金Kim 剛Cang 經Kinh 疏Sớ/sơ 記Ký 科Khoa 會Hội 卷quyển 第đệ 七thất

唐đường 。 圭# 峰phong 大đại 師sư 。 疏sớ/sơ 。

宋tống 。 長trường/trưởng 水thủy 大đại 師sư 。 記ký 。

後hậu 學học 古cổ 杭# 雲vân 棲tê 釋thích 大đại 璸# 科khoa 會hội

△# 八bát 斷đoạn 持trì 說thuyết 未vị 脫thoát 苦khổ 果quả 疑nghi (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 敘tự 疑nghi 。 二nhị 依y 經kinh 斷đoạn 疑nghi 。 初sơ 標tiêu 章chương 敘tự 疑nghi 四tứ 。 初sơ 標tiêu 章chương 。 二nhị 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 。 三tam 印ấn 定định 。 四tứ 結kết 成thành 疑nghi 。

初sơ 標tiêu 章chương 。

【# 疏sớ/sơ 】# 八bát 斷đoạn 持trì 說thuyết 未vị 脫thoát 苦khổ 果quả 疑nghi 。

【# 記ký 】# 第đệ 八bát 疏sớ/sơ 。 初sơ 標tiêu 章chương 。

△# 二nhị 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 向hướng 說thuyết 捨xả 身thân 。 苦khổ 身thân 果quả 報báo 。 故cố 福phước 劣liệt 。

【# 記ký 】# 向hướng 說thuyết 下hạ 。 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 也dã 。 此thử 從tùng 前tiền 內nội 財tài 較giảo 量lượng 中trung 來lai 。 謂vị 河hà 沙sa 命mạng 施thí 。 全toàn 勝thắng 外ngoại 財tài 。 猶do 感cảm 苦khổ 身thân 。 故cố 名danh 為vi 劣liệt 。

△# 三tam 印ấn 定định 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 。

【# 記ký 】# 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 印ấn 定định 前tiền 說thuyết 。

△# 四tứ 結kết 成thành 疑nghi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 此thử 法Pháp 門môn 持trì 說thuyết 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 苦khổ 行hạnh 。 亦diệc 是thị 苦khổ 果quả 。

【# 記ký 】# 依y 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 疑nghi 也dã 。 謂vị 依y 此thử 經Kinh 受thọ 持trì 解giải 說thuyết 。 不bất 憚đạn 勞lao 苦khổ 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。 無vô 所sở 不bất 為vi 。 剜oan 身thân 然nhiên 燈đăng 割cát 股cổ 救cứu 鴿cáp 。 一nhất 句cú 投đầu 火hỏa 。 半bán 偈kệ 亡vong 軀khu 。 供cung 佛Phật 燒thiêu 身thân 。 捐quyên 形hình 飼tự 虎hổ 。 如như 是thị 等đẳng 行hành 。 皆giai 名danh 苦khổ 因nhân 。 為vi 行hành 頗phả 同đồng 。 果quả 證chứng 何hà 異dị 。 因nhân 果quả 既ký 等đẳng 。 何hà 勝thắng 劣liệt 哉tai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 何hà 此thử 法pháp 不bất 成thành 苦khổ 果quả 。

【# 記ký 】# 云vân 何hà 等đẳng 者giả 。 意ý 明minh 前tiền 捨xả 身thân 命mạng 。 即tức 成thành 苦khổ 果quả 。 今kim 受thọ 持trì 經Kinh 亦diệc 是thị 苦khổ 行hạnh 。 何hà 故cố 不bất 成thành 苦khổ 果quả 耶da 。

△# 二nhị 依y 經kinh 斷đoạn 疑nghi (# 經kinh )# 二nhị 。 初sơ 明minh 超siêu 忍nhẫn 以dĩ 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 勸khuyến 離ly 相tương/tướng 以dĩ 安an 忍nhẫn 。 初sơ 明minh 超siêu 忍nhẫn 以dĩ 斷đoạn 疑nghi 二nhị 。 初sơ 明minh 忍nhẫn 體thể 。 二nhị 明minh 忍nhẫn 相tương/tướng 。

初sơ 明minh 忍nhẫn 體thể 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 斷đoạn 疑nghi 之chi 文văn 二nhị 。 初sơ 明minh 超siêu 忍nhẫn 以dĩ 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 。 初sơ 明minh 忍nhẫn 體thể 。

【# 記ký 】# 忍nhẫn 體thể 經kinh 意ý 云vân 。 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 。 則tắc 無vô 此thử 相tương/tướng 。 故cố 云vân 非phi 忍nhẫn 辱nhục 等đẳng 。

【# 記ký 】# 斷đoạn 疑nghi 意ý 者giả 。 若nhược 如như 汝nhữ 言ngôn 。 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 行hành 苦khổ 行hạnh 。 便tiện 同đồng 捨xả 身thân 。 俱câu 成thành 苦khổ 果quả 者giả 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 以dĩ 前tiền 捨xả 身thân 。 不bất 達đạt 無vô 相tướng 。 即tức 成thành 苦khổ 果quả 。 持trì 說thuyết 此thử 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 苦khổ 行hạnh 。 達đạt 無vô 我ngã 人nhân 。 知tri 忍nhẫn 無vô 忍nhẫn 。 彼bỉ 岸ngạn 非phi 岸ngạn 。 直trực 造tạo 本bổn 源nguyên 。 豈khởi 成thành 苦khổ 果quả 。 故cố 云vân 忍nhẫn 辱nhục 非phi 名danh 辱nhục 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 忍Nhẫn 到Đáo 彼Bỉ 岸Ngạn 。 已dĩ 離ly 苦khổ 相tương/tướng 。 況huống 彼bỉ 岸ngạn 非phi 岸ngạn 。 誰thùy 苦khổ 誰thùy 忍nhẫn 。

【# 記ký 】# 忍nhẫn 到đáo 等đẳng 者giả 。 然nhiên 此thử 以dĩ 超siêu 忍nhẫn 為vi 體thể 。 須tu 知tri 本bổn 末mạt 五ngũ 重trọng/trùng 。 然nhiên 後hậu 披phi 疏sớ/sơ 。 則tắc 明minh 見kiến 其kỳ 理lý 。 五ngũ 重trọng/trùng 者giả 。 一nhất 是thị 本bổn 源nguyên 之chi 心tâm 。 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 二nhị 不bất 忍nhẫn 。 謂vị 以dĩ 怨oán 報báo 怨oán 。 三tam 忍nhẫn 。 雖tuy 不bất 加gia 報báo 。 未vị 能năng 忘vong 懷hoài 。 即tức 未vị 至chí 彼bỉ 岸ngạn 忍nhẫn 。 四tứ 心tâm 情tình 絕tuyệt 慮lự 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 即tức 至chí 彼bỉ 岸ngạn 忍nhẫn 。 五ngũ 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 即tức 超siêu 彼bỉ 岸ngạn 忍nhẫn 。 為vi 治trị 動động 心tâm 。 且thả 居cư 靜tĩnh 境cảnh 。 動động 既ký 非phi 實thật 。 靜tĩnh 豈khởi 為vi 真chân 。 若nhược 準chuẩn 五ngũ 門môn 。 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 。 與dữ 其kỳ 第đệ 一nhất 。 更cánh 無vô 二nhị 源nguyên 。 體thể 相tướng 常thường 然nhiên 。 竟cánh 無vô 改cải 易dị 。

○# 今kim 言ngôn 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 第đệ 四tứ 門môn 非phi 。 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 第đệ 五ngũ 門môn 。

○# 離ly 苦khổ 相tương/tướng 者giả 。 已dĩ 越việt 第đệ 三tam 。 彼bỉ 岸ngạn 非phi 岸ngạn 。 兼kiêm 超siêu 第đệ 四tứ 。 尚thượng 踰du 靜tĩnh 境cảnh 豈khởi 有hữu 動động 心tâm 。 初sơ 後hậu 兩lưỡng 端đoan 。 正chánh 當đương 忍nhẫn 體thể 。

△# 二nhị 明minh 忍nhẫn 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 引dẫn 一nhất 生sanh 證chứng 極cực 苦khổ 忍nhẫn 。 二nhị 引dẫn 多đa 生sanh 證chứng 相tương 續tục 忍nhẫn 。 初sơ 一nhất 生sanh 證chứng 極cực 苦khổ 忍nhẫn 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 。 二nhị 反phản 顯hiển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 明minh 忍nhẫn 相tương/tướng 。 二nhị 。 初sơ 引dẫn 一nhất 生sanh 證chứng 極cực 苦khổ 忍nhẫn 。 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 。

△# 初sơ 正chánh 明minh 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。 二nhị 釋thích 。

初sơ 徵trưng 。

何hà 以dĩ 故cố 。

【# 記ký 】# 正chánh 明minh 經kinh 。 徵trưng 意ý 云vân 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 能năng 行hành 此thử 忍nhẫn 。

△# 二nhị 釋thích 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 我ngã 昔tích 為vị 歌Ca 利Lợi 王Vương 。 割cát 截tiệt 身thân 體thể 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 無vô 人nhân 相tương/tướng 。 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 。

【# 記ký 】# 釋thích 意ý 云vân 。 以dĩ 無vô 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 歌ca 利lợi 。 此thử 云vân 極cực 惡ác 。 佛Phật 昔tích 作tác 仙tiên 。 山sơn 中trung 修tu 道Đạo 。 王vương 獵liệp 疲bì 寢tẩm 。 妃phi 共cộng 禮lễ 仙tiên 。 王vương 問vấn 得đắc 四Tứ 果Quả 。 皆giai 答đáp 不bất 得đắc 。 王vương 怒nộ 割cát 截tiệt 。 天thiên 怒nộ 雨vũ 石thạch 。 王vương 懼cụ 而nhi 懺sám 悔hối 。 仙tiên 證chứng 本bổn 無vô 瞋sân 。 王vương 乃nãi 免miễn 害hại 。

【# 記ký 】# 歌Ca 利Lợi 王Vương 等đẳng 。 準chuẩn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 。 我ngã 念niệm 往vãng 昔tích 。 生sanh 南nam 天Thiên 竺Trúc 。 富phú 單đơn 那na 城thành 。 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 。 是thị 時thời 有hữu 王vương 。 名danh 迦ca 羅la 富phú 。 其kỳ 性tánh 暴bạo 惡ác 。 憍kiêu 慢mạn 自tự 在tại 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 在tại 彼bỉ 城thành 外ngoại 。 寂tịch 然nhiên 禪thiền 思tư 。

爾nhĩ 時thời 彼bỉ 王vương 。 春xuân 木mộc 華hoa 敷phu 。 與dữ 其kỳ 眷quyến 屬thuộc 。 宮cung 人nhân 綵thải 女nữ 。 出xuất 城thành 遊du 觀quan 。 在tại 林lâm 樹thụ 下hạ 。 五ngũ 欲dục 自tự 娛ngu 。 其kỳ 諸chư 綵thải 女nữ 。 捨xả 王vương 遊du 戲hí 。 遂toại 至chí 我ngã 所sở 。 我ngã 時thời 為vi 欲dục 斷đoạn 彼bỉ 貪tham 故cố 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。

時thời 王vương 見kiến 我ngã 。 便tiện 生sanh 惡ác 心tâm 。 而nhi 問vấn 我ngã 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 已dĩ 得đắc 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 耶da 。 我ngã 言ngôn 不bất 得đắc 。 復phục 言ngôn 。 或hoặc 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 耶da 。 我ngã 言ngôn 不bất 得đắc 。 復phục 言ngôn 。 汝nhữ 既ký 年niên 少thiếu 。 未vị 得đắc 如như 是thị 二nhị 果quả 。 則tắc 為vi 具cụ 有hữu 。 貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 恣tứ 情tình 觀quán 我ngã 女nữ 人nhân 。 我ngã 即tức 答đáp 言ngôn 。 大đại 王vương 當đương 知tri 。 我ngã 今kim 雖tuy 未vị 斷đoạn 貪tham 欲dục 結kết 。 然nhiên 其kỳ 內nội 心tâm 。 實thật 無vô 貪tham 著trước 。 王vương 言ngôn 癡si 人nhân 。 世thế 有hữu 仙tiên 人nhân 。 服phục 氣khí 食thực 果quả 。 見kiến 色sắc 尚thượng 貪tham 。 況huống 汝nhữ 盛thịnh 年niên 。 未vị 斷đoạn 貪tham 欲dục 。 云vân 何hà 見kiến 色sắc 而nhi 當đương 不bất 著trước 。 我ngã 言ngôn 大đại 王vương 。 見kiến 色sắc 不bất 貪tham 。 實thật 不bất 由do 於ư 服phục 氣khí 食thực 果quả 。 皆giai 由do 繫hệ 念niệm 無vô 常thường 不bất 淨tịnh 。 王vương 言ngôn 。 若nhược 有hữu 輕khinh 他tha 。 而nhi 生sanh 誹phỉ 謗báng 。 云vân 何hà 得đắc 名danh 。 修tu 持trì 淨tịnh 戒giới 。 我ngã 言ngôn 大đại 王vương 。 若nhược 有hữu 妬đố 心tâm 。 則tắc 為vi 誹phỉ 謗báng 。 我ngã 無vô 妬đố 心tâm 。 云vân 何hà 言ngôn 謗báng 。 王vương 言ngôn 大Đại 士Sĩ 。 云vân 何hà 名danh 戒giới 。 我ngã 言ngôn 忍nhẫn 名danh 為vi 戒giới 。 王vương 言ngôn 。 若nhược 忍nhẫn 是thị 戒giới 。 當đương 截tiệt 汝nhữ 耳nhĩ 。 若nhược 能năng 忍nhẫn 者giả 。 知tri 汝nhữ 持trì 戒giới 。 即tức 截tiệt 我ngã 耳nhĩ 。

時thời 我ngã 被bị 截tiệt 。 容dung 願nguyện 不bất 變biến 。

時thời 王vương 羣quần 臣thần 。 見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。 即tức 諫gián 王vương 言ngôn 。 如như 是thị 大Đại 士Sĩ 。 不bất 應ưng 加gia 害hại 。 王vương 告cáo 諸chư 臣thần 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 知tri 是thị 大Đại 士Sĩ 。 諸chư 臣thần 答đáp 言ngôn 。 見kiến 受thọ 苦khổ 時thời 。 容dung 顏nhan 不bất 變biến 。 王vương 復phục 詰cật 言ngôn 。 我ngã 當đương 更cánh 試thí 。 知tri 變biến 不bất 變biến 。 即tức 劓tị 其kỳ 鼻tị 。 刖# 其kỳ 手thủ 足túc 。

爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 世thế 中trung 修tu 習tập 慈từ 悲bi 。 慜mẫn 苦khổ 眾chúng 生sanh 。

時thời 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 心tâm 懷hoài 瞋sân 忿phẫn 。 雨vũ 砂sa 礫lịch 石thạch 。 王vương 見kiến 事sự 已dĩ 心tâm 大đại 怖bố 畏úy 。 復phục 至chí 我ngã 所sở 。 長trường 跪quỵ 而nhi 言ngôn 。 惟duy 願nguyện 哀ai 愍mẫn 。 聽thính 我ngã 懺sám 悔hối 。 我ngã 言ngôn 大đại 王vương 。 我ngã 心tâm 無vô 瞋sân 。 亦diệc 如như 無vô 貪tham 。 王vương 言ngôn 大đại 德đức 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 我ngã 即tức 立lập 誓thệ 。 我ngã 若nhược 真chân 實thật 無vô 瞋sân 恨hận 者giả 。 令linh 我ngã 此thử 身thân 。 平bình 復phục 如như 故cố 。 發phát 是thị 願nguyện 已dĩ 。 身thân 即tức 平bình 復phục 。

○# 今kim 疏sớ/sơ 言ngôn 問vấn 得đắc 四Tứ 果Quả 者giả 。 葢# 通thông 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 。 不bất 但đãn 無vô 苦khổ 。 而nhi 乃nãi 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 慈từ 悲bi 故cố 。

【# 記ký 】# 論luận 云vân 下hạ 。 義nghĩa 如như 後hậu 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 反phản 顯hiển 。

△# 二nhị 反phản 顯hiển 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。 二nhị 釋thích 。

初sơ 徵trưng 。

何hà 以dĩ 故cố 。

【# 記ký 】# 反phản 顯hiển 經kinh 。 徵trưng 意ý 云vân 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 得đắc 知tri 無vô 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 。

△# 二nhị 釋thích 。

我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 節tiết 節tiết 支chi 解giải 時thời 。 若nhược 有hữu 我ngã 相tướng 。 人nhân 相tương/tướng 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。 應ưng 生sanh 嗔sân 恨hận 。

【# 記ký 】# 釋thích 意ý 云vân 。 若nhược 有hữu 我ngã 相tướng 。 應ưng 生sanh 嗔sân 恨hận 。 既ký 不bất 嗔sân 恨hận 。 則tắc 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 如như 昔tích 立lập 誓thệ 。 若nhược 實thật 無vô 瞋sân 。 身thân 即tức 平bình 復phục 。 以dĩ 無vô 瞋sân 故cố 。 則tắc 知tri 無vô 我ngã 。 以dĩ 無vô 我ngã 故cố 。 方phương 成thành 真chân 實thật 。 忍Nhẫn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

○# 支chi 。 離ly 也dã 。

△# 二nhị 引dẫn 多đa 生sanh 證chứng 相tương 續tục 忍nhẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 。 引dẫn 多đa 生sanh 證chứng 相tương 續tục 忍nhẫn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 念niệm 過quá 去khứ 。 於ư 五ngũ 百bách 世thế 。 作tác 忍Nhẫn 辱Nhục 仙Tiên 人Nhân 。 於ư 爾nhĩ 所sở 世thế 。 無vô 我ngã 相tướng 。 無vô 人nhân 相tướng 。 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 。

【# 記ký 】# 相tương 續tục 忍nhẫn 經kinh 意ý 云vân 。 恐khủng 人nhân 將tương 謂vị 只chỉ 是thị 一nhất 度độ 能năng 為vi 此thử 忍nhẫn 。 故cố 說thuyết 過quá 去khứ 已dĩ 五ngũ 百bách 生sanh 。 或hoặc 恐khủng 人nhân 言ngôn 。 無vô 我ngã 能năng 忍nhẫn 。 應ưng 可khả 暫tạm 時thời 。 若nhược 使sử 頻tần 為vi 。 必tất 不bất 能năng 爾nhĩ 。 故cố 說thuyết 多đa 生sanh 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 。 或hoặc 恐khủng 人nhân 言ngôn 。 有hữu 何hà 所sở 因nhân 。 無vô 我ngã 能năng 忍nhẫn 。 故cố 說thuyết 多đa 生sanh 忍nhẫn 之chi 熟thục 故cố 。 含hàm 三tam 意ý 故cố 。 有hữu 是thị 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 累lũy/lụy/luy 苦khổ 故cố 忍nhẫn 熟thục 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 但đãn 與dữ 正chánh 定định 慈từ 悲bi 相tương 應ứng 。

【# 記ký 】# 累lũy/lụy/luy 苦khổ 故cố 者giả 。 本bổn 疑nghi 累lũy/lụy/luy 苦khổ 難nan 忍nhẫn 。 卻khước 由do 累lũy/lụy/luy 苦khổ 能năng 忍nhẫn 。 斯tư 則tắc 翻phiên 前tiền 三tam 意ý 中trung 後hậu 二nhị 意ý 也dã 。

○# 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 然nhiên 有hữu 四tứ 意ý 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 為vi 忍nhẫn 熟thục 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 役dịch 力lực 之chi 人nhân 。 久cửu 得đắc 其kỳ 志chí 也dã 。 二nhị 為vi 正chánh 定định 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 常thường 踞cứ 大đại 定định 。 寂tịch 滅diệt 不bất 動động 故cố 。 三tam 為vi 愍mẫn 他tha 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 孩hài 子tử 杖trượng 父phụ 。 父phụ 即tức 樂nhạo 生sanh 。 四tứ 為vi 自tự 利lợi 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 將tương 此thử 幻huyễn 形hình 。 易dị 得đắc 堅kiên 質chất 。 具cụ 茲tư 四tứ 意ý 。 故cố 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 疏sớ/sơ 文văn 但đãn 有hữu 前tiền 三tam 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 偈kệ 。 云vân 離ly 我ngã 及cập 恚khuể 相tương/tướng 。 實thật 無vô 有hữu 苦khổ 惱não 。 共cộng 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 慈từ 悲bi 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 果quả 。

【# 記ký 】# 故cố 偈kệ 云vân 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。

○# 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 果quả 者giả 。 對đối 破phá 疑nghi 情tình 也dã 。 謂vị 因nhân 苦khổ 果quả 還hoàn 苦khổ 。 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 還hoàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 如như 陶đào 金kim 作tác 器khí 。 器khí 還hoàn 是thị 金kim 。 和hòa 土thổ/độ 脫thoát 墼kích 。 墼kích 還hoàn 是thị 土thổ/độ 。 前tiền 徵trưng 云vân 何hà 此thử 法pháp 不bất 成thành 苦khổ 果quả 。 今kim 此thử 結kết 云vân 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 。 故cố 不bất 成thành 苦khổ 果quả 也dã 。

△# 二nhị 勸khuyến 離ly 相tương/tướng 以dĩ 安an 忍nhẫn (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 引dẫn 論luận 敘tự 意ý 。 二nhị 分phần 文văn 正chánh 釋thích 。

初sơ 引dẫn 論luận 敘tự 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 。 勸khuyến 離ly 相tương/tướng 以dĩ 安an 忍nhẫn 。 論luận 云vân 。 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 離ly 我ngã 相tương/tướng 。 見kiến 苦khổ 行hạnh 苦khổ 。 欲dục 捨xả 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 勸khuyến 離ly 相tương/tướng 。 無vô 著trước 云vân 。 為vi 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 因nhân 緣duyên 有hữu 三tam 種chủng 苦khổ 。 謂vị 流lưu 轉chuyển 苦khổ 。 眾chúng 生sanh 相tương 違vi 苦khổ 。 乏phạp 受thọ 用dụng 苦khổ 。

【# 記ký 】# 二nhị 勸khuyến 離ly 相tương/tướng 中trung 。 疏sớ/sơ 二nhị 。 一nhất 引dẫn 論luận 敘tự 意ý 。

○# 論luận 云vân 下hạ 。 出xuất 勸khuyến 之chi 由do 也dã 。 謂vị 不bất 能năng 安an 忍nhẫn 。 欲dục 捨xả 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 由do 見kiến 苦khổ 故cố 。 見kiến 苦khổ 是thị 苦khổ 者giả 。 由do 不bất 離ly 我ngã 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 離ly 我ngã 相tương/tướng 。 則tắc 不bất 見kiến 苦khổ 。 自tự 然nhiên 成thành 忍nhẫn 。 不bất 捨xả 菩Bồ 提Đề 。 故cố 今kim 勸khuyến 之chi 。 令linh 離ly 相tương/tướng 也dã 。 夫phu 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 謂vị 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 。 二nhị 利lợi 不bất 息tức 。 既ký 若nhược 見kiến 苦khổ 為vi 苦khổ 。 即tức 不bất 能năng 忘vong 身thân 捨xả 命mạng 。 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 是thị 故cố 便tiện 捨xả 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 本bổn 發phát 大đại 心tâm 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 至chí 六lục 住trụ 。 被bị 乞khất 眼nhãn 睛tình 。 便tiện 生sanh 瞋sân 忿phẫn 。 不bất 成thành 忍nhẫn 行hành 。 捨xả 大đại 歸quy 小tiểu 。 葢# 由do 我ngã 相tương/tướng 也dã 。

○# 三tam 種chủng 苦khổ 者giả 。 前tiền 二nhị 即tức 次thứ 文văn 。 後hậu 一nhất 即tức 當đương 第đệ 十thập 疑nghi 中trung 心tâm 住trụ 於ư 法pháp 行hành 布bố 施thí 等đẳng 是thị 也dã 。 意ý 明minh 住trụ 相tương/tướng 行hành 施thí 。 墮đọa 有hữu 漏lậu 中trung 。 受thọ 用dụng 欲dục 樂lạc 。 疲bì 乏phạp 生sanh 苦khổ 也dã 。 亦diệc 可khả 有hữu 漏lậu 有hữu 限hạn 。 有hữu 限hạn 故cố 乏phạp 受thọ 用dụng 。 乏phạp 受thọ 用dụng 故cố 生sanh 於ư 苦khổ 也dã 。 然nhiên 今kim 依y 天thiên 親thân 科khoa 經kinh 。 故cố 不bất 收thu 入nhập 此thử 段đoạn 。 前tiền 二nhị 文văn 理lý 相tương 似tự 。 故cố 全toàn 用dụng 之chi 。

△# 二nhị 分phần 文văn 正chánh 釋thích (# 經kinh )# 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 二nhị 別biệt 顯hiển 【# 疏sớ/sơ 】# 文văn 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。

△# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

【# 記ký 】# 總tổng 標tiêu 經kinh 意ý 云vân 。 以dĩ 是thị 無vô 我ngã 相tương/tướng 等đẳng 得đắc 成thành 忍nhẫn 行hành 故cố 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 須tu 離ly 相tương/tướng 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 離ly 相tương/tướng 發phát 心tâm 。 雖tuy 逢phùng 大đại 苦khổ 。 即tức 能năng 不bất 捨xả 。

【# 記ký 】# 若nhược 離ly 等đẳng 者giả 。 住trụ 相tương/tướng 既ký 捨xả 菩Bồ 提Đề 。 不bất 住trụ 即tức 成thành 大đại 忍nhẫn 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 自tự 然nhiên 久cửu 固cố 。 何hà 捨xả 之chi 有hữu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 著trước 云vân 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 者giả 。 為vi 離ly 如như 是thị 三tam 苦khổ 相tương/tướng 也dã 。

【# 記ký 】# 無vô 著trước 下hạ 。 可khả 知tri 。

△# 二nhị 別biệt 顯hiển 二nhị 。 初sơ 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 流lưu 轉chuyển 苦khổ 。 二nhị 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 相tương 違vi 苦khổ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 別biệt 顯hiển 。 二nhị 。 初sơ 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 流lưu 轉chuyển 苦khổ 。

△# 初sơ 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 流lưu 轉chuyển 苦khổ 。

不bất 應ưng 住trụ 色sắc 生sanh 心tâm 。 不bất 應ưng 住trụ 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 生sanh 心tâm 。 應ưng 生sanh 無vô 所sở 住trụ 心tâm 。 若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 則tắc 為vi 非phi 住trụ 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 應ưng 住trụ 色sắc 布bố 施thí 。

【# 記ký 】# 流lưu 轉chuyển 苦khổ 經kinh 意ý 云vân 。 不bất 應ưng 住trụ 於ư 色sắc 等đẳng 六lục 境cảnh 。 生sanh 於ư 妄vọng 心tâm 。 應ưng 生sanh 無vô 住trụ 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 則tắc 為vi 非phi 住trụ 菩Bồ 提Đề 也dã 。

○# 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 佛Phật 於ư 正chánh 答đáp 問vấn 之chi 中trung 。 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 應ưng 住trụ 於ư 色sắc 等đẳng 布bố 施thí 。

○# 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。 處xứ 處xứ 皆giai 同đồng 。 故cố 引dẫn 前tiền 文văn 以dĩ 證chứng 於ư 後hậu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 正chánh 明minh 。 流lưu 是thị 集Tập 諦Đế 。 轉chuyển 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 無vô 著trước 云vân 。 若nhược 著trước 色sắc 等đẳng 。 則tắc 於ư 流lưu 轉chuyển 苦khổ 中trung 疲bì 乏phạp 故cố 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 不bất 生sanh 。

【# 記ký 】# 流lưu 是thị 下hạ 。 解giải 科khoa 文văn 。 此thử 即tức 四Tứ 諦Đế 之chi 中trung 前tiền 二nhị 世thế 間gian 因nhân 果quả 也dã 。 大đại 雲vân 解giải 云vân 。 集tập 招chiêu 苦khổ 果quả 。 故cố 說thuyết 為vi 流lưu 。 生sanh 死tử 不bất 停đình 。 故cố 名danh 為vi 轉chuyển 。 斯tư 則tắc 襲tập 習tập 綸luân 輪luân 之chi 義nghĩa 也dã 。

○# 著trước 色sắc 等đẳng 者giả 。 著trước 色sắc 等đẳng 。 即tức 疲bì 乏phạp 菩Bồ 提Đề 心tâm 不bất 生sanh 。 不bất 著trước 色sắc 等đẳng 。 即tức 不bất 疲bì 乏phạp 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 生sanh 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu 引dẫn 證chứng 。 引dẫn 前tiền 說thuyết 無vô 住trụ 施thí 具cụ 含hàm 六Lục 度Độ 。 證chứng 此thử 文văn 矣hĩ 。

【# 記ký 】# 引dẫn 前tiền 等đẳng 者giả 。 是thị 上thượng 修tu 行hành 文văn 中trung 也dã 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。

△# 二nhị 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 相tương 違vi 苦khổ (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 科khoa 。 二nhị 釋thích 。

初sơ 科khoa 【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 。 對đối 治trị 不bất 忍nhẫn 相tương 違vi 苦khổ 。

△# 二nhị 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 指chỉ 配phối 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 引dẫn 無vô 著trước 顯hiển 意ý 。 二nhị 約ước 天thiên 親thân 釋thích 文văn 。

初sơ 引dẫn 無vô 著trước 顯hiển 意ý 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 又hựu 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 則tắc 非phi 眾chúng 生sanh 。

【# 記ký 】# 相tương 違vi 苦khổ 經kinh 意ý 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 行hành 。 本bổn 為vì 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 故cố 使sử 離ly 相tương/tướng 。 行hành 於ư 布bố 施thí 。 若nhược 能năng 離ly 相tương/tướng 。 則tắc 眾chúng 生sanh 相tương 違vi 時thời 。 不bất 生sanh 疲bì 乏phạp 也dã 。

○# 況huống 我ngã 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 非phi 相tướng 耶da 。 以dĩ 皆giai 本bổn 無vô 故cố 須tu 離ly 矣hĩ 。 若nhược 其kỳ 本bổn 有hữu 。 何hà 用dụng 離ly 之chi 。 勸khuyến 離ly 之chi 旨chỉ 。 方phương 茲tư 著trước 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 著trước 云vân 。 既ký 為vi 眾chúng 生sanh 行hành 施thí 。 云vân 何hà 於ư 彼bỉ 生sanh 瞋sân 。 由do 不bất 能năng 無vô 眾chúng 生sanh 想tưởng 故cố 。 眾chúng 生sanh 相tương 違vi 時thời 。 即tức 生sanh 疲bì 乏phạp 。 故cố 顯hiển 示thị 人nhân 無vô 我ngã 。 法pháp 無vô 我ngã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 疏sớ/sơ 文văn 內nội 。 引dẫn 無vô 著trước 顯hiển 意ý 。

○# 既ký 為vi 等đẳng 者giả 。 葢# 不bất 合hợp 為vi 而nhi 為vi 之chi 也dã 。 如như 人nhân 邊biên 客khách 本bổn 為vi 供cung 承thừa 。 見kiến 有hữu 所sở 須tu 。 反phản 生sanh 凌lăng 辱nhục 。 於ư 理lý 如như 何hà 。

○# 由do 不bất 能năng 下hạ 。 出xuất 瞋sân 之chi 所sở 以dĩ 也dã 。

○# 故cố 顯hiển 下hạ 。 出xuất 經kinh 意ý 也dã 。 但đãn 無vô 此thử 二nhị 。 心tâm 必tất 相tương 應ứng 。

△# 二nhị 約ước 天thiên 親thân 釋thích 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 。 諸chư 相tướng 者giả 。 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 也dã 。 非phi 相tướng 者giả 。 無vô 我ngã 也dã 。 陰ấm 中trung 見kiến 我ngã 。 是thị 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。

【# 記ký 】# 論luận 云vân 下hạ 。 二nhị 約ước 天thiên 親thân 釋thích 文văn 。

○# 眾chúng 生sanh 相tướng 者giả 。 以dĩ 魏ngụy 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 相tướng 故cố 。

○# 陰ấm 中trung 等đẳng 者giả 。 今kim 於ư 陰ấm 中trung 。 不bất 見kiến 有hữu 我ngã 。 故cố 云vân 非phi 相tướng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 者giả 。 五ngũ 陰ấm 法pháp 也dã 。 非phi 眾chúng 生sanh 者giả 。 陰ấm 空không 故cố 。 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。

【# 記ký 】# 五ngũ 陰ấm 法pháp 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 皆giai 用dụng 五ngũ 陰ấm 。 之chi 所sở 成thành 故cố 。

○# 陰ấm 空không 等đẳng 者giả 。 以dĩ 無vô 能năng 成thành 之chi 五ngũ 陰ấm 。 故cố 云vân 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。

【# 記ký 】# 然nhiên 此thử 人nhân 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 本bổn 自tự 空không 無vô 。 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 。 妄vọng 執chấp 為vi 有hữu 。 今kim 所sở 說thuyết 者giả 。 意ý 令linh 知tri 而nhi 離ly 之chi 也dã 。

【# 記ký 】# 又hựu 此thử 我ngã 法pháp 經kinh 文văn 。 文văn 與dữ 意ý 反phản 。 文văn 即tức 先tiên 法pháp 後hậu 人nhân 。 意ý 則tắc 先tiên 人nhân 後hậu 法pháp 。 魏ngụy 經kinh 之chi 內nội 。 文văn 句cú 昭chiêu 然nhiên 。 故cố 今kim 疏sớ/sơ 中trung 。 順thuận 意ý 釋thích 也dã 。

△# 二nhị 指chỉ 配phối 。

【# 疏sớ/sơ 】# 乏phạp 受thọ 用dụng 苦khổ 配phối 在tại 後hậu 段đoạn 。

△# 九cửu 斷đoạn 能năng 證chứng 無vô 體thể 非phi 因nhân 疑nghi (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 敘tự 疑nghi 。 二nhị 依y 經kinh 斷đoạn 疑nghi 。 初sơ 標tiêu 章chương 敘tự 疑nghi 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 。 二nhị 敘tự 疑nghi 。

初sơ 標tiêu 章chương 。

【# 疏sớ/sơ 】# 九cửu 斷đoạn 能năng 證chứng 無vô 體thể 非phi 因nhân 疑nghi 。

【# 記ký 】# 第đệ 九cửu 疏sớ/sơ 。 初sơ 標tiêu 章chương 。

△# 二nhị 敘tự 疑nghi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 。 於ư 證chứng 果Quả 中trung 無vô 道đạo 。 云vân 何hà 彼bỉ 於ư 果quả 為vi 能năng 作tác 因nhân 。

【# 記ký 】# 於ư 證chứng 下hạ 。 述thuật 疑nghi 意ý 。 兼kiêm 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 也dã 。

○# 此thử 從tùng 前tiền 第đệ 三tam 第đệ 七thất 中trung 來lai 。 以dĩ 彼bỉ 較giảo 量lượng 內nội 外ngoại 財tài 施thí 。 不bất 及cập 持trì 經Kinh 。 以dĩ 此thử 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 遂toại 起khởi 疑nghi 云vân 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 且thả 言ngôn 說thuyết 是thị 因nhân 。 因nhân 即tức 是thị 道đạo 。 以dĩ 此thử 證chứng 果Quả 。 理lý 則tắc 不bất 成thành 。 何hà 者giả 。 以dĩ 果quả 是thị 無vô 為vi 。 無vô 為vi 有hữu 體thể 。 因nhân 是thị 有hữu 為vi 。 有hữu 為vi 無vô 體thể 。 無vô 體thể 之chi 道đạo 。 不bất 到đáo 果quả 中trung 。 云vân 何hà 說thuyết 此thử 而nhi 為vi 因nhân 耶da 。

△# 二nhị 依y 經kinh 斷đoạn 疑nghi (# 經kinh )# 二nhị 。 初sơ 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 離ly 執chấp 。 初sơ 斷đoạn 疑nghi (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 略lược 消tiêu 經kinh 意ý 。 二nhị 廣quảng 釋thích 五ngũ 語ngữ 。

初sơ 略lược 消tiêu 經kinh 意ý 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 是thị 真chân 語ngữ 者giả 。 實thật 語ngữ 者giả 。 如như 語ngữ 者giả 。 不bất 誑cuống 語ngữ 者giả 。 不bất 異dị 語ngữ 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 斷đoạn 疑nghi 之chi 文văn 二nhị 。 初sơ 斷đoạn 疑nghi 。

【# 記ký 】# 斷đoạn 疑nghi 經kinh 意ý 云vân 。 如Như 來Lai 之chi 言ngôn 。 真chân 實thật 無vô 異dị 。 皆giai 如như 其kỳ 事sự 。 不bất 誑cuống 眾chúng 生sanh 。 持trì 說thuyết 必tất 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 不bất 信tín 。

○# 又hựu 以dĩ 如Như 來Lai 說thuyết 於ư 真chân 實thật 等đẳng 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 為vi 真chân 實thật 語ngữ 者giả 。 由do 是thị 者giả 字tự 皆giai 屬thuộc 如Như 來Lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 所sở 有hữu 說thuyết 。 皆giai 如như 其kỳ 事sự 。 今kim 說thuyết 證chứng 果Quả 。 何hà 疑nghi 不bất 然nhiên 。

【# 記ký 】# 疏sớ/sơ 文văn 。 初sơ 略lược 消tiêu 經kinh 意ý 。

○# 佛Phật 所sở 下hạ 。 通thông 說thuyết 斷đoạn 疑nghi 之chi 意ý 。

○# 皆giai 如như 其kỳ 事sự 者giả 。 即tức 下hạ 四tứ 語ngữ 。 所sở 說thuyết 之chi 事sự 。

○# 今kim 說thuyết 等đẳng 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 況huống 此thử 也dã 。 意ý 云vân 彼bỉ 既ký 無vô 謬mậu 。 此thử 豈khởi 不bất 然nhiên 。

△# 二nhị 廣quảng 釋thích 五ngũ 語ngữ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 真chân 語ngữ 者giả 。 說thuyết 佛Phật 身thân 大đại 菩Bồ 提Đề 法Pháp 也dã 。 是thị 真chân 智trí 故cố 。

【# 記ký 】# 真chân 語ngữ 下hạ 。 二nhị 廣quảng 釋thích 五ngũ 語ngữ 。

○# 佛Phật 身thân 。 即tức 真chân 身thân 也dã 。 以dĩ 法pháp 報báo 合hợp 論luận 。 理lý 智trí 無vô 二nhị 故cố 。 若nhược 欲dục 分phần/phân 文văn 別biệt 指chỉ 。 則tắc 佛Phật 身thân 是thị 報báo 。 大đại 菩Bồ 提Đề 法Pháp 為vi 法pháp 也dã 。

○# 是thị 真chân 智trí 者giả 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 是thị 覺giác 。 覺giác 即tức 智trí 故cố 。 論luận 云vân 。 依y 此thử 法Pháp 身thân 。 說thuyết 名danh 本bổn 覺giác 。 法pháp 報báo 合hợp 說thuyết 。 同đồng 名danh 真chân 身thân 。 如Như 來Lai 說thuyết 此thử 。 真chân 智trí 之chi 法pháp 。 乃nãi 名danh 如Như 來Lai 為vi 真chân 語ngữ 者giả 。 此thử 則tắc 以dĩ 所sở 說thuyết 名danh 能năng 說thuyết 也dã 。 餘dư 皆giai 例lệ 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 實thật 語ngữ 者giả 。 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 四Tứ 諦Đế 。 諦đế 是thị 實thật 義nghĩa 。

【# 記ký 】# 諦đế 實thật 等đẳng 義nghĩa 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 語ngữ 者giả 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 法Pháp 有hữu 真Chân 如Như 。 小Tiểu 乘Thừa 無vô 也dã 。

【# 記ký 】# 如như 語ngữ 等đẳng 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 雖tuy 有hữu 生sanh 空không 之chi 理lý 。 非phi 實thật 真Chân 如Như 。 以dĩ 是thị 偏thiên 真chân 。 未vị 徹triệt 源nguyên 故cố 。 大Đại 乘Thừa 之chi 內nội 。 具cụ 顯hiển 三tam 空không 。 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 是thị 究cứu 竟cánh 真Chân 如Như 法pháp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 異dị 語ngữ 者giả 。 說thuyết 三tam 世thế 授thọ 記ký 等đẳng 事sự 。 更cánh 無vô 參tham 差sai 。

【# 記ký 】# 不bất 異dị 者giả 。 與dữ 三tam 乘thừa 弟đệ 子tử 授thọ 記ký 。 劫kiếp 數số 久cửu 遠viễn 。 名danh 號hiệu 壽thọ 量lượng 國quốc 土độ 等đẳng 事sự 。 一nhất 一nhất 不bất 異dị 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 將tương 此thử 四tứ 語ngữ 。 不bất 誑cuống 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 秦tần 譯dịch 。 加gia 不bất 誑cuống 語ngữ 。

【# 記ký 】# 佛Phật 將tương 等đẳng 者giả 。 謂vị 本bổn 來lai 只chỉ 有hữu 四tứ 語ngữ 。 秦tần 什thập 譯dịch 時thời 。 加gia 此thử 一nhất 語ngữ 。 欲dục 以dĩ 統thống 收thu 四tứ 語ngữ 。 發phát 明minh 佛Phật 意ý 。 用dụng 之chi 斷đoạn 疑nghi 也dã 。

○# 應ưng 可khả 一nhất 一nhất 舉cử 而nhi 問vấn 之chi 。 以dĩ 顯hiển 不bất 誑cuống 之chi 義nghĩa 。 且thả 如như 佛Phật 說thuyết 大đại 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。 為vi 真chân 智trí 時thời 。 為vi 真chân 不bất 真chân 耶da 。 則tắc 對đối 曰viết 真chân 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 是thị 真chân 語ngữ 者giả 。 斯tư 則tắc 不bất 誑cuống 之chi 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。 他tha 皆giai 例lệ 此thử 。

【# 記ký 】# 說thuyết 此thử 四tứ 事sự 。 既ký 不bất 誑cuống 人nhân 。 今kim 說thuyết 此thử 經Kinh 。 受thọ 持trì 得đắc 菩Bồ 提Đề 果quả 。 豈khởi 成thành 誑cuống 耶da 。 云vân 何hà 不bất 信tín 。

【# 記ký 】# 雖tuy 此thử 言ngôn 說thuyết 有hữu 為vi 無vô 體thể 之chi 因nhân 。 能năng 證chứng 離ly 言ngôn 無vô 為vi 有hữu 體thể 之chi 果quả 。 故cố 偈kệ 云vân 。 果quả 雖tuy 不bất 住trụ 道đạo 。 而nhi 道đạo 能năng 為vi 因nhân 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 實thật 語ngữ 。 彼bỉ 智trí 有hữu 四tứ 種chủng 。 亦diệc 如như 淨tịnh 名danh 云vân 。 文văn 字tự 性tánh 離ly 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 無vô 離ly 文văn 字tự 。 說thuyết 解giải 脫thoát 也dã 。

△# 二nhị 離ly 執chấp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 所sở 得đắc 法Pháp 。 此thử 法pháp 無vô 實thật 無vô 虗hư 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 。 離ly 執chấp 。

【# 記ký 】# 離ly 執chấp 經kinh 意ý 者giả 。 前tiền 雖tuy 以dĩ 言ngôn 遣khiển 疑nghi 。 又hựu 恐khủng 隨tùy 言ngôn 生sanh 執chấp 。 聞văn 說thuyết 依y 言ngôn 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 便tiện 謂vị 言ngôn 中trung 有hữu 菩Bồ 提Đề 。 及cập 聞văn 言ngôn 中trung 無vô 菩Bồ 提Đề 。 便tiện 謂vị 畢tất 竟cánh 無vô 菩Bồ 提Đề 。 不bất 達đạt 言ngôn 空không 而nhi 法pháp 實thật 。 故cố 作tác 斯tư 執chấp 。 今kim 則tắc 遣khiển 之chi 。 故cố 云vân 如Như 來Lai 所sở 得đắc 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 實thật 者giả 。 如như 言ngôn 說thuyết 。 性tánh 非phi 有hữu 故cố 。

【# 記ký 】# 如như 言ngôn 等đẳng 者giả 。 為vi 言ngôn 說thuyết 緣duyên 生sanh 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 言ngôn 中trung 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 同đồng 言ngôn 說thuyết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 名danh 無vô 實thật 故cố 。 如như 言ngôn 於ư 火hỏa 。 但đãn 有hữu 火hỏa 名danh 。 名danh 言ngôn 二nhị 法pháp 。 皆giai 無vô 體thể 性tánh 。 故cố 云vân 如như 言ngôn 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 虗hư 者giả 。 不bất 如như 言ngôn 說thuyết 。 自tự 性tánh 有hữu 故cố 。

【# 記ký 】# 不bất 如như 等đẳng 者giả 。 不bất 似tự 言ngôn 說thuyết 也dã 。 謂vị 言ngôn 說thuyết 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 菩Bồ 提Đề 之chi 法Pháp 。 即tức 不bất 無vô 也dã 。 但đãn 以dĩ 不bất 在tại 言ngôn 中trung 。 不bất 無vô 離ly 言ngôn 之chi 法pháp 。 如như 言ngôn 中trung 之chi 火hỏa 雖tuy 無vô 。 不bất 無vô 離ly 言ngôn 之chi 火hỏa 。

【# 記ký 】# 由do 是thị 。 言ngôn 中trung 雖tuy 無vô 火hỏa 。 不bất 妨phương 因nhân 言ngôn 而nhi 得đắc 火hỏa 。 言ngôn 中trung 雖tuy 無vô 菩Bồ 提Đề 。 不bất 妨phương 因nhân 言ngôn 。 而nhi 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 依y 言ngôn 進tiến 修tu 。 必tất 證chứng 果Quả 故cố 。

○# 若nhược 然nhiên 者giả 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 中trung 執chấp 有hữu 。 離ly 言ngôn 執chấp 無vô 。 達đạt 此thử 有hữu 無vô 。 方phương 云vân 離ly 執chấp 。 故cố 偈kệ 云vân 。 順thuận 彼bỉ 實thật 智trí 說thuyết 。 不bất 實thật 亦diệc 不bất 虗hư 。 如như 聞văn 聲thanh 取thủ 證chứng 。 對đối 治trị 如như 是thị 說thuyết 。

△# 十thập 斷đoạn 如như 遍biến 有hữu 得đắc 無vô 得đắc 疑nghi (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 敘tự 疑nghi 。 二nhị 依y 經kinh 斷đoạn 疑nghi 。 初sơ 標tiêu 章chương 敘tự 疑nghi 四tứ 。 初sơ 標tiêu 章chương 。 二nhị 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 。 三tam 立lập 理lý 。 四tứ 結kết 成thành 疑nghi 。

初sơ 標tiêu 章chương 。

【# 疏sớ/sơ 】# 十thập 。 斷đoạn 如như 遍biến 有hữu 得đắc 無vô 得đắc 疑nghi 。

【# 記ký 】# 第đệ 十thập 疏sớ/sơ 。 初sơ 標tiêu 章chương 。

△# 二nhị 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 。 若nhược 聖thánh 人nhân 以dĩ 無vô 為vi 真Chân 如Như 法pháp 得đắc 名danh 。

【# 記ký 】# 若nhược 聖thánh 下hạ 。 指chỉ 疑nghi 起khởi 處xứ 。 此thử 從tùng 第đệ 三tam 中trung 來lai 。

○# 準chuẩn 彼bỉ 。 但đãn 云vân 無vô 為vi 。 不bất 言ngôn 真Chân 如Như 。 今kim 所sở 言ngôn 者giả 。 揀giản 餘dư 無vô 為vi 故cố 。

○# 所sở 以dĩ 揀giản 者giả 。 欲dục 顯hiển 所sở 疑nghi 。 要yếu 成thành 徧biến 義nghĩa 。 餘dư 無vô 為vi 法pháp 。 有hữu 不bất 徧biến 故cố 。

△# 三tam 立lập 理lý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 真Chân 如Như 。 一nhất 切thiết 時thời 處xứ 恆hằng 有hữu 。

【# 記ký 】# 彼bỉ 真Chân 如Như 下hạ 。 立lập 理lý 也dã 。

○# 如như 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 法pháp 性tánh 徧biến 在tại 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 及cập 國quốc 土độ 。 三tam 世thế 悉tất 在tại 無vô 有hữu 餘dư 。 亦diệc 無vô 形hình 相tướng 而nhi 可khả 得đắc 。 斯tư 則tắc 處xứ 及cập 塵trần 塵trần 。

時thời 該cai 念niệm 念niệm 故cố 也dã 。

△# 四tứ 結kết 成thành 疑nghi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 故cố 有hữu 得đắc 者giả 。 有hữu 不bất 得đắc 。

【# 記ký 】# 何hà 故cố 下hạ 。 結kết 成thành 疑nghi 。

○# 既ký 徧biến 時thời 處xứ 。 即tức 合hợp 皆giai 得đắc 。 何hà 故cố 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 耶da 。

△# 二nhị 依y 經kinh 斷đoạn 疑nghi (# 經kinh )# 二nhị 。 初sơ 舉cử 喻dụ 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 讚tán 經kinh 功công 德đức 初sơ 舉cử 喻dụ 斷đoạn 疑nghi 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 住trụ 於ư 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 如như 人nhân 入nhập 闇ám 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 住trụ 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 如như 人nhân 有hữu 目mục 。 日nhật 光quang 明minh 照chiếu 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 斷đoạn 疑nghi 之chi 文văn 二nhị 。 初sơ 舉cử 喻dụ 斷đoạn 疑nghi 。

【# 記ký 】# 斷đoạn 疑nghi 經kinh 意ý 云vân 。 若nhược 住trụ 法pháp 行hành 施thí 。 則tắc 不bất 得đắc 真Chân 如Như 。 如như 入nhập 暗ám 中trung 。 一nhất 無vô 所sở 見kiến 。 若nhược 無vô 住trụ 行hành 施thí 。 則tắc 得đắc 真Chân 如Như 。 如như 太thái 陽dương 昇thăng 天thiên 。 何hà 所sở 不bất 矚chú 。

○# 真Chân 如Như 雖tuy 徧biến 。 得đắc 失thất 在tại 人nhân 。 義nghĩa 理lý 昭chiêu 然nhiên 。 竟cánh 何hà 所sở 惑hoặc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 。 無vô 智trí 住trụ 法pháp 。 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 。 故cố 不bất 得đắc 。 有hữu 智trí 不bất 住trụ 法pháp 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 故cố 得đắc 。

【# 記ký 】# 無vô 智trí 等đẳng 者giả 。 謂vị 無vô 般Bát 若Nhã 觀quán 照chiếu 之chi 智trí 。 由do 無vô 智trí 故cố 。 即tức 執chấp 著trước 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 。 及cập 空không 有hữu 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 以dĩ 住trụ 是thị 執chấp 著trước 之chi 義nghĩa 。 故cố 云vân 住trụ 法pháp 。 心tâm 不bất 淨tịnh 者giả 。 由do 執chấp 著trước 故cố 。 為vi 塵trần 所sở 染nhiễm 。 正chánh 智trí 不bất 生sanh 。 不bất 證chứng 真chân 理lý 。 故cố 云vân 不bất 得đắc 。 得đắc 即tức 證chứng 也dã 。

○# 有hữu 智trí 等đẳng 者giả 。 反phản 前tiền 可khả 見kiến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 目mục 者giả 。 如như 得đắc 對đối 治trị 法pháp 。 日nhật 光quang 者giả 。 如như 所sở 治trị 闇ám 盡tận 。 能năng 治trị 現hiện 前tiền 。 空không 喻dụ 真Chân 如Như 。 色sắc 喻dụ 性tánh 上thượng 萬vạn 德đức 。

【# 記ký 】# 對đối 治trị 等đẳng 者giả 。 以dĩ 經kinh 中trung 具cụ 有hữu 法pháp 喻dụ 。 疏sớ/sơ 中trung 配phối 釋thích 。 影ảnh 略lược 難nạn/nan 明minh 。 今kim 要yếu 預dự 說thuyết 。 然nhiên 會hội 疏sớ/sơ 文văn 。

【# 記ký 】# 謂vị 喻dụ 中trung 有hữu 五ngũ 。 一nhất 空không 。 二nhị 色sắc 。 三tam 暗ám 。 四tứ 日nhật 。 五ngũ 目mục 。

○# 法pháp 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 真Chân 如Như 。 二nhị 性tánh 德đức 。 三tam 煩phiền 惱não 。 四Tứ 智Trí 。

○# 法pháp 四tứ 喻dụ 五ngũ 。 數số 不bất 齊tề 者giả 。 以dĩ 空không 喻dụ 真Chân 如Như 。 色sắc 喻dụ 性tánh 德đức 。 暗ám 喻dụ 煩phiền 惱não 。 日nhật 目mục 二nhị 事sự 同đồng 喻dụ 一nhất 智trí 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 日nhật 目mục 二nhị 事sự 。 各các 有hữu 一nhất 能năng 。 智trí 慧tuệ 之chi 中trung 。 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 日nhật 能năng 破phá 暗ám 。 如như 智trí 斷đoạn 惑hoặc 。 目mục 能năng 見kiến 空không 。 如như 智trí 證chứng 理lý 。 既ký 目mục 無vô 破phá 暗ám 之chi 義nghĩa 。 日nhật 無vô 見kiến 空không 之chi 能năng 。 約ước 義nghĩa 分phân 之chi 。 但đãn 有hữu 四tứ 對đối 法pháp 喻dụ 。

【# 記ký 】# 喻dụ 中trung 意ý 者giả 。 且thả 如như 虗hư 空không 。 無vô 所sở 不bất 徧biến 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 亦diệc 滿mãn 世thế 間gian 。 百bách 千thiên 萬vạn 人nhân 。 悉tất 在tại 其kỳ 內nội 。 日nhật 光quang 未vị 出xuất 。 六lục 合hợp 瞑minh 然nhiên 。 雖tuy 在tại 空không 。 而nhi 不bất 見kiến 空không 。 雖tuy 對đối 色sắc 。 而nhi 不bất 見kiến 色sắc 。

○# 苟cẩu 或hoặc 日nhật 出xuất 。 昏hôn 暗ám 盡tận 除trừ 。 眼nhãn 目mục 開khai 明minh 。 空không 色sắc 皆giai 見kiến 。 匪phỉ 但đãn 空không 無vô 邊biên 際tế 。 身thân 在tại 其kỳ 中trung 。 反phản 思tư 暗ám 瞑minh 之chi 時thời 。 不bất 曾tằng 暫tạm 出xuất 。

【# 記ký 】# 法pháp 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 謂vị 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 周chu 徧biến 十thập 方phương 。 性tánh 上thượng 功công 德đức 亦diệc 徧biến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 悉tất 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 未vị 生sanh 。 唯duy 是thị 癡si 暗ám 。 雖tuy 在tại 真chân 內nội 。 何hà 曾tằng 見kiến 真chân 。 雖tuy 有hữu 性tánh 德đức 。 不bất 見kiến 性tánh 德đức 。

○# 苟cẩu 或hoặc 智trí 慧tuệ 明minh 發phát 。 惑hoặc 暗ám 盡tận 除trừ 。 真chân 性tánh 廓khuếch 周chu 。 自tự 然nhiên 明minh 見kiến 。 匪phỉ 但đãn 性tánh 無vô 邊biên 際tế 。 身thân 在tại 性tánh 中trung 。 反phản 思tư 迷mê 暗ám 之chi 時thời 。 不bất 曾tằng 暫tạm 離ly 。

【# 記ký 】# 故cố 肇triệu 公công 云vân 。 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 觸xúc 事sự 而nhi 真chân 。 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 體thể 之chi 則tắc 神thần 。

○# 彌Di 勒Lặc 頌tụng 云vân 。

時thời 及cập 處xứ 實thật 有hữu 。 而nhi 不bất 得đắc 真Chân 如Như 。 無vô 智trí 以dĩ 住trụ 法pháp 。 餘dư 者giả 有hữu 智trí 得đắc 。

【# 記ký 】# 對đối 治trị 法pháp 者giả 。 即tức 智trí 慧tuệ 也dã 。 以dĩ 日nhật 目mục 二nhị 種chủng 。 同đồng 喻dụ 此thử 故cố 。 謂vị 日nhật 是thị 能năng 治trị 。 暗ám 是thị 所sở 治trị 。 所sở 治trị 之chi 暗ám 既ký 盡tận 。 能năng 治trị 日nhật 光quang 現hiện 前tiền 。 即tức 能năng 見kiến 其kỳ 色sắc 等đẳng 。 法pháp 中trung 惑hoặc 智trí 。 例lệ 此thử 言ngôn 也dã 。

○# 故cố 偈kệ 云vân 。 暗ám 如như 愚ngu 無vô 智trí 。 明minh 者giả 如như 有hữu 智trí 。 對đối 法pháp 及cập 對đối 治trị 。 得đắc 滅diệt 法pháp 如như 是thị 。

△# 二nhị 讚tán 經kinh 功công 德đức 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 顯hiển 。

【# 記ký 】# 讚tán 德đức 者giả 。 以dĩ 顯hiển 得đắc 真Chân 如Như 為vi 由do 心tâm 淨tịnh 。 心tâm 淨tịnh 由do 不bất 住trụ 法pháp 。 不bất 住trụ 法pháp 緣duyên 有hữu 智trí 。 有hữu 智trí 葢# 由do 聞văn 經Kinh 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 有hữu 其kỳ 勝thắng 德đức 。 故cố 須tu 讚tán 歎thán 。 以dĩ 示thị 將tương 來lai 。

○# 勝thắng 德đức 之chi 相tướng 。 即tức 下hạ 十thập 段đoạn 。

△# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 來lai 之chi 世thế 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 能năng 於ư 此thử 經Kinh 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 則tắc 為vi 如Như 來Lai 。 以dĩ 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 悉tất 知tri 是thị 人nhân 。 悉tất 見kiến 是thị 人nhân 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 讚tán 經kinh 功công 德đức 。 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。

【# 記ký 】# 總tổng 標tiêu 經kinh 意ý 。 如như 文văn 可khả 知tri 。

○# 所sở 言ngôn 以dĩ 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 知tri 功công 德đức 者giả 。 意ý 言ngôn 除trừ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 餘dư 無vô 知tri 者giả 。 葢# 顯hiển 功công 德đức 之chi 殊thù 勝thắng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 著trước 云vân 。 讀đọc 誦tụng 者giả 。 此thử 說thuyết 受thọ 持trì 因nhân 故cố 。 為vi 欲dục 受thọ 故cố 讀đọc 。 為vi 欲dục 持trì 故cố 誦tụng 。

【# 記ký 】# 受thọ 持trì 因nhân 者giả 。 標tiêu 也dã 。

○# 為vi 欲dục 下hạ 。 釋thích 。

○# 欲dục 受thọ 其kỳ 文văn 故cố 先tiên 讀đọc 。 欲dục 持trì 其kỳ 義nghĩa 故cố 先tiên 誦tụng 。 是thị 故cố 受thọ 持trì 。 皆giai 由do 讀đọc 誦tụng 。 故cố 分phần/phân 因nhân 果quả 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 云vân 。 受thọ 持trì 修tu 行hành 。 依y 總tổng 持trì 法Pháp 故cố 。 讀đọc 誦tụng 修tu 行hành 。 依y 聞văn 慧tuệ 廣quảng 故cố 。

【# 記ký 】# 受thọ 持trì 等đẳng 者giả 。 謂vị 依y 總tổng 持trì 法Pháp 。 而nhi 受thọ 持trì 修tu 行hành 。 若nhược 文văn 若nhược 義nghĩa 。 總tổng 能năng 領lãnh 納nạp 。 方phương 曰viết 受thọ 持trì 。 此thử 則tắc 思tư 慧tuệ 也dã 。

○# 讀đọc 誦tụng 等đẳng 者giả 。 謂vị 依y 聞văn 慧tuệ 廣quảng 故cố 。 讀đọc 誦tụng 修tu 行hành 。 若nhược 無vô 所sở 聞văn 。 憑bằng 何hà 讀đọc 誦tụng 。 此thử 聞văn 慧tuệ 也dã 。 論luận 云vân 。 廣quảng 多đa 讀đọc 習tập 。 亦diệc 名danh 聞văn 慧tuệ 。

○# 然nhiên 皆giai 言ngôn 修tu 行hành 者giả 。 葢# 通thông 相tương/tướng 說thuyết 也dã 。 非phi 是thị 三tam 慧tuệ 中trung 修tu 慧tuệ 。 以dĩ 修tu 慧tuệ 與dữ 理lý 相tương 應ứng 。 唯duy 局cục 無vô 漏lậu 。 出xuất 於ư 讀đọc 等đẳng 四tứ 法pháp 之chi 表biểu 。 故cố 不bất 配phối 之chi 。 但đãn 約ước 聞văn 思tư 二nhị 慧tuệ 。 共cộng 所sở 成thành 就tựu 。 故cố 疏sớ/sơ 次thứ 云vân 。 是thị 則tắc 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 則tắc 。 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 內nội 自tự 思tư 惟duy 。 為vi 得đắc 修tu 行hành 智trí 也dã 。 故cố 偈kệ 云vân 。 修tu 從tùng 他tha 及cập 內nội 。

【# 記ký 】# 故cố 偈kệ 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。

○# 從tùng 他tha 。 即tức 聞văn 慧tuệ 也dã 。 及cập 內nội 。 即tức 思tư 慧tuệ 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 顯hiển 十thập 。 初sơ 捨xả 命mạng 不bất 如như 。 二nhị 餘dư 乘thừa 不bất 測trắc 。 三tam 依y 大đại 心tâm 說thuyết 。 四tứ 具cụ 德đức 能năng 傳truyền 。 五ngũ 樂lạc 小tiểu 不bất 堪kham 。 六lục 所sở 在tại 如như 塔tháp 。 七thất 轉chuyển 罪tội 為vi 佛Phật 。 八bát 超siêu 事sự 多đa 尊tôn 。 九cửu 具cụ 聞văn 則tắc 疑nghi 。 十thập 總tổng 結kết 幽u 邃thúy 。 初sơ 捨xả 命mạng 不bất 如như 二nhị 。 初sơ 捨xả 命mạng 福phước 。 二nhị 信tín 經kinh 福phước 。

初sơ 捨xả 命mạng 福phước 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 初sơ 日nhật 分phần/phân 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 布bố 施thí 。 中trung 日nhật 分phần/phân 復phục 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 布bố 施thí 。 後hậu 日nhật 分phần/phân 。 亦diệc 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 布bố 施thí 。 如như 是thị 無vô 量lượng 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 劫kiếp 。 以dĩ 身thân 布bố 施thí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 別biệt 顯hiển 。 十thập 。 初sơ 捨xả 命mạng 不bất 如như 。 二nhị 。 初sơ 捨xả 命mạng 福phước 。

【# 記ký 】# 捨xả 命mạng 福phước 。 經kinh 意ý 可khả 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 偈kệ 云vân 。 以dĩ 事sự 及cập 時thời 大đại 。 福phước 中trung 勝thắng 福phước 德đức 。

【# 記ký 】# 以dĩ 事sự 等đẳng 者giả 。 以dĩ 前tiền 來lai 已dĩ 說thuyết 命mạng 施thí 。 此thử 中trung 復phục 說thuyết 者giả 。 葢# 時thời 事sự 俱câu 勝thắng 故cố 。

時thời 即tức 布bố 施thí 之chi 時thời 。 事sự 即tức 布bố 施thí 之chi 事sự 。 前tiền 但đãn 一nhất 度độ 。 施thí 一nhất 河hà 沙sa 身thân 命mạng 。

時thời 事sự 皆giai 小tiểu 。 今kim 則tắc 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 。 日nhật 復phục 三tam 度độ 。 以dĩ 河hà 沙sa 身thân 命mạng 布bố 施thí 。

時thời 事sự 皆giai 大đại 。 是thị 捨xả 命mạng 福phước 中trung 勝thắng 福phước 德đức 也dã 。

△# 二nhị 信tín 經kinh 福phước 。

若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 聞văn 此thử 經Kinh 典điển 。 信tín 心tâm 不bất 逆nghịch 。 其kỳ 福phước 勝thắng 彼bỉ 。 何hà 況huống 書thư 寫tả 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 信tín 經kinh 福phước 。

【# 記ký 】# 信tín 經kinh 福phước 。 經kinh 意ý 亦diệc 可khả 知tri 。

○# 不bất 逆nghịch 者giả 。 是thị 不bất 謗báng 義nghĩa 也dã 。 魏ngụy 經kinh 如như 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 信tín 經kinh 劣liệt 於ư 持trì 說thuyết 。 多đa 命mạng 勝thắng 於ư 前tiền 喻dụ 。

【# 記ký 】# 信tín 經kinh 者giả 。 謂vị 能năng 所sở 較giảo 量lượng 之chi 中trung 。 皆giai 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 能năng 中trung 。 一nhất 河hà 沙sa 數số 為vi 劣liệt 。 三tam 時thời 多đa 劫kiếp 為vi 勝thắng 。 所sở 中trung 。 信tín 經kinh 為vi 劣liệt 。 持trì 說thuyết 為vi 勝thắng 。 前tiền 則tắc 以dĩ 劣liệt 況huống 勝thắng 。 此thử 則tắc 以dĩ 勝thắng 況huống 劣liệt 。 前tiền 淺thiển 後hậu 深thâm 。 天thiên 地địa 之chi 遠viễn 矣hĩ 。

△# 二nhị 餘dư 乘thừa 不bất 測trắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 是thị 經Kinh 有hữu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 。 餘dư 乘thừa 不bất 測trắc 。

【# 記ký 】# 餘dư 不bất 測trắc 經kinh 意ý 云vân 。 若nhược 具cụ 足túc 讚tán 歎thán 。 終chung 不bất 可khả 窮cùng 。 以dĩ 實thật 言ngôn 之chi 。 有hữu 無vô 邊biên 功công 德đức 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 偈kệ 云vân 。 非phi 餘dư 者giả 境cảnh 界giới 。

【# 記ký 】# 非phi 餘dư 等đẳng 者giả 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 能năng 盡tận 知tri 也dã 。 故cố 前tiền 云vân 。 以dĩ 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 而nhi 悉tất 知tri 故cố 。 又hựu 下hạ 文văn 云vân 當đương 知tri 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 果quả 報báo 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 佛Phật 尚thượng 如như 此thử 。 餘dư 豈khởi 能năng 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 著trước 云vân 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 唯duy 自tự 覺giác 故cố 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 者giả 。 無vô 有hữu 等đẳng 及cập 勝thắng 故cố 。

【# 記ký 】# 自tự 覺giác 者giả 。 謂vị 以dĩ 心tâm 思tư 口khẩu 議nghị 。 但đãn 及cập 名danh 相tướng 之chi 境cảnh 。 此thử 非phi 名danh 相tướng 。 故cố 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 惟duy 證chứng 相tương 應ứng 故cố 也dã 。

○# 等đẳng 及cập 勝thắng 者giả 兩lưỡng 意ý 。 一nhất 則tắc 無vô 有hữu 等đẳng 此thử 。 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 二nhị 則tắc 無vô 有hữu 勝thắng 於ư 此thử 故cố 。 無vô 有hữu 等đẳng 於ư 此thử 故cố 。 故cố 心tâm 經Kinh 云vân 。 是thị 無vô 上thượng 咒chú 。 是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。 及cập 即tức 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 不bất 別biệt 標tiêu 也dã 。

△# 三tam 依y 大đại 心tâm 說thuyết 。

如Như 來Lai 為vì 發phát 大Đại 乘Thừa 者giả 說thuyết 。 為vì 發phát 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 依y 大đại 心tâm 說thuyết 。

【# 記ký 】# 大đại 心tâm 說thuyết 經Kinh 意ý 云vân 。 以dĩ 非phi 餘dư 者giả 所sở 知tri 故cố 。 故cố 為vi 最tối 上thượng 者giả 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 最tối 上thượng 者giả 。 一nhất 佛Phật 乘thừa 也dã 。

【# 記ký 】# 一nhất 佛Phật 乘Thừa 者giả 。 經kinh 中trung 初sơ 標tiêu 大Đại 乘Thừa 。 名danh 恐khủng 濫lạm 於ư 權quyền 教giáo 。 故cố 復phục 揀giản 云vân 。 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 。 今kim 疏sớ/sơ 中trung 出xuất 最Tối 上Thượng 乘Thừa 體thể 。 故cố 云vân 一nhất 佛Phật 乘thừa 也dã 。 體thể 當đương 本bổn 覺giác 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。 非phi 二nhị 非phi 三tam 。 故cố 名danh 一Nhất 乘Thừa 。 故cố 魏ngụy 經Kinh 云vân 。 為vi 住trụ 第đệ 一nhất 大Đại 乘Thừa 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 即tức 當đương 善thiện 吉cát 所sở 為vi 機cơ 。 發phát 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。

△# 四tứ 具cụ 德đức 能năng 傳truyền 。

若nhược 有hữu 人nhân 能năng 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 是thị 人nhân 。 悉tất 見kiến 是thị 人nhân 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 不bất 可khả 量lượng 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 邊biên 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 如như 是thị 人nhân 等đẳng 。 則tắc 為vi 荷hà 擔đảm 。 如Như 來Lai 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 。 具cụ 德đức 能năng 傳truyền 。

【# 記ký 】# 能năng 傳truyền 經kinh 意ý 云vân 。 若nhược 能năng 宣tuyên 說thuyết 受thọ 持trì 。 此thử 則tắc 修tu 行hành 二nhị 利lợi 。 能năng 令linh 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 。 則tắc 名danh 荷hà 擔đảm 菩Bồ 提Đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 成thành 就tựu 等đẳng 者giả 。 偈kệ 云vân 。 滿mãn 足túc 無vô 上thượng 界giới 。

【# 記ký 】# 滿mãn 足túc 無vô 上thượng 界giới 者giả 。 滿mãn 足túc 即tức 成thành 就tựu 義nghĩa 。 界giới 即tức 因nhân 義nghĩa 。 意ý 明minh 不bất 可khả 量lượng 等đẳng 功công 德đức 。 與dữ 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 為vi 因nhân 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 荷hà 擔đảm 者giả 。 無vô 著trước 云vân 。 肩kiên 負phụ 菩Bồ 提Đề 重trọng 擔đảm 故cố 。

【# 記ký 】# 荷hà 擔đảm 等đẳng 者giả 。 在tại 肩kiên 曰viết 擔đảm 。 背bối/bội 負phụ 曰viết 荷hà 。 今kim 明minh 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 即tức 是thị 荷hà 擔đảm 。 謂vị 以dĩ 大đại 悲bi 下hạ 化hóa 。 以dĩ 大đại 智trí 上thượng 求cầu 。 以dĩ 大đại 願nguyện 雙song 運vận 。 安an 於ư 精tinh 進tấn 肩kiên 上thượng 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 中trung 出xuất 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 直trực 至chí 菩Bồ 提Đề 。 真chân 性tánh 自tự 他tha 一nhất 時thời 解giải 脫thoát 。 方phương 捨xả 此thử 擔đảm 。 法Pháp 炬cự 經kinh 中trung 。 具cụ 有hữu 此thử 說thuyết 。 今kim 經Kinh 云vân 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 即tức 自tự 利lợi 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 即tức 利lợi 他tha 。 既ký 若nhược 二nhị 利lợi 兼kiêm 行hành 。 必tất 以dĩ 大đại 願nguyện 為vi 體thể 。 由do 是thị 能năng 令linh 。 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 。 故cố 名danh 荷hà 擔đảm 菩Bồ 提Đề 。

△# 五ngũ 樂lạc 小tiểu 不bất 堪kham 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 。 著trước 我ngã 見kiến 。 人nhân 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 。 壽thọ 者giả 見kiến 。 則tắc 於ư 此thử 經Kinh 。 不bất 能năng 聽thính 受thọ 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 不bất 堪kham 。

【# 記ký 】# 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 經kinh 。 徵trưng 意ý 云vân 。 云vân 何hà 唯duy 為vi 大Đại 乘Thừa 者giả 說thuyết 。 何hà 故cố 持trì 說thuyết 名danh 為vi 。 荷hà 擔đảm 菩Bồ 提Đề 。

○# 釋thích 意ý 云vân 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 者giả 。 著trước 我ngã 等đẳng 見kiến 不bất 能năng 持trì 說thuyết 。 故cố 知tri 能năng 持trì 能năng 說thuyết 。 是thị 最Tối 上Thượng 乘Thừa 荷hà 擔đảm 菩Bồ 提Đề 之chi 者giả 。

【# 記ký 】# 問vấn 。 何hà 者giả 名danh 為vi 小tiểu 法pháp 。 誰thùy 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 之chi 人nhân 。 答đáp 。 四Tứ 諦Đế 緣duyên 生sanh 名danh 為vi 小tiểu 法pháp 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 之chi 人nhân 滯trệ 情tình 於ư 中trung 。 乃nãi 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 彼bỉ 有hữu 法pháp 執chấp 。 此thử 顯hiển 三tam 空không 。 是thị 其kỳ 非phi 處xứ 。 故cố 不bất 能năng 持trì 說thuyết 。 故cố 魏ngụy 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 我ngã 人nhân 等đẳng 見kiến 。 於ư 此thử 法Pháp 門môn 。 能năng 受thọ 持trì 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 當đương 知tri 若nhược 能năng 持trì 說thuyết 。 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 大đại 法pháp 者giả 。 不bất 著trước 我ngã 人nhân 等đẳng 見kiến 也dã 。

○# 問vấn 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 已dĩ 達đạt 我ngã 空không 。 云vân 何hà 經kinh 中trung 而nhi 言ngôn 著trước 我ngã 。 答đáp 。 以dĩ 我ngã 人nhân 等đẳng 見kiến 。 是thị 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 著trước 之chi 即tức 是thị 法pháp 執chấp 。 故cố 指chỉ 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 也dã 。

○# 或hoặc 可khả 樂lạc 小tiểu 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 著trước 我ngã 見kiến 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。

△# 六lục 所sở 在tại 如như 塔tháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 若nhược 有hữu 此thử 經Kinh 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。 當đương 知tri 此thử 處xứ 。 則tắc 為vi 是thị 塔tháp 。 皆giai 應ưng 恭cung 敬kính 。 作tác 禮lễ 圍vi 繞nhiễu 。 以dĩ 諸chư 華hoa 香hương 。 而nhi 散tán 其kỳ 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六lục 。 所sở 在tại 如như 塔tháp 。

【# 記ký 】# 如như 塔tháp 經kinh 意ý 云vân 。 經kinh 顯hiển 法Pháp 身thân 。 依y 法pháp 則tắc 有hữu 報báo 化hóa 。 三Tam 身Thân 既ký 存tồn 。 塔tháp 廟miếu 斯tư 在tại 。 是thị 故cố 此thử 處xứ 。 勸khuyến 應ưng 供cúng 養dường 。

【# 記ký 】# 準chuẩn 纂toản 靈linh 記ký 說thuyết 。 隋tùy 朝triêu 。 益ích 州châu 新tân 繁phồn 縣huyện 王vương 者giả 村thôn 。 有hữu 書thư 生sanh 姓tánh 苟cẩu 。 未vị 詳tường 其kỳ 名danh 。 於ư 彼bỉ 村thôn 東đông 空không 中trung 。 四tứ 面diện 書thư 之chi 。 村thôn 人nhân 謂vị 曰viết 。 書thư 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 。 我ngã 書thư 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 。 曰viết 。 何hà 用dụng 焉yên 。 曰viết 。 與dữ 諸chư 天thiên 讀đọc 之chi 。

時thời 人nhân 見kiến 聞văn 。 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 彼bỉ 屬thuộc 霖lâm 雨vũ 。 流lưu 水thủy 霶# 霈# 。 唯duy 此thử 地địa 方phương 丈trượng 餘dư 間gian 。 如như 堂đường 閣các 下hạ 。 竟cánh 無vô 沾triêm 濕thấp 。 於ư 是thị 牧mục 童đồng 。 每mỗi 就tựu 避tị 雨vũ 。

時thời 人nhân 雖tuy 在tại 。 莫mạc 知tri 所sở 由do 。 至chí 武võ 德đức 初sơ 。 有hữu 西tây 僧Tăng 至chí 。 神thần 貌mạo 頗phả 異dị 。 於ư 此thử 作tác 禮lễ 。 村thôn 人nhân 謂vị 曰viết 。 前tiền 無vô 殿điện 塔tháp 。 為vi 何hà 禮lễ 也dã 。 曰viết 。 君quân 是thị 鄉hương 人nhân 耶da 。 曰viết 。 然nhiên 。 僧Tăng 曰viết 。 君quân 大đại 無vô 識thức 。 此thử 有hữu 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 。 諸chư 天thiên 置trí 葢# 其kỳ 上thượng 。 不bất 絕tuyệt 供cúng 養dường 。 云vân 何hà 汙ô 踐tiễn 使sử 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 村thôn 人nhân 乃nãi 省tỉnh 苟cẩu 生sanh 寫tả 經kinh 之chi 處xứ 。 自tự 此thử 遂toại 甃# 甓# 嚴nghiêm 欄lan 護hộ 之chi 。 不bất 令linh 汙ô 踐tiễn 。 苟cẩu 至chí 齋trai 日nhật 。 每mỗi 常thường 供cúng 養dường 。 瞻chiêm 禮lễ 者giả 。 往vãng 往vãng 有hữu 聞văn 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 聲thanh 。 迄hất 今kim 其kỳ 處xứ 。 雨vũ 不bất 能năng 濕thấp 。

○# 且thả 空không 書thư 無vô 跡tích 。 尚thượng 乃nãi 如như 斯tư 。 況huống 紙chỉ 素tố 分phân 明minh 。 而nhi 不bất 能năng 爾nhĩ 。

△# 七thất 轉chuyển 罪tội 為vi 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 若nhược 為vị 人nhân 輕khinh 賤tiện 。 是thị 人nhân 先tiên 世thế 罪tội 業nghiệp 。 應ưng 墮đọa 惡ác 道đạo 。 以dĩ 今kim 世thế 人nhân 輕khinh 賤tiện 故cố 。 先tiên 世thế 罪tội 業nghiệp 。 則tắc 為vi 消tiêu 滅diệt 。 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 。 轉chuyển 罪tội 為vi 佛Phật 。

【# 記ký 】# 轉chuyển 罪tội 經kinh 意ý 云vân 。 如như 過quá 去khứ 造tạo 極cực 惡ác 。 合hợp 來lai 世thế 墮đọa 三tam 途đồ 者giả 。 苟cẩu 遇ngộ 此thử 經Kinh 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 功công 力lực 既ký 著trước 。 能năng 消tiêu 極cực 惡ác 。 遂toại 以dĩ 現hiện 遭tao 輕khinh 賤tiện 之chi 事sự 。 更cánh 不bất 墮đọa 於ư 惡ác 道đạo 。 即tức 是thị 轉chuyển 重trọng 業nghiệp 。 令linh 輕khinh 受thọ 也dã 。

○# 持trì 經Kinh 無vô 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 。 即tức 煩phiền 惱não 障chướng 盡tận 。 極cực 惡ác 消tiêu 滅diệt 即tức 業nghiệp 障chướng 盡tận 。 不bất 墮đọa 即tức 報báo 障chướng 盡tận 。 三tam 障chướng 既ký 滅diệt 。 三tam 德đức 必tất 圓viên 。 故cố 云vân 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 輕khinh 賤tiện 者giả 。 總tổng 包bao 於ư 中trung 或hoặc 打đả 或hoặc 罵mạ 。 故cố 隋tùy 譯dịch 云vân 。 輕khinh 賤tiện 甚thậm 輕khinh 賤tiện 。 無vô 著trước 云vân 。 此thử 毀hủy 辱nhục 事sự 。 有hữu 無vô 量lượng 門môn 。 故cố 復phục 云vân 甚thậm 輕khinh 賤tiện 。

【# 記ký 】# 總tổng 包bao 等đẳng 者giả 。 以dĩ 打đả 罵mạ 等đẳng 事sự 。 皆giai 名danh 輕khinh 賤tiện 故cố 。

○# 隨tùy 譯dịch 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。

○# 無vô 著trước 下hạ 。 輕khinh 釋thích 。 無vô 量lượng 者giả 。 以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 三tam 。 所sở 為vi 之chi 事sự 。 但đãn 不bất 饒nhiêu 益ích 皆giai 屬thuộc 輕khinh 賤tiện 也dã 。 故cố 云vân 無vô 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 罪tội 滅diệt 故cố 。

【# 記ký 】# 罪tội 滅diệt 者giả 。 罪tội 障chướng 既ký 盡tận 。 漸tiệm 漸tiệm 修tu 行hành 。 因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 。 自tự 然nhiên 為vi 佛Phật 。

○# 經kinh 言ngôn 當đương 得đắc 。 意ý 顯hiển 後hậu 時thời 。 非phi 謂vị 現hiện 世thế 。 得đắc 成thành 佛Phật 果quả 。

【# 記ký 】# 餘dư 轉chuyển 滅diệt 等đẳng 義nghĩa 。 已dĩ 於ư 懸huyền 談đàm 五ngũ 因nhân 中trung 說thuyết 竟cánh 。

△# 八bát 超siêu 事sự 多đa 尊tôn (# 疏sớ/sơ )# 二nhị 。 初sơ 總tổng 敘tự 意ý 。 二nhị 別biệt 科khoa 釋thích 。

初sơ 總tổng 敘tự 意ý 。

【# 記ký 】# 八bát 超siêu 事sự 多đa 尊tôn 。 論luận 云vân 。 示thị 現hiện 速tốc 證chứng 菩Bồ 提Đề 法pháp 故cố 。

【# 記ký 】# 第đệ 八bát 經kinh 。 疏sớ/sơ 二nhị 。 初sơ 總tổng 敘tự 意ý 。

○# 速tốc 證chứng 等đẳng 者giả 。 意ý 明minh 持trì 說thuyết 此thử 經Kinh 。 速tốc 證chứng 菩Bồ 提Đề 之chi 法pháp 。 所sở 以dĩ 超siêu 過quá 如Như 來Lai 事sự 多đa 世Thế 尊Tôn 之chi 福phước 。 故cố 偈kệ 云vân 。 福phước 不bất 至chí 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 能năng 至chí 菩Bồ 提Đề 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 科khoa 釋thích (# 經kinh )# 二nhị 。 初sơ 供cung 佛Phật 多đa 中trung 全toàn 具cụ 福phước 。 二nhị 持trì 經Kinh 多đa 中trung 少thiểu 分phần 福phước 。 初sơ 供cung 佛Phật 多đa 中trung 全toàn 具cụ 福phước 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 念niệm 過quá 去khứ 。 無vô 量lượng 阿a 僧Tăng 祗chi 劫kiếp 。 於ư 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 前tiền 。 得đắc 值trị 八bát 百bách 四tứ 千thiên 萬vạn 億ức 。 那na 由do 他tha 諸chư 佛Phật 。 悉tất 皆giai 供cúng 養dường 承thừa 事sự 。 無vô 空không 過quá 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 文văn 二nhị 。 初sơ 供cung 佛Phật 多đa 中trung 全toàn 具cụ 福phước 。

【# 記ký 】# 二nhị 。 別biệt 科khoa 釋thích 。 經kinh 二nhị 。 初sơ 中trung 。 全toàn 具cụ 福phước 經kinh 意ý 。 可khả 見kiến 。

○# 然nhiên 燈đăng 前tiền 者giả 。 以dĩ 釋Thích 迦Ca 因Nhân 地Địa 修tu 行hành 。 經kinh 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 第đệ 一nhất 劫kiếp 滿mãn 。 遇ngộ 寶bảo 髻kế 如Như 來Lai 。 第đệ 二nhị 劫kiếp 滿mãn 遇ngộ 。 然Nhiên 燈Đăng 如Như 來Lai 。 第đệ 三tam 劫kiếp 滿mãn 。 遇ngộ 勝thắng 觀quán 如Như 來Lai 。 今kim 云vân 然nhiên 燈đăng 前tiền 者giả 。 即tức 第đệ 二nhị 劫kiếp 中trung 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 那na 由do 他tha 者giả 。 十thập 億ức 為vi 洛lạc 叉xoa 。 十thập 洛lạc 义# 為vi 俱câu 胝chi 。 十thập 俱câu 胝chi 為vi 那na 由do 他tha 。

【# 記ký 】# 那na 由do 他tha 者giả 。 第đệ 九cửu 數số 。 數số 當đương 萬vạn 萬vạn 。

△# 二nhị 持trì 經Kinh 多đa 中trung 少thiểu 分phần 福phước 。

若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 於ư 後hậu 末mạt 世thế 。 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 於ư 我ngã 所sở 供cúng 養dường 。 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 。 持trì 經Kinh 多đa 中trung 少thiểu 分phần 福phước 。

【# 記ký 】# 少thiểu 分phần 福phước 經kinh 意ý 。 對đối 前tiền 比tỉ 量lượng 。 可khả 解giải 。

○# 然nhiên 所sở 不bất 及cập 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 彼bỉ 得đắc 福phước 德đức 。 此thử 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 二nhị 彼bỉ 有hữu 我ngã 相tương/tướng 。 此thử 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。 故cố 前tiền 云vân 此thử 人nhân 無vô 我ngã 人nhân 相tướng 等đẳng 也dã 。

△# 九cửu 具cụ 聞văn 則tắc 疑nghi 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 於ư 後hậu 末mạt 世thế 。 有hữu 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 我ngã 若nhược 具cụ 說thuyết 者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 聞văn 。 心tâm 則tắc 狂cuồng 亂loạn 。 狐hồ 疑nghi 不bất 信tín 。

【# 疏sớ/sơ 】# 九cửu 。 具cụ 聞văn 則tắc 疑nghi 。

【# 記ký 】# 則tắc 疑nghi 經kinh 意ý 云vân 。 前tiền 雖tuy 較giảo 量lượng 。 亦diệc 未vị 具cụ 說thuyết 。 若nhược 具cụ 說thuyết 者giả 。 人nhân 必tất 狐hồ 疑nghi 。

○# 孤cô 者giả 。 狡# 。 獸thú 也dã 。 以dĩ 多đa 疑nghi 故cố 。 故cố 云vân 狐hồ 疑nghi 。 述thuật 征chinh 記ký 云vân 。 風phong 勁# 。 河hà 氷băng 始thỉ 合hợp 。 要yếu 須tu 狐hồ 行hành 。 以dĩ 此thử 物vật 善thiện 聽thính 。 聽thính 氷băng 下hạ 水thủy 。 無vô 流lưu 聲thanh 。 即tức 過quá 也dã 。

○# 魏ngụy 經kinh 即tức 但đãn 云vân 疑nghi 惑hoặc 。

△# 十thập 總tổng 結kết 幽u 邃thúy 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 果quả 報báo 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 十thập 。 總tổng 結kết 幽u 邃thúy 。

【# 記ký 】# 幽u 邃thúy 經kinh 意ý 云vân 。 較giảo 量lượng 不bất 及cập 。 佛Phật 不bất 具cụ 說thuyết 者giả 。 以dĩ 此thử 經Kinh 義nghĩa 。 及cập 持trì 者giả 果quả 報báo 。 皆giai 不bất 可khả 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 著trước 云vân 。 此thử 顯hiển 示thị 彼bỉ 福phước 體thể 及cập 果quả 體thể 。 不bất 可khả 測trắc 量lượng 故cố 。

【# 記ký 】# 福phước 體thể 者giả 。 經kinh 義nghĩa 也dã 。 為vi 福phước 所sở 依y 故cố 。

○# 果quả 體thể 者giả 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 也dã 。

○# 測trắc 量lượng 。 即tức 思tư 議nghị 也dã 。

○# 以dĩ 福phước 田điền 佛Phật 果Quả 。 皆giai 無vô 相tướng 故cố 。

【# 記ký 】# 然nhiên 科khoa 云vân 總tổng 結kết 幽u 邃thúy 。 準chuẩn 疏sớ/sơ 所sở 判phán 。 但đãn 局cục 第đệ 十thập 疑nghi 中trung 。 今kim 若nhược 詳tường 之chi 。 兼kiêm 該cai 三tam 七thất 之chi 二nhị 。 以dĩ 始thỉ 自tự 第đệ 三tam 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 邐lệ 迤dĩ 次thứ 第đệ 。 五ngũ 度độ 較giảo 量lượng 。 謂vị 外ngoại 財tài 兩lưỡng 度độ 。 內nội 財tài 兩lưỡng 度độ 。 佛Phật 因nhân 一nhất 度độ 。 且thả 第đệ 一nhất 。 以dĩ 一nhất 三Tam 千Thiên 界Giới 七thất 寶bảo 布bố 施thí 。 較giảo 量lượng 不bất 及cập 持trì 說thuyết 。 第đệ 二nhị 。 以dĩ 無vô 量lượng 三Tam 千Thiên 界Giới 寶bảo 施thí 。 較giảo 量lượng 不bất 及cập 。 第đệ 三tam 。 以dĩ 一nhất 河hà 沙sa 數số 。 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 較giảo 量lượng 不bất 及cập 。 第đệ 四tứ 。 以dĩ 無vô 量lượng 河hà 沙sa 數số 。 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 較giảo 量lượng 不bất 及cập 。 第đệ 五ngũ 。 以dĩ 如Như 來Lai 因Nhân 地Địa 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 較giảo 量lượng 不bất 及cập 。 至chí 此thử 第đệ 五ngũ 。 是thị 較giảo 量lượng 之chi 極cực 。 更cánh 無vô 譬thí 喻dụ 可khả 以dĩ 比tỉ 況huống 。 故cố 云vân 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 苟cẩu 或hoặc 具cụ 說thuyết 。 人nhân 必tất 生sanh 疑nghi 。 故cố 復phục 云vân 。 我ngã 若nhược 具cụ 說thuyết 者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 聞văn 。 心tâm 則tắc 狂cuồng 亂loạn 。 狐hồ 疑nghi 不bất 信tín 。 自tự 此thử 之chi 後hậu 。 讚tán 較giảo 都đô 絕tuyệt 。 所sở 以dĩ 望vọng 前tiền 數số 段đoạn 。 故cố 總tổng 結kết 云vân 。 當đương 如như 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 等đẳng 也dã 。

○# 問vấn 。 此thử 至chí 經kinh 末mạt 。 猶do 有hữu 數sác 處xử 較giảo 量lượng 。 云vân 何hà 輙triếp 言ngôn 無vô 較giảo 量lượng 耶da 。 答đáp 。 餘dư 所sở 較giảo 量lượng 。 但đãn 是thị 別biệt 意ý 。 以dĩ 之chi 斷đoạn 疑nghi 。 實thật 非phi 前tiền 說thuyết 五ngũ 重trọng/trùng 次thứ 第đệ 也dã 。 由do 是thị 隨tùy 時thời 略lược 舉cử 一nhất 三Tam 千Thiên 界Giới 寶bảo 。 或hoặc 須Tu 彌Di 聚tụ 寶bảo 。 或hoặc 阿a 僧Tăng 祗chi 界giới 寶bảo 。 以dĩ 為vi 較giảo 量lượng 。 若nhược 不bất 然nhiên 者giả 。 豈khởi 得đắc 勝thắng 義nghĩa 之chi 後hậu 。 卻khước 舉cử 劣liệt 福phước 為vi 次thứ 第đệ 耶da 。

金Kim 剛Cang 經Kinh 疏Sớ/sơ 記Ký 科Khoa 會Hội 卷quyển 第đệ 七thất