心tâm 具cụ 萬vạn 行hạnh 不bất 退thoái 三tam 十thập 心tâm 具cụ 萬vạn 行hạnh 不bất 退thoái 轉chuyển 乃nãi 至chí 佛Phật 乃nãi 具cụ 萬vạn 行hạnh 不bất 退thoái 轉chuyển 也dã 。 自tự 初sơ 發phát 名danh 發phát 心tâm 自tự 有hữu 十thập 信tín 發phát 心tâm 自tự 有hữu 三tam 十thập 心tâm 自tự 有hữu 十Thập 地Địa 發phát 心tâm 自tự 有hữu 佛Phật 方phương 發phát 心tâm 故cố 知tri 發phát 心tâm 成thành 佛Phật 五ngũ 通thông 悟ngộ 也dã 。

次thứ 約ước 超siêu 越việt 明minh 四tứ 人nhân 第đệ 一nhất 超siêu 禪thiền 二nhị 超siêu 果quả 三tam 超siêu 天thiên 四tứ 超siêu 生sanh 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 云vân 菩Bồ 薩Tát 是thị 凡phàm 夫phu 不bất 得đắc 滅diệt 定định 大Đại 乘Thừa 明minh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 滅diệt 定định 過quá 二Nhị 乘Thừa 聖thánh 也dã 次thứ 第đệ 定định 與dữ 超siêu 越việt 定định 俱câu 無vô 雜tạp 念niệm 簡giản 念niệm 是thị 齊tề 但đãn 超siêu 定định 無vô 簡giản 念niệm 而nhi 能năng 無vô 漏lậu 故cố 勝thắng 也dã 第đệ 二nhị 超siêu 果quả 者giả 明minh 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 念niệm 處xứ 至chí 解giải 脫thoát 發phát 無vô 果quả 而nhi 不bất 行hành 但đãn 直trực 過quá 入nhập 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 也dã 不bất 證chứng 諸chư 果quả 者giả 無vô 別biệt 諸chư 果quả 諸chư 果quả 可khả 知tri 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 權quyền 作tác 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 證chứng 二Nhị 乘Thừa 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 智trí 此thử 謂vị 皆giai 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 。 無vô 後hậu 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 證chứng 二Nhị 乘Thừa 故cố 無vô 可khả 證chứng 也dã 雖tuy 無vô 證chứng 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 用dụng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 二nhị 義nghĩa 也dã 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 超siêu 天thiên 者giả 此thử 菩Bồ 薩Tát 直trực 作tác 第đệ 四tứ 天thiên 果quả 不bất 作tác 餘dư 第đệ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 超siêu 生sanh 者giả 但đãn 修tu 行hành 即tức 生sanh 補bổ 處xứ 不bất 更cánh 有hữu 餘dư 生sanh 也dã 未vị 證chứng 四Tứ 諦Đế 者giả 知tri 苦khổ 集tập 示thị 斷đoạn 滅diệt 道đạo 未vị 圓viên 故cố 不bất 證chứng 二Nhị 乘Thừa 但đãn 時thời 心tâm 證chứng 也dã 答đáp 菩Bồ 薩Tát 證chứng 四Tứ 諦Đế 成thành 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 也dã 釋thích 超siêu 中trung 四tứ 人nhân 初sơ 人nhân 超siêu 禪thiền 者giả 講giảng 論luận 師sư 皆giai 云vân 菩Bồ 薩Tát 是thị 凡phàm 夫phu 不bất 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 。 乃nãi 至chí 前tiền 三tam 果quả 人nhân 不bất 得đắc 滅diệt 定định 論luận 主chủ 受thọ 云vân 菩Bồ 薩Tát 是thị 凡phàm 夫phu 不bất 得đắc 滅diệt 定định 者giả 三tam 藏tạng 中trung 無vô 此thử 說thuyết 諸chư 法pháp 汝nhữ 自tự 作tác 此thử 說thuyết 也dã 問vấn 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 能năng 從tùng 散tán 心tâm 入nhập 滅diệt 定định 答đáp 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 礙ngại 觀quán 故cố 能năng 無vô 礙ngại 超siêu 也dã 又hựu 菩Bồ 薩Tát 識thức 散tán 是thị 靜tĩnh 散tán 靜tĩnh 是thị 散tán 靜tĩnh 故cố 得đắc 從tùng 散tán 入nhập 靜tĩnh 識thức 淺thiển 是thị 深thâm 淺thiển 深thâm 是thị 淺thiển 深thâm 故cố 得đắc 從tùng 淺thiển 入nhập 深thâm 也dã 故cố 小Tiểu 乘Thừa 智trí 力lực 劣liệt 但đãn 超siêu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 智trí 力lực 。 大đại 故cố 超siêu 二nhị 世thế 乃nãi 至chí 多đa 也dã 釋thích 超siêu 果quả 中trung 文văn 有hữu 四tứ 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 超siêu 二nhị 乘thừa 道Đạo 果Quả 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 下hạ 第đệ 二nhị 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 還hoàn 化hóa 二Nhị 乘Thừa 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 用dụng 一nhất 為vi 三tam 用dụng 大đại 為vi 小tiểu 此thử 乃nãi 是thị 波Ba 若Nhã 小tiểu 也dã 佛Phật 告cáo 下hạ 第đệ 三tam 釋thích 疑nghi 異dị 菩Bồ 薩Tát 既ký 自tự 不bất 證chứng 二Nhị 乘Thừa 云vân 何hà 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 化hóa 眾chúng 生sanh 應ưng 乖quai 平bình 等đẳng 故cố 今kim 明minh 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 皆giai 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 豈khởi 乖quai 平bình 等đẳng 若nhược 智trí 斷đoạn 異dị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 可khả 乖quai 平bình 等đẳng 也dã 此thử 文văn 亦diệc 得đắc 釋thích 不bất 證chứng 二Nhị 乘Thừa 道đạo 異dị 意ý 不bất 證chứng 者giả 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 。 知tri 所sở 依y 無vô 所sở 住trụ 造tạo 證chứng 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 耶da 師sư 有hữu 時thời 云vân 二Nhị 乘Thừa 是thị 生sanh 滅diệt 中trung 行hành 此thử 是thị 生sanh 滅diệt 。 智trí 斷đoạn 於ư 菩Bồ 薩Tát 皆giai 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 如Như 來Lai 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 問vấn 菩Bồ 薩Tát 既ký 不bất 證chứng 二nhị 乘thừa 道Đạo 果Quả 。 何hà 故cố 遍biến 學học 道Đạo 品phẩm 須tu 遍biến 學học 二nhị 乘thừa 道Đạo 果Quả 。 答đáp 恐khủng 二Nhị 乘Thừa 人nhân 汝nhữ 但đãn 知tri 菩Bồ 薩Tát 事sự 不bất 知tri 二Nhị 乘Thừa 法pháp 故cố 不bất 受thọ 菩Bồ 薩Tát 化hóa 今kim 欲dục 化hóa 之chi 故cố 觀quán 無vô 所sở 行hành 。 也dã 知tri 其kỳ 為vi 非phi 故cố 不bất 證chứng 欲dục 化hóa 之chi 遍biến 學học 也dã 師sư 云vân 更cánh 有hữu 一nhất 義nghĩa 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 皆giai 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 。 用dụng 此thử 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 此thử 生sanh 滅diệt 不bất 異dị 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 生sanh 滅diệt 只chỉ 是thị 菩Bồ 薩Tát 無vô 生sanh 滅diệt 但đãn 於ư 二Nhị 乘Thừa 自tự 成thành 生sanh 滅diệt 故cố 生sanh 滅diệt 也dã 與dữ 前tiền 竟cánh 異dị 者giả 前tiền 明minh 二Nhị 乘Thừa 是thị 生sanh 滅diệt 故cố 生sanh 滅diệt 於ư 菩Bồ 薩Tát 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 當đương 知tri 是thị 阿a 鞞bệ 者giả 第đệ 四tứ 句cú 結kết 能năng 自tự 不bất 證chứng 二Nhị 乘Thừa 復phục 能năng 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 化hóa 眾chúng 生sanh 者giả 。 此thử 是thị 阿a 鞞bệ 人nhân 也dã 第đệ 四tứ 超siêu 生sanh 菩Bồ 薩Tát 有hữu 三tam 句cú 一nhất 修tu 萬vạn 行hạnh 二nhị 者giả 不bất 證chứng 四Tứ 諦Đế 三tam 者giả 結kết 是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 也dã 。

精tinh 進tấn 度độ 中trung 三tam 人nhân 第đệ 一nhất 根căn 鈍độn 故cố 或hoặc 時thời 有hữu 所sở 說thuyết 或hoặc 時thời 無vô 所sở 說thuyết 故cố 多đa 用dụng 劫kiếp 數số 以dĩ 除trừ 抱bão 善thiện 根căn 故cố 必tất 得đắc 佛Phật 也dã 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 懃cần 利lợi 物vật 不bất 說thuyết 無vô 益ích 事sự 也dã 不bất 說thuyết 無vô 益ích 可khả 具cụ 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 未vị 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 時thời 。 多đa 有hữu 口khẩu 過quá 故cố 今kim 發phát 心tâm 永vĩnh 離ly 口khẩu 過quá 也dã 二nhị 者giả 明minh 耶da 正chánh 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 如như 大đại 經kinh 巧xảo 拙chuyết 服phục 甘cam 露lộ 及cập 毒độc 隨tùy 是thị 惡ác 妙diệu 語ngữ 能năng 開khai 導đạo 利lợi 益ích 則tắc 是thị 佛Phật 法Pháp 隨tùy 是thị 惡ác 妙diệu 語ngữ 不bất 能năng 開khai 導đạo 利lợi 物vật 則tắc 非phi 佛Phật 法Pháp 以dĩ 諸chư 法pháp 無vô 定định 耶da 正chánh 此thử 菩Bồ 薩Tát 恐khủng 鄣# 悟ngộ 故cố 慎thận 口khẩu 過quá 也dã 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 懃cần 斷đoạn 三tam 惡ác 道đạo 。 斷đoạn 下hạ 中trung 上thượng 三tam 品phẩm 惡ác 故cố 名danh 斷đoạn 三tam 惡ác 道đạo 。 也dã 初sơ 菩Bồ 薩Tát 但đãn 明minh 上thượng 有hữu 所sở 得đắc 從tùng 二nhị 明minh 下hạ 有hữu 所sở 利lợi 後hậu 二nhị 之chi 中trung 初sơ 人nhân 應ưng 明minh 慎thận 口khẩu 故cố 說thuyết 則tắc 通thông 利lợi 六lục 道đạo 後hậu 但đãn 人nhân 斷đoạn 即tức 三tam 途đồ 又hựu 初sơ 人nhân 但đãn 慎thận 口khẩu 過quá 不bất 通thông 三tam 業nghiệp 後hậu 人nhân 斷đoạn 三tam 惡ác 道đạo 。 三tam 業nghiệp 為vi 物vật 斷đoạn 也dã 又hựu 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 光quang 明minh 常thường 懃cần 利lợi 物vật 不bất 明minh 遍biến 遊du 十thập 方phương 。 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 六Lục 通Thông 遍biến 十thập 方phương 利lợi 物vật 也dã 。

次thứ 檀đàn 度độ 三tam 者giả 人nhân 問vấn 上thượng 從tùng 波Ba 若Nhã 至chí 禪thiền 及cập 精tinh 進tấn 可khả 是thị 次thứ 第đệ 今kim 乃nãi 說thuyết 檀đàn 忍nhẫn 戒giới 云vân 何hà 作tác 次thứ 第đệ 答đáp 上thượng 三tam 度độ 次thứ 第đệ 門môn 今kim 三tam 度độ 無vô 次thứ 第đệ 門môn 也dã 又hựu 對đối 上thượng 明minh 斷đoạn 三tam 惡ác 道đạo 。 是thị 大Đại 悲Bi 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 施thí 衣y 食thực 是thị 大đại 慈từ 用dụng 又hựu 上thượng 斷đoạn 惡ác 因nhân 今kim 施thí 善thiện 果quả 又hựu 上thượng 利lợi 三tam 惡ác 道đạo 今kim 利lợi 於ư 人nhân 也dã 三tam 人nhân 異dị 者giả 初sơ 人nhân 行hành 財tài 施thí 施thí 人nhân 次thứ 行hành 法Pháp 施thí 救cứu 惡ác 道đạo 次thứ 明minh 具cụ 財tài 法pháp 二nhị 施thí 法Pháp 施thí 度độ 眾chúng 生sanh 財tài 施thí 供cúng 養dường 佛Phật 又hựu 初sơ 作tác 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 次thứ 佛Phật 第đệ 三tam 亦diệc 作tác 佛Phật 身thân 作tác 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 作tác 佛Phật 身thân 為vi 說thuyết 法Pháp 作tác 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 供cúng 養dường 佛Phật 也dã 又hựu 前tiền 二nhị 菩Bồ 薩Tát 但đãn 為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 足túc 二nhị 行hành 謂vị 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 也dã 又hựu 初sơ 菩Bồ 薩Tát 不bất 明minh 得đắc 通thông 不bất 明minh 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 惡ác 道đạo 第đệ 三tam 人nhân 明minh 得đắc 通thông 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 也dã 初sơ 人nhân 可khả 解giải 第đệ 二nhị 人nhân 所sở 以dĩ 變biến 身thân 入nhập 惡ác 道đạo 閻diêm 王vương 等đẳng 不bất 敢cảm 遮già 事sự 也dã 三tam 惡ác 道đạo 地địa 獄ngục 以dĩ 通thông 力lực 令linh 火hỏa 滅diệt 湯thang 涼lương 令linh 受thọ 法pháp 無vô 有hữu 得đắc 道Đạo 餘dư 二nhị 道đạo 可khả 為vi 說thuyết 法Pháp 亦diệc 可khả 得đắc 道Đạo 。 畜súc 生sanh 得đắc 道Đạo 如như 龍long 等đẳng 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 如như 鬼quỷ 母mẫu 等đẳng 也dã 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 三tam 意ý 初sơ 明minh 佛Phật 身thân 為vi 物vật 說thuyết 法Pháp 施thí 以dĩ 眾chúng 生sanh 知tri 佛Phật 獨độc 為vi 其kỳ 說thuyết 故cố 信tín 受thọ 法pháp 所sở 以dĩ 作tác 佛Phật 身thân 也dã 二nhị 作tác 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 供cúng 養dường 佛Phật 三Tam 明Minh 淨tịnh 土độ 行hành 者giả 聞văn 佛Phật 說thuyết 淨tịnh 土độ 行hành 故cố 巳tị 而nhi 巳tị 自tự 起khởi 殊thù 勝thắng 佛Phật 土độ 此thử 明minh 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 。 者giả 釋thích 義nghĩa 土thổ/độ 所sở 以dĩ 淨tịnh 者giả 由do 土thổ/độ 中trung 皆giai 是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 也dã 前tiền 明minh 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 四tứ 天thiên 此thử 是thị 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 常thường 法pháp 了liễu 餘dư 十thập 方phương 不bất 定định 故cố 土thổ/độ 中trung 皆giai 有hữu 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 轉chuyển 身thân 則tắc 成thành 佛Phật 耶da 忍nhẫn 度độ 二nhị 人nhân 初sơ 菩Bồ 薩Tát 身thân 具cụ 相tướng 好hảo 物vật 見kiến 愛ái 心tâm 具cụ 慧tuệ 物vật 見kiến 起khởi 敬kính 身thân 具cụ 相tướng 好hảo 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 六lục 根căn 淨tịnh 利lợi 智trí 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 忍nhẫn 果quả 也dã 此thử 六lục 根căn 淨tịnh 利lợi 從tùng 淨tịnh 身thân 口khẩu 所sở 得đắc 故cố 令linh 菩Bồ 薩Tát 脩tu 又hựu 云vân 上thượng 明minh 忍nhẫn 報báo 此thử 歎thán 脩tu 因nhân 也dã 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 是thị 行hàng 行hàng 雖tuy 見kiến 眾chúng 生sanh 愛ái 之chi 而nhi 不bất 生sanh 高cao 下hạ 。 他tha 心tâm 也dã 又hựu 前tiền 是thị 得đắc 今kim 是thị 離ly 也dã 菩Bồ 薩Tát 了liễu 自tự 他tha 不bất 二nhị 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 二nhị 他tha 也dã 。

次thứ 戒giới 度độ 四tứ 又hựu 第đệ 一nhất 人nhân 未vị 發phát 心tâm 恆hằng 畏úy 墮đọa 惡ác 道đạo 。 故cố 發phát 心tâm 欲dục 離ly 以dĩ 墮đọa 惡ác 道đạo 故cố 。 起khởi 慎thận 物vật 慎thận 物vật 更cánh 受thọ 苦khổ 報báo 則tắc 無vô 可khả 救cứu 無vô 有hữu 脩tu 道Đạo 時thời 故cố 脩tu 尸thi 羅la 也dã 復phục 行hành 施thí 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 畏úy 戒giới 不bất 能năng 令linh 不bất 墮đọa 以dĩ 施thí 助trợ 之chi 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 既ký 不bất 墮đọa 惡ác 途đồ 便tiện 生sanh 人nhân 中trung 。 恐khủng 畏úy 具cụ 盡tận 不bất 能năng 自tự 他tha 兩lưỡng 益ích 故cố 行hành 施thí 也dã 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 堅kiên 持trì 戒giới 滅diệt 故cố 自tự 能năng 不bất 墮đọa 亦diệc 復phục 以dĩ 戒giới 力lực 故cố 能năng 得đắc 阿a 鞞bệ 前tiền 舉cử 戒giới 明minh 離ly 三tam 惡ác 道đạo 。 今kim 舉cử 戒giới 明minh 得đắc 也dã 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 兩lưỡng 菩Bồ 薩Tát 明minh 果quả 前tiền 二nhị 明minh 因nhân 初sơ 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 因nhân 中trung 行hành 施thí 戒giới 故cố 得đắc 作tác 輪Luân 王Vương 後hậu 作tác 輪Luân 王Vương 亦diệc 行hành 施thí 戒giới 也dã 行hành 尸thi 羅la 故cố 十Thập 善Thiện 化hóa 人nhân 。 行hành 施thí 故cố 以dĩ 財tài 攝nhiếp 物vật 十Thập 善Thiện 化hóa 之chi 令linh 離ly 惡ác 因nhân 以dĩ 財tài 攝nhiếp 物vật 與dữ 善thiện 果quả 又hựu 十Thập 善Thiện 化hóa 與dữ 來lai 世thế 樂lạc 因nhân 次thứ 財tài 施thí 與dữ 現hiện 在tại 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 也dã 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 者giả 前tiền 人nhân 一nhất 世thế 為vi 王vương 今kim 無vô 量lượng 世thế 前tiền 菩Bồ 薩Tát 作tác 王vương 化hóa 眾chúng 生sanh 。 今kim 作tác 王vương 供cúng 養dường 佛Phật 亦diệc 從tùng 前tiền 生sanh 物vật 疑nghi 言ngôn 行hạnh 施thí 戒giới 唯duy 一nhất 世thế 得đắc 作tác 王vương 具cụ 不bất 了liễu 故cố 今kim 明minh 無vô 量lượng 世thế 聖thánh 王vương 也dã 此thử 戒giới 度độ 中trung 明minh 菩Bồ 薩Tát 畏úy 道đạo 前tiền 明minh 菩Bồ 薩Tát 畏úy 二Nhị 乘Thừa 不bất 畏úy 惡ác 道đạo 。 者giả 明minh 墮đọa 惡ác 道đạo 罪tội 畢tất 竟cánh 則tắc 更cánh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 脩tu 行hành 作tác 二Nhị 乘Thừa 則tắc 乖quai 如như 敗bại 種chủng 後hậu 護hộ 今kim 除trừ 終chung 日nhật 迂# 迴hồi 也dã 。

第đệ 六Lục 度Độ 中trung 前tiền 已dĩ 明minh 波Ba 若Nhã 今kim 更cánh 說thuyết 者giả 初sơ 略lược 明minh 波Ba 若Nhã 今kim 廣quảng 明minh 波Ba 若Nhã 此thử 經Kinh 既ký 是thị 波Ba 若Nhã 故cố 終chung 始thỉ 明minh 波Ba 若Nhã 也dã 又hựu 此thử 中trung 明minh 波Ba 若Nhã 者giả 攝nhiếp 云vân 皆giai 是thị 波Ba 若Nhã 以dĩ 波Ba 若Nhã 故cố 有hữu 六lục 也dã 亦diệc 波Ba 若Nhã 非phi 人nhân 非phi 法pháp 故cố 有hữu 人nhân 法pháp 故cố 生sanh 開khai 宗tông 至chí 習tập 應ưng 明minh 波Ba 若Nhã 非phi 人nhân 少thiểu 法pháp 故cố 作tác 法pháp 說thuyết 往vãng 生sanh 以dĩ 來lai 波Ba 若Nhã 非phi 人nhân 非phi 法pháp 故cố 非phi 人nhân 名danh 說thuyết 故cố 佛Phật 前tiền 能năng 就tựu 法pháp 說thuyết 波Ba 若Nhã 今kim 就tựu 人nhân 門môn 說thuyết 波Ba 若Nhã 若nhược 言ngôn 人nhân 是thị 假giả 人nhân 法pháp 為vi 實thật 法pháp 見kiến 人nhân 法pháp 異dị 豈khởi 是thị 波Ba 若Nhã 今kim 作tác 人nhân 名danh 故cố 攝nhiếp 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 非phi 人nhân 即tức 是thị 人nhân 法pháp 也dã 自tự 有hữu 以dĩ 法pháp 為vi 法Pháp 門môn 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 也dã 問vấn 人nhân 云vân 何hà 是thị 波Ba 若Nhã 答đáp 體thể 波Ba 若Nhã 故cố 名danh 波Ba 若Nhã 人nhân 人nhân 豈khởi 異dị 波Ba 若Nhã 耶da 須tu 前tiền 識thức 識thức 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 薩Tát 。 字tự 生sanh 空không 即tức 是thị 波Ba 若Nhã 也dã 華hoa 嚴nghiêm 法pháp 善Thiện 知Tri 識Thức 諸chư 善Thiện 知Tri 識Thức 。 法Pháp 門môn 不bất 同đồng 由do 體thể 法Pháp 界Giới 故cố 今kim 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 同đồng 亦diệc 由do 體thể 波Ba 若Nhã 故cố 也dã 就tựu 文văn 為vi 二nhị 前tiền 總tổng 明minh 六lục 人nhân 次thứ 別biệt 明minh 六Lục 度Độ 為vi 六lục 人nhân 總tổng 明minh 六lục 人nhân 者giả 第đệ 一nhất 自tự 照chiếu 照chiếu 他tha 第đệ 二nhị 人nhân 總tổng 相tương/tướng 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 第đệ 三tam 人nhân 行hành 六Lục 度Độ 故cố 不bất 可khả 壞hoại 第đệ 四tứ 人nhân 身thân 相tướng 心tâm 慧tuệ 無vô 諸chư 不bất 可khả 第đệ 五ngũ 人nhân 淨tịnh 五ngũ 眼nhãn 第đệ 六lục 人nhân 淨tịnh 六Lục 通Thông 也dã 。

明minh 初sơ 人nhân 有hữu 二nhị 初sơ 觀quán 菩Bồ 薩Tát 智trí 德đức 高cao 明minh 二nhị 勸khuyến 方phương 便tiện 離ly 惡ác 以dĩ 法pháp 照chiếu 明minh 亦diệc 以dĩ 自tự 照chiếu 者giả 得đắc 大Đại 乘Thừa 經Kinh 法Pháp 。 者giả 求cầu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 便tiện 自tự 他tha 兩lưỡng 悟ngộ 也dã 今kim 自tự 他tha 見kiến 所sở 不bất 見kiến 不bất 見kiến 所sở 見kiến 不bất 見kiến 顛điên 倒đảo 所sở 見kiến 見kiến 顛điên 倒đảo 所sở 不bất 見kiến 也dã 終chung 不bất 離ly 照chiếu 明minh 者giả 以dĩ 得đắc 無vô 依y 無vô 得đắc 之chi 悟ngộ 還hoàn 為vi 人nhân 作tác 無vô 依y 無vô 得đắc 說thuyết 故cố 至chí 行hành 佛Phật 道Đạo 不bất 離ly 此thử 觀quán 也dã 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 。 不bất 令linh 妄vọng 起khởi 第đệ 二nhị 就tựu 此thử 為vi 兩lưỡng 第đệ 一nhất 正chánh 觀quán 離ly 惡ác 第đệ 二nhị 示thị 離ly 惡ác 之chi 方phương 初sơ 正chánh 觀quán 離ly 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 也dã 身thân 口khẩu 意ý 不bất 令linh 妄vọng 起khởi 者giả 成thành 上thượng 自tự 照chiếu 照chiếu 他tha 之chi 義nghĩa 若nhược 身thân 口khẩu 不bất 淨tịnh 。 人nhân 不bất 信tín 受thọ 。 不bất 能năng 照chiếu 他tha 意ý 不bất 淨tịnh 智trí 慧tuệ 不bất 明minh 不bất 能năng 自tự 照chiếu 故cố 令linh 淨tịnh 三tam 業nghiệp 也dã 身thân 子tử 問vấn 者giả 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 識thức 小Tiểu 乘Thừa 三tam 業nghiệp 垢cấu 淨tịnh 不bất 識thức 菩Bồ 薩Tát 三tam 業nghiệp 。 垢cấu 淨tịnh 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 十thập 惡ác 為vi 垢cấu 十Thập 善Thiện 為vi 淨tịnh 菩Bồ 薩Tát 則tắc 以dĩ 。 善thiện 惡ác 皆giai 是thị 垢cấu 事sự 異dị 故cố 問vấn 也dã 又hựu 只chỉ 持trì 三tam 乘thừa 戒giới 是thị 菩Bồ 薩Tát 破phá 戒giới 故cố 問vấn 也dã 然nhiên 他tha 云vân 或hoặc 有hữu 持trì 犯phạm 是thị 小Tiểu 乘Thừa 戒giới 無vô 持trì 無vô 犯phạm 是thị 大Đại 乘Thừa 戒giới 然nhiên 自tự 有hữu 身thân 口khẩu 持trì 戒giới 而nhi 內nội 心tâm 不bất 淨tịnh 自tự 有hữu 內nội 心tâm 淨tịnh 而nhi 身thân 口khẩu 不bất 淨tịnh 。 並tịnh 未vị 是thị 具cụ 足túc 戒giới 今kim 明minh 只chỉ 此thử 持trì 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 持trì 則tắc 三tam 業nghiệp 淨tịnh 是thị 淨tịnh 戒giới 故cố 亦diệc 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 空không 持trì 戒giới 而nhi 堅kiên 心tâm 。 也dã 問vấn 麤thô 業nghiệp 細tế 業nghiệp 云vân 何hà 答đáp 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 身thân 口khẩu 惡ác 為vi 麤thô 意ý 惡ác 為vi 細tế 故cố 二Nhị 乘Thừa 戒giới 不bất 傷thương 意ý 也dã 以dĩ 貪tham 瞋sân 邪tà 見kiến 。 為vi 麤thô 以dĩ 癡si 愛ái 慢mạn 為vi 細tế 此thử 約ước 思tư 判phán 今kim 於ư 菩Bồ 薩Tát 並tịnh 麤thô 也dã 又hựu 凡phàm 夫phu 行hành 惡ác 二Nhị 乘Thừa 行hành 善thiện 菩Bồ 薩Tát 不bất 行hành 善thiện 惡ác 也dã 又hựu 凡phàm 夫phu 見kiến 有hữu 身thân 口khẩu 二Nhị 乘Thừa 入nhập 空không 觀quán 無vô 身thân 口khẩu 出xuất 有hữu 即tức 見kiến 有hữu 身thân 口khẩu 菩Bồ 薩Tát 識thức 身thân 口khẩu 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 不bất 出xuất 有hữu 不bất 入nhập 無vô 也dã 初sơ 問vấn 答đáp 論luận 三tam 業nghiệp 不bất 淨tịnh 次thứ 問vấn 答đáp 論luận 三tam 業nghiệp 淨tịnh 佛Phật 答đáp 直trực 明minh 不bất 見kiến 三tam 業nghiệp 者giả 除trừ 根căn 本bổn 故cố 也dã 見kiến 三tam 業nghiệp 故cố 起khởi 善thiện 起khởi 惡ác 凡phàm 夫phu 見kiến 三tam 業nghiệp 故cố 起khởi 惡ác 二Nhị 乘Thừa 見kiến 三tam 業nghiệp 故cố 起khởi 善thiện 菩Bồ 薩Tát 不bất 見kiến 三tam 業nghiệp 故cố 不bất 起khởi 善thiện 惡ác 非phi 凡phàm 夫phu 非phi 二Nhị 乘Thừa 也dã 又hựu 波Ba 若Nhã 中trung 未vị 曾tằng 有hữu 無vô 今kim 見kiến 有hữu 三tam 業nghiệp 豈khởi 非phi 不bất 淨tịnh 耶da 第đệ 二nhị 論luận 三tam 業nghiệp 淨tịnh 佛Phật 答đáp 中trung 三tam 業nghiệp 不bất 可khả 得đắc 明minh 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 皆giai 懺sám 十thập 惡ác 菩Bồ 薩Tát 善thiện 惡ác 皆giai 懺sám 又hựu 懺sám 此thử 三tam 業nghiệp 有hữu 見kiến 也dã 次thứ 答đáp 云vân 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 行hành 十Thập 善Thiện 者giả 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 悟ngộ 波Ba 若Nhã 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 作tác 善thiện 名danh 說thuyết 耳nhĩ 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 亦diệc 應ưng 作tác 惡ác 方phương 便tiện 。 如như 佛Phật 性tánh 善thiện 惡ác 今kim 為vi 破phá 惡ác 故cố 說thuyết 善thiện 以dĩ 物vật 多đa 作tác 惡ác 故cố 也dã 問vấn 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 行hành 十Thập 善Thiện 。 今kim 云vân 何hà 言ngôn 不bất 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 心tâm 答đáp 二Nhị 乘Thừa 是thị 有hữu 所sở 得đắc 。 善thiện 故cố 趣thú 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 今kim 是thị 無vô 所sở 得đắc 。 善thiện 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 也dã 。

淨tịnh 佛Phật 道Đạo 下hạ 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 總tổng 相tương/tướng 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 前tiền 正chánh 釋thích 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 然nhiên 既ký 云vân 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 而nhi 名danh 除trừ 三tam 業nghiệp 者giả 以dĩ 有hữu 三tam 業nghiệp 不bất 淨tịnh 故cố 不bất 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 即tức 是thị 一nhất 家gia 縮súc 習tập 退thoái 責trách 義nghĩa 也dã 佛Phật 答đáp 中trung 明minh 三tam 空không 解giải 釋thích 前tiền 明minh 法pháp 空không 次thứ 明minh 生sanh 空không 後hậu 明minh 不bất 可khả 得đắc 空không 。 前tiền 明minh 法pháp 空không 次thứ 除trừ 觀quán 主chủ 明minh 觀quán 空không 者giả 亦diệc 空không 故cố 辯biện 生sanh 空không 生sanh 法pháp 所sở 以dĩ 是thị 空không 者giả 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 明minh 不bất 可khả 得đắc 空không 如như 文văn 也dã 。

第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 壞hoại 前tiền 正chánh 釋thích 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 也dã 身thân 子tử 問vấn 者giả 佛Phật 上thượng 說thuyết 種chủng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 為vi 其kỳ 說thuyết 初sơ 發phát 心tâm 便tiện 不bất 可khả 壞hoại 身thân 子tử 驚kinh 念niệm 問vấn 菩Bồ 薩Tát 未vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 發phát 心tâm 便tiện 不bất 可khả 壞hoại 佛Phật 答đáp 正chánh 明minh 菩Bồ 薩Tát 心tâm 無vô 所sở 依y 。 不bất 住trụ 有hữu 無vô 。 故cố 增tăng 益ích 六Lục 度Độ 無vô 能năng 壞hoại 者giả 也dã 。

第đệ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 二nhị 慧tuệ 故cố 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 前tiền 釋thích 次thứ 問vấn 答đáp 前tiền 釋thích 云vân 具cụ 足túc 智trí 慧tuệ 。 具cụ 二nhị 慧tuệ 不bất 生sanh 弊tệ 惡ác 家gia 等đẳng 即tức 是thị 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 由do 具cụ 二nhị 慧tuệ 故cố 有hữu 也dã 二nhị 慧tuệ 即tức 是thị 因nhân 福phước 德đức 即tức 是thị 。 果quả 故cố 以dĩ 慧tuệ 為vi 正chánh 屬thuộc 波Ba 若Nhã 度độ 攝nhiếp 佛Phật 答đáp 有hữu 三tam 初sơ 明minh 實thật 方phương 便tiện 慧tuệ 次thứ 不bất 作tác 佛Phật 想tưởng 方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 下hạ 結kết 二nhị 慧tuệ 如như 文văn 也dã 。

第đệ 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 五ngũ 眼nhãn 此thử 人nhân 云vân 人nhân 有hữu 肉nhục 眼nhãn 天thiên 有hữu 天thiên 眼nhãn 聲Thanh 聞Văn 有hữu 慧Tuệ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 法Pháp 眼nhãn 佛Phật 有hữu 佛Phật 眼nhãn 一nhất 時thời 之chi 說thuyết 非phi 無vô 此thử 義nghĩa 今kim 由do 波Ba 若Nhã 有hữu 五ngũ 五ngũ 眼nhãn 皆giai 屬thuộc 波Ba 若Nhã 亦diệc 五ngũ 眼nhãn 皆giai 屬thuộc 波Ba 若Nhã 人nhân 餘dư 人nhân 無vô 五ngũ 眼nhãn 也dã 又hựu 云vân 肉nhục 眼nhãn 以dĩ 燈đăng 燭chúc 等đẳng 施thí 故cố 得đắc 惡ác 業nghiệp 之chi 不bất 得đắc 即tức 以dĩ 惡ác 業nghiệp 為vi 鄣# 天thiên 眼nhãn 報báo 得đắc 者giả 以dĩ 善thiện 業nghiệp 得đắc 惡ác 業nghiệp 為vi 鄣# 修tu 得đắc 者giả 以dĩ 無vô 智trí 為vi 鄣# 餘dư 三tam 皆giai 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 鄣# 今kim 明minh 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 不bất 得đắc 波Ba 若Nhã 即tức 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 為vi 鄣# 無vô 所sở 得đắc 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 五ngũ 眼nhãn 有hữu 所sở 得đắc 鄣# 波Ba 若Nhã 即tức 鄣# 五ngũ 眼nhãn 也dã 問vấn 由do 波Ba 若Nhã 故cố 有hữu 即tức 時thời 所sở 見kiến 天thiên 人nhân 何hà 故cố 不bất 由do 波Ba 若Nhã 有hữu 即tức 時thời 所sở 見kiến 天thiên 眼nhãn 宍# 眼nhãn 答đáp 五ngũ 得đắc 也dã 但đãn 今kim 此thử 中trung 正chánh 是thị 波Ba 若Nhã 善thiện 巧xảo 用dụng 以dĩ 二nhị 慧tuệ 為vi 五ngũ 眼nhãn 也dã 北bắc 人nhân 云vân 天thiên 眼nhãn 肉nhục 眼nhãn 以dĩ 色sắc 為vi 體thể 餘dư 三tam 以dĩ 慧tuệ 數số 為vi 體thể 今kim 明minh 由do 波Ba 若Nhã 故cố 有hữu 云vân 二nhị 慧tuệ 為vi 體thể 也dã 五ngũ 眼nhãn 是thị 慧tuệ 故cố 是thị 波Ba 若Nhã 也dã 為vi 三tam 初sơ 標tiêu 淨tịnh 五ngũ 眼nhãn 次thứ 別biệt 釋thích 三tam 結kết 也dã 淨tịnh 五ngũ 眼nhãn 不bất 言ngôn 生sanh 者giả 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 本bổn 有hữu 四tứ 眼nhãn 分phần/phân 罪tội 故cố 不bất 淨tịnh 如như 鏡kính 暗ám 故cố 不bất 淨tịnh 磨ma 之chi 故cố 淨tịnh 今kim 明minh 波Ba 若Nhã 故cố 得đắc 五ngũ 眼nhãn 眼nhãn 並tịnh 是thị 波Ba 若Nhã 五ngũ 眼nhãn 淨tịnh 也dã 。

前tiền 別biệt 釋thích 五ngũ 即tức 五ngũ 一nhất 一nhất 中trung 三tam 謂vị 問vấn 答đáp 結kết 也dã 義nghĩa 問vấn 何hà 故cố 為vi 百bách 由do 旬tuần 答đáp 輪Luân 王Vương 眼nhãn 雖tuy 能năng 遠viễn 不bất 及cập 至chí 百bách 由do 旬tuần 故cố 今kim 明minh 百bách 由do 旬tuần 即tức 簡giản 之chi 也dã 問vấn 今kim 人nhân 見kiến 日nhật 月nguyệt 去khứ 地địa 。 四tứ 萬vạn 二nhị 千thiên 由do 旬tuần 。 云vân 何hà 答đáp 曰viết 有hữu 光quang 明minh 自tự 照chiếu 。 故cố 見kiến 也dã 菩Bồ 薩Tát 有hữu 光quang 無vô 光quang 皆giai 見kiến 也dã 而nhi 凡phàm 夫phu 倒đảo 見kiến 也dã 日nhật 方phương 圓viên 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 今kim 見kiến 如như 大đại 扇thiên/phiến 菩Bồ 薩Tát 見kiến 不bất 倒đảo 也dã 百bách 由do 旬tuần 簡giản 輪Luân 王Vương 見kiến 大Đại 千Thiên 簡giản 天thiên 眼nhãn 肉nhục 眼nhãn 復phục 見kiến 十thập 方phương 則tắc 天thiên 眼nhãn 無vô 用dụng 論luận 主chủ 云vân 肉nhục 見kiến 雖tuy 見kiến 大Đại 千Thiên 與dữ 天thiên 眼nhãn 異dị 天thiên 眼nhãn 即tức 有hữu 鄣# 無vô 鄣# 皆giai 見kiến 肉nhục 眼nhãn 有hữu 鄣# 則tắc 不bất 見kiến 無vô 鄣# 則tắc 見kiến 如như 登đăng 山sơn 則tắc 進tiến 見kiến 諸chư 物vật 在tại 地địa 則tắc 不bất 見kiến 問vấn 若nhược 爾nhĩ 與dữ 今kim 人nhân 眼nhãn 何hà 異dị 答đáp 今kim 人nhân 有hữu 鄣# 不bất 能năng 遠viễn 見kiến 故cố 異dị 也dã 問vấn 波Ba 若Nhã 肉nhục 眼nhãn 何hà 故cố 不bất 能năng 有hữu 鄣# 無vô 鄣# 能năng 見kiến 答đáp 波Ba 若Nhã 有hữu 天thiên 肉nhục 二nhị 眼nhãn 則tắc 二nhị 用dụng 肉nhục 眼nhãn 則tắc 鄣# 內nội 用dụng 天thiên 眼nhãn 則tắc 鄣# 外ngoại 用dụng 若nhược 皆giai 無vô 鄣# 唯duy 有hữu 一nhất 眼nhãn 一nhất 用dụng 耳nhĩ 論luận 更cánh 一nhất 解giải 云vân 報báo 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 在tại 肉nhục 眼nhãn 故cố 宍# 眼nhãn 能năng 見kiến 大Đại 千Thiên 宍# 眼nhãn 所sở 見kiến 若nhược 了liễu 宍# 是thị 天thiên 眼nhãn 用dụng 也dã 問vấn 宍# 眼nhãn 正chánh 見kiến 大Đại 千Thiên 何hà 故cố 不bất 遠viễn 見kiến 答đáp 一nhất 為vi 簡giản 天thiên 眼nhãn 也dã 二nhị 明minh 佛Phật 經Kinh 無vô 量lượng 佛Phật 滅diệt 後hậu 多đa 落lạc 失thất 或hoặc 可khả 有hữu 經kinh 明minh 遠viễn 見kiến 十thập 方phương 也dã 又hựu 菩Bồ 薩Tát 住trụ 大Đại 千Thiên 憶ức 亦diệc 見kiến 他tha 方phương 近cận 世thế 界giới 也dã 肉nhục 眼nhãn 但đãn 見kiến 色sắc 為vi 境cảnh 天thiên 眼nhãn 具cụ 三tam 聚tụ 故cố 文văn 云vân 見kiến 生sanh 死tử 善thiện 惡ác 好hảo 醜xú 。 也dã 然nhiên 天thiên 眼nhãn 既ký 見kiến 三tam 聚tụ 宍# 眼nhãn 亦diệc 能năng 但đãn 知tri 是thị 無vô 差sai 別biệt 無vô 差sai 別biệt 。 耳nhĩ 釋thích 天thiên 眼nhãn 淨tịnh 中trung 初sơ 明minh 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 天thiên 所sở 見kiến 次thứ 明minh 諸chư 天thiên 不bất 見kiến 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 見kiến 如như 文văn 也dã 但đãn 天thiên 眼nhãn 有hữu 三tam 天thiên 眼nhãn 報báo 得đắc 修tu 得đắc 報báo 得đắc 與dữ 宍# 眼nhãn 晝trú 日nhật 則tắc 合hợp 用dụng 夜dạ 唯duy 天thiên 眼nhãn 也dã 釋thích 慧tuệ 眼nhãn 淨tịnh 數số 人nhân 見kiến 十thập 六lục 諦đế 觀quán 無vô 漏lậu 慧tuệ 是thị 慧tuệ 眼nhãn 論luận 人nhân 見kiến 空không 無vô 相tướng 理lý 為vi 慧tuệ 眼nhãn 今kim 眼nhãn 正chánh 波Ba 若Nhã 慧tuệ 眼nhãn 不bất 但đãn 見kiến 真chân 於ư 今kim 文văn 即tức 失thất 他tha 解giải 今kim 文văn 云vân 出xuất 世thế 諦đế 被bị 導đạo 後hậu 故cố 六lục 根căn 無vô 所sở 見kiến 不bất 覺giác 知tri 後hậu 智trí 為vi 名danh 故cố 名danh 慧tuệ 眼nhãn 也dã 實thật 錄lục 出xuất 世thế 諦đế 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 非phi 復phục 慧tuệ 眼nhãn 也dã 今kim 明minh 經kinh 不bất 明minh 如như 此thử 時thời 解giải 義nghĩa 心tâm 作tác 此thử 與dữ 經kinh 不bất 相tương 關quan 也dã 今kim 明minh 論luận 慧tuệ 眼nhãn 於ư 云vân 總tổng 相tương/tướng 慧tuệ 別biệt 相tướng 慧tuệ 名danh 慧tuệ 眼nhãn 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 慧tuệ 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 無vô 所sở 不bất 見kiến 。 也dã 二Nhị 乘Thừa 慧tuệ 眼nhãn 但đãn 有hữu 總tổng 相tương/tướng 慧tuệ 知tri 諸chư 法pháp 皆giai 苦khổ 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 空không 唯duy 有hữu 實thật 慧tuệ 為vi 慧tuệ 如như 常thường 人nhân 義nghĩa 明minh 慧tuệ 眼nhãn 但đãn 見kiến 真chân 唯duy 是thị 二Nhị 乘Thừa 慧tuệ 眼nhãn 耳nhĩ 次thứ 釋thích 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 者giả 知tri 三tam 乘thừa 度độ 眾chúng 生sanh 法pháp 故cố 名danh 法Pháp 眼nhãn 故cố 二Nhị 乘Thừa 人nhân 無vô 法Pháp 眼nhãn 以dĩ 無vô 法Pháp 眼nhãn 能năng 知tri 度độ 眾chúng 生sanh 法Pháp 。 故cố 也dã 論luận 生sanh 起khởi 云vân 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 宍# 眼nhãn 見kiến 世thế 界giới 苦khổ 惱não 故cố 生sanh 慈từ 悲bi 故cố 次thứ 脩tu 禪thiền 定định 得đắc 禪thiền 定định 故cố 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 六lục 道đạo 生sanh 死tử 苦khổ 大đại 悲bi 轉chuyển 深thâm 法Pháp 欲dục 救cứu 濟tế 之chi 。 故cố 求cầu 法Pháp 實thật 相tướng 慧tuệ 故cố 名danh 慧tuệ 眼nhãn 得đắc 慧tuệ 眼nhãn 已dĩ 見kiến 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 不bất 同đồng 故cố 為vi 說thuyết 三tam 乘thừa 。 須tu 令linh 眾chúng 生sanh 入nhập 。 三tam 乘thừa 法Pháp 中trung 。 名danh 法Pháp 眼nhãn 亦diệc 說thuyết 三tam 令linh 悟ngộ 不bất 三tam 正Chánh 法Pháp 故cố 名danh 法Pháp 眼nhãn 也dã 若nhược 聞văn 三tam 便tiện 作tác 三tam 解giải 則tắc 破phá 除trừ 破phá 除trừ 乃nãi 得đắc 悟ngộ 何hà 須tu 總tổng 會hội 有hữu 所sở 得đắc 三tam 惡ác 罪tội 入nhập 一Nhất 乘Thừa 耶da 佛Phật 答đáp 中trung 為vi 三tam 初sơ 知tri 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 知tri 四Tứ 果Quả 即tức 四tứ 就tựu 知tri 初sơ 果quả 有hữu 九cửu 句cú 後hậu 三tam 果quả 三tam 句cú 合hợp 十thập 八bát 句cú 也dã 數số 人nhân 信tín 法pháp 在tại 正chánh 觀quán 中trung 論luận 人nhân 信tín 法pháp 在tại 正chánh 觀quán 中trung 論luận 人nhân 信tín 法pháp 在tại 方phương 便tiện 道đạo 中trung 無vô 相tướng 行hành 數số 人nhân 無vô 有hữu 此thử 。 人nhân 立lập 有hữu 其kỳ 義nghĩa 十thập 五ngũ 心tâm 捷tiệp 速tốc 疾tật 餘dư 人nhân 不bất 能năng 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 名danh 無vô 相tướng 行hành 信tín 法pháp 取thủ 利lợi 鈍độn 義nghĩa 今kim 總tổng 取thủ 速tốc 疾tật 義nghĩa 合hợp 明minh 二nhị 人nhân 也dã 論luận 人nhân 云vân 前tiền 信tín 法pháp 二nhị 人nhân 入nhập 正chánh 觀quán 會hội 無vô 生sanh 境cảnh 合hợp 名danh 無vô 相tướng 行hành 也dã 為vi 質chất 直trực 好hảo/hiếu 實thật 錄lục 眾chúng 生sanh 故cố 說thuyết 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 離ly 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 無vô 作tác 無vô 作tác 者giả 不bất 作tác 後hậu 世thế 因nhân 為vi 樂nhạo 著trước 在tại 家gia 眾chúng 生sanh 故cố 說thuyết 無vô 相tướng 也dã 得đắc 五ngũ 根căn 即tức 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 也dã 三tam 無vô 漏lậu 根căn 無vô 別biệt 體thể 此thử 根căn 在tại 見kiến 道đạo 即tức 名danh 未vị 知tri 根căn 在tại 修tu 道Đạo 名danh 知tri 根căn 在tại 無Vô 學Học 道đạo 名danh 知tri 已dĩ 根căn 也dã 無vô 間gian 三tam 昧muội 者giả 從tùng 上thượng 忍nhẫn 一nhất 剎sát 那na 入nhập 世thế 間gian 世thế 間gian 入nhập 苦khổ 忍nhẫn 無vô 有hữu 間gian 之chi 也dã 斷đoạn 三tam 結kết 者giả 中trung 乘thừa 攝nhiếp 邪tà 見kiến 邊biên 見kiến 即tức 是thị 我ngã 見kiến 言ngôn 我ngã 常thường 即tức 邊biên 見kiến 言ngôn 我ngã 常thường 無vô 即tức 斷đoạn 滅diệt 無vô 罪tội 福phước 及cập 後hậu 世thế 即tức 耶da 見kiến 也dã 戒giới 取thủ 攝nhiếp 見kiến 取thủ 為vi 求cầu 道Đạo 及cập 後hậu 世thế 樂lạc 。 故cố 苦khổ 行hạnh 是thị 戒giới 取thủ 也dã 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 緣duyên 謂vị 天thiên 所sở 作tác 即tức 見kiến 取thủ 此thử 明minh 求cầu 不bất 見kiến 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 因nhân 緣duyên 故cố 。 便tiện 謂vị 自tự 在tại 天thiên 作tác 此thử 見kiến 為vi 是thị 故cố 是thị 見kiến 取thủ 也dã 不bất 明minh 疑nghi 攝nhiếp 見kiến 與dữ 數số 解giải 異dị 也dã 次thứ 那na 含hàm 但đãn 貪tham 恚khuể 加gia 前tiền 三tam 結kết 為vi 兩lưỡng 下hạ 分phần/phân 結kết 下hạ 界giới 眾chúng 生sanh 所sở 起khởi 也dã 羅La 漢Hán 斷đoạn 五ngũ 上thượng 分phần/phân 結kết 上thượng 二nhị 界giới 眾chúng 生sanh 所sở 起khởi 如như 此thử 皆giai 是thị 。 波Ba 若Nhã 善thiện 巧xảo 無vô 名danh 相tướng 說thuyết 度độ 空không 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 。

不bất 得đắc 作tác 數số 論luận 主chủ 釋thích 知tri 菩Bồ 薩Tát 法pháp 中trung 前tiền 釋thích 一nhất 菩Bồ 薩Tát 始thỉ 終chung 方phương 便tiện 次thứ 廣quảng 釋thích 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 始thỉ 終chung 方phương 便tiện 有hữu 人nhân 解giải 云vân 初sơ 是thị 知tri 自tự 行hành 此thử 次thứ 是thị 知tri 他tha 非phi 釋thích 也dã 然nhiên 釋thích 一nhất 菩Bồ 薩Tát 始thỉ 終chung 方phương 便tiện 中trung 為vi 二nhị 初sơ 明minh 無vô 始thỉ 始thỉ 義nghĩa 次thứ 明minh 無vô 終chung 終chung 義nghĩa 無vô 始thỉ 始thỉ 中trung 初sơ 明minh 自tự 行hành 次thứ 化hóa 他tha 自tự 行hành 者giả 謂vị 行hành 六Lục 度Độ 及cập 信tín 精tinh 進tấn 二nhị 根căn 也dã 既ký 是thị 始thỉ 行hành 菩Bồ 薩Tát 未vị 離ly 欲dục 無vô 念niệm 定định 等đẳng 三tam 根căn 也dã 發phát 始thỉ 信tín 波Ba 若Nhã 故cố 有hữu 信tín 根căn 精tinh 進tấn 一nhất 切thiết 處xứ 行hành 故cố 有hữu 進tiến 根căn 也dã 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 受thọ 身thân 第đệ 二nhị 明minh 化hóa 他tha 但đãn 愛ái 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 者giả 未vị 離ly 欲dục 無vô 定định 業nghiệp 故cố 也dã 前tiền 亦diệc 是thị 知tri 因nhân 此thử 是thị 界giới 也dã 是thị 菩Bồ 薩Tát 於ư 。 其kỳ 中trung 住trụ 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 得đắc 菩Bồ 提Đề 此thử 明minh 無vô 終chung 終chung 義nghĩa 即tức 是thị 自tự 佛Phật 也dã 。

知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 知tri 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 八bát 兩lưỡng 侯hầu 問vấn 阿a 鞞bệ 未vị 是thị 阿a 鞞bệ 與dữ 前tiền 退thoái 不bất 退thoái 何hà 異dị 有hữu 人nhân 言ngôn 經kinh 家gia 重trọng/trùng 出xuất 故cố 證chứng 主chủ 不bất 解giải 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 退thoái 不bất 退thoái 或hoặc 可khả 約ước 位vị 故cố 十thập 住trụ 中trung 有hữu 不bất 退thoái 住trụ 中trung 等đẳng 當đương 知tri 是thị 位vị 退thoái 不bất 退thoái 後hậu 明minh 得đắc 無vô 生sanh 為vi 阿a 鞞bệ 未vị 得đắc 無vô 生sanh 非phi 阿a 鞞bệ 也dã 此thử 據cứ 初Sơ 地Địa 或hoặc 七thất 地địa 也dã 具cụ 足túc 六Lục 通Thông 。 為vi 具cụ 足túc 或hoặc 不bất 具cụ 足túc 六lục 為vi 不bất 具cụ 足túc 又hựu 云vân 當đương 地địa 具cụ 足túc 為vi 具cụ 足túc 於ư 一nhất 一nhất 地địa 未vị 具cụ 為vi 不bất 具cụ 足túc 也dã 次thứ 約ước 用dụng 通thông 未vị 用dụng 通thông 次thứ 約ước 當đương 得đắc 通thông 不bất 得đắc 通thông 故cố 三tam 霍hoắc 不bất 同đồng 也dã 最tối 後hậu 身thân 者giả 。 阿A 私Tư 陀Đà 仙Tiên 。 見kiến 身thân 相tướng 故cố 知tri 是thị 最tối 後hậu 身thân 。 珊san 若nhược 波ba 羅la 門môn 糜mi 相tương 知tri 今kim 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 當đương 出xuất 世thế 坐tọa 道Đạo 場Tràng 者giả 。 見kiến 菩Bồ 薩Tát 行hành 處xứ 。 有hữu 聖thánh 正chánh 持trì 之chi 又hựu 見kiến 天thiên 龍long 供cúng 養dường 送tống 之chi 必tất 知tri 是thị 坐tọa 道Đạo 場Tràng 也dã 有hữu 魔ma 無vô 魔ma 並tịnh 是thị 方phương 便tiện 也dã 次thứ 示thị 業nghiệp 不bất 可khả 不bất 受thọ 故cố 得đắc 佛Phật 猶do 有hữu 惡ác 鄣# 也dã 釋thích 佛Phật 眼nhãn 淨tịnh 開khai 善thiện 云vân 佛Phật 眼nhãn 照chiếu 世thế 諦đế 者giả 不bất 然nhiên 若nhược 爾nhĩ 應ưng 法Pháp 眼nhãn 反phản 為vi 佛Phật 眼nhãn 法Pháp 眼nhãn 照chiếu 世thế 諦đế 故cố 而nhi 論luận 主chủ 慧tuệ 眼nhãn 反phản 為vi 佛Phật 眼nhãn 應ưng 佛Phật 眼nhãn 見kiến 真Chân 諦Đế 非phi 汝nhữ 家gia 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 真chân 。 諦đế 故cố 也dã 今kim 不bất 爾nhĩ 因nhân 中trung 二nhị 慧tuệ 為vi 略lược 其kỳ 果quả 反phản 為vi 佛Phật 眼nhãn 故cố 成thành 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 慧Tuệ 。 眼nhãn 即tức 是thị 道đạo 種chủng 慧tuệ 也dã 故cố 釋thích 佛Phật 慧tuệ 兩lưỡng 眼nhãn 文văn 皆giai 無vô 法pháp 不bất 見kiến 也dã 因nhân 中trung 慧tuệ 眼nhãn 既ký 照chiếu 二nhị 諦đế 果quả 中trung 佛Phật 眼nhãn 亦diệc 照chiếu 二nhị 諦đế 也dã 即tức 用dụng 此thử 云vân 破phá 由do 未vị 釋thích 大đại 經kinh 師sư 子tử 吼hống 云vân 慧tuệ 眼nhãn 故cố 不bất 明minh 了liễu 佛Phật 性tánh 既ký 非phi 真Chân 諦Đế 何hà 云vân 佛Phật 眼nhãn 還hoàn 照chiếu 佛Phật 故cố 有hữu 及cập 照chiếu 智trí 今kim 問vấn 佛Phật 眼nhãn 唯duy 佛Phật 何hà 得đắc 今kim 云vân 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 他tha 又hựu 何hà 得đắc 云vân 十Thập 力Lực 等đẳng 萬vạn 德đức 皆giai 是thị 佛Phật 眼nhãn 論luận 主chủ 自tự 釋thích 云vân 無vô 法pháp 不bất 見kiến 云vân 無vô 緣duyên 大đại 悲bi 即tức 是thị 佛Phật 眼nhãn 豈khởi 但đãn 照chiếu 佛Phật 耶da 又hựu 經Kinh 云vân 佛Phật 眼nhãn 無vô 別biệt 境cảnh 還hoàn 照chiếu 前tiền 四tứ 眼nhãn 境cảnh 亦diệc 應ưng 無vô 別biệt 眼nhãn 還hoàn 是thị 四tứ 眼nhãn 若nhược 言ngôn 只chỉ 是thị 一nhất 境cảnh 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 故cố 有hữu 二nhị 眼nhãn 亦diệc 應ưng 只chỉ 是thị 一nhất 眼nhãn 有hữu 明minh 不bất 明minh 因nhân 中trung 慧tuệ 則tắc 明minh 又hựu 且thả 因nhân 中trung 即tức 慧tuệ 眼nhãn 未vị 必tất 見kiến 佛Phật 性tánh 如như 九cửu 住trụ 已dĩ 下hạ 佛Phật 眼nhãn 見kiến 性tánh 故cố 有hữu 故cố 有hữu 境cảnh 也dã 問vấn 凡phàm 夫phu 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 人nhân 具cụ 幾kỷ 眼nhãn 答đáp 凡phàm 夫phu 有hữu 二nhị 未vị 得đắc 通thông 有hữu 肉nhục 無vô 天thiên 得đắc 通thông 具cụ 二nhị 眼nhãn 生sanh 天thiên 凡phàm 夫phu 但đãn 有hữu 天thiên 眼nhãn 也dã 聲Thanh 聞Văn 初sơ 三tam 果quả 具cụ 眼nhãn 根căn 者giả 有hữu 宍# 眼nhãn 慧tuệ 眼nhãn 也dã 不bất 具cụ 眼nhãn 根căn 唯duy 慧tuệ 眼nhãn 也dã 離ly 合hợp 聲Thanh 聞Văn 眼nhãn 具cụ 者giả 三tam 根căn 肉nhục 天thiên 慧tuệ 眼nhãn 也dã 不bất 經kinh 解giải 度độ 眾chúng 生sanh 無vô 法Pháp 眼nhãn 也dã 菩Bồ 薩Tát 初sơ 未vị 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 未vị 捨xả 肉nhục 眼nhãn 身thân 即tức 有hữu 慧tuệ 得đắc 通thông 者giả 有hữu 天thiên 能năng 度độ 物vật 有hữu 法pháp 也dã 受thọ 法pháp 性tánh 生sanh 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 肉nhục 眼nhãn 也dã 問vấn 因nhân 中trung 慧tuệ 眼nhãn 至chí 佛Phật 反phản 名danh 佛Phật 法Pháp 眼nhãn 反phản 為vi 何hà 物vật 答đáp 開khai 因nhân 中trung 二nhị 慧tuệ 道đạo 慧tuệ 為vi 慧tuệ 眼nhãn 道đạo 種chủng 慧tuệ 為vi 法Pháp 眼nhãn 則tắc 果quả 中trung 慧tuệ 眼nhãn 轉chuyển 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 法Pháp 眼nhãn 轉chuyển 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 即tức 知tri 道đạo 智trí 種chủng 慧tuệ 是thị 法Pháp 眼nhãn 也dã 今kim 者giả 言ngôn 因nhân 中trung 二nhị 慧tuệ 皆giai 名danh 慧tuệ 眼nhãn 果quả 中trung 二nhị 智trí 皆giai 名danh 佛Phật 眼nhãn 則tắc 因nhân 中trung 化hóa 他tha 方phương 便tiện 名danh 法Pháp 眼nhãn 果quả 中trung 總tổng 名danh 佛Phật 果Quả 無vô 後hậu 別biệt 名danh 因nhân 中trung 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 別biệt 名danh 果quả 中trung 無vô 優ưu 劣liệt 故cố 不bất 作tác 別biệt 名danh 若nhược 別biệt 名danh 者giả 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 。 悲bi 正chánh 是thị 度độ 物vật 亦diệc 得đắc 名danh 大đại 慈từ 猶do 未vị 好hảo/hiếu 也dã 大đại 判phán 取thủ 佛Phật 自tự 行hành 位vị 對đối 上thượng 慧tuệ 眼nhãn 佛Phật 化hóa 他tha 位vị 對đối 上thượng 法pháp 也dã 問vấn 慧tuệ 眼nhãn 具cụ 二nhị 慧tuệ 法Pháp 眼nhãn 復phục 是thị 何hà 物vật 。 慧tuệ 答đáp 二nhị 慧tuệ 有hữu 多đa 種chủng 知tri 空không 有hữu 為vi 二nhị 慧tuệ 即tức 是thị 慧tuệ 眼nhãn 故cố 論luận 云vân 慧tuệ 眼nhãn 破phá 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 無vô 明minh 故cố 身thân 心tâm 出xuất 過quá 餘dư 人nhân 故cố 眾chúng 生sanh 見kiến 便tiện 愛ái 受thọ 其kỳ 道đạo 化hóa 也dã 故cố 諸chư 法pháp 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 若nhược 得đắc 如như 法Pháp 皆giai 則tắc 是thị 慧tuệ 眼nhãn 也dã 若nhược 約ước 自tự 行hành 化hóa 他tha 明minh 二nhị 慧tuệ 今kim 慧tuệ 眼nhãn 是thị 自tự 行hành 是thị 實thật 慧tuệ 義nghĩa 法Pháp 眼nhãn 是thị 化hóa 他tha 是thị 方phương 便tiện 慧tuệ 義nghĩa 問vấn 佛Phật 眼nhãn 是thị 方phương 便tiện 慧tuệ 眼nhãn 亦diệc 有hữu 方phương 便tiện 云vân 何hà 淺thiển 深thâm 答đáp 慧tuệ 眼nhãn 自tự 行hành 方phương 便tiện 故cố 易dị 淺thiển 法Pháp 眼nhãn 化hóa 他tha 方phương 便tiện 難nạn/nan 深thâm 也dã 故cố 慧tuệ 眼nhãn 第đệ 三tam 法Pháp 眼nhãn 第đệ 四tứ 也dã 約ước 六lục 識thức 為vi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 眼nhãn 見kiến 耳nhĩ 聞văn 。 意ý 識thức 餘dư 三tam 名danh 覺giác 也dã 以dĩ 三tam 相tương/tướng 用dụng 異dị 能năng 知tri 世thế 事sự 後hậu 知tri 出xuất 世thế 事sự 又hựu 能năng 得đắc 三tam 業nghiệp 也dã 色sắc 見kiến 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 意ý 思tư 惟duy 前tiền 得đắc 道Đạo 又hựu 通thông 緣duyên 三tam 性tánh 也dã 餘dư 三tam 但đãn 緣duyên 無vô 記ký 知tri 世thế 間gian 法pháp 。 以dĩ 香hương 味vị 觸xúc 但đãn 是thị 無vô 記ký 色sắc 聲thanh 法pháp 通thông 三tam 性tánh 然nhiên 此thử 一nhất 時thời 無vô 分phân 別biệt 分phân 別biệt 。 故cố 也dã 香hương 積tích 以dĩ 香hương 為vi 佛Phật 事sự 豈khởi 無vô 記ký 耶da 他tha 又hựu 云vân 佛Phật 眼nhãn 但đãn 知tri 世thế 諦đế 故cố 四tứ 眼nhãn 知tri 俗tục 俗tục 法pháp 多đa 故cố 以dĩ 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 真chân 。 真chân 無vô 二nhị 也dã 大đại 論luận 云vân 慧tuệ 眼nhãn 反phản 名danh 佛Phật 眼nhãn 豈khởi 但đãn 見kiến 俗tục 耶da 今kim 五ngũ 眼nhãn 並tịnh 見kiến 並tịnh 不bất 見kiến 見kiến 無vô 所sở 見kiến 。 故cố 並tịnh 不bất 見kiến 如như 云vân 五ngũ 眼nhãn 不bất 了liễu 見kiến 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 也dã 五ngũ 眼nhãn 並tịnh 照chiếu 俗tục 並tịnh 照chiếu 真chân 具cụ 照chiếu 真chân 俗tục 慧tuệ 眼nhãn 無vô 法pháp 不bất 見kiến 豈khởi 不bất 照chiếu 俗tục 淨tịnh 名danh 云vân 常thường 在tại 三tam 昧muội 。 恆hằng 見kiến 諸chư 法pháp 不bất 二nhị 豈khởi 非phi 天thiên 眼nhãn 見kiến 真chân 耶da 次thứ 天thiên 眼nhãn 不bất 無vô 所sở 見kiến 故cố 。 真chân 慧tuệ 眼nhãn 無vô 見kiến 而nhi 見kiến 故cố 照chiếu 世thế 也dã 。

第đệ 三tam 結kết 中trung 六Lục 度Độ 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 又hựu 云vân 波Ba 若Nhã 攝nhiếp 一nhất 切thiết 前tiền 明minh 六lục 攝nhiếp 次thứ 明minh 即tức 是thị 波Ba 若Nhã 攝nhiếp 一nhất 切thiết 也dã 今kim 波Ba 若Nhã 攝nhiếp 一nhất 切thiết 善thiện 。 法pháp 豈khởi 得đắc 但đãn 言ngôn 是thị 空không 慧tuệ 耶da 。

第đệ 六lục 菩Bồ 薩Tát 。 明minh 具cụ 六Lục 通Thông 者giả 如như 大đại 海hải 出xuất 種chủng 種chủng 寶bảo 有hữu 治trị 毒độc 有hữu 除trừ 病bệnh 有hữu 辟tịch 鬼quỷ 有hữu 出xuất 樂nhạc 具cụ 波Ba 若Nhã 海hải 有hữu 種chủng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 實thật 有hữu 閇bế 三tam 惡ác 道đạo 方phương 便tiện 有hữu 開khai 三tam 善thiện 門môn 有hữu 淨tịnh 五ngũ 眼nhãn 有hữu 具cụ 六Lục 通Thông 合hợp 只chỉ 是thị 波Ba 若Nhã 人nhân 開khai 有hữu 種chủng 種chủng 人nhân 。 合hợp 只chỉ 是thị 一nhất 波Ba 若Nhã 開khai 有hữu 種chủng 種chủng 法pháp 也dã 數số 論luận 明minh 五ngũ 通thông 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 漏lậu 盡tận 獨độc 聖thánh 人nhân 也dã 數số 云vân 報báo 得đắc 五ngũ 通thông 無vô 鄣# 修tu 得đắc 者giả 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 他tha 心tâm 宿túc 命mạng 得đắc 定định 即tức 得đắc 漏lậu 盡tận 。 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 鄣# 也dã 論luận 人nhân 明minh 五ngũ 通thông 皆giai 有hữu 別biệt 鄣# 也dã 又hựu 明minh 他tha 心tâm 宿túc 命mạng 定định 內nội 用dụng 故cố 是thị 善thiện 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 定định 外ngoại 用dụng 故cố 是thị 無vô 記ký 如như 意ý 通thông 若nhược 定định 內nội 作tác 十thập 一nhất 切thiết 入nhập 轉chuyển 變biến 即tức 是thị 善thiện 定định 外ngoại 毀hủy 少thiểu 為vi 大đại 等đẳng 是thị 無vô 記ký 也dã 數số 人nhân 五ngũ 通thông 四tứ 根căn 本bổn 發phát 之chi 六lục 地địa 發phát 見kiến 諦Đế 九cửu 地địa 發phát 思tư 惟duy 論luận 人nhân 三tam 界giới 定định 發phát 漏lậu 盡tận 七thất 地địa 依y 定định 發phát 五ngũ 通thông 即tức 四tứ 禪thiền 三tam 無vô 色sắc 也dã 亦diệc 須tu 知tri 此thử 中trung 五ngũ 通thông 非phi 但đãn 不bất 凡phàm 夫phu 共cộng 亦diệc 不bất 與dữ 二Nhị 乘Thừa 共cộng 如như 大đại 經Kinh 云vân 昔tích 不bất 得đắc 而nhi 今kim 得đắc 之chi 今kim 明minh 六Lục 通Thông 皆giai 是thị 波Ba 若Nhã 而nhi 離ly 合hợp 不bất 同đồng 合hợp 而nhi 為vi 論luận 只chỉ 是thị 一nhất 波Ba 若Nhã 有hữu 其kỳ 六lục 用dụng 故cố 有hữu 六Lục 通Thông 波Ba 若Nhã 轉chuyển 變biến 用dụng 之chi 如như 意ý 無vô 所sở 見kiến 則tắc 天thiên 眼nhãn 無vô 聞văn 而nhi 無vô 所sở 不bất 聞văn 。 即tức 在tại 耳nhĩ 無vô 知tri 而nhi 無vô 不bất 知tri 即tức 他tha 心tâm 宿túc 命mạng 煩phiền 惱não 畢tất 竟cánh 即tức 名danh 漏lậu 盡tận 也dã 以dĩ 波Ba 若Nhã 無vô 壅ủng 故cố 名danh 通thông 妙diệu 而nhi 莫mạc 測trắc 故cố 云vân 神thần 也dã 。

又hựu 為vi 三tam 初sơ 標tiêu 六Lục 通Thông 次thứ 別biệt 釋thích 後hậu 結kết 釋thích 六lục 即tức 成thành 六lục 一nhất 一nhất 中trung 皆giai 標tiêu 釋thích 結kết 釋thích 中trung 二nhị 一nhất 正chánh 釋thích 解giải 三tam 乘thừa 二nhị 簡giản 二Nhị 乘Thừa 初sơ 如như 文văn 自tự 性tánh 空không 故cố 。 下hạ 簡giản 異dị 外ngoại 道đạo 神thần 通thông 外ngoại 道đạo 神thần 通thông 慮lự 其kỳ 習tập 我ngã 見kiến 作tác 此thử 事sự 故cố 起khởi 慢mạn 心tâm 二nhị 念niệm 著trước 神thần 通thông 事sự 此thử 即tức 人nhân 法pháp 二nhị 見kiến 也dã 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 上thượng 明minh 無vô 所sở 不bất 為vi 明minh 實thật 無vô 所sở 為vi 故cố 。 不bất 見kiến 己kỷ 身thân 。 及cập 神thần 通thông 即tức 人nhân 法pháp 意ý 淨tịnh 故cố 是thị 波Ba 若Nhã 通thông 也dã 除trừ 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 簡giản 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 無vô 所sở 為vi 而nhi 無vô 所sở 為vi 而nhi 為vì 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 度độ 眾chúng 生sanh 此thử 是thị 無vô 為vi 。 耳nhĩ 二Nhị 乘Thừa 無vô 所sở 為vi 便tiện 念niệm 空không 無vô 相tướng 不bất 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 度độ 眾chúng 生sanh 也dã 除trừ 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 除trừ 取thủ 之chi 除trừ 其kỳ 斷đoạn 既ký 見kiến 謂vị 菩Bồ 薩Tát 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 為vi 。 便tiện 言ngôn 無vô 得đắc 故cố 云vân 無vô 所sở 為vi 乃nãi 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 耳nhĩ 有hữu 所sở 為vi 則tắc 不bất 得đắc 也dã 又hựu 除trừ 卻khước 之chi 除trừ 破phá 其kỳ 常thường 人nhân 有hữu 道đạo 可khả 為vi 乃nãi 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 耳nhĩ 有hữu 所sở 為vi 則tắc 不bất 得đắc 也dã 又hựu 除trừ 卻khước 之chi 除trừ 破phá 其kỳ 常thường 人nhân 有hữu 道đạo 可khả 為vi 終chung 是thị 常thường 見kiến 若nhược 有hữu 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 之chi 為vi 此thử 亦diệc 須tu 除trừ 卻khước 也dã 。

次thứ 菩Bồ 薩Tát 行hành 波ba 行hành 波Ba 若Nhã 住trụ 檀đàn 中trung 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 六Lục 度Độ 即tức 為vi 六lục 人nhân 有hữu 四tứ 意ý 初sơ 約ước 六Lục 度Độ 明minh 六lục 人nhân 次thứ 釋thích 次thứ 明minh 得đắc 觀quán 次thứ 簡giản 果quả 異dị 二Nhị 乘Thừa 行hành 波Ba 若Nhã 故cố 住trụ 檀đàn 即tức 波Ba 若Nhã 檀đàn 有hữu 波Ba 若Nhã 有hữu 檀đàn 故cố 能năng 開khai 善thiện 婆bà 若nhược 道đạo 故cố 名danh 淨tịnh 也dã 畢tất 竟cánh 空không 即tức 波Ba 若Nhã 不bất 生sanh 慳san 心tâm 。 即tức 檀đàn 由do 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 慳san 心tâm 不bất 生sanh 即tức 是thị 由do 波Ba 若Nhã 故cố 檀đàn 成thành 耳nhĩ 問vấn 別biệt 約ước 六Lục 度Độ 應ưng 是thị 六lục 人nhân 云vân 何hà 屬thuộc 波Ba 若Nhã 答đáp 皆giai 云vân 住trụ 波Ba 若Nhã 行hành 六lục 故cố 屬thuộc 波Ba 若Nhã 也dã 今kim 文văn 既ký 云vân 住trụ 波Ba 若Nhã 行hành 者giả 上thượng 來lai 皆giai 應ưng 爾nhĩ 住trụ 波Ba 若Nhã 故cố 禪thiền 有hữu 十thập 九cửu 人nhân 乃nãi 至chí 住trụ 波Ba 若Nhã 行hành 戒giới 忍nhẫn 故cố 戒giới 忍nhẫn 諸chư 人nhân 不bất 同đồng 也dã 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 上thượng 畢tất 竟cánh 空không 不bất 生sanh 慳san 心tâm 。 以dĩ 無vô 來lai 去khứ 故cố 。 畢tất 竟cánh 空không 不bất 生sanh 慳san 心tâm 。 也dã 爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 第đệ 三tam 眼nhãn 得đắc 觀quán 成thành 就tựu 即tức 不bất 見kiến 有hữu 施thí 。 無vô 施thí 雖tuy 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 乃nãi 至chí 波Ba 若Nhã 亦diệc 爾nhĩ 此thử 是thị 內nội 益ích 也dã 次thứ 明minh 不bất 分phân 別biệt 毀hủy 敬kính 是thị 外ngoại 益ích 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 見kiến 有hữu 施thí 。 無vô 施thí 離ly 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 得đắc 內nội 益ích 今kim 明minh 外ngoại 緣duyên 來lai 欲dục 毀hủy 其kỳ 心tâm 不bất 動động 。 故cố 得đắc 益ích 也dã 舍Xá 利Lợi 弗Phất 菩Bồ 薩Tát 得đắc 如như 是thị 。 功công 德đức 下hạ 第đệ 四tứ 簡giản 果quả 異dị 二Nhị 乘Thừa 如như 文văn 也dã 簡giản 二Nhị 乘Thừa 者giả 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 能năng 歎thán 毀hủy 無vô 有hữu 憂ưu 喜hỷ 如như 云vân 無vô 憂ưu 無vô 憙hí 羅La 漢Hán 功công 德đức 也dã 恐khủng 捨xả 若nhược 至chí 愛ái 之chi 如như 子tử 。 復phục 起khởi 方phương 便tiện 度độ 之chi 菩Bồ 薩Tát 即tức 然nhiên 爾nhĩ 故cố 異dị 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 不bất 起khởi 瞋sân 心tâm 。 復phục 生sanh 慈từ 方phương 便tiện 即tức 是thị 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 淨tịnh 佛Phật 土độ 故cố 。 文văn 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 中trung 生sanh 等đẳng 心tâm 下hạ 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 明minh 結kết 二nhị 行hành 成thành 此thử 文văn 來lai 近cận 遠viễn 者giả 波Ba 若Nhã 海hải 中trung 無vô 數số 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。 今kim 略lược 總tổng 示thị 菩Bồ 薩Tát 通thông 行hàng 行hàng 相tương/tướng 凡phàm 是thị 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 要yếu 須tu 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 心tâm 然nhiên 段đoạn 已dĩ 平bình 等đẳng 正chánh 觀quán 。 實thật 相tướng 慧tuệ 度độ 云vân 也dã 生sanh 死tử 理lý 梨lê 等đẳng 故cố 得đắc 法Pháp 空không 即tức 得đắc 眾chúng 生sanh 空không 觀quán 主chủ 亦diệc 空không 即tức 緣duyên 觀quán 俱câu 空không 心tâm 無vô 所sở 依y 。 故cố 外ngoại 緣duyên 不bất 能năng 壞hoại 也dã 遠viễn 者giả 然nhiên 上thượng 福phước 慧tuệ 二nhị 行hành 成thành 於ư 一nhất 切thiết 生sanh 。 等đẳng 即tức 四Tứ 等Đẳng 行hành 為vi 功công 德đức 成thành 立lập 眾chúng 生sanh 於ư 等đẳng 法pháp 中trung 即tức 智trí 真chân 行hành 成thành 又hựu 於ư 眾chúng 生sanh 生sanh 等đẳng 心tâm 即tức 眾chúng 生sanh 生sanh 等đẳng 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 生sanh 等đẳng 即tức 諸chư 法pháp 等đẳng 也dã 。

為vi 現hiện 在tại 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 下hạ 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 明minh 果quả 德đức 即tức 北bắc 人nhân 云vân 為vi 佛Phật 所sở 念niệm 等đẳng 是thị 福phước 果quả 下hạ 得đắc 悟ngộ 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 慧tuệ 果quả 通thông 實thật 皆giai 得đắc 也dã 亦diệc 得đắc 也dã 亦diệc 得đắc 前tiền 是thị 報báo 果quả 下hạ 無vô 是thị 習tập 果quả 行hành 波Ba 若Nhã 得đắc 此thử 法pháp 果quả 為vi 報báo 果quả 習tập 波Ba 若Nhã 觀quán 得đắc 悟ngộ 無vô 上thượng 為vi 故cố 是thị 習tập 果quả 也dã 又hựu 前tiền 是thị 說thuyết 果quả 佛Phật 說thuyết 波Ba 若Nhã 故cố 是thị 說thuyết 中trung 後hậu 是thị 時thời 示thị 得đắc 悟ngộ 得đắc 果quả 也dã 為vi 佛Phật 所sở 念niệm 次thứ 果quả 眼nhãn 終chung 不bất 現hiện 惡ác 色sắc 後hậu 生sanh 果quả 即tức 是thị 如như 意ý 果quả 也dã 三tam 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 第đệ 二nhị 習tập 果quả 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 為vi 三tam 初sơ 三tam 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 次thứ 六lục 萬vạn 天thiên 子tử 。 悞ngộ 後hậu 十thập 千thiên 人nhân 也dã 一nhất 解giải 云vân 十thập 二nhị 年niên 方phương 制chế 戒giới 說thuyết 波Ba 若Nhã 是thị 十thập 二nhị 年niên 前tiền 。 也dã 二nhị 解giải 云vân 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 淨tịnh 施thí 衣y 是thị 長trường/trưởng 衣y 心tâm 生sanh 當đương 受thọ 者giả 今kim 長trường/trưởng 此thử 衣y 捨xả 知tri 彼bỉ 處xứ 得đắc 屬thuộc 我ngã 心tâm 生sanh 逆nghịch 受thọ 耶da 必tất 得đắc 不bất 經kinh 宿túc 也dã 三tam 者giả 此thử 多đa 知tri 識thức 比Bỉ 丘Khâu 即tức 能năng 辦biện 之chi 不bất 經kinh 於ư 宿túc 知tri 不bất 犯phạm 四tứ 云vân 此thử 人nhân 修tu 無vô 生sanh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 知tri 結kết 戒giới 是thị 隨tùy 俗tục 方phương 便tiện 為vi 悟ngộ 無vô 生sanh 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 輕khinh 慢mạn 佛Phật 說thuyết 不bất 犯phạm 戒giới 也dã 若nhược 於ư 戒giới 緩hoãn 者giả 不bất 名danh 為vi 緩hoãn 此thử 為vi 緩hoãn 者giả 小tiểu 戒giới 破phá 則tắc 破phá 之chi 若nhược 乘thừa 緩hoãn 則tắc 具cụ 緩hoãn 如như 大đại 經kinh 說thuyết 也dã 亦diệc 如như 有hữu 因nhân 緣duyên 可khả 得đắc 破phá 戒giới 也dã 問vấn 捨xả 三tam 衣y 中trung 一nhất 衣y 此thử 是thị 成thành 檀đàn 今kim 闕khuyết 衣y 故cố 應ưng 犯phạm 戒giới 一nhất 解giải 云vân 三tam 本bổn 是thị 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 今kim 除trừ 聲Thanh 聞Văn 心tâm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 所sở 以dĩ 除trừ 聲Thanh 聞Văn 衣y 以dĩ 上thượng 佛Phật 也dã 名danh 大đại 相tương/tướng 者giả 以dĩ 手thủ 舉cử 物vật 顯hiển 乘thừa 得đắc 解giải 相tương/tướng 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。 也dã 得đắc 佛Phật 相tương/tướng 為vi 大đại 相tương/tướng 也dã 六lục 萬vạn 天thiên 子tử 。 三tam 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 是thị 宿túc 世thế 善Thiện 知Tri 識Thức 故cố 。 共cộng 說thuyết 也dã 佛Phật 記ký 比Bỉ 丘Khâu 生sanh 阿A 閦Súc 佛Phật 國quốc 。 故cố 念niệm 欲dục 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 見kiến 佛Phật 土thổ/độ 故cố 發phát 願nguyện 生sanh 彼bỉ 故cố 有hữu 第đệ 三tam 人nhân 悟ngộ 也dã 現hiện 在tại 為vi 緣duyên 起khởi 次thứ 明minh 正chánh 悞ngộ 因nhân 見kiến 淨tịnh 土độ 莊trang 嚴nghiêm 故cố 發phát 願nguyện 行hành 名danh 莊Trang 嚴Nghiêm 王Vương 佛Phật 也dã 。

大Đại 品Phẩm 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam