成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 俗Tục 詮Thuyên 卷quyển 第đệ 五ngũ

天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 頌tụng

護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận

唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

明minh 西tây 蜀thục 沙Sa 門Môn 。 明minh 昱dục 。 俗tục 詮thuyên 。

前tiền 第đệ 二nhị 能năng 變biến 中trung 。 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 分phân 為vi 八bát 科khoa 。 一nhất 總tổng 釋thích 名danh 。 二nhị 釋thích 所sở 依y 。 三tam 釋thích 所sở 緣duyên 。 四tứ 釋thích 性tánh 相tướng 。 五ngũ 釋thích 相tương 應ứng 分phần/phân 三tam 。 一nhất 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 二nhị 餘dư 及cập 觸xúc 等đẳng 。 已dĩ 上thượng 諸chư 科khoa 。 四tứ 卷quyển 中trung 竟cánh 。 此thử 中trung 第đệ 三tam 傍bàng 通thông 捨xả 受thọ 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 偏thiên 執chấp 。

此thử 染nhiễm 污ô 意ý 何hà 受thọ 相tương 應ứng (# 至chí )# 緣duyên 唯duy 捨xả 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。

初sơ 義nghĩa 未vị 正chánh 。 以dĩ 據cứ 愛ái 我ngã 。 唯duy 喜hỷ 受thọ 俱câu 。 次thứ 義nghĩa 亦diệc 偏thiên 。 以dĩ 理lý 破phá 前tiền 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 遍biến 三tam 界giới 故cố 。 若nhược 喜hỷ 受thọ 俱câu 。 喜hỷ 隨tùy 第đệ 七thất 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 又hựu 違vi 聖thánh 說thuyết 。 喜hỷ 唯duy 二nhị 禪thiền 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 自tự 立lập 義nghĩa 。 地địa 獄ngục 鬼quỷ 畜súc 。 名danh 為vi 惡ác 趣thú 。 緣duyên 惡ác 業nghiệp 果quả 。 心tâm 常thường 憂ưu 故cố 。 人nhân 中trung 。 欲dục 界giới 六lục 種chủng 諸chư 天thiên 。 色sắc 界giới 初sơ 禪thiền 。 及cập 第đệ 二nhị 禪thiền 。 俱câu 得đắc 喜hỷ 受thọ 。 以dĩ 此thử 九cửu 處xứ 。 業nghiệp 果quả 善thiện 故cố 。 第đệ 三tam 禪thiền 名danh 離ly 喜hỷ 妙diệu 樂lạc 。 故cố 彼bỉ 地địa 中trung 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 應ứng 。 第đệ 四tứ 禪thiền 天thiên 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 兼kiêm 四tứ 空không 處xứ 。 總tổng 有hữu 五ngũ 地địa 。 俱câu 名danh 捨xả 受thọ 。 以dĩ 彼bỉ 天thiên 中trung 。 苦khổ 樂lạc 二nhị 境cảnh 。 無vô 由do 現hiện 故cố 。 故cố 唯duy 捨xả 受thọ 。

△# 一nhất 問vấn 答đáp 偏thiên 執chấp 竟cánh 。 下hạ 二nhị 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 。

有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 恆hằng 於ư 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。

此thử 義nghĩa 正chánh 理lý 。 破phá 前tiền 二nhị 執chấp 喜hỷ 憂ưu 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 。 變biến 異dị 受thọ 攝nhiếp 。 決quyết 不bất 與dữ 此thử 染nhiễm 意ý 相tương 應ứng 。 又hựu 此thử 下hạ 。 據cứ 頌tụng 不bất 別biệt 說thuyết 。 證chứng 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 必tất 同đồng 捨xả 受thọ 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 雖tuy 性tánh 俱câu 無vô 記ký 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 異dị 。 頌tụng 別biệt 說thuyết 之chi 。 今kim 此thử 受thọ 義nghĩa 。 既ký 不bất 別biệt 說thuyết 。 必tất 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 故cố 唯duy 捨xả 受thọ 。 復phục 明minh 已dĩ 轉chuyển 未vị 轉chuyển 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 同đồng 義nghĩa 別biệt 義nghĩa 。 例lệ 顯hiển 第đệ 七thất 。 與dữ 第đệ 八bát 識thức 。 同đồng 是thị 捨xả 受thọ 。 第đệ 八bát 因nhân 中trung 。 唯duy 五ngũ 心tâm 所sở 。 轉chuyển 依y 位vị 中trung 。 具cụ 二nhị 十thập 一nhất 。 第đệ 七thất 因nhân 中trung 。 唯duy 十thập 八bát 心tâm 所sở 。 轉chuyển 依y 亦diệc 二nhị 十thập 一nhất 。 又hựu 第đệ 八bát 識thức 。 已dĩ 轉chuyển 未vị 轉chuyển 。 唯duy 捨xả 受thọ 俱câu 。 第đệ 七thất 亦diệc 爾nhĩ 。 任nhậm 運vận 平bình 等đẳng 轉chuyển 者giả 。 釋thích 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 義nghĩa 。

△# 二nhị 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 竟cánh 。 通thông 上thượng 五ngũ 釋thích 相tương 應ứng 竟cánh 。 下hạ 六lục 釋thích 有hữu 覆phú 。

末mạt 那na 心tâm 所sở 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp (# 至chí )# 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 唯duy 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 非phi 餘dư 三tam 性tánh 攝nhiếp 也dã 。 此thử 意ý 下hạ 。 釋thích 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 。 四tứ 煩phiền 惱não 等đẳng 。 等đẳng 餘dư 隨tùy 惑hoặc 。 俱câu 葢# 覆phú 故cố 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 非phi 是thị 善thiện 。 非phi 是thị 不bất 善thiện 。 名danh 為vi 無vô 記ký 。 復phục 引dẫn 色sắc 界giới 。 及cập 無vô 色sắc 界giới 。 喻dụ 明minh 心tâm 所sở 。 同đồng 是thị 無vô 記ký 。 謂vị 上thượng 二nhị 界giới 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 雖tuy 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 由do 定định 力lực 伏phục 故cố 。 同đồng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 相tương 應ứng 染nhiễm 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 其kỳ 所sở 依y 末mạt 那na 細tế 故cố 。 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 。 亦diệc 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 若nhược 得đắc 轉chuyển 依y 。 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。

△# 六lục 釋thích 有hữu 覆phú 竟cánh 。 下hạ 七thất 釋thích 界giới 地địa 。

末mạt 那na 心tâm 所sở 何hà 地địa 繫hệ 耶da (# 至chí )# 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 即tức 非phi 所sở 繫hệ 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 第đệ 七thất 所sở 居cư 界giới 地địa 。 亦diệc 隨tùy 第đệ 八bát 生sanh 處xứ 繫hệ 也dã 。 彼bỉ 字tự 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 謂vị 隨tùy 第đệ 八bát 生sanh 在tại 何hà 地địa 。 即tức 於ư 彼bỉ 地địa 所sở 繫hệ 執chấp 我ngã 。 謂vị 生sanh 下hạ 。 總tổng 釋thích 隨tùy 彼bỉ 所sở 生sanh 。 彼bỉ 地địa 所sở 繫hệ 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 從tùng 欲dục 界giới 生sanh 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 則tắc 第đệ 七thất 識thức 。 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 亦diệc 從tùng 欲dục 界giới 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 恆hằng 執chấp 為vi 我ngã 。 非phi 他tha 地địa 故cố 。 若nhược 起khởi 下hạ 。 別biệt 釋thích 隨tùy 彼bỉ 所sở 生sanh 也dã 。 染nhiễm 污ô 下hạ 。 別biệt 釋thích 彼bỉ 地địa 所sở 繫hệ 也dã 。 或hoặc 為vi 下hạ 。 又hựu 作tác 一nhất 解giải 。 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 。 隨tùy 地địa 有hữu 無vô 。 故cố 隨tùy 何hà 地địa 。 有hữu 何hà 煩phiền 惱não 。 所sở 繫hệ 縛phược 故cố 。 亦diệc 名danh 彼bỉ 繫hệ 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 。 即tức 非phi 所sở 繫hệ 者giả 。 轉chuyển 依y 位vị 中trung 。 煩phiền 惱não 已dĩ 滅diệt 。 亦diệc 不bất 執chấp 我ngã 。 故cố 非phi 所sở 繫hệ 。

△# 七thất 釋thích 界giới 地địa 竟cánh 。 下hạ 八bát 釋thích 捨xả 位vị 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 正chánh 釋thích 。

此thử 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 相tương 續tục (# 至chí )# 俱câu 暫tạm 伏phục 滅diệt 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。

問vấn 此thử 第đệ 七thất 。 無vô 始thỉ 恆hằng 轉chuyển 。 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 何hà 位vị 永vĩnh 斷đoạn 。 何hà 位vị 暫tạm 斷đoạn 。 答đáp 於ư 三tam 位vị 皆giai 無vô 有hữu 故cố 。 一nhất 羅La 漢Hán 位vị 。 二nhị 滅diệt 定định 位vị 。 三tam 出xuất 世thế 道đạo 。 阿A 羅La 漢Hán 下hạ 。 總tổng 標tiêu 永vĩnh 斷đoạn 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 此thử 云vân 無vô 生sanh 。 以dĩ 彼bỉ 煩phiền 惱não 永vĩnh 不bất 生sanh 故cố 。 此thử 名danh 通thông 三tam 乘thừa 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 根căn 鈍độn 。 漸tiệm 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 為vi 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 二nhị 者giả 根căn 利lợi 。 頓đốn 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 為vi 獨Độc 覺Giác 乘thừa 。 菩Bồ 薩Tát 唯duy 一nhất 。 於ư 八bát 地địa 中trung 。 方phương 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 故cố 無Vô 學Học 位vị 。 染nhiễm 意ý 煩phiền 惱não 。 種chủng 現hiện 俱câu 滅diệt 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 學học 位vị 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 中trung 。 總tổng 標tiêu 暫tạm 斷đoạn 。

謂vị 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 (# 至chí )# 此thử 復phục 現hiện 行hành 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。

釋thích 出xuất 世thế 道đạo 中trung 暫tạm 伏phục 滅diệt 義nghĩa 。 謂vị 染nhiễm 污ô 意ý 。 唯duy 是thị 俱câu 生sanh 。 必tất 無vô 漏lậu 道Đạo 。 方phương 有hữu 伏phục 義nghĩa 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 。 見kiến 道đạo 之chi 心tâm 也dã 。 以dĩ 見kiến 道đạo 時thời 。 起khởi 根căn 本bổn 智trí 。 能năng 伏phục 彼bỉ 故cố 。 真chân 見kiến 道đạo 後hậu 。 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 同đồng 無vô 我ngã 解giải 。 故cố 名danh 等đẳng 流lưu 。 此thử 時thời 染nhiễm 意ý 。 亦diệc 伏phục 滅diệt 故cố 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 。 及cập 後hậu 所sở 得đắc 。 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 。 總tổng 名danh 出xuất 世thế 道đạo 。 滅diệt 定định 下hạ 。 釋thích 滅diệt 盡tận 定định 中trung 。 暫tạm 伏phục 滅diệt 義nghĩa 。 謂vị 此thử 滅diệt 定định 。 行hành 同đồng 聖thánh 道Đạo 。 故cố 名danh 等đẳng 流lưu 。 由do 極cực 寂tịch 靜tĩnh 。 故cố 此thử 染nhiễm 意ý 。 亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 。 此thử 種chủng 子tử 者giả 。 第đệ 七thất 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 種chủng 也dã 。 謂vị 入nhập 定định 時thời 。 但đãn 伏phục 現hiện 行hành 。 若nhược 出xuất 定định 已dĩ 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 復phục 從tùng 種chủng 起khởi 。 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 恆hằng 執chấp 我ngã 故cố 。

然nhiên 此thử 染nhiễm 意ý 相tương 應ứng 煩phiền 惱não (# 至chí )# 應ưng 義nghĩa 等đẳng 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 之chi 。

釋thích 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 義nghĩa 。 謂vị 修tu 所sở 斷đoạn 。 有hữu 九cửu 九cửu 品phẩm 。 第đệ 九Cửu 地Địa 中trung 。 第đệ 九cửu 品phẩm 者giả 。 名danh 為vi 下hạ 下hạ 。 今kim 染nhiễm 污ô 意ý 。 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 最tối 極cực 微vi 細tế 。 與dữ 彼bỉ 品phẩm 同đồng 。 云vân 勢thế 相tương/tướng 等đẳng 。 必tất 起khởi 根căn 本bổn 最tối 堅kiên 利lợi 智trí 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 此thử 種chủng 方phương 斷đoạn 。 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 說thuyết 無Vô 學Học 。 永vĩnh 斷đoạn 不bất 起khởi 。 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 釋thích 迴hồi 向hướng 大Đại 乘Thừa 者giả 。 亦diệc 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 求cầu 菩Bồ 提Đề 故cố 。 實thật 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 盡tận 煩phiền 惱não 。 等đẳng 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 此thử 頌tụng 中trung 。 不bất 別biệt 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。

△# 一nhất 問vấn 答đáp 正chánh 釋thích 竟cánh 。 下hạ 二nhị 辯biện 識thức 有hữu 無vô 。

此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 末mạt 那na 唯duy 有hữu (# 至chí )# 爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 定định 二nhị 俱câu 轉chuyển 。

安an 慧tuệ 言ngôn 。 唯duy 染nhiễm 位vị 有hữu 第đệ 七thất 識thức 體thể 。 故cố 說thuyết 滅diệt 定định 。 滅diệt 六lục 盡tận 七thất 。 唯duy 有hữu 煩phiền 惱não 。 乃nãi 至chí 雜tạp 染nhiễm 依y 者giả 。 皆giai 顯hiển 染nhiễm 位vị 有hữu 第đệ 七thất 識thức 。 又hựu 言ngôn 聖thánh 道Đạo 等đẳng 。 三tam 位vị 無vô 者giả 。 是thị 說thuyết 第đệ 七thất 。 不bất 通thông 淨tịnh 位vị 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 護hộ 法Pháp 師sư 。 引dẫn 經kinh 證chứng 破phá 。 復phục 以dĩ 理lý 推thôi 。 謂vị 無vô 染nhiễm 時thời 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 如như 有hữu 染nhiễm 時thời 。 定định 有hữu 第đệ 七thất 。 為vi 所sở 依y 根căn 。 此thử 顯hiển 三tam 位vị 。 有hữu 淨tịnh 第đệ 七thất 。 論luận 說thuyết 下hạ 。 復phục 引dẫn 論luận 文văn 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 。 恆hằng 俱câu 藏tạng 識thức 。 若nhược 住trụ 下hạ 。 牒điệp 計kế 難nạn/nan 破phá 。 顯hiển 滅diệt 定định 位vị 恆hằng 有hữu 第đệ 七thất 。 復phục 明minh 聖thánh 道Đạo 亦diệc 有hữu 第đệ 七thất 。 謂vị 住trụ 聖thánh 道Đạo 。 必tất 有hữu 意ý 識thức 。 作tác 無vô 漏lậu 中trung 。 聖thánh 定định 觀quán 主chủ 。 故cố 此thử 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。

爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 。 唯duy 意ý 識thức 俱câu 。 如như 何hà 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 起khởi 意ý 識thức 。 定định 有hữu 六lục 七thất 二nhị 識thức 俱câu 轉chuyển 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 聖thánh 道Đạo 亦diệc 有hữu 第đệ 七thất 識thức 俱câu 。 何hà 執chấp 三tam 位vị 。 無vô 第đệ 七thất 識thức 。

顯hiển 揚dương 論luận 說thuyết 末mạt 那na 恆hằng 與dữ (# 至chí )# 許hứa 佛Phật 恆hằng 行hành 如như 鏡kính 智trí 故cố 。

復phục 引dẫn 論luận 證chứng 。 染nhiễm 淨tịnh 位vị 中trung 。 俱câu 有hữu 第đệ 七thất 識thức 體thể 。 恃thị 舉cử 為vi 行hành 者giả 。 染nhiễm 污ô 位vị 中trung 我ngã 慢mạn 心tâm 所sở 也dã 。 以dĩ 恃thị 所sở 執chấp 我ngã 故cố 。 自tự 心tâm 高cao 舉cử 。 陵lăng 懱# 於ư 他tha 。 故cố 有hữu 自tự 他tha 不bất 平bình 等đẳng 義nghĩa 。 若nhược 翻phiên 彼bỉ 行hành 。 即tức 得đắc 平bình 等đẳng 。 故cố 名danh 轉chuyển 依y 。 平bình 等đẳng 行hành 故cố 。 由do 此thử 論luận 證chứng 。 應ưng 知tri 第đệ 七thất 。 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 體thể 。 若nhược 由do 下hạ 。 以dĩ 正chánh 理lý 例lệ 顯hiển 。 謂vị 論luận 中trung 說thuyết 。 無vô 染nhiễm 污ô 意ý 。 及cập 無vô 藏tạng 識thức 。 但đãn 無vô 其kỳ 名danh 。 非phi 無vô 其kỳ 體thể 。 故cố 復phục 難nạn/nan 云vân 。 彼bỉ 八bát 不bất 無vô 此thử 七thất 何hà 然nhiên 。 復phục 推thôi 智trí 識thức 相tương 應ứng 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 為vi 智trí 所sở 依y 。 謂vị 平bình 等đẳng 智trí 。 如như 餘dư 三tam 智trí 。 各các 有hữu 所sở 依y 淨tịnh 識thức 為vi 體thể 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 亦diệc 應ưng 無vô 有hữu 。 非phi 離ly 所sở 依y 第đệ 七thất 識thức 體thể 。 而nhi 有hữu 能năng 依y 。 平bình 等đẳng 智trí 故cố 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 依y 六lục 轉chuyển 識thức 。 以dĩ 彼bỉ 各các 有hữu 智trí 相tương 應ứng 故cố 。 論luận 許hứa 諸chư 佛Phật 恆hằng 行hành 平bình 等đẳng 。 如như 圓viên 鏡kính 智trí 。 依y 自tự 識thức 故cố 。

又hựu 無Vô 學Học 位vị 若nhược 無vô 第đệ 七thất 識thức (# 至chí )# 彼bỉ 未vị 證chứng 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 故cố 。

復phục 推thôi 根căn 義nghĩa 。 證chứng 無Vô 學Học 位vị 。 必tất 有hữu 第đệ 七thất 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 位vị 中trung 。 必tất 有hữu 根căn 種chủng 。 若nhược 無Vô 學Học 位vị 。 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 則tắc 彼bỉ 第đệ 八bát 。 應ưng 無vô 有hữu 根căn 。 然nhiên 同đồng 識thức 性tánh 。 必tất 有hữu 根căn 故cố 。 又hựu 如như 下hạ 。 復phục 以dĩ 理lý 推thôi 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 證chứng 無Vô 學Học 位vị 。 必tất 有hữu 第đệ 七thất 。 梵Phạm 音âm 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 此thử 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 以dĩ 諸chư 有hữu 情tình 。 數sác 數sác 造tạo 業nghiệp 。 取thủ 善thiện 惡ác 趣thú 。 即tức 是thị 人nhân 義nghĩa 。 應ưng 云vân 未vị 證chứng 人nhân 無vô 我ngã 者giả 。 彼bỉ 我ngã 執chấp 恆hằng 行hành 。 此thử 乃nãi 異dị 生sanh 有hữu 學học 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 故cố 名danh 恆hằng 行hành 。 有hữu 學học 既ký 爾nhĩ 。 亦diệc 應ưng 無Vô 學Học 。 未vị 證chứng 法pháp 無vô 我ngã 故cố 。 法pháp 我ngã 執chấp 恆hằng 行hành 。 以dĩ 無Vô 學Học 位vị 。 雖tuy 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 起khởi 我ngã 執chấp 。 然nhiên 有hữu 所sở 知tri 法pháp 執chấp 恆hằng 起khởi 。 若nhược 無Vô 學Học 位vị 。 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 彼bỉ 法pháp 我ngã 執chấp 。 依y 何hà 恆hằng 行hành 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 。 依y 第đệ 八bát 識thức 。 彼bỉ 無vô 慧tuệ 心tâm 所sở 。 不bất 起khởi 法pháp 執chấp 故cố 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 三tam 位vị 第đệ 七thất 非phi 無vô 。 然nhiên 說thuyết 法Pháp 執chấp 恆hằng 行hành 者giả 。 由do 此thử 第đệ 七thất 而nhi 有hữu 故cố 。

又hựu 諸chư 論luận 中trung 以dĩ 五ngũ 同đồng 法pháp (# 至chí )# 非phi 無vô 第đệ 八bát 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。

復phục 以dĩ 根căn 義nghĩa 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 。 謂vị 諸chư 論luận 說thuyết 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 有hữu 所sở 依y 根căn 。 第đệ 六lục 轉chuyển 識thức 。 亦diệc 應ưng 有hữu 根căn 。 故cố 以dĩ 第đệ 七thất 。 為vi 第đệ 六lục 根căn 。 若nhược 上thượng 三tam 位vị 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 為vi 第đệ 六lục 根căn 。 所sở 立lập 宗tông 因nhân 。 便tiện 俱câu 有hữu 失thất 。 如như 立lập 宗tông 言ngôn 。 第đệ 七thất 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 能năng 為vi 第đệ 六lục 所sở 依y 宗tông 。 因nhân 云vân 識thức 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 喻dụ 如như 五ngũ 同đồng 法pháp 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 是thị 無vô 有hữu 法pháp 能năng 為vi 第đệ 六lục 所sở 依y 。 則tắc 宗tông 有hữu 失thất 。 若nhược 彼bỉ 第đệ 六lục 。 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 而nhi 自tự 生sanh 者giả 。 是thị 無vô 緣duyên 自tự 生sanh 。 則tắc 因nhân 有hữu 失thất 。 故cố 云vân 。 所sở 立lập 宗tông 因nhân 。 便tiện 俱câu 有hữu 失thất 。 言ngôn 亦diệc 有hữu 無vô 依y 者giả 。 或hoặc 有hữu 時thời 亦diệc 無vô 依y 也dã 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 與dữ 第đệ 六lục 識thức 。 同đồng 名danh 轉chuyển 識thức 。 六lục 若nhược 無vô 依y 。 五ngũ 有hữu 時thời 無vô 。 五ngũ 恆hằng 有hữu 依y 。 六lục 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 故cố 諸chư 論luận 中trung 。 以dĩ 五ngũ 同đồng 法pháp 。 證chứng 第đệ 七thất 識thức 。 為vi 第đệ 六lục 依y 。 即tức 此thử 義nghĩa 故cố 。 是thị 故cố 下hạ 。 總tổng 結kết 三tam 位vị 。 必tất 有hữu 第đệ 七thất 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 彼bỉ 三tam 位vị 無vô 者giả 。 但đãn 無vô 染nhiễm 名danh 。 非phi 無vô 識thức 體thể 。 如như 說thuyết 下hạ 。 喻dụ 上thượng 但đãn 無vô 染nhiễm 名danh 之chi 義nghĩa 。 言ngôn 四tứ 位vị 者giả 。 即tức 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 。 雖tuy 說thuyết 四tứ 位vị 無vô 阿a 賴lại 耶da 。 但đãn 無vô 含hàm 藏tạng 之chi 名danh 。 非phi 無vô 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 故cố 此thử 第đệ 七thất 。 但đãn 無vô 染nhiễm 名danh 耳nhĩ 。

△# 二nhị 辯biện 識thức 有hữu 無vô 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 總tổng 釋thích 頌tụng 意ý 竟cánh 。 下hạ 二nhị 別biệt 釋thích 差sai 別biệt 。

此thử 意ý 差sai 別biệt 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 (# 至chí )# 異dị 熟thục 識thức 等đẳng 起khởi 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。

總tổng 標tiêu 第đệ 七thất 有hữu 三tam 種chủng 相tương 應ứng 名danh 。 然nhiên 後hậu 釋thích 義nghĩa 。 初sơ 通thông 下hạ 。 謂vị 異dị 生sanh 位vị 。 我ngã 見kiến 煩phiền 惱não 。 相tương 應ứng 第đệ 七thất 。 則tắc 諸chư 異dị 生sanh 。 念niệm 念niệm 恆hằng 起khởi 人nhân 我ngã 見kiến 故cố 。 故cố 名danh 相tướng 續tục 。 上thượng 明minh 恆hằng 起khởi 。 下hạ 明minh 間gian 起khởi 。 有Hữu 學Học 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 前tiền 七thất 地địa 。 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 漏lậu 心tâm 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 藏tạng 識thức 。 起khởi 人nhân 我ngã 見kiến 。 無vô 漏lậu 心tâm 時thời 。 亦diệc 伏phục 不bất 起khởi 。 次thứ 通thông 下hạ 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 初sơ 未vị 曾tằng 伏phục 。 相tương 應ứng 第đệ 七thất 。 念niệm 念niệm 恆hằng 緣duyên 異dị 熟thục 識thức 體thể 。 起khởi 法pháp 我ngã 見kiến 。 故cố 名danh 相tướng 續tục 。 上thượng 釋thích 恆hằng 起khởi 。 下hạ 釋thích 間gian 起khởi 。 從tùng 登đăng 地địa 來lai 。 至chí 等đẳng 覺giác 位vị 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 位vị 。 亦diệc 緣duyên 異dị 熟thục 起khởi 法pháp 我ngã 見kiến 。 以dĩ 阿A 羅La 漢Hán 。 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 藏tạng 識thức 故cố 。 故cố 緣duyên 異dị 熟thục 。 後hậu 通thông 下hạ 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 二nhị 障chướng 永vĩnh 斷đoạn 。 二nhị 智trí 圓viên 明minh 。 相tương 應ứng 第đệ 七thất 。 亦diệc 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 念niệm 念niệm 恆hằng 緣duyên 真Chân 如Như 諸chư 法pháp 。 證chứng 無vô 我ngã 理lý 。 故cố 名danh 相tướng 續tục 。 上thượng 明minh 果quả 位vị 。 下hạ 明minh 因nhân 位vị 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 斷đoạn 伏phục 所sở 知tri 。 法pháp 空không 智trí 起khởi 。 彼bỉ 亦diệc 得đắc 緣duyên 無vô 垢cấu 異dị 熟thục 識thức 。 起khởi 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 以dĩ 智trí 起khởi 時thời 。 所sở 依y 之chi 識thức 。 暫tạm 現hiện 無vô 垢cấu 。 故cố 此thử 名danh 焉yên 。

補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 我ngã 見kiến 起khởi 位vị (# 至chí )# 不bất 相tương 違vi 故cố 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。

此thử 明minh 二nhị 執chấp 現hiện 起khởi 位vị 次thứ 。 謂vị 有hữu 我ngã 執chấp 。 必tất 有hữu 法pháp 執chấp 。 以dĩ 諸chư 我ngã 執chấp 。 依y 法pháp 起khởi 故cố 。 如như 迷mê 杌ngột 為vi 人nhân 者giả 。 杌ngột 喻dụ 法pháp 執chấp 。 人nhân 喻dụ 我ngã 執chấp 。 古cổ 德đức 云vân 。 有hữu 人nhân 必tất 有hữu 法pháp 。 有hữu 法pháp 未vị 必tất 有hữu 人nhân 。 以dĩ 斷đoạn 我ngã 執chấp 。 法pháp 猶do 在tại 故cố 。 法pháp 執chấp 若nhược 斷đoạn 。 人nhân 執chấp 定định 無vô 。 我ngã 法pháp 下hạ 。 明minh 二nhị 執chấp 。 用dụng 別biệt 體thể 同đồng 。 執chấp 是thị 取thủ 著trước 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 如như 眼nhãn 緣duyên 色sắc 境cảnh 。 是thị 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 識thức 為vi 體thể 。 雖tuy 緣duyên 青thanh 等đẳng 多đa 用dụng 不bất 同đồng 。 於ư 一nhất 識thức 體thể 不bất 相tương 違vi 故cố 。 喻dụ 如như 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 不bất 同đồng 。 於ư 一nhất 慧tuệ 體thể 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 故cố 云vân 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。

二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 聖thánh 道Đạo 滅diệt 定định (# 至chí )# 不bất 爾nhĩ 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 在tại 故cố 。

此thử 明minh 二nhị 執chấp 伏phục 斷đoạn 位vị 次thứ 。 聖thánh 道Đạo 滅diệt 定định 。 有Hữu 學Học 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 頓đốn 悟ngộ 漸tiệm 悟ngộ 。 有hữu 學học 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 我ngã 執chấp 已dĩ 伏phục 。 種chủng 子tử 未vị 斷đoạn 。 唯duy 以dĩ 在tại 道đạo 在tại 定định 。 及cập 智trí 現hiện 前tiền 。 方phương 得đắc 伏phục 故cố 。 餘dư 時thời 我ngã 執chấp 現hiện 行hành 還hoàn 起khởi 。 無Vô 學Học 二Nhị 乘Thừa 。 獨độc 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 證chứng 羅La 漢Hán 果Quả 。 說thuyết 彼bỉ 我ngã 執chấp 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 未vị 斷đoạn 所sở 知tri 。 故cố 唯duy 法pháp 執chấp 。 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 法pháp 智trí 不bất 前tiền 。 唯duy 起khởi 法pháp 執chấp 。 我ngã 執chấp 已dĩ 斷đoạn 。 故cố 不bất 復phục 起khởi 。 設thiết 問vấn 云vân 。 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 我ngã 執chấp 。 前tiền 說thuyết 已dĩ 伏phục 。 今kim 何hà 名danh 斷đoạn 。 答đáp 云vân 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 等đẳng 。 謂vị 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 七thất 地địa 中trung 。 皆giai 名danh 有hữu 學học 。 已dĩ 得đắc 二nhị 空không 。 初sơ 轉chuyển 二nhị 智trí 。 未vị 常thường 在tại 觀quán 。 唯duy 得đắc 間gian 起khởi 。 故cố 彼bỉ 我ngã 執chấp 。 說thuyết 名danh 已dĩ 伏phục 。 有hữu 時thời 還hoàn 起khởi 。 若nhược 登đăng 八bát 地địa 。 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 名danh 無Vô 學Học 。 捨xả 含hàm 藏tạng 識thức 。 我ngã 執chấp 永vĩnh 伏phục 。 決quyết 定định 不bất 行hành 。 故cố 名danh 已dĩ 斷đoạn 。 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 心tâm 。 行hành 同đồng 此thử 地địa 。 彼bỉ 之chi 我ngã 執chấp 。 亦diệc 永vĩnh 不bất 行hành 。 名danh 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 。 彼bỉ 煩phiền 惱não 種chủng 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 唯duy 法pháp 空không 智trí 。 不bất 現hiện 前tiền 時thời 。 猶do 起khởi 法pháp 執chấp 。 以dĩ 智trí 不bất 前tiền 。 不bất 相tương 違vi 故cố 。 如như 有hữu 下hạ 。 引dẫn 證chứng 前tiền 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 所sở 依y 所sở 知tri 障chướng 在tại 者giả 。 以dĩ 煩phiền 惱não 障chướng 。 依y 所sở 知tri 障chướng 起khởi 。 故cố 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 所sở 知tri 猶do 在tại 。 是thị 現hiện 非phi 種chủng 者giả 。 證chứng 前tiền 猶do 起khởi 法pháp 執chấp 現hiện 行hành 。 非phi 是thị 種chủng 子tử 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 謂vị 若nhược 非phi 我ngã 執chấp 永vĩnh 斷đoạn 永vĩnh 伏phục 。 彼bỉ 所sở 依y 所sở 知tri 障chướng 在tại 。 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 在tại 故cố 。

法pháp 執chấp 俱câu 意ý 於ư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng (# 至chí )# 餘dư 不bất 攝nhiếp 者giả 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。

明minh 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 於ư 此thử 法pháp 執chấp 。 有hữu 差sai 別biệt 義nghĩa 。 二Nhị 乘Thừa 獨độc 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 唯duy 證chứng 人nhân 空không 。 故cố 於ư 法pháp 執chấp 。 不bất 名danh 為vi 染nhiễm 。 亦diệc 不bất 名danh 有hữu 覆phú 。 以dĩ 不bất 障chướng 彼bỉ 智trí 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 雙song 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 雙song 證chứng 二nhị 智trí 。 於ư 法pháp 執chấp 意ý 。 名danh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 以dĩ 障chướng 彼bỉ 智trí 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 下hạ 。 明minh 第đệ 七thất 識thức 。 同đồng 轉chuyển 識thức 故cố 。 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 不bất 同đồng 第đệ 八bát 。 及cập 前tiền 六lục 識thức 。 同đồng 招chiêu 引dẫn 滿mãn 。 名danh 異dị 熟thục 果quả 。 此thử 顯hiển 第đệ 七thất 。 從tùng 彼bỉ 轉chuyển 生sanh 。 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 問vấn 。 何hà 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 答đáp 。 此thử 異dị 熟thục 名danh 。 通thông 而nhi 不bất 局cục 。 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 。 皆giai 可khả 名danh 故cố 。 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 。 餘dư 緣duyên 不bất 攝nhiếp 者giả 。 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 差sai 別biệt 竟cánh 。 下hạ 三tam 證chứng 有hữu 識thức 體thể 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 總tổng 標tiêu 。

云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 第đệ 七thất 識thức (# 至chí )# 聖thánh 教giáo 正chánh 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。

由do 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 。 執chấp 唯duy 第đệ 六lục 。 未vị 來lai 名danh 心tâm 。 過quá 去khứ 名danh 意ý 。 現hiện 在tại 名danh 識thức 。 無vô 別biệt 第đệ 七thất 。 別biệt 名danh 為vi 意ý 。 故cố 有hữu 此thử 問vấn 。 答đáp 中trung 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 。 下hạ 文văn 別biệt 引dẫn 教giáo 理lý 為vi 證chứng 。

△# 一nhất 問vấn 答đáp 總tổng 標tiêu 竟cánh 。 下hạ 二nhị 引dẫn 正chánh 教giáo 理lý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 引dẫn 聖thánh 教giáo 。

謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 處xứ 處xứ 經kinh 中trung (# 至chí )# 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 故cố 不bất 重trọng/trùng 成thành 。

謂vị 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 。 未vị 來lai 名danh 心tâm 。 過quá 去khứ 名danh 意ý 。 現hiện 在tại 名danh 識thức 。 雖tuy 種chủng 種chủng 別biệt 。 唯duy 一nhất 第đệ 六lục 。 無vô 第đệ 七thất 故cố 。 是thị 故cố 論luận 主chủ 。 引dẫn 經kinh 中trung 語ngữ 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 。 如như 是thị 下hạ 。 釋thích 上thượng 三tam 名danh 。 雖tuy 通thông 八bát 識thức 。 而nhi 隨tùy 勝thắng 顯hiển 。 各các 定định 一nhất 名danh 。 故cố 以dĩ 第đệ 八bát 。 別biệt 名danh 為vi 心tâm 。 以dĩ 具cụ 積tích 集tập 集tập 起khởi 義nghĩa 故cố 。 第đệ 七thất 名danh 意ý 。 是thị 思tư 量lượng 義nghĩa 。 以dĩ 彼bỉ 因nhân 中trung 。 恆hằng 思tư 執chấp 我ngã 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 。 恆hằng 思tư 無vô 我ngã 。 及cập 緣duyên 真Chân 如Như 。 於ư 果quả 位vị 中trung 。 恆hằng 緣duyên 諸chư 法pháp 。 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 故cố 云vân 緣duyên 藏tạng 識thức 等đẳng 。 餘dư 六lục 名danh 識thức 者giả 。 是thị 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 以dĩ 前tiền 六lục 識thức 。 易dị 了liễu 名danh 麤thô 。 轉chuyển 易dị 名danh 動động 。 不bất 續tục 名danh 間gian 。 六lục 識thức 各các 有hữu 所sở 緣duyên 名danh 別biệt 。 如như 入nhập 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 三tam 名danh 別biệt 義nghĩa 。 又hựu 大Đại 乘Thừa 下hạ 。 總tổng 結kết 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 說thuyết 此thử 第đệ 七thất 。 皆giai 別biệt 有hữu 體thể 。 大Đại 乘Thừa 至chí 教giáo 。 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 者giả 。 謂vị 初sơ 能năng 變biến 識thức 中trung 。 已dĩ 廣quảng 引dẫn 過quá 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 成thành 。

解giải 脫thoát 經kinh 中trung 亦diệc 別biệt 說thuyết 有hữu (# 至chí )# 恐khủng 厭yếm 廣quảng 文văn 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。

復phục 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 中trung 頌tụng 言ngôn 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 識thức 。 前tiền 二nhị 句cú 。 頌tụng 有hữu 漏lậu 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 恆hằng 時thời 染nhiễm 污ô 。 皆giai 由do 諸chư 惑hoặc 與dữ 俱câu 生sanh 滅diệt 。 後hậu 二nhị 句cú 。 頌tụng 無vô 漏lậu 。 若nhược 解giải 脫thoát 者giả 。 謂vị 染nhiễm 第đệ 七thất 識thức 。 由do 對đối 治trị 道đạo 。 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 。 得đắc 其kỳ 解giải 脫thoát 。 諸chư 惑hoặc 下hạ 。 謂vị 斷đoạn 種chủng 子tử 。 曾tằng 為vi 過quá 去khứ 。 當đương 為vì 未vị 來lai 。 彼bỉ 經kinh 下hạ 。 復phục 引dẫn 解giải 脫thoát 經kinh 中trung 自tự 解giải 之chi 詞từ 。 言ngôn 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 是thị 無vô 種chủng 子tử 也dã 。 若nhược 彼bỉ 煩phiền 惱não 。 不bất 斷đoạn 種chủng 子tử 。 滅diệt 現hiện 行hành 時thời 。 名danh 為vi 過quá 去khứ 。 未vị 起khởi 現hiện 行hành 。 名danh 為vì 未vị 來lai 。 今kim 云vân 三tam 世thế 無vô 者giả 。 是thị 永vĩnh 斷đoạn 彼bỉ 自tự 性tánh 種chủng 故cố 。 現hiện 無vô 者giả 。 滅diệt 現hiện 在tại 行hành 也dã 。 亦diệc 無vô 見kiến 在tại 下hạ 。 謂vị 不bất 見kiến 在tại 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 種chủng 子tử 皆giai 滅diệt 矣hĩ 。 如như 是thị 下hạ 。 總tổng 結kết 。 引dẫn 教giáo 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 識thức 者giả 。 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 。 諸chư 部bộ 皆giai 有hữu 。 文văn 繁phồn 不bất 引dẫn 。

△# 一nhất 引dẫn 聖thánh 教giáo 竟cánh 。 下hạ 二nhị 引dẫn 正chánh 理lý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 科khoa 。

已dĩ 引dẫn 聖thánh 教giáo 當đương 顯hiển 正chánh 理lý 。

謂vị 前tiền 已dĩ 引dẫn 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 別biệt 名danh 末mạt 那na 。 復phục 當đương 顯hiển 理lý 。 推thôi 明minh 第đệ 七thất 。 別biệt 有hữu 實thật 體thể 。

△# 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 科khoa 竟cánh 。 下hạ 二nhị 正chánh 釋thích 引dẫn 理lý 分phần/phân 七thất 。 一nhất 引dẫn 不bất 共cộng 無vô 明minh 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 不bất 共cộng 。

謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh (# 至chí )# 許hứa 有hữu 末mạt 那na 便tiện 無vô 此thử 失thất 。

緣duyên 起khởi 經kinh 說thuyết 。 有hữu 四tứ 無vô 明minh 。 一nhất 現hiện 。 二nhị 種chủng 。 三tam 相tương 應ứng 。 四tứ 不bất 相tương 應ứng 。 或hoặc 有hữu 為vi 二nhị 。 共cộng 及cập 不bất 共cộng 。 今kim 言ngôn 不bất 共cộng 者giả 。 謂vị 此thử 微vi 細tế 恆hằng 行hành 。 行hành 相tương/tướng 難nan 知tri 。 覆phú 無vô 我ngã 理lý 。 蔽tế 無vô 漏lậu 見kiến 。 名danh 覆phú 真chân 實thật 。 謂vị 諸chư 下hạ 。 釋thích 成thành 覆phú 蔽tế 真chân 實thật 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 分phần/phân 者giả 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 是thị 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 位vị 中trung 。 常thường 隨tùy 縛phược 處xứ 。 又hựu 彼bỉ 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 迷mê 無vô 我ngã 理lý 。 故cố 名danh 迷mê 理lý 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 如như 伽già 陀đà 說thuyết 者giả 。 引dẫn 證chứng 前tiền 義nghĩa 。 謂vị 真chân 實thật 義nghĩa 。 及cập 真Chân 如Như 心tâm 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 共cộng 有hữu 。 以dĩ 有hữu 染nhiễm 法pháp 。 故cố 常thường 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 使sử 真chân 義nghĩa 不bất 生sanh 。 問vấn 。 何hà 法Pháp 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 答đáp 。 謂vị 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 於ư 善thiện 等đẳng 一nhất 切thiết 分phần/phân 位vị 。 與dữ 第đệ 七thất 識thức 俱câu 。 故cố 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 復phục 引dẫn 經kinh 證chứng 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 恆hằng 處xứ 長trường 夜dạ 。 曾tằng 無vô 醒tỉnh 覺giác 。 故cố 異dị 生sanh 位vị 。 有hữu 暫tạm 不bất 起khởi 。 或hoặc 行hành 不bất 行hành 。 便tiện 違vi 經kinh 義nghĩa 。 此thử 依y 下hạ 。 謂vị 此thử 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 。 依y 第đệ 六lục 識thức 。 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 恆hằng 染nhiễm 污ô 義nghĩa 。 應ưng 此thử 恆hằng 行hành 。 依y 第đệ 六lục 識thức 。 反phản 成thành 間gian 斷đoạn 。 彼bỉ 第đệ 六lục 識thức 。 依y 此thử 無vô 明minh 。 反phản 恆hằng 染nhiễm 污ô 。 許hứa 有hữu 末mạt 那na 。 無vô 此thử 過quá 失thất 。

△# 一nhất 正chánh 釋thích 不bất 共cộng 竟cánh 。 下hạ 二nhị 問vấn 答đáp 廣quảng 辯biện 。

染nhiễm 意ý 恆hằng 與dữ 四tứ 惑hoặc 相tương 應ứng (# 至chí )# 如như 無vô 明minh 故cố 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。

問vấn 此thử 意ý 俱câu 。 共cộng 有hữu 四tứ 惑hoặc 。 何hà 獨độc 無vô 明minh 。 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 初sơ 有hữu 義nghĩa 下hạ 未vị 正chánh 。 次thứ 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 正chánh 理lý 破phá 前tiền 。 既ký 非phi 根căn 本bổn 。 何hà 隨tùy 煩phiền 惱não 不bất 說thuyết 此thử 三tam 。 又hựu 三tam 心tâm 所sở 。 十thập 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 處xứ 處xứ 說thuyết 意ý 。 四tứ 惑hoặc 俱câu 故cố 。 何hà 非phi 根căn 本bổn 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 謂vị 此thử 四tứ 中trung 。 無vô 明minh 是thị 主chủ 。 獨độc 名danh 不bất 共cộng 。 言ngôn 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 者giả 。 顯hiển 此thử 無vô 明minh 。 長trường 夜dạ 常thường 起khởi 。 恆hằng 內nội 惛hôn 迷mê 者giả 。 明minh 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 了liễu 空không 理lý 。 曾tằng 不bất 省tỉnh 察sát 者giả 。 彰chương 恆hằng 執chấp 我ngã 。 無vô 循tuần 返phản 時thời 。 癡si 增tăng 上thượng 故cố 者giả 。 總tổng 顯hiển 癡si 主chủ 。 有hữu 自tự 在tại 義nghĩa 。 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 此thử 俱câu 下hạ 。 謂vị 見kiến 等đẳng 三tam 。 由do 非phi 主chủ 義nghĩa 。 應ưng 名danh 相tướng 應ưng 。 若nhược 得đắc 為vi 主chủ 時thời 。 亦diệc 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 亦diệc 如như 無vô 明minh 。 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。

有hữu 義nghĩa 此thử 癡si 名danh 不bất 共cộng 者giả (# 至chí )# 對đối 餘dư 癡si 故cố 且thả 說thuyết 無vô 明minh 。

有hữu 義nghĩa 下hạ 。 非phi 理lý 。 若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 。 若nhược 唯duy 此thử 有hữu 。 名danh 不bất 共cộng 者giả 。 唯duy 彼bỉ 有hữu 者giả 。 亦diệc 名danh 不bất 共cộng 。 故cố 不bất 共cộng 名danh 。 依y 殊thù 勝thắng 立lập 。 非phi 互hỗ 所sở 無vô 。 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 謂vị 第đệ 七thất 下hạ 。 釋thích 殊thù 勝thắng 義nghĩa 。 餘dư 識thức 非phi 有hữu 。 唯duy 依y 第đệ 七thất 。 立lập 不bất 共cộng 名danh 。 既ký 爾nhĩ 下hạ 。 執chấp 者giả 難nạn/nan 。 謂vị 既ký 依y 第đệ 七thất 有hữu 殊thù 勝thắng 義nghĩa 。 名danh 不bất 共cộng 者giả 。 此thử 見kiến 等đẳng 三tam 。 亦diệc 依y 第đệ 七thất 。 何hà 獨độc 無vô 明minh 。 為vi 不bất 共cộng 耶da 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 以dĩ 依y 主chủ 義nghĩa 。 獨độc 名danh 不bất 共cộng 。 或hoặc 許hứa 餘dư 三tam 。 亦diệc 得đắc 不bất 共cộng 。 以dĩ 對đối 餘dư 識thức 相tương 應ứng 癡si 故cố 。 且thả 說thuyết 無vô 明minh 有hữu 不bất 共cộng 義nghĩa 。

不bất 共cộng 無vô 明minh 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng (# 至chí )# 獨độc 行hành 不bất 共cộng 此thử 彼bỉ 俱câu 有hữu 。

此thử 明minh 不bất 共cộng 有hữu 二nhị 。 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 者giả 。 唯duy 第đệ 七thất 有hữu 。 故cố 曰viết 恆hằng 行hành 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 餘dư 識thức 所sở 無vô 。 故cố 曰viết 不bất 共cộng 。 獨độc 行hành 不bất 共cộng 者giả 。 不bất 共cộng 餘dư 九cửu 煩phiền 惱não 起khởi 。 故cố 曰viết 獨độc 行hành 。 此thử 識thức 非phi 有hữu 。 亦diệc 名danh 不bất 共cộng 。 復phục 引dẫn 瑜du 伽già 二nhị 義nghĩa 差sai 別biệt 。 顯hiển 於ư 貪tham 等đẳng 有hữu 俱câu 不bất 俱câu 。 立lập 此thử 相tương 應ứng 。 及cập 獨độc 行hành 名danh 。 故cố 他tha 處xứ 言ngôn 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 有hữu 三tam 。 一nhất 獨độc 行hành 不bất 共cộng 。 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 俱câu 。 二nhị 相tương 應ứng 不bất 共cộng 。 恆hằng 與dữ 貪tham 等đẳng 俱câu 。 三tam 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 。 不bất 與dữ 第đệ 六lục 間gian 斷đoạn 者giả 俱câu 。 唯duy 與dữ 第đệ 七thất 俱câu 。 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 復phục 開khai 二nhị 種chủng 。 言ngôn 是thị 主chủ 者giả 。 自tự 能năng 分phân 別biệt 也dã 。 故cố 見kiến 所sở 斷đoạn 。 復phục 引dẫn 經kinh 證chứng 。 諸chư 聖thánh 有hữu 學học 。 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 。 分phân 別biệt 起khởi 惑hoặc 。 不bất 造tạo 業nghiệp 者giả 。 即tức 是thị 斷đoạn 此thử 是thị 主chủ 獨độc 行hành 不bất 共cộng 無vô 明minh 惑hoặc 故cố 。 言ngôn 非phi 主chủ 者giả 。 不bất 自tự 為vi 主chủ 也dã 。 無vô 分phân 別biệt 義nghĩa 。 顯hiển 是thị 俱câu 生sanh 。 故cố 修tu 所sở 斷đoạn 。 言ngôn 亦diệc 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 意ý 兼kiêm 見kiến 所sở 斷đoạn 故cố 。 以dĩ 共cộng 小tiểu 隨tùy 。 是thị 分phân 別biệt 起khởi 。 故cố 說thuyết 忿phẫn 等đẳng 。 通thông 見kiến 所sở 斷đoạn 。 言ngôn 餘dư 部bộ 者giả 。 即tức 是thị 主chủ 非phi 主chủ 二nhị 部bộ 也dã 。 以dĩ 非phi 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 。 故cố 曰viết 所sở 無vô 。 言ngôn 此thử 彼bỉ 者giả 。 此thử 即tức 非phi 主chủ 。 彼bỉ 即tức 是thị 主chủ 。 以dĩ 獨độc 行hành 不bất 共cộng 。 即tức 此thử 彼bỉ 二nhị 。 故cố 云vân 此thử 彼bỉ 俱câu 有hữu 也dã 。 又hựu 古cổ 德đức 云vân 。 獨độc 行hành 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 是thị 主chủ 獨độc 行hành 。 二nhị 者giả 非phi 主chủ 獨độc 行hành 。 不bất 與dữ 小tiểu 隨tùy 俱câu 。 名danh 為vi 是thị 主chủ 。 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 餘dư 九cửu 俱câu 。 名danh 為vi 獨độc 行hành 。 若nhược 與dữ 小tiểu 隨tùy 俱câu 。 名danh 為vi 非phi 主chủ 。 以dĩ 小tiểu 隨tùy 十thập 。 自tự 類loại 不bất 俱câu 。 各các 自tự 為vi 主chủ 。 既ký 與dữ 彼bỉ 俱câu 。 不bất 得đắc 主chủ 故cố 。 亦diệc 不bất 與dữ 餘dư 九cửu 俱câu 。 亦diệc 名danh 獨độc 行hành 。 是thị 主chủ 獨độc 行hành 。 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 非phi 主chủ 獨độc 行hành 。 通thông 見kiến 修tu 斷đoạn 。 以dĩ 共cộng 小tiểu 隨tùy 。 見kiến 所sở 斷đoạn 故cố 。

△# 二nhị 問vấn 答đáp 廣quảng 辯biện 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 不bất 共cộng 無vô 明minh 竟cánh 。 下hạ 二nhị 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 極cực 六lục 識thức 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 第đệ 七thất 識thức 。 名danh 為vi 意ý 根căn 。 謂vị 若nhược 無vô 此thử 。 第đệ 七thất 識thức 者giả 。 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 彼bỉ 意ý 非phi 有hữu 。 以dĩ 彼bỉ 意ý 根căn 。 必tất 第đệ 七thất 故cố 。 復phục 以dĩ 五ngũ 識thức 。 各các 有hữu 所sở 依y 根căn 法pháp 。 證chứng 第đệ 六lục 識thức 。 亦diệc 必tất 有hữu 根căn 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 。 彼bỉ 第đệ 六lục 識thức 。 根căn 法pháp 寧ninh 有hữu 。 恐khủng 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 胸hung 中trung 肉nhục 團đoàn 。 狀trạng 如như 蕉tiêu 蕾lôi 。 名danh 為vi 意ý 根căn 。 故cố 此thử 抑ức 云vân 。 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 意ý 非phi 色sắc 故cố 。 又hựu 若nhược 以dĩ 色sắc 為vi 依y 者giả 。 意ý 識thức 應ưng 無vô 根căn 之chi 隨tùy 念niệm 。 識thức 之chi 計kế 度độ 。 二nhị 種chủng 分phân 別biệt 。 以dĩ 彼bỉ 色sắc 法pháp 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 下hạ 。 反phản 覆phúc 比tỉ 例lệ 。 顯hiển 有hữu 第đệ 七thất 。 為vi 意ý 根căn 義nghĩa 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 意ý 識thức 有hữu 根căn 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 。 顯hiển 自tự 名danh 者giả 。 以dĩ 意ý 識thức 名danh 依y 意ý 根căn 立lập 。 如như 前tiền 五ngũ 識thức 。 依y 五ngũ 根căn 立lập 。 各các 自tự 有hữu 名danh 。 識thức 不bất 相tương 濫lạm 。 設thiết 問vấn 云vân 。 等đẳng 無vô 間gian 意ý 。 豈khởi 非phi 六lục 識thức 所sở 依y 之chi 根căn 耶da 。 答đáp 云vân 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 不bất 攝nhiếp 增tăng 上thượng 緣duyên 。 以dĩ 增tăng 上thượng 緣duyên 。 是thị 生sanh 識thức 之chi 根căn 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 是thị 前tiền 滅diệt 之chi 識thức 。 已dĩ 上thượng 所sở 論luận 六lục 種chủng 根căn 者giả 。 極cực 成thành 六lục 種chủng 識thức 。 各các 隨tùy 一nhất 根căn 所sở 攝nhiếp 。

△# 二nhị 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 竟cánh 。 下hạ 三tam 思tư 量lượng 名danh 意ý 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 思tư 量lượng 名danh 意ý (# 至chí )# 已dĩ 滅diệt 依y 此thử 假giả 立lập 意ý 名danh 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 第đệ 七thất 識thức 。 是thị 思tư 量lượng 意ý 。 謂vị 若nhược 有hữu 云vân 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 豈khởi 非phi 等đẳng 無vô 間gian 意ý 耶da 。 釋thích 云vân 。 意ý 識thức 現hiện 前tiền 。 等đẳng 無vô 間gian 意ý 。 已dĩ 滅diệt 。 已dĩ 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 。 故cố 云vân 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 體thể 既ký 非phi 有hữu 。 彼bỉ 思tư 量lượng 用dụng 。 定định 不bất 得đắc 成thành 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 若nhược 謂vị 下hạ 。 破phá 轉chuyển 計kế 假giả 說thuyết 不bất 成thành 。 以dĩ 無vô 正chánh 思tư 量lượng 。 不bất 得đắc 立lập 假giả 說thuyết 。 依y 正chánh 假giả 立lập 義nghĩa 。 文văn 中trung 故cố 知tri 別biệt 有hữu 下hạ 自tự 釋thích 。 復phục 轉chuyển 計kế 云vân 。 謂vị 現hiện 在tại 時thời 思tư 量lượng 曾tằng 有hữu 。 經kinh 說thuyết 名danh 意ý 。 以dĩ 遮già 上thượng 節tiết 過quá 去khứ 非phi 有hữu 之chi 失thất 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 謂vị 現hiện 在tại 思tư 量lượng 過quá 去khứ 事sự 。

爾nhĩ 時thời 名danh 為vi 識thức 。 彼bỉ 經kinh 寧ninh 說thuyết 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 故cố 知tri 下hạ 。 釋thích 成thành 有hữu 正chánh 思tư 量lượng 。 依y 之chi 假giả 立lập 意ý 名danh 。 由do 此thử 末mạt 那na 。 恆hằng 審thẩm 無vô 間gian 。 故cố 諸chư 八bát 識thức 前tiền 已dĩ 滅diệt 念niệm 。 依y 此thử 假giả 立lập 無vô 間gian 意ý 名danh 。 以dĩ 取thủ 前tiền 後hậu 生sanh 滅diệt 。 中trung 無vô 間gian 耳nhĩ 。

△# 三tam 思tư 量lượng 名danh 意ý 竟cánh 。 下hạ 四tứ 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 無vô 想tưởng 滅diệt 定định (# 至chí )# 是thị 故cố 定định 應ưng 別biệt 有hữu 此thử 意ý 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 第đệ 七thất 識thức 。 無vô 想tưởng 恆hằng 有hữu 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 定định 。 俱câu 滅diệt 六lục 識thức 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 體thể 數số 無vô 異dị 者giả 。 體thể 即tức 心tâm 王vương 。 數số 即tức 心tâm 所sở 。 以dĩ 俱câu 滅diệt 故cố 。 故cố 曰viết 無vô 異dị 。 若nhược 無vô 下hạ 。 顯hiển 凡phàm 聖thánh 無vô 差sai 別biệt 義nghĩa 。 意ý 在tại 反phản 顯hiển 有hữu 染nhiễm 意ý 故cố 。 於ư 二nhị 定định 中trung 。 一nhất 有hữu 染nhiễm 意ý 。 名danh 為vi 凡phàm 定định 。 一nhất 無vô 染nhiễm 意ý 。 名danh 為vi 聖thánh 定định 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 二nhị 定định 何hà 別biệt 。 餘dư 乘thừa 轉chuyển 計kế 。 謂vị 加gia 行hành 等đẳng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 二nhị 定định 有hữu 別biệt 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 彼bỉ 差sai 別biệt 因nhân 。 由do 第đệ 七thất 有hữu 。 若nhược 無vô 染nhiễm 意ý 。 彼bỉ 因nhân 亦diệc 無vô 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 具cụ 足túc 五ngũ 門môn 。 一nhất 所sở 依y 故cố 。 初sơ 起khởi 處xứ 所sở 。 二nhị 自tự 體thể 故cố 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 三tam 假giả 立lập 故cố 。 各các 立lập 假giả 名danh 。 四tứ 作tác 意ý 故cố 。 各các 有hữu 加gia 行hành 。 五ngũ 地địa 故cố 。 所sở 居cư 界giới 地địa 。 論luận 云vân 加gia 行hành 者giả 。 即tức 彼bỉ 作tác 意ý 故cố 。 界giới 地địa 者giả 。 即tức 彼bỉ 地địa 故cố 。 依y 等đẳng 。 所sở 依y 。 自tự 體thể 。 及cập 假giả 立lập 故cố 。 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 於ư 彼bỉ 五ngũ 門môn 。 各các 有hữu 異dị 者giả 。 由do 第đệ 七thất 故cố 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 五ngũ 門môn 差sai 別biệt 。 俱câu 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 下hạ 。 結kết 顯hiển 必tất 有hữu 第đệ 七thất 識thức 義nghĩa 。

△# 四tứ 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 竟cánh 。 下hạ 五ngũ 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 無vô 想tưởng 有hữu 情tình (# 至chí )# 由do 斯tư 賢hiền 聖thánh 同đồng 訶ha 厭yếm 彼bỉ 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 。 染nhiễm 污ô 義nghĩa 成thành 。 言ngôn 一nhất 期kỳ 者giả 。 一nhất 報báo 終chung 始thỉ 也dã 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 中trung 。 五ngũ 百bách 劫kiếp 來lai 。 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 而nhi 名danh 有hữu 染nhiễm 者giả 。 以dĩ 有hữu 此thử 意ý 。 恆hằng 起khởi 執chấp 故cố 。 若nhược 無vô 此thử 意ý 。 彼bỉ 天thiên 長trường 時thời 。 無vô 六lục 轉chuyển 識thức 。 我ngã 執chấp 便tiện 無vô 。 何hà 名danh 有hữu 染nhiễm 。 非phi 於ư 下hạ 。 復phục 以dĩ 理lý 推thôi 。 我ngã 執chấp 必tất 有hữu 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 曾tằng 不bất 見kiến 有hữu 。 具cụ 煩phiền 惱não 者giả 。 一nhất 期kỳ 生sanh 中trung 。 都đô 無vô 我ngã 執chấp 。 彼bỉ 無vô 下hạ 。 亦diệc 以dĩ 理lý 推thôi 。 我ngã 執chấp 必tất 有hữu 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 人nhân 。 滅diệt 六lục 識thức 時thời 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 自tự 謂vị 已dĩ 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 報báo 盡tận 壽thọ 終chung 。 六lục 識thức 還hoàn 起khởi 。 俱câu 生sanh 貪tham 現hiện 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 身thân 遭tao 後hậu 有hữu 。 故cố 諸chư 聖thánh 者giả 。 同đồng 所sở 訶ha 厭yếm 。 設thiết 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 能năng 起khởi 我ngã 執chấp 。 何hà 須tu 第đệ 七thất 方phương 得đắc 起khởi 耶da 。 故cố 難nạn/nan 云vân 。 初sơ 後hậu 有hữu 故cố 等đẳng 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 中trung 。 初sơ 生sanh 起khởi 時thời 。 半bán 劫kiếp 有hữu 識thức 。 然nhiên 後hậu 方phương 滅diệt 。 最tối 後hậu 半bán 劫kiếp 。 六lục 識thức 還hoàn 起khởi 。 果quả 報báo 方phương 盡tận 。 故cố 云vân 。 初sơ 後hậu 有hữu 識thức 。 而nhi 起khởi 我ngã 執chấp 。 無vô 如như 是thị 失thất 。 中trung 間gian 長trường 時thời 。 四tứ 百bách 九cửu 十thập 九cửu 劫kiếp 。 無vô 第đệ 六lục 識thức 。 而nhi 起khởi 我ngã 執chấp 。 是thị 有hữu 過quá 失thất 。 設thiết 彼bỉ 救cứu 云vân 。 去khứ 來lai 既ký 有hữu 意ý 識thức 。 何hà 必tất 第đệ 七thất 。 復phục 破phá 云vân 。 去khứ 來lai 有hữu 故cố 等đẳng 。 謂vị 前tiền 初sơ 生sanh 即tức 滅diệt 。 名danh 過quá 去khứ 。 非phi 是thị 常thường 有hữu 。 最tối 後hậu 未vị 生sanh 名danh 未vị 來lai 。 非phi 是thị 現hiện 在tại 。 彼bỉ 去khứ 來lai 世thế 。 非phi 同đồng 現hiện 在tại 長trường 時thời 。 而nhi 此thử 長trường 時thời 。 無vô 六lục 識thức 故cố 。 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 是thị 有hữu 過quá 失thất 。 所sở 得đắc 無vô 故cố 下hạ 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 非phi 生sanh 剎sát 那na 。 現hiện 起khởi 意ý 識thức 。 我ngã 執chấp 所sở 依y 。 為vi 識thức 引dẫn 故cố 。 名danh 有hữu 我ngã 執chấp 。 我ngã 執chấp 所sở 依y 。 俱câu 謝tạ 滅diệt 故cố 。 勢thế 引dẫn 亦diệc 無vô 。 意ý 以dĩ 所sở 得đắc 為vi 六lục 識thức 。 能năng 得đắc 為vì 我ngã 執chấp 。 故cố 破phá 云vân 。 所sở 得đắc 無vô 故cố 。 能năng 得đắc 亦diệc 無vô 。 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 。 恐khủng 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 故cố 先tiên 抑ức 之chi 。 藏tạng 識thức 無vô 故cố 下hạ 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 在tại 身thân 相tướng 續tục 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 色sắc 法pháp 受thọ 熏huân 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 無vô 堪kham 能năng 故cố 。 意ý 謂vị 餘dư 乘thừa 執chấp 無vô 藏tạng 識thức 。 何hà 得đắc 受thọ 熏huân 。 若nhược 不bất 受thọ 熏huân 。 寧ninh 有hữu 熏huân 習tập 。 故cố 破phá 云vân 。 藏tạng 識thức 無vô 故cố 等đẳng 。 故cố 應ưng 下hạ 。 結kết 成thành 彼bỉ 天thiên 。 定định 有hữu 染nhiễm 意ý 。

△# 五ngũ 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 竟cánh 。 下hạ 六lục 異dị 生sanh 善thiện 染nhiễm 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 異dị 生sanh 善thiện 染nhiễm (# 至chí )# 此thử 意ý 未vị 滅diệt 時thời 識thức 縛phược 終chung 不bất 脫thoát 。

引dẫn 經kinh 推thôi 義nghĩa 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 三tam 性tánh 心tâm 時thời 。 恆hằng 帶đái 我ngã 執chấp 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 不bất 能năng 忘vong 相tương/tướng 。 謂vị 異dị 生sanh 下hạ 。 釋thích 上thượng 恆hằng 帶đái 我ngã 執chấp 。 謂vị 有hữu 情tình 類loại 。 於ư 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 心tâm 時thời 。 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 在tại 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 作tác 善thiện 染nhiễm 業nghiệp 。 而nhi 內nội 第đệ 七thất 。 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 能năng 作tác 善thiện 染nhiễm 。 令linh 六lục 識thức 中trung 。 所sở 起khởi 施thí 等đẳng 。 六lục 種chủng 善thiện 業nghiệp 。 及cập 貪tham 等đẳng 染nhiễm 業nghiệp 。 俱câu 不bất 亡vong 相tương/tướng 。 故cố 瑜du 伽già 下hạ 。 證chứng 有hữu 末mạt 那na 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 恆hằng 以dĩ 第đệ 七thất 。 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 故cố 名danh 依y 止chỉ 。 由do 斯tư 依y 止chỉ 。 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 令linh 前tiền 六lục 識thức 。 了liễu 境cảnh 相tướng 時thời 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 末mạt 那na 滅diệt 已dĩ 。 不bất 起khởi 我ngã 執chấp 。 前tiền 六lục 於ư 境cảnh 。 方phương 得đắc 解giải 脫thoát 。 言ngôn 相tương/tướng 縛phược 者giả 。 於ư 境cảnh 不bất 達đạt 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 由do 有hữu 末mạt 那na 。 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 令linh 前tiền 六lục 識thức 。 與dữ 念niệm 相tương 應ứng 。 於ư 諸chư 境cảnh 相tướng 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 由do 斯tư 見kiến 分phần/phân 。 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 時thời 。 境cảnh 相tướng 所sở 拘câu 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 不bất 自tự 在tại 者giả 。 無vô 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 故cố 名danh 相tướng 縛phược 。 依y 如như 是thị 下hạ 。 引dẫn 證chứng 上thượng 義nghĩa 。 前tiền 二nhị 句cú 。 頌tụng 第đệ 七thất 識thức 。 與dữ 前tiền 六lục 識thức 。 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 後hậu 二nhị 句cú 。 頌tụng 七thất 執chấp 我ngã 。 令linh 前tiền 六lục 識thức 。 終chung 不bất 解giải 脫thoát 。

又hựu 善thiện 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 時thời (# 至chí )# 勿vật 學học 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。

復phục 以dĩ 理lý 推thôi 。 善thiện 無vô 記ký 心tâm 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 彼bỉ 二nhị 種chủng 心tâm 。 應ưng 非phi 有hữu 漏lậu 。 因nhân 中trung 無vô 漏lậu 。 亦diệc 唯duy 善thiện 與dữ 無vô 記ký 心tâm 故cố 。 設thiết 彼bỉ 轉chuyển 計kế 云vân 。 六lục 識thức 中trung 俱câu 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 即tức 成thành 有hữu 漏lậu 。 何hà 要yếu 第đệ 七thất 。 故cố 此thử 釋thích 云vân 。 善thiện 與dữ 煩phiền 惱não 。 更cánh 互hỗ 生sanh 滅diệt 。 名danh 自tự 相tương 續tục 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 。 必tất 無vô 煩phiền 惱não 。 故cố 知tri 煩phiền 惱não 。 與dữ 彼bỉ 善thiện 等đẳng 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 由do 彼bỉ 煩phiền 惱não 。 已dĩ 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 。 未vị 生sanh 名danh 未vị 來lai 。 故cố 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 去khứ 來lai 煩phiền 惱não 。 必tất 不bất 現hiện 前tiền 。 若nhược 為vi 緣duyên 縛phược 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 非phi 由do 他tha 惑hoặc 者giả 。 顯hiển 是thị 第đệ 七thất 。 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 。 勿vật 由do 他tha 解giải 者giả 。 顯hiển 是thị 第đệ 七thất 。 念niệm 念niệm 無vô 我ngã 。 故cố 成thành 無vô 漏lậu 。 應ưng 知tri 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 皆giai 由do 末mạt 那na 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 二nhị 俱câu 不bất 成thành 。 恐khủng 彼bỉ 轉chuyển 計kế 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 。 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 現hiện 相tướng 續tục 起khởi 。 善thiện 無vô 記ký 心tâm 。 成thành 有hữu 漏lậu 法pháp 。 故cố 先tiên 抑ức 云vân 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 等đẳng 。 何hà 則tắc 。 彼bỉ 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 何hà 更cánh 執chấp 為vi 。 亦diệc 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 有hữu 漏lậu 法pháp 生sanh 。 從tùng 有hữu 漏lậu 種chủng 。 得đắc 有hữu 漏lậu 名danh 。 故cố 復phục 抑ức 云vân 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 等đẳng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 種chủng 先tiên 無vô 因nhân 。 可khả 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 謂vị 有hữu 漏lậu 種chủng 。 必tất 第đệ 七thất 識thức 。 執chấp 我ngã 為vi 因nhân 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 因nhân 尚thượng 先tiên 無vô 。 何hà 得đắc 漏lậu 種chủng 。 生sanh 有hữu 漏lậu 法pháp 。 非phi 由do 漏lậu 種chủng 。 彼bỉ 成thành 有hữu 漏lậu 者giả 。 牒điệp 上thượng 已dĩ 破phá 意ý 也dã 。 勿vật 學học 無vô 漏lậu 心tâm 。 亦diệc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 者giả 。 抑ức 彼bỉ 轉chuyển 計kế 也dã 。 謂vị 勿vật 以dĩ 學học 者giả 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 設thiết 若nhược 有hữu 云vân 。 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 。 是thị 煩phiền 惱não 引dẫn 。 故cố 可khả 為vi 因nhân 。 下hạ 文văn 答đáp 釋thích 。

雖tuy 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 施thí 等đẳng 業nghiệp (# 至chí )# 故cố 知tri 別biệt 有hữu 此thử 第đệ 七thất 識thức 。

此thử 是thị 釋thích 詞từ 。 謂vị 煩phiền 惱não 時thời 。 受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 。 由do 苦khổ 惱não 故cố 。 發phát 起khởi 善thiện 心tâm 。 行hành 施thí 等đẳng 業nghiệp 。 名danh 引dẫn 施thí 等đẳng 。 又hựu 煩phiền 惱não 時thời 。 善thiện 不bất 生sanh 故cố 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 。 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 。 故cố 云vân 。 而nhi 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 非phi 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。 意ý 顯hiển 第đệ 七thất 。 為vi 彼bỉ 正chánh 因nhân 。 故cố 又hựu 云vân 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 。 表biểu 漏lậu 俱câu 故cố 。 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。 文văn 中trung 自tự 釋thích 。 又hựu 無vô 記ký 下hạ 。 釋thích 上thượng 無vô 記ký 。 不bất 同đồng 善thiện 心tâm 。 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 。 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 。 然nhiên 諸chư 有hữu 漏lậu 下hạ 。 釋thích 成thành 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。 必tất 第đệ 七thất 識thức 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 與dữ 自tự 相tương 應ứng 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 由do 第đệ 七thất 故cố 。 煩phiền 惱não 恆hằng 行hành 。 由do 見kiến 等đẳng 故cố 。 第đệ 七thất 執chấp 我ngã 。 名danh 互hỗ 增tăng 益ích 。 於ư 念niệm 念niệm 中trung 。 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 。 由do 此thử 熏huân 成thành 。 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 。 後hậu 時thời 從tùng 種chủng 。 現hiện 起khởi 有hữu 漏lậu 。 故cố 有hữu 漏lậu 種chủng 。 第đệ 七thất 為vi 因nhân 。 異dị 生sanh 既ký 然nhiên 。 有hữu 學học 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 例lệ 明minh 凡phàm 聖thánh 初sơ 起khởi 。 有hữu 漏lậu 義nghĩa 同đồng 。 無Vô 學Học 下hạ 。 例lệ 顯hiển 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 亦diệc 同đồng 。 謂vị 無Vô 學Học 人nhân 。 雖tuy 非phi 漏lậu 俱câu 。 先tiên 有hữu 漏lậu 時thời 。 亦diệc 由do 第đệ 七thất 。 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 熏huân 成thành 漏lậu 種chủng 。 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 復phục 從tùng 有hữu 漏lậu 。 引dẫn 起khởi 無vô 漏lậu 。 證chứng 無Vô 學Học 果Quả 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 由do 有hữu 下hạ 。 結kết 成thành 有hữu 漏lậu 。 必tất 因nhân 末mạt 那na 。 顯hiển 第đệ 七thất 識thức 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。

△# 六lục 異dị 生sanh 善thiện 染nhiễm 竟cánh 。 下hạ 七thất 結kết 成thành 證chứng 義nghĩa 。

證chứng 有hữu 此thử 識thức 理lý 趣thú 甚thậm 多đa (# 至chí )# 而nhi 識thức 類loại 別biệt 實thật 有hữu 八bát 種chủng 。

釋thích 上thượng 所sở 引dẫn 經kinh 語ngữ 。 皆giai 是thị 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 中trung 論luận 意ý 。 理lý 雖tuy 甚thậm 多đa 。 略lược 述thuật 六lục 種chủng 。 以dĩ 開khai 來lai 學học 。 令linh 有hữu 智trí 者giả 。 隨tùy 喜hỷ 信tín 受thọ 。 然nhiên 有hữu 下hạ 。 牒điệp 釋thích 經kinh 義nghĩa 。 謂vị 有hữu 據cứ 經kinh 唯duy 說thuyết 六lục 識thức 而nhi 起khởi 執chấp 者giả 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 隨tùy 世thế 間gian 說thuyết 。 隨tùy 世thế 流lưu 轉chuyển 。 唯duy 六lục 根căn 故cố 。 故cố 依y 六lục 根căn 。 唯duy 說thuyết 六lục 識thức 。 而nhi 識thức 類loại 別biệt 。 實thật 有hữu 八bát 種chủng 。 豈khởi 執chấp 六lục 識thức 。 無vô 第đệ 七thất 耶da 。

△# 七thất 結kết 成thành 證chứng 義nghĩa 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 能năng 變biến 竟cánh 。 下hạ 三tam 能năng 變biến 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 牒điệp 科khoa 標tiêu 問vấn 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 第đệ 二nhị 能năng 變biến 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

此thử 中trung 結kết 前tiền 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 復phục 問vấn 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 故cố 云vân 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

△# 一nhất 牒điệp 科khoa 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 酬thù 答đáp 分phần/phân 三tam 。 一nhất 能năng 變biến 本bổn 識thức 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 舉cử 頌tụng 答đáp 。

頌tụng 曰viết 次thứ 第đệ 三tam 能năng 變biến (# 至chí )# 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 善thiện 不bất 善thiện 俱câu 非phi 。

此thử 陳trần 頌tụng 本bổn 答đáp 前tiền 問vấn 意ý 。 前tiền 二nhị 句cú 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 必tất 同đồng 前tiền 五ngũ 緣duyên 麤thô 顯hiển 境cảnh 。 而nhi 有hữu 觸xúc 受thọ 。 及cập 愛ái 取thủ 生sanh 。 能năng 成thành 後hậu 有hữu 。 故cố 合hợp 六lục 種chủng 。 為vi 一nhất 能năng 變biến 。 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 自tự 性tánh 了liễu 境cảnh 即tức 能năng 了liễu 境cảnh 。 是thị 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 。 善thiện 不bất 善thiện 俱câu 非phi 者giả 。 俱câu 非phi 。 即tức 無vô 記ký 。 謂vị 此thử 六lục 識thức 。 三tam 性tánh 皆giai 具cụ 故cố 。

△# 一nhất 舉cử 頌tụng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 二nhị 解giải 頌tụng 意ý 分phần/phân 三tam 。 一nhất 六lục 種chủng 本bổn 識thức 。

論luận 曰viết 次thứ 中trung 思tư 量lượng 能năng 變biến 識thức 後hậu (# 至chí )# 故cố 六lục 識thức 名danh 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 。

此thử 中trung 總tổng 標tiêu 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 六lục 種chủng 合hợp 成thành 。 識thức 雖tuy 一nhất 體thể 。 而nhi 隨tùy 根căn 境cảnh 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 立lập 六lục 種chủng 名danh 。 謂vị 名danh 下hạ 。 釋thích 上thượng 六lục 名danh 。 隨tùy 六lục 根căn 立lập 。 乃nãi 至chí 者giả 。 略lược 其kỳ 詞từ 也dã 。 謂vị 眼nhãn 識thức 。 耳nhĩ 識thức 。 鼻tị 識thức 。 舌thiệt 識thức 。 身thân 識thức 。 意ý 識thức 。 眼nhãn 等đẳng 是thị 根căn 。 識thức 即tức 自tự 體thể 。 故cố 此thử 六lục 名danh 。 隨tùy 根căn 建kiến 立lập 。 具cụ 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 謂vị 依y 發phát 屬thuộc 助trợ 如như 根căn 者giả 。 釋thích 立lập 名danh 五ngũ 義nghĩa 也dã 。 謂vị 依y 根căn 之chi 識thức 者giả 。 依y 根căn 處xứ 所sở 。 識thức 得đắc 生sanh 故cố 。 屬thuộc 根căn 之chi 識thức 者giả 。 由do 識thức 種chủng 子tử 。 隨tùy 逐trục 根căn 故cố 。 助trợ 根căn 之chi 識thức 者giả 。 由do 識thức 有hữu 無vô 。 根căn 損tổn 益ích 故cố 。 如như 根căn 之chi 識thức 者giả 。 俱câu 有hữu 情tình 數số 。 之chi 所sở 攝nhiếp 故cố 。 已dĩ 上thượng 四tứ 義nghĩa 。 皆giai 依y 主chủ 釋thích 。 唯duy 根căn 所sở 發phát 識thức 。 又hựu 為vi 一nhất 例lệ 。 名danh 依y 士sĩ 釋thích 。 士sĩ 即tức 子tử 也dã 。 根căn 雖tuy 發phát 識thức 。 根căn 得đắc 父phụ 名danh 。 根căn 唯duy 照chiếu 境cảnh 。 故cố 劣liệt 。 識thức 雖tuy 名danh 子tử 。 識thức 能năng 了liễu 境cảnh 。 故cố 勝thắng 。 依y 勝thắng 立lập 名danh 。 名danh 依y 士sĩ 釋thích 。 六lục 離ly 合hợp 釋thích 云vân 。 父phụ 取thủ 子tử 名danh 。 名danh 為vi 依y 士sĩ 。 所sở 依y 劣liệt 故cố 。 設thiết 問vấn 云vân 。 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 俱câu 依y 意ý 轉chuyển 。 何hà 獨độc 第đệ 六lục 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 故cố 下hạ 答đáp 云vân 。 雖tuy 六lục 識thức 身thân 。 皆giai 依y 意ý 轉chuyển 。 然nhiên 隨tùy 不bất 共cộng 所sở 依y 之chi 根căn 。 立lập 意ý 識thức 名danh 。 由do 前tiền 五ngũ 識thức 。 依y 五ngũ 色sắc 根căn 。 則tắc 第đệ 六lục 識thức 。 唯duy 依y 於ư 意ý 。 以dĩ 取thủ 六lục 識thức 。 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 。 或hoặc 唯duy 下hạ 。 重trọng/trùng 釋thích 上thượng 義nghĩa 。 第đệ 六lục 依y 意ý 。 獨độc 名danh 意ý 識thức 。 不bất 同đồng 前tiền 五ngũ 。 兼kiêm 依y 色sắc 根căn 。 然nhiên 名danh 意ý 識thức 。 辯biện 識thức 得đắc 名danh 。 非phi 彼bỉ 心tâm 及cập 意ý 識thức 之chi 例lệ 。 彼bỉ 心tâm 意ý 識thức 。 各các 具cụ 一nhất 義nghĩa 。 心tâm 持trì 種chủng 故cố 。 意ý 思tư 量lượng 故cố 。 識thức 了liễu 別biệt 故cố 。 今kim 言ngôn 意ý 識thức 。 唯duy 了liễu 別biệt 境cảnh 。 故cố 不bất 為vi 例lệ 。 或hoặc 名danh 色sắc 識thức 下hạ 。 復phục 釋thích 隨tùy 境cảnh 。 亦diệc 立lập 六lục 名danh 。 乃nãi 至chí 者giả 。 亦diệc 略lược 詞từ 也dã 。 謂vị 名danh 色sắc 識thức 。 聲thanh 識thức 。 香hương 識thức 。 味vị 識thức 。 觸xúc 識thức 。 法pháp 識thức 。 隨tùy 境cảnh 立lập 者giả 。 順thuận 識thức 所sở 了liễu 六lục 境cảnh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 於ư 下hạ 。 釋thích 上thượng 六lục 識thức 了liễu 境cảnh 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 各các 別biệt 了liễu 境cảnh 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 同đồng 五ngũ 所sở 了liễu 。 以dĩ 法pháp 塵trần 者giả 。 即tức 是thị 色sắc 法pháp 。 乃nãi 至chí 觸xúc 法pháp 。 名danh 為vi 法pháp 法pháp 。 故cố 說thuyết 法Pháp 識thức 。 通thông 能năng 了liễu 別biệt 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 各các 別biệt 了liễu 境cảnh 。 名danh 不bất 相tương 濫lạm 。

此thử 後hậu 隨tùy 境cảnh 立lập 六lục 識thức 名danh (# 至chí )# 此thử 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 便tiện 當đương 說thuyết 。

釋thích 上thượng 依y 境cảnh 立lập 六lục 識thức 名danh 。 唯duy 有hữu 漏lậu 位vị 。 以dĩ 未vị 轉chuyển 依y 。 各các 別biệt 緣duyên 故cố 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 。 一nhất 根căn 發phát 識thức 。 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 色sắc 識thức 等đẳng 名danh 。 互hỗ 相tương 溷hỗn 濫lạm 。 故cố 但đãn 隨tùy 根căn 。 立lập 六lục 種chủng 名danh 。 已dĩ 轉chuyển 未vị 轉chuyển 。 俱câu 不bất 相tương 濫lạm 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 義nghĩa 。

復phục 有hữu 難nan 思tư 妙diệu 力lực 。 故cố 云vân 且thả 依y 麤thô 顯hiển 。 以dĩ 五ngũ 根căn 境cảnh 。 相tương/tướng 麤thô 顯hiển 故cố 。 佛Phật 地địa 下hạ 。 引dẫn 證chứng 難nan 思tư 化hóa 力lực 。 三tam 業nghiệp 化hóa 。 合hợp 有hữu 十thập 種chủng 。 身thân 化hóa 有hữu 三tam 。 一nhất 現hiện 神thần 通thông 化hóa 。 二nhị 現hiện 受thọ 生sanh 化hóa 。 三tam 現hiện 業nghiệp 果quả 化hóa 。 語ngữ 化hóa 亦diệc 三tam 。 一nhất 慶khánh 慰úy 語ngữ 化hóa 。 二nhị 方phương 便tiện 語ngữ 化hóa 。 三tam 辯biện 物vật 語ngữ 化hóa 。 意ý 化hóa 有hữu 四tứ 。 一nhất 決quyết 擇trạch 意ý 化hóa 。 二nhị 造tạo 作tác 意ý 化hóa 。 三tam 發phát 起khởi 意ý 化hóa 。 四tứ 領lãnh 受thọ 意ý 化hóa 。 領lãnh 受thọ 化hóa 中trung 。

復phục 有hữu 四tứ 記ký 。 一nhất 一nhất 向hướng 記ký 。 如như 人nhân 問vấn 天thiên 。 亦diệc 答đáp 於ư 天thiên 。 二nhị 分phần 別biệt 記ký 。 如như 人nhân 問vấn 天thiên 。 答đáp 云vân 。 清thanh 氣khí 為vi 天thiên 。 三tam 反phản 詰cật 記ký 。 如như 人nhân 問vấn 天thiên 。 詰cật 云vân 。 何hà 者giả 為vi 天thiên 。 四tứ 默mặc 置trí 記ký 。 如như 有hữu 人nhân 問vấn 。 默mặc 然nhiên 不bất 答đáp 。 設thiết 問vấn 云vân 。 第đệ 二nhị 能năng 變biến 中trung 。 頌tụng 說thuyết 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 。 此thử 頌tụng 何hà 不bất 言ngôn 依y 緣duyên 耶da 。 故cố 答đáp 云vân 。 然nhiên 六lục 轉chuyển 識thức 。 所sở 依y 六lục 根căn 所sở 緣duyên 六lục 塵trần 。 麤thô 顯hiển 極cực 成thành 。 故cố 此thử 頌tụng 中trung 。 不bất 說thuyết 依y 緣duyên 。 然nhiên 前tiền 論luận 中trung 。 隨tùy 根căn 義nghĩa 便tiện 。 已dĩ 說thuyết 所sở 依y 。 下hạ 文văn 境cảnh 便tiện 。 亦diệc 當đương 解giải 說thuyết 。 有hữu 所sở 緣duyên 義nghĩa 。

△# 一nhất 六lục 種chủng 本bổn 識thức 竟cánh 。 下hạ 二nhị 了liễu 境cảnh 性tánh 相tướng 。

次thứ 言ngôn 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 者giả (# 至chí )# 餘dư 所sở 依y 了liễu 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。

此thử 釋thích 第đệ 三tam 能năng 變biến 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 也dã 。 釋thích 義nghĩa 有hữu 三tam 。 一nhất 以dĩ 了liễu 境cảnh 正chánh 釋thích 自tự 性tánh 。 謂vị 六lục 種chủng 識thức 。 各các 各các 所sở 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 。 性tánh 能năng 了liễu 境cảnh 。 故cố 說thuyết 了liễu 境cảnh 。 為vi 識thức 自tự 性tánh 。 二nhị 以dĩ 了liễu 境cảnh 正chánh 釋thích 行hành 相tương/tướng 。 即tức 六lục 轉chuyển 識thức 。 各các 有hữu 見kiến 分phân 為vi 自tự 性tánh 行hành 。 行hành 能năng 了liễu 境cảnh 。 復phục 說thuyết 了liễu 境cảnh 。 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 三tam 以dĩ 了liễu 境cảnh 。 兼kiêm 釋thích 別biệt 名danh 。 以dĩ 心tâm 意ý 識thức 。 各các 別biệt 有hữu 名danh 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 別biệt 說thuyết 了liễu 境cảnh 。 名danh 為vi 識thức 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 下hạ 。 引dẫn 證chứng 六lục 識thức 之chi 名danh 。 皆giai 以dĩ 了liễu 別biệt 自tự 境cảnh 而nhi 立lập 。 彼bỉ 經kinh 下hạ 。 釋thích 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 。 各các 別biệt 緣duyên 境cảnh 者giả 。 是thị 未vị 轉chuyển 依y 義nghĩa 。 不bất 共cộng 所sở 依y 者giả 。 五ngũ 色sắc 根căn 也dã 。 未vị 轉chuyển 依y 者giả 。 有hữu 漏lậu 位vị 也dã 。 見kiến 分phần/phân 了liễu 者giả 。 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 。 各các 別biệt 義nghĩa 也dã 。 餘dư 所sở 依y 了liễu 者giả 。 即tức 轉chuyển 依y 位vị 中trung 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 如như 前tiền 章chương 已dĩ 說thuyết 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 一nhất 根căn 唯duy 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 是thị 未vị 轉chuyển 依y 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。

△# 二nhị 了liễu 境cảnh 性tánh 相tướng 竟cánh 。 下hạ 三tam 三tam 性tánh 相tướng 應ưng 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 三tam 性tánh 。

此thử 六lục 轉chuyển 識thức 何hà 性tánh 攝nhiếp 耶da (# 至chí )# 俱câu 不bất 相tương 應ứng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 六lục 種chủng 轉chuyển 識thức 。 三tam 性tánh 俱câu 通thông 。 故cố 先tiên 標tiêu 數số 。 言ngôn 俱câu 非phi 者giả 。 無vô 記ký 性tánh 也dã 。 謂vị 是thị 非phi 善thiện 。 及cập 非phi 不bất 善thiện 。 以dĩ 顯hiển 三tam 性tánh 。 三tam 種chủng 別biệt 名danh 。 三tam 種chủng 別biệt 義nghĩa 。 文văn 中trung 自tự 釋thích 。 初sơ 能năng 為vi 下hạ 。 釋thích 善thiện 性tánh 。 此thử 世thế 他tha 世thế 。 皆giai 順thuận 益ích 者giả 。 善thiện 性tánh 易dị 世thế 不bất 改cải 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 此thử 世thế 非phi 他tha 世thế 者giả 。 果quả 隨tùy 業nghiệp 轉chuyển 。 業nghiệp 有hữu 盡tận 故cố 。 不bất 名danh 善thiện 性tánh 。 唯duy 名danh 善thiện 果quả 。 次thứ 能năng 為vi 下hạ 。 釋thích 不bất 善thiện 。 不bất 善thiện 自tự 性tánh 。 及cập 惡ác 趣thú 果quả 。 釋thích 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 於ư 義nghĩa 不bất 善thiện 下hạ 。 釋thích 無vô 記ký 。 以dĩ 不bất 記ký 善thiện 。 不bất 記ký 不bất 善thiện 。 名danh 無vô 記ký 故cố 。 此thử 六lục 下hạ 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 元nguyên 非phi 善thiện 染nhiễm 。 由do 與dữ 善thiện 染nhiễm 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 成thành 善thiện 染nhiễm 性tánh 。 俱câu 不bất 相tương 應ứng 。 名danh 無vô 記ký 性tánh 。 應ưng 知tri 識thức 體thể 本bổn 淨tịnh 。 由do 與dữ 善thiện 染nhiễm 心tâm 所sở 。 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 立lập 三tam 性tánh 名danh 。

△# 一nhất 正chánh 釋thích 三tam 性tánh 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 。

有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 性tánh 不bất 俱câu (# 至chí )# 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 無vô 相tướng 違vi 過quá 。

此thử 意ý 未vị 正chánh 。 謂vị 前tiền 六lục 種chủng 識thức 。 三tam 性tánh 不bất 俱câu 起khởi 。 以dĩ 同đồng 外ngoại 門môn 。 故cố 互hỗ 相tương 違vi 。 五ngũ 識thức 下hạ 。 舉cử 一nhất 識thức 不bất 能năng 齊tề 起khởi 三tam 性tánh 為vi 難nạn/nan 。 謂vị 前tiền 五ngũ 生sanh 。 必tất 由do 第đệ 六lục 為vi 分phân 別biệt 依y 。 生sanh 則tắc 俱câu 生sanh 。 所sở 緣duyên 同đồng 境cảnh 。 成thành 善thiện 成thành 染nhiễm 。 亦diệc 由do 第đệ 六lục 。 若nhược 許hứa 前tiền 五ngũ 體thể 性tánh 各các 別biệt 。 三tam 性tánh 俱câu 者giả 。 六lục 既ký 同đồng 五ngũ 。 亦diệc 通thông 三tam 性tánh 。 豈khởi 不bất 違vi 理lý 。 瑜du 伽già 下hạ 。 牒điệp 釋thích 論luận 說thuyết 諸chư 識thức 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 三tam 性tánh 。 是thị 依y 多đa 念niệm 前tiền 後hậu 起khởi 說thuyết 。 即tức 如như 一nhất 心tâm 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 前tiền 後hậu 起khởi 。 故cố 此thử 於ư 彼bỉ 。 無vô 相tướng 違vi 過quá 。

有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 性tánh 容dung 俱câu (# 至chí )# 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 於ư 此thử 唐đường 捐quyên 。

此thử 義nghĩa 正chánh 理lý 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 三tam 性tánh 俱câu 起khởi 。 言ngôn 率suất 爾nhĩ 者giả 。 瞥miết 然nhiên 起khởi 也dã 。 等đẳng 流lưu 者giả 。 念niệm 念niệm 同đồng 類loại 也dã 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 者giả 。 有hữu 起khởi 未vị 起khởi 也dã 。 謂vị 此thử 五ngũ 識thức 。 瞥miết 然nhiên 起khởi 時thời 。 眼nhãn 或hoặc 緣duyên 善thiện 。 耳nhĩ 緣duyên 不bất 善thiện 。 餘dư 或hoặc 無vô 記ký 。 是thị 三tam 同đồng 起khởi 。 率suất 爾nhĩ 等đẳng 流lưu 。 有hữu 五ngũ 種chủng 心tâm 。 一nhất 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 謂vị 聞văn 法Pháp 創sáng/sang 初sơ 。 遇ngộ 境cảnh 便tiện 起khởi 。 二nhị 尋tầm 求cầu 心tâm 。 於ư 境cảnh 未vị 達đạt 。 方phương 有hữu 尋tầm 求cầu 。 三tam 決quyết 定định 心tâm 。 知tri 有hữu 法pháp 體thể 。 而nhi 起khởi 決quyết 定định 。 四tứ 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 法pháp 詮thuyên 欣hân 厭yếm 。 而nhi 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 。 五ngũ 等đẳng 流lưu 心tâm 。 念niệm 念niệm 緣duyên 境cảnh 。 前tiền 後hậu 等đẳng 故cố 。 又hựu 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 及cập 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 。 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 。 必tất 有hữu 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 俱câu 時thời 而nhi 轉chuyển 。 故cố 眼nhãn 俱câu 意ý 。 名danh 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 初sơ 率suất 墮đọa 境cảnh 故cố 。 此thử 既ký 初sơ 緣duyên 。 未vị 知tri 為vi 善thiện 為vi 惡ác 。 為vi 了liễu 知tri 故cố 。 次thứ 起khởi 尋tầm 求cầu 。 與dữ 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 希hy 望vọng 境cảnh 故cố 。 既ký 尋tầm 求cầu 已dĩ 識thức 知tri 先tiên 境cảnh 。 次thứ 起khởi 決quyết 定định 。 印ấn 解giải 境cảnh 故cố 。 既ký 決quyết 定định 已dĩ 。 識thức 界giới 差sai 別biệt 。 取thủ 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 於ư 怨oán 住trụ 惡ác 。 於ư 親thân 住trụ 善thiện 。 於ư 中trung 住trụ 捨xả 。 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 生sanh 。 由do 此thử 染nhiễm 淨tịnh 意ý 識thức 為vi 先tiên 。 引dẫn 生sanh 眼nhãn 識thức 同đồng 性tánh 善thiện 染nhiễm 。 順thuận 時thời 而nhi 起khởi 。 名danh 等đẳng 流lưu 心tâm 。 如như 眼nhãn 識thức 生sanh 。 耳nhĩ 等đẳng 識thức 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 五ngũ 種chủng 心tâm 。 於ư 八bát 識thức 中trung 。 前tiền 五ngũ 識thức 有hữu 四tứ 。 除trừ 尋tầm 求cầu 心tâm 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 第đệ 六lục 具cụ 五ngũ 心tâm 。 第đệ 七thất 無vô 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 心tâm 。 有hữu 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 流lưu 三tam 心tâm 。 第đệ 八bát 有hữu 率suất 爾nhĩ 決quyết 定định 等đẳng 流lưu 三tam 心tâm 。 或hoặc 說thuyết 前tiền 五ngũ 唯duy 率suất 爾nhĩ 等đẳng 流lưu 二nhị 心tâm 。 義nghĩa 猶do 未vị 盡tận 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 。 既ký 與dữ 定định 俱câu 。 宜nghi 有hữu 決quyết 定định 心tâm 。 又hựu 通thông 三tam 性tánh 。 宜nghi 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 故cố 云vân 有hữu 四tứ 。 五ngũ 識thức 與dữ 意ý 下hạ 。 釋thích 不bất 同đồng 性tánh 。 唐đường 虗hư 也dã 。 捐quyên 棄khí 也dã 。 謂vị 五ngũ 與dữ 六lục 。 雖tuy 定định 俱câu 生sanh 。 而nhi 善thiện 等đẳng 性tánh 。 不bất 定định 同đồng 五ngũ 。 則tắc 汝nhữ 前tiền 難nạn/nan 一nhất 識thức 三tam 性tánh 。 虗hư 棄khí 其kỳ 功công 矣hĩ 。

故cố 瑜du 伽già 說thuyết 若nhược 遇ngộ 聲thanh 緣duyên (# 至chí )# 亦diệc 緣duyên 五ngũ 境cảnh 不bất 說thuyết 同đồng 性tánh 。

引dẫn 證chứng 不bất 與dữ 前tiền 五ngũ 同đồng 三tam 性tánh 義nghĩa 。 謂vị 出xuất 定định 者giả 。 若nhược 遇ngộ 聲thanh 緣duyên 引dẫn 定định 起khởi 時thời 。 意ý 識thức 既ký 同đồng 定định 起khởi 。 是thị 通thông 善thiện 性tánh 。 餘dư 耳nhĩ 識thức 生sanh 。 於ư 性tánh 不bất 定định 。 故cố 六lục 與dữ 五ngũ 。 性tánh 必tất 不bất 同đồng 。 非phi 唯duy 彼bỉ 定định 下hạ 。 釋thích 成thành 等đẳng 持trì 位vị 中trung 耳nhĩ 識thức 。 領lãnh 受thọ 音âm 聲thanh 。 非phi 意ý 識thức 故cố 。 等đẳng 持trì 位vị 中trung 。 五ngũ 識thức 有hữu 故cố 。 非phi 取thủ 聲thanh 時thời 下hạ 。 釋thích 成thành 等đẳng 引dẫn 位vị 中trung 意ý 識thức 引dẫn 定định 。 此thử 定định 不bất 獨độc 意ý 識thức 導đạo 引dẫn 。 亦diệc 起khởi 相tương 應ứng 樂nhạo 欲dục 心tâm 所sở 。 然nhiên 後hậu 方phương 出xuất 。 在tại 定định 耳nhĩ 識thức 下hạ 。 明minh 定định 中trung 瞥miết 然nhiên 聞văn 聲thanh 。 心tâm 必tất 散tán 亂loạn 。 乃nãi 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 之chi 一nhất 。 名danh 不bất 善thiện 性tánh 。 未vị 轉chuyển 依y 者giả 。 即tức 有hữu 漏lậu 位vị 。 瞥miết 然nhiên 墮đọa 心tâm 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 位vị 。 心tâm 昏hôn 昧muội 故cố 。 故cố 五ngũ 與dữ 六lục 。 性tánh 不bất 定định 同đồng 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 五ngũ 六lục 不bất 同đồng 性tánh 義nghĩa 。

雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 等đẳng 引dẫn 位vị 中trung (# 至chí )# 已dĩ 永vĩnh 滅diệt 除trừ 戲hí 論luận 種chủng 故cố 。

釋thích 論luận 中trung 所sở 說thuyết 。 定định 有hữu 三tam 位vị 。 謂vị 入nhập 住trụ 出xuất 三tam 。 住trụ 名danh 等đẳng 持trì 。 出xuất 入nhập 二nhị 位vị 名danh 等đẳng 引dẫn 。 論luận 說thuyết 多đa 分phần 。 即tức 是thị 入nhập 定định 出xuất 定định 二nhị 分phần 。 意ý 顯hiển 在tại 定định 一nhất 分phần/phân 。 亦diệc 有hữu 五ngũ 識thức 。 故cố 上thượng 文văn 說thuyết 。 在tại 定định 耳nhĩ 識thức 。 率suất 爾nhĩ 聞văn 聲thanh 。 又hựu 下hạ 論luận 云vân 。 遮già 等đẳng 引dẫn 故cố 。 說thuyết 性tánh 散tán 動động 。 非phi 遮già 等đẳng 持trì 。 故cố 容dung 有hữu 定định 。 若nhược 五ngũ 識thức 下hạ 。 釋thích 上thượng 三tam 性tánh 同đồng 起khởi 。 言ngôn 偏thiên 注chú 者giả 。 但đãn 隨tùy 一nhất 性tánh 也dã 。 不bất 隨tùy 彼bỉ 善thiện 染nhiễm 。 唯duy 是thị 無vô 記ký 故cố 。 故cố 六lục 轉chuyển 識thức 。 三tam 性tánh 容dung 俱câu 者giả 。 結kết 顯hiển 有hữu 漏lậu 。 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 三tam 性tánh 同đồng 起khởi 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 。 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。 設thiết 問vấn 云vân 。 自tự 在tại 位vị 中trung 。 亦diệc 有hữu 色sắc 心tâm 。 既ký 有hữu 色sắc 心tâm 。 宜nghi 通thông 三tam 性tánh 。 何hà 唯duy 善thiện 性tánh 。 答đáp 云vân 。 佛Phật 色sắc 心tâm 等đẳng 。 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 者giả 。 釋thích 唯duy 是thị 善thiện 。 離ly 戲hí 論luận 種chủng 。 顯hiển 無vô 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 種chủng 故cố 。

△# 二nhị 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 能năng 變biến 本bổn 識thức 竟cánh 。 下hạ 二nhị 相tương 應ứng 心tâm 所sở 分phần/phân 三tam 。 一nhất 略lược 標tiêu 六lục 位vị 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 頌tụng 答đáp 。

六lục 識thức 與dữ 幾kỷ 心tâm 所sở 相tương 應ứng (# 至chí )# 隨tùy 煩phiền 惱não 不bất 定định 三tam 受thọ 共cộng 相tương 應ưng 。

舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 問vấn 意ý 。 以dĩ 標tiêu 六lục 位vị 。 及cập 受thọ 相tương 應ứng 。 故cố 前tiền 三tam 句cú 。 總tổng 頌tụng 心tâm 所sở 。 有hữu 六lục 位vị 別biệt 。 第đệ 四tứ 句cú 。 別biệt 頌tụng 三tam 受thọ 。 亦diệc 共cộng 相tương 應ưng 。

△# 一nhất 問vấn 頌tụng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 二nhị 解giải 頌tụng 意ý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 六lục 位vị 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 相tương 應ứng 義nghĩa 。

論luận 曰viết 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 總tổng 與dữ 六lục 位vị (# 至chí )# 皆giai 於ư 所sở 緣duyên 兼kiêm 取thủ 別biệt 相tướng 。

總tổng 與dữ 六lục 位vị 心tâm 所sở 相tương 應ứng 者giả 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 此thử 中trung 以dĩ 能năng 變biến 論luận 之chi 。 故cố 將tương 八bát 識thức 分phần/phân 三tam 。 即tức 合hợp 前tiền 六lục 為vi 一nhất 能năng 變biến 。 是thị 為vi 言ngôn 總tổng 。 若nhược 以dĩ 轉chuyển 智trí 言ngôn 之chi 。 即tức 將tương 八bát 識thức 分phần/phân 四tứ 。 故cố 分phần/phân 前tiền 五ngũ 第đệ 六lục 為vi 二nhị 心tâm 品phẩm 。 是thị 為vi 意ý 別biệt 。 此thử 言ngôn 總tổng 與dữ 六lục 位vị 相tương 應ứng 者giả 。 依y 意ý 識thức 言ngôn 。 若nhược 依y 五ngũ 識thức 。 止chỉ 具cụ 三tam 十thập 四tứ 心tâm 所sở 。 餘dư 十thập 七thất 心tâm 所sở 。 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。 不bất 可khả 據cứ 此thử 。 違vi 害hại 餘dư 義nghĩa 。 恆hằng 依y 心tâm 起khởi 下hạ 。 釋thích 相tương 應ứng 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 心tâm 所sở 。 是thị 我ngã 心tâm 之chi 所sở 有hữu 。 立lập 我ngã 所sở 名danh 。 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 下hạ 。 釋thích 依y 義nghĩa 立lập 心tâm 所sở 名danh 也dã 。 以dĩ 心tâm 取thủ 總tổng 相tương/tướng 。 心tâm 所sở 取thủ 別biệt 相tướng 。 助trợ 成thành 心tâm 王vương 所sở 不bất 能năng 取thủ 之chi 別biệt 事sự 。 故cố 得đắc 所sở 名danh 。 又hựu 言ngôn 亦diệc 取thủ 者giả 。 顯hiển 心tâm 所sở 法pháp 。 取thủ 總tổng 別biệt 故cố 。 如như 畵họa 下hạ 。 喻dụ 上thượng 王vương 所sở 助trợ 成thành 。 師sư 喻dụ 心tâm 王vương 。 資tư 即tức 弟đệ 子tử 。 喻dụ 心tâm 所sở 法pháp 。 模mô 喻dụ 總tổng 相tương/tướng 。 彩thải 喻dụ 別biệt 相tướng 。 故cố 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 論luận 中trung 意ý 。 釋thích 上thượng 徧biến 行hành 位vị 中trung 五ngũ 所sở 。 能năng 了liễu 總tổng 別biệt 相tướng 義nghĩa 。 言ngôn 此thử 所sở 未vị 了liễu 者giả 。 謂vị 此thử 心tâm 王vương 。 未vị 了liễu 之chi 事sự 。 心tâm 所sở 能năng 了liễu 。 故cố 總tổng 釋thích 云vân 。 即tức 諸chư 心tâm 所sở 。 取thủ 所sở 別biệt 相tướng 。 以dĩ 該cai 觸xúc 等đẳng 四tứ 所sở 了liễu 別biệt 相tướng 也dã 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 者giả 。 釋thích 別biệt 境cảnh 位vị 五ngũ 種chủng 心tâm 所sở 。 緣duyên 總tổng 別biệt 義nghĩa 。 定định 慧tuệ 雙song 釋thích 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 同đồng 一nhất 所sở 觀quán 境cảnh 故cố 。

△# 一nhất 釋thích 相tương 應ứng 義nghĩa 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 位vị 數số 名danh 。

雖tuy 諸chư 心tâm 所sở 名danh 義nghĩa 無vô 異dị (# 至chí )# 由do 此thử 五ngũ 位vị 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。

此thử 釋thích 六lục 位vị 。 合hợp 五ngũ 十thập 一nhất 所sở 。 差sai 別biệt 名danh 數số 。 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 下hạ 六lục 句cú 。 釋thích 上thượng 六lục 位vị 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 然nhiên 瑜du 伽già 下hạ 。 釋thích 彼bỉ 論luận 不bất 立lập 六lục 位vị 。 以dĩ 根căn 隨tùy 二nhị 。 合hợp 一nhất 染nhiễm 位vị 。 故cố 唯duy 有hữu 五ngũ 。 復phục 引dẫn 瑜du 伽già 辯biện 五ngũ 位vị 中trung 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 四tứ 一nhất 切thiết 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 。 一nhất 切thiết 地địa 。 一nhất 切thiết 時thời 。 一nhất 切thiết 俱câu 。 俱câu 者giả 。 即tức 八bát 識thức 俱câu 通thông 也dã 。 徧biến 行hành 具cụ 四tứ 者giả 。 三tam 性tánh 皆giai 具cụ 。 九cửu 地địa 皆giai 在tại 。 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 。 八bát 識thức 俱câu 通thông 。 別biệt 境cảnh 初sơ 二nhị 者giả 。 以dĩ 通thông 三tam 性tánh 。 及cập 九cửu 地địa 故cố 。 善thiện 唯duy 一nhất 者giả 。 唯duy 一nhất 切thiết 地địa 。 皆giai 通thông 善thiện 故cố 。 染nhiễm 四tứ 皆giai 無vô 者giả 。 於ư 三tam 性tánh 中trung 。 唯duy 不bất 善thiện 故cố 。 於ư 上thượng 八bát 地địa 。 伏phục 不bất 起khởi 故cố 。 染nhiễm 法pháp 是thị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 故cố 。 染nhiễm 於ư 八bát 識thức 。 不bất 俱câu 通thông 故cố 。 不bất 定định 唯duy 一nhất 者giả 。 由do 善thiện 不bất 善thiện 性tánh 。 方phương 名danh 不bất 定định 故cố 。 故cố 不bất 定định 位vị 。 唯duy 通thông 一nhất 切thiết 性tánh 。 由do 此thử 下hạ 。 總tổng 結kết 五ngũ 位vị 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。

△# 二nhị 釋thích 位vị 數số 名danh 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 釋thích 六lục 位vị 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 三tam 受thọ 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 正chánh 釋thích 三tam 受thọ 。

此thử 六lục 轉chuyển 識thức 易dị 脫thoát 不bất 定định (# 至chí )# 非phi 逼bức 非phi 悅duyệt 名danh 不bất 苦khổ 樂lạc 受thọ 。

總tổng 標tiêu 六lục 識thức 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 文văn 中trung 別biệt 釋thích 。 言ngôn 易dị 脫thoát 者giả 。 是thị 間gian 斷đoạn 轉chuyển 變biến 義nghĩa 。 不bất 定định 者giả 。 於ư 欣hân 厭yếm 捨xả 。 不bất 專chuyên 一nhất 故cố 。 故cố 皆giai 容dung 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 以dĩ 彼bỉ 三tam 受thọ 。 恆hằng 轉chuyển 變biến 故cố 。 皆giai 領lãnh 下hạ 。 釋thích 三tam 受thọ 名danh 義nghĩa 。 非phi 二nhị 中trung 容dung 。 非phi 逼bức 悅duyệt 等đẳng 。 皆giai 釋thích 捨xả 受thọ 。 義nghĩa 及cập 名danh 故cố 。 違vi 境cảnh 順thuận 境cảnh 。 釋thích 苦khổ 樂lạc 受thọ 。

△# 一nhất 正chánh 釋thích 三tam 受thọ 竟cánh 。 下hạ 二nhị 總tổng 別biệt 各các 分phần/phân 。

如như 是thị 三tam 受thọ 或hoặc 各các 分phần/phân 二nhị (# 至chí )# 苦khổ 受thọ 亦diệc 由do 無vô 漏lậu 起khởi 故cố 。

此thử 明minh 三tam 受thọ 各các 分phần/phân 二nhị 義nghĩa 。 即tức 如như 苦khổ 受thọ 。 有hữu 身thân 苦khổ 受thọ 。 心tâm 苦khổ 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 亦diệc 然nhiên 。 三tam 皆giai 屬thuộc 身thân 心tâm 。 故cố 各các 分phân 為vi 二nhị 。 別biệt 依y 身thân 者giả 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 。 別biệt 依y 五ngũ 根căn 。 總tổng 名danh 身thân 故cố 。 唯duy 依y 心tâm 者giả 。 以dĩ 一nhất 意ý 識thức 。 唯duy 依y 意ý 根căn 。 亦diệc 是thị 心tâm 分phần/phân 。 故cố 唯duy 依y 心tâm 。 又hựu 三tam 下hạ 。 復phục 以dĩ 三tam 受thọ 。 各các 分phần/phân 有hữu 漏lậu 。 及cập 無vô 漏lậu 受thọ 。 名danh 為vi 二nhị 故cố 。 謂vị 有hữu 漏lậu 苦khổ 。 無vô 漏lậu 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 亦diệc 然nhiên 。 設thiết 難nạn/nan 云vân 。 既ký 稱xưng 無vô 漏lậu 。 何hà 名danh 為vi 苦khổ 。 故cố 釋thích 云vân 。 苦khổ 受thọ 亦diệc 由do 無vô 漏lậu 起khởi 故cố 。 以dĩ 修tu 無vô 漏lậu 時thời 。 方phương 知tri 世thế 諦đế 苦khổ 。

或hoặc 各các 分phần/phân 三tam 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn (# 至chí )# 又hựu 學học 無Vô 學Học 非phi 二nhị 為vi 三tam 。

或hoặc 各các 分phần/phân 三tam 者giả 。 如như 說thuyết 見kiến 所sở 斷đoạn 苦khổ 。 修tu 所sở 斷đoạn 苦khổ 。 非phi 所sở 斷đoạn 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 學học 無Vô 學Học 下hạ 。 復phục 別biệt 分phần/phân 三tam 。 如như 有hữu 學học 樂nhạo/nhạc/lạc 。 及cập 無Vô 學Học 樂nhạo/nhạc/lạc 。 并tinh 非phi 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 捨xả 亦diệc 然nhiên 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 名danh 非phi 二nhị 故cố 。 學học 者giả 無vô 記ký 法pháp 。 無Vô 學Học 無vô 記ký 法pháp 。 名danh 為vi 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。

或hoặc 總tổng 分phần/phân 四tứ 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 (# 至chí )# 故cố 知tri 三tam 受thọ 各các 容dung 有hữu 四tứ 。

總tổng 分phần/phân 四tứ 者giả 。 善thiện 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 不bất 善thiện 苦khổ 受thọ 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 二nhị 無vô 記ký 受thọ 。 唯duy 以dĩ 捨xả 受thọ 分phân 為vi 二nhị 種chủng 。 各các 分phần/phân 四tứ 者giả 。 謂vị 善thiện 捨xả 受thọ 。 不bất 善thiện 捨xả 受thọ 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 捨xả 受thọ 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 捨xả 受thọ 。 苦khổ 樂lạc 亦diệc 然nhiên 。 五ngũ 識thức 下hạ 。 明minh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 通thông 苦khổ 根căn 義nghĩa 。 謂vị 五ngũ 識thức 中trung 。 俱câu 生sanh 貪tham 癡si 。 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 不bất 發phát 業nghiệp 者giả 。 但đãn 名danh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 非phi 是thị 不bất 善thiện 。 以dĩ 不bất 發phát 業nghiệp 故cố 。 彼bỉ 皆giai 容dung 與dữ 苦khổ 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 顯hiển 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 苦khổ 也dã 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 通thông 三tam 受thọ 義nghĩa 。 謂vị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 通thông 下hạ 。 牒điệp 前tiền 身thân 心tâm 二nhị 受thọ 。 證chứng 成thành 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 善thiện 與dữ 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 四tứ 法pháp 。 皆giai 與dữ 三tam 受thọ 根căn 相tướng 應ưng 。 言ngôn 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 取thủ 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 名danh 為vi 身thân 受thọ 。 身thân 是thị 異dị 熟thục 果quả 。 名danh 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 。 言ngôn 徧biến 與dữ 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 一nhất 切thiết 根căn 。 即tức 苦khổ 樂lạc 捨xả 根căn 。 謂vị 無vô 覆phú 無vô 記ký 苦khổ 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 捨xả 。 證chứng 容dung 各các 分phần/phân 四tứ 法pháp 中trung 一nhất 法pháp 。 通thông 三tam 受thọ 也dã 。 不bất 通thông 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 是thị 除trừ 去khứ 身thân 受thọ 。 意ý 地địa 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 意ý 地địa 是thị 心tâm 。 取thủ 法pháp 塵trần 境cảnh 。 名danh 為vi 心tâm 受thọ 。 通thông 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 各các 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 謂vị 善thiện 苦khổ 受thọ 。 善thiện 樂lạc 受thọ 。 善thiện 捨xả 受thọ 。 不bất 善thiện 苦khổ 受thọ 。 不bất 善thiện 樂lạc 受thọ 。 不bất 善thiện 捨xả 受thọ 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 苦khổ 受thọ 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 捨xả 受thọ 。 此thử 證chứng 容dung 各các 分phần/phân 四tứ 法pháp 中trung 三tam 法pháp 。 各các 通thông 三tam 受thọ 也dã 。 雜tạp 集tập 下hạ 。 復phục 引dẫn 證chứng 不bất 善thiện 苦khổ 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 苦khổ 受thọ 之chi 義nghĩa 。 故cố 知tri 下hạ 。 結kết 上thượng 引dẫn 證chứng 各các 分phần/phân 四tứ 義nghĩa 。

或hoặc 總tổng 分phần/phân 五ngũ 謂vị 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 捨xả (# 至chí )# 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。

總tổng 分phần/phân 五ngũ 者giả 。 以dĩ 苦khổ 分phần/phân 憂ưu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 分phần/phân 喜hỷ 故cố 。 三tam 中trung 下hạ 。 釋thích 苦khổ 樂lạc 各các 分phần/phân 義nghĩa 。 謂vị 逼bức 身thân 名danh 苦khổ 受thọ 。 悅duyệt 身thân 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。 及cập 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 。 逼bức 心tâm 名danh 憂ưu 受thọ 。 悅duyệt 心tâm 名danh 喜hỷ 受thọ 者giả 。 以dĩ 有hữu 分phân 別biệt 。 及cập 輕khinh 微vi 故cố 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 下hạ 。 釋thích 上thượng 捨xả 受thọ 不bất 分phân 義nghĩa 。 如như 文văn 可khả 知tri 。

△# 二nhị 總tổng 別biệt 各các 分phần/phân 竟cánh 。 下hạ 三tam 苦khổ 樂lạc 有hữu 無vô 。

諸chư 適thích 悅duyệt 受thọ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 (# 至chí )# 尚thượng 名danh 為vi 憂ưu 況huống 餘dư 輕khinh 者giả 。

先tiên 明minh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 於ư 身thân 於ư 心tâm 有hữu 差sai 別biệt 義nghĩa 。 言ngôn 近cận 分phần/phân 者giả 。 謂vị 初sơ 二nhị 禪thiền 。 各các 有hữu 三tam 天thiên 。 每mỗi 前tiền 二nhị 天thiên 。 未vị 得đắc 徧biến 滿mãn 。 故cố 名danh 近cận 分phần/phân 。 言ngôn 根căn 本bổn 者giả 。 每mỗi 第đệ 三tam 天thiên 。 悅duyệt 身thân 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 悅duyệt 心tâm 名danh 喜hỷ 。 彼bỉ 初sơ 二nhị 禪thiền 雖tuy 唯duy 名danh 喜hỷ 。 以dĩ 悅duyệt 身thân 故cố 。 亦diệc 可khả 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 禪thiền 近cận 分phần/phân 。 同đồng 初sơ 二nhị 禪thiền 。 雖tuy 未vị 滿mãn 彼bỉ 妙diệu 樂lạc 地địa 中trung 。 以dĩ 忻hãn 慕mộ 彼bỉ 。 安an 靜tĩnh 尤vưu 重trọng/trùng 。 亦diệc 可khả 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 諸chư 逼bức 迫bách 下hạ 。 次thứ 明minh 苦khổ 受thọ 身thân 心tâm 別biệt 義nghĩa 。 五ngũ 識thức 名danh 苦khổ 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 意ý 識thức 無vô 苦khổ 。 此thử 義nghĩa 未vị 正chánh 。 苦khổ 樂lạc 侵xâm 心tâm 。 亦diệc 可khả 通thông 故cố 。 諸chư 聖thánh 教giáo 下hạ 。 引dẫn 證chứng 唯duy 憂ưu 。 無vô 苦khổ 根căn 義nghĩa 。 瑜du 伽già 下hạ 。 復phục 引dẫn 論luận 證chứng 。 異dị 熟thục 。 即tức 第đệ 八bát 。 異dị 熟thục 生sanh 者giả 。 即tức 前tiền 六lục 識thức 。 言ngôn 無vô 間gian 者giả 。 第đệ 八bát 前tiền 六lục 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 前tiền 五ngũ 苦khổ 受thọ 。 意ý 識thức 唯duy 憂ưu 。 故cố 云vân 相tương 續tục 。 又hựu 說thuyết 地địa 獄ngục 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 。 必tất 與dữ 憂ưu 俱câu 。 鬼quỷ 趣thú 傍bàng 生sanh 。 亦diệc 有hữu 憂ưu 故cố 。 言ngôn 一nhất 分phần/phân 者giả 。 鬼quỷ 有hữu 純thuần 苦khổ 。 及cập 分phần/phân 苦khổ 故cố 。 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 下hạ 。 結kết 顯hiển 經kinh 論luận 。 尤vưu 重trọng/trùng 慼thích 受thọ 。 尚thượng 不bất 名danh 苦khổ 。 況huống 餘dư 輕khinh 者giả 。 不bất 名danh 為vi 憂ưu 。

有hữu 義nghĩa 通thông 二nhị 人nhân 天thiên 中trung 者giả 。 (# 至chí )# 豈khởi 不bất 容dung 捨xả 彼bỉ 定định 不bất 成thành 。

此thử 義nghĩa 正chánh 理lý 。 意ý 地địa 有hữu 苦khổ 。 亦diệc 通thông 憂ưu 故cố 。 於ư 五ngũ 趣thú 中trung 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 人nhân 趣thú 天thiên 趣thú 。 唯duy 憂ưu 根căn 者giả 。 非phi 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 。 若nhược 傍bàng 生sanh 趣thú 。 及cập 餓ngạ 鬼quỷ 趣thú 。 雜tạp 受thọ 名danh 憂ưu 。 純thuần 受thọ 名danh 苦khổ 。 輕khinh 重trọng 可khả 分phần/phân 故cố 。 梵Phạm 音âm 捺nại 落lạc 迦ca 。 此thử 云vân 純thuần 苦khổ 趣thú 。 純thuần 受thọ 尤vưu 重trọng/trùng 。 唯duy 名danh 苦khổ 故cố 。 以dĩ 證chứng 純thuần 苦khổ 。 唯duy 是thị 苦khổ 根căn 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 通thông 三tam 受thọ 者giả 。 以dĩ 證chứng 意ý 地địa 有hữu 苦khổ 相tương 應ứng 。 以dĩ 任nhậm 運vận 時thời 。 不bất 生sanh 憂ưu 故cố 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 此thử 云vân 身thân 見kiến 。 謂vị 瑜du 伽già 說thuyết 。 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 。 及cập 邊biên 執chấp 見kiến 。 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 以dĩ 證chứng 憂ưu 根căn 。 非phi 無vô 記ký 攝nhiếp 。 論luận 主chủ 釋thích 云vân 。 彼bỉ 身thân 邊biên 見kiến 。 既ký 無vô 記ký 性tánh 。 不bất 與dữ 憂ưu 俱câu 。 此thử 純thuần 苦khổ 處xứ 。 亦diệc 無vô 記ký 性tánh 。 應ưng 苦khổ 受thọ 俱câu 。 非phi 憂ưu 根căn 攝nhiếp 。 復phục 引dẫn 證chứng 云vân 。 論luận 說thuyết 憂ưu 根căn 。 非phi 無vô 記ký 故cố 。 又hựu 瑜du 伽già 下hạ 。 復phục 引dẫn 純thuần 苦khổ 無vô 憂ưu 根căn 義nghĩa 。 諸chư 根căn 。 即tức 五ngũ 受thọ 根căn 。 餘dư 三tam 下hạ 。 論luận 主chủ 自tự 釋thích 。 謂vị 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 餘dư 三tam 言ngôn 。 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 憂ưu 根căn 。 以dĩ 純thuần 苦khổ 處xứ 。 必tất 成thành 現hiện 行hành 捨xả 受thọ 。 豈khởi 不bất 容dung 捨xả 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 憂ưu 三tam 根căn 。 定định 不bất 成thành 就tựu 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 憂ưu 。 不bất 與dữ 純thuần 苦khổ 捨xả 受thọ 俱câu 轉chuyển 。

寧ninh 知tri 彼bỉ 文văn 唯duy 說thuyết 容dung 受thọ (# 至chí )# 為vi 第đệ 八bát 者giả 亦diệc 同đồng 此thử 破phá 。

寧ninh 知tri 下hạ 。 意ý 地địa 無vô 苦khổ 師sư 難nạn/nan 詞từ 。 論luận 言ngôn 容dung 受thọ 。 即tức 捨xả 受thọ 。 以dĩ 容dung 苦khổ 樂lạc 。 名danh 捨xả 受thọ 故cố 。 謂vị 汝nhữ 寧ninh 知tri 瑜du 伽già 論luận 文văn 。 唯duy 說thuyết 容dung 捨xả 受thọ 。 應ưng 不bất 說thuyết 彼bỉ 定định 成thành 意ý 識thức 相tương 應ứng 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 憂ưu 根căn 。 復phục 云vân 。 彼bỉ 六lục 容dung 識thức 。 有hữu 時thời 無vô 故cố 。 六lục 容dung 識thức 者giả 。 即tức 彼bỉ 苦khổ 處xứ 相tương 應ứng 捨xả 受thọ 六lục 種chủng 識thức 也dã 。 有hữu 時thời 無vô 故cố 者giả 。 謂vị 若nhược 無vô 捨xả 受thọ 時thời 。 亦diệc 有hữu 憂ưu 根căn 。 不bất 應ưng 下hạ 。 論luận 主chủ 牒điệp 執chấp 難nạn/nan 破phá 。 謂vị 不bất 應ưng 彼bỉ 論luận 唯duy 說thuyết 容dung 捨xả 受thọ 。 通thông 說thuyết 意ý 地địa 有hữu 憂ưu 根căn 者giả 。 牒điệp 執chấp 意ý 。 無vô 異dị 因nhân 故cố 者giả 。 是thị 破phá 詞từ 。 謂vị 苦khổ 樂lạc 捨xả 。 同đồng 無vô 記ký 性tánh 。 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 共cộng 與dữ 一nhất 識thức 相tương 應ứng 。 若nhược 通thông 憂ưu 根căn 。 是thị 有hữu 分phân 別biệt 。 一nhất 識thức 為vi 因nhân 。 難nạn/nan 通thông 二nhị 義nghĩa 。 故cố 云vân 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 恐khủng 轉chuyển 計kế 云vân 。 論luận 依y 捨xả 受thọ 。 說thuyết 通thông 憂ưu 根căn 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 依y 捨xả 受thọ 。 通thông 憂ưu 根căn 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 憂ưu 根căn 。 定định 成thành 第đệ 八bát 相tương 應ứng 根căn 也dã 。 若nhược 謂vị 下hạ 。 復phục 恐khủng 轉chuyển 計kế 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 非phi 憂ưu 根căn 俱câu 。 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 恆hằng 相tương 續tục 故cố 。 與dữ 憂ưu 相tương 應ứng 。 故cố 純thuần 苦khổ 處xứ 。 亦diệc 有hữu 憂ưu 根căn 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 云vân 。 悶muộn 絕tuyệt 等đẳng 位vị 。 第đệ 八bát 相tương 續tục 。 寧ninh 有hữu 憂ưu 根căn 。 若nhược 有hữu 憂ưu 根căn 。 何hà 名danh 悶muộn 絕tuyệt 。 有hữu 執chấp 下hạ 。 結kết 顯hiển 第đệ 八bát 唯duy 是thị 捨xả 根căn 。 非phi 憂ưu 苦khổ 故cố 。

設thiết 執chấp 一nhất 形hình 為vi 第đệ 八bát 者giả (# 至chí )# 故cố 餘dư 三tam 言ngôn 定định 憂ưu 喜hỷ 樂lạc 。

彼bỉ 謂vị 形hình 身thân 第đệ 八bát 執chấp 受thọ 。 則tắc 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 宜nghi 與dữ 第đệ 八bát 相tương 應ứng 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 形hình 不bất 定định 故cố 。 謂vị 彼bỉ 地địa 獄ngục 。 惡ác 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 隨tùy 業nghiệp 變biến 化hóa 。 非phi 謂vị 一nhất 定định 。 有hữu 形hình 體thể 故cố 。 彼bỉ 由do 下hạ 。 釋thích 彼bỉ 業nghiệp 招chiêu 。 容dung 無vô 形hình 義nghĩa 。 謂vị 五ngũ 根căn 門môn 。 恆hằng 受thọ 業nghiệp 苦khổ 。 定định 成thành 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 業nghiệp 報báo 根căn 。 別biệt 執chấp 一nhất 形hình 。 無vô 所sở 用dụng 故cố 。 非phi 於ư 下hạ 。 釋thích 形hình 無vô 用dụng 義nghĩa 。 不bất 求cầu 婬dâm 欲dục 者giả 。 顯hiển 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 根căn 。 由do 斯tư 下hạ 。 結kết 顯hiển 第đệ 八bát 唯duy 是thị 捨xả 受thọ 。 以dĩ 破phá 前tiền 執chấp 第đệ 八bát 有hữu 苦khổ 根căn 義nghĩa 。 如như 極cực 樂lạc 下hạ 。 例lệ 明minh 極cực 苦khổ 。 無vô 有hữu 憂ưu 根căn 。 結kết 顯hiển 論luận 中trung 。 說thuyết 餘dư 三tam 言ngôn 。 定định 憂ưu 喜hỷ 樂lạc 。

餘dư 處xứ 說thuyết 彼bỉ 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc (# 至chí )# 恐khủng 文văn 增tăng 廣quảng 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。

通thông 釋thích 餘dư 義nghĩa 。 謂vị 餘dư 處xứ 說thuyết 。 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 。 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 熱nhiệt 地địa 獄ngục 。 猛mãnh 火hỏa 暫tạm 歇hiết 。 或hoặc 見kiến 清thanh 泉tuyền 流lưu 水thủy 等đẳng 境cảnh 。 亦diệc 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 實thật 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 名danh 等đẳng 流lưu 。 依y 世thế 流lưu 轉chuyển 所sở 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 義nghĩa 。 或hoặc 彼bỉ 通thông 說thuyết 餘dư 雜tạp 受thọ 處xứ 。 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 說thuyết 無vô 有hữu 異dị 熟thục 果quả 報báo 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 無vô 果quả 報báo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 名danh 純thuần 苦khổ 故cố 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 下hạ 。 通thông 釋thích 前tiền 師sư 所sở 引dẫn 教giáo 意ý 。 慼thích 受thọ 憂ưu 根căn 。 依y 多đa 分phần 者giả 。 顯hiển 有hữu 少thiểu 分phần 亦diệc 通thông 苦khổ 根căn 。 或hoặc 依y 流lưu 轉chuyển 憂ưu 慼thích 說thuyết 故cố 。 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 瑜du 伽già 下hạ 。 釋thích 前tiền 論luận 說thuyết 憂ưu 根căn 相tướng 應ưng 。 皆giai 依y 世thế 間gian 流lưu 轉chuyển 門môn 說thuyết 。 非phi 實thật 憂ưu 根căn 。 又hựu 彼bỉ 下hạ 。 釋thích 彼bỉ 論luận 說thuyết 意ý 俱câu 苦khổ 受thọ 。 與dữ 憂ưu 同đồng 類loại 。 假giả 說thuyết 名danh 憂ưu 。 而nhi 實thật 是thị 苦khổ 。 復phục 釋thích 論luận 意ý 云vân 。 或hoặc 說thuyết 苦khổ 根căn 損tổn 身thân 心tâm 故cố 。 雖tuy 苦khổ 根căn 攝nhiếp 。 依y 於ư 心tâm 義nghĩa 。 而nhi 亦diệc 名danh 憂ưu 。 其kỳ 實thật 是thị 苦khổ 。 如như 近cận 分phần/phân 喜hỷ 。 依y 於ư 身thân 義nghĩa 。 而nhi 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 其kỳ 實thật 是thị 喜hỷ 。 顯hiển 揚dương 論luận 等đẳng 。 具cụ 顯hiển 此thử 義nghĩa 者giả 。 通thông 結kết 餘dư 論luận 。 亦diệc 如như 上thượng 義nghĩa 。 然nhiên 未vị 至chí 地địa 下hạ 。 釋thích 上thượng 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 皆giai 是thị 假giả 說thuyết 。 未vị 至chí 三tam 禪thiền 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 故cố 。 十thập 一nhất 根căn 者giả 。 對đối 欲dục 界giới 地địa 。 初sơ 二nhị 禪thiền 說thuyết 。 前tiền 五ngũ 第đệ 六lục 。 各các 四tứ 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 共cộng 有hữu 八bát 根căn 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 各các 唯duy 捨xả 根căn 。 共cộng 有hữu 十thập 根căn 。 地địa 獄ngục 身thân 心tâm 。 共cộng 是thị 苦khổ 根căn 。 故cố 有hữu 十thập 一nhất 。 唯duy 據cứ 苦khổ 等đẳng 五ngũ 受thọ 根căn 釋thích 也dã 。 或hoặc 無vô 漏lậu 位vị 。 有hữu 十thập 二nhị 根căn 。 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 意ý 喜hỷ 樂lạc 捨xả 。 共cộng 成thành 九cửu 根căn 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 則tắc 有hữu 十thập 二nhị 。 未vị 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 。 故cố 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 位vị 。 亦diệc 十thập 二nhị 根căn 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 命mạng 根căn 。 意ý 根căn 。 苦khổ 樂lạc 捨xả 三tam 。 則tắc 有hữu 十thập 二nhị 。 未vị 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 。 故cố 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 。 此thử 據cứ 二nhị 十thập 二nhị 根căn 釋thích 也dã 。 以dĩ 十thập 一nhất 根căn 義nghĩa 。 未vị 有hữu 的đích 據cứ 。 故cố 三tam 釋thích 俱câu 存tồn 。 俟sĩ 更cánh 參tham 考khảo 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 論luận 說thuyết 意ý 地địa 苦khổ 根căn 相tướng 應ưng 無vô 失thất 。 此thử 等đẳng 下hạ 。 總tổng 結kết 前tiền 義nghĩa 。

△# 三tam 苦khổ 樂lạc 有hữu 無vô 竟cánh 。 下hạ 四tứ 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 。

有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 受thọ 不bất 俱câu (# 至chí )# 諸chư 佛Phật 已dĩ 斷đoạn 憂ưu 苦khổ 事sự 故cố 。

此thử 中trung 執chấp 意ý 破phá 詞từ 。 俱câu 與dữ 三tam 性tánh 章chương 中trung 意ý 同đồng 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。

△# 四tứ 舉cử 執chấp 辯biện 破phá 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 略lược 標tiêu 六lục 位vị 竟cánh 。 下hạ 二nhị 廣quảng 顯hiển 差sai 別biệt 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 分phần/phân 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。

前tiền 所sở 略lược 標tiêu 六lục 位vị 心tâm 所sở (# 至chí )# 且thả 初sơ 二nhị 位vị 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

此thử 中trung 結kết 前tiền 略lược 標tiêu 六lục 位vị 義nghĩa 竟cánh 。 起khởi 後hậu 廣quảng 顯hiển 六lục 位vị 差sai 別biệt 。 次thứ 第đệ 解giải 釋thích 。 故cố 問vấn 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

△# 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。

頌tụng 曰viết 初sơ 徧biến 行hành 觸xúc 等đẳng (# 至chí )# 勝thắng 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 所sở 緣duyên 事sự 不bất 同đồng 。

舉cử 頌tụng 答đáp 前tiền 問vấn 意ý 。 初sơ 句cú 。 頌tụng 徧biến 行hành 位vị 。 第đệ 二nhị 三tam 句cú 。 頌tụng 別biệt 境cảnh 位vị 。 第đệ 四tứ 句cú 。 釋thích 別biệt 境cảnh 義nghĩa 。

△# 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 三tam 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 徧biến 行hành 。

論luận 曰viết 六lục 位vị 中trung 初sơ 徧biến 行hành 心tâm 所sở (# 至chí )# 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。

釋thích 第đệ 一nhất 句cú 頌tụng 中trung 觸xúc 等đẳng 五ngũ 所sở 。 如như 三tam 卷quyển 中trung 。 初sơ 能năng 變biến 下hạ 。 廣quảng 說thuyết 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 差sai 別biệt 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 陳trần 。 復phục 申thân 問vấn 答đáp 。 以dĩ 明minh 徧biến 行hành 。 教giáo 理lý 可khả 證chứng 。 三tam 卷quyển 中trung 云vân 。 其kỳ 徧biến 行hành 相tương/tướng 。 後hậu 當đương 廣quảng 釋thích 。 文văn 出xuất 於ư 此thử 。 此thử 中trung 下hạ 。 先tiên 引dẫn 聖thánh 教giáo 。 證chứng 觸xúc 受thọ 想tưởng 思tư 。 四tứ 是thị 徧biến 行hành 。 以dĩ 從tùng 三tam 和hòa 相tương 應ứng 變biến 故cố 。 故cố 此thử 四tứ 法pháp 。 有hữu 徧biến 行hành 義nghĩa 。 又hựu 契Khế 經Kinh 下hạ 。 引dẫn 證chứng 作tác 意ý 。 亦diệc 是thị 遍biến 行hành 。 以dĩ 有hữu 作tác 意ý 。 識thức 方phương 生sanh 故cố 。 餘dư 經kinh 下hạ 。 復phục 引dẫn 餘dư 經kinh 。 證chứng 此thử 作tác 意ý 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 作tác 意ý 是thị 心tâm 所sở 。 了liễu 別biệt 是thị 心tâm 王vương 。 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 顯hiển 是thị 徧biến 行hành 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 。 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 者giả 。 結kết 顯hiển 聖thánh 教giáo 。 證chứng 五ngũ 徧biến 行hành 。 誠thành 非phi 一nhất 種chủng 。 引dẫn 教giáo 竟cánh 。

理lý 謂vị 識thức 起khởi 必tất 有hữu 三tam 和hòa (# 至chí )# 餘dư 非phi 徧biến 行hành 義nghĩa 至chí 當đương 說thuyết 。

凡phàm 為vi 格cách 物vật 。 必tất 以dĩ 理lý 推thôi 。 今kim 推thôi 觸xúc 所sở 。 定định 是thị 徧biến 行hành 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 。 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 。 定định 有hữu 觸xúc 生sanh 。 而nhi 彼bỉ 三tam 和hòa 。 亦diệc 應ưng 觸xúc 有hữu 。 故cố 心tâm 心tâm 所sở 。 和hòa 合hợp 觸xúc 境cảnh 。 必tất 由do 觸xúc 力lực 。 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 令linh 心tâm 觸xúc 境cảnh 。 理lý 應ưng 作tác 意ý 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 作tác 意ý 生sanh 。 故cố 知tri 作tác 意ý 。 亦diệc 是thị 徧biến 行hành 。 受thọ 領lãnh 順thuận 境cảnh 。 令linh 心tâm 等đẳng 歡hoan 。 領lãnh 違vi 令linh 慼thích 。 領lãnh 中trung 令linh 捨xả 。 若nhược 無vô 領lãnh 受thọ 。 心tâm 等đẳng 起khởi 時thời 。 無vô 隨tùy 三tam 境cảnh 各các 起khởi 一nhất 相tương/tướng 。 此thử 能năng 令linh 起khởi 。 故cố 是thị 徧biến 行hành 。 諸chư 心tâm 於ư 境cảnh 。 取thủ 分phân 齊tề 相tương/tướng 。 必tất 由do 於ư 想tưởng 。 故cố 想tưởng 心tâm 所sở 。 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 正chánh 因nhân 等đẳng 者giả 。 等đẳng 於ư 邪tà 因nhân 。 取thủ 正chánh 造tạo 善thiện 。 不bất 正chánh 不bất 善thiện 。 若nhược 無vô 思tư 時thời 。 心tâm 等đẳng 起khởi 位vị 。 無vô 隨tùy 邪tà 正chánh 造tạo 善thiện 等đẳng 義nghĩa 。 此thử 能năng 令linh 取thủ 。 故cố 是thị 遍biến 行hành 。 引dẫn 理lý 竟cánh 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 上thượng 五ngũ 所sở 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 餘dư 非phi 徧biến 行hành 者giả 。 顯hiển 後hậu 別biệt 境cảnh 。 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 。

△# 一nhất 釋thích 徧biến 行hành 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 別biệt 境cảnh 分phần/phân 三tam 。 一nhất 正chánh 釋thích 五ngũ 所sở 。

次thứ 別biệt 境cảnh 者giả 謂vị 欲dục 至chí 慧tuệ (# 至chí )# 由do 斯tư 理lý 趣thú 欲dục 非phi 遍biến 行hành 。

總tổng 標tiêu 五ngũ 所sở 名danh 位vị 次thứ 第đệ 。 復phục 別biệt 釋thích 義nghĩa 。 顯hiển 非phi 偏thiên 行hành 。 云vân 何hà 下hạ 問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 欲dục 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 於ư 所sở 樂lạc 事sự 。 彼bỉ 彼bỉ 引dẫn 發phát 。 所sở 作tác 希hy 望vọng 為vi 體thể 。 正chánh 勤cần 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 初sơ 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 以dĩ 可khả 欣hân 釋thích 所sở 樂lạc 。 故cố 即tức 問vấn 云vân 。 於ư 可khả 厭yếm 事sự 。 欲dục 彼bỉ 不bất 合hợp 。 欲dục 彼bỉ 別biệt 離ly 。 亦diệc 應ưng 有hữu 欲dục 。 何hà 獨độc 可khả 欣hân 。 名danh 希hy 望vọng 欲dục 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 此thử 可khả 欣hân 欲dục 。 但đãn 於ư 求cầu 彼bỉ 不bất 合hợp 離ly 時thời 。 於ư 自tự 體thể 上thượng 有hữu 可khả 欣hân 義nghĩa 。 非phi 可khả 厭yếm 事sự 。 亦diệc 有hữu 欣hân 欲dục 。 故cố 於ư 下hạ 。 結kết 顯hiển 欲dục 非phi 偏thiên 行hành 。 以dĩ 於ư 可khả 厭yếm 中trung 容dung 。 及cập 不bất 希hy 望vọng 。 欲dục 不bất 起khởi 故cố 。 中trung 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 以dĩ 可khả 求cầu 釋thích 所sở 樂lạc 。 於ư 欣hân 求cầu 合hợp 。 於ư 厭yếm 求cầu 離ly 。 皆giai 有hữu 欲dục 故cố 。 於ư 中trung 容dung 下hạ 。 結kết 顯hiển 欲dục 非phi 遍biến 行hành 。 以dĩ 中trung 容dung 境cảnh 。 及cập 不bất 希hy 望vọng 。 必tất 無vô 欲dục 故cố 。 後hậu 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 以dĩ 欲dục 觀quán 釋thích 所sở 樂lạc 。 謂vị 欲dục 觀quán 察sát 是thị 所sở 樂lạc 故cố 。 若nhược 不bất 下hạ 。 釋thích 非phi 徧biến 行hành 。 因nhân 境cảnh 勢thế 者giả 。 隨tùy 現hiện 有hữu 境cảnh 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 。 非phi 希hy 望vọng 故cố 。 故cố 全toàn 無vô 欲dục 。 由do 斯tư 下hạ 。 總tổng 結kết 上thượng 來lai 三tam 義nghĩa 解giải 欲dục 。 皆giai 非phi 徧biến 行hành 。 於ư 上thượng 三tam 義nghĩa 。 詞từ 雖tuy 有hữu 別biệt 。 義nghĩa 無vô 乖quai 反phản 。

有hữu 說thuyết 要yếu 由do 希hy 望vọng 境cảnh 力lực (# 至chí )# 故cố 論luận 說thuyết 此thử 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。

彼bỉ 說thuyết 未vị 正chánh 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 欲dục 生sanh 故cố 。 執chấp 為vi 遍biến 行hành 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 等đẳng 。 謂vị 諸chư 聖thánh 教giáo 。 唯duy 說thuyết 作tác 意ý 。 能năng 生sanh 諸chư 識thức 。 不bất 曾tằng 說thuyết 欲dục 。 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 說thuyết 下hạ 。 引dẫn 經kinh 例lệ 破phá 。 如như 經kinh 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 以dĩ 愛ái 為vi 本bổn 。 豈khởi 愛ái 能năng 生sanh 。 心tâm 心tâm 所sở 耶da 。 應ưng 知tri 欲dục 為vi 本bổn 者giả 。 欲dục 起khởi 一nhất 切thiết 事sự 故cố 。 或hoặc 說thuyết 善thiện 欲dục 。 能năng 發phát 正chánh 勤cần 。 勤cần 行hành 諸chư 善thiện 。 欲dục 為vi 本bổn 故cố 。 論luận 說thuyết 此thử 欲dục 。 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 是thị 為vi 諸chư 法pháp 。 以dĩ 欲dục 為vi 本bổn 。 非phi 欲dục 能năng 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 故cố 。

云vân 何hà 勝thắng 解giải 於ư 決quyết 定định 境cảnh (# 至chí )# 此thử 應ưng 復phục 待đãi 餘dư 便tiện 有hữu 無vô 窮cùng 失thất 。

問vấn 答đáp 以dĩ 釋thích 勝thắng 解giải 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 印ấn 定định 持trì 守thủ 為vi 體thể 。 餘dư 緣duyên 不bất 能năng 引dẫn 轉chuyển 為vi 業nghiệp 。 謂vị 邪tà 正chánh 下hạ 。 釋thích 決quyết 定định 義nghĩa 。 邪tà 正chánh 之chi 教giáo 。 及cập 邪tà 正chánh 理lý 。 證chứng 據cứ 之chi 力lực 。 於ư 境cảnh 審thẩm 決quyết 印ấn 持trì 。 異dị 緣duyên 不bất 能năng 引dẫn 轉chuyển 。 說thuyết 名danh 勝thắng 解giải 。 故cố 猶do 豫dự 下hạ 。 釋thích 此thử 勝thắng 解giải 。 非phi 徧biến 行hành 義nghĩa 。 以dĩ 猶do 豫dự 時thời 。 及cập 非phi 審thẩm 決quyết 。 無vô 印ấn 持trì 故cố 。 有hữu 說thuyết 下hạ 。 執chấp 為vi 徧biến 行hành 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 取thủ 自tự 境cảnh 時thời 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 無vô 有hữu 拘câu 礙ngại 。 名danh 為vi 勝thắng 解giải 。 以dĩ 徧biến 心tâm 等đẳng 。 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 謂vị 能năng 不bất 礙ngại 者giả 。 即tức 所sở 緣duyên 諸chư 法pháp 境cảnh 也dã 。 所sở 不bất 礙ngại 者giả 。 即tức 能năng 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 也dã 。 勝thắng 解giải 發phát 起khởi 者giả 。 根căn 緣duyên 作tác 意ý 緣duyên 也dã 。 豈khởi 唯duy 由do 境cảnh 。 發phát 勝thắng 解giải 耶da 。 若nhược 由do 下hạ 。 牒điệp 執chấp 難nạn/nan 破phá 。 謂vị 若nhược 由do 此thử 境cảnh 故cố 。 彼bỉ 勝thắng 解giải 發phát 起khởi 。 此thử 境cảnh 應ưng 復phục 待đãi 餘dư 心tâm 生sanh 。 便tiện 有hữu 心tâm 境cảnh 互hỗ 生sanh 之chi 失thất 。 心tâm 境cảnh 互hỗ 生sanh 。 展triển 轉chuyển 不bất 已dĩ 。 故cố 云vân 無vô 窮cùng 。

云vân 何hà 為vi 念niệm 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh (# 至chí )# 足túc 為vi 後hậu 時thời 憶ức 念niệm 因nhân 故cố 。

問vấn 答đáp 以dĩ 釋thích 念niệm 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 明minh 記ký 諸chư 法pháp 。 念niệm 之chi 性tánh 也dã 。 由do 明minh 記ký 故cố 。 因nhân 而nhi 定định 生sanh 。 念niệm 之chi 用dụng 也dã 。 謂vị 數số 憶ức 持trì 下hạ 。 釋thích 上thượng 明minh 記ký 。 及cập 定định 依y 義nghĩa 。 於ư 曾tằng 未vị 受thọ 下hạ 。 釋thích 念niệm 心tâm 所sở 非phi 徧biến 行hành 義nghĩa 。 以dĩ 未vị 受thọ 境cảnh 。 及cập 不bất 明minh 記ký 。 念niệm 不bất 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 下hạ 。 執chấp 念niệm 心tâm 所sở 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 以dĩ 心tâm 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 念niệm 故cố 。 論luận 主chủ 破phá 難nạn/nan 云vân 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 勿vật 於ư 後hậu 時thời 。 有hữu 癡si 信tín 等đẳng 。 前tiền 亦diệc 有hữu 故cố 。 如như 七thất 八bát 識thức 。 轉chuyển 依y 位vị 中trung 。 前tiền 無vô 有hữu 信tín 。 信tín 亦diệc 得đắc 生sanh 。 何hà 用dụng 前tiền 有hữu 。 七thất 前tiền 有hữu 癡si 。 後hậu 決quyết 不bất 生sanh 。 豈khởi 前tiền 無vô 因nhân 。 故cố 立lập 前tiền 因nhân 。 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 推thôi 之chi 前tiền 有hữu 前tiền 無vô 。 俱câu 不bất 得đắc 為vi 因nhân 。 故cố 以dĩ 前tiền 亦diệc 有hữu 故cố 。 雙song 難nạn/nan 二nhị 計kế 。 前tiền 心tâm 心tâm 所sở 下hạ 。 明minh 前tiền 因nhân 不bất 在tại 有hữu 念niệm 。 但đãn 想tưởng 勢thế 力lực 。 足túc 為vi 因nhân 故cố 。 又hựu 若nhược 前tiền 念niệm 令linh 後hậu 念niệm 生sanh 。 即tức 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 此thử 緣duyên 約ước 主chủ 。 唯duy 是thị 心tâm 王vương 。 念niệm 是thị 心tâm 所sở 。 非phi 主chủ 義nghĩa 故cố 。

云vân 何hà 為vi 定định 於ư 所sở 觀quán 境cảnh (# 至chí )# 便tiện 無vô 定định 起khởi 故cố 非phi 徧biến 行hành 。

問vấn 答đáp 以dĩ 釋thích 定định 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 專chuyên 注chú 不bất 散tán 為vi 體thể 。 定định 久cửu 慧tuệ 生sanh 為vi 用dụng 。 謂vị 觀quán 下hạ 。 釋thích 上thượng 專chuyên 注chú 不bất 散tán 。 智trí 依y 為vi 業nghiệp 義nghĩa 。 俱câu 非phi 者giả 。 非phi 得đắc 非phi 失thất 也dã 。 即tức 是thị 對đối 境cảnh 。 無vô 分phân 別biệt 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 定định 。 心tâm 專chuyên 注chú 言ngôn 下hạ 。 釋thích 上thượng 專chuyên 注chú 。 非phi 定định 一nhất 境cảnh 。 以dĩ 住trụ 境cảnh 時thời 。 無vô 第đệ 二nhị 念niệm 。 故cố 歷lịch 諸chư 境cảnh 。 皆giai 名danh 專chuyên 注chú 。 以dĩ 其kỳ 境cảnh 自tự 往vãng 來lai 。 心tâm 恆hằng 專chuyên 注chú 。 若nhược 不bất 下hạ 。 謂vị 定định 心tâm 所sở 。 亦diệc 非phi 徧biến 行hành 。 以dĩ 不bất 繫hệ 心tâm 。 定định 不bất 起khởi 故cố 。

有hữu 說thuyết 爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 。 定định 起khởi (# 至chí )# 如như 念niệm 慧tuệ 等đẳng 非phi 即tức 心tâm 故cố 。

執chấp 定định 心tâm 所sở 。 有hữu 徧biến 行hành 義nghĩa 。 謂vị 不bất 繫hệ 心tâm 時thời 。 亦diệc 有hữu 定định 起khởi 。 微vi 隱ẩn 難nan 知tri 。 應ưng 說thuyết 誠thành 言ngôn 者giả 。 誠thành 然nhiên 有hữu 定định 故cố 。 又hựu 若nhược 令linh 心tâm 和hòa 合hợp 趣thú 境cảnh 。 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 是thị 觸xúc 用dụng 故cố 。 謂vị 令linh 心tâm 觸xúc 境cảnh 。 是thị 觸xúc 業nghiệp 用dụng 。 豈khởi 定định 用dụng 耶da 。 若nhược 謂vị 下hạ 。 重trọng/trùng 執chấp 徧biến 行hành 。 謂vị 定định 令linh 心tâm 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 不bất 得đắc 易dị 緣duyên 。 定định 是thị 徧biến 行hành 。 復phục 破phá 云vân 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。

時thời 之chi 極cực 少thiểu 。 自tự 然nhiên 無vô 易dị 。 何hà 定định 心tâm 所sở 。 令linh 無vô 易dị 緣duyên 。 若nhược 言ngôn 下hạ 。 復phục 執chấp 徧biến 行hành 。 又hựu 破phá 云vân 。 令linh 心tâm 所sở 緣duyên 。 唯duy 是thị 作tác 意ý 。 豈khởi 定định 心tâm 所sở 。 令linh 心tâm 所sở 緣duyên 。 有hữu 說thuyết 下hạ 。 謂vị 定định 心tâm 所sở 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 故cố 說thuyết 即tức 心tâm 。 以dĩ 經kinh 說thuyết 定định 。 名danh 心tâm 學học 故cố 。 彼bỉ 非phi 下hạ 。 論luận 主chủ 破phá 。 謂vị 彼bỉ 引dẫn 經kinh 。 非phi 為vi 誠thành 證chứng 。 以dĩ 定định 攝nhiếp 心tâm 。 令linh 心tâm 一nhất 境cảnh 。 故cố 經kinh 說thuyết 為vi 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 及cập 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 皆giai 攝nhiếp 此thử 定định 。 如như 念niệm 與dữ 慧tuệ 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 非phi 即tức 心tâm 故cố 。

云vân 何hà 為vi 慧tuệ 於ư 所sở 觀quán 境cảnh (# 至chí )# 定định 非phi 徧biến 行hành 如như 信tín 貪tham 等đẳng 。

問vấn 答đáp 以dĩ 釋thích 慧tuệ 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 簡giản 擇trạch 諸chư 法pháp 。 慧tuệ 之chi 性tánh 也dã 。 決quyết 斷đoán 疑nghi 情tình 。 慧tuệ 之chi 用dụng 也dã 。 謂vị 觀quán 下hạ 。 釋thích 上thượng 簡giản 擇trạch 斷đoạn 疑nghi 。 推thôi 求cầu 釋thích 簡giản 擇trạch 。 決quyết 定định 釋thích 斷đoạn 癡si 。 於ư 非phi 觀quán 境cảnh 下hạ 。 釋thích 非phi 徧biến 行hành 。 以dĩ 愚ngu 昧muội 心tâm 。 慧tuệ 不bất 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 下hạ 。 執chấp 慧tuệ 心tâm 所sở 。 亦diệc 是thị 徧biến 行hành 。 謂vị 愚ngu 昧muội 時thời 。 慧tuệ 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 故cố 大đại 受thọ 者giả 。 不bất 能năng 知tri 微vi 。 觸xúc 等đẳng 欲dục 等đẳng 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 觸xúc 既ký 徧biến 行hành 。 欲dục 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 故cố 說thuyết 對đối 法pháp 。 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 諸chư 部bộ 下hạ 。 論luận 主chủ 以dĩ 正chánh 理lý 辯biện 破phá 。 部bộ 即tức 位vị 也dã 。 對đối 法pháp 者giả 。 各các 配phối 其kỳ 類loại 。 觸xúc 等đẳng 欲dục 等đẳng 。 俱câu 徧biến 地địa 故cố 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 若nhược 論luận 徧biến 行hành 。 簡giản 去khứ 欲dục 等đẳng 。 若nhược 論luận 別biệt 境cảnh 。 簡giản 去khứ 觸xúc 等đẳng 。 故cố 說thuyết 對đối 法pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 違vi 。 餘dư 義nghĩa 如như 文văn 。 茲tư 不bất 繁phồn 贅# 。

△# 一nhất 正chánh 釋thích 五ngũ 所sở 竟cánh 。 下hạ 二nhị 廣quảng 辯biện 現hiện 起khởi 。

有hữu 義nghĩa 此thử 五ngũ 定định 互hỗ 相tương 資tư (# 至chí )# 謂vị 不bất 專chuyên 注chú 馳trì 散tán 推thôi 求cầu 。

初sơ 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 互hỗ 相tương 資tư 。 必tất 俱câu 起khởi 故cố 。 次thứ 義nghĩa 正chánh 理lý 。 謂vị 五ngũ 心tâm 所sở 。 不bất 定định 俱câu 起khởi 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 四tứ 一nhất 切thiết 中trung 。 無vô 後hậu 二nhị 者giả 。 是thị 一nhất 切thiết 時thời 。 及cập 一nhất 切thiết 俱câu 。 謂vị 無vô 同đồng 時thời 。 及cập 俱câu 起khởi 義nghĩa 。 又hựu 說thuyết 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 有hữu 四tứ 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 有hữu 五ngũ 。 非phi 定định 俱câu 起khởi 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 論luận 主chủ 自tự 立lập 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 或hoặc 時thời 起khởi 一nhất 。 乃nãi 至chí 或hoặc 時thời 起khởi 五ngũ 。 或hoặc 有hữu 五ngũ 種chủng 俱câu 不bất 起khởi 時thời 。 故cố 云vân 不bất 定định 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 。 唯duy 起khởi 希hy 望vọng 者giả 。 無vô 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 勝thắng 解giải 及cập 念niệm 。 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 初sơ 或hoặc 於ư 所sở 觀quán 下hạ 。 釋thích 所sở 觀quán 境cảnh 。 唯duy 起khởi 專chuyên 注chú 。 以dĩ 專chuyên 注chú 言ngôn 。 即tức 是thị 定định 義nghĩa 。 謂vị 愚ngu 昧muội 者giả 。 心tâm 多đa 散tán 亂loạn 。 為vi 止chỉ 散tán 故cố 。 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 。 以dĩ 愚ngu 昧muội 故cố 。 不bất 能năng 簡giản 擇trạch 。 不bất 同đồng 聖thánh 賢hiền 。 定định 慧tuệ 等đẳng 觀quán 。 故cố 於ư 所sở 觀quán 。 唯duy 起khởi 專chuyên 注chú 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 既ký 無vô 簡giản 擇trạch 。 何hà 有hữu 所sở 觀quán 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 謂vị 彼bỉ 於ư 定định 。 起khởi 加gia 行hành 時thời 。 少thiểu 從tùng 聞văn 思tư 。 散tán 亂loạn 方phương 止chỉ 。 取thủ 說thuyết 等đẳng 持trì 。 緣duyên 所sở 觀quán 境cảnh 。 言ngôn 等đẳng 持trì 者giả 。 即tức 定định 也dã 。 或hoặc 依y 多đa 分phần 者giả 。 非phi 一nhất 境cảnh 也dã 。 說thuyết 是thị 言ngôn 者giả 。 是thị 說thuyết 定định 言ngôn 。 戲hí 忘vong 天thiên 者giả 。 欲dục 界giới 天thiên 也dã 。 以dĩ 欲dục 樂lạc 時thời 。 東đông 戲hí 忘vong 西tây 。 在tại 前tiền 忘vong 後hậu 。 雖tuy 名danh 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 然nhiên 起khởi 貪tham 瞋sân 癡si 。 貪tham 乃nãi 順thuận 境cảnh 。 瞋sân 乃nãi 違vi 境cảnh 。 癡si 非phi 二nhị 境cảnh 。 豈khởi 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 而nhi 能năng 起khởi 三tam 。 以dĩ 喻dụ 定định 名danh 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 而nhi 境cảnh 非phi 一nhất 也dã 。 次thứ 或hoặc 於ư 所sở 觀quán 下hạ 。 釋thích 唯duy 起khởi 慧tuệ 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 馳trì 散tán 推thôi 求cầu 。 是thị 簡giản 擇trạch 義nghĩa 。 不bất 同đồng 前tiền 定định 。 故cố 無vô 專chuyên 注chú 。

或hoặc 時thời 起khởi 二nhị 謂vị 於ư 所sở 樂lạc (# 至chí )# 及cập 藏tạng 識thức 俱câu 此thử 類loại 非phi 一nhất 。

或hoặc 時thời 起khởi 二nhị 。 乃nãi 至chí 合hợp 有hữu 十thập 二nhị 者giả 。 謂vị 於ư 四tứ 境cảnh 。 次thứ 第đệ 雙song 起khởi 有hữu 十thập 箇cá 二nhị 。 一nhất 欲dục 解giải 。 二nhị 欲dục 念niệm 。 三tam 欲dục 定định 。 四tứ 欲dục 慧tuệ 。 五ngũ 解giải 念niệm 。 六lục 解giải 定định 。 七thất 解giải 慧tuệ 。 八bát 念niệm 定định 。 九cửu 念niệm 慧tuệ 。 十thập 定định 慧tuệ 。 是thị 於ư 四tứ 境cảnh 。 二nhị 所sở 齊tề 起khởi 。 定định 有hữu 十thập 數số 。 頌tụng 曰viết 。 欲dục 兼kiêm 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 四tứ 。 解giải 兼kiêm 念niệm 定định 慧tuệ 成thành 三tam 。 念niệm 兼kiêm 定định 慧tuệ 數số 當đương 九cửu 。 第đệ 十thập 定định 慧tuệ 十thập 二nhị 有hữu 。 或hoặc 時thời 起khởi 三tam 。 乃nãi 至chí 合hợp 有hữu 十thập 三tam 者giả 。 謂vị 於ư 四tứ 境cảnh 。 次thứ 第đệ 兼kiêm 起khởi 。 有hữu 十thập 箇cá 三tam 。 一nhất 欲dục 解giải 念niệm 。 二nhị 欲dục 解giải 定định 。 三tam 欲dục 解giải 慧tuệ 。 四tứ 欲dục 念niệm 定định 。 五ngũ 欲dục 念niệm 慧tuệ 。 六lục 欲dục 定định 慧tuệ 。 七thất 解giải 念niệm 定định 。 八bát 解giải 念niệm 慧tuệ 。 九cửu 解giải 定định 慧tuệ 。 十thập 念niệm 定định 慧tuệ 。 是thị 於ư 四tứ 境cảnh 。 三tam 所sở 齊tề 起khởi 。 亦diệc 有hữu 十thập 數số 。 頌tụng 曰viết 。 欲dục 解giải 逢phùng 念niệm 定định 慧tuệ 三tam 。 欲dục 念niệm 復phục 逢phùng 定định 慧tuệ 參tham 。 欲dục 定định 逢phùng 慧tuệ 數số 當đương 六lục 。 解giải 念niệm 加gia 定định 慧tuệ 八bát 數số 。 解giải 定định 慧tuệ 與dữ 念niệm 定định 慧tuệ 。 合hợp 有hữu 十thập 三tam 數số 始thỉ 足túc 。 或hoặc 時thời 起khởi 四tứ 。 乃nãi 至chí 合hợp 有hữu 五ngũ 四tứ 者giả 。 謂vị 於ư 四tứ 境cảnh 。 次thứ 第đệ 兼kiêm 起khởi 。 有hữu 五ngũ 箇cá 四tứ 。 一nhất 欲dục 解giải 念niệm 定định 。 二nhị 欲dục 解giải 念niệm 慧tuệ 。 三tam 欲dục 解giải 定định 慧tuệ 。 四tứ 欲dục 念niệm 定định 慧tuệ 。 五ngũ 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 。 是thị 於ư 四tứ 境cảnh 。 四tứ 所sở 齊tề 起khởi 。 唯duy 有hữu 五ngũ 數số 。 頌tụng 曰viết 。 一nhất 起khởi 前tiền 四tứ 二nhị 除trừ 定định 。 三tam 念niệm 四tứ 解giải 五ngũ 欲dục 盡tận 。 從tùng 慧tuệ 逆nghịch 除trừ 合hợp 五ngũ 四tứ 。 前tiền 後hậu 論luận 文văn 誠thành 可khả 證chứng 。 或hoặc 時thời 起khởi 五ngũ 下hạ 。 謂vị 於ư 四tứ 境cảnh 齊tề 起khởi 五ngũ 種chủng 。 總tổng 為vi 一nhất 數số 。 如như 是thị 下hạ 。 結kết 成thành 總tổng 別biệt 句cú 數số 。 謂vị 欲dục 等đẳng 單đơn 起khởi 有hữu 五ngũ 句cú 。 起khởi 二nhị 起khởi 三tam 各các 有hữu 十thập 句cú 。 起khởi 四tứ 有hữu 五ngũ 句cú 。 起khởi 五ngũ 為vi 一nhất 句cú 。 共cộng 有hữu 三tam 十thập 一nhất 句cú 。 或hoặc 有hữu 心tâm 下hạ 。 釋thích 成thành 五ngũ 所sở 皆giai 不bất 起khởi 義nghĩa 。 謂vị 有hữu 心tâm 位vị 。 如như 非phi 四tứ 境cảnh 。 五ngũ 皆giai 不bất 起khởi 。 或hoặc 時thời 四tứ 境cảnh 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 。 五ngũ 亦diệc 不bất 起khởi 。 藏tạng 識thức 於ư 五ngũ 非phi 相tướng 應ưng 故cố 。 亦diệc 不bất 俱câu 起khởi 。 故cố 五ngũ 不bất 起khởi 。 此thử 類loại 非phi 一nhất 。

△# 二nhị 廣quảng 辨biện 現hiện 起khởi 竟cánh 。 下hạ 三tam 分phần/phân 屬thuộc 諸chư 門môn 。

第đệ 七thất 八bát 識thức 此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ (# 至chí )# 不bất 能năng 推thôi 度độ 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 。

此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 於ư 第đệ 八bát 識thức 。 有hữu 漏lậu 位vị 無vô 。 第đệ 七thất 有hữu 漏lậu 。 唯duy 有hữu 一nhất 慧tuệ 。 二nhị 識thức 轉chuyển 依y 。 五ngũ 俱câu 相tương 應ứng 。 如như 前tiền 第đệ 二nhị 能năng 變biến 識thức 中trung 。 已dĩ 廣quảng 說thuyết 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 與dữ 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 皆giai 相tương 應ứng 故cố 。 有hữu 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 與dữ 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 無vô 相tướng 應ưng 理lý 。 緣duyên 已dĩ 得đắc 下hạ 。 釋thích 此thử 五ngũ 所sở 。 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。

有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 容dung 有hữu 此thử 五ngũ (# 至chí )# 五ngũ 識thức 皆giai 有hữu 作tác 事sự 智trí 故cố 。

論luận 主chủ 正chánh 義nghĩa 。 許hứa 前tiền 五ngũ 識thức 。 容dung 五ngũ 相tương 應ứng 。 雖tuy 無vô 下hạ 。 釋thích 前tiền 五ngũ 識thức 。 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 欲dục 勝thắng 解giải 念niệm 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 雖tuy 不bất 下hạ 。 釋thích 前tiền 五ngũ 識thức 有hữu 專chuyên 注chú 義nghĩa 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 五ngũ 識thức 散tán 動động 。 何hà 得đắc 有hữu 定định 。 故cố 釋thích 云vân 。 遮già 等đẳng 引dẫn 故cố 。 說thuyết 性tánh 散tán 動động 。 非phi 遮già 等đẳng 持trì 。 故cố 容dung 有hữu 定định 。 等đẳng 引dẫn 者giả 。 入nhập 定định 出xuất 定định 時thời 也dã 。 此thử 時thời 五ngũ 識thức 。 不bất 容dung 有hữu 故cố 。 等đẳng 持trì 者giả 。 住trụ 定định 時thời 也dã 。 以dĩ 在tại 定định 時thời 。 現hiện 量lượng 取thủ 境cảnh 。 同đồng 五ngũ 識thức 故cố 。 故cố 容dung 有hữu 定định 。 雖tuy 於ư 下hạ 。 釋thích 前tiền 五ngũ 識thức 。 有hữu 簡giản 擇trạch 義nghĩa 。 眼nhãn 耳nhĩ 二nhị 通thông 。 相tương 應ứng 智trí 性tánh 者giả 。 證chứng 眼nhãn 耳nhĩ 識thức 。 與dữ 慧tuệ 相tương 應ứng 。 此thử 二nhị 有hữu 慧tuệ 。 餘dư 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 識thức 。 準chuẩn 此thử 有hữu 慧tuệ 無vô 失thất 。 未vị 自tự 在tại 下hạ 。 結kết 前tiền 有hữu 漏lậu 。 五ngũ 所sở 或hoặc 無vô 。 起khởi 後hậu 無vô 漏lậu 。 五ngũ 所sở 定định 有hữu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 下hạ 。 釋thích 自tự 在tại 位vị 。 定định 有hữu 五ngũ 所sở 相tương 應ứng 五ngũ 識thức 。 一nhất 一nhất 如như 次thứ 。

此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ 何hà 受thọ 相tương 應ứng (# 至chí )# 諸chư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 別biệt 境cảnh 會hội 通thông 五ngũ 受thọ 。 初sơ 有hữu 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 欲dục 一nhất 心tâm 所sở 。 與dữ 三tam 受thọ 俱câu 。 除trừ 憂ưu 苦khổ 二nhị 受thọ 。 以dĩ 憂ưu 苦khổ 境cảnh 。 非phi 所sở 樂lạc 故cố 。 餘dư 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 四tứ 心tâm 所sở 。 通thông 餘dư 四tứ 受thọ 。 唯duy 除trừ 苦khổ 受thọ 。 審thẩm 決quyết 。 即tức 勝thắng 解giải 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 念niệm 定định 慧tuệ 。 以dĩ 審thẩm 決quyết 等đẳng 。 五ngũ 識thức 無vô 故cố 者giả 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 是thị 苦khổ 受thọ 識thức 。 識thức 既ký 不bất 與dữ 四tứ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 苦khổ 受thọ 亦diệc 不bất 與dữ 四tứ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 次thứ 有hữu 義nghĩa 正chánh 理lý 。 許hứa 欲dục 等đẳng 五ngũ 。 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 由do 前tiền 師sư 執chấp 憂ưu 根căn 不bất 與dữ 欲dục 心tâm 所sở 俱câu 。 今kim 引dẫn 論luận 證chứng 。 與dữ 欲dục 俱câu 起khởi 。 以dĩ 愁sầu 慼thích 時thời 。 是thị 憂ưu 根căn 故cố 。 求cầu 欲dục 證chứng 者giả 。 是thị 欲dục 心tâm 所sở 。 前tiền 執chấp 苦khổ 根căn 不bất 與dữ 欲dục 俱câu 。 今kim 引dẫn 純thuần 苦khổ 希hy 求cầu 解giải 脫thoát 。 顯hiển 欲dục 俱câu 起khởi 。 又hựu 欲dục 心tâm 所sở 。 必tất 通thông 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 意ý 地địa 有hữu 苦khổ 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 亦diệc 顯hiển 欲dục 與dữ 苦khổ 根căn 相tướng 應ưng 。 論luận 說thuyết 貪tham 愛ái 下hạ 。 重trọng/trùng 引dẫn 論luận 證chứng 欲dục 與dữ 憂ưu 苦khổ 共cộng 相tương 應ưng 義nghĩa 。 前tiền 執chấp 苦khổ 根căn 無vô 審thẩm 決quyết 等đẳng 。 今kim 引dẫn 苦khổ 根căn 與dữ 意ý 相tương 應ứng 。 意ý 又hựu 相tương 應ứng 審thẩm 決quyết 等đẳng 四tứ 。 故cố 苦khổ 與dữ 四tứ 。 相tương 應ứng 無vô 失thất 。 又hựu 五ngũ 識thức 下hạ 。 展triển 轉chuyển 破phá 前tiền 審thẩm 決quyết 等đẳng 義nghĩa 。 由do 斯tư 下hạ 。 結kết 上thượng 欲dục 等đẳng 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 此thử 五ngũ 下hạ 。 結kết 顯hiển 三tam 性tánh 三tam 界giới 。 及cập 三tam 學học 等đẳng 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 一nhất 如như 理lý 。 詞từ 不bất 復phục 現hiện 。

△# 三tam 分phần/phân 屬thuộc 諸chư 門môn 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 竟cánh 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 俗Tục 詮Thuyên 卷quyển 第đệ 五ngũ