心Tâm 經Kinh 槩# 論Luận

門môn 人nhân 。 游du 萬vạn 儁# 。 校giáo 正chánh 。

心tâm 經kinh 曰viết 。 色sắc 不bất 異dị 空không 。 空không 不bất 異dị 色sắc 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 朱chu 生sanh 曰viết 。 何hà 謂vị 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 爾nhĩ 能năng 知tri 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 。 則tắc 此thử 四tứ 句cú 當đương 自tự 明minh 矣hĩ 。 又hựu 問vấn 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 。 爾nhĩ 之chi 真chân 心tâm 。 爾nhĩ 之chi 實thật 地địa 也dã 。 夫phu 既ký 曰viết 色sắc 空không 不bất 到đáo 處xứ 。 而nhi 又hựu 曰viết 真chân 心tâm 實thật 地địa 者giả 。 豈khởi 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 尚thượng 有hữu 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 耶da 。 林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 。 色sắc 也dã 。 夫phu 既ký 得đắc 而nhi 色sắc 之chi 。 則tắc 亦diệc 可khả 得đắc 而nhi 空không 之chi 。 空không 。 空không 也dã 。 夫phu 既ký 得đắc 而nhi 空không 之chi 。 則tắc 亦diệc 可khả 得đắc 而nhi 色sắc 之chi 。 此thử 乃nãi 塵trần 生sanh 塵trần 滅diệt 。 對đối 待đãi 之chi 義nghĩa 。 殆đãi 非phi 爾nhĩ 之chi 真chân 心tâm 實thật 地địa 也dã 。 而nhi 爾nhĩ 之chi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 本bổn 無vô 色sắc 也dã 。 夫phu 誰thùy 得đắc 而nhi 空không 之chi 。 本bổn 無vô 空không 也dã 。 夫phu 誰thùy 得đắc 而nhi 色sắc 之chi 。 而nhi 色sắc 空không 之chi 經kinh 。 余dư 嘗thường 倣# 其kỳ 辭từ 而nhi 襲tập 之chi 曰viết 。 生sanh 不bất 異dị 滅diệt 。 滅diệt 不bất 異dị 生sanh 。 生sanh 即tức 是thị 滅diệt 。 滅diệt 即tức 是thị 生sanh 。 而nhi 爾nhĩ 之chi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 豈khởi 得đắc 而nhi 色sắc 之chi 乎hồ 。 無vô 色sắc 則tắc 無vô 滅diệt 。 又hựu 豈khởi 得đắc 而nhi 空không 之chi 乎hồ 。 無vô 空không 則tắc 無vô 生sanh 。 色sắc 空không 都đô 空không 。 生sanh 滅diệt 都đô 滅diệt 。 此thử 乃nãi 色sắc 空không 生sanh 滅diệt 之chi 不bất 到đáo 處xứ 也dã 。 佛Phật 書thư 曰viết 。 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。 余dư 又hựu 嘗thường 倣# 其kỳ 辭từ 而nhi 襲tập 之chi 曰viết 。 色sắc 空không 空không 已dĩ 。 真chân 空không 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 色sắc 空không 之chi 空không 。 塵trần 生sanh 塵trần 滅diệt 之chi 滅diệt 也dã 。 然nhiên 則tắc 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 真chân 空không 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 為vi 空không 中trung 。 而nhi 本bổn 無vô 色sắc 。 本bổn 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 。 而nhi 又hựu 奚hề 待đãi 於ư 空không 而nhi 空không 之chi 耶da 。 故cố 真chân 心tâm 也dã 者giả 。 我ngã 所sở 本bổn 有hữu 之chi 真chân 性tánh 。 自tự 在tại 之chi 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 實thật 地địa 也dã 者giả 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 之chi 境cảnh 界giới 。 不bất 動động 之chi 道Đạo 場Tràng 也dã 。 余dư 於ư 是thị 而nhi 知tri 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 不bất 二nhị 之chi 門môn 也dã 。 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 三tam 昧muội 之chi 地địa 也dã 。 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 無vô 生sanh 之chi 處xứ 也dã 。 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 之chi 母mẫu 也dã 。 無vô 取thủ 無vô 捨xả 。 無vô 依y 無vô 倚ỷ 。 金kim 剛cang 經kinh 曰viết 。 若nhược 取thủ 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 若nhược 取thủ 非phi 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 昔tích 有hữu 釋thích 之chi 者giả 曰viết 。 法pháp 相tướng 屬thuộc 有hữu 。 非phi 法pháp 相tướng 屬thuộc 無vô 。 其kỳ 所sở 謂vị 有hữu 者giả 。 豈khởi 非phi 色sắc 與dữ 。 其kỳ 所sở 謂vị 無vô 者giả 。 豈khởi 非phi 空không 與dữ 。 有hữu 色sắc 有hữu 空không 。 便tiện 是thị 有hữu 取thủ 有hữu 捨xả 。 有hữu 取thủ 有hữu 捨xả 。 便tiện 是thị 有hữu 依y 有hữu 倚ỷ 。 而nhi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 而nhi 為vi 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 者giả 。 其kỳ 有hữu 法pháp 相tướng 乎hồ 。 其kỳ 無vô 法pháp 相tướng 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 取thủ 有hữu 捨xả 有hữu 依y 有hữu 倚ỷ 乎hồ 。 然nhiên 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 而nhi 顯hiển 。 而nhi 孔khổng 子tử 則tắc 罕# 言ngôn 之chi 矣hĩ 。 不bất 可khả 以dĩ 聞văn 而nhi 知tri 。 而nhi 子tử 貢cống 則tắc 不bất 得đắc 聞văn 之chi 矣hĩ 。 不bất 可khả 以dĩ 才tài 而nhi 得đắc 。 而nhi 顏nhan 子tử 則tắc 欲dục 從tùng 而nhi 末mạt 由do 矣hĩ 。 昔tích 者giả 唐đường 之chi 大đại 通thông 和hòa 尚thượng 。 以dĩ 不bất 明minh 乎hồ 極cực 則tắc 之chi 教giáo 。 而nhi 示thị 人nhân 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 則tắc 曰viết 汝nhữ 之chi 本bổn 性tánh 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 而nhi 六lục 祖tổ 謂vị 之chi 猶do 存tồn 知tri 見kiến 。 而nhi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 其kỳ 屬thuộc 於ư 知tri 見kiến 乎hồ 。 其kỳ 不bất 屬thuộc 於ư 知tri 見kiến 乎hồ 。 余dư 嘗thường 以dĩ 此thử 知tri 見kiến 二nhị 字tự 而nhi 觀quán 之chi 。 則tắc 知tri 大đại 通thông 之chi 知tri 見kiến 。 乃nãi 是thị 色sắc 空không 之chi 空không 。 而nhi 為vi 塵trần 生sanh 塵trần 滅diệt 。 色sắc 空không 對đối 待đãi 之chi 虗hư 空không 也dã 。 而nhi 非phi 空không 中trung 之chi 空không 。 而nhi 為vi 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 之chi 虗hư 空không 也dã 。 金kim 剛cang 經kinh 曰viết 。 不bất 取thủ 於ư 相tướng 。 如như 如như 不bất 動động 。 色sắc 有hữu 色sắc 相tướng 。 空không 有hữu 空không 相tướng 。 而nhi 如như 如như 不bất 動động 。 我ngã 之chi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 一nhất 切thiết 之chi 現hiện 成thành 也dã 。 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 豈khởi 落lạc 於ư 色sắc 空không 。 塵trần 生sanh 塵trần 滅diệt 之chi 二nhị 相tương/tướng 耶da 。 知tri 此thử 杷ba 柄bính 。 到đáo 此thử 地địa 位vị 。 則tắc 亦diệc 著trước 衣y 喫khiết 飯phạn 已dĩ 爾nhĩ 。 更cánh 有hữu 何hà 事sự 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

洪hồng 生sanh 問vấn 多đa 字tự 之chi 義nghĩa 。 林lâm 子tử 曰viết 。 余dư 所sở 謂vị 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 而nhi 為vi 彼bỉ 岸ngạn 之chi 實thật 地địa 者giả 。 具cụ 大đại 智trí 慧tuệ 。 我ngã 之chi 真chân 心tâm 也dã 。 而nhi 我ngã 之chi 真chân 心tâm 。 則tắc 徧biến 滿mãn 於ư 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 。 而nhi 有hữu 如như 是thị 其kỳ 大đại 者giả 。 一nhất 切thiết 之chi 現hiện 成thành 也dã 。 故cố 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 。 無vô 有hữu 邊biên 畔bạn 。 亦diệc 無vô 方phương 圓viên 大đại 小tiểu 。 亦diệc 無vô 青thanh 黃hoàng 亦diệc 白bạch 。 亦diệc 無vô 上thượng 下hạ 長trường 短đoản 。 亦diệc 無vô 嗔sân 無vô 喜hỷ 。 無vô 是thị 無vô 非phi 。 無vô 善thiện 無vô 惡ác 。 無vô 有hữu 頭đầu 尾vĩ 。 都đô 在tại 我ngã 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 矣hĩ 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 之chi 分phần 量lượng 。 本bổn 如như 是thị 之chi 可khả 多đa 者giả 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 也dã 。 若nhược 胎thai 生sanh 。 若nhược 卵noãn 生sanh 。 若nhược 濕thấp 生sanh 。 若nhược 化hóa 生sanh 。 若nhược 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 。 若nhược 有hữu 想tưởng 。 若nhược 無vô 想tưởng 。 若nhược 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 都đô 在tại 我ngã 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 矣hĩ 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 之chi 分phần 量lượng 。 本bổn 如như 是thị 之chi 可khả 多đa 者giả 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 也dã 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 從tùng 什thập 麼ma 處xứ 來lai 。 而nhi 東đông 方phương 之chi 虗hư 空không 。 豈khởi 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 思tư 量lượng 之chi 乎hồ 。 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 之chi 虗hư 空không 。 豈khởi 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 思tư 量lượng 之chi 乎hồ 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 。 則tắc 盡tận 東đông 南nam 西tây 北bắc 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 無vô 盡tận 之chi 虗hư 空không 而nhi 虗hư 空không 之chi 矣hĩ 。 而nhi 無vô 盡tận 之chi 虗hư 空không 。 抑ức 豈khởi 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 思tư 量lượng 之chi 乎hồ 。 仰ngưỡng 望vọng 不bất 見kiến 天thiên 。 低đê 頭đầu 不bất 見kiến 地địa 。 故cố 曰viết 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 箇cá 法Pháp 王Vương 身thân 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 箇cá 解giải 脫thoát 門môn 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 如Như 來Lai 一nhất 卷quyển 經kinh 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 則tắc 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 豈khởi 不bất 在tại 我ngã 之chi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 耶da 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 。 其kỳ 有hữu 我ngã 相tương/tướng 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 人nhân 相tương/tướng 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 壽thọ 者giả 相tương/tướng 乎hồ 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 。 本bổn 無vô 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 也dã 。 故cố 皈quy 依y 佛Phật 者giả 。 皈quy 依y 此thử 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 而nhi 覺giác 也dã 。 皈quy 依y 法pháp 者giả 。 皈quy 依y 此thử 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 而nhi 正chánh 也dã 。 皈quy 依y 僧Tăng 者giả 。 皈quy 依y 此thử 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 而nhi 淨tịnh 也dã 。 若nhược 舍xá 實thật 地địa 。 而nhi 求cầu 真chân 心tâm 。 若nhược 離ly 彼bỉ 岸ngạn 。 而nhi 觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。 失thất 之chi 遠viễn 矣hĩ 。 然nhiên 所sở 謂vị 真chân 心tâm 者giả 。 自tự 性tánh 也dã 。 而nhi 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 者giả 。 心tâm 地địa 也dã 。 故cố 曰viết 心tâm 地địa 無vô 非phi 自tự 性tánh 戒giới 。 心tâm 地địa 無vô 癡si 自tự 性tánh 慧tuệ 。 心tâm 地địa 無vô 亂loạn 自tự 性tánh 定định 。 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 皆giai 由do 此thử 中trung 出xuất 也dã 。 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 皆giai 由do 此thử 中trung 出xuất 也dã 。 夫phu 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 之chi 妙diệu 義nghĩa 。 而nhi 無vô 上thượng 甚thậm 深thâm 如như 此thử 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

陳trần 生sanh 問vấn 曰viết 。 若nhược 所sở 云vân 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 者giả 。 豈khởi 曰viết 色sắc 空không 之chi 空không 乎hồ 。 抑ức 其kỳ 空không 中trung 之chi 空không 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 此thử 所sở 謂vị 空không 。 乃nãi 空không 中trung 之chi 空không 。 而nhi 無vô 有hữu 法pháp 。 而nhi 無vô 有hữu 相tướng 。 無vô 所sở 待đãi 於ư 空không 而nhi 空không 之chi 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 。 本bổn 體thể 之chi 自tự 然nhiên 也dã 。 又hựu 恐khủng 其kỳ 未vị 明minh 乎hồ 照chiếu 無vô 所sở 照chiếu 之chi 旨chỉ 。 以dĩ 法pháp 空không 之chi 。 而nhi 落lạc 於ư 空không 相tướng 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 又hựu 兩lưỡng 呼hô 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 而nhi 警cảnh 之chi 以dĩ 色sắc 不bất 異dị 空không 等đẳng 語ngữ 。 又hựu 曰viết 。 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 豈khởi 不bất 以dĩ 色sắc 相tướng 相tương/tướng 耶da 。 空không 相tướng 相tương/tướng 耶da 。 夫phu 色sắc 相tướng 固cố 非phi 空không 矣hĩ 。 而nhi 以dĩ 諸chư 法pháp 之chi 空không 以dĩ 空không 之chi 。 則tắc 亦diệc 不bất 離ly 乎hồ 法pháp 。 不bất 離ly 乎hồ 相tương/tướng 。 有hữu 所sở 待đãi 於ư 空không 而nhi 空không 之chi 。 豈khởi 曰viết 現hiện 成thành 公công 案án 。 本bổn 體thể 之chi 自tự 然nhiên 乎hồ 。

壇đàn 經kinh 曰viết 。 善Thiện 知Tri 識Thức 。 莫mạc 聞văn 吾ngô 說thuyết 空không 。 便tiện 即tức 著trước 空không 。 第đệ 一nhất 莫mạc 著trước 空không 。 若nhược 空không 心tâm 靜tĩnh 坐tọa 。 即tức 著trước 無vô 記ký 空không 。 又hựu 曰viết 。 又hựu 有hữu 迷mê 人nhân 。 空không 心tâm 靜tĩnh 坐tọa 。 百bách 無vô 所sở 思tư 。 自tự 稱xưng 為vi 大đại 。 此thử 一nhất 等đẳng 人nhân 。 不bất 可khả 與dữ 語ngữ 。 為vì 邪tà 見kiến 故cố 。 此thử 所sở 謂vị 空không 。 乃nãi 是thị 空không 相tướng 之chi 空không 。 豈khởi 曰viết 空không 中trung 之chi 空không 。

道Đạo 教giáo 大đại 通thông 經kinh 三tam 章chương 。 其kỳ 一nhất 真chân 空không 章chương 曰viết 。 先tiên 天thiên 而nhi 生sanh 。 生sanh 而nhi 無vô 形hình 。 後hậu 天thiên 而nhi 存tồn 。 存tồn 而nhi 無vô 體thể 。 然nhiên 而nhi 無vô 體thể 未vị 嘗thường 存tồn 也dã 。 故cố 曰viết 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 夫phu 曰viết 無vô 形hình 。 而nhi 有hữu 生sanh 乎hồ 哉tai 。 夫phu 曰viết 無vô 體thể 。 而nhi 有hữu 存tồn 乎hồ 哉tai 。 生sanh 於ư 無vô 生sanh 。 無vô 所sở 生sanh 而nhi 生sanh 也dã 。 存tồn 於ư 無vô 存tồn 。 無vô 所sở 存tồn 而nhi 存tồn 也dã 。 形hình 於ư 無vô 形hình 。 無vô 所sở 形hình 而nhi 形hình 也dã 。 體thể 於ư 無vô 體thể 。 無vô 所sở 體thể 而nhi 體thể 也dã 。 知tri 此thử 。 則tắc 知tri 真chân 空không 之chi 妙diệu 義nghĩa 。 其kỳ 殆đãi 不bất 可khả 以dĩ 擬nghĩ 議nghị 而nhi 致trí 思tư 乎hồ 。 其kỳ 二nhị 玄huyền 理lý 章chương 曰viết 。 如như 空không 無vô 相tướng 。 湛trạm 然nhiên 圓viên 滿mãn 。 其kỳ 三tam 玄huyền 妙diệu 章chương 曰viết 。 如như 如như 自tự 然nhiên 。 廣quảng 無vô 邊biên 際tế 。 由do 此thử 觀quán 之chi 。 其kỳ 曰viết 空không 相tướng 。 則tắc 非phi 空không 中trung 之chi 真chân 空không 也dã 明minh 矣hĩ 。 有hữu 相tương/tướng 斯tư 有hữu 見kiến 。 有hữu 見kiến 斯tư 有hữu 著trước 。 豈khởi 不bất 落lạc 於ư 邊biên 際tế 。 而nhi 曰viết 湛trạm 然nhiên 圓viên 滿mãn 。 如như 如như 之chi 自tự 然nhiên 哉tai 。 故cố 欲dục 識thức 真chân 空không 。 無vô 空không 可khả 識thức 。 既ký 無vô 可khả 識thức 。 安an 識thức 是thị 空không 。 是thị 空không 非phi 空không 。 非phi 空không 是thị 空không 。 若nhược 言ngôn 是thị 空không 。 若nhược 言ngôn 非phi 空không 。 皆giai 有hữu 空không 相tướng 。 不bất 名danh 真chân 空không 。 真chân 空không 無vô 空không 。 無vô 空không 真chân 空không 。 然nhiên 道Đạo 教giáo 亦diệc 有hữu 之chi 。 曰viết 。 無vô 空không 有hữu 空không 。 又hựu 曰viết 。 不bất 空không 中trung 空không 。 又hựu 曰viết 。 空không 無vô 定định 空không 。 又hựu 曰viết 。 知tri 空không 不bất 空không 。 又hựu 曰viết 。 識thức 無vô 空không 法pháp 。 又hựu 曰viết 。 不bất 著trước 空không 見kiến 。 是thị 皆giai 空không 中trung 之chi 真chân 空không 。 真chân 空không 之chi 妙diệu 義nghĩa 也dã 。

蘇tô 生sanh 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 空không 中trung 。 林lâm 子tử 曰viết 。 汝nhữ 獨độc 不bất 聞văn 中trung 庸dong 所sở 謂vị 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát 之chi 中trung 乎hồ 。 未vị 發phát 之chi 中trung 者giả 。 空không 中trung 也dã 。 現hiện 成thành 公công 案án 。 不bất 色sắc 不bất 空không 之chi 謂vị 也dã 。 惟duy 其kỳ 不bất 色sắc 不bất 空không 。 故cố 其kỳ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 而nhi 為vi 實thật 地địa 之chi 本bổn 體thể 者giả 。 未vị 發phát 之chi 中trung 也dã 。

中trung 庸dong 曰viết 。 夫phu 焉yên 有hữu 所sở 倚ỷ 。 豈khởi 惟duy 空không 無vô 其kỳ 色sắc 。 而nhi 不bất 倚ỷ 於ư 塵trần 生sanh 之chi 色sắc 哉tai 。 而nhi 亦diệc 且thả 空không 無vô 其kỳ 空không 。 而nhi 不bất 倚ỷ 於ư 塵trần 滅diệt 之chi 空không 也dã 。 若nhược 曰viết 我ngã 空không 也dã 。 而nhi 稍sảo 倚ỷ 於ư 空không 焉yên 。 便tiện 是thị 有hữu 所sở 著trước 於ư 塵trần 滅diệt 之chi 空không 。 而nhi 非phi 空không 矣hĩ 。

林lâm 子tử 曰viết 。 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát 之chi 中trung 者giả 。 余dư 之chi 所sở 謂vị 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 我ngã 之chi 本bổn 體thể 。 我ngã 之chi 太thái 虗hư 也dã 。 我ngã 而nhi 致trí 其kỳ 中trung 焉yên 。 以dĩ 復phục 還hoàn 我ngã 之chi 本bổn 體thể 。 我ngã 之chi 太thái 虗hư 也dã 。 我ngã 之chi 本bổn 體thể 。 既ký 太thái 虗hư 而nhi 中trung 矣hĩ 。 則tắc 和hòa 自tự 生sanh 。 和hòa 既ký 生sanh 矣hĩ 。 而nhi 天thiên 地địa 其kỳ 有hữu 不bất 位vị 乎hồ 。 萬vạn 物vật 其kỳ 有hữu 不bất 育dục 乎hồ 。 而nhi 位vị 而nhi 育dục 。 皆giai 由do 此thử 出xuất 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 。 豈khởi 其kỳ 有hữu 所sở 於ư 倚ỷ 而nhi 為vi 之chi 者giả 乎hồ 。

林lâm 生sanh 問vấn 曰viết 。 未vị 發phát 之chi 中trung 。 豈khởi 非phi 詩thi 之chi 所sở 謂vị 無vô 聲thanh 無vô 臭xú 耶da 。 林lâm 子tử 曰viết 。 然nhiên 。 然nhiên 而nhi 色sắc 空không 不bất 到đáo 處xứ 之chi 空không 。 固cố 曰viết 無vô 聲thanh 無vô 臭xú 而nhi 無vô 塵trần 矣hĩ 。 而nhi 色sắc 空không 對đối 待đãi 之chi 空không 。 夫phu 豈khởi 其kỳ 有hữu 聲thanh 有hữu 臭xú 而nhi 有hữu 塵trần 耶da 。 林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 空không 之chi 空không 。 雖tuy 曰viết 無vô 聲thanh 臭xú 之chi 塵trần 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 揚dương 其kỳ 聲thanh 於ư 色sắc 空không 之chi 空không 焉yên 。 則tắc 色sắc 空không 之chi 空không 。 抑ức 亦diệc 可khả 得đắc 以dĩ 聲thanh 而nhi 塵trần 之chi 矣hĩ 。 置trí 其kỳ 臭xú 於ư 色sắc 空không 之chi 空không 焉yên 。 則tắc 色sắc 空không 之chi 空không 。 抑ức 亦diệc 可khả 得đắc 以dĩ 臭xú 而nhi 塵trần 之chi 矣hĩ 。 若nhược 天thiên 色sắc 空không 之chi 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 聲thanh 之chi 乎hồ 。 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 臭xú 之chi 乎hồ 。 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 塵trần 之chi 乎hồ 。 是thị 乃nãi 聲thanh 臭xú 之chi 塵trần 之chi 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 一nhất 切thiết 之chi 現hiện 成thành 也dã 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

中trung 庸dong 曰viết 。 肫# 肫# 其kỳ 仁nhân 。 淵uyên 淵uyên 其kỳ 淵uyên 。 浩hạo 浩hạo 其kỳ 天thiên 。 皆giai 我ngã 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 。 一nhất 切thiết 而nhi 現hiện 成thành 也dã 。 而nhi 天thiên 下hạ 之chi 大đại 經kinh 。 於ư 此thử 而nhi 經kinh 綸luân 之chi 矣hĩ 。 天thiên 下hạ 之chi 大đại 本bổn 。 於ư 此thử 而nhi 立lập 之chi 矣hĩ 。 天thiên 地địa 之chi 化hóa 育dục 。 於ư 此thử 而nhi 知tri 之chi 矣hĩ 。 凡phàm 有hữu 血huyết 氣khí 。 於ư 此thử 而nhi 尊tôn 之chi 親thân 之chi 矣hĩ 。 而nhi 我ngã 之chi 性tánh 。 而nhi 人nhân 之chi 性tánh 。 而nhi 物vật 之chi 性tánh 。 而nhi 天thiên 地địa 之chi 性tánh 。 於ư 此thử 而nhi 盡tận 之chi 參tham 之chi 贊tán 之chi 矣hĩ 。 此thử 其kỳ 天thiên 地địa 之chi 所sở 以dĩ 為vi 大đại 。 而nhi 文văn 王vương 之chi 所sở 以dĩ 為vi 文văn 乎hồ 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

鄭trịnh 生sanh 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 謂vị 之chi 真chân 心tâm 。 何hà 者giả 謂vị 之chi 實thật 地địa 。 林lâm 子tử 曰viết 。 未vị 發phát 之chi 中trung 者giả 。 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 也dã 。 而nhi 發phát 而nhi 中trung 節tiết 。 不bất 謂vị 之chi 實thật 地địa 之chi 真chân 心tâm 乎hồ 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 者giả 。 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 也dã 。 而nhi 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 不bất 謂vị 之chi 實thật 地địa 之chi 真chân 心tâm 乎hồ 。

林lâm 子tử 曰viết 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 。 一nhất 河hà 圖đồ 也dã 。 本bổn 無vô 聲thanh 臭xú 之chi 可khả 言ngôn 。 實thật 地địa 之chi 真chân 心tâm 。 一nhất 洛lạc 書thư 也dã 。 即tức 有hữu 端đoan 倪nghê 之chi 可khả 見kiến 。

林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 可khả 反phản 而nhi 空không 者giả 。 塵trần 而nhi 空không 也dã 。 空không 可khả 反phản 而nhi 色sắc 者giả 。 塵trần 而nhi 色sắc 也dã 。 譬thí 之chi 器khí 。 本bổn 空không 也dã 。 實thật 之chi 則tắc 色sắc 矣hĩ 。 實thật 之chi 色sắc 也dã 。 而nhi 去khứ 其kỳ 實thật 焉yên 。 則tắc 又hựu 空không 矣hĩ 。 此thử 空không 之chi 所sở 以dĩ 有hữu 去khứ 有hữu 來lai 者giả 。 塵trần 生sanh 塵trần 滅diệt 之chi 謂vị 。 而nhi 非phi 本bổn 來lai 之chi 無vô 物vật 矣hĩ 。

林lâm 子tử 曰viết 。 知tri 色sắc 之chi 空không 。 而nhi 以dĩ 為vi 空không 者giả 。 固cố 未vị 可khả 以dĩ 為vi 空không 矣hĩ 。 而nhi 知tri 空không 之chi 空không 。 而nhi 以dĩ 為vi 空không 者giả 。 則tắc 亦diệc 未vị 可khả 以dĩ 為vi 空không 也dã 。 知tri 空không 之chi 空không 。 而nhi 以dĩ 為vi 空không 者giả 。 固cố 未vị 可khả 以dĩ 為vi 空không 矣hĩ 。 而nhi 知tri 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 而nhi 以dĩ 為vi 空không 者giả 。 則tắc 亦diệc 未vị 可khả 以dĩ 為vi 空không 也dã 。 林lâm 生sanh 問vấn 曰viết 。 夫phu 知tri 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 而nhi 以dĩ 為vi 空không 者giả 。 豈khởi 其kỳ 未vị 可khả 以dĩ 為vi 空không 歟# 。 林lâm 子tử 。 曰viết 以dĩ 其kỳ 猶do 有hữu 知tri 之chi 者giả 在tại 焉yên 。 而nhi 況huống 曰viết 自tự 以dĩ 為vi 空không 乎hồ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 夫phu 色sắc 空không 之chi 所sở 不bất 到đáo 。 而nhi 曰viết 處xứ 者giả 。 其kỳ 有hữu 處xứ 乎hồ 。 其kỳ 無vô 處xứ 乎hồ 。 其kỳ 在tại 於ư 吾ngô 身thân 之chi 內nội 乎hồ 。 其kỳ 在tại 於ư 吾ngô 身thân 之chi 外ngoại 乎hồ 。 其kỳ 在tại 天thiên 地địa 之chi 內nội 乎hồ 。 其kỳ 在tại 天thiên 地địa 之chi 外ngoại 乎hồ 。 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 古cổ 之chi 。 可khả 得đắc 而nhi 今kim 之chi 乎hồ 。 其kỳ 不bất 可khả 得đắc 而nhi 古cổ 之chi 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 今kim 之chi 乎hồ 。 要yếu 而nhi 言ngôn 之chi 。 何hà 處xứ 而nhi 非phi 我ngã 之chi 實thật 地địa 乎hồ 。 何hà 處xứ 而nhi 非phi 非phi 我ngã 之chi 實thật 地địa 乎hồ 。 何hà 處xứ 而nhi 非phi 我ngã 之chi 真chân 心tâm 乎hồ 。 何hà 處xứ 而nhi 非phi 非phi 我ngã 之chi 真chân 心tâm 乎hồ 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 空không 之chi 所sở 不bất 到đáo 處xứ 者giả 。 其kỳ 有hữu 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 乎hồ 。 其kỳ 得đắc 而nhi 觀quán 之chi 乎hồ 。 無vô 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 無vô 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 觀quán 。 無vô 無vô 觀quán 。 其kỳ 有hữu 彼bỉ 岸ngạn 乎hồ 。 其kỳ 得đắc 而nhi 到đáo 之chi 乎hồ 。 無vô 彼bỉ 岸ngạn 。 無vô 無vô 彼bỉ 岸ngạn 。 無vô 到đáo 。 無vô 無vô 到đáo 。

林lâm 子tử 曰viết 。 心tâm 經kinh 一nhất 書thư 。 皆giai 所sở 以dĩ 接tiếp 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 故cố 觀quán 也dã 者giả 。 觀quán 之chi 也dã 。 觀quán 雖tuy 有hữu 法pháp 。 而nhi 無vô 所sở 為vi 也dã 。 蓋cái 有hữu 為vi 則tắc 有hữu 相tương/tướng 。 有hữu 相tương/tướng 則tắc 有hữu 著trước 。 有hữu 相tương/tướng 有hữu 著trước 。 便tiện 不bất 自tự 在tại 。 而nhi 謂vị 之chi 觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 可khả 乎hồ 。

四tứ 祖tổ 道đạo 信tín 。 年niên 始thỉ 十thập 四tứ 。 來lai 禮lễ 三tam 祖tổ 僧Tăng 璨xán 曰viết 。 願nguyện 和hòa 尚thượng 慈từ 悲bi 。 乞khất 與dữ 解giải 脫thoát 。 三tam 祖tổ 曰viết 。 誰thùy 縛phược 汝nhữ 。 曰viết 。 無vô 人nhân 縛phược 。 三tam 祖tổ 曰viết 。 何hà 更cánh 求cầu 解giải 脫thoát 。 豈khởi 非phi 所sở 謂vị 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 。 之chi 現hiện 成thành 耶da 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

林lâm 子tử 曰viết 。 釋Thích 氏thị 極cực 則tắc 之chi 教giáo 。 既ký 曰viết 性tánh 門môn 。 又hựu 曰viết 空không 門môn 者giả 。 何hà 也dã 。 蓋cái 性tánh 本bổn 空không 者giả 。 真chân 空không 也dã 。 故cố 人nhân 法pháp 。 塵trần 也dã 。 而nhi 空không 其kỳ 塵trần 焉yên 。 空không 之chi 者giả 亦diệc 塵trần 也dã 。 知tri 見kiến 。 塵trần 也dã 。 而nhi 空không 其kỳ 塵trần 焉yên 。 空không 之chi 者giả 亦diệc 塵trần 也dã 。 起khởi 心tâm 之chi 謂vị 妄vọng 。 妄vọng 。 塵trần 也dã 。 心tâm 而nhi 空không 之chi 。 亦diệc 是thị 妄vọng 心tâm 之chi 塵trần 。 意ý 之chi 所sở 向hướng 之chi 謂vị 欲dục 。 欲dục 。 塵trần 也dã 。 意ý 而nhi 空không 之chi 。 亦diệc 是thị 所sở 向hướng 之chi 塵trần 。 豈khởi 曰viết 極cực 則tắc 之chi 教giáo 。 而nhi 為vi 性tánh 門môn 之chi 真chân 空không 也dã 哉tai 。

經kinh 曰viết 。 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 。 塵trần 也dã 。 固cố 非phi 空không 也dã 。 而nhi 以dĩ 空không 之chi 法pháp 。 空không 其kỳ 色sắc 而nhi 空không 之chi 。 乃nãi 是thị 諸chư 法pháp 之chi 空không 相tương/tướng 。 塵trần 也dã 。 而nhi 非phi 空không 也dã 。 受thọ 。 塵trần 也dã 。 固cố 非phi 空không 也dã 。 而nhi 以dĩ 空không 之chi 法pháp 。 空không 其kỳ 受thọ 而nhi 空không 之chi 。 乃nãi 是thị 諸chư 法pháp 之chi 空không 相tương/tướng 。 塵trần 也dã 。 而nhi 非phi 空không 也dã 。 而nhi 想tưởng 。 而nhi 行hành 。 而nhi 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

佛Phật 書thư 曰viết 。 於ư 諸chư 物vật 中trung 。 不bất 起khởi 無vô 相tướng 。 若nhược 認nhận 諸chư 色sắc 滅diệt 之chi 空không 以dĩ 為vi 空không 者giả 。 即tức 起khởi 無vô 相tướng 。 既ký 起khởi 無vô 相tướng 。 便tiện 是thị 有hữu 相tương/tướng 。 故cố 起khởi 有hữu 相tương/tướng 心tâm 者giả 。 塵trần 也dã 。 起khởi 無vô 相tướng 心tâm 者giả 。 亦diệc 塵trần 也dã 。

三tam 昧muội 經kinh 曰viết 。 心tâm 無vô 心tâm 相tướng 。 不bất 取thủ 虗hư 空không 。 不bất 依y 諸chư 地Địa 。 不bất 住trụ 智trí 慧tuệ 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 也dã 未vị 知tri 心tâm 本bổn 無vô 相tướng 。 而nhi 取thủ 虗hư 空không 相tướng 以dĩ 空không 之chi 。 豈khởi 可khả 謂vị 之chi 大đại 智trí 慧tuệ 能năng 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 哉tai 。 釋Thích 氏thị 。 亦diệc 有hữu 言ngôn 曰viết 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 謂vị 真chân 性tánh 也dã 。 又hựu 曰viết 。 蠢xuẩn 動động 含hàm 靈linh 。 皆giai 同đồng 一nhất 性tánh 。 而nhi 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 無vô 不bất 是thị 他tha 露lộ 其kỳ 色sắc 相tướng 。 豈khởi 非phi 實thật 地địa 之chi 無vô 所sở 不bất 徧biến 。 真chân 心tâm 之chi 無vô 所sở 不bất 該cai 。 一nhất 切thiết 之chi 現hiện 成thành 耶da 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

黃hoàng 生sanh 曰viết 。 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 。 其kỳ 有hữu 定định 在tại 乎hồ 。 其kỳ 無vô 定định 在tại 乎hồ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 是thị 惡ác 得đắc 而nhi 定định 在tại 之chi 。 是thị 惡ác 不bất 得đắc 而nhi 定định 在tại 之chi 。 何hà 處xứ 不bất 是thị 太thái 虗hư 。 何hà 處xứ 不bất 是thị 我ngã 之chi 實thật 地địa 。 何hà 處xứ 不bất 是thị 我ngã 之chi 實thật 地địa 。 何hà 處xứ 不bất 是thị 我ngã 之chi 真chân 心tâm 。 真chân 心tâm 一nhất 舉cử 。 具cụ 大đại 總tổng 持trì 。 不bất 謂vị 之chi 網võng 之chi 提đề 其kỳ 綱cương 也dã 。 而nhi 其kỳ 目mục 有hữu 不bất 張trương 乎hồ 。 故cố 我ngã 之chi 實thật 地địa 。 譬thí 之chi 網võng 也dã 。 可khả 以dĩ 包bao 羅la 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 大đại 而nhi 無vô 外ngoại 矣hĩ 。 我ngã 之chi 真chân 心tâm 。 譬thí 網võng 之chi 綱cương 也dã 。 可khả 以dĩ 總tổng 持trì 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 大đại 而nhi 不bất 違vi 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 豈khởi 其kỳ 若nhược 是thị 其kỳ 大đại 與dữ 。 中trung 庸dong 曰viết 。 致trí 中trung 和hòa 。 天thiên 地địa 位vị 焉yên 。 萬vạn 物vật 育dục 焉yên 。 而nhi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 則tắc 固cố 若nhược 是thị 其kỳ 大đại 。 一nhất 切thiết 之chi 現hiện 成thành 也dã 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。 黃hoàng 生sanh 曰viết 。 夫phu 大đại 總tổng 持trì 之chi 旨chỉ 。 則tắc 吾ngô 既ký 得đắc 聞văn 命mạng 矣hĩ 。 敢cảm 問vấn 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 具cụ 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 具cụ 也dã 者giả 。 具cụ 之chi 也dã 。 而nhi 其kỳ 具cụ 固cố 在tại 我ngã 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 其kỳ 有hữu 所sở 於ư 具cụ 乎hồ 。 其kỳ 無vô 所sở 於ư 具cụ 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 所sở 具cụ 而nhi 無vô 不bất 具cụ 乎hồ 。 其kỳ 無vô 所sở 具cụ 而nhi 無vô 不bất 具cụ 乎hồ 。 其kỳ 具cụ 於ư 真chân 心tâm 實thật 地địa 而nhi 大đại 總tổng 持trì 之chi 乎hồ 。 其kỳ 不bất 具cụ 於ư 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 而nhi 大đại 總tổng 持trì 之chi 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 豈khởi 其kỳ 若nhược 是thị 其kỳ 神thần 與dữ 。 中trung 庸dong 曰viết 。 如như 此thử 者giả 。 不bất 見kiến 而nhi 章chương 。 不bất 動động 而nhi 變biến 。 無vô 為vi 而nhi 成thành 。 則tắc 亦diệc 若nhược 是thị 其kỳ 神thần 。 一nhất 切thiết 之chi 現hiện 成thành 也dã 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

易dị 曰viết 。 變biến 動động 不bất 居cư 。 周chu 流lưu 六lục 虗hư 。 夫phu 曰viết 六lục 虗hư 者giả 。 非phi 余dư 之chi 所sở 謂vị 實thật 地địa 乎hồ 。 然nhiên 而nhi 六lục 虗hư 則tắc 非phi 實thật 地địa 也dã 明minh 矣hĩ 。 而nhi 謂vị 之chi 實thật 地địa 者giả 。 何hà 也dã 。 以dĩ 無vô 實thật 地địa 。 乃nãi 是thị 實thật 地địa 。 以dĩ 有hữu 實thật 地địa 。 即tức 非phi 實thật 地địa 。 豈khởi 不bất 以dĩ 有hữu 形hình 有hữu 相tương/tướng 。 即tức 有hữu 壞hoại 時thời 耶da 。 既ký 有hữu 壞hoại 時thời 。 何hà 名danh 實thật 地địa 。

道đạo 書thư 曰viết 。 虗hư 空không 粉phấn 碎toái 。 方phương 露lộ 全toàn 身thân 。 夫phu 虗hư 空không 者giả 。 虗hư 空không 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 而nhi 曰viết 粉phấn 碎toái 虗hư 空không 者giả 。 虗hư 空không 得đắc 而nhi 粉phấn 碎toái 之chi 乎hồ 。 而nhi 其kỳ 所sở 以dĩ 粉phấn 碎toái 虗hư 空không 者giả 。 蓋cái 不bất 以dĩ 色sắc 空không 之chi 空không 以dĩ 為vi 空không 也dã 。 曾tằng 生sanh 曰viết 。 色sắc 空không 之chi 空không 。 空không 矣hĩ 。 而nhi 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 之chi 空không 。 不bất 亦diệc 空không 乎hồ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 夫phu 色sắc 空không 之chi 空không 。 則tắc 有hữu 其kỳ 空không 矣hĩ 。 而nhi 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 之chi 空không 。 則tắc 無vô 其kỳ 空không 矣hĩ 。 無vô 空không 而nhi 無vô 不bất 空không 。 故cố 曰viết 有hữu 無vô 俱câu 不bất 立lập 。 無vô 有hữu 有hữu 。 又hựu 安an 有hữu 色sắc 。 無vô 有hữu 無vô 。 又hựu 安an 有hữu 空không 。

釋thích 教giáo 有hữu 曰viết 。 當đương 用dụng 大đại 智trí 慧tuệ 。 打đả 破phá 五ngũ 蘊uẩn 。 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 又hựu 曰viết 。 打đả 破phá 虗hư 空không 只chỉ 一nhất 拳quyền 。 夫phu 既ký 具cụ 大đại 智trí 慧tuệ 。 而nhi 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 矣hĩ 。 豈khởi 其kỳ 有hữu 著trước 於ư 虗hư 空không 邪tà 見kiến 哉tai 。 即tức 此thử 不bất 著trước 虗hư 空không 邪tà 見kiến 。 便tiện 謂vị 之chi 打đả 破phá 虗hư 空không 。 虗hư 空không 且thả 打đả 破phá 矣hĩ 。 而nhi 況huống 於ư 五ngũ 蘊uẩn 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 者giả 乎hồ 。 蓋cái 言ngôn 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 。 本bổn 無vô 虗hư 空không 。 本bổn 無vô 五ngũ 蘊uẩn 。 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 今kim 既ký 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 矣hĩ 。 而nhi 昔tích 日nhật 之chi 所sở 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 。 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 與dữ 夫phu 虗hư 空không 邪tà 見kiến 。 果quả 安an 在tại 耶da 。 故cố 曰viết 打đả 破phá 。 丘khâu 生sanh 問vấn 打đả 破phá 之chi 義nghĩa 。 林lâm 子tử 曰viết 。 打đả 破phá 之chi 義nghĩa 。 蓋cái 謂vị 無vô 也dã 。 如như 以dĩ 其kỳ 辭từ 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 則tắc 所sở 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 。 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 得đắc 而nhi 打đả 破phá 之chi 乎hồ 。 然nhiên 五ngũ 蘊uẩn 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 猶do 可khả 得đắc 而nhi 言ngôn 之chi 。 而nhi 所sở 謂vị 虗hư 空không 。 得đắc 而nhi 打đả 破phá 之chi 乎hồ 。 而nhi 曰viết 打đả 破phá 五ngũ 蘊uẩn 。 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 虗hư 空không 邪tà 見kiến 者giả 。 蓋cái 以dĩ 復phục 吾ngô 之chi 本bổn 無vô 也dã 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。

道đạo 川xuyên 曰viết 。 色sắc 聲thanh 不bất 礙ngại 處xứ 。 親thân 到đáo 法Pháp 王Vương 城thành 。 夫phu 曰viết 親thân 到đáo 法Pháp 王Vương 城thành 者giả 。 不bất 謂vị 之chi 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 乎hồ 。 然nhiên 彼bỉ 岸ngạn 中trung 。 本bổn 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 。 既ký 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 。 安an 有hữu 色sắc 聲thanh 。

釋Thích 氏thị 曰viết 罪tội 福phước 無vô 主chủ 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 。 乃nãi 其kỳ 罪tội 福phước 之chi 所sở 不bất 到đáo 處xứ 也dã 。

圓viên 覺giác 經kinh 曰viết 。 有hữu 大đại 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 名danh 為vi 圓Viên 覺Giác 。 流lưu 出xuất 一nhất 切thiết 。 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 曰viết 大đại 陀đà 羅la 尼ni 門môn 者giả 。 非phi 余dư 之chi 所sở 謂vị 實thật 地địa 者giả 乎hồ 。 其kỳ 曰viết 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 非phi 余dư 之chi 所sở 謂vị 真chân 心tâm 者giả 乎hồ 。

林lâm 子tử 曰viết 。 余dư 嘗thường 聞văn 楞lăng 嚴nghiêm 之chi 遺di 旨chỉ 矣hĩ 。 有hữu 色sắc 則tắc 有hữu 見kiến 。 色sắc 滅diệt 則tắc 無vô 見kiến 。 有hữu 聲thanh 則tắc 有hữu 聞văn 。 聲thanh 銷tiêu 則tắc 無vô 聞văn 。 若nhược 將tương 以dĩ 色sắc 滅diệt 無vô 見kiến 以dĩ 為vi 空không 矣hĩ 。 則tắc 亦diệc 何hà 異dị 於ư 聲thanh 銷tiêu 無vô 聞văn 以dĩ 為vi 空không 也dã 。 然nhiên 色sắc 與dữ 聲thanh 。 皆giai 塵trần 也dã 。 塵trần 而nhi 色sắc 也dã 。 則tắc 為vi 聲thanh 為vi 色sắc 。 塵trần 而nhi 滅diệt 也dã 。 則tắc 為vi 空không 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 。 何hà 有hữu 於ư 見kiến 。 何hà 有hữu 於ư 聞văn 。 而nhi 惟duy 有hữu 見kiến 聞văn 之chi 實thật 性tánh 者giả 在tại 爾nhĩ 。 若nhược 也dã 不bất 知tri 見kiến 聞văn 之chi 有hữu 實thật 性tánh 。 而nhi 曰viết 我ngã 能năng 不bất 為vi 色sắc 聲thanh 之chi 塵trần 之chi 所sở 轉chuyển 也dã 。 是thị 乃nãi 蔽tế 目mục 以dĩ 避tị 色sắc 。 塞tắc 耳nhĩ 以dĩ 逃đào 聲thanh 。 而nhi 佛Phật 之chi 法pháp 似tự 不bất 如như 此thử 矣hĩ 。

潘phan 生sanh 問vấn 曰viết 。 夫phu 曰viết 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 無vô 生sanh 之chi 處xứ 也dã 。 而nhi 又hựu 曰viết 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 之chi 母mẫu 者giả 。 何hà 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 夫phu 母mẫu 以dĩ 生sanh 生sanh 為vi 義nghĩa 。 而nhi 生sanh 以dĩ 不bất 生sanh 為vi 大đại 也dã 。 古cổ 人nhân 有hữu 言ngôn 曰viết 。 諸chư 法pháp 無vô 生sanh 。 夫phu 諸chư 法pháp 既ký 無vô 生sanh 矣hĩ 。 則tắc 亦diệc 將tương 何hà 以dĩ 為vi 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 之chi 母mẫu 乎hồ 。 然nhiên 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 諸chư 法pháp 咸hàm 備bị 。 其kỳ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 由do 以dĩ 生sanh 乎hồ 。 而nhi 其kỳ 所sở 以dĩ 生sanh 者giả 。 其kỳ 生sanh 於ư 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 有hữu 所sở 生sanh 而nhi 生sanh 乎hồ 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 知tri 也dã 。 其kỳ 生sanh 於ư 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 無vô 所sở 生sanh 而nhi 生sanh 乎hồ 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 知tri 也dã 。 蓋cái 真chân 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 說thuyết 亦diệc 不bất 得đắc 矣hĩ 。 故cố 不bất 有hữu 拈niêm 華hoa 微vi 笑tiếu 之chi 迦Ca 葉Diếp 。 倚ỷ 位vị 而nhi 立lập 之chi 慧tuệ 可khả 。 豈khởi 能năng 默mặc 契khế 於ư 其kỳ 所sở 難nạn/nan 言ngôn 而nhi 真chân 入nhập 不bất 二nhị 之chi 法pháp 門môn 者giả 哉tai 。

林lâm 子tử 曰viết 。 色sắc 其kỳ 不bất 屬thuộc 於ư 有hữu 乎hồ 。 空không 其kỳ 不bất 屬thuộc 於ư 無vô 乎hồ 。 故cố 指chỉ 諸chư 有hữu 色sắc 而nhi 說thuyết 之chi 曰viết 。 此thử 色sắc 也dã 。 色sắc 其kỳ 不bất 可khả 得đắc 而nhi 說thuyết 乎hồ 。 指chỉ 諸chư 無vô 色sắc 而nhi 說thuyết 之chi 曰viết 。 此thử 空không 也dã 。 空không 其kỳ 不bất 可khả 得đắc 而nhi 說thuyết 乎hồ 。 而nhi 甚thậm 深thâm 法Pháp 界giới 。 而nhi 為vi 色sắc 空không 之chi 所sở 不bất 到đáo 處xứ 者giả 。 其kỳ 有hữu 色sắc 乎hồ 。 其kỳ 得đắc 而nhi 色sắc 之chi 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 空không 乎hồ 。 其kỳ 得đắc 而nhi 空không 之chi 乎hồ 。 惟duy 其kỳ 不bất 得đắc 而nhi 色sắc 空không 之chi 也dã 。 故cố 其kỳ 不bất 得đắc 而nhi 有hữu 無vô 之chi 也dã 。 無vô 色sắc 無vô 空không 無vô 有hữu 無vô 無vô 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 說thuyết 亦diệc 不bất 得đắc 矣hĩ 。 到đáo 此thử 甚thậm 深thâm 法Pháp 界giới 。 不bất 有hữu 以dĩ 深thâm 明minh 乎hồ 無vô 生sanh 之chi 微vi 。 生sanh 於ư 不bất 生sanh 之chi 妙diệu 。 其kỳ 孰thục 能năng 知tri 之chi 。 其kỳ 孰thục 能năng 知tri 之chi 。

翁ông 生sanh 曰viết 。 先tiên 生sanh 每mỗi 曰viết 色sắc 空không 不bất 到đáo 處xứ 。 非phi 所sở 謂vị 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 耶da 。 敢cảm 問vấn 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 真chân 。 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 林lâm 子tử 曰viết 。 昔tích 者giả 維duy 摩ma 會hội 上thượng 。 文Văn 殊Thù 曰viết 。 我ngã 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 言ngôn 無vô 說thuyết 。 無vô 示thị 無vô 識thức 。 離ly 諸chư 問vấn 答đáp 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 於ư 是thị 文Văn 殊Thù 又hựu 問vấn 維duy 摩ma 。 維duy 摩ma 默mặc 然nhiên 。 文Văn 殊Thù 讚tán 曰viết 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 言ngôn 語ngữ 文văn 字tự 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 真chân 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 翁ông 生sanh 愕ngạc 然nhiên 異dị 之chi 。 林lâm 子tử 曰viết 。 不bất 足túc 異dị 也dã 。 然nhiên 非phi 惟duy 釋Thích 氏thị 為vi 然nhiên 也dã 。 至chí 於ư 孔khổng 門môn 則tắc 亦diệc 有hữu 之chi 。 故cố 授thọ 者giả 不bất 在tại 於ư 言ngôn 。 而nhi 不bất 知tri 所sở 以dĩ 授thọ 之chi 也dã 。 而nhi 受thọ 者giả 不bất 以dĩ 為vi 隱ẩn 。 而nhi 不bất 知tri 所sở 以dĩ 受thọ 之chi 也dã 。 若nhược 以dĩ 維duy 摩ma 之chi 默mặc 然nhiên 以dĩ 為vi 異dị 矣hĩ 。 則tắc 孔khổng 子tử 之chi 無vô 言ngôn 無vô 隱ẩn 。 亦diệc 不bất 足túc 異dị 乎hồ 。 然nhiên 而nhi 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 而nhi 言ngôn 乎hồ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 若nhược 或hoặc 可khả 得đắc 而nhi 言ngôn 之chi 。 則tắc 亦diệc 可khả 得đắc 而nhi 隱ẩn 之chi 。 豈khởi 曰viết 人nhân 人nhân 具cụ 足túc 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 耶da 。

余dư 生sanh 問vấn 曰viết 。 先tiên 生sanh 每mỗi 曰viết 真chân 心tâm 之chi 實thật 地địa 者giả 。 非phi 所sở 謂vị 如Như 來Lai 地địa 與dữ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 然nhiên 。 然nhiên 而nhi 一nhất 超siêu 而nhi 直trực 入nhập 於ư 如Như 來Lai 地địa 者giả 。 非phi 所sở 謂vị 頓đốn 教giáo 與dữ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 然nhiên 。 曰viết 。 何hà 以dĩ 能năng 入nhập 頓đốn 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 其kỳ 先tiên 之chi 以dĩ 見kiến 性tánh 乎hồ 。 昔tích 者giả 六lục 祖tổ 既ký 悟ngộ 本bổn 性tánh 矣hĩ 。 而nhi 五ngũ 祖tổ 便tiện 傳truyền 之chi 以dĩ 頓đốn 教giáo 者giả 。 此thử 也dã 。 又hựu 問vấn 先tiên 生sanh 嘗thường 曰viết 見kiến 性tánh 性tánh 見kiến 。 知tri 性tánh 性tánh 知tri 。 微vi 乎hồ 其kỳ 微vi 。 願nguyện 先tiên 生sanh 明minh 以dĩ 告cáo 我ngã 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 夫phu 既ký 曰viết 不bất 可khả 得đắc 而nhi 見kiến 矣hĩ 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 知tri 矣hĩ 。 而nhi 不bất 見kiến 不bất 知tri 。 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 言ngôn 乎hồ 。 余dư 將tương 何hà 以dĩ 語ngứ 汝nhữ 也dã 。 然nhiên 不bất 見kiến 之chi 中trung 。 則tắc 自tự 有hữu 真chân 見kiến 而nhi 不bất 昧muội 者giả 在tại 焉yên 。 不bất 知tri 之chi 中trung 。 則tắc 自tự 有hữu 真chân 知tri 而nhi 不bất 昧muội 者giả 在tại 焉yên 。 故cố 曰viết 性tánh 由do 自tự 悟ngộ 。 余dư 將tương 何hà 以dĩ 語ngứ 汝nhữ 也dã 。

壇đàn 經kinh 曰viết 。 念niệm 念niệm 若nhược 行hành 。 是thị 名danh 真chân 性tánh 。 悟ngộ 此thử 法Pháp 者giả 。 是thị 般Bát 若Nhã 法Pháp 。 修tu 此thử 行hành 者giả 。 是thị 般Bát 若Nhã 行hạnh 。 又hựu 曰viết 。 用dụng 自tự 真Chân 如Như 性tánh 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 照chiếu 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 即tức 是thị 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 道Đạo 。 又hựu 曰viết 。 但đãn 於ư 自tự 心tâm 。 常thường 起khởi 正chánh 見kiến 。 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 常thường 不bất 能năng 染nhiễm 。 即tức 是thị 見kiến 性tánh 。 又hựu 曰viết 。 故cố 知tri 萬vạn 法pháp 。 盡tận 在tại 自tự 心tâm 。 何hà 不bất 從tùng 自tự 心tâm 中trung 。 頓đốn 見kiến 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 不bất 自tự 悟ngộ 。 須tu 覔# 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 解giải 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法Pháp 者giả 。 直trực 示thị 正chánh 路lộ 。 其kỳ 曰viết 行hành 。 曰viết 修tu 。 曰viết 法pháp 。 曰viết 智trí 慧tuệ 觀quán 照chiếu 。 曰viết 常thường 起khởi 正chánh 見kiến 。 皆giai 所sở 以dĩ 教giáo 人nhân 。 以dĩ 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 也dã 。 若nhược 非phi 有hữu 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 解giải 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法Pháp 者giả 。 其kỳ 誰thùy 能năng 示thị 人nhân 以dĩ 正chánh 路lộ 。 見kiến 性tánh 而nhi 成thành 佛Phật 耶da 。

壇đàn 經kinh 曰viết 。 此thử 事sự 須tu 從tùng 。 自tự 性tánh 中trung 起khởi 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 念niệm 念niệm 自tự 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 自tự 修tu 自tự 行hành 。 見kiến 自tự 己kỷ 法Pháp 身thân 。 見kiến 自tự 心tâm 佛Phật 。 自tự 度độ 自tự 戒giới 始thỉ 得đắc 。 夫phu 曰viết 自tự 性tánh 者giả 。 乃nãi 余dư 所sở 云vân 真chân 心tâm 實thật 地địa 。 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 也dã 。 其kỳ 有hữu 垢cấu 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 淨tịnh 乎hồ 。 而nhi 曰viết 自tự 淨tịnh 其kỳ 心tâm 者giả 。 心tâm 其kỳ 有hữu 垢cấu 而nhi 可khả 淨tịnh 乎hồ 。 心tâm 既ký 無vô 垢cấu 之chi 可khả 淨tịnh 矣hĩ 。 其kỳ 有hữu 待đãi 於ư 修tu 於ư 行hành 。 於ư 度độ 於ư 戒giới 者giả 乎hồ 。 大đại 凡phàm 言ngôn 自tự 者giả 。 皆giai 自tự 性tánh 義nghĩa 也dã 。 乃nãi 所sở 謂vị 自tự 性tánh 戒giới 。 自tự 性tánh 定định 。 自tự 性tánh 慧tuệ 者giả 是thị 也dã 。 故cố 曰viết 須tu 從tùng 。 自tự 性tánh 中trung 起khởi 。 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 之chi 宗tông 旨chỉ 也dã 。 六lục 祖tổ 又hựu 曰viết 。 佛Phật 向hướng 性tánh 中trung 作tác 。 莫mạc 向hướng 身thân 外ngoại 求cầu 。 又hựu 曰viết 。 只chỉ 此thử 不bất 污ô 染nhiễm 。 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 護hộ 念niệm 。 故cố 欲dục 見kiến 性tánh 。 而nhi 不bất 從tùng 自tự 性tánh 中trung 起khởi 者giả 。 其kỳ 能năng 見kiến 自tự 己kỷ 法Pháp 身thân 。 自tự 心tâm 佛Phật 者giả 乎hồ 。

黃hoàng 生sanh 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 自tự 者giả 自tự 性tánh 義nghĩa 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 自tự 性tánh 自tự 淨tịnh 。 自tự 性tánh 自tự 修tu 。 自tự 性tánh 自tự 行hành 。 自tự 性tánh 自tự 度độ 。 自tự 性tánh 自tự 戒giới 。 然nhiên 性tánh 本bổn 淨tịnh 也dã 。 無vô 待đãi 於ư 淨tịnh 。 而nhi 世thế 人nhân 必tất 欲dục 淨tịnh 之chi 者giả 。 豈khởi 不bất 謂vị 之chi 污ô 染nhiễm 不bất 得đắc 。 而nhi 反phản 生sanh 淨tịnh 妄vọng 耶da 。 而nhi 修tu 而nhi 行hành 。 而nhi 度độ 而nhi 戒giới 。 亦diệc 皆giai 從tùng 自tự 性tánh 中trung 起khởi 爾nhĩ 。 若nhược 必tất 求cầu 之chi 身thân 外ngoại 。 則tắc 惑hoặc 矣hĩ 。

二nhị 祖tổ 慧tuệ 可khả 。 來lai 禮lễ 初sơ 祖tổ 達đạt 磨ma 曰viết 。 我ngã 心tâm 未vị 寧ninh 。 乞khất 師sư 與dữ 安an 。 初sơ 祖tổ 曰viết 。 將tương 心tâm 來lai 與dữ 汝nhữ 安an 。 二nhị 祖tổ 求cầu 心tâm 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 初sơ 祖tổ 曰viết 。 我ngã 與dữ 汝nhữ 安an 心tâm 竟cánh 。 林lâm 子tử 曰viết 。 心tâm 本bổn 無vô 心tâm 。 豈khởi 有hữu 未vị 寧ninh 。 而nhi 曰viết 與dữ 汝nhữ 安an 心tâm 竟cánh 者giả 。 乃nãi 所sở 以dĩ 復phục 其kỳ 無vô 心tâm 之chi 本bổn 體thể 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 六lục 祖tổ 隨tùy 方phương 解giải 縛phược 之chi 旨chỉ 。 則tắc 又hựu 不bất 可khả 不bất 知tri 也dã 。

初sơ 祖tổ 達đạt 磨ma 。 居cư 少thiểu 林lâm 寺tự 九cửu 年niên 。 為vi 二nhị 祖tổ 慧tuệ 可khả 說thuyết 法Pháp 。 祇kỳ 教giáo 外ngoại 息tức 諸chư 緣duyên 。 內nội 心tâm 無vô 喘suyễn 。 心tâm 如như 墻tường 壁bích 。 可khả 以dĩ 入nhập 道đạo 。 慧tuệ 可khả 種chủng 種chủng 說thuyết 心tâm 性tánh 。 曾tằng 未vị 契khế 理lý 。 初sơ 祖tổ 祗chi 遮già 其kỳ 非phi 。 不bất 為vi 說thuyết 無vô 念niệm 心tâm 體thể 。 慧tuệ 可khả 忽hốt 曰viết 。 我ngã 已dĩ 息tức 諸chư 緣duyên 。 初sơ 祖tổ 曰viết 。 莫mạc 成thành 斷đoạn 滅diệt 去khứ 否phủ/bĩ 。 慧tuệ 可khả 曰viết 。 不bất 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 初sơ 祖tổ 曰viết 。 此thử 是thị 諸chư 佛Phật 。 所sở 傳truyền 心tâm 體thể 。 更cánh 無vô 疑nghi 也dã 。 其kỳ 曰viết 無vô 念niệm 心tâm 體thể 者giả 。 非phi 余dư 之chi 所sở 謂vị 色sắc 空không 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 乎hồ 。 然nhiên 息tức 也dã 者giả 。 息tức 也dã 。 息tức 而nhi 無vô 所sở 於ư 息tức 也dã 。 若nhược 息tức 而nhi 有hữu 所sở 於ư 息tức 焉yên 。 豈khởi 不bất 起khởi 心tâm 是thị 妄vọng 。 而nhi 成thành 斷đoạn 滅diệt 去khứ 耶da 。 而nhi 曰viết 心tâm 如như 墻tường 壁bích 者giả 。 正chánh 所sở 以dĩ 外ngoại 息tức 諸chư 緣duyên 。 無vô 所sở 於ư 息tức 而nhi 息tức 也dã 。 故cố 曰viết 可khả 以dĩ 入nhập 道đạo 。 三tam 祖tổ 僧Tăng 璨xán 曰viết 。 欲dục 取thủ 一Nhất 乘Thừa 。 勿vật 惡ố 六lục 塵trần 。 六lục 塵trần 不bất 惡ố 。 還hoàn 同đồng 正chánh 覺giác 。 然nhiên 彼bỉ 岸ngạn 實thật 地địa 中trung 。 本bổn 無vô 六lục 塵trần 。 而nhi 曰viết 惡ác 六lục 塵trần 者giả 。 則tắc 是thị 心tâm 也dã 。 豈khởi 不bất 與dữ 外ngoại 之chi 六lục 塵trần 相tương/tướng 為vi 敵địch 哉tai 。 便tiện 屬thuộc 對đối 治trị 。 四tứ 祖tổ 道đạo 信tín 曰viết 。 境cảnh 緣duyên 無vô 好hảo 醜xú 。 好hảo 醜xú 起khởi 於ư 心tâm 。 蓋cái 心tâm 本bổn 自tự 在tại 。 若nhược 必tất 起khởi 心tâm 以dĩ 對đối 六lục 塵trần 。 不bất 謂vị 之chi 失thất 其kỳ 自tự 在tại 之chi 本bổn 體thể 耶da 。 又hựu 曰viết 。 觸xúc 目mục 遇ngộ 緣duyên 。 總tổng 是thị 佛Phật 之chi 妙diệu 用dụng 。 而nhi 曰viết 觸xúc 目mục 遇ngộ 緣duyên 者giả 。 緣duyên 固cố 不bất 在tại 我ngã 也dã 。 隨tùy 心tâm 自tự 在tại 。 妙diệu 用dụng 現hiện 前tiền 。 六lục 祖tổ 慧tuệ 能năng 曰viết 。 佛Phật 法Pháp 在tại 世thế 間gian 。 不bất 離ly 世thế 間gian 覺giác 。 離ly 世thế 覔# 菩Bồ 提Đề 。 恰kháp 似tự 求cầu 兔thố 角giác 。 若nhược 惡ác 六lục 塵trần 。 便tiện 生sanh 厭yếm 世thế 。 厭yếm 世thế 離ly 世thế 。 不bất 名danh 智trí 慧tuệ 。 豈khởi 能năng 見kiến 性tánh 入nhập 頓đốn 。 而nhi 曰viết 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 也dã 哉tai 。

三tam 祖tổ 僧Tăng 璨xán 曰viết 。 遣khiển 有hữu 沒một 有hữu 。 從tùng 空không 背bội 空không 。 其kỳ 曰viết 從tùng 空không 之chi 空không 者giả 。 非phi 所sở 謂vị 空không 相tướng 之chi 空không 乎hồ 。 其kỳ 曰viết 背bối/bội 空không 之chi 空không 者giả 。 非phi 所sở 謂vị 空không 中trung 之chi 空không 乎hồ 。 又hựu 曰viết 。 歸quy 根căn 得đắc 旨chỉ 。 隨tùy 照chiếu 失thất 宗tông 。 須tu 臾du 返phản 照chiếu 。 勝thắng 卻khước 前tiền 空không 。 夫phu 曰viết 根căn 曰viết 宗tông 。 我ngã 之chi 本bổn 來lai 。 空không 中trung 之chi 空không 也dã 。 而nhi 曰viết 返phản 照chiếu 者giả 。 返phản 照chiếu 此thử 空không 中trung 之chi 空không 也dã 。 既ký 知tri 返phản 照chiếu 此thử 空không 中trung 之chi 空không 也dã 。 豈khởi 不bất 勝thắng 前tiền 之chi 空không 。 而nhi 有hữu 空không 相tướng 者giả 乎hồ 。 而nhi 空không 門môn 者giả 流lưu 。 其kỳ 可khả 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 返phản 照chiếu 以dĩ 入nhập 門môn 。 而nhi 妄vọng 為vi 從tùng 空không 以dĩ 背bối/bội 空không 耶da 。

何hà 生sanh 問vấn 曰viết 。 三tam 祖tổ 。 返phản 照chiếu 之chi 照chiếu 。 與dữ 心tâm 經kinh 照chiếu 見kiến 之chi 照chiếu 。 有hữu 不bất 同đồng 與dữ 。 林lâm 子tử 曰viết 。 返phản 照chiếu 之chi 照chiếu 。 觀quán 自tự 在tại 之chi 觀quán 也dã 。 故cố 照chiếu 見kiến 也dã 者giả 。 以dĩ 既ký 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 而nhi 照chiếu 見kiến 此thử 彼bỉ 岸ngạn 中trung 。 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 也dã 。 而nhi 返phản 照chiếu 也dã 者giả 。 以dĩ 未vị 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 而nhi 反phản 觀quán 內nội 照chiếu 。 欲dục 以dĩ 見kiến 性tánh 也dã 。

壇đàn 經kinh 曰viết 。 離ly 迷mê 離ly 覺giác 。 常thường 生sanh 般Bát 若Nhã 。 除trừ 真chân 除trừ 妄vọng 。 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 余dư 於ư 是thị 而nhi 知tri 離ly 迷mê 而nhi 覺giác 。 覺giác 即tức 是thị 迷mê 。 除trừ 妄vọng 而nhi 真chân 。 真chân 即tức 是thị 妄vọng 。 故cố 覺giác 迷mê 不bất 二nhị 。 真chân 妄vọng 平bình 等đẳng 。 此thử 又hựu 欲dục 見kiến 性tánh 者giả 之chi 所sở 當đương 知tri 也dã 。

昔tích 者giả 世Thế 尊Tôn 。 因nhân 有hữu 外ngoại 道đạo 問vấn 。 不bất 問vấn 有hữu 言ngôn 。 不bất 問vấn 無vô 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 良lương 久cửu 。 外ngoại 道đạo 讚tán 歎thán 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 開khai 我ngã 迷mê 雲vân 。 令linh 我ngã 得đắc 入nhập 。 乃nãi 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。 世Thế 尊Tôn 謂vị 之chi 良lương 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 而nhi 行hành 。 其kỳ 曰viết 世Thế 尊Tôn 良lương 久cửu 者giả 。 非phi 六lục 祖tổ 所sở 謂vị 不bất 思tư 善thiện 。 不bất 思tư 惡ác 。 本bổn 來lai 之chi 面diện 目mục 耶da 。 而nhi 余dư 所sở 謂vị 色sắc 空không 之chi 不bất 到đáo 處xứ 者giả 此thử 也dã 。 故cố 知tri 此thử 者giả 謂vị 之chi 門môn 內nội 。 迷mê 此thử 者giả 謂vị 之chi 外ngoại 道đạo 。

林lâm 子tử 曰viết 。 余dư 之chi 所sở 謂vị 實thật 地địa 者giả 。 乃nãi 釋Thích 氏thị 之chi 所sở 謂vị 明minh 心tâm 之chi 心tâm 。 心tâm 是thị 地địa 也dã 。 余dư 之chi 所sở 謂vị 真chân 心tâm 者giả 。 乃nãi 釋Thích 氏thị 之chi 所sở 謂vị 見kiến 性tánh 之chi 性tánh 。 性tánh 是thị 王vương 也dã 。 如như 或hoặc 不bất 能năng 明minh 心tâm 之chi 地địa 。 而nhi 又hựu 安an 能năng 見kiến 性tánh 之chi 王vương 耶da 。 然nhiên 心tâm 性tánh 一nhất 也dã 。 而nhi 真chân 心tâm 之chi 所sở 在tại 處xứ 。 即tức 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 故cố 曰viết 心tâm 是thị 地địa 也dã 。 孔khổng 子tử 曰viết 中trung 心tâm 安an 仁nhân 。 而nhi 心tâm 亦diệc 以dĩ 地địa 言ngôn 之chi 。 其kỳ 曰viết 中trung 心tâm 者giả 。 猶do 言ngôn 所sở 謂vị 中trung 央ương 者giả 。 地địa 也dã 。 余dư 曾tằng 考khảo 二nhị 氏thị 之chi 典điển 。 而nhi 附phụ 之chi 鄙bỉ 見kiến 。 故cố 以dĩ 其kỳ 心tâm 性tánh 而nhi 對đối 言ngôn 之chi 。 心tâm 之chi 未vị 萌manh 之chi 謂vị 性tánh 。 性tánh 之chi 既ký 萌manh 之chi 謂vị 心tâm 。 若nhược 專chuyên 以dĩ 其kỳ 性tánh 言ngôn 之chi 。 有hữu 天thiên 命mạng 之chi 性tánh 。 有hữu 氣khí 質chất 之chi 性tánh 。 又hựu 專chuyên 以dĩ 其kỳ 心tâm 言ngôn 之chi 。 有hữu 五ngũ 行hành 之chi 心tâm 。 有hữu 中trung 之chi 心tâm 。 阮# 生sanh 問vấn 曰viết 。 先tiên 生sanh 嘗thường 言ngôn 心tâm 與dữ 天thiên 地địa 孰thục 大đại 。 曰viết 心tâm 大đại 。 而nhi 載tái 之chi 心tâm 性tánh 教giáo 言ngôn 。 此thử 又hựu 何hà 心tâm 也dã 。 林lâm 子tử 曰viết 。 此thử 乃nãi 所sở 謂vị 無vô 方phương 無vô 體thể 之chi 真chân 心tâm 者giả 。 真chân 心tâm 是thị 性tánh 真chân 性tánh 。 是thị 心tâm 。 而nhi 徧biến 滿mãn 於ư 虗hư 空không 界giới 。 無vô 乎hồ 其kỳ 不bất 包bao 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 虗hư 空không 其kỳ 有hữu 界giới 乎hồ 。 其kỳ 無vô 界giới 乎hồ 。 其kỳ 可khả 得đắc 而nhi 界giới 之chi 乎hồ 。 其kỳ 不bất 可khả 得đắc 而nhi 界giới 之chi 乎hồ 。 而nhi 親thân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。 故cố 見kiến 性tánh 者giả 。 見kiến 此thử 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 入nhập 頓đốn 者giả 。 入nhập 此thử 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

心Tâm 經Kinh 槩# 論Luận (# 終Chung )#

NO.545-A# 自Tự 書Thư 心Tâm 經Kinh 槩# 論Luận 卷Quyển 後Hậu

夫phu 曰viết 槩# 論luận 也dã 者giả 。 蓋cái 以dĩ 心tâm 經kinh 之chi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 名danh 言ngôn 之chi 者giả 。 槩# 而nhi 論luận 之chi 爾nhĩ 。 余dư 初sơ 作tác 槩# 論luận 。 以dĩ 示thị 性tánh 門môn 之chi 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 則tắc 甚thậm 喜hỷ 。 乃nãi 請thỉnh 余dư 分phần/phân 章chương 釋thích 之chi 。 余dư 嘗thường 以dĩ 六lục 祖tổ 而nhi 下hạ 。 佛Phật 法Pháp 不bất 明minh 。 而nhi 於ư 所sở 謂vị 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 。 而nhi 為vi 現hiện 成thành 之chi 一nhất 大đại 公công 案án 者giả 。 鮮tiên 有hữu 知tri 之chi 。 以dĩ 故cố 苦khổ 空không 頑ngoan 空không 。 避tị 塵trần 枯khô 坐tọa 。 而nhi 以dĩ 斷đoạn 滅diệt 為vi 寂tịch 滅diệt 者giả 。 比tỉ 比tỉ 皆giai 是thị 也dã 。 遂toại 使sử 釋Thích 迦Ca 之chi 至chí 教giáo 。 不bất 明minh 於ư 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 。 而nhi 每mỗi 為vi 儒nho 流lưu 之chi 所sở 非phi 者giả 。 余dư 竊thiết 悲bi 之chi 。 故cố 復phục 譔# 心tâm 經kinh 釋thích 略lược 。 與dữ 此thử 槩# 論luận 。 別biệt 作tác 二nhị 帙# 。 余dư 今kim 老lão 矣hĩ 。 精tinh 力lực 亦diệc 有hữu 所sở 不bất 逮đãi 。 而nhi 二nhị 書thư 中trung 。 豈khởi 曰viết 複phức 語ngữ 。 且thả 失thất 倫luân 次thứ 。 不bất 惟duy 不bất 暇hạ 校giáo 。 抑ức 亦diệc 不bất 能năng 校giáo 。

三tam 教giáo 主chủ 人nhân 龍long 江giang 兆triệu 恩ân