金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 偈kệ 釋thích 上thượng (# 宗tông 通thông 卷quyển 八bát )#

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 八bát 十thập 行hành 偈kệ

(# 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 頌tụng 。 唐đường 法Pháp 師sư 義nghĩa 淨tịnh 譯dịch )# 。

天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 頌tụng 。 魏ngụy 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 譯dịch 。

明minh 菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 南nam 嶽nhạc 山sơn 長trường/trưởng 曾tằng 鳳phượng 儀nghi 釋thích

(# 此thử 經Kinh 文văn 句cú 義nghĩa 次thứ 第đệ 。 世thế 無vô 明minh 慧tuệ 不bất 能năng 解giải )# 。

法Pháp 門môn 句cú 義nghĩa 及cập 次thứ 第đệ 。 世thế 間gian 不bất 解giải 離ly 明minh 慧tuệ 。

(# 稽khể 首thủ 於ư 此thử 教giáo 我ngã 等đẳng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。 所sở 生sanh 身thân )# 。

大đại 智trí 通thông 達đạt 教giáo 我ngã 等đẳng 。 歸quy 命mạng 無vô 量lượng 功công 德đức 身thân 。

(# 具cụ 如như 斯tư 德đức 應ưng 禮lễ 敬kính 。 彼bỉ 之chi 足túc 跡tích 頂đảnh 戴đái 持trì )# 。

應ưng 當đương 敬kính 彼bỉ 如như 是thị 等đẳng 。 頭đầu 面diện 禮lễ 足túc 而nhi 頂đảnh 戴đái 。

(# 覺giác 轅viên 難nạn/nan 駕giá 彼bỉ 能năng 乘thừa 。 要yếu 心tâm 普phổ 利lợi 諸chư 含hàm 識thức )# 。

以dĩ 能năng 荷hà 佛Phật 難nan 勝thắng 事sự 。 攝nhiếp 受thọ 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 故cố 。

偈kệ 曰viết 。

(# 勝thắng 利lợi 益ích 應ưng 知tri 。 於ư 身thân 并tinh 屬thuộc 者giả 。 得đắc 未vị 得đắc 不bất 退thoái 。 謂vị 最tối 勝thắng 付phó 囑chúc )# 。

巧xảo 護hộ 義nghĩa 應ưng 知tri 。 加gia 彼bỉ 身thân 同đồng 行hành 。 不bất 退thoái 得đắc 未vị 得đắc 。 是thị 名danh 善thiện 付phó 囑chúc 。

此thử 釋thích 善thiện 護hộ 念niệm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 付phó 囑chúc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 種chủng 義nghĩa 也dã 。 護hộ 念niệm 為vi 攝nhiếp 受thọ 根căn 已dĩ 熟thục 者giả 。 如Như 來Lai 善thiện 巧xảo 神thần 力lực 加gia 被bị 於ư 彼bỉ 。 於ư 彼bỉ 身thân 中trung 。 令linh 其kỳ 佛Phật 法Pháp 成thành 就tựu 。 於ư 彼bỉ 屬thuộc 同đồng 行hành 者giả 。 令linh 其kỳ 教giáo 化hóa 利lợi 益ích 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 付phó 囑chúc 為vi 哀ai 彼bỉ 根căn 未vị 熟thục 者giả 。 已dĩ 得đắc 不bất 退thoái 位vị 者giả 。 令linh 之chi 不bất 捨xả 大Đại 乘Thừa 。 未vị 得đắc 不bất 退thoái 位vị 者giả 。 令linh 於ư 大Đại 乘Thừa 更cánh 趣thú 殊thù 勝thắng 。 以dĩ 勝thắng 付phó 囑chúc 。 而nhi 相tương/tướng 付phó 囑chúc 。 欲dục 其kỳ 轉chuyển 化hóa 無vô 窮cùng 也dã 。

(# 於ư 心tâm 廣quảng 最tối 勝thắng 。 至chí 極cực 無vô 顛điên 倒đảo 。 利lợi 益ích 意ý 樂lạc 處xứ 。 此thử 乘thừa 功công 德đức 滿mãn )# 。

廣quảng 大đại 第đệ 一nhất 常thường 。 其kỳ 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 利lợi 益ích 深thâm 心tâm 住trụ 。 此thử 乘thừa 功công 德đức 滿mãn 。

此thử 釋thích 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 至chí 即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 四tứ 種chủng 心tâm 也dã 。 若nhược 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 。 至chí 若nhược 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 盡tận 乎hồ 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 矣hĩ 。 悉tất 在tại 所sở 度độ 之chi 中trung 。 是thị 廣quảng 大đại 心tâm 也dã 。 皆giai 令linh 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 盡tận 成thành 佛Phật 果quả 。 是thị 第đệ 一nhất 心tâm 也dã 。 實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。 但đãn 是thị 寂tịch 滅diệt 己kỷ 身thân 。 無vô 別biệt 有hữu 情tình 。 是thị 常thường 心tâm 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 取thủ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 猶do 若nhược 我ngã 身thân 。 常thường 不bất 捨xả 離ly 。 故cố 名danh 為vi 常thường 。 若nhược 有hữu 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 四tứ 相tương/tướng 。 依y 止chỉ 身thân 見kiến 。 故cố 我ngã 等đẳng 想tưởng 生sanh 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。 無vô 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 是thị 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 也dã 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 利lợi 益ích 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 圓viên 滿mãn 果quả 因nhân 。 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 行hành 於ư 布bố 施thí 。 住trụ 無vô 所sở 住trụ 。 名danh 深thâm 心tâm 住trụ 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 功công 德đức 圓viên 滿mãn 。 量lượng 等đẳng 虗hư 空không 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 。 如như 是thị 安an 住trụ 。 是thị 如Như 來Lai 所sở 為vi 善thiện 護hộ 念niệm 善thiện 付phó 囑chúc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 者giả 也dã 。

(# 六Lục 度Độ 皆giai 名danh 施thí 。 由do 財tài 無vô 畏úy 法Pháp 。 此thử 中trung 一nhất 二nhị 三tam 。 名danh 修tu 行hành 不bất 住trụ )# 。

檀đàn 義nghĩa 攝nhiếp 於ư 六lục 。 資tư 生sanh 無vô 畏úy 法pháp 。 此thử 中trung 一nhất 二nhị 三tam 。 名danh 為vi 修tu 行hành 住trụ 。

此thử 釋thích 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 行hành 於ư 布bố 施thí 義nghĩa 也dã 。 布bố 施thí 是thị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 住trụ 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 以dĩ 行hành 施thí 處xứ 離ly 相tương/tướng 。 離ly 相tương/tướng 處xứ 行hành 施thí 。 名danh 為vi 相tương 應ứng 行hành 。 以dĩ 檀đàn 施thí 能năng 攝nhiếp 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 施thí 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 資tư 生sanh 施thí 。 二nhị 者giả 無vô 畏úy 施thí 。 三tam 者giả 法Pháp 施thí 。 此thử 中trung 資tư 生sanh 施thí 。 但đãn 攝nhiếp 布bố 施thí 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 畏úy 施thí 。 攝nhiếp 持trì 戒giới 忍nhẫn 辱nhục 。 二nhị 波Ba 羅La 蜜Mật 。 法Pháp 施thí 攝nhiếp 精tinh 進tấn 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 三tam 波Ba 羅La 蜜Mật 。 此thử 三tam 種chủng 施thí 。 皆giai 得đắc 名danh 施thí 。 亦diệc 皆giai 得đắc 名danh 智trí 。 以dĩ 智trí 攝nhiếp 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 無vô 所sở 住trụ 而nhi 行hành 於ư 布bố 施thí 等đẳng 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 當đương 住trụ 於ư 此thử 也dã 。

(# 為vi 自tự 身thân 報báo 恩ân 。 果quả 報báo 皆giai 不bất 著trước 。 為vi 離ly 於ư 不bất 起khởi 。 及cập 離ly 為vi 餘dư 行hành )# 。

自tự 身thân 及cập 報báo 恩ân 。 果quả 報báo 斯tư 不bất 著trước 。 護hộ 存tồn 己kỷ 不bất 施thí 。 防phòng 求cầu 於ư 異dị 事sự 。

此thử 釋thích 布bố 施thí 不bất 住trụ 於ư 相tướng 之chi 義nghĩa 也dã 。 凡phàm 人nhân 行hành 施thí 。 多đa 為vi 現hiện 在tại 自tự 身thân 。 及cập 報báo 過quá 去khứ 之chi 恩ân 。 希hy 望vọng 未vị 來lai 之chi 果quả 。 三tam 者giả 而nhi 已dĩ 。 於ư 此thử 三tam 世thế 事sự 中trung 。 悉tất 皆giai 不bất 著trước 。 所sở 謂vị 不bất 住trụ 於ư 事sự 者giả 。 依y 資tư 生sanh 施thí 說thuyết 。 謂vị 於ư 所sở 施thí 財tài 。 心tâm 無vô 愛ái 著trước 。 無vô 所sở 住trụ 者giả 。 依y 無vô 畏úy 施thí 說thuyết 。 謂vị 修tu 戒giới 忍nhẫn 時thời 。 不bất 望vọng 報báo 恩ân 。 不bất 住trụ 色sắc 等đẳng 者giả 。 依y 法Pháp 施thí 說thuyết 。 謂vị 說thuyết 法Pháp 之chi 人nhân 。 心tâm 不bất 希hy 求cầu 可khả 意ý 諸chư 境cảnh 。 凡phàm 現hiện 生sanh 果quả 報báo 。 及cập 他tha 生sanh 果quả 報báo 。 皆giai 不bất 著trước 也dã 。 復phục 以dĩ 何hà 義nghĩa 。 不bất 住trụ 彼bỉ 耶da 。 心tâm 存tồn 於ư 己kỷ 不bất 起khởi 施thí 心tâm 故cố 。 或hoặc 復phục 施thí 已dĩ 還hoàn 追truy 悔hối 故cố 。 為vi 護hộ 此thử 事sự 。 於ư 身thân 不bất 著trước 。 若nhược 有hữu 希hy 求cầu 。 即tức 為vi 餘dư 事sự 。 而nhi 行hành 惠huệ 施thí 。 退thoái 失thất 菩Bồ 提Đề 故cố 。 為vi 防phòng 是thị 行hành 。 於ư 事sự 不bất 著trước 。 此thử 布bố 施thí 等đẳng 不bất 應ưng 住trụ 於ư 相tương/tướng 也dã 。

(# 攝nhiếp 伏phục 在tại 三tam 輪luân 。 於ư 相tướng 心tâm 除trừ 遣khiển 。 後hậu 後hậu 諸chư 疑nghi 惑hoặc 。 隨tùy 生sanh 皆giai 悉tất 除trừ )# 。

調điều 伏phục 彼bỉ 事sự 中trung 。 遠viễn 離ly 取thủ 相tương/tướng 心tâm 。 及cập 斷đoạn 種chủng 種chủng 疑nghi 。 亦diệc 防phòng 生sanh 成thành 心tâm 。

此thử 釋thích 布bố 施thí 離ly 相tương/tướng 獲hoạch 福phước 。 復phục 斷đoạn 後hậu 後hậu 疑nghi 惑hoặc 也dã 。 度độ 生sanh 而nhi 著trước 四tứ 相tương/tướng 。 即tức 布bố 施thí 而nhi 住trụ 於ư 相tương/tướng 。 此thử 取thủ 相tương/tướng 之chi 心tâm 。 故cố 當đương 降hàng 伏phục 。 即tức 彼bỉ 布bố 施thí 等đẳng 事sự 中trung 。 不bất 見kiến 施thí 物vật 。 受thọ 者giả 。 及cập 施thí 者giả 。 於ư 此thử 三tam 輪luân 。 除trừ 著trước 想tưởng 心tâm 。 但đãn 應ưng 如như 所sở 教giáo 住trụ 。 謂vị 以dĩ 無vô 住trụ 為vi 住trụ 也dã 。 此thử 中trung 有hữu 疑nghi 若nhược 離ly 施thí 等đẳng 相tương/tướng 想tưởng 。 云vân 何hà 能năng 成thành 施thí 福phước 。 不bất 知tri 如như 是thị 布bố 施thí 。 其kỳ 福phước 轉chuyển 多đa 。 量lượng 等đẳng 虗hư 空không 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。 此thử 即tức 斷đoạn 疑nghi 之chi 端đoan 也dã 。 向hướng 後hậu 層tằng 見kiến 疊điệp 出xuất 。 所sở 有hữu 經kinh 文văn 。 皆giai 為vi 除trừ 遣khiển 後hậu 後hậu 疑nghi 惑hoặc 。 如như 云vân 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 等đẳng 。 如như 云vân 勿vật 謂vị 如Như 來Lai 。 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 度độ 生sanh 等đẳng 。 皆giai 防phòng 生sanh 成thành 心tâm 之chi 謂vị 也dã 。

(# 若nhược 將tướng 為vi 集tập 造tạo 。 妙diệu 相tướng 非phi 勝thắng 相tướng 。 三tam 相tướng 遷thiên 異dị 故cố 。 無vô 此thử 謂vị 如Như 來Lai )# 。

分phân 別biệt 有hữu 為vi 體thể 。 防phòng 彼bỉ 成thành 就tựu 得đắc 。 三tam 相tương/tướng 異dị 體thể 故cố 。 離ly 彼bỉ 即tức 如Như 來Lai 。

此thử 釋thích 不bất 可khả 以dĩ 身thân 相tướng 。 得đắc 見kiến 如Như 來Lai 之chi 義nghĩa 也dã 。 如Như 來Lai 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 是thị 由do 施thí 等đẳng 因nhân 緣duyên 集tập 造tạo 。 墮đọa 在tại 有hữu 為vi 之chi 數số 。 由do 多đa 劫kiếp 修tu 行hành 。 乃nãi 得đắc 成thành 就tựu 。 若nhược 分phân 別biệt 有hữu 為vi 。 體thể 是thị 如Như 來Lai 。 便tiện 見kiến 如Như 來Lai 。 有hữu 其kỳ 勝thắng 相tương/tướng 。 若nhược 望vọng 如Như 來Lai 真Chân 如Như 之chi 性tánh 。 即tức 無vô 此thử 勝thắng 相tương/tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 有hữu 為vi 體thể 。 當đương 為vi 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 。 此thử 云vân 三tam 相tương/tướng 異dị 體thể 者giả 。 以dĩ 住trụ 異dị 同đồng 時thời 故cố 。 若nhược 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 者giả 。 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。 離ly 彼bỉ 有hữu 為vi 。 本bổn 無vô 所sở 為vi 。 離ly 彼bỉ 成thành 就tựu 。 非phi 前tiền 際tế 生sanh 。 非phi 後hậu 際tế 滅diệt 。 本bổn 無vô 變biến 遷thiên 。 離ly 彼bỉ 異dị 體thể 。 謂vị 三tam 相tương/tướng 異dị 如Như 來Lai 故cố 。 是thị 法Pháp 身thân 無vô 相tướng 。 不bất 應ưng 以dĩ 身thân 相tướng 見kiến 也dã 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 無vô 三tam 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 足túc 知tri 如Như 來Lai 不bất 是thị 有hữu 為vi 造tạo 作tác 。 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 如như 是thị 見kiến 已dĩ 。 雖tuy 為vi 佛Phật 果Quả 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 非phi 著trước 法Pháp 施thí 。 成thành 如như 是thị 斷đoạn 疑nghi 故cố 。

(# 因nhân 與dữ 果quả 甚thậm 深thâm 。 於ư 彼bỉ 惡ác 時thời 說thuyết 。 此thử 非phi 無vô 利lợi 益ích 。 由do 三tam 菩Bồ 薩Tát 殊thù )# 。

說thuyết 因nhân 果quả 深thâm 義nghĩa 。 於ư 彼bỉ 惡ác 世thế 時thời 。 不bất 空không 以dĩ 有hữu 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 德đức 備bị 。

(# 由do 於ư 先tiên 佛Phật 所sở 。 奉phụng 持trì 於ư 戒giới 學học 。 并tinh 植thực 善thiện 根căn 故cố 。 名danh 具cụ 戒giới 具cụ 德đức )# 。

修tu 戒giới 於ư 過quá 去khứ 。 及cập 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 戒giới 具cụ 於ư 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 說thuyết 功công 德đức 滿mãn 。

此thử 釋thích 頗phả 有hữu 眾chúng 生sanh 。 至chí 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 義nghĩa 也dã 。 無vô 住trụ 而nhi 住trụ 。 因nhân 深thâm 也dã 。 相tương/tướng 而nhi 無vô 相tướng 。 果quả 深thâm 也dã 。 於ư 彼bỉ 鬬đấu 諍tranh 牢lao 固cố 。 惡ác 世thế 之chi 時thời 。 有hữu 能năng 不bất 以dĩ 此thử 為vi 空không 談đàm 而nhi 。 生sanh 實thật 信tín 者giả 。 是thị 末mạt 代đại 菩Bồ 薩Tát 持trì 戒giới 修tu 福phước 。 具cụ 戒giới 具cụ 德đức 具cụ 慧tuệ 。 三tam 德đức 完hoàn 備bị 。 故cố 能năng 信tín 也dã 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 修tu 戒giới 於ư 過quá 去khứ 。 承thừa 事sự 多đa 佛Phật 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 其kỳ 來lai 久cửu 矣hĩ 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 有hữu 三tam 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 者giả 給cấp 侍thị 左tả 右hữu 。 二nhị 者giả 嚴nghiêm 辦biện 所sở 須tu 。 三tam 者giả 詢tuân 承thừa 法Pháp 要yếu 。 能năng 守thủ 護hộ 故cố 。 名danh 曰viết 尸thi 羅la 。 謂vị 能năng 善thiện 守thủ 六lục 情tình 根căn 故cố 。 修tu 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 能năng 離ly 於ư 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 故cố 。 二nhị 能năng 作tác 於ư 菩Bồ 提Đề 分Phần 業nghiệp 故cố 。 三tam 能năng 趣thú 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 故cố 。 如như 是thị 修tu 戒giới 。 而nhi 行hành 恭cung 敬kính 承thừa 事sự 。 即tức 持trì 戒giới 具cụ 足túc 。 如như 是thị 供cúng 養dường 。 而nhi 種chúng 植thực 善thiện 根căn 。 即tức 功công 德đức 具cụ 足túc 。 次thứ 下hạ 明minh 其kỳ 具cụ 慧tuệ 。 能năng 於ư 菩Bồ 提Đề 生sanh 於ư 實thật 相tướng 。 功công 德đức 圓viên 滿mãn 。 其kỳ 福phước 固cố 無vô 量lượng 也dã 。

(# 能năng 斷đoạn 於ư 我ngã 想tưởng 。 及cập 以dĩ 法pháp 想tưởng 故cố 。 此thử 名danh 為vi 具cụ 慧tuệ 。 二nhị 四tứ 殊thù 成thành 八bát )# 。

彼bỉ 壽thọ 者giả 及cập 法pháp 。 遠viễn 離ly 於ư 取thủ 相tương/tướng 。 亦diệc 說thuyết 知tri 彼bỉ 相tương/tướng 。 依y 八bát 八bát 義nghĩa 別biệt 。

(# 別biệt 體thể 相tương 續tục 起khởi 。 至chí 壽thọ 盡tận 而nhi 住trụ 。 更cánh 求cầu 於ư 餘dư 趣thú 。 我ngã 想tưởng 有hữu 四tứ 種chủng )# 。

差sai 別biệt 相tương 續tục 體thể 。 不bất 斷đoạn 至chí 命mạng 住trụ 。 復phục 趣thú 於ư 異dị 道đạo 。 是thị 我ngã 相tương/tướng 四tứ 種chủng 。

(# 皆giai 無vô 故cố 非phi 有hữu 。 有hữu 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 言ngôn 說thuyết 因nhân 故cố 。 法pháp 想tưởng 有hữu 四tứ 種chủng )# 。

一nhất 切thiết 空không 無vô 物vật 。 實thật 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 。 依y 言ngôn 詞từ 而nhi 說thuyết 。 是thị 法pháp 相tướng 四tứ 種chủng 。

此thử 釋thích 無vô 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 四tứ 相tương/tướng 。 及cập 無vô 法pháp 相tướng 亦diệc 無vô 非phi 法pháp 相tướng 義nghĩa 也dã 。 上thượng 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 三tam 德đức 備bị 。 由do 戒giới 生sanh 定định 。 由do 定định 生sanh 慧tuệ 。 所sở 謂vị 有hữu 智trí 慧tuệ 者giả 。 了liễu 知tri 人nhân 無vô 我ngã 。 故cố 無vô 壽thọ 者giả 四tứ 相tương/tướng 。 了liễu 知tri 法pháp 無vô 我ngã 。 故cố 無vô 法pháp 非phi 法pháp 四tứ 相tương/tướng 。 彼bỉ 壽thọ 者giả 及cập 法pháp 。 八bát 相tương/tướng 俱câu 離ly 。 不bất 復phục 取thủ 著trước 。 誰thùy 其kỳ 知tri 彼bỉ 相tương/tướng 。 而nhi 遠viễn 離ly 之chi 。 唯duy 具cụ 慧tuệ 者giả 。 依y 於ư 八bát 相tương/tướng 。 了liễu 知tri 八bát 相tương/tướng 義nghĩa 別biệt 。 所sở 謂vị 我ngã 相tương/tướng 四tứ 種chủng 者giả 何hà 。 中trung 有hữu 主chủ 宰tể 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 今kim 觀quán 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 諸chư 蘊uẩn 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 各các 無vô 主chủ 宰tể 。 故cố 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 安an 住trụ 常thường 性tánh 。 名danh 曰viết 眾chúng 生sanh 。 今kim 諸chư 蘊uẩn 無vô 常thường 。 相tương 續tục 流lưu 轉chuyển 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 是thị 安an 住trụ 性tánh 。 故cố 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 脈mạch 脈mạch 不bất 斷đoạn 。 乃nãi 名danh 命mạng 住trụ 。 今kim 至chí 壽thọ 盡tận 而nhi 住trụ 。 如như 有hữu 經kinh 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 剎sát 那na 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 亦diệc 死tử 。 故cố 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 。 諸chư 蘊uẩn 循tuần 環hoàn 。 受thọ 諸chư 異dị 趣thú 。 名danh 曰viết 人nhân 相tương/tướng 。 是thị 中trung 無vô 人nhân 能năng 取thủ 諸chư 趣thú 。 譬thí 如như 因nhân 質chất 而nhi 現hiện 於ư 像tượng 。 質chất 不bất 至chí 像tượng 。 而nhi 有hữu 像tượng 現hiện 。 由do 前tiền 蘊uẩn 故cố 後hậu 蘊uẩn 續tục 生sanh 。 前tiền 不bất 至chí 後hậu 。 而nhi 後hậu 相tương 續tục 。 是thị 無vô 人nhân 相tương/tướng 也dã 。 此thử 謂vị 了liễu 知tri 人nhân 無vô 我ngã 性tánh 也dã 。 所sở 謂vị 法pháp 相tướng 四tứ 種chủng 者giả 何hà 。 經Kinh 云vân 。 無vô 法pháp 想tưởng 。 亦diệc 無vô 非phi 法pháp 想tưởng 。 無vô 想tưởng 。 亦diệc 無vô 非phi 想tưởng 。 諸chư 譯dịch 皆giai 然nhiên 。 唯duy 秦tần 略lược 其kỳ 後hậu 二nhị 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 諸chư 法pháp 皆giai 無vô 。 故cố 無vô 法pháp 想tưởng 。 以dĩ 不bất 生sanh 故cố 。 亦diệc 無vô 有hữu 滅diệt 。 彼bỉ 法pháp 無vô 物vật 。 而nhi 空không 實thật 有hữu 。 故cố 亦diệc 無vô 非phi 法pháp 想tưởng 。 此thử 偈kệ 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 空không 無vô 物vật 也dã 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 分phân 別biệt 離ly 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 無vô 。 非phi 言ngôn 所sở 詮thuyên 故cố 。 故cố 無vô 想tưởng 。 此thử 偈kệ 所sở 謂vị 實thật 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 所sở 言ngôn 無vô 想tưởng 。 但đãn 顯hiển 想tưởng 無vô 。 非phi 謂vị 有hữu 法pháp 而nhi 名danh 非phi 想tưởng 。 雖tuy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 離ly 一nhất 切thiết 想tưởng 。 而nhi 依y 世thế 間gian 言ngôn 語ngữ 想tưởng 說thuyết 。 以dĩ 於ư 無vô 言ngôn 處xứ 依y 言ngôn 相tương/tướng 說thuyết 。 是thị 不bất 可khả 言ngôn 顯hiển 者giả 。 實thật 言ngôn 說thuyết 之chi 因nhân 也dã 。 亦diệc 無vô 非phi 想tưởng 。 此thử 偈kệ 所sở 謂vị 依y 言ngôn 辭từ 而nhi 說thuyết 也dã 。 是thị 謂vị 了liễu 知tri 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 也dã 。 壽thọ 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 易dị 知tri 。 法pháp 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 難nạn/nan 晰tích 。 彼bỉ 知tri 遠viễn 離ly 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 四tứ 相tương/tướng 。 即tức 謂vị 之chi 法pháp 相tướng 。 并tinh 其kỳ 法pháp 相tướng 而nhi 空không 之chi 。 即tức 謂vị 之chi 非phi 法pháp 相tướng 。 有hữu 是thị 有hữu 非phi 。 未vị 離ly 分phân 別biệt 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 二nhị 者giả 俱câu 泯mẫn 。 無vô 可khả 言ngôn 說thuyết 。 是thị 謂vị 俱câu 空không 。 若nhược 一nhất 向hướng 是thị 空không 。 破phá 滅diệt 諸chư 相tướng 。 恐khủng 墮đọa 偏thiên 空không 。 故cố 依y 俗tục 諦đế 說thuyết 。 亦diệc 無vô 非phi 相tướng 。 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 。 無vô 而nhi 不bất 無vô 。 是thị 中trung 道Đạo 諦Đế 也dã 。 此thử 非phi 法pháp 相tướng 。 遣khiển 法pháp 也dã 。 無vô 相tướng 。 遣khiển 非phi 也dã 。 亦diệc 無vô 非phi 相tướng 。 遣khiển 非phi 非phi 也dã 。 秦tần 譯dịch 但đãn 以dĩ 非phi 法pháp 相tướng 該cai 之chi 。

(# 由do 彼bỉ 信tín 解giải 力lực 。 信tín 故cố 生sanh 實thật 想tưởng 。 不bất 如như 言ngôn 取thủ 故cố 。 取thủ 為vi 正chánh 說thuyết 故cố )# 。

彼bỉ 人nhân 依y 信tín 心tâm 。 恭cung 敬kính 生sanh 實thật 相tướng 。 聞văn 聲thanh 不bất 正chánh 取thủ 。 正chánh 說thuyết 如như 是thị 取thủ 。

此thử 釋thích 不bất 應ưng 取thủ 法pháp 。 不bất 應ưng 取thủ 非phi 法pháp 義nghĩa 也dã 。 彼bỉ 人nhân 持trì 戒giới 修tu 福phước 。 能năng 起khởi 深thâm 信tín 。 依y 彼bỉ 信tín 心tâm 。 恭cung 敬kính 多đa 佛Phật 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 聞văn 此thử 經Kinh 典điển 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 。 生sanh 淨tịnh 信tín 者giả 。 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 能năng 生sanh 實thật 相tướng 。 由do 具cụ 慧tuệ 者giả 。 不bất 如như 言ngôn 取thủ 義nghĩa 。 隨tùy 順thuận 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 智trí 。 取thủ 為vi 正chánh 說thuyết 故cố 。 名danh 為vi 實thật 相tướng 。 為vi 斯tư 理lý 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 八bát 相tương 遠viễn 離ly 之chi 後hậu 。 便tiện 云vân 不bất 取thủ 於ư 法pháp 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 取thủ 於ư 非phi 法pháp 相tướng 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 總tổng 未vị 離ly 於ư 聲thanh 教giáo 。 彼bỉ 不bất 以dĩ 所sở 聞văn 聲thanh 教giáo 而nhi 正chánh 取thủ 之chi 也dã 。 不bất 正chánh 取thủ 於ư 法pháp 。 不bất 正chánh 取thủ 於ư 非phi 法pháp 。 二nhị 相tương 遠viễn 離ly 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 正chánh 說thuyết 如như 是thị 取thủ 。 是thị 以dĩ 不bất 取thủ 取thủ 之chi 也dã 。 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 聞văn 說thuyết 章chương 句cú 。 能năng 生sanh 實thật 相tướng 如như 此thử 。 何hà 患hoạn 其kỳ 後hậu 有hữu 聞văn 者giả 不bất 生sanh 實thật 信tín 乎hồ 。

(# 佛Phật 了liễu 果quả 非phi 比tỉ 。 由do 願nguyện 智trí 故cố 知tri 。 為vì 求cầu 利lợi 敬kính 者giả 。 遮già 其kỳ 自tự 說thuyết 故cố )# 。

佛Phật 不bất 見kiến 果quả 知tri 。 願nguyện 智trí 力lực 現hiện 見kiến 。 求cầu 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 彼bỉ 人nhân 不bất 能năng 說thuyết 。

此thử 釋thích 如Như 來Lai 悉tất 知tri 悉tất 見kiến 義nghĩa 也dã 。 謂vị 佛Phật 知tri 即tức 是thị 見kiến 。 見kiến 即tức 是thị 知tri 。 非phi 如như 肉nhục 眼nhãn 。 但đãn 見kiến 麤thô 近cận 物vật 。 至chí 細tế 障chướng 遠viễn 處xứ 。 則tắc 不bất 能năng 知tri 。 非phi 如như 比tỉ 智trí 。 見kiến 煙yên 知tri 火hỏa 。 不bất 能năng 照chiếu 了liễu 諸chư 相tướng 差sai 別biệt 。 彼bỉ 具cụ 戒giới 等đẳng 人nhân 所sở 有hữu 果quả 報báo 。 佛Phật 一nhất 一nhất 知tri 。 佛Phật 一nhất 一nhất 見kiến 。 若nhược 不bất 言ngôn 見kiến 。 或hoặc 謂vị 比tỉ 知tri 。 若nhược 不bất 言ngôn 知tri 。 或hoặc 謂vị 肉nhục 眼nhãn 等đẳng 見kiến 。 是thị 故cố 知tri 見kiến 並tịnh 言ngôn 。 然nhiên 由do 願nguyện 智trí 現hiện 量lượng 而nhi 了liễu 。 惟duy 佛Phật 具cụ 廣quảng 度độ 眾chúng 生sanh 。 大đại 願nguyện 力lực 故cố 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 智trí 。 大đại 智trí 力lực 故cố 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 朗lãng 然nhiên 現hiện 覺giác 。 不bất 但đãn 現hiện 生sanh 福phước 果quả 。 洞đỗng 燭chúc 無vô 差sai 。 即tức 將tương 來lai 所sở 感cảm 果quả 報báo 。 為vi 人nhân 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 等đẳng 。 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 一nhất 一nhất 了liễu 知tri 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 具cụ 戒giới 等đẳng 。 欲dục 得đắc 福phước 德đức 。 彼bỉ 人nhân 則tắc 不bất 能năng 說thuyết 。 是thị 人nhân 自tự 知tri 故cố 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 善thiện 知tri 彼bỉ 何hà 等đẳng 人nhân 。 有hữu 何hà 等đẳng 行hành 。 是thị 故cố 彼bỉ 人nhân 不bất 能năng 自tự 說thuyết 。 得đắc 福phước 有hữu 二nhị 。 生sanh 者giả 能năng 生sanh 因nhân 故cố 。 取thủ 者giả 熏huân 修tu 自tự 體thể 果quả 義nghĩa 故cố 。

(# 證chứng 不bất 住trụ 於ư 法pháp 。 為vì 是thị 隨tùy 順thuận 故cố 。 猶do 如như 捨xả 其kỳ 筏phiệt 。 是thị 密mật 意ý 應ưng 知tri )# 。

彼bỉ 不bất 住trụ 隨tùy 順thuận 。 於ư 法pháp 中trung 證chứng 智trí 。 如như 人nhân 捨xả 船thuyền 栰phạt 。 法pháp 中trung 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。

此thử 釋thích 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 義nghĩa 也dã 。 謂vị 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 脩tu 多đa 羅la 等đẳng 法pháp 。 非phi 證chứng 智trí 者giả 。 所sở 住trú 處xứ 故cố 。 既ký 得đắc 證chứng 已dĩ 。 應ưng 捨xả 彼bỉ 法pháp 。 如như 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 應ưng 捨xả 其kỳ 筏phiệt 。 然nhiên 欲dục 證chứng 智trí 。 非phi 法pháp 不bất 可khả 。 於ư 增tăng 上thượng 證chứng 。 是thị 隨tùy 順thuận 故cố 。 應ưng 須tu 收thu 取thủ 。 如như 未vị 達đạt 岸ngạn 。 必tất 憑bằng 其kỳ 筏phiệt 。 是thị 名danh 密mật 意ý 。 一nhất 筏phiệt 之chi 上thượng 。 有hữu 其kỳ 取thủ 捨xả 。 故cố 名danh 為vi 密mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 法Pháp 。 於ư 無vô 相tướng 菩Bồ 提Đề 相tương 應ứng 者giả 。 尚thượng 在tại 所sở 捨xả 。 何hà 況huống 我ngã 相tương/tướng 四tứ 種chủng 。 及cập 法pháp 相tướng 四tứ 種chủng 。 與dữ 實thật 相tướng 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 其kỳ 可khả 取thủ 著trước 而nhi 不bất 捨xả 乎hồ 。 不bất 悟ngộ 而nhi 隨tùy 順thuận 於ư 法pháp 者giả 。 即tức 名danh 識thức 。 悟ngộ 而nhi 能năng 轉chuyển 乎hồ 法pháp 者giả 。 即tức 名danh 智trí 。 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 即tức 法pháp 中trung 義nghĩa 也dã 。

(# 化hóa 體thể 非phi 真chân 佛Phật 。 亦diệc 非phi 說thuyết 法Pháp 者giả 。 說thuyết 法Pháp 非phi 二nhị 取thủ 。 所sở 說thuyết 離ly 言ngôn 詮thuyên )# 。

應ứng 化hóa 非phi 真chân 佛Phật 。 亦diệc 非phi 說thuyết 法Pháp 者giả 。 說thuyết 法Pháp 不bất 二nhị 取thủ 。 無vô 說thuyết 離ly 言ngôn 相tương/tướng 。

此thử 釋thích 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 不bất 可khả 取thủ 不bất 可khả 說thuyết 。 非phi 法pháp 非phi 非phi 法pháp 義nghĩa 也dã 。 此thử 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 解giải 如Như 來Lai 無vô 得đắc 無vô 說thuyết 義nghĩa 。 應ứng 化hóa 非phi 法Pháp 身thân 。 原nguyên 不bất 證chứng 法pháp 。 亦diệc 不bất 說thuyết 法Pháp 。 故cố 謂vị 無vô 定định 法pháp 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 定định 法pháp 可khả 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 維duy 何hà 。 以dĩ 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 真Chân 如Như 之chi 法Pháp 。 非phi 耳nhĩ 能năng 聽thính 。 不bất 可khả 取thủ 故cố 。 非phi 口khẩu 能năng 宣tuyên 。 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 非phi 法pháp 非phi 非phi 法pháp 。 此thử 據cứ 真Chân 如Như 道Đạo 理lý 而nhi 說thuyết 。 彼bỉ 非phi 是thị 法pháp 。 謂vị 是thị 法pháp 無vô 為vi 其kỳ 性tánh 故cố 。 復phục 非phi 非phi 法pháp 。 由do 彼bỉ 無vô 自tự 性tánh 。 體thể 是thị 有hữu 故cố 。 二nhị 邊biên 俱câu 離ly 。 即tức 無vô 可khả 說thuyết 。 是thị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 從tùng 來lai 無vô 有hữu 得đắc 者giả 。 既ký 無vô 所sở 得đắc 。 更cánh 何hà 說thuyết 哉tai 。 此thử 無vô 得đắc 無vô 說thuyết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 為vi 解giải 空không 第đệ 一nhất 也dã 。

(# 自tự 受thọ 為vì 他tha 說thuyết 。 非phi 無vô 益ích 集tập 福phước 。 福phước 不bất 持trì 菩Bồ 提Đề 。 彼bỉ 二nhị 能năng 持trì 故cố )# 。

受thọ 持trì 法Pháp 及cập 說thuyết 。 不bất 空không 於ư 福phước 德đức 。 福phước 不bất 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 能năng 趣thú 菩Bồ 提Đề 。

(# 得đắc 自tự 性tánh 因nhân 故cố 。 此thử 餘dư 者giả 是thị 生sanh 。 唯duy 是thị 佛Phật 法Pháp 故cố 。 能năng 成thành 最tối 勝thắng 福phước )# 。

於ư 實thật 名danh 了liễu 因nhân 。 亦diệc 為vi 餘dư 生sanh 因nhân 。 唯duy 獨độc 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 福phước 成thành 第đệ 一nhất 體thể 。

此thử 釋thích 若nhược 人nhân 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 七thất 寶bảo 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 至chí 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 非phi 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 滿mãn 三Tam 千Thiên 界Giới 。 持trì 用dụng 布bố 施thí 。 非phi 不bất 得đắc 福phước 甚thậm 多đa 。 以dĩ 其kỳ 不bất 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 成thành 有hữu 漏lậu 之chi 業nghiệp 而nhi 已dĩ 。 若nhược 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 。 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 二nhị 者giả 。 能năng 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 肩kiên 荷hà 佛Phật 道Đạo 。 福phước 德đức 積tích 聚tụ 。 勝thắng 彼bỉ 寶bảo 施thí 者giả 無vô 量lượng 。 曷hạt 言ngôn 乎hồ 福phước 德đức 之chi 勝thắng 也dã 。 一nhất 切thiết 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 發phát 明minh 。 現hiện 證chứng 無vô 為vi 實thật 體thể 。 永vĩnh 斷đoạn 生sanh 死tử 苦khổ 因nhân 。 故cố 曰viết 於ư 實thật 為vi 了liễu 因nhân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 。 熏huân 修tu 身thân 語ngữ 。 律luật 儀nghi 圓viên 滿mãn 。 出xuất 生sanh 報báo 化hóa 之chi 身thân 。 故cố 曰viết 亦diệc 為vi 餘dư 生sanh 因nhân 。 持trì 說thuyết 此thử 經Kinh 者giả 。 成thành 就tựu 第đệ 一nhất 之chi 法pháp 。 成thành 就tựu 希hy 有hữu 之chi 佛Phật 。 世thế 間gian 之chi 福phước 。 孰thục 有hữu 過quá 於ư 此thử 者giả 。 然nhiên 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 佛Phật 法Pháp 非phi 佛Phật 法Pháp 。 以dĩ 所sở 覺giác 之chi 法pháp 。 唯duy 佛Phật 能năng 證chứng 。 佛Phật 不bất 自tự 有hữu 。 由do 不bất 共cộng 性tánh 。 以dĩ 能năng 作tác 第đệ 一nhất 法pháp 因nhân 。 是thị 故cố 彼bỉ 福phước 德đức 中trung 。 此thử 福phước 最tối 勝thắng 。 故cố 曰viết 福phước 成thành 第đệ 一nhất 體thể 也dã 。

(# 不bất 取thủ 自tự 果quả 故cố 。 非phi 可khả 取thủ 可khả 說thuyết 。 解giải 脫thoát 二nhị 障chướng 故cố 。 說thuyết 妙diệu 生sanh 無vô 諍tranh )# 。

不bất 可khả 取thủ 及cập 說thuyết 。 自tự 果quả 不bất 取thủ 故cố 。 依y 彼bỉ 善thiện 吉cát 者giả 。 說thuyết 離ly 二nhị 種chủng 障chướng 。

此thử 釋thích 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 能năng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 不phủ 。 至chí 須Tu 菩Bồ 提Đề 實thật 無vô 所sở 行hành 而nhi 名danh 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 樂nhạo 阿a 蘭lan 那na 行hạnh 義nghĩa 也dã 。 一nhất 切thiết 聖thánh 賢hiền 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 今kim 日nhật 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 非phi 佛Phật 法Pháp 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 亦diệc 不bất 可khả 取thủ 及cập 說thuyết 也dã 。 所sở 謂vị 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 非phi 謂vị 無vô 其kỳ 果quả 也dã 。 如như 四Tứ 果Quả 人nhân 各các 證chứng 自tự 果quả 。 但đãn 不bất 自tự 作tác 念niệm 謂vị 得đắc 是thị 果quả 。 即tức 是thị 不bất 取thủ 。 彼bỉ 於ư 證chứng 時thời 。 離ly 取thủ 我ngã 等đẳng 隨tùy 眠miên 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 無vô 如như 是thị 心tâm 我ngã 能năng 得đắc 果quả 。 此thử 不bất 取thủ 者giả 。 即tức 四Tứ 果Quả 離ly 四Tứ 果Quả 。 如như 依y 須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 得đắc 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 也dã 。 無vô 諍tranh 者giả 。 謂vị 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 。 及cập 離ly 三tam 昧muội 障chướng 故cố 。 由do 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 由do 離ly 三tam 昧muội 障chướng 。 得đắc 無vô 諍tranh 行hành 。 蓋cái 人nhân 法pháp 兩lưỡng 空không 矣hĩ 。 更cánh 何hà 取thủ 乎hồ 。

(# 在tại 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 言ngôn 不bất 取thủ 證chứng 法Pháp 。 由do 斯tư 證chứng 法Pháp 成thành 。 非phi 所sở 取thủ 所sở 說thuyết )# 。

佛Phật 於ư 然nhiên 燈đăng 語ngữ 。 不bất 取thủ 理lý 實thật 智trí 。 以dĩ 是thị 真chân 實thật 義nghĩa 。 成thành 彼bỉ 無vô 取thủ 說thuyết 。

此thử 釋thích 如Như 來Lai 在tại 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 於ư 法Pháp 實thật 無vô 所sở 得đắc 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 燈đăng 生sanh 時thời 。 身thân 光quang 如như 燈đăng 。 以dĩ 至chí 成thành 佛Phật 。 亦diệc 名danh 然nhiên 燈đăng 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 於ư 彼bỉ 授thọ 記ký 成thành 佛Phật 。 然nhiên 佛Phật 於ư 然nhiên 燈đăng 授thọ 記ký 語ngữ 中trung 。 不bất 取thủ 於ư 法pháp 。 無vô 佛Phật 想tưởng 。 無vô 我ngã 想tưởng 。 無vô 授thọ 記ký 說thuyết 授thọ 記ký 想tưởng 。 顯hiển 是thị 智trí 證chứng 。 而nhi 無vô 所sở 取thủ 故cố 。 但đãn 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 實thật 智trí 。 證chứng 無vô 差sai 別biệt 真chân 理lý 。 以dĩ 是thị 真chân 實thật 之chi 義nghĩa 。 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。 成thành 其kỳ 無vô 取thủ 。 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 成thành 其kỳ 無vô 說thuyết 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 昔tích 在tại 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 於ư 法Pháp 實thật 無vô 所sở 得đắc 也dã 。

(# 智trí 流lưu 唯duy 識thức 性tánh 。 國quốc 土thổ 非phi 所sở 執chấp 。 無vô 形hình 故cố 勝thắng 故cố 。 非phi 嚴nghiêm 許hứa 嚴nghiêm 性tánh )# 。

智trí 習tập 唯duy 識thức 通thông 。 如như 是thị 取thủ 淨tịnh 土độ 。 非phi 形hình 第đệ 一nhất 體thể 。 非phi 嚴nghiêm 莊trang 嚴nghiêm 意ý 。

此thử 釋thích 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 者giả 。 即tức 非phi 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 義nghĩa 也dã 。 淨tịnh 土độ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 法pháp 相tướng 土thổ/độ 。 謂vị 有hữu 形hình 相tướng 可khả 得đắc 。 二nhị 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 謂vị 離ly 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 無vô 所sở 見kiến 聞văn 。 莊trang 嚴nghiêm 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 形hình 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 。 謂vị 金kim 地địa 寶bảo 池trì 等đẳng 。 二nhị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 莊trang 嚴nghiêm 。 謂vị 修tu 習tập 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 通thông 達đạt 唯duy 識thức 。 真chân 實thật 之chi 理lý 。 顯hiển 發phát 過quá 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 。 而nhi 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 如như 是thị 而nhi 取thủ 淨tịnh 土độ 。 非phi 有hữu 形hình 之chi 淨tịnh 土độ 。 乃nãi 第đệ 一nhất 體thể 之chi 淨tịnh 土độ 也dã 。 如như 是thị 莊trang 嚴nghiêm 。 不bất 取thủ 相tương/tướng 而nhi 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 真chân 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 依y 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 無vô 有hữu 形hình 質chất 可khả 取thủ 。 即tức 非phi 莊trang 嚴nghiêm 。 依y 俗tục 諦đế 。 如như 是thị 無vô 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 。 若nhược 執chấp 有hữu 佛Phật 土độ 形hình 勝thắng 莊trang 嚴nghiêm 。 云vân 我ngã 當đương 成thành 就tựu 。 彼bỉ 即tức 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 有hữu 住trụ 著trước 心tâm 。 為vi 遮già 此thử 見kiến 。 故cố 下hạ 承thừa 以dĩ 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 也dã 。

(# 譬thí 如như 妙Diệu 高Cao 山Sơn 。 於ư 受thọ 用dụng 無vô 取thủ 。 非phi 有hữu 漏lậu 性tánh 故cố 。 亦diệc 非phi 是thị 因nhân 造tạo )# 。

如như 山sơn 王vương 無vô 取thủ 。 受thọ 報báo 亦diệc 復phục 然nhiên 。 遠viễn 離ly 於ư 諸chư 漏lậu 。 及cập 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。

此thử 釋thích 佛Phật 說thuyết 非phi 身thân 。 是thị 名danh 大đại 身thân 義nghĩa 也dã 。 佛Phật 報báo 身thân 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 者giả 。 須Tu 彌Di 雖tuy 大đại 。 而nhi 不bất 取thủ 我ngã 是thị 山sơn 王vương 。 以dĩ 山sơn 無vô 分phân 別biệt 性tánh 故cố 。 報báo 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 不bất 取thủ 我ngã 是thị 法Pháp 王Vương 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 如như 何hà 得đắc 是thị 無vô 分phân 別biệt 耶da 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 山sơn 及cập 色sắc 身thân 。 皆giai 無vô 體thể 性tánh 故cố 。 佛Phật 說thuyết 非phi 身thân 。 是thị 名danh 大đại 身thân 。 以dĩ 受thọ 樂lạc 報báo 佛Phật 。 遠viễn 離ly 諸chư 漏lậu 。 即tức 無vô 有hữu 物vật 。 即tức 是thị 非phi 身thân 。 由do 此thử 非phi 有hữu 身thân 。 說thuyết 為vi 有hữu 身thân 。 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 身thân 故cố 。 自tự 體thể 是thị 有hữu 。 非phi 由do 因nhân 造tạo 。 遠viễn 離ly 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 是thị 大đại 身thân 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。

(# 為vi 顯hiển 多đa 差sai 別biệt 。 及cập 以dĩ 成thành 殊thù 勝thắng 。 前tiền 後hậu 福phước 不bất 同đồng 。 更cánh 陳trần 其kỳ 喻dụ 說thuyết )# 。

說thuyết 多đa 義nghĩa 差sai 別biệt 。 亦diệc 成thành 勝thắng 較giảo 量lượng 。 後hậu 福phước 過quá 於ư 前tiền 。 故cố 重trùng 說thuyết 勝thắng 喻dụ 。

此thử 釋thích 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 。 所sở 有hữu 沙sa 數số 。 至chí 勝thắng 前tiền 福phước 德đức 義nghĩa 也dã 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 寶bảo 施thí 之chi 喻dụ 。 今kim 復phục 說thuyết 者giả 。 豈khởi 不bất 重trọng/trùng 耶da 。 前tiền 說thuyết 一nhất 三Tam 千Thiên 界Giới 寶bảo 施thí 。 此thử 說thuyết 無vô 量lượng 三Tam 千Thiên 界Giới 寶bảo 施thí 。 雖tuy 則tắc 總tổng 是thị 多đa 義nghĩa 。 總tổng 是thị 勝thắng 較giảo 量lượng 。 然nhiên 其kỳ 後hậu 者giả 。 即tức 多đa 中trung 之chi 多đa 。 勝thắng 中trung 之chi 勝thắng 。 故cố 重trùng 說thuyết 也dã 。 後hậu 福phước 何hà 以dĩ 過quá 於ư 前tiền 耶da 。 前tiền 福phước 差sai 別biệt 不bất 明minh 成thành 立lập 之chi 因nhân 。 為vi 於ư 菩Bồ 提Đề 無vô 有hữu 荷hà 持trì 之chi 用dụng 。 今kim 欲dục 顯hiển 其kỳ 能năng 立lập 因nhân 相tương/tướng 。 更cánh 將tương 別biệt 喻dụ 隨tùy 事sự 而nhi 言ngôn 。 故cố 較giảo 量lượng 之chi 喻dụ 亦diệc 復phục 殊thù 勝thắng 。

(# 兩lưỡng 成thành 尊tôn 重trọng 故cố 。 由do 等đẳng 流lưu 殊thù 勝thắng 。 煩phiền 惱não 因nhân 性tánh 故cố 。 由do 劣liệt 亦diệc 勝thắng 故cố )# 。

尊tôn 重trọng 於ư 二nhị 處xứ 。 因nhân 習tập 證chứng 大đại 體thể 。 彼bỉ 習tập 煩phiền 惱não 因nhân 。 此thử 降hàng 伏phục 染nhiễm 福phước 。

此thử 釋thích 隨tùy 說thuyết 是thị 經Kinh 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 至chí 是thị 名danh 三tam 十thập 二nhị 相tướng 義nghĩa 也dã 。 二nhị 處xứ 者giả 。 一nhất 是thị 隨tùy 說thuyết 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 之chi 處xứ 。 一nhất 是thị 經Kinh 典điển 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 四tứ 句cú 偈kệ 處xứ 。 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 皆giai 應ưng 供cúng 養dường 。 如như 佛Phật 塔tháp 廟miếu 。 已dĩ 尊tôn 重trọng 矣hĩ 。 經Kinh 典điển 之chi 處xứ 。 則tắc 為vi 有hữu 佛Phật 。 若nhược 佛Phật 弟đệ 子tử 。 又hựu 尊tôn 重trọng 之chi 至chí 也dã 。 彼bỉ 以dĩ 七thất 寶bảo 等đẳng 施thí 。 施thí 寶bảo 之chi 地địa 。 及cập 能năng 施thí 者giả 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 故cố 謂vị 持trì 說thuyết 勝thắng 也dã 。 又hựu 此thử 經Kinh 名danh 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 般Bát 若Nhã 離ly 般Bát 若Nhã 。 能năng 與dữ 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 證chứng 法pháp 作tác 勝thắng 因nhân 故cố 。 又hựu 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 所sở 共cộng 說thuyết 故cố 。 皆giai 以dĩ 修tu 習tập 般Bát 若Nhã 為vi 因nhân 。 證chứng 會hội 等đẳng 流lưu 之chi 性tánh 。 發phát 明minh 大đại 事sự 。 無vô 說thuyết 可khả 說thuyết 。 故cố 曰viết 因nhân 習tập 證chứng 大đại 體thể 也dã 。 彼bỉ 七thất 寶bảo 布bố 施thí 福phước 德đức 。 是thị 染nhiễm 煩phiền 惱não 因nhân 。 以dĩ 能năng 成thành 就tựu 。 煩phiền 惱não 事sự 故cố 。 如như 積tích 微vi 塵trần 以dĩ 成thành 世thế 界giới 。 不bất 離ly 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 。 是thị 因nhân 果quả 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 曰viết 非phi 微vi 塵trần 非phi 世thế 界giới 。 然nhiên 是thị 微vi 塵trần 非phi 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 體thể 。 是thị 世thế 界giới 非phi 煩phiền 惱não 染nhiễm 因nhân 界giới 。 故cố 名danh 微vi 塵trần 世thế 界giới 。 是thị 世thế 塵trần 無vô 記ký 。 非phi 彼bỉ 染nhiễm 煩phiền 惱não 所sở 及cập 。 縱túng/tung 能năng 獲hoạch 福phước 。 與dữ 微vi 塵trần 世thế 界giới 等đẳng 。 亦diệc 同đồng 於ư 無vô 記ký 性tánh 。 極cực 為vi 微vi 劣liệt 。 況huống 此thử 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 能năng 遠viễn 離ly 煩phiền 惱não 因nhân 。 能năng 成thành 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 及cập 成thành 就tựu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 非phi 福phước 德đức 中trung 之chi 勝thắng 福phước 德đức 乎hồ 。 又hựu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 非phi 是thị 正chánh 覺giác 之chi 體thể 性tánh 。 故cố 名danh 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 比tỉ 於ư 持trì 說thuyết 法Pháp 門môn 。 能năng 得đắc 大đại 覺giác 性tánh 。 亦diệc 為vi 是thị 劣liệt 。 此thử 佛Phật 身thân 相tướng 雖tuy 劣liệt 。 亦diệc 是thị 出xuất 世thế 之chi 福phước 。 實thật 勝thắng 過quá 施thí 寶bảo 所sở 得đắc 世thế 間gian 之chi 染nhiễm 福phước 。 況huống 法Pháp 身thân 因nhân 。 而nhi 不bất 超siêu 越việt 此thử 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 能năng 降hàng 伏phục 染nhiễm 福phước 。 而nhi 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 更cánh 能năng 降hàng 伏phục 之chi 也dã 。

(# 彼bỉ 果quả 勝thắng 苦khổ 故cố 。 難nan 逢phùng 勝thắng 事sự 故cố 。 境cảnh 岸ngạn 非phi 知tri 故cố 。 於ư 餘dư 不bất 共cộng 故cố )# 。

苦khổ 身thân 勝thắng 於ư 彼bỉ 。 希hy 有hữu 及cập 上thượng 義nghĩa 。 彼bỉ 智trí 岸ngạn 難nan 量lương 。 亦diệc 不bất 同đồng 餘dư 法pháp 。

(# 是thị 甚thậm 深thâm 性tánh 故cố 。 勝thắng 餘dư 略lược 詮thuyên 故cố 。 胄trụ 族tộc 高cao 勝thắng 故cố 。 望vọng 福phước 福phước 珠châu 勝thắng )# 。

堅kiên 實thật 解giải 深thâm 義nghĩa 。 勝thắng 餘dư 脩tu 多đa 羅la 。 大đại 因nhân 及cập 清thanh 淨tịnh 。 福phước 中trung 勝thắng 福phước 德đức 。

此thử 釋thích 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 至chí 是thị 名danh 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 也dã 。 彼bỉ 捨xả 無vô 量lượng 身thân 命mạng 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 視thị 乎hồ 捨xả 資tư 生sanh 財tài 寶bảo 者giả 。 所sở 得đắc 果quả 報báo 福phước 德đức 。 此thử 福phước 勝thắng 彼bỉ 福phước 。

何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 捨xả 身thân 命mạng 。 苦khổ 身thân 心tâm 故cố 。 然nhiên 是thị 苦khổ 因nhân 。 終chung 招chiêu 苦khổ 果quả 。 若nhược 以dĩ 四tứ 句cú 偈kệ 施thí 。 脫thoát 離ly 苦khổ 海hải 。 其kỳ 福phước 不bất 尤vưu 勝thắng 乎hồ 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 尊tôn 重trọng 法Pháp 故cố 。 遂toại 便tiện 墮đọa 淚lệ 。 此thử 法Pháp 門môn 希hy 有hữu 。 雖tuy 有hữu 智trí 眼nhãn 。 亦diệc 未vị 曾tằng 聞văn 。 復phục 是thị 難nan 逢phùng 。 復phục 是thị 勝thắng 事sự 。 云vân 何hà 為vi 勝thắng 。 以dĩ 上thượng 義nghĩa 故cố 。 如như 經kinh 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 非phi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 彼bỉ 智trí 岸ngạn 無vô 人nhân 能năng 量lượng 。 云vân 何hà 為vi 到đáo 。 由do 其kỳ 所sở 知tri 境cảnh 岸ngạn 。 唯duy 佛Phật 。 餘dư 無vô 能năng 知tri 者giả 。 故cố 曰viết 上thượng 義nghĩa 。 又hựu 此thử 法Pháp 門môn 不bất 同đồng 餘dư 法pháp 。 此thử 中trung 有hữu 實thật 相tướng 故cố 。 除trừ 佛Phật 法Pháp 。 餘dư 處xứ 無vô 實thật 故cố 。 故cố 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 不bất 信tín 餘dư 法pháp 。 則tắc 生sanh 實thật 相tướng 。 言ngôn 實thật 相tướng 者giả 。 唯duy 此thử 處xứ 有hữu 。 言ngôn 非phi 實thật 者giả 。 餘dư 處xứ 不bất 生sanh 。 能năng 生sanh 是thị 相tương/tướng 。 當đương 能năng 成thành 就tựu 第đệ 一nhất 。 希hy 有hữu 功công 德đức 。 又hựu 此thử 法Pháp 門môn 。 是thị 甚thậm 深thâm 性tánh 。 故cố 有hữu 能năng 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 。 思tư 量lượng 修tu 習tập 。 不bất 起khởi 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 者giả 。 是thị 於ư 可khả 取thủ 境cảnh 界giới 。 無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 。 得đắc 人nhân 無vô 我ngã 也dã 。 又hựu 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 是thị 於ư 我ngã 取thủ 。 無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 。 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 也dã 。 此thử 二nhị 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 明minh 我ngã 空không 法pháp 空không 。 以dĩ 至chí 空không 空không 。 能năng 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 則tắc 名danh 諸chư 佛Phật 。 故cố 謂vị 真chân 實thật 堅kiên 固cố 甚thậm 深thâm 之chi 義nghĩa 也dã 。 佛Phật 乃nãi 印ấn 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 聞văn 說thuyết 是thị 經Kinh 。 始thỉ 焉yên 不bất 驚kinh 。 既ký 焉yên 不bất 怖bố 。 終chung 焉yên 不bất 畏úy 。 彼bỉ 於ư 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 以dĩ 其kỳ 希hy 有hữu 而nhi 驚kinh 之chi 。 不bất 以dĩ 其kỳ 甚thậm 深thâm 而nhi 怖bố 之chi 。 不bất 以dĩ 其kỳ 難nạn 成thành 而nhi 畏úy 之chi 。 是thị 於ư 此thử 經Kinh 。 能năng 生sanh 淨tịnh 信tín 。 更cánh 無vô 疑nghi 沮trở 。 其kỳ 能năng 生sanh 實thật 相tướng 。 而nhi 成thành 就tựu 無vô 量lượng 。 功công 德đức 也dã 必tất 矣hĩ 。 此thử 所sở 謂vị 堅kiên 實thật 解giải 深thâm 義nghĩa 者giả 。 後hậu 五ngũ 百bách 世thế 。 寧ninh 無vô 是thị 人nhân 哉tai 。 特đặc 希hy 有hữu 耳nhĩ 。 又hựu 此thử 法Pháp 門môn 勝thắng 餘dư 脩tu 多đa 羅la 。 佛Phật 說thuyết 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 非phi 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 又hựu 云vân 大đại 因nhân 者giả 。 以dĩ 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 為vi 諸chư 佛Phật 。 修tu 證chứng 大đại 體thể 之chi 因nhân 。 又hựu 云vân 清thanh 淨tịnh 者giả 。 以dĩ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 所sở 共cộng 說thuyết 故cố 。 族tộc 胄trụ 高cao 勝thắng 。 極cực 其kỳ 清thanh 淨tịnh 。 彼bỉ 以dĩ 珍trân 寶bảo 施thí 者giả 。 無vô 有hữu 如như 斯tư 眾chúng 德đức 圓viên 備bị 。 此thử 所sở 得đắc 福phước 。 望vọng 前tiền 福phước 聚tụ 。 不bất 啻# 霄tiêu 壤nhưỡng 。 故cố 謂vị 彼bỉ 福phước 德đức 中trung 之chi 勝thắng 福phước 德đức 也dã 。

(# 彼bỉ 行hành 堪kham 忍nhẫn 時thời 。 雖tuy 苦khổ 行hạnh 善thiện 故cố 。 彼bỉ 德đức 難nan 量lương 故cố 。 由do 斯tư 名danh 勝thắng 事sự )# 。

能năng 忍nhẫn 於ư 苦khổ 行hạnh 。 以dĩ 苦khổ 行hạnh 有hữu 善thiện 。 彼bỉ 福phước 不bất 可khả 量lượng 。 如như 是thị 最Tối 勝Thắng 義nghĩa 。

(# 由do 無vô 恚khuể 怒nộ 情tình 。 不bất 名danh 為vi 苦khổ 性tánh 。 有hữu 安an 樂lạc 大đại 悲bi 。 行hành 時thời 非phi 苦khổ 果quả )# 。

離ly 我ngã 及cập 恚khuể 相tương/tướng 。 實thật 無vô 於ư 苦khổ 惱não 。 共cộng 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 慈từ 悲bi 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 果quả 。

此thử 釋thích 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 至chí 應ưng 生sanh 瞋sân 恨hận 義nghĩa 也dã 。 謂vị 彼bỉ 持trì 經Kinh 者giả 。 行hành 苦khổ 行hạnh 時thời 。 雖tuy 同đồng 苦khổ 果quả 。 而nhi 此thử 苦khổ 行hạnh 不bất 疲bì 倦quyện 。 以dĩ 有hữu 堪kham 忍nhẫn 性tánh 故cố 。 名danh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 彼bỉ 岸ngạn 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 是thị 善thiện 性tánh 故cố 。 由do 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 皆giai 以dĩ 善thiện 為vi 體thể 性tánh 故cố 。 二nhị 是thị 彼bỉ 德đức 難nan 量lương 故cố 。 由do 彼bỉ 德đức 岸ngạn 曾tằng 無vô 知tri 者giả 。 故cố 言ngôn 非phi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 此thử 苦khổ 行hạnh 勝thắng 彼bỉ 捨xả 身thân 遠viễn 矣hĩ 。 如như 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 無vô 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。 離ly 於ư 我ngã 相tướng 也dã 。 及cập 王vương 悔hối 過quá 。 我ngã 心tâm 無vô 瞋sân 。 離ly 於ư 恚khuể 相tương/tướng 也dã 。 無vô 我ngã 。 則tắc 無vô 受thọ 苦khổ 者giả 。 無vô 瞋sân 。 則tắc 無vô 惱não 彼bỉ 者giả 。 但đãn 見kiến 共cộng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 見kiến 有hữu 苦khổ 。 但đãn 見kiến 慈từ 悲bi 。 不bất 見kiến 瞋sân 恨hận 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 果quả 。 由do 與dữ 勝thắng 法Pháp 相tương 應ứng 。 雖tuy 曰viết 忍nhẫn 辱nhục 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 其kỳ 實thật 般Bát 若Nhã 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。 豈khởi 同đồng 恆Hằng 沙sa 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 所sở 得đắc 果quả 哉tai 。

(# 生sanh 心tâm 因nhân 不bất 捨xả 。 是thị 故cố 應ưng 堅kiên 求cầu 。 謂vị 是thị 得đắc 忍nhẫn 邊biên 。 及cập 此thử 心tâm 方phương 便tiện )# 。

為vi 不bất 捨xả 心tâm 起khởi 。 修tu 行hành 及cập 堅kiên 固cố 。 為vi 忍Nhẫn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 習tập 彼bỉ 能năng 學học 心tâm 。

此thử 釋thích 又hựu 念niệm 過quá 去khứ 。 於ư 五ngũ 百bách 世thế 。 作tác 忍Nhẫn 辱Nhục 仙Tiên 人Nhân 。 至chí 不bất 應ưng 住trụ 相tương/tướng 布bố 施thí 義nghĩa 也dã 。 佛Phật 無vô 我ngã 人nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 自tự 五ngũ 百bách 世thế 以dĩ 來lai 。 修tu 行hành 堅kiên 固cố 。 故cố 能năng 與dữ 菩Bồ 提Đề 相tương 應ứng 。 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 離ly 我ngã 相tương/tướng 等đẳng 。 苦khổ 行hạnh 之chi 時thời 。 見kiến 有hữu 苦khổ 惱não 。 便tiện 欲dục 捨xả 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 是thị 故cố 應ưng 離ly 諸chư 相tướng 。 若nhược 未vị 生sanh 第đệ 一nhất 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 有hữu 如như 是thị 過quá 。 故cố 偈kệ 言ngôn 。 生sanh 心tâm 因nhân 不bất 捨xả 。 是thị 故cố 應ưng 堅kiên 求cầu 。 為vi 何hà 等đẳng 心tâm 。 是thị 此thử 心tâm 生sanh 因nhân 。 而nhi 遣khiển 堅kiên 固cố 勤cần 求cầu 。 復phục 於ư 何hà 處xứ 。 是thị 不bất 捨xả 菩Bồ 提Đề 心tâm 因nhân 。 令linh 進tiến 求cầu 也dã 。 偈kệ 言ngôn 。 為vi 忍Nhẫn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 習tập 彼bỉ 能năng 學học 心tâm 。 此thử 謂vị 入nhập 初Sơ 地Địa 勝thắng 義nghĩa 之chi 心tâm 。 得đắc 忍nhẫn 邊biên 際tế 。 行hành 無vô 住trụ 心tâm 。 故cố 經kinh 言ngôn 發phát 無vô 上thượng 正chánh 等đẳng 覺giác 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 示thị 不bất 住trụ 生sanh 心tâm 義nghĩa 故cố 。 若nhược 心tâm 住trụ 色sắc 等đẳng 。 此thử 必tất 不bất 能năng 進tiến 求cầu 佛Phật 果Quả 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 即tức 是thị 生sanh 起khởi 無vô 住trụ 著trước 心tâm 方phương 便tiện 。 謂vị 得đắc 忍nhẫn 已dĩ 。 雖tuy 復phục 遭tao 苦khổ 。 而nhi 不bất 棄khí 捨xả 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 曰viết 習tập 彼bỉ 能năng 學học 心tâm 也dã 。

(# 應ưng 知tri 正chánh 行hạnh 者giả 。 是thị 利lợi 生sanh 因nhân 故cố 。 於ư 有hữu 情tình 事sự 相tướng 。 應ưng 知tri 徧biến 除trừ 遣khiển )# 。

修tu 行hành 利lợi 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 因nhân 當đương 識thức 。 眾chúng 生sanh 及cập 事sự 相tướng 。 遠viễn 離ly 亦diệc 應ưng 知tri 。

(# 彼bỉ 事sự 謂vị 名danh 聚tụ 。 最tối 勝thắng 除trừ 其kỳ 想tưởng 。 諸chư 世Thế 尊Tôn 無vô 此thử 。 由do 真chân 見kiến 相tương 應ứng )# 。

假giả 名danh 及cập 陰ấm 事sự 。 如Như 來Lai 離ly 彼bỉ 相tương/tướng 。 諸chư 佛Phật 無vô 彼bỉ 二nhị 。 以dĩ 見kiến 實thật 法pháp 故cố 。

此thử 釋thích 為vì 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 至chí 即tức 非phi 眾chúng 生sanh 義nghĩa 也dã 。 云vân 何hà 為vì 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 修tu 行hành 。 復phục 遣khiển 不bất 住trụ 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 耶da 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 經kinh 言ngôn 。 為vì 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 言ngôn 此thử 正chánh 行hạnh 者giả 。 是thị 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 因nhân 。 非phi 取thủ 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 事sự 故cố 。 何hà 者giả 是thị 眾chúng 生sanh 事sự 。 偈kệ 言ngôn 。 假giả 名danh 及cập 陰ấm 事sự 。 如Như 來Lai 離ly 彼bỉ 相tương/tướng 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 者giả 。 唯duy 名danh 字tự 施thi 設thiết 。 喚hoán 為vi 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 假giả 名danh 。 原nguyên 無vô 實thật 體thể 。 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 相tướng 貌mạo 。 即tức 非phi 相tướng 貌mạo 。 如như 是thị 足túc 明minh 人nhân 無vô 我ngã 也dã 。 又hựu 眾chúng 生sanh 所sở 依y 。 謂vị 由do 五ngũ 陰ấm 所sở 成thành 。 諦đế 觀quán 五ngũ 陰ấm 。 各các 無vô 主chủ 宰tể 。 實thật 無vô 成thành 眾chúng 生sanh 事sự 。 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 非phi 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 足túc 明minh 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。 諸chư 佛Phật 明minh 彼bỉ 二nhị 相tương/tướng 不bất 實thật 。 故cố 無vô 彼bỉ 二nhị 相tương/tướng 。 以dĩ 見kiến 於ư 實thật 相tướng 無vô 相tướng 故cố 。 若nhược 見kiến 於ư 真chân 實thật 。 即tức 不bất 見kiến 有hữu 所sở 度độ 之chi 人nhân 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 。 能năng 度độ 之chi 智trí 。 一nhất 切thiết 無vô 所sở 住trụ 著trước 。 是thị 真chân 般Bát 若Nhã 法pháp 也dã 。

(# 果quả 不bất 住trụ 因nhân 位vị 。 是thị 得đắc 彼bỉ 果quả 因nhân 。 世Thế 尊Tôn 實thật 語ngữ 故cố 。 應ưng 知tri 有hữu 四tứ 種chủng )# 。

果quả 雖tuy 不bất 住trụ 道đạo 。 而nhi 道đạo 能năng 為vi 因nhân 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 實thật 語ngữ 。 彼bỉ 智trí 有hữu 四tứ 種chủng 。

(# 立lập 要yếu 說thuyết 下hạ 乘thừa 。 及cập 說thuyết 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 由do 諸chư 授thọ 記ký 事sự 。 皆giai 無vô 有hữu 差sai 舛suyễn )# 。

實thật 智trí 及cập 小Tiểu 乘Thừa 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 法Pháp 。 及cập 一nhất 切thiết 受thọ 記ký 。 以dĩ 不bất 虗hư 說thuyết 故cố 。

此thử 釋thích 如Như 來Lai 四tứ 語ngữ 義nghĩa 也dã 。 如Như 來Lai 言ngôn 說thuyết 。 不bất 離ly 利lợi 生sanh 行hành 施thí 等đẳng 事sự 。 即tức 是thị 道đạo 也dã 。 菩Bồ 提Đề 妙diệu 果Quả 。 雖tuy 不bất 住trụ 於ư 言ngôn 說thuyết 道Đạo 中trung 。 而nhi 言ngôn 說thuyết 之chi 道đạo 。 能năng 為vi 菩Bồ 提Đề 之chi 因nhân 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 真chân 實thật 語ngữ 言ngôn 。 能năng 證chứng 離ly 言ngôn 之chi 果quả 故cố 也dã 。 彼bỉ 言ngôn 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 智trí 。 彼bỉ 真chân 語ngữ 者giả 。 但đãn 說thuyết 真chân 體thể 實thật 智trí 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 境cảnh 界giới 。 與dữ 大đại 菩Bồ 薩Tát 共cộng 也dã 。 實thật 語ngữ 者giả 。 如như 四Tứ 諦Đế 因nhân 緣duyên 等đẳng 法pháp 。 與dữ 小Tiểu 乘Thừa 共cộng 也dã 。 如như 語ngữ 者giả 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 等đẳng 法pháp 。 與dữ 眾chúng 菩Bồ 薩Tát 共cộng 也dã 。 不bất 異dị 語ngữ 者giả 。 如như 一nhất 切thiết 受thọ 記ký 等đẳng 語ngữ 。 唯duy 諸chư 如Như 來Lai 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 所sở 謂vị 不bất 共cộng 法pháp 也dã 。 以dĩ 此thử 四tứ 者giả 。 不bất 虗hư 誑cuống 於ư 眾chúng 生sanh 。 秦tần 譯dịch 加gia 一nhất 不bất 誑cuống 語ngữ 。 非phi 四tứ 者giả 外ngoại 。 別biệt 有hữu 不bất 誑cuống 語ngữ 也dã 。 語ngữ 本bổn 無vô 誑cuống 。 即tức 不bất 虗hư 說thuyết 。 何hà 慮lự 其kỳ 因nhân 果quả 不bất 相tương 符phù 耶da 。

(# 不bất 得đắc 彼bỉ 順thuận 故cố 。 是thị 非phi 實thật 非phi 妄vọng 。 如như 言ngôn 而nhi 執chấp 者giả 。 對đối 彼bỉ 故cố 宣tuyên 說thuyết )# 。

隨tùy 順thuận 彼bỉ 實thật 智trí 。 說thuyết 不bất 實thật 不bất 虗hư 。 如như 聞văn 聲thanh 取thủ 證chứng 。 對đối 治trị 如như 是thị 說thuyết 。

此thử 釋thích 此thử 法pháp 無vô 實thật 無vô 虗hư 義nghĩa 也dã 。 順thuận 彼bỉ 實thật 智trí 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 性tánh 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 即tức 無vô 有hữu 。 故cố 無vô 實thật 。 既ký 無vô 生sanh 。 豈khởi 有hữu 滅diệt 。 故cố 無vô 虗hư 。 上thượng 言ngôn 我ngã 是thị 真chân 實thật 語ngữ 者giả 。 今kim 又hựu 說thuyết 無vô 實thật 無vô 虗hư 。 一nhất 說thuyết 兩lưỡng 兼kiêm 。 理lý 難nạn/nan 成thành 信tín 。 由do 此thử 答đáp 云vân 。 如như 言ngôn 而nhi 執chấp 者giả 。 對đối 彼bỉ 故cố 宣tuyên 說thuyết 。 如như 依y 聲thanh 教giáo 。 得đắc 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 便tiện 謂vị 言ngôn 中trung 有hữu 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 聞văn 言ngôn 中trung 無vô 菩Bồ 提Đề 。 便tiện 謂vị 畢tất 竟cánh 無vô 菩Bồ 提Đề 。 不bất 達đạt 言ngôn 空không 而nhi 法pháp 實thật 故cố 。 為vi 破phá 此thử 二nhị 執chấp 故cố 。 說thuyết 無vô 實thật 者giả 。 以dĩ 所sở 說thuyết 法Pháp 。 不bất 能năng 得đắc 彼bỉ 證chứng 法pháp 。 所sở 以dĩ 對đối 治trị 言ngôn 中trung 有hữu 菩Bồ 提Đề 之chi 說thuyết 也dã 。 又hựu 說thuyết 無vô 虗hư 者giả 。 以dĩ 此thử 所sở 說thuyết 法Pháp 。 隨tùy 順thuận 彼bỉ 證chứng 法pháp 。 證chứng 果Quả 是thị 實thật 。 所sở 以dĩ 對đối 治trị 言ngôn 中trung 無vô 菩Bồ 提Đề 之chi 說thuyết 也dã 。 惟duy 其kỳ 無vô 實thật 無vô 虗hư 。 故cố 一nhất 切thiết 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。

(# 當đương 時thời 諸chư 處xứ 有hữu 。 於ư 真chân 性tánh 不bất 獲hoạch 。 由do 無vô 知tri 有hữu 住trụ 。 智trí 無vô 住trụ 得đắc 真chân )# 。

時thời 及cập 處xứ 實thật 有hữu 。 而nhi 不bất 得đắc 真Chân 如Như 。 無vô 智trí 以dĩ 住trụ 法pháp 。 餘dư 者giả 有hữu 智trí 得đắc 。

(# 無vô 智trí 由do 如như 闇ám 。 當đương 闇ám 智trí 若nhược 明minh 。 能năng 對đối 及cập 所sở 治trị 。 得đắc 失thất 現hiện 前tiền 故cố )# 。

闇ám 如như 愚ngu 無vô 智trí 。 明minh 者giả 如như 有hữu 智trí 。 對đối 法pháp 及cập 對đối 治trị 。 得đắc 滅diệt 法pháp 如như 是thị 。

此thử 釋thích 心tâm 住trụ 於ư 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 至chí 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 義nghĩa 也dã 。 一nhất 切thiết 時thời 者giả 。 謂vị 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 一nhất 切thiết 處xứ 者giả 。 謂vị 三tam 界giới 。 眾chúng 生sanh 實thật 有hữu 真Chân 如Như 法pháp 。 真Chân 如Như 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 者giả 。 由do 心tâm 有hữu 住trụ 法pháp 不bất 住trụ 法pháp 之chi 異dị 耳nhĩ 。 無vô 般Bát 若Nhã 之chi 智trí 。 而nhi 住trụ 於ư 法pháp 。 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 。 如như 闇ám 中trung 無vô 所sở 見kiến 。 雖tuy 有hữu 解giải 脫thoát 之chi 時thời 。 雖tuy 有hữu 涅Niết 槃Bàn 之chi 處xứ 。 冥minh 然nhiên 罔võng 覺giác 。 故cố 不bất 得đắc 真Chân 如Như 也dã 。 有hữu 般Bát 若Nhã 之chi 智trí 。 而nhi 不bất 住trụ 於ư 法pháp 。 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 如như 有hữu 目mục 者giả 。 當đương 夜dạ 盡tận 日nhật 出xuất 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。

時thời 時thời 解giải 脫thoát 。 處xứ 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 洞đỗng 然nhiên 無vô 礙ngại 。 故cố 得đắc 真Chân 如Như 也dã 。 明minh 與dữ 闇ám 對đối 。 是thị 對đối 法pháp 也dã 。 以dĩ 有hữu 智trí 治trị 無vô 智trí 。 是thị 對đối 治trị 也dã 。 明minh 生sanh 則tắc 暗ám 滅diệt 。 智trí 生sanh 則tắc 愚ngu 滅diệt 。 由do 其kỳ 有hữu 目mục 。 顯hiển 得đắc 能năng 對đối 。 如như 夜dạ 分phân 已dĩ 盡tận 。 顯hiển 所sở 治trị 闇ám 法pháp 盡tận 故cố 。 如như 日nhật 光quang 明minh 照chiếu 。 顯hiển 能năng 治trị 法pháp 現hiện 前tiền 故cố 。 得đắc 失thất 現hiện 前tiền 。 奈nại 何hà 不bất 習tập 般Bát 若Nhã 智trí 乎hồ 。

(# 由do 如như 是thị 正chánh 行hành 。 獲hoạch 如như 是thị 福phước 量lượng 。 於ư 法pháp 正chánh 行hạnh 者giả 。 業nghiệp 用dụng 今kim 當đương 說thuyết )# 。

於ư 何hà 法pháp 修tu 行hành 。 得đắc 何hà 等đẳng 福phước 德đức 。 復phục 成thành 就tựu 何hà 業nghiệp 。 如như 是thị 說thuyết 修tu 行hành 。

(# 於ư 文văn 有hữu 三tam 種chủng 。 受thọ 持trì 讀đọc 演diễn 說thuyết 。 義nghĩa 得đắc 由do 從tùng 他tha 。 及cập 己kỷ 聞văn 思tư 故cố )# 。

名danh 字tự 三tam 種chủng 法pháp 。 受thọ 持trì 聞văn 廣quảng 說thuyết 。 修tu 從tùng 他tha 及cập 內nội 。 得đắc 聞văn 是thị 修tu 智trí 。

(# 此thử 謂vị 熟thục 內nội 己kỷ 。 餘dư 成thành 他tha 有hữu 情tình )# 。

此thử 為vi 自tự 湻# 熟thục 。 餘dư 者giả 化hóa 眾chúng 生sanh 。

此thử 釋thích 能năng 於ư 此thử 經Kinh 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 至chí 成thành 就tựu 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 義nghĩa 也dã 。 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 較giảo 量lượng 殊thù 勝thắng 。 是thị 修tu 何hà 等đẳng 行hành 耶da 。 是thị 得đắc 何hà 等đẳng 福phước 德đức 耶da 。 復phục 成thành 就tựu 何hà 等đẳng 事sự 業nghiệp 耶da 。 修tu 持trì 說thuyết 行hành 。 是thị 為vi 正chánh 行hạnh 。 證chứng 真Chân 如Như 果quả 。 是thị 大đại 福phước 德đức 。 成thành 就tựu 威uy 力lực 殊thù 勝thắng 。 是thị 大đại 事sự 業nghiệp 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 皆giai 自tự 聞văn 經Kinh 始thỉ 也dã 。 名danh 字tự 有hữu 三tam 種chủng 。 曰viết 受thọ 持trì 。 曰viết 讀đọc 誦tụng 。 曰viết 演diễn 說thuyết 。 欲dục 受thọ 持trì 其kỳ 義nghĩa 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 先tiên 須tu 讀đọc 誦tụng 其kỳ 文văn 。 是thị 讀đọc 誦tụng 者giả 聞văn 慧tuệ 也dã 。 受thọ 持trì 者giả 思tư 慧tuệ 也dã 。 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 內nội 自tự 思tư 惟duy 。 兼kiêm 此thử 二nhị 者giả 。 是thị 得đắc 修tu 行hành 智trí 也dã 。 此thử 聞văn 思tư 修tu 智trí 。 不bất 為vi 耽đam 玩ngoạn 文văn 字tự 故cố 。 為vi 自tự 湻# 熟thục 般Bát 若Nhã 性tánh 智trí 故cố 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 餘dư 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 常thường 以dĩ 所sở 聞văn 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 俾tỉ 人nhân 人nhân 皆giai 能năng 成thành 就tựu 最tối 上thượng 第đệ 一nhất 之chi 果quả 。 是thị 為vi 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 也dã 。

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 偈kệ 釋thích 上thượng (# 宗tông 通thông 卷quyển 八bát )#