成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 義Nghĩa 演Diễn 卷quyển 第đệ 四tứ

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 欲dục 除trừ 彼bỉ 至chí 愚ngu 者giả 亦diệc 解giải 者giả 問vấn 世Thế 尊Tôn 說thuyết 食thực 本bổn 欲dục 除trừ 彼bỉ 無vô 義nghĩa 苦khổ 行hạnh 彼bỉ 聞văn 佛Phật 言ngôn 轉chuyển 增tăng 輕khinh 笑tiếu 病bệnh 云vân 何hà 遣khiển 答đáp 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 非phi 為vi 一nhất 人nhân 此thử 雖tuy 輕khinh 笑tiếu 餘dư 悟ngộ 者giả 無vô 量lượng 所sở 以dĩ 餘dư 類loại 因nhân 此thử 便tiện 毀hủy 外ngoại 道đạo 不bất 習tập 無vô 義nghĩa 苦khổ 行hạnh 也dã 甚thậm 為vi 利lợi 益ích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 一nhất 有hữu 情tình 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 無vô 四tứ 食thực 者giả 意ý 云vân 雖tuy 舉cử 四tứ 食thực 意ý 說thuyết 識thức 食thực 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 段đoạn 食thực 遍biến 三tam 界giới 耶da 言ngôn 意ý 簡giản 說thuyết 之chi 者giả 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 者giả 意ý 在tại 識thức 食thực 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 三tam 不bất 言ngôn 界giới 者giả 意ý 云vân 下hạ 食thực 但đãn 釋thích 名danh 出xuất 食thực 體thể 不bất 云vân 欲dục 界giới 色sắc 界giới 。 等đẳng 唯duy 段đoạn 食thực 言ngôn 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 等đẳng 即tức 許hứa 界giới 通thông 三tam 者giả 意ý 說thuyết 三tam 界giới 通thông 有hữu 三tam 食thực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 望vọng 一nhất 食thực 者giả 非phi 望vọng 餘dư 生sanh 者giả 但đãn 望vọng 此thử 一nhất 界giới 有hữu 情tình 可khả 食thực 者giả 名danh 食thực 不bất 望vọng 所sở 餘dư 生sanh 說thuyết 如như 色sắc 界giới 雖tuy 有hữu 觸xúc 而nhi 非phi 食thực 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 勝thắng 定định 果quả 色sắc 等đẳng 者giả 如như 菩Bồ 薩Tát 所sở 為vi 。 者giả 及cập 蘇tô 酪lạc 比tỉ 等đẳng 色sắc 處xứ 亦diệc 非phi 段đoạn 食thực 是thị 色sắc 處xứ 之chi 類loại 故cố 非phi 食thực 攝nhiếp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 色sắc 麤thô 著trước 與dữ 根căn 相tướng 離ly 等đẳng 者giả 即tức 離ly 自tự 眼nhãn 識thức 為vi 境cảnh 用dụng 即tức 離ly 中trung 知tri 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 要yếu 別biệt 對đối 自tự 識thức 所sở 取thủ 者giả 意ý 云vân 非phi 要yếu 名danh 對đối 自tự 識thức 所sở 取thủ 慶khánh 方phương 各các 自tự 識thức 所sở 但đãn 變biến 壞hoại 時thời 先tiên 資tư 自tự 根căn 後hậu 方phương 資tư 餘dư 根căn 發phát 識thức 明minh 利lợi 得đắc 名danh 食thực 也dã 。

【# 論luận 】# 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 等đẳng 即tức 解giải 觸xúc 能năng 生sanh 長trưởng 喜hỷ 樂lạc 為vi 攝nhiếp 受thọ 也dã 三tam 能năng 資tư 喜hỷ 樂lạc 捨xả 為vi 是thị 觸xúc 耶da 若nhược 觸xúc 能năng 者giả 行hành 相tương/tướng 是thị 何hà 若nhược 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 捨xả 者giả 應ưng 為vi 喜hỷ 樂lạc 捨xả 食thực 何hà 名danh 觸xúc 食thực 以dĩ 喜hỷ 樂lạc 捨xả 三tam 能năng 資tư 養dưỡng 故cố 若nhược 云vân 得đắc 根căn 本bổn 境cảnh 時thời 未vị 攝nhiếp 喜hỷ 樂lạc 亦diệc 不bất 資tư 益ích 何hà 得đắc 名danh 食thực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 喜hỷ 受thọ 增tăng 者giả 由do 觸xúc 今kim 彼bỉ 喜hỷ 等đẳng 受thọ 增tăng 能năng 攝nhiếp 益ích 於ư 身thân 方phương 名danh 為vi 食thực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 順thuận 益ích 持trì 捨xả 者giả 苦khổ 等đẳng 相tương 應ứng 捨xả 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 非phi 是thị 食thực 體thể 者giả 意ý 說thuyết 亦diệc 有hữu 觸xúc 非phi 是thị 食thực 體thể 也dã 即tức 是thị 發phát 生sanh 苦khổ 憂ưu 及cập 非phi 順thuận 益ích 捨xả 觸xúc 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 得đắc 根căn 本bổn 境cảnh 者giả 先tiên 觸xúc 時thời 受thọ 方phương 領lãnh 納nạp 觸xúc 既ký 先tiên 得đắc 故cố 名danh 根căn 本bổn 有hữu 云vân 根căn 本bổn 境cảnh 者giả 意ý 凡phàm 心tâm 心tâm 所sở 緣duyên 此thử 境cảnh 時thời 即tức 觸xúc 心tâm 所sở 先tiên 得đắc 此thử 境cảnh 名danh 根căn 本bổn 境cảnh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 觸xúc 食thực 體thể 皆giai 道đạo 入nhập 觸xúc 等đẳng 者giả 意ý 云vân 觸xúc 是thị 遍biến 行hành 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 故cố 舉cử 觸xúc 言ngôn 通thông 八bát 識thức 觸xúc 據cứ 食thực 體thể 屬thuộc 六lục 識thức 相tương 應ứng 觸xúc 勝thắng 也dã 後hậu 思tư 食thực 亦diệc 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 希hy 可khả 愛ái 境cảnh 至chí 及cập 現hiện 在tại 者giả 。 若nhược 欲dục 俱câu 思tư 唯duy 緣duyên 未vị 來lai 及cập 現hiện 在tại 。 可khả 愛ái 境cảnh 方phương 名danh 為vi 食thực 以dĩ 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 不bất 可khả 合hợp 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 欲dục 無vô 減giảm 不bất 緣duyên 三tam 世thế 者giả 對đối 法pháp 欲dục 緣duyên 未vị 來lai 即tức 欲dục 無vô 減giảm 不bất 緣duyên 三tam 世thế 此thử 且thả 緣duyên 顯hiển 相tương/tướng 說thuyết 約ước 實thật 欲dục 通thông 緣duyên 三tam 世thế 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 與dữ 其kỳ 合hợp 者giả 欲dục 與dữ 三tam 世thế 合hợp 若nhược 爾nhĩ 者giả 何hà 妨phương 此thử 思tư 相tương 應ứng 欲dục 亦diệc 通thông 緣duyên 三tam 世thế 也dã 問vấn 思tư 者giả 造tạo 作tác 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 云vân 何hà 今kim 說thuyết 為vi 希hy 望vọng 耶da 答đáp 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 皆giai 具cụ 通thông 別biệt 二nhị 行hành 通thông 行hành 者giả 相tương 從tùng 而nhi 說thuyết 皆giai 同đồng 其kỳ 行hành 如như 心tâm 觸xúc 等đẳng 與dữ 受thọ 等đẳng 相tương 應ứng 皆giai 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 相tương/tướng 若nhược 心tâm 觸xúc 等đẳng 與dữ 欲dục 俱câu 起khởi 皆giai 以dĩ 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng 皆giai 不bất 違vi 理lý 心tâm 等đẳng 皆giai 可khả 起khởi 多đa 行hành 故cố 別biệt 者giả 即tức 心tâm 心tâm 所sở 各các 各các 自tự 相tương/tướng 行hành 也dã 如như 以dĩ 說thuyết 用dụng 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 乃nãi 至chí 思tư 等đẳng 造tạo 作tác 為vi 性tánh 故cố 瑜du 伽già 此thử 論luận 皆giai 云vân 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 不bất 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 也dã 今kim 據cứ 通thông 行hành 故cố 不bất 相tương 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 念niệm 類loại 無vô 失thất 緣duyên 亦diệc 無vô 失thất 者giả 此thử 答đáp 外ngoại 問vấn 云vân 且thả 如như 欲dục 本bổn 希hy 未vị 來lai 即tức 許hứa 緣duyên 過quá 去khứ 念niệm 既ký 緣duyên 過quá 去khứ 應ưng 得đắc 未vị 來lai 答đáp 念niệm 亦diệc 得đắc 緣duyên 未vị 來lai 雖tuy 體thể 非phi 是thị 念niệm 而nhi 由do 起khởi 緣duyên 未vị 來lai 法pháp 即tức 此thử 法pháp 是thị 過quá 去khứ 念niệm 家gia 境cảnh 之chi 類loại 也dã 若nhược 緣duyên 時thời 亦diệc 得đắc 名danh 緣duyên 念niệm 類loại 也dã 意ý 說thuyết 未vị 來lai 境cảnh 是thị 過quá 去khứ 境cảnh 之chi 流lưu 說thuyết 念niệm 得đắc 緣duyên 非phi 是thị 念niệm 行hành 相tương/tướng 實thật 緣duyên 未vị 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 深thâm 勝thắng 希hy 望vọng 者giả 若nhược 深thâm 希hy 望vọng 緣duyên 本bổn 來lai 者giả 唯duy 意ý 俱câu 思tư 勝thắng 非phi 餘dư 相tương 應ứng 者giả 又hựu 世thế 親thân 云vân 如như 遠viễn 見kiến 水thủy 陸lục 陽dương 不bất 死tử 婉uyển 子tử 見kiến 砂sa 謂vị 米mễ 思tư 貧bần 不bất 終chung 皆giai 由do 深thâm 思tư 便tiện 思tư 然nhiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 准chuẩn 屬thuộc 六lục 識thức 者giả 其kỳ 取thủ 屬thuộc 六lục 識thức 思tư 若nhược 取thủ 識thức 者giả 思tư 食thực 體thể 應ưng 是thị 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 令linh 識thức 明minh 利lợi 現hiện 前tiền 故cố 者giả 此thử 顯hiển 三tam 食thực 資tư 識thức 令linh 明minh 此thử 通thông 餘dư 識thức 識thức 復phục 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 即tức 第đệ 八bát 識thức 故cố 世thế 親thân 云vân 識thức 食thực 者giả 是thị 能năng 執chấp 受thọ 由do 執chấp 受thọ 故cố 所sở 依y 久cửu 住trụ 故cố 名danh 食thực 也dã 。

【# 論luận 】# 此thử 識thức 雖tuy 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 識thức 食thực 體thể 通thông 八bát 識thức 引dẫn 四tứ 食thực 經kinh 意ý 證chứng 第đệ 八bát 何hà 故cố 食thực 體thể 通thông 識thức 識thức 耶da 答đáp 但đãn 說thuyết 識thức 言ngôn 即tức 通thông 八bát 識thức 識thức 義nghĩa 同đồng 故cố 設thiết 餘dư 七thất 識thức 是thị 彼bỉ 流lưu 故cố 說thuyết 本bổn 之chi 時thời 即tức 兼kiêm 末mạt 故cố 本bổn 識thức 轉chuyển 識thức 非phi 一nhất 異dị 故cố 識thức 食thực 言ngôn 通thông 八bát 識thức 正chánh 識thức 食thực 體thể 第đệ 八bát 非phi 餘dư 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 集tập 論luận 說thuyết 六lục 識thức 亦diệc 名danh 識thức 食thực 耶da 答đáp 食thực 者giả 資tư 益ích 之chi 義nghĩa 六lục 識thức 緣duyên 喜hỷ 樂lạc 境cảnh 時thời 亦diệc 能năng 資tư 益ích 諸chư 根căn 。 等đẳng 故cố 集tập 論luận 約ước 此thử 義nghĩa 說thuyết 六lục 識thức 名danh 食thực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 此thử 顯hiển 四tứ 食thực 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 攝nhiếp 七thất 心tâm 界giới 者giả 六lục 識thức 及cập 意ý 根căn 名danh 七thất 心tâm 界giới 意ý 根căn 即tức 賴lại 耶da 識thức 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 彼bỉ 云vân 者giả 對đối 法pháp 說thuyết 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 等đẳng 通thông 有hữu 無vô 漏lậu 據cứ 食thực 此thử 唯duy 取thủ 漏lậu 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 此thử 論luận 略lược 去khứ 無vô 漏lậu 言ngôn 有hữu 漏lậu 故cố 不bất 言ngôn 一nhất 分phần/phân 又hựu 不bất 說thuyết 無vô 漏lậu 即tức 是thị 略lược 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 彼bỉ 通thông 等đẳng 流lưu 長trưởng 養dưỡng 乃nãi 至chí 三tam 受thọ 等đẳng 者giả 意ý 云vân 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 四tứ 食thực 通thông 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 者giả 通thông 約ước 等đẳng 流lưu 等đẳng 說thuyết 若nhược 據cứ 食thực 唯duy 約ước 有hữu 漏lậu 四tứ 食thực 一nhất 分phần/phân 此thử 論luận 略lược 去khứ 等đẳng 流lưu 等đẳng 一nhất 分phần/phân 唯duy 取thủ 有hữu 漏lậu 為vi 食thực 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 非phi 是thị 恆hằng 互hỗ 持trì 諸chư 根căn 者giả 意ý 云vân 六lục 識thức 亦diệc 非phi 是thị 恆hằng 有hữu 能năng 互hỗ 持trì 諸chư 根căn 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 也dã 如như 第đệ 八bát 識thức 恆hằng 有hữu 能năng 持trì 諸chư 根căn 。 不bất 斷đoạn 名danh 食thực 且thả 如như 六lục 識thức 五ngũ 位vị 間gian 斷đoạn 或hoặc 上thượng 界giới 無vô 縱túng/tung 有hữu 意ý 識thức 豈khởi 可khả 能năng 互hỗ 持trì 諸chư 根căn 令linh 不bất 壞hoại 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 宗tông 不bất 許hứa 無vô 體thể 用dụng 故cố 者giả 若nhược 舉cử 無vô 體thể 用dụng 因nhân 彼bỉ 宗tông 不bất 許hứa 以dĩ 去khứ 來lai 是thị 有hữu 體thể 法pháp 故cố 故cố 犯phạm 隨tùy 一nhất 今kim 宗tông 但đãn 遮già 令linh 無vô 食thực 體thể 用dụng 舉cử 非phi 現hiện 在tại 因nhân 無vô 過quá 意ý 說thuyết 論luận 中trung 無vô 體thể 用dụng 又hựu 不bất 可khả 為vi 因nhân 依y 但đãn 可khả 將tương 向hướng 宗tông 法pháp 安an 也dã 若nhược 准chuẩn 西tây 明minh 疏sớ/sơ 亦diệc 用dụng 為vi 因nhân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 識thức 等đẳng 至chí 如như 虗hư 空không 等đẳng 者giả 此thử 破phá 去khứ 來lai 識thức 等đẳng 非phi 為vi 食thực 性tánh 量lượng 云vân 去khứ 來lai 識thức 等đẳng 亦diệc 非phi 食thực 性tánh 宗tông 非phi 現hiện 在tại 故cố 因nhân 如như 虗hư 空không 等đẳng 喻dụ 以dĩ 此thử 准chuẩn 知tri 現hiện 在tại 是thị 食thực 性tánh 者giả 為vi 異dị 品phẩm 雖tuy 是thị 現hiện 在tại 非phi 食thực 性tánh 者giả 亦diệc 在tại 同đồng 喻dụ 中trung 故cố 舉cử 虗hư 空không 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 此thử 也dã 問vấn 若nhược 爾nhĩ 因nhân 於ư 同đồng 喻dụ 一nhất 分phần/phân 不bất 遍biến 豈khởi 成thành 正chánh 因nhân 何hà 者giả 謂vị 非phi 現hiện 在tại 因nhân 不bất 遍biến 喻dụ 中trung 一nhất 分phần/phân 現hiện 在tại 故cố 答đáp 亦diệc 不bất 然nhiên 但đãn 因nhân 於ư 同đồng 喻dụ 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 即tức 得đắc 成thành 正chánh 因nhân 然nhiên 是thị 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 性tánh 故cố 異dị 品phẩm 無vô 故cố 即tức 當đương 因nhân 明minh 九cửu 句cú 中trung 第đệ 八bát 同đồng 品phẩm 有hữu 非phi 有hữu 句cú 故cố 頌tụng 云vân 二nhị 八bát 是thị 正chánh 因nhân 四tứ 六lục 相tương 違vi 攝nhiếp 初sơ 三tam 五ngũ 七thất 九cửu 皆giai 成thành 不bất 定định 因nhân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 以dĩ 無vô 為vi 非phi 食thực 故cố 者giả 釋thích 喻dụ 所sở 以dĩ 意ý 說thuyết 虗hư 空không 無vô 為vi 等đẳng 現hiện 在tại 攝nhiếp 又hựu 非phi 食thực 性tánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 別biệt 破phá 法pháp 者giả 即tức 心tâm 法pháp 也dã 前tiền 約ước 去khứ 來lai 破phá 二nhị 世thế 識thức 非phi 是thị 食thực 性tánh 合hợp 約ước 心tâm 法pháp 非phi 為vi 食thực 性tánh 乃nãi 至chí 下hạ 破phá 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 亦diệc 非phi 食thực 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 世thế 親thân 釋thích 者giả 除trừ 一nhất 段đoạn 餘dư 破phá 文văn 是thị 世thế 親thân 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 段đoạn 食thực 者giả 在tại 欲dục 界giới 中trung 說thuyết 無vô 識thức 而nhi 有hữu 段đoạn 食thực 資tư 身thân 容dung 可khả 不bất 壞hoại 上thượng 界giới 即tức 無vô 段đoạn 食thực 識thức 後hậu 無vô 漏lậu 以dĩ 何hà 為vi 食thực 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 無vô 漏lậu 識thức 為vi 段đoạn 食thực 體thể 者giả 若nhược 由do 無vô 漏lậu 識thức 中trung 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 即tức 說thuyết 無vô 漏lậu 識thức 為vi 食thực 者giả 亦diệc 不bất 然nhiên 破phá 云vân 如như 疏sớ/sơ 疏sớ/sơ 說thuyết 此thử 破phá 者giả 說thuyết 此thử 位vị 中trung 無vô 為vi 行hành 也dã 此thử 位vị 即tức 是thị 第đệ 四tứ 種chủng 以dĩ 但đãn 乃nãi 至chí 滅diệt 定định 無vô 出xuất 入nhập 息tức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大Đại 乘Thừa 一nhất 劫kiếp 餘dư 謂vị 有hữu 宗tông 不bất 許hứa 段đoạn 食thực 七thất 日nhật 過quá 七thất 日nhật 後hậu 。 出xuất 定định 即tức 死tử 大Đại 乘Thừa 不bất 爾nhĩ 故cố 許hứa 多đa 時thời 在tại 定định 如như 西tây 明minh 疏sớ/sơ 具cụ 說thuyết 比Bỉ 丘Khâu 緣duyên 起khởi 拾thập 餘dư 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 答đáp 有hữu 二nhị 心tâm 者giả 意ý 說thuyết 在tại 滅diệt 定định 中trung 七thất 八bát 二nhị 識thức 名danh 為vi 二nhị 心tâm 雖tuy 無vô 染nhiễm 。 第đệ 七thất 而nhi 有hữu 淨tịnh 末mạt 那na 故cố 與dữ 第đệ 八bát 相tương 依y 由do 此thử 二nhị 定định 有hữu 差sai 別biệt 有hữu 云vân 二nhị 心tâm 者giả 一nhất 即tức 集tập 集tập 起khởi 心tâm 二nhị 者giả 種chủng 種chủng 心tâm 即tức 意ý 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 為vi 治trị 此thử 滅diệt 定định 生sanh 故cố 者giả 意ý 說thuyết 非phi 謂vị 厭yếm 此thử 第đệ 八bát 而nhi 起khởi 滅diệt 定định 但đãn 謂vị 厭yếm 於ư 轉chuyển 識thức 入nhập 定định 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 量lượng 可khả 知tri 者giả 汝nhữ 滅diệt 定định 位vị 受thọ 想tưởng 亦diệc 應ưng 不bất 滅diệt 後hậu 還hoàn 起khởi 故cố 如như 汝nhữ 許hứa 識thức 。

言ngôn 兩lưỡng 宗tông 并tinh 無vô 者giả 大Đại 乘Thừa 經Kinh 部bộ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 位vị 有hữu 色sắc 明minh 有hữu 本bổn 識thức 者giả 難nạn/nan 前tiền 已dĩ 成thành 色sắc 不bất 離ly 識thức 汝nhữ 許hứa 此thử 位vị 有hữu 色sắc 故cố 有hữu 識thức 識thức 自tự 受thọ 熏huân 故cố 知tri 此thử 識thức 是thị 第đệ 八bát 非phi 餘dư 。

【# 疏sớ/sơ 】# 本bổn 立lập 三tam 大đại 地địa 法pháp 謂vị 受thọ 想tưởng 思tư 即tức 三tam 心tâm 行hành 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 於ư 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 修tu 行hành 勝thắng 故cố 者giả 意ý 說thuyết 靜tĩnh 慮lự 者giả 即tức 色sắc 界giới 四tứ 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 者giả 即tức 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 意ý 云vân 修tu 此thử 等đẳng 定định 時thời 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 有hữu 勝thắng 用dụng 障chướng 定định 強cường/cưỡng 故cố 所sở 以dĩ 偏thiên 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 名danh 為vi 心tâm 行hành 及cập 復phục 滅diệt 至chí 而nhi 復phục 不bất 滅diệt 者giả 是thị 答đáp 且thả 難nạn/nan 詞từ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大Đại 乘Thừa 佛Phật 等đẳng 至chí 亦diệc 非phi 遍biến 行hành 者giả 大Đại 乘Thừa 意ý 說thuyết 語ngữ 行hành 滅diệt 時thời 而nhi 語ngữ 不bất 滅diệt 今kim 乃nãi 難nạn/nan 他tha 云vân 語ngữ 行hành 滅diệt 時thời 語ngữ 應ưng 不bất 滅diệt 是thị 不bất 違vi 自tự 宗tông 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 今kim 難nạn/nan 違vi 宗tông 就tựu 他tha 為vi 論luận 者giả 意ý 云vân 難nạn/nan 他tha 語ngữ 行hành 滅diệt 時thời 語ngữ 應ưng 不bất 滅diệt 者giả 此thử 就tựu 他tha 宗tông 論luận 宗tông 為vi 論luận 故cố 無vô 過quá 也dã 若nhược 大Đại 乘Thừa 宗tông 中trung 尋tầm 伺tứ 非phi 遍biến 行hành 因nhân 據cứ 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 尋tầm 伺tứ 是thị 遍biến 行hành 也dã 故cố 佛Phật 語ngữ 亦diệc 由do 尋tầm 伺tứ 不bất 同đồng 大Đại 乘Thừa 論luận 文văn 云vân 遍biến 行hành 者giả 就tựu 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 有hữu 此thử 條điều 者giả 意ý 云vân 出xuất 入nhập 息tức 名danh 為vi 行hành 者giả 唯duy 據cứ 下hạ 地địa 於ư 身thân 有hữu 力lực 說thuyết 名danh 為vi 行hành 故cố 云vân 唯duy 有hữu 此thử 條điều 故cố 非phi 遍biến 行hành 也dã 是thị 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 除trừ 此thử 無vô 有hữu 者giả 釋thích 不bất 遍biến 所sở 以dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 尋tầm 伺tứ 故cố 比tỉ 量lượng 所sở 諍tranh 者giả 意ý 云vân 比tỉ 量lượng 諍tranh 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 猶do 如như 尋tầm 伺tứ 亦diệc 是thị 遍biến 行hành 論luận 量lượng 亦diệc 言ngôn 意ý 在tại 於ư 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 依y 分phần/phân 位vị 至chí 所sở 望vọng 別biệt 故cố 者giả 意ý 若nhược 依y 思tư 上thượng 亦diệc 得đắc 立lập 定định 等đẳng 謂vị 本bổn 經kinh 部bộ 師sư 立lập 三tam 心tâm 所sở 謂vị 受thọ 想tưởng 思tư 此thử 據cứ 實thật 法pháp 說thuyết 其kỳ 於ư 思tư 上thượng 亦diệc 得đắc 立lập 定định 者giả 以dĩ 此thử 思tư 能năng 專chuyên 住trụ 一nhất 境cảnh 邊biên 亦diệc 得đắc 名danh 定định 問vấn 既ký 說thuyết 為vi 思tư 因nhân 何hà 有hữu 定định 答đáp 一nhất 念niệm 之chi 思tư 所sở 望vọng 別biệt 故cố 若nhược 據cứ 當đương 體thể 但đãn 名danh 思tư 今kim 依y 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 亦diệc 通thông 餘dư 法pháp 若nhược 專chuyên 住trụ 一nhất 境cảnh 邊biên 名danh 定định 若nhược 追truy 憶ức 邊biên 名danh 念niệm 簡giản 擇trạch 邊biên 名danh 慧tuệ 故cố 云vân 一nhất 念niệm 之chi 思tư 所sở 望vọng 別biệt 故cố 。

言ngôn 謂vị 通thông 三tam 性tánh 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 據cứ 通thông 三tam 性tánh 及cập 通thông 有hữu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 為vi 論luận 即tức 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 等đẳng 十thập 法pháp 皆giai 名danh 大đại 地địa 法pháp 故cố 云vân 即tức 更cánh 有hữu 餘dư 法Pháp 。 對đối 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 名danh 為vi 餘dư 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 得đắc 獨độc 言ngôn 無vô 有hữu 受thọ 想tưởng 者giả 意ý 云vân 滅diệt 定định 位vị 既ký 有hữu 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 何hà 得đắc 獨độc 言ngôn 此thử 位vị 中trung 無vô 有hữu 受thọ 想tưởng 有hữu 餘dư 心tâm 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 簡giản 有hữu 教giáo 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 者giả 意ý 云vân 曾tằng 無vô 有hữu 教giáo 簡giản 云vân 此thử 散tán 心tâm 位vị 觸xúc 能năng 生sanh 受thọ 此thử 滅diệt 定định 位vị 觸xúc 不bất 生sanh 受thọ 既ký 無vô 此thử 簡giản 何hà 得đắc 為vi 例lệ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 前tiền 少thiểu 別biệt 者giả 前tiền 文văn 據cứ 有hữu 觸xúc 難nạn/nan 既ký 有hữu 觸xúc 令linh 有hữu 受thọ 定định 相tương 隨tùy 故cố 受thọ 想tưởng 必tất 俱câu 其kỳ 理lý 決quyết 定định 此thử 文văn 約ước 滅diệt 定định 有hữu 思tư 亦diệc 應ưng 有hữu 受thọ 想tưởng 以dĩ 有hữu 思tư 故cố 如như 餘dư 散tán 位vị 故cố 與dữ 前tiền 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 俱câu 舍xá 云vân 至chí 經kinh 部bộ 異dị 師sư 者giả 意ý 說thuyết 世thế 友hữu 是thị 經Kinh 部bộ 異dị 師sư 敘tự 心tâm 所sở 多đa 少thiểu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 法pháp 為vi 種chủng 子tử 本bổn 計kế 滅diệt 定định 無vô 心tâm 者giả 意ý 說thuyết 經Kinh 部bộ 本bổn 計kế 滅diệt 定định 無vô 心tâm 後hậu 時thời 心tâm 起khởi 由do 二nhị 種chủng 法pháp 而nhi 方phương 得đắc 生sanh 一nhất 者giả 由do 心tâm 二nhị 云vân 由do 色sắc 有hữu 種chủng 子tử 而nhi 心tâm 得đắc 生sanh 。

言ngôn 初sơ 問vấn 中trung □# 長trưởng 者giả 從tùng 此thử 若nhược 無vô 心tâm 所sở 至chí 如như 何hà 有hữu 識thức 而nhi 無vô 心tâm 所sở 以dĩ 來lai 並tịnh 是thị 初sơ 問vấn 。

如như 起khởi 染nhiễm 時thời 者giả 意ý 云vân 如như 起khởi 染nhiễm 時thời 雖tuy 無vô 信tín 等đẳng 不bất 妨phương 有hữu 心tâm 此thử 定định 亦diệc 爾nhĩ 不bất 妨phương 所sở 無vô 獨độc 心tâm 有hữu 。

言ngôn 此thử 相tương 應ứng 法pháp 者giả 即tức 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 此thử 非phi 能năng 緣duyên 者giả 意ý 云vân 非phi 但đãn 無vô 所sở 依y 緣duyên 亦diệc 應ưng 不bất 得đắc 。 成thành 能năng 緣duyên 心tâm 故cố 等đẳng 取thủ 此thử 非phi 能năng 緣duyên 也dã 。

又hựu 云vân 等đẳng 取thủ 此thử 能năng 緣duyên 者giả 將tương 為vi 宗tông 法pháp 難nạn/nan 言ngôn 汝nhữ 滅diệt 定định 等đẳng 心tâm 應ưng 非phi 能năng 緣duyên 等đẳng 非phi 心tâm 故cố 者giả 如như 論luận 破phá 云vân 如như 色sắc 等đẳng 法pháp 亦diệc 悲bi 心tâm 故cố 云vân 釋thích 云vân 以dĩ 非phi 心tâm 故cố 無vô 相tướng 應ưng 法pháp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 何hà 取thủ 像tượng 等đẳng 者giả 意ý 釋thích 無vô 想tưởng 所sở 以dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 餘dư 為vi 比tỉ 者giả 量lượng 云vân 滅diệt 定định 之chi 中trung 應ưng 有hữu 受thọ 想tưởng 等đẳng 餘dư 心tâm 所sở 有hữu 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 故cố 如như 餘dư 位vị 時thời 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 應ưng 有hữu 觸xúc 許hứa 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 由do 無vô 明minh 生sanh 愛ái 染nhiễm 故cố 今kim 說thuyết 既ký 以dĩ 染nhiễm 必tất 應ưng 有hữu 觸xúc 既ký 有hữu 觸xúc 應ưng 有hữu 受thọ 想tưởng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 染nhiễm 無vô 記ký 為vi 例lệ 量lượng 意ý 云vân 准chuẩn 例lệ 無vô 染nhiễm 量lượng 量lượng 云vân 此thử 定định 中trung 意ý 識thức 應ưng 非phi 是thị 法pháp 無vô 染nhiễm 心tâm 所sở 法pháp 故cố 如như 餘dư 染nhiễm 心tâm 位vị 意ý 說thuyết 定định 位vị 既ký 無vô 染nhiễm 心tâm 所sở 明minh 知tri 定định 中trung 意ý 識thức 亦diệc 非phi 染nhiễm 無vô 記ký 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 此thử 返phản 彼bỉ 亦diệc 得đắc 者giả 量lượng 云vân 汝nhữ 滅diệt 定định 前tiền 心tâm 應ưng 非phi 散tán 心tâm 求cầu 心tâm 緣duyên 寂tịch 靜tĩnh 故cố 如như 求cầu 緣duyên 涅Niết 槃Bàn 心tâm 豈khởi 有hữu 求cầu 緣duyên 菩Bồ 提Đề 心tâm 而nhi 是thị 散tán 心tâm 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 皆giai 非phi 有hữu 故cố 者giả 因nhân 如như 菩Bồ 提Đề 等đẳng 喻dụ 等đẳng 取thủ 色sắc 等đẳng 及cập 睡thụy 問vấn 等đẳng 位vị 量lượng 云vân 滅diệt 定định 中trung 應ưng 無vô 心tâm 因nhân 云vân 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 皆giai 非phi 有hữu 故cố 如như 炎diễm 水thủy 。

【# 疏sớ/sơ 】# 滅diệt 定định 他tha 諍tranh 至chí 或hoặc 說thuyết 無vô 心tâm 者giả 意ý 云vân 此thử 生sanh 下hạ 論luận 文văn 謂vị 共cộng 他tha 諍tranh 滅diệt 定định 有hữu 心tâm 准chuẩn 下hạ 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 類loại 此thử 應ưng 知tri 下hạ 染nhiễm 淨tịnh 諍tranh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 識thức 住trụ 中trung 者giả 外ngoại 道đạo 計kế 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 四tứ 蘊uẩn 計kế 識thức 是thị 我ngã 四tứ 蘊uẩn 於ư 中trung 住trụ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 本bổn 識thức 現hiện 種chủng 為vi 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 者giả 意ý 云vân 通thông 取thủ 第đệ 八bát 現hiện 行hành 種chủng 子tử 為vi 心tâm 即tức 集tập 起khởi 心tâm 也dã 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 為vi 等đẳng 法pháp 總tổng 句cú 者giả 意ý 云vân 有hữu 為vi 法pháp 依y 。 心tâm 故cố 所sở 以dĩ 言ngôn 心tâm 染nhiễm 情tình 染nhiễm 心tâm 淨tịnh 情tình 淨tịnh 名danh 為vi 總tổng 句cú 即tức 總tổng 同đồng 成thành 染nhiễm 淨tịnh 也dã 然nhiên 無vô 為vi 法pháp 雖tuy 依y 此thử 識thức 不bất 由do 此thử 識thức 而nhi 成thành 染nhiễm 淨tịnh 故cố 與dữ 識thức 別biệt 名danh 別biệt 句cú 又hựu 云vân 以dĩ 有hữu 句cú 別biệt 故cố 名danh 別biệt 句cú 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 句cú 如như 前tiền 者giả 即tức 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 句cú 如như 前tiền 初sơ 釋thích 中trung 解giải 復phục 更cánh 不bất 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 心tâm 體thể 是thị 有hữu 情tình 者giả 即tức 第đệ 八bát 識thức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 攝nhiếp 攝nhiếp 論luận 三tam 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 者giả 此thử 論luận 中trung 所sở 說thuyết 雜tạp 染nhiễm 攝nhiếp 論luận 中trung 三tam 種chủng 雜tạp 染nhiễm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 言ngôn 持trì 種chủng 為vi 破phá 經kinh 部bộ 者giả 亦diệc 為vi 先tiên 破phá 所sở 以dĩ 先tiên 言ngôn 持trì 種chủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 染nhiễm 初sơ 識thức 者giả 即tức 第đệ 六lục 識thức 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 而nhi 是thị 染nhiễm 法pháp 即tức 是thị 初sơ 結kết 生sanh 時thời 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 所sở 依y 止chỉ 及cập 彼bỉ 熏huân 習tập 等đẳng 者giả 意ý 云vân 所sở 依y 即tức 是thị 能năng 持trì 。 種chủng 識thức 及cập 彼bỉ 熏huân 習tập 者giả 即tức 所sở 持trì 種chủng 子tử 以dĩ 轉chuyển 識thức 間gian 斷đoạn 即tức 能năng 持trì 所sở 持trì 俱câu 在tại 過quá 去khứ 後hậu 結kết 生sanh 識thức 若nhược 起khởi 無vô 種chủng 如như 何hà 得đắc 種chủng 生sanh 有hữu 云vân 所sở 依y 止chỉ 者giả 身thân 也dã 及cập 彼bỉ 薰huân 習tập 者giả 昔tích 時thời 欲dục 界giới 所sở 薰huân 種chủng 子tử 也dã 並tịnh 在tại 過quá 去khứ 結kết 生sanh 之chi 識thức 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 便tiện 成thành 大đại 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 者giả 意ý 說thuyết 由do 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 故cố 與dữ 餘dư 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 而nhi 無vô 俱câu 起khởi 。

二nhị 時thời 者giả 即tức 界giới 地địa 住trụ 還hoàn 及cập 無vô 染nhiễm 心tâm 後hậu 名danh 二nhị 時thời 也dã 無vô 持trì 種chủng 故cố 者giả 若nhược 無vô 第đệ 八bát 無vô 識thức 持trì 種chủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 第đệ 八bát 識thức 故cố 如như 色sắc 聲thanh 等đẳng 者giả 問vấn 漏lậu 與dữ 無vô 漏lậu 而nhi 正chánh 相tương 違vi 有hữu 漏lậu 不bất 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 答đáp 不bất 相tương 例lệ 第đệ 八bát 餘dư 識thức 各các 別biệt 故cố 根căn 境cảnh 事sự 等đẳng 種chủng 之chi 不bất 同đồng 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 可khả 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 汝nhữ 第đệ 六lục 無vô 漏lậu 時thời 更cánh 無vô 餘dư 如như 何hà 彼bỉ 能năng 持trì 於ư 有hữu 漏lậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 過quá 去khứ □# 生sanh 今kim □# 者giả 意ý 說thuyết 非phi 過quá 去khứ 與dữ 今kim 為vi 因nhân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 何hà 類loại 破phá 者giả 今kim 不bất 作tác 比tỉ 量lượng 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 宗tông 有hữu 得đắc 得đắc 者giả 雖tuy 此thử 論luận 文văn 不bất 破phá 得đắc 以dĩ 義nghĩa 類loại 合hợp 有hữu 此thử 破phá 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 類loại 下hạ 淨tịnh 章chương 中trung 下hạ 破phá 淨tịnh 章chương 中trung 得đắc 今kim 此thử 間gian 救cứu 同đồng 彼bỉ 處xứ 類loại 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 言ngôn 持trì 種chủng 略lược 得đắc 不bất 言ngôn 者giả 以dĩ 此thử 文văn 中trung 破phá 經kinh 部bộ 持trì 種chủng 所sở 以dĩ 略lược 得đắc 論luận 文văn 不bất 言ngôn 若nhược 破phá 有hữu 宗tông 但đãn 破phá 去khứ 來lai 及cập 得đắc 即tức 不bất 破phá 持trì 種chủng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 種chủng 子tử 體thể 定định 不bất 可khả 得đắc 。 者giả 汝nhữ 無vô 第đệ 八bát 餘dư 不bất 能năng 持trì 種chủng 故cố 異dị 類loại 心tâm 後hậu 無vô 種chủng 子tử 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 二nhị 時thời 後hậu 者giả 第đệ 一nhất 對đối 治trị 識thức 起khởi 時thời 第đệ 二nhị 往vãng 還hoàn 時thời 故cố 言ngôn 二nhị 時thời 後hậu 煩phiền 惱não 起khởi 應ưng 無vô 因nhân 也dã 亦diệc 有hữu 疏sớ/sơ 出xuất 無vô 此thử 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 生sanh 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 至chí 應ưng 滅diệt 等đẳng 者giả 意ý 云vân 若nhược 無vô 第đệ 八bát 識thức 者giả 如như 有hữu 生sanh 非phi 想tưởng 等đẳng 至chí 彼bỉ 起khởi 不bất 下hạ 無vô 處xứ 有hữu 處xứ 無vô 漏lậu 心tâm 時thời 即tức 非phi 想tưởng 地địa 心tâm 斷đoạn 而nhi 非phi 非phi 想tưởng 地địa 攝nhiếp 又hựu 無vô 處xứ 有hữu 處xứ 無vô 漏lậu 心tâm 後hậu 非phi 起khởi 攝nhiếp 故cố 故cố 云vân 二nhị 種chủng 皆giai 應ưng 滅diệt 離ly 等đẳng 也dã 不bất 生sanh 無vô 處xứ 有hữu 處xứ 故cố 論luận 。

【# 論luận 】# 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 非phi 行hành 感cảm 故cố 問vấn 此thử 文văn 如như 何hà 來lai 答đáp 彼bỉ 計kế 云vân 行hành 所sở 感cảm 者giả 必tất 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 即tức 第đệ 三tam 念niệm 也dã 然nhiên 初sơ 念niệm 結kết 生sanh 識thức 唯duy 是thị 染nhiễm 污ô 經kinh 部bộ 者giả 有hữu 宗tông 皆giai 然nhiên 攝nhiếp 論luận 云vân 從tùng 無vô 想tưởng 等đẳng 諸chư 地địa 沒một 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 爾nhĩ 時thời □# 隨tùy □# 所sở 染nhiễm 初sơ 識thức 結kết 生sanh 故cố 世thế 親thân 云vân 所sở 染nhiễm 初sơ 識thức 者giả 沒một 來lai 此thử 間gian 最tối 初sơ 生sanh 識thức 也dã 。

無vô 性tánh 云vân 初sơ 識thức 者giả 謂vị 續tục 生sanh 時thời 初sơ 位vị 識thức 也dã 又hựu 攝nhiếp 論luận 云vân 若nhược 從tùng 此thử 沒một 於ư 等đẳng 引dẫn 地địa 正chánh 受thọ 生sanh 略lược 由do 非phi 等đẳng 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 結kết 生sanh 相tương 續tục 也dã 故cố 今kim 破phá 云vân 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 非phi 行hành 感cảm 故cố 論luận 行hành 感cảm 心tâm 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 攝nhiếp 結kết 生sanh 識thức 既ký 是thị 染nhiễm 污ô 如như 何hà 行hành 感cảm 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 經kinh 部bộ 師sư 言ngôn 堂đường 何hà 過quá 者giả 意ý 救cứu 云vân 雖tuy 不bất 同đồng 有hữu 宗tông 有hữu 去khứ 來lai 世thế 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 說thuyết 行hành 緣duyên 識thức 結kết 生sanh 我ngã 中trung 既ký 有hữu 種chủng 子tử 亦diệc 能năng 感cảm 名danh 色sắc 中trung 識thức 名danh 行hành 緣duyên 識thức 由do 大Đại 乘Thừa 現hiện 行hành 業nghiệp 有hữu 為vi 能năng 招chiêu 名danh 角giác 位vị 中trung 識thức 我ngã 宗tông 亦diệc 爾nhĩ 雖tuy 結kết 生sanh 識thức 非phi 行hành 感cảm 由do 有hữu 行hành 種chủng 子tử 能năng 招chiêu 名danh 色sắc 位vị 中trung 識thức 亦diệc 得đắc 名danh 行hành 緣duyên 有hữu 宗tông 計kế 亦diệc 然nhiên 若nhược 約ước 分phần/phân 位vị 論luận 於ư 名danh 色sắc 位vị 中trung 相tương 應ứng 心tâm 心tâm 所sở 總tổng 名danh 名danh 色sắc 故cố 說thuyết 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 今kim 言ngôn 行hạnh 感cảm 名danh 色sắc 位vị 中trung 識thức 者giả 即tức 名danh 據cứ 緣duyên 不bất 據cứ 緣duyên 也dã 若nhược 據cứ 緣duyên 說thuyết 即tức 但đãn 名danh 名danh 色sắc 不bất 名danh 識thức 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 染nhiễm 識thức 非phi 所sở 薰huân 故cố 者giả 立lập 難nạn/nan 云vân 若nhược 言ngôn 薰huân 故cố 名danh 識thức 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 非phi 無vô 記ký 故cố 無vô 記ký 之chi 法pháp 方phương 受thọ 薰huân 故cố 感cảm 亦diệc 不bất 成thành 先tiên 業nghiệp 感cảm 者giả 必tất 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 之chi 法pháp 故cố 若nhược 言ngôn 名danh 色sắc 中trung 識thức 是thị 義nghĩa 也dã 不bất 爾nhĩ 稍sảo 難nạn/nan 故cố 但đãn 說thuyết 薰huân 名danh 行hành 緣duyên 識thức 者giả 。 經kinh 部bộ 避tị 懸huyền 之chi 過quá 所sở 以dĩ 但đãn 說thuyết 薰huân 故cố 名danh 緣duyên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 文văn 合hợp 說thuyết 也dã 無vô 果quả 識thức 一nhất 義nghĩa 向hướng 下hạ 句cú 中trung 說thuyết 故cố 云vân 無vô 緣duyên 義nghĩa 故cố 論luận 此thử 不bất 成thành 故cố 後hậu 亦diệc 不bất 成thành 者giả 謂vị 行hành 緣duyên 既ký 不bất 得đắc 成thành 即tức 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 者giả 世thế 親thân 釋thích 云vân 謂vị 若nhược 無vô 有hữu 行hành 緣duyên 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 不bất 相tương 應ứng 。 者giả 意ý 說thuyết 已dĩ 無vô 取thủ 緣duyên 有hữu 也dã 以dĩ 無vô 識thức 持trì 種chủng 故cố 云vân 者giả 成thành 非phi 實thật 故cố 如như 何hà 今kim 時thời 愛ái 取thủ 得đắc 與dữ 未vị 來lai 有hữu 支chi 有hữu 緣duyên 耶da 。

言ngôn 返phản 覆phú 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 所sở 謂vị 返phản 覆phú 者giả 隨tùy 救cứu 隨tùy 破phá 皆giai 准chuẩn 上thượng 知tri 故cố 初sơ 行hành 緣duyên 識thức 難nạn/nan 乃nãi 至chí 約ước 時thời 分phần/phân 懸huyền 隔cách 難nạn/nan 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 次thứ 第đệ 相tương 望vọng 皆giai 可khả 得đắc 爾nhĩ 者giả 即tức 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 等đẳng 次thứ 第đệ 者giả 不bất 成thành 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 果quả 中trung 相tương/tướng 緣duyên 故cố 者giả 以dĩ 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 彼bỉ 宗tông 唯duy 計kế 是thị 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 斷đoạn 是thị 果quả 也dã 者giả 即tức 指chỉ 無vô 為vi 由do 斷đoạn 惑hoặc 得đắc 故cố 故cố 得đắc 斷đoạn 名danh 又hựu 無vô 為vi 是thị 得đắc 能năng 所sở 斷đoạn 名danh 又hựu 無vô 為vi 是thị 三tam 性tánh 所sở 以dĩ 從tùng 能năng 所sở 斷đoạn 且thả 得đắc 斷đoạn 名danh 謂vị 指chỉ 無vô 為vi 是thị 斷đoạn 果quả 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 未vị 離ly 欲dục 纏triền 至chí 勤cần 修tu 加gia 行hành 。 者giả 意ý 云vân 既ký 未vị 離ly 欲dục 纏triền 心tâm 時thời 還hoàn 以dĩ 欲dục 纏triền 心tâm 伏phục 欲dục 纏triền 貪tham 等đẳng 勤cần 修tu 加gia 行hành 。 求cầu 上thượng 界giới 色sắc 纏triền 善thiện 心tâm 纏triền 是thị 有hữu 漏lậu 心tâm 心tâm 所sở 之chi 總tổng 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 色sắc 纏triền 心tâm 不bất 俱câu 生sanh 故cố 者giả 俱câu 時thời 生sanh 為vi 色sắc 纏triền 心tâm 薰huân 彼bỉ 纏triền 心tâm 可khả 於ư 此thử 欲dục 纏triền 心tâm 中trung 種chủng 生sanh 彼bỉ 色sắc 纏triền 心tâm 若nhược 不bất 彼bỉ 薰huân 此thử 心tâm 為vi 彼bỉ 色sắc 纏triền 色sắc 纏triền 種chủng 子tử 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 生sanh 淨tịnh 現hiện 心tâm 准chuẩn 作tác 可khả 然nhiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 此thử 如như 理lý 作tác 意ý 。 相tương 應ứng 心tâm 者giả 是thị 世thế 第đệ 一nhất 心tâm 彼bỉ 正chánh 見kiến 相tương 應ứng 。 等đẳng 者giả 是thị 見kiến 道đạo 無vô 漏lậu 門môn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 染nhiễm 法pháp 現hiện 種chủng 至chí 斷đoạn 何hà 所sở 者giả 此thử 意ý 即tức 說thuyết 若nhược 有hữu 第đệ 八bát 持trì 現hiện 及cập 種chủng 第đệ 六lục 相tương/tướng 無vô 漏lậu 心tâm 而nhi 斷đoạn 彼bỉ 現hiện 種chủng 今kim 汝nhữ 見kiến 既ký 無vô 本bổn 識thức 第đệ 六lục 記ký 無vô 漏lậu 時thời 惑hoặc 等đẳng 已dĩ 謝tạ 無vô 漏lậu 之chi 智trí 而nhi 斷đoạn 何hà 物vật 又hựu 云vân 此thử 破phá 經kinh 部bộ 義nghĩa 以dĩ 無vô 取thủ 斷đoạn 斷đoạn 果quả 不bất 成thành 釋thích 曰viết 據cứ 其kỳ 疏sớ/sơ 文văn 敘tự 薩tát 婆bà 多đa 救cứu 便tiện 破phá 計kế 救cứu 其kỳ 義nghĩa 理lý 乃nãi 破phá 經kinh 部bộ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 宗tông 不bất 立lập 種chủng 子tử 既ký 言ngôn 染nhiễm 法pháp 現hiện 種chủng 俱câu 供cung 非phi 有hữu 等đẳng 明minh 知tri 破phá 經kinh 部bộ 為vi 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 薩tát 婆bà 多đa 計kế 惑hoặc 得đắc 俱câu 故cố 者giả 有hữu 宗tông 雖tuy 無vô 種chủng 子tử 然nhiên 惑hoặc 得đắc 義nghĩa 與dữ 種chủng 子tử □# □# □# 相tương 似tự 故cố 亦diệc 破phá 之chi 彼bỉ 計kế 云vân 在tại 無vô 間gian 道đạo 一nhất 切thiết 現hiện 行hành □# 皆giai 無vô 唯duy 有hữu 惑hoặc 得đắc 解giải 脫thoát 道Đạo 。 滅diệt 問vấn 如như 難nạn/nan 他tha 云vân 無vô 漏lậu 道Đạo 起khởi 一nhất 切thiết 皆giai 已dĩ 。 斷đoạn 如như 何hà 言ngôn 無vô 漏lậu 能năng 斷đoạn 惑hoặc 耶da 豈khởi 大Đại 乘Thừa 無vô 漏lậu 道Đạo 起khởi 而nhi □# 有hữu 惑hoặc 耶da 答đáp 不bất 爾nhĩ 由do 第đệ 八bát 識thức 含hàm 藏tạng □# 種chủng 子tử 所sở 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 起khởi 時thời 應ưng 可khả 生sanh 現hiện 種chủng 子tử 而nhi 更cánh 不bất 生sanh 名danh 斷đoạn 如như 汝nhữ 宗tông 先tiên 無vô 熏huân 習tập 無vô 有hữu 種chủng 子tử 。 若nhược 後hậu 無vô 漏lậu 起khởi 時thời 前tiền 念niệm 現hiện 行hành 已dĩ 滅diệt 未vị 審thẩm 無vô 漏lậu 智trí 而nhi 體thể 何hà 等đẳng 有hữu 宗tông 得đắc 等đẳng 先tiên 破phá 非phi 實thật 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 得đắc 言ngôn 或hoặc 在tại 過quá 去khứ 或hoặc 在tại 未vị 來lai 。 者giả 以dĩ 所sở 得đắc 法Pháp 是thị 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 能năng 得đắc 現hiện 體thể 通thông 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 故cố 言ngôn 或hoặc 在tại 未vị 來lai 。 等đẳng 經kinh 部bộ 無vô 過quá 去khứ 及cập 得đắc 故cố 不bất 言ngôn 來lai 世thế 中trung 有hữu 得đắc 得đắc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 命mạng 根căn 同đồng 分phần/phân 設thiết 持trì 種chủng 無vô 過quá 失thất 者giả 。 此thử 設thiết 縱túng/tung 經kinh 部bộ 命mạng 根căn 同đồng 分phần/phân 持trì 種chủng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 無vô 依y 故cố 感cảm 者giả 不bất 然nhiên 但đãn 是thị 名danh 色sắc 不bất 名danh 識thức 名danh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 復phục 救cứu 云vân 至chí 於ư 理lý 何hà 失thất 者giả 意ý 云vân 此thử 轉chuyển 計kế 也dã 前tiền 計kế 云vân 名danh 中trung 有hữu 異dị 熟thục 識thức 名danh 行hành 感cảm 論luận 破phá 之chi 應ưng 說thuyết 色sắc 行hành 為vi 緣duyên 故cố 薩tát 婆bà 多đa 既ký 遭tao 難nạn/nan 已dĩ 遂toại 更cánh 救cứu 云vân 我ngã 今kim 者giả 約ước 分phần/phân 位vị 以dĩ 辨biện 緣duyên 生sanh 問vấn 何hà 者giả 名danh 分phần/phân 位vị 答đáp 且thả 如như 初sơ 無vô 明minh 支chi 中trung 所sở 有hữu 相tương 應ứng 法pháp 皆giai 名danh 無vô 明minh 支chi 如như 至chí 識thức 支chi 中trung 所sở 有hữu 相tương 應ứng 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 及cập 異dị 熟thục 色sắc 等đẳng 總tổng 名danh 識thức 支chi 後hậu 後hậu 支chi 皆giai 然nhiên 遂toại 卻khước 計kế 云vân 識thức 支chi 中trung 有hữu 色sắc 異dị 熟thục 為vi 性tánh 亦diệc 名danh 識thức 支chi 以dĩ 分phần/phân 位vị 說thuyết 故cố 意ý 說thuyết 難nạn/nan 識thức 支chi 支chi 中trung 結kết 生sanh 識thức 是thị 染nhiễm 污ô 而nhi 非phi 識thức 支chi 然nhiên 同đồng 時thời 有hữu 色sắc 異dị 熟thục 為vi 性tánh 總tổng 名danh 識thức 支chi 於ư 理lý 何hà 失thất 者giả 即tức 卻khước 計kế 識thức 支chi 中trung 異dị 熟thục 色sắc 有hữu 識thức 支chi 體thể 如như 下hạ 破phá 云vân 時thời 分phần/phân 懸huyền 隔cách 無vô 緣duyên 義nghĩa 故cố 隔cách 者giả 即tức 約ước 前tiền 行hành 緣duyên □# 色sắc 破phá 隔cách 識thức 支chi 故cố 云vân 隔cách 也dã 懸huyền 者giả 即tức 約ước 轉chuyển 救cứu 破phá 也dã 汝nhữ 若nhược 將tương 識thức 支chi 中trung 有hữu 色sắc 異dị 熟thục 為vi 性tánh 名danh 識thức 支chi 說thuyết 行hành 緣duyên 識thức 者giả 。 不bất 熟thục 以dĩ 時thời 分phần/phân 懸huyền 遠viễn 無vô 有hữu 緣duyên 義nghĩa 如như 從tùng 此thử 欲dục 界giới 先tiên 造tạo 人nhân 天thiên 業nghiệp 及cập 造tạo 非phi 想tưởng 天thiên 業nghiệp 從tùng 此thử 捨xả 命mạng 且thả 生sanh 非phi 想tưởng 以dĩ 業nghiệp 勝thắng 故cố 受thọ 八bát 萬vạn 劫kiếp 滿mãn 已dĩ 然nhiên 後hậu 下hạ 生sanh 人nhân 天thiên 趣thú 中trung 何hà 復phục 以dĩ 先tiên 時thời 人nhân 業nghiệp 隔cách 非phi 想tưởng 報báo 復phục 招chiêu 人nhân 報báo 耶da 天thiên 趣thú 准chuẩn 此thử 難nan 以dĩ 先tiên 時thời 懸huyền 遠viễn 故cố 不bất 計kế 第đệ 八bát 識thức 便tiện 有hữu 此thử 失thất 又hựu 趣thú 縱túng/tung 汝nhữ 今kim 生sanh 可khả 有hữu 招chiêu 義nghĩa 如như 非phi 想tưởng 地địa 報báo 以dĩ 復phục 異dị 不bất 可khả 招chiêu 中trung 間gian 更cánh 不bất 造tạo 業nghiệp 又hựu 先tiên 持trì 識thức 等đẳng 早tảo 以dĩ 落lạc 謝tạ 又hựu 無vô 所sở 薰huân 故cố 云vân 不bất 成thành 也dã 今kim 遂toại 此thử 義nghĩa 勢thế 方phương 破phá 他tha 時thời 今kim 懸huyền 隔cách 無vô 緣duyên 無vô 種chủng 者giả 意ý 云vân 以dĩ 無vô 所sở 依y 。 本bổn 識thức 故cố 能năng □# 種chủng 子tử 亦diệc 無vô 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 而nhi 立lập 斷đoạn 果quả 者giả 謂vị 無vô 為vi 是thị 斷đoạn 果quả 准chuẩn 經kinh 部bộ 無vô 別biệt 無vô 為vi 俱câu □# 無vô 即tức 是thị 無vô 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu □# 起khởi 時thời □# 種chủng 者giả 意ý 云vân 後hậu 修tu 道Đạo 更cánh 起khởi 者giả 由do 本bổn 識thức 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 總tổng 結kết 一nhất 章chương 者giả 即tức 結kết 此thử 一nhất 段đoạn 經kinh 文văn 章chương 由do 明minh 也dã 此thử 經Kinh 中trung 明minh 證chứng 有hữu 本bổn 識thức 文văn 證chứng 理lý 畢tất 故cố 今kim 總tổng 結kết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 合hợp 證chứng 本bổn 證chứng 者giả 彼bỉ 攝nhiếp 論luận 瑜du 伽già 論luận 對đối 法pháp 三tam 文văn 俱câu 證chứng 本bổn 證chứng 有hữu 名danh 合hợp 證chứng 也dã 論luận 十thập 證chứng 本bổn 意ý 攝nhiếp 盡tận 彼bỉ 諸chư 論luận 等đẳng 前tiền 卷quyển 末mạt 者giả 即tức 第đệ 三tam 疏sớ/sơ 末mạt 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 正chánh 是thị 證chứng 者giả 即tức 初sơ 生sanh 明minh 了liễu 業nghiệp 用dụng 三tam 證chứng 非phi 是thị 正chánh 證chứng 第đệ 八bát 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 何hà 故cố 至chí 所sở 依y 者giả 意ý 云vân 本bổn 證chứng 與dữ 他tha 依y 義nghĩa 顯hiển 故cố 不bất 說thuyết 是thị 他tha 所sở 依y 第đệ 七thất 與dữ 第đệ 八bát 為vi 依y 義nghĩa 隱ẩn 故cố 不bất 出xuất 其kỳ 依y 體thể 即tức 但đãn 說thuyết 第đệ 七thất 依y 第đệ 八bát 不bất 說thuyết 第đệ 七thất 與dữ 第đệ 八bát 為vi 所sở 依y 也dã 如như 疏sớ/sơ 云vân 所sở 以dĩ 出xuất 其kỳ 依y 體thể 者giả 說thuyết 第đệ 七thất 依y 第đệ 八bát 故cố 論luận 云vân 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 出xuất 自tự 識thức 體thể 所sở 緣duyên 者giả 意ý 說thuyết 本bổn 識thức 與dữ 他tha 為vi 依y 即tức 恆hằng 轉chuyển 如như 流lưu 是thị 出xuất 自tự 識thức 體thể 所sở 緣duyên 依y 者giả 頌tụng 明minh 執chấp 受thọ 處xứ 者giả 是thị 出xuất 自tự 識thức 所sở 緣duyên 也dã 又hựu 出xuất 自tự 識thức 體thể 所sở 緣duyên 依y 者giả 有hữu 云vân 自tự 識thức 體thể 即tức 與dữ 所sở 緣duyên 為vi 依y 以dĩ 種chủng 子tử 根căn 身thân 等đẳng 依y 附phụ 本bổn 識thức 故cố 故cố 說thuyết 本bổn 識thức 與dữ 他tha 為vi 依y 出xuất 自tự 識thức 體thể 所sở 緣duyên 依y 者giả 即tức 緣duyên 子tử 等đẳng 是thị 自tự 識thức 體thể 所sở 緣duyên 也dã 說thuyết 與dữ 他tha 為vi 依y 者giả 意ý 欲dục 出xuất 自tự 所sở 緣duyên 故cố 此thử 解giải 稍sảo 好hảo/hiếu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 根căn 境cảnh 說thuyết 者giả 末mạt 那na 用dụng 第đệ 八bát 為vi 俱câu 有hữu 根căn 復phục 以dĩ 為vi 境cảnh 故cố 云vân 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 至chí 即tức 隨tùy 彼bỉ 繫hệ 者giả 此thử 即tức 他tha 質chất 若nhược 云vân 第đệ 八bát 隨tùy 何hà 界giới 異dị 熟thục 即tức 彼bỉ 繫hệ 即tức 顯hiển 是thị 明minh 界giới 繫hệ 者giả 第đệ 七thất 應ưng 然nhiên 言ngôn 與dữ 染nhiễm 俱câu 即tức 隨tùy 何hà 染nhiễm 污ô 即tức 彼bỉ 所sở 繫hệ 如như 第đệ 八bát 識thức 亦diệc 是thị 明minh 界giới 繫hệ 竟cánh 何hà 須tu 後hậu 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 不bất 為vi 例lệ 至chí 故cố 今kim 說thuyết 之chi 此thử 答đáp 質chất 意ý 者giả 且thả 如như 前tiền 六lục 亦diệc 與dữ 染nhiễm 俱câu 若nhược 起khởi 起khởi 與dữ 八bát 非phi 必tất 同đồng 繫hệ 第đệ 七thất 亦diệc 與dữ 惑hoặc 俱câu 除trừ 起khởi 無vô 漏lậu 餘dư 有hữu 漏lậu 位vị 一nhất 切thiết 時thời 必tất 同đồng 地địa 繫hệ 既ký 一nhất 種chủng 有hữu 染nhiễm 如như 何hà 前tiền 六lục 亦diệc 繫hệ 非phi 必tất 同đồng 七thất 同đồng 繫hệ 耶da 今kim 為vi 簡giản 前tiền 六lục 故cố 說thuyết 隨tùy 所sở 生sanh 繫hệ 言ngôn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 恐khủng 類loại 前tiền 六lục 故cố 今kim 說thuyết 之chi 又hựu 恐khủng 類loại 前tiền 六lục 者giả 若nhược 不bất 言ngôn 隨tùy 所sở 生sanh 繫hệ 恐khủng 將tương 前tiền 六lục 同đồng 第đệ 七thất 一nhất 切thiết 時thời 同đồng 地địa 繫hệ 有hữu 云vân 恐khủng 類loại 前tiền 六lục 者giả 比tỉ 類loại 也dã 又hựu 解giải 疏sớ/sơ 云vân 是thị 亦diệc 應ưng 然nhiên 者giả 意ý 云vân 第đệ 八bát 既ký 當đương 地địa 生sanh 當đương 地địa 繫hệ 者giả 此thử 第đệ 七thất 亦diệc 然nhiên 早tảo 已dĩ 說thuyết 竟cánh 何hà 處xứ 耶da 答đáp 云vân 言ngôn 染nhiễm 俱câu 已dĩ 即tức 是thị 說thuyết 也dã 說thuyết 四tứ 惑hoặc 相tương 應ứng 明minh 知tri 第đệ 七thất 早tảo 說thuyết 界giới 繫hệ 竟cánh 言ngôn 即tức 隨tùy 彼bỉ 繫hệ 者giả 即tức 第đệ 七thất 隨tùy 惑hoặc 繫hệ 也dã 問vấn 何hà 故cố 六lục 識thức 不bất 說thuyết 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 乃nãi 至chí 第đệ 七thất 。 即tức 說thuyết 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 耶da 故cố 舉cử 疏sớ/sơ 答đáp 此thử 不bất 為vi 例lệ 者giả 意ý 云vân 第đệ 七thất 繫hệ 同đồng 無vô 別biệt 所sở 以dĩ 隨tùy 八bát 說thuyết 繫hệ 前tiền 六lục 亦diệc 與dữ 本bổn 識thức 不bất 必tất 同đồng 繫hệ 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 隨tùy 繫hệ 第đệ 七thất 識thức 除trừ 無vô 漏lậu 時thời 餘dư 一nhất 切thiết 位vị 恆hằng 與dữ 本bổn 識thức 同đồng 繫hệ 恐khủng 類loại 前tiền 六lục 故cố 今kim 說thuyết 七thất 隨tùy 所sở 繫hệ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 無vô 第đệ 七thất 體thể 意ý 名danh 無vô 有hữu 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 有hữu 第đệ 七thất 可khả 有hữu 思tư 量lượng 義nghĩa 若nhược 不bất 許hứa 有hữu 第đệ 七thất 識thức 但đãn 空không 有hữu 意ý 名danh 而nhi 無vô 其kỳ 義nghĩa 有hữu 云vân 此thử 破phá 經kinh 部bộ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 心tâm 體thể 第đệ 三tam 者giả 遂toại 數số 心tâm 意ý 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 標tiêu 總tổng 者giả 等đẳng 如như 論luận 云vân 是thị 識thức 者giả 標tiêu 總tổng 名danh 意ý 今kim 言ngôn 意ý 者giả 別biệt 屬thuộc 此thử 第đệ 七thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 假giả 施thi 設thiết 。 者giả 謂vị 出xuất 世thế 心tâm 無vô 思tư 量lượng 故cố 非phi 那na 末mạt 名danh 設thiết 名danh 末mạt 那na 者giả 但đãn 假giả 施thi 設thiết 不bất 必tất 如như 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 以dĩ 二nhị 法pháp 相tướng 對đối 者giả 意ý 云vân 如như 言ngôn 六lục 釋thích 名danh 皆giai 將tương 二nhị 法pháp 相tướng 對đối 以dĩ 辨biện 差sai 別biệt 且thả 持trì 業nghiệp 二nhị 法pháp 即tức 藏tạng 及cập 識thức 依y 主chủ 二nhị 法pháp 如như 眼nhãn 及cập 識thức 乃nãi 至chí 相tương 違vi 隣lân 近cận 等đẳng 皆giai 以dĩ 二nhị 法pháp 相tướng 對đối 辨biện 之chi 義nghĩa 無vô 謬mậu 若nhược 但đãn 言ngôn 心tâm 即tức 喻dụ 一nhất 法pháp 而nhi 無vô 六lục 釋thích 也dã 故cố 下hạ 云vân 非phi 一nhất 一nhất 法pháp 究cứu 理lý 括quát 盡tận 六lục 釋thích 釋thích 法pháp 不bất 盡tận 如như 無vô 貪tham 等đẳng 無vô 六lục 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 同đồng 計kế 度độ 故cố 者giả 問vấn 第đệ 七thất 中trung 無vô 隨tùy 念niệm 等đẳng 三tam 種chủng 分phân 別biệt 。 如như 何hà 說thuyết 言ngôn 同đồng 計kế 度độ 耶da 答đáp 同đồng 有hữu 執chấp 故cố 名danh 同đồng 計kế 度độ 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 有hữu 別biệt 釋thích 以dĩ 相tương 續tục 思tư 量lượng 等đẳng 者giả 此thử 是thị 疏sớ/sơ 家gia 別biệt 依y 餘dư 文văn 解giải 即tức 依y 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 勝thắng 餘dư 識thức 故cố 文văn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 共cộng 所sở 依y 者giả 意ý 說thuyết 第đệ 七thất 與dữ 第đệ 六lục 為vi 不bất 共cộng 所sở 依y 何hà 以dĩ 故cố 六lục 皆giai 有hữu 不bất 共cộng 根căn 故cố 又hựu 簡giản 共cộng 依y 故cố 言ngôn 不bất 共cộng 所sở 等đẳng 無vô 間gian 滅diệt 意ý 根căn 諸chư 識thức 共cộng 有hữu 以dĩ 前tiền 引dẫn 後hậu 後hậu 引dẫn 前tiền 也dã 故cố 諸chư 識thức 並tịnh 然nhiên 為vi 簡giản 於ư 此thử 說thuyết 不bất 共cộng 言ngôn 第đệ 八bát 雖tuy 依y 第đệ 七thất 今kim 據cứ 六lục 識thức 為vi 論luận 不bất 依y 第đệ 八bát 故cố 無vô 妨phương 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 由do 六lục 種chủng 依y 七thất 種chủng 生sanh 者giả 意ý 說thuyết 第đệ 六lục 識thức 種chủng 子tử 若nhược 欲dục 生sanh 現hiện 識thức 時thời 要yếu 由do 第đệ 七thất 種chủng 子tử 繫hệ 發phát 方phương 生sanh 如như 下hạ 自tự 說thuyết 六lục 現hiện 依y 七thất 現hiện 時thời 種chủng 依y 七thất 種chủng 理lý 設thiết 何hà 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 善thiện 或hoặc 染nhiễm 者giả 如như 入nhập 見kiến 道đạo 第đệ 六lục 入nhập 生sanh 空không 時thời 第đệ 七thất 但đãn 與dữ 法pháp 執chấp 相tướng 應ưng 第đệ 六lục 入nhập 法pháp 空không 觀quán 第đệ 七thất 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 此thử 即tức 轉chuyển 為vi 善thiện 若nhược 第đệ 六lục 出xuất 觀quán 時thời 第đệ 七thất 還hoàn 與dữ 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 相tướng 應ưng 此thử 即tức 轉chuyển 為vi 染nhiễm 若nhược 創sáng/sang 入nhập 是thị 見kiến 道đạo 第đệ 六lục 雙song 入nhập 二nhị 空không 觀quán 時thời 第đệ 七thất 方phương 成thành 無vô 漏lậu 故cố 由do 第đệ 六lục 七thất 成thành 善thiện 染nhiễm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 後hậu 師sư 曰viết 至chí 仍nhưng 說thuyết 依y 故cố 者giả 此thử 有hữu 二nhị 意ý 初sơ 意ý 云vân 初Sơ 地Địa 轉chuyển 易dị 既ký 由do 第đệ 六lục 引dẫn 生sanh 而nhi 成thành 善thiện 染nhiễm 何hà 假giả 第đệ 八bát 現hiện 識thức 為vi 依y 七thất 分phần 得đắc 生sanh 又hựu 八bát 望vọng 七thất 有hữu 何hà 勝thắng 力lực 後hậu 問vấn 意ý 云vân 且thả 如như 定định 中trung 耳nhĩ 識thức 率suất 爾nhĩ 聞văn 聲thanh 而nhi 意ý 識thức 別biệt 緣duyên 不bất 共cộng 耳nhĩ 識thức 同đồng 取thủ 七thất 八bát 現hiện 行hành 既ký 相tương 續tục 亦diệc 說thuyết 耳nhĩ 識thức 依y 七thất 八bát 而nhi 生sanh 耶da □# □# 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 無vô 引dẫn 力lực 仍nhưng 說thuyết 依y 故cố 量lượng 云vân 定định 中trung 耳nhĩ 識thức 應ưng 以dĩ 七thất 八bát 為vi 依y 以dĩ 無vô 引dẫn 力lực 仍nhưng 說thuyết 依y 故cố 如như 初Sơ 地Địa 以dĩ 上thượng 第đệ 七thất 識thức 此thử 意ý 例lệ 云vân 初Sơ 地Địa 起khởi 時thời 八bát 不bất 引dẫn 七thất 即tức 說thuyết 第đệ 八bát 與dữ 七thất 為vi 依y 定định 中trung 七thất 八bát 不bất 引dẫn 耳nhĩ 識thức 亦diệc 應ưng 與dữ 耳nhĩ 而nhi 作tác 其kỳ 依y 言ngôn 意ý 識thức 不bất 共cộng 耳nhĩ 同đồng 取thủ 者giả 約ước 自tự 不bất 正chánh 義nghĩa 問vấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 要yếu 根căn 種chủng 至chí 方phương 得đắc 生sanh 識thức 者giả 竟cánh 說thuyết 根căn 種chủng 子tử 引dẫn 識thức 種chủng 子tử 根căn 種chủng 生sanh 現hiện 根căn 已dĩ 其kỳ 識thức 種chủng 子tử 方phương 能năng 生sanh 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 第đệ 六lục 識thức 至chí 立lập 種chủng 子tử 故cố 者giả 此thử 會hội 瑜du 伽già 文văn 今kim 第đệ 七thất 以dĩ 下hạ 立lập 自tự 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 說thuyết 依y 現hiện 至chí 行hành 相tương/tướng 殊thù 異dị 故cố 者giả 此thử 難nạn/nan 意ý 者giả 若nhược 依y 現hiện 八bát 現hiện 八bát 應ưng 與dữ 七thất 同đồng 緣duyên 如như 眼nhãn 識thức 依y 現hiện 根căn 根căn 與dữ 識thức 同đồng 取thủ 例lệ 此thử 應ưng 爾nhĩ 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 殊thù 異dị 者giả 七thất 八bát 二nhị 識thức 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 既ký 行hành 相tương/tướng 異dị 不bất 同đồng 緣duyên 者giả 明minh 知tri 不bất 依y 現hiện 八bát 依y 種chủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 說thuyết 六lục 依y 七thất 事sự 者giả 卻khước 難nạn/nan 前tiền 師sư 云vân 若nhược 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 異dị 故cố 即tức 不bất 依y 彼bỉ 現hiện 者giả 六lục 七thất 既ký 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 並tịnh 異dị 如như 何hà 說thuyết 六lục 依y 七thất 耶da 不bất 同đồng 眼nhãn 識thức 識thức 與dữ 根căn 所sở 境cảnh 等đẳng 故cố 爾nhĩ 者giả 相tương 似tự 義nghĩa 俱câu 見kiến 色sắc 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 答đáp 曰viết 兩lưỡng 人nhân 依y 別biệt 等đẳng 者giả 初sơ 師sư 云vân 兩lưỡng 依y 處xứ 俱câu 別biệt 仍nhưng 得đắc 依y 何hà 妨phương 六lục 七thất 緣duyên 不bất 同đồng 依y 義nghĩa 得đắc 立lập 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 知tri 七thất 至chí 為vi 第đệ 七thất 依y 者giả 難nạn/nan 初sơ 師sư 曰viết 汝nhữ 如như 何hà 知tri 第đệ 七thất 有hữu 勢thế 分phân 為vi 第đệ 六lục 依y 不bất 計kế 第đệ 八bát 有hữu 力lực 為vi 第đệ 七thất 依y 耶da 道Đạo 理lý 既ký 乖quai 故cố 知tri 現hiện 八bát 為vi 第đệ 七thất 依y 彼bỉ 質chất 答đáp 曰viết 以dĩ 下hạ 初sơ 師sư 質chất 答đáp 前tiền 難nạn/nan 言ngôn 答đáp 而nhi 復phục 質chất 以dĩ 下hạ 此thử 是thị 論luận 主chủ 質chất 答đáp 前tiền 師sư 其kỳ 義nghĩa 易dị 詳tường 無vô 勞lao 重trọng/trùng 述thuật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 無vô 第đệ 八bát 至chí 故cố 說thuyết 非phi 七thất 依y 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 無vô 第đệ 八bát 而nhi 七thất 亦diệc 無vô 故cố 八bát 與dữ 七thất 為vi 所sở 依y 意ý 識thức 不bất 爾nhĩ 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 無vô 第đệ 八bát 云vân 意ý 識thức 無vô 不bất 妨phương 第đệ 七thất 識thức 在tại □# □# 故cố 意ý 識thức 不bất 與dữ 七thất 為vi 依y 此thử 意ý 說thuyết 云vân 第đệ 六lục 既ký 不bất 與dữ 七thất 為vi 依y 明minh 知tri 依y 八bát 現hiện 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 如như 定định 中trung 至chí 彼bỉ 必tất 同đồng 取thủ 者giả 此thử 答đáp 前tiền 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 定định 中trung 耳nhĩ 識thức 獨độc 聞văn 聲thanh 時thời 應ưng 以dĩ 現hiện 七thất 八bát 為vi 依y 今kim 此thử 答đáp 言ngôn 空không 中trung 聞văn 聲thanh 耳nhĩ 必tất 與dữ 意ý 同đồng 緣duyên 故cố 所sở 以dĩ 耳nhĩ 識thức 用dụng 第đệ 六lục 為vi 依y 不bất 以dĩ 七thất 八bát 為vi 依y 言ngôn 今kim 此thử 七thất 八bát 至chí 竟cánh 有hữu 何hà 失thất 者giả 雖tuy 不bất 如như 五ngũ 與dữ 六lục 同đồng 取thủ 境cảnh 名danh 依y 然nhiên 約ước 勢thế 力lực 與dữ 七thất 為vi 依y 亦diệc 無vô 爽sảng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 設thiết 無vô 第đệ 七thất 至chí 七thất 依y 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 設thiết 無vô 第đệ 七thất 七thất 亦diệc 無vô 五ngũ 識thức 然nhiên 第đệ 七thất 不bất 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 依y 若nhược 無vô 第đệ 八bát 七thất 不bất 有hữu 如như 何hà 說thuyết 第đệ 八bát 為vi 為vi 七thất 依y 此thử 難nạn/nan 依y 不bất 正chánh 義nghĩa 不bất 約ước 染nhiễm 淨tịnh 為vi 依y 答đáp 中trung 後hậu 解giải 依y 正chánh 義nghĩa 答đáp 言ngôn 八bát 例lệ 七thất 亦diệc 爾nhĩ 者giả 意ý 說thuyết 無vô 七thất 八bát 亦diệc 無vô 不bất 說thuyết 。 七thất 與dữ 八bát 為vi 依y 此thử 依y 不bất 正chánh 義nghĩa 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 七thất 非phi 本bổn 故cố 不bất 與dữ 力lực 故cố 者giả 意ý 說thuyết 七thất 不bất 與dữ 五ngũ 為vi 依y 所sở 以dĩ 為vi 論luận 正chánh 義nghĩa 第đệ 七thất 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。

言ngôn 此thử 文văn 上thượng 來lai 者giả 即tức 此thử 第đệ 二nhị 能năng 變biến 文văn 中trung 上thượng 來lai 略lược 解giải 依y 義nghĩa 竟cánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 下hạ 正chánh 文văn 即tức 傍bàng 乘thừa 義nghĩa 者giả 意ý 說thuyết 此thử 下hạ 明minh 三tam 種chủng 依y 之chi 文văn 即tức 是thị 傍bàng 乘thừa 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 恆hằng 不bất 恆hằng 定định 者giả 意ý 云vân 此thử 出xuất 所sở 依y 體thể 也dã 恆hằng 與dữ 定định 是thị 第đệ 八bát 識thức 不bất 恆hằng 不bất 定định 是thị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 無vô 色sắc 界giới 無vô 名danh 不bất 恆hằng 不bất 定định 第đệ 八bát 皆giai 具cụ 故cố 名danh 恆hằng 定định 即tức 內nội 六lục 根căn 為vi 所sở 依y 體thể 第đệ 八bát 即tức 意ý 根căn 攝nhiếp 因nhân 緣duyên 無vô 間gian 並tịnh 非phi 恆hằng 定định 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 故cố 今kim 三tam 種chủng 合hợp 說thuyết 故cố 云vân 恆hằng 不bất 恆hằng 等đẳng 者giả 若nhược 以dĩ 能năng 依y 名danh 有hữu 所sở 依y 者giả 皆giai 假giả 說thuyết 何hà 以dĩ 時thời 知tri 如như 下hạ 引dẫn 瑜du 伽già 伽già 或hoặc 依y 為vi 所sở 依y 所sở 依y 為vi 依y 皆giai 隨tùy 宜nghi 假giả 說thuyết 即tức 其kỳ 語ngữ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 論luận 以dĩ 理lý 為vi 名danh 者giả 為vi 名danh 所sở 依y 所sở 依y 緣duyên 相tương 應ứng 等đẳng 今kim 疏sớ/sơ 論luận 以dĩ 緣duyên 為vi 因nhân 者giả 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 所sở 依y 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 者giả 因nhân 緣duyên 二nhị 者giả 增tăng 上thượng 三tam 者giả 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 故cố 二nhị 論luận 有hữu 別biệt 又hựu 解giải 瑜du 伽già 第đệ 一nhất 云vân 謂vị 俱câu 有hữu 依y 無vô 間gian 依y 種chủng 子tử 依y 者giả 皆giai 約ước 理lý 為vi 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 種chủng 子tử 識thức 者giả 即tức 通thông 取thủ 種chủng 現hiện 俱câu 名danh 種chủng 子tử 種chủng 子tử 識thức 也dã 。

據cứ 通thông 依y 者giả 意ý 云vân 通thông 據cứ 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 說thuyết 不bất 俱câu 有hữu 依y 者giả 意ý 處xứ 不bất 名danh 俱câu 有hữu 依y 俱câu 名danh 等đẳng 無vô 間gian 依y 以dĩ 不bất 俱câu 時thời 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 前tiền 滅diệt 意ý 不bất 取thủ 心tâm 所sở 者giả 意ý 說thuyết 說thuyết 心tâm 心tâm 所sở 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 皆giai 用dụng 前tiền 無vô 間gian 滅diệt 識thức 為vi 開khai 導đạo 由do 此thử 開khai 避tị 導đạo 引dẫn 令linh 生sanh 故cố 此thử 心tâm 所sở 非phi 自tự 在tại 故cố 論luận 據cứ 總tổng 聚tụ 說thuyết 心tâm 心tâm 所sở 言ngôn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 羯yết 爛lạn 多đa 至chí 是thị 間gian 義nghĩa 故cố 者giả 此thử 文văn 來lai 意ý 者giả 謂vị 舊cựu 喚hoán 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 為vi 次thứ 第đệ 緣duyên 謬mậu 也dã 今kim 謂vị 辨biện 其kỳ 邪tà 正chánh 故cố 引dẫn 梵Phạm 本bổn 對đối 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 言ngôn 種chủng 子tử 依y 者giả 意ý 說thuyết 種chủng 子tử 望vọng 所sở 生sanh 現hiện 行hành 名danh 種chủng 子tử 依y 即tức 種chủng 與dữ 現hiện 行hành 為vi 依y 此thử 文văn 來lai 意ý 者giả 恐khủng 三tam 依y 有hữu 濫lạm 故cố 料liệu 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 種chủng 望vọng 種chủng 子tử 應ưng 無vô 此thử 依y 者giả 謂vị 種chủng 不bất 名danh 種chủng 子tử 但đãn 種chủng 類loại 攝nhiếp 故cố 有hữu 本bổn 云vân 現hiện 望vọng 種chủng 子tử 應ưng 無vô 此thử 依y 此thử 為vi 正chánh 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 種chủng 果quả 同đồng 時thời 等đẳng 者giả 意ý 云vân 若nhược 不bất 言ngôn 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 但đãn 言ngôn 俱câu 有hữu 依y 者giả 即tức 種chủng 生sanh 現hiện 果quả 同đồng 時thời 應ưng 名danh 俱câu 有hữu 依y 今kim 以dĩ 緣duyên 簡giản 別biệt 故cố 種chủng 生sanh 現hiện 雖tuy 復phục 俱câu 時thời 不bất 名danh 俱câu 有hữu 依y 故cố 云vân 非phi 種chủng 子tử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 復phục 雙song 簡giản 者giả 說thuyết 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 依y 者giả 即tức 簡giản 種chủng 子tử 及cập 心tâm 所sở 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 辨biện 體thể 至chí 必tất 不bất 生sanh 者giả 意ý 云vân 此thử 總tổng 辨biện 三tam 種chủng 所sở 依y 有hữu 異dị 言ngôn 種chủng 子tử 名danh 因nhân 緣duyên 依y 生sanh 即tức 親thân 辨biện 體thể 而nhi 生sanh 諸chư 法pháp 若nhược 離ly 此thử 因nhân 緣duyên 依y 外ngoại 別biệt 法pháp 名danh 因nhân 緣duyên 依y 必tất 不bất 能năng 生sanh 故cố 下hạ 三tam 准chuẩn 知tri 故cố 辨biện 三tam 依y 而nhi 有hữu 異dị 也dã 如như 論luận 別biệt 三tam 種chủng 依y 中trung 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 假giả 設thiết 如như 小Tiểu 乘Thừa 至chí 不bất 名danh 有hữu 所sở 依y 者giả 意ý 云vân 別biệt 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 師sư 定định 等đẳng 不bất 得đắc 名danh 有hữu 所sở 依y 不bất 是thị 例lệ 前tiền 色sắc 此thử 且thả 如như 色sắc 計kế 但đãn 有hữu 因nhân 緣duyên 依y 從tùng 自tự 性tánh 生sanh 。 故cố 以dĩ 無vô 餘dư 二nhị 依y 不bất 得đắc 名danh 有hữu 所sở 依y 也dã 雖tuy 小Tiểu 乘Thừa 曰viết 設thiết 許hứa 汝nhữ 滅diệt 盡tận 定định 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 果quả 者giả 不bất 得đắc 名danh 有hữu 所sở 依y 如như 何hà 名danh 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 果quả 若nhược 謂vị 初sơ 在tại 定định 住trụ 無vô 心tâm 時thời 前tiền 念niệm 無vô 心tâm 為vi 因nhân 引dẫn 後hậu 念niệm 無vô 心tâm 即tức 是thị 其kỳ 果quả 名danh 等đẳng 無vô 間gian 果quả 也dã 即tức 前tiền 念niệm 為vi 後hậu 念niệm 依y 亦diệc 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 依y 及cập 因nhân 緣duyên 依y 即tức 以dĩ 同đồng 類loại 因nhân 是thị 因nhân 緣duyên 也dã 以dĩ 前tiền 後hậu 相tương 似tự 名danh 同đồng 類loại 因nhân 以dĩ 一nhất 種chủng 是thị 無vô 心tâm 故cố 得đắc 名danh 有hữu 因nhân 緣duyên 也dã 謂vị 關quan 俱câu 有hữu 增tăng 上thượng 。 緣duyên 依y 義nghĩa 故cố 不bất 得đắc 名danh 有hữu 所sở 依y 也dã 意ý 云vân 但đãn 例lệ 說thuyết 滅diệt 盡tận 定định 不bất 得đắc 名danh 有hữu 所sở 依y 不bất 是thị 例lệ 前tiền 色sắc 等đẳng 也dã 。

言ngôn 今kim 無vô 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 者giả 彼bỉ 師sư 云vân 大đại 地địa 等đẳng 非phi 念niệm 念niệm 滅diệt 准chuẩn 數số 論luận 宗tông 有hữu 轉chuyển 變biến 無vô 常thường 無vô 滅diệt 無vô 常thường 。

【# 疏sớ/sơ 】# 時thời 人nhân 謂vị 未vị 入nhập 大Đại 乘Thừa 時thời 作tác 者giả 西tây 方phương 皆giai 謂vị 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 未vị 迴hồi 心tâm 時thời 作tác 此thử 論luận 也dã 世thế 親thân 昔tích 弘hoằng 經kinh 部bộ 宗tông 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 有hữu 眼nhãn 非phi 眼nhãn 界giới 亦diệc 爾nhĩ 者giả 意ý 云vân 雖tuy 有hữu 眼nhãn 而nhi 非phi 眼nhãn 界giới 界giới 者giả 因nhân 也dã 此thử 意ý 說thuyết 雖tuy 有hữu 現hiện 行hành 眼nhãn 根căn 而nhi 無vô 根căn 種chủng 如như 無Vô 學Học 最tối 後hậu 眼nhãn 根căn 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 前tiền 後hậu 俱câu 也dã 者giả 此thử 師sư 意ý 說thuyết 種chủng 滅diệt 牙nha 生sanh 因nhân 果quả 不bất 俱câu 若nhược 爾nhĩ 種chủng 子tử 六lục 義nghĩa 中trung 二nhị 果quả 俱câu 有hữu 文văn 如như 何hà 會hội 釋thích 此thử 師sư 會hội 云vân 言ngôn 果quả 俱câu 有hữu 者giả 據cứ 前tiền 後hậu 名danh 俱câu 即tức 據cứ 一nhất 期kỳ 生sanh 前tiền 後hậu 說thuyết 可khả 有hữu 俱câu 義nghĩa 非phi 要yếu 念niệm 念niệm 因nhân 果quả 俱câu 也dã 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 者giả 意ý 會hội 云vân 但đãn 說thuyết 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 俱câu 有hữu 生sanh 俱câu 有hữu 滅diệt 不bất 說thuyết 因nhân 果quả 念niệm 念niệm 俱câu 時thời 生sanh 滅diệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 瑜du 伽già 至chí 非phi 即tức 此thử 念niệm 者giả 此thử 師sư 會hội 云vân 與dữ 他tha 性tánh 為vi 因nhân 者giả 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 與dữ 後hậu 念niệm 自tự 性tánh 為vi 因nhân 。 者giả 即tức 種chủng 子tử 生sanh 種chủng 子tử 此thử 兩lưỡng 法pháp 並tịnh 非phi 同đồng 念niệm 此thử 總tổng 難nạn/nan 隨tùy 會hội 諸chư 教giáo 意ý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 時thời 緣duyên 闕khuyết 者giả 約ước 無Vô 學Học 最tối 後hậu 蘊uẩn 說thuyết 不bất 約ước 餘dư 時thời 種chủng 生sanh 種chủng 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 下hạ 比tỉ 量lượng 義nghĩa 應ưng 知tri 者giả 應ứng 對đối 前tiền 師sư 作tác 量lượng 云vân 種chủng 生sanh 現hiện 必tất 定định 俱câu 時thời 是thị 因nhân 果quả 故cố 如như 焰diễm 炷chú 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 彼bỉ 非phi 因nhân 緣duyên 者giả 外ngoại 法pháp 皆giai 用dụng 內nội 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 外ngoại 法pháp 麥mạch 等đẳng 非phi 實thật 因nhân 緣duyên 汝nhữ 計kế 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 。 者giả 然nhiên 我ngã 不bất 計kế 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 我ngã 但đãn 計kế 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 。 不bất 說thuyết 彼bỉ 世thế 俗tục 法pháp 是thị 因nhân 緣duyên 也dã 。

言ngôn 不bất 相tương 似tự 者giả 。 約ước 色sắc 心tâm 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 大đại 法Pháp 師sư 至chí 異dị 念niệm 生sanh 者giả 彼bỉ 師sư 意ý 說thuyết 根căn 因nhân 識thức 果quả 故cố 不bất 同đồng 時thời 且thả 由do 經kinh 部bộ 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 又hựu 五ngũ 根căn 同đồng 類loại 異dị 念niệm 生sanh 者giả 有hữu 云vân 五ngũ 色sắc 根căn 既ký 是thị 同đồng 類loại 不bất 可khả 二nhị 界giới 眼nhãn 根căn 並tịnh 生sanh 故cố 云vân 異dị 念niệm 又hựu 根căn 種chủng 已dĩ 滅diệt 現hiện 根căn 仍nhưng 有hữu 如như 無Vô 學Học 後hậu 蘊uẩn 故cố 不bất 同đồng 念niệm 因nhân 此thử 中trung 辨biện 他tha 性tánh 自tự 性tánh 等đẳng 遂toại 解giải 此thử 文văn 非phi 與dữ 此thử 文văn 相tương 當đương 也dã 雖tuy 有hữu 三tam 解giải 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 難nạn/nan 他tha 許hứa 眼nhãn 識thức 異dị 時thời 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 生sanh 分phân 別biệt 者giả 應ưng 分phân 別biệt 種chủng 現hiện 同đồng 時thời 異dị 時thời 至chí 第đệ 十thập 卷quyển 轉chuyển 依y 中trung 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 世Thế 尊Tôn 至chí 無vô 我ngã 教giáo 者giả 意ý 云vân 此thử 文văn 有hữu 何hà 者giả 答đáp 說thuyết 種chủng 子tử 為vi 根căn 者giả 意ý 破phá 執chấp 身thân 為vi 我ngã 遂toại 為vi 說thuyết 云vân 此thử 身thân 但đãn 有hữu 五ngũ 根căn 五ngũ 色sắc 等đẳng 何hà 處xứ 有hữu 我ngã 然nhiên 堪kham 受thọ 無vô 我ngã 者giả 便tiện 生sanh 領lãnh 解giải 雖tuy 有hữu 十thập 二nhị 處xứ 今kim 且thả 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 不bất 論luận 意ý 法pháp 二nhị 處xứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 護hộ 法Pháp 為vi 釋thích 者giả 且thả 成thành 唯duy 識thức 論luận 頌tụng 及cập 長trường/trưởng 行hành 皆giai 世thế 親thân 自tự 作tác 今kim 言ngôn 護hộ 法Pháp 釋thích 何hà 答đáp 護hộ 法Pháp 釋thích 者giả 然nhiên 別biệt 作tác 二nhị 卷quyển 名danh 道đạo 唯duy 識thức 論luận 釋thích 彼bỉ 成thành 唯duy 識thức 論luận 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 師sư 意ý 說thuyết 見kiến 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 俱câu 名danh 自tự 種chủng 者giả 謂vị 顯hiển 五ngũ 識thức 從tùng 自tự 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 分phần/phân 種chủng 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 生sanh 故cố 說thuyết 識thức 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 也dã 業nghiệp 種chủng 釋thích 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 說thuyết 此thử 二nhị 者giả 謂vị 根căn 境cảnh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 釋thích 如như 前tiền 者giả 即tức 次thứ 前tiền 釋thích 頌tụng 中trung 自tự 種chủng 之chi 言ngôn 有hữu 三tam 釋thích 是thị 故cố 疏sớ/sơ 云vân 自tự 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 因nhân 緣duyên 自tự 等đẳng 今kim 此thử 長trường/trưởng 行hành 釋thích 中trung 解giải 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 且thả 准chuẩn 上thượng 釋thích 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 如như 自tự 種chủng 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 者giả 意ý 說thuyết 非phi 但đãn 前tiền 頌tụng 自tự 種chủng 有hữu 三tam 種chủng 今kim 識thức 上thượng 功công 能năng 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 兩lưỡng 說thuyết 即tức 名danh 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 也dã 有hữu 三tam 義nghĩa 配phối 者giả 將tương 見kiến 分phần/phân 種chủng 等đẳng 三tam 義nghĩa 配phối 功công 能năng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 生sanh 色sắc 識thức 至chí 非phi 體thể 是thị 色sắc 等đẳng 者giả 長trường/trưởng 連liên 讀đọc 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 色sắc 見kiến 分phần/phân 名danh 識thức 此thử 二nhị 同đồng 種chủng 故cố 名danh 是thị 色sắc 識thức 等đẳng 者giả 意ý 云vân 解giải 色sắc 識thức 疏sớ/sơ 中trung 有hữu 三tam 解giải 從tùng 不bất 須tu 分phân 別biệt 至chí 故cố 說thuyết 現hiện 識thức 名danh 為vi 色sắc 識thức 以dĩ 來lai 總tổng 解giải 又hựu 見kiến 分phần/phân 識thức 變biến 似tự 色sắc 故cố 是thị 一nhất 解giải 或hoặc 想tưởng 分phần/phân 色sắc 不bất 離ly 故cố 是thị 第đệ 二nhị 解giải 此thử 二nhị 解giải 見kiến 相tương/tướng 皆giai 別biệt 種chủng 生sanh 或hoặc 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 色sắc 以dĩ 下hạ 第đệ 三tam 解giải 即tức 二nhị 分phần 同đồng 種chủng 家gia 義nghĩa 就tựu 別biệt 種chủng 二nhị 解giải 中trung 初sơ 解giải 之chi 識thức 者giả 第đệ 八bát 識thức 功công 能năng 者giả 五ngũ 識thức 見kiến 分phần/phân 種chủng 以dĩ 見kiến 分phần/phân 識thức 變biến 似tự 色sắc 故cố 故cố 名danh 色sắc 識thức 即tức 色sắc 識thức 種chủng 子tử 名danh 色sắc 功công 能năng 已dĩ 此thử 功công 為vi 成thành 十thập 處xứ 差sai 別biệt 義nghĩa 故cố 假giả 說thuyết 名danh 根căn 本bổn 與dữ 此thử 境cảnh 色sắc 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 更cánh 相tương 藉tạ 待đãi 名danh 互hỗ 為vi 緣duyên 緣duyên 者giả 因nhân 由do 所sở 以dĩ 之chi 義nghĩa 也dã 以dĩ 待đãi 根căn 故cố 有hữu 境cảnh 待đãi 故cố 根căn 有hữu 照chiếu 因nhân 之chi 功công 能năng 相tương/tướng 因nhân 藉tạ 故cố 根căn 望vọng 現hiện 行hành 識thức 而nhi 是thị 因nhân 緣duyên 。 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 名danh 照chiếu 根căn 故cố 第đệ 二nhị 解giải 云vân 者giả 疏sớ/sơ 中trung 言ngôn 或hoặc 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 不bất 離ly 者giả 是thị 第đệ 八bát 識thức 色sắc 功công 能năng 者giả 謂vị 五ngũ 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 依y 成thành 十thập 處xứ 義nghĩa 說thuyết 為vi 五ngũ 根căn 此thử 與dữ 五ngũ 塵trần 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 能năng 熏huân 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 所sở 薰huân 成thành 五ngũ 塵trần 種chủng 子tử 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 能năng 熏huân 生sanh 種chủng 種chủng 起khởi 現hiện 行hành 以dĩ □# 為vi 因nhân 故cố 即tức 相tương 望vọng 現hiện 識thức 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 以dĩ 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 色sắc 見kiến 分phần/phân 名danh 識thức 是thị 此thử 師sư 云vân 識thức 者giả 第đệ 八bát 識thức 也dã 功công 能năng 者giả 五ngũ 識thức 見kiến 相tương/tướng 種chủng 子tử 以dĩ 同đồng 種chủng 故cố 此thử 相tương 見kiến 種chủng 依y 成thành 處xứ 義nghĩa 說thuyết 為vi 五ngũ 根căn 此thử 與dữ 境cảnh 色sắc 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 能năng 薰huân 所sở 薰huân 互hỗ 為vi 因nhân 也dã 此thử 師sư 相tương 見kiến 同đồng 種chủng 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 五ngũ 根căn 望vọng 識thức 亦diệc 是thị 因nhân 緣duyên 即tức 互hỗ 為vi 因nhân 言ngôn 有hữu 此thử 三tam 意ý 後hậu 諸chư 講giảng 者giả 應ưng 悉tất 逗đậu 留lưu 亦diệc 如như 演diễn 秘bí 具cụ 陳trần 上thượng 解giải 功công 能năng 三tam 解giải 下hạ 辨biện 境cảnh 色sắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 二nhị 念niệm 識thức 相tương/tướng 至chí 不bất 違vi 理lý 故cố 有hữu 意ý 說thuyết 前tiền 念niệm 識thức 相tương/tướng 引dẫn 生sanh 本bổn 識thức 中trung 色sắc 識thức 中trung 功công 能năng 令linh 起khởi 而nhi 生sanh 色sắc 識thức 也dã 似tự 自tự 者giả 似tự 色sắc 也dã 果quả 者giả 現hiện 行hành 色sắc 識thức 也dã 功công 能năng 者giả 種chủng 子tử 也dã 即tức 前tiền 念niệm 識thức 相tương/tướng 引dẫn 本bổn 識thức 中trung 出xuất 似tự 自tự 果quả 之chi 功công 能năng 令linh 起khởi 而nhi 生sanh 現hiện 識thức 理lý 無vô 違vi 也dã 此thử 總tổng 舉cử 下hạ 別biệt 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 生sanh 今kim 現hiện 行hành 者giả 即tức 前tiền 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 薰huân 之chi 種chủng 生sanh 今kim 現hiện 行hành 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 言ngôn 色sắc 識thức 者giả 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 引dẫn 同đồng 時thời 五ngũ 識thức 名danh 色sắc 識thức 也dã 有hữu 云vân 前tiền 念niệm 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 生sanh 今kim 現hiện 行hành 相tương/tướng 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 離ly 識thức 故cố 名danh 為vi 色sắc 識thức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 至chí 名danh 所sở 緣duyên 者giả 意ý 說thuyết 同đồng 時thời 親thân 相tương/tướng 分phân 為vi 影ảnh 生sanh 見kiến 分phần/phân 有hữu 體thể 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 生sanh 故cố 是thị 有hữu 體thể 影ảnh 者giả 識thức 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 二nhị 變biến 影ảnh 而nhi 緣duyên 即tức 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 言ngôn 名danh 為vi 行hành 相tương/tướng 於ư 識thức 上thượng 現hiện 名danh 為vi 所sở 緣duyên 即tức 當đương 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 下hạ 論luận 文văn 釋thích 互hỗ 為vi 為vi 因nhân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 據cứ 現hiện 在tại 說thuyết 至chí 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 者giả 此thử 據cứ 長trường/trưởng 行hành 說thuyết 種chủng 與dữ 色sắc 識thức 互hỗ 為vi 因nhân 所sở 由do 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 以dĩ 見kiến 分phần/phân 至chí 為vi 因nhân 者giả 即tức 說thuyết 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 為vi 緣duyên 相tương/tướng 分phân 為vi 色sắc 識thức 即tức 根căn 與dữ 境cảnh 無vô 因nhân 緣duyên 義nghĩa 因nhân 者giả 所sở 以dĩ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 境cảnh 須tu 根căn 用dụng 者giả 意ý 云vân 此thử 解giải 互hỗ 為vi 因nhân 即tức 由do 現hiện 行hành 相tương/tướng 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 見kiến 分phân 為vi 緣duyên 見kiến 分phần/phân 起khởi 已dĩ 後hậu 薰huân 成thành 種chủng 種chủng 有hữu 生sanh 識thức 果quả 用dụng 故cố 云vân 須tu 根căn 用dụng 若nhược 根căn 須tu 境cảnh 用dụng 現hiện 根căn 而nhi 緣duyên 發phát 生sanh 現hiện 識thức 而nhi 變biến 似tự 前tiền 境cảnh 故cố 云vân 須tu 境cảnh 用dụng 此thử 即tức 功công 能năng 功công 境cảnh 色sắc 互hỗ 為vi 因nhân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 別biệt 實thật 有hữu 者giả 意ý 說thuyết 但đãn 以dĩ 識thức 種chủng 為vi 根căn 除trừ 此thử 外ngoại 無vô 有hữu 實thật 體thể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 時thời 相tương 順thuận 與dữ 勢thế 者giả 如như 第đệ 六lục 入nhập 生sanh 空không 觀quán 第đệ 七thất 有hữu 漏lậu 是thị 不bất 與dữ 力lực 餘dư 時thời 與dữ 力lực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 實thật 無vô 色sắc 似tự 色sắc 等đẳng 現hiện 者giả 由do 安an 慧tuệ 計kế 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 是thị 遍biến 計kế 破phá 云vân 似tự 色sắc 故cố 安an 慧tuệ 論luận 師sư 雖tuy 前tiền 非phi 總tổng 中trung 十thập 難nạn/nan 第đệ 一nhất 諸chư 界giới 雜tạp 乱# 難nạn/nan 第đệ 二nhị 二nhị 種chủng 俱câu 非phi 難nạn/nan 第đệ 三tam 四tứ 緣duyên 相tương 違vi 難nạn/nan 第đệ 四tứ 根căn 識thức 繫hệ 異dị 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 七thất 不bất 齊tề 難nạn/nan 第đệ 八bát 三tam 依y 闕khuyết 一nhất 難nạn/nan 第đệ 九cửu 諸chư 根căn 唯duy 種chủng 難nạn/nan 第đệ 十thập 假giả 為vi 他tha 救cứu 難nạn/nan 疏sớ/sơ 亦diệc 色sắc 種chủng 子tử 者giả 意ý 云vân 汝nhữ 若nhược 將tương 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 為vi 識thức 種chủng 子tử 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 者giả 亦diệc 成thành 雜tạp 乱# 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 同đồng 前tiền 一nhất 種chủng 子tử 難nạn/nan 者giả 前tiền 約ước 見kiến 相tương/tướng 同đồng 種chủng 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 相tương/tướng 種chủng 即tức 識thức 種chủng 者giả 十thập 八bát 界giới 種chủng 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 六lục 界giới 四tứ 句cú 中trung 云vân 如như 眼nhãn 非phi 界giới 自tự 有hữu 眼nhãn 根căn 而nhi 非phi 是thị 界giới 界giới 即tức 種chủng 子tử 因nhân 義nghĩa 也dã 自tự 有hữu 界giới 非phi 是thị 眼nhãn 根căn 等đẳng 內nội 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 。 亦diệc 爾nhĩ 有hữu 是thị 現hiện 行hành 非phi 種chủng 界giới 因nhân 故cố 有hữu 是thị 種chủng 子tử 界giới 非phi 現hiện 行hành 等đẳng 准chuẩn 知tri 又hựu 瑜du 伽già 中trung 四tứ 句cú 分phân 別biệt 彼bỉ 問vấn 云vân 若nhược 有hữu 眼nhãn 亦diệc 眼nhãn 界giới 耶da 設thiết 有hữu 界giới 亦diệc 眼nhãn 耶da 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 或hoặc 有hữu 眼nhãn 有hữu 眼nhãn 界giới 等đẳng 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 應ưng 捨xả □# 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 界giới 至chí 餘dư 一nhất 分phần/phân 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 意ý 說thuyết 四tứ 界giới 者giả 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 及cập 香hương 味vị 二nhị 塵trần 故cố 名danh 四tứ 界giới 二nhị 處xứ 者giả 即tức 香hương 味vị 二nhị 處xứ 也dã 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 及cập 餘dư 一nhất 分phần/phân 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 識thức 色sắc 觸xúc 聲thanh 三tam 塵trần 此thử 此thử 六lục 法pháp 通thông 欲dục 色sắc 界giới 今kim 但đãn 說thuyết 欲dục 界giới 有hữu 者giả 故cố 云vân 及cập 餘dư 一nhất 分phần/phân 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 除trừ 前tiền 四tứ 界giới 二nhị 處xứ 餘dư 一nhất 分phần/phân 並tịnh 通thông 欲dục 界giới 今kim 說thuyết 色sắc 界giới 有hữu 者giả 故cố 云vân 餘dư 一nhất 分phần/phân 即tức 是thị 五ngũ 根căn 並tịnh 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 識thức 及cập 色sắc 觸xúc 聲thanh 三tam 塵trần 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 有hữu 根căn 故cố 明minh 有hữu 現hiện 識thức 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 識thức 種chủng 為vi 根căn 根căn 既ký 彼bỉ 有hữu 得đắc 有hữu 現hiện 識thức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 飜phiên 返phản 二nhị 許hứa 者giả 意ý 云vân 若nhược 許hứa 識thức 種chủng 即tức 根căn 根căn 同đồng 識thức 應ưng 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 若nhược 許hứa 二nhị 識thức 種chủng 即tức 二nhị 根căn 者giả 即tức 識thức 同đồng 鼻tị 舌thiệt 根căn 亦diệc 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 彼bỉ 有hữu 根căn 故cố 得đắc 有hữu 現hiện 識thức 破phá 云vân 飜phiên 覆phú 二nhị 許hứa 俱câu 違vi 教giáo 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 爾nhĩ 便tiện 違vi 理lý 名danh 執chấp 受thọ 賴lại 爺# 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 名danh 執chấp 受thọ 即tức 種chủng 子tử 不bất 名danh 執chấp 受thọ 若nhược 約ước 第đệ 八bát 執chấp 持trì 不bất 失thất 邊biên 種chủng 子tử 亦diệc 執chấp 受thọ 若nhược 不bất 約ước 生sanh 覺giác 受thọ 但đãn 言ngôn 根căn 有hữu 執chấp 受thọ 種chủng 無vô 執chấp 受thọ 者giả 即tức 違vi 種chủng 子tử 執chấp 受thọ 之chi 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 種chủng 一nhất 分phần/phân 非phi 執chấp 受thọ 者giả 意ý 云vân 五ngũ 塵trần 通thông 內nội 外ngoại 內nội 有hữu 執chấp 受thọ 外ngoại 非phi 執chấp 受thọ 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 然nhiên 聲thanh 雖tuy 虗hư 踈sơ 亦diệc 名danh 執chấp 受thọ 故cố 瑜du 伽già 云vân 有hữu 執chấp 大đại 種chủng 聲thanh 非phi 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 聲thanh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 種chủng 至chí 為vi 同đồng 法pháp 故cố 者giả 量lượng 云vân 第đệ 六lục 意ý 根căn 有hữu 法pháp 應ưng 意ý 識thức 種chủng 法pháp 六lục 根căn 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 因nhân 如như 眼nhãn 根căn 等đẳng 喻dụ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 為vi 同đồng 法pháp 例lệ 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 者giả 意ý 云vân 若nhược 第đệ 六lục 識thức 有hữu 現hiện 根căn 者giả 即tức 五ngũ 色sắc 根căn 明minh 非phi 種chủng 子tử 量lượng 云vân 五ngũ 根căn 定định 非phi 種chủng 子tử 六lục 根căn 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 猶do 如như 意ý 根căn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 無vô 諸chư 種chủng 至chí 雜tạp 六lục 無vô 根căn 唯duy 種chủng 失thất 者giả 意ý 云vân 若nhược 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 者giả 即tức 無vô 前tiền 六lục 種chủng 過quá 失thất 然nhiên 此thử 六lục 種chủng 過quá 失thất 皆giai 是thị 論luận 文văn 難nạn/nan 前tiền 師sư 也dã 彼bỉ 論luận 六lục 可khả 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 安an 慧tuệ 破phá 十thập 難nạn/nan 者giả 意ý 云vân 前tiền 師sư 避tị 過quá 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 所sở 以dĩ 安an 慧tuệ 申thân 其kỳ 十thập 失thất 難nạn/nan 破phá 前tiền 師sư 第đệ 一nhất 業nghiệp 通thông 善thiện 惡ác 性tánh 根căn 唯duy 無vô 記ký 失thất 第đệ 二nhị 聲thanh 意ý 二nhị 業nghiệp 性tánh 應ưng 無vô 執chấp 受thọ 失thất 第đệ 三tam 業nghiệp 通thông 身thân 語ngữ 意ý 根căn 通thông 二nhị 蘊uẩn 失thất 第đệ 四tứ 業nghiệp 通thông 色sắc 聲thanh 法pháp 意ý 非phi 內nội 處xứ 失thất 第đệ 五ngũ 鼻tị 舌thiệt 根căn 業nghiệp 種chủng 根căn 唯duy 欲dục 界giới 失thất 第đệ 六lục 識thức 意ý 業nghiệp 所sở 感cảm 業nghiệp 應ưng 末mạt 那na 失thất 第đệ 七thất 色sắc 根căn 即tức 業nghiệp 種chủng 根căn 無vô 唯duy 現hiện 失thất 第đệ 八bát 業nghiệp 是thị 色sắc 聲thanh 思tư 應ưng 非phi 色sắc 根căn 失thất 第đệ 九cửu 五ngũ 識thức 唯duy 無vô 記ký 恆hằng 業nghiệp 所sở 感cảm 失thất 第đệ 十Thập 善Thiện 識thức 非phi 業nghiệp 感cảm 根căn 非phi 俱câu 有hữu 失thất 意ý 說thuyết 善thiện 業nghiệp 眼nhãn 識thức 等đẳng 無vô 俱câu 有hữu 根căn 非phi 業nghiệp 感cảm 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 二nhị 依y 身thân 業nghiệp 色sắc 等đẳng 者giả 意ý 業nghiệp 種chủng 者giả 通thông 三tam 業nghiệp 種chủng 若nhược 計kế 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 者giả 且thả 如như 身thân 業nghiệp 謂vị 依y 色sắc 身thân 造tạo 業nghiệp 緣duyên 色sắc 身thân 有hữu 執chấp 受thọ 故cố 取thủ 薰huân 種chủng 為vi 根căn 根căn 可khả 有hữu 執chấp 受thọ 只chỉ 如như 語ngữ 意ý 二nhị 種chủng 先tiên 無vô 執chấp 受thọ 所sở 熏huân 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 故cố 根căn 有hữu 無vô 執chấp 受thọ 失thất 語ngữ 即tức 聲thanh 也dã 問vấn 之chi 三tam 聲thanh 無vô 執chấp 受thọ 耶da 答đáp 不bất 離ly 大đại 種chủng 聲thanh 有hữu 執chấp 受thọ 若nhược 離ly 大đại 種chủng 其kỳ 體thể 虗hư 疎sơ 而nhi 無vô 執chấp 受thọ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 根căn 通thông 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 失thất 者giả 謂vị 業nghiệp 以dĩ 思tư 為vi 體thể 故cố 故cố 思tư 為vi 行hành 蘊uẩn 也dã 即tức 三tam 業nghiệp 皆giai 以dĩ 思tư 為vi 體thể 思tư 是thị 實thật 業nghiệp 體thể 身thân 語ngữ 等đẳng 是thị 假giả 業nghiệp 今kim 假giả 實thật 合hợp 說thuyết 故cố 根căn 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 業nghiệp 通thông 色sắc 聲thanh 法pháp 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 色sắc 聲thanh 通thông 內nội 外ngoại 法pháp 者giả 即tức 思tư 也dã 業nghiệp 者giả 總tổng 名danh 即tức 通thông 假giả 實thật 業nghiệp 故cố 說thuyết 業nghiệp 通thông 色sắc 聲thanh 法pháp 。

意ý 業nghiệp 法pháp 處xứ 攝nhiếp 者giả 以dĩ 意ý 業nghiệp 思tư 為vi 體thể 十thập 二nhị 處xứ 中trung 思tư 向hướng 法pháp 處xứ 攝nhiếp 故cố 總tổng 意ý 云vân 由do 思tư 發phát 善thiện 惡ác 色sắc 聲thanh 所sở 薰huân 成thành 種chủng 種chủng 即tức 業nghiệp 種chủng 若nhược 取thủ 此thử 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 根căn 非phi 唯duy 內nội 處xứ 失thất 有hữu 云vân 法pháp 者giả 即tức 法pháp 塵trần 法pháp 塵trần 通thông 內nội 外ngoại 善thiện 惡ác 等đẳng 不bất 然nhiên 豈khởi 有hữu 法pháp 塵trần 業nghiệp 種chủng 為vi 聲thanh 根căn 耶da 前tiền 解giải 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 二nhị 三tam 識thức 至chí 亦diệc 然nhiên 者giả 上thượng 來lai 以dĩ 根căn 從tùng 識thức 難nạn/nan 故cố 云vân 三tam 根căn 不bất 應ưng 五ngũ 地địa 繫hệ 等đẳng 今kim 將tương 識thức 從tùng 根căn 難nạn/nan 亦diệc 應ưng 識thức 通thông 五ngũ 地địa 繫hệ 等đẳng 故cố 云vân 返phản 難nạn/nan 亦diệc 然nhiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 同đồng 五ngũ 識thức 體thể 即tức 業nghiệp 種chủng 者giả 意ý 云vân 五ngũ 識thức 業nghiệp 種chủng 既ký 即tức 色sắc 根căn 第đệ 六lục 意ý 業nghiệp 種chủng 應ưng 即tức 末mạt 那na 。

第đệ 七thất 眼nhãn 等đẳng 無vô 現hiện 失thất 者giả 聖thánh 說thuyết 眼nhãn 根căn 業nghiệp 實thật 通thông 現hiện 種chủng 若nhược 唯duy 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 者giả 即tức 應ưng 五ngũ 根căn 唯duy 種chủng 無vô 現hiện 。

【# 疏sớ/sơ 】# 業nghiệp 是thị 色sắc 聲thanh 思tư 者giả 意ý 說thuyết 色sắc 聲thanh 思tư 說thuyết 色sắc 聲thanh 業nghiệp 以dĩ 思tư 為vi 體thể 也dã 疏sớ/sơ 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 根căn 應ưng 非phi 是thị 色sắc 如như 西tây 明minh 疏sớ/sơ 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 體thể 是thị 色sắc 聲thanh 意ý 所sở 攝nhiếp 故cố 者giả 意ý 云vân 三tam 業nghiệp 體thể 即tức 是thị 發phát 身thân 語ngữ 意ý 。 之chi 思tư 與dữ 三tam 業nghiệp 相tương 應ứng 。 故cố 云vân 所sở 攝nhiếp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 言ngôn 至chí 非phi 唯duy 無vô 記ký 者giả 此thử 業nghiệp 種chủng 若nhược 熟thục 能năng 感cảm 於ư 五ngũ 識thức 然nhiên 五ngũ 識thức 是thị 無vô 記ký 由do 業nghiệp 未vị 熟thục 未vị 招chiêu 五ngũ 識thức 所sở 以dĩ 五ngũ 識thức 依y 彼bỉ 業nghiệp 種chủng 得đắc 通thông 三tam 性tánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 根căn 從tùng 緣duyên 稱xưng 者giả 業nghiệp 即tức 是thị 緣duyên 業nghiệp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 招chiêu 感cảm 五ngũ 色sắc 根căn 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 說thuyết 彼bỉ 為vi 業nghiệp 者giả 根căn 據cứ 能năng 招chiêu 說thuyết 根căn 為vi 業nghiệp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 識thức 生sanh 變biến 似tự 義nghĩa 者giả 猶do 境cảnh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 似tự 眼nhãn 根căn 者giả 為vi 破phá 實thật 色sắc 根căn 破phá 云vân 似tự 根căn 即tức 似tự 妄vọng 心tâm 中trung 執chấp 實thật 根căn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 生sanh 欲dục 界giới 成thành 就tựu 眼nhãn 至chí 何hà 不bất 見kiến 物vật 者giả 既ký 成thành 就tựu 眼nhãn 識thức 即tức 識thức 不bất 無vô 種chủng 即tức 是thị 根căn 何hà 故cố 無vô 色sắc 根căn 時thời 不bất 發phát 識thức 見kiến 物vật 耶da 既ký 不bất 見kiến 物vật 明minh 別biệt 有hữu 根căn 發phát 識thức 方phương 見kiến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 本bổn 轉chuyển 二nhị 計kế 者giả 前tiền 引dẫn 二nhị 頌tụng 及cập 釋thích 名danh 本bổn 計kế 從tùng 有hữu 避tị 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 過quá 難nan 以dĩ 下hạ 是thị 轉chuyển 計kế 今kim 時thời 雙song 會hội 故cố 言ngôn 雙song 牒điệp 故cố 論luận 云vân 非phi 謂vị 色sắc 根căn 即tức 識thức 業nghiệp 種chủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 師sư 若nhược 言ngôn 至chí 非phi 現hiện 依y 有hữu 此thử 牒điệp 前tiền 師sư 意ý 也dã 言ngôn 應ưng 說thuyết 有hữu 藏tạng 識thức 至chí 相tương 望vọng 而nhi 有hữu 者giả 難nạn/nan 前tiền 師sư 也dã 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 若nhược 言ngôn 依y 種chủng 子tử 者giả 即tức 合hợp 論luận 云vân 由do 有hữu 藏tạng 識thức 得đắc 有hữu 意ý 識thức 何hà 故cố 及cập 展triển 轉chuyển 說thuyết 云vân 由do 有hữu 藏tạng 識thức 得đắc 有hữu 末mạt 那na 末mạt 那na 為vi 依y 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 耶da 故cố 云vân 何hà 故cố 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 而nhi 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 前tiền 師sư 若nhược 言ngôn 次thứ 第đệ 六lục 至chí 展triển 轉chuyển 說thuyết 者giả 前tiền 師sư 重trọng/trùng 救cứu 見kiến 前tiền 瑜du 伽già 論luận 云vân 由do 有hữu 藏tạng 識thức 得đắc 有hữu 末mạt 那na 末mạt 那na 為vi 依y 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 等đẳng 總tổng 依y 現hiện 行hành 根căn 不bất 依y 種chủng 子tử 說thuyết 前tiền 師sư 遂toại 依y 瑜du 伽già 論luận 文văn 自tự 救cứu 前tiền 義nghĩa 云vân 第đệ 六lục 種chủng 子tử 若nhược 欲dục 生sanh 現hiện 行hành 時thời 要yếu 須tu 隨tùy 逐trục 第đệ 七thất 種chủng 子tử 若nhược 第đệ 七thất 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 時thời 第đệ 六lục 種chủng 子tử 方phương 生sanh 現hiện 行hành 約ước 此thử 展triển 轉chuyển 說thuyết 亦diệc 得đắc 種chủng 子tử 依y 所sở 以dĩ 論luận 云vân 由do 有hữu 末mạt 那na 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 爾nhĩ 五ngũ 根căn 為vi 例lệ 亦diệc 然nhiên 亦diệc 有hữu 別biệt 根căn 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 第đệ 六lục 依y 第đệ 七thất 即tức 得đắc 展triển 轉chuyển 說thuyết 者giả 五ngũ 識thức 亦diệc 依y 五ngũ 根căn 應ưng 論luận 說thuyết 云vân 由do 有hữu 第đệ 八bát 識thức 故cố 得đắc 有hữu 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 復phục 依y 五ngũ 根căn 轉chuyển 等đẳng 既ký 許hứa 五ngũ 識thức 依y 現hiện 第đệ 六lục 為vi 俱câu 有hữu 依y 然nhiên 第đệ 六lục 依y 第đệ 七thất 種chủng 便tiện 展triển 轉chuyển 說thuyết 者giả 五ngũ 識thức 依y 第đệ 六lục 時thời 亦diệc 應ưng 依y 六lục 種chủng 也dã 以dĩ 前tiền 師sư 不bất 許hứa 五ngũ 識thức 依y 六lục 種chủng 故cố 為vi 此thử 難nạn/nan 又hựu 解giải 云vân 若nhược 第đệ 六lục 種chủng 欲dục 生sanh 現hiện 必tất 須tu 隨tùy 第đệ 七thất 種chủng 方phương 生sanh 現hiện 者giả 如như 一nhất 識thức 種chủng 子tử 欲dục 生sanh 現hiện 時thời 應ưng 亦diệc 隨tùy 逐trục 五ngũ 根căn 種chủng 子tử 方phương 生sanh 現hiện 行hành 何hà 以dĩ 故cố 一nhất 種chủng 皆giai 有hữu 別biệt 種chủng 故cố 別biệt 根căn 者giả 即tức 第đệ 七thất 識thức 又hựu 通thông 難nạn/nan 云vân 五ngũ 識thức 有hữu 別biệt 根căn 不bất 許hứa 識thức 種chủng 第đệ 六lục 有hữu 別biệt 根căn 亦diệc 應ưng 六lục 種chủng 不bất 隨tùy 於ư 七thất 種chủng 又hựu 解giải 云vân 謂vị 前tiền 師sư 以dĩ 五ngũ 識thức 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 以dĩ 六lục 依y 七thất 由do 六lục 識thức 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 之chi 時thời 隨tùy 彼bỉ 第đệ 七thất 種chủng 故cố 說thuyết 六lục 依y 七thất 者giả 故cố 今kim 非phi 云vân 此thử 不bất 可khả 爾nhĩ 應ưng 說thuyết 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 隨tùy 彼bỉ 五ngũ 根căn 種chủng 生sanh 若nhược 許hứa 爾nhĩ 者giả 即tức 應ưng 五ngũ 識thức 許hứa 有hữu 別biệt 根căn 如như 何hà 前tiền 言ngôn 以dĩ 識thức 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 如như 對đối 法pháp 至chí 屬thuộc 眼nhãn 之chi 識thức 處xứ 說thuyết 者giả 如như 對đối 法pháp 第đệ 二nhị 釋thích 眼nhãn 識thức 依y 根căn 云vân 依y 眼nhãn 之chi 識thức 屬thuộc 眼nhãn 之chi 識thức 文văn 中trung 廣quảng 說thuyết 疏sớ/sơ 如như 六lục 有hữu 俱câu 有hữu 者giả 量lượng 云vân 第đệ 七thất 有hữu 俱câu 有hữu 依y 因nhân 云vân 有hữu 轉chuyển 易dị 故cố 如như 前tiền 六lục 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 種chủng 子tử 識thức 例lệ 現hiện 至chí 亦diệc 令linh 有hữu 所sở 依y 者giả 意ý 云vân 現hiện 行hành 識thức 既ký 有hữu 依y 種chủng 子tử 例lệ 現hiện 應ưng 亦diệc 有hữu 依y 。

【# 論luận 】# 許hứa 現hiện 起khởi 識thức 以dĩ 種chủng 為vi 依y 識thức 種chủng 亦diệc 應ưng 許hứa 依y 現hiện 識thức 者giả 此thử 明minh 種chủng 子tử 第đệ 八bát 有hữu 二nhị 種chủng 依y 一nhất 即tức 自tự 第đệ 八bát 現hiện 識thức 二nhị 即tức 能năng 薰huân 七thất 識thức 此thử 即tức 義nghĩa 准chuẩn 釋thích 謂vị 現hiện 行hành 識thức 用dụng 種chủng 為vi 依y 義nghĩa 准chuẩn 何hà 妨phương 種chủng 子tử 第đệ 八bát 以dĩ 現hiện 識thức 為vi 依y 現hiện 者giả 即tức 通thông 八bát 識thức 也dã 故cố 說thuyết 種chủng 子tử 依y 自tự 第đệ 八bát 亦diệc 依y 七thất 轉chuyển 識thức 故cố 下hạ 論luận 云vân 初sơ 薰huân 習tập 位vị 亦diệc 依y 能năng 薰huân 又hựu 論luận 識thức 種chủng 何hà 應ưng 許hứa 依y 現hiện 識thức 者giả 茂mậu 法Pháp 師sư 云vân 疏sớ/sơ 雖tuy 有hữu 解giải 今kim 更cánh 釋thích 云vân 淨tịnh 月nguyệt 師sư 以dĩ 見kiến 難Nan 陀Đà 云vân 五ngũ 識thức 依y 自tự 五ngũ 識thức 種chủng 為vi 俱câu 有hữu 依y 我ngã 亦diệc 說thuyết 種chủng 依y 於ư 現hiện 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 故cố 下hạ 云vân 初sơ 薰huân 習tập 位vị 亦diệc 依y 能năng 薰huân 後hậu 依y 第đệ 八bát 皆giai 俱câu 有hữu 依y 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 共cộng 許hứa 現hiện 行hành 識thức 以dĩ 種chủng 子tử 為vi 依y 者giả 彼bỉ 此thử 皆giai 許hứa 現hiện 行hành 用dụng 種chủng 子tử 為vi 依y 如như 前tiền 種chủng 子tử 依y 等đẳng 言ngôn 故cố 今kim 令linh 種chủng 亦diệc 應ưng 依y 現hiện 識thức 者giả 即tức 令linh 第đệ 八bát 種chủng 子tử 依y 現hiện 識thức 也dã 故cố 下hạ 云vân 初sơ 薰huân 習tập 位vị 亦diệc 依y 能năng 熏huân 又hựu 亦diệc 依y 所sở 熏huân 現hiện 識thức 故cố 下hạ 論luận 云vân 能năng 熏huân 異dị 熟thục 為vi 生sanh 長trưởng 住trụ 依y 等đẳng 即tức 說thuyết 能năng 薰huân 與dữ 種chủng 子tử 為vi 生sanh 長trưởng 依y 第đệ 八bát 異dị 熟thục 為vi 種chủng 子tử 住trụ 依y 據cứ 之chi 論luận 又hựu 許hứa 種chủng 子tử 依y 現hiện 識thức 者giả 通thông 八bát 識thức 說thuyết 非phi 唯duy 第đệ 八bát 唯duy 除trừ 異dị 熟thục 生sanh 無vô 記ký 心tâm 心tâm 所sở 以dĩ 不bất 薰huân 成thành 種chủng 復phục 不bất 與dữ 種chủng 子tử 為vi 依y 故cố 不bất 取thủ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 謂vị 論luận 文văn 至chí 無vô 同đồng 喻dụ 過quá 者giả 若nhược 如như 論luận 云vân 許hứa 現hiện 識thức 以dĩ 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 依y 者giả 即tức 今kim 成thành 立lập 現hiện 行hành 與dữ 種chủng 為vi 依y 即tức 無vô 同đồng 喻dụ 何hà 以dĩ 故cố 現hiện 種chủng 是thị 因nhân 緣duyên 依y 種chủng 依y 現hiện 行hành 是thị 俱câu 有hữu 依y 豈khởi 得đắc 將tương 因nhân 緣duyên 依y 與dữ 俱câu 有hữu 依y 作tác 同đồng 喻dụ 但đãn 如như 論luận 文văn 所sở 說thuyết 即tức 無vô 過quá 也dã 今kim 應ưng 云vân 種chủng 子tử 應ưng 以dĩ 現hiện 行hành 為vi 俱câu 有hữu 依y 因nhân 云vân 種chủng 現hiện 二nhị 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 喻dụ 如như 現hiện 望vọng 種chủng 唯duy 現hiện 望vọng 種chủng 難nạn/nan 是thị 因nhân 緣duyên 此thử 師sư 意ý 云vân 若nhược 望vọng 能năng 薰huân 辨biện 體thể 是thị 因nhân 緣duyên 攝nhiếp 若nhược 望vọng 俱câu 時thời 有hữu 力lực 即tức 俱câu 有hữu 依y 攝nhiếp 今kim 取thủ 現hiện 為ví 喻dụ 者giả 取thủ 俱câu 有hữu 依y 之chi 義nghĩa 也dã 。

若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 即tức 無vô 同đồng 喻dụ 由do 此thử 故cố 論luận 不bất 言ngôn 現hiện 行hành 以dĩ 種chủng 為vi 因nhân 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 故cố 今kim 言ngôn 亦diệc 應ưng 為vi 依y 等đẳng 者giả 准chuẩn 難nạn/nan 意ý 此thử 種chủng 依y 現hiện 前tiền 因nhân 緣duyên 依y 中trung 即tức 許hứa 為vi 依y 何hà 故cố 今kim 言ngôn 應ưng 為vi 俱câu 依y 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 助trợ 解giải 者giả 以dĩ 下hạ 有hữu 三tam 解giải 第đệ 一nhất 取thủ 一nhất 切thiết 現hiện 行hành 第đệ 二nhị 取thủ 一nhất 切thiết 異dị 熟thục 者giả 第đệ 三tam 解giải 唯duy 取thủ 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 此thử 師sư 令linh 成thành 俱câu 有hữu 依y 者giả 此thử 答đáp 意ý 者giả 前tiền 辨biện 因nhân 緣duyên 寬khoan 通thông 故cố 通thông 種chủng 現hiện 今kim 約ước 辨biện 種chủng 依y 現hiện 以dĩ 現hiện 行hành 非phi 是thị 種chủng 子tử 依y 故cố 種chủng 依y 現hiện 但đãn 得đắc 名danh 俱câu 有hữu 依y 也dã 此thử 解giải 雖tuy 言ngôn 現hiện 種chủng 為vi 因nhân 緣duyên 但đãn 是thị 下hạ 出xuất 體thể 中trung 生sanh 長trưởng 依y 故cố 成thành 俱câu 有hữu 依y 然nhiên 住trụ 依y 亦diệc 是thị 俱câu 有hữu 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 現hiện 行hành 望vọng 種chủng 雖tuy 是thị 因nhân 緣duyên 至chí 現hiện 行hành 望vọng 之chi 餘dư 皆giai 能năng 薰huân 者giả 此thử 意ý 說thuyết 云vân 雖tuy 前tiền 辨biện 因nhân 緣duyên 中trung 現hiện 與dữ 識thức 為vi 依y 但đãn 攝nhiếp 能năng 薰huân 為vi 依y 如như 第đệ 八bát 及cập 餘dư 異dị 熟thục 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 能năng 薰huân 者giả 望vọng 自tự 種chủng 無vô 力lực 非phi 自tự 種chủng 依y 故cố 此thử 不bất 言ngôn 餘dư 心tâm 現hiện 行hành 望vọng 自tự 種chủng 子tử 何hà 故cố 不bất 言ngôn 以dĩ 是thị 能năng 薰huân 因nhân 緣duyên 依y 攝nhiếp 所sở 以dĩ 不bất 言ngôn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 餘dư 皆giai 能năng 薰huân 故cố 即tức 釋thích 不bất 言ngôn 餘dư 心tâm 現hiện 行hành 之chi 所sở 以dĩ 也dã 但đãn 言ngôn 異dị 熟thục 現hiện 行hành 望vọng 之chi 者giả 辨biện 俱câu 有hữu 依y 也dã 此thử 雖tuy 總tổng 言ngôn 意ý 取thủ 第đệ 八bát 以dĩ 餘dư 異dị 熟thục 不bất 與dữ 種chủng 子tử 為vi 依y 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 諸chư 識thức 現hiện 行hành 異dị 熟thục 皆giai 有hữu 俱câu 有hữu 依y 主chủ 今kim 略lược 不bất 說thuyết 者giả 此thử 解giải 通thông 取thủ 諸chư 識thức 異dị 熟thục 現hiện 行hành 皆giai 有hữu 俱câu 有hữu 依y 所sở 舉cử 種chủng 例lệ 同đồng 現hiện 亦diệc 應ưng 有hữu 俱câu 有hữu 依y 且thả 例lệ 種chủng 令linh 有hữu 俱câu 有hữu 依y 所sở 以dĩ 下hạ 出xuất 體thể 中trung 不bất 言ngôn 此thử 諸chư 識thức 異dị 熟thục 略lược 不bất 說thuyết 也dã 次thứ 於ư 種chủng 無vô 力lực 不bất 能năng 為vi 依y 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 住trụ 依y 故cố 出xuất 體thể 中trung 偏thiên 取thủ 此thử 第đệ 八bát 異dị 熟thục 為vi 種chủng 依y 也dã 何hà 故cố 不bất 例lệ 餘dư 能năng 薰huân 識thức 現hiện 行hành 耶da 答đáp 彼bỉ 望vọng 自tự 種chủng 自tự 能năng 薰huân 得đắc 為vi 依y 也dã 故cố 且thả 不bất 例lệ 准chuẩn 下hạ 為vi 依y 中trung 亦diệc 取thủ 為vi 依y 也dã 但đãn 取thủ 俱câu 時thời 依y 義nghĩa 不bất 取thủ 為vi 因nhân 緣duyên 依y 義nghĩa 也dã 若nhược 准chuẩn 問vấn 前tiền 辨biện 種chủng 依y 現hiện 識thức 唯duy 第đệ 八bát 不bất 說thuyết 七thất 轉chuyển 識thức 也dã 准chuẩn 下hạ 文văn 兼kiêm 取thủ 七thất 轉chuyển 為vi 勝thắng 又hựu 略lược 故cố 等đẳng 者giả 異dị 熟thục 識thức 六lục 現hiện 行hành 並tịnh 不bất 能năng 薰huân 成thành 種chủng 望vọng 於ư 種chủng 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 同đồng 第đệ 八bát 識thức 文văn 中trung 略lược 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 又hựu 此thử 業nghiệp 感cảm 六lục 識thức 於ư 種chủng 無vô 力lực 不bất 能năng 持trì 種chủng 不bất 同đồng 第đệ 八bát 似tự 不bất 能năng 薰huân 故cố 不bất 同đồng 餘dư 七thất 故cố 望vọng 種chủng 非phi 種chủng 而nhi 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 第đệ 八bát 種chủng 望vọng 現hiện 是thị 是thị 依y 者giả 唯duy 望vọng 第đệ 八bát 現hiện 辨biện 俱câu 有hữu 依y 前tiền 三tam 解giải 中trung 取thủ 初sơ 後hậu 兩lưỡng 釋thích 為vi 勝thắng 初sơ 解giải 種chủng 子tử 依y 能năng 熏huân 所sở 熏huân 一nhất 切thiết 現hiện 行hành 後hậu 解giải 種chủng 子tử 唯duy 依y 第đệ 八bát 准chuẩn 下hạ 論luận 文văn 兩lưỡng 解giải 總tổng 須tu 故cố 是thị 勝thắng 也dã 次thứ 下hạ 釋thích 現hiện 識thức 與dữ 種chủng 為vi 依y 所sở 由do 故cố 通thông 八bát 識thức 皆giai 為vi 種chủng 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 令linh 異dị 熟thục 種chủng 以dĩ 現hiện 行hành 為vi 依y 者giả 意ý 說thuyết 種chủng 子tử 用dụng 現hiện 行hành 為vi 俱câu 有hữu 依y 言ngôn 以dĩ 種chủng 子tử 因nhân 緣duyên 。 依y 者giả 現hiện 行hành 用dụng 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 體thể 言ngôn 與dữ 現hiện 行hành 俱câu 有hữu 依y 為vi 例lệ 者giả 即tức 例lệ 種chủng 子tử 用dụng 現hiện 行hành 為vi 俱câu 有hữu 依y 故cố 論luận 云vân 即tức 許hứa 現hiện 識thức 以dĩ 種chủng 為vi 依y 種chủng 子tử 亦diệc 應ưng 許hứa 依y 現hiện 識thức 有hữu 云vân 現hiện 行hành 望vọng 種chủng 既ký 為vi 因nhân 緣duyên 即tức 例lệ 現hiện 行hành 望vọng 種chủng 亦diệc 為vi 俱câu 有hữu 依y 以dĩ 現hiện 行hành 生sanh 長trưởng 種chủng 故cố 異dị 熟thục 為vi 住trụ 依y 故cố 此thử 是thị 本bổn 新tân 薰huân 二nhị 種chủng 家gia 義nghĩa 義nghĩa 具cụ 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 全toàn 分phần/phân 不bất 依y 能năng 執chấp 受thọ 者giả 意ý 云vân 第đệ 六lục 不bất 依y 五ngũ 根căn 不bất 同đồng 五ngũ 識thức 各các 別biệt 依y 眼nhãn 等đẳng 故cố 名danh 全toàn 分phần/phân 全toàn 文văn 不bất 依y 也dã 即tức 是thị 下hạ 無vô 有hữu 小tiểu 分phần/phân 依y 色sắc 故cố 因nhân 是thị 也dã 以dĩ 意ý 說thuyết 無vô 小tiểu 分phần/phân 依y 色sắc 根căn 故cố 故cố 立lập 量lượng 云vân 第đệ 六lục 識thức 是thị 是thị 有hữu 法pháp 亦diệc 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 法pháp 也dã 無vô 有hữu 小tiểu 分phần/phân 依y 七thất 根căn 故cố 因nhân 也dã 如như 汝nhữ 所sở 許hứa 第đệ 八bát 識thức 喻dụ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 或hoặc 前tiền 六lục 識thức 亦diệc 能năng 執chấp 受thọ 等đẳng 依y 此thử 文văn 立lập 量lượng 此thử 為vi 大đại 失thất 者giả 既ký 小tiểu 分phần/phân 不bất 依y 色sắc 根căn 如như 何hà 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 耶da 故cố 成thành 失thất 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 過quá 量lượng 者giả 即tức 是thị 破phá 第đệ 八bát 非phi 執chấp 受thọ 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 識thức 不bất 成thành 者giả 由do 各các 別biệt 依y 五ngũ 不bất 成thành 執chấp 受thọ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 六lục 識thức 不bất 別biệt 依y 色sắc 根căn 者giả 以dĩ 第đệ 六lục 不bất 同đồng 五ngũ 識thức 別biệt 依y 色sắc 根căn 故cố 第đệ 四tứ 有hữu 執chấp 受thọ 證chứng 中trung 言ngôn 各các 別biệt 依y 者giả 因nhân 不bất 遍biến 意ý 識thức 故cố 此thử 中trung 出xuất 彼bỉ 之chi 遍biến 因nhân 也dã 今kim 會hội 云vân 彼bỉ 言ngôn 各các 別biệt 依y 者giả 即tức 是thị 顯hiển 非phi 遍biến 因nhân 也dã 即tức 無vô 不bất 定định 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 不bất 定định 故cố 者giả 意ý 說thuyết 現hiện 八bát 依y 相tương/tướng 不bất 定định 有hữu 根căn 即tức 依y 無vô 色sắc 無vô 根căn 不bất 依y 故cố 云vân 不bất 定định 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu 不bất 定định 故cố 者giả 初sơ 熏huân 習tập 位vị 說thuyết 種chủng 依y 現hiện 以dĩ 後hậu 即tức 不bất 定định 何hà 以dĩ 故cố 轉chuyển 識thức 以dĩ 後hậu 可khả 有hữu 間gian 斷đoạn 間gian 斷đoạn 位vị 種chủng 子tử 不bất 依y 故cố 云vân 不bất 定định 。

【# 論luận 】# 未vị 了liễu 所sở 依y 與dữ 依y 者giả 此thử 辨biện 所sở 依y 能năng 依y 差sai 別biệt 所sở 以dĩ 知tri 下hạ 先tiên 辨biện 能năng 依y 後hậu 辨biện 所sở 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 不bất 問vấn 因nhân 緣duyên 及cập 餘dư 三tam 緣duyên 皆giai 是thị 依y 者giả 此thử 解giải 論luận 中trung 有hữu 生sanh 滅diệt 法pháp 依y 因nhân 說thuyết 緣duyên 義nghĩa 也dã 杖trượng 因nhân 者giả 即tức 因nhân 緣duyên 也dã 託thác 緣duyên 者giả 即tức 三tam 緣duyên 也dã 意ý 說thuyết 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 依y 此thử 四tứ 緣duyên 所sở 生sanh 諸chư 法pháp 未vị 有hữu 而nhi 有hữu 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 有hữu 法pháp 暫tạm 停đình 說thuyết 之chi 為vi 住trụ 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 託thác 緣duyên 皆giai 說thuyết 為vi 依y 即tức 四tứ 緣duyên 望vọng 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 力lực 令linh 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 生sanh 住trụ 者giả 故cố 望vọng 有hữu 為vi 名danh 之chi 為vi 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 至chí 是thị 有hữu 為vi 諸chư 法pháp 者giả 意ý 說thuyết 無vô 為vi 為vi 緣duyên 能năng 起khởi 有hữu 為vi 亦diệc 得đắc 名danh 依y 如như 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 起khởi 無vô 漏lậu 智trí 等đẳng 如như 增tăng 嫉tật 滅diệt 道đạo 等đẳng 皆giai 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 解giải 所sở 依y 義nghĩa 者giả 所sở 依y 體thể 者giả 所sở 謂vị 六lục 根căn 所sở 依y 義nghĩa 者giả 所sở 謂vị 六lục 根căn 一nhất 一nhất 根căn 皆giai 具cụ 四tứ 義nghĩa 方phương 得đắc 成thành 所sở 依y 此thử 為vi 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 時thời 不bất 依y 此thử 生sanh 者giả 意ý 說thuyết 一nhất 切thiết 時thời 常thường 依y 此thử 生sanh 故cố 言ngôn 決quyết 定định 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 簡giản 七thất 八bát 以dĩ 五ngũ 六lục 為vi 依y 者giả 論luận 雖tuy 無vô 文văn 然nhiên 以dĩ 義nghĩa 准chuẩn 彼bỉ 不bất 決quyết 定định 不bất 得đắc 與dữ 七thất 八bát 為vi 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 除trừ 遍biến 行hành 及cập 色sắc 行hành 蘊uẩn 小tiểu 分phần/phân 者giả 此thử 遍biến 行hành 五ngũ 並tịnh 是thị 決quyết 定định 所sở 以dĩ 不bất 簡giản 遍biến 行hành 觸xúc 思tư 等đẳng 隨tùy 心tâm 決quyết 定định 故cố 色sắc 行hành 蘊uẩn 小tiểu 分phần/phân 者giả 謂vị 思tư 等đẳng 及cập 命mạng 根căn 種chủng 子tử 並tịnh 無vô 為vi 等đẳng 亦diệc 決quyết 定định 故cố 不bất 簡giản 也dã 既ký 爾nhĩ 應ưng 與dữ 諸chư 法pháp 為vi 所sở 依y 並tịnh 決quyết 定định 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 以dĩ 下hạ 至chí 并tinh 決quyết 定định 故cố 者giả 並tịnh 是thị 難nạn/nan 詞từ 但đãn 約ước 餘dư 者giả 申thân 難nạn/nan 不bất 約ước 五ngũ 根căn 五ngũ 根căn 先tiên 是thị 所sở 依y 體thể 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 簡giản 四tứ 大đại 五ngũ 有hữu 色sắc 塵trần 者giả 即tức 簡giản 別biệt 色sắc 蘊uẩn 所sở 除trừ 者giả 雖tuy 是thị 決quyết 定định 決quyết 非phi 有hữu 境cảnh 故cố 須tu 簡giản 也dã 四tứ 大đại 者giả 謂vị 造tạo 五ngũ 根căn 四tứ 大đại 。 種chủng 也dã 五ngũ 有hữu 色sắc 塵trần 者giả 意ý 取thủ 五ngũ 根căn 扶phù 塵trần 並tịnh 四tứ 大đại 種chủng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 及cập 諸chư 種chủng 子tử 與dữ 現hiện 行hành 法pháp 者giả 意ý 云vân 種chủng 子tử 雖tuy 是thị 決quyết 定định 亦diệc 現hiện 行hành 法pháp 為vi 依y 然nhiên 非phi 有hữu 境cảnh 故cố 須tu 簡giản 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 體thể 雖tuy 是thị 假giả 者giả 意ý 云vân 雖tuy 不bất 相tương 應ứng 命mạng 根căn 等đẳng 體thể 是thị 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 亦diệc 如như 無vô 種chủng 子tử 等đẳng 而nhi 是thị 所sở 依y 但đãn 非phi 有hữu 境cảnh 故cố 此thử 簡giản 之chi 有hữu 云vân 體thể 雖tuy 是thị 假giả 者giả 如như 不bất 相tương 應ứng 命mạng 根căn 等đẳng 體thể 雖tuy 是thị 色sắc 心tâm 上thượng 假giả 立lập 然nhiên 命mạng 根căn 等đẳng 亦diệc 是thị 決quyết 定định 謂vị 非phi 有hữu 境cảnh 故cố 簡giản 之chi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 前tiền 所sở 難nạn/nan 彼bỉ 非phi 所sở 依y 者giả 如như 前tiền 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 若nhược 爾nhĩ 遍biến 行hành 五ngũ 至chí 有hữu 境cảnh 法pháp 故cố 者giả 並tịnh 是thị 難nạn/nan 詞từ 今kim 如như 所sở 難nạn/nan 彼bỉ 非phi 所sở 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 簡giản 遍biến 行hành 至chí 餘dư 所sở 依y 者giả 意ý 云vân 此thử 心tâm 所sở 等đẳng 許hứa 有hữu 依y 義nghĩa 而nhi 不bất 與dữ 餘dư 法pháp 為vi 所sở 依y 長trường/trưởng 讀đọc 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 至chí 量lượng 所sở 依y 者giả 意ý 云vân 於ư 五ngũ 蘊uẩn 簡giản 有hữu 是thị 所sở 依y 有hữu 非phi 所sở 依y 者giả 且thả 如như 色sắc 識thức 二nhị 蘊uẩn 中trung 准chuẩn 所sở 五ngũ 根căn 及cập 意ý 根căn 是thị 所sở 依y 餘dư 者giả 並tịnh 非phi 故cố 云vân 少thiểu 分phần 云vân 七thất 八bát 二nhị 識thức 即tức 意ý 根căn 攝nhiếp 然nhiên 八bát 識thức 相tương 望vọng 者giả 意ý 取thủ 七thất 八bát 餘dư 想tưởng 等đẳng 三tam 蘊uẩn 全toàn 非phi 所sở 依y 故cố 亦diệc 簡giản 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 自tự 身thân 識thức 為vi 依y 至chí 此thử 所sở 依y 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 前tiền 雖tuy 具cụ 四tứ 義nghĩa 簡giản 於ư 根căn 等đẳng 為vi 心tâm 所sở 依y 而nhi 以dĩ 義nghĩa 准chuẩn 由do 少thiểu 義nghĩa 理lý 更cánh 今kim 簡giản 此thử 等đẳng 法pháp 亦diệc 非phi 所sở 依y 此thử 總tổng 標tiêu 也dã 如như 次thứ 簡giản 也dã 即tức 從tùng 下hạ 向hướng 上thượng 。 次thứ 第đệ 簡giản 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 他tha 為vi 似tự 不bất 決quyết 定định 等đẳng 者giả 此thử 次thứ 第đệ 簡giản 也dã 問vấn 何hà 故cố 他tha 為vi 自tự 非phi 所sở 依y 耶da 答đáp 雖tuy 自tự 心tâm 依y 他tha 而nhi 緣duyên 然nhiên 他tha 身thân 不bất 決quyết 定định 有hữu 時thời 無vô 故cố 云vân 非phi 自tự 識thức 所sở 依y 問vấn 何hà 故cố 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 前tiền 為vi 後hậu 依y 非phi 所sở 依y 耶da 答đáp 前tiền 為vi 後hậu 體thể 自tự 是thị 後hậu 開khai 導đạo 攝nhiếp 非phi 此thử 所sở 明minh 故cố 亦diệc 不bất 取thủ 問vấn 身thân 根căn 既ký 是thị 總tổng 名danh 亦diệc 應ưng 五ngũ 識thức 皆giai 以dĩ 身thân 根căn 為vi 所sở 依y 耶da 答đáp 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 略lược 有hữu 二nhị 解giải 如như 樞xu 要yếu 說thuyết 可khả 撿kiểm 敘tự 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 以dĩ 簡giản 餘dư 先tiên 言ngôn 有hữu 境cảnh 等đẳng 者giả 意ý 問vấn 云vân 何hà 故cố 立lập 所sở 依y 中trung 先tiên 言ngôn 決quyết 定định 次thứ 言ngôn 有hữu 境cảnh 為vi 至chí 今kim 心tâm 之chi 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 及cập 至chí 簡giản 法pháp 乃nãi 先tiên 言ngôn 有hữu 境cảnh 次thứ 言ngôn 決quyết 定định 後hậu 言ngôn 為vi 主chủ 何hà 故cố 如như 是thị 。 兩lưỡng 文văn 不bất 同đồng 答đáp 皆giai 是thị 影ảnh 互hỗ 而nhi 言ngôn 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 言ngôn 三tam 因nhân 者giả 即tức 是thị 非phi 有hữu 境cảnh 故cố 非phi 定định 故cố 非phi 主chủ 故cố 故cố 。

【# 論luận 】# 餘dư 非phi 有hữu 境cảnh 定định 為vi 主chủ 故cố 者giả 即tức 非phi 字tự 通thông 下hạ 二nhị 故cố 字tự 通thông 下hạ □# 故cố 字tự 通thông 上thượng 二nhị 因nhân 故cố 三tam 因nhân 皆giai 前tiền 後hậu 影ảnh 互hỗ 說thuyết 以dĩ 簡giản 於ư 法pháp 更cánh 無vô 別biệt 義nghĩa 意ý 顯hiển 六lục 處xứ 外ngoại 餘dư 法pháp 非phi 是thị 有hữu 境cảnh 決quyết 定định 為vi 主chủ 義nghĩa 故cố 所sở 以dĩ 不bất 為vi 所sở 依y 也dã 又hựu 解giải 餘dư 非phi 有hữu 境cảnh 定định 為vi 主chủ 故cố 者giả 但đãn 二nhị 因nhân 簡giản 餘dư 法pháp 餘dư 法pháp 謂vị 非phi 有hữu 境cảnh 非phi 定định 主chủ 故cố 故cố 非phi 所sở 依y 略lược 不bất 說thuyết 決quyết 定định 故cố 主chủ 下hạ 出xuất 依y 中trung 正chánh 簡giản 之chi 故cố 此thử 解giải 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 恆hằng 所sở 依y 為vi 此thử 量lượng 故cố 者giả 意ý 說thuyết 唯duy 此thử 六lục 根căn 恆hằng 為vi 所sở 依y 為vi 此thử 量lượng 猶do 體thể 也dã 或hoặc 六lục 根căn 唯duy 恆hằng 所sở 依y 以dĩ 為vi 定định 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 各các 各các 一nhất 故cố 非phi 如như 色sắc 等đẳng 者giả 以dĩ 王vương 所sở 各các 一nhất 故cố 有hữu 所sở 依y 非phi 如như 色sắc 等đẳng 有hữu 多đa 種chủng 類loại 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 此thử 中trung 決quyết 定định 之chi 義nghĩa 。 者giả 以dĩ 瑜du 伽già 唯duy 恆hằng 所sở 依y 此thử 量lượng 故cố 文văn 即tức 是thị 此thử 論luận 中trung 決quyết 定định 之chi 義nghĩa 。 護hộ 法Pháp 依y 此thử 義nghĩa 聊liêu 簡giản 要yếu □# 四tứ 義nghĩa 方phương 成thành 所sở 依y 故cố 此thử 引dẫn 瑜du 伽già 但đãn 證chứng 所sở 依y 義nghĩa 非phi 要yếu 同đồng 此thử 四tứ 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 六lục 處xứ 定định 等đẳng 者giả 意ý 云vân 六lục 處xứ 定định 為vi 所sở 依y 心tâm 心tâm 所sở 定định 為vi 能năng 依y 非phi 如như 王vương 臣thần 更cánh 互hỗ 為vi 依y 今kim 但đãn 取thủ 一nhất 邊biên 所sở 依y 義nghĩa 說thuyết 不bất 約ước 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 依y 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 具cụ 正chánh 合hợp 者giả 以dĩ 云vân 具cụ 四tứ 義nghĩa 王vương 非phi 因nhân 六lục 處xứ 據cứ 一nhất 邊biên 相tương/tướng 是thị 似tự 喻dụ 非phi 是thị 正chánh 喻dụ 不bất 可khả 語ngữ 合hợp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眼nhãn 等đẳng 為vi 果quả 無vô 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 意ý 云vân 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 有hữu 所sở 緣duyên 而nhi 有hữu 所sở 依y 眼nhãn 等đẳng 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 所sở 依y 眼nhãn 等đẳng 雖tuy 有hữu 境cảnh 而nhi 無vô 緣duyên 處xứ 故cố 非phi 有hữu 所sở 依y 。 又hựu 問vấn 云vân 且thả 據cứ 前tiền 四tứ 義nghĩa 中trung 簡giản 根căn 等đẳng 有hữu 境cảnh 名danh 為vi 所sở 依y 遂toại 簡giản 餘dư 色sắc 等đẳng 今kim 言ngôn 非phi 色sắc 法pháp 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 即tức 約ước 心tâm 心tâm 所sở 以dĩ 簡giản 根căn 色sắc 等đẳng 以dĩ 無vô 所sở 緣duyên 境cảnh 等đẳng 。 若nhược 言ngôn 非phi 有hữu 境cảnh 簡giản 者giả 為vi 約ước 何hà 等đẳng 境cảnh 境cảnh 耶da 答đáp 若nhược 約ước 能năng 緣duyên 心tâm 以dĩ 簡giản 根căn 等đẳng 以dĩ 根căn 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 今kim 言ngôn 非phi 有hữu 境cảnh 簡giản 明minh 知tri 簡giản 餘dư 色sắc 等đẳng 以dĩ 根căn 等đẳng 有hữu 境cảnh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 平bình 等đẳng 者giả 謂vị 時thời 同đồng 依y 同đồng 所sở 緣duyên 同đồng 體thể 事sự 等đẳng 行hành 相tương/tướng 等đẳng 即tức 相tương 似tự 名danh 等đẳng 此thử 名danh 五ngũ 平bình 等đẳng 此thử 文văn 意ý 者giả 於ư 彼bỉ 文văn 所sở 依y 處xứ 說thuyết 依y 名danh 者giả 行hành 相tương/tướng 名danh 等đẳng 也dã 故cố 知tri 本bổn 識thức 心tâm 心tâm 所sở 亦diệc 名danh 能năng 依y 如như 何hà 今kim 說thuyết 第đệ 八bát 唯duy 為vi 所sở 依y 耶da 答đáp 皆giai 假giả 說thuyết 也dã 又hựu 瑜du 伽già 及cập 此thử 論luận 皆giai 云vân 心tâm 心tâm 所sở 而nhi 有hữu 所sở 依y 謂vị 種chủng 子tử 依y 等đẳng 無vô 間gian 滅diệt 依y 亦diệc 是thị 所sở 依y 何hà 故cố 不bất 說thuyết 唯duy 取thủ 六lục 根căn 俱câu 有hữu 依y 為vi 所sở 依y 耶da 如như 下hạ 會hội 。

【# 疏sớ/sơ 】# 隨tùy 情tình 宜nghi 者giả 隨tùy 情tình 所sở 宜nghi 意ý 欲dục 將tương 所sở 依y 為vi 依y 故cố 隨tùy 說thuyết 文văn 宜nghi 者giả 隨tùy 文văn 便tiện 宜nghi 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 意ý 散tán 亂loạn 時thời 五ngũ 不bất 生sanh 者giả 由do 意ý 不bất 於ư 五ngũ 境cảnh 依y 意ý 故cố 名danh 散tán 亂loạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 同đồng 法pháp 中trung 者giả 五ngũ 識thức 為vi 同đồng 法pháp 喻dụ 故cố 名danh 五ngũ 同đồng 法pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 轉chuyển 識thức 等đẳng 作tác 所sở 依y 因nhân 者giả 以dĩ 准chuẩn 義nghĩa 即tức 字tự 應ưng 錯thác 合hợp 為vi 與dữ 字tự 草thảo 與dữ 字tự 是thị 即tức 字tự 相tương/tướng 濫lạm 更cánh 撿kiểm 餘dư 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 文văn 雖tuy 有hữu 四tứ 者giả 即tức 五ngũ 識thức 有hữu 四tứ 俱câu 有hữu 依y 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 一nhất 一nhất 引dẫn 此thử 等đẳng 非phi 一nhất 者giả 如như 下hạ 證chứng 與dữ 六lục 七thất 識thức 為vi 依y 一nhất 一nhất 皆giai 得đắc 。 引dẫn 此thử 顯hiển 揚dương 第đệ 一nhất 文văn 也dã 此thử 等đẳng 非phi 一nhất 者giả 即tức 如như 上thượng □# 引dẫn 證chứng 文văn 非phi 一nhất 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 因nhân 等đẳng 者giả 謂vị 第đệ 一nhất 明minh 了liễu 第đệ 二nhị 作tác 意ý 第đệ 三tam 依y 資tư 養dưỡng 根căn 等đẳng 即tức 五ngũ 根căn 也dã 由do 段đoạn 食thực 等đẳng 資tư 養dưỡng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 定định 中trung 聞văn 聲thanh 至chí 長trường 時thời 為vi 論luận 者giả 會hội 云vân 定định 中trung 雖tuy 不bất 同đồng 緣duyên 今kim 言ngôn 同đồng 緣duyên 者giả 據cứ 多đa 分phần 長trường 時thời 為vi 論luận 皆giai 得đắc 同đồng 緣duyên 此thử 解giải 依y 不bất 正chánh 義nghĩa 正chánh 義nghĩa 許hứa 同đồng 緣duyên 也dã 以dĩ 定định 心tâm 非phi 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 與dữ 五ngũ 識thức 同đồng 緣duyên 今kim 言ngôn 同đồng 緣duyên 據cứ 散tán 位vị 說thuyết 也dã 後hậu 時thời 定định 心tâm 亦diệc 名danh 分phân 別biệt 但đãn 除trừ 正chánh 智trí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 無vô 不bất 遍biến 失thất 者giả 謂vị 後hậu 得đắc 智trí 是thị 緣duyên 事sự 分phân 別biệt 心tâm 之chi 流lưu 類loại 故cố 言ngôn 是thị 彼bỉ 類loại 若nhược 言ngôn 後hậu 得đắc 智trí 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 者giả 即tức 別biệt 根căn 不bất 遍biến 無vô 漏lậu 及cập 定định 心tâm 也dã 今kim 言ngôn 後hậu 得đắc 智trí 有hữu 分phân 別biệt 無vô 不bất 遍biến 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 漏lậu 五ngũ 識thức 者giả 七thất 究cứu 竟cánh 淨tịnh 更cánh 無vô 漏lậu 於ư 五ngũ 識thức 非phi 由do 六lục 識thức 至chí 八bát 地địa 以dĩ 去khứ 六lục 識thức 恆hằng 無vô 漏lậu 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 前tiền 攝nhiếp 論luận 共cộng 依y 文văn 等đẳng 是thị 者giả 即tức 猶do 前tiền 無vô 性tánh 五ngũ 同đồng 法pháp 至chí 是thị 共cộng 依y 故cố 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 准chuẩn 此thử 前tiền 依y 是thị 為vi 好hảo/hiếu 證chứng 者giả 准chuẩn 此thử 經Kinh 文văn 亦diệc 得đắc 與dữ 前tiền 五ngũ 依y 六lục 依y 為vi 好hảo/hiếu 證chứng 不bất 但đãn 此thử 等đẳng 七thất 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 一nhất 師sư 至chí 亦diệc 是thị 此thử 流lưu 者giả 亦diệc 是thị 此thử 有hữu 俱câu 有hữu 依y 之chi 流lưu 也dã 何hà 以dĩ 知tri 者giả 以dĩ 初sơ 師sư 云vân 七thất 八bát 二nhị 識thức 既ký 恆hằng 續tục 自tự 力lực 勝thắng 故cố 明minh 知tri 有hữu 互hỗ 相tương 依y 義nghĩa 亦diệc 解giải 云vân 亦diệc 此thử 流lưu 者giả 亦diệc 同đồng 前tiền 三tam 位vị 有hữu 第đệ 七thất 識thức 此thử 解giải 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 障chướng 彼bỉ 乘thừa 之chi 識thức 者giả 即tức 無vô 覆phú 無vô 記ký 識thức 也dã 以dĩ 法pháp 執chấp 望vọng 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 若nhược 望vọng 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 覆phú 此thử 識thức 三tam 位vị 有hữu 故cố 名danh 為vi 不bất 障chướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 無vô 漏lậu 識thức 亦diệc 得đắc 有hữu 故cố 者giả 菩Bồ 薩Tát 出xuất 世thế 道đạo 及cập 滅diệt 定định 皆giai 有hữu 無vô 第đệ 七thất 二Nhị 乘Thừa 不bất 得đắc 法Pháp 空không 觀quán 故cố 無vô 第đệ 七thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 各các 別biệt 依y 故cố 因nhân 者giả 此thử 第đệ 三tam 師sư 引dẫn 瑜du 伽già 論luận 云vân 六lục 識thức 各các 別biệt 依y 故cố 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 第đệ 八bát 遍biến 依y 故cố 能năng 執chấp 受thọ 根căn 身thân 等đẳng 故cố 有hữu 色sắc 界giới 亦diệc 依y 色sắc 根căn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 言ngôn 七thất 八bát 為vi 依y 者giả 意ý 說thuyết 八bát 用dụng 七thất 為vi 依y 七thất 轉chuyển 八bát 亦diệc 轉chuyển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 三tam 師sư 云vân 諸chư 識thức 種chủng 子tử 應ưng 者giả 所sở 依y 七thất 八bát 現hiện 行hành 識thức 具cụ 三tam 義nghĩa 如như 前tiền 理lý 說thuyết 者giả 意ý 云vân 生sanh 下hạ 文văn 也dã □# 師sư 意ý 說thuyết 種chủng 子tử 既ký 具cụ 三tam 義nghĩa 應ưng 以dĩ 七thất 八bát 現hiện 行hành 識thức 而nhi 為vi 所sở 依y 其kỳ 三tam 義nghĩa 者giả 所sở 謂vị 前tiền 說thuyết 生sanh 依y 長trường/trưởng 位vị 住trụ 依y 故cố 論luận 云vân 識thức 種chủng 離ly 不bất 生sanh 長trưởng 住trụ 故cố 彼bỉ 者giả 即tức 總tổng 七thất 八bát 現hiện 行hành 識thức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 始thỉ 但đãn 四tứ 乃nãi 至chí 一nhất 等đẳng 者giả 意ý 云vân 此thử 第đệ 四tứ 師sư 說thuyết 五ngũ 識thức 具cụ 四tứ 所sở 依y 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 第đệ 六lục 具cụ 二nhị 謂vị 七thất 八bát 識thức 第đệ 七thất 有hữu 一nhất 謂vị 第đệ 八bát 第đệ 八bát 有hữu 一nhất 謂vị 第đệ 七thất 其kỳ 心tâm 所sở 各các 各các 更cánh 加gia 自tự 相tương 應ứng 之chi 心tâm 即tức 五ngũ 識thức 心tâm 所sở 有hữu 五ngũ 所sở 依y 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 心tâm 所sở 有hữu 二nhị 所sở 依y 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 入nhập 疏sớ/sơ 長trường/trưởng 從tùng 之chi 義nghĩa 者giả 難Nan 陀Đà 五ngũ 識thức 一nhất 剎sát 那na 亦diệc 是thị 常thường 住trụ 大đại 綱cương 之chi 義nghĩa 大đại 分phần/phân 五ngũ 識thức 唯duy 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 斷đoạn 之chi 五ngũ 識thức 相tương 續tục 者giả 即tức 子tử 細tế 別biệt 解giải 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 瑜du 伽già 等đẳng 第đệ 一nhất 五ngũ 識thức 六lục 等đẳng 中trung 者giả 意ý 云vân 瑜du 伽già 第đệ 一nhất 明minh 五ngũ 識thức 有hữu 六lục 種chủng 。 義nghĩa 第đệ 一nhất 謂vị 唯duy 了liễu 別biệt 自tự 境cảnh 所sở 緣duyên 二nhị 唯duy 了liễu 別biệt 自tự 相tương/tướng 三tam 唯duy 了liễu 別biệt 現hiện 在tại 四tứ 唯duy 一nhất 剎sát 那na 了liễu 別biệt 五ngũ 隨tùy 意ý 識thức 隨tùy 染nhiễm 發phát 業nghiệp 轉chuyển 六lục 又hựu 復phục 能năng 取thủ 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 二nhị 剎sát 那na 俱câu 生sanh 者giả 前tiền 後hậu 生sanh 名danh 俱câu 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 非phi 展triển 轉chuyển 無vô 間gian 而nhi 生sanh 者giả 亦diệc 非phi 五ngũ 識thức 中trung 自tự 他tha 異dị 類loại 展triển 轉chuyển 無vô 間gian 生sanh 故cố 眼nhãn 識thức 等đẳng 起khởi 後hậu 必tất 有hữu 音âm 識thức 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 意ý 識thức 生sanh 者giả 意ý 證chứng 五ngũ 識thức 不bất 相tương 續tục 非phi 證chứng 五ngũ 識thức 由do 六lục 生sanh 也dã 此thử 文văn 如như 下hạ 證chứng 第đệ 六lục 由do 五ngũ 識thức 生sanh 故cố 第đệ 六lục 以dĩ 前tiền 六lục 識thức 為vi 間gian 導đạo 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 先tiên 自tự 生sanh 至chí 常thường 從tùng 義nghĩa 者giả 此thử 答đáp 前tiền 問vấn 問vấn 云vân 且thả 如như 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 初sơ 起khởi 時thời 第đệ 六lục 意ý 識thức 何hà 非phi 此thử 依y 今kim 答đáp 云vân 彼bỉ 先tiên 自tự 生sanh 意ý 云vân 彼bỉ 第đệ 七thất 識thức 無vô 始thỉ 自tự 相tương 續tục 生sanh 見kiến 道đạo 以dĩ 前tiền 恆hằng 不bất 簡giản 斷đoạn 也dã 但đãn 由do 第đệ 六lục 入nhập 生sanh 法pháp 空không 無vô 漏lậu 觀quán 時thời 令linh 其kỳ 前tiền 念niệm 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 滅diệt 後hậu 念niệm 無vô 漏lậu 第đệ 七thất 與dữ 平bình 等đẳng 智trí 俱câu 起khởi 故cố 其kỳ 前tiền 念niệm 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 但đãn 用dụng 前tiền 自tự 類loại 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 無vô 漏lậu 第đệ 七thất 及cập 平bình 等đẳng 等đẳng 智trí 非phi 由do 第đệ 六lục 今kim 得đắc 生sanh 也dã 但đãn 以dĩ 第đệ 六lục 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 令linh 七thất 轉chuyển 變biến 故cố 彼bỉ 疎sơ 遠viễn 者giả 平bình 等đẳng 智trí 但đãn 親thân 依y 第đệ 七thất 不bất 親thân 依y 第đệ 六lục 故cố 言ngôn 疎sơ 遠viễn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 率suất 爾nhĩ 遇ngộ 境cảnh 位vị 者giả 論luận 中trung 遇ngộ 字tự 意ý 含hàm 率suất 爾nhĩ 如như 下hạ 奪đoạt 中trung 既ký 有hữu 二nhị 種chủng 準chuẩn 下hạ 奪đoạt 中trung 今kim 縱túng/tung 處xứ 亦diệc 合hợp 有hữu 也dã 廣quảng 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 一nhất 位vị 言ngôn 通thông 下hạ 二nhị 處xứ 至chí 通thông 第đệ 二nhị 者giả 意ý 云vân 此thử 破phá 前tiền 師sư 先tiên 須tu 從tùng 奪đoạt 且thả 縱túng/tung 有hữu 三tam 位vị 且thả 如như 疏sớ/sơ 列liệt 即tức 如như 論luận 言ngôn 且thả 前tiền 五ngũ 識thức 至chí 可khả 知tri 所sở 說thuyết 者giả 是thị 依y 論luận 文văn 雖tuy 無vô 率suất 爾nhĩ 位vị 理lý 准chuẩn 有hữu 也dã 如như 演diễn 秘bí 如như 下hạ 奪đoạt 集tập 復phục 有hữu 三tam 位vị 即tức 飜phiên 前tiền 三tam 位vị 立lập 如như 論luận 言ngôn 若nhược 自tự 在tại 位vị 至chí 寧ninh 不bất 相tương 續tục 者giả 。 飜phiên 初sơ 位vị 論luận 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 至chí 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 者giả 飜phiên 第đệ 二nhị 位vị 論luận 言ngôn 若nhược 增tăng 盛thịnh 境cảnh 等đẳng 飜phiên 第đệ 三tam 位vị 一nhất 位vị 貫quán 下hạ 二nhị 處xứ 者giả 即tức 通thông 下hạ 二nhị 飜phiên 位vị 次thứ 遇ngộ 者giả 通thông 第đệ 三tam 釋thích 釋thích 位vị 然nhiên 第đệ 三tam 飜phiên 位vị 境cảnh 字tự 通thông 上thượng 第đệ 二nhị 飜phiên 位vị 並tịnh 披phi 論luận 文văn 配phối 問vấn 遇ngộ 字tự 何hà 不bất 配phối 自tự 在tại 位vị 耶da 答đáp 遇ngộ 者giả 是thị 劣liệt 但đãn 約ước 因nhân 位vị 不bất 論luận 自tự 在tại 以dĩ 恆hằng 續tục 故cố 不bất 通thông 第đệ 二nhị 位vị 者giả 以dĩ 前tiền 三tam 位vị 論luận 中trung 無vô 第đệ 二nhị 位vị 但đãn 義nghĩa 准chuẩn 說thuyết 有hữu 所sở 以dĩ 遇ngộ 字tự 不bất 通thông 第đệ 二nhị 飜phiên 位vị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 下hạ 奪đoạt 中trung 即tức 成thành 三tam 奪đoạt 第đệ 一nhất 以dĩ 事sự 望vọng 理lý 難nạn/nan 第đệ 二nhị 位vị 以dĩ 理lý 成thành 教giáo 難nạn/nan 第đệ 三tam 位vị 以dĩ 教giáo 成thành 理lý 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 轉chuyển 五ngũ 識thức 故cố 者giả 若nhược 據cứ 不bất 正chánh 義nghĩa 初Sơ 地Địa 轉chuyển 得đắc 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 亦diệc 名danh 自tự 在tại 位vị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 在tại 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 皆giai 能năng 任nhậm 運vận 者giả 問vấn 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 猶do 藥dược 病bệnh 而nhi 未vị 自tự 在tại 任nhậm 運vận 而nhi 知tri 如như 何hà 今kim 言ngôn 亦diệc 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 答đáp 今kim 者giả 且thả 據cứ 據cứ 自tự 利lợi 邊biên 而nhi 得đắc 任nhậm 運vận 不bất 爾nhĩ 等đẳng 言ngôn 即tức 除trừ 彼bỉ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 漏lậu 殊thù 勝thắng 非phi 前tiền 位vị 故cố 者giả 意ý 說thuyết 佛Phật 無vô 漏lậu 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 增tăng 勝thắng 不bất 同đồng 前tiền 有hữu 漏lậu 位vị 八bát 地địa 諸chư 根căn 而nhi 有hữu 漏lậu 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 假giả 分phân 別biệt 者giả 不bất 假giả 作tác 意ý 分phân 別biệt 。 方phương 始thỉ 恆hằng 緣duyên 即tức 一nhất 切thiết 時thời 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 於ư 此thử 前tiền 境cảnh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 應ưng 諸chư 佛Phật 無vô 率suất 爾nhĩ 心tâm 至chí 今kim 初sơ 見kiến 故cố 者giả 此thử 約ước 佛Phật 位vị 假giả 說thuyết 有hữu 率suất 爾nhĩ 心tâm 以dĩ 剎sát 那na 初sơ 隨tùy 境cảnh 故cố 其kỳ 實thật 佛Phật 無vô 率suất 爾nhĩ 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 皆giai 已dĩ 見kiến 至chí 然nhiên 但đãn 有hữu 三tam 者giả 此thử 約ước 實thật 義nghĩa 以dĩ 無vô 尋tầm 求cầu 例lệ 無vô 率suất 爾nhĩ 心tâm 以dĩ 率suất 爾nhĩ 時thời 即tức 是thị 決quyết 定định 等đẳng 三tam 心tâm 故cố 以dĩ 曾tằng 見kiến 故cố 即tức 起khởi 決quyết 定định 更cánh 無vô 率suất 爾nhĩ 言ngôn 等đẳng 流lưu 者giả 望vọng 前tiền 曾tằng 見kiến 心tâm 名danh 等đẳng 流lưu 也dã 非phi 即tức 此thử 念niệm 名danh 為vi 等đẳng 流lưu 以dĩ 初sơ 念niệm 故cố 約ước 前tiền 後hậu 相tương 似tự 名danh 等đẳng 流lưu 故cố 云vân 但đãn 有hữu 三tam 心tâm 謂vị 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 流lưu 心tâm 無vô 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 心tâm 理lý 如như 前tiền 說thuyết 有hữu 云vân 但đãn 有hữu 三tam 心tâm 者giả 說thuyết 佛Phật 解giải 脫thoát 道đạo 但đãn 有hữu 三tam 心tâm 無vô 等đẳng 流lưu 心tâm 有hữu 率suất 爾nhĩ 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 三tam 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 故cố 心tâm 前tiền 後hậu 者giả 約ước 因nhân 位vị 中trung 說thuyết 有hữu 心tâm 前tiền 後hậu 故cố 五ngũ 心tâm 據cứ 未vị 自tự 在tại 位vị 若nhược 自tự 在tại 位vị 即tức 五ngũ 心tâm 不bất 具cụ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 事sự 望vọng 理lý 難nạn/nan 者giả 謂vị 佛Phật 等đẳng 於ư 境cảnh 自tự 在tại 者giả 即tức 其kỳ 事sự 也dã 如như 變biến 大đại 地địa 為vi 金kim 銀ngân 海hải 水thủy 為vi 蘇tô 酪lạc 等đẳng 即tức 約ước 此thử 事sự 道Đạo 理lý 難nạn/nan 五ngũ 識thức 令linh 相tương 續tục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 為vi 非phi 初sơ 過quá 者giả 亦diệc 有hữu 疏sớ/sơ 作tác 此thử 字tự 今kim 從tùng 此thử 字tự 勝thắng 意ý 云vân 為vi 非phi 次thứ 第đệ 二nhị 率suất 爾nhĩ 遇ngộ 境cảnh 位vị 即tức 飜phiên 第đệ 二nhị 位vị 也dã 前tiền 師sư 說thuyết 非phi 故cố 名danh 過quá 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 流lưu 心tâm 後hậu 亦diệc 得đắc 相tương 續tục 者giả 意ý 云vân 若nhược 率suất 爾nhĩ 遇ngộ 境cảnh 位vị 劣liệt 無vô 等đẳng 流lưu 心tâm 不bất 得đắc 相tương 續tục 。 若nhược 遇ngộ 勝thắng 境cảnh 未vị 捨xả 識thức 來lai 等đẳng 流lưu 心tâm 後hậu 後hậu 亦diệc 得đắc 相tương 續tục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 意ý 亦diệc 如như 未vị 在tại 位vị 者giả 意ý 云vân 未vị 自tự 在tại 位vị 縱túng/tung 汝nhữ 不bất 續tục 豈khởi 自tự 在tại 位vị 亦diệc 不bất 續tục 耶da 此thử 亦diệc 爾nhĩ 縱túng/tung 令linh 在tại 率suất 爾nhĩ 位vị 可khả 有hữu 不bất 續tục 豈khởi 等đẳng 流lưu 位vị 不bất 續tục 耶da 故cố 等đẳng 流lưu 位vị 五ngũ 識thức 而nhi 得đắc 續tục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 識thức 生sanh 時thời 三tam 心tâm 可khả 得đắc 者giả 准chuẩn 演diễn 秘bí 云vân 三tam 心tâm 者giả 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 決quyết 定định 出xuất 瑜du 伽già 第đệ 一nhất 文văn 謂vị 率suất 爾nhĩ 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 流lưu 無vô 尋tầm 求cầu 決quyết 定định 尋tầm 求cầu 决# 定định 唯duy 是thị 意ý 識thức 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 可khả 言ngôn 五ngũ 識thức 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 者giả 非phi 是thị 五ngũ 識thức 一nhất 念niệm 即tức 滅diệt 更cánh 互hỗ 相tương 續tục 名danh 相tướng 續tục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 若nhược 至chí 相tương 續tục 轉chuyển 者giả 是thị 難nạn/nan 詞từ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# □# 相tương 續tục 生sanh 者giả 是thị 前tiền 師sư 答đáp 相tương 續tục 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 眼nhãn 識thức 斷đoạn 已dĩ 至chí 可khả 互hỗ 相tương 續tục 者giả 此thử 即tức 牒điệp 非phi 彼bỉ 義nghĩa 並tịnh 生sanh 下hạ 難nạn/nan 詞từ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 此thử 是thị 意ý 識thức 相tương 續tục 生sanh 至chí 可khả 互hỗ 相tương 續tục 者giả 此thử 是thị 自tự 徵trưng 云vân 瑜du 伽già 但đãn 云vân 既ký 眼nhãn □# 時thời 非phi 無vô 意ý 識thức 此thử 證chứng 第đệ 六lục 識thức 相tương 續tục 何hà 關quan 五ngũ 識thức □# 此thử 既ký 不bất 爾nhĩ 已dĩ 下hạ 論luận 主chủ 釋thích 瑜du 伽già 文văn 不bất 爾nhĩ 意ý 有hữu 云vân 若nhược 爾nhĩ 至chí 乃nãi 言ngôn 五ngũ 識thức 相tương 續tục 者giả 此thử 是thị 前tiền 師sư 難nạn/nan 詞từ 指chỉ 彼bỉ 論luận 是thị 明minh 意ý 識thức 相tương 續tục 非phi 明minh 五ngũ 識thức 也dã 故cố 疏sớ/sơ 如như 眼nhãn 識thức 時thời 以dĩ 下hạ 論luận 主chủ 解giải 彼bỉ 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 明minh 瑜du 伽già 不bất 爾nhĩ 意ý 二nhị 解giải 中trung 後hậu 得đắc 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 設thiết 許hứa 不bất 相tương 續tục 者giả 。 自tự 亦diệc 許hứa 此thử 中trung 容dung 境cảnh 五ngũ 識thức 有hữu 不bất 續tục 時thời 。

【# 疏sớ/sơ 】# 欲dục 界giới 上thượng 四tứ 天thiên 者giả 欲dục 四tứ 天thiên 者giả 除trừ 四Tứ 天Thiên 王Vương 忉Đao 利Lợi 天thiên 以dĩ 彼bỉ 二nhị 天thiên 可khả 相tương/tướng □# 害hại 言ngôn 但đãn 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 故cố 者giả 唯duy 解giải 遊du 戲hí 天thiên 增tăng 嗔sân 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 四tứ 句cú 云vân 者giả 一nhất 自tự 害hại 非phi 他tha 害hại 但đãn 云vân 是thị 欲dục 界giới 者giả 不bất 論luận 處xứ 所sở 欲dục 界giới 上thượng 四tứ 天thiên 意ý 天thiên 意ý 慎thận 恚khuể 天thiên 等đẳng 二nhị 他tha 害hại 非phi 自tự 害hại 謂vị 三tam 惡ác 趣thú 極cực 苦khổ 處xứ 及cập 在tại 胎thai 藏tạng 中trung 三tam 自tự 他tha 害hại 即tức 人nhân 間gian 及cập 下hạ 二nhị 天thiên 四tứ 自tự 他tha 不bất 害hại 謂vị 上thượng 界giới 天thiên 及cập 中trung 北bắc 鬱uất 越việt 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 說thuyết 住trụ 妙diệu 高cao 層tằng 級cấp 者giả 即tức 須Tu 彌Di 山Sơn 四tứ 埵đóa 名danh 四tứ 妙diệu 高cao 層tằng 級cấp 謂vị 四Tứ 天Thiên 王Vương 所sở 。 居cư 處xứ 二nhị 云vân 即tức 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 居cư 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 善thiện 惡ác 人nhân 著trước 者giả 善thiện 人nhân 境cảnh 者giả 如như 瞻chiêm 佛Phật 像tượng 惡ác 人nhân 境cảnh 者giả 如như 愛ái 三tam 途đồ 苦khổ 具cụ 境cảnh 等đẳng 境cảnh 是thị 強cường/cưỡng 五ngũ 識thức 不bất 斷đoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 釋thích 但đãn 一nhất 念niệm 文văn 者giả 此thử 會hội 前tiền 瑜du 伽già 文văn 問vấn 既ký 言ngôn 五ngũ 識thức 相tương 續tục 者giả 何hà 故cố 瑜du 伽già 云vân 一nhất 剎sát 那na 五ngũ 識thức 生sanh 已dĩ 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 意ý 識thức 生sanh 耶da 故cố 疏sớ/sơ 會hội 云vân 此thử 據cứ 率suất 爾nhĩ 境cảnh 變biến 平bình 等đẳng 中trung 容dung 境cảnh 說thuyết 有hữu 率suất 爾nhĩ 心tâm 若nhược 增tăng 勝thắng 境cảnh 計kế 五ngũ 識thức 相tương 續tục 有hữu 云vân □# 爾nhĩ 等đẳng 總tổng 一nhất 憶ức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 十thập 二nhị 文văn 言ngôn 通thông 故cố 六lục 識thức 明minh 知tri 互hỗ 為vi 根căn 緣duyên 者giả 問vấn 安an 慧tuệ 決quyết 引dẫn 此thử 文văn 為vi 證chứng 即tức 應ưng 六lục 識thức 互hỗ 相tương 無vô 間gian 何hà 故cố 第đệ 六lục 不bất 以dĩ 前tiền 五ngũ 為vi 無vô 間gian 耶da 應ưng 因nhân 護hộ 法Pháp 會hội 之chi 此thử 解giải 略lược 難nan 解giải 下hạ 具cụ 解giải 又hựu 云vân 若nhược 此thử 六lục 識thức 至chí 意ý 根căn 者giả 意ý 云vân 安an 慧tuệ 師sư 引dẫn 瑜du 伽già 意ý 證chứng 六lục 識thức 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 以dĩ 前tiền 難Nan 陀Đà 計kế 五ngũ 識thức 唯duy 第đệ 六lục 識thức 開khai 導đạo 依y 故cố 問vấn 安an 慧tuệ 師sư 第đệ 六lục 決quyết 不bất 用dụng 前tiền 五ngũ 為vi 開khai 導đạo 依y 瑜du 伽già 言ngôn 若nhược 此thử 六lục 識thức 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 文văn 如như 何hà 會hội 五ngũ 識thức 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 開khai 導đạo 可khả 然nhiên 第đệ 六lục 意ý 識thức 不bất 即tức 如như 是thị 答đáp 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 前tiền 五ngũ 識thức 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 開khai 導đạo 其kỳ 第đệ 六lục 識thức 還hoàn 用dụng 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 也dã 故cố 不bất 相tương 續tục 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 五ngũ 識thức 間gian 斷đoạn 至chí 五ngũ 識thức 生sanh 故cố 此thử 敘tự 前tiền 難Nan 陀Đà 五ngũ 識thức 不bất 續tục 一nhất 念niệm 生sanh 已dĩ 定định 有hữu 意ý 識thức 生sanh 若nhược 爾nhĩ 即tức 五ngũ 十thập 二nhị 應ưng 云vân 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 時thời 散tán 亂loạn 者giả 顯hiển 五ngũ 心tâm 不bất 次thứ 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 二nhị 者giả 第đệ 一nhất 破phá 意ý 用dụng 五ngũ 為vi 依y 第đệ 二nhị 難nạn/nan 意ý 令linh 以dĩ 七thất 八bát 為vi 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 無vô 第đệ 七thất 者giả 意ý 云vân 諸chư 師sư 許hứa 滅diệt 定định 中trung 或hoặc 無vô 第đệ 七thất 如như 常thường 從tùng 說thuyết 今kim 時thời 即tức 計kế 有hữu 第đệ 七thất 家gia 故cố 滅diệt 定định 中trung 有hữu 淨tịnh 第đệ 七thất 安an 慧tuệ 師sư 第đệ 七thất 唯duy 有hữu 我ngã 執chấp 若nhược 依y 生sanh 空không 後hậu 得đắc 智trí 為vi 加gia 行hành 入nhập 滅diệt 定định 時thời 即tức 無vô 我ngã 執chấp 即tức 滅diệt 定định 無vô 第đệ 七thất 不bất 許hứa 第đệ 七thất 通thông 淨tịnh 分phần/phân 故cố 餘dư 師sư 許hứa 有hữu 問vấn 安an 慧tuệ 既ký 不bất 許hứa 滅diệt 定định 有hữu 第đệ 七thất 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 滅diệt 定định 中trung 有hữu 七thất 八bát 耶da 答đáp 約ước 安an 慧tuệ 宗tông 中trung 餘dư 師sư 說thuyết 也dã 是thị 即tức 意ý 識thức 不bất 假giả 五ngũ 識thức 者giả 不bất 用dụng 五ngũ 為vi 開khai 導đạo 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 是thị 六lục 以dĩ 七thất 八bát 為vi 緣duyên 業nghiệp 者giả 前tiền 師sư 計kế 五ngũ 以dĩ 意ý 為vi 依y 今kim 第đệ 六lục 應ưng 以dĩ 七thất 八bát 為vi 依y 故cố 例lệ 同đồng 五ngũ 識thức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 顯hiển 末mạt 那na 名danh 通thông 無vô 漏lậu 至chí 亦diệc 爾nhĩ 者giả 意ý 云vân 謂vị 第đệ 六lục 識thức 先tiên 於ư 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 作tác 有hữu 漏lậu 生sanh 法pháp 二nhị 空không 觀quán 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 見kiến 道đạo 無vô 漏lậu 智trí 正chánh 起khởi 時thời 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 及cập 與dữ 四tứ 惑hoặc 并tinh 分phân 別biệt 者giả 並tịnh 皆giai 伏phục 斷đoạn 俱câu 生sanh 者giả 伏phục 即tức 何hà 以dĩ 知tri 者giả 生sanh 法pháp 空không 觀quán 違vi 二nhị 執chấp 故cố 望vọng 安an 慧tuệ 宗tông 唯duy 有hữu 我ngã 執chấp 無vô 有hữu 法pháp 執chấp 既ký 第đệ 七thất 滅diệt 引dẫn 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 空không 二nhị 執chấp 故cố 此thử 智trí 但đãn 依y 第đệ 六lục 上thượng 立lập 而nhi 不bất 立lập 依y 第đệ 七thất 何hà 以dĩ 故cố 謂vị 安an 慧tuệ 本bổn 宗tông 不bất 許hứa 第đệ 七thất 通thông 無vô 漏lậu 故cố 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 言ngôn 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 末mạt 那na 乃nãi 至chí 亦diệc 應ưng 用dụng 彼bỉ 為vi 開khai 導đạo 聖thánh 教giáo 既ký 有hữu 明minh 文văn 何hà 故cố 雖tuy 違vi 不bất 許hứa 答đáp 言ngôn 有hữu 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 末mạt 那na 者giả 但đãn 有hữu 其kỳ 名danh 而nhi 無vô 其kỳ 體thể 即tức 顯hiển 第đệ 七thất 名danh 通thông 無vô 漏lậu 假giả 名danh 末mạt 那na 實thật 無vô 體thể 也dã 由do 轉chuyển 去khứ 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 得đắc 平bình 等đẳng 性tánh 。 智trí 所sở 以dĩ 說thuyết 平bình 等đẳng 智trí 依y 末mạt 那na 立lập 其kỳ 實thật 唯duy 依y 第đệ 六lục 識thức 也dã 問vấn 設thiết 不bất 假giả 立lập 無vô 漏lậu 末mạt 那na 名danh 有hữu 何hà 邊biên 耶da 答đáp 有hữu 違vi 經kinh 失thất 經Kinh 云vân 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 得đắc 有hữu 相tương 應ứng 末mạt 那na 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 約ước 異dị 生sanh 一nhất 分phần/phân 有hữu 學học 菩Bồ 薩Tát 受thọ 生sanh 。 等đẳng 者giả 謂vị 異dị 生sanh 受thọ 生sanh 位vị 中trung 必tất 依y 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 得đắc 生sanh 中trung 有hữu 沒một 心tâm 常thường 起khởi 染nhiễm 污ô 故cố 由do 六lục 七thất 引dẫn 第đệ 八bát 生sanh 攝nhiếp 論luận 說thuyết 染nhiễm 污ô 識thức 通thông 六lục 七thất 二nhị 識thức 有hữu 學học 一nhất 分phần/phân 者giả 就tựu 有hữu 學học 中trung 有hữu 利lợi 鈍độn 二nhị 根căn 利lợi 根căn 者giả 從tùng 初sơ 果quả 直trực 得đắc 羅La 漢Hán 更cánh 不bất 受thọ 生sanh 。 非phi 此thử 所sở 說thuyết 其kỳ 鈍độn 根căn 者giả 。 次thứ 第đệ 受thọ 生sanh 。 亦diệc 由do 六lục 七thất 而nhi 引dẫn 第đệ 八bát 菩Bồ 薩Tát 。 受thọ 生sanh 者giả 由do 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 善thiện 心tâm 即tức 二nhị 智trí 相tương 應ứng 善thiện 心tâm 是thị 六lục 七thất 二nhị 識thức 問vấn 異dị 熟thục 心tâm 依y 染nhiễm 污ô 意ý 依y 何hà 位vị 說thuyết 答đáp 唯duy 約ước 異dị 生sanh 不bất 說thuyết 聖thánh 者giả 亦diệc 解giải 通thông 約ước 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 說thuyết 謂vị 有hữu 中trung 有hữu 故cố 又hựu 中trung 有hữu 沒một 心tâm 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 問vấn 何hà 故cố 中trung 有hữu 初sơ 心tâm 不bất 起khởi 染nhiễm 污ô 要yếu 後hậu 沒một 心tâm 位vị 起khởi 染nhiễm 污ô 耶da 答đáp 中trung 有hữu 初sơ 心tâm 猶do 近cận 聖thánh 道Đạo 不bất 起khởi 染nhiễm 污ô 謂vị 此thử 身thân 中trung 得đắc 無vô 漏lậu 故cố 故cố 至chí 中trung 有hữu 沒một 心tâm 起khởi 染nhiễm 污ô 意ý 云vân 無vô 漏lậu 道Đạo 違vi 故cố 問vấn 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 可khả 爾nhĩ 第đệ 三tam 果quả 如như 何hà 起khởi 染nhiễm 答đáp 第đệ 三tam 果quả 人nhân 於ư 中trung 有hữu 沒một 心tâm 於ư 上thượng 界giới 定định 而nhi 生sanh 受thọ 味vị 生sanh 上thượng 果quả 也dã 問vấn 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 有hữu 中trung 有hữu 不bất 答đáp 有hữu 二nhị 說thuyết 一nhất 云vân 無vô 中trung 有hữu 瑜du 伽già 云vân 菩Bồ 薩Tát 由do 智trí 結kết 生sanh 對đối 法pháp 云vân 亦diệc 依y 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 善thiện 心tâm 故cố 以dĩ 悲bi 願nguyện 助trợ 而nhi 結kết 生sanh 也dã 故cố 大đại 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 知tri 而nhi 受thọ 生sanh 非phi 為vi 不bất 知tri 。 二nhị 云vân 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 菩Bồ 薩Tát 悲bi 增tăng 上thượng 者giả 為vi 救cứu 眾chúng 生sanh 故cố 。 受thọ 分phân 段đoạn 身thân 亦diệc 有hữu 中trung 有hữu 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 欲dục 色sắc 二nhị 分phần 有hữu 中trung 有hữu 故cố 又hựu 顯hiển 揚dương 證chứng 大đại 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 受thọ 無vô 色sắc 界giới 身thân 由do 此thử 知tri 許hứa 有hữu 中trung 有hữu 問vấn 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu 有hữu 染nhiễm 污ô 不bất 答đáp 二nhị 說thuyết 一nhất 云vân 雖tuy 受thọ 中trung 有hữu 不bất 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 菩Bồ 薩Tát 知tri 而nhi 受thọ 生sanh 非phi 為vi 不bất 知tri 。 又hựu 由do 悲bi 願nguyện 助trợ 結kết 生sanh 故cố 無vô 染nhiễm 污ô 二nhị 云vân 菩Bồ 薩Tát 分phân 別biệt 。 惑hoặc 雖tuy 無vô 俱câu 生sanh 猶do 在tại 於ư 藥dược 病bệnh 等đẳng 未vị 能năng 遍biến 知tri 故cố 於ư 中trung 有hữu 有hữu 俱câu 生sanh 愛ái 准chuẩn 此thử 而nhi 言ngôn 合hợp 中trung 有hữu 污ô 二nhị 解giải 任nhậm 取thủ 更cánh 撿kiểm 餘dư 文văn 問vấn 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 悲bi 增tăng 上thượng 不bất 說thuyết 智trí 增tăng 上thượng 答đáp 智trí 增tăng 上thượng 者giả 受thọ 變biến 易dị 身thân 求cầu 菩Bồ 薩Tát 故cố 於ư 此thử 問vấn 答đáp 略lược 不bất 論luận 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 分phân 段đoạn 若nhược 變biến 易dị 至chí 善thiện □# 緣duyên 者giả 問vấn 分phân 段đoạn 可khả 爾nhĩ 變biến 易dị 既ký 無vô 別biệt 受thọ 生sanh 云vân 何hà 亦diệc 由do 二nhị 智trí 善thiện 心tâm 為vi 緣duyên 引dẫn 第đệ 八bát 耶da 答đáp 菩Bồ 薩Tát 受thọ 變biến 易dị 生sanh 皆giai 由do 定định 悲bi 願nguyện 等đẳng 助trợ 先tiên 故cố 業nghiệp 感cảm 此thử 分phân 段đoạn 身thân 漸tiệm 細tế 漸tiệm 微vi 變biến 麤thô 為vi 細tế 易dị 短đoản 令linh 長trường/trưởng 如như 增tăng 受thọ 法pháp 長trường 時thời 不bất 絕tuyệt 名danh 為vi 變biến 易dị 皆giai 由do 二nhị 智trí 入nhập 定định 以dĩ 悲bi 願nguyện 資tư 助trợ 以dĩ 得đắc 長trường 久cửu 約ước 此thử 道Đạo 理lý 而nhi 說thuyết 二nhị 智trí 引dẫn 變biến 易dị 生sanh 也dã 如như 下hạ 第đệ 八bát 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 中trung 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 既ký 有hữu 三tam 證chứng 者giả 即tức 前tiền 引dẫn 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 對đối 法pháp 第đệ 五ngũ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 前tiền 八bát 識thức 皆giai 過quá 證chứng 者giả 意ý 說thuyết 前tiền 八bát 識thức 皆giai 有hữu 過quá 證chứng 得đắc 互hỗ 為vi 依y 。

【# 疏sớ/sơ 】# 例lệ 與dữ 五ngũ 依y 故cố 者giả 如như 定định 中trung 意ý 識thức 先tiên 有hữu 得đắc 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 依y 如như 無vô 心tâm 位vị 意ý 斷đoạn 以dĩ 應ứng 用dụng 七thất 八bát 為vi 依y 以dĩ 恆hằng 有hữu 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大Đại 乘Thừa 初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 者giả 即tức 初Sơ 地Địa 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 四tứ 緣duyên 如như 下hạ 廣quảng 解giải 者giả 即tức 通thông 指chỉ 因nhân 緣duyên 等đẳng 四tứ 緣duyên 如như 下hạ 第đệ 七thất 卷quyển 中trung 說thuyết 有hữu 云vân 此thử 中trung 第đệ 四Tứ 等Đẳng 無vô 間gian 緣duyên 指chỉ 下hạ 七thất 卷quyển 說thuyết 應ưng 如như 第đệ 字tự 言ngôn 為vi 此thử 依y 者giả 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 他tha 現hiện 生sanh 處xứ 不bất 障chướng 我ngã 略lược 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 且thả 如như 意ý 識thức 現hiện 生sanh 時thời 不bất 障chướng 眼nhãn 識thức 路lộ 何hà 不bất 用dụng 意ý 為vi 開khai 導đạo 依y 要yếu 令linh 意ý 滅diệt 方phương 始thỉ 開khai 導đạo 耶da 既ký 現hiện 生sanh 後hậu 不bất 障chướng 路lộ 而nhi 非phi 開khai 導đạo 者giả 故cố 知tri 八bát 識thức 不bất 得đắc 互hỗ 為vi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 非phi 如như 自tự 前tiền 心tâm 也dã 且thả 自tự 類loại 前tiền 心tâm 不bất 滅diệt 即tức 障chướng 彼bỉ 路lộ 後hậu 心tâm 不bất 生sanh 故cố 待đãi 自tự 類loại 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 方phương 為vi 開khai 導đạo 彼bỉ 既ký 不bất 障chướng 故cố 非phi 異dị 類loại 互hỗ 開khai 導đạo 也dã 汝nhữ 如như 何hà 說thuyết 他tha 與dữ 此thử 為vi 依y 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 薩tát 婆bà 多đa 至chí 應ưng 無vô 間gian 道đạo 者giả 難nạn/nan 前tiền 師sư 也dã 且thả 如như 有hữu 宗tông 心tâm 不bất 並tịnh 生sanh 可khả 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 大Đại 乘Thừa 既ký 許hứa 八bát 識thức 俱câu 起khởi 應ưng 無vô 開khai 導đạo 既ký 俱câu 時thời 生sanh 如như 何hà 更cánh 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 故cố 云vân 今kim 既ký 俱câu 生sanh 應ưng 無vô 開khai 導đạo 汝nhữ 若nhược 識thức 為vi 依y 應ưng 即tức 不bất 俱câu 生sanh 次thứ 舉cử 論luận 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 色sắc 法pháp 應ưng 爾nhĩ 者giả 若nhược 識thức 多đa 少thiểu 不bất 定định 容dung 作tác 緣duyên 者giả 准chuẩn 此thử 道Đạo 理lý 色sắc 法pháp 應ưng 爾nhĩ 亦diệc 多đa 少thiểu 不bất 定định 故cố 應ưng 成thành 無vô 間gian 緣duyên 又hựu 云vân 若nhược 准chuẩn 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 文văn 前tiền 師sư 多đa 少thiểu 互hỗ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 道Đạo 理lý 應ưng 爾nhĩ 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 體thể 等đẳng 者giả 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 各các 各các 唯duy 一nhất 無vô 二nhị 受thọ 等đẳng 並tịnh 生sanh 名danh 為vi 體thể 等đẳng 用dụng 等đẳng 者giả 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 同đồng 依y 一nhất 根căn 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 作tác 用dụng 相tương 似tự 通thông 三tam 性tánh 等đẳng 名danh 為vi 用dụng 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 隣lân 次thứ 而nhi 生sanh 者giả 意ý 云vân 且thả 如như 識thức 前tiền 後hậu 自tự 相tương 望vọng 乃nãi 至chí 思tư 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 故cố 云vân 隣lân 次thứ 而nhi 生sanh 問vấn 何hà 須tu 作tác 此thử 說thuyết 耶da 答đáp 若nhược 論luận 開khai 導đạo 依y 即tức 一nhất 箇cá 心tâm 王vương 與dữ 後hậu 多đa 心tâm 所sở 為vi 開khai 導đạo 受thọ 等đẳng 不bất 爾nhĩ 今kim 約ước 無vô 間gian 緣duyên 說thuyết 即tức 須tu 心tâm 心tâm 所sở 各các 各các 自tự 前tiền 後hậu 相tương/tướng 引dẫn 故cố 說thuyết 隣lân 次thứ 之chi 言ngôn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 餘dư 自tự 心tâm 隔cách 者giả 意ý 說thuyết 心tâm 心tâm 所sở 自tự 前tiền 後hậu 生sanh 時thời 無vô 餘dư 心tâm 等đẳng 能năng 隔cách 自tự 心tâm 名danh 無vô 間gian 緣duyên 若nhược 有hữu 異dị 心tâm 隔cách 者giả 不bất 得đắc 名danh 為vi 無vô 間gian 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 如như 色sắc 等đẳng 者giả 色sắc 不bất 相tương 應ứng 難nạn/nan 多đa 少thiểu 不bất 定định 非phi 無vô 間gian 緣duyên 眼nhãn 等đẳng 應ưng 爾nhĩ 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 不bất 相tương 應ứng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 復phục 難nạn/nan 言ngôn 者giả 前tiền 師sư 引dẫn 攝nhiếp 論luận 難nan 護hộ 法pháp 計kế 色sắc 為vi 無vô 間gian 緣duyên 故cố 彼bỉ 論luận 難nạn/nan 經kinh 部bộ 意ý 若nhược 許hứa 後hậu 心tâm 為vi 種chủng 者giả 阿A 羅La 漢Hán 末mạt 後hậu 心tâm 應ưng 得đắc 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 種chủng 更cánh 能năng 生sanh 故cố 下hạ 總tổng 結kết 云vân 故cố 知tri 色sắc 心tâm 意ý 等đẳng 可khả 容dung 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 及cập 增tăng 上thượng 緣duyên 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 因nhân 緣duyên 疏sớ/sơ 中trung 引dẫn 彼bỉ 且thả 攝nhiếp 略lược 也dã 。

言ngôn 上thượng 座tòa 部bộ 師sư 者giả 即tức 上thượng 座tòa 部bộ 中trung 以dĩ 經kinh 以dĩ 量lượng 者giả 說thuyết 為vi 經kinh 部bộ 非phi 是thị 部bộ 中trung 經kinh 部bộ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 設thiết 許hứa 色sắc 有hữu 此thử 緣duyên 無vô 因nhân 緣duyên 義nghĩa 不bất 作tác 此thử 解giải 等đẳng 言ngôn 無vô 用dụng 者giả 意ý 云vân 經kinh 部bộ 師sư 不bất 立lập 第đệ 八bát 將tương 色sắc 與dữ 色sắc 將tương 心tâm 與dữ 心tâm 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。 今kim 解giải 不bất 然nhiên 設thiết 設thiết 汝nhữ 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 為vi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 不bất 得đắc 成thành 其kỳ 因nhân 緣duyên 義nghĩa 若nhược 不bất 作tác 此thử 解giải 者giả 。 所sở 言ngôn 等đẳng 言ngôn 則tắc 無vô 用dụng 故cố 夫phu 言ngôn 等đẳng 謂vị 前tiền 及cập 後hậu 各các 一nhất 法pháp 相tướng 似tự 名danh 等đẳng 今kim 若nhược 許hứa 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 得đắc 成thành 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 前tiền 後hậu 多đa 少thiểu 不bất 相tương 似tự 云vân 何hà 名danh 等đẳng 故cố 知tri 但đãn 縱túng/tung 許hứa 非phi 實thật 許hứa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 者giả 彼bỉ 部bộ 許hứa 色sắc 有hữu 此thử 緣duyên 者giả 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 彼bỉ 部bộ 許hứa 色sắc 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 答đáp 彼bỉ 正chánh 文văn 為vi 證chứng 者giả 彼bỉ 攝nhiếp 論luận 第đệ 三tam 正chánh 文văn 既ký 難nạn/nan 云vân 前tiền 色sắc 心tâm 唯duy 可khả 容dung 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 奪đoạt 因nhân 緣duyên 義nghĩa 明minh 知tri 彼bỉ 許hứa 色sắc 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 若nhược 不bất 許hứa 者giả 。 何hà 言ngôn 唯duy 可khả 容dung 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 故cố 以dĩ 第đệ 三tam 正chánh 文văn 證chứng 經kinh 部bộ 色sắc 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 至chí 名danh 無vô 間gian 緣duyên 者giả 難nạn/nan 也dã 若nhược 言ngôn 經kinh 部bộ 許hứa 色sắc 心tâm 有hữu 無vô 間gian 緣duyên 爾nhĩ 者giả 何hà 故cố 第đệ 一nhất 云vân 非phi 經kinh 部bộ 師sư 唯duy 色sắc 等đẳng 法pháp 名danh 無vô 間gian 緣duyên 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 三tam 卷quyển 至chí 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 答đáp 前tiền 難nạn/nan 云vân 說thuyết 有hữu 緣duyên 無vô 義nghĩa 各các 別biệt 故cố 且thả 有hữu 者giả 第đệ 三tam 緣duyên 色sắc 根căn 之chi 中trung 含hàm 諸chư 種chủng 子tử 謂vị 有hữu 色sắc 及cập 種chủng 並tịnh 心tâm 故cố 即tức 許hứa 彼bỉ 色sắc 為vi 無vô 間gian 緣duyên 彼bỉ 第đệ 一nhất 唯duy 約ước 色sắc 說thuyết 無vô 種chủng 識thức 故cố 不bất 許hứa 為vi 無vô 間gian 緣duyên 也dã 又hựu 云vân 或hoặc 可khả 各các 別biệt 部bộ 計kế 第đệ 一nhất 是thị 經Kinh 。 部bộ 師sư 第đệ 三tam 是thị 上thượng 部bộ 中trung 經kinh 部bộ 師sư 二nhị 部bộ 差sai 別biệt 計kế 義nghĩa 有hữu 異dị 不bất 須tu 和hòa 會hội 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 者giả 至chí 為vi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 者giả 第đệ 二nhị 解giải 意ý 者giả 准chuẩn 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 本bổn 計kế 不bất 許hứa 色sắc 為vi 無vô 間gian 緣duyên 以dĩ 色sắc 多đa 少thiểu 不bất 等đẳng 故cố 今kim 攝nhiếp 論luận 第đệ 三tam 且thả 縱túng/tung 許hứa 有hữu 無vô 間gian 緣duyên 據cứ 欲dục 奪đoạt 因nhân 緣duyên 故cố 亦diệc 非phi 本bổn 計kế 許hứa 色sắc 為vi 無vô 間gian 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 義nghĩa 為vi 正chánh 者giả 此thử 論luận 中trung 言ngôn 縱túng/tung 設thiết 許hứa 是thị 正chánh 義nghĩa 非phi 是thị 彼bỉ 宗tông 許hứa 色sắc 有hữu 緣duyên 也dã 。

【# 論luận 】# 心tâm 所sở 比tỉ 依y 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 者giả 先tiên 問vấn 云vân 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 若nhược 令linh 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 舉cử 論luận 答đáp 云vân 心tâm 所sở 此thử 依y 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 即tức 此thử 識thức 心tâm 所sở 此thử 識thức 開khai 導đạo 彼bỉ 識thức 心tâm 所sở 彼bỉ 識thức 開khai 導đạo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 下hạ 大đại 文văn 釋thích 難nạn/nan 於ư 中trung 有hữu 五ngũ 難nạn/nan 第đệ 四tứ 後hậu 起khởi 他tha 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 諸chư 論luận 教giáo 相tương 違vi 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 可khả 離ly 別biệt 施thi 設thiết 殊thù 異dị 者giả 四tứ 義nghĩa 等đẳng 故cố 不bất 離ly 別biệt 令linh 異dị 也dã 四tứ 義nghĩa 者giả 而nhi 時thời 依y 同đồng 所sở 緣duyên 事sự 等đẳng 言ngôn 何hà 故cố 受thọ 等đẳng 至chí 想tưởng 等đẳng 為vi 依y 者giả 長trường/trưởng 續tục 自tự 體thể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 如như 不bất 如như 著trước 名danh 沙Sa 門Môn 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 此thử 沙Sa 門Môn 計kế 受thọ 想tưởng 等đẳng 各các 各các 自tự 前tiền 後hậu 相tương 生sanh 今kim 難nạn/nan 意ý 者giả 何hà 故cố 不bất 如như 着trước 名danh 沙Sa 門Môn 義nghĩa 受thọ 引dẫn 受thọ 想tưởng 引dẫn 想tưởng 而nhi 乃nãi 前tiền 念niệm 識thức 俱câu 受thọ 與dữ 後hậu 念niệm 想tưởng 為vi 依y 耶da 即tức 觸xúc 生sanh 受thọ 受thọ 為vi 想tưởng 依y 故cố 為vi 難nạn/nan 也dã 着trước 名danh 沙Sa 門Môn 者giả 非phi 真chân 沙Sa 門Môn 。 相tương 似tự 沙Sa 門Môn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 減giảm 三tam 緣duyên 故cố 者giả 減giảm 至chí 三tam 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 設thiết 若nhược 不bất 者giả 意ý 說thuyết 前tiền 念niệm 不bất 滅diệt 者giả 後hậu 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 為vi 無vô 間gian 非phi 實thật 是thị 者giả 由do 彼bỉ 論luận 亦diệc 云vân 五ngũ 識thức 無vô 間gian 有hữu 意ý 識thức 生sanh 意ý 無vô 間gian 者giả 依y 增tăng 上thượng 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 緣duyên 廣quảng 分phân 別biệt 義nghĩa 。 者giả 亦diệc 用dụng 此thử 無vô 間gian 緣duyên 緣duyên 等đẳng 四tứ 緣duyên 廣quảng 分phân 別biệt 義nghĩa 。 與dữ 今kim 說thuyết 相tương 似tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 乃nãi 至chí 決quyết 定định 。 生sanh 者giả 意ý 說thuyết 此thử 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 無vô 間gian 後hậu 諸chư 識thức 等đẳng 決quyết 生sanh 指chỉ 彼bỉ 論luận 文văn 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 意ý 取thủ 決quyết 定định 識thức 不bất 取thủ 一nhất 切thiết 。 者giả 意ý 取thủ 自tự 決quyết 定định 為vi 緣duyên 者giả 不bất 取thủ 餘dư 者giả 所sở 以dĩ 言ngôn 總tổng 是thị 通thông 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 法pháp 未vị 遍biến 知tri 者giả 意ý 云vân 引dẫn 此thử 文văn 者giả 意ý 證chứng 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 據cứ 此thử 論luận 文văn 即tức 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 若nhược 准chuẩn 攝nhiếp 論luận 文văn 即tức 言ngôn 別biệt 意ý 總tổng 言ngôn 一nhất 法pháp 未vị 達đạt 名danh 別biệt 意ý 有hữu 生sanh 空không 理lý 名danh 總tổng 即tức 准chuẩn 斷đoạn □# 證chứng 生sanh 空không 理lý 故cố 則tắc 密mật 意ý 說thuyết 更cánh 有hữu 異dị 說thuyết 如như 演diễn 秘bí 廣quảng 明minh 又hựu 如như 有hữu 云vân 一nhất 法pháp 未vị 解giải 可khả 即tức 不bất 解giải 一nhất 法pháp 亦diệc 是thị 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 與dữ 此thử 意ý 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 爾nhĩ 因nhân 緣duyên 依y 此thử 便tiện 非phi 有hữu 者giả 若nhược 不bất 作tác 此thử 解giải 爾nhĩ 者giả 即tức 不bất 顯hiển 因nhân 緣duyên 依y 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 不bất 緣duyên 因nhân 緣duyên 依y 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 理lý 定định 無vô 者giả 近cận 理lý 定định 不bất 顯hiển 無vô 間gian 滅diệt 依y 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 第đệ 七thất 不bất 緣duyên 自tự 前tiền 念niệm 識thức 故cố 設thiết 設thiết 緣duyên 者giả 即tức 依y 緣duyên 不bất 同đồng 以dĩ 第đệ 七thất 不bất 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 依y 之chi 彼bỉ 至chí 所sở 依y 之chi 識thức 者giả 說thuyết 所sở 以dĩ 即tức 是thị 彼bỉ 第đệ 八bát 也dã 更cánh 非phi 異dị 彼bỉ 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 故cố 所sở 依y 所sở 緣duyên 對đối 能năng 緣duyên 以dĩ 得đắc 名danh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 即tức 通thông 解giải 者giả 論luận 但đãn 言ngôn 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 緣duyên 藏tạng 故cố 不bất 言ngôn 緣duyên 識thức 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 及cập 心tâm 所sở 等đẳng 以dĩ 下hạ 方phương 別biệt 諍tranh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 殊thù 勝thắng 汝nhữ 不bất 可khả 計kế 我ngã 故cố 者giả 以dĩ 種chủng 子tử 無vô 緣duyên 慮lự 勝thắng 用dụng 不bất 可khả 計kế 為vi 我ngã 所sở 疏sớ/sơ 脫thoát 所sở 字tự 或hoặc 可khả 我ngã 字tự 中trung 合hợp 說thuyết 既ký 不bất 可khả 計kế 為vi 我ngã 所sở 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 所sở 行hành 相tương/tướng 者giả 我ngã 所sở 與dữ 我ngã 同đồng 緣duyên 前tiền 境cảnh 受thọ 領lãnh 取thủ 像tượng 等đẳng 行hành 相tương/tướng 今kim 若nhược 緣duyên 我ngã 時thời 兼kiêm 帶đái 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 故cố 云vân 帶đái 我ngã 所sở 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 不bất 言ngôn 緣duyên 者giả 以dĩ 第đệ 一nhất 能năng 變biến 論luận 文văn 辨biện 相tương 應ứng 中trung 不bất 言ngôn 五ngũ 教giáo 與dữ 第đệ 七thất 為vi 境cảnh 諸chư 論luận 亦diệc 不bất 說thuyết 何hà 得đắc 率suất 自tự 妄vọng 性tánh 計kế 五ngũ 遍biến 行hành 為vi 我ngã 所sở 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 所sở 有hữu 屬thuộc 他tha 之chi 用dụng 者giả 我ngã 所sở 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 發phát 識thức 之chi 用dụng 故cố 相tương/tướng 屬thuộc 見kiến 分phần/phân 而nhi 能năng 發phát 識thức 故cố 云vân 有hữu 屬thuộc 他tha 之chi 用dụng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 流lưu 境cảnh 者giả 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 外ngoại 五ngũ 塵trần 是thị 內nội 五ngũ 境cảnh 之chi 等đẳng 流lưu 等đẳng 流lưu 者giả 是thị 相tương 似tự 之chi 義nghĩa 雖tuy 內nội 外ngoại 別biệt 內nội 是thị 五ngũ 塵trần 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 簡giản 現hiện 行hành 及cập 種chủng 子tử 故cố 者giả 諸chư 論luận 中trung 但đãn 言ngôn 第đệ 七thất 緣duyên 藏tạng 識thức 不bất 別biệt 簡giản 緣duyên 種chủng 子tử 現hiện 行hành 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 故cố 計kế 種chủng 無vô 別biệt 物vật 者giả 以dĩ 安an 慧tuệ 計kế 種chủng 但đãn 似tự 功công 能năng 非phi 別biệt 實thật 有hữu 不bất 隨tùy 十thập 八bát 界giới 繫hệ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 簡giản 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 至chí 非phi 有hữu 為vi 故cố 。 者giả 以dĩ 安an 慧tuệ 種chủng 子tử 是thị 識thức 上thượng 功công 能năng 非phi 遍biến 計kế 也dã 彼bỉ 若nhược 計kế 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 遍biến 行hành 收thu 設thiết 許hứa 是thị 遍biến 計kế 亦diệc 生sanh 種chủng 故cố 問vấn 此thử 種chủng 既ký 唯duy 是thị 識thức 上thượng 功công 能năng 無vô 別biệt 物vật 者giả 何hà 故cố 上thượng 言ngôn 十thập 八bát 界giới 種chủng 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 等đẳng 難nạn/nan 答đáp 彼bỉ 言ngôn 安an 慧tuệ 宗tông 中trung 餘dư 師sư 義nghĩa 非phi 安an 慧tuệ 義nghĩa 或hoặc 可khả 亦diệc 慧tuệ 就tựu 他tha 宗tông 申thân 難nạn/nan 非phi 自tự 義nghĩa 故cố 種chủng 無vô 體thể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 別biệt 起khởi 我ngã 所sở 見kiến 即tức 別biệt 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 為vi 我ngã 所sở 者giả 既ký 執chấp 蘊uẩn 為vi 我ngã 汝nhữ 等đẳng 許hứa 別biệt 起khởi 我ngã 所sở 見kiến 應ưng 別biệt 執chấp 餘dư 蘊uẩn 為vi 我ngã 所sở 故cố 前tiền 三tam 師sư 皆giai 有hữu 此thử 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 即tức 舉cử 事sự 至chí 非phi 執chấp 了liễu 然nhiên 者giả 且thả 舉cử 世thế 間gian 共cộng 成thành 為vi 例lệ 長trường/trưởng 連liên 讀đọc 自tự 悟ngộ 意ý 云vân 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 更cánh 不bất 得đắc 一nhất 身thân 中trung 俱câu 明minh 知tri 第đệ 七thất 識thức 中trung 亦diệc 不bất 得đắc 起khởi 我ngã 我ngã 所sở 。 執chấp 但đãn 可khả 相tương/tướng 例lệ 不bất 道đạo 七thất 識thức 中trung 即tức 有hữu 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 遮già 計kế 餘dư 識thức 為vi 我ngã 者giả 以dĩ 餘dư 識thức 非phi 一nhất 類loại 故cố 不bất 執chấp 為vi 我ngã 此thử 乃nãi 汎# 簡giản 非phi 是thị 此thử 中trung 有hữu 此thử 計kế 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 作tác 用dụng 相tương/tướng 顯hiển 者giả 以dĩ 相tương/tướng 分phần/phân 間gian 斷đoạn 不bất 可khả 計kế 為vi 我ngã 餘dư 三tam 分phần/phân 中trung 見kiến 作tác 用dụng 相tương/tướng 最tối 顯hiển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 即tức 一nhất 念niệm 計kế 此thử 至chí 第đệ 七thất 所sở 計kế 者giả 意ý 云vân 一nhất 念niệm 中trung 於ư 我ngã 見kiến 上thượng 義nghĩa 說thuyết 我ngã 所sở 之chi 言ngôn 問vấn 如như 前tiền 破phá 他tha 無vô 一nhất 心tâm 中trung 有hữu 二nhị 慧tuệ 何hà 故cố 今kim 言ngôn 一nhất 念niệm 有hữu 我ngã 我ngã 所sở 。 耶da 答đáp 二nhị 慧tuệ 俱câu 是thị 執chấp 一nhất 心tâm 不bất 得đắc 並tịnh 我ngã 所sở 但đãn 義nghĩa 說thuyết 所sở 以dĩ 一nhất 念niệm 而nhi 得đắc 並tịnh 即tức 我ngã 所sở 但đãn 依y 我ngã 見kiến 上thượng 義nghĩa 說thuyết 而nhi 不bất 是thị 執chấp 故cố 一nhất 念niệm 但đãn 起khởi 無vô 失thất 計kế 此thử 即tức 是thị 此thử 者giả 意ý 云vân 一nhất 念niệm 中trung 計kế 此thử 我ngã 即tức 是thị 此thử 我ngã 所sở 以dĩ 義nghĩa 說thuyết 故cố 有hữu 云vân 計kế 此thử 即tức 是thị 此thử 者giả 我ngã 即tức 是thị 義nghĩa 也dã 又hựu 是thị 我ngã 之chi 我ngã 者giả 西tây 明minh 云vân 是thị 我ngã 者giả 顯hiển 此thử 第đệ 七thất 計kế 第đệ 八bát 為vi 我ngã 之chi 我ngã 者giả 義nghĩa 顯hiển 第đệ 七thất 更cánh 不bất 計kế 餘dư 唯duy 取thủ 第đệ 八bát 以dĩ 之chi 為vi 我ngã 我ngã 故cố 於ư 一nhất 見kiến 以dĩ 義nghĩa 說thuyết 二nhị 言ngôn 又hựu 解giải 云vân 是thị 我ngã 者giả 義nghĩa 簡giản 他tha 義nghĩa 之chi 我ngã 音âm 義nghĩa 簡giản 非phi 我ngã 理lý 實thật 末mạt 那na 相tương 應ứng 我ngã 見kiến 無vô 此thử 分phân 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 善thiện 心tâm 等đẳng 可khả 然nhiên 者giả 善thiện 心tâm 等đẳng 無vô 執chấp 許hứa 得đắc 三tam 性tánh 俱câu 起khởi 執chấp 則tắc 不bất 然nhiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 不bất 可khả 例lệ 至chí 亦diệc 不bất 得đắc 之chi 者giả 意ý 云vân 一nhất 心tâm 中trung 有hữu 二nhị 行hành 相tương/tướng 後hậu 緣duyên 二nhị 境cảnh 必tất 無vô 此thử 俱câu 起khởi 義nghĩa 故cố 於ư 四tứ 解giải 中trung 第đệ 四tứ 護hộ 法Pháp 為vi 正chánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 除trừ 四tứ 人nhân 者giả 三tam 乖quai 無Vô 學Học 及cập 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 四tứ 此thử 應ưng 分phân 別biệt 者giả 即tức 初Sơ 地Địa 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 非phi 四tứ 人nhân 而nhi 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。 亦diệc 不bất 緣duyên 藏tạng 識thức 故cố 須tu 分phân 別biệt 中trung 疏sớ/sơ 十thập 至chí 功công 德đức 畢tất 竟cánh 者giả 初sơ 一nhất 大đại 劫kiếp 中trung 所sở 有hữu 功công 德đức 。 至chí 初Sơ 地Địa 時thời 而nhi 皆giai 圓viên 滿mãn 名danh 畢tất 竟cánh 也dã 非phi 是thị 後hậu 二nhị 劫kiếp 中trung 功công 德đức 初Sơ 地Địa 亦diệc 圓viên 滿mãn 也dã 。

【# 論luận 】# 知tri 諸chư 有hữu 情tình 。 至chí 佛Phật 影ảnh 像tượng 故cố 者giả 西tây 明minh 云vân 此thử 引dẫn 大đại 莊trang 無vô 論luận 證chứng 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 知tri 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 根căn 性tánh 差sai 別biệt 。 為vi 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 佛Phật 影ảnh 像tượng 故cố 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 。 性tánh 智trí 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 即tức 能năng 證chứng 得đắc 。 後hậu 後hậu 地địa 地địa 修tu 學học 至chí 佛Phật 地địa 方phương 得đắc 答đáp 有hữu 二nhị 說thuyết 一nhất 云vân 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 初Sơ 地Địa 即tức 能năng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 現hiện 佛Phật 影ảnh 像tượng 且thả 如như 十thập 回hồi 向hướng 位vị 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 能năng 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 況huống 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 獲hoạch 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 。 而nhi 豈khởi 不bất 解giải 現hiện 佛Phật 影ảnh 像tượng 二nhị 云vân 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 。 雖tuy 初Sơ 地Địa 得đắc 要yếu 至chí 佛Phật 地địa 方phương 得đắc 圓viên 滿mãn 然nhiên 後hậu 乃nãi 為vi 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 如như 下hạ 第đệ 十thập 四Tứ 智Trí 成thành 三Tam 身Thân 平bình 等đẳng 智trí 能năng 現hiện 報báo 身thân 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 說thuyết 法Pháp 也dã 。 其kỳ 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 亦diệc 有hữu 十thập 因nhân 廣quảng 如như 理lý 趣thú 分phần/phân 疏sớ/sơ 撿kiểm 敘tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 各các 自tự 取thủ 所sở 者giả 第đệ 七thất 能năng 審thẩm 量lượng 故cố 喚hoán 第đệ 七thất 名danh 為vi 末mạt 那na 有hữu 云vân 心tâm 意ý 識thức 三tam 各các 各các 自tự 取thủ 所sở 緣duyên 第đệ 七thất 別biệt 名danh 末mạt 那na 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu 解giải 並tịnh □# 二nhị 字tự 者giả 撿kiểm 疏sớ/sơ 合hợp 有hữu 三tam 字tự 一nhất 者giả 並tịnh 二nhị 者giả 煩phiền 三tam 者giả 惱não 合hợp 有hữu 三tam 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 初sơ 五ngũ 字tự 至chí 非phi 一nhất 法pháp 故cố 者giả 五ngũ 字tự 即tức 頌tụng 中trung 四tứ 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 五ngũ 字tự 也dã 故cố 今kim 長trường/trưởng 行hành 先tiên 解giải 俱câu 字tự 次thứ 乃nãi 解giải 四tứ 字tự 即tức □# 非phi 一nhất 名danh 為vi 四tứ 也dã 如như 下hạ 云vân 是thị 名danh 四tứ 種chủng 是thị 也dã 。

【# 論luận 】# 愚ngu 於ư 我ngã 相tướng 者giả 。 愚ngu 者giả 闇ám 也dã 闇ám 其kỳ 虗hư 假giả 之chi 身thân 妄vọng 執chấp 堅kiên 常thường 之chi 我ngã 此thử 乃nãi 昧muội 於ư 幻huyễn 士sĩ 處xứ 隨tùy 情tình 計kế 豈khởi 非phi 闇ám 耶da 故cố 與dữ 此thử 識thức 俱câu 者giả 唯duy 是thị 迷mê 理lý 不bất 共cộng 無vô 明minh 如như 下hạ 證chứng 中trung 。 自tự 當đương 分phân 別biệt 。

【# 論luận 】# 我ngã 慢mạn 者giả 慢mạn 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 陵lăng 他tha 二nhị 者giả 恃thị 己kỷ 此thử 唯duy 內nội 緣duyên 恃thị 己kỷ 內nội 故cố 名danh 我ngã 慢mạn 。

【# 論luận 】# 並tịnh 表biểu 慢mạn 受thọ 等đẳng 者giả 並tịnh 表biểu 之chi 言ngôn 而nhi 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 一nhất 表biểu 慢mạn 愛ái 二nhị 法pháp 與dữ 有hữu 見kiến 俱câu 起khởi 二nhị 者giả 表biểu 愛ái 與dữ 慢mạn 俱câu 起khởi 如như 西tây 明minh 疏sớ/sơ 有hữu 數số 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 假giả 他tha 後hậu 起khởi 者giả 意ý 說thuyết 我ngã 見kiến 不bất 依y 邊biên 見kiến 等đẳng 起khởi 故cố 此thử 識thức 識thức 俱câu 無vô 邊biên 見kiến 等đẳng 又hựu 云vân 不bất 假giả 他tha 後hậu 起khởi 故cố 者giả 意ý 云vân 我ngã 見kiến 既ký 內nội 緣duyên 相tương/tướng 緣duyên 生sanh 所sở 以dĩ 不bất 藉tạ 他tha 我ngã 所sở 邊biên 見kiến 等đẳng 後hậu 起khởi 也dã 此thử 解giải 好hảo/hiếu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 我ngã 所sở 見kiến 至chí 以dĩ 名danh 通thông 故cố 者giả 意ý 云vân 我ngã 所sở 見kiến 即tức 向hướng 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 中trung 攝nhiếp 不bất 向hướng 我ngã 見kiến 中trung 攝nhiếp 問vấn 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 與dữ 我ngã 所sở 見kiến 何hà 差sai 別biệt 答đáp 言ngôn 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 者giả 大Đại 乘Thừa 飜phiên 云vân 移di 轉chuyển 身thân 見kiến 乃nãi 名danh 身thân 見kiến 等đẳng 為vi 移di 轉chuyển 有hữu 等đẳng 得đắc 攝nhiếp 我ngã 所sở 見kiến 所sở 見kiến 亦diệc 得đắc 得đắc 有hữu 轉chuyển 義nghĩa 故cố 所sở 以dĩ 攝nhiếp 也dã 若nhược 但đãn 言ngôn 我ngã 見kiến 即tức 局cục 攝nhiếp 不bất 盡tận 但đãn 寬khoan 狹hiệp 有hữu 異dị 然nhiên 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 即tức 我ngã 見kiến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 前tiền 二nhị 見kiến 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 者giả 意ý 云vân 答đáp 前tiền 問vấn 也dã 前tiền 問vấn 云vân 何hà 故cố 我ngã 見kiến 不bất 與dữ 我ngã 所sở 見kiến 邊biên 見kiến 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 耶da 答đáp 二nhị 義nghĩa 一nhất 云vân 此thử 識thức 相tương 應ứng 我ngã 見kiến 一nhất 類loại 無vô 間gian 所sở 以dĩ 不bất 容dung 起khởi 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 即tức 指chỉ 次thứ 前tiền 恆hằng 內nội 執chấp 等đẳng 文văn 二nhị 云vân 又hựu 我ngã 所sở 見kiến 。 及cập 邊biên 見kiến 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 此thử 相tương 應ứng 見kiến 恆hằng 緣duyên 於ư 內nội 故cố 不bất 互hỗ 起khởi 問vấn 第đệ 七thất 既ký 不bất 許hứa 有hữu 我ngã 所sở 見kiến 及cập 邊biên 見kiến 等đẳng 如như 何hà 言ngôn 二nhị 見kiến 內nội 外ngoại 有hữu 答đáp 說thuyết 前tiền 第đệ 六lục 識thức 中trung 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 問vấn 本bổn 意ý 但đãn 問vấn 第đệ 七thất 識thức 我ngã 見kiến 如như 何hà 將tương 第đệ 六lục 識thức 中trung 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 答đáp 有hữu 答đáp 觀quán 其kỳ 本bổn 意ý 問vấn 云vân 何hà 故cố 我ngã 見kiến 不bất 與dữ 我ngã 所sở 見kiến 邊biên 見kiến 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 所sở 以dĩ 得đắc 將tương 第đệ 六lục 識thức 中trung 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 答đáp 也dã 問vấn 我ngã 所sở 見kiến 與dữ 邊biên 見kiến 何hà 別biệt 答đáp 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 故cố 二nhị 見kiến 有hữu 別biệt 我ngã 所sở 見kiến 如như 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 有hữu 二nhị 十thập 句cú 中trung 間gian 五ngũ 蘊uẩn 為vi 顯hiển 有hữu 五ngũ 句cú 是thị 我ngã 餘dư 十thập 五ngũ 句cú 是thị 我ngã 所sở 緣duyên 此thử 起khởi 見kiến 名danh 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 如như 計kế 色sắc 是thị 我ngã 我ngã 有hữu 諸chư 受thọ 受thọ 屬thuộc 於ư 我ngã 我ngã 有hữu 受thọ 中trung 餘dư 蘊uẩn 准chuẩn 知tri 邊biên 見kiến 者giả 隨tùy 此thử 執chấp 有hữu 斷đoạn 常thường 等đẳng 解giải 即tức 名danh 邊biên 見kiến 。 故cố 二nhị 見kiến 有hữu 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 者giả 意ý 說thuyết 第đệ 七thất 識thức 中trung 都đô 無vô 有hữu 疑nghi 其kỳ 執chấp 我ngã 者giả 愛ái 着trước 故cố 故cố 無vô 有hữu 嗔sân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 者giả 謂vị 餘dư 疑nghi 等đẳng 行hành 相tương/tướng 與dữ 此thử 四tứ 惑hoặc 不bất 同đồng 故cố 第đệ 七thất 相tương 應ứng □# 唯duy 四tứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 種chủng 愛ái 以dĩ 為vi 集Tập 諦Đế 此thử 何hà 愛ái 攝nhiếp 者giả 言ngôn 四tứ 愛ái 一nhất 者giả 愛ái 二nhị 者giả 後hậu 有hữu 愛ái 三tam 者giả 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 四tứ 彼bỉ 彼bỉ 欣hân 樂nhạo 愛ái 雖tuy 皆giai 集Tập 諦Đế 此thử 愛ái 即tức 便tiện 第đệ 一nhất 愛ái 也dã 撿kiểm 攝nhiếp 釋thích 敘tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 此thử 各các 許hứa 自tự 力lực 生sanh 故cố 者giả 以dĩ 見kiến 慢mạn 等đẳng 各các 自tự 力lực 能năng 起khởi 不bất 相tương 藉tạ 故cố 所sở 以dĩ 難nạn/nan 云vân 。 不bất 得đắc 相tương 應ứng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 是thị 類loại 故cố 者giả 意ý 說thuyết 修tu 道Đạo 中trung 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 生sanh 者giả 是thị 見kiến 道đạo □# 緣duyên 類loại 然nhiên 是thị 修tu 道Đạo 斷đoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 通thông 見kiến 修tu 斷đoạn 者giả 問vấn 決quyết 辨biện 第đệ 七thất 相tương 應ứng 惑hoặc 云vân 何hà 乃nãi 說thuyết 通thông 見kiến 斷đoạn 耶da 答đáp 不bất 唯duy 約ước 第đệ 七thất 通thông 解giải 諸chư 識thức 相tương 應ứng 惑hoặc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 設thiết 卑ty 慢mạn 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 卑ty 慢mạn 亦diệc 陵lăng 物vật 故cố 故cố 不bất 得đắc 貪tham 相tương 應ứng 。

【# 疏sớ/sơ 】# □# 便tiện 言ngôn 先tiên 問vấn 根căn 本bổn 者giả 意ý 云vân 凡phàm 簡giản 前tiền 合hợp 簡giản 遍biến 行hành 次thứ 簡giản 別biệt 境cảnh 等đẳng 何hà 故cố 今kim 前tiền 簡giản 煩phiền 惱não 答đáp 據cứ 實thật 合hợp 前tiền 簡giản 遍biến 行hành 次thứ 簡giản 四tứ 惑hoặc 俱câu □# 言ngôn 便tiện 故cố 先tiên 問vấn 根căn 本bổn 後hậu 方phương 簡giản 遍biến 行hành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 憶ức 過quá 未vị 至chí 未vị 合hợp 名danh 欲dục 者giả 此thử 辨biện 欲dục 與dữ 念niệm 差sai 別biệt 也dã 若nhược 憶ức 過quá 未vị 法pháp 時thời 已dĩ 合hợp 者giả 是thị 緣duyên 過quá 去khứ 念niệm 緣duyên 過quá 去khứ 故cố 追truy 憶ức 往vãng 事sự 恆hằng 明minh 記ký 故cố 若nhược 未vị 合hợp 者giả 即tức 是thị 欲dục 故cố 以dĩ 希hy 望vọng 為vi 性tánh 於ư 未vị 遂toại 事sự 恆hằng 起khởi 欲dục 故cố 意ý 說thuyết 已dĩ 合hợp 名danh 念niệm 未vị 合hợp 名danh 欲dục 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 所sở 愛ái 事sự 有hữu 欲dục 生sanh 者giả 問vấn 現hiện 在tại 豈khởi 無vô 所sở 愛ái 事sự 耶da 答đáp 於ư 現hiện 在tại 所sở 愛ái 事sự 生sanh 者giả 而nhi 但đãn 是thị 貪tham 而nhi 非phi 欲dục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 我ngã 已dĩ 滅diệt 者giả 我ngã 境cảnh 也dã 即tức 本bổn 識thức 與dữ 第đệ 七thất 為vi 境cảnh 而nhi 計kế 我ngã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 加gia 行hành 心tâm 至chí 本bổn 質chất 一nhất 法pháp 者giả 問vấn 若nhược 是thị 定định 心tâm 唯duy 緣duyên 一nhất 境cảnh 十thập 六lục 諦đế 觀quán 如như 何hà 得đắc 成thành 亦diệc 心tâm 緣duyên 上thượng 故cố 答đáp 由do 加gia 行hành 欲dục 謂vị 加gia 行hành 心tâm 時thời 作tác 斯tư 下hạ 上thượng 緣duyên 於ư 諦đế 故cố 亦diệc 入nhập 觀quán 時thời 即tức 能năng 如như 是thị 唯duy 緣duyên 本bổn 質chất 一nhất 法pháp 者giả 如như 水thủy 月nguyệt 觀quán 等đẳng 又hựu 云vân 唯duy 緣duyên 本bổn 質chất 一nhất 法pháp 汎# 言ngôn 定định 心tâm 加gia 行hành 作tác 此thử 境cảnh 解giải 非phi 謂vị 言ngôn 一nhất 法pháp 定định 唯duy 緣duyên 一nhất 境cảnh 有hữu 歷lịch 觀quán 諦đế 別biệt 故cố 。

亦diệc 非phi 常thường 解giải 者giả 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 非phi 如như 二nhị 十thập 八bát 常thường 相tương 續tục 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 隨tùy 業nghiệp 等đẳng 境cảnh 者giả 第đệ 八bát 識thức 雖tuy 業nghiệp 所sở 感cảm 為vi 七thất 等đẳng 境cảnh 有hữu 云vân 業nghiệp 者giả 用dụng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 因nhân 定định 類loại 生sanh 者giả 佛Phật 果Quả 中trung 定định 者giả 因nhân 定định 之chi 流lưu 類loại 類loại 由do 因nhân 所sở 修tu 果quả 方phương 起khởi 故cố 問vấn 佛Phật 八bát 識thức 總tổng 有hữu 定định 不bất 答đáp 八bát 識thức 皆giai 有hữu 如Như 來Lai 。 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 恆hằng 在tại 定định 故cố 世Thế 尊Tôn 無vô 有hữu 不bất 定định 心tâm 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 任nhậm 運vận 既ký 無vô 定định 者giả 意ý 說thuyết 任nhậm 運vận 既ký 無vô 是thị 定định 應ưng 不bất 緣duyên 觀quán 察sát 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 慧tuệ 之chi 境cảnh 有hữu 定định 不bất 定định 者giả 意ý 說thuyết 有hữu 慧tuệ 之chi 境cảnh 有hữu 定định 有hữu 無vô 定định 者giả 故cố 此thử 識thức 俱câu 無vô 有hữu 定định 今kim 但đãn 約ước 定định 說thuyết 不bất 約ước 境cảnh 說thuyết 以dĩ 第đệ 七thất 境cảnh 常thường 定định 有hữu 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 造tạo 觸xúc 者giả 謂vị 所sở 造tạo 澁sáp 滑hoạt 等đẳng 觸xúc 然nhiên 是thị 能năng 造tạo 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 則tắc 是thị 地địa 大đại 增tăng 故cố 名danh 澁sáp 水thủy 大đại 增tăng 故cố 名danh 滑hoạt 其kỳ 觸xúc 於ư 能năng 造tạo 分phần/phân 位vị 上thượng 立lập 無vô 慙tàm 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 雖tuy 分phần/phân 位vị 立lập 而nhi 觸xúc 許hứa 是thị 有hữu 體thể 名danh 有hữu 體thể 假giả 雖tuy 所sở 造tạo 觸xúc 體thể 非phi 是thị 實thật 色sắc 今kim 此thử 意ý 取thủ 轉chuyển 變biến 分phần/phân 位vị 稍sảo 須tu 似tự 實thật 名danh 有hữu 體thể 假giả 。

非phi 如như 長trường/trưởng 等đẳng 諸chư 形hình 色sắc 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 不bất 同đồng 長trường/trưởng 等đẳng 相tướng 形hình 名danh 假giả 是thị 無vô 體thể 假giả 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 說thuyết 有hữu 體thể 至chí 隨tùy 根căn 本bổn 後hậu 起khởi 者giả 此thử 指chỉ 前tiền 無vô 慙tàm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 且thả 如như 嗔sân 輕khinh 微vi 者giả 名danh 嗔sân 等đẳng 者giả 據cứ 實thật 嗔sân 重trọng/trùng 忿phẫn 輕khinh 然nhiên 謂vị 忿phẫn 起khởi 之chi 時thời 行hành 相tương/tướng 顯hiển 故cố 故cố 云vân 嗔sân 輕khinh 意ý 說thuyết 嗔sân 增tăng 名danh 忿phẫn 忿phẫn 麤thô 嗔sân 細tế 此thử 是thị 不bất 正chánh 師sư 義nghĩa 如như 長trường/trưởng 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 忿phẫn 等đẳng 無vô 體thể 假giả 猶do 如như 長trường/trưởng 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 於ư 彼bỉ 假giả 者giả 意ý 說thuyết 說thuyết 長trường 短đoản 是thị 假giả 色sắc 上thượng 假giả 忿phẫn 等đẳng 是thị 彼bỉ 嗔sân 等đẳng 上thượng 假giả 故cố 彼bỉ 者giả 即tức 實thật 法pháp 即tức 於ư 彼bỉ 實thật 上thượng 而nhi 立lập 假giả 故cố 實thật 外ngoại 無vô 體thể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 染nhiễm 心tâm 說thuyết 俱câu 義nghĩa 者giả 此thử 師sư 會hội 云vân 言ngôn 染nhiễm 心tâm 中trung 與dữ 忿phẫn 等đẳng 俱câu 者giả 據cứ 第đệ 六lục 識thức 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 文văn 別biệt 者giả 會hội 以dĩ 下hạ 三tam 師sư 所sở 說thuyết 文văn 也dã 即tức 第đệ 一nhất 說thuyết 五ngũ 隨tùy 遍biến 染nhiễm 心tâm 第đệ 二nhị 說thuyết 六lục 隨tùy 遍biến 染nhiễm 心tâm 第đệ 三tam 說thuyết 十thập 隨tùy 遍biến 染nhiễm 心tâm 下hạ 言ngôn 及cập 論luận 三tam 文văn 者giả 即tức 指chỉ 此thử 文văn 然nhiên 約ước 別biệt 義nghĩa 者giả 即tức 如như 論luận 中trung 所sở 立lập 及cập 釋thích 文văn 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 外ngoại 眾chúng 緣duyên 力lực 者giả 其kỳ 睡thụy 要yếu 藉tạ 內nội 外ngoại 二nhị 緣duyên 內nội 即tức 惛hôn 沉trầm 外ngoại 即tức 病bệnh 等đẳng 既ký 有hữu 時thời 蹔tạm 起khởi 明minh 是thị 間gian 斷đoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 要yếu 作tác 雖tuy 亦diệc 然nhiên 者giả 此thử 盡tận 伏phục 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 要yếu 作tác 與dữ 睡thụy 矓# 既ký 一nhất 種chủng 由do 內nội 外ngoại 緣duyên 生sanh 及cập 有hữu 間gian 斷đoạn 此thử 二nhị 何hà 別biệt 答đáp 據cứ 七thất 並tịnh 不bất 相tương 應ứng 約ước 餘dư 別biệt 義nghĩa 則tắc 行hành 相tương/tướng 有hữu 別biệt 別biệt 義nghĩa 者giả 謂vị 追truy 悔hối 先tiên 業nghiệp 等đẳng 如như 論luận 可khả 知tri 意ý 云vân 今kim 據cứ 相tương/tướng 顯hiển 且thả 簡giản 睡thụy 眠miên 若nhược 約ước 通thông 內nội 外ngoại 二nhị 緣duyên 此thử 中trung 簡giản 亦diệc 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 類loại 無vô 始thỉ 簡giản 別biệt 不bất 假giả 內nội 緣duyên 而nhi 起khởi 者giả 此thử 者giả 第đệ 七thất 不bất 假giả 身thân 心tâm 沉trầm 重trọng/trùng 眠miên 昧muội 內nội 外ngoại 非phi 不bất 假giả 與dữ 身thân 俱câu 等đẳng 內nội 因nhân 也dã 故cố 一nhất 類loại 無vô 始thỉ 之chi 義nghĩa 以dĩ 簡giản 別biệt 內nội 緣duyên 內nội 執chấp 之chi 言ngôn 以dĩ 簡giản 外ngoại 緣duyên 二nhị 緣duyên 俱câu 無vô 故cố 云vân 所sở 藉tạ 緣duyên 少thiểu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 二nhị 多đa 依y 身thân 語ngữ 門môn 轉chuyển 者giả 由do 尋tầm 伺tứ 為vi 因nhân 發phát 身thân 語ngữ 業nghiệp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 特đặc 越việt 常thường 倫luân 者giả 倫luân 謂vị 類loại 也dã 若nhược 不bất 許hứa 五ngũ 遍biến 染nhiễm 心tâm 特đặc 越việt 常thường 徒đồ 類loại 之chi 義nghĩa 也dã 又hựu 論luận 者giả 法pháp 也dã 理lý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 如như 惛hôn 沉trầm 等đẳng 至chí 七thất 八bát 應ưng 無vô 者giả 此thử 則tắc 後hậu 師sư 難nạn/nan 前tiền 師sư 即tức 此thử 文văn 中trung 有hữu 二nhị 難nạn/nan 意ý 先tiên 顯hiển 違vi 教giáo 難nạn/nan 後hậu 顯hiển 違vi 理lý 難nạn/nan 若nhược 不bất 許hứa 五ngũ 遍biến 染nhiễm 心tâm 者giả 應ưng 非phi 染nhiễm 心tâm 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 論luận 有hữu 誠thành 說thuyết 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。

言ngôn 遂toại 言ngôn 說thuyết 彼bỉ 六lục 識thức 中trung 變biến 等đẳng 顯hiển 違vi 理lý 難nạn/nan 即tức 修tu 彼bỉ 計kế 下hạ 由do 自tự 理lý 汝nhữ 遂toại 言ngôn 五ngũ 遍biến 染nhiễm 心tâm 但đãn 說thuyết 遍biến 六lục 識thức 者giả 條điều 彼bỉ 計kế 也dã 聖thánh 說thuyết 遍biến 行hành □# 諸chư 識thức 有hữu 應ưng 七thất 八bát 無vô 下hạ 有hữu 問vấn 答đáp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 五ngũ 染nhiễm 言ngôn 遍biến 染nhiễm 至chí 應ưng 知tri 五ngũ 亦diệc 無vô 者giả 後hậu 師sư 難nạn/nan 云vân 言ngôn 五ngũ 遍biến 於ư 染nhiễm 唯duy 許hứa 六lục 皆giai 有hữu 第đệ 七thất 即tức 云vân 無vô 者giả 亦diệc 應ưng 言ngôn 六lục 識thức 起khởi 根căn 本bổn 唯duy 意ý 獨độc 許hứa 有hữu 五ngũ 識thức 中trung 應ưng 無vô 。

【# 疏sớ/sơ 】# 汝nhữ 言ngôn 遍biến 六lục 染nhiễm 心tâm 等đẳng 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 言ngôn 遍biến 六lục 染nhiễm 未vị 審thẩm 遍biến 何hà 位vị 地địa 說thuyết 之chi 為vi 遍biến 即tức 牒điệp 前tiền 理lý 無vô □# □# 前tiền 隨tùy 惑hoặc 之chi 義nghĩa 不bất 遍biến 第đệ 七thất 若nhược 據cứ 此thử 難nạn/nan 後hậu 師sư 為vi 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 只chỉ 如như 至chí 七thất 識thức 中trung 無vô 者giả 前tiền 師sư 救cứu 云vân 若nhược 言ngôn 五ngũ 遍biến 染nhiễm 心tâm 無vô 此thử 不bất 成thành 染nhiễm 者giả 且thả 如như 下hạ 六lục 遍biến 染nhiễm 文văn 中trung 即tức 無vô 五ngũ 隨tùy 中trung 惛hôn 沉trầm 等đẳng 今kim 何hà 妨phương 論luận 言ngôn 五ngũ 遍biến 善thiện 而nhi 七thất 識thức 中trung 無vô 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 六lục 識thức 中trung 除trừ 根căn 本bổn 者giả 此thử 師sư 隨tùy 惑hoặc 不bất 與dữ 根căn 本bổn 俱câu 起khởi 即tức 除trừ 起khởi 根căn 本bổn 外ngoại 餘dư 染nhiễm 心tâm 時thời 皆giai 與dữ 五ngũ 隨tùy 同đồng 起khởi 所sở 以dĩ 五ngũ 亦diệc 遍biến 染nhiễm 心tâm 約ước 此thử 道Đạo 理lý 云vân 無vô 此thử 五ngũ 不bất 成thành 染nhiễm 不bất 道đạo 遍biến 根căn 本bổn 染nhiễm 心tâm 云vân 遍biến 染nhiễm 心tâm 也dã 若nhược 據cứ 此thử 理lý 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 即tức 無vô 隨tùy 惑hoặc 家gia 勝thắng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 一nhất 因nhân 釋thích 諸chư 論luận 相tương 違vi 者giả 由do 第đệ 一nhất 師sư 釋thích 諸chư 論luận 違vi 逐trục 後hậu 有hữu 諸chư 諍tranh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 定định 變biến 化hóa 障chướng 至chí 豈khởi 有hữu 惛hôn 沈trầm 耶da 者giả 意ý 云vân 即tức 硬ngạnh 澁sáp 是thị 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 能năng 為vi 定định 障chướng 復phục 是thị 變biến 化hóa 障chướng 變biến 化hóa 者giả 即tức 神thần 通thông 也dã 然nhiên 此thử 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 能năng 為vi 定định 障chướng 非phi 唯duy 是thị 染nhiễm 污ô 諸chư 不bất 調điều 柔nhu 性tánh 即tức 三tam 性tánh 心tâm 中trung 皆giai 有hữu 此thử 性tánh 今kim 既ký 善thiện 心tâm 有hữu 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 豈khởi 善thiện 心tâm 中trung 有hữu 惛hôn 沈trầm 耶da 謂vị 惛hôn 沉trầm 以dĩ 無vô 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 故cố 故cố 為vi 此thử 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 有hữu 漏lậu 善thiện 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 由do 惛hôn 沈trầm 與dữ 七thất 識thức 俱câu 遂toại 令linh 善thiện 心tâm □# 無vô 堪kham 任nhậm 非phi 自tự 善thiện 心tâm 有hữu 惛hôn 沈trầm 也dã 成thành 無vô 堪kham 任nhậm 者giả 如như 第đệ 七thất 有hữu 我ngã 執chấp 等đẳng 令linh 前tiền 六lục 識thức 所sở 起khởi 施thí 等đẳng 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 等đẳng 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 何hà 嗔sân 時thời 有hữu 而nhi 言ngôn 通thông 染nhiễm 心tâm 者giả 意ý 說thuyết 掉trạo 舉cử 既ký 是thị □# 分phần/phân 如như 何hà 嗔sân 時thời 而nhi 有hữu 掉trạo 舉cử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 文văn 外ngoại 意ý 者giả 意ý 云vân 此thử 中trung □# 說thuyết □# 世thế 俗tục 有hữu 是thị 實thật 者giả 即tức 瑜du 伽già 文văn 外ngoại 意ý 也dã 彼bỉ 論luận 不bất 許hứa 世thế 俗tục □# 者giả 是thị 實thật 有hữu 故cố 問vấn 云vân 何hà 名danh 世thế 俗tục 有hữu 答đáp 世thế 間gian 共cộng 說thuyết 掉trạo 舉cử 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 世thế 俗tục 有hữu 家gia 說thuyết 是thị 貪tham 分phần/phân 名danh 世thế 俗tục 有hữu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 義nghĩa 不bất 同đồng 者giả 以dĩ 掉trạo 舉cử 例lệ 同đồng 悔hối 眠miên 令linh 有hữu 體thể 也dã 有hữu 何hà 義nghĩa 不bất 同đồng 悔hối 等đẳng 而nhi 令linh 無vô 別biệt 體thể 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 而nhi 彼bỉ 二nhị 文văn 者giả 即tức 說thuyết 六lục 說thuyết 十thập 二nhị 文văn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 取thủ 別biệt 境cảnh 等đẳng 者giả 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 是thị 別biệt 境cảnh 染nhiễm 分phần/phân 此thử 間gian 不bất 取thủ 然nhiên 妄vọng 念niệm 等đẳng 三tam 雖tuy 通thông 痴si 分phần/phân 及cập 別biệt 境cảnh 染nhiễm 分phần/phân 然nhiên 今kim 但đãn 取thủ 是thị 痴si 分phần/phân 者giả 若nhược 據cứ 二nhị 十thập 二nhị 隨tùy 惑hoặc 即tức 不bất 取thủ 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 及cập 妄vọng 念niệm 等đẳng 三tam 偏thiên 取thủ 是thị 別biệt 境cảnh 染nhiễm 分phần/phân 者giả 問vấn 何hà 故cố 說thuyết 六lục 遍biến 染nhiễm 則tắc 不bất 取thủ 別biệt 境cảnh 染nhiễm 分phần/phân 說thuyết 十thập 遍biến 染nhiễm 及cập 取thủ 通thông 別biệt 境cảnh 染nhiễm 分phần/phân 耶da 答đáp 下hạ 說thuyết 十thập 遍biến 染nhiễm 心tâm 家gia 廣quảng 明minh 所sở 以dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 言ngôn □# 者giả 至chí 二nhị 俱câu 相tương/tướng 顯hiển 者giả 約ước 此thử 疏sớ/sơ 說thuyết 六lục 遍biến 中trung 有hữu 五ngũ 義nghĩa 簡giản 第đệ 一nhất 簡giản 不bất 定định 四tứ 第đệ 二nhị 簡giản 根căn 本bổn 第đệ 三tam 簡giản 忿phẫn 等đẳng 第đệ 四tứ 簡giản 無vô 慚tàm 第đệ 五ngũ 簡giản 惛hôn 沉trầm 等đẳng 若nhược 依y 論luận 但đãn 有hữu 三tam 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 說thuyết 根căn 本bổn 名danh 為vi 遍biến 故cố 者giả 既ký 言ngôn 隨tùy □# 遍biến 染nhiễm 根căn 本bổn 設thiết 名danh 隨tùy 由do 不bất 說thuyết 是thị 遍biến 故cố 今kim 簡giản 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 解giải 通thông 麤thô 細tế 者giả 意ý 說thuyết 染nhiễm 心tâm 行hành 相tương/tướng 有hữu 麤thô 細tế 也dã 麤thô 者giả □# □# 猛mãnh 利lợi 猛mãnh 利lợi 心tâm 中trung 起khởi □# 故cố 細tế 者giả 行hành 相tương/tướng 沉trầm 審thẩm 審thẩm 心tâm 中trung 起khởi □# 故cố 故cố 此thử 六lục 法pháp 通thông 二nhị 種chủng 行hành 相tương/tướng 故cố 遍biến 染nhiễm 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 簡giản 增tăng 惛hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 二nhị 法pháp 者giả 意ý 說thuyết 不bất 信tín 等đẳng 六lục 法pháp 通thông 障chướng 定định 慧tuệ 行hành 相tương/tướng 增tăng 勝thắng 惛hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 二nhị 法pháp 不bất 得đắc 通thông 障chướng 故cố 此thử 六lục 中trung 不bất 說thuyết 惛hôn 掉trạo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 無vô 一nhất 文văn 至chí 簡giản 惛hôn 掉trạo 二nhị 者giả 長trường/trưởng 連liên 續tục 自tự 曉hiểu 也dã 無vô 一nhất 文văn 者giả 意ý 說thuyết 然nhiên 一nhất 惛hôn 沉trầm 無vô 說thuyết 相tương/tướng 飜phiên 相tương 順thuận 通thông 障chướng 定định 慧tuệ 也dã 惛hôn 沉trầm 無vô 文văn 說thuyết 通thông 障chướng 掉trạo 舉cử 亦diệc 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 即tức 不bất 爾nhĩ 者giả 意ý 云vân 若nhược 若nhược 拘câu 惛hôn 掉trạo 體thể 亦diệc 得đắc 通thông 障chướng 定định 慧tuệ 若nhược 據cứ 麤thô 顯hiển 通thông 障chướng 而nhi 即tức 不bất 許hứa 今kim 論luận 麤thô 顯hiển 故cố 須tu 簡giản 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 復phục 簡giản 他tha 非phi 所sở 遍biến 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 據cứ 就tựu □# 隨tùy 惑hoặc 中trung 簡giản 他tha 耶da 欲dục 解giải 等đẳng 不bất 名danh 遍biến 以dĩ 邪tà 欲dục 解giải 等đẳng 不bất 遍biến 故cố 非phi 是thị 此thử 六lục 便tiện 遍biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 十thập 隨tùy 惑hoặc 者giả 為vi 欲dục 生sanh 起khởi 下hạ 文văn 故cố 先tiên 舉cử 出xuất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 簡giản 不bất 定định 四tứ 者giả 。 即tức 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 二nhị 法pháp 簡giản 不bất 定định 四tứ 不bất 定định 四tứ 雖tuy 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 今kim 約ước 二nhị 十thập 二nhị 隨tùy 惑hoặc 簡giản 故cố 除trừ 不bất 定định 四tứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 通thông 後hậu 二nhị 義nghĩa 者giả 即tức 通thông 前tiền 二nhị 義nghĩa 中trung 通thông 前tiền 二nhị 義nghĩa 應ưng 錯thác 為vi 後hậu 字tự 或hoặc 對đối 餘dư 說thuyết 又hựu 通thông 後hậu 二nhị 義nghĩa 者giả 周chu 曰viết 即tức 此thử 十thập 遍biến 染nhiễm 心tâm 文văn 中trung 總tổng 有hữu 四tứ 義nghĩa 簡giản 第đệ 一nhất 簡giản 不bất 定định 四tứ 第đệ 二nhị 簡giản 根căn 本bổn 第đệ 三tam 簡giản 忿phẫn 等đẳng 第đệ 四tứ 簡giản 無vô 慚tàm 今kim 言ngôn 十thập 遍biến 染nhiễm 者giả 以dĩ 四tứ 義nghĩa 中trung 通thông 後hậu 二nhị 義nghĩa 所sở 以dĩ 言ngôn 通thông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 簡giản 他tha 法pháp 非phi 所sở 遍biến 者giả 意ý 云vân 簡giản 餘dư 非phi 所sở 遍biến 言ngôn 十thập 遍biến 非phi 十thập 即tức 能năng 總tổng 遍biến 染nhiễm 心tâm 意ý 合hợp 是thị 釋thích 通thông 伏phục 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 文văn 者giả 五ngũ 遍biến 六lục 遍biến 十thập 遍biến 之chi 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 不bất 以dĩ 見kiến 即tức 慧tuệ 體thể 故cố 別biệt 說thuyết 見kiến 者giả 意ý 云vân 如như 根căn 本bổn 惑hoặc 中trung 五ngũ 見kiến 雖tuy 是thị 慧tuệ 既ký 得đắc 別biệt 說thuyết 者giả 此thử 識thức 相tương 應ứng 我ngã 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 雖tuy 是thị 慧tuệ 亦diệc 可khả 說thuyết 意ý 云vân 不bất 以dĩ 見kiến 即tức 慧tuệ 體thể 故cố 而nhi 別biệt 說thuyết 見kiến 也dã 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 准chuẩn 飜phiên 顯hiển 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 即tức 別biệt 境cảnh 無vô 慧tuệ 也dã 故cố 第đệ 七thất 相tương 應ứng 亦diệc 有hữu 慧tuệ 也dã 問vấn 別biệt 說thuyết 見kiến 與dữ 慧tuệ 義nghĩa 意ý 云vân 何hà 答đáp 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 法pháp 中trung 義nghĩa 別biệt 立lập 故cố 故cố 見kiến 慧tuệ 別biệt 開khai 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 師sư 意ý 存tồn 別biệt 有hữu 體thể 者giả 以dĩ 有hữu 別biệt 師sư 許hứa 散tán 亂loạn 次thứ 定định 為vi 體thể 故cố 有hữu 此thử 說thuyết 餘dư 者giả 說thuyết 遍biến 者giả 除trừ 散tán 亂loạn 說thuyết 餘dư 不bất 審thẩm 等đẳng 遍biến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 緣duyên 外ngoại 染nhiễm 污ô 三tam 種chủng 業nghiệp 生sanh 者giả 意ý 說thuyết 不bất 生sanh 知tri 於ư 境cảnh 不bất 了liễu 故cố 發phát 身thân 語ngữ 意ý 。 三tam 不bất 善thiện 業nghiệp 生sanh 又hựu 云vân 緣duyên 外ngoại 染nhiễm 污ô 者giả 不bất 正chánh 知tri 行hành 相tương/tướng 緣duyên 外ngoại 以dĩ 染nhiễm 污ô 慧tuệ 為vi 體thể 是thị 不bất 善thiện 性tánh 所sở 以dĩ 發phát 生sanh 三tam 業nghiệp 也dã 違vi 越việt 軌quỹ 則tắc 為vi 犯phạm 戒giới 等đẳng 如như 顯hiển 揚dương 第đệ 一nhất 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 忿phẫn 等đẳng 十thập 四tứ 如như 文văn 說thuyết 無vô 者giả 即tức 忿phẫn 等đẳng 十thập 及cập 四tứ 不bất 定định 也dã 又hựu 周chu 云vân 忿phẫn 等đẳng 十thập 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 故cố 云vân 簡giản 忿phẫn 等đẳng 十thập 四tứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 故cố 此thử 中trung 。 不bất 說thuyết 隨tùy 三tam 亦diệc 非phi 遍biến 也dã 者giả 此thử 問vấn 也dã 彼bỉ 三tam 隨tùy 亦diệc 不bất 遍biến 何hà 故cố 論luận 文văn 不bất 簡giản 耶da 答đáp 意ý 可khả 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 上thượng 第đệ 一nhất 師sư 同đồng 者giả 今kim 所sở 簡giản 無vô 者giả 同đồng 第đệ 一nhất 師sư 第đệ 一nhất 師sư 但đãn 有hữu 九cửu 法pháp 更cánh 無vô 餘dư 者giả 故cố 云vân 同đồng 同đồng 第đệ 八bát 識thức 者giả 此thử 所sở 簡giản 無vô 者giả 第đệ 八bát 識thức 皆giai 無vô 故cố 云vân 同đồng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 正chánh 知tri 設thiết 慧tuệ 分phần/phân 亦diệc 是thị 痴si 分phần/phân 等đẳng 者giả 以dĩ 不bất 正chánh 知tri 設thiết 今kim 是thị 慧tuệ 痴si 分phần/phân 由do 與dữ 慧tuệ 行hành 相tương/tướng 異dị 恐khủng 相tương 應ứng 故cố 今kim 簡giản 也dã 又hựu 周chu 云vân 不bất 正chánh 知tri 非phi 但đãn 是thị 慧tuệ 分phần/phân 不bất 說thuyết 亦diệc 是thị 痴si 分phần/phân 故cố 不bất 說thuyết 下hạ 自tự 別biệt 說thuyết 故cố 散tán 亂loạn 既ký 有hữu 別biệt 體thể 與dữ 定định 行hành 相tương/tướng 異dị 恐khủng 相tương 應ứng 故cố 別biệt 簡giản 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 既ký 許hứa 有hữu 慧tuệ 恐khủng 亦diệc 許hứa 有hữu 者giả 恐khủng 以dĩ 不bất 正chánh 知tri 等đẳng 同đồng 慧tuệ 別biệt 境cảnh 慧tuệ 既ký 與dữ 七thất 俱câu 恐khủng 不bất 正chánh 知tri 亦diệc 與dữ 此thử 相tương 應ứng 故cố 。 須tu 簡giản 也dã 然nhiên 妄vọng 念niệm 邪tà 欲dục 解giải 者giả 體thể 即tức 別biệt 境cảnh 念niệm 欲dục 解giải 故cố 此thử 不bất 說thuyết 疏sớ/sơ 以dĩ 妄vọng 念niệm 慧tuệ 是thị 痴si 等đẳng 攝nhiếp 者giả 意ý 說thuyết 妄vọng 念niệm 不bất 正chánh 知tri 非phi 取thủ 別biệt 境cảnh 但đãn 痴si 分phần/phân 故cố 遍biến 染nhiễm 心tâm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 緣duyên 滅diệt 道đạo 至chí 起khởi 邪tà 見kiến 等đẳng 者giả 意ý 云vân 邪tà 見kiến 緣duyên 滅diệt 道đạo 皆giai 是thị 尋tầm 名danh 而nhi 起khởi 邪tà 見kiến 等đẳng 問vấn 既ký 現hiện 緣duyên 滅diệt 道đạo 起khởi 邪tà 見kiến 如như 何hà 云vân 曾tằng 受thọ 境cảnh 之chi 類loại 耶da 答đáp 非phi 但đãn 現hiện 緣duyên 亦diệc 曾tằng 先tiên 聞văn 名danh 故cố 故cố 名danh 曾tằng 受thọ 之chi 境cảnh 皆giai 是thị 撥bát 名danh 而nhi 不bất 撥bát 體thể 親thân 不bất 證chứng 故cố 如như 上thượng 乘thừa 等đẳng 者giả 皆giai 聞văn 有hữu 天thiên 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 起khởi 貪tham 等đẳng 邪tà 見kiến 亦diệc 是thị 先tiên 時thời 聞văn 名danh 而nhi 今kim 緣duyên 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 始thỉ 曾tằng 得đắc 之chi 境cảnh 界giới 者giả 意ý 云vân 如như 滅diệt 道đạo 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 皆giai 是thị 先tiên 曾tằng 無vô 始thỉ 聞văn 名danh 今kim 時thời 更cánh 尋tầm 名danh 而nhi 起khởi 見kiến 等đẳng 種chủng 類loại 名danh 者giả 今kim 時thời 撥bát 名danh 是thị 過quá 去khứ 名danh 之chi 種chủng 類loại 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 他tha 界giới 緣duyên 惑hoặc 者giả 意ý 云vân 如như 貪tham 等đẳng 緣duyên 上thượng 界giới 梵Phạm 王Vương 時thời 又hựu 不bất 親thân 得đắc 但đãn 以dĩ 名danh 為vi 本bổn 質chất 起khởi 自tự 心tâm 緣duyên 名danh 緣duyên 自tự 心tâm 相tương/tướng 即tức 自tự 心tâm 變biến 相tương/tướng 緣duyên 故cố 故cố 染nhiễm 心tâm 時thời 定định 有hữu 此thử 二nhị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 緣duyên 內nội 至chí 如như 何hà 名danh 散tán 亂loạn 者giả 此thử 將tương 起khởi 緣duyên 論luận 文văn 也dã 故cố 疏sớ/sơ 有hữu 三tam 先tiên 問vấn 起khởi 之chi 由do 敘tự 次thứ 徵trưng 不bất 起khởi 之chi 意ý 後hậu 問vấn 散tán 亂loạn 之chi 立lập 號hiệu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 簡giản 散tán 亂loạn 從tùng 定định 數sác 來lai 至chí 不bất 唯duy 違vi 善thiện 者giả 意ý 說thuyết 散tán 亂loạn 飜phiên 定định 數sác 來lai 或hoặc 別biệt 有hữu 體thể 以dĩ 所sở 障chướng 定định 通thông 於ư 三tam 性tánh 故cố 不bất 唯duy 違vi 善thiện 故cố 不bất 遍biến 染nhiễm 心tâm 定định 通thông 三tam 性tánh 者giả 與dữ 三tam 性tánh 心tâm 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 得đắc 有hữu 定định 故cố 云vân 下hạ 云vân 染nhiễm 定định 起khởi 時thời 心tâm 亦diệc 躁táo 擾nhiễu 故cố 通thông 三tam 性tánh 如như 下hạ 自tự 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 者giả 以dĩ 別biệt 境cảnh 通thông 三tam 性tánh 妄vọng 念niệm 等đẳng 亦diệc 非phi 唯duy 違vi 善thiện 法Pháp 故cố 今kim 不bất 取thủ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 別biệt 說thuyết 念niệm 等đẳng 者giả 意ý 云vân 妄vọng 念niệm 與dữ 念niệm 雖tuy 是thị 一nhất 體thể 而nhi 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 法pháp 中trung 義nghĩa 差sai 別biệt 故cố 開khai 為vi 二nhị 種chủng 問vấn 此thử 中trung 既ký 說thuyết 念niệm 不bất 正chánh 知tri 如như 何hà 類loại 念niệm 非phi 不bất 正chánh 知tri 耶da 答đáp 此thử 不bất 正chánh 知tri 即tức 是thị 慧tuệ 分phần/phân 前tiền 釋thích 慧tuệ 我ngã 見kiến 等đẳng 別biệt 義nghĩa 准chuẩn 可khả 知tri 是thị 故cố 不bất 釋thích 念niệm 未vị 曾tằng 類loại 所sở 以dĩ 類loại 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 是thị 痴si 分phần/phân 即tức 非phi 我ngã 見kiến 。 者giả 或hoặc 不bất 正chánh 知tri 是thị 痴si 分phần/phân 即tức 非phi 我ngã 見kiến 。 或hoặc 可khả 義nghĩa 別biệt 說thuyết 之chi 者giả 重trọng/trùng 釋thích 義nghĩa 說thuyết 不bất 正chánh 知tri 我ngã 見kiến 雖tuy 一nhất 種chủng 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 然nhiên 義nghĩa 別biệt 說thuyết 也dã 約ước 其kỳ 心tâm 所sở 行hành 。 相tương/tướng 不bất 同đồng 有hữu 五ngũ 十thập 一nhất 所sở 以dĩ 據cứ 義nghĩa 別biệt 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 更cánh 不bất 間gian 之chi 者giả 不bất 同đồng 前tiền 慧tuệ 我ngã 見kiến 問vấn 也dã 即tức 准chuẩn 前tiền 慧tuệ 我ngã 見kiến 說thuyết 別biệt 為vi 二nhị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 於ư 妄vọng 念niệm 至chí 故cố 有hữu 定định 者giả 意ý 云vân 如như 妄vọng 念niệm 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 一nhất 類loại 之chi 境cảnh 雖tuy 緣duyên 現hiện 在tại 第đệ 八bát 識thức 亦diệc 是thị 前tiền 念niệm 識thức 之chi 類loại 故cố 云vân 曾tằng 受thọ 也dã 妄vọng 念niệm 既ký 然nhiên 其kỳ 定định 亦diệc 爾nhĩ 緣duyên 第đệ 八bát 時thời 亦diệc 緣duyên 一nhất 類loại 境cảnh 生sanh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 忿phẫn 等đẳng 十thập 二nhị 者giả 即tức 忿phẫn 十thập 並tịnh 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 或hoặc 起khởi 貪tham 後hậu 或hoặc 起khởi 恚khuể 者giả 即tức 於ư 順thuận 境cảnh 上thượng 起khởi 貪tham 於ư 違vi 境cảnh 上thượng 起khởi 恚khuể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 愛ái 不bất 增tăng 之chi 境cảnh 有hữu 處xứ 中trung 欲dục 等đẳng 者giả 謂vị 示thị 合hợp 離ly 者giả 須tu 於ư 增tăng 愛ái 二nhị 境cảnh 起khởi 欲dục 於ư 非phi 增tăng 愛ái 境cảnh 有hữu 處xứ 中trung 欲dục 亦diệc 即tức 此thử 中trung 起khởi □# 欲dục 取thủ 攝nhiếp 。

又hựu 別biệt 解giải 云vân 未vị 有hữu 於ư 境cảnh 至chí 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 者giả 此thử 解giải 意ý 云vân 無vô 有hữu 於ư 境cảnh 不bất 樂nhạo 合hợp 離ly 而nhi 起khởi 於ư 染nhiễm 乃nãi 至chí 起khởi 邪tà 見kiến 緣duyên 滅diệt 道đạo 有hữu 離ly 欲dục 戒giới 見kiến 取thủ 等đẳng 有hữu 合hợp 欲dục 即tức 顯hiển 唯duy 於ư 增tăng 愛ái 境cảnh 起khởi 欲dục 方phương 生sanh 於ư 染nhiễm 中trung 容dung 境cảnh 設thiết 有hữu 欲dục 亦diệc 不bất 生sanh 染nhiễm 。 故cố 不bất 同đồng 前tiền 解giải 善thiện 解giải 取thủ 處xứ 中trung 欲dục 令linh 中trung 欲dục 起khởi □# 但đãn 是thị 欲dục □# 而nhi 不bất 能năng 起khởi 。 煩phiền 惱não 今kim 後hậu 解giải 者giả 重trọng/trùng 成thành 前tiền 義nghĩa 亦diệc 有hữu 此thử 理lý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 染nhiễm 心tâm 起khởi 不bất □# 持trì 者giả 意ý 即tức 無vô 有hữu 不bất □# 而nhi 起khởi 染nhiễm 也dã 。

【# 論luận 】# 諸chư 疑nghi 理lý 者giả 於ư 色sắc 等đẳng 事sự 必tất 無vô 猶do 預dự 疑nghi 相tương 應ứng 亦diệc 有hữu 勝thắng 解giải 者giả 意ý 云vân 且thả 如như 於ư 苦Khổ 諦Đế 。 理lý 雖tuy 生sanh 猶do 預dự 於ư 苦khổ 界giới 色sắc 身thân 必tất 定định □# 解giải 知tri 人nhân 天thiên 等đẳng 決quyết 差sai 別biệt 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 會hội 違vi 者giả 問vấn 云vân 汝nhữ 若nhược 言ngôn 要yếu 有hữu 邪tà 勝thắng 解giải 方phương 能năng 起khởi □# 者giả 如như 於ư 理lý 起khởi 疑nghi 時thời 如như 何hà 得đắc 有hữu 勝thắng 解giải 舉cử 今kim 論luận 答đáp 雖tuy 於ư 理lý 疑nghi 於ư 事sự 必tất □# 故cố 疑nghi 相tương 應ứng 必tất 有hữu 勝thắng 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 有hữu 獨độc 緣duyên 理lý 不bất 於ư 事sự □# 者giả 此thử 師sư 意ý 許hứa 邪tà 解giải 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 疑nghi 理lý 必tất 於ư 事sự 起khởi 決quyết 若nhược 不bất 爾nhĩ 即tức 邪tà 解giải 不bất 遍biến 染nhiễm 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 於ư 事sự 生sanh 疑nghi 至chí 不bất 於ư 餘dư 境cảnh 生sanh 决# □# 者giả 意ý 明minh 於ư 事sự 生sanh 疑nghi 唯duy 於ư 此thử 念niệm 事sự 上thượng 决# 定định 生sanh 疑nghi 不bất 於ư 餘dư 境cảnh 生sanh 决# 定định 故cố 故cố 勝thắng 解giải 非phi 遍biến 行hành 不bất 如như 於ư 小Tiểu 乘Thừa 一nhất 念niệm 事sự 生sanh □# 於ư 理lý 生sanh 疑nghi 許hứa 彼bỉ 疑nghi 解giải 得đắc 俱câu 起khởi 故cố 。

有hữu 云vân 此thử 念niệm 决# 定định 者giả 若nhược 於ư 此thử 疑nghi 許hứa 彼bỉ 疑nghi 解giải 得đắc □# □# □# 。

【# 疏sớ/sơ 】# 理lý 事sự 俱câu 疑nghi 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 何hà 不bất 理lý 疑nghi 之chi 時thời 事sự 亦diệc 疑nghi 耶da 如như 貪tham 等đẳng 俱câu 貪tham 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 迷mê 人nhân 至chí 定định 迷mê 人nhân 者giả 意ý 云vân 迷mê 人nhân 必tất 迷mê 法pháp 若nhược 迷mê 事sự 必tất 迷mê 理lý 迷mê 人nhân 者giả 即tức 迷mê 理lý 於ư 事sự 印ấn 故cố 人nhân 法pháp 二nhị 言ngôn □# 於ư 理lý 事sự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 約ước 事sự 於ư 理lý 疑nghi 等đẳng 者giả 此thử 餘dư 瑜du 伽già 文văn 文văn 云vân 疑nghi 於ư 五ngũ 事sự 轉chuyển 者giả 意ý 約ước 世thế 事sự 於ư 理lý 亦diệc 生sanh 疑nghi 也dã 即tức 現hiện 事sự 雙song 疑nghi 。

言ngôn 非phi 但đãn 迷mê 世thế 至chí 但đãn 迷mê 他tha 世thế 事sự 者giả 釋thích 成thành 也dã 瑜du 伽già 云vân 他tha 世thế 事sự 者giả 以dĩ 彼bỉ 事sự 必tất 依y 理lý 故cố 即tức 疑nghi 彼bỉ 有hữu 無vô 報báo 等đẳng 道Đạo 理lý 不bất 唯duy 迷mê 於ư 事sự 也dã 故cố 理lý 事sự 俱câu 疑nghi 問vấn 如như 何hà 得đắc 知tri 理lý 事sự 俱câu 疑nghi 如như 疏sớ/sơ 云vân 非phi 不bất 迷mê 彼bỉ 理lý 但đãn 迷mê 他tha 生sanh 事sự 即tức 其kỳ 意ý 也dã 五ngũ 事sự 如như 下hạ 自tự 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 此thử 迷mê 時thời 一nhất 心tâm 於ư 現hiện 事sự 必tất 生sanh 印ấn 可khả 者giả 此thử 意ý 云vân 於ư 他tha 世thế 理lý 事sự 雖tuy 疑nghi 此thử 時thời 同đồng 念niệm 必tất 緣duyên 現hiện 在tại 善thiện 惡ác 事sự 等đẳng 生sanh 决# 印ấn 也dã 故cố 邪tà 解giải 亦diệc 遍biến 染nhiễm 心tâm 無vô 有hữu 不bất 緣duyên 現hiện 在tại 而nhi 得đắc 疑nghi 他tha 世thế 以dĩ 世thế 疑nghi 依y 對đối 現hiện 在tại 起khởi 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 緣duyên 非phi 愛ái 至chí 情tình 則tắc 不bất 欲dục 此thử 事sự 者giả 謂vị 邪tà 欲dục 必tất 雖tuy 體thể 是thị 欲dục 相tương 非phi 麤thô 顯hiển 也dã 正chánh 疑nghi 於ư 理lý 時thời 於ư 理lý 不bất 印ấn 意ý 說thuyết 雖tuy 亦diệc 有hữu 勝thắng 解giải 相tương/tướng 非phi 麤thô 顯hiển 故cố 說thuyết 此thử 二nhị 境cảnh 無vô 欲dục 勝thắng 解giải 非phi 實thật 無vô 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 十thập 三tam 心tâm 所sở 各các 各các 別biệt 說thuyết 等đẳng 者giả 即tức 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 中trung 更cánh 如như 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 善thiện 十thập 一nhất 至chí 如như 上thượng 准chuẩn 說thuyết 者giả 問vấn 無vô 餘dư 者giả 可khả 然nhiên 云vân 何hà 無vô 根căn 本bổn 六lục 耶da 答đáp 根căn 本bổn 十thập 中trung 但đãn 有hữu 四tứ 種chủng 而nhi 無vô 疑nghi 見kiến 嗔sân 等đẳng 六lục 也dã 釋thích 無vô 所sở 以dĩ 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 既ký 於ư 事sự 疑nghi 是thị 疑nghi 惑hoặc 者giả 即tức 共cộng 許hứa 伽già 論luận 說thuyết 於ư 事sự 起khởi □# 疑nghi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 謂vị 彼bỉ 言ngôn 至chí 有hữu 勝thắng 解giải 者giả 謂vị 牒điệp 第đệ 三tam 師sư 救cứu 遂toại 難nan 解giải 之chi 未vị 來lai 也dã 中trung 而nhi 生sanh 希hy 望vọng 者giả 顯hiển 有hữu 欲dục 也dã 為vi 無vô 或hoặc 有hữu 顯hiển 有hữu 疑nghi 也dã 。

故cố 於ư 現hiện 在tại 福phước 為vi 罪tội 有hữu 差sai 別biệt 者giả 准chuẩn 此thử 一nhất 段đoạn 並tịnh 是thị 前tiền 師sư 釋thích 上thượng 文văn 證chứng 有hữu 邪tà 解giải 疑nghi 等đẳng 所sở 以dĩ 也dã 希hy 望vọng 未vị 來lai 有hữu 果quả 故cố 現hiện 在tại 作tác 福phước 若nhược 希hy 未vị 來lai 無vô 果quả 即tức 現hiện 世thế 作tác 罪tội 。 即tức 於ư 現hiện 在tại 罪tội 福phước 。 而nhi 生sanh 印ấn 於ư 未vị 來lai 苦khổ 報báo 因nhân 果quả 等đẳng 道Đạo 理lý 而nhi 生sanh 疑nghi 等đẳng 問vấn 此thử 疑nghi 與dữ 欲dục 解giải 得đắc 同đồng 緣duyên 不bất 答đáp 准chuẩn 上thượng 疏sớ/sơ 解giải 理lý 事sự 同đồng 緣duyên 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 疑nghi 亦diệc 為vi 勝thắng 解giải 緣duyên 現hiện 在tại 勝thắng 解giải 與dữ 疑nghi 亦diệc 緣duyên 未vị 來lai 故cố 一nhất 所sở 緣duyên 有hữu 疑nghi 勝thắng 解giải 於ư 疑nghi 他tha 世thế 中trung 亦diệc 迷mê 彼bỉ 理lý 者giả 此thử 則tắc 舉cử 事sự 顯hiển 理lý 非phi 但đãn 迷mê 事sự 亦diệc 迷mê 理lý 也dã 則tắc 於ư 他tha 世thế 迷mê 理lý 現hiện 在tại 事sự 印ấn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 難nạn/nan 言ngôn 疑nghi 未vị 來lai 為vi 無vô 此thử 應ưng 有hữu 我ngã 見kiến 者giả 謂vị 下hạ 難nạn/nan 前tiền 師sư 云vân 汝nhữ 疑nghi 未vị 來lai 之chi 心tâm 應ưng 與dữ 我ngã 見kiến 俱câu 時thời 若nhược 言ngôn 由do 有hữu 疑nghi 故cố 無vô 我ngã 見kiến 者giả 。 下hạ 難nạn/nan 云vân 我ngã 見kiến 是thị 推thôi 求cầu 疑nghi 亦diệc 是thị 推thôi 求cầu 則tắc 疑nghi 時thời 無vô 我ngã 見kiến 難nạn/nan 云vân 即tức 印ấn 持trì 是thị 決quyết 定định 疑nghi 時thời 無vô 勝thắng 解giải 彼bỉ 若nhược 救cứu 言ngôn 疑nghi 時thời 必tất 無vô 我ngã 見kiến 境cảnh 故cố 無vô 我ngã 見kiến 者giả 。 亦diệc 應ưng 疑nghi 時thời 無vô 決quyết 定định 境cảnh 勝thắng 解giải 應ưng 不bất 生sanh 也dã 若nhược 言ngôn 理lý 疑nghi 事sự 境cảnh 有hữu 得đắc 俱câu 生sanh 者giả 即tức 應ưng 疑nghi 决# 二nhị 境cảnh 殊thù 同đồng 緣duyên 義nghĩa 非phi 有hữu 若nhược 言ngôn 疑nghi 亦diệc 緣duyên 解giải 境cảnh 者giả 疑nghi 應ưng 不bất 成thành 疑nghi 解giải 亦diệc 緣duyên 境cảnh 生sanh 故cố 解giải 應ưng 不bất 是thị 解giải 等đẳng 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 於ư 他tha 世thế 等đẳng 於ư 一nhất 心tâm 有hữu 勝thắng 解giải 者giả 即tức 牒điệp 前tiền 師sư 一nhất 心tâm 之chi 中trung 於ư 他tha 世thế 起khởi 疑nghi 於ư 現hiện 世thế 有hữu 印ấn 者giả 下hạ 難nạn/nan 云vân 疑nghi 杌ngột 為vi 人nhân 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 疑nghi 杌ngột 為vi 人nhân 時thời 此thử 一nhất 心tâm 應ưng 有hữu 解giải 者giả 汝nhữ 雖tuy 現hiện 印ấn 於ư 未vị 來lai 疑nghi 然nhiên 與dữ 得đắc 生sanh 因nhân 一nhất 心tâm 起khởi 者giả 亦diệc 應ưng 疑nghi 杌ngột 時thời 一nhất 心tâm 中trung 應ưng 有hữu 解giải 生sanh 彼bỉ 若nhược 救cứu 云vân 疑nghi 理lý 事sự 別biệt 得đắc 俱câu 生sanh 疑nghi 杌ngột 境cảnh 唯duy 一nhất 故cố 無vô 解giải 者giả 即tức 應ưng 疑nghi 解giải 不bất 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 貪tham 嗔sân 相tương/tướng 返phản 等đẳng 皆giai 應ưng 難nạn/nan 之chi 者giả 例lệ 意ý 云vân 汝nhữ 疑nghi 解giải 相tương 違vi 許hứa 得đắc 俱câu 起khởi 貪tham 嗔sân 相tương/tướng 返phản 應ưng 得đắc 俱câu 生sanh 尋tầm 伺tứ 准chuẩn 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 云vân 至chí 猶do 預dự 者giả 意ý 云vân 前tiền 第đệ 一nhất 但đãn 引dẫn 瑜du 伽già 唯duy 約ước 事sự 疑nghi 為vi 難nạn/nan 故cố 瑜du 伽già 云vân 疑nghi 於ư 五ngũ 事sự 轉chuyển 等đẳng 今kim 第đệ 二nhị 更cánh 約ước 理lý 事sự 雙song 疑nghi 為vi 難nạn/nan 故cố 云vân 二nhị 也dã 謂vị 前tiền 師sư 詞từ 疑nghi 他tha 世thế 理lý 事sự 時thời 於ư 現hiện 在tại 起khởi 印ấn 故cố 為vi 難nạn/nan 也dã 若nhược 唯duy 緣duyên 未vị 來lai 生sanh 疑nghi 及cập 唯duy 據cứ 菩Bồ 提Đề 理lý 生sanh 疑nghi 者giả 既ký 不bất 緣duyên 現hiện 在tại 事sự 如như 何hà 起khởi 勝thắng 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 亦diệc 去khứ 來lai 理lý 事sự 雙song 疑nghi 者giả 即tức 二nhị 云vân 以dĩ 下hạ 文văn 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 解giải 但đãn 約ước 事sự 疑nghi 者giả 即tức 指chỉ 前tiền 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 八bát 約ước 事sự 疑nghi 為vi 難nạn/nan 今kim 時thời 約ước 理lý 事sự 雙song 疑nghi 為vi 難nạn/nan 故cố 二nhị 難nan 有hữu 別biệt 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 疑nghi 緣duyên 五ngũ 事sự 起khởi 是thị □# 疑nghi 雖tuy 依y 事sự 起khởi 疑nghi 亦diệc 別biệt 見kiến 道đạo 斷đoạn 以dĩ 是thị 理lý 疑nghi 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 雖tuy 言ngôn 緣duyên 事sự 行hành 相tương/tướng 迷mê 理lý 猶do 如như 見kiến 取thủ 緣duyên 事sự 起khởi 亦diệc 行hành 相tương/tướng 迷mê 理lý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 行hành 相tương/tướng 淺thiển 非phi □# 者giả 意ý 云vân 瑜du 伽già 言ngôn 迷mê 理lý 事sự 疑nghi 是thị □# 疑nghi 若nhược 迷mê 杌ngột 起khởi 疑nghi 但đãn 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 行hành 相tương/tướng 微vi 劣liệt 於ư 境cảnh 不bất 了liễu 妄vọng 執chấp 為vi 人nhân 但đãn 異dị 熟thục 生sanh 攝nhiếp 非phi □# 疑nghi 也dã 亦diệc 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 惑hoặc 通thông 難nạn/nan 前tiền 至chí 二nhị 難nạn/nan 染nhiễm 位vị 者giả 意ý 云vân 非phi 但đãn 今kim 難nạn/nan 無vô 掉trạo 舉cử 二nhị 者giả 即tức 二nhị 法pháp 各các 有hữu 四tứ 難nạn/nan 且thả 無vô 惛hôn 沉trầm 有hữu 兩lưỡng 難nạn/nan 者giả 第đệ 一nhất 無vô 堪kham 任nhậm 第đệ 二nhị 非phi 染nhiễm 位vị 量lượng 云vân □# 起khởi 時thời 應ưng 不bất 得đắc 名danh 無vô 堪kham 任nhậm 以dĩ 無vô 惛hôn 沉trầm 如như 善thiện 心tâm 等đẳng 又hựu 量lượng 云vân 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 應ưng 非phi 染nhiễm 位vị 以dĩ 無vô 惛hôn 沉trầm 故cố 如như 善thiện 心tâm 等đẳng 無vô 掉trạo 舉cử 亦diệc 有hữu 二nhị 難nạn/nan 一nhất 云vân 無vô 囂hiêu 動động 二nhị 云vân 非phi 染nhiễm 位vị 量lượng 云vân □# 起khởi 時thời 應ưng 無vô 囂hiêu 動động 以dĩ 無vô 掉trạo 舉cử 故cố 如như 善thiện 心tâm 等đẳng 又hựu 量lượng 云vân 汝nhữ 起khởi 起khởi 位vị 應ưng 非phi 染nhiễm 位vị 以dĩ 無vô 掉trạo 舉cử 故cố 如như 善thiện 心tâm 等đẳng 故cố 言ngôn 二nhị 汝nhữ 各các 有hữu 二nhị 難nạn/nan 即tức 難nạn/nan 前tiền 六lục 遍biến 染nhiễm 家gia 也dã 然nhiên 今kim 八bát 遍biến 染nhiễm 家gia 云vân 惛hôn 掉trạo 二nhị 法pháp 行hành 相tương/tướng 增tăng 時thời 則tắc 不bất 並tịnh 生sanh 若nhược 以dĩ 行hành 相tương/tướng 一nhất 麤thô 一nhất 細tế 而nhi 論luận 即tức 二nhị 並tịnh 生sanh 故cố 云vân 然nhiên 此thử 與dữ 惛hôn 沉trầm 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 薩tát 婆bà 多đa 者giả 彼bỉ 宗tông 散tán 亂loạn 以dĩ 定định 為vi 體thể 也dã 此thử 頃khoảnh 舊cựu 諸chư 法Pháp 師sư 皆giai 然nhiên 亦diệc 無vô 文văn 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 念niệm 慧tuệ 二nhị 法pháp 別biệt 境cảnh 為vi 體thể 至chí 或hoặc 是thị 痴si 分phần/phân 者giả 此thử 下hạ 是thị 解giải 妄vọng 念niệm 不bất 正chánh 知tri 也dã 以dĩ 即tức 念niệm 慧tuệ 別biệt 境cảnh 為vi 體thể 亦diệc 更cánh 無vô 別biệt 有hữu 體thể 也dã 或hoặc 可khả 痴si 分phần/phân 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 非phi 故cố 者giả 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 若nhược 有hữu 此thử 二nhị 法pháp 。 是thị 染nhiễm 無vô 此thử 二nhị 法pháp 非phi 是thị 染nhiễm 故cố 故cố 言ngôn 此thử 是thị 非phi 故cố 也dã 二nhị 云vân 此thử 二nhị 是thị 染nhiễm 法pháp 非phi 是thị 不bất 染nhiễm 法pháp 染nhiễm 法pháp 即tức 非phi 非phi 是thị 過quá 也dã 此thử 二nhị 是thị 遍biến 染nhiễm 心tâm 必tất 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 彼bỉ 染nhiễm 心tâm 是thị 正chánh 念niệm 故cố 者giả 意ý 云vân 若nhược 無vô 失thất 念niệm 等đẳng 者giả 。 應ưng 非phi 染nhiễm 心tâm 亦diệc 是thị 正chánh 念niệm 故cố 既ký 不bất 爾nhĩ 者giả 知tri 有hữu 不bất 正chánh 智trí 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 加gia 行hành 善thiện 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 善thiện 心tâm 及cập 自tự 性tánh 無vô 記ký 等đẳng 疏sớ/sơ 文văn 互hỗ 舉cử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 一nhất 師sư 至chí 第đệ 三tam 除trừ 二nhị 者giả 第đệ 一nhất 師sư 加gia 三tam 者giả 謂vị 妄vọng 念niệm 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 智trí 第đệ 二nhị 師sư 如như 二nhị 者giả 謂vị 湣# 沉trầm 掉trạo 舉cử 第đệ 三tam 師sư 除trừ 二nhị 者giả 謂vị 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 前tiền 師sư 許hứa 十thập 遍biến 正chánh 義nghĩa 唯duy 八bát 遍biến 故cố 須tu 除trừ 二nhị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 彼bỉ 唯duy 執chấp 是thị 彼bỉ 數số 故cố 者giả 以dĩ 第đệ 二nhị 師sư 執chấp 妄vọng 念niệm 不bất 正chánh 知tri 是thị 別biệt 境cảnh 中trung 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 今kim 簡giản 不bất 取thủ 下hạ 文văn 出xuất 不bất 取thủ 道Đạo 理lý 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 五ngũ 遍biến 中trung 亦diệc 可khả 約ước 此thử 至chí 無vô 明minh 為vi 體thể 遍biến 故cố 說thuyết 也dã 者giả 此thử 疏sớ/sơ 敘tự 二nhị 論luận 文văn 說thuyết 五ngũ 六lục 互hỗ 有hữu 互hỗ 無vô 所sở 由do 也dã 然nhiên 第đệ 二nhị 師sư 雖tuy 設thiết 六lục 遍biến 仍nhưng 不bất 可khả 別biệt 境cảnh 念niệm 惠huệ 為vi 體thể 者giả 不bất 遍biến 故cố 遂toại 云vân 六lục 遍biến 以dĩ 染nhiễm 遍biến 心tâm 要yếu 由do 曾tằng 受thọ 境cảnh 類loại 等đẳng 方phương 生sanh 取thủ 別biệt 境cảnh 為vi 忘vong 念niệm 等đẳng 體thể 故cố 今kim 破phá 之chi 言ngôn 遍biến 染nhiễm 者giả 但đãn 取thủ 痴si 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 有hữu 愚ngu 痴si 者giả 意ý 云vân 亦diệc 有hữu 愚ngu 痴si 分phần/phân 不bất 正chánh 智trí 不bất 若nhược 爾nhĩ 者giả 即tức 有hữu 二nhị 不bất 正chánh 知tri 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 不bất 正chánh 知tri 時thời 亦diệc 說thuyết 有hữu 無vô 明minh 義nghĩa 別biệt 說thuyết 故cố 者giả 自tự 體thể 不bất 可khả 言ngôn 相tương 應ứng 但đãn 是thị 俱câu 時thời 別biệt 義nghĩa 用dụng 別biệt 二nhị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 總tổng 於ư 慧tuệ 無vô 明minh 立lập 一nhất 正chánh 知tri 者giả 不bất 可khả 以dĩ 依y 二nhị 法pháp 立lập 即tức 言ngôn 有hữu 二nhị 但đãn 約ước 假giả 用dụng 說thuyết 故cố 若nhược 言ngôn 此thử 二nhị 者giả 放phóng 逸dật 應ưng 有hữu 四tứ 以dĩ 依y 四tứ 法pháp 立lập 故cố 故cố 不bất 可khả 隨tùy 所sở 依y 法pháp 體thể 立lập 有hữu 多đa 也dã 問vấn 何hà 故cố 無vô 二nhị 不bất 正chánh 知tri 答đáp 由do 慧tuệ 無vô 明minh 二nhị 法pháp 相tướng 應ưng 共cộng 立lập 一nhất 不bất 正chánh 知tri 故cố 所sở 以dĩ 無vô 二nhị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 及cập 三tam 文văn 者giả 即tức 說thuyết 五ngũ 說thuyết 六lục 說thuyết 十thập 遍biến 染nhiễm 論luận 文văn 也dã 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 義Nghĩa 演Diễn 卷quyển 第đệ 四tứ