成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 抄Sao 卷quyển 第đệ 一nhất

北bắc 京kinh 。 靈linh 泰thái 法Pháp 師sư 。 撰soạn 。

言ngôn 玉ngọc 井tỉnh 者giả 。 或hoặc 云vân 已dĩ 南nam 地địa 有hữu 玉ngọc 井tỉnh 。 或hoặc 云vân 天thiên 泰thái 星tinh 名danh 玉ngọc 井tỉnh 。 然nhiên 泰thái 即tức 有hữu 十thập 个# 星tinh 。 即tức 四tứ 角giác 大đại 星tinh 。 盛thịnh 六lục 个# 參tham 星tinh 。 即tức 四tứ 角giác 大đại 者giả 名danh 玉ngọc 井tỉnh 。 又hựu 如như 法Pháp 花hoa 經kinh 中trung 。 疏sớ/sơ 中trung 返phản 可khả 為vi 迢điều 。 返phản 正chánh 為vi 令linh 者giả 。 即tức 得đắc 傳truyền 書thư 中trung 正chánh 字tự 以dĩ 反phản 也dã 。 此thử 是thị 傳truyền 書thư 中trung 正chánh 字tự 也dã 。 忍nhẫn 字tự 傳truyền 書thư 中trung 令linh 字tự 也dã 。 今kim 者giả 即tức 反phản 正chánh 字tự 。 為vi 忍nhẫn 字tự 也dã 。 下hạ 第đệ 一nhất 疏sớ/sơ 中trung 有hữu 者giả 准chuẩn 知tri 。 廣quảng 明minh 五ngũ 樂lạc 十thập 利lợi 法pháp 花hoa 記ký 。 竊thiết 以dĩ 者giả 。 然nhiên 諸chư 文văn 頭đầu 首thủ 。 詳tường 夫phu 。 竊thiết 以dĩ 。 蓋cái 以dĩ 。 若nhược 夫phu 。 夫phu 以dĩ 等đẳng 。 皆giai 是thị 發phát 語ngữ 之chi 端đoan 。 端đoan 者giả 頭đầu 首thủ 也dã 。 由do 如như 下hạ 文văn 今kim 造tạo 此thử 論luận 。 即tức 是thị 發phát 端đoan 。 標tiêu 舉cử 簡giản 持trì 指chỉ 斥xích 發phát 端đoan 。 即tức 是thị 端đoan 序tự 也dã 。 然nhiên 此thử 中trung 即tức 約ước 三tam 教giáo 對đối 辨biện 也dã 。 六lục 位vị 精tinh 微vi 者giả 。 然nhiên 黃hoàng 帝đế 登đăng 山sơn 。 見kiến 一nhất 神thần 氣khí 。 龜quy 背bội 上thượng 有hữu 五ngũ 爻hào 文văn 等đẳng 。 乃nãi 至chí 遂toại 造tạo 八bát 卦# 。 乾can/kiền/càn 三tam 長trường/trưởng 川xuyên 六lục 短đoản 等đẳng 。 然nhiên 此thử 八bát 卦# 皆giai 有hữu 三tam 畵họa 。 已dĩ 後hậu 文văn 王vương 翻phiên 八bát 卦# 以dĩ 為vi 六lục 十thập 四tứ 卦# 。 即tức 名danh 八bát 卦# 。 然nhiên 六lục 十thập 四tứ 卦# 中trung 。 即tức 將tương 八bát 卦# 為vi 頭đầu 。 以dĩ 次thứ 相tương 望vọng 餘dư 七thất 卦# 。 即tức 有hữu 八bát 个# 离# 八bát 个# 巛# 八bát 个# 即tức 等đẳng 名danh 以dĩ 純thuần 。 若nhược 單đơn 八bát 卦# 。 一nhất 一nhất 唯duy 有hữu 三tam 畵họa 。 若nhược 六lục 十thập 四tứ 卦# 。 四tứ 中trung 即tức 有hữu 六lục 畵họa 。 故cố 言ngôn 六lục 位vị 。 六lục 位vị 者giả 。 如như 上thượng 乾can/kiền/càn 下hạ 巛# 。 即tức 有hữu 六lục 畵họa 。 又hựu 如như 上thượng 次thứ 下hạ 离# 。 餘dư 者giả 准chuẩn 知tri 。 皆giai 有hữu 六lục 畵họa 。 即tức 名danh 六lục 位vị 也dã 。 然nhiên 此thử 六lục 位vị 諸chư 文văn 書thư 中trung 極cực 是thị 精tinh 髓tủy 微vi 妙diệu 。 故cố 言ngôn 精tinh 微vi 也dã 。 資tư 象tượng 翼dực 而nhi 筌thuyên 理lý 。 資tư 者giả 取thủ 也dã 。 如như 孝hiếu 經Kinh 云vân 。 資tư 父phụ 以dĩ 事sự 君quân 。 資tư 母mẫu 以dĩ 事sự 父phụ 。 父phụ 則tắc 兼kiêm 之chi 。 若nhược 事sự 君quân 即tức 敬kính 之chi 。 如như 事sự 君quân 王vương 。 唯duy 須tu 恭cung 敬kính 。 君quân 王vương 若nhược 嗔sân 即tức 行hành 煞sát 也dã 。 故cố 唯duy 敬kính 也dã 。 若nhược 事sự 母mẫu 唯duy 須tu 愛ái 之chi 。 如như 母mẫu 唯duy 怜# 愛ái 男nam 女nữ 。 不bất 行hành 煞sát 也dã 。 若nhược 事sự 父phụ 。 即tức 須tu 且thả 敬kính 且thả 愛ái 。 如như 事sự 父phụ 也dã 。

時thời 兼kiêm 行hành 敬kính 愛ái 。 如như 父phụ 且thả 怜# 愛ái 男nam 女nữ 。 嗔sân 時thời 且thả 煞sát 男nam 女nữ 也dã 。 象tượng 者giả 即tức 是thị 十thập 翼dực 。 中trung 象tượng 下hạ 象tượng 等đẳng 。 然nhiên 十thập 翼dực 中trung 。 以dĩ 象tượng 為vi 首thủ 。 故cố 今kim 舉cử 象tượng 。 翼dực 者giả 十thập 翼dực 也dã 。 輔phụ 翼dực 於ư 六lục 位vị 也dã 。 要yếu 將tương 十thập 翼dực 。 方phương 解giải 釋thích 六lục 位vị 也dã 。 言ngôn 十thập 翼dực 者giả 。 一nhất 上thượng 象tượng 。 二nhị 下hạ 象tượng 。 三tam 上thượng 繫hệ 。 四tứ 下hạ 繫hệ 。 五ngũ 上thượng 彖# 。 六lục 下hạ 彖# 。 七thất 文văn 言ngôn 。 八bát 說thuyết 卦# 。 九cửu 雜tạp 卦# 。 十thập 序tự 卦# 等đẳng 。 然nhiên 六lục 位vị 即tức 藉tạ 十thập 翼dực 。 方phương 始thỉ 筌thuyên 得đắc 道Đạo 理lý 也dã 。 如như 易dị 中trung 說thuyết 。 已dĩ 上thượng 明minh 孔khổng 子tử 教giáo 。 次thứ 下hạ 明minh 老lão 子tử 教giáo 。 二nhị 篇thiên 玄huyền 妙diệu 者giả 。 即tức 是thị 老lão 子tử 所sở 造tạo 。 道Đạo 德đức 二nhị 篇thiên 。 修tu 行hành 名danh 道đạo 。 道đạo 成thành 曰viết 德đức 。 此thử 道Đạo 德đức 且thả 是thị 幽u 玄huyền 微vi 妙diệu 。 藉tạ 蒙mông 列liệt 以dĩ 探thám 機cơ 者giả 。 藉tạ 者giả 假giả 藉tạ 也dã 。 蒙mông 者giả 蒙mông 子tử 。 列liệt 者giả 列liệt 子tử 。 即tức 是thị 百bách 家gia 諸chư 子tử 。 即tức 要yếu 藉tạ 蒙mông 子tử 列liệt 子tử 莊trang 子tử 抱bão 朴phác 子tử 淮hoài 南nam 子tử 等đẳng 百bách 家gia 諸chư 子tử 。 釋thích 老lão 子tử 道Đạo 德đức 二nhị 篇thiên 。 探thám 者giả 以dĩ 手thủ 探thám 取thủ 也dã 。 機cơ 者giả 要yếu 也dã 。 況huống 乎hồ 者giả 。 此thử 況huống 次thứ 下hạ 明minh 佛Phật 教giáo 。 如như 前tiền 二nhị 劣liệt 教giáo 中trung 。 若nhược 孔khổng 子tử 之chi 教giáo 。 即tức 六lục 位vị 為vi 主chủ 。 即tức 將tương 十thập 翼dực 以dĩ 釋thích 六lục 位vị 。 若nhược 老lão 子tử 教giáo 中trung 。 即tức 將tương 道Đạo 德đức 二nhị 篇thiên 為vi 主chủ 。 即tức 將tương 百bách 家gia 諸chư 子tử 以dĩ 釋thích 二nhị 篇thiên 。 今kim 佛Phật 教giáo 中trung 。 即tức 佛Phật 教giáo 為vi 主chủ 。 如như 前tiền 六lục 位vị 及cập 二nhị 篇thiên 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận 以dĩ 釋thích 佛Phật 教giáo 。 如như 前tiền 十thập 翼dực 百bách 家gia 諸chư 子tử 也dã 。 非phi 有hữu 非phi 空không 者giả 。 即tức 佛Phật 教giáo 。 然nhiên 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 皆giai 名danh 非phi 有hữu 非phi 空không 。 今kim 者giả 唯duy 取thủ 中trung 道đạo 大Đại 乘Thừa 之chi 教giáo 。 非phi 有hữu 非phi 空không 。 遍biến 計kế 名danh 非phi 有hữu 。 依y 圓viên 名danh 非phi 空không 。

息tức 筌thuyên 辯biện 於ư 言ngôn 蹄đề 之chi 外ngoại 。 息tức 者giả 止chỉ 息tức 也dã 。 取thủ 魚ngư 名danh 筌thuyên 。 取thủ 兔thố 名danh 蹄đề 。 辯biện 者giả 。 名danh 言ngôn 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 言ngôn 也dã 。 如như 藉tạ 筌thuyên 蹄đề 以dĩ 取thủ 魚ngư 兔thố 。 如như 因nhân 言ngôn 教giáo 方phương 詮thuyên 得đắc 道Đạo 理lý 。 若nhược 得đắc 魚ngư 兔thố 。 即tức 弃khí 筌thuyên 蹄đề 。 若nhược 得đắc 道Đạo 理lý 。 即tức 息tức 言ngôn 教giáo 也dã 。 魚ngư 兔thố 喻dụ 理lý 。 筌thuyên 蹄đề 喻dụ 教giáo 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 絕tuyệt 名danh 相tướng 於ư 常thường 寂tịch 之chi 津tân 者giả 。 即tức 謂vị 真Chân 如Như 之chi 理lý 體thể 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 又hựu 離ly 名danh 言ngôn 及cập 離ly 相tướng 狀trạng 。 體thể 無vô 相tướng 故cố 。 其kỳ 體thể 是thị 常thường 無vô 滅diệt 故cố 。 又hựu 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 津tân 者giả 如như 言ngôn 實thật 際tế 。 今kim 者giả 真Chân 如Như 即tức 諸chư 法pháp 之chi 津tân 際tế 之chi 本bổn 也dã 。 至chí 覺giác 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 也dã 。 逈huýnh 也dã 者giả 遠viễn 也dã 。 照chiếu 者giả 明minh 也dã 。 宗tông 者giả 崇sùng 也dã 。 主chủ 者giả 尊tôn 也dã 。 意ý 說thuyết 佛Phật 能năng 遠viễn 照chiếu 深thâm 遠viễn 道Đạo 理lý 。 道Đạo 理lý 可khả 尊tôn 重trọng 故cố 。 將tương 聖thánh 者giả 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 若nhược 佛Phật 即tức 名danh 至chí 聖thánh 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 即tức 名danh 將tương 聖thánh 也dã 。 甄chân 者giả 簡giản 也dã 。 宰tể 者giả 輔phụ 宰tể 。 前tiền 明minh 佛Phật 中trung 言ngôn 宗tông 。 宗tông 即tức 是thị 主chủ 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 中trung 言ngôn 宰tể 。 宰tể 即tức 是thị 百bá 官quan 。 如như 下hạ 亦diệc 言ngôn 我ngã 謂vị 為vi 主chủ 宰tể 。 相tương 對đối 明minh 之chi 。 又hựu 有hữu 本bổn 言ngôn 滓chỉ 者giả 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 未vị 斷đoạn 盡tận 二nhị 障chướng 故cố 。 即tức 有hữu 滓chỉ 穢uế 。 然nhiên 佛Phật 斷đoạn 二nhị 障chướng 故cố 。 即tức 無vô 滓chỉ 穢uế 也dã 。 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 乃nãi 至chí 月nguyệt 懸huyền 者giả 。 即tức 是thị 前tiền 非phi 有hữu 非phi 空không 之chi 教giáo 也dã 。 然nhiên 中trung 道đạo 大Đại 乘Thừa 理lý 體thể 離ly 言ngôn 。 故cố 芳phương 無vô 言ngôn 。 要yếu 藉tạ 經kinh 教giáo 言ngôn 。 方phương 顯hiển 得đắc 大Đại 乘Thừa 道Đạo 理lý 。 故cố 說thuyết 之chi 。 言ngôn 風phong 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 教giáo 法pháp 如như 風phong 。 如như 世thế 言ngôn 聽thính 察sát 懸huyền 令linh 長trường/trưởng 官quan 風phong 教giáo 。 警cảnh 者giả 。 即tức 是thị 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 教giáo 法pháp 之chi 風phong 。 警cảnh 覺giác 群quần 情tình 。 然nhiên 有hữu 本bổn 云vân 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 風phong 警cảnh 也dã 。 韜# 者giả 藏tạng 演diễn 也dã 。 邃thúy 者giả 遠viễn 也dã 。 采thải 而nhi 月nguyệt 懸huyền 者giả 。 由do 如như 雲vân 披phi 霧vụ 卷quyển 。 即tức 得đắc 見kiến 於ư 。 天thiên 上thượng 月nguyệt 也dã 。 今kim 因nhân 言ngôn 教giáo 。 即tức 得đắc 見kiến 於ư 。 所sở 有hữu 藏tàng 隱ẩn 遠viễn 道Đạo 理lý 也dã 。 非phi 有hữu 之chi 有hữu 者giả 。 即tức 是thị 前tiền 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 波ba 騰đằng 者giả 。 即tức 是thị 詮thuyên 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 言ngôn 語ngữ 是thị 也dã 。 湛trạm 幽u 章chương 而nhi 海hải 濬# 者giả 。 濬# 者giả 深thâm 也dã 。 海hải 喻dụ 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 如như 見kiến 水thủy 波ba 騰đằng 大đại 。 即tức 知tri 大đại 海hải 水thủy 深thâm 也dã 。 若nhược 水thủy 淺thiển 波ba 亦diệc 小tiểu 。 俗tục 云vân 一nhất 尺xích 水thủy 不bất 能năng 作tác 一nhất 大đại 波ba 。 今kim 者giả 由do 因nhân 唯duy 識thức 言ngôn 教giáo 故cố 。 即tức 顯hiển 真Chân 如Như 之chi 理lý 深thâm 。 若nhược 不bất 得đắc 言ngôn 教giáo 。 則tắc 不bất 知tri 真Chân 如Như 理lý 也dã 。

匪phỉ 者giả 非phi 也dã 。 屬thuộc 者giả 屬thuộc 着trước 也dã 。 具cụ 體thể 者giả 佛Phật 也dã 。 然nhiên 佛Phật 具cụ 功công 德đức 之chi 體thể 。 隣lân 智trí 者giả 即tức 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 然nhiên 即tức 隣lân 近cận 佛Phật 智trí 故cố 。 今kim 此thử 意ý 說thuyết 。 若nhược 非phi 屬thuộc 着trước 具cụ 體thể 隣lân 智trí 之chi 人nhân 。 方phương 能năng 演diễn 說thuyết 唯duy 識thức 深thâm 妙diệu 理lý 也dã 。 演diễn 者giả 說thuyết 也dã 。 [(阜-十+止)*責]# 者giả 即tức 是thị 妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 。 名danh 之chi 為vi [(阜-十+止)*責]# 也dã 。 釣điếu 者giả 。 取thủ 意ý 說thuyết 佛Phật 教giáo 。 能năng 演diễn 得đắc 妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 。 釣điếu 得đắc 深thâm 遠viễn 道Đạo 理lý 。 則tắc 空không 性tánh 之chi 義nghĩa 。 幾kỷ 乎hồ 息tức 矣hĩ 。 意ý 說thuyết 。 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 中trung 道đạo 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 之chi 教giáo 。 極cực 是thị 幾kỷ 要yếu 。 即tức 是thị 息tức 心tâm 之chi 處xứ 也dã 。

十thập 支chi 者giả 。 即tức 五ngũ 薀# 論luận 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 。 三tam 十thập 唯duy 識thức 。 集tập 論luận 。 分phân 別biệt 瑜du 伽già 論luận 。 有hữu 三tam 卷quyển 。 唯duy 明minh 禪thiền 定định 等đẳng 事sự 。 更cánh 不bất 明minh 餘dư 義nghĩa 。 及cập 莊trang 嚴nghiêm 論luận 等đẳng 。 問vấn 十thập 支chi 名danh 字tự 誰thùy 人nhân 所sở 作tác 在tại 何hà 。 問vấn 百bách 法pháp 論luận 。 即tức 名danh 略lược 陳trần 名danh 數số 支chi 。 乃nãi 至chí 已dĩ 後hậu 九cửu 支chi 。 皆giai 唯duy 此thử 問vấn 。 又hựu 問vấn 總tổng 包bao 眾chúng 義nghĩa 支chi 。 與dữ 總tổng 攝nhiếp 大đại 義nghĩa 支chi 。 名danh 字tự 何hà 別biệt 。 思tư 之chi 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 中trung 。 即tức 將tương 瑜du 伽già 論luận 為vi 身thân 。 餘dư 唯duy 識thức 等đẳng 論luận 。 以dĩ 為vi 支chi 葉diệp 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。 即tức 將tương 發phát 智trí 論luận 迦ca 延diên 經kinh 為vi 身thân 。 將tương 六lục 足túc 論luận 以dĩ 為vi 脚cước 足túc 也dã 。

白bạch 虹hồng 者giả 。 即tức 如Như 來Lai 入nhập 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 有hữu 十thập 二nhị 道đạo 白bạch 虹hồng 貫quán 日nhật 。 即tức 中trung 心tâm 圓viên 者giả 是thị 日nhật 。 四tứ 畔bạn 者giả 是thị 白bạch 虹hồng 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 唯duy 有hữu 十thập 二nhị 道đạo 。 不bất 言ngôn 十thập 一nhất 道đạo 十thập 三tam 道đạo 耶da 。 更cánh 問vấn 飛phi 祲# 者giả 。 即tức 惡ác 氣khí 。 謂vị 天thiên 苟cẩu 上thượng 掃tảo 星tinh 白bạch 虹hồng 等đẳng 。 皆giai 是thị 祲# 也dã 。 其kỳ 諸chư 灾# 恠# 踊dũng 在tại 空không 中trung 名danh 飛phi 也dã 。 素tố 者giả 。 上thượng 句cú 既ký 言ngôn 白bạch 。 下hạ 句cú 即tức 言ngôn 素tố 。 相tương 對đối 故cố 爾nhĩ 。 素tố 者giả 還hoàn 是thị 白bạch 色sắc 。 索sách 毫hào 者giả 毫hào 光quang 。 銷tiêu 者giả 銷tiêu 爍thước 也dã 。 宵tiêu 者giả 夜dạ 也dã 。 霄tiêu 者giả 雲vân 霄tiêu 。 合hợp 是thị 綿miên 下hạ 化hóa 也dã 。 景cảnh 者giả 明minh 。 即tức 如Như 來Lai 臨lâm 欲dục 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 但đãn 是thị 有hữu 緣duyên 之chi 處xứ 。 皆giai 放phóng 白bạch 毫hào 光quang 以dĩ 照chiếu 之chi 。 其kỳ 所sở 照chiếu 處xứ 。 不bất 經kinh 千thiên 年niên 或hoặc 五ngũ 百bách 年niên 。 必tất 聖thánh 教giáo 流lưu 到đáo 也dã 。 其kỳ 如như 佛Phật 欲dục 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 在tại 夜dạ 裏lý 放phóng 光quang 。 夜dạ 中trung 即tức 大đại 明minh 。 故cố 言ngôn 銷tiêu 景cảnh 。 或hoặc 銷tiêu 於ư 日nhật 也dã 。 線tuyến 花hoa 乃nãi 至chí 謬mậu 日nhật 者giả 。 此thử 下hạ 四tứ 句cú 。 即tức 明minh 佛Phật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 後hậu 。 所sở 有hữu 經kinh 教giáo 。 皆giai 悉tất 殊thù 錯thác 失thất 。 線tuyến 花hoa 者giả 。 即tức 經kinh 能năng 持trì 緯# 。 經kinh 能năng 持trì 義nghĩa 。 如như 線tuyến 貫quán 花hoa 。 奧áo 者giả 深thâm 也dã 。 舛suyễn 鳳phượng 訛ngoa 風phong 者giả 。 然nhiên 作tác 鳳phượng 字tự 。 即tức 令linh 風phong 脚cước 裏lý 著trước 鳥điểu 名danh 為vi 鳳phượng 。 有hữu 人nhân 錯thác 失thất 作tác 其kỳ 風phong 字tự 。 即tức 風phong 脚cước 裏lý 著trước 虫trùng 錯thác 作tác 風phong 字tự 。 意ý 說thuyết 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 所sở 有hữu 經kinh 教giáo 錯thác 失thất 也dã 。 貝bối 葉diệp 者giả 。 其kỳ 西tây 國quốc 經kinh 論luận 。 皆giai 向hướng 唄bối 多đa 葉diệp 上thượng 寫tả 也dã 。 乖quai 魚ngư 謬mậu 日nhật 者giả 。 如như 俗tục 作tác 魚ngư 字tự 應ưng 合hợp 魯lỗ 頭đầu 下hạ 著trước 火hỏa 即tức 是thị 。 若nhược 魯lỗ 頭đầu 下hạ 著trước 日nhật 。 錯thác 作tác 魯lỗ 字tự 不bất 盛thịnh 魯lỗ 字tự 。 意ý 說thuyết 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 所sở 有hữu 教giáo 細tế 皆giai 。 [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 者giả 所sở 以dĩ 義nghĩa 。 惟duy 者giả 思tư 量lượng 義nghĩa 。 法Pháp 寶bảo 者giả 。 即tức 是thị 經Kinh 教giáo 。 斯tư 者giả 此thử 也dã 。 行hành 者giả 行hành 動động 瞬thuấn 息tức 須tu 臾du 義nghĩa 。 墜trụy 者giả 墜trụy 沒một 也dã 。 此thử 上thượng 文văn 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 言ngôn 。 我ngã 所sở 以dĩ 繫hệ 思tư 量lượng 。 佛Phật 法Pháp 須tu 臾du 。 行hành 動động 瞬thuấn 息tức 中trung 間gian 即tức 墜trụy 沒một 。 有hữu 人nhân 云vân 行hành 字tự 者giả 非phi 也dã 。 今kim 是thị 行hành 字tự 。 即tức 是thị 行hành 動động 之chi 間gian 也dã 。 若nhược 坐tọa 臥ngọa 即tức 得đắc 久cửu 也dã 。 若nhược 行hành 動động 唯duy 得đắc 暫tạm 時thời 也dã 。

誕đản 者giả 生sanh 也dã 。 茲tư 者giả 此thử 。 融dung 者giả 通thông 識thức 。 謂vị 由do 造tạo 得đắc 三tam 十thập 頌tụng 。 即tức 出xuất 生sanh 得đắc 及cập 通thông 融dung 得đắc 唯duy 識thức 之chi 教giáo 。 秀tú 者giả 獨độc 秀tú 也dã 。 晦hối 者giả 闇ám 也dã 。 孤cô 明minh 者giả 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 大Đại 乘Thừa 之chi 解giải 名danh 為vi 孤cô 明minh 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 解giải 不bất 名danh 孤cô 明minh 。 意ý 說thuyết 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 先tiên 方phương 便tiện 闇ám 於ư 大Đại 乘Thừa 孤cô 明minh 之chi 解giải 。 即tức 向hướng 小Tiểu 乘Thừa 中trung 出xuất 家gia 。 而nhi 造tạo 俱câu 舍xá 論luận 。 以dĩ 明minh 經kinh 部bộ 師sư 宗tông 。 示thị 同đồng 塵trần 而nhi 說thuyết 有hữu 者giả 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 天thiên 親thân 雖tuy 向hướng 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 中trung 出xuất 家gia 。 和hòa 光quang 而nhi 示thị 同đồng 塵trần 也dã 。 俱câu 舍xá 論luận 中trung 。 且thả 明minh 薩tát 婆bà 多đa 師sư 義nghĩa 。 故cố 云vân 說thuyết 有hữu 也dã 。 解giải 慧tuệ 縛phược 於ư 攝nhiếp 論luận 者giả 。 言ngôn 慧tuệ 縛phược 者giả 。 即tức 是thị 所sở 知tri 障chướng 。 所sở 知tri 障chướng 是thị 慧tuệ 縛phược 故cố 。 能năng 障chướng 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 煩phiền 惱não 障chướng 名danh 為vi 性tánh 縛phược 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 即tức 是thị 慧tuệ 縛phược 。 意ý 說thuyết 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 先tiên 示thị 有hữu 所sở 知tri 障chướng 。 有hữu 慧tuệ 縛phược 故cố 晦hối 於ư 大Đại 乘Thừa 。 即tức 向hướng 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 中trung 出xuất 家gia 。 今kim 者giả 捨xả 小tiểu 向hướng 大Đại 乘Thừa 。 造tạo 捨xả 攝nhiếp 論luận 。 即tức 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 見kiến 天thiên 親thân 病bệnh 。 令linh 弟đệ 子tử 取thủ 得đắc 。 天thiên 親thân 已dĩ 無vô 著trước 弟đệ 子tử 中trung 一nhất 人nhân 。 頌tụng 十Thập 地Địa 品phẩm 已dĩ 。 天thiên 親thân 既ký 病bệnh 已dĩ 。 造tạo 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 釋thích 十Thập 地Địa 經kinh 也dã 。 即tức 是thị 解giải 慧tuệ 縛phược 也dã 。 表biểu 縱túng/tung 者giả 。 即tức 天thiên 親thân 後hậu 大Đại 乘Thừa 。 彌di 弘hoằng 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 令linh 大Đại 乘Thừa 得đắc 終chung 逸dật 盛thịnh 行hành 也dã 。 聖thánh 者giả 。 五ngũ 百bách 年niên 一nhất 賢hiền 。 千thiên 年niên 一nhất 聖thánh 也dã 。 疏sớ/sơ 。 談đàm 空không 者giả 。 上thượng 句cú 既ký 言ngôn 說thuyết 有hữu 。 下hạ 句cú 即tức 言ngôn 談đàm 空không 。 亦diệc 相tương 對đối 也dã 。 鑒giám 者giả 。 照chiếu 也dã 明minh 也dã 。 意ý 既ký 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 之chi 智trí 。 能năng 照chiếu 明minh 一nhất 切thiết 義nghĩa 道đạo 。 皆giai 悉tất 周chu 盡tận 。 洽hiệp 者giả 潤nhuận 也dã 。 意ý 明minh 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 徒đồ 普phổ 利lợi 樂lạc 潤nhuận 益ích 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 周chu 盡tận 也dã 。 故cố 言ngôn 鑒giám 洽hiệp 智trí 周chu 也dã 。 玄huyền 極cực 者giả 。 即tức 此thử 三tam 十thập 頌tụng 。 普phổ 釋thích 一nhất 切thiết 經kinh 幽u 玄huyền 極cực 妙diệu 之chi 理lý 皆giai 盡tận 也dã 。

釋thích 文văn 未vị 就tựu 者giả 。 但đãn 是thị 化hóa 得đắc 三tam 十thập 頌tụng 。 未vị 作tác 得đắc 長trường/trưởng 行hành 釋thích 也dã 。 歸quy 真chân 者giả 。 意ý 說thuyết 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 歸quy 真chân 上thượng 遷thiên 。 遷thiên 者giả 死tử 也dã 。 意ý 說thuyết 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 身thân 死tử 。 問vấn 不bất 言ngôn 中trung 下hạ 遷thiên 。 又hựu 人nhân 問vấn 言ngôn 。 伏phục 惟duy 上thượng □# 不bất 言ngôn 中trung 下hạ 更cánh 問vấn 。 繁phồn 者giả 多đa 也dã 。 約ước 者giả 少thiểu 也dã 。 意ý 說thuyết 。 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 得đắc 頌tụng 。 其kỳ 文văn 極cực 少thiểu 。 其kỳ 義nghĩa 極cực 多đa 。 泉tuyền 源nguyên 者giả 。 然nhiên 此thử 唯duy 識thức 論luận 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 之chi 根căn 源nguyên 也dã 。 重trọng/trùng 秘bí 者giả 。 秘bí 藏tạng 也dã 。 意ý 說thuyết 。 佛Phật 初sơ 滅diệt 度độ 。 得đắc 其kỳ 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 一nhất 迥huýnh 藏tàng 隱ẩn 。 今kim 又hựu 天thiên 親thân 滅diệt 後hậu 唯duy 識thức 之chi 理lý 智trí 。 第đệ 二nhị 通thông 迥huýnh 藏tàng 隱ẩn 也dã 。 故cố 云vân 重trọng/trùng 秘bí 。

爰viên 者giả 於ư 引dẫn 。 即tức 引dẫn 於ư 護hộ 法Pháp 等đẳng 也dã 。 液dịch 情tình 者giả 。 如như 水thủy 澄trừng 淨tịnh 故cố 。 即tức 見kiến 人nhân 面diện 。 若nhược 心tâm 澄trừng 淨tịnh 故cố 。 故cố 即tức 得đắc 見kiến 於ư 。 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 也dã 。 七thất 轉chuyển 者giả 。 八bát 轉chuyển 聲thanh 中trung 除trừ 卻khước 第đệ 八bát 汎# 呼hô 聲thanh 。 取thủ 前tiền 七thất 聲thanh 也dã 。 激kích 者giả 請thỉnh 也dã 。 由do 如như 將tương 擊kích 鍾chung 。 其kỳ 聲thanh 乃nãi 發phát 。 若nhược 有hữu 人nhân 請thỉnh 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 方phương 說thuyết 法Pháp 也dã 。 河hà 辯biện 者giả 。 然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 辞# 辨biện 狀trạng 若nhược 懸huyền 河hà 。 讚tán 微vi 者giả 。 即tức 此thử 十thập 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 長trường/trưởng 行hành 釋thích 。 讚tán 此thử 唯duy 識thức 三tam 十thập 頌tụng 。 微vi 妙diệu 之chi 言ngôn 。 神thần 者giả 心tâm 也dã 。 八bát 識thức 者giả 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 。 各các 有hữu 四tứ 藏tạng 。 故cố 有hữu 八bát 藏tạng 。 菩Bồ 薩Tát 中trung 一nhất 明minh 定định 之chi 處xứ 。 即tức 名danh 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 。 二nhị 若nhược 明minh 戒giới 之chi 處xứ 。 即tức 名danh 毗Tỳ 尼Ni 藏tạng 。 三tam 若nhược 明minh 慧tuệ 立lập 之chi 處xứ 。 即tức 名danh 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 藏tạng 。 四tứ 若nhược 雜tạp 明minh 戒giới 定định 慧tuệ 處xứ 。 即tức 名danh 雜tạp 藏tạng 。 然nhiên 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 中trung 。 亦diệc 有hữu 四tứ 藏tạng 。 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 中trung 不bất 立lập 藏tạng 者giả 。 以dĩ 無vô 別biệt 經kinh 教giáo 也dã 。 淨tịnh 彼bỉ 真chân 識thức 者giả 。 其kỳ 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 先tiên 未vị 雖tuy 有hữu 得đắc 名danh 真chân 識thức 。 由do 未vị 成thành 立lập 唯duy 識thức 教giáo 故cố 。 不bất 名danh 為vi 淨tịnh 。 今kim 者giả 造tạo 唯duy 識thức 論luận 教giáo 。 成thành 立lập 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 乃nãi 名danh 淨tịnh 彼bỉ 真chân 識thức 。 真chân 識thức 不bất 唯duy 約ước 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 圓viên 成thành 性tánh 名danh 為vi 真chân 識thức 。 三tam 三tam 性tánh 性tánh 總tổng 名danh 真chân 識thức 。 三tam 性tánh 總tổng 名danh 唯duy 識thức 也dã 。 雅nhã 者giả 正chánh 也dã 。 權quyền 實thật 者giả 。 今kim 明minh 唯duy 識thức 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 云vân 。 不bất 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 為vi 權quyền 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 為vi 實thật 。 二nhị 云vân 。 若nhược 他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 為vi 權quyền 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 法pháp 性tánh 身thân 名danh 之chi 為vi 實thật 。 然nhiên 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 三Tam 身Thân 具cụ 明minh 也dã 。 陵lăng 者giả 蔑miệt 也dã 。 今kim 唯duy 識thức 論luận 更cánh 高cao 高cao 妙diệu 。 即tức 陵lăng 蔑miệt 鷲thứu 峯phong 。 鷲thứu 峯phong 者giả 即tức 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 也dã 。 理lý 洞đỗng 希hy 夷di 者giả 。 視thị 所sở 不bất 及cập 名danh 希hy 。 聽thính 所sở 不bất 及cập 名danh 希hy 夷di 。 此thử 文văn 即tức 用dụng 老lão 子tử 之chi 語ngữ 。 掩yểm 者giả 覆phú 障chướng 。 龍long 宮cung 者giả 。 意ý 取thủ 於ư 海hải 其kỳ 唯duy 識thức 理lý 深thâm 邃thúy 。 即tức 深thâm 於ư 大đại 海hải 。 若nhược 理lý 高cao 於ư 山sơn 也dã 。 又hựu 解giải 云vân 。 龍long 宮cung 中trung 多đa 有hữu 經kinh 論luận 。 今kim 此thử 唯duy 識thức 論luận 。 更cánh 勝thắng 龍long 宮cung 中trung 經kinh 論luận 。 或hoặc 可khả 鳥điểu 獸thú 相tương 對đối 。 前tiền 句cú 言ngôn 鷲thứu 。 鷲thứu 即tức 鳥điểu 。 後hậu 句cú 言ngôn 龍long 。 龍long 即tức 獸thú 也dã 。 綱cương 者giả 紀kỷ 綱cương 。 領lãnh 者giả 衣y 領lãnh 。 門môn 即tức 能năng 管quản 衣y 如như 要yếu 即tức 是thị 衣y 袖tụ 。 衣y 袖tụ 中trung 出xuất 得đắc 手thủ 能năng 有hữu 要yếu 用dụng 。 意ý 說thuyết 。 唯duy 識thức 論luận 能năng 作tác 諸chư 經kinh 之chi 綱cương 領lãnh 要yếu 用dụng 也dã 。 索sách 者giả 消tiêu 索sách 也dã 。 隱ẩn 者giả 藏tạng 也dã 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 所sở 有hữu 索sách 藏tàng 隱ẩn 之chi 義nghĩa 。 皆giai 在tại 此thử 唯duy 識thức 論luận 中trung 極cực 得đắc 。 掇xuyết 者giả 拾thập 掇xuyết 也dã 。 奇kỳ 者giả 奇kỳ 異dị 也dã 。 其kỳ 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 即tức 能năng 拾thập 掇xuyết 得đắc 諸chư 經kinh 論luận 中trung 所sở 有hữu 奇kỳ 異dị 之chi 義nghĩa 。 皆giai 在tại 唯duy 識thức 中trung 提đề 錄lục 得đắc 也dã 。 三tam 量lượng 者giả 誤ngộ 現hiện 量lượng 聖thánh 言ngôn 。 將tương 此thử 三tam 量lượng 。 破phá 斥xích 外ngoại 道đạo 道đạo 靡mĩ 旌tinh 如như 兩lưỡng 陳trần 戰chiến 時thời 。 若nhược 軍quân 得đắc 勝thắng 。 即tức 旌tinh 幡phan 堅kiên 也dã 。 其kỳ 軍quân 退thoái 弱nhược 者giả 旌tinh 幡phan 預dự 。 即tức 位vị 摩ma 摩ma 者giả 位vị 。 二nhị 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 因nhân 明minh 論luận 中trung 生sanh 因nhân 了liễu 因nhân 也dã 。 意ý 說thuyết 。 因nhân 明minh 宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 之chi 道Đạo 理lý 。 由do 立lập 論luận 者giả 言ngôn 生sanh 因nhân 。 即tức 生sanh 歒địch 諸chư 者giả 智trí 了liễu 因nhân 。 由do 如như 誦tụng 泉tuyền 相tương 似tự 。 即tức 將tương 因nhân 明minh 生sanh 了liễu 二nhị 因nhân 。 以dĩ 破phá 小Tiểu 乘Thừa 。 小Tiểu 乘Thừa 退thoái 弱nhược 而nhi 不bất 依y 徒đồ 。 轍triệt 。 牛ngưu 蹤tung 曰viết 躅trục 。 車xa 蹤tung 曰viết 軌quỹ 。 問vấn 靡mĩ 旌tinh 亂loạn 轍triệt 。 出xuất 何hà 書thư 文văn 。 更cánh 問vấn 儀nghi 者giả 擬nghĩ 。 儀nghi 天thiên 地địa 而nhi 齊tề 載tái 者giả 。 天thiên 能năng 覆phú 地địa 載tái 。 意ý 說thuyết 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 擬nghĩ 儀nghi 天thiên 地địa 能năng 覆phú 能năng 載tái 也dã 。 孕dựng 者giả 含hàm 也dã 。 即tức 如như 母mẫu 腹phúc 中trung 有hữu 子tử 。 名danh 為vi 懷hoài 孕dựng 。 與dữ 黃hoàng 河hà 爭tranh 流lưu 者giả 。 其kỳ 黃hoàng 河hà 水thủy 流lưu 極cực 是thị 迅tấn 速tốc 。 我ngã 今kim 此thử 唯duy 識thức 論luận 。 諸chư 方phương 流lưu 行hành 。 更cánh 速tốc 於ư 黃hoàng 河hà 水thủy 流lưu 也dã 。 而nhi 與dữ 黃hoàng 河hà 爭tranh 流lưu 也dã 。 有hữu 本bổn 云vân 黃hoàng 河hà 流lưu 者giả 。 潢# 者giả 是thị 積tích 水thủy 名danh 。 在tại 流lưu 東đông 污ô 者giả 。 漢hán 水thủy 名danh 也dã 。 此thử 二nhị 水thủy 並tịnh 流lưu 。 故cố 云vân 潢# 污ô 爭tranh 流lưu 。 污ô 字tự 是thị 綿miên 字tự 上thượng 聲thanh 呼hô 也dã 。 又hựu 有hữu 本bổn 云vân 黃hoàng 繩thằng 。 繩thằng 者giả 忽hốt 。 雷lôi 霆đình 者giả 霹phích 靂lịch 。 如như 忽hốt 雷lôi 霹phích 靂lịch 發phát 音âm 響hưởng 。 唯duy 得đắc 近cận 處xứ 知tri 聞văn 。 我ngã 今kim 唯duy 識thức 論luận 名danh 響hưởng 遠viễn 名danh 遐hà 耨nậu 振chấn 。 故cố 名danh 當đương 遷thiên 競cạnh 響hưởng 而nhi 已dĩ 。 昔tích 在tại 周chu 照chiếu 王vương 佛Phật 即tức 生sanh 也dã 。 在tại 周chu 穆mục 王vương 時thời 入nhập 滅diệt 。 夜dạ 中trung 放phóng 光quang 隱ẩn 卻khước 。 星tinh 宿tú 之chi 光quang 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 佛Phật 法Pháp 仍nhưng 未vị 至chí 此thử 漢hán 國quốc 。 閟bí 者giả 藏tạng 也dã 。 至chí 道đạo 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 也dã 。 鬱uất 者giả 盛thịnh 貌mạo 也dã 。 漢hán 日nhật 通thông 暉huy 。 暉huy 者giả 光quang 也dã 。 即tức 如như 佛Phật 放phóng 光quang 。 所sở 照chiếu 之chi 處xứ 。 經kinh 千thiên 年niên 已dĩ 佛Phật 法Pháp 定định 至chí 彼bỉ 處xứ 也dã 。 即tức 在tại 漢hán 明minh 帝đế 時thời 。 摩ma 騰đằng 竺trúc 法pháp 蘭lan 。 白bạch 馬mã 駄đà 經kinh 至chí 於ư 此thử 土thổ/độ 。 像tượng 者giả 。 若nhược 正Chánh 法Pháp 五ngũ 百bách 年niên 時thời 。 佛Phật 法Pháp 未vị 到đáo 此thử 間gian 。 至chí 像tượng 法pháp 中trung 方phương 到đáo 此thử 土thổ/độ 。 遐hà 者giả 遠viễn 也dã 。 被bị 也dã 。 及cập 也dã 。

譯dịch 經kinh 律luật 義nghĩa 者giả 。 次thứ 下hạ 文văn 即tức 明minh 上thượng 故cố 。 自tự 從tùng 佛Phật 法Pháp 東đông 流lưu 。 翻phiên 譯dịch 經kinh 僧Tăng 。 乃nãi 有hữu 三tam 百bách 餘dư 人nhân 。 由do 如như 河hà 流lưu 之chi 而nhi 不bất 沙sa 絕tuyệt 也dã 。 繼kế 武võ 者giả 跡tích 也dã 。 從tùng 西tây 國quốc 譯dịch 經kinh 之chi 僧Tăng 。 而nhi 脚cước 蹤tung 跡tích 相tương 續tục 也dã 。 故cố 書thư 云vân 堂đường 上thượng 布bố 武võ 。 堂đường 下hạ 接tiếp 武võ 。 武võ 者giả 是thị 跡tích 。 如như 人nhân 見kiến 君quân 王vương 官quan 人nhân 時thời 。 若nhược 至chí 堂đường 基cơ 下hạ 行hành 時thời 。 脚cước 移di 一nhất 尺xích 地địa 不bất 得đắc 作tác 步bộ 。 不bất 是thị 寬khoan 行hành 大đại 步bộ 之chi 處xứ 。 若nhược 被bị 喚hoán 上thượng 堂đường 基cơ 下hạ 行hành 時thời 。 即tức 脚cước 跙# 唯duy 移di 一nhất 寸thốn 二nhị 寸thốn 地địa 。 不bất 得đắc 移di 一nhất 尺xích 地địa 也dã 。 多đa 覿# 。 覿# 者giả 見kiến 也dã 。 蔥# 右hữu 者giả 。 若nhược 蔥# 嶺lĩnh 已dĩ 西tây 。 即tức 巳tị 名danh 蔥# 右hữu 蔥# 嶺lĩnh 已dĩ 東đông 即tức 名danh 蔥# 左tả 。 英anh 者giả 英anh 彥ngạn 即tức 是thị 評bình 經kinh 之chi 僧Tăng 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 上thượng 代đại 已dĩ 來lai 。 或hoặc 有hữu 蔥# 嶺lĩnh 已dĩ 西tây 鳥điểu 長trường/trưởng 國quốc 等đẳng 僧Tăng 。 或hoặc 是thị 餘dư 邊biên 國quốc 僧Tăng 等đẳng 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 胡hồ 僧Tăng 。 不bất 是thị 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 亦diệc 不bất 是thị 梵Phạn 語ngữ 。 來lai 向hướng 此thử 間gian 譯dịch 經kinh 。 此thử 間gian 人nhân 無vô 不bất 夢mộng 見kiến 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 國quốc 中trung 諸chư 英anh 且thả 等đẳng 。 亦diệc 不bất 聞văn 真chân 梵Phạn 語ngữ 。 亦diệc 不bất 見kiến 大đại 。 羅La 漢Hán 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 今kim 者giả 大đại 唐đường 。 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 一nhất 一nhất 親thân 至chí 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 國quốc 。 見kiến 諸chư 英anh 秀tú 等đẳng 。 親thân 承thừa 教giáo 授thọ 。 解giải 真chân 梵Phạn 語ngữ 。 壤nhưỡng 者giả 立lập 田điền 地địa 名danh 也dã 。 蔥# 嶺lĩnh 已dĩ 西tây 小tiểu 邊biên 國quốc 中trung 。 既ký 總tổng 是thị 胡hồ 。 言ngôn 音âm 不bất 正chánh 。 不bất 是thị 梵Phạn 語ngữ 。 則tắc 與dữ 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 國quốc 梵Phạn 語ngữ 不bất 相tương 似tự 也dã 。 混hỗn 者giả 混hỗn 雜tạp 也dã 。 宮cung 羽vũ 者giả 。 即tức 是thị 五ngũ 音âm 之chi 宮cung 。 宮cung 商thương 角giác 徵trưng 羽vũ 等đẳng 。 花hoa 者giả 大đại 唐đường 國quốc 名danh 花hoa 夏hạ 。 戎nhung 即tức 西tây 諸chư 邊biên 國quốc 。 皆giai 名danh 為vi 西tây 戎nhung 。 不bất 是thị 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 亦diệc 不bất 是thị 五ngũ 天thiên 真chân 語ngữ 。 故cố 此thử 國quốc 南nam 邊biên 諸chư 國quốc 。 即tức 名danh 南nam 蠻# 。 北bắc 邊biên 諸chư 國quốc 即tức 名danh 北bắc 狄địch 。 東đông 邊biên 名danh 東đông 夷di 。 西tây 邊biên 即tức 名danh 西tây 戎nhung 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 將tương 西tây 邊biên 國quốc 戎nhung 胡hồ 語ngữ 。 翻phiên 譯dịch 作tác 此thử 間gian 花hoa 夏hạ 之chi 語ngữ 。 混hỗn 雜tạp 令linh 同đồng 。 亦diệc 訛ngoa 謬mậu 。 以dĩ 不bất 是thị 真chân 梵Phạn 語ngữ 故cố 。 文văn 字tự 天thiên 懸huyền 者giả 。 若nhược 中trung 天Thiên 竺Trúc 國quốc 中trung 書thư 字tự 皆giai 是thị 天thiên 書thư 。 所sở 有hữu 言ngôn 語ngữ 。 皆giai 同đồng 天thiên 語ngữ 。 而nhi 梵Phạm 王Vương 之chi 語ngữ 故cố 。 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 國quốc 者giả 。 此thử 云vân 月Nguyệt 支Chi 國Quốc 。 如như 天thiên 上thượng 月nguyệt 極cực 是thị 清thanh 凉# 。 能năng 除trừ 熱nhiệt 惱não 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 於ư 五ngũ 印ấn 度độ 國quốc 出xuất 世thế 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 若nhược 此thử 漢hán 國quốc 中trung 字tự 即tức 是thị 人nhân 作tác 。 即tức 是thị 古cổ 者giả 蒼thương 纈# 等đẳng 造tạo 諸chư 。 語ngữ 是thị 人nhân 語ngữ 。 所sở 以dĩ 古cổ 來lai 將tương 天Thiên 竺Trúc 之chi 天thiên 語ngữ 天thiên 字tự 。 譯dịch 同đồng 此thử 方phương 人nhân 語ngữ 。 或hoặc 即tức 錯thác 失thất 也dã 。 昧muội 者giả 闇ám 也dã 。 形hình 聲thanh 者giả 。 即tức 是thị 亦diệc 書thư 形hình 聲thanh 字tự 。 所sở 謂vị 象tượng 形hình 轉chuyển 注chú 等đẳng 字tự 。 胡hồ 者giả 。 即tức 是thị 已dĩ 西tây 邊biên 國quốc 胡hồ 僧Tăng 之chi 語ngữ 。 晉tấn 者giả 。 即tức 是thị 此thử 方phương 漢hán 國quốc 。 意ý 說thuyết 古cổ 者giả 已dĩ 來lai 。 所sở 有hữu 翻phiên 譯dịch 之chi 僧Tăng 。 皆giai 是thị 已dĩ 西tây 邊biên 國quốc 胡hồ 僧Tăng 。 唯duy 解giải 胡hồ 語ngữ 。 不bất 解giải 梵Phạn 語ngữ 。 即tức 將tương 胡hồ 語ngữ 而nhi 譯dịch 翻phiên 經kinh 。 然nhiên 晉tấn 多đa 錯thác 道đạo 義nghĩa 也dã 。 糟tao 者giả 酒tửu 糟tao 。 粕# 者giả 。 糟tao 中trung 元nguyên 有hữu 好hảo/hiếu 味vị 名danh 粕# 。 但đãn 得đắc 少thiểu 許hứa 糟tao 粕# 。 不bất 得đắc 幽u 玄huyền 之chi 處xứ 也dã 。 爽sảng 者giả 失thất 也dã 。

鴻hồng 者giả 大đại 也dã 。 碩# 者giả 大đại 也dã 。 若nhược 大đại 疑nghi 即tức 如như 霧vụ 擁ủng 。 若nhược 大đại 滯trệ 即tức 如như 雲vân 凝ngưng 也dã 。 如như 大đại 霧vụ 擁ủng 。 如như 大đại 雲vân 凝ngưng 。 則tắc 不bất 見kiến 天thiên 日nhật 。 若nhược 有hữu 大đại 疑nghi 大đại 滯trệ 。 則tắc 不bất 見kiến 甚thậm 深thâm 道Đạo 理lý 也dã 。 幽u 者giả 幽u 隱ẩn 。 絢huyến 者giả 。 五ngũ 邊biên 文văn 綵thải 也dã 。 屢lũ 者giả 數số 也dã 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 理lý 中trung 所sở 有hữu 幽u 隱ẩn 文văn 綵thải 。 上thượng 來lai 數sác 數sác 陳trần 說thuyết 。 詳tường 者giả 說thuyết 也dã 。 所sở 有hữu 道Đạo 理lý 略lược 說thuyết 可khả 知tri 。

含hàm 章chương 。 章chương 者giả 文văn 章chương 。 萃tụy 者giả 聚tụ 也dã 。 意ý 形hình 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 與dữ 餘dư 人nhân 聚tụ 集tập 之chi 處xứ 。 其kỳ 三tam 藏tạng 名danh 。 即tức 出xuất 於ư 餘dư 人nhân 外ngoại 。 燭chúc 者giả 眼nhãn 之chi 所sở 見kiến 。 名danh 之chi 為vi 燭chúc 。 搏bác 者giả 拖tha 取thủ 。 靈linh 臺đài 者giả 。 即tức 是thị 中trung 心tâm 。 意ý 說thuyết 。 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 心tâm 眼nhãn 能năng 取thủ 義nghĩa 理lý 之chi 心tâm 髓tủy 三tam 年niên 。 畜súc 者giả 畜súc 也dã 。 德đức 謂vị 道Đạo 德đức 。 宗tông 者giả 尊tôn 也dã 。 意ý 說thuyết 。 唐đường 三tam 藏tạng 身thân 中trung 畜súc 積tích 道Đạo 德đức 。 居cư 其kỳ 尊tôn 位vị 也dã 。 漪# 者giả 水thủy 也dã 。 沼chiểu 者giả 池trì 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 身thân 中trung 有hữu 智trí 水thủy 。 涌dũng 而nhi 無vô 盡tận 。 騖# 者giả 舉cử 也dã 。 三tam 輪luân 者giả 。 謂vị 神thần 通thông 教giáo 誡giới 記ký 心tâm 。 躅trục 者giả 車xa 蹤tung 曰viết 躅trục 。 逈huýnh 遠viễn 也dã 。 晉tấn 者giả 進tiến 也dã 。 金kim 沙sa 即tức 是thị 西tây 方phương 阿a 利lợi 羅la 跋bạt 提đề 河hà 。 河hà 中trung 有hữu 金kim 沙sa 也dã 。 此thử 一nhất 句cú 意ý 。 說thuyết 。 唐đường 三tam 藏tạng 。 遠viễn 進tiến 向hướng 西tây 方phương 阿a 利lợi 羅la 跋Bạt 提Đề 河Hà 邊biên 去khứ 。 此thử 中trung 晉tấn 字tự 。 唯duy 於ư 評bình 中trung 云vân 晉tấn 者giả 進tiến 也dã 。 其kỳ 准chuẩn 著trước 走tẩu 繞nhiễu 之chi 進tiến 字tự 。 與dữ 晉tấn 地địa 之chi 晉tấn 字tự 。 此thử 二nhị 个# 字tự 皆giai 同đồng 是thị 進tiến 去khứ 也dã 。 八bát 解giải 者giả 。 即tức 是thị 八bát 解giải 脫thoát 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 身thân 中trung 。 有hữu 八Bát 解Giải 脫Thoát 之chi 中trung 。 真chân 波ba 者giả 即tức 是thị 水thủy 也dã 。 遼liêu 者giả 遠viễn 也dã 。 玉ngọc 井tỉnh 者giả 。 即tức 西tây 方phương 有hữu 一nhất 國quốc 。 中trung 有hữu 其kỳ 玉ngọc 井tỉnh 之chi 事sự 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 遠viễn 向hướng 玉ngọc 井tỉnh 去khứ 也dã 。 即tức 玉ngọc 井tỉnh 與dữ 上thượng 句cú 金kim 沙sa 相tương 對đối 也dã 。 軀khu 者giả 身thân 也dã 。 殉# 者giả 求cầu 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 忘vong 卻khước 身thân 上thượng 疲bì 勞lao 。 以dĩ 西tây 方phương 求cầu 法Pháp 也dã 。 委ủy 者giả 杖trượng 託thác 也dã 。 祈kỳ 者giả 請thỉnh 祈kỳ 求cầu 也dã 。 通thông 者giả 通thông 達đạt 。 意ý 顯hiển 三tam 藏tạng 杖trượng 託thác 三Tam 寶Bảo 。 而nhi 發phát 祈kỳ 願nguyện 。 得đắc 通thông 達đạt 也dã 。

冥minh 契khế 天thiên 真chân 者giả 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 冥minh 契khế 而nhi 通thông 達đạt 。 得đắc 契khế 天thiên 心tâm 而nhi 願nguyện 滿mãn 也dã 。 微vi 者giả 少thiểu 也dã 。 資tư 者giả 取thủ 也dã 。 習tập 者giả 學học 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 至chí 彼bỉ 西tây 國quốc 。 少thiểu 用dụng 功công 夫phu 。 多đa 學học 得đắc 學học 問vấn 經kinh 論luận 也dã 。 匪phỉ 者giả 非phi 也dã 。 摛# 者giả 布bố 也dã 。 異dị 者giả 別biệt 也dã 。 此thử 上thượng 句cú 即tức 顯hiển 三tam 藏tạng 智trí 慧tuệ 寬khoan 。 非phi 但đãn 智trí 慧tuệ 寬khoan 布bố 。 神thần 靈linh 之chi 人nhân 。 方phương 顯hiển 與dữ 餘dư 人nhân 別biệt 異dị 。 故cố 言ngôn 顯hiển 異dị 也dã 。 固cố 者giả 堅kiên 固cố 也dã 。 薀# 者giả 聚tụ 也dã 。 迢điều 者giả 遠viễn 也dã 。 祥tường 者giả 善thiện 也dã 。 此thử 一nhất 句cú 即tức 嘆thán 三tam 藏tạng 有hữu 福phước 也dã 。 意ý 顯hiển 有hữu 堅kiên 固cố 身thân 中trung 多đa 聚tụ 似tự 集tập 。 福phước 德đức 之chi 人nhân 。 方phương 身thân 遠viễn 逝thệ 也dã 。

備bị 者giả 闊khoát 也dã 。 踐tiễn 者giả 履lý 也dã 。 神thần 者giả 即tức 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 等đẳng 是thị 也dã 。 蹤tung 者giả 跡tích 也dã 。 意ý 顯hiển 三tam 藏tạng 至chí 彼bỉ 西tây 國quốc 中trung 。 所sở 有hữu 聖thánh 人nhân 蹤tung 。 皆giai 悉tất 周chu 遍biến 。 兼kiêm 履lý 踐tiễn 也dã 。 窮cùng 探thám 秘bí 府phủ 。 秘bí 府phủ 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 聖thánh 人nhân 等đẳng 心tâm 中trung 之chi 事sự 。 意ý 顯hiển 三tam 藏tạng 往vãng 彼bỉ 西tây 國quốc 。 能năng 窮cùng 盡tận 探thám 取thủ 得đắc 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 心tâm 府phủ 中trung 秘bí 要yếu 之chi 事sự 。 覿# 者giả 見kiến 也dã 。 先tiên 賢hiền 者giả 。 即tức 是thị 此thử 國quốc 中trung 上thượng 代đại 已dĩ 來lai 。 諸chư 法Pháp 師sư 等đẳng 。 樞xu 者giả 樞xu 機cơ 。 此thử 已dĩ 上thượng 二nhị 句cú 。 意ý 顯hiển 此thử 方phương 上thượng 古cổ 大đại 德đức 未vị 見kiến 之chi 義nghĩa 。 三tam 藏tạng 皆giai 貫quán 達đạt 。 在tại 情tình 府phủ 樞xu 機cơ 之chi 等đẳng 。 曩nẵng 者giả 往vãng 也dã 。 遺di 者giả 失thất 也dã 。 次thứ 二nhị 句cú 。 意ý 顯hiển 古cổ 來lai 大đại 德đức 所sở 遺di 失thất 之chi 義nghĩa 。 三tam 藏tạng 並tịnh 包bao 心tâm 極cực 也dã 。

志chí 者giả 意ý 志chí 也dã 。 弘hoằng 者giả 大đại 也dã 。 撫phủ 者giả 接tiếp 也dã 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 本bổn 意ý 誓thệ 願nguyện 意ý 志chí 大đại 撫phủ 接tiếp 眾chúng 生sanh 。 此thử 已dĩ 上thượng 文văn 。 即tức 讚tán 三tam 藏tạng 在tại 西tây 國quốc 時thời 事sự 。 言ngôn 旋toàn 舊cựu 邦bang 者giả 。 此thử 已dĩ 下hạ 文văn 。 即tức 顯hiển 三tam 藏tạng 即tức 從tùng 西tây 國quốc 還hoàn 本bổn 國quốc 也dã 。 德đức 謂vị 道Đạo 德đức 。 簡giản 者giả 當đương 也dã 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 道Đạo 德đức 契khế 當đương 天thiên 子tử 之chi 心tâm 。 延diên 者giả 遠viễn 也dã 。 天thiên 藻tảo 者giả 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 先tiên 有hữu 天thiên 生sanh 才tài 藻tảo 。 不bất 猶do 人nhân 孝hiếu 。 寶bảo 偈kệ 者giả 。 即tức 是thị 護hộ 法Pháp 所sở 造tạo 得đắc 唯duy 識thức 三tam 十thập 頌tụng 釋thích 。 護hộ 法Pháp 既ký 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 欲dục 死tử 之chi 時thời 。 造tạo 得đắc 唯duy 識thức 已dĩ 來lai 。 未vị 出xuất 流lưu 行hành 。 是thị 時thời 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 有hữu 一nhất 五Ngũ 戒Giới 賢hiền 者giả 。 獨độc 自tự 供cúng 養dường 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 。 經kinh 於ư 三tam 年niên 。

時thời 護hộ 法Pháp 即tức 將tương 此thử 唯duy 識thức 釋thích 以dĩ 報báo 賢hiền 者giả 息tức 。 是thị 時thời 賢hiền 者giả 得đắc 此thử 唯duy 識thức 釋thích 已dĩ 。 若nhược 餘dư 人nhân 遠viễn 看khán 此thử 釋thích 者giả 得đắc 金kim 錢tiền 。 若nhược 有hữu 近cận 看khán 此thử 釋thích 者giả 。 即tức 金kim 錢tiền 更cánh 多đa 。 已dĩ 為vi 敬kính 重trọng 此thử 釋thích 故cố 。 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 言ngôn 。 制chế 此thử 釋thích 者giả 。 雖tuy 十thập 論luận 師sư 。 於ư 中trung 護hộ 法Pháp 聲thanh 德đức 獨độc 振chấn 。 餘dư 人nhân 皆giai 不bất 得đắc 此thử 頌tụng 也dã 。 如như 樞xu 要yếu 中trung 說thuyết 。 後hậu 時thời 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 至chí 彼bỉ 西tây 國quốc 。 遂toại 肘trửu 行hành 膝tất 步bộ 。

時thời 賢hiền 者giả 見kiến 三tam 藏tạng 遠viễn 來lai 。 雖tuy 不bất 得đắc 金kim 錢tiền 。 即tức 與dữ 三tam 藏tạng 唯duy 識thức 釋thích 也dã 。 南nam 贊tán 者giả 。 三tam 藏tạng 既ký 得đắc 此thử 唯duy 識thức 釋thích 已dĩ 。 廣quảng 向hướng 南nam 天Thiên 竺Trúc 國quốc 天thiên 子tử 。 讚tán 嘆thán 而nhi 廣quảng 流lưu 行hành 。 金kim 牒điệp 。 問vấn 此thử 言ngôn 帝đế 心tâm 者giả 。 為vi 是thị 西tây 國quốc 天thiên 子tử 。 為vi 是thị 此thử 國quốc 天thiên 子tử 。 若nhược 言ngôn 此thử 國quốc 天thiên 子tử 者giả 。 三tam 藏tạng 既ký 別biệt 此thử 國quốc 。 何hà 故cố 下hạ 文văn 言ngôn 南nam 讚tán 。 即tức 說thuyết 寶bảo 偈kệ 向hướng 南nam 印ấn 度độ 境cảnh 。 若nhược 言ngôn 西tây 國quốc 天thiên 子tử 。 其kỳ 三tam 藏tạng 未vị 來lai 此thử 土thổ/độ 。 何hà 故cố 前tiền 文văn 即tức 言ngôn 言ngôn 旋toàn 舊cựu 邦bang 。 應ưng 問vấn 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 未vị 來lai 之chi 日nhật 。 向hướng 南nam 印ấn 度độ 流lưu 行hành 。 即tức 談đàm 彼bỉ 此thử 亦diệc 無vô 過quá 也dã 。 金kim 牒điệp 東đông 流lưu 者giả 。 即tức 將tương 唯duy 識thức 釋thích 。 來lai 向hướng 東đông 本bổn 國quốc 也dã 。 暢sướng 者giả 說thuyết 也dã 。 翳ế 者giả 障chướng 弊tệ 也dã 。 蕩đãng 者giả 洗tẩy 蕩đãng 也dã 。 疑nghi 者giả 氣khí 也dã 。 意ý 說thuyết 。 上thượng 古cổ 已dĩ 來lai 。 所sở 有hữu 疑nghi 惑hoặc 氣khí 氣khí 鐃nao 鐃nao 有hữu 多đa 也dã 。 縟# 者giả 即tức 五ngũ 色sắc 縟# 也dã 。 思tư 者giả 智trí 慧tuệ 思tư 。 此thử 字tự 應ưng 去khứ 聲thanh 呼hô 之chi 。 頴dĩnh 者giả 超siêu 拔bạt 也dã 。 彈đàn 者giả 押áp 也dã 。 駕giá 者giả 動động 也dã 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 道Đạo 德đức 。 能năng 押áp 得đắc 餘dư 人nhân 頭đầu 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 於ư 眾chúng 人nhân 中trung 。 最tối 獨độc 拔bạt 也dã 。 陵lăng 者giả 欺khi 陵lăng 也dã 。 掩yểm 者giả 覆phú 障chướng 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 身thân 中trung 道Đạo 德đức 知tri 解giải 。 即tức 欺khi 陵lăng 掩yểm 卻khước 舌thiệt 千thiên 古cổ 已dĩ 來lai 也dã 。

詎cự 與dữ 夫phu 者giả 。 即tức 是thị 語ngữ 之chi 端đoan 序tự 。 猶do 如như 竊thiết 以dĩ 盖# 等đẳng 意ý 勢thế 相tương 似tự 也dã 。 家gia 依y 者giả 。 即tức 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 梵Phạm 云vân 真Chân 諦Đế 。 此thử 云vân 家gia 依y 。 驤# 者giả 上thượng 也dã 。 譽dự 者giả 名danh 譽dự 也dã 。 擅thiện 者giả 獨độc 也dã 。 美mỹ 者giả 好hảo/hiếu 也dã 。 聲thanh 明minh 者giả 即tức 是thị 聲thanh 明minh 論luận 也dã 。 此thử 文văn 意ý 顯hiển 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 當đương 時thời 雖tuy 得đắc 勝thắng 上thượng 好hảo/hiếu 名danh 譽dự 。 此thử 人nhân 更cánh 不bất 普phổ 解giải 餘dư 經kinh 論luận 。 空không 獨độc 善thiện 解giải 聲thanh 明minh 論luận 。 如như 聞văn 鳥điểu 鳴minh 即tức 解giải 鳥điểu 語ngữ 也dã 。 童đồng 壽thọ 者giả 。 即tức 是thị 羅la 什thập 法Pháp 師sư 也dã 。 梵Phạm 云vân 羅la 什thập 。 此thử 云vân 童đồng 壽thọ 。 芳phương 者giả 美mỹ 好hảo/hiếu 也dã 。 徒đồ 者giả 空không 也dã 。 中trung 觀quán 者giả 即tức 是thị 中trung 觀quán 論luận 百bách 論luận 十thập 二nhị 門môn 論luận 等đẳng 。 意ý 說thuyết 。 羅la 什thập 法Pháp 師sư 。 雖tuy 得đắc 妨phương 芳phương 名danh 。 唯duy 得đắc 中trung 觀quán 論luận 百bách 論luận 十thập 二nhị 門môn 論luận 等đẳng 。 更cánh 不bất 善thiện 餘dư 經kinh 論luận 也dã 。 意ý 及cập 顯hiển 我ngã 三tam 藏tạng 得đắc 具cụ 解giải 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 也dã 。 云vân 爾nhĩ 而nhi 已dĩ 矣hĩ 者giả 。 即tức 是thị 結kết 句cú 之chi 辭từ 也dã 。

斯tư 者giả 此thử 也dã 。 彚# 者giả 類loại 也dã 。 意ý 說thuyết 。 此thử 唯duy 識thức 論luận 本bổn 。 類loại 有hữu 其kỳ 十thập 師sư 釋thích 。 以dĩ 糅nhữu 作tác 為vi 一nhất 部bộ 也dã 。 商thương 量lượng 也dã 。 攉# 略lược 也dã 。 華hoa 者giả 即tức 是thị 此thử 方phương 漢hán 國quốc 名danh 。 花hoa 夏hạ 心tâm 處xứ 。 梵Phạm 者giả 即tức 是thị 西tây 方phương 梵Phạn 語ngữ 。 詮thuyên 者giả 詮thuyên 量lượng 也dã 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 翻phiên 譯dịch 唯duy 識thức 論luận 時thời 。 即tức 商thương 攉# 量lượng 陳trần 漢hán 語ngữ 梵Phạn 語ngữ 。 詮thuyên 量lượng 音âm 聲thanh 輕khinh 重trọng 。 而nhi 翻phiên 譯dịch 也dã 。 陶đào 甄chân 諸chư 義nghĩa 之chi 差sai 別biệt 。 甄chân 者giả 成thành 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 譯dịch 此thử 十thập 師sư 義nghĩa 者giả 。 十thập 師sư 義nghĩa 不bất 同đồng 者giả 。 即tức 於ư 唯duy 識thức 文văn 中trung 。 釋thích 一nhất 箇cá 義nghĩa 文văn 處xứ 。 宜nghi 多đa 有hữu 義nghĩa 有hữu 義nghĩa 等đẳng 。 即tức 簡giản 三tam 个# 五ngũ 个# 有hữu 義nghĩa 也dã 。 即tức 如như 釋Thích 種chủng 子tử 中trung 有hữu 三tam 師sư 義nghĩa 等đẳng 是thị 也dã 。 有hữu 十thập 一nhất 師sư 之chi 翻phiên 者giả 。 叶# 者giả 和hòa 也dã 。 意ý 說thuyết 。 三tam 藏tạng 譯dịch 唯duy 識thức 時thời 。 若nhược 見kiến 釋thích 一nhất 義nghĩa 處xứ 。 十thập 師sư 皆giai 同đồng 一nhất 解giải 者giả 。 譯dịch 論luận 之chi 時thời 。 即tức 和hòa 十thập 師sư 義nghĩa 。 同đồng 着trước 一nhất 个# 有hữu 義nghĩa 處xứ 。 不bất 着trước 多đa 有hữu 義nghĩa 也dã 。 宏hoành 者giả 大đại 也dã 。 綱cương 者giả 綱cương 紀kỷ 也dã 。

言ngôn 成thành 唯duy 識thức 者giả 。 且thả 舉cử 大đại 綱cương 。 旌tinh 者giả 。 如như 見kiến 旌tinh 即tức 知tri 下hạ 有hữu 天thiên 子tử 。 如như 見kiến 旌tinh 幡phan 即tức 知tri 下hạ 有hữu 將tương 有hữu 軍quân 。 如như 見kiến 成thành 唯duy 識thức 言ngôn 即tức 知tri 下hạ 有hữu 唯duy 識thức 論luận 也dã 。 鏡kính 者giả 鑒giám 照chiếu 義nghĩa 。 簡giản 二nhị 藏tạng 者giả 。 既ký 言ngôn 論luận 者giả 。 即tức 簡giản 卻khước 餘dư 經kinh 律luật 二nhị 藏tạng 。 獨độc 標tiêu 論luận 藏tạng 。 為vi 功công 德đức 者giả 。 即tức 釋thích 成thành 字tự 。 成thành 者giả 即tức 成thành 立lập 得đắc 功công 失thất 也dã 。 故cố 別biệt 行hành 教giáo 跡tích 云vân 。 成thành 乃nãi 能năng 成thành 之chi 稱xưng 。 建kiến 大đại 義nghĩa 之chi 鴻hồng 猷# 。 大đại 覺giác 者giả 大Đại 乘Thừa 也dã 。 或hoặc 是thị 佛Phật 地địa 。 旨chỉ 意ý 志chí 也dã 。 隆long 者giả 高cao 也dã 。 意ý 說thuyết 。 有hữu 無vô 外ngoại 境cảnh 唯duy 立lập 識thức 者giả 。 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 意ý 志chí 高cao 遠viễn 也dã 。 本bổn 頌tụng 成thành 者giả 。 有hữu 三tam 十thập 頌tụng 得đắc 成thành 立lập 者giả 。 即tức 得đắc 中trung 道đạo 義nghĩa 顯hiển 也dã 。 着trước 者giả 顯hiển 也dã 。

泯mẫn 相tương/tướng 者giả 。 泯mẫn 者giả 攝nhiếp 也dã 。 攝nhiếp 即tức 攝nhiếp 相tương/tướng 分phần/phân 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 也dã 。 執chấp 有hữu 者giả 喪táng 其kỳ 真chân 者giả 。 即tức 是thị 增tăng 益ích 。 執chấp 真chân 實thật 道Đạo 理lý 也dã 。 滯trệ 空không 者giả 乖quai 其kỳ 實thật 者giả 。 即tức 是thị 損tổn 減giảm 。 執chấp 真chân 者giả 實thật 道Đạo 理lý 也dã 。 滯trệ 空không 者giả 乖quai 其kỳ 實thật 者giả 。 即tức 是thị 損tổn 減giảm 執chấp 也dã 。 下hạ 言ngôn 實thật 者giả 。 與dữ 上thượng 句cú 真chân 字tự 相tương 對đối 也dã 。 晦hối 者giả 闇ám 也dã 。 長trường/trưởng 溺nịch 二nhị 邊biên 者giả 。 即tức 便tiện 溺nịch 在tại 增tăng 益ích 邊biên 損tổn 減giảm 邊biên 也dã 。 藉tạ 此thử 成thành 彼bỉ 名danh 成thành 唯duy 識thức 者giả 。 其kỳ 此thử 三tam 十thập 頌tụng 。 名danh 為vi 唯duy 識thức 。 其kỳ 長trường/trưởng 行hành 論luận 。 名danh 之chi 為vi 成thành 。 即tức 將tương 論luận 而nhi 成thành 立lập 三tam 十thập 唯duy 識thức 。 故cố 言ngôn 唯duy 識thức 之chi 成thành 也dã 。 三tam 摩ma 娑sa 者giả 。 即tức 是thị 六lục 釋thích 中trung 依y 士sĩ 釋thích 也dã 。 梵Phạm 云vân 三tam 摩ma 娑sa 。 此thử 云vân 依y 土thổ/độ 釋thích 也dã 。 然nhiên 梵Phạm 云vân 煞sát 三tam 摩ma 婆bà 娑sa 此thử 云vân 六lục 雜tạp 合hợp 釋thích 。

蘇tô 漫mạn 多đa 者giả 。 是thị 梵Phạn 語ngữ 。 即tức 是thị 八bát 轉chuyển 聲thanh 中trung 。 第đệ 七thất 轉chuyển 依y 聲thanh 中trung 。 屬thuộc 主chủ 釋thích 也dã 。 賓tân 者giả 歒địch 論luận 者giả 。 主chủ 者giả 即tức 是thị 立lập 論luận 者giả 。 云vân 烈liệt 者giả 。 立lập 者giả 歒địch 者giả 。 立lập 歒địch 者giả 兩lưỡng 伴bạn 作tác 行hành 座tòa 也dã 。 夫phu 言ngôn 論luận 者giả 。 必tất 有hữu 賓tân 主chủ 擊kích 物vật 。 有hữu 立lập 有hữu 破phá 。 名danh 之chi 為vi 論luận 也dã 。 旗kỳ 皷cổ 載tái 揚dương 者giả 。 夫phu 論luận 義nghĩa 之chi 法pháp 。 由do 如như 兩lưỡng 陣trận 相tương/tướng 戰chiến 旗kỳ 幡phan 打đả 戰chiến 皷cổ 。 即tức 有hữu 一nhất 退thoái 一nhất 勝thắng 。 論luận 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 即tức 須tu 打đả 鐘chung 集tập 眾chúng 。 有hữu 立lập 有hữu 破phá 。 有hữu 勝thắng 有hữu 負phụ 也dã 。 幽u 關quan 洞đỗng 開khai 者giả 。 因nhân 於ư 論luận 議nghị 。 所sở 有hữu 幽u 隱ẩn 難nan 解giải 之chi 義nghĩa 。 皆giai 得đắc 解giải 之chi 。 而nhi 得đắc 洞đỗng 徹triệt 也dã 。 [(阜-十+止)*責]# 者giả 妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 也dã 。 以dĩ 教giáo 成thành 教giáo 者giả 。 即tức 論luận 長trường/trưởng 行hành 教giáo 。 而nhi 成thành 立lập 三tam 十thập 頌tụng 教giáo 也dã 。 資tư 教giáo 成thành 理lý 者giả 。 資tư 者giả 取thủ 論luận 長trường/trưởng 行hành 教giáo 及cập 三tam 十thập 頌tụng 教giáo 。 而nhi 成thành 立lập 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 即tức 成thành 是thị 論luận 者giả 。 成thành 者giả 能năng 成thành 。 能năng 成thành 即tức 是thị 論luận 。 長trường/trưởng 行hành 及cập 三tam 十thập 頌tụng 理lý 。 是thị 所sở 成thành 也dã 。 論luận 者giả 教giáo 也dã 。 即tức 是thị 前tiền 長trường/trưởng 行hành 論luận 文văn 。 及cập 三tam 十thập 頌tụng 文văn 是thị 也dã 。 意ý 說thuyết 。 即tức 能năng 成thành 是thị 教giáo 。 故cố 云vân 即tức 成thành 是thị 論luận 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 理lý 門môn 成thành 故cố 。

以dĩ 理lý 成thành 理lý 者giả 。 以dĩ 理lý 者giả 即tức 是thị 長trường/trưởng 行hành 理lý 也dã 。 成thành 理lý 者giả 即tức 是thị 長trường/trưởng 行hành 理lý 也dã 。 成thành 理lý 者giả 即tức 是thị 三tam 十thập 頌tụng 理lý 。 意ý 說thuyết 。 將tương 長trường/trưởng 行hành 理lý 而nhi 成thành 立lập 三tam 十thập 頌tụng 道Đạo 理lý 也dã 。 因nhân 理lý 成thành 教giáo 者giả 。 即tức 將tương 長trường/trưởng 行hành 道Đạo 理lý 及cập 三tam 十thập 頌tụng 道Đạo 理lý 。 而nhi 成thành 立lập 唯duy 識thức 教giáo 也dã 。 是thị 成thành 之chi 論luận 者giả 。 是thị 成thành 者giả 能năng 成thành 也dã 。 即tức 理lý 名danh 能năng 成thành 也dã 。 云vân 論luận 者giả 是thị 所sở 成thành 也dã 。 論luận 即tức 是thị 教giáo 故cố 。 即tức 理lý 是thị 能năng 成thành 。 教giáo 是thị 所sở 成thành 。 故cố 言ngôn 是thị 成thành 之chi 論luận 依y 主chủ 釋thích 也dã 。

慙tàm 者giả 慙tàm 愧quý 也dã 。 融dung 者giả 即tức 古cổ 融dung 法Pháp 師sư 。 愷# 者giả 即tức 古cổ 愷# 法Pháp 師sư 。 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 云vân 。 我ngã 羞tu 慙tàm 古cổ 者giả 融dung 愷# 等đẳng 法Pháp 師sư 。 忝thiểm 者giả 預dự 也dã 入nhập 也dã 。 陪bồi 者giả 陪bồi 隨tùy 也dã 。 譯dịch 者giả 即tức 是thị 翻phiên 譯dịch 經kinh 論luận 也dã 。 採thải 者giả 執chấp 捉tróc 也dã 。 觚cô 者giả 即tức 是thị 俗tục 間gian 八bát 楞lăng 木mộc 之chi 觚cô 章chương 也dã 。 小tiểu 兒nhi 欲dục 作tác 學học 問vấn 之chi 時thời 。 即tức 於ư 八bát 楞lăng 木mộc 上thượng 。 寫tả 着trước 二nhị 十thập 五ngũ 家gia 章chương 。 其kỳ 小tiểu 兒nhi 即tức 騎kỵ 八bát 楞lăng 木mộc 上thượng 書thư 字tự 書thư 着trước 八bát 楞lăng 木mộc 上thượng 字tự 書thư 。 書thư 着trước 八bát 楞lăng 木mộc 上thượng 書thư 字tự 若nhược 遍biến 即tức 須tu 拭thức 卻khước 。 拭thức 卻khước 着trước 八bát 楞lăng 木mộc 上thượng 字tự 字tự 已dĩ 。 又hựu 更cánh 書thư 之chi 。 此thử 小tiểu 兒nhi 大đại 已dĩ 即tức 成thành 身thân 德đức 。 管quản 領lãnh 眾chúng 人nhân 。 以dĩ 作tác 頭đầu 首thủ 也dã 。 故cố 急cấp 就tựu 騎kỵ 章chương 人nhân 。 如như 翻phiên 經kinh 院viện 裏lý 亦diệc 有hữu 木mộc 簡giản 子tử 。 長trường/trưởng 三tam 四tứ 尺xích 如như 欲dục 譯dịch 經kinh 之chi 時thời 。 漢hán 僧Tăng 手thủ 中trung 執chấp 着trước 木mộc 簡giản 子tử 。 若nhược 聞văn 婆Bà 羅La 門Môn 。 僧Tăng 翻phiên 出xuất 梵Phạn 語ngữ 已dĩ 。 漢hán 僧Tăng 即tức 書thư 着trước 木mộc 簡giản 子tử 之chi 上thượng 。 既ký 書thư 得đắc 字tự 已dĩ 。 眾chúng 共cộng 商thương 量lượng 此thử 語ngữ 。 此thử 語ngữ 道Đạo 理lý 若nhược 正chánh 。 即tức 寫tả 出xuất 來lai 經kinh 論luận 。 若nhược 語ngữ 不bất 真chân 正chánh 。 即tức 拭thức 卻khước 簡giản 上thượng 字tự 。 更canh 遣khiển 婆Bà 羅La 門Môn 僧Tăng 譯dịch 出xuất 梵Phạn 語ngữ 。 書thư 着trước 簡giản 上thượng 。 眾chúng 還hoàn 商thương 量lượng 此thử 文văn 。 意ý 說thuyết 。 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 謙khiêm 云vân 。 我ngã 無vô 知tri 解giải 。 當đương 日nhật 之chi 時thời 。 濫lạm 倍bội 隨tùy 位vị 餘dư 人nhân 。 入nhập 譯dịch 經kinh 院viện 裏lý 。 執chấp 捉tróc 木mộc 簡giản 子tử 也dã 。 又hựu 云vân 觚cô 者giả 。 即tức 是thị 筆bút 管quản 。 意ý 顯hiển 疏sớ/sơ 主chủ 在tại 翻phiên 譯dịch 院viện 中trung 。 執chấp 筆bút 管quản 譯dịch 經kinh 也dã 。 顏nhan 游du 者giả 。 即tức 孔khổng 子tử 上thượng 足túc 弟đệ 子tử 。 顏nhan 回hồi 及cập 子tử 游du 也dã 。 此thử 文văn 意ý 者giả 。 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 云vân 。 我ngã 之chi 學học 業nghiệp 。 即tức 慙tàm 謝tạ 彼bỉ 孔khổng 子tử 弟đệ 子tử 子tử 游du 顏nhan 回hồi 也dã 。

廁trắc 者giả 預dự 也dã 入nhập 也dã 。 即tức 是thị 入nhập 流lưu 行hành 義nghĩa 。 資tư 者giả 取thủ 也dã 。 函hàm 者giả 。 即tức 是thị 法Pháp 師sư 在tại 眾chúng 中trung 說thuyết 法pháp 時thời 。 法Pháp 師sư 座tòa 前tiền 。 又hựu 須tu 有hữu 少thiểu 多đa 空không 地địa 。 容dung 今kim 法Pháp 師sư 手thủ 中trung 如như 意ý 杖trượng 。 指chỉ 東đông 西tây 也dã 。 不bất 可khả 聽thính 人nhân 逼bức 近cận 法Pháp 師sư 坐tọa 也dã 。 杖trượng 者giả 即tức 是thị 法Pháp 師sư 手thủ 執chấp 如như 意ý 杖trượng 也dã 。 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 謙khiêm 云vân 。 我ngã 謬mậu 預dự 入nhập 法Pháp 師sư 行hành 流lưu 。 登đăng 高cao 坐tọa 上thượng 。 把bả 如như 意ý 杖trượng 也dã 。 屬thuộc 諸chư 雅nhã 吹xuy 雅nhã 吹xuy 者giả 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 總tổng 名danh 。 濫lạm 竽# 者giả 笙sanh 也dã 。 此thử 上thượng 二nhị 句cú 。 意ý 說thuyết 。 如như 古cổ 者giả 齊tề 楚sở 王vương 。 極cực 愛ái 音âm 樂nhạc 。 廣quảng 集tập 散tán 樂nhạo/nhạc/lạc 。 令linh 遣khiển 作tác 樂nhạc 。

時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 雖tuy 不bất 解giải 作tác 音âm 聲thanh 。 亦diệc 把bả 笙sanh 吹xuy 。 是thị 時thời 楚sở 王vương 。 即tức 別biệt 喚hoán 此thử 人nhân 。 令linh 遣khiển 吹xuy 笙sanh 。

時thời 人nhân 答đáp 曰viết 不bất 解giải 。 王vương 責trách 曰viết 。 既ký 不bất 解giải 吹xuy 笙sanh 。 何hà 笙sanh 須tu 把bả 笙sanh 。

答đáp 曰viết 。

見kiến 王vương 愛ái 樂nhạo 。 是thị 以dĩ 把bả 笙sanh 悅duyệt 王vương 意ý 也dã 。 王vương 亦diệc 不bất 嗔sân 也dã 。 此thử 人nhân 把bả 笙sanh 濫lạm 餘dư 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 也dã 。 又hựu 如như 國quốc 家gia 大đại 常thường 進tiến 音âm 聲thanh 人nhân 集tập 擬nghĩ 作tác 樂nhạc 時thời 。 若nhược 人nhân 手thủ 中trung 把bả 管quản 篌hầu 箏tranh 等đẳng 者giả 。 守thủ 門môn 者giả 即tức 放phóng 入nhập 門môn 。 守thủ 門môn 人nhân 若nhược 見kiến 人nhân 手thủ 中trung 不bất 把bả 樂nhạc 具cụ 者giả 。 即tức 不bất 放phóng 入nhập 太thái 常thường 門môn 也dã 。 若nhược 有hữu 餘dư 人nhân 。 欲dục 得đắc 入nhập 太thái 常thường 門môn 。 着trước 散tán 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 即tức 亦diệc 手thủ 裏lý 把bả 笙sanh 等đẳng 。 濫lạm 餘dư 散tán 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 。 守thủ 門môn 人nhân 見kiến 此thử 人nhân 手thủ 中trung 有hữu 樂nhạc 具cụ 。 謂vị 是thị 音âm 聲thanh 人nhân 。 亦diệc 放phóng 入nhập 太thái 常thường 門môn 也dã 。 眾chúng 生sanh 言ngôn 。 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 觸xúc 事sự 無vô 知tri 。 亦diệc 濫lạm 入nhập 翻phiên 經kinh 院viện 裏lý 也dã 。 領lãnh 者giả 。 自tự 着trước 己kỷ 身thân 名danh 領lãnh 也dã 。 身thân 名danh 。 良lương 工công 者giả 。 即tức 是thị 工công 巧xảo 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 謙khiêm 云vân 。 我ngã 實thật 無vô 知tri 。 謬mậu 預dự 譯dịch 場tràng 。 由do 如như 有hữu 人nhân 不bất 解giải 巧xảo 作tác 。 濫lạm 把bả 斤cân 斧phủ 。 而nhi 慙tàm 王vương 名danh 作tác 木mộc 作tác 等đẳng 事sự 。

凡phàm 斯tư 纂toản 敘tự 者giả 。 即tức 是thị 造tạo 章chương 疏sớ/sơ 也dã 。 指chỉ 麾huy 者giả 。 蒙mông 三tam 藏tạng 親thân 加gia 指chỉ 授thọ 教giáo 示thị 也dã 。 庶thứ 玄huyền 鑒giám 來lai 英anh 鏡kính 詳tường 者giả 。 疏sớ/sơ 主chủ 云vân 。 我ngã 造tạo 得đắc 疏sớ/sơ 已dĩ 。 已dĩ 後hậu 有hữu 玄huyền 鑒giám 若nhược 英anh 賢hiền 人nhân 。 來lai 鑒giám 知tri 其kỳ 是thị 非phi 是thị 也dã 。 已dĩ 上thượng 釋thích 序tự 了liễu 。

自tự 下hạ 入nhập 文văn 。 機cơ 有hữu 三tam 品phẩm 不bất 同đồng 者giả 。 然nhiên 佛Phật 三tam 時thời 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 被bị 二nhị 種chủng 人nhân 。 謂vị 不bất 定định 性tánh 漸tiệm 悟ngộ 人nhân 。 及cập 定định 性tánh 頓đốn 悟ngộ 人nhân 也dã 。 如như 不bất 定định 性tánh 。 從tùng 前tiền 至chí 後hậu 。 則tắc 身thân 中trung 具cụ 有hữu 三tam 品phẩm 。 即tức 如như 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 即tức 具cụ 三tam 根căn 也dã 。 如như 初sơ 聞văn 鹿lộc 野dã 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 阿a 含hàm 經kinh 等đẳng 。 其kỳ 憍kiêu 陳trần 如như 即tức 名danh 下hạ 根căn 。 而nhi 初sơ 入nhập 聖thánh 故cố 。 於ư 初sơ 時thời 中trung 。 亦diệc 有hữu 定định 姓tánh 聲Thanh 聞Văn 而nhi 得đắc 聖thánh 果Quả 。 此thử 定định 姓tánh 聲Thanh 聞Văn 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 唯duy 名danh 下hạ 根căn 。 不bất 名danh 中trung 上thượng 根căn 也dã 。 又hựu 如như 初sơ 成thành 道Đạo 已dĩ 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 聲Thanh 聞Văn 得đắc 聲Thanh 聞Văn 果quả 。 亦diệc 有hữu 發phát 緣Duyên 覺Giác 心tâm 。 不bất 言ngôn 得đắc 果quả 。 亦diệc 有hữu 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 而nhi 得đắc 入nhập 初Sơ 地Địa 等đẳng 。 故cố 知tri 初sơ 時thời 亦diệc 有hữu 頓đốn 漸tiệm 也dã 。 次thứ 於ư 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 說thuyết 大Đại 般Bát 若Nhã 經kinh 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 聞văn 此thử 經Kinh 已dĩ 。 不bất 著trước 於ư 法pháp 。 其kỳ 不bất 定định 性tánh 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 類loại 。 即tức 名danh 中trung 根căn 。 於ư 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 亦diệc 有hữu 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 而nhi 得đắc 道Đạo 果Quả 。 亦diệc 有hữu 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 得đắc 道Đạo 也dã 。 故cố 知tri 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 亦diệc 有hữu 頓đốn 漸tiệm 。 於ư 第đệ 三tam 時thời 說thuyết 法Pháp 華hoa 經kinh 等đẳng 。 其kỳ 不bất 定định 性tánh 。 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 聞văn 說thuyết 經Kinh 已dĩ 。 迴hồi 心tâm 向hướng 大đại 。 即tức 名danh 上thượng 根căn 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 亦diệc 有hữu 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 得đắc 聲Thanh 聞Văn 果quả 。 亦diệc 有hữu 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 而nhi 得đắc 入nhập 初Sơ 地Địa 等đẳng 。 故cố 知tri 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 亦diệc 有hữu 頓đốn 漸tiệm 也dã 。 若nhược 有hữu 不bất 定định 性tánh 人nhân 。 如như 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 經kinh 歷lịch 此thử 初sơ 中trung 後hậu 三tam 時thời 者giả 。 此thử 一nhất 人nhân 身thân 中trung 。 約ước 始thỉ 終chung 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 。 即tức 具cụ 有hữu 三tam 品phẩm 根căn 也dã 。 於ư 三tam 時thời 中trung 。 有hữu 頓đốn 悟ngộ 聲Thanh 聞Văn 而nhi 得đắc 果quả 者giả 唯duy 名danh 下hạ 根căn 等đẳng 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 名danh 中trung 根căn 。 或hoặc 是thị 上thượng 根căn 也dã 。 則tắc 一nhất 人nhân 身thân 中trung 。 不bất 具cụ 有hữu 三tam 品phẩm 根căn 也dã 。 疏sớ/sơ 阿a 笈cấp 摩ma 者giả 。 若nhược 大đại 小tiểu 經kinh 。 得đắc 名danh 阿a 笈cấp 摩ma 也dã 。 傳truyền 者giả 。 從tùng 上thượng 代đại 諸chư 佛Phật 展triển 轉chuyển 傳truyền 來lai 故cố 。 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 結kết 集tập 之chi 時thời 。 即tức 取thủ 佛Phật 一nhất 代đại 所sở 說thuyết 。 即tức 立lập 四tứ 阿a 笈cấp 摩ma 。 即tức 是thị 四tứ 阿a 含hàm 經kinh 是thị 也dã 。 若nhược 四tứ 阿a 含hàm 經kinh 。 所sở 不bất 攝nhiếp 者giả 。 即tức 名danh 零linh 落lạc 經kinh 也dã 。 問vấn 一nhất 切thiết 經kinh 皆giai 得đắc 名danh 阿a 笈cấp 摩ma 。 何hà 故cố 小Tiểu 乘Thừa 結kết 集tập 。 即tức 取thủ 佛Phật 一nhất 代đại 所sở 說thuyết 。 名danh 阿a 笈cấp 摩ma 。 大Đại 乘Thừa 中trung 結kết 集tập 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 。 即tức 不bất 名danh 阿a 笈cấp 摩ma 。 答đáp 大Đại 乘Thừa 亦diệc 說thuyết 。 所sở 以dĩ 法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 有hữu 阿a 含hàm 甚thậm 深thâm 最tối 。

疏sớ/sơ 云vân 彼bỉ 聞văn 世Thế 尊Tôn 密mật 義nghĩa 意ý 趣thú 乃nãi 至chí 由do 斯tư 二nhị 聖thánh 互hỗ 執chấp 有hữu 空không 者giả 。 二nhị 諦đế 者giả 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 謂vị 者giả 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 有hữu 。 清thanh 辨biện 執chấp 空không 。 問vấn 如Như 來Lai 當đương 時thời 說thuyết 第đệ 二nhị 時thời 教giáo 竟cánh 。 未vị 說thuyết 第đệ 三tam 時thời 教giáo 時thời 。 未vị 知tri 當đương 時thời 即tức 有hữu 清thanh 辨biện 二nhị 聖thánh 出xuất 世thế 以dĩ 不phủ 。 若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。 如như 何hà 論luận 中trung 乃nãi 說thuyết 佛Phật 滅diệt 後hậu 方phương 分phần/phân 趣thú 二nhị 十thập 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 。 及cập 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 清thanh 辨biện 菩Bồ 薩Tát 與dữ 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 方phương 始thỉ 出xuất 世thế 。 若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。 佛Phật 滅diệt 後hậu 方phương 始thỉ 出xuất 世thế 者giả 。 佛Phật 在tại 時thời 已dĩ 說thuyết 第đệ 三tam 時thời 不bất 空không 不bất 有hữu 教giáo 。 其kỳ 小Tiểu 乘Thừa 清thanh 辨biện 。 既ký 在tại 後hậu 出xuất 。 亦diệc 合hợp 聞văn 之chi 。 如như 何hà 更cánh 互hỗ 執chấp 有hữu 空không 。 又hựu 如như 何hà 疏sớ/sơ 中trung 又hựu 言ngôn 如Như 來Lai 為vi 除trừ 此thử 空không 有hữu 執chấp 。 於ư 第đệ 三tam 時thời 演diễn 了liễu 義nghĩa 教giáo 。 又hựu 佛Phật 應ứng 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 只chỉ 可khả 先tiên 起khởi 執chấp 。 後hậu 說thuyết 教giáo 除trừ 其kỳ 病bệnh 。 病bệnh 在tại 先tiên 藥dược 居cư 後hậu 。 不bất 可khả 先tiên 說thuyết 教giáo 藥dược 後hậu 起khởi 執chấp 病bệnh 病bệnh 既ký 未vị 起khởi 。 樂nhạo/nhạc/lạc 何hà 所sở 除trừ 。 又hựu 問vấn 撥bát 二nhị 諦đế 為vi 空không 。 未vị 知tri 為vi 是thị 小Tiểu 乘Thừa 。 為vi 是thị 清thanh 辨biện 。 答đáp 言ngôn 二nhị 聖thánh 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 類loại 聖thánh 者giả 。 聞văn 第đệ 一nhất 時thời 有hữu 教giáo 。 即tức 執chấp 諸chư 法pháp 有hữu 。 又hựu 有hữu 一nhất 類loại 者giả 。 聞văn 第đệ 二nhị 時thời 空không 教giáo 。 即tức 執chấp 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 故cố 名danh 二nhị 聖thánh 也dã 。 如như 佛Phật 第đệ 一nhất 時thời 教giáo 時thời 。 即tức 有hữu 聲Thanh 聞Văn 而nhi 得đắc 於ư 果quả 。 而nhi 執chấp 第đệ 一nhất 時thời 有hữu 教giáo 。 次thứ 於ư 第đệ 二nhị 時thời 說thuyết 空không 教giáo 。 亦diệc 有hữu 新tân 聞văn 空không 教giáo 而nhi 執chấp 於ư 空không 。 亦diệc 有hữu 聞văn 第đệ 一nhất 時thời 有hữu 教giáo 已dĩ 而nhi 重trọng/trùng 聞văn 第đệ 二nhị 時thời 教giáo 。 便tiện 執chấp 於ư 空không 。 後hậu 說thuyết 第đệ 三tam 時thời 教giáo 。 亦diệc 有hữu 聞văn 第đệ 一nhất 時thời 有hữu 教giáo 第đệ 二nhị 時thời 空không 教giáo 已dĩ 。 而nhi 重trọng/trùng 聞văn 第đệ 三tam 時thời 非phi 空không 非phi 有hữu 教giáo 。 亦diệc 有hữu 一nhất 類loại 。 唯duy 聞văn 第đệ 三tam 時thời 教giáo 。 而nhi 不bất 聞văn 前tiền 二nhị 時thời 教giáo 也dã 。 若nhược 准chuẩn 深thâm 密mật 經kinh 。 初sơ 時thời 度độ 聲Thanh 聞Văn 。 第đệ 二nhị 時thời 度độ 大Đại 乘Thừa 。 第đệ 三tam 度độ 三tam 乘thừa 。 然nhiên 佛Phật 滅diệt 已dĩ 。 亦diệc 初sơ 第đệ 一nhất 時thời 中trung 。 諸chư 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 諸chư 法pháp 有hữu 。 次thứ 第đệ 二nhị 時thời 。 即tức 龍long 猛mãnh 等đẳng 。 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 次thứ 第đệ 三tam 時thời 。 慈Từ 氏Thị 說thuyết 瑜du 伽già 等đẳng 。 即tức 是thị 不bất 空không 不bất 有hữu 也dã 。 悟ngộ 證chứng 有hữu 方phương 者giả 。 謂vị 方phương 法pháp 即tức 道Đạo 理lý 也dã 。 有hữu 證chứng 真Chân 如Như 方phương 法pháp 道Đạo 理lý 也dã 。 妙diệu 能năng 留lưu 捨xả 者giả 。 於ư 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 惡ác 法pháp 。 即tức 皆giai 令linh 捨xả 卻khước 。 若nhược 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 好hảo/hiếu 法pháp 。 皆giai 留lưu 著trước 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 。 功công 德đức 者giả 。 問vấn 如như 何hà 名danh 功công 德đức 。 答đáp 言ngôn 由do 施thi 設thiết 功công 夫phu 氣khí 力lực 方phương 得đắc 者giả 。 其kỳ 德đức 應ưng 作tác 得đắc 先tiên 先tiên 得đắc 。 又hựu 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 失thất 無vô 功công 德đức 。 可khả 由do 設thiết 功công 夫phu 新tân 得đắc 。 可khả 名danh 功công 德đức 其kỳ 無vô 為vi 上thượng 失thất 。 有hữu 功công 德đức 。 不bất 由do 利lợi 生sanh 。 不bất 由do 設thiết 功công 夫phu 。 方phương 得đắc 功công 德đức 。 如như 何hà 得đắc 名danh 無vô 為vi 上thượng 功công 德đức 。 問vấn 為vi 證chứng 唯duy 識thức 而nhi 引dẫn 文văn 處xứ 。 何hà 文văn 中trung 而nhi 引dẫn 此thử 出xuất 現hiện 經kinh 。 答đáp 即tức 下hạ 云vân 如Như 來Lai 無vô 垢cấu 識thức 頌tụng 是thị 。 六lục 經kinh 未vị 知tri 。 下hạ 論luận 爰viên 引dẫn 六lục 經kinh 乃nãi 至chí 集tập 論luận 等đẳng 。 為vi 證chứng 明minh 唯duy 識thức 等đẳng 者giả 。 問vấn 如như 下hạ 文văn 證chứng 中trung 。 更cánh 引dẫn 起khởi 盡tận 經kinh 多đa 界giới 經kinh 解giải 脫thoát 經kinh 等đẳng 。 及cập 餘dư 論luận 等đẳng 。 何hà 故cố 此thử 間gian 。 但đãn 言ngôn 六lục 經kinh 十thập 一nhất 大đại 論luận 。 何hà 故cố 更cánh 不bất 列liệt 餘dư 經kinh 論luận 耶da 。 答đáp 今kim 此thử 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 。 唯duy 成thành 立lập 唯duy 識thức 理lý 。 所sở 以dĩ 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 。 此thử 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 中trung 。 說thuyết 有hữu 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 若nhược 餘dư 多đa 界giới 經kinh 等đẳng 。 唯duy 成thành 立lập 種chủng 子tử 。 亦diệc 不bất 證chứng 成thành 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 又hựu 如như 起khởi 盡tận 經kinh 。 唯duy 證chứng 成thành 觸xúc 受thọ 等đẳng 事sự 。 亦diệc 不bất 證chứng 成thành 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 亦diệc 緣duyên 起khởi 經kinh 等đẳng 。 但đãn 明minh 十thập 二nhị 支chi 。 亦diệc 不bất 明minh 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 所sở 以dĩ 此thử 中trung 不bất 說thuyết 餘dư 起khởi 盡tận 經kinh 論luận 等đẳng 耶da 。 了liễu 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 者giả 。 顯hiển 現hiện 說thuyết 故cố 。 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 。 名danh 不bất 了liễu 相tương/tướng 也dã 。 約ước 機cơ 理lý 漸tiệm 教giáo 法Pháp 門môn 以dĩ 辨biện 三tam 時thời 者giả 。 問vấn 如như 何hà 約ước 理lý 以dĩ 辨biện 三tam 時thời 。 答đáp 證chứng 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 。 實thật 無vô 三tam 也dã 。 即tức 有hữu 三tam 時thời 年niên 月nguyệt 前tiền 後hậu 者giả 。 問vấn 既ký 言ngôn 年niên 月nguyệt 。 於ư 何hà 年niên 何hà 月nguyệt 說thuyết 第đệ 一nhất 時thời 教giáo 。 乃nãi 至chí 於ư 何hà 年niên 月nguyệt 說thuyết 第đệ 三tam 教giáo 。 既ký 言ngôn 年niên 月nguyệt 。 出xuất 何hà 聖thánh 教giáo 。 答đáp 但đãn 總tổng 相tương/tướng 立lập 有hữu 三tam 時thời 。 亦diệc 不bất 立lập 年niên 月nguyệt 也dã 。 此thử 約ước 多đa 分phần 者giả 。 准chuẩn 華hoa 嚴nghiêm 雖tuy 名danh 頓đốn 教giáo 。 五ngũ 百bách 聲Thanh 聞Văn 。 亦diệc 在tại 會hội 座tòa 。 於ư 中trung 亦diệc 通thông 漸tiệm 教giáo 。 約ước 多đa 分phần 說thuyết 名danh 頓đốn 教giáo 也dã 。 此thử 顯hiển 頓đốn 漸tiệm 無vô 別biệt 定định 教giáo 者giả 。 然nhiên 餘dư 經kinh 中trung 。 若nhược 明minh 頓đốn 悟ngộ 亦diệc 名danh 漸tiệm 悟ngộ 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 。 雖tuy 名danh 頓đốn 教giáo 。 唯duy 明minh 頓đốn 悟ngộ 。 其kỳ 五ngũ 百bách 聲Thanh 聞Văn 。 亦diệc 在tại 會hội 坐tọa 。 故cố 知tri 亦diệc 有hữu 漸tiệm 悟ngộ 。 又hựu 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 中trung 雖tuy 漸tiệm 悟ngộ 。 於ư 中trung 亦diệc 有hữu 頓đốn 悟ngộ 。 故cố 諸chư 經kinh 中trung 。 若nhược 明minh 漸tiệm 悟ngộ 亦diệc 明minh 頓đốn 悟ngộ 。 頓đốn 悟ngộ 處xứ 亦diệc 兼kiêm 明minh 漸tiệm 悟ngộ 。 必tất 無vô 經kinh 中trung 唯duy 明minh 頓đốn 悟ngộ 不bất 明minh 漸tiệm 悟ngộ 。 唯duy 明minh 漸tiệm 悟ngộ 不bất 明minh 頓đốn 語ngữ 者giả 也dã 。 證chứng 阿a 賴lại 耶da 者giả 。 問vấn 若nhược 是thị 真Chân 如Như 。 可khả 得đắc 言ngôn 證chứng 。 既ký 言ngôn 阿a 賴lại 耶da 。 如như 何hà 名danh 證chứng 耶da 答đáp 但đãn 證chứng 解giải 。 故cố 名danh 證chứng 也dã 。 及cập 不bất 定định 性tánh 趣thú 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 然nhiên 不bất 定định 性tánh 中trung 。 有hữu 其kỳ 三tam 類loại 。 如như 有hữu 一nhất 人nhân 。 有hữu 聲Thanh 聞Văn 性tánh 。 兼kiêm 有hữu 菩Bồ 薩Tát 性tánh 。 或hoặc 有hữu 獨Độc 覺Giác 性tánh 亦diệc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 性tánh 。 或hoặc 有hữu 一nhất 人nhân 。 具cụ 有hữu 三tam 乘thừa 性tánh 。 此thử 三tam 類loại 不bất 定định 性tánh 。 即tức 唯duy 識thức 教giáo 被bị 之chi 也dã 。 或hoặc 有hữu 一nhất 人nhân 。 聲Thanh 聞Văn 性tánh 亦diệc 有hữu 獨Độc 覺Giác 性tánh 。 無vô 菩Bồ 薩Tát 性tánh 者giả 。 此thử 人nhân 唯duy 名danh 不bất 定định 性tánh 。 則tắc 唯duy 識thức 教giáo 不bất 被bị 之chi 也dã 。 故cố 疏sớ/sơ 中trung 言ngôn 不bất 定định 性tánh 趣thú 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 意ý 簡giản 此thử 人nhân 也dã 。

疏sớ/sơ 如như 上thượng 教giáo 製chế 三tam 十thập 頌tụng 者giả 。 即tức 指chỉ 上thượng 文văn 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 。 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 依y 上thượng 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 。 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 若nhược 證chứng 成thành 有hữu 唯duy 識thức 理lý 處xứ 。 即tức 引dẫn 此thử 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 文văn 也dã 。 識thức 有hữu 非phi 空không 者giả 。 非phi 但đãn 能năng 變biến 之chi 識thức 名danh 為vi 唯duy 識thức 。 其kỳ 所sở 變biến 之chi 識thức 亦diệc 名danh 唯duy 識thức 。 今kim 有hữu 此thử 二nhị 種chủng 唯duy 識thức 。 故cố 言ngôn 識thức 有hữu 非phi 空không 。 境cảnh 無vô 非phi 有hữu 者giả 。 非phi 但đãn 無vô 心tâm 外ngoại 遍biến 計kế 所sở 執chấp 之chi 境cảnh 。 若nhược 執chấp 能năng 緣duyên 唯duy 識thức 真chân 實thật 有hữu 者giả 。 亦diệc 是thị 心tâm 外ngoại 境cảnh 收thu 。 故cố 今kim 顯hiển 此thử 二nhị 種chủng 心tâm 外ngoại 境cảnh 也dã 。 問vấn 雖tuy 具cụ 明minh 諸chư 法pháp 。 而nhi 不bất 離ly 識thức 。 既ký 言ngôn 識thức 。 為vi 是thị 本bổn 識thức 。 為vi 是thị 八bát 个# 識thức 。 為vi 說thuyết 百bách 法pháp 皆giai 不bất 離ly 第đệ 八bát 識thức 。 為vi 不bất 離ly 八bát 个# 識thức 。 云vân 云vân 。 謂vị 佛Phật 慈từ 悲bi 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 因nhân 中trung 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 時thời 發phát 願nguyện 。 願nguyện 眾chúng 生sanh 謂vị 識thức 上thượng 有hữu 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 故cố 佛Phật 雖tuy 不bất 說thuyết 法Pháp 。 由do 佛Phật 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 。 又hựu 由do 眾chúng 生sanh 有hữu 。 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 佛Phật 雖tuy 不bất 說thuyết 法Pháp 。 即tức 眾chúng 生sanh 自tự 識thức 心tâm 上thượng 。 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 其kỳ 可khả 聞văn 者giả 。 自tự 意ý 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 似tự 如Như 來Lai 說thuyết 。 故cố 如Như 來Lai 實thật 不bất 說thuyết 。 此thử 師sư 許hứa 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 皆giai 得đắc 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 此thử 師sư 即tức 不bất 許hứa 小tiểu 化hóa 佛Phật 大đại 化hóa 佛Phật 他tha 受thọ 用dụng 佛Phật 等đẳng 說thuyết 法Pháp 。 即tức 資tư 粮# 加gia 行hành 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 皆giai 各các 其kỳ 可khả 聞văn 者giả 。 自tự 意ý 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 龍long 軍quân 論luận 師sư 說thuyết 。 如Như 來Lai 有hữu 十thập 七thất 界giới 。 而nhi 無vô 聲thanh 界giới 。 為vi 不bất 說thuyết 法Pháp 故cố 。 然nhiên 諸chư 聲thanh 名danh 等đẳng 皆giai 是thị 戲hí 論luận 法pháp 故cố 。 佛Phật 無vô 戲hí 論luận 法pháp 。 所sở 以dĩ 無vô 聲thanh 名danh 等đẳng 故cố 。 然nhiên 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp 故cố 。 約ước 佛Phật 說thuyết 法pháp 無vô 聲thanh 者giả 。 唯duy 有hữu 十thập 七thất 界giới 。 而nhi 無vô 聲thanh 界giới 。 若nhược 身thân 中trung 亦diệc 成thành 就tựu 聲thanh 界giới 。 若nhược 約ước 身thân 中trung 。 即tức 有hữu 十thập 八bát 界giới 也dã 。 問vấn 大đại 定định 者giả 。 八bát 定định 中trung 何hà 定định 。 大đại 智trí 有hữu 四Tứ 智Trí 。 正chánh 後hậu 何hà 智trí 。 大đại 悲bi 有hữu 四tứ 無vô 量lượng 悲bi 。 大đại 覺giác 是thị 何hà 悲bi 。 思tư 之chi 可khả 解giải 。 此thử 師sư 說thuyết 唯duy 有hữu 大đại 定định 智trí 悲bi 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 餘dư 十thập 七thất 界giới 蘊uẩn 處xứ 等đẳng 。 答đáp 約ước 身thân 中trung 成thành 就tựu 說thuyết 。 無vô 漏lậu 心tâm 現hiện 即tức 真chân 無vô 漏lậu 文văn 義nghĩa 為vi 體thể 者giả 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 後hậu 得đắc 智trí 上thượng 。 有hữu 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 現hiện 。 即tức 無vô 漏lậu 也dã 。 我ngã 成thành 佛Phật 來lai 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 汝nhữ 亦diệc 不bất 聞văn 者giả 。 此thử 言ngôn 是thị 眾chúng 生sanh 語ngữ 。 非phi 如Như 來Lai 說thuyết 也dã 。

論luận 說thuyết 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 為vi 體thể 者giả 。 此thử 師sư 意ý 說thuyết 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 識thức 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 為vi 體thể 。 言ngôn 不bất 說thuyết 者giả 是thị 密mật 意ý 說thuyết 者giả 。 此thử 文văn 即tức 護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 會hội 違vi 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 云vân 經kinh 中trung 說thuyết 佛Phật 成thành 道Đạo 來lai 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 意ý 者giả 。 意ý 說thuyết 。 諸chư 法pháp 體thể 性tánh 離ly 言ngôn 。 故cố 言ngôn 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 密mật 意ý 語ngữ 也dã 。 據cứ 實thật 如Như 來Lai 實thật 說thuyết 法pháp 也dã 。 然nhiên 範phạm 法Pháp 師sư 。 禪thiền 基cơ 法Pháp 師sư 。 花hoa 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 中trung 說thuyết 。 無vô 性tánh 龍long 軍quân 師sư 言ngôn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 非phi 也dã 。 今kim 應ưng 分phân 別biệt 。 然nhiên 龍long 軍quân 師sư 意ý 說thuyết 。 佛Phật 唯duy 有hữu 大đại 定định 智trí 悲bi 。 無vô 色sắc 聲thanh 功công 德đức 多đa 。 亦diệc 無vô 他tha 受thọ 用dụng 化hóa 佛Phật 及cập 自tự 受thọ 用dụng 佛Phật 。 唯duy 有hữu 法Pháp 身thân 。 無vô 不bất 說thuyết 法Pháp 。 即tức 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 然nhiên 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 意ý 者giả 。 即tức 許hứa 佛Phật 有hữu 十thập 八bát 界giới 。 亦diệc 許hứa 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 今kim 出xuất 教giáo 體thể 。 即tức 取thủ 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 。 識thức 心tâm 之chi 上thượng 影ảnh 像tượng 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 為vi 教giáo 體thể 。 然nhiên 不bất 取thủ 佛Phật 說thuyết 法pháp 者giả 本bổn 質chất 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 以dĩ 為vi 教giáo 體thể 者giả 。 略lược 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 能năng 聽thính 者giả 。 即tức 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 。 及cập 無vô 漏lậu 心tâm 上thượng 。 教giáo 法pháp 聚tụ 集tập 故cố 。 然nhiên 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 。 既ký 明minh 十thập 殊thù 勝thắng 。 皆giai 約ước 入nhập 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 他tha 法pháp 。 所sở 以dĩ 取thủ 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 為vi 能năng 聽thính 者giả 。 然nhiên 佛Phật 識thức 心tâm 上thượng 即tức 無vô 聚tụ 集tập 。 所sở 以dĩ 不bất 取thủ 。 能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。 本bổn 質chất 名danh 等đẳng 為vi 教giáo 體thể 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 聞văn 者giả 識thức 上thượng 直trực 非phi 直trực 說thuyết 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 以dĩ 為vi 教giáo 體thể 。 二nhị 者giả 若nhược 聚tụ 能năng 聽thính 者giả 影ảnh 像tượng 名danh 句cú 等đẳng 為vi 教giáo 體thể 者giả 。 即tức 轉chuyển 成thành 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 若nhược 取thủ 能năng 說thuyết 者giả 之chi 識thức 之chi 上thượng 之chi 名danh 句cú 。 即tức 離ly 能năng 聽thính 者giả 識thức 心tâm 上thượng 解giải 。 既ký 離ly 識thức 即tức 唯duy 識thức 不bất 成thành 。 為vi 破phá 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 離ly 識thức 外ngoại 別biệt 有hữu 名danh 等đẳng 為vi 教giáo 體thể 故cố 。 唯duy 取thủ 能năng 聽thính 之chi 者giả 親thân 影ảnh 像tượng 名danh 等đẳng 為vi 教giáo 體thể 也dã 。 言ngôn 增tăng 上thượng 生sanh 。 彼bỉ 論luận 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 云vân 即tức 取thủ 佛Phật 能năng 說thuyết 者giả 識thức 心tâm 上thượng 名danh 句cú 等đẳng 。 與dữ 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 。 識thức 心tâm 上thượng 解giải 。 為vi 增tăng 上thượng 生sanh 。 二nhị 云vân 即tức 取thủ 善thiện 入nhập 菩Bồ 薩Tát 。 既ký 能năng 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 品phẩm 。 即tức 取thủ 善thiện 入nhập 菩Bồ 薩Tát 口khẩu 中trung 所sở 說thuyết 名danh 句cú 等đẳng 。 與dữ 餘dư 能năng 聽thính 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 識thức 心tâm 上thượng 解giải 。 為vi 增tăng 上thượng 生sanh 。 生sanh 者giả 緣duyên 也dã 。 若nhược 基cơ 法Pháp 師sư 。 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 中trung 即tức 言ngôn 。 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 取thủ 佛Phật 說thuyết 法pháp 者giả 本bổn 質chất 聲thanh 。 以dĩ 本bổn 質chất 教giáo 是thị 無vô 漏lậu 故cố 。 不bất 取thủ 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 。 影ảnh 像tượng 聲thanh 名danh 等đẳng 以dĩ 為vi 教giáo 體thể 。 以dĩ 影ảnh 像tượng 聲thanh 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 三tam 性tánh 等đẳng 故cố 。 有hữu 測trắc 法Pháp 師sư 。 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 中trung 即tức 云vân 。 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 通thông 取thủ 能năng 說thuyết 者giả 本bổn 質chất 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 及cập 能năng 聽thính 法Pháp 者giả 聲thanh 名danh 句cú 。 即tức 双# 取thủ 本bổn 影ảnh 二nhị 聲thanh 名danh 等đẳng 以dĩ 為vi 教giáo 體thể 。 或hoặc 宜nghi 聞văn 者giả 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 者giả 。 問vấn 此thử 護hộ 法Pháp 亦diệc 言ngôn 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 。 與dữ 前tiền 無vô 性tánh 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 又hựu 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 。 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 。 為vi 是thị 如Như 來Lai 。 本bổn 願nguyện 力lực 耶da 。 答đáp 若nhược 無vô 性tánh 。 即tức 約ước 佛Phật 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 起khởi 慈từ 悲bi 願nguyện 。 願nguyện 我ngã 得đắc 成thành 佛Phật 已dĩ 。 我ngã 雖tuy 不bất 說thuyết 。 即tức 令linh 眾chúng 生sanh 心tâm 識thức 上thượng 有hữu 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 即tức 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 有hữu 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 即tức 約ước 佛Phật 自tự 發phát 願nguyện 也dã 。 若nhược 護hộ 法Pháp 。 即tức 約ước 眾chúng 生sanh 有hữu 善thiện 根căn 故cố 即tức 發phát 願nguyện 。 願nguyện 我ngã 常thường 聞văn 。 佛Phật 說thuyết 法Pháp 門môn 。 既ký 眾chúng 生sanh 由do 發phát 願nguyện 。 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 即tức 令linh 化hóa 佛Phật 識thức 上thượng 有hữu 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 既ký 佛Phật 識thức 上thượng 有hữu 文văn 義nghĩa 生sanh 。 即tức 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 令linh 眾chúng 生sanh 聞văn 法pháp 。 故cố 別biệt 。 問vấn 蘊uẩn 處xứ 界giới 相tương 對đối 。 十thập 二nhị 處xứ 中trung 。 即tức 言ngôn 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 有hữu 五ngũ 。 何hà 故cố 十thập 八bát 界giới 中trung 。 不bất 言ngôn 法Pháp 界Giới 所sở 攝nhiếp 。 色sắc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 答đáp 五ngũ 蘊uẩn 中trung 。 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 色sắc 有hữu 。 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 耶da 。 我ngã 未vị 所sở 說thuyết 乃nãi 有hữu 爾nhĩ 所sở 者giả 。 我ngã 所sở 說thuyết 如như 手thủ 中trung 葉diệp 。 未vị 所sở 說thuyết 法Pháp 如như 林lâm 中trung 葉diệp 。 意ý 問vấn 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 者giả 。 勝thắng 攝nhiếp 彼bỉ 林lâm 。 若nhược 舊cựu 云vân 尸thi 首thủ 林lâm 也dã 。 然nhiên 勝thắng 攝nhiếp 彼bỉ 者giả 梵Phạn 語ngữ 。 此thử 不bất 翻phiên 出xuất 。

展triển 轉chuyển 增tăng 上thượng 力lực 二nhị 識thức 成thành 決quyết 定định 者giả 。 二nhị 識thức 者giả 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 猶do 如Như 來Lai 悲bi 願nguyện 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 遂toại 應ứng 眾chúng 生sanh 機cơ 。 為vi 之chi 說thuyết 教giáo 。 即tức 是thị 佛Phật 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 猶do 眾chúng 生sanh 善thiện 根căn 。 力lực 增tăng 上thượng 故cố 。 遂toại 感cảm 如Như 來Lai 為vi 之chi 說thuyết 教giáo 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 意ý 展triển 轉chuyển 。 謂vị 餘dư 相tương 續tục 識thức 差sai 別biệt 故cố 。 餘dư 者giả 聽thính 者giả 之chi 餘dư 。 即tức 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 是thị 。 相tương 續tục 者giả 身thân 也dã 。 識thức 者giả 教giáo 也dã 解giải 也dã 。 猶do 如Như 來Lai 有hữu 教giáo 。 教giáo 解giải 差sai 別biệt 故cố 。 令linh 餘dư 相tương 續tục 差sai 別biệt 識thức 生sanh 。 令linh 餘dư 者giả 說thuyết 者giả 之chi 餘dư 。 即tức 眾chúng 生sanh 是thị 。 相tương 續tục 者giả 是thị 身thân 也dã 。 識thức 者giả 是thị 教giáo 也dã 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 謂vị 餘dư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 解giải 教giáo 差sai 別biệt 故cố 。 為vi 有hữu 情tình 說thuyết 。 令linh 餘dư 有hữu 情tình 心tâm 中trung 。 解giải 教giáo 差sai 別biệt 而nhi 生sanh 也dã 。 是thị 展triển 轉chuyển 法Pháp 輪luân 不bất 絕tuyệt 。 已dĩ 下hạ 准chuẩn 知tri 。

一nhất 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 用dụng 真Chân 如Như 為vi 體thể 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 由do 於ư 真Chân 如Như 也dã 。 於ư 彌Di 勒Lặc 亦diệc 如như 也dã 者giả 。 至chí 及cập 也dã 。 意ý 及cập 彌Di 勒Lặc 亦diệc 用dụng 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 維duy 摩ma 經kinh 意ý 說thuyết 。 維duy 摩ma 語ngữ 彌Di 勒Lặc 云vân 。 我ngã 聞văn 佛Phật 與dữ 汝nhữ 受thọ 記ký 。 當đương 來lai 成thành 佛Phật 。 然nhiên 菩Bồ 提Đề 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 得đắc 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 得đắc 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 三tam 世thế 中trung 。 何hà 生sanh 得đắc 受thọ 記ký 。 若nhược 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 生sanh 。 現hiện 在tại 不bất 住trụ 。 又hựu 約ước 真Chân 如Như 為vi 問vấn 。 若nhược 彌Di 勒Lặc 得đắc 受thọ 記ký 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 應ưng 受thọ 記ký 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 則tắc 彌Di 勒Lặc 與dữ 眾chúng 生sanh 無vô 別biệt 故cố 。 一nhất 切thiết 皆giai 受thọ 記ký 也dã 。 三tam 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 如như 不bất 相tương 應ứng 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 者giả 。 然nhiên 不bất 相tương 應ứng 依y 色sắc 心tâm 之chi 上thượng 假giả 立lập 。 即tức 將tương 不bất 相tương 應ứng 假giả 法pháp 而nhi 就tựu 於ư 實thật 。 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 者giả 。 為vi 是thị 百bách 法pháp 中trung 實thật 法pháp 為vi 性tánh 。 假giả 法pháp 是thị 用dụng 。 如như 何hà 名danh 性tánh 用dụng 。 答đáp 用dụng 謂vị 作tác 用dụng 。 性tánh 謂vị 體thể 性tánh 。 然nhiên 有hữu 作tác 用dụng 無vô 體thể 性tánh 。 謂vị 百bách 法pháp 中trung 。 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 忿phẫn 等đẳng 十thập 法pháp 。 及cập 不bất 害hại 等đẳng 假giả 法pháp 。 此thử 等đẳng 法pháp 但đãn 有hữu 作tác 用dụng 而nhi 無vô 有hữu 體thể 。 且thả 如như 命mạng 根căn 。 但đãn 有hữu 任nhậm 持trì 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 之chi 作tác 用dụng 。 亦diệc 無vô 實thật 體thể 。 若nhược 滅diệt 定định 。 但đãn 有hữu 防phòng 心tâm 不bất 起khởi 功công 能năng 。 亦diệc 無vô 實thật 體thể 等đẳng 也dã 。 有hữu 體thể 而nhi 無vô 用dụng 。 謂vị 虗hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 等đẳng 。 此thử 二nhị 就tựu 實thật 言ngôn 之chi 。 即tức 用dụng 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 雖tuy 虗hư 空không 等đẳng 有hữu 體thể 。 亦diệc 無vô 別biệt 作tác 用dụng 也dã 。 有hữu 亦diệc 有hữu 體thể 亦diệc 有hữu 用dụng 。 謂vị 百bách 法pháp 中trung 。 貪tham 等đẳng 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 及cập 善thiện 中trung 有hữu 實thật 體thể 者giả 。 此thử 等đẳng 亦diệc 有hữu 實thật 體thể 。 亦diệc 有hữu 作tác 用dụng 。 別biệt 論luận 者giả 。 即tức 約ước 體thể 用dụng 以dĩ 別biệt 說thuyết 有hữu 百bách 法pháp 。 論luận 者giả 說thuyết 也dã 。 如như 愚ngu 意ý 。 百bách 法pháp 體thể 中trung 。 實thật 法pháp 名danh 性tánh 。 假giả 法pháp 名danh 用dụng 。 性tánh 用dụng 別biệt 質chất 。 質chất 者giả 體thể 也dã 。 意ý 說thuyết 。 性tánh 用dụng 假giả 實thật 別biệt 體thể 故cố 。 即tức 建kiến 立lập 有hữu 百bách 法pháp 也dã 。 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 色sắc 心tâm 假giả 實thật 各các 別biệt 處xứ 收thu 者giả 。 色sắc 心tâm 各các 有hữu 實thật 體thể 。 假giả 法pháp 別biệt 有hữu 假giả 體thể 。 即tức 由do 立lập 有hữu 第đệ 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 門môn 。 即tức 建kiến 立lập 得đắc 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 以dĩ 色sắc 心tâm 各các 各các 別biệt 處xứ 攝nhiếp 也dã 及cập 建kiến 立lập 得đắc 百bách 法pháp 也dã 。 以dĩ 色sắc 心tâm 假giả 實thật 性tánh 用dụng 各các 各các 別biệt 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 故cố 建kiến 立lập 得đắc 百bách 法pháp 也dã 。 且thả 如như 百bách 法pháp 中trung 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 即tức 是thị 假giả 。 六lục 無vô 為vi 中trung 。 前tiền 五ngũ 無vô 為vi 亦diệc 是thị 假giả 。 第đệ 六lục 是thị 實thật 。 十thập 一nhất 善thiện 中trung 。 三tam 个# 是thị 假giả 。 餘dư 八bát 實thật 。 十thập 根căn 本bổn 中trung 。 後hậu 五ngũ 見kiến 假giả 。 依y 慧tuệ 立lập 故cố 。 四tứ 不bất 定định 中trung 。 尋tầm 伺tứ 是thị 假giả 。 二nhị 十thập 隨tùy 中trung 。 小tiểu 十thập 大đại 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 然nhiên 百bách 法pháp 中trung 。 自tự 餘dư 三tam 十thập 九cửu 法pháp 皆giai 實thật 。 餘dư 五ngũ 十thập 一nhất 法pháp 是thị 假giả 。 如như 論luận 中trung 自tự 釋thích 。 故cố 由do 第đệ 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 門môn 。 假giả 實thật 別biệt 明minh 故cố 。 即tức 有hữu 百bách 法pháp 也dã 。 餘dư 蘊uẩn 處xứ 界giới 假giả 實thật 。 隨tùy 應ứng 准chuẩn 知tri 。 皆giai 得đắc 建kiến 立lập 。 若nhược 如như 第đệ 三tam 攝nhiếp 假giả 隨tùy 實thật 門môn 。 其kỳ 百bách 法pháp 中trung 。 唯duy 得đắc 有hữu 四tứ 十thập 九cửu 法pháp 。 即tức 具cụ 五ngũ 十thập 一nhất 假giả 法pháp 。 故cố 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 餘dư 蘊uẩn 處xứ 界giới 准chuẩn 知tri 。 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 行hành 蘊uẩn 之chi 中trung 。 皆giai 具cụ 少thiểu 分phần 假giả 法pháp 也dã 。 若nhược 准chuẩn 第đệ 二nhị 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 門môn 。 百bách 法pháp 中trung 唯duy 得đắc 有hữu 八bát 識thức 。 即tức 具cụ 九cửu 十thập 二nhị 法pháp 。 五ngũ 蘊uẩn 唯duy 得đắc 有hữu 識thức 蘊uẩn 。 具cụ 餘dư 四tứ 蘊uẩn 。 十thập 二nhị 處xứ 中trung 。 唯duy 有hữu 意ý 處xứ 具cụ 。 餘dư 十thập 一nhất 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 唯duy 有hữu 七thất 心tâm 界giới 者giả 。 即tức 具cụ 餘dư 十thập 一nhất 界giới 。 若nhược 准chuẩn 第đệ 一nhất 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 門môn 百bách 法pháp 中trung 。 唯duy 得đắc 有hữu 一nhất 真Chân 如Như 。 無vô 為vi 不bất 離ly 如như 故cố 。 即tức 具cụ 餘dư 九cửu 十thập 九cửu 法pháp 。 處xử 界giới 之chi 中trung 。 唯duy 得đắc 有hữu 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 。 具cụ 餘dư 十thập 七thất 界giới 。 十thập 一nhất 處xứ 及cập 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 。 若nhược 不bất 成thành 也dã 。 故cố 有hữu 第đệ 四tứ 門môn 。 即tức 不bất 具cụ 諸chư 法Pháp 門môn 也dã 。

瑜du 伽già 論luận 說thuyết 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 彼bỉ 十thập 處xứ 全toàn 等đẳng 者giả 。 色sắc 蘊uẩn 中trung 。 攝nhiếp 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 十thập 處xứ 法pháp 處xứ 少thiểu 分phần 。 攝nhiếp 得đắc 法Pháp 處xứ 五ngũ 種chủng 色sắc 。 所sở 謂vị 極cực 略lược 等đẳng 五ngũ 也dã 。 自tự 識thức 所sở 變biến 則tắc 是thị 第đệ 二nhị 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 者giả 。 此thử 即tức 是thị 前tiền 龍long 軍quân 無vô 性tánh 師sư 說thuyết 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp 。 無vô 無vô 漏lậu 教giáo 法pháp 。 但đãn 前tiền 聞văn 者giả 眾chúng 生sanh 自tự 識thức 上thượng 有hữu 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 此thử 師sư 意ý 者giả 。 即tức 無vô 本bổn 質chất 無vô 漏lậu 教giáo 。 但đãn 有hữu 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 所sở 變biến 有hữu 漏lậu 教giáo 也dã 。 故cố 眾chúng 生sanh 自tự 識thức 所sở 變biến 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 也dã 。 并tinh 言ngôn 佛Phật 說thuyết 乃nãi 是thị 第đệ 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 者giả 。 此thử 文văn 即tức 護hộ 法Pháp 正chánh 許hứa 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 佛Phật 說thuyết 法pháp 時thời 。 即tức 有hữu 聞văn 名danh 句cú 等đẳng 。 聲thanh 即tức 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 名danh 句cú 等đẳng 即tức 行hành 蘊uẩn 等đẳng 攝nhiếp 。 故cố 假giả 實thật 之chi 法pháp 各các 別biệt 處xứ 收thu 。 即tức 當đương 第đệ 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 也dã 。 聞văn 者giả 似tự 法pháp 者giả 。 即tức 取thủ 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 。 及cập 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 有hữu 漏lậu 心tâm 。 聽thính 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 其kỳ 聞văn 者giả 識thức 上thượng 聲thanh 名danh 等đẳng 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 名danh 等đẳng 為vi 似tự 法pháp 。 十Thập 地Địa 共cộng 用dụng 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 中trung 聞văn 法Pháp 。 其kỳ 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 既ký 無vô 漏lậu 。 應ưng 是thị 真chân 法pháp 。 如như 何hà 言ngôn 聞văn 者giả 似tự 法pháp 說thuyết 者giả 真chân 教giáo 者giả 。 即tức 佛Phật 說thuyết 之chi 教giáo 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 無vô 漏lậu 教giáo 法pháp 。 即tức 名danh 真chân 教giáo 。 此thử 似tự 法pháp 皆giai 本bổn 從tùng 法Pháp 界Giới 中trung 所sở 流lưu 出xuất 也dã 。 如Như 來Lai 有hữu 大đại 定định 智trí 證chứng 真chân 。 遂toại 起khởi 後hậu 智trí 。 觀quán 諸chư 眾chúng 生sanh 。 即tức 起khởi 應ứng 化hóa 二nhị 身thân 。 說thuyết 諸chư 教giáo 法pháp 。 此thử 教giáo 法pháp 從tùng 真Chân 如Như 所sở 得đắc 。 故cố 證chứng 真chân 能năng 伏phục 滅diệt 煩phiền 惱não 。 依y 此thử 教giáo 法pháp 。 亦diệc 能năng 伏phục 滅diệt 煩phiền 惱não 。 與dữ 真Chân 如Như 相tương 似tự 也dã 。

如như 對đối 法pháp 說thuyết 成thành 所sở 引dẫn 聲thanh 者giả 。 即tức 此thử 中trung 引dẫn 此thử 對đối 法pháp 論luận 者giả 。 意ý 證chứng 成thành 前tiền 第đệ 三tam 攝nhiếp 假giả 隨tùy 實thật 門môn 故cố 。 名danh 句cú 文văn 三tam 。 亦diệc 是thị 聲thanh 上thượng 屈khuất 曲khúc 。 離ly 聲thanh 無vô 別biệt 體thể 故cố 。 攝nhiếp 假giả 名danh 等đẳng 而nhi 從tùng 實thật 聲thanh 故cố 。 名danh 句cú 等đẳng 體thể 即tức 是thị 聲thanh 故cố 。 第đệ 三tam 攝nhiếp 假giả 實thật 門môn 。 但đãn 說thuyết 於ư 聲thanh 。 不bất 別biệt 說thuyết 名danh 等đẳng 故cố 。 對đối 法pháp 亦diệc 云vân 成thành 所sở 引dẫn 聲thanh 。 不bất 言ngôn 所sở 成thành 引dẫn 名danh 句cú 。 其kỳ 對đối 法pháp 中trung 。 亦diệc 是thị 攝nhiếp 假giả 隨tùy 實thật 也dã 。 成thành 所sở 引dẫn 聲thanh 謂vị 諸chư 聖thánh 說thuyết 者giả 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 成thành 就tựu 道Đạo 德đức 。 所sở 引dẫn 出xuất 音âm 聲thanh 。 或hoặc 云vân 謂vị 佛Phật 為vì 他tha 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 即tức 佛Phật 成thành 就tựu 說thuyết 法Pháp 之chi 聲thanh 也dã 。 若nhược 從tùng 所sở 聞văn 有hữu 漏lậu 心tâm 變biến 者giả 。 如như 佛Phật 說thuyết 教giáo 法pháp 之chi 時thời 。 其kỳ 佛Phật 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 。 本bổn 質chất 是thị 無vô 漏lậu 。 其kỳ 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 等đẳng 。 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 。 聽thính 聞văn 佛Phật 說thuyết 教giáo 之chi 時thời 。 遂toại 自tự 心tâm 上thượng 變biến 起khởi 有hữu 漏lậu 影ảnh 像tượng 。 教giáo 法pháp 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 從tùng 能năng 說thuyết 者giả 。 即tức 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 。 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 文văn 義nghĩa 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 中trung 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 其kỳ 佛Phật 所sở 說thuyết 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 本bổn 質chất 即tức 是thị 無vô 漏lậu 。 其kỳ 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 心tâm 上thượng 。 變biến 起khởi 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 亦diệc 是thị 無vô 漏lậu 也dã 。 若nhược 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 心tâm 中trung 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 時thời 。 其kỳ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 說thuyết 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 皆giai 是thị 第đệ 八bát 識thức 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 分phần/phân 。 所sở 以dĩ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 中trung 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 是thị 有hữu 漏lậu 也dã 。 此thử 已dĩ 上thượng 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 聞văn 法Pháp 。 及cập 有hữu 漏lậu 心tâm 變biến 。 及cập 為vì 他tha 說thuyết 。 法pháp 等đẳng 所sở 有hữu 文văn 義nghĩa 。 皆giai 依y 他tha 相tương/tướng 名danh 等đẳng 攝nhiếp 也dã 。 又hựu 問vấn 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 為vi 是thị 有hữu 漏lậu 。 為vi 無vô 漏lậu 。 答đáp 其kỳ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 他tha 說thuyết 法Pháp 時thời 。 其kỳ 聲thanh 名danh 句cú 文văn 本bổn 質chất 。 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 所sở 以dĩ 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 。 若nhược 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 妙diệu 觀quán 察sát 後hậu 得đắc 智trí 中trung 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 時thời 即tức 後hậu 得đắc 智trí 上thượng 。 亦diệc 變biến 起khởi 影ảnh 像tượng 聲thanh 名danh 。 影ảnh 像tượng 聲thanh 名danh 即tức 是thị 無vô 漏lậu 。 有hữu 二Nhị 乘Thừa 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 佛Phật 邊biên 聽thính 法Pháp 。 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 如như 總tổng 聊liêu 簡giản 章chương 說thuyết 。 或hoặc 無vô 漏lậu 說thuyết 正chánh 智trí 所sở 攝nhiếp 者giả 。 唯duy 無vô 漏lậu 心tâm 中trung 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 所sở 有hữu 聲thanh 名danh 句cú 。 及cập 有hữu 無vô 漏lậu 眼nhãn 等đẳng 色sắc 法pháp 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 。 即tức 正chánh 智trí 相tương/tướng 名danh 所sở 攝nhiếp 。 其kỳ 相tương/tướng 名danh 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 故cố 。 相tương/tướng 中trung 攝nhiếp 法pháp 最tối 寬khoan 。 廣quảng 如như 瑜du 伽già 論luận 中trung 。 問vấn 答đáp 決quyết 擇trạch 也dã 。

此thử 所sở 詮thuyên 體thể 謂vị 唯duy 識thức 境cảnh 正chánh 行hạnh 及cập 果quả 者giả 。 境cảnh 中trung 即tức 攝nhiếp 得đắc 五ngũ 塵trần 及cập 真Chân 如Như 理lý 。 五ngũ 塵trần 及cập 真Chân 如Như 理lý 皆giai 名danh 為vi 境cảnh 。 真Chân 如Như 是thị 正chánh 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 也dã 。 故cố 境cảnh 界giới 故cố 。 若nhược 名danh 攝nhiếp 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 盡tận 。 所sở 以dĩ 今kim 者giả 。 但đãn 言ngôn 境cảnh 而nhi 不bất 言ngôn 理lý 也dã 。 行hành 中trung 唯duy 攝nhiếp 有hữu 為vi 。 亦diệc 攝nhiếp 得đắc 道Đạo 理lý 。 聖thánh 道Đạo 諦đế 亦diệc 名danh 道Đạo 理lý 也dã 行hành 中trung 不bất 攝nhiếp 得đắc 真Chân 如Như 理lý 也dã 。 其kỳ 果quả 中trung 亦diệc 攝nhiếp 得đắc 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 理lý 。 亦diệc 攝nhiếp 得đắc 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 。 故cố 說thuyết 果quả 中trung 攝nhiếp 二nhị 種chủng 理lý 。 一nhất 者giả 法Pháp 身thân 理lý 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 理lý 也dã 。 二nhị 者giả 菩Bồ 提Đề 理lý 。 即tức 四Tứ 智Trí 也dã 。 故cố 果quả 中trung 亦diệc 攝nhiếp 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 行hành 中trung 唯duy 攝nhiếp 有hữu 為vi 。 境cảnh 中trung 即tức 攝nhiếp 得đắc 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 故cố 說thuyết 境cảnh 行hành 果quả 三tam 攝nhiếp 得đắc 一nhất 切thiết 盡tận 也dã 。 一nhất 者giả 聲thanh 二nhị 者giả 善thiện 字tự 者giả 。 然nhiên 此thử 中trung 引dẫn 此thử 十Thập 地Địa 論luận 聲thanh 善thiện 字tự 者giả 。 立lập 證chứng 成thành 前tiền 如Như 來Lai 及cập 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 中trung 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 所sở 有hữu 聲thanh 名danh 等đẳng 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 也dã 。 善thiện 字tự 者giả 。 善thiện 字tự 之chi 中trung 。 亦diệc 攝nhiếp 得đắc 名danh 句cú 然nhiên 即tức 此thử 又hựu 善thiện 聲thanh 善thiện 字tự 。 即tức 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 。 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 以dĩ 無vô 漏lậu 聲thanh 字tự 等đẳng 。 成thành 法pháp 實thật 體thể 也dã 。

能năng 斷đoạn 金kim 剛cang 。 波Ba 若Nhã 論luận 說thuyết 我ngã 法pháp 是thị 善thiện 汝nhữ 唯duy 無vô 記ký 等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 天thiên 親thân 論luận 頌tụng 云vân 。 雖tuy 聞văn 無vô 記ký 法pháp 。 而nhi 說thuyết 是thị 彼bỉ 因nhân 。 是thị 故cố 一nhất 法Pháp 寶bảo 。 勝thắng 無vô 量lượng 珍trân 寶bảo 。 意ý 說thuyết 。 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 如Như 來Lai 名danh 句cú 文văn 是thị 無vô 記ký 是thị 有hữu 漏lậu 。 大Đại 乘Thừa 說thuyết 有hữu 漏lậu 名danh 句cú 文văn 即tức 是thị 無vô 記ký 。 雖tuy 聞văn 此thử 者giả 。 無vô 記ký 名danh 句cú 文văn 。 即tức 是thị 作tác 菩Bồ 提Đề 之chi 正chánh 因nhân 。 若nhược 如Như 來Lai 名danh 。 句cú 是thị 善thiện 無vô 漏lậu 。 所sở 以dĩ 受thọ 持trì 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 勝thắng 捨xả 恆Hằng 河Hà 沙sa 身thân 命mạng 。 然nhiên 天thiên 親thân 無vô 著trước 論luận 。 皆giai 釋thích 能năng 斷đoạn 般Bát 若Nhã 經kinh 。 金kim 剛cang 即tức 通thông 能năng 所sở 斷đoạn 。 若nhược 有hữu 漏lậu 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 名danh 金kim 剛cang 。 即tức 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 分phân 別biệt 惑hoặc 故cố 。 或hoặc 所sở 斷đoạn 名danh 金kim 剛cang 。 二nhị 障chướng 堅kiên 固cố 故cố 也dã 。 若nhược 能năng 斷đoạn 一nhất 向hướng 是thị 般Bát 若Nhã 。 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 讀đọc 經kinh 教giáo 之chi 心tâm 。 皆giai 是thị 生sanh 得đắc 善thiện 攝nhiếp 。 不bất 是thị 聞văn 思tư 加gia 行hành 慧tuệ 攝nhiếp 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 如như 人nhân 讀đọc 經kinh 論luận 之chi 心tâm 。 即tức 是thị 聞văn 思tư 加gia 行hành 善thiện 攝nhiếp 。 其kỳ 生sanh 得đắc 善thiện 福phước 分phần/phân 聞văn 思tư 善thiện 。 及cập 加gia 行hành 善thiện 。 此thử 三tam 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 若nhược 如như 有hữu 人nhân 但đãn 起khởi 善thiện 心tâm 。 而nhi 厭yếm 惡ác 欣hân 善thiện 者giả 。 即tức 是thị 生sanh 得đắc 善thiện 攝nhiếp 。 若nhược 厭yếm 欲dục 界giới 而nhi 欣hân 上thượng 界giới 者giả 。 即tức 是thị 福phước 分phần/phân 聞văn 思tư 慧tuệ 攝nhiếp 。 若nhược 起khởi 心tâm 厭yếm 三tam 界giới 生sanh 死tử 惡ác 法pháp 。 而nhi 欣hân 三tam 乘thừa 聖thánh 法pháp 者giả 。 即tức 順thuận 出xuất 世thế 加gia 行hành 善thiện 攝nhiếp 。 問vấn 如như 何hà 名danh 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 。 又hựu 詞từ 無vô 礙ngại 何hà 故cố 不bất 名danh 法pháp 。 獨độc 名danh 句cú 等đẳng 名danh 法pháp 。 是thị 法pháp 無vô 礙ngại 。 何hà 故cố 不bất 名danh 詞từ 。 又hựu 問vấn 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 。 皆giai 從tùng 境cảnh 為vi 名danh 。 未vị 答đáp 。

此thử 論luận 第đệ 二nhị 云vân 法pháp 詞từ 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 名danh 句cú 字tự 是thị 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 者giả 問vấn 今kim 引dẫn 此thử 文văn 為vi 證chứng 何hà 事sự 。 答đáp 意ý 引dẫn 此thử 等đẳng 文văn 者giả 。 即tức 證chứng 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 是thị 無vô 漏lậu 也dã 。 如như 何hà 答đáp 前tiền 。 又hựu 問vấn 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 得đắc 法Pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 。 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 為vi 唯duy 無vô 漏lậu 。 若nhược 通thông 有hữu 漏lậu 者giả 。 即tức 是thị 無vô 記ký 。 如như 何hà 是thị 善thiện 。 問vấn 若nhược 明minh 諸chư 教giáo 體thể 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 問vấn 意ý 。 既ký 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 教giáo 體thể 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 如như 何hà 更cánh 得đắc 別biệt 云vân 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 也dã 。 答đáp 無vô 性tánh 釋thích 云vân 彼bỉ 增tăng 上thượng 生sanh 故cố 作tác 是thị 說thuyết 者giả 。 既ký 無vô 性tánh 說thuyết 無vô 佛Phật 所sở 說thuyết 本bổn 質chất 教giáo 法pháp 。 但đãn 由do 佛Phật 本bổn 願nguyện 故cố 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 即tức 眾chúng 生sanh 識thức 心tâm 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 故cố 言ngôn 彼bỉ 增tăng 上thượng 生sanh 也dã 。 即tức 就tựu 本bổn 緣duyên 。 名danh 為vi 佛Phật 說thuyết 。 實thật 無vô 言ngôn 。 答đáp 隨tùy 墮đọa 八bát 時thời 聞văn 者giả 識thức 上thượng 乃nãi 至chí 二nhị 種chủng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 問vấn 此thử 疏sớ/sơ 文văn 未vị 知tri 出xuất 何hà 聖thánh 教giáo 。 又hựu 問vấn 為vi 是thị 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 二nhị 種chủng 。 在tại 識thức 心tâm 上thượng 現hiện 為vi 教giáo 體thể 耶da 。 又hựu 問vấn 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 聞văn 者giả 識thức 上thượng 。 不bất 言ngôn 說thuyết 者giả 識thức 上thượng 。 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 云vân 。 此thử 隨tùy 墮đọa 八bát 時thời 等đẳng 。 即tức 出xuất 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 文văn 。 第đệ 二nhị 問vấn 。 直trực 者giả 長trường/trưởng 行hành 。 非phi 直trực 偈kệ 頌tụng 。 此thử 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 俱câu 向hướng 聞văn 者giả 識thức 上thượng 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 八bát 時thời 者giả 。 三tam 釋thích 。 一nhất 七thất 處xứ 八bát 會hội 時thời 。 二nhị 八bát 轉chuyển 聲thanh 時thời 。 三tam 晝trú 夜dạ 四tứ 時thời 以dĩ 為vi 八bát 時thời 。 問vấn 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 有hữu 起khởi 滅diệt 法pháp 生sanh 必tất 滅diệt 故cố 彼bỉ 寂tịch 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 文văn 。 與dữ 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 雪Tuyết 山Sơn 偈kệ 頌tụng 文văn 何hà 別biệt 。 問vấn 今kim 者giả 唯duy 取thủ 此thử 文văn 。 不bất 取thủ 餘dư 文văn 。 又hựu 問vấn 此thử 頌tụng 中trung 明minh 何hà 等đẳng 義nghĩa 。 又hựu 問vấn 唯duy 聞văn 此thử 偈kệ 可khả 具cụ 十thập 二nhị 心tâm 。 若nhược 聞văn 餘dư 偈kệ 。 如như 何hà 得đắc 具cụ 十thập 二nhị 心tâm 可khả 解giải 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 之chi 行hành 。 與dữ 行hành 蘊uẩn 之chi 行hành 。 及cập 行hành 支chi 并tinh 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 三tam 名danh 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

又hựu 一nhất 剎sát 那na 五ngũ 識thức 生sanh 已dĩ 者giả 。 問vấn 瑜du 伽già 明minh 五ngũ 識thức 中trung 。 起khởi 率suất 爾nhĩ 。 其kỳ 意ý 識thức 亦diệc 有hữu 率suất 爾nhĩ 。 何hà 故cố 天thiên 論luận 不bất 說thuyết 。 答đáp 意ý 明minh 。 先tiên 起khởi 五ngũ 識thức 。 而nhi 先tiên 起khởi 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 五ngũ 識thức 已dĩ 前tiền 。 先tiên 起khởi 何hà 心tâm 。 論luận 文văn 中trung 言ngôn 又hựu 。 未vị 解giải 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 意ý 識thức 生sanh 者giả 。 意ý 明minh 。 次thứ 後hậu 即tức 起khởi 意ý 識thức 中trung 。 尋tầm 求cầu 心tâm 也dã 。 問vấn 此thử 等đẳng 與dữ 四tứ 不bất 定định 中trung 尋tầm 何hà 別biệt 。 未vị 答đáp 。 又hựu 問vấn 決quyết 定định 意ý 與dữ 勝thắng 解giải 何hà 別biệt 。 又hựu 染nhiễm 淨tịnh 中trung 。 染nhiễm 即tức 根căn 本bổn 六lục 。 二nhị 十thập 隨tùy 。 淨tịnh 善thiện 十thập 一nhất 。 中trung 生sanh 得đắc 加gia 行hành 無vô 漏lậu 何hà 者giả 。 思tư 之chi 。 猶do 先tiên 熏huân 習tập 連liên 解giải 生sanh 善thiện 者giả 。 即tức 前tiền 念niệm 剎sát 那na 剎sát 那na 。 熏huân 成thành 率suất 爾nhĩ 種chủng 子tử 。 又hựu 從tùng 種chủng 子tử 新tân 熏huân 而nhi 生sanh 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 即tức 依y 下hạ 論luận 文văn 。 而nhi 作tác 此thử 疏sớ/sơ 文văn 也dã 。 下hạ 論luận 文văn 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 我ngã 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 等đẳng 事sự 。 今kim 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 八bát 識thức 。 更cánh 互hỗ 熏huân 習tập 故cố 。 得đắc 有hữu 憶ức 識thức 等đẳng 事sự 。

疏sớ/sơ 准chuẩn 此thử 由do 先tiên 熏huân 習tập 連liên 帶đái 解giải 生sanh 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 尋tầm 求cầu 無vô 間gian 乃nãi 至chí 生sanh 即tức 不bất 定định 者giả 。 有hữu 初sơ 起khởi 率suất 爾nhĩ 。 次thứ 後hậu 必tất 起khởi 尋tầm 求cầu 。 若nhược 尋tầm 求cầu 已dĩ 後hậu 生sanh 即tức 不bất 定định 。 若nhược 不bất 散tán 亂loạn 。 即tức 從tùng 尋tầm 求cầu 。 次thứ 起khởi 決quyết 定định 。 若nhược 散tán 亂loạn 者giả 即tức 從tùng 尋tầm 求cầu 心tâm 後hậu 。 還hoàn 起khởi 率suất 爾nhĩ 也dã 。 雖tuy 知tri 自tự 性tánh 然nhiên 未vị 知tri 義nghĩa 者giả 。 如như 言ngôn 諸chư 行hành 。 雖tuy 知tri 目mục 諸chư 行hành 法pháp 。 然nhiên 未vị 了liễu 知tri 無vô 常thường 義nghĩa 。 自tự 性tánh 即tức 是thị 法pháp 體thể 。 義nghĩa 即tức 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 十thập 二nhị 心tâm 一nhất 時thời 聚tụ 集tập 者giả 。 雖tuy 前tiền 前tiền 心tâm 剎sát 那na 落lạc 謝tạ 。 末mạt 後hậu 心tâm 上thượng 十thập 二nhị 解giải 相tương/tướng 分phần/phân 一nhất 時thời 顯hiển 現hiện 也dã 。 既ký 於ư 初sơ 字tự 有hữu 率suất 爾nhĩ 心tâm 乃nãi 至chí 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 五ngũ 心tâm 方phương 具cụ 者giả 。 然nhiên 聞văn 諸chư 字tự 時thời 。 亦diệc 有hữu 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 心tâm 。 已dĩ 後hậu 聞văn 行hành 無vô 常thường 等đẳng 三tam 字tự 。 皆giai 有hữu 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 心tâm 。 爾nhĩ 者giả 此thử 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 且thả 約ước 論luận 初sơ 至chí 後hậu 從tùng 具cụ 五ngũ 心tâm 說thuyết 也dã 。 故cố 云vân 即tức 聞văn 初sơ 字tự 有hữu 率suất 爾nhĩ 。 於ư 後hậu 後hậu 字tự 有hữu 尋tầm 求cầu 決quyết 定định 。 末mạt 後hậu 乃nãi 有hữu 等đẳng 流lưu 染nhiễm 淨tịnh 也dã 。 無vô 性tánh 意ý 取thủ 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 者giả 。 以dĩ 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 不bất 許hứa 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 但đãn 眾chúng 生sanh 自tự 識thức 上thượng 所sở 變biến 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 此thử 所sở 變biến 文văn 義nghĩa 。 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 也dã 。 護hộ 法Pháp 意ý 取thủ 性tánh 用dụng 別biệt 質chất 者giả 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 即tức 許hứa 佛Phật 說thuyết 。 佛Phật 有hữu 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 即tức 教giáo 體thể 。 取thủ 佛Phật 聲thanh 名danh 等đẳng 者giả 。 無vô 漏lậu 為vi 體thể 。 故cố 取thủ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 也dã 。 不bất 爾nhĩ 教giáo 法pháp 便tiện 成thành 有hữu 漏lậu 乃nãi 至chí 亦diệc 應ưng 如như 是thị 者giả 。 此thử 中trung 即tức 是thị 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 立lập 理lý 也dã 。 若nhược 如Như 來Lai 說thuyết 。 教giáo 教giáo 體thể 本bổn 質chất 可khả 無vô 漏lậu 善thiện 。 即tức 真Chân 如Như 三Tam 寶Bảo 。 即tức 是thị 無vô 漏lậu 。 亦diệc 是thị 善thiện 收thu 。 如như 無vô 性tánh 說thuyết 教giáo 教giáo 體thể 本bổn 質chất 可khả 無vô 漏lậu 善thiện 。 佛Phật 不bất 說thuyết 教giáo 。 但đãn 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 者giả 。 此thử 影ảnh 像tượng 教giáo 法pháp 。 屬thuộc 眾chúng 生sanh 識thức 。 眾chúng 生sanh 識thức 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 。 其kỳ 教giáo 法pháp 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 法Pháp 寶bảo 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 。 成thành 染nhiễm 無vô 記ký 。 影ảnh 像tượng 法Pháp 寶bảo 既ký 如như 然nhiên 。 眾chúng 生sanh 自tự 心tâm 上thượng 緣duyên 佛Phật 及cập 僧Tăng 真Chân 如Như 。 此thử 心tâm 上thượng 影ảnh 像tượng 佛Phật 僧Tăng 寶bảo 及cập 真Chân 如Như 。 皆giai 應ưng 成thành 有hữu 漏lậu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 俱câu 眾chúng 生sanh 自tự 識thức 變biến 故cố 。

素tố 呾đát 攬lãm 。 此thử 云vân 契Khế 經Kinh 。 毗tỳ 奈nại 耶da 。 此thử 云vân 調điều 伏phục 。 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 。 此thử 云vân 對đối 法pháp 。 無vô 唯duy 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 無vô 經kinh 論luận 等đẳng 。 唯duy 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 說thuyết 大Đại 乘Thừa 教giáo 別biệt 有hữu 也dã 。 若nhược 約ước 根căn 機cơ 。 即tức 有hữu 三tam 乘thừa 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 名danh 下hạ 。 獨Độc 覺Giác 名danh 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 名danh 上thượng 。 即tức 經kinh 論luận 中trung 無vô 唯duy 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 約ước 教giáo 即tức 有hữu 二nhị 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 教giáo 菩Bồ 薩Tát 教giáo 。 而nhi 無vô 獨Độc 覺Giác 教giáo 也dã 。 故cố 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 中trung 。 明minh 十thập 殊thù 勝thắng 已dĩ 。 即tức 此thử 十thập 殊thù 勝thắng 。 唯duy 大Đại 乘Thừa 有hữu 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 無vô 也dã 。 即tức 言ngôn 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 處xứ 處xứ 說thuyết 故cố 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。 無vô 處xứ 說thuyết 故cố 。 但đãn 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 言ngôn 獨Độc 覺Giác 。 設thiết 言ngôn 上thượng 乘thừa 下hạ 乘thừa 下hạ 乘thừa 之chi 中trung 亦diệc 有hữu 二Nhị 乘Thừa 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 還hoàn 有hữu 三tam 乘thừa 也dã 。 第đệ 四tứ 人nhân 乘thừa 第đệ 五ngũ 天thiên 乘thừa 者giả 。 即tức 取thủ 五Ngũ 戒Giới 名danh 為vi 人nhân 乘thừa 。 由do 持trì 五Ngũ 戒Giới 得đắc 人nhân 身thân 。 十Thập 善Thiện 為vi 天thiên 乘thừa 。 持trì 十Thập 善Thiện 得đắc 生sanh 天thiên 故cố 。 問vấn 五ngũ 趣thú 之chi 中trung 唯duy 有hữu 人nhân 天thiên 。 何hà 故cố 不bất 立lập 有hữu 畜súc 生sanh 等đẳng 乘thừa 。 答đáp 今kim 言ngôn 乘thừa 者giả 。 即tức 運vận 載tái 可khả 以dĩ 致trí 遠viễn 。 由do 乘thừa 此thử 法pháp 。 即tức 得đắc 安an 樂lạc 得đắc 名danh 乘thừa 。 三tam 惡ác 趣thú 苦khổ 。 既ký 逼bức 迫bách 身thân 心tâm 。 苦khổ 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 立lập 乘thừa 。

愷# 法Pháp 師sư 俱câu 舍xá 序tự 者giả 。 即tức 梁lương 朝triêu 時thời 譯dịch 出xuất 二nhị 十thập 一nhất 卷quyển 俱câu 舍xá 論luận 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 有hữu 愷# 法Pháp 師sư 造tạo 此thử 論luận 序tự 。 序tự 中trung 說thuyết 千thiên 一nhất 百bách 年niên 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 出xuất 世thế 也dã 。 即tức 如như 今kim 時thời 聖thánh 教giáo 序tự 。 瑜du 伽già 雜tạp 集tập 論luận 等đẳng 皆giai 有hữu 序tự 也dã 。 依y 今kim 所sở 傳truyền 諸chư 部bộ 說thuyết 異dị 者giả 。 問vấn 二nhị 十thập 部bộ 中trung 。 何hà 部bộ 說thuyết 天thiên 親thân 。 若nhược 謂vị 不bất 說thuyết 。 何hà 故cố 疏sớ/sơ 中trung 言ngôn 諸chư 部bộ 說thuyết 異dị 。 答đáp 此thử 方phương 亦diệc 無vô 經kinh 論luận 文văn 別biệt 記ký 天thiên 親thân 出xuất 世thế 時thời 代đại 。 然nhiên 唐đường 三tam 藏tạng 。 於ư 西tây 國quốc 中trung 見kiến 諸chư 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 中trung 。 有hữu 文văn 別biệt 記ký 世thế 親thân 出xuất 世thế 時thời 代đại 年niên 歲tuế 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 中trung 而nhi 述thuật 也dã 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 九cửu 百bách 年niên 間gian 天thiên 親thân 出xuất 世thế 者giả 。 問vấn 大Đại 乘Thừa 中trung 。 何hà 處xứ 文văn 說thuyết 。 答đáp 大Đại 乘Thừa 中trung 亦diệc 無vô 記ký 處xứ 。 亦diệc 是thị 唐đường 三tam 藏tạng 西tây 方phương 見kiến 大Đại 乘Thừa 部bộ 。 有hữu 記ký 說thuyết 世thế 親thân 出xuất 世thế 時thời 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 中trung 舒thư 之chi 。 具cụ 如như 別biệt 記ký 者giả 。 然nhiên 世thế 親thân 等đẳng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 神thần 德đức 蹤tung 跡tích 。 並tịnh 如như 西tây 域vực 記ký 上thượng 說thuyết 也dã 。 達đạt 羅la 毗tỳ 奈nại 國quốc 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 無vô 翻phiên 。 濬# 者giả 深thâm 也dã 。 曦# 者giả 明minh 也dã 。 既ký 猶do 日nhật 月nguyệt 麗lệ 天thiên 乃nãi 至chí 而nhi 垂thùy 彩thải 者giả 。 麗lệ 者giả 美mỹ 也dã 。 彩thải 者giả 光quang 彩thải 也dã 。 意ý 說thuyết 。 天thiên 上thượng 有hữu 日nhật 月nguyệt 。 土thổ/độ 即tức 令linh 天thiên 下hạ 得đắc 明minh 淨tịnh 光quang 顯hiển 。 若nhược 天thiên 上thượng 無vô 日nhật 月nguyệt 者giả 。 即tức 天thiên 下hạ 無vô 光quang 而nhi 闇ám 。 意ý 說thuyết 。 佛Phật 法Pháp 中trung 若nhược 有hữu 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 令linh 佛Phật 法Pháp 有hữu 光quang 彩thải 。 若nhược 無vô 護hộ 法Pháp 。 即tức 佛Phật 法Pháp 無vô 光quang 彩thải 也dã 。 溟minh 渤bột 者giả 。 即tức □# 是thị 也dã 。 紀kỷ 地địa 者giả 。 然nhiên 海hải 即tức 與dữ 地địa 作tác 綱cương 紀kỷ 也dã 。 即tức 猶do 四tứ 邊biên 有hữu 大đại 海hải 。 即tức 束thúc 著trước 地địa 。 不bất 令linh 大đại 地địa 散tán 也dã 。 今kim 者giả 護hộ 法Pháp 。 猶do 如như 大đại 海hải 。 能năng 與dữ 佛Phật 法Pháp 作tác 綱cương 紀kỷ 。 令linh 佛Phật 法Pháp 不bất 散tán 失thất 也dã 。 又hựu 大đại 海hải 水thủy 。 多đa 浩hạo 浩hạo 流lưu 而nhi 不bất 竭kiệt 。 今kim 此thử 護hộ 法Pháp 學học 餘dư 既ký 多đa 亦diệc 無vô 盡tận 也dã 。 此thử 後hậu 地địa 與dữ 前tiền 天thiên 相tương 對đối 也dã 。 卒thốt 者giả 終chung 也dã 。 問vấn 空không 中trung 既ký 言ngôn 護hộ 法Pháp 是thị 賢Hiền 劫Kiếp 千thiên 佛Phật 之chi 一nhất 佛Phật 。 如như 何hà 造tạo 釋thích 釋thích 天thiên 親thân 頌tụng 答đáp 為vi 利lợi 有hữu 情tình 。 釋thích 亦diệc 何hà 爽sảng 。 問vấn 為vi 成thành 化hóa 佛Phật 。 為vi 成thành 報báo 佛Phật 。 答đáp 成thành 實thật 報báo 佛Phật 。 問vấn 賢Hiền 劫Kiếp 千thiên 佛Phật 。 皆giai 是thị 實thật 報báo 者giả 。 何hà 故cố 法pháp 華hoa 經kinh 言ngôn 我ngã 已dĩ 成thành 佛Phật 經kinh 。 無vô 數số 量lượng 劫kiếp 。 更cánh 問vấn 瞿cù 字tự 上thượng 聲thanh 。 問vấn 何hà 意ý 有hữu 此thử 子tử 註chú 來lai 。 意ý 說thuyết 。 寠# 字tự 即tức 是thị 上thượng 聲thanh 。 此thử 寠# 字tự 與dữ 瞿cù 同đồng 是thị 上thượng 聲thanh 呼hô 之chi 。 冠quan 者giả 高cao 也dã 。 即tức 是thị 人nhân 頭đầu 上thượng 冠quan 。 冠quan 即tức 高cao 於ư 身thân 。 此thử 人nhân 道Đạo 德đức 學học 業nghiệp 。 高cao 於ư 已dĩ 前tiền 大đại 德đức 英anh 賢hiền 也dã 。 道đạo 者giả 道Đạo 德đức 。 光quang 者giả 顯hiển 也dã 。

時thời 者giả 今kim 時thời 也dã 。 彥ngạn 者giả 英anh 。 亦diệc 同đồng 上thượng 前tiền 英anh 也dã 。 意ý 說thuyết 。 此thử 人nhân 道Đạo 德đức 亦diệc 勝thắng 今kim 時thời 天thiên 下hạ 英anh 也dã 。 四tứ 主chủ 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 抄sao 中trung 釋thích 言ngôn 東đông 方phương 人nhân 主chủ 。 西tây 方phương 寶bảo 住trụ 。 南nam 方phương 象tượng 主chủ 。 北bắc 方phương 馬mã 主chủ 。 雅nhã 者giả 正chánh 也dã 。 韻vận 者giả 音âm 聲thanh 譽dự 也dã 。 驤# 者giả 上thượng 也dã 。 五ngũ 天thiên 者giả 。 即tức 是thị 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 國quốc 也dã 。 意ý 說thuyết 。 此thử 師sư 聲thanh 譽dự 高cao 上thượng 。 遍biến 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 也dã 。 未vị 易dị 者giả 難nạn/nan 也dã 。 詳tường 者giả □# 。 說thuyết 者giả 說thuyết 也dã 。 舉cử 者giả 高cao 也dã 。 其kỳ 師sư 道Đạo 德đức 高cao 遠viễn 。 難nan 可khả 說thuyết 也dã 。 救cứu 俱câu 舍xá 論luận 破phá 正chánh 理lý 師sư 者giả 。 然nhiên 安an 慧tuệ 師sư 。 於ư 西tây 國quốc 中trung 。 朋bằng 附phụ 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 遂toại 造tạo 一nhất 部bộ 論luận 。 救cứu 俱câu 舍xá 經kinh 部bộ 師sư 義nghĩa 。 破phá 正chánh 理lý 師sư 。 此thử 救cứu 俱câu 舍xá 破phá 正chánh 理lý 師sư 論luận 。 西tây 國quốc 有hữu 本bổn 。 北bắc 方phương 無vô 也dã 。 扇thiên/phiến 者giả 動động 也dã 。 微vi 者giả 美mỹ 也dã 。 猷# 者giả 道đạo 也dã 。 小tiểu 運vận 者giả 。 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 也dã 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 如như 扇thiên/phiến 動động 時thời 。 能năng 顯hiển 於ư 風phong 。 此thử 師sư 造tạo 俱câu 舍xá 。 破phá 正chánh 理lý 師sư 。 證chứng 能năng 顯hiển 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 部bộ 師sư 義nghĩa 也dã 。 飛phi 者giả 與dữ 前tiền 扇thiên/phiến 義nghĩa 同đồng 也dã 。 或hoặc 飛phi 者giả 勝thắng 空không 義nghĩa 。 蘭lan 蕙# 者giả 。 即tức 是thị 香hương 草thảo 也dã 。 意ý 說thuyết 。 香hương 草thảo 之chi 氣khí 而nhi 得đắc 遠viễn 聞văn 。 此thử 師sư 名danh 亦diệc 遠viễn 聞văn 也dã 。 固cố 難Nan 提Đề 議nghị 者giả 。 提đề 者giả 舉cử 也dã 。 議nghị 者giả 詳tường 也dã 。 意ý 說thuyết 。 此thử 人nhân 道đạo 高cao 遠viễn 。 難nan 可khả 提đề 舉cử 其kỳ 道Đạo 德đức 。

本bổn 頌tụng 初sơ 行hành 先tiên 為vi 略lược 釋thích 妙diệu 得đắc 作tác 者giả 之chi 意ý 後hậu 德đức 因nhân 而nhi 釋thích 焉yên 者giả 。 問vấn 基cơ 法Pháp 師sư 先tiên 造tạo 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 。 今kim 者giả 後hậu 得đắc 釋thích 者giả 。 未vị 知tri 若nhược 今kim 後hậu 德đức 。 答đáp 有hữu 餘dư 人nhân 解giải 云vân 。 行hành 謂vị 流lưu 行hành 。 意ý 說thuyết 。 三tam 十thập 頌tụng 初sơ 流lưu 行hành 時thời 。 其kỳ 親thân 勝thắng 師sư 。 既ký 與dữ 世thế 親thân 同đồng 時thời 人nhân 。 此thử 親thân 勝thắng 師sư 。 先tiên 作tác 略lược 釋thích 。 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 。 其kỳ 人nhân 妙diệu 得đắc 本bổn 師sư 之chi 意ý 。 後hậu 餘dư 九cửu 師sư 。 方phương 始thỉ 造tạo 長trường/trưởng 行hành 釋thích 。 而nhi 釋thích 本bổn 頌tụng 。 故cố 名danh 後hậu 德đức 因nhân 而nhi 釋thích 焉yên 也dã 。 若nhược 和hòa 解giải 者giả 。 然nhiên 親thân 勝thắng 師sư 說thuyết 。 與dữ 世thế 親thân 同đồng 時thời 。 即tức 先tiên 得đắc 三tam 十thập 頌tụng 。 遂toại 於ư 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 一nhất 行hành 半bán 頌tụng 下hạ 。 即tức 是thị 長trường/trưởng 行hành 。 略lược 釋thích 頌tụng 文văn 。 謂vị 論luận 曰viết 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 下hạ 。 乃nãi 至chí 變biến 謂vị 識thức 已dĩ 來lai 。 所sở 有hữu 長trường/trưởng 行hành 。 皆giai 是thị 親thân 勝thắng 師sư 作tác 也dã 。 次thứ 變biến 謂vị 識thức 體thể 已dĩ 下hạ 論luận 文văn 。 方phương 是thị 諸chư 師sư 也dã 。 意ý 說thuyết 。 妙diệu 得đắc 作tác 者giả 之chi 意ý 者giả 。 說thuyết 此thử 師sư 善thiện 能năng 作tác 此thử 略lược 釋thích 論luận 文văn 也dã 。 後hậu 德đức 因nhân 而nhi 釋thích 焉yên 者giả 。 後hậu 時thời 餘dư 九cửu 師sư 大đại 德đức 。 見kiến 此thử 師sư 所sở 造tạo 略lược 釋thích 。 道Đạo 理lý 高cao 勝thắng 。 即tức 錄lục 著trước 論luận 文văn 上thượng 。 更cánh 不bất 別biệt 造tạo 略lược 釋thích 也dã 。 其kỳ 餘dư 九cửu 師sư 方phương 造tạo 餘dư 釋thích 。 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 。 及cập 集tập 論luận 釋thích 。 然nhiên 師sư 子tử 覺giác 。 即tức 是thị 造tạo 集tập 論luận 。 以dĩ 釋thích 集tập 論luận 。 然nhiên 此thử 淨tịnh 月nguyệt 師sư 。 又hựu 別biệt 造tạo 集tập 論luận 釋thích 。 而nhi 糅nhữu 集tập 論luận 。 此thử 集tập 論luận 釋thích 。 西tây 國quốc 中trung 有hữu 本bổn 。 此thử 方phương 無vô 也dã 。

形hình 雖tuy 隱ẩn 俗tục 造tạo 高cao 真chân 俗tục 者giả 。 然nhiên 火hỏa 辨biện 師sư 。 亦diệc 不bất 是thị 長trường/trưởng 髮phát 僧Tăng 也dã 其kỳ 人nhân 即tức 是thị 在tại 家gia 俗tục 人nhân 。 而nhi 有hữu 妻thê 子tử 。 善thiện 閑nhàn 佛Phật 法Pháp 。 亦diệc 造tạo 唯duy 識thức 論luận 釋thích 。 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 如như 并tinh 洲châu 域vực 內nội 張trương 動động 注chú 經kinh 也dã 。 或hoặc 釋thích 瑜du 伽già 或hoặc 別biệt 注chú 述thuật 者giả 。 其kỳ 西tây 國quốc 中trung 即tức 有hữu 數số 。 今kim 三tam 師sư 而nhi 造tạo 瑜du 伽già 釋thích 。 然nhiên 此thử 國quốc 中trung 。 唯duy 翻phiên 出xuất 最tối 勝thắng 子tử 所sở 造tạo 瑜du 伽già 釋thích 。 自tự 餘dư 師sư 所sở 造tạo 瑜du 伽già 釋thích 此thử 本bổn 無vô 。 此thử 後hậu 三tam 師sư 。 亦diệc 造tạo 瑜du 伽già 釋thích 。 而nhi 釋thích 瑜du 伽già 也dã 。 道đạo 名danh 俱câu 遠viễn 者giả 。 道đạo 謂vị 道Đạo 德đức 。 名danh 謂vị 名danh 聞văn 。 意ý 說thuyết 。 此thử 人nhân 道Đạo 德đức 名danh 聞văn 俱câu 遠viễn 。 詞từ 旨chỉ 奧áo 者giả 。 詞từ 文văn 也dã 。 旨chỉ 者giả 理lý 也dã 。 奧áo 者giả 深thâm 也dã 。 意ý 說thuyết 。 此thử 人nhân 所sở 造tạo 得đắc 文văn 之chi 與dữ 理lý 皆giai 深thâm 也dã 。 神thần 者giả 精tinh 神thần 。 道đạo 謂vị 道Đạo 德đức 。 意ý 歎thán 此thử 人nhân 精tinh 神thần 道Đạo 德đức 也dã 。 聲thanh 德đức 獨độc 振chấn 者giả 。 聲thanh 謂vị 名danh 聞văn 。 德đức 謂vị 道Đạo 德đức 。 振chấn 者giả 更cánh 遠viễn 也dã 。 故cố 此thử 論luận 題đề 特đặc 以dĩ 標tiêu 首thủ 。 特đặc 者giả 獨độc 也dã 。 由do 如như 經kinh 中trung 云vân 世Thế 尊Tôn 甚thậm 奇kỳ 特đặc 也dã 。 故cố 十thập 卷quyển 論luận 初sơ 頭đầu 首thủ 皆giai 題đề 云vân 護hộ 法Pháp 等đẳng 造tạo 也dã 。 多đa 為vi 指chỉ 南nam 者giả 。 即tức 是thị 正chánh 也dã 。 即tức 是thị 指chỉ 南nam 車xa 。 意ý 說thuyết 。 此thử 師sư 義nghĩa 道đạo 皆giai 正chánh 也dã 。 邪tà 徒đồ 失thất 趣thú 者giả 。 趣thú 者giả 意ý 趣thú 。 所sở 歸quy 趣thú 處xứ 。 意ý 說thuyết 。 邪tà 徒đồ 儻thảng 失thất 其kỳ 意ý 趣thú 也dã 。 趣thú 者giả 徒đồ 轍triệt 也dã 。 意ý 說thuyết 。 邪tà 徒đồ 失thất 轍triệt 也dã 。 得đắc 方phương 。 方phương 者giả 方phương 法pháp 也dã 。 率suất 終chung 也dã 。

論luận 其kỳ 釋thích 文văn 具cụ 有hữu 三tam 分phần/phân 者giả 。 謂vị 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần/phân 等đẳng 三tam 分phần/phân 也dã 。 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần/phân 者giả 。 即tức 三tam 十thập 頌tụng 名danh 之chi 為vi 宗tông 也dã 。 前tiền 者giả 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 之chi 前tiền 。 敬kính 者giả 即tức 前tiền 稽khể 首thủ 唯duy 識thức 性tánh 一nhất 行hành 頌tụng 。 是thị 歸quy 敬kính 頌tụng 也dã 。 敘tự 者giả 即tức 此thử 歸quy 敬kính 頌tụng 後hậu 長trường/trưởng 行hành 名danh 敘tự 。 述thuật 造tạo 論luận 之chi 意ý 也dã 。 依y 教giáo 廣quảng 成thành 分phần/phân 者giả 。 即tức 已dĩ 下hạ 論luận 文văn 。 依y 六lục 經kinh 十thập 一nhất 論luận 等đẳng 聖thánh 教giáo 。 廣quảng 成thành 立lập 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 也dã 。 釋thích 結kết 施thí 願nguyện 分phần/phân 者giả 。 釋thích 即tức 第đệ 十thập 末mạt 云vân 。 此thử 論luận 三tam 分phần/phân 成thành 立lập 唯duy 識thức 等đẳng 文văn 是thị 。 意ý 釋thích 云vân 。 三tam 十thập 頌tụng 但đãn 名danh 唯duy 識thức 。 若nhược 十thập 卷quyển 長trường/trưởng 行hành 。 名danh 成thành 唯duy 識thức 。 即tức 此thử 長trường/trưởng 行hành 中trung 宗tông 前tiền 敘tự 等đẳng 三tam 分phần/phân 。 而nhi 成thành 立lập 三tam 十thập 行hành 頌tụng 。 故cố 長trường/trưởng 行hành 論luận 。 名danh 成thành 唯duy 識thức 。 若nhược 兩lưỡng 行hành 頌tụng 。 若nhược 前tiền 二nhị 句cú 名danh 結kết 釋thích 。 若nhược 所sở 獲hoạch 功công 德đức 施thí 。 其kỳ 第đệ 四tứ 句cú 名danh 願nguyện 。 歸quy 敬kính 福phước 田điền 者giả 。 即tức 下hạ 之chi 八bát 字tự 是thị 福phước 田điền 。 謂vị 唯duy 識thức 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 滿mãn 清thanh 淨tịnh 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 教giáo 寶bảo 。 分phần/phân 清thanh 淨tịnh 者giả 。 即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 猶do 如như 將tương 麥mạch 子tử 糓cốc 子tử 種chủng 。 在tại 於ư 田điền 中trung 。 後hậu 時thời 即tức 多đa 。 收thu 得đắc 糓cốc 麥mạch 等đẳng 種chủng 。 若nhược 欲dục 得đắc 福phước 多đa 者giả 。 即tức 種chủng 福phước 於ư 三Tam 寶Bảo 田điền 中trung 。 後hậu 時thời 即tức 多đa 得đắc 福phước 也dã 。 故cố 說thuyết 三Tam 寶Bảo 名danh 為vi 福phước 田điền 。 投đầu 誠thành 述thuật 己kỷ 者giả 。 投đầu 誠thành 者giả 。 即tức 言ngôn 兩lưỡng 句cú 。 歸quy 敬kính 福phước 田điền 是thị 也dã 。 投đầu 者giả 歸quy 投đầu 。 誠thành 者giả 至chí 誠thành 。 即tức 歸quy 投đầu 至chí 誠thành 也dã 。 述thuật 己kỷ 者giả 即tức 下hạ 之chi 兩lưỡng 句cú 也dã 。 我ngã 今kim 者giả 。 即tức 是thị 述thuật 己kỷ 也dã 。 彰chương 者giả 顯hiển 也dã 。 因nhân 者giả 所sở 以dĩ 。 意ý 顯hiển 。 造tạo 長trường/trưởng 行hành 論luận 。 而nhi 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 者giả 。 擬nghĩ 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 故cố 。 此thử 即tức 分phân 別biệt 不bất 同đồng 科khoa 者giả 。 然nhiên 初sơ 一nhất 行hành 頌tụng 。 有hữu 兩lưỡng 師sư 釋thích 。 次thứ 長trường/trưởng 行hành 論luận 文văn 。 即tức 有hữu 三tam 師sư 釋thích 。 即tức 頌tụng 中trung 有hữu 二nhị 師sư 釋thích 。 長trường/trưởng 行hành 有hữu 三tam 師sư 釋thích 。 故cố 云vân 分phân 別biệt 不bất 同đồng 科khoa 也dã 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 然nhiên 初sơ 頌tụng 中trung 。 其kỳ 護hộ 法Pháp 師sư 。 即tức 造tạo 上thượng 二nhị 句cú 頌tụng 。 謂vị 稽khể 首thủ 唯duy 識thức 性tánh 滿mãn 分phần 清thanh 淨tịnh 者giả 是thị 也dã 。 其kỳ 安an 慧tuệ 師sư 等đẳng 。 即tức 造tạo 次thứ 下hạ 兩lưỡng 句cú 頌tụng 。 謂vị 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 是thị 也dã 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 護hộ 法Pháp 釋thích 上thượng 二nhị 句cú 。 即tức 此thử 疏sớ/sơ 云vân 。 此thử 初sơ 一nhất 頌tụng 彼bỉ 護hộ 法Pháp 等đẳng 歸quy 敬kính 福phước 田điền 也dã 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 安an 慧tuệ 造tạo 下hạ 二nhị 句cú 。 即tức 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 釋thích 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 處xứ 疏sớ/sơ 文văn 中trung 云vân 。 我ngã 即tức 安an 慧tuệ 自tự 指chỉ 己kỷ 身thân 也dã 。 故cố 知tri 安an 慧tuệ 釋thích 下hạ 二nhị 句cú 。

次thứ 長trường/trưởng 行hành 論luận 文văn 初sơ 安an 慧tuệ 釋thích 明minh 本bổn 論luận 師sư 。 為vi 令linh 含hàm 識thức 生sanh 解giải 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 。 次thứ 火hỏa 辨biện 。 後hậu 護hộ 法Pháp 釋thích 。 故cố 有hữu 三tam 師sư 又hựu 由do 此thử 即tức 分phân 別biệt 不bất 同đồng 科khoa 也dã 。 此thử 中trung 意ý 言ngôn 。 護hộ 法Pháp 等đẳng 十thập 菩Bồ 薩Tát 。 共cộng 造tạo 前tiền 歸quy 敬kính 頌tụng 。 自tự 擬nghĩ 敘tự 釋thích 三tam 十thập 論luận 之chi 意ý 。 為vi 欲dục 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 故cố 。 造tạo 長trường/trưởng 行hành 而nhi 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 。 即tức 前tiền 歸quy 敬kính 頌tụng 。 是thị 明minh 釋thích 論luận 之chi 意ý 不bất 令linh 得đắc 勝thắng 果quả 已dĩ 下hạ 。 今kim 造tạo 此thử 論luận 等đẳng 。 即tức 安an 慧tuệ 等đẳng 談đàm 造tạo 論luận 本bổn 師sư 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 三tam 十thập 頌tụng 意ý 者giả 。 其kỳ 天thiên 親thân 意ý 。 即tức 為vì 令linh 有hữu 情tình 。 得đắc 勝thắng 二nhị 果quả 。 生sanh 解giải 斷đoạn 障chướng 。 乃nãi 至chí 為vi 除trừ 此thử 等đẳng 種chủng 種chủng 異dị 執chấp 等đẳng 。 天thiên 親thân 造tạo 此thử 三tam 十thập 頌tụng 。 其kỳ 天thiên 親thân 亦diệc 不bất 違vi 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 即tức 本bổn 師sư 釋thích 論luận 師sư 意ý 各các 別biệt 故cố 也dã 。 然nhiên 准chuẩn 釋thích 論luận 之chi 意ý 可khả 知tri 本bổn 師sư 亦diệc 然nhiên 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 然nhiên 前tiền 准chuẩn 稽khể 首thủ 唯duy 識thức 性tánh 等đẳng 一nhất 行hành 頌tụng 者giả 。 即tức 是thị 護hộ 法Pháp 等đẳng 十thập 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 述thuật 己kỷ 欲dục 造tạo 長trường/trưởng 行hành 文văn 。 以dĩ 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 之chi 意ý 者giả 。 我ngã 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 師sư 意ý 者giả 。 為vi 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 所sở 以dĩ 造tạo 長trường/trưởng 行hành 以dĩ 釋thích 頌tụng 也dã 。 故cố 前tiền 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 。 即tức 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 。 即tức 是thị 利lợi 樂lạc 含hàm 識thức 也dã 。 故cố 前tiền 歸quy 敬kính 等đẳng 一nhất 行hành 頌tụng 。 即tức 是thị 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 論luận 師sư 。 自tự 述thuật 作tác 論luận 釋thích 之chi 意ý 也dã 。 若nhược 今kim 造tạo 此thử 論luận 為vi 於ư 二nhị 空không 以dĩ 下hạ 長trường/trưởng 行hành 文văn 意ý 。 即tức 是thị 火hỏa 辨biện 安an 慧tuệ 護hộ 法Pháp 等đẳng 。 敘tự 他tha 天thiên 親thân 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 之chi 意ý 。 然nhiên 安an 慧tuệ 言ngôn 。 今kim 天thiên 親thân 造tạo 此thử 三tam 十thập 頌tụng 者giả 。 為vì 令linh 有hữu 情tình 。 生sanh 解giải 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 。 所sở 以dĩ 天thiên 親thân 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 若nhược 火hỏa 辨biện 言ngôn 。 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 三tam 十thập 頌tụng 意ý 者giả 。 為vì 令linh 有hữu 情tình 。 達đạt 二nhị 空không 悟ngộ 唯duy 識thức 性tánh 。 所sở 以dĩ 天thiên 親thân 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 若nhược 護hộ 法Pháp 云vân 。 天thiên 親thân 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 意ý 者giả 。 即tức 為vi 令linh 破phá 諸chư 邪tà 執chấp 。 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 所sở 以dĩ 天thiên 親thân 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 故cố 釋thích 論luận 師sư 。 與dữ 本bổn 論luận 師sư 。 意ý 各các 別biệt 也dã 。

護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 師sư 意ý 者giả 。 欲dục 為vi 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 故cố 。 所sở 以dĩ 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 師sư 。 而nhi 造tạo 長trường/trưởng 行hành 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 。 今kim 例lệ 天thiên 親thân 論luận 本bổn 師sư 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 意ý 者giả 。 亦diệc 為vi 利lợi 樂lạc 含hàm 識thức 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 所sở 以dĩ 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 例lệ 於ư 論luận 本bổn 云vân 。 情tình 義nghĩa 准chuẩn 釋thích 論luận 師sư 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 天thiên 親thân 造tạo 論luận 之chi 主chủ 。 今kim 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 者giả 意ý 者giả 。 為vì 令linh 有hữu 情tình 。 生sanh 解giải 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 。 及cập 令linh 達đạt 二nhị 空không 悟ngộ 唯duy 識thức 性tánh 。 及cập 破phá 諸chư 邪tà 執chấp 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 故cố 。 天thiên 親thân 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 明minh 知tri 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 論luận 師sư 意ý 。 亦diệc 同đồng 本bổn 師sư 。 為vì 令linh 有hữu 情tình 。 生sanh 解giải 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 。 及cập 令linh 達đạt 二nhị 空không 悟ngộ 唯duy 識thức 性tánh 。 并tinh 破phá 諸chư 邪tà 執chấp 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 所sở 以dĩ 護hộ 法Pháp 等đẳng 。 造tạo 長trường/trưởng 行hành 等đẳng 而nhi 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 本bổn 師sư 豈khởi 無vô 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 利lợi 樂lạc 之chi 意ý 。 而nhi 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 也dã 。 起khởi 慇ân 重trọng 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 意ý 業nghiệp 也dã 。 業nghiệp 殊thù 勝thắng 業nghiệp 者giả 。 即tức 發phát 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 也dã 。 由do 誠thành 歸quy 仰ngưỡng 者giả 。 即tức 是thị 由do 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 也dã 。 然nhiên 此thử 疏sớ/sơ 初sơ 依y 欲dục 解giải 。 次thứ 依y 佛Phật 法Pháp 道Đạo 理lý 釋thích 。 乃nãi 至chí 已dĩ 後hậu 言ngôn 三tam 輪luân 因nhân 者giả 。 意ý 顯hiển 釋thích 三tam 業nghiệp 。 亦diệc 不bất 顯hiển 此thử 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 別biệt 釋thích 也dã 。 敬kính 禮lễ 之chi 意ý 名danh 者giả 。 稽khể 首thủ 即tức 是thị 敬kính 禮lễ 之chi 異dị 名danh 也dã 。 瞿cù 波ba 論luận 師sư 。 即tức 是thị 西tây 國quốc 論luận 師sư 也dã 。 其kỳ 瞿cù 波ba 論luận 師sư 。 即tức 與dữ 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 也dã 。 其kỳ 唯duy 識thức 長trường/trưởng 行hành 。 即tức 有hữu 兩lưỡng 師sư 。 即tức 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 自tự 造tạo 長trường/trưởng 行hành 釋thích 。 釋thích 二nhị 十thập 唯duy 識thức 頌tụng 。 及cập 其kỳ 瞿cù 波ba 論luận 師sư 。 亦diệc 造tạo 長trường/trưởng 行hành 。 釋thích 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 論luận 頌tụng 。 此thử 國quốc 中trung 唯duy 有hữu 天thiên 親thân 所sở 造tạo 二nhị 十thập 論luận 長trường/trưởng 行hành 。 無vô 瞿cù 波ba 論luận 師sư 所sở 造tạo 二nhị 十thập 論luận 長trường/trưởng 行hành 。 其kỳ 瞿cù 波ba 二nhị 十thập 頌tụng 釋thích 。 西tây 國quốc 有hữu 本bổn 也dã 。 彼bỉ 瞿cù 波ba 所sở 造tạo 二nhị 十thập 唯duy 識thức 論luận 長trường/trưởng 行hành 中trung 。 三tam 業nghiệp 歸quy 敬kính 之chi 事sự 。 即tức 疏sớ/sơ 主chủ 引dẫn 來lai 也dã 。 問vấn 五ngũ 眼nhãn 中trung 何hà 不bất 言ngôn 餘dư 四tứ 眼nhãn 。 又hựu 問vấn 眼nhãn 中trung 既ký 有hữu 五ngũ 眼nhãn 。 餘dư 耳nhĩ 等đẳng 亦diệc 應ưng 有hữu 五ngũ 耳nhĩ 。 乃nãi 至chí 身thân 亦diệc 然nhiên 。 未vị 解giải 。 又hựu 顯hiển 敬kính 禮lễ 三tam 輪luân 因nhân 故cố 。 猶do 身thân 業nghiệp 禮lễ 。 後hậu 得đắc 佛Phật 神thần 通thông 。 論luận 現hiện 大đại 小tiểu 身thân 是thị 。 猶do 語ngữ 業nghiệp 禮lễ 。 後hậu 得đắc 佛Phật 教giáo 誡giới 輪luân 。 為vi 有hữu 情tình 說thuyết 教giáo 法pháp 是thị 。 猶do 意ý 業nghiệp 禮lễ 。 後hậu 得đắc 佛Phật 記ký 心tâm 輪luân 。 觀quán 諸chư 有hữu 情tình 。 善thiện 惡ác 心tâm 等đẳng 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 是thị 也dã 。 故cố 我ngã 至chí 誠thành 身thân 語ngữ 思tư 。 思tư 者giả 即tức 是thị 意ý 業nghiệp 。 身thân 謂vị 身thân 業nghiệp 。 語ngữ 謂vị 語ngữ 業nghiệp 也dã 。 頻tần 者giả 數số 也dã 。 無vô 倒đảo 者giả 正chánh 也dã 。

於ư 前tiền 唯duy 識thức 性tánh 所sở 遣khiển 清thanh 淨tịnh 者giả 。 若nhược 有hữu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 當đương 情tình 現hiện 者giả 。 即tức 名danh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 違vi 卻khước 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 即tức 名danh 清thanh 淨tịnh 也dã 。 於ư 前tiền 所sở 斷đoạn 清thanh 淨tịnh 者giả 。 若nhược 有hữu 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 。 不bất 名danh 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 斷đoạn 卻khước 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 。 即tức 名danh 清thanh 淨tịnh 也dã 。 言ngôn 唯duy 識thức 性tánh 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 虗hư 妄vọng 即tức 遍biến 計kế 所sở 執chấp 者giả 。 問vấn 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 其kỳ 體thể 既ký 無vô 。 如như 何hà 得đắc 言ngôn 是thị 唯duy 識thức 性tánh (# 未vị 解giải )# 。 於ư 後hậu 所sở 得đắc 清thanh 淨tịnh 者giả 。 問vấn 何hà 不bất 言ngôn 證chứng 但đãn 言ngôn 得đắc 耶da 。 答đáp 前tiền 言ngôn 所sở 證chứng 。 後hậu 言ngôn 所sở 得đắc 。 得đắc 之chi 與dữ 證chứng 。 義nghĩa 意ý 相tương 似tự 。 若nhược 此thử 中trung 言ngôn 依y 他tha 起khởi 是thị 唯duy 識thức 性tánh 者giả 。 即tức 約ước 事sự 性tánh 。 名danh 唯duy 識thức 性tánh 。 若nhược 圓viên 成thành 實thật 。 名danh 唯duy 識thức 性tánh 者giả 。 即tức 約ước 理lý 性tánh 。 名danh 唯duy 識thức 性tánh 也dã 。 無vô 漏lậu 依y 他tha 亦diệc 俗tục 諦đế 故cố 者giả 。 其kỳ 無vô 漏lậu 依y 他tha 。 於ư 四tứ 俗tục 諦đế 中trung 。 即tức 後hậu 三tam 俗tục 諦đế 中trung 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 四Tứ 諦Đế 因nhân 果quả 中trung 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。 二nhị 空không 門môn 中trung 。 亦diệc 有hữu 無vô 漏lậu 依y 他tha 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 無vô 有hữu 我ngã 故cố 。 即tức 名danh 我ngã 空không 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 無vô 有hữu 法pháp 故cố 。 即tức 名danh 法pháp 空không 故cố 。 二nhị 空không 門môn 中trung 。 亦diệc 有hữu 無vô 漏lậu 依y 他tha 。 無vô 漏lậu 依y 他tha 。 於ư 四tứ 真chân 中trung 。 即tức 在tại 前tiền 三tam 真chân 中trung 攝nhiếp 。 故cố 言ngôn 也dã 。 非phi 但đãn 俗tục 中trung 攝nhiếp 。 亦diệc 在tại 真chân 中trung 攝nhiếp 故cố 。 或hoặc 彼bỉ 即tức 是thị 滿mãn 分phần 清thanh 淨tịnh 故cố 者giả 。 或hoặc 無vô 漏lậu 依y 他tha 也dã 。 何hà 不bất 取thủ 前tiền 解giải 。 答đáp 取thủ 後hậu 界giới 者giả 。 意ý 取thủ 佛Phật 智trí 能năng 證chứng 真Chân 如Như 故cố 也dã 。 淨tịnh 屬thuộc 智trí 者giả 。 淨tịnh 者giả 即tức 是thị 人nhân 。 所sở 淨tịnh 即tức 是thị 智trí 故cố 。 今kim 取thủ 後hậu 解giải 者giả 。 即tức 是thị 滿mãn 分phần 淨tịnh 也dã 。 微vi 者giả 水thủy 淨tịnh 因nhân 微vi 鑒giám 者giả 鏡kính 面diện 明minh 淨tịnh 。 面diện 於ư 中trung 現hiện 名danh 鑒giám 照chiếu 。 佛Phật 證chứng 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 說thuyết 一nhất 心tâm 經kinh 者giả 。 非phi 是thị 唯duy 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 名danh 一nhất 心tâm 。 但đãn 說thuyết 前tiền 六lục 經kinh 中trung 。 明minh 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 總tổng 名danh 一nhất 心tâm 經kinh 也dã 。

唯duy 識thức 性tánh 聲thanh 境cảnh 第đệ 七thất 攝nhiếp 是thị 能năng 差sai 別biệt 者giả 。 亦diệc 如như 第đệ 七thất 轉chuyển 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 依y 。 眼nhãn 識thức 依y 眼nhãn 根căn 。 某mỗ 甲giáp 奴nô 皆giai 是thị 依y 也dã 。 二nhị 境cảnh 。 即tức 眼nhãn 識thức 緣duyên 五ngũ 塵trần 。 亦diệc 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 正chánh 智trí 緣duyên 真Chân 如Như 。 亦diệc 有hữu 所sở 緣duyên 境cảnh 。 唯duy 識thức 性tánh 攝nhiếp 。 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 。 猶do 證chứng 真Chân 如Như 境cảnh 。 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 。 即tức 有hữu 大đại 小tiểu 聖thánh 別biệt 。 所sở 以dĩ 真Chân 如Như 是thị 能năng 差sai 別biệt 。 第đệ 二nhị 亦diệc 名danh 於ư 也dã 。 真Chân 如Như 是thị 所sở 於ư 聲thanh 也dã 。 滿mãn 分phần 淨tịnh 者giả 。 是thị 所sở 差sai 別biệt 第đệ 四tứ 攝nhiếp 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 如như 世thế 求cầu 神thần 。 意ý 為vi 鑒giám 得đắc 神thần 擁ủng 護hộ 。 離ly 諸chư 災tai 鄣# 。 聖thánh 人nhân 求cầu 證chứng 真Chân 如Như 者giả 。 意ý 為vi 願nguyện 令linh 斷đoạn 煩phiền 惱não 也dã 。 所sở 以dĩ 第đệ 四tứ 轉chuyển 。 唯duy 是thị 所sở 為vi 聲thanh 也dã 。 為vì 求cầu 菩Bồ 提Đề 故cố 也dã 。 此thử 梵Phạm 本bổn 音âm 一nhất 切thiết 所sở 敬kính 皆giai 第đệ 四tứ 轉chuyển 者giả 。 如như 西tây 國quốc 法pháp 。 若nhược 求cầu 誦tụng 經Kinh 。 為vi 求cầu 聰thông 明minh 。 若nhược 求cầu 錢tiền 為vi 求cầu 富phú 也dã 。 若nhược 求cầu 神thần 力lực 。 為vi 求cầu 擁ủng 護hộ 。 若nhược 求cầu 證chứng 真Chân 如Như 。 為vi 求cầu 斷đoạn 惑hoặc 。 所sở 以dĩ 一nhất 切thiết 所sở 為vi 聲thanh 。 皆giai 唯duy 第đệ 四tứ 轉chuyển 攝nhiếp 也dã 。

辨biện 中trung 邊biên 天thiên 親thân 頌tụng 曰viết 稽khể 首thủ 造tạo 此thử 論luận 善Thiện 逝Thệ 體thể 所sở 生sanh 者giả 。 無vô 著trước 是thị 天thiên 親thân 兄huynh 。 無vô 著trước 往vãng 天thiên 宮cung 。 於ư 彌Di 勒Lặc 所sở 授thọ 得đắc 此thử 頌tụng 。 稽khể 首thủ 造tạo 此thử 論luận 。 是thị 天thiên 親thân 歎thán 彌Di 勒Lặc 偈kệ 。 善Thiện 逝Thệ 體thể 所sở 生sanh 者giả 。 天thiên 親thân 意ý 歎thán 彌Di 勒Lặc 是thị 佛Phật 所sở 生sanh 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 從tùng 佛Phật 化hóa 生sanh 。 及cập 教giáo 我ngã 等đẳng 師sư 者giả 彌Di 勒Lặc 無vô 著trước 頌tụng 。 天thiên 親thân 以dĩ 兄huynh 為vi 師sư 。 當đương 勤cần 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 顯hiển 此thử 義nghĩa 顯hiển 此thử 辨biện 中trung 邊biên 論luận 也dã 。 故cố 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 敬kính 本bổn 師sư 釋thích 師sư 也dã 。 此thử 論luận 所sở 依y 及cập 能năng 起khởi 故cố 乃nãi 至chí 無vô 倒đảo 依y 止chỉ 而nhi 造tạo 論luận 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 由do 佛Phật 為vi 有hữu 情tình 。 說thuyết 十thập 二nhị 分phần 教giáo 已dĩ 。 即tức 教giáo 是thị 能năng 作tác 。 佛Phật 為vi 所sở 依y 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 聞văn 。 佛Phật 說thuyết 教giáo 法pháp 已dĩ 。 依y 之chi 修tu 學học 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 欲dục 。 顯hiển 佛Phật 教giáo 中trung 所sở 有hữu 道Đạo 理lý 。 故cố 又hựu 造tạo 論luận 以dĩ 釋thích 經kinh 也dã 。 分phần/phân 有hữu 所sở 得đắc 名danh 分phần/phân 清thanh 淨tịnh 者giả 。 問vấn 天thiên 親thân 是thị 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 分phần/phân 有hữu 所sở 得đắc 何hà 等đẳng 法Pháp 。 (# 未vị 答đáp )# 。

初sơ 唯duy 識thức 性tánh 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 以dĩ 是thị 佛Phật 師sư 故cố 。 乃nãi 至chí 教giáo 理lý 行hành 果quả 四tứ 種chủng 法Pháp 寶bảo 。 問vấn 未vị 知tri 此thử 文văn 中trung 有hữu 幾kỷ 解giải 。 其kỳ 行hành 相tướng 如như 何hà 別biệt 。 答đáp 此thử 文văn 中trung 有hữu 七thất 解giải 。 初sơ 唯duy 識thức 性tánh 乃nãi 至chí 故cố 先tiên 歸quy 敬kính 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 一nhất 解giải 。 即tức 約ước 先tiên 敬kính 法pháp 後hậu 敬kính 佛Phật 也dã 。 理lý 教giáo 行hành 果quả 乃nãi 至Chí 真Chân 如như 為vi 本bổn 者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 解giải 。 即tức 法Pháp 寶bảo 。 軌quỹ 則tắc 義nghĩa 要yếu 證chứng 真Chân 如Như 餘dư 方phương 有hữu 故cố 者giả 。 第đệ 三tam 解giải 。 教giáo 行hành 果quả 三tam 真chân 實thật 性tánh 故cố 者giả 。 第đệ 四tứ 解giải 也dã 。 三tam 乘thừa 聖thánh 者giả 之chi 根căn 本bổn 故cố 者giả 。 第đệ 五ngũ 解giải 。 或hoặc 說thuyết 彼bỉ 本bổn 乃nãi 至chí 。 但đãn 說thuyết 理lý 故cố 者giả 。 第đệ 六lục 解giải 。 或hoặc 唯duy 識thức 性tánh 也dã 者giả 。 第đệ 七thất 解giải 也dã 。 言ngôn 唯duy 識thức 性tánh 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 性tánh 盡tận 者giả 。 問vấn 其kỳ 唯duy 識thức 性tánh 更cánh 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 而nhi 言ngôn 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 性tánh 耶da 。 答đáp 如như 樞xu 要yếu 說thuyết 。 或hoặc 唯duy 識thức 性tánh 能năng 所sở 詮thuyên 能năng 成thành 所sở 成thành 如như 有hữu 其kỳ 次thứ 第đệ 教giáo 理lý 行hành 果quả 乃nãi 至chí 唯duy 識thức 性tánh 也dã 者giả 。 能năng 詮thuyên 者giả 教giáo 也dã 。 所sở 詮thuyên 者giả 理lý 也dã 。 今kim 前tiền 頌tụng 中trung 。 舉cử 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。 意ý 亦diệc 顯hiển 取thủ 能năng 詮thuyên 教giáo 也dã 。 能năng 成thành 者giả 行hành 也dã 。 所sở 成thành 者giả 果quả 也dã 。 今kim 頌tụng 中trung 。 舉cử 所sở 成thành 之chi 果quả 。 亦diệc 顯hiển 取thủ 能năng 成thành 之chi 行hành 也dã 。 以dĩ 果quả 中trung 亦diệc 有hữu 涅Niết 槃Bàn 理lý 也dã 。 今kim 此thử 教giáo 理lý 行hành 等đẳng 四tứ 種chủng 法Pháp 寶bảo 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 不bất 取thủ 有hữu 漏lậu 名danh 法Pháp 寶bảo 。 夫phu 言ngôn 三Tam 寶Bảo 。 今kim 此thử 文văn 中trung 。 若nhược 但đãn 言ngôn 能năng 顯hiển 所sở 顯hiển 。 所sở 顯hiển 即tức 唯duy 識thức 。 顯hiển 得đắc 果quả 上thượng 涅Niết 槃Bàn 理lý 。 則tắc 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 也dã 。 能năng 顯hiển 即tức 是thị 方phương 行hành 。 若nhược 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 所sở 生sanh 即tức 唯duy 生sanh 得đắc 果quả 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 得đắc 果quả 上thượng 涅Niết 槃Bàn 理lý 則tắc 不phủ 也dã 。 能năng 生sanh 即tức 是thị 種chủng 子tử 。 若nhược 言ngôn 能năng 成thành 所sở 成thành 。 所sở 成thành 即tức 變biến 成thành 。 得đắc 果quả 上thượng 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 能năng 成thành 即tức 是thị 萬vạn 行hạnh 也dã 。 故cố 此thử 頌tụng 中trung 。 言ngôn 唯duy 識thức 性tánh 。 即tức 攝nhiếp 得đắc 一nhất 切thiết 教giáo 理lý 行hành 果quả 唯duy 識thức 性tánh 也dã 。 證chứng 法pháp 正chánh 說thuyết 唯duy 如Như 來Lai 故cố 者giả 。 即tức 由do 佛Phật 證chứng 性tánh 法Pháp 寶bảo 等đẳng 。 能năng 正chánh 說thuyết 教giáo 法pháp 。 師sư 資tư 相tương/tướng 因nhân 顯hiển 說thuyết 相tương/tướng 因nhân 者giả 。 問vấn 如như 何hà 名danh 相tướng 。 為vi 當đương 來lai 更cánh 與dữ 牙nha 力lực 名danh 相tướng 。 因nhân 者giả 是thị 因nhân 由do 。 為vì 是thị 因nhân 緣duyên 之chi 因nhân 。 更cánh 問vấn 佛Phật 先tiên 所sở 說thuyết 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 經kinh 但đãn 約ước 顯hiển 說thuyết 相tương/tướng 因nhân 所sở 引dẫn 。 不bất 許hứa 法pháp 先tiên 佛Phật 後hậu 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 三Tam 寶Bảo 最tối 吉cát 祥tường 故cố 我ngã 經kinh 初sơ 說thuyết 者giả 。 問vấn 若nhược 今kim 經kinh 初sơ 而nhi 說thuyết 三Tam 寶Bảo 。 答đáp 思tư 之chi 可khả 解giải 。 三Tam 寶Bảo 有hữu 二nhị 一Nhất 乘Thừa 三Tam 寶Bảo 等đẳng 者giả 。 一Nhất 乘Thừa 三Tam 寶Bảo 者giả 。 若nhược 佛Phật 即tức 名danh 佛Phật 寶bảo 。 大Đại 乘Thừa 中trung 教giáo 理lý 行hành 果quả 即tức 名danh 法Pháp 寶bảo 。 即tức 不bất 取thủ 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 理lý 行hành 果quả 也dã 。 其kỳ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 名danh 僧Tăng 寶bảo 。 亦diệc 不bất 取thủ 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 名danh 僧Tăng 寶bảo 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 今kim 言ngôn 寶bảo 者giả 。 唯duy 取thủ 無vô 漏lậu 法pháp 。 可khả 珍trân 重trọng 故cố 。 名danh 之chi 為vi 寶bảo 。 所sở 以dĩ 不bất 取thủ 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 問vấn 若nhược 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 二Nhị 乘Thừa 位vị 已dĩ 得đắc 無vô 漏lậu 。 今kim 迴hồi 心tâm 向hướng 大đại 至chí 於ư 地địa 前tiền 。 未vị 知tri 得đắc 名danh 寶bảo 不phủ 。 答đáp 此thử 迴hồi 心tâm 人nhân 。 地địa 前tiền 雖tuy 有hữu 無vô 漏lậu 。 仍nhưng 是thị 二Nhị 乘Thừa 之chi 無vô 漏lậu 。 不bất 是thị 大Đại 乘Thừa 無vô 漏lậu 故cố 。 此thử 人nhân 雖tuy 地địa 前tiền 起khởi 無vô 漏lậu 。 即tức 不bất 是thị 一Nhất 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 所sở 收thu 。 言ngôn 三tam 乘thừa 三Tam 寶Bảo 者giả 。 即tức 取thủ 佛Phật 名danh 佛Phật 寶bảo 。 即tức 取thủ 三tam 乘thừa 中trung 教giáo 理lý 行hành 果quả 名danh 法Pháp 寶bảo 。 即tức 取thủ 三tam 乘thừa 。 一nhất 切thiết 聖thánh 眾chúng 。 謂vị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 皆giai 名danh 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 善Thiện 逝Thệ 善thiện 說thuyết 妙diệu 三Tam 身Thân 者giả 。 此thử 彰chương 佛Phật 寶bảo 。 無vô 畏úy 無vô 流lưu 證chứng 教giáo 法pháp 。 無vô 畏úy 者giả 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 無vô 漏lậu 之chi 法Pháp 。 無vô 生sanh 死tử 怖bố 畏úy 。 是thị 果quả 法Pháp 寶bảo 。 無vô 流lưu 者giả 。 是thị 無vô 漏lậu 法Pháp 。 或hoặc 無vô 上thượng 法pháp 。 生sanh 死tử 不bất 可khả 比tỉ 頻tần 。 流lưu 謂vị 四tứ 依y 。 是thị 行hành 法Pháp 寶bảo 。 證chứng 者giả 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 即tức 是thị 理lý 法Pháp 寶bảo 。 教giáo 者giả 即tức 是thị 無vô 漏lậu 教giáo 法Pháp 寶bảo 。 既ký 言ngôn 寶bảo 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 。 若nhược 但đãn 言ngôn 教giáo 。 即tức 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 也dã 。 上thượng 乘thừa 真chân 實thật 牟Mâu 尼Ni 子tử 者giả 。 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 即tức 是thị 一Nhất 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 。 不bất 取thủ 二Nhị 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 是thị 故cố 至chí 誠thành 先tiên 讚tán 禮lễ 。 三Tam 寶Bảo 總tổng 敬kính 也dã 。 故cố 唯duy 取thủ 一Nhất 乘Thừa 三Tam 寶Bảo 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 至chí 誠thành 者giả 意ý 業nghiệp 。 先tiên 讚tán 者giả 語ngữ 業nghiệp 。 禮lễ 者giả 身thân 業nghiệp 。 三Tam 身Thân 者giả 佛Phật 寶bảo 。 二nhị 諦đế 者giả 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 法Pháp 寶bảo 也dã 。 一Nhất 乘Thừa 眾chúng 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 即tức 是thị 十Thập 地Địa 並tịnh 名danh 僧Tăng 寶bảo 。 此thử 文văn 亦diệc 是thị 一Nhất 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 敬kính 禮lễ 如như 是thị 大đại 覺giác 尊tôn 。 大đại 覺giác 尊tôn 者giả 即tức 是thị 佛Phật 寶bảo 。 無vô 等đẳng 妙diệu 法Pháp 者giả 。 即tức 是thị 三tam 乘thừa 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 真chân 聖thánh 眾chúng 者giả 。 即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 亦diệc 取thủ 三tam 乘thừa 。 除trừ 佛Phật 以dĩ 外ngoại 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 是thị 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 法pháp 如như 前tiền 說thuyết 者giả 。 問vấn 前tiền 文văn 何hà 處xứ 明minh 法pháp 。 答đáp 即tức 是thị 前tiền 文văn 中trung 。 教giáo 理lý 行hành 果quả 等đẳng 文văn 是thị 。

疏sớ/sơ 云vân 僧Tăng 寶bảo 通thông 攝nhiếp 除trừ 佛Phật 餘dư 聖thánh 者giả 。 問vấn 此thử 唯duy 識thức 既ký 是thị 大Đại 乘Thừa 。 豈khởi 可khả 通thông 敬kính 三tam 乘thừa 僧Tăng 寶bảo 。 若nhược 言ngôn 唯duy 取thủ 大Đại 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 者giả 。 如như 何hà 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 即tức 有hữu 通thông 攝nhiếp 之chi 言ngôn 。 明minh 知tri 道đạo 取thủ 三tam 乘thừa 僧Tăng 寶bảo 。 問vấn 麟lân 角giác 獨Độc 覺Giác 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 此thử 於ư 三Tam 寶Bảo 何hà 寶bảo 所sở 攝nhiếp 者giả 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 麟lân 角giác 獨Độc 覺Giác 及cập 部bộ 行hành 獨Độc 覺Giác 。 及cập 在tại 家gia 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 及cập 六lục 欲dục 天thiên 中trung 四Tứ 果Quả 。 及cập 上thượng 二nhị 界giới 中trung 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 果quả 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 僧Tăng 眾chúng 類loại 故cố 。 即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 第đệ 八bát 多đa 宗tông 說thuyết 。 麟lân 角giác 獨Độc 覺Giác 及cập 部bộ 行hành 。 此thử 麟lân 喻dụ 及cập 部bộ 行hành 所sở 有hữu 三tam 根căn 。 謂vị 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 已dĩ 知tri 根căn 具cụ 知tri 根căn 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 入nhập 見kiến 道đạo 已dĩ 去khứ 二nhị 根căn 。 謂vị 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 已dĩ 知tri 根căn 。 此thử 第đệ 二nhị 根căn 獨Độc 覺Giác 三tam 根căn 。 皆giai 是thị 法Pháp 寶bảo 收thu 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 如như 彼bỉ 頌tụng 云vân 。 證chứng 淨tịnh 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 戒giới 。 乃nãi 至chí 法pháp 謂vị 三tam 諦đế 全toàn 。 菩Bồ 薩Tát 獨Độc 覺Giác 道đạo 。 見kiến 三tam 得đắc 法Pháp 戒giới 。 見kiến 道đạo 兼kiêm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 等đẳng 。 謂vị 苦khổ 集tập 滅diệt 三tam 諦đế 。 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 獨Độc 覺Giác 亦diệc 是thị 法Pháp 寶bảo 所sở 攝nhiếp 也dã 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 具cụ 知tri 根căn 。 即tức 是thị 佛Phật 寶bảo 攝nhiếp 也dã 。 見kiến 道đạo 之chi 中trung 兼kiêm 有hữu 佛Phật 僧Tăng 也dã 。 有hữu 在tại 家gia 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 上thượng 四Tứ 果Quả 。 及cập 上thượng 二nhị 界giới 中trung 不bất 還hoàn 羅La 漢Hán 果quả 皆giai 是thị 僧Tăng 眾chúng 類loại 故cố 。 若nhược 出xuất 家gia 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 果Quả 。 即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 攝nhiếp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 果Quả 。 即tức 情tình 同đồng 羯yết 磨ma 。 又hựu 見kiến 佛Phật 而nhi 眾chúng 多đa 同đồng 出xuất 世thế 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 戒giới 經kinh 中trung 。 唯duy 制chế 戒giới 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 果Quả 。 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 果Quả 。 故cố 是thị 僧Tăng 寶bảo 攝nhiếp 。 然nhiên 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 獨độc 自tự 出xuất 世thế 。 及cập 二nhị 種chủng 獨Độc 覺Giác 。 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。 皆giai 無vô 情tình 同đồng 羯yết 磨ma 故cố 。 皆giai 是thị 行hành 法Pháp 寶bảo 攝nhiếp 也dã 。 然nhiên 大đại 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。 唯duy 取thủ 無vô 漏lậu 法pháp 。 名danh 三Tam 寶Bảo 體thể 。 即tức 不bất 取thủ 有hữu 漏lậu 法pháp 以dĩ 為vi 三Tam 寶Bảo 體thể 。 然nhiên 大đại 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。 即tức 假giả 說thuyết 住trụ 持trì 三Tam 寶Bảo 。 為vi 三Tam 寶Bảo 體thể 。 實thật 不bất 是thị 三Tam 寶Bảo 也dã 。 但đãn 敬kính 別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo 顯hiển 敬kính 有hữu 為vi 無vô 為vi 功công 德đức 。 皆giai 周chu 盡tận 故cố 者giả 。 然nhiên 別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo 中trung 。 皆giai 通thông 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 且thả 如như 佛Phật 寶bảo 中trung 。 法Pháp 身thân 無vô 為vi 。 受thọ 用dụng 應ứng 化hóa 是thị 有hữu 為vi 。 若nhược 法Pháp 寶bảo 中trung 。 即tức 取thủ 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 果quả 中trung 即tức 有hữu 涅Niết 槃Bàn 理lý 。 亦diệc 是thị 無vô 為vi 。 理lý 中trung 亦diệc 有hữu 真Chân 如Như 理lý 。 亦diệc 是thị 為vi 。 教giáo 行hành 全toàn 果quả 中trung 小tiểu 分phần/phân 有hữu 為vi 。 也dã 如như 僧Tăng 寶bảo 中trung 亦diệc 攝nhiếp 得đắc 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 且thả 如như 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 亦diệc 少thiểu 得đắc 無vô 為vi 。 即tức 如như 論luận 文văn 中trung 云vân 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 用dụng 有hữu 為vi 無vô 為vi 功công 德đức 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 故cố 知tri 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 名danh 僧Tăng 。 二nhị 體thể 者giả 三Tam 寶Bảo 者giả 。 即tức 如như 上thượng 來lai 疏sớ/sơ 中trung 所sở 明minh 。 一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 三Tam 寶Bảo 。 同đồng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 等đẳng 三Tam 寶Bảo 也dã 。 歸quy 敬kính 者giả 。 即tức 如như 前tiền 歸quy 敬kính 福phước 田điền 乃nãi 至chí 敬kính 人nhân 非phi 法pháp 等đẳng 。 上thượng 來lai 雖tuy 略lược 釋thích 三Tam 寶Bảo 及cập 歸quy 敬kính 名danh 字tự 上thượng 。 於ư 中trung 若nhược 出xuất 三Tam 寶Bảo 體thể 性tánh 。 及cập 歸quy 敬kính 體thể 性tánh 。 此thử 二nhị 體thể 二nhị 性tánh 。 皆giai 如như 別biệt 章chương 解giải 。 故cố 云vân 及cập 二nhị 體thể 性tánh 也dã 。 雖tuy 有hữu 四tứ 義nghĩa 釋thích 上thượng 二nhị 句cú 者giả 。 即tức 前tiền 一nhất 敬kính 人nhân 非phi 法pháp 。 二nhị 敬kính 法pháp 非phi 人nhân 。 三tam 人nhân 法pháp 俱câu 敬kính 。 四tứ 總tổng 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 以dĩ 為vi 四tứ 義nghĩa 。 釋thích 上thượng 頌tụng 二nhị 句cú 也dã 。

疏sớ/sơ 生sanh 大đại 智trí 生sanh 大đại 悲bi 者giả 。 問vấn 為vi 約ước 生sanh 菩Bồ 薩Tát 自tự 身thân 當đương 來lai 果quả 上thượng 。 大đại 智trí 大đại 悲bi 。 為vi 約ước 生sanh 他tha 眾chúng 生sanh 當đương 來lai 果quả 上thượng 。 大đại 智trí 大đại 悲bi 。 更cánh 問vấn 我ngã 即tức 安an 慧tuệ 自tự 指chỉ 己kỷ 身thân 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 疏sớ/sơ 文văn 中trung 總tổng 標tiêu 即tức 云vân 。 此thử 初sơ 一nhất 頌tụng 彼bỉ 護hộ 法Pháp 等đẳng 歸quy 敬kính 福phước 田điền 。 即tức 標tiêu 護hộ 法Pháp 之chi 名danh 。 乃nãi 至chí 釋thích 下hạ 半bán 頌tụng 。 即tức 言ngôn 安an 慧tuệ 自tự 指chỉ 己kỷ 身thân 。 二nhị 文văn 相tương 違vi 。 答đáp 其kỳ 前tiền 歸quy 敬kính 一nhất 行hành 頌tụng 。 即tức 是thị 安an 慧tuệ 護hộ 法Pháp 。 各các 作tác 一nhất 行hành 歸quy 敬kính 頌tụng 。 今kim 者giả 詮thuyên 取thủ 好hảo/hiếu 者giả 故cố 。 前tiền 半bán 即tức 護hộ 法Pháp 作tác 。 後hậu 半bán 安an 慧tuệ 作tác 無vô 過quá 。 釋thích 者giả 解giải 釋thích 開khai 演diễn 之chi 義nghĩa 乃nãi 至chí 安an 敬kính 立lập 理lý 者giả 。 問vấn 此thử 中trung 三tam 釋thích 何hà 別biệt 。 答đáp 第đệ 一nhất 解giải 。 即tức 約ước 幽u 顯hiển 寬khoan 狹hiệp 以dĩ 解giải 也dã 。 謂vị 先tiên 略lược 名danh 狹hiệp 。 後hậu 廣quảng 談đàm 故cố 名danh 寬khoan 。 若nhược 第đệ 二nhị 解giải 即tức 約ước 機cơ 解giải 。 第đệ 三tam 解giải 即tức 以dĩ 安an 立lập 教giáo 法pháp 。 而nhi 成thành 得đắc 道Đạo 理lý 故cố 別biệt 也dã 。 為vi 欲dục 略lược 攝nhiếp 廣quảng 散tán 義nghĩa 故cố 者giả 。 如như 唯duy 識thức 頌tụng 及cập 長trường/trưởng 行hành 。 雖tuy 作tác 十thập 卷quyển 略lược 文văn 。 即tức 攝nhiếp 得đắc 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 中trung 廣quảng 散tán 之chi 義nghĩa 也dã 。 如như 瑜du 伽già 論luận 六lục 十thập 四tứ 說thuyết 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 即tức 自tự 利lợi 也dã 。 問vấn 何hà 意ý 有hữu 此thử 文văn 來lai 。 故cố 名danh 有hữu 情tình 無vô 別biệt 能năng 有hữu 者giả 。 如như 第đệ 八bát 識thức 有hữu 即tức 情tình 無vô 別biệt 能năng 有hữu 。 外ngoại 道đạo 立lập 有hữu 神thần 我ngã 為vi 能năng 有hữu 。 眾chúng 生sanh 為vi 所sở 有hữu 。 即tức 有hữu 利lợi 能năng 有hữu 。 今kim 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 。 故cố 云vân 無vô 別biệt 能năng 有hữu 也dã 。

疏sớ/sơ 中trung 又hựu 解giải 云vân 或hoặc 假giả 者giả 能năng 有hữu 此thử 情tình 識thức 故cố 者giả 。 其kỳ 假giả 者giả 為vi 能năng 有hữu 。 情tình 識thức 為vi 所sở 有hữu 也dã 。 問vấn 佛Phật 非phi 有hữu 情tình 。 何hà 故cố 六lục 十thập 二nhị 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 於ư 如Như 來Lai 亦diệc 是thị 所sở 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 答đáp 令linh 除trừ 卻khước 佛Phật 以dĩ 利lợi 餘dư 者giả 。 約ước 多đa 分phần 名danh 利lợi 樂lạc 。 又hựu 若nhược 言ngôn 是thị 言ngôn 有hữu 情tình 六lục 十thập 二nhị 中trung 不bất 攝nhiếp 。 若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 。 是thị 假giả 有hữu 情tình 六lục 十thập 二nhị 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 故cố 無vô 違vi 也dã 。 若nhược 言ngôn 是thị 有hữu 情tình 。 當đương 知tri 皆giai 依y 示thị 現hiện 而nhi 說thuyết 。 又hựu 情tình 者giả 愛ái 也dã 能năng 有hữu 愛ái 生sanh 故cố 者giả 。 由do 眾chúng 生sanh 生sanh 愛ái 故cố 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 輪Luân 王Vương 為vi 一nhất 者giả 。 問vấn 輪Luân 王Vương 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。 何hà 故cố 合hợp 四tứ 為vi 一nhất 。 答đáp 即tức 四tứ 輪Luân 王Vương 不bất 同đồng 出xuất 世thế 故cố 。 故cố 合hợp 四tứ 輪Luân 王Vương 為vi 也dã 。

利lợi 謂vị 利lợi 益ích 即tức 是thị 後hậu 濟tế 者giả 。 即tức 如như 今kim 生sanh 教giáo 他tha 修tu 善thiện 。 未vị 來lai 世thế 得đắc 生sanh 善thiện 處xứ 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 謂vị 安an 樂lạc 即tức 是thị 現hiện 益ích 者giả 。 即tức 如như 教giáo 化hóa 現hiện 身thân 之chi 上thượng 伏phục 煩phiền 惱não 。 令linh 他tha 現hiện 身thân 之chi 上thượng 。 得đắc 上thượng 界giới 定định 也dã 或hoặc 與dữ 小tiểu 果quả 者giả 。 即tức 與dữ 他tha 二Nhị 乘Thừa 聖thánh 果Quả 。 純thuần 利lợi 者giả 。 即tức 唯duy 自tự 利lợi 。 或hoặc 唯duy 利lợi 他tha 。 今kim 者giả 取thủ 唯duy 利lợi 他tha 。 似tự 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 故cố 。 不bất 取thủ 唯duy 自tự 利lợi 。 以dĩ 是thị 二Nhị 乘Thừa 行hành 故cố 。 共cộng 利lợi 者giả 。 即tức 自tự 利lợi 利lợi 他tha 也dã 。 四tứ 安an 樂lạc 種chủng 類loại 利lợi 者giả 。 而nhi 有hữu 五ngũ 種chủng 不bất 同đồng 。 故cố 名danh 種chủng 類loại 。 因nhân 攝nhiếp 利lợi 者giả 。 令linh 今kim 生sanh 種chúng 善thiện 根căn 因nhân 。 果quả 攝nhiếp 利lợi 者giả 。 亦diệc 當đương 來lai 得đắc 生sanh 善thiện 處xứ 。 畢tất 竟cánh 利lợi 者giả 。 謂vị 令linh 他tha 得đắc 乘thừa 聖thánh 果Quả 。 不bất 畢tất 竟cánh 者giả 。 謂vị 令linh 他tha 得đắc 人nhân 天thiên 善thiện 處xứ 果quả 。 一nhất 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 根căn 境cảnh 界giới 。 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 法pháp 者giả 。 猶do 根căn 為vi 因nhân 。 發phát 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 為vi 因nhân 。 發phát 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 因nhân 時thời 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 為vi 相tương 應ứng 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 能năng 受thọ 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 諸chư 根căn 境cảnh 界giới 。 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 為vi 因nhân 。 故cố 名danh 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 由do 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 及cập 根căn 。 為vi 初sơ 發phát 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 而nhi 生sanh 壞hoại 苦khổ 。 即tức 由do 不bất 可khả 意ý 境cảnh 及cập 根căn 。 為vi 初sơ 發phát 起khởi 苦khổ 受thọ 。 而nhi 生sanh 苦khổ 苦khổ 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 發phát 業nghiệp 皆giai 名danh 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 能năng 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 所sở 發phát 業nghiệp 。 名danh 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 今kim 此thử 文văn 者giả 。 即tức 約ước 下hạ 三tam 禪thiền 中trung 修tu 因nhân 說thuyết 。 及cập 欲dục 界giới 中trung 少thiểu 分phần 。 如như 下hạ 三tam 禪thiền 中trung 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 心tâm 中trung 。 修tu 習tập 禪thiền 定định 。 遂toại 業nghiệp 於ư 業nghiệp 。 即tức 此thử 業nghiệp 為vi 因nhân 。 故cố 死tử 以dĩ 後hậu 。 還hoàn 得đắc 生sanh 下hạ 三tam 禪thiền 中trung 。 而nhi 感cảm 得đắc 樂lạc 受thọ 可khả 愛ái 果quả 也dã 。 即tức 是thị 猶do 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 為vi 自tự 而nhi 發phát 猶do 業nghiệp 。 還hoàn 感cảm 得đắc 樂lạc 受thọ 果quả 。 能năng 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 名danh 為vi 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 故cố 此thử 文văn 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 發phát 業nghiệp 。 皆giai 名danh 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 能năng 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 也dã 。

若nhược 言ngôn 猶do 苦khổ 受thọ 心tâm 中trung 持trì 戒giới 而nhi 當đương 成thành 得đắc 果quả 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 者giả 。 此thử 文văn 即tức 應ưng 言ngôn 苦khổ 所sở 感cảm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 應ưng 言ngôn 所sở 發phát 業nghiệp 也dã 。 若nhược 欲dục 界giới 善thiện 惡ác 三tam 受thọ 心tâm 中trung 。 皆giai 感cảm 得đắc 苦khổ 樂lạc 果quả 也dã 。 且thả 善thiện 業nghiệp 之chi 中trung 起khởi 三tam 受thọ 者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 善thiện 心tâm 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 心tâm 中trung 持trì 戒giới 。 其kỳ 人nhân 即tức 成thành 生sanh 而nhi 感cảm 得đắc 樂lạc 果quả 。 即tức 因nhân 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 是thị 皆giai 此thử 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 發phát 業nghiệp 。 或hoặc 人nhân 善thiện 心tâm 起khởi 苦khổ 受thọ 心tâm 中trung 持trì 戒giới 。 其kỳ 人nhân 當đương 來lai 亦diệc 感cảm 得đắc 樂lạc 受thọ 。 即tức 因nhân 苦khổ 而nhi 果quả 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 或hoặc 有hữu 善thiện 心tâm 。 起khởi 捨xả 受thọ 心tâm 中trung 持trì 戒giới 者giả 。 人nhân 亦diệc 當đương 來lai 感cảm 德đức 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 不bất 善thiện 心tâm 中trung 起khởi 三tam 受thọ 者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 不bất 善thiện 心tâm 中trung 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 中trung 造tạo 十thập 惡ác 等đẳng 。 其kỳ 人nhân 當đương 來lai 即tức 感cảm 得đắc 苦khổ 果quả 。 即tức 因nhân 業nghiệp 而nhi 果quả 苦khổ 。 或hoặc 有hữu 人nhân 惡ác 心tâm 。 中trung 起khởi 苦khổ 受thọ 造tạo 惡ác 業nghiệp 等đẳng 。 其kỳ 人nhân 當đương 來lai 感cảm 得đắc 苦khổ 果quả 。 即tức 因nhân 苦khổ 而nhi 果quả 苦khổ 也dã 。 或hoặc 有hữu 人nhân 惡ác 心tâm 。 中trung 起khởi 捨xả 受thọ 造tạo 惡ác 業nghiệp 等đẳng 。 當đương 來lai 感cảm 得đắc 苦khổ 果quả 。 即tức 因nhân 捨xả 而nhi 果quả 苦khổ 。 一nhất 切thiết 末mạt 後hậu 心tâm 中trung 。 皆giai 起khởi 捨xả 受thọ 故cố 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 善thiện 得đắc 此thử 文văn 意ý 也dã 。 二nhị 者giả 受thọ 樂lạc 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 者giả 。 然nhiên 此thử 雖tuy 言ngôn 受thọ 樂lạc 。 非phi 唯duy 是thị 遍biến 行hành 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 即tức 雙song 取thủ 二nhị 。 謂vị 遍biến 行hành 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 及cập 輕khinh 安an 樂lạc 也dã 。 有hữu 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 皆giai 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 遍biến 行hành 受thọ 數số 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 欲dục 界giới 及cập 第đệ 三tam 禪thiền 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 適thích 悅duyệt 身thân 故cố 。 即tức 是thị 遍biến 行hành 受thọ 數số 樂nhạo/nhạc/lạc 。 及cập 下hạ 三tam 禪thiền 中trung 。 亦diệc 取thủ 輕khinh 安an 樂lạc 。 第đệ 四tứ 禪thiền 已dĩ 上thượng 。 即tức 是thị 輕khinh 安an 樂lạc 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 是thị 行hành 受thọ 數số 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 唯duy 是thị 善thiện 十thập 一nhất 中trung 輕khinh 安an 。 所sở 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 。 通thông 於ư 三tam 界giới 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 即tức 唯duy 三tam 禪thiền 已dĩ 下hạ 及cập 欲dục 界giới 也dã 。 故cố 言ngôn 非phi 唯duy 遍biến 行hành 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 即tức 雙song 取thủ 二nhị 。 謂vị 遍biến 行hành 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 及cập 輕khinh 安an 樂lạc 也dã 。 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 通thông 學học 無Vô 學Học 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 性tánh 者giả 。 今kim 聖thánh 者giả 唯duy 取thủ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 不bất 取thủ 餘dư 者giả 。 最tối 殊thù 勝thắng 故cố 也dã 。 亦diệc 又hựu 雙song 取thủ 二nhị 。 謂vị 遍biến 行hành 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 及cập 輕khinh 安an 樂lạc 也dã 。 問vấn 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 言ngôn 通thông 學học 人nhân 。 未vị 知tri 前tiền 二nhị 果quả 人nhân 得đắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 以dĩ 不bất 答đáp 有hữu 依y 大Đại 乘Thừa 。 初sơ 二nhị 近cận 分phần/phân 定định 中trung 。 得đắc 有hữu 喜hỷ 受thọ 。 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 既ký 得đắc 初sơ 未vị 至chí 定định 故cố 。 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 得đắc 有hữu 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 。 一nhất 切thiết 未vị 至chí 定định 中trung 。 唯duy 是thị 捨xả 受thọ 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 受thọ 也dã 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 初sơ 未vị 至chí 定định 中trung 。 有hữu 唯duy 喜hỷ 受thọ 者giả 。 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 應ưng 得đắc 無vô 漏lậu 喜hỷ 受thọ 。 如như 何hà 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 得đắc 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 也dã 。 答đáp 若nhược 五ngũ 受thọ 明minh 義nghĩa 。 其kỳ 初sơ 二nhị 未vị 至chí 定định 。 唯duy 名danh 喜hỷ 受thọ 。 不bất 得đắc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 說thuyết 初sơ 三tam 果quả 人nhân 。 而nhi 得đắc 無vô 漏lậu 喜hỷ 受thọ 。 可khả 如như 所sở 責trách 。 若nhược 三tam 受thọ 明minh 義nghĩa 。 即tức 喜hỷ 受thọ 亦diệc 得đắc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 受thọ 中trung 亦diệc 得đắc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 其kỳ 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 。 得đắc 初sơ 未vị 至chí 定định 中trung 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 無vô 過quá 也dã 。

疏sớ/sơ 麤thô 動động 受thọ 滅diệt 者giả 。 謂vị 苦khổ 樂lạc 兼kiêm 喜hỷ 捨xả 名danh 麤thô 動động 。 受thọ 問vấn 受thọ 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 。 不bất 言ngôn 無vô 想tưởng 定định 。 答đáp 今kim 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 將tương 此thử 十thập 利lợi 五ngũ 樂lạc 。 以dĩ 利lợi 有hữu 情tình 故cố 。 今kim 者giả 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 將tương 滅diệt 定định 以dĩ 利lợi 有hữu 情tình 。 名danh 受thọ 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 將tương 無vô 想tưởng 定định 以dĩ 利lợi 有hữu 情tình 也dã 。 問vấn 受thọ 若nhược 在tại 時thời 。 何hà 故cố 不bất 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 要yếu 受thọ 滅diệt 方phương 得đắc 樂lạc 名danh 。 既ký 是thị 無vô 心tâm 。 何hà 處xứ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 應ưng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 世thế 性tánh 者giả 。 即tức 前tiền 明minh 十thập 利lợi 樂lạc 中trung 。 即tức 是thị 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 名danh 世thế 也dã 。 性tánh 者giả 即tức 是thị 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 攝nhiếp 善thiện 離ly 惡ác 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 依y 所sở 具cụ 緣duyên 前tiền 解giải 為vi 本bổn 者giả 。 即tức 前tiền 疏sớ/sơ 文văn 云vân 。 今kim 釋thích 此thử 論luận 。 令linh 法pháp 不bất 滅diệt 。 為vi 與dữ 有hữu 情tình 此thử 利lợi 樂lạc 故cố 。 即tức 以dĩ 二nhị 緣duyên 釋thích 彼bỉ 頌tụng 也dã 。 此thử 上thượng 疏sớ/sơ 文văn 。 即tức 是thị 三tam 藏tạng 師sư 釋thích 。 故cố 云vân 前tiền 解giải 為vi 本bổn 也dã 。 三tam 藏tạng 師sư 意ý 說thuyết 。 釋thích 彼bỉ 頌tụng 者giả 。 第đệ 三tam 句cú 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 者giả 。 即tức 令linh 法pháp 不bất 滅diệt 。 以dĩ 我ngã 釋thích 彼bỉ 說thuyết 故cố 。 所sở 以dĩ 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 也dã 。 所sở 以dĩ 造tạo 論luận 下hạ 第đệ 四tứ 云vân 云vân 。 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 者giả 。 此thử 意ý 即tức 為vi 與dữ 有hữu 情tình 此thử 利lợi 樂lạc 故cố 。 所sở 以dĩ 造tạo 論luận 三tam 藏tạng 師sư 即tức 釋thích 此thử 兩lưỡng 句cú 別biệt 能năng 釋thích 。 即tức 上thượng 句cú 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 下hạ 句cú 即tức 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 也dã 。 二nhị 遠viễn 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 如như 生sanh 第đệ 二nhị 禪thiền 遠viễn 離ly 尋tầm 伺tứ 等đẳng 。 名danh 遠viễn 伺tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 寂tịch 靜tĩnh 謂vị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 上thượng 之chi 離ly 於ư 生sanh 死tử 。 染nhiễm 法pháp 生sanh 滅diệt 。 故cố 言ngôn 寂tịch 靜tĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 三tam 苦khổ 對đối 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 不bất 取thủ 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 性tánh 。 更cánh 問vấn 然nhiên 此thử 三tam 師sư 並tịnh 為vi 人nhân 法pháp 者giả 。 且thả 安an 慧tuệ 師sư 云vân 。 有hữu 迷mê 謬mậu 者giả 。 者giả 即tức 是thị 人nhân 也dã 。 生sanh 正chánh 解giải 故cố 等đẳng 。 即tức 是thị 法pháp 也dã 。 第đệ 二nhị 火hỏa 辨biện 師sư 迷mê 唯duy 識thức 者giả 。 者giả 即tức 是thị 人nhân 。 令linh 迷mê 二nhị 空không 等đẳng 。 即tức 是thị 法pháp 也dã 。 第đệ 三tam 護hộ 法Pháp 師sư 。 或hoặc 執chấp 外ngoại 境cảnh 如như 識thức 非phi 無vô 乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 異dị 執chấp 。 即tức 是thị 人nhân 也dã 。 令linh 於ư 唯duy 識thức 等đẳng 。 即tức 是thị 法pháp 也dã 。 故cố 此thử 三tam 師sư 。 皆giai 為vi 人nhân 法pháp 也dã 。 約ước 大đại 悲bi 說thuyết 後hậu 解giải 無vô 妨phương 者giả 即tức 疏sớ/sơ 文văn 云vân 。 或hoặc 此thử 頌tụng 中trung 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 為vi 本bổn 利lợi 他tha 故cố 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 即tức 是thị 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 解giải 也dã 。 故cố 云vân 後hậu 釋thích 無vô 妨phương 。 疏sớ/sơ 主chủ 解giải 意ý 者giả 。 但đãn 通thông 解giải 下hạ 之chi 兩lưỡng 句cú 一nhất 處xứ 明minh 。 亦diệc 不bất 可khả 別biệt 能năng 解giải 也dã 。 意ý 說thuyết 由do 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 兩lưỡng 句cú 釋thích 彼bỉ 說thuyết 者giả 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 而nhi 得đắc 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 信tín 學học 者giả 。 已dĩ 依y 之chi 修tu 行hành 。 即tức 法pháp 便tiện 久cửu 住trụ 。 即tức 由do 為vi 有hữu 情tình 故cố 。 而nhi 法pháp 久cửu 住trụ 。 即tức 此thử 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 通thông 利lợi 有hữu 情tình 。 亦diệc 通thông 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 也dã 。 發phát 端đoan 者giả 。 即tức 同đồng 詳tường 夫phu 竊thiết 以dĩ 等đẳng 也dã 。 發phát 者giả 起khởi 也dã 。 端đoan 者giả 首thủ 也dã 。 即tức 發phát 起khởi 論luận 之chi 頌tụng 首thủ 。 簡giản 持trì 者giả 。 簡giản 去khứ 餘dư 論luận 持trì 取thủ 此thử 論luận 。 境cảnh 上thượng 第đệ 七thất 非phi 依y 第đệ 七thất 者giả 。 於ư 即tức 是thị 所sở 於ư 聲thanh 故cố 。 第đệ 七thất 轉chuyển 有hữu 二nhị 。 一nhất 依y 。 二nhị 於ư 也dã 。 所sở 度độ 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 故cố 論luận 中trung 言ngôn 為vi 於ư 也dã 。

聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 及cập 惡ác 趣thú 空không 邪tà 解giải 空không 理lý 者giả 。 問vấn 其kỳ 問vấn 其kỳ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 邪tà 解giải 空không 理lý 。 與dữ 惡ác 空không 人nhân 邪tà 解giải 空không 理lý 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 雖tuy 無vô 煩phiền 惱não 部bộ 中trung 邪tà 見kiến 等đẳng 事sự 。 還hoàn 有hữu 所sở 知tri 鄣# 。 問vấn 邪tà 見kiến 疑nghi 等đẳng 。 為vi 有hữu 法pháp 執chấp 。 即tức 執chấp 諸chư 法pháp 實thật 有hữu 。 不bất 可khả 法pháp 空không 名danh 邪tà 理lý 。 若nhược 惡ác 趣thú 空không 者giả 。 即tức 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 一nhất 切thiết 名danh 邪tà 解giải 空không 理lý 。 正chánh 解giải 體thể 通thông 無vô 漏lậu 真chân 智trí 及cập 有hữu 漏lậu 智trí 者giả 。 問vấn 今kim 者giả 既ký 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 皆giai 名danh 邪tà 解giải 空không 理lý 。 此thử 中trung 正chánh 解giải 。 為vi 生sanh 大Đại 乘Thừa 無vô 漏lậu 智trí 及cập 有hữu 漏lậu 智trí 。 為vi 生sanh 小Tiểu 乘Thừa 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 智trí 耶da 。 又hựu 問vấn 此thử 言ngôn 無vô 漏lậu 智trí 。 為vi 是thị 見kiến 修tu 無Vô 學Học 等đẳng 無vô 漏lậu 智trí 。 為vi 是thị 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 智trí 耶da 。 言ngôn 有hữu 漏lậu 智trí 者giả 為vi 是thị 生sanh 得đắc 善thiện 福phước 分phần/phân 善thiện 。 有hữu 漏lậu 聞văn 思tư 修tu 。 為vi 是thị 資tư 粮# 加gia 行hành 善thiện 。 為vi 是thị 無vô 間gian 解giải 脫thoát 加gia 行hành 勝thắng 進tiến 。 答đáp 有hữu 漏lậu 智trí 者giả 。 取thủ 方phương 便tiện 善thiện 中trung 。 希hy 求cầu 出xuất 心tâm 聞văn 思tư 慧tuệ 。 是thị 則tắc 名danh 解giải 明minh 利lợi 故cố 。 如như 今kim 時thời 人nhân 。 雖tuy 未vị 種chủng 順thuận 解giải 分phần/phân 已dĩ 前tiền 。 或hoặc 起khởi 善thiện 心tâm 。 希hy 求cầu 出xuất 世thế 。 此thử 希hy 求cầu 出xuất 世thế 心tâm 。 即tức 名danh 方phương 便tiện 善thiện 。 方phương 便tiện 善thiện 即tức 是thị 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 家gia 之chi 流lưu 類loại 。 此thử 方phương 便tiện 善thiện 。 即tức 能năng 為vi 疎sơ 遠viễn 緣duyên 。 引dẫn 起khởi 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 也dã 。 若nhược 在tại 解giải 脫thoát 分phần/phân 位vị 中trung 。 起khởi 方phương 便tiện 善thiện 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 善thiện 之chi 伴bạn 也dã 。 若nhược 福phước 分phần/phân 善thiện 。 唯duy 是thị 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 。 作tác 欣hân 厭yếm 觀quán 。 求cầu 生sanh 上thượng 二nhị 界giới 。 生sanh 死tử 之chi 身thân 。 其kỳ 福phước 分phần/phân 善thiện 生sanh 得đắc 善thiện 行hành 皆giai 闇ám 昧muội 故cố 。 不bất 名danh 正chánh 解giải 。 唯duy 方phương 便tiện 善thiện 。 性tánh 明minh 利lợi 故cố 。 名danh 為vi 正chánh 解giải 也dã 。

何hà 謂vị 二nhị 空không 謂vị 即tức 生sanh 法pháp 者giả 。 生sanh 者giả 古cổ 名danh 眾chúng 生sanh 空không 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 草thảo 木mộc 等đẳng 應ưng 名danh 眾chúng 生sanh 。 故cố 有hữu 濫lạm 也dã 。 舊cựu 云vân 人nhân 空không 。 若nhược 爾nhĩ 人nhân 趣thú 可khả 名danh 人nhân 空không 。 餘dư 五ngũ 趣thú 等đẳng 。 如như 何hà 名danh 人nhân 空không 。 人nhân 字tự 不bất 遍biến 五ngũ 起khởi 也dã 。 今kim 言ngôn 生sanh 空không 。 即tức 攝nhiếp 五ngũ 趣thú 。 並tịnh 名danh 生sanh 也dã 。 舊cựu 或hoặc 云vân 人nhân 我ngã 空không 。 法pháp 中trung 雖tuy 無vô 主chủ 宰tể 名danh 我ngã 。 有hữu 化hóa 用dụng 故cố 。 亦diệc 得đắc 我ngã 名danh 爾nhĩ 。 人nhân 法pháp 之chi 上thượng 。 皆giai 有hữu 我ngã 字tự 。 亦diệc 是thị 濫lạm 也dã 。 猶do 如như 金kim 剛cang 者giả 。 今kim 者giả 即tức 取thủ 讚tán 玉ngọc 金kim 剛cang 。 亦diệc 不bất 取thủ 餘dư 紫tử 色sắc 金kim 剛cang 。 其kỳ 金kim 剛cang 以dĩ 喬kiều 麥mạch 色sắc 而nhi 有hữu 楞lăng 也dã 。 大đại 者giả 如như 棗táo 極cực 。 小Tiểu 乘Thừa 者giả 如như 喬kiều 麥mạch 。 問vấn 初sơ 四tứ 解giải 重trọng/trùng 何hà 故cố 鄣# 理lý 但đãn 說thuyết 二nhị 空không 乃nãi 至chí 即tức 兼kiêm 餘dư 法pháp 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 前tiền 四tứ 解giải 即tức 約ước 二nhị 鄣# 名danh 重trọng/trùng 者giả 。 何hà 故cố 鄣# 真Chân 如Như 理lý 。 但đãn 說thuyết 二nhị 執chấp 。 欲dục 除trừ 二nhị 執chấp 乃nãi 至chí 生sanh 解giải 即tức 言ngôn 斷đoạn 餘dư 二nhị 鄣# 兼kiêm 餘dư 法pháp 。 餘dư 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 二nhị 執chấp 外ngoại 之chi 餘dư 鄣# 也dã 即tức 鄣# 寬khoan 而nhi 執chấp 狹hiệp 。 問vấn 第đệ 五ngũ 解giải 重trọng/trùng 唯duy 二nhị 執chấp 者giả 。 二nhị 鄣# 體thể 性tánh 。 亦diệc 通thông 貪tham 等đẳng 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 二nhị 空không 。 此thử 言ngôn 意ý 說thuyết 。 第đệ 五ngũ 解giải 中trung 。 唯duy 取thủ 二nhị 執chấp 名danh 重trọng/trùng 者giả 。 何hà 故cố 二nhị 執chấp 皆giai 斷đoạn 。 即tức 立lập 我ngã 空không 法pháp 空không 。 餘dư 二nhị 彰chương 得đắc 餘dư 。 何hà 故cố 不bất 立lập 貪tham 空không 嗔sân 空không 癡si 空không 慢mạn 空không 責trách 不bất 齊tề 也dã 。

此thử 釋thích 但đãn 說thuyết 二nhị 執chấp 所sở 由do 乃nãi 至chí 若nhược 後hậu 二nhị 句cú 但đãn 釋thích 斷đoạn 重trọng/trùng 鄣# 者giả 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 答đáp 前tiền 二nhị 問vấn 。 義nghĩa 意ý 相tương 似tự 也dã 。 若nhược 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 。 即tức 言ngôn 二nhị 執chấp 是thị 根căn 本bổn 。 所sở 以dĩ 但đãn 說thuyết 二nhị 執chấp 能năng 鄣# 二nhị 空không 。 若nhược 二nhị 執chấp 斷đoạn 時thời 。 亦diệc 除trừ 二nhị 鄣# 。 由do 根căn 斷đoạn 時thời 枝chi 條điều 亦diệc 斷đoạn 。 若nhược 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 二nhị 執chấp 是thị 其kỳ 根căn 本bổn 。 所sở 以dĩ 證chứng 理lý 之chi 時thời 。 但đãn 說thuyết 生sanh 空không 法pháp 空không 。 餘dư 貪tham 嗔sân 等đẳng 是thị 末mạt 。 所sở 以dĩ 斷đoạn 貪tham 等đẳng 時thời 。 不bất 立lập 貪tham 嗔sân 空không 等đẳng 也dã 。 此thử 依y 見kiến 道đạo 及cập 究cứu 竟cánh 位vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 說thuyết 者giả 。 即tức 三tam 乘thừa 見kiến 道đạo 。 及cập 究cứu 竟cánh 道đạo 中trung 其kỳ 我ngã 法pháp 執chấp 。 與dữ 煩phiền 惱não 等đẳng 。 同đồng 時thời 而nhi 斷đoạn 即tức 同đồng 時thời 根căn 斷đoạn 時thời 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 所sở 知tri 障chướng 枝chi 條điều 亦diệc 斷đoạn 也dã 。 餘dư 位vị 不bất 然nhiên 先tiên 離ly 八bát 品phẩm 煩phiền 惱não 第đệ 九cửu 品phẩm 時thời 方phương 斷đoạn 我ngã 見kiến 者giả 。 以dĩ 約ước 地địa 離ly 染nhiễm 說thuyết 。 如như 一nhất 來lai 果quả 。 雖tuy 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 修tu 惑hoặc 煩phiền 惱não 。 然nhiên 未vị 斷đoạn 我ngã 執chấp 。 不bất 還hoàn 果quả 。 斷đoạn 八bát 品phẩm 。 亦diệc 不bất 斷đoạn 我ngã 執chấp 。 故cố 云vân 餘dư 位vị 不bất 然nhiên 。 此thử 即tức 前tiền 八bát 品phẩm 。 先tiên 斷đoạn 煩phiền 惱não 枝chi 條điều 已dĩ 後hậu 。 第đệ 九cửu 品phẩm 方phương 斷đoạn 我ngã 見kiến 根căn 本bổn 也dã 。 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 。 我ngã 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 然nhiên 煩phiền 惱não 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 謂vị 貪tham 痴si 慢mạn 。 與dữ 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 同đồng 念niệm 俱câu 起khởi 。 二nhị 即tức 猶do 前tiền 念niệm 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 。 引dẫn 起khởi 後hậu 念niệm 貪tham 痴si 慢mạn 等đẳng 。 三tam 有hữu 獨độc 頭đầu 貪tham 嗔sân 痴si 慢mạn 。 不bất 猶do 身thân 邊biên 見kiến 不bất 引dẫn 起khởi 。 一nhất 者giả 其kỳ 貪tham 痴si 慢mạn 。 若nhược 與dữ 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 俱câu 起khởi 者giả 。 即tức 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 。 伏phục 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 。 及cập 同đồng 時thời 貪tham 痴si 慢mạn 等đẳng 。 皆giai 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 被bị 伏phục 。 其kỳ 與dữ 身thân 邊biên 見kiến 俱câu 時thời 貪tham 痴si 等đẳng 。 與dữ 不bất 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 而nhi 作tác 伴bạn 也dã 。 二nhị 者giả 猶do 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 勢thế 力lực 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 獨độc 頭đầu 貪tham 等đẳng 起khởi 。 貪tham 等đẳng 與dữ 身thân 邊biên 俱câu 起khởi 者giả 。 名danh 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 引dẫn 起khởi 後hậu 念niệm 貪tham 等đẳng 者giả 。 名danh 不bất 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 其kỳ 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 與dữ 不bất 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 恆hằng 作tác 伴bạn 。 與dữ 身thân 邊biên 俱câu 時thời 貪tham 等đẳng 。 四tứ 地địa 永vĩnh 斷đoạn 為vi 作tác 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 觀quán 故cố 。 後hậu 念niệm 被bị 引dẫn 貪tham 等đẳng 。 至chí 第đệ 五Ngũ 地Địa 中trung 被bị 伏phục 斷đoạn 。 三tam 若nhược 貪tham 嗔sân 痴si 等đẳng 。 不bất 猶do 身thân 邊biên 見kiến 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 起khởi 者giả 。 其kỳ 貪tham 嗔sân 等đẳng 有hữu 其kỳ 二nhị 類loại 。 若nhược 羸luy 劣liệt 。 第đệ 六lục 地địa 斷đoạn 。 若nhược 微vi 細tế 者giả 。 第đệ 七thất 地địa 方phương 被bị 永vĩnh 伏phục 。 解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 一nhất 害hại 伴bạn 隨tùy 眠miên 。 謂vị 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 與dữ 不bất 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 而nhi 作tác 助trợ 伴bạn 。 到đáo 前tiền 五ngũ 地địa 。 方phương 永vĩnh 不bất 行hành 。 明minh 知tri 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 。 執chấp 在tại 前tiền 除trừ 。 煩phiền 惱não 到đáo 後hậu 方phương 斷đoạn 。 亦diệc 是thị 根căn 雖tuy 斷đoạn 時thời 。 枝chi 條điều 不bất 斷đoạn 也dã 。 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 。 斷đoạn 身thân 邊biên 已dĩ 後hậu 。 五ngũ 六lục 地địa 方phương 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 此thử 乃nãi 先tiên 斷đoạn 根căn 本bổn 。 後hậu 斷đoạn 枝chi 條điều 也dã 。 然nhiên 此thử 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 言ngôn 由do 我ngã 法pháp 執chấp 二nhị 鄣# 具cụ 生sanh 。 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 者giả 。 此thử 又hựu 亦diệc 不bất 盡tận 理lý 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 論luận 既ký 言ngôn 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 唯duy 攝nhiếp 得đắc 三tam 乘thừa 見kiến 道đạo 。 及cập 究cứu 竟cánh 道đạo 。 及cập 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 。 斷đoạn 身thân 邊biên 等đẳng 位vị 。 即tức 惑hoặc 與dữ 我ngã 執chấp 及cập 餘dư 煩phiền 惱não 。 同đồng 時thời 斷đoạn 故cố 。 即tức 先tiên 斷đoạn 執chấp 根căn 。 後hậu 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 。 此thử 論luận 唯duy 不bất 攝nhiếp 得đắc 地địa 雜tạp 染nhiễm 。 先tiên 以dĩ 品phẩm 餘dư 煩phiền 惱não 。 第đệ 九cửu 品phẩm 斷đoạn 我ngã 執chấp 。 即tức 先tiên 斷đoạn 末mạt 。 後hậu 斷đoạn 本bổn 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 如như 下hạ 第đệ 九cửu 卷quyển 資tư 粮# 位vị 中trung 有hữu 其kỳ 二nhị 解giải 。 問vấn 指chỉ 何hà 處xứ 文văn 也dã (# 應ưng 撿kiểm )# 。

疏sớ/sơ 云vân 障chướng 如như 論luận 本bổn 但đãn 說thuyết 二nhị 空không 者giả 。 如như 者giả 至chí 嗔sân 真chân 定định 等đẳng 者giả 。 有hữu 唐đường 本bổn 云vân 。 如như 者giả 真Chân 如Như 。 本bổn 謂vị 我ngã 法pháp 執chấp 。 從tùng 根căn 本bổn 說thuyết 。 故cố 言ngôn 二nhị 空không 不bất 說thuyết 貪tham 空không 等đẳng 也dã 。 如như 者giả 而nhi 也dã 。 意ý 說thuyết 。 障chướng 而nhi 從tùng 根căn 本bổn 說thuyết 二nhị 空không 。 不bất 說thuyết 貪tham 空không 嗔sân 。 六lục 識thức 執chấp 外ngoại 者giả 。 意ý 說thuyết 。 第đệ 六lục 識thức 中trung 。 起khởi 二nhị 執chấp 外ngoại 。 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 煩phiền 惱não 。 即tức 與dữ 二nhị 執chấp 俱câu 時thời 起khởi 者giả 。 此thử 之chi 煩phiền 惱não 。 即tức 名danh 六lục 識thức 執chấp 中trung 也dã 。 或hoặc 有hữu 貪tham 痴si 煩phiền 惱não 。 但đãn 緣duyên 五ngũ 塵trần 而nhi 起khởi 。 不bất 與dữ 二nhị 執chấp 俱câu 時thời 起khởi 也dã 。 此thử 意ý 識thức 煩phiền 惱não 。 即tức 名danh 六lục 識thức 執chấp 外ngoại 也dã 。 或hoặc 即tức 五ngũ 識thức 中trung 法pháp 愛ái 恚khuể 等đẳng 亦diệc 名danh 外ngoại 。 不bất 與dữ 執chấp 俱câu 。 名danh 為vi 執chấp 外ngoại 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 中trung 煩phiền 惱não 。 即tức 一nhất 切thiết 時thời 。 當đương 與dữ 二nhị 執chấp 俱câu 即tức 。 無vô 第đệ 七thất 識thức 外ngoại 煩phiền 惱não 。 所sở 以dĩ 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。 故cố 說thuyết 執chấp 外ngoại 。 所sở 知tri 障chướng 名danh 之chi 為vi 流lưu 五ngũ 識thức 等đẳng 中trung 法pháp 愛ái 恚khuể 等đẳng 異dị 熟thục 生sanh 攝nhiếp 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 五ngũ 識thức 中trung 雖tuy 無vô 法pháp 執chấp 。 其kỳ 五ngũ 識thức 中trung 。 亦diệc 有hữu 所sở 知tri 障chướng 貪tham 嗔sân 等đẳng 也dã 。 此thử 貪tham 嗔sân 等đẳng 。 即tức 是thị 四tứ 無vô 記ký 中trung 異dị 熟thục 生sanh 攝nhiếp 。 最tối 是thị 寬khoan 故cố 。 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 。 名danh 義nghĩa 遍biến 故cố 。 定định 下hạ 劣liệt 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 六lục 識thức 中trung 受thọ 。 且thả 如như 修tu 得đắc 初sơ 禪thiền 定định 起khởi 。 躭đam 此thử 禪thiền 定định 。 更cánh 不bất 肯khẳng 修tu 。 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 是thị 定định 下hạ 劣liệt 性tánh 。 雖tuy 有hữu 同đồng 時thời 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 唯duy 取thủ 於ư 受thọ 能năng 領lãnh 受thọ 故cố 。 是thị 所sở 知tri 鄣# 躭đam 定định 之chi 受thọ 。 唯duy 是thị 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 意ý 識thức 能năng 得đắc 定định 故cố 。 五ngũ 識thức 法pháp 愛ái 恚khuể 等đẳng 。 唯duy 是thị 所sở 知tri 障chướng 品phẩm 末mạt 鄣# 也dã 。 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 。 猶do 受thọ 盡tận 故cố 。 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 。 不bất 動động 無vô 為vi 。 雖tuy 斷đoạn 初sơ 禪thiền 等đẳng 染nhiễm 法pháp 。 得đắc 不bất 動động 無vô 為vi 。 今kim 約ước 極cực 處xứ 為vi 言ngôn 。 故cố 說thuyết 斷đoạn 下hạ 三tam 禪thiền 染nhiễm 。 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 定định 。 而nhi 得đắc 不bất 動động 無vô 為vi 。 若nhược 餘dư 凡phàm 者giả 。 外ngoại 道đạo 修tu 六lục 行hành 伏phục 惑hoặc 道đạo 。 伏phục 下hạ 三tam 禪thiền 染nhiễm 而nhi 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 定định 者giả 。 其kỳ 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 即tức 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 。 中trung 非phi 擇trạch 滅diệt 不bất 動động 無vô 為vi 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 斷đoạn 下hạ 三tam 禪thiền 染nhiễm 。 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 定định 者giả 。 即tức 得đắc 擇trạch 滅diệt 不bất 動động 無vô 為vi 也dã 。 猶do 斷đoạn 不bất 發phát 意ý 受thọ 故cố 得đắc 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 無vô 為vi 。 變biến 異dị 受thọ 者giả 。 即tức 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 。 不bất 變biến 意ý 受thọ 者giả 。 即tức 捨xả 受thọ 。 此thử 約ước 離ly 煩phiền 惱não 外ngoại 異dị 熟thục 受thọ 說thuyết 。 得đắc 其kỳ 無vô 為vi 者giả 。 此thử 文văn 即tức 約ước 一nhất 類loại 利lợi 根căn 鈍độn 根căn 。 羅La 漢Hán 說thuyết 也dã 。 如như 有hữu 鈍độn 根căn 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 得đắc 上thượng 界giới 根căn 本bổn 定định 。 唯duy 依y 初sơ 未vị 至chí 定định 中trung 。 雖tuy 斷đoạn 盡tận 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 仍nhưng 不bất 得đắc 四tứ 禪thiền 八bát 地địa 根căn 本bổn 定định 也dã 。 以dĩ 定định 下hạ 劣liệt 性tánh 異dị 熟thục 生sanh 受thọ 故cố 。 其kỳ 羅La 漢Hán 已dĩ 後hậu 。 即tức 漸tiệm 伏phục 除trừ 定định 鄣# 異dị 熟thục 生sanh 受thọ 已dĩ 。 方phương 得đắc 上thượng 界giới 定định 。 即tức 得đắc 擇trạch 滅diệt 不bất 動động 無vô 為vi 。 及cập 想tưởng 受thọ 滅diệt 無vô 為vi 。 若nhược 凡phàm 夫phu 伏phục 離ly 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 已dĩ 。 即tức 得đắc 上thượng 界giới 定định 也dã 。 即tức 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 不bất 動động 無vô 為vi 也dã 。 如như 伏phục 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 已dĩ 。 即tức 得đắc 初sơ 禪thiền 。 定định 根căn 本bổn 定định 。 如như 伏phục 初sơ 禪thiền 煩phiền 惱não 盡tận 已dĩ 。 即tức 得đắc 二nhị 禪thiền 根căn 本bổn 定định 。 乃nãi 至chí 伏phục 盡tận 無vô 所sở 有hữu 處xứ 染nhiễm 。 即tức 得đắc 非phi 想tưởng 定định 也dã 。 若nhược 聖thánh 者giả 即tức 不bất 定định 。 如như 預Dự 流Lưu 果Quả 人nhân 。 雖tuy 依y 未vị 至chí 定định 斷đoạn 盡tận 三tam 界giới 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 。 仍nhưng 不bất 得đắc 上thượng 地địa 根căn 本bổn 定định 也dã 。

若nhược 煩phiền 惱não 俱câu 者giả 與dữ 彼bỉ 同đồng 斷đoạn 者giả 。 是thị 有hữu 一nhất 類loại 利lợi 根căn 鈍độn 根căn 。 無Vô 學Học 若nhược 斷đoạn 盡tận 三tam 界giới 煩phiền 惱não 時thời 。 同đồng 時thời 亦diệc 斷đoạn 盡tận 異dị 熟thục 受thọ 。 而nhi 得đắc 四tứ 禪thiền 八bát 根căn 本bổn 定định 也dã 。 如như 斷đoạn 初sơ 禪thiền 煩phiền 惱não 盡tận 時thời 。 即tức 得đắc 二nhị 禪thiền 定định 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 已dĩ 。 即tức 得đắc 即tức 有hữu 頂đảnh 地địa 定định 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 或hoặc 有hữu 利lợi 鈍độn 根căn 無Vô 學Học 雖tuy 斷đoạn 盡tận 。 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 不bất 得đắc 上thượng 地địa 根căn 本bổn 定định 。 或hoặc 有hữu 一nhất 類loại 。 利lợi 鈍độn 根căn 無Vô 學Học 人nhân 。 若nhược 斷đoạn 盡tận 三tam 界giới 煩phiền 惱não 已dĩ 。 即tức 得đắc 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 中trung 同đồng 說thuyết 。 但đãn 由do 根căn 本bổn 定định 二nhị 有hữu 學học 名danh 為vi 滿mãn 。 由do 根căn 果quả 定định 三tam 無Vô 學Học 得đắc 滿mãn 名danh 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 若nhược 得đắc 第đệ 三tam 果quả 。 即tức 名danh 果quả 滿mãn 。 若nhược 得đắc 滅diệt 定định 。 即tức 名danh 定định 滿mãn 。 若nhược 是thị 見kiến 至chí 性tánh 。 即tức 名danh 根căn 滿mãn 。 若nhược 無Vô 學Học 中trung 。 若nhược 得đắc 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 即tức 名danh 定định 滿mãn 。 若nhược 是thị 不bất 動động 種chủng 姓tánh 。 即tức 名danh 根căn 滿mãn 。 由do 此thử 或hoặc 有hữu 定định 滿mãn 非phi 根căn 滿mãn 。 即tức 前tiền 退thoái 法pháp 五ngũ 種chủng 鈍độn 根căn 人nhân 。 而nhi 得đắc 滅diệt 定định 。 名danh 定định 滿mãn 也dã 。 是thị 鈍độn 根căn 故cố 。 不bất 名danh 根căn 滿mãn 。 或hoặc 有hữu 根căn 滿mãn 非phi 定định 滿mãn 。 即tức 不bất 動động 種chủng 姓tánh 人nhân 。 不bất 得đắc 滅diệt 定định 。 不bất 名danh 定định 滿mãn 。 是thị 利lợi 根căn 故cố 名danh 根căn 滿mãn 。 或hoặc 有hữu 根căn 定định 俱câu 滿mãn 。 即tức 不bất 動động 無Vô 學Học 。 而nhi 得đắc 滅diệt 定định 也dã 。 或hoặc 有hữu 根căn 定định 俱câu 不bất 滿mãn 。 即tức 是thị 前tiền 退thoái 種chủng 姓tánh 鈍độn 根căn 人nhân 。 不bất 得đắc 八bát 地địa 定định 。 故cố 知tri 。 或hoặc 有hữu 利lợi 鈍độn 人nhân 。 而nhi 得đắc 九cửu 定định 。 或hoặc 有hữu 利lợi 鈍độn 根căn 人nhân 。 不bất 得đắc 九cửu 定định 。 亦diệc 不bất 得đắc 約ước 利lợi 根căn 人nhân 得đắc 定định 。 鈍độn 根căn 人nhân 不bất 得đắc 定định 也dã 疏sớ/sơ 此thử 受thọ 俱câu 亦diệc 定định 鄣# 受thọ 為vi 本bổn 故cố 但đãn 說thuyết 於ư 受thọ 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 與dữ 受thọ 俱câu 時thời 。 餘dư 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 等đẳng 亦diệc 能năng 障chướng 定định 。 受thọ 勝thắng 障chướng 定định 強cường/cưỡng 。 但đãn 說thuyết 於ư 受thọ 也dã 。 十Thập 地Địa 二nhị 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 理lý 智trí 二nhị 法pháp 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 非phi 解giải 脫thoát 體thể 即tức 勝thắng 解giải 數số 者giả 。 今kim 言ngôn 解giải 脫thoát 自tự 在tại 離ly 縛phược 。 非phi 是thị 別biệt 境cảnh 勝thắng 解giải 數số 也dã 。 此thử 但đãn 是thị 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 不bất 離ly 如như 故cố 。 此thử 假giả 從tùng 實thật 體thể 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 果quả 謂vị 果quả 利lợi 即tức 順thuận 益ích 於ư 因nhân 者giả 。 二nhị 勝thắng 果quả 起khởi 。 能năng 順thuận 三tam 劫kiếp 所sở 修tu 因nhân 也dã 。 凡phàm 夫phu 所sở 修tu 諸chư 行hành 。 暫tạm 滅diệt 外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 。 計kế 證chứng 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 然nhiên 世thế 間gian 伏phục 惑hoặc 道đạo 。 若nhược 凡phàm 夫phu 。 若nhược 佛Phật 弟đệ 子tử 。 皆giai 悉tất 他tha 也dã 。 若nhược 凡phàm 者giả 所sở 修tu 得đắc 世thế 間gian 道đạo 伏phục 惑hoặc 道đạo 。 即tức 外ngoại 道đạo 執chấp 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 佛Phật 之chi 聖thánh 弟đệ 子tử 所sở 得đắc 。 世thế 間gian 伏phục 惑hoặc 道đạo 。 即tức 不bất 計kế 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 所sở 顯hiển 之chi 理lý 執chấp 為vi 圓viên 寂tịch 者giả 。 問vấn 顯hiển 得đắc 何hà 等đẳng 理lý 。 答đáp 即tức 或hoặc 時thời 即tức 顯hiển 得đắc 一nhất 分phần/phân 。 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 即tức 執chấp 此thử 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 之chi 理lý 以dĩ 為vi 圓viên 寂tịch 。 今kim 說thuyết 是thị 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 外ngoại 道đạo 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 法Pháp 涅Niết 槃Bàn 之chi 分phần 。 彼bỉ 有hữu 佛Phật 法Pháp 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 言ngôn 彼bỉ 分phần/phân 涅Niết 槃Bàn 。 實thật 不bất 是thị 真chân 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 得đắc 。 即tức 名danh 真chân 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 盡tận 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 得đắc 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 身thân 智trí 盡tận 處xứ 顯hiển 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 名danh 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 故cố 。 言ngôn 二nhị 滅diệt 雖tuy 理lý 名danh 真chân 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 外ngoại 道đạo 所sở 顯hiển 之chi 理lý 。 即tức 得đắc 名danh 真chân 。 次thứ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 即tức 言ngôn 。 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 解giải 脫thoát 。 非phi 真chân 解giải 脫thoát 。 是thị 假giả 故cố 。 答đáp 前tiền 文văn 言ngôn 雖tuy 理lý 名danh 真chân 者giả 。 即tức 約ước 外ngoại 道đạo 自tự 宗tông 中trung 執chấp 所sở 顯hiển 非phi 擇trạch 滅diệt 。 執chấp 為vi 真chân 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 文văn 說thuyết 。 就tựu 佛Phật 法Pháp 中trung 說thuyết 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 伏phục 惑hoặc 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 不bất 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 要yếu 三tam 乘thừa 人nhân 斷đoạn 見kiến 修tu 煩phiền 惱não 盡tận 已dĩ 。 所sở 顯hiển 圓viên 寂tịch 。 方phương 得đắc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 雖tuy 得đắc 二nhị 滅diệt 住trụ 此thử 二nhị 中trung 非phi 為vi 不bất 住trụ 者giả 。 二nhị 滅diệt 有hữu 餘dư 依y 無vô 餘dư 依y 。 二Nhị 乘Thừa 住trụ 是thị 二nhị 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 又hựu 是thị 假giả 故cố 。 俱câu 是thị 擇trạch 滅diệt 非phi 為vi 不bất 住trụ 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 不bất 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 住trụ 涅Niết 槃Bàn 名danh 不bất 住trụ 。 猶do 有hữu 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 有hữu 大đại 智trí 故cố 即tức 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 凡phàm 夫phu 住trụ 生sanh 死tử 故cố 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 非phi 凡phàm 夫phu 行hạnh 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 即tức 是thị 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 無vô 餘dư 依y 滅diệt 所sở 顯hiển 故cố 者giả 。 即tức 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 依y 。 即tức 約ước 斷đoạn 煩phiền 惱não 盡tận 已dĩ 方phương 顯hiển 得đắc 也dã 。 若nhược 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 約ước 身thân 智trí 滅diệt 已dĩ 方phương 顯hiển 也dã 。 彼bỉ 唯duy 是thị 假giả 非phi 不bất 住trụ 故cố 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 。 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 假giả 也dã 。 其kỳ 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 。 即tức 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 真chân 也dã 。 問vấn 二Nhị 乘Thừa 得đắc 解giải 脫thoát 。 其kỳ 外ngoại 道đạo 如như 何hà 得đắc 解giải 脫thoát 。 答đáp 然nhiên 外ngoại 道đạo 所sở 得đắc 初sơ 禪thiền 定định 。 已dĩ 能năng 伏phục 離ly 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 時thời 。 即tức 名danh 解giải 脫thoát 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 亦diệc 假giả 名danh 解giải 脫thoát 。 乃nãi 至chí 外ngoại 道đạo 。 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 煩phiền 惱não 時thời 。 即tức 名danh 解giải 脫thoát 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 煩phiền 惱não 亦diệc 假giả 名danh 解giải 脫thoát 也dã 。 然nhiên 此thử 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 有hữu 其kỳ 二nhị 解giải 。 即tức 從tùng 凡phàm 夫phu 所sở 修tu 。 乃nãi 至chí 滅diệt 所sở 顯hiển 故cố 。 即tức 是thị 別biệt 解giải 。 若nhược 從tùng 又hựu 總tổng 別biệt 於ư 二Nhị 乘Thừa 非phi 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 即tức 約ước 總tổng 解giải 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 問vấn 疏sớ/sơ 中trung 既ký 簡giản 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 真chân 解giải 脫thoát 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 二nhị 涅Niết 槃Bàn 是thị 假giả 擇trạch 滅diệt 解giải 脫thoát 非phi 真chân 。 今kim 取thủ 佛Phật 果Quả 。 有hữu 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 取thủ 何hà 等đẳng 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 為vi 真chân 解giải 脫thoát 。 答đáp 佛Phật 果Quả 上thượng 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 亦diệc 是thị 擇trạch 滅diệt 。 即tức 同đồng 二Nhị 乘Thừa 解giải 脫thoát 非phi 真chân 。 若nhược 取thủ 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 悉tất 得đắc 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 應ưng 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 亦diệc 得đắc 真chân 解giải 脫thoát 。 若nhược 取thủ 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 為vi 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 准chuẩn 下hạ 第đệ 十thập 論luận 。 一nhất 師sư 云vân 。 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 亦diệc 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 即tức 四tứ 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 初sơ 一nhất 即tức 真Chân 如Như 。 後hậu 三tam 皆giai 擇trạch 滅diệt 。 即tức 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 是thị 假giả 解giải 脫thoát 也dã 。 若nhược 言ngôn 四tứ 涅Niết 槃Bàn 皆giai 非phi 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 何hà 故cố 次thứ 疏sớ/sơ 云vân 。 二nhị 所sở 障chướng 體thể 即tức 四Tứ 智Trí 品phẩm 。 及cập 四tứ 涅Niết 槃Bàn 。 思tư 之chi 。

疏sớ/sơ 云vân 末mạt 伽già 言ngôn 道đạo 遊du 履lý 義nghĩa 故cố 古cổ 云vân 菩Bồ 提Đề 道Đạo 者giả 非phi 也dã 。 此thử 言ngôn 意ý 說thuyết 。 上thượng 解giải 菩Bồ 提Đề 是thị 梵Phạn 語ngữ 。 此thử 云vân 覺giác 也dã 。 古cổ 師sư 解giải 云vân 。 即tức 將tương 菩Bồ 提Đề 為vi 道đạo 義nghĩa 者giả 非phi 也dã 。 梵Phạm 云vân 末mạt 伽già 。 方phương 云vân 道đạo 故cố 。 問vấn 正chánh 解giải 是thị 正chánh 覺giác 者giả 。 出xuất 何hà 典điển 據cứ 。 答đáp 即tức 是thị 此thử 論luận 等đẳng 。 由do 斷đoạn 礙ngại 解giải 之chi 者giả 正chánh 解giải 。 正chánh 解giải 即tức 是thị 正chánh 覺giác 異dị 名danh 。 此thử 從tùng 所sở 障chướng 以dĩ 立lập 鄣# 名danh 者giả 。 此thử 言ngôn 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 即tức 障chướng 所sở 知tri 故cố 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 此thử 言ngôn 所sở 知tri 者giả 。 非phi 約ước 前tiền 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 法pháp 名danh 所sở 知tri 也dã 。 今kim 正chánh 約ước 鄣# 法pháp 空không 無vô 漏lậu 聖thánh 慧tuệ 。 能năng 知tri 之chi 智trí 不bất 得đắc 生sanh 故cố 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 即tức 能năng 知tri 之chi 智trí 。 從tùng 他tha 所sở 智trí 諸chư 法pháp 為vi 名danh 。 故cố 說thuyết 能năng 知tri 智trí 名danh 為vi 所sở 知tri 也dã 。 四tứ 由do 此thử 障chướng 能năng 障chướng 能năng 知tri 智trí 。 不bất 得đắc 生sanh 故cố 。 即tức 令linh 不bất 能năng 知tri 所sở 知tri 理lý 事sự 二nhị 種chủng 之chi 法pháp 。 故cố 論luận 文văn 礙ngại 大đại 菩Bồ 提Đề 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 即tức 約ước 障chướng 能năng 知tri 之chi 智trí 。 以dĩ 立lập 鄣# 名danh 。 由do 如như 俗tục 間gian 見kiến 人nhân 有hữu 學học 問vấn 智trí 慧tuệ 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 喚hoán 此thử 人nhân 。 名danh 有hữu 所sở 知tri 。 不bất 名danh 此thử 為vi 有hữu 能năng 知tri 。 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 異dị 生sanh 雖tuy 作tác 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 真Chân 如Như 觀quán 等đẳng 大đại 悲bi 菩Bồ 提Đề 者giả 。 即tức 是thị 地địa 前tiền 。 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 擬nghĩ 如như 空không 之chi 惡ác 皆giai 願nguyện 斷đoạn 除trừ 。 如như 空không 之chi 善thiện 皆giai 願nguyện 修tu 習tập 。 如như 空không 有hữu 情tình 皆giai 願nguyện 度độ 之chi 。 即tức 發phát 心tâm 大đại 故cố 名danh 大đại 。 不bất 得đắc 無vô 漏lậu 慧tuệ 故cố 非phi 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 無vô 漏lậu 慧tuệ 菩Bồ 提Đề 非phi 大đại 者giả 。 別biệt 有hữu 流lưu 本bổn 云vân 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 非phi 大đại 者giả 。 然nhiên 此thử 第đệ 二nhị 解giải 中trung 。 十Thập 地Địa 因nhân 中trung 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 慧tuệ 名danh 菩Bồ 提Đề 者giả 。 即tức 約ước 五ngũ 種chủng 菩Bồ 提Đề 說thuyết 。 謂vị 發phát 心tâm 菩Bồ 提Đề 伏phục 心tâm 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 故cố 說thuyết 十Thập 地Địa 因nhân 中trung 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 名danh 菩Bồ 提Đề 也dã 。 又hựu 但đãn 簡giản 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 之chi 智trí 菩Bồ 提Đề 非phi 大đại 菩Bồ 薩Tát 之chi 智trí 大đại 非phi 菩Bồ 提Đề 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 二Nhị 乘Thừa 有hữu 無vô 漏lậu 智trí 。 即tức 名danh 菩Bồ 提Đề 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 有hữu 無vô 漏lậu 智trí 。 即tức 不bất 名danh 菩Bồ 提Đề 。 答đáp 此thử 第đệ 三tam 解giải 。 意ý 說thuyết 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 位vị 上thượng 無vô 漏lậu 智trí 。 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 菩Bồ 提Đề 。 與dữ 佛Phật 果Quả 無vô 漏lậu 智trí 。 皆giai 名danh 菩Bồ 提Đề 故cố 。 第đệ 二nhị 論luận 云vân 三tam 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 有hữu 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 但đãn 名danh 因nhân 中trung 方phương 行hành 攝nhiếp 也dã 。 不bất 名danh 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 佛Phật 果Quả 上thượng 所sở 得đắc 。 方phương 名danh 菩Bồ 提Đề 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 文văn 云vân 大đại 非phi 菩Bồ 提Đề 。 疏sớ/sơ 中trung 三tam 解giải 。 第đệ 三tam 解giải 勝thắng 。 異dị 生sanh 雖tuy 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 乃nãi 至chí 凡phàm 夫phu 之chi 智trí 俱câu 非phi 二nhị 種chủng 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 解giải 異dị 生sanh 之chi 智trí 即tức 得đắc 大đại 名danh 。 後hậu 二nhị 解giải 異dị 生sanh 智trí 不bất 得đắc 大đại 名danh 。 即tức 約ước 何hà 義nghĩa 以dĩ 作tác 三tam 解giải 。 答đáp 若nhược 疏sớ/sơ 中trung 第đệ 二nhị 解giải 。 即tức 約ước 外ngoại 道đạo 異dị 生sanh 。 執chấp 自tự 宗tông 見kiến 戒giới 取thủ 等đẳng 聞văn 思tư 慧tuệ 。 以dĩ 為vi 正chánh 行hạnh 。 而nhi 得đắc 上thượng 定định 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 毀hủy 之chi 。 名danh 惡ác 見kiến 也dã 。 故cố 外ngoại 道đạo 所sở 起khởi 惡ác 見kiến 等đẳng 。 名danh 非phi 大đại 菩Bồ 提Đề 。 入nhập 見kiến 道đạo 前tiền 者giả 。 即tức 是thị 地địa 前tiền 資tư 粮# 加gia 行hành 位vị 。 既ký 言ngôn 前tiền 字tự 。 故cố 知tri 是thị 前tiền 。 若nhược 言ngôn 未vị 入nhập 見kiến 道đạo 。 即tức 不bất 須tu 前tiền 字tự 。 若nhược 著trước 前tiền 字tự 。 即tức 不bất 須tu 者giả 未vị 字tự 也dã 。 言ngôn 四tứ 位vị 者giả 。 資tư 粮# 加gia 行hành 二nhị 道đạo 。 合hợp 名danh 解giải 行hành 。 故cố 後hậu 三tam 位vị 同đồng 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 證chứng 空không 斷đoạn 障chướng 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 者giả 。 問vấn 先tiên 明minh 第đệ 三tam 修tu 習tập 位vị 行hành 意ý 有hữu 此thử 至chí 究cứu 之chi 言ngôn 。 前tiền 此thử 音âm 即tức 顯hiển 至chí 究cứu 竟cánh 道đạo 已dĩ 前tiền 皆giai 名danh 修Tu 習Tập 位Vị 也dã 。 前tiền 文văn 本bổn 解giải 者giả 。 從tùng 疏sớ/sơ 文văn 中trung 釋thích 今kim 造tạo 此thử 論luận 乃nãi 至chí 生sanh 正chánh 解giải 故cố 。 述thuật 曰viết 下hạ 顯hiển 造tạo 論luận 悟ngộ 斷đoạn 果quả 。 又hựu 論luận 云vân 生sanh 解giải 為vi 斷đoạn 二nhị 重trọng 障chướng 故cố 。 述thuật 曰viết 此thử 顯hiển 證chứng 空không 。 乃nãi 至chí 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 言ngôn 。 此thử 中trung 且thả 說thuyết 勝thắng 障chướng 。 故cố 說thuyết 各các 別biệt 障chướng 。 至chí 下hạ 當đương 知tri 。 此thử 等đẳng 已dĩ 上thượng 疏sớ/sơ 文văn 。 以dĩ 是thị 三tam 藏tạng 師sư 釋thích 言ngôn 前tiền 文văn 本bổn 解giải 。 次thứ 下hạ 文văn 解giải 。 為vi 於ư 二nhị 空không 有hữu 迷mê 謬mậu 者giả 者giả 。 即tức 是thị 未vị 入nhập 法pháp 時thời 。 乃nãi 至chí 此thử 即tức 第đệ 四tứ 究cứu 者giả 位vị 也dã 。 此thử 已dĩ 上thượng 疏sớ/sơ 文văn 。 即tức 是thị 疏sớ/sơ 至chí 解giải 也dã 。 梵Phạm 云vân 筏phiệt 蹉sa 氏thị 。 此thử 云vân 犢độc 子tử 部bộ 也dã 。 此thử 諸chư 內nội 外ngoại 道đạo 俱câu 起khởi 邪tà 智trí 。 不bất 能năng 違vi 者giả 。 問vấn 小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 起khởi 根căn 本bổn 智trí 。 云vân 達đạt 生sanh 空không 理lý 真Chân 諦Đế 。 亦diệc 起khởi 後hậu 得đắc 智trí 。 合hợp 緣duyên 理lý 事sự 。 如như 何hà 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 不bất 了liễu 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 答đáp 以dĩ 小tiểu 不bất 盡tận 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 為vi 外ngoại 道đạo 等đẳng 開khai 顯hiển 此thử 文văn 乃nãi 至chí 此thử 約ước 小Tiểu 乘Thừa 及cập 外ngoại 道đạo 解giải 者giả 。 問vấn 此thử 一nhất 段đoạn 論luận 文văn 無vô 開khai 示thị 之chi 字tự 。 何hà 故cố 文văn 中trung 而nhi 解giải 開khai 示thị 為vi 當đương 此thử 段đoạn 疏sớ/sơ 卻khước 前tiền 論luận 文văn 而nhi 解giải 乎hồ 答đáp 然nhiên 前tiền 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 第đệ 一nhất 所sở 說thuyết 有hữu 殊thù 及cập 下hạ 與dữ 前tiền 殊thù 者giả 。 即tức 此thử 辨biện 後hậu 釋thích 文văn 。 與dữ 第đệ 一nhất 安an 慧tuệ 。 所sở 說thuyết 各các 異dị 。 若nhược 依y 勝thắng 義nghĩa 心tâm 境cảnh 俱câu 空không 者giả 。 問vấn 清thanh 辨biện 與dữ 護hộ 法Pháp 。 解giải 俗tục 諦đế 勝thắng 義nghĩa 何hà 別biệt 。 答đáp 思tư 之chi 可khả 解giải 。 清thanh 辨biện 說thuyết 言ngôn 。 然nhiên 勝thắng 義nghĩa 中trung 無vô 為vi 無vô 想tưởng 。 無vô 為vi 無vô 想tưởng 故cố 。 所sở 以dĩ 勝thắng 義nghĩa 之chi 中trung 心tâm 境cảnh 皆giai 無vô 耶da 。 由do 心tâm 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 問vấn 其kỳ 清thanh 辨biện 如như 何hà 說thuyết 心tâm 集tập 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 答đáp 清thanh 辨biện 於ư 世thế 俗tục 諦đế 中trung 解giải 。 心tâm 者giả 積tích 集tập 義nghĩa 。 由do 心tâm 集tập 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 見kiến 外ngoại 境cảnh 無vô 間gián 斷đoạn 。 其kỳ 前tiền 六lục 識thức 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 盡tận 中trung 道đạo 大Đại 乘Thừa 不bất 名danh 唯duy 識thức 。 問vấn 清thanh 辨biện 既ký 不bất 立lập 唯duy 識thức 。 如như 何hà 言ngôn 識thức 最tối 勝thắng 故cố 。 由do 心tâm 集tập 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 答đáp 者giả 即tức 向hướng 者giả 解giải 。 是thị 德đức 光quang 論luận 師sư 。 先tiên 小Tiểu 乘Thừa 學học 道Đạo 十Thập 地Địa 疏sớ/sơ 。 乃nãi 至chí 非phi 謂vị 唯duy 心tâm 便tiện 無vô 境cảnh 等đẳng 者giả 。 然nhiên 德đức 光quang 論luận 師sư 。 即tức 是thị 西tây 國quốc 人nhân 也dã 。 其kỳ 德đức 光quang 師sư 善thiện 解giải 小Tiểu 乘Thừa 。 說thuyết 依y 空không 無vô 我ngã 門môn 得đắc 入nhập 見kiến 道đạo 。 既ký 是thị 凡phàm 夫phu 。 餘dư 羅La 漢Hán 以dĩ 通thông 力lực 將tương 此thử 師sư 三tam 迴hồi 。 見kiến 於ư 彌Di 勒Lặc 。 此thử 師sư 高cao 心tâm 不bất 肯khẳng 禮lễ 拜bái 。 以dĩ 見kiến 彌Di 勒Lặc 在tại 俗tục 形hình 故cố 。 除trừ 眾chúng 賢hiền 師sư 。 賢hiền 已dĩ 後hậu 有hữu 一nhất 人nhân 。 而nhi 以dĩ 其kỳ 人nhân 唯duy 信tín 小Tiểu 乘Thừa 無vô 不bất 能năng 。 心tâm 入nhập 大Đại 乘Thừa 。 亦diệc 不bất 造tạo 十Thập 地Địa 疏sớ/sơ 。 既ký 是thị 大Đại 乘Thừa 。 如như 何hà 德đức 光quang 作tác 十Thập 地Địa 疏sớ/sơ 。 十Thập 地Địa 疏sớ/sơ 或hoặc 是thị 餘dư 人nhân 作tác 也dã 。 則tắc 別biệt 有hữu 人nhân 問vấn 德đức 光quang 言ngôn 。 十Thập 地Địa 論luận 中trung 。 既ký 明minh 唯duy 有hữu 一nhất 心tâm 。 如như 何hà 釋thích 也dã 。 德đức 光quang 和hòa 合hợp 十Thập 地Địa 論luận 中trung 一nhất 心tâm 之chi 言ngôn 。 如như 言ngôn 王vương 來lai 非phi 無vô 臣thần 從tùng 舉cử 勝thắng 者giả 故cố 。 非phi 謂vị 唯duy 心tâm 便tiện 無vô 境cảnh 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 許hứa 除trừ 畢tất 竟cánh 無vô 心tâm 境cảnh 二nhị 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 者giả 。 若nhược 不bất 除trừ 畢tất 竟cánh 無vô 者giả 。 宗tông 中trung 即tức 有hữu 違vi 自tự 教giáo 過quá 。 薩tát 婆bà 多đa 自tự 許hứa 畢tất 竟cánh 無vô 是thị 心tâm 外ngoại 境cảnh 。 許hứa 是thị 無vô 故cố 。 因nhân 中trung 復phục 有hữu 不bất 定định 過quá 也dã 。 依y 密mật 意ý 教giáo 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 者giả 。 然nhiên 經kinh 中trung 密mật 意ý 。 諸chư 法pháp 空không 者giả 。 佛Phật 即tức 約ước 無vô 心tâm 外ngoại 遍biến 計kế 所sở 執chấp 法pháp 故cố 。 所sở 以dĩ 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 還hoàn 有hữu 依y 他tha 法pháp 也dã 。 其kỳ 清thanh 辨biện 依y 此thử 密mật 意ý 教giáo 故cố 。 即tức 依y 他tha 之chi 法pháp 亦diệc 說thuyết 為vi 空không 也dã 。 五ngũ 根căn 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 意ý 各các 能năng 受thọ 者giả 。 眼nhãn 識thức 緣duyên 邊biên 乃nãi 至chí 餘dư 境cảnh 亦diệc 爾nhĩ 。 即tức 第đệ 六lục 識thức 能năng 緣duyên 五ngũ 塵trần 。 故cố 知tri 唯duy 有hữu 一nhất 識thức 也dã 。 三tam 依y 六lục 識thức 力lực 皆giai 名danh 意ý 處xứ 教giáo 者giả 此thử 師sư 意ý 言ngôn 。 十thập 二nhị 處xứ 中trung 。 六lục 識thức 總tổng 立lập 為vi 意ý 處xứ 。 明minh 知tri 唯duy 有hữu 一nhất 識thức 。 此thử 師sư 即tức 依y 十thập 二nhị 處xứ 教giáo 就tựu 顯hiển 為vi 諸chư 。 不bất 依y 五ngũ 蘊uẩn 十thập 八bát 界giới 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 七thất 心tâm 界giới 為vi 七thất 也dã 。

此thử 恐khủng 違vi 至chí 教giáo 故cố 說thuyết 有hữu 一nhất 識thức 者giả 。 若nhược 說thuyết 有hữu 多đa 識thức 。 即tức 違vi 上thượng 五ngũ 个# 教giáo 。 今kim 恐khủng 違vi 上thượng 五ngũ 个# 教giáo 。 故cố 說thuyết 有hữu 一nhất 識thức 。 問vấn 如như 何hà 名danh 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 如như 何hà 名danh 一nhất 類loại 。 又hựu 為vi 是thị 地địa 前tiền 資tư 粮# 位vị 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 執chấp 耶da 。 更cánh 問vấn 經kinh 部bộ 覺giác 天thiên 等đẳng 乃nãi 至chí 及cập 想tưởng 行hành 思tư 信tín 者giả 。 然nhiên 覺giác 天thiên 不bất 是thị 經Kinh 部bộ 中trung 師sư 。 有hữu 覺giác 天thiên 是thị 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 四tứ 个# 評bình 師sư 。 謂vị 妙diệu 音âm 世thế 友hữu 覺giác 天thiên 法pháp 救cứu 也dã 。 然nhiên 此thử 經Kinh 部bộ 覺giác 天thiên 。 唯duy 立lập 受thọ 想tưởng 思tư 三tam 所sở 。 唯duy 有hữu 行hành 信tín 思tư 等đẳng 者giả 。 然nhiên 行hành 即tức 是thị 思tư 。 更cánh 無vô 別biệt 體thể 。 一nhất 體thể 異dị 名danh 也dã 。 又hựu 於ư 思tư 上thượng 起khởi 染nhiễm 時thời 。 即tức 假giả 名danh 貪tham 若nhược 於ư 思tư 上thượng 起khởi 淨tịnh 時thời 。 假giả 名danh 信tín 等đẳng 。 實thật 體thể 即tức 是thị 思tư 也dã 。 既ký 言ngôn 三tam 和hòa 成thành 觸xúc 。 觸xúc 即tức 是thị 假giả 。 更cánh 無vô 別biệt 體thể 。 即tức 是thị 下hạ 文văn 生sanh 觸xúc 成thành 觸xúc 也dã 。 問vấn 此thử 論luận 文văn 既ký 言ngôn 有hữu 執chấp 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 何hà 故cố 此thử 等đẳng 部bộ 中trung 皆giai 言ngôn 有hữu 心tâm 所sở 耶da 。 答đáp 今kim 者giả 故cố 。 諸chư 部bộ 立lập 心tâm 所sở 法pháp 。 唯duy 有hữu 二nhị 三tam 等đẳng 。 少thiểu 故cố 名danh 離ly 心tâm 外ngoại 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 非phi 是thị 諸chư 部bộ 中trung 計kế 離ly 心tâm 外ngoại 全toàn 無vô 心tâm 所sở 。 亦diệc 恐khủng 違vi 至chí 教giáo 者giả 。 既ký 經kinh 部bộ 中trung 說thuyết 無vô 心tâm 所sở 。 若nhược 別biệt 立lập 多đa 心tâm 所sở 即tức 違vi 教giáo 故cố 。 恐khủng 違vi 至chí 教giáo 。 不bất 別biệt 立lập 心tâm 所sở 。 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 亦diệc 立lập 唯duy 有hữu 四tứ 大đại 種chủng 也dã 者giả 。 此thử 外ngoại 道đạo 計kế 四tứ 大đại 種chủng 。 立lập 能năng 生sanh 得đắc 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 也dã 。 問vấn 此thử 外ngoại 道đạo 唯duy 有hữu 四tứ 大đại 。 不bất 立lập 有hữu 所sở 造tạo 色sắc 。 色sắc 是thị 所sở 造tạo 。 四tứ 大đại 是thị 能năng 造tạo 。 二nhị 法pháp 既ký 別biệt 。 如như 何hà 言ngôn 四tứ 大đại 種chủng 色sắc 。 有hữu 唐đường 本bổn 云vân 。 答đáp 四tứ 大đại 種chủng 體thể 。 即tức 是thị 色sắc 故cố 。 非phi 約ước 能năng 造tạo 所sở 造tạo 以dĩ 辨biện 色sắc 也dã 。 又hựu 如như 何hà 名danh 順thuận 世thế 。 更cánh 撿kiểm 思tư 之chi 。

相tương 見kiến 俱câu 有hữu 餘dư 部bộ 及cập 大Đại 乘Thừa 等đẳng 者giả 。 然nhiên 二nhị 十thập 部bộ 中trung 。 唯duy 除trừ 正chánh 量lượng 部bộ 。 自tự 餘dư 諸chư 部bộ 皆giai 立lập 有hữu 相tương 見kiến 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 是thị 境cảnh 相tướng 。 不bất 論luận 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 也dã 。 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 相tương/tướng 分phần/phân 。 唯duy 有hữu 四tứ 蘊uẩn 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 小Tiểu 乘Thừa 中trung 有hữu 相tương 見kiến 分phần/phân 。 即tức 下hạ 論luận 文văn 云vân 。 有hữu 離ly 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 即tức 說thuyết 外ngoại 境cảnh 為vi 所sở 緣duyên 。 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 行hành 相tương/tướng 。 見kiến 分phần/phân 名danh 事sự 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 通thông 五ngũ 蘊uẩn 也dã 。 清thanh 辨biện 順thuận 世thế 有hữu 境cảnh 無vô 心tâm 乃nãi 至chí 相tương 見kiến 俱câu 無vô 即tức 安an 慧tuệ 者giả 。 問vấn 前tiền 後hậu 兩lưỡng 个# 四tứ 句cú 有hữu 何hà 別biệt 。 又hựu 問vấn 前tiền 文văn 有hữu 境cảnh 無vô 心tâm 。 即tức 双# 取thủ 清thanh 辨biện 順thuận 世thế 。 後hậu 文văn 有hữu 相tương/tướng 間gian 即tức 偏thiên 取thủ 清thanh 辨biện 。 不bất 取thủ 順thuận 世thế 。 前tiền 文văn 有hữu 心tâm 無vô 境cảnh 。 即tức 取thủ 中trung 道đạo 大Đại 乘Thừa 。 後hậu 文văn 有hữu 見kiến 無vô 相tướng 。 即tức 取thủ 正chánh 量lượng 部bộ 。 前tiền 文văn 心tâm 境cảnh 俱câu 無vô 。 即tức 取thủ 邪tà 見kiến 一nhất 說thuyết 。 後hậu 文văn 相tương 見kiến 俱câu 無vô 。 而nhi 取thủ 安an 慧tuệ 。 更cánh 問vấn 如như 僧Tăng 佉khư 等đẳng 計kế 我ngã 是thị 思tư 者giả 。 如như 下hạ 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 體thể 常thường 周chu 遍biến 。 量lượng 同đồng 虗hư 空không 。 二nhị 文văn 相tương 違vi 。 如như 何hà 和hòa 會hội 。 答đáp 下hạ 文văn 執chấp 我ngã 體thể 常thường 周chu 遍biến 是thị 我ngã 體thể 。 計kế 我ngã 思tư 是thị 我ngã 用dụng 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。

犢độc 子tử 部bộ 計kế 我ngã 為vi 能năng 知tri 者giả 。 和hòa 引dẫn 俱câu 舍xá 論luận 中trung 解giải 犢độc 子tử 部bộ 執chấp 我ngã 為vi 能năng 知tri 者giả 。 彼bỉ 部bộ 云vân 。 引dẫn 經Kinh 云vân 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 能năng 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 若nhược 心tâm 起khởi 時thời 。 即tức 能năng 緣duyên 前tiền 一nhất 切thiết 法pháp 。 心tâm 體thể 不bất 能năng 自tự 緣duyên 。 其kỳ 同đồng 時thời 之chi 我ngã 。 即tức 緣duyên 自tự 心tâm 體thể 。 故cố 云vân 我ngã 為vi 能năng 知tri 者giả 。 若nhược 我ngã 不bất 能năng 緣duyên 心tâm 者giả 。 即tức 我ngã 不bất 名danh 為vi 能năng 知tri 者giả 。 薩tát 婆bà 多đa 破phá 云vân 。 如như 言ngôn 火hỏa 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 物vật 。 豈khởi 一nhất 剎sát 那na 火hỏa 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 物vật 。 即tức 約ước 相tương 續tục 多đa 時thời 。 說thuyết 火hỏa 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 物vật 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 物vật 亦diệc 爾nhĩ 。 即tức 約ước 相tương 續tục 多đa 時thời 。 即tức 初sơ 念niệm 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 仍nhưng 心tâm 不bất 自tự 緣duyên 心tâm 。 若nhược 至chí 第đệ 二nhị 念niệm 。 即tức 心tâm 亦diệc 能năng 自tự 緣duyên 心tâm 故cố 。 又hựu 犢độc 子tử 部bộ 說thuyết 。 若nhược 世thế 間gian 我ngã 許hứa 依y 蘊uẩn 與dữ 作tác 。 然nhiên 與dữ 蘊uẩn 不bất 一nhất 異dị 。 若nhược 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 已dĩ 。 其kỳ 出xuất 世thế 我ngã 。 即tức 與dữ 涅Niết 槃Bàn 真Chân 如Như 不bất 一nhất 異dị 。 然nhiên 出xuất 世thế 立lập 我ngã 。 不bất 依y 涅Niết 槃Bàn 立lập 。 與dữ 世thế 間gian 我ngã 不bất 別biệt 。 今kim 者giả 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 唯duy 破phá 世thế 間gian 我ngã 。 不bất 破phá 出xuất 世thế 我ngã 故cố 。 所sở 以dĩ 但đãn 言ngôn 許hứa 依y 蘊uẩn 立lập 非phi 即tức 離ly 蘊uẩn 。 法Pháp 藏tạng 部bộ 計kế 心tâm 緣duyên 相tương 應ứng 法pháp 者giả 。 且thả 如như 心tâm 起khởi 必tất 有hữu 相tương 應ứng 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 等đẳng 。 此thử 心tâm 王vương 親thân 能năng 緣duyên 觸xúc 作tác 意ý 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 得đắc 更cánh 互hỗ 相tương 緣duyên 也dã 。

化hóa 地địa 部bộ 執chấp 緣duyên 俱câu 有hữu 法pháp 者giả 。 且thả 如như 五ngũ 識thức 與dữ 五ngũ 根căn 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。 眼nhãn 識thức 能năng 返phản 緣duyên 眼nhãn 根căn 。 及cập 餘dư 耳nhĩ 識thức 等đẳng 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。 文văn 外ngoại 義nghĩa 解giải 十thập 六lục 心tâm 。 如như 欲dục 界giới 身thân 及cập 山sơn 河hà 等đẳng 者giả 名danh 苦Khổ 諦Đế 。 上thượng 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 上thượng 二nhị 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 界giới 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 名danh 滅Diệt 諦Đế 。 上thượng 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 界giới 能năng 知tri 治trị 聖thánh 道Đạo 即tức 欲dục 界giới 繫hệ 。 名danh 欲dục 界giới 道Đạo 諦Đế 。 上thượng 界giới 諦đế 亦diệc 爾nhĩ 。 所sở 以dĩ 滅diệt 道đạo 分phần/phân 後hậu 八bát 心tâm 分phần/phân 上thượng 下hạ 界giới 也dã 。 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 者giả 。 謂vị 身thân 見kiến 戒giới 禁cấm 疑nghi 是thị 初sơ 果quả 斷đoạn 。 貪tham 欲dục 嗔sân 恚khuể 是thị 那na 含hàm 斷đoạn 。 故cố 名danh 為vi 五ngũ 。 猶do 貪tham 欲dục 嗔sân 故cố 不bất 得đắc 生sanh 上thượng 界giới 。 猶do 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 三tam 。 雖tuy 生sanh 上thượng 界giới 。 卻khước 還hoàn 生sanh 欲dục 界giới 。 下hạ 分phần/phân 者giả 。 下hạ 界giới 有hữu 此thử 五ngũ 惡ác 法pháp 。 或hoặc 下hạ 人nhân 身thân 中trung 有hữu 故cố 。 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 身thân 有hữu 也dã 。 聖thánh 皆giai 斷đoạn 故cố 也dã 。 又hựu 云vân 化hóa 地địa 部bộ 執chấp 緣duyên 俱câu 有hữu 法pháp 。 解giải 云vân 。 此thử 緣duyên 慧tuệ 俱câu 五ngũ 薀# 。 如như 在tại 定định 中trung 慧tuệ 俱câu 自tự 有hữu 識thức 。 即tức 名danh 識thức 薀# 。 同đồng 時thời 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 。 即tức 名danh 受thọ 想tưởng 行hành 薀# 。 同đồng 時thời 有hữu 定định 共cộng 戒giới 道đạo 共cộng 戒giới 。 定định 共cộng 戒giới 者giả 此thử 定định 俱câu 現hiện 行hành 思tư 。 能năng 妨phương 惡ác 色sắc 身thân 語ngữ 七thất 處xứ 。 假giả 名danh 為vi 色sắc 。 道đạo 共cộng 戒giới 即tức 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 謂vị 正chánh 身thân 業nghiệp 正chánh 命mạng 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 色sắc 攝nhiếp 。 定định 道đạo 二nhị 戒giới 能năng 妨phương 故cố 假giả 為vi 色sắc 。 當đương 體thể 是thị 思tư 。 此thử 二nhị 決quyết 定định 與dữ 定định 道đạo 俱câu 時thời 。 名danh 之chi 為vi 共cộng 。 惡ác 律luật 儀nghi 依y 現hiện 行hành 色sắc 立lập 。 如như 造tạo 煞sát 生sanh 盜đạo 邪tà 行hành 。 皆giai 是thị 現hiện 行hành 色sắc 故cố 。 善thiện 律luật 儀nghi 依y 不bất 現hiện 行hành 色sắc 立lập 。 由do 持trì 戒giới 故cố 。 煞sát 盜đạo 邪tà 行hành 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 能năng 妨phương 色sắc 故cố 。 假giả 名danh 色sắc 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 法pháp 救cứu 說thuyết 心tâm 所sở 體thể 即tức 是thị 思tư 。 解giải 云vân 。 此thử 師sư 即tức 是thị 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 四tứ 个# 評bình 師sư 。 計kế 諸chư 貪tham 嗔sân 等đẳng 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 皆giai 思tư 薀# 收thu 。 所sở 以dĩ 言ngôn 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 是thị 思tư 薀# 攝nhiếp 。 答đáp 思tư 不bất 攝nhiếp 者giả 。 應ưng 別biệt 立lập 貪tham 薀# 嗔sân 薀# 。 故cố 知tri 無vô 別biệt 體thể 所sở 以dĩ 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 皆giai 於ư 思tư 上thượng 假giả 立lập 。 此thử 師sư 亦diệc 唯duy 立lập 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 三tam 心tâm 所sở 。 及cập 執chấp 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 皆giai 如như 第đệ 七thất 第đệ 八bát 卷quyển 說thuyết 者giả 。 即tức 如như 下hạ 第đệ 七thất 論luận 中trung 。 言ngôn 如như 是thị 六lục 位vị 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 為vi 一nhất 為vi 異dị 等đẳng 文văn 是thị 。 然nhiên 第đệ 八bát 論luận 中trung 。 雖tuy 不bất 名danh 心tâm 所sở 。 第đệ 八bát 疏sớ/sơ 中trung 亦diệc 少thiểu 分phần 明minh 心tâm 所sở 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 中trung 皆giai 應ưng 敘tự 比tỉ 量lượng 破phá 尋tầm 下hạ 敘tự 之chi 。 解giải 云vân 。 如như 下hạ 論luận 文văn 。 同đồng 聚tụ 心tâm 所sở 。 亦diệc 非phi 親thân 所sở 緣duyên 。 即tức 破phá 法Pháp 藏tạng 部bộ 緣duyên 相tương 應ứng 法pháp 。 五ngũ 種chủng 姓tánh 不bất 來lai 等đẳng 。 即tức 破phá 無vô 心tâm 所sở 定định 。 准chuẩn 下hạ 別biệt 知tri 也dã 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 解giải 唯duy 識thức 智trí 者giả 。 問vấn 有hữu 漏lậu 中trung 。 即tức 有hữu 三tam 乘thừa 資tư 粮# 加gia 行hành 生sanh 得đắc 及cập 福phước 分phần/phân 智trí 聞văn 思tư 修tu 。 又hựu 有hữu 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 等đẳng 。 答đáp 無vô 漏lậu 即tức 有hữu 三tam 乘thừa 見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 。 亦diệc 有hữu 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 。 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 即tức 有hữu 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 生sanh 空không 法pháp 空không 智trí 。 亦diệc 有hữu 十thập 智trí 四Tứ 智Trí 。 此thử 等đẳng 智trí 中trung 。 何hà 智trí 能năng 解giải 唯duy 識thức 。 名danh 正chánh 解giải 耶da 。 思tư 之chi 。 如như 其kỳ 境cảnh 實thật 正chánh 解giải 生sanh 也dã 。 境cảnh 有hữu 智trí 有hữu 。 境cảnh 無vô 智trí 無vô 。 名danh 如như 境cảnh 實thật 也dã 。 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 宗tông 明minh 識thức 相tương/tướng 。 即tức 是thị 依y 他tha 。 問vấn 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 中trung 。 亦diệc 明minh 姓tánh 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 即tức 前tiền 頌tụng 言ngôn 圓viên 成thành 實thật 。 於ư 彼bỉ 常thường 遠viễn 離ly 前tiền 性tánh 故cố 。 此thử 身thân 依y 他tha 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 又hựu 云vân 。 後hậu 由do 遠viễn 離ly 前tiền 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 性tánh 等đẳng 。 皆giai 是thị 圓viên 成thành 實thật 。 如như 何hà 今kim 說thuyết 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 唯duy 識thức 相tương 依y 他tha 起khởi 法pháp 耶da 。 答đáp 非phi 全toàn 故cố 亦diệc 非phi 顯hiển 也dã 。 見kiến 毛mao 月nguyệt 等đẳng 事sự 者giả 。 今kim 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 眼nhãn 中trung 有hữu 翳ế 。 即tức 見kiến 空không 中trung 毛mao 。 答đáp 眼nhãn 中trung 有hữu 翳ế 團đoàn 。 團đoàn 者giả 。 即tức 見kiến 空không 中trung 毛mao 亦diệc 團đoàn 也dã 。 若nhược 眼nhãn 中trung 有hữu 翳ế 狹hiệp 長trường/trưởng 。 即tức 空không 中trung 見kiến 毛mao 亦diệc 狹hiệp 長trường/trưởng 也dã 。 若nhược 指chỉ 按án 目mục 以dĩ 看khán 月nguyệt 輪luân 。 即tức 見kiến 第đệ 二nhị 月nguyệt 也dã 。 頌tụng 中trung 既ký 言ngôn 目mục 有hữu 翳ế 即tức 含hàm 。 含hàm 言ngôn 見kiến 毛mao 輪luân 也dã 。 不bất 令linh 有hữu 月nguyệt 字tự 也dã 。 又hựu 目mục 中trung 有hữu 團đoàn 翳ế 。 即tức 眼nhãn 前tiền 見kiến 毛mao 。 團đoàn 圓viên 似tự 月nguyệt 。 名danh 見kiến 毛mao 月nguyệt 。 即tức 因nhân 下hạ 見kiến 毛mao 輪luân 毛mao 輪luân 與dữ 毛mao 月nguyệt 相tương 似tự 。 非phi 是thị 眼nhãn 前tiền 見kiến 天thiên 上thượng 月nguyệt 。 又hựu 此thử 毛mao 輪luân 明minh 淨tịnh 似tự 月nguyệt 。 小tiểu 聖thánh 邪tà 師sư 智trí 。 尚thượng 微vi 闕khuyết 解giải 生sanh 迷mê 謬mậu 者giả 。 如như 小tiểu 聖thánh 者giả 。 謂vị 清thanh 辨biện 智trí 微vi 少thiểu 解giải 生sanh 迷mê 也dã 。 邪tà 師sư 者giả 謂vị 外ngoại 道đạo 。 外ngoại 道đạo 正chánh 智trí 全toàn 無vô 。 名danh 之chi 為vi 闕khuyết 解giải 生sanh 謬mậu 也dã 。 雖tuy 知tri 此thử 心tâm 虗hư 妄vọng 顯hiển 現hiện 等đẳng 者giả 。 此thử 已dĩ 下hạ 文văn 意ý 。 生sanh 下hạ 二nhị 十thập 五ngũ 行hạnh 。 頌tụng 唯duy 識thức 性tánh 也dã 。 此thử 文văn 即tức 依y 非phi 不bất 見kiến 真Chân 如Như 文văn 作tác 也dã 。 顯hiển 如như 一nhất 味vị 者giả 。 如như 何hà 名danh 為vi 一nhất 味vị 。 答đáp 真Chân 如Như 常thường 相tương 續tục 無vô 改cải 轉chuyển 一nhất 類loại 。 所sở 以dĩ 真Chân 如Như 名danh 一nhất 味vị 也dã 。 下hạ 第đệ 十thập 疏sớ/sơ 中trung 。 即tức 約ước 證chứng 如như 之chi 智trí 。 亦diệc 名danh 一nhất 味vị 。

若nhược 相tương/tướng 若nhược 性tánh 釋thích 諸chư 妨phương 難nạn/nan 者giả 。 問vấn 下hạ 幾kỷ 頌tụng 釋thích 諸chư 妨phương 難nạn/nan 。 答đáp 相tương/tướng 者giả 。 即tức 從tùng 初sơ 能năng 變biến 後hậu 。 乃nãi 至chí 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 已dĩ 來lai 。 明minh 唯duy 識thức 相tương/tướng 也dã 。 若nhược 性tánh 者giả 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 頌tụng 明minh 唯duy 識thức 性tánh 。 釋thích 諸chư 妨phương 難nạn/nan 即tức 是thị 七thất 行hành 頌tụng 是thị 也dã 。 第đệ 三tam 三tam 者giả 。 雖tuy 無vô 文văn 說thuyết 。 准chuẩn 諸chư 經kinh 證chứng 。 判phán 此thử 有hữu 三tam 。 乃nãi 至chí 此thử 皆giai 准chuẩn 釋thích 瑜du 伽già 攝nhiếp 論luận 故cố 。 為vi 此thử 對đối 三tam 者giả 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 經kinh 論luận 中trung 。 以dĩ 明minh 境cảnh 行hành 果quả 以dĩ 科khoa 文văn 也dã 。 答đáp 即tức 法pháp 華hoa 瑜du 伽già 攝nhiếp 論luận 等đẳng 。 皆giai 約ước 境cảnh 行hành 果quả 以dĩ 科khoa 文văn 。 應ưng 撿kiểm 唐đường 興hưng 寺tự 法pháp 華hoa 攝nhiếp 可khả 知tri 。 問vấn 法pháp 華hoa 經kinh 說thuyết 。 壽thọ 量lượng 品phẩm 中trung 明minh 一Nhất 乘Thừa 。 一Nhất 乘Thừa 果quả 中trung 。 即tức 得đắc 双# 有hữu 涅Niết 槃Bàn 有hữu 以dĩ 不phủ 。 其kỳ 唯duy 識thức 論luận 第đệ 三tam 十thập 行hành 頌tụng 明minh 果quả 中trung 。 亦diệc 双# 有hữu 涅Niết 槃Bàn 菩Bồ 提Đề 二nhị 果quả 以dĩ 不phủ 。 依y 境cảnh 行hành 果quả 科khoa 二nhị 諦đế 者giả 同đồng 初sơ 性tánh 判phán 文văn 可khả 知tri 者giả 。 二nhị 諦đế 者giả 。 謂vị 世thế 俗tục 諦đế 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 同đồng 性tánh 相tướng 者giả 。 即tức 是thị 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 行hành 頌tụng 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 也dã 。 寄ký 問vấn 微vi 起khởi 者giả 。 寄ký 者giả 記ký 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 世thế 間gian 相tương 違vi 違vi 理lý 之chi 失thất 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 違vi 教giáo 之chi 失thất 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 違vi 世thế 間gian 即tức 言ngôn 違vi 理lý 。 違vi 聖thánh 道Đạo 教giáo 即tức 言ngôn 違vi 教giáo 。 答đáp 若nhược 世thế 間gian 中trung 。 唯duy 有hữu 我ngã 之chi 道Đạo 理lý 而nhi 無vô 教giáo 也dã 。 故cố 言ngôn 世thế 間gian 但đãn 有hữu 違vi 理lý 失thất 。 是thị 下hạ 世thế 間gian 道Đạo 理lý 所sở 成thành 真chân 實thật 。 若nhược 聖thánh 教giáo 中trung 。 即tức 有hữu 聖thánh 教giáo 法pháp 。 即tức 有hữu 違vi 教giáo 失thất 。 非phi 彼bỉ 菟thố 角giác 等đẳng 可khả 說thuyết 為vi 青thanh 等đẳng 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 若nhược 有hữu 心tâm 外ngoại 實thật 我ngã 法pháp 可khả 起khởi 於ư 說thuyết 。 說thuyết 有hữu 假giả 我ngã 法pháp 等đẳng 。 由do 如như 牛ngưu 毛mao 等đẳng 可khả 說thuyết 為vi 青thanh 等đẳng 。 答đáp 無vô 心tâm 外ngoại 實thật 我ngã 法pháp 。 亦diệc 不bất 得đắc 起khởi 說thuyết 。 說thuyết 有hữu 假giả 我ngã 法pháp 由do 如như 不bất 可khả 以dĩ 菟thố 角giác 而nhi 說thuyết 為vi 青thanh 等đẳng 菟thố 角giác 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 非phi 彼bỉ 龜quy 毛mao 可khả 說thuyết 為vi 黃hoàng 等đẳng 也dã 。 要yếu 無vô 九cửu 過quá 者giả 。 即tức 是thị 因nhân 明minh 論luận 中trung 宗tông 九cửu 過quá 也dã 。 言ngôn 世thế 間gian 者giả 可khả 毀hủy 壞hoại 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 世thế 間gian 。 一nhất 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 即tức 身thân 死tử 磨ma 滅diệt 。 二nhị 器khí 世thế 間gian 。 即tức 被bị 水thủy 火hỏa 風phong 三tam 灾# 壞hoại 也dã 。 即tức 世thế 間gian 中trung 。 三tam 界giới 火hỏa 宅trạch 。 生sanh 死tử 惡ác 法pháp 體thể 可khả 斷đoạn 除trừ 。 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 。 非phi 約ước 世thế 間gian 法pháp 體thể 有hữu 生sanh 滅diệt 。 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 非phi 約ước 也dã 。 若nhược 約ước 世thế 間gian 法pháp 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 者giả 。 其kỳ 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 道Đạo 諦Đế 之chi 法pháp 。 亦diệc 有hữu 生sanh 滅diệt 。 應ưng 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 。 應ưng 名danh 世thế 間gian 。 若nhược 如như 此thử 解giải 者giả 。 即tức 違vi 下hạ 論luận 文văn 。 下hạ 論luận 文văn 云vân 何hà 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 謂vị 體thể 無vô 漏lậu 。 有hữu 證chứng 真Chân 如Như 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 即tức 是thị 根căn 本bổn 智trí 也dã 。 故cố 知tri 但đãn 約ước 世thế 間gian 惡ác 法pháp 可khả 斷đoạn 除trừ 。 故cố 名danh 世thế 間gian 。 即tức 無vô 過quá 也dã 。 若nhược 後hậu 得đắc 智trí 。 緣duyên 世thế 間gian 故cố 名danh 為vi 世thế 間gian 。 如như 下hạ 第đệ 十thập 論luận 釋thích 後hậu 得đắc 智trí 。 亦diệc 名danh 世thế 間gian 。 亦diệc 名danh 出xuất 世thế 間gian 也dã 。 又hựu 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 厭yếm 於ư 道Đạo 諦Đế 。 而nhi 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 。 其kỳ 道Đạo 諦Đế 應ưng 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 。 其kỳ 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 諦đế 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 即tức 名danh 不bất 可khả 毀hủy 壞hoại 。 今kim 外ngoại 其kỳ 二Nhị 乘Thừa 道Đạo 諦Đế 。 更cánh 無vô 別biệt 有hữu 對đối 治trị 道đạo 而nhi 以dĩ 斷đoạn 之chi 。 其kỳ 世thế 間gian 法pháp 。 別biệt 有hữu 能năng 對đối 治trị 聖thánh 道Đạo 而nhi 以dĩ 斷đoạn 之chi 。 故cố 世thế 間gian 法pháp 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 。 二Nhị 乘Thừa 道Đạo 諦Đế 不bất 可khả 毀hủy 壞hoại 也dã 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 無vô 種chủng 姓tánh 人nhân 。 無vô 有hữu 聖thánh 道Đạo 對đối 治trị 。 如như 何hà 得đắc 名danh 有hữu 對đối 治trị 法pháp 耶da 。 答đáp 有hữu 漏lậu 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 即tức 被bị 世thế 道đạo 伏phục 。 故cố 亦diệc 有hữu 對đối 治trị 。 若nhược 爾nhĩ 第đệ 七thất 識thức 中trung 。 煩phiền 惱não 及cập 二nhị 障chướng 種chủng 。 既ký 無vô 別biệt 聖thánh 道Đạo 對đối 治trị 。 如như 何hà 得đắc 名danh 有hữu 對đối 治trị 故cố 得đắc 名danh 世thế 間gian 。 又hựu 解giải 云vân 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 雖tuy 無vô 成thành 壞hoại 之chi 壞hoại 。 亦diệc 有hữu 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 故cố 名danh 可khả 毀hủy 壞hoại 也dã 。 若nhược 有hữu 首thủ 治trị 故cố 隱ẩn 真chân 理lý 故cố 。 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 也dã 。

與dữ 理lý 相tương 應ứng 。 於ư 事sự 無vô 擁ủng 者giả 。 若nhược 汎# 解giải 聖thánh 者giả 。 即tức 與dữ 道Đạo 理lý 相tương 應ứng 於ư 事sự 法pháp 無vô 擁ủng 即tức 名danh 為vi 聖thánh 。 不bất 約ước 證chứng 達đạt 俗tục 事sự 名danh 為vi 聖thánh 也dã 。 今kim 解giải 此thử 疏sớ/sơ 文văn 。 據cứ 實thật 而nhi 言ngôn 。 即tức 唯duy 約ước 大Đại 乘Thừa 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 者giả 。 理lý 相tương 應ứng 者giả 。 即tức 是thị 根căn 本bổn 智trí 能năng 證chứng 真chân 理lý 也dã 。 相tương 應ứng 者giả 相tương 隨tùy 順thuận 義nghĩa 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 智trí 與dữ 真Chân 如Như 平bình 平bình 等đẳng 。 俱câu 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 於ư 事sự 無vô 擁ủng 者giả 。 即tức 是thị 後hậu 得đắc 智trí 。 能năng 達đạt 一nhất 切thiết 俗tục 事sự 。 如như 約ước 無vô 擁ủng 也dã 。 又hựu 契khế 理lý 通thông 神thần 者giả 此thử 文văn 即tức 通thông 約ước 一nhất 切thiết 三tam 乘thừa 者giả 解giải 也dã 。 乃nãi 至chí 初sơ 果quả 人nhân 等đẳng 有hữu 無vô 漏lậu 智trí 。 能năng 證chứng 道Đạo 理lý 。 故cố 名danh 契khế 理lý 。 又hựu 能năng 通thông 達đạt 得đắc 聖thánh 智trí 慧tuệ 。 故cố 名danh 通thông 神thần 。 神thần 者giả 即tức 是thị 聖thánh 也dã 。 即tức 有hữu 不bất 能năng 於ư 後hậu 得đắc 智trí 中trung 約ước 事sự 無vô 擁ủng 心tâm 與dữ 境cảnh 冥minh 智trí 與dữ 神thần 會hội 者giả 。 即tức 與dữ 前tiền 契khế 理lý 通thông 神thần 解giải 無vô 別biệt 也dã 。 心tâm 王vương 證chứng 真chân 也dã 。 智trí 謂vị 心tâm 所sở 智trí 。 與dữ 聖thánh 會hội 也dã 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 皆giai 依y 士sĩ 釋thích 者giả 。 世thế 之chi 間gian 也dã 。 聖thánh 謂vị 三tam 乘thừa 性tánh 也dã 。 教giáo 謂vị 言ngôn 教giáo 音âm 聲thanh 也dã 。 即tức 聖thánh 之chi 教giáo 也dã 。 以dĩ 八bát 轉chuyển 聲thanh 釋thích 世thế 間gian 等đẳng 。 是thị 世thế 間gian 者giả 。 即tức 是thị 體thể 有hữu 漏lậu 法pháp 。 體thể 是thị 世thế 間gian 。 有hữu 漏lậu 法pháp 是thị 世thế 間gian 所sở 出xuất 。 不bất 是thị 出xuất 世thế 間gian 也dã 。 八bát 轉chuyển 者giả 。 即tức 詮thuyên 法pháp 之chi 名danh 言ngôn 。 改cải 變biến 不bất 定định 。 故cố 言ngôn 轉chuyển 也dã 。 造tạo 世thế 間gian 故cố 即tức 是thị 第đệ 二nhị 業nghiệp 聲thanh 。 業nghiệp 是thị 造tạo 義nghĩa 。 即tức 由do 業nghiệp 惑hoặc 苦khổ 能năng 造tạo 得đắc 世thế 間gian 由do 世thế 間gian 故cố 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 三tam 具cụ 智trí 由do 者giả 即tức 是thị 世thế 間gian 餘dư 緣duyên 也dã 。 即tức 由do 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 是thị 世thế 間gian 之chi 作tác 具cụ 。 又hựu 由do 有hữu 風phong 輪luân 得đắc 有hữu 水thủy 輪luân 等đẳng 也dã 。 為vi 世thế 間gian 故cố 者giả 即tức 是thị 第đệ 四tứ 為vi 聲thanh 也dã 。 皆giai 是thị 所sở 為vi 聲thanh 。 為vi 有hữu 世thế 間gian 故cố 。 而nhi 依y 轉chuyển 生sanh 死tử 。 又hựu 為vi 煞sát 生sanh 故cố 遂toại 世thế 間gian 因nhân 世thế 間gian 故cố 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 五ngũ 從tùng 聲thanh 也dã 。 因nhân 者giả 因nhân 從tùng 之chi 義nghĩa 。 是thị 世thế 間gian 處xứ 。 屬thuộc 世thế 間gian 故cố 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 六lục 屬thuộc 聲thanh 也dã 。 屬thuộc 有hữu 漏lậu 法pháp 依y 世thế 間gian 故cố 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 七thất 依y 聲thanh 也dã 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 依y 皆giai 出xuất 世thế 間gian 。 然nhiên 此thử 中trung 即tức 無vô 第đệ 八bát 轉chuyển 聲thanh 。 汎# 牛ngưu 聲thanh 釋thích 世thế 間gian 也dã 三tam 種chủng 科khoa 釋thích 一nhất 頌tụng 半bán 皆giai 同đồng 無vô 別biệt 者giả 。 即tức 前tiền 境cảnh 行hành 果quả 相tương/tướng 性tánh 位vị 。 初sơ 中trung 后hậu 三tam 科khoa 文văn 。 釋thích 此thử 一nhất 頌tụng 。 皆giai 無vô 別biệt 也dã 。 故cố 此thử 約ước 一nhất 頌tụng 半bán 。 名danh 總tổng 標tiêu 綱cương 要yếu 分phần/phân 也dã 。 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 者giả 。 即tức 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 。 皆giai 無vô 別biệt 體thể 也dã 。 但đãn 隨tùy 能năng 執chấp 妄vọng 情tình 所sở 緣duyên 。 名danh 為vi 我ngã 法pháp 也dã 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 師sư 。 外ngoại 道đạo 即tức 計kế 見kiến 相tương/tướng 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 。 如như 執chấp 我ngã 是thị 思tư 。 即tức 依y 見kiến 分phân 之chi 上thượng 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 父phụ 執chấp 我ngã 為vi 能năng 知tri 者giả 。 及cập 執chấp 受thọ 是thị 我ngã 。 想tưởng 是thị 我ngã 。 行hành 是thị 我ngã 。 識thức 是thị 我ngã 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 依y 見kiến 分phần/phân 上thượng 。 立lập 為vi 我ngã 法pháp 。 若nhược 計kế 色sắc 是thị 我ngã 。 即tức 依y 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 立lập 為vi 我ngã 也dã 。 又hựu 如như 外ngoại 道đạo 執chấp 離ly 蘊uẩn 我ngã 。 我ngã 體thể 雖tuy 無vô 。 而nhi 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 我ngã 是thị 獨độc 影ảnh 。 唯duy 從tùng 見kiến 眾chúng 同đồng 分phần/phân 收thu 。 隨tùy 彼bỉ 執chấp 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 名danh 我ngã 法pháp 。 然nhiên 外ngoại 道đạo 依y 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 上thượng 而nhi 執chấp 我ngã 法pháp 。 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 世thế 間gian 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 乃nãi 至chí 皆giai 依y 無vô 常thường 五ngũ 趣thú 薀# 起khởi 。 問vấn 此thử 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 中trung 。 既ký 言ngôn 多đa 分phần 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 起khởi 執chấp 。 少thiểu 分phần 亦diệc 通thông 三tam 乘thừa 人nhân 。 資tư 粮# 加gia 行hành 位vị 。 及cập 二nhị 種chủng 獨Độc 覺Giác 。 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。 及cập 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 得đắc 起khởi 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 。 得đắc 通thông 無vô 色sắc 界giới 不phủ 。 若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。 無vô 色sắc 界giới 既ký 無vô 言ngôn 說thuyết 。 如như 何hà 即tức 云vân 前tiền 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 。 乃nãi 屬thuộc 於ư 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。 彼bỉ 界giới 既ký 有hữu 外ngoại 道đạo 。 亦diệc 有hữu 後hậu 二nhị 果quả 人nhân 。 如như 何hà 得đắc 無vô 此thử 等đẳng 我ngã 法pháp 。 答đáp 云vân 。 一nhất 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 多đa 分phần 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 者giả 。 和hòa 上thượng 云vân 。 意ý 說thuyết 。 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 既ký 是thị 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 。 多đa 分phần 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 執chấp 。 少thiểu 分phần 亦diệc 通thông 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 。 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。 犢độc 子tử 部bộ 。 根căn 本bổn 經kinh 部bộ 。 正chánh 量lượng 部bộ 教giáo 中trung 。 皆giai 是thị 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 非phi 得đắc 初sơ 果quả 已dĩ 而nhi 起khởi 此thử 執chấp 故cố 。 四Tứ 果Quả 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 不bất 起khởi 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 。 此thử 之chi 二nhị 釋thích 。 即tức 依y 下hạ 論luận 文văn 而nhi 作tác 此thử 疏sớ/sơ 文văn 二nhị 解giải 。 謂vị 論luận 文văn 云vân 。 愚ngu 天thiên 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 情tình 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 假giả 也dã 。 若nhược 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 。 義nghĩa 依y 於ư 體thể 假giả 。 此thử 之chi 二nhị 釋thích 。 即tức 依y 下hạ 論luận 文văn 而nhi 作tác 此thử 二nhị 釋thích 。 謂vị 下hạ 文văn 云vân 。 內nội 識thức 所sở 變biến 似tự 我ngã 似tự 法pháp 執chấp 雖tuy 有hữu 。 而nhi 非phi 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 。 然nhiên 似tự 彼bỉ 現hiện 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 是thị 也dã 。 此thử 約ước 說thuyết 為vi 我ngã 及cập 法pháp 故cố 不bất 離ly 識thức 故cố 者giả 。 此thử 中trung 約ước 依y 相tương 見kiến 分phần/phân 上thượng 。 立lập 為vi 我ngã 法pháp 。 不bất 依y 真Chân 如Như 等đẳng 立lập 為vi 我ngã 法pháp 者giả 。 其kỳ 相tương 見kiến 分phần/phân 不bất 離ly 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 故cố 識thức 所sở 變biến 。 所sở 以dĩ 依y 相tương 見kiến 分phân 為vi 我ngã 法pháp 。 真Chân 如Như 非phi 識thức 所sở 變biến 故cố 。 然nhiên 疏sớ/sơ 文văn 云vân 。 此thử 中trung 總tổng 顯hiển 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 橫hoạnh/hoành 我ngã 法pháp 等đẳng 然nhiên 此thử 疏sớ/sơ 文văn 。 即tức 依y 愚ngu 夫phu 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 及cập 如như 愚ngu 所sở 分phân 別biệt 等đẳng 。 論luận 文văn 作tác 也dã 。 引dẫn 生sanh 真chân 見kiến 者giả 。 即tức 引dẫn 生sanh 見kiến 修tu 無Vô 學Học 所sở 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 等đẳng 。 皆giai 名danh 真chân 見kiến 也dã 。 非phi 獨độc 約ước 見kiến 道đạo 中trung 真chân 見kiến 道đạo 。 名danh 為vi 引dẫn 生sanh 身thân 見kiến 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 為vi 對đối 遣khiển 愚ngu 夫phu 等đẳng 。 一nhất 行hành 頌tụng 中trung 。 上thượng 之chi 二nhị 句cú 即tức 是thị 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 下hạ 之chi 二nhị 句cú 。 即tức 是thị 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 。

疏sớ/sơ 云vân 依y 識thức 我ngã 體thể 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 者giả 。 取thủ 相tương 見kiến 名danh 識thức 體thể 義nghĩa 者giả 。 如như 初sơ 果quả 有hữu 初sơ 果quả 識thức 。 乃nãi 至chí 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 有hữu 聖thánh 義nghĩa 。 義nghĩa 依y 於ư 體thể 。 別biệt 依y 總tổng 者giả 。 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 。 名danh 別biệt 依y 總tổng 相tương/tướng 分phần/phân 。 第đệ 一nhất 解giải 云vân 乃nãi 至chí 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 假giả 乃nãi 至chí 於ư 說thuyết 說thuyết 者giả 。 即tức 是thị 聲thanh 名danh 句cú 文văn 也dã 。 然nhiên 此thử 疏sớ/sơ 文văn 解giải 。 雖tuy 言ngôn 乃nãi 屬thuộc 於ư 說thuyết 。 即tức 依y 為vi 對đối 遣khiển 愚ngu 夫phu 。 乃nãi 至chí 故cố 於ư 識thức 所sở 變biến 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 名danh 。 以dĩ 為vi 以dĩ 為vi 頌tụng 中trung 有hữu 假giả 說thuyết 之chi 字tự 。 即tức 言ngôn 乃nãi 屬thuộc 於ư 說thuyết 。 此thử 解giải 不bất 盡tận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 唯duy 依y 相tương/tướng 分phân 之chi 上thượng 。 立lập 為vi 我ngã 法pháp 可khả 言ngôn 乃nãi 屬thuộc 於ư 說thuyết 。 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 有hữu 說thuyết 。 說thuyết 即tức 是thị 聲thanh 名danh 。 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 有hữu 聲thanh 名danh 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 依y 於ư 見kiến 分phân 之chi 上thượng 。 立lập 為vi 我ngã 法pháp 見kiến 分phân 之chi 上thượng 即tức 無vô 說thuyết 也dã 。 若nhược 依y 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 聲thanh 名danh 等đẳng 上thượng 。 立lập 有hữu 我ngã 法pháp 。 即tức 五ngũ 薀# 中trung 唯duy 應ưng 聲thanh 行hành 二nhị 薀# 。 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 。 即tức 不bất 依y 餘dư 三tam 薀# 色sắc 行hành 二nhị 薀# 中trung 有hữu 聲thanh 名danh 句cú 等đẳng 。 何hà 故cố 下hạ 言ngôn 皆giai 依y 無vô 常thường 五ngũ 取thủ 薀# 起khởi 。 故cố 知tri 遍biến 計kế 五ngũ 薀# 。 立lập 為vi 我ngã 法pháp 。 故cố 知tri 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 。 立lập 為vi 我ngã 法pháp 。 於ư 理lý 為vi 勝thắng 也dã 。 此thử 第đệ 一nhất 解giải 。 諸chư 法pháp 之chi 上thượng 。 元nguyên 無vô 我ngã 法pháp 體thể 。 以dĩ 所sở 詮thuyên 諸chư 法pháp 上thượng 性tánh 離ly 言ngôn 故cố 。 諸chư 法pháp 體thể 亦diệc 非phi 我ngã 。 非phi 即tức 世thế 間gian 中trung 聖thánh 教giáo 。 唯duy 於ư 言ngôn 語ngữ 中trung 。 假giả 為vi 我ngã 說thuyết 為vi 法pháp 故cố 。 我ngã 法pháp 亦diệc 乃nãi 屬thuộc 能năng 詮thuyên 言ngôn 語ngữ 立lập 也dã 。 以dĩ 所sở 詮thuyên 法pháp 上thượng 都đô 無vô 我ngã 法pháp 體thể 也dã 。 假giả 我ngã 及cập 法pháp 不bất 在tại 於ư 言ngôn 以dĩ 所sở 說thuyết 為vi 若nhược 我ngã 法pháp 故cố 者giả 。 意ý 說thuyết 。 此thử 第đệ 二nhị 解giải 。 即tức 有hữu 我ngã 法pháp 體thể 其kỳ 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 不bất 在tại 於ư 能năng 詮thuyên 名danh 言ngôn 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 。 即tức 於ư 所sở 說thuyết 妄vọng 情tình 所sở 詮thuyên 義nghĩa 上thượng 。 有hữu 我ngã 法pháp 體thể 。 謂vị 世thế 間gian 即tức 依y 所sở 說thuyết 妄vọng 情tình 體thể 上thượng 。 立lập 有hữu 我ngã 法pháp 。 若nhược 聖thánh 教giáo 中trung 我ngã 法pháp 。 即tức 依y 所sở 說thuyết 說thuyết 法Pháp 體thể 義nghĩa 上thượng 而nhi 立lập 我ngã 法pháp 。 皆giai 是thị 別biệt 無vô 依y 於ư 總tổng 無vô 者giả 別biệt 無vô 者giả 我ngã 法pháp 也dã 。 總tổng 無vô 者giả 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 何hà 以dĩ 故cố 安an 慧tuệ 不bất 立lập 相tương 見kiến 二nhị 分phần 也dã 。 自tự 證chứng 離ly 言ngôn 非phi 我ngã 法pháp 故cố 唯duy 佛Phật 所sở 證chứng 者giả 。 其kỳ 安an 慧tuệ 意ý 。 證chứng 其kỳ 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 。 唯duy 依y 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 其kỳ 自tự 證chứng 分phân 是thị 識thức 體thể 故cố 。 又hựu 離ly 言ngôn 故cố 。 唯duy 佛Phật 知tri 有hữu 。 若nhược 唯duy 餘dư 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 皆giai 不bất 知tri 也dã 。 此thử 師sư 即tức 依y 二nhị 十thập 唯duy 識thức 頌tụng 。 他tha 心tâm 智trí 云vân 何hà 。 知tri 境cảnh 不bất 如như 實thật 。 如như 知tri 自tự 心tâm 智trí 。 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 餘dư 人nhân 知tri 境cảnh 不bất 如như 實thật 故cố 。 不bất 能năng 知tri 自tự 證chứng 分phần/phân 。 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 唯duy 佛Phật 方phương 親thân 能năng 知tri 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 也dã 。 然nhiên 佛Phật 自tự 證chứng 分phần/phân 。 還hoàn 自tự 親thân 緣duyên 自tự 證chứng 分phần/phân 。 亦diệc 能năng 知tri 餘dư 人nhân 自tự 證chứng 分phần/phân 。

疏sớ/sơ 云vân 唯duy 以dĩ 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 護hộ 法Pháp 解giải 別biệt 者giả 。 解giải 云vân 。 難Nan 陀Đà 解giải 云vân 。 唯duy 有hữu 二nhị 分phần 。 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 。 不bất 依y 見kiến 相tương/tướng 本bổn 質chất 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 。 此thử 即tức 唯duy 依y 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 不bất 依y 本bổn 質chất 見kiến 分phần/phân 上thượng 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 。 設thiết 有hữu 執chấp 見kiến 分phần/phân 本bổn 質chất 為vi 我ngã 法pháp 者giả 。 亦diệc 心tâm 上thượng 變biến 現hiện 親thân 相tương/tướng 為vi 緣duyên 。 為vi 其kỳ 心tâm 上thượng 所sở 執chấp 相tướng 分phần/phân 。 還hoàn 是thị 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 收thu 。 還hoàn 依y 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 立lập 於ư 我ngã 法pháp 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 既ký 言ngôn 依y 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 者giả 。 即tức 依y 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 本bổn 質chất 上thượng 而nhi 立lập 我ngã 法pháp 。 不bất 依y 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 護hộ 法Pháp 而nhi 依y 本bổn 質chất 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 。 如như 人nhân 若nhược 緣duyên 見kiến 分phần/phân 本bổn 質chất 為vi 我ngã 法pháp 。 即tức 託thác 見kiến 分phân 為vi 質chất 。 自tự 心tâm 上thượng 變biến 起khởi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 。 即tức 依y 此thử 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 立lập 為vi 我ngã 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 護hộ 法Pháp 唯duy 依y 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 。 如như 何hà 說thuyết 護hộ 法Pháp 依y 見kiến 分phần/phân 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 。 故cố 知tri 護hộ 法Pháp 不bất 依y 心tâm 上thượng 所sở 變biến 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 立lập 為vi 我ngã 。 即tức 依y 疎sơ 所sở 緣duyên 見kiến 分phần/phân 質chất 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 也dã 。 故cố 難Nan 陀Đà 師sư 宗tông 中trung 。 亦diệc 有hữu 立lập 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 。 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 。 義nghĩa 依y 於ư 體thể 假giả 。 同đồng 護hộ 法Pháp 也dã 。 護hộ 法Pháp 我ngã 法pháp 依y 相tương 見kiến 。 故cố 有hữu 別biệt 也dã 。 因nhân 前tiền 所sở 標tiêu 今kim 略lược 舉cử 者giả 即tức 因nhân 前tiền 頌tụng 中trung 第đệ 三tam 句cú 略lược 標tiêu 舉cử 云vân 。 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 。 所sở 變biến 之chi 能năng 變biến 。 唯duy 有hữu 三tam 種chủng 。 即tức 次thứ 舉cử 第đệ 四tứ 句cú 此thử 。 能năng 變biến 唯duy 三tam 名danh 今kim 。 略lược 舉cử 也dã 三tam 。 法pháp 轉chuyển 相tương 依y 者giả 即tức 。 我ngã 法pháp 依y 於ư 相tương 見kiến 分phần/phân 。 相tương 見kiến 分phần/phân 依y 於ư 自tự 證chứng 分phần/phân 也dã 。

一nhất 變biến 異dị 而nhi 熟thục 乃nãi 至chí 果quả 方phương 熟thục 乃nãi 至chí 果quả 方phương 熟thục 故cố 者giả 。 此thử 文văn 即tức 是thị 經Kinh 部bộ 師sư 計kế 。 經kinh 部bộ 師sư 計kế 要yếu 種chủng 子tử 變biến 異dị 之chi 時thời 果quả 方phương 熟thục 也dã 。 此thử 義nghĩa 通thông 餘dư 種chủng 子tử 果quả 時thời 皆giai 變biến 異dị 故cố 者giả 。 此thử 文văn 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 難nạn/nan 經kinh 部bộ 師sư 。 難nạn/nan 曰viết 。 汝nhữ 經kinh 部bộ 。 若nhược 言ngôn 種chủng 欲dục 生sanh 時thời 。 要yếu 變biến 異dị 故cố 則tắc 名danh 為vi 意ý 熟thục 因nhân 者giả 。 若nhược 爾nhĩ 餘dư 同đồng 類loại 因nhân 相tương 應ứng 因nhân 俱câu 有hữu 遍biến 行hành 因nhân 中trung 果quả 欲dục 生sanh 時thời 。 亦diệc 變biến 方phương 熟thục 。 故cố 之chi 五ngũ 因nhân 應ưng 名danh 異dị 熟thục 因nhân 也dã 。 二nhị 異dị 時thời 而nhi 熟thục 與dữ 因nhân 異dị 時thời 果quả 方phương 熟thục 故cố 者giả 。 此thử 文văn 即tức 是thị 薩tát 婆bà 多đa 師sư 計kế 。 薩tát 婆bà 多đa 師sư 計kế 異dị 熟thục 因nhân 果quả 要yếu 顯hiển 異dị 時thời 。 如như 異dị 熟thục 因nhân 。 在tại 過quá 去khứ 世thế 。 果quả 在tại 未vị 來lai 世thế 。 作tác 要yếu 不bất 即tức 受thọ 。 亦diệc 非phi 此thử 剎sát 那na 也dã 。 今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 約ước 造tạo 之chi 時thời 非phi 約ước 種chủng 體thể 許hứa 同đồng 世thế 故cố 者giả 。 此thử 文văn 即tức 是thị 難nạn/nan 薩tát 婆bà 多đa 師sư 。 此thử 文văn 亦diệc 是thị 大Đại 乘Thừa 立lập 理lý 。 難nạn/nan 薩tát 婆bà 多đa 曰viết 。 若nhược 言ngôn 異dị 時thời 。 即tức 名danh 異dị 熟thục 因nhân 也dã 。 然nhiên 同đồng 類loại 遍biến 行hành 因nhân 。 與dữ 果quả 之chi 時thời 雖tuy 有hữu 同đồng 世thế 。 今kim 所sở 異dị 世thế 名danh 熟thục 因nhân 者giả 。 其kỳ 遍biến 行hành 同đồng 類loại 二nhị 因nhân 。 亦diệc 許hứa 異dị 時thời 而nhi 熟thục 。 此thử 之chi 二nhị 因nhân 。 應ưng 名danh 異dị 而nhi 以dĩ 難nạn/nan 之chi 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 說thuyết 。 若nhược 造tạo 異dị 熟thục 業nghiệp 因nhân 時thời 。 即tức 是thị 異dị 時thời 。 若nhược 異dị 熟thục 種chủng 子tử 。 恆hằng 與dữ 身thân 同đồng 在tại 現hiện 在tại 世thế 也dã 。 故cố 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 雖tuy 悔hối 先tiên 罪tội 。 與dữ 而nhi 不bất 說thuyết 入nhập 於ư 異dị 故cố 。 雖tuy 悔hối 先tiên 罪tội 者giả 。 即tức 約ước 造tạo 異dị 熟thục 罪tội 業nghiệp 時thời 。 是thị 過quá 去khứ 世thế 時thời 造tạo 也dã 。 而nhi 不bất 說thuyết 入nhập 於ư 過quá 去khứ 者giả 。 此thử 所sở 造tạo 得đắc 異dị 熟thục 罪tội 業nghiệp 種chủng 子tử 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 恆hằng 在tại 現hiện 在tại 世thế 。 即tức 如như 人nhân 懺sám 悔hối 以dĩ 先tiên 所sở 作tác 之chi 罪tội 。 即tức 約ước 造tạo 時thời 異dị 生sanh 過quá 。 悔hối 現hiện 在tại 自tự 身thân 中trung 惡ác 業nghiệp 種chủng 也dã 。 故cố 雖tuy 此thử 疏sớ/sơ 文văn 。 即tức 依y 維duy 摩ma 經kinh 造tạo 也dã 。 三tam 異dị 類loại 而nhi 熟thục 者giả 。 此thử 第đệ 三tam 解giải 。 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 宗tông 解giải 。 無vô 前tiền 難nạn/nan 也dã 。 然nhiên 初sơ 二nhị 解giải 無vô 別biệt 論luận 文văn 者giả 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 無vô 別biệt 論luận 文văn 作tác 此thử 初sơ 二nhị 解giải 。 義nghĩa 中trung 即tức 通thông 也dã 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 中trung 。 有hữu 別biệt 論luận 文văn 。 作tác 初sơ 二nhị 解giải 也dã 。 若nhược 異dị 屬thuộc 因nhân 即tức 異dị 之chi 熟thục 乃nãi 至chí 異dị 熟thục 之chi 識thức 屬thuộc 種chủng 子tử 者giả 。 然nhiên 汎# 解giải 異dị 熟thục 之chi 名danh 。 即tức 通thông 因nhân 果quả 。 謂vị 五ngũ 果quả 中trung 有hữu 異dị 熟thục 果quả 。 其kỳ 六lục 因nhân 中trung 有hữu 異dị 熟thục 因nhân 。 若nhược 餘dư 五ngũ 因nhân 之chi 名danh 。 不bất 通thông 於ư 果quả 。 若nhược 餘dư 四Tứ 果Quả 。 之chi 名danh 不bất 通thông 於ư 因nhân 也dã 。 然nhiên 此thử 疏sớ/sơ 中trung 。 即tức 約ước 異dị 通thông 於ư 因nhân 果quả 若nhược 熟thục 。 唯duy 在tại 於ư 果quả 。 初sơ 之chi 異dị 屬thuộc 因nhân 。 熟thục 即tức 世thế 果quả 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 性tánh 。 異dị 於ư 無vô 記ký 果quả 。 即tức 異dị 之chi 熟thục 。 若nhược 異dị 屬thuộc 果quả 。 熟thục 亦diệc 屬thuộc 果quả 。 即tức 無vô 記ký 果quả 。 異dị 於ư 善thiện 惡ác 。 業nghiệp 因nhân 即tức 異dị 。 即tức 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 。

疏sớ/sơ 云vân 異dị 熟thục 即tức 識thức 熟thục 屬thuộc 現hiện 行hành 者giả 。 同đồng 此thử 文văn 與dữ 前tiền 。 若nhược 異dị 屬thuộc 因nhân 。 即tức 異dị 之chi 熟thục 。 若nhược 異dị 屬thuộc 果quả 。 異dị 即tức 是thị 熟thục 等đẳng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 前tiền 文văn 言ngôn 若nhược 異dị 屬thuộc 果quả 。 果quả 者giả 即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 。 名danh 言ngôn 無vô 記ký 種chủng 子tử 果quả 。 無vô 記ký 種chủng 子tử 果quả 。 異dị 於ư 善thiện 惡ác 業nghiệp 種chủng 子tử 因nhân 。 故cố 云vân 異dị 即tức 是thị 熟thục 。 若nhược 異dị 屬thuộc 因nhân 者giả 。 熟thục 即tức 屬thuộc 無vô 記ký 種chủng 子tử 果quả 。 故cố 異dị 之chi 熟thục 。 後hậu 文văn 中trung 云vân 。 異dị 熟thục 即tức 識thức 者giả 。 異dị 熟thục 即tức 是thị 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 。 故cố 云vân 熟thục 屬thuộc 現hiện 行hành 。 有hữu 言ngôn 異dị 熟thục 之chi 識thức 。 識thức 者giả 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 也dã 。 異dị 熟thục 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 名danh 言ngôn 無vô 記ký 種chủng 子tử 。 故cố 云vân 熟thục 屬thuộc 種chủng 子tử 故cố 。 故cố 異dị 熟thục 之chi 識thức 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 思tư 量lượng 即tức 識thức 者giả 。 第đệ 七thất 識thức 之chi 體thể 名danh 思tư 量lượng 。 不bất 由do 遍biến 行hành 中trung 思tư 得đắc 量lượng 名danh 也dã 。 對đối 此thử 六lục 塵trần 者giả 。 問vấn 如như 何hà 名danh 塵trần 。 又hựu 問vấn 若nhược 色sắc 聲thanh 五ngũ 境cảnh 可khả 境cảnh 可khả 得đắc 名danh 塵trần 。 若nhược 無vô 為vi 既ký 無vô 相tướng 。 及cập 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 法pháp 則tắc 無vô 礙ngại 。 及cập 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 。 如như 何hà 皆giai 是thị 法pháp 塵trần 中trung 攝nhiếp 。 得đắc 名danh 為vi 塵trần 。 又hựu 問vấn 言ngôn 十thập 二nhị 處xứ 處xứ 者giả 。 即tức 是thị 生sanh 識thức 之chi 處xứ 。 能năng 法pháp 處xứ 中trung 。 既ký 有hữu 不bất 相tương 應ứng 。 即tức 是thị 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 及cập 無vô 相tướng 異dị 熟thục 。 皆giai 是thị 損tổn 識thức 。 不bất 能năng 生sanh 識thức 。 如như 何hà 得đắc 名danh 法pháp 處xứ 攝nhiếp 乎hồ 。 餘dư 者giả 不bất 相tương 應ứng 准chuẩn 問vấn 。 又hựu 問vấn 諸chư 心tâm 所sở 及cập 六lục 無vô 為vi 。 如như 何hà 能năng 發phát 識thức 。 得đắc 名danh 處xứ 乎hồ 。 了liễu 境cảnh 即tức 識thức 亦diệc 同đồng 前tiền 解giải 者giả 。 問vấn 前tiền 異dị 熟thục 即tức 識thức 。 思tư 量lượng 即tức 識thức 。 皆giai 持trì 業nghiệp 也dã 。 此thử 依y 勝thắng 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 心tâm 言ngôn 俱câu 絕tuyệt 乃nãi 依y 俗tục 諦đế 中trung 。 可khả 言ngôn 八bát 別biệt 者giả 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 若nhược 四tứ 勝thắng 義nghĩa 中trung 初sơ 勝thắng 義nghĩa 約ước 事sự 性tánh 。 然nhiên 此thử 勝thắng 義nghĩa 雖tuy 是thị 假giả 。 仍nhưng 許hứa 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 各các 別biệt 也dã 。 第đệ 二nhị 勝thắng 義nghĩa 因nhân 果quả 性tánh 。 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 異dị 。 因nhân 果quả 別biệt 故cố 。 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 。 離ly 因nhân 無vô 別biệt 果quả 故cố 。 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 異dị 。 第đệ 三tam 勝thắng 義nghĩa 二nhị 空không 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 異dị 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 唯duy 有hữu 二nhị 空không 。 若nhược 四tứ 俗tục 諦đế 中trung 。 可khả 言ngôn 有hữu 異dị 。 意ý 說thuyết 。 此thử 語ngữ 者giả 。 即tức 顯hiển 頌tụng 中trung 第đệ 八bát 識thức 第đệ 七thất 識thức 各các 別biệt 說thuyết 者giả 。 即tức 有hữu 異dị 也dã 。 即tức 依y 第đệ 二nhị 世thế 俗tục 而nhi 別biệt 說thuyết 異dị 熟thục 識thức 思tư 量lượng 識thức 。 以dĩ 俗tục 故cố 相tương/tướng 有hữu 異dị 。 有hữu 頌tụng 中trung 六lục 識thức 一nhất 處xứ 說thuyết 者giả 。 即tức 依y 第đệ 二nhị 三tam 勝thắng 義nghĩa 而nhi 合hợp 說thuyết 。 六lục 識thức 以dĩ 真chân 故cố 相tương/tướng 無vô 別biệt 。 以dĩ 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 勝thắng 義nghĩa 因nhân 果quả 性tánh 二nhị 空không 性tánh 皆giai 無vô 別biệt 也dã 。 不bất 依y 初sơ 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 者giả 。 初sơ 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 仍nhưng 說thuyết 諸chư 法pháp 別biệt 也dã 。 故cố 頌tụng 中trung 。 別biệt 說thuyết 七thất 八bát 識thức 。 合hợp 說thuyết 六lục 識thức 者giả 。 即tức 顯hiển 頌tụng 中trung 雙song 顯hiển 得đắc 世thế 俗tục 依y 勝thắng 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 頌tụng 文văn 中trung 七thất 八bát 識thức 各các 別biệt 處xứ 明minh 者giả 。 即tức 依y 第đệ 二nhị 世thế 俗tục 解giải 。 俗tục 故cố 相tương/tướng 有hữu 別biệt 。 頌tụng 文văn 中trung 六lục 識thức 總tổng 合hợp 一nhất 處xứ 明minh 。 即tức 依y 勝thắng 義nghĩa 解giải 故cố 。 真chân 故cố 相tương/tướng 無vô 別biệt 也dã 。

依y 第đệ 一nhất 勝thắng 義nghĩa 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 此thử 之chi 八bát 識thức 。 若nhược 依y 第đệ 四tứ 勝thắng 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。 不bất 可khả 言ngôn 識thức 與dữ 不bất 識thức 。 以dĩ 心tâm 言ngôn 俱câu 絕tuyệt 。 若nhược 依y 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 勝thắng 義nghĩa 。 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 多đa 。 若nhược 依y 初sơ 勝thắng 義nghĩa 及cập 第đệ 二nhị 俗tục 。 可khả 言ngôn 八bát 識thức 別biệt 。 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 執chấp 心tâm 意ý 識thức 義nghĩa 一nhất 文văn 異dị 者giả 。 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 計kế 心tâm 意ý 識thức 體thể 即tức 一nhất 也dã 。 文văn 意ý 者giả 。 若nhược 在tại 過quá 去khứ 名danh 之chi 為vi 意ý 。 若nhược 在tại 現hiện 在tại 即tức 名danh 為vi 識thức 。 若nhược 在tại 未vị 來lai 即tức 名danh 為vi 心tâm 。 又hựu 若nhược 在tại 薀# 門môn 。 名danh 之chi 為vi 識thức 。 若nhược 在tại 處xứ 門môn 即tức 名danh 為vi 意ý 。 若nhược 在tại 界giới 門môn 則tắc 名danh 為vi 心tâm 。 或hoặc 以dĩ 第đệ 八bát 染nhiễm 淨tịnh 別biệt 開khai 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 在tại 因nhân 中trung 。 即tức 名danh 異dị 熟thục 識thức 等đẳng 。 若nhược 任nhậm 果quả 位vị 。 即tức 名danh 無vô 垢cấu 識thức 也dã 。 非phi 是thị 依y 他tha 識thức 體thể 有hữu 九cửu 品phẩm 非phi 體thể 類loại 別biệt 有hữu 九cửu 識thức 者giả 。 問vấn 上thượng 文văn 已dĩ 言ngôn 非phi 是thị 依y 他tha 別biệt 有hữu 九cửu 識thức 。 下hạ 文văn 更cánh 何hà 顯hiển 言ngôn 亦diệc 非phi 體thể 類loại 之chi 言ngôn 。 答đáp 此thử 中trung 有hữu 二nhị 解giải 。 第đệ 二nhị 解giải 中trung 。 亦diệc 非phi 識thức 之chi 體thể 類loại 可khả 有hữu 九cửu 也dã 。 立lập 有hữu 細tế 意ý 識thức 即tức 是thị 第đệ 六lục 別biệt 位vị 起khởi 故cố 者giả 。 即tức 彼bỉ 宗tông 此thử 處xứ 生sanh 分phần/phân 結kết 終chung 時thời 。 方phương 起khởi 細tế 意ý 識thức 也dã 。 一nhất 合hợp 集tập 義nghĩa 。 六lục 識thức 令linh 名danh 了liễu 境cảnh 識thức 故cố 。 如như 後hậu 卷quyển 說thuyết 會hội 說thuyết 。 及cập 言ngôn 顯hiển 六lục 合hợp 為vi 一nhất 種chủng 也dã 。 四tứ 濫lạm 隣lân 近cận 釋thích 不bất 言ngôn 及cập 者giả 。 恐khủng 言ngôn 異dị 熟thục 俱câu 時thời 異dị 思tư 量lượng 了liễu 別biệt 境cảnh 故cố 。 解giải 云vân 。 且thả 隣lân 近cận 者giả 。 如như 四tứ 念niệm 處xứ 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 為vi 念niệm 慧tuệ 俱câu 時thời 。 念niệm 能năng 繫hệ 慧tuệ 。 令linh 不bất 散tán 亂loạn 。 從tùng 隣lân 近cận 為vi 名danh 。 名danh 四tứ 念niệm 處xứ 。 隣lân 近cận 釋thích 也dã 。 又hựu 如như 增tăng 上thượng 心tâm 學học 同đồng 時thời 。 亦diệc 有hữu 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 。 為vi 心tâm 為vi 助trợ 伴bạn 故cố 。 從tùng 鄰lân 近cận 得đắc 名danh 。 此thử 中trung 不bất 著trước 及cập 字tự 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

疏sớ/sơ 云vân 又hựu 諸chư 識thức 皆giai 通thông 異dị 熟thục 等đẳng 名danh 。 解giải 云vân 。 問vấn 如như 前tiền 六lục 識thức 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 。 可khả 名danh 異dị 熟thục 。 第đệ 七thất 識thức 如như 何hà 名danh 異dị 熟thục 。 一nhất 解giải 云vân 。 如như 羅La 漢Hán 獨Độc 覺Giác 第đệ 七thất 識thức 中trung 有hữu 其kỳ 法pháp 執chấp 。 皆giai 異dị 熟thục 生sanh 攝nhiếp 。 得đắc 名danh 異dị 熟thục 。 異dị 生sanh 第đệ 七thất 。 不bất 得đắc 異dị 熟thục 。

何hà 以dĩ 故cố 。 法pháp 執chấp 與dữ 煩phiền 惱não 。 望vọng 二Nhị 乘Thừa 是thị 染nhiễm 汙ô 故cố 。 法pháp 執chấp 望vọng 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 也dã 。 故cố 所sở 以dĩ 法pháp 執chấp 得đắc 異dị 熟thục 名danh 也dã 。 二nhị 云vân 。 但đãn 約ước 前tiền 六lục 識thức 中trung 。 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 。 故cố 云vân 諸chư 識thức 皆giai 通thông 異dị 熟thục 。 即tức 約ước 多đa 分phần 說thuyết 。 即tức 不bất 說thuyết 第đệ 七thất 識thức 中trung 有hữu 異dị 熟thục 也dã 。

疏sớ/sơ 次thứ 長trường/trưởng 行hành 中trung 依y 頌tụng 正chánh 答đáp 二nhị 段đoạn 如như 頌tụng 者giả 。 即tức 前tiền 科khoa 二nhị 行hành 半bán 。 於ư 分phân 為vi 二nhị 段đoạn 上thượng 之chi 三tam 句cú 。 答đáp 難nạn/nan 破phá 執chấp 略lược 標tiêu 論luận 宗tông 。 上thượng 之chi 三tam 句cú 。 略lược 辨biện 識thức 相tương/tướng 。 障chướng 能năng 變biến 體thể 。 其kỳ 長trường/trưởng 行hành 中trung 二nhị 段đoạn 亦diệc 爾nhĩ 。 初sơ 略lược 解giải 中trung 有hữu 二nhị 對đối 文văn 。 第đệ 一nhất 今kim 作tác 二nhị 文văn 科khoa 。 解giải 云vân 。 謂vị 論luận 曰viết 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 至chí 愚ngu 夫phu 所sở 計kế 已dĩ 來lai 。 別biệt 解giải 三tam 句cú 是thị 第đệ 一nhất 段đoạn 。 從tùng 愚ngu 夫phu 以dĩ 下hạ 。 總tổng 解giải 三tam 句cú 。 是thị 第đệ 二nhị 段đoạn 。 故cố 合hợp 作tác 二nhị 文văn 科khoa 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 第đệ 二nhị 總tổng 作tác 三tam 文văn 科khoa 。 別biệt 解giải 三tam 句cú 。 解giải 云vân 。 從tùng 論luận 云vân 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 至chí 彼bỉ 二nhị 俱câu 有hữu 以dĩ 來lai 。 解giải 第đệ 一nhất 句cú 。 從tùng 彼bỉ 二nhị 俱câu 有hữu 下hạ 。 至chí 如như 是thị 諸chư 相tướng 已dĩ 來lai 。 解giải 第đệ 二nhị 句cú 。 從tùng 如như 是thị 諸chư 相tướng 若nhược 由do 假giả 說thuyết 。 乃nãi 至chí 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 有hữu 已dĩ 來lai 。 解giải 第đệ 三tam 句cú 也dã 。 故cố 云vân 今kim 作tác 三tam 文văn 科khoa 。 及cập 如như 輔phụ 宰tể 。 宰tể 者giả 宰tể 相tướng 。 輔phụ 謂vị 輔phụ 翼dực 也dã 。 即tức 宰tể 相tướng 而nhi 輔phụ 翼dực 天thiên 子tử 也dã 。 又hựu 如như 梵Phạm 天Thiên 亦diệc 是thị 寬khoan 人nhân 天thiên 也dã 。 我ngã 所sở 者giả 。 謂vị 我ngã 妻thê 子tử 宅trạch 舍xá 等đẳng 是thị 也dã 。 軌quỹ 謂vị 軌quỹ 範phạm 可khả 生sanh 物vật 解giải 者giả 。 問vấn 何hà 者giả 名danh 物vật 何hà 者giả 名danh 範phạm 。 答đáp 物vật 者giả 是thị 人nhân 也dã 。 意ý 說thuyết 。 此thử 法pháp 可khả 與dữ 人nhân 以dĩ 作tác 軌quỹ 範phạm 故cố 。 範phạm 者giả 是thị 法pháp 也dã 。 即tức 鞅ưởng 摸mạc 壒# 師sư 。 皆giai 名danh 為vi 法pháp 。 以dĩ 作tác 軌quỹ 則tắc 。

疏sớ/sơ 云vân 二nhị 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 對đối 解giải 。 云vân 自tự 性tánh 名danh 持trì 。 不bất 捨xả 自tự 性tánh 。 差sai 別biệt 者giả 名danh 軌quỹ 。 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 。 故cố 應ưng 合hợp 說thuyết 。 論luận 云vân 我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 。 法pháp 謂vị 持trì 軌quỹ 。 若nhược 論luận 文văn 作tác 此thử 者giả 。 則tắc 聲thanh 勢thế 不bất 好hảo/hiếu 。 上thượng 文văn 我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 。 宰tể 字tự 是thị 上thượng 聲thanh 。 下hạ 文văn 又hựu 云vân 法pháp 謂vị 持trì 軌quỹ 。 軌quỹ 亦diệc 上thượng 聲thanh 。 兩lưỡng 句cú 末mạt 字tự 俱câu 是thị 上thượng 聲thanh 。 即tức 犯phạm 上thượng 尾vĩ 。 以dĩ 義nghĩa 而nhi 言ngôn 。 合hợp 言ngôn 持trì 軌quỹ 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 意ý 不bất 壞hoại 法pháp 現hiện 前tiền 者giả 。 意ý 即tức 是thị 意ý 根căn 也dã 。 法pháp 現hiện 前tiền 者giả 即tức 是thị 法pháp 塵trần 也dã 。 若nhược 有hữu 意ý 根căn 及cập 法pháp 塵trần 現hiện 前tiền 。 即tức 起khởi 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 問vấn 如như 何hà 名danh 意ý 根căn 不bất 壞hoại 。 若nhược 言ngôn 意ý 在tại 現hiện 在tại 故cố 即tức 名danh 不bất 壞hoại 者giả 。 如như 等đẳng 無vô 間gian 意ý 根căn 。 要yếu 落lạc 入nhập 過quá 去khứ 方phương 得đắc 名danh 根căn 。 引dẫn 生sanh 後hậu 念niệm 識thức 者giả 意ý 根căn 。 既ký 落lạc 謝tạ 過quá 者giả 現hiện 無vô 體thể 。 應ưng 名danh 為vi 壞hoại 。 過quá 去khứ 識thức 不bất 能năng 為vi 緣duyên 。 引dẫn 生sanh 後hậu 念niệm 識thức 。 識thức 應ưng 不bất 名danh 根căn 又hựu 此thử 意ý 根căn 若nhược 是thị 色sắc 法pháp 。 可khả 名danh 有hữu 變biến 壞hoại 。 意ý 根căn 既ký 是thị 心tâm 法pháp 。 如như 何hà 名danh 變biến 壞hoại 。 思tư 之chi 。 相tương/tướng 分phần/phân 必tất 有hữu 似tự 無vô 名danh 無vô 者giả 。 心tâm 上thượng 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 體thể 。 菟thố 角giác 是thị 無vô 。 今kim 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 本bổn 質chất 無vô 。 故cố 名danh 無vô 也dã 。 問vấn 無vô 法pháp 如như 何hà 現hiện 在tại 。 若nhược 言ngôn 相tương/tướng 分phần/phân 還hoàn 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 成thành 有hữu 無vô 對đối 。 應ưng 名danh 一nhất 體thể 有hữu 有hữu 對đối 。 答đáp 即tức 約ước 本bổn 質chất 體thể 無vô 。 可khả 言ngôn 無vô 也dã 。 不bất 約ước 有hữu 體thể 法pháp 相tướng 分phần/phân 說thuyết 也dã 。 故cố 相tương/tướng 分phần/phân 唯duy 有hữu 本bổn 質chất 是thị 無vô 名danh 有hữu 無vô 。 前tiền 是thị 共cộng 相tương 後hậu 是thị 自tự 相tương/tướng 。 解giải 云vân 。 共cộng 相tương 是thị 軌quỹ 。 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 。 自tự 相tương/tướng 名danh 持trì 。 持trì 其kỳ 自tự 體thể 。 若nhược 後hậu 疏sớ/sơ 主chủ 。 前tiền 是thị 共cộng 相tương 後hậu 是thị 自tự 相tương/tướng 外ngoại 論luận 文văn 者giả 。 即tức 合hợp 軌quỹ 持trì 以dĩ 順thuận 聲thanh 故cố 。 即tức 順thuận 論luận 文văn 。 而nhi 違vi 於ư 義nghĩa 也dã 。 義nghĩa 中trung 先tiên 自tự 性tánh 後hậu 差sai 別biệt 。 即tức 合hợp 先tiên 持trì 後hậu 軌quỹ 也dã 。 若nhược 前tiền 文văn 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 解giải 論luận 文văn 者giả 。 合hợp 持trì 軌quỹ 。 以dĩ 順thuận 義nghĩa 故cố 。 自tự 性tánh 居cư 先tiên 。 差sai 別biệt 在tại 後hậu 。 然nhiên 言ngôn 持trì 軌quỹ 。 雖tuy 順thuận 於ư 義nghĩa 。 然nhiên 違vi 於ư 論luận 文văn 。 又hựu 犯phạm 於ư 上thượng 尾vĩ 聲thanh 也dã 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 中trung 前tiền 後hậu 有hữu 二nhị 解giải 也dã 。 問vấn 我ngã 主chủ 宰tể 。 法pháp 謂vị 持trì 軌quỹ 。 此thử 文văn 為vi 解giải 世thế 間gian 我ngã 法pháp 。 為vi 是thị 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 。 若nhược 世thế 間gian 我ngã 法pháp 。 既ký 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 其kỳ 體thể 都đô 無vô 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 主chủ 宰tể 持trì 軌quỹ 之chi 用dụng 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 意ý 生sanh 魔ma 納nạp 縛phược 迦ca 養dưỡng 育dục 者giả 。 解giải 意ý 生sanh 者giả 。 即tức 化hóa 生sanh 眾chúng 生sanh 。 名danh 為vi 意ý 生sanh 。 隨tùy 意ý 而nhi 生sanh 。 外ngoại 道đạo 猶do 我ngã 意ý 能năng 生sanh 論luận 法pháp 。 魔ma 納nạp 縛phược 迦ca 。 此thử 云vân 儒nho 道đạo 。 儒nho 道đạo 者giả 。 云vân 高cao 下hạ 能năng 下hạ 。 亦diệc 云vân 美mỹ 貌mạo 端đoan 正chánh 也dã 。 養dưỡng 育dục 猶do 我ngã 能năng 養dưỡng 育dục 。 後hậu 有hữu 身thân 也dã 。 如như 樞xu 要yếu 。

疏sớ/sơ 云vân 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 知tri 者giả 見kiến 者giả 。 解giải 云vân 。 勝thắng 論luận 我ngã 名danh 作tác 者giả 。 數số 論luận 我ngã 名danh 受thọ 者giả 。 犢độc 子tử 師sư 我ngã 名danh 知tri 者giả 。 我ngã 能năng 知tri 故cố 。 餘dư 外ngoại 道đạo 名danh 見kiến 者giả 也dã 。 若nhược 教giáo 後hậu 生sanh 讀đọc 誦tụng 。 即tức 有hữu 四tứ 種chủng 。 尋tầm 名danh 起khởi 義nghĩa 覺giác 。 以dĩ 法pháp 屬thuộc 名danh 同đồng 。 隨tùy 應ứng 或hoặc 離ly 令linh 長trường/trưởng 披phi 達đạt 廣quảng 理lý 。

疏sớ/sơ 云vân 般Bát 若Nhã 論luận 但đãn 有hữu 四tứ 種chủng 約ước 三tam 世thế 總tổng 別biệt 故cố 。 解giải 云vân 。 猶do 過quá 去khứ 有hữu 情tình 相tương 續tục 。 到đáo 今kim 現hiện 在tại 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 猶do 今kim 現hiện 在tại 命mạng 故cố 。 相tương 續tục 到đáo 未vị 來lai 。 名danh 為vi 命mạng 者giả 。 猶do 未vị 來lai 受thọ 者giả 。 後hậu 於ư 五ngũ 趣thú 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 受thọ 者giả 。 約ước 三tam 世thế 別biệt 。 於ư 三tam 世thế 上thượng 有hữu 主chủ 宰tể 故cố 。 總tổng 立lập 一nhất 我ngã 緣duyên 三tam 世thế 也dã 。 故cố 言ngôn 三tam 世thế 總tổng 別biệt 也dã 。 言ngôn 有hữu 情tình 者giả 。 謂vị 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 唯duy 有hữu 此thử 法Pháp 。 更cánh 無vô 餘dư 故cố 。 顯hiển 有hữu 法pháp 性tánh 。 更cánh 無vô 餘dư 物vật 。 情tình 是thị 性tánh 義nghĩa 者giả 。 意ý 說thuyết 。 聖thánh 者giả 觀quán 諸chư 有hữu 情tình 。 作tác 唯duy 法pháp 總tổng 。 謂vị 聖thánh 者giả 觀quán 諸chư 有hữu 情tình 。 上thượng 無vô 有hữu 我ngã 。 其kỳ 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 有hữu 唯duy 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 十thập 八bát 界giới 法pháp 故cố 。 有hữu 此thử 法pháp 性tánh 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 情tình 者giả 性tánh 義nghĩa 。 或hoặc 復phục 於ư 彼bỉ 有hữu 愛ái 著trước 故cố 愛ái 是thị 情tình 義nghĩa 能năng 生sanh 愛ái 故cố 名danh 為vi 有hữu 情tình 者giả 。 於ư 彼bỉ 者giả 於ư 彼bỉ 聚tụ 也dã 。 意ý 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 有hữu 情tình 聚tụ 中trung 。 有hữu 此thử 貪tham 愛ái 等đẳng 事sự 。 愛ái 者giả 情tình 義nghĩa 。 於ư 彼bỉ 聚tụ 中trung 。 起khởi 此thử 愛ái 故cố 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 若nhược 世thế 間gian 釋thích 。 情tình 謂vị 情tình 識thức 。 我ngã 有hữu 情tình 識thức 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 者giả 。 即tức 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 。 而nhi 作tác 此thử 釋thích 。

色sắc 心tâm 相tương 續tục 名danh 之chi 為vi 命mạng 者giả 。 此thử 義nghĩa 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 論luận 中trung 釋thích 也dã 。 我ngã 有hữu 此thử 命mạng 故cố 名danh 命mạng 者giả 。 亦diệc 是thị 世thế 釋thích 故cố 。 今kim 取thủ 世thế 間gian 釋thích 也dã 。 今kim 謂vị 第đệ 八bát 現hiện 行hành 者giả 。 謂vị 假giả 者giả 有hữu 命mạng 利lợi 名danh 為vi 命mạng 者giả 者giả 。 若nhược 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 相tương 續tục 故cố 名danh 命mạng 。 若nhược 種chủng 子tử 上thượng 功công 能năng 名danh 之chi 根căn 。 即tức 由do 種chủng 子tử 上thượng 功công 能năng 。 住trụ 持trì 現hiện 行hành 識thức 不bất 斷đoạn 。 名danh 命mạng 之chi 根căn 。 故cố 名danh 命mạng 根căn 。 今kim 此thử 中trung 言ngôn 命mạng 者giả 。 命mạng 謂vị 第đệ 八bát 現hiện 行hành 者giả 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 少thiểu 命mạng 故cố 名danh 命mạng 者giả 。 或hoặc 有hữu 情tình 即tức 是thị 第đệ 八bát 現hiện 行hành 。 第đệ 八bát 現hiện 行hành 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 壽thọ 體thể 即tức 是thị 第đệ 八bát 種chủng 子tử 者giả 。 壽thọ 體thể 即tức 是thị 命mạng 也dã 。 即tức 取thủ 第đệ 八bát 識thức 種chủng 子tử 名danh 命mạng 。 即tức 由do 種chủng 子tử 。 方phương 持trì 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 。 即tức 壽thọ 和hòa 合hợp 方phương 名danh 命mạng 者giả 。 有hữu 壽thọ 和hòa 合hợp 者giả 。 問vấn 如như 何hà 名danh 和hòa 合hợp 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 有hữu 者giả 謂vị 有hữu 情tình 。 有hữu 情tình 即tức 是thị 第đệ 八bát 現hiện 行hành 。 壽thọ 者giả 謂vị 命mạng 。 命mạng 即tức 第đệ 八bát 種chủng 子tử 上thượng 功công 能năng 。 即tức 種chủng 子tử 與dữ 第đệ 八bát 現hiện 行hành 相tương 隨tùy 順thuận 。 能năng 住trụ 持trì 故cố 。 故cố 名danh 和hòa 合hợp 。 問vấn 六lục 識thức 名danh 命mạng 。 是thị 誰thùy 家gia 說thuyết 。 答đáp 即tức 小Tiểu 乘Thừa 中trung 亦diệc 說thuyết 六lục 識thức 名danh 命mạng 。 謂vị 欲dục 界giới 具cụ 六lục 識thức 名danh 命mạng 。 初sơ 禪thiền 具cụ 四tứ 識thức 名danh 命mạng 。 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 具cụ 一nhất 識thức 名danh 命mạng 。 薩tát 婆bà 多đa 等đẳng 所sở 說thuyết 各các 異dị 。 宜nghi 應ưng 敘tự 之chi 者giả 。 或hoặc 取thủ 第đệ 八bát 識thức 名danh 命mạng 。 如như 下hạ 論luận 文văn 。 入nhập 滅diệt 定định 取thủ 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 名danh 命mạng 是thị 也dã 。

二nhị 十thập 七thất 賢hiền 十thập 三tam 住trụ 聖thánh 者giả 。 具cụ 足túc 應ưng 言ngôn 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 十thập 三tam 住trụ 賢hiền 聖thánh 。 即tức 十thập 三tam 住trụ 中trung 。 地địa 前tiền 者giả 名danh 賢hiền 。 聖thánh 上thượng 者giả 名danh 聖thánh 。 今kim 者giả 上thượng 句cú 唯duy 言ngôn 賢hiền 。 下hạ 句cú 唯duy 言ngôn 聖thánh 。 即tức 賢hiền 聖thánh 相tương 對đối 解giải 也dã 。 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。 從tùng 見kiến 道đạo 至chí 無Vô 學Học 果quả 有hữu 二nhị 十thập 七thất 人nhân 。 出xuất 中trung 阿a 含hàm 經kinh 福phước 田điền 品phẩm 。 一nhất 者giả 信tín 行hành 。 二nhị 者giả 法pháp 行hành 。 三tam 信tín 解giải 脫thoát 。 四tứ 見kiến 到đáo 。 五ngũ 身thân 到đáo 證chứng 。 六lục 家gia 家gia 。 七thất 種chủng 子tử 。 八bát 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 。 九cửu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 十thập 斯Tư 陀Đà 含Hàm 向hướng 。 十thập 一nhất 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果quả 。 十thập 二nhị 阿A 那Na 含Hàm 向hướng 。 十thập 三tam 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 十thập 四tứ 中trung 般bát 。 十thập 五ngũ 生sanh 般bát 。 十thập 六lục 行hành 般bát 。 十thập 七thất 無vô 行hành 般bát 。 十thập 八bát 上thượng 流lưu 至chí 色sắc 究cứu 竟cánh 。 十thập 九cửu 思tư 法pháp 羅La 漢Hán 。 二nhị 十thập 昇thăng 進tiến 法pháp 。 二nhị 十thập 一nhất 不bất 動động 法pháp 。 二nhị 十thập 二nhị 退thoái 法pháp 。 二nhị 十thập 三tam 不bất 退thoái 法pháp 。 二nhị 十thập 四tứ 護hộ 法Pháp 。 二nhị 十thập 五ngũ 實thật 法pháp 住trụ 。 二nhị 十thập 六lục 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 二nhị 十thập 七thất 俱câu 解giải 脫thoát 。 又hựu 依y 成thành 實thật 論luận 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。 一nhất 信tín 行hành (# 信tín 他tha 語ngữ 而nhi 起khởi 行hành )# 二nhị 法pháp 行hành (# 自tự 心tâm 見kiến 法pháp )# 。 三tam 無vô 相tướng 行hành (# 見kiến 道đạo 中trung 空không 觀quán 相tương 續tục 故cố )# 。 四tứ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 五ngũ 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 那na 含hàm 果quả 中trung 後hậu 有hữu 十thập 一nhất 人nhân 。 一nhất 現hiện 般bát (# 於ư 凡phàm 身thân 中trung 。 修tu 得đắc 此thử 果quả 。 於ư 此thử 身thân 中trung 。 證chứng 無Vô 學Học 果Quả 。 即tức 入nhập 涅Niết 槃Bàn )# 。 二nhị 轉chuyển 世thế 般bát (# 聖thánh 人nhân 身thân 上thượng 。 經kinh 生sanh 已dĩ 〔# 復phục 〕# 修tu 得đắc 那na 含hàm 。 即tức 現hiện 得đắc 羅La 漢Hán 。 亦diệc 現hiện 般bát 行hành 收thu )# 三tam 中trung 般bát (# 是thị 人nhân 現hiện 世thế 。 有hữu 得đắc 耶da 含hàm 。 不bất 得đắc 羅La 漢Hán 。 捨xả 欲dục 界giới 身thân 。 向hướng 上thượng 界giới 二nhị 中trung 間gian 。 受thọ 身thân 涅Niết 槃Bàn )# 。 四tứ 生sanh 般bát (# 於ư 初sơ 體thể 上thượng 。 隨tùy 何hà 處xứ 生sanh 最tối 初sơ 身thân 未vị 盡tận 命mạng 。 修tu 道Đạo 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn )# 。 五ngũ 行hành 般bát (# 前tiền 生sanh 般bát 。 同đồng 在tại 一nhất 身thân 。 精tinh 勤cần 行hành 道Đạo 。 盡tận 壽thọ 得đắc 般bát 。 名danh 行hành 般bát )# 六lục 無vô 行hành 般bát (# 亦diệc 與dữ 生sanh 般bát 。 同đồng 在tại 一nhất 身thân 。 不bất 勤cần 行hành 道Đạo 。 〔# 玉ngọc 〕# 壽thọ 得đắc 般bát 。 若nhược 無vô 行hành 般bát )# 七thất 樂nhạo/nhạc/lạc 定định (# 於ư 上thượng 界giới 中trung 。 初sơ 身thân 不bất 般bát 。 展triển 轉chuyển 上thượng 至chí 廣quảng 果quả 天thiên 。 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。 八bát 樂nhạo/nhạc/lạc 慧tuệ (# 於ư 上thượng 界giới 中trung 。 初sơ 身thân 〔# 不bất 〕# 展triển 轉chuyển 上thượng 生sanh 。 至chí 廣quảng 果quả 天thiên 不bất 般bát 。 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư )# 。 九cửu 信tín 解giải (# 於ư 前tiền 人nhân 中trung 鈍độn 根căn 者giả 。 名danh 信tín 解giải 脫thoát )# 。 十thập 見kiến 到đáo (# 於ư 前tiền 人nhân 中trung 利lợi 根căn 者giả 。 名danh 見kiến 到đáo )# 。 十thập 一nhất 身thân 證chứng (# 於ư 前tiền 人nhân 中trung 。 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 者giả )# 。 無Vô 學Học 有hữu 九cửu 人nhân 。 一nhất 退thoái 相tương/tướng (# 以dĩ 鈍độn 根căn 故cố 。 得đắc 定định 必tất 退thoái )# 二nhị 守thủ 相tương/tướng (# 根căn 少thiểu 利lợi 得đắc 自tự 防phòng 守thủ 不bất 退thoái )# 。 三tam 死tử 相tướng (# 根căn 轉chuyển 利lợi 。 深thâm 厭yếm 諸chư 有hữu 。 不bất 能năng 得đắc 定định 。 得đắc 已dĩ 恐khủng 失thất 。 求cầu 厭yếm 自tự 〔# 言ngôn 〕# 。 故cố 曰viết 死tử 相tướng )# 。 四tứ 住trụ 相tương/tướng (# 所sở 得đắc 三tam 昧muội 。 不bất 進tiến 不bất 退thoái 。 轉chuyển 勝thắng 增tăng 益ích )# 。 六lục 不bất 壞hoại 相tương/tướng (# 所sở 得đắc 三tam 昧muội 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 破phá 壞hoại )# 七thất 不bất 退thoái 相tương/tướng (# 此thử 人nhân 最tối 勝thắng 行hành 得đắc 功công 德đức 。 盡tận 無vô 退thoái 失thất )# 。 八bát 慧tuệ 解giải 脫thoát (# 於ư 前tiền 人nhân 中trung 。 不bất 得đắc 滅diệt 盡tận )# 。 九cửu 俱câu 解giải 脫thoát (# 於ư 前tiền 人nhân 中trung 。 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 者giả )# 。 十thập 三tam 住trụ 者giả (# 十Thập 地Địa 為vi 十thập 資tư 粮# 加gia 行hành 為vi 二nhị 。 佛Phật 地địa 為vi 一nhất 。 總tổng 十thập 三tam 也dã )# 。

如như 凡phàm 夫phu 未vị 得đắc 法Pháp 水thủy 漬tí 。 故cố 名danh 乾can/kiền/càn 慧tuệ 。 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 者giả 一nhất 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 者giả 。 即tức 是thị 有hữu 三tam 乘thừa 種chủng 性tánh 是thị 火hỏa 也dã 。 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 。 即tức 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 種chủng 三tam 乘thừa 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 已dĩ 來lai 。 是thị 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 二nhị 種chủng 姓tánh 地địa 者giả 。 謂vị 三tam 乘thừa 人nhân 在tại 加gia 行hành 位vị 中trung 。 得đắc 種chủng 姓tánh 定định 故cố 。 已dĩ 上thượng 二nhị 通thông 三tam 乘thừa 人nhân 也dã 。 三tam 第đệ 八bát 八bát 人nhân 地địa 者giả 。 舊cựu 經kinh 論luận 中trung 。 若nhược 八bát 人nhân 地địa 。 即tức 是thị 四Tứ 向Hướng 四Tứ 果Quả 。 新tân 經kinh 論luận 名danh 第đệ 八bát 人nhân 。 即tức 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 。 從tùng 阿A 羅La 漢Hán 。 果quả 為vi 第đệ 一nhất 。 羅La 漢Hán 向hướng 為vi 第đệ 二nhị 。 即tức 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 。 數số 至chí 初sơ 果quả 向hướng 。 即tức 為vi 第đệ 八bát 人nhân 也dã 。 四tứ 具cụ 見kiến 地địa 者giả 。 即tức 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 五ngũ 薄bạc 地địa 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 來lai 果quả 。 以dĩ 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 又hựu 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 煩phiền 惱não 輕khinh 薄bạc 。 六lục 離ly 欲dục 地địa 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 果quả 。 離ly 欲dục 界giới 故cố 。 生sanh 上thượng 八bát 地địa 。 七thất 已dĩ 辦biện 地địa 者giả 。 即tức 羅La 漢Hán 果quả 。 所sở 作tác 以dĩ 辦biện 故cố 。 次thứ 上thượng 四tứ 地địa 。 唯duy 在tại 聲Thanh 聞Văn 。 八bát 獨Độc 覺Giác 地địa 。 謂vị 獨Độc 覺Giác 果quả 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 中trung 。 獨Độc 覺Giác 唯duy 立lập 一nhất 地địa 乎hồ 。 答đáp 以dĩ 此thử 獨Độc 覺Giác 人nhân 一nhất 座tòa 成thành 覺giác 故cố 。 又hựu 不bất 出xuất 觀quán 故cố 。 所sở 以dĩ 獨Độc 覺Giác 中trung 不bất 分phân 出xuất 向hướng 道đạo 。 九cửu 菩Bồ 薩Tát 地Địa 者giả 。 謂vị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 如Như 來Lai 地địa 。

疏sớ/sơ 云vân 不bất 別biệt 簡giản 別biệt 向hướng 及cập 果quả 故cố 。 解giải 云vân 。 論luận 文văn 若nhược 言ngôn 。 預Dự 流Lưu 果Quả 人nhân 。 即tức 簡giản 向hướng 也dã 。 但đãn 言ngôn 預dự 流lưu 不bất 言ngôn 果quả 。 明minh 知tri 向hướng 亦diệc 在tại 預dự 流lưu 所sở 取thủ 。 不bất 別biệt 簡giản 也dã 。 此thử 逆nghịch 生sanh 死tử 說thuyết 名danh 逆nghịch 流lưu 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 舊cựu 人nhân 云vân 。 謂vị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 不bất 入nhập 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 是thị 故cố 名danh 為vi 逆nghịch 流lưu 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 決quyết 定định 已dĩ 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 或hoặc 修tu 至chí 五ngũ 品phẩm 立lập 。 預Dự 流Lưu 果Quả 者giả 。 今kim 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 若nhược 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 一nhất 品phẩm 二nhị 品phẩm 乃nãi 至chí 五ngũ 品phẩm 。 皆giai 合hợp 是thị 一nhất 來lai 向hướng 。 若nhược 斷đoạn 欲dục 界giới 八bát 品phẩm 修tu 惑hoặc 盡tận 。 合hợp 是thị 羅La 漢Hán 向hướng 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 別biệt 答đáp 四Tứ 果Quả 四tứ 向hướng 論luận 之chi 。 斷đoạn 修tu 一nhất 品phẩm 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 向hướng 。 若nhược 四Tứ 果Quả 以dĩ 論luận 。 斷đoạn 修tu 惑hoặc 至chí 第đệ 六lục 品phẩm 無vô 間gian 道đạo 已dĩ 來lai 。 亦diệc 是thị 初sơ 果quả 。 第đệ 六lục 品phẩm 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 。 方phương 是thị 第đệ 二nhị 果quả 。 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 品phẩm 。 亦diệc 是thị 第đệ 二nhị 果quả 。 至chí 第đệ 九cửu 品phẩm 加gia 行hành 無vô 間gian 。 亦diệc 是thị 第đệ 二nhị 果quả 至chí 第đệ 九cửu 品phẩm 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 。 方phương 是thị 第đệ 三tam 果quả 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 亦diệc 爾nhĩ 。 攝nhiếp 向hướng 從tùng 果quả 故cố 也dã 。 二nhị 解giải 云vân 。 此thử 文văn 唯duy 約ước 次thứ 第đệ 超siêu 越việt 。 不bất 約ước 四Tứ 果Quả 以dĩ 明minh 之chi 。 其kỳ 次thứ 第đệ 者giả 。 即tức 唯duy 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 盡tận 。 未vị 斷đoạn 一nhất 品phẩm 修tu 惑hoặc 。 其kỳ 人nhân 即tức 名danh 次thứ 第đệ 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 若nhược 先tiên 用dụng 世thế 道đạo 。 伏phục 欲dục 界giới 五ngũ 品phẩm 修tu 惑hoặc 。 其kỳ 人nhân 後hậu 入nhập 見kiến 道đạo 。 雖tuy 斷đoạn 盡tận 五ngũ 品phẩm 修tu 惑hoặc 。 其kỳ 人nhân 即tức 名danh 超siêu 越việt 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 中trung 但đãn 有hữu 超siêu 品phẩm 。 而nhi 無vô 超siêu 果quả 也dã 。 若nhược 次thứ 第đệ 者giả 。 漸tiệm 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 。 名danh 一nhất 來lai 果quả 。 超siêu 越việt 者giả 。 若nhược 先tiên 用dụng 世thế 道đạo 。 伏phục 七thất 八bát 品phẩm 。 後hậu 入nhập 見kiến 道đạo 已dĩ 。 其kỳ 人nhân 即tức 名danh 一nhất 來lai 果quả 也dã 。 若nhược 言ngôn 此thử 文văn 約ước 四Tứ 果Quả 以dĩ 明minh 者giả 。 其kỳ 文văn 應ưng 言ngôn 斷đoạn 第đệ 六lục 品phẩm 無vô 間gian 道đạo 。 皆giai 名danh 預dự 流lưu 果quả 。 至chí 第đệ 六lục 品phẩm 解giải 脫thoát 道đạo 。 方phương 名danh 一nhất 來lai 果quả 。 又hựu 應ưng 言ngôn 至chí 第đệ 九cửu 品phẩm 無vô 間gian 道đạo 。 即tức 名danh 一nhất 來lai 果quả 。 至chí 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 方phương 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 其kỳ 文văn 既ký 言ngôn 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 或hoặc 七thất 八bát 品phẩm 。 明minh 知tri 約ước 超siêu 越việt 次thứ 第đệ 二nhị 種chủng 人nhân 也dã 。 然nhiên 此thử 文văn 中trung 。 唯duy 明minh 初sơ 二nhị 果quả 。 不bất 說thuyết 第đệ 三tam 果quả 第đệ 四Tứ 果Quả 者giả 。 且thả 約ước 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 者giả 說thuyết 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 二nhị 向hướng 不bất 定định 。 解giải 云vân 。 且thả 如như 初sơ 果quả 人nhân 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 次thứ 第đệ 。 二nhị 者giả 超siêu 越việt 品phẩm 也dã 。 次thứ 第đệ 行hành 者giả 。 入nhập 見kiến 道đạo 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 。 名danh 之chi 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 心tâm 。 名danh 為vi 初sơ 果quả 。 若nhược 超siêu 越việt 品phẩm 者giả 。 先tiên 世thế 間gian 道đạo 。 伏phục 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 一nhất 品phẩm 。 乃nãi 至chí 五ngũ 品phẩm 以dĩ 來lai 。 後hậu 廻hồi 心tâm 入nhập 見kiến 道đạo 。 至chí 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 。 名danh 初sơ 果quả 向hướng 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 心tâm 。 名danh 為vi 初sơ 果quả 。 其kỳ 初sơ 果quả 人nhân 。 即tức 無vô 超siêu 果quả 。 次thứ 第đệ 二nhị 果quả 有hữu 三tam 種chủng 。 次thứ 第đệ 行hành 者giả 。 先tiên 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 訖ngật 。 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 一nhất 品phẩm 。 乃nãi 至chí 第đệ 六lục 。 品phẩm 無vô 間gian 道đạo 。 皆giai 名danh 第đệ 二nhị 。 至chí 第đệ 六lục 品phẩm 解giải 脫thoát 道đạo 。 方phương 名danh 為vi 第đệ 二nhị 果quả 。 若nhược 超siêu 越việt 者giả 。 先tiên 世thế 間gian 道đạo 。 伏phục 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 。 至chí 六lục 品phẩm 七thất 品phẩm 八bát 品phẩm 。 後hậu 迴hồi 心tâm 入nhập 見kiến 諦Đế 。 至chí 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 。 名danh 一nhất 來lai 向hướng 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 心tâm 。 名danh 一nhất 來lai 果quả 。 超siêu 越việt 前tiền 初sơ 果quả 也dã 。 若nhược 超siêu 越việt 品phẩm 者giả 。 先tiên 用dụng 世thế 間gian 道đạo 。 伏phục 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 。 至chí 七thất 八bát 品phẩm 。 後hậu 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 。 一nhất 時thời 斷đoạn 前tiền 八bát 品phẩm 惑hoặc 也dã 次thứ 第đệ 三tam 果quả 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 前tiền 次thứ 第đệ 行hành 者giả 。 先tiên 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 後hậu 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 一nhất 品phẩm 。 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 。 品phẩm 無vô 間gian 道đạo 。 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 。 第đệ 九cửu 品phẩm 解giải 脫thoát 道đạo 。 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 若nhược 超siêu 越việt 者giả 。 先tiên 世thế 間gian 道đạo 。 伏phục 欲dục 界giới 第đệ 九cửu 品phẩm 盡tận 。 初sơ 禪thiền 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 已dĩ 來lai 。 後hậu 入nhập 見kiến 諦Đế 。 至chí 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 。 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 。 至chí 十thập 六lục 心tâm 。 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 不bất 取thủ 前tiền 二nhị 果quả 也dã 。 若nhược 不bất 還hoàn 果quả 超siêu 品phẩm 者giả 准chuẩn 前tiền 非phi 法pháp 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 次thứ 第đệ 者giả 。 論luận 第đệ 三tam 果quả 得đắc 。 名danh 超siêu 越việt 者giả 。 從tùng 初sơ 果quả 得đắc 。 超siêu 中trung 三tam 果quả 得đắc 。 必tất 無vô 從tùng 凡phàm 夫phu 直trực 超siêu 越việt 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 若nhược 初sơ 禪thiền 九cửu 品phẩm 染nhiễm 。 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 九cửu 品phẩm 染nhiễm 。 若nhược 斷đoạn 此thử 之chi 七thất 地địa 中trung 。 或hoặc 六lục 品phẩm 。 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 亦diệc 名danh 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 且thả 如như 次thứ 第đệ 行hành 者giả 。 先tiên 時thời 得đắc 初sơ 果quả 乃nãi 至chí 得đắc 第đệ 三tam 果quả 已dĩ 。 即tức 斷đoạn 初sơ 禪thiền 一nhất 品phẩm 惑hoặc 時thời 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 九cửu 品phẩm 惑hoặc 時thời 。 其kỳ 人nhân 即tức 名danh 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 也dã 。 或hoặc 如như 有hữu 人nhân 先tiên 用dụng 世thế 間gian 道đạo 。 伏phục 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 惑hoặc 。 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 九cửu 品phẩm 惑hoặc 。 其kỳ 人nhân 後hậu 時thời 。 入nhập 見kiến 道đạo 已dĩ 。 即tức 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 其kỳ 人nhân 雖tuy 斷đoạn 盡tận 無vô 所sở 有hữu 處xứ 惑hoặc 。 為vi 取thủ 不bất 還hoàn 果quả 。 不bất 名danh 羅La 漢Hán 果quả 也dã 。 若nhược 斷đoạn 悲bi 想tưởng 地địa 九cửu 品phẩm 惑hoặc 。 若nhược 次thứ 第đệ 若nhược 超siêu 越việt 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 九cửu 品phẩm 惑hoặc 。 唯duy 名danh 羅La 漢Hán 向hướng 也dã 。

又hựu 云vân 二nhị 向hướng 不bất 定định 者giả 。 中trung 二nhị 果quả 人nhân 次thứ 第đệ 向hướng 。 有hữu 超siêu 越việt 向hướng 。 名danh 為vi 二nhị 向hướng 不bất 定định 。 不bất 還hoàn 一nhất 來lai 二nhị 人nhân 。 若nhược 次thứ 第đệ 向hướng 。 唯duy 在tại 修tu 道Đạo 。 若nhược 超siêu 越việt 向hướng 。 在tại 前tiền 見kiến 道đạo 十thập 五ngũ 心tâm 中trung 。 中trung 二nhị 人nhân 向hướng 。 通thông 在tại 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 。 故cố 名danh 不bất 定định 。 然nhiên 和hòa 尚thượng 傍bàng 說thuyết 五ngũ 淨tịnh 居cư 義nghĩa 。 然nhiên 和hòa 尚thượng 門môn 餘dư 大đại 德đức 云vân 。 其kỳ 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 中trung 。 所sở 有hữu 色sắc 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 從tùng 何hà 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 。 應ưng 如như 小Tiểu 乘Thừa 初sơ 無vô 漏lậu 苦khổ 法pháp 智trí 。 無vô 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 也dã 。 諸chư 大đại 德đức 既ký 不bất 能năng 答đáp 。 又hựu 問vấn 初sơ 禪thiền 中trung 有hữu 二nhị 天thiên 。 如như 將tương 梵Phạm 眾chúng 天thiên 種chủng 子tử 。 得đắc 生sanh 梵Phạm 輔phụ 天thiên 以dĩ 不phủ 。 又hựu 將tương 梵Phạm 輔phụ 天thiên 種chủng 子tử 得đắc 生sanh 大đại 梵Phạm 天Thiên 以dĩ 不phủ 。 光quang 法Pháp 師sư 答đáp 曰viết 不bất 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 盜đạo 無vô 雲vân 福phước 生sanh 廣quảng 果quả 天thiên 中trung 。 若nhược 言ngôn 種chủng 子tử 而nhi 。 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 。 以dĩ 同đồng 地địa 故cố 。 由do 如như 下hạ 三tam 禪thiền 下hạ 天thiên 。 不bất 得đắc 生sanh 上thượng 天thiên 耶da 。 又hựu 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 應ưng 唯duy 有hữu 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 。 而nhi 無vô 新tân 熏huân 種chủng 子tử 。 以dĩ 為vi 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 不bất 得đắc 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 故cố 。 和hòa 上thượng 解giải 云vân 。 四tứ 禪thiền 中trung 地địa 地địa 三tam 天thiên 等đẳng 。 同đồng 一nhất 類loại 種chủng 子tử 。 即tức 將tương 梵Phạm 眾chúng 天thiên 種chủng 子tử 得đắc 生sanh 梵Phạm 輔phụ 天thiên 。 梵Phạm 輔phụ 天thiên 種chủng 子tử 得đắc 生sanh 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 餘dư 禪thiền 少thiểu 光quang 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 等đẳng 皆giai 然nhiên 。 由do 如như 世thế 間gian 糓cốc 米mễ 。 雖tuy 是thị 一nhất 種chủng 。 即tức 由do 食thực 手thủ 料liệu 理lý 不bất 同đồng 。 若nhược 上thượng 好hảo/hiếu 料liệu 理lý 者giả 。 即tức 與dữ 天thiên 子tử 食thực 。 若nhược 中trung 容dung 作tác 者giả 。 與dữ 百bá 官quan 食thực 。 若nhược 下hạ 惡ác 作tác 者giả 。 即tức 與dữ 百bá 姓tánh 。 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 其kỳ 三tam 天thiên 中trung 。 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 即tức 是thị 一nhất 般ban 。 種chủng 如như 糓cốc 米mễ 。 其kỳ 能năng 感cảm 業nghiệp 即tức 有hữu 三tam 品phẩm 不bất 同đồng 。 由do 如như 食thực 手thủ 。 即tức 由do 下hạ 品phẩm 業nghiệp 感cảm 名danh 言ngôn 種chủng 故cố 。 即tức 生sanh 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 由do 中trung 品phẩm 業nghiệp 感cảm 名danh 言ngôn 種chủng 故cố 。 即tức 生sanh 梵Phạm 輔phụ 天thiên 。 由do 上thượng 品phẩm 業nghiệp 感cảm 名danh 言ngôn 種chủng 故cố 。 即tức 生sanh 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 餘dư 禪thiền 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 即tức 將tương 無vô 雲vân 等đẳng 三tam 天thiên 新tân 熏huân 種chủng 子tử 。 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 亦diệc 無vô 過quá 也dã 。 即tức 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 。 有hữu 新tân 熏huân 種chủng 子tử 。 有hữu 同đồng 類loại 因nhân 也dã 。

我ngã 是thị 前tiền 門môn 法pháp 中trung 但đãn 有hữu 二nhị 十thập 四Tứ 諦Đế 者giả 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 勝thắng 論luận 我ngã 是thị 前tiền 門môn 法pháp 中trung 但đãn 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 實thật 句cú 中trung 應ưng 明minh 。 以dĩ 實thật 我ngã 是thị 前tiền 門môn 攝nhiếp 故cố 。 何hà 不bất 除trừ 我ngã 。 答đáp 此thử 中trung 有hữu 實thật 亦diệc 應ưng 除trừ 我ngã 。 我ngã 是thị 前tiền 門môn 攝nhiếp 。 崇sùng 聚tụ 生sanh 因nhân 者giả 。 問vấn 如như 何hà 名danh 崇sùng 名danh 聚tụ 。 答đáp 崇sùng 者giả 即tức 是thị 聚tụ 義nghĩa 故cố 。 崇sùng 聚tụ 皆giai 是thị 蘊uẩn 義nghĩa 。 聚tụ 者giả 。 謂vị 十thập 一nhất 種chủng 聚tụ 。 名danh 之chi 為vi 蘊uẩn 。 十thập 一nhất 聚tụ 如như 俱câu 舍xá 第đệ 一nhất 對đối 法pháp 第đệ 三tam 卷quyển 說thuyết 。 十thập 一nhất 種chủng 聚tụ 者giả 。 一nhất 過quá 去khứ 。 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 已dĩ 生sanh 已dĩ 作tác 用dụng 名danh 過quá 去khứ 。 二nhị 未vị 來lai 世thế 。 謂vị 五ngũ 法pháp 未vị 生sanh 未vị 作tác 用dụng 即tức 名danh 未vị 來lai 。 三tam 現hiện 在tại 。 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 正chánh 生sanh 正chánh 作tác 用dụng 名danh 現hiện 在tại 。 四tứ 內nội 謂vị 六lục 根căn 。 五ngũ 外ngoại 謂vị 六lục 塵trần 。 六lục 麤thô 者giả 謂vị 欲dục 界giới 。 又hựu 云vân 有hữu 對đối 色sắc 。 七thất 妙diệu 謂vị 上thượng 二nhị 界giới 。 又hựu 云vân 是thị 無vô 對đối 色sắc 。 八bát 勝thắng 者giả 謂vị 善thiện 心tâm 心tâm 所sở 及cập 善thiện 色sắc 等đẳng 。 九cửu 劣liệt 者giả 謂vị 不bất 善thiện 心tâm 色sắc 等đẳng 及cập 無vô 記ký 法pháp 。 十thập 近cận 者giả 有hữu 三tam 解giải 。 一nhất 云vân 落lạc 入nhập 過quá 去khứ 一nhất 念niệm 二nhị 念niệm 已dĩ 去khứ 名danh 近cận 。 其kỳ 未vị 來lai 法pháp 隨tùy 一nhất 念niệm 兩lưỡng 念niệm 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 亦diệc 名danh 為vi 近cận 。 二nhị 約ước 處xứ 所sở 名danh 近cận 。 謂vị 相tương/tướng 去khứ 十thập 步bộ 五ngũ 步bộ 名danh 近cận 。 三tam 云vân 即tức 約ước 能năng 緣duyên 心tâm 緣duyên 此thử 處xứ 所sở 近cận 法pháp 及cập 過quá 未vị 世thế 法pháp 故cố 。 即tức 此thử 能năng 緣duyên 心tâm 。 亦diệc 名danh 為vi 近cận 。 或hoặc 云vân 能năng 緣duyên 心tâm 。 緣duyên 內nội 身thân 故cố 名danh 近cận 。 十thập 一nhất 遠viễn 者giả 有hữu 三tam 解giải 。 一nhất 云vân 即tức 約ước 未vị 來lai 法pháp 隨tùy 十thập 念niệm 已dĩ 上thượng 未vị 至chí 現hiện 在tại 名danh 遠viễn 。 又hựu 蘊uẩn 入nhập 道đạo 過quá 去khứ 隨tùy 十thập 念niệm 已dĩ 上thượng 名danh 遠viễn 。 二nhị 云vân 即tức 約ước 處xứ 所sở 名danh 遠viễn 。 謂vị 相tương/tướng 去khứ 十thập 里lý 已dĩ 上thượng 名danh 遠viễn 。 三tam 云vân 即tức 約ước 能năng 緣duyên 心tâm 。 緣duyên 此thử 過quá 去khứ 未vị 來lai 遠viễn 法pháp 。 即tức 此thử 能năng 緣duyên 心tâm 亦diệc 名danh 遠viễn 。 亦diệc 云vân 能năng 緣duyên 心tâm 緣duyên 外ngoại 六lục 塵trần 名danh 遠viễn 。 然nhiên 法pháp 之chi 上thượng 。 不bất 具cụ 此thử 十thập 一nhất 義nghĩa 。 然nhiên 有hữu 內nội 無vô 外ngoại 。 內nội 外ngoại 異dị 故cố 。 有hữu 麤thô 無vô 妙diệu 。 有hữu 對đối 無vô 對đối 別biệt 故cố 。 有hữu 緣duyên 無vô 劣liệt 善thiện 與dữ 不bất 善thiện 別biệt 。 然nhiên 極cực 多đa 者giả 。 即tức 於ư 一nhất 法pháp 之chi 上thượng 唯duy 具cụ 八bát 法pháp 。 如như 五ngũ 根căn 起khởi 時thời 。 即tức 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 又hựu 是thị 內nội 有hữu 麤thô 。 以dĩ 是thị 有hữu 對đối 色sắc 故cố 。 又hựu 有hữu 劣liệt 五ngũ 根căn 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 又hựu 有hữu 遠viễn 近cận 。 然nhiên 遠viễn 近cận 無vô 別biệt 體thể 。 若nhược 隨tùy 一nhất 念niệm 兩lưỡng 念niệm 名danh 近cận 。 若nhược 隨tùy 十thập 念niệm 五ngũ 念niệm 已dĩ 去khứ 名danh 遠viễn 。 然nhiên 五ngũ 根căn 即tức 無vô 妙diệu 。 不bất 是thị 無vô 對đối 色sắc 故cố 。 又hựu 無vô 勝thắng 也dã 。 五ngũ 根căn 是thị 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 不bất 通thông 善thiện 性tánh 。 又hựu 無vô 外ngoại 。 以dĩ 五ngũ 根căn 是thị 內nội 處xứ 。 又hựu 如như 五ngũ 塵trần 起khởi 時thời 亦diệc 具cụ 八bát 法pháp 。 謂vị 具cụ 三tam 世thế 及cập 外ngoại 近cận 遠viễn 。 以dĩ 五ngũ 塵trần 處xứ 所sở 有hữu 遠viễn 近cận 故cố 。 又hựu 有hữu 劣liệt 是thị 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 又hựu 有hữu 麤thô 是thị 有hữu 對đối 故cố 。 若nhược 極cực 少thiểu 者giả 。 即tức 有hữu 四tứ 法pháp 。 如như 入nhập 見kiến 道đạo 已dĩ 後hậu 。 所sở 有hữu 女nữ 人nhân 身thân 。 第đệ 八bát 有hữu 等đẳng 。 皆giai 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 然nhiên 女nữ 身thân 不bất 得đắc 起khởi 故cố 。 即tức 無vô 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 唯duy 有hữu 未vị 來lai 。 又hựu 有hữu 內nội 有hữu 麤thô 有hữu 劣liệt 也dã 。 生sanh 者giả 即tức 是thị 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 二nhị 處xứ 既ký 是thị 。 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 能năng 生sanh 識thức 也dã 。 因nhân 者giả 即tức 是thị 十thập 八bát 界giới 。 十thập 八bát 界giới 若nhược 現hiện 行hành 識thức 。 還hoàn 從tùng 現hiện 行hành 。 生sanh 前tiền 引dẫn 後hậu 故cố 。 若nhược 十thập 八bát 界giới 。 亦diệc 從tùng 種chủng 子tử 故cố 名danh 因nhân 也dã 。 又hựu 能năng 持trì 義nghĩa 是thị 界giới 義nghĩa 。 如như 根căn 境cảnh 能năng 將tương 於ư 識thức 。 若nhược 七thất 心tâm 界giới 體thể 能năng 持trì 用dụng 。 其kỳ 俱câu 舍xá 亦diệc 同đồng 聚tụ 生sanh 門môn 。 種chủng 族tộc 是thị 蘊uẩn 處xứ 界giới 義nghĩa 也dã 。 餘dư 三tam 善thiện 巧xảo 者giả 。 意ý 建kiến 立lập 六lục 種chủng 善thiện 巧xảo 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 緣duyên 起khởi 根căn 諦đế 。 所sở 以dĩ 名danh 六lục 。 論luận 文văn 舉cử 三tam 。 以dĩ 等đẳng 取thủ 餘dư 三tam 故cố 也dã 。 或hoặc 四tứ 善thiện 巧xảo 者giả 。 此thử 文văn 即tức 是thị 七thất 善thiện 巧xảo 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 緣duyên 起khởi 根căn 諦đế 處xứ 非phi 處xứ 。 名danh 之chi 為vi 七thất 。 論luận 文văn 舉cử 三tam 。 等đẳng 取thủ 餘dư 四tứ 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 處xứ 非phi 處xứ 根căn 世thế 諦đế 乘thừa 有hữu 無vô 為vi 者giả 。 造tạo 善thiện 得đắc 樂lạc 果quả 。 名danh 之chi 為vi 處xứ 。 造tạo 善thiện 得đắc 苦khổ 果quả 名danh 非phi 處xứ 。 根căn 謂vị 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 世thế 謂vị 三tam 世thế 。 諦đế 謂vị 二nhị 諦đế 四Tứ 諦Đế 。 乘thừa 謂vị 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 。 若nhược 依y 他tha 起khởi 。 若nhược 計kế 所sở 執chấp 雖tuy 有hữu 非phi 有hữu 二nhị 性tánh 相tướng 別biệt 者giả 。 雖tuy 有hữu 者giả 。 即tức 是thị 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 即tức 是thị 聖thánh 教giáo 中trung 我ngã 法pháp 。 謂vị 義nghĩa 依y 於ư 體thể 假giả 。 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 是thị 也dã 。 非phi 有hữu 者giả 。 即tức 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 即tức 是thị 世thế 間gian 。 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 心tâm 外ngoại 實thật 我ngã 法pháp 。 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 是thị 也dã 。 隨tùy 諸chư 世thế 間gian 種chủng 種chủng 。 分phân 別biệt 橫hoạnh/hoành 計kế 等đẳng 緣duyên 者giả 。 即tức 隨tùy 諸chư 外ngoại 道đạo 。 外ngoại 道đạo 平bình 師sư 邪tà 教giáo 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 法pháp 等đẳng 緣duyên 。 問vấn 如như 第đệ 六lục 識thức 中trung 。 可khả 隨tùy 外ngoại 種chủng 種chủng 外ngoại 道đạo 。 橫hoạnh/hoành 計kế 等đẳng 緣duyên 而nhi 執chấp 我ngã 法pháp 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 中trung 。 如như 何hà 隨tùy 外ngoại 橫hoạnh/hoành 計kế 等đẳng 緣duyên 而nhi 執chấp 我ngã 法pháp 。 又hựu 問vấn 其kỳ 北bắc 州châu 。 執chấp 有hữu 我ngã 不phủ 。 若nhược 言ngôn 執chấp 有hữu 。 彼bỉ 處xứ 應ưng 有hữu 繫hệ 屬thuộc 。 又hựu 如như 何hà 說thuyết 北bắc 州châu 人nhân 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 又hựu 又hựu 彼bỉ 處xứ 無vô 外ngoại 道đạo 等đẳng 橫hoạnh/hoành 計kế 教giáo 故cố 。 若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。 彼bỉ 處xứ 既ký 是thị 凡phàm 夫phu 。 如như 何hà 得đắc 無vô 我ngã 執chấp 。 又hựu 論luận 說thuyết 由do 我ngã 法pháp 執chấp 二nhị 障chướng 具cụ 生sanh 。 彼bỉ 處xứ 既ký 有hữu 貪tham 等đẳng 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 皆giai 依y 我ngã 執chấp 生sanh 故cố 。 又hựu 問vấn 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 惑hoặc 二nhị 十thập 。 其kỳ 北bắc 州châu 人nhân 而nhi 具cụ 起khởi 幾kỷ 。 又hựu 問vấn 其kỳ 無vô 色sắc 界giới 。 及cập 地địa 獄ngục 等đẳng 。 既ký 無vô 邪tà 教giáo 等đẳng 緣duyên 。 如như 何hà 亦diệc 執chấp 我ngã 法pháp 。 更cánh 問vấn 隨tùy 諸chư 聖thánh 教giáo 證chứng 得đắc 等đẳng 緣duyên 者giả 。 問vấn 其kỳ 無vô 色sắc 界giới 。 等đẳng 中trung 聖thánh 者giả 。 如như 何hà 隨tùy 諸chư 聖thánh 教giáo 而nhi 立lập 我ngã 法pháp 。 隨tùy 諸chư 聖thánh 教giáo 得đắc 種chủng 種chủng 。 無vô 為vi 緣duyên 者giả 。 由do 證chứng 無vô 為vi 緣duyên 故cố 。 即tức 立lập 為vi 預dự 流lưu 果quả 。 又hựu 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 煩phiền 惱não 證chứng 得đắc 六lục 品phẩm 無vô 為vi 故cố 。 即tức 名danh 一nhất 來lai 果quả 。 若nhược 證chứng 得đắc 九cửu 品phẩm 無vô 為vi 。 即tức 名danh 不bất 還hoàn 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 三tam 界giới 修tu 道Đạo 煩phiền 惱não 盡tận 。 三tam 界giới 三tam 界giới 合hợp 論luận 。 即tức 有hữu 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 故cố 言ngôn 種chủng 種chủng 無vô 為vi 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 說thuyết 。 品phẩm 品phẩm 之chi 中trung 。 更cánh 有hữu 無vô 量lượng 無vô 為vi 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 法pháp 爾nhĩ 所sở 量lượng 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 亦diệc 有hữu 爾nhĩ 所sở 量lượng 。 故cố 下hạ 論luận 中trung 破phá 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 又hựu 虗hư 空không 等đẳng 為vi 一nhất 為vi 多đa 。 即tức 彼bỉ 虗hư 空không 無vô 為vi 多đa 。 即tức 被bị 擇trạch 滅diệt 等đẳng 無vô 為vi 。 此thử 文văn 即tức 大đại 能năng 破phá 也dã 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 無vô 為vi 體thể 唯duy 是thị 一nhất 。 但đãn 由do 顯hiển 故cố 。 即tức 有hữu 品phẩm 數số 不bất 同đồng 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 三tam 者giả 能năng 除trừ 無vô 我ngã 怖bố 故cố 。 解giải 云vân 如như 諸chư 有hữu 情tình 。 若nhược 立lập 有hữu 我ngã 。 然nhiên 為vi 我ngã 故cố 別biệt 須tu 修tu 道Đạo 。 我ngã 既ký 是thị 無vô 。 修tu 道Đạo 何hà 為vi 又hựu 為vi 誰thùy 修tu 道Đạo 斷đoạn 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 故cố 須tu 立lập 有hữu 我ngã 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 四tứ 者giả 有hữu 自tự 他tha 染nhiễm 淨tịnh 信tín 解giải 事sự 業nghiệp 等đẳng 故cố 。 解giải 云vân 。 若nhược 立lập 有hữu 我ngã 則tắc 有hữu 自tự 身thân 他tha 身thân 。 生sanh 死tử 名danh 染nhiễm 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 淨tịnh 或hoặc 凡phàm 夫phu 名danh 染nhiễm 者giả 。 聖thánh 名danh 淨tịnh 者giả 。 信tín 解giải 者giả 。 若nhược 立lập 有hữu 我ngã 。 即tức 信tín 有hữu 理lý 祖tổ 宗tông 父phụ 母mẫu 君quân 臣thần 大đại 小tiểu 等đẳng 事sự 。 若nhược 無vô 有hữu 我ngã 。 即tức 不bất 信tín 有hữu 君quân 臣thần 父phụ 母mẫu 等đẳng 。 事sự 業nghiệp 者giả 。 或hoặc 在tại 家gia 事sự 業nghiệp 出xuất 家gia 事sự 業nghiệp 之chi 者giả 。 或hoặc 十Thập 善Thiện 十thập 惡ác 等đẳng 業nghiệp 。 猶do 有hữu 我ngã 故cố 。 即tức 有hữu 如như 上thượng 皆giai 得đắc 立lập 也dã 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 三tam 界giới 五ngũ 趣thú 等đẳng 。 不bất 說thuyết 有hữu 我ngã 。 則tắc 無vô 自tự 他tha 染nhiễm 淨tịnh 事sự 也dã 。 若nhược 計kế 所sở 執chấp 若nhược 依y 他tha 者giả 二nhị 種chủng 我ngã 法pháp 者giả 。 計kế 所sở 執chấp 即tức 是thị 前tiền 世thế 間gian 我ngã 法pháp 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 等đẳng 。 若nhược 依y 他tha 者giả 。 即tức 是thị 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 等đẳng 是thị 。 耶da 變biến 謂vị 種chủng 子tử 識thức 變biến 為vi 現hiện 行hành 者giả 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 。 第đệ 八bát 識thức 中trung 種chủng 子tử 。 而nhi 生sanh 八bát 識thức 現hiện 行hành 。 現hiện 行hành 識thức 變biến 為vi 種chủng 子tử 者giả 。 即tức 前tiền 七thất 識thức 為vi 能năng 熏huân 。 熏huân 成thành 種chủng 子tử 。 即tức 是thị 轉chuyển 變biến 。 即tức 論luận 文văn 中trung 。 能năng 熏huân 生sanh 種chủng 種chủng 起khởi 現hiện 行hành 。 問vấn 之chi 句cú 既ký 論luận 種chủng 子tử 識thức 變biến 為vi 現hiện 行hành 。 現hiện 行hành 中trung 以dĩ 攝nhiếp 得đắc 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 何hà 故cố 下hạ 文văn 。 又hựu 熏huân 言ngôn 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 思tư 之chi 。 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 是thị 變biến 現hiện 意ý 也dã 。 若nhược 實thật 真Chân 如Như 。 不bất 說thuyết 為vi 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 問vấn 此thử 文văn 即tức 不bất 說thuyết 真Chân 如Như 為vi 法pháp 非phi 。 然nhiên 前tiền 文văn 明minh 聖thánh 教giáo 法pháp 中trung 。 即tức 說thuyết 十Thập 善Thiện 巧xảo 中trung 無vô 為vi 名danh 法pháp 。 又hựu 前tiền 論luận 文văn 處xứ 界giới 中trung 。 亦diệc 說thuyết 無vô 為vi 名danh 法pháp 。 今kim 後hậu 論luận 文văn 中trung 。 即tức 云vân 彼bỉ 相tương/tướng 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 而nhi 假giả 施thi 設thiết 。 即tức 依y 識thức 變biến 上thượng 而nhi 立lập 我ngã 法pháp 。 不bất 依y 識thức 性tánh 而nhi 立lập 於ư 法pháp 。 即tức 前tiền 後hậu 相tương 違vi 。 答đáp 下hạ 解giải 是thị 後hậu 得đắc 變biến 似tự 皆giai 名danh 為vi 法pháp 者giả 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 後hậu 得đắc 智trí 上thượng 識thức 變biến 真Chân 如Như 。 亦diệc 名danh 為vi 法pháp 故cố 。 此thử 但đãn 說thuyết 近cận 依y 他tha 依y 者giả 。 愚ngu 意ý 者giả 。 即tức 識thức 變biến 真Chân 如Như 。 由do 識thức 變biến 故cố 名danh 近cận 。 若nhược 真Chân 如Như 名danh 遠viễn 。 又hựu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 與dữ 依y 他tha 起khởi 相tướng 隣lân 近cận 。 與dữ 真Chân 如Như 法pháp 疎sơ 遠viễn 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 謂vị 所sở 與dữ 心tâm 非phi 定định 俱câu 起khởi 而nhi 貪tham 信tín 等đẳng 不bất 現hiện 行hành 。 解giải 云vân 。 心tâm 王vương 起khởi 時thời 。 心tâm 所sở 有hữu 起khởi 。 且thả 如như 有hữu 貪tham 無vô 信tín 。 有hữu 信tín 時thời 貪tham 心tâm 所sở 起khởi 即tức 不bất 定định 。 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 不bất 得đắc 說thuyết 心tâm 所sở 也dã 。

疏sớ/sơ 識thức 為vi 主chủ 故cố 能năng 生sanh 彼bỉ 故cố 者giả 。 問vấn 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 種chủng 子tử 各các 別biệt 。 如như 何hà 說thuyết 心tâm 能năng 生sanh 心tâm 所sở 。 答đáp 增tăng 上thượng 道đạo 引dẫn 名danh 生sanh 也dã 。 彼bỉ 五ngũ 種chủng 類loại 者giả 。 五ngũ 遍biến 行hành 心tâm 起khởi 。 即tức 俱câu 起khởi 貪tham 信tín 等đẳng 。 是thị 五ngũ 心tâm 所sở 類loại 。 有hữu 時thời 不bất 生sanh 。 不bất 得đắc 俱câu 行hành 。

疏sớ/sơ 云vân 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 後hậu 得đắc 智trí 等đẳng 不bất 外ngoại 取thủ 故cố 。 解giải 云vân 。 若nhược 不bất 變biến 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 如như 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 且thả 如như 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 他tha 心tâm 時thời 。 託thác 他tha 心tâm 為vi 本bổn 質chất 自tự 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 。 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 外ngoại 取thủ 也dã 。 問vấn 如như 何hà 名danh 不bất 爾nhĩ 。 答đáp 若nhược 言ngôn 他tha 心tâm 智trí 親thân 緣duyên 。 得đắc 起khởi 他tha 人nhân 心tâm 者giả 。 即tức 不bất 爾nhĩ 。 如như 何hà 得đắc 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 後hậu 得đắc 智trí 不bất 外ngoại 取thủ 故cố 。 其kỳ 他tha 心tâm 智trí 緣duyên 他tha 心tâm 時thời 。 即tức 他tha 心tâm 為vi 本bổn 質chất 。 其kỳ 他tha 心tâm 智trí 。 亦diệc 變biến 起khởi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 緣duyên 也dã 。 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 真Chân 如Như 時thời 。 亦diệc 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 緣duyên 。 不bất 能năng 緣duyên 真Chân 如Như 本bổn 質chất 故cố 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 二nhị 廣quảng 釋thích 至chí 下hạ 第đệ 七thất 及cập 第đệ 十thập 等đẳng 者giả 。 此thử 二nhị 者giả 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 也dã 。 下hạ 第đệ 七thất 中trung 。 即tức 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 若nhược 第đệ 十thập 末mạt 中trung 。 即tức 有hữu 三tam 師sư 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 相tướng 見kiến 二nhị 分phần 。 此thử 第đệ 十thập 末mạt 三tam 師sư 。 皆giai 是thị 護hộ 門môn 人nhân 。 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 相tương/tướng 用dụng 而nhi 生sanh 者giả 。 相tương/tướng 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 用dụng 謂vị 見kiến 分phần/phân 。 蝸# 牛ngưu 者giả 。 蝸# 者giả 虫trùng 名danh 也dã 。 頭đầu 有hữu 兩lưỡng 角giác 似tự 牛ngưu 故cố 蝸# 牛ngưu 。 其kỳ 蝸# 牛ngưu 頭đầu 上thượng 。 雖tuy 有hữu 四tứ 个# 角giác 。 今kim 者giả 即tức 取thủ 兩lưỡng 个# 長trường/trưởng 角giác 。 不bất 取thủ 兩lưỡng 个# 短đoản 角giác 喻dụ 也dã 。 若nhược 種chủng 同đồng 者giả 即tức 一nhất 識thức 體thể 乃nãi 至chí 相tương 見kiến 別biệt 種chủng 於ư 理lý 為vi 勝thắng 者giả 。 若nhược 相tương 見kiến 分phần/phân 同đồng 種chủng 者giả 。 即tức 說thuyết 自tự 證chứng 分phần/phân 相tương 見kiến 分phần/phân 此thử 三tam 法pháp 皆giai 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 其kỳ 本bổn 質chất 境cảnh 。 則tắc 不bất 與dữ 相tương 見kiến 。 自tự 證chứng 分phần/phân 同đồng 種chủng 生sanh 。 今kim 說thuyết 唯duy 同đồng 種chủng 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 也dã 。 若nhược 說thuyết 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 唯duy 別biệt 種chủng 生sanh 者giả 。 即tức 說thuyết 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 分phần/phân 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 自tự 證chứng 是thị 識thức 體thể 。 見kiến 分phân 是thị 識thức 用dụng 故cố 。 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 別biệt 從tùng 生sanh 也dã 。

今kim 說thuyết 相tương 見kiến 分phân 別biệt 種chủng 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 也dã 。 問vấn 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 本bổn 質chất 境cảnh 。 未vị 知tri 同đồng 種chủng 生sanh 別biệt 種chủng 生sanh 。 然nhiên 今kim 此thử 中trung 說thuyết 同đồng 種chủng 別biệt 種chủng 者giả 。 即tức 依y 下hạ 第đệ 十thập 論luận 末mạt 說thuyết 云vân 。 蘊uẩn 等đẳng 識thức 相tương/tướng 不bất 必tất 皆giai 同đồng 三tam 法pháp 因nhân 緣duyên 等đẳng 相tương 見kiến 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 等đẳng 文văn 說thuyết 也dã 。 今kim 此thử 二nhị 解giải 。 唯duy 同đồng 種chủng 唯duy 別biệt 種chủng 者giả 。 皆giai 有hữu 過quá 失thất 。 不bất 盡tận 理lý 也dã 。 不bất 攝nhiếp 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 故cố 。 若nhược 言ngôn 見kiến 相tương/tướng 唯duy 同đồng 種chủng 生sanh 者giả 。 即tức 無vô 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 等đẳng 實thật 色sắc 蘊uẩn 等đẳng 。 以dĩ 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 同đồng 見kiến 分phần/phân 種chủng 生sanh 故cố 。 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 受thọ 蘊uẩn 等đẳng 心tâm 法pháp 所sở 收thu 。 故cố 唯duy 有hữu 心tâm 等đẳng 四tứ 蘊uẩn 。 又hựu 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 無vô 為vi 及cập 離ly 蘊uẩn 計kế 我ngã 。 可khả 說thuyết 相tương 見kiến 同đồng 種chủng 生sanh 。 若nhược 五ngũ 識thức 第đệ 八bát 識thức 等đẳng 。 緣duyên 現hiện 在tại 五ngũ 塵trần 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 等đẳng 。 如như 何hà 說thuyết 相tương 見kiến 而nhi 同đồng 種chủng 生sanh 若nhược 後hậu 師sư 言ngôn 。 相tương 見kiến 分phần/phân 唯duy 別biệt 種chủng 生sanh 者giả 。 若nhược 五ngũ 識thức 及cập 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 現hiện 在tại 五ngũ 塵trần 等đẳng 。 可khả 說thuyết 相tương 見kiến 唯duy 別biệt 種chủng 生sanh 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 無vô 為vi 及cập 離ly 薀# 計kế 我ngã 。 如như 何hà 言ngôn 相tương 見kiến 別biệt 種chủng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 種chủng 子tử 。 而nhi 生sanh 無vô 為vi 本bổn 質chất 故cố 。 故cố 今kim 者giả 解giải 云vân 。 即tức 雙song 取thủ 相tương 見kiến 亦diệc 同đồng 種chủng 亦diệc 別biệt 種chủng 生sanh 。 即tức 攝nhiếp 法pháp 盡tận 。 亦diệc 攝nhiếp 得đắc 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 若nhược 同đồng 種chủng 者giả 。 即tức 攝nhiếp 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 無vô 為vi 及cập 離ly 蘊uẩn 計kế 我ngã 我ngã 。 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 若nhược 別biệt 種chủng 者giả 。 即tức 攝nhiếp 得đắc 五ngũ 識thức 及cập 第đệ 八bát 識thức 。 及cập 第đệ 六lục 識thức 中trung 一nhất 分phần/phân 緣duyên 現hiện 在tại 境cảnh 。 即tức 攝nhiếp 得đắc 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 又hựu 如như 第đệ 六lục 識thức 自tự 熏huân 成thành 第đệ 六lục 識thức 中trung 異dị 熟thục 無vô 記ký 種chủng 子tử 。 是thị 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 者giả 。 是thị 大Đại 乘Thừa 中trung 極cực 難nan 解giải 道Đạo 理lý 也dã 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 第đệ 八bát 識thức 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 不bất 得đắc 自tự 熏huân 。 即tức 由do 五ngũ 識thức 及cập 六lục 識thức 。 熏huân 成thành 第đệ 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 第đệ 七thất 識thức 。 熏huân 成thành 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 種chủng 。 如như 前tiền 第đệ 六lục 識thức 中trung 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 。 不bất 能năng 自tự 熏huân 成thành 種chủng 。 故cố 下hạ 文văn 謂vị 。 若nhược 法pháp 有hữu 勢thế 用dụng 增tăng 盛thịnh 。 可khả 名danh 能năng 熏huân 。 即tức 善thiện 惡ác 心tâm 。 有hữu 其kỳ 勢thế 用dụng 強cường 盛thịnh 。 可khả 名danh 能năng 熏huân 。 其kỳ 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 。 以dĩ 無vô 勢thế 用dụng 強cường 盛thịnh 故cố 。 不bất 能năng 自tự 熏huân 也dã 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 其kỳ 五ngũ 識thức 中trung 。 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 種chủng 子tử 。 不bất 能năng 自tự 熏huân 。 即tức 由do 第đệ 六lục 識thức 。 或hoặc 同đồng 時thời 緣duyên 他tha 五ngũ 識thức 中trung 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 。 而nhi 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 。 熏huân 成thành 前tiền 五ngũ 識thức 中trung 異dị 熟thục 無vô 記ký 種chủng 子tử 。 由do 如như 第đệ 六lục 識thức 。 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 時thời 。 或hoặc 同đồng 念niệm 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 。 熏huân 成thành 他tha 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 種chủng 也dã 。 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 自tự 不bất 能năng 熏huân 。 由do 他tha 見kiến 分phần/phân 帶đái 故cố 。 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 能năng 熏huân 成thành 種chủng 。 由do 如như 弱nhược 兵binh 。 雖tuy 不bất 能năng 打đả 賊tặc 。 猶do 前tiền 強cường/cưỡng 兵binh 打đả 破phá 賊tặc 故cố 。 亦diệc 說thuyết 弱nhược 兵binh 能năng 打đả 賊tặc 。 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 必tất 同đồng 時thời 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 熏huân 成thành 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 種chủng 。 其kỳ 第đệ 六lục 識thức 中trung 。 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 種chủng 子tử 。 如như 何hà 熏huân 成thành 第đệ 六lục 識thức 中trung 異dị 熟thục 心tâm 種chủng 。 前tiền 第đệ 六lục 識thức 正chánh 起khởi 善thiện 惡ác 心tâm 時thời 。 其kỳ 異dị 熟thục 心tâm 。 或hoặc 已dĩ 落lạc 謝tạ 故cố 。 或hoặc 未vị 生sanh 故cố 。 亦diệc 不bất 得đắc 熏huân 成thành 而nhi 自tự 第đệ 六lục 識thức 中trung 異dị 熟thục 心tâm 種chủng 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 起khởi 異dị 熟thục 心tâm 種chủng 若nhược 第đệ 六lục 識thức 起khởi 異dị 熟thục 心tâm 時thời 。 亦diệc 不bất 能năng 熏huân 成thành 種chủng 。 無vô 記ký 不bất 能năng 熏huân 故cố 。 故cố 知tri 第đệ 六lục 識thức 中trung 。 正chánh 起khởi 善thiện 惡ác 心tâm 時thời 。 即tức 緣duyên 前tiền 念niệm 第đệ 六lục 識thức 中trung 異dị 熟thục 心tâm 。 而nhi 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 。 熏huân 成thành 自tự 第đệ 六lục 識thức 中trung 無vô 記ký 種chủng 子tử 。 此thử 第đệ 六lục 識thức 中trung 異dị 熟thục 無vô 記ký 種chủng 子tử 。 即tức 是thị 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 攝nhiếp 。 若nhược 本bổn 質chất 族tộc 強cường/cưỡng 相tương/tướng 分phần/phân 弱nhược 。 其kỳ 新tân 熏huân 異dị 熟thục 種chủng 子tử 。 即tức 生sanh 他tha 第đệ 六lục 識thức 中trung 相tương/tướng 分phần/phân 異dị 熟thục 心tâm 心tâm 所sở 。 異dị 熟thục 心tâm 心tâm 所sở 是thị 本bổn 質chất 。 故cố 通thông 本bổn 也dã 。 不bất 生sanh 能năng 熏huân 善thiện 染nhiễm 心tâm 心tâm 所sở 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 。

若nhược 相tương/tướng 分phần/phân 強cường/cưỡng 本bổn 質chất 弱nhược 者giả 。 其kỳ 異dị 熟thục 種chủng 子tử 。 即tức 生sanh 第đệ 六lục 識thức 中trung 能năng 熏huân 善thiện 染nhiễm 心tâm 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 通thông 情tình 也dã 。 不bất 生sanh 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 心tâm 所sở 見kiến 分phần/phân 。 言ngôn 通thông 情tình 本bổn 者giả 。 若nhược 種chủng 子tử 生sanh 善thiện 染nhiễm 心tâm 上thượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 名danh 通thông 情tình 。 若nhược 生sanh 異dị 熟thục 心tâm 心tâm 所sở 見kiến 分phần/phân 。 即tức 名danh 通thông 本bổn 。 由do 如như 第đệ 七thất 識thức 。 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 所sở 熏huân 得đắc 種chủng 子tử 。 此thử 種chủng 子tử 攝nhiếp 論luận 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 即tức 名danh 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 若nhược 攝nhiếp 從tùng 第đệ 七thất 識thức 見kiến 分phần/phân 。 即tức 是thị 有hữu 覆phú 。 如như 何hà 一nhất 法pháp 半bán 染nhiễm 半bán 淨tịnh 。 由do 如như 對đối 法pháp 論luận 中trung 明minh 。 道Đạo 諦Đế 亦diệc 名danh 有hữu 為vi 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 其kỳ 道Đạo 諦Đế 亦diệc 名danh 無vô 為vi 。 不bất 是thị 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 為vi 故cố 。 所sở 以dĩ 道Đạo 諦Đế 亦diệc 名danh 有hữu 為vi 無vô 為vi 也dã 。 其kỳ 苦Khổ 諦Đế 唯duy 是thị 有hữu 為vi 也dã 。 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 其kỳ 所sở 熏huân 得đắc 種chủng 子tử 。 不bất 必tất 生sanh 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 以dĩ 是thị 染nhiễm 汙ô 故cố 。 不bất 必tất 不bất 生sanh 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 無vô 利lợi 熏huân 種chủng 故cố 。 識thức 為vi 所sở 依y 。 轉chuyển 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 以dĩ 作tác 用dụng 別biệt 性tánh 各các 不bất 同đồng 者giả 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 轉chuyển 者giả 起khởi 也dã 。 即tức 自tự 證chứng 分phân 為vi 所sở 依y 。 而nhi 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 。 合hợp 生sanh 相tương/tướng 分phần/phân 現hiện 行hành 以dĩ 見kiến 自tự 證chứng 分phần/phân 。 即tức 有hữu 緣duyên 慮lự 之chi 作tác 用dụng 。 若nhược 相tương/tướng 即tức 有hữu 所sở 緣duyên 之chi 作tác 用dụng 。 故cố 性tánh 各các 別biệt 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 識thức 變biến 時thời 相tương/tướng 方phương 生sanh 故cố 如như 大đại 造tạo 色sắc 。 解giải 云vân 。 如như 四tứ 大đại 種chủng 子tử 生sanh 時thời 。 所sở 造tạo 色sắc 種chủng 子tử 方phương 起khởi 。 四tứ 大đại 種chủng 等đẳng 不bất 生sanh 。 所sở 造tạo 色sắc 種chủng 不bất 能năng 起khởi 。 又hựu 眼nhãn 識thức 種chủng 子tử 。 隨tùy 逐trục 眼nhãn 根căn 種chủng 子tử 。 眼nhãn 根căn 生sanh 時thời 。 眼nhãn 識thức 方phương 起khởi 。 如như 盲manh 人nhân 眼nhãn 根căn 。 不bất 生sanh 眼nhãn 識thức 。 不bất 能năng 生sanh 見kiến 自tự 證chứng 。 若nhược 生sanh 相tương/tướng 分phần/phân 始thỉ 起khởi 。 自tự 證chứng 分phần/phân 不bất 生sanh 。 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 能năng 起khởi 也dã 。 二nhị 實thật 分phần/phân 也dã 。 依y 起khởi 執chấp 故cố 乃nãi 至chí 為vi 執chấp 依y 心tâm 染nhiễm 分phần/phân 依y 故cố 者giả 。 問vấn 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 與dữ 他tha 世thế 間gian 我ngã 法pháp 作tác 所sở 依y 故cố 。 即tức 名danh 染nhiễm 分phần/phân 依y 。 其kỳ 相tương 見kiến 與dữ 他tha 聖thánh 教giáo 或hoặc 法pháp 作tác 所sở 依y 心tâm 。 應ưng 名danh 淨tịnh 分phần/phân 依y 心tâm 。 答đáp 亦diệc 得đắc 名danh 淨tịnh 分phần/phân 依y 故cố 也dã 。 除trừ 佛Phật 以dĩ 外ngoại 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 還hoàn 乃nãi 至chí 即tức 三tam 性tánh 心tâm 皆giai 有hữu 法pháp 執chấp 者giả 。 問vấn 安an 慧tuệ 既ký 許hứa 三tam 性tánh 心tâm 中trung 有hữu 法pháp 執chấp 。 未vị 知tri 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 心tâm 。 及cập 二Nhị 乘Thừa 人nhân 無vô 漏lậu 心tâm 。 許hứa 有hữu 法pháp 執chấp 。 問vấn 又hựu 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 既ký 證chứng 真Chân 如Như 。 云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 由do 不bất 證chứng 實thật 有hữu 法pháp 執chấp 也dã 。 答đáp 皆giai 有hữu 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 說thuyết 無vô 明minh 支chi 許hứa 通thông 三tam 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 安an 陀đà 偈kệ 師sư 義nghĩa 。 其kỳ 人nhân 先tiên 是thị 外ngoại 道đạo 。 後hậu 向hướng 佛Phật 法Pháp 出xuất 家gia 。 遂toại 立lập 此thử 義nghĩa 。 是thị 外ngoại 道đạo 義nghĩa 也dã 。 猶do 如như 成thành 實thật 論luận 師sư 。 先tiên 向hướng 外ngoại 道đạo 宗tông 中trung 。 其kỳ 人nhân 後hậu 時thời 。 歸quy 佛Phật 法Pháp 宗tông 出xuất 家gia 。 明minh 經kinh 部bộ 師sư 造tạo 成thành 實thật 論luận 。 即tức 說thuyết 四tứ 塵trần 為vi 能năng 造tạo 。 四tứ 大đại 是thị 所sở 造tạo 亦diệc 是thị 不bất 正chánh 義nghĩa 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 即tức 四tứ 大đại 為vi 能năng 造tạo 。 四tứ 塵trần 為vi 所sở 造tạo 。 此thử 是thị 正chánh 義nghĩa 。 一nhất 二nhị 執chấp 遍biến 者giả 。 其kỳ 相tương 見kiến 分phần/phân 上thượng 。 即tức 我ngã 法pháp 執chấp 並tịnh 遍biến 。 如như 人nhân 即tức 執chấp 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 不bất 執chấp 自tự 證chứng 分phần/phân 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 言ngôn 法pháp 執chấp 遍biến 。 言ngôn 我ngã 執chấp 不bất 依y 自tự 證chứng 起khởi 故cố 。 答đáp 相tương 見kiến 分phần/phân 即tức 有hữu 作tác 用dụng 。 若nhược 我ngã 亦diệc 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 依y 相tương 見kiến 二nhị 分phần 作tác 用dụng 之chi 法pháp 上thượng 。 而nhi 執chấp 我ngã 也dã 。 若nhược 自tự 證chứng 分phần/phân 。 唯duy 是thị 法pháp 體thể 。 而nhi 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 疏sớ/sơ 中trung 我ngã 執chấp 不bất 依y 自tự 證chứng 起khởi 故cố 。 若nhược 法pháp 執chấp 但đãn 計kế 有hữu 體thể 故cố 。 依y 自tự 證chứng 分phần/phân 而nhi 起khởi 法pháp 執chấp 。 今kim 古cổ 大đại 小tiểu 皆giai 不bất 許hứa 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 故cố 者giả 。 若nhược 今kim 古cổ 大đại 小tiểu 。 唯duy 立lập 二nhị 分phần 。 若nhược 陳trần 那na 已dĩ 後hậu 。 方phương 立lập 三tam 分phần/phân 。 問vấn 古cổ 者giả 大Đại 乘Thừa 師sư 。 可khả 不bất 立lập 自tự 證chứng 分phần/phân 。 今kim 時thời 護hộ 法Pháp 既ký 立lập 自tự 證chứng 分phần/phân 。 如như 何hà 今kim 大Đại 乘Thừa 而nhi 不bất 立lập 也dã 。 答đáp 除trừ 護hộ 法Pháp 取thủ 餘dư 師sư 名danh 今kim 也dã 。 顯hiển 能năng 所sở 取thủ 攝nhiếp 法pháp 盡tận 故cố 者giả 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 即tức 能năng 取thủ 中trung 攝nhiếp 得đắc 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 分phần/phân 。 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 分phần/phân 皆giai 名danh 能năng 取thủ 。 名danh 攝nhiếp 法pháp 盡tận 也dã 。 問vấn 如như 何hà 自tự 證chứng 分phần/phân 見kiến 分phần/phân 等đẳng 者giả 是thị 何hà 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 分phân 段đoạn 名danh 分phần/phân 者giả 。 若nhược 相tương/tướng 分phân 別biệt 體thể 之chi 法pháp 。 可khả 名danh 分phân 段đoạn 。 如như 見kiến 與dữ 證chứng 自tự 證chứng 。 自tự 證chứng 既ký 是thị 一nhất 體thể 。 如như 何hà 名danh 分phần/phân 。 又hựu 若nhược 護hộ 法Pháp 見kiến 相tương/tướng 有hữu 體thể 之chi 法pháp 。 可khả 得đắc 分phần/phân 名danh 。 若nhược 安an 慧tuệ 說thuyết 見kiến 相tương/tướng 既ký 是thị 無vô 體thể 。 如như 何hà 名danh 分phần/phân 。 又hựu 證chứng 者giả 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 安an 慧tuệ 雖tuy 無vô 以dĩ 無vô 似tự 有hữu 名danh 分phần/phân 。 若nhược 立lập 三tam 分phần/phân 種chủng 所sở 變biến 故cố 者giả 。 自tự 證chứng 分phần/phân 。 即tức 從tùng 種chủng 子tử 變biến 故cố 。 亦diệc 名danh 唯duy 識thức 。 此thử 解giải 不bất 當đương 。 既ký 說thuyết 種chủng 子tử 。 如như 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 若nhược 說thuyết 四tứ 分phần/phân 三tam 四tứ 分phần/phân 更cánh 在tại 變biến 名danh 唯duy 識thức 者giả 。 即tức 自tự 證chứng 證chứng 自tự 證chứng 自tự 證chứng 而nhi 緣duyên 自tự 證chứng 緣duyên 故cố 。 名danh 變biến 識thức 體thể 。 由do 是thị 一nhất 說thuyết 。 更cánh 互hỗ 變biến 者giả 。 是thị 義nghĩa 說thuyết 也dã 。 其kỳ 體thể 實thật 不bất 更cánh 互hỗ 變biến 也dã 。 此thử 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 有hữu 緣duyên 而nhi 不bất 變biến 。 如như 本bổn 質chất 境cảnh 他tha 心tâm 本bổn 質chất 等đẳng 。 但đãn 作tác 疎sơ 遠viễn 。 而nhi 不bất 變biến 他tha 本bổn 質chất 故cố 。 有hữu 變biến 而nhi 不bất 緣duyên 。 如như 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 也dã 。 種chủng 子tử 不bất 能năng 緣duyên 現hiện 行hành 識thức 故cố 。 不bất 名danh 緣duyên 也dã 。 現hiện 行hành 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 故cố 。 名danh 之chi 為vi 變biến 也dã 。 有hữu 亦diệc 變biến 。 謂vị 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 師sư 有hữu 第đệ 四tứ 分phần/phân 者giả 。 即tức 無vô 用dụng 也dã 。 豈khởi 是thị 一nhất 識thức 而nhi 立lập 有hữu 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 而nhi 有hữu 三tam 重trọng/trùng 。 由do 如như 刀đao 能năng 割cát 物vật 。 如như 由do 相tương/tướng 分phần/phân 。 鐵thiết 由do 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 。 刀đao 用dụng 由do 如như 見kiến 分phần/phân 。 豈khởi 別biệt 又hựu 既ký 別biệt 將tương 鐵thiết 末mạt 。 而nhi 作tác 刀đao 之chi 鐵thiết 體thể 也dã 。 然nhiên 下hạ 文văn 立lập 有hữu 證chứng 自tự 證chứng 者giả 。 為vi 護hộ 比tỉ 量lượng 過quá 故cố 。 故cố 建kiến 立lập 之chi 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 雖tuy 不bất 離ly 識thức 非phi 識thức 實thật 性tánh 故cố 亦diệc 名danh 唯duy 識thức 者giả 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 剩thặng 文văn 也dã 。 前tiền 論luận 文văn 以dĩ 明minh 心tâm 所sở 託thác 。 即tức 此thử 中trung 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 定định 相tương 應ứng 故cố 也dã 。 又hựu 唯duy 前tiền 問vấn 頭đầu 亦diệc 不bất 問vấn 心tâm 所sở 。 故cố 此thử 答đáp 中trung 亦diệc 不bất 合hợp 有hữu 心tâm 所sở 。 又hựu 解giải 深thâm 密mật 經kinh 說thuyết 亦diệc 為vi 執chấp 依y 者giả 。 即tức 說thuyết 真Chân 如Như 至chí 質chất 以dĩ 疎sơ 遠viễn 。 而nhi 言ngôn 亦diệc 作tác 執chấp 依y 也dã 。 如như 緣duyên 真Chân 如Như 無vô 為vi 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 執chấp 。 此thử 相tương/tướng 是thị 一nhất 是thị 常thường 。 真Chân 如Như 是thị 本bổn 質chất 。 所sở 以dĩ 亦diệc 是thị 執chấp 依y 。 不bất 相tương 似tự 者giả 。 真Chân 如Như 是thị 無vô 為vi 。 依y 他tha 是thị 有hữu 為vi 。 問vấn 如như 何hà 依y 他tha 之chi 法pháp 。 與dữ 所sở 計kế 執chấp 。 有hữu 少thiểu 作tác 用dụng 相tướng 狀trạng 。 可khả 同đồng 實thật 體thể 也dã 。 隨tùy 能năng 計kế 心tâm 新tân 新tân 而nhi 起khởi 者giả 。 即tức 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 隨tùy 能năng 計kế 心tâm 新tân 新tân 而nhi 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 。 諸chư 未vị 學học 者giả 依y 起khởi 執chấp 故cố 者giả 。 若nhược 久cửu 作tác 學học 者giả 。 即tức 不bất 許hứa 真Chân 如Như 。 即tức 知tri 真Chân 如Như 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 。 性tánh 離ly 言ngôn 故cố 。 若nhược 初sơ 作tác 學học 者giả 。 聞văn 說thuyết 真Chân 如Như 。 即tức 執chấp 真Chân 如Như 是thị 真chân 是thị 實thật 。 別biệt 有hữu 實thật 體thể 也dã 。 問vấn 依y 所sở 變biến 相tương/tướng 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 內nội 道đạo 外ngoại 道đạo 皆giai 悉tất 了liễu 知tri 。 依y 所sở 變biến 見kiến 執chấp 法pháp 可khả 爾nhĩ 者giả 。 問vấn 外ngoại 道đạo 如như 何hà 知tri 依y 所sở 變biến 相tương/tướng 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 。 又hựu 問vấn 如như 何hà 依y 所sở 變biến 見kiến 而nhi 執chấp 於ư 法pháp 答đáp 外ngoại 道đạo 不bất 立lập 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 但đãn 計kế 所sở 緣duyên 為vi 我ngã 法pháp 也dã 。 執chấp 能năng 緣duyên 為vi 法pháp 。 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 我ngã 名danh 能năng 見kiến 故cố 依y 二nhị 分phần 皆giai 執chấp 我ngã 法pháp 。 解giải 云vân 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 立lập 有hữu 見kiến 相tương/tướng 。 但đãn 有hữu 能năng 緣duyên 心tâm 所sở 緣duyên 境cảnh 也dã 。 依y 攝nhiếp 論luận 說thuyết 唯duy 二nhị 義nghĩa 。 唯duy 二nhị 義nghĩa 者giả 。 即tức 攝nhiếp 論luận 云vân 。 唯duy 量lượng 唯duy 二nhị 種chủng 種chủng 皆giai 名danh 依y 多đa 起khởi 性tánh 。 其kỳ 攝nhiếp 論luận 本bổn 。 即tức 是thị 無vô 著trước 造tạo 。 其kỳ 攝nhiếp 論luận 釋thích 。 即tức 是thị 天thiên 親thân 無vô 性tánh 造tạo 也dã 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 執chấp 說thuyết 我ngã 法pháp 者giả 。 執chấp 者giả 若nhược 世thế 間gian 即tức 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 是thị 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 設thiết 者giả 。 若nhược 聖thánh 教giáo 中trung 我ngã 法pháp 是thị 有hữu 體thể 施thi 設thiết 。 故cố 言ngôn 設thiết 也dã 。 問vấn 前tiền 疏sớ/sơ 文văn 中trung 說thuyết 。 無vô 體thể 隨tùy 情tình 以dĩ 無vô 依y 有hữu 。 有hữu 體thể 施thi 設thiết 義nghĩa 依y 於ư 體thể 等đẳng 。 二nhị 解giải 皆giai 是thị 護hộ 法Pháp 解giải 。 何hà 故cố 此thử 疏sớ/sơ 中trung 。 又hựu 說thuyết 是thị 難Nan 陀Đà 親thân 勝thắng 解giải 無vô 體thể 隨tùy 情tình 等đẳng 。 即tức 二nhị 文văn 相tương 違vi 。 答đáp 其kỳ 親thân 勝thắng 難Nan 陀Đà 安an 慧tuệ 。 亦diệc 同đồng 護hộ 法Pháp 。 有hữu 無vô 體thể 隨tùy 情tình 以dĩ 無vô 依y 有hữu 。 有hữu 體thể 施thi 設thiết 義nghĩa 依y 體thể 。 見kiến 變biến 似tự 能năng 取thủ 。 亦diệc 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 者giả 。 然nhiên 難Nan 陀Đà 師sư 說thuyết 。 唯duy 依y 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 。 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 。 不bất 見kiến 分phần/phân 上thượng 立lập 為vi 我ngã 法pháp 。 設thiết 執chấp 見kiến 分phân 為vi 我ngã 法pháp 。 即tức 能năng 緣duyên 心tâm 上thượng 變biến 此thử 所sở 執chấp 見kiến 分phần/phân 。 亦diệc 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 收thu 。 所sở 以dĩ 不bất 依y 見kiến 分phần/phân 計kế 為vi 我ngã 法pháp 。 或hoặc 實thật 說thuyết 一nhất 分phần/phân 如như 安an 慧tuệ 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 餘dư 師sư 不bất 言ngôn 實thật 也dã 。 其kỳ 安an 慧tuệ 言ngôn 實thật 。 答đáp 略lược 不bất 舉cử 。 並tịnh 合hợp 有hữu 也dã 。 或hoặc 有hữu 一nhất 師sư 。 假giả 敘tự 異dị 執chấp 種chủng 種chủng 研nghiên 尋tầm 乃nãi 至chí 與dữ 同đồng 時thời 故cố 敘tự 之chi 此thử 中trung 破phá 斥xích 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 師sư 。 於ư 論luận 文văn 中trung 。 是thị 多đa 有hữu 義nghĩa 。 即tức 是thị 明minh 第đệ 七thất 識thức 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 門môn 中trung 有hữu 義nghĩa 。 四tứ 受thọ 相tương 應ứng 等đẳng 有hữu 義nghĩa 。 其kỳ 四tứ 師sư 皆giai 是thị 護hộ 法Pháp 似tự 作tác 異dị 師sư 也dã 。 然nhiên 疏sớ/sơ 文văn 中trung 。 即tức 引dẫn 解giải 種chủng 子tử 中trung 三tam 師sư 。 三tam 師sư 中trung 其kỳ 難nạn 陀đà 即tức 是thị 別biệt 師sư 。 護hộ 法Pháp 護hộ 月nguyệt 是thị 一nhất 師sư 。 三tam 師sư 中trung 兩lưỡng 師sư 同đồng 是thị 一nhất 師sư 。 一nhất 師sư 即tức 是thị 別biệt 也dã 。 如như 何hà 引dẫn 此thử 證chứng 多đa 有hữu 義nghĩa 皆giai 是thị 一nhất 師sư 也dã 。 或hoặc 初sơ 無vô 有hữu 義nghĩa 後hậu 方phương 言ngôn 有hữu 義nghĩa 勝thắng 者giả 在tại 初sơ 者giả 。 即tức 是thị 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 有hữu 此thử 等đẳng 師sư 。 即tức 明minh 羅La 漢Hán 位vị 捨xả 中trung 。 初sơ 師sư 即tức 無vô 有hữu 義nghĩa 。 後hậu 方phương 說thuyết 有hữu 義nghĩa 。 即tức 初sơ 師sư 是thị 正chánh 義nghĩa 。 然nhiên 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 即tức 無vô 初sơ 有hữu 有hữu 義nghĩa 後hậu 無vô 有hữu 義nghĩa 等đẳng 文văn 。 餘dư 論luận 中trung 即tức 有hữu 也dã 。 或hoặc 於ư 初sơ 後hậu 皆giai 言ngôn 有hữu 義nghĩa 勝thắng 者giả 多đa 後hậu 者giả 。 世thế 即tức 是thị 第đệ 十thập 論luận 。 明minh 金kim 剛cang 心tâm 中trung 。 有hữu 義nghĩa 金kim 剛cang 心tâm 時thời 捨xả 異dị 熟thục 。 有hữu 義nghĩa 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 捨xả 異dị 熟thục 識thức 。 即tức 後hậu 師sư 為vi 正chánh 。

謂vị 前tiền 但đãn 解giải 後hậu 說thuyết 理lý 徵trưng 者giả 。 即tức 是thị 明minh 第đệ 八bát 識thức 阿A 羅La 漢Hán 位vị 捨xả 文văn 。 有hữu 其kỳ 四tứ 師sư 義nghĩa 等đẳng 。 初sơ 汎# 解giải 云vân 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 通thông 攝nhiếp 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 等đẳng 。 乃nãi 至chí 皆giai 不bất 成thành 熟thục 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 已dĩ 後hậu 理lý 徵trưng 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 不bất 成thành 熟thục 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 即tức 會hội 云vân 。 彼bỉ 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 。 迴hồi 心tâm 趣thú 向hướng 。 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 。 乃nãi 至chí 有hữu 義nghĩa 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 捨xả 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 有hữu 義nghĩa 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 捨xả 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 得đắc 名danh 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 若nhược 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 等đẳng 解giải 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 六lục 七thất 識thức 。 乃nãi 至chí 後hậu 八bát 識thức 生sanh 時thời 。 變biến 似tự 我ngã 法pháp 。 八bát 識thức 之chi 中trung 皆giai 有hữu 執chấp 故cố 者giả 。 問vấn 此thử 疏sớ/sơ 中trung 。 護hộ 法Pháp 安an 慧tuệ 等đẳng 師sư 。 各các 各các 皆giai 有hữu 三tam 重trọng/trùng 解giải 。 三tam 重trọng/trùng 解giải 中trung 欲dục 明minh 何hà 意ý 。 有hữu 何hà 別biệt 耶da 。 答đáp 若nhược 疏sớ/sơ 中trung 云vân 。 若nhược 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 等đẳng 解giải 。 乃nãi 至chí 後hậu 諸chư 識thức 起khởi 變biến 似tự 我ngã 法pháp 者giả 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 即tức 解giải 論luận 文văn 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 熏huân 習tập 力lực 故cố 二nhị 句cú 也dã 。 若nhược 疏sớ/sơ 中trung 云vân 護hộ 法Pháp 釋thích 云vân 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 乃nãi 至chí 云vân 前tiền 後hậu 為vi 者giả 。 此thử 文văn 即tức 解giải 論luận 中trung 諸chư 識thức 生sanh 時thời 變biến 似tự 我ngã 法pháp 二nhị 句cú 也dã 。

如như 世thế 說thuyết 火hỏa 口khẩu 。 不bất 被bị 燒thiêu 者giả 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 聲thanh 或hoặc 離ly 質chất 。 若nhược 近cận 鐘chung 邊biên 一nhất 步bộ 二nhị 步bộ 。 即tức 聞văn 鐘chung 聲thanh 感cảm 。 若nhược 離ly 十thập 步bộ 已dĩ 去khứ 即tức 漸tiệm 微vi 。 若nhược 離ly 十thập 里lý 已dĩ 去khứ 。 聲thanh 更cánh 微vi 也dã 。 由do 如như 夜dạ 中trung 燈đăng 光quang 如như 夜dạ 中trung 燈đăng 光quang 。 若nhược 近cận 燈đăng 三tam 尺xích 五ngũ 尺xích 即tức 是thị 見kiến 分phân 明minh 。 若nhược 離ly 三tam 步bộ 五ngũ 步bộ 。 其kỳ 光quang 即tức 漸tiệm 闇ám 。 若nhược 離ly 百bách 步bộ 已dĩ 去khứ 。 即tức 不bất 見kiến 物vật 也dã 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 如như 打đả 鐘chung 時thời 出xuất 聲thanh 。 聲thanh 去khứ 鐘chung 一nhất 个# 極cực 微vi 許hứa 。 雖tuy 去khứ 鐘chung 遠viễn 。 亦diệc 聞văn 聲thanh 者giả 。 以dĩ 聲thanh 勢thế 盛thịnh 故cố 。 所sở 以dĩ 得đắc 聞văn 也dã 。 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 口khẩu 中trung 出xuất 聲thanh 。 聲thanh 上thượng 有hữu 名danh 句cú 文văn 。 名danh 句cú 文văn 既ký 誰thùy 於ư 火hỏa 。 火hỏa 既ký 燒thiêu 名danh 句cú 文văn 。 名danh 句cú 文văn 既ký 不bất 離ly 聲thanh 。 聲thanh 亦diệc 被bị 燒thiêu 。 聲thanh 不bất 離ly 口khẩu 。 口khẩu 亦diệc 應ưng 燒thiêu 也dã 。 所sở 說thuyết 火hỏa 言ngôn 明minh 非phi 目mục 火hỏa 者giả 。 如như 口khẩu 中trung 說thuyết 火hỏa 。 即tức 遮già 餘dư 水thủy 等đẳng 取thủ 。 以dĩ 言ngôn 口khẩu 中trung 亦diệc 捨xả 火hỏa 不bất 得đắc 也dã 。 即tức 依y 見kiến 相tương 應ứng 我ngã 。 唯duy 是thị 以dĩ 無vô 作tác 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 以dĩ 無vô 依y 有hữu 。 依y 他tha 性tánh 上thượng 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 。 此thử 所sở 變biến 者giả 。 似tự 彼bỉ 妄vọng 情tình 。 名danh 似tự 我ngã 法pháp 。 彼bỉ 妄vọng 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 實thật 無vô 不bất 可khả 說thuyết 牛ngưu 毛mao 似tự 彼bỉ 龜quy 毛mao 不bất 說thuyết 似tự 彼bỉ 但đãn 說thuyết 似tự 情tình 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 疏sớ/sơ 文văn 即tức 云vân 。 此thử 依y 他tha 起khởi 非phi 有hữu 似tự 有hữu 。 實thật 非phi 二nhị 分phần 。 似tự 計kế 所sở 執chấp 二nhị 分phần 見kiến 相tương/tướng 。 故cố 立lập 似tự 名danh 。 今kim 此thử 文văn 中trung 即tức 云vân 。 此thử 所sở 變biến 者giả 。 似tự 彼bỉ 妄vọng 情tình 。 不bất 得đắc 似tự 彼bỉ 心tâm 外ngoại 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 不bất 可khả 說thuyết 牛ngưu 毛mao 似tự 於ư 龜quy 毛mao 。 即tức 前tiền 後hậu 文văn 相tương 違vi 。 答đáp 似tự 彼bỉ 妄vọng 情tình 所sở 執chấp 二nhị 分phần 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 也dã 。 以dĩ 妄vọng 情tình 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 似tự 彼bỉ 妄vọng 情tình 。 以dĩ 有hữu 似tự 有hữu 。 即tức 自tự 證chứng 是thị 妄vọng 情tình 。 或hoặc 見kiến 分phần/phân 名danh 妄vọng 情tình 。 即tức 一nhất 見kiến 分phần/phân 。 分phần/phân 能năng 所sở 似tự 。

安an 慧tuệ 解giải 云vân 變biến 似tự 我ngã 法pháp 總tổng 有hữu 二nhị 解giải 乃nãi 至chí 八bát 識thức 生sanh 時thời 變biến 似tự 我ngã 法pháp 者giả 。 問vấn 若nhược 護hộ 法Pháp 立lập 有hữu 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 可khả 許hứa 有hữu 聖thánh 教giáo 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 義nghĩa 依y 於ư 體thể 假giả 。 其kỳ 安an 慧tuệ 既ký 云vân 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 皆giai 是thị 計kế 所sở 執chấp 。 又hựu 不bất 立lập 於ư 見kiến 相tương/tướng 。 見kiến 相tương/tướng 既ký 無vô 體thể 。 又hựu 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 云vân 。 愚ngu 夫phu 所sở 計kế 已dĩ 下hạ 。 唯duy 有hữu 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 解giải 。 無vô 安an 慧tuệ 解giải 。 其kỳ 安an 慧tuệ 師sư 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 義nghĩa 依y 於ư 體thể 假giả 。 若nhược 言ngôn 安an 慧tuệ 不bất 立lập 有hữu 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 等đẳng 。 既ký 文văn 言ngôn 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 其kỳ 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 中trung 。 立lập 有hữu 何hà 似tự 法pháp 。 又hựu 問vấn 護hộ 法Pháp 立lập 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 見kiến 分phần/phân 即tức 是thị 情tình 識thức 。 可khả 許hứa 世thế 間gian 有hữu 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 。 安an 慧tuệ 既ký 不bất 立lập 有hữu 見kiến 。 應ưng 無vô 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 。 應ưng 但đãn 有hữu 以dĩ 無vô 依y 無vô 假giả 。 若nhược 安an 慧tuệ 雖tuy 以dĩ 無vô 作tác 無vô 。 亦diệc 同đồng 護hộ 法Pháp 立lập 其kỳ 假giả 等đẳng 。 又hựu 問vấn 護hộ 世thế 間gian 我ngã 法pháp 依y 見kiến 分phần/phân 。 見kiến 分phân 是thị 情tình 識thức 。 可khả 名danh 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 若nhược 護hộ 法Pháp 我ngã 法pháp 依y 相tương/tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 非phi 是thị 情tình 識thức 。 及cập 難Nan 陀Đà 我ngã 法pháp 依y 相tương/tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 非phi 情tình 識thức 。 如như 何hà 名danh 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 若nhược 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 離ly 見kiến 。 亦diệc 得đắc 名danh 隨tùy 情tình 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 等đẳng 餘dư 師sư 。 不bất 言ngôn 聞văn 熏huân 習tập 。 唯duy 安an 慧tuệ 偏thiên 言ngôn 聞văn 熏huân 習tập 。 又hựu 第đệ 七thất 識thức 中trung 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 聞văn 熏huân 習tập 耶da 。 答đáp 准chuẩn 合hợp 皆giai 有hữu 。 答đáp 後hậu 顯hiển 前tiền 也dã 。 又hựu 解giải 諸chư 識thức 生sanh 時thời 變biến 似tự 我ngã 法pháp 者giả 。 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 。 有hữu 似tự 我ngã 之chi 相tướng 。 安an 慧tuệ 第đệ 二nhị 解giải 也dã 。 解giải 云vân 。 安an 慧tuệ 此thử 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 。 名danh 似tự 我ngã 法pháp 。 即tức 是thị 於ư 依y 他tha 性tánh 於ư 上thượng 。 堅kiên 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 。 方phương 是thị 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 也dã 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 中trung 第đệ 二nhị 釋thích 。 即tức 是thị 安an 慧tuệ 不bất 正chánh 義nghĩa 也dã 。 故cố 疏sớ/sơ 文văn 中trung 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 。 即tức 是thị 安an 慧tuệ 正chánh 義nghĩa 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 下hạ 約ước 喻dụ 依y 他tha 性tánh 有hữu 故cố 識thức 所sở 變biến 似tự 我ngã 法pháp 似tự 是thị 識thức 自tự 體thể 者giả 。 安an 慧tuệ 意ý 說thuyết 。 其kỳ 似tự 我ngã 法pháp 。 即tức 是thị 立lập 依y 他tha 起khởi 性tánh 故cố 。 以dĩ 下hạ 論luận 文văn 中trung 。 喻dụ 依y 他tha 性tánh 有hữu 。 明minh 知tri 似tự 我ngã 似tự 法pháp 即tức 是thị 依y 他tha 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 等đẳng 。 云vân 第đệ 六lục 七thất 識thức 乃nãi 至chí 八bát 識thức 之chi 中trung 皆giai 有hữu 執chấp 故cố 者giả 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 此thử 疏sớ/sơ 文văn 不bất 是thị 第đệ 三tam 解giải 。 此thử 文văn 但đãn 重trọng/trùng 料liệu 簡giản 以dĩ 前tiền 護hộ 法Pháp 安an 慧tuệ 等đẳng 義nghĩa 也dã 。 准chuẩn 前tiền 諸chư 釋thích 。 即tức 依y 他tha 起khởi 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 名danh 似tự 我ngã 法pháp 者giả 。 若nhược 護hộ 法Pháp 解giải 。 六lục 七thất 識thức 中trung 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 。 皆giai 能năng 執chấp 我ngã 法pháp 。 由do 熏huân 習tập 故cố 。 八bát 識thức 生sanh 時thời 皆giai 變biến 似tự 我ngã 法pháp 。 若nhược 安an 慧tuệ 解giải 。 第đệ 七thất 識thức 唯duy 執chấp 我ngã 不bất 執chấp 法pháp 。 第đệ 六lục 識thức 通thông 執chấp 我ngã 法pháp 。 除trừ 第đệ 七thất 識thức 外ngoại 。 餘dư 之chi 七thất 識thức 皆giai 執chấp 於ư 法pháp 故cố 。 八bát 識thức 生sanh 時thời 皆giai 似tự 我ngã 法pháp 。 若nhược 難Nan 陀Đà 師sư 解giải 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 中trung 。 唯duy 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 能năng 執chấp 我ngã 法pháp 。 後hậu 八bát 識thức 生sanh 時thời 。 皆giai 似tự 我ngã 法pháp 也dã 。 二nhị 種chủng 相tương/tướng 也dã 者giả 。 即tức 相tương 見kiến 二nhị 分phần 也dã 。 若nhược 安an 慧tuệ 初sơ 解giải 以dĩ 無vô 依y 無vô 別biệt 依y 於ư 總tổng 者giả 。 如như 愚ngu 意ý 者giả 。 即tức 前tiền 段đoạn 文văn 。 安an 慧tuệ 有hữu 兩lưỡng 解giải 中trung 初sơ 解giải 也dã 。 問vấn 安an 慧tuệ 師sư 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 之chi 上thượng 。 皆giai 有hữu 以dĩ 無vô 依y 無vô 別biệt 依y 於ư 總tổng 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 意ý 喻dụ 上thượng 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 以dĩ 下hạ 論luận 文văn 者giả 。 次thứ 疏sớ/sơ 文văn 云vân 。 此thử 喻dụ 喻dụ 上thượng 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 以dĩ 下hạ 論luận 文văn 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 一nhất 个# 患hoạn 夢mộng 等đẳng 喻dụ 。 疏sớ/sơ 文văn 即tức 言ngôn 喻dụ 兩lưỡng 處xứ 論luận 文văn 。 答đáp 即tức 論luận 文văn 中trung 。 喻dụ 各các 別biệt 如như 患hoạn 夢mộng 者giả 。 患hoạn 夢mộng 力lực 故cố 者giả 。 此thử 上thượng 二nhị 句cú 。 即tức 喻dụ 上thượng 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 熏huân 習tập 力lực 故cố 也dã 。 然nhiên 論luận 云vân 心tâm 似tự 種chủng 種chủng 外ngoại 境cảnh 相tướng 現hiện 者giả 。 此thử 上thượng 二nhị 句cú 。 即tức 喻dụ 上thượng 諸chư 識thức 生sanh 時thời 變biến 似tự 我ngã 。 乃nãi 至chí 而nhi 由do 分phân 別biệt 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 也dã 。 然nhiên 論luận 云vân 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 有hữu 外ngoại 境cảnh 者giả 。 此thử 上thượng 二nhị 句cú 。 即tức 喻dụ 上thượng 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 法pháp 喻dụ 相tương/tướng 能năng 行hành 相tương/tướng 可khả 知tri 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 抄Sao 卷quyển 第đệ 一nhất

此thử 抄sao 者giả 。 照chiếu 迷mê 闇ám 夜dạ 光quang 。 而nhi 解giải 本bổn 疏sớ/sơ 昆côn 玉ngọc 也dã 。 古cổ 專chuyên 寺tự 有hữu 正chánh 本bổn 。 中trung 古cổ 其kỳ 書thư 紛phân 失thất 。 義nghĩa 學học 之chi 徒đồ 。 常thường 所sở 憾hám 慨khái 也dã 。 幸hạnh 哉tai 。 今kim 歲tuế 得đắc 此thử 抄sao 。 寔thật 如như 河hà 海hải 得đắc 船thuyền 筏phiệt 。 依y 之chi 誘dụ 諸chư 同đồng 老lão 。 命mạng 愚ngu 弟đệ 而nhi 令linh 書thư 寫tả 之chi 。 然nhiên 風phong 鳳phượng 之chi 誤ngộ 不bất 少thiểu 。 雖tuy 欲dục 正chánh 之chi 。 如như 無vô 正chánh 本bổn 何hà 。 冀ký 來lai 學học 者giả 正chánh 之chi 云vân 爾nhĩ 。

元nguyên 文văn 二nhị 丁đinh 巳tị 天thiên 六lục 月nguyệt 二nhị 十thập 六lục 日nhật 一nhất 見kiến 了liễu 。 基cơ 範phạm (# 敬kính 識thức )# 。