佛Phật 說Thuyết 四Tứ 十Thập 二Nhị 章Chương 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ

清thanh 。 浙chiết 水thủy 慈từ 雲vân 灌quán 頂đảnh 沙Sa 門Môn 。 續tục 法pháp 。 述thuật 。

△# 二nhị 別biệt 明minh 世thế 出xuất 世thế 行hành 二nhị 。 先tiên 明minh 修tu 出xuất 世thế 得đắc 淨tịnh 之chi 行hành 三tam 。 初sơ 明minh 對đối 治trị 法Pháp 門môn 令linh 悟ngộ 俗tục 諦đế 五ngũ 。 初sơ 淨tịnh 心tâm 斷đoạn 欲dục 。

沙Sa 門Môn 問vấn 佛Phật 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 得đắc 知tri 宿túc 命mạng 。 會hội 其kỳ 至chí 道Đạo 。

佛Phật 言ngôn 。

淨tịnh 心tâm 守thủ 志chí 。 可khả 會hội 至chí 道Đạo 。 譬thí 如như 磨ma 鏡kính 。 垢cấu 去khứ 明minh 存tồn 。

斷đoạn 欲dục 無vô 求cầu 。 當đương 得đắc 宿túc 命mạng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 親thân 生sanh 為vi 因nhân 。 助trợ 長trường/trưởng 為vi 緣duyên 。 宿túc 命mạng 。 六Lục 通Thông 中trung 一nhất 。 至chí 道đạo 。 即tức 諦đế 理lý 也dã 。 此thử 是thị 真Chân 如Như 性tánh 。 亦diệc 即tức 諸chư 法pháp 勝thắng 義nghĩa 。

佛Phật 言ngôn 下hạ 。 答đáp 也dã 。 先tiên 道đạo 。 真Chân 如Như 道Đạo 理lý 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 既ký 無vô 形hình 相tướng 非phi 作tác 意ý 得đắc 。 但đãn 依y 眾chúng 生sanh 心tâm 現hiện 。 眾chúng 生sanh 心tâm 者giả 。 猶do 如như 於ư 鏡kính 。 鏡kính 若nhược 有hữu 垢cấu 。 光quang 色sắc 不bất 現hiện 。 心tâm 若nhược 有hữu 垢cấu 。 道Đạo 理lý 不bất 現hiện 。 要yếu 當đương 守thủ 志chí 行hành 。 淨tịnh 心tâm 性tánh 。 即tức 見kiến 道đạo 真chân 。 如như 鏡kính 之chi 垢cấu 去khứ 。 即tức 現hiện 形hình 像tượng 也dã 。 斷đoạn 下hạ 。 次thứ 命mạng 。 斷đoạn 欲dục 。 則tắc 人nhân 我ngã 自tự 空không 。 無vô 求cầu 。 則tắc 受thọ 想tưởng 滅diệt 盡tận 。 一nhất 切thiết 蘊uẩn 處xứ 。 不bất 能năng 為vi 礙ngại 。 如như 是thị 過quá 去khứ 。 無vô 數số 劫kiếp 中trung 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 皆giai 現hiện 在tại 前tiền 。 故cố 宿túc 命mạng 通thông 。 亦diệc 備bị 於ư 我ngã 。 非phi 外ngoại 得đắc 也dã 。 設thiết 謂vị 求cầu 外ngoại 。 是thị 邪tà 說thuyết 矣hĩ 。

【# 鈔sao 】# 問vấn 有hữu 二nhị 。 先tiên 命mạng 。 後hậu 道đạo 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 意ý 謂vị 命mạng 道đạo 。 皆giai 無vô 形hình 影ảnh 可khả 以dĩ 擬nghĩ 議nghị 。 設thiết 有hữu 緣duyên 法pháp 。 得đắc 知tri 宿túc 命mạng 。 道đạo 或hoặc 因nhân 之chi 亦diệc 可khả 會hội 矣hĩ 。 因nhân 緣duyên 有hữu 多đa 義nghĩa 。 一nhất 約ước 三tam 世thế 間gian 釋thích 。 謂vị 種chủng 子tử 為vi 因nhân 。 水thủy 土thổ/độ 人nhân 時thời 等đẳng 為vi 緣duyên 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 又hựu 泥nê 團đoàn 為vi 因nhân 。 輪luân 繩thằng 陶đào 師sư 等đẳng 為vi 緣duyên 。 而nhi 器khí 得đắc 成thành 。 此thử 約ước 外ngoại 之chi 器khí 世thế 間gian 也dã 。 染nhiễm 則tắc 無vô 明minh 因nhân 。 業nghiệp 行hành 緣duyên 。 而nhi 生sanh 識thức 等đẳng 。 淨tịnh 則tắc 發phát 心tâm 因nhân 。 佛Phật 教giáo 緣duyên 。 而nhi 得đắc 道Đạo 果Quả 。 此thử 約ước 內nội 之chi 情tình 世thế 間gian 也dã 。 大đại 悲bi 為vi 因nhân 。 眾chúng 生sanh 為vi 緣duyên 。 而nhi 應ứng 化hóa 得đắc 興hưng 。 此thử 約ước 智trí 正chánh 覺giác 世thế 間gian 也dã 。 二nhị 約ước 五ngũ 教giáo 乘thừa 釋thích 。 人nhân 天thiên 小tiểu 教giáo 。 則tắc 以dĩ 眾chúng 生sanh 機cơ 感cảm 為vi 因nhân 。 諸chư 佛Phật 應ứng 化hóa 為vi 緣duyên 。 而nhi 善thiện 果quả 得đắc 成thành 。 始thỉ 教giáo 種chủng 性tánh 因nhân 。 聞văn 熏huân 緣duyên 。 而nhi 成thành 菩Bồ 提Đề 。 終chung 頓đốn 本bổn 覺giác 內nội 熏huân 因nhân 。 師sư 教giáo 外ngoại 熏huân 緣duyên 。 而nhi 得đắc 究cứu 竟cánh 覺giác 。 圓viên 教giáo 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 心tâm 性tánh 因nhân 。 遍biến 參tham 知tri 識thức 起khởi 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 等đẳng 緣duyên 。 而nhi 佛Phật 果Quả 得đắc 成thành 。 今kim 是thị 情tình 世thế 間gian 。 小tiểu 始thỉ 教giáo 中trung 義nghĩa 也dã 。 答đáp 中trung 先tiên 道đạo 後hậu 命mạng 者giả 。 道đạo 為vi 本bổn 。 命mạng 為vi 末mạt 。 道đạo 尚thượng 可khả 會hội 。 宿túc 命mạng 豈khởi 有hữu 不bất 可khả 得đắc 哉tai 。 故cố 經Kinh 云vân 。 斷đoạn 欲dục 守thủ 空không 。 即tức 見kiến 道đạo 真chân 。 知tri 宿túc 命mạng 矣hĩ 。

道đạo 中trung 前tiền 二nhị 句cú 法pháp 。 後hậu 二nhị 句cú 喻dụ 。 守thủ 志chí 。 止chỉ 定định 也dã 。 如như 用dụng 手thủ 把bả 定định 。 淨tịnh 心tâm 。 觀quán 慧tuệ 也dã 。 如như 水thủy 等đẳng 磨ma 盪# 。

求cầu 外ngoại 是thị 邪tà 說thuyết 者giả 。 諸chư 外ngoại 道đạo 師sư 。 謂vị 求cầu 梵Phạm 天Thiên 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 。 即tức 得đắc 宿túc 命mạng 。 或hoặc 謂vị 別biệt 有hữu 法pháp 術thuật 。 可khả 致trí 神thần 通thông 。 此thử 皆giai 邪tà 說thuyết 誣vu 民dân 。 亦diệc 屬thuộc 鬼quỷ 神thần 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 通thông 。 非phi 是thị 佛Phật 說thuyết 無vô 漏lậu 通thông 也dã 。

△# 二nhị 守thủ 真chân 合hợp 道đạo 。

沙Sa 門Môn 問vấn 佛Phật 。 何hà 者giả 為vi 善thiện 。 何hà 者giả 最tối 大đại 。

佛Phật 言ngôn 。

行hành 道Đạo 守thủ 真chân 者giả 善thiện 。 志chí 與dữ 道Đạo 合hợp 者giả 大đại 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 中trung 二nhị 。 初sơ 善thiện 。 世thế 間gian 有hữu 戒giới 善thiện 禪thiền 定định 。 出xuất 世thế 有hữu 諦đế 緣duyên 度độ 行hành 。 不bất 知tri 何hà 者giả 。 一nhất 法pháp 為vi 至chí 善thiện 也dã 。 次thứ 大đại 。 世thế 間gian 有hữu 五ngũ 大đại 。 出xuất 世thế 有hữu 七thất 大đại 。 未vị 審thẩm 何hà 法pháp 為vi 最tối 大đại 也dã 。 佛Phật 下hạ 答đáp 。 先tiên 善thiện 守thủ 性tánh 真chân 。 自tự 利lợi 行hành 也dã 。 揀giản 非phi 世thế 禪thiền 等đẳng 比tỉ 。 行hành 覺giác 道đạo 。 利lợi 他tha 教giáo 也dã 。 揀giản 非phi 權quyền 教giáo 等đẳng 比tỉ 。 性tánh 修tu 兼kiêm 具cụ 。 故cố 為vi 至chí 善thiện 。

志chí 句cú 。 後hậu 大đại 。 志chí 。 願nguyện 也dã 。 心tâm 志chí 期kỳ 求cầu 意ý 。 又hựu 誓thệ 也dã 。 心tâm 志chí 必tất 固cố 意ý 。

隱ẩn 居cư 以dĩ 求cầu 其kỳ 志chí 。 行hành 義nghĩa 以dĩ 達đạt 其kỳ 道đạo 。 志chí 因nhân 道đạo 顯hiển 。 道đạo 因nhân 志chí 弘hoằng 。 故cố 云vân 合hợp 。 居cư 天thiên 下hạ 之chi 廣quảng 居cư 。 行hành 天thiên 下hạ 之chi 大Đại 道Đạo 。 上thượng 符phù 諸chư 佛Phật 傳truyền 心tâm 之chi 玅# 。 下hạ 契khế 眾chúng 生sanh 明minh 心tâm 之chi 宜nghi 。 域vực 中trung 有hữu 四tứ 。 道Đạo 理lý 最tối 勝thắng 。 故cố 云vân 大đại 。 此thử 之chi 大đại 善thiện 。 唯duy 人nhân 道đạo 為vi 能năng 耳nhĩ 。 人nhân 而nhi 不bất 為vi 。 吾ngô 末mạt 如như 之chi 何hà 也dã 已dĩ 矣hĩ 。

【# 鈔sao 】# 五ngũ 大đại 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 也dã 。

七thất 大đại 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 一nhất 法pháp 。 二nhị 發phát 心tâm 。 三tam 信tín 解giải 。 四tứ 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 五ngũ 資tư 粮# 。 六lục 時thời 。 七thất 果quả 圓viên 證chứng 。 般Bát 若Nhã 無vô 著trước 論luận 中trung 。 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 一nhất 境cảnh (# 經kinh 教giáo 廣quảng 大đại 也dã )# 。 二nhị 行hành (# 二nhị 利lợi 行hành 大đại )# 。 三tam 智trí 。 四tứ 精tinh 進tấn 。 五ngũ 方phương 便tiện 。 六lục 證chứng 得đắc (# 果quả 德đức 大đại 也dã )# 。 七thất 業nghiệp (# 建kiến 立lập 大đại 佛Phật 事sự 也dã )# 也dã 。 守thủ 性tánh 。 定định 也dã 。 眾chúng 生sanh 迷mê 真chân 合hợp 塵trần 。 即tức 名danh 散tán 亂loạn 。 行hành 者giả 背bối/bội 塵trần 合hợp 真chân 。 名danh 為vi 禪thiền 定định 。 圭# 山sơn 云vân 。 本bổn 源nguyên 心tâm 地địa 。 是thị 禪thiền 定định 理lý 。 忘vong 情tình 契khế 之chi 。 是thị 禪thiền 定định 行hành 。 (# 文văn )# 非phi 世thế 禪thiền 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 定định 有hữu 三tam 種chủng 。 上thượng 者giả 佛Phật 性tánh 。 中trung 者giả 初sơ 禪thiền 等đẳng 。 下hạ 者giả 定định 心tâm 數số 。 圭# 山sơn 云vân 。 真Chân 如Như 三tam 昧muội 。 達đạt 磨ma 所sở 傳truyền 者giả 。 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 諸chư 家gia 所sở 解giải 者giả 。 (# 文văn )# 今kim 是thị 真chân 性tánh 禪thiền 。 揀giản 餘dư 功công 用dụng 禪thiền 也dã 。 清thanh 凉# 云vân 。 定định 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。 事sự 定định 門môn 也dã 。 二nhị 能năng 觀quán 心tâm 性tánh 。 契khế 理lý 不bất 動động 。 理lý 定định 門môn 也dã 。 (# 文văn )# 今kim 屬thuộc 理lý 定định 。 非phi 事sự 定định 矣hĩ 。 行hành 覺giác 。 慧tuệ 也dã 。 有hữu 本bổn 有hữu 末mạt 。 實thật 相tướng 本bổn 。 文văn 字tự 末mạt 。 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。 本bổn 末mạt 雙song 通thông 。 明minh 達đạt 法pháp 相tướng 。 事sự 觀quán 也dã 。 善thiện 了liễu 無vô 生sanh 。 理lý 觀quán 也dã 。 觀quán 照chiếu 實thật 相tướng 無vô 生sanh 。 起khởi 諸chư 文văn 字tự 法pháp 相tướng 。 使sử 先tiên 知tri 。 覺giác 後hậu 知tri 也dã 。 非phi 權quyền 教giáo 者giả 。 以dĩ 斯tư 道đạo 覺giác 斯tư 民dân 。 非phi 餘dư 人nhân 天thiên 小tiểu 教giáo 而nhi 為vi 化hóa 也dã 。 性tánh 下hạ 。 總tổng 結kết 。 守thủ 則tắc 獨độc 善thiện 其kỳ 身thân 。 行hành 則tắc 兼kiêm 善thiện 天thiên 下hạ 。 故cố 曰viết 善thiện 。 而nhi 云vân 至chí 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 有hữu 性tánh 善thiện 。 有hữu 性tánh 不bất 善thiện 。 有hữu 修tu 善thiện 。 有hữu 修tu 不bất 善thiện 。 性tánh 修tu 不bất 善thiện 。 貪tham 嗔sân 等đẳng 也dã 。 修tu 善thiện 非phi 性tánh 善thiện 。 無vô 貪tham 等đẳng 也dã 。 性tánh 修tu 俱câu 善thiện 。 真Chân 如Như 道đạo 。 法pháp 性tánh 理lý 也dã 。 故cố 曰viết 至chí 。 今kim 云vân 守thủ 真chân 。 守thủ 之chi 至chí 善thiện 也dã 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 云vân 。 守thủ 一nhất 者giả 。 守thủ 一nhất 心tâm 如như 。 行hành 道Đạo 。 行hành 之chi 至chí 善thiện 也dã 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 云vân 。 常thường 以dĩ 一nhất 覺giác 。 覺giác 諸chư 眾chúng 生sanh 。 大đại 學học 止chỉ 至chí 善thiện 。 孟# 子tử 道đạo 性tánh 善thiện 。 義nghĩa 亦diệc 大đại 同đồng 。 心tâm 志chí 下hạ 。 又hựu 願nguyện 為vi 志chí 中trung 克khắc 遂toại 意ý 。 誓thệ 為vi 願nguyện 中trung 勇dũng 烈liệt 意ý 。 雲vân 棲tê 云vân 。 期kỳ 其kỳ 志chí 而nhi 必tất 到đáo 者giả 。 願nguyện 為vi 之chi 先tiên 導đạo 也dã 。 堅kiên 其kỳ 願nguyện 而nhi 不bất 退thoái 者giả 。 誓thệ 為vi 之chi 後hậu 驅khu 也dã 。 (# 文văn )# 求cầu 志chí 。 依y 道đạo 起khởi 志chí 也dã 。 達đạt 道đạo 。 依y 志chí 行hành 道Đạo 也dã 。 孟# 子tử 曰viết 。 得đắc 志chí 。 與dữ 民dân 由do 之chi 。 不bất 得đắc 志chí 。 獨độc 行hành 其kỳ 道đạo 。 富phú 貴quý 不bất 能năng 淫dâm 。 貧bần 賤tiện 不bất 能năng 移di 。 威uy 武võ 不bất 能năng 屈khuất 。 此thử 之chi 謂vị 大đại 丈trượng 夫phu 。

域vực 中trung 四tứ 者giả 。 老lão 子tử 曰viết 。 有hữu 物vật 混hỗn 成thành 。 先tiên 天thiên 地địa 生sanh 。 寂tịch 兮hề 寥liêu 兮hề 。 獨độc 立lập 而nhi 不bất 改cải 。 周chu 行hành 而nhi 不bất 殆đãi 。 可khả 以dĩ 為vi 天thiên 下hạ 母mẫu 。 吾ngô 不bất 知tri 其kỳ 名danh 。 字tự 之chi 曰viết 道đạo 。 強cường/cưỡng 為vi 之chi 名danh 曰viết 大đại 。 故cố 道đạo 大đại 。 天thiên 大đại 。 地địa 大đại 。 王vương 亦diệc 大đại 。 域vực 中trung 有hữu 四tứ 大đại 。 而nhi 王vương 居cư 其kỳ 一nhất 焉yên 。 人nhân 法pháp 地địa 。 地địa 法pháp 天thiên 。 天thiên 法pháp 道đạo 。 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 。 解giải 曰viết 。 物vật 者giả 。 道đạo 為vi 物vật 之chi 本bổn 故cố 。 字tự 曰viết 道đạo 者giả 。 以dĩ 通thông (# 能năng 通thông )# 生sanh (# 能năng 生sanh )# 表biểu 其kỳ 德đức 也dã 。 名danh 曰viết 大đại 者giả 。 以dĩ 包bao 含hàm 目mục 其kỳ 體thể 也dã 。 道đạo 大đại 者giả 。 能năng 包bao 羅la 天thiên 地địa 人nhân 也dã 。 天thiên 大đại 。 無vô 不bất 覆phú 幬# 也dã 。 地địa 大đại 。 無vô 不bất 持trì 載tái 也dã 。 王vương 大đại 者giả 。 能năng 法pháp 地địa 則tắc 天thiên 行hành 道Đạo 也dã 。 人nhân 即tức 王vương 也dã 。 人nhân 為vi 萬vạn 物vật 之chi 靈linh 。 王vương 為vi 萬vạn 人nhân 之chi 主chủ 。 先tiên 當đương 法pháp 地địa 安an 靜tĩnh 柔nhu 和hòa 。 次thứ 當đương 法pháp 天thiên 運vận 用dụng 生sanh 成thành 。 又hựu 當đương 法pháp 道đạo 。 清thanh 淨tịnh 無vô 為vi 。 令linh 物vật 自tự 化hóa 。 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 合hợp 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 之chi 性tánh 也dã 。 前tiền 則tắc 道đạo 大đại 居cư 先tiên 後hậu 則tắc 道đạo 為vi 法pháp 本bổn 。 是thị 知tri 天thiên 地địa 間gian 。 道Đạo 理lý 最tối 大đại 矣hĩ 。 至chí 於ư 五ngũ 大đại 七thất 大đại 。 皆giai 有hữu 為vi 相tướng 。 非phi 如như 道Đạo 理lý 無vô 相tướng 無vô 為vi 之chi 大đại 。 故cố 不bất 稱xưng 最tối 。 若nhược 志chí 與dữ 其kỳ 合hợp 者giả 。 亦diệc 復phục 高cao 而nhi 無vô 上thượng 。 羅la 而nhi 無vô 外ngoại 。 故cố 能năng 彌di 綸luân 天thiên 地địa 之chi 道đạo 。 豈khởi 不bất 大đại 哉tai 。

唯duy 人nhân 能năng 者giả 。 裴# 序tự 云vân 。 生sanh 靈linh 之chi 所sở 以dĩ 往vãng 來lai 者giả 。 六lục 道đạo 也dã 。 鬼quỷ 神thần 沉trầm 幽u 愁sầu 之chi 苦khổ 。 鳥điểu 獸thú 懷hoài 獝# 狘# 之chi 悲bi 。 修tu 羅la 方phương 瞋sân 。 諸chư 天thiên 正chánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 可khả 以dĩ 整chỉnh 心tâm 慮lự 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 人nhân 道đạo 為vi 能năng 耳nhĩ 。 (# 文văn )# 此thử 四tứ 句cú 。 勉miễn 勵lệ 也dã 。

△# 三tam 忍nhẫn 惡ác 滅diệt 垢cấu 。

沙Sa 門Môn 問vấn 佛Phật 。 何hà 者giả 多đa 力lực 。 何hà 者giả 最tối 明minh 。

佛Phật 言ngôn 。

忍nhẫn 辱nhục 多đa 力lực 。 不bất 懷hoài 惡ác 故cố 。 兼kiêm 加gia 安an 徤# 。 忍nhẫn 者giả 無vô 惡ác 。 必tất 為vi 人nhân 尊tôn 。 心tâm 垢cấu 滅diệt 盡tận 。 淨tịnh 無vô 瑕hà 穢uế 。 是thị 為vi 最tối 明minh 。 未vị 有hữu 天thiên 地địa 。 逮đãi 於ư 今kim 日nhật 。 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 無vô 有hữu 不bất 見kiến 。 無vô 有hữu 不bất 知tri 。 無vô 有hữu 不bất 聞văn 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 可khả 謂vị 明minh 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 中trung 。 先tiên 力lực 。 次thứ 明minh 。 堪kham 能năng 而nhi 不bất 怯khiếp 弱nhược 謂vị 之chi 力lực 。 洞đỗng 徹triệt 而nhi 不bất 昏hôn 昧muội 謂vị 之chi 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 言ngôn 下hạ 。 次thứ 答đáp 。 亦diệc 二nhị 。 初sơ 忍nhẫn 為vi 多đa 力lực 二nhị 。

先tiên 標tiêu 。 百bách 行hành 之chi 本bổn 。 忍nhẫn 之chi 為vi 上thượng 。 不bất 忍nhẫn 則tắc 感cảm 七thất 損tổn 三tam 苦khổ 。 忍nhẫn 則tắc 七thất 益ích 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 故cố 多đa 力lực 。 阿a 含hàm 云vân 。 力lực 有hữu 六lục 種chủng 。 孩hài 子tử 以dĩ 啼đề 。 女nữ 人nhân 以dĩ 瞋sân 。 國quốc 王vương 以dĩ 憍kiêu 慢mạn 。 沙Sa 門Môn 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 。 羅La 漢Hán 以dĩ 精tinh 進tấn 。 諸chư 佛Phật 以dĩ 慈từ 悲bi 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。

不bất 下hạ 。 次thứ 釋thích 。 忍nhẫn 有hữu 二nhị 。 一nhất 生sanh 忍nhẫn 。 有hữu 逆nghịch 有hữu 順thuận 。 逆nghịch 者giả 。 謂vị 於ư 瞋sân 罵mạ 打đả 害hại 境cảnh 中trung 。 而nhi 不bất 生sanh 於ư 忿phẫn 恨hận 怨oán 惱não 。 順thuận 者giả 。 謂vị 於ư 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 境cảnh 中trung 。 而nhi 不bất 生sanh 於ư 貪tham 愛ái 憍kiêu 逸dật 。 二nhị 法Pháp 忍Nhẫn 。 有hữu 心tâm 法pháp 非phi 心tâm 法pháp 。 心tâm 法pháp 者giả 。 謂vị 淫dâm 欲dục 瞋sân 恚khuể 憂ưu 疑nghi 邪tà 見kiến 慢mạn 等đẳng 。 非phi 心tâm 法pháp 者giả 。 謂vị 寒hàn 熱nhiệt 饑cơ 渴khát 。 風phong 雨vũ 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。 今kim 不bất 懷hoài 惡ác 。 即tức 生sanh 中trung 忍nhẫn 逆nghịch 境cảnh 也dã 。 安an 徤# 。 即tức 法pháp 中trung 忍nhẫn 非phi 心tâm 也dã 。 又hựu 初sơ 名danh 他tha 不bất 饒nhiêu 益ích 忍nhẫn 。 所sở 謂vị 應ưng 忍nhẫn 他tha 人nhân 之chi 惱não 。 心tâm 不bất 懷hoài 報báo 。 亦diệc 名danh 耐nại 怨oán 忍nhẫn 。 忍nhẫn 彼bỉ 怨oán 家gia 惱não 害hại 。 是thị 忍nhẫn 外ngoại 障chướng 也dã 。 次thứ 名danh 安an 然nhiên 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 所sở 謂vị 忍nhẫn 於ư 利lợi 衰suy 毀hủy 譽dự 。 稱xưng 譏cơ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 名danh 安an 受thọ 忍nhẫn 。 忍nhẫn 彼bỉ 貧bần 病bệnh 等đẳng 苦khổ 。 是thị 忍nhẫn 內nội 鄣# 也dã 。

忍nhẫn 無vô 惡ác 者giả 。 唯duy 識thức 云vân 。 忍nhẫn 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 耐nại 怨oán 害hại 忍nhẫn 。 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 釋thích 曰viết 。 後hậu 一nhất 是thị 前tiền 二nhị 忍nhẫn 。 所sở 依y 止chỉ 處xứ 。 堪kham 忍nhẫn 甚thậm 深thâm 廣quảng 大đại 法pháp 故cố 。 又hựu 般Bát 若Nhã 云vân 。 忍nhẫn 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 安an 受thọ 忍nhẫn 。 謂vị 於ư 刀đao 杖trượng 加gia 害hại 。 毀hủy 罵mạ 凌lăng 辱nhục 而nhi 不bất 起khởi 加gia 報báo 心tâm 。 蚊văn 虻manh 蚤tảo 虱sắt 寒hàn 熱nhiệt 苦khổ 惱não 而nhi 不bất 生sanh 忿phẫn 恨hận 心tâm 。 二nhị 觀quán 察sát 忍nhẫn 。 思tư 惟duy 諸chư 行hành 。 如như 幻huyễn 不bất 實thật 。 誰thùy 呵ha 毀hủy 我ngã 。 誰thùy 加gia 害hại 我ngã 。 誰thùy 受thọ 凌lăng 辱nhục 。 誰thùy 受thọ 苦khổ 惱não 。 唯duy 是thị 自tự 心tâm 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 橫hoạnh 起khởi 執chấp 著trước 。 今kim 是thị 後hậu 一nhất 諦đế 觀quán 察sát 也dã 。 又hựu 不bất 懷hoài 安an 徤# 。 有hữu 相tương/tướng 事sự 忍nhẫn 也dã 。 此thử 之chi 無vô 惡ác 。 無vô 生sanh 理lý 忍nhẫn 也dã 。 謂vị 以dĩ 正chánh 慧tuệ 觀quán 察sát 生sanh 法pháp 性tánh 空không 。 辱nhục 不bất 可khả 得đắc 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 誰thùy 為vi 忍nhẫn 者giả 。 辱nhục 忍nhẫn 既ký 空không 。 無vô 生sanh 現hiện 前tiền 。 便tiện 證chứng 寂tịch 滅diệt 。 又hựu 何hà 惡ác 哉tai 。

戒giới 經Kinh 云vân 。 忍nhẫn 辱nhục 第đệ 一nhất 道Đạo 。 阿a 含hàm 云vân 。 是thị 法pháp 可khả 尊tôn 貴quý 。 故cố 住trụ 三tam 忍nhẫn 者giả 。 為vi 人nhân 世thế 第đệ 一nhất 尊tôn 矣hĩ 。

【# 鈔sao 】# 內nội 心tâm 安an 耐nại 。 忍nhẫn 外ngoại 所sở 辱nhục 之chi 境cảnh 。 名danh 為vi 忍nhẫn 辱nhục 。 七thất 損tổn 七thất 益ích 者giả 。 子tử 張trương 欲dục 行hành 。 辭từ 於ư 夫phu 子tử 。 願nguyện 賜tứ 一nhất 言ngôn 。 為vi 修tu 身thân 之chi 本bổn 。 夫phu 子tử 曰viết 。 百bách 行hành 之chi 本bổn 。 忍nhẫn 之chi 為vi 上thượng 。 子tử 張trương 曰viết 。 何hà 如như 忍nhẫn 之chi 。 夫phu 子tử 曰viết 。 天thiên 子tử 忍nhẫn 之chi 國quốc 無vô 害hại 。 諸chư 侯hầu 忍nhẫn 之chi 成thành 其kỳ 大đại 。 官quan 吏lại 忍nhẫn 之chi 進tiến 其kỳ 位vị 。 兄huynh 弟đệ 忍nhẫn 之chi 家gia 富phú 貴quý 。 夫phu 婦phụ 忍nhẫn 之chi 終chung 其kỳ 世thế 。 朋bằng 友hữu 忍nhẫn 之chi 名danh 不bất 廢phế 。 自tự 身thân 忍nhẫn 之chi 無vô 禍họa 患hoạn 。 子tử 張trương 曰viết 。 不bất 忍nhẫn 如như 何hà 。 夫phu 子tử 曰viết 。 天thiên 子tử 不bất 忍nhẫn 國quốc 空không 虗hư 。 諸chư 侯hầu 不bất 忍nhẫn 喪táng 其kỳ 軀khu 。 官quan 吏lại 不bất 忍nhẫn 刑hình 法pháp 誅tru 。 兄huynh 弟đệ 不bất 忍nhẫn 各các 分phần/phân 居cư 。 夫phu 妻thê 不bất 忍nhẫn 令linh 子tử 孤cô 。 朋bằng 友hữu 不bất 忍nhẫn 情tình 意ý 疎sơ 。 自tự 身thân 不bất 忍nhẫn 患hoạn 不bất 除trừ 。 子tử 張trương 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 非phi 人nhân 不bất 忍nhẫn 。 不bất 忍nhẫn 非phi 人nhân 。 (# 文văn )# 此thử 明minh 世thế 忍nhẫn 得đắc 失thất 也dã 。 三tam 苦khổ 者giả 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。 不bất 忍nhẫn 因nhân 緣duyên 。 有hữu 三tam 種chủng 苦khổ 。 謂vị 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 苦khổ 。 眾chúng 生sanh 相tương 違vi 苦khổ 。 缺khuyết 乏phạp 受thọ 用dụng 苦khổ 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 刊# 定định 記ký 云vân 。 一nhất 忍nhẫn 熟thục 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 行hành 忍nhẫn 純thuần 熟thục 。 如như 役dịch 力lực 之chi 人nhân 。 久cửu 得đắc 其kỳ 志chí 也dã 。 二nhị 正chánh 定định 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 常thường 踞cứ 大đại 定định 。 寂tịch 滅diệt 不bất 動động 也dã 。 三tam 愍mẫn 他tha 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 孩hài 子tử 杖trượng 父phụ 。 父phụ 即tức 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 四tứ 自tự 利lợi 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 此thử 幻huyễn 形hình 。 易dị 得đắc 堅kiên 質chất 也dã 。 (# 文văn )# 此thử 明minh 出xuất 世thế 忍nhẫn 苦khổ 樂lạc 如như 此thử 。 又hựu 法pháp 集tập 經Kinh 云vân 。 何hà 者giả 是thị 菩Bồ 薩Tát 忍nhẫn 辱nhục 力lực 。 為vi 他tha 所sở 罵mạ 而nhi 不bất 加gia 報báo 。 以dĩ 得đắc 如như 響hưởng 平bình 等đẳng 智trí 力lực 故cố 。 為vị 他tha 所sở 打đả 。 而nhi 不bất 加gia 報báo 。 以dĩ 得đắc 鏡kính 像tượng 平bình 等đẳng 智trí 力lực 。 故cố 為vi 他tha 所sở 惱não 而nhi 不bất 加gia 報báo 。 以dĩ 得đắc 如như 幻huyễn 平bình 等đẳng 智trí 力lực 故cố 。 為vi 他tha 所sở 瞋sân 而nhi 不bất 加gia 報báo 。 以dĩ 得đắc 內nội 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 智trí 力lực 故cố 。 世thế 間gian 八bát 法pháp 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 以dĩ 得đắc 世thế 法pháp 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 時thời 力lực 故cố 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 不bất 能năng 染nhiễm 。 不bất 能năng 勝thắng 。 以dĩ 得đắc 集tập 因nhân 緣duyên 平bình 等đẳng 智trí 力lực 故cố (# 文văn )# 。 故cố 云vân 忍nhẫn 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 有hữu 多đa 力lực 也dã 。 安an 徤# 者giả 。 謂vị 安an 然nhiên 忍nhẫn 受thọ 苦khổ 法pháp 。 強cường/cưỡng 徤# 有hữu 力lực 。 不bất 動động 不bất 壞hoại 也dã 。 語ngữ 云vân 。 忍nhẫn 是thị 身thân 之chi 寶bảo 。 不bất 忍nhẫn 身thân 之chi 殃ương 。 舌thiệt 柔nhu 常thường 在tại 口khẩu 。 齒xỉ 折chiết 只chỉ 為vì 剛cang 。 正chánh 斯tư 意ý 耳nhĩ 。

利lợi 衰suy 等đẳng 者giả 。 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 云vân 。 利lợi 則tắc 財tài 榮vinh 潤nhuận 己kỷ 。 衰suy 則tắc 損tổn 耗hao 侵xâm 陵lăng 。 毀hủy 則tắc 越việt 過quá 以dĩ 謗báng 。 譽dự 則tắc 踰du 德đức 而nhi 歎thán 。 稱xưng 則tắc 依y 實thật 德đức 讚tán 。 譏cơ 則tắc 準chuẩn 實thật 過quá 論luận 。 苦khổ 則tắc 逼bức 迫bách 侵xâm 形hình 。 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 心tâm 神thần 適thích 悅duyệt (# 文văn )# 。 忍nhẫn 此thử 八bát 者giả 。 則tắc 八bát 風phong 不bất 能năng 動động 也dã 。 忍nhẫn 有hữu 三tam 下hạ 。 自tự 攷# 云vân 。 耐nại 怨oán 。 即tức 生sanh 忍nhẫn 。 是thị 成thành 熟thục 有hữu 情tình 因nhân 。 安an 受thọ 。 即tức 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 成thành 就tựu 佛Phật 果Quả 因nhân 。 (# 文văn )# 筆bút 削tước 記ký 云vân 。 耐nại 怨oán 不bất 報báo 。 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 為vi 解giải 怨oán 結kết 故cố 。 如như 律luật 中trung 長trường 生sanh 王vương 偈kệ 云vân 。 以dĩ 怨oán 報báo 怨oán 。 怨oán 終chung 不bất 止chỉ 。 唯duy 有hữu 無vô 怨oán 。 怨oán 自tự 息tức 耳nhĩ 。 二nhị 為vi 證chứng 佛Phật 果Quả 故cố 。 以dĩ 有hữu 正chánh 智trí 。 知tri 彼bỉ 此thử 境cảnh 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 忍nhẫn 沉trầm 墜trụy 生sanh 死tử 。 忍nhẫn 則tắc 疾tật 成thành 佛Phật 道Đạo 。 安an 受thọ 八bát 境cảnh 。 不bất 出xuất 違vi 順thuận 。 違vi 則tắc 易dị 忍nhẫn 。 順thuận 則tắc 難nan 忍nhẫn 。 天thiên 台thai 說thuyết 為vi 強cường/cưỡng 輭nhuyễn 二nhị 賊tặc 。 諦đế 察sát 法pháp 者giả 。 但đãn 於ư 忍nhẫn 境cảnh 。 體thể 法pháp 無vô 生sanh 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 三tam 輪luân 空không 寂tịch 。 唯duy 一nhất 真chân 實thật 也dã 。

謂vị 以dĩ 正chánh 慧tuệ 下hạ 。 般Bát 若Nhã 云vân 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 謂vị 令linh 煩phiền 惱não 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 及cập 觀quán 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。 微vi 玅# 如như 智trí 。 常thường 無vô 間gián 斷đoạn 。

(# 文văn )# 戒giới 經kinh 下hạ 。 釋thích 人nhân 尊tôn 句cú 。 四tứ 分phần/phân 云vân 。 忍nhẫn 辱nhục 第đệ 一nhất 道Đạo 。 佛Phật 說thuyết 無vô 為vi 最tối 。 出xuất 家gia 惱não 他tha 人nhân 。 不bất 名danh 為vi 沙Sa 門Môn 。 如như 釋thích 云vân 。 忍nhẫn 辱nhục 無vô 為vi 是thị 出xuất 世thế 善thiện 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 惱não 他tha 不bất 名danh 。 是thị 生sanh 死tử 惡ác 因nhân 苦khổ 果quả 。 出xuất 家gia 不bất 行hành 忍nhẫn 辱nhục 。 而nhi 反phản 怨oán 報báo 他tha 人nhân 。 則tắc 違vi 無vô 諍tranh 之chi 道đạo 。 豈khởi 成thành 勤cần 息tức 之chi 行hành 。 阿a 含hàm 下hạ 。 中trung 阿a 含hàm 云vân 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 數số 共cộng 鬥đấu 諍tranh 。 佛Phật 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 若nhược 以dĩ 諍tranh 止chỉ 諍tranh 。 究cứu 竟cánh 不bất 能năng 止chỉ 。 唯duy 忍nhẫn 能năng 止chỉ 諍tranh 。 是thị 法pháp 可khả 尊tôn 貴quý 。 又hựu 尊tôn 有hữu 多đa 意ý 。 老lão 子tử 曰viết 。 聖thánh 人nhân 欲dục 上thượng 民dân 。 必tất 以dĩ 言ngôn 下hạ 之chi 。 欲dục 先tiên 民dân 。 必tất 以dĩ 身thân 後hậu 之chi 。 是thị 以dĩ 天thiên 下hạ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 推thôi 而nhi 不bất 厭yếm 。 以dĩ 其kỳ 不bất 爭tranh 。 故cố 天thiên 下hạ 莫mạc 能năng 與dữ 之chi 爭tranh 。 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 云vân 。 仁nhân 王vương 經kinh 。 伏phục 忍nhẫn 下hạ 品phẩm 當đương 住trụ 。 中trung 品phẩm 行hành 上thượng 品phẩm 向hướng 。 信tín 忍nhẫn 下hạ 中trung 上thượng 。 初sơ 二nhị 三tam 地địa 。 柔nhu 順thuận 忍nhẫn 下hạ 中trung 上thượng 。 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 下hạ 中trung 上thượng 。 七thất 八bát 九cửu 地địa 。 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 下hạ 中trung 上thượng 。 十Thập 地Địa 等đẳng 玅# 覺giác 也dã 。 (# 文văn )# 此thử 約ước 人nhân 約ước 位vị 稱xưng 尊tôn 。 老lão 子tử 曰viết 。 兵binh 強cường/cưỡng 則tắc 不bất 勝thắng 。 木mộc 強cường/cưỡng 則tắc 共cộng 強cường/cưỡng 。 大đại 處xứ 下hạ 。 弱nhược 柔nhu 處xứ 上thượng 。 刊# 定định 記ký 云vân 。 忍nhẫn 之chi 為vi 義nghĩa 。 本bổn 末mạt 五ngũ 重trọng/trùng 。 一nhất 是thị 本bổn 源nguyên 之chi 心tâm 。 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 二nhị 不bất 忍nhẫn 。 以dĩ 怨oán 報báo 怨oán 。 三tam 忍nhẫn 。 雖tuy 不bất 加gia 報báo 。 未vị 能năng 忘vong 懷hoài 。 即tức 未vị 至chí 彼bỉ 岸ngạn 忍nhẫn 也dã 。 四tứ 忘vong 情tình 絕tuyệt 慮lự 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 即tức 至chí 彼bỉ 岸ngạn 忍nhẫn 也dã 。 五ngũ 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 即tức 超siêu 彼bỉ 岸ngạn 忍nhẫn 也dã 。 為vi 治trị 動động 心tâm 。 且thả 居cư 靜tĩnh 境cảnh 。 動động 既ký 非phi 實thật 。 靜tĩnh 豈khởi 是thị 真chân 。 若nhược 明minh 五ngũ 門môn 。 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 。 (# 文văn )# 此thử 約ước 法pháp 約ước 行hành 稱xưng 尊tôn 。 兼kiêm 上thượng 三tam 忍nhẫn 成thành 四tứ 力lực 矣hĩ (# 不bất 懷hoài 力lực 。 安an 徤# 力lực 。 無vô 惡ác 力lực 。 人nhân 尊tôn 力lực )# 。 故cố 云vân 忍nhẫn 者giả 多đa 力lực 。 是thị 則tắc 修tu 羅la 以dĩ 嫉tật 恚khuể 為vi 力lực 。 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 忍nhẫn 戒giới 為vi 力lực 。 豈khởi 不bất 誠thành 然nhiên 乎hồ 哉tai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 心tâm 下hạ 。 二nhị 心tâm 為vi 最tối 明minh 三tam 。 初sơ 離ly 垢cấu 明minh 。 三tam 鄣# 斷đoạn 。 二nhị 執chấp 空không 。 名danh 垢cấu 滅diệt 盡tận 。 現hiện 行hành 穢uế 種chủng 習tập 瑕hà 。 悉tất 淨tịnh 無vô 餘dư 。 淨tịnh 極cực 光quang 通thông 。 寂tịch 照chiếu 含hàm 空không 矣hĩ 。 未vị 下hạ 。 二nhị 性tánh 覺giác 明minh 。 自tự 性tánh 本bổn 來lai 。 靈linh 知tri 靈linh 覺giác 不bất 昧muội 不bất 昏hôn 。 推thôi 之chi 無vô 始thỉ 。 引dẫn 之chi 無vô 終chung 。 先tiên 天thiên 地địa 而nhi 不bất 滅diệt 。 後hậu 天thiên 地địa 而nhi 不bất 生sanh 。 迎nghênh 之chi 不bất 來lai 。 縱túng/tung 之chi 不bất 去khứ 。 云vân 有hữu 則tắc 空không 虗hư 無vô 相tướng 。 云vân 無vô 則tắc 神thần 解giải 不bất 測trắc 。 耀diệu 古cổ 今kim 。 透thấu 金kim 石thạch 。 日nhật 月nguyệt 雖tuy 遍biến 。 不bất 照chiếu 覆phú 盆bồn 。 今kim 此thử 靈linh 明minh 徹triệt 而nhi 又hựu 徹triệt 。 大đại 地địa 雖tuy 堅kiên 。 難nạn/nan 逃đào 劫kiếp 壞hoại 。 今kim 此thử 真chân 寂tịch 恆hằng 而nhi 又hựu 恆hằng 。 故cố 云vân 自tự 未vị 有hữu 天thiên 地địa 已dĩ 來lai 。 無vô 法pháp 不bất 達đạt 。 未vị 有hữu 甚thậm 於ư 心tâm 明minh 者giả 也dã 。 起khởi 信tín 云vân 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 自tự 性tánh 滿mãn 足túc 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 所sở 謂vị 自tự 體thể 。 有hữu 大đại 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 義nghĩa 故cố 。 徧biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 義nghĩa 故cố 。 真chân 實thật 識thức 知tri 義nghĩa 故cố 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 玅# 。 得đắc 下hạ 。 三tam 究cứu 竟cánh 明minh 。 智trí 者giả 。 無vô 不bất 知tri 也dã 。 以dĩ 遠viễn 離ly 微vi 細tế 念niệm 故cố 。 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 。 一nhất 見kiến 性tánh 時thời 。 則tắc 眾chúng 物vật 之chi 表biểu 裏lý 精tinh 粗thô 。 靡mĩ 所sở 不bất 徹triệt 。 到đáo 此thử 始thỉ 名danh 為vi 圓viên 滿mãn 覺giác 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 也dã 。 唯duy 心tâm 具cụ 三tam 。 故cố 為vi 最tối 明minh 。 佛Phật 具cụ 三Tam 明Minh 。 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。

【# 鈔sao 】# 初sơ 離ly 垢cấu 下hạ 。 依y 起khởi 信tín 義nghĩa 。 離ly 明minh 即tức 始thỉ 覺giác 。 性tánh 明minh 即tức 本bổn 覺giác 。 究cứu 明minh 即tức 究cứu 竟cánh 覺giác 也dã 。 三tam 障chướng 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 報báo 也dã 。 二nhị 執chấp 。 我ngã 法pháp 也dã 。 二nhị 執chấp 中trung 復phục 各các 有hữu 三tam 。 一nhất 現hiện 行hành 。 粗thô 中trung 之chi 粗thô 。 如như 泥nê 露lộ 穢uế 。 二nhị 種chủng 子tử 。 粗thô 中trung 之chi 細tế 。 細tế 中trung 之chi 粗thô 。 三tam 習tập 氣khí 。 細tế 中trung 之chi 細tế 。 如như 玉ngọc 含hàm 瑕hà 。 心tâm 垢cấu 不bất 滅diệt 。 瑕hà 穢uế 不bất 淨tịnh 。 雖tuy 有hữu 靈linh 明minh 。 亦diệc 昏hôn 昧muội 矣hĩ 。 今kim 則tắc 內nội 障chướng 外ngoại 鄣# 以dĩ 全toàn 消tiêu 。 粗thô 惑hoặc 細tế 惑hoặc 而nhi 永vĩnh 離ly 。 靈linh 光quang 獨độc 耀diệu 。 逈huýnh 脫thoát 根căn 塵trần 。 故cố 最tối 明minh 也dã 。 二nhị 性tánh 下hạ 。 未vị 有hữu 天thiên 地địa 者giả 。 謂vị 元nguyên 氣khí 混hỗn 沌# 。 天thiên 地địa 未vị 分phần/phân 也dã 。 逮đãi 於ư 今kim 日nhật 者giả 。 謂vị 兩lưỡng 儀nghi 已dĩ 判phán 。 三tam 才tài 悉tất 備bị 也dã 。 所sở 有hữu 。 六lục 塵trần 等đẳng 法pháp 也dã 。 眼nhãn 觀quán 色sắc 曰viết 見kiến 。 耳nhĩ 聽thính 聲thanh 曰viết 聞văn 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 覺giác 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 曰viết 知tri 。 根căn 性tánh 雖tuy 六lục 。 唯duy 一nhất 藏tạng 心tâm 。 此thử 心tâm 從tùng 來lai 惺tinh 惺tinh 不bất 昧muội 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 仰ngưỡng 觀quan 天thiên 文văn 。 俯phủ 察sát 地địa 理lý 。 幽u 明minh 之chi 故cố 。 鬼quỷ 神thần 之chi 狀trạng 。 始thỉ 終chung 之chi 數số 。 死tử 生sanh 之chi 說thuyết 。 無vô 不bất 洞đỗng 然nhiên 而nhi 照chiếu 徹triệt 也dã 。 三tam 究cứu 下hạ 。 離ly 細tế 念niệm 者giả 。 起khởi 信tín 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 為vi 覺giác 。 以dĩ 從tùng 本bổn 來lai 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 未vị 曾tằng 離ly 念niệm 。 故cố 說thuyết 無vô 始thỉ 無vô 明minh 。 若nhược 得đắc 無vô 念niệm 者giả 。 則tắc 知tri 心tâm 相tương 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 皆giai 無vô 自tự 立lập 。 同đồng 一nhất 覺giác 故cố 。

(# 文văn )# 得đắc 見kiến 心tâm 者giả 。 論luận 又hựu 云vân 。

覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 不bất 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 。 非phi 究cứu 竟cánh 覺giác 。 (# 文văn )# 靡mĩ 不bất 徹triệt 者giả 。 起khởi 信tín 問vấn 。 虗hư 空không 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 皆giai 悉tất 無vô 邊biên 。 云vân 何hà 能năng 了liễu 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 答đáp 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 本bổn 來lai 一nhất 心tâm 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 見kiến 境cảnh 界giới 。 故cố 不bất 能năng 了liễu 。 諸chư 佛Phật 離ly 於ư 見kiến 相tương/tướng 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 心tâm 體thể 顯hiển 照chiếu 一nhất 切thiết 妄vọng 法pháp 。 有hữu 大đại 智trí 用dụng 。 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 故cố 得đắc 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 (# 文văn )# 唯duy 心tâm 下hạ 。 總tổng 結kết 也dã 。 三Tam 明Minh 。 指chỉ 上thượng 離ly 性tánh 究cứu 也dã 。 亦diệc 可khả 初sơ 即tức 正chánh 知tri 智trí 。 次thứ 即tức 徧biến 知tri 智trí 。 後hậu 即tức 正Chánh 遍Biến 知Tri 智trí 。 故cố 智trí 為vi 最tối 明minh 。 佛Phật 具cụ 三tam 智trí 。 名danh 正Chánh 遍Biến 知Tri 。 則tắc 前tiền 忍nhẫn 力lực 。 是thị 約ước 境cảnh 言ngôn 。 此thử 之chi 智trí 明minh 。 是thị 約ước 心tâm 說thuyết 。

△# 四tứ 澄trừng 濁trược 見kiến 道đạo 。

佛Phật 言ngôn 。

人nhân 懷hoài 愛ái 欲dục 。 不bất 見kiến 道Đạo 者giả 。 譬thí 如như 澄trừng 水thủy 。 致trí 手thủ 攪giảo 之chi 。 眾chúng 人nhân 共cộng 臨lâm 。 無vô 有hữu 覩đổ 其kỳ 影ảnh 者giả 。 人nhân 以dĩ 愛ái 欲dục 交giao 錯thác 。 心tâm 中trung 濁trược 興hưng 。 故cố 不bất 見kiến 道Đạo 。 汝nhữ 等đẳng 沙Sa 門Môn 。 當đương 捨xả 愛ái 欲dục 。 愛ái 欲dục 垢cấu 盡tận 。 道Đạo 可khả 見kiến 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 人nhân 下hạ 。 初sơ 標tiêu 起khởi 。 愛ái 心tâm 熾sí 盛thịnh 。 道Đạo 心tâm 隱ẩn 微vi 。 人nhân 若nhược 懷hoài 欲dục 。 豈khởi 能năng 見kiến 道đạo 。 譬thí 下hạ 。 次thứ 舉cử 喻dụ 。 水thủy 有hữu 三tam 緣duyên 。 不bất 能năng 現hiện 影ảnh 。 一nhất 者giả 濁trược 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 如như 清thanh 水thủy 。 清thanh 潔khiết 木mộc 然nhiên 。 有hữu 世thế 間gian 人nhân 。 取thủ 彼bỉ 土độ 塵trần 。 投đầu 於ư 淨tịnh 水thủy 。 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 。 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 。 容dung 貌mạo 汩# 然nhiên 。 (# 文văn )# 二nhị 者giả 動động 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 彩thải 投đầu 中trung 攪giảo 之chi 。 或hoặc 以dĩ 手thủ 指chỉ 挑thiểu 撥bát 。 或hoặc 以dĩ 風phong 拈niêm 起khởi 諸chư 波ba 浪lãng 。 三tam 者giả 葢# 。 有hữu 本bổn 云vân 。 猛mãnh 火hỏa 著trước 釜phủ 下hạ 。 中trung 水thủy 踊dũng 躍dược 。 以dĩ 布bố 覆phú 上thượng 。 眾chúng 生sanh 照chiếu 臨lâm 。 亦diệc 無vô 覩đổ 其kỳ 影ảnh 者giả 。 (# 文văn )# 人nhân 下hạ 。 三tam 合hợp 法pháp 。 心tâm 如như 水thủy 。 貪tham 愛ái 煩phiền 惱não 如như 濁trược 。 欣hân 厭yếm 五ngũ 欲dục 如như 手thủ 五ngũ 指chỉ 攪giảo 動động 。 或hoặc 五ngũ 塵trần 欲dục 境cảnh 生sanh 滅diệt 於ư 心tâm 。 如như 五ngũ 彩thải 投đầu 中trung 。 風phong 起khởi 波ba 浪lãng 。 又hựu 有hữu 本bổn 云vân 。 心tâm 中trung 向hướng 有hữu 三tam 毒độc 。 涌dũng 沸phí 在tại 內nội 。 五ngũ 葢# 覆phú 外ngoại 。 終chung 不bất 見kiến 道đạo 。 (# 文văn )# 則tắc 以dĩ 三tam 毒độc 合hợp 火hỏa 。 五ngũ 葢# 合hợp 布bố 。 道Đạo 理lý 合hợp 影ảnh 。 汝nhữ 下hạ 。 四tứ 結kết 勸khuyến 。 當đương 捨xả 者giả 。 有hữu 本bổn 云vân 。 若nhược 人nhân 漸tiệm 解giải 懺sám 悔hối 。 來lai 迎nghênh 知tri 識thức 。 水thủy 澄trừng 穢uế 除trừ 。 清thanh 淨tịnh 無vô 垢cấu 。 即tức 自tự 見kiến 形hình 。 (# 文văn )# 捨xả 法pháp 有hữu 二nhị 。 一nhất 懺sám 。 則tắc 內nội 之chi 因nhân 行hành 勝thắng 也dã 。 垢cấu 穢uế 除trừ 矣hĩ 。 自tự 見kiến 道đạo 之chi 影ảnh 用dụng 。 二nhị 近cận 則tắc 外ngoại 之chi 教giáo 緣duyên 勝thắng 也dã 。 心tâm 水thủy 淨tịnh 矣hĩ 。 自tự 見kiến 道đạo 之chi 形hình 體thể 。

愛ái 欲dục 下hạ 。 愛ái 盡tận 則tắc 心tâm 自tự 澄trừng 清thanh 。 欲dục 盡tận 則tắc 心tâm 自tự 不bất 動động 。 垢cấu 盡tận 則tắc 心tâm 自tự 開khai 顯hiển 。 道đạo 欲dục 不bất 現hiện 其kỳ 形hình 影ảnh 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 心tâm 水thủy 淨tịnh 。 如Như 來Lai 影ảnh 現hiện 中trung 。 (# 文văn )# 有hữu 本bổn 云vân 。 惡ác 心tâm 垢cấu 盡tận 。 乃nãi 知tri 魂hồn 靈linh 所sở 從tùng 來lai 。 生sanh 死tử 所sở 趣thú 向hướng 。 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 道Đạo 德đức 所sở 在tại 耳nhĩ (# 文văn )# 。 從tùng 來lai 。 宿túc 命mạng 明minh 也dã 。 趣thú 向hướng 。 天thiên 眼nhãn 明minh 也dã 。 佛Phật 國quốc 性tánh 德đức 。 漏lậu 盡tận 明minh 也dã 。 三Tam 明Minh 具cụ 時thời 。 道đạo 用dụng 彰chương 矣hĩ 。

【# 鈔sao 】# 愛ái 盛thịnh 道đạo 微vi 者giả 。 圭# 山sơn 鈔sao 云vân 。 所sở 愛ái 之chi 境cảnh 。 有hữu 順thuận 道đạo 乖quai 道đạo 。 如như 聞văn 善thiện 淨tịnh 真chân 法pháp 。 流lưu 注chú 於ư 心tâm 得đắc 其kỳ 滋tư 潤nhuận 。 愛ái 之chi 不bất 已dĩ 。 是thị 順thuận 道đạo 也dã 。 愛ái 父phụ 母mẫu (# 孝hiếu 也dã )# 伯bá 叔thúc (# 義nghĩa 也dã )# 兄huynh 弟đệ (# 悌đễ 也dã )# 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 愛ái 名danh 利lợi 女nữ 色sắc 等đẳng 。 是thị 乖quai 道đạo 也dã 。 (# 文văn )# 今kim 屬thuộc 乖quai 違vi 。 故cố 不bất 見kiến 道Đạo 。 水thủy 有hữu 下hạ 。 水thủy 以dĩ 濕thấp 為vi 體thể 。 八bát 功công 德đức 為vi 相tương/tướng 。 潤nhuận 物vật 鑒giám 像tượng 為vi 用dụng 。 喻dụ 道Đạo 心tâm 以dĩ 知tri 為vi 體thể 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 性tánh 功công 德đức 為vi 相tương/tướng 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 因nhân 果quả 為vi 用dụng 。 若nhược 遇ngộ 障chướng 緣duyên 。 用dụng 相tương/tướng 不bất 現hiện 矣hĩ 。 有hữu 本bổn 者giả 。 流lưu 通thông 本bổn 中trung 。 二nhị 三tam 差sai 別biệt 。 彼bỉ 有hữu 理lý 在tại 。 亦diệc 為vi 引dẫn 證chứng (# 若nhược 具cụ 文văn 云vân 。

佛Phật 言ngôn 。

人nhân 懷hoài 愛ái 欲dục 。 不bất 見kiến 道Đạo 者giả 。 譬thí 如như 濁trược 水thủy 。 以dĩ 五ngũ 彩thải 投đầu 其kỳ 中trung 。 致trí 力lực 攪giảo 之chi 。 眾chúng 人nhân 共cộng 臨lâm 水thủy 上thượng 。 無vô 能năng 覩đổ 其kỳ 影ảnh 。 愛ái 欲dục 交giao 錯thác 。 心tâm 中trung 為vi 濁trược 。 故cố 不bất 見kiến 道Đạo 。 若nhược 人nhân 漸tiệm 解giải 懺sám 悔hối 。 來lai 近cận 知tri 識thức 。 水thủy 澄trừng 穢uế 除trừ 。 清thanh 淨tịnh 無vô 垢cấu 。 即tức 自tự 見kiến 形hình 。 又hựu 猛mãnh 火hỏa 著trước 釜phủ 下hạ 。 中trung 水thủy 踊dũng 躍dược 。 以dĩ 布bố 覆phú 上thượng 。 眾chúng 生sanh 照chiếu 臨lâm 。 亦diệc 無vô 覩đổ 其kỳ 影ảnh 者giả 。 心tâm 中trung 本bổn 有hữu 三tam 毒độc 。 涌dũng 沸phí 在tại 內nội 。 五ngũ 葢# 覆phú 外ngoại 。 終chung 不bất 見kiến 道đạo 。 惡ác 心tâm 垢cấu 盡tận 。 乃nãi 知tri 魂hồn 靈linh 所sở 從tùng 來lai 。 生sanh 死tử 所sở 趣thú 向hướng 。 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 道Đạo 德đức 所sở 在tại 耳nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 人nhân 下hạ 。 初sơ 一nhất 節tiết 。 法pháp 喻dụ 。 合hợp 。 結kết 也dã 。 又hựu 猛mãnh 下hạ 。 次thứ 一nhất 節tiết 。 喻dụ 。 合hợp 。 結kết 也dã 。 會hội 通thông 配phối 對đối 。 如như 上thượng 疏sớ/sơ 列liệt )# 。 心tâm 如như 下hạ 。 經Kinh 云vân 。 愛ái 欲dục 交giao 錯thác 。 心tâm 中trung 濁trược 興hưng 。 故cố 疏sớ/sơ 以dĩ 愛ái 濁trược 合hợp 濁trược 。 五ngũ 欲dục 錯thác 興hưng 合hợp 手thủ 彩thải 風phong 。 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 云vân 。 愛ái 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 惡ác 愛ái 。 謂vị 禽cầm 荒hoang 色sắc 荒hoang 。 及cập 名danh 利lợi 等đẳng 。 二nhị 善thiện 愛ái 。 謂vị 貪tham 來lai 報báo 。 行hành 施thí 戒giới 等đẳng 。 三tam 法pháp 愛ái 。 謂vị 樂nhạo 著trước 名danh 義nghĩa 。 及cập 貪tham 聖thánh 果Quả 而nhi 修tu 行hành 等đẳng 。 (# 文văn )# 今kim 是thị 初sơ 一nhất 愛ái 也dã 。 又hựu 有hữu 種chủng 種chủng 。 恩ân 愛ái 貪tham 欲dục 。 或hoặc 天thiên 屬thuộc 恩ân 愛ái 。 如như 父phụ 母mẫu 等đẳng 。 或hoặc 感cảm 事sự 恩ân 愛ái 。 如như 得đắc 惠huệ 賚lãi 等đẳng 。 或hoặc 任nhậm 運vận 欲dục 愛ái 。 即tức 名danh 利lợi 色sắc 味vị 。 六lục 親thân 自tự 身thân 等đẳng 。 或hoặc 因nhân 敬kính 成thành 愛ái 。 如như 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 親thân 近cận 師sư 長trưởng 諸chư 知tri 識thức 等đẳng 。 本bổn 因nhân 敬kính 法pháp 。 漸tiệm 成thành 情tình 愛ái 。 請thỉnh 益ích 雖tuy 足túc 亦diệc 不bất 忍nhẫn 去khứ 。 圭# 山sơn 鈔sao 云vân 。 恩ân 之chi 與dữ 愛ái 。 應ưng 成thành 四tứ 句cú 。 一nhất 恩ân 非phi 愛ái 。 如như 名danh 位vị 人nhân 。 得đắc 他tha 種chủng 種chủng 重trọng 恩ân 。 彼bỉ 施thí 恩ân 人nhân 。 亦diệc 是thị 機cơ 心tâm 結kết 託thác 不bất 因nhân 情tình 愛ái 。 後hậu 時thời 窮cùng 乏phạp 遠viễn 不bất 相tương 投đầu 。 此thử 受thọ 恩ân 人nhân 。 亦diệc 失thất 權quyền 勢thế 。 貧bần 苦khổ 之chi 甚thậm 。 見kiến 其kỳ 人nhân 來lai 。 心tâm 生sanh 大đại 惱não 。 將tương 何hà 以dĩ 報báo 。 豈khởi 有hữu 愛ái 耶da 。 二nhị 愛ái 非phi 恩ân 。 如như 多đa 欲dục 人nhân 。 遇ngộ 一nhất 美mỹ 女nữ 憐lân 愛ái 雖tuy 甚thậm 。 何hà 有hữu 恩ân 耶da 。 三tam 亦diệc 恩ân 亦diệc 愛ái 。 如như 得đắc 朋bằng 友hữu 情tình 人nhân 重trọng 恩ân 。 或hoặc 得đắc 情tình 深thâm 女nữ 人nhân 重trọng 恩ân 。 每mỗi 相tương/tướng 聚tụ 會hội 。 難nan 忍nhẫn 別biệt 離ly 。 四tứ 非phi 恩ân 非phi 愛ái 。 即tức 是thị 尋tầm 常thường 外ngoại 人nhân 。 乃nãi 至chí 怨oán 家gia 也dã 。 (# 文văn )# 由do 有hữu 種chủng 種chủng 愛ái 心tâm 。 貪tham 著trước 於ư 欲dục 。 故cố 造tạo 業nghiệp 受thọ 報báo 。 生sanh 死tử 不bất 斷đoạn 。 肇triệu 論luận 云vân 。 眾chúng 生sanh 所sở 以dĩ 久cửu 流lưu 轉chuyển 者giả 。 皆giai 由do 著trước 欲dục 故cố 也dã 。 若nhược 欲dục 止chỉ 於ư 心tâm 。 則tắc 無vô 復phục 生sanh 死tử 。 潛tiềm 神thần 玄huyền 默mặc 。 與dữ 虗hư 空không 合hợp 其kỳ 德đức 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 見kiến 道đạo 矣hĩ 。 五ngũ 葢# 者giả 。 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 悔hối 。 疑nghi 惑hoặc 也dã 。 以dĩ 此thử 五ngũ 事sự 。 覆phú 葢# 於ư 心tâm 。 如như 煙yên 塵trần 雲vân 霧vụ 阿a 修tu 羅la 手thủ 。 障chướng 蔽tế 日nhật 月nguyệt 。 不bất 能năng 明minh 照chiếu 故cố 。 知tri 識thức 有hữu 三tam 。 一nhất 外ngoại 護hộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 經kinh 營doanh 供cúng 養dường 。 善thiện 能năng 將tương 護hộ 。 於ư 行hành 人nhân 故cố 。 二nhị 同đồng 行hành 善Thiện 知Tri 識Thức 。 共cộng 修tu 一nhất 道đạo 。 互hỗ 相tương 勸khuyến 發phát 。 三tam 教giáo 授thọ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 以dĩ 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 禪thiền 定định 法Pháp 門môn 。 示thị 教giáo 利lợi 喜hỷ 。 今kim 是thị 後hậu 一nhất 知tri 識thức 也dã 。

垢cấu 盡tận 者giả 。 即tức 棄khí 除trừ 五ngũ 葢# 也dã 。

諸chư 佛Phật 。 佛Phật 也dã 。 國quốc 土độ 。 生sanh 也dã 。 依y 必tất 有hữu 正chánh 故cố 。 道Đạo 德đức 。 心tâm 也dã 。 性tánh 具cụ 謂vị 之chi 德đức 。 緣duyên 起khởi 謂vị 之chi 道đạo 。 證chứng 知tri 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 在tại 耳nhĩ 。 實thật 則tắc 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。 安an 有hữu 所sở 在tại 哉tai 。

△# 五ngũ 滅diệt 暗ám 存tồn 明minh 。

佛Phật 言ngôn 。

夫phu 見kiến 道Đạo 者giả 。 譬thí 如như 持trì 炬cự 。 入nhập 冥minh 室thất 中trung 。 其kỳ 冥minh 即tức 滅diệt 。 而nhi 明minh 獨độc 存tồn 。 學học 道Đạo 見kiến 諦Đế 。 無vô 明minh 即tức 滅diệt 。 而nhi 明minh 常thường 存tồn 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 下hạ 。 法pháp 也dã 。 譬thí 下hạ 。 喻dụ 也dã 。

持trì 炬cự 喻dụ 修tu 學học 觀quán 道đạo 。 冥minh 室thất 喻dụ 有hữu 漏lậu 陰ấm 處xứ 。 冥minh 喻dụ 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 明minh 喻dụ 覺giác 智trí 菩Bồ 提Đề 。 滅diệt 存tồn 者giả 。 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 百bách 年niên 暗ám 室thất 。 一nhất 燈đăng 能năng 破phá 。 明minh 來lai 暗ám 去khứ 。 不bất 容dung 兩lưỡng 立lập 。 如như 風phong 火hỏa 水thủy 。 動động 顯hiển 靜tĩnh 隱ẩn 也dã 。

學học 下hạ 。 合hợp 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 修tu 無vô 我ngã 觀quán 智trí 以dĩ 斷đoạn 貪tham 等đẳng 。 止chỉ 息tức 諸chư 業nghiệp 。 證chứng 我ngã 空không 真Chân 如Như 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 滅diệt 盡tận 患hoạn 累lũy/lụy/luy 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 成thành 無vô 生sanh 智trí 。 大Đại 乘Thừa 依y 於ư 二nhị 空không 之chi 智trí 。 修tu 唯duy 識thức 觀quán 及cập 六Lục 度Độ 四tứ 攝nhiếp 等đẳng 行hành 。 漸tiệm 漸tiệm 伏phục 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 證chứng 二nhị 空không 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 十Thập 地Địa 圓viên 滿mãn 。 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 滅diệt 存tồn 下hạ 。 又hựu 正Chánh 法Pháp 念niệm 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。

譬thí 如như 空không 舍xá 。 無vô 有hữu 戶hộ 牗# 。 經kinh 百bách 千thiên 年niên 。 亦diệc 無vô 人nhân 物vật 。 是thị 室thất 冥minh 暗ám 。 忽hốt 有hữu 天thiên 人nhân 。 於ư 彼bỉ 舍xá 中trung 。 然nhiên 其kỳ 燈đăng 明minh 。 迦Ca 葉Diếp 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如như 是thị 黑hắc 暗ám 念niệm 言ngôn 。 我ngã 經kinh 百bách 年niên 住trụ 此thử 。 故cố 今kim 不bất 去khứ 。 有hữu 此thử 事sự 不phủ 。 迦Ca 葉Diếp 答đáp 言ngôn 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 暗ám 無vô 力lực 。 燈đăng 光quang 若nhược 生sanh 。 決quyết 定định 須tu 去khứ 。

佛Phật 言ngôn 。

迦Ca 葉Diếp 。 彼bỉ 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 住trụ 彼bỉ 識thức 中trung 。 行hành 人nhân 於ư 一nhất 晝trú 夜dạ 。 正chánh 觀quán 相tương 應ứng 。 生sanh 彼bỉ 慧tuệ 燈đăng 。 此thử 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 定định 無vô 所sở 有hữu 。 合hợp 也dã 者giả 。 無vô 我ngã 唯duy 識thức 觀quán 道đạo 。 合hợp 炬cự 。 我ngã 空không 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 合hợp 諦đế 。 息tức 業nghiệp 滅diệt 患hoạn 斷đoạn 障chướng 轉chuyển 識thức 。 合hợp 無vô 明minh 滅diệt 。 後hậu 四Tứ 果Quả 道đạo 轉chuyển 成thành 四Tứ 智Trí 。 合hợp 明minh 常thường 存tồn 。 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 。 修tu 無vô 我ngã 觀quán 。 修tu 道Đạo 諦đế 也dã 。 以dĩ 斷đoạn 貪tham 等đẳng 。 證chứng 滅Diệt 諦Đế 也dã 。

無vô 生sanh 智trí 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 智trí 有hữu 二nhị 。 一nhất 斷đoạn 見kiến 思tư 盡tận 。 得đắc 盡tận 智trí 。 二nhị 證chứng 無vô 生sanh 理lý 。 得đắc 無vô 生sanh 智trí 。 所sở 謂vị 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 也dã 。 二nhị 空không 者giả 非phi 唯duy 無vô 我ngã 。 亦diệc 復phục 無vô 法pháp 也dã 。 二nhị 障chướng 者giả 。 煩phiền 惱não 所sở 知tri 也dã 。 顯hiển 真Chân 如Như 者giả 。 真Chân 如Như 障chướng 盡tận 。 成thành 法pháp 性tánh 身thân 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 八bát 識thức 四Tứ 智Trí 者giả 。 轉chuyển 第đệ 八bát 識thức 。 而nhi 成thành 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 轉chuyển 第đệ 七thất 識thức 。 而nhi 成thành 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 轉chuyển 第đệ 六lục 識thức 。 而nhi 成thành 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 轉chuyển 前tiền 五ngũ 識thức 。 而nhi 成thành 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 唯duy 識thức 云vân 。 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 智trí 劣liệt 識thức 強cường/cưỡng 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 智trí 強cường 識thức 劣liệt 。 為vi 勸khuyến 有hữu 情tình 依y 智trí 捨xả 識thức 。 故cố 說thuyết 轉chuyển 識thức 得đắc 此thử 四Tứ 智Trí (# 文văn )# 。

△# 二nhị 明minh 無vô 相tướng 法Pháp 門môn 。 令linh 悟ngộ 真Chân 諦Đế 。

佛Phật 言ngôn 。

吾ngô 法Pháp 念niệm 無vô 念niệm 念niệm 。 行hành 無vô 行hành 行hành 。 言ngôn 無vô 言ngôn 言ngôn 。 修tu 無vô 修tu 修tu 。 會hội 者giả 近cận 爾nhĩ 。 迷mê 者giả 遠viễn 乎hồ 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 非phi 物vật 所sở 拘câu 。 差sai 之chi 毫hào 釐li 。 失thất 之chi 須tu 臾du 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 下hạ 。 一nhất 住trụ 無vô 相tướng 乃nãi 會hội 。 法pháp 。 謂vị 法pháp 性tánh 覺giác 道đạo 也dã 。 而nhi 云vân 吾ngô 者giả 。 眾chúng 生sanh 在tại 迷mê 。 不bất 能năng 證chứng 知tri 。 佛Phật 得đắc 大đại 覺giác 。 法pháp 唯duy 佛Phật 有hữu 也dã 。 此thử 二nhị 字tự 貫quán 下hạ 四tứ 法pháp 。 含hàm 眾chúng 妙diệu 而nhi 有hữu 餘dư 。 故cố 可khả 念niệm 行hành 言ngôn 修tu 。 相tương/tướng 用dụng 紛phân 然nhiên 故cố 。 超siêu 言ngôn 思tư 而nhi 逈huýnh 出xuất 。 故cố 無vô 念niệm 之chi 可khả 念niệm 。 乃nãi 至chí 無vô 修tu 可khả 修tu 。 真chân 體thể 空không 寂tịch 故cố 。 念niệm 約ước 理lý 。 修tu 約ước 果quả 。 教giáo 行hành 可khả 知tri 。 法pháp 相tướng 雖tuy 多đa 。 不bất 出xuất 此thử 四tứ 。 若nhược 忘vong 情tình 絕tuyệt 慮lự 而nhi 體thể 會hội 之chi 。 道đạo 不bất 遠viễn 人nhân 我ngã 欲dục 仁nhân 。 斯tư 仁nhân 至chí 矣hĩ 。 但đãn 眾chúng 生sanh 迷mê 自tự 本bổn 心tâm 。 道đạo 在tại 邇nhĩ 而nhi 求cầu 諸chư 遠viễn 。 雖tuy 終chung 日nhật 行hành 。 而nhi 不bất 自tự 覺giác 。 哀ai 哉tai 。 言ngôn 下hạ 。 二nhị 涉thiệp 擬nghĩ 議nghị 則tắc 墮đọa 。 口khẩu 欲dục 辨biện 而nhi 詞từ 喪táng 。 故cố 云vân 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 欲dục 緣duyên 而nhi 慮lự 忘vong 。 故cố 云vân 非phi 拘câu 。 理lý 圓viên 言ngôn 偏thiên 。 言ngôn 生sanh 理lý 喪táng 。 故cố 云vân 差sai 之chi 毫hào 釐li 。 經Kinh 云vân 。 凡phàm 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 成thành 戲hí 論luận 。 是thị 也dã 。 法pháp 無vô 相tướng 想tưởng 。 思tư 則tắc 亂loạn 生sanh 。 故cố 云vân 失thất 之chi 須tu 臾du 。 經Kinh 云vân 。 汝nhữ 暫tạm 舉cử 心tâm 。 塵trần 勞lao 先tiên 起khởi 。 是thị 也dã 。

【# 鈔sao 】# 貫quán 下hạ 四tứ 者giả 。 吾ngô 何hà 行hành 。 行hành 道Đạo 法pháp 也dã 。 實thật 無vô 行hàng 行hàng 。 乃nãi 至chí 吾ngô 何hà 修tu 。 修tu 道Đạo 法pháp 也dã 。 實thật 無vô 修tu 修tu 。 修tu 約ước 果quả 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 三tam 果quả 等đẳng 。 大Đại 乘Thừa 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 。 皆giai 屬thuộc 修tu 也dã 。 不bất 出xuất 四tứ 者giả 。 難nạn/nan 云vân 。 何hà 唯duy 無vô 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 故cố 此thử 答đáp 曰viết 。 法pháp 相tướng 雖tuy 眾chúng 。 若nhược 總tổng 括quát 之chi 。 不bất 出xuất 教giáo 行hành 理lý 果quả 四tứ 也dã 。

忘vong 情tình 絕tuyệt 慮lự 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 也dã 。 體thể 會hội 。 觀quán 照chiếu 也dã 。 不bất 遠viễn 者giả 。 在tại 自tự 心tâm 故cố 。 仁nhân 者giả 。 自tự 仁nhân 也dã 。 自tự 心tâm 性tánh 中trung 具cụ 恆Hằng 沙sa 德đức 。 無vô 惻trắc 隱ẩn 之chi 心tâm 。 非phi 人nhân 也dã 。 故cố 欲dục 之chi 即tức 至chí 。 是thị 以dĩ 云vân 近cận 。 肇triệu 論luận 云vân 。 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 觸xúc 事sự 而nhi 真chân 。 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 體thể 之chi 即tức 神thần 。 日nhật 行hành 不bất 覺giác 者giả 。 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 不bất 離ly 心tâm 性tánh 。 由do 迷mê 本bổn 心tâm 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 則tắc 道đạo 遠viễn 矣hĩ 。 然nhiên 此thử 遠viễn 近cận 。 猶do 羅la 剎sát 與dữ 諸chư 佛Phật 。 只chỉ 在tại 當đương 人nhân 一nhất 絲ti 念niệm 之chi 隔cách 耳nhĩ 。 毫hào 釐li 約ước 處xứ 。 須tu 臾du 約ước 時thời 。 差sai 失thất 者giả 。 以dĩ 生sanh 心tâm 動động 念niệm 。 即tức 乖quai 法pháp 體thể 故cố 。

△# 三Tam 明Minh 總tổng 相tương/tướng 法Pháp 門môn 令linh 悟ngộ 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。

佛Phật 言ngôn 。

觀quán 天thiên 地địa 念niệm 非phi 常thường 。 觀quán 世thế 界giới 念niệm 非phi 常thường 。 觀quán 靈linh 覺giác 即tức 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 知tri 識thức 。 得đắc 道Đạo 疾tật 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 而nhi 三tam 界giới 之chi 天thiên 。 下hạ 而nhi 四tứ 洲châu 之chi 地địa 。 橫hoạnh/hoành 則tắc 十thập 方phương 之chi 界giới 。 竪thụ 則tắc 三tam 際tế 之chi 世thế 。 皆giai 有hữu 為vi 法pháp 。 終chung 歸quy 敗bại 壞hoại 也dã 。 經Kinh 云vân 。 汝nhữ 當đương 照chiếu 明minh 。 諸chư 器khí 世thế 界giới 。 可khả 作tác 之chi 法pháp 。 皆giai 從tùng 變biến 滅diệt 。 靈linh 覺giác 。 即tức 當đương 人nhân 本bổn 具cụ 靈linh 知tri 之chi 心tâm 也dã 。 在tại 有hữu 情tình 名danh 佛Phật 性tánh 。 兼kiêm 無vô 情tình 名danh 法pháp 性tánh 。

復phục 有hữu 多đa 名danh 。 謂vị 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 。 真Chân 如Như 。 真chân 性tánh 。 法Pháp 界Giới 。 實thật 際tế 。 如Như 來Lai 藏tạng 等đẳng 。 六lục 道đạo 凡phàm 夫phu 。 迷mê 此thử 而nhi 起khởi 煩phiền 惱não 。 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 。 悟ngộ 此thử 而nhi 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 法pháp 爾nhĩ 如như 然nhiên 。 非phi 作tác 得đắc 故cố 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 也dã 。 識thức 無vô 常thường 之chi 法pháp 相tương/tướng 不bất 有hữu 。 知tri 靈linh 覺giác 之chi 真chân 性tánh 不bất 無vô 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 而nhi 性tánh 而nhi 相tương/tướng 。 雙song 融dung 無vô 礙ngại 。 具cụ 在tại 一nhất 時thời 。 故cố 是thị 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 觀quán 也dã 。 三tam 諦đế 觀quán 中trung 。 獨độc 此thử 為vi 勝thắng 。 如như 是thị 修tu 者giả 。 得đắc 道Đạo 甚thậm 疾tật 。

【# 鈔sao 】# 科khoa 云vân 總tổng 相tương/tướng 者giả 。 前tiền 之chi 對đối 治trị 。 則tắc 偏thiên 於ư 有hữu 。 無vô 相tướng 則tắc 偏thiên 於ư 空không 。 今kim 則tắc 雙song 觀quán 。 成thành 總tổng 相tương/tướng 矣hĩ 。 經Kinh 云vân 。 天thiên 地địa 世thế 界giới 者giả 。 天thiên 則tắc 攝nhiếp 於ư 虗hư 空không 。 界giới 則tắc 攝nhiếp 於ư 情tình 器khí 。 敗bại 壞hoại 者giả 。 無vô 常thường 有hữu 二nhị 。 一nhất 敗bại 壞hoại 無vô 常thường 。 二nhị 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 今kim 則tắc 雙song 通thông 。 然nhiên 人nhân 覺giác 前tiền 而nhi 不bất 覺giác 後hậu 。 故cố 佛Phật 說thuyết 云vân 念niệm 非phi 常thường 也dã 。 前tiền 念niệm 已dĩ 故cố 後hậu 念niệm 又hựu 新tân 。 終chung 日nhật 相tương 見kiến 恆hằng 是thị 新tân 人nhân 。 故cố 曰viết 交giao 臂tý 已dĩ 謝tạ 。 豈khởi 待đãi 白bạch 首thủ 然nhiên 後hậu 變biến 乎hồ 。 亦diệc 可khả 釋thích 作tác 憶ức 念niệm 之chi 念niệm 。

問vấn 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 不bất 聞văn 虗hư 空không 。 被bị 汝nhữ 隳huy 裂liệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 無vô 形hình 相tướng 。 又hựu 云vân 。 汝nhữ 觀quán 世thế 間gian 。 可khả 作tác 之chi 法pháp 。 誰thùy 為vi 不bất 壞hoại 。 然nhiên 終chung 不bất 聞văn 。 爛lạn 壞hoại 虗hư 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 非phi 可khả 作tác 。 由do 是thị 始thỉ 終chung 。 無vô 壞hoại 滅diệt 故cố 。 準chuẩn 知tri 虗hư 空không 是thị 常thường 。 何hà 亦diệc 非phi 常thường 耶da 。 答đáp 若nhược 對đối 世thế 界giới 。 世thế 界giới 無vô 常thường 。 虗hư 空không 是thị 常thường 。 若nhược 對đối 真chân 性tánh 。 真chân 性tánh 是thị 常thường 。 空không 亦diệc 無vô 常thường 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 由do 汝nhữ 妄vọng 想tưởng 。 迷mê 理lý 為vi 咎cữu 。 故cố 有hữu 空không 性tánh 。 當đương 知tri 虗hư 空không 。 生sanh 汝nhữ 心tâm 內nội 。 猶do 如như 片phiến 雲vân 。 點điểm 太thái 清thanh 裏lý 。 汝nhữ 等đẳng 一nhất 人nhân 。 發phát 真chân 歸quy 元nguyên 。 此thử 十thập 方phương 空không 。 皆giai 悉tất 銷tiêu 殞vẫn 。 頌tụng 云vân 。 迷mê 妄vọng 有hữu 虗hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 如như 海hải 一nhất 漚âu 發phát 。 有hữu 漏lậu 微vi 塵trần 國quốc 。 皆giai 依y 空không 所sở 生sanh 。 漚âu 滅diệt 空không 本bổn 無vô 。 況huống 復phục 諸chư 三tam 有hữu 。 則tắc 知tri 虗hư 空không 粉phấn 碎toái 。 天thiên 何hà 常thường 哉tai 。 有hữu 情tình 名danh 佛Phật 性tánh 者giả 。 知tri 覺giác 乃nãi 眾chúng 生sanh 故cố 。 無vô 情tình 名danh 法pháp 性tánh 者giả 。 想tưởng 澄trừng 成thành 國quốc 土độ 故cố 。 佛Phật 法Pháp 雖tuy 異dị 。 性tánh 體thể 同đồng 一nhất 。 猶do 如như 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 名danh 義nghĩa 雖tuy 殊thù 。 體thể 性tánh 無vô 二nhị 。 是thị 故cố 靈linh 覺giác 。 在tại 六lục 道đạo 名danh 六lục 道đạo 性tánh 。 在tại 三tam 乘thừa 名danh 三tam 乘thừa 性tánh 。 在tại 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。 為vi 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 性tánh 。 在tại 涅Niết 槃Bàn 菩Bồ 提Đề 為vi 涅Niết 槃Bàn 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 至chí 於ư 色sắc 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 亦diệc 然nhiên 。 人nhân 不bất 之chi 察sát 。 苦khổ 苦khổ 爭tranh 辨biện 無vô 情tình 有hữu 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 在tại 法pháp 性tánh 外ngoại 有hữu 。 起khởi 諸chư 法pháp 執chấp 。 成thành 所sở 知tri 障chướng 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 迷mê 中trung 倍bội 人nhân 。 (# 執chấp 唯duy 一nhất 佛Phật 性tánh 。 無vô 有hữu 法pháp 性tánh 。 一nhất 迷mê 也dã 。 執chấp 法pháp 性tánh 與dữ 佛Phật 性tánh 為vi 二nhị 體thể 。 倍bội 迷mê 也dã )# 。 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 。 豈khởi 不bất 見kiến 。 藏tạng 和hòa 尚thượng 疏sớ/sơ 云vân 。 法pháp 性tánh 者giả 。 明minh 真Chân 如Như 體thể 普phổ 遍biến 之chi 義nghĩa 。 非phi 直trực 與dữ 前tiền 佛Phật 寶bảo 為vi 體thể 。 亦diệc 乃nãi 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 性tánh 。 即tức 顯hiển 真Chân 如Như 遍biến 於ư 染nhiễm 淨tịnh 。 通thông 情tình 非phi 情tình 。 深thâm 廣quảng 之chi 義nghĩa 。 故cố 智trí 論luận 云vân 。 在tại 眾chúng 生sanh 數số 中trung 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 在tại 非phi 眾chúng 生sanh 數số 中trung 。 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 又hựu 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 。 此thử 明minh 法pháp 性tánh 遍biến 染nhiễm 淨tịnh 時thời 。 無vô 變biến 異dị 義nghĩa 。 真chân 者giả 。 體thể 非phi 偽ngụy 妄vọng 。 如như 者giả 。 性tánh 無vô 改cải 異dị 。 如như 海hải 因nhân 風phong 起khởi 於ư 波ba 浪lãng 。 波ba 雖tuy 起khởi 盡tận 。 濕thấp 性tánh 無vô 變biến 。 (# 文văn )# 是thị 則tắc 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 邊biên 名danh 法pháp 性tánh 佛Phật 性tánh 。 不bất 變biến 義nghĩa 邊biên 。 即tức 名danh 為vi 真Chân 如Như 矣hĩ 。 六lục 道đạo 迷mê 三tam 乘thừa 悟ngộ 者giả 。 筆bút 削tước 記ký 云vân 。 依y 覺giác 有hữu 不bất 覺giác 。 不bất 覺giác 是thị 惑hoặc 。 不bất 覺giác 與dữ 覺giác 。 是thị 正chánh 敵địch 對đối 。 轉chuyển 依y 不bất 覺giác 之chi 惑hoặc 。 方phương 始thỉ 造tạo 業nghiệp 。 業nghiệp 與dữ 覺giác 義nghĩa 。 猶do 隔cách 一nhất 重trọng/trùng 。 故cố 非phi 敵địch 對đối 。 其kỳ 猶do 塵trần 鏡kính 在tại 匣hạp 。 匣hạp 與dữ 鏡kính 非phi 敵địch 對đối 。 塵trần 與dữ 鏡kính 是thị 正chánh 對đối 。 故cố 云vân 迷mê 起khởi 煩phiền 惱não 悟ngộ 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 也dã 。

識thức 無vô 常thường 下hạ 。 有hữu 本bổn 云vân 。 覩đổ 天thiên 地địa 念niệm 非phi 常thường 。 覩đổ 山sơn 川xuyên 念niệm 非phi 常thường 。 覩đổ 萬vạn 物vật 形hình 體thể 豐phong 熾sí 念niệm 非phi 常thường 。 執chấp 心tâm 如như 此thử 。 得đắc 道Đạo 疾tật 矣hĩ 。 一nhất 日nhật 常thường 當đương 念niệm 道Đạo 行hành 道Đạo 。 遂toại 得đắc 性tánh 根căn 。 其kỳ 福phước 無vô 量lượng 。 釋thích 曰viết 。 前tiền 明minh 觀quán 俗tục 。 後hậu 明minh 觀quán 真chân 。 真chân 俗tục 融dung 通thông 。 故cố 是thị 中trung 也dã 。

△# 後hậu 明minh 修tu 世thế 間gian 離ly 染nhiễm 之chi 行hành 二nhị 。 初sơ 離ly 染nhiễm 自tự 能năng 得đắc 果quả 。 二nhị 初sơ 明minh 離ly 染nhiễm 功công 二nhị 。 先tiên 推thôi 我ngã 本bổn 空không 。

佛Phật 言ngôn 。

當đương 念niệm 身thân 中trung 四tứ 大đại 。 各các 自tự 有hữu 名danh 。 都đô 無vô 我ngã 者giả 。 我ngã 既ký 都đô 無vô 。 其kỳ 如như 幻huyễn 耳nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 者giả 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 是thị 四tứ 物vật 名danh 。 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 。 是thị 四tứ 物vật 體thể 也dã 。

身thân 中trung 四tứ 大đại 者giả 。 是thị 內nội 四tứ 大đại 。 揀giản 非phi 外ngoại 四tứ 大đại 也dã 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 則tắc 汝nhữ 身thân 中trung 。 堅kiên 相tướng 為vi 地địa 。 潤nhuận 濕thấp 為vi 水thủy 。 煖noãn 觸xúc 為vi 火hỏa 。 動động 搖dao 為vi 風phong 。

都đô 無vô 我ngã 者giả 。 四tứ 大đại 相tương 違vi 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 未vị 審thẩm 我ngã 身thân 屬thuộc 於ư 何hà 大đại 。 若nhược 總tổng 相tương/tướng 屬thuộc 。 即tức 是thị 四tứ 我ngã 。 若nhược 總tổng 不bất 屬thuộc 。 即tức 應ưng 離ly 四tứ 別biệt 有hữu 我ngã 身thân 。 今kim 推thôi 我ngã 體thể 。 但đãn 由do 假giả 立lập 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 其kỳ 如như 幻huyễn 者giả 。 圓viên 覺giác 云vân 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 四tứ 大đại 各các 離ly 。 今kim 者giả 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 即tức 如như 此thử 身thân 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。 當đương 念niệm 者giả 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 一nhất 切thiết 時thời 處xứ 。 常thường 當đương 如như 是thị 念niệm 身thân 無vô 我ngã 。 如như 幻huyễn 觀quán 也dã 。

【# 鈔sao 】# 是thị 內nội 非phi 外ngoại 者giả 。 楞lăng 伽già 云vân 。 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 津tân 潤nhuận 大đại 種chủng 。 成thành 內nội 外ngoại 水thủy 界giới 。 炎diễm 盛thịnh 大đại 種chủng 。 成thành 內nội 外ngoại 火hỏa 界giới 。 飄phiêu 動động 大đại 種chủng 。 成thành 內nội 外ngoại 風phong 界giới 。 分phân 段đoạn 大đại 種chủng 。 成thành 內nội 外ngoại 地địa 界giới 。 (# 文văn )# 今kim 成thành 根căn 身thân 之chi 大đại 。 非phi 器khí 界giới 之chi 大đại 也dã 。

相tương 違vi 者giả 。 地địa 有hữu 形hình 礙ngại 而nhi 沉trầm 滯trệ 。 風phong 無vô 形hình 礙ngại 而nhi 輕khinh 舉cử 。 敵địch 體thể 相tướng 違vi 。 水thủy 火hỏa 亦diệc 互hỗ 相tương 陵lăng 奪đoạt 也dã 。 未vị 審thẩm 下hạ 。 原nguyên 人nhân 論luận 云vân 。 眾chúng 生sanh 五ngũ 蘊uẩn 。 都đô 無vô 我ngã 主chủ 。 但đãn 是thị 形hình 骸hài 之chi 色sắc 。 思tư 慮lự 之chi 心tâm 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 無vô 窮cùng 。 如như 水thủy 涓# 涓# 。 如như 燈đăng 焰diễm 焰diễm 。 身thân 心tâm 假giả 合hợp 。 似tự 一nhất 似tự 常thường 。 凡phàm 愚ngu 不bất 覺giác 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 保bảo 此thử 我ngã 故cố 。 即tức 起khởi 貪tham 等đẳng 三tam 毒độc 。 三tam 毒độc 擊kích 於ư 意ý 識thức 發phát 動động 身thân 口khẩu 。 造tạo 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 業nghiệp 成thành 難nạn/nan 逃đào 。 故cố 受thọ 五ngũ 道đạo 苦khổ 樂lạc 等đẳng 身thân (# 此thử 別biệt 業nghiệp 所sở 感cảm )# 。 三tam 界giới 勝thắng 劣liệt 等đẳng 處xứ (# 此thử 同đồng 業nghiệp 所sở 感cảm )# 。 於ư 所sở 受thọ 身thân 。 還hoàn 執chấp 為vi 我ngã 。 還hoàn 起khởi 貪tham 等đẳng 。 造tạo 業nghiệp 受thọ 報báo 。 身thân 則tắc 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 死tử 而nhi 復phục 生sanh 。 界giới 則tắc 成thành 住trụ 壞hoại 空không 。 空không 而nhi 復phục 成thành 。 劫kiếp 劫kiếp 生sanh 生sanh 。 輪luân 迴hồi 不bất 絕tuyệt 。 無vô 終chung 無vô 始thỉ 。 如như 汲cấp 井tỉnh 輪luân 。 都đô 由do 不bất 了liễu 此thử 身thân 。 本bổn 不bất 是thị 我ngã 。 不bất 是thị 我ngã 者giả 。 此thử 身thân 本bổn 因nhân 色sắc 心tâm 。 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 今kim 推thôi 尋tầm 分phân 析tích 。 色sắc 有hữu 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 之chi 四tứ 類loại 。 心tâm 有hữu 受thọ 想tưởng 行hành 。 識thức 之chi 四tứ 種chủng 。 若nhược 皆giai 是thị 我ngã 。 即tức 成thành 八bát 我ngã 。 況huống 色sắc 中trung 復phục 有hữu 三tam 百bách 六lục 十thập 段đoạn 骨cốt 。 段đoạn 段đoạn 各các 別biệt 。 皮bì 毛mao 筋cân 肉nhục 。 肝can 心tâm 脾tì 腎thận 。 各các 不bất 相tương 是thị (# 皮bì 不bất 是thị 毛mao 等đẳng )# 。 諸chư 心tâm 數số 等đẳng 。 亦diệc 各các 不bất 同đồng 。 見kiến 不bất 是thị 聞văn 。 喜hỷ 不bất 是thị 怒nộ 。 既ký 有hữu 此thử 眾chúng 多đa 之chi 物vật 。 不bất 知tri 定định 取thủ 何hà 者giả 為vi 我ngã 。 若nhược 皆giai 是thị 我ngã 。 我ngã 即tức 百bách 千thiên 。 一nhất 身thân 之chi 中trung 。 多đa 主chủ 紛phân 亂loạn 。 離ly 此thử 之chi 外ngoại 。 復phục 無vô 別biệt 法pháp 。 翻phiên 覆phú 推thôi 我ngã 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 便tiện 悟ngộ 此thử 身thân 心tâm 等đẳng 。 但đãn 是thị 眾chúng 緣duyên 。 似tự 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 元nguyên 非phi 一nhất 體thể 。 似tự 我ngã 人nhân 相tương/tướng 。 元nguyên 無vô 我ngã 人nhân 。 (# 文văn )# 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 者giả 。 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 。 此thử 身thân 生sanh 時thời 。 與dữ 其kỳ 父phụ 母mẫu 四tứ 大đại 種chủng 性tánh 一nhất 類loại 。 歌ca 羅la 邏la 身thân 。 若nhược 唯duy 地địa 大đại 無vô 水thủy 界giới 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 握ác 乾can/kiền/càn 麨xiểu 灰hôi 。 終chung 不bất 和hòa 合hợp 。 若nhược 唯duy 水thủy 界giới 無vô 地địa 界giới 者giả 。 譬thí 如như 油du 水thủy 。 無vô 有hữu 堅kiên 實thật 。 即tức 便tiện 流lưu 散tán 。 若nhược 唯duy 地địa 水thủy 無vô 火hỏa 界giới 者giả 。 譬thí 如như 夏hạ 月nguyệt 陰ấm 處xứ 肉nhục 團đoàn 。 無vô 日nhật 光quang 照chiếu 即tức 便tiện 爛lạn 壞hoại 。 若nhược 唯duy 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 無vô 風phong 界giới 者giả 。 則tắc 不bất 增tăng 長trưởng 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虗hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。 汝nhữ 身thân 現hiện 摶đoàn 。 四tứ 大đại 為vi 體thể 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 壅ủng 令linh 留lưu 礙ngại 。 水thủy 火hỏa 風phong 土thổ 。 旋toàn 令linh 覺giác 知tri 。 相tương 織chức 妄vọng 成thành 。 (# 文văn )# 四tứ 大đại 各các 離ly 者giả 。 圓viên 覺giác 云vân 。 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髓tủy 腦não 垢cấu 色sắc 。 皆giai 歸quy 於ư 地địa 。 唾thóa 涕thế 濃nồng 血huyết 。 津tân 液dịch 涎tiên 沫mạt 。 痰đàm 淚lệ 精tinh 氣khí 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 皆giai 歸quy 於ư 水thủy 。 煖noãn 氣khí 歸quy 火hỏa 。 動động 轉chuyển 歸quy 風phong 。 今kim 者giả 下hạ 。 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 云vân 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 四tứ 大đại 合hợp 故cố 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 四tứ 大đại 無vô 主chủ 。 身thân 亦diệc 無vô 我ngã 。 定định 知tri 四tứ 大đại 非phi 我ngã 。 但đãn 約ước 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 亦diệc 如như 幻huyễn 化hóa 。 無vô 實thật 體thể 也dã 。 智trí 論luận 問vấn 。 若nhược 自tự 身thân 無vô 我ngã 而nhi 計kế 我ngã 者giả 。 他tha 身thân 無vô 我ngã 。 亦diệc 應ưng 計kế 我ngã 。 答đáp 。 亦diệc 有hữu 人nhân 於ư 他tha 物vật 中trung 計kế 我ngã 。 如như 外ngoại 道đạo 坐tọa 禪thiền 。 入nhập 地địa 觀quán 時thời 。 見kiến 地địa 即tức 是thị 我ngã 。 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 又hựu 如như 有hữu 人nhân 。 見kiến 鬼quỷ 擎kình 一nhất 尸thi 來lai 。

復phục 有hữu 一nhất 鬼quỷ 來lai 爭tranh 。 此thử 皆giai 緣duyên 他tha 計kế 為vi 我ngã 也dã 。 (# 文văn )# 由do 此thử 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 實thật 我ngã 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 情tình 而nhi 施thi 設thiết 矣hĩ 。 當đương 念niệm 下hạ 。 楞lăng 伽già 云vân 。 觀quán 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 知tri 愛ái 業nghiệp 。 之chi 所sở 生sanh 起khởi 。 是thị 名danh 人nhân 無vô 我ngã 智trí 。 又hựu 云vân 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 。 大đại 種chủng 造tạo 色sắc 。 悉tất 皆giai 性tánh 離ly 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 住trụ 如như 實thật 處xứ 。 成thành 無vô 生sanh 相tương/tướng 。 (# 文văn )# 智trí 論luận 云vân 。 離ly 婆bà 多đa 尊tôn 者giả 。 在tại 家gia 時thời 。 遠viễn 行hành 。 獨độc 宿túc 空không 亭đình 。 見kiến 有hữu 二nhị 鬼quỷ 爭tranh 屍thi 。 皆giai 言ngôn 我ngã 先tiên 持trì 來lai 。 取thủ 其kỳ 分phần/phân 判phán 。 即tức 自tự 思tư 惟duy 。 我ngã 隨tùy 說thuyết 一nhất 持trì 來lai 。 彼bỉ 不bất 得đắc 者giả 。 必tất 當đương 見kiến 害hại 。 寧ninh 實thật 語ngữ 死tử 。 不bất 誑cuống 妄vọng 終chung 。 遂toại 如như 實thật 答đáp 。 小tiểu 者giả 持trì 來lai 。 大đại 鬼quỷ 嗔sân 怒nộ 。 被bị 拔bạt 手thủ 足túc 。 隨tùy 而nhi 食thực 之chi 。 小tiểu 鬼quỷ 得đắc 屍thi 。 便tiện 取thủ 屍thi 上thượng 手thủ 足túc 補bổ 之chi 。 彼bỉ 鬼quỷ 食thực 竟cánh 。 拭thức 口khẩu 而nhi 去khứ 。 及cập 明minh 憂ưu 惱não 。 常thường 疑nghi 此thử 事sự 。 若nhược 是thị 我ngã 身thân 。 眼nhãn 見kiến 拔bạt 去khứ 。 若nhược 是thị 他tha 身thân 。 何hà 隨tùy 我ngã 動động 。 猶do 豫dự 不bất 決quyết 。 逢phùng 人nhân 便tiện 問vấn 。 眾chúng 僧Tăng 見kiến 云vân 。 此thử 人nhân 易dị 度độ 。 而nhi 語ngứ 之chi 曰viết 。 汝nhữ 身thân 本bổn 是thị 他tha 人nhân 遺di 體thể 。 非phi 己kỷ 有hữu 也dã 。 何hà 以dĩ 疑nghi 為vi 。 因nhân 悟ngộ 假giả 合hợp 。 即tức 成thành 道Đạo 果Quả 。 (# 文văn )# 人nhân 如như 尊tôn 者giả 疑nghi 念niệm 若nhược 此thử 。 自tự 能năng 見kiến 諦Đế 成thành 無vô 我ngã 矣hĩ 。 作tác 觀quán 者giả 。 可khả 不bất 當đương 心tâm 也dã 歟# 。

△# 次thứ 明minh 業nghiệp 不bất 失thất 二nhị 。 初sơ 習tập 染nhiễm 即tức 危nguy 身thân 火hỏa 宅trạch 二nhị 。 初sơ 聲thanh 名danh 喪táng 身thân 。

佛Phật 言ngôn 。

人nhân 隨tùy 情tình 欲dục 。 求cầu 於ư 聲thanh 名danh 。 聲thanh 名danh 顯hiển 著trứ 。 身thân 已dĩ 故cố 矣hĩ 。 貪tham 世thế 名danh 常thường 。 而nhi 不bất 學học 道Đạo 。 抂cuồng 功công 勞lao 形hình 。

譬thí 如như 燒thiêu 香hương 。 雖tuy 人nhân 聞văn 香hương 。 香hương 之chi 燼tẫn 矣hĩ 。 危nguy 身thân 之chi 火hỏa 。 而nhi 在tại 其kỳ 後hậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 法pháp 。 德đức 者giả 名danh 之chi 實thật 。 名danh 者giả 德đức 之chi 標tiêu 。 則tắc 有hữu 實thật 德đức 於ư 己kỷ 。 而nhi 其kỳ 名danh 譽dự 自tự 彰chương 。 如như 兒nhi 童đồng 之chi 誦tụng 司ty 馬mã 。 苟cẩu 無vô 其kỳ 德đức 。 但đãn 隨tùy 情tình 欲dục 好hảo/hiếu 求cầu 聲thanh 名danh 。 有hữu 意ý 馳trì 求cầu 。 名danh 成thành 身thân 喪táng 矣hĩ 。 何hà 者giả 。 貪tham 流lưu 俗tục 之chi 華hoa 名danh 。 不bất 守thủ 道đạo 真chân 。 枉uổng 功công 勞lao 形hình 故cố 。

譬thí 下hạ 。 次thứ 喻dụ 。 栴chiên 檀đàn 等đẳng 香hương 木mộc 喻dụ 人nhân 。 隨tùy 情tình 喻dụ 遇ngộ 火hỏa 。 求cầu 名danh 喻dụ 燒thiêu 香hương 起khởi 烟yên 。 顯hiển 著trứ 喻dụ 人nhân 聞văn 香hương 烟yên 。 香hương 木mộc 燼tẫn 喻dụ 人nhân 身thân 故cố 。 不bất 自tự 靜tĩnh 守thủ 喻dụ 不bất 學học 道Đạo 。 危nguy 火hỏa 在tại 後hậu 喻dụ 業nghiệp 報báo 流lưu 轉chuyển 。 炮bào 製chế 喻dụ 枉uổng 功công 。 薰huân 炙chích 喻dụ 勞lao 形hình 。 問vấn 。 孔khổng 子tử 疾tật 沒một 世thế 而nhi 名danh 不bất 稱xưng 。 惡ác 四tứ 十thập 五ngũ 十thập 之chi 無vô 聞văn 。 何hà 云vân 枉uổng 功công 勞lao 形hình 耶da 。 答đáp 。 此thử 是thị 勉miễn 人nhân 。 進tiến 德đức 修tu 業nghiệp 。 當đương 在tại 少thiếu 壯tráng 之chi 時thời 。 德đức 建kiến 名danh 立lập 。 如như 佛Phật 十thập 號hiệu 。 非phi 教giáo 如như 王vương 蟒mãng 謙khiêm 恭cung 下hạ 士sĩ 。 沽cô 名danh 弔điếu 譽dự 者giả 也dã 。 是thị 故cố 三tam 代đại 已dĩ 上thượng 。 唯duy 恐khủng 好hảo/hiếu 名danh 。 老lão 子tử 亦diệc 云vân 。 良lương 賈cổ 深thâm 藏tạng 若nhược 虗hư 。 君quân 子tử 盛thịnh 德đức 容dung 貌mạo 若nhược 愚ngu 。 觀quán 文Văn 殊Thù 責trách 彌Di 勒Lặc 。 意ý 可khả 知tri 矣hĩ 。

況huống 名danh 實thật 無vô 當đương 。 貪tham 求cầu 何hà 為vi 。

【# 鈔sao 】# 見kiến 童đồng 誦tụng 者giả 。 宋tống 司ty 馬mã 光quang 為vi 相tương/tướng 。 田điền 夫phu 野dã 老lão 皆giai 號hiệu 相tương/tướng 公công 。 婦phụ 人nhân 孺nhụ 子tử 。 知tri 為vi 君quân 實thật 。 東đông 坡# 云vân 。 兒nhi 童đồng 誦tụng 君quân 實thật 。 走tẩu 卒thốt 知tri 司ty 馬mã 。 隨tùy 情tình 欲dục 者giả 。 但đãn 隨tùy 習tập 俗tục 。 要yếu 求cầu 華hoa 名danh 沽cô 買mãi 虗hư 譽dự 。 不bất 以dĩ 道Đạo 德đức 。 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 也dã 。 經Kinh 云vân 。 名danh 常thường 者giả 。 名danh 利lợi 虗hư 假giả 。 道Đạo 德đức 真chân 常thường 。 凡phàm 愚ngu 不bất 揣đoàn 。 捨xả 本bổn 逐trục 末mạt 。 謂vị 此thử 聲thanh 名danh 。 垂thùy 于vu 竹trúc 帛bạch 而nhi 無vô 窮cùng 。 勒lặc 于vu 彝# 彛# 而nhi 不bất 朽hủ 也dã 。

抂cuồng 功công 者giả 。 行hành 術thuật 招chiêu 致trí 。 詭quỷ 辭từ 動động 人nhân (# 如như 好hảo/hiếu 選tuyển 詩thi 文văn 。 偏thiên 講giảng 聲thanh 氣khí 。 賄hối 囑chúc 要yếu 路lộ 。 買mãi 求cầu 薦tiến 揚dương 等đẳng )# 也dã 。

勞lao 形hình 者giả 。 有hữu 動động 乎hồ 中trung 。 必tất 搖dao 其kỳ 精tinh 也dã 。 危nguy 火hỏa 後hậu 者giả 。 香hương 木mộc 雖tuy 滅diệt 於ư 前tiền 。 而nhi 炭thán 火hỏa 猶do 存tồn 在tại 後hậu 。 喻dụ 如như 欺khi 世thế 盜đạo 名danh 者giả 。 非phi 但đãn 勞lao 形hình 喪táng 命mạng 而nhi 已dĩ 。 還hoàn 有hữu 身thân 後hậu 之chi 禍họa 也dã 。

問vấn 下hạ 。 通thông 妨phương 也dã 。 如như 王vương 蟒mãng 者giả 。 白bạch 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 詩thi 云vân 。 周chu 公công 恐khủng 懼cụ 流lưu 言ngôn 日nhật 。 王vương 蟒mãng 謙khiêm 恭cung 下hạ 士sĩ 時thời 。 若nhược 使sử 當đương 年niên 身thân 便tiện 死tử 。 兩lưỡng 人nhân 真chân 偽ngụy 有hữu 誰thùy 知tri 。 則tắc 三tam 代đại 已dĩ 下hạ 惟duy 恐khủng 不bất 好hảo/hiếu 名danh 者giả 。 是thị 亦diệc 勉miễn 勵lệ 以dĩ 善thiện 聞văn 人nhân 。 非phi 要yếu 譽dự 於ư 鄉hương 黨đảng 也dã 。 責trách 彌Di 勒Lặc 者giả 。 法pháp 華hoa 文Văn 殊Thù 頌tụng 曰viết 。 最tối 後hậu 然nhiên 燈đăng 佛Phật 。

時thời 有hữu 一nhất 弟đệ 子tử 。 心tâm 常thường 懷hoài 懈giải 怠đãi 。 貪tham 著trước 於ư 名danh 利lợi 。 求cầu 名danh 利lợi 無vô 厭yếm 。 多đa 遊du 族tộc 姓tánh 家gia 。 棄khí 捨xả 所sở 習tập 誦tụng 。 廢phế 忘vong 不bất 通thông 利lợi 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 號hiệu 之chi 為vi 求Cầu 名Danh 。 亦diệc 行hành 眾chúng 善thiện 業nghiệp 。 具cụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 其kỳ 後hậu 當đương 作tác 佛Phật 。 號hiệu 名danh 曰viết 彌Di 勒Lặc 。 楞lăng 嚴nghiêm 彌Di 勒Lặc 亦diệc 云vân 。 我ngã 從tùng 燈đăng 明minh 佛Phật 時thời 。 而nhi 得đắc 出xuất 家gia 。 心tâm 重trọng 世thế 名danh 。 好hiếu 遊du 族tộc 姓tánh 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 教giáo 我ngã 修tu 習tập 。 唯duy 心tâm 識thức 定định 。 歷lịch 劫kiếp 已dĩ 來lai 。 以dĩ 此thử 三tam 昧muội 。 事sự 恆Hằng 沙sa 佛Phật 。 求cầu 世thế 名danh 心tâm 。 歇hiết 滅diệt 無vô 有hữu 。 至chí 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 得đắc 成thành 無vô 上thượng 。

(# 文văn )# 名danh 實thật 無vô 當đương 者giả 。 肇triệu 論luận 云vân 。 物vật 無vô 當đương 名danh 之chi 實thật 。 名danh 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 。 是thị 以dĩ 名danh 不bất 當đương 實thật 。 實thật 不bất 當đương 名danh 。 (# 文văn )# 名danh 既ký 虗hư 假giả 。 貪tham 求cầu 無vô 益ích 也dã 。

△# 二nhị 財tài 色sắc 招chiêu 苦khổ 。

佛Phật 言ngôn 。

財tài 色sắc 於ư 人nhân 。 人nhân 之chi 不bất 捨xả 。 譬thí 如như 刀đao 刃nhận 有hữu 蜜mật 。 不bất 足túc 一nhất 餐xan 之chi 美mỹ 。 小tiểu 兒nhi 舐thỉ 之chi 。 則tắc 有hữu 割cát 舌thiệt 之chi 患hoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 下hạ 。 先tiên 法pháp 。 財tài 色sắc 。 五ngũ 欲dục 中trung 二nhị 。 常thường 能năng 誑cuống 惑hoặc 一nhất 切thiết 凡phàm 愚ngu 。 令linh 生sanh 愛ái 著trước 。 至chí 死tử 不bất 捨xả 也dã 。 譬thí 下hạ 。 次thứ 喻dụ 。 刀đao 刃nhận 。 喻dụ 三tam 界giới 火hỏa 宅trạch 。 生sanh 死tử 世thế 間gian 。 蜜mật 喻dụ 財tài 色sắc 。 不bất 足túc 一nhất 餐xan 。 喻dụ 財tài 不bất 能năng 稱xưng 一nhất 生sanh 。 色sắc 不bất 能năng 至chí 一nhất 時thời 。 小tiểu 兒nhi 。 喻dụ 凡phàm 愚ngu 。 舐thỉ 。 喻dụ 貪tham 愛ái 不bất 捨xả 。 割cát 舌thiệt 。 喻dụ 喪táng 身thân 亡vong 家gia 。 墜trụy 入nhập 三tam 途đồ 。 果quả 常thường 此thử 觀quán 。 自tự 能năng 疎sơ 財tài 遠viễn 色sắc 矣hĩ 。

【# 鈔sao 】# 大đại 論luận 訶ha 云vân 。 哀ai 哉tai 眾chúng 生sanh 。 常thường 為vi 五ngũ 欲dục 。 求cầu 之chi 不bất 已dĩ 。 此thử 五ngũ 欲dục 者giả 。 得đắc 之chi 轉chuyển 劇kịch 。 如như 火hỏa 益ích 薪tân 。 其kỳ 燄diệm 轉chuyển 熾sí 。 五ngũ 欲dục 無vô 樂lạc 。 如như 狗cẩu 嚙giảo 骨cốt 。 五ngũ 欲dục 增tăng 諍tranh 。 如như 烏ô 競cạnh 肉nhục 。 五ngũ 欲dục 害hại 人nhân 。 如như 踐tiễn 毒độc 蛇xà 。 五ngũ 欲dục 無vô 實thật 。 如như 夢mộng 所sở 得đắc 。 五ngũ 欲dục 不bất 久cửu 。 假giả 借tá 須tu 臾du 。 如như 擊kích 石thạch 火hỏa 。 世thế 人nhân 愚ngu 惑hoặc 。 貪tham 著trước 五ngũ 欲dục 。 後hậu 受thọ 三tam 途đồ 。 無vô 量lượng 苦khổ 惱não 。

又hựu 雜tạp 阿a 含hàm 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

世thế 間gian 美mỹ 色sắc 。 在tại 於ư 一nhất 處xứ 。 作tác 種chủng 種chủng 歌ca 舞vũ 。 伎kỹ 樂nhạc 戲hí 笑tiếu 。 有hữu 人nhân 語ngữ 士sĩ 夫phu 言ngôn 。 汝nhữ 當đương 持trì 滿mãn 鉢bát 油du 。 於ư 諸chư 伎kỹ 女nữ 中trung 過quá 。 使sử 一nhất 殺sát 者giả 拔bạt 刀đao 隨tùy 後hậu 。 若nhược 失thất 一nhất 滴tích 油du 。 即tức 斷đoạn 其kỳ 命mạng 。 而nhi 彼bỉ 士sĩ 夫phu 。 自tự 見kiến 其kỳ 後hậu 有hữu 拔bạt 刀đao 者giả 。 常thường 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 若nhược 落lạc 油du 一nhất 滴tích 。 常thường 截tiệt 我ngã 頭đầu 。 唯duy 一nhất 心tâm 繫hệ 念niệm 油du 鉢bát 。 雖tuy 於ư 種chủng 種chủng 美mỹ 色sắc 眾chúng 中trung 。 徐từ 步bộ 而nhi 過quá 。 不bất 敢cảm 顧cố 盻# 。 若nhược 有hữu 沙Sa 門Môn 。 一nhất 其kỳ 心tâm 念niệm 。 不bất 顧cố 聲thanh 色sắc 。 真chân 吾ngô 弟đệ 子tử 。 隨tùy 順thuận 教giáo 者giả 。 (# 文văn )# 此thử 皆giai 訶ha 欲dục 避tị 色sắc 法pháp 也dã 。

△# 二nhị 離ly 染nhiễm 即tức 。 出xuất 塵trần 羅La 漢Hán 。

佛Phật 言ngôn 。

人nhân 繫hệ 於ư 妻thê 子tử 舍xá 宅trạch 。 甚thậm 於ư 牢lao 獄ngục 。 牢lao 獄ngục 有hữu 散tán 釋thích 之chi 期kỳ 。 妻thê 子tử 無vô 遠viễn 離ly 之chi 念niệm 。 情tình 愛ái 於ư 色sắc 。 豈khởi 憚đạn 驅khu 馳trì 。 雖tuy 有hữu 虎hổ 口khẩu 之chi 患hoạn 。 心tâm 存tồn 甘cam 伏phục 。 投đầu 泥nê 自tự 溺nịch 。 故cố 曰viết 凡phàm 夫phu 。 透thấu 得đắc 此thử 門môn 。 出xuất 塵trần 羅La 漢Hán 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 下hạ 。 先tiên 正chánh 明minh 其kỳ 過quá 。 人nhân 喻dụ 罪tội 者giả 。 妻thê 室thất 喻dụ 牢lao 獄ngục 。 繫hệ 縛phược 喻dụ 禁cấm 閉bế 。 遠viễn 離ly 喻dụ 散tán 釋thích 。 愛ái 色sắc 喻dụ 作tác 惡ác 。 驅khu 馳trì 喻dụ 役dịch 使sử 。 虎hổ 口khẩu 喻dụ 殺sát 身thân 。 心tâm 地địa 觀quán 云vân 。 在tại 家gia 逼bức 迫bách 如như 牢lao 獄ngục 。 欲dục 求cầu 解giải 脫thoát 甚thậm 為vi 難nan 。 今kim 云vân 甚thậm 於ư 牢lao 獄ngục 者giả 。 葢# 獄ngục 有hữu 出xuất 日nhật 。 畏úy 牢lao 獄ngục 苦khổ 。 不bất 隨tùy 惡ác 使sử 。 恐khủng 殺sát 身thân 故cố 。 妻thê 無vô 離ly 意ý 。 愛ái 著trước 美mỹ 色sắc 。 隨tùy 妄vọng 情tình 驅khu 。 甘cam 虎hổ 口khẩu 故cố 。 投đầu 下hạ 。 次thứ 總tổng 出xuất 得đắc 失thất 。 愛ái 如như 水thủy 。 欲dục 如như 泥nê 。 潤nhuận 濕thấp 不bất 升thăng 。 自tự 然nhiên 從tùng 墜trụy 。 故cố 云vân 溺nịch 也dã 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 常thường 在tại 縛phược 纏triền 。 故cố 貪tham 欲dục 即tức 為vi 凡phàm 夫phu 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 得đắc 大đại 解giải 脫thoát 。 皆giai 由do 貪tham 欲dục 故cố 。 墮đọa 落lạc 於ư 生sanh 死tử 。 初sơ 果quả 不bất 入nhập 色sắc 聲thanh 。 四Tứ 果Quả 離ly 欲dục 無vô 諍tranh 。 故cố 透thấu 此thử 即tức 成thành 羅La 漢Hán 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 永vĩnh 捨xả 貪tham 欲dục 。 先tiên 除trừ 事sự 障chướng 。 即tức 能năng 悟ngộ 入nhập 。 聲Thanh 聞Văn 境cảnh 界giới 。 則tắc 在tại 塵trần 出xuất 塵trần 。 秪# 唯duy 一nhất 欲dục 關quan 耳nhĩ 。 聖thánh 凡phàm 得đắc 失thất 。 豈khởi 可khả 不bất 知tri 。

【# 鈔sao 】# 愛ái 如như 下hạ 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 因nhân 諸chư 渴khát 仰ngưỡng 。 發phát 明minh 虗hư 想tưởng 。 想tưởng 積tích 不bất 休hưu 。 能năng 生sanh 勝thắng 氣khí 。 諸chư 想tưởng 雖tuy 別biệt 。 輕khinh 舉cử 是thị 同đồng 。 飛phi 動động 不bất 沉trầm 。 自tự 然nhiên 超siêu 越việt 。 因nhân 諸chư 愛ái 染nhiễm 。 發phát 起khởi 妄vọng 情tình 。 情tình 積tích 不bất 休hưu 。 能năng 生sanh 愛ái 水thủy 。 諸chư 愛ái 雖tuy 別biệt 。 流lưu 結kết 是thị 同đồng 。 潤nhuận 濕thấp 不bất 升thăng 。 自tự 然nhiên 從tùng 墜trụy 。 (# 文văn )# 想tưởng 。 淨tịnh 善thiện 想tưởng 也dã 。 情tình 。 染nhiễm 惡ác 情tình 也dã 。 想tưởng 則tắc 輕khinh 清thanh 而nhi 上thượng 升thăng 。 情tình 則tắc 重trọng/trùng 濁trược 而nhi 下hạ 墜trụy 。 汝nhữ 下hạ 四tứ 句cú 。 亦diệc 楞lăng 嚴nghiêm 文văn 。 開khai 有hữu 八bát 句cú 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 我ngã 愛ái 汝nhữ 心tâm 。 汝nhữ 憐lân 我ngã 色sắc 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 色sắc 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 心tâm 。 我ngã 愛ái 汝nhữ 色sắc 。 汝nhữ 憐lân 我ngã 心tâm 也dã 。 經Kinh 云vân 下hạ 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 。 卵noãn 生sanh 胎thai 生sanh 。 濕thấp 生sanh 化hóa 生sanh 。 皆giai 因nhân 婬dâm 欲dục 。 而nhi 正chánh 性tánh 命mạng 。 當đương 知tri 輪luân 迴hồi 。 愛ái 為vi 根căn 本bổn 。 由do 於ư 欲dục 境cảnh 。 起khởi 諸chư 違vi 順thuận 。 境cảnh 背bội 愛ái 心tâm 。 而nhi 生sanh 憎tăng 嫉tật 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 是thị 故cố 復phục 生sanh 。 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 。 知tri 欲dục 可khả 厭yếm 。 愛ái 厭yếm 業nghiệp 道đạo 。 捨xả 惡ác 樂nhạo 善thiện 。 復phục 現hiện 天thiên 人nhân 。 皆giai 輪luân 迴hồi 故cố 。 不bất 成thành 聖thánh 道Đạo 。 (# 文văn )# 此thử 明minh 四tứ 生sanh 五ngũ 道đạo 。 皆giai 以dĩ 愛ái 欲dục 為vi 生sanh 死tử 因nhân 也dã 。 初sơ 果quả 二nhị 句cú 。 義nghĩa 出xuất 金kim 剛cang 。

經Kinh 云vân 下hạ 。 圓viên 覺giác 云vân 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 永vĩnh 捨xả 貪tham 欲dục 。 未vị 斷đoạn 理lý 障chướng 。 但đãn 能năng 悟ngộ 入nhập 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 二nhị 障chướng 已dĩ 伏phục 。 即tức 能năng 悟ngộ 入nhập 。 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。 若nhược 事sự 理lý 障chướng 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 。 即tức 入nhập 如Như 來Lai 。 微vi 玅# 圓viên 覺giác 。 (# 文văn )# 此thử 明minh 五ngũ 性tánh 三tam 乘thừa 。 皆giai 以dĩ 斷đoạn 欲dục 為vi 得đắc 道Đạo 因nhân 也dã 。 則tắc 下hạ 。 貪tham 欲dục 則tắc 在tại 塵trần 為vi 凡phàm 夫phu 。 失thất 也dã 。 離ly 欲dục 則tắc 出xuất 塵trần 為vi 聖thánh 人nhân 。 得đắc 也dã 。 知tri 之chi 者giả 可khả 諦đế 審thẩm 矣hĩ 。

△# 二nhị 示thị 近cận 染nhiễm 過quá 。

佛Phật 言ngôn 。

愛ái 欲dục 莫mạc 甚thậm 於ư 色sắc 。 色sắc 之chi 為vi 欲dục 。 其kỳ 大đại 無vô 外ngoại 。

賴lại 有hữu 一nhất 矣hĩ 。 若nhược 使sử 二nhị 同đồng 。 普phổ 天thiên 之chi 人nhân 。 無vô 能năng 為vi 道Đạo 者giả 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 示thị 色sắc 欲dục 甚thậm 大đại 。 毗tỳ 曇đàm 云vân 。 眼nhãn 觸xúc 色sắc 塵trần 生sanh 愛ái 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 法pháp 塵trần 生sanh 愛ái 。 是thị 為vi 六lục 愛ái 也dã 。 欲dục 略lược 開khai 十thập 。 謂vị 女nữ 色sắc 。 財tài 寶bảo 。 聲thanh 名danh 。 飲ẩm 食thực 。 睡thụy 眠miên 。 家gia 宅trạch 。 田điền 園viên 。 衣y 服phục 。 眷quyến 屬thuộc 。 官quan 貴quý 也dã 。 於ư 諸chư 愛ái 欲dục 境cảnh 中trung 。 唯duy 有hữu 女nữ 色sắc 甚thậm 大đại 。 良lương 以dĩ 身thân 生sanh 於ư 欲dục 。 欲dục 成thành 於ư 女nữ 。 濬# 恩ân 愛ái 海hải 。 牢lao 生sanh 死tử 根căn 。 無vô 過quá 於ư 女nữ 色sắc 矣hĩ 。 是thị 故cố 儒nho 有hữu 亡vong 家gia 敗bại 國quốc 之chi 訓huấn 。 佛Phật 有hữu 失thất 通thông 入nhập 獄ngục 之chi 徵trưng 。 故cố 云vân 無vô 外ngoại 。

賴lại 下hạ 。 次thứ 明minh 障chướng 礙ngại 深thâm 重trọng 。 長trường/trưởng 無vô 明minh 。 墜trụy 三tam 途đồ 。 礙ngại 菩Bồ 提Đề 。 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 唯duy 色sắc 欲dục 一nhất 法pháp 。 假giả 有hữu 二nhị 法pháp 同đồng 在tại 世thế 間gian 。 則tắc 出xuất 了liễu 地địa 網võng 。 又hựu 八bát 天thiên 羅la 。 東đông 纏triền 西tây 縛phược 。 何hà 能năng 解giải 脫thoát 。 道đạo 雖tuy 現hiện 前tiền 。 亦diệc 無vô 可khả 為vi 。 今kim 止chỉ 一nhất 端đoan 。 斷đoạn 猶do 易dị 矣hĩ 。 不bất 淨tịnh 等đẳng 觀quán 。 正chánh 為vi 對đối 治trị 。 思tư 益ích 云vân 。 貪tham 欲dục 之chi 人nhân 。 以dĩ 淨tịnh 觀quán 得đắc 脫thoát 。 不bất 以dĩ 不bất 淨tịnh 。

【# 鈔sao 】# 眼nhãn 愛ái 色sắc 者giả 。 眼nhãn 觸xúc 色sắc 時thời 。 貪tham 愛ái 男nam 女nữ 形hình 貌mạo 姿tư 態thái 。 朱chu 脣thần 皓hạo 齒xỉ 。 修tu 目mục 長trường/trưởng 眉mi 。 及cập 諸chư 世thế 間gian 。 玄huyền 黃hoàng 紅hồng 綠lục 珍trân 翫ngoạn 寶bảo 物vật 。 乃nãi 至chí 者giả 。 超siêu 略lược 之chi 詞từ 。 具cụ 云vân 。 耳nhĩ 愛ái 聲thanh 者giả 。 耳nhĩ 觸xúc 聲thanh 時thời 。 貪tham 愛ái 男nam 女nữ 歌ca 詠vịnh 語ngữ 笑tiếu 及cập 宮cung 商thương 絃huyền 管quản 。 金kim 石thạch 等đẳng 聲thanh 。 鼻tị 愛ái 香hương 者giả 。 鼻tị 觸xúc 香hương 時thời 。 貪tham 愛ái 男nam 女nữ 身thân 肉nhục 薰huân 香hương 。 世thế 間gian 飲ẩm 食thực 。 沉trầm 麝xạ 名danh 香hương 。 舌thiệt 愛ái 味vị 者giả 。 舌thiệt 觸xúc 味vị 時thời 。 貪tham 愛ái 眾chúng 生sanh 血huyết 肉nhục 。 鮮tiên 美mỹ 餚hào 膳thiện 飲ẩm 食thực 。 及cập 諸chư 甘cam 辛tân 醎hàm 淡đạm 酸toan 苦khổ 種chủng 種chủng 滋tư 味vị 。 身thân 愛ái 觸xúc 者giả 。 身thân 觸xúc 觸xúc 時thời 。 貪tham 愛ái 男nam 女nữ 。 手thủ 足túc 柔nhu 軟nhuyễn 。 身thân 分phần/phân 細tế 滑hoạt 。 錦cẩm 綉# 繒tăng 縠hộc 。 華hoa 冠quan 麗lệ 服phục 。 意ý 愛ái 法pháp 者giả 。 意ý 觸xúc 法pháp 時thời 。 貪tham 愛ái 男nam 女nữ 色sắc 貌mạo 語ngữ 言ngôn 姿tư 態thái 儀nghi 容dung 。 及cập 諸chư 世thế 間gian 。 五ngũ 塵trần 法pháp 相tướng 緣duyên 念niệm 不bất 捨xả 。

欲dục 略lược 下hạ 。 就tựu 女nữ 色sắc 中trung 。

復phục 有hữu 六lục 種chủng 貪tham 欲dục 。 一nhất 顏nhan 色sắc 。 長trường 短đoản 黑hắc 白bạch 等đẳng 。 二nhị 形hình 容dung 。 巧xảo 笑tiếu 美mỹ 目mục 等đẳng 。 三tam 威uy 儀nghi 。 進tiến 止chỉ 窈yểu 窕điệu 等đẳng 。 四tứ 語ngữ 言ngôn 。 低đê 聲thanh 順thuận 應ưng 等đẳng 。 五ngũ 細tế 滑hoạt 。 膚phu 腠thấu 潤nhuận 澤trạch 等đẳng 。 六lục 人nhân 相tương/tướng 。 美mỹ 貌mạo 妖yêu 態thái 等đẳng 。 如như 大đại 論luận 說thuyết 。

敗bại 國quốc 訓huấn 者giả 。 夏hạ 以dĩ 妹muội 喜hỷ (# 桀# 之chi 寵sủng 妃phi )# 。 商thương 以dĩ 姐# 己kỷ (# 紂# 之chi 寵sủng 妃phi )# 。 周chu 以dĩ 褒bao 姒# (# 幽u 王vương 寵sủng 妃phi )# 。 而nhi 亡vong 其kỳ 國quốc 。 酒tửu 味vị 色sắc 論luận 云vân 。 晉tấn 文văn 公công 得đắc 南nam 之chi 威uy 。 三tam 日nhật 不bất 聽thính 朝triêu 。 遂toại 推thôi 南nam 之chi 威uy 而nhi 遠viễn 之chi 曰viết 。 後hậu 世thế 必tất 有hữu 以dĩ 色sắc 亡vong 其kỳ 國quốc 者giả 。

失thất 通thông 者giả 。 如như 一nhất 角giác 仙tiên 。 因nhân 觸xúc 欲dục 故cố 。 為vi 婬dâm 女nữ 騎kỵ 頸cảnh 。 遂toại 失thất 神thần 通thông 。 又hựu 如như 五ngũ 百bách 仙tiên 人nhân 。 於ư 雪Tuyết 山Sơn 住trụ 。 聞văn 甄chân 陀đà 羅la 女nữ 歌ca 聲thanh 。 即tức 失thất 禪thiền 定định 。 心tâm 醉túy 狂cuồng 亂loạn 。

入nhập 獄ngục 者giả 。 寶bảo 蓮liên 香hương 尼ni 。 持trì 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 私tư 行hành 婬dâm 欲dục 。 妄vọng 言ngôn 行hạnh 婬dâm 非phi 殺sát 非phi 偷thâu 。 無vô 有hữu 業nghiệp 報báo 。 發phát 是thị 語ngữ 已dĩ 。 先tiên 於ư 女nữ 根căn 。 生sanh 大đại 猛mãnh 火hỏa 。 後hậu 於ư 節tiết 節tiết 。 猛mãnh 火hỏa 燒thiêu 然nhiên 。 墮đọa 無Vô 間Gián 獄Ngục 。 不bất 淨tịnh 觀quán 者giả 。 一nhất 外ngoại 貪tham 。 男nam 女nữ 身thân 分phần/phân 。 互hỗ 相tương 貪tham 著trước 。 用dụng 九cửu 想tưởng 觀quán 治trị (# 一nhất 峰phong 脹trướng 。 二nhị 青thanh 瘀ứ 。 三tam 壞hoại 。 四tứ 血huyết 塗đồ 漫mạn 。 五ngũ 膿nùng 爛lạn 。 六lục 噉đạm 。 七thất 散tán 。 八bát 白bạch 骨cốt 。 九cửu 燒thiêu )# 。 二nhị 內nội 外ngoại 貪tham 。 於ư 他tha 己kỷ 身thân 而nhi 起khởi 貪tham 愛ái 。 用dụng 八bát 背bối/bội 捨xả 治trị (# 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 。 觀quán 色sắc 背bối/bội 捨xả 。 二nhị 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 背bối/bội 捨xả 。 三tam 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 身thân 作tác 證chứng 背bối/bội 捨xả 。 四tứ 空không 處xứ 背bối/bội 捨xả 。 五ngũ 識thức 處xứ 背bối/bội 捨xả 。 六lục 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 背bối/bội 捨xả 。 七thất 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 背bối/bội 捨xả 。 八bát 滅diệt 受thọ 想tưởng 背bối/bội 捨xả )# 。 三tam 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 貪tham 。 資tư 生sanh 五ngũ 塵trần 等đẳng 物vật 。 用dụng 八bát 勝thắng 處xử 治trị (# 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 少thiểu 勝thắng 處xứ 。 二nhị 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 勝thắng 處xứ 。 三tam 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 少thiểu 勝thắng 處xứ 。 四tứ 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 勝thắng 處xứ 。 五ngũ 青thanh 勝thắng 處xứ 。 六lục 黃hoàng 勝thắng 處xứ 。 七thất 赤xích 勝thắng 處xứ 。 八bát 白bạch 勝thắng 處xứ )# 。 又hựu 可khả 四tứ 種chủng 想tưởng 治trị 貪tham 欲dục 。 一nhất 顯hiển 色sắc 。 謂vị 赤xích 白bạch 等đẳng 。 作tác 青thanh 瘀ứ 想tưởng 。 二nhị 形hình 色sắc 。 謂vị 長trường 短đoản 等đẳng 。 作tác 爛lạn 壞hoại 想tưởng 。 三tam 玅# 觸xúc 。 自tự 他tha 身thân 分phần/phân 。 細tế 輭nhuyễn 光quang 澤trạch 。 作tác 虫trùng 蛆thư 想tưởng 。 四tứ 供cung 奉phụng 。 祗chi 承thừa 適thích 意ý 。 用dụng 死tử 想tưởng 治trị 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。 思tư 益ích 下hạ 。 證chứng 等đẳng 字tự 。 淨tịnh 觀quán 。 實thật 相tướng 止Chỉ 觀Quán 也dã 。 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。 能năng 治trị 眾chúng 病bệnh 。 猶do 如như 阿a 竭kiệt 陀đà 藥dược 。 非phi 惟duy 不bất 淨tịnh 除trừ 貪tham 欲dục 也dã 。 問vấn 。 世thế 間gian 美mỹ 色sắc 。 與dữ 脹trướng 爛lạn 死tử 屍thi 。 宛uyển 然nhiên 二nhị 相tương/tướng 。 何hà 得đắc 視thị 同đồng 一nhất 體thể 。 答đáp 。 假giả 如như 夏hạ 月nguyệt 猝# 死tử 。 即tức 便tiện 脹trướng 爛lạn 可khả 畏úy 。 豈khởi 是thị 二nhị 物vật 。 則tắc 現hiện 前tiền 身thân 。 虗hư 假giả 不bất 實thật 。 又hựu 如như 糞phẩn 囊nang 。 行hành 廁trắc 。 膿nùng 血huyết 袋đại 。 蛆thư 虫trùng 窟quật 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 大đại 可khả 厭yếm 患hoạn 。 觀quán 行hành 純thuần 熟thục 。 對đối 境cảnh 生sanh 憎tăng 。 與dữ 死tử 屍thi 無vô 異dị 矣hĩ 。 史sử 載tái 。 蕭tiêu 詧# 惡ác 見kiến 婦phụ 人nhân 。 近cận 數số 步bộ 許hứa 。 便tiện 聞văn 其kỳ 臭xú 。 詧# 是thị 許hứa 玄huyền 度độ 後hậu 身thân 也dã 。 是thị 故cố 女nữ 色sắc 。 壞hoại 人nhân 障chướng 道đạo 。 如như 截tiệt 多đa 羅la 樹thụ 頭đầu 。 芽nha 永vĩnh 不bất 生sanh 。 女nữ 刀đao 截tiệt 故cố 。 智trí 種chủng 不bất 發phát 。 如như 蛇xà 華hoa 所sở 覆phú 。 如như 灰hôi 土thổ/độ 覆phú 火hỏa 。 猶do 如như 見kiến 毒độc 樹thụ 。 智trí 者giả 應ưng 捨xả 離ly 。

△# 二nhị 離ly 染nhiễm 令linh 他tha 得đắc 果quả 二nhị 。 初sơ 直trực 明minh 欲dục 患hoạn 。

佛Phật 言ngôn 。

愛ái 欲dục 之chi 人nhân 。 猶do 如như 執chấp 炬cự 。 逆nghịch 風phong 而nhi 行hành 。 必tất 有hữu 燒thiêu 手thủ 之chi 患hoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 人nhân 若nhược 愛ái 欲dục 。 婬dâm 火hỏa 熾sí 然nhiên 。 況huống 逆nghịch 圓viên 覺giác 解giải 脫thoát 境cảnh 界giới 。 之chi 風phong 而nhi 行hành 。 法pháp 性tánh 身thân 中trung 母mẫu 陀đà 羅la 臂tý 。 豈khởi 不bất 燒thiêu 害hại 。 猶do 如như 黑hắc 夜dạ 行hành 險hiểm 道đạo 中trung 。 雖tuy 遇ngộ 逆nghịch 風phong 。 貪tham 火hỏa 炬cự 故cố 。 執chấp 持trì 不bất 釋thích 。 必tất 有hữu 燒thiêu 手thủ 患hoạn 也dã 。 古cổ 云vân 。 人nhân 呼hô 為vi 牡# 丹đan 。 佛Phật 說thuyết 是thị 花hoa 箭tiễn 。 射xạ 人nhân 入nhập 骨cốt 髓tủy 。 死tử 而nhi 不bất 知tri 怨oán 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 色sắc 目mục 行hành 婬dâm 。 名danh 為vi 欲dục 火hỏa 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 欲dục 。 如như 避tị 坑khanh 火hỏa 。 若nhược 能năng 如như 火hỏa 頭đầu 金kim 剛cang 。 遍biến 觀quán 百bách 骸hài 諸chư 煖noãn 觸xúc 氣khí 。 化hóa 多đa 婬dâm 心tâm 。 成thành 智trí 慧tuệ 火hỏa 。 設thiết 入nhập 大đại 火hỏa 。 火hỏa 亦diệc 不bất 能năng 燒thiêu 矣hĩ 。 又hựu 何hà 手thủ 患hoạn 之chi 有hữu 。

【# 鈔sao 】# 母mẫu 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 印ấn 。 火hỏa 遇ngộ 風phong 則tắc 熾sí 。 婬dâm 遇ngộ 痴si 愈dũ 盛thịnh 。 現hiện 則tắc 焚phần 燒thiêu 五ngũ 臟tạng 。 死tử 則tắc 抱bão 於ư 銅đồng 柱trụ 。 全toàn 身thân 尚thượng 滅diệt 。 況huống 手thủ 臂tý 耶da 。 經Kinh 云vân 。 婬dâm 習tập 交giao 接tiếp 。 發phát 於ư 相tương 磨ma 。 研nghiên 磨ma 不bất 休hưu 。 大đại 猛mãnh 火hỏa 光quang 。 於ư 中trung 發phát 動động 。 如như 是thị 故cố 有hữu 。 鐵thiết 床sàng 等đẳng 事sự 。

花hoa 箭tiễn 者giả 。 唐đường 玄huyền 宗tông 自tự 武võ 慧tuệ 妃phi 薨hoăng 後hậu 。 後hậu 宮cung 無vô 當đương 意ý 者giả 。 乃nãi 制chế 香hương 箭tiễn 列liệt 宮cung 女nữ 而nhi 射xạ 之chi 。 中trung 者giả 即tức 幸hạnh 焉yên 。 宮cung 中trung 歌ca 曰viết 風phong 流lưu 箭tiễn 。 中trung 者giả 人nhân 人nhân 願nguyện 。 不bất 知tri 香hương 箭tiễn 纔tài 發phát 。 火hỏa 箭tiễn 立lập 至chí 。 香hương 箭tiễn 因nhân 也dã 。 火hỏa 箭tiễn 果quả 也dã 。 因nhân 亡vong 果quả 喪táng 。 則tắc 火hỏa 箭tiễn 不bất 足túc 畏úy 。 可khả 畏úy 者giả 香hương 箭tiễn 而nhi 已dĩ 。 又hựu 火hỏa 箭tiễn 徑kính 直trực 而nhi 害hại 淺thiển 。 人nhân 遠viễn 而nhi 避tị 之chi 。 死tử 者giả 萬vạn 不bất 得đắc 一nhất 。 香hương 箭tiễn 隱ẩn 伏phục 而nhi 害hại 深thâm 。 人nhân 狎hiệp 而nhi 翫ngoạn 之chi 。 死tử 者giả 十thập 有hữu 八bát 九cửu 。 人nhân 不bất 畏úy 香hương 箭tiễn 而nhi 畏úy 火hỏa 箭tiễn 。 豈khởi 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 乎hồ 。 若nhược 能năng 如như 下hạ 。 經Kinh 云vân 。 烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 白bạch 言ngôn 。 我ngã 多đa 貪tham 欲dục 。

時thời 佛Phật 空không 王vương 。 說thuyết 多đa 婬dâm 人nhân 。 成thành 猛mãnh 火hỏa 聚tụ 。 教giáo 我ngã 遍biến 觀quán 。 百bách 骸hài 四tứ 肢chi 。 諸chư 冷lãnh 煖noãn 氣khí 。 神thần 光quang 內nội 凝ngưng 。 化hóa 多đa 婬dâm 心tâm 。 成thành 智trí 慧tuệ 火hỏa 。 從tùng 是thị 諸chư 佛Phật 。 名danh 我ngã 火hỏa 頭đầu 。 我ngã 以dĩ 火hỏa 光quang 。 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 又hựu 觀quán 音âm 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 見kiến 旋toàn 復phục 。 遠viễn 離ly 貪tham 欲dục 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 設thiết 入nhập 大đại 火hỏa 。 火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 。 故cố 知tri 離ly 欲dục 。 為vi 出xuất 塵trần 第đệ 一nhất 法pháp 也dã 。 有hữu 本bổn 云vân 。 人nhân 執chấp 火hỏa 炬cự 。 逆nghịch 風phong 而nhi 行hành 。 愚ngu 者giả 不bất 釋thích 。 必tất 有hữu 燒thiêu 手thủ 之chi 患hoạn 。 貪tham 婬dâm 恚khuể 怒nộ 愚ngu 痴si 之chi 毒độc 。 處xử 在tại 人nhân 身thân 。 不bất 早tảo 以dĩ 道đạo 除trừ 斯tư 禍họa 者giả 。 必tất 有hữu 危nguy 殃ương 。 猶do 愚ngu 貪tham 炬cự 。 自tự 燒thiêu 其kỳ 手thủ 也dã 。 釋thích 曰viết 。 此thử 本bổn 單đơn 喻dụ 貪tham 毒độc 。 彼bỉ 本bổn 通thông 喻dụ 三tam 毒độc 矣hĩ 。 學học 道Đạo 者giả 。 又hựu 不bất 可khả 不bất 知tri 。

△# 二nhị 即tức 境cảnh 證chứng 益ích 。

天thiên 神thần 獻hiến 玉ngọc 女nữ 於ư 佛Phật 。 欲dục 壞hoại 佛Phật 意ý 。

佛Phật 言ngôn 。

革cách 囊nang 眾chúng 穢uế 。 爾nhĩ 來lai 何hà 為vi 。 去khứ 。 吾ngô 不bất 用dụng 。

天thiên 神thần 愈dũ 敬kính 。 因nhân 問vấn 道Đạo 意ý 。 佛Phật 為vi 解giải 說thuyết 。 即tức 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 天thiên 神thần 。 欲dục 頂đảnh 魔ma 王vương 天thiên 也dã 。 佛Phật 意ý 。 正chánh 覺giác 心tâm 也dã 。 問vấn 道đạo 。 滅diệt 苦khổ 道đạo 也dã 。 解giải 說thuyết 。 苦khổ 空không 法pháp 也dã 。 天thiên 神thần 所sở 以dĩ 獻hiến 者giả 。 一nhất 以dĩ 試thí 佛Phật 意ý 。 二nhị 以dĩ 觀quán 佛Phật 道đạo 。 不bất 知tri 玉ngọc 女nữ 。 秖kỳ 可khả 誑cuống 俗tục 。 難nan 動động 六Lục 通Thông 。 況huống 大đại 覺giác 尊tôn 豈khởi 受thọ 魔ma 耶da 。 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 將tương 成thành 道Đạo 時thời 。 魔ma 遣khiển 三tam 女nữ 。 莊trang 飾sức 妖yêu 冶dã 。 來lai 至chí 白bạch 言ngôn 。 我ngã 是thị 天thiên 女nữ 。 盛thịnh 美mỹ 無vô 比tỉ 。 今kim 以dĩ 微vi 身thân 供cung 給cấp 左tả 右hữu 。 可khả 備bị 灑sái 掃tảo 。 次thứ 以dĩ 寶bảo 器khí 天thiên 味vị 上thượng 獻hiến 。 恭cung 敬kính 禮lễ 拜bái 。

爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 心tâm 寂tịch 然nhiên 。 以dĩ 白bạch 毫hào 擬nghĩ 之chi 。 令linh 三tam 天thiên 女nữ 。 自tự 見kiến 身thân 內nội 。 膿nùng 囊nang 涕thế 唾thóa 。 九cửu 孔khổng 不bất 淨tịnh 。 八bát 萬vạn 戶hộ 虫trùng 。 唼xiệp 食thực 諸chư 藏tạng 。 滓chỉ 盡tận 汁trấp 出xuất 。 入nhập 眼nhãn 為vi 淚lệ 。 入nhập 鼻tị 為vi 涕thế 。 聚tụ 口khẩu 成thành 唾thóa 。 放phóng 口khẩu 成thành 涎tiên 。 筋cân 髓tủy 諸chư 脈mạch 悉tất 生sanh 諸chư 虫trùng 。 細tế 於ư 毫hào 末mạt 。 不bất 可khả 具cụ 陳trần 。 其kỳ 女nữ 見kiến 此thử 即tức 便tiện 嘔# 吐thổ 。 從tùng 口khẩu 而nhi 出xuất 。 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 由do 是thị 驚kinh 號hiệu 。 匍bồ 匐bặc 而nhi 去khứ 。 昔tích 有hữu 慧tuệ 嵬ngôi 禪thiền 師sư 。 雲vân 林lâm 修tu 定định 。 魔ma 化hóa 美mỹ 女nữ 。 謂vị 云vân 。 天thiên 帝đế 令linh 我ngã 以dĩ 備bị 掃tảo 灑sái 。 師sư 曰viết 。 我ngã 心tâm 如như 地địa 。 難nan 可khả 傾khuynh 動động 。 無vô 以dĩ 革cách 囊nang 見kiến 試thí 於ư 我ngã 。 女nữ 又hựu 說thuyết 偈kệ 誘dụ 惑hoặc 。

答đáp 曰viết 。

無vô 羞tu 敝tệ 惡ác 人nhân 。 說thuyết 此thử 不bất 淨tịnh 語ngữ 。 水thủy 漂phiêu 火hỏa 焚phần 之chi 。 不bất 欲dục 見kiến 聞văn 汝nhữ 。 魔ma 乃nãi 讚tán 曰viết 。 海hải 水thủy 可khả 竭kiệt 。 須Tu 彌Di 可khả 傾khuynh 。 彼bỉ 上thượng 人nhân 者giả 。 秉bỉnh 志chí 堅kiên 貞trinh 。

又hựu 持Trì 世Thế 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 於ư 靜tĩnh 室thất 。 魔ma 從tùng 萬vạn 二nhị 千thiên 女nữ 。 狀trạng 如như 帝Đế 釋Thích 。 皷cổ 樂nhạo/nhạc/lạc 絃huyền 歌ca 。 語ngữ 言ngôn 。 正Chánh 士Sĩ 。 受thọ 是thị 天thiên 女nữ 。 可khả 備bị 掃tảo 灑sái 。 菩Bồ 薩Tát 曰viết 。 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 無vô 以dĩ 非phi 法pháp 之chi 物vật 要yếu 我ngã 。 非phi 我ngã 所sở 宜nghi 。

時thời 維duy 摩ma 言ngôn 。 非phi 帝Đế 釋Thích 也dã 。 魔ma 來lai 嬈nhiễu 耳nhĩ 。 即tức 語ngữ 魔ma 言ngôn 。 女nữ 可khả 與dữ 我ngã 。 如như 我ngã 應ưng 受thọ 。 魔ma 即tức 驚kinh 懼cụ 。 不bất 能năng 隱ẩn 去khứ 。 語ngứ 諸chư 女nữ 言ngôn 。 魔ma 以dĩ 汝nhữ 等đẳng 與dữ 我ngã 。 今kim 汝nhữ 皆giai 當đương 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 此thử 有hữu 法Pháp 樂lạc 。 可khả 以dĩ 自tự 娛ngu 。 不bất 應ưng 復phục 樂nhạo 。 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 何hà 謂vị 法Pháp 樂lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 供cung 三Tam 寶Bảo 。 樂nhạo 離ly 五ngũ 欲dục 。 觀quán 五ngũ 陰ấm 如như 怨oán 賊tặc 。 觀quán 四tứ 大đại 如như 毒độc 蛇xà 。 樂nhạo/nhạc/lạc 六Lục 度Độ 業nghiệp 。 樂nhạo 三tam 脫thoát 門môn 。 樂nhạo 修tu 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 之chi 法Pháp 。 是thị 為vi 法Pháp 樂lạc 。 波Ba 旬Tuần 告cáo 女nữ 。 汝nhữ 還hoàn 天thiên 宮cung 。

女nữ 言ngôn 。

此thử 有hữu 法Pháp 樂lạc 。 我ngã 等đẳng 甚thậm 樂lạc 。 不bất 復phục 還hoàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 魔ma 言ngôn 。 居cư 士sĩ 。 可khả 捨xả 此thử 女nữ 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 我ngã 已dĩ 捨xả 矣hĩ 。 汝nhữ 便tiện 將tương 去khứ 。 諸chư 女nữ 問vấn 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 云vân 何hà 。 止chỉ 於ư 魔ma 宮cung 。

答đáp 言ngôn 。

有hữu 法Pháp 門môn 名danh 無Vô 盡Tận 燈Đăng 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 學học 。 譬thí 如như 一nhất 燈đăng 。 然nhiên 百bách 千thiên 燈đăng 。 冥minh 者giả 皆giai 明minh 。 明minh 終chung 不bất 盡tận 。 夫phu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 開khai 導đạo 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 令linh 發phát 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 其kỳ 道Đạo 意ý 。 亦diệc 不bất 滅diệt 盡tận 。 汝nhữ 住trụ 魔ma 宮cung 。 以dĩ 是thị 無vô 盡tận 燈đăng 。 令linh 無vô 數số 天thiên 子tử 天thiên 女nữ 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 。

爾nhĩ 時thời 天thiên 女nữ 。 禮lễ 維duy 摩ma 足túc 。 隨tùy 魔ma 還hoàn 宮cung 。 是thị 則tắc 維duy 摩ma 詰cật 於ư 毗tỳ 耶da 離ly 城thành 。 現hiện 大đại 神thần 力lực 。 令linh 魔ma 未vị 發phát 道Đạo 心tâm 者giả 。 發phát 起khởi 道Đạo 心tâm 。 世Thế 尊Tôn 於ư 鹿Lộc 野Dã 苑Uyển 中trung 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。 令linh 魔ma 未vị 成thành 聖thánh 果Quả 者giả 。 得đắc 成thành 聖thánh 果Quả 。 則tắc 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 唯duy 以dĩ 斷đoạn 欲dục 為vi 善thiện 本bổn 矣hĩ 。

餘dư 如như 因nhân 果quả 月nguyệt 藏tạng 等đẳng 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 天thiên 下hạ 。 初sơ 覺giác 悟ngộ 無vô 惑hoặc 。 天thiên 下hạ 。 二nhị 令linh 成thành 聖thánh 果Quả 。 革cách 囊nang 眾chúng 穢uế 者giả 。 臭xú 皮bì 袋đại 中trung 惟duy 盛thịnh 膿nùng 血huyết 。 糞phẩn 穢uế 充sung 滿mãn 。 流lưu 液dịch 涕thế 唾thóa 。 蟯nhiêu 蛔hồi 盤bàn 聚tụ 。 故cố 一nhất 切thiết 身thân 。 皆giai 從tùng 不bất 淨tịnh 。 智trí 論luận 明minh 五ngũ 。 一nhất 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 謂vị 攬lãm 父phụ 母mẫu 精tinh 血huyết 。 及cập 自tự 業nghiệp 因nhân 識thức 種chủng 。 以dĩ 成thành 身thân 分phần/phân 。 二nhị 住trú 處xứ 不bất 淨tịnh 。 住trụ 母mẫu 胎thai 中trung 。 生sanh 臟tạng 之chi 下hạ 。 熟thục 臟tạng 之chi 上thượng 。 不bất 淨tịnh 流lưu 溢dật 。 污ô 穢uế 充sung 滿mãn 。 三tam 自tự 體thể 不bất 淨tịnh 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 穢uế 物vật 生sanh 長trưởng 。 譬thí 如như 死tử 狗cẩu 。 盡tận 海hải 水thủy 洗tẩy 。 不bất 令linh 香hương 潔khiết 。 四tứ 自tự 相tương/tướng 不bất 淨tịnh 。 前tiền 約ước 內nội 體thể 。 此thử 約ước 外ngoại 相tướng 。 謂vị 九cửu 孔khổng 常thường 流lưu 。 諸chư 不bất 淨tịnh 物vật 。 耳nhĩ 出xuất 結kết 聹ninh 。 臍tề 出xuất 泥nê 垢cấu 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 手thủ 足túc 臭xú 穢uế 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 。 氣khí 絕tuyệt 命mạng 終chung 。 捐quyên 棄khí 塚trủng 間gian 。 [月*逄]# 脹trướng 臭xú 爛lạn 。 不bất 淨tịnh 流lưu 溢dật 。 蛆thư 虫trùng 蠅dăng 蚋nhuế 。 唼xiệp 集tập 其kỳ 上thượng 。 穢uế 氣khí 徧biến 滿mãn 。 人nhân 皆giai 掩yểm 鼻tị 。 昔tích 有hữu 國quốc 王vương 。 躭đam 荒hoang 五ngũ 欲dục 。 比Bỉ 丘Khâu 諫gián 曰viết 。 眼nhãn 為vi 眵si 淚lệ 窟quật 。 鼻tị 為vi 穢uế 涕thế 囊nang 。 口khẩu 為vi 涎tiên 唾thóa 器khí 。 腹phúc 是thị 屎thỉ 尿niệu 倉thương 。 但đãn 王vương 無vô 慧tuệ 目mục 。 為vi 色sắc 所sở 躭đam 荒hoang 。 貧bần 道đạo 見kiến 之chi 惡ác 。 出xuất 欲dục 入nhập 道Đạo 場Tràng 。 慧tuệ 嵬ngôi 者giả 。 高cao 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 師sư 入nhập 定định 時thời 。 有hữu 一nhất 惡ác 鬼quỷ 。 而nhi 現hiện 其kỳ 前tiền 。 有hữu 身thân 無vô 首thủ 。 令linh 禪thiền 師sư 懼cụ 。 師sư 慰úy 之chi 曰viết 。 喜hỷ 汝nhữ 無vô 頭đầu 痛thống 之chi 患hoạn 。 次thứ 現hiện 無vô 腹phúc 之chi 鬼quỷ 。 復phục 云vân 。 喜hỷ 汝nhữ 無vô 五ngũ 臟tạng 之chi 憂ưu 。 如như 是thị 隨tùy 來lai 隨tùy 遣khiển 。 竟cánh 不bất 能năng 惑hoặc 。

因nhân 果quả 月nguyệt 藏tạng 者giả 。 因nhân 果quả 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 成thành 道Đạo 。 魔ma 王vương 恐khủng 諸chư 眾chúng 生sanh 皈quy 依y 。 持trì 箭tiễn 以dĩ 射xạ 。 箭tiễn 化hóa 成thành 花hoa 。 復phục 令linh 三tam 女nữ 供cung 給cấp 以dĩ 亂loạn 定định 意ý 。 三tam 女nữ 忽hốt 然nhiên 變biến 為vi 陋lậu 形hình 。 魔ma 王vương 白bạch 言ngôn 。 汝nhữ 若nhược 不bất 樂lạc 。 人nhân 間gian 欲dục 樂lạc 。 我ngã 捨xả 天thiên 位vị 。 及cập 五ngũ 欲dục 具cụ 。 悉tất 持trì 與dữ 汝nhữ 。

答đáp 言ngôn 。

汝nhữ 於ư 先tiên 世thế 。 修tu 少thiểu 施thí 因nhân 。 今kim 得đắc 為vi 自tự 在tại 天thiên 。 此thử 福phước 有hữu 期kỳ 。 盡tận 即tức 下hạ 墜trụy 。 非phi 我ngã 所sở 須tu 。 我ngã 昔tích 曾tằng 以dĩ 頭đầu 目mục 髓tủy 腦não 。 國quốc 城thành 妻thê 子tử 。 而nhi 用dụng 布bố 施thí 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。 惱não 亂loạn 於ư 我ngã 。 魔ma 王vương 慚tàm 怖bố 還hoàn 宮cung 。 月nguyệt 藏tạng 經Kinh 云vân 。 佛Phật 在tại 大đại 集tập 會hội 上thượng 說thuyết 法Pháp 。 魔Ma 王vương 波Ba 旬Tuần 。 亦diệc 作tác 神thần 變biến 。 復phục 無vô 能năng 為vi 。 即tức 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 我ngã 今kim 歸quy 依y 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 從tùng 是thị 終chung 不bất 起khởi 惡ác 心tâm 。 瞿Cù 曇Đàm 心tâm 定định 容dung 恕thứ 我ngã 。 我ngã 當đương 守thủ 護hộ 佛Phật 正Chánh 法Pháp 。

△# 三tam 十thập 六lục 章chương 詳tường 明minh 修tu 斷đoạn 證chứng 果Quả 分phần/phân 三tam 。 初sơ 略lược 顯hiển 能năng 修tu 證chứng 人nhân 。

佛Phật 言ngôn 。

夫phu 為vi 道Đạo 者giả 。 猶do 木mộc 在tại 水thủy 。 尋tầm 流lưu 而nhi 行hành 。 不bất 觸xúc 兩lưỡng 岸ngạn 。 不bất 為vị 人nhân 取thủ 。 不bất 為vị 鬼quỷ 神thần 所sở 遮già 。 不bất 為vị 洄hồi 流lưu 所sở 住trụ 。 亦diệc 不bất 腐hủ 敗bại 。 吾ngô 保bảo 此thử 木mộc 。 決quyết 定định 入nhập 海hải 。

學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 不bất 為vị 情tình 欲dục 所sở 惑hoặc 。 不bất 為vị 眾chúng 邪tà 所sở 嬈nhiễu 。 精tinh 進tấn 無vô 為vi 。 吾ngô 保bảo 此thử 人nhân 。 必tất 得đắc 道Đạo 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 天thiên 下hạ 。 先tiên 舉cử 喻dụ 。 木mộc 喻dụ 學học 者giả 。 水thủy 喻dụ 法pháp 性tánh 。 尋tầm 流lưu 喻dụ 順thuận 界giới 外ngoại 無vô 為vi 。 兩lưỡng 岸ngạn 喻dụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 人nhân 取thủ 喻dụ 人nhân 天thiên 有hữu 漏lậu 善thiện 業nghiệp 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 鬼quỷ 遮già 喻dụ 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 。 天thiên 魔ma 欲dục 愛ái 惡ác 業nghiệp 苦khổ 報báo 。 洄hồi 流lưu 喻dụ 回hồi 入nhập 三tam 界giới 作tác 有hữu 為vi 法pháp 。 腐hủ 敗bại 喻dụ 闡xiển 提đề 撥bát 無vô 二Nhị 乘Thừa 滅diệt 盡tận 。 海hải 喻dụ 薩Tát 婆Bà 若Nhã 智Trí 。 學học 下hạ 。 次thứ 合hợp 法pháp 。 人nhân 學học 道Đạo 。 合hợp 木mộc 在tại 水thủy 。 精tinh 無vô 為vi 。 合hợp 尋tầm 流lưu 行hành 。 不bất 為vị 情tình 欲dục 惑hoặc 。 合hợp 不bất 為vi 兩lưỡng 岸ngạn 人nhân 取thủ 。 不bất 為vị 眾chúng 邪tà 嬈nhiễu 。 合hợp 不bất 為vi 鬼quỷ 神thần 洄hồi 敗bại 。 得đắc 道Đạo 。 合hợp 入nhập 海hải 。 有hữu 大đại 智trí 故cố 了liễu 眾chúng 生sanh 非phi 有hữu 。 則tắc 不bất 觸xúc 生sanh 死tử 此thử 岸ngạn 。 有hữu 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 界giới 。 則tắc 不bất 觸xúc 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 岸ngạn 。 有hữu 大đại 智trí 故cố 。 雖tuy 行hành 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 而nhi 不bất 貪tham 著trước 。 生sanh 於ư 梵Phạm 世Thế 。 有hữu 大đại 悲bi 故cố 。 雖tuy 觀quán 佛Phật 國quốc 如như 空không 而nhi 現hiện 種chủng 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 有hữu 大đại 智trí 故cố 。 雖tuy 行hành 三tam 界giới 。 而nhi 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 雖tuy 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 愛ái 著trước 。 有hữu 大đại 悲bi 故cố 。 雖tuy 樂nhạo 遠viễn 離ly 。 而nhi 不bất 依y 身thân 心tâm 盡tận 。 雖tuy 行hành 於ư 空không 。 而nhi 植thực 德đức 本bổn 。

如như 是thị 智trí 悲bi 並tịnh 運vận 。 真chân 俗tục 融dung 通thông 。 第đệ 一nhất 之chi 道đạo 自tự 會hội 入nhập 矣hĩ 。 梵Phạm 網võng 云vân 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 中trung 。 方phương 便tiện 勤cần 莊trang 嚴nghiêm 。 諸chư 佛Phật 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 悉tất 由do 是thị 處xứ 出xuất 。

【# 鈔sao 】# 鬼quỷ 遮già 下hạ 。 鬼quỷ 喻dụ 外ngoại 道đạo 。 神thần 喻dụ 天thiên 魔ma 。

次thứ 合hợp 下hạ 。 道đạo 即tức 法pháp 性tánh 中trung 道đạo 。 情tình 即tức 生sanh 死tử 。 欲dục 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 人nhân 取thủ 通thông 二nhị 。 有hữu 下hạ 。 三tam 段đoạn 。 初sơ 釋thích 兩lưỡng 岸ngạn 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 了liễu 眾chúng 生sanh 非phi 有hữu 。 而nhi 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 界giới 。 譬thí 如như 船thuyền 師sư 。 不bất 住trụ 此thử 岸ngạn 。 不bất 住trụ 彼bỉ 岸ngạn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 法Pháp 界Giới 無vô 二nhị 故cố 。 淨tịnh 名danh 亦diệc 云vân 。 在tại 於ư 生sanh 死tử 。 不bất 為vị 污ô 行hạnh 。 住trụ 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 永vĩnh 滅diệt 度độ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 次thứ 釋thích 人nhân 取thủ 鬼quỷ 遮già 。 後hậu 釋thích 洄hồi 住trụ 腐hủ 敗bại 。 義nghĩa 如như 維duy 摩ma 。 如như 是thị 下hạ 。 總tổng 結kết 也dã 。

梵Phạm 網võng 下hạ 引dẫn 證chứng 。 具cụ 云vân 。 智trí 者giả 善thiện 思tư 量lượng 。 計kế 我ngã 著trước 相tướng 者giả 。 不bất 能năng 生sanh 是thị 法pháp 。 滅diệt 壽thọ 取thủ 證chứng 者giả 。 亦diệc 非phi 下hạ 種chúng 處xứ 。 欲dục 長trưởng 菩Bồ 提Đề 苗miêu 。 應ưng 當đương 靜tĩnh 觀quán 察sát 。 諸chư 法pháp 真chân 實thật 相tướng 。 不bất 生sanh 亦diệc 不bất 滅diệt 。 不bất 常thường 復phục 不bất 斷đoạn 。 不bất 一nhất 亦diệc 不bất 異dị 。 不bất 求cầu 亦diệc 不bất 去khứ 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 中trung 。 方phương 便tiện 勤cần 莊trang 嚴nghiêm 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 應ưng 作tác 。 勿vật 生sanh 分phân 別biệt 想tưởng 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 道Đạo 。 亦diệc 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 惡ác 。 悉tất 從tùng 是thị 處xứ 滅diệt 。 諸chư 佛Phật 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 悉tất 由do 是thị 處xứ 出xuất 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 子tử 。 宜nghi 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 則tắc 法pháp 性tánh 道đạo 中trung 。 絕tuyệt 於ư 有hữu 無vô 一nhất 異dị 邊biên 矣hĩ 。

△# 二nhị 廣quảng 明minh 所sở 修tu 斷đoạn 法pháp 二nhị 。 先tiên 斷đoạn 妄vọng 五ngũ 。 一nhất 攝nhiếp 意ý 。

佛Phật 言ngôn 。

慎thận 勿vật 信tín 汝nhữ 意ý 。 汝nhữ 意ý 不bất 可khả 信tín 。 慎thận 勿vật 與dữ 色sắc 會hội 。 色sắc 會hội 即tức 禍họa 生sanh 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 已dĩ 。 乃nãi 可khả 信tín 汝nhữ 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 誠thành 勸khuyến 。 意ý 乃nãi 動động 身thân 發phát 語ngữ 之chi 元nguyên 。 色sắc 是thị 四tứ 重trọng 十thập 惡ác 之chi 首thủ 。 若nhược 不bất 信tín 意ý 。 身thân 三tam 口khẩu 四tứ 。 一nhất 切thiết 枝chi 葉diệp 。 自tự 不bất 能năng 生sanh 。 若nhược 不bất 會hội 色sắc 。 五ngũ 欲dục 六lục 塵trần 一nhất 切thiết 情tình 境cảnh 。 自tự 不bất 染nhiễm 著trước 。 是thị 故cố 離ly 欲dục 。 先tiên 當đương 遠viễn 色sắc 。 遠viễn 色sắc 先tiên 當đương 捨xả 意ý 。 捨xả 意ý 先tiên 當đương 觀quán 心tâm 。 能năng 修tu 九cửu 想tưởng 即tức 除trừ 六lục 欲dục 淵uyên 矣hĩ 。 信tín 意ý 惑hoặc 業nghiệp 起khởi 。 會hội 色sắc 禍họa 患hoạn 生sanh 。 不bất 其kỳ 然nhiên 哉tai 。

得đắc 下hạ 。 次thứ 結kết 顯hiển 。 羅La 漢Hán 即tức 離ly 欲dục 。 會hội 色sắc 無vô 礙ngại 。 四Tứ 果Quả 成thành 無vô 諍tranh 。 信tín 意ý 何hà 傷thương 。 不bất 言ngôn 乃nãi 可khả 與dữ 色sắc 會hội 者giả 。 欲dục 生sanh 於ư 意ý 。 意ý 尚thượng 可khả 信tín 。 況huống 會hội 色sắc 耶da 。 楞lăng 伽già 云vân 。 大đại 慧tuệ 白bạch 言ngôn 。 眾chúng 多đa 貪tham 欲dục 。 彼bỉ 何hà 者giả 斷đoạn 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

愛ái 樂nhạo 女nữ 人nhân 。 纏triền 綿miên 貪tham 著trước 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 身thân 口khẩu 惡ác 業nghiệp 。 種chủng 未vị 來lai 苦khổ 。 彼bỉ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 則tắc 不bất 生sanh 起khởi 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 是thị 故cố 彼bỉ 斷đoạn 。 初sơ 異dị 尚thượng 斷đoạn 三tam 結kết 況huống 四Tứ 果Quả 耶da 。

【# 鈔sao 】# 九cửu 想tưởng 除trừ 六lục 欲dục 者giả 死tử 想tưởng (# 九cửu 想tưởng 前tiền 方phương 便tiện 也dã )# 破phá 威uy 儀nghi 言ngôn 語ngữ 兩lưỡng 欲dục 。 脹trướng 壞hoại 噉đạm 想tưởng 破phá 形hình 貌mạo 欲dục 。 血huyết 塗đồ 青thanh 瘀ứ 膿nùng 爛lạn 破phá 色sắc 欲dục 。 骨cốt 燒thiêu 破phá 細tế 滑hoạt 欲dục 。 九cửu 想tưởng 通thông 除trừ 所sở 著trước 人nhân 欲dục 。 又hựu 噉đạm 散tán 想tưởng 。 除trừ 著trước 意ý 人nhân 。 將tương 上thượng 九cửu 想tưởng 。 觀quán 所sở 愛ái 人nhân 。 乃nãi 知tri 言ngôn 笑tiếu 歡hoan 娛ngu 。 盡tận 屬thuộc 假giả 合hợp 。 涼lương 溫ôn 細tế 軟nhuyễn 。 究cứu 竟cánh 歸quy 空không 。 即tức 我ngã 自tự 身thân 。 後hậu 亦diệc 當đương 爾nhĩ 。 有hữu 何hà 可khả 愛ái 而nhi 貪tham 著trước 哉tai 。 九cửu 想tưởng 純thuần 熟thục 。 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 破phá 欲dục 除trừ 意ý 。 莫mạc 此thử 為vi 尚thượng 。 又hựu 永vĩnh 明minh 云vân 。 斷đoạn 想tưởng 薪tân 乾can/kiền/càn 愛ái 油du 。 止chỉ 念niệm 風phong 。 息tức 欲dục 火hỏa 。 防phòng 制chế 意ý 地địa 。 恆hằng 順thuận 真Chân 如Như 。 德đức 山sơn 云vân 。 毫hào 釐li 繫hệ 念niệm 。 三tam 塗đồ 業nghiệp 因nhân 。 瞥miết 爾nhĩ 情tình 生sanh 。 萬vạn 劫kiếp 覊# 鎖tỏa 。 則tắc 知tri 色sắc 心tâm 纔tài 動động 。 骸hài 骨cốt 如như 山sơn 。 欲dục 外ngoại 安an 和hòa 。 但đãn 內nội 寧ninh 靜tĩnh 。 此thử 形hình 灣loan 影ảnh 曲khúc 。 聲thanh 和hòa 響hưởng 順thuận 之chi 理lý 。 再tái 言ngôn 慎thận 勿vật 。 勸khuyến 誡giới 深thâm 矣hĩ 。

禍họa 患hoạn 。 業nghiệp 苦khổ 境cảnh 也dã 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 五ngũ 欲dục 第đệ 一nhất 。 若nhược 受thọ 餘dư 欲dục 。 猶do 不bất 失thất 智trí 慧tuệ 。 婬dâm 欲dục 會hội 時thời 。 身thân 心tâm 慌hoảng 迷mê 。 深thâm 著trước 自tự 沒một 。 如như 人nhân 墮đọa 在tại 深thâm 泥nê 。 難nan 以dĩ 拯chửng 濟tế 。 優ưu 填điền 王vương 經Kinh 云vân 。 女nữ 人nhân 最tối 為vi 惡ác 。 難nạn 與dữ 為vi 因nhân 緣duyên 。 恩ân 愛ái 一nhất 縛phược 著trước 。 牽khiên 人nhân 入nhập 罪tội 門môn 。 正Chánh 法Pháp 念niệm 處xứ 經Kinh 云vân 。 天thiên 中trung 大đại 繫hệ 縛phược 。 無vô 過quá 於ư 女nữ 色sắc 。 女nữ 人nhân 縛phược 諸chư 天thiên 。 將tương 至chí 三tam 惡ác 道đạo 。 如như 術thuật 婆bà 伽già 。 欲dục 心tâm 內nội 發phát 。 欲dục 火hỏa 燒thiêu 身thân 等đẳng 。

不bất 言ngôn 下hạ 。 通thông 妨phương 也dã 。 難nạn/nan 云vân 。 上thượng 誡giới 因nhân 時thời 慎thận 意ý 慎thận 色sắc 。 今kim 顯hiển 果quả 位vị 。 何hà 無vô 色sắc 會hội 。 故cố 此thử 釋thích 云vân 。 意ý 想tưởng 是thị 好hảo/hiếu 色sắc 之chi 本bổn 。 好hảo/hiếu 色sắc 是thị 意ý 想tưởng 之chi 末mạt 。 本bổn 既ký 會hội 妄vọng 歸quy 真chân 。 末mạt 豈khởi 有hữu 不bất 融dung 耶da 。

纏triền 綿miên 女nữ 人nhân 者giả 。 經kinh 律luật 異dị 相tướng 云vân 。 有hữu 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 持trì 戒giới 精tinh 嚴nghiêm 。 因nhân 疾tật 困khốn 甚thậm 。 婦phụ 大đại 悲bi 苦khổ 。 我ngã 何hà 所sở 依y 。 子tử 何hà 所sở 怙hộ 。 夫phu 聞văn 愛ái 戀luyến 。 大đại 命mạng 終chung 後hậu 。 魂hồn 神thần 即tức 還hoàn 。 在tại 婦phụ 鼻tị 中trung 。 化hóa 作tác 一nhất 虫trùng 。 婦phụ 哭khốc 不bất 止chỉ 。

時thời 一nhất 羅La 漢Hán 。 往vãng 化hóa 其kỳ 婦phụ 。 虫trùng 從tùng 鼻tị 出xuất 。 婦phụ 將tương 脚cước 踏đạp 羅La 漢Hán 告cáo 曰viết 。 莫mạc 殺sát 。 是thị 卿khanh 夫phu 婿tế 化hóa 作tác 此thử 虫trùng 。 婦phụ 曰viết 。 吾ngô 夫phu 奉phụng 經kinh 持trì 戒giới 。 何hà 緣duyên 作tác 此thử 。 羅La 漢Hán 曰viết 過quá 起khởi 愛ái 戀luyến 。 今kim 生sanh 為vi 虫trùng 。 即tức 為vi 說thuyết 法Pháp 。 卿khanh 既ký 持trì 戒giới 。 福phước 應ứng 生sanh 天thiên 。 但đãn 坐tọa 恩ân 愛ái 。 墮đọa 此thử 虫trùng 中trung 。 虫trùng 聞văn 意ý 解giải 。 命mạng 終chung 生sanh 天thiên 。 可khả 見kiến 婬dâm 心tâm 不bất 除trừ 。 塵trần 不bất 可khả 出xuất 。 其kỳ 心tâm 不bất 婬dâm 。 不bất 隨tùy 生sanh 死tử 。 今kim 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 不bất 入nhập 色sắc 聲thanh 。 預dự 聖thánh 流lưu 也dã 宜nghi 矣hĩ 。 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 即tức 四Tứ 諦Đế 觀quán 滅diệt 盡tận 定định 等đẳng 。

三tam 結kết 。 謂vị 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 也dã 。 楞lăng 伽già 云vân 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斷đoạn 三tam 結kết 。 貪tham 痴si 不bất 生sanh 。

△# 二nhị 正chánh 想tưởng 。

佛Phật 言ngôn 。

慎thận 勿vật 視thị 女nữ 色sắc 。 亦diệc 莫mạc 共cộng 言ngôn 語ngữ 。 若nhược 與dữ 語ngữ 者giả 。 正chánh 心tâm 思tư 念niệm 。 我ngã 為vi 沙Sa 門Môn 。 處xử 於ư 濁trược 世thế 。 當đương 如như 蓮liên 花hoa 。 不bất 為vị 泥nê 污ô 。 想tưởng 其kỳ 老lão 者giả 如như 母mẫu 。 長trưởng 者giả 如như 姊tỷ 。 少thiếu 者giả 如như 妹muội 。 稚trĩ 者giả 如như 子tử 。

應ưng 當đương 諦đế 觀quán 彼bỉ 身thân 何hà 有hữu 。 唯duy 露lộ 穢uế 惡ác 。 盛thịnh 諸chư 不bất 淨tịnh 。 生sanh 度độ 脫thoát 心tâm 。 息tức 滅diệt 惡ác 念niệm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 誡giới 莫mạc 親thân 近cận 。 視thị 聽thính 言ngôn 動động 。 當đương 出xuất 於ư 正chánh 。 猶do 如như 伯bá 夷di 拘câu 羅la 者giả 然nhiên 。 視thị 女nữ 色sắc 。 非phi 禮lễ 也dã 。 與dữ 女nữ 言ngôn 。 非phi 義nghĩa 也dã 。 纔tài 動động 口khẩu 眼nhãn 。 淫dâm 念niệm 即tức 生sanh 。 淫dâm 念niệm 一nhất 生sanh 。 諸chư 念niệm 盡tận 起khởi 。 法pháp 華hoa 云vân 。 不bất 應ưng 於ư 女nữ 人nhân 身thân 。 取thủ 生sanh 欲dục 想tưởng 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 不bất 樂nhạo 見kiến 。 若nhược 入nhập 他tha 家gia 。 不bất 與dữ 小tiểu 女nữ 。 處xử 女nữ 寡quả 女nữ 等đẳng 共cộng 語ngữ 。 若nhược 下hạ 。 次thứ 示thị 觀quán 想tưởng 法pháp 二nhị 。 初sơ 總tổng 。 心tâm 。 王vương 也dã 。 思tư 念niệm 。 所sở 也dã 。 心tâm 王vương 無vô 邪tà 。 思tư 念niệm 自tự 正chánh 。 律luật 云vân 。 觀quán 心tâm 初sơ 置trí 名danh 念niệm 。 徘bồi 徊hồi 觀quán 處xứ 名danh 思tư 。 長trường/trưởng 阿a 含hàm 云vân 。 阿A 難Nan 問vấn 佛Phật 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 女nữ 人nhân 見kiến 云vân 何hà 。

佛Phật 言ngôn 。

勿vật 相tương 見kiến 。 設thiết 相tương 見kiến 莫mạc 共cộng 語ngữ 。 設thiết 與dữ 語ngữ 當đương 自tự 檢kiểm 心tâm 。 法pháp 華hoa 云vân 。 莫mạc 獨độc 屏bính 處xứ 。 為vì 女nữ 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 說thuyết 法Pháp 時thời 。 不bất 露lộ 齒xỉ 笑tiếu 。 不bất 現hiện 胸hung 臆ức 。 不bất 獨độc 入nhập 他tha 家gia 。 若nhược 有hữu 因nhân 緣duyên 。 須tu 獨độc 入nhập 時thời 。 但đãn 一nhất 心tâm 念niệm 佛Phật 。 上thượng 則tắc 視thị 善thiện 語ngữ 善thiện 。 此thử 則tắc 心tâm 善thiện 。 日nhật 有hữu 三tam 善thiện 。 名danh 為vi 吉cát 人nhân 。 吉cát 神thần 擁ủng 護hộ 。 福phước 祿lộc 來lai 集tập 。 心tâm 念niệm 一nhất 邪tà 。 例lệ 李# 退thoái 夫phu 不bất 見kiến 二nhị 神thần 。 五ngũ 百bách 仙tiên 被bị 殺sát 身thân 矣hĩ 。 我ngã 下hạ 。 二nhị 別biệt 。 先tiên 觀quán 自tự 。 濁trược 世thế 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 也dã 。 所sở 謂vị 劫kiếp 濁trược 。 見kiến 濁trược 。 煩phiền 惱não 濁trược 眾chúng 生sanh 。 濁trược 。 命mạng 濁trược 。 五ngũ 事sự 交giao 擾nhiễu 。 渾hồn 濁trược 世thế 界giới 。 故cố 名danh 濁trược 世thế 。 今kim 則tắc 性tánh 本bổn 淵uyên 澄trừng 。 道Đạo 行hạnh 高cao 潔khiết 。 外ngoại 則tắc 不bất 為vi 時thời 勢thế 逼bức 惱não 。 欲dục 塵trần 染nhiễm 著trước 。 內nội 則tắc 不bất 為vi 見kiến 愛ái 縈oanh 纏triền 。 貪tham 戀luyến 迷mê 惑hoặc 。 如như 彼bỉ 蓮liên 花hoa 出xuất 淤ứ 泥nê 而nhi 不bất 染nhiễm 。 濯trạc 清thanh 漣# 而nhi 不bất 天thiên 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 於ư 諸chư 惑hoặc 業nghiệp 及cập 魔ma 境cảnh 。 世thế 間gian 道đạo 中trung 得đắc 解giải 脫thoát 。 猶do 如như 蓮liên 華hoa 不bất 著trước 水thủy 。 亦diệc 如như 日nhật 月nguyệt 不bất 住trụ 空không 。 四tứ 分phần/phân 律luật 云vân 。 比Bỉ 丘Khâu 入nhập 聚tụ 落lạc 。 不bất 違vi 戾lệ 他tha 事sự 。 但đãn 自tự 觀quan 身thân 行hành 。 若nhược 正chánh 若nhược 不bất 正chánh 。 想tưởng 下hạ 。 次thứ 想tưởng 他tha 二nhị 。 先tiên 親thân 屬thuộc 觀quán 。 梵Phạm 網võng 云vân 。 一nhất 切thiết 男nam 子tử 是thị 我ngã 父phụ 。 一nhất 切thiết 女nữ 人nhân 是thị 我ngã 母mẫu 。 我ngã 生sanh 生sanh 無vô 不phủ 。 從tùng 之chi 受thọ 生sanh 。 禮lễ 記ký 云vân 。 年niên 長trường/trưởng 以dĩ 倍bội 。 則tắc 父phụ 事sự 之chi 。 十thập 年niên 以dĩ 長trường/trưởng 。 則tắc 兄huynh 事sự 之chi 。 五ngũ 年niên 以dĩ 長trường/trưởng 。 則tắc 肩kiên 隨tùy 之chi 。 昔tích 有hữu 患hoạn 色sắc 者giả 。 問vấn 于vu 王vương 龍long 豁hoát 。 先tiên 生sanh 曰viết 。 有hữu 人nhân 設thiết 帷duy 帳trướng 一nhất 所sở 。 指chỉ 謂vị 此thử 中trung 有hữu 一nhất 名danh 娼# 。 可khả 就tựu 之chi 。 入nhập 視thị 。 乃nãi 汝nhữ 母mẫu 妹muội 女nữ 也dã 。 一nhất 片phiến 婬dâm 心tâm 。 此thử 時thời 頓đốn 息tức 否phủ/bĩ 耶da 。 對đối 曰viết 。 息tức 矣hĩ 。 則tắc 此thử 對đối 治trị 觀quán 想tưởng 。 豈khởi 非phi 法Pháp 門môn 之chi 玅# 哉tai 。 應ưng 下hạ 。 次thứ 不bất 淨tịnh 觀quán 。 經kinh 律luật 異dị 相tướng 云vân 。 世Thế 尊Tôn 曰viết 。 雖tuy 覩đổ 女nữ 人nhân 。 長trường/trưởng 大đại 者giả 如như 母mẫu 。 中trung 如như 姊tỷ 妹muội 。 少thiểu 者giả 如như 子tử 女nữ 。 敬kính 之chi 以dĩ 禮lễ 義nghĩa 。 當đương 內nội 觀quán 身thân 。 自tự 頭đầu 至chí 足túc 。 皆giai 露lộ 穢uế 惡ác 。 無vô 可khả 愛ái 者giả 。 外ngoại 如như 畵họa 瓶bình 。 中trung 滿mãn 不bất 淨tịnh 。 則tắc 知tri 淡đạm 粧# 濃nồng 抹mạt 不bất 異dị 眵si 面diện 髼# 頭đầu 。 明minh 眸mâu 素tố 齒xỉ 。 不bất 異dị 鶴hạc 髮phát 雞kê 皮bì 。 輕khinh 脚cước 輭nhuyễn 手thủ 。 不bất 異dị 毒độc 體thể 瘡sang 身thân 。 螓# 首thủ 蛾nga 眉mi 。 不bất 異dị 死tử 屍thi 腐hủ 骨cốt 。 觀quán 智trí 一nhất 起khởi 。 邪tà 念niệm 冰băng 消tiêu 矣hĩ 。

生sanh 下hạ 。 後hậu 雙song 觀quán 。 先tiên 他tha 也dã 。 既ký 如như 親thân 屬thuộc 。 豈khởi 不bất 應ưng 度độ 。 如như 持trì 世thế 語ngữ 魔ma 女nữ 。 當đương 觀quán 五ngũ 欲dục 無vô 常thường 。 而nhi 修tu 堅kiên 法Pháp 。 維duy 摩ma 入nhập 諸chư 婬dâm 舍xá 。 示thị 欲dục 之chi 過quá 。 若nhược 在tại 內nội 宮cung 。 化hóa 正chánh 宮cung 女nữ 。 息tức 句cú 。 次thứ 自tự 也dã 。 既ký 唯duy 不bất 淨tịnh 。 婬dâm 念niệm 何hà 生sanh 。 老lão 子tử 曰viết 。 不bất 見kiến 可khả 欲dục 。 使sử 心tâm 不bất 亂loạn 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。

【# 鈔sao 】# 伯bá 夷di 者giả 。 孟# 子tử 曰viết 。 伯bá 夷di 目mục 不bất 視thị 惡ác 色sắc 。 耳nhĩ 不bất 聽thính 惡ác 聲thanh 。

拘câu 羅la 者giả 。 阿a 含hàm 云vân 。 有hữu 一nhất 異dị 學học 。 問vấn 薄bạc 拘câu 羅la 。 汝nhữ 於ư 正Chánh 法Pháp 中trung 。 曾tằng 行hành 欲dục 事sự 否phủ/bĩ 。 答đáp 云vân 。 莫mạc 作tác 是thị 語ngữ 。 我ngã 八bát 十thập 年niên 來lai 。 未vị 曾tằng 起khởi 欲dục 想tưởng 。 未vị 曾tằng 視thị 女nữ 人nhân 面diện 。 未vị 曾tằng 與dữ 尼ni 相tương 問vấn 訊tấn 。 乃nãi 至chí 道đạo 路lộ 中trung 。 亦diệc 不bất 與dữ 共cộng 語ngữ 。 諸chư 念niệm 起khởi 者giả 。 邪tà 緣duyên 未vị 凑# 。 生sanh 痴si 想tưởng 心tâm 。 方phương 便tiện 勾# 引dẫn 。 生sanh 奸gian 詐trá 心tâm 。 稍sảo 有hữu 阻trở 礙ngại 。 生sanh 瞋sân 恨hận 心tâm 。 愛ái 戀luyến 不bất 已dĩ 。 生sanh 貪tham 著trước 心tâm 。 奪đoạt 人nhân 所sở 好hiếu 。 生sanh 毒độc 害hại 心tâm 。 取thủ 為vì 己kỷ 有hữu 。 生sanh 邪tà 見kiến 心tâm 。 反phản 惡ác 夫phu 等đẳng 。 生sanh 仇cừu 怨oán 心tâm 。

處xứ 女nữ 。 居cư 處xử 在tại 家gia 未vị 嫁giá 之chi 女nữ 也dã 。 寡quả 女nữ 即tức 無vô 夫phu 者giả 。

律luật 云vân 下hạ 。 善thiện 見kiến 云vân 。 念niệm 思tư 者giả 何hà 。 於ư 觀quán 處xứ 初sơ 置trí 心tâm 。 是thị 名danh 念niệm 。 以dĩ 心tâm 置trí 觀quán 處xứ 中trung 心tâm 。 徘bồi 徊hồi 觀quán 處xứ 是thị 名danh 思tư 。 譬thí 如như 鐘chung 聲thanh 初sơ 大đại 如như 念niệm 。 後hậu 微vi 如như 思tư 。 如như 鳥điểu 翔tường 空không 。 初sơ 動động 如như 念niệm 。 後hậu 定định 如như 思tư 。 如như 蜂phong 採thải 花hoa 。 初sơ 至chí 如như 念niệm 後hậu 選tuyển 擇trạch 如như 思tư 。 (# 文văn )# 上thượng 則tắc 下hạ 。 反phản 之chi 。 視thị 女nữ 。 身thân 惡ác 也dã 。 共cộng 語ngữ 。 口khẩu 惡ác 也dã 。 邪tà 思tư 。 意ý 惡ác 也dã 。 日nhật 有hữu 三tam 惡ác 。 名danh 為vi 凶hung 人nhân 。 凶hung 神thần 隨tùy 之chi 。 禍họa 殃ương 來lai 矣hĩ 。 李# 退thoái 夫phu 者giả 。 退thoái 夫phu 隱ẩn 居cư 南nam 嶽nhạc 求cầu 師sư 不bất 得đắc 。 忽hốt 聞văn 空không 中trung 彈đàn 碁kì 。 舉cử 頭đầu 視thị 之chi 。 見kiến 二nhị 神thần 仙tiên 奕dịch 于vu 樹thụ 抄sao 。 退thoái 夫phu 亟# 往vãng 致trí 敬kính 。 方phương 問vấn 道đạo 間gian 。 俄nga 有hữu 田điền 婦phụ 出xuất 傍bàng 。 不bất 覺giác 反phản 顧cố 。 則tắc 二nhị 奕dịch 者giả 已dĩ 失thất 所sở 在tại 。

五ngũ 百bách 仙tiên 者giả 。 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 優ưu 陀đà 延diên 王vương 。 將tương 諸chư 宮cung 人nhân 。 詣nghệ 鬱uất 毒độc 波ba 陀đà 山sơn 林lâm 。 五ngũ 欲dục 自tự 娛ngu 。

時thời 五ngũ 百bách 仙tiên 。 以dĩ 神thần 足túc 力lực 。 飛phi 過quá 彼bỉ 處xứ 。 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 嗅khứu 香hương 想tưởng 念niệm 。 便tiện 失thất 神thần 通thông 。 墮đọa 彼bỉ 林lâm 中trung 。 王vương 問vấn 之chi 曰viết 。 汝nhữ 得đắc 初sơ 禪thiền 耶da 。

答đáp 曰viết 。

曾tằng 得đắc 而nhi 今kim 已dĩ 失thất 。 或hoặc 有hữu 住trụ 眼nhãn 識thức 退thoái 者giả 。 或hoặc 有hữu 住trụ 耳nhĩ 識thức 退thoái 者giả 。 或hoặc 有hữu 住trụ 鼻tị 識thức 退thoái 者giả 。 或hoặc 有hữu 住trụ 意ý 識thức 退thoái 者giả 。 王vương 即tức 瞋sân 恚khuể 。 有hữu 欲dục 之chi 人nhân 見kiến 我ngã 宮cung 女nữ 。 非phi 其kỳ 所sở 以dĩ 。 便tiện 拔bạt 利lợi 劍kiếm 。 斷đoạn 仙tiên 手thủ 足túc 。 劫kiếp 濁trược 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 劫kiếp 波ba 。 此thử 云vân 時thời 分phần/phân 。 四tứ 濁trược 交giao 凑# 。 因nhân 之chi 得đắc 名danh 。 悲bi 華hoa 云vân 。 人nhân 壽thọ 減giảm 至chí 二nhị 萬vạn 歲tuế 時thời 。 即tức 入nhập 劫kiếp 濁trược 。 見kiến 濁trược 者giả 。 五ngũ 利lợi 使sử 為vi 體thể (# 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 戒giới 取thủ 見kiến 取thủ 邪tà 見kiến 也dã )# 。 諸chư 見kiến 熾sí 盛thịnh 故cố 。 煩phiền 惱não 者giả 。 五ngũ 鈍độn 使sử 為vi 體thể (# 貪tham 瞋sân 痴si 慢mạn 疑nghi 也dã )# 。 鬬đấu 諍tranh 堅kiên 固cố 故cố 。 眾chúng 生sanh 濁trược 者giả 。 攬lãm 五ngũ 陰ấm 見kiến 慢mạn 果quả 報báo 為vi 體thể 。 惡ác 名danh 穢uế 稱xưng 。 充sung 滿mãn 世thế 界giới 故cố 。 命mạng 濁trược 者giả 。 色sắc 心tâm 連liên 持trì 為vi 體thể 。 摧tồi 年niên 減giảm 壽thọ 故cố 。 楞lăng 嚴nghiêm 約ước 因nhân 。 今kim 經kinh 約ước 果quả 。 有hữu 此thử 五ngũ 濁trược 。 名danh 為vi 惡ác 世thế 。 無vô 此thử 五ngũ 濁trược 。 即tức 名danh 善thiện 世thế 。 當đương 知tri 世thế 濁trược 由do 於ư 心tâm 濁trược 。 心tâm 淨tịnh 則tắc 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 苟cẩu 能năng 破phá 五ngũ 陰ấm 而nhi 超siêu 五ngũ 濁trược (# 色sắc 盡tận 超siêu 劫kiếp 。 受thọ 盡tận 超siêu 見kiến 。 想tưởng 盡tận 超siêu 煩phiền 惱não 。 行hành 盡tận 超siêu 眾chúng 生sanh 。 識thức 盡tận 超siêu 命mạng )# 斷đoạn 五ngũ 欲dục 而nhi 成thành 五ngũ 果quả (# 小tiểu 則tắc 四Tứ 果Quả 支chi 佛Phật 。 大đại 則tắc 信tín 住trụ 行hành 向hướng 也dã )# 。 猶do 如như 蓮liên 華hoa 。 雖tuy 出xuất 淤ứ 泥nê 。 亦diệc 何hà 濁trược 哉tai 。 今kim 則tắc 下hạ 。 性tánh 澄trừng 超siêu 命mạng 。 如như 蓮liên 體thể 淨tịnh 玅# 。 高cao 潔khiết 超siêu 眾chúng 生sanh 。 如như 色sắc 相tướng 香hương 光quang 。 不bất 為vị 煩phiền 惱não 超siêu 劫kiếp 。 如như 不bất 畏úy 炎diễm 日nhật 。 合hợp 華hoa 嚴nghiêm 世thế 道đạo 得đắc 脫thoát 不bất 為vi 欲dục 染nhiễm 。 亦diệc 超siêu 劫kiếp 濁trược 。 如như 不bất 染nhiễm 淤ứ 泥nê 。 合hợp 華hoa 嚴nghiêm 魔ma 境cảnh 得đắc 脫thoát 。 不bất 為vi 見kiến 纏triền 超siêu 見kiến 。 如như 不bất 懼cụ 風phong 雨vũ 。 合hợp 華hoa 嚴nghiêm 諸chư 惑hoặc 得đắc 解giải 。 不bất 為vi 貪tham 惑hoặc 超siêu 煩phiền 惱não 。 如như 濯trạc 漣# 不bất 天thiên 。 合hợp 華hoa 嚴nghiêm 諸chư 業nghiệp 得đắc 解giải 。 四tứ 分phần/phân 下hạ 。 初sơ 句cú 證chứng 沙Sa 門Môn 處xứ 濁trược 。 蓮liên 花hoa 出xuất 泥nê 。 次thứ 三tam 句cú 證chứng 不bất 為vi 濁trược 惡ác 。 不bất 為vị 泥nê 污ô 也dã 。 梵Phạm 網võng 下hạ 。 引dẫn 內nội 經kinh 。 禮lễ 記ký 下hạ 。 引dẫn 外ngoại 典điển 。 昔tích 有hữu 下hạ 。 引dẫn 故cố 事sự 。 則tắc 此thử 下hạ 。 結kết 讚tán 也dã 。 經kinh 律luật 下hạ 。 亦diệc 有hữu 二nhị 觀quán 對đối 治trị 。 今kim 引dẫn 證chứng 後hậu 一nhất 也dã 。 則tắc 知tri 下hạ 。 總tổng 結kết 假giả 想tưởng 方phương 便tiện 。 善thiện 巧xảo 對đối 治trị 也dã 。 粧# 抹mạt 。 當đương 施thí 粉phấn 黛# 時thời 也dã 。 眵si 髼# 。 未vị 經kinh 梳sơ 洗tẩy 際tế 也dã 。 明minh 素tố 。 少thiếu 壯tráng 歲tuế 也dã 。 鶴hạc 鷄kê 。 衰suy 老lão 年niên 也dã 。 輕khinh 輭nhuyễn 。 強cường/cưỡng 徤# 日nhật 也dã 。 瘡sang 毒độc 。 病bệnh 苦khổ 日nhật 也dã 。 螓# 蛾nga 。 生sanh 前tiền 相tương/tướng 也dã 。 死tử 腐hủ 。 歿một 後hậu 相tương/tướng 也dã 。 持trì 世thế 下hạ 。 具cụ 云vân 。 語ngữ 言ngôn 善thiện 來lai 。 雖tuy 福phước 應ứng 有hữu 。 不bất 當đương 自tự 恣tứ 。 當đương 觀quán 五ngũ 欲dục 無vô 常thường 。 以dĩ 求cầu 善thiện 本bổn 。 於ư 身thân 命mạng 財tài 。 而nhi 修tu 堅kiên 法Pháp 。 維duy 摩ma 下hạ 。 又hựu 云vân 諸chư 仁nhân 者giả 。 是thị 身thân 無vô 常thường 無vô 強cường/cưỡng 。 無vô 力lực 無vô 堅kiên 。 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 信tín 也dã 。 為vi 苦khổ 為vi 惱não 。 眾chúng 病bệnh 所sở 集tập 。 是thị 身thân 不bất 淨tịnh 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 是thị 身thân 虗hư 偽ngụy 。 雖tuy 假giả 以dĩ 澡táo 浴dục 衣y 食thực 。 必tất 歸quy 磨ma 滅diệt 。 是thị 身thân 為vi 災tai 。 百bách 一nhất 病bệnh 生sanh 等đẳng 。 此thử 皆giai 度độ 他tha 法pháp 也dã 。 不bất 見kiến 可khả 欲dục 者giả 。 可khả 欲dục 有hữu 二nhị 。 一nhất 貌mạo 美mỹ 。 二nhị 行hành 端đoan 。 玉ngọc 耶da 經Kinh 云vân 。 何hà 者giả 端đoan 正chánh 。 除trừ 去khứ 邪tà 態thái 八bát 十thập 四tứ 垢cấu 。 定định 意ý 一nhất 心tâm 。 是thị 為vi 端đoan 正chánh 。 不bất 以dĩ 顏nhan 色sắc 。 為vi 端đoan 正chánh 也dã 。 今kim 明minh 不bất 見kiến 可khả 欲dục 亦diệc 開khai 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 見kiến 一nhất 切thiết 女nữ 人nhân 。 皆giai 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 如như 上thượng 諸chư 說thuyết 經Kinh 云vân 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 物vật 。 充sung 滿mãn 于vu 身thân 中trung 。 常thường 流lưu 出xuất 不bất 淨tịnh 。 如như 漏lậu 囊nang 盛thịnh 物vật 。 二nhị 見kiến 一nhất 切thiết 女nữ 人nhân 。 皆giai 作tác 不bất 好hảo/hiếu 觀quán 。 女nữ 人nhân 惡ác 態thái 。 大đại 義nghĩa 有hữu 八bát 。 慧tuệ 人nhân 所sở 惡ác 。 一nhất 者giả 嫉tật 妬đố 。 二nhị 者giả 妄vọng 嗔sân 。 三tam 者giả 罵mạ 詈lị 。 四tứ 者giả 咒chú 詛trớ 。 五ngũ 者giả 鎮trấn 壓áp 。 六lục 者giả 慳san 貪tham 。 七thất 者giả 好hảo/hiếu 飾sức 。 八bát 者giả 含hàm 毒độc 。 是thị 為vi 八bát 大đại 邪tà 態thái 。 譬thí 喻dụ 經Kinh 云vân 。 昔tích 婆Bà 羅La 門Môn 。 兩lưỡng 女nữ 端đoan 正chánh 。 懸huyền 金kim 期kỳ 募mộ 。 有hữu 能năng 訶ha 女nữ 醜xú 者giả 便tiện 輸du 與dữ 金kim 。 十thập 日nhật 竟cánh 無vô 有hữu 應ưng 募mộ 者giả 。 將tương 至chí 佛Phật 所sở 。 佛Phật 便tiện 訶ha 言ngôn 。 此thử 女nữ 皆giai 醜xú 。 無vô 有hữu 一nhất 好hảo/hiếu 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 此thử 女nữ 有hữu 何hà 不bất 好hảo/hiếu 。

佛Phật 言ngôn 。

人nhân 眼nhãn 不bất 視thị 色sắc 。 是thị 為vi 好hảo/hiếu 眼nhãn 。 耳nhĩ 鼻tị 及cập 口khẩu 亦diệc 爾nhĩ 。 身thân 不bất 著trước 細tế 滑hoạt 。 是thị 為vi 好hảo/hiếu 身thân 。 手thủ 不bất 盜đạo 他tha 財tài 。 是thị 為vi 好hảo/hiếu 手thủ 。 今kim 眼nhãn 枳chỉ 愛ái 色sắc 。 乃nãi 至chí 身thân 喜hỷ 細tế 滑hoạt 。 手thủ 喜hỷ 盜đạo 財tài 。 如như 此thử 等đẳng 者giả 。 皆giai 不bất 好hảo/hiếu 也dã 。 七thất 女nữ 經Kinh 云vân 。 長trưởng 者giả 有hữu 其kỳ 七thất 女nữ 。 端đoan 正chánh 無vô 比tỉ 。 國quốc 人nhân 無vô 敢cảm 說thuyết 其kỳ 不bất 好hảo/hiếu 。 將tương 至chí 佛Phật 所sở 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 貪tham 世thế 間gian 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 為vi 好hảo/hiếu 。 此thử 女nữ 何hà 所sở 好hiếu 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 。 國quốc 王vương 七thất 女nữ 。 不bất 著trước 歡hoan 娛ngu 。 入nhập 尸thi 陀đà 林lâm 。 觀quán 見kiến 死tử 屍thi 各các 說thuyết 所sở 以dĩ 。 如như 此thử 者giả 好hảo/hiếu 。 汝nhữ 女nữ 何hà 者giả 好hảo/hiếu 也dã 。 (# 文văn )# 體thể 既ký 不bất 淨tịnh 。 行hành 又hựu 不bất 端đoan 。 有hữu 何hà 可khả 愛ái 而nhi 生sanh 欲dục 耶da 。 此thử 二nhị 為vi 離ly 欲dục 定định 心tâm 之chi 本bổn 。

佛Phật 說Thuyết 四Tứ 十Thập 二Nhị 章Chương 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ