大Đại 乘Thừa 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 論luận (# 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 略lược 錄lục 名danh 數số )# 贅# 言ngôn 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 。 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。 慈từ 恩ân 寺tự 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 窺khuy 基cơ 。 解giải 。 明minh 蜀thục 輔phụ 慈từ 沙Sa 門Môn 。 明minh 昱dục 。 贅# 言ngôn 。 註chú 。 大đại 者giả 揀giản 小tiểu 為vi 義nghĩa 。 乘thừa 者giả 運vận 載tái 得đắc 名danh (# 名danh 義nghĩa 互hỗ 言ngôn )# 。 百bách 。 數số 也dã 。 法pháp 。 謂vị 世thế 出xuất 世thế 之chi 法Pháp 。 故cố 心tâm 法pháp 八bát 。 心tâm 所sở 五ngũ 十thập 有hữu 一nhất 。 色sắc 乃nãi 十thập 一nhất 。 不bất 相tương 應ứng 二nhị 十thập 有hữu 四tứ 。 無vô 為vi 法pháp 六lục 。 故cố 為vi 大Đại 乘Thừa 百bách 法pháp 也dã 。 明minh 。 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 之chi 慧tuệ 。 以dĩ 能năng 破phá 暗ám 故cố 。 門môn 。 以dĩ 開khai 通thông 無vô 壅ủng 滯trệ 為vi 言ngôn 。 論luận 。 乃nãi 揀giản 擇trạch 性tánh 相tướng 。 教giáo 誡giới 學học 徒đồ 之chi 稱xưng 。 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 者giả 。 乃nãi 瑜du 伽già 論luận 五ngũ 分phân 之chi 一nhất 。 略lược 錄lục 名danh 數số 者giả 。 於ư 六lục 百bách 六lục 十thập 法pháp 中trung 。 提đề 綱cương 挈# 領lãnh 。 取thủ 此thử 百bách 法pháp 名danh 件# 數số 目mục 。 此thử 論luận 主chủ 急cấp 於ư 為vi 人nhân 。 而nhi 欲dục 學học 者giả 知tri 要yếu 也dã 。 贅# 。 論luận 以dĩ 所sở 詮thuyên 立lập 題đề 。 法Pháp 師sư 釋thích 題đề 中trung 義nghĩa 。 及cập 數số 目mục 名danh 件# 。 一nhất 一nhất 如như 釋thích 。 然nhiên 引dẫn 瑜du 伽già (# 梵Phạn 語ngữ 瑜du 伽già 。 此thử 云vân 相tương 應ứng 。 即tức 本bổn 論luận 名danh 也dã )# 。 五ngũ 分phân 之chi 一nhất 者giả 。 瑜du 伽già 釋thích 云vân 。 今kim 此thử 論luận 體thể 總tổng 有hữu 五ngũ 分phần/phân 。 一nhất 本bổn 地địa 分phần/phân 。 略lược 廣quảng 分phân 別biệt 十thập 七thất 地địa 義nghĩa 。 二nhị 攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 略lược 攝nhiếp 決quyết 擇trạch 十thập 七thất 地địa 中trung 深thâm 隱ẩn 要yếu 義nghĩa 。 三tam 攝nhiếp 釋thích 分phần/phân 。 略lược 攝nhiếp 解giải 釋thích 諸chư 經kinh 儀nghi 則tắc 。 四tứ 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。 略lược 攝nhiếp 經kinh 中trung 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 五ngũ 攝nhiếp 事sự 分phần/phân 。 略lược 攝nhiếp 三tam 藏tạng 眾chúng 要yếu 事sự 義nghĩa 。 故cố 云vân 本bổn 地địa 分phần/phân 者giả 。 乃nãi 瑜du 伽già 五ngũ 分phân 之chi 一nhất 也dã 。 六lục 百bách 六lục 十thập 法pháp 者giả 。 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 。 廣quảng 明minh 根căn 塵trần 識thức 等đẳng 。 本bổn 末mạt 全toàn 數số 。 且thả 如như 六lục 種chủng 塵trần 相tương/tướng 。 於ư 一nhất 色sắc 塵trần 。 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 種chủng 。 謂vị 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 等đẳng 。 於ư 一nhất 聲thanh 塵trần 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 謂vị 可khả 意ý 不bất 可khả 意ý 等đẳng 。 於ư 一nhất 香hương 塵trần 。 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 好hảo/hiếu 香hương 惡ác 香hương 等đẳng 。 於ư 一nhất 味vị 塵trần 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 謂vị 苦khổ 酸toan 鹹hàm 淡đạm 等đẳng 。 於ư 一nhất 觸xúc 塵trần 。 有hữu 二nhị 十thập 六lục 種chủng 。 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 輕khinh 重trọng 等đẳng 。 於ư 一nhất 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 。 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 極cực 略lược 極cực 逈huýnh 等đẳng 。 據cứ 此thử 六lục 種chủng 塵trần 相tương/tướng 。 開khai 出xuất 末mạt 數số 。 有hữu 八bát 十thập 六lục 種chủng 。 餘dư 數số 可khả 知tri 矣hĩ 。 故cố 此thử 百bách 法pháp 。 名danh 為vi 略lược 錄lục 。 又hựu 頌tụng 百bách 法pháp 云vân 。 色sắc 法pháp 十thập 一nhất 心tâm 法pháp 八bát 。 五ngũ 十thập 一nhất 箇cá 心tâm 所sở 法pháp 。 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 不bất 相tương 應ứng 。 六lục 箇cá 無vô 為vi 成thành 百bách 法pháp 。 註chú 。 又hựu 會hội 六lục 釋thích 云vân 。 大Đại 乘Thừa 者giả 。 是thị 能năng 詮thuyên 教giáo 。 唯duy 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 四tứ 法pháp 故cố 劣liệt 。 百bách 法pháp 乃nãi 所sở 詮thuyên 事sự 理lý 。 通thông 一nhất 百bách 法pháp 故cố 勝thắng 。 將tương 勝thắng 就tựu 劣liệt 。 以dĩ 劣liệt 顯hiển 勝thắng 。 云vân 大Đại 乘Thừa 之chi 百bách 法pháp 。 依y 士sĩ 釋thích 也dã 。 又hựu 百bách 法pháp 是thị 所sở 緣duyên 。 乃nãi 舉cử 全toàn 數số 故cố 勝thắng 。 明minh 是thị 能năng 緣duyên 之chi 慧tuệ 。 即tức 別biệt 境cảnh 五ngũ 中trung 之chi 一nhất 法pháp 耳nhĩ 。 故cố 劣liệt 。 將tương 劣liệt 就tựu 勝thắng 。 以dĩ 勝thắng 顯hiển 劣liệt 。 云vân 百bách 法pháp 之chi 明minh 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 又hựu 明minh 是thị 能năng 緣duyên 。 即tức 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 故cố 劣liệt 。 門môn 是thị 所sở 緣duyên 。 通thông 舉cử 百bách 法pháp 故cố 勝thắng 。 將tương 勝thắng 就tựu 劣liệt 。 以dĩ 劣liệt 顯hiển 勝thắng 。 云vân 明minh 之chi 門môn 依y 士sĩ 釋thích 也dã 。 又hựu 門môn 是thị 所sở 詮thuyên 事sự 理lý 。 乃nãi 通thông 指chỉ 百bách 法pháp 故cố 勝thắng 。 論luận 是thị 能năng 詮thuyên 教giáo 。 唯duy 聲thanh 名danh 句cú 文văn 故cố 劣liệt 。 將tương 劣liệt 就tựu 勝thắng 。 以dĩ 勝thắng 顯hiển 劣liệt 。 云vân 門môn 之chi 論luận 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 又hựu 論luận 為vi 體thể 。 乃nãi 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 門môn 為vi 用dụng 。 於ư 論luận 上thượng 有hữu 不bất 壅ủng 滯trệ 之chi 功công 能năng 。 以dĩ 體thể 就tựu 用dụng 。 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 云vân 門môn 即tức 論luận 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 又hựu 論luận 乃nãi 體thể 。 則tắc 取thủ 聲thanh 名danh 句cú 文văn 四tứ 法pháp 。 大Đại 乘Thừa 為vi 用dụng 。 此thử 論luận 體thể 上thượng 有hữu 揀giản 小tiểu 運vận 載tái 二nhị 義nghĩa 。 故cố 云vân 大Đại 乘Thừa 。 以dĩ 體thể 就tựu 用dụng 。 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 云vân 大Đại 乘Thừa 即tức 論luận 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 又hựu 大Đại 乘Thừa 通thông 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 是thị 所sở 詮thuyên 故cố 勝thắng 。 論luận 是thị 能năng 詮thuyên 唯duy 教giáo 故cố 劣liệt 。 將tương 劣liệt 就tựu 勝thắng 。 以dĩ 勝thắng 顯hiển 劣liệt 。 云vân 大Đại 乘Thừa 之chi 論luận 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 又hựu 大đại 等đẳng 六lục 字tự 是thị 所sở 詮thuyên 故cố 勝thắng 。 論luận 是thị 能năng 詮thuyên 唯duy 教giáo 故cố 劣liệt 。 將tương 劣liệt 就tựu 勝thắng 。 以dĩ 勝thắng 顯hiển 劣liệt 。 云vân 大Đại 乘Thừa 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 之chi 論luận 。 依y 主chủ 釋thích 也dã (# 亦diệc 可khả 謂vị 帶đái 數số 依y 主chủ )# 。 又hựu 大Đại 乘Thừa 等đẳng 五ngũ 字tự 。 通thông 一nhất 百bách 法pháp 。 屬thuộc 所sở 詮thuyên 故cố 勝thắng 。 門môn 論luận 二nhị 字tự 。 乃nãi 能năng 詮thuyên 故cố 劣liệt 。 將tương 劣liệt 就tựu 勝thắng 。 以dĩ 勝thắng 顯hiển 劣liệt 。 云vân 大Đại 乘Thừa 百bách 法pháp 明minh 之chi 門môn 論luận 。 依y 主chủ 釋thích 也dã (# 亦diệc 帶đái 數số 依y 主chủ 釋thích 也dã )# 。 又hựu 大Đại 乘Thừa 是thị 能năng 詮thuyên 教giáo 體thể 。 門môn 論luận 是thị 用dụng 。 此thử 教giáo 體thể 上thượng 有hữu 妙diệu 旨chỉ 悟ngộ 入nhập 之chi 義nghĩa 門môn 。 決quyết 擇trạch 性tánh 相tướng 。 教giáo 誡giới 學học 徒đồ 。 斷đoạn 惡ác 生sanh 善thiện 之chi 功công 用dụng 。 故cố 名danh 論luận 。 將tương 體thể 就tựu 用dụng 。 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 云vân 大Đại 乘Thừa 即tức 門môn 論luận 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã (# 作tác 十thập 釋thích 竟cánh )# 。 贅# 。 此thử 中trung 依y 論luận 題đề 。 作tác 十thập 種chủng 釋thích 。 二nhị 依y 士sĩ 。 五ngũ 依y 主chủ 。 三tam 持trì 業nghiệp 。 初sơ 二nhị 釋thích 中trung 。 既ký 兼kiêm 百bách 法pháp 二nhị 字tự 。 亦diệc 當đương 作tác 帶đái 數số 依y 士sĩ 。 帶đái 數số 依y 主chủ 。 凡phàm 言ngôn 依y 士sĩ 。 皆giai 以dĩ 之chi 上thượng 劣liệt 而nhi 之chi 下hạ 勝thắng 。 凡phàm 言ngôn 依y 主chủ 。 以dĩ 之chi 上thượng 勝thắng 而nhi 之chi 下hạ 劣liệt 。 或hoặc 之chi 上thượng 所sở 而nhi 之chi 下hạ 能năng 。 凡phàm 言ngôn 持trì 業nghiệp 。 以dĩ 即tức 上thượng 用dụng 而nhi 即tức 下hạ 體thể 。 今kim 最tối 後hậu 持trì 業nghiệp 。 以dĩ 即tức 上thượng 體thể 而nhi 即tức 下hạ 用dụng 。 似tự 不bất 合hợp 式thức 。 前tiền 以dĩ 論luận 字tự 為vi 體thể 。 大Đại 乘Thừa 為vi 用dụng 。 今kim 以dĩ 大Đại 乘Thừa 為vi 體thể 。 論luận 字tự 為vi 用dụng 。 令linh 學học 者giả 莫mạc 之chi 所sở 從tùng 。 且thả 六lục 離ly 合hợp 釋thích 法pháp 式thức 中trung 。 以dĩ 藏tạng 識thức 為vi 持trì 業nghiệp 釋thích 。 藏tạng 是thị 用dụng 。 識thức 是thị 體thể 。 則tắc 體thể 在tại 下hạ 而nhi 用dụng 在tại 上thượng 。 又hựu 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 二nhị 諦đế 為vi 持trì 業nghiệp 帶đái 數số 。 亦diệc 以dĩ 五ngũ 字tự 二nhị 字tự 為vi 數số 量lượng 之chi 用dụng 。 蘊uẩn 字tự 諦đế 字tự 為vi 體thể 。 亦diệc 是thị 體thể 在tại 下hạ 而nhi 用dụng 在tại 上thượng 。 雖tuy 則tắc 體thể 用dụng 互hỗ 相tương 上thượng 下hạ 。 然nhiên 於ư 法pháp 式thức 似tự 不bất 可khả 違vi 。 惟duy 同đồng 志chí 者giả 。 宜nghi 詳tường 之chi 。 註chú 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 北bắc 天Thiên 竺Trúc 富phú 婁lâu 沙sa 富phú 羅la 。 此thử 云vân 丈trượng 夫phu 國quốc 。 有hữu 國quốc 師sư 婆Bà 羅La 門Môn 姓tánh 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 生sanh 三tam 子tử 。 同đồng 名danh 婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 。 此thử 云vân 天thiên 親thân 。 乃nãi 帝Đế 釋Thích 之chi 弟đệ 毗tỳ 搜sưu 紐nữu 天thiên 王vương 之chi 後hậu 。 雖tuy 同đồng 一nhất 名danh 。 復phục 有hữu 別biệt 號hiệu 。 長trường/trưởng 曰viết 阿a 僧Tăng 迦ca 。 此thử 云vân 無vô 著trước 。 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 根căn 性tánh 。 季quý 子tử 別biệt 名danh 比tỉ 隣lân 持trì 跋bạt 婆bà 。 此thử 云vân 母mẫu 兒nhi 。 盖# 比tỉ 隣lân 持trì 。 此thử 云vân 母mẫu 。 跋bạt 婆bà 云vân 子tử 。 亦diệc 云vân 兒nhi 。 中trung 子tử 博bác 學học 多đa 聞văn 。 遍biến 通thông 墳phần 籍tịch 。 神thần 才tài 儁# 朗lãng 。 戒giới 行hạnh 清thanh 白bạch 。 無vô 與dữ 儔trù 匹thất 。 兄huynh 弟đệ 皆giai 兼kiêm 別biệt 號hiệu 。 故cố 法Pháp 師sư 但đãn 名danh 婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 。 不bất 相tương 濫lạm 也dã 。 依y 瑜du 伽già 論luận 。 廣quảng 造tạo 諸chư 論luận 。 以dĩ 釋thích 大Đại 乘Thừa 。 發phát 揮huy 非phi 空không 非phi 有hữu 。 中trung 道đạo 之chi 教giáo 。 贅# 。 婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 傳truyền 云vân 。 毗tỳ 搜sưu 紐nữu 天thiên 王vương 。 是thị 帝Đế 釋Thích 之chi 弟đệ 。 帝Đế 釋Thích 遣khiển 生sanh 閻Diêm 浮Phù 提Đề 作tác 王vương 。 為vi 降giáng/hàng 阿a 修tu 羅la 故cố 。 修tu 羅la 有hữu 妹muội 名danh 明minh 妃phi 。 甚thậm 有hữu 容dung 貌mạo 。 天thiên 王vương 見kiến 之chi 。 即tức 取thủ 為vi 婦phụ 。 修tu 羅la 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 輙triếp 取thủ 我ngã 妹muội 為vi 婦phụ 。 天thiên 王vương 報báo 曰viết 。 我ngã 是thị 丈trượng 夫phu 無vô 婦phụ 。 汝nhữ 妹muội 童đồng 女nữ 無vô 夫phu 。 理lý 所sở 當đương 取thủ 。 何hà 致trí 嫌hiềm 責trách 。 修tu 羅la 曰viết 。 汝nhữ 有hữu 何hà 能năng 。 自tự 稱xưng 丈trượng 夫phu 。 若nhược 是thị 丈trượng 夫phu 。 戰chiến 必tất 得đắc 勝thắng 。 天thiên 王vương 曰viết 。 當đương 共cộng 決quyết 之chi 即tức 各các 執chấp 器khí 仗trượng 。 互hỗ 相tương 斫chước 刺thứ 。 天thiên 是thị 那Na 羅La 延Diên 身thân 。 刺thứ 不bất 能năng 入nhập 天thiên 斫chước 修tu 羅la 頭đầu 手thủ 身thân 分phần/phân 。 斷đoạn 即tức 還hoàn 復phục 。 從tùng 旦đán 至chí 暮mộ 。 斫chước 刺thứ 修tu 羅la 。 無vô 有hữu 死tử 狀trạng 。 天thiên 力lực 稍sảo 盡tận 。 轉chuyển 就tựu 疲bì 困khốn 。 修tu 羅la 至chí 夜dạ 。 力lực 轉chuyển 強cường/cưỡng 勝thắng 。 明minh 妃phi 恐khủng 夫phu 不bất 如như 。 取thủ 鬱uất 波ba 羅la 華hoa 劈phách 為vi 兩lưỡng 片phiến 。 各các 擲trịch 一nhất 邊biên 。 明minh 妃phi 於ư 中trung 。 行hành 去khứ 復phục 來lai 。 天thiên 解giải 其kỳ 意ý 。 即tức 斫chước 修tu 羅la 身thân 為vi 兩lưỡng 片phiến 。 各các 擲trịch 一nhất 邊biên 。 天thiên 王vương 於ư 中trung 。 行hành 去khứ 復phục 來lai 。 由do 此thử 失thất 命mạng 。 天thiên 居cư 此thử 地địa 。 顯hiển 丈trượng 夫phu 能năng 。 因nhân 此thử 立lập 名danh 。 丈trượng 夫phu 國quốc 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 此thử 云vân 淨tịnh 行hạnh 。 設thiết 衛vệ 自tự 居cư 。 潔khiết 白bạch 其kỳ 操thao 者giả 。 四tứ 姓tánh 之chi 一nhất 也dã 。 矯kiểu 尸thi 迦ca 。 元nguyên 是thị 帝Đế 釋Thích 之chi 姓tánh 。 故cố 云vân 帝Đế 釋Thích 之chi 弟đệ 毗tỳ 搜sưu 紐nữu 天thiên 王vương 之chi 後hậu 。 言ngôn 無vô 著trước 者giả 。 因nhân 解giải 大Đại 乘Thừa 空không 義nghĩa 。 空không 無vô 所sở 著trước 。 故cố 此thử 名danh 焉yên 。 廣quảng 造tạo 諸chư 論luận 者giả 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 始thỉ 學học 小Tiểu 乘Thừa 。 毀hủy 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 後hậu 歸quy 大Đại 乘Thừa 。 廣quảng 造tạo 諸chư 論luận 。 讚tán 歎thán 大Đại 乘Thừa 。 以dĩ 雪tuyết 前tiền 尤vưu 。 非phi 空không 非phi 有hữu 者giả 。 唯duy 遮già 境cảnh 有hữu 。 識thức 簡giản 心tâm 空không 。 故cố 云vân 非phi 空không 非phi 有hữu 。 顯hiển 唯duy 識thức 為vi 中trung 道đạo 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 境cảnh 有hữu 心tâm 空không 。 大Đại 乘Thừa 立lập 唯duy 識thức 破phá 之chi 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 註chú 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 原nguyên 為vi 佛Phật 說thuyết 。 乃nãi 論luận 主chủ 推thôi 尊tôn 法pháp 有hữu 所sở 自tự 。 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 者giả 。 總tổng 標tiêu 百bách 法pháp 。 及cập 二nhị 無vô 我ngã 。 以dĩ 為vi 宗tông 旨chỉ 。 乃nãi 一nhất 論luận 之chi 綱cương 領lãnh 也dã 。 若nhược 究cứu 所sở 宗tông 。 總tổng 一nhất 代đại 聖thánh 教giáo 淺thiển 深thâm 為vi 次thứ 。 分phần/phân 而nhi 為vi 八bát 。 一nhất 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 宗tông 。 此thử 宗tông 攝nhiếp 二nhị 十thập 部bộ 五ngũ 部bộ 之chi 義nghĩa 。 謂vị 犢độc 子tử 部bộ 。 法pháp 上thượng 部bộ 。 賢hiền 胄trụ 部bộ 。 正chánh 量lượng 部bộ 。 密mật 林lâm 山sơn 部bộ 。 或hoặc 亦diệc 取thủ 經kinh 部bộ 根căn 本bổn 。 一nhất 分phân 之chi 義nghĩa 。 二nhị 法pháp 有hữu 我ngã 無vô 宗tông 。 攝nhiếp 三tam 部bộ 全toàn 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 雪Tuyết 山Sơn 部bộ 。 多đa 聞văn 部bộ 。 更cánh 兼kiêm 化hóa 地địa 部bộ 末mạt 計kế 。 一nhất 分phân 之chi 義nghĩa 。 三tam 法pháp 無vô 去khứ 來lai 宗tông 。 攝nhiếp 七thất 全toàn 部bộ 。 謂vị 大đại 眾chúng 部bộ 。 鷄kê 胤dận 部bộ 。 制chế 多đa 山sơn 部bộ 。 西tây 山sơn 住trụ 部bộ 。 北bắc 山sơn 住trụ 部bộ 。 法Pháp 藏tạng 部bộ 。 飲ẩm 光quang 部bộ 。 兼kiêm 取thủ 化hóa 地địa 部bộ 根căn 本bổn 。 一nhất 分phân 之chi 義nghĩa 。 四tứ 現hiện 通thông 假giả 實thật 宗tông 。 攝nhiếp 說thuyết 假giả 部bộ 全toàn 。 末mạt 經kinh 部bộ 一nhất 分phân 之chi 義nghĩa 。 此thử 上thượng 四tứ 宗tông 。 唯duy 為vi 小Tiểu 乘Thừa 。 五ngũ 俗tục 妄vọng 真chân 實thật 宗tông 。 即tức 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ 。 六lục 諸chư 法pháp 但đãn 名danh 宗tông 。 即tức 一nhất 說thuyết 部bộ 。 此thử 二nhị 通thông 於ư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 七thất 勝thắng 義nghĩa 俱câu 空không 宗tông 。 八bát 應ưng 理lý 圓viên 實thật 宗tông 。 後hậu 二nhị 唯duy 大đại 。 此thử 論luận 旨chỉ 趣thú 。 即tức 第đệ 八bát 宗tông 。 於ư 深thâm 密mật 三tam 時thời 。 乃nãi 第đệ 三tam 時thời 也dã 。 言ngôn 三tam 時thời 者giả 。 初sơ 四tứ 阿a 含hàm 言ngôn 有hữu 。 第đệ 二nhị 時thời 八bát 部bộ 般Bát 若Nhã 言ngôn 空không 。 第đệ 三tam 時thời 即tức 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 空không 有hữu 雙song 彰chương 。 中trung 道Đạo 教giáo 也dã 。 贅# 。 總tổng 標tiêu 百bách 法pháp 及cập 二nhị 無vô 我ngã 者giả 。 一nhất 論luận 之chi 旨chỉ 也dã 。 百bách 法pháp 。 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 二nhị 無vô 我ngã 者giả 。 二nhị 即tức 我ngã 法pháp 。 我ngã 是thị 主chủ 義nghĩa 。 謂vị 我ngã 無vô 主chủ 。 及cập 法pháp 無vô 主chủ 名danh 二nhị 無vô 我ngã 。 淺thiển 深thâm 為vi 次thứ 者giả 。 自tự 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 宗tông 。 至chí 應ưng 理lý 圓viên 實thật 宗tông 。 皆giai 從tùng 淺thiển 以dĩ 至chí 深thâm 。 故cố 分phân 為vi 八bát 。 二nhị 十thập 部bộ 者giả 。 按án 異dị 部bộ 宗tông 輪luân 論luận 云vân 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 百bách 有hữu 餘dư 年niên 。 摩Ma 竭Kiệt 陀Đà 國Quốc 。 俱câu 蘇tô 摩ma 城thành 。 王vương 號hiệu 無vô 憂ưu 。 統thống 攝nhiếp 贍thiệm 部bộ 。 感cảm 一nhất 白bạch 盖# 。 化hóa 洽hiệp 人nhân 神thần 。 是thị 時thời 佛Phật 法Pháp 大đại 眾chúng 初sơ 破phá (# 破phá 即tức 分phần/phân 也dã )# 。 謂vị 因nhân 龍long 象tượng 。 邊biên 鄙bỉ 。 多đa 聞văn 。 大đại 德đức 四tứ 眾chúng 。 共cộng 議nghị 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 五ngũ 事sự 不bất 同đồng 。 分phân 為vi 兩lưỡng 部bộ 。 一nhất 大đại 眾chúng 部bộ (# 老lão 小tiểu 同đồng 會hội 共cộng 集tập 律luật 部bộ )# 。 二nhị 上thượng 座tòa 部bộ (# 唯duy 老lão 宿túc 人nhân 同đồng 會hội 共cộng 出xuất 律luật 部bộ )# 。 從tùng 大đại 眾chúng 部bộ 流lưu 出xuất 八bát 部bộ 。 合hợp 有hữu 九cửu 部bộ 。 一nhất 大đại 眾chúng 部bộ 。 二nhị 一nhất 說thuyết 部bộ (# 所sở 執chấp 與dữ 大đại 眾chúng 部bộ 同đồng 。 故cố 云vân 一nhất 也dã )# 。 三tam 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ (# 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 皆giai 是thị 出xuất 世thế )# 。 四tứ 鷄kê 胤dận 部bộ (# 是thị 謂vị 律luật 主chủ 姓tánh 也dã )# 。 五ngũ 多đa 聞văn 部bộ (# 謂vị 律luật 主chủ 有hữu 多đa 聞văn 智trí 也dã )# 。 六lục 說thuyết 假giả 部bộ (# 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 皆giai 非phi 實thật 有hữu )# 。 七thất 制chế 多đa 山sơn 部bộ (# 律luật 主chủ 居cư 處xứ 也dã )# 。 八bát 西tây 山sơn 住trụ 部bộ (# 亦diệc 律luật 主chủ 居cư 處xứ 也dã )# 。 九cửu 北bắc 山sơn 住trụ 部bộ (# 亦diệc 律luật 主chủ 居cư 處xứ 也dã )# 。 從tùng 上thượng 座tòa 部bộ 分phân 為vi 兩lưỡng 部bộ 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ (# 又hựu 名danh 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 謂vị 律luật 主chủ 執chấp 三tam 世thế 有hữu 。 名danh 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 也dã )# 。 二nhị 即tức 上thượng 座tòa 部bộ 。 轉chuyển 名danh 雪Tuyết 山Sơn 部bộ (# 即tức 律luật 主chủ 行hành 處xứ 也dã )# 。 從tùng 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 展triển 轉chuyển 流lưu 出xuất 九cửu 部bộ 。 共cộng 前tiền 根căn 本bổn 兩lưỡng 部bộ 。 成thành 十thập 一nhất 部bộ 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 二nhị 雪Tuyết 山Sơn 部bộ 。 三tam 犢độc 子tử 部bộ (# 律luật 主chủ 姓tánh 也dã )# 。 四tứ 法pháp 上thượng 部bộ (# 律luật 主chủ 名danh 也dã )# 。 五ngũ 賢hiền 胄trụ 部bộ (# 律luật 主chủ 名danh 也dã )# 。 六lục 正chánh 量lượng 部bộ (# 又hựu 名danh 一nhất 切thiết 所sở 貴quý 。 律luật 主chủ 為vi 通thông 人nhân 所sở 重trọng/trùng 也dã )# 。 七thất 密mật 林lâm 山sơn 部bộ (# 律luật 主chủ 居cư 處xứ 也dã )# 。 八bát 化hóa 地địa 部bộ (# 名danh 能năng 射xạ 。 又hựu 名danh 不bất 可khả 棄khí 。 律luật 主chủ 初sơ 生sanh 。 母mẫu 棄khí 於ư 井tỉnh 。 父phụ 追truy 尋tầm 之chi 。 雖tuy 墜trụy 不bất 夭yểu 。 故cố 云vân 不bất 可khả 棄khí )# 。 九cửu 法Pháp 藏tạng 部bộ (# 律luật 主chủ 名danh 也dã )# 。 十thập 飲ẩm 光quang 部bộ (# 又hựu 名danh 迦Ca 葉Diếp 律luật 主chủ 姓tánh 也dã )# 。 十thập 一nhất 經kinh 量lượng 部bộ (# 又hựu 名danh 修tu 妬đố 路lộ 。 律luật 主chủ 執chấp 修tu 妬đố 路lộ 義nghĩa 也dã )# 。 共cộng 前tiền 九cửu 部bộ 。 成thành 二nhị 十thập 部bộ 。 一nhất 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 宗tông 攝nhiếp 五ngũ 部bộ 之chi 義nghĩa 者giả 。 因nhân 釋thích 一nhất 頌tụng 。 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 執chấp 義nghĩa 。 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 部bộ 意ý 。 從tùng 犢độc 子tử 部bộ 。 流lưu 出xuất 法pháp 上thượng 等đẳng 四tứ 部bộ 。 由do 此thử 五ngũ 部bộ 執chấp 義nghĩa 皆giai 同đồng 。 所sở 釋thích 頌tụng 者giả 。 謂vị 已dĩ 解giải 脫thoát 更cánh 墮đọa 。 墮đọa 由do 貪tham 復phục 還hoàn 。 獲hoạch 安an 喜hỷ 所sở 樂lạc 。 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 明minh 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 之chi 義nghĩa 。 前tiền 二nhị 句cú 。 釋thích 有hữu 我ngã 。 後hậu 二nhị 句cú 。 釋thích 有hữu 法pháp 。 二nhị 法pháp 有hữu 我ngã 無vô 宗tông 攝nhiếp 三tam 部bộ 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 云vân 。 諸chư 是thị 有hữu 者giả 。 皆giai 二nhị 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 名danh 。 二nhị 色sắc (# 彼bỉ 以dĩ 名danh 色sắc 為vi 法pháp )# 。 又hựu 云vân 無vô 轉chuyển 變biến 諸chư 蘊uẩn 。 有hữu 出xuất 世thế 靜tĩnh 慮lự 。 是thị 以dĩ 諸chư 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 故cố 云vân 我ngã 無vô 。 靜tĩnh 慮lự 為vi 法pháp 。 故cố 云vân 法pháp 有hữu 。 更cánh 兼kiêm 化hóa 地địa 部bộ 末mạt 一nhất 分phần/phân 者giả 。 諸chư 部bộ 皆giai 有hữu 。 本bổn 宗tông 同đồng 義nghĩa 。 末mạt 宗tông 異dị 義nghĩa 。 有hữu 相tương/tướng 合hợp 處xứ 。 故cố 亦diệc 取thủ 之chi 。 三tam 法pháp 無vô 去khứ 來lai 。 宗tông 攝nhiếp 七thất 全toàn 部bộ 者giả 。 大đại 眾chúng 部bộ 云vân 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 餘dư 部bộ 皆giai 同đồng 。 故cố 亦diệc 攝nhiếp 之chi 。 四tứ 現hiện 通thông 假giả 實thật 宗tông 攝nhiếp 說thuyết 假giả 部bộ 者giả 。 彼bỉ 云vân 諸chư 行hành 相tương 待đãi 。 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 為vi 苦khổ 。 由do 福phước 故cố 得đắc 聖thánh 道Đạo 。 道đạo 不bất 可khả 修tu 。 道đạo 不bất 可khả 壞hoại 。 是thị 以dĩ 苦Khổ 諦Đế 為vi 假giả 。 道Đạo 諦Đế 為vi 實thật 。 經kinh 部bộ 末mạt 一nhất 分phần/phân 。 義nghĩa 同đồng 此thử 部bộ 。 五ngũ 俗tục 妄vọng 真chân 實thật 宗tông 即tức 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ 者giả 。 彼bỉ 云vân 。 道đạo 因nhân 聲thanh 起khởi 。 苦khổ 能năng 引dẫn 道đạo 。 是thị 以dĩ 苦Khổ 諦Đế 為vi 俗tục 妄vọng 。 道Đạo 諦Đế 為vi 真chân 實thật 。 六lục 諸chư 法pháp 但đãn 名danh 宗tông 即tức 一nhất 說thuyết 部bộ 者giả 。 彼bỉ 云vân 。 佛Phật 一nhất 切thiết 時thời 不bất 說thuyết 名danh 等đẳng 。 常thường 在tại 定định 故cố 。 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 為vi 說thuyết 名danh 等đẳng 。 歡hoan 喜hỷ 踴dũng 躍dược 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 相tương 應ứng 般Bát 若Nhã 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 謂vị 諸chư 法pháp 但đãn 有hữu 其kỳ 名danh 。 七thất 八bát 兩lưỡng 宗tông 不bất 攝nhiếp 部bộ 者giả 。 唯duy 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 故cố 。 此thử 論luận 旨chỉ 趣thú 。 即tức 第đệ 八bát 宗tông 者giả 。 謂vị 此thử 論luận 題đề 。 雖tuy 名danh 百bách 法pháp 。 是thị 唯duy 識thức 義nghĩa 。 唯duy 識thức 之chi 理lý 。 即tức 圓viên 成thành 實thật 。 故cố 與dữ 應ưng 理lý 圓viên 實thật 宗tông 同đồng 。 深thâm 密mật 三tam 時thời 者giả 。 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 乃nãi 第đệ 三tam 時thời 說thuyết 。 所sở 詮thuyên 之chi 旨chỉ 。 空không 有hữu 雙song 彰chương 。 中trung 道Đạo 教giáo 也dã 。 何hà 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 云vân 何hà 為vi 無vô 我ngã 。 註chú 。 問vấn 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 問vấn 。 不bất 解giải 問vấn 。 愚ngu 癡si 問vấn 。 試thí 騐# 問vấn 。 輕khinh 觸xúc 問vấn 。 此thử 即tức 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 問vấn 也dã 。 贅# 。 不bất 解giải 愚ngu 癡si 。 是thị 本bổn 分phần/phân 問vấn 。 試thí 驗nghiệm 輕khinh 觸xúc 。 是thị 慢mạn 彼bỉ 問vấn 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 方phương 便tiện 問vấn 也dã 。 此thử 中trung 發phát 問vấn 。 唯duy 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 註chú 。 此thử 總tổng 標tiêu 諸chư 法pháp 也dã 。 稱xưng 理lý 言ngôn 之chi 。 實thật 有hữu 無vô 量lượng 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 性tánh 欲dục 無vô 量lượng 。 是thị 以dĩ 瑜du 伽già 始thỉ 五ngũ 識thức 身thân 。 歷lịch 至chí 法Pháp 界Giới 六lục 百bách 六lục 十thập 等đẳng 法pháp 。 今kim 言ngôn 五ngũ 位vị 百bách 法pháp 。 豈khởi 非phi 要yếu 略lược 乎hồ 。 故cố 云vân 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 自tự 此thử 至Chí 真Chân 如như 無vô 為vi 。 總tổng 答đáp 初sơ 問vấn 。 贅# 。 始thỉ 五ngũ 識thức 身thân 。 歷lịch 至chí 法Pháp 界Giới 六lục 百bách 六lục 十thập 等đẳng 法pháp 者giả 。 舉cử 十thập 七thất 地địa 中trung 首thủ 尾vĩ 。 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 諸chư 地địa 。 十thập 七thất 地địa 者giả 。 一nhất 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 地địa 。 二nhị 意ý 地địa 。 三tam 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 地địa 。 四tứ 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 地địa 。 五ngũ 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 地địa 。 六lục 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 。 七thất 非phi 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 。 八bát 有hữu 心tâm 地địa 。 九cửu 無vô 心tâm 地địa 。 十thập 聞văn 所sở 成thành 地địa 。 十thập 一nhất 思tư 所sở 成thành 地địa 。 十thập 二nhị 修tu 所sở 成thành 地địa 。 十thập 三tam 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 十thập 四tứ 獨Độc 覺Giác 地địa 。 十thập 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 十thập 六lục 有hữu 餘dư 依y 地địa 。 十thập 七thất 無vô 餘dư 依y 地địa 。 此thử 無vô 餘dư 依y 地địa 。 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 名danh 為vi 法Pháp 界Giới 。 故cố 云vân 歷lịch 至chí 法Pháp 界Giới 也dã 。 以dĩ 十thập 七thất 地địa 中trung 所sở 攝nhiếp 諸chư 數số 太thái 廣quảng 。 今kim 取thủ 百bách 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 略lược 。 一nhất 者giả 。 心tâm 法pháp 。 二nhị 者giả 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 三tam 者giả 。 色sắc 法pháp 。 四tứ 者giả 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 法pháp 。 五ngũ 者giả 。 無vô 為vi 法Pháp 。 註chú 。 心tâm 法pháp 者giả 。 總tổng 有hữu 六lục 義nghĩa 。 一nhất 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 唯duy 屬thuộc 第đệ 八bát 。 集tập 諸chư 種chủng 子tử 。 起khởi 現hiện 行hành 故cố 。 二nhị 積tích 集tập 名danh 心tâm 。 屬thuộc 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 。 能năng 熏huân 積tích 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 故cố 。 或hoặc 集tập 起khởi 屬thuộc 前tiền 七thất 轉chuyển 。 現hiện 行hành 共cộng 集tập 熏huân 起khởi 種chủng 故cố 。 或hoặc 積tích 集tập 名danh 心tâm 。 屬thuộc 於ư 第đệ 八bát 。 含hàm 藏tàng 積tích 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 故cố 。 三tam 緣duyên 慮lự 名danh 心tâm 。 俱câu 能năng 緣duyên 慮lự 自tự 分phần/phân 境cảnh 故cố 。 四tứ 或hoặc 名danh 為vi 識thức 。 了liễu 別biệt 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 或hoặc 名danh 為vi 意ý 。 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 六lục 或hoặc 第đệ 八bát 名danh 心tâm 。 第đệ 七thất 名danh 意ý 。 前tiền 六lục 名danh 識thức 。 斯tư 皆giai 心tâm 分phần/phân 也dã 。 贅# 。 集tập 起khởi 積tích 集tập 。 雖tuy 於ư 第đệ 八bát 前tiền 七thất 兩lưỡng 轉chuyển 互hỗ 說thuyết 。 而nhi 於ư 實thật 義nghĩa 。 各các 有hữu 所sở 長trường/trưởng 。 緣duyên 於ư 積tích 者giả 藏tạng 義nghĩa 。 集tập 者giả 會hội 義nghĩa 。 故cố 集tập 起khởi 在tại 現hiện 行hành 上thượng 說thuyết 。 積tích 集tập 在tại 種chủng 子tử 上thượng 說thuyết 。 今kim 言ngôn 集tập 起khởi 名danh 心tâm 屬thuộc 第đệ 八bát 者giả 。 以dĩ 能năng 生sanh 起khởi 諸chư 現hiện 行hành 也dã 。 積tích 集tập 名danh 心tâm 屬thuộc 前tiền 七thất 者giả 。 以dĩ 能năng 熏huân 成thành 諸chư 法pháp 種chủng 也dã 。 又hựu 說thuyết 集tập 起khởi 屬thuộc 前tiền 七thất 者giả 。 是thị 說thuyết 現hiện 行hành 共cộng 集tập 為vi 能năng 熏huân 也dã 。 積tích 集tập 名danh 心tâm 屬thuộc 第đệ 八bát 者giả 。 說thuyết 彼bỉ 含hàm 藏tàng 積tích 集tập 種chủng 也dã 。 或hoặc 名danh 為vi 意ý 者giả 。 意ý 有hữu 恆hằng 轉chuyển 等đẳng 無vô 間gian 意ý 。 故cố 將tương 八bát 識thức 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 時thời 。 兩lưỡng 頭đầu 相tương/tướng 等đẳng 。 中trung 間gian 無vô 間gian 。 依y 意ý 立lập 名danh 耳nhĩ 。 餘dư 如như 文văn 釋thích 。 註chú 。 言ngôn 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 者giả 。 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 。 一nhất 恆hằng 依y 心tâm 起khởi 。 二nhị 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 三tam 繫hệ 屬thuộc 於ư 心tâm 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 名danh 為vi 心tâm 所sở 。 要yếu 心tâm 為vi 依y 。 方phương 得đắc 起khởi 故cố 。 觸xúc 等đẳng 恆hằng 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 既ký 云vân 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 盖# 心tâm 不bất 與dữ 心tâm 自tự 相tương 應ứng 故cố 。 心tâm 非phi 心tâm 所sở 故cố 。 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 。 非phi 自tự 性tánh 故cố 。 相tương 應ứng 之chi 義nghĩa 有hữu 四tứ 。 謂vị 時thời 。 依y 。 所sở 緣duyên 。 及cập 事sự 。 皆giai 同đồng 。 乃nãi 相tương 應ứng 也dã 。 觸xúc 等đẳng 看khán 與dữ 何hà 心tâm 生sanh 時thời 。 便tiện 屬thuộc 彼bỉ 心tâm 之chi 觸xúc 等đẳng 故cố 。 如như 次thứ 為vi 三tam 義nghĩa 也dã 。 贅# 。 此thử 釋thích 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 義nghĩa 。 相tương 應ứng 之chi 義nghĩa 有hữu 四tứ 者giả 。 謂vị 心tâm 王vương 心tâm 所sở 同đồng 時thời 起khởi 。 同đồng 所sở 依y 根căn 。 同đồng 所sở 緣duyên 境cảnh 。 同đồng 一nhất 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 事sự 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 言ngôn 如như 次thứ 為vi 三tam 義nghĩa 者giả 。 從tùng 要yếu 心tâm 為vi 依y 下hạ 。 是thị 一nhất 者giả 恆hằng 依y 心tâm 起khởi 義nghĩa 。 觸xúc 等đẳng 恆hằng 與dữ 下hạ 。 是thị 第đệ 二nhị 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 義nghĩa 。 觸xúc 等đẳng 看khán 與dữ 下hạ 。 是thị 第đệ 三tam 繫hệ 屬thuộc 於ư 心tâm 義nghĩa 。 故cố 云vân 如như 次thứ 。 註chú 。 色sắc 法pháp 者giả 。 識thức 之chi 所sở 依y 所sở 緣duyên 。 乃nãi 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 質chất 礙ngại 之chi 色sắc 。 亦diệc 名danh 有hữu 對đối 色sắc 。 以dĩ 能năng 所sở 造tạo 八bát 法pháp 而nhi 成thành 。 乃nãi 十thập 有hữu 色sắc 也dã 。 無vô 對đối 色sắc 。 即tức 法pháp 處xứ 色sắc 也dã 。 贅# 。 能năng 所sở 八bát 法pháp 者giả 。 能năng 造tạo 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 四tứ 法pháp 。 所sở 造tạo 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 四tứ 法pháp 。 能năng 所sở 共cộng 成thành 。 故cố 有hữu 所sở 依y 五ngũ 根căn 。 所sở 緣duyên 五ngũ 境cảnh 。 名danh 十thập 有hữu 色sắc 。 法pháp 處xứ 色sắc 者giả 。 意ý 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 塵trần 。 唯duy 影ảnh 無vô 質chất 。 故cố 云vân 無vô 對đối 。 註chú 。 言ngôn 不bất 相tương 應ứng 行hành 法pháp 者giả 。 行hành 蘊uẩn 有hữu 二nhị 。 一nhất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 心tâm 所sở 法pháp 。 二nhị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 始thỉ 自tự 得đắc 。 終chung 至chí 不bất 和hòa 合hợp 性tánh 。 二nhị 十thập 四tứ 法pháp 是thị 也dã 。 贅# 。 行hành 蘊uẩn 有hữu 二nhị 者giả 。 一nhất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 諸chư 心tâm 所sở 。 二nhị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 此thử 得đắc 等đẳng 。 謂vị 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 法pháp 中trung 。 除trừ 去khứ 受thọ 想tưởng 二nhị 蘊uẩn 。 有hữu 四tứ 十thập 九cửu 數số 。 共cộng 得đắc 等đẳng 二nhị 十thập 四tứ 法pháp 。 則tắc 有hữu 七thất 十thập 三tam 法pháp 。 總tổng 名danh 行hành 蘊uẩn 。 故cố 說thuyết 行hành 蘊uẩn 有hữu 二nhị 。 又hựu 名danh 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 以dĩ 非phi 能năng 緣duyên 。 不bất 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 不bất 與dữ 色sắc 相tướng 應ưng 。 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。 不bất 與dữ 無vô 為vi 相tương 應ứng 。 註chú 。 言ngôn 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 即tức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 非phi 彼bỉ 非phi 此thử 。 絕tuyệt 得đắc 絕tuyệt 失thất 。 簡giản 異dị 有hữu 為vi 。 無vô 造tạo 作tác 故cố 。 名danh 曰viết 無vô 為vi 也dã 。 贅# 。 簡giản 異dị 有hữu 為vi 者giả 。 有hữu 為vi 有hữu 三tam 。 一nhất 現hiện 所sở 知tri 法pháp 。 謂vị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 各các 別biệt 顯hiển 現hiện 。 眾chúng 所sở 知tri 故cố 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 二nhị 現hiện 受thọ 用dụng 法pháp 。 謂vị 瓶bình 衣y 等đẳng 。 瓶bình 可khả 受thọ 物vật 。 衣y 可khả 覆phú 身thân 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 三tam 有hữu 作tác 用dụng 法pháp 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 眼nhãn 等đẳng 各các 有hữu 發phát 識thức 作tác 用dụng 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 非phi 上thượng 三tam 種chủng 。 故cố 云vân 簡giản 異dị 有hữu 為vi 。 一nhất 切thiết 最tối 勝thắng 故cố 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 故cố 。 二nhị 所sở 現hiện 影ảnh 故cố 。 三tam 位vị 差sai 別biệt 故cố 。 四tứ 所sở 顯hiển 示thị 故cố 。 註chú 。 言ngôn 初sơ 心tâm 法pháp 八bát 種chủng 。 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 。 五ngũ 趣thú 輪luân 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。 皆giai 此thử 心tâm 也dã 。 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 此thử 最tối 勝thắng 故cố 。 所sở 以dĩ 先tiên 言ngôn 。 言ngôn 與dữ 此thử 相tương 應ứng 故cố 者giả 。 謂vị 此thử 心tâm 所sở 。 與dữ 其kỳ 心tâm 王vương 。 常thường 相tương 應ứng 故cố 。 望vọng 於ư 心tâm 王vương 。 此thử 即tức 為vi 劣liệt 。 先tiên 勝thắng 後hậu 劣liệt 。 所sở 以dĩ 次thứ 明minh 。 所sở 現hiện 影ảnh 故cố 者giả 。 即tức 前tiền 色sắc 法pháp 。 謂vị 此thử 色sắc 法pháp 。 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 要yếu 藉tạ 前tiền 二nhị 所sở 變biến 現hiện 故cố 。 自tự 證chứng 雖tuy 變biến 。 不bất 能năng 親thân 緣duyên 。 故cố 置trí 影ảnh 言ngôn 。 簡giản 其kỳ 見kiến 分phần/phân 。 亦diệc 自tự 證chứng 變biến 。 則tắc 非phi 是thị 影ảnh 。 或hoặc 與dữ 自tự 證chứng 通thông 為vi 本bổn 質chất 故cố 。 或hoặc 簡giản 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 。 非phi 識thức 變biến 影ảnh 。 第đệ 六lục 緣duyên 時thời 。 以dĩ 彼bỉ 為vi 質chất 。 質chất 從tùng 影ảnh 攝nhiếp 。 前tiền 二nhị 能năng 變biến 。 此thử 為vi 所sở 變biến 。 先tiên 能năng 後hậu 所sở 。 故cố 次thứ 言ngôn 之chi 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 此thử 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 藉tạ 前tiền 三tam 位vị 差sai 別biệt 假giả 立lập 。 前tiền 三tam 是thị 實thật 。 此thử 一nhất 為vi 假giả 。 所sở 以dĩ 第đệ 四tứ 明minh 之chi 。 言ngôn 所sở 顯hiển 示thị 者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 乃nãi 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 此thử 無vô 為vi 。 體thể 性tánh 甚thậm 深thâm 。 若nhược 不bất 約ước 事sự 以dĩ 明minh 。 無vô 由do 彰chương 顯hiển 。 故cố 藉tạ 前tiền 四tứ 斷đoạn 染nhiễm 成thành 淨tịnh 之chi 所sở 顯hiển 示thị 。 前tiền 四tứ 有hữu 為vi 。 此thử 即tức 無vô 為vi 。 先tiên 有hữu 後hậu 無vô 。 所sở 以dĩ 最tối 後hậu 明minh 也dã 。 贅# 。 此thử 中trung 總tổng 釋thích 五ngũ 位vị 名danh 義nghĩa 次thứ 序tự 。 前tiền 二nhị 位vị 中trung 。 勝thắng 劣liệt 次thứ 序tự 。 兼kiêm 第đệ 三tam 位vị 。 能năng 所sở 次thứ 序tự 。 通thông 前tiền 四tứ 位vị 。 實thật 假giả 次thứ 序tự 。 總tổng 此thử 五ngũ 位vị 。 有hữu 無vô 次thứ 序tự 。 第đệ 三tam 位vị 中trung 。 言ngôn 自tự 證chứng 雖tuy 變biến 。 不bất 能năng 親thân 緣duyên 者giả 。 簡giản 第đệ 八bát 識thức 自tự 見kiến 分phần/phân 緣duyên 。 以dĩ 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 緣duyên 根căn 身thân 等đẳng 法pháp 。 是thị 親thân 緣duyên 故cố 。 亦diệc 非phi 轉chuyển 識thức 各các 見kiến 分phần/phân 緣duyên 。 以dĩ 此thử 轉chuyển 識thức 各các 自tự 證chứng 分phần/phân 。 託thác 彼bỉ 第đệ 八bát 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 以dĩ 為vi 本bổn 質chất 。 自tự 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 令linh 自tự 見kiến 分phần/phân 。 得đắc 親thân 緣duyên 故cố 。 是thị 說thuyết 第đệ 八bát 自tự 證chứng 雖tuy 變biến 。 唯duy 見kiến 分phần/phân 緣duyên 。 故cố 置trí 影ảnh 言ngôn 。 或hoặc 說thuyết 八bát 識thức 各các 自tự 證chứng 分phần/phân 。 雖tuy 變biến 色sắc 法pháp 。 唯duy 見kiến 分phần/phân 緣duyên 。 自tự 證chứng 不bất 緣duyên 。 故cố 置trí 影ảnh 言ngôn 。 簡giản 其kỳ 見kiến 分phần/phân 非phi 是thị 影ảnh 者giả 。 見kiến 是thị 能năng 變biến 。 不bất 得đắc 言ngôn 影ảnh 。 或hoặc 與dữ 自tự 證chứng 通thông 為vi 本bổn 質chất 者giả 。 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 。 各các 自tự 證chứng 分phần/phân 。 託thác 質chất 變biến 時thời 。 通thông 以dĩ 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 。 及cập 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 為vi 本bổn 質chất 故cố 。 雖tuy 前tiền 五ngũ 識thức 。 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 無vô 本bổn 質chất 名danh 。 所sở 緣duyên 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 亦diệc 託thác 彼bỉ 變biến 故cố 。 又hựu 言ngôn 或hoặc 簡giản 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 。 非phi 識thức 變biến 影ảnh 者giả 。 謂vị 受thọ 戒giới 時thời 。 不bất 從tùng 質chất 起khởi 。 故cố 不bất 名danh 影ảnh 。 唯duy 從tùng 第đệ 六lục 分phần 別biệt 心tâm 起khởi 。 無vô 本bổn 質chất 故cố 。 彼bỉ 所sở 變biến 色sắc 。 但đãn 從tùng 影ảnh 攝nhiếp 。 不bất 即tức 是thị 影ảnh 。 是thị 故cố 簡giản 之chi 。 餘dư 義nghĩa 如như 文văn 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 註chú 。 此thử 結kết 答đáp 也dã 。 由do 上thượng 如như 是thị 勝thắng 劣liệt 。 能năng 所sở 。 實thật 假giả 。 有hữu 無vô 。 故cố 云vân 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 此thử 略lược 結kết 上thượng 文văn 。 總tổng 標tiêu 五ngũ 位vị 章chương 門môn 。 下hạ 乃nãi 備bị 列liệt 百bách 法pháp 名danh 數số 也dã 。 贅# 。 勝thắng 是thị 心tâm 王vương 。 劣liệt 是thị 心tâm 所sở 。 王vương 所sở 為vi 能năng 。 色sắc 法pháp 為vi 所sở 。 色sắc 心tâm 實thật 有hữu 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 依y 實thật 假giả 立lập 。 前tiền 四tứ 有hữu 為vi 。 後hậu 一nhất 無vô 為vi 。 故cố 云vân 勝thắng 劣liệt 。 能năng 所sở 。 實thật 假giả 。 有hữu 無vô 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 第đệ 一nhất 。 心tâm 法pháp 。 略lược 有hữu 八bát 種chủng 。 註chú 。 此thử 總tổng 標tiêu 。 下hạ 別biệt 列liệt 。 一nhất 眼nhãn 識thức 。 二nhị 耳nhĩ 識thức 。 三tam 鼻tị 識thức 。 四tứ 舌thiệt 識thức 。 五ngũ 身thân 識thức 。 六lục 意ý 識thức 。 註chú 。 隨tùy 根căn 立lập 名danh 。 具cụ 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 謂vị 依y 。 發phát 。 屬thuộc 。 助trợ 。 如như 。 除trừ 根căn 發phát 之chi 識thức 。 餘dư 四tứ 皆giai 依y 根căn 之chi 識thức 等đẳng 。 依y 主chủ 也dã 。 根căn 發phát 。 依y 士sĩ 也dã 。 雖tuy 六lục 識thức 身thân 。 皆giai 依y 意ý 轉chuyển 。 此thử 隨tùy 不bất 共cộng 意ý 識thức 。 名danh 依y 發phát 等đẳng 。 故cố 五ngũ 識thức 無vô 相tướng 濫lạm 矣hĩ 。 葢# 兼kiêm 未vị 自tự 在tại 位vị 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 或hoặc 唯duy 依y 意ý 。 故cố 名danh 意ý 識thức 。 辨biện 識thức 得đắc 名danh 。 心tâm 意ý 非phi 例lệ 。 贅# 。 四tứ 皆giai 依y 根căn 之chi 識thức 等đẳng 者giả 。 謂vị 依y 根căn 。 屬thuộc 根căn 。 助trợ 根căn 。 如như 根căn 。 皆giai 以dĩ 所sở 依y 所sở 屬thuộc 等đẳng 根căn 為vi 主chủ 。 能năng 依y 等đẳng 識thức 。 即tức 為vi 客khách 義nghĩa 。 是thị 為vi 能năng 所sở 依y 彰chương 依y 主chủ 釋thích 。 除trừ 根căn 發phát 之chi 識thức 者giả 。 謂vị 不bất 得đắc 言ngôn 發phát 根căn 之chi 識thức 。 唯duy 當đương 言ngôn 根căn 所sở 發phát 識thức 。 根căn 雖tuy 能năng 發phát 。 根căn 得đắc 父phụ 名danh 而nhi 劣liệt 。 識thức 是thị 所sở 發phát 。 識thức 得đắc 子tử 名danh 而nhi 勝thắng 。 眼nhãn 由do 有hữu 識thức 。 名danh 眼nhãn 緣duyên 色sắc 。 依y 勝thắng 得đắc 名danh 。 即tức 勝thắng 劣liệt 依y 彰chương 依y 士sĩ 釋thích 也dã 。 雖tuy 六lục 下hạ 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 亦diệc 依y 意ý 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 緣duyên 。 前tiền 五ngũ 方phương 生sanh 。 而nhi 第đệ 六lục 識thức 獨độc 名danh 意ý 識thức 者giả 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 各các 將tương 所sở 屬thuộc 。 之chi 根căn 為vi 名danh 。 亦diệc 顯hiển 意ý 識thức 不bất 共cộng 。 故cố 不bất 相tương 濫lạm 。 心tâm 意ý 非phi 例lệ 者giả 。 謂vị 他tha 處xứ 言ngôn 。 心tâm 意ý 識thức 三tam 。 該cai 八bát 種chủng 識thức 。 此thử 名danh 意ý 識thức 。 唯duy 詮thuyên 第đệ 六lục 。 非phi 同đồng 他tha 處xứ 。 心tâm 詮thuyên 第đệ 八bát 。 意ý 詮thuyên 第đệ 七thất 。 識thức 詮thuyên 前tiền 六lục 。 故cố 云vân 非phi 例lệ 。 七thất 末mạt 那na 識thức 。 註chú 。 華hoa 言ngôn 意ý 識thức 。 如như 藏tạng 識thức 名danh 。 識thức 即tức 意ý 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 如như 眼nhãn 識thức 名danh 。 識thức 異dị 意ý 故cố 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 。 恐khủng 此thử 濫lạm 彼bỉ 。 故cố 於ư 第đệ 七thất 。 但đãn 立lập 意ý 名danh 。 又hựu 以dĩ 簡giản 心tâm 之chi 與dữ 識thức 。 以dĩ 積tích 集tập 了liễu 別biệt 。 劣liệt 餘dư 識thức 故cố 。 或hoặc 欲dục 顯hiển 此thử 與dữ 彼bỉ 意ý 識thức 為vi 近cận 所sở 依y 。 故cố 但đãn 立lập 意ý 名danh 耳nhĩ 。 贅# 。 末mạt 那na 云vân 意ý 。 故cố 名danh 意ý 識thức 。 識thức 即tức 意ý 故cố 者giả 。 意ý 是thị 業nghiệp 用dụng 。 識thức 是thị 其kỳ 體thể 。 體thể 持trì 業nghiệp 用dụng 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 藏tạng 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 云vân 如như 藏tạng 識thức 名danh 。 識thức 異dị 意ý 故cố 者giả 。 意ý 是thị 所sở 依y 根căn 。 識thức 是thị 能năng 依y 識thức 。 能năng 所sở 依y 彰chương 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 眼nhãn 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 云vân 如như 眼nhãn 識thức 名danh 。 又hựu 以dĩ 簡giản 心tâm 下hạ 。 謂vị 心tâm 是thị 第đệ 八bát 。 有hữu 積tích 集tập 義nghĩa 。 識thức 是thị 前tiền 六lục 。 有hữu 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 七thất 但đãn 名danh 意ý 。 以dĩ 無vô 積tích 集tập 了liễu 別biệt 。 故cố 云vân 劣liệt 餘dư 識thức 也dã 。 八bát 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 註chú 。 華hoa 言ngôn 藏tạng 識thức 。 能năng 含hàm 藏tạng 諸chư 種chủng 故cố 。 又hựu 具cụ 三tam 藏tạng 義nghĩa 故cố 。 謂vị 能năng 藏tạng 。 所sở 藏tạng 。 執chấp 藏tạng 也dã 。 與dữ 雜tạp 染nhiễm 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 有hữu 情tình 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 故cố 。 由do 斯tư 三tam 義nghĩa 。 而nhi 得đắc 藏tạng 名danh 。 藏tạng 即tức 識thức 也dã 。 贅# 。 與dữ 雜tạp 染nhiễm 互hỗ 為vi 緣duyên 者giả 。 釋thích 能năng 所sở 藏tạng 也dã 。 持trì 種chủng 義nghĩa 邊biên 。 名danh 為vi 能năng 藏tạng 。 是thị 諸chư 法pháp 與dữ 識thức 為vi 緣duyên 。 受thọ 熏huân 義nghĩa 邊biên 。 名danh 為vi 所sở 藏tạng 。 是thị 識thức 與dữ 諸chư 法pháp 為vi 緣duyên 。 有hữu 情tình 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 者giả 。 釋thích 執chấp 藏tạng 也dã 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 念niệm 念niệm 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 故cố 。 藏tạng 即tức 識thức 者giả 。 藏tạng 是thị 業nghiệp 用dụng 。 識thức 是thị 其kỳ 體thể 。 體thể 持trì 業nghiệp 用dụng 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 第đệ 二nhị 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 略lược 有hữu 五ngũ 十thập 一nhất 種chủng 。 分phân 為vi 六lục 位vị 。 一nhất 遍biến 行hành 有hữu 五ngũ 。 二nhị 別biệt 境cảnh 有hữu 五ngũ 。 三tam 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 四tứ 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 。 六lục 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 註chú 。 此thử 舉cử 總tổng 數số 以dĩ 標tiêu 列liệt 章chương 門môn 。 下hạ 乃nãi 隨tùy 章chương 列liệt 名danh 。 言ngôn 徧biến 行hành 者giả 。 徧biến 四tứ 一nhất 切thiết 。 心tâm 得đắc 行hành 故cố 。 謂vị 三tam 性tánh 。 八bát 識thức 。 九cửu 地địa 。 一nhất 切thiết 時thời 。 俱câu 能năng 徧biến 故cố 。 言ngôn 別biệt 境cảnh 者giả 。 別biệt 別biệt 緣duyên 境cảnh 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 則tắc 有hữu 四tứ 。 乃nãi 所sở 樂lạc 之chi 境cảnh 。 決quyết 定định 境cảnh 。 曾tằng 習tập 境cảnh 。 所sở 觀quán 境cảnh 。 各các 緣duyên 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 別biệt 境cảnh 。 解giải 現hiện 下hạ 文văn 。 言ngôn 善thiện 十thập 一nhất 者giả 。 唯duy 善thiện 心tâm 中trung 。 可khả 得đắc 生sanh 故cố 。 此thử 世thế 他tha 世thế 。 俱câu 順thuận 益ích 故cố 。 性tánh 離ly 愆khiên 穢uế 。 勝thắng 過quá 惡ác 故cố 。 言ngôn 煩phiền 惱não 者giả 。 性tánh 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 又hựu 能năng 生sanh 隨tùy 惑hoặc 。 名danh 為vi 根căn 本bổn 。 煩phiền 。 擾nhiễu 也dã 。 惱não 。 亂loạn 也dã 。 擾nhiễu 亂loạn 有hữu 情tình 。 恆hằng 處xứ 生sanh 死tử 也dã 。 言ngôn 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 隨tùy 他tha 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 此thử 亦diệc 見kiến 下hạ 文văn 。 言ngôn 不bất 定định 者giả 。 由do 不bất 同đồng 前tiền 五ngũ 位vị 心tâm 所sở 。 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 。 皆giai 不bất 定định 故cố 。 非phi 如như 觸xúc 等đẳng 。 定định 遍biến 心tâm 故cố 。 非phi 如như 欲dục 等đẳng 。 定định 遍biến 地địa 故cố 。 不bất 立lập 定định 名danh 也dã 。 贅# 。 徧biến 四tứ 一nhất 切thiết 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 三tam 性tánh 。 一nhất 切thiết 八bát 識thức 。 一nhất 切thiết 九cửu 地địa 。 一nhất 切thiết 時thời 。 皆giai 有hữu 觸xúc 等đẳng 五ngũ 所sở 。 故cố 云vân 俱câu 能năng 徧biến 故cố 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 有hữu 四tứ 者giả 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 起khởi 欲dục 。 於ư 決quyết 定định 境cảnh 起khởi 勝thắng 解giải 。 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh 起khởi 念niệm 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 起khởi 定định 無vô 慧tuệ 。 起khởi 慧tuệ 無vô 定định 。 問vấn 。 定định 慧tuệ 既ký 同đồng 所sở 觀quán 。 何hà 為vi 別biệt 境cảnh 。 答đáp 。 以dĩ 定định 與dữ 慧tuệ 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 亦diệc 是thị 別biệt 境cảnh 。 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 。 一nhất 隨tùy 差sai 別biệt 性tánh 。 即tức 隨tùy 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 其kỳ 名danh 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 二nhị 隨tùy 等đẳng 流lưu 性tánh 。 即tức 隨tùy 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 染nhiễm 類loại 流lưu 故cố 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 故cố 名danh 等đẳng 流lưu 。 觸xúc 等đẳng 定định 徧biến 心tâm 者giả 。 八bát 識thức 皆giai 徧biến 故cố 。 欲dục 等đẳng 定định 徧biến 地địa 者giả 。 九cửu 地địa 皆giai 徧biến 故cố 。 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 。 是thị 不bất 定định 義nghĩa 。 故cố 云vân 非phi 如như 等đẳng 。 一nhất 。 遍biến 行hành 五ngũ 者giả 。 註chú 。 此thử 別biệt 標tiêu 。 下hạ 列liệt 名danh 。 一nhất 。 作tác 意ý 。 二nhị 。 觸xúc 。 三tam 。 受thọ 。 四tứ 。 想tưởng 。 五ngũ 。 思tư 。 註chú 。 言ngôn 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 警cảnh 覺giác 應ưng 起khởi 心tâm 種chủng 為vi 性tánh 。 引dẫn 心tâm 令linh 趣thú 自tự 境cảnh 為vi 業nghiệp 。 觸xúc 者giả 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 觸xúc 境cảnh 為vi 性tánh 。 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 受thọ 者giả 。 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 俱câu 非phi 境cảnh 相tướng 為vi 性tánh 。 起khởi 欲dục 為vi 業nghiệp 。 能năng 起khởi 合hợp 離ly 非phi 二nhị 欲dục 故cố 。 亦diệc 云vân 令linh 心tâm 等đẳng 起khởi 歡hoan 慼thích 捨xả 相tương/tướng 。 想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 取thủ 像tượng 為vi 性tánh 。 施thi 設thiết 種chủng 種chủng 。 名danh 言ngôn 為vi 業nghiệp 。 謂vị 安an 立lập 自tự 境cảnh 分phân 齊tề 故cố 。 方phương 能năng 隨tùy 起khởi 種chủng 種chủng 名danh 言ngôn 。 思tư 謂vị 令linh 心tâm 造tạo 作tác 為vi 性tánh 。 於ư 善thiện 品phẩm 等đẳng 役dịch 心tâm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 能năng 取thủ 境cảnh 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 駈khu 役dịch 自tự 心tâm 。 令linh 造tạo 善thiện 等đẳng 。 贅# 。 凡phàm 言ngôn 性tánh 者giả 為vi 體thể 。 業nghiệp 者giả 為vi 用dụng 。 以dĩ 諸chư 心tâm 所sở 各các 有hữu 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 一nhất 一nhất 別biệt 釋thích 。 應ưng 起khởi 心tâm 種chủng 者giả 。 心tâm 從tùng 種chủng 起khởi 。 於ư 應ưng 起khởi 者giả 。 作tác 意ý 令linh 起khởi 故cố 。 趨xu 自tự 境cảnh 者giả 。 心tâm 各các 有hữu 境cảnh 。 不bất 趨xu 餘dư 境cảnh 故cố 。 令linh 心tâm 觸xúc 境cảnh 者giả 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 由do 有hữu 觸xúc 心tâm 所sở 。 方phương 能năng 緣duyên 境cảnh 故cố 。 受thọ 所sở 依y 者giả 。 受thọ 等đẳng 心tâm 所sở 。 依y 觸xúc 得đắc 生sanh 故cố 。 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 俱câu 非phi 境cảnh 者giả 。 謂vị 領lãnh 順thuận 境cảnh 時thời 。 令linh 心tâm 歡hoan 而nhi 欲dục 合hợp 。 領lãnh 違vi 境cảnh 時thời 。 令linh 心tâm 慼thích 而nhi 欲dục 離ly 。 領lãnh 俱câu 非phi 境cảnh 時thời 。 令linh 心tâm 捨xả 而nhi 非phi 二nhị 。 想tưởng 取thủ 像tượng 者giả 。 像tượng 從tùng 境cảnh 起khởi 。 言ngôn 自tự 像tượng 生sanh 。 故cố 云vân 謂vị 安an 等đẳng 。 正chánh 因nhân 等đẳng 者giả 。 等đẳng 於ư 邪tà 因nhân 。 正chánh 因nhân 即tức 善thiện 。 邪tà 因nhân 不bất 善thiện 。 故cố 云vân 驅khu 役dịch 自tự 心tâm 。 令linh 造tạo 善thiện 等đẳng 。 二nhị 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 者giả 。 註chú 。 此thử 別biệt 標tiêu 。 下hạ 列liệt 名danh 。 一nhất 欲dục 。 二nhị 勝thắng 解giải 。 三tam 念niệm 。 四tứ 三tam 麼ma 地địa 。 五ngũ 慧tuệ 。 註chú 。 言ngôn 欲dục 者giả 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 。 希hy 望vọng 為vi 性tánh 。 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 勝thắng 解giải 者giả 。 於ư 決quyết 定định 境cảnh 。 印ấn 持trì 為vi 性tánh 。 不bất 可khả 引dẫn 轉chuyển 為vi 業nghiệp 。 謂vị 邪tà 正chánh 等đẳng 教giáo 理lý 證chứng 力lực 。 於ư 所sở 取thủ 境cảnh 審thẩm 決quyết 印ấn 持trì 。 由do 此thử 異dị 緣duyên 不bất 能năng 引dẫn 轉chuyển 故cố 。 若nhược 猶do 豫dự 境cảnh 。 勝thắng 解giải 全toàn 無vô 。 勝thắng 即tức 是thị 解giải 。 念niệm 者giả 。 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh 令linh 心tâm 明minh 記ký 不bất 忘vong 為vi 性tánh 。 定định 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 數số 憶ức 持trì 曾tằng 所sở 受thọ 境cảnh 。 令linh 不bất 忘vong 失thất 。 能năng 引dẫn 定định 故cố 。 三tam 麼ma 地địa 者giả 。 此thử 云vân 等đẳng 持trì 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 為vi 性tánh 。 智trí 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觀quán 得đắc 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 。 由do 定định 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 。 依y 斯tư 便tiện 有hữu 決quyết 擇trạch 智trí 生sanh 。 心tâm 專chuyên 注chú 言ngôn 。 顯hiển 所sở 欲dục 住trụ 。 即tức 便tiện 能năng 住trụ 。 非phi 唯duy 一nhất 境cảnh 。 不bất 爾nhĩ 。 見kiến 道đạo 歷lịch 觀quán 諸chư 諦đế 。 前tiền 後hậu 境cảnh 別biệt 。 應ưng 無vô 等đẳng 持trì 也dã 。 言ngôn 慧tuệ 者giả 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 揀giản 擇trạch 為vi 性tánh 。 斷đoạn 疑nghi 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觀quán 得đắc 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 。 由do 慧tuệ 推thôi 求cầu 。 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 上thượng 言ngôn 解giải 現hiện 下hạ 文văn 者giả 。 義nghĩa 在tại 此thử 耳nhĩ 。 贅# 。 別biệt 釋thích 別biệt 境cảnh 五ngũ 所sở 。 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 。 故cố 境cảnh 為vi 所sở 樂lạc 。 精tinh 進tấn 勇dũng 猛mãnh 。 根căn 於ư 樂nhạo 欲dục 故cố 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 勝thắng 即tức 解giải 者giả 。 勝thắng 是thị 用dụng 。 解giải 是thị 體thể 。 云vân 勝thắng 即tức 解giải 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 曾tằng 習tập 為vi 過quá 去khứ 。 明minh 記ký 已dĩ 往vãng 為vi 念niệm 。 由do 數số 憶ức 持trì 。 攝nhiếp 心tâm 從tùng 境cảnh 。 故cố 能năng 引dẫn 定định 。 心tâm 專chuyên 注chú 言ngôn 下hạ 。 謂vị 不bất 長trường/trưởng 隨tùy 一nhất 境cảnh 不bất 移di 。 但đãn 令linh 心tâm 定định 。 境cảnh 任nhậm 往vãng 來lai 。 如như 緣duyên 色sắc 定định 。 不bất 緣duyên 餘dư 聲thanh 。 色sắc 滅diệt 聲thanh 臨lâm 。 即tức 緣duyên 聲thanh 定định 。 不bất 隨tùy 色sắc 轉chuyển 。 如như 鏡kính 對đối 像tượng 。 像tượng 自tự 往vãng 來lai 。 光quang 不bất 隨tùy 轉chuyển 。 故cố 說thuyết 專chuyên 注chú 。 非phi 唯duy 一nhất 境cảnh 。 言ngôn 等đẳng 持trì 者giả 。 即tức 定định 也dã 。 餘dư 義nghĩa 如như 文văn 。 三tam 。 善thiện 十thập 一nhất 者giả 。 註chú 。 此thử 標tiêu 章chương 。 下hạ 列liệt 名danh 。 一nhất 信tín 。 二nhị 精tinh 進tấn 。 三tam 慚tàm 。 四tứ 愧quý 。 五ngũ 無vô 貪tham 。 六lục 無vô 瞋sân 。 七thất 無vô 癡si 。 八bát 輕khinh 安an 。 九cửu 不bất 放phóng 逸dật 。 十thập 行hành 捨xả 。 十thập 一nhất 不bất 害hại 。 註chú 。 言ngôn 信tín 者giả 。 於ư 實thật 德đức 能năng 。 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 不bất 信tín 。 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 為vi 業nghiệp 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 實thật 事sự 理lý 中trung 。 深thâm 信tín 忍nhẫn 故cố 。 於ư 三Tam 寶Bảo 真chân 淨tịnh 德đức 中trung 。 深thâm 信tín 樂nhạo 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 世thế 出xuất 世thế 善thiện 。 深thâm 信tín 有hữu 力lực 。 能năng 得đắc 能năng 成thành 。 起khởi 希hy 望vọng 故cố 。 此thử 三tam 種chủng 信tín 也dã 。 言ngôn 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 者giả 。 謂vị 此thử 性tánh 澄trừng 清thanh 。 能năng 淨tịnh 心tâm 等đẳng 。 如như 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 故cố 云vân 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 也dã 。 言ngôn 精tinh 進tấn 者giả 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 。 勇dũng 捍hãn 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 滿mãn 善thiện 為vi 業nghiệp 。 謂vị 善thiện 品phẩm 修tu 。 惡ác 品phẩm 斷đoạn 。 勇dũng 表biểu 勝thắng 進tiến 。 簡giản 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 捍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 。 簡giản 淨tịnh 無vô 記ký 。 又hựu 云vân 勇dũng 而nhi 無vô 怯khiếp 。 捍hãn 而nhi 無vô 懼cụ 。 言ngôn 滿mãn 善thiện 者giả 。 圓viên 了liễu 善thiện 事sự 。 名danh 為vi 滿mãn 善thiện 。 故cố 三tam 根căn 為vi 作tác 善thiện 。 此thử 名danh 滿mãn 善thiện 。 能năng 滿mãn 彼bỉ 故cố 。 或hoặc 曰viết 。 唯duy 識thức 論luận 言ngôn 。 精tinh 進tấn 一nhất 法pháp 。 在tại 三tam 根căn 後hậu 。 百bách 法pháp 則tắc 信tín 後hậu 即tức 言ngôn 。 何hà 耶da 。 曰viết 。 唯duy 識thức 乃nãi 立lập 依y 次thứ 第đệ 。 此thử 乃nãi 因nhân 依y 次thứ 第đệ 。 盖# 信tín 為vi 欲dục 依y 。 欲dục 為vi 勤cần 依y 。 故cố 此thử 信tín 後hậu 。 而nhi 便tiện 言ngôn 勤cần 。 勤cần 即tức 精tinh 進tấn 也dã 。 但đãn 勤cần 通thông 三tam 性tánh 。 精tinh 進tấn 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 也dã 。 立lập 依y 者giả 。 謂vị 根căn 依y 精tinh 進tấn 立lập 。 捨xả 等đẳng 三tam 所sở 。 依y 四tứ 法pháp 立lập 。 理lý 須tu 合hợp 說thuyết 故cố 三tam 根căn 後hậu 方phương 說thuyết 精tinh 進tấn 。 贅# 。 釋thích 十thập 一nhất 善thiện 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 信tín 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 忍nhẫn 實thật 事sự 理lý 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 淨tịnh 德đức 。 欲dục 行hành 諸chư 善thiện 。 如như 次thứ 為vi 三tam 。 勇dũng 表biểu 勝thắng 進tiến 者giả 。 謂vị 堅kiên 猛mãnh 。 有hữu 勢thế 。 有hữu 勤cần 。 有hữu 勇dũng 。 不bất 同đồng 染nhiễm 法pháp 之chi 情tình 沉trầm 。 捍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 者giả 謂vị 加gia 行hành 。 無vô 下hạ 。 無vô 退thoái 。 無vô 足túc 。 故cố 非phi 無vô 記ký 之chi 昏hôn 迷mê 。 言ngôn 因nhân 依y 次thứ 第đệ 者giả 。 依y 信tín 為vi 因nhân 。 而nhi 有hữu 欲dục 。 依y 欲dục 為vi 因nhân 。 而nhi 有hữu 勤cần 。 故cố 此thử 信tín 後hậu 。 即tức 便tiện 言ngôn 勤cần 。 勤cần 即tức 精tinh 進tấn 。 問vấn 。 既ký 即tức 精tinh 進tấn 。 何hà 不bất 言ngôn 勤cần 。 答đáp 。 勤cần 通thông 三tam 性tánh 。 精tinh 進tấn 唯duy 善thiện 。 故cố 不bất 言ngôn 勤cần 。 言ngôn 立lập 依y 次thứ 第đệ 者giả 。 謂vị 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 。 無vô 癡si 。 三tam 種chủng 。 依y 精tinh 進tấn 一nhất 法pháp 。 立lập 為vi 善thiện 根căn 。 不bất 放phóng 逸dật 。 行hành 捨xả 。 不bất 害hại 。 三tam 心tâm 所sở 。 依y 精tinh 進tấn 三tam 根căn 四tứ 法pháp 。 假giả 立lập 三tam 名danh 。 故cố 彼bỉ 論luận 中trung 。 於ư 三tam 根căn 後hậu 。 方phương 說thuyết 精tinh 進tấn 。 註chú 。 言ngôn 慚tàm 者giả 。 依y 自tự 法pháp 力lực 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 慚tàm 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 自tự 法pháp 力lực 者giả 。 自tự 謂vị 自tự 身thân 。 法pháp 謂vị 教giáo 法pháp 。 言ngôn 我ngã 如như 是thị 身thân 。 解giải 如như 是thị 法pháp 。 敢cảm 作tác 諸chư 惡ác 耶da 。 言ngôn 愧quý 者giả 。 依y 世thế 間gian 力lực 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 愧quý 。 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 世thế 人nhân 譏cơ 呵ha 。 名danh 世thế 間gian 力lực 。 輕khinh 有hữu 惡ác 者giả 而nhi 不bất 親thân 。 拒cự 惡ác 法pháp 業nghiệp 而nhi 不bất 作tác 也dã 。 言ngôn 無vô 貪tham 者giả 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 。 無vô 著trước 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 貪tham 著trước 。 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 有hữu 有hữu 具cụ 者giả 。 上thượng 一nhất 有hữu 字tự 。 即tức 三tam 有hữu 之chi 果quả 。 有hữu 具cụ 。 即tức 三tam 有hữu 之chi 因nhân 。 言ngôn 無vô 瞋sân 者giả 。 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 無vô 恚khuể 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 瞋sân 恚khuể 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 苦khổ 苦khổ 具cụ 者giả 。 苦khổ 謂vị 三tam 苦khổ 。 苦khổ 具cụ 者giả 。 苦khổ 因nhân 。 無vô 癡si 者giả 。 於ư 諸chư 事sự 理lý 。 明minh 解giải 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 愚ngu 癡si 。 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 輕khinh 安an 者giả 。 遠viễn 離ly 麤thô 重trọng/trùng 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 昏hôn 沉trầm 。 轉chuyển 依y 為vi 業nghiệp 。 離ly 重trọng/trùng 名danh 輕khinh 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 名danh 安an 。 謂vị 此thử 伏phục 除trừ 能năng 障chướng 定định 法pháp 。 令linh 所sở 依y 止chỉ 轉chuyển 安an 適thích 故cố 。 言ngôn 堪kham 任nhậm 者giả 。 有hữu 所sở 堪kham 可khả 。 有hữu 所sở 任nhậm 受thọ 。 言ngôn 轉chuyển 依y 者giả 。 令linh 所sở 依y 身thân 心tâm 。 去khứ 麤thô 重trọng/trùng 。 得đắc 安an 隱ẩn 故cố 。 言ngôn 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 於ư 所sở 斷đoạn 修tu 。 防phòng 修tu 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 放phóng 逸dật 成thành 滿mãn 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 善thiện 事sự 為vi 業nghiệp 。 防phòng 修tu 者giả 。 於ư 所sở 斷đoạn 惡ác 。 防phòng 令linh 不bất 起khởi 。 於ư 所sở 修tu 善thiện 。 修tu 令linh 增tăng 長trưởng 。 言ngôn 精tinh 進tấn 三tam 根căn 者giả 。 此thử 不bất 放phóng 逸dật 。 即tức 四tứ 法pháp 防phòng 修tu 功công 能năng 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 或hoặc 云vân 。 信tín 等đẳng 亦diệc 有hữu 防phòng 修tu 功công 能năng 。 何hà 不bất 依y 立lập 。 曰viết 。 餘dư 六lục 比tỉ 四tứ 。 勢thế 用dụng 微vi 劣liệt 。 故cố 不bất 依y 立lập 。 偏thiên 何hà 微vi 劣liệt 。 非phi 善thiện 根căn 故cố 。 非phi 遍biến 策sách 故cố 。 言ngôn 行hạnh 捨xả 者giả 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 正chánh 直trực 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 掉trạo 舉cử 。 靜tĩnh 住trụ 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 行hạnh 捨xả 者giả 。 乃nãi 行hành 蘊uẩn 中trung 捨xả 。 簡giản 受thọ 蘊uẩn 捨xả 故cố 。 言ngôn 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 等đẳng 者giả 。 由do 捨xả 。 令linh 心tâm 離ly 昏hôn 掉trạo 時thời 。 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 。 次thứ 心tâm 正chánh 直trực 。 後hậu 無vô 功công 用dụng 。 此thử 初sơ 中trung 後hậu 差sai 別biệt 之chi 位vị 也dã 。 此thử 亦diệc 即tức 四tứ 法pháp 者giả 。 離ly 彼bỉ 四tứ 法pháp 。 無vô 別biệt 相tướng 用dụng 矣hĩ 。 何hà 知tri 無vô 別biệt 。 曰viết 。 若nhược 能năng 令linh 靜tĩnh 。 即tức 是thị 四tứ 法pháp 。 若nhược 所sở 令linh 靜tĩnh 。 即tức 心tâm 等đẳng 故cố 。 或hoặc 曰viết 。 既ký 即tức 四tứ 法pháp 。 何hà 須tu 別biệt 立lập 。 曰viết 。 若nhược 不bất 別biệt 立lập 。 隱ẩn 此thử 能năng 故cố 。 言ngôn 不bất 害hại 者giả 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 。 無vô 瞋sân 為vi 性tánh 。 能năng 對đối 治trị 害hại 。 悲bi 愍mẫn 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 無vô 瞋sân 。 於ư 有hữu 情tình 所sở 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 。 假giả 名danh 不bất 害hại 。 無vô 瞋sân 。 翻phiên 對đối 斷đoạn 物vật 命mạng 瞋sân 。 不bất 害hại 。 但đãn 違vi 損tổn 惱não 物vật 害hại 。 無vô 瞋sân 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 害hại 拔bạt 苦khổ 。 此thử 二nhị 麤thô 。 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 理lý 實thật 無vô 瞋sân 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 不bất 害hại 依y 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 假giả 立lập 。 為vi 顯hiển 慈từ 悲bi 二nhị 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 彼bỉ 二nhị 勝thắng 故cố 。 贅# 。 慚tàm 者giả 慚tàm 心tâm 。 故cố 云vân 依y 自tự 法pháp 力lực 。 愧quý 者giả 愧quý 人nhân 。 故cố 云vân 依y 世thế 間gian 力lực 。 二nhị 法pháp 俱câu 以dĩ 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 者giả 。 彼bỉ 二nhị 業nghiệp 用dụng 。 是thị 通thông 相tương/tướng 故cố 。 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 。 名danh 為vi 善thiện 根căn 。 以dĩ 彼bỉ 能năng 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。 輕khinh 安an 一nhất 法pháp 。 唯duy 定định 地địa 有hữu 。 欲dục 界giới 中trung 無vô 。 論luận 說thuyết 欲dục 界giới 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 猶do 闕khuyết 輕khinh 安an 。 名danh 不bất 定định 地địa 。 言ngôn 非phi 善thiện 根căn 。 非phi 遍biến 策sách 者giả 。 謂vị 信tín 等đẳng 六lục 法pháp 。 非phi 是thị 無vô 貪tham 瞋sân 癡si 之chi 善thiện 根căn 。 亦diệc 非phi 精tinh 進tấn 之chi 遍biến 策sách 。 故cố 不bất 依y 彼bỉ 。 立lập 不bất 放phóng 逸dật 。 言ngôn 簡giản 受thọ 蘊uẩn 捨xả 者giả 。 捨xả 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 捨xả 受thọ 。 二nhị 者giả 捨xả 行hành 。 而nhi 云vân 行hành 捨xả 者giả 。 行hành 蘊uẩn 中trung 捨xả 。 名danh 為vi 行hành 捨xả 。 又hựu 先tiên 有hữu 行hành 。 而nhi 後hậu 捨xả 故cố 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 為vi 行hành 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 為vi 捨xả 。 功công 用dụng 即tức 行hành 無vô 即tức 是thị 捨xả 。 故cố 以dĩ 為vi 性tánh 。 捨xả 義nghĩa 雖tuy 同đồng 。 蘊uẩn 有hữu 差sai 別biệt 。 性tánh 又hựu 不bất 同đồng 。 捨xả 受thọ 唯duy 無vô 記ký 。 行hành 捨xả 是thị 善thiện 性tánh 。 是thị 故cố 簡giản 之chi 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 此thử 十thập 一nhất 法pháp 。 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 。 捨xả 。 及cập 不bất 害hại 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 餘dư 八bát 是thị 實thật 。 相tương/tướng 用dụng 別biệt 故cố 。 謂vị 依y 精tinh 進tấn 三tam 根căn 四tứ 法pháp 。 假giả 立lập 行hành 捨xả 。 及cập 不bất 放phóng 逸dật 。 依y 無vô 瞋sân 善thiện 根căn 。 假giả 立lập 不bất 害hại 。 故cố 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 信tín 精tinh 進tấn 等đẳng 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 不bất 依y 他tha 立lập 。 是thị 故cố 彼bỉ 八bát 。 說thuyết 為vi 實thật 有hữu 。 四tứ 。 煩phiền 惱não 六lục 者giả 。 註chú 。 此thử 別biệt 標tiêu 章chương 。 下hạ 別biệt 列liệt 名danh 。 一nhất 貪tham 。 二nhị 瞋sân 。 三tam 慢mạn 。 四tứ 無vô 明minh 。 五ngũ 疑nghi 。 六lục 不bất 正chánh 見kiến 。 註chú 。 言ngôn 貪tham 者giả 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 。 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 貪tham 。 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 由do 愛ái 力lực 。 取thủ 蘊uẩn 生sanh 故cố 。 瞋sân 者giả 。 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 。 憎tăng 恚khuể 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 瞋sân 。 不bất 安an 隱ẩn 性tánh 。 惡ác 行hành 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 不bất 安an 者giả 。 心tâm 懷hoài 憎tăng 恚khuể 。 多đa 住trụ 苦khổ 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 安an 。 慢mạn 者giả 。 恃thị 己kỷ 於ư 他tha 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慢mạn 。 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 慢mạn 。 於ư 德đức 有hữu 德đức 。 心tâm 不bất 謙khiêm 下hạ 。 由do 此thử 死tử 生sanh 輪luân 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 受thọ 諸chư 苦khổ 故cố 。 無vô 明minh 者giả 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 。 迷mê 暗ám 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 癡si 。 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 雜tạp 染nhiễm 所sở 依y 者giả 。 由do 無vô 明minh 起khởi 癡si 邪tà 定định 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 能năng 招chiêu 後hậu 生sanh 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。 疑nghi 者giả 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 疑nghi 善thiện 品phẩm 為vi 業nghiệp 。 障chướng 善thiện 品phẩm 者giả 。 以dĩ 猶do 豫dự 故cố 善thiện 不bất 生sanh 也dã 。 惡ác 見kiến 者giả 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 。 顛điên 倒đảo 推thôi 度độ 。 染nhiễm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 善thiện 見kiến 。 招chiêu 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 盖# 惡ác 見kiến 者giả 。 多đa 受thọ 苦khổ 故cố 。 此thử 見kiến 有hữu 五ngũ 。 謂vị 身thân 。 邊biên 。 邪tà 。 見kiến 取thủ 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 也dã 。 此thử 六lục 。 即tức 俱câu 生sanh 。 若nhược 開khai 惡ác 見kiến 成thành 十thập 。 即tức 分phân 別biệt 惑hoặc 也dã 。 又hựu 十thập 惑hoặc 中trung 。 瞋sân 唯duy 不bất 善thiện 。 餘dư 九cửu 皆giai 通thông 有hữu 覆phú 不bất 善thiện 。 贅# 。 釋thích 六lục 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 謂vị 由do 愛ái 力lực 。 取thủ 蘊uẩn 生sanh 故cố 者giả 。 蘊uẩn 即tức 是thị 身thân 。 色sắc 受thọ 想tưởng 等đẳng 。 聚tụ 為vi 身thân 故cố 。 由do 貪tham 愛ái 力lực 。 五ngũ 蘊uẩn 身thân 生sanh 。 執chấp 身thân 為vi 我ngã 。 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 德đức 有hữu 德đức 者giả 。 意ý 含hàm 無vô 德đức 。 彼bỉ 德đức 自tự 無vô 。 我ngã 不bất 應ưng 慢mạn 。 無vô 德đức 尚thượng 爾nhĩ 。 德đức 可khả 慢mạn 乎hồ 。 故cố 慢mạn 有hữu 德đức 。 輪luân 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 或hoặc 謂vị 於ư 諸chư 德đức 中trung 。 而nhi 有hữu 德đức 者giả 。 不bất 謙khiêm 下hạ 彼bỉ 。 是thị 慢mạn 彼bỉ 義nghĩa 。 言ngôn 癡si 邪tà 定định 者giả 。 謂vị 蠢xuẩn 然nhiên 專chuyên 注chú 名danh 癡si 定định 。 不bất 順thuận 正chánh 理lý 名danh 邪tà 定định 。 皆giai 以dĩ 無vô 明minh 為vi 依y 。 以dĩ 顯hiển 正chánh 定định 明minh 記ký 為vi 依y 。 言ngôn 不bất 疑nghi 善thiện 品phẩm 者giả 。 餘dư 善thiện 心tâm 所sở 也dã 。 是thị 六lục 百bách 法pháp 中trung 不bất 錄lục 之chi 餘dư 善thiện 。 惡ác 見kiến 分phần/phân 五ngũ 者giả 。 唯duy 識thức 俗tục 詮thuyên 云vân 。 煩phiền 惱não 如như 稠trù 林lâm 。 故cố 有hữu 根căn 本bổn 枝chi 葉diệp 之chi 說thuyết 。 而nhi 立lập 為vi 根căn 隨tùy 二nhị 位vị 煩phiền 惱não 。 以dĩ 有hữu 根căn 故cố 。 能năng 生sanh 枝chi 葉diệp 。 根căn 有hữu 六lục 種chủng 。 或hoặc 開khai 為vi 十thập 。 隨tùy 有hữu 二nhị 十thập 。 更cánh 約ước 為vi 三tam 。 根căn 之chi 六lục 者giả 。 一nhất 貪tham 。 二nhị 瞋sân 。 三tam 癡si 。 四tứ 慢mạn 。 五ngũ 疑nghi 。 此thử 名danh 五ngũ 鈍độn 使sử 也dã 第đệ 六lục 惡ác 見kiến 。 若nhược 開khai 此thử 一nhất 。 又hựu 有hữu 五ngũ 名danh 。 一nhất 身thân 見kiến 。 二nhị 邊biên 見kiến 。 三tam 邪tà 見kiến 。 四tứ 見kiến 取thủ 。 五Ngũ 戒Giới 禁cấm 取thủ 。 此thử 名danh 五ngũ 利lợi 使sử 也dã 。 前tiền 名danh 鈍độn 者giả 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 頑ngoan 嚚ngân 無vô 決quyết 故cố 。 此thử 名danh 利lợi 者giả 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 果quả 決quyết 割cát 斷đoạn 故cố 。 十thập 皆giai 名danh 使sứ 者giả 。 為vi 心tâm 王vương 之chi 所sở 使sử 。 故cố 名danh 心tâm 所sở 使sử 。 此thử 六lục 下hạ 。 釋thích 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 者giả 。 互hỗ 相tương 影ảnh 略lược 。 若nhược 執chấp 六lục 唯duy 俱câu 生sanh 。 十thập 唯duy 分phân 別biệt 。 義nghĩa 乖quai 唯duy 識thức 。 故cố 論luận 云vân 。 如như 是thị 總tổng 別biệt 十thập 煩phiền 惱não 中trung 。 六Lục 通Thông 俱câu 生sanh 。 及cập 分phân 別biệt 起khởi 。 任nhậm 運vận 思tư 察sát 。 俱câu 得đắc 生sanh 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 。 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 。 要yếu 由do 惡ác 友hữu 。 及cập 邪tà 教giáo 力lực 。 自tự 審thẩm 思tư 察sát 。 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 謂vị 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 。 慢mạn 。 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 。 六lục 法pháp 。 通thông 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 。 彼bỉ 以dĩ 任nhậm 運vận 釋thích 俱câu 生sanh 。 思tư 察sát 釋thích 分phân 別biệt 。 故cố 云vân 俱câu 得đắc 生sanh 故cố 。 疑nghi 。 及cập 邪tà 見kiến 。 二nhị 取thủ 。 四tứ 法pháp 。 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 。 若nhược 以dĩ 此thử 六lục 即tức 俱câu 生sanh 者giả 。 疑nghi 唯duy 分phân 別biệt 。 餘dư 五ngũ 通thông 二nhị 。 是thị 故cố 相tương/tướng 乖quai 。 若nhược 六lục 俱câu 生sanh 中trung 。 影ảnh 略lược 分phân 別biệt 。 於ư 十thập 分phân 別biệt 中trung 。 影ảnh 略lược 俱câu 生sanh 。 此thử 義nghĩa 方phương 盡tận 。 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 。 註chú 。 此thử 別biệt 標tiêu 章chương 。 下hạ 別biệt 列liệt 名danh 。 一nhất 。 忿phẫn 。 二nhị 。 恨hận 。 三tam 。 惱não 。 四tứ 。 覆phú 。 五ngũ 。 誑cuống 。 六lục 。 諂siểm 。 七thất 。 憍kiêu 。 八bát 。 害hại 。 九cửu 。 嫉tật 。 十thập 。 慳san 。 十thập 一nhất 。 無vô 慚tàm 。 十thập 二nhị 。 無vô 愧quý 。 十thập 三tam 。 不bất 信tín 。 十thập 四tứ 。 懈giải 怠đãi 。 十thập 五ngũ 。 放phóng 逸dật 。 十thập 六lục 。 昏hôn 沉trầm 。 十thập 七thất 。 掉trạo 舉cử 。 十thập 八bát 。 失thất 念niệm 。 十thập 九cửu 。 不bất 正chánh 知tri 。 二nhị 十thập 。 散tán 亂loạn 。 註chú 。 言ngôn 忿phẫn 者giả 。 依y 對đối 現hiện 前tiền 不bất 饒nhiêu 益ích 境cảnh 憤phẫn 發phát 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 忿phẫn 。 執chấp 仗trượng 為vi 業nghiệp 。 執chấp 仗trượng 者giả 。 仗trượng 謂vị 器khí 仗trượng 。 謂vị 懷hoài 忿phẫn 者giả 。 多đa 發phát 暴bạo 惡ác 。 身thân 表biểu 業nghiệp 故cố 。 瞋sân 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 恨hận 者giả 。 由do 忿phẫn 為vi 先tiên 。 懷hoài 惡ác 不bất 捨xả 。 結kết 冤oan 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 恨hận 。 熱nhiệt 惱não 為vi 業nghiệp 。 熱nhiệt 惱não 者giả 。 謂vị 結kết 恨hận 者giả 。 不bất 能năng 含hàm 忍nhẫn 。 恆hằng 熱nhiệt 惱não 故cố 。 惱não 者giả 。 忿phẫn 狼lang 為vi 先tiên 。 追truy 觸xúc 暴bạo 熱nhiệt 。 恨hận 戾lệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 惱não 。 蛆thư 螫thích 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 追truy 觸xúc 等đẳng 義nghĩa 。 謂vị 追truy 往vãng 惡ác 。 觸xúc 現hiện 違vi 緣duyên 。 心tâm 便tiện 狠ngận 戾lệ 。 多đa 發phát 囂hiêu 暴bạo 。 兇hung 鄙bỉ 麤thô 言ngôn 。 蛆thư 螫thích 他tha 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 分phần/phân 也dã 。 覆phú 者giả 。 於ư 自tự 作tác 罪tội 。 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 。 隱ẩn 藏tàng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 覆phú 。 悔hối 惱não 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 悔hối 惱não 者giả 。 覆phú 罪tội 。 則tắc 後hậu 必tất 悔hối 惱não 。 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 貪tham 癡si 二nhị 分phần 。 若nhược 不bất 懼cụ 當đương 苦khổ 覆phú 罪tội 者giả 。 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 若nhược 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 。 覆phú 罪tội 者giả 。 貪tham 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 言ngôn 誑cuống 者giả 。 為vi 獲hoạch 利lợi 譽dự 。 矯kiểu 現hiện 有hữu 德đức 詭quỷ 詐trá 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 誑cuống 。 邪tà 命mạng 為vi 業nghiệp 。 謂vị 矯kiểu 誑cuống 者giả 。 心tâm 懷hoài 異dị 謀mưu 多đa 現hiện 不bất 實thật 。 邪tà 命mạng 事sự 故cố 。 此thử 貪tham 癡si 分phần/phân 諂siểm 者giả 謂vị 罔võng 他tha 故cố 。 矯kiểu 設thiết 異dị 儀nghi 。 諂siểm 曲khúc 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 諂siểm 。 教giáo 誨hối 為vi 業nghiệp 。 謂vị 諂siểm 曲khúc 者giả 。 為vi 罔võng 冐mạo 他tha 。 曲khúc 順thuận 時thời 宜nghi 。 矯kiểu 設thiết 方phương 便tiện 。 以dĩ 取thủ 他tha 意ý 。 或hoặc 藏tạng 己kỷ 失thất 。 不bất 任nhậm 師sư 友hữu 正chánh 教giáo 誨hối 故cố 。 亦diệc 貪tham 癡si 分phần/phân 也dã 。 憍kiêu 者giả 。 於ư 自tự 盛thịnh 事sự 。 深thâm 生sanh 染nhiễm 著trước 。 醉túy 傲ngạo 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 憍kiêu 。 染nhiễm 依y 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 染nhiễm 依y 義nghĩa 者giả 。 憍kiêu 醉túy 。 則tắc 生sanh 長trưởng 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。 此thử 貪tham 分phần/phân 也dã 。 不bất 憍kiêu 者giả 。 即tức 無vô 貪tham 也dã 。 害hại 者giả 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 心tâm 無vô 悲bi 愍mẫn 。 損tổn 惱não 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 害hại 。 逼bức 惱não 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 逼bức 惱não 之chi 義nghĩa 。 有hữu 害hại 者giả 。 逼bức 惱não 他tha 故cố 。 瞋sân 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 若nhược 論luận 害hại 與dữ 瞋sân 之chi 別biệt 義nghĩa 者giả 。 害hại 障chướng 不bất 害hại 。 正chánh 障chướng 於ư 悲bi 。 瞋sân 障chướng 無vô 瞋sân 。 正chánh 障chướng 於ư 慈từ 。 又hựu 瞋sân 能năng 斷đoạn 命mạng 。 害hại 但đãn 損tổn 他tha 。 此thử 差sai 別biệt 也dã 。 言ngôn 嫉tật 者giả 。 殉# 自tự 名danh 利lợi 。 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 。 妬đố 忌kỵ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 嫉tật 。 憂ưu 慼thích 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 憂ưu 慼thích 義nghĩa 者giả 。 嫉tật 者giả 聞văn 見kiến 他tha 榮vinh 。 深thâm 懷hoài 憂ưu 慼thích 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 亦diệc 瞋sân 分phân 為vi 體thể 。 言ngôn 慳san 者giả 。 躭đam 著trước 法Pháp 財tài 。 不bất 能năng 慧tuệ 捨xả 。 秘bí 恡lận 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慳san 。 鄙bỉ 畜súc 為vi 業nghiệp 。 亦diệc 貪tham 分phần/phân 也dã 。 無vô 慚tàm 者giả 。 不bất 顧cố 自tự 法pháp 。 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 於ư 慚tàm 。 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 不bất 顧cố 者giả 。 謂vị 於ư 自tự 法pháp 。 無vô 所sở 顧cố 者giả 。 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 。 不bất 耻sỉ 過quá 惡ác 。 能năng 障chướng 礙ngại 慚tàm 。 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 故cố 。 無vô 愧quý 者giả 。 不bất 顧cố 世thế 間gian 。 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 愧quý 。 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 不bất 顧cố 世thế 間gian 等đẳng 義nghĩa 者giả 。 謂vị 於ư 世thế 間gian 無vô 所sở 顧cố 者giả 。 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 。 不bất 耻sỉ 過quá 非phi 。 能năng 障chướng 於ư 愧quý 。 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 故cố 。 言ngôn 不bất 信tín 者giả 。 於ư 實thật 德đức 能năng 。 不bất 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 心tâm 穢uế 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 淨tịnh 心tâm 。 墮đọa 依y 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 墮đọa 依y 者giả 。 不bất 信tín 之chi 者giả 。 多đa 懈giải 怠đãi 故cố 。 言ngôn 懈giải 怠đãi 者giả 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 。 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 。 懶lãn 墮đọa 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 精tinh 進tấn 。 增tăng 染nhiễm 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 增tăng 染nhiễm 者giả 。 以dĩ 懈giải 怠đãi 者giả 。 滋tư 長trưởng 染nhiễm 故cố 。 言ngôn 放phóng 逸dật 者giả 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 。 不bất 能năng 防phòng 修tu 。 縱túng/tung 蕩đãng 為vi 性tánh 。 障chướng 不bất 放phóng 逸dật 。 增tăng 惡ác 損tổn 善thiện 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 此thử 放phóng 逸dật 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 曰viết 。 懈giải 怠đãi 三tam 根căn 。 不bất 能năng 防phòng 修tu 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 法pháp 。 總tổng 名danh 放phóng 逸dật 。 離ly 上thượng 四tứ 法pháp 。 別biệt 無vô 體thể 性tánh 。 或hoặc 曰viết 。 彼bỉ 慢mạn 疑nghi 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 此thử 能năng 。 何hà 不bất 依y 立lập 。 曰viết 慢mạn 等đẳng 方phương 四tứ 。 勢thế 用dụng 微vi 劣liệt 。 故cố 不bất 依y 立lập 。 此thử 之chi 四tứ 法pháp 。 偏thiên 何hà 勝thắng 餘dư 慢mạn 等đẳng 。 曰viết 障chướng 三tam 善thiện 根căn 。 障chướng 遍biến 策sách 故cố 。 餘dư 無vô 此thử 能năng 。 所sở 以dĩ 不bất 勝thắng 。 言ngôn 惛hôn 沉trầm 者giả 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 。 無vô 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 能năng 障chướng 輕khinh 安an 毗Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 為vi 業nghiệp 。 或hoặc 曰viết 。 惛hôn 沉trầm 與dữ 癡si 何hà 別biệt 。 曰viết 。 癡si 於ư 境cảnh 迷mê 暗ám 為vi 相tương/tướng 。 正chánh 障chướng 無vô 癡si 。 而nhi 非phi 瞢măng 重trọng/trùng 。 惛hôn 沉trầm 於ư 境cảnh 瞢măng 重trọng/trùng 為vi 相tương/tướng 。 正chánh 障chướng 輕khinh 安an 。 而nhi 非phi 迷mê 暗ám 。 故cố 二nhị 不bất 同đồng 。 言ngôn 掉trạo 舉cử 者giả 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 行hành 捨xả 奢xa 麼ma 他tha 為vi 業nghiệp 。 失thất 念niệm 者giả 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 。 不bất 能năng 明minh 記ký 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 念niệm 。 散tán 亂loạn 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 散tán 亂loạn 所sở 依y 者giả 。 失thất 念niệm 。 則tắc 心tâm 散tán 亂loạn 故cố 。 此thử 失thất 念niệm 者giả 。 有hữu 云vân 念niệm 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 應ưng 念niệm 故cố 。 有hữu 云vân 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 癡si 令linh 念niệm 失thất 。 故cố 名danh 失thất 念niệm 。 有hữu 云vân 俱câu 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 由do 前tiền 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 不bất 正chánh 知tri 者giả 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 謬mậu 解giải 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 知tri 。 毀hủy 犯phạm 為vi 業nghiệp 。 毀hủy 犯phạm 業nghiệp 者giả 。 不bất 正chánh 知tri 者giả 。 多đa 毀hủy 犯phạm 故cố 。 此thử 法pháp 或hoặc 云vân 慧tuệ 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 應ưng 慧tuệ 故cố 。 或hoặc 云vân 癡si 一nhất 分phần/phân 懾nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 令linh 知tri 不bất 正chánh 。 名danh 不bất 正chánh 知tri 。 有hữu 云vân 俱câu 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 由do 前tiền 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 散tán 亂loạn 者giả 。 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 定định 。 惡ác 慧tuệ 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 惡ác 慧tuệ 所sở 依y 者giả 。 謂vị 散tán 亂loạn 者giả 。 發phát 惡ác 慧tuệ 故cố 。 或hoặc 曰viết 散tán 亂loạn 掉trạo 舉cử 何hà 別biệt 。 曰viết 。 散tán 亂loạn 令linh 心tâm 易dị 緣duyên 。 掉trạo 舉cử 令linh 心tâm 易dị 解giải 。 是thị 所sở 別biệt 相tướng 。 前tiền 云vân 隨tùy 其kỳ 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 者giả 。 義nghĩa 現hiện 此thử 耳nhĩ 。 蓋cái 忿phẫn 恨hận 等đẳng 十thập 。 并tinh 失thất 念niệm 。 不bất 正chánh 知tri 。 放phóng 逸dật 。 此thử 十thập 三tam 法pháp 。 乃nãi 根căn 本bổn 家gia 差sai 別biệt 分phần/phân 位vị 也dã 。 若nhược 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 掉trạo 舉cử 。 惛hôn 沉trầm 。 散tán 亂loạn 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 此thử 之chi 七thất 法pháp 乃nãi 根căn 本bổn 家gia 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 或hoặc 云vân 此thử 七thất 既ký 別biệt 有hữu 體thể 。 何hà 名danh 等đẳng 流lưu 。 曰viết 根căn 本bổn 為vi 因nhân 。 此thử 方phương 生sanh 故cố 。 名danh 等đẳng 流lưu 也dã 。 贅# 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 此thử 二nhị 十thập 種chủng 。 類loại 別biệt 有hữu 三tam 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 十thập 。 各các 別biệt 起khởi 故cố 。 名danh 小tiểu 隨tùy 煩phiền 惱não 。 無vô 慚tàm 等đẳng 二nhị 。 遍biến 不bất 善thiện 故cố 。 名danh 中trung 隨tùy 煩phiền 惱não 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 八bát 。 徧biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 名danh 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 小tiểu 隨tùy 中trung 。 忿phẫn 依y 現hiện 境cảnh 。 執chấp 仗trượng 以dĩ 身thân 表biểu 之chi 。 恨hận 懷hoài 先tiên 惡ác 。 結kết 冤oan 而nhi 熱nhiệt 惱não 為vi 業nghiệp 。 惱não 追truy 忿phẫn 恨hận 之chi 往vãng 惡ác 。 或hoặc 觸xúc 現hiện 在tại 之chi 違vi 緣duyên 。 即tức 以dĩ 凶hung 言ngôn 轉chuyển 施thí 諫gián 者giả 。 害hại 者giả 於ư 他tha 逼bức 惱não 。 心tâm 無vô 悲bi 愍mẫn 。 嫉tật 者giả 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 。 性tánh 恆hằng 忌kỵ 妬đố 。 雖tuy 皆giai 以dĩ 嗔sân 為vi 性tánh 。 業nghiệp 用dụng 有hữu 異dị 。 故cố 分phân 為vi 五ngũ 。 覆phú 者giả 。 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 。 貪tham 也dã 。 藏tàng 隱ẩn 自tự 罪tội 。 癡si 也dã 。 誑cuống 者giả 。 為vi 獲hoạch 利lợi 譽dự 。 亦diệc 貪tham 。 矯kiểu 現hiện 有hữu 德đức 。 曰viết 癡si 。 諂siểm 者giả 。 曲khúc 順thuận 時thời 宜nghi 為vì 貪tham 。 不bất 任nhậm 教giáo 誨hối 為vi 癡si 。 雖tuy 皆giai 以dĩ 貪tham 癡si 為vi 性tánh 。 而nhi 各các 有hữu 異dị 。 又hựu 分phân 為vi 三tam 。 憍kiêu 者giả 。 染nhiễm 著trước 盛thịnh 事sự 。 唯duy 是thị 貪tham 分phần/phân 。 性tánh 自tự 醉túy 傲ngạo 。 有hữu 可khả 恃thị 故cố 。 慳san 者giả 。 躭đam 著trước 財tài 法pháp 。 亦diệc 唯duy 貪tham 分phần/phân 。 性tánh 自tự 秘bí 恡lận 。 畜súc 不bất 捨xả 故cố 。 雖tuy 皆giai 以dĩ 貪tham 為vi 性tánh 。 而nhi 於ư 所sở 恃thị 。 不bất 捨xả 。 有hữu 異dị 。 故cố 分phân 為vi 二nhị 。 已dĩ 上thượng 小tiểu 隨tùy 。 互hỗ 取thủ 三tam 不bất 善thiện 根căn 為vi 體thể 。 故cố 云vân 假giả 立lập 。 中trung 隨tùy 二nhị 者giả 。 翻phiên 善thiện 為vi 不bất 善thiện 也dã 。 以dĩ 善thiện 所sở 中trung 慚tàm 者giả 漸tiệm 心tâm 。 愧quý 者giả 愧quý 人nhân 。 故cố 無vô 慚tàm 者giả 。 不bất 顧cố 自tự 法pháp 。 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 。 無vô 愧quý 者giả 。 不bất 顧cố 世thế 間gian 。 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 。 以dĩ 有hữu 無vô 慚tàm 。 必tất 有hữu 無vô 愧quý 。 乃nãi 自tự 類loại 俱câu 起khởi 也dã 。 大đại 隨tùy 中trung 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 惛hôn 沉trầm 。 掉trạo 舉cử 。 此thử 五ngũ 翻phiên 善thiện 品phẩm 中trung 。 信tín 。 與dữ 精tinh 進tấn 。 及cập 不bất 放phóng 逸dật 。 輕khinh 安an 。 行hành 捨xả 。 五ngũ 善thiện 心tâm 所sở 以dĩ 此thử 唯duy 染nhiễm 。 彼bỉ 唯duy 淨tịnh 故cố 。 失thất 念niệm 。 散tán 亂loạn 。 翻phiên 入nhập 別biệt 境cảnh 念niệm 定định 淨tịnh 分phần/phân 。 又hựu 不bất 正chánh 知tri 。 亦diệc 翻phiên 別biệt 境cảnh 慧tuệ 淨tịnh 分phần/phân 故cố 。 以dĩ 別biệt 境cảnh 中trung 。 具cụ 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 應ưng 知tri 此thử 八bát 。 放phóng 逸dật 。 失thất 念niệm 。 及cập 不bất 正chánh 知tri 。 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 分phần/phân 位vị 性tánh 故cố 。 餘dư 五ngũ 是thị 實thật 。 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 散tán 亂loạn 令linh 心tâm 易dị 緣duyên 者giả 。 心tâm 遊du 於ư 境cảnh 也dã 。 掉trạo 舉cử 令linh 心tâm 易dị 解giải 者giả 。 境cảnh 現hiện 於ư 心tâm 也dã 。 又hựu 云vân 易dị 解giải 從tùng 心tâm 。 易dị 緣duyên 從tùng 境cảnh 。 是thị 二nhị 別biệt 義nghĩa 。 言ngôn 差sai 別biệt 分phần/phân 位vị 者giả 。 無vô 體thể 假giả 立lập 也dã 。 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 者giả 。 有hữu 體thể 同đồng 類loại 也dã 。 六lục 。 不bất 定định 四tứ 者giả 。 註chú 。 此thử 別biệt 標tiêu 。 下hạ 列liệt 名danh 。 一nhất 。 睡thụy 眠miên 。 二nhị 。 惡ác 作tác 。 三tam 。 尋tầm 。 四tứ 。 伺tứ 。 註chú 。 言ngôn 睡thụy 眠miên 者giả 。 令linh 身thân 不bất 自tự 在tại 。 昧muội 略lược 為vi 性tánh 。 障chướng 觀quán 為vi 業nghiệp (# 觀quán 即tức 毗Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na )# 。 謂vị 睡thụy 眠miên 位vị 。 身thân 不bất 自tự 在tại 。 心tâm 極cực 暗ám 劣liệt 。 一nhất 門môn 轉chuyển 故cố 。 昧muội 簡giản 在tại 定định 。 略lược 別biệt 寤ngụ 時thời 。 令linh 顯hiển 睡thụy 眠miên 。 非phi 無vô 體thể 用dụng 。 有hữu 無vô 心tâm 位vị 。 假giả 立lập 此thử 名danh 。 如như 餘dư 盖# 纏triền 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 惡ác 作tác 者giả 。 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 。 追truy 悔hối 為vi 性tánh 。 障chướng 止chỉ 為vi 業nghiệp (# 止chỉ 即tức 奢xa 麼ma 他tha )# 。 此thử 即tức 於ư 果quả 。 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 先tiên 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 。 後hậu 方phương 追truy 悔hối 故cố 。 悔hối 先tiên 不bất 作tác 。 亦diệc 惡ác 作tác 攝nhiếp 。 如như 追truy 悔hối 言ngôn 。 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 事sự 業nghiệp 。 是thị 我ngã 惡ác 作tác 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 與dữ 餘dư 心tâm 所sở 。 行hành 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 隨tùy 癡si 相tương/tướng 說thuyết 。 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 言ngôn 尋tầm 伺tứ 者giả 。 尋tầm 謂vị 尋tầm 求cầu 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 。 麤thô 轉chuyển 為vi 性tánh 。 伺tứ 謂vị 伺tứ 察sát 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 。 細tế 轉chuyển 為vi 性tánh 。 二nhị 法pháp 業nghiệp 用dụng 。 俱câu 以dĩ 安an 不bất 安an 住trụ 。 身thân 心tâm 分phần/phân 位vị 。 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 意ý 言ngôn 境cảnh 者giả 。 意ý 所sở 取thủ 境cảnh 。 多đa 依y 名danh 言ngôn 。 名danh 意ý 言ngôn 境cảnh 。 或hoặc 曰viết 尋tầm 伺tứ 二nhị 法pháp 。 為vi 假giả 為vi 實thật 。 曰viết 。 並tịnh 用dụng 思tư 之chi 與dữ 慧tuệ 。 各các 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 若nhược 令linh 心tâm 安an 。 即tức 是thị 思tư 分phần/phân 。 令linh 心tâm 不bất 安an 。 即tức 是thị 慧tuệ 分phần/phân 蓋cái 思tư 者giả 徐từ 而nhi 細tế 故cố 。 慧tuệ 則tắc 急cấp 而nhi 麤thô 故cố 。 是thị 知tri 令linh 安an 。 則tắc 用dụng 思tư 無vô 慧tuệ 。 不bất 安an 。 則tắc 用dụng 慧tuệ 無vô 思tư 。 若nhược 通thông 照chiếu 大đại 師sư 。 釋thích 有hữu 兼kiêm 正chánh 。 若nhược 正chánh 用dụng 思tư 。 則tắc 急cấp 慧tuệ 隨tùy 思tư 。 能năng 令linh 心tâm 安an 。 若nhược 正chánh 用dụng 慧tuệ 。 則tắc 徐từ 思tư 隨tùy 慧tuệ 。 亦diệc 令linh 不bất 安an 。 是thị 其kỳ 並tịnh 用dụng 也dã 。 贅# 。 一nhất 門môn 轉chuyển 者giả 。 意ý 識thức 有hữu 明minh 了liễu 暗ám 劣liệt 二nhị 門môn 。 此thử 無vô 明minh 了liễu 。 故cố 云vân 一nhất 門môn 。 昧muội 簡giản 在tại 定định 者giả 。 定định 心tâm 一nhất 境cảnh 。 略lược 而nhi 不bất 昧muội 。 以dĩ 顯hiển 睡thụy 眠miên 。 性tánh 闇ám 昧muội 故cố 。 略lược 別biệt 窹# 時thời 者giả 。 窹# 時thời 廣quảng 緣duyên 。 不bất 得đắc 稱xưng 略lược 。 以dĩ 顯hiển 睡thụy 眠miên 性tánh 是thị 忽hốt 略lược 。 故cố 云vân 。 令linh 顯hiển 睡thụy 眠miên 。 非phi 無vô 體thể 用dụng 。 有hữu 無vô 心tâm 位vị 。 假giả 說thuyết 此thử 名danh 者giả 。 謂vị 有hữu 五ngũ 無vô 心tâm 之chi 睡thụy 眠miên 位vị 。 依y 此thử 假giả 立lập 。 非phi 實thật 睡thụy 眠miên 。 以dĩ 彼bỉ 無vô 心tâm 。 此thử 有hữu 心tâm 故cố 。 有hữu 體thể 用dụng 故cố 。 如như 餘dư 盖# 纏triền 。 心tâm 相tương 應ứng 故cố 者giả 。 葢# 有hữu 五ngũ 葢# 。 瑜du 伽già 頌tụng 云vân 。 葢# 謂vị 貪tham 欲dục 葢# 。 及cập 與dữ 瞋sân 恚khuể 葢# 。 惛hôn 沉trầm 睡thụy 眠miên 葢# 。 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 葢# 。 第đệ 五ngũ 是thị 疑nghi 葢# 。 纏triền 有hữu 八bát 纏triền 十thập 纏triền 俱câu 舍xá 云vân 。 纏triền 八bát 無vô 慚tàm 愧quý 。 嫉tật 慳san 并tinh 悔hối 眠miên 。 及cập 掉trạo 舉cử 惛hôn 沉trầm 。 或hoặc 十thập 加gia 忿phẫn 覆phú 。 言ngôn 隨tùy 癡si 相tương/tướng 說thuyết 。 名danh 世thế 俗tục 有hữu 者giả 謂vị 此thử 悔hối 眠miên 。 與dữ 無vô 明minh 俱câu 。 體thể 非phi 無vô 明minh 。 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 而nhi 實thật 各các 別biệt 有hữu 自tự 體thể 故cố 。 豈khởi 即tức 世thế 俗tục 。 假giả 無vô 自tự 體thể 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 法pháp 。 釋thích 義nghĩa 如như 文văn 。 第đệ 三tam 。 色sắc 法pháp 。 略lược 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 註chú 。 言ngôn 色sắc 者giả 。 有hữu 質chất 礙ngại 之chi 色sắc 。 有hữu 顏nhan 色sắc 之chi 色sắc 。 所sở 依y 之chi 根căn 唯duy 五ngũ 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 則tắc 六lục 。 即tức 二nhị 所sở 現hiện 影ảnh 。 此thử 別biệt 標tiêu 章chương 。 下hạ 別biệt 列liệt 名danh 。 贅# 。 形hình 等đẳng 為vi 質chất 礙ngại 。 青thanh 等đẳng 為vi 顏nhan 色sắc 。 色sắc 之chi 一nhất 字tự 。 根căn 塵trần 總tổng 名danh 。 聲thanh 香hương 味vị 等đẳng 。 俱câu 名danh 色sắc 故cố 。 故cố 說thuyết 根căn 境cảnh 共cộng 十thập 一nhất 種chủng 。 是thị 心tâm 心tâm 所sở 所sở 現hiện 影ảnh 故cố 。 一nhất 。 眼nhãn 。 二nhị 。 耳nhĩ 。 三tam 。 鼻tị 。 四tứ 。 舌thiệt 。 五ngũ 。 身thân 。 六lục 。 色sắc 。 七thất 。 聲thanh 。 八bát 。 香hương 。 九cửu 。 味vị 。 十thập 。 觸xúc 。 十thập 一nhất 。 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 。 註chú 。 言ngôn 一nhất 眼nhãn 者giả 照chiếu 囑chúc 之chi 義nghĩa 。 梵Phạm 云vân 斫chước 芻sô 。 此thử 翻phiên 行hành 盡tận 。 眼nhãn 能năng 行hành 盡tận 諸chư 色sắc 境cảnh 故cố 。 是thị 名danh 行hành 盡tận 。 翻phiên 為vi 眼nhãn 者giả 。 體thể 用dụng 相tương 當đương 。 依y 唐đường 言ngôn 也dã 。 二nhị 耳nhĩ 者giả 能năng 聞văn 之chi 義nghĩa 。 梵Phạm 云vân 莎sa 嚕rô 多đa 羅la 戍thú 縷lũ 多đa 。 此thử 翻phiên 能năng 聞văn 聲thanh 。 數sác 數sác 聞văn 此thử 聲thanh 。 至chí 可khả 能năng 聞văn 處xứ 。 翻phiên 為vi 耳nhĩ 者giả 。 體thể 用dụng 相tương 當đương 。 依y 唐đường 言ngôn 也dã 。 三tam 鼻tị 者giả 。 能năng 齅khứu 之chi 義nghĩa 。 梵Phạm 云vân 伽già 羅la 尼ni 羯yết 羅la 拏noa 。 此thử 云vân 能năng 齅khứu 。 齅khứu 香hương 臭xú 故cố 。 數sác 數sác 由do 此thử 能năng 齅khứu 香hương 臭xú 故cố 。 翻phiên 為vi 鼻tị 者giả 。 體thể 用dụng 兼kiêm 之chi 。 依y 唐đường 言ngôn 也dã 。 四tứ 舌thiệt 者giả 。 能năng 嘗thường 義nghĩa 。 梵Phạm 云vân 舐thỉ 若nhược 時thời 吃cật 縛phược 。 此thử 云vân 能năng 嘗thường 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 能năng 除trừ 饑cơ 渴khát 。 數số 發phát 言ngôn 論luận 。 表biểu 彰chương 呼hô 召triệu 。 謂vị 之chi 舌thiệt 也dã 。 通thông 於ư 勝thắng 義nghĩa 世thế 俗tục 二nhị 義nghĩa 。 翻phiên 為vi 舌thiệt 者giả 。 亦diệc 兼kiêm 體thể 用dụng 。 依y 唐đường 言ngôn 也dã 。 五ngũ 身thân 者giả 。 積tích 聚tụ 依y 止chỉ 二nhị 義nghĩa 名danh 身thân 。 謂vị 積tích 聚tụ 大đại 造tạo 。 諸chư 根căn 依y 止chỉ 。 梵Phạm 云vân 迦ca 耶da 。 此thử 翻phiên 為vi 積tích 聚tụ 身thân 根căn 。 為vi 彼bỉ 多đa 法pháp 依y 止chỉ 。 諸chư 根căn 所sở 隨tùy 。 周chu 遍biến 積tích 聚tụ 。 故cố 名danh 為vi 身thân 。 翻phiên 為vi 身thân 者giả 體thể 義nghĩa 相tương 當đương 。 依y 唐đường 言ngôn 也dã 。 體thể 即tức 是thị 根căn 。 此thử 五ngũ 言ngôn 根căn 者giả 。 皆giai 有hữu 出xuất 生sanh 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 則tắc 以dĩ 能năng 造tạo 所sở 造tạo 八bát 法pháp 為vi 體thể 。 乃nãi 識thức 所sở 依y 之chi 根căn 也dã 。 贅# 。 體thể 用dụng 相tương 當đương 者giả 。 體thể 即tức 勝thắng 義nghĩa 。 與dữ 浮phù 塵trần 根căn 。 用dụng 即tức 照chiếu 境cảnh 。 與dữ 對đối 境cảnh 義nghĩa 。 故cố 謂vị 眼nhãn 如như 蒲bồ 桃đào 朵đóa 。 耳nhĩ 如như 新tân 捲quyển 葉diệp 。 鼻tị 如như 雙song 垂thùy 爪trảo 。 舌thiệt 如như 初sơ 偃yển 月nguyệt 。 身thân 如như 腰yêu 皷cổ 𣞙tảng 。 此thử 明minh 浮phù 塵trần 五ngũ 根căn 體thể 相tướng 也dã 。 眼nhãn 能năng 照chiếu 矚chú 。 耳nhĩ 為vi 能năng 聞văn 。 鼻tị 為vi 能năng 齅khứu 。 舌thiệt 為vi 能năng 嘗thường 。 身thân 為vi 積tích 聚tụ 依y 止chỉ 之chi 能năng 觸xúc 。 此thử 明minh 勝thắng 義nghĩa 五ngũ 根căn 義nghĩa 用dụng 也dã 。 有hữu 如như 是thị 體thể 。 發phát 如như 是thị 用dụng 。 故cố 云vân 。 體thể 用dụng 相tương 當đương 依y 唐đường 言ngôn 也dã 。 註chú 。 言ngôn 六lục 色sắc 者giả 。 眼nhãn 所sở 取thủ 故cố 。 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 種chủng 。 謂vị 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 白bạch (# 此thử 四tứ 實thật )# 。 長trường/trưởng 。 短đoản 。 方phương 。 圓viên 。 麤thô 。 細tế 。 高cao 。 低đê (# 此thử 相tướng 狀trạng 假giả )# 。 正chánh 。 不bất 正chánh 。 光quang 。 影ảnh 。 明minh 。 暗ám 。 煙yên 。 塵trần 。 雲vân 。 霧vụ 。 逈huýnh 色sắc 。 表biểu 色sắc 。 空không 一nhất 顯hiển 色sắc (# 此thử 分phần/phân 位vị 假giả )# 。 此thử 皆giai 方phương 處xứ 示thị 現hiện 義nghĩa 。 顏nhan 色sắc 之chi 色sắc 也dã 。 對đối 眼nhãn 識thức 故cố 。 質chất 礙ngại 名danh 色sắc 。 乃nãi 色sắc 之chi 總tổng 名danh 耳nhĩ 。 言ngôn 七thất 聲thanh 者giả 。 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 耳nhĩ 根căn 所sở 取thủ 義nghĩa 故cố 。 總tổng 有hữu 五ngũ 因nhân 。 攝nhiếp 十thập 二nhị 種chủng 聲thanh 。 五ngũ 因nhân 者giả 。 一nhất 相tương/tướng 故cố 。 即tức 耳nhĩ 根căn 所sở 取thủ 義nghĩa 。 此thử 一nhất 為vi 總tổng 。 餘dư 四tứ 為vi 別biệt 。 二nhị 損tổn 益ích 故cố 者giả 。 立lập 初sơ 三tam 種chủng 聲thanh 。 云vân 可khả 意ý 聲thanh (# 是thị 益ích )# 。 不bất 可khả 意ý 聲thanh (# 是thị 損tổn )# 。 俱câu 相tương 違vi 聲thanh (# 通thông 二nhị )# 。 三tam 因nhân 差sai 別biệt 故cố 者giả 。 攝nhiếp 次thứ 三tam 種chủng 。 謂vị 因nhân 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 聲thanh (# 語ngữ 等đẳng )# 。 因nhân 不bất 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 聲thanh (# 樹thụ 等đẳng 聲thanh )# 。 因nhân 俱câu 大đại 種chủng 聲thanh (# 手thủ 鼓cổ 等đẳng 聲thanh )# 。 四tứ 說thuyết 差sai 別biệt 攝nhiếp 三tam 者giả 。 有hữu 世thế 所sở 共cộng 成thành 聲thanh 。 謂vị 世thế 俗tục 語ngữ 所sở 攝nhiếp 。 成thành 所sở 引dẫn 聲thanh 者giả 。 謂vị 諸chư 聖thánh 所sở 說thuyết 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 聲thanh 者giả 。 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 。 五ngũ 言ngôn 差sai 別biệt 攝nhiếp 三tam 者giả 。 聖thánh 言ngôn 量lượng 所sở 攝nhiếp 聲thanh 。 即tức 八bát 種chủng 聖thánh 語ngữ 。 聖thánh 正chánh 也dã 。 此thử 八bát 種chủng 語ngữ 。 不bất 出xuất 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 該cai 於ư 六lục 根căn 。 以dĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 皆giai 覺giác 故cố 。 如như 應ưng 答đáp 於ư 人nhân 。 第đệ 一nhất 見kiến 。 則tắc 言ngôn 見kiến 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 知tri 。 則tắc 言ngôn 知tri 。 若nhược 不bất 見kiến 。 言ngôn 不bất 見kiến 。 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 不bất 知tri 。 言ngôn 不bất 知tri 。 斯tư 聖thánh 語ngữ 矣hĩ 。 若nhược 第đệ 一nhất 見kiến 。 言ngôn 不bất 見kiến 。 不bất 見kiến 。 言ngôn 見kiến 。 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 不bất 知tri 。 言ngôn 知tri 。 此thử 亦diệc 八bát 種chủng 非phi 聖thánh 言ngôn 矣hĩ 。 華hoa 嚴nghiêm 鈔sao 。 唯duy 十thập 一nhất 種chủng 。 以dĩ 唯duy 識thức 加gia 響hưởng 以dĩ 成thành 十thập 二nhị 。 更cánh 俟sĩ 參tham 考khảo 。 言ngôn 八bát 香hương 者giả 。 乃nãi 鼻tị 之chi 所sở 取thủ 。 可khả 齅khứu 義nghĩa 故cố 。 總tổng 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 好hảo/hiếu 香hương 。 惡ác 香hương 。 平bình 等đẳng 香hương 。 俱câu 生sanh 香hương 。 和hòa 合hợp 香hương 。 變biến 易dị 香hương 也dã 。 九cửu 味vị 者giả 。 舌thiệt 之chi 所sở 取thủ 。 可khả 嘗thường 義nghĩa 故cố 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 謂vị 苦khổ 。 酸toan 。 甘cam 。 辛tân 。 醎hàm 。 淡đạm 。 可khả 意ý 。 不bất 可khả 意ý 。 俱câu 相tương 違vi 。 俱câu 生sanh 。 和hòa 合hợp 。 變biến 異dị 也dã 。 言ngôn 十thập 觸xúc 者giả 。 身thân 之chi 所sở 取thủ 。 可khả 觸xúc 之chi 義nghĩa 。 故cố 名danh 為vi 觸xúc 。 有hữu 二nhị 十thập 六lục 種chủng 。 謂vị 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 輕khinh 。 重trọng/trùng 。 澁sáp 。 滑hoạt 。 緩hoãn 。 急cấp 。 冷lãnh 。 暖noãn 。 硬ngạnh 。 輭nhuyễn 。 饑cơ 。 渴khát 。 飽bão 。 力lực 。 劣liệt 。 悶muộn 。 癢dạng 。 粘niêm 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 瘦sấu 。 是thị 也dã 。 初sơ 四tứ 乃nãi 實thật 。 餘dư 皆giai 依y 四tứ 大đại 假giả 立lập 。 或hoặc 曰viết 。 餘dư 既ký 是thị 假giả 。 身thân 識thức 何hà 緣duyên 。 曰viết 。 即tức 實thật 緣duyên 故cố 。 既ký 即tức 實thật 緣duyên 。 何hà 知tri 輕khinh 等đẳng 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 。 分phân 別biệt 之chi 也dã 。 贅# 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 四tứ 為vi 實thật 者giả 。 析tích 至chí 極cực 微vi 。 色sắc 不bất 改cải 故cố 。 長trường 短đoản 等đẳng 八bát 。 相tướng 狀trạng 假giả 者giả 。 析tích 至chí 極cực 微vi 。 無vô 相tướng 狀trạng 故cố 。 正chánh 不bất 正chánh 等đẳng 十thập 三tam 種chủng 色sắc 。 分phần/phân 位vị 假giả 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 諸chư 法pháp 。 隨tùy 方phương 變biến 故cố 。 總tổng 有hữu 五ngũ 因nhân 者giả 。 因nhân 聲thanh 而nhi 顯hiển 五ngũ 處xứ 差sai 別biệt 。 攝nhiếp 十thập 二nhị 種chủng 聲thanh 。 一nhất 相tương/tướng 故cố 者giả 。 因nhân 聲thanh 而nhi 有hữu 耳nhĩ 所sở 取thủ 相tương/tướng 。 說thuyết 之chi 為vi 總tổng 。 故cố 後hậu 四tứ 種chủng 皆giai 是thị 聲thanh 相tương/tướng 。 二nhị 損tổn 益ích 故cố 者giả 。 由do 取thủ 聲thanh 相tương/tướng 。 令linh 人nhân 苦khổ 樂lạc 。 名danh 為vi 損tổn 益ích 。 若nhược 於ư 聲thanh 相tương/tướng 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 名danh 俱câu 相tương 違vi 。 三tam 因nhân 差sai 別biệt 故cố 者giả 。 由do 取thủ 聲thanh 相tương/tướng 。 知tri 執chấp 受thọ 等đẳng 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 第đệ 八bát 識thức 。 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 根căn 身thân 。 故cố 諸chư 有hữu 情tình 聲thanh 。 名danh 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 。 四tứ 說thuyết 差sai 別biệt 。 五ngũ 言ngôn 差sai 別biệt 者giả 。 由do 取thủ 聲thanh 相tương/tướng 。 知tri 說thuyết 差sai 別biệt 。 及cập 言ngôn 差sai 別biệt 。 問vấn 。 言ngôn 說thuyết 何hà 異dị 。 答đáp 。 直trực 言ngôn 曰viết 言ngôn 。 釋thích 義nghĩa 曰viết 說thuyết 。 又hựu 一nhất 字tự 一nhất 名danh 為vi 言ngôn 。 多đa 字tự 多đa 名danh 為vi 說thuyết 。 是thị 二nhị 別biệt 義nghĩa 。 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 釋thích 義nghĩa 如như 文văn 。 註chú 。 言ngôn 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 者giả 。 謂vị 過quá 去khứ 無vô 體thể 之chi 法pháp 。 可khả 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 此thử 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 極cực 逈huýnh 色sắc 。 依y 假giả 想tưởng 觀quán 析tích 所sở 礙ngại 色sắc 。 至chí 極cực 微vi 。 故cố 名danh 極cực 逈huýnh 色sắc 。 又hựu 云vân 。 上thượng 見kiến 虗hư 空không 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 。 乃nãi 是thị 顯hiển 色sắc 。 若nhược 下hạ 望vọng 之chi 。 則tắc 此thử 顯hiển 色sắc 。 至chí 遠viễn 而nhi 為vi 難nan 見kiến 。 故cố 名danh 極cực 逈huýnh 色sắc 也dã 。 言ngôn 極cực 略lược 色sắc 者giả 。 亦diệc 假giả 想tưởng 觀quán 。 析tích 須Tu 彌Di 俱câu 礙ngại 之chi 色sắc 至chí 極cực 微vi 處xứ 故cố 。 又hựu 云vân 。 於ư 色sắc 上thượng 分phân 析tích 長trường 短đoản 形hình 相tướng 麤thô 細tế 。 以dĩ 至chí 極cực 微vi 故cố 。 言ngôn 俱câu 礙ngại 者giả 。 乃nãi 根căn 色sắc 等đẳng 。 明minh 暗ám 等đẳng 色sắc 。 乃nãi 所sở 礙ngại 也dã 。 定định 果quả 色sắc 。 謂vị 解giải 脫thoát 定định 。 亦diệc 魚ngư 米mễ 肉nhục 山sơn 威uy 儀nghi 身thân 等đẳng 。 亦diệc 名danh 定định 自tự 在tại 所sở 生sanh 色sắc 。 定định 即tức 禪thiền 定định 。 自tự 在tại 所sở 生sanh 色sắc 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 入nhập 定định 。 所sở 現hiện 光quang 明minh 。 乃nãi 見kiến 一nhất 切thiết 。 色sắc 像tượng 境cảnh 界giới 。 如như 入nhập 火hỏa 光quang 定định 。 則tắc 有hữu 火hỏa 光quang 發phát 現hiện 等đẳng 。 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 者giả 。 謂vị 律luật 不bất 律luật 儀nghi 殊thù 勝thắng 思tư 種chủng 。 所sở 立lập 無vô 表biểu 色sắc 也dã 。 又hựu 受thọ 即tức 領lãnh 受thọ 。 引dẫn 即tức 引dẫn 取thủ 。 如như 受thọ 諸chư 戒giới 品phẩm 。 戒giới 是thị 色sắc 法pháp 。 所sở 受thọ 之chi 戒giới 。 即tức 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 也dã 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 色sắc 者giả 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 虗hư 妄vọng 計kế 度độ 。 所sở 變biến 根căn 塵trần 。 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 故cố 立lập 此thử 名danh 。 或hoặc 謂vị 餘dư 四tứ 。 名danh 色sắc 。 有hữu 可khả 擬nghĩ 議nghị 。 受thọ 之chi 所sở 引dẫn 。 何hà 亦diệc 名danh 色sắc 。 盖# 從tùng 所sở 防phòng 發phát 善thiện 惡ác 之chi 色sắc 。 以dĩ 立lập 名danh 耳nhĩ 。 此thử 四tứ 全toàn 。 一nhất 少thiểu 分phần 是thị 假giả 。 一nhất 分phần/phân 乃nãi 實thật 。 贅# 。 意ý 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 塵trần 境cảnh 界giới 。 名danh 為vi 法pháp 處xứ 。 極cực 逈huýnh 色sắc 者giả 。 色sắc 最tối 遠viễn 故cố 。 極cực 略lược 色sắc 者giả 。 色sắc 最tối 細tế 故cố 。 定định 果quả 色sắc 者giả 。 定định 中trung 現hiện 故cố 。 受thọ 所sở 引dẫn 者giả 。 受thọ 戒giới 引dẫn 生sanh 善thiện 惡ác 色sắc 故cố 。 言ngôn 律luật 不bất 律luật 儀nghi 者giả 。 善thiện 惡ác 兩lưỡng 門môn 法pháp 範phạm 也dã 。 律luật 儀nghi 戒giới 品phẩm 。 雖tuy 是thị 色sắc 法pháp 。 依y 思tư 種chủng 立lập 。 無vô 所sở 顯hiển 示thị 。 名danh 無vô 表biểu 色sắc 。 徧biến 計kế 執chấp 色sắc 。 無vô 實thật 用dụng 者giả 。 從tùng 分phân 別biệt 起khởi 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 。 故cố 無vô 實thật 用dụng 。 此thử 四tứ 下hạ 。 謂vị 徧biến 計kế 執chấp 色sắc 。 從tùng 依y 他tha 起khởi 上thượng 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 少thiểu 分phần 假giả 。 即tức 依y 他tha 起khởi 名danh 一nhất 分phần/phân 實thật 。 極cực 逈huýnh 等đẳng 四tứ 。 全toàn 是thị 實thật 有hữu 。 若nhược 假giả 若nhược 實thật 。 皆giai 是thị 意ý 識thức 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 名danh 法pháp 處xứ 色sắc 。 第đệ 四tứ 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 法pháp 。 略lược 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 。 註chú 。 此thử 乃nãi 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 。 盖# 依y 前tiền 三tam 法pháp 。 一nhất 分phần/phân 一nhất 位vị 。 假giả 立lập 得đắc 等đẳng 之chi 名danh 。 以dĩ 行hành 法pháp 有hữu 二nhị 。 此thử 簡giản 非phi 心tâm 所sở 。 以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 。 此thử 總tổng 標tiêu 章chương 。 下hạ 乃nãi 別biệt 列liệt 。 贅# 。 不bất 相tương 應ứng 義nghĩa 。 及cập 行hành 法pháp 有hữu 二nhị 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。 前tiền 三tam 法pháp 者giả 。 謂vị 依y 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 及cập 色sắc 法pháp 三tam 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 得đắc 等đẳng 名danh 耳nhĩ 。 一nhất 得đắc 。 二nhị 命mạng 根căn 。 三tam 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 四tứ 異dị 生sanh 性tánh 。 五ngũ 無vô 想tưởng 定định 。 六lục 滅diệt 盡tận 定định 。 七thất 無vô 想tưởng 報báo 。 八bát 名danh 身thân 。 九cửu 句cú 身thân 。 十thập 文văn 身thân 。 十thập 一nhất 生sanh 。 十thập 二nhị 住trụ 。 十thập 三tam 老lão 。 十thập 四tứ 無vô 常thường 。 十thập 五ngũ 流lưu 轉chuyển 。 十thập 六lục 定định 異dị 。 十thập 七thất 相tương 應ứng 。 十thập 八bát 勢thế 速tốc 。 十thập 九cửu 次thứ 第đệ 。 二nhị 十thập 時thời 。 二nhị 十thập 一nhất 方phương 。 二nhị 十thập 二nhị 數số 。 二nhị 十thập 三tam 和hòa 合hợp 性tánh 。 二nhị 十thập 四tứ 不bất 和hòa 合hợp 性tánh 。 註chú 。 言ngôn 得đắc 者giả 包bao 獲hoạch 成thành 就tựu 不bất 失thất 之chi 義nghĩa 。 乃nãi 色sắc 心tâm 生sanh 起khởi 。 未vị 滅diệt 壞hoại 來lai 。 此thử 不bất 失thất 之chi 相tướng 也dã 。 命mạng 根căn 者giả 。 依y 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 第đệ 八bát 種chủng 上thượng 。 連liên 持trì 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 功công 能năng 假giả 立lập 命mạng 根căn 耳nhĩ 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 者giả 。 類loại 相tương 似tự 故cố 。 有hữu 人nhân 法pháp 之chi 別biệt 。 人nhân 同đồng 分phần/phân 者giả 。 如như 天thiên 同đồng 分phần/phân 。 人nhân 同đồng 分phần/phân 。 法pháp 同đồng 分phần/phân 者giả 。 如như 心tâm 同đồng 分phần/phân 。 色sắc 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 。 依y 人nhân 法pháp 類loại 。 假giả 立lập 此thử 名danh 。 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 二nhị 障chướng 種chủng 上thượng 。 一nhất 分phần/phân 功công 能năng 。 令linh 趣thú 類loại 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 云vân 異dị 生sanh 性tánh 也dã 。 贅# 。 所sở 言ngôn 得đắc 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 成thành 就tựu 不bất 失thất 故cố 。 假giả 立lập 命mạng 根căn 者giả 。 於ư 一nhất 第đệ 八bát 。 有hữu 三tam 義nghĩa 別biệt 。 謂vị 識thức 。 壽thọ 。 煖noãn 。 三tam 。 識thức 是thị 見kiến 分phần/phân 。 煖noãn 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 壽thọ 是thị 種chủng 子tử 。 依y 識thức 種chủng 子tử 。 立lập 為vi 命mạng 根căn 。 故cố 云vân 假giả 立lập 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 者giả 。 依y 人nhân 法pháp 立lập 。 三tam 乘thừa 即tức 法pháp 。 五ngũ 性tánh 即tức 人nhân 。 問vấn 。 唯duy 識thức 名danh 非phi 得đắc 。 此thử 何hà 名danh 異dị 生sanh 。 答đáp 。 異dị 生sanh 非phi 得đắc 。 其kỳ 義nghĩa 一nhất 也dã 。 論luận 云vân 。 此thử 類loại 雖tuy 多đa 。 而nhi 於ư 三tam 界giới 。 見kiến 所sở 斷đoạn 種chủng 。 未vị 永vĩnh 害hại 位vị 。 假giả 立lập 非phi 得đắc 。 於ư 諸chư 聖thánh 性tánh 。 未vị 成thành 就tựu 故cố 。 應ưng 知tri 彼bỉ 云vân 非phi 得đắc 。 即tức 此thử 異dị 生sanh 。 以dĩ 居cư 異dị 生sanh 時thời 。 非phi 得đắc 聖thánh 性tánh 故cố 。 註chú 。 無vô 想tưởng 定định 者giả 。 想tưởng 等đẳng 不bất 行hành 。 令linh 身thân 安an 和hòa 。 故cố 亦diệc 名danh 定định 。 或hoặc 云vân 此thử 定định 。 想tưởng 等đẳng 心tâm 聚tụ 悉tất 皆giai 不bất 行hành 。 而nhi 云vân 無vô 想tưởng 者giả 。 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 。 謂vị 此thử 外ngoại 道đạo 。 厭yếm 想tưởng 如như 病bệnh 。 忻hãn 求cầu 無vô 想tưởng 。 以dĩ 為vi 微vi 妙diệu 。 立lập 此thử 定định 名danh 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 令linh 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt (# 六lục 識thức )# 。 及cập 染nhiễm 第đệ 七thất 恆hằng 行hành 心tâm 聚tụ 。 皆giai 悉tất 滅diệt 盡tận 。 乃nãi 此thử 定định 相tương/tướng 。 蓋cái 修tu 無vô 想tưởng 。 則tắc 作tác 出xuất 離ly 想tưởng 。 而nhi 滅diệt 盡tận 。 乃nãi 作tác 止chỉ 息tức 想tưởng 。 又hựu 無vô 想tưởng 唯duy 凡phàm 。 滅diệt 盡tận 唯duy 聖thánh 。 乃nãi 二nhị 定định 之chi 差sai 別biệt 也dã 。 大đại 抵để 於ư 厭yếm 心tâm 種chủng 上thượng 。 遮già 礙ngại 轉chuyển 識thức 不bất 生sanh 功công 能năng 。 立lập 此thử 二nhị 定định 也dã 。 言ngôn 無vô 想tưởng 報báo 者giả 。 由do 欲dục 界giới 修tu 彼bỉ 定định 故cố 。 感cảm 彼bỉ 天thiên 果quả 。 名danh 無vô 想tưởng 報báo 。 乃nãi 無vô 想tưởng 之chi 報báo (# 依y 士sĩ 釋thích 也dã )# 。 名danh 身thân 者giả 。 能năng 詮thuyên 自tự 性tánh 單đơn 名danh 也dã 。 二nhị 名danh 已dĩ 上thượng 。 方phương 名danh 名danh 身thân 。 三tam 名danh 已dĩ 上thượng 。 名danh 多đa 名danh 身thân 。 乃nãi 詮thuyên 別biệt 名danh 之chi 身thân 。 句cú 身thân 者giả 。 一nhất 句cú 名danh 句cú 。 二nhị 句cú 名danh 身thân 。 三tam 句cú 已dĩ 上thượng 。 名danh 多đa 句cú 身thân 。 單đơn 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。 多đa 句cú 則tắc 詮thuyên 別biệt 句cú 之chi 身thân 。 文văn 身thân 者giả 。 文văn 即tức 是thị 字tự 。 能năng 為vi 名danh 句cú 二nhị 所sở 依y 故cố 。 如như 單đơn 言ngôn 斫chước 單đơn 言ngôn 芻sô 。 未vị 有hữu 詮thuyên 表biểu 。 名danh 之chi 為vi 字tự 。 論luận 不bất 言ngôn 名danh 與dữ 多đa 名danh 。 舉cử 中trung 以dĩ 攝nhiếp 廣quảng 略lược 也dã 。 又hựu 云vân 帶đái 詮thuyên 名danh 文văn 。 如như 經kinh 書thư 字tự 。 不bất 帶đái 詮thuyên 者giả 。 只chỉ 名danh 字tự 。 若nhược 字tự 母mẫu 。 及cập 等đẳng 韻vận 類loại 是thị 也dã 。 生sanh 者giả 。 先tiên 無vô 今kim 有hữu 。 住trụ 者giả 。 有hữu 位vị 暫tạm 停đình 。 老lão 則tắc 住trụ 別biệt 前tiền 後hậu 。 亦diệc 云vân 衰suy 變biến 名danh 老lão 。 又hựu 云vân 法pháp 非phi 凝ngưng 然nhiên 。 言ngôn 無vô 常thường 者giả 。 今kim 有hữu 後hậu 無vô 。 死tử 之chi 異dị 名danh 。 又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 。 多đa 合hợp 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 為vi 無vô 常thường 。 蓋cái 生sanh 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 非phi 恆hằng 有hữu 。 不bất 如như 無vô 為vi 。 滅diệt 名danh 為vi 無vô 。 無vô 非phi 恆hằng 無vô 。 不bất 如như 兔thố 角giác 。 不bất 同đồng 彼bỉ 無vô 為vi 兔thố 角giác 之chi 常thường 故cố 曰viết 無vô 常thường 。 今kim 唯duy 據cứ 死tử 而nhi 言ngôn 。 贅# 。 無vô 想tưởng 定định 者giả 。 唯duy 滅diệt 前tiền 六lục 不bất 恆hằng 行hành 之chi 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 。 立lập 無vô 想tưởng 名danh 。 由do 作tác 出xuất 離ly 想tưởng 。 故cố 名danh 凡phàm 定định 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 兼kiêm 滅diệt 染nhiễm 污ô 恆hằng 行hành 心tâm 等đẳng 。 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 但đãn 作tác 止chỉ 息tức 想tưởng 。 故cố 名danh 聖thánh 定định 。 欲dục 界giới 修tu 定định 。 生sanh 第đệ 四tứ 禪thiền 。 名danh 無vô 想tưởng 報báo 。 無vô 想tưởng 定định 劣liệt 。 果quả 報báo 勝thắng 故cố 。 依y 勝thắng 立lập 名danh 。 名danh 依y 士sĩ 釋thích 。 名danh 身thân 等đẳng 者giả 。 身thân 是thị 聚tụ 義nghĩa 。 故cố 於ư 一nhất 名danh 。 唯duy 名danh 自tự 性tánh 。 二nhị 名danh 合hợp 聚tụ 。 方phương 名danh 名danh 身thân 。 句cú 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 說thuyết 諸chư 字tự 。 是thị 名danh 自tự 性tánh 。 不bất 詮thuyên 別biệt 名danh 。 如như 說thuyết 諸chư 行hành 。 二nhị 名danh 合hợp 聚tụ 。 方phương 名danh 名danh 身thân 。 又hựu 如như 說thuyết 言ngôn 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 此thử 只chỉ 名danh 句cú 。 不bất 詮thuyên 別biệt 句cú 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。 二nhị 句cú 合hợp 聚tụ 。 方phương 名danh 句cú 身thân 。 論luận 不bất 言ngôn 下hạ 。 謂vị 天thiên 親thân 不bất 言ngôn 單đơn 名danh 之chi 略lược 。 多đa 名danh 之chi 廣quảng 。 但đãn 舉cử 中trung 之chi 名danh 身thân 。 以dĩ 攝nhiếp 前tiền 後hậu 。 句cú 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 文văn 身thân 。 及cập 生sanh 。 住trụ 。 老lão 。 釋thích 義nghĩa 如như 文văn 。 又hựu 諸chư 下hạ 。 重trọng/trùng 釋thích 無vô 常thường 義nghĩa 。 生sanh 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 非phi 恆hằng 有hữu 者giả 。 謂vị 因nhân 生sanh 時thời 。 纔tài 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 非phi 曾tằng 有hữu 。 故cố 說thuyết 不bất 如như 。 無vô 為vi 寂tịch 滅diệt 。 理lý 是thị 常thường 有hữu 。 滅diệt 名danh 為vi 無vô 。 無vô 非phi 恆hằng 無vô 者giả 。 謂vị 由do 滅diệt 時thời 。 方phương 名danh 為vi 無vô 。 無vô 非phi 曾tằng 無vô 。 故cố 說thuyết 不bất 同đồng 兔thố 角giác 常thường 無vô 。 應ưng 知tri 無vô 為vi 常thường 有hữu 。 兔thố 角giác 常thường 無vô 。 則tắc 顯hiển 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 註chú 。 流lưu 轉chuyển 者giả 。 因nhân 果quả 不bất 斷đoạn 。 相tương 續tục 前tiền 後hậu 。 定định 異dị 者giả 。 善thiện 惡ác 因nhân 果quả 。 互hỗ 相tương 差sai 別biệt 。 相tương 應ứng 者giả 。 因nhân 果quả 事sự 業nghiệp 。 和hòa 合hợp 而nhi 起khởi 。 或hoặc 曰viết 此thử 之chi 總tổng 。 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 法pháp 。 今kim 名danh 相tướng 應ưng 者giả 。 何hà 耶da 。 蓋cái 名danh 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 簡giản 前tiền 相tương 應ứng 心tâm 所sở 而nhi 已dĩ 。 此thử 相tương 應ứng 者giả 乃nãi 前tiền 三tam 法pháp 上thượng 。 事sự 業nghiệp 和hòa 合hợp 之chi 謂vị 。 豈khởi 相tương/tướng 濫lạm 乎hồ 。 勢thế 速tốc 者giả 。 有hữu 為vi 法pháp 。 遊du 行hành 迅tấn 疾tật 。 飛phi 行hành 運vận 奔bôn 。 皆giai 此thử 所sở 攝nhiếp 。 次thứ 第đệ 者giả 。 編biên 列liệt 有hữu 敘tự 。 令linh 不bất 紊# 亂loạn 。 尊tôn 單đơn 上thượng 下hạ 。 左tả 右hữu 前tiền 後hậu 。 有hữu 規quy 矩củ 者giả 。 皆giai 此thử 攝nhiếp 也dã 。 時thời 者giả 。 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 成thành 住trụ 壞hoại 空không 。 四tứ 季quý 三tam 際tế 。 年niên 月nguyệt 日nhật 夜dạ 。 六lục 明minh 十thập 二nhị 隨tùy 方phương 制chế 立lập 。 故cố 名danh 為vi 時thời 方phương 者giả 。 色sắc 處xứ 分phân 齊tề 。 人nhân 法pháp 所sở 依y 。 或hoặc 十thập 方phương 上thượng 下hạ 。 六lục 合hợp 四tứ 極cực 。 亦diệc 隨tùy 所sở 制chế 。 數số 者giả 度độ 。 量lượng 諸chư 法pháp 之chi 名danh 。 或hoặc 一nhất 十thập 百bách 千thiên 。 至chí 不bất 可khả 轉chuyển 也dã 。 言ngôn 和hòa 合hợp 性tánh 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 不bất 相tương 乖quai 反phản 。 不bất 和hòa 合hợp 性tánh 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 相tương/tướng 乖quai 反phản 故cố 。 前tiền 如như 相tương 順thuận 因nhân 。 此thử 如như 相tương 違vi 因nhân 。 或hoặc 曰viết 。 此thử 二nhị 十thập 四tứ 。 於ư 前tiền 三tam 分phần/phân 位vị 。 則tắc 以dĩ 何hà 法pháp 。 當đương 前tiền 何hà 位vị 。 大đại 略lược 而nhi 言ngôn 。 命mạng 根căn 一nhất 法pháp 。 唯duy 心tâm 分phần/phân 位vị 。 第đệ 八bát 心tâm 種chủng 上thượng 。 連liên 持trì 功công 能năng 故cố 。 異dị 生sanh 性tánh 一nhất 。 唯duy 所sở 分phần/phân 位vị 。 二nhị 障chướng 種chủng 上thượng 。 令linh 別biệt 功công 能năng 故cố 。 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 。 乃nãi 王vương 所sở 上thượng 假giả 。 王vương 所sở 滅diệt 已dĩ 。 名danh 無vô 想tưởng 等đẳng 。 餘dư 十thập 九cửu 種chủng 。 通thông 色sắc 及cập 心tâm 。 與dữ 心tâm 所sở 法pháp 。 三tam 上thượng 假giả 立lập 。 如như 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 乃nãi 色sắc 同đồng 分phần/phân 。 心tâm 同đồng 分phần/phân 。 所sở 同đồng 分phần/phân 。 又hựu 如như 勢thế 速tốc 。 乃nãi 是thị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 。 遷thiên 滅diệt 不bất 停đình 故cố 。 又hựu 如như 定định 異dị 。 色sắc 不bất 是thị 心tâm 。 心tâm 不bất 是thị 所sở 。 善thiện 因nhân 惡ác 果quả 。 定định 不bất 互hỗ 感cảm 等đẳng 。 餘dư 倣# 此thử 說thuyết 。 贅# 。 流lưu 轉chuyển 定định 異dị 。 乃nãi 至chí 和hòa 合hợp 相tương 順thuận 。 不bất 和hòa 合hợp 者giả 。 名danh 為vi 相tương 違vi 釋thích 義nghĩa 如như 文văn 。 或hoặc 曰viết 下hạ 。 為vi 明minh 得đắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 從tùng 前tiền 心tâm 王vương 心tâm 所sở 色sắc 法pháp 三tam 位vị 。 差sai 別biệt 所sở 顯hiển 。 故cố 有hữu 此thử 問vấn 。 命mạng 根căn 唯duy 心tâm 。 依y 第đệ 八bát 心tâm 種chủng 子tử 立lập 名danh 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。 異dị 生sanh 性tánh 一nhất 。 唯duy 所sở 分phần/phân 位vị 者giả 謂vị 我ngã 法pháp 二nhị 障chướng 。 雖tuy 名danh 煩phiền 惱não 所sở 知tri 。 即tức 是thị 染nhiễm 位vị 二nhị 十thập 六lục 種chủng 染nhiễm 心tâm 所sở 法pháp 。 由do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 。 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 故cố 說thuyết 異dị 生sanh 。 唯duy 從tùng 心tâm 所sở 分phần/phân 位vị 所sở 顯hiển 。 無vô 想tưởng 等đẳng 三tam 。 兼kiêm 上thượng 心tâm 王vương 。 及cập 心tâm 所sở 法pháp 。 餘dư 十thập 九cửu 種chủng 。 王vương 所sở 色sắc 法pháp 。 三tam 位vị 皆giai 具cụ 。 故cố 知tri 得đắc 等đẳng 。 唯duy 王vương 唯duy 所sở 。 或hoặc 兼kiêm 王vương 所sở 。 及cập 兼kiêm 色sắc 法pháp 。 三tam 位vị 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 其kỳ 名danh 耳nhĩ 。 第đệ 五ngũ 。 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 註chú 。 此thử 標tiêu 章chương 。 下hạ 別biệt 列liệt 。 一nhất 虗hư 空không 無vô 為vi 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 四tứ 不bất 動động 滅diệt 無vô 為vi 。 五ngũ 想tưởng 受thọ 滅diệt 無vô 為vi 。 六lục 真Chân 如Như 無vô 為vi 。 註chú 。 言ngôn 無vô 為vi 者giả 。 是thị 前tiền 四tứ 位vị 真chân 實thật 之chi 性tánh 故cố 云vân 識thức 實thật 性tánh 也dã 。 以dĩ 六lục 位vị 心tâm 所sở 。 則tắc 識thức 之chi 相tướng 應ưng 。 十thập 一nhất 色sắc 法pháp 。 乃nãi 識thức 之chi 所sở 緣duyên 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 識thức 之chi 分phần 位vị 。 識thức 是thị 其kỳ 體thể 。 是thị 故cố 總tổng 云vân 。 識thức 實thật 性tánh 也dã 。 而nhi 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 之chi 無vô 為vi 者giả 。 為vi 。 作tác 也dã 。 以dĩ 前tiền 九cửu 十thập 四tứ 種chủng 。 乃nãi 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 皆giai 有hữu 造tạo 作tác 。 故cố 屬thuộc 有hữu 為vi 。 今kim 此thử 六lục 法pháp 。 寂tịch 寞mịch 冲# 虗hư 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 無vô 所sở 造tạo 作tác 。 故cố 曰viết 無vô 為vi 。 贅# 。 此thử 中trung 總tổng 釋thích 六lục 種chủng 無vô 為vi 。 對đối 前tiền 四tứ 法pháp 。 有hữu 為vi 立lập 故cố 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 依y 識thức 變biến 。 假giả 施thi 設thiết 有hữu 。 謂vị 曾tằng 聞văn 說thuyết 虗hư 空không 等đẳng 名danh 。 隨tùy 分phân 別biệt 有hữu 虗hư 空không 等đẳng 相tương/tướng 。 數số 習tập 力lực 故cố 。 心tâm 等đẳng 生sanh 時thời 。 似tự 虗hư 空không 等đẳng 無vô 為vi 相tương/tướng 現hiện 。 此thử 所sở 現hiện 相tướng 。 前tiền 後hậu 相tương 似tự 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 假giả 說thuyết 為vi 常thường 。 二nhị 依y 法pháp 性tánh 。 假giả 施thi 設thiết 有hữu 。 謂vị 空không 無vô 我ngã 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 有hữu 無vô 俱câu 非phi 。 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 一nhất 異dị 等đẳng 。 是thị 法pháp 真chân 理lý 。 故cố 名danh 法pháp 性tánh 。 離ly 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 故cố 名danh 虗hư 空không 。 由do 簡giản 擇trạch 力lực 。 滅diệt 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 究cứu 竟cánh 證chứng 會hội 。 故cố 名danh 擇trạch 滅diệt 。 不bất 由do 擇trạch 力lực 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 或hoặc 緣duyên 闕khuyết 所sở 顯hiển 。 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 。 苦khổ 樂lạc 受thọ 滅diệt 。 故cố 名danh 不bất 動động 。 想tưởng 受thọ 不bất 行hành 。 名danh 想tưởng 受thọ 滅diệt 。 此thử 五ngũ 皆giai 依y 真Chân 如Như 假giả 立lập 。 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 假giả 施thi 設thiết 名danh 。 遮già 撥bát 為vi 無vô 。 故cố 說thuyết 為vi 有hữu 。 遮già 執chấp 為vi 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 勿vật 謂vị 虗hư 幻huyễn 。 故cố 說thuyết 為vi 實thật 。 理lý 非phi 倒đảo 妄vọng 。 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 註chú 。 言ngôn 虗hư 空không 無vô 為vi 者giả 。 謂vị 於ư 真Chân 諦Đế 。 離ly 諸chư 障chướng 礙ngại 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 豁hoát 虗hư 離ly 礙ngại 。 從tùng 喻dụ 得đắc 名danh 。 下hạ 五ngũ 無vô 為vi 。 義nghĩa 倣# 此thử 說thuyết 。 擇trạch 滅diệt 者giả 。 擇trạch 謂vị 揀giản 擇trạch 。 滅diệt 謂vị 斷đoạn 滅diệt 。 由do 無vô 漏lậu 智trí 。 斷đoạn 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 立lập 斯tư 名danh 焉yên 。 非phi 擇trạch 滅diệt 者giả 。 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 不bất 由do 擇trạch 力lực 。 斷đoạn 滅diệt 所sở 顯hiển 。 或hoặc 有hữu 為vi 法pháp 。 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 以dĩ 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 故cố 立lập 此thử 名danh 。 不bất 動động 者giả 。 以dĩ 第đệ 四tứ 禪thiền 。 離ly 前tiền 三tam 定định 。 出xuất 於ư 三tam 灾# 八bát 患hoạn 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 動động 搖dao 身thân 心tâm 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 此thử 從tùng 能năng 顯hiển 彰chương 名danh 。 故cố 曰viết 不bất 動động 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 者giả 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 想tưởng 受thọ 不bất 行hành 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 立lập 此thử 名danh 耳nhĩ 。 真Chân 如Như 者giả 。 理lý 非phi 妄vọng 倒đảo 。 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 真chân 簡giản 於ư 妄vọng 。 如như 簡giản 於ư 倒đảo 。 徧biến 計kế 依y 他tha 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 又hựu 曰viết 真Chân 如Như 者giả 。 顯hiển 實thật 常thường 義nghĩa 。 真chân 即tức 是thị 如như 。 如như 即tức 無vô 為vi 。 上thượng 自tự 一nhất 切thiết 法pháp 下hạ 至chí 此thử 。 乃nãi 明minh 百bách 法pháp 。 以dĩ 答đáp 初sơ 何hà 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 之chi 問vấn 畢tất 矣hĩ 。 此thử 下hạ 大đại 分phần/phân 。 明minh 二nhị 無vô 我ngã 。 以dĩ 答đáp 次thứ 問vấn 也dã 。 贅# 。 虗hư 空không 從tùng 喻dụ 。 擇trạch 滅diệt 離ly 染nhiễm 。 非phi 擇trạch 滅diệt 者giả 。 性tánh 淨tịnh 緣duyên 闕khuyết 。 不bất 動động 滅diệt 者giả 灾# 難nạn/nan 不bất 擾nhiễu 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 者giả 。 諸chư 想tưởng 不bất 行hành 。 此thử 五ngũ 無vô 為vi 。 一nhất 一nhất 如như 釋thích 。 言ngôn 真Chân 如Như 理lý 非phi 妄vọng 倒đảo 者giả 。 理lý 即tức 圓viên 成thành 實thật 。 妄vọng 即tức 徧biến 計kế 性tánh 。 倒đảo 即tức 依y 他tha 起khởi 。 若nhược 能năng 遠viễn 離ly 。 虗hư 妄vọng 徧biến 計kế 。 及cập 依y 他tha 起khởi 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 名danh 為vi 真Chân 如Như 。 故cố 云vân 徧biến 計kế 依y 他tha 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 上thượng 自tự 下hạ 。 謂vị 前tiền 論luận 文văn 。 總tổng 有hữu 二nhị 問vấn 。 一nhất 問vấn 一nhất 切thiết 法pháp 。 二nhị 問vấn 二nhị 無vô 我ngã 至chí 此thử 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 答đáp 初sơ 問vấn 竟cánh 。 下hạ 明minh 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 。 以dĩ 答đáp 次thứ 問vấn 。 言ngôn 無vô 我ngã 者giả 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 註chú 。 此thử 標tiêu 章chương 。 下hạ 別biệt 列liệt 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 。 註chú 。 梵Phạm 言ngôn 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 唐đường 言ngôn 數số 取thủ 趣thú 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 數sác 數sác 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 即tức 為vi 能năng 取thủ (# 因nhân 也dã )# 。 當đương 來lai 五ngũ 趣thú 。 名danh 為vi 所sở 趣thú (# 果quả 也dã )# 。 雖tuy 復phục 數sác 數sác 。 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 五ngũ 趣thú 輪luân 轉chuyển 。 都đô 無vô 主chủ 宰tể 。 實thật 自tự 在tại 用dụng 。 故cố 言ngôn 無vô 我ngã 。 乃nãi 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 即tức 無vô 我ngã 矣hĩ 。 此thử 所sở 無vô 即tức 我ngã 。 是thị 為vi 我ngã 空không 也dã 。 彼bỉ 凡phàm 夫phu 等đẳng 。 皆giai 執chấp 心tâm 外ngoại 。 實thật 有hữu 諸chư 法pháp 。 又hựu 執chấp 此thử 法pháp 有hữu 實thật 主chủ 宰tể 。 此thử 說thuyết 為vi 無vô 。 無vô 即tức 彼bỉ 空không 。 無vô 別biệt 體thể 也dã 。 贅# 。 雖tuy 復phục 下hạ 。 釋thích 無vô 我ngã 義nghĩa 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 云vân 數số 取thủ 趣thú 者giả 。 即tức 我ngã 也dã 。 我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 。 主chủ 是thị 我ngã 體thể 。 宰tể 是thị 我ngã 用dụng 。 主chủ 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 宰tể 有hữu 割cát 斷đoạn 力lực 。 謂vị 我ngã 為vi 主chủ 。 由do 我ngã 自tự 在tại 。 宰tể 割cát 其kỳ 事sự 。 是thị 體thể 用dụng 義nghĩa 。 今kim 說thuyết 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 。 是thị 我ngã 無vô 我ngã 。 故cố 云vân 。 雖tuy 復phục 數sác 數sác 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 五ngũ 趣thú 輪luân 轉chuyển 。 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 都đô 無vô 真chân 實thật 。 主chủ 宰tể 自tự 在tại 用dụng 故cố 。 故cố 言ngôn 無vô 我ngã 。 此thử 所sở 無vô 之chi 主chủ 宰tể 即tức 我ngã 。 是thị 為vi 我ngã 空không 。 我ngã 空không 故cố 。 人nhân 智trí 現hiện 前tiền 。 智trí 現hiện 前tiền 故cố 。 雖tuy 終chung 日nhật 宰tể 割cát 其kỳ 事sự 。 而nhi 實thật 無vô 我ngã 。 故cố 云vân 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 。 二nhị 法pháp 無vô 我ngã 。 註chú 。 言ngôn 法pháp 者giả 。 軌quỹ 持trì 之chi 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 法pháp 體thể 。 雖tuy 復phục 任nhậm 持trì 。 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 亦diệc 無vô 勝thắng 性tánh 實thật 自tự 在tại 用dụng 。 故cố 言ngôn 法pháp 無vô 我ngã 。 法pháp 即tức 無vô 我ngã 。 應ưng 云vân 法pháp 無vô 法pháp 。 從tùng 能năng 依y 說thuyết 。 故cố 云vân 法pháp 無vô 我ngã 。 瑜du 伽già 九cửu 十thập 三tam 云vân 。 復phục 次thứ 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 總tổng 名danh 為vi 空không 。 謂vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 。 及cập 法pháp 無vô 我ngã 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 者giả 。 離ly 一nhất 切thiết 緣duyên 生sanh 行hành 外ngoại 。 別biệt 有hữu 實thật 我ngã 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 法pháp 無vô 我ngã 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 緣duyên 生sanh 諸chư 行hành 。 性tánh 非phi 實thật 我ngã 。 是thị 無vô 常thường 故cố 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 略lược 攝nhiếp 為vi 一nhất (# 雙song 證chứng 二nhị 無vô 我ngã 理lý )# 。 彼bỉ 處xứ (# 指chỉ 毗tỳ 曇đàm )# 說thuyết 此thử 。 名danh 為vi 大đại 空không 。 又hựu 云vân 我ngã 之chi 執chấp 者giả 。 心tâm 得đắc 境cảnh 名danh 。 又hựu 云vân 二nhị 執chấp 者giả 我ngã 狹hiệp 法pháp 寬khoan 。 蓋cái 人nhân 有hữu 迷mê 人nhân 必tất 迷mê 法pháp 者giả 。 迷mê 法pháp 未vị 必tất 迷mê 人nhân 。 故cố 能năng 持trì 自tự 體thể 者giả 。 為vi 法pháp 。 有hữu 常thường 一nhất 用dụng 者giả 。 為vi 人nhân 。 如như 二Nhị 乘Thừa 我ngã 執chấp 已dĩ 斷đoạn 。 法pháp 執chấp 猶do 存tồn 。 則tắc 其kỳ 淺thiển 深thâm 寬khoan 狹hiệp 可khả 見kiến 矣hĩ 。 蓋cái 我ngã 法pháp 者giả 。 不bất 出xuất 世thế 間gian 。 及cập 聖thánh 教giáo 二nhị 種chủng 我ngã 法pháp 。 謂vị 世thế 間gian 人nhân 執chấp 我ngã 法pháp 無vô 體thể 。 隨tùy 情tình 名danh 世thế 間gian 假giả 。 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 者giả 有hữu 體thể 。 強cường/cưỡng 設thiết 名danh 之chi 為vi 假giả 。 故cố 二nhị 皆giai 為vi 假giả 。 故cố 無vô 我ngã 法pháp 也dã 。 贅# 。 謂vị 諸chư 下hạ 。 釋thích 法pháp 無vô 我ngã 義nghĩa 。 法pháp 謂vị 軌quỹ 持trì 者giả 。 持trì 是thị 法pháp 體thể 軌quỹ 是thị 法pháp 用dụng 。 任nhậm 持trì 不bất 捨xả 。 各các 守thủ 自tự 性tánh 。 如như 水thủy 就tựu 下hạ 。 火hỏa 揚dương 於ư 上thượng 。 性tánh 各các 決quyết 定định 。 此thử 是thị 法pháp 體thể 。 軌quỹ 謂vị 軌quỹ 範phạm 。 可khả 生sanh 物vật 解giải 。 如như 火hỏa 熟thục 物vật 。 用dụng 水thủy 浮phù 舟chu 。 各các 取thủ 其kỳ 則tắc 。 此thử 是thị 法pháp 用dụng 。 瑜du 伽già 云vân 。 地địa 能năng 持trì 。 水thủy 能năng 爛lạn 。 火hỏa 能năng 燒thiêu 。 風phong 能năng 燥táo 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 業nghiệp 自tự 差sai 別biệt 。 然nhiên 而nhi 無vô 實thật 任nhậm 持trì 軌quỹ 。 範phạm 自tự 在tại 用dụng 故cố 。 名danh 法pháp 無vô 我ngã 。 應ưng 言ngôn 法pháp 無vô 法pháp 。 而nhi 言ngôn 法pháp 無vô 我ngã 者giả 。 法pháp 是thị 所sở 執chấp 。 我ngã 是thị 能năng 執chấp 。 若nhược 無vô 能năng 執chấp 。 所sở 執chấp 亦diệc 無vô 。 故cố 法pháp 無vô 我ngã 。 即tức 是thị 法pháp 空không 。 又hựu 云vân 我ngã 者giả 。 是thị 主chủ 宰tể 義nghĩa 。 我ngã 無vô 主chủ 宰tể 。 是thị 為vi 我ngã 空không 。 法pháp 無vô 主chủ 宰tể 。 是thị 為vi 法pháp 空không 。 故cố 於ư 我ngã 空không 法pháp 空không 。 皆giai 言ngôn 無vô 我ngã 。 言ngôn 毗tỳ 曇đàm 者giả 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 部bộ 中trung 阿a 毗tỳ 曇đàm 論luận 。 彼bỉ 中trung 以dĩ 空không 空không 為vi 我ngã 空không 。 大đại 空không 為vi 我ngã 法pháp 俱câu 空không 。 言ngôn 我ngã 狹hiệp 法pháp 寬khoan 者giả 。 我ngã 從tùng 法pháp 起khởi 。 法pháp 先tiên 有hữu 故cố 。 我ngã 已dĩ 滅diệt 時thời 。 法pháp 猶do 在tại 故cố 。 故cố 言ngôn 迷mê 人nhân 必tất 迷mê 法pháp 者giả 。 法pháp 先tiên 有hữu 故cố 。 迷mê 法pháp 未vị 必tất 迷mê 人nhân 者giả 。 我ngã 已dĩ 滅diệt 故cố 。 言ngôn 能năng 持trì 自tự 體thể 者giả 明minh 法pháp 先tiên 有hữu 故cố 為vi 體thể 。 言ngôn 有hữu 常thường 一nhất 用dụng 者giả 。 明minh 我ngã 從tùng 法pháp 起khởi 為vi 用dụng 。 蓋cái 我ngã 法pháp 下hạ 。 釋thích 成thành 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 愚ngu 夫phu 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 情tình 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 假giả 內nội 識thức 所sở 變biến 似tự 我ngã 似tự 法pháp 。 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 。 然nhiên 似tự 彼bỉ 現hiện 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 應ưng 知tri 世thế 間gian 所sở 執chấp 。 從tùng 分phân 別biệt 起khởi 。 名danh 徧biến 計kế 性tánh 。 決quyết 定định 是thị 假giả 。 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 是thị 依y 他tha 起khởi 。 故cố 意ý 說thuyết 假giả 。 應ưng 知tri 假giả 說thuyết 。 皆giai 是thị 此thử 中trung 二nhị 無vô 我ngã 義nghĩa 。 大Đại 乘Thừa 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 論luận 贅# 言ngôn (# 終chung )#