金Kim 剛Cang 經Kinh 正Chánh 解Giải 卷quyển 上thượng

剩thặng 閒nhàn 居cư 士sĩ 。 龔# 穊# 綵thải 。 註chú 。

蓮liên 舫phưởng 居cư 士sĩ 。 扈hỗ 正chánh 智trí 。 校giáo 。

○# 法Pháp 會hội 因nhân 由do 分phân 第đệ 一nhất

(# 法pháp 者giả 即tức 大Đại 乘Thừa 法Pháp 也dã 。 會hội 者giả 佛Phật 與dữ 諸chư 弟đệ 子tử 。 共cộng 會hội 於ư 祇kỳ 園viên 也dã 。 因nhân 始thỉ 也dã 。 由do 行hành 也dã 。 行hành 必tất 有hữu 所sở 始thỉ 。 此thử 法Pháp 會hội 者giả 。 乃nãi 作tác 經kinh 之chi 因nhân 由do 也dã )# 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。 一nhất 時thời 佛Phật 在tại 。 (# 至chí )# 收thu 衣y 鉢bát 洗tẩy 足túc 已dĩ 。 敷phu 座tòa 而nhi 坐tọa 。

【# 註chú 】# 如như 是thị 者giả 。 指chỉ 此thử 經Kinh 所sở 言ngôn 之chi 法Pháp 也dã 。 我ngã 。 集tập 經kinh 者giả 自tự 謂vị 。 即tức 阿A 難Nan 也dã 。 言ngôn 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 之chi 。 一nhất 時thời 者giả 。 師sư 弟đệ 會hội 遇ngộ 。 說thuyết 此thử 般Bát 若Nhã 之chi 時thời 。 佛Phật 者giả 覺giác 也dã 。 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 。 故cố 名danh 曰viết 佛Phật 。 此thử 指chỉ 釋Thích 迦Ca 。 為vi 一nhất 曰viết 教giáo 主chủ 也dã 。 舍Xá 衛Vệ 國quốc 。 梵Phạn 語ngữ 舍Xá 衛Vệ 。 此thử 云vân 聞văn 物vật 。 即tức 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 之chi 國quốc 。 祇Kỳ 樹Thụ 王vương 之chi 太thái 子tử 名danh 祇kỳ 陀đà 。 此thử 云vân 戰chiến 勝thắng 。 生sanh 時thời 適thích 值trị 戰chiến 勝thắng 。 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。 樹thụ 是thị 祇kỳ 陀đà 所sở 施thí 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 者giả 。 王vương 之chi 宰tể 臣thần 。 名danh 須Tu 達Đạt 多Đa 。 (# 一nhất 作tác 孥# )# 常thường 在tại 此thử 園viên 。 賑chẩn 濟tế 孤cô 獨độc 。 達đạt 多đa 原nguyên 是thị 外ngoại 道đạo 。 因nhân 在tại 護hộ 彌di 長trưởng 者giả 家gia 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 心tâm 生sanh 敬kính 心tâm 。 欲dục 得đắc 勝thắng 地địa 請thỉnh 佛Phật 住trụ 。 思tư 太thái 子tử 有hữu 園viên 。 方Phương 廣Quảng 八bát 十thập 頃khoảnh 。 空không 曠khoáng 清thanh 淨tịnh 。 堪kham 為vi 福phước 地địa 。 往vãng 白bạch 太thái 子tử 。 太thái 子tử 戲hí 曰viết 。 若nhược 布bố 金kim 滿mãn 園viên 。 吾ngô 當đương 與dữ 之chi 。 達đạt 多đa 如như 其kỳ 言ngôn 。 太thái 子tử 亦diệc 不bất 愛ái 金kim 。 將tương 金kim 共cộng 立lập 精tinh 舍xá 。 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 比Bỉ 丘Khâu 梵Phạn 語ngữ 。 華hoa 言ngôn 乞khất 士sĩ 。 謂vị 上thượng 乞khất 法pháp 於ư 佛Phật 。 以dĩ 明minh 己kỷ 之chi 真chân 性tánh 。 下hạ 乞khất 食thực 於ư 人nhân 。 以dĩ 為vi 世thế 人nhân 種chủng 福phước 。 即tức 今kim 之chi 僧Tăng 也dã 。 大đại 比Bỉ 丘Khâu 。 乃nãi 得đắc 道Đạo 之chi 深thâm 者giả 。 天thiên 人nhân 所sở 共cộng 恭cung 敬kính 。 非phi 小tiểu 德đức 故cố 。 內nội 外ngoại 教giáo 典điển 。 無vô 不bất 博bác 通thông 。 非phi 寡quả 解giải 故cố 。 蓋cái 佛Phật 將tương 說thuyết 真chân 空không 無vô 上thượng 妙diệu 理lý 。 必tất 得đắc 道Đạo 之chi 深thâm 者giả 。 方phương 能năng 請thỉnh 問vấn 領lãnh 悟ngộ 也dã 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 皆giai 佛Phật 所sở 化hóa 度độ 弟đệ 子tử 。 常thường 隨tùy 聽thính 法Pháp 者giả 。 俱câu 皆giai 在tại 也dã 。

爾nhĩ 時thời 彼bỉ 時thời 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 舉cử 世thế 之chi 人nhân 。 所sở 尊tôn 敬kính 也dã 。 食thực 時thời 。 乞khất 食thực 時thời 。 非phi 受thọ 食thực 時thời 。 乞khất 食thực 當đương 辰thần 巳tị 。 受thọ 食thực 當đương 午ngọ 時thời 也dã 。 著trước 衣y 。 著trước 僧Tăng 伽già 黎lê 。 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 條điều 之chi 大đại 衣y 。 制chế 像tượng 水thủy 田điền 。 見kiến 生sanh 福phước 故cố 。 佛Phật 制chế 。 入nhập 王vương 城thành 聚tụ 落lạc 。 應ưng 著trước 此thử 衣y 。 猶do 今kim 之chi 搭# 戒giới 衣y 也dã 。 持trì 鉢bát 。 持trì 四Tứ 天Thiên 王Vương 所sở 獻hiến 之chi 鉢bát 。 (# 過quá 去khứ 維duy 衛vệ 佛Phật 鉢bát 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 供cung 龍long 王vương 宮cung 中trung 。 釋Thích 迦Ca 成thành 道Đạo 。 龍long 王vương 送tống 至chí 海hải 水thủy 上thượng 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 取thủ 以dĩ 奉phụng 佛Phật 。 此thử 是thị 紺cám 琉lưu 璃ly 鉢bát 。 乞khất 食thực 時thời 持trì 之chi )# 次thứ 第đệ 乞khất 。 平bình 等đẳng 行hành 乞khất 。 不bất 分phân 貧bần 富phú 貴quý 賤tiện 也dã 。 本bổn 處xứ 。 即tức 祇kỳ 園viên 也dã 。 飯phạn 食thực 訖ngật 。 此thử 飯phạn 字tự 作tác 餐xan 字tự 解giải 。 指chỉ 受thọ 食thực 時thời 言ngôn 。 訖ngật 。 畢tất 也dã 。 洗tẩy 足túc 。 西tây 域vực 行hành 露lộ 足túc 故cố 。 以dĩ 水thủy 滌địch 去khứ 塵trần 垢cấu 。 已dĩ 。 完hoàn 也dã 。 敷phu 。 布bố 也dã 。 布bố 列liệt 高cao 座tòa 而nhi 坐tọa 。 即tức 今kim 之chi 止chỉ 靜tĩnh 打đả 坐tọa 。 將tương 說thuyết 法Pháp 也dã 。

【# 講giảng 】# 阿A 難Nan 記ký 而nhi 言ngôn 曰viết 。 如như 是thị 經Kinh 之chi 所sở 言ngôn 。 乃nãi 我ngã 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 之chi 。 佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 時thời 。 在tại 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 中trung 。 與dữ 得đắc 道Đạo 之chi 大đại 比Bỉ 丘Khâu 。 及cập 相tương 隨tùy 聽thính 法Pháp 之chi 眾chúng 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 俱câu 同đồng 處xứ 焉yên 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 於ư 日nhật 當đương 辰thần 巳tị 。 可khả 以dĩ 乞khất 食thực 之chi 時thời 。 著trước 僧Tăng 伽già 黎lê 大đại 衣y 。 持trì 紺cám 琉lưu 璃ly 鉢bát 。 園viên 在tại 城thành 外ngoại 。 入nhập 舍Xá 衛Vệ 城Thành 中trung 。 次thứ 第đệ 行hành 乞khất 。 不bất 越việt 貧bần 以dĩ 從tùng 富phú 。 不bất 捨xả 賤tiện 以dĩ 從tùng 貴quý 。 大đại 慈từ 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 選tuyển 擇trạch 。 乞khất 食thực 既ký 已dĩ 。 還hoàn 歸quy 園viên 中trung 。 當đương 午ngọ 受thọ 食thực 。 飯phạn 食thực 事sự 畢tất 。 將tương 入nhập 禪thiền 定định 。 於ư 是thị 收thu 入nhập 衣y 鉢bát 。 使sử 心tâm 無vô 係hệ 累lũy/lụy/luy 。 洗tẩy 足túc 以dĩ 潔khiết 其kỳ 身thân 。 乃nãi 布bố 座tòa 而nhi 坐tọa 。 說thuyết 法Pháp 之chi 因nhân 由do 起khởi 矣hĩ 。

○# 善thiện 現hiện 起khởi 請thỉnh 分phân 第đệ 二nhị

(# 分phân 為vi 二nhị 節tiết 。 善thiện 現hiện 須Tu 菩Bồ 提Đề 之chi 別biệt 名danh 。 當đương 世Thế 尊Tôn 趺phu 坐tọa 之chi 時thời 。 正chánh 弟đệ 子tử 請thỉnh 益ích 之chi 候hậu 。 故cố 身thân 起khởi 恭cung 敬kính 。 而nhi 請thỉnh 問vấn 也dã )# 。

時thời 長Trưởng 老lão 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 (# 至chí )# 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。

【# 註chú 】# 時thời 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 起khởi 問vấn 之chi 時thời 。 眾chúng 弟đệ 子tử 中trung 。 惟duy 德đức 尊tôn 而nhi 年niên 高cao 者giả 。 謂vị 之chi 長trưởng 老lão 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 一nhất 名danh 善thiện 現hiện 。 又hựu 稱xưng 空không 生sanh 。 尊tôn 者giả 初sơ 生sanh 時thời 。 其kỳ 家gia 一nhất 空không 。 相tướng 師sư 占chiêm 之chi 。 唯duy 善thiện 唯duy 吉cát 。 故cố 名danh 善thiện 吉cát 。 偏thiên 半bán 也dã 。 袒đản 露lộ 也dã 。 所sở 著trước 之chi 衣y 。 半bán 露lộ 其kỳ 右hữu 肩kiên 。 東đông 土thổ/độ 以dĩ 袒đản 為vi 慢mạn 。 西tây 方phương 以dĩ 袒đản 為vi 敬kính 。 表biểu 請thỉnh 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 之chi 法pháp 。 以dĩ 身thân 擔đảm 荷hà 也dã 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 右hữu 是thị 正Chánh 道Đạo 。 左tả 是thị 邪tà 道đạo 。 亦diệc 表biểu 請thỉnh 正Chánh 法Pháp 。 從tùng 實thật 依y 歸quy 。 卑ty 禮lễ 承thừa 受thọ 也dã 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 東đông 土thổ/độ 以dĩ 拱củng 手thủ 為vi 恭cung 。 西tây 方phương 以dĩ 合hợp 掌chưởng 為vi 敬kính 。 兩lưỡng 手thủ 相tương/tướng 合hợp 。 肅túc 恭cung 而nhi 身thân 不bất 懈giải 。 一nhất 心tâm 專chuyên 注chú 。 誠thành 敬kính 而nhi 容dung 不bất 息tức 也dã 。 白bạch 。 啟khải 問vấn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 向hướng 佛Phật 啟khải 問vấn 而nhi 言ngôn 。 已dĩ 上thượng 七thất 句cú 。 皆giai 集tập 經kinh 者giả 敘tự 說thuyết 也dã 。 希hy 有hữu 。 言ngôn 曠khoáng 劫kiếp 難nan 逢phùng 。 千thiên 界giới 一nhất 佛Phật 。 世thế 所sở 希hy 有hữu 。 讚tán 佛Phật 之chi 詞từ 。 如Như 來Lai 。 佛Phật 之chi 通thông 稱xưng 。 猶do 華hoa 言ngôn 聖thánh 人nhân 。 如như 而nhi 不bất 生sanh 。 來lai 而nhi 不bất 滅diệt 。 即tức 真chân 性tánh 之chi 體thể 用dụng 。 以dĩ 立lập 名danh 也dã 。 護hộ 愛ái 護hộ 。 念niệm 存tồn 念niệm 。 付phó 付phó 授thọ 。 囑chúc 囑chúc 告cáo 。 菩Bồ 薩Tát 。 本bổn 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 略lược 其kỳ 文văn 而nhi 便tiện 於ư 稱xưng 。 故cố 云vân 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 覺giác 悟ngộ 。 薩tát 埵đóa 華hoa 言ngôn 有hữu 情tình 。 覺giác 有hữu 情tình 者giả 。 眾chúng 生sanh 多đa 有hữu 情tình 欲dục 。 而nhi 不bất 能năng 覺giác 。 惟duy 菩Bồ 薩Tát 在tại 眾chúng 生sanh 。 有hữu 情tình 之chi 中trung 。 自tự 能năng 覺giác 悟ngộ 而nhi 不bất 染nhiễm 。 又hựu 能năng 覺giác 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 。 而nhi 化hóa 導đạo 之chi 也dã 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 眾chúng 也dã 。 指chỉ 凡phàm 學học 于vu 如Như 來Lai 者giả 。 阿a 謂vị 無vô 。 耨nậu 多đa 羅la 謂vị 上thượng 。 三tam 謂vị 正chánh 。 藐miệu 謂vị 等đẳng 。 菩Bồ 提Đề 謂vị 覺giác 。 謂vị 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 即tức 指chỉ 真chân 心tâm 言ngôn 也dã 。 此thử 心tâm 包bao 含hàm 太thái 虗hư 。 孰thục 得đắc 而nhi 上thượng 之chi 。 故cố 云vân 無vô 上thượng 。 然nhiên 上thượng 自tự 諸chư 佛Phật 。 下hạ 至chí 蠢xuẩn 動động 。 此thử 心tâm 正chánh 相tương/tướng 平bình 等đẳng 。 故cố 云vân 正chánh 等đẳng 。 其kỳ 覺giác 圓viên 明minh 普phổ 照chiếu 。 無vô 偏thiên 無vô 虧khuy 。 故cố 云vân 正chánh 覺giác 。 云vân 何hà 猶do 如như 何hà 。 請thỉnh 佛Phật 言ngôn 之chi 詞từ 。 應ưng 當đương 也dã 。 住trụ 止chỉ 也dã 。 降hàng 伏phục 者giả 。 制chế 禦ngữ 之chi 謂vị 也dã 。

【# 講giảng 】# 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 自tự 己kỷ 座tòa 位vị 起khởi 身thân 。 整chỉnh 頓đốn 威uy 儀nghi 。 袒đản 其kỳ 右hữu 肩kiên 。 以dĩ 示thị 不bất 敢cảm 背bối/bội 乎hồ 師sư 。 屈khuất 其kỳ 右hữu 膝tất 。 以dĩ 示thị 不bất 敢cảm 左tả 乎hồ 道đạo 。 合hợp 掌chưởng 以dĩ 示thị 其kỳ 歸quy 依y 。 恭cung 敬kính 以dĩ 示thị 其kỳ 嚴nghiêm 肅túc 。 而nhi 啟khải 白bạch 於ư 佛Phật 。 以dĩ 伸thân 問vấn 辭từ 。 先tiên 稱xưng 讚tán 曰viết 。 舉cử 世thế 所sở 小tiểu 有hữu 者giả 我ngã 世Thế 尊Tôn 也dã 。 又hựu 曰viết 如Như 來Lai 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 善thiện 能năng 衛vệ 護hộ 眷quyến 念niệm 此thử 會hội 中trung 之chi 眾chúng 菩Bồ 薩Tát 。 使sử 之chi 信tín 受thọ 。 善thiện 能năng 以dĩ 此thử 佛Phật 法Pháp 。 付phó 委ủy 囑chúc 託thác 此thử 會hội 中trung 之chi 眾chúng 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 使sử 之chi 奉phụng 行hành 。

又hựu 問vấn 曰viết 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 學học 道Đạo 之chi 初sơ 。 發phát 此thử 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 為vi 當đương 常thường 住trụ 。 而nhi 使sử 之chi 不bất 退thoái 轉chuyển 。 至chí 於ư 妄vọng 心tâm 一nhất 起khởi 。 當đương 以dĩ 何hà 道đạo 降hàng 伏phục 。 而nhi 使sử 之chi 不bất 惑hoặc 亂loạn 我ngã 真chân 心tâm 也dã 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 須Tu 菩Bồ 提Đề (# 至chí )# 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 樂nhạo 欲dục 聞văn 。

【# 註chú 】# 重trọng/trùng 言ngôn 善thiện 哉tai 。 讚tán 歎thán 之chi 詞từ 。 諦đế 審thẩm 也dã 。 仔tử 細tế 聽thính 也dã 。 應ưng 當đương 也dã 。 如như 是thị 二nhị 句cú 。 一nhất 云vân 。 說thuyết 在tại 下hạ 二nhị 分phần 。 此thử 但đãn 引dẫn 起khởi 。 而nhi 使sử 審thẩm 聽thính 之chi 詞từ 。 是thị 看khán 得đắc 太thái 虗hư 。 止chỉ 知tri 照chiếu 下hạ 者giả 。 有hữu 以dĩ 為vi 頂đảnh 上thượng 文văn 謂vị 。 即tức 此thử 便tiện 可khả 以dĩ 住trụ 。 即tức 此thử 便tiện 可khả 以dĩ 降hàng 伏phục 。 即tức 指chỉ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 為vi 印ấn 可khả 之chi 詞từ 。 是thị 看khán 得đắc 太thái 實thật 。 止chỉ 知tri 承thừa 上thượng 者giả 。 竊thiết 以dĩ 如như 是thị 二nhị 字tự 。 虗hư 中trung 帶đái 實thật 。 上thượng 承thừa 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 來lai 。 實thật 中trung 尚thượng 虗hư 。 下hạ 照chiếu 度độ 生sanh 布bố 施thí 去khứ 。 方phương 是thị 語ngữ 脈mạch 。 夫phu 照chiếu 下hạ 引dẫn 起khởi 。 人nhân 所sở 易dị 曉hiểu 。 頂đảnh 上thượng 處xứ 不bất 可khả 說thuyết 。 得đắc 太thái 盡tận 有hữu 礙ngại 下hạ 文văn 也dã 。 唯duy 應ưng 辭từ 。 然nhiên 者giả 。 然nhiên 其kỳ 使sử 已dĩ 諦đế 聽thính 之chi 言ngôn 。 有hữu 以dĩ 為vi 如như 儒nho 書thư 曾tằng 子tử 之chi 唯duy 一nhất 貫quán 者giả 。 看khán 得đắc 太thái 深thâm 也dã 。 願nguyện 心tâm 所sở 期kỳ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 喜hỷ 好hảo/hiếu 。 欲dục 心tâm 思tư 得đắc 。 謂vị 心tâm 期kỳ 喜hỷ 好hảo/hiếu 思tư 得đắc 聞văn 住trụ 降giáng/hàng 之chi 詳tường 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 因nhân 須Tu 菩Bồ 提Đề 請thỉnh 問vấn 。 妙diệu 稱xưng 佛Phật 心tâm 。 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 以dĩ 歎thán 美mỹ 之chi 。 遂toại 順thuận 須Tu 菩Bồ 提Đề 之chi 言ngôn 而nhi 云vân 。 汝nhữ 以dĩ 如Như 來Lai 善thiện 護hộ 念niệm 善thiện 付phó 囑chúc 。 此thử 善thiện 發phát 我ngã 未vị 發phát 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 當đương 詳tường 審thẩm 而nhi 聽thính 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 此thử 應ưng 住trụ 降hàng 伏phục 之chi 道đạo 。 人nhân 之chi 菩Bồ 提Đề 覺giác 心tâm 。 雖tuy 本bổn 來lai 固cố 有hữu 。 然nhiên 物vật 欲dục 陷hãm 溺nịch 。 攻công 取thủ 日nhật 眾chúng 。 最tối 難nạn/nan 發phát 起khởi 者giả 。 若nhược 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 既ký 發phát 此thử 心tâm 。 當đương 如như 是thị 安an 住trụ 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 。 其kỳ 妄vọng 心tâm 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 即tức 因nhân 佛Phật 言ngôn 。 又hựu 稱xưng 世Thế 尊Tôn 。 弟đệ 子tử 願nguyện 欲dục 聞văn 其kỳ 說thuyết 也dã 。

○# 大Đại 乘Thừa 正chánh 宗tông 分phân 第đệ 三tam

(# 大Đại 乘Thừa 者giả 。 言ngôn 非phi 小Tiểu 乘Thừa 也dã 。 佛Phật 法Pháp 有hữu 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 。 如như 儒nho 家gia 大đại 學học 小tiểu 學học 。 菩Bồ 薩Tát 用dụng 此thử 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 猶do 車xa 之chi 載tái 物vật 運vận 量lượng 有hữu 甚thậm 大đại 也dã 。 宗tông 者giả 心tâm 之chi 所sở 主chủ 。 正chánh 者giả 言ngôn 正chánh 。 而nhi 非phi 邪tà 也dã )# 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát (# 至chí )# 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。 即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát 。

【# 註chú 】# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 佛Phật 呼hô 在tại 會hội 之chi 眾chúng 也dã 。 摩ma 訶ha 大đại 也dã 。 大đại 覺giác 有hữu 情tình 。 即tức 能năng 救cứu 度độ 人nhân 者giả 。 如như 是thị 。 指chỉ 下hạ 文văn 所sở 告cáo 也dã 。 眾chúng 生sanh 者giả 。 謂vị 凡phàm 有hữu 生sanh 之chi 類loại 。 上thượng 自tự 諸chư 天thiên 。 下hạ 至chí 人nhân 物vật 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 多đa 。 約ước 有hữu 九cửu 種chủng 。 若nhược 如như 也dã 。 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 想tưởng 無vô 想tưởng 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 也dã 。 我ngã 者giả 。 對đối 眾chúng 之chi 稱xưng 。 代đại 度độ 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 設thiết 為vi 自tự 任nhậm 之chi 詞từ 。 非phi 佛Phật 自tự 謂vị 也dã 。 皆giai 盡tận 也dã 。 令linh 使sử 也dã 。 入nhập 者giả 。 入nhập 於ư 其kỳ 中trung 。 無vô 餘dư 。 外ngoại 更cánh 無vô 有hữu 餘dư 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 切thiết 修tu 行hành 者giả 之chi 所sở 依y 歸quy 。 蓋cái 指chỉ 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 真chân 空không 心tâm 境cảnh 也dã 。 滅diệt 消tiêu 滅diệt 。 滅diệt 盡tận 一nhất 切thiết 。 愚ngu 癡si 煩phiền 惱não 。 度độ 化hóa 度độ 。 度độ 脫thoát 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 平bình 等đẳng 。 普phổ 願nguyện 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 量lượng 限hạn 量lượng 。 數sác 數sác 目mục 。 邊biên 邊biên 岸ngạn 。 無vô 量lượng 無vô 數số 無vô 邊biên 。 邊biên 之chi 極cực 言ngôn 其kỳ 多đa 也dã 。 相tương/tướng 者giả 形hình 迹tích 。 執chấp 著trước 此thử 形hình 迹tích 。 心tâm 不bất 虗hư 空không 。 滯trệ 而nhi 不bất 化hóa 。 謂vị 之chi 有hữu 也dã 。 我ngã 相tương/tướng 者giả 。 認nhận 四tứ 大đại 以dĩ 為vi 己kỷ 有hữu 。 而nhi 成thành 我ngã 相tương/tướng 。 人nhân 相tương 對đối 我ngã 而nhi 言ngôn 。 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 則tắc 凡phàm 有hữu 生sanh 者giả 皆giai 是thị 。 壽thọ 者giả 利lợi 長trường 生sanh 不bất 滅diệt 。 有hữu 悠du 久cửu 之chi 義nghĩa 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 妄vọng 心tâm 欲dục 其kỳ 降giáng/hàng 。 而nhi 使sử 真chân 心tâm 安an 住trụ 者giả 。 果quả 何hà 道đạo 以dĩ 致trí 之chi 。 凡phàm 人nhân 一nhất 身thân 。 悉tất 皆giai 五ngũ 陰ấm 六lục 識thức 。 遮già 蔽tế 我ngã 之chi 真chân 性tánh 故cố 。 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 交giao 接tiếp 。 感cảm 我ngã 妄vọng 心tâm 時thời 難nạn/nan 降hàng 伏phục 。 何hà 以dĩ 見kiến 之chi 。 有hữu 性tánh 易dị 輕khinh 舉cử 飛phi 揚dương 浮phù 動động 。 或hoặc 由do 軀khu 殻# 。 而nhi 名danh 卵noãn 生sanh 者giả 。 有hữu 識thức 常thường 流lưu 轉chuyển 。 習tập 氣khí 深thâm 重trọng 。 或hoặc 由do 胞bào 衣y 。 而nhi 名danh 胎thai 生sanh 者giả 。 有hữu 心tâm 隨tùy 邪tà 見kiến 。 沉trầm 淪luân 不bất 省tỉnh 。 或hoặc 感cảm 濕thấp 氣khí 。 而nhi 名danh 濕thấp 生sanh 者giả 。 有hữu 情tình 逐trục 景cảnh 趣thú 。 遷thiên 流lưu 起khởi 幻huyễn 。 或hoặc 隨tùy 變biến 化hóa 。 而nhi 名danh 化hóa 生sanh 者giả 。 有hữu 執chấp 相tướng 修tu 因nhân 。 著trước 色sắc 見kiến 者giả 。 名danh 為vi 有hữu 色sắc 。 有hữu 寂tịch 守thủ 空không 頑ngoan 。 著trước 無vô 色sắc 見kiến 者giả 。 名danh 為vi 無vô 色sắc 。 有hữu 滯trệ 諸chư 聞văn 見kiến 。 係hệ 念niệm 染nhiễm 著trước 者giả 。 名danh 為vi 有hữu 想tưởng 。 有hữu 絕tuyệt 念niệm 不bất 起khởi 。 致trí 虗hư 守thủ 寂tịch 者giả 。 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 有hữu 起khởi 生sanh 滅diệt 見kiến 。 落lạc 有hữu 無vô 兩lưỡng 頭đầu 機cơ 者giả 。 名danh 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 凡phàm 此thử 九cửu 類loại 眾chúng 生sanh 。 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 。 種chủng 性tánh 不bất 同đồng 。 相tương/tướng 因nhân 性tánh 起khởi 。 妄vọng 心tâm 建kiến 立lập 。 隨tùy 類loại 受thọ 生sanh 。 若nhược 天thiên 若nhược 人nhân 若nhược 物vật 。 虗hư 空không 等đẳng 神thần 。 陰ấm 魔ma 等đẳng 鬼quỷ 。 沉trầm 溺nịch 世thế 趣thú 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 下hạ 自tự 欲dục 界giới 。 上thượng 至chí 諸chư 天thiên 。 輪luân 迴hồi 六lục 道đạo 。 難nan 入nhập 涅Niết 槃Bàn 者giả 也dã 。 以dĩ 妄vọng 感cảm 妄vọng 。 動động 我ngã 妄vọng 心tâm 。 起khởi 分phân 別biệt 見kiến 。 致trí 難nạn/nan 降hàng 伏phục 。 今kim 我ngã 即tức 發phát 平Bình 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 心tâm 。 則tắc 眾chúng 生sanh 本bổn 心tâm 。 與dữ 我ngã 心tâm 無vô 二nhị 。 皆giai 令linh 消tiêu 融dung 其kỳ 煩phiền 惱não 。 點điểm 化hóa 其kỳ 染nhiễm 著trước 。 覺giác 妄vọng 悟ngộ 真chân 。 破phá 愚ngu 癡si 見kiến 。 息tức 無vô 明minh 火hỏa 。 入nhập 於ư 清thanh 淨tịnh 。 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 境cảnh 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 如như 是thị 滅diệt 度độ 。 無vô 限hạn 量lượng 。 無vô 計kế 數sổ 。 無vô 邊biên 際tế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 豈khởi 真chân 有hữu 眾chúng 生sanh 。 使sử 入nhập 涅Niết 槃Bàn 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 哉tai 。 盖# 眾chúng 生sanh 原nguyên 有hữu 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 只chỉ 為vì 迷mê 而nhi 不bất 悟ngộ 。 遂toại 生sanh 種chủng 種chủng 妄vọng 相tương/tướng 。 今kim 令linh 心tâm 地địa 一nhất 朝triêu 豁hoát 然nhiên 開khai 朗lãng 。 種chủng 性tánh 悉tất 化hóa 。 頓đốn 見kiến 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 是thị 乃nãi 自tự 性tánh 自tự 度độ 。 本bổn 來lai 無vô 此thử 眾chúng 生sanh 。 何hà 得đắc 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 夫phu 實thật 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 盖# 自tự 性tánh 本bổn 空không 。 無vô 有hữu 我ngã 人nhân 。 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 之chi 形hình 迹tích 。 是thị 為vi 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 方phương 是thị 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 或hoặc 有hữu 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 則tắc 於ư 前tiền 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 為vi 分phân 別biệt 。 心tâm 生sanh 邪tà 見kiến 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 安an 得đắc 皆giai 令linh 滅diệt 度độ 。 以dĩ 至chí 涅Niết 槃Bàn 哉tai 。 即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 地địa 位vị 中trung 人nhân 矣hĩ 。

○# 妙diệu 行hạnh 無vô 住trụ 分phân 第đệ 四tứ

(# 分phân 為vi 二nhị 節tiết 。 妙diệu 行hạnh 。 謂vị 修tu 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 。 精tinh 妙diệu 之chi 行hành 。 無vô 住trụ 者giả 。 不bất 拘câu 泥nê 執chấp 著trước 精tinh 妙diệu 之chi 行hành 。 本bổn 無vô 住trụ 著trước 也dã )# 。

復phục 次thứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 法pháp 。 (# 至chí )# 不bất 住trụ 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 布bố 施thí 。

【# 註chú 】# 復phục 還hoàn 也dã 。 次thứ 再tái 也dã 。 還hoàn 再tái 與dữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 敘tự 經kinh 者giả 之chi 詞từ 也dã 。

宗tông 註chú 。 次thứ 坐tọa 次thứ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 先tiên 于vu 座tòa 起khởi 。 跪quỵ 而nhi 請thỉnh 問vấn 。 至chí 是thị 。 使sử 還hoàn 坐tọa 而nhi 告cáo 之chi 。

復phục 次thứ 二nhị 字tự 佛Phật 言ngôn 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 呼hô 而nhi 告cáo 之chi 也dã 。 亦diệc 通thông 錄lục 為vi 旁bàng 參tham 。

於ư 法pháp 之chi 法pháp 。 槩# 指chỉ 佛Phật 法Pháp 。 言ngôn 觸xúc 法pháp 之chi 法pháp 。 屬thuộc 意ý 分phân 別biệt 思tư 想tưởng 皆giai 。 是thị 布bố 普phổ 也dã 。 施thí 捨xả 也dã 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 為vi 六lục 塵trần 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 為vi 六lục 根căn 。 眼nhãn 入nhập 色sắc 。 耳nhĩ 入nhập 聲thanh 。 鼻tị 入nhập 香hương 。 舌thiệt 入nhập 味vị 。 身thân 入nhập 觸xúc 。 意ý 入nhập 法pháp 。 為vi 六lục 入nhập 。 觸xúc 者giả 。 來lai 加gia 于vu 身thân 。 如như 飽bão 煖noãn 安an 逸dật 者giả 。 妙diệu 觸xúc 也dã 。 勞lao 痛thống 饑cơ 寒hàn 者giả 。 苦khổ 觸xúc 也dã 。 法pháp 者giả 。 即tức 意ý 之chi 所sở 舉cử 。 計kế 校giáo 分phân 別biệt 是thị 非phi 之chi 類loại 。 當đương 于vu 義nghĩa 理lý 者giả 善thiện 法Pháp 也dã 。 動động 于vu 情tình 欲dục 者giả 惡ác 法pháp 也dã 。 住trụ 者giả 。 即tức 住trụ 于vu 根căn 塵trần 。 而nhi 執chấp 著trước 不bất 化hóa 也dã 。 不bất 住trụ 布bố 施thí 。 如như 以dĩ 色sắc 施thí 人nhân 。 而nhi 不bất 存tồn 施thí 色sắc 之chi 心tâm 。 聲thanh 香hương 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 再tái 與dữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 。 所sở 行hành 之chi 法Pháp 。 當đương 無vô 所sở 執chấp 著trước 。 即tức 行hành 於ư 布bố 施thí 。 言ngôn 以dĩ 色sắc 布bố 施thí 。 不bất 著trước 於ư 色sắc 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 皆giai 然nhiên 。 蓋cái 凡phàm 夫phu 貪tham 著trước 。 借tá 布bố 施thí 種chủng 福phước 。 此thử 為vi 住trụ 相tương/tướng 。 布bố 施thí 著trước 在tại 物vật 上thượng 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 施thí 。 了liễu 達đạt 本bổn 空không 。 不bất 住trụ 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 而nhi 施thí 無vô 留lưu 滯trệ 。 執chấp 著trước 應ưng 當đương 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 施thí 。 理lý 當đương 如như 是thị 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 (# 至chí )# 菩Bồ 薩Tát 但đãn 應ưng 如như 所sở 教giáo 住trụ 。

【# 註chú 】# 相tương/tướng 即tức 六lục 根căn 六lục 塵trần 之chi 相tướng 。 福phước 德đức 乃nãi 性tánh 中trung 之chi 福phước 德đức 。 佛Phật 恐khủng 人nhân 疑nghi 不bất 住trụ 相tương/tướng 。 則tắc 落lạc 頑ngoan 空không 。 故cố 言ngôn 福phước 德đức 。 以dĩ 喚hoán 醒tỉnh 之chi 。 福phước 德đức 無vô 量lượng 。 福phước 報báo 亦diệc 無vô 量lượng 。 佛Phật 止chỉ 言ngôn 福phước 德đức 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 但đãn 修tu 福phước 。 不bất 望vọng 福phước 報báo 也dã 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。 言ngôn 其kỳ 廣quảng 大đại 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 度độ 量lương 其kỳ 多đa 小tiểu 也dã 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 言ngôn 汝nhữ 意ý 中trung 。 作tác 何hà 理lý 會hội 也dã 。 四tứ 維duy 四tứ 隅ngung 也dã 。 如như 東đông 南nam 方phương 西tây 北bắc 方phương 之chi 類loại 。 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 總tổng 謂vị 之chi 十thập 方phương 。 虗hư 空không 者giả 。 太thái 虗hư 之chi 中trung 。 無vô 有hữu 纖tiêm 毫hào 隔cách 礙ngại 。 蕩đãng 然nhiên 空không 明minh 。 非phi 心tâm 思tư 可khả 能năng 量lượng 度độ 。 佛Phật 以dĩ 福phước 德đức 不bất 可khả 思tư 量lượng 故cố 。 舉cử 十thập 方phương 虗hư 空không 為ví 喻dụ 。 虗hư 空không 豈khởi 可khả 思tư 是thị 。 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 言ngôn 不phủ 也dã 。 語ngữ 畢tất 而nhi 呼hô 世Thế 尊Tôn 者giả 。 敬kính 之chi 至chí 也dã 。 虗hư 空không 而nhi 該cai 以dĩ 十thập 方phương 者giả 。 是thị 虗hư 空không 之chi 全toàn 體thể 。 即tức 非phi 頑ngoan 空không 也dã 。 如như 是thị 指chỉ 上thượng 文văn 虗hư 空không 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 又hựu 呼hô 須Tu 菩Bồ 提Đề 而nhi 言ngôn 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 當đương 如như 是thị 布bố 施thí 。 不bất 住trụ 於ư 相tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 學học 道Đạo 的đích 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 泥nê 著trước 色sắc 聲thanh 香hương 。 味vị 觸xúc 法pháp 之chi 根căn 塵trần 。 以dĩ 為vi 布bố 施thí 。 則tắc 喜hỷ 捨xả 心tâm 空không 。 圓viên 滿mãn 其kỳ 福phước 德đức 。 量lượng 等đẳng 虗hư 空không 。 豈khởi 人nhân 之chi 心tâm 思tư 。 可khả 得đắc 而nhi 測trắc 度độ 忖thốn 量lượng 哉tai 。 又hựu 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 中trung 。 自tự 謂vị 如như 何hà 。 如như 東đông 方phương 虗hư 空không 。 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 度độ 量lương 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 答đáp 云vân 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。 更cánh 問vấn 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 虗hư 空không 。 可khả 思tư 量lượng 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 亦diệc 答đáp 云vân 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。 盖# 大đại 莫mạc 大đại 於ư 虗hư 空không 。 非phi 人nhân 之chi 所sở 測trắc 度độ 。 佛Phật 又hựu 明minh 說thuyết 無vô 住trụ 相tương/tướng 布bố 施thí 之chi 福phước 德đức 。 亦diệc 如như 虗hư 空không 之chi 不bất 可khả 以dĩ 思tư 量lượng 也dã 。 既ký 而nhi 佛Phật 又hựu 呼hô 而nhi 告cáo 之chi 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 之chi 學học 道Đạo 者giả 。 不bất 必tất 別biệt 處xứ 更cánh 求cầu 應ưng 住trụ 之chi 下hạ 落lạc 。 但đãn 當đương 依y 我ngã 所sở 教giáo 於ư 汝nhữ 。 無vô 住trụ 相tương/tướng 布bố 施thí 之chi 法pháp 。 便tiện 就tựu 此thử 止chỉ 應ứng 用dụng 存tồn 養dưỡng 之chi 間gian 。 湛trạm 若nhược 十thập 方phương 虗hư 空không 。 無vô 所sở 住trụ 而nhi 住trụ 可khả 也dã 。

○# 如như 理lý 實thật 見kiến 分phân 第đệ 五ngũ

(# 分phân 為vi 二nhị 節tiết 。 凡phàm 人nhân 之chi 形hình 色sắc 。 皆giai 屬thuộc 虗hư 妄vọng 。 非phi 真chân 實thật 也dã 。 所sở 見kiến 非phi 真chân 見kiến 也dã 。 惟duy 此thử 如như 如như 之chi 理lý 。 乃nãi 人nhân 本bổn 性tánh 。 是thị 為vi 真chân 實thật 。 不bất 以dĩ 目mục 見kiến 而nhi 以dĩ 心tâm 見kiến 不bất 求cầu 相tương 見kiến 而nhi 求cầu 理lý 見kiến 。 是thị 為vi 實thật 見kiến 也dã )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 於ư 意ý 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 身thân 相tướng 即tức 非phi 身thân 。

【# 註chú 】# 此thử 如Như 來Lai 。 謂vị 真chân 性tánh 佛Phật 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 無vô 相tướng 之chi 可khả 見kiến 者giả 也dã 。 身thân 謂vị 色sắc 身thân 。 相tương 謂vị 諸chư 相tướng 。 即tức 非phi 身thân 相tướng 。 謂vị 色sắc 身thân 與dữ 諸chư 相tướng 。 皆giai 非phi 真chân 實thật 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 我ngã 謂vị 學học 道Đạo 菩Bồ 薩Tát 。 如như 所sở 教giáo 住trụ 。 而nhi 無vô 所sở 別biệt 求cầu 者giả 。 蓋cái 以dĩ 如Như 來Lai 。 不bất 可khả 以dĩ 形hình 迹tích 求cầu 也dã 。 於ư 汝nhữ 之chi 意ý 云vân 何hà 。 可khả 以dĩ 有hữu 形hình 之chi 色sắc 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 不phủ 耶da 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 解giải 其kỳ 意ý 乃nãi 答đáp 曰viết 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 相tướng 。 得đắc 見kiến 如Như 來Lai 。 何hà 故cố 不bất 可khả 以dĩ 身thân 相tướng 見kiến 之chi 。 蓋cái 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 身thân 相tướng 。 不bất 過quá 形hình 體thể 假giả 合hợp 之chi 末mạt 耳nhĩ 。 豈khởi 可khả 謂vị 之chi 實thật 有hữu 身thân 相tướng 。 而nhi 見kiến 真Chân 如Như 來lai 哉tai 。 故cố 曰viết 即tức 非phi 身thân 相tướng 也dã 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 (# 至chí )# 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。

【# 註chú 】# 謂vị 之chi 諸chư 相tướng 。 不bất 止chỉ 身thân 相tướng 。 凡phàm 法pháp 相tướng 非phi 法pháp 相tướng 。 皆giai 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 心tâm 不bất 執chấp 著trước 。 則tắc 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 此thử 如Như 來Lai 指chỉ 法Pháp 身thân 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 夫phu 如Như 來Lai 既ký 不bất 可khả 以dĩ 相tương 求cầu 。 可khả 見kiến 世thế 間gian 。 凡phàm 有hữu 形hình 相tướng 者giả 。 皆giai 是thị 假giả 合hợp 的đích 。 不bất 是thị 本bổn 有hữu 真chân 實thật 的đích 。 雖tuy 有hữu 形hình 相tướng 。 亦diệc 虗hư 妄vọng 耳nhĩ 。 汝nhữ 若nhược 能năng 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 便tiện 識thức 破phá 非phi 真chân 實thật 本bổn 相tương/tướng 。 自tự 無vô 執chấp 相tướng 迷mê 真chân 之chi 失thất 。 即tức 能năng 迴hồi 光quang 返phản 照chiếu 。 見kiến 法Pháp 身thân 真chân 性tánh 。 如Như 來Lai 隨tùy 處xứ 顯hiển 現hiện 矣hĩ 。

○# 正chánh 信tín 希hy 有hữu 分phân 第đệ 六lục

(# 分phân 為vi 二nhị 節tiết )# 學học 道Đạo 以dĩ 信tín 為vi 本bổn 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 無vô 住trụ 無vô 相tướng 。 乃nãi 是thị 正chánh 宗tông 聞văn 之chi 。 (# 而nhi 不bất 疑nghi 懼cụ 。 故cố 為vi 正chánh 信tín 。 此thử 人nhân 不bất 可khả 多đa 得đắc 。 故cố 為vi 希hy 有hữu )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 (# 至chí )# 得đắc 如như 是thị 無vô 量lượng 福phước 德đức 。

【# 註chú 】# 白bạch 告cáo 也dã 。 頗phả 略lược 也dã 。 章chương 章chương 分phần/phân 。 句cú 句cú 讀đọc 。 實thật 信tín 真chân 實thật 信tín 心tâm 也dã 。 如như 是thị 言ngôn 說thuyết 章chương 句cú 。 指chỉ 上thượng 三tam 四tứ 五ngũ 分phần 之chi 辭từ 。 與dữ 無vô 住trụ 行hành 施thí 無vô 相tướng 見kiến 佛Phật 之chi 說thuyết 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 者giả 。 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 有hữu 五ngũ 箇cá 五ngũ 百bách 歲tuế 。 初sơ 五ngũ 百bách 歲tuế 。 解giải 脫thoát 堅kiên 固cố 。 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 堅kiên 固cố 。 第đệ 三tam 多đa 聞văn 堅kiên 固cố 。 第đệ 四tứ 塔tháp 寺tự 堅kiên 固cố 。 第đệ 五ngũ 鬭# 諍tranh 堅kiên 固cố 。 經Kinh 云vân 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 指chỉ 末Mạt 法Pháp 闘# 諍tranh 之chi 時thời 。 亦diệc 有hữu 持trì 戒giới 修tu 福phước 之chi 人nhân 。 持trì 戒giới 者giả 。 諸chư 惡ác 莫mạc 作tác 。 修tu 福phước 者giả 。 眾chúng 善thiện 奉phụng 行hành 。 根căn 者giả 。 有hữu 生sanh 長trưởng 之chi 義nghĩa 。 一nhất 念niệm 生sanh 淨tịnh 信tín 。 專chuyên 一nhất 其kỳ 念niệm 。 而nhi 無vô 染nhiễm 著trước 。 是thị 名danh 淨tịnh 信tín 也dã 。 福phước 德đức 兼kiêm 慧tuệ 而nhi 言ngôn 。 世thế 間gian 所sở 享hưởng 者giả 福phước 報báo 。 信tín 此thử 經Kinh 者giả 名danh 福phước 德đức 。 言ngôn 有hữu 福phước 又hựu 有hữu 德đức 也dã 。

【# 講giảng 】# 須Tu 菩Bồ 提Đề 深thâm 信tín 。 佛Phật 所sở 言ngôn 說thuyết 。 恐khủng 後hậu 之chi 人nhân 聞văn 法Pháp 。 不bất 能năng 信tín 受thọ 。 乃nãi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 皆giai 大Đại 乘Thừa 正chánh 宗tông 之chi 教giáo 。 菩Bồ 薩Tát 未vị 有hữu 不bất 信tín 受thọ 。 而nhi 奉phụng 行hành 者giả 。 但đãn 大đại 凡phàm 眾chúng 生sanh 。 頗phả 有hữu 得đắc 聞văn 如như 是thị 。 不bất 住trụ 行hành 施thí 。 真chân 空không 無vô 相tướng 之chi 。 言ngôn 說thuyết 章chương 句cú 。 果quả 能năng 實thật 信tín 之chi 不phủ 也dã 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

汝nhữ 莫mạc 輕khinh 視thị 眾chúng 生sanh 。 作tác 此thử 生sanh 實thật 信tín 不phủ 之chi 說thuyết 。 蓋cái 不bất 住trụ 真chân 空không 妙diệu 理lý 。 人nhân 心tâm 所sở 固cố 有hữu 。 但đãn 為vi 六lục 塵trần 四tứ 相tương/tướng 所sở 蔽tế 。 而nhi 昧muội 之chi 耳nhĩ 。 必tất 有hữu 大đại 根căn 器khí 的đích 善thiện 人nhân 。 自tự 能năng 信tín 任nhậm 其kỳ 道đạo 。 即tức 至chí 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 到đáo 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 之chi 時thời 。 斷đoạn 有hữu 持trì 戒giới 修tu 福phước 之chi 善thiện 人nhân 。 能năng 於ư 此thử 經Kinh 。 中trung 之chi 一nhất 章chương 一nhất 句cú 。 信tín 之chi 於ư 心tâm 。 以dĩ 為vi 真chân 實thật 語ngữ 。 當đương 知tri 此thử 人nhân 之chi 善thiện 根căn 。 培bồi 植thực 甚thậm 厚hậu 。 豈khởi 止chỉ 於ư 一nhất 佛Phật 二nhị 佛Phật 。 三tam 四tứ 五ngũ 佛Phật 。 而nhi 種chủng 此thử 善thiện 根căn 哉tai 。 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 。 千thiên 萬vạn 佛Phật 所sở 中trung 。 凡phàm 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 利lợi 物vật 濟tế 人nhân 之chi 事sự 。 無vô 不bất 行hành 之chi 。 而nhi 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 發phát 生sanh 。 得đắc 此thử 實thật 信tín 心tâm 來lai 。 非phi 淺thiển 根căn 人nhân 所sở 能năng 得đắc 也dã 。 若nhược 有hữu 此thử 善thiện 根căn 之chi 人nhân 。 得đắc 聞văn 此thử 經Kinh 之chi 章chương 句cú 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。 淨tịnh 而nhi 不bất 亂loạn 。 信tín 而nhi 不bất 疑nghi 。 不bất 此thử 淨tịnh 信tín 心tâm 者giả 。 如Như 來Lai 盡tận 能năng 證chứng 明minh 而nhi 知tri 之chi 。 盡tận 能năng 攝nhiếp 受thọ 而nhi 見kiến 之chi 。 是thị 諸chư 信tín 心tâm 者giả 。 雖tuy 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 淨tịnh 信tín 所sở 得đắc 福phước 德đức 。 受thọ 用dụng 不bất 盡tận 。 豈khởi 有hữu 限hạn 量lượng 哉tai 。

何hà 以dĩ 故cố 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 復phục 我ngã 相tướng 。 (# 至chí )# 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 況huống 非phi 法pháp 。

【# 註chú 】# 第đệ 一nhất 何hà 以dĩ 故cố 。 言ngôn 淨tịnh 信tín 福phước 德đức 在tại 無vô 相tướng 。 第đệ 二nhị 何hà 以dĩ 故cố 。 言ngôn 所sở 以dĩ 無vô 相tướng 之chi 故cố 。 第đệ 三tam 何hà 以dĩ 故cố 。 侗# 人nhân 云vân 疑nghi 衍diễn 。

此thử 釋thích 生sanh 信tín 得đắc 福phước 之chi 故cố 。 該cai 乎hồ 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 無vô 四tứ 相tương/tướng 。 生sanh 空không 也dã 。 無vô 法pháp 相tướng 無vô 非phi 法pháp 相tướng 。 法pháp 空không 也dã 。 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 盡tận 天thiên 地địa 間gian 之chi 相tướng 。 不bất 出xuất 乎hồ 此thử 。 非phi 法pháp 者giả 無vô 法pháp 也dã 。 淪luân 於ư 頑ngoan 空không 。 取thủ 猶do 執chấp 也dã 。 心tâm 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 此thử 中trung 不bất 化hóa 。 未vị 悟ngộ 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 而nhi 欲dục 執chấp 相tướng 以dĩ 求cầu 。 是thị 有hữu 外ngoại 障chướng 。 故cố 云vân 即tức 著trước 四tứ 相tương/tướng 。 法pháp 相tướng 雖tuy 非phi 色sắc 相tướng 之chi 比tỉ 。 然nhiên 一nhất 有hữu 所sở 取thủ 。 亦diệc 不bất 悟ngộ 真chân 空không 體thể 。 而nhi 起khởi 內nội 障chướng 。 故cố 亦diệc 云vân 即tức 著trước 非phi 法pháp 。 原nguyên 不bất 離ly 相tương/tướng 。 況huống 執chấp 之chi 乎hồ 。 著trước 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 必tất 無vô 取thủ 無vô 著trước 。 方phương 合hợp 真chân 空không 。 所sở 以dĩ 不bất 應ưng 取thủ 之chi 。 故cố 如Như 來Lai 常thường 有hữu 如như 筏phiệt 之chi 喻dụ 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 言ngôn 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 得đắc 如như 此thử 之chi 福phước 德đức 。 彼bỉ 一nhất 念niệm 生sanh 淨tịnh 信tín 。 其kỳ 實thật 善thiện 根căn 純thuần 熟thục 。 能năng 合hợp 真chân 空không 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 無vô 復phục 有hữu 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 之chi 四tứ 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 執chấp 著trước 此thử 經Kinh 之chi 章chương 句cú 。 落lạc 於ư 有hữu 見kiến 。 而nhi 為vi 法pháp 相tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 不bất 思tư 去khứ 探thám 討thảo 其kỳ 言ngôn 。 沉trầm 空không 守thủ 寂tịch 。 落lạc 於ư 無vô 見kiến 。 而nhi 為vi 非phi 法pháp 相tướng 也dã 。 不bất 著trước 有hữu 無vô 兩lưỡng 邊biên 。 復phục 其kỳ 真chân 空không 之chi 性tánh 。 諸chư 相tướng 盡tận 捐quyên 。 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 所sở 以dĩ 淨tịnh 信tín 此thử 經Kinh 。 而nhi 福phước 德đức 無vô 量lượng 。 佛Phật 又hựu 反phản 言ngôn 之chi 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 也dã 。 假giả 使sử 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 心tâm 不bất 空không 。 取thủ 有hữu 形hình 相tướng 。 即tức 為vi 牽khiên 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 之chi 形hình 迹tích 矣hĩ 。 豈khởi 能năng 使sử 心tâm 性tánh 空không 明minh 。 隨tùy 機cơ 感cảm 應ứng 乎hồ 。 此thử 人nhân 之chi 所sở 易dị 曉hiểu 也dã 。 至chí 於ư 我ngã 說thuyết 無vô 法pháp 相tướng 者giả 。 以dĩ 本bổn 空không 真chân 體thể 。 不bất 在tại 言ngôn 語ngữ 文văn 字tự 之chi 間gian 。 若nhược 取thủ 法pháp 相tướng 。 就tựu 是thị 與dữ 前tiền 執chấp 著trước 四tứ 相tương/tướng 之chi 心tâm 一nhất 般ban 。 至chí 於ư 非phi 法pháp 則tắc 無vô 相tướng 矣hĩ 。 我ngã 亦diệc 謂vị 無vô 非phi 法pháp 相tướng 者giả 。 蓋cái 真chân 性tánh 中trung 。 諸chư 法pháp 顯hiển 現hiện 。 無vô 容dung 一nhất 毫hào 染nhiễm 著trước 。 原nguyên 不bất 相tương 礙ngại 。 若nhược 取thủ 非phi 法pháp 相tướng 。 謂vị 之chi 無vô 記ký 空không 斷đoạn 滅diệt 見kiến 。 此thử 心tâm 不bất 化hóa 。 與dữ 前tiền 著trước 四tứ 相tương/tướng 。 又hựu 何hà 異dị 焉yên 。 是thị 故cố 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 兩lưỡng 頭đầu 見kiến 至chí 須tu 截tiệt 斷đoạn 。 不bất 能năng 執chấp 為vi 有hữu 而nhi 取thủ 法pháp 。 亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 為vi 無vô 而nhi 取thủ 非phi 法pháp 。 以dĩ 此thử 不bất 應ưng 取thủ 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 有hữu 原nguyên 故cố 。 如Như 來Lai 嘗thường 謂vị 。 汝nhữ 等đẳng 學học 道Đạo 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 知tri 我ngã 說thuyết 此thử 法Pháp 。 皆giai 因nhân 汝nhữ 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 不bất 能năng 了liễu 悟ngộ 真chân 空không 。 超siêu 登đăng 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 以dĩ 假giả 此thử 法pháp 。 令linh 汝nhữ 度độ 脫thoát 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 耳nhĩ 。 汝nhữ 若nhược 既ký 見kiến 本bổn 心tâm 。 證chứng 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 即tức 我ngã 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 亦diệc 當đương 不bất 用dụng 。 猶do 如như 編biên 竹trúc 成thành 筏phiệt 。 渡độ 人nhân 過quá 水thủy 。 到đáo 岸ngạn 則tắc 不bất 須tu 筏phiệt 矣hĩ 。 夫phu 法pháp 尚thượng 當đương 捨xả 去khứ 。 何hà 況huống 著trước 無vô 非phi 法pháp 。 又hựu 安an 用dụng 執chấp 取thủ 為vi 哉tai 。

○# 無vô 得đắc 無vô 說thuyết 分phân 第đệ 七thất

(# 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 理lý 。 本bổn 來lai 無vô 相tướng 。 當đương 體thể 空không 上thượng 。 無vô 物vật 可khả 得đắc 。 無vô 言ngôn 可khả 說thuyết 也dã )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 於ư 意ý 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。

【# 註chú 】# 耶da 者giả 疑nghi 辭từ 。 亦diệc 詰cật 問vấn 辭từ 也dã 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 如Như 來Lai 本bổn 性tánh 。 亦diệc 人nhân 之chi 所sở 同đồng 具cụ 。 豈khởi 自tự 外ngoại 而nhi 獨độc 得đắc 有hữu 待đãi 言ngôn 而nhi 顯hiển 哉tai 。 定định 者giả 。 泥nê 於ư 一nhất 處xứ 。 而nhi 不bất 通thông 也dã 。 非phi 法pháp 則tắc 不bất 有hữu 。 非phi 非phi 法pháp 則tắc 不bất 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 乃nãi 極cực 至chí 之chi 理lý 也dã 。 所sở 以dĩ 以dĩ 字tự 承thừa 上thượng 來lai 。 皆giai 以dĩ 以dĩ 字tự 用dụng 也dã 。 無vô 為vi 法pháp 。 即tức 是thị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 別biệt 名danh 。 乃nãi 自tự 然nhiên 覺giác 性tánh 。 不bất 假giả 人nhân 為vi 者giả 也dã 。 或hoặc 云vân 有hữu 為vi 法pháp 。 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 無vô 為vi 法pháp 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 也dã 。 要yếu 之chi 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 則tắc 有hữu 為vi 亦diệc 本bổn 于vu 無vô 為vi 。 分phần/phân 箇cá 有hữu 無vô 。 所sở 謂vị 差sai 別biệt 也dã 。 世thế 人nhân 多đa 以dĩ 無vô 為vi 二nhị 字tự 。 認nhận 作tác 灰hôi 心tâm 槁cảo 形hình 。 一nhất 無vô 所sở 為vi 。 此thử 真chân 愚ngu 見kiến 也dã 。 得đắc 道Đạo 淺thiển 者giả 為vi 賢hiền 。 得đắc 道Đạo 深thâm 者giả 為vi 聖thánh 。 指chỉ 現hiện 成thành 者giả 。 言ngôn 差sai 別biệt 不bất 同đồng 也dã 。 又hựu 參tham 差sai 分phân 別biệt 也dã (# 按án 。 差sai 別biệt 差sai 字tự 有hữu 二nhị 音âm 。 一nhất 初sơ 牙nha 切thiết 音âm 叉xoa 。 一nhất 初sơ 宜nghi 切thiết 音âm 雌thư 。 考khảo 古cổ 本bổn 註chú 。 原nguyên 讀đọc 作tác 叉xoa 不bất 同đồng 也dã 。 後hậu 有hữu 讀đọc 雌thư 者giả 參tham 差sai 也dã 。 就tựu 賢hiền 聖thánh 淺thiển 深thâm 說thuyết 。 當đương 作tác 參tham 差sai 。 就tựu 有hữu 為vi 無vô 為vi 說thuyết 。 當đương 作tác 不bất 同đồng 。 然nhiên 不bất 同đồng 中trung 具cụ 有hữu 參tham 差sai 義nghĩa 。 則tắc 二nhị 音âm 皆giai 可khả 通thông 讀đọc 。 不bất 必tất 拘câu 也dã )# 。

【# 講giảng 】# 前tiền 章chương 既ký 云vân 。 不bất 應ưng 取thủ 法pháp 。 當đương 如như 筏phiệt 喻dụ 。 猶do 恐khủng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 未vị 透thấu 徹triệt 故cố 。 又hựu 設thiết 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 之chi 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 法pháp 。 果quả 有hữu 所sở 求cầu 。 而nhi 得đắc 之chi 於ư 己kỷ 耶da 。 抑ức 以dĩ 此thử 法pháp 有hữu 所sở 說thuyết 。 而nhi 教giáo 之chi 人nhân 耶da 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 云vân 。 如như 我ngã 心tâm 中trung 悟ngộ 佛Phật 。 所sở 說thuyết 之chi 義nghĩa 。 則tắc 知tri 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 之chi 法pháp 。 亦diệc 強cường/cưỡng 名danh 耳nhĩ 。 求cầu 之chi 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 本bổn 無vô 定định 有hữu 之chi 法pháp 。 實thật 此thử 名danh 也dã 。 即tức 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 但đãn 為vi 覺giác 悟ngộ 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 機cơ 設thiết 教giáo 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 有hữu 言ngôn 。 亦diệc 無vô 定định 有hữu 之chi 法pháp 。 如Như 來Lai 可khả 據cứ 而nhi 說thuyết 也dã 。 如Như 來Lai 之chi 法Pháp 。 無vô 定định 名danh 亦diệc 無vô 定định 說thuyết 者giả 。 其kỳ 故cố 何hà 也dã 。 盖# 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 者giả 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 法pháp 也dã 。 可khả 以dĩ 心tâm 悟ngộ 。 而nhi 不bất 可khả 以dĩ 相tương/tướng 取thủ 。 一nhất 有hữu 取thủ 心tâm 。 則tắc 馳trì 於ư 外ngoại 求cầu 。 可khả 以dĩ 心tâm 傳truyền 。 而nhi 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 授thọ 。 一nhất 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 則tắc 泥nê 於ư 文văn 辭từ 。 皆giai 不bất 可khả 也dã 。 是thị 法pháp 也dã 。 若nhược 執chấp 以dĩ 為vi 法pháp 微vi 妙diệu 莫mạc 測trắc 。 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 。 法pháp 何hà 所sở 在tại 。 非phi 法pháp 也dã 。 若nhược 執chấp 以dĩ 為vi 非phi 法pháp 。 隨tùy 感cảm 即tức 應ưng 。 無vô 而nhi 不bất 無vô 。 何hà 在tại 非phi 法pháp 。 又hựu 非phi 非phi 法pháp 也dã 。 而nhi 謂vị 可khả 以dĩ 定định 名danh 定định 說thuyết 歟# 。 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 何hà 也dã 。 法pháp 本bổn 於ư 無vô 。 惟duy 無vô 故cố 妙diệu 也dã 。 此thử 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 雖tuy 先tiên 後hậu 遠viễn 近cận 之chi 不bất 同đồng 。 皆giai 不bất 能năng 外ngoại 無vô 以dĩ 為vi 法pháp 。 但đãn 所sở 見kiến 有hữu 淺thiển 深thâm 。 作tác 用dụng 有hữu 隨tùy 機cơ 。 而nhi 差sai 別biệt 不bất 同đồng 耳nhĩ 。

○# 依y 法pháp 出xuất 生sanh 分phân 第đệ 八bát

(# 法pháp 者giả 。 即tức 此thử 經Kinh 之chi 法pháp 。 指chỉ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 言ngôn 。 依y 者giả 。 不bất 違vi 之chi 謂vị 。 諸chư 佛Phật 一nhất 切thiết 妙diệu 法Pháp 。 盡tận 依y 此thử 法pháp 出xuất 生sanh 也dã )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 於ư 意ý 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 非phi 佛Phật 法Pháp 。

【# 註chú 】# 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 者giả 。 世thế 為vi 遷thiên 流lưu 。 界giới 為vi 方phương 位vị 界giới 限hạn 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 為vi 世thế 。 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 為vi 界giới 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 統thống 言ngôn 一nhất 大đại 世thế 界giới 。 形hình 容dung 其kỳ 多đa 也dã 。 布bố 施thí 廣quảng 布bố 捨xả 施thí 也dã 。 七thất 寶bảo 者giả 。 金kim 銀ngân 琉lưu 璃ly 。 珊san 瑚hô 瑪mã 瑙não 珍trân 珠châu 玻pha 璃ly 也dã 。 寧ninh 為vi 猶do 可khả 為vi 乃nãi 計kế 其kỳ 多đa 。 而nhi 故cố 問vấn 之chi 辭từ 。 四tứ 句cú 偈kệ 。 諸chư 解giải 不bất 一nhất 。 或hoặc 指chỉ 經kinh 中trung 二nhị 偈kệ 。 或hoặc 指chỉ 無vô 我ngã 相tương/tướng 四tứ 句cú 。 須tu 知tri 佛Phật 止chỉ 說thuyết 偈kệ 。 不bất 專chuyên 執chấp 一nhất 金kim 剛cang 經kinh 。 乃nãi 大Đại 藏Tạng 經Kinh 之chi 要yếu 。 勸khuyến 人nhân 受thọ 持trì 四tứ 句cú 偈kệ 。 或hoặc 顯hiển 實thật 相tướng 。 或hoặc 明minh 妙diệu 法Pháp 。 又hựu 經kinh 中trung 之chi 要yếu 。 執chấp 一nhất 廢phế 餘dư 。 便tiện 失thất 經kinh 意ý 。 此thử 經Kinh 自tự 始thỉ 至chí 終chung 。 總tổng 談đàm 真chân 空không 無vô 相tướng 妙diệu 理lý 。 人nhân 能năng 體thể 會hội 此thử 旨chỉ 。 一nhất 卷quyển 中trung 精tinh 功công 成thành 文văn 者giả 。 何hà 處xứ 不bất 有hữu 。 偈kệ 者giả 發phát 言ngôn 成thành 句cú 也dã 。 四tứ 句cú 偈kệ 而nhi 曰viết 乃nãi 至chí 曰viết 等đẳng 者giả 。 自tự 多đa 至chí 少thiểu 之chi 意ý 。 不bất 止chỉ 四tứ 句cú 為vi 偈kệ 也dã 。 要yếu 活hoạt 看khán 乃nãi 至chí 字tự 等đẳng 字tự 。 餘dư 詳tường 廣quảng 錄lục 。

【# 講giảng 】# 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 固cố 知tri 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 但đãn 不bất 知tri 得đắc 。 無vô 量lượng 之chi 福phước 。 佛Phật 將tương 以dĩ 此thử 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 開khai 示thị 學học 人nhân 。 故cố 先tiên 設thiết 言ngôn 呼hô 須Tu 菩Bồ 提Đề 而nhi 告cáo 之chi 。 設thiết 有hữu 人nhân 充sung 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 之chi 七thất 寶bảo 。 用dụng 以dĩ 布bố 施thí 。 此thử 人nhân 所sở 獲hoạch 福phước 德đức 。 多đa 乎hồ 不phủ 乎hồ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 會hội 意ý 答đáp 云vân 。 人nhân 以dĩ 七thất 寶bảo 布bố 施thí 。 寶bảo 豐phong 福phước 勝thắng 。 其kỳ 福phước 德đức 甚thậm 多đa 。 誠thành 如như 世Thế 尊Tôn 之chi 言ngôn 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 福phước 乃nãi 有hữu 相tương/tướng 之chi 施thí 。 於ư 性tánh 中trung 真chân 空không 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 全toàn 不bất 相tương 關quan 。 初sơ 非phi 性tánh 中trung 自tự 然nhiên 之chi 福phước 德đức 也dã 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 說thuyết 福phước 德đức 多đa 耳nhĩ 。 蓋cái 是thị 假giả 合hợp 故cố 。 見kiến 其kỳ 多đa 也dã 。 佛Phật 言ngôn 若nhược 有hữu 人nhân 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 之chi 言ngôn 。 直trực 下hạ 承thừa 受thọ 而nhi 不bất 忘vong 。 拳quyền 拳quyền 奉phụng 持trì 而nhi 不bất 厭yếm 。 乃nãi 至chí 由do 博bác 而nhi 約ước 。 於ư 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 。 則tắc 是thị 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 不bất 特đặc 覺giác 一nhất 己kỷ 之chi 性tánh 。 並tịnh 覺giác 眾chúng 人nhân 之chi 性tánh 。 將tương 見kiến 人nhân 己kỷ 兼kiêm 成thành 。 所sở 獲hoạch 之chi 福phước 。 勝thắng 於ư 彼bỉ 之chi 七thất 寶bảo 布bố 施thí 多đa 矣hĩ 。 然nhiên 所sở 以dĩ 勝thắng 彼bỉ 者giả 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 也dã 。 蓋cái 般Bát 若Nhã 真chân 空không 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 是thị 諸chư 佛Phật 之chi 本bổn 性tánh 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 之chi 多đa 。 及cập 諸chư 佛Phật 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 法pháp 。 皆giai 自tự 此thử 經Kinh 流lưu 出xuất 求cầu 其kỳ 直trực 指chỉ 全toàn 體thể 。 未vị 有hữu 若nhược 此thử 經Kinh 之chi 明minh 且thả 盡tận 者giả 。 佛Phật 又hựu 恐khủng 人nhân 泥nê 於ư 佛Phật 法Pháp 。 又hựu 呼hô 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 曉hiểu 之chi 曰viết 。 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 不bất 過quá 假giả 此thử 。 開khai 悟ngộ 眾chúng 生sanh 。 使sử 之chi 言ngôn 下hạ 見kiến 性tánh 。 乃nãi 名danh 為vi 佛Phật 法pháp 也dã 。 故cố 曰viết 即tức 非phi 佛Phật 法Pháp 。 隨tùy 掃tảo 以dĩ 顯hiển 般Bát 若Nhã 真chân 空không 耳nhĩ 。

○# 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 分phân 第đệ 九cửu

(# 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 修tu 行hành 四Tứ 果Quả 。 各các 有hữu 一nhất 相tương/tướng 也dã 。 其kỳ 實thật 功công 有hữu 次thứ 第đệ 。 而nhi 無vô 為vi 則tắc 一nhất 。 果quả 。 雖tuy 深thâm 淺thiển 不bất 同đồng 。 而nhi 總tổng 不bất 可khả 萌manh 有hữu 得đắc 之chi 心tâm 。 當đương 深thâm 造tạo 以dĩ 悟ngộ 入nhập 無vô 相tướng 。 蓋cái 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 。 皆giai 是thị 假giả 名danh 。 究cứu 竟cánh 本bổn 來lai 。 一nhất 相tương/tướng 亦diệc 無vô )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 於ư 意ý 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 而nhi 名danh 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 樂nhạo 阿a 蘭lan 那na 行hạnh 。

【# 註chú 】# 梵Phạn 語ngữ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 此thử 云vân 入nhập 流lưu 。 入nhập 聖thánh 人nhân 流lưu 也dã 。 而nhi 無vô 所sở 入nhập 者giả 。 不bất 著trước 入nhập 流lưu 之chi 相tướng 也dã 。 我ngã 者giả 指chỉ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 言ngôn 。 梵Phạn 語ngữ 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 此thử 云vân 一nhất 往vãng 來lai 。 謂vị 前tiền 念niệm 起khởi 妄vọng 。 後hậu 念niệm 即tức 止chỉ 。 前tiền 念niệm 有hữu 著trước 。 後hậu 念niệm 即tức 離ly 。 妄vọng 念niệm 往vãng 來lai 於ư 心tâm 中trung 。 往vãng 則tắc 妄vọng 念niệm 止chỉ 時thời 。 而nhi 又hựu 或hoặc 一nhất 來lai 。 本bổn 性tánh 未vị 能năng 寂tịch 滅diệt 故cố 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 阿A 那Na 含Hàm 。 此thử 云vân 不bất 來lai 。 不bất 來lai 欲dục 界giới 。 亦diệc 名danh 出xuất 欲dục 。 外ngoại 無vô 欲dục 境cảnh 。 內nội 無vô 欲dục 心tâm 。 謂vị 已dĩ 斷đoạn 欲dục 界giới 思tư 惑hoặc 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 云vân 離ly 欲dục 。 其kỳ 心tâm 已dĩ 證chứng 。 無vô 為vi 之chi 體thể 。 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。 自tự 無vô 生sanh 滅diệt 果quả 。 如như 樹thụ 之chi 結kết 果quả 。 謂vị 到đáo 此thử 地địa 位vị 道đạo 者giả 。 得đắc 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 非phi 徒đồ 果quả 也dã 。

又hựu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 者giả 。 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 決quyết 定định 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 異dị 類loại 。 是thị 名danh 初sơ 果quả 。 如như 果quả 之chi 初sơ 生sanh 者giả 也dã 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 者giả 。 色sắc 身thân 只chỉ 一nhất 次thứ 往vãng 來lai 。 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 如như 果quả 之chi 方phương 碩# 者giả 也dã 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 者giả 。 欲dục 習tập 永vĩnh 盡tận 。 決quyết 定định 不bất 來lai 欲dục 界giới 受thọ 生sanh 。 如như 果quả 之chi 將tương 熟thục 者giả 也dã 。 阿A 羅La 漢Hán 心tâm 境cảnh 俱câu 空không 。 內nội 外ngoại 常thường 寂tịch 。 法pháp 實thật 無vô 有hữu 。 豈khởi 作tác 得đắc 道Đạo 念niệm 。 如như 果quả 之chi 已dĩ 熟thục 者giả 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 。 此thử 云vân 正chánh 定định 。 亦diệc 云vân 正chánh 覺giác 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 蘭lan 那na 。 此thử 云vân 無vô 諍tranh 。 萌manh 於ư 心tâm 曰viết 念niệm 。 見kiến 於ư 事sự 曰viết 行hành 。 謂vị 其kỳ 無vô 人nhân 我ngã 見kiến 。 而nhi 不bất 起khởi 諍tranh 行hành 也dã 。 實thật 無vô 所sở 行hành 者giả 。 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 隨tùy 緣duyên 赴phó 感cảm 。 而nhi 實thật 無vô 行hành 之chi 之chi 心tâm 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 作tác 箇cá 念niệm 頭đầu 。 自tự 謂vị 我ngã 必tất 得đắc 此thử 果quả 不bất 須tu 。 菩Bồ 提Đề 知tri 其kỳ 不bất 然nhiên 。 乃nãi 曰viết 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 不bất 萌manh 得đắc 果quả 之chi 心tâm 何hà 也dã 。 蓋cái 彼bỉ 已dĩ 超siêu 乎hồ 凡phàm 見kiến 。 心tâm 趨xu 無vô 相tướng 之chi 理lý 。 得đắc 與dữ 聖thánh 人nhân 之chi 流lưu 。 而nhi 無vô 所sở 入nhập 。 於ư 聖thánh 域vực 之chi 想tưởng 。 惟duy 克khắc 制chế 其kỳ 欲dục 。 不bất 入nhập 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 之chi 所sở 以dĩ 得đắc 名danh 者giả 。 其kỳ 在tại 是thị 歟# 。 佛Phật 又hựu 問vấn 曰viết 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 作tác 箇cá 念niệm 頭đầu 。 自tự 謂vị 我ngã 必tất 得đắc 此thử 果quả 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 即tức 不bất 然nhiên 之chi 云vân 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 心tâm 。 已dĩ 造tạo 到đáo 至chí 靜tĩnh 之chi 地địa 。 但đãn 目mục 覩đổ 諸chư 境cảnh 。 未vị 能năng 不bất 動động 此thử 心tâm 。 還hoàn 有hữu 一nhất 生sanh 一nhất 滅diệt 。 而nhi 無vô 第đệ 二nhị 生sanh 滅diệt 。 前tiền 念niệm 方phương 著trước 。 後hậu 念niệm 即tức 覺giác 。 不bất 久cửu 于vu 人nhân 欲dục 。 雖tuy 往vãng 來lai 于vu 。 人nhân 間gian 天thiên 上thượng 。 名danh 一nhất 往vãng 來lai 。 而nhi 實thật 無vô 往vãng 來lai 也dã 。 是thị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 之chi 所sở 由do 名danh 歟# 。 佛Phật 又hựu 問vấn 曰viết 。 阿A 那Na 含Hàm 作tác 箇cá 念niệm 頭đầu 。 自tự 謂vị 我ngã 必tất 得đắc 此thử 果quả 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 即tức 不bất 然nhiên 之chi 云vân 。 阿A 那Na 含Hàm 心tâm 空không 欲dục 念niệm 。 已dĩ 斷đoạn 塵trần 界giới 思tư 惑hoặc 。 外ngoại 不bất 見kiến 有hữu 可khả 欲dục 之chi 境cảnh 。 不bất 來lai 欲dục 界giới 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 不bất 來lai 矣hĩ 。 夫phu 曰viết 不bất 來lai 。 是thị 此thử 心tâm 尚thượng 未vị 融dung 化hóa 。 猶do 有hữu 強cường/cưỡng 制chế 之chi 勞lao 。 而nhi 其kỳ 實thật 無vô 不bất 來lai 之chi 迹tích 。 蓋cái 不bất 惟duy 六lục 根căn 清thanh 浮phù 。 且thả 見kiến 得đắc 六lục 塵trần 本bổn 空không 。 此thử 已dĩ 造tạo 到đáo 佳giai 境cảnh 矣hĩ 。 非phi 阿A 那Na 含Hàm 之chi 謂vị 乎hồ 。 佛Phật 又hựu 問vấn 曰viết 。 阿A 羅La 漢Hán 作tác 箇cá 念niệm 頭đầu 。 自tự 謂vị 我ngã 得đắc 這giá 箇cá 道đạo 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 知tri 其kỳ 不bất 然nhiên 。 即tức 不bất 之chi 曰viết 。 阿A 羅La 漢Hán 亦diệc 是thị 假giả 名danh 。 佛Phật 法Pháp 本bổn 空không 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 設thiết 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 作tác 得đắc 道Đạo 之chi 念niệm 。 是thị 所sở 得đắc 心tâm 猶do 未vị 除trừ 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 矣hĩ 。 豈khởi 足túc 稱xưng 阿A 羅La 漢Hán 哉tai 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 又hựu 拈niêm 出xuất 平bình 日nhật 所sở 得đắc 佛Phật 說thuyết 。 而nhi 證chứng 之chi 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 佛Phật 昔tích 日nhật 曾tằng 說thuyết 。 我ngã 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 諸chư 法pháp 無vô 諍tranh 。 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 諸chư 弟đệ 子tử 中trung 。 許hứa 我ngã 為vi 第đệ 一nhất 。 必tất 定định 是thị 我ngã 脫thoát 盡tận 人nhân 。 欲dục 方phương 許hứa 我ngã 為vi 離ly 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 。 世Thế 尊Tôn 雖tuy 許hứa 我ngã 為vi 離ly 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 。 我ngã 則tắc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 是thị 離ly 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 。 又hựu 恐khủng 大đại 眾chúng 不bất 知tri 去khứ 所sở 得đắc 心tâm 故cố 。 呼hô 世Thế 尊Tôn 詳tường 言ngôn 曰viết 。 我ngã 若nhược 作tác 此thử 念niệm 。 而nhi 必tất 欲dục 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道đạo 。 則tắc 又hựu 生sanh 一nhất 妄vọng 想tưởng 。 安an 得đắc 六lục 欲dục 頓đốn 空không 。 世Thế 尊Tôn 即tức 不bất 於ư 大đại 弟đệ 子tử 中trung 。 說thuyết 我ngã 須Tu 菩Bồ 提Đề 是thị 好hiếu 樂nhạo 。 寂tịch 靜tĩnh 之chi 人nhân 。 有hữu 是thị 無vô 諍tranh 之chi 行hành 也dã 。 以dĩ 須Tu 菩Bồ 提Đề 外ngoại 雖tuy 有hữu 所sở 行hành 。 而nhi 中trung 實thật 無vô 有hữu 所sở 行hành 之chi 心tâm 。 方phương 纔tài 名danh 我ngã 須Tu 菩Bồ 提Đề 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 阿a 蘭lan 那na 行hạnh 也dã 。

○# 莊trang 嚴nghiêm 淨tịnh 土độ 分phân 第đệ 十thập

(# 分phân 為vi 三tam 節tiết 。 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 盛thịnh 飾sức 也dã 。 淨tịnh 土độ 者giả 。 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 。 即tức 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 也dã 。 此thử 在tại 境cảnh 上thượng 。 說thuyết 心tâm 地địa 清thanh 淨tịnh 。 成thành 就tựu 莊trang 嚴nghiêm 。 心tâm 地địa 不bất 清thanh 。 去khứ 佛Phật 土độ 還hoàn 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 於ư 自tự 性tánh 中trung 。 湛trạm 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 無vô 係hệ 累lũy/lụy/luy 。 自tự 有hữu 莊trang 嚴nghiêm 境cảnh 界giới 。 此thử 在tại 心tâm 上thượng 說thuyết 佛Phật 土độ 。 由do 心tâm 建kiến 立lập 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 事sự 心tâm 下hạ 事sự 土thổ/độ 。 成thành 就tựu 莊trang 嚴nghiêm 。 心tâm 而nhi 土thổ/độ 自tự 無vô 不bất 淨tịnh 。 兼kiêm 此thử 三tam 義nghĩa 方phương 全toàn )# 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 於ư 法Pháp 實thật 無vô 所sở 得đắc 。

【# 註chú 】# 如Như 來Lai 。 佛Phật 自tự 謂vị 。 昔tích 前tiền 也dã 。 然nhiên 燈đăng 佛Phật 。 即tức 定định 光quang 佛Phật 。 其kỳ 佛Phật 生sanh 時thời 。 身thân 光quang 如như 燈đăng 。 故cố 名danh 然nhiên 燈đăng 。 乃nãi 釋Thích 迦Ca 佛Phật 授thọ 記ký 之chi 師sư 。 有hữu 所sở 得đắc 。 謂vị 有hữu 所sở 得đắc 之chi 法Pháp 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 。 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 聞văn 四Tứ 果Quả 俱câu 無vô 所sở 得đắc 之chi 言ngôn 。 而nhi 有hữu 得đắc 心tâm 未vị 除trừ 。 猶do 疑nghi 佛Phật 法Pháp 非phi 無vô 。 執chấp 於ư 有hữu 法pháp 可khả 住trụ 。 故cố 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 於ư 汝nhữ 意ý 中trung 云vân 何hà 。 我ngã 當đương 初sơ 於ư 然nhiên 燈đăng 佛Phật 處xứ 。 聞văn 法Pháp 聽thính 受thọ 。 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 果Quả 。 然nhiên 有hữu 得đắc 於ư 本bổn 師sư 之chi 法pháp 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 答đáp 曰viết 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 雖tuy 在tại 本bổn 師sư 處xứ 聽thính 法Pháp 。 不bất 過quá 自tự 悟ngộ 自tự 修tu 。 因nhân 師sư 開khai 導đạo 。 成thành 就tựu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 實thật 何hà 曾tằng 有hữu 法pháp 。 可khả 得đắc 以dĩ 為vi 秘bí 授thọ 師sư 傳truyền 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 於ư 意ý 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。

【# 註chú 】# 莊trang 嚴nghiêm 以dĩ 境cảnh 言ngôn 。 莊trang 。 端đoan 正chánh 裝trang 飾sức 也dã 。 嚴nghiêm 。 齊tề 整chỉnh 謹cẩn 飾sức 也dã 。 以dĩ 心tâm 言ngôn 。 真chân 性tánh 不bất 亂loạn 曰viết 莊trang 。 邪tà 妄vọng 不bất 入nhập 曰viết 嚴nghiêm 。 佛Phật 土độ 。 以dĩ 境cảnh 言ngôn 。 謂vị 佛Phật 世thế 界giới 。 以dĩ 心tâm 言ngôn 。 指chỉ 本bổn 來lai 心tâm 地địa 。 謂vị 之chi 佛Phật 土độ 者giả 。 佛Phật 心tâm 不bất 失thất 本bổn 來lai 。 能năng 全toàn 心tâm 地địa 。 猶do 之chi 儒nho 家gia 言ngôn 道đạo 。 歸quy 之chi 聖thánh 人nhân 耳nhĩ 。 五ngũ 行hành 土thổ/độ 居cư 中trung 央ương 。 出xuất 生sanh 萬vạn 物vật 。 心tâm 居cư 中trung 道đạo 。 出xuất 生sanh 萬vạn 法pháp 。 故cố 以dĩ 土thổ/độ 喻dụ 心tâm 。 又hựu 一nhất 世thế 界giới 中trung 。 必tất 有hữu 一nhất 佛Phật 設thiết 化hóa 故cố 。 世thế 界giới 亦diệc 云vân 佛Phật 土độ 。 即tức 非phi 者giả 遣khiển 掃tảo 之chi 詞từ 。 是thị 名danh 者giả 權quyền 立lập 之chi 義nghĩa 。 或hoặc 曰viết 。 即tức 非phi 無vô 二nhị 解giải 。 是thị 名danh 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 曰viết 。 虗hư 有hữu 是thị 名danh 耳nhĩ 。 一nhất 曰viết 。 乃nãi 所sở 以dĩ 名danh 也dã 。 宜nghi 隨tùy 文văn 會hội 之chi 。

剩thặng 閒gian/nhàn 曰viết 。 即tức 非phi 是thị 名danh 。 義nghĩa 相tương/tướng 呼hô 應ưng 。 經kinh 中trung 用dụng 此thử 文văn 法pháp 甚thậm 多đa 。 皆giai 是thị 遣khiển 掃tảo 權quyền 立lập 義nghĩa 用dụng 。 即tức 非phi 者giả 。 從tùng 虗hư 有hữu 。 是thị 名danh 單đơn 用dụng 。 是thị 名danh 者giả 。 從tùng 來lai 所sở 以dĩ 名danh 金kim 經kinh 。 以dĩ 破phá 相tương/tướng 顯hiển 真chân 為vi 宗tông 。 遣khiển 掃tảo 權quyền 立lập 是thị 為vi 正chánh 義nghĩa 。 解giải 經kinh 者giả 。 有hữu 以dĩ 即tức 非phi 。 為vi 指chỉ 實thật 相tướng 。 如như 即tức 非phi 身thân 相tướng 。 謂vị 非phi 身thân 相tướng 乃nãi 真chân 相tương/tướng 也dã 。 是thị 從tùng 即tức 字tự 逗đậu 斷đoạn 。 將tương 非phi 字tự 連liên 下hạ 。 作tác 轉chuyển 指chỉ 義nghĩa 。 是thị 名danh 作tác 乃nãi 。 所sở 以dĩ 名danh 解giải 經kinh 中trung 。 作tác 是thị 解giải 者giả 亦diệc 甚thậm 多đa 。 是thị 即tức 非phi 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 也dã 。 細tế 體thể 經kinh 文văn 。 是thị 遣khiển 掃tảo 為vi 當đương 。 蓋cái 即tức 非phi 是thị 破phá 相tương/tướng 。 破phá 相tương/tướng 正chánh 以dĩ 顯hiển 真chân 。 妙diệu 在tại 不bất 明minh 言ngôn 。 先tiên 德đức 云vân 。 使sử 人nhân 自tự 領lãnh 會hội 。 方phương 親thân 切thiết 耳nhĩ 。 解giải 為vi 轉chuyển 指chỉ 者giả 。 用dụng 意ý 太thái 深thâm 。 說thuyết 似tự 微vi 妙diệu 。 反phản 揜# 經kinh 義nghĩa 。 蓋cái 指chỉ 明minh 道đạo 破phá 。 如như 同đồng 嚼tước 蠟lạp 。 下hạ 文văn 重trùng 重trùng 徵trưng 詰cật 。 皆giai 不bất 必tất 矣hĩ 。 須tu 知tri 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 。 直trực 至chí 一nhất 合hợp 理lý 相tương/tướng 分phần/phân 。 方phương 明minh 從tùng 前tiền 皆giai 是thị 遣khiển 掃tảo 。 未vị 曾tằng 點điểm 破phá 也dã 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 指chỉ 修tu 行hành 者giả 言ngôn 。 摩ma 訶ha 薩tát 廣quảng 大đại 之chi 稱xưng 。 應ưng 當đương 也dã 。 如như 是thị 二nhị 字tự 。 指chỉ 下hạ 文văn 所sở 言ngôn 。 無vô 所sở 住trụ 者giả 。 不bất 住trụ 著trước 在tại 一nhất 處xứ 。 執chấp 滯trệ 不bất 化hóa 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 法pháp 既ký 無vô 得đắc 。 於ư 汝nhữ 意ý 中trung 。 畢tất 竟cánh 云vân 何hà 。 我ngã 思tư 菩Bồ 薩Tát 所sở 住trụ 之chi 處xứ 。 謂vị 之chi 佛Phật 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 佛Phật 土độ 。 果quả 有hữu 意ý 作tác 善thiện 緣duyên 福phước 業nghiệp 。 必tất 期kỳ 相tướng 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 不phủ 耶da 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 深thâm 解giải 佛Phật 旨chỉ 。 據cứ 理lý 以dĩ 答đáp 曰viết 。 如như 謂vị 菩Bồ 薩Tát 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 者giả 。 其kỳ 說thuyết 不bất 然nhiên 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 蓋cái 菩Bồ 薩Tát 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 不bất 在tại 外ngoại 貌mạo 形hình 迹tích 間gian 也dã 。 若nhược 以dĩ 七thất 寶bảo 。 宮cung 殿điện 五ngũ 采thải 棟đống 宇vũ 之chi 類loại 。 始thỉ 為vì 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 幻huyễn 成thành 莊trang 嚴nghiêm 不bất 實thật 。 即tức 非phi 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 虗hư 名danh 為vi 莊trang 嚴nghiêm 耳nhĩ 。 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 著trước 意ý 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 哉tai 。 佛Phật 以dĩ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 能năng 領lãnh 佛Phật 旨chỉ 。 隨tùy 順thuận 其kỳ 詞từ 而nhi 語ngữ 之chi 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 莊trang 嚴nghiêm 。 既ký 不bất 在tại 於ư 外ngoại 飾sức 。 則tắc 當đương 內nội 求cầu 於ư 心tâm 。 夫phu 心tâm 本bổn 清thanh 淨tịnh 也dã 。 知tri 誘dụ 物vật 化hóa 。 而nhi 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 矣hĩ 。 乃nãi 既ký 知tri 佛Phật 法Pháp 無vô 所sở 得đắc 。 又hựu 知tri 莊trang 嚴nghiêm 非phi 莊trang 嚴nghiêm 。 此thử 無vô 取thủ 無vô 著trước 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 也dã 。 諸chư 學học 道Đạo 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 如như 是thị 湛trạm 然nhiên 常thường 虗hư 而nhi 不bất 染nhiễm 。 寂tịch 然nhiên 常thường 定định 而nhi 不bất 淆# 。 以dĩ 生sanh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 不bất 當đương 住trụ 在tại 形hình 色sắc 上thượng 生sanh 心tâm 。 亦diệc 不bất 當đương 住trụ 在tại 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 上thượng 生sanh 心tâm 。 一nhất 有hữu 所sở 住trụ 。 便tiện 為vi 六lục 塵trần 所sở 縛phược 。 妄vọng 念niệm 旋toàn 起khởi 。 不bất 能năng 清thanh 淨tịnh 矣hĩ 。 須tu 知tri 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 妙diệu 圓viên 周chu 徧biến 。 不bất 泥nê 方phương 所sở 。 本bổn 無vô 所sở 住trụ 也dã 。 當đương 於ư 無vô 所sở 住trụ 處xứ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。 如như 明minh 鏡kính 當đương 前tiền 。 物vật 來lai 悉tất 照chiếu 。 物vật 去khứ 即tức 空không 。 自tự 然nhiên 心tâm 地địa 清thanh 淨tịnh 。 不bất 拘câu 方phương 所sở 。 斯tư 真chân 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 若nhược 佛Phật 土độ 世thế 界giới 莊trang 嚴nghiêm 。 皆giai 是thị 假giả 果quả 假giả 說thuyết 幻huyễn 相tương/tướng 耳nhĩ 。 何hà 足túc 計kế 哉tai 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 (# 至chí )# 佛Phật 說thuyết 非phi 身thân 。 是thị 名danh 大đại 身thân 。

【# 註chú 】# 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 者giả 。 以dĩ 此thử 山sơn 在tại 四tứ 天thiên 下hạ 之chi 中trung 。 為vi 山sơn 之chi 極cực 大đại 者giả 。 故cố 名danh 山sơn 王vương 。 謂vị 在tại 眾chúng 山sơn 之chi 中trung 。 而nhi 為vi 王vương 者giả 也dã 。 高cao 廣quảng 三tam 百bách 三tam 十thập 六lục 萬vạn 里lý 。 日nhật 月nguyệt 遶nhiễu 山sơn 而nhi 行hành 。 以dĩ 為vi 晝trú 夜dạ 由do 此thử 而nhi 分phần/phân 。 四tứ 面diện 為vi 四tứ 天thiên 下hạ 。 其kỳ 上thượng 有hữu 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 可khả 謂vị 至chí 大đại 矣hĩ 。 以dĩ 此thử 喻dụ 人nhân 身thân 之chi 大đại 。 不bất 過quá 假giả 說thuyết 其kỳ 詞từ 。 如như 七thất 寶bảo 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 之chi 類loại 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 呼hô 須Tu 菩Bồ 提Đề 語ngữ 之chi 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 焉yên 。 其kỳ 身thân 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 汝nhữ 意ý 中trung 云vân 何hà 。 可khả 以dĩ 為vi 大đại 不phủ 耶da 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 深thâm 悟ngộ 佛Phật 旨chỉ 。

答đáp 言ngôn 。

身thân 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 誠thành 大đại 矣hĩ 。 然nhiên 此thử 大đại 身thân 。 何hà 以dĩ 有hữu 是thị 大đại 也dã 。 若nhược 以dĩ 色sắc 相tướng 身thân 言ngôn 。 寧ninh 有hữu 是thị 大đại 。 佛Phật 所sở 說thuyết 者giả 。 非phi 色sắc 相tướng 之chi 身thân 。 是thị 乃nãi 名danh 為vi 大đại 身thân 也dã 。

○# 無vô 為vi 福phước 勝thắng 分phân 第đệ 十thập 一nhất

(# 無vô 為vi 法pháp 也dã 。 福phước 勝thắng 言ngôn 修tu 。 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 其kỳ 福phước 勝thắng 於ư 河hà 沙sa 世thế 界giới 之chi 七thất 寶bảo 布bố 施thí 也dã 。 蓋cái 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 人nhân 己kỷ 俱câu 利lợi 。 不bất 假giả 施thí 為vi 。 此thử 無vô 為vi 之chi 福phước 。 比tỉ 他tha 有hữu 相tương/tướng 。 布bố 施thí 之chi 福phước 。 為vi 尤vưu 勝thắng 矣hĩ )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 所sở 有hữu 沙sa 數số 。 (# 至chí )# 而nhi 此thử 福phước 德đức 。 勝thắng 前tiền 福phước 德đức 。

【# 註chú 】# 西tây 土thổ/độ 有hữu 河hà 。 名danh 曰viết 恆Hằng 河Hà 。 從tùng 阿a 耨nậu 池trì 東đông 流lưu 出xuất 。 周chu 迴hồi 四tứ 十thập 里lý 。 佛Phật 多đa 在tại 此thử 說thuyết 法Pháp 。 故cố 取thủ 以dĩ 為ví 喻dụ 。 弟đệ 子tử 所sở 習tập 見kiến 。 使sử 易dị 曉hiểu 耳nhĩ 。 沙sa 等đẳng 恆Hằng 河Hà 。 倒đảo 裝trang 文văn 法pháp 。 謂vị 恆Hằng 河Hà 如như 沙sa 之chi 多đa 也dã 【# 講giảng 】# 佛Phật 以dĩ 眾chúng 人nhân 所sở 易dị 見kiến 者giả 。 先tiên 設thiết 問vấn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 世thế 間gian 物vật 數số 。 莫mạc 不bất 有hữu 多đa 寡quả 。 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 。 所sở 有hữu 沙sa 數số 。 其kỳ 數số 難nan 量lương 。 設thiết 使sử 恆Hằng 河Hà 之chi 數số 如như 沙sa 等đẳng 。 于vu 汝nhữ 之chi 意ý 所sở 云vân 如như 何hà 。 是thị 諸chư 恆Hằng 河Hà 中trung 之chi 沙sa 數số 。 寧ninh 為vi 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 答đáp 言ngôn 。 甚thậm 多đa 。 復phục 呼hô 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 但đãn 諸chư 如như 沙sa 等đẳng 之chi 恆Hằng 河Hà 。 尚thượng 且thả 多đa 而nhi 無vô 盡tận 數số 。 何hà 況huống 河hà 中trung 之chi 沙sa 。 其kỳ 為vi 數số 也dã 。 又hựu 安an 有hữu 盡tận 哉tai 。 佛Phật 謂vị 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 今kim 以dĩ 真chân 實thật 之chi 言ngôn 告cáo 汝nhữ 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 以dĩ 七thất 寶bảo 至chí 重trọng/trùng 之chi 物vật 。 充sung 滿mãn 爾nhĩ 所sở 謂vị 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 用dụng 以dĩ 布bố 施thí 與dữ 人nhân 。 所sở 得đắc 之chi 福phước 果quả 為vi 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 即tức 以dĩ 甚thậm 多đa 答đáp 之chi 。 而nhi 又hựu 呼hô 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 證chứng 之chi 意ý 。 以dĩ 如như 此thử 布bố 施thí 得đắc 福phước 。 豈khởi 有hữu 不bất 多đa 之chi 理lý 。 但đãn 不bất 知tri 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 為vi 何hà 如như 耳nhĩ 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。

汝nhữ 以dĩ 七thất 寶bảo 布bố 施thí 者giả 。 所sở 得đắc 之chi 福phước 。 遂toại 為vi 多đa 耶da 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 信tín 受thọ 于vu 心tâm 會hội 其kỳ 義nghĩa 。 堅kiên 持trì 于vu 心tâm 存tồn 其kỳ 理lý 。 則tắc 是thị 內nội 見kiến 真chân 性tánh 。 己kỷ 不bất 為vi 業nghiệp 識thức 所sở 迷mê 。 又hựu 能năng 為vì 他tha 人nhân 解giải 說thuyết 。 使sử 聽thính 受thọ 之chi 。 能năng 亦diệc 信tín 而nhi 不bất 疑nghi 。 持trì 而nhi 不bất 失thất 。 心tâm 地địa 開khai 朗lãng 。 有hữu 悟ngộ 明minh 真chân 性tánh 之chi 漸tiệm 。 久cửu 之chi 善thiện 根căn 皆giai 熟thục 。 可khả 脫thoát 輪luân 迴hồi 。 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。 則tắc 人nhân 己kỷ 兼kiêm 益ích 。 其kỳ 福phước 即tức 無vô 為vi 福phước 也dã 。 所sở 受thọ 福phước 德đức 。 視thị 彼bỉ 七thất 寶bảo 布bố 施thí 者giả 。 真chân 勝thắng 多đa 矣hĩ 。

○# 尊tôn 重trọng 正chánh 教giáo 分phân 第đệ 十thập 二nhị

(# 正chánh 教giáo 即tức 無vô 為vi 法pháp 。 以dĩ 此thử 為vi 教giáo 。 是thị 為vi 正chánh 教giáo 。 佛Phật 以dĩ 菩Bồ 提Đề 法Pháp 立lập 教giáo 。 皆giai 是thị 盡tận 性tánh 至chí 命mạng 之chi 理lý 。 正chánh 大đại 無vô 邪tà 之chi 論luận 。 人nhân 能năng 尊tôn 崇sùng 。 而nhi 敬kính 重trọng 之chi 。 明minh 心tâm 見kiến 性tánh 了liễu 悟ngộ 真chân 空không 。 為vi 受thọ 持trì 正chánh 教giáo 。 天thiên 人nhân 皆giai 生sanh 敬kính 重trọng )# 。

復phục 次thứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 隨tùy 說thuyết 是thị 經Kinh 。 (# 至chí )# 即tức 為vi 有hữu 佛Phật 。 若nhược 尊tôn 重trọng 弟đệ 子tử 。

【# 註chú 】# 隨tùy 說thuyết 者giả 。 不bất 論luận 前tiền 後hậu 。 心tâm 無vô 分phân 別biệt 。 任nhậm 所sở 在tại 處xứ 。 不bất 拘câu 凡phàm 聖thánh 。 見kiến 人nhân 即tức 隨tùy 機cơ 化hóa 導đạo 。 而nhi 說thuyết 是thị 經Kinh 也dã 。 當đương 知tri 此thử 處xứ 者giả 。 謂vị 說thuyết 經Kinh 之chi 處xứ 。 天thiên 者giả 天thiên 道đạo 。 如như 四Tứ 天Thiên 王Vương 之chi 類loại 。 人nhân 者giả 人nhân 道đạo 。 即tức 世thế 間gian 之chi 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 神thần 道đạo 。 此thử 云vân 非phi 天thiên 。 以dĩ 其kỳ 果quả 報báo 最tối 勝thắng 者giả 。 鄰lân 次thứ 諸chư 天thiên 。 雖tuy 近cận 享hưởng 天thiên 福phước 。 而nhi 行hành 非phi 天thiên 道đạo 也dã 。 (# 修tu 羅la 有hữu 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 四tứ 種chủng 。 化hóa 生sanh 者giả 。 能năng 攝nhiếp 持trì 世thế 界giới 。 勢thế 力lực 無vô 畏úy 。 與dữ 梵Phạm 王Vương 帝Đế 釋Thích 。 及cập 四Tứ 天Thiên 王Vương 爭tranh 權quyền 。 此thử 類loại 嗔sân 性tánh 最tối 重trọng 。 然nhiên 卻khước 能năng 為vi 佛Phật 護hộ 法Pháp 。 胎thai 生sanh 者giả 。 屬thuộc 人nhân 趣thú 。 卵noãn 生sanh 者giả 。 屬thuộc 鬼quỷ 趣thú 。 濕thấp 生sanh 者giả 。 屬thuộc 畜súc 生sanh 趣thú 。 大đại 槩# 以dĩ 嗔sân 恨hận 心tâm 重trọng/trùng 。 托thác 生sanh 神thần 道đạo 。 而nhi 果quả 報báo 不bất 同đồng 。 耳nhĩ )# 六lục 道đạo 中trung 。 不bất 言ngôn 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 者giả 。 以dĩ 三tam 種chủng 為vi 業nghiệp 識thức 昏hôn 迷mê 。 苦khổ 報báo 障chướng 重trọng 。 不bất 知tri 經kinh 理lý 也dã 。 塔tháp 者giả 藏tạng 舍xá 利lợi 之chi 地địa 。 廟miếu 者giả 設thiết 法pháp 像tượng 之chi 所sở 。 皆giai 世thế 人nhân 敬kính 佛Phật 之chi 地địa 。 對đối 文văn 曰viết 讀đọc 。 背bối/bội 文văn 曰viết 誦tụng 。 學học 居cư 師sư 後hậu 曰viết 弟đệ 。 解giải 從tùng 師sư 生sanh 曰viết 子tử 。 或hoặc 云vân 以dĩ 父phụ 兄huynh 之chi 禮lễ 。 事sự 其kỳ 師sư 故cố 名danh 弟đệ 子tử 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 復phục 謂vị 須Tu 菩Bồ 提Đề 云vân 。 有hữu 人nhân 隨tùy 說thuyết 是thị 經Kinh 。 或hoặc 半bán 部bộ 或hoặc 一nhất 章chương 。 乃nãi 至chí 最tối 少thiểu 。 如như 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 因nhân 文văn 顯hiển 義nghĩa 。 令linh 諸chư 聽thính 者giả 。 除trừ 迷mê 妄vọng 心tâm 。 悟ngộ 真chân 空không 理lý 。 當đương 知tri 此thử 說thuyết 經Kinh 之chi 處xứ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 阿a 修tu 羅la 。 皆giai 應ưng 以dĩ 華hoa 香hương 纓anh 絡lạc 幢tràng 幡phan 寶bảo 盖# 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 如như 佛Phật 之chi 塔tháp 廟miếu 。 慇ân 懃cần 瞻chiêm 禮lễ 也dã 。 夫phu 隨tùy 說thuyết 者giả 。 非phi 全toàn 經kinh 也dã 。 而nhi 感cảm 動động 天thiên 人nhân 等đẳng 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 已dĩ 如như 是thị 。 何hà 況huống 有hữu 人nhân 。 于vu 全toàn 部bộ 經Kinh 典điển 。 盡tận 能năng 以dĩ 心tâm 受thọ 持trì 。 以dĩ 口khẩu 讀đọc 誦tụng 。 會hội 通thông 其kỳ 文văn 。 研nghiên 窮cùng 其kỳ 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 當đương 知tri 。 是thị 盡tận 能năng 之chi 人nhân 。 深thâm 體thể 無vô 相tướng 無vô 住trụ 之chi 理lý 。 不bất 離ly 當đương 念niệm 。 真chân 能năng 成thành 就tựu 最tối 上thượng 。 而nhi 無vô 可khả 加gia 。 第đệ 一nhất 而nhi 無vô 可khả 比tỉ 。 絕tuyệt 無vô 而nhi 僅cận 有hữu 之chi 法pháp 。 其kỳ 當đương 為vì 天thiên 人nhân 供cúng 養dường 。 又hựu 何hà 如như 耶da 。 不bất 特đặc 持trì 誦tụng 能năng 感cảm 動động 而nhi 已dĩ 。 若nhược 是thị 經Kinh 典điển 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 即tức 為vi 有hữu 佛Phật 。 不bất 待đãi 外ngoại 求cầu 。 經kinh 在tại 是thị 佛Phật 即tức 在tại 是thị 。 而nhi 大đại 弟đệ 子tử 亦diệc 在tại 是thị 。 宛uyển 然nhiên 三Tam 寶Bảo 共cộng 居cư 焉yên 。 人nhân 可khả 不bất 信tín 受thọ 奉phụng 持trì 也dã 哉tai 。

○# 如như 法Pháp 受thọ 持trì 。 分phân 第đệ 十thập 三tam

(# 分phân 為vi 二nhị 節tiết 。 如như 法Pháp 者giả 。 當đương 如như 般Bát 若Nhã 之chi 法pháp 。 受thọ 持trì 者giả 。 承thừa 受thọ 行hành 持trì 。 受thọ 之chi 于vu 佛Phật 。 持trì 之chi 于vu 己kỷ 也dã 。 前tiền 言ngôn 真chân 空không 無vô 相tướng 。 尚thượng 未vị 闡xiển 明minh 。 如như 何hà 受thọ 持trì 。 此thử 分phân 明minh 言ngôn 。 名danh 為vi 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 信tín 受thọ 而nhi 持trì 守thủ 者giả 有hữu 據cứ 。 所sở 以dĩ 教giáo 當đương 依y 此thử 法pháp 。 而nhi 受thọ 持trì 之chi 也dã )# 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 白bạch 佛Phật 言ngôn (# 至chí )# 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 是thị 名danh 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。

【# 註chú 】# 微vi 塵trần 。 空không 中trung 飛phi 塵trần 。 即tức 紅hồng 塵trần 也dã 。 積tích 塵trần 成thành 界giới 。 析tích 界giới 為vi 塵trần 。 大đại 而nhi 世thế 界giới 。 小tiểu 而nhi 微vi 塵trần 。 皆giai 幻huyễn 妄vọng 不bất 實thật 。 故cố 云vân 非phi 微vi 塵trần 非phi 世thế 界giới 。 皆giai 假giả 名danh 也dã 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 乃nãi 佛Phật 之chi 正chánh 報báo 色sắc 身thân 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 件# 好hảo/hiếu 處xứ 。 如như 眼nhãn 耳nhĩ 口khẩu 舌thiệt 手thủ 足túc 。 豐phong 滿mãn 潤nhuận 澤trạch 。 勝thắng 妙diệu 殊thù 絕tuyệt 。 形hình 體thể 端đoan 正chánh 。 光quang 明minh 映ánh 徹triệt 。 非phi 是thị 愛ái 欲dục 所sở 生sanh 。 是thị 從tùng 三tam 十thập 二nhị 行hành 得đắc 。 逈huýnh 異dị 流lưu 俗tục 。 然nhiên 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 也dã 。

【# 講giảng 】# 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 疑nghi 情tình 釋thích 盡tận 。 又hựu 聞văn 所sở 說thuyết 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 得đắc 成thành 最tối 上thượng 之chi 法Pháp 。 歆# 慕mộ 向hướng 往vãng 。 但đãn 未vị 知tri 命mạng 名danh 之chi 義nghĩa 。 受thọ 持trì 之chi 道đạo 。 當đương 何hà 如như 耳nhĩ 。 故cố 白bạch 于vu 佛Phật 。 而nhi 問vấn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 此thử 經Kinh 。 當đương 以dĩ 何hà 義nghĩa 命mạng 名danh 。 我ngã 等đẳng 弟đệ 子tử 。 當đương 以dĩ 何hà 道đạo 奉phụng 持trì 。 佛Phật 答đáp 。 是thị 經Kinh 名danh 為vi 。 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 蓋cái 智trí 慧tuệ 如như 金kim 剛cang 堅kiên 利lợi 。 能năng 斷đoạn 六lục 塵trần 煩phiền 惱não 。 直trực 至chí 諸chư 佛Phật 彼bỉ 岸ngạn 。 以dĩ 是thị 名danh 字tự 。 汝nhữ 當đương 奉phụng 行hành 。 而nhi 持trì 守thủ 也dã 。 至chí 究cứu 其kỳ 所sở 以dĩ 之chi 故cố 。 即tức 我ngã 所sở 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。 妙diệu 明minh 本bổn 性tánh 。 湛trạm 若nhược 虗hư 空không 。 寂tịch 然nhiên 無vô 相tướng 。 惟duy 恐khủng 人nhân 生sanh 斷đoạn 滅diệt 見kiến 。 不bất 過quá 假giả 此thử 以dĩ 導đạo 眾chúng 生sanh 持trì 守thủ 。 是thị 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。 又hựu 恐khủng 執chấp 著trước 虗hư 名danh 。 不bất 悟ngộ 本bổn 性tánh 。 如Như 來Lai 住trụ 世thế 。 普phổ 度độ 羣quần 迷mê 。 到đáo 處xứ 為vi 人nhân 開khai 示thị 。 其kỳ 實thật 般Bát 若Nhã 。 乃nãi 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 法pháp 心tâm 法pháp 也dã 。 在tại 自tự 本bổn 性tánh 中trung 。 非phi 言ngôn 語ngữ 文văn 字tự 所sở 能năng 了liễu 者giả 。 故cố 呼hô 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 曰viết 。 於ư 汝nhữ 意ý 中trung 云vân 何hà 。 謂vị 如Như 來Lai 設thiết 教giáo 。 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 不phủ 耶da 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 答đáp 云vân 。 如Như 來Lai 設thiết 教giáo 。 原nguyên 是thị 隨tùy 機cơ 化hóa 導đạo 。 令linh 人nhân 自tự 性tánh 自tự 悟ngộ 。 無vô 容dung 外ngoại 求cầu 於ư 法pháp 。 實thật 無vô 所sở 說thuyết 。 亦diệc 無vô 可khả 說thuyết 也dã 。 佛Phật 又hựu 呼hô 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 曰viết 。 最tối 大đại 者giả 。 莫mạc 若nhược 世thế 界giới 。 最tối 細tế 者giả 。 莫mạc 若nhược 微vi 塵trần 。 於ư 汝nhữ 意ý 所sở 見kiến 又hựu 云vân 何hà 。 試thí 觀quán 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 所sở 有hữu 微vi 塵trần 。 處xứ 處xứ 布bố 滿mãn 。 果quả 為vi 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 答đáp 言ngôn 。 世thế 界giới 固cố 多đa 。 微vi 塵trần 更cánh 多đa 。 甚thậm 多đa 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 因nhân 須Tu 菩Bồ 提Đề 甚thậm 多đa 之chi 對đối 。 恐khủng 其kỳ 泥nê 于vu 有hữu 相tương/tướng 。 又hựu 呼hô 而nhi 告cáo 之chi 。 諸chư 微vi 塵trần 者giả 。 原nguyên 是thị 幻huyễn 妄vọng 之chi 物vật 。 如như 見kiến 雨vũ 則tắc 為vi 泥nê 。 遇ngộ 火hỏa 則tắc 欲dục 灰hôi 。 本bổn 無vô 定định 體thể 。 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 實thật 有hữu 微vi 塵trần 也dã 。 是thị 虗hư 名danh 微vi 塵trần 而nhi 已dĩ 。 若nhược 人nhân 識thức 得đắc 非phi 真chân 。 則tắc 太thái 虗hư 澄trừng 徹triệt 。 所sở 謂vị 在tại 塵trần 離ly 塵trần 者giả 也dã 。 不bất 特đặc 微vi 塵trần 假giả 。 而nhi 世thế 界giới 亦diệc 虗hư 。 如như 山sơn 之chi 高cao 水thủy 之chi 深thâm 。 可khả 謂vị 大đại 矣hĩ 。 然nhiên 山sơn 有hữu 時thời 而nhi 崩băng 。 水thủy 有hữu 時thời 而nhi 涸hạc 。 劫kiếp 盡tận 必tất 壞hoại 。 非phi 真chân 有hữu 世thế 界giới 也dã 。 是thị 虗hư 名danh 世thế 界giới 而nhi 已dĩ 。 若nhược 人nhân 識thức 得đắc 是thị 假giả 。 則tắc 心tâm 地địa 朗lãng 然nhiên 。 所sở 謂vị 在tại 世thế 離ly 世thế 者giả 也dã 。 佛Phật 又hựu 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 俱câu 屬thuộc 幻huyễn 妄vọng 。 汝nhữ 已dĩ 知tri 之chi 。 至chí 如Như 來Lai 色sắc 身thân 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 為vi 人nhân 所sở 不bất 能năng 及cập 。 不bất 知tri 。 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 凡phàm 欲dục 見kiến 如Như 來Lai 者giả 。 果quả 可khả 以dĩ 此thử 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 見kiến 如Như 來Lai 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 答đáp 言ngôn 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 佛Phật 之chi 色sắc 身thân 也dã 。 若nhược 以dĩ 相tương/tướng 為vi 可khả 見kiến 如Như 來Lai 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 以dĩ 相tương 見kiến 如Như 來Lai 者giả 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 蓋cái 如Như 來Lai 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 相tướng 者giả 。 雖tuy 勝thắng 妙diệu 殊thù 絕tuyệt 。 不bất 過quá 色sắc 身thân 耳nhĩ 。 非phi 真chân 相tương/tướng 也dã 。 是thị 名danh 三tam 十thập 二nhị 相tướng 假giả 名danh 也dã 。 未vị 有hữu 終chung 不bất 壞hoại 者giả 。 豈khởi 可khả 以dĩ 相tương 見kiến 如Như 來Lai 乎hồ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 (# 至chí )# 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 其kỳ 福phước 甚thậm 多đa 。

【# 註chú 】# 七thất 寶bảo 布bố 施thí 。 外ngoại 財tài 也dã 。 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 內nội 財tài 也dã 。 外ngoại 財tài 易dị 。 內nội 財tài 難nạn/nan 。 身thân 命mạng 而nhi 至chí 恆Hằng 沙sa 之chi 多đa 。 難nạn/nan 之chi 難nạn/nan 矣hĩ 。 然nhiên 不bất 脫thoát 有hữu 漏lậu 之chi 因nhân 。 未vị 明minh 本bổn 性tánh 。 若nhược 受thọ 持trì 經Kinh 偈kệ 。 直trực 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。 使sử 知tri 各các 人nhân 自tự 性tánh 。 俱câu 有hữu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 。 則tắc 視thị 捨xả 身thân 布bố 施thí 之chi 福phước 。 豈khởi 不bất 甚thậm 多đa 哉tai 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 又hựu 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 世thế 間gian 所sở 重trọng/trùng 者giả 。 莫mạc 過quá 於ư 身thân 命mạng 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 命mạng 之chi 多đa 。 不bất 惜tích 而nhi 以dĩ 布bố 施thí 。 凡phàm 可khả 以dĩ 利lợi 天thiên 下hạ 者giả 。 無vô 不bất 為vi 矣hĩ 。 其kỳ 所sở 獲hoạch 福phước 。 視thị 寶bảo 施thí 之chi 福phước 尤vưu 勝thắng 。 但đãn 不bất 明minh 本bổn 性tánh 時thời 。 有hữu 為vi 頑ngoan 福phước 耳nhĩ 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 于vu 此thử 經Kinh 中trung 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 受thọ 持trì 于vu 己kỷ 而nhi 不bất 失thất 。 教giáo 誨hối 于vu 人nhân 而nhi 不bất 倦quyện 。 則tắc 自tự 悟ngộ 悟ngộ 人nhân 。 人nhân 己kỷ 兼kiêm 利lợi 。 獲hoạch 福phước 無vô 量lượng 。 較giảo 彼bỉ 捨xả 身thân 布bố 施thí 者giả 。 不bất 更cánh 多đa 乎hồ 。 此thử 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 。 所sở 當đương 奉phụng 持trì 者giả 也dã 。

○# 離ly 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 分phân 第đệ 十thập 四tứ

(# 分phân 為vi 四tứ 節tiết 。 此thử 分phân 是thị 說thuyết 佛Phật 之chi 寂tịch 滅diệt 真chân 性tánh 。 乃nãi 真chân 相tương/tướng 之chi 。 離ly 相tương/tướng 者giả 。 離ly 有hữu 為vi 相tướng 。 寂tịch 滅diệt 者giả 。 不bất 住trụ 相tương/tướng 不bất 生sanh  心tâm 也dã 。 若nhược 人nhân 能năng 離ly 卻khước 諸chư 相tướng 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 息tức 皆giai 不bất 生sanh 。 直trực 下hạ 頓đốn 空không 。 即tức 證chứng 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 返phản 歸quy 寂tịch 滅diệt 矣hĩ )# 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聞văn 說thuyết 是thị 經Kinh 。 (# 至chí )# 是thị 名danh 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 註chú 】# 深thâm 解giải 者giả 。 大đại 徹triệt 悟ngộ 也dã 。 義nghĩa 趣thú 。 義nghĩa 理lý 旨chỉ 趣thú 。 義nghĩa 乃nãi 名danh 中trung 之chi 義nghĩa 。 趣thú 則tắc 義nghĩa 之chi 指chỉ 歸quy 處xứ 也dã 。 涕thế 淚lệ 皆giai 自tự 目mục 出xuất 如như 雨vũ 滴tích 曰viết 涕thế 。 如như 水thủy 流lưu 曰viết 淚lệ 。 有hữu 聲thanh 無vô 淚lệ 曰viết 悲bi 。 無vô 聲thanh 有hữu 淚lệ 曰viết 泣khấp 。 慧tuệ 眼nhãn 智trí 慧tuệ 眼nhãn 也dã 。 是thị 經Kinh 者giả 。 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 也dã 。 實thật 相tướng 者giả 。 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 也dã 。 生sanh 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 現hiện 前tiền 。 即tức 顯hiển 自tự 性tánh 也dã 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。 則tắc 真chân 空không 自tự 性tánh 。 為vi 實thật 相tướng 矣hĩ 。 道đạo 修tu 曰viết 功công 。 見kiến 性tánh 曰viết 德đức 。 心tâm 不bất 疑nghi 曰viết 信tín 。 悟ngộ 禮lễ 義nghĩa 曰viết 解giải 。 領lãnh 納nạp 曰viết 受thọ 。 堅kiên 守thủ 曰viết 持trì 。 如như 是thị 如như 是thị 者giả 。 謂vị 言ngôn 當đương 于vu 理lý 。 而nhi 印ấn 可khả 之chi 也dã 。 驚kinh 者giả 疑nghi 其kỳ 言ngôn 之chi 過quá 。 怖bố 者giả 恐khủng 其kỳ 道đạo 之chi 高cao 。 畏úy 者giả 懼cụ 其kỳ 行hành 之chi 難nạn/nan 。 波Ba 羅La 蜜Mật 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 布bố 施thí 。 二nhị 持trì 戒giới 。 三tam 忍nhẫn 辱nhục 。 四tứ 精tinh 進tấn 。 五ngũ 禪thiền 定định 。 六lục 智trí 慧tuệ 。 疏sớ/sơ 鈔sao 以dĩ 第đệ 一nhất 即tức 布bố 施thí 。 然nhiên 六lục 祖tổ 云vân 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 最tối 尊tôn 最tối 上thượng 最tối 第đệ 一nhất 。 斷đoạn 乎hồ 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 第đệ 一nhất 也dã 。 【# 講giảng 】# 當đương 。 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 向hướng 在tại 實thật 相tướng 上thượng 用dụng 心tâm 。 所sở 以dĩ 法pháp 見kiến 未vị 忘vong 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 是thị 經kinh 名danh 。 方phương 知tri 實thật 相tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 凡phàm 聖thánh 情tình 盡tận 。 人nhân 法pháp 雙song 忘vong 。 一nhất 切thiết 相tương 離ly 。 無vô 非phi 是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 。 心tâm 中trung 深thâm 悟ngộ 解giải 。 得đắc 此thử 義nghĩa 之chi 趣thú 。 自tự 傷thương 得đắc 聞văn 此thử 經Kinh 之chi 晚vãn 。 乃nãi 涕thế 淚lệ 悲bi 泣khấp 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世thế 間gian 所sở 少thiểu 有hữu 者giả 。 我ngã 世Thế 尊Tôn 也dã 。 今kim 日nhật 說thuyết 此thử 深thâm 奧áo 經Kinh 典điển 。 我ngã 從tùng 昔tích 來lai 。 已dĩ 證chứng 四Tứ 果Quả 。 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 眼nhãn 。 善thiện 能năng 聆linh 悟ngộ 。 未vị 曾tằng 得đắc 聞văn 。 如như 是thị 之chi 經Kinh 。 何hà 幸hạnh 今kim 日nhật 。 聞văn 所sở 未vị 聞văn 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 聞văn 而nhi 信tín 。 不bất 待đãi 言ngôn 矣hĩ 。 但đãn 恐khủng 能năng 信tín 者giả 少thiểu 耳nhĩ 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 發phát 一nhất 念niệm 篤đốc 信tín 之chi 心tâm 。 其kỳ 心tâm 純thuần 是thị 天thiên 真chân 。 毫hào 無vô 欲dục 塵trần 所sở 染nhiễm 。 便tiện 是thị 清thanh 淨tịnh 。 般Bát 若Nhã 慧tuệ 光quang 。 從tùng 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 即tức 悟ngộ 。 自tự 悟ngộ 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。 而nhi 真chân 實thật 不bất 虗hư 之chi 相tướng 。 從tùng 此thử 生sanh 矣hĩ 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 現hiện 前tiền 。 已dĩ 能năng 成thành 就tựu 。 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 功công 德đức 。 而nhi 非phi 尋tầm 常thường 。 之chi 功công 德đức 也dã 。 蓋cái 這giá 箇cá 得đắc 聞văn 。 便tiện 是thị 聞văn 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 。 這giá 箇cá 信tín 心tâm 。 便tiện 是thị 思tư 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 。 這giá 箇cá 實thật 相tướng 。 便tiện 是thị 修tu 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 。 皆giai 自tự 心tâm 功công 德đức 。 即tức 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 修tu 為vi 。 故cố 云vân 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 也dã 。 然nhiên 雖tuy 生sanh 實thật 相tướng 。 不bất 外ngoại 無vô 生sanh 。 所sở 謂vị 實thật 相tướng 者giả 。 不bất 可khả 執chấp 以dĩ 為vi 相tương/tướng 。 本bổn 無vô 形hình 迹tích 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 若nhược 說thuyết 無vô 相tướng 。 恐khủng 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 名danh 實thật 相tướng 。 亦diệc 是thị 假giả 名danh 耳nhĩ 。 世Thế 尊Tôn 如như 是thị 經Kinh 法Pháp 。 最tối 難nan 信tín 解giải 。 如như 我ngã 輩bối 親thân 見kiến 如Như 來Lai 。 得đắc 聞văn 此thử 經Kinh 。 信tín 其kỳ 言ngôn 之chi 實thật 。 解giải 其kỳ 理lý 之chi 妙diệu 。 聽thính 受thọ 而nhi 持trì 守thủ 之chi 。 不bất 為vi 難nạn/nan 事sự 。 若nhược 至chí 將tương 來lai 末mạt 世thế 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 去khứ 聖thánh 時thời 遠viễn 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 魔ma 強cường 法Pháp 弱nhược 之chi 際tế 。 其kỳ 時thời 倘thảng 有hữu 眾chúng 生sanh 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 亦diệc 能năng 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 是thị 人nhân 真chân 第đệ 一nhất 等đẳng 人nhân 。 而nhi 不bất 可khả 多đa 得đắc 者giả 。 此thử 人nhân 何hà 故cố 不bất 多đa 得đắc 也dã 。 以dĩ 其kỳ 信tín 解giải 。 能năng 悟ngộ 真chân 空không 。 已dĩ 無vô 人nhân 我ngã 四tứ 相tương/tướng 。 而nhi 得đắc 人nhân 空không 。 所sở 以dĩ 能năng 無vô 四tứ 相tương/tướng 者giả 何hà 也dã 。 以dĩ 解giải 我ngã 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 人nhân 我ngã 兩lưỡng 忘vong 。 眾chúng 壽thọ 盡tận 泯mẫn 。 原nguyên 無vô 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 。 而nhi 證chứng 法pháp 空không 。 此thử 又hựu 何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 惟duy 但đãn 解giải 法pháp 空không 。 而nhi 又hựu 解giải 得đắc 一nhất 切thiết 俱câu 空không 之chi 非phi 相tướng 。 大đại 凡phàm 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 同đồng 佛Phật 。 為vi 六lục 塵trần 染nhiễm 著trước 。 拘câu 拘câu 形hình 相tướng 故cố 耳nhĩ 。 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 其kỳ 心tâm 空không 寂tịch 。 無vô 異dị 諸chư 佛Phật 覺giác 地địa 。 即tức 與dữ 諸chư 佛Phật 齊tề 名danh 可khả 也dã 。 寧ninh 非phi 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 也dã 。 此thử 正chánh 當đương 機cơ 深thâm 解giải 義nghĩa 趣thú 處xứ 故cố 。 佛Phật 為vi 之chi 印ấn 可khả 曰viết 。 如như 是thị 如như 是thị 。 謂vị 其kỳ 言ngôn 當đương 于vu 理lý 。 而nhi 深thâm 契khế 佛Phật 意ý 也dã 。 且thả 不bất 惟duy 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 為vi 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 也dã 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 但đãn 得đắc 聞văn 是thị 經kinh 。 而nhi 不bất 驚kinh 疑nghi 其kỳ 言ngôn 之chi 過quá 。 不bất 恐khủng 怖bố 其kỳ 道đạo 之chi 高cao 。 不bất 畏úy 懼cụ 其kỳ 行hành 之chi 難nạn/nan 。 此thử 人nhân 亦diệc 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 雖tuy 信tín 有hữu 淺thiển 深thâm 。 而nhi 信tín 佛Phật 說thuyết 之chi 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 則tắc 同đồng 也dã 。 然nhiên 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 豈khởi 真chân 有hữu 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 哉tai 。 順thuận 俗tục 諦đế 故cố 。 說thuyết 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 順thuận 真Chân 諦Đế 即tức 非phi 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 順thuận 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 聞văn 之chi 不bất 驚kinh 怖bố 畏úy 者giả 。 豈khởi 不bất 同đồng 謂vị 之chi 希hy 有hữu 耶da 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 至chí )# 又hựu 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 非phi 眾chúng 生sanh 。

【# 註chú 】# 羞tu 自tự 外ngoại 至chí 者giả 為vi 辱nhục 。 忍nhẫn 謂vị 不bất 起khởi 恨hận 心tâm 。 以dĩ 亂loạn 真chân 性tánh 也dã 。 昔tích 往vãng 昔tích 也dã 。 為vi 猶do 被bị 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 歌ca 利lợi 。 華hoa 言ngôn 極cực 惡ác 。 割cát 剝bác 也dã 。 截tiệt 斷đoạn 也dã 。 支chi 四tứ 體thể 也dã 。 解giải 散tán 也dã 。 瞋sân 氣khí 盛thịnh 也dã 。 恨hận 怨oán 甚thậm 也dã 。 五ngũ 百bách 世thế 。 指chỉ 前tiền 世thế 而nhi 言ngôn 。 忍nhẫn 辱nhục 則tắc 無vô 恨hận 。 無vô 恨hận 則tắc 無vô 苦khổ 。 無vô 苦khổ 則tắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 曰viết 仙tiên 人nhân 。 則tắc 無vô 苦khổ 而nhi 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 云vân 。 世thế 間gian 萬vạn 事sự 。 莫mạc 妙diệu 于vu 忍nhẫn 。 而nhi 最tối 難nan 忍nhẫn 者giả 。 莫mạc 過quá 于vu 辱nhục 。 凡phàm 有hữu 橫hoạnh/hoành 逆nghịch 之chi 事sự 。 辱nhục 境cảnh 之chi 來lai 。 怡di 然nhiên 處xứ 之chi 。 不bất 起khởi 瞋sân 恨hận 。 以dĩ 亂loạn 本bổn 性tánh 。 則tắc 心tâm 同đồng 太thái 虗hư 。 即tức 到đáo 覺giác 地địa 。 此thử 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。 然nhiên 本bổn 性tánh 真chân 空không 無vô 相tướng 。 果quả 能năng 妄vọng 怒nộ 不bất 行hành 。 絕tuyệt 不bất 留lưu 含hàm 忍nhẫn 之chi 意ý 。 則tắc 外ngoại 不bất 見kiến 其kỳ 有hữu 辱nhục 。 內nội 不bất 見kiến 其kỳ 能năng 忍nhẫn 。 渾hồn 然nhiên 兩lưỡng 忘vong 。 此thử 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 名danh 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 我ngã 往vãng 昔tích 因nhân 中trung 。 被bị 歌Ca 利Lợi 王Vương 割cát 截tiệt 身thân 體thể 。 辱nhục 亦diệc 至chí 矣hĩ 。 我ngã 于vu 爾nhĩ 時thời 。 心tâm 如như 虗hư 空không 。 不bất 起khởi 四tứ 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 割cát 截tiệt 者giả 是thị 我ngã 。 割cát 截tiệt 我ngã 者giả 是thị 人nhân 。 割cát 截tiệt 之chi 人nhân 是thị 眾chúng 生sanh 。 被bị 割cát 截tiệt 之chi 我ngã 是thị 壽thọ 者giả 。 此thử 何hà 故cố 而nhi 能năng 然nhiên 也dã 。 我ngã 于vu 往vãng 昔tích 。 節tiết 節tiết 支chi 解giải 時thời 。 已dĩ 辱nhục 之chi 極cực 。 勢thế 若nhược 難nan 忍nhẫn 。 設thiết 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 必tất 生sanh 瞋sân 恨hận 之chi 心tâm 。 不bất 能năng 順thuận 受thọ 矣hĩ 。 又hựu 何hà 以dĩ 為vi 忍nhẫn 辱nhục 乎hồ 。 然nhiên 此thử 特đặc 一nhất 世thế 事sự 耳nhĩ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 又hựu 念niệm 過quá 去khứ 。 于vu 五ngũ 百bách 世thế 前tiền 。 曾tằng 作tác 忍Nhẫn 辱Nhục 仙Tiên 人Nhân 。 修tu 忍nhẫn 辱nhục 行hành 。 於ư 爾nhĩ 時thời 所sở 處xử 之chi 世thế 。 亦diệc 無vô 我ngã 人nhân 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 此thử 所sở 以dĩ 久cửu 。 修tu 忍nhẫn 辱nhục 行hành 。 而nhi 視thị 忍nhẫn 辱nhục 為vi 常thường 直trực 。 忍nhẫn 無vô 所sở 忍nhẫn 耳nhĩ 。 甚thậm 矣hĩ 相tương/tướng 之chi 不bất 可khả 著trước 也dã 。 就tựu 忍nhẫn 辱nhục 推thôi 之chi 。 而nhi 一nhất 切thiết 俱câu 應ưng 離ly 相tương/tướng 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 學học 道Đạo 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 成thành 佛Phật 道Đạo 。 當đương 離ly 去khứ 一nhất 切thiết 形hình 相tướng 。 湛trạm 然nhiên 中trung 虗hư 。 發phát 無vô 上thượng 正chánh 等đẳng 。 正chánh 覺giác 之chi 心tâm 。 不bất 當đương 住trụ 色sắc 而nhi 生sanh 可khả 好hảo/hiếu 之chi 心tâm 。 不bất 當đương 住trụ 于vu 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 而nhi 生sanh 可khả 欲dục 之chi 心tâm 。 當đương 生sanh 清thanh 淨tịnh 無vô 所sở 住trụ 著trước 心tâm 。 則tắc 此thử 心tâm 真chân 純thuần 無vô 欲dục 。 圓viên 通thông 無vô 碍# 。 非phi 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 之chi 所sở 繫hệ 縛phược 。 乃nãi 為vi 應ưng 住trụ 。 若nhược 心tâm 於ư 六lục 塵trần 上thượng 。 一nhất 有hữu 所sở 住trụ 。 便tiện 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 不bất 能năng 離ly 相tương/tướng 。 則tắc 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 應ưng 住trụ 矣hĩ 。 又hựu 即tức 一nhất 切thiết 之chi 中trung 。 摘trích 出xuất 布bố 施thí 言ngôn 之chi 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 不bất 應ưng 住trụ 著trước 色sắc 相tướng 布bố 施thí 。 一nhất 菩Bồ 薩Tát 不bất 為vi 自tự 身thân 。 五ngũ 欲dục 快khoái 樂lạc 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 但đãn 為vì 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 應ưng 如như 是thị 不bất 住trụ 色sắc 相tướng 布bố 施thí 。 若nhược 布bố 施thí 住trụ 色sắc 相tướng 。 見kiến 有hữu 可khả 施thí 之chi 物vật 。 所sở 施thí 之chi 人nhân 。 行hành 施thí 之chi 我ngã 。 是thị 不bất 離ly 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 啟khải 眾chúng 生sanh 以dĩ 著trước 相tương/tướng 之chi 心tâm 。 豈khởi 菩Bồ 薩Tát 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 而nhi 欲dục 同đồng 登đăng 彼bỉ 岸ngạn 之chi 心tâm 乎hồ 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 常thường 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 總tổng 是thị 幻huyễn 有hữu 。 于vu 真chân 性tánh 中trung 。 本bổn 來lai 無vô 相tướng 。 非phi 真chân 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 者giả 。 以dĩ 心tâm 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 迷mê 而nhi 不bất 悟ngộ 。 故cố 為vì 眾chúng 生sanh 。 若nhược 使sử 妄vọng 念niệm 咸hàm 消tiêu 。 人nhân 我ngã 一nhất 體thể 。 即tức 非phi 眾chúng 生sanh 矣hĩ 。 相tương/tướng 與dữ 眾chúng 生sanh 本bổn 無vô 住trụ 。 而nhi 心tâm 又hựu 何hà 可khả 有hữu 住trụ 耶da 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 如Như 來Lai 是thị 真chân 語ngữ 者giả 。 (# 至chí )# 所sở 得đắc 法Pháp 此thử 法pháp 無vô 實thật 無vô 虗hư 。

【# 註chú 】# 真chân 則tắc 不bất 偽ngụy 。 實thật 則tắc 不bất 虗hư 。 如như 必tất 當đương 理lý 。 誑cuống 欺khi 誑cuống 也dã 。 異dị 怪quái 異dị 也dã 。 始thỉ 終chung 一nhất 致trí 。 亦diệc 曰viết 不bất 異dị 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 以dĩ 前tiền 所sở 說thuyết 。 或hoặc 明minh 我ngã 空không 。 顯hiển 般Bát 若Nhã 之chi 深thâm 。 或hoặc 明minh 法pháp 空không 。 顯hiển 般Bát 若Nhã 之chi 甚thậm 深thâm 。 是thị 真chân 切thiết 語ngữ 者giả 。 是thị 誠thành 實thật 語ngữ 者giả 。 是thị 如như 理lý 而nhi 語ngữ 。 非phi 幻huyễn 妄vọng 不bất 常thường 者giả 。 是thị 實thật 心tâm 慈từ 悲bi 。 不bất 為vi 欺khi 誑cuống 之chi 語ngữ 者giả 。 是thị 至chí 庸dong 至chí 一nhất 。 不bất 為vi 變biến 易dị 怪quái 異dị 之chi 語ngữ 者giả 。 總tổng 是thị 說thuyết 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 欲dục 人nhân 了liễu 悟ngộ 佛Phật 法Pháp 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 乃nãi 如Như 來Lai 所sở 得đắc 。 虗hư 則tắc 著trước 空không 。 實thật 則tắc 著trước 有hữu 。 如Như 來Lai 所sở 得đắc 法Pháp 。 將tương 以dĩ 此thử 法pháp 為vi 實thật 耶da 。 本bổn 體thể 空không 寂tịch 。 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。 實thật 而nhi 虗hư 。 莫mạc 知tri 其kỳ 所sở 為vi 實thật 也dã 。 將tương 以dĩ 此thử 法pháp 為vi 虗hư 耶da 。 妙diệu 用dụng 無vô 方phương 。 取thủ 之chi 不bất 匱quỹ 。 虗hư 而nhi 實thật 。 莫mạc 知tri 其kỳ 所sở 為vi 虗hư 也dã 。 實thật 而nhi 非phi 實thật 。 虗hư 而nhi 非phi 虗hư 。 體thể 用dụng 備bị 矣hĩ 。 此thử 法pháp 之chi 妙diệu 。 誠thành 以dĩ 是thị 哉tai 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 薩Tát 心tâm 住trụ 於ư 法pháp (# 至chí )# 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。

【# 註chú 】# 住trụ 于vu 法pháp 者giả 。 執chấp 著trước 于vu 法pháp 。 謂vị 非phi 隨tùy 機cơ 化hóa 導đạo 。 而nhi 住trụ 法pháp 塵trần 也dã 。 布bố 施thí 。 法Pháp 施thí 也dã 。 乃nãi 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 之chi 謂vị 。 當đương 來lai 世thế 。 猶do 云vân 將tương 來lai 後hậu 世thế 也dã 。 指chỉ 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 像tượng 法pháp 末mạt 世thế 言ngôn 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 謂vị 布bố 施thí 者giả 。 有hữu 財tài 施thí 言ngôn 法Pháp 施thí 。 法Pháp 施thí 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 使sử 皆giai 成thành 佛Phật 也dã 。 然nhiên 雖tuy 曰viết 法Pháp 施thí 。 凡phàm 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 總tổng 是thị 隨tùy 人nhân 迷mê 悟ngộ 淺thiển 深thâm 。 迎nghênh 機cơ 化hóa 導đạo 。 使sử 悟ngộ 本bổn 性tánh 。 皆giai 是thị 假giả 設thiết 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 心tâm 行hành 布bố 施thí 。 亦diệc 不bất 當đương 住trụ 法pháp 。 若nhược 心tâm 住trụ 於ư 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 法pháp 亦diệc 是thị 塵trần 。 遮già 蔽tế 真chân 空không 性tánh 體thể 。 障chướng 起khởi 無vô 明minh 貪tham 愛ái 。 四tứ 相tương/tướng 未vị 除trừ 。 如như 人nhân 入nhập 暗ám 室thất 之chi 中trung 。 昏hôn 黑hắc 一nhất 無vô 所sở 見kiến 矣hĩ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 住trụ 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 則tắc 無vô 法pháp 塵trần 障chướng 蔽tế 真chân 性tánh 。 洞đỗng 達đạt 無vô 礙ngại 。 遇ngộ 眾chúng 生sanh 施thí 教giáo 。 如như 人nhân 本bổn 有hữu 眼nhãn 目mục 。 又hựu 當đương 皎hiệu 日nhật 之chi 照chiếu 。 黑hắc 白bạch 分phân 明minh 。 毫hào 無vô 隱ẩn 匿nặc 。 悉tất 見kiến 種chủng 種chủng 形hình 色sắc 矣hĩ 。 此thử 所sở 以dĩ 貴quý 心tâm 無vô 住trụ 法pháp 也dã 。 當đương 知tri 是thị 經Kinh 。 但đãn 詮thuyên 無vô 住trụ 之chi 法pháp 。 使sử 眾chúng 生sanh 明minh 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 。 了liễu 悟ngộ 自tự 性tánh 中trung 。 莫mạc 大đại 之chi 功công 用dụng 德đức 行hạnh 。 卻khước 無vô 定định 法pháp 可khả 求cầu 。 亦diệc 無vô 定định 法pháp 可khả 執chấp 。 實thật 為vi 希hy 有hữu 。 無vô 人nhân 不bất 當đương 受thọ 持trì 。 非phi 夙túc 世thế 種chúng 善thiện 根căn 者giả 。 未vị 易dị 值trị 遇ngộ 。 現hiện 在tại 不bất 消tiêu 說thuyết 得đắc 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 來lai 之chi 世thế 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 能năng 于vu 此thử 經Kinh 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 深thâm 信tín 無vô 相tướng 無vô 住trụ 之chi 理lý 。 不bất 徒đồ 為vi 口khẩu 耳nhĩ 之chi 學học 。 一nhất 一nhất 究cứu 明minh 其kỳ 義nghĩa 。 而nhi 心tâm 悟ngộ 真chân 空không 之chi 妙diệu 。 是thị 人nhân 即tức 為vi 。 如Như 來Lai 以dĩ 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 眼nhãn 照chiếu 鑒giám 之chi 。 盡tận 知tri 盡tận 見kiến 。 普phổ 加gia 覆phú 護hộ 是thị 等đẳng 之chi 人nhân 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 見kiến 性tánh 功công 德đức 。 周chu 法Pháp 界Giới 而nhi 無vô 方phương 。 自tự 悟ngộ 悟ngộ 人nhân 。 普phổ 度độ 羣quần 生sanh 。 歷lịch 萬vạn 劫kiếp 而nhi 常thường 在tại 。 覺giác 徧biến 一nhất 時thời 。 連liên 于vu 後hậu 世thế 。 其kỳ 為vi 功công 德đức 。 豈khởi 有hữu 限hạn 量lượng 邊biên 岸ngạn 哉tai 。

○# 持trì 經Kinh 功công 德đức 分phân 第đệ 十thập 五ngũ

(# 分phân 為vi 二nhị 節tiết 。 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 者giả 。 即tức 能năng 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。 持trì 兼kiêm 行hành 持trì 誦tụng 持trì 功công 德đức 。 不bất 離ly 自tự 性tánh 。 兼kiêm 自tự 覺giác 覺giác 他tha 言ngôn )# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 (# 至chí )# 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。

【# 註chú 】# 初sơ 日nhật 分phần/phân 。 謂vị 早tảo 晨thần 。 中trung 日nhật 分phần/phân 。 謂vị 日nhật 午ngọ 。 後hậu 日nhật 分phần/phân 。 謂vị 晚vãn 間gian 。 分phần/phân 時thời 分phần/phân 也dã 。 等đẳng 者giả 數số 相tương/tướng 比tỉ 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 設thiết 有hữu 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 於ư 初sơ 日nhật 分phần/phân 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 命mạng 之chi 多đa 。 方phương 便tiện 布bố 施thí 。 及cập 日nhật 中trung 時thời 分phần/phân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 至chí 日nhật 晚vãn 時thời 分phần/phân 。 又hựu 復phục 如như 是thị 。 一nhất 日nhật 之chi 間gian 。 三tam 度độ 捨xả 身thân 。 至chí 于vu 百bách 千thiên 。 萬vạn 億ức 劫kiếp 數số 。 皆giai 以dĩ 身thân 施thí 。 可khả 云vân 勤cần 且thả 多đa 難nạn/nan 且thả 久cửu 矣hĩ 。 其kỳ 獲hoạch 福phước 報báo 應ứng 亦diệc 無vô 量lượng 。 然nhiên 所sở 獲hoạch 者giả 。 止chỉ 是thị 世thế 間gian 有hữu 為vi 之chi 福phước 。 未vị 能năng 離ly 乎hồ 煩phiền 惱não 。 而nhi 終chung 有hữu 盡tận 也dã 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 聞văn 此thử 經Kinh 典điển 。 即tức 信tín 于vu 心tâm 。 隨tùy 順thuận 其kỳ 說thuyết 。 而nhi 不bất 違vi 逆nghịch 。 此thử 為vi 善thiện 入nhập 福phước 慧tuệ 。 當đương 受thọ 出xuất 世thế 間gian 福phước 。 其kỳ 福phước 已dĩ 勝thắng 彼bỉ 世thế 間gian 捨xả 身thân 之chi 福phước 。 何hà 況huống 書thư 寫tả 。 以dĩ 流lưu 通thông 其kỳ 章chương 句cú 。 受thọ 持trì 而nhi 身thân 行hành 其kỳ 法pháp 。 讀đọc 誦tụng 而nhi 尋tầm 繹# 其kỳ 文văn 。 解giải 悟ngộ 其kỳ 理lý 。 又hựu 以dĩ 是thị 經Kinh 廣quảng 為vì 解giải 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 。 使sử 人nhân 聞văn 經Kinh 信tín 解giải 。 力lực 行hành 不bất 倦quyện 。 則tắc 非phi 徒đồ 自tự 明minh 己kỷ 性tánh 。 且thả 教giáo 人nhân 各các 明minh 其kỳ 性tánh 。 其kỳ 福phước 德đức 又hựu 安an 有hữu 量lượng 哉tai 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 (# 至chí )# 以dĩ 諸chư 華hoa 香hương 。 而nhi 散tán 其kỳ 處xứ 。

【# 註chú 】# 要yếu 簡giản 要yếu 也dã 。 思tư 心tâm 思tư 也dã 。 議nghị 言ngôn 議nghị 也dã 。 稱xưng 秤xứng 稱xưng 。 量lượng 器khí 量lượng 。 功công 以dĩ 進tiến 修tu 言ngôn 。 德đức 以dĩ 全toàn 理lý 言ngôn 。 乘thừa 者giả 車xa 乘thừa 也dã 。 取thủ 行hành 載tái 義nghĩa 。 發phát 者giả 發phát 起khởi 也dã 。 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 也dã 。 最Tối 上Thượng 乘Thừa 佛Phật 乘thừa 也dã 。 背bối/bội 負phụ 曰viết 荷hà 。 在tại 肩kiên 曰viết 擔đảm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 好hảo/hiếu 也dã 。 小tiểu 法pháp 。 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 也dã 。 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 言ngôn 其kỳ 所sở 在tại 之chi 處xứ 不bất 一nhất 也dã 。

【# 講giảng 】# 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 舉cử 要yếu 言ngôn 之chi 。 是thị 經Kinh 顯hiển 真chân 空không 法pháp 性tánh 。 明minh 無vô 相tướng 真chân 宗tông 。 此thử 般Bát 若Nhã 經Kinh 法Pháp 。 有hữu 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 測trắc 度độ 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 論luận 擬nghĩ 議nghị 。 又hựu 不bất 可khả 以dĩ 如như 物vật 。 而nhi 稱xưng 量lượng 其kỳ 輕khinh 重trọng 多đa 少thiểu 也dã 。 則tắc 此thử 經Kinh 之chi 功công 德đức 無vô 邊biên 際tế 。 雖tuy 讚tán 歎thán 。 有hữu 所sở 不bất 能năng 盡tận 。 而nhi 如Như 來Lai 其kỳ 容dung 易dị 說thuyết 乎hồ 。 為vi 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 者giả 說thuyết 。 為vi 發phát 最Tối 上Thượng 乘Thừa 心tâm 者giả 說thuyết 也dã 。 蓋cái 此thử 經Kinh 有hữu 無vô 邊biên 功công 德đức 。 如Như 來Lai 說thuyết 此thử 。 不bất 止chỉ 教giáo 人nhân 自tự 修tu 出xuất 世thế 成thành 就tựu 一nhất 己kỷ 而nhi 已dĩ 。 實thật 使sử 自tự 度độ 度độ 人nhân 也dã 。 發phát 大Đại 乘Thừa 者giả 。 普phổ 載tái 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 已dĩ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 地địa 位vị 矣hĩ 。 然nhiên 猶do 未vị 也dã 。 發phát 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 。 則tắc 不bất 止chỉ 普phổ 度độ 眾chúng 生sanh 。 將tương 并tinh 菩Bồ 薩Tát 兼kiêm 載tái 之chi 方phương 。 是thị 成thành 佛Phật 地địa 位vị 。 如Như 來Lai 為vi 說thuyết 之chi 意ý 。 其kỳ 法pháp 力lực 廣quảng 大đại 如như 此thử 。 而nhi 能năng 承thừa 任nhậm 者giả 亦diệc 難nạn/nan 矣hĩ 。 若nhược 有hữu 人nhân 。 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 既ký 以dĩ 成thành 己kỷ 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 又hựu 能năng 成thành 人nhân 。 人nhân 己kỷ 兼kiêm 成thành 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 如Như 來Lai 于vu 此thử 一nhất 一nhất 。 悉tất 知tri 悉tất 見kiến 。 是thị 人nhân 成thành 就tựu 此thử 經Kinh 所sở 具cụ 功công 德đức 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 如như 是thị 人nhân 等đẳng 。 其kỳ 力lực 量lượng 之chi 大đại 。 信tín 堪kham 荷hà 擔đảm 如Như 來Lai 無vô 上thượng 。 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 之chi 法pháp 無vô 難nạn/nan 也dã 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 蓋cái 持trì 說thuyết 是thị 經Kinh 者giả 。 皆giai 能năng 發phát 大Đại 乘Thừa 最Tối 上Thượng 乘Thừa 心tâm 。 而nhi 法pháp 亦diệc 能năng 任nhậm 其kỳ 大đại 矣hĩ 。 若nhược 喜hỷ 樂lạc 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 者giả 。 只chỉ 知tri 有hữu 己kỷ 。 不bất 知tri 有hữu 人nhân 。 便tiện 是thị 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 之chi 四tứ 見kiến 。 惑hoặc 於ư 幻huyễn 相tương/tướng 。 未vị 悟ngộ 真chân 空không 。 即tức 於ư 此thử 經Kinh 無vô 相tướng 妙diệu 義nghĩa 。 毫hào 無vô 領lãnh 略lược 。 于vu 己kỷ 不bất 能năng 聽thính 受thọ 讀đọc 誦tụng 。 于vu 人nhân 不bất 能năng 解giải 說thuyết 開khai 導đạo 。 是thị 將tương 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 而nhi 輕khinh 棄khí 之chi 。 豈khởi 能năng 承thừa 任nhậm 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 故cố 佛Phật 不bất 為vi 彼bỉ 說thuyết 。 非phi 有hữu 所sở 偏thiên 也dã 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 永vĩnh 為vi 萬vạn 世thế 不bất 刊# 之chi 典điển 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 但đãn 隨tùy 經kinh 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 道Đạo 人Nhân 道đạo 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 所sở 當đương 供cúng 養dường 者giả 也dã 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 即tức 為vi 如Như 來Lai 。 真chân 身thân 舍xá 利lợi 寶bảo 塔tháp 。 皆giai 應ưng 起khởi 恭cung 敬kính 之chi 心tâm 。 作tác 禮lễ 而nhi 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 圍vi 繞nhiễu 而nhi 大đại 眾chúng 歸quy 依y 。 以dĩ 諸chư 種chủng 華hoa 香hương 。 而nhi 散tán 滿mãn 其kỳ 處xứ 。 以dĩ 為vi 供cúng 養dường 也dã 。

○# 能năng 淨tịnh 業nghiệp 障chướng 分phân 第đệ 十thập 六lục

(# 能năng 淨tịnh 業nghiệp 障chướng 。 言ngôn 此thử 經Kinh 之chi 功công 德đức 。 能năng 消tiêu 滅diệt 能năng 世thế 之chi 罪tội 。 業nghiệp 障chướng 者giả 。 言ngôn 罪tội 業nghiệp 之chi 障chướng 蔽tế 心tâm 光quang 。 如như 帷duy 幔màn 之chi 障chướng 蔽tế 人nhân 目mục 。 不bất 目mục 天thiên 日nhật 也dã 。 經Kinh 力lực 固cố 能năng 淨tịnh 障chướng 。 須tu 要yếu 受thọ 持trì 。 能năng 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 斯tư 真chân 受thọ 持trì 。 若nhược 以dĩ 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 先tiên 世thế 罪tội 業nghiệp 。 安an 有hữu 不bất 消tiêu 。 先tiên 世thế 且thả 消tiêu 。 而nhi 況huống 現hiện 在tại 者giả 乎hồ )# 。

復phục 次thứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 (# 至chí )# 果quả 報báo 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 註chú 】# 惡ác 道đạo 猶do 惡ác 境cảnh 。 極cực 言ngôn 之chi 則tắc 三tam 惡ác 道đạo 也dã 。 先tiên 世thế 即tức 前tiền 生sanh 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 猶do 云vân 無vô 盡tận 數số 。 那na 由do 他tha 猶do 云vân 一nhất 萬vạn 萬vạn 。 劫kiếp 者giả 世thế 也dã 。 值trị 遇ngộ 也dã 。 十thập 萬vạn 曰viết 億ức 。 總tổng 極cực 言ngôn 其kỳ 多đa 。 承thừa 事sự 。 順thuận 承thừa 奉phụng 事sự 也dã 。 具cụ 說thuyết 者giả 盡tận 說thuyết 也dã 。 狐hồ 是thị 狐hồ 狸li 。 其kỳ 性tánh 多đa 疑nghi 。 故cố 人nhân 之chi 多đa 疑nghi 不bất 決quyết 者giả 。 曰viết 狐hồ 疑nghi 。 功công 有hữu 所sở 成thành 曰viết 果quả 。 理lý 有hữu 所sở 驗nghiệm 曰viết 報báo 。 非phi 止chỉ 今kim 生sanh 。 後hậu 世thế 果quả 報báo 之chi 說thuyết 也dã 。

【# 講giảng 】# 弟đệ 子tử 復phục 編biên 次thứ 。 佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。 人nhân 能năng 持trì 經Kinh 。 不bất 惟duy 成thành 就tựu 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。 并tinh 可khả 消tiêu 宿túc 世thế 業nghiệp 障chướng 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 真chân 可khả 敬kính 重trọng 者giả 也dã 。 而nhi 反phản 為vị 人nhân 所sở 輕khinh 。 真chân 可khả 尊tôn 貴quý 者giả 也dã 。 而nhi 反phản 為vị 人nhân 所sở 賤tiện 。 其kỳ 故cố 何hà 哉tai 。 蓋cái 必tất 是thị 人nhân 。 先tiên 世thế 未vị 聞văn 經Kinh 時thời 。 執chấp 泥nê 四tứ 相tương/tướng 。 染nhiễm 著trước 六lục 塵trần 。 造tạo 有hữu 罪tội 孽nghiệt 。 當đương 墮đọa 惡ác 道đạo 。 以dĩ 今kim 世thế 人nhân 輕khinh 賤tiện 故cố 。 准chuẩn 抵để 得đắc 先tiên 世thế 罪tội 孽nghiệt 。 即tức 盡tận 為vi 消tiêu 滅diệt 矣hĩ 。 既ký 免miễn 惡ác 報báo 。 真chân 性tánh 亦diệc 開khai 。 是thị 能năng 除trừ 妄vọng 歸quy 真chân 。 當đương 得đắc 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 之chi 正chánh 果quả 。 而nhi 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 為vi 何hà 如như 哉tai 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 即tức 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 此thử 非phi 妄vọng 言ngôn 也dã 。 試thí 以dĩ 我ngã 證chứng 之chi 。 我ngã 思tư 過quá 去khứ 無vô 盡tận 數sổ 萬vạn 劫kiếp 。 在tại 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 前tiền 。 得đắc 遇ngộ 八bát 百bách 四tứ 千thiên 萬vạn 億ức 。 無vô 數số 諸chư 佛Phật 。 悉tất 皆giai 供cúng 養dường 。 而nhi 不bất 敢cảm 怠đãi 。 承thừa 事sự 而nhi 不bất 敢cảm 違vi 。 無vô 空không 過quá 一nhất 處xứ 。 而nhi 不bất 供cúng 養dường 者giả 。 是thị 我ngã 歷lịch 事sự 諸chư 佛Phật 。 之chi 多đa 如như 此thử 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 於ư 後hậu 來lai 末Mạt 法Pháp 之chi 世thế 。 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 其kỳ 所sở 得đắc 功công 德đức 。 以dĩ 較giảo 我ngã 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 之chi 功công 德đức 。 我ngã 百bách 分phần 尚thượng 不bất 及cập 其kỳ 一nhất 分phần/phân 。 直trực 推thôi 到đáo 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 之chi 多đa 。 譬thí 喻dụ 之chi 廣quảng 。 亦diệc 不bất 能năng 及cập 也dã 。 蓋cái 供cung 佛Phật 止chỉ 求cầu 福phước 報báo 。 而nhi 持trì 經Kinh 則tắc 圓viên 明minh 本bổn 心tâm 。 永vĩnh 脫thoát 輪luân 迴hồi 。 是thị 豈khởi 所sở 能năng 較giảo 量lượng 也dã 哉tai 。 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 勝thắng 於ư 供cung 佛Phật 功công 德đức 。 世thế 人nhân 應ưng 信tín 我ngã 言ngôn 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 猶do 未vị 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 於ư 後hậu 來lai 末Mạt 法Pháp 之chi 世thế 。 有hữu 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 所sở 得đắc 無vô 量lượng 功công 德đức 。 我ngã 若nhược 盡tận 言ngôn 其kỳ 詳tường 。 或hoặc 有hữu 鈍độn 根căn 。 小tiểu 智trí 之chi 人nhân 。 聞văn 之chi 反phản 生sanh 疑nghi 畏úy 之chi 心tâm 。 狂cuồng 而nhi 無vô 定định 持trì 。 亂loạn 而nhi 無vô 定định 見kiến 。 輾triển 轉chuyển 狐hồ 疑nghi 。 而nhi 不bất 能năng 信tín 。 所sở 以dĩ 我ngã 尚thượng 未vị 盡tận 說thuyết 耳nhĩ 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 之chi 義nghĩa 。 深thâm 遠viễn 難nan 測trắc 。 乃nãi 真chân 空không 無vô 相tướng 。 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法pháp 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 。 而nhi 窮cùng 其kỳ 蘊uẩn 也dã 。 至chí 於ư 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 先tiên 世thế 之chi 罪tội 業nghiệp 減giảm 消tiêu 。 無vô 量lượng 之chi 功công 德đức 難nan 及cập 。 而nhi 其kỳ 所sở 得đắc 果quả 報báo 。 又hựu 豈khởi 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 也dã 哉tai 。

金Kim 剛Cang 經Kinh 正Chánh 解Giải 卷quyển 上thượng