成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 俗Tục 詮Thuyên 卷quyển 第đệ 四tứ

天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 頌tụng

護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận

唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

明minh 西tây 蜀thục 沙Sa 門Môn 。 明minh 昱dục 。 俗tục 詮thuyên 。

前tiền 引dẫn 理lý 章chương 中trung 。 正chánh 釋thích 引dẫn 理lý 分phần/phân 十thập 。 一nhất 引dẫn 持trì 種chủng 心tâm 。 二nhị 引dẫn 異dị 熟thục 心tâm 。 三tam 界giới 趣thú 生sanh 體thể 。 四tứ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 五ngũ 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 六lục 生sanh 死tử 時thời 心tâm 。 七thất 引dẫn 緣duyên 起khởi 依y 。 已dĩ 上thượng 七thất 科khoa 。 三tam 卷quyển 中trung 釋thích 竟cánh 。 此thử 中trung 第đệ 八bát 引dẫn 識thức 食thực 體thể 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 識thức 食thực 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 (# 至chí )# 以dĩ 變biến 壞hoại 時thời 色sắc 無vô 用dụng 故cố 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 以dĩ 證chứng 第đệ 八bát 為vi 識thức 食thực 體thể 。 識thức 食thực 者giả 。 以dĩ 識thức 為vi 食thực 。 食thực 是thị 資tư 益ích 義nghĩa 。 任nhậm 持trì 義nghĩa 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 資tư 益ích 任nhậm 持trì 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 任nhậm 持trì 種chủng 子tử 。 復phục 引dẫn 經kinh 中trung 說thuyết 四tứ 種chủng 食thực 。 食thực 有hữu 形hình 段đoạn 。 或hoặc 食thực 有hữu 時thời 。 故cố 名danh 段đoạn 食thực 。 唯duy 欲dục 界giới 有hữu 。 以dĩ 香hương 味vị 觸xúc 三tam 塵trần 為vi 體thể 。 以dĩ 上thượng 二nhị 界giới 。 無vô 此thử 三tam 故cố 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 。 能năng 為vi 資tư 益ích 任nhậm 持trì 食thực 事sự 。 故cố 此thử 段đoạn 食thực 。 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 。 問vấn 。 色sắc 聲thanh 二nhị 塵trần 。 何hà 不bất 為vi 體thể 。 答đáp 。 眼nhãn 耳nhĩ 二nhị 識thức 。 離ly 中trung 取thủ 境cảnh 。 色sắc 聲thanh 二nhị 塵trần 。 不bất 與dữ 根căn 合hợp 。 不bất 能năng 資tư 益ích 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 故cố 不bất 為vi 體thể 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 。 合hợp 中trung 取thủ 境cảnh 。 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 境cảnh 與dữ 根căn 合hợp 。 故cố 能năng 資tư 益ích 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 所sở 以dĩ 唯duy 取thủ 三tam 塵trần 為vi 段đoạn 食thực 體thể 。 大đại 論luận 云vân 。 此thử 中trung 段đoạn 食thực 。 當đương 言ngôn 香hương 味vị 觸xúc 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 由do 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 正chánh 消tiêu 變biến 。 便tiện 能năng 長trưởng 養dưỡng 。 不bất 正chánh 消tiêu 變biến 。 乃nãi 為vi 損tổn 減giảm 。 色sắc 等đẳng 餘dư 法pháp 。 既ký 無vô 長trưởng 養dưỡng 。 損tổn 減giảm 消tiêu 變biến 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 非phi 段đoạn 食thực 性tánh 。 諸chư 可khả 食thực 物vật 。 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 令linh 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 諸chư 根căn 悅duyệt 豫dự 。 但đãn 名danh 觸xúc 食thực 。 若nhược 受thọ 用dụng 已dĩ 。 增tăng 長trưởng 喜hỷ 樂lạc 。 安an 隱ẩn 消tiêu 變biến 。 乃nãi 名danh 段đoạn 食thực 。 若nhược 諸chư 段đoạn 物vật 。 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 無vô 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 都đô 不bất 名danh 食thực 。 由do 此thử 色sắc 處xứ 者giả 。 即tức 十thập 二nhị 處xứ 中trung 一nhất 處xứ 也dã 。 此thử 明minh 三tam 科khoa 中trung 色sắc 類loại 。 不bất 攝nhiếp 段đoạn 食thực 義nghĩa 。 以dĩ 色sắc 蘊uẩn 色sắc 界giới 。 同đồng 色sắc 處xứ 故cố 。

二nhị 者giả 觸xúc 食thực 觸xúc 境cảnh 為vi 相tương/tướng (# 至chí )# 及cập 順thuận 益ích 捨xả 資tư 養dưỡng 勝thắng 故cố 。

觸xúc 謂vị 觸xúc 對đối 。 乃nãi 六lục 識thức 中trung 相tương 應ứng 觸xúc 數số 。 所sở 對đối 前tiền 境cảnh 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 。 柔nhu 輭nhuyễn 細tế 滑hoạt 。 冷lãnh 煖noãn 等đẳng 觸xúc 。 而nhi 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 俱câu 能năng 資tư 益ích 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 正chánh 受thọ 用dụng 時thời 。 名danh 為vi 觸xúc 食thực 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 觸xúc 徧biến 八bát 識thức 。 何hà 以dĩ 觸xúc 食thực 。 唯duy 通thông 前tiền 六lục 。 答đáp 云vân 。 此thử 觸xúc 雖tuy 與dữ 八bát 識thức 相tương 應ứng 。 今kim 取thủ 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 相tương 應ứng 觸xúc 所sở 。 行hành 相tương/tướng 麤thô 顯hiển 。 以dĩ 能năng 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 受thọ 故cố 。 能năng 生sanh 順thuận 益ích 身thân 之chi 捨xả 故cố 。 是thị 偏thiên 勝thắng 義nghĩa 。 七thất 八bát 俱câu 觸xúc 。 境cảnh 微vi 細tế 故cố 。 全toàn 不bất 能năng 生sanh 喜hỷ 樂lạc 受thọ 故cố 。 雖tuy 生sanh 捨xả 受thọ 。 但đãn 不bất 為vi 損tổn 。 而nhi 非phi 益ích 故cố 。 故cố 七thất 八bát 俱câu 觸xúc 。 及cập 餘dư 識thức 俱câu 憂ưu 苦khổ 受thọ 。 非phi 順thuận 益ích 捨xả 。 即tức 非phi 食thực 體thể 。 不bất 資tư 養dưỡng 故cố 。 如như 有hữu 男nam 女nữ 。 相tương 對đối 為vi 觸xúc 。 觸xúc 能năng 資tư 身thân 。 故cố 得đắc 食thực 名danh 。

三tam 意ý 思tư 食thực 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng (# 至chí )# 意ý 識thức 於ư 境cảnh 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。

思tư 是thị 徧biến 。 行hành 心tâm 所sở 。 在tại 有hữu 漏lậu 位vị 。 與dữ 別biệt 境cảnh 欲dục 俱câu 。 於ư 境cảnh 起khởi 愛ái 。 能năng 為vi 資tư 益ích 任nhậm 持trì 食thực 事sự 。 故cố 說thuyết 思tư 食thực 。 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng 。 如như 言ngôn 懸huyền 砂sa 充sung 饑cơ 。 望vọng 梅mai 止chỉ 渴khát 。 其kỳ 思tư 食thực 之chi 謂vị 與dữ 。 問vấn 。 既ký 與dữ 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 欲dục 何hà 非phi 食thực 耶da 。 答đáp 。 思tư 慮lự 益ích 根căn 。 非phi 欲dục 能năng 故cố 。 問vấn 。 思tư 通thông 諸chư 識thức 。 何hà 唯duy 第đệ 六lục 。 答đáp 。 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 。 方phương 有hữu 食thực 義nghĩa 。 意ý 識thức 於ư 境cảnh 。 希hy 望vọng 既ký 勝thắng 。 故cố 此thử 思tư 食thực 。 唯duy 屬thuộc 意ý 識thức 。

四tứ 者giả 識thức 食thực 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng (# 至chí )# 一nhất 類loại 相tương 續tục 執chấp 持trì 勝thắng 故cố 。

識thức 是thị 心tâm 王vương 。 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 。 或hoặc 由do 段đoạn 觸xúc 思tư 食thực 勢thế 力lực 。 能năng 為vi 資tư 養dưỡng 任nhậm 持trì 食thực 事sự 。 故cố 說thuyết 識thức 食thực 。 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 問vấn 。 諸chư 識thức 識thức 義nghĩa 既ký 同đồng 。 何hà 獨độc 第đệ 八bát 名danh 為vi 識thức 食thực 。 答đáp 云vân 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 執chấp 持trì 義nghĩa 勝thắng 。 獨độc 名danh 識thức 食thực 。

由do 是thị 集tập 論luận 說thuyết 此thử 四tứ 食thực (# 至chí )# 於ư 持trì 身thân 命mạng 非phi 徧biến 非phi 恆hằng 。

此thử 引dẫn 集tập 論luận 。 證chứng 有hữu 四tứ 食thực 。 於ư 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 。 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 。 三tam 蘊uẩn 攝nhiếp 四tứ 食thực 者giả 。 謂vị 除trừ 色sắc 蘊uẩn 。 及cập 想tưởng 蘊uẩn 故cố 。 段đoạn 食thực 變biến 時thời 。 色sắc 無vô 用dụng 故cố 。 想tưởng 於ư 觸xúc 思tư 。 義nghĩa 各các 別biệt 故cố 。 故cố 段đoạn 觸xúc 食thực 。 攝nhiếp 屬thuộc 受thọ 蘊uẩn 。 觸xúc 食thực 亦diệc 通thông 識thức 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 論luận 說thuyết 觸xúc 食thực 。 屬thuộc 六lục 識thức 故cố 。 於ư 行hành 識thức 蘊uẩn 當đương 攝nhiếp 思tư 食thực 。 以dĩ 思tư 於ư 行hành 。 為vi 主chủ 勝thắng 故cố 。 論luận 說thuyết 思tư 食thực 。 屬thuộc 意ý 識thức 故cố 。 於ư 識thức 蘊uẩn 中trung 。 容dung 攝nhiếp 識thức 食thực 。 識thức 蘊uẩn 識thức 食thực 。 識thức 義nghĩa 同đồng 故cố 。 又hựu 云vân 五ngũ 處xứ 攝nhiếp 四tứ 食thực 者giả 。 於ư 十thập 二nhị 處xứ 。 簡giản 去khứ 七thất 處xứ 。 前tiền 五ngũ 根căn 處xứ 。 及cập 色sắc 聲thanh 處xứ 。 無vô 食thực 義nghĩa 故cố 。 唯duy 香hương 味vị 觸xúc 。 攝nhiếp 段đoạn 觸xúc 食thực 。 法pháp 塵trần 處xứ 攝nhiếp 。 意ý 思tư 食thực 故cố 。 又hựu 意ý 根căn 處xứ 。 是thị 第đệ 七thất 識thức 。 宜nghi 與dữ 識thức 食thực 。 定định 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 。 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 四tứ 種chủng 食thực 者giả 。 亦diệc 除trừ 七thất 界giới 。 同đồng 前tiền 七thất 處xứ 。 段đoạn 觸xúc 二nhị 食thực 。 亦diệc 香hương 味vị 觸xúc 。 三tam 界giới 所sở 攝nhiếp 。 觸xúc 食thực 復phục 能năng 通thông 六lục 識thức 界giới 。 以dĩ 論luận 明minh 言ngôn 屬thuộc 六lục 識thức 故cố 。 思tư 食thực 亦diệc 與dữ 法pháp 塵trần 界giới 攝nhiếp 。 及cập 意ý 識thức 界giới 。 論luận 說thuyết 思tư 食thực 。 屬thuộc 意ý 識thức 故cố 。 識thức 食thực 總tổng 攝nhiếp 七thất 種chủng 心tâm 界giới 。 謂vị 意ý 根căn 界giới 。 及cập 六lục 識thức 界giới 。 諸chư 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 通thông 第đệ 八bát 體thể 故cố 。 此thử 四tứ 下hạ 。 結kết 成thành 食thực 義nghĩa 。 段đoạn 食thực 下hạ 。 簡giản 前tiền 三tam 食thực 。 不bất 能năng 該cai 於ư 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 故cố 於ư 三tam 界giới 。 有hữu 徧biến 不bất 徧biến 。 眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 簡giản 別biệt 轉chuyển 識thức 。 於ư 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 俱câu 有hữu 間gian 轉chuyển 。 於ư 持trì 身thân 命mạng 。 非phi 徧biến 非phi 恆hằng 。 不bất 可khả 為vi 食thực 。

△# 一nhất 正chánh 釋thích 識thức 食thực 竟cánh 。 下hạ 二nhị 牒điệp 執chấp 難nạn/nan 破phá 。

諸chư 有hữu 執chấp 無vô 第đệ 八bát 識thức 者giả (# 至chí )# 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。

此thử 破phá 外ngoại 執chấp 。 顯hiển 唯duy 第đệ 八bát 。 是thị 識thức 食thực 體thể 。 言ngôn 過quá 去khứ 者giả 。 未vị 入nhập 定định 時thời 也dã 。 未vị 來lai 者giả 。 已dĩ 出xuất 定định 時thời 也dã 。 彼bỉ 執chấp 無vô 心tâm 定định 位vị 。 兩lưỡng 頭đầu 有hữu 心tâm 。 即tức 為vi 無vô 心tâm 位vị 者giả 之chi 食thực 。 破phá 云vân 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 非phi 常thường 。 未vị 來lai 未vị 生sanh 非phi 現hiện 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 豈khởi 為vi 食thực 性tánh 。 復phục 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 能năng 引dẫn 定định 心tâm 。 與dữ 入nhập 定định 者giả 。 作tác 持trì 身thân 食thực 。 破phá 云vân 。 住trụ 無vô 心tâm 時thời 。 能năng 引dẫn 定định 心tâm 。 已dĩ 滅diệt 非phi 有hữu 。 將tương 何hà 為vi 食thực 。 既ký 屬thuộc 過quá 去khứ 。 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 亦diệc 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 無vô 想tưởng 滅diệt 盡tận 二nhị 定định 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 為vi 入nhập 二nhị 定định 者giả 之chi 食thực 。 破phá 云vân 。 段đoạn 等đẳng 四tứ 食thực 。 不bất 說thuyết 無vô 想tưởng 等đẳng 食thực 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 無vô 能năng 持trì 用dụng 。 不bất 可khả 為vi 食thực 。

有hữu 執chấp 滅diệt 定định 等đẳng 猶do 有hữu 第đệ 六lục 識thức (# 至chí )# 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 無vô 實thật 體thể 故cố 。

引dẫn 彼bỉ 執chấp 詞từ 。 總tổng 斥xích 非phi 理lý 。 後hậu 當đương 廣quảng 破phá 者giả 。 第đệ 九cửu 章chương 中trung 。 廣quảng 明minh 滅diệt 盡tận 定định 義nghĩa 。 上thượng 二nhị 界giới 者giả 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã 。 彼bỉ 二nhị 界giới 身thân 。 皆giai 有hữu 漏lậu 故cố 。 若nhược 執chấp 無vô 第đệ 八bát 。 唯duy 有hữu 第đệ 六lục 者giả 。 六lục 起khởi 無vô 漏lậu 時thời 。 無vô 有hữu 有hữu 漏lậu 識thức 執chấp 持trì 有hữu 漏lậu 身thân 。 故cố 云vân 。 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 。 破phá 壞hoại 有hữu 故cố 。 不bất 可khả 為vi 食thực 。 恐khủng 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 無vô 漏lậu 六lục 識thức 。 有hữu 有hữu 漏lậu 種chủng 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 種chủng 。 能năng 為vi 彼bỉ 食thực 。 破phá 云vân 。 無vô 漏lậu 如như 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 。 故cố 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 。 唯duy 許hứa 第đệ 八bát 識thức 。 又hựu 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 上thượng 界giới 有hữu 情tình 。 以dĩ 身thân 持trì 命mạng 。 以dĩ 命mạng 持trì 身thân 。 即tức 互hỗ 為vi 食thực 。 破phá 云vân 。 彼bỉ 四tứ 食thực 中trung 。 不bất 說thuyết 身thân 食thực 。 及cập 與dữ 命mạng 食thực 。 又hựu 無vô 色sắc 界giới 。 既ký 無vô 色sắc 身thân 命mạng 無vô 能năng 持trì 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 無vô 實thật 體thể 者giả 。 總tổng 破phá 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 俱câu 非phi 食thực 義nghĩa 。

由do 此thử 定định 知tri 異dị 諸chư 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

結kết 顯hiển 第đệ 八bát 有hữu 恆hằng 持trì 用dụng 。 故cố 能năng 為vi 食thực 。 恐khủng 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 。 佛Phật 亦diệc 依y 食thực 。 應ưng 是thị 有hữu 情tình 。 釋thích 云vân 。 唯duy 依y 有hữu 漏lậu 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 故cố 。 建kiến 立lập 有hữu 情tình 。 佛Phật 無vô 有hữu 漏lậu 非phi 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 佛Phật 說thuyết 有hữu 情tình 依y 食thực 住trụ 者giả 。 示thị 現hiện 而nhi 說thuyết 。 非phi 佛Phật 依y 食thực 住trụ 。 亦diệc 實thật 是thị 有hữu 情tình 。 既ký 前tiền 所sở 說thuyết 。 異dị 諸chư 轉chuyển 識thức 。 有hữu 異dị 熟thục 識thức 。 恆hằng 持trì 身thân 命mạng 。 是thị 識thức 食thực 性tánh 。 勝thắng 前tiền 三tam 食thực 。 應ưng 知tri 彼bỉ 識thức 。 是thị 第đệ 八bát 識thức 。

△# 二nhị 牒điệp 執chấp 難nạn/nan 破phá 竟cánh 。 通thông 上thượng 八bát 引dẫn 識thức 食thực 體thể 竟cánh 。 下hạ 九cửu 引dẫn 滅diệt 定định 心tâm 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 引dẫn 經kinh 正chánh 破phá 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 住trụ 滅diệt 定định 者giả (# 至chí )# 依y 何hà 而nhi 說thuyết 識thức 不bất 離ly 身thân 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 第đệ 八bát 識thức 。 決quyết 不bất 離ly 身thân 。 謂vị 入nhập 滅diệt 定định 人nhân 。 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 。 無vô 不bất 皆giai 滅diệt 。 出xuất 入nhập 息tức 是thị 身thân 加gia 行hành 。 尋tầm 伺tứ 是thị 語ngữ 加gia 行hành 。 受thọ 想tưởng 是thị 心tâm 加gia 行hành 。 與dữ 前tiền 六lục 識thức 相tương 應ứng 。 在tại 滅diệt 定định 中trung 。 皆giai 悉tất 滅diệt 故cố 。 而nhi 壽thọ 不bất 滅diệt 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 種chủng 上thượng 有hữu 連liên 持trì 果quả 報báo 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 功công 能năng 。 名danh 壽thọ 。 亦diệc 不bất 離ly 煖noãn 者giả 。 煖noãn 觸xúc 是thị 第đệ 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 此thử 二nhị 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 第đệ 八bát 識thức 。 既ký 在tại 滅diệt 定định 中trung 。 六lục 識thức 身thân 語ngữ 心tâm 加gia 行hành 。 皆giai 悉tất 不bất 行hành 。 而nhi 有hữu 壽thọ 煖noãn 在tại 者giả 。 明minh 知tri 即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 。 與dữ 壽thọ 煖noãn 為vi 依y 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 釋thích 成thành 入nhập 滅diệt 定định 者giả 。 為vi 滅diệt 眼nhãn 等đẳng 識thức 故cố 。 故cố 此thử 位vị 中trung 。 轉chuyển 識thức 皆giai 滅diệt 。 若nhược 不bất 許hứa 下hạ 。 謂vị 彼bỉ 執chấp 無vô 第đệ 八bát 識thức 者giả 。 彼bỉ 契Khế 經Kinh 中trung 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。

△# 一nhất 引dẫn 經kinh 正chánh 破phá 竟cánh 。 下hạ 二nhị 牒điệp 計kế 辨biện 破phá 分phần/phân 三tam 。 一nhất 牒điệp 計kế 總tổng 破phá 。

若nhược 謂vị 後hậu 時thời 彼bỉ 識thức 還hoàn 起khởi (# 至chí )# 離ly 託thác 餘dư 身thân 無vô 重trọng/trùng 生sanh 故cố 。

縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 謂vị 入nhập 定định 時thời 。 滅diệt 第đệ 六lục 識thức 。 後hậu 出xuất 定định 時thời 。 第đệ 六lục 識thức 起khởi 。 如như 瘧ngược 暫tạm 愈dũ 。 瘧ngược 不bất 離ly 身thân 。 此thử 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 破phá 云vân 。 若nhược 後hậu 還hoàn 起khởi 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 契Khế 經Kinh 不bất 應ưng 。 說thuyết 心tâm 行hành 滅diệt 。 心tâm 與dữ 心tâm 行hành 。 起khởi 滅diệt 同đồng 故cố 。 既ký 曰viết 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 不bất 離ly 。 壽thọ 煖noãn 諸chư 根căn 。 滅diệt 不bất 復phục 起khởi 。 如như 識thức 還hoàn 起khởi 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 。 故cố 壽thọ 煖noãn 等đẳng 。 在tại 滅diệt 定định 位vị 。 皆giai 不bất 離ly 身thân 。 識thức 亦diệc 如như 壽thọ 煖noãn 。 實thật 不bất 離ly 身thân 。 不bất 同đồng 轉chuyển 識thức 。 滅diệt 已dĩ 還hoàn 起khởi 。 又hựu 此thử 下hạ 。 縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 此thử 位vị 無vô 識thức 。 既ký 全toàn 無vô 識thức 。 非phi 是thị 有hữu 情tình 。 彼bỉ 經kinh 何hà 說thuyết 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 說thuyết 住trụ 滅diệt 定định 。 必tất 有hữu 情tình 故cố 。 又hựu 異dị 熟thục 識thức 下hạ 。 謂vị 前tiền 執chấp 無vô 識thức 。 諸chư 識thức 皆giai 無vô 。 故cố 以dĩ 瓦ngõa 礫lịch 為vi 破phá 。 此thử 執chấp 無vô 識thức 。 但đãn 無vô 異dị 熟thục 。 顯hiển 有hữu 第đệ 六lục 。 出xuất 定định 還hoàn 起khởi 。 復phục 以dĩ 無vô 識thức 執chấp 持trì 諸chư 根căn 壽thọ 煖noãn 為vi 破phá 。 既ký 如như 死tử 屍thi 。 識thức 不bất 還hoàn 生sanh 。 若nhược 謂vị 此thử 位vị 識thức 滅diệt 還hoàn 生sanh 。 是thị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 彼bỉ 經kinh 何hà 說thuyết 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 然nhiên 異dị 熟thục 識thức 。 捨xả 離ly 此thử 身thân 。 投đầu 託thác 餘dư 身thân 。 無vô 復phục 重trùng 來lai 。 生sanh 此thử 身thân 理lý 。

又hựu 若nhược 此thử 位vị 無vô 持trì 種chủng 識thức (# 至chí )# 決quyết 定định 有hữu 識thức 實thật 不bất 離ly 身thân 。

重trọng/trùng 破phá 彼bỉ 執chấp 滅diệt 已dĩ 還hoàn 起khởi 。 故cố 云vân 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 後hậu 識thức 不bất 生sanh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 下hạ 。 總tổng 簡giản 已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 諸chư 法pháp 。 無vô 持trì 壽thọ 煖noãn 不bất 離ly 身thân 義nghĩa 。 然nhiên 滅diệt 定định 等đẳng 。 結kết 顯hiển 此thử 位vị 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 必tất 是thị 此thử 中trung 第đệ 八bát 識thức 體thể 。

若nhược 謂vị 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 識thức (# 至chí )# 可khả 了liễu 知tri 識thức 入nhập 此thử 定định 故cố 。

縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 滅diệt 盡tận 定định 中trung 。 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 故cố 彼bỉ 經kinh 中trung 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 破phá 云vân 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 定định 立lập 名danh 無vô 心tâm 定định 者giả 。 是thị 無vô 第đệ 六lục 。 豈khởi 有hữu 第đệ 六lục 。 又hựu 名danh 無vô 心tâm 。 又hựu 轉chuyển 計kế 云vân 。 名danh 無vô 心tâm 者giả 。 唯duy 無vô 五ngũ 識thức 。 非phi 無vô 第đệ 六lục 。 難nạn/nan 云vân 。 應ưng 一nhất 切thiết 定định 。 皆giai 名danh 無vô 心tâm 。 何hà 則tắc 。 凡phàm 入nhập 定định 時thời 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 意ý 識thức 攝nhiếp 在tại 六lục 轉chuyển 識thức 中trung 者giả 。 展triển 轉chuyển 破phá 第đệ 六lục 。 謂vị 無vô 五ngũ 識thức 。 意ý 識thức 亦diệc 無vô 。 以dĩ 第đệ 六lục 識thức 。 同đồng 轉chuyển 識thức 故cố 。 或hoặc 此thử 位vị 下hạ 。 謂vị 此thử 位vị 識thức 。 行hành 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 故cố 不bất 可khả 知tri 。 如như 壽thọ 煖noãn 等đẳng 。 不bất 離ly 身thân 故cố 。 非phi 第đệ 六lục 識thức 。 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 第đệ 六lục 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 即tức 可khả 知tri 故cố 。 復phục 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 此thử 位vị 有hữu 識thức 。 行hành 相tương/tướng 可khả 知tri 。 破phá 云vân 。 應ưng 如như 餘dư 位vị 。 非phi 此thử 無vô 心tâm 定định 位vị 所sở 攝nhiếp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 本bổn 為vi 止chỉ 息tức 麤thô 動động 想tưởng 心tâm 。 入nhập 此thử 定định 故cố 。 豈khởi 入nhập 定định 已dĩ 。 猶do 有hữu 此thử 心tâm 。

△# 一nhất 牒điệp 計kế 總tổng 破phá 竟cánh 。 下hạ 二nhị 有hữu 識thức 有hữu 所sở 。

又hựu 若nhược 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 識thức (# 至chí )# 如như 何hà 可khả 說thuyết 彼bỉ 滅diệt 心tâm 在tại 。

問vấn 此thử 定định 中trung 。 心tâm 所sở 有hữu 無vô 。 然nhiên 後hậu 難nạn/nan 破phá 。 心tâm 行hành 。 即tức 受thọ 想tưởng 。 受thọ 想tưởng 即tức 心tâm 所sở 。 經kinh 既ký 說thuyết 滅diệt 。 何hà 執chấp 為vi 有hữu 。 若nhược 有hữu 心tâm 所sở 。 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 。 此thử 定định 加gia 行hành 下hạ 。 執chấp 者giả 辯biện 救cứu 。 諸chư 心tâm 所sở 中trung 。 獨độc 以dĩ 受thọ 想tưởng 說thuyết 名danh 心tâm 行hành 故cố 滅diệt 定định 中trung 。 唯duy 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 。 原nguyên 不bất 相tương 違vi 。 論luận 主chủ 例lệ 破phá 云vân 。 若nhược 但đãn 厭yếm 受thọ 想tưởng 。 名danh 滅diệt 彼bỉ 定định 者giả 。 無vô 想tưởng 定định 中trung 。 唯duy 厭yếm 麤thô 想tưởng 。 應ưng 唯duy 想tưởng 滅diệt 。 有hữu 六lục 識thức 在tại 。 然nhiên 汝nhữ 不bất 許hứa 。 又hựu 能năng 資tư 助trợ 心tâm 所sở 既ký 滅diệt 。 所sở 資tư 助trợ 心tâm 理lý 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 何hà 執chấp 此thử 位vị 。 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 如như 身thân 。 行hành 下hạ 。 執chấp 者giả 轉chuyển 救cứu 。 謂vị 如như 身thân 中trung 。 出xuất 入nhập 息tức 滅diệt 。 而nhi 身thân 不bất 滅diệt 。 寧ninh 責trách 心tâm 王vương 同đồng 心tâm 行hành 滅diệt 。 例lệ 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 謂vị 身thân 。 行hành 滅diệt 時thời 。 其kỳ 身thân 不bất 滅diệt 。 例lệ 心tâm 。 行hành 滅diệt 。 心tâm 亦diệc 不bất 滅diệt 。 亦diệc 應ưng 語ngữ 行hành 尋tầm 伺tứ 滅diệt 時thời 。 語ngữ 亦diệc 不bất 滅diệt 。 未vị 有hữu 不bất 起khởi 尋tầm 伺tứ 能năng 言ngôn 語ngữ 者giả 。 故cố 云vân 。 而nhi 非phi 所sở 許hứa 。 然nhiên 行hành 於ư 法pháp 下hạ 。 論luận 主chủ 正chánh 明minh 加gia 行hành 有hữu 徧biến 非phi 徧biến 。 勿vật 互hỗ 相tương 例lệ 。 違vi 害hại 正chánh 理lý 。 三tam 種chủng 行hành 中trung 。 身thân 行hành 非phi 徧biến 。 語ngữ 行hành 心tâm 行hành 。 皆giai 名danh 徧biến 行hành 。 故cố 云vân 。 見kiến 息tức 滅diệt 時thời 。 身thân 猶do 在tại 故cố 。 尋tầm 伺tứ 滅diệt 時thời 。 語ngữ 定định 無vô 故cố 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 時thời 。 心tâm 定định 隨tùy 滅diệt 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 彼bỉ 滅diệt 心tâm 在tại 。 意ý 顯hiển 無vô 則tắc 俱câu 無vô 也dã 。 以dĩ 是thị 徧biến 行hành 。 應ưng 同đồng 滅diệt 故cố 。

又hựu 許hứa 思tư 等đẳng 是thị 大đại 地địa 法pháp (# 至chí )# 想tưởng 亦diệc 應ưng 生sanh 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。

復phục 明minh 轉chuyển 展triển 皆giai 無vô 。 以dĩ 破phá 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 之chi 計kế 。 思tư 等đẳng 者giả 。 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 。 等đẳng 於ư 欲dục 等đẳng 五ngũ 所sở 。 以dĩ 他tha 處xứ 言ngôn 。 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 十thập 所sở 。 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 。 是thị 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 貪tham 等đẳng 二nhị 十thập 六lục 所sở 。 是thị 大đại 染nhiễm 地địa 法pháp 。 故cố 難nạn/nan 破phá 云vân 。 又hựu 許hứa 思tư 等đẳng 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 滅diệt 時thời 。 餘dư 大đại 地địa 法pháp 應ưng 滅diệt 。 既ký 滅diệt 大đại 地địa 法pháp 。 信tín 等đẳng 大đại 善thiện 地địa 法pháp 亦diệc 無vô 。 非phi 大đại 地địa 法pháp 滅diệt 。 餘dư 可khả 在tại 故cố 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 唯duy 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 。 既ký 許hứa 下hạ 。 復phục 以dĩ 有hữu 則tắc 俱câu 有hữu 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 此thử 下hạ 。 釋thích 成thành 有hữu 則tắc 俱câu 有hữu 義nghĩa 。 觸xúc 所sở 既ký 與dữ 諸chư 法pháp 為vi 緣duyên 。 若nhược 有hữu 思tư 等đẳng 。 必tất 應ưng 有hữu 觸xúc 。 觸xúc 既ký 緣duyên 受thọ 。 應ưng 有hữu 受thọ 生sanh 。 受thọ 想tưởng 不bất 離ly 。 想tưởng 應ưng 不bất 滅diệt 。 豈khởi 有hữu 餘dư 法pháp 在tại 。 而nhi 受thọ 想tưởng 滅diệt 耶da 。

如như 受thọ 緣duyên 愛ái 非phi 一nhất 切thiết 受thọ (# 至chí )# 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。

執chấp 者giả 轉chuyển 救cứu 。 謂vị 受thọ 緣duyên 愛ái 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 生sanh 。 若nhược 緣duyên 苦khổ 受thọ 。 愛ái 不bất 生sanh 故cố 。 喻dụ 如như 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 有hữu 不bất 生sanh 受thọ 者giả 。 論luận 主chủ 質chất 云vân 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 佛Phật 下hạ 。 釋thích 成thành 有hữu 差sai 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 佛Phật 經Kinh 中trung 。 自tự 有hữu 簡giản 別biệt 。 唯duy 簡giản 受thọ 緣duyên 愛ái 。 有hữu 不bất 愛ái 者giả 。 曾tằng 未vị 有hữu 處xứ 。 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 。 有hữu 不bất 受thọ 者giả 。 又hựu 言ngôn 無vô 明minh 觸xúc 者giả 。 是thị 生sanh 受thọ 之chi 緣duyên 。 故cố 若nhược 有hữu 觸xúc 。 必tất 有hữu 受thọ 生sanh 。 受thọ 想tưởng 不bất 離ly 。 其kỳ 理lý 決quyết 定định 。 或hoặc 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 餘dư 有hữu 心tâm 位vị 。 受thọ 想tưởng 不bất 滅diệt 。 執chấp 滅diệt 定định 位vị 。 亦diệc 有hữu 思tư 等đẳng 諸chư 心tâm 所sở 故cố 。 破phá 云vân 。 許hứa 有hữu 心tâm 所sở 。 違vi 害hại 經kinh 說thuyết 。 心tâm 行hành 滅diệt 言ngôn 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。

△# 二nhị 有hữu 識thức 有hữu 所sở 竟cánh 。 下hạ 三tam 有hữu 識thức 無vô 所sở 。

若nhược 無vô 心tâm 所sở 識thức 亦diệc 應ưng 無vô (# 至chí )# 如như 何hà 有hữu 識thức 而nhi 無vô 心tâm 所sở 。

若nhược 許hứa 滅diệt 定định 無vô 心tâm 所sở 者giả 。 勿vật 執chấp 此thử 中trung 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 徧biến 行hành 心tâm 所sở 滅diệt 。 心tâm 法pháp 隨tùy 滅diệt 故cố 。 若nhược 謂vị 有hữu 心tâm 。 無vô 受thọ 等đẳng 者giả 受thọ 等đẳng 應ưng 非phi 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 以dĩ 大đại 地địa 法pháp 。 攝nhiếp 十thập 心tâm 所sở 。 若nhược 無vô 心tâm 所sở 。 應ưng 無vô 大đại 地địa 受thọ 等đẳng 法pháp 故cố 。 此thử 識thức 應ưng 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 故cố 者giả 。 以dĩ 無vô 心tâm 所sở 。 無vô 相tướng 應ưng 故cố 。 若nhược 許hứa 有hữu 識thức 。 必tất 無vô 心tâm 所sở 。 此thử 識thức 應ưng 無vô 所sở 依y 緣duyên 等đẳng 。 以dĩ 三tam 和hòa 時thời 。 必tất 觸xúc 為vi 依y 。 若nhược 無vô 觸xúc 所sở 。 三tam 不bất 和hòa 合hợp 。 又hựu 心tâm 生sanh 時thời 。 作tác 意ý 為vi 緣duyên 。 若nhược 無vô 作tác 意ý 。 識thức 不bất 生sanh 故cố 。 若nhược 許hứa 此thử 心tâm 。 無vô 所sở 依y 緣duyên 。 應ưng 如như 色sắc 法pháp 。 亦diệc 非phi 心tâm 故cố 。 復phục 引dẫn 經kinh 證chứng 。 有hữu 心tâm 位vị 中trung 。 必tất 有hữu 心tâm 所sở 。 若nhược 此thử 下hạ 。 釋thích 成thành 經kinh 意ý 。 責trách 彼bỉ 妄vọng 執chấp 。

若nhược 謂vị 餘dư 時thời 三tam 和hòa 有hữu 力lực (# 至chí )# 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 定định 。

縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 餘dư 時thời 根căn 境cảnh 識thức 三tam 。 和hòa 合hợp 有hữu 力lực 。 成thành 觸xúc 生sanh 觸xúc 。 能năng 起khởi 受thọ 等đẳng 。 定định 中trung 不bất 然nhiên 。 何hà 則tắc 。 由do 此thử 定định 前tiền 。 加gia 行hành 厭yếm 患hoạn 麤thô 動động 心tâm 所sở 。 在tại 定định 位vị 時thời 。 三tam 事sự 無vô 能năng 。 不bất 成thành 生sanh 觸xúc 。 亦diệc 無vô 受thọ 等đẳng 。 故cố 此thử 定định 中trung 。 無vô 諸chư 心tâm 所sở 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 由do 定định 前tiền 厭yếm 患hoạn 心tâm 所sở 。 故cố 此thử 定định 中trung 無vô 心tâm 所sở 者giả 。 應ưng 名danh 滅diệt 心tâm 所sở 定định 。 如như 何hà 契Khế 經Kinh 。 但đãn 說thuyết 此thử 定định 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 耶da 。 又hựu 縱túng/tung 轉chuyển 計kế 。 定định 前tiền 厭yếm 時thời 。 唯duy 厭yếm 受thọ 想tưởng 是thị 故cố 立lập 名danh 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 隨tùy 滅diệt 故cố 。 故cố 不bất 立lập 名danh 。 復phục 難nạn/nan 云vân 。 既ký 厭yếm 受thọ 想tưởng 。 餘dư 法pháp 隨tùy 滅diệt 。 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 以dĩ 餘dư 心tâm 所sở 。 隨tùy 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 心tâm 王vương 如như 餘dư 所sở 。 亦diệc 隨tùy 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 若nhược 不bất 滅diệt 心tâm 。 如như 何hà 此thử 位vị 。 名danh 無vô 心tâm 定định 。

又hựu 此thử 定định 位vị 意ý 識thức 是thị 何hà (# 至chí )# 故cố 無vô 心tâm 所sở 心tâm 亦diệc 應ưng 無vô 。

先tiên 問vấn 定định 中trung 意ý 識thức 於ư 三tam 性tánh 中trung 。 為vi 是thị 何hà 性tánh 。 復phục 牒điệp 破phá 云vân 。 定định 中trung 意ý 識thức 。 不bất 應ưng 是thị 染nhiễm 。 及cập 無vô 記ký 性tánh 。 諸chư 善thiện 定định 中trung 。 無vô 此thử 染nhiễm 與dữ 無vô 記ký 事sự 故cố 。 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 。 必tất 有hữu 心tâm 所sở 。 違vi 汝nhữ 前tiền 執chấp 。 無vô 心tâm 所sở 義nghĩa 。 又hựu 在tại 定định 前tiền 。 厭yếm 染nhiễm 散tán 亂loạn 。 豈khởi 在tại 定định 中trung 。 翻phiên 起khởi 不bất 善thiện 染nhiễm 心tâm 所sở 耶da 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 又hựu 此thử 定định 中trung 。 不bất 離ly 身thân 識thức 。 決quyết 非phi 意ý 識thức 。 以dĩ 善thiện 不bất 善thiện 。 及cập 無vô 記ký 性tánh 。 皆giai 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 此thử 定định 心tâm 。 是thị 善thiện 心tâm 者giả 。 應ưng 與dữ 善thiện 位vị 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 亦diệc 違vi 汝nhữ 執chấp 無vô 心tâm 所sở 義nghĩa 。 又hựu 云vân 。 善thiện 根căn 既ký 有hữu 。 想tưởng 受thọ 二nhị 種chủng 。 何hà 不bất 現hiện 行hành 。 若nhược 有hữu 想tưởng 受thọ 又hựu 不bất 應ưng 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 此thử 心tâm 下hạ 。 恐khủng 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 故cố 先tiên 抑ức 之chi 。 自tự 性tánh 善thiện 是thị 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 法pháp 。 勝thắng 義nghĩa 善thiện 。 是thị 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 宗tông 。 是thị 彼bỉ 所sở 執chấp 善thiện 心tâm 無vô 心tâm 所sở 。 既ký 修tu 滅diệt 定định 。 自tự 無vô 心tâm 所sở 。 應ưng 非phi 善thiện 根căn 等đẳng 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 尚thượng 在tại 因nhân 位vị 故cố 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 攝nhiếp 論luận 釋thích 云vân 。 又hựu 非phi 此thử 心tâm 。 是thị 自tự 性tánh 善thiện 。 以dĩ 自tự 性tánh 善thiện 。 唯duy 善thiện 根căn 等đẳng 入nhập 其kỳ 數số 故cố 。 又hựu 此thử 善thiện 心tâm 。 非phi 勝thắng 義nghĩa 善thiện 。 唯duy 有hữu 解giải 脫thoát 。 是thị 決quyết 定định 故cố 。 既ký 在tại 因nhân 位vị 。 不bất 名danh 解giải 脫thoát 。 若nhược 謂vị 此thử 心tâm 是thị 等đẳng 起khởi 善thiện 者giả 。 謂vị 果quả 中trung 聖thánh 人nhân 。 以dĩ 加gia 行hành 善thiện 根căn 發phát 起khởi 。 神thần 通thông 等đẳng 事sự 。 名danh 等đẳng 起khởi 善thiện 。 違vi 自tự 宗tông 者giả 。 彼bỉ 執chấp 滅diệt 定định 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 所sở 為vi 宗tông 。 既ký 許hứa 有hữu 心tâm 。 如như 餘dư 善thiện 心tâm 無vô 間gian 而nhi 起khởi 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 性tánh 善thiện 根căn 。 如như 何hà 善thiện 心tâm 。 而nhi 無vô 心tâm 所sở 。 由do 前tiền 等đẳng 起khởi 故cố 心tâm 是thị 善thiện 。 亦diệc 由do 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 如như 何hà 有hữu 心tâm 。 獨độc 無vô 心tâm 所sở 。

如như 是thị 推thôi 徵trưng 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 類loại 此thử 應ưng 知tri 。

結kết 成thành 此thử 位vị 無vô 諸chư 轉chuyển 識thức 。 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 契khế 當đương 彼bỉ 經kinh 不bất 離ly 身thân 識thức 。 入nhập 滅diệt 定định 下hạ 。 釋thích 成thành 滅diệt 定định 唯duy 止chỉ 息tức 彼bỉ 散tán 動động 轉chuyển 識thức 。 不bất 為vi 止chỉ 息tức 行hành 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 極cực 成thành 寂tịch 靜tĩnh 。 執chấp 持trì 識thức 故cố 。 滅diệt 定định 既ký 爾nhĩ 。 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。

△# 三tam 有hữu 識thức 無vô 所sở 竟cánh 。 通thông 上thượng 九cửu 引dẫn 滅diệt 定định 心tâm 竟cánh 。 下hạ 十thập 引dẫn 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố (# 至chí )# 諸chư 已dĩ 斷đoạn 者giả 皆giai 應ưng 起khởi 故cố 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 。 名danh 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 下hạ 。 釋thích 成thành 經kinh 中trung 義nghĩa 。 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 者giả 。 即tức 諸chư 世thế 間gian 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 皆giai 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 本bổn 。 因nhân 第đệ 八bát 而nhi 生sanh 。 前tiền 七thất 現hiện 行hành 。 依y 第đệ 八bát 住trụ 。 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 即tức 受thọ 彼bỉ 熏huân 。 持trì 彼bỉ 前tiền 七thất 三tam 性tánh 種chủng 子tử 。 故cố 此thử 第đệ 八bát 。 名danh 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 復phục 舉cử 雜tạp 染nhiễm 。 略lược 開khai 三tam 種chủng 即tức 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 。 煩phiền 惱não 即tức 惑hoặc 。 是thị 十thập 二nhị 緣duyên 中trung 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 三tam 支chi 。 業nghiệp 即tức 是thị 業nghiệp 。 即tức 行hành 有hữu 二nhị 支chi 。 果quả 即tức 是thị 苦khổ 。 即tức 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 并tinh 生sanh 等đẳng 二nhị 支chi 。 由do 惑hoặc 發phát 業nghiệp 。 由do 業nghiệp 感cảm 果quả 。 故cố 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 。 種chủng 類loại 別biệt 故cố 。 種chủng 為vi 現hiện 行hành 之chi 因nhân 。 現hiện 行hành 為vi 種chủng 之chi 果quả 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 有hữu 情tình 三tam 界giới 九cửu 地địa 往vãng 還hoàn 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 盡tận 時thời 。 復phục 起khởi 煩phiền 惱não 。 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 。 如như 鬱uất 頭đầu 藍lam 弗phất 。 生sanh 非phi 非phi 想tưởng 。 已dĩ 無vô 染nhiễm 心tâm 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 墮đọa 飛phi 貍ly 身thân 。 上thượng 食thực 林lâm 鳥điểu 。 下hạ 瞰# 淵uyên 魚ngư 此thử 等đẳng 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 豈khởi 無vô 因nhân 種chủng 。 餘dư 法pháp 不bất 持trì 種chủng 者giả 。 去khứ 來lai 心tâm 等đẳng 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 無vô 持trì 種chủng 義nghĩa 。 若nhược 諸chư 下hạ 。 謂vị 三tam 乘thừa 聖thánh 果Quả 。 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 方phương 得đắc 證chứng 故cố 。 若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 聖thánh 果Quả 永vĩnh 絕tuyệt 。 以dĩ 彼bỉ 煩phiền 惱não 。 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。

若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 業nghiệp 果quả 種chủng (# 至chí )# 此thử 不bất 成thành 故cố 後hậu 亦diệc 不bất 成thành 。

諸chư 業nghiệp 果quả 者giả 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 善thiện 惡ác 業nghiệp 感cảm 異dị 熟thục 果quả 也dã 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 業nghiệp 果quả 種chủng 。 前tiền 業nghiệp 果quả 盡tận 。 後hậu 業nghiệp 果quả 起khởi 。 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 。 餘dư 法pháp 因nhân 種chủng 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 異dị 類loại 法pháp 者giả 。 六lục 道đạo 三tam 途đồ 善thiện 惡ác 果quả 也dã 。 三tam 界giới 業nghiệp 果quả 。 盡tận 盡tận 無vô 餘dư 。 名danh 無vô 餘dư 依y 。 既ký 許hứa 業nghiệp 果quả 。 無vô 因nhân 常thường 生sanh 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 。 無vô 因nhân 常thường 起khởi 。 亦diệc 復phục 永vĩnh 無vô 。 三tam 乘thừa 聖thánh 果Quả 。 又hựu 行hành 緣duyên 下hạ 。 以dĩ 十thập 二nhị 緣duyên 義nghĩa 。 難nạn/nan 破phá 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 。 行hàng 行hàng 緣duyên 識thức 等đẳng 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 行hành 非phi 為vi 緣duyên 。 行hành 即tức 是thị 業nghiệp 。 由do 熏huân 習tập 成thành 。 識thức 是thị 所sở 熏huân 。 故cố 說thuyết 為vi 緣duyên 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 何hà 者giả 受thọ 熏huân 。 轉chuyển 識thức 受thọ 熏huân 。 前tiền 以dĩ 遮già 故cố 。 結kết 惑hoặc 引dẫn 生sanh 第đệ 八bát 趣thú 果quả 。 名danh 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 。 亦diệc 名danh 行hành 感cảm 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 亦diệc 非phi 行hành 感cảm 。 以dĩ 行hành 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 應ưng 說thuyết 名danh 色sắc 與dữ 行hành 為vi 緣duyên 。 復phục 難nạn/nan 云vân 。

時thời 分phần/phân 懸huyền 隔cách 。 無vô 緣duyên 義nghĩa 故cố 。 既ký 無vô 緣duyên 義nghĩa 。 不bất 成thành 因nhân 緣duyên 。 此thử 不bất 成thành 故cố 。 後hậu 諸chư 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。

諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 (# 至chí )# 是thị 則tắc 應ưng 無vô 三tam 乘thừa 道Đạo 果quả 。

舉cử 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 亦diệc 開khai 三tam 種chủng 。 謂vị 世thế 間gian 淨tịnh 道đạo 。 出xuất 世thế 淨tịnh 道đạo 。 轉chuyển 依y 斷đoạn 果quả 。 三tam 種chủng 別biệt 故cố 。 以dĩ 修tu 道Đạo 者giả 。 從tùng 異dị 類loại 中trung 來lai 。 滅diệt 異dị 類loại 心tâm 。 方phương 起khởi 淨tịnh 法pháp 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 二nhị 道đạo 種chủng 。 彼bỉ 二nhị 淨tịnh 法pháp 。 起khởi 即tức 無vô 因nhân 。 餘dư 法pháp 持trì 種chủng 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 淨tịnh 道đạo 是thị 因nhân 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 。 因nhân 行hành 永vĩnh 盡tận 。 果quả 德đức 圓viên 滿mãn 。 若nhược 無vô 因nhân 生sanh 。 二nhị 道đạo 盡tận 已dĩ 。 還hoàn 復phục 應ưng 生sanh 。 能năng 依y 淨tịnh 道đạo 。 既ký 無vô 因nhân 生sanh 。 所sở 依y 煩phiền 惱não 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 生sanh 。 既ký 有hữu 煩phiền 惱não 。 何hà 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 必tất 從tùng 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 持trì 法Pháp 爾nhĩ 種chủng 。 則tắc 出xuất 世thế 道đạo 。 初sơ 不bất 應ưng 生sanh 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 二nhị 類loại 各các 別biệt 。 非phi 彼bỉ 因nhân 故cố 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 非phi 識thức 種chủng 故cố 。 以dĩ 出xuất 世thế 道đạo 。 必tất 從tùng 種chủng 生sanh 。 無vô 漏lậu 法pháp 種chủng 。 定định 有hữu 識thức 持trì 。 豈khởi 執chấp 無vô 因nhân 。 生sanh 出xuất 世thế 道đạo 。 出xuất 世thế 道đạo 因nhân 。 初sơ 既ký 不bất 生sanh 。 後hậu 所sở 證chứng 果Quả 。 亦diệc 不bất 應ưng 生sanh 。 是thị 則tắc 應ưng 無vô 。 三tam 乘thừa 道Đạo 果Quả 。

若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 煩phiền 惱não 種chủng (# 至chí )# 唯duy 此thử 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 故cố 。

轉chuyển 依y 斷đoạn 果quả 。 因nhân 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 方phương 得đắc 成thành 滿mãn 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 斷đoạn 果quả 無vô 因nhân 。 何hà 得đắc 成thành 就tựu 。 謂vị 道đạo 下hạ 。 釋thích 成thành 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 則tắc 無vô 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 意ý 謂vị 對đối 治trị 道đạo 起khởi 。 煩phiền 惱não 種chủng 現hiện 俱câu 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 。 方phương 得đắc 轉chuyển 依y 斷đoạn 果quả 。 既ký 無vô 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 果quả 不bất 成thành 。 染nhiễm 淨tịnh 下hạ 。 簡giản 別biệt 諸chư 法pháp 無vô 持trì 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 於ư 修tu 道Đạo 時thời 。 與dữ 道Đạo 相tương 應ứng 。 自tự 名danh 為vi 淨tịnh 。 不bất 得đắc 為vi 染nhiễm 。 亦diệc 不bất 得đắc 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 淨tịnh 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 猶do 如như 涅Niết 槃Bàn 。 煩phiền 惱não 散tán 動động 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 去khứ 來lai 之chi 心tâm 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 餘dư 法pháp 持trì 種chủng 。 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 所sở 斷đoạn 是thị 煩phiền 惱não 。 能năng 斷đoạn 是thị 正chánh 智trí 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 是thị 無vô 所sở 斷đoạn 。 無vô 所sở 斷đoạn 故cố 。 能năng 斷đoạn 亦diệc 無vô 。 依y 誰thùy 所sở 斷đoạn 。 由do 誰thùy 能năng 斷đoạn 。 而nhi 立lập 轉chuyển 依y 清thanh 淨tịnh 斷đoạn 果quả 。 若nhược 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 由do 對đối 治trị 道đạo 。 有hữu 勢thế 力lực 故cố 。 後hậu 惑hoặc 不bất 生sanh 。 即tức 立lập 斷đoạn 果quả 。 破phá 云vân 。 則tắc 初sơ 道đạo 起khởi 。 應ưng 成thành 無Vô 學Học 。 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 名danh 初sơ 道đạo 起khởi 。 此thử 時thời 唯duy 斷đoạn 分phân 別biệt 現hiện 種chủng 。 剛cang 入nhập 聖thánh 流lưu 。 直trực 至chí 九cửu 地địa 。 俱câu 生sanh 斷đoạn 盡tận 。 方phương 成thành 無Vô 學Học 。 豈khởi 入nhập 聖thánh 流lưu 。 即tức 立lập 斷đoạn 果quả 。 若nhược 於ư 初sơ 果quả 即tức 證chứng 無Vô 學Học 。 應ưng 無vô 藏tạng 識thức 含hàm 藏tạng 雜tạp 染nhiễm 。 後hậu 九cửu 地địa 中trung 。 諸chư 煩phiền 惱não 種chủng 。 皆giai 已dĩ 無vô 因nhân 。 永vĩnh 不bất 生sanh 故cố 。 既ký 永vĩnh 不bất 生sanh 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 。 九cửu 地địa 煩phiền 惱não 。 各các 有hữu 九cửu 品phẩm 。 若nhược 許hứa 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 者giả 。 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 無vô 不bất 皆giai 成thành 。 唯duy 此thử 第đệ 八bát 能năng 持trì 種chủng 故cố 。

△# 十thập 引dẫn 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 引dẫn 正chánh 理lý 竟cánh 。 下hạ 三tam 勸khuyến 信tín 受thọ 。

證chứng 此thử 識thức 有hữu 理lý 趣thú 無vô 邊biên (# 至chí )# 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。

△# 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 結kết 勸khuyến 信tín 受thọ 。 通thông 上thượng 初sơ 能năng 變biến 竟cánh 。 下hạ 二nhị 能năng 變biến 分phần/phân 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 初sơ 能năng 變biến 相tương/tướng 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

初sơ 能năng 變biến 相tương/tướng 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 含hàm 藏tạng 自tự 相tương/tướng 。 異dị 熟thục 果quả 相tương/tướng 。 持trì 種chủng 因nhân 相tương/tướng 。 了liễu 境cảnh 細tế 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 所sở 相tương/tướng 。 任nhậm 運vận 捨xả 相tương/tướng 。 無vô 覆phú 淨tịnh 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 如như 暴bạo 流lưu 等đẳng 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 種chủng 種chủng 諸chư 相tướng 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 復phục 問vấn 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 所sở 有hữu 相tướng 狀trạng 。 云vân 何hà 開khai 示thị 。

△# 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。

頌tụng 曰viết 次thứ 第đệ 二nhị 能năng 變biến (# 至chí )# 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。

次thứ 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 是thị 識thức 名danh 末mạt 那na 者giả 單đơn 頌tụng 名danh 。 梵Phạn 語ngữ 末mạt 那na 此thử 云vân 意ý 。 以dĩ 有hữu 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 義nghĩa 。 故cố 名danh 為vi 意ý 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 者giả 。 頌tụng 所sở 依y 根căn 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 依y 彼bỉ 第đệ 八bát 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 緣duyên 彼bỉ 者giả 。 頌tụng 所sở 緣duyên 境cảnh 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 恆hằng 緣duyên 第đệ 八bát 。 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 頌tụng 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 。 第đệ 七thất 自tự 性tánh 。 及cập 了liễu 境cảnh 行hành 相tương/tướng 。 皆giai 思tư 量lượng 故cố 。 四tứ 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 者giả 頌tụng 與dữ 根căn 本bổn 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 謂vị 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 。 并tinh 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 者giả 。 頌tụng 四tứ 種chủng 名danh 。 義nghĩa 於ư 論luận 中trung 自tự 釋thích 。 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 者giả 頌tụng 與dữ 餘dư 十thập 四tứ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 餘dư 名danh 餘dư 義nghĩa 。 論luận 中trung 自tự 釋thích 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 攝nhiếp 者giả 。 頌tụng 四tứ 性tánh 中trung 。 唯duy 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 。 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 者giả 。 頌tụng 界giới 地địa 。 隨tùy 第đệ 八bát 所sở 生sanh 何hà 界giới 。 即tức 於ư 彼bỉ 界giới 所sở 繫hệ 。 繫hệ 者giả 。 不bất 離ly 義nghĩa 。 以dĩ 念niệm 念niệm 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 者giả 。 頌tụng 此thử 三tam 位vị 。 無vô 末mạt 那na 。 阿A 羅La 漢Hán 位vị 。 不bất 執chấp 我ngã 故cố 。 滅diệt 定định 位vị 中trung 。 伏phục 現hiện 行hành 故cố 。 出xuất 世thế 道đạo 中trung 。 初sơ 轉chuyển 智trí 故cố 。 因nhân 此thử 三tam 位vị 。 皆giai 無vô 末mạt 那na 。

△# 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 三tam 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 三tam 。 一nhất 總tổng 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 八bát 。 一nhất 總tổng 釋thích 名danh 。

論luận 曰viết 次thứ 初sơ 異dị 熟thục 能năng 變biến 識thức 後hậu (# 至chí )# 為vi 近cận 所sở 依y 故cố 但đãn 名danh 意ý 。

釋thích 前tiền 二nhị 句cú 頌tụng 。 謂vị 初sơ 能năng 變biến 識thức 後hậu 。 理lý 應ưng 進tiến 辯biện 第đệ 二nhị 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 謂vị 此thử 第đệ 二nhị 能năng 變biến 識thức 。 聖thánh 教giáo 別biệt 名danh 末mạt 那na 者giả 。 以dĩ 有hữu 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 業nghiệp 用dụng 勝thắng 餘dư 七thất 種chủng 識thức 故cố 。 第đệ 八bát 恆hằng 而nhi 非phi 審thẩm 。 第đệ 六lục 審thẩm 而nhi 非phi 恆hằng 。 前tiền 五ngũ 非phi 恆hằng 非phi 審thẩm 。 以dĩ 有hữu 間gian 斷đoạn 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 唯duy 此thử 第đệ 七thất 。 亦diệc 恆hằng 亦diệc 審thẩm 。 故cố 勝thắng 餘dư 識thức 。 此thử 名danh 下hạ 。 問vấn 此thử 名danh 意ý 識thức 。 第đệ 六lục 亦diệc 名danh 意ý 識thức 。 有hữu 何hà 分phân 別biệt 。 答đáp 云vân 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 。 以dĩ 識thức 體thể 上thượng 親thân 持trì 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 用dụng 故cố 。 如như 藏tạng 識thức 名danh 者giả 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 親thân 持trì 三tam 種chủng 含hàm 藏tạng 業nghiệp 用dụng 。 亦diệc 名danh 體thể 持trì 業nghiệp 用dụng 持trì 業nghiệp 釋thích 。 故cố 此thử 識thức 體thể 。 即tức 是thị 意ý 故cố 。 彼bỉ 第đệ 六lục 識thức 。 名danh 依y 主chủ 釋thích 。 意ý 根căn 為vi 主chủ 。 是thị 識thức 所sở 依y 。 如như 眼nhãn 為vi 主chủ 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 俱câu 名danh 能năng 所sở 依y 彰chương 依y 主chủ 釋thích 。 故cố 彼bỉ 識thức 體thể 。 異dị 於ư 意ý 故cố 。 然nhiên 諸chư 下hạ 。 釋thích 聖thánh 教giáo 立lập 名danh 。 無vô 相tướng 濫lạm 義nghĩa 。 又hựu 標tiêu 下hạ 。 釋thích 立lập 名danh 有hữu 簡giản 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 第đệ 八bát 名danh 心tâm 。 有hữu 積tích 集tập 義nghĩa 。 前tiền 六lục 名danh 識thức 。 有hữu 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 唯duy 此thử 第đệ 七thất 劣liệt 於ư 前tiền 後hậu 。 故cố 但đãn 名danh 意ý 。 或hoặc 顯hiển 此thử 識thức 。 與dữ 第đệ 六lục 為vi 近cận 所sở 依y 根căn 。 此thử 但đãn 名danh 意ý 。 彼bỉ 名danh 意ý 識thức 。

△# 一nhất 總tổng 釋thích 名danh 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 所sở 依y 分phần/phân 三tam 。 一nhất 正chánh 釋thích 所sở 依y 。

依y 彼bỉ 轉chuyển 者giả 顯hiển 此thử 所sở 依y (# 至chí )# 恆hằng 依y 彼bỉ 識thức 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 。

彼bỉ 字tự 。 即tức 第đệ 八bát 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 第đệ 七thất 。 依y 彼bỉ 藏tạng 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 依y 識thức 種chủng 者giả 未vị 正chánh 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 以dĩ 彼bỉ 第đệ 八bát 識thức 種chủng 為vi 依y 。 不bất 依y 現hiện 行hành 。 此thử 無vô 間gián 斷đoạn 。 不bất 假giả 彼bỉ 現hiện 。 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 種chủng 現hiện 俱câu 依y 者giả 正chánh 理lý 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 俱câu 以dĩ 第đệ 八bát 種chủng 子tử 現hiện 行hành 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 既ký 名danh 轉chuyển 識thức 。 有hữu 轉chuyển 易dị 故cố 。 必tất 假giả 現hiện 識thức 。 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 流lưu 轉chuyển 者giả 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 隨tùy 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 流lưu 轉chuyển 諸chư 趣thú 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 恆hằng 依y 第đệ 八bát 。 取thủ 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 。

△# 一nhất 正chánh 釋thích 所sở 依y 竟cánh 。 下hạ 二nhị 傍bàng 通thông 餘dư 論luận 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 略lược 釋thích 三tam 種chủng 。

諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 有hữu 所sở 依y (# 至chí )# 名danh 有hữu 所sở 依y 非phi 所sở 餘dư 法pháp 。

謂vị 八bát 種chủng 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 生sanh 必tất 有hữu 依y 。 然nhiên 依y 義nghĩa 別biệt 。 開khai 為vi 三tam 種chủng 。 因nhân 即tức 是thị 緣duyên 。 以dĩ 因nhân 為vi 緣duyên 。 故cố 名danh 因nhân 緣duyên 。 因nhân 是thị 種chủng 子tử 。 緣duyên 是thị 生sanh 義nghĩa 。 對đối 現hiện 行hành 果quả 。 故cố 名danh 為vi 因nhân 。 以dĩ 能năng 生sanh 現hiện 。 復phục 名danh 為vi 緣duyên 。 謂vị 從tùng 種chủng 子tử 。 生sanh 現hiện 行hành 故cố 。 是thị 故cố 現hiện 行hành 望vọng 自tự 親thân 種chủng 。 有hữu 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 即tức 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 作tác 用dụng 法pháp 。 必tất 託thác 因nhân 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 問vấn 。 因nhân 緣duyên 依y 。 與dữ 因nhân 緣duyên 何hà 別biệt 。 答đáp 。 依y 狹hiệp 緣duyên 寬khoan 。 緣duyên 具cụ 種chủng 生sanh 種chủng 種chủng 生sanh 現hiện 。 現hiện 熏huân 種chủng 。 三tam 義nghĩa 故cố 寬khoan 。 依y 唯duy 種chủng 生sanh 現hiện 一nhất 義nghĩa 故cố 狹hiệp 。 此thử 種chủng 生sanh 現hiện 一nhất 義nghĩa 。 是thị 因nhân 隱ẩn 果quả 現hiện 。 不bất 同đồng 現hiện 行hành 熏huân 種chủng 。 以dĩ 現hiện 行hành 之chi 因nhân 非phi 隱ẩn 。 熏huân 成thành 種chủng 果quả 非phi 現hiện 。 又hựu 因nhân 緣duyên 依y 。 因nhân 果quả 同đồng 時thời 。 不bất 同đồng 種chủng 子tử 生sanh 種chủng 。 因nhân 果quả 各các 別biệt 。 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。 相tương 助trợ 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。 或hoặc 不bất 為vi 損tổn 義nghĩa 。 或hoặc 順thuận 或hoặc 違vi 。 有hữu 力lực 無vô 力lực 。 皆giai 是thị 增tăng 上thượng 。 因nhân 此thử 增tăng 上thượng 。 有hữu 親thân 有hữu 踈sơ 。 故cố 增tăng 上thượng 緣duyên 。 寬khoan 而nhi 不bất 狹hiệp 。 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 狹hiệp 而nhi 不bất 寬khoan 。 唯duy 取thủ 有hữu 力lực 。 親thân 能năng 引dẫn 生sanh 。 即tức 內nội 六lục 處xứ 。 內nội 六lục 處xứ 者giả 。 即tức 俱câu 有hữu 根căn 。 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 故cố 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 者giả 。 等đẳng 者giả 。 齊tề 等đẳng 。 前tiền 後hậu 識thức 生sanh 。 行hành 相tương/tướng 齊tề 故cố 。 中trung 間gian 無vô 隔cách 。 故cố 名danh 無vô 間gian 。 前tiền 識thức 滅diệt 時thời 。 能năng 引dẫn 後hậu 識thức 。 故cố 名danh 為vi 緣duyên 。 又hựu 名danh 意ý 者giả 。 以dĩ 第đệ 七thất 意ý 。 念niệm 念niệm 思tư 量lượng 。 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 。 故cố 等đẳng 無vô 間gian 。 名danh 前tiền 滅diệt 意ý 。 又hựu 名danh 開khai 導đạo 者giả 。 以dĩ 有hữu 開khai 闢tịch 引dẫn 導đạo 義nghĩa 故cố 。 問vấn 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 與dữ 依y 何hà 別biệt 。 答đáp 。 若nhược 論luận 緣duyên 義nghĩa 。 總tổng 收thu 心tâm 王vương 心tâm 所sở 故cố 寬khoan 。 若nhược 論luận 依y 體thể 。 唯duy 取thủ 心tâm 王vương 故cố 狹hiệp 。 是thị 為vi 別biệt 義nghĩa 。 問vấn 。 此thử 三tam 依y 中trung 。 言ngôn 生sanh 轉chuyển 起khởi 。 別biệt 相tướng 云vân 何hà 。 答đáp 生sanh 約ước 依y 種chủng 。 現hiện 果quả 方phương 生sanh 。 轉chuyển 約ước 隨tùy 順thuận 與dữ 力lực 令linh 轉chuyển 。 起khởi 約ước 前tiền 開khai 令linh 後hậu 得đắc 起khởi 。 是thị 三tam 別biệt 相tướng 。 問vấn 。 何hà 故cố 三tam 緣duyên 別biệt 立lập 為vi 依y 。 唯duy 所sở 緣duyên 緣duyên 。 不bất 立lập 依y 耶da 。 答đáp 。 三tam 緣duyên 各các 有hữu 常thường 義nghĩa 為vi 緣duyên 。 主chủ 義nghĩa 為vi 依y 。 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 唯duy 有hữu 常thường 義nghĩa 。 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 下hạ 。 結kết 顯hiển 三tam 種chủng 所sở 依y 。 唯duy 心tâm 法pháp 有hữu 。 非phi 餘dư 色sắc 法pháp 。 具cụ 足túc 三tam 故cố 。

△# 一nhất 略lược 釋thích 三tam 種chủng 竟cánh 。 下hạ 二nhị 廣quảng 釋thích 三tam 種chủng 分phần/phân 三tam 。 一nhất 釋Thích 種chủng 子tử 依y 。

初sơ 種chủng 子tử 依y 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 定định 各các 別biệt 有hữu 種chủng 子tử 所sở 依y 。

說thuyết 者giả 未vị 正chánh 。 謂vị 要yếu 種chủng 子tử 滅diệt 已dĩ 。 現hiện 行hành 果quả 法pháp 方phương 生sanh 。 集tập 論luận 二nhị 卷quyển 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 已dĩ 生sanh 。 十thập 二nhị 有hữu 種chủng 已dĩ 生sanh 。 十thập 三tam 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 說thuyết 者giả 取thủ 十thập 三tam 已dĩ 生sanh 。 為vi 種chủng 滅diệt 現hiện 生sanh 之chi 證chứng 。 種chủng 與dữ 芽nha 等đẳng 不bất 俱câu 起khởi 者giả 。 亦diệc 引dẫn 外ngoại 種chủng 證chứng 所sở 立lập 義nghĩa 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 正chánh 理lý 。 破phá 前tiền 執chấp 義nghĩa 。 謂vị 彼bỉ 引dẫn 集tập 論luận 。 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 彼bỉ 集tập 論luận 說thuyết 。 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 是thị 依y 引dẫn 生sanh 後hậu 種chủng 說thuyết 故cố 。 以dĩ 種chủng 生sanh 種chủng 。 不bất 同đồng 時thời 故cố 。 種chủng 生sanh 芽nha 等đẳng 。 說thuyết 糓cốc 麥mạch 等đẳng 。 非phi 內nội 種chủng 故cố 。 焰diễm 炷chú 下hạ 。 論luận 主chủ 明minh 正chánh 義nghĩa 。 焰diễm 喻dụ 現hiện 行hành 。 炷chú 喻dụ 種chủng 子tử 。 炷chú 能năng 生sanh 焰diễm 。 焰diễm 燒thiêu 燋tiều 炷chú 。 以dĩ 喻dụ 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 。 現hiện 行hành 熏huân 種chủng 。 故cố 互hỗ 為vi 因nhân 。 然nhiên 而nhi 種chủng 生sanh 自tự 類loại 後hậu 種chủng 。 因nhân 果quả 不bất 俱câu 。 種chủng 子tử 現hiện 行hành 互hỗ 生sanh 。 決quyết 定định 俱câu 有hữu 。 故cố 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 前tiền 義nghĩa 。 無vô 常thường 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 種chủng 子tử 。 有hữu 轉chuyển 變biến 故cố 。 雖tuy 引dẫn 自tự 他tha 二nhị 義nghĩa 。 此thử 中trung 唯duy 取thủ 他tha 性tánh 種chủng 現hiện 。 證chứng 因nhân 緣duyên 依y 也dã 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 下hạ 。 復phục 引dẫn 證chứng 前tiền 種chủng 現hiện 同đồng 時thời 義nghĩa 。 染nhiễm 法pháp 。 即tức 前tiền 七thất 識thức 。 與dữ 第đệ 八bát 識thức 作tác 能năng 所sở 熏huân 。 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 又hựu 說thuyết 種chủng 子tử 。 與dữ 現hiện 行hành 果quả 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 設thiết 有hữu 下hạ 。 釋thích 他tha 處xứ 說thuyết 種chủng 子tử 與dữ 果quả 有hữu 前tiền 後hậu 者giả 。 是thị 隨tùy 流lưu 轉chuyển 道Đạo 理lý 。 非phi 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 。 是thị 故cố 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 決quyết 定định 各các 有hữu 種chủng 子tử 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。

△# 一nhất 釋Thích 種chủng 子tử 依y 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 俱câu 有hữu 依y 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 三tam 師sư 辯biện 破phá 。

次thứ 俱câu 有hữu 依y 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 要yếu 託thác 末mạt 那na 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。

俱câu 有hữu 依y 者giả 。 識thức 為vi 能năng 依y 。 根căn 為vi 所sở 依y 。 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 名danh 俱câu 有hữu 也dã 。 有hữu 作tác 下hạ 。 此thử 說thuyết 未vị 正chánh 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 唯duy 以dĩ 意ý 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 無vô 別biệt 眼nhãn 等đẳng 。 為vi 此thử 所sở 依y 。 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 是thị 識thức 種chủng 故cố 。 所sở 引dẫn 之chi 頌tụng 。 宗tông 鏡kính 六lục 十thập 三tam 卷quyển 有hữu 釋thích 。 前tiền 二nhị 句cú 。 是thị 論luận 主chủ 假giả 將tương 五ngũ 識thức 種chủng 為vi 依y 。 答đáp 經kinh 部bộ 師sư 。 以dĩ 彼bỉ 許hứa 有hữu 種chủng 子tử 故cố 。 又hựu 謂vị 眼nhãn 等đẳng 識thức 生sanh 。 似tự 色sắc 等đẳng 境cảnh 相tướng 而nhi 轉chuyển 。 後hậu 二nhị 句cú 。 是thị 佛Phật 密mật 意ý 破phá 外ngoại 道đạo 執chấp 身thân 為vi 一nhất 合hợp 相tương/tướng 我ngã 故cố 。 遂toại 於ư 無vô 言ngôn 之chi 法pháp 。 強cường/cưỡng 以dĩ 言ngôn 分phân 別biệt 。 說thuyết 有hữu 根căn 塵trần 十thập 處xứ 。 令linh 彼bỉ 一nhất 一nhất 觀quán 察sát 。 悟ngộ 入nhập 我ngã 空không 耳nhĩ 。 今kim 說thuyết 者giả 不bất 知tri 論luận 主chủ 假giả 說thuyết 。 及cập 佛Phật 密mật 意ý 。 引dẫn 此thử 以dĩ 證chứng 自tự 所sở 執chấp 義nghĩa 。 豈khởi 以dĩ 識thức 種chủng 為vi 色sắc 根căn 耶da 。 彼bỉ 頌tụng 意ý 下hạ 。 執chấp 者giả 自tự 釋thích 頌tụng 意ý 。 謂vị 識thức 種chủng 為vi 根căn 。 相tương/tướng 分phân 為vi 境cảnh 。 以dĩ 證chứng 無vô 別biệt 眼nhãn 等đẳng 為vi 根căn 。 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 中trung 。 陳trần 那na 菩Bồ 薩Tát 自tự 釋thích 云vân 。 以dĩ 能năng 發phát 識thức 。 比tỉ 知tri 有hữu 根căn 。 此thử 但đãn 功công 能năng 。 非phi 外ngoại 所sở 造tạo 。 故cố 本bổn 識thức 上thượng 。 五ngũ 色sắc 功công 能năng 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 亦diệc 不bất 違vi 理lý 。 此thử 根căn 功công 能năng 。 與dữ 前tiền 境cảnh 色sắc 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 謂vị 此thử 功công 能năng 。 至chí 成thành 熟thục 位vị 。 生sanh 現hiện 識thức 上thượng 。 五ngũ 內nội 境cảnh 色sắc 。 此thử 內nội 境cảnh 色sắc 。 復phục 能năng 引dẫn 起khởi 異dị 熟thục 識thức 上thượng 。 五ngũ 根căn 功công 能năng 。 彼bỉ 頌tụng 意ý 下hạ 。 執chấp 者giả 自tự 釋thích 頌tụng 意ý 。 以dĩ 辯biện 前tiền 五ngũ 識thức 。 無vô 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 唯duy 許hứa 能năng 生sanh 色sắc 識thức 種chủng 子tử 。 名danh 色sắc 功công 能năng 。 說thuyết 為vi 根căn 義nghĩa 。 又hựu 七thất 八bát 識thức 。 不bất 許hứa 有hữu 依y 。 唯duy 許hứa 第đệ 六lục 。 末mạt 那na 為vi 依y 。 通thông 上thượng 皆giai 第đệ 一nhất 師sư 執chấp 義nghĩa 。

有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 教giáo 相tương 違vi (# 至chí )# 便tiện 與dữ 一nhất 切thiết 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。

此thử 第đệ 二nhị 師sư 。 破phá 前tiền 師sư 義nghĩa 。 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 有hữu 九cửu 章chương 。 謂vị 六lục 根căn 塵trần 。 及cập 六lục 種chủng 識thức 。 成thành 十thập 八bát 界giới 。 各các 別biệt 有hữu 種chủng 。 生sanh 各các 現hiện 行hành 。 豈khởi 以dĩ 識thức 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 耶da 。 若nhược 五ngũ 色sắc 下hạ 。 破phá 違vi 理lý 。 然nhiên 十thập 八bát 下hạ 。 破phá 違vi 教giáo 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 一nhất 也dã 。 二nhị 以dĩ 五ngũ 識thức 相tương 見kiến 二nhị 分phần 問vấn 定định 難nạn/nan 破phá 。 若nhược 執chấp 見kiến 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 者giả 。 應ưng 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 皆giai 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 若nhược 執chấp 相tướng 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 者giả 。 應ưng 外ngoại 處xứ 攝nhiếp 。 以dĩ 汝nhữ 自tự 釋thích 頌tụng 云vân 。 五ngũ 識thức 相tương/tướng 分phân 為vi 色sắc 等đẳng 境cảnh 豈khởi 非phi 外ngoại 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 。 又hựu 違vi 聖thánh 教giáo 是thị 內nội 處xứ 攝nhiếp 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 二nhị 也dã 。 三tam 以dĩ 緣duyên 義nghĩa 難nạn/nan 破phá 。 種chủng 是thị 因nhân 緣duyên 。 根căn 名danh 增tăng 上thượng 。 若nhược 根căn 是thị 種chủng 。 應ưng 無vô 增tăng 上thượng 。 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 三tam 也dã 。 四tứ 以dĩ 界giới 地địa 無vô 定định 難nạn/nan 破phá 。 謂vị 識thức 種chủng 子tử 。 皆giai 通thông 三tam 界giới 。 識thức 之chi 現hiện 行hành 。 有hữu 起khởi 不bất 起khởi 。 既ký 執chấp 識thức 種chủng 為vi 根căn 。 以dĩ 有hữu 根căn 處xứ 。 即tức 應ưng 發phát 識thức 。 難nạn/nan 云vân 。 則tắc 應ưng 鼻tị 舌thiệt 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 以dĩ 根căn 種chủng 隨tùy 現hiện 識thức 。 不bất 得đắc 通thông 三tam 界giới 。 或hoặc 應ưng 二nhị 識thức 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 。 以dĩ 現hiện 識thức 隨tùy 根căn 種chủng 。 亦diệc 得đắc 通thông 三tam 界giới 。 聖thánh 說thuyết 二nhị 識thức 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 眼nhãn 耳nhĩ 下hạ 。 根căn 種chủng 現hiện 識thức 。 同đồng 前tiền 。 難nạn/nan 意ý 。 故cố 曰viết 亦diệc 然nhiên 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 四tứ 也dã 。 五ngũ 難nạn/nan 根căn 識thức 性tánh 無vô 差sai 別biệt 。 識thức 種chủng 為vi 根căn 。 根căn 非phi 無vô 記ký 。 此thử 其kỳ 違vi 理lý 五ngũ 也dã 。 六lục 謂vị 根căn 有hữu 執chấp 受thọ 。 識thức 無vô 執chấp 受thọ 。 若nhược 以dĩ 識thức 種chủng 為vi 根căn 。 則tắc 應ưng 五ngũ 根căn 非phi 有hữu 執chấp 受thọ 。 此thử 違vi 正chánh 理lý 六lục 也dã 。 七thất 謂vị 末mạt 那na 與dữ 意ý 識thức 為vi 根căn 。 以dĩ 同đồng 五ngũ 根căn 引dẫn 生sanh 五ngũ 識thức 之chi 法pháp 。 既ký 執chấp 五ngũ 根căn 是thị 五ngũ 識thức 種chủng 。 第đệ 六lục 識thức 種chủng 。 應ưng 是thị 末mạt 那na 。 若nhược 爾nhĩ 。 八bát 識thức 種chủng 現hiện 。 各các 少thiểu 一nhất 數số 。 識thức 種chủng 即tức 末mạt 那na 。 應ưng 少thiểu 第đệ 六lục 種chủng 。 末mạt 那na 即tức 識thức 種chủng 。 應ưng 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 此thử 亦diệc 違vi 理lý 七thất 也dã 。 八bát 引dẫn 論luận 說thuyết 具cụ 三tam 依y 破phá 。 依y 但đãn 應ưng 二nhị 者giả 。 唯duy 有hữu 因nhân 緣duyên 依y 。 及cập 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 無vô 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 以dĩ 根căn 即tức 種chủng 故cố 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 八bát 也dã 。 九cửu 引dẫn 根căn 通thông 種chủng 現hiện 難nạn/nan 破phá 。 根căn 既ký 唯duy 識thức 種chủng 。 根căn 應ưng 無vô 現hiện 行hành 。 若nhược 種chủng 起khởi 現hiện 行hành 。 又hựu 名danh 現hiện 行hành 識thức 。 不bất 得đắc 名danh 為vi 根căn 。 豈khởi 不bất 違vi 理lý 。 又hựu 違vi 教giáo 耶da 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 九cửu 也dã 。

有hữu 避tị 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 過quá 難nạn/nan (# 至chí )# 妙diệu 符phù 二nhị 頌tụng 善thiện 順thuận 瑜du 伽già 。

感cảm 五ngũ 識thức 業nghiệp 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 不bất 同đồng 因nhân 緣duyên 。 生sanh 五ngũ 識thức 種chủng 。 今kim 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 妙diệu 符phù 前tiền 引dẫn 二nhị 頌tụng 。 善thiện 順thuận 瑜du 伽già 三tam 依y 。

彼bỉ 有hữu 虗hư 言ngôn 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 非phi 為vi 善thiện 救cứu 。

論luận 主chủ 破phá 。 業nghiệp 通thông 善thiện 惡ác 。 根căn 唯duy 無vô 記ký 。 若nhược 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 。 根căn 亦diệc 理lý 應ưng 善thiện 惡ác 。 何hà 名danh 無vô 記ký 。 此thử 亦diệc 違vi 理lý 。 同đồng 前tiền 第đệ 五ngũ 。 又hựu 彼bỉ 下hạ 。 應ưng 非phi 二nhị 字tự 。 貫quán 下hạ 三tam 義nghĩa 。 既ký 執chấp 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 執chấp 受thọ 。 色sắc 蘊uẩn 。 內nội 處xứ 。 三tam 義nghĩa 皆giai 無vô 。 此thử 違vi 理lý 教giáo 。 同đồng 前tiền 第đệ 六lục 。 無vô 執chấp 受thọ 。 及cập 第đệ 二nhị 章chương 。 非phi 色sắc 蘊uẩn 非phi 內nội 處xứ 義nghĩa 。 鼻tị 舌thiệt 下hạ 。 既ký 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 業nghiệp 力lực 有hữu 定định 。 可khả 許hứa 五ngũ 根căn 各các 有hữu 定định 地địa 。 以dĩ 免miễn 第đệ 四tứ 章chương 中trung 理lý 教giáo 相tương 違vi 不bất 定định 之chi 過quá 。 然nhiên 感cảm 五ngũ 識thức 業nghiệp 為vi 五ngũ 根căn 。 應ưng 感cảm 意ý 識thức 業nghiệp 是thị 末mạt 那na 。 此thử 中trung 違vi 理lý 。 同đồng 前tiền 第đệ 七thất 。 八bát 識thức 種chủng 現hiện 各các 少thiểu 一nhất 數số 。 眼nhãn 等đẳng 不bất 應ưng 通thông 現hiện 種chủng 者giả 。 謂vị 既ký 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 不bất 但đãn 無vô 眼nhãn 等đẳng 現hiện 行hành 。 亦diệc 無vô 眼nhãn 等đẳng 種chủng 子tử 。 以dĩ 彼bỉ 原nguyên 是thị 業nghiệp 種chủng 故cố 。 此thử 亦diệc 同đồng 前tiền 第đệ 九cửu 。 唯duy 種chủng 無vô 現hiện 。 理lý 教giáo 相tương 違vi 也dã 。 又hựu 應ưng 眼nhãn 等đẳng 非phi 色sắc 根căn 者giả 謂vị 業nghiệp 非phi 色sắc 法pháp 。 又hựu 不bất 可khả 名danh 五ngũ 色sắc 根căn 故cố 。 單đơn 破phá 業nghiệp 種chủng 非phi 色sắc 根căn 義nghĩa 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 必tất 通thông 三tam 性tánh 。 若nhược 是thị 業nghiệp 感cảm 。 應ưng 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 以dĩ 無vô 記ký 性tánh 。 能năng 招chiêu 業nghiệp 故cố 。 三tam 性tánh 五ngũ 識thức 。 既ký 非phi 業nghiệp 感cảm 。 應ưng 無vô 眼nhãn 等đẳng 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 彼bỉ 執chấp 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 若nhược 非phi 業nghiệp 感cảm 。 不bất 得đắc 為vi 根căn 。 同đồng 前tiền 第đệ 八bát 無vô 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 非phi 為vi 善thiện 救cứu 者giả 。 結kết 破phá 轉chuyển 救cứu 非phi 理lý 。 彼bỉ 以dĩ 業nghiệp 種chủng 轉chuyển 救cứu 第đệ 八bát 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 而nhi 犯phạm 一nhất 切thiết 違vi 理lý 教giáo 者giả 豈khởi 為vi 善thiện 救cứu 。

又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 處xứ 處xứ 皆giai 說thuyết (# 至chí )# 非phi 謂vị 色sắc 根căn 即tức 識thức 業nghiệp 種chủng 。

總tổng 結kết 教giáo 理lý 俱câu 違vi 也dã 。 又hựu 諸chư 下hạ 。 責trách 彼bỉ 違vi 教giáo 。 許hứa 眼nhãn 下hạ 。 責trách 彼bỉ 違vi 理lý 。 故cố 復phục 責trách 云vân 。 如như 斯tư 迷mê 謬mậu 。 深thâm 違vi 教giáo 理lý 。 然nhiên 伽già 陀đà 下hạ 。 釋thích 前tiền 師sư 引dẫn 證chứng 義nghĩa 。 種chủng 子tử 是thị 前tiền 頌tụng 中trung 義nghĩa 。 功công 能năng 是thị 後hậu 頌tụng 中trung 義nghĩa 。 為vi 破phá 外ngoại 道đạo 。 執chấp 離ly 識thức 外ngoại 。 實thật 有hữu 色sắc 根căn 。 故cố 於ư 識thức 變biến 。 似tự 眼nhãn 根căn 等đẳng 五ngũ 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 以dĩ 有hữu 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 用dụng 故cố 。 假giả 名danh 種chủng 子tử 。 及cập 色sắc 功công 能năng 。 非phi 謂vị 色sắc 根căn 。 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 及cập 與dữ 業nghiệp 種chủng 。

又hựu 緣duyên 五ngũ 境cảnh 明minh 了liễu 意ý 識thức (# 至chí )# 由do 此thử 彼bỉ 說thuyết 理lý 教giáo 相tương 違vi 。

牒điệp 破phá 前tiền 師sư 執chấp 意ý 。 以dĩ 為vi 自tự 立lập 前tiền 案án 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 既ký 以dĩ 意ý 識thức 為vi 依y 。 意ý 識thức 亦diệc 應ưng 前tiền 五ngũ 為vi 依y 。 故cố 云vân 。 彼bỉ 此thử 相tương 依y 。 勢thế 力lực 等đẳng 故cố 。 又hựu 第đệ 七thất 下hạ 。 破phá 前tiền 師sư 不bất 立lập 第đệ 七thất 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 今kim 以dĩ 轉chuyển 識thức 例lệ 同đồng 。 必tất 應ưng 許hứa 現hiện 。 行hành 第đệ 八bát 。 為vi 彼bỉ 依y 故cố 。 如như 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 彼bỉ 論luận 下hạ 。 推thôi 釋thích 。 兼kiêm 破phá 前tiền 執chấp 識thức 種chủng 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 反phản 上thượng 。 意ý 牒điệp 前tiền 師sư 不bất 許hứa 第đệ 七thất 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 故cố 云vân 。 應ưng 說thuyết 有hữu 藏tạng 識thức 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 破phá 。

是thị 故cố 應ưng 言ngôn 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 自tự 能năng 立lập 故cố 無vô 俱câu 有hữu 依y 。

第đệ 二nhị 師sư 立lập 義nghĩa 。 已dĩ 上thượng 破phá 詞từ 雖tuy 正chánh 。 立lập 俱câu 有hữu 依y 。 猶do 未vị 盡tận 理lý 。

有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 猶do 未vị 盡tận 理lý (# 至chí )# 亦diệc 依y 能năng 熏huân 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。

此thử 第đệ 三tam 師sư 。 破phá 第đệ 二nhị 師sư 執chấp 第đệ 八bát 無vô 有hữu 俱câu 有hữu 依y 義nghĩa 。 許hứa 現hiện 起khởi 下hạ 。 意ý 雖tuy 破phá 彼bỉ 。 亦diệc 為vi 自tự 義nghĩa 前tiền 案án 。 謂vị 現hiện 行hành 既ký 依y 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 亦diệc 依y 現hiện 行hành 。 以dĩ 種chủng 子tử 初sơ 生sanh 時thời 。 依y 能năng 熏huân 識thức 。 既ký 熏huân 習tập 已dĩ 。 即tức 依y 所sở 熏huân 。 故cố 云vân 。 能năng 熏huân 前tiền 七thất 識thức 。 及cập 所sở 熏huân 異dị 熟thục 識thức 。 為vi 生sanh 長trưởng 住trụ 故cố 。 又hựu 異dị 熟thục 下hạ 。 復phục 明minh 第đệ 八bát 亦diệc 依y 色sắc 根căn 。 如như 契Khế 經Kinh 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 依y 色sắc 根căn 義nghĩa 。 瑜du 伽già 下hạ 。 復phục 引dẫn 論luận 證chứng 異dị 熟thục 識thức 。 決quyết 定định 依y 止chỉ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 或hoặc 所sở 立lập 因nhân 有hữu 不bất 定định 失thất 者giả 。 立lập 量lượng 云vân 。 異dị 熟thục 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 決quyết 定định 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 不bất 徧biến 依y 止chỉ 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 六lục 識thức 。 若nhược 異dị 熟thục 識thức 。 不bất 徧biến 依y 止chỉ 。 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 則tắc 是thị 因nhân 於ư 宗tông 上thượng 不bất 轉chuyển 。 引dẫn 喻dụ 不bất 齊tề 。 故cố 有hữu 不bất 定định 失thất 也dã 。 是thị 故cố 下hạ 。 第đệ 三tam 師sư 立lập 義nghĩa 。 猶do 未vị 盡tận 理lý 。

△# 一nhất 三tam 師sư 辯biện 破phá 竟cánh 。 下hạ 二nhị 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 皆giai 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 或hoặc 所sở 依y 為vi 依y 皆giai 隨tùy 宜nghi 假giả 說thuyết 。

此thử 義nghĩa 正chánh 理lý 。 破phá 前tiền 不bất 知tri 能năng 依y 所sở 依y 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 依y 謂vị 下hạ 總tổng 明minh 能năng 所sở 依y 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 王vương 臣thần 為ví 喻dụ 。 王vương 喻dụ 所sở 依y 。 臣thần 喻dụ 能năng 依y 。 若nhược 法pháp 下hạ 。 單đơn 明minh 所sở 依y 具cụ 四tứ 義nghĩa 故cố 。 一nhất 者giả 決quyết 定định 。 正chánh 簡giản 前tiền 五ngũ 識thức 。 與dữ 第đệ 六lục 為vi 依y 。 夫phu 為vi 所sở 依y 者giả 。 須tu 決quyết 定định 有hữu 故cố 。 今kim 有hữu 第đệ 六lục 時thời 。 不bất 定định 有hữu 前tiền 五ngũ 。 亦diệc 簡giản 五ngũ 色sắc 根căn 。 與dữ 第đệ 八bát 為vi 依y 。 亦diệc 是thị 不bất 決quyết 定định 。 如như 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 即tức 無vô 色sắc 根căn 故cố 。 又hựu 簡giản 將tương 能năng 熏huân 七thất 現hiện 。 與dữ 種chủng 子tử 為vi 生sanh 長trưởng 住trụ 依y 。 此thử 能năng 熏huân 現hiện 識thức 。 必tất 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 豈khởi 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 。 二nhị 者giả 有hữu 境cảnh 。 所sở 言ngôn 有hữu 境cảnh 者giả 。 即tức 內nội 六lục 處xứ 。 是thị 有hữu 境cảnh 義nghĩa (# 根căn 是thị 能năng 照chiếu 。 境cảnh 是thị 所sở 照chiếu 。 故cố 說thuyết 能năng 照chiếu 。 有hữu 所sở 照chiếu 境cảnh )# 此thử 簡giản 四tứ 大đại 種chủng 。 及cập 命mạng 根căn 。 五ngũ 塵trần 。 并tinh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 雖tuy 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 。 而nhi 闕khuyết 有hữu 境cảnh 義nghĩa 。 不bất 得đắc 為vi 所sở 依y (# 以dĩ 彼bỉ 非phi 能năng 照chiếu 。 故cố 無vô 所sở 照chiếu 境cảnh )# 三tam 者giả 為vi 主chủ 。 言ngôn 為vi 主chủ 者giả 。 亦diệc 是thị 心tâm 王vương 。 及cập 五ngũ 色sắc 根căn 。 決quyết 定định 有hữu 境cảnh 。 而nhi 為vi 主chủ 故cố 。 此thử 簡giản 徧biến 行hành 五ngũ 心tâm 所sở 法pháp 。 雖tuy 具cụ 決quyết 定định 有hữu 境cảnh 二nhị 義nghĩa 。 闕khuyết 主chủ 義nghĩa 故cố 。 亦diệc 非phi 所sở 依y 。 四tứ 者giả 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 言ngôn 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 者giả 。 謂vị 取thủ 所sở 依y 。 與dữ 能năng 依y 法pháp 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 此thử 簡giản 第đệ 八bát 現hiện 行hành 。 不bất 得đắc 與dữ 識thức 中trung 種chủng 子tử 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 彼bỉ 種chủng 子tử 。 無vô 緣duyên 慮lự 故cố 。 不bất 能năng 自tự 取thủ 第đệ 八bát 現hiện 行hành 為vi 所sở 緣duyên 。 唯duy 第đệ 八bát 現hiện 。 亦diệc 具cụ 決quyết 定định 有hữu 境cảnh 為vi 主chủ 三tam 義nghĩa 。 唯duy 與dữ 心tâm 心tâm 所sở 為vi 所sở 依y 。 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 能năng 緣duyên 故cố 。 故cố 取thủ 八bát 現hiện 為vi 所sở 緣duyên 也dã 。 故cố 諸chư 下hạ 。 引dẫn 證chứng 能năng 依y 唯duy 是thị 心tâm 法pháp 。 以dĩ 色sắc 法pháp 等đẳng 。 非phi 能năng 緣duyên 故cố 。 雖tuy 說thuyết 能năng 依y 唯duy 是thị 心tâm 法pháp 。 而nhi 心tâm 法pháp 中trung 。 亦diệc 通thông 能năng 所sở 。 大đại 約ước 心tâm 王vương 互hỗ 通thông 能năng 所sở 。 心tâm 所sở 唯duy 能năng 。 以dĩ 非phi 主chủ 故cố 。 然nhiên 有hữu 下hạ 。 釋thích 餘dư 處xứ 說thuyết 能năng 所sở 依y 。 未vị 了liễu 差sai 別biệt 。 皆giai 是thị 假giả 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

由do 此thử 五ngũ 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y (# 至chí )# 依y 止chỉ 心tâm 及cập 意ý 餘dư 轉chuyển 識thức 得đắc 生sanh 。

護hộ 法Pháp 師sư 。 自tự 立lập 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 五ngũ 色sắc 根căn 。 與dữ 識thức 同đồng 境cảnh 故cố 。 二nhị 第đệ 六lục 識thức 。 是thị 分phân 別biệt 依y 。 三tam 第đệ 七thất 識thức 。 是thị 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 四tứ 第đệ 八bát 識thức 。 是thị 根căn 本bổn 依y 。 故cố 云vân 。 所sở 依y 別biệt 故cố 。 聖thánh 教giáo 下hạ 。 釋thích 教giáo 意ý 。 以dĩ 五ngũ 識thức 。 與dữ 五ngũ 根căn 近cận 而nhi 相tương 順thuận 。 又hựu 是thị 不bất 共cộng 所sở 依y 之chi 根căn 。 故cố 唯duy 說thuyết 五ngũ 根căn 為vi 依y 。 不bất 說thuyết 餘dư 三tam 依y 也dã 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 唯duy 二nhị 種chủng 者giả 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 與dữ 第đệ 八bát 識thức 。 雖tuy 五ngũ 下hạ 。 破phá 第đệ 二nhị 師sư 執chấp 前tiền 五ngũ 為vi 第đệ 六lục 之chi 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 非phi 定định 有hữu 。 故cố 非phi 所sở 依y 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 第đệ 七thất 者giả 。 唯duy 取thủ 同đồng 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 。 及cập 近cận 順thuận 義nghĩa 。 第đệ 七thất 識thức 有hữu 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 如như 伽già 陀đà 下hạ 。 引dẫn 證chứng 第đệ 七thất 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 唯duy 前tiền 二nhị 句cú 。 後hậu 二nhị 句cú 。 亦diệc 顯hiển 七thất 八bát 二nhị 識thức 定định 與dữ 前tiền 六lục 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 心tâm 即tức 第đệ 八bát 。 意ý 即tức 第đệ 七thất 。 餘dư 即tức 前tiền 六lục 。

阿a 賴lại 耶da 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y (# 至chí )# 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 妙diệu 符phù 理lý 教giáo 。

第đệ 八bát 識thức 有hữu 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 亦diệc 唯duy 一nhất 種chủng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 復phục 引dẫn 論luận 證chứng 。 唯duy 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 俱câu 有hữu 依y 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 下hạ 。 釋thích 成thành 末mạt 那na 有hữu 無vô 。 言ngôn 三tam 位vị 者giả 。 即tức 阿A 羅La 漢Hán 。 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 也dã 。 論luận 說thuyết 此thử 三tam 位vị 無vô 末mạt 那na 者giả 但đãn 無vô 染nhiễm 污ô 。 非phi 無vô 第đệ 七thất 識thức 體thể 。 以dĩ 此thử 三tam 位vị 。 有hữu 覆phú 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 故cố 。 如như 言ngôn 四tứ 位vị 者giả 。 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 。 此thử 四tứ 位vị 中trung 。 但đãn 無vô 含hàm 藏tạng 雜tạp 染nhiễm 之chi 名danh 。 非phi 無vô 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 前tiền 第đệ 三tam 師sư 。 執chấp 第đệ 八bát 亦diệc 依y 色sắc 根căn 。 以dĩ 有hữu 色sắc 界giới 。 根căn 義nghĩa 有hữu 用dụng 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 定định 無vô 色sắc 根căn 。 故cố 非phi 所sở 依y 。 又hựu 執chấp 識thức 種chủng 。 以dĩ 現hiện 。 行hành 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 識thức 種chủng 無vô 能năng 緣duyên 。 不bất 取thủ 自tự 現hiện 境cảnh 。 唯duy 依y 持trì 種chủng 識thức 。 故cố 可khả 有hữu 能năng 依y 。 不bất 取thủ 異dị 熟thục 果quả 。 而nhi 云vân 無vô 所sở 依y 第đệ 四tứ 義nghĩa 云vân 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 不bất 說thuyết 種chủng 子tử 。 心tâm 所sở 所sở 依y 。 隨tùy 自tự 心tâm 王vương 。 有hữu 所sở 依y 義nghĩa 復phục 各các 加gia 自tự 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。 則tắc 前tiền 五ngũ 心tâm 所sở 有hữu 五ngũ 所sở 依y 。 第đệ 六lục 心tâm 所sở 。 有hữu 三tam 所sở 依y 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 各các 二nhị 所sở 依y 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 妙diệu 符phù 理lý 教giáo 者giả 。 結kết 顯hiển 正chánh 義nghĩa 。 理lý 教giáo 不bất 違vi 。

△# 二nhị 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 釋thích 俱câu 有hữu 依y 竟cánh 。 下hạ 三tam 釋thích 開khai 導đạo 依y 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 。

後hậu 開khai 導đạo 依y 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức (# 至chí )# 但đãn 以dĩ 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。

開khai 導đạo 依y 者giả 。 即tức 各các 識thức 前tiền 念niệm 開khai 闢tịch 。 引dẫn 導đạo 後hậu 念niệm 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 難Nan 陀Đà 立lập 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 中trung 。 以dĩ 一nhất 識thức 為vi 自tự 。 餘dư 識thức 為vi 他tha 。 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 為vi 前tiền 。 已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 為vi 後hậu 。 名danh 不bất 相tương 續tục 。 五ngũ 識thức 自tự 類loại 既ký 不bất 相tương 續tục 。 必tất 由do 第đệ 六lục 引dẫn 生sanh 。 故cố 唯duy 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 。 又hựu 謂vị 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 雖tuy 是thị 前tiền 念niệm 引dẫn 生sanh 後hậu 念niệm 。 自tự 能năng 相tương 續tục 。 亦diệc 由do 五ngũ 識thức 所sở 引dẫn 。 故cố 以dĩ 前tiền 滅diệt 前tiền 六lục 種chủng 識thức 。 為vi 後hậu 第đệ 六lục 一nhất 識thức 之chi 開khai 導đạo 依y 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 自tự 類loại 開khai 導đạo 。 乃nãi 正chánh 理lý 也dã 。 唯duy 前tiền 六lục 識thức 。 義nghĩa 有hữu 過quá 失thất 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 未vị 有hữu 究cứu 理lý (# 至chí )# 故cố 非phi 二nhị 識thức 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 。

此thử 是thị 安an 慧tuệ 總tổng 破phá 難Nan 陀Đà 前tiền 六lục 識thức 義nghĩa 。 先tiên 破phá 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 云vân 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 未vị 轉chuyển 依y 時thời 。 遇ngộ 非phi 勝thắng 境cảnh 。 可khả 許hứa 汝nhữ 說thuyết 不bất 相tương 續tục 義nghĩa 。 若nhược 自tự 在tại 位vị 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 不bất 假giả 尋tầm 求cầu 。 寧ninh 不bất 相tương 續tục 。 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 者giả 謂vị 緣duyên 境cảnh 時thời 。 有hữu 五ngũ 種chủng 心tâm 。 一nhất 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 二nhị 尋tầm 求cầu 心tâm 。 三tam 決quyết 定định 心tâm 。 四tứ 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 五ngũ 等đẳng 流lưu 心tâm 。 率suất 爾nhĩ 等đẳng 流lưu 二nhị 心tâm 。 通thông 前tiền 六lục 識thức 。 尋tầm 求cầu 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 三tam 心tâm 。 唯duy 通thông 意ý 識thức 。 如như 說thuyết 諸chư 字tự 時thời 。 有hữu 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 二nhị 心tâm 。 然nhiên 未vị 定định 知tri 諸chư 字tự 所sở 屬thuộc 。 故cố 無vô 決quyết 定định 。 次thứ 說thuyết 行hành 字tự 。 由do 先tiên 熏huân 習tập 連liên 帶đái 解giải 生sanh 。 有hữu 三tam 心tâm 起khởi 。 謂vị 率suất 爾nhĩ 。 尋tầm 求cầu 。 決quyết 定định 。 以dĩ 決quyết 定định 知tri 諸chư 字tự 所sở 屬thuộc 一nhất 切thiết 行hành 故cố 。 聞văn 諸chư 行hành 字tự 。 雖tuy 知tri 自tự 性tánh 。 然nhiên 未vị 知tri 義nghĩa 。 為vi 令linh 知tri 義nghĩa 。 復phục 說thuyết 無vô 字tự 。 亦diệc 但đãn 二nhị 心tâm 。 謂vị 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 。 未vị 有hữu 決quyết 定định 。 以dĩ 未vị 定định 知tri 無vô 字tự 所sở 屬thuộc 。 後hậu 說thuyết 常thường 字tự 。 由do 前tiền 字tự 力lực 。 展triển 轉chuyển 熏huân 習tập 。 連liên 後hậu 字tự 生sanh 。 如như 是thị 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 四tứ 字tự 圓viên 滿mãn 。 方phương 能năng 解giải 義nghĩa 。 今kim 言ngôn 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 者giả 。 是thị 舉cử 前tiền 五ngũ 為vi 等đẳng 流lưu 心tâm 。 以dĩ 同đồng 類loại 故cố 。 故cố 曰viết 等đẳng 流lưu 。 既ký 為vi 下hạ 。 破phá 難Nan 陀Đà 許hứa 意ý 識thức 引dẫn 生sanh 五ngũ 識thức 義nghĩa 。 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 。 是thị 第đệ 六lục 識thức 之chi 二nhị 種chủng 心tâm 。 及cập 作tác 意ý 緣duyên 。 引dẫn 生sanh 五ngũ 識thức 。 若nhược 引dẫn 生sanh 已dĩ 。 專chuyên 注chú 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 上thượng 。 頃khoảnh 刻khắc 未vị 捨xả 。 故cố 知tri 意ý 識thức 。 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 。 有hữu 多đa 念niệm 相tương 續tục 義nghĩa 。 如như 何hà 不bất 許hứa 。 故cố 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 意ý 識thức 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 。 未vị 能năng 捨xả 頃khoảnh 義nghĩa 。 謂vị 於ư 意ý 識thức 決quyết 定định 心tâm 後hậu 。 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 後hậu 。 有hữu 等đẳng 流lưu 心tâm 之chi 眼nhãn 識thức 善thiện 不bất 善thiện 轉chuyển 。 而nhi 彼bỉ 不bất 由do 自tự 分phân 別biệt 力lực 者giả 。 證chứng 眼nhãn 識thức 於ư 境cảnh 未vị 能năng 捨xả 頃khoảnh 。 乃nãi 至chí 此thử 意ý 不bất 趣thú 餘dư 境cảnh 者giả 。 證chứng 意ý 識thức 於ư 境cảnh 亦diệc 未vị 捨xả 頃khoảnh 。 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 下hạ 。 釋thích 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 。 於ư 善thiện 染nhiễm 境cảnh 。 有hữu 相tương 續tục 義nghĩa 。 如như 眼nhãn 下hạ 。 結kết 成thành 五ngũ 識thức 生sanh 起khởi 義nghĩa 同đồng 。 彼bỉ 意ý 下hạ 。 釋thích 瑜du 伽già 中trung 意ý 。 顯hiển 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 自tự 生sanh 起khởi 來lai 。 俱câu 相tương 續tục 轉chuyển 。 無vô 前tiền 後hậu 義nghĩa 。 既ký 眼nhãn 下hạ 。 牒điệp 瑜du 伽già 中trung 。 說thuyết 眼nhãn 識thức 生sanh 。 必tất 有hữu 意ý 識thức 。 以dĩ 破phá 難Nan 陀Đà 執chấp 前tiền 六lục 識thức 互hỗ 開khai 導đạo 義nghĩa 。 識thức 若nhược 前tiền 後hậu 。 許hứa 互hỗ 引dẫn 生sanh 。 既ký 必tất 同đồng 時thời 。 豈khởi 互hỗ 開khai 導đạo 。

若nhược 增tăng 盛thịnh 境cảnh 相tướng 續tục 現hiện 前tiền (# 至chí )# 何hà 假giả 五ngũ 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。

此thử 顯hiển 五ngũ 識thức 遇ngộ 增tăng 盛thịnh 境cảnh 有hữu 相tương 續tục 義nghĩa 。 如như 熱nhiệt 地địa 獄ngục 。 戲hí 忘vong 天thiên 等đẳng 者giả 。 喻dụ 上thượng 境cảnh 增tăng 盛thịnh 義nghĩa 。 熱nhiệt 地địa 獄ngục 中trung 。 乃nãi 不bất 善thiện 增tăng 盛thịnh 境cảnh 也dã 戲hí 忘vong 天thiên 乃nãi 善thiện 道đạo 增tăng 盛thịnh 境cảnh 也dã 。 二nhị 境cảnh 增tăng 盛thịnh 。 於ư 五ngũ 根căn 門môn 。 應ưng 接tiếp 不bất 暇hạ 。 豈khởi 有hữu 間gian 斷đoạn 。 不bất 相tương 續tục 耶da 。 故cố 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 開khai 導đạo 依y 正chánh 義nghĩa 。 彼bỉ 論luận 意ý 言ngôn 若nhược 此thử 現hiện 在tại 。 六lục 識thức 滅diệt 時thời 。 各các 各các 為vi 彼bỉ 當đương 生sanh 六lục 識thức 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 者giả 。 即tức 施thi 設thiết 此thử 前tiền 滅diệt 六lục 識thức 。 名danh 為vi 意ý 根căn 。 施thi 設thiết 者giả 。 假giả 名danh 也dã 。 意ý 根căn 者giả 。 意ý 有hữu 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 此thử 緣duyên 。 假giả 名danh 意ý 根căn 。 若nhược 五ngũ 識thức 下hạ 。 牒điệp 前tiền 師sư 執chấp 義nghĩa 難nạn/nan 破phá 。 若nhược 執chấp 五ngũ 識thức 。 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 定định 有hữu 意ý 識thức 。 為vi 開khai 導đạo 者giả 。 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 。 若nhược 此thử 前tiền 滅diệt 一nhất 識thức 。 為vi 彼bỉ 後hậu 生sanh 六lục 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 施thi 設thiết 此thử 名danh 為vi 意ý 根căn 。 或hoặc 彼bỉ 應ưng 言ngôn 。 若nhược 此thử 前tiền 滅diệt 六lục 識thức 。 為vi 彼bỉ 後hậu 生sanh 一nhất 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 亦diệc 名danh 意ý 根căn 。 既ký 彼bỉ 論luận 中trung 。 不bất 如như 是thị 說thuyết 。 故cố 知tri 五ngũ 識thức 。 有hữu 自tự 相tương 續tục 義nghĩa 。 五ngũ 識thức 起khởi 時thời 下hạ 。 以dĩ 難Nan 陀Đà 執chấp 第đệ 六lục 識thức 。 亦diệc 由do 五ngũ 識thức 導đạo 引dẫn 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 五ngũ 識thức 起khởi 時thời 。 既ký 有hữu 意ý 識thức 。 即tức 此thử 意ý 識thức 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 意ý 識thức 令linh 起khởi 。 何hà 用dụng 五ngũ 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。

無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 悶muộn 絕tuyệt 等đẳng 位vị (# 至chí )# 皆giai 不bất 違vi 理lý 由do 前tiền 說thuyết 故cố 。

此thử 中trung 例lệ 難nạn/nan 。 為vi 後hậu 自tự 義nghĩa 前tiền 案án 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 於ư 無vô 心tâm 等đẳng 五ngũ 位vị 斷đoạn 已dĩ 。 而nhi 後hậu 起khởi 時thời 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 既ký 恆hằng 相tương 續tục 。 亦diệc 應ưng 與dữ 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 。 若nhược 彼bỉ 第đệ 六lục 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 者giả 。 五ngũ 識thức 自tự 類loại 。 何hà 不bất 許hứa 然nhiên 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 既ký 不bất 許hứa 七thất 八bát 二nhị 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 前tiền 五ngũ 識thức 。 云vân 何hà 以dĩ 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 平bình 等đẳng 下hạ 。 次thứ 破phá 第đệ 七thất 識thức 。 亦diệc 為vi 自tự 義nghĩa 。 前tiền 案án 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 必tất 由do 第đệ 六lục 入nhập 二nhị 空không 觀quán 導đạo 引dẫn 彼bỉ 智trí 現hiện 前tiền 。 故cố 應ưng 第đệ 六lục 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。 圓viên 鏡kính 智trí 下hạ 。 次thứ 破phá 第đệ 八bát 。 亦diệc 為vi 自tự 義nghĩa 前tiền 案án 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 必tất 由do 妙diệu 平bình 二nhị 智trí 方phương 便tiện 引dẫn 生sanh 。 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 恆hằng 依y 第đệ 七thất 染nhiễm 意ý 為vi 根căn 。 或hoặc 依y 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 第đệ 六lục 善thiện 心tâm 。 故cố 第đệ 八bát 識thức 。 宜nghi 以dĩ 六lục 七thất 二nhị 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 破phá 難Nan 陀Đà 理lý 未vị 究cứu 竟cánh 。 亦diệc 顯hiển 自tự 義nghĩa 方phương 為vi 盡tận 理lý 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 安an 慧tuệ 立lập 義nghĩa 。 猶do 未vị 盡tận 理lý 。 由do 前tiền 說thuyết 故cố 者giả 。 謂vị 前tiền 破phá 難Nan 陀Đà 。 已dĩ 有hữu 自tự 立lập 之chi 義nghĩa 。 前tiền 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 圓viên 鏡kính 智trí 俱câu 三tam 節tiết 。 即tức 此thử 自tự 立lập 之chi 義nghĩa 耳nhĩ 。

△# 一nhất 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 竟cánh 。 下hạ 二nhị 總tổng 破phá 前tiền 非phi 。

有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 便tiện 同đồng 異dị 部bộ 心tâm 不bất 並tịnh 生sanh 。

護hộ 法Pháp 論luận 師sư 。 總tổng 破phá 前tiền 義nghĩa 。 先tiên 明minh 開khai 導đạo 依y 。 具cụ 三tam 義nghĩa 。 即tức 有hữu 緣duyên 法pháp 為vi 主chủ 是thị 也dã 。 一nhất 者giả 有hữu 義nghĩa 。 簡giản 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 其kỳ 體thể 是thị 無vô 。 二nhị 者giả 緣duyên 法pháp 。 即tức 是thị 能năng 緣duyên 。 此thử 簡giản 色sắc 及cập 無vô 為vi 。 非phi 能năng 緣duyên 故cố 。 三tam 者giả 為vi 主chủ 。 主chủ 是thị 心tâm 王vương 。 簡giản 諸chư 心tâm 所sở 。 非phi 主chủ 義nghĩa 故cố 。 具cụ 上thượng 三tam 義nghĩa 。 是thị 故cố 能năng 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 此thử 於ư 下hạ 。 釋thích 開khai 導đạo 依y 名danh 。 此thử 但đãn 屬thuộc 心tâm 。 非phi 心tâm 所sở 等đẳng 者giả 。 謂vị 心tâm 所sở 法pháp 色sắc 法pháp 不bất 相tương 應ứng 行hành 法pháp 。 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 皆giai 非phi 此thử 依y 義nghĩa 故cố 。 唯duy 八bát 心tâm 王vương 。 有hữu 此thử 依y 義nghĩa 。 若nhược 總tổng 收thu 心tâm 所sở 即tức 是thị 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 依y 但đãn 心tâm 王vương 。 緣duyên 兼kiêm 心tâm 所sở 。 是thị 二nhị 別biệt 義nghĩa 。 若nhược 此thử 下hạ 。 縱túng/tung 彼bỉ 執chấp 意ý 。 一nhất 身thân 下hạ 。 以dĩ 理lý 縱túng/tung 破phá 。 謂vị 八bát 種chủng 識thức 。 若nhược 不bất 俱câu 起khởi 。 說thuyết 此thử 已dĩ 起khởi 。 與dữ 彼bỉ 未vị 起khởi 。 有hữu 開khai 道Đạo 力lực 。 為vi 開khai 道đạo 依y 。 若nhược 容dung 八bát 識thức 。 有hữu 時thời 俱câu 起khởi 。 理lý 非phi 前tiền 後hậu 。 何hà 執chấp 異dị 類loại 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。 若nhược 許hứa 八bát 識thức 。 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 。 應ưng 八bát 種chủng 識thức 。 不bất 容dung 俱câu 起khởi 。 既ký 不bất 俱câu 起khởi 。 便tiện 同đồng 異dị 部bộ 心tâm 不bất 並tịnh 生sanh 。 異dị 部bộ 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 部bộ 也dã 。

又hựu 一nhất 身thân 中trung 諸chư 識thức 俱câu 起khởi (# 至chí )# 心tâm 所sở 此thử 依y 應ưng 隨tùy 識thức 說thuyết 。

恐khủng 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 八bát 識thức 俱câu 起khởi 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 即tức 將tương 已dĩ 起khởi 。 引dẫn 生sanh 未vị 起khởi 。 故cố 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 此thử 牒điệp 計kế 也dã 。 若nhược 容dung 下hạ 。 難nạn/nan 云vân 。 色sắc 等đẳng 應ưng 爾nhĩ 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 亦diệc 多đa 少thiểu 不bất 定định 俱câu 起khởi 故cố 。 若nhược 許hứa 色sắc 等đẳng 有hữu 此thử 緣duyên 者giả 。 便tiện 違vi 聖thánh 說thuyết 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 有hữu 此thử 緣duyên 義nghĩa 。 恐khủng 彼bỉ 質chất 云vân 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 說thuyết 色sắc 亦diệc 容dung 有hữu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 釋thích 云vân 。 然nhiên 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 謂vị 經kinh 部bộ 師sư 。 作tác 如như 是thị 執chấp 。 從tùng 前tiền 剎sát 那na 色sắc 。 後hậu 剎sát 那na 色sắc 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 從tùng 前tiền 剎sát 那na 心tâm 。 後hậu 剎sát 那na 心tâm 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 法pháp 。 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 此thử 中trung 因nhân 果quả 道Đạo 理lý 成thành 就tựu 。 何hà 容dung 復phục 計kế 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 諸chư 法pháp 因nhân 。 即tức 前tiền 初sơ 能năng 變biến 下hạ 持trì 種chủng 章chương 中trung 執chấp 詞từ 。 為vi 遮già 此thử 執chấp 。 故cố 大Đại 乘Thừa 論luận 師sư 。 以dĩ 縱túng/tung 奪đoạt 言ngôn 破phá 之chi 。 縱túng/tung 云vân 。 汝nhữ 謂vị 色sắc 心tâm 自tự 類loại 無vô 間gian 。 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。 縱túng/tung 許hứa 汝nhữ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 奪đoạt 云vân 。 若nhược 無vô 異dị 熟thục 持trì 彼bỉ 種chủng 子tử 。 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 爾nhĩ 者giả 牒điệp 彼bỉ 不bất 許hứa 色sắc 心tâm 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 是thị 假giả 縱túng/tung 。 必tất 執chấp 諸chư 識thức 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 應ưng 互hỗ 開khai 導đạo 。 所sở 以dĩ 難nạn/nan 云vân 。 等đẳng 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 以dĩ 立lập 等đẳng 言ngôn 。 是thị 齊tề 等đẳng 義nghĩa 。 若nhược 許hứa 異dị 類loại 引dẫn 生sanh 。 是thị 則tắc 前tiền 後hậu 力lực 用dụng 不bất 齊tề 。 何hà 名danh 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 復phục 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 所sở 立lập 等đẳng 言ngôn 。 非phi 遮già 多đa 少thiểu 。 但đãn 表biểu 同đồng 類loại 。 難nạn/nan 云vân 。 便tiện 遮già 汝nhữ 執chấp 異dị 類loại 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 以dĩ 立lập 等đẳng 字tự 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 遮già 異dị 類loại 。 二nhị 表biểu 同đồng 類loại 。 若nhược 依y 遮già 義nghĩa 。 遮già 前tiền 異dị 類loại 。 若nhược 依y 表biểu 義nghĩa 。 表biểu 顯hiển 同đồng 類loại 。 如như 何hà 汝nhữ 執chấp 異dị 類loại 開khai 導đạo 。 是thị 故cố 下hạ 。 結kết 顯hiển 自tự 立lập 正chánh 義nghĩa 。 深thâm 契khế 教giáo 理lý 。 復phục 明minh 心tâm 所sở 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 非phi 開khai 導đạo 依y 。 隨tùy 識thức 開khai 導đạo 。 說thuyết 為vi 依y 故cố 。 此thử 下hạ 展triển 轉chuyển 難nạn/nan 破phá 。 有hữu 四tứ 章chương 。 設thiết 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 心tâm 所sở 既ký 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 同đồng 前tiền 異dị 類loại 俱câu 起khởi 之chi 義nghĩa 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 下hạ 文văn 答đáp 釋thích 。

雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 異dị 類loại 並tịnh 生sanh (# 至chí )# 諸chư 識thức 不bất 然nhiên 不bất 應ưng 為vi 例lệ 。

一nhất 釋thích 諸chư 識thức 相tương 應ứng 難nạn/nan 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 雖tuy 是thị 異dị 類loại 俱câu 起khởi 並tịnh 生sanh 。 而nhi 互hỗ 相tương 應ưng 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 亦diệc 必tất 同đồng 時thời 。 言ngôn 事sự 業nghiệp 者giả 。 事sự 即tức 體thể 事sự 。 業nghiệp 即tức 業nghiệp 用dụng 。 謂vị 心tâm 與dữ 所sở 。 既ký 同đồng 體thể 事sự 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 業nghiệp 用dụng 亦diệc 同đồng 。 由do 此thử 一nhất 心tâm 得đắc 開khai 導đạo 時thời 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 得đắc 開khai 導đạo 。 故cố 展triển 轉chuyển 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 諸chư 識thức 不bất 然nhiên 。 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 各các 為vi 主chủ 故cố 。 不bất 應ưng 為vi 例lệ 。 設thiết 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 心tâm 所sở 亦diệc 有hữu 生sanh 滅diệt 。 應ưng 各các 為vi 緣duyên 。 何hà 不bất 自tự 類loại 開khai 導đạo 。 而nhi 隨tùy 識thức 耶da 。 下hạ 文văn 答đáp 釋thích 。

然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 非phi 開khai 導đạo 依y (# 至chí )# 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 四tứ 緣duyên 生sanh 。

二nhị 釋thích 應ưng 各các 為vi 緣duyên 難nạn/nan 。 謂vị 諸chư 心tâm 所sở 。 雖tuy 有hữu 生sanh 滅diệt 。 於ư 所sở 引dẫn 生sanh 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 何hà 得đắc 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 以dĩ 開khai 導đạo 依y 。 必tất 是thị 主chủ 故cố 。 主chủ 得đắc 開khai 導đạo 。 心tâm 所sở 隨tùy 之chi 。 何hà 必tất 心tâm 所sở 。 自tự 類loại 開khai 導đạo 。 若nhược 謂vị 心tâm 王vương 自tự 類loại 開khai 導đạo 。 便tiện 執chấp 心tâm 所sở 亦diệc 唯duy 自tự 類loại 。 則tắc 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 相tương 應ứng 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 此thử 自tự 類loại 緣duyên 。 便tiện 應ưng 闕khuyết 少thiểu 。 以dĩ 彼bỉ 因nhân 中trung 。 無vô 信tín 等đẳng 故cố 。 何hà 得đắc 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 若nhược 闕khuyết 此thử 緣duyên 則tắc 違vi 聖thánh 說thuyết 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 四tứ 緣duyên 生sanh 。 以dĩ 闕khuyết 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 有hữu 因nhân 。 境cảnh 。 增tăng 上thượng 。 三tam 種chủng 緣duyên 故cố 。 設thiết 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 入nhập 無vô 心tâm 時thời 。 必tất 有hữu 七thất 八bát 二nhị 識thức 相tương 應ứng 。 後hậu 起khởi 定định 時thời 。 何hà 不bất 由do 他tha 二nhị 識thức 為vi 依y 。 下hạ 文văn 答đáp 釋thích 。

無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 悶muộn 絕tuyệt 等đẳng 位vị (# 至chí )# 何hà 煩phiền 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。

三tam 釋thích 後hậu 起khởi 由do 他tha 難nạn/nan 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 下hạ 。 釋thích 正chánh 義nghĩa 。 無vô 異dị 類loại 下hạ 。 釋thích 無vô 間gian 義nghĩa 。 彼bỉ 先tiên 下hạ 。 釋thích 開khai 導đạo 依y 。 何hà 煩phiền 下hạ 。 封phong 彼bỉ 執chấp 情tình 。 謂vị 前tiền 五ngũ 第đệ 六lục 。 雖tuy 有hữu 間gian 斷đoạn 。 無vô 問vấn 遠viễn 近cận 。 唯duy 各các 自tự 類loại 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。 以dĩ 彼bỉ 轉chuyển 識thức 。 俱câu 是thị 心tâm 王vương 。 各các 為vi 主chủ 故cố 。 無vô 異dị 類loại 心tâm 異dị 字tự 。 原nguyên 是thị 自tự 字tự 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 無vô 有hữu 自tự 類loại 心tâm 。 於ư 中trung 亦diệc 有hữu 隔cách 者giả 。 既ký 無vô 隔cách 礙ngại 。 故cố 名danh 無vô 間gian 。 今kim 改cải 異dị 類loại 者giả 。 謂vị 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 。 無vô 異dị 類loại 心tâm 。 於ư 中trung 為vi 隔cách 。 名danh 無vô 間gian 故cố 。 亦diệc 不bất 害hại 義nghĩa 。 文văn 理lý 且thả 暢sướng 。 故cố 兩lưỡng 存tồn 其kỳ 釋thích 。 又hựu 若nhược 彼bỉ 定định 中trung 有hữu 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 於ư 出xuất 定định 時thời 。 即tức 此thử 二nhị 識thức 。 以dĩ 為vi 開khai 導đạo 。 故cố 又hựu 釋thích 云vân 。 彼bỉ 先tiên 滅diệt 時thời 等đẳng 。 謂vị 彼bỉ 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 。 臨lâm 欲dục 滅diệt 時thời 。 即tức 作tác 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 令linh 生sanh 起khởi 力lực 用dụng 已dĩ 。 然nhiên 後hậu 方phương 滅diệt 。 此thử 乃nãi 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 。 即tức 有hữu 引dẫn 後hậu 功công 能năng 為vi 法pháp 體thể 。 非phi 取thủ 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 無vô 體thể 法pháp 為vi 依y 。 故cố 云vân 。 彼bỉ 先tiên 滅diệt 時thời 。 已dĩ 有hữu 力lực 用dụng 。 何hà 煩phiền 七thất 八bát 異dị 類loại 。 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 設thiết 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 。 皆giai 說thuyết 諸chư 識thức 。 互hỗ 相tương 引dẫn 起khởi 。 汝nhữ 若nhược 不bất 許hứa 。 便tiện 與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。 下hạ 文văn 答đáp 釋thích 。

然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 說thuyết 前tiền 六lục 識thức (# 至chí )# 故cố 自tự 類loại 依y 深thâm 契khế 教giáo 理lý 。

四tứ 釋thích 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 難nạn/nan 。 謂vị 諸chư 聖thánh 教giáo 。 說thuyết 引dẫn 生sanh 者giả 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 非phi 等đẳng 無vô 間gian 。 既ký 有hữu 緣duyên 義nghĩa 。 原nguyên 不bất 相tương 違vi 。 但đãn 為vi 執chấp 者giả 錯thác 解giải 緣duyên 義nghĩa 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 此thử 識thức 無vô 間gian 。 諸chư 識thức 定định 生sanh 。 又hựu 此thử 六lục 識thức 。 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 皆giai 是thị 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 言ngôn 總tổng 者giả 。 是thị 總tổng 言ngôn 六lục 識thức 也dã 。 意ý 別biệt 者giả 。 是thị 許hứa 六lục 識thức 。 各các 各các 前tiền 念niệm 將tương 欲dục 滅diệt 時thời 。 已dĩ 與dữ 各các 各các 後hậu 生sanh 起khởi 識thức 。 有hữu 開khai 導đạo 方phương 。 令linh 彼bỉ 得đắc 生sanh 。 故cố 說thuyết 此thử 緣duyên 。 不bất 假giả 他tha 力lực 。 唯duy 自tự 類loại 耳nhĩ 。 故cố 自tự 類loại 依y 。 深thâm 契khế 教giáo 理lý 者giả 。 結kết 顯hiển 此thử 緣duyên 唯duy 以dĩ 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 不bất 違vi 理lý 教giáo 。

△# 二nhị 總tổng 破phá 前tiền 非phi 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 傍bàng 通thông 餘dư 論luận 竟cánh 。 下hạ 三tam 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 。

傍bàng 論luận 已dĩ 了liễu 應ưng 辯biện 正chánh 論luận (# 至chí )# 或hoặc 開khai 導đạo 依y 易dị 了liễu 知tri 故cố 。

結kết 前tiền 傍bàng 論luận 三tam 種chủng 依y 竟cánh 。 應ưng 辯biện 頌tụng 中trung 依y 彼bỉ 轉chuyển 言ngôn 。 唯duy 詮thuyên 二nhị 種chủng 。 故cố 曰viết 正chánh 論luận 。 能năng 變biến 識thức 者giả 。 第đệ 七thất 識thức 也dã 。 三tam 所sở 依y 者giả 即tức 前tiền 親thân 因nhân 緣duyên 依y 。 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 也dã 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 言ngôn 。 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 者giả 。 頌tụng 意ý 唯duy 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 及cập 增tăng 上thượng 緣duyên 。 為vi 顯hiển 此thử 識thức 。 依y 緣duyên 同đồng 故cố 者giả 。 釋thích 上thượng 頌tụng 中trung 所sở 顯hiển 之chi 義nghĩa 。 依y 即tức 增tăng 上thượng 。 緣duyên 即tức 因nhân 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 是thị 真chân 實thật 種chủng 緣duyên 擊kích 便tiện 生sanh 轉chuyển 識thức 波ba 浪lãng 。 故cố 說thuyết 依y 緣duyên 。 同đồng 第đệ 八bát 識thức 。 又hựu 前tiền 二nhị 依y 。 有hữu 勝thắng 用dụng 故cố 者giả 。 謂vị 因nhân 緣duyên 依y 。 有hữu 親thân 生sanh 勝thắng 用dụng 。 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 有hữu 引dẫn 生sanh 勝thắng 用dụng 。 是thị 故cố 頌tụng 中trung 。 正chánh 顯hiển 此thử 二nhị 。 或hoặc 開khai 導đạo 依y 。 易dị 了liễu 知tri 者giả 。 以dĩ 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 之chi 義nghĩa 。 人nhân 易dị 了liễu 知tri 。 故cố 前tiền 頌tụng 言ngôn 。 不bất 顯hiển 彼bỉ 義nghĩa 。

△# 三tam 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 釋thích 所sở 依y 竟cánh 。 下hạ 三tam 釋thích 所sở 緣duyên 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 正chánh 釋thích 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 此thử 識thức 所sở 依y (# 至chí )# 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 緣duyên 藏tạng 識thức 故cố 。

結kết 前tiền 已dĩ 說thuyết 所sở 依y 根căn 種chủng 二nhị 緣duyên 。 復phục 申thân 問vấn 答đáp 。 以dĩ 明minh 第đệ 七thất 。 即tức 緣duyên 所sở 依y 彼bỉ 藏tạng 識thức 故cố 。

△# 一nhất 問vấn 答đáp 正chánh 釋thích 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 三tam 師sư 辯biện 破phá 。

有hữu 義nghĩa 此thử 意ý 緣duyên 彼bỉ 識thức 體thể (# 至chí )# 如như 唯duy 識thức 言ngôn 無vô 違vi 教giáo 失thất 。

難Nan 陀Đà 立lập 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 緣duyên 彼bỉ 第đệ 八bát 。 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 論luận 說thuyết 下hạ 。 釋thích 上thượng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 義nghĩa 。 謂vị 緣duyên 心tâm 王vương 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 緣duyên 心tâm 所sở 時thời 。 執chấp 為vi 我ngã 所sở 。 故cố 說thuyết 如như 次thứ 。 然nhiên 諸chư 下hạ 。 釋thích 成thành 心tâm 所sở 不bất 離ly 心tâm 王vương 。 以dĩ 言ngôn 心tâm 王vương 。 必tất 有hữu 心tâm 所sở 。 如như 說thuyết 唯duy 識thức 。 必tất 攝nhiếp 諸chư 法pháp 。 故cố 於ư 聖thánh 教giáo 。 無vô 相tướng 違vi 失thất 。

有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 不bất 應ưng 然nhiên (# 至chí )# 識thức 為vi 體thể 故cố 不bất 違vi 聖thánh 說thuyết 。

火hỏa 辨biện 破phá 難Nan 陀Đà 。 執chấp 緣duyên 心tâm 所sở 義nghĩa 。 謂vị 曾tằng 無vô 有hữu 處xứ 。 說thuyết 第đệ 七thất 識thức 。 緣duyên 觸xúc 等đẳng 五ngũ 應ưng 言ngôn 下hạ 。 火hỏa 辨biện 立lập 義nghĩa 。 猶do 未vị 盡tận 理lý 。 謂vị 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 時thời 執chấp 為vi 我ngã 所sở 。 相tương 見kiến 下hạ 。 釋thích 成thành 相tương 見kiến 不bất 離ly 識thức 體thể 。 以dĩ 緣duyên 識thức 時thời 。 即tức 緣duyên 相tương 見kiến 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 理lý 不bất 相tương 違vi 。

有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 非phi 實thật 有hữu 物vật 。 不bất 違vi 聖thánh 教giáo 。

安an 慧tuệ 總tổng 破phá 火hỏa 辨biện 執chấp 相tướng 分phần/phân 義nghĩa 。 五ngũ 色sắc 根căn 境cảnh 。 非phi 識thức 蘊uẩn 者giả 。 彼bỉ 執chấp 相tướng 分phần/phân 。 即tức 色sắc 根căn 境cảnh 。 非phi 是thị 識thức 蘊uẩn 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 是thị 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 豈khởi 得đắc 又hựu 緣duyên 色sắc 。 相tương/tướng 為vi 境cảnh 。 若nhược 執chấp 第đệ 七thất 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 境cảnh 。 應ưng 同đồng 五ngũ 識thức 緣duyên 外ngoại 境cảnh 相tướng 。 便tiện 違vi 聖thánh 說thuyết 。 第đệ 七thất 內nội 緣duyên 。 若nhược 執chấp 第đệ 七thất 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 。 應ưng 同đồng 第đệ 六lục 。 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 。 緣duyên 共cộng 相tương 境cảnh 。 何hà 名danh 第đệ 七thất 。 一nhất 向hướng 內nội 緣duyên 。 若nhược 緣duyên 相tương/tướng 分phân 為vi 我ngã 所sở 者giả 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 色sắc 相tướng 分phần/phân 。 應ưng 無vô 我ngã 所sở 。 設thiết 問vấn 云vân 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 何hà 無vô 色sắc 相tướng 。 答đáp 云vân 厭yếm 色sắc 生sanh 彼bỉ 。 不bất 變biến 色sắc 故cố 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 安an 慧tuệ 立lập 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 謂vị 緣duyên 藏tạng 識thức 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 及cập 緣duyên 種chủng 子tử 。 執chấp 為vi 我ngã 所sở 。 以dĩ 種chủng 下hạ 。 釋thích 成thành 種chủng 子tử 是thị 識thức 功công 能năng 。 與dữ 識thức 不bất 離ly 。 故cố 緣duyên 識thức 時thời 。 即tức 緣duyên 種chủng 子tử 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 違vi 教giáo 失thất 。

△# 一nhất 三tam 師sư 辯biện 破phá 竟cánh 。 下hạ 二nhị 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 皆giai 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。

護hộ 法Pháp 論luận 主chủ 。 總tổng 破phá 前tiền 義nghĩa 。 復phục 牒điệp 安an 慧tuệ 執chấp 緣duyên 種chủng 子tử 難nạn/nan 破phá 。 若nhược 色sắc 種chủng 子tử 。 非phi 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 唯duy 緣duyên 識thức 故cố 。 執chấp 種chủng 非phi 實thật 。 又hựu 違vi 論luận 說thuyết 。 種chủng 子tử 實thật 有hữu 。 種chủng 子tử 若nhược 假giả 。 又hựu 非phi 因nhân 緣duyên 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 又hựu 此thử 下hạ 。 總tổng 難nạn/nan 三tam 師sư 同đồng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 義nghĩa 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 即tức 身thân 見kiến 也dã 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 俱câu 此thử 身thân 見kiến 。 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 。 無vô 轉chuyển 變biến 義nghĩa 何hà 容dung 別biệt 執chấp 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 無vô 一nhất 下hạ 。 釋thích 成thành 。 謂vị 斷đoạn 常thường 見kiến 。 雖tuy 依y 身thân 見kiến 。 起khởi 不bất 同đồng 時thời 。 故cố 無vô 一nhất 心tâm 。 別biệt 執chấp 常thường 我ngã 。 及cập 斷đoạn 我ngã 所sở 。 而nhi 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 。 若nhược 謂vị 前tiền 執chấp 為vi 我ngã 。 後hậu 執chấp 我ngã 所sở 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 以dĩ 此thử 第đệ 七thất 。 一nhất 味vị 恆hằng 轉chuyển 。 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 。 應ưng 知tri 下hạ 。 論luận 主chủ 自tự 立lập 正chánh 義nghĩa 。 唯duy 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 非phi 前tiền 三tam 師sư 。 執chấp 餘dư 心tâm 所sở 。 相tương/tướng 分phần/phân 。 種chủng 子tử 。 為vi 我ngã 所sở 也dã 。 彼bỉ 無vô 始thỉ 下hạ 。 釋thích 成thành 第đệ 八bát 。 無vô 始thỉ 相tương 續tục 。 恆hằng 與dữ 諸chư 識thức 為vi 所sở 依y 緣duyên 。 此thử 唯duy 執chấp 彼bỉ 下hạ 。 釋thích 成thành 第đệ 七thất 唯duy 執chấp 為vi 我ngã 。 不bất 執chấp 我ngã 所sở 。 論luận 說thuyết 我ngã 所sở 者giả 。 是thị 乘thừa 語ngữ 勢thế 故cố 。 或hoặc 此thử 下hạ 。 又hựu 解giải 。 謂vị 能năng 執chấp 第đệ 七thất 為vi 我ngã 。 所sở 執chấp 第đệ 八bát 亦diệc 我ngã 。 故cố 於ư 一nhất 我ngã 見kiến 。 說thuyết 二nhị 義nghĩa 言ngôn 。 若nhược 作tác 下hạ 。 結kết 成thành 立lập 義nghĩa 。 理lý 教giáo 不bất 違vi 。

未vị 轉chuyển 依y 位vị 唯duy 緣duyên 藏tạng 識thức (# 至chí )# 彼bỉ 既ký 極cực 成thành 此thử 亦diệc 何hà 咎cữu 。

明minh 第đệ 七thất 識thức 。 轉chuyển 與dữ 未vị 轉chuyển 。 所sở 緣duyên 別biệt 義nghĩa 。 平bình 等đẳng 下hạ 。 釋thích 成thành 轉chuyển 依y 位vị 中trung 。 緣duyên 諸chư 法pháp 義nghĩa 。 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 者giả 。 一nhất 增tăng 上thượng 喜hỷ 愛ái 平bình 等đẳng 。 二nhị 領lãnh 受thọ 緣duyên 起khởi 平bình 等đẳng 。 三tam 遠viễn 離ly 異dị 相tướng 非phi 相tướng 平bình 等đẳng 。 四tứ 弘hoằng 濟tế 大đại 慈từ 平bình 等đẳng 。 五ngũ 無vô 待đãi 大đại 悲bi 平bình 等đẳng 。 六lục 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 平bình 等đẳng 。 七thất 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 敬kính 受thọ 所sở 說thuyết 平bình 等đẳng 。 八bát 世thế 間gian 寂tịch 靜tĩnh 。 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 九cửu 苦khổ 樂lạc 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 十thập 功công 德đức 究cứu 竟cánh 平bình 等đẳng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 證chứng 此thử 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 已dĩ 。 現hiện 身thân 說thuyết 法Pháp 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 。 此thử 中trung 下hạ 。 釋thích 頌tụng 中trung 言ngôn 緣duyên 彼bỉ 者giả 。 依y 未vị 轉chuyển 位vị 說thuyết 。 故cố 但đãn 緣duyên 藏tạng 識thức 。 設thiết 問vấn 云vân 。 同đồng 一nhất 末mạt 那na 。 何hà 未vị 轉chuyển 依y 。 唯duy 緣duyên 藏tạng 識thức 。 得đắc 轉chuyển 依y 已dĩ 。 能năng 緣duyên 餘dư 法pháp 。 答đáp 云vân 。 悟ngộ 時thời 無vô 我ngã 。 通thông 而nhi 不bất 局cục 。 故cố 能năng 徧biến 緣duyên 。 迷mê 時thời 執chấp 我ngã 。 局cục 而nhi 不bất 通thông 。 所sở 緣duyên 不bất 徧biến 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 如như 何hà 此thử 識thức 。 緣duyên 自tự 所sở 依y 者giả 。 問vấn 第đệ 七thất 識thức 。 依y 第đệ 八bát 生sanh 。 何hà 故cố 即tức 緣duyên 第đệ 八bát 為vi 境cảnh 。 如như 有hữu 下hạ 。 引dẫn 喻dụ 答đáp 。 謂vị 等đẳng 無vô 間gian 意ý 。 即tức 為vi 後hậu 念niệm 所sở 緣duyên 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。

△# 二nhị 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 竟cánh 。 通thông 上thượng 三tam 釋thích 所sở 緣duyên 竟cánh 。 下hạ 四tứ 釋thích 性tánh 相tướng 。

頌tụng 言ngôn 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 者giả (# 至chí )# 亦diệc 審thẩm 思tư 量lượng 。 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。

牒điệp 前tiền 頌tụng 詞từ 。 標tiêu 舉cử 正chánh 義nghĩa 。 明minh 以dĩ 一nhất 思tư 量lượng 。 釋thích 三tam 種chủng 名danh 也dã 。 唯duy 一nhất 思tư 量lượng 。 釋thích 性tánh 。 釋thích 相tương/tướng 。 兼kiêm 釋thích 末mạt 那na 。 故cố 知tri 第đệ 七thất 識thức 。 名danh 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 又hựu 明minh 轉chuyển 與dữ 未vị 轉chuyển 。 皆giai 共cộng 思tư 量lượng 。 因nhân 此thử 思tư 量lượng 。 為vi 性tánh 為vi 相tương/tướng 。

△# 四tứ 釋thích 性tánh 相tướng 竟cánh 。 下hạ 五ngũ 釋thích 相tương 應ứng 分phần/phân 三tam 。 一nhất 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 正chánh 釋thích 。

此thử 意ý 相tương 應ứng 有hữu 幾kỷ 心tâm 所sở (# 至chí )# 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。

言ngôn 且thả 與dữ 者giả 。 以dĩ 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 故cố 。 故cố 且thả 說thuyết 與dữ 四tứ 種chủng 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 。 此thử 中trung 下hạ 。 釋thích 答đáp 詞từ 中trung 。 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 義nghĩa 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 在tại 有hữu 漏lậu 位vị 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 恆hằng 緣duyên 藏tạng 識thức 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 其kỳ 四tứ 者giả 何hà 。 問vấn 於ư 六lục 根căn 本bổn 中trung 。 是thị 何hà 四tứ 種chủng 。 謂vị 我ngã 下hạ 。 答đáp 四tứ 種chủng 名danh 。 復phục 釋thích 四tứ 種chủng 義nghĩa 云vân 我ngã 癡si 者giả 。 即tức 無vô 明minh 。 以dĩ 不bất 明minh 了liễu 第đệ 八bát 之chi 體thể 。 本bổn 無vô 我ngã 故cố 。 而nhi 恆hằng 執chấp 我ngã 。 迷mê 無vô 我ngã 理lý 。 謂vị 之chi 我ngã 癡si 。 我ngã 見kiến 者giả 。 即tức 我ngã 執chấp 。 執chấp 者giả 。 封phong 著trước 義nghĩa 。 妄vọng 取thủ 義nghĩa 。 由do 於ư 非phi 我ngã 。 妄vọng 取thủ 為vi 我ngã 。 謂vị 之chi 我ngã 見kiến 。 我ngã 慢mạn 者giả 。 即tức 倨# 傲ngạo 。 憍kiêu 倨# 自tự 傲ngạo 。 是thị 為vi 慢mạn 義nghĩa 。 以dĩ 恃thị 我ngã 故cố 。 心tâm 自tự 高cao 舉cử 。 謂vị 之chi 我ngã 慢mạn 。 我ngã 愛ái 者giả 。 即tức 我ngã 貪tham 。 以dĩ 貪tham 著trước 我ngã 。 恆hằng 不bất 捨xả 故cố 。 謂vị 之chi 我ngã 愛ái 。 并tinh 表biểu 下hạ 。 釋thích 頌tụng 中trung 并tinh 字tự 義nghĩa 。 謂vị 此thử 并tinh 字tự 。 表biểu 顯hiển 見kiến 慢mạn 。 與dữ 愛ái 俱câu 起khởi 。 以dĩ 遮già 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 。 執chấp 見kiến 慢mạn 愛ái 三tam 。 不bất 俱câu 起khởi 義nghĩa 。 此thử 四tứ 下hạ 。 釋thích 四tứ 種chủng 名danh 煩phiền 惱não 義nghĩa 。 內nội 心tâm 。 第đệ 七thất 識thức 也dã 。 外ngoại 轉chuyển 識thức 。 前tiền 六lục 識thức 也dã 。 謂vị 我ngã 癡si 等đẳng 。 四tứ 種chủng 常thường 起khởi 。 則tắc 內nội 外ngoại 心tâm 。 恆hằng 成thành 雜tạp 染nhiễm 。 故cố 於ư 輪luân 迴hồi 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 立lập 煩phiền 惱não 名danh 。

△# 一nhất 問vấn 答đáp 正chánh 釋thích 竟cánh 。 下hạ 二nhị 問vấn 答đáp 簡giản 別biệt 。

彼bỉ 有hữu 十thập 種chủng 此thử 何hà 唯duy 四tứ (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 此thử 文văn 義nghĩa 無vô 乖quai 反phản 。

問vấn 此thử 煩phiền 惱não 。 原nguyên 有hữu 十thập 種chủng 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 疑nghi 。 并tinh 餘dư 五ngũ 見kiến 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 何hà 唯duy 四tứ 種chủng 。 答đáp 云vân 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 者giả 。 以dĩ 見kiến 即tức 慧tuệ 。 故cố 無vô 一nhất 心tâm 。 多đa 慧tuệ 俱câu 起khởi 。 如như 何hà 此thử 識thức 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 者giả 。 復phục 問vấn 也dã 。 答đáp 詞từ 在tại 後hậu 。 二nhị 取thủ 下hạ 。 釋thích 上thượng 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 之chi 義nghĩa 。 二nhị 取thủ 。 即tức 見kiến 取thủ 。 戒giới 取thủ 也dã 。 及cập 邪tà 見kiến 三tam 。 但đãn 分phân 別biệt 生sanh 。 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 此thử 第đệ 七thất 俱câu 。 我ngã 見kiến 煩phiền 惱não 。 唯duy 是thị 俱câu 生sanh 。 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 此thử 明minh 生sanh 斷đoạn 不bất 同đồng 也dã 。 我ngã 見kiến 所sở 有hữu 邊biên 執chấp 見kiến 等đẳng 。 依y 我ngã 見kiến 生sanh 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 相tương 應ứng 我ngã 見kiến 。 不bất 依y 彼bỉ 之chi 邊biên 執chấp 見kiến 起khởi 。 故cố 有hữu 我ngã 見kiến 。 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 言ngôn 恆hằng 內nội 執chấp 有hữu 我ngã 。 故cố 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 者giả 。 答đáp 上thượng 如như 何hà 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 之chi 問vấn 。 由do 見kiến 審thẩm 決quyết 下hạ 。 答đáp 上thượng 此thử 何hà 唯duy 四tứ 之chi 問vấn 。 見kiến 慢mạn 愛ái 三tam 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 者giả 。 問vấn 也dã 。 由do 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 。 執chấp 見kiến 慢mạn 愛ái 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 故cố 有hữu 此thử 問vấn 。 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 。 俱câu 起khởi 何hà 失thất 者giả 。 答đáp 也dã 。 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 。 釋thích 義nghĩa 在tại 後hậu 。 執chấp 者giả 復phục 引dẫn 論luận 文văn 難nạn/nan 問vấn 云vân 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 貪tham 令linh 心tâm 下hạ 。 慢mạn 令linh 心tâm 舉cử 。 寧ninh 不bất 相tương 違vi 。 論luận 主chủ 釋thích 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 。 併tinh 答đáp 二nhị 問vấn 。 謂vị 見kiến 有hữu 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 貪tham 有hữu 內nội 境cảnh 外ngoại 境cảnh 。 慢mạn 有hữu 所sở 陵lăng 所sở 恃thị 。 三tam 者giả 麤thô 細tế 。 俱câu 各các 有hữu 殊thù 。 是thị 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 不bất 相tương 違vi 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 瑜du 伽già 。 與dữ 此thử 論luận 文văn 。 義nghĩa 無vô 乖quai 反phản 。

△# 二nhị 問vấn 答đáp 簡giản 別biệt 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 竟cánh 。 下hạ 二nhị 餘dư 及cập 觸xúc 等đẳng 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 總tổng 標tiêu 。

此thử 意ý 心tâm 所sở 唯duy 有hữu 四tứ 耶da 不bất 爾nhĩ 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 故cố 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 第đệ 七thất 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 唯duy 我ngã 癡si 等đẳng 四tứ 。 亦diệc 有hữu 餘dư 及cập 觸xúc 等đẳng 俱câu 故cố 。

△# 一nhất 問vấn 答đáp 總tổng 標tiêu 竟cánh 。 下hạ 二nhị 偏thiên 正chánh 互hỗ 辯biện 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 執chấp 唯duy 九cửu 所sở 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 明minh 執chấp 義nghĩa 。

有hữu 義nghĩa 此thử 意ý 心tâm 所sở 唯duy 九cửu (# 至chí )# 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 。

此thử 義nghĩa 未vị 全toàn 。 然nhiên 此thử 意ý 俱câu 心tâm 所sở 十thập 八bát 。 今kim 但đãn 九cửu 俱câu 。 闕khuyết 餘dư 九cửu 故cố 。 即tức 觸xúc 下hạ 。 釋thích 觸xúc 等đẳng 五ngũ 所sở 名danh 。 顯hiển 與dữ 第đệ 七thất 決quyết 定định 相tương 應ứng 。 前tiền 說thuyết 下hạ 。 釋thích 頌tụng 中trung 餘dư 字tự 義nghĩa 。 理lý 亦diệc 未vị 正chánh 。 謂vị 此thử 觸xúc 等đẳng 。 與dữ 異dị 熟thục 俱câu 。 是thị 無vô 覆phú 性tánh 。 今kim 俱câu 第đệ 七thất 。 同đồng 有hữu 覆phú 性tánh 。 故cố 置trí 餘dư 言ngôn 。 顯hiển 此thử 異dị 彼bỉ 。 復phục 釋thích 頌tụng 中trung 及cập 字tự 。 義nghĩa 同đồng 聚tụ 集tập 。 前tiền 四tứ 煩phiền 惱não 。 與dữ 觸xúc 等đẳng 五ngũ 。 聚tụ 集tập 相tương 應ứng 。 故cố 唯duy 九cửu 所sở 。 此thử 意ý 何hà 故cố 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 者giả 問vấn 也dã 。 謂vị 欲dục 下hạ 。 別biệt 簡giản 別biệt 境cảnh 五ngũ 所sở 。 俱câu 不bất 與dữ 第đệ 七thất 相tương 應ứng 。 唯duy 簡giản 慧tuệ 不bất 相tương 應ứng 。 猶do 未vị 盡tận 理lý 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 必tất 與dữ 慧tuệ 俱câu 。 方phương 起khởi 我ngã 執chấp 。 善thiện 是thị 淨tịnh 故cố 。 非phi 此thử 識thức 俱câu 者giả 。 總tổng 簡giản 善thiện 位vị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。 隨tùy 煩phiền 惱não 下hạ 。 簡giản 小tiểu 中trung 大đại 隨tùy 。 俱câu 不bất 相tương 應ứng 。 理lý 猶do 未vị 止chỉ 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 必tất 與dữ 八bát 大đại 隨tùy 俱câu 。 惡ác 作tác 下hạ 。 通thông 簡giản 不bất 定định 位vị 中trung 四tứ 種chủng 心tâm 所sở 。 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。

△# 一nhất 正chánh 明minh 執chấp 義nghĩa 竟cánh 。 下hạ 二nhị 牒điệp 破phá 餘dư 義nghĩa 。

有hữu 義nghĩa 彼bỉ 釋thích 餘dư 義nghĩa 非phi 理lý (# 至chí )# 故cố 此thử 餘dư 言ngôn 顯hiển 隨tùy 煩phiền 惱não 。

此thử 中trung 正chánh 義nghĩa 。 破phá 前tiền 餘dư 義nghĩa 非phi 理lý 。 謂vị 此thử 餘dư 言ngôn 。 不bất 是thị 簡giản 無vô 覆phú 。 以dĩ 有hữu 覆phú 言ngôn 頌tụng 別biệt 說thuyết 故cố 。 故cố 此thử 餘dư 字tự 。 顯hiển 隨tùy 煩phiền 惱não 。 以dĩ 根căn 煩phiền 惱não 。 必tất 有hữu 隨tùy 故cố 。

△# 二nhị 牒điệp 破phá 餘dư 義nghĩa 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 執chấp 唯duy 九cửu 所sở 竟cánh 。 下hạ 二nhị 執chấp 十thập 五ngũ 所sở 。

此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não (# 至chí )# 而nhi 癡si 位vị 增tăng 但đãn 說thuyết 為vi 癡si 分phần/phân 。

說thuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 。 唯duy 五ngũ 相tương 應ứng 。 餘dư 互hỗ 相tương 違vi 。 義nghĩa 猶do 未vị 盡tận 。 如như 集tập 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 此thử 五ngũ 相tương 應ứng 染nhiễm 心tâm 。 若nhược 離ly 下hạ 。 復phục 以dĩ 理lý 推thôi 。 明minh 此thử 五ngũ 所sở 必tất 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 即tức 惛hôn 沉trầm 性tánh 。 等đẳng 者giả 等đẳng 餘dư 掉trạo 舉cử 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 謂vị 若nhược 離ly 惛hôn 沉trầm 等đẳng 五ngũ 所sở 。 染nhiễm 污ô 性tánh 成thành 。 無vô 是thị 處xứ 故cố 。 又hựu 推thôi 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 障chướng 起khởi 。 心tâm 必tất 染nhiễm 污ô 。 故cố 染nhiễm 污ô 位vị 。 必tất 有hữu 五ngũ 所sở 。

何hà 以dĩ 故cố 。 煩phiền 惱não 若nhược 起khởi 。 必tất 由do 惛hôn 沉trầm 等đẳng 五ngũ 所sở 故cố 。 言ngôn 囂hiêu 動động 者giả 。 即tức 掉trạo 舉cử 也dã 。 設thiết 問vấn 云vân 。 掉trạo 舉cử 一nhất 法pháp 。 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 何hà 唯duy 四tứ 煩phiền 惱não 中trung 俱câu 。 掉trạo 舉cử 下hạ 答đáp 。 復phục 引dẫn 喻dụ 明minh 。 三tam 性tánh 心tâm 者giả 。 即tức 貪tham 瞋sân 癡si 也dã 。 謂vị 眠miên 與dữ 悔hối 。 雖tuy 徧biến 三tam 心tâm 。 而nhi 癡si 位vị 增tăng 。 說thuyết 癡si 相tương 應ứng 。 以dĩ 喻dụ 掉trạo 舉cử 雖tuy 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 但đãn 說thuyết 貪tham 分phần/phân 。 設thiết 問vấn 云vân 。 餘dư 處xứ 所sở 說thuyết 隨tùy 惑hoặc 相tương 應ứng 。 何hà 不bất 同đồng 此thử 。 下hạ 文văn 答đáp 釋thích 。

雖tuy 餘dư 處xứ 說thuyết 有hữu 隨tùy 煩phiền 惱não (# 至chí )# 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 故cố 開khai 為vi 二nhị 。

謂vị 有hữu 說thuyết 六lục 說thuyết 十thập 徧biến 者giả 。 俱câu 依y 別biệt 義nghĩa 。 非phi 同đồng 集tập 論luận 。 說thuyết 五ngũ 實thật 徧biến 。 謂vị 依y 下hạ 。 釋thích 上thượng 說thuyết 六lục 隨tùy 煩phiền 惱não 徧biến 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 。 解giải 通thông 下hạ 。 簡giản 不bất 徧biến 。 謂vị 小tiểu 隨tùy 十thập 麤thô 。 第đệ 七thất 識thức 細tế 。 第đệ 七thất 無vô 記ký 性tánh 。 中trung 隨tùy 二nhị 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 大đại 隨tùy 中trung 掉trạo 舉cử 障chướng 定định 。 惛hôn 沉trầm 障chướng 慧tuệ 。 第đệ 七thất 於ư 定định 慧tuệ 中trung 。 亦diệc 恆hằng 執chấp 我ngã 。 故cố 於ư 十thập 四tứ 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 麤thô 細tế 等đẳng 相tương/tướng 顯hiển 。 唯duy 與dữ 大đại 隨tùy 六lục 種chủng 相tương 應ứng 。 依y 二nhị 下hạ 。 釋thích 上thượng 說thuyết 十thập 相tương 應ứng 義nghĩa 。 二nhị 十thập 二nhị 者giả 。 於ư 前tiền 二nhị 十thập 。 復phục 加gia 邪tà 欲dục 。 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 。 麤thô 細tế 同đồng 前tiền 。 簡giản 去khứ 小tiểu 十thập 。 二nhị 性tánh 同đồng 前tiền 。 簡giản 去khứ 中trung 二nhị 。 唯duy 說thuyết 十thập 隨tùy 。 第đệ 七thất 相tương 應ứng 。 故cố 此thử 彼bỉ 說thuyết 。 非phi 互hỗ 相tương 違vi 者giả 。 結kết 成thành 此thử 五ngũ 。 彼bỉ 六lục 及cập 十thập 。 各các 具cụ 一nhất 義nghĩa 。 互hỗ 不bất 相tương 違vi 。 然nhiên 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 相tương 應ứng 。 唯duy 十thập 五ngũ 所sở 。 前tiền 九cửu 同đồng 前tiền 。 五ngũ 隨tùy 者giả 。 惛hôn 沉trầm 。 掉trạo 舉cử 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 增tăng 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 。 成thành 十thập 五ngũ 數số 。 設thiết 問vấn 云vân 。 我ngã 見kiến 即tức 慧tuệ 。 何hà 又hựu 慧tuệ 俱câu 。 答đáp 云vân 。 我ngã 見kiến 雖tuy 是thị 等đẳng 。 義nghĩa 差sai 別biệt 者giả 。 我ngã 見kiến 唯duy 染nhiễm 。 慧tuệ 通thông 善thiện 染nhiễm 。 故cố 宜nghi 別biệt 開khai 。

何hà 緣duyên 此thử 意ý 無vô 餘dư 心tâm 所sở (# 至chí )# 無vô 餘dư 心tâm 所sở 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。

問vấn 第đệ 七thất 識thức 。 以dĩ 何hà 緣duyên 故cố 。 唯duy 與dữ 十thập 五ngũ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 而nhi 無vô 餘dư 三tam 十thập 六lục 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 下hạ 。 簡giản 小tiểu 隨tùy 十thập 所sở 。 無vô 慚tàm 下hạ 。 簡giản 中trung 隨tùy 二nhị 所sở 。 散tán 亂loạn 下hạ 。 簡giản 大đại 隨tùy 餘dư 三tam 。 今kim 唯duy 簡giản 二nhị 者giả 。 闕khuyết 簡giản 忘vong 念niệm 。 以dĩ 彼bỉ 要yếu 緣duyên 曾tằng 受thọ 。 發phát 起khởi 忘vong 念niệm 。 此thử 唯duy 現hiện 緣duyên 。 無vô 曾tằng 受thọ 故cố 。 非phi 彼bỉ 相tương 應ứng 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 者giả 。 即tức 別biệt 境cảnh 五ngũ 中trung 前tiền 四tứ 。 及cập 不bất 定định 位vị 中trung 四tứ 所sở 。 并tinh 根căn 惑hoặc 瞋sân 疑nghi 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 前tiền 師sư 已dĩ 簡giản 。 故cố 云vân 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。

△# 二nhị 執chấp 十thập 五ngũ 所sở 竟cánh 。 下hạ 三tam 執chấp 十thập 九cửu 所sở 。

有hữu 義nghĩa 應ưng 說thuyết 六lục 隨tùy 煩phiền 惱não (# 至chí )# 非phi 諸chư 染nhiễm 心tâm 皆giai 能năng 徧biến 起khởi 。

說thuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 。 唯duy 六lục 相tương 應ứng 染nhiễm 污ô 第đệ 七thất 。 義nghĩa 猶do 未vị 盡tận 。 即tức 前tiền 說thuyết 六lục 依y 別biệt 義nghĩa 者giả 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 此thử 六lục 。 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 忘vong 念niệm 下hạ 。 復phục 以dĩ 理lý 推thôi 。 明minh 六lục 隨tùy 煩phiền 惱não 。 必tất 與dữ 染nhiễm 心tâm 俱câu 。 唯duy 言ngôn 忘vong 念niệm 等đẳng 三tam 。 不bất 言ngôn 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 三tam 者giả 。 以dĩ 此thử 三tam 所sở 。 前tiền 師sư 不bất 取thủ 。 故cố 特đặc 釋thích 之chi 。 要yếu 緣duyên 下hạ 。 釋thích 上thượng 忘vong 念niệm 等đẳng 三tam 所sở 。 定định 相tương 應ứng 義nghĩa 。 曾tằng 受thọ 境cảnh 。 即tức 忘vong 念niệm 所sở 緣duyên 境cảnh 也dã 。 惡ác 慧tuệ 。 即tức 不bất 正chánh 知tri 。 故cố 名danh 邪tà 簡giản 擇trạch 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 即tức 根căn 本bổn 惑hoặc 。 彼bỉ 起khởi 。 必tất 由do 忘vong 念niệm 惡ác 慧tuệ 故cố 。 又hựu 心tâm 流lưu 蕩đãng 。 皆giai 由do 散tán 亂loạn 。 故cố 此thử 三tam 所sở 。 必tất 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 惛hôn 沉trầm 下hạ 。 簡giản 彼bỉ 二nhị 法pháp 。 不bất 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 惛hôn 沉trầm 靜tĩnh 義nghĩa 。 掉trạo 舉cử 動động 義nghĩa 。 以dĩ 動động 違vi 靜tĩnh 。 靜tĩnh 復phục 違vi 動động 。 故cố 互hỗ 相tương 違vi 。

論luận 說thuyết 五ngũ 法pháp 徧biến 染nhiễm 心tâm 者giả (# 至chí )# 無vô 餘dư 心tâm 所sở 如như 上thượng 應ưng 知tri 。

此thử 簡giản 前tiền 後hậu 二nhị 師sư 。 說thuyết 五ngũ 說thuyết 十thập 徧biến 染nhiễm 心tâm 者giả 。 俱câu 依y 別biệt 義nghĩa 。 麤thô 細tế 簡giản 小tiểu 隨tùy 。 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 違vi 唯duy 善thiện 者giả 。 中trung 隨tùy 不bất 善thiện 唯duy 與dữ 善thiện 法Pháp 相tương 違vi 。 忘vong 念niệm 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。 通thông 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 二nhị 性tánh 。 名danh 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 。 不bất 與dữ 第đệ 七thất 無vô 記ký 相tương 應ứng 。 說thuyết 十thập 徧biến 言ngôn 。 如như 前tiền 釋thích 義nghĩa 。 然nhiên 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 相tương 應ứng 。 有hữu 十thập 九cửu 所sở 。 前tiền 九cửu 同đồng 前tiền 。 六lục 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 忘vong 念niệm 。 散tán 亂loạn 。 惡ác 慧tuệ 。 并tinh 念niệm 定định 慧tuệ 。 及cập 加gia 惛hôn 沉trầm 。 成thành 十thập 九cửu 數số 。 設thiết 問vấn 云vân 。 念niệm 即tức 忘vong 念niệm 。 何hà 更cánh 相tương 應ưng 。 又hựu 定định 惛hôn 沉trầm 。 復phục 加gia 何hà 意ý 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 此thử 別biệt 說thuyết 念niệm 。 準chuẩn 前tiền 慧tuệ 釋thích 者giả 。 忘vong 念niệm 唯duy 染nhiễm 。 念niệm 亦diệc 通thông 淨tịnh 。 故cố 如như 慧tuệ 所sở 。 別biệt 開khai 為vi 二nhị 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 無vô 掉trạo 舉cử 下hạ 。 此thử 相tương 違vi 者giả 。 此thử 即tức 惛hôn 沉trầm 。 以dĩ 惛hôn 沉trầm 時thời 。 無vô 掉trạo 舉cử 故cố 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 者giả 。 即tức 根căn 本bổn 十thập 煩phiền 惱não 中trung 餘dư 六lục 心tâm 所sở 。 別biệt 境cảnh 位vị 中trung 。 欲dục 及cập 勝thắng 解giải 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 小tiểu 及cập 中trung 二nhị 。 不bất 定định 中trung 四tứ 。 前tiền 師sư 已dĩ 簡giản 。 故cố 云vân 如như 上thượng 應ưng 知tri 。

△# 三tam 執chấp 十thập 九cửu 所sở 竟cánh 。 下hạ 四tứ 二nhị 十thập 四tứ 所sở 。

有hữu 義nghĩa 復phục 說thuyết 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não (# 至chí )# 無vô 餘dư 心tâm 所sở 如như 上thượng 應ưng 知tri 。

謂vị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 十thập 種chủng 相tương 應ứng 。 義nghĩa 猶do 未vị 正chánh 。 即tức 前tiền 說thuyết 十thập 依y 別biệt 義nghĩa 者giả 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 此thử 十thập 。 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 言ngôn 邪tà 念niệm 者giả 。 即tức 忘vong 念niệm 也dã 。 若nhược 無vô 下hạ 。 復phục 以dĩ 理lý 推thôi 。 明minh 此thử 邪tà 欲dục 。 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 要yếu 樂nhạo/nhạc/lạc 合hợp 離ly 。 即tức 邪tà 欲dục 也dã 。 印ấn 持trì 事sự 相tướng 。 邪tà 勝thắng 解giải 也dã 。 以dĩ 有hữu 此thử 二nhị 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 方phương 得đắc 起khởi 故cố 。 由do 起khởi 煩phiền 惱não 。 心tâm 染nhiễm 污ô 故cố 。 故cố 染nhiễm 污ô 心tâm 。 必tất 有hữu 此thử 二nhị 。 諸chư 疑nghi 理lý 下hạ 。 謂vị 第đệ 七thất 俱câu 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 雖tuy 唯duy 四tứ 種chủng 。 或hoặc 餘dư 所sở 執chấp 。 不bất 止chỉ 於ư 四tứ 。 今kim 以dĩ 此thử 節tiết 觀quán 之chi 。 即tức 此thử 論luận 師sư 。 必tất 執chấp 第đệ 七thất 。 與dữ 疑nghi 相tương 應ứng 。 以dĩ 前tiền 論luận 文văn 。 不bất 取thủ 餘dư 執chấp 。 故cố 闕khuyết 此thử 文văn 。 謂vị 疑nghi 理lý 者giả 。 心tâm 極cực 精tinh 察sát 。 故cố 於ư 麤thô 淺thiển 。 必tất 無vô 猶do 豫dự 。 理lý 無vô 猶do 豫dự 。 名danh 正chánh 勝thắng 解giải 。 事sự 無vô 猶do 豫dự 。 是thị 邪tà 勝thắng 解giải 。 今kim 第đệ 七thất 是thị 疑nghi 相tương 應ứng 心tâm 。 正chánh 解giải 自tự 無vô 。 然nhiên 邪tà 勝thắng 解giải 。 決quyết 定định 相tương 應ứng 。 於ư 所sở 緣duyên 事sự 。 亦diệc 猶do 豫dự 者giả 。 問vấn 也dã 。 非phi 煩phiền 惱não 疑nghi 。 如như 疑nghi 人nhân 杌ngột 者giả 。 答đáp 也dã 。 以dĩ 煩phiền 惱não 疑nghi 。 必tất 疑nghi 理lý 故cố 。 既ký 能năng 疑nghi 理lý 。 於ư 事sự 必tất 決quyết 。 今kim 以dĩ 事sự 疑nghi 。 如như 疑nghi 人nhân 杌ngột 。 非phi 疑nghi 理lý 也dã 。 杌ngột 者giả 木mộc 短đoản 出xuất 貌mạo 木mộc 短đoản 無vô 枝chi 。 即tức 疑nghi 為vi 人nhân 。 麤thô 淺thiển 可khả 知tri 矣hĩ 。 問vấn 。 餘dư 處xứ 不bất 說thuyết 邪tà 欲dục 勝thắng 解giải 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 此thử 何hà 說thuyết 徧biến 。 答đáp 云vân 。 餘dư 處xứ 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 徧biến 者giả 等đẳng 。 緣duyên 者giả 。 因nhân 也dã 。 因nhân 非phi 愛ái 疑nghi 相tương 應ứng 。 謂vị 非phi 愛ái 相tương 應ứng 心tâm 。 無vô 邪tà 欲dục 。 非phi 疑nghi 相tương 應ứng 心tâm 。 無vô 邪tà 勝thắng 解giải 。 故cố 於ư 餘dư 處xứ 。 不bất 說thuyết 此thử 徧biến 。 今kim 說thuyết 徧biến 者giả 。 是thị 貪tham 與dữ 疑nghi 。 相tương 應ứng 染nhiễm 心tâm 。 故cố 云vân 。 邪tà 欲dục 勝thắng 解giải 。 非phi 麤thô 煩phiền 故cố 。 餘dư 互hỗ 有hữu 無vô 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 者giả 。 總tổng 結kết 前tiền 義nghĩa 。 一nhất 一nhất 已dĩ 辯biện 。 此thử 意ý 下hạ 。 結kết 顯hiển 相tương 應ứng 心tâm 所sở 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 釋thích 義nghĩa 同đồng 前tiền 。

△# 四tứ 二nhị 十thập 四tứ 所sở 竟cánh 。 下hạ 五ngũ 正chánh 十thập 八bát 所sở 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 皆giai 未vị 盡tận 理lý (# 至chí )# 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 違vi 理lý 教giáo 。

此thử 義nghĩa 正chánh 理lý 。 總tổng 破phá 前tiền 非phi 。 且thả 疑nghi 他tha 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 者giả 。 破phá 第đệ 四tứ 論luận 師sư 。 所sở 執chấp 邪tà 欲dục 。 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 。 從tùng 分phân 別biệt 起khởi 。 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。 義nghĩa 通thông 三tam 世thế 。 以dĩ 現hiện 在tại 為vi 此thử 世thế 。 去khứ 來lai 二nhị 世thế 為vi 他tha 世thế 。 故cố 難nạn/nan 云vân 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 謂vị 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 生sanh 。 於ư 他tha 二nhị 世thế 。 有hữu 何hà 邪tà 欲dục 。 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 。 執chấp 與dữ 第đệ 七thất 恆hằng 相tương 應ứng 轉chuyển 。 煩phiền 惱não 起khởi 位vị 下hạ 謂vị 惛hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 二nhị 心tâm 所sở 。 前tiền 第đệ 三tam 師sư 不bất 許hứa 相tương 應ứng 故cố 此thử 辯biện 破phá 。 若nhược 染nhiễm 心tâm 中trung 下hạ 。 謂vị 散tán 亂loạn 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 。 此thử 三tam 心tâm 所sở 。 前tiền 第đệ 二nhị 師sư 不bất 許hứa 相tương 應ứng 。 此thử 亦diệc 辯biện 破phá 。 不bất 辯biện 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 三tam 所sở 者giả 。 以dĩ 前tiền 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 三tam 師sư 。 互hỗ 許hứa 故cố 。 故cố 染nhiễm 污ô 下hạ 。 論luận 主chủ 立lập 八bát 大đại 隨tùy 。 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 復phục 釋thích 忘vong 念niệm 。 及cập 不bất 正chánh 知tri 。 各các 有hữu 二nhị 性tánh 。 若nhược 以dĩ 念niệm 慧tuệ 為vi 二nhị 性tánh 者giả 。 不bất 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 心tâm 。 任nhậm 運vận 現hiện 緣duyên 。 無vô 曾tằng 受thọ 故cố 。 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 。 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 。 又hựu 念niệm 與dữ 慧tuệ 。 亦diệc 通thông 淨tịnh 故cố 。 若nhược 以dĩ 無vô 明minh 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 徧biến 染nhiễm 心tâm 起khởi 。 前tiền 說thuyết 無vô 明minh 。 徧biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 然nhiên 此thử 下hạ 。 論luận 主chủ 正chánh 義nghĩa 唯duy 十thập 八bát 所sở 。 餘dư 互hỗ 相tương 違vi 。 前tiền 九cửu 同đồng 前tiền 。 八bát 隨tùy 亦diệc 爾nhĩ 。 并tinh 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 成thành 十thập 八bát 數số 。 論luận 三tam 文văn 者giả 。 第đệ 二nhị 師sư 引dẫn 集tập 論luận 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 師sư 。 俱câu 引dẫn 瑜du 伽già 。 故cố 有hữu 三tam 文văn 。 俱câu 如như 前tiền 釋thích 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 違vi 理lý 教giáo 者giả 。 論luận 主chủ 總tổng 結kết 自tự 立lập 正chánh 義nghĩa 。 教giáo 理lý 無vô 違vi 。

△# 五ngũ 正chánh 十thập 八bát 所sở 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 餘dư 及cập 觸xúc 等đẳng 竟cánh 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 俗Tục 詮Thuyên 卷quyển 第đệ 四tứ