註Chú 成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 七thất

此thử 位vị 攝nhiếp 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 煗noãn 等đẳng 已dĩ 前tiền 名danh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 簡giản 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 故cố 言ngôn 大Đại 乘Thừa 。 二nhị 加gia 行hành 位vị 。 即tức 在tại 煗noãn 等đẳng 四tứ 善thiện 根căn 中trung 。 此thử 之chi 二nhị 位vị 皆giai 屬thuộc 初sơ 劫kiếp 。 三tam 通thông 達đạt 位vị 。 即tức 在tại 初Sơ 地Địa 初sơ 入nhập 地địa 心tâm 。 四tứ 修tu 習tập 位vị 。 始thỉ 從tùng 初Sơ 地Địa 。 第đệ 二nhị 住trụ 心tâm 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 心tâm 位vị 。 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 位vị 。 金kim 剛cang 心tâm 後hậu 。 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 皆giai 此thử 位vị 攝nhiếp 。 此thử 等đẳng 五ngũ 位vị 。 下hạ 文văn 自tự 釋thích 也dã 。

云vân 何hà 漸tiệm 次thứ 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 。

徵trưng 第đệ 三tam 合hợp 。

謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 識thức 相tương/tướng 性tánh 資tư 糧lương 位vị 中trung 。 能năng 深thâm 信tín 解giải 。 在tại 加gia 行hành 位vị 。 能năng 漸tiệm 伏phục 除trừ 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 引dẫn 發phát 真chân 見kiến 。 在tại 通thông 達đạt 位vị 。 如như 實thật 通thông 達đạt 。 修tu 習tập 位vị 中trung 。 如như 所sở 見kiến 理lý 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 伏phục 斷đoạn 除trừ 障chướng 。 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 。 出xuất 障chướng 圓viên 明minh 。 能năng 盡tận 未vị 來lai 化hóa 有hữu 情tình 類loại 。 復phục 令linh 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 。

初sơ 之chi 二nhị 句cú 通thông 下hạ 諸chư 位vị 。 此thử 資tư 糧lương 位vị 非phi 唯duy 信tín 解giải 。 亦diệc 能năng 伏phục 除trừ 。 以dĩ 未vị 多đa 故cố 。 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 加gia 行hành 位vị 中trung 初sơ 伏phục 所sở 取thủ 。 次thứ 伏phục 能năng 取thủ 。 伏phục 令linh 不bất 起khởi 。 名danh 為vi 除trừ 也dã 。 通thông 達đạt 位vị 中trung 方phương 起khởi 無vô 漏lậu 。 現hiện 行hành 二nhị 智trí 證chứng 實thật 相tướng 性tánh 。 如như 實thật 通thông 達đạt 。 修tu 習tập 位vị 中trung 如như 所sở 證chứng 理lý 。 念niệm 念niệm 修tu 習tập 。 伏phục 諸chư 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 智trí 障chướng 等đẳng 。 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 。 全toàn 出xuất 二nhị 障chướng 。 不bất 同đồng 小tiểu 聖thánh 。 名danh 之chi 為vi 圓viên 。 福phước 智trí 清thanh 淨tịnh 。 不bất 同đồng 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 名danh 為vi 明minh 。 復phục 盡tận 未vị 來lai 。 化hóa 有hữu 情tình 類loại 。 能năng 令linh 餘dư 人nhân 悟ngộ 識thức 相tương/tướng 性tánh 。

初sơ 資tư 糧lương 位vị 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

別biệt 釋thích 五ngũ 位vị 。 分phân 之chi 為vi 五ngũ 。 此thử 釋thích 初sơ 位vị 。 總tổng 問vấn 起khởi 也dã 。

頌tụng 曰viết 。

乃nãi 至chí 未vị 起khởi 識thức 。 求cầu 住trụ 唯duy 識thức 性tánh 。 於ư 二nhị 取thủ 隨tùy 眠miên 。

何hà 未vị 能năng 伏phục 滅diệt 。

舉cử 頌tụng 答đáp 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 。 故cố 不bất 預dự 明minh 。

論luận 曰viết 。 從tùng 發phát 深thâm 固cố 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 識thức 。 求cầu 住trụ 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 齊tề 此thử 皆giai 是thị 資tư 糧lương 位vị 攝nhiếp 。 為vi 趣thú 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 修tu 集tập 。 種chủng 種chủng 勝thắng 資tư 糧lương 故cố 。 為vi 有hữu 情tình 故cố 。 勤cần 求cầu 解giải 脫thoát 。 由do 此thử 亦diệc 名danh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。

釋thích 頌tụng 初sơ 二nhị 句cú 。 始thỉ 從tùng 凡phàm 位vị 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 識thức 。 順thuận 決quyết 擇trạch 識thức 者giả 。 決quyết 擇trạch 位vị 識thức 。 謂vị 此thử 位vị 識thức 。 作tác 唯duy 識thức 觀quán 。 求cầu 住trụ 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 此thử 位vị 未vị 能năng 伏phục 除trừ 識thức 相tương/tướng 。 未vị 名danh 求cầu 住trụ 。 真chân 唯duy 識thức 性tánh 。 即tức 四tứ 十thập 心tâm 皆giai 此thử 位vị 攝nhiếp 。 齊tề 此thử 皆giai 是thị 資tư 糧lương 位vị 攝nhiếp 。 名danh 資tư 糧lương 者giả 。 此thử 位vị 所sở 修tu 福phước 智trí 二nhị 事sự 。 資tư 益ích 己kỷ 身thân 之chi 糧lương 用dụng 故cố 。 或hoặc 可khả 亦diệc 名danh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 為vi 有hữu 情tình 故cố 。 勤cần 求cầu 解giải 脫thoát 。 □# 望vọng 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 目mục 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 解giải 脫thoát 故cố 。 此thử 行hành 不bất 違vi 。 名danh 之chi 為vi 順thuận 。 分phần/phân 者giả 。 因nhân 也dã 支chi 也dã 。 是thị 解giải 脫thoát 因nhân 。 因nhân 之chi 一nhất 支chi 。 故cố 名danh 為vi 分phần/phân 。 前tiền 約ước 自tự 利lợi 。 此thử 依y 利lợi 他tha 。 故cố 此thử 一nhất 位vị 二nhị 名danh 別biệt 。

此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 依y 因nhân 善thiện 友hữu 。 作tác 意ý 資tư 糧lương 。 四tứ 勝thắng 力lực 故cố 。 於ư 唯duy 識thức 義nghĩa 雖tuy 深thâm 信tín 解giải 。 而nhi 未vị 能năng 了liễu 能năng 所sở 取thủ 空không 。 多đa 住trụ 外ngoại 門môn 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 故cố 於ư 二nhị 取thủ 所sở 引dẫn 隨tùy 眠miên 猶do 未vị 有hữu 能năng 伏phục 滅diệt 功công 力lực 。 令linh 彼bỉ 不bất 起khởi 。 二nhị 取thủ 現hiện 行hành 。

釋thích 頌tụng 下hạ 二nhị 句cú 。 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 依y 四tứ 力lực 。 而nhi 不bất 能năng 伏phục 。 二nhị 取thủ 隨tùy 眠miên 。 依y 因nhân 力lực 者giả 。 即tức 是thị 本bổn 有hữu 及cập 習tập 所sở 成thành 二nhị 種chủng 性tánh 也dã 。 依y 善thiện 友hữu 力lực 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 作tác 意ý 力lực 者giả 。 由do 決quyết 定định 故cố 。

體thể 也dã 。 以dĩ 法pháp 我ngã 執chấp 而nhi 為vi 其kỳ 首thủ 。 生sanh 餘dư 障chướng 故cố 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 愛ái 恚khuể 慢mạn 等đẳng 者giả 。 此thử 出xuất 體thể 性tánh 。 頭đầu 數số 與dữ 煩phiền 惱não 障chướng 同đồng 。 若nhược 煩phiền 惱não 障chướng 中trung 必tất 有hữu 此thử 。 然nhiên 煩phiền 惱não 障chướng 麤thô 有hữu 中trung 。 類loại 二Nhị 乘Thừa 所sở 斷đoạn 。 唯duy 是thị 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 性tánh 故cố 。 以dĩ 數số 束thúc 顯hiển 。 今kim 所sở 知tri 障chướng 細tế 。 無vô 多đa 品phẩm 類loại 。 唯duy 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 。 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 。 故cố 不bất 顯hiển 數số 。 又hựu 顯hiển 法pháp 執chấp 無vô 明minh 。 五ngũ 住trụ 地địa 中trung 唯duy 一nhất 住trụ 攝nhiếp 。 前tiền 障chướng 住trụ 地địa 。 四tứ 住trụ 地địa 攝nhiếp 。 故cố 不bất 顯hiển 數số 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 不bất 言ngôn 諸chư 隨tùy 。 既ký 言ngôn 慢mạn 等đẳng 。 等đẳng 隨tùy 無vô 失thất 。 所sở 知tri 境cảnh 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 。 謂vị 真Chân 如Như 理lý 由do 覆phú 此thử 境cảnh 。 令linh 智trí 不bất 生sanh 。 能năng 障chướng 菩Bồ 提Đề 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 前tiền 煩phiền 惱não 障chướng 。 煩phiền 惱não 即tức 障chướng 。 唯duy 持trì 業nghiệp 釋thích 。 此thử 所sở 知tri 障chướng 。 障chướng 於ư 所sở 知tri 。 即tức 依y 主chủ 釋thích 。 故cố 二nhị 別biệt 也dã 。

此thử 所sở 知tri 障chướng 決quyết 定định 不bất 與dữ 異dị 熟thục 識thức 俱câu 。 彼bỉ 微vi 劣liệt 故cố 。 不bất 與dữ 無vô 明minh 。 慧tuệ 相tương 應ứng 故cố 。 法pháp 空không 智trí 品phẩm 與dữ 俱câu 起khởi 故cố 。

下hạ 約ước 識thức 分phân 別biệt 。 此thử 明minh 第đệ 八bát 識thức 。 因nhân 破phá 外ngoại 執chấp 。 第đệ 八bát 識thức 中trung 必tất 無vô 此thử 執chấp 。 彼bỉ 異dị 熟thục 識thức 微vi 細tế 劣liệt 弱nhược 。 然nhiên 此thử 法pháp 執chấp 麤thô 而nhi 必tất 強cường/cưỡng 。 必tất 是thị 能năng 熏huân 。 非phi 彼bỉ 俱câu 也dã 。 然nhiên 安an 慧tuệ 師sư 計kế 有hữu 執chấp 者giả 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 不bất 與dữ 無vô 明minh 。 慧tuệ 相tương 應ứng 故cố 。 諸chư 論luận 皆giai 說thuyết 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 唯duy 與dữ 遍biến 行hành 五ngũ 數số 相tương 應ứng 。 不bất 與dữ 無vô 明minh 。 慧tuệ 相tương 應ứng 故cố 。 法pháp 執chấp 必tất 與dữ 此thử 二nhị 俱câu 故cố 。 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 法pháp 空không 智trí 。 得đắc 與dữ 第đệ 八bát 異dị 熟thục 識thức 俱câu 。 八bát 若nhược 有hữu 執chấp 。 不bất 得đắc 俱câu 故cố 。 應ưng 如như 第đệ 七thất 非phi 法pháp 空không 俱câu 。

七thất 轉chuyển 識thức 內nội 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 少thiểu 或hoặc 多đa 。 如như 煩phiền 惱não 說thuyết 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 法pháp 見kiến 疑nghi 等đẳng 。 定định 不bất 相tương 應ứng 。 餘dư 由do 意ý 力lực 。 皆giai 容dung 引dẫn 起khởi 。

明minh 前tiền 七thất 識thức 無vô 離ly 煩phiền 惱não 。 別biệt 起khởi 此thử 執chấp 。 故cố 此thử 執chấp 數số 。 與dữ 煩phiền 惱não 同đồng 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 本bổn 惑hoặc 有hữu 四tứ 。 隨tùy 惑hoặc 有hữu 八bát 。 及cập 別biệt 境cảnh 慧tuệ 有hữu 十thập 三tam 法pháp 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 五ngũ 識thức 唯duy 有hữu 根căn 本bổn 三tam 惑hoặc 。 隨tùy 惑hoặc 十thập 種chủng 。 合hợp 與dữ 十thập 三tam 法pháp 執chấp 。 相tương 應ứng 。 無vô 見kiến 疑nghi 者giả 。 以dĩ 五ngũ 識thức 無vô 有hữu 計kế 度độ 分phân 別biệt 故cố 。 即tức 忿phẫn 等đẳng 十thập 全toàn 。 餘dư 十thập 少thiểu 分phần 。 計kế 度độ 分phân 別biệt 之chi 所sở 生sanh 者giả 。 五ngũ 識thức 皆giai 無vô 。 非phi 無vô 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 惑hoặc 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 雖tuy 無vô 自tự 力lực 。 起khởi 分phân 別biệt 惑hoặc 。 由do 意ý 引dẫn 故cố 。 起khởi 亦diệc 無vô 失thất 。

此thử 障chướng 但đãn 與dữ 不bất 善thiện 無vô 記ký 二nhị 心tâm 相tương 應ứng 。 論luận 說thuyết 無vô 明minh 唯duy 通thông 不bất 善thiện 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 癡si 無vô 癡si 等đẳng 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。

三tam 性tánh 分phân 別biệt 。 但đãn 與dữ 不bất 善thiện 無vô 記ký 相tương 應ứng 。 大đại 論luận 五ngũ 十thập 九cửu 說thuyết 。 在tại 上thượng 界giới 者giả 。 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 下hạ 通thông 不bất 善thiện 。 以dĩ 癡si 無vô 癡si 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 那na 破phá 安an 慧tuệ 三tam 性tánh 心tâm 中trung 皆giai 有hữu 執chấp 也dã 。

煩phiền 惱não 障chướng 中trung 此thử 障chướng 必tất 有hữu 。 彼bỉ 定định 用dụng 此thử 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 體thể 雖tuy 無vô 異dị 。 而nhi 用dụng 有hữu 別biệt 。 故cố 二nhị 隨tùy 眠miên 。 隨tùy 聖thánh 道Đạo 用dụng 。 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 斷đoạn 或hoặc 前tiền 後hậu 。

此thử 辨biện 寬khoan 狹hiệp 。 若nhược 煩phiền 惱não 障chướng 中trung 必tất 有hữu 此thử 所sở 知tri 障chướng 。 彼bỉ 煩phiền 惱não 障chướng 定định 用dụng 此thử 障chướng 。 以dĩ 為vi 所sở 依y 。 法pháp 執chấp 寬khoan 故cố 。 煩phiền 惱não 所sở 緣duyên 必tất 是thị 法pháp 故cố 。 體thể 雖tuy 無vô 異dị 。 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 而nhi 用dụng 有hữu 別biệt 。 為vi 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 提Đề 異dị 故cố 。 斷đoạn 或hoặc 前tiền 後hậu 者giả 。 或hoặc 有hữu 先tiên 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 。 如như 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 先tiên 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 如như 初Sơ 地Địa 中trung 住trụ 出xuất 心tâm 等đẳng 。 後hậu 地địa 菩Bồ 薩Tát 依y 種chủng 說thuyết 故cố 。 或hoặc 有hữu 俱câu 斷đoạn 。 如như 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 或hoặc 俱câu 不bất 斷đoạn 。 如như 異dị 生sanh 等đẳng 。

此thử 於ư 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 中trung 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 餘dư 三tam 種chủng 。 彼bỉ 威uy 儀nghi 等đẳng 。 勢thế 用dụng 薄bạc 弱nhược 。 非phi 覆phú 所sở 知tri 。 障chướng 菩Bồ 提Đề 故cố 。 此thử 名danh 無vô 覆phú 。 望vọng 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 。 若nhược 望vọng 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 是thị 有hữu 覆phú 。

無vô 覆phú 無vô 記ký 雖tuy 有hữu 四tứ 種chủng 。 此thử 障chướng 唯duy 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 。 餘dư 威uy 儀nghi 等đẳng 三tam 無vô 記ký 者giả 。 勢thế 力lực 薄bạc 弱nhược 。 不bất 覆phú 所sở 知tri 。 障chướng 菩Bồ 提Đề 故cố 。 若nhược 異dị 熟thục 生sanh 勢thế 強cường 盛thịnh 。 通thông 作tác 意ý 生sanh 。 計kế 度độ 所sở 起khởi 。 能năng 覆phú 所sở 知tri 。 障chướng 菩Bồ 提Đề 故cố 。 言ngôn 無vô 覆phú 者giả 。 望vọng 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 二nhị 無Vô 學Học 位vị 。 可khả 得đắc 現hiện 行hành 。 若nhược 望vọng 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 是thị 有hữu 覆phú 。 障chướng 菩Bồ 提Đề 故cố 。

若nhược 所sở 知tri 障chướng 有hữu 見kiến 疑nghi 等đẳng 。 如như 何hà 此thử 種chủng 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 為vị 無vô 明minh 住trụ 地địa 。

外ngoại 人nhân 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 此thử 障chướng 中trung 亦diệc 有hữu 見kiến 疑nghi 。 何hà 故cố 勝thắng 鬘man 經kinh 中trung 說thuyết 。 所sở 知tri 障chướng 為vi 無vô □# 位vị 地địa 。 不bất □# 疑nghi 等đẳng 。 諸chư 住trụ 地địa 耶da 。 以dĩ 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 五ngũ 住trụ 地địa 。 一nhất 見kiến 一nhất 處xứ 住trụ 地địa 。 二nhị 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 三tam 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 四tứ 有hữu 愛ái 住trụ 地địa 。 五ngũ 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 初sơ 唯duy 見kiến 道đạo 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 迷mê 諦đế 理lý 勝thắng 。 故cố 一nhất 處xứ 為vi 言ngôn 。 一nhất 處xứ 斷đoạn 故cố 。 言ngôn 見kiến 一nhất 處xứ 住trụ 地địa 。 次thứ 欲dục 愛ái 等đẳng 三tam 種chủng 住trụ 地địa 。 修tu 道Đạo 煩phiền 惱não 有hữu 三tam 品phẩm 類loại 。 通thông 迷mê 事sự 理lý 。 約ước 界giới 言ngôn 之chi 。 分phân 為vi 三tam 種chủng 。 彼bỉ 之chi 一nhất 種chủng 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 諸chư 所sở 知tri 障chướng 。 總tổng 名danh 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 無vô 品phẩm 數số 故cố 。 無vô 有hữu 別biệt 迷mê 諸chư 諦đế 行hành 相tương/tướng 故cố 。 總tổng 立lập 為vị 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 地địa 者giả 依y 止chỉ 義nghĩa 。 即tức 諸chư 種chủng 子tử 與dữ 現hiện 為vi 依y 。 故cố 名danh 為vi 地địa 。 敘tự 外ngoại 難nạn/nan 也dã 。 下hạ 論luận 主chủ 答đáp 。

無vô 明minh 增tăng 故cố 。 總tổng 名danh 無vô 明minh 。 非phi 無vô 見kiến 等đẳng 。 如như 煩phiền 惱não 種chủng 。 立lập 見kiến 一nhất 處xứ 。 欲dục 色sắc 有hữu 愛ái 。 四tứ 住trụ 地địa 名danh 。 豈khởi 彼bỉ 更cánh 無vô 慢mạn 無vô 明minh 等đẳng 。

所sở 知tri 障chướng 中trung 無vô 明minh 增tăng 故cố 。 立lập 無vô 明minh 名danh 。 非phi 無vô 見kiến 等đẳng 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 。 言ngôn 無vô 明minh 增tăng 者giả 。 迷mê 一nhất 切thiết 境cảnh 。 障chướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 故cố 名danh 為vi 增tăng 。 又hựu 煩phiền 惱não 種chủng 見kiến 修tu 皆giai 有hữu 。 然nhiên 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 立lập 見kiến 一nhất 處xứ 名danh 。 豈khởi 分phân 別biệt 中trung 更cánh 無vô 貪tham 等đẳng 。 修tu 道Đạo 之chi 中trung 唯duy 說thuyết 欲dục 愛ái 色sắc 有hữu 愛ái 等đẳng 。 豈khởi 彼bỉ 更cánh 無vô 嗔sân 等đẳng 惑hoặc 耶da 。 然nhiên 初sơ 唯duy 見kiến 。 後hậu 唯duy 說thuyết 愛ái 。 既ký 見kiến 所sở 斷đoạn 。 見kiến 力lực 偏thiên 增tăng 。 分phân 別biệt 首thủ 故cố 。 故cố 修tu 所sở 斷đoạn 。 愛ái 力lực 偏thiên 增tăng 。 潤nhuận 生sanh 惑hoặc 故cố 。 法pháp 執chấp 住trụ 地địa 。 無vô 明minh 力lực 增tăng 。 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。 非phi 無vô 餘dư 也dã 。

如như 是thị 二nhị 障chướng 。 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 見kiến 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 任nhậm 運vận 起khởi 者giả 。 修tu 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 菩Bồ 薩Tát 俱câu 斷đoạn 。 永vĩnh 斷đoạn 二nhị 種chủng 。 唯duy 聖thánh 道Đạo 能năng 。 伏phục 二nhị 現hiện 行hành 。 通thông 有hữu 漏lậu 道đạo 。

二nhị 斷đoạn 可khả 知tri 。 約ước 人nhân 別biệt 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 求cầu 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 所sở 知tri 不bất 障chướng 。 菩Bồ 薩Tát 俱câu 斷đoạn 。 障chướng 二nhị 果quả 故cố 。 若nhược 有hữu 漏lậu 道đạo 伏phục 煩phiền 惱não 時thời 。 此thử 俱câu 法pháp 執chấp 亦diệc 不bất 起khởi 故cố 。 名danh 伏phục 法pháp 執chấp 。 非phi 別biệt 起khởi 道đạo 。 而nhi 伏phục 彼bỉ 也dã 。 若nhược 無vô 漏lậu 道Đạo 必tất 斷đoạn 種chủng 故cố 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 資tư 糧lương 位vị 中trung 。 二nhị 麤thô 現hiện 行hành 雖tuy 有hữu 伏phục 者giả 。 而nhi 於ư 細tế 者giả 及cập 二nhị 隨tùy 眠miên 。 止Chỉ 觀Quán 力lực 微vi 。 未vị 能năng 伏phục 滅diệt 。

此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 二nhị 障chướng 麁thô 者giả 。 可khả 有hữu 伏phục 義nghĩa 。 即tức 因nhân 耶da 師sư 耶da 教giáo 等đẳng 者giả 。 若nhược 自tự 思tư 察sát 。 分phân 別biệt 細tế 惑hoặc 。 及cập 二nhị 種chủng 子tử 定định 慧tuệ 力lực 微vi 。 未vị 能năng 伏phục 滅diệt 。 上thượng 釋thích 頌tụng 訖ngật 下hạ 釋thích 位vị 名danh 。

此thử 位vị 未vị 證chứng 唯duy 識thức 真Chân 如Như 。 依y 勝thắng 解giải 力lực 。 修tu 諸chư 勝thắng 行hành 。 應ưng 知tri 亦diệc 是thị 解giải 行hành 地địa 攝nhiếp 。

此thử 釋thích 位vị 也dã 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 攝nhiếp 此thử 五ngũ 位vị 。 總tổng 為vi 四tứ 地địa 。 謂vị 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 見kiến 修tu 無Vô 學Học 地địa 。 言ngôn 勝thắng 解giải 者giả 。 即tức 決quyết 定định 義nghĩa 。 散tán 心tâm 決quyết 定định 。 意ý 解giải 思tư 惟duy 。 未vị 證chứng 解giải 故cố 。 此thử 亦diệc 名danh 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。

所sở 修tu 勝thắng 行hành 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

下hạ 釋thích 修tu 行hành 。 此thử 問vấn 。

略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 為vi 福phước 及cập 智trí 。 諸chư 勝thắng 行hành 中trung 。 慧tuệ 為vi 性tánh 者giả 。 皆giai 名danh 為vi 智trí 。 餘dư 名danh 為vi 福phước 。

此thử 明minh 福phước 智trí 二nhị 種chủng 所sở 行hành 。 此thử 總tổng 文văn 也dã 。

且thả 依y 六lục 種chủng 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 通thông 相tương/tướng 皆giai 二nhị 。 別biệt 相tướng 。 前tiền 五ngũ 說thuyết 為vi 福phước 德đức 。 第đệ 六lục 智trí 慧tuệ 。 或hoặc 復phục 前tiền 三tam 唯duy 福phước 德đức 攝nhiếp 。 後hậu 一nhất 唯duy 智trí 。 餘dư 通thông 二nhị 種chủng 。

通thông 相tương/tướng 皆giai 二nhị 者giả 。 與dữ 智trí 俱câu 行hành 。 助trợ 成thành 智trí 者giả 。 皆giai 名danh 為vi 智trí 。 與dữ 福phước 同đồng 時thời 。 明minh 成thành 福phước 者giả 。 皆giai 名danh 為vi 福phước 。 此thử 依y 助trợ 伴bạn 出xuất 體thể 。 剋khắc 性tánh 出xuất 體thể 者giả 。 前tiền 五ngũ 名danh 福phước 。 非phi 智trí 性tánh 故cố 。 後hậu 一nhất 智trí 慧tuệ 。 非phi 福phước 性tánh 故cố 。 或hoặc 可khả 前tiền 三tam 。 唯duy 名danh 為vi 福phước 。 遠viễn 智trí 慧tuệ 故cố 。 後hậu 一nhất 唯duy 智trí 。 性tánh 是thị 慧tuệ 故cố 。 精tinh 進tấn 禪thiền 定định 。 通thông 福phước 及cập 智trí 。 大đại 論luận 七thất 十thập 八bát 云vân 。 若nhược 依y 精tinh 進tấn 修tu 布bố 施thí 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 福phước 。 若nhược 依y 精tinh 進tấn 修tu 三tam 慧tuệ 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 智trí 。 若nhược 依y 靜tĩnh 慮lự 。 修tu 四tứ 無vô 量lượng 。 名danh 之chi 為vi 福phước 。 若nhược 依y 靜tĩnh 慮lự 修tu 三tam 慧tuệ 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 智trí 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 利lợi 自tự 他tha 。 所sở 修tu 勝thắng 行hành 。 隨tùy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 自tự 他tha 利lợi 行hành 。 依y 別biệt 相tướng 說thuyết 。 六Lục 到Đáo 彼Bỉ 岸Ngạn 。 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 等đẳng 。 自tự 利lợi 行hành 攝nhiếp 。 四tứ 種chủng 攝nhiếp 事sự 。 四tứ 無vô 量lượng 等đẳng 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 利lợi 他tha 行hành 攝nhiếp 。 如như 是thị 等đẳng 行hành 。 差sai 別biệt 無vô 邊biên 。 皆giai 是thị 此thử 中trung 所sở 修tu 勝thắng 行hành 。

二nhị 利lợi 行hành 也dã 。 通thông 相tương/tướng 皆giai 通thông 。 若nhược 別biệt 相tướng 者giả 。 六Lục 度Độ 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 不bất 共cộng 相tương 好hảo/hiếu 。 皆giai 名danh 自tự 利lợi 。 四tứ 種chủng 攝nhiếp 事sự 。 布bố 施thí 愛ái 語ngữ 。 利lợi 行hành 同đồng 事sự 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 慈từ 悲bi 憙hí 捨xả 。 皆giai 利lợi 他tha 行hành 。 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 此thử 位vị 。 所sở 修tu 勝thắng 行hành 也dã 。

此thử 位vị 二nhị 障chướng 雖tuy 未vị 伏phục 除trừ 。 修tu 勝thắng 行hành 時thời 有hữu 三tam 退thoái 屈khuất 。 而nhi 能năng 事sự 練luyện 磨ma 其kỳ 心tâm 。 於ư 所sở 證chứng 修tu 。 勇dũng 猛mãnh 不bất 退thoái 。

下hạ 釋thích 練luyện 磨ma 。 練luyện 為vi 陶đào 練luyện 。 磨ma 為vi 瑩oánh 磨ma 。 此thử 總tổng 文văn 也dã 。

一nhất 聞văn 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 廣quảng 大đại 深thâm 遠viễn 。 心tâm 便tiện 退thoái 屈khuất 。 引dẫn 他tha 己kỷ 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 者giả 。 練luyện 磨ma 自tự 心tâm 。 勇dũng 猛mãnh 不bất 退thoái 。

第đệ 一nhất 菩Bồ 提Đề 廣quảng 大đại 屈khuất 。 引dẫn 他tha 況huống 己kỷ 練luyện 。 廣quảng 者giả 無vô 邊biên 。 大đại 者giả 無vô 上thượng 。 深thâm 者giả 難nan 測trắc 。 遠viễn 者giả 時thời 長trường/trưởng 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 遂toại 便tiện 退thoái 屈khuất 應ưng 引dẫn 。 已dĩ 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 者giả 。 而nhi 練luyện 磨ma 也dã 。 □# □# 凡phàm 夫phu 修tu 而nhi 證chứng 果Quả 。 我ngã 同đồng 彼bỉ 類loại 。 何hà 故cố 退thoái 耶da 。 故cố 攝nhiếp 論luận 頌tụng 云vân 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 諸chư 有hữu 情tình 念niệm 。 遠viễn 證chứng 善Thiện 逝Thệ 果quả 。 彼bỉ 既ký 丈trượng 夫phu 。 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 。 廣quảng 如như 餘dư 釋thích 。

二nhị 聞văn 施thí 等đẳng 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 甚thậm 難nan 可khả 修tu 。 心tâm 便tiện 退thoái 屈khuất 。 省tỉnh 己kỷ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 能năng 修tu 施thí 等đẳng 。 練luyện 磨ma 自tự 心tâm 。 勇dũng 猛mãnh 不bất 退thoái 。

第đệ 二nhị 萬vạn 行hạnh 難nạn/nan 修tu 屈khuất 。 省tỉnh 己kỷ 增tăng 修tu 練luyện 。 若nhược 聞văn 施thí 等đẳng 。 心tâm 退thoái 屈khuất 者giả 。 應ưng 自tự 省tỉnh 察sát 。 而nhi 漸tiệm 行hành 之chi 。 練luyện 磨ma 其kỳ 心tâm 。 便tiện 不bất 退thoái 屈khuất 也dã 。

三tam 聞văn 諸chư 佛Phật 圓viên 滿mãn 轉chuyển 依y 極cực 難nan 可khả 證chứng 。 心tâm 便tiện 退thoái 屈khuất 。 引dẫn 他tha 麤thô 善thiện 。 況huống 己kỷ 妙diệu 因nhân 。 練luyện 磨ma 自tự 心tâm 。 勇dũng 猛mãnh 不bất 退thoái 。 由do 斯tư 三tam 事sự 。 練luyện 磨ma 其kỳ 心tâm 。 堅kiên 固cố 熾sí 然nhiên 。 修tu 諸chư 勝thắng 行hành 。

第đệ 三tam 轉chuyển 依y 難nạn/nan 證chứng 屈khuất 。 引dẫn 麤thô 況huống 妙diệu 練luyện 。 若nhược 聞văn 佛Phật 果Quả 轉chuyển 依y 難nạn/nan 證chứng 而nhi 退thoái 屈khuất 者giả 。 引dẫn 他tha 麤thô 善thiện 。 如như 行hành 施thí 等đẳng 。 尚thượng 感cảm 貴quý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 況huống 我ngã 所sở 修tu 清thanh 淨tịnh 妙diệu 善thiện 。 而nhi 無vô 果quả 耶da 。 菩Bồ 薩Tát 由do 此thử 。 三tam 種chủng 練luyện 磨ma 。 故cố 修tu 勝thắng 行hành 。 而nhi 無vô 退thoái 屈khuất 。

次thứ 加gia 行hành 位vị 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

釋thích 第đệ 二nhị 加gia 行hành 位vị 。 此thử 問vấn 起khởi 也dã 。

頌tụng 曰viết 。

現hiện 前tiền 立lập 少thiểu 物vật 。 謂vị 是thị 唯duy 識thức 性tánh 。 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。

非phi 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。

舉cử 頌tụng 答đáp 也dã 。

論luận 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 先tiên 於ư 初sơ 無vô 數số 劫kiếp 。 善thiện 脩tu 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 資tư 糧lương 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 既ký 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 為vi 入nhập 見kiến 道đạo 。 住trụ 唯duy 識thức 性tánh 。 復phục 修tu 加gia 行hành 。 伏phục 除trừ 二nhị 取thủ 。 謂vị 燸nhu 頂đảnh 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 此thử 四tứ 總tổng 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 順thuận 趣thú 真chân 實thật 決quyết 擇trạch 分phần/phân 故cố 。 近cận 見kiến 道đạo 故cố 。 立lập 加gia 行hành 名danh 。 非phi 前tiền 資tư 糧lương 無vô 加gia 行hành 義nghĩa 。

顯hiển 位vị 所sở 由do 并tinh 列liệt 名danh 字tự 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 。 兩lưỡng 屬thuộc 初sơ 劫kiếp 滿mãn 心tâm 修tu 習tập 。 故cố 云vân 先tiên 於ư 初sơ 無vô 數số 劫kiếp 。 為vi 修tu 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 資tư 糧lương 。 解giải 脫thoát 分phần/phân 滿mãn 。 欲dục 進tiến 見kiến 道đạo 。 伏phục 除trừ 二nhị 取thủ 。 修tu 四tứ 善thiện 根căn 。 謂vị 燸nhu 頂đảnh 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 而nhi 四tứ 總tổng 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 順thuận 趣thú 真chân 實thật 決quyết 擇trạch 分phần/phân 者giả 。 決quyết 擇trạch 是thị 智trí 。 即tức 擇trạch 法pháp 也dã 。 決quyết 擇trạch 即tức 分phần/phân 。 名danh 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 決quyết 簡giản 疑nghi 品phẩm 。 彼bỉ 猶do 預dự 故cố 。 擇trạch 簡giản 見kiến 品phẩm 。 彼bỉ 不bất 擇trạch 故cố 。 疑nghi 品phẩm 擇trạch 而nhi 不bất 決quyết 。 見kiến 品phẩm 決quyết 而nhi 不bất 擇trạch 。 故cố 此thử 智trí 品phẩm 名danh 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 分phần/phân 者giả 。 支chi 義nghĩa 自tự 義nghĩa 。 即tức 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 。 此thử 無vô 漏lậu 故cố 。 名danh 為vi 真chân 實thật 。 為vi 有hữu 漏lậu 者giả 。 非phi 真chân 實thật 故cố 。 此thử 燸nhu 等đẳng 四tứ 順thuận 趣thú 彼bỉ 分phần/phân 。 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 猶do 近cận 見kiến 道đạo 。 猶do 名danh 加gia 行hành 。 非phi 前tiền 資tư 糧lương 。 無vô 加gia 行hành 義nghĩa 。 顯hiển 前tiền 資tư 糧lương 位vị 亦diệc 名danh 加gia 行hành 故cố 。

燸nhu 等đẳng 四tứ 法pháp 。 依y 四tứ 尋tầm 思tư 。 四tứ 如như 實thật 智trí 。 初sơ 後hậu 位vị 立lập 。 四tứ 尋tầm 思tư 者giả 。 尋tầm 思tư 名danh 義nghĩa 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 假giả 有hữu 實thật 無vô 。 如như 實thật 遍biến 知tri 。 此thử 四tứ 離ly 識thức 。 及cập 識thức 非phi 有hữu 。 名danh 如như 實thật 智trí 。

此thử 下hạ 釋thích 位vị 。 所sở 修tu 之chi 法Pháp 。 初sơ 二nhị 位vị 尋tầm 思tư 觀quán 。 後hậu 二nhị 位vị 實thật 智trí 觀quán 。 故cố 言ngôn 初sơ 後hậu 位vị 。 立lập 四tứ 尋tầm 思tư 者giả 。 一nhất 尋tầm 思tư 名danh 。 二nhị 尋tầm 思tư 義nghĩa 。 三tam 尋tầm 思tư 名danh 義nghĩa 自tự 性tánh 。 四tứ 尋tầm 思tư 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 尋tầm 思tư 此thử 四tứ 。 皆giai 假giả 有hữu 故cố 。 四tứ 如như 實thật 智trí 者giả 。 前tiền 四tứ 尋tầm 思tư 。 觀quán 計kế 所sở 執chấp 。 四tứ 境cảnh 離ly 識thức 。 非phi 有hữu 唯duy 觀quán 。 所sở 取thủ 無vô 。 未vị 觀quán 能năng 取thủ 。 此thử 如như 實thật 智trí 。 忍nhẫn 可khả 前tiền 境cảnh 。 離ly 識thức 非phi 有hữu 。 所sở 取thủ 空không 已dĩ 。 復phục 能năng 遍biến 知tri 。 能năng 取thủ 彼bỉ 識thức 。 離ly 識thức 內nội 境cảnh 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 能năng 取thủ 亦diệc 空không 。 了liễu 知tri 內nội 識thức 。 及cập 所sở 變biến 相tương/tướng 。 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。 名danh 知tri 實thật 智trí 。 問vấn 何hà 故cố 諸chư 法pháp 名danh 義nghĩa 各các 別biệt 尋tầm 求cầu 。 名danh 義nghĩa 自tự 性tánh 。 及cập 與dữ 差sai 別biệt 。 即tức 合hợp 觀quán 察sát 。

名danh 義nghĩa 相tương/tướng 異dị 。 故cố 別biệt 尋tầm 求cầu 。 二nhị 二nhị 相tương/tướng 同đồng 。 故cố 合hợp 思tư 察sát 。

謂vị 名danh 義nghĩa 二nhị 種chủng 。 一nhất 自tự 性tánh 同đồng 。 二nhị 差sai 別biệt 同đồng 。 故cố 合hợp 名danh 義nghĩa 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 及cập 二nhị 差sai 別biệt 。 合hợp 為vi 觀quán 也dã 。

依y 明minh 得đắc 定định 。 發phát 下hạ 尋tầm 思tư 。 觀quán 無vô 所sở 取thủ 。 立lập 為vi 燸nhu 位vị 。 謂vị 此thử 位vị 中trung 。 創sáng/sang 觀quán 所sở 取thủ 名danh 等đẳng 四tứ 法pháp 。 皆giai 自tự 心tâm 變biến 。 假giả 施thi 設thiết 有hữu 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 初sơ 獲hoạch 慧tuệ 日nhật 前tiền 行hành 相tương/tướng 故cố 。 立lập 明minh 得đắc 名danh 。 即tức 此thử 所sở 獲hoạch 道đạo 火hỏa 前tiền 相tương/tướng 。 故cố 亦diệc 名danh 燸nhu 。

明minh 得đắc 是thị 定định 。 尋tầm 思tư 是thị 慧tuệ 。 故cố 名danh 為vi 發phát 。 唯duy 觀quán 所sở 取thủ 。 名danh 義nghĩa 四tứ 法pháp 。 但đãn 自tự 心tâm 變biến 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 猶do 獲hoạch 慧tuệ 日nhật 。 定định 名danh 明minh 得đắc 。 道đạo 火hỏa 前tiền 相tương/tướng 。 故cố 得đắc 燸nhu 名danh 。 即tức 初sơ 位vị 也dã 。

依y 明minh 增tăng 定định 。 發phát 上thượng 尋tầm 思tư 。 觀quán 無vô 所sở 取thủ 。 立lập 為vi 頂đảnh 位vị 。 謂vị 此thử 位vị 中trung 。 重trọng/trùng 觀quán 所sở 取thủ 名danh 等đẳng 四tứ 法pháp 。 皆giai 自tự 心tâm 變biến 。 假giả 施thi 設thiết 有hữu 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 明minh 相tướng 轉chuyển 盛thịnh 。 故cố 名danh 明minh 增tăng 。 尋tầm 思tư 位vị 極cực 。 故cố 復phục 名danh 頂đảnh 。

前tiền 明minh 得đắc 定định 。 依y 下hạ 尋tầm 思tư 。 此thử 明minh 增tăng 定định 。 依y 上thượng 尋tầm 思tư 。 頂đảnh 者giả 極cực 義nghĩa 。 轉chuyển 盛thịnh 名danh 增tăng 。 餘dư 文văn 易dị 見kiến 。 此thử 第đệ 二nhị 位vị 也dã 。

依y 印ấn 順thuận 定định 。 發phát 下hạ 如như 實thật 智trí 。 於ư 無vô 所sở 取thủ 。 決quyết 定định 印ấn 持trì 。 無vô 能năng 取thủ 中trung 。 亦diệc 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 。 既ký 無vô 實thật 境cảnh 。 離ly 能năng 取thủ 識thức 。 寧ninh 有hữu 實thật 識thức 。 離ly 所sở 取thủ 境cảnh 。 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 相tương 待đãi 立lập 故cố 。 印ấn 順thuận 忍nhẫn 時thời 。 總tổng 立lập 為vi 忍nhẫn 。 印ấn 前tiền 順thuận 後hậu 。 立lập 印ấn 順thuận 名danh 。 忍nhẫn 境cảnh 識thức 空không 。 故cố 亦diệc 名danh 忍nhẫn 。

印ấn 前tiền 所sở 取thủ 無vô 順thuận 。 後hậu 能năng 取thủ 無vô 名danh 。 為vi 印ấn 順thuận 定định 。 於ư 前tiền 頂đảnh 位vị 。 無vô 所sở 取thủ 中trung 。 決quyết 定định 印ấn 持trì 。 於ư 中trung 上thượng 忍nhẫn 。 無vô 能năng 取thủ 中trung 亦diệc 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 。 然nhiên 此thử 忍nhẫn 中trung 總tổng 分phần/phân 三tam 品phẩm 。 下hạ 品phẩm 忍nhẫn 者giả 。 名danh 為vi 印ấn 忍nhẫn 。 印ấn 所sở 取thủ 無vô 故cố 。 若nhược 中trung 品phẩm 忍nhẫn 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 。 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 能năng 取thủ 。 順thuận 修tu 彼bỉ 故cố 。 若nhược 上thượng 品phẩm 忍nhẫn 但đãn 名danh 印ấn 順thuận 。 印ấn 能năng 取thủ 無vô 。 順thuận 觀quán 彼bỉ 故cố 。 故cố 合hợp 三tam 忍nhẫn 。 名danh 印ấn 順thuận 定định 。 忍nhẫn 者giả 智trí 也dã 。 與dữ 印ấn 順thuận 俱câu 定định 。 名danh 印ấn 順thuận 定định 。 境cảnh 識thức 相tương 待đãi 。 境cảnh 既ký 是thị 無vô 。 識thức 體thể 寧ninh 有hữu 。 故cố 印ấn 順thuận 忍nhẫn 。 總tổng 名danh 忍nhẫn 也dã 。 印ấn 順thuận 定định 者giả 。 印ấn 前tiền 所sở 取thủ 無vô 順thuận 。 後hậu 能năng 取thủ 無vô 。 故cố 名danh 印ấn 順thuận 。 此thử 三tam 品phẩm 忍nhẫn 。 忍nhẫn 境cảnh 忍nhẫn 識thức 。 皆giai 悉tất 是thị 空không 。 故cố 俱câu 名danh 忍nhẫn 。 第đệ 三tam 位vị 也dã 。

依y 無vô 間gian 定định 。 發phát 上thượng 如như 實thật 智trí 。 印ấn 二nhị 取thủ 空không 。 立lập 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 謂vị 前tiền 上thượng 忍nhẫn 。 唯duy 印ấn 能năng 取thủ 空không 。 今kim 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 二nhị 空không 雙song 印ấn 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 入nhập 見kiến 道đạo 。 故cố 立lập 無vô 間gian 名danh 。 異dị 生sanh 法pháp 中trung 。 此thử 最tối 勝thắng 故cố 。 名danh 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。

見kiến 道đạo 相tương/tướng 隣lân 。 故cố 名danh 無vô 間gian 。 能năng 所sở 二nhị 取thủ 。 皆giai 印ấn 是thị 空không 。 異dị 生sanh 中trung 勝thắng 。 名danh 世thế 第đệ 一nhất 。 第đệ 四tứ 位vị 也dã 。

如như 是thị 燸nhu 頂đảnh 。 依y 能năng 取thủ 識thức 。 觀quán 所sở 取thủ 空không 。 下hạ 忍nhẫn 起khởi 待đãi 。 印ấn 境cảnh 空không 相tướng 。 中trung 忍nhẫn 轉chuyển 位vị 。 於ư 能năng 取thủ 識thức 。 如như 境cảnh 是thị 空không 。 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 可khả 。 上thượng 忍nhẫn 起khởi 位vị 。 印ấn 能năng 取thủ 空không 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 雙song 印ấn 空không 相tướng 。

總tổng 釋thích 上thượng 位vị 。 燸nhu 頂đảnh 可khả 知tri 。 然nhiên 三tam 忍nhẫn 內nội 。 中trung 忍nhẫn 之chi 中trung 。 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 可khả 者giả 。 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 位vị 。 上thượng 品phẩm 之chi 忍nhẫn 。 順thuận 無vô 能năng 取thủ 。 餘dư 文văn 易dị 知tri 。

皆giai 帶đái 相tương/tướng 故cố 。 未vị 能năng 證chứng 實thật 。 故cố 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 此thử 四tứ 位vị 中trung 。 猶do 於ư 現hiện 前tiền 安an 立lập 少thiểu 物vật 。 謂vị 是thị 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 以dĩ 彼bỉ 空không 有hữu 二nhị 相tương/tướng 未vị 除trừ 。 帶đái 相tương/tướng 觀quán 心tâm 。 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 非phi 實thật 安an 住trụ 真chân 唯duy 識thức 理lý 。 彼bỉ 相tương/tướng 滅diệt 已dĩ 。 方phương 實thật 安an 住trụ 。

釋thích 頌tụng 文văn 也dã 。 心tâm 上thượng 變biến 如như 。 名danh 為vi 少thiểu 物vật 。 此thử 非phi 無vô 相tướng 故cố 名danh 帶đái 相tương/tướng 若nhược 證chứng 真chân 時thời 此thử 相tương/tướng 便tiện 滅diệt 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 空không 所sở 執chấp 相tướng 。 有hữu 依y 他tha 相tương/tướng 。 名danh 空không 有hữu 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 空không 相tướng 。 是thị 彼bỉ 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 由do 有hữu 此thử 相tương/tướng 。 未vị 證chứng 真chân 理lý 。 滅diệt 空không 有hữu 相tương/tướng 。 方phương 證chứng 真chân 故cố 也dã 。

依y 如như 是thị 義nghĩa 。 故cố 有hữu 頌tụng 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 於ư 定định 位vị 。 觀quán 影ảnh 唯duy 是thị 心tâm 。 義nghĩa 想tưởng 既ký 滅diệt 除trừ 。

審thẩm 觀quán 唯duy 自tự 想tưởng 。 如như 是thị 住trụ 內nội 心tâm 。 知tri 所sở 取thủ 非phi 有hữu 。

次thứ 能năng 取thủ 亦diệc 無vô 。 後hậu 觸xúc 無vô 所sở 得đắc 。

攝nhiếp 論luận 頌tụng 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 定định 位vị 者giả 。 顯hiển 非phi 散tán 位vị 。 觀quán 影ảnh 唯duy 是thị 心tâm 者giả 。 觀quán 內nội 心tâm 境cảnh 。 離ly 心tâm 非phi 有hữu 。 即tức 在tại 燸nhu 位vị 。 義nghĩa 想tưởng 既ký 滅diệt 。 除trừ 審thẩm 觀quán 唯duy 自tự 想tưởng 者giả 。 唯duy 有hữu 內nội 心tâm 。 此thử 在tại 頂đảnh 位vị 。 以dĩ 上thượng 總tổng 是thị 燸nhu 頂đảnh 二nhị 位vị 。 如như 是thị 住trụ 內nội 心tâm 知tri 所sở 取thủ 非phi 有hữu 此thử 二nhị 句cú 。 下hạ 忍nhẫn 位vị 。 次thứ 能năng 取thủ 亦diệc 無vô 。 中trung 上thượng 忍nhẫn 位vị 。 合hợp 此thử 三tam 忍nhẫn 。 俱câu 印ấn 二nhị 空không 。 即tức 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 以dĩ 時thời 少thiểu 故cố 。 從tùng 忍nhẫn 位vị 說thuyết 。 後hậu 觸xúc 無vô 所sở 得đắc 。 即tức 是thị 道đạo 位vị 也dã 。

此thử 加gia 行hành 位vị 。 未vị 遣khiển 相tương/tướng 縛phược 。 於ư 麁thô 重trọng 縛phược 。 亦diệc 未vị 能năng 斷đoạn 。 唯duy 能năng 伏phục 除trừ 分phân 別biệt 二nhị 取thủ 。 違vi 見kiến 道đạo 故cố 。 於ư 俱câu 生sanh 者giả 。 及cập 二nhị 隨tùy 眠miên 。 有hữu 漏lậu 觀quán 心tâm 。 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 未vị 全toàn 伏phục 除trừ 。 全toàn 未vị 能năng 滅diệt 。

言ngôn 相tương/tướng 縛phược 者giả 。 即tức 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 縛phược 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 麁thô 重trọng 縛phược 者giả 。 為vi 有hữu 漏lậu 隨tùy 眠miên 煩phiền 惱não 習tập 等đẳng 。 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 未vị 斷đoạn 二nhị 縛phược 。 唯duy 能năng 伏phục 除trừ 分phân 別biệt 二nhị 取thủ 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 取thủ 違vi 見kiến 道đạo 故cố 。 若nhược 俱câu 生sanh 取thủ 及cập 二nhị 種chủng 子tử 。 未vị 令linh 除trừ 滅diệt 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。

此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 安an 立lập 諦đế 非phi 安an 立lập 諦đế 。 俱câu 學học 觀quán 察sát 。 為vi 引dẫn 當đương 來lai 。 二nhị 種chủng 見kiến 故cố 。 及cập 伏phục 分phân 別biệt 二nhị 種chủng 障chướng 故cố 。 非phi 安an 立lập 諦đế 是thị 正chánh 所sở 觀quán 。 非phi 如như 二Nhị 乘Thừa 唯duy 觀quán 安an 立lập 。

勝thắng 髣phảng 經kinh 說thuyết 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 二nhị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 無vô 作tác 聖Thánh 諦Đế 即tức 非phi 安an 立lập 。 有hữu 差sai 別biệt 名danh 言ngôn 者giả 。 名danh 為vi 安an 立lập 。 無vô 差sai 別biệt 離ly 名danh 言ngôn 者giả 。 名danh 非phi 安an 立lập 。 安an 立lập 者giả 施thi 設thiết 義nghĩa 。 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 若nhược 不bất 作tác 二nhị 觀quán 者giả 不bất 能năng 引dẫn 。 彼bỉ 真chân 相tương 見kiến 。 二nhị 種chủng 生sanh 故cố 。 亦diệc 不bất 能năng 伏phục 。 二Nhị 乘Thừa 者giả 故cố 。 然nhiên 非phi 安an 立lập 。 正chánh 所sở 觀quán 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 起khởi 此thử 燸nhu 等đẳng 善thiện 根căn 。 雖tuy 方phương 便tiện 時thời 。 通thông 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 而nhi 依y 第đệ 四tứ 。 方phương 得đắc 成thành 滿mãn 。 託thác 最tối 勝thắng 依y 。 入nhập 見kiến 道đạo 故cố 。 唯duy 依y 欲dục 界giới 善thiện 趣thú 身thân 起khởi 。 餘dư 慧tuệ 猒# 心tâm 非phi 殊thù 勝thắng 故cố 。

初sơ 修tu 燸nhu 等đẳng 四tứ 善thiện 根căn 時thời 。 通thông 前tiền 靜tĩnh 慮lự 。 若nhược 成thành 滿mãn 位vị 。 要yếu 依y 第đệ 四tứ 。 託thác 最tối 勝thắng 依y 入nhập 見kiến 道đạo 故cố 。 然nhiên 所sở 依y 身thân 必tất 是thị 欲dục 界giới 。 善thiện 趣thú 身thân 者giả 。 色sắc 無vô 色sắc 身thân 。 彼bỉ 之chi 猒# 心tâm 非phi 殊thù 勝thắng 故cố 。 欲dục 界giới 惡ác 趣thú 。 彼bỉ 之chi 慧tuệ 心tâm 。 非phi 殊thù 勝thắng 故cố 。 顯hiển 揚dương 十thập 六lục 頌tụng 云vân 。 極cực 慼thích 非phi 惡ác 趣thú 。 極cực 欣hân 非phi 上thượng 二nhị 。 唯duy 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 。 佛Phật 出xuất 世thế 現hiện 觀quán 。

此thử 位vị 亦diệc 名danh 解giải 行hành 地địa 攝nhiếp 。 未vị 證chứng 唯duy 識thức 真chân 勝thắng 義nghĩa 故cố 。

若nhược 唯duy 攝nhiếp 論luận 。 四tứ 地địa 所sở 收thu 。 此thử 位vị 亦diệc 名danh 解giải 行hành 地địa 攝nhiếp 。

次thứ 通thông 達đạt 位vị 。 其kỳ 相tương/tướng 六lục 何hà 。

釋thích 第đệ 三tam 通thông 達đạt 位vị 。 此thử 問vấn 起khởi 也dã 。

頌tụng 曰viết 。

若nhược 時thời 於ư 所sở 緣duyên 。 智trí 都đô 無vô 所sở 得đắc 。

爾nhĩ 時thời 住trụ 唯duy 識thức

離ly 二nhị 取thủ 相tương/tướng 故cố 。

舉cử 頌tụng 答đáp 也dã 。

論luận 曰viết 。 若nhược 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 不bất 取thủ 種chủng 種chủng 戲hí 論luận 相tương/tướng 故cố 。

爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 即tức 證chứng 真Chân 如Như 。 智trí 與dữ 真Chân 如Như 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 俱câu 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 能năng 所sở 取thủ 相tương/tướng 。 俱câu 是thị 分phân 別biệt 。 有hữu 所sở 得đắc 心tâm 。 戲hí 論luận 現hiện 故cố 。

此thử 略lược 釋thích 頌tụng 意ý 。 若nhược 於ư 此thử 時thời 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 緣duyên 真Chân 如Như 境cảnh 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 不bất 取thủ 者giả 無vô 能năng 取thủ 執chấp 。 戲hí 論luận 相tương/tướng 者giả 。 無vô 所sở 取thủ 相tương/tướng 。 觀quán 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。 能năng 證chứng 之chi 智trí 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 。 俱câu 無vô 二nhị 取thủ 。 故cố 名danh 平bình 等đẳng 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 取thủ 。 分phân 別biệt 心tâm 生sanh 。 此thử 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 無vô 二nhị 平bình 。

有hữu 義nghĩa 此thử 智trí 二nhị 分phần 俱câu 無vô 。 說thuyết 無vô 所sở 取thủ 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 。

釋thích 智trí 二nhị 分phần 。 有hữu 三tam 師sư 別biệt 。 此thử 初sơ 師sư 亦diệc 俱câu 無vô 二nhị 分phần 。 攝nhiếp 論luận 第đệ 六lục 說thuyết 此thử 智trí 品phẩm 。 無vô 二nhị 取thủ 故cố 。

有hữu 義nghĩa 此thử 智trí 相tương 見kiến 俱câu 有hữu 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 名danh 緣duyên 彼bỉ 故cố 。

第đệ 二nhị 師sư 云vân 。 二nhị 分phần 俱câu 有hữu 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 緣duyên 彼bỉ 。 故cố 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 此thử 標tiêu 宗tông 也dã 。

若nhược 無vô 彼bỉ 相tương/tướng 。 名danh 緣duyên 彼bỉ 者giả 。 應ưng 色sắc 智trí 等đẳng 名danh 聲thanh 等đẳng 智trí 。 若nhược 無vô 見kiến 分phần/phân 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 。 寧ninh 可khả 說thuyết 為vi 緣duyên 真Chân 如Như 智trí 。 勿vật 真Chân 如Như 性tánh 亦diệc 是thị 能năng 緣duyên 。 故cố 應ưng 許hứa 此thử 定định 見kiến 分phần/phân 。

破phá 前tiền 師sư 也dã 。 破phá 無vô 相tướng 分phần/phân 云vân 。 無vô 似tự 境cảnh 相tướng 。 名danh 緣duyên 彼bỉ 者giả 。 應ưng 此thử 色sắc 智trí 等đẳng 名danh 。 此thử 聲thanh 等đẳng 智trí 。 此thử 色sắc 智trí 等đẳng 上thượng 。 無vô 聲thanh 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 破phá 無vô 見kiến 云vân 。 若nhược 無vô 見kiến 分phần/phân 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 。 向hướng 說thuyết 此thử 智trí 。 名danh 緣duyên 如như 智trí 。 或hoặc 真chân 知tri 性tánh 。 應ưng 是thị 能năng 緣duyên 。 許hứa 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 能năng 緣duyên 故cố 。

有hữu 義nghĩa 此thử 智trí 見kiến 有hữu 相tương/tướng 無vô 。 說thuyết 無vô 相tướng 取thủ 。 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 雖tuy 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 說thuyết 非phi 能năng 取thủ 。 非phi 取thủ 全toàn 無vô 。

第đệ 三tam 師sư 云vân 。 有hữu 見kiến 無vô 相tướng 。 大đại 論luận 七thất 十thập 三tam 說thuyết 。 此thử 智trí 品phẩm 無vô 相tướng 取thủ 者giả 。 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 名danh 無vô 相tướng 取thủ 。 雖tuy 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 言ngôn 無vô 取thủ 。 非phi 分phần/phân 無vô 也dã 。 既ký 無vô 相tướng 分phần/phân 。 何hà 名danh 緣duyên 彼bỉ 。

雖tuy 無vô 相tướng 分phần/phân 。 而nhi 可khả 說thuyết 此thử 帶đái 如như 相tương/tướng 起khởi 。 不bất 離ly 如như 故cố 。 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 。 緣duyên 見kiến 分phần/phân 時thời 。 不bất 變biến 而nhi 緣duyên 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 變biến 而nhi 緣duyên 者giả 。 便tiện 非phi 親thân 證chứng 。 如như 後hậu 得đắc 智trí 。 應ưng 有hữu 分phân 別biệt 。 故cố 應ưng 許hứa 此thử 有hữu 見kiến 無vô 相tướng 。

此thử 緣duyên 真chân 智trí 。 挾hiệp 帶đái 真Chân 如Như 之chi 體thể 相tướng 起khởi 。 故cố 名danh 所sở 緣duyên 。 非phi 帶đái 相tương/tướng 分phần/phân 。 影ảnh 像tượng 而nhi 起khởi 。 名danh 緣duyên 於ư 如như 。 不bất 離ly 如như 故cố 。 舉cử 喻dụ 明minh 之chi 。 自tự 證chứng 分phần/phân 等đẳng 。 緣duyên 見kiến 分phần/phân 時thời 。 非phi 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 。 名danh 所sở 緣duyên 故cố 。 此thử 無vô 分phân 別biệt 。 與dữ 後hậu 得đắc 殊thù 。 故cố 必tất 無vô 相tướng 。 若nhược 有hữu 相tướng 者giả 。 應ưng 同đồng 後hậu 得đắc 。 非phi 親thân 證chứng 故cố 。

加gia 行hành 無vô 間gian 。 此thử 智trí 生sanh 時thời 。 體thể 會hội 真chân 知tri 。 名danh 通thông 達đạt 位vị 。 初sơ 照chiếu 理lý 故cố 。 亦diệc 名danh 見kiến 道đạo 。

釋thích 位vị 名danh 也dã 。 從tùng 加gia 行hành 位vị 更cánh 無vô 間gian 隔cách 。 根căn 本bổn 智trí 生sanh 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 見kiến 即tức 是thị 道đạo 。 體thể 者giả 通thông 也dã 。 會hội 者giả 達đạt 也dã 。 照chiếu 理lý 名danh 見kiến 。 其kỳ 義nghĩa 易dị 知tri 。

然nhiên 此thử 見kiến 道đạo 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 。 一nhất 真chân 見kiến 道đạo 。 謂vị 即tức 所sở 說thuyết 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 實thật 證chứng 二nhị 空không 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 實thật 斷đoạn 二nhị 障chướng 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 雖tuy 多đa 剎sát 那na 事sự 方phương 究cứu 竟cánh 。 而nhi 相tương/tướng 等đẳng 故cố 。 總tổng 說thuyết 一nhất 心tâm 。

下hạ 釋thích 見kiến 道đạo 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 一nhất 真chân 。 二nhị 相tương/tướng 。 真chân 見kiến 道đạo 者giả 。 即tức 以dĩ 根căn 本bổn 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 而nhi 為vi 其kỳ 體thể 。 實thật 證chứng 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 實thật 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 雖tuy 多đa 剎sát 那na 者giả 。 若nhược 一nhất 心tâm 見kiến 道đạo 。 以dĩ 無vô 間gian 解giải 脫thoát 并tinh 一nhất 勝thắng 進tiến 。 名danh 多đa 剎sát 那na 。 總tổng 名danh 一nhất 心tâm 。 非phi 無vô 間gian 中trung 有hữu 多đa 念niệm 也dã 。

有hữu 義nghĩa 此thử 中trung 二nhị 空không 二nhị 障chướng 。 漸tiệm 證chứng 漸tiệm 斷đoạn 。 以dĩ 有hữu 淺thiển 深thâm 麁thô 細tế 異dị 故cố 。

有hữu 二nhị 師sư 釋thích 。 此thử 初sơ 師sư 也dã 。 二nhị 空không 漸tiệm 證chứng 。 二nhị 障chướng 漸tiệm 斷đoạn 。 以dĩ 理lý 有hữu 淺thiển 深thâm 障chướng 有hữu 麤thô 細tế 故cố 。 漸tiệm 證chứng 斷đoạn 也dã 。

有hữu 義nghĩa 此thử 中trung 二nhị 空không 二nhị 障chướng 。 頓đốn 證chứng 頓đốn 斷đoạn 。 由do 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 。 有hữu 堪kham 能năng 故cố 。

第đệ 二nhị 師sư 云vân 。 二nhị 空không 頓đốn 證chứng 。 二nhị 障chướng 頓đốn 斷đoạn 。 前tiền 加gia 行hành 時thời 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 斷đoạn 。 故cố 入nhập 觀quán 位vị 。 不bất 別biệt 為vi 三tam 。 故cố 知tri 斷đoạn 證chứng 必tất 無vô 前tiền 後hậu 。

二nhị 相tương 見kiến 道đạo 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 觀quán 非phi 安an 立lập 諦đế 。 有hữu 三tam 品phẩm 心tâm 。 一nhất 內nội 遣khiển 有hữu 情tình 假giả 緣duyên 智trí 。 能năng 除trừ 耎nhuyễn 品phẩm 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 二nhị 內nội 遣khiển 諸chư 法pháp 假giả 緣duyên 智trí 。 能năng 除trừ 中trung 品phẩm 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 三tam 遍biến 遣khiển 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 諸chư 法pháp 假giả 緣duyên 智trí 。 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 。 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 前tiền 二nhị 名danh 法pháp 智trí 。 各các 別biệt 緣duyên 故cố 。 第đệ 三tam 名danh 類loại 智trí 總tổng 合hợp 緣duyên 故cố 。

此thử 釋thích 三tam 心tâm 相tương 見kiến 道đạo 也dã 。 非phi 安an 立lập 者giả 。 所sở 謂vị 真Chân 如Như 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 內nội 遣khiển 者giả 。 唯duy 緣duyên 內nội 身thân 。 而nhi 遣khiển 假giả 故cố 。 有hữu 情tình 假giả 者giả 。 先tiên 計kế 有hữu 情tình 。 皆giai 妄vọng 所sở 計kế 。 但đãn 有hữu 由do 心tâm 。 似tự 有hữu 情tình 現hiện 。 談đàm 其kỳ 無vô 體thể 。 名danh 之chi 為vi 假giả 。 緣duyên 智trí 者giả 。 謂vị 能năng 緣duyên 心tâm 。 即tức 緣duyên 內nội 身thân 為vi 境cảnh 。 遣khiển 有hữu 情tình 假giả 之chi 緣duyên 智trí 。 下hạ 皆giai 准chuẩn 知tri 。 然nhiên 今kim 此thử 中trung 人nhân 法pháp 二nhị 障chướng 。 各các 分phần/phân 上thượng 下hạ 。 麤thô 者giả 為vi 上thượng 。 細tế 者giả 為vi 下hạ 。 合hợp 為vi 四tứ 類loại 。 然nhiên 二nhị 麤thô 者giả 。 各các 別biệt 除trừ 之chi 。 以dĩ 智trí 猶do 弱nhược 。 未vị 雙song 斷đoạn 故cố 。 若nhược 上thượng 品phẩm 智trí 方phương 能năng 雙song 斷đoạn 。 此thử 即tức 隨tùy 智trí 。 說thuyết 為vi 耎nhuyễn 等đẳng 。 耎nhuyễn 者giả 下hạ 也dã 。 初sơ 智trí 名danh 耎nhuyễn 。 次thứ 智trí 名danh 中trung 。 勝thắng 前tiền 劣liệt 故cố 後hậu 智trí 名danh 上thượng 。 於ư 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 此thử 智trí 最tối 上thượng 。 然nhiên 初sơ 二nhị 智trí 未vị 能năng 殊thù 勝thắng 。 別biệt 緣duyên 內nội 身thân 。 除trừ 我ngã 法pháp 假giả 。 第đệ 三tam 心tâm 。 斷đoạn 。 其kỳ 智trí 上thượng 品phẩm 。 廣quảng 緣duyên 內nội 外ngoại 。 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 。 故cố 三tam 別biệt 也dã 。 前tiền 二nhị 別biệt 緣duyên 。 故cố 名danh 法pháp 智trí 。 後hậu 一nhất 總tổng 緣duyên 。 名danh 為vi 類loại 智trí 。 前tiền 智trí 類loại 故cố 。

法pháp 真chân 見kiến 道đạo 。 二nhị 空không 見kiến 分phần/phân 。 自tự 所sở 斷đoạn 障chướng 。 無vô 間gian 解giải 脫thoát 。 別biệt 總tổng 建kiến 立lập 。 名danh 相tướng 見kiến 道đạo 。

法pháp 者giả 法pháp 則tắc 。 放phóng 學học 為vi 義nghĩa 。 真chân 見kiến 道đạo 中trung 有hữu 二nhị 空không 見kiến 分phần/phân 。 雖tuy 亦diệc 有hữu 自tự 證chứng 而nhi 不bất 法pháp 。 彼bỉ 親thân 緣duyên 如như 者giả 。 即tức 乃nãi 放phóng 故cố 。 就tựu 見kiến 分phần/phân 中trung 。 有hữu 無vô 間gian 解giải 脫thoát 。 隨tùy 自tự 所sở 斷đoạn 障chướng 。 有hữu 四tứ 見kiến 分phần/phân 。 就tựu 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 人nhân 法pháp 二nhị 見kiến 分phần/phân 。 各các 別biệt 法pháp 故cố 。 有hữu 初sơ 二nhị 心tâm 。 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 人nhân 法pháp 二nhị 見kiến 總tổng 法pháp 故cố 。 有hữu 第đệ 一nhất 心tâm 。 顯hiển 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 。 或hoặc 別biệt 故cố 。 故cố 別biệt 法pháp 也dã 。 顯hiển 解giải 脫thoát 道đạo 。 證chứng 理lý 同đồng 故cố 。 故cố 總tổng 體thể 之chi 。 是thị 故cố 論luận 言ngôn 。 別biệt 總tổng 建kiến 立lập 。 名danh 相tướng 見kiến 道đạo 。

有hữu 義nghĩa 此thử 三tam 是thị 真chân 見kiến 道đạo 。 以dĩ 相tương 見kiến 道đạo 緣duyên 四Tứ 諦Đế 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 三tam 是thị 相tương 見kiến 道đạo 。 以dĩ 真chân 見kiến 道đạo 不bất 別biệt 緣duyên 故cố 。

有hữu 二nhị 師sư 說thuyết 。 初sơ 師sư 云vân 。 此thử 三tam 品phẩm 心tâm 。 是thị 真chân 見kiến 道đạo 。 以dĩ 相tương 見kiến 道đạo 不bất 作tác 三tam 心tâm 。 緣duyên 四Tứ 諦Đế 故cố 。 第đệ 二nhị 師sư 云vân 。 是thị 相tương 見kiến 道đạo 以dĩ 真chân 見kiến 但đãn 總tổng 緣duyên 。 如như 何hà 得đắc 別biệt 緣duyên 。 以dĩ 為vi 三tam 品phẩm 也dã 。

二nhị 緣duyên 安an 立lập 諦đế 有hữu 十thập 六lục 心tâm 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。

下hạ 明minh 十thập 六lục 心tâm 相tương 見kiến 道đạo 有hữu 二nhị 。 此thử 初sơ 標tiêu 。

一nhất 者giả 依y 觀quán 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 別biệt 立lập 法pháp 類loại 十thập 六lục 種chủng 心tâm 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 有hữu 四tứ 種chủng 心tâm 。 一nhất 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 謂vị 觀quán 三tam 界giới 苦Khổ 諦Đế 真Chân 如Như 。 正Chánh 斷Đoạn 三tam 界giới 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 二nhị 十thập 八bát 種chủng 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 二nhị 苦khổ 法pháp 智trí 。 謂vị 忍nhẫn 無vô 間gian 。 觀quán 前tiền 真Chân 如Như 。 證chứng 前tiền 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 。 三tam 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 。 謂vị 智trí 無vô 間gian 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 生sanh 。 於ư 法Pháp 忍Nhẫn 智trí 。 各các 別biệt 內nội 證chứng 。 言ngôn 後hậu 聖thánh 法pháp 。 皆giai 是thị 此thử 類loại 。 四tứ 苦khổ 類loại 智trí 。 謂vị 此thử 無vô 間gian 。 無vô 漏lậu 智trí 生sanh 。 審thẩm 定định 印ấn 可khả 。 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 。 如như 於ư 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 四tứ 種chủng 心tâm 。 集tập 滅diệt 道Đạo 諦Đế 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 十thập 六lục 心tâm 。 八bát 觀quán 真Chân 如Như 八bát 觀quán 正chánh 智trí 。

言ngôn 所sở 取thủ 者giả 。 為vi 即tức 諦đế 理lý 。 言ngôn 能năng 取thủ 者giả 。 緣duyên 理lý 之chi 智trí 。 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 。 緣duyên 理lý 為vi 境cảnh 。 觀quán 所sở 取thủ 也dã 。 類loại 忍nhẫn 類loại 智trí 。 緣duyên 前tiền 智trí 品phẩm 。 觀quán 能năng 取thủ 也dã 。 苦Khổ 諦Đế 四tứ 中trung 。 一nhất 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 者giả 。 苦khổ 者giả 苦Khổ 諦Đế 。 法pháp 者giả 即tức 彼bỉ 證chứng 苦Khổ 諦Đế 教giáo 。 智trí 者giả 所sở 為vi 。 加gia 行hành 道Đạo 中trung 緣duyên 苦khổ 法pháp 。 智trí 。 忍nhẫn 者giả 無vô 漏lậu 忍nhẫn 。 忍nhẫn 前tiền 苦khổ 法pháp 智trí 也dã 。 此thử 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 觀quán 苦khổ 下hạ 。 知tri 。 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 道đạo 二nhị 十thập 八bát 種chủng 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 欲dục 苦khổ 有hữu 十thập 。 上thượng 二nhị 界giới 苦khổ 。 苦khổ 各các 有hữu 九cửu 。 以dĩ 除trừ 真chân 故cố 。 三tam 界giới 合hợp 有hữu 二nhị 十thập 八bát 也dã 。 二nhị 苦khổ 法pháp 智trí 者giả 法pháp 。

註Chú 成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 七thất

傳truyền 聞văn 。 此thử 注chú 依y 。 御ngự 物vật 古cổ 抄sao 本bổn 。 實thật 稀# 代đại 珍trân 籍tịch 也dã 。 書thư 中trung 摘trích 錄lục 述thuật 記ký 要yếu 文văn 。 加gia 以dĩ 補bổ 釋thích 。 而nhi 不bất 見kiến 澁sáp 滯trệ 之chi 迹tích 矣hĩ 。 盖# 非phi 稟bẩm 承thừa 基cơ 大đại 師sư 衣y 鉢bát 人nhân 。 奚hề 能năng 致trí 之chi 。 然nhiên 未vị 知tri 作tác 者giả 。 恐khủng 非phi 東đông 域vực 傳truyền 燈đăng 諸chư 宗tông 章chương 疏sớ/sơ 二nhị 錄lục 所sở 載tái 崇sùng 俊# 註chú 成thành 唯duy 識thức 論luận 二nhị 十thập 卷quyển 之chi 殘tàn 闕khuyết 歟# 。 行hành 文văn 酷khốc 類loại 法pháp 華hoa 玄huyền 贊tán 決quyết 擇trạch 。 又hựu 如như 釋thích 三tam 種chủng 退thoái 屈khuất 下hạ 云vân 廣quảng 如như 餘dư 釋thích 。 似tự 讓nhượng 決quyết 擇trạch 所sở 明minh 。 茲tư 應ưng 續tục 藏tạng 編biên 纂toản 者giả 請thỉnh 聊liêu 記ký 私tư 見kiến 。 徐từ 待đãi 後hậu 學học 之chi 是thị 正chánh 云vân 。

明minh 治trị 四tứ 十thập 二nhị 年niên 七thất 月nguyệt

南nam 都đô 法pháp 隆long 學học 問vấn 寺tự 。 佐tá 伯bá 定định 胤dận 。