成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 俗Tục 詮Thuyên 卷quyển 第đệ 七thất 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 頌tụng 護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。 明minh 西tây 蜀thục 沙Sa 門Môn 。 明minh 昱dục 。 俗tục 詮thuyên 。 前tiền 第đệ 三tam 能năng 變biến 中trung 。 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 分phần/phân 三tam 。 一nhất 能năng 變biến 本bổn 識thức 。 二nhị 相tương 應ứng 心tâm 所sở 分phần/phân 三tam 。 一nhất 略lược 標tiêu 六lục 位vị 。 二nhị 廣quảng 顯hiển 差sai 別biệt 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 五ngũ 卷quyển 中trung 竟cánh 。 二nhị 善thiện 位vị 。 三tam 根căn 惑hoặc 位vị 。 四tứ 隨tùy 惑hoặc 位vị 。 六lục 卷quyển 中trung 竟cánh 。 此thử 中trung 第đệ 五ngũ 不bất 定định 位vị 分phần/phân 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。 已dĩ 說thuyết 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương/tướng 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 不bất 定định 謂vị 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 二nhị 各các 二nhị 。 總tổng 頌tụng 不bất 定định 位vị 中trung 四tứ 種chủng 心tâm 所sở 名danh 。 一nhất 悔hối 。 二nhị 眠miên 。 三tam 尋tầm 。 四tứ 伺tứ 二nhị 各các 二nhị 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 釋thích 名danh 。 悔hối 眠miên 為vi 一nhất 。 尋tầm 伺tứ 為vi 一nhất 。 是thị 為vi 二nhị 。 悔hối 與dữ 眠miên 。 是thị 二nhị 。 尋tầm 與dữ 伺tứ 亦diệc 二nhị 。 是thị 為vi 各các 二nhị 。 此thử 言ngôn 名danh 之chi 二nhị 各các 有hữu 二nhị 也dã 。 二nhị 釋thích 義nghĩa 者giả 。 謂vị 悔hối 與dữ 眠miên 。 各các 具cụ 善thiện 染nhiễm 二nhị 義nghĩa 。 是thị 為vi 二nhị 各các 二nhị 。 至chí 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 言ngôn 義nghĩa 之chi 二nhị 各các 有hữu 二nhị 也dã 。 △# 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 三tam 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 。 論luận 曰viết 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng (# 至chí )# 如như 餘dư 葢# 纏triền 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 論luận 曰viết 下hạ 。 釋thích 初sơ 句cú 頌tụng 中trung 不bất 定định 位vị 名danh 。 非phi 如như 下hạ 。 引dẫn 定định 位vị 。 顯hiển 不bất 定định 。 謂vị 觸xúc 等đẳng 定định 徧biến 心tâm 。 欲dục 等đẳng 定định 徧biến 地địa 。 此thử 不bất 如như 彼bỉ 。 故cố 名danh 不bất 定định 。 悔hối 謂vị 惡ác 作tác 下hạ 。 釋thích 悔hối 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 以dĩ 悔hối 多đa 掉trạo 舉cử 。 故cố 能năng 障chướng 止chỉ 。 問vấn 。 既ký 名danh 為vi 悔hối 。 何hà 又hựu 名danh 惡ác 作tác 。 答đáp 。 此thử 即tức 於ư 果quả 。 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 又hựu 言ngôn 先tiên 惡ác 後hậu 悔hối 者giả 。 惡ác 。 憎tăng 惡ác 也dã 。 謂vị 悔hối 是thị 果quả 。 惡ác 作tác 是thị 因nhân 。 故cố 可khả 假giả 立lập 。 先tiên 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 者giả 。 作tác 不bất 善thiện 業nghiệp 也dã 。 以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 憎tăng 惡ác 起khởi 故cố 。 悔hối 先tiên 不bất 作tác 者giả 。 不bất 作tác 善thiện 業nghiệp 也dã 。 以dĩ 不bất 作tác 善thiện 。 故cố 追truy 悔hối 言ngôn 。 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 善thiện 業nghiệp 。 是thị 惡ác 我ngã 先tiên 不bất 曾tằng 作tác 故cố 。 眠miên 謂vị 睡thụy 眠miên 下hạ 。 釋thích 眠miên 心tâm 所sở 。 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 性tánh 既ký 昧muội 略lược 。 故cố 能năng 障chướng 觀quán 。 謂vị 睡thụy 眠miên 位vị 。 身thân 不bất 自tự 在tại 者giả 。 釋thích 不bất 自tự 在tại 及cập 昧muội 略lược 義nghĩa 。 一nhất 門môn 轉chuyển 者giả 。 是thị 意ý 識thức 闇ám 劣liệt 門môn 。 顯hiển 五ngũ 識thức 不bất 行hành 故cố 。 昧muội 簡giản 在tại 定định 者giả 。 定định 心tâm 一nhất 境cảnh 。 略lược 而nhi 不bất 昧muội 。 此thử 顯hiển 睡thụy 眠miên 。 性tánh 闇ám 昧muội 故cố 。 略lược 別biệt 窹# 時thời 者giả 。 窹# 時thời 廣quảng 緣duyên 。 不bất 得đắc 稱xưng 略lược 。 此thử 顯hiển 睡thụy 眠miên 。 性tánh 是thị 忽hốt 略lược 。 故cố 云vân 。 令linh 顯hiển 睡thụy 眠miên 。 非phi 無vô 體thể 用dụng 。 有hữu 無vô 心tâm 位vị 。 假giả 立lập 此thử 名danh 者giả 。 謂vị 他tha 處xứ 云vân 。 無vô 心tâm 位vị 睡thụy 眠miên 者giả 。 乃nãi 是thị 假giả 立lập 其kỳ 名danh 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 以dĩ 顯hiển 此thử 中trung 睡thụy 眠miên 必tất 有hữu 體thể 故cố 。 如như 餘dư 葢# 纏triền 。 心tâm 相tương 應ứng 故cố 者giả 。 葢# 有hữu 五ngũ 葢# 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 四tứ 卷quyển 云vân 。 葢# 謂vị 貪tham 欲dục 葢# 。 及cập 與dữ 瞋sân 恚khuể 葢# 。 惛hôn 沉trầm 睡thụy 眠miên 葢# 。 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 葢# 。 第đệ 五ngũ 是thị 疑nghi 葢# 。 纏triền 有hữu 八bát 纏triền 十thập 纏triền 。 俱câu 舍xá 云vân 。 纏triền 八bát 無vô 慚tàm 愧quý 。 嫉tật 慳san 并tinh 悔hối 眠miên 。 及cập 掉trạo 舉cử 惛hôn 沉trầm 。 或hoặc 十thập 加gia 忿phẫn 覆phú 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 唯duy 癡si 為vi 體thể (# 至chí )# 隨tùy 癡si 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 。 唯duy 癡si 為vi 體thể 者giả 。 未vị 正chánh 。 謂vị 悔hối 與dữ 眠miên 。 唯duy 是thị 染nhiễm 分phần/phân 。 及cập 無vô 體thể 故cố 。 有hữu 義nghĩa 謂vị 癡si 。 及cập 無vô 癡si 為vi 體thể 者giả 。 亦diệc 偏thiên 。 雖tuy 通thông 善thiện 染nhiễm 。 執chấp 無vô 體thể 故cố 。 有hữu 義nghĩa 思tư 慧tuệ 為vi 體thể 者giả 。 猶do 未vị 正chánh 。 雖tuy 說thuyết 悔hối 眠miên 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 不bất 同đồng 前tiền 師sư 說thuyết 癡si 無vô 癡si 二nhị 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 然nhiên 說thuyết 惡ác 作tác 思tư 慧tuệ 為vi 體thể 。 又hựu 說thuyết 睡thụy 眠miên 思tư 想tưởng 為vi 體thể 。 俱câu 非phi 理lý 故cố 。 復phục 引dẫn 論luận 說thuyết 世thế 俗tục 有hữu 者giả 。 是thị 說thuyết 悔hối 眠miên 。 即tức 思tư 慧tuệ 想tưởng 。 無vô 別biệt 體thể 故cố 。 彼bỉ 染nhiễm 汙ô 下hạ 。 釋thích 前tiền 二nhị 義nghĩa 中trung 引dẫn 證chứng 之chi 文văn 。 有hữu 義nghĩa 各các 別biệt 有hữu 體thể 正chánh 理lý 。 纏triền 。 約ước 也dã 。 猶do 言ngôn 束thúc 也dã 。 謂vị 非phi 思tư 慧tuệ 約ước 束thú 為vi 悔hối 。 又hựu 非phi 思tư 想tưởng 約ước 束thú 為vi 眠miên 。 應ưng 說thuyết 悔hối 眠miên 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 說thuyết 世thế 俗tục 有hữu 。 是thị 隨tùy 他tha 相tương/tướng 。 此thử 釋thích 第đệ 三tam 引dẫn 論luận 。 執chấp 無vô 實thật 體thể 。 尋tầm 謂vị 尋tầm 求cầu 令linh 心tâm 忽hốt 遽cự (# 至chí )# 體thể 類loại 差sai 別biệt 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 釋thích 尋tầm 伺tứ 二nhị 心tâm 所sở 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 怱thông 遽cự 者giả 。 速tốc 疾tật 也dã 。 意ý 言ngôn 境cảnh 者giả 。 意ý 所sở 取thủ 境cảnh 。 多đa 依y 名danh 言ngôn 。 名danh 意ý 言ngôn 境cảnh 。 麤thô 轉chuyển 者giả 。 散tán 行hành 外ngoại 境cảnh 。 於ư 法pháp 淺thiển 推thôi 。 細tế 轉chuyển 者giả 。 略lược 行hành 外ngoại 境cảnh 。 於ư 法pháp 深thâm 推thôi 。 故cố 身thân 心tâm 安an 。 是thị 細tế 轉chuyển 義nghĩa 。 身thân 心tâm 不bất 安an 。 是thị 麤thô 轉chuyển 義nghĩa 。 並tịnh 用dụng 下hạ 。 釋thích 體thể 是thị 假giả 。 依y 思tư 慧tuệ 立lập 。 問vấn 。 思tư 者giả 徐từ 而nhi 細tế 。 慧tuệ 者giả 急cấp 而nhi 麤thô 。 何hà 為vi 並tịnh 用dụng 。 答đáp 。 通thông 照chiếu 大đại 師sư 。 釋thích 有hữu 兼kiêm 正chánh 。 若nhược 正chánh 用dụng 思tư 。 急cấp 慧tuệ 隨tùy 思tư 。 能năng 令linh 心tâm 安an 。 若nhược 正chánh 用dụng 慧tuệ 。 徐từ 思tư 隨tùy 慧tuệ 。 令linh 心tâm 不bất 安an 。 若nhược 如như 是thị 說thuyết 。 不bất 違vi 並tịnh 用dụng 。 二nhị 各các 二nhị 者giả 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ (# 至chí )# 故cố 置trí 此thử 言ngôn 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 。 此thử 中trung 三tam 義nghĩa 。 釋thích 二nhị 各các 二nhị 。 唯duy 後hậu 義nghĩa 為vi 正chánh 。 一nhất 義nghĩa 唯duy 說thuyết 尋tầm 伺tứ 各các 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 未vị 善thiện 盡tận 理lý 。 故cố 二nhị 義nghĩa 質chất 云vân 。 悔hối 眠miên 亦diệc 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 故cố 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 立lập 義nghĩa 亦diệc 偏thiên 。 謂vị 如như 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 名danh 之chi 為vi 二nhị 。 各các 有hữu 不bất 善thiện 。 及cập 無vô 記ký 性tánh 。 名danh 為vi 各các 二nhị 。 或hoặc 復phục 各các 有hữu 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 。 亦diệc 名danh 各các 二nhị 。 彼bỉ 謂vị 纏triền 是thị 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 隨tùy 眠miên 是thị 種chủng 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 釋thích 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 者giả 。 正chánh 義nghĩa 破phá 前tiền 。 不bất 定định 四tứ 後hậu 。 有hữu 此thử 言ngôn 故cố 者giả 。 謂vị 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 。 俱câu 通thông 二nhị 各các 二nhị 言ngôn 。 應ưng 知tri 皆giai 具cụ 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 義nghĩa 。 應ưng 言ngôn 下hạ 。 自tự 釋thích 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 後hậu 二nhị 言ngôn 。 顯hiển 前tiền 二nhị 中trung 各các 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 謂vị 悔hối 眠miên 。 二nhị 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 是thị 前tiền 二nhị 種chủng 。 此thử 前tiền 二nhị 種chủng 。 亦diệc 各các 有hữu 二nhị 。 一nhất 悔hối 二nhị 眠miên 。 一nhất 尋tầm 二nhị 伺tứ 。 此thử 後hậu 二nhị 種chủng 。 種chủng 類loại 各các 別biệt 。 復phục 自tự 結kết 云vân 。 故cố 一nhất 二nhị 言ngôn 。 顯hiển 二nhị 二nhị 種chủng 。 謂vị 一nhất 悔hối 眠miên 言ngôn 。 二nhị 尋tầm 伺tứ 言ngôn 。 顯hiển 此thử 前tiền 二nhị 。 各các 有hữu 後hậu 二nhị 。 已dĩ 上thượng 釋thích 名danh 。 此thử 各các 有hữu 二nhị 下hạ 。 釋thích 義nghĩa 。 謂vị 後hậu 二nhị 言ngôn 。 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 即tức 此thử 惡ác 作tác 。 通thông 善thiện 通thông 染nhiễm 。 眠miên 與dữ 尋tầm 伺tứ 。 亦diệc 善thiện 染nhiễm 故cố 。 非phi 如như 信tín 等đẳng 。 唯duy 是thị 善thiện 故cố 。 非phi 如như 貪tham 等đẳng 。 唯duy 是thị 染nhiễm 故cố 。 故cố 二nhị 各các 二nhị 。 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 或hoặc 唯duy 簡giản 染nhiễm 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 為vi 二nhị 各các 二nhị 。 何hà 唯duy 簡giản 染nhiễm 。 答đáp 。 有hữu 說thuyết 此thử 為vi 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 故cố 此thử 簡giản 之chi 。 故cố 置trí 此thử 言ngôn 。 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 者giả 。 釋thích 名danh 釋thích 義nghĩa 。 簡giản 善thiện 簡giản 染nhiễm 。 唯duy 此thử 言ngôn 故cố 。 △# 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 竟cánh 。 下hạ 二nhị 分phần 屬thuộc 諸chư 門môn 。 門môn 有hữu 十thập 二nhị 章chương 。 四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 是thị 假giả 有hữu (# 至chí )# 而nhi 論luận 亦diệc 說thuyết 世thế 俗tục 有hữu 故cố 。 一nhất 假giả 實thật 門môn 。 尋tầm 伺tứ 假giả 有hữu 。 此thử 是thị 正chánh 義nghĩa 。 悔hối 眠miên 假giả 有hữu 。 此thử 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 悔hối 與dữ 眠miên 。 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 唯duy 說thuyết 尋tầm 伺tứ 。 是thị 假giả 有hữu 故cố 。 論luận 說thuyết 世thế 俗tục 。 是thị 依y 他tha 處xứ 。 如như 說thuyết 內nội 種chủng 。 為vi 世thế 俗tục 有hữu 。 豈khởi 內nội 種chủng 子tử 。 體thể 非phi 實thật 耶da 。 四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 不bất 相tương 應ứng (# 至chí )# 前tiền 二nhị 亦diệc 有hữu 互hỗ 相tương 應ưng 義nghĩa 。 二nhị 相tương 應ứng 門môn 。 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 。 麤thô 細tế 有hữu 異dị 。 故cố 不bất 俱câu 生sanh 。 而nhi 說thuyết 無vô 尋tầm 。 唯duy 有hữu 伺tứ 者giả 名danh 第đệ 二nhị 地địa 。 謂vị 九cửu 地địa 中trung 。 依y 於ư 尋tầm 伺tứ 有hữu 染nhiễm 無vô 染nhiễm 。 立lập 為vi 三tam 地địa 。 不bất 依y 尋tầm 伺tứ 。 種chủng 子tử 現hiện 起khởi 尋tầm 伺tứ 現hiện 行hành 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 立lập 三tam 地địa 別biệt 。 若nhược 依y 現hiện 行hành 有hữu 無vô 。 立lập 三tam 地địa 者giả 。 成thành 大đại 雜tạp 亂loạn 。 瑜du 伽già 釋thích 云vân 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 。 由do 作tác 意ý 力lực 。 亦diệc 無vô 尋tầm 伺tứ 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 。 或hoặc 初sơ 生sanh 彼bỉ 。 或hoặc 出xuất 彼bỉ 定định 。 亦diệc 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 故cố 不bất 依y 種chủng 起khởi 現hiện 。 唯duy 依y 有hữu 染nhiễm 無vô 染nhiễm 。 意ý 取thủ 麤thô 染nhiễm 細tế 染nhiễm 。 至chí 於ư 無vô 染nhiễm 。 立lập 三tam 地địa 別biệt 。 俱câu 字tự 。 即tức 尋tầm 伺tứ 二nhị 心tâm 所sở 也dã 。 與dữ 前tiền 悔hối 眠miên 。 容dung 互hỗ 相tương 應ưng 。 悔hối 眠miên 亦diệc 有hữu 。 互hỗ 相tương 應ưng 義nghĩa 。 四tứ 皆giai 不bất 與dữ 第đệ 七thất 八bát 俱câu (# 至chí )# 由do 此thử 五ngũ 識thức 定định 無vô 尋tầm 伺tứ 。 三tam 八bát 識thức 門môn 。 四tứ 皆giai 不bất 與dữ 第đệ 七thất 八bát 俱câu 者giả 。 謂vị 惡ác 作tác 追truy 悔hối 先tiên 業nghiệp 。 而nhi 第đệ 七thất 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 現hiện 境cảnh 。 非phi 先tiên 業nghiệp 故cố 。 故cố 無vô 惡ác 作tác 。 睡thụy 眠miên 必tất 依y 身thân 心tâm 重trọng/trùng 昧muội 。 外ngoại 眾chúng 緣duyên 力lực 。 而nhi 第đệ 七thất 識thức 。 一nhất 類loại 內nội 執chấp 。 不bất 假giả 外ngoại 緣duyên 。 故cố 無vô 睡thụy 眠miên 。 尋tầm 伺tứ 俱câu 依y 外ngoại 門môn 而nhi 轉chuyển 。 第đệ 七thất 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 。 故cố 無vô 尋tầm 伺tứ 。 又hựu 此thử 四tứ 法pháp 。 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 皆giai 與dữ 第đệ 八bát 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 悔hối 眠miên 唯duy 六lục 。 非phi 五ngũ 法pháp 者giả 。 謂vị 悔hối 與dữ 眠miên 。 唯duy 第đệ 六lục 俱câu 。 非phi 是thị 前tiền 五ngũ 相tương 應ứng 法pháp 故cố 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 。 亦diệc 五ngũ 識thức 俱câu 。 未vị 正chánh 。 七thất 分phần 別biệt 者giả 。 謂vị 有hữu 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 無vô 相tướng 分phân 別biệt 。 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 。 尋tầm 求cầu 分phân 別biệt 。 染nhiễm 汙ô 分phân 別biệt 。 不bất 染nhiễm 汙ô 分phân 別biệt 。 伺tứ 察sát 分phân 別biệt 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 。 唯duy 意ý 識thức 俱câu 。 正chánh 理lý 。 論luận 說thuyết 尋tầm 伺tứ 。 元nguyên 是thị 意ý 識thức 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 又hựu 說thuyết 下hạ 。 復phục 以dĩ 所sở 緣duyên 辯biện 尋tầm 伺tứ 不bất 與dữ 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 然nhiên 說thuyết 下hạ 。 釋thích 前tiền 師sư 所sở 引dẫn 論luận 義nghĩa 。 謂vị 此thử 尋tầm 伺tứ 。 由do 五ngũ 識thức 起khởi 。 非phi 五ngũ 相tương 應ứng 。 以dĩ 意ý 識thức 同đồng 五ngũ 緣duyên 境cảnh 。 然nhiên 後hậu 方phương 起khởi 尋tầm 伺tứ 。 五ngũ 識thức 是thị 意ý 明minh 了liễu 門môn 故cố 。 集tập 論luận 說thuyết 。 七thất 分phần 別biệt 中trung 。 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 。 即tức 是thị 五ngũ 識thức 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 。 是thị 五ngũ 識thức 俱câu 起khởi 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 相tương 應ứng 之chi 尋tầm 伺tứ 。 故cố 各các 有hữu 異dị 。 今kim 以dĩ 集tập 論luận 是thị 依y 瑜du 伽già 中trung 集tập 出xuất 。 論luận 主chủ 但đãn 依y 瑜du 伽già 。 不bất 依y 集tập 論luận 。 故cố 彼bỉ 下hạ 。 結kết 破phá 前tiền 義nghĩa 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 憂ưu 喜hỷ 相tương 應ứng (# 至chí )# 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 意ý 苦khổ 俱câu 故cố 。 四tứ 五ngũ 受thọ 門môn 。 又hựu 說thuyết 下hạ 。 六lục 十thập 四tứ 字tự 。 南nam 北bắc 藏tạng 錯thác 安an 前tiền 章chương 不bất 共cộng 法pháp 故cố 下hạ 。 今kim 從tùng 義nghĩa 改cải 正chánh 。 又hựu 說thuyết 者giả 。 前tiền 章chương 引dẫn 瑜du 伽già 說thuyết 也dã 。 何hà 緣duyên 下hạ 。 問vấn 也dã 。 答đáp 云vân 。 雖tuy 有hữu 苦khổ 樂lạc 。 似tự 憂ưu 喜hỷ 故cố 。 總tổng 名danh 憂ưu 喜hỷ 不bất 說thuyết 苦khổ 樂lạc 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 謂vị 惡ác 作tác 慼thích 行hành 通thông 憂ưu 。 無vô 記ký 通thông 捨xả 。 故cố 二nhị 受thọ 俱câu 。 又hựu 說thuyết 睡thụy 眠miên 。 歡hoan 時thời 喜hỷ 受thọ 。 慼thích 時thời 憂ưu 受thọ 。 中trung 庸dong 捨xả 受thọ 。 故cố 三tam 受thọ 俱câu 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 。 四tứ 俱câu 除trừ 苦khổ 。 初sơ 禪thiền 天thiên 中trung 。 意ý 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 已dĩ 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 都đô 未vị 盡tận 理lý 。 唯duy 第đệ 三tam 義nghĩa 。 方phương 正chánh 。 前tiền 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 。 無vô 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 中trung 。 尋tầm 伺tứ 增tăng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 中trung 苦khổ 受thọ 。 四tứ 心tâm 所sở 俱câu 。 觀quán 此thử 論luận 文văn 。 唯duy 有hữu 惡ác 作tác 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 受thọ 。 彼bỉ 悔hối 惱não 時thời 。 喜hỷ 不bất 生sanh 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 應ưng 無vô 。 餘dư 三tam 心tâm 所sở 。 五ngũ 受thọ 皆giai 俱câu 。 於ư 睡thụy 眠miên 時thời 。 亦diệc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 瑜du 伽già 五ngũ 卷quyển 云vân 。 那na 洛lạc 迦ca 尋tầm 伺tứ 。 唯duy 是thị 慼thích 行hành 。 觸xúc 非phi 愛ái 境cảnh 。 引dẫn 發phát 於ư 苦khổ 。 與dữ 憂ưu 相tương 應ứng 。 常thường 求cầu 脫thoát 苦khổ 。 嬈nhiễu 心tâm 業nghiệp 轉chuyển 。 如như 那na 洛lạc 迦ca 尋tầm 伺tứ 。 一nhất 向hướng 受thọ 苦khổ 。 之chi 餓ngạ 鬼quỷ 尋tầm 伺tứ 亦diệc 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 傍bàng 生sanh 。 人nhân 趣thú 。 大đại 力lực 餓ngạ 鬼quỷ 。 所sở 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 多đa 分phần 憂ưu 苦khổ 。 少thiểu 分phần 喜hỷ 樂lạc 。 欲dục 界giới 諸chư 天thiên 。 所sở 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 多đa 分phần 喜hỷ 樂lạc 。 少thiểu 分phần 憂ưu 苦khổ 。 初sơ 禪thiền 天thiên 中trung 。 所sở 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 一nhất 向hướng 喜hỷ 樂lạc 。 無vô 憂ưu 苦khổ 故cố 。 此thử 證chứng 尋tầm 伺tứ 通thông 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 四tứ 皆giai 容dung 與dữ 五ngũ 別biệt 境cảnh 俱câu 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 不bất 相tương 違vi 故cố 。 五ngũ 別biệt 境cảnh 門môn 。 行hành 相tương/tướng 者giả 。 能năng 緣duyên 心tâm 所sở 也dã 。 所sở 緣duyên 者giả 。 所sở 樂lạc 。 決quyết 定định 。 曾tằng 習tập 。 所sở 觀quán 。 四tứ 境cảnh 也dã 。 不bất 相tương 違vi 者giả 。 欲dục 等đẳng 悔hối 等đẳng 俱câu 善thiện 染nhiễm 故cố 。 悔hối 眠miên 但đãn 與dữ 十Thập 善Thiện 容dung 俱câu (# 至chí )# 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 輕khinh 安an 俱câu 故cố 。 六lục 善thiện 品phẩm 門môn 。 悔hối 眠miên 唯duy 欲dục 界giới 。 欲dục 界giới 無vô 輕khinh 安an 。 故cố 云vân 十Thập 善Thiện 俱câu 。 尋tầm 伺tứ 到đáo 初sơ 禪thiền 。 許hứa 輕khinh 安an 俱câu 故cố 。 故cố 說thuyết 容dung 十thập 一nhất 。 悔hối 但đãn 容dung 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng (# 至chí )# 此thử 彼bỉ 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 違vi 故cố 。 七thất 煩phiền 惱não 門môn 。 悔hối 唯duy 癡si 俱câu 。 性tánh 迷mê 闇ám 故cố 。 此thử 麤thô 貪tham 等đẳng 細tế 。 理lý 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 餘dư 三tam 與dữ 十thập 。 展triển 轉chuyển 不bất 違vi 者giả 。 十thập 煩phiền 惱não 中trung 。 俱câu 通thông 昧muội 略lược 。 麤thô 細tế 轉chuyển 故cố 。 三tam 心tâm 所sở 中trung 。 亦diệc 有hữu 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 義nghĩa 故cố 。 悔hối 與dữ 中trung 大đại 隨tùy 惑hoặc 容dung 俱câu (# 至chí )# 眠miên 等đẳng 位vị 中trung 皆giai 起khởi 彼bỉ 故cố 。 八bát 隨tùy 惑hoặc 門môn 。 惡ác 作tác 容dung 與dữ 中trung 大đại 隨tùy 俱câu 。 悔hối 通thông 不bất 善thiện 諸chư 染nhiễm 心tâm 故cố 。 非phi 忿phẫn 等đẳng 十thập 者giả 。 惡ác 作tác 追truy 悔hối 時thời 。 不bất 隨tùy 他tha 忿phẫn 等đẳng 。 各các 別biệt 為vi 主chủ 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 。 二nhị 十thập 俱câu 者giả 。 睡thụy 眠miên 與dữ 尋tầm 伺tứ 。 容dung 起khởi 染nhiễm 性tánh 故cố 。 小tiểu 中trung 大đại 隨tùy 。 俱câu 有hữu 昧muội 略lược 淺thiển 深thâm 推thôi 故cố 。 此thử 四tứ 皆giai 通thông 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh (# 至chí )# 不bất 能năng 尋tầm 察sát 名danh 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 九cửu 三tam 性tánh 門môn 。 問vấn 悔hối 先tiên 所sở 作tác 。 善thiện 業nghiệp 惡ác 業nghiệp 。 唯duy 得đắc 通thông 二nhị 。 悔hối 何hà 通thông 三tam 。 答đáp 。 於ư 四tứ 無vô 記ký 。 亦diệc 追truy 悔hối 故cố 。 前tiền 通thông 根căn 隨tùy 。 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 故cố 此thử 唯duy 辯biện 善thiện 與dữ 無vô 記ký 。 通thông 善thiện 性tánh 者giả 。 初sơ 二nhị 唯duy 生sanh 等đẳng 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 何hà 等đẳng 生sanh 得đắc 善thiện 。 謂vị 即tức 彼bỉ 。 諸chư 善thiện 法Pháp 。 由do 先tiên 串xuyến 習tập 故cố 。 感cảm 得đắc 如như 是thị 報báo 。 由do 此thử 自tự 性tánh 。 即tức 於ư 是thị 處xứ 。 不bất 由do 思tư 惟duy 。 任nhậm 運vận 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 何hà 等đẳng 加gia 行hành 善thiện 。 謂vị 依y 止chỉ 親thân 近cận 善thiện 丈trượng 夫phu 故cố 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 修tu 習tập 淨tịnh 善thiện 。 生sanh 得đắc 善thiện 。 即tức 俱câu 生sanh 善thiện 也dã 。 加gia 行hành 善thiện 。 即tức 分phân 別biệt 起khởi 善thiện 。 謂vị 悔hối 與dữ 眠miên 。 麤thô 鄙bỉ 昧muội 略lược 。 是thị 俱câu 生sanh 義nghĩa 。 名danh 生sanh 得đắc 善thiện 。 後hậu 二nhị 尋tầm 伺tứ 。 亦diệc 通thông 者giả 。 謂vị 通thông 生sanh 得đắc 及cập 加gia 行hành 故cố 。 聞văn 所sở 成thành 等đẳng 。 是thị 分phân 別biệt 義nghĩa 。 名danh 加gia 行hành 善thiện 。 有hữu 義nghĩa 初sơ 二nhị 。 亦diệc 通thông 加gia 行hành 善thiện 正chánh 理lý 。 二nhị 種chủng 無vô 記ký 。 後hậu 三tam 俱câu 者giả 。 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 惡ác 作tác 麤thô 猛mãnh 。 無vô 淨tịnh 義nghĩa 故cố 。 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 二nhị 無vô 記ký 也dã 。 四tứ 無vô 記ký 者giả 。 一nhất 異dị 熟thục 。 二nhị 威uy 儀nghi 。 三tam 工công 巧xảo 。 四tứ 變biến 化hóa 。 悔hối 唯duy 中trung 二nhị 者giả 。 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 也dã 。 非phi 定định 果quả 者giả 。 簡giản 前tiền 後hậu 故cố 。 變biến 化hóa 即tức 定định 。 異dị 熟thục 即tức 果quả 。 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 。 即tức 前tiền 六lục 識thức 。 問vấn 。 眠miên 何hà 除trừ 第đệ 四tứ 。 答đáp 云vân 。 非phi 定định 引dẫn 生sanh 心tâm 。 亦diệc 得đắc 睡thụy 眠miên 故cố 。 尋tầm 伺tứ 除trừ 初sơ 者giả 。 無vô 異dị 熟thục 故cố 。 謂vị 異dị 熟thục 心tâm 。 行hành 解giải 微vi 劣liệt 。 不bất 能năng 尋tầm 伺tứ 名danh 句cú 文văn 等đẳng 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 唯duy 欲dục 界giới 有hữu (# 至chí )# 夢mộng 能năng 普phổ 緣duyên 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 十thập 三tam 界giới 門môn 。 四tứ 於ư 九cửu 地địa 。 唯duy 初sơ 二nhị 地địa 。 上thượng 七thất 妙diệu 靜tĩnh 。 故cố 不bất 相tương 通thông 。 悔hối 眠miên 下hạ 。 釋thích 上thượng 下hạ 生sanh 起khởi 義nghĩa 。 尋tầm 伺tứ 上thượng 下hạ 相tương/tướng 緣duyên 者giả 。 正chánh 理lý 。 悔hối 眠miên 不bất 緣duyên 上thượng 者giả 。 未vị 正chánh 。 正chánh 義nghĩa 云vân 。 悔hối 修tu 定định 者giả 。 是thị 悔hối 緣duyên 上thượng 也dã 。 夢mộng 所sở 更cánh 事sự 。 是thị 眠miên 緣duyên 上thượng 也dã 。 悔hối 非phi 無Vô 學Học 離ly 欲dục 捨xả 故cố (# 至chí )# 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 無Vô 學Học 故cố 。 十thập 一nhất 三tam 學học 門môn 。 悔hối 唯duy 欲dục 界giới 。 無Vô 學Học 離ly 欲dục 。 故cố 不bất 相tương 應ứng 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 有hữu 學học 人nhân 也dã 。 學học 究cứu 竟cánh 者giả 。 無Vô 學Học 人nhân 也dã 。 眠miên 及cập 尋tầm 伺tứ 。 俱câu 有hữu 生sanh 滅diệt 。 故cố 名danh 有hữu 為vi 。 通thông 學học 無Vô 學Học 。 故cố 名danh 善thiện 法Pháp 。 又hựu 異dị 生sanh 無vô 記ký 法pháp 。 學học 者giả 無vô 記ký 法pháp 。 無Vô 學Học 者giả 無vô 記ký 法pháp 。 并tinh 無vô 為vi 法pháp 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 。 悔hối 眠miên 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn (# 至chí )# 餘dư 門môn 准chuẩn 上thượng 如như 理lý 應ưng 思tư 。 十thập 二nhị 三tam 斷đoạn 門môn 。 悔hối 眠miên 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 以dĩ 邪tà 見kiến 等đẳng 通thông 見kiến 修tu 斷đoạn 。 由do 彼bỉ 引dẫn 生sanh 。 故cố 亦diệc 通thông 之chi 。 問vấn 。 悔hối 眠miên 何hà 不bất 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 答đáp 云vân 。 悔hối 眠miên 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 親thân 所sở 引dẫn 生sanh 。 亦diệc 如như 憂ưu 根căn 深thâm 求cầu 解giải 脫thoát 。 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 今kim 既ký 不bất 然nhiên 。 非phi 非phi 所sở 斷đoạn 。 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 。 及cập 解giải 脫thoát 道đạo 。 非phi 所sở 斷đoạn 故cố 。 若nhược 謂vị 見kiến 道đạo 已dĩ 斷đoạn 分phân 別biệt 。 於ư 修tu 道Đạo 中trung 已dĩ 斷đoạn 俱câu 生sanh 執chấp 無Vô 學Học 眠miên 。 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 然nhiên 無Vô 學Học 眠miên 。 見kiến 修tu 斷đoạn 故cố 。 問vấn 。 尋tầm 伺tứ 非phi 無vô 漏lậu 。 何hà 通thông 見kiến 修tu 及cập 非phi 所sở 斷đoạn 。 答đáp 云vân 。 尋tầm 伺tứ 非phi 無vô 漏lậu 。 能năng 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 尋tầm 伺tứ 不bất 自tự 生sanh 。 從tùng 無vô 漏lậu 引dẫn 生sanh 。 故cố 通thông 非phi 所sở 斷đoạn 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 言ngôn 五ngũ 法pháp 者giả 。 一nhất 相tương/tướng 。 二nhị 名danh 。 三tam 分phân 別biệt (# 或hoặc 名danh 妄vọng 想tưởng )# 。 四tứ 正chánh 智trí 。 五ngũ 如như 如như 。 既ký 名danh 分phân 別biệt 。 顯hiển 非phi 無vô 漏lậu 。 意ý 在tại 不bất 許hứa 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 正chánh 理lý 。 謂vị 此thử 尋tầm 伺tứ 。 於ư 五ngũ 法pháp 中trung 。 不bất 唯duy 分phân 別biệt 。 亦diệc 通thông 正chánh 智trí 。 故cố 正chánh 思tư 惟duy 。 及cập 言ngôn 說thuyết 因nhân 。 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。 未vị 究cứu 竟cánh 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 位vị 中trung 也dã 。 藥dược 即tức 言ngôn 說thuyết 。 病bệnh 即tức 二nhị 障chướng 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 未vị 能năng 徧biến 知tri 。 於ư 說thuyết 法Pháp 時thời 。 必tất 假giả 尋tầm 伺tứ 。 非phi 如như 佛Phật 地địa 。 無vô 功công 用dụng 說thuyết 。 故cố 此thử 尋tầm 伺tứ 。 通thông 無vô 漏lậu 道Đạo 。 是thị 正chánh 智trí 攝nhiếp 。 雖tuy 說thuyết 下hạ 。 牒điệp 釋thích 前tiền 師sư 引dẫn 證chứng 義nghĩa 。 謂vị 論luận 雖tuy 說thuyết 必tất 是thị 分phân 別biệt 。 而nhi 不bất 定định 說thuyết 唯duy 屬thuộc 第đệ 三tam 。 顯hiển 此thử 尋tầm 伺tứ 。 攝nhiếp 屬thuộc 第đệ 三tam 。 名danh 為vi 妄vọng 想tưởng 。 攝nhiếp 屬thuộc 第đệ 四tứ 。 亦diệc 名danh 正chánh 智trí 。 何hà 執chấp 唯duy 第đệ 三tam 。 而nhi 無vô 正chánh 智trí 義nghĩa 。 △# 二nhị 分phần 屬thuộc 諸chư 門môn 竟cánh 。 通thông 上thượng 相tương 應ứng 心tâm 所sở 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 顯hiển 差sai 別biệt 竟cánh 。 下hạ 三tam 問vấn 答đáp 顯hiển 理lý 。 如như 是thị 六lục 位vị 諸chư 心tâm 所sở 法pháp (# 至chí )# 或hoặc 似tự 於ư 信tín 等đẳng 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。 此thử 中trung 問vấn 答đáp 。 先tiên 辯biện 心tâm 所sở 有hữu 無vô 。 方phương 顯hiển 唯duy 識thức 正chánh 理lý 。 若nhược 離ly 心tâm 體thể 下hạ 。 釋thích 離ly 心tâm 有hữu 過quá 。 謂vị 若nhược 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 。 論luận 何hà 說thuyết 唯duy 有hữu 識thức 。 又hựu 如như 何hà 說thuyết 心tâm 遠viễn 獨độc 行hành 。 遊du 歷lịch 六lục 塵trần 。 名danh 心tâm 遠viễn 行hành 。 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 名danh 心tâm 獨độc 行hành 。 又hựu 說thuyết 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。 無vô 心tâm 所sở 故cố 。 又hựu 說thuyết 士sĩ 夫phu 。 名danh 為vi 作tác 者giả 。 喻dụ 心tâm 能năng 作tác 。 無vô 心tâm 所sở 故cố 。 四tứ 大đại 空không 識thức 。 名danh 為vi 六lục 界giới 。 三tam 大đại 名danh 色sắc 。 風phong 空không 名danh 動động 。 識thức 名danh 為vi 心tâm 。 說thuyết 色sắc 動động 心tâm 。 三tam 為vi 最tối 勝thắng 。 能năng 成thành 有hữu 情tình 。 不bất 說thuyết 心tâm 所sở 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 似tự 二nhị 現hiện 者giả 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 也dã 。 似tự 貪tham 等đẳng 者giả 。 染nhiễm 心tâm 所sở 也dã 。 似tự 信tín 等đẳng 者giả 。 善thiện 心tâm 所sở 也dã 。 雖tuy 說thuyết 二nhị 分phần 。 及cập 善thiện 染nhiễm 所sở 。 皆giai 似tự 假giả 現hiện 。 無vô 別biệt 實thật 體thể 。 故cố 云vân 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。 若nhược 即tức 是thị 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt (# 至chí )# 因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 故cố 與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。 釋thích 即tức 心tâm 有hữu 過quá 。 若nhược 即tức 是thị 心tâm 。 何hà 聖thánh 又hựu 說thuyết 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 說thuyết 相tương 應ứng 者giả 。 必tất 他tha 性tánh 故cố 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 如như 日nhật 與dữ 光quang 。 亦diệc 別biệt 性tánh 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 五ngũ 種chủng 性tánh 者giả 。 即tức 五ngũ 蘊uẩn 也dã 。 若nhược 即tức 是thị 心tâm 。 則tắc 五ngũ 蘊uẩn 中trung 。 受thọ 想tưởng 二nhị 位vị 。 不bất 成thành 差sai 別biệt 。 是thị 有hữu 過quá 失thất 。 以dĩ 彼bỉ 受thọ 想tưởng 。 即tức 心tâm 所sở 故cố 。 心tâm 王vương 是thị 因nhân 。 心tâm 所sở 是thị 緣duyên 。 若nhược 即tức 是thị 心tâm 。 故cố 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 俱câu 與dữ 聖thánh 教giáo 。 所sở 說thuyết 相tương 違vi 。 應ưng 說thuyết 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 自tự 性tánh (# 至chí )# 是thị 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 。 前tiền 是thị 遮già 詞từ 。 此thử 是thị 顯hiển 理lý 。 理lý 應ưng 離ly 心tâm 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 。 釋thích 前tiền 遮già 詞từ 。 非phi 彼bỉ 即tức 心tâm 。 釋thích 莊trang 嚴nghiêm 頌tụng 。 又hựu 識thức 心tâm 言ngôn 下hạ 。 結kết 顯hiển 真chân 俗tục 正chánh 義nghĩa 。 若nhược 世thế 俗tục 諦đế 。 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 各các 有hữu 體thể 性tánh 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 。 說thuyết 識thức 說thuyết 心tâm 。 必tất 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 是thị 相tương 應ứng 義nghĩa 。 故cố 前tiền 所sở 引dẫn 唯duy 識thức 等đẳng 言ngôn 。 及cập 現hiện 似tự 彼bỉ 皆giai 無vô 有hữu 失thất 。 若nhược 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 戲hí 論luận 遠viễn 離ly 。 故cố 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 非phi 離ly 非phi 即tức 。 識thức 與dữ 諸chư 識thức 。 亦diệc 非phi 即tức 離ly 。 大Đại 乘Thừa 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 如như 是thị 。 △# 三tam 問vấn 答đáp 顯hiển 理lý 竟cánh 。 通thông 上thượng 二nhị 相tương 應ứng 心tâm 所sở 竟cánh 。 下hạ 三tam 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 分phần/phân 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。 已dĩ 說thuyết 六lục 識thức 心tâm 所sở 相tương 應ứng 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 依y 止chỉ 根căn 本bổn 識thức (# 至chí )# 及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。 八bát 句cú 頌tụng 有hữu 三tam 門môn 。 初sơ 句cú 。 六lục 識thức 共cộng 依y 門môn 。 以dĩ 六lục 轉chuyển 識thức 。 俱câu 依y 第đệ 八bát 根căn 本bổn 識thức 故cố 。 次thứ 三tam 句cú 。 五ngũ 識thức 俱câu 轉chuyển 門môn 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 。 種chủng 類loại 同đồng 故cố 。 後hậu 四tứ 句cú 。 意ý 識thức 有hữu 無vô 門môn 。 唯duy 除trừ 五ngũ 處xứ 。 常thường 現hiện 起khởi 故cố 。 無vô 想tưởng 以dĩ 下hạ 。 名danh 五ngũ 處xứ 故cố 。 △# 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 三tam 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 三tam 。 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 前tiền 四tứ 句cú 。 論luận 曰viết 根căn 本bổn 識thức 者giả 阿a 陀đà 那na 識thức 。 (# 至chí )# 故cố 無vô 緣duyên 礙ngại 令linh 總tổng 不bất 行hành 。 論luận 曰viết 下hạ 。 釋thích 初sơ 句cú 。 阿a 陀đà 那na 。 云vân 執chấp 持trì 。 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 根căn 本bổn 。 轉chuyển 識thức 以dĩ 根căn 本bổn 識thức 為vi 共cộng 親thân 依y 。 故cố 名danh 依y 止chỉ 。 共cộng 即tức 六lục 識thức 。 親thân 即tức 種chủng 子tử 。 依y 即tức 根căn 本bổn 。 五ngũ 識thức 者giả 下hạ 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 同đồng 依y 相tương/tướng 分phân 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 同đồng 緣duyên 外ngoại 色sắc 。 為vi 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 故cố 云vân 種chủng 類loại 相tương 似tự 。 隨tùy 緣duyên 現hiện 言ngôn 。 以dĩ 五ngũ 取thủ 境cảnh 。 有hữu 合hợp 有hữu 離ly 。 故cố 所sở 依y 緣duyên 。 有hữu 多đa 有hữu 少thiểu 。 所sở 以dĩ 頌tụng 云vân 。 眼nhãn 識thức 九cửu 緣duyên 生sanh 。 耳nhĩ 識thức 唯duy 從tùng 八bát 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 七thất 。 謂vị 作tác 意ý 下hạ 。 釋thích 眾chúng 緣duyên 名danh 。 即tức 作tác 意ý 緣duyên 。 根căn 緣duyên 。 境cảnh 緣duyên 。 空không 緣duyên 。 明minh 緣duyên 。 根căn 本bổn 依y 。 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 分phân 別biệt 依y 。 種chủng 子tử 依y 。 眼nhãn 識thức 具cụ 此thử 九cửu 緣duyên 。 耳nhĩ 識thức 除trừ 明minh 。 唯duy 八bát 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 。 除trừ 空không 明minh 緣duyên 。 故cố 唯duy 有hữu 七thất 。 由do 眾chúng 緣duyên 合hợp 。 五ngũ 識thức 方phương 現hiện 。 由do 此thử 下hạ 。 釋thích 第đệ 三tam 四tứ 句cú 。 顯hiển 非phi 常thường 起khởi 。 謂vị 由do 此thử 緣duyên 。 有hữu 頓đốn 有hữu 漸tiệm 。 故cố 前tiền 五ngũ 識thức 。 有hữu 俱câu 不bất 俱câu 。 如như 水thủy 濤đào 波ba 。 喻dụ 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 者giả 。 即tức 解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 廣quảng 慧tuệ 。 如như 大đại 暴bạo 流lưu 水thủy 。 若nhược 有hữu 一nhất 浪lãng 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 唯duy 一nhất 浪lãng 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 若nhược 多đa 浪lãng 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 有hữu 多đa 浪lãng 轉chuyển 。 諸chư 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 五ngũ 下hạ 。 總tổng 牒điệp 八bát 識thức 。 互hỗ 相tương 例lệ 明minh 。 引dẫn 後hậu 三tam 識thức 無vô 緣duyên 為vi 礙ngại 。 以dĩ 顯hiển 五ngũ 識thức 緣duyên 礙ngại 間gian 斷đoạn 。 △# 一nhất 釋thích 前tiền 四tứ 句cú 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 後hậu 四tứ 句cú 分phần/phân 三tam 。 一nhất 意ý 識thức 常thường 起khởi 。 又hựu 五ngũ 識thức 身thân 不bất 能năng 思tư 慮lự (# 至chí )# 由do 斯tư 不bất 說thuyết 此thử 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 先tiên 牒điệp 前tiền 五ngũ 。 例lệ 明minh 第đệ 六lục 常thường 起khởi 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 起khởi 藉tạ 多đa 緣duyên 。 斷đoạn 多đa 現hiện 少thiểu 。 而nhi 第đệ 六lục 識thức 。 斷đoạn 少thiểu 現hiện 多đa 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 內nội 隨tùy 第đệ 七thất 執chấp 我ngã 。 外ngoại 與dữ 前tiền 五ngũ 同đồng 緣duyên 。 故cố 名danh 內nội 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 除trừ 空không 明minh 緣duyên 。 染nhiễm 淨tịnh 分phân 別biệt 。 染nhiễm 淨tịnh 即tức 根căn 緣duyên 。 分phân 別biệt 即tức 本bổn 身thân 。 唯duy 五ngũ 緣duyên 生sanh 。 故cố 云vân 不bất 藉tạ 多đa 緣duyên 。 唯duy 除trừ 下hạ 。 顯hiển 現hiện 起khởi 多đa 。 不bất 同đồng 前tiền 五ngũ 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 隨tùy 緣duyên 現hiện 言ngôn 。 △# 一nhất 意ý 識thức 常thường 起khởi 竟cánh 。 下hạ 二nhị 五ngũ 位vị 不bất 行hành 分phần/phân 三tam 。 一nhất 釋thích 無vô 想tưởng 天thiên 。 五ngũ 位vị 者giả 何hà 生sanh 無vô 想tưởng 等đẳng (# 至chí )# 如như 餘dư 本bổn 有hữu 初sơ 必tất 有hữu 轉chuyển 識thức 故cố 。 問vấn 答đáp 總tổng 標tiêu 五ngũ 位vị 也dã 。 無vô 想tưởng 等đẳng 者giả 。 等đẳng 於ư 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 睡thụy 眠miên 悶muộn 絕tuyệt 。 無vô 想tưởng 天thiên 下hạ 。 釋thích 立lập 無vô 想tưởng 天thiên 名danh 。 不bất 恆hằng 行hành 者giả 。 前tiền 六lục 識thức 也dã 。 以dĩ 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 以dĩ 能năng 取thủ 相tương/tướng 安an 立lập 名danh 言ngôn 。 說thuyết 名danh 麤thô 想tưởng 。 故cố 修tu 定định 者giả 。 得đắc 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 諸chư 想tưởng 皆giai 滅diệt 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 天thiên 。 常thường 無vô 六lục 識thức 者giả 。 理lý 未vị 盡tận 。 唯duy 說thuyết 中trung 間gian 長trường/trưởng 無vô 六lục 識thức 。 不bất 說thuyết 兩lưỡng 頭đầu 有hữu 識thức 。 無vô 六lục 識thức 者giả 。 名danh 無vô 心tâm 地địa 。 唯duy 存tồn 色sắc 身thân 。 名danh 有hữu 色sắc 支chi 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 說thuyết 命mạng 終chung 有hữu 識thức 者giả 。 理lý 亦diệc 未vị 盡tận 。 以dĩ 彼bỉ 唯duy 說thuyết 滅diệt 時thời 有hữu 心tâm 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 中trung 。 轉chuyển 識thức 滅diệt 時thời 。 為vi 正chánh 果quả 報báo 。 果quả 報báo 盡tận 時thời 。 轉chuyển 識thức 現hiện 起khởi 。 必tất 起khởi 下hạ 地địa 潤nhuận 生sanh 煩phiền 惱não 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 然nhiên 說thuyết 下hạ 。 釋thích 前tiền 師sư 所sở 引dẫn 教giáo 意ý 。 有hữu 義nghĩa 生sanh 時thời 亦diệc 有hữu 轉chuyển 識thức 者giả 。 理lý 方phương 究cứu 竟cánh 。 謂vị 彼bỉ 兩lưỡng 頭đầu 。 俱câu 有hữu 轉chuyển 識thức 。 中trung 間gian 長trường 時thời 方phương 名danh 無vô 想tưởng 。 彼bỉ 中trung 有hữu 者giả 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 人nhân 。 天thiên 報báo 盡tận 時thời 。 現hiện 中trung 有hữu 身thân 。 而nhi 潤nhuận 生sanh 故cố 。 餘dư 本bổn 有hữu 者giả 。 現hiện 在tại 身thân 也dã 。 以dĩ 喻dụ 初sơ 生sanh 必tất 有hữu 轉chuyển 識thức 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 若nhược 生sanh 於ư 彼bỉ (# 至chí )# 能năng 感cảm 彼bỉ 天thiên 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 證chứng 兩lưỡng 頭đầu 有hữu 識thức 。 彼bỉ 本bổn 有hữu 下hạ 。 論luận 主chủ 推thôi 明minh 論luận 意ý 。 牒điệp 破phá 前tiền 失thất 。 決quyết 擇trạch 下hạ 。 復phục 引dẫn 論luận 證chứng 。 初sơ 生sanh 有hữu 心tâm 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 下hạ 。 釋thích 上thượng 論luận 意ý 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 中trung 。 初sơ 生sanh 本bổn 有hữu 天thiên 報báo 身thân 時thời 。 必tất 有hữu 異dị 熟thục 識thức 上thượng 生sanh 的đích 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 蹔tạm 起khởi 。 由do 先tiên 修tu 定định 宿túc 因nhân 緣duyên 力lực 。 後hậu 不bất 復phục 生sanh 。 由do 不bất 生sanh 故cố 。 引dẫn 起khởi 異dị 熟thục 無vô 記ký 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 無vô 想tưởng 。 以dĩ 無vô 想tưởng 名danh 。 因nhân 異dị 熟thục 識thức 。 及cập 六lục 轉chuyển 識thức 。 諸chư 心tâm 所sở 等đẳng 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 顯hiển 此thử 名danh 故cố 。 善thiện 心tâm 心tâm 所sở 。 引dẫn 生sanh 二nhị 定định 。 定định 亦diệc 名danh 善thiện 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 翻phiên 上thượng 義nghĩa 。 謂vị 上thượng 初sơ 生sanh 無vô 轉chuyển 識thức 。 如như 何hà 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 心tâm 心tâm 所sở 。 唯duy 生sanh 得đắc 滅diệt 。 故cố 彼bỉ 初sơ 位vị 。 轉chuyển 識thức 蹔tạm 起khởi 。 彼bỉ 天thiên 唯duy 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 下hạ 四tứ 地địa 中trung 。 想tưởng 麤thô 難nạn/nan 斷đoạn 。 上thượng 四tứ 空không 天thiên 。 無vô 色sắc 支chi 故cố 。 以dĩ 異dị 熟thục 處xứ 。 必tất 有hữu 色sắc 支chi 。 問vấn 。 何hà 能năng 感cảm 果quả 。 答đáp 。 即tức 能năng 引dẫn 發phát 無vô 想tưởng 定định 思tư 。 以dĩ 思tư 即tức 業nghiệp 。 故cố 能năng 感cảm 果quả 。 △# 一nhất 釋thích 無vô 想tưởng 天thiên 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 者giả (# 至chí )# 令linh 身thân 安an 和hòa 故cố 亦diệc 名danh 定định 。 標tiêu 釋thích 二nhị 定định 總tổng 名danh 無vô 心tâm 。 文văn 中trung 別biệt 釋thích 。 無vô 想tưởng 定định 下hạ 。 釋thích 無vô 想tưởng 定định 。 謂vị 修tu 此thử 定định 。 必tất 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 彼bỉ 無vô 想tưởng 天thiên 。 在tại 遍biến 淨tịnh 天thiên 上thượng 。 第đệ 四tứ 定định 中trung 。 故cố 伏phục 下hạ 貪tham 。 未vị 伏phục 上thượng 染nhiễm 。 由do 彼bỉ 作tác 意ý 求cầu 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 出xuất 離ly 。 不bất 恆hằng 行hành 者giả 。 前tiền 六lục 識thức 也dã 。 滅diệt 六lục 想tưởng 心tâm 。 身thân 得đắc 安an 和hòa 。 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 修tu 習tập 此thử 定định 品phẩm 別biệt 有hữu 三tam (# 至chí )# 窮cùng 滿mãn 壽thọ 量lượng 後hậu 方phương 殞vẫn 沒một 。 集tập 論luận 說thuyết 三tam 品phẩm 修tu 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 定định 。 入nhập 住trụ 出xuất 相tương/tướng 。 未vị 能năng 了liễu 達đạt 。 是thị 下hạ 品phẩm 。 雖tuy 已dĩ 了liễu 達đạt 。 未vị 善thiện 串xuyến 習tập 。 是thị 中trung 品phẩm 。 既ký 了liễu 達đạt 已dĩ 。 復phục 善thiện 串xuyến 習tập 。 是thị 上thượng 品phẩm 。 下hạ 品phẩm 修tu 者giả 。 現hiện 法pháp 必tất 退thoái 。 即tức 定định 法pháp 不bất 專chuyên 注chú 也dã 。 以dĩ 未vị 了liễu 達đạt 入nhập 住trụ 出xuất 相tương/tướng 。 其kỳ 定định 必tất 退thoái 。 不bất 速tốc 現hiện 前tiền 。 修tu 定định 如như 此thử 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 光quang 不bất 甚thậm 淨tịnh 。 形hình 色sắc 不bất 甚thậm 廣quảng 大đại 。 壽thọ 不bất 滿mãn 五ngũ 百bách 劫kiếp 。 中trung 品phẩm 上thượng 品phẩm 。 修tu 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 此thử 定định 唯duy 屬thuộc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự (# 至chí )# 故cố 唯duy 有hữu 漏lậu 非phi 聖thánh 所sở 起khởi 。 釋thích 定định 所sở 屬thuộc 界giới 地địa 及cập 業nghiệp 。 謂vị 修tu 此thử 定định 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 唯duy 第đệ 四tứ 地địa 。 善thiện 心tâm 所sở 引dẫn 。 定định 亦diệc 名danh 善thiện 。 於ư 四tứ 業nghiệp 中trung 。 通thông 前tiền 三tam 業nghiệp 。 四tứ 業nghiệp 者giả 。 流lưu 轉chuyển 門môn 中trung 有hữu 三tam 業nghiệp 。 謂vị 善thiện 業nghiệp 。 不bất 善thiện 業nghiệp 。 無vô 記ký 業nghiệp 。 還hoàn 滅diệt 門môn 中trung 有hữu 一nhất 業nghiệp 。 謂vị 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 無vô 想tưởng 非phi 無vô 漏lậu 。 故cố 通thông 前tiền 三tam 業nghiệp 。 除trừ 順thuận 現hiện 受thọ 者giả 。 謂vị 業nghiệp 果quả 有hữu 二nhị 。 一nhất 順thuận 現hiện 受thọ 。 即tức 現hiện 修tu 因nhân 。 現hiện 受thọ 果quả 也dã 。 二nhị 順thuận 生sanh 受thọ 。 即tức 今kim 修tu 無vô 想tưởng 定định 。 當đương 來lai 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 是thị 順thuận 生sanh 受thọ 。 故cố 云vân 除trừ 順thuận 現hiện 受thọ 。 前tiền 義nghĩa 釋thích 定định 初sơ 起khởi 。 無vô 想tưởng 作tác 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 。 此thử 定định 亦diệc 名danh 善thiện 。 唯duy 人nhân 中trung 能năng 修tu 。 後hậu 義nghĩa 釋thích 修tu 定định 界giới 地địa 。 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 至chí 究cứu 竟cánh 者giả 。 修tu 定định 在tại 因nhân 。 彼bỉ 天thiên 是thị 果quả 。 上thượng 天thiên 未vị 伏phục 。 故cố 總tổng 除trừ 之chi 。 色sắc 界giới 餘dư 天thiên 。 容dung 起khởi 此thử 定định 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 凡phàm 定định 。 簡giản 非phi 聖thánh 者giả 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 謂vị 有hữu 無Vô 學Học (# 至chí )# 由do 偏thiên 厭yếm 受thọ 想tưởng 亦diệc 名danh 滅diệt 彼bỉ 定định 。 釋thích 滅diệt 盡tận 定định 。 無vô 所sở 有hữu 貪tham 者giả 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 第đệ 三tam 定định 也dã 。 即tức 九cửu 地địa 中trung 第đệ 八bát 地địa 思tư 。 彼bỉ 地địa 思tư 惑hoặc 。 無Vô 學Học 遠viễn 離ly 。 有hữu 學học 已dĩ 伏phục 。 上thượng 貪tham 不bất 定định 者giả 。 有hữu 學học 出xuất 定định 。 還hoàn 起khởi 現hiện 行hành 。 由do 彼bỉ 作tác 意ý 。 唯duy 在tại 滅diệt 想tưởng 。 故cố 名danh 止chỉ 息tức 。 不bất 恆hằng 同đồng 前tiền 。 恆hằng 行hành 染nhiễm 汙ô 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 六lục 七thất 俱câu 滅diệt 。 身thân 得đắc 安an 和hòa 。 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 由do 偏thiên 厭yếm 受thọ 想tưởng 。 亦diệc 名danh 滅diệt 彼bỉ 定định 者giả 。 釋thích 成thành 別biệt 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 修tu 習tập 此thử 定định 品phẩm 別biệt 有hữu 三tam (# 至chí )# 似tự 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 三tam 品phẩm 別biệt 義nghĩa 。 亦diệc 同đồng 上thượng 釋thích 。 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 。 從tùng 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 上thượng 。 離ly 色sắc 貪tham 故cố 。 無vô 方phương 處xứ 差sai 別biệt 。 雖tuy 有hữu 修tu 習tập 下hạ 中trung 上thượng 因nhân 。 然nhiên 不bất 建kiến 立lập 生sanh 果quả 差sai 別biệt 。 此thử 定định 初sơ 修tu 。 謂vị 色sắc 界giới 頂đảnh 。 有hữu 五ngũ 不Bất 還Hoàn 天Thiên 。 是thị 無vô 漏lậu 道Đạo 。 依y 彼bỉ 天thiên 中trung 。 遊du 觀quan 加gia 行hành 。 方phương 入nhập 此thử 定định 。 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 。 名danh 為vi 次thứ 第đệ 。 此thử 定định 必tất 依y 非phi 想tưởng 定định 起khởi 。 故cố 居cư 最tối 後hậu 。 合hợp 為vi 九cửu 種chủng 。 設thiết 問vấn 云vân 。 餘dư 地địa 心tâm 中trung 。 何hà 無vô 此thử 定định 。 故cố 此thử 答đáp 云vân 。 初sơ 修tu 此thử 定định 。 未vị 得đắc 自tự 在tại 。 必tất 依y 有hữu 頂đảnh 。 若nhược 得đắc 自tự 在tại 。 餘dư 地địa 心tâm 後hậu 。 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 問vấn 。 既ký 名danh 無vô 漏lậu 。 已dĩ 證chứng 滅diệt 否phủ/bĩ 。 答đáp 云vân 。 雖tuy 屬thuộc 道Đạo 諦Đế 。 而nhi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 攝nhiếp 。 似tự 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 謂vị 入nhập 此thử 定định 。 已dĩ 超siêu 有hữu 學học 。 故cố 名danh 非phi 學học 。 未vị 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 非phi 無Vô 學Học 。 似tự 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 也dã 。 以dĩ 未vị 證chứng 故cố 。 若nhược 真chân 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 名danh 無Vô 學Học 。 此thử 定định 初sơ 起khởi 唯duy 在tại 人nhân 中trung (# 至chí )# 隨tùy 應ứng 後hậu 得đắc 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 謂vị 此thử 定định 起khởi 。 唯duy 在tại 人nhân 道đạo 中trung 者giả 。 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 。 說thuyết 法Pháp 之chi 力lực 。 起khởi 此thử 定định 故cố 。 人nhân 中trung 慧tuệ 解giải 猛mãnh 利lợi 解giải 修tu 。 於ư 人nhân 中trung 修tu 已dĩ 。 後hậu 上thượng 二nhị 界giới 。 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 鄔ổ 陀đà 夷di 經kinh 。 誠thành 證chứng 此thử 說thuyết 。 問vấn 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 既ký 無vô 色sắc 相tướng 。 將tương 何hà 為vi 定định 。 又hựu 入nhập 定định 者giả 。 是thị 何hà 等đẳng 人nhân 。 答đáp 云vân 無vô 色sắc 亦diệc 名danh 意ý 成thành 天thiên 者giả 。 答đáp 以dĩ 意ý 成thành 身thân 能năng 為vi 此thử 定định 。 藏tạng 識thức 教giáo 者giả 。 唯duy 識thức 教giáo 也dã 。 若nhược 悟ngộ 唯duy 識thức 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 得đắc 起khởi 此thử 定định 。 此thử 答đáp 能năng 入nhập 此thử 定định 人nhân 也dã 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 若nhược 信tín 藏tạng 識thức 。 得đắc 起khởi 此thử 定định 。 今kim 異dị 生sanh 類loại 。 聞văn 藏tạng 識thức 教giáo 。 決quyết 信tín 無vô 疑nghi 。 起khởi 此thử 定định 否phủ/bĩ 。 答đáp 云vân 。 要yếu 斷đoạn 三tam 界giới 等đẳng 。 謂vị 此thử 聖thánh 定định 。 非phi 凡phàm 夫phu 能năng 起khởi 。 必tất 得đắc 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 空không 。 方phương 能năng 引dẫn 發phát 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 八bát 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 中trung (# 至chí )# 生sanh 上thượng 五ngũ 地địa 皆giai 得đắc 後hậu 起khởi 。 通thông 釋thích 此thử 定định 位vị 次thứ 。 謂vị 除trừ 非phi 想tưởng 地địa 。 下hạ 八bát 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 中trung 。 要yếu 全toàn 斷đoạn 欲dục 界giới 餘dư 所sở 伏phục 惑hoặc 盡tận 。 然nhiên 後hậu 方phương 能năng 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 何hà 以dĩ 故cố 。 欲dục 界giới 惑hoặc 種chủng 。 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 。 二nhị 性tánh 繁phồn 雜tạp 。 障chướng 定định 強cường/cưỡng 故cố 。 唯duy 說thuyết 五ngũ 不Bất 還Hoàn 天Thiên 。 能năng 起khởi 此thử 定định 。 三tam 乘thừa 下hạ 。 明minh 無Vô 學Học 。 不bất 同đồng 有hữu 學học 唯duy 在tại 不bất 還hoàn 。 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 除trừ 欲dục 界giới 。 上thượng 八bát 地địa 中trung 。 隨tùy 生sanh 後hậu 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 要yếu 斷đoạn 下hạ 之chi 四tứ 地địa 者giả 。 前tiền 義nghĩa 據cứ 能năng 斷đoạn 人nhân 。 此thử 義nghĩa 據cứ 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 雖tuy 各các 據cứ 一nhất 端đoan 。 俱câu 不bất 違vi 理lý 。 前tiền 說thuyết 斷đoạn 欲dục 九cửu 品phẩm 惑hoặc 盡tận 。 即tức 證chứng 那na 含hàm 。 名danh 雖tuy 超siêu 上thượng 地địa 。 惑hoặc 由do 次thứ 第đệ 斷đoạn 。 待đãi 下hạ 三tam 禪thiền 惑hoặc 已dĩ 斷đoạn 盡tận 。 方phương 起khởi 此thử 定định 。 故cố 無vô 伏phục 下hạ 。 退thoái 生sanh 上thượng 失thất 。 以dĩ 那na 含hàm 果quả 。 斷đoạn 欲dục 證chứng 故cố 。 說thuyết 唯duy 斷đoạn 欲dục 。 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 此thử 據cứ 斷đoạn 惑hoặc 。 說thuyết 下hạ 四tứ 地địa 。 惑hoặc 障chướng 斷đoạn 盡tận 。 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 上thượng 五ngũ 地địa 中trung 。 隨tùy 生sanh 後hậu 起khởi 。 變biến 異dị 受thọ 者giả 。 欲dục 界giới 下hạ 三tam 禪thiền 苦khổ 樂lạc 受thọ 也dã 。 故cố 二nhị 所sở 說thuyết 。 語ngữ 勢thế 似tự 別biệt 。 意ý 味vị 原nguyên 同đồng 。 若nhược 伏phục 下hạ 惑hoặc 能năng 起khởi 此thử 定định (# 至chí )# 故cố 無vô 生sanh 上thượng 卻khước 斷đoạn 下hạ 失thất 。 此thử 是thị 難nạn/nan 詞từ 。 謂vị 若nhược 伏phục 下hạ 三tam 禪thiền 修tu 惑hoặc 。 已dĩ 離ly 喜hỷ 樂lạc 。 退thoái 生sanh 上thượng 地địa 。 已dĩ 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 豈khởi 斷đoạn 下hạ 惑hoặc 。 重trọng/trùng 起khởi 喜hỷ 樂lạc 耶da 。 斷đoạn 亦diệc 無vô 失thất 下hạ 。 據cứ 三tam 乘thừa 人nhân 縱túng/tung 答đáp 。 第đệ 十thập 卷quyển 云vân 。 第đệ 七thất 識thức 俱câu 。 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 三tam 乘thừa 將tương 得đắc 無Vô 學Học 果quả 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 豈khởi 非phi 生sanh 上thượng 卻khước 斷đoạn 下hạ 耶da 。 然nhiên 不bất 還hoàn 下hạ 。 據cứ 三tam 果quả 人nhân 實thật 答đáp 。 謂vị 第đệ 三tam 果quả 人nhân 觀quán 力lực 強cường/cưỡng 勝thắng 。 於ư 潤nhuận 生sanh 時thời 。 煩phiền 惱não 亦diệc 不bất 起khởi 現hiện 行hành 。 唯duy 有hữu 種chủng 子tử 助trợ 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 豈khởi 伏phục 下hạ 地địa 。 不bất 即tức 斷đoạn 耶da 。 雖tuy 所sở 下hạ 。 釋thích 不bất 還hoàn 者giả 無vô 前tiền 難nạn/nan 失thất 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 二Nhị 乘Thừa 位vị (# 至chí )# 亦diệc 能năng 現hiện 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 故cố 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 釋thích 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 心tâm 者giả 。 一nhất 切thiết 位vị 中trung 。 皆giai 起khởi 此thử 定định 。 上thượng 明minh 已dĩ 斷đoạn 惑hoặc 者giả 。 下hạ 明minh 伏phục 惑hoặc 不bất 斷đoạn 者giả 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 下hạ 。 釋thích 漸tiệm 伏phục 煩phiền 惱não 。 漸tiệm 登đăng 地địa 者giả 。 不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn 直trực 超siêu 八bát 地địa 。 故cố 云vân 不bất 爾nhĩ 。 雖tuy 未vị 下hạ 。 謂vị 惑hoặc 未vị 斷đoạn 。 亦diệc 起khởi 此thử 定định 。 論luận 說thuyết 下hạ 。 謂vị 永vĩnh 伏phục 惑hoặc 。 方phương 起khởi 此thử 定định 。 遠viễn 地địa 。 即tức 第đệ 七thất 地địa 。 前tiền 說thuyết 退thoái 生sanh 上thượng 地địa 。 卻khước 斷đoạn 下hạ 惑hoặc 者giả 。 亦diệc 有hữu 之chi 。 有hữu 從tùng 初Sơ 地Địa 下hạ 。 釋thích 頓đốn 伏phục 煩phiền 惱não 。 漸tiệm 登đăng 地địa 者giả 。 初Sơ 地Địa 起khởi 定định 。 經kinh 說thuyết 下hạ 。 引dẫn 證chứng 十Thập 地Địa 皆giai 起khởi 此thử 定định 。 △# 二nhị 二nhị 無vô 心tâm 定định 竟cánh 。 下hạ 三tam 睡thụy 眠miên 悶muộn 絕tuyệt 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 者giả (# 至chí )# 除trừ 斯tư 五ngũ 位vị 意ý 識thức 恆hằng 起khởi 。 總tổng 釋thích 此thử 二nhị 。 亦diệc 名danh 無vô 心tâm 者giả 。 俱câu 無vô 六lục 識thức 。 疲bì 極cực 等đẳng 緣duyên 。 釋thích 睡thụy 眠miên 位vị 。 謂vị 有hữu 極cực 重trọng 疲bì 勞lao 等đẳng 緣duyên 。 引dẫn 於ư 身thân 位vị 諸chư 門môn 交giao 合hợp 。 則tắc 違vi 六lục 識thức 現hiện 行hành 不bất 起khởi 。 故cố 名danh 睡thụy 眠miên 。 此thử 睡thụy 眠miên 時thời 。 雖tuy 無vô 睡thụy 眠miên 之chi 體thể 。 而nhi 由do 彼bỉ 似tự 彼bỉ 故cố 。 假giả 說thuyết 彼bỉ 名danh 。 言ngôn 似tự 彼bỉ 者giả 。 似tự 不bất 定định 位vị 中trung 睡thụy 眠miên 也dã 。 以dĩ 彼bỉ 有hữu 體thể 。 顯hiển 此thử 假giả 立lập 。 風phong 熱nhiệt 等đẳng 緣duyên 。 釋thích 悶muộn 絕tuyệt 位vị 。 謂vị 由do 所sở 感cảm 風phong 熱nhiệt 等đẳng 緣duyên 。 亦diệc 引dẫn 身thân 位vị 諸chư 門môn 交giao 合hợp 。 亦diệc 違vi 六lục 識thức 現hiện 行hành 不bất 起khởi 。 故cố 名danh 悶muộn 絕tuyệt 。 或hoặc 此thử 俱câu 是thị 觸xúc 處xứ 少thiểu 分phần 者giả 。 謂vị 疲bì 極cực 風phong 熱nhiệt 。 於ư 十thập 二nhị 處xứ 。 俱câu 是thị 觸xúc 處xứ 。 彼bỉ 與dữ 身thân 根căn 共cộng 為vi 緣duyên 。 引dẫn 生sanh 睡thụy 眠miên 悶muộn 絕tuyệt 。 一nhất 分phân 是thị 身thân 。 故cố 云vân 少thiểu 分phần 。 除trừ 斯tư 五ngũ 位vị 意ý 識thức 恆hằng 起khởi 者giả 。 通thông 結kết 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 意ý 識thức 不bất 行hành 。 餘dư 位vị 恆hằng 起khởi 。 正chánh 死tử 生sanh 時thời 亦diệc 無vô 意ý 識thức (# 至chí )# 由do 此thử 不bất 說thuyết 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 正chánh 死tử 生sanh 下hạ 。 問vấn 也dã 。 答đáp 義nghĩa 未vị 正chánh 。 謂vị 死tử 生sanh 時thời 。 別biệt 是thị 一nhất 位vị 。 頌tụng 中trung 及cập 與dữ 言ngôn 顯hiển 。 頌tụng 云vân 及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 。 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。 論luận 主chủ 云vân 。 但đãn 說thuyết 六lục 時thời 名danh 無vô 心tâm 故cố 。 言ngôn 但đãn 說thuyết 者giả 。 唯duy 說thuyết 六lục 時thời 。 若nhược 及cập 與dữ 言ngôn 攝nhiếp 正chánh 死tử 生sanh 。 應ưng 說thuyết 七thất 時thời 。 六lục 時thời 者giả 。 即tức 前tiền 五ngũ 位vị 。 及cập 無vô 餘dư 依y 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 答đáp 前tiền 問vấn 意ý 。 說thuyết 及cập 與dữ 下hạ 。 釋thích 顯hiển 五ngũ 位vị 無vô 雜tạp 。 謂vị 此thử 五ngũ 位vị 。 俱câu 是thị 六lục 識thức 斷đoạn 已dĩ 還hoàn 起khởi 。 若nhược 無vô 餘dư 依y 。 無vô 復phục 起khởi 義nghĩa 。 故cố 唯duy 顯hiển 五ngũ 。 不bất 說thuyết 六lục 名danh 。 △# 二nhị 五ngũ 位vị 不bất 行hành 竟cánh 。 下hạ 三tam 位vị 通thông 凡phàm 聖thánh 。 此thử 五ngũ 位vị 中trung 異dị 生sanh 有hữu 四tứ (# 至chí )# 唯duy 得đắc 存tồn 一nhất 無vô 睡thụy 悶muộn 故cố 。 此thử 以dĩ 五ngũ 位vị 分phần/phân 屬thuộc 凡phàm 聖thánh 。 異dị 生sanh 有hữu 四tứ 者giả 。 滅diệt 定định 聖thánh 所sở 起khởi 故cố 。 聖thánh 唯duy 後hậu 三tam 者giả 。 無vô 想tưởng 定định 報báo 。 屬thuộc 凡phàm 夫phu 故cố 。 於ư 中trung 如Như 來Lai 。 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 得đắc 存tồn 一nhất 者giả 。 比tỉ 前tiền 聖thánh 位vị 。 無vô 有hữu 睡thụy 眠miên 。 及cập 悶muộn 絕tuyệt 故cố 。 △# 三tam 位vị 通thông 凡phàm 聖thánh 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 竟cánh 。 下hạ 二nhị 通thông 識thức 俱câu 轉chuyển 。 是thị 故cố 八bát 識thức 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 (# 至chí )# 是thị 謂vị 略lược 說thuyết 。 識thức 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 。 言ngôn 是thị 故cố 者giả 。 牒điệp 前tiền 依y 止chỉ 根căn 本bổn 識thức 。 五ngũ 識thức 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 意ý 識thức 常thường 現hiện 起khởi 。 即tức 顯hiển 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 常thường 相tương 續tục 義nghĩa 。 故cố 總tổng 釋thích 之chi 。 心tâm 即tức 第đệ 八bát 。 末mạt 那na 第đệ 七thất 。 二nhị 無vô 間gián 斷đoạn 。 故cố 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 第đệ 六lục 前tiền 五ngũ 。 俱câu 起khởi 增tăng 數số 。 乃nãi 至chí 八bát 俱câu 。 △# 二nhị 通thông 識thức 俱câu 轉chuyển 竟cánh 。 下hạ 三tam 問vấn 答đáp 顯hiển 理lý 。 若nhược 一nhất 有hữu 情tình 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển (# 至chí )# 彼bỉ 俱câu 恆hằng 時thời 唯duy 有hữu 一nhất 故cố 。 若nhược 一nhất 下hạ 。 問vấn 也dã 。 彼bỉ 以dĩ 一nhất 識thức 為vi 一nhất 有hữu 情tình 。 故cố 發phát 此thử 問vấn 。 若nhược 立lập 下hạ 。 論luận 主chủ 牒điệp 執chấp 難nạn/nan 破phá 。 若nhược 謂vị 識thức 多đa 名danh 有hữu 情tình 多đa 。 少thiểu 名danh 少thiểu 者giả 。 應ưng 無vô 心tâm 時thời 。 即tức 非phi 有hữu 情tình 。 又hựu 他tha 心tâm 現hiện 前tiền 。 可khả 名danh 自tự 有hữu 情tình 。 汝nhữ 以dĩ 有hữu 一nhất 識thức 。 立lập 一nhất 有hữu 情tình 故cố 。 然nhiên 立lập 下hạ 。 釋thích 立lập 有hữu 情tình 正chánh 義nghĩa 。 命mạng 根căn 。 第đệ 八bát 識thức 之chi 種chủng 子tử 也dã 。 異dị 熟thục 。 第đệ 八bát 識thức 之chi 現hiện 在tại 也dã 。 名danh 雖tuy 有hữu 種chủng 現hiện 。 其kỳ 體thể 無vô 二nhị 。 立lập 為vi 有hữu 情tình 。 俱câu 不bất 違vi 理lý 。 一nhất 身thân 唯duy 一nhất 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 (# 至chí )# 如như 散tán 意ý 識thức 緣duyên 久cửu 滅diệt 故cố 。 外ngoại 人nhân 以dĩ 一nhất 緣duyên 唯duy 生sanh 一nhất 識thức 為vi 難nạn/nan 。 論luận 主chủ 展triển 轉chuyển 縱túng/tung 奪đoạt 。 以dĩ 理lý 推thôi 明minh 。 既ký 許hứa 下hạ 。 論luận 主chủ 縱túng/tung 答đáp 。 謂vị 諸chư 心tâm 所sở 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 依y 自tự 識thức 說thuyết 。 即tức 如như 意ý 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 引dẫn 生sanh 後hậu 念niệm 緣duyên 善thiện 境cảnh 時thời 。 相tương 應ứng 善thiện 等đẳng 十thập 一nhất 心tâm 所sở 齊tề 起khởi 。 故cố 說thuyết 引dẫn 多đa 心tâm 所sở 。 寧ninh 不bất 能năng 引dẫn 多đa 心tâm 。 又hựu 誰thùy 下hạ 。 奪đoạt 破phá 執chấp 一nhất 。 又hựu 欲dục 下hạ 。 推thôi 明minh 。 謂vị 若nhược 不bất 許hứa 多đa 識thức 俱câu 起khởi 。 則tắc 彼bỉ 多đa 境cảnh 現hiện 前tiền 。 寧ninh 不bất 頓đốn 取thủ 。 若nhược 謂vị 境cảnh 雖tuy 齊tề 現hiện 。 識thức 前tiền 後hậu 生sanh 。 無vô 俱câu 起khởi 義nghĩa 。 故cố 復phục 破phá 云vân 。 諸chư 根căn 境cảnh 等đẳng 和hòa 合hợp 力lực 齊tề 。 識thức 前tiền 後hậu 生sanh 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 又hựu 心tâm 所sở 下hạ 。 以dĩ 心tâm 所sở 例lệ 明minh 識thức 俱câu 起khởi 義nghĩa 。 又hựu 如như 浪lãng 像tượng 者giả 。 喻dụ 明minh 識thức 俱câu 轉chuyển 也dã 。 又hựu 若nhược 下hạ 。 復phục 以dĩ 同đồng 時thời 意ý 識thức 證chứng 破phá 。 若nhược 無vô 意ý 識thức 同đồng 緣duyên 五ngũ 塵trần 。 取thủ 彼bỉ 五ngũ 塵trần 。 應ưng 不bất 明minh 了liễu 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 若nhược 許hứa 意ý 識thức 能năng 緣duyên 五ngũ 塵trần 。 而nhi 不bất 俱câu 起khởi 。 故cố 復phục 難nạn/nan 云vân 。 如như 散tán 意ý 識thức 。 緣duyên 久cửu 已dĩ 滅diệt 獨độc 影ảnh 境cảnh 故cố 。 豈khởi 得đắc 明minh 了liễu 。 如như 何hà 五ngũ 俱câu 唯duy 一nhất 意ý 識thức (# 至chí )# 如như 五ngũ 根căn 識thức 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 如như 何hà 下hạ 。 外ngoại 人nhân 難nạn/nan 。 謂vị 一nhất 意ý 識thức 。 何hà 取thủ 五ngũ 塵trần 多đa 境cảnh 。 如như 眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 論luận 主chủ 釋thích 。 且thả 如như 眼nhãn 識thức 緣duyên 色sắc 法pháp 時thời 。 或hoặc 緣duyên 一nhất 色sắc 。 或hoặc 緣duyên 多đa 色sắc 。 故cố 一nhất 意ý 識thức 。 緣duyên 多đa 種chủng 境cảnh 。 亦diệc 無vô 過quá 失thất 。 相tương 見kiến 俱câu 有hữu 下hạ 。 外ngoại 人nhân 問vấn 。 謂vị 相tương/tướng 有hữu 種chủng 種chủng 。 一nhất 識thức 能năng 取thủ 。 見kiến 有hữu 種chủng 種chủng 。 何hà 不bất 同đồng 來lai 共cộng 取thủ 一nhất 境cảnh 。 謂vị 一nhất 識thức 能năng 取thủ 多đa 境cảnh 。 一nhất 境cảnh 應Ứng 供Cúng 多đa 識thức 。 於ư 自tự 所sở 緣duyên 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 謂vị 見kiến 雖tuy 種chủng 種chủng 。 各các 有hữu 所sở 緣duyên 。 於ư 自tự 識thức 所sở 緣duyên 。 唯duy 一nhất 識thức 能năng 了liễu 。 餘dư 識thức 無vô 用dụng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 外ngoại 人nhân 難nạn/nan 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 下hạ 。 論luận 主chủ 釋thích 。 意ý 識thức 是thị 五ngũ 識thức 生sanh 起khởi 之chi 緣duyên 。 助trợ 五ngũ 令linh 起khởi 。 意ý 識thức 明minh 了liễu 取thủ 境cảnh 。 異dị 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 聖thánh 說thuyết 意ý 有hữu 分phân 別biệt 。 五ngũ 識thức 不bất 爾nhĩ 。 豈khởi 虗hư 言ngôn 哉tai 。 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 。 何hà 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 外ngoại 人nhân 問vấn 。 謂vị 既ký 俱câu 轉chuyển 。 何hà 不bất 似tự 心tâm 王vương 與dữ 心tâm 所sở 有hữu 相tương 應ứng 義nghĩa 。 非phi 同đồng 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 謂vị 相tương 應ứng 者giả 。 必tất 得đắc 同đồng 時thời 。 同đồng 境cảnh 。 同đồng 根căn 。 同đồng 體thể 。 具cụ 此thử 四tứ 義nghĩa 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 今kim 諸chư 識thức 雖tuy 同đồng 時thời 起khởi 。 而nhi 不bất 同đồng 境cảnh 。 又hựu 不bất 同đồng 根căn 。 依y 即tức 根căn 也dã 。 體thể 即tức 體thể 事sự 。 數số 即tức 心tâm 所sở 。 俱câu 不bất 同đồng 故cố 。 如như 五ngũ 根căn 識thức 。 所sở 依y 不bất 同đồng 。 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 設thiết 問vấn 云vân 。 如như 是thị 八bát 識thức 為vi 是thị 一nhất 耶da 。 為vi 是thị 異dị 耶da 。 故cố 下hạ 答đáp 云vân 。 八bát 識thức 自tự 性tánh 不bất 可khả 言ngôn 定định 一nhất (# 至chí )# 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 無vô 故cố 。 答đáp 明minh 八bát 種chủng 識thức 非phi 定định 言ngôn 一nhất 。 以dĩ 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 所sở 依y 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 生sanh 滅diệt 熏huân 習tập 。 俱câu 各các 異dị 故cố 。 亦diệc 非phi 定định 異dị 。 如như 水thủy 與dữ 波ba 。 及cập 因nhân 果quả 性tánh 。 豈khởi 定định 異dị 耶da 。 復phục 總tổng 喻dụ 云vân 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。 無vô 有hữu 定định 一nhất 。 及cập 定định 異dị 故cố 。 如như 前tiền 下hạ 。 結kết 顯hiển 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 。 前tiền 說thuyết 識thức 差sai 別biệt 者giả 。 即tức 前tiền 三tam 種chủng 能năng 變biến 八bát 個cá 心tâm 王vương 。 五ngũ 十thập 一nhất 個cá 心tâm 所sở 。 俱câu 各các 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 皆giai 依y 世thế 俗tục 顯hiển 示thị 。 非phi 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 心tâm 不bất 可khả 思tư 。 言ngôn 不bất 可khả 議nghị 。 豈khởi 有hữu 形hình 名danh 種chủng 類loại 之chi 異dị 。 如như 伽già 陀đà 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 無vô 故cố 者giả 。 謂vị 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 能năng 變biến 所sở 變biến 。 二nhị 相tương/tướng 俱câu 寂tịch 。 故cố 曰viết 真Chân 如Như 。 △# 三tam 問vấn 答đáp 顯hiển 理lý 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 明minh 三tam 能năng 變biến 竟cánh 。 下hạ 二nhị 答đáp 五ngũ 外ngoại 問vấn 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 分phần/phân 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 三tam 能năng 變biến 相tương/tướng (# 至chí )# 由do 斯tư 一nhất 切thiết 唯duy 有hữu 識thức 耶da 。 已dĩ 廣quảng 下hạ 。 結kết 前tiền 三tam 種chủng 能năng 變biến 。 為vi 自tự 所sở 變biến 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 所sở 依y 。 云vân 何hà 下hạ 。 復phục 問vấn 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 汝nhữ 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 是thị 識thức 所sở 變biến 。 既ký 是thị 識thức 變biến 。 能năng 變biến 所sở 變biến 。 各các 自tự 有hữu 體thể 。 何hà 說thuyết 諸chư 法pháp 。 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 唯duy 有hữu 識thức 耶da 。 △# 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 是thị 諸chư 識thức 轉chuyển 變biến (# 至chí )# 由do 此thử 彼bỉ 皆giai 無vô 故cố 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。 前tiền 二nhị 句cú 。 明minh 能năng 所sở 變biến 相tương/tướng 。 成thành 能năng 所sở 取thủ 。 後hậu 二nhị 句cú 。 明minh 內nội 外ngoại 皆giai 空không 。 顯hiển 唯duy 識thức 性tánh 。 頌tụng 中trung 此thử 字tự 。 即tức 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 是thị 如như 幻huyễn 有hữu 。 彼bỉ 字tự 。 即tức 妄vọng 所sở 執chấp 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 彼bỉ 此thử 二nhị 體thể 俱câu 空không 。 故cố 云vân 皆giai 無vô 。 △# 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 三tam 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 。 論luận 曰viết 是thị 諸chư 識thức 者giả 謂vị 前tiền 所sở 說thuyết (# 至chí )# 非phi 不bất 離ly 識thức 。 心tâm 所sở 法pháp 等đẳng 。 先tiên 以dĩ 緣duyên 生sanh 二nhị 分phần 解giải 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 頌tụng 。 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 名danh 能năng 變biến 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 名danh 所sở 變biến 。 以dĩ 見kiến 相tương/tướng 分phân 是thị 識thức 所sở 變biến 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 名danh 依y 他tha 起khởi 。 但đãn 似tự 外ngoại 執chấp 實thật 能năng 所sở 現hiện 。 故cố 說thuyết 為vi 似tự 。 所sở 變biến 下hạ 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 頌tụng 中trung 能năng 所sở 俱câu 名danh 所sở 變biến 義nghĩa 。 由do 此thử 下hạ 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 頌tụng 。 謂vị 由do 大Đại 乘Thừa 能năng 變biến 所sở 變biến 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 則tắc 知tri 餘dư 執chấp 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 以dĩ 離ly 見kiến 相tương/tướng 。 非phi 實thật 物vật 故cố 。 是thị 故cố 下hạ 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 頌tụng 。 謂vị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 若nhược 於ư 現hiện 在tại 有hữu 實thật 作tác 用dụng 名danh 為vi 有hữu 為vi 。 若nhược 法pháp 已dĩ 滅diệt 。 或hoặc 未vị 生sanh 時thời 。 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 名danh 為vi 無vô 為vi 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 因nhân 緣duyên 變biến 故cố 。 名danh 為vi 實thật 有hữu 。 分phân 別biệt 變biến 故cố 。 名danh 為vi 假giả 有hữu 。 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 唯duy 言ngôn 下hạ 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 唯duy 遮già 境cảnh 有hữu 。 識thức 簡giản 心tâm 空không 。 唯duy 遮già 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 執chấp 心tâm 外ngoại 有hữu 境cảnh 。 識thức 簡giản 清thanh 辯biện 等đẳng 執chấp 惡ác 取thủ 空không 。 故cố 我ngã 大Đại 乘Thừa 立lập 唯duy 識thức 義nghĩa 。 非phi 遮già 不bất 離ly 識thức 之chi 。 心tâm 所sở 法pháp 等đẳng 。 或hoặc 轉chuyển 變biến 者giả 謂vị 諸chư 內nội 識thức (# 至chí )# 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 次thứ 以dĩ 緣duyên 生sanh 我ngã 法pháp 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 。 或hoặc 轉chuyển 下hạ 。 釋thích 前tiền 一nhất 句cú 半bán 頌tụng 。 以dĩ 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 即tức 能năng 分phân 別biệt 。 三tam 界giới 心tâm 法pháp 。 皆giai 虗hư 妄vọng 故cố 。 此thử 所sở 下hạ 。 釋thích 次thứ 一nhất 句cú 半bán 頌tụng 。 此thử 所sở 執chấp 境cảnh 者giả 。 即tức 所sở 轉chuyển 變biến 也dã 。 頌tụng 名danh 所sở 分phân 別biệt 即tức 所sở 妄vọng 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 。 皆giai 依y 識thức 變biến 假giả 我ngã 法pháp 相tướng 。 而nhi 妄vọng 執chấp 故cố 。 故cố 云vân 決quyết 定định 皆giai 無vô 。 前tiền 一nhất 卷quyển 二nhị 卷quyển 中trung 。 廣quảng 引dẫn 教giáo 理lý 。 已dĩ 破phá 我ngã 法pháp 決quyết 定định 無vô 故cố 。 是thị 故cố 下hạ 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 頌tụng 。 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 者giả 。 是thị 契Khế 經Kinh 中trung 頌tụng 言ngôn 。 謂vị 三tam 界giới 中trung 。 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 之chi 心tâm 是thị 有hữu 。 則tắc 真Chân 如Như 心tâm 亦diệc 有hữu 。 以dĩ 破phá 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 執chấp 心tâm 是thị 無vô 。 故cố 曰viết 極cực 成thành 。 唯duy 既ký 下hạ 。 謂vị 唯duy 遮già 境cảnh 有hữu 。 不bất 遮già 不bất 離ly 識thức 之chi 。 心tâm 所sở 法pháp 等đẳng 。 故cố 真chân 空không 等đẳng 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 法Pháp 。 亦diệc 是thị 有hữu 性tánh 。 由do 唯duy 識thức 義nghĩa 。 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 。 是thị 遮già 境cảnh 有hữu 。 遠viễn 離ly 增tăng 益ích 。 有hữu 虗hư 妄vọng 心tâm 。 是thị 簡giản 心tâm 空không 。 遠viễn 離ly 減giảm 損tổn 。 故cố 立lập 唯duy 識thức 。 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 △# 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 竟cánh 。 下hạ 二nhị 小Tiểu 乘Thừa 九cửu 難nạn/nan 。 第đệ 一nhất 唯duy 識thức 所sở 因nhân 難nạn/nan 。 由do 何hà 教giáo 理lý 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành (# 至chí )# 應ưng 更cánh 確xác 陳trần 成thành 此thử 教giáo 理lý 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 九cửu 難nạn/nan 。 難nạn/nan 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 唯duy 心tâm 之chi 旨chỉ 。 第đệ 一nhất 難nạn/nan 云vân 。 離ly 心tâm 之chi 外ngoại 。 現hiện 見kiến 色sắc 法pháp 是thị 所sở 緣duyên 實thật 境cảnh 。 論luận 主chủ 何hà 故cố 包bao 羅la 歸quy 心tâm 。 總tổng 說thuyết 唯duy 識thức 。 一nhất 乃nãi 色sắc 心tâm 有hữu 異dị 。 二nhị 又hựu 能năng 所sở 不bất 同đồng 。 豈khởi 不bất 已dĩ 說thuyết 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 謂vị 前tiền 廣quảng 引dẫn 教giáo 理lý 。 已dĩ 說thuyết 唯duy 識thức 之chi 義nghĩa 。 雖tuy 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 汝nhữ 尚thượng 未vị 了liễu 。 非phi 破phá 下hạ 。 論luận 主chủ 自tự 白bạch 己kỷ 意ý 。 謂vị 非phi 是thị 特đặc 破phá 他tha 義nghĩa 。 顯hiển 己kỷ 義nghĩa 成thành 。 意ý 在tại 廣quảng 明minh 唯duy 識thức 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 故cố 應ưng 更cánh 與dữ 確xác 實thật 指chỉ 陳trần 。 聖thánh 教giáo 正chánh 理lý 。 成thành 唯duy 識thức 義nghĩa 。 宗tông 鏡kính 答đáp 云vân 。 只chỉ 此thử 外ngoại 邊biên 色sắc 境cảnh 。 一nhất 是thị 有hữu 情tình 緣duyên 心tâm 所sở 變biến 。 二nhị 是thị 有hữu 情tình 之chi 心tâm 所sở 持trì 。 根căn 本bổn 由do 心tâm 。 是thị 故cố 唯duy 識thức 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 (# 至chí )# 能năng 隨tùy 悟ngộ 入nhập 。 唯duy 識thức 無vô 境cảnh 。 先tiên 引dẫn 四tứ 種chủng 。 皆giai 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 以dĩ 證chứng 唯duy 識thức 無vô 心tâm 外ngoại 境cảnh 。 十Thập 地Địa 經kinh 。 及cập 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 又hựu 說thuyết 所sở 緣duyên 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 楞lăng 伽già 經kinh 中trung 。 又hựu 說thuyết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。 無vô 垢cấu 稱xưng 經kinh 。 又hựu 說thuyết 有hữu 情tình 。 隨tùy 心tâm 垢cấu 淨tịnh 。 次thứ 引dẫn 阿a 毗tỳ 達đạt 麼ma 經kinh 中trung 說thuyết 。 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 。 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 者giả 。 即tức 地địa 前tiền 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 證chứng 唯duy 識thức 之chi 理lý 。 而nhi 依y 佛Phật 說thuyết 。 及cập 見kiến 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 就tựu 四tứ 般bát 唯duy 識thức 之chi 智trí 。 遂toại 入nhập 有hữu 漏lậu 觀quán 。 觀quán 彼bỉ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 變biến 大đại 地địa 為vi 黃hoàng 金kim 。 攪giảo 長trường/trưởng 河hà 為vi 酥tô 酪lạc 。 化hóa 肉nhục 山sơn 魚ngư 米mễ 等đẳng 事sự 。 即tức 云vân 。 如như 是thị 所sở 變biến 金kim 銀ngân 寶bảo 等đẳng 。 皆giai 不bất 離ly 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 更cánh 無vô 外ngoại 境cảnh 。 作tác 觀quán 已dĩ 。 亦diệc 能năng 隨tùy 順thuận 悟ngộ 入nhập 真chân 唯duy 識thức 理lý 。 一nhất 相tương 違vi 識thức 相tương/tướng 智trí 謂vị 於ư 一nhất 處xứ (# 至chí )# 境cảnh 若nhược 實thật 有hữu 此thử 云vân 何hà 成thành 。 謂vị 四tứ 類loại 有hữu 情tình 。 能năng 緣duyên 之chi 識thức 各các 別biệt 。 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 亦diệc 相tương 違vi 故cố 。 即tức 天thiên 見kiến 寶bảo 嚴nghiêm 地địa 。 魚ngư 龍long 見kiến 窟quật 宅trạch 。 人nhân 見kiến 清thanh 冷lãnh 水thủy 。 鬼quỷ 見kiến 膿nùng 河hà 猛mãnh 火hỏa 。 所sở 言ngôn 相tương/tướng 者giả 。 非phi 徧biến 計kế 相tương/tướng 。 但đãn 是thị 相tương/tướng 分phân 之chi 相tương/tướng 。 由do 四tứ 有hữu 情tình 先tiên 業nghiệp 之chi 力lực 。 共cộng 於ư 一nhất 處xứ 各các 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 同đồng 。 故cố 名danh 相tướng 違vi 識thức 相tương/tướng 。 所sở 言ngôn 智trí 者giả 。 即tức 是thị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 緣duyên 之chi 智trí 。 智trí 能năng 了liễu 彼bỉ 四tứ 類loại 有hữu 情tình 。 各các 自tự 業nghiệp 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 同đồng 。 更cánh 無vô 心tâm 外ngoại 差sai 別biệt 四tứ 境cảnh 。 問vấn 。 其kỳ 四tứ 有hữu 情tình 。 為vi 是thị 各các 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 為vi 是thị 本bổn 質chất 亦diệc 別biệt 。 答đáp 。 相tương/tướng 質chất 皆giai 別biệt 。 謂vị 由do 四tứ 有hữu 情tình 業nghiệp 差sai 別biệt 故cố 。 第đệ 八bát 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 別biệt 。 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phân 為vi 本bổn 質chất 故cố 。 前tiền 六lục 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 別biệt 。 故cố 知tri 更cánh 無vô 外ngoại 境cảnh 。 唯duy 有hữu 識thức 也dã 。 奘tráng 大đại 師sư 云vân 。 境cảnh 非phi 一nhất 者giả 。 為vi 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 隨tùy 四tứ 類loại 有hữu 情tình 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 境cảnh 亦diệc 成thành 四tứ 。 一nhất 處xứ 解giải 成thành 差sai 。 證chứng 知tri 唯duy 有hữu 識thức 。 二nhị 無vô 所sở 緣duyên 識thức 智trí (# 至chí )# 彼bỉ 境cảnh 既ký 無vô 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 無vô 所sở 緣duyên 識thức 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 將tương 自tự 第đệ 六lục 獨độc 生sanh 散tán 意ý 識thức 。 緣duyên 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 等đẳng 變biến 起khởi 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 心tâm 外ngoại 實thật 境cảnh 。 名danh 無vô 所sở 緣duyên 識thức 。 言ngôn 智trí 者giả 。 即tức 是thị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 此thử 等đẳng 異dị 生sanh 。 所sở 變biến 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 皆giai 不bất 離ly 彼bỉ 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 是thị 其kỳ 唯duy 識thức 。 即tức 以dĩ 此thử 例lệ 一nhất 切thiết 實thật 境cảnh 。 亦diệc 不bất 離ly 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 離ly 心tâm 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 一nhất 物vật 。 故cố 云vân 彼bỉ 境cảnh 既ký 無vô 。 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 三tam 自tự 應ưng 無vô 倒đảo 智trí (# 至chí )# 不bất 由do 功công 用dụng 。 應ưng 得đắc 解giải 脫thoát 。 即tức 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 起khởi 智trí 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 執chấp 自tự 身thân 為vi 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 但đãn 是thị 凡phàm 夫phu 執chấp 心tâm 倒đảo 見kiến 。 離ly 卻khước 妄vọng 執chấp 心tâm 外ngoại 。 其kỳ 凡phàm 夫phu 身thân 上thượng 實thật 無vô 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 之chi 境cảnh 。 必tất 若nhược 有hữu 者giả 。 應ưng 異dị 生sanh 不bất 假giả 修tu 行hành 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 既ký 不bất 爾nhĩ 者giả 。 明minh 知tri 唯duy 有hữu 妄vọng 識thức 。 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 四tứ 隨tùy 三tam 智trí 轉chuyển 智trí (# 至chí )# 境cảnh 若nhược 實thật 有hữu 如như 何hà 可khả 變biến 。 前tiền 之chi 三tam 智trí 。 觀quán 凡phàm 夫phu 境cảnh 。 此thử 第đệ 四Tứ 智Trí 。 觀quán 聖thánh 者giả 境cảnh 。 而nhi 合hợp 三tam 智trí 為vi 一nhất 智trí 者giả 。 以dĩ 三tam 皆giai 是thị 聖thánh 所sở 行hành 故cố 。 一nhất 隨tùy 自tự 在tại 者giả 智trí 轉chuyển 智trí 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 起khởi 智trí 觀quán 自tự 所sở 變biến 境cảnh 。 皆giai 不bất 離ly 我ngã 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 是thị 其kỳ 唯duy 識thức 。 為vi 八bát 地địa 以dĩ 去khứ 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 任nhậm 運vận 變biến 大đại 地địa 為vi 黃hoàng 金kim 。 攪giảo 長trường/trưởng 河hà 為vi 酥tô 酪lạc 。 此thử 是thị 境cảnh 隨tùy 真chân 智trí 轉chuyển 。 所sở 變biến 事sự 皆giai 成thành 。 轉chuyển 者giả 。 改cải 換hoán 舊cựu 質chất 義nghĩa 。 即tức 隨tùy 轉chuyển 大đại 地địa 山sơn 河hà 舊cựu 質chất 。 成thành 金kim 銀ngân 等đẳng 。 鍛đoán 鍊luyện 作tác 諸chư 器khí 具cụ 。 眾chúng 生sanh 實thật 得đắc 受thọ 用dụng 。 若nhược 離ly 心tâm 外ngoại 有hữu 實thật 境cảnh 者giả 。 如như 何hà 山sơn 河hà 等đẳng 境cảnh 。 相tương/tướng 分phần/phân 本bổn 質chất 皆giai 悉tất 轉chuyển 變biến 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 境cảnh 。 皆giai 不bất 離ly 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 乃nãi 至chí 異dị 生sanh 亦diệc 能năng 變biến 火hỏa 為vi 水thủy 。 變biến 畫họa 為vi 夜dạ 。 點điểm 鉄# 成thành 金kim 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 境cảnh 隨tùy 智trí 轉chuyển 。 所sở 變biến 皆giai 成thành 。 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 凡phàm 變biến 金kim 銀ngân 宮cung 殿điện 者giả 。 是thị 實thật 定định 果quả 色sắc 。 從tùng 初Sơ 地Địa 以dĩ 去khứ 。 作tác 意ý 方phương 變biến 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 相tương 及cập 土thổ/độ 。 皆giai 自tự 在tại 變biến 。 彼bỉ 上thượng 品phẩm 定định 心tâm 。 有hữu 大đại 勢thế 力lực 。 所sở 變biến 金kim 銀ngân 宮cung 殿điện 等đẳng 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 作tác 諸chư 器khí 具cụ 。 實thật 得đắc 受thọ 用dụng 。 皆giai 不bất 離ly 菩Bồ 薩Tát 內nội 心tâm 。 是thị 其kỳ 唯duy 識thức 。 若nhược 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 地địa 前tiền 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 變biến 金kim 銀ngân 宮cung 殿điện 時thời 。 即tức 託thác 菩Bồ 薩Tát 所sở 變biến 金kim 銀ngân 宮cung 殿điện 為vi 本bổn 質chất 。 第đệ 六lục 識thức 所sở 變biến 金kim 銀ngân 等đẳng 。 不bất 能năng 作tác 諸chư 器khí 具cụ 。 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 然nhiên 所sở 變biến 者giả 是thị 假giả 定định 果quả 色sắc 。 不bất 離ly 內nội 心tâm 。 是thị 其kỳ 唯duy 識thức 。 二nhị 隨tùy 觀quán 察sát 者giả 智trí 轉chuyển 智trí (# 至chí )# 境cảnh 若nhược 是thị 真chân 寧ninh 隨tùy 心tâm 轉chuyển 。 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 謂vị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 若nhược 修tu 苦khổ 空không 等đẳng 觀quán 。 得đắc 相tương 應ứng 者giả 。 或hoặc 作tác 四Tứ 諦Đế 觀quán 時thời 。 隨tùy 觀quán 一nhất 法pháp 之chi 上thượng 。 唯duy 有hữu 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 無vô 我ngã 等đẳng 眾chúng 相tướng 顯hiển 然nhiên 。 非phi 是thị 諸chư 法pháp 體thể 上thượng 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 。 但đãn 是thị 能năng 變biến 心tâm 上thượng 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 。 則tắc 令linh 諸chư 法pháp 成thành 無vô 常thường 等đẳng 。 故cố 知tri 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 三tam 隨tùy 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 轉chuyển 智trí (# 至chí )# 境cảnh 若nhược 是thị 實thật 何hà 容dung 不bất 現hiện 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 根căn 本bổn 智trí 證chứng 真Chân 如Như 時thời 。 真Chân 如Như 境cảnh 與dữ 智trí 冥minh 合hợp 。 能năng 所sở 一nhất 如như 。 離ly 本bổn 智trí 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 境cảnh 。 境cảnh 隨tùy 智trí 轉chuyển 。 故cố 說thuyết 唯duy 心tâm 。 汝nhữ 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 有hữu 心tâm 外ngoại 實thật 境cảnh 。 即tức 證chứng 真Chân 如Như 持trì 。 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 。 何hà 不bất 現hiện 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 。 四Tứ 智Trí 者giả (# 至chí )# 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 總tổng 結kết 菩Bồ 薩Tát 得đắc 此thử 四Tứ 智Trí 。 方phương 能năng 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 正chánh 理lý 。 又hựu 伽già 陀đà 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 謂vị 第đệ 八bát 名danh 心tâm 。 第đệ 七thất 名danh 意ý 。 餘dư 六lục 名danh 識thức 。 各các 有hữu 所sở 緣duyên 。 皆giai 從tùng 心tâm 變biến 。 心tâm 為vi 自tự 性tánh 。 故cố 云vân 不bất 離ly 自tự 性tánh 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 皆giai 從tùng 心tâm 顯hiển 。 故cố 說thuyết 無vô 餘dư 。 此thử 等đẳng 下hạ 。 總tổng 結kết 聖thánh 教giáo 明minh 唯duy 識thức 義nghĩa 竟cánh 。 下hạ 文văn 復phục 以dĩ 正chánh 理lý 。 立lập 四tứ 比tỉ 量lượng 。 明minh 唯duy 識thức 理lý 。 極cực 成thành 眼nhãn 等đẳng 識thức 五ngũ 隨tùy 一nhất 故cố 如như 餘dư 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 色sắc 等đẳng 。 此thử 立lập 第đệ 一nhất 比tỉ 量lượng 。 宗tông 在tại 喻dụ 中trung 。 宗tông 鏡kính 云vân 極cực 成thành 眼nhãn 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 識thức 色sắc 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 極cực 成thành 五ngũ 識thức 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 極cực 成thành 四tứ 識thức 。 今kim 云vân 極cực 成thành 眼nhãn 等đẳng 識thức 者giả 。 宗tông 鏡kính 且thả 將tương 眼nhãn 識thức 為vi 前tiền 陳trần 。 故cố 云vân 眼nhãn 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 五ngũ 隨tùy 一nhất 故cố 者giả 。 是thị 五ngũ 識thức 中trung 隨tùy 攝nhiếp 一nhất 識thức 。 即tức 名danh 因nhân 義nghĩa 。 如như 餘dư 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 色sắc 等đẳng 。 謂vị 此thử 眼nhãn 識thức 。 定định 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 識thức 色sắc 是thị 宗tông 。 如như 餘dư 耳nhĩ 等đẳng 四tứ 識thức 。 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 識thức 聲thanh 等đẳng 四tứ 塵trần 。 意ý 謂vị 所sở 緣duyên 者giả 。 皆giai 不bất 離ly 自tự 識thức 。 故cố 此thử 比tỉ 量lượng 。 宗tông 在tại 喻dụ 中trung 。 據cứ 宗tông 鏡kính 立lập 三tam 支chi 。 皆giai 用dụng 極cực 成thành 二nhị 字tự 。 俱câu 是thị 寄ký 言ngôn 簡giản 過quá 。 且thả 前tiền 陳trần 言ngôn 極cực 成thành 眼nhãn 識thức 者giả 。 簡giản 兩lưỡng 宗tông 不bất 極cực 成thành 眼nhãn 識thức 。 如như 大Đại 乘Thừa 許hứa 他tha 方phương 佛Phật 眼nhãn 識thức 。 及cập 佛Phật 無vô 漏lậu 眼nhãn 識thức 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 許hứa 。 是thị 一nhất 宗tông 不bất 極cực 成thành 。 小Tiểu 乘Thừa 許hứa 佛Phật 有hữu 漏lậu 眼nhãn 識thức 。 及cập 最tối 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 染nhiễm 汙ô 眼nhãn 識thức 。 大Đại 乘Thừa 不bất 許hứa 。 是thị 一nhất 宗tông 不bất 極cực 成thành 。 今kim 取thủ 兩lưỡng 宗tông 不bất 許hứa 之chi 外ngoại 。 共cộng 許hứa 眼nhãn 識thức 為vi 宗tông 依y 。 故cố 云vân 極cực 成thành 也dã 。 又hựu 因nhân 云vân 極cực 成thành 五ngũ 識thức 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 乃nãi 至chí 喻dụ 云vân 如như 餘dư 極cực 成thành 四tứ 識thức 者giả 。 俱câu 是thị 簡giản 兩lưỡng 宗tông 不bất 極cực 成thành 之chi 眼nhãn 識thức 。 及cập 耳nhĩ 等đẳng 四tứ 識thức 故cố 。 若nhược 不bất 安an 極cực 成thành 言ngôn 。 於ư 宗tông 則tắc 犯phạm 所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 過quá 。 於ư 因nhân 則tắc 犯phạm 自tự 他tha 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 之chi 過quá 。 於ư 喻dụ 則tắc 犯phạm 能năng 立lập 所sở 立lập 法pháp 不bất 成thành 之chi 過quá 。 餘dư 識thức 識thức 故cố 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 亦diệc 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 諸chư 法pháp 。 此thử 立lập 第đệ 二nhị 比tỉ 量lượng 。 四tứ 分phần/phân 俱câu 全toàn 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 極cực 成thành 餘dư 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 亦diệc 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 識thức 法pháp 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 是thị 識thức 性tánh 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 極cực 成thành 五ngũ 識thức 。 今kim 云vân 餘dư 識thức 者giả 。 是thị 除trừ 前tiền 五ngũ 。 立lập 後hậu 三tam 識thức 為vi 前tiền 陳trần 。 識thức 故cố 者giả 。 由do 後hậu 三tam 識thức 。 與dữ 前tiền 五ngũ 同đồng 名danh 見kiến 分phần/phân 。 故cố 宗tông 鏡kính 以dĩ 是thị 識thức 性tánh 故cố 為vi 因nhân 。 此thử 中trung 喻dụ 云vân 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 以dĩ 識thức 性tánh 同đồng 故cố 。 亦diệc 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 諸chư 法pháp 是thị 宗tông 者giả 。 謂vị 前tiền 五ngũ 如như 餘dư 識thức 。 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 識thức 色sắc 等đẳng 。 後hậu 三tam 識thức 亦diệc 如như 前tiền 五ngũ 。 亦diệc 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 識thức 之chi 諸chư 法pháp 。 問vấn 。 何hà 不bất 言ngôn 六lục 七thất 八bát 識thức 為vi 有hữu 法pháp 。 而nhi 言ngôn 餘dư 識thức 耶da 。 答đáp 。 若nhược 言ngôn 六lục 七thất 八bát 識thức 為vi 有hữu 法pháp 。 他tha 不bất 許hứa 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 即tức 犯phạm 他tha 一nhất 分phần/phân 所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 過quá 。 若nhược 但đãn 立lập 意ý 識thức 為vi 有hữu 法pháp 。 因nhân 中trung 更cánh 犯phạm 不bất 定định 過quá 。 被bị 他tha 將tương 七thất 八bát 二nhị 識thức 為vi 異dị 喻dụ 量lượng 。 犯phạm 共cộng 中trung 自tự 不bất 定định 過quá 。 今kim 但đãn 總tổng 言ngôn 餘dư 。 言ngôn 陳trần 第đệ 六lục 。 意ý 兼kiêm 七thất 八bát 。 即tức 闇ám 成thành 立lập 七thất 八bát 於ư 餘dư 識thức 之chi 中trung 矣hĩ 。 此thử 說thuyết 所sở 緣duyên 定định 非phi 離ly 此thử 二nhị 隨tùy 一nhất 故cố 如như 彼bỉ 能năng 緣duyên 。 此thử 第đệ 三tam 比tỉ 量lượng 。 四tứ 分phần/phân 俱câu 全toàn 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 六lục 識thức 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 不bất 離ly 六lục 識thức 體thể 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 。 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 如như 彼bỉ 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 今kim 云vân 此thử 說thuyết 所sở 緣duyên 者giả 。 是thị 立lập 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phân 為vi 前tiền 陳trần 。 定định 非phi 離ly 此thử 者giả 。 謂vị 相tương/tướng 分phần/phân 定định 不bất 離ly 能năng 緣duyên 識thức 。 是thị 宗tông 。 二nhị 隨tùy 一nhất 故cố 者giả 。 是thị 因nhân 。 謂vị 於ư 二nhị 分phần 中trung 。 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 如như 彼bỉ 能năng 緣duyên 者giả 。 是thị 喻dụ 。 以dĩ 相tương/tướng 分phần/phân 如như 見kiến 分phần/phân 。 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 如như 相tương 應ứng 法pháp 決quyết 定định 不bất 離ly 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 此thử 立lập 第đệ 四tứ 比tỉ 量lượng 。 因nhân 在tại 有hữu 法pháp 中trung 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 一nhất 切thiết 隨tùy 自tự 識thức 所sở 緣duyên 是thị 有hữu 法pháp 。 決quyết 定định 不bất 離ly 。 我ngã 之chi 能năng 緣duyên 心tâm 及cập 心tâm 所sở 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 以dĩ 是thị 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 相tương 應ứng 法pháp 。 今kim 云vân 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 者giả 。 是thị 以dĩ 一nhất 切thiết 識thức 之chi 所sở 緣duyên 為vi 有hữu 法pháp 。 即tức 說thuyết 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 為vi 因nhân 。 如như 相tương 應ứng 法pháp 者giả 。 是thị 喻dụ 。 謂vị 所sở 緣duyên 之chi 法pháp 。 不bất 離ly 能năng 緣duyên 。 如như 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 不bất 離ly 心tâm 王vương 。 決quyết 定định 不bất 離ly 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 者giả 。 是thị 宗tông 。 謂vị 所sở 緣duyên 法pháp 。 必tất 以dĩ 心tâm 王vương 心tâm 所sở 為vi 能năng 緣duyên 。 故cố 不bất 相tương 離ly 。 設thiết 問vấn 云vân 。 何hà 故cố 後hậu 陳trần 云vân 我ngã 之chi 能năng 緣duyên 耶da 。 答đáp 。 若nhược 不bất 言ngôn 我ngã 之chi 能năng 緣duyên 者giả 。 便tiện 犯phạm 一nhất 分phần/phân 相tương 扶phù 之chi 過quá 。 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 許hứa 他tha 心tâm 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 不bất 離ly 能năng 緣duyên 心tâm 故cố 。 為vi 簡giản 此thử 過quá 。 故cố 言ngôn 我ngã 之chi 能năng 緣duyên 。 即tức 簡giản 他tha 之chi 能năng 緣duyên 也dã 。 此thử 等đẳng 正chánh 理lý 誠thành 證chứng 非phi 一nhất (# 至chí )# 理lý 實thật 亦diệc 有hữu 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 。 此thử 中trung 比tỉ 量lượng 。 雖tuy 則tắc 有hữu 四tứ 。 皆giai 以dĩ 不bất 離ly 為vi 義nghĩa 。 總tổng 顯hiển 唯duy 識thức 正chánh 理lý 。 故cố 云vân 此thử 等đẳng 正chánh 理lý 。 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。 我ngã 法pháp 非phi 有hữu 者giả 。 破phá 外ngoại 所sở 執chấp 。 空không 識thức 非phi 無vô 者giả 。 顯hiển 自tự 立lập 宗tông 。 空không 即tức 真chân 空không 。 識thức 即tức 唯duy 識thức 。 此thử 唯duy 識thức 義nghĩa 。 離ly 有hữu 離ly 無vô 。 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 慈từ 尊tôn 下hạ 。 引dẫn 證chứng 空không 識thức 非phi 無vô 等đẳng 義nghĩa 。 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 者giả 。 即tức 有hữu 三tam 界giới 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 也dã 。 於ư 此thử 二nhị 都đô 無vô 者giả 。 謂vị 於ư 虗hư 妄vọng 心tâm 中trung 。 都đô 無vô 所sở 執chấp 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 此thử 中trung 唯duy 有hữu 空không 者giả 謂vị 此thử 處xứ 妄vọng 心tâm 中trung 。 唯duy 有hữu 真chân 空không 。 於ư 彼bỉ 亦diệc 有hữu 此thử 者giả 。 謂vị 於ư 真chân 空không 中trung 。 亦diệc 有hữu 虗hư 妄vọng 之chi 心tâm 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 也dã 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 者giả 。 謂vị 真chân 心tâm 妄vọng 心tâm 。 即tức 圓viên 成thành 依y 他tha 二nhị 性tánh 。 名danh 為vi 非phi 空không 。 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 即tức 徧biến 計kế 性tánh 。 名danh 非phi 不bất 空không 。 有hữu 無vô 及cập 有hữu 故cố 者giả 。 妄vọng 心tâm 曰viết 有hữu 。 我ngã 法pháp 曰viết 無vô 。 真chân 中trung 有hữu 妄vọng 。 妄vọng 中trung 有hữu 真chân 。 名danh 及cập 有hữu 故cố 。 是thị 則tắc 契khế 中trung 道đạo 者giả 。 結kết 上thượng 諸chư 義nghĩa 。 遠viễn 離ly 斷đoạn 常thường 耳nhĩ 。 此thử 頌tụng 下hạ 。 論luận 主chủ 釋thích 頌tụng 意ý 。 謂vị 此thử 二nhị 頌tụng 。 依y 染nhiễm 分phần/phân 說thuyết 顯hiển 唯duy 識thức 義nghĩa 。 以dĩ 理lý 推thôi 之chi 。 亦diệc 有hữu 淨tịnh 分phần/phân 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 △# 第đệ 一nhất 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 二nhị 世thế 事sự 乖quai 宗tông 難nạn/nan 。 若nhược 唯duy 內nội 識thức 似tự 外ngoại 境cảnh 起khởi (# 至chí )# 如như 夢mộng 境cảnh 等đẳng 應ưng 釋thích 此thử 疑nghi 。 若nhược 唯duy 內nội 識thức 。 至chí 定định 不bất 定định 轉chuyển 者giả 。 宗tông 鏡kính 謂vị 經kinh 部bộ 師sư 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 言ngôn 唯duy 有hữu 內nội 識thức 。 無vô 外ngoại 境cảnh 者giả 。 如như 何hà 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 情tình 與dữ 非phi 情tình 等đẳng 物vật 。 有hữu 處xứ 定định 時thời 定định 。 身thân 不bất 定định 。 作tác 用dụng 不bất 定định 。 今kim 云vân 若nhược 唯duy 內nội 識thức 似tự 外ngoại 境cảnh 起khởi 者giả 。 牒điệp 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 義nghĩa 。 寧ninh 見kiến 下hạ 。 是thị 難nạn/nan 詞từ 。 謂vị 見kiến 世thế 間gian 情tình 與dữ 非phi 情tình 。 處xử 時thời 有hữu 定định 。 身thân 與dữ 作tác 用dụng 。 而nhi 又hựu 不bất 定định 。 即tức 如như 東đông 處xứ 非phi 南nam 。 此thử 時thời 非phi 彼bỉ 。 是thị 處xứ 時thời 有hữu 定định 。 又hựu 一nhất 切thiết 人nhân 。 有hữu 患hoạn 瞖ế 無vô 患hoạn 瞖ế 。 所sở 見kiến 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 是thị 身thân 不bất 定định 。 亦diệc 如như 所sở 見kiến 一nhất 切thiết 男nam 女nữ 。 及cập 刀đao 杖trượng 等đẳng 。 實thật 有hữu 作tác 用dụng 。 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 便tiện 無vô 實thật 用dụng 。 是thị 作tác 用dụng 不bất 定định 。 如như 夢mộng 境cảnh 等đẳng 應ưng 釋thích 此thử 疑nghi 者giả 。 論luận 主chủ 引dẫn 二nhị 十thập 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。 處xử 時thời 定định 如như 夢mộng 。 身thân 不bất 定định 如như 鬼quỷ 。 同đồng 見kiến 膿nùng 河hà 等đẳng 。 如như 夢mộng 損tổn 有hữu 用dụng 。 答đáp 上thượng 問vấn 義nghĩa 。 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 處xử 時thời 定định 如như 夢mộng 者giả 。 謂vị 於ư 夢mộng 中trung 。 緣duyên 此thử 處xứ 餘dư 處xứ 。 及cập 緣duyên 時thời 不bất 緣duyên 時thời 。 皆giai 是thị 夢mộng 心tâm 所sở 現hiện 。 可khả 名danh 唯duy 識thức 者giả 。 則tắc 我ngã 覺giác 時thời 境cảnh 色sắc 。 處xử 定định 時thời 定định 。 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 身thân 不bất 定định 如như 鬼quỷ 者giả 。 謂vị 如như 餓ngạ 鬼quỷ 同đồng 見kiến 一nhất 水thủy 。 變biến 為vi 膿nùng 河hà 猛mãnh 火hỏa 等đẳng 異dị 。 皆giai 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 業nghiệp 識thức 所sở 現hiện 。 可khả 名danh 唯duy 識thức 者giả 。 則tắc 知tri 我ngã 宗tông 身thân 有hữu 患hoạn 瞖ế 。 及cập 無vô 瞖ế 等đẳng 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 如như 夢mộng 損tổn 有hữu 用dụng 者giả 。 謂vị 如như 夢mộng 中trung 刀đao 杖trượng 飲ẩm 食thực 。 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 遺di 失thất 等đẳng 事sự 。 實thật 有hữu 作tác 用dụng 。 皆giai 是thị 夢mộng 心tâm 所sở 現hiện 。 可khả 名danh 唯duy 識thức 者giả 。 則tắc 知tri 我ngã 宗tông 覺giác 時thời 夢mộng 時thời 。 俱câu 成thành 唯duy 識thức 。 餘dư 義nghĩa 詳tường 宗tông 鏡kính 六lục 十thập 三tam 卷quyển 。 文văn 繁phồn 不bất 引dẫn 。 △# 第đệ 二nhị 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 三tam 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 難nạn/nan 。 何hà 緣duyên 世Thế 尊Tôn 說thuyết 十thập 二nhị 處xứ (# 至chí )# 令linh 知tri 外ngoại 法pháp 亦diệc 非phi 有hữu 故cố 。 何hà 緣duyên 下hạ 。 宗tông 鏡kính 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 言ngôn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 無vô 心tâm 外ngoại 實thật 境cảnh 者giả 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 於ư 阿a 含hàm 經kinh 中trung 。 說thuyết 有hữu 十thập 二nhị 處xứ 。 若nhược 一nhất 切thiết 皆giai 唯duy 識thức 者giả 。 世Thế 尊Tôn 只chỉ 合hợp 說thuyết 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 。 即tức 不bất 說thuyết 有hữu 十thập 色sắc 處xứ 。 今kim 世Thế 尊Tôn 既ký 說thuyết 有hữu 。 十thập 二nhị 處xứ 者giả 。 明minh 知tri 離ly 卻khước 意ý 法pháp 處xứ 外ngoại 。 別biệt 有hữu 十thập 色sắc 處xứ 是thị 心tâm 外ngoại 有hữu 。 何hà 言ngôn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 論luận 主chủ 答đáp 處xứ 有hữu 三tam 。 一nhất 假giả 答đáp 。 此thử 中trung 無vô 論luận 文văn 。 謂vị 假giả 將tương 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 答đáp 經kinh 部bộ 師sư 之chi 義nghĩa 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。 識thức 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 。 似tự 境cảnh 相tướng 而nhi 轉chuyển 。 為vi 成thành 內nội 外ngoại 處xứ 。 佛Phật 說thuyết 彼bỉ 為vi 十thập 。 此thử 頌tụng 宗tông 鏡kính 有hữu 解giải 。 文văn 繁phồn 不bất 引dẫn 。 二nhị 正chánh 答đáp 者giả 。 即tức 今kim 論luận 說thuyết 依y 識thức 所sở 變biến 。 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 此thử 依y 大Đại 乘Thừa 自tự 宗tông 正chánh 解giải 。 謂vị 五ngũ 塵trần 本bổn 質chất 色sắc 。 是thị 第đệ 八bát 識thức 之chi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 離ly 第đệ 八bát 識thức 。 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 三tam 喻dụ 答đáp 者giả 。 即tức 今kim 論luận 云vân 。 如như 遮già 斷đoạn 見kiến 。 說thuyết 續tục 有hữu 情tình 。 是thị 佛Phật 密mật 意ý 。 破phá 眾chúng 生sanh 一nhất 合hợp 相tương/tướng 我ngã 。 假giả 說thuyết 有hữu 十thập 二nhị 處xứ 名danh 。 令linh 眾chúng 生sanh 觀quán 十thập 二nhị 處xứ 法pháp 。 都đô 無vô 有hữu 我ngã 。 便tiện 入nhập 我ngã 空không 。 次thứ 依y 唯duy 識thức 。 能năng 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 之chi 上thượng 。 皆giai 無vô 實thật 軌quỹ 持trì 勝thắng 性tánh 等đẳng 用dụng 。 既ký 除trừ 法pháp 執chấp 。 便tiện 成thành 法pháp 空không 。 △# 第đệ 三tam 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 四tứ 唯duy 識thức 成thành 空không 難nạn/nan 。 此thử 唯duy 識thức 性tánh 豈khởi 不bất 亦diệc 空không (# 至chí )# 由do 此thử 慈từ 尊tôn 說thuyết 前tiền 二nhị 頌tụng 。 宗tông 鏡kính 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 云vân 。 既ký 言ngôn 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 實thật 軌quỹ 持trì 自tự 在tại 勝thắng 性tánh 等đẳng 用dụng 。 成thành 法pháp 空không 觀quán 者giả 。 即tức 此thử 唯duy 識thức 之chi 體thể 。 豈khởi 不bất 亦diệc 空không 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 謂vị 唯duy 識thức 性tánh 。 亦diệc 不bất 空không 。 小Tiểu 乘Thừa 又hựu 問vấn 。 如như 何hà 不bất 空không 。 論luận 主chủ 又hựu 答đáp 。 非phi 所sở 執chấp 故cố 。 謂vị 我ngã 前tiền 言ngôn 空không 者giả 。 但đãn 是thị 空không 其kỳ 一nhất 切thiết 法pháp 上thượng 。 妄vọng 執chấp 實thật 有hữu 軌quỹ 持trì 勝thắng 性tánh 等đẳng 用dụng 。 徧biến 計kế 虗hư 妄vọng 之chi 法pháp 是thị 空không 。 非phi 空không 離ly 名danh 種chủng 等đẳng 根căn 本bổn 智trí 所sở 證chứng 唯duy 識thức 性tánh 故cố 。 說thuyết 為vi 空không 也dã 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 下hạ 。 重trọng/trùng 釋thích 不bất 可khả 空không 之chi 所sở 以dĩ 。 撥bát 無vô 二nhị 諦đế 下hạ 。 引dẫn 諸chư 佛Phật 責trách 詞từ 以dĩ 警cảnh 之chi 。 應ưng 知tri 下hạ 。 結kết 牒điệp 前tiền 頌tụng 。 證chứng 有hữu 可khả 空không 不bất 可khả 空không 之chi 義nghĩa 。 △# 第đệ 四tứ 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 五ngũ 色sắc 相tướng 非phi 心tâm 難nạn/nan 。 若nhược 諸chư 色sắc 處xứ 亦diệc 識thức 為vi 體thể (# 至chí )# 及cập 與dữ 非phi 色sắc 識thức 若nhược 無vô 餘dư 亦diệc 無vô 。 宗tông 鏡kính 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 言ngôn 一nhất 切thiết 外ngoại 色sắc 皆giai 心tâm 為vi 體thể 。 何hà 故cố 所sở 變biến 外ngoại 色sắc 。 皆giai 得đắc 顯hiển 現hiện 。 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 即tức 不bất 顯hiển 現hiện 。 且thả 如như 外ngoại 色sắc 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 即tức 千thiên 年niên 萬vạn 年niên 無vô 改cải 變biến 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 得đắc 多đa 時thời 住trụ 。 能năng 變biến 之chi 心tâm 不bất 爾nhĩ 。 明minh 知tri 離ly 心tâm 。 有hữu 外ngoại 實thật 色sắc 。 何hà 言ngôn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 今kim 云vân 若nhược 諸chư 色sắc 處xứ 亦diệc 識thức 為vi 體thể 者giả 。 是thị 牒điệp 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 義nghĩa 。 何hà 緣duyên 下hạ 。 是thị 難nạn/nan 詞từ 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 但đãn 由do 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 前tiền 後hậu 相tương/tướng 傳truyền 。 以dĩ 名danh 言ngôn 虗hư 妄vọng 熏huân 習tập 。 作tác 心tâm 外ngoại 堅kiên 住trụ 相tương 續tục 等đẳng 解giải 。 由do 此thử 勢thế 力lực 。 有hữu 此thử 相tương/tướng 現hiện 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 為vi 依y 處xứ 故cố 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 皆giai 從tùng 色sắc 相tướng 上thượng 起khởi 。 外ngoại 人nhân 又hựu 問vấn 。 既ký 言ngôn 唯duy 識thức 。 有hữu 情tình 何hà 要yếu 變biến 似tự 外ngoại 色sắc 而nhi 現hiện 。 答đáp 云vân 。 謂vị 此thử 若nhược 無vô 。 應ưng 無vô 顛điên 倒đảo 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 下hạ 。 引dẫn 攝nhiếp 論luận 證chứng 唯duy 識thức 義nghĩa 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 亂loạn 相tương/tướng 者giả 。 即tức 所sở 變biến 色sắc 相tướng 。 亂loạn 體thể 者giả 。 即tức 能năng 變biến 心tâm 體thể 。 應ưng 許hứa 為vi 色sắc 識thức 者giả 。 所sở 變biến 亦diệc 是thị 心tâm 。 故cố 云vân 色sắc 識thức 。 及cập 與dữ 非phi 色sắc 識thức 者giả 。 能năng 變biến 本bổn 乎hồ 心tâm 。 故cố 云vân 非phi 色sắc 識thức 。 若nhược 無vô 餘dư 亦diệc 無vô 者giả 。 若nhược 無vô 所sở 變biến 似tự 外ngoại 色sắc 境cảnh 為vi 亂loạn 相tương/tướng 者giả 。 亦diệc 無vô 能năng 變biến 之chi 識thức 體thể 。 故cố 知tri 須tu 變biến 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 所sở 以dĩ 諸chư 色sắc 。 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。 總tổng 是thị 唯duy 識thức 。 △# 第đệ 五ngũ 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 六lục 現hiện 量lượng 相tương 違vi 難nạn/nan 。 色sắc 等đẳng 外ngoại 境cảnh 分phân 明minh 見kiến 證chứng (# 至chí )# 不bất 可khả 執chấp 為vi 是thị 實thật 外ngoại 色sắc 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 且thả 如như 心tâm 外ngoại 五ngũ 塵trần 色sắc 境cảnh 。 分phân 明minh 五ngũ 識thức 現hiện 證chứng 。 是thị 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 皆giai 共cộng 極cực 成thành 。 何hà 故cố 撥bát 無vô 。 總tổng 言ngôn 唯duy 識thức 。 現hiện 量lượng 證chứng 時thời 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 現hiện 量lượng 五ngũ 識thức 。 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 時thời 。 得đắc 法Pháp 自tự 性tánh 。 不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。 無vô 籌trù 度độ 心tâm 。 不bất 執chấp 為vi 外ngoại 。 但đãn 是thị 後hậu 念niệm 意ý 識thức 。 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 便tiện 執chấp 為vi 外ngoại 。 別biệt 實thật 有hữu 境cảnh 。 故cố 現hiện 量lượng 下hạ 。 釋thích 成thành 答đáp 意ý 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 五ngũ 識thức 各các 有hữu 四tứ 分phần/phân 。 其kỳ 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 是thị 五ngũ 識thức 之chi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 由do 五ngũ 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 變biến 似tự 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 境cảnh 現hiện 。 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 。 又hựu 不bất 離ly 見kiến 分phần/phân 。 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 若nhược 後hậu 分phân 別biệt 意ý 識thức 起khởi 時thời 。 妄vọng 執chấp 心tâm 外ngoại 有hữu 其kỳ 實thật 境cảnh 。 此thử 即tức 是thị 無vô 。 不bất 稱xưng 境cảnh 體thể 故cố 。 又hựu 色sắc 等đẳng 下hạ 。 結kết 勸khuyến 餘dư 乘thừa 。 勿vật 執chấp 為vi 外ngoại 。 謂vị 相tương/tướng 分phần/phân 從tùng 心tâm 變biến 。 故cố 曰viết 非phi 色sắc 。 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 本bổn 質chất 。 故cố 曰viết 似tự 色sắc 。 內nội 色sắc 非phi 外ngoại 色sắc 。 故cố 曰viết 非phi 外ngoại 。 內nội 色sắc 如như 外ngoại 現hiện 。 故cố 曰viết 似tự 外ngoại 。 如như 夢mộng 中trung 境cảnh 。 皆giai 唯duy 識thức 變biến 。 云vân 何hà 執chấp 為vi 心tâm 外ngoại 實thật 色sắc 。 △# 第đệ 六lục 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 七thất 夢mộng 覺giác 相tương 違vi 難nạn/nan 。 若nhược 覺giác 時thời 色sắc 皆giai 如như 夢mộng 境cảnh (# 至chí )# 由do 斯tư 未vị 了liễu 色sắc 境cảnh 唯duy 識thức 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 小Tiểu 乘Thừa 躡niếp 上thượng 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 覺giác 時thời 色sắc 。 皆giai 如như 夢mộng 境cảnh 。 不bất 離ly 識thức 者giả 。 何hà 緣duyên 夢mộng 境cảnh 。 人nhân 人nhân 皆giai 知tri 。 唯duy 心tâm 所sở 變biến 。 覺giác 時thời 之chi 境cảnh 。 不bất 知tri 唯duy 識thức 耶da 。 如như 夢mộng 未vị 覺giác 下hạ 。 引dẫn 喻dụ 答đáp 。 覺giác 時thời 下hạ 。 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 。 故cố 佛Phật 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 是thị 生sanh 死tử 長trường 夜dạ 根căn 本bổn 。 能năng 令linh 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 三tam 界giới 輪luân 迴hồi 。 直trực 須tu 至Chí 真Chân 覺giác 位vị 時thời 。 方phương 知tri 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 昔tích 娑sa 剌lạt 拏noa 王vương 。 容dung 貌mạo 端đoan 正chánh 。 後hậu 從tùng 迦ca 旃chiên 延diên 出xuất 家gia 。 往vãng 阿a 槃bàn 地địa 國quốc 中trung 修tu 道Đạo 。 阿a 槃bàn 地địa 王vương 將tương 宮cung 人nhân 。 入nhập 山sơn 遊du 戲hí 。 宮cung 人nhân 見kiến 王vương 形hình 貌mạo 端đoan 正chánh 。 圍vi 繞nhiễu 瞻chiêm 視thị 。 阿a 槃bàn 地địa 王vương 瞋sân 怒nộ 鞭tiên 之chi 幾kỷ 死tử 。 至chí 夜dạ 方phương 甦tô 。 語ngữ 迦ca 旃chiên 延diên 曰viết 。 我ngã 從tùng 師sư 乞khất 。 暫tạm 還hoàn 本bổn 國quốc 。 舉cử 軍quân 破phá 彼bỉ 阿a 槃bàn 地địa 國quốc 。 殺sát 其kỳ 王vương 已dĩ 。 從tùng 師sư 修tu 道Đạo 。 迦ca 旃chiên 延diên 從tùng 請thỉnh 。 語ngữ 曰viết 。 汝nhữ 若nhược 欲dục 去khứ 。 且thả 停đình 一nhất 宿túc 。 迦ca 旃chiên 廷đình 安an 置trí 好hảo/hiếu 處xứ 令linh 眠miên 。 欲dục 彼bỉ 感cảm 夢mộng 。 夢mộng 見kiến 舉cử 軍quân 征chinh 阿a 槃bàn 地địa 國quốc 。 自tự 軍quân 破phá 敗bại 。 身thân 被bị 他tha 獲hoạch 。 堅kiên 縛phược 手thủ 足túc 。 赤xích 華hoa 插sáp 頂đảnh 。 嚴nghiêm 鼓cổ 欲dục 殺sát 。 王vương 大đại 恐khủng 怖bố 。 呌khiếu 喚hoán 失thất 聲thanh 。 迦ca 旃chiên 延diên 呼hô 名danh 令linh 寤ngụ 。 語ngữ 之chi 曰viết 。 汝nhữ 若nhược 征chinh 彼bỉ 。 必tất 當đương 破phá 敗bại 。 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 王vương 曰viết 。 願nguyện 師sư 為vi 除trừ 毒độc 意ý 。 迦ca 旃chiên 延diên 為vi 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 譬thí 如như 國quốc 土độ 。 假giả 名danh 無vô 實thật 。 離ly 舍xá 屋ốc 等đẳng 。 無vô 別biệt 國quốc 土độ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 至chí 一nhất 極cực 微vi 。 亦diệc 非phi 實thật 事sự 。 無vô 此thử 無vô 彼bỉ 。 無vô 怨oán 無vô 親thân 。 王vương 聞văn 法Pháp 已dĩ 。 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 後hậu 漸tiệm 獲hoạch 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 故cố 知tri 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 夢mộng 覺giác 一nhất 如như 。 覺giác 中trung 所sở 見kiến 。 即tức 明minh 了liễu 意ý 識thức 。 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 即tức 夢mộng 中trung 意ý 識thức 。 分phân 別biệt 之chi 意ý 既ký 同đồng 。 差sai 別biệt 之chi 境cảnh 何hà 異dị 。 迷mê 悟ngộ 若nhược 此thử 。 曷hạt 疑nghi 慮lự 焉yên 。 昏hôn 覺giác 如như 斯tư 。 可khả 洞đỗng 達đạt 矣hĩ 。 △# 第đệ 七thất 難nan 竟cánh 。 下hạ 第đệ 八bát 外ngoại 取thủ 他tha 心tâm 難nạn/nan 。 外ngoại 色sắc 實thật 無vô 可khả 非phi 內nội 識thức 境cảnh (# 至chí )# 如như 緣duyên 他tha 心tâm 色sắc 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 宗tông 鏡kính 難nạn/nan 云vân 。 且thả 如như 此thử 人nhân 心tâm 。 若nhược 親thân 緣duyên 得đắc 他tha 人nhân 心tâm 著trước 。 即tức 離ly 此thử 人nhân 心tâm 別biệt 有hữu 心tâm 為vi 境cảnh 。 若nhược 此thử 人nhân 心tâm 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 不bất 著trước 。 即tức 有hữu 境cảnh 而nhi 不bất 緣duyên 。 若nhược 緣duyên 著trước 。 即tức 乖quai 唯duy 識thức 義nghĩa 。 若nhược 緣duyên 不bất 著trước 。 何hà 成thành 他tha 心tâm 智trí 。 今kim 云vân 外ngoại 色sắc 實thật 無vô 。 可khả 非phi 內nội 識thức 境cảnh 。 是thị 縱túng/tung 詞từ 。 他tha 心tâm 實thật 有hữu 。 寧ninh 非phi 自tự 所sở 緣duyên 。 是thị 難nạn/nan 詞từ 。 誰thùy 說thuyết 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 雖tuy 說thuyết 他tha 人nhân 心tâm 非phi 此thử 人nhân 境cảnh 。 若nhược 此thử 人nhân 親thân 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 。 即tức 不bất 得đắc 。 若nhược 託thác 他tha 人nhân 心tâm 為vi 質chất 。 自tự 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 。 亦diệc 有hữu 他tha 心tâm 智trí 。 但đãn 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 時thời 。 即tức 不bất 得đắc 他tha 人nhân 本bổn 質chất 。 他tha 人nhân 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 自tự 心tâm 上thượng 現hiện 。 名danh 了liễu 他tha 心tâm 。 即tức 知tri 他tha 心tâm 。 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 離ly 自tự 心tâm 。 亦diệc 是thị 唯duy 識thức 。 謂vị 識thức 下hạ 。 釋thích 非phi 親thân 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 此thử 人nhân 心tâm 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 時thời 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 當đương 情tình 。 相tương/tướng 分phần/phân 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 非phi 如như 手thủ 等đẳng 執chấp 物vật 。 亦diệc 非phi 如như 日nhật 舒thư 光quang 親thân 照chiếu 其kỳ 境cảnh 。 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 時thời 。 但đãn 如như 鏡kính 中trung 影ảnh 。 似tự 外ngoại 質chất 現hiện 。 鏡kính 中trung 像tượng 亦diệc 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 非phi 親thân 能năng 了liễu 。 何hà 名danh 親thân 了liễu 。 親thân 所sở 了liễu 者giả 。 謂vị 自tự 變biến 故cố 。 故cố 契Khế 經Kinh 下hạ 。 引dẫn 證chứng 唯duy 識thức 義nghĩa 。 謂vị 能năng 取thủ 是thị 心tâm 。 所sở 取thủ 亦diệc 是thị 心tâm 。 成thành 唯duy 識thức 理lý 。 故cố 云vân 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 取thủ 餘dư 法pháp 。 又hựu 謂vị 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 但đãn 從tùng 自tự 識thức 上thượng 生sanh 。 似tự 他tha 人nhân 心tâm 現hiện 名danh 取thủ 彼bỉ 物vật 。 他tha 人nhân 如như 此thử 。 色sắc 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 是thị 謂vị 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 △# 第đệ 八bát 難nạn 竟cánh 。 下hạ 第đệ 九cửu 異dị 境cảnh 非phi 識thức 難nạn/nan 。 既ký 有hữu 異dị 境cảnh 何hà 名danh 唯duy 識thức (# 至chí )# 故cố 定định 應ưng 信tín 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。 宗tông 鏡kính 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 云vân 。 唯duy 識thức 之chi 義nghĩa 。 離ly 心tâm 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 一nhất 物vật 。 方phương 名danh 唯duy 識thức 。 既ký 他tha 人nhân 心tâm 異dị 此thử 人nhân 心tâm 為vi 境cảnh 。 何hà 成thành 唯duy 識thức 耶da 。 奇kỳ 哉tai 下hạ 。 論luận 主chủ 責trách 云vân 。 汝nhữ 小Tiểu 乘Thừa 何hà 以dĩ 。 堅kiên 固cố 執chấp 著trước 。 處xứ 處xứ 生sanh 疑nghi 。 豈khởi 唯duy 識thức 言ngôn 。 但đãn 說thuyết 一nhất 人nhân 之chi 識thức 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 又hựu 問vấn 。 汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 下hạ 。 論luận 主chủ 答đáp 。 若nhược 言ngôn 唯duy 有hữu 一nhất 識thức 。 則tắc 無vô 凡phàm 聖thánh 尊tôn 卑ty 。 因nhân 果quả 等đẳng 別biệt 。 若nhược 無vô 諸chư 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 何hà 求cầu 。 若nhược 無vô 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 為vi 誰thùy 說thuyết 。 應ưng 知tri 我ngã 說thuyết 唯duy 識thức 之chi 言ngôn 。 有hữu 深thâm 意ý 趣thú 。 識thức 言ngôn 下hạ 。 釋thích 立lập 唯duy 識thức 之chi 所sở 以dĩ 。 謂vị 立lập 識thức 言ngôn 。 總tổng 顯hiển 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 八bát 識thức 。 各các 有hữu 六lục 位vị 心tâm 所sở 。 各các 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 見kiến 分phần/phân 。 各các 有hữu 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 不bất 相tương 應ứng 行hành 法pháp 。 各các 有hữu 空không 理lý 所sở 顯hiển 六lục 種chủng 。 真Chân 如Như 無vô 為vi 。 各các 有hữu 八bát 識thức 者giả 。 識thức 自tự 相tương/tướng 故cố 。 六lục 位vị 心tâm 所sở 者giả 。 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 所sở 變biến 相tương 見kiến 者giả 。 心tâm 王vương 心tâm 所sở 二nhị 所sở 變biến 故cố 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 者giả 。 是thị 前tiền 三tam 法pháp 分phần/phân 位vị 顯hiển 故cố 。 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 者giả 。 是thị 前tiền 四tứ 法pháp 各các 實thật 性tánh 故cố 。 如như 是thị 上thượng 來lai 五ngũ 位vị 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 總tổng 立lập 識thức 名danh 。 故cố 有hữu 深thâm 意ý 。 唯duy 言ngôn 下hạ 。 謂vị 立lập 唯duy 言ngôn 。 但đãn 遮già 徧biến 計kế 執chấp 。 不bất 遮già 依y 他tha 起khởi 。 故cố 亦diệc 有hữu 深thâm 意ý 。 若nhược 如như 是thị 知tri 下hạ 。 結kết 勸khuyến 應ưng 信tín 。 謂vị 知tri 唯duy 識thức 者giả 。 能năng 悟ngộ 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 即tức 入nhập 法pháp 空không 。 諸chư 法pháp 既ký 空không 。 證chứng 無vô 上thượng 覺giác 。 復phục 能năng 救cứu 拔bạt 有hữu 情tình 生sanh 死tử 。 非phi 空không 見kiến 人nhân 。 違vi 背bội 教giáo 理lý 。 而nhi 能năng 成thành 就tựu 。 如như 是thị 大đại 因nhân 緣duyên 事sự 。 是thị 故cố 欲dục 修tu 。 無Vô 上Thượng 乘Thừa 者giả 。 應ưng 信tín 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 教giáo 義nghĩa 。 △# 二nhị 小Tiểu 乘Thừa 九cửu 難nan 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 竟cánh 。 下hạ 二nhị 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 分phần/phân 三tam 。 一nhất 牒điệp 義nghĩa 標tiêu 問vấn 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 都đô 無vô 外ngoại 緣duyên 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 都đô 無vô 外ngoại 緣duyên 者giả 。 牒điệp 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 義nghĩa 。 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 者giả 。 是thị 問vấn 詞từ 。 謂vị 若nhược 唯duy 識thức 無vô 境cảnh 。 由do 何hà 而nhi 得đắc 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。 既ký 無vô 境cảnh 牽khiên 心tâm 。 妄vọng 心tâm 由do 何hà 起khởi 。 △# 一nhất 牒điệp 義nghĩa 標tiêu 問vấn 竟cánh 。 下hạ 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức (# 至chí )# 以dĩ 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 生sanh 。 由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 者giả 。 即tức 根căn 本bổn 識thức 。 能năng 持trì 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 故cố 。 如như 是thị 如như 是thị 變biến 者giả 。 指chỉ 下hạ 展triển 轉chuyển 力lực 也dã 。 謂vị 從tùng 種chủng 如như 是thị 生sanh 現hiện 。 從tùng 現hiện 如như 是thị 熏huân 種chủng 。 是thị 展triển 轉chuyển 義nghĩa 。 故cố 論luận 中trung 云vân 。 謂vị 從tùng 生sanh 位vị 。 轉chuyển 至chí 熟thục 時thời 。 宗tông 鏡kính 謂vị 自tự 證chứng 分phần/phân 轉chuyển 變biến 起khởi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 以dĩ 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 者giả 。 論luận 中trung 謂vị 八bát 現hiện 識thức 。 及cập 相tương 見kiến 等đẳng 相tương 助trợ 力lực 故cố 。 宗tông 鏡kính 謂vị 即tức 餘dư 緣duyên 是thị 展triển 轉chuyển 力lực 。 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 生sanh 者giả 。 論luận 中trung 謂vị 現hiện 識thức 等đẳng 。 總tổng 名danh 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 類loại 多đa 。 故cố 言ngôn 種chủng 種chủng 。 宗tông 鏡kính 謂vị 由do 彼bỉ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 上thượng 。 妄vọng 執chấp 外ngoại 有hữu 實thật 我ngã 法pháp 等đẳng 。 分phân 別biệt 而nhi 生sanh 。 △# 二nhị 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 竟cánh 。 下hạ 三tam 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 三tam 。 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 。 論luận 曰viết 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 謂vị 本bổn 識thức 中trung (# 至chí )# 非phi 持trì 種chủng 識thức 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 頌tụng 。 本bổn 識thức 。 即tức 第đệ 八bát 。 功công 能năng 。 即tức 種chủng 子tử 。 差sai 別biệt 。 顯hiển 種chủng 多đa 。 此thử 生sanh 下hạ 。 釋Thích 種chủng 唯duy 生sanh 四Tứ 果Quả 。 餘dư 非phi 種chủng 故cố 。 等đẳng 流lưu 果quả 者giả 。 果quả 似tự 因nhân 故cố 。 異dị 熟thục 果quả 者giả 。 果quả 異dị 因nhân 故cố 。 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 。 因nhân 果quả 俱câu 有hữu 故cố 。 士sĩ 用dụng 謂vị 作tác 者giả 。 所sở 作tác 事sự 成thành 。 名danh 士sĩ 用dụng 果quả 。 增tăng 上thượng 果quả 者giả 。 助trợ 因nhân 共cộng 感cảm 故cố 。 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 下hạ 。 釋thích 第đệ 五ngũ 果quả 。 非phi 種chủng 生sanh 義nghĩa 。 現hiện 起khởi 道đạo 。 即tức 能năng 斷đoạn 智trí 道đạo 也dã 。 斷đoạn 結kết 得đắc 者giả 。 斷đoạn 惑hoặc 所sở 證chứng 。 非phi 從tùng 種chủng 生sanh 。 展triển 轉chuyển 義nghĩa 者giả 。 謂vị 離ly 雜tạp 染nhiễm 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 。 方phương 得đắc 證chứng 彼bỉ 離ly 繫hệ 果quả 故cố 。 非phi 此thử 所sở 說thuyết 者giả 。 謂vị 彼bỉ 離ly 繫hệ 果quả 。 非phi 此thử 種chủng 子tử 位vị 中trung 所sở 說thuyết 也dã 。 問vấn 。 既ký 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 何hà 又hựu 名danh 識thức 。 答đáp 。 謂vị 此thử 所sở 說thuyết 生sanh 分phân 別biệt 種chủng 識thức 為vi 體thể 故cố 。 兼kiêm 說thuyết 識thức 名danh 。 非phi 別biệt 說thuyết 識thức 。 種chủng 識thức 下hạ 。 簡giản 別biệt 。 有hữu 識thức 非phi 種chủng 者giả 。 簡giản 前tiền 七thất 識thức 。 種chủng 非phi 識thức 故cố 者giả 。 簡giản 外ngoại 種chủng 子tử 。 又hựu 種chủng 下hạ 。 簡giản 第đệ 八bát 識thức 。 謂vị 此thử 頌tụng 中trung 。 雖tuy 兼kiêm 識thức 言ngôn 。 意ý 唯duy 在tại 種chủng 。 故cố 云vân 顯hiển 識thức 中trung 種chủng 。 非phi 持trì 種chủng 識thức 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 者giả 。 下hạ 文văn 因nhân 緣duyên 中trung 。 廣quảng 說thuyết 種chủng 子tử 義nghĩa 。 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 頌tụng 竟cánh 。 此thử 識thức 中trung 種chủng 餘dư 緣duyên 助trợ 故cố (# 至chí )# 淨tịnh 種chủng 現hiện 行hành 為vi 緣duyên 生sanh 故cố 。 此thử 識thức 下hạ 。 至chí 識thức 種chủng 盡tận 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 頌tụng 。 餘dư 緣duyên 助trợ 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 句cú 頌tụng 中trung 展triển 轉chuyển 力lực 也dã 。 以dĩ 八bát 種chủng 識thức 俱câu 有hữu 助trợ 力lực 。 故cố 曰viết 餘dư 緣duyên 。 由do 緣duyên 助trợ 故cố 。 分phân 別biệt 之chi 法pháp 。 如như 是thị 而nhi 生sanh 。 三tam 熏huân 習tập 者giả 。 謂vị 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 或hoặc 云vân 名danh 言ngôn 。 煩phiền 惱não 。 色sắc 識thức 。 如như 次thứ 皆giai 同đồng 。 與dữ 共cộng 相tương 種chủng 。 及cập 不bất 共cộng 種chủng 。 則tắc 識thức 中trung 種chủng 。 方phương 得đắc 盡tận 故cố 。 展triển 轉chuyển 下hạ 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 頌tụng 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 即tức 現hiện 下hạ 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 頌tụng 。 現hiện 識thức 等đẳng 者giả 。 即tức 八bát 種chủng 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 也dã 。 分phân 別biệt 類loại 多đa 者giả 。 如như 言ngôn 一nhất 二nhị 乃nãi 至chí 八bát 九cửu 十thập 等đẳng 分phân 別biệt 也dã 。 此thử 頌tụng 下hạ 。 牒điệp 頌tụng 意ý 總tổng 釋thích 。 謂vị 由do 種chủng 子tử 。 及cập 現hiện 行hành 識thức 。 展triển 轉chuyển 與dữ 力lực 。 分phân 別biệt 自tự 生sanh 。 何hà 執chấp 外ngoại 緣duyên 。 分phân 別biệt 方phương 起khởi 。 又hựu 諸chư 淨tịnh 法pháp 。 亦diệc 非phi 外ngoại 緣duyên 。 同đồng 前tiền 染nhiễm 法pháp 。 亦diệc 由do 淨tịnh 種chủng 。 及cập 淨tịnh 現hiện 行hành 。 展triển 轉chuyển 生sanh 故cố 。 △# 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 竟cánh 。 下hạ 二nhị 別biệt 解giải 緣duyên 義nghĩa 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 廣quảng 明minh 緣duyên 義nghĩa 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 標tiêu 數số 。 所sở 說thuyết 種chủng 現hiện 緣duyên 生sanh 分phân 別biệt 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 緣duyên 且thả 有hữu 四tứ 。 問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 四tứ 種chủng 緣duyên 義nghĩa 。 謂vị 前tiền 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 俱câu 可khả 為vi 緣duyên 。 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 何hà 法pháp 為vi 何hà 緣duyên 之chi 相tướng 。 答đáp 中trung 緣duyên 有hữu 四tứ 種chủng 者giả 。 種chủng 子tử 一nhất 法pháp 說thuyết 為vi 因nhân 緣duyên 。 餘dư 之chi 三tam 緣duyên 。 在tại 現hiện 行hành 展triển 轉chuyển 力lực 上thượng 說thuyết 。 故cố 即tức 種chủng 子tử 現hiện 行hành 為vi 四tứ 緣duyên 也dã 。 △# 一nhất 問vấn 答đáp 標tiêu 數số 竟cánh 。 下hạ 二nhị 別biệt 釋thích 四tứ 緣duyên 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 釋thích 因nhân 緣duyên 。 一nhất 因nhân 緣duyên 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 (# 至chí )# 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 此thử 釋thích 因nhân 緣duyên 。 又hựu 開khai 為vi 二nhị 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 種chủng 。 被bị 加gia 行hành 智trí 折chiết 伏phục 已dĩ 。 永vĩnh 無vô 生sanh 現hiện 行hành 用dụng 。 不bất 得đắc 名danh 因nhân 緣duyên 。 又hựu 如như 將tương 心tâm 種chủng 望vọng 色sắc 現hiện 。 亦diệc 不bất 名danh 因nhân 緣duyên 。 若nhược 心tâm 種chủng 生sanh 心tâm 現hiện 。 色sắc 種chủng 生sanh 色sắc 現hiện 等đẳng 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 。 雙song 通thông 新tân 本bổn 二nhị 類loại 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 者giả 下hạ 釋Thích 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 。 義nghĩa 通thông 三tam 性tánh 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 各các 具cụ 功công 能năng 別biệt 故cố 。 能năng 引dẫn 次thứ 後hậu 自tự 類loại 功công 能năng 者giả 。 是thị 從tùng 種chủng 生sanh 種chủng 也dã 。 及cập 起khởi 同đồng 時thời 自tự 類loại 現hiện 果quả 者giả 。 是thị 從tùng 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 識thức 也dã 。 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 者giả 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 。 望vọng 彼bỉ 引dẫn 生sanh 種chủng 子tử 。 及cập 彼bỉ 同đồng 時thời 現hiện 果quả 。 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 現hiện 行hành 下hạ 。 釋thích 現hiện 行hành 為vi 因nhân 緣duyên 。 謂vị 此thử 現hiện 行hành 。 義nghĩa 通thông 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 及cập 所sở 變biến 相tương 見kiến 性tánh 界giới 地địa 等đẳng 。 皆giai 名danh 現hiện 行hành 。 唯duy 除trừ 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 善thiện 法Pháp 。 及cập 微vi 劣liệt 無vô 記ký 。 非phi 是thị 能năng 熏huân 。 餘dư 七thất 王vương 所sở 及cập 界giới 地địa 等đẳng 。 熏huân 第đệ 八bát 識thức 。 生sanh 自tự 類loại 種chủng 。 此thử 前tiền 七thất 等đẳng 。 望vọng 彼bỉ 第đệ 八bát 。 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 無vô 所sở 熏huân 故cố (# 至chí )# 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 此thử 釋thích 非phi 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 相tương 應ứng 五ngũ 所sở 。 無vô 所sở 熏huân 義nghĩa 。 非phi 是thị 因nhân 緣duyên 。 設thiết 問vấn 云vân 。 心tâm 所sở 非phi 所sở 熏huân 。 心tâm 王vương 亦diệc 非phi 所sở 熏huân 耶da 。 答đáp 云vân 。 非phi 是thị 簡giản 去khứ 所sở 依y 第đệ 八bát 。 獨độc 用dụng 能năng 熏huân 前tiền 七thất 。 必tất 得đắc 第đệ 八bát 。 因nhân 緣duyên 義nghĩa 成thành 。 無vô 記ký 之chi 法pháp 。 極cực 微vi 劣liệt 故cố 。 佛Phật 果Quả 中trung 善thiện 。 是thị 圓viên 滿mãn 故cố 。 二nhị 無vô 增tăng 減giảm 。 不bất 熏huân 成thành 種chủng 。 無vô 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 現hiện 行hành 同đồng 類loại 展triển 。 轉chuyển 相tương 望vọng 。 皆giai 非phi 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 前tiền 現hiện 引dẫn 生sanh 後hậu 現hiện 。 雖tuy 是thị 同đồng 類loại 。 非phi 前tiền 現hiện 生sanh 。 乃nãi 自tự 種chủng 生sanh 。 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 異dị 類loại 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 非phi 因nhân 緣duyên 者giả 。 即tức 後hậu 現hiện 望vọng 前tiền 種chủng 。 後hậu 種chủng 望vọng 前tiền 現hiện 。 雖tuy 曰viết 異dị 類loại 。 而nhi 不bất 同đồng 時thời 。 親thân 所sở 生sanh 故cố 。 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 。 有hữu 說thuyết 下hạ 。 通thông 釋thích 餘dư 義nghĩa 皆giai 非phi 盡tận 理lý 。 何hà 者giả 盡tận 理lý 。 答đáp 。 聖thánh 說thuyết 轉chuyển 識thức 望vọng 阿a 賴lại 耶da 。 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 △# 一nhất 釋thích 因nhân 緣duyên 竟cánh 。 下hạ 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 。 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 八bát 現hiện 識thức (# 至chí )# 等đẳng 無vô 間gian 法pháp 故cố 非phi 此thử 緣duyên 。 此thử 釋thích 標tiêu 中trung 第đệ 二nhị 緣duyên 義nghĩa 。 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 總tổng 名danh 現hiện 識thức 。 簡giản 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 。 種chủng 子tử 。 無vô 為vi 。 非phi 此thử 緣duyên 性tánh 。 論luận 說thuyết 一nhất 切thiết 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 望vọng 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 說thuyết 。 前tiền 聚tụ 於ư 後hậu 者giả 。 簡giản 俱câu 時thời 。 及cập 後hậu 為vi 前tiền 緣duyên 。 非phi 開khai 導đạo 故cố 。 自tự 類loại 者giả 。 顯hiển 非phi 他tha 識thức 為vi 緣duyên 。 無vô 間gian 者giả 。 顯hiển 前tiền 為vi 後hậu 緣duyên 。 非phi 中trung 間gian 隔cách 。 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 者giả 。 顯hiển 緣duyên 義nghĩa 。 令linh 彼bỉ 定định 生sanh 者giả 。 即tức 顯hiển 後hậu 果quả 雖tuy 經kinh 久cửu 遠viễn 。 如như 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 眼nhãn 識thức 。 望vọng 後hậu 亦diệc 為vi 此thử 緣duyên 。 以dĩ 彼bỉ 後hậu 果quả 。 當đương 定định 生sanh 故cố 。 此thử 簡giản 入nhập 無vô 餘dư 最tối 後hậu 心tâm 。 無vô 果quả 定định 生sanh 。 故cố 非phi 此thử 緣duyên 。 多đa 同đồng 類loại 下hạ 。 明minh 心tâm 所sở 共cộng 開khai 導đạo 義nghĩa 。 同đồng 類loại 種chủng 者giả 。 各các 識thức 相tương 應ứng 心tâm 所sở 也dã 。 心tâm 所sở 非phi 一nhất 故cố 名danh 為vi 多đa 。 與dữ 識thức 相tương 應ứng 。 故cố 名danh 同đồng 類loại 。 以dĩ 心tâm 生sanh 時thời 。 心tâm 所sở 隨tùy 生sanh 。 故cố 云vân 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 如như 不bất 相tương 應ứng 非phi 此thử 緣duyên 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 雖tuy 名danh 心tâm 所sở 。 若nhược 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。 如như 餘dư 色sắc 等đẳng 。 不bất 共cộng 此thử 緣duyên 。 由do 斯tư 八bát 識thức 非phi 互hỗ 為vi 緣duyên 者giả 。 此thử 簡giản 八bát 識thức 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 下hạ 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 既ký 非phi 自tự 類loại 。 如như 八bát 種chủng 識thức 。 恆hằng 時thời 俱câu 轉chuyển 。 體thể 用dụng 各các 殊thù 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 望vọng 後hậu 并tinh 得đắc 互hỗ 為vi 緣duyên 義nghĩa 。 答đáp 云vân 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 及cập 同đồng 一nhất 依y 。 同đồng 一nhất 時thời 轉chuyển 。 同đồng 一nhất 性tánh 攝nhiếp 。 不bất 可khả 離ly 別biệt 。 令linh 其kỳ 殊thù 異dị 。 故cố 互hỗ 為vi 緣duyên 。 問vấn 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 心tâm 。 有hữu 此thử 緣duyên 否phủ/bĩ 。 答đáp 彼bỉ 極cực 微vi 劣liệt 。 無vô 此thử 緣duyên 義nghĩa 。 言ngôn 思tư 路lộ 絕tuyệt 故cố 微vi 。 不bất 能năng 生sanh 果quả 故cố 劣liệt 。 已dĩ 滅diệt 不bất 復phục 更cánh 生sanh 。 名danh 無vô 當đương 起khởi 等đẳng 無vô 間gian 義nghĩa 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 論luận 有hữu 誠thành 說thuyết (# 至chí )# 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 問vấn 答đáp 明minh 前tiền 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 義nghĩa 。 謂vị 論luận 中trung 說thuyết 。 若nhược 前tiền 識thức 等đẳng 滅diệt 時thời 無vô 間gian 。 彼bỉ 後hậu 識thức 等đẳng 決quyết 定định 生sanh 起khởi 。 即tức 說thuyết 此thử 前tiền 。 是thị 彼bỉ 後hậu 識thức 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 故cố 。 即tức 依y 下hạ 。 論luận 主chủ 依y 論luận 意ý 。 立lập 八bát 種chủng 識thức 各các 具cụ 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 義nghĩa 。 阿a 陀đà 那na 。 云vân 執chấp 持trì 。 此thử 明minh 第đệ 八bát 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 皆giai 容dung 互hỗ 作tác 。 何hà 以dĩ 故cố 。 下hạ 上thượng 死tử 生sanh 。 相tương/tướng 開khai 等đẳng 故cố 。 謂vị 下hạ 生sanh 上thượng 者giả 。 下hạ 地địa 死tử 時thời 心tâm 。 即tức 作tác 上thượng 地địa 生sanh 心tâm 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 上thượng 生sanh 下hạ 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 云vân 互hỗ 作tác 。 有hữu 漏lậu 下hạ 。 謂vị 有hữu 漏lậu 心tâm 滅diệt 時thời 。 與dữ 當đương 生sanh 無vô 漏lậu 心tâm 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 無vô 漏lậu 不bất 與dữ 有hữu 漏lậu 為vi 緣duyên 。 何hà 以dĩ 故cố 。 鏡kính 智trí 起khởi 已dĩ 。 必tất 無vô 斷đoạn 故cố 。 謂vị 第đệ 八bát 無vô 漏lậu 時thời 。 心tâm 品phẩm 轉chuyển 成thành 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 永vĩnh 無vô 間gián 斷đoạn 。 既ký 無vô 間gián 斷đoạn 。 不bất 得đắc 為vi 緣duyên 。 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 者giả 。 謂vị 有hữu 染nhiễm 無vô 記ký 。 容dung 生sanh 無vô 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。 無vô 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。 定định 無vô 生sanh 有hữu 染nhiễm 無vô 記ký 。 同đồng 漏lậu 無vô 漏lậu 。 故cố 曰viết 亦diệc 然nhiên 。 此thử 何hà 界giới 後hậu 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 (# 至chí )# 經kinh 不bất 說thuyết 彼bỉ 發phát 大đại 心tâm 故cố 。 問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 界giới 地địa 也dã 。 謂vị 諸chư 下hạ 。 釋thích 色sắc 界giới 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 釋thích 欲dục 界giới 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 者giả 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 破phá 前tiền 二Nhị 乘Thừa 唯duy 於ư 欲dục 界giới 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 義nghĩa 。 此thử 明minh 迴hồi 趣thú 大Đại 乘Thừa 者giả 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 亦diệc 得đắc 引dẫn 生sanh 。 設thiết 問vấn 云vân 。 經kinh 不bất 說thuyết 彼bỉ 天thiên 迴hồi 趣thú 大Đại 乘Thừa 。 何hà 得đắc 引dẫn 第đệ 八bát 無vô 漏lậu 現hiện 前tiền 。 答đáp 云vân 。 然nhiên 而nhi 經kinh 說thuyết 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 。 無vô 迴hồi 趣thú 者giả 。 唯duy 說thuyết 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 應ưng 知tri 彼bỉ 天thiên 。 亦diệc 有hữu 發phát 大đại 心tâm 者giả 在tại 。 第đệ 七thất 轉chuyển 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa (# 至chí )# 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 彼bỉ 故cố 。 此thử 明minh 第đệ 七thất 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 亦diệc 容dung 互hỗ 作tác 。 下hạ 上thượng 死tử 生sanh 。 亦diệc 如như 第đệ 八bát 。 以dĩ 隨tùy 第đệ 八bát 。 生sanh 於ư 何hà 處xứ 。 即tức 繫hệ 第đệ 八bát 。 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 有hữu 漏lậu 下hạ 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 。 因nhân 中trung 轉chuyển 智trí 。 不bất 同đồng 第đệ 八bát 唯duy 在tại 果quả 上thượng 。 故cố 十Thập 地Địa 中trung 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 相tương/tướng 間gian 而nhi 起khởi 。 得đắc 互hỗ 引dẫn 生sanh 。 如như 五ngũ 卷quyển 云vân 。 滅diệt 定định 既ký 是thị 聖thánh 道Đạo 等đẳng 流lưu 。 極cực 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 此thử 亦diệc 非phi 有hữu 。 由do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 此thử 種chủng 子tử 故cố 。 從tùng 滅diệt 定định 聖thánh 道Đạo 起khởi 已dĩ 。 此thử 復phục 現hiện 行hành 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 此thử 即tức 無vô 漏lậu 引dẫn 生sanh 有hữu 漏lậu 也dã 。 又hựu 善thiện 等đẳng 性tánh 。 同đồng 漏lậu 無vô 漏lậu 互hỗ 相tương 引dẫn 生sanh 。 故cố 曰viết 亦diệc 然nhiên 。 生sanh 空không 智trí 起khởi 。 名danh 為vi 不bất 染nhiễm 。 智trí 不bất 起khởi 時thời 。 亦diệc 名danh 染nhiễm 故cố 。 故cố 前tiền 後hậu 位vị 。 得đắc 互hỗ 引dẫn 生sanh 。 此thử 欲dục 下hạ 。 釋thích 漏lậu 無vô 漏lậu 互hỗ 相tương 引dẫn 生sanh 。 唯duy 下hạ 二nhị 界giới 。 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 生sanh 無vô 色sắc 界giới 故cố 。 第đệ 六lục 轉chuyển 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa (# 至chí )# 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 唯duy 色sắc 界giới 故cố 。 此thử 明minh 第đệ 六lục 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 界giới 地địa 漏lậu 等đẳng 。 各các 容dung 互hỗ 作tác 。 以dĩ 彼bỉ 轉chuyển 智trí 。 亦diệc 因nhân 位vị 故cố 。 故cố 潤nhuận 生sanh 位vị 。 得đắc 互hỗ 相tương 引dẫn 。 初sơ 起khởi 無vô 漏lậu 。 唯duy 色sắc 界giới 者giả 。 以dĩ 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 。 欲dục 界giới 無vô 故cố 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 容dung 互hỗ 相tương 生sanh 者giả 。 謂vị 此thử 二nhị 識thức 。 有hữu 三tam 品phẩm 轉chuyển 智trí 。 初Sơ 地Địa 下hạ 品phẩm 轉chuyển 。 八bát 地địa 中trung 品phẩm 轉chuyển 。 等đẳng 覺giác 上thượng 品phẩm 轉chuyển 。 下hạ 品phẩm 初sơ 轉chuyển 。 未vị 純thuần 無vô 漏lậu 。 故cố 與dữ 有hữu 漏lậu 互hỗ 相tương 引dẫn 發phát 。 若nhược 前tiền 五ngũ 第đệ 八bát 。 唯duy 上thượng 品phẩm 轉chuyển 智trí 。 故cố 得đắc 無vô 漏lậu 時thời 。 更cánh 不bất 生sanh 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 彼bỉ 智trí 起khởi 。 必tất 無vô 斷đoạn 故cố 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 二nhị 界giới 二nhị 地địa (# 至chí )# 此thử 二nhị 於ư 境cảnh 明minh 昧muội 異dị 故cố 。 此thử 明minh 前tiền 五ngũ 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 各các 分phần/phân 界giới 地địa 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 識thức 。 二nhị 界giới 二nhị 地địa 者giả 。 欲dục 界giới 。 五ngũ 趣thú 雜tạp 居cư 地địa 。 色sắc 界giới 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 一nhất 界giới 一nhất 地địa 者giả 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 五ngũ 趣thú 雜tạp 居cư 地địa 。 自tự 類loại 互hỗ 生sanh 及cập 善thiện 等đẳng 相tương 望vọng 。 釋thích 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 有hữu 義nghĩa 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 互hỗ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 者giả 未vị 正chánh 。 有hữu 義nghĩa 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 後hậu 起khởi 。 非phi 無vô 漏lậu 後hậu 容dung 起khởi 有hữu 漏lậu 者giả 正chánh 理lý 。 謂vị 佛Phật 有hữu 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 。 豈khởi 佛Phật 亦diệc 生sanh 有hữu 漏lậu 耶da 。 未vị 成thành 佛Phật 時thời 。 五ngũ 種chủng 色sắc 根căn 。 定định 有hữu 漏lậu 故cố 。 謂vị 異dị 熟thục 識thức 。 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 分phân 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 俱câu 生sanh 同đồng 境cảnh 。 有hữu 漏lậu 色sắc 根căn 發phát 無vô 漏lậu 識thức 。 理lý 不bất 相tương 應ứng 。 有hữu 漏lậu 境cảnh 昧muội 。 無vô 漏lậu 境cảnh 明minh 。 豈khởi 於ư 一nhất 境cảnh 。 明minh 昧muội 齊tề 生sanh 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 者giả 。 謂vị 中trung 無vô 間gian 隔cách 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 同đồng 分phần/phân 異dị 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 義nghĩa 。 中trung 無vô 間gian 隔cách 等đẳng 無vô 間gian 者giả 。 不bất 必tất 剎sát 那na 中trung 無vô 間gian 隔cách 。 雖tuy 隔cách 剎sát 那na 。 但đãn 於ư 中trung 間gian 無vô 異dị 心tâm 隔cách 。 亦diệc 名danh 中trung 無vô 間gian 隔cách 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 入nhập 無vô 心tâm 定định 心tâm 。 望vọng 出xuất 定định 心tâm 。 應ưng 非phi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 然nhiên 是thị 彼bỉ 緣duyên 。 是thị 故cố 於ư 一nhất 相tương 續tục 中trung 。 前tiền 心tâm 望vọng 後hậu 心tâm 。 中trung 間gian 無vô 餘dư 心tâm 隔cách 。 故cố 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 如như 心tâm 望vọng 心tâm 。 當đương 知tri 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 同đồng 分phần/phân 異dị 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 等đẳng 無vô 間gian 者giả 。 謂vị 善thiện 心tâm 心tâm 所sở 。 望vọng 同đồng 分phần/phân 善thiện 。 異dị 分phần/phân 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 無vô 間gian 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 。 為vi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 如như 是thị 不bất 善thiện 無vô 記ký 心tâm 心tâm 所sở 。 望vọng 同đồng 分phần/phân 異dị 分phần/phân 無vô 間gian 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 欲dục 界giới 心tâm 心tâm 所sở 。 望vọng 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 及cập 無vô 漏lậu 。 無vô 間gian 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 為vi 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 如như 是thị 色sắc 界giới 等đẳng 心tâm 心tâm 所sở 。 各các 各các 別biệt 望vọng 色sắc 界giới 等đẳng 。 及cập 欲dục 界giới 等đẳng 無vô 間gian 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 盡tận 當đương 知tri 。 △# 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 竟cánh 。 下hạ 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 。 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp (# 至chí )# 離ly 外ngoại 所sở 慮lự 託thác 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 此thử 釋thích 標tiêu 中trung 第đệ 三tam 緣duyên 義nghĩa 。 有hữu 親thân 疎sơ 故cố 。 開khai 為vi 二nhị 種chủng 。 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 必tất 是thị 有hữu 體thể 本bổn 質chất 法pháp 名danh 緣duyên 。 託thác 質chất 變biến 起khởi 自tự 己kỷ 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 所sở 緣duyên 。 相tương/tướng 質chất 合hợp 說thuyết 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 即tức 有hữu 體thể 法pháp 。 簡giản 於ư 假giả 法pháp 。 及cập 徧biến 計kế 相tương/tướng 分phần/phân 無vô 體thể 法pháp 。 無vô 體thể 法pháp 。 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 。 不bất 成thành 緣duyên 。 夫phu 為vi 緣duyên 。 須tu 是thị 有hữu 體thể 實thật 法pháp 。 有hữu 力lực 用dụng 故cố 。 能năng 牽khiên 生sanh 識thức 。 即tức 實thật 圓viên 成thành 依y 他tha 。 是thị 有hữu 體thể 法pháp 。 言ngôn 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 者giả 。 帶đái 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 變biến 帶đái 。 即tức 八bát 箇cá 識thức 有hữu 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 本bổn 質chất 是thị 。 為vi 託thác 此thử 有hữu 體thể 境cảnh 為vi 本bổn 質chất 。 變biến 似tự 質chất 之chi 相tướng 起khởi 。 名danh 為vi 變biến 帶đái 。 二nhị 者giả 挾hiệp 帶đái 。 即tức 一nhất 切thiết 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 實thật 相tướng 分phân 是thị 。 為vi 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 。 不bất 離ly 能năng 緣duyên 心tâm 故cố 。 其kỳ 能năng 緣duyên 心tâm 。 親thân 挾hiệp 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 緣duyên 。 名danh 為vi 挾hiệp 帶đái 。 言ngôn 己kỷ 相tương/tướng 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 且thả 第đệ 一nhất 於ư 變biến 帶đái 踈sơ 所sở 緣duyên 上thượng 說thuyết 者giả 。 即tức 變biến 似tự 質chất 之chi 己kỷ 相tương/tướng 。 二nhị 於ư 挾hiệp 帶đái 親thân 所sở 緣duyên 上thượng 說thuyết 者giả 。 即tức 能năng 緣duyên 心tâm 上thượng 。 親thân 挾hiệp 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phân 之chi 己kỷ 相tương/tướng 。 此thử 是thị 境cảnh 相tướng 之chi 相tướng 。 即tức 不bất 同đồng 於ư 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 帶đái 本bổn 質chất 家gia 之chi 己kỷ 相tương/tướng 起khởi 。 言ngôn 心tâm 或hoặc 相tương 應ứng 者giả 。 慈từ 恩ân 大đại 師sư 云vân 。 此thử 辯biện 所sở 緣duyên 緣duyên 果quả 也dã 。 以dĩ 所sở 緣duyên 為vi 緣duyên 是thị 因nhân 。 生sanh 得đắc 心tâm 心tâm 所sở 是thị 果quả 。 言ngôn 心tâm 者giả 。 是thị 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 言ngôn 相tương 應ứng 者giả 。 是thị 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 有hữu 起khởi 不bất 起khởi 。 故cố 置trí 或hoặc 言ngôn 。 所sở 慮lự 所sở 託thác 者giả 。 為vi 識thức 所sở 緣duyên 。 名danh 所sở 慮lự 。 能năng 引dẫn 生sanh 識thức 名danh 所sở 託thác 。 此thử 體thể 下hạ 分phần/phân 二nhị 。 文văn 中trung 別biệt 釋thích 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 者giả 。 釋thích 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 雖tuy 相tương 離ly 者giả 。 釋thích 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 一nhất 親thân 二nhị 踈sơ 者giả 。 親thân 是thị 逼bức 附phụ 義nghĩa 。 近cận 義nghĩa 。 即tức 如như 相tương/tướng 分phần/phân 親thân 逼bức 附phụ 近cận 於ư 見kiến 分phần/phân 。 更cánh 無vô 餘dư 分phần/phân 間gian 隔cách 。 踈sơ 是thị 遠viễn 義nghĩa 。 被bị 相tương/tướng 分phân 隔cách 故cố 。 即tức 本bổn 質chất 法pháp 是thị 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 者giả 。 能năng 緣duyên 是thị 見kiến 分phần/phân 。 體thể 是thị 自tự 證chứng 分phần/phân 。 謂vị 相tương/tướng 分phân 是thị 見kiến 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 見kiến 分phân 是thị 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 皆giai 不bất 離ly 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 。 此thử 正chánh 簡giản 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 本bổn 質chất 法pháp 。 望vọng 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 有hữu 相tương 離ly 義nghĩa 。 亦diệc 簡giản 他tha 人nhân 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 及cập 自tự 身thân 八bát 識thức 各các 各các 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 更cánh 互hỗ 相tương 望vọng 。 皆giai 不bất 是thị 親thân 。 今kim 唯duy 取thủ 自tự 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 望vọng 能năng 變biến 見kiến 分phần/phân 體thể 不bất 相tương 離ly 。 中trung 間gian 更cánh 無vô 物vật 隔cách 礙ngại 。 方phương 是thị 親thân 義nghĩa 。 言ngôn 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 者giả 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 自tự 證chứng 分phần/phân 及cập 第đệ 四tứ 分phần/phân 。 并tinh 本bổn 智trí 緣duyên 如như 等đẳng 。 此thử 皆giai 成thành 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 八bát 識thức 分phần/phân 四tứ 類loại 。 一nhất 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 。 緣duyên 從tùng 質chất 及cập 心tâm 而nhi 變biến 起khởi 故cố 。 即tức 五ngũ 識thức 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phân 是thị 。 二nhị 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 但đãn 從tùng 心tâm 變biến 。 不bất 仗trượng 質chất 起khởi 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 三tam 境cảnh 相tướng 分phân 是thị 。 三tam 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 不bất 由do 心tâm 變biến 。 亦diệc 不bất 由do 質chất 起khởi 。 即tức 根căn 本bổn 智trí 證chứng 真Chân 如Như 是thị 。 四tứ 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 而nhi 非phi 相tướng 分phần/phân 。 即tức 內nội 二nhị 分phần 互hỗ 相tương 緣duyên 是thị 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 與dữ 能năng 緣duyên 心tâm 相tương 離ly 法pháp 是thị 。 謂vị 即tức 他tha 識thức 所sở 變biến 。 及cập 自tự 身thân 中trung 別biệt 識thức 所sở 變biến 。 仗trượng 為vi 質chất 等đẳng 是thị 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 體thể 是thị 挾hiệp 帶đái 。 必tất 不bất 相tương 離ly 。 離ly 內nội 所sở 慮lự 託thác 之chi 境cảnh 。 必tất 不bất 生sanh 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 體thể 是thị 變biến 帶đái 。 不bất 變biến 則tắc 無vô 。 故cố 云vân 離ly 外ngoại 所sở 慮lự 託thác 之chi 境cảnh 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 但đãn 是thị 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 皆giai 有hữu 。 離ly 內nội 所sở 慮lự 託thác 之chi 相tướng 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 心tâm 等đẳng 。 必tất 不bất 行hành 故cố 。 即tức 大Đại 乘Thừa 云vân 。 若nhược 緣duyên 無vô 法pháp 。 不bất 生sanh 心tâm 也dã 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 者giả 。 境cảnh 是thị 心tâm 外ngoại 法pháp 。 如như 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 。 雖tuy 無vô 本bổn 質chất 。 然nhiên 離ly 彼bỉ 法pháp 。 心tâm 亦diệc 生sanh 故cố 。 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 有hữu 義nghĩa 唯duy 有hữu (# 至chí )# 一nhất 切thiết 位vị 中trung 有hữu 無vô 不bất 定định 。 此thử 明minh 第đệ 八bát 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 。 前tiền 二nhị 義nghĩa 俱câu 偏thiên 。 一nhất 唯duy 自tự 變biến 為vi 親thân 。 一nhất 唯duy 仗trượng 質chất 為vi 踈sơ 。 第đệ 三tam 正chánh 義nghĩa 兼kiêm 二nhị 。 謂vị 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 種chủng 子tử 身thân 土thổ/độ 為vi 境cảnh 。 若nhược 論luận 身thân 土thổ/độ 。 互hỗ 相tương 受thọ 用dụng 。 可khả 說thuyết 仗trượng 質chất 自tự 方phương 變biến 故cố 。 若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 種chủng 子tử 。 非phi 互hỗ 相tương 緣duyên 。 故cố 云vân 非phi 諸chư 有hữu 情tình 自tự 內nội 種chủng 子tử 。 等đẳng 身thân 土thổ/độ 故cố 。 應ưng 說thuyết 下hạ 。 自tự 立lập 正chánh 義nghĩa 。 第đệ 八bát 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 已dĩ 轉chuyển 未vị 轉chuyển 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 第đệ 七thất 心tâm 品phẩm 未vị 轉chuyển 依y 位vị (# 至chí )# 緣duyên 過quá 未vị 等đẳng 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 第đệ 七thất 第đệ 六lục 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 俱câu 如như 文văn 釋thích 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 據cứ 宗tông 鏡kính 有hữu 親thân 無vô 踈sơ 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 無vô 分phân 別biệt 。 雖tuy 有hữu 本bổn 質chất 。 不bất 起khởi 質chất 想tưởng 。 唯duy 以dĩ 自tự 變biến 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 。 故cố 名danh 為vi 親thân 。 此thử 據cứ 五ngũ 塵trần 非phi 自tự 所sở 變biến 。 唯duy 在tại 本bổn 質chất 上thượng 說thuyết 。 故cố 名danh 為vi 踈sơ 。 若nhược 論luận 八bát 識thức 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 第đệ 七thất 前tiền 五ngũ 。 決quyết 定định 有hữu 故cố 。 以dĩ 彼bỉ 緣duyên 境cảnh 必tất 仗trượng 質chất 故cố 。 餘dư 轉chuyển 未vị 轉chuyển 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 又hựu 諸chư 識thức 互hỗ 緣duyên 者giả 。 唯duy 第đệ 八bát 與dữ 前tiền 七thất 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 即tức 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 前tiền 五ngũ 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 四tứ 分phân 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 第đệ 七thất 唯duy 託thác 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 皆giai 第đệ 八bát 識thức 之chi 四tứ 分phân 為vi 本bổn 質chất 。 前tiền 七thất 見kiến 分phần/phân 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 。 是thị 踈sơ 所sở 緣duyên 也dã 。 唯duy 第đệ 八bát 不bất 緣duyên 前tiền 七thất 。 以dĩ 第đệ 八bát 不bất 託thác 前tiền 七thất 生sanh 故cố 。 唯duy 以dĩ 自tự 三tam 境cảnh 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 。 即tức 八bát 卷quyển 中trung 。 八bát 於ư 七thất 有hữu 。 七thất 於ư 八bát 無vô 之chi 義nghĩa 。 △# 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 竟cánh 。 下hạ 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 。 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp (# 至chí )# 生sanh 住trụ 成thành 得đắc 四tứ 事sự 別biệt 故cố 。 釋thích 上thượng 標tiêu 中trung 第đệ 四tứ 緣duyên 義nghĩa 。 宗tông 鏡kính 釋thích 云vân 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 亦diệc 是thị 有hữu 體thể 法pháp 。 此thử 簡giản 所sở 執chấp 無vô 體thể 法pháp 故cố 。 有hữu 勝thắng 勢thế 用dụng 者giả 。 謂vị 即tức 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 有hữu 勝thắng 用dụng 故cố 。 此thử 用dụng 非phi 是thị 與dữ 果quả 等đẳng 用dụng 。 但đãn 不bất 障chướng 礙ngại 是thị 增tăng 上thượng 用dụng 。 簡giản 非phi 因nhân 緣duyên 。 能năng 於ư 餘dư 法pháp 者giả 。 簡giản 其kỳ 自tự 體thể 。 顯hiển 不bất 同đồng 前tiền 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 。 或hoặc 順thuận 或hoặc 違vi 者giả 。 顯hiển 與dữ 順thuận 違vi 俱câu 能năng 為vi 緣duyên 。 與dữ 後hậu 生sanh 異dị 法pháp 為vi 緣duyên 。 非phi 前tiền 滅diệt 法pháp 。 簡giản 非phi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 十thập 因nhân 中trung 前tiền 後hậu 是thị 順thuận 。 第đệ 九cửu 是thị 違vi 。 亦diệc 是thị 此thử 緣duyên 。 問vấn 。 增tăng 上thượng 緣duyên 約ước 逆nghịch 順thuận 。 有hữu 力lực 無vô 力lực 。 都đô 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 答đáp 。 古cổ 釋thích 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 順thuận 增tăng 上thượng 。 如như 水thủy 土thổ/độ 與dữ 青thanh 草thảo 等đẳng 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 與dữ 佛Phật 果Quả 等đẳng 。 為vi 順thuận 增tăng 上thượng 緣duyên 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 與dữ 五ngũ 果quả 種chủng 子tử 。 亦diệc 為vi 順thuận 增tăng 上thượng 緣duyên 。 二nhị 違vi 增tăng 上thượng 。 即tức 如như 霜sương 雹bạc 與dữ 青thanh 草thảo 等đẳng 。 作tác 違vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 又hựu 如như 智trí 與dữ 惑hoặc 。 亦diệc 違vi 增tăng 上thượng 。 即tức 一nhất 念niệm 間gian 智trí 起khởi 惑hoặc 斷đoạn 時thời 。 有hữu 二nhị 增tăng 上thượng 。 智trí 於ư 惑hoặc 作tác 違vi 增tăng 上thượng 。 與dữ 二nhị 空không 理lý 作tác 順thuận 增tăng 上thượng 。 三tam 有hữu 力lực 增tăng 上thượng 。 亦diệc 名danh 親thân 增tăng 上thượng 。 如như 五ngũ 根căn 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 等đẳng 。 四tứ 無vô 力lực 增tăng 上thượng 。 即tức 此thử 人nhân 五ngũ 根căn 望vọng 彼bỉ 人nhân 五ngũ 識thức 。 是thị 無vô 力lực 增tăng 上thượng 。 亦diệc 名danh 踈sơ 增tăng 上thượng 。 如như 燈đăng 燄diệm 正chánh 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 大đại 地địa 。 等đẳng 法pháp 不bất 礙ngại 此thử 燄diệm 生sanh 。 名danh 踈sơ 增tăng 上thượng 。 但đãn 取thủ 不bất 障chướng 礙ngại 義nghĩa 邊biên 。 名danh 增tăng 上thượng 緣duyên 。 雖tuy 前tiền 三tam 緣duyên 下hạ 。 釋thích 四tứ 緣duyên 各các 別biệt 復phục 顯hiển 順thuận 違vi 俱câu 能năng 為vi 緣duyên 。 然nhiên 增tăng 上thượng 用dụng 隨tùy 事sự 雖tuy 多đa (# 至chí )# 及cập 善thiện 念niệm 等đẳng 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 此thử 中trung 總tổng 標tiêu 。 文văn 中trung 別biệt 釋thích 名danh 數số 體thể 性tánh 。 前tiền 五ngũ 色sắc 根căn 者giả 。 即tức 五ngũ 浮phù 塵trần 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 以dĩ 本bổn 識thức 變biến 起khởi 相tương/tướng 質chất 淨tịnh 色sắc 為vi 體thể 性tánh 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 止chỉ 端đoan 嚴nghiêm 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 五ngũ 根căn 。 雜tạp 集tập 為vi 境cảnh 界giới 增tăng 上thượng 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 者giả 。 即tức 男nam 女nữ 隱ẩn 密mật 處xứ 。 以dĩ 身thân 根căn 少thiểu 分phần 為vi 體thể 性tánh 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 止chỉ 出xuất 生sanh 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 二nhị 根căn 。 雜tạp 集tập 名danh 為vi 產sản 生sanh 增tăng 上thượng 。 共cộng 前tiền 五ngũ 根căn 有hữu 七thất 。 命mạng 根căn 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 種chủng 子tử 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 命mạng 根căn 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 止chỉ 安an 住trụ 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 一nhất 根căn 。 雜tạp 集tập 名danh 為vi 住trụ 持trì 增tăng 上thượng 。 共cộng 前tiền 七thất 根căn 有hữu 八bát 。 意ý 根căn 者giả 。 即tức 第đệ 六lục 意ý 根căn 。 以dĩ 八bát 現hiện 識thức 。 皆giai 隨tùy 意ý 轉chuyển 。 即tức 以dĩ 八bát 識thức 為vi 其kỳ 體thể 性tánh 。 瑜du 伽già 云vân 。 能năng 令linh 依y 止chỉ 隨tùy 自tự 在tại 轉chuyển 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 一nhất 根căn 。 雜tạp 集tập 亦diệc 名danh 境cảnh 界giới 增tăng 上thượng 。 問vấn 。 豈khởi 非phi 等đẳng 無vô 間gian 意ý 耶da 。 答đáp 。 既ký 屬thuộc 增tăng 上thượng 緣duyên 。 必tất 非phi 等đẳng 無vô 間gian 。 共cộng 前tiền 八bát 根căn 有hữu 九cửu 。 五ngũ 受thọ 根căn 者giả 。 即tức 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 捨xả 受thọ 為vi 體thể 性tánh 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 止chỉ 損tổn 益ích 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 五ngũ 根căn 。 雜tạp 集tập 名danh 為vi 受thọ 用dụng 果quả 增tăng 上thượng 。 共cộng 前tiền 九cửu 根căn 有hữu 十thập 四tứ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 者giả 。 即tức 信tín 勤cần 念niệm 定định 慧tuệ 根căn 。 及cập 善thiện 念niệm 等đẳng 為vi 體thể 性tánh 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 止chỉ 世thế 間gian 。 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 五ngũ 根căn 。 雜tạp 集tập 名danh 為vi 世thế 間gian 離ly 欲dục 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 。 共cộng 前tiền 十thập 四tứ 有hữu 十thập 九cửu 。 加gia 後hậu 三tam 根căn 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 前tiền 十thập 九cửu 根căn 。 依y 世thế 間gian 道đạo 說thuyết 。 後hậu 之chi 三tam 根căn 。 依y 出xuất 世thế 道đạo 說thuyết 。 故cố 名danh 無vô 漏lậu 。 下hạ 文văn 廣quảng 釋thích 。 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 體thể 位vị 有hữu 三tam 種chủng (# 至chí )# 但đãn 說thuyết 地địa 前tiền 以dĩ 時thời 促xúc 故cố 。 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 者giả 。 位vị 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 根căn 本bổn 位vị 。 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 者giả 。 此thử 根căn 唯duy 以dĩ 見kiến 道đạo 為vi 根căn 本bổn 。 除trừ 後hậu 剎sát 那na 者giả 。 謂vị 見kiến 道đạo 後hậu 。 一nhất 剎sát 那na 時thời 。 亦diệc 名danh 已dĩ 知tri 根căn 。 故cố 云vân 無vô 所sở 未vị 知tri 可khả 當đương 知tri 故cố 。 意ý 在tại 未vị 見kiến 道đạo 時thời 。 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 既ký 見kiến 道đạo 已dĩ 。 名danh 已dĩ 知tri 根căn 。 二nhị 加gia 行hành 位vị 者giả 。 四tứ 種chủng 加gia 行hành 。 近cận 能năng 引dẫn 發phát 見kiến 道đạo 。 亦diệc 是thị 此thử 根căn 之chi 體thể 位vị 。 三tam 資tư 糧lương 位vị 。 謂vị 從tùng 下hạ 四tứ 句cú 。 明minh 資tư 糧lương 位vị 邊biên 際tế 。 能năng 遠viễn 一nhất 句cú 。 顯hiển 是thị 此thử 根căn 體thể 位vị 。 於ư 此thử 下hạ 。 結kết 顯hiển 三tam 位vị 所sở 有hữu 信tín 等đẳng 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 。 為vi 此thử 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 體thể 性tánh 。 設thiết 問vấn 云vân 。 善thiện 位vị 無vô 苦khổ 根căn 。 可khả 不bất 待đãi 說thuyết 。 何hà 無vô 憂ưu 根căn 。 加gia 行hành 等đẳng 位vị 下hạ 。 答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 前tiền 三tam 下hạ 。 通thông 釋thích 傍bàng 修tu 正chánh 攝nhiếp 此thử 根căn 相tướng 義nghĩa 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 者giả 。 除trừ 非phi 非phi 想tưởng 。 空không 無vô 邊biên 等đẳng 。 傍bàng 修tu 見kiến 道đạo 。 亦diệc 有hữu 未vị 知tri 可khả 當đương 知tri 義nghĩa 。 迴hồi 心tâm 二Nhị 乘Thừa 。 求cầu 證chứng 法pháp 空không 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 求cầu 證chứng 地địa 上thượng 。 生sanh 空không 無vô 漏lậu 。 俱câu 有hữu 未vị 知tri 可khả 當đương 知tri 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 。 正chánh 屬thuộc 此thử 根căn 。 但đãn 說thuyết 地địa 前tiền 。 有hữu 未vị 知tri 義nghĩa 。 以dĩ 見kiến 道đạo 後hậu 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 名danh 已dĩ 知tri 故cố 。 言ngôn 時thời 促xúc 者giả 。 見kiến 道đạo 唯duy 在tại 一nhất 念niệm 發phát 明minh 。 無vô 二nhị 念niệm 故cố 。 始thỉ 從tùng 見kiến 道đạo 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 (# 至chí )# 諸chư 餘dư 門môn 義nghĩa 如như 論luận 應ưng 知tri 。 始thỉ 從tùng 下hạ 。 釋thích 已dĩ 知tri 根căn 也dã 。 既ký 見kiến 道đạo 體thể 。 無vô 所sở 當đương 知tri 。 故cố 名danh 已dĩ 知tri 。 最tối 後hậu 剎sát 那na 者giả 。 已dĩ 知tri 根căn 之chi 初sơ 心tâm 也dã 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 者giả 。 等đẳng 覺giác 位vị 之chi 後hậu 心tâm 也dã 。 中trung 間gian 所sở 有hữu 。 信tín 等đẳng 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 。 是thị 已dĩ 知tri 根căn 體thể 性tánh 。 問vấn 。 何hà 無vô 憂ưu 根căn 。 答đáp 云vân 。 未vị 離ly 欲dục 等đẳng 。 諸chư 無Vô 學Học 位vị 下hạ 。 釋thích 具cụ 知tri 根căn 也dã 。 謂vị 無Vô 學Học 人nhân 。 證chứng 無vô 漏lậu 果quả 。 非phi 從tùng 外ngoại 得đắc 。 故cố 云vân 具cụ 知tri 。 即tức 以dĩ 無Vô 學Học 位vị 中trung 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 。 為vi 具cụ 知tri 根căn 體thể 性tánh 。 問vấn 。 既ký 後hậu 三tam 根căn 。 皆giai 名danh 無vô 漏lậu 。 有hữu 頂đảnh 無vô 漏lậu 。 何hà 非phi 此thử 根căn 。 答đáp 云vân 。 有hữu 頂đảnh 雖tuy 有hữu 等đẳng 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 止chỉ 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 建kiến 立lập 三tam 根căn 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 有hữu 頂đảnh 無vô 漏lậu 非phi 出xuất 世thế 故cố 。 謂vị 有hữu 頂đảnh 天thiên 中trung 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 定định 力lực 勝thắng 故cố 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 得đắc 解giải 脫thoát 已dĩ 。 令linh 彼bỉ 諸chư 根căn 成thành 無vô 漏lậu 性tánh 。 而nhi 不bất 見kiến 道Đạo 。 故cố 曰viết 不bất 明minh 。 未vị 斷đoạn 種chủng 子tử 。 故cố 曰viết 不bất 利lợi 。 觀quán 力lực 盡tận 時thời 。 復phục 生sanh 餘dư 處xứ 。 故cố 非phi 出xuất 世thế 。 此thử 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 雜tạp 集tập 總tổng 名danh 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 下hạ 。 結kết 成thành 根căn 義nghĩa 。 諸chư 餘dư 業nghiệp 用dụng 。 依y 處xứ 界giới 繫hệ 。 三tam 學học 三tam 性tánh 。 及cập 所sở 斷đoạn 等đẳng 。 一nhất 一nhất 差sai 別biệt 。 廣quảng 如như 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 七thất 卷quyển 。 故cố 曰viết 如như 論luận 應ưng 知tri 。 △# 四tứ 釋thích 增tăng 上thượng 竟cánh 。 通thông 上thượng 一nhất 廣quảng 明minh 緣duyên 義nghĩa 竟cánh 。 卷quyển 第đệ 七thất