涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 卷quyển 疏sớ/sơ 私tư 記ký (# 一nhất 末mạt )#

○# 釋thích 純thuần 陀đà 品phẩm

文văn 云vân 開khai 破phá 今kim 昔tích 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 者giả 。 昔tích 謂vị 鹿lộc 苑uyển 無vô 常thường 。 法pháp 華hoa 開khai 竟cánh 。 若nhược 論luận 破phá 義nghĩa 。 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 節tiết 節tiết 有hữu 之chi 。 謂vị 常thường 無vô 常thường 。 表biểu 至chí 今kim 經kinh 約ước 常thường 名danh 破phá 。 開khai 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 法pháp 華hoa 以dĩ 說thuyết 開khai 外ngoại 。 猶do 帶đái 於ư 權quyền 。 兼kiêm 被bị 末mạt 代đại 。 顯hiển 雙song 遊du 義nghĩa 也dã 。

於ư 義nghĩa 則tắc 密mật 者giả 。 品phẩm 云vân 壽thọ 命mạng 。 壽thọ 是thị 無vô 常thường 。 開khai 昔tích 無vô 常thường 同đồng 歸quy 常thường 壽thọ 。 故cố 云vân 密mật 也dã 。

於ư 文văn 則tắc 疎sơ 者giả 。 不bất 分phân 純thuần 陀đà 哀ai 歎thán 等đẳng 文văn 。 故cố 云vân 疎sơ 也dã 。

謝tạ 氏thị 從tùng 人nhân 從tùng 事sự 題đề 品phẩm 者giả 。 人nhân 即tức 純thuần 陀đà 。 事sự 即tức 哀ai 歎thán 。 文văn 開khai 兩lưỡng 品phẩm 。 謝tạ 公công 治trị 定định 名danh 之chi 為vi 密mật 。 闕khuyết 於ư 壽thọ 命mạng 。 於ư 義nghĩa 則tắc 疎sơ 。

今kim 明minh 下hạ 今kim 家gia 正chánh 釋thích 。

俱câu 無vô 得đắc 失thất 者giả 。 依y 前tiền 分phần/phân 文văn 。 互hỗ 有hữu 得đắc 失thất 。 今kim 明minh 涅Niết 槃Bàn 施thí 涅Niết 槃Bàn 明minh 常thường 。 食thực 又hựu 是thị 命mạng 。 文văn 義nghĩa 具cụ 足túc 也dã 。

隨tùy 人nhân 則tắc 施thí 常thường 命mạng 者giả 。 下hạ 文văn 施thí 汝nhữ 常thường 住trụ 色sắc 力lực 。 今kim 等đẳng 昔tích 五ngũ 果quả 。 無vô 差sai 別biệt 也dã 。

隨tùy 事sự 則tắc 施thí 常thường 修tu 者giả 。 哀ai 歎thán 品phẩm 末mạt 。 廣quảng 斥xích 三tam 修tu 。 新tân 伊y 三tam 德đức 。 名danh 為vi 常thường 修tu 也dã 。

二nhị 恆hằng 之chi 數số 者giả 。 意ý 難nạn/nan 純thuần 陀đà 即tức 是thị 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 二nhị 恆hằng 之chi 數số 。 一nhất 三tam 四tứ 恆hằng 。 何hà 不bất 別biệt 立lập 品phẩm 也dã 。 今kim 由do 難nạn/nan 意ý 。 文văn 列liệt 十thập 意ý 。 以dĩ 功công 能năng 多đa 。 故cố 得đắc 別biệt 立lập 名danh 。 一nhất 時thời 眾chúng 先tiên 供cung 後hậu 請thỉnh 者giả 。 眾chúng 即tức 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 皆giai 請thỉnh 也dã 。 二nhị 時thời 眾chúng 三tam 請thỉnh 者giả 。 二nhị 恆hằng 之chi 中trung 。 及cập 魔ma 王vương 等đẳng 有hữu 三tam 請thỉnh 之chi 文văn 也dã 。 三tam 因nhân 受thọ 大đại 會hội 者giả 。 如Như 來Lai 先tiên 純thuần 陀đà 供cung 。 化hóa 佛Phật 受thọ 大đại 會hội 。 因nhân 純thuần 陀đà 故cố 也dã 。 四tứ 因nhân 開khai 常thường 者giả 。 猶do 施thí 食thực 故cố 。 獲hoạch 得đắc 常thường 住trụ 五ngũ 果quả 。 開khai 苦khổ 無vô 常thường 即tức 是thị 於ư 常thường 也dã 。 請thỉnh 住trụ 騰đằng 請thỉnh 廣quảng 如như 下hạ 文văn 。 七thất 金kim 口khẩu 歎thán 者giả 。 南Nam 無mô 純thuần 陀đà 心tâm 如như 佛Phật 心tâm 等đẳng 。 八bát 大đại 眾chúng 歎thán 者giả 。 而nhi 為vì 我ngã 等đẳng 。 之chi 所sở 瞻chiêm 仰ngưỡng 。 九cửu 當đương 徒đồ 問vấn 答đáp 者giả 。 與dữ 文Văn 殊Thù 論luận 議nghị 。 事sự 非phi 私tư 隱ẩn 。 故cố 云vân 當đương 徒đồ 。 十thập 往vãng 昔tích 誓thệ 願nguyện 者giả 。 為vì 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 發phát 心tâm 。 願nguyện 我ngã 釋Thích 迦Ca 涅Niết 槃Bàn 之chi 時thời 。 獻hiến 最tối 後hậu 供cung 也dã 。

他tha 明minh 五ngũ 讓nhượng 謂vị 賤tiện 讓nhượng 貴quý 者giả 。 純thuần 陀đà 是thị 功công 巧xảo 之chi 子tử 為vi 賤tiện 。 諸chư 王vương 長trưởng 者giả 。 等đẳng 即tức 是thị 貴quý 也dã 。

凡phàm 讓nhượng 聖thánh 。 諸chư 天thiên 等đẳng 皆giai 是thị 聖thánh 也dã 。

麤thô 讓nhượng 妙diệu 。 粳canh 粮# 是thị 麤thô 諸chư 天thiên 等đẳng 為vi 妙diệu 也dã 。

少thiểu 讓nhượng 多đa 者giả 。 上thượng 文văn 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 即tức 是thị 多đa 。 純thuần 陀đà 一nhất 人nhân 為vi 少thiểu 也dã 近cận 讓nhượng 遠viễn 者giả 。 純thuần 陀đà 城thành 中trung 人nhân 為vi 近cận 。 東đông 方phương 無vô 邊biên 身thân 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 為vi 遠viễn 也dã 。

問vấn 何hà 故cố 昔tích 默mặc 今kim 默mặc 者giả 。 昔tích 四tứ 阿a 含hàm 中trung 。 只chỉ 有hữu 嘿mặc 受thọ 。 今kim 涅Niết 槃Bàn 嘿mặc 而nhi 不bất 受thọ 也dã 。

時thời 眾chúng 無vô 奇kỳ 者giả 。 無vô 上thượng 十thập 異dị 之chi 奇kỳ 也dã 。

緣duyên 弱nhược 不bất 感cảm 者giả 。 昔tích 無vô 願nguyện 力lực 故cố 也dã 。

令linh 追truy 責trách 往vãng 緣duyên 者giả 。 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 內nội 。 以dĩ 發phát 心tâm 也dã 。

則tắc 後hậu 供cung 息tức 心tâm 者giả 。 大đại 眾chúng 見kiến 嘿mặc 。 故cố 後hậu 供cung 不bất 來lai 。 若nhược 來lai 即tức 妨phương 受thọ 純thuần 陀đà 施thí 。 皆giai 為vi 生sanh 其kỳ 物vật 善thiện 也dã 。

貶biếm 其kỳ 不bất 能năng 未vị 者giả 。 以dĩ 不bất 能năng 對đối 能năng 。 即tức 是thị 純thuần 陀đà 。 因nhân 食thực 明minh 常thường 。 常thường 即tức 不bất 食thực 也dã 。

開khai 無vô 常thường 顯hiển 常thường 等đẳng 者giả 。 將tương 上thượng 不bất 能năng 字tự 冠quan 下hạ 。

是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 者giả 。 四tứ 悉tất 因nhân 緣duyên 。 皆giai 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 。 攝nhiếp 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 藏tạng 。 故cố 不bất 可khả 盡tận 也dã 。

六lục 卷quyển (# 至chí )# 名danh 子tử 純thuần 互hỗ 者giả 。 六lục 卷quyển 泥Nê 洹Hoàn 經kinh 也dã 。

子tử 之chi 與dữ 陀đà 二nhị 文văn 互hỗ 出xuất 者giả 。 此thử 文văn 無vô 子tử 。 彼bỉ 經kinh 無vô 純thuần 。 陀đà 即tức 同đồng 有hữu 。 故cố 云vân 互hỗ 耳nhĩ 。

不bất 應ưng 名danh 德đức 兩lưỡng 分phần/phân 者giả 。 名danh 以dĩ 召triệu 體thể 。 體thể 只chỉ 是thị 德đức 。 得đắc 其kỳ 妙diệu 名danh 也dã 。

略lược 示thị 十thập 妙diệu 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 玄huyền 迹tích 門môn 十thập 妙diệu 。 具cụ 足túc 自tự 行hành 因nhân 果quả 。 化hóa 他tha 能năng 所sở 同đồng 也dã 。 今kim 略lược 會hội 之chi 。 初sơ 義nghĩa 妙diệu 文văn 云vân 諸chư 境cảnh 界giới 者giả 。 即tức 與dữ 法pháp 華hoa 第đệ 一nhất 境cảnh 妙diệu 同đồng 也dã 。 二nhị 解giải 妙diệu 者giả 。 解giải 只chỉ 是thị 智trí 。 即tức 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。 第đệ 二nhị 智trí 妙diệu 同đồng 也dã 。 照chiếu 窮cùng 理lý 性tánh 者giả 。 智trí 契khế 於ư 理lý 。 名danh 為vi 照chiếu 寂tịch 。 境cảnh 智trí 不bất 二nhị 即tức 合hợp 宜nghi 也dã 。 三tam 檀đàn 妙diệu 由do 行hành 。 行hành 故cố 即tức 能năng 布bố 施thí 。 故cố 與dữ 第đệ 三tam 行hành 妙diệu 同đồng 。 四tứ 位vị 妙diệu 名danh 同đồng 者giả 。 蓋cái 諸chư 無Vô 學Học 謂vị 是thị 前tiền 之chi 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 尚thượng 與dữ 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 況huống 無Vô 學Học 邪tà 。 五ngũ 德đức 妙diệu 者giả 。 德đức 謂vị 三tam 德đức 。 與dữ 第đệ 五ngũ 三tam 法pháp 妙diệu 同đồng 。 三tam 法pháp 且thả 三tam 德đức 故cố 也dã 。 下hạ 之chi 五ngũ 妙diệu 前tiền 三tam 名danh 同đồng 。

四tứ 云vân 因nhân 妙diệu 者giả 。 文văn 中trung 既ký 云vân 能năng 與dữ 眾chúng 生sanh 。 作tác 良lương 福phước 田điền 。 即tức 是thị 彼bỉ 經kinh 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 同đồng 也dã 。 益ích 妙diệu 即tức 與dữ 利lợi 妙diệu 同đồng 也dã 。

等đẳng 法Pháp 王Vương 子Tử 者giả 。 即tức 與dữ 文Văn 殊Thù 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 故cố 云vân 等đẳng 法Pháp 王Vương 子Tử 也dã 。

東đông 方phương 佛Phật 使sứ 者giả 。 無vô 邊biên 身thân 菩Bồ 薩Tát 為vi 佛Phật 所sở 使sử 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 容dung 城thành 邑ấp 人nhân 民dân 。 故cố 云vân 神thần 通thông 也dã 。

物vật 妙diệu 非phi 妙diệu 等đẳng 者giả 。 諸chư 天thiên 獻hiến 供cung 。 皆giai 陪bồi 於ư 前tiền 。 名danh 之chi 為vi 妙diệu 。 粳canh 粮# 為vi 麤thô 。 今kim 麤thô 卻khước 成thành 妙diệu 。 故cố 麤thô 非phi 麤thô 等đẳng 也dã 。

巧xảo 興hưng 五ngũ 難nạn/nan 善thiện 覆phú 有hữu 為vi 者giả 。 如như 下hạ 文văn 發phát 角giác 難nạn/nan 。 名danh 之chi 為vi 巧xảo 。 文Văn 殊Thù 覆phú 於ư 無vô 為vi 。 純thuần 陀đà 覆phú 於ư 有hữu 為vi 。 故cố 云vân 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 且thả 共cộng 置trí 之chi 等đẳng 也dã 。

故cố 名danh 純thuần 陀đà 品phẩm 者giả 。 仍nhưng 酬thù 前tiền 難nạn/nan 別biệt 立lập 品phẩm 名danh 耳nhĩ 。

若nhược 依y 經kinh 應ưng 言ngôn 十thập 大đại 者giả 。 經kinh 謂vị 今kim 經kinh 。 以dĩ 大đại 為vi 稱xưng 故cố 。 妙diệu 之chi 與dữ 大đại 者giả 。 只chỉ 是thị 一nhất 體thể 。 左tả 右hữu 之chi 殊thù 耳nhĩ 。

擬nghĩ 對đối 此thử 土thổ/độ 雜tạp 類loại 者giả 。 純thuần 陀đà 是thị 俗tục 。 與dữ 雜tạp 類loại 同đồng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 首thủ 。 能năng 引dẫn 故cố 也dã 。

豈khởi 容dung 分phân 隔cách 者giả 。 意ý 云vân 此thử 土thổ/độ 他tha 土thổ/độ 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 雜tạp 類loại 等đẳng 。 同đồng 一nhất 涅Niết 槃Bàn 之chi 會hội 。 豈khởi 有hữu 分phần/phân 張trương 說thuyết 之chi 。 言ngôn 不bất 累lũy/lụy/luy 施thí 。 作tác 其kỳ 前tiền 後hậu 也dã 。

前tiền 明minh 通thông 意ý 者giả 。 前tiền 序tự 文văn 中trung 。 以dĩ 通thông 說thuyết 竟cánh 序tự 其kỳ 五ngũ 章chương 。 今kim 作tác 別biệt 說thuyết 耳nhĩ 。 以dĩ 別biệt 從tùng 通thông 。 五ngũ 章chương 義nghĩa 足túc 。 以dĩ 通thông 成thành 別biệt 。 立lập 其kỳ 絕tuyệt 名danh 也dã 。

此thử 品phẩm 為vi 四tứ 者giả 。 初sơ 明minh 辨biện 供cung 以dĩ 明minh 常thường 。 二nhị 明minh 請thỉnh 住trụ 以dĩ 明minh 常thường 。 三Tam 明Minh 論luận 議nghị 以dĩ 明minh 常thường 。 四tứ 明minh 權quyền 供cung 以dĩ 明minh 常thường 。

不bất 食thực 是thị 常thường 破phá 於ư 無vô 常thường 者giả 。 昔tích 教giáo 五ngũ 果quả 。 法pháp 華hoa 開khai 竟cánh 。 今kim 之chi 雙song 用dụng 。 名danh 破phá 論luận 聞văn 顯hiển 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 二nhị 施thí 果quả 報báo 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 也dã 。

以dĩ 不bất 住trụ 破phá 住trụ 者giả 。 住trụ 即tức 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 去khứ 。 何hà 得đắc 請thỉnh 住trụ 也dã 。

意ý 在tại 開khai 密mật 者giả 。 昔tích 未vị 說thuyết 故cố 。 名danh 之chi 為vi 密mật 。 今kim 明minh 不bất 食thực 。 即tức 是thị 其kỳ 開khai 。 待đãi 純thuần 陀đà 供cung 。 意ý 在tại 於ư 此thử 也dã 。

住trụ 非phi 圓viên 極cực 者giả 。 住trụ 是thị 有hữu 為vi 無vô 常thường 之chi 法pháp 。 故cố 非phi 極cực 也dã 。

若nhược 置trí 非phi 求cầu 是thị 者giả 。 是thị 亦diệc 成thành 非phi 。 即tức 非phi 是thị 是thị 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 二nhị 是thị 俱câu 非phi 。 故cố 云vân 是thị 是thị 。 顯hiển 雙song 非phi 理lý 故cố 也dã 。

車xa 窮cùng 理lý 盡tận 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 名danh 之chi 為vi 事sự 。 且thả 共cộng 置trí 之chi 。 名danh 為vi 理lý 盡tận 。 低đê 頭đầu 飲ẩm 淚lệ 。 領lãnh 解giải 之chi 意ý 也dã 。

通thông 別biệt 者giả 者giả 。 常thường 等đẳng 名danh 通thông 。 四tứ 德đức 名danh 別biệt 。

局cục 於ư 圓viên 法pháp 者giả 。 一nhất 一nhất 德đức 中trung 。 皆giai 具cụ 四tứ 德đức 。 故cố 以dĩ 三tam 意ý 釋thích 之chi 。 令linh 得đắc 理lý 顯hiển 也dã 。

失thất 於ư 圓viên 旨chỉ 者giả 。 旨chỉ 是thị 教giáo 意ý 。 三tam 德đức 之chi 體thể 一nhất 一nhất 具cụ 四tứ 。 雙song 非phi 雙song 遊du 等đẳng 義nghĩa 。 不bất 可khả 失thất 也dã 。

經kinh 論luận 所sở 害hại 者giả 。 為vi 他tha 所sở 破phá 。 待đãi 對đối 之chi 義nghĩa 故cố 。

中trung 論luận 云vân 若nhược 法pháp 為vi 待đãi 成thành 等đẳng 者giả 。 待đãi 常thường 說thuyết 無vô 常thường 。 待đãi 無vô 常thường 說thuyết 於ư 常thường 也dã 。

今kim 言ngôn 常thường 者giả 。 下hạ 即tức 絕tuyệt 待đãi 義nghĩa 也dã 。

二nhị 施thí 果quả 報báo 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 常thường 無vô 常thường 者giả 。 不bất 當đương 通thông 別biệt 皆giai 雙song 非phi 。 故cố 云vân 無vô 差sai 也dã 。

即tức 通thông 而nhi 別biệt 者giả 。 亦diệc 應ưng 云vân 即tức 別biệt 而nhi 通thông 等đẳng 。 即tức 通thông 而nhi 別biệt 一nhất 即tức 即tức 四tứ 故cố 。 即tức 別biệt 而nhi 通thông 四tứ 即tức 一nhất 故cố 。 即tức 非phi 通thông 別biệt 。 大Đại 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 不bất 一nhất 二nhị 三tam 。 例lệ 之chi 可khả 見kiến 也dã 。

為vi 開khai 雙song 非phi 之chi 教giáo 者giả 。 施thí 與dữ 常thường 果quả 名danh 之chi 為vi 開khai 也dã 。

所sở 其kỳ 到đáo 處xứ 者giả 。 只chỉ 是thị 到đáo 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 秘bí 藏tạng 極cực 處xứ 故cố 也dã 。

且thả 共cộng 置trí 之chi 即tức 解giải 脫thoát 德đức 者giả 。 論luận 解giải 其kỳ 疑nghi 。 疑nghi 去khứ 即tức 證chứng 解giải 脫thoát 也dã 。

上thượng 中trung 下hạ 善thiện 者giả 。 序tự 正chánh 流lưu 通thông 也dã 。 此thử 文văn 雖tuy 無vô 流lưu 通thông 之chi 段đoạn 。 准chuẩn 古cổ 人nhân 分phần/phân 章chương 。 義nghĩa 亦diệc 有hữu 之chi 也dã 。

優Ưu 婆Bà 塞Tắc 如như 前tiền 釋thích 者giả 。 如như 前tiền 二nhị 恆hằng 之chi 中trung 分phần/phân 判phán 之chi 。 乃nãi 至chí 次thứ 不bất 須tu 開khai 迹tích 顯hiển 本bổn 等đẳng 文văn 也dã 。

淺thiển 讓nhượng 深thâm 者giả 。 且thả 約ước 迹tích 說thuyết 。 下hạ 文văn 既ký 等đẳng 。 法Pháp 王Vương 之chi 子tử 。 位vị 皆giai 十Thập 地Địa 。 淺thiển 亦diệc 非phi 淺thiển 也dã 。

將tương 作tác 大đại 匠tượng 者giả 。 官quan 名danh 也dã 。

一nhất 本bổn 五ngũ 十thập 者giả 。 應ưng 是thị 六lục 卷quyển 本bổn 也dã 。 雙song 卷quyển 者giả 。 兩lưỡng 卷quyển 泥Nê 洹Hoàn 經kinh 也dã 。

或hoặc 當đương 如như 此thử 。 是thị 他tha 人nhân 義nghĩa 。 未vị 必tất 定định 判phán 也dã 。

即tức 是thị 以dĩ 財tài 讓nhượng 法pháp 者giả 。 且thả 依y 文văn 意ý 。 立lập 十thập 讓nhượng 名danh 。 若nhược 下hạ 文văn 因nhân 食thực 。 開khai 常thường 。 還hoàn 是thị 其kỳ 法pháp 也dã 。

可khả 意ý 果quả 者giả 。 只chỉ 是thị 世thế 間gian 人nhân 天thiên 之chi 果quả 。 不bất 免miễn 輪luân 迴hồi 也dã 。

無vô 漏lậu 果quả 者giả 。 即tức 前tiền 兩lưỡng 教giáo 也dã 。

隨tùy 分phần/phân 果quả 者giả 。 別biệt 教giáo 登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 。 故cố 云vân 三tam 賢hiền 等đẳng 。

捨xả 身thân 威uy 儀nghi 者giả 。 捨xả 坐tọa 儀nghi 也dã 。

冠quan 劒kiếm 珮bội 等đẳng 者giả 。 此thử 列liệt 不bất 次thứ 第đệ 。 應ưng 云vân 車xa 履lý 珮bội 等đẳng 故cố 也dã 。

天thiên 冠quan 天thiên 衣y 等đẳng 者giả 。 約ước 有hữu 從tùng 諸chư 天thiên 來lai 聽thính 法pháp 故cố 也dã 。

佛Phật 威uy 儀nghi 者giả 。 即tức 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 故cố 云vân 不bất 共cộng 等đẳng 法pháp 也dã 。

或hoặc 可khả 下hạ 約ước 教giáo 判phán 。

或hoặc 即tức 俗tục 服phục 者giả 。 約ước 圓viên 釋thích 也dã 。

日nhật 是thị 陽dương 精tinh 者giả 。 陽dương 表biểu 於ư 明minh 。 明minh 即tức 智trí 也dã 。

膝tất 表biểu 於ư 行hành 者giả 。 行hành 以dĩ 進tiến 趣thú 為vi 義nghĩa 。 故cố 云vân 以dĩ 行hành 契khế 理lý 也dã 。

可khả 解giải 他tha 經kinh 者giả 。 謂vị 方phương 便tiện 教giáo 。 亦diệc 具cụ 四tứ 悉tất 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 。 偏thiên 小tiểu 之chi 行hành 。 契khế 於ư 偏thiên 理lý 也dã 。 今kim 開khai 偏thiên 行hành 即tức 是thị 常thường 行hành 。 契khế 於ư 常thường 理lý 。 故cố 云vân 以dĩ 行hành 到đáo 理lý 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 如như 世thế 斂liểm 手thủ 則tắc 表biểu 教giáo 也dã 。 教giáo 是thị 上thượng 聖thánh 被bị 下hạ 之chi 言ngôn 。 如như 世thế 下hạ 人nhân 恭cung 敬kính 於ư 上thượng 。 故cố 斂liểm 手thủ 也dã 。

合hợp 經kinh 合hợp 已dĩ 者giả 。 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 即tức 實thật 而nhi 權quyền 。 權quyền 實thật 不bất 二nhị 故cố 。 云vân 合hợp 耳nhĩ 以dĩ 感cảm 祈kỳ 佛Phật 者giả 。 受thọ 捨xả 成thành 緣duyên 。 當đương 祈kỳ 果quả 也dã 。

咸hàm 歸quy 圓viên 因nhân 者giả 。 即tức 佛Phật 因nhân 也dã 。 故cố 經Kinh 云vân 大Đại 乘Thừa 因nhân 者giả 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 故cố 云vân 圓viên 因nhân 。 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 云vân 。 以dĩ 汝nhữ 之chi 果quả 為vi 我ngã 因nhân 。 以dĩ 高cao 歸quy 下hạ 也dã 。

哀ai 者giả 慈từ 悲bi 法Pháp 門môn 者giả 。 指chỉ 此thử 一nhất 字tự 。 即tức 是thị 無vô 緣duyên 大đại 悲bi 之chi 法Pháp 寶bảo 。 亦diệc 是thị 一nhất 體thể 。 三Tam 寶Bảo 具cụ 足túc 。 故cố 云vân 無vô 供cung 之chi 眾chúng 也dã 。

供cung 若nhược 無vô 受thọ 者giả 。 如Như 來Lai 去khứ 世thế 。 無vô 受thọ 供cung 人nhân 。 又hựu 與dữ 無vô 師sư 之chi 義nghĩa 同đồng 。 云vân 供cung 無vô 由do 供cung 也dã 。

欲dục 憑bằng 舟chu 航# 者giả 。 以dĩ 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 為vi 舟chu 航# 也dã 。 故cố 上thượng 文văn 云vân 。 無vô 上thượng 法pháp 船thuyền 於ư 茲tư 沈trầm 沒một 。 故cố 須tu 請thỉnh 也dã 。

一nhất 所sở 失thất 故cố 請thỉnh 者giả 。 將tương 下hạ 所sở 求cầu 。 釋thích 於ư 所sở 失thất 之chi 意ý 。 只chỉ 緣duyên 無vô 主chủ 親thân 師sư 名danh 為vi 失thất 。 求cầu 於ư 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。 即tức 是thị 主chủ 親thân 師sư 存tồn 。 故cố 相tương 從tùng 以dĩ 陳trần 請thỉnh 也dã 。

若nhược 無vô 主chủ 忠trung 無vô 所sở 護hộ 者giả 。 如như 國quốc 之chi 無vô 主chủ 。 忠trung 良lương 不bất 安an 。 法Pháp 王Vương 若nhược 去khứ 。 眾chúng 生sanh 無vô 福phước 也dã 。

既ký 不bất 為vi 主chủ 護hộ 又hựu 無vô 主chủ 可khả 護hộ 等đẳng 者giả 。 一nhất 一nhất 兩lưỡng 重trọng/trùng 釋thích 者giả 。 皆giai 約ước 機cơ 應ưng 釋thích 之chi 。 故cố 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 也dã 。

無vô 榮vinh 無vô 祿lộc 者giả 。 無vô 榮vinh 則tắc 失thất 位vị 。 無vô 祿lộc 則tắc 失thất 財tài 。 位vị 即tức 證chứng 果Quả 。 財tài 即tức 萬vạn 德đức 也dã 。

無vô 生sanh 無vô 陰ấm 者giả 。 生sanh 謂vị 生sanh 長trưởng 。 生sanh 於ư 法Pháp 身thân 長trường/trưởng 慧tuệ 命mạng 。 若nhược 其kỳ 無vô 親thân 。 法Pháp 身thân 不bất 生sanh 。 陰ấm 覆phú 亦diệc 失thất 也dã 。

無vô 訓huấn 無vô 成thành 者giả 。 訓huấn 謂vị 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 師sư 能năng 訓huấn 導đạo 成thành 。 即tức 地địa 住trụ 已dĩ 上thượng 。 亦diệc 是thị 分phần/phân 成thành 之chi 意ý 。 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 成thành 也dã 。

求cầu 將tương 來lai 食thực 者giả 。 只chỉ 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 食thực 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 煩phiền 惱não 為vi 薪tân 。 智trí 慧tuệ 為vi 大đại 。 成thành 涅Niết 槃Bàn 食thực 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。

若nhược 從tùng 如Như 來Lai 。 即tức 兼kiêm 諸chư 義nghĩa 者giả 。 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 如Như 來Lai 冠quan 之chi 。 三tam 義nghĩa 具cụ 足túc 。 故cố 云vân 兼kiêm 也dã 。 亦diệc 是thị 主chủ 親thân 師sư 之chi 三tam 益ích 。 名danh 之chi 為vi 諸chư 也dã 。

現hiện 見kiến 族tộc 姓tánh 者giả 。 如như 此thử 方phương 雀tước 慮lự 之chi 流lưu 等đẳng 也dã 。

於ư 義nghĩa 不bất 便tiện 者giả 。 以dĩ 無vô 優ưu 劣liệt 也dã 。

異dị 隔cách 差sai 別biệt 者giả 。 九cửu 界giới 不bất 同đồng 也dã 。

其kỳ 味vị 混hỗn 雜tạp 者giả 。 即tức 諸chư 界giới 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 。 受thọ 報báo 不bất 同đồng 。 名danh 之chi 為vi 雜tạp 也dã 。

亡vong 家gia 亡vong 國quốc 者giả 。 無vô 親thân 故cố 亡vong 家gia 。 無vô 主chủ 故cố 國quốc 滅diệt 。 家gia 國quốc 既ký 無vô 。 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。 隱ẩn 而nhi 不bất 現hiện 也dã 。

喪táng 失thất 善thiện 法Pháp 等đẳng 者giả 。 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 以dĩ 為vi 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 是thị 無vô 榮vinh 祿lộc 之chi 善thiện 法Pháp 也dã 。

善thiện 惡ác 隔cách 絕tuyệt 者giả 。 人nhân 天thiên 為vi 善thiện 。 四tứ 趣thú 為vi 惡ác 。 輪luân 迴hồi 五ngũ 道đạo 。 故cố 言ngôn 遠viễn 至chí 等đẳng 也dã 。

非phi 己kỷ 本bổn 源nguyên 者giả 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 本bổn 源nguyên 。 生sanh 死tử 為vi 他tha 國quốc 。 今kim 唯duy 有hữu 生sanh 死tử 。 故cố 云vân 他tha 也dã 。

通thông 失thất 三tam 性tánh 者giả 。 正chánh 因nhân 緣duyên 了liễu 三tam 佛Phật 性tánh 也dã 。 失thất 正chánh 因nhân 故cố 義nghĩa 如như 無vô 親thân 。 失thất 緣duyên 因nhân 故cố 義nghĩa 如như 無vô 主chủ 。 失thất 了liễu 因nhân 故cố 義nghĩa 如như 無vô 師sư 。 故cố 云vân 義nghĩa 說thuyết 為vi 無vô 也dã 。

此thử 舉cử 異dị 以dĩ 請thỉnh 不bất 異dị 者giả 。 舉cử 四tứ 姓tánh 九cửu 界giới 之chi 異dị 。 請thỉnh 三tam 因nhân 一nhất 體thể 之chi 不bất 異dị 也dã 。

偏thiên 除trừ 煩phiền 惱não 唯duy 少thiểu 分phần 者giả 。 方phương 便tiện 菩Bồ 薩Tát 及cập 前tiền 聲Thanh 聞Văn 但đãn 除trừ 界giới 內nội 菩Bồ 薩Tát 名danh 偏thiên 。 以dĩ 圓viên 望vọng 之chi 。 故cố 云vân 少thiểu 分phần 也dã 。

惟duy 悕hy 天thiên 雨vũ 者giả 。 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 圓viên 乘thừa 法Pháp 雨vũ 。 故cố 云vân 唯duy 悕hy 。 悕hy 即tức 求cầu 也dã 。

隨tùy 順thuận 機cơ 緣duyên 通thông 別biệt 兩lưỡng 請thỉnh 者giả 。 上thượng 法pháp 說thuyết 中trung 欲dục 請thỉnh 如Như 來Lai 等đẳng 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 論luận 一nhất 體thể 也dã 。 名danh 之chi 為vi 通thông 。 譬thí 中trung 別biệt 請thỉnh 三tam 因nhân 。 亦diệc 是thị 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 名danh 之chi 為vi 別biệt 。 論luận 一nhất 體thể 也dã 。 皆giai 為vi 機cơ 緣duyên 不bất 同đồng 。 有hữu 此thử 通thông 別biệt 耳nhĩ 。

下hạ 如Như 來Lai 答đáp 者giả 。 探thám 引dẫn 下hạ 文văn 。 騰đằng 今kim 三tam 義nghĩa 。 使sử 上thượng 下hạ 相tương/tướng 關quan 。 文văn 勢thế 義nghĩa 足túc 故cố 也dã 。

顯hiển 緣duyên 因nhân 性tánh 者giả 。 既ký 云vân 除trừ 貧bần 。 而nhi 與dữ 榮vinh 祿lộc 也dã 。

顯hiển 了liễu 因nhân 性tánh 者giả 。 法Pháp 雨vũ 是thị 圓viên 乘thừa 教giáo 法pháp 。 法pháp 能năng 訓huấn 故cố 。 令linh 成thành 般Bát 若Nhã 也dã 。

顯hiển 於ư 正chánh 因nhân 者giả 。 親thân 能năng 生sanh 養dưỡng 。 長trường/trưởng 於ư 法Pháp 身thân 。 即tức 是thị 許hứa 其kỳ 秘bí 藏tạng 之chi 義nghĩa 。 能năng 覆phú 諸chư 子tử 也dã 。

是thị 三tam 如như 一nhất 者giả 。 主chủ 親thân 師sư 三tam 。 同đồng 體thể 無vô 異dị 。 故cố 云vân 如như 一nhất 。 書thư 云vân 人nhân 生sanh 在tại 三tam 。 事sự 之chi 如như 一nhất 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

云vân 何hà 此thử 解giải 者giả 。 他tha 意ý 謂vị 。 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 始thỉ 。 廣quảng 論luận 三tam 因nhân 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 。 此thử 屬thuộc 施thí 文văn 。 何hà 得đắc 此thử 解giải 也dã 。

今kim 答đáp 意ý 者giả 。 佛Phật 性tánh 是thị 常thường 。 此thử 經Kinh 始thỉ 終chung 只chỉ 明minh 常thường 住trụ 。 承thừa 躡niếp 有hữu 由do 。 故cố 云vân 初sơ 若nhược 不bất 開khai 。 開khai 謂vị 開khai 常thường 。 後hậu 何hà 所sở 躡niếp 者giả 。 即tức 是thị 斥xích 他tha 意ý 也dã 。

施thí 其kỳ 常thường 命mạng 者giả 。 常thường 住trụ 慧tuệ 命mạng 也dã 。 施thí 其kỳ 常thường 安an 主chủ 能năng 安an 民dân 也dã 。

施thí 其kỳ 常thường 辨biện 者giả 。 師sư 能năng 辨biện 說thuyết 也dã 。

自tự 他tha 內nội 外ngoại 等đẳng 者giả 。 自tự 身thân 為vi 內nội 。 他tha 身thân 為vi 外ngoại 。 准chuẩn 請thỉnh 文văn 。 亦diệc 是thị 九cửu 界giới 為vi 外ngoại 。 佛Phật 界giới 為vi 內nội 。 依y 正chánh 不bất 二nhị 。 故cố 云vân 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 也dã 。

略lược 從tùng 人nhân 天thiên 乃nãi 至chí 方phương 便tiện 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 即tức 是thị 七thất 方phương 便tiện 人nhân 也dã 。

役dịch 力lực 農nông 作tác 者giả 。 以dĩ 力lực 役dịch 財tài 。 以dĩ 惡ác 役dịch 善thiện 也dã 。

譬thí 三tam 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 通thông 別biệt 圓viên 也dã 。 圓viên 教giáo 住trụ 前tiền 七thất 信tín 已dĩ 上thượng 。 正chánh 除trừ 塵trần 沙sa 。 故cố 云vân 三tam 也dã 。

則tắc 佛Phật 性tánh 顯hiển 者giả 。 則tắc 三tam 因nhân 佛Phật 性tánh 顯hiển 也dã 。

正chánh 在tại 於ư 此thử 者giả 。 意ý 在tại 主chủ 親thân 師sư 三tam 也dã 。

悉tất 皆giai 是thị 貧bần 者giả 。 圓viên 教giáo 住trụ 前tiền 未vị 證chứng 法Pháp 身thân 。 義nghĩa 云vân 是thị 貧bần 。 秘bí 藏tạng 未vị 開khai 故cố 也dã 。

雖tuy 少thiểu 不bất 同đồng 者giả 。 人nhân 天thiên 菩Bồ 薩Tát 俱câu 譬thí 界giới 內nội 。 名danh 為vi 少thiểu 耳nhĩ 。 勝thắng 劣liệt 天thiên 殊thù 也dã 。

意ý 或hoặc 在tại 此thử 者giả 。 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 人nhân 天thiên 上thượng 合hợp 況huống 菩Bồ 薩Tát 邪tà 。 仍nhưng 是thị 不bất 定định 。 故cố 或hoặc 言ngôn 也dã 。

經Kinh 云vân 沙sa 鹵lỗ (# 力lực 古cổ 反phản )# 說thuyết 文văn 云vân 鹵lỗ 惡ác 方phương 鹹hàm 地địa 。 故cố 字tự 從tùng 西tây 省tỉnh 下hạ 象tượng 鹽diêm 形hình 也dã 。 天thiên 生sanh 曰viết 鹵lỗ 。 人nhân 生sanh 曰viết 鹽diêm 。 鹽diêm 在tại 西tây 方phương 也dã 。

初sơ 歷lịch 法pháp 合hợp 者giả 。 歷lịch 七thất 方phương 便tiện 之chi 法Pháp 也dã 。 仍nhưng 略lược 人nhân 天thiên 不bất 合hợp 者giả 。 是thị 可khả 生sanh 三tam 乘thừa 機cơ 處xứ 。 非phi 出xuất 世thế 二Nhị 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 也dã 。

經Kinh 云vân 甘cam 露lộ 法Pháp 雨vũ 者giả 。 法Pháp 雨vũ 語ngữ 通thông 諸chư 教giáo 。 甘cam 露lộ 唯duy 圓viên 。 常thường 住trụ 之chi 教giáo 。 如như 天thiên 甘cam 露lộ 。 不bất 死tử 之chi 藥dược 也dã 。

體thể 有hữu 於ư 戒giới 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 德đức 之chi 體thể 。 有hữu 無vô 作tác 尸thi 羅la 五ngũ 支chi 戒giới 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 定định 即tức 楞lăng 嚴nghiêm 。 慧tuệ 即tức 三tam 智trí 之chi 慧tuệ 。 今kim 從tùng 人nhân 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 一nhất 體thể 。 猶do 是thị 偏thiên 小tiểu 之chi 戒giới 定định 慧tuệ 。 故cố 云vân 少thiểu 善thiện 也dã 。

經Kinh 云vân 拯chửng 及cập 無vô 量lượng 者giả 。 即tức 九cửu 界giới 四tứ 姓tánh 之chi 眾chúng 生sanh 也dã 。

眾chúng 多đa 而nhi 供cung 足túc 者giả 。 多đa 即tức 一nhất 故cố 供cung 少thiểu 而nhi 周chu 多đa 者giả 。 一nhất 即tức 多đa 故cố 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 忍nhẫn 。 不bất 可khả 以dĩ 多đa 思tư 。 故cố 云vân 難nan 思tư 之chi 供cung 。 供cung 難nan 思tư 眾chúng 也dã 。

事sự 三tam 如như 一nhất 者giả 。 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 同đồng 羅la 睺hầu 羅la 。 皆giai 是thị 一nhất 子tử 也dã 。

舉cử 世Thế 尊Tôn 許hứa 為vi 主chủ 等đẳng 者giả 。 主chủ 與dữ 其kỳ 祿lộc 。 師sư 與dữ 其kỳ 成thành 。 親thân 與dữ 其kỳ 生sanh 。 故cố 云vân 三tam 求cầu 遂toại 剋khắc 也dã 。

事sự 火hỏa 即tức 師sư 義nghĩa 者giả 。 火hỏa 能năng 於ư 萬vạn 物vật 。 猶do 如như 師sư 訓huấn 也dã 。

奉phụng 釋thích 即tức 主chủ 義nghĩa 者giả 。 猶do 如như 帝Đế 釋Thích 。 為vì 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 之chi 主chủ 。 諸chư 天thiên 所sở 奉phụng 也dã 。 故cố 注chú 云vân 云vân 耳nhĩ 。

如như 學học 等đẳng 者giả 。 前tiền 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 也dã 。

須Tu 彌Di 寶bảo 山sơn 者giả 。 以dĩ 四tứ 寶bảo 所sở 成thành 。 喻dụ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

檀đàn 林lâm 師sư 子tử 等đẳng 喻dụ 喻dụ 戒giới 定định 慧tuệ 者giả 。 引dẫn 上thượng 文văn 意ý 。 合hợp 成thành 師sư 弟đệ 三tam 學học 具cụ 足túc 。 檀đàn 林lâm 喻dụ 戒giới 。 師sư 子tử 喻dụ 慧tuệ 。 山sơn 喻dụ 定định 也dã 。

世thế 所sở 崇sùng 仰ngưỡng 者giả 。 今kim 文văn 意ý 即tức 是thị 。 為vi 前tiền 三tam 教giáo 四tứ 種chủng 菩Bồ 薩Tát 之chi 所sở 崇sùng 仰ngưỡng 。 故cố 號hiệu 世Thế 尊Tôn 也dã 。

遍biến 對đối 一nhất 切thiết 者giả 。 種chủng 智trí 依y 正chánh 。 對đối 一nhất 切thiết 解giải 。 九cửu 界giới 差sai 別biệt 。 各các 各các 不bất 同đồng 故cố 也dã 。

一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 為vi 佛Phật 者giả 。 能năng 覺giác 智trí 故cố 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 也dã 。

印ấn 其kỳ 法pháp 譬thí 兩lưỡng 請thỉnh 者giả 。 一nhất 善thiện 哉tai 印ấn 於ư 法pháp 請thỉnh 。 一nhất 善thiện 哉tai 印ấn 其kỳ 譬thí 請thỉnh 。 皆giai 具cụ 主chủ 親thân 師sư 義nghĩa 。 故cố 云vân 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。

許hứa 三tam 下hạ 注chú 云vân 云vân 者giả 。 文văn 中trung 闕khuyết 親thân 。 常thường 命mạng 即tức 是thị 親thân 義nghĩa 。 故cố 云vân 我ngã 今kim 施thí 汝nhữ 等đẳng 。

楞lăng 嚴nghiêm 七thất 百bách 等đẳng 者giả 。 東đông 方phương 佛Phật 壽thọ 。 同đồng 釋Thích 迦Ca 也dã 。

猶do 是thị 無vô 常thường 者giả 。 光quang 宅trạch 所sở 釋thích 。 意ý 云vân 品phẩm 名danh 無Vô 量Lượng 壽Thọ 。 猶do 是thị 有hữu 量lượng 之chi 佛Phật 。 當đương 來lai 補bổ 處xứ 故cố 。 亦diệc 同đồng 阿A 彌Di 陀Đà 。 此thử 云vân 無vô 量lượng 壽thọ 。 亦diệc 有hữu 觀quán 音âm 補bổ 處xứ 。 同đồng 無vô 常thường 也dã 。

如như 此thử 說thuyết 下hạ 今kim 破phá 也dã 。

偏thiên 摘trích 諸chư 經kinh 者giả 。 方Phương 等Đẳng 楞lăng 嚴nghiêm 般Bát 若Nhã 非phi 一nhất 。 名danh 之chi 為vi 諸chư 。 又hựu 引dẫn 法pháp 華hoa 顯hiển 露lộ 之chi 說thuyết 。 同đồng 歸quy 無vô 常thường 也dã 。

二nhị 途đồ 俱câu 失thất 者giả 。 如như 汝nhữ 所sở 釋thích 。 失thất 卻khước 前tiền 兩lưỡng 教giáo 中trung 兼kiêm 帶đái 大Đại 乘Thừa 之chi 常thường 。 又hựu 失thất 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 之chi 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 義nghĩa 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 對đối 前tiền 教giáo 。 故cố 云vân 二nhị 途đồ 也dã 。

般Bát 若Nhã 佛Phật 母mẫu 者giả 。 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 師sư 者giả 。 諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。 所sở 謂vị 法pháp 也dã 。 佛Phật 性tánh 之chi 法pháp 為vi 師sư 也dã 。

楞lăng 嚴nghiêm 三tam 佛Phật 者giả 。 同đồng 法Pháp 身thân 故cố 。

云vân 何hà 一Nhất 乘Thừa 還hoàn 破phá 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 將tương 佛Phật 性tánh 一Nhất 乘Thừa 破phá 法pháp 華hoa 一Nhất 乘Thừa 也dã 。

故cố 知tri 或hoặc 於ư 方phương 便tiện 者giả 。 體thể 內nội 體thể 外ngoại 俱câu 不bất 知tri 。 即tức 權quyền 實thật 俱câu 迷mê 也dã 。

迷mê 於ư 部bộ 教giáo 者giả 。 部bộ 即tức 攝nhiếp 教giáo 。 教giáo 不bất 攝nhiếp 部bộ 。 如như 方Phương 等Đẳng 部bộ 具cụ 其kỳ 四tứ 教giáo 。 般Bát 若Nhã 具cụ 三tam 。 大đại 師sư 判phán 為vi 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 。 良lương 由do 於ư 此thử 。 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 中trung 常thường 與dữ 涅Niết 槃Bàn 何hà 異dị 。

以dĩ 當đương 現hiện 常thường 者giả 。 現hiện 有hữu 佛Phật 性tánh 之chi 常thường 。 及cập 當đương 有hữu 為vi 常thường 也dã 。

無vô 所sở 間gian 然nhiên 者giả 。 謂vị 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 皆giai 悉tất 具cụ 於ư 。 三tam 德đức 四tứ 德đức 秘bí 藏tạng 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 何hà 得đắc 間gian 之chi 也dã 。

如như 避tị 空không 求cầu 空không 者giả 。 只chỉ 前tiền 無vô 常thường 即tức 是thị 於ư 常thường 。 不bất 須tu 避tị 也dã 。

亦diệc 是thị 顯hiển 發phát 方phương 便tiện 密mật 教giáo 者giả 。 昔tích 無vô 常thường 被bị 覆phú 。 常thường 等đẳng 未vị 開khai 。 名danh 之chi 為vi 密mật 。 今kim 開khai 無vô 常thường 即tức 是thị 於ư 常thường 。 名danh 之chi 為vi 發phát 。 發phát 是thị 開khai 義nghĩa 。 故cố 云vân 顯hiển 發phát 也dã 。

斯tư 教giáo 之chi 喉hầu 衿# 者giả 。 人nhân 之chi 要yếu 者giả 不bất 過quá 其kỳ 喉hầu 。 衣y 之chi 衿# 等đẳng 。 常thường 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。

眾chúng 經kinh 之chi 心tâm 首thủ 者giả 。 如như 身thân 以dĩ 心tâm 首thủ 為vi 主chủ 。 遍biến 攝nhiếp 諸chư 法pháp 。 常thường 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 遍biến 諸chư 心tâm 首thủ 也dã 。

窟quật 宅trạch 者giả 。 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 。 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 宅trạch 也dã 。

若nhược 嶷# 然nhiên 常thường 者giả 。 即tức 他tha 人nhân 破phá 諸chư 經kinh 常thường 。 獨độc 立lập 涅Niết 槃Bàn 為vi 嶷# 然nhiên 也dã 。

本bổn 為vi 大đại 事sự 者giả 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 以dĩ 因nhân 果quả 化hóa 儀nghi 。 名danh 之chi 為vi 事sự 。 故cố 分phần/phân 字tự 釋thích 也dã 。

常thường 機cơ 常thường 感cảm 者giả 。 即tức 不bất 思tư 議nghị 感cảm 應ứng 。 為vi 因nhân 緣duyên 也dã 。

常thường 立lập 諸chư 法pháp 者giả 。 立lập 謂vị 建kiến 立lập 。 一Nhất 乘Thừa 之chi 體thể 。 因nhân 果quả 所sở 取thủ 。 故cố 名danh 為vi 事sự 也dã 。

師sư 弟đệ 俱câu 常thường 者giả 。 常thường 是thị 佛Phật 師sư 。 佛Phật 是thị 弟đệ 子tử 。 師sư 弟đệ 不bất 二nhị 。 故cố 曰viết 俱câu 常thường 也dã 。

不bất 動động 果quả 報báo 者giả 。 常thường 住trụ 果quả 也dã 。

淨tịnh 是thị 正Chánh 法Pháp 者giả 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 正Chánh 法Pháp 。 能năng 生sanh 智trí 故cố 。

先tiên 所sở 修tu 習tập 。 四tứ 法pháp 相tướng 貌mạo 者giả 。 斥xích 三tam 修tu 文văn 。 即tức 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 等đẳng 為vi 四tứ 法pháp 也dã 。

治trị 其kỳ 本bổn 病bệnh 者giả 。 是thị 真chân 常thường 作tác 其kỳ 邪tà 解giải 。 名danh 之chi 為vi 病bệnh 。 依y 本bổn 而nhi 說thuyết 。 故cố 云vân 本bổn 病bệnh 也dã 。

無vô 二nhị 二nhị 用dụng 者giả 。 即tức 體thể 而nhi 用dụng 。 故cố 云vân 二nhị 也dã 。

四tứ 悉tất 無vô 間gian 者giả 。 遍biến 收thu 諸chư 法pháp 。 自tự 在tại 說thuyết 也dã 。

常thường 間gian 隔cách 下hạ 結kết 四tứ 悉tất 意ý 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 結kết 文văn 仍nhưng 不bất 次thứ 第đệ 。 初sơ 即tức 世thế 界giới 。 第đệ 二nhị 妙diệu 理lý 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 為vi 人nhân 第đệ 三tam 。 對đối 治trị 第đệ 四tứ 。 亦diệc 是thị 顯hiển 不bất 次thứ 而nhi 論luận 次thứ 。 名danh 常thường 四tứ 悉tất 也dã 。

埋mai 沒một 圓viên 能năng 等đẳng 者giả 。 埋mai 圓viên 四tứ 悉tất 。 毀hủy 害hại 諸chư 常thường 。 論luận 常thường 即tức 釋thích 論luận 。 皆giai 有hữu 雙song 非phi 之chi 義nghĩa 。 故cố 云vân 害hại 也dã 。

難nan 可khả 毀hủy 壞hoại 者giả 。 不bất 為vi 六lục 道đạo 偏thiên 小tiểu 之chi 所sở 壞hoại 也dã 。

說thuyết 有hữu 三tam 世thế 者giả 。 事sự 有hữu 三tam 世thế 。 理lý 無vô 三tam 世thế 。 故cố 引dẫn 淨tịnh 名danh 非phi 謂vị 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 菩Bồ 提Đề 名danh 果quả 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 果quả 果quả 。 故cố 非phi 三tam 世thế 也dã 。

寧ninh 會hội 得đắc 旨chỉ 者giả 。 即tức 是thị 下hạ 文văn 四tứ 出xuất 偈kệ 。 三tam 世thế 有hữu 法pháp 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 等đẳng 四tứ 處xứ 出xuất 之chi 。 名danh 四tứ 出xuất 也dã 。 古cổ 人nhân 亦diệc 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 四tứ 柱trụ 。 如như 屋ốc 無vô 柱trụ 。 其kỳ 舍xá 即tức 傾khuynh 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 也dã 。

次thứ 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 下hạ 。 歷lịch 七thất 方phương 便tiện 一nhất 一nhất 開khai 文văn 。 如như 文văn 。

自tự 此thử 之chi 前tiền 者giả 。 迦Ca 葉Diếp 童đồng 子tử 自tự 敘tự 。 未vị 聞văn 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。 皆giai 偏thiên 曲khúc 故cố 。 名danh 之chi 為vi 邪tà 。 非phi 謂vị 同đồng 於ư 外ngoại 道đạo 邪tà 也dã 。

開khai 諸chư 有hữu 餘dư 者giả 。 七thất 方phương 便tiện 皆giai 開khai 入nhập 無vô 餘dư 也dã 。

作tác 親thân 開khai 正chánh 者giả 。 令linh 生sanh 法Pháp 身thân 故cố 。 作tác 主chủ 開khai 緣duyên 者giả 緣duyên 顯hiển 正chánh 故cố 。 作tác 師sư 開khai 了liễu 者giả 。 三tam 因nhân 具cụ 足túc 故cố 。 故cố 能năng 榮vinh 能năng 生sanh 能năng 成thành 。 同đồng 入nhập 秘bí 藏tạng 也dã 。

開khai 境cảnh 界giới 性tánh 者giả 。 六lục 道đạo 陰ấm 入nhập 界giới 等đẳng 即tức 因nhân 性tánh 。 故cố 云vân 境cảnh 界giới 也dã 。 亦diệc 乞khất 開khai 五ngũ 種chủng 佛Phật 性tánh 。 故cố 云vân 果quả 性tánh 等đẳng 也dã 。

何hà 人nhân 等đẳng 者giả 。 人nhân 即tức 七thất 方phương 便tiện 人nhân 。 法pháp 七thất 方phương 便tiện 法pháp 。 教giáo 行hành 等đẳng 之chi 悉tất 倒đảo 。 何hà 位vị 者giả 。 證chứng 得đắc 之chi 位vị 。 何hà 用dụng 者giả 。 諸chư 方phương 便tiện 人nhân 化hóa 物vật 之chi 用dụng 也dã 。

更cánh 有hữu 善thiện 惡ác 者giả 。 人nhân 天thiên 為vi 善thiện 。 四tứ 趣thú 是thị 惡ác 也dã 。

竪thụ 深thâm 橫hoạnh/hoành 廣quảng 等đẳng 者giả 。 七thất 方phương 便tiện 人nhân 皆giai 倒đảo 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 底để 名danh 為vi 深thâm 。 橫hoạnh/hoành 收thu 九cửu 界giới 之chi 善thiện 惡ác 。 故cố 云vân 為vi 廣quảng 。 廣quảng 故cố 無vô 邊biên 。 深thâm 故cố 無vô 底để 也dã 。

能năng 建kiến 大đại 義nghĩa 者giả 。 以dĩ 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 為vi 大đại 也dã 。

具cụ 攝nhiếp 因nhân 果quả 等đẳng 者giả 。 因nhân 即tức 三tam 因nhân 。 果quả 是thị 三tam 德đức 四tứ 德đức 。 果quả 用dụng 無vô 盡tận 。 故cố 方phương 萬vạn 德đức 也dã 。

五ngũ 法pháp 並tịnh 常thường 者giả 。 以dĩ 常thường 冠quan 之chi 。 無vô 非phi 常thường 也dã 。

非phi 色sắc 為vi 色sắc 者giả 。 法Pháp 身thân 無vô 色sắc 。 應ưng 身thân 為vi 色sắc 也dã 。

用dụng 無vô 窮cùng 者giả 。 善thiện 惡ác 之chi 用dụng 。 九cửu 界giới 不bất 同đồng 。 故cố 無vô 窮cùng 也dã 。

佛Phật 具cụ 此thử 五ngũ 故cố 以dĩ 施thí 人nhân 者giả 。 只chỉ 由do 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 同đồng 具cụ 此thử 五ngũ 。 故cố 此thử 五ngũ 示thị 之chi 名danh 施thí 。 非phi 謂vị 別biệt 施thí 。 故cố 法pháp 華hoa 中trung 等đẳng 賜tứ 大đại 車xa 。 是thị 子tử 本bổn 有hữu 名danh 之chi 為vi 等đẳng 。 子tử 無vô 盡tận 故cố 。 施thí 亦diệc 無vô 盡tận 也dã 。

中trung 間gian 可khả 知tri 者giả 。 鹿lộc 苑uyển 之chi 後hậu 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。 二nhị 蘇tô 為vi 中trung 。 皆giai 有hữu 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 。 未vị 云vân 二nhị 果quả 無vô 差sai 。 故cố 云vân 可khả 知tri 也dã 。

是thị 常thường 法pháp 印ấn 者giả 。 實thật 相tướng 之chi 印ấn 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 通thông 印ấn 諸chư 法pháp 。 無vô 非phi 常thường 也dã 。

即tức 是thị 行hành 常thường 者giả 。 初sơ 後hậu 二nhị 施thí 皆giai 檀đàn 波ba 羅la 。 六Lục 度Độ 具cụ 足túc 。 名danh 之chi 為vi 行hành 也dã 。

必tất 有hữu 其kỳ 人nhân 者giả 。 能năng 施thí 所sở 施thí 。 皆giai 是thị 人nhân 常thường 也dã 。

有hữu 種chủng 種chủng 義nghĩa 者giả 。 如như 下hạ 答đáp 文văn 。 善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 等đẳng 。 度độ 答đáp 三Tam 身Thân 四tứ 身thân 之chi 義nghĩa 。 故cố 云vân 種chủng 種chủng 也dã 。

初sơ 後hậu 皆giai 受thọ 皆giai 食thực 皆giai 不bất 食thực 者giả 。 初sơ 皆giai 食thực 約ước 無vô 常thường 。 不bất 不bất 食thực 法Pháp 身thân 。 即tức 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 也dã 。 後hậu 皆giai 食thực 約ước 開khai 開khai 常thường 。 皆giai 不bất 食thực 約ước 常thường 身thân 。 同đồng 入nhập 秘bí 藏tạng 故cố 也dã 。 開khai 前tiền 不bất 食thực 即tức 後hậu 不bất 食thực 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。 又hựu 約ước 兩lưỡng 重trọng/trùng 初sơ 後hậu 。 若nhược 大đại 緣duyên 所sở 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 為vi 初sơ 者giả 。 華hoa 臺đài 受thọ 職chức 。 頂đảnh 受thọ 光quang 明minh 。 即tức 是thị 頂đảnh 受thọ 於ư 食thực 。 後hậu 者giả 即tức 是thị 今kim 經kinh 。 開khai 於ư 常thường 宗tông 。 受thọ 純thuần 陀đà 施thí 。 名danh 之chi 為vi 食thực 。 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 不bất 食thực 也dã 。 故cố 重trọng/trùng 初sơ 塵trần 蒙mông 之chi 時thời 。 受thọ 於ư 乳nhũ 粥chúc 。 名danh 之chi 為vi 食thực 。 後hậu 詣nghệ 純thuần 陀đà 舍xá 。 食thực 檀đàn 身thân 羮# 。 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 為vi 不bất 食thực 。 小tiểu 緣duyên 所sở 見kiến 也dã 。 故cố 有hữu 大đại 小tiểu 兩lưỡng 緣duyên 。 皆giai 有hữu 食thực 不bất 食thực 等đẳng 也dã 。

若nhược 依y 楞lăng 嚴nghiêm 下hạ 約ước 教giáo 判phán 。 中trung 間gian 二nhị 蘇tô 皆giai 空không 故cố 等đẳng 。 摩ma 訶ha 衍diễn 門môn 色sắc 即tức 空không 故cố 。 始thỉ 自tự 色sắc 心tâm 。 終chung 乎hồ 種chủng 智trí 。 無vô 非phi 是thị 空không 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。

若nhược 依y 釋thích 論luận 下hạ 證chứng 般Bát 若Nhã 教giáo 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 者giả 取thủ 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。 若nhược 共cộng 般Bát 若Nhã 。 同đồng 前tiền 衍diễn 門môn 空không 。 故cố 等đẳng 也dã 。 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 實thật 相tướng 與dữ 法pháp 華hoa 無vô 別biệt 。 故cố 不bất 云vân 法pháp 華hoa 。 法pháp 華hoa 又hựu 與dữ 涅Niết 槃Bàn 同đồng 味vị 。 與dữ 涅Niết 槃Bàn 常thường 等đẳng 也dã 。

歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 者giả 。 法pháp 約ước 九cửu 界giới 之chi 法pháp 。 教giáo 即tức 七thất 方phương 便tiện 人nhân 。 皆giai 是thị 雙song 非phi 之chi 理lý 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。

三tam 指chỉ 分phân 明minh 者giả 。 中trung 道đạo 見kiến 性tánh 也dã 。 今kim 是thị 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 止Chỉ 觀Quán 文văn 中trung 喻dụ 於ư 三tam 觀quán 。 中trung 觀quán 中trung 道đạo 。 能năng 所sở 不bất 二nhị 也dã 。

大đại 覺giác 者giả 。 大đại 是thị 妙diệu 之chi 別biệt 名danh 。 大đại 即tức 妙diệu 也dã 。

如như 此thử 諸chư 常thường 者giả 。 六lục 即tức 不bất 同đồng 。 皆giai 名danh 為vi 常thường 。 故cố 云vân 諸chư 也dã 。 六lục 者giả 簡giản 濫lạm 。 即tức 者giả 簡giản 離ly 。 故cố 依y 圓viên 常thường 以dĩ 判phán 之chi 。

阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 翻phiên 名danh 可khả 知tri 者giả 。 此thử 翻phiên 為vì 無vô 上thượng 道Đạo 。 亦diệc 云vân 果quả 智trí 也dã 。

法pháp 理lý 具cụ 足túc 者giả 。 法pháp 謂vị 教giáo 法pháp 。 理lý 即tức 三tam 德đức 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 理lý 。 開khai 前tiền 偏thiên 教giáo 偏thiên 理lý 。 皆giai 入nhập 圓viên 常thường 。 故cố 云vân 其kỳ 足túc 。 一nhất 開khai 一nhất 切thiết 開khai 等đẳng 。 若nhược 不bất 云vân 一nhất 切thiết 。 未vị 名danh 具cụ 足túc 也dã 。

依y 而nhi 行hành 施thí 者giả 。 依y 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 之chi 施thí 無vô 作tác 之chi 檀đàn 。 故cố 云vân 具cụ 足túc 也dã 。

經Kinh 云vân 得đắc 菩Bồ 提Đề 等đẳng 者giả 。 菩Bồ 提Đề 是thị 果quả 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 果quả 。 秘bí 藏tạng 名danh 同đồng 。 云vân 具cụ 足túc 也dã 。

初sơ 總tổng 非phi 不bất 然nhiên 者giả 。 前tiền 劣liệt 後hậu 勝thắng 故cố 也dã 。

冶dã 城thành 者giả 。 寺tự 名danh 。 秀tú 法Pháp 師sư 。 在tại 上thượng 無vô 解giải 。 開khai 善thiện 藏tạng 法Pháp 師sư 。 亦diệc 同đồng 在tại 彼bỉ 。 名danh 目mục 不bất 同đồng 者giả 。 未vị 見kiến 文văn 也dã 。

一nhất 有hữu 智trí 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 即tức 無vô 斷đoạn 。 未vị 得đắc 種chủng 智trí 即tức 無vô 智trí 。 後hậu 施thí 者giả 。 難nạn/nan 智trí 斷đoạn 具cụ 足túc 也dã 。

有hữu 聖thánh 號hiệu 等đẳng 者giả 。 眾chúng 生sanh 無vô 聖thánh 號hiệu 。 佛Phật 是thị 聖thánh 人nhân 。 同đồng 天Thiên 中Trung 天Thiên 。 故cố 有hữu 聖thánh 號hiệu 。

具cụ 度độ 眼nhãn 等đẳng 者giả 。 度độ 即tức 六Lục 度Độ 。 眼nhãn 是thị 五ngũ 眼nhãn 也dã 。

經Kinh 云vân 乃nãi 至chí 慧tuệ 眼nhãn 者giả 。 不bất 云vân 天thiên 眼nhãn 。 意ý 云vân 天thiên 眼nhãn 同đồng 於ư 肉nhục 眼nhãn 。 但đãn 有hữu 障chướng 無vô 障chướng 別biệt 耳nhĩ 。

得đắc 五ngũ 果quả 不bất 得đắc 五ngũ 果quả 者giả 。 持trì 小tiểu 望vọng 大đại 。 大Đại 乘Thừa 不bất 食thực 。 只chỉ 是thị 世thế 間gian 之chi 果quả 。 故cố 云vân 不bất 消tiêu 等đẳng 。

經Kinh 云vân 消tiêu 化hóa 者giả (# 呼hô 瓜qua 呼hô 覇phách 二nhị 反phản )# 。 說thuyết 文văn 云vân 。 化hóa 變biến 也dã 。 謂vị 變biến 化hóa 無vô 常thường 也dã 。

初sơ 既ký 備bị 舉cử 者giả 。 初sơ 明minh 自tự 他tha 。 後hậu 四tứ 皆giai 合hợp 。 自tự 他tha 文văn 足túc 。 且thả 云vân 是thị 自tự 意ý 不bất 煩phiền 文văn 也dã 。

芰kị 角giác 難nan 解giải 者giả 。 將tương 小tiểu 緣duyên 初sơ 。 難nạn/nan 大đại 緣duyên 後hậu 。 將tương 後hậu 竝tịnh 初sơ 。 文văn 義nghĩa 交giao 角giác 。 故cố 云vân 難nan 解giải 。 芰kị 字tự (# 奇kỳ 寄ký 反phản )# 草thảo 名danh 也dã 。

眷quyến 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 以dĩ 釋Thích 迦Ca 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 應ưng 是thị 未vị 成thành 以dĩ 前tiền 說thuyết 。

遣khiển 大đại 弟đệ 子tử 。 即tức 無vô 邊biên 身thân 菩Bồ 薩Tát 是thị 也dã 。

則tắc 涇kính 渭# 皎hiệu 然nhiên 者giả 。 涇kính 渭# 清thanh 濁trược 。 大đại 小tiểu 所sở 見kiến 。 清thanh 濁trược 自tự 分phần/phân 也dã 。

勝thắng 天thiên 王vương 等đẳng 者giả 。 四tứ 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 證chứng 於ư 初sơ 也dã 。

像tượng 法pháp 決quyết 疑nghi 經kinh 者giả 。 證chứng 後hậu 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 大đại 師sư 判phán 結kết 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 故cố 以dĩ 引dẫn 之chi 也dã 。

今kim 更cánh 對đối 教giáo 主chủ 等đẳng 者giả 。 四tứ 教giáo 教giáo 主chủ 不bất 同đồng 也dã 。

未vị 有hữu 通thông 明minh 者giả 。 六Lục 通Thông 三Tam 明Minh 也dã 。

能năng 五ngũ 益ích 他tha 者giả 。 受thọ 乳nhũ 粥chúc 施thí 。 即tức 是thị 益ích 他tha 也dã 。

初sơ 成thành 為vi 難nạn/nan 者giả 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 斷đoạn 結kết 之chi 時thời 也dã 。

入nhập 聖thánh 人nhân 位vị 者giả 。 到đáo 七thất 地địa 之chi 時thời 。 捨xả 外ngoại 凡phàm 法pháp 。 證chứng 羅La 漢Hán 地địa 。 故cố 云vân 聖thánh 也dã 。 仍nhưng 未vị 有hữu 天Thiên 中Trung 天Thiên 。 名danh 到đáo 佛Phật 地địa 故cố 。

非phi 是thị 正chánh 使sử 無vô 常thường 之chi 身thân 者giả 。 異dị 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 云vân 非phi 也dã 。

已dĩ 具cụ 亡vong 三tam 三tam 檀đàn 者giả 。 三tam 輪luân 空không 故cố 。 能năng 施thí 所sở 施thí 物vật 體thể 皆giai 亡vong 。 小tiểu 般Bát 若Nhã 云vân 無vô 住trụ 相tương/tướng 布bố 施thí 也dã 。

未vị 得đắc 佛Phật 眼nhãn 者giả 。 得đắc 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 未vị 到đáo 佛Phật 地địa 故cố 也dã 。

佛Phật 答đáp 我ngã 成thành 佛Phật 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 開khai 迹tích 顯hiển 本bổn 壽thọ 量lượng 之chi 文văn 也dã 。

示thị 初sơ 成thành 初sơ 受thọ 後hậu 成thành 後hậu 受thọ 等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 大đại 小tiểu 二nhị 緣duyên 所sở 見kiến 。 初sơ 後hậu 兩lưỡng 重trọng/trùng 之chi 迹tích 。 以dĩ 為vi 初sơ 後hậu 也dã 。

豈khởi 可khả 以dĩ 見kiến 劣liệt 之chi 初sơ 者giả 。 三tam 藏tạng 佛Phật 初sơ 。 難nan 勝thắng 見kiến 之chi 後hậu 者giả 。 大đại 緣duyên 所sở 見kiến 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 後hậu 也dã 。 其kỳ 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。 開khai 昔tích 五ngũ 果quả 。 成thành 今kim 五ngũ 果quả 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 指chỉ 客khách 作tác 子tử 即tức 長trưởng 者giả 兒nhi 。 更cánh 無vô 異dị 途đồ 。 故cố 云vân 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 也dã 。

身thân 有hữu 離ly 合hợp 者giả 。 前tiền 難nạn/nan 雖tuy 離ly 為vi 四tứ 。 合hợp 是thị 無vô 常thường 也dã 。 佛Phật 答đáp 雖tuy 離ly 五ngũ 身thân 。 金kim 剛cang 從tùng 喻dụ 。 喻dụ 於ư 常thường 法pháp 二nhị 身thân 。 故cố 云vân 四tứ 身thân 五ngũ 身thân 等đẳng 也dã 。 經kinh 將tương 無vô 字tự 。 冠quan 煩phiền 惱não 身thân 。 無vô 即tức 是thị 破phá 。 破phá 於ư 四tứ 身thân 。 故cố 云vân 無vô 後hậu 邊biên 身thân 。 後hậu 邊biên 即tức 是thị 無vô 常thường 。 故cố 但đãn 破phá 三Tam 身Thân 。 無vô 常thường 即tức 常thường 。 亦diệc 是thị 雙song 用dụng 。 故cố 經kinh 不bất 言ngôn 也dã 。

常thường 是thị 此thử 教giáo 之chi 首thủ 者giả 。 同đồng 純thuần 陀đà 施thí 。 開khai 其kỳ 常thường 宗tông 。 正chánh 當đương 其kỳ 首thủ 也dã 。

殆đãi 絕tuyệt 者giả 。 殆đãi 猶do 危nguy 也dã 。 幾kỷ 也dã 。 故cố 書thư 云vân 。 人nhân 生sanh 幾kỷ 亡vong 也dã 。

光quang 明minh 者giả 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 者giả 。 引dẫn 下hạ 文văn 德đức 王vương 品phẩm 。 此thử 是thị 大đại 緣duyên 初sơ 受thọ 頂đảnh 光quang 明minh 之chi 食thực 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。

今kim 非phi 始thỉ 斷đoạn 者giả 。 我ngã 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 等đẳng 是thị 也dã 。

大đại 小tiểu 雙song 非phi 等đẳng 者giả 。 皆giai 顯hiển 中trung 道đạo 也dã 。 食thực 非phi 不bất 食thực 身thân 。 非phi 不bất 食thực 非phi 是thị 常thường 身thân 。 皆giai 二nhị 邊biên 故cố 。 乃nãi 即tức 金kim 剛cang 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 玄huyền 而nhi 復phục 玄huyền 者giả 大đại 小tiểu 雙song 非phi 。 即tức 是thị 一nhất 玄huyền 。 約ước 其kỳ 久cửu 遠viễn 。 非phi 迹tích 不bất 食thực 。 又hựu 是thị 一nhất 玄huyền 。 故cố 云vân 復phục 也dã 。

無vô 差sai 明minh 矣hĩ 者giả 。 結kết 其kỳ 答đáp 意ý 。 純thuần 陀đà 何hà 故cố 強cường/cưỡng 持trì 無vô 常thường 。 而nhi 難nạn/nan 於ư 常thường 。 諸chư 難nạn 例lệ 此thử 也dã 。

通thông 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 若nhược 論luận 菩Bồ 薩Tát 。 斷đoạn 不bất 斷đoạn 異dị 。 證chứng 果Quả 之chi 時thời 。 皆giai 未vị 見kiến 性tánh 故cố 也dã 。

入nhập 金kim 剛cang 定định 者giả 。 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 斷đoạn 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 。 即tức 入nhập 妙diệu 覺giác 。 故cố 云vân 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。

智trí 斷đoạn 無vô 殊thù 得đắc 名danh 時thời 異dị 者giả 。 大Đại 乘Thừa 智trí 斷đoạn 。 初sơ 證chứng 菩Bồ 提Đề 智trí 亦diệc 得đắc 於ư 斷đoạn 。 後hậu 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 智trí 斷đoạn 亦diệc 具cụ 。 得đắc 名danh 不bất 同đồng 耳nhĩ 。

有hữu 輪Luân 王Vương 相tương/tướng 是thị 人nhân 中trung 天thiên 者giả 。 雖tuy 是thị 人nhân 王vương 。 遊du 四tứ 天thiên 下hạ 。 亦diệc 云vân 飛Phi 行Hành 皇Hoàng 帝Đế 。 故cố 云vân 人nhân 中trung 天thiên 也dã 。

即tức 初sơ 果quả 位vị 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 。 作tác 淨tịnh 天thiên 之chi 天thiên 者giả 。 即tức 是thị 淨tịnh 居cư 天thiên 之chi 三tam 果quả 人nhân 也dã 。

乃nãi 至chí 者giả 。 越việt 於ư 二nhị 果quả 故cố 也dã 。

猶do 是thị 眾chúng 生sanh 者giả 。 未vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 同đồng 於ư 凡phàm 夫phu 也dã 。

得đắc 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 者giả 。 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 因nhân 破phá 界giới 內nội 煩phiền 惱não 魔ma 。 得đắc 法Pháp 性tánh 身thân 。 破phá 陰ấm 死tử 魔ma 者giả 。 分phần/phân 破phá 二nhị 死tử 也dã 。

得đắc 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 者giả 。 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 金kim 剛cang 定định 。 正chánh 破phá 天thiên 魔ma 也dã 。

無vô 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 之chi 魔ma 者giả 。 具cụ 足túc 應ưng 云vân 常thường 無vô 常thường 等đẳng 八bát 倒đảo 魔ma 也dã 。

不bất 見kiến 理lý 檀đàn 者giả 。 檀đàn 不bất 具cụ 足túc 。 能năng 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。

先tiên 已dĩ 通thông 達đạt 者giả 。 十thập 二nhị 部bộ 法pháp 。 遍biến 攝nhiếp 六Lục 度Độ 五ngũ 眼nhãn 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。

財tài 法pháp 事sự 理lý 者giả 。 檀đàn 是thị 於ư 事sự 。 即tức 事sự 而nhi 理lý 。 故cố 云vân 法pháp 也dã 。

過quá 於ư 人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 七thất 方phương 便tiện 人nhân 也dã 。 分phần/phân 得đắc 佛Phật 眼nhãn 。 地địa 住trụ 已dĩ 上thượng 所sở 見kiến 。

今kim 佛Phật 答đáp 法pháp 檀đàn 一nhất 事sự 者giả 。 通thông 達đạt 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 。 施thí 於ư 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 檀đàn 也dã 。

餘dư 度độ 五ngũ 眼nhãn 者giả 。 五ngũ 度độ 四tứ 眼nhãn 。 度độ 約ước 於ư 行hành 。 眼nhãn 約ước 於ư 諦đế 。 故cố 云vân 度độ 眼nhãn 也dã 。

經Kinh 云vân 實thật 亦diệc 不bất 食thực 者giả 。 法pháp 本bổn 無vô 食thực 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 受thọ 純thuần 陀đà 耳nhĩ 。

請thỉnh 住trụ 未vị 申thân 者giả 。 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 。 既ký 未vị 蒙mông 允duẫn 許hứa 。 故cố 不bất 敢cảm 請thỉnh 也dã 。

眾chúng 未vị 能năng 達đạt 者giả 。 但đãn 覩đổ 其kỳ 應ưng 迹tích 。 未vị 達đạt 法Pháp 身thân 之chi 本bổn 。 故cố 云vân 深thâm 奧áo 也dã 。

夫phu 如Như 來Lai 者giả 。 下hạ 他tha 解giải 意ý 。 謂vị 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 故cố 云vân 夫phu 也dã 。 本bổn 無vô 去khứ 住trụ 。 法Pháp 身thân 心tâm 體thể 也dã 。 只chỉ 者giả 是thị 住trụ 。 眾chúng 生sanh 見kiến 去khứ 。 諸chư 佛Phật 見kiến 住trụ 也dã 。

去khứ 相tương/tướng 宛uyển 然nhiên 而nhi 恆hằng 在tại 者giả 。 佛Phật 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 雙song 林lâm 示thị 滅diệt 。 名danh 之chi 為vi 相tương/tướng 。 而nhi 恆hằng 在tại 者giả 。 其kỳ 實thật 不bất 滅diệt 也dã 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 眾chúng 見kiến 劫kiếp 盡tận 等đẳng 。 常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 。 及cập 餘dư 諸chư 住trú 處xứ 。 即tức 是thị 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 也dã 。

住trụ 相tương/tướng 不bất 去khứ 而nhi 常thường 去khứ 者giả 。 如Như 來Lai 現hiện 生sanh 王vương 宮cung 出xuất 家gia 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 相tương/tướng 。 而nhi 常thường 去khứ 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 生sanh 難nan 遭tao 之chi 想tưởng 。 恆hằng 惜tích 恣tứ 之chi 心tâm 等đẳng 。 即tức 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 也dã 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 今kim 難nạn/nan 意ý 。 斥xích 大đại 小tiểu 去khứ 住trụ 自tự 是thị 如Như 來Lai 於ư 眾chúng 者giả 。 即tức 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 及cập 純thuần 陀đà 等đẳng 。 有hữu 何hà 益ích 耶da 。

注chú 云vân 云vân 者giả 。 難nạn/nan 意ý 如như 此thử 也dã 。 破phá 無vô 量lượng 惡ác 。 如như 下hạ 用dụng 文văn 。 破phá 邪tà 入nhập 正chánh 等đẳng 。 皆giai 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 故cố 經Kinh 云vân 應ưng 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 且thả 舉cử 純thuần 陀đà 一nhất 人nhân 。 即tức 具cụ 四tứ 悉tất 益ích 也dã 。

悉tất 為vi 緣duyên 耳nhĩ 等đẳng 者giả 。 故cố 知tri 純thuần 陀đà 。 能năng 為vi 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 。 作tác 四tứ 悉tất 得đắc 益ích 者giả 。 住trụ 之chi 緣duyên 也dã 。

亦diệc 去khứ 住trụ 者giả 。 應ưng 身thân 見kiến 去khứ 。 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 宜nghi 見kiến 去khứ 住trụ 。 皆giai 得đắc 益ích 也dã 。 非phi 去khứ 非phi 住trụ 。 准chuẩn 理lý 說thuyết 之chi 。

嘉gia 名danh 先tiên 立lập 者giả 。 善thiện 也dã 。 善thiện 瑞thụy 先tiên 彰chương 。 故cố 云vân 妙diệu 義nghĩa 。

竪thụ 無vô 底để 際tế 者giả 。 如như 前tiền 十thập 義nghĩa 。 自tự 行hành 因nhân 果quả 。 化hóa 他tha 能năng 所sở 等đẳng 至chí 極cực 之chi 際tế 也dã 。

絕tuyệt 倫luân 葢# 世thế 者giả 。 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 。 不bất 可khả 為vi 儔trù 也dã 。

得đắc 大đại 名danh 利lợi 者giả 。 名danh 即tức 十thập 妙diệu 。 利lợi 即tức 五ngũ 果quả 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 名danh 為vi 大đại 也dã 。

十thập 讓nhượng 居cư 後hậu 者giả 。 居cư 大đại 眾chúng 之chi 後hậu 也dã 。 五ngũ 果quả 當đương 先tiên 。 讓nhượng 雖tuy 居cư 後hậu 。 供cung 即tức 先tiên 當đương 也dã 。

用dụng 滿mãn 檀đàn 度độ 者giả 。 利lợi 他tha 之chi 用dụng 。 令linh 眾chúng 檀đàn 滿mãn 。 名danh 之chi 為vi 德đức 也dã 。

滿mãn 足túc 貫quán 上thượng 四tứ 俱câu 足túc 故cố 者giả 。 名danh 利lợi 德đức 等đẳng 皆giai 滿mãn 足túc 也dã 。

更cánh 舉cử 六lục 難nạn/nan 者giả 。 如như 經kinh 人nhân 身thân 。 持trì 戒giới 。 值trị 佛Phật 。 生sanh 行hành 。 聞văn 法Pháp 。 獻hiến 供cung 。 後hậu 轉chuyển 難nạn/nan 前tiền 。 故cố 云vân 復phục 難nan 於ư 是thị 也dã 。

華hoa 表biểu 輪Luân 王Vương 者giả 。 華hoa 理lý 三tam 千thiên 年niên 一nhất 現hiện 。 現hiện 即tức 大đại 海hải 輪Luân 王Vương 路lộ 現hiện 。 輪Luân 王Vương 當đương 出xuất 。 故cố 云vân 表biểu 也dã 。

作tác 法Pháp 王Vương 者giả 。 德đức 願nguyện 既ký 滿mãn 同đồng 輪Luân 王Vương 兆triệu 。 故cố 云vân 必tất 作tác 法Pháp 王Vương 也dã 。

於ư 他tha 為vi 難nạn/nan 者giả 。 且thả 據cứ 不bất 值trị 佛Phật 者giả 為vi 難nạn/nan 。 故cố 云vân 純thuần 陀đà 易dị 也dã 。

眾chúng 莫mạc 能năng 先tiên 者giả 。 合hợp 上thượng 孤cô 明minh 獨độc 秀tú 之chi 意ý 也dã 。

名danh 與dữ 法pháp 合hợp 者giả 。 既ký 稱xưng 為vi 妙diệu 。 妙diệu 即tức 實thật 相tướng 。 與dữ 法Pháp 寶bảo 合hợp 也dã 。

心tâm 與dữ 佛Phật 合hợp 者giả 。 不bất 思tư 議nghị 心tâm 。 三tam 智trí 具cụ 足túc 。 故cố 與dữ 佛Phật 合hợp 也dã 。 名danh 與dữ 僧Tăng 合hợp 。 智trí 契khế 於ư 境cảnh 。 和hòa 合hợp 名danh 僧Tăng 。 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 也dã 。

歎thán 其kỳ 得đắc 主chủ 心tâm 如như 佛Phật 心tâm 者giả 。 猶do 如như 忠trung 臣thần 。 能năng 應ưng 主chủ 心tâm 也dã 。 純thuần 陀đà 居cư 眾chúng 之chi 首thủ 。 心tâm 同đồng 佛Phật 心tâm 也dã 。

而nhi 等đẳng 梵Phạm 王Vương 者giả 。 梵Phạm 王Vương 是thị 請thỉnh 佛Phật 之chi 主chủ 。 與dữ 純thuần 陀đà 請thỉnh 佛Phật 。 開khai 常thường 意ý 同đồng 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。

如như 有hữu 端đoan 首thủ 者giả 。 眾chúng 歎thán 之chi 首thủ 。 獨độc 一nhất 人nhân 故cố 也dã 。 故cố 云vân 文Văn 殊Thù 為vi 首thủ 等đẳng 。

復phục 是thị 一nhất 讓nhượng 者giả 。 前tiền 有hữu 十thập 。 故cố 更canh 著trước 復phục 言ngôn 。 即tức 成thành 十thập 一nhất 也dã 。

善thiện 利lợi 所sở 離ly 者giả 。 既ký 得đắc 於ư 戒giới 。 任nhậm 運vận 離ly 四tứ 惡ác 趣thú 也dã 。

佛Phật 不bất 染nhiễm 世thế 法pháp 者giả 。 不bất 為vị 世thế 間gian 。 八bát 法pháp 之chi 所sở 行hành 也dã 。 以dĩ 不bất 染nhiễm 人nhân 。 說thuyết 此thử 法pháp 故cố 。 故cố 云vân 聞văn 法Pháp 難nạn/nan 也dã 。

不bất 願nguyện 諸chư 有hữu 者giả 。 不bất 求cầu 人nhân 天thiên 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 等đẳng 也dã 。

總tổng 明minh 三Tam 寶Bảo 益ích 者giả 。 如Như 來Lai 即tức 佛Phật 寶bảo 。 僧Tăng 中trung 即tức 僧Tăng 寶bảo 。 演diễn 說thuyết 即tức 法Pháp 寶bảo 。 故cố 云vân 益ích 也dã 。

是thị 善thiện 權quyền 益ích 者giả 。 雲vân 喻dụ 應ưng 力lực 。 慧tuệ 雲vân 既ký 騰đằng 。 煩phiền 惱não 頓đốn 盡tận 。 故cố 云vân 清thanh 凉# 也dã 。

此thử 明minh 親thân 益ích 者giả 。 實thật 智trí 之chi 母mẫu 。 權quyền 智trí 為vi 父phụ 也dã 。

撥bát 亂loạn 反phản 正chánh 者giả 。 一nhất 切thiết 邪tà 從tùng 皆giai 歸quy 於ư 主chủ 。 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 亂loạn 於ư 行hành 人nhân 。 聖thánh 日nhật 高cao 懸huyền 。 大đại 夜dạ 斯tư 朗lãng 。 故cố 云vân 主chủ 益ích 也dã 。

夫phu 六lục 難nạn/nan 展triển 轉chuyển 相tương 依y 者giả 。 得đắc 人nhân 身thân 者giả 。 由do 持trì 戒giới 故cố 。 既ký 得đắc 人nhân 身thân 。 則tắc 能năng 見kiến 佛Phật 出xuất 世thế 。 由do 佛Phật 出xuất 世thế 。 得đắc 值trị 佛Phật 生sanh 信tín 聞văn 法Pháp 。 由do 聞văn 法Pháp 故cố 。 供cung 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

無vô 佛Phật 亦diệc 有hữu 者giả 。 人nhân 身thân 持trì 戒giới 聞văn 法Pháp 等đẳng 三tam 。 佛Phật 不bất 出xuất 世thế 。 此thử 三tam 亦diệc 有hữu 。 或hoặc 於ư 獨Độc 覺Giác 聞văn 法Pháp 故cố 也dã 。 自tự 失thất 己kỷ 利lợi 。 不bất 得đắc 五ngũ 果quả 。 又hựu 障chướng 他tha 人nhân 。 令linh 他tha 不bất 得đắc 五ngũ 果quả 故cố 也dã 。

汝nhữ 自tự 鉾mâu 盾# 者giả 。 語ngữ 相tương 違vi 也dã 。 供cung 即tức 是thị 去khứ 。 今kim 復phục 請thỉnh 住trụ 。 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 鉾mâu 盾# 。 鉾mâu 盾# 廣quảng 如như 止Chỉ 觀Quán 記ký 中trung 釋thích 也dã 。

至chí 存tồn 彌di 亡vong 至chí 亡vong 彌di 存tồn 等đẳng 者giả 。 住trụ 即tức 是thị 存tồn 。 去khứ 即tức 是thị 亡vong 。 應ưng 身thân 見kiến 去khứ 。 法Pháp 身thân 見kiến 住trụ 。 經Kinh 云vân 吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 故cố 以dĩ 彌di 存tồn 也dã 。 皆giai 云vân 至chí 者giả 。 本bổn 無vô 去khứ 住trụ 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 而nhi 云vân 去khứ 住trụ 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 不bất 當đương 去khứ 住trụ 。 故cố 云vân 非phi 存tồn 非phi 亡vong 。 約ước 三tam 諦đế 三tam 諦đế 三Tam 身Thân 等đẳng 釋thích 也dã 。 上thượng 約ước 三Tam 身Thân 論luận 其kỳ 存tồn 亡vong 。 約ước 三tam 三tam 諦đế 住trụ 不bất 住trụ 也dã 。

言ngôn 之chi 者giả 訥nột 者giả 。 不bất 可khả 口khẩu 議nghị 。 淨tịnh 名danh 杜đỗ 口khẩu 也dã 。

取thủ 之chi 者giả 失thất 者giả 。 不bất 可khả 意ý 思tư 也dã 。 若nhược 取thủ 於ư 住trụ 則tắc 失thất 於ư 去khứ 。 若nhược 取thủ 於ư 去khứ 則tắc 於ư 住trụ 。 去khứ 住trụ 皆giai 亡vong 。 故cố 云vân 絕tuyệt 其kỳ 情tình 慮lự 也dã 。

知tri 有hữu 六lục 種chủng 下hạ 注chú 云vân 云vân 者giả 。 應ưng 令linh 緣duyên 之chi 六lục 即tức 而nhi 知tri 。 純thuần 陀đà 住trụ 十thập 住trụ 地địa 。 即tức 分phần/phân 真chân 知tri 。 未vị 是thị 究cứu 竟cánh 知tri 也dã 。 境cảnh 界giới 遮già 者giả 。 意ý 在tại 於ư 此thử 也dã 。

下hạ 自tự 息tức 望vọng 。 純thuần 陀đà 既ký 騰đằng 眾chúng 請thỉnh 。 純thuần 陀đà 尚thượng 被bị 於ư 抑ức 。 眾chúng 則tắc 息tức 也dã 。

稱xưng 機cơ 隱ẩn 顯hiển 者giả 。 去khứ 即tức 是thị 隱ẩn 。 住trụ 即tức 是thị 顯hiển 。 或hoặc 時thời 用dụng 住trụ 。 無vô 常thường 用dụng 常thường 。 或hoặc 時thời 用dụng 去khứ 。 常thường 用dụng 無vô 常thường 。 即tức 用dụng 為vi 體thể 。 無vô 常thường 即tức 常thường 。 即tức 體thể 而nhi 用dụng 。 常thường 即tức 無vô 常thường 。 體thể 用dụng 俱câu 寂tịch 。 即tức 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 體thể 用dụng 雙song 照chiếu 。 雙song 用dụng 無vô 無vô 常thường 。 二nhị 鳥điểu 雙song 遊du 俱câu 息tức 。 意ý 在tại 於ư 茲tư 也dã 。 此thử 經Kinh 始thỉ 終chung 不bất 出xuất 三tam 諦đế 。 章chương 安an 所sở 用dụng 。 深thâm 得đắc 其kỳ 旨chỉ 也dã 。

遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 開khai 為vi 常thường 者giả 。 始thỉ 自tự 阿A 鼻Tỳ 。 終chung 乎hồ 等đẳng 覺giác 。 無vô 非phi 常thường 住trụ 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 也dã 。 豈khởi 定định 自tự 他tha 即tức 是thị 勝thắng 他tha 即tức 是thị 劣liệt 。 謂vị 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。 若nhược 定định 執chấp 他tha 則tắc 失thất 於ư 自tự 。 若nhược 定định 執chấp 自tự 則tắc 失thất 於ư 他tha 。 今kim 自tự 即tức 他tha 。 故cố 云vân 能năng 作tác 如như 此thử 勝thắng 用dụng 也dã 。

若nhược 用dụng 於ư 常thường 故cố 無vô 勞lao 請thỉnh 者giả 。 常thường 即tức 是thị 住trụ 故cố 。 若nhược 用dụng 無vô 常thường 復phục 不bất 須tu 請thỉnh 者giả 。 無vô 常thường 是thị 去khứ 。 請thỉnh 復phục 何hà 益ích 也dã 。

故cố 舉cử 二nhị 用dụng 者giả 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 即tức 是thị 常thường 用dụng 。 諸chư 行hành 性tánh 相tướng 。 是thị 無vô 常thường 用dụng 。 故cố 云vân 二nhị 也dã 。

遮già 言ngôn 不bất 應ưng 者giả 。 常thường 無vô 常thường 用dụng 。 皆giai 不bất 應ưng 請thỉnh 也dã 。

一nhất 行hành 苦khổ 觀quán 者giả 。 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 苦khổ 一nhất 句cú 正chánh 標tiêu 苦khổ 觀quán 。 流lưu 轉chuyển 一nhất 句cú 苦khổ 家gia 之chi 相tướng 。 三tam 界giới 下hạ 正chánh 釋thích 苦khổ 觀quán 也dã 。

經Kinh 云vân 有hữu 道đạo 本bổn 性tánh 相tướng 者giả 。 有hữu 即tức 三tam 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 等đẳng 。 道đạo 是thị 六lục 道đạo 本bổn 家gia 之chi 性tánh 。 性tánh 以dĩ 據cứ 內nội 。 本bổn 家gia 之chi 相tướng 。 相tương/tướng 以dĩ 據cứ 外ngoại 。 攬lãm 而nhi 可khả 別biệt 。 能năng 了liễu 此thử 本bổn 。 故cố 云vân 空không 無vô 也dã 。

次thứ 二nhị 行hành 無vô 我ngã 觀quán 者giả 。 經Kinh 云vân 煩phiền 惱não 所sở 纏triền 褁# 者giả 。 凡phàm 言ngôn 我ngã 者giả 。 以dĩ 自tự 在tại 為vi 義nghĩa 。 今kim 既ký 被bị 纏triền 褁# 。 即tức 不bất 自tự 在tại 。 故cố 言ngôn 無vô 我ngã 也dã 。

最tối 後hậu 無vô 餘dư 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 正chánh 是thị 無vô 常thường 之chi 體thể 也dã 。

度độ 此thử 彼bỉ 之chi 彼bỉ 岸ngạn 者giả 度độ 生sanh 死tử 小Tiểu 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 之chi 此thử 彼bỉ 。 到đáo 於ư 中trung 道đạo 涅Niết 槃Bàn 之chi 彼bỉ 岸ngạn 。 於ư 諸chư 彼bỉ 此thử 者giả 。 即tức 是thị 雙song 非phi 雙song 用dụng 諸chư 教giáo 涅Niết 槃Bàn 皆giai 自tự 在tại 也dã 。

三tam 諦đế 一nhất 諦đế 一nhất 諦đế 三tam 諦đế 等đẳng 者giả 。 約ước 體thể 用dụng 相tương/tướng 即tức 。 即tức 用dụng 而nhi 體thể 。 三tam 諦đế 一nhất 諦đế 。 即tức 體thể 而nhi 用dụng 。 一nhất 諦đế 三tam 諦đế 。 體thể 用dụng 俱câu 寂tịch 。 即tức 非phi 三tam 非phi 一nhất 。 體thể 用dụng 俱câu 照chiếu 。 而nhi 三tam 而nhi 一nhất 也dã 。

若nhược 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 云vân 何hà 請thỉnh 住trụ 者giả 。 空không 無vô 住trụ 相tương/tướng 。 去khứ 亦diệc 無vô 去khứ 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 也dã 。 乃nãi 至chí 者giả 。 文văn 略lược 。 應ưng 云vân 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 。 假giả 既ký 非phi 實thật 。 云vân 何hà 請thỉnh 住trụ 等đẳng 。 一nhất 中trung 一nhất 切thiết 中trung 者giả 。 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 不bất 當đương 去khứ 住trụ 。 今kim 云vân 何hà 請thỉnh 。 故cố 以dĩ 遮già 也dã 。

云vân 何hà 下hạ 略lược 斥xích 他tha 釋thích 耳nhĩ 。

以dĩ 顯hiển 此thử 意ý 者giả 。 顯hiển 佛Phật 境cảnh 界giới 意ý 也dã 。

明minh 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 者giả 。 常thường 即tức 無vô 常thường 故cố 。 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 者giả 。 無vô 常thường 即tức 常thường 故cố 。 一nhất 中trung 一nhất 切thiết 中trung 者giả 。 雙song 用dụng 常thường 無vô 常thường 。 故cố 云vân 境cảnh 界giới 意ý 也dã 。

在tại 後hậu 更cánh 釋thích 者giả 。 廣quảng 如như 下hạ 文văn 。 文Văn 殊Thù 議nghị 論luận 中trung 。 諸chư 行hành 性tánh 相tướng 。 悉tất 皆giai 無vô 常thường 等đẳng 。

誠thành 如như 聖thánh 言ngôn 者giả 。 領lãnh 遮già 六lục 難nạn/nan 之chi 意ý 也dã 。

慳san 結kết 漏lậu 斷đoạn 者giả 。 此thử 名danh 猶do 通thông 。 即tức 是thị 分phần/phân 斷đoạn 無vô 明minh 細tế 惑hoặc 。 斷đoạn 德đức 成thành 也dã 。

均quân 大đại 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 等đẳng 。

拔bạt 淵uyên 泉tuyền 之chi 下hạ 者giả 。 譬thí 如như 幼ấu 年niên 。 處xử 雲vân 霄tiêu 之chi 上thượng 者giả 。 等đẳng 大đại 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

謝tạ 無vô 常thường 用dụng 者giả 。 正chánh 是thị 領lãnh 上thượng 涅Niết 槃Bàn 深thâm 奧áo 之chi 義nghĩa 。 是thị 無vô 常thường 用dụng 。 故cố 以dĩ 謝tạ 之chi 。

大đại 眾chúng 苦khổ 至chí 如Như 來Lai 未vị 然nhiên 者giả 。 純thuần 陀đà 以dĩ 騰đằng 請thỉnh 竟cánh 。 又hựu 自tự 慇ân 懃cần 。 皆giai 遮già 未vị 許hứa 。 然nhiên 謂vị 然nhiên 諾nặc 也dã 。

終chung 無vô 變biến 吐thổ 者giả 。 意ý 云vân 眾chúng 生sanh 請thỉnh 住trụ 。 不bất 生sanh 厭yếm 惡ác 之chi 心tâm 也dã 。

不bất 可khả 偏thiên 取thủ 者giả 。 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 俱câu 如như 飢cơ 渴khát 。 二nhị 種chủng 之chi 意ý 去khứ 住trụ 皆giai 益ích 。 終chung 無vô 厭yếm 怠đãi 。 是thị 故cố 喻dụ 之chi 也dã 。

時thời 眾chúng 未vị 解giải 者giả 。 未vị 解giải 雙song 遊du 雙song 非phi 之chi 意ý 也dã 。

四tứ 悉tất 意ý 思tư 之chi 者giả 。 為vi 無vô 為vi 不bất 同đồng 即tức 世thế 界giới 。

時thời 眾chúng 未vị 解giải 正chánh 為vi 生sanh 善thiện 故cố 也dã 。 方phương 便tiện 為vi 傍bàng 。 權quyền 示thị 問vấn 答đáp 。 文Văn 殊Thù 覆phú 於ư 無vô 為vi 。 廣quảng 說thuyết 有hữu 為vi 。 即tức 是thị 權quyền 巧xảo 。 破phá 於ư 純thuần 陀đà 對đối 治trị 意ý 也dã 。 二nhị 用dụng 為vi 傍bàng 者giả 。 正chánh 顯hiển 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

以dĩ 不bất 住trụ 破phá 住trụ 者giả 。 無vô 常thường 破phá 常thường 也dã 。

迴hồi 惑hoặc 自tự 迷mê 者giả 。 執chấp 於ư 二nhị 邊biên 。 遂toại 語ngữ 生sanh 解giải 。 未vị 知tri 雙song 用dụng 也dã 。

拒cự 抗kháng 紛phân 紜vân 者giả 。 文Văn 殊Thù 拒cự 純thuần 陀đà 抗kháng 。 諍tranh 論luận 難nan 解giải 。 故cố 云vân 且thả 共cộng 置trí 之chi 也dã 。

懸huyền 指chỉ 如Như 來Lai 者giả 。 至chí 哀ai 歎thán 品phẩm 。 廣quảng 斥xích 三tam 修tu 說thuyết 也dã 。

舉cử 是thị 顯hiển 非phi 者giả 。 舉cử 中trung 道đạo 之chi 是thị 。 顯hiển 有hữu 為vi 無vô 為vi 非phi 也dã 。

能năng 問vấn 能năng 答đáp 者giả 。 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。

勝thắng 非phi 勝thắng 者giả 。 常thường 即tức 無vô 常thường 。 負phụ 非phi 負phụ 者giả 。 無vô 常thường 即tức 常thường 。 顯hiển 於ư 雙song 非phi 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。

約ước 斯tư 事sự 理lý 者giả 。 文Văn 殊Thù 約ước 事sự 。 純thuần 陀đà 約ước 理lý 。 亦diệc 得đắc 為vi 傍bàng 也dã 。

文Văn 殊Thù 明minh 空không 三tam 昧muội 者giả 。 文Văn 殊Thù 古cổ 佛Phật 。 文văn 明minh 大Đại 乘Thừa 。 與dữ 淨tịnh 名danh 對đối 談đàm 。 皆giai 論luận 不bất 思tư 議nghị 空không 也dã 。 純thuần 陀đà 是thị 俗tục 。 即tức 是thị 於ư 有hữu 。 相tương 待đãi 之chi 言ngôn 。 未vị 成thành 絕tuyệt 義nghĩa 。 故cố 云vân 還hoàn 應ưng 是thị 有hữu 也dã 。

有hữu 去khứ 無vô 無vô 還hoàn 得đắc 是thị 無vô 者giả 。 執chấp 有hữu 對đối 今kim 大Đại 乘Thừa 之chi 無vô 。 無vô 小Tiểu 乘Thừa 之chi 有hữu 。 故cố 云vân 無vô 無vô 也dã 。 文văn 中trung 合hợp 更cánh 應ưng 言ngôn 無vô 者giả 有hữu 有hữu 。 還hoàn 得đắc 成thành 有hữu 也dã 。

適thích 物vật 所sở 宜nghi 者giả 。 宜nghi 見kiến 於ư 負phụ 文Văn 殊Thù 現hiện 負phụ 。 宜nghi 見kiến 於ư 勝thắng 文Văn 殊Thù 現hiện 勝thắng 。 非phi 謂vị 文Văn 殊Thù 隨tùy 負phụ 也dã 。

互hỗ 槌chùy 砧# 者giả 。 文Văn 殊Thù 為vi 砧# 。 純thuần 陀đà 為vi 槌chùy 。 為vi 成thành 機cơ 器khí 也dã 。

勝thắng 負phụ 雙song 捨xả 者giả 。 催thôi 令linh 獻hiến 供cung 。 正chánh 是thị 其kỳ 時thời 。 顯hiển 於ư 中trung 道đạo 常thường 住trụ 之chi 體thể 也dã 。

各các 執chấp 二nhị 用dụng 顯hiển 體thể 為vi 俱câu 是thị 者giả 。 無vô 常thường 用dụng 常thường 為vi 體thể 。 常thường 用dụng 無vô 常thường 為vi 體thể 。 故cố 云vân 是thị 也dã 。

傷thương 體thể 俱câu 非phi 者giả 。 執chấp 無vô 常thường 。 傷thương 於ư 常thường 體thể 。 執chấp 常thường 。 傷thương 於ư 無vô 常thường 用dụng 體thể 。 故cố 云vân 非phi 也dã 。

各các 辨biện 體thể 用dụng 者giả 。 無vô 常thường 用dụng 無vô 常thường 為vi 體thể 。 常thường 用dụng 常thường 為vi 體thể 。 當đương 體thể 為vi 是thị 不bất 用dụng 為vi 非phi 故cố 。 故cố 云vân 一nhất 是thị 一nhất 非phi 也dã 。

即tức 俱câu 非phi 是thị 非phi 非phi 者giả 。 非phi 上thượng 一nhất 是thị 。 非phi 上thượng 一nhất 非phi 。 故cố 云vân 非phi 非phi 。 顯hiển 其kỳ 俱câu 是thị 是thị 也dã 。 文văn 中trung 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 即tức 體thể 而nhi 用dụng 。 略lược 耳nhĩ 可khả 解giải 。 二nhị 復phục 宗tông 者giả 。 復phục 獻hiến 供cung 之chi 宗tông 也dã 。

同đồng 劣liệt 號hiệu 者giả 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 是thị 勝thắng 。 同đồng 於ư 諸chư 行hành 無vô 常thường 之chi 劣liệt 也dã 。

群quần 有hữu 勞lao 累lũy/lụy/luy 者giả 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 累lũy/lụy/luy 我ngã 行hành 人nhân 也dã 。

三tam 見kiến 一nhất 聞văn 者giả 。 遠viễn 者giả 聞văn 之chi 。 近cận 者giả 見kiến 之chi 。 故cố 舉cử 非phi 想tưởng 也dã 。

闇ám 惑hoặc 上thượng 法pháp 者giả 。 同đồng 於ư 愚ngu 人nhân 。 不bất 識thức 上thượng 下hạ 也dã 。

混hỗn 和hòa 下hạ 法pháp 者giả 。 將tương 上thượng 和hòa 下hạ 。 名danh 之chi 為vi 混hỗn 也dã 。

失thất 勝thắng 名danh 者giả 。 號hiệu 天Thiên 中Trung 天Thiên 也dã 。 及cập 尊tôn 勝thắng 法Pháp 者giả 。 即tức 常thường 法pháp 也dã 。

若nhược 使sử 諸chư 行hành 等đẳng 者giả 。 將tương 下hạ 類loại 上thượng 。 辱nhục 其kỳ 尊tôn 號hiệu 等đẳng 也dã 。

眾chúng 生sanh 得đắc 佛Phật 恩ân 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 四tứ 大đại 聲Thanh 聞Văn 領lãnh 解giải 有hữu 其kỳ 十thập 恩ân 難nan 報báo 。 自tự 從tùng 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 乃nãi 至chí 遍biến 覆phú 。 法Pháp 界Giới 之chi 恩ân 。 今kim 且thả 云vân 四tứ 事sự 供cúng 養dường 耳nhĩ 。

非phi 那Na 羅La 延Diên 力lực 者giả 。 佛Phật 非phi 報báo 得đắc 力lực 也dã 。

今kim 以dĩ 女nữ 譬thí 慈từ 者giả 。 以dĩ 無vô 緣duyên 慈từ 。 能năng 生sanh 實thật 解giải 也dã 。

寓# 上thượng 誡giới 下hạ 者giả 。 意ý 云vân 矚chú 於ư 文Văn 殊Thù 。 已dĩ 識thức 時thời 眾chúng 也dã 。

博bác 地địa 無vô 益ích 者giả 。 下hạ 愚ngu 不bất 可khả 以dĩ 強cường/cưỡng 賢hiền 也dã 。

極cực 聖thánh 不bất 勞lao 勸khuyến 者giả 。 上thượng 智trí 不bất 可khả 使sử 其kỳ 愚ngu 也dã 。 故cố 云vân 不bất 上thượng 不bất 下hạ 。 即tức 中trung 流lưu 之chi 徒đồ 也dã 。

發phát 心tâm 已dĩ 去khứ 未vị 足túc 已dĩ 還hoàn 者giả 。 一nhất 釋thích 。 住trụ 地địa 已dĩ 上thượng 。 等đẳng 覺giác 已dĩ 前tiền 。 皆giai 須tu 呵ha 勸khuyến 。 二nhị 云vân 。 取thủ 初sơ 發phát 心tâm 名danh 字tự 位vị 已dĩ 上thượng 。 至chí 於ư 住trụ 地địa 已dĩ 前tiền 。 名danh 為vi 未vị 足túc 也dã 。

無vô 有hữu 居cư 家gia 至chí 五ngũ 果quả 者giả 。 即tức 是thị 無vô 有hữu 大Đại 乘Thừa 之chi 家gia 。 家gia 是thị 身thân 之chi 所sở 依y 。 三tam 德đức 之chi 體thể 。 為vi 家gia 也dã 。

女nữ 雖tuy 貧bần 病bệnh 有hữu 生sanh 子tử 義nghĩa 者giả 。 雖tuy 為vi 煩phiền 惱não 所sở 覆phú 之chi 。 於ư 智trí 斷đoạn 有hữu 生sanh 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 也dã 。

乞khất 丐cái 者giả (# 古cổ 賴lại 反phản )# 。 蒼thương 篇thiên 。 乞khất 行hành 請thỉnh 求cầu 也dã 。 通thông 俗tục 文văn 。 求cầu 願nguyện 曰viết 丐cái 。 體thể 從tùng 人nhân 從tùng 亡vong 。 謂vị 人nhân 亡vong 則tắc 行hành 求cầu 丐cái 也dã 。

癡si 散tán 所sở 逼bức 者giả 。 無vô 智trí 曰viết 癡si 。 無vô 定định 曰viết 散tán 也dã 。

則tắc 素tố 絲ti 易dị 染nhiễm 者giả 。 名danh 字tự 為vi 素tố 絲ti 。 觀quán 行hành 為vi 易dị 染nhiễm 。

方phương 隅ngung 者giả 。 四tứ 角giác 曰viết 隅ngung 。 名danh 字tự 觀quán 行hành 。 略lược 知tri 中trung 道đạo 名danh 方phương 也dã 。 又hựu 云vân 圓viên 為vi 方phương 。 前tiền 三tam 教giáo 為vi 隅ngung 也dã 。

觀quán 五ngũ 陰ấm 為vi 逆nghịch 旅lữ 者giả 。 達đạt 此thử 舍xá 空không 。 猶do 如như 客khách 宿túc 。 五ngũ 陰ấm 從tùng 無vô 明minh 生sanh 如như 募mộ 合hợp 。 念niệm 念niệm 者giả 老lão 死tử 。 如như 朝triêu 散tán 也dã 。

樊phàn 灼chước 愍mẫn 之chi 者giả 。 灼chước 者giả 明minh 也dã 。 有hữu 智trí 之chi 人nhân 入nhập 觀quán 法pháp 。 傍bàng 行hành 六Lục 度Độ 。 故cố 愍mẫn 之chi 也dã 。

可khả 譬thí 懷hoài 胎thai 者giả 。 然nhiên 心tâm 三tam 智trí 。 事sự 理lý 圓viên 修tu 。 名danh 入nhập 聖thánh 胎thai 也dã 。

生sanh 清thanh 淨tịnh 解giải 者giả 。 能năng 觀quán 三tam 道đạo 即tức 是thị 三tam 德đức 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 名danh 清thanh 淨tịnh 解giải 也dã 。

慈từ 說thuyết 已dĩ 彰chương 者giả 。 能năng 以dĩ 一nhất 妙diệu 音âm 。 遍biến 滿mãn 三Tam 千Thiên 界Giới 。 諸chư 佛Phật 皆giai 向hướng 。 名danh 之chi 為vi 彰chương 也dã 。

悉tất 有hữu 障chướng 難nạn 者giả 。 相tương 似tự 已dĩ 前tiền 。 三tam 障chướng 四tứ 魔ma 。 紛phân 然nhiên 競cạnh 起khởi 也dã 。

慈từ 悉tất 倚ỷ 伏phục 者giả 。 到đáo 相tương 似tự 位vị 。 已dĩ 斷đoạn 見kiến 思tư 。 名danh 之chi 為vi 伏phục 。 無vô 明minh 未vị 破phá 名danh 倚ỷ 。 或hoặc 慈từ 為vi 強cường/cưỡng 。 無vô 明minh 為vi 弱nhược 等đẳng 也dã 。

內nội 業nghiệp 障chướng 者giả 。 即tức 是thị 見kiến 思tư 。 外ngoại 業nghiệp 障chướng 者giả 。 即tức 是thị 塵trần 沙sa 。 內nội 外ngoại 俱câu 障chướng 故cố 也dã 。

恆Hằng 河Hà 即tức 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 即tức 譬thí 微vi 細tế 無vô 明minh 。 分phần/phân 真chân 已dĩ 破phá 一nhất 品phẩm 。 故cố 云vân 而nhi 度độ 也dã 。

不bất 捨xả 正chánh 說thuyết 者giả 。 能năng 觀quán 三tam 障chướng 即tức 。 是thị 三tam 德đức 也dã 。 故cố 云vân 說thuyết 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 。 苦khổ 道đạo 即tức 法Pháp 身thân 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 也dã 。 結kết 業nghiệp 即tức 解giải 脫thoát 非phi 縛phược 非phi 脫thoát 也dã 。 煩phiền 惱não 即tức 般Bát 若Nhã 非phi 明minh 非phi 闇ám 也dã 。

得đắc 生sanh 梵Phạm 天Thiên 者giả 。 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 初sơ 住trụ 分phần/phân 得đắc 。 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 。 故cố 云vân 兩lưỡng 慈từ 也dã 。

不bất 應ưng 偏thiên 運vận 者giả 。 只chỉ 是thị 觀quán 不bất 得đắc 觀quán 於ư 如Như 來Lai 等đẳng 也dã 。

經Kinh 云vân 未vị 有hữu 慧tuệ 眼nhãn 者giả 。 大Đại 乘Thừa 究cứu 竟cánh 慧tuệ 眼nhãn 。 如như 經kinh 。 願nguyện 得đắc 如như 世Thế 尊Tôn 。 慧tuệ 眼nhãn 第đệ 一nhất 淨tịnh 。

乖quai 理lý 不bất 得đắc 偏thiên 說thuyết 者giả 。 正chánh 是thị 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 顯hiển 大đại 教giáo 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 也dã 。

此thử 中trung 三tam 文văn 廣quảng 有hữu 所sở 破phá 者giả 。 通thông 前tiền 四tứ 慈từ 。 皆giai 不bất 得đắc 偏thiên 。 顯hiển 成thành 正chánh 理lý 。 名danh 為vi 廣quảng 也dã 。

先tiên 開khai 偏thiên 說thuyết 者giả 。 經Kinh 云vân 應ưng 說thuyết 如Như 來Lai 定định 是thị 無vô 為vi 。 無vô 為vi 即tức 是thị 偏thiên 也dã 。

次thứ 釋thích 見kiến 機cơ 。 經Kinh 云vân 何hà 以dĩ 故cố 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 生sanh 善thiện 法Pháp 。 只chỉ 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 有hữu 無vô 緣duyên 慈từ 也dã 。 故cố 提đề 譬thí 帖# 合hợp 。

六lục 卷quyển 名danh 丈trượng 夫phu 譬thí 者giả 。 意ý 謂vị 丈trượng 夫phu 。 能năng 遠viễn 行hành 也dã 。

理lý 寂tịch 而nhi 照chiếu 者giả 。 理lý 性tánh 三tam 德đức 。 法Pháp 身thân 體thể 安an 。 名danh 之chi 為vi 寂tịch 。 般Bát 若Nhã 內nội 明minh 。 故cố 云vân 而nhi 照chiếu 。 解giải 脫thoát 順thuận 緣duyên 。 名danh 之chi 曰viết 行hành 也dã 。

始thỉ 末mạt 兩lưỡng 間gian 通thông 稱xưng 中trung 耳nhĩ 者giả 。 始thỉ 從tùng 理lý 即tức 。 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 中trung 間gian 四tứ 即tức 。 故cố 云vân 兩lưỡng 間gian 。 望vọng 前tiền 望vọng 後hậu 。 故cố 得đắc 兩lưỡng 也dã 。

生sanh 死tử 拘câu 逼bức 者giả 。 未vị 出xuất 三tam 界giới 。 名danh 之chi 為vi 拘câu 。 六lục 道đạo 輪luân 環hoàn 。 名danh 之chi 為vi 逼bức 也dã 。

謙khiêm 卑ty 請thỉnh 益ích 者giả 。 位vị 在tại 名danh 字tự 為vi 卑ty 。 順thuận 理lý 求cầu 解giải 名danh 請thỉnh 也dã 。

五ngũ 欲dục 非phi 己kỷ 為vi 他tha 者giả 。 從tùng 理lý 起khởi 迷mê 。 故cố 云vân 非phi 己kỷ 。 非phi 是thị 本bổn 有hữu 。 故cố 云vân 為vi 他tha 也dã 。

權quyền 託thác 陰ấm 入nhập 如như 舍xá 者giả 。 能năng 觀quán 三tam 道đạo 。 知tri 皆giai 非phi 實thật 。 為vi 權quyền 託thác 。 仍nhưng 與dữ 陰ấm 居cư 。 故cố 云vân 如như 舍xá 也dã 。

無vô 明minh 所sở 魘yểm 如như 臥ngọa 者giả 。 麤thô 無vô 明minh 臥ngọa 只chỉ 是thị 伏phục 。 沈trầm 醒tỉnh 不bất 醒tỉnh 等đẳng 者giả 。 無vô 明minh 未vị 破phá 。 臥ngọa 而nhi 復phục 寐mị 。 故cố 云vân 不bất 醒tỉnh 也dã 。

故cố 言ngôn 卒thốt 起khởi 者giả 。 無vô 常thường 之chi 法pháp 。 去khứ 無vô 所sở 之chi 。 表biểu 無vô 逕kính 路lộ 。 故cố 云vân 卒thốt 起khởi 也dã 。

此thử 略lược 舉cử 一nhất 者giả 。 只chỉ 是thị 文văn 略lược 。 既ký 有hữu 於ư 報báo 。 報báo 必tất 有hữu 業nghiệp 。 業nghiệp 由do 煩phiền 惱não 。 故cố 舉cử 一nhất 而nhi 具cụ 三tam 也dã 。

昔tích 時thời 未vị 得đắc 者giả 。 觀quán 行hành 已dĩ 前tiền 。 名danh 之chi 為vi 昔tích 。 得đắc 似tự 解giải 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 故cố 云vân 驚kinh 也dã 。 相tương 似tự 轉chuyển 深thâm 。 為vi 悟ngộ 也dã 。

如như 入nhập 海hải 見kiến 平bình 者giả 。 借tá 大đại 論luận 文văn 。 如như 人nhân 入nhập 海hải 見kiến 於ư 平bình 相tương/tướng 無vô 有hữu 山sơn 林lâm 。 漸tiệm 漸tiệm 轉chuyển 深thâm 。 必tất 定định 知tri 去khứ 。 相tương 似tự 位vị 人nhân 知tri 必tất 破phá 無vô 明minh 。 名danh 為vi 死tử 也dã 。

但đãn 在tại 白bạch 法Pháp 者giả 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 名danh 為vi 白bạch 法Pháp 。 凡phàm 夫phu 五ngũ 品phẩm 。 名danh 為vi 黑hắc 法pháp 。 到đáo 分phần/phân 真chân 時thời 。 非phi 白bạch 非phi 黑hắc 。 即tức 三tam 諦đế 義nghĩa 也dã 。

是thị 為vi 可khả 恥sỉ 者giả 。 無vô 慚tàm 愧quý 人nhân 譬thí 小Tiểu 乘Thừa 觀quán 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 形hình 體thể 羸luy 瘦sấu 等đẳng 也dã 。

生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 者giả 。 分phần/phân 真chân 初sơ 住trụ 位vị 成thành 證chứng 天thiên 然nhiên 之chi 理lý 。 破phá 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 。 無vô 功công 用dụng 道đạo 。 任nhậm 運vận 至chí 於ư 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 之chi 位vị 。 故cố 云vân 此thử 譬thí 兩lưỡng 成thành 也dã 。

經Kinh 云vân 展triển 轉chuyển 常thường 生sanh 安an 樂lạc 之chi 處xứ 者giả 。 安an 樂lạc 只chỉ 是thị 涅Niết 槃Bàn 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 。 始thỉ 從tùng 初sơ 住trụ 終chung 乎hồ 妙diệu 覺giác 。 故cố 云vân 展triển 轉chuyển 也dã 。

經Kinh 云vân 以dĩ 是thị 緣duyên 故cố 者giả 。 指chỉ 於ư 六lục 位vị 之chi 緣duyên 也dã 。

經Kinh 云vân 有hữu 慚tàm 愧quý 者giả 者giả 。 慚tàm 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 天thiên 。 愧quý 於ư 聖thánh 人nhân 。 即tức 初sơ 住trụ 位vị 。

經Kinh 云vân 持trì 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 即tức 是thị 持trì 於ư 大Đại 乘Thừa 究cứu 竟cánh 戒giới 也dã 。 文Văn 殊Thù 既ký 久cửu 持trì 大Đại 乘Thừa 。 不bất 應ưng 說thuyết 於ư 無vô 常thường 也dã 。

經Kinh 云vân 於ư 己kỷ 舍xá 宅trạch 者giả 。 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 獄Ngục 中trung 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 也dã 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 他tha 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 三tam 十thập 二nhị 合hợp 臣thần 不bất 許hứa 合hợp 主chủ 。 故cố 引dẫn 八bát 十thập 好hảo/hiếu 以dĩ 難nạn/nan 主chủ 也dã 。 今kim 用dụng 合hợp 分phần/phân 真chân 之chi 位vị 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 亦diệc 是thị 合hợp 主chủ 八bát 十thập 反phản 。 即tức 合hợp 究cứu 竟cánh 主chủ 也dã 。

長trường 壽thọ 因nhân 緣duyên 者giả 。 長trường 壽thọ 是thị 果quả 。 因nhân 緣duyên 是thị 因nhân 。 假giả 因nhân 緣duyên 成thành 長trường 壽thọ 果quả 也dã 。

文Văn 殊Thù 止chỉ 一nhất 言ngôn 呵ha 勸khuyến 者giả 。 如như 上thượng 文văn 云vân 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。 發phát 如như 是thị 言ngôn 。 即tức 是thị 呵ha 辭từ 。 乃nãi 至chí 應ưng 如như 是thị 學học 。 即tức 是thị 勸khuyến 也dã 。

聖thánh 人nhân 但đãn 說thuyết 己kỷ 法pháp 不bất 說thuyết 他tha 法pháp 等đẳng 者giả 。 純thuần 陀đà 既ký 是thị 十Thập 地Địa 之chi 位vị 。 說thuyết 於ư 六lục 慈từ 。 故cố 云vân 己kỷ 法pháp 。 前tiền 方phương 便tiện 教giáo 。 名danh 之chi 為vi 他tha 。 未vị 證chứng 位vị 人nhân 。 雖tuy 說thuyết 聖thánh 法pháp 。 亦diệc 名danh 他tha 法pháp 也dã 。

妨phương 於ư 大đại 後hậu 用dụng 破phá 小tiểu 初sơ 者giả 。 意ý 云vân 純thuần 陀đà 若nhược 不bất 執chấp 小tiểu 初sơ 難nạn/nan 於ư 大đại 後hậu 。 如Như 來Lai 即tức 不bất 得đắc 用dụng 大đại 破phá 小tiểu 。 又hựu 未vị 來lai 世thế 執chấp 於ư 小tiểu 者giả 。 亦diệc 不bất 被bị 破phá 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 意ý 。 故cố 云vân 妨phương 也dã 。

乃nãi 是thị 新tân 眾chúng 者giả 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 之chi 會hội 。 新tân 來lai 之chi 人nhân 。 不bất 歷lịch 五ngũ 味vị 。 得đắc 聞văn 常thường 住trụ 而nhi 執chấp 小tiểu 者giả 。 故cố 引dẫn 法pháp 華hoa 毫hào 善thiện 不bất 亡vong 。 涅Niết 槃Bàn 自tự 指chỉ 八bát 千thiên 之chi 徒đồ 等đẳng 。

除trừ 佛Phật 滅diệt 者giả 。 開khai 除trừ 不bất 成thành 上thượng 慢mạn 。 此thử 為vi 滅diệt 後hậu 執chấp 小tiểu 作tác 儀nghi 。 以dĩ 大đại 後hậu 破phá 之chi 。 云vân 佛Phật 滅diệt 後hậu 也dã 。

非phi 聊liêu 爾nhĩ 人nhân 者giả 。 即tức 證chứng 純thuần 陀đà 本bổn 居cư 高cao 位vị 也dã 。 如như 法Pháp 華hoa 疏sớ/sơ 中trung 釋thích 那na 律luật 云vân 。 乃nãi 是thị 淨tịnh 飯phạn 王vương 之chi 姪điệt 兒nhi 。 斛hộc 飯phạn 王vương 之chi 次thứ 子tử 。 世Thế 尊Tôn 之chi 堂đường 弟đệ 。 阿A 難Nan 之chi 從tùng 兄huynh 。 羅la 云vân 之chi 叔thúc 。 非phi 聊liêu 爾nhĩ 也dã 。 故cố 周chu 公công 難nạn/nan 曰viết 。 我ngã 是thị 文văn 王vương 之chi 子tử 。 武võ 王vương 之chi 弟đệ 。 成thành 王vương 之chi 叔thúc 。 天thiên 下hạ 非phi 賤tiện 人nhân 也dã 。

終chung 日nhật 說thuyết 有hữu 者giả 。 有hữu 即tức 非phi 有hữu 。 是thị 常thường 家gia 之chi 用dụng 故cố 。 故cố 云vân 非phi 盡tận 也dã 。

終chung 日nhật 說thuyết 無vô 者giả 。 無vô 即tức 非phi 無vô 。 常thường 無vô 竭kiệt 故cố 。 雙song 非phi 理lý 極cực 。 故cố 言ngôn 所sở 不bất 及cập 也dã 。

是thị 初sơ 去khứ 時thời 者giả 。 意ý 云vân 諸chư 時thời 之chi 中trung 。 皆giai 施thí 去khứ 時thời 為vi 勝thắng 也dã 。

物vật 新tân 時thời 者giả 。 施thí 須tu 及cập 時thời 也dã 。

文Văn 殊Thù 同đồng 他tha 見kiến 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 見kiến 也dã 。

時thời 眾chúng 謂vị 純thuần 陀đà 行hành 淺thiển 者giả 。 純thuần 陀đà 既ký 是thị 城thành 內nội 巧xảo 之chi 子tử 。 與dữ 俗tục 輩bối 同đồng 流lưu 。 如Như 來Lai 印ấn 讚tán 。 眾chúng 疑nghi 皆giai 息tức 也dã 。

經Kinh 云vân 亦diệc 復phục 悅duyệt 可khả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 者giả 。 眾chúng 既ký 具cụ 理lý 三tam 因nhân 。 與dữ 我ngã 理lý 同đồng 圓viên 說thuyết 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 也dã 。

兩lưỡng 番phiên 關quan 竝tịnh 者giả 。 即tức 是thị 逆nghịch 順thuận 兩lưỡng 竝tịnh 。 初sơ 竝tịnh 云vân 如Như 來Lai 悅duyệt 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 應ưng 悅duyệt 於ư 我ngã 。 若nhược 不bất 悅duyệt 於ư 我ngã 。 則tắc 不bất 悅duyệt 眾chúng 生sanh 。 我ngã 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 數số 。 故cố 云vân 圓viên 悅duyệt 則tắc 破phá 。

即tức 作tác 伏phục 竝tịnh 者giả 。 意ý 云vân 如Như 來Lai 既ký 不bất 悅duyệt 我ngã 。 汝nhữ 亦diệc 不bất 被bị 悅duyệt 。 若nhược 獨độc 悅duyệt 汝nhữ 。 成thành 佛Phật 愛ái 憎tăng 故cố 也dã 。

一nhất 無vô 漏lậu 染nhiễm 者giả 。 若nhược 競cạnh 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 為vi 悅duyệt 可khả 者giả 。 卻khước 成thành 深thâm 愛ái 煩phiền 惱não 。 故cố 云vân 汝nhữ 不bất 應ưng 言ngôn 。 如Như 來Lai 悅duyệt 可khả 。

二nhị 釋thích 無vô 漏lậu 意ý 者giả 。 明minh 佛Phật 無vô 悅duyệt 可khả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 俱câu 是thị 顛điên 倒đảo 故cố 也dã 。

二nhị 舉cử 譬thí 顯hiển 者giả 。 意ý 明minh 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 當đương 無vô 愛ái 念niệm 。 如như 彼bỉ 乳nhũ 牛ngưu 愛ái 念niệm 其kỳ 子tử 也dã 。

明minh 有hữu 普phổ 淨tịnh 悅duyệt 可khả 者giả 。 如như 經kinh 等đẳng 視thị 一nhất 切thiết 。 名danh 之chi 為vi 普phổ 。 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 即tức 是thị 其kỳ 淨tịnh 。 不bất 應ưng 偏thiên 言ngôn 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 即tức 一nhất 無vô 為vi 之chi 言ngôn 體thể 具cụ 三tam 德đức 。 及cập 汝nhữ 等đẳng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 悅duyệt 可khả 也dã 。

喻dụ 有hữu 無vô 明minh 者giả 。 無vô 明minh 愛ái 水thủy 故cố 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 故cố 。 是thị 不bất 了liễu 了liễu 者giả 。 若nhược 論luận 次thứ 第đệ 菩Bồ 薩Tát 。 如như 下hạ 文văn 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 猶do 未vị 明minh 了liễu 也dã 。

佛Phật 不bất 行hành 故cố 者giả 。 住trụ 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 金kim 翅sí 鳥điểu 。 無vô 明minh 盡tận 也dã 。

開khai 善thiện 云vân 前tiền 是thị 下hạ 能năng 知tri 上thượng 。 即tức 驢lư 乘thừa 也dã 。 後hậu 是thị 上thượng 能năng 知tri 下hạ 者giả 。 鳥điểu 昇thăng 空không 也dã 。

冶dã 城thành 兩lưỡng 譬thí 者giả 。 意ý 云vân 初sơ 不bất 知tri 上thượng 智trí 。 驢lư 乘thừa 智trí 下hạ 不bất 及cập 於ư 馬mã 。 良lương 馬mã 比tỉ 於ư 君quân 子tử 。 故cố 云vân 上thượng 智trí 。 後hậu 譬thí 魚ngư 鼈miết 之chi 屬thuộc 。 不bất 知tri 昇thăng 空không 。 故cố 云vân 上thượng 境cảnh 也dã 。

靈linh 味vị 云vân 者giả 。 寺tự 名danh 。 初sơ 不bất 知tri 法Pháp 身thân 後hậu 不bất 知tri 應ưng 身thân 等đẳng 者giả 。 如như 經kinh 譬thí 如như 國quốc 王vương 者giả 。 即tức 喻dụ 法Pháp 王Vương 也dã 。 下hạ 身thân 合hợp 云vân 微vi 密mật 深thâm 奧áo 等đẳng 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 後hậu 譬thí 云vân 下hạ 觀quan 大đại 海hải 。 即tức 是thị 應ưng 身thân 。 應ưng 於ư 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 之chi 海hải 。 故cố 云vân 見kiến 諸chư 色sắc 像tượng 也dã 。

注chú 云vân 云vân 者giả 。 令linh 釋thích 出xuất 之chi 。 今kim 既ký 無vô 破phá 斥xích 。 上thượng 來lai 所sở 釋thích 。 各các 有hữu 理lý 故cố 也dã 。

拂phất 我ngã 執chấp 一nhất 途đồ 之chi 義nghĩa 者giả 。 拂phất 即tức 除trừ 也dã 。 執chấp 於ư 有hữu 為vi 。 皆giai 為vi 一nhất 途đồ 之chi 見kiến 。 非phi 是thị 究cứu 竟cánh 也dã 。

試thí 非phi 實thật 者giả 。 我ngã 亦diệc 試thí 汝nhữ 。 非phi 我ngã 實thật 說thuyết 。 故cố 云vân 一nhất 途đồ 之chi 見kiến 等đẳng 。

汝nhữ 推thôi 未vị 詳tường 者giả 。 如như 經kinh 。 不bất 能năng 籌trù 量lượng 。 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 等đẳng 也dã 。

覈# 微vi 研nghiên 極cực 等đẳng 者giả 。 只chỉ 是thị 論luận 義nghĩa 析tích 徵trưng 研nghiên 覈# 稱xưng 理lý 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 耳nhĩ 。

說thuyết 觀quán 皆giai 寂tịch 者giả 。 前tiền 兩lưỡng 重trọng/trùng 呵ha 說thuyết 呵ha 觀quán 皆giai 絕tuyệt 也dã 。

前tiền 來lai 諸chư 瑞thụy 者giả 。 即tức 上thượng 文văn 召triệu 請thỉnh 文văn 中trung 九cửu 瑞thụy 也dã 。

故cố 知tri 此thử 光quang 正chánh 為vi 催thôi 供cung 者giả 。 光quang 表biểu 中trung 道đạo 。 供cung 表biểu 是thị 開khai 常thường 。 中trung 道đạo 義nghĩa 同đồng 也dã 。

靳# 固cố 彈đàn 呵ha 者giả 。 呵ha 其kỳ 貪tham 等đẳng 。 非phi 其kỳ 時thời 速tốc 等đẳng 三tam 也dã 。

會hội 教giáo 合hợp 機cơ 者giả 。 說thuyết 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 會hội 今kim 一Nhất 乘Thừa 之chi 教giáo 。 合hợp 時thời 眾chúng 之chi 機cơ 。 符phù 契khế 聖thánh 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 合hợp 也dã 。 扶phù 上thượng 化hóa 下hạ 。 意ý 與dữ 純thuần 陀đà 不bất 異dị 。 光quang 表biểu 中trung 道đạo 與dữ 純thuần 陀đà 會hội 教giáo 同đồng 。 令linh 純thuần 陀đà 辦biện 供cung 。 亦diệc 是thị 化hóa 下hạ 機cơ 合hợp 。 故cố 會hội 二nhị 人nhân 皆giai 由do 佛Phật 力lực 也dã 。

即tức 知tri 是thị 事sự 者giả 。 以dĩ 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 因nhân 果quả 為vi 事sự 也dã 。

見kiến 色sắc 知tri 心tâm 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 見kiến 不bất 遠viễn 。 文văn 中trung 不bất 破phá 。 文Văn 殊Thù 覩đổ 光quang 其kỳ 意ý 即tức 遠viễn 。 表biểu 當đương 開khai 常thường 。 故cố 解giải 佛Phật 意ý 也dã 。

經Kinh 云vân 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 之chi 因nhân 緣duyên 。 一nhất 催thôi 供cung 之chi 因nhân 緣duyên 。 二nhị 佛Phật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。

催thôi 供cung 故cố 悲bi 者giả 。 開khai 佛Phật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

未vị 諾nặc 故cố 嘿mặc 者giả 。 未vị 敢cảm 彰chương 今kim 也dã 。

次thứ 悲bi 哭khốc 者giả 。 既ký 聞văn 發phát 聲thanh 三tam 催thôi 。 事sự 窮cùng 理lý 極cực 。 憂ưu 苦khổ 在tại 懷hoài 。 其kỳ 心tâm 不bất 暢sướng 。 舉cử 聲thanh 悲bi 哭khốc 也dã 。

先tiên 止chỉ 亂loạn 者giả 。 非phi 但đãn 純thuần 陀đà 。 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 令linh 觀quán 五ngũ 門môn 。 意ý 在tại 於ư 茲tư 也dã 。

三tam 譬thí 不bất 淨tịnh 者giả 如như 。 經kinh 臨lâm 。 死tử 之chi 囚tù 熟thục 果quả 段đoạn 肉nhục 等đẳng 皆giai 是thị 臰# 穢uế 之chi 物vật 。 囚tù 居cư 於ư 不bất 淨tịnh 之chi 處xứ 。 故cố 譬thí 不bất 淨tịnh 也dã 。 文văn 闕khuyết 苦khổ 觀quán 。 下hạ 結kết 文văn 中trung 當đương 觀quán 諸chư 行hành 。 行hành 即tức 是thị 苦khổ 。 五ngũ 門môn 具cụ 足túc 也dã 。

譬thí 無vô 我ngã 觀quán 者giả 。 如như 經kinh 。 如như 碓đối 上thượng 下hạ 者giả 。 凡phàm 云vân 我ngã 者giả 以dĩ 自tự 在tại 為vi 義nghĩa 。 既ký 云vân 上thượng 下hạ 。 即tức 無vô 我ngã 也dã 。

經Kinh 云vân 猶do 雜tạp 毒độc 食thực 者giả 。 無vô 常thường 等đẳng 五ngũ 。 一nhất 一nhất 不bất 同đồng 。 名danh 之chi 為vi 雜tạp 。 皆giai 是thị 煩phiền 惱não 害hại 於ư 行hành 人nhân 。 名danh 之chi 為vi 毒độc 也dã 。

我ngã 以dĩ 入nhập 滅diệt 為vi 哀ai 愍mẫn 者giả 。 即tức 是thị 無vô 緣duyên 之chi 慈từ 。 令linh 汝nhữ 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 俱câu 得đắc 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 之chi 法pháp 。 我ngã 若nhược 不bất 涅Niết 槃Bàn 。 令linh 汝nhữ 等đẳng 不bất 得đắc 。 故cố 入nhập 滅diệt 也dã 。

經Kinh 云vân 及cập 一nhất 切thiết 者giả 。 即tức 五ngũ 十thập 二nhị 眾chúng 也dã 。

諸chư 佛Phật 法Pháp 皆giai 爾nhĩ 者giả 。 如Như 來Lai 為vi 眾chúng 故cố 出xuất 。 為vi 眾chúng 故cố 入nhập 。 緣duyên 宜nghi 不bất 同đồng 。 苦khổ 須tu 愁sầu 惱não 也dã 。

偈kệ 與dữ 下hạ 二nhị 偈kệ 意ý 同đồng 者giả 。 如như 下hạ 文văn 雪Tuyết 山Sơn 童đồng 子tử 偈kệ 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 等đẳng 同đồng 也dã 。

不bất 能năng 不bất 悲bi 等đẳng 者giả 。 意ý 云vân 我ngã 雖tuy 知tri 如Như 來Lai 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 悲bi 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 請thỉnh 也dã 。

不bất 能năng 不bất 度độ 等đẳng 者giả 。 如Như 來Lai 令linh 我ngã 得đắc 於ư 五ngũ 果quả 故cố 慶khánh 。 又hựu 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 故cố 悅duyệt 也dã 。

譬thí 權quyền 實thật 不bất 得đắc 相tương 離ly 者giả 。 常thường 無vô 常thường 用dụng 也dã 。

適thích 會hội 權quyền 宜nghi 者giả 。 能năng 用dụng 常thường 無vô 常thường 。 皆giai 為vi 眾chúng 生sanh 不bất 同đồng 。 今kim 皆giai 住trụ 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

不bất 動động 果quả 者giả 。 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 果quả 也dã 。

共cộng 行hành 者giả 。 雙song 流lưu 之chi 行hành 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 無vô 常thường 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 即tức 常thường 也dã 。

涅Niết 槃Bàn 經Kinh 疏Sớ/sơ 私Tư 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị