成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập

護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo

唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

金kim 庭đình 長trường 壽thọ 寺tự 沙Sa 門Môn 通thông 潤nhuận 集tập 解giải

此thử 十thập 一nhất 障chướng 二nhị 障chướng 所sở 攝nhiếp (# 至chí )# 而nhi 三tam 位vị 顯hiển 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

此thử 十thập 一nhất 障chướng 。 二nhị 障chướng 所sở 攝nhiếp 者giả 。 總tổng 以dĩ 二nhị 障chướng 收thu 束thúc 十thập 一nhất 障chướng 也dã 。 問vấn 煩phiền 惱não 種chủng 現hiện 何hà 位vị 伏phục 斷đoạn 。 答đáp 。 若nhược 是thị 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 在tại 初Sơ 地Địa 真chân 見kiến 道đạo 時thời 剎sát 那na 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 是thị 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 資tư 糧lương 加gia 行hành 漸tiệm 漸tiệm 降hàng 伏phục 。 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 現hiện 行hành 亦diệc 從tùng 加gia 行hành 位vị 中trung 漸tiệm 漸tiệm 降hàng 伏phục 。 自tự 登đăng 初Sơ 地Địa 。 以dĩ 至chí 八bát 地địa 伏phục 盡tận 不bất 行hành 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 問vấn 。 若nhược 初Sơ 地Địa 時thời 已dĩ 頓đốn 伏phục 盡tận 。 何hà 故cố 七thất 地địa 猶do 起khởi 貪tham 等đẳng 。 答đáp 。 為vi 度độ 生sanh 故cố 。 以dĩ 故cố 意ý 力lực 暫tạm 時thời 現hiện 起khởi 不bất 作tác 過quá 失thất 。 若nhược 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 。 以dĩ 八bát 地địa 得đắc 相tương/tướng 土thổ/độ 自tự 在tại 。 九cửu 地địa 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 十Thập 地Địa 得đắc 法pháp 自tự 在tại 故cố 。 問vấn 。 所sở 知tri 種chủng 現hiện 。 何hà 位vị 伏phục 斷đoạn 。 答đáp 。 若nhược 是thị 分phân 別biệt 所sở 知tri 種chủng 子tử 。 亦diệc 在tại 初Sơ 地Địa 真chân 見kiến 道đạo 時thời 。 與dữ 煩phiền 惱não 種chủng 剎sát 那na 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 是thị 分phân 別biệt 所sở 知tri 現hiện 行hành 亦diệc 在tại 資tư 糧lương 加gia 行hành 位vị 中trung 漸tiệm 漸tiệm 降hàng 伏phục 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 所sở 知tri 種chủng 子tử 。 於ư 十Thập 地Địa 中trung 。 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 滅diệt 。 直trực 至chí 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 方phương 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 。 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 所sở 知tri 現hiện 行hành 。 亦diệc 在tại 資tư 糧lương 加gia 行hành 位vị 中trung 漸tiệm 漸tiệm 降hàng 伏phục 。 直trực 至chí 十Thập 地Địa 方phương 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 。 問vấn 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 皆giai 有hữu 所sở 知tri 。 何hà 地địa 斷đoạn 何hà 。 答đáp 。 若nhược 所sở 知tri 與dữ 六lục 識thức 俱câu 者giả 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 及cập 生sanh 空không 智trí 果quả 。 相tương 續tục 無vô 間gián 。 故cố 能năng 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 若nhược 所sở 知tri 障chướng 與dữ 七thất 識thức 俱câu 者giả 。 第đệ 八bát 已dĩ 上thượng 猶do 可khả 現hiện 行hành 。 直trực 至chí 十Thập 地Địa 法pháp 空không 智trí 果quả 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 得đắc 法pháp 自tự 在tại 。 彼bỉ 障chướng 方phương 伏phục 。 問vấn 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 煩phiền 惱não 所sở 知tri 。 何hà 地địa 伏phục 斷đoạn 。 答đáp 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 雖tuy 在tại 因nhân 中trung 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 由do 彼bỉ 第đệ 六lục 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 降hàng 伏phục 之chi 力lực 。 彼bỉ 障chướng 不bất 起khởi 。 若nhược 是thị 法pháp 執chấp 。 五ngũ 識thức 中trung 無vô 。 不bất 須tu 伏phục 斷đoạn 。 問vấn 。 何hà 故cố 十Thập 地Địa 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 但đãn 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 答đáp 。 雖tuy 於ư 修tu 道Đạo 位vị 中trung 皆giai 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 。 斷đoạn 所sở 知tri 時thời 而nhi 彼bỉ 煩phiền 惱não 麤thô 重trọng/trùng 。 亦diệc 漸tiệm 斷đoạn 滅diệt 由do 斯tư 故cố 說thuyết 三tam 位vị 。 皆giai 有hữu 斷đoạn 二nhị 障chướng 義nghĩa 。 謂vị 通thông 達đạt 位vị 頓đốn 斷đoạn 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 漸tiệm 斷đoạn 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 種chủng 現hiện 。 至chí 等đẳng 覺giác 位vị 斷đoạn 盡tận 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 資tư 糧lương 加gia 行hành 不bất 斷đoạn 麤thô 重trọng/trùng 耶da 。 答đáp 。 雖tuy 諸chư 位vị 中trung 皆giai 斷đoạn 麤thô 重trọng/trùng 。 而nhi 三tam 位vị 最tối 顯hiển 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 漸tiệm 頓đốn 云vân 何hà (# 至chí )# 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 皆giai 容dung 具cụ 有hữu 。

問vấn 。 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 。 云vân 何hà 頓đốn 斷đoạn 。 云vân 何hà 漸tiệm 斷đoạn 。 答đáp 。 第đệ 七thất 識thức 中trung 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 彼bỉ 七thất 不bất 能năng 入nhập 生sanh 空không 觀quán 故cố 無vô 漸tiệm 斷đoạn 。 於ư 三tam 乘thừa 將tương 證chứng 無Vô 學Học 果quả 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 中trung 俱câu 生sanh 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 菩Bồ 薩Tát 將tương 成thành 佛Phật 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 以dĩ 第đệ 七thất 俱câu 生sanh 所sở 知tri 。 任nhậm 運vận 內nội 執chấp 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 境cảnh 唯duy 一nhất 類loại 。 無vô 麤thô 細tế 故cố 。 故cố 唯duy 頓đốn 斷đoạn 若nhược 六lục 識thức 中trung 俱câu 煩phiền 惱não 種chủng 。 有hữu 頓đốn 漸tiệm 斷đoạn 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 。 三tam 乘thừa 見kiến 道đạo 位vị 中trung 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 隨tùy 根căn 利lợi 鈍độn 。 有hữu 頓đốn 有hữu 漸tiệm 。 一nhất 類loại 鈍độn 根căn 二Nhị 乘Thừa 。 約ước 七thất 生sanh 斷đoạn 。 將tương 三tam 界giới 分phần/phân 九cửu 地địa 。 每mỗi 地địa 分phần/phân 九cửu 品phẩm 。 預Dự 流Lưu 果Quả 人nhân 。 斷đoạn 欲dục 界giới 思tư 惑hoặc 。 至chí 第đệ 五ngũ 品phẩm 。 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 斷đoạn 第đệ 六lục 品phẩm 。 名danh 一nhất 來lai 果quả 。 以dĩ 有hữu 三tam 品phẩm 餘dư 惑hoặc 。 還hoàn 來lai 人nhân 間gian 故cố 。 若nhược 斷đoạn 至chí 八bát 品phẩm 。 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 。 斷đoạn 盡tận 九cửu 品phẩm 。 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 以dĩ 欲dục 界giới 惑hoặc 盡tận 。 不bất 生sanh 人nhân 間gian 故cố 不bất 還hoàn 果quả 。 寄ký 生sanh 淨tịnh 居cư 。 復phục 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 各các 九cửu 品phẩm 惑hoặc 。 至chí 七thất 十thập 一nhất 品phẩm 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 向hướng 斷đoạn 盡tận 後hậu 品phẩm 。 證chứng 羅La 漢Hán 果Quả 。

復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 利lợi 根căn 二Nhị 乘Thừa 。 將tương 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 九cửu 九cửu 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 思tư 惑hoặc 。 合hợp 為vi 一nhất 聚tụ 分phân 為vi 九cửu 品phẩm 。 雖tuy 有hữu 九cửu 品phẩm 。 一nhất 生sanh 別biệt 斷đoạn 。 不bất 待đãi 七thất 生sanh 故cố 。 雜tạp 集tập 云vân 。

復phục 次thứ 預dự 流lưu 補bổ 特đặc 迦ca 羅la 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 漸tiệm 出xuất 離ly 。 一nhất 頓đốn 出xuất 離ly 。 漸tiệm 者giả 如như 前tiền 。 頓đốn 者giả 謂vị 入nhập 現hiện 觀quán 。 依y 止chỉ 未vị 至chí 定định 。 發phát 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 頓đốn 斷đoạn 三tam 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 品phẩm 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 唯duy 立lập 二nhị 果quả 。 謂vị 預dự 流lưu 。 羅La 漢Hán 言ngôn 頓đốn 斷đoạn 者giả 。 謂vị 如như 見kiến 所sở 斷đoạn 。 言ngôn 別biệt 斷đoạn 者giả 。 謂vị 先tiên 頓đốn 斷đoạn 三tam 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 上thượng 上thượng 品phẩm 隨tùy 眠miên 。 次thứ 第đệ 乃nãi 至chí 。 下hạ 下hạ 品phẩm 也dã 。 又hựu 指chỉ 端đoan 經Kinh 云vân 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 乃nãi 至chí 識thức 。 若nhược 過quá 去khứ 。 若nhược 未vị 來lai 。 若nhược 現hiện 在tại 。 乃nãi 至chí 若nhược 遠viễn 若nhược 近cận 。 總tổng 此thử 一nhất 切thiết 略lược 為vi 一nhất 分phần/phân 一nhất 團đoàn 。 一nhất 積tích 一nhất 聚tụ 。 如như 是thị 略lược 已dĩ 。 應ưng 觀quán 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 。 但đãn 可khả 建kiến 立lập 初sơ 後hậu 二nhị 果quả 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 要yếu 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 是thị 第đệ 六lục 識thức 中trung 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 二Nhị 乘Thừa 無vô 分phần/phân 。 唯duy 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 。 若nhược 分phân 別biệt 起khởi 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 俱câu 生sanh 起khởi 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 從tùng 初Sơ 地Địa 脩tu 道Đạo 。 以dĩ 至chí 十Thập 地Địa 漸tiệm 次thứ 而nhi 斷đoạn 。 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 與dữ 前tiền 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 剎sát 那na 斷đoạn 盡tận 。 入nhập 究cứu 竟cánh 位vị 。 問vấn 。 何hà 故cố 第đệ 七thất 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 六lục 識thức 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 有hữu 頓đốn 漸tiệm 斷đoạn 。 答đáp 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 任nhậm 運vận 內nội 緣duyên 。 境cảnh 無vô 麤thô 細tế 。 類loại 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 得đắc 頓đốn 斷đoạn 。 此thử 第đệ 六lục 識thức 。 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 。 境cảnh 有hữu 麤thô 細tế 。 類loại 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 麤thô 者giả 頓đốn 斷đoạn 。 細tế 者giả 漸tiệm 除trừ 。 緣duyên 外ngoại 者giả 頓đốn 斷đoạn 。 緣duyên 內nội 者giả 漸tiệm 除trừ 也dã 。 下hạ 明minh 兩lưỡng 乘thừa 斷đoạn 障chướng 用dụng 功công 差sai 別biệt 。 若nhược 是thị 鈍độn 根căn 二Nhị 乘Thừa 。 漸tiệm 斷đoạn 障chướng 時thời 。 必tất 各các 別biệt 起khởi 無vô 間gian 解giải 脫thoát 加gia 行hành 勝thắng 進tiến 。 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 。 言ngôn 無vô 間gian 者giả 。 因nhân 時thời 望vọng 果quả 。 名danh 無vô 間gian 道đạo 。 以dĩ 近cận 果quả 故cố 。 言ngôn 解giải 脫thoát 者giả 。 果quả 時thời 望vọng 因nhân 。 名danh 解giải 脫thoát 道đạo 。 以dĩ 離ly 因nhân 故cố 。 以dĩ 無vô 間gián 斷đoạn 惑hoặc 。 解giải 脫thoát 證chứng 真chân 。 故cố 各các 別biệt 起khởi 。 所sở 有hữu 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 。 名danh 加gia 行hành 道Đạo 。 所sở 有hữu 前tiền 前tiền 以dĩ 望vọng 後hậu 後hậu 。 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。 此thử 之chi 二nhị 道đạo 。 或hoặc 總tổng 起khởi 或hoặc 別biệt 起khởi 。 若nhược 是thị 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 。 漸tiệm 斷đoạn 障chướng 位vị 。 雖tuy 分phần/phân 斷đoạn 無vô 明minh 。 分phần/phân 證chứng 真chân 理lý 。 以dĩ 智trí 起khởi 惑hoặc 除trừ 。 非phi 要yếu 別biệt 起khởi 無vô 間gián 斷đoạn 惑hoặc 。 解giải 脫thoát 證chứng 真chân 。 以dĩ 加gia 行hành 等đẳng 四tứ 種chủng 斷đoạn 道đạo 。 剎sát 那na 前tiền 後hậu 。 皆giai 具cụ 有hữu 故cố 。

十thập 真Chân 如Như 者giả 一nhất 遍biến 行hành 真Chân 如Như (# 至chí )# 於ư 二nhị 轉chuyển 依y 。 便tiện 能năng 證chứng 得đắc 。

此thử 明minh 十thập 真Chân 如Như 也dã 。 徧biến 行hành 真Chân 如Như 者giả 。 由do 斷đoạn 異dị 生sanh 障chướng 故cố 。 證chứng 此thử 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 。 頓đốn 斷đoạn 二nhị 種chủng 隨tùy 眠miên 。 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 無vô 法pháp 不bất 在tại 。 故cố 曰viết 徧biến 行hành 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 中trung 。 名danh 為vi 徧biến 滿mãn 。 徧biến 滿mãn 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 故cố 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 非phi 二nhị 空không 故cố 。 此thử 地địa 最tối 初sơ 徧biến 證chứng 徧biến 滿mãn 。 言ngôn 最tối 勝thắng 真Chân 如Như 者giả 。 二nhị 地địa 斷đoạn 邪tà 行hành 障chướng 。 具cụ 淨tịnh 尸thi 羅la 故cố 。 戒giới 為vi 德đức 本bổn 故cố 。 戒giới 為vi 最tối 勝thắng 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 大đại 惡ác 病bệnh 中trung 。 戒giới 為vi 良lương 藥dược 。 大đại 怖bố 畏úy 中trung 。 戒giới 為vi 守thủ 護hộ 。 死tử 愚ngu 暗ám 中trung 。 戒giới 為vi 明minh 燈đăng 。 於ư 惡ác 道đạo 中trung 。 戒giới 為vi 猛mãnh 將tướng 。 死tử 海hải 水thủy 中trung 。 戒giới 為vi 大đại 船thuyền 。 故cố 名danh 最tối 勝thắng 言ngôn 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 者giả 。 三tam 地địa 斷đoạn 暗ám 鈍độn 障chướng 。 具cụ 有hữu 勝thắng 定định 總tổng 持trì 。 流lưu 出xuất 無vô 邊biên 妙diệu 慧tuệ 故cố 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 云vân 。 從tùng 真Chân 如Như 流lưu 出xuất 正chánh 體thể 智trí 。 從tùng 正chánh 體thể 智trí 流lưu 出xuất 後hậu 得đắc 智trí 。 從tùng 後hậu 得đắc 智trí 流lưu 出xuất 大đại 悲bi 。 從tùng 大đại 悲bi 流lưu 出xuất 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 故cố 曰viết 勝thắng 流lưu 。 釋thích 曰viết 。 此thử 如như 流lưu 教giáo 。 最tối 為vi 勝thắng 故cố 。 又hựu 云vân 若nhược 證chứng 此thử 如như 說thuyết 法Pháp 勝thắng 故cố 。 言ngôn 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 者giả 。 由do 四tứ 地địa 斷đoạn 微vi 細tế 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 障chướng 。 分phần/phân 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 遠viễn 離ly 身thân 見kiến 。 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 故cố 。 世thế 親thân 云vân 。 於ư 此thử 如như 中trung 。 無vô 取thủ 我ngã 所sở 如như 北bắc 洲châu 人nhân 。 無vô 繫hệ 屬thuộc 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 如như 。 非phi 我ngã 執chấp 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 無vô 明minh 邊biên 見kiến 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 。 所sở 依y 取thủ 故cố 。 言ngôn 類loại 無vô 別biệt 真Chân 如Như 者giả 。 五ngũ 地địa 斷đoạn 下hạ 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 障chướng 故cố 。 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 合hợp 為vi 一nhất 故cố 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 攝nhiếp 論luận 名danh 相tướng 續tục 無vô 差sai 別biệt 法pháp 界giới 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 體thể 無vô 有hữu 異dị 。 非phi 如như 眼nhãn 等đẳng 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 相tương 續tục 各các 各các 有hữu 異dị 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 云vân 。 由do 此thử 真Chân 如Như 。 能năng 令linh 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 相tương 續tục 不bất 異dị 。 眾chúng 生sanh 迷mê 此thử 。 萬vạn 類loại 差sai 別biệt 。 諸chư 佛Phật 證chứng 此thử 。 居cư 然nhiên 不bất 變biến 故cố 。 言ngôn 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 者giả 。 六lục 地địa 深thâm 觀quán 緣duyên 起khởi 。 染nhiễm 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 斷đoạn 麤thô 相tương/tướng 現hiện 行hành 障chướng 。 引dẫn 起khởi 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 。 亦diệc 得đắc 自tự 他tha 相tương 續tục 無vô 染nhiễm 淨tịnh 果quả 故cố 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 無vô 染nhiễm 。 非phi 是thị 染nhiễm 而nhi 後hậu 淨tịnh 故cố 。 言ngôn 法pháp 無vô 別biệt 真Chân 如Như 者giả 。 由do 七thất 地địa 斷đoạn 細tế 相tướng 現hiện 行hành 障chướng 。 入nhập 妙diệu 無vô 相tướng 觀quán 證chứng 法pháp 無vô 差sai 別biệt 。 以dĩ 了liễu 種chủng 種chủng 教giáo 法pháp 。 皆giai 同đồng 真Chân 如Như 。 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 謂vị 諸chư 教giáo 法pháp 。 依y 如như 建kiến 立lập 。 如như 如như 無vô 異dị 故cố 。 又hựu 於ư 教giáo 法pháp 立lập 種chủng 種chủng 法Pháp 界Giới 實thật 相tướng 。 等đẳng 名danh 。 而nhi 如như 無vô 異dị 。 言ngôn 不bất 增tăng 減giảm 真Chân 如Như 者giả 。 由do 八bát 地địa 斷đoạn 加gia 行hành 障chướng 故cố 。 得đắc 無vô 增tăng 減giảm 。 謂vị 雖tuy 染nhiễm 汙ô 減giảm 時thời 。 而nhi 無vô 有hữu 減giảm 。 清thanh 淨tịnh 增tăng 時thời 。 而nhi 無vô 有hữu 增tăng 。 無vô 性tánh 云vân 。 法pháp 外ngoại 無vô 用dụng 。 所sở 以dĩ 不bất 增tăng 。 諸chư 法pháp 不bất 壞hoại 。 所sở 以dĩ 不bất 減giảm 。 大đại 經Kinh 云vân 。 此thử 諸chư 法pháp 性tánh 。 若nhược 佛Phật 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 常thường 住trụ 不bất 異dị 故cố 。 言ngôn 相tương/tướng 土thổ/độ 。 自tự 在tại 者giả 。 世thế 親thân 云vân 。 於ư 諸chư 相tướng 中trung 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 名danh 相tướng 自tự 在tại 。 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 即tức 能năng 現hiện 前tiền 故cố 。 能năng 十thập 身thân 相tướng 作tác 故cố 。 於ư 所sở 現hiện 土thổ/độ 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 名danh 土thổ/độ 自tự 在tại 。 如như 欲dục 令linh 土thổ/độ 成thành 金kim 寶bảo 等đẳng 。 隨tùy 意ý 成thành 故cố 。 言ngôn 智trí 自tự 在tại 。 真Chân 如Như 者giả 。 第đệ 九cửu 斷đoạn 不bất 欲dục 行hành 障chướng 。 得đắc 心tâm 自tự 在tại 故cố 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 名danh 智trí 自tự 在tại 。 無vô 性tánh 云vân 。 謂vị 此thử 地địa 中trung 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 分phần/phân 證chứng 智trí 波ba 羅la 密mật 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 隨tùy 其kỳ 言ngôn 。 善thiện 能năng 了liễu 知tri 。 諸chư 法pháp 義nghĩa 趣thú 。 如như 實thật 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 受thọ 勝thắng 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 。 中trung 邊biên 論luận 云vân 。 自tự 在tại 有hữu 四tứ 。 一nhất 無vô 分phân 別biệt 自tự 在tại 。 即tức 相tương/tướng 自tự 在tại 。 二nhị 淨tịnh 土độ 自tự 在tại 。 三tam 智trí 自tự 在tại 。 四tứ 業nghiệp 自tự 在tại 。 為vi 此thử 四tứ 種chủng 取thủ 依y 止chỉ 故cố 。 八bát 地địa 唯duy 能năng 通thông 達đạt 初sơ 二nhị 自tự 在tại 。 後hậu 二nhị 自tự 在tại 。 如như 次thứ 在tại 後hậu 二nhị 地địa 故cố 。 言ngôn 業nghiệp 自tự 在tại 真Chân 如Như 者giả 。 十Thập 地Địa 斷đoạn 未vị 得đắc 自tự 在tại 障chướng 。 證chứng 得đắc 法pháp 自tự 在tại 。 由do 得đắc 法pháp 自tự 在tại 故cố 。 所sở 作tác 業nghiệp 用dụng 無vô 不bất 自tự 在tại 。 問vấn 。 既ký 名danh 真Chân 如Như 。 體thể 無vô 有hữu 異dị 何hà 故cố 。

復phục 有hữu 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 答đáp 。 雖tuy 真Chân 如Như 體thể 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 而nhi 隨tùy 真Chân 如Như 勝thắng 德đức 。 假giả 立lập 十thập 種chủng 差sai 別biệt 等đẳng 名danh 。 非phi 真Chân 如Như 體thể 實thật 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 問vấn 。 初Sơ 地Địa 既ký 名danh 遍biến 行hành 真Chân 如Như 。 已dĩ 通thông 一nhất 切thiết 。 何hà 必tất 更cánh 立lập 九cửu 種chủng 耶da 。 答đáp 。 雖tuy 初Sơ 地Địa 真Chân 如Như 已dĩ 遍biến 一nhất 切thiết 。 而nhi 能năng 證chứng 功công 用dụng 尚thượng 未vị 滿mãn 足túc 。 為vi 令linh 圓viên 滿mãn 故cố 立lập 後hậu 九cửu 種chủng 也dã 。 如như 是thị 下hạ 。 近cận 結kết 前tiền 文văn 遠viễn 結kết 初sơ 卷quyển 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 也dã 。

轉chuyển 依y 位vị 別biệt 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 (# 至chí )# 多đa 令linh 非phi 真chân 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 。

下hạ 釋thích 轉chuyển 依y 。 先tiên 依y 位vị 釋thích 。 分phân 為vi 六lục 種chủng 。 一nhất 損tổn 力lực 益ích 能năng 轉chuyển 者giả 。 損tổn 。 謂vị 減giảm 損tổn 。 力lực 。 謂vị 勢thế 力lực 。 益ích 。 謂vị 增tăng 益ích 。 能năng 。 謂vị 功công 能năng 。 謂vị 資tư 糧lương 位vị 具cụ 四tứ 種chủng 力lực 修tu 六lục 種chủng 行hành 。 發phát 三tam 種chủng 心tâm 。 信tín 解giải 唯duy 識thức 。 相tương/tướng 性tánh 具cụ 有hữu 勝thắng 解giải 。 謂vị 加gia 行hành 位vị 。 起khởi 四tứ 尋tầm 思tư 。 發phát 四tứ 實thật 智trí 。 觀quán 二nhị 取thủ 空không 。 具cụ 有hữu 慙tàm 愧quý 由do 此thử 二nhị 位vị 修tu 習tập 勝thắng 解giải 慚tàm 愧quý 之chi 力lực 。 便tiện 能năng 滅diệt 損tổn 本bổn 識thức 染nhiễm 種chủng 勢thế 力lực 。 復phục 能năng 增tăng 益ích 本bổn 識thức 淨tịnh 種chủng 功công 能năng 。 以dĩ 轉chuyển 染nhiễm 依y 淨tịnh 名danh 為vi 轉chuyển 依y 。 問vấn 。 三tam 賢hiền 未vị 斷đoạn 分phân 別biệt 障chướng 種chủng 。 未vị 登đăng 聖thánh 位vị 。 何hà 名danh 轉chuyển 依y 。 答đáp 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 分phân 別biệt 障chướng 種chủng 實thật 證chứng 轉chuyển 依y 。 而nhi 能năng 漸tiệm 伏phục 分phân 別biệt 現hiện 行hành 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 證chứng 轉chuyển 依y 也dã 。 二nhị 通thông 達đạt 轉chuyển 者giả 。 謂vị 於ư 初Sơ 地Địa 。 真chân 見kiến 道đạo 時thời 。 頓đốn 斷đoạn 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 得đắc 根căn 本bổn 智trí 。 證chứng 遍biến 行hành 真Chân 如Như 。 實thật 證chứng 一nhất 分phần/phân 真chân 實thật 轉chuyển 依y 名danh 轉chuyển 依y 位vị 。 言ngôn 修tu 習tập 轉chuyển 者giả 。 修tu 。 謂vị 修tu 葺# 。 不bất 使sử 荒hoang 蕪# 。 習tập 。 謂vị 溫ôn 習tập 。 不bất 使sử 忘vong 失thất 。 謂vị 從tùng 初Sơ 地Địa 。 以dĩ 至chí 十Thập 地Địa 數sác 數sác 修tu 習tập 。 十thập 種chủng 勝thắng 行hành 漸tiệm 漸tiệm 斷đoạn 除trừ 十thập 種chủng 麤thô 重trọng/trùng 。 分phần 分phần 證chứng 得đắc 十thập 種chủng 真Chân 如Như 。 名danh 轉chuyển 依y 位vị 。 下hạ 引dẫn 論luận 以dĩ 證chứng 通thông 達đạt 修tu 習tập 二nhị 轉chuyển 義nghĩa 謂vị 前tiền 六lục 地địa 。 皆giai 名danh 通thông 達đạt 轉chuyển 。 以dĩ 通thông 真chân 達đạt 俗tục 故cố 。 若nhược 以dĩ 無vô 相tướng 觀quán 通thông 真chân 。 則tắc 真chân 現hiện 而nhi 俗tục 不bất 現hiện 。 若nhược 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 觀quán 達đạt 俗tục 。 則tắc 俗tục 現hiện 而nhi 真chân 不bất 現hiện 。 以dĩ 真chân 俗tục 相tương/tướng 間gian 。 有hữu 無vô 相tướng 雜tạp 。 故cố 名danh 通thông 達đạt 。 謂vị 後hậu 四tứ 地địa 名danh 修tu 習tập 轉chuyển 。 以dĩ 長trường 時thời 修tu 習tập 。 純thuần 無vô 相tướng 觀quán 。 斷đoạn 餘dư 麤thô 重trọng/trùng 不bất 令linh 有hữu 相tương/tướng 間gian 雜tạp 故cố 。 然nhiên 言ngôn 多đa 令linh 非phi 真chân 不bất 現hiện 者giả 。 反phản 顯hiển 非phi 真chân 猶do 有hữu 少thiểu 時thời 現hiện 也dã 。

四Tứ 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 謂vị 究cứu 竟cánh 位vị (# 至chí )# 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 利lợi 樂lạc 無vô 盡tận 。

前tiền 名danh 分phần/phân 證chứng 此thử 名danh 滿mãn 證chứng 。 自tự 資tư 糧lương 至chí 等đẳng 覺giác 無vô 間gian 道đạo 。 普phổ 光quang 明minh 等đẳng 十thập 大đại 三tam 昧muội 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 永vĩnh 斷đoạn 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 極cực 微vi 細tế 種chủng 。 至chí 解giải 脫thoát 道đạo 頓đốn 證chứng 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 依y 。 名danh 究cứu 竟cánh 位vị 從tùng 此thử 自tự 利lợi 畢tất 功công 唯duy 是thị 度độ 生sanh 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。

五ngũ 下hạ 劣liệt 轉chuyển 謂vị 二Nhị 乘Thừa 位vị (# 至chí )# 捨xả 二nhị 麤thô 重trọng/trùng 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。

專chuyên 求cầu 自tự 利lợi 。 不bất 念niệm 利lợi 他tha 。 厭yếm 苦khổ 欣hân 寂tịch 。 不bất 能năng 等đẳng 觀quán 。 唯duy 證chứng 生sanh 空không 。 法pháp 空không 未vị 證chứng 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 。 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 。 證chứng 真chân 擇trạch 滅diệt 。 不bất 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 躭đam 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 勝thắng 堪kham 能năng 。 具cụ 此thử 六lục 義nghĩa 。 名danh 下hạ 劣liệt 轉chuyển 。 反phản 上thượng 六lục 義nghĩa 。 即tức 名danh 廣quảng 大đại 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 轉chuyển 依y 。 取thủ 此thử 廣quảng 大đại 捨xả 二nhị 麤thô 重trọng/trùng 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。 問vấn 。 何hà 以dĩ 不bất 取thủ 果quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 。 答đáp 。 對đối 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 是thị 以dĩ 不bất 取thủ 。 已dĩ 上thượng 約ước 位vị 不bất 出xuất 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 。 今kim 揀giản 去khứ 小Tiểu 乘Thừa 。 獨độc 取thủ 大Đại 乘Thừa 轉chuyển 依y 。

轉chuyển 依y 義nghĩa 別biệt 略lược 有hữu 四tứ 種chủng (# 至chí )# 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 俱câu 能năng 正Chánh 斷Đoạn 。

前tiền 以dĩ 六lục 位vị 明minh 轉chuyển 依y 。 此thử 以dĩ 四tứ 義nghĩa 明minh 轉chuyển 依y 也dã 。 一nhất 能năng 轉chuyển 道đạo 。 轉chuyển 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 能năng 伏phục 能năng 斷đoạn 。 言ngôn 能năng 伏phục 者giả 。 謂vị 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 有hữu 能năng 生sanh 現hiện 行hành 勢thế 力lực 故cố 修tu 六lục 行hành 及cập 加gia 行hành 等đẳng 智trí 以dĩ 伏phục 之chi 。 令linh 不bất 現hiện 起khởi 。 此thử 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 道Đạo 。 謂vị 以dĩ 六lục 行hành 漸tiệm 伏phục 。 唯duy 通thông 有hữu 漏lậu 。 若nhược 以dĩ 加gia 行hành 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 漸tiệm 伏phục 。 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 若nhược 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 。 頓đốn 伏phục 。 唯duy 通thông 無vô 漏lậu 故cố 。 言ngôn 能năng 斷đoạn 者giả 。 謂vị 起khởi 根căn 本bổn 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 方phương 能năng 永vĩnh 斷đoạn 二nhị 障chướng 隨tùy 眠miên 。 此thử 能năng 斷đoạn 道đạo 。 不bất 通thông 有hữu 漏lậu 。 及cập 加gia 行hành 智trí 。 謂vị 二nhị 道đạo 中trung 除trừ 有hữu 漏lậu 道đạo 。 三tam 智trí 中trung 除trừ 加gia 行hành 智trí 也dã 。 除trừ 有hữu 漏lậu 者giả 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 道đạo 是thị 曾tằng 習tập 相tương/tướng 執chấp 所sở 引dẫn 。 未vị 泯mẫn 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 令linh 第đệ 六lục 識thức 所sở 行hành 施thí 等đẳng 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 。 雖tuy 有hữu 漏lậu 道đạo 常thường 起khởi 現hiện 行hành 。 而nhi 不bất 為vi 損tổn 。 亦diệc 無vô 所sở 益ích 。 故cố 能năng 斷đoạn 道đạo 。 唯duy 取thủ 無vô 漏lậu 也dã 。 除trừ 加gia 行hành 者giả 以dĩ 加gia 行hành 智trí 但đãn 能năng 勤cần 勇dũng 樂nhạo 欲dục 趨xu 求cầu 勝thắng 果quả 。 及cập 所sở 引dẫn 因nhân 。 皆giai 未vị 成thành 辦biện 。 故cố 加gia 行hành 智trí 。 但đãn 能năng 伏phục 惑hoặc 。 若nhược 實thật 斷đoạn 惑hoặc 。 唯duy 是thị 根căn 本bổn 及cập 後hậu 得đắc 故cố 。 此thử 以dĩ 伏phục 斷đoạn 二nhị 義nghĩa 釋thích 轉chuyển 字tự 義nghĩa 也dã 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 親thân 證chứng 真chân 理lý 。 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 是thị 能năng 斷đoạn 道đạo 。 後hậu 得đắc 不bất 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 非phi 能năng 斷đoạn 道đạo 。 一nhất 師sư 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 是thị 能năng 斷đoạn 道đạo 。 後hậu 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 雖tuy 不bất 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 亦diệc 能năng 永vĩnh 斷đoạn 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 亦diệc 能năng 斷đoạn 道đạo 。 言ngôn 迷mê 理lý 迷mê 事sự 者giả 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 名danh 為vi 迷mê 理lý 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 名danh 為vi 迷mê 事sự 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 修tu 道Đạo 位vị 有hữu 出xuất 世thế 能năng 斷đoạn 道đạo 。 有hữu 世thế 出xuất 世thế 能năng 斷đoạn 道đạo 。 出xuất 世thế 能năng 斷đoạn 道đạo 者giả 。 根căn 本bổn 智trí 也dã 。 世thế 出xuất 世thế 能năng 斷đoạn 道đạo 者giả 。 後hậu 得đắc 智trí 也dã 。 唯duy 此thử 二nhị 道đạo 。 能năng 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 未vị 有hữu 純thuần 世thế 間gian 道đạo 而nhi 能năng 永vĩnh 害hại 隨tùy 眠miên 者giả 。 純thuần 世thế 間gian 道đạo 者giả 。 即tức 加gia 行hành 智trí 也dã 。 以dĩ 加gia 行hành 智trí 。 唯duy 在tại 地địa 前tiền 伏phục 除trừ 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 現hiện 行hành 。 名danh 純thuần 世thế 間gian 智trí 。 未vị 登đăng 地địa 故cố 。 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 。 是thị 曾tằng 習tập 故cố 。 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 相tương/tướng 執chấp 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 未vị 忘vong 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 。 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 唯duy 是thị 根căn 本bổn 。 親thân 證chứng 理lý 故cố 。 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 。 二nhị 俱câu 正Chánh 斷Đoạn 。

二nhị 所sở 轉chuyển 依y 此thử 復phục 有hữu 二nhị (# 至chí )# 而nhi 非phi 根căn 本bổn 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。

二nhị 所sở 轉chuyển 依y 。 依y 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 持trì 種chủng 。 迷mê 悟ngộ 。 言ngôn 持trì 種chủng 依y 者giả 。 謂vị 根căn 本bổn 識thức 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 種chủng 必tất 有hữu 依y 故cố 。 修tu 聖thánh 道Đạo 時thời 。 轉chuyển 令linh 第đệ 八bát 捨xả 染nhiễm 種chủng 。 而nhi 得đắc 淨tịnh 種chủng 。 故cố 名danh 轉chuyển 依y 。 問vấn 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 亦diệc 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 雖tuy 亦diệc 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 不bất 能năng 持trì 種chủng 。 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 言ngôn 迷mê 悟ngộ 依y 者giả 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 以dĩ 真Chân 如Như 性tánh 是thị 迷mê 悟ngộ 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 修tu 聖thánh 道Đạo 時thời 。 轉chuyển 令linh 真Chân 如Như 捨xả 染nhiễm 成thành 淨tịnh 。 故cố 亦diệc 名danh 轉chuyển 依y 。 餘dư 雖tuy 下hạ 。 釋thích 難nạn/nan 同đồng 前tiền 初sơ 一nhất 依y 是thị 相tương/tướng 宗tông 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 依y 是thị 性tánh 宗tông 義nghĩa 。

三tam 所sở 轉chuyển 捨xả 此thử 三tam 有hữu 二nhị (# 至chí )# 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 非phi 彼bỉ 依y 故cố 。

三tam 所sở 轉chuyển 捨xả 。 捨xả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 所sở 斷đoạn 所sở 棄khí 。 言ngôn 所sở 斷đoạn 者giả 。 謂vị 俱câu 生sanh 我ngã 法pháp 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 障chướng 種chủng 非phi 實thật 。 故cố 可khả 斷đoạn 捨xả 。 謂vị 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 。 真chân 無vô 間gian 道đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 無vô 漏lậu 智trí 起khởi 。 對đối 治trị 彼bỉ 障chướng 。 智trí 起khởi 惑hoặc 亡vong 。 名danh 之chi 為vi 斷đoạn 永vĩnh 不bất 成thành 就tựu 。 名danh 之chi 為vi 捨xả 。 彼bỉ 種chủng 既ký 斷đoạn 。 永vĩnh 不bất 妄vọng 執chấp 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 名danh 捨xả 徧biến 計kế 。 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 不bất 對đối 妄vọng 情tình 。 名danh 捨xả 所sở 執chấp 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 名danh 捨xả 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 諸chư 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 斷đoạn 徧biến 計kế 者giả 。 義nghĩa 在tại 乎hồ 此thử 。 言ngôn 所sở 棄khí 者giả 。 謂vị 餘dư 有hữu 漏lậu 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 餘dư 有hữu 漏lậu 者giả 。 除trừ 前tiền 二nhị 障chướng 種chủng 外ngoại 所sở 餘dư 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 并tinh 劣liệt 無vô 記ký 所sở 熏huân 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 引dẫn 起khởi 最tối 極cực 圓viên 滿mãn 光quang 明minh 純thuần 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 無vô 垢cấu 本bổn 識thức 時thời 。 非phi 彼bỉ 所sở 依y 。 皆giai 永vĩnh 棄khí 捨xả 。 問vấn 。 何hà 故cố 必tất 欲dục 捨xả 。 此thử 二nhị 種chủng 。 答đáp 。 無vô 漏lậu 善thiện 生sanh 。 漏lậu 善thiện 自tự 滅diệt 勝thắng 法Pháp 圓viên 明minh 。 劣liệt 法pháp 自tự 違vi 。 法pháp 爾nhĩ 如như 然nhiên 非phi 勉miễn 強cường/cưỡng 故cố 。 彼bỉ 種chủng 既ký 捨xả 。 彼bỉ 二nhị 現hiện 行hành 。 永vĩnh 不bất 復phục 生sanh 。 亦diệc 說thuyết 為vi 捨xả 由do 此thử 捨xả 義nghĩa 。 名danh 捨xả 變biến 易dị 劣liệt 生sanh 死tử 法pháp 。 到đáo 此thử 境cảnh 界giới 。 所sở 謂vị 善thiện 惡ác 兩lưỡng 亡vong 。 有hữu 無vô 齊tề 遣khiển 也dã 。 言ngôn 劣liệt 生sanh 死tử 者giả 。 以dĩ 分phân 段đoạn 為vi 勝thắng 。 故cố 以dĩ 變biến 易dị 為vi 劣liệt 也dã 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 二nhị 障chướng 所sở 餘dư 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 。 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 法pháp 種chủng 。 亦diệc 在tại 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 與dữ 二nhị 障chướng 種chủng 俱câu 時thời 同đồng 捨xả 。 一nhất 師sư 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 但đãn 捨xả 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 所sở 餘dư 有hữu 漏lậu 善thiện 。 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 猶do 未vị 斷đoạn 捨xả 。 以dĩ 無vô 間gian 道đạo 。 不bất 違vi 彼bỉ 故cố 。 若nhược 無vô 間gian 道đạo 棄khí 捨xả 餘dư 種chủng 。 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 無vô 生sanh 死tử 故cố 。 應ưng 無vô 異dị 熟thục 故cố 。 住trụ 無vô 間gian 道đạo 。 應ưng 名danh 佛Phật 故cố 。 後hậu 解giải 脫thoát 道đạo 。 成thành 無vô 用dụng 故cố 。 由do 斯tư 義nghĩa 趣thú 。 故cố 知tri 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 障chướng 種chủng 雖tuy 斷đoạn 餘dư 種chủng 猶do 存tồn 。 直trực 至chí 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 。 解giải 脫thoát 道đạo 起khởi 。 方phương 斷đoạn 餘dư 種chủng 。

爾nhĩ 時thời 異dị 熟thục 轉chuyển 成thành 無vô 垢cấu 。 非phi 彼bỉ 餘dư 種chủng 所sở 依y 止chỉ 故cố 。

四tứ 所sở 轉chuyển 得đắc 此thử 復phục 有hữu 二nhị (# 至chí )# 唯duy 我ngã 世Thế 尊Tôn 。 可khả 言ngôn 具cụ 四tứ 。

得đắc 者giả 。 對đối 捨xả 而nhi 言ngôn 。 由do 轉chuyển 捨xả 故cố 轉chuyển 得đắc 也dã 。 此thử 得đắc 有hữu 二nhị 。 一nhất 顯hiển 得đắc 。 二nhị 生sanh 得đắc 。 言ngôn 顯hiển 得đắc 者giả 。 謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 義nghĩa 翻phiên 圓viên 寂tịch 。 道đạo 充sung 法Pháp 界Giới 。 德đức 被bị 塵trần 沙sa 曰viết 圓viên 。 體thể 究cứu 真chân 性tánh 。 妙diệu 絕tuyệt 相tương/tướng 累lũy/lụy/luy 曰viết 寂tịch 。 問vấn 。 涅Niết 槃Bàn 自tự 性tánh 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 何hà 故cố 名danh 所sở 顯hiển 得đắc 。 答đáp 。 此thử 雖tuy 本bổn 淨tịnh 。 而nhi 由do 客khách 塵trần 障chướng 覆phú 。 不bất 能năng 顯hiển 露lộ 。 至Chí 真Chân 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 彼bỉ 障chướng 已dĩ 。 其kỳ 相tương/tướng 乃nãi 顯hiển 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 是thị 依y 真Chân 如Như 離ly 二nhị 障chướng 已dĩ 。 而nhi 得đắc 施thi 設thiết 。 其kỳ 體thể 即tức 是thị 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 然nhiên 此thử 涅Niết 槃Bàn 。 理lý 無vô 不bất 統thống 。 而nhi 依y 凡phàm 聖thánh 之chi 位vị 。 義nghĩa 類loại 差sai 別biệt 。 略lược 分phần/phân 四tứ 種chủng 一nhất 本bổn 來lai 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 揀giản 凡phàm 聖thánh 蠢xuẩn 動động 蜎quyên 飛phi 。 一nhất 一nhất 圓viên 具cụ 。 此thử 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 所sở 具cụ 真Chân 如Như 實thật 理lý 。 問vấn 。 既ký 是thị 法pháp 相tướng 如như 如như 。 不bất 動động 之chi 真chân 理lý 。 何hà 故cố 亦diệc 為vi 客khách 塵trần 所sở 覆phú 。 答đáp 。 雖tuy 有hữu 客khách 染nhiễm 。 而nhi 本bổn 性tánh 淨tịnh 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 不bất 動động 不bất 轉chuyển 。 無vô 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 無vô 去khứ 來lai 相tương/tướng 。 無vô 高cao 下hạ 相tướng 。 湛trạm 若nhược 虗hư 空không 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 共cộng 有hữu 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 體thể 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 離ly 有hữu 無vô 相tướng 。 離ly 斷đoạn 常thường 相tương/tướng 。 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。 離ly 名danh 字tự 相tương/tướng 。 心tâm 思tư 路lộ 絕tuyệt 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 故cố 名danh 如như 如như 。 然nhiên 此thử 如như 如như 。 雖tuy 平bình 等đẳng 有hữu 。 亦diệc 唯duy 真chân 聖thánh 道Đạo 中trung 。 聖thánh 者giả 所sở 證chứng 自tự 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 。 楞lăng 伽già 所sở 謂vị 。 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 空không 事sự 境cảnh 界giới 也dã 。 二nhị 有hữu 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 煩phiền 惱não 障chướng 。 尚thượng 有hữu 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 苦khổ 所sở 依y 故cố 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 者giả 。 最tối 後hậu 苦khổ 身thân 未vị 曾tằng 滅diệt 故cố 。 瑜du 伽già 云vân 。 住trụ 有hữu 餘dư 依y 。 墮đọa 在tại 眾chúng 數số 。 猶do 有hữu 眾chúng 苦khổ 。 所sở 得đắc 轉chuyển 依y 。 猶do 與dữ 六lục 處xứ 。 而nhi 共cộng 相tương 應ứng 。 言ngôn 眾chúng 數số 者giả 。 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 身thân 。 以dĩ 有hữu 此thử 身thân 。 有hữu 眾chúng 苦khổ 故cố 。 問vấn 。 既ký 有hữu 眾chúng 苦khổ 。 何hà 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 雖tuy 有hữu 微vi 苦khổ 相tương 應ứng 。 而nhi 障chướng 永vĩnh 滅diệt 。 亦diệc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 果quả 縛phược 雖tuy 存tồn 子tử 縛phược 已dĩ 盡tận 故cố 。 三tam 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 無vô 最tối 後hậu 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 苦khổ 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 瑜du 伽già 云vân 。 住trụ 無vô 餘dư 依y 。 不bất 墮đọa 眾chúng 數số 。 永vĩnh 無vô 眾chúng 苦khổ 。 而nhi 六lục 處xứ 永vĩnh 不bất 相tương 應ứng 。 四tứ 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 上thượng 二nhị 是thị 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 所sở 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 是thị 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 所sở 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 言ngôn 不bất 住trụ 者giả 。 不bất 住trụ 二nhị 邊biên 故cố 。 以dĩ 有hữu 大đại 智trí 輔phụ 翼dực 故cố 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 以dĩ 有hữu 大đại 悲bi 輔phụ 翼dực 故cố 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 住trụ 生sanh 死tử 。 便tiện 同đồng 凡phàm 夫phu 。 若nhược 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 便tiện 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 由do 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 常thường 在tại 生sanh 死tử 。 而nhi 又hựu 常thường 在tại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 四tứ 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 有hữu 初sơ 一nhất 。 而nhi 無vô 後hậu 三tam 。 住trụ 生sanh 死tử 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 容dung 有hữu 前tiền 三tam 。 無vô 後hậu 一nhất 種chủng 。 住trụ 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 唯duy 我ngã 世Thế 尊Tôn 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 可khả 言ngôn 具cụ 四tứ 。 此thử 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 住trụ 處xứ 也dã 。

如như 何hà 善Thiện 逝Thệ 有hữu 有hữu 餘dư 依y (# 至chí )# 非phi 如như 一nhất 類loại 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。

問vấn 。 善Thiện 逝Thệ 五ngũ 住trụ 究cứu 盡tận 。 二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。 如như 何hà 亦diệc 有hữu 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 雖tuy 無vô 實thật 有hữu 苦khổ 依y 。 而nhi 現hiện 身thân 三tam 界giới 。 示thị 同đồng 眾chúng 生sanh 似tự 有hữu 微vi 苦khổ 相tương 應ứng 故cố 。 或hoặc 如Như 來Lai 身thân 苦khổ 依y 盡tận 故cố 。 說thuyết 無vô 餘dư 依y 。 有hữu 餘dư 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 。 名danh 有hữu 餘dư 依y 。 非phi 若nhược 二Nhị 乘Thừa 有hữu 苦khổ 依y 在tại 。 名danh 有hữu 餘dư 依y 。 問vấn 。 何hà 知tri 如Như 來Lai 無vô 苦khổ 依y 。 而nhi 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 。 答đáp 。 捨xả 無vô 常thường 色sắc 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 知tri 無vô 有hữu 苦khổ 依y 。 有hữu 餘dư 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 可khả 說thuyết 具cụ 四tứ 。 問vấn 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 有hữu 無vô 餘dư 依y 。 何hà 故cố 有hữu 處xứ 說thuyết 彼bỉ 無vô 無vô 餘dư 依y 。 有hữu 處xứ 復phục 說thuyết 都đô 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 有hữu 餘dư 依y 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 有hữu 。 答đáp 。 二Nhị 乘Thừa 實thật 有hữu 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 說thuyết 都đô 無vô 者giả 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 煩phiền 惱não 雖tuy 斷đoạn 。 身thân 智trí 猶do 存tồn 。 所sở 知tri 猶do 在tại 。 生sanh 死tử 苦khổ 依y 。 尚thượng 未vị 曾tằng 盡tận 。 圓viên 寂tịch 之chi 義nghĩa 。 不bất 得đắc 顯hiển 露lộ 。 約ước 此thử 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 實thật 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 已dĩ 證chứng 有hữu 餘dư 。 非phi 謂vị 都đô 無vô 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

復phục 有hữu 處xứ 言ngôn 無vô 無vô 餘dư 依y 者giả 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 爾nhĩ 時thời 身thân 智trí 尚thượng 在tại 。 未vị 證chứng 無vô 苦khổ 依y 盡tận 無vô 餘dư 圓viên 寂tịch 。 故cố 說thuyết 彼bỉ 言ngôn 無vô 無vô 餘dư 依y 。 非phi 謂vị 彼bỉ 後hậu 時thời 滅diệt 身thân 智trí 已dĩ 。 無vô 無vô 餘dư 依y 又hựu 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 都đô 無vô 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 無vô 第đệ 四tứ 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 此thử 是thị 諸chư 佛Phật 。 所sở 證chứng 極cực 果quả 故cố 。 不bất 無vô 前tiền 三tam 。 以dĩ 前tiền 三tam 是thị 二Nhị 乘Thừa 有hữu 分phần/phân 故cố 又hựu 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 無vô 無vô 餘dư 依y 者giả 。 是thị 依y 不bất 定định 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 。 根căn 性tánh 猛mãnh 利lợi 。 纔tài 證chứng 有hữu 餘dư 。 即tức 便tiện 回hồi 心tâm 。 求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 躭đam 寂tịch 滅diệt 。 由do 彼bỉ 有hữu 定định 願nguyện 二nhị 力lực 。 資tư 現hiện 身thân 因nhân 。 留lưu 身thân 久cửu 住trụ 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 隨tùy 願nguyện 度độ 生sanh 。 非phi 如như 一nhất 類loại 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 決quyết 定định 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 無vô 無vô 餘dư 依y 也dã 。

謂vị 有hữu 二Nhị 乘Thừa 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 圓viên 寂tịch (# 至chí )# 故cố 複phức 說thuyết 彼bỉ 與dữ 佛Phật 有hữu 異dị 。

問vấn 。 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 如như 何hà 證chứng 入nhập 。 答đáp 。 謂vị 有hữu 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 。 身thân 唯duy 善thiện 寂tịch 。 意ý 翫ngoạn 清thanh 虗hư 。 得đắc 生sanh 空không 觀quán 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 。 親thân 證chứng 真Chân 如Như 。 永vĩnh 滅diệt 感cảm 生sanh 。 便tiện 證chứng 有hữu 餘dư 。 若nhược 彼bỉ 感cảm 生sanh 煩phiền 惱não 既ký 盡tận 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 現hiện 在tại 生sanh 死tử 苦khổ 依y 。 及cập 俱câu 生sanh 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 。 皆giai 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 其kỳ 餘dư 色sắc 心tâm 。 有hữu 作tác 用dụng 法pháp 。 既ký 無vô 所sở 依y 與dữ 彼bỉ 苦khổ 依y 。 同đồng 時thời 頓đốn 捨xả 。 便tiện 證chứng 無vô 餘dư 。 問vấn 。 證chứng 無vô 餘dư 時thời 。 二Nhị 乘Thừa 身thân 智trí 既ký 滅diệt 。 誰thùy 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 證chứng 無vô 餘dư 時thời 雖tuy 無vô 身thân 智trí 。 然nhiên 由do 彼bỉ 身thân 智trí 而nhi 證chứng 。 故cố 可khả 說thuyết 彼bỉ 身thân 智trí 為vi 有hữu 。 問vấn 。 既ký 證chứng 無vô 餘dư 。 便tiện 與dữ 佛Phật 等đẳng 。 何hà 故cố 二Nhị 乘Thừa 與dữ 佛Phật 有hữu 異dị 。 答đáp 。 此thử 位vị 既ký 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 證chứng 得đắc 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 離ly 分phân 別biệt 相tướng 。 得đắc 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 依y 斯tư 義nghĩa 故cố 。 與dữ 佛Phật 無vô 差sai 。 然nhiên 上thượng 不bất 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 下hạ 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 因nhân 乖quai 萬vạn 行hạnh 。 果quả 缺khuyết 圓viên 常thường 。 故cố 復phục 說thuyết 彼bỉ 有hữu 異dị 於ư 佛Phật 。

諸chư 所sở 知tri 障chướng 既ký 不bất 感cảm 生sanh (# 至chí )# 唯duy 後hậu 三tam 種chủng 名danh 所sở 顯hiển 得đắc 。

問vấn 。 煩phiền 惱não 。 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 正chánh 感cảm 生sanh 死tử 。 諸chư 所sở 知tri 障chướng 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 不bất 能năng 正chánh 感cảm 生sanh 死tử 。 如như 何hà 斷đoạn 彼bỉ 得đắc 證chứng 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 彼bỉ 所sở 知tri 是thị 理lý 障chướng 。 非phi 正chánh 感cảm 生sanh 。 然nhiên 能năng 隱ẩn 覆phú 法pháp 空không 真Chân 如Như 。 令linh 彼bỉ 不bất 得đắc 智trí 悲bi 雙song 運vận 。 畏úy 生sanh 死tử 苦khổ 。 住trụ 定định 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 以dĩ 法pháp 空không 智trí 斷đoạn 彼bỉ 所sở 知tri 。 法pháp 空không 理lý 顯hiển 。 此thử 理lý 即tức 是thị 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 此thử 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 俱câu 不bất 住trụ 故cố 。 問vấn 。 既ký 煩phiền 惱não 障chướng 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 。 得đắc 證chứng 擇trạch 滅diệt 。 若nhược 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 彼bỉ 障chướng 已dĩ 。 應ưng 證chứng 擇trạch 滅diệt 。 如như 何hà 斷đoạn 彼bỉ 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 答đáp 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 離ly 煩phiền 惱não 縛phược 。 方phương 能năng 證chứng 得đắc 。 彼bỉ 所sở 知tri 障chướng 。 性tánh 非phi 煩phiền 惱não 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 問vấn 。 彼bỉ 所sở 知tri 障chướng 。 既ký 非phi 是thị 縛phược 。 若nhược 斷đoạn 彼bỉ 已dĩ 。 寧ninh 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 謂vị 諸chư 涅Niết 槃Bàn 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 有hữu 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 非phi 諸chư 涅Niết 槃Bàn 皆giai 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 汝nhữ 若nhược 不bất 許hứa 無vô 住trụ 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 則tắc 前tiền 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 應ưng 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 彼bỉ 亦diệc 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 故cố 。 然nhiên 斷đoạn 煩phiền 惱não 得đắc 擇trạch 滅diệt 者giả 。 以dĩ 煩phiền 惱não 障chướng 。 能năng 縛phược 有hữu 情tình 住trụ 生sanh 死tử 故cố 。 故cố 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 即tức 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 者giả 。 以dĩ 所sở 知tri 障chướng 不bất 感cảm 生sanh 死tử 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 問vấn 。 既ký 斷đoạn 所sở 知tri 。 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 何hà 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 然nhiên 由do 斷đoạn 彼bỉ 所sở 知tri 。 得đắc 顯hiển 法pháp 空không 真chân 理lý 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 故cố 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 此thử 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 擇trạch 滅diệt 為vi 性tánh 也dã 。 故cố 四tứ 圓viên 寂tịch 。 於ư 六lục 無vô 為vi 中trung 。 有hữu 相tương/tướng 攝nhiếp 者giả 。 有hữu 不bất 攝nhiếp 者giả 。 若nhược 初sơ 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 後hậu 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 真Chân 如Như 無vô 為vi 攝nhiếp 。 若nhược 中trung 二nhị 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 。 是thị 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 問vấn 。 若nhược 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 縛phược 得đắc 擇trạch 滅diệt 者giả 。 即tức 如như 不bất 動động 無vô 為vi 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 無vô 為vi 亦diệc 能năng 斷đoạn 縛phược 。 此thử 二nhị 在tại 虗hư 空không 。 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 真Chân 如Như 。 四tứ 無vô 為vi 中trung 是thị 誰thùy 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 此thử 二nhị 在tại 四tứ 無vô 為vi 中trung 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 。 說thuyết 暫tạm 離ly 故cố 。 非phi 真chân 擇trạch 滅diệt 。 以dĩ 真chân 擇trạch 滅diệt 是thị 究cứu 竟cánh 滅diệt 非phi 暫tạm 離ly 故cố 。 有hữu 非phi 擇trạch 滅diệt 。 是thị 暫tạm 離ly 故cố 。 非phi 永vĩnh 滅diệt 者giả 。 故cố 二nhị 無vô 為vi 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 或hoặc 以dĩ 第đệ 四tứ 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 是thị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 由do 真chân 智trí 決quyết 擇trạch 之chi 力lực 。 滅diệt 彼bỉ 所sở 知tri 得đắc 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 問vấn 。 若nhược 第đệ 四tứ 涅Niết 槃Bàn 是thị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 豈khởi 不bất 濫lạm 同đồng 中trung 二nhị 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 耶da 。 答đáp 。 擇trạch 滅diệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 滅diệt 縛phược 得đắc 謂vị 有hữu 餘dư 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 斷đoạn 感cảm 生sanh 煩phiền 惱não 縛phược 而nhi 證chứng 得đắc 者giả 。 二nhị 滅diệt 障chướng 得đắc 。 謂vị 第đệ 四tứ 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 斷đoạn 俱câu 生sanh 微vi 細tế 所sở 知tri 。 障chướng 種chủng 而nhi 證chứng 得đắc 者giả 。 故cố 四tứ 圓viên 寂tịch 。 對đối 六lục 無vô 為vi 。 初sơ 一nhất 涅Niết 槃Bàn 是thị 真Chân 如Như 攝nhiếp 。 後hậu 三tam 皆giai 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 不bất 動động 等đẳng 二nhị 。 暫tạm 伏phục 煩phiền 惱não 非phi 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 言ngôn 擇trạch 滅diệt 者giả 。 是thị 究cứu 竟cánh 滅diệt 。 非phi 暫tạm 滅diệt 故cố 。 問vấn 。 既ký 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 如như 何hà 但đãn 說thuyết 是thị 菩Bồ 提Đề 障chướng 。 答đáp 。 如như 說thuyết 煩phiền 惱não 是thị 涅Niết 槃Bàn 障chướng 。 豈khởi 彼bỉ 煩phiền 惱não 但đãn 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 障chướng 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 知tri 聖thánh 教giáo 說thuyết 煩phiền 惱não 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 知tri 障chướng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 皆giai 依y 勝thắng 用dụng 說thuyết 。 理lý 實thật 煩phiền 惱não 亦diệc 障chướng 菩Bồ 提Đề 。 所sở 知tri 亦diệc 障chướng 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 如như 上thượng 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 唯duy 後hậu 三tam 是thị 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 知tri 而nhi 顯hiển 得đắc 者giả 。 名danh 所sở 顯hiển 得đắc 。 真Chân 如Như 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 凝ngưng 然nhiên 不bất 動động 。 湛trạm 若nhược 虗hư 空không 。 平bình 等đẳng 共cộng 有hữu 。 非phi 所sở 顯hiển 得đắc 。

二nhị 所sở 生sanh 得đắc 謂vị 大đại 菩Bồ 提Đề (# 至chí )# 此thử 即tức 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。

此thử 釋thích 所sở 轉chuyển 得đắc 中trung 第đệ 二nhị 所sở 生sanh 得đắc 也dã 。 謂vị 大đại 菩Bồ 提Đề 。 本bổn 來lai 具cụ 有hữu 能năng 生sanh 。 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 而nhi 由do 所sở 知tri 障chướng 礙ngại 。 種chủng 不bất 發phát 生sanh 。 由do 聖thánh 道Đạo 力lực 斷đoạn 彼bỉ 所sở 知tri 。 令linh 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 從tùng 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 生sanh 起khởi 。 起khởi 已dĩ 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 無vô 間gián 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 斷đoạn 時thời 。 故cố 名danh 所sở 生sanh 得đắc 也dã 。 此thử 所sở 生sanh 得đắc 。 即tức 是thị 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 上thượng 文văn 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 真Chân 如Như 一nhất 種chủng 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 門môn 。 本bổn 來lai 自tự 有hữu 。 不bất 從tùng 顯hiển 得đắc 。 不bất 從tùng 生sanh 得đắc 。 次thứ 三tam 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 此thử 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 是thị 所sở 顯hiển 所sở 生sanh 。 是thị 生sanh 滅diệt 門môn 攝nhiếp 。 初sơ 卷quyển 云vân 。 由do 斷đoạn 續tục 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 。 證chứng 真chân 解giải 脫thoát 。 由do 斷đoạn 解giải 礙ngại 所sở 知tri 障chướng 故cố 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。 義nghĩa 見kiến 乎hồ 此thử 。

云vân 何hà 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 一nhất 味vị 相tương 續tục 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。

此thử 下hạ 明minh 四Tứ 智Trí 也dã 。 一nhất 大đại 圓viên 鏡kính 智trí 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 未vị 轉chuyển 依y 時thời 。 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。 至chí 轉chuyển 依y 位vị 。 名danh 圓viên 鏡kính 智trí 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 離ly 諸chư 分phân 別biệt 者giả 。 因nhân 中trung 無vô 計kế 度độ 。 果quả 上thượng 亦diệc 離ly 分phân 別biệt 故cố 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 微vi 細tế 難nan 知tri 者giả 。 因nhân 中trung 行hành 相tương/tướng 冣# 極cực 微vi 細tế 。 內nội 執chấp 受thọ 境cảnh 亦diệc 難nan 測trắc 故cố 。 果quả 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 妄vọng 不bất 愚ngu 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 者giả 。 因nhân 中trung 能năng 緣duyên 三tam 類loại 性tánh 境cảnh 。 不bất 緣duyên 妄vọng 故cố 。 不bất 差sai 謬mậu 故cố 。 果quả 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 性tánh 相tướng 清thanh 淨tịnh 者giả 。 因nhân 中trung 相tương/tướng 染nhiễm 而nhi 性tánh 淨tịnh 。 今kim 智trí 光quang 發phát 明minh 。 性tánh 相tướng 俱câu 淨tịnh 故cố 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 純thuần 淨tịnh 圓viên 德đức 者giả 。 因nhân 中trung 是thị 所sở 熏huân 性tánh 。 染nhiễm 熏huân 成thành 染nhiễm 。 淨tịnh 熏huân 成thành 淨tịnh 。 果quả 上thượng 轉chuyển 成thành 無vô 垢cấu 。 唯duy 與dữ 白bạch 淨tịnh 善thiện 法Pháp 相tương 應ứng 。 故cố 離ly 雜tạp 染nhiễm 。 由do 離ly 雜tạp 故cố 純thuần 。 離ly 染nhiễm 故cố 淨tịnh 。 離ly 染nhiễm 離ly 雜tạp 。 清thanh 淨tịnh 德đức 相tương/tướng 。 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 故cố 。 現hiện 種chủng 依y 持trì 。 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 者giả 。 因nhân 中trung 能năng 持trì 種chủng 子tử 。 能năng 生sanh 現hiện 行hành 。 能năng 現hiện 根căn 身thân 器khí 界giới 果quả 上thượng 亦diệc 為vi 清thanh 淨tịnh 現hiện 行hành 所sở 依y 。 亦diệc 能năng 持trì 彼bỉ 清thanh 淨tịnh 種chủng 子tử 。 亦diệc 能năng 現hiện 無vô 量lượng 身thân 。 現hiện 無vô 量lượng 土thổ/độ 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 智trí 境cảnh 。 皆giai 悉tất 影ảnh 現hiện 。 故cố 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 不bất 愚ngu 迷mê 故cố 。 智trí 體thể 光quang 明minh 鑒giám 淨tịnh 無vô 垢cấu 故cố 。 唯duy 無vô 漏lậu 德đức 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 一nhất 切thiết 身thân 土thổ/độ 此thử 智trí 能năng 現hiện 故cố 。 餘dư 三tam 智trí 是thị 此thử 影ảnh 故cố 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。

復phục 次thứ 妙Diệu 生Sanh 。 大đại 圓viên 鏡kính 智trí 者giả 。 從tùng 喻dụ 得đắc 名danh 。 如như 依y 圓viên 鏡kính 。 眾chúng 像tượng 影ảnh 現hiện 。 如như 是thị 依y 止chỉ 。 如Như 來Lai 鏡kính 智trí 。 諸chư 處xứ 境cảnh 識thức 。 眾chúng 像tượng 影ảnh 現hiện 。 唯duy 以dĩ 圓viên 鏡kính 為ví 喻dụ 者giả 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 智trí 鏡kính 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 是thị 故cố 智trí 鏡kính 。 名danh 圓viên 鏡kính 也dã 。 二nhị 平bình 等đẳng 性tánh 智trí 者giả 。 由do 昔tích 第đệ 七thất 因nhân 中trung 執chấp 為vi 內nội 我ngã 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 分phần/phân 自tự 分phần/phân 他tha 。 立lập 疆cương 立lập 界giới 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 不bất 得đắc 平bình 等đẳng 。 而nhi 與dữ 貪tham 癡si 慢mạn 見kiến 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 今kim 既ký 轉chuyển 成thành 智trí 體thể 。 我ngã 法pháp 既ký 除trừ 。 悉tất 皆giai 平bình 等đẳng 。 恆hằng 與dữ 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 相tương 應ứng 。 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 說thuyết 法Pháp 開khai 導đạo 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。

復phục 次thứ 妙Diệu 生Sanh 。 平bình 等đẳng 性tánh 智trí 者giả 。 由do 十thập 種chủng 相tướng 。 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 所sở 謂vị 證chứng 得đắc 諸chư 相tướng 。 增tăng 上thượng 喜hỷ 受thọ 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 領lãnh 受thọ 緣duyên 起khởi 平bình 等đẳng 。 遠viễn 離ly 異dị 相tướng 非phi 相tướng 平bình 等đẳng 。 弘hoằng 濟tế 大đại 慈từ 平bình 等đẳng 。 無vô 待đãi 大đại 悲bi 平bình 等đẳng 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 敬kính 愛ái 所sở 說thuyết 平bình 等đẳng 。 世thế 間gian 寂tịch 靜tĩnh 。 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 苦khổ 樂lạc 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 修tu 植thực 無vô 量lượng 功công 德đức 。 究cứu 竟cánh 平bình 等đẳng 。 證chứng 此thử 十thập 相tương/tướng 故cố 名danh 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 言ngôn 妙diệu 觀quán 察sát 不bất 共cộng 所sở 依y 者giả 。 言ngôn 因nhân 中trung 第đệ 六lục 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 不bất 共cộng 依y 。 果quả 上thượng 與dữ 妙diệu 觀quán 察sát 為vi 不bất 共cộng 依y 也dã 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 之chi 所sở 建kiến 立lập 者giả 。 因nhân 中trung 由do 彼bỉ 所sở 知tri 。 執chấp 為vi 內nội 我ngã 。 障chướng 此thử 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 轉chuyển 智trí 時thời 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 由do 茲tư 發phát 現hiện 。 問vấn 。 鏡kính 智trí 平bình 等đẳng 皆giai 無vô 分phân 別biệt 。 依y 何hà 等đẳng 義nghĩa 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 答đáp 。 鏡kính 智trí 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 明minh 鏡kính 之chi 無vô 心tâm 。 平bình 等đẳng 無vô 分phân 別biệt 。 如như 日nhật 合hợp 空không 。 空không 無vô 異dị 相tướng 故cố 。

三tam 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 成thành 本bổn 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự 。

三tam 妙diệu 觀quán 察sát 智trí 者giả 。 謂vị 因nhân 中trung 第đệ 六lục 徧biến 緣duyên 諸chư 法pháp 。 果quả 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 言ngôn 妙diệu 觀quán 察sát 者giả 。 神thần 用dụng 無vô 方phương 。 稱xưng 之chi 曰viết 妙diệu 。 自tự 共cộng 皆giai 緣duyên 。 名danh 為vi 觀quán 察sát 。 自tự 。 即tức 心tâm 色sắc 等đẳng 。 共cộng 。 即tức 無vô 常thường 等đẳng 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 為vi 自tự 相tương/tướng 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 為vi 共cộng 相tương 。 言ngôn 攝nhiếp 觀quán 者giả 。 攝nhiếp 即tức 藏tạng 義nghĩa 。 觀quán 即tức 觀quán 察sát 。 以dĩ 此thử 智trí 品phẩm 。 於ư 總tổng 持trì 門môn 。 善thiện 能năng 觀quán 察sát 。 亦diệc 能năng 攝nhiếp 藏tạng 。 不bất 忘vong 失thất 故cố 。 六Lục 度Độ 道Đạo 品Phẩm 為vi 功công 德đức 寶bảo 。 神thần 通thông 妙diệu 用dụng 為vi 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 既ký 能năng 觀quán 察sát 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 又hựu 能năng 攝nhiếp 觀quán 。 無vô 量lượng 總tổng 持trì 。 又hựu 能năng 發phát 生sanh 功công 德đức 珍trân 寶bảo 。 又hựu 能năng 現hiện 無vô 邊biên 差sai 別biệt 作tác 用dụng 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 正chánh 顯hiển 無vô 不bất 遍biến 知tri 也dã 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 住trụ 持trì 一nhất 切thiết 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 三tam 摩ma 地địa 門môn 。 無vô 礙ngại 辯biện 說thuyết 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 能năng 為vi 頓đốn 起khởi 。 所sở 知tri 無vô 礙ngại 妙diệu 智trí 。 種chủng 種chủng 無vô 量lượng 。 相tướng 識thức 因nhân 緣duyên 。 又hựu 云vân 。 種chủng 種chủng 可khả 玩ngoạn 。 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 。 之chi 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。 甚thậm 可khả 愛ái 玩ngoạn 等đẳng 。 四tứ 成thành 所sở 作tác 智trí 者giả 。 謂vị 成thành 就tựu 如Như 來Lai 。 應ưng 作tác 事sự 業nghiệp 故cố 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 勤cần 身thân 化hóa 業nghiệp 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 工công 巧xảo 等đẳng 處xứ 。 摧tồi 伏phục 諸chư 技kỹ 。 傲ngạo 慢mạn 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 是thị 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 慶khánh 語ngữ 化hóa 業nghiệp 。 宣tuyên 揚dương 種chủng 種chủng 隨tùy 所sở 樂lạc 法pháp 。 文văn 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 。 小tiểu 智trí 眾chúng 生sanh 。 初sơ 聞văn 尚thượng 信tín 。 以dĩ 是thị 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 決quyết 意ý 化hóa 業nghiệp 。 決quyết 擇trạch 眾chúng 生sanh 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 以dĩ 是thị 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 三tam 業nghiệp 成thành 所sở 作tác 事sự 。 曲khúc 成thành 萬vạn 物vật 。 無vô 所sở 遺di 漏lậu 。

如như 是thị 四Tứ 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 故cố 說thuyết 八bát 識thức 而nhi 得đắc 四Tứ 智Trí 。

此thử 下hạ 總tổng 結kết 四Tứ 智Trí 轉chuyển 相tương 應ứng 得đắc 。 問vấn 。 若nhược 所sở 生sanh 得đắc 。 唯duy 有hữu 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 則tắc 一nhất 切thiết 能năng 變biến 所sở 變biến 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 及cập 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 悉tất 無vô 有hữu 耶da 。 答đáp 。 言ngôn 轉chuyển 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 者giả 。 但đãn 轉chuyển 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 六lục 。 不bất 定định 有hữu 二nhị 。 其kỳ 餘dư 五ngũ 遍biến 行hành 。 五ngũ 別biệt 境cảnh 。 十thập 一nhất 善thiện 法Pháp 。 能năng 變biến 所sở 。 變biến 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 。 悉tất 如như 因nhân 中trung 無vô 異dị 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 獨độc 言ngôn 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 而nhi 不bất 及cập 餘dư 。 答đáp 。 雖tuy 各các 定định 有hữu 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 及cập 能năng 變biến 所sở 變biến 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 但đãn 轉chuyển 依y 位vị 。 智trí 用dụng 冣# 增tăng 。 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 故cố 此thử 四tứ 品phẩm 總tổng 攝nhiếp 佛Phật 地địa 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 問vấn 。 此thử 四Tứ 智Trí 者giả 。 轉chuyển 何hà 識thức 得đắc 何hà 智trí 。 答đáp 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 為vi 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 轉chuyển 此thử 智trí 時thời 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 塵trần 剎sát 剎sát 塵trần 。 一nhất 一nhất 皆giai 照chiếu 。 故cố 曰viết 。 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 塵trần 剎sát 中trung 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 為vi 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 現hiện 十thập 種chủng 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 故cố 曰viết 。 如Như 來Lai 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 所sở 被bị 機cơ 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 第đệ 六lục 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 普phổ 照chiếu 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 故cố 曰viết 。 遠viễn 行hành 地địa 後hậu 純thuần 無vô 漏lậu 。 觀quán 察sát 圓viên 明minh 照chiếu 大Đại 千Thiên 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 前tiền 五ngũ 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 現hiện 三tam 類loại 身thân 。 利lợi 生sanh 接tiếp 物vật 。 故cố 曰viết 。 圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu 。 三tam 類loại 分phân 身thân 息tức 苦khổ 輪luân 。 言ngôn 三tam 類loại 者giả 。 三tam 類loại 化hóa 身thân 也dã 。 大đại 化hóa 千thiên 丈trượng 身thân 。 被bị 大Đại 乘Thừa 四tứ 加gia 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 小tiểu 化hóa 丈trượng 六lục 身thân 。 被bị 大Đại 乘Thừa 三tam 資tư 粮# 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 。 隨tùy 類loại 化hóa 。 則tắc 三tam 乘thừa 普phổ 被bị 。 六lục 趣thú 均quân 霑triêm 。 問vấn 。 此thử 中trung 言ngôn 轉chuyển 八bát 識thức 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 而nhi 成thành 智trí 。 餘dư 處xứ 又hựu 言ngôn 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 者giả 。 豈khởi 識thức 體thể 即tức 是thị 智trí 體thể 耶da 。 答đáp 。 智trí 雖tuy 非phi 識thức 。 然nhiên 智trí 實thật 依y 識thức 轉chuyển 。 識thức 為vi 主chủ 故cố 。 故cố 言ngôn 轉chuyển 識thức 。 不bất 言ngôn 心tâm 品phẩm 。 問vấn 。 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 。 名danh 識thức 不bất 名danh 智trí 。 豈khởi 有hữu 漏lậu 位vị 。 遂toại 無vô 智trí 耶da 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 。 名danh 智trí 不bất 名danh 識thức 。 豈khởi 無vô 漏lậu 位vị 遂toại 無vô 識thức 耶da 。 答đáp 。 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 識thức 強cường/cưỡng 智trí 劣liệt 。 故cố 言ngôn 識thức 而nhi 不bất 言ngôn 智trí 。 然nhiên 非phi 無vô 智trí 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 。 智trí 強cường 識thức 劣liệt 。 故cố 言ngôn 智trí 而nhi 不bất 言ngôn 識thức 。 然nhiên 非phi 無vô 識thức 。 然nhiên 欲dục 勸khuyến 諸chư 有hữu 情tình 捨xả 識thức 。 故cố 說thuyết 轉chuyển 八bát 識thức 而nhi 成thành 四Tứ 智Trí 耳nhĩ 。

大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 相tương 依y 相tương 續tục 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。

此thử 下hạ 通thông 明minh 四Tứ 智Trí 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 。 問vấn 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 至chí 何hà 位vị 次thứ 。 方phương 得đắc 現hiện 起khởi 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 此thử 智trí 在tại 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 方phương 得đắc 現hiện 起khởi 。 以dĩ 異dị 熟thục 識thức 中trung 。 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 。 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 與dữ 極cực 微vi 細tế 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 俱câu 時thời 捨xả 故cố 。 若nhược 捨xả 異dị 熟thục 。 鏡kính 智trí 不bất 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 無vô 有hữu 。 持trì 淨tịnh 種chủng 者giả 。 故cố 無vô 間gian 道đạo 。 決quyết 定định 現hiện 起khởi 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 此thử 智trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 在tại 等đẳng 覺giác 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 方phương 得đắc 生sanh 起khởi 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 但đãn 斷đoạn 二nhị 障chướng 微vi 細tế 種chủng 。 猶do 未vị 盡tận 捨xả 異dị 熟thục 種chủng 子tử 。 以dĩ 異dị 熟thục 識thức 種chủng 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 不bất 能năng 違vi 故cố 。 以dĩ 無vô 間gian 道đạo 不bất 能năng 遮già 礙ngại 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 。 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 。 至chí 解giải 脫thoát 道đạo 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 定định 相tương 違vi 故cố 。 若nhược 謂vị 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 能năng 空không 異dị 熟thục 。 無vô 所sở 熏huân 識thức 。

爾nhĩ 時thời 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 應ưng 皆giai 現hiện 前tiền 。 便tiện 成thành 佛Phật 果quả 。 何hà 必tất 更cánh 待đãi 第đệ 二nhị 剎sát 那na 解giải 脫thoát 道đạo 耶da 。 由do 斯tư 義nghĩa 故cố 。 定định 知tri 此thử 品phẩm 從tùng 解giải 脫thoát 道đạo 。 初sơ 成thành 佛Phật 時thời 。 方phương 得đắc 現hiện 前tiền 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 非phi 無vô 間gian 道đạo 得đắc 有hữu 斯tư 義nghĩa 。 問vấn 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 何hà 位vị 現hiện 起khởi 。 答đáp 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 位vị 時thời 。 違vi 分phân 別biệt 執chấp 。 方phương 得đắc 現hiện 起khởi 。 問vấn 。 第đệ 七thất 唯duy 內nội 執chấp 我ngã 。 唯duy 是thị 俱câu 生sanh 。 無vô 力lực 斷đoạn 惑hoặc 。 云vân 何hà 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 斷đoạn 分phân 別biệt 惑hoặc 。 答đáp 。 由do 第đệ 六lục 識thức 入nhập 雙song 空không 觀quán 。 得đắc 此thử 第đệ 七thất 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 不bất 起khởi 。 故cố 第đệ 六lục 識thức 真chân 見kiến 道đạo 中trung 。 頓đốn 斷đoạn 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 帶đái 起khởi 第đệ 七thất 亦diệc 轉chuyển 一nhất 分phần/phân 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 故cố 論luận 云vân 。 雙song 執chấp 末mạt 那na 歸quy 種chủng 位vị 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 方phương 現hiện 前tiền 。 正chánh 謂vị 第đệ 七thất 無vô 力lực 斷đoạn 惑hoặc 。 全toàn 仗trượng 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 故cố 頌tụng 云vân 。 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 極cực 喜hỷ 無vô 。 六lục 七thất 俱câu 生sanh 地địa 地địa 除trừ 。 第đệ 七thất 修tu 道Đạo 除trừ 種chủng 現hiện 。 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 等đẳng 皆giai 無vô 。 故cố 第đệ 七thất 得đắc 成thành 無vô 漏lậu 者giả 。 第đệ 六lục 之chi 力lực 也dã 。 後hậu 十Thập 地Địa 中trung 。 執chấp 未vị 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 雖tuy 斷đoạn 分phân 別biệt 。 後hậu 十Thập 地Địa 中trung 俱câu 生sanh 未vị 滅diệt 。 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 。 智trí 有hữu 間gian 斷đoạn 。 至chí 法pháp 雲vân 後hậu 斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 得đắc 究cứu 竟cánh 轉chuyển 。 與dữ 淨tịnh 第đệ 八bát 。 互hỗ 為vi 所sở 依y 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。

妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 勿vật 前tiền 佛Phật 德đức 勝thắng 後hậu 佛Phật 故cố 。

問vấn 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 何hà 位vị 現hiện 起khởi 。 答đáp 。 由do 第đệ 六lục 因nhân 中trung 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 。 續tục 諸chư 生sanh 死tử 。 故cố 見kiến 道đạo 時thời 。 斷đoạn 分phân 別biệt 障chướng 種chủng 。 生sanh 空không 智trí 果quả 。 方phương 得đắc 現hiện 起khởi 。 自tự 見kiến 道đạo 後hậu 。 即tức 用dụng 此thử 智trí 斷đoạn 盡tận 俱câu 生sanh 。 名danh 無Vô 學Học 位vị 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 。 無vô 法pháp 空không 智trí 故cố 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 加gia 行hành 位vị 終chung 。 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 此thử 智trí 亦diệc 起khởi 。 或hoặc 從tùng 二nhị 地địa 已dĩ 上thượng 。 入nhập 無vô 漏lậu 觀quán 。 及cập 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 此thử 智trí 皆giai 起khởi 。 若nhược 法pháp 空không 觀quán 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 時thời 。 斷đoạn 盡tận 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 種chủng 。 及cập 斷đoạn 俱câu 生sanh 一nhất 分phần/phân 法pháp 執chấp 。 現hiện 起khởi 一nhất 分phần/phân 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 從tùng 後hậu 二nhị 地địa 。 展triển 轉chuyển 而nhi 上thượng 。 除trừ 有hữu 漏lậu 觀quán 生sanh 空không 智trí 果quả 。 及cập 入nhập 滅diệt 定định 。 此thử 智trí 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 。 此thử 上thượng 六lục 七thất 二nhị 智trí 。 因nhân 中trung 皆giai 轉chuyển 。 非phi 如như 鏡kính 智trí 。 與dữ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 必tất 解giải 脫thoát 道đạo 方phương 得đắc 轉chuyển 故cố 。 故cố 曰viết 六lục 七thất 因nhân 中trung 轉chuyển 。 五ngũ 八bát 果quả 上thượng 圓viên 。 問vấn 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 何hà 位vị 現hiện 起khởi 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 此thử 智trí 在tại 菩Bồ 薩Tát 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 後hậu 得đắc 智trí 引dẫn 。 亦diệc 得đắc 初sơ 起khởi 。 一nhất 師sư 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 此thử 智trí 必tất 究cứu 竟cánh 位vị 。 方phương 得đắc 初sơ 起khởi 。 以dĩ 十Thập 地Địa 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 尚thượng 依y 有hữu 漏lậu 異dị 熟thục 所sở 變biến 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 此thử 五ngũ 色sắc 根căn 。 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 根căn 。 唯duy 與dữ 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 為vi 不bất 共cộng 依y 。 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 為vi 同đồng 境cảnh 依y 。 所sở 依y 眼nhãn 等đẳng 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 。 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 無vô 漏lậu 淨tịnh 識thức 。 以dĩ 無vô 漏lậu 根căn 識thức 。 取thủ 境cảnh 必tất 明minh 。 有hữu 漏lậu 根căn 識thức 。 取thủ 境cảnh 必tất 昧muội 。 由do 斯tư 義nghĩa 故cố 。 此thử 智trí 要yếu 得đắc 成thành 佛Phật 時thời 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 異dị 熟thục 眼nhãn 根căn 等đẳng 。 成thành 無vô 漏lậu 時thời 。 此thử 無vô 漏lậu 智trí 方phương 容dung 現hiện 起khởi 。 然nhiên 有hữu 間gian 斷đoạn 。 猶do 作tác 意ý 力lực 。 方phương 得đắc 起khởi 故cố 。 非phi 若nhược 前tiền 三tam 長trường 時thời 相tương 續tục 也dã 。 問vấn 。 若nhược 此thử 四Tứ 智Trí 。 本bổn 來lai 具cụ 有hữu 。 何hà 故cố 必tất 由do 五ngũ 位vị 。 方phương 得đắc 圓viên 滿mãn 。 答đáp 。 此thử 四Tứ 智Trí 種chủng 性tánh 雖tuy 皆giai 本bổn 有hữu 。 良lương 由do 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 未vị 能năng 發phát 起khởi 。 要yếu 藉tạ 資tư 糧lương 位vị 中trung 。 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 資tư 熏huân 繫hệ 起khởi 。 加gia 行hành 位vị 中trung 。 上thượng 下hạ 尋tầm 思tư 。 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 。 方phương 得đắc 現hiện 行hành 。 在tại 修tu 道Đạo 位vị 。 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 長trưởng 。 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 。 方phương 得đắc 圓viên 滿mãn 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 問vấn 。 此thử 四tứ 不bất 減giảm 可khả 爾nhĩ 。 何hà 故cố 不bất 增tăng 。 答đáp 。 此thử 四tứ 但đãn 從tùng 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 。 不bất 復phục 更cánh 熏huân 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 若nhược 許hứa 熏huân 種chủng 。 則tắc 應ưng 後hậu 佛Phật 四Tứ 智Trí 。 劣liệt 於ư 前tiền 佛Phật 。 前tiền 佛Phật 四Tứ 智Trí 。 勝thắng 於ư 後hậu 佛Phật 。 以dĩ 前tiền 佛Phật 先tiên 熏huân 。 後hậu 佛Phật 後hậu 熏huân 故cố 。

大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 餘dư 一nhất 分phần/phân 二nhị 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。

此thử 下hạ 明minh 四Tứ 智Trí 。 所sở 緣duyên 也dã 。 問vấn 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 以dĩ 何hà 為vi 所sở 緣duyên 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 此thử 智trí 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 以dĩ 是thị 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 非phi 後hậu 得đắc 故cố 。 不bất 緣duyên 一nhất 切thiết 。 唯duy 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 俱câu 不bất 可khả 知tri 。 一nhất 師sư 言ngôn 此thử 智trí 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 圓viên 鏡kính 智trí 。 無vô 不bất 照chiếu 故cố 。 下hạ 引dẫn 論luận 證chứng 緣duyên 一nhất 切thiết 實thật 法pháp 。 引dẫn 經kinh 證chứng 緣duyên 一nhất 切thiết 影ảnh 像tượng 法pháp 。 又hựu 此thử 下hạ 。 例lệ 明minh 。 謂vị 因nhân 中trung 緣duyên 三tam 類loại 境cảnh 。 果quả 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 因nhân 中trung 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 俱câu 微vi 細tế 故cố 。 說thuyết 不bất 可khả 知tri 。 果quả 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 謂vị 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 說thuyết 不bất 可khả 知tri 。 此thử 智trí 亦diệc 緣duyên 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 境cảnh 故cố 。 亦diệc 如như 因nhân 中trung 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 能năng 緣duyên 俗tục 故cố 。 緣duyên 真Chân 如Như 境cảnh 。 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 攝nhiếp 。 緣duyên 俗tục 諦đế 境cảnh 。 是thị 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。 問vấn 。 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 。 是thị 一nhất 是thị 二nhị 。 答đáp 。 其kỳ 體thể 是thị 一nhất 。 隨tùy 用dụng 分phần/phân 二nhị 。 用dụng 此thử 而nhi 緣duyên 真Chân 如Như 。 即tức 名danh 根căn 本bổn 。 用dụng 此thử 而nhi 緣duyên 俗tục 諦đế 。 即tức 名danh 後hậu 得đắc 。 問vấn 。 二nhị 智trí 既ký 是thị 一nhất 體thể 。 起khởi 無vô 前tiền 後hậu 。 何hà 名danh 後hậu 得đắc 。 答đáp 。 由do 證chứng 真chân 故cố 有hữu 根căn 本bổn 。 由do 了liễu 俗tục 故cố 有hữu 後hậu 得đắc 。 了liễu 俗tục 必tất 由do 證chứng 真chân 。 故cố 假giả 立lập 前tiền 後hậu 。 非phi 謂vị 先tiên 根căn 本bổn 。 而nhi 後hậu 得đắc 也dã 。 其kỳ 餘dư 平bình 妙diệu 二nhị 智trí 。 亦diệc 分phân 為vi 二nhị 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。

平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm (# 至chí )# 起khởi 化hóa 業nghiệp 故cố 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。

問vấn 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 以dĩ 何hà 為vi 所sở 緣duyên 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 但đãn 緣duyên 前tiền 八bát 淨tịnh 識thức 為vi 境cảnh 。 如như 染nhiễm 七thất 緣duyên 八bát 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 以dĩ 十thập 平bình 等đẳng 性tánh 。 即tức 真Chân 如Như 故cố 。 一nhất 師sư 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 此thử 智trí 遍biến 緣duyên 真chân 俗tục 為vi 境cảnh 。 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 緣duyên 真Chân 如Như 。 引dẫn 論luận 證chứng 緣duyên 俗tục 諦đế 。 問vấn 。 如như 何hà 是thị 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 答đáp 。 此thử 智trí 通thông 緣duyên 真chân 俗tục 。 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 。 問vấn 。 云vân 何hà 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 此thử 智trí 唯duy 緣duyên 現hiện 在tại 五ngũ 境cảnh 。 不bất 緣duyên 過quá 未vị 。 莊trang 嚴nghiêm 下hạ 引dẫn 證chứng 。 一nhất 師sư 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 此thử 智trí 通thông 緣duyên 三tam 世thế 境cảnh 。 佛Phật 地địa 下hạ 引dẫn 證chứng 。 然nhiên 此thử 下hạ 。 通thông 前tiền 論luận 義nghĩa 。 謂vị 此thử 智trí 品phẩm 隨tùy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 。 或hoặc 以dĩ 一nhất 識thức 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 或hoặc 以dĩ 一nhất 識thức 緣duyên 多đa 境cảnh 。 非phi 有hữu 定định 也dã 。 然nhiên 論luận 且thả 說thuyết 五ngũ 根căn 。 但đãn 緣duyên 五ngũ 境cảnh 。 不bất 言ngôn 一nhất 根căn 唯duy 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 亦diệc 不bất 言ngôn 唯duy 緣duyên 現hiện 在tại 。 故cố 與dữ 論luận 說thuyết 不bất 違vi 此thử 智trí 必tất 假giả 作tác 意ý 之chi 力lực 。 方phương 得đắc 生sanh 起khởi 。 由do 度độ 生sanh 故cố 。 緣duyên 俗tục 諦đế 境cảnh 。 方phương 起khởi 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 故cố 。 此thử 智trí 唯duy 後hậu 得đắc 攝nhiếp 。 不bất 通thông 根căn 本bổn 。 以dĩ 前tiền 三tam 依y 心tâm 根căn 故cố 。 二nhị 智trí 俱câu 通thông 。 此thử 智trí 但đãn 依y 色sắc 根căn 。 故cố 唯duy 後hậu 得đắc 。 故cố 曰viết 變biến 相tương/tướng 觀quán 空không 唯duy 後hậu 得đắc 。 果quả 中trung 猶do 自tự 不bất 詮thuyên 真chân 。

此thử 四tứ 心tâm 品phẩm 雖tuy 皆giai 遍biến 能năng (# 至chí )# 非phi 已dĩ 證chứng 得đắc 因nhân 位vị 攝nhiếp 故cố 。

問vấn 。 此thử 四Tứ 智Trí 品phẩm 。 既ký 皆giai 能năng 徧biến 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 何hà 故cố 各các 分phân 為vi 四tứ 。 答đáp 。 雖tuy 皆giai 遍biến 緣duyên 。 而nhi 用dụng 各các 異dị 。 故cố 分phân 為vi 四tứ 。 謂vị 圓viên 鏡kính 智trí 。 現hiện 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 。 與dữ 因nhân 中trung 第đệ 八bát 緣duyên 境cảnh 同đồng 。 平bình 等đẳng 智trí 品phẩm 。 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 他tha 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 能năng 現hiện 化hóa 身thân 化hóa 土thổ/độ 。 觀quán 察sát 智trí 品phẩm 。 觀quán 察sát 自tự 他tha 功công 能năng 。 自tự 他tha 過quá 失thất 。 隨tùy 根căn 大đại 小tiểu 。 施thí 大đại 法Pháp 雨vũ 。 決quyết 斷đoán 眾chúng 疑nghi 。 利lợi 益ích 有hữu 情tình 。 如như 是thị 等đẳng 門môn 。 差sai 別biệt 多đa 種chủng 。 故cố 分phân 為vi 四tứ 。 此thử 四tứ 下hạ 。 總tổng 結kết 。 謂vị 此thử 四Tứ 智Trí 。 皆giai 是thị 菩Bồ 提Đề 所sở 生sanh 得đắc 攝nhiếp 。 此thử 所sở 生sanh 得đắc 。 總tổng 名danh 菩Bồ 提Đề 。 及cập 前tiền 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 所sở 顯hiển 得đắc 。 雖tuy 有hữu 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 生sanh 所sở 顯hiển 之chi 別biệt 。 然nhiên 皆giai 攝nhiếp 在tại 前tiền 科khoa 所sở 轉chuyển 得đắc 中trung 。 問vấn 。 轉chuyển 依y 位vị 中trung 。 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 但đãn 取thủ 二nhị 所sở 轉chuyển 得đắc 。 不bất 取thủ 前tiền 三tam 。 答đáp 。 以dĩ 頌tụng 中trung 說thuyết 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。 故cố 但đãn 取thủ 所sở 轉chuyển 得đắc 中trung 二nhị 種chủng 得đắc 也dã 。 以dĩ 此thử 二nhị 得đắc 。 皆giai 證chứng 得đắc 故cố 。 問vấn 。 此thử 修tu 習tập 位vị 。 說thuyết 能năng 證chứng 得đắc 。 是thị 因nhân 證chứng 位vị 。 是thị 果quả 證chứng 位vị 。 答đáp 。 是thị 約ước 因nhân 中trung 將tương 證chứng 位vị 說thuyết 。 非phi 是thị 果quả 上thượng 已dĩ 證chứng 位vị 攝nhiếp 。

後hậu 究cứu 竟cánh 位vị 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 (# 至chí )# 是thị 故cố 於ư 此thử 。 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。

先tiên 問vấn 。 次thứ 舉cử 頌tụng 答đáp 。 論luận 曰viết 下hạ 。 釋thích 。 言ngôn 前tiền 修tu 習tập 位vị 中trung 。 所sở 轉chuyển 得đắc 者giả 。 即tức 是thị 此thử 中trung 究cứu 竟cánh 位vị 相tương/tướng 也dã 。 此thử 究cứu 竟cánh 位vị 。 從tùng 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 皆giai 此thử 位vị 攝nhiếp 。 頌tụng 言ngôn 此thử 者giả 。 是thị 牒điệp 前tiền 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 此thử 果quả 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 。 位vị 中trung 無vô 漏lậu 界giới 攝nhiếp 。 言ngôn 無vô 漏lậu 界giới 者giả 。 謂vị 五ngũ 住trụ 究cứu 盡tận 。 二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。 無vô 量lượng 淨tịnh 德đức 。 一nhất 時thời 圓viên 足túc 。 無vô 有hữu 漏lậu 失thất 。 故cố 名danh 無vô 漏lậu 。 所sở 謂vị 富phú 有hữu 萬vạn 德đức 。 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 也dã 。 言ngôn 界giới 者giả 。 是thị 藏tạng 義nghĩa 。 以dĩ 能năng 含hàm 藏tạng 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 總tổng 持trì 禪thiền 定định 。 及cập 神thần 通thông 等đẳng 。 大đại 功công 德đức 故cố 。 或hoặc 界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 。 以dĩ 能năng 出xuất 生sanh 。 五ngũ 乘thừa 利lợi 樂lạc 事sự 故cố 。 問vấn 。 自tự 性tánh 真Chân 如Như 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 是thị 無vô 漏lậu 攝nhiếp 可khả 爾nhĩ 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 還hoàn 屬thuộc 色sắc 心tâm 。 如như 何hà 亦diệc 是thị 無vô 漏lậu 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 雖tuy 屬thuộc 色sắc 心tâm 。 非phi 苦khổ 集tập 攝nhiếp 。 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 謂vị 佛Phật 地địa 中trung 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 總tổng 持trì 智trí 慧tuệ 。 神thần 通thông 等đẳng 事sự 。 皆giai 是thị 四Tứ 智Trí 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 。 以dĩ 永vĩnh 捨xả 盡tận 有hữu 漏lậu 種chủng 故cố 。 問vấn 。 法pháp 報báo 二nhị 身thân 。 固cố 是thị 無vô 漏lậu 道Đạo 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 諸chư 變biến 化hóa 身thân 。 定định 有hữu 生sanh 死tử 。 豈khởi 亦diệc 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 耶da 。 答đáp 。 雖tuy 變biến 化hóa 身thân 。 示thị 有hữu 生sanh 死tử 。 亦diệc 有hữu 煩phiền 惱não 業nghiệp 等đẳng 。 現hiện 似tự 有hữu 漏lậu 苦khổ 集tập 。 其kỳ 實thật 無vô 漏lậu 道Đạo 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 師sư 引dẫn 論luận 問vấn 云vân 。 論luận 說thuyết 十thập 五ngũ 界giới 。 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 若nhược 如Như 來Lai 三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 攝nhiếp 者giả 。 豈khởi 如Như 來Lai 無vô 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 五ngũ 塵trần 耶da 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 如Như 來Lai 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 心tâm 所sở 測trắc 。 非phi 口khẩu 所sở 宣tuyên 。 是thị 無vô 漏lậu 界giới 攝nhiếp 。 非phi 界giới 處xứ 法pháp 攝nhiếp 。 一nhất 師sư 云vân 。 如Như 來Lai 根căn 境cảnh 妙diệu 定định 所sở 生sanh 。 是thị 無vô 漏lậu 法Pháp 界giới 色sắc 攝nhiếp 。 以dĩ 佛Phật 非phi 是thị 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 界giới 攝nhiếp 故cố 。 集tập 論luận 所sở 說thuyết 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 。 定định 非phi 佛Phật 有hữu 。 問vấn 。 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 。 定định 依y 識thức 變biến 。 何hà 故cố 根căn 境cảnh 。 非phi 五ngũ 識thức 攝nhiếp 。 答đáp 。 雖tuy 根căn 境cảnh 定định 依y 識thức 變biến 。 然nhiên 麁thô 細tế 有hữu 異dị 。 謂vị 如Như 來Lai 無vô 漏lậu 細tế 五ngũ 境cảnh 。 不bất 同đồng 有hữu 漏lậu 麤thô 五ngũ 境cảnh 故cố 。 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 。 不bất 同đồng 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 界giới 故cố 。 以dĩ 經kinh 說thuyết 無vô 漏lậu 者giả 。 佛Phật 心tâm 在tại 定định 故cố 。 論luận 說thuyết 有hữu 漏lậu 者giả 。 五ngũ 識thức 散tán 亂loạn 故cố 。 問vấn 。 如Như 來Lai 根căn 境cảnh 既ký 非phi 五ngũ 識thức 攝nhiếp 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 亦diệc 不bất 應ưng 與dữ 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 與dữ 何hà 識thức 相tương 應ứng 耶da 。 答đáp 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 與dữ 第đệ 六lục 相tương 應ứng 。 仗trượng 彼bỉ 引dẫn 起khởi 。 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 故cố 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 與dữ 妙diệu 觀quán 察sát 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 。 彼bỉ 觀quán 察sát 智trí 。 觀quán 察sát 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 。 自tự 共cộng 相tương 等đẳng 。 此thử 成thành 所sở 作tác 。 緣duyên 事sự 相tướng 境cảnh 。 起khởi 三tam 業nghiệp 化hóa 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 問vấn 。 此thử 二nhị 既ký 有hữu 差sai 別biệt 。 應ưng 不bất 並tịnh 生sanh 。 以dĩ 一nhất 類loại 二nhị 識thức 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 如như 何hà 說thuyết 言ngôn 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 而nhi 得đắc 引dẫn 起khởi 。 答đáp 。 許hứa 不bất 並tịnh 起khởi 。 亦diệc 不bất 違vi 理lý 。 若nhược 謂vị 體thể 同đồng 而nhi 用dụng 有hữu 異dị 。 俱câu 起khởi 亦diệc 無vô 過quá 失thất 。 或hoặc 言ngôn 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 不bất 與dữ 第đệ 六lục 淨tịnh 識thức 相tương 應ứng 。 而nhi 與dữ 第đệ 七thất 淨tịnh 識thức 相tương 應ứng 。 以dĩ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 依y 五ngũ 色sắc 根căn 。 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 是thị 平bình 等đẳng 智trí 中trung 差sai 別biệt 作tác 用dụng 故cố 。 何hà 謂vị 差sai 別biệt 。 謂vị 淨tịnh 第đệ 七thất 。 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 他tha 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 是thị 平bình 等đẳng 智trí 攝nhiếp 。 若nhược 淨tịnh 七thất 起khởi 變biến 化hóa 身thân 土thổ/độ 。 是thị 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 攝nhiếp 。 問vấn 。 若nhược 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 既ký 與dữ 五ngũ 七thất 淨tịnh 識thức 相tương 應ứng 。 豈khởi 不bất 此thử 品phẩm 亦diệc 得đắc 攝nhiếp 五ngũ 識thức 耶da 。 答đáp 。 非phi 是thị 轉chuyển 彼bỉ 五ngũ 識thức 得đắc 成thành 智trí 體thể 。 而nhi 彼bỉ 智trí 體thể 。 即tức 是thị 彼bỉ 識thức 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 彼bỉ 識thức 智trí 。 轉chuyển 未vị 轉chuyển 位vị 。 各các 有hữu 體thể 故cố 。 即tức 如như 轉chuyển 生sanh 死tử 而nhi 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 可khả 謂vị 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 生sanh 死tử 。 以dĩ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 轉chuyển 未vị 轉chuyển 位vị 。 各các 有hữu 體thể 故cố 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。

有hữu 義nghĩa 如Như 來Lai 功công 德đức 。 身thân 土thổ/độ (# 至chí )# 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 而nhi 純thuần 無vô 漏lậu 。

一nhất 師sư 申thân 正chánh 義nghĩa 云vân 。 如Như 來Lai 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 皆giai 是thị 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 攝nhiếp 。 以dĩ 彼bỉ 三tam 科khoa 。 皆giai 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 故cố 。 眾chúng 生sanh 身thân 分phần 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 。 如Như 來Lai 身thân 分phân 。 即tức 無vô 漏lậu 故cố 。 然nhiên 前tiền 集tập 論luận 說thuyết 十thập 五ngũ 界giới 。 唯duy 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 。 不bất 通thông 無vô 漏lậu 者giả 。 彼bỉ 論luận 依y 二Nhị 乘Thừa 所sở 證chứng 麤thô 淺thiển 。 境cảnh 說thuyết 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 於ư 十thập 八bát 界giới 中trung 。 唯duy 成thành 就tựu 意ý 根căn 界giới 。 意ý 識thức 界giới 。 法pháp 塵trần 界giới 。 通thông 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 餘dư 十thập 五ngũ 界giới 。 皆giai 有hữu 漏lậu 故cố 。 故cố 云vân 麁thô 淺thiển 。 非phi 謂vị 如Như 來Lai 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 。 然nhiên 如Như 來Lai 十thập 八bát 界giới 。 雖tuy 皆giai 無vô 漏lậu 。 而nhi 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 有hữu 處xứ 又hựu 說thuyết 如Như 來Lai 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 純thuần 是thị 無vô 漏lậu 。 非phi 界giới 處xứ 等đẳng 有hữu 漏lậu 所sở 攝nhiếp 者giả 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 謂vị 如Như 來Lai 界giới 處xứ 等đẳng 。 純thuần 是thị 無vô 漏lậu 。 非phi 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 劣liệt 智trí 所sở 知tri 界giới 處xứ 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 非phi 也dã 。 此thử 理lý 決quyết 定định 如như 是thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 。 攝nhiếp 盡tận 有hữu 為vi 故cố 。 以dĩ 界giới 處xứ 法pháp 。 攝nhiếp 盡tận 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 以dĩ 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 不bất 出xuất 三tam 科khoa 故cố 。 若nhược 離ly 三tam 科khoa 之chi 外ngoại 。 別biệt 有hữu 法pháp 者giả 。 是thị 十thập 八bát 界giới 外ngoại 。 有hữu 十thập 九cửu 界giới 。 十thập 二nhị 處xứ 外ngoại 。 有hữu 十thập 三tam 處xứ 。 五ngũ 蘊uẩn 之chi 法pháp 有hữu 六lục 蘊uẩn 。 然nhiên 十thập 九cửu 界giới 十thập 三tam 處xứ 六lục 蘊uẩn 。 是thị 佛Phật 所sở 遮già 。 不bất 許hứa 有hữu 故cố 。 故cố 知tri 佛Phật 亦diệc 不bất 離ly 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 也dã 。 若nhược 謂vị 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 便tiện 非phi 界giới 處xứ 等đẳng 攝nhiếp 者giả 。 即tức 此thử 所sở 說thuyết 。 無vô 漏lậu 界giới 安an 樂lạc 善thiện 常thường 等đẳng 。 豈khởi 非phi 戲hí 論luận 乎hồ 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 又hựu 處xứ 處xứ 說thuyết 轉chuyển 無vô 常thường 蘊uẩn 。 而nhi 得đắc 常thường 蘊uẩn 。 轉chuyển 無vô 常thường 界giới 而nhi 得đắc 常thường 界giới 等đẳng 。 此thử 豈khởi 非phi 如Như 來Lai 蘊uẩn 界giới 處xứ 攝nhiếp 耶da 。 故cố 知tri 言ngôn 如Như 來Lai 非phi 蘊uẩn 界giới 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 非phi 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 智trí 所sở 知tri 蘊uẩn 處xứ 界giới 相tương/tướng 。 故cố 密mật 意ý 說thuyết 為vi 非phi 爾nhĩ 。 非phi 了liễu 義nghĩa 之chi 說thuyết 也dã 。 又hựu 說thuyết 五ngũ 識thức 性tánh 散tán 亂loạn 者giả 亦diệc 說thuyết 餘dư 乘thừa 成thành 就tựu 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 。 非phi 謂vị 如Như 來Lai 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 。 故cố 知tri 如Như 來Lai 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 純thuần 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 故cố 曰viết 此thử 即tức 無vô 漏lậu 界giới 也dã 。

此thử 轉chuyển 依y 果quả 又hựu 不bất 思tư 議nghị (# 至chí )# 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 無vô 斷đoạn 無vô 盡tận 。

此thử 轉chuyển 依y 果quả 。 不bất 但đãn 名danh 無vô 漏lậu 界giới 。 又hựu 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 超siêu 過quá 思tư 量lượng 分phân 別biệt 故cố 。 超siêu 過quá 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 故cố 。 以dĩ 微vi 妙diệu 故cố 不bất 可khả 思tư 。 以dĩ 甚thậm 深thâm 故cố 不bất 可khả 議nghị 。 以dĩ 此thử 如Như 來Lai 自tự 證chứng 之chi 法pháp 。 自tự 受thọ 用dụng 法pháp 。 如như 魚ngư 飲ẩm 水thủy 。 冷lãnh 暖noãn 自tự 知tri 。 向hướng 人nhân 吐thổ 露lộ 不bất 得đắc 故cố 。 非phi 諸chư 世thế 間gian 。 譬thí 喻dụ 所sở 能năng 喻dụ 故cố 。 以dĩ 比tỉ 不bất 及cập 。 類loại 難nạn/nan 齊tề 故cố 。 此thử 又hựu 名danh 善thiện 。 唯duy 是thị 清thanh 白bạch 善thiện 法Pháp 相tương 應ứng 性tánh 故cố 。 下hạ 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 釋thích 善thiện 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。 染nhiễm 汙ô 法pháp 故cố 。 最tối 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 極cực 安an 隱ẩn 故cố 。 一nhất 切thiết 魔ma 境cảnh 。 不bất 能năng 動động 故cố 。 下hạ 以dĩ 菩Bồ 提Đề 釋thích 善thiện 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 妙diệu 用dụng 無vô 方phương 故cố 。 最tối 極cực 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 故cố 。 下hạ 雙song 釋thích 。 以dĩ 此thử 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 種chủng 子tử 。 皆giai 有hữu 順thuận 益ích 相tương/tướng 故cố 。 皆giai 與dữ 不bất 善thiện 相tương 違vi 故cố 。 問vấn 。 論luận 說thuyết 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 不bất 唯duy 無vô 記ký 。 亦diệc 通thông 三tam 性tánh 。 如Như 來Lai 既ký 有hữu 五ngũ 根căn 。 及cập 三tam 類loại 性tánh 境cảnh 。 亦diệc 通thông 三tam 性tánh 。 何hà 故cố 唯duy 善thiện 。 答đáp 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 謂vị 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 等đẳng 法pháp 。 皆giai 是thị 滅diệt 道đạo 所sở 攝nhiếp 故cố 。 二nhị 說thuyết 佛Phật 土độ 等đẳng 非phi 苦khổ 集tập 攝nhiếp 故cố 。 三tam 謂vị 如Như 來Lai 無vô 漏lậu 識thức 中trung 。 所sở 變biến 有hữu 漏lậu 無vô 記ký 不bất 善thiện 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 故cố 。 故cố 三tam 類loại 境cảnh 。 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。 此thử 。 又hựu 是thị 常thường 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 無vô 有hữu 盡tận 故cố 。 清thanh 淨tịnh 下hạ 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 釋thích 常thường 。 四Tứ 智Trí 下hạ 。 約ước 菩Bồ 提Đề 釋thích 常thường 。 問vấn 。 菩Bồ 提Đề 既ký 是thị 從tùng 所sở 生sanh 得đắc 。 非phi 如như 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 來lai 是thị 常thường 。 從tùng 因nhân 生sanh 故cố 。 既ký 從tùng 因nhân 生sanh 。 必tất 從tùng 因nhân 滅diệt 。 既ký 有hữu 生sanh 滅diệt 。 豈khởi 得đắc 言ngôn 常thường 。 且thả 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 皆giai 屬thuộc 色sắc 心tâm 。 不bất 見kiến 色sắc 心tâm 。 非phi 無vô 常thường 者giả 。 而nhi 言ngôn 無vô 斷đoạn 無vô 盡tận 者giả 。 何hà 耶da 。 答đáp 。 然nhiên 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 雖tuy 從tùng 因nhân 生sanh 。 由do 本bổn 願nguyện 力lực 。 度độ 生sanh 無vô 盡tận 。 故cố 說thuyết 為vi 常thường 。 如như 虗hư 空không 不bất 可khả 盡tận 。 我ngã 願nguyện 亦diệc 不bất 可khả 盡tận 故cố 。

此thử 又hựu 安an 樂lạc 無vô 逼bức 惱não 故cố (# 至chí )# 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 皆giai 此thử 攝nhiếp 故cố 。

此thử 又hựu 名danh 安an 樂lạc 。 以dĩ 無vô 苦khổ 惱não 逼bức 迫bách 故cố 。 清thanh 淨tịnh 下hạ 。 約ước 涅Niết 槃Bàn 釋thích 。 四Tứ 智Trí 下hạ 。 約ước 菩Bồ 提Đề 釋thích 。 此thử 二nhị 下hạ 。 雙song 釋thích 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 果quả 。 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 未vị 斷đoạn 所sở 知tri 。 故cố 無vô 利lợi 生sanh 最tối 殊thù 勝thắng 法Pháp 。 但đãn 脫thoát 自tự 己kỷ 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 故cố 所sở 得đắc 身thân 。 但đãn 名danh 解giải 脫thoát 。 若nhược 大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。 五ngũ 住trụ 盡tận 而nhi 二nhị 死tử 亡vong 。 四Tứ 智Trí 成thành 而nhi 八bát 識thức 轉chuyển 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 默mặc 證chứng 無vô 言ngôn 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 。 故cố 名danh 大đại 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 牟Mâu 尼Ni 所sở 證chứng 涅Niết 槃Bàn 菩Bồ 提Đề 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 永vĩnh 離ly 二nhị 障chướng 。 非phi 解giải 脫thoát 身thân 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 以dĩ 有hữu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 大đại 功công 德đức 法pháp 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 由do 此thử 菩Bồ 提Đề 智trí 體thể 。 圓viên 具cụ 無vô 量lượng 。 大đại 功công 德đức 聚tụ 。 故cố 總tổng 名danh 為vi 身thân 。 此thử 之chi 法Pháp 身thân 。 總tổng 以dĩ 五ngũ 法pháp 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 及cập 四Tứ 智Trí 品phẩm 。 名danh 為vi 五ngũ 法pháp 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 不bất 獨độc 一nhất 種chủng 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 名danh 法Pháp 身thân 也dã 。 以dĩ 二nhị 轉chuyển 依y 。 攝nhiếp 此thử 五ngũ 法pháp 。 五ngũ 法pháp 皆giai 是thị 法Pháp 身thân 攝nhiếp 故cố 。

如như 是thị 法Pháp 身thân 三tam 相tương/tướng 別biệt (# 至chí )# 令linh 各các 獲hoạch 得đắc 。 諸chư 利lợi 樂lạc 事sự 。

此thử 將tương 一nhất 法Pháp 身thân 。 就tựu 體thể 相tướng 用dụng 分phân 為vi 三Tam 身Thân 。 自tự 性tánh 身thân 是thị 體thể 。 受thọ 用dụng 身thân 是thị 相tương/tướng 。 變biến 化hóa 身thân 是thị 用dụng 。 言ngôn 自tự 性tánh 身thân 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 法pháp 體thể 。 是thị 報báo 化hóa 二nhị 身thân 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 由do 彼bỉ 離ly 名danh 離ly 相tương/tướng 。 絕tuyệt 言ngôn 絕tuyệt 思tư 。 具cụ 足túc 無vô 邊biên 真chân 常thường 功công 德đức 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 。 真chân 實thật 之chi 性tánh 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 。 一nhất 者giả 體thể 大đại 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 不bất 增tăng 減giảm 故cố 。 又hựu 云vân 心tâm 真Chân 如Như 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 法Pháp 界Giới 大đại 總tổng 相tương/tướng 法Pháp 門môn 體thể 。 所sở 謂vị 心tâm 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 又hựu 云vân 。 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虗hư 空không 界giới 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 故cố 曰viết 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 大đại 功công 德đức 所sở 依y 止chỉ 故cố 者giả 。 起khởi 信tín 云vân 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 性tánh 功công 德đức 故cố 。 謂vị 自tự 體thể 具cụ 足túc 大đại 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 義nghĩa 故cố 。 遍biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 義nghĩa 故cố 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 義nghĩa 故cố 。 故cố 古cổ 德đức 云vân 。 若nhược 剩thặng 一nhất 法pháp 。 不bất 名danh 法Pháp 身thân 。 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 。 不bất 名danh 法Pháp 身thân 。 若nhược 無vô 一nhất 法pháp 。 不bất 名danh 法Pháp 身thân 。 若nhược 欠khiếm 一nhất 法pháp 。 不bất 名danh 法Pháp 身thân 。 二nhị 受thọ 用dụng 身thân 。 能năng 令linh 自tự 他tha 。 受thọ 用dụng 種chủng 種chủng 。 大đại 法Pháp 樂lạc 故cố 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 自tự 受thọ 用dụng 者giả 。 謂vị 人nhân 所sở 不bất 知tri 。 唯duy 佛Phật 自tự 知tri 。 唯duy 佛Phật 自tự 證chứng 故cố 。 即tức 是thị 三tam 大đại 阿a 僧tăng 祇kỳ 脩tu 習tập 無vô 量lượng 福phước 慧tuệ 資tư 糧lương 。 莊trang 嚴nghiêm 法pháp 性tánh 。 所sở 生sanh 無vô 量lượng 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 以dĩ 得đắc 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 證chứng 得đắc 圓viên 滿mãn 報báo 身thân 。 充sung 徧biến 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 海hải 中trung 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 恆hằng 自tự 受thọ 用dụng 。 廣quảng 大đại 法Pháp 樂lạc 故cố 。 二nhị 他tha 受thọ 用dụng 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 以dĩ 平bình 等đẳng 智trí 。 示thị 現hiện 微vi 妙diệu 。 淨tịnh 功công 德đức 身thân 。 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 。 決quyết 擇trạch 羣quần 疑nghi 。 令linh 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 受thọ 用dụng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 樂lạc 故cố 。 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 。 名danh 受thọ 用dụng 身thân 。 言ngôn 變biến 化hóa 者giả 。 形hình 量lượng 不bất 定định 。 故cố 曰viết 變biến 化hóa 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 以dĩ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 所sở 變biến 無vô 量lượng 隨tùy 類loại 化hóa 身thân 。 為vi 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 異dị 生sanh 。 隨tùy 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 令linh 彼bỉ 各các 各các 。 皆giai 得đắc 利lợi 樂lạc 。 前tiền 受thọ 用dụng 身thân 。 自tự 他tha 俱câu 利lợi 。 此thử 變biến 化hóa 身thân 。 純thuần 是thị 利lợi 他tha 。 如như 上thượng 三Tam 身Thân 。 總tổng 是thị 牟Mâu 尼Ni 所sở 證chứng 五ngũ 法pháp 為vi 性tánh 之chi 法Pháp 身thân 也dã 。

以dĩ 五ngũ 法pháp 性tánh 攝nhiếp 三Tam 身Thân 者giả (# 至chí )# 種chủng 種chủng 身thân 相tướng 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 。

此thử 明minh 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 三Tam 身Thân 也dã 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 與dữ 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 下hạ 引dẫn 經kinh 引dẫn 論luận 證chứng 。 平bình 等đẳng 法pháp 智trí 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 攝nhiếp 受thọ 用dụng 身thân 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 。 又hựu 云vân 。 智trí 為vi 殊thù 勝thắng 。 故cố 三Tam 身Thân 中trung 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。 一nhất 師sư 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 圓viên 鏡kính 不bất 攝nhiếp 以dĩ 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 是thị 本bổn 有hữu 之chi 常thường 法pháp 。 非phi 生sanh 因nhân 得đắc 。 不bất 假giả 修tu 習tập 故cố 。 菩Bồ 提Đề 是thị 生sanh 因nhân 得đắc 。 必tất 假giả 修tu 習tập 而nhi 證chứng 。 名danh 所sở 生sanh 得đắc 故cố 。 又hựu 說thuyết 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 。 生sanh 佛Phật 共cộng 有hữu 。 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 不bất 屬thuộc 形hình 相tướng 。 不bất 屬thuộc 有hữu 為vi 。 非phi 色sắc 心tâm 法pháp 故cố 。 鏡kính 智trí 是thị 色sắc 心tâm 法pháp 故cố 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 前tiền 論luận 說thuyết 轉chuyển 去khứ 藏tạng 識thức 得đắc 自tự 性tánh 身thân 。 答đáp 。 由do 轉chuyển 去khứ 第đệ 八bát 識thức 中trung 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 顯hiển 露lộ 法Pháp 身thân 。 不bất 說thuyết 法Pháp 身thân 即tức 圓viên 鏡kính 智trí 。 又hựu 說thuyết 智trí 殊thù 勝thắng 中trung 具cụ 法Pháp 身thân 者giả 。 是thị 說thuyết 四Tứ 智Trí 依y 止chỉ 法Pháp 身thân 。 以dĩ 法Pháp 身thân 即tức 彼bỉ 實thật 性tánh 故cố 。 不bất 謂vị 三Tam 身Thân 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 雖tuy 具cụ 真chân 實thật 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。 非phi 有hữu 為vi 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 為vi 色sắc 心tâm 等đẳng 物vật 。 故cố 非phi 鏡kính 智trí 所sở 攝nhiếp 。 應ưng 說thuyết 鏡kính 智trí 所sở 起khởi 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 及cập 極cực 圓viên 淨tịnh 常thường 遍biến 色sắc 身thân 。 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 。 平bình 等đẳng 所sở 起khởi 微vi 妙diệu 。 淨tịnh 功công 德đức 身thân 。 攝nhiếp 他tha 受thọ 用dụng 。 成thành 事sự 智trí 品phẩm 。 所sở 現hiện 隨tùy 類loại 種chủng 種chủng 身thân 相tướng 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 。

說thuyết 圓viên 鏡kính 智trí 是thị 受thọ 用dụng 佛Phật (# 至chí )# 故cố 此thử 二nhị 智trí 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。

問vấn 。 云vân 何hà 而nhi 知tri 鏡kính 智trí 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 耶da 。 答đáp 。 經kinh 說thuyết 圓viên 智trí 是thị 受thọ 用dụng 佛Phật 故cố 。 以dĩ 彼bỉ 轉chuyển 前tiền 七thất 識thức 。 得đắc 真chân 實thật 受thọ 用dụng 故cố 。 問vấn 。 鏡kính 智trí 得đắc 稱xưng 受thọ 用dụng 佛Phật 者giả 。 亦diệc 是thị 轉chuyển 捨xả 藏tạng 識thức 而nhi 得đắc 受thọ 用dụng 。 何hà 故cố 卻khước 言ngôn 轉chuyển 轉chuyển 識thức 耶da 。 答đáp 。 雖tuy 轉chuyển 藏tạng 識thức 亦diệc 得đắc 受thọ 用dụng 。 然nhiên 論luận 正chánh 說thuyết 轉chuyển 去khứ 藏tạng 識thức 得đắc 顯hiển 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 。 故cố 於ư 得đắc 受thọ 用dụng 處xứ 。 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 又hựu 說thuyết 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 性tánh 無vô 轉chuyển 易dị 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 唯duy 證chứng 因nhân 得đắc 。 非phi 生sanh 因nhân 得đắc 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 非phi 色sắc 心tâm 故cố 。 故cố 非phi 圓viên 鏡kính 所sở 攝nhiếp 。 圓viên 鏡kính 既ký 與dữ 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 相tương 違vi 。 若nhược 非phi 受thọ 用dụng 。 屬thuộc 何hà 身thân 攝nhiếp 况# 受thọ 用dụng 身thân 。 攝nhiếp 如Như 來Lai 三tam 阿a 僧Tăng 祗chi 修tu 集tập 無vô 量lượng 。 不bất 共cộng 有hữu 為vi 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 及cập 證chứng 極cực 淨tịnh 常thường 遍biến 色sắc 身thân 故cố 。 四Tứ 智Trí 品phẩm 中trung 。 實thật 有hữu 色sắc 心tâm 者giả 。 皆giai 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 問vấn 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 與dữ 變biến 化hóa 身thân 。 亦diệc 有hữu 色sắc 心tâm 。 何hà 故cố 圓viên 鏡kính 不bất 攝nhiếp 。 答đáp 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 與dữ 變biến 化hóa 身thân 。 皆giai 為vì 利lợi 益ích 有hữu 情tình 。 方phương 便tiện 示thị 現hiện 。 而nhi 非phi 真chân 實thật 。 四Tứ 智Trí 為vi 體thể 雖tuy 有hữu 說thuyết 言ngôn 智trí 殊thù 勝thắng 故cố 。 具cụ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 而nhi 似tự 智trí 現hiện 。 非phi 是thị 實thật 智trí 。 或hoặc 依y 根căn 本bổn 實thật 智trí 。 方phương 便tiện 現hiện 起khởi 。 假giả 說thuyết 智trí 名danh 。 而nhi 體thể 非phi 實thật 。 故cố 言ngôn 智trí 殊thù 勝thắng 故cố 。 具cụ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 非phi 謂vị 三Tam 身Thân 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。 故cố 經kinh 但đãn 說thuyết 二nhị 智trí 能năng 現hiện 二nhị 身thân 。 不bất 說thuyết 二nhị 身thân 。 即tức 是thị 二nhị 智trí 。 故cố 知tri 二nhị 智trí 皆giai 是thị 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。

然nhiên 變biến 化hóa 身thân 及cập 他tha 受thọ 用dụng (# 至chí )# 無vô 根căn 等đẳng 用dụng 故cố 不bất 說thuyết 有hữu 。

問vấn 。 既ký 四Tứ 智Trí 品phẩm 實thật 有hữu 色sắc 心tâm 。 皆giai 是thị 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 若nhược 他tha 受thọ 用dụng 與dữ 變biến 化hóa 身thân 。 既ký 無vô 真chân 實thật 色sắc 心tâm 。 依y 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 。 然nhiên 此thử 二nhị 身thân 。 雖tuy 無vô 真chân 實thật 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 而nhi 有hữu 化hóa 現hiện 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 問vấn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 本bổn 無vô 形hình 質chất 。 何hà 能năng 化hóa 現hiện 。 答đáp 。 無vô 上thượng 大đại 覺giác 能năng 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 神thần 力lực 。 化hóa 現hiện 無vô 形hình 質chất 法pháp 若nhược 不bất 能năng 化hóa 現hiện 無vô 形hình 質chất 法pháp 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 示thị 現hiện 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 以dĩ 如Như 來Lai 久cửu 斷đoạn 三tam 毒độc 故cố 。 云vân 何hà 聲Thanh 聞Văn 及cập 異dị 生sanh 等đẳng 。 皆giai 能năng 知tri 如Như 來Lai 心tâm 。 以dĩ 如Như 來Lai 實thật 心tâm 。 即tức 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 其kỳ 少thiểu 分phần 。 况# 降giáng/hàng 斯tư 以dĩ 下hạ 者giả 。 而nhi 能năng 知tri 耶da 。 故cố 知tri 聲Thanh 聞Văn 及cập 異dị 生sanh 等đẳng 所sở 知tri 者giả 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 化hóa 心tâm 耳nhĩ 。 由do 斯tư 義nghĩa 故cố 。 經kinh 說thuyết 如Như 來Lai 化hóa 無vô 量lượng 類loại 眾chúng 生sanh 身thân 。 即tức 能năng 現hiện 無vô 量lượng 類loại 眾chúng 生sanh 心tâm 也dã 。 又hựu 說thuyết 如Như 來Lai 成thành 事sự 智trí 。 能năng 化hóa 身thân 口khẩu 意ý 三tam 業nghiệp 等đẳng 。 又hựu 說thuyết 變biến 化hóa 有hữu 依y 他tha 心tâm 。 謂vị 依y 他tha 實thật 心tâm 以dĩ 為vi 本bổn 質chất 。 復phục 自tự 變biến 現hiện 心tâm 心tâm 所sở 假giả 相tương/tướng 。 分phần/phân 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 故cố 知tri 眾chúng 生sanh 所sở 知tri 所sở 見kiến 者giả 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 似tự 相tương/tướng 分phần/phân 法pháp 。 非phi 真Chân 如Như 來lai 。 以dĩ 真Chân 如Như 來lai 非phi 心tâm 可khả 知tri 。 非phi 相tướng 可khả 見kiến 故cố 。 起khởi 信tín 云vân 。 依y 分phân 別biệt 事sự 識thức 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 心tâm 所sở 見kiến 者giả 。 名danh 為vi 應ưng 身thân 。 以dĩ 不bất 知tri 轉chuyển 識thức 現hiện 故cố 。 見kiến 從tùng 外ngoại 來lai 。 取thủ 色sắc 分phân 齊tề 不bất 能năng 盡tận 知tri 故cố 。 問vấn 。 既ký 變biến 化hóa 身thân 有hữu 根căn 有hữu 心tâm 。 云vân 何hà 他tha 處xứ 說thuyết 無vô 根căn 心tâm 。 答đáp 。 雖tuy 說thuyết 變biến 化hóa 無vô 根căn 心tâm 等đẳng 。 此thử 依y 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 定định 所sở 起khởi 虗hư 妄vọng 根căn 心tâm 。 不bất 依y 如Như 來Lai 。 實thật 智trí 所sở 起khởi 根căn 心tâm 也dã 。 又hựu 彼bỉ 劣liệt 定định 所sở 化hóa 根căn 心tâm 。 無vô 真chân 實thật 受thọ 用dụng 故cố 論luận 不bất 說thuyết 有hữu 化hóa 根căn 心tâm 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 如như 論luận 說thuyết 言ngôn 。 心tâm 無vô 形hình 故cố 。 不bất 可khả 變biến 化hóa 。 又hựu 說thuyết 化hóa 身thân 無vô 心tâm 心tâm 法pháp 。 此thử 就tựu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 諸chư 異dị 生sanh 定định 力lực 而nhi 說thuyết 。 彼bỉ 定định 力lực 劣liệt 不bất 能năng 化hóa 現hiện 無vô 形hình 質chất 法pháp 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 思tư 議nghị 力lực 。 皆giai 能năng 化hóa 現hiện 。 又hựu 云vân 但đãn 諸chư 化hóa 色sắc 同đồng 實thật 色sắc 用dụng 。 化hóa 粮# 及cập 心tâm 。 但đãn 有hữu 相tương/tướng 現hiện 。 而nhi 無vô 實thật 用dụng 。 故cố 知tri 此thử 說thuyết 。 無vô 根căn 心tâm 用dụng 。 亦diệc 依y 餘dư 處xứ 。 不bất 依y 如Như 來Lai 。

如như 是thị 三Tam 身Thân 雖tuy 皆giai 具cụ 足túc (# 至chí )# 唯duy 屬thuộc 利lợi 他tha 為vi 他tha 現hiện 故cố 。

此thử 明minh 三Tam 身Thân 同đồng 體thể 異dị 用dụng 也dã 。 謂vị 自tự 性tánh 身thân 。 具cụ 有hữu 真chân 常thường 。 真chân 樂nhạo/nhạc/lạc 真chân 我ngã 真chân 淨tịnh 四tứ 種chủng 功công 德đức 。 常thường 者giả 不bất 生sanh 滅diệt 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 無vô 苦khổ 集tập 故cố 。 我ngã 者giả 極cực 自tự 在tại 故cố 。 淨tịnh 者giả 無vô 垢cấu 染nhiễm 故cố 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 者giả 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 眾chúng 善thiện 所sở 依y 者giả 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 性tánh 功công 德đức 故cố 。 由do 其kỳ 自tự 性tánh 如như 如như 平bình 等đẳng 。 故cố 無vô 色sắc 心tâm 等đẳng 相tương/tướng 用dụng 差sai 別biệt 。 以dĩ 相tương/tướng 用dụng 差sai 別biệt 。 生sanh 滅diệt 門môn 顯hiển 故cố 。 起khởi 信tín 云vân 。 自tự 心tâm 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 即tức 示thị 摩ma 訶ha 衍diễn 體thể 故cố 。 是thị 心tâm 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 能năng 示thị 摩ma 訶ha 衍diễn 自tự 體thể 相tướng 用dụng 故cố 。 若nhược 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 四Tứ 智Trí 所sở 攝nhiếp 。 故cố 能năng 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 圓viên 淨tịnh 常thường 徧biến 妙diệu 色sắc 心tâm 等đẳng 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 唯duy 是thị 自tự 己kỷ 受thọ 用dụng 故cố 。 若nhược 他tha 受thọ 用dụng 。 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 唯duy 隨tùy 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 。 異dị 生sanh 等đẳng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 變biến 現hiện 。 似tự 色sắc 心tâm 等đẳng 。 化hóa 相tương/tướng 功công 德đức 。 令linh 彼bỉ 得đắc 大đại 利lợi 樂lạc 。 得đắc 大đại 受thọ 用dụng 故cố 。 下hạ 約ước 二nhị 利lợi 以dĩ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 又hựu 自tự 性tánh 身thân 。 正chánh 唯duy 自tự 利lợi 。 無vô 攝nhiếp 利lợi 他tha 。 以dĩ 自tự 性tánh 身thân 。 與dữ 諸chư 有hữu 情tình 。 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 得đắc 利lợi 樂lạc 故cố 。 由do 自tự 性tánh 身thân 。 生sanh 佛Phật 共cộng 有hữu 。 故cố 與dữ 眾chúng 生sanh 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 助trợ 令linh 起khởi 發phát 。 所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 於ư 三tam 昧muội 。 乃nãi 得đắc 平bình 等đẳng 見kiến 諸chư 佛Phật 故cố 。 又hựu 與dữ 二nhị 身thân 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 故cố 俱câu 利lợi 攝nhiếp 。 若nhược 自tự 受thọ 用dụng 。 唯duy 屬thuộc 自tự 利lợi 。 若nhược 他tha 受thọ 用dụng 。 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 唯duy 屬thuộc 利lợi 他tha 。

又hựu 自tự 性tánh 身thân 依y 法pháp 性tánh 土thổ/độ (# 至chí )# 能năng 依y 身thân 量lượng 亦diệc 無vô 定định 限hạn 。

問vấn 。 有hữu 身thân 有hữu 土thổ/độ 。 此thử 三Tam 身Thân 者giả 。 屬thuộc 何hà 土thổ/độ 耶da 。 答đáp 。 法pháp 性tánh 身thân 。 依y 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 問vấn 。 此thử 身thân 此thử 土thổ/độ 。 為vi 異dị 不bất 異dị 。 答đáp 。 雖tuy 土thổ/độ 即tức 是thị 身thân 。 身thân 即tức 是thị 土thổ/độ 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 然nhiên 各các 有hữu 所sở 屬thuộc 。 故cố 亦diệc 有hữu 異dị 。 謂vị 法pháp 性tánh 屬thuộc 佛Phật 為vi 法pháp 性tánh 身thân 。 法pháp 性tánh 屬thuộc 法pháp 為vi 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 性tánh 隨tùy 相tương/tướng 異dị 故cố 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 此thử 即tức 於ư 自tự 心tâm 性tánh 相tướng 分phân 身thân 土thổ/độ 之chi 名danh 。 以dĩ 自tự 心tâm 相tương/tướng 義nghĩa 名danh 身thân 。 自tự 心tâm 性tánh 義nghĩa 名danh 土thổ/độ 。 故cố 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 問vấn 云vân 。 法pháp 性tánh 身thân 。 法pháp 性tánh 士sĩ 。 為vi 別biệt 。 不bất 別biệt 。 別biệt 則tắc 不bất 名danh 法pháp 性tánh 。 性tánh 無vô 二nhị 故cố 。 不bất 別biệt 則tắc 無vô 能năng 所sở 依y 。 答đáp 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 唯duy 以dĩ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 而nhi 為vi 法Pháp 身thân 。 亦diệc 以dĩ 法pháp 性tánh 而nhi 為vi 其kỳ 土thổ/độ 。 性tánh 雖tuy 一nhất 味vị 。 隨tùy 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 而nhi 分phần/phân 二nhị 別biệt 。 智trí 論luận 云vân 。 在tại 有hữu 情tình 數số 中trung 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 在tại 非phi 情tình 數số 中trung 。 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 假giả 說thuyết 能năng 所sở 。 而nhi 實thật 無vô 差sai 。 此thử 佛Phật 身thân 土thổ/độ 。 皆giai 屬thuộc 真Chân 如Như 。 俱câu 非phi 色sắc 攝nhiếp 。 問vấn 。 身thân 土thổ/độ 固cố 知tri 無vô 差sai 。 亦diệc 有hữu 形hình 量lượng 可khả 說thuyết 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 形hình 量lượng 大đại 小tiểu 然nhiên 隨tùy 事sự 相tướng 而nhi 現hiện 小tiểu 大đại 形hình 量lượng 。 亦diệc 無vô 邊biên 際tế 。 譬thí 如như 虗hư 空không 隨tùy 器khí 各các 現hiện 方phương 圓viên 。 大đại 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 虗hư 空không 徧biến 至chí 一nhất 切thiết 色sắc 非phi 色sắc 處xứ 。 又hựu 云vân 。 普phổ 賢hiền 身thân 相tướng 如như 虗hư 空không 。 依y 真chân 而nhi 住trụ 非phi 國quốc 土độ 。 又hựu 云vân 色sắc 無vô 邊biên 故cố 。 當đương 知tri 般Bát 若Nhã 亦diệc 復phục 無vô 邊biên 故cố 。 問vấn 。 自tự 受thọ 用dụng 屬thuộc 何hà 土thổ/độ 。 答đáp 。 自tự 受thọ 用dụng 即tức 依y 報báo 土thổ/độ 。 問vấn 。 此thử 報báo 土thổ/độ 者giả 。 屬thuộc 何hà 識thức 現hiện 。 答đáp 。 謂vị 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 無vô 垢cấu 淨tịnh 識thức 。 之chi 所sở 變biến 現hiện 。 由do 昔tích 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 十thập 勝thắng 行hành 為vi 淨tịnh 土độ 緣duyên 。 故cố 初sơ 成thành 佛Phật 時thời 。 以dĩ 彼bỉ 淨tịnh 識thức 變biến 現hiện 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 眾chúng 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 無vô 窮cùng 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 依y 止chỉ 此thử 土thổ/độ 。 此thử 土thổ/độ 。 即tức 華hoa 藏tạng 莊trang 嚴nghiêm 世thế 界giới 也dã 。 此thử 淨tịnh 土độ 無vô 量lượng 。 身thân 量lượng 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 。 身thân 有hữu 無vô 量lượng 色sắc 。 色sắc 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 相tương/tướng 有hữu 無vô 量lượng 好hảo/hiếu 。 所sở 住trụ 依y 果quả 。 亦diệc 有hữu 無vô 量lượng 。 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 隨tùy 所sở 示thị 現hiện 。 即tức 有hữu 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 皆giai 是thị 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 無vô 量lượng 善thiện 根căn 。 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 問vấn 。 身thân 土thổ/độ 既ký 無vô 邊biên 際tế 。 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 亦diệc 有hữu 大đại 小tiểu 邊biên 際tế 否phủ/bĩ 。 答đáp 意ý 如như 文văn 。 問vấn 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 何hà 土thổ/độ 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 亦diệc 依y 他tha 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 問vấn 。 此thử 土thổ/độ 依y 何hà 識thức 現hiện 。 答đáp 。 謂vị 平bình 等đẳng 智trí 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 之chi 所sở 變biến 現hiện 。 由do 昔tích 因nhân 中trung 修tu 利lợi 他tha 行hành 。 為vi 淨tịnh 土độ 緣duyên 。 故cố 成thành 佛Phật 時thời 。 不bất 捨xả 利lợi 他tha 。 隨tùy 彼bỉ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 所sở 宜nghi 。 以dĩ 平bình 等đẳng 智trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 變biến 為vi 淨tịnh 土độ 。 大đại 小tiểu 勝thắng 劣liệt 。 形hình 量lượng 不bất 定định 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 依y 止chỉ 此thử 土thổ/độ 。 所sở 依y 之chi 土thổ/độ 。 既ký 無vô 定định 量lượng 。 能năng 依y 身thân 量lượng 。 亦diệc 復phục 乃nãi 爾nhĩ 。 問vấn 。 變biến 化hóa 身thân 。 依y 何hà 土thổ/độ 住trụ 。 答đáp 。 若nhược 變biến 化hóa 身thân 。 即tức 依y 變biến 化hóa 土thổ/độ 。 問vấn 。 此thử 土thổ/độ 是thị 何hà 智trí 現hiện 。 答đáp 。 謂vị 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 之chi 所sở 變biến 現hiện 。 亦diệc 由do 往vãng 昔tích 修tu 利lợi 他tha 行hành 為vi 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 緣duyên 。 故cố 成thành 佛Phật 時thời 。 隨tùy 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 聲Thanh 聞Văn 異dị 生sanh 等đẳng 。 所sở 宜nghi 。 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 化hóa 為vi 佛Phật 土độ 。 淨tịnh 穢uế 大đại 小tiểu 。 形hình 量lượng 不bất 定định 。 此thử 變biến 化hóa 身thân 。 依y 此thử 土thổ/độ 住trụ 。 土thổ/độ 既ký 無vô 定định 。 身thân 量lượng 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 肇triệu 公công 云vân 。 佛Phật 土độ 淨tịnh 豈khởi 待đãi 變biến 而nhi 後hậu 飾sức 。 蓋cái 是thị 變biến 眾chúng 人nhân 所sở 見kiến 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 眾chúng 生sanh 見kiến 為vi 土thổ/độ 石thạch 。 皆giai 是thị 自tự 業nghiệp 所sở 起khởi 。 菩Bồ 薩Tát 純thuần 是thị 妙diệu 慧tuệ 。 即tức 是thị 真chân 智trí 所sở 為vi 。 離ly 凡phàm 聖thánh 心tâm 。 無vô 真chân 俗tục 境cảnh 。 大đại 經Kinh 云vân 。 或hoặc 現hiện 童đồng 男nam 童đồng 女nữ 身thân 。 天thiên 龍long 及cập 與dữ 阿a 修tu 羅la 。 乃nãi 至chí 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 等đẳng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 樂nhạo 悉tất 令linh 現hiện 。

自tự 性tánh 身thân 土thổ/độ 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 (# 至chí )# 一nhất 佛Phật 能năng 益ích 一nhất 切thiết 生sanh 故cố 。

此thử 明minh 四tứ 身thân 四tứ 土thổ/độ 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 問vấn 。 此thử 四tứ 佛Phật 土độ 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 皆giai 共cộng 耶da 。 有hữu 不bất 共cộng 耶da 。 答đáp 。 自tự 性tánh 身thân 土thổ/độ 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 共cộng 證chứng 。 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 可khả 言ngôn 共cộng 。 報báo 身thân 報báo 土thổ/độ 。 雖tuy 是thị 諸chư 佛Phật 各các 隨tùy 自tự 己kỷ 淨tịnh 識thức 所sở 變biến 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 亦diệc 可khả 言ngôn 共cộng 。 餘dư 二nhị 身thân 土thổ/độ 。 隨tùy 諸chư 如Như 來Lai 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 若nhược 共cộng 化hóa 者giả 。 其kỳ 土thổ/độ 必tất 共cộng 。 若nhược 獨độc 化hóa 者giả 。 其kỳ 土thổ/độ 不bất 共cộng 。 云vân 何hà 共cộng 化hóa 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 同đồng 此thử 一nhất 時thời 。 各các 各các 變biến 身thân 變biến 土thổ/độ 。 而nhi 身thân 土thổ/độ 形hình 狀trạng 。 各các 各các 無vô 異dị 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 互hỗ 相tương 錯thác 雜tạp 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 令linh 彼bỉ 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 於ư 自tự 。 識thức 上thượng 變biến 現hiện 諸chư 佛Phật 共cộng 化hóa 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 自tự 謂vị 。 於ư 此thử 一nhất 土thổ/độ 。 有hữu 一nhất 佛Phật 身thân 。 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 。 饒nhiêu 益ích 我ngã 等đẳng 。 此thử 名danh 諸chư 佛Phật 共cộng 化hóa 身thân 土thổ/độ 。 言ngôn 不bất 共cộng 者giả 。 唯duy 一nhất 佛Phật 身thân 。 變biến 一nhất 佛Phật 土độ 。 問vấn 。 一nhất 身thân 一nhất 土thổ/độ 。 足túc 以dĩ 利lợi 生sanh 。 何hà 用dụng 諸chư 佛Phật 共cộng 化hóa 身thân 土thổ/độ 。 答đáp 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 同đồng 具cụ 佛Phật 種chủng 。 共cộng 有hữu 佛Phật 性tánh 。 法pháp 爾nhĩ 與dữ 諸chư 佛Phật 互hỗ 相tương 繫hệ 屬thuộc 。 或hoặc 多đa 類loại 眾chúng 生sanh 因nhân 緣duyên 。 唯duy 屬thuộc 一nhất 佛Phật 化hóa 者giả 。 故cố 唯duy 一nhất 佛Phật 。 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 變biến 一nhất 身thân 一nhất 土thổ/độ 。 而nhi 引dẫn 導đạo 之chi 。 不bất 用dụng 多đa 佛Phật 共cộng 化hóa 。 或hoặc 一nhất 類loại 眾chúng 生sanh 。 因nhân 緣duyên 屬thuộc 多đa 佛Phật 共cộng 化hóa 者giả 。 故cố 諸chư 佛Phật 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 同đồng 時thời 同đồng 處xứ 。 各các 各các 變biến 身thân 變biến 土thổ/độ 。 而nhi 化hóa 導đạo 之chi 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 諸chư 佛Phật 隨tùy 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 多đa 佛Phật 久cửu 住trụ 世thế 間gian 。 各các 各các 現hiện 身thân 現hiện 土thổ/độ 。 空không 事sự 勤cần 劬cù 勞lao 苦khổ 。 實thật 為vi 無vô 益ích 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 一nhất 佛Phật 即tức 能năng 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。

此thử 諸chư 身thân 土thổ/độ 若nhược 淨tịnh 若nhược 穢uế (# 至chí )# 不bất 爾nhĩ 應ưng 無vô 五ngũ 十thập 二nhị 等đẳng 。

前tiền 以dĩ 所sở 變biến 分phần/phân 共cộng 不bất 共cộng 。 此thử 以dĩ 能năng 變biến 分phần/phân 共cộng 不bất 共cộng 也dã 。 問vấn 。 諸chư 佛Phật 所sở 變biến 。 淨tịnh 穢uế 身thân 土thổ/độ 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 能năng 變biến 之chi 識thức 。 亦diệc 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 此thử 諸chư 身thân 土thổ/độ 。 淨tịnh 穢uế 既ký 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 義nghĩa 而nhi 能năng 變biến 識thức 。 亦diệc 應ưng 乃nãi 爾nhĩ 。 若nhược 從tùng 無vô 漏lậu 識thức 上thượng 所sở 變biến 淨tịnh 土độ 。 此thử 土thổ/độ 是thị 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 純thuần 善thiện 無vô 漏lậu 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 。 如Như 來Lai 即tức 從tùng 。 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 能năng 變biến 之chi 識thức 。 亦diệc 是thị 純thuần 善thiện 無vô 漏lậu 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 此thử 土thổ/độ 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 變biến 土thổ/độ 之chi 識thức 。 是thị 名danh 為vi 共cộng 。 若nhược 如Như 來Lai 變biến 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 。 則tắc 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 不bất 必tất 皆giai 同đồng 。 以dĩ 隨tùy 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 圓viên 滿mãn 戒giới 定định 及cập 慧tuệ 三tam 法pháp 因nhân 緣duyên 雜tạp 引dẫn 生sanh 故cố 。 此thử 變biến 身thân 之chi 識thức 。 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 若nhược 從tùng 有hữu 漏lậu 識thức 上thượng 所sở 變biến 穢uế 土thổ/độ 。 此thử 土thổ/độ 是thị 有hữu 學học 異dị 生sanh 有hữu 漏lậu 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 。 如Như 來Lai 即tức 隨tùy 有hữu 學học 異dị 生sanh 能năng 變biến 之chi 識thức 。 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 此thử 土thổ/độ 即tức 是thị 苦Khổ 集Tập 諦Đế 攝nhiếp 。 此thử 變biến 土thổ/độ 識thức 。 名danh 之chi 為vi 共cộng 。 若nhược 如Như 來Lai 變biến 善thiện 性tánh 惡ác 性tánh 無vô 記ký 性tánh 。 則tắc 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 不bất 必tất 皆giai 同đồng 。 以dĩ 隨tùy 有hữu 學học 異dị 生sanh 三tam 性tánh 隨tùy 用dụng 一nhất 性tánh 因nhân 緣duyên 。 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 此thử 變biến 心tâm 之chi 識thức 。 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 化hóa 心tâm 既ký 爾nhĩ 。 則tắc 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 亦diệc 與dữ 能năng 變biến 之chi 識thức 相tương/tướng 類loại 。 故cố 曰viết 蘊uẩn 等đẳng 同đồng 。 異dị 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。 問vấn 。 能năng 變biến 之chi 識thức 。 是thị 實thật 有hữu 體thể 。 所sở 變biến 蘊uẩn 等đẳng 身thân 心tâm 。 如Như 來Lai 假giả 化hóa 。 云vân 何hà 類loại 識thức 。 答đáp 。 若nhược 不bất 類loại 識thức 。 如Như 來Lai 應ưng 無vô 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 故cố 知tri 變biến 身thân 變biến 土thổ/độ 。 純thuần 是thị 利lợi 他tha 。 如như 釋Thích 迦Ca 出xuất 世thế 。 國quốc 土độ 狹hiệp 小tiểu 。 海hải 水thủy 增tăng 盈doanh 。 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。 世thế 界giới 寬khoan 洪hồng 。 大đại 海hải 水thủy 減giảm 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 會hội 。 無vô 諸chư 丘khâu 坑khanh 。 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 中trung 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 故cố 知tri 寬khoan 狹hiệp 淨tịnh 穢uế 。 總tổng 是thị 有hữu 情tình 心tâm 量lượng 所sở 感cảm 。 與dữ 佛Phật 無vô 預dự 。

然nhiên 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 依y 識thức 變biến 現hiện (# 至chí )# 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 定định 相tương 應ứng 故cố 。

問vấn 。 蘊uẩn 既ký 是thị 實thật 。 云vân 何hà 前tiền 說thuyết 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 答đáp 。 然nhiên 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 依y 識thức 所sở 變biến 。 名danh 依y 他tha 起khởi 。 非phi 如như 真Chân 如Như 。 為vi 依y 他tha 之chi 實thật 性tánh 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 問vấn 。 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 既ký 是thị 依y 他tha 。 即tức 名danh 為vi 假giả 云vân 何hà 復phục 名danh 為vi 實thật 。 答đáp 。 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 識thức 之chi 理lý 。 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 以dĩ 許hứa 自tự 識thức 所sở 變biến 內nội 境cảnh 皆giai 實thật 有hữu 故cố 。 或hoặc 是thị 自tự 識thức 與dữ 相tương 見kiến 二nhị 分phần 皆giai 從tùng 無vô 明minh 業nghiệp 愛ái 等đẳng 緣duyên 所sở 生sanh 。 皆giai 名danh 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 故cố 二nhị 分phần 虗hư 實thật 。 皆giai 如như 自tự 識thức 。 問vấn 。 內nội 境cảnh 既ký 是thị 實thật 有hữu 。 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 答đáp 。 唯duy 之chi 一nhất 言ngôn 。 是thị 遣khiển 離ly 心tâm 外ngoại 境cảnh 。 不bất 遮già 內nội 識thức 所sở 變biến 。 若nhược 遮già 內nội 境cảnh 。 則tắc 真Chân 如Như 亦diệc 應ưng 非phi 是thị 實thật 有hữu 。 以dĩ 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 智trí 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 問vấn 。 內nội 境cảnh 與dữ 識thức 。 兩lưỡng 皆giai 實thật 有hữu 。 如như 何hà 不bất 言ngôn 唯duy 境cảnh 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 答đáp 。 識thức 唯duy 內nội 有hữu 。 不bất 通thông 心tâm 外ngoại 。 境cảnh 通thông 內nội 外ngoại 故cố 。 今kim 恐khủng 濫lạm 同đồng 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 故cố 不bất 言ngôn 唯duy 境cảnh 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 或hoặc 是thị 愚ngu 夫phu 迷mê 執chấp 外ngoại 境cảnh 。 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 受thọ 諸chư 苦khổ 報báo 。 不bất 解giải 觀quán 心tâm 。 勤cần 求cầu 出xuất 離ly 。 哀ai 愍mẫn 彼bỉ 故cố 。 欲dục 令linh 反phản 觀quán 自tự 心tâm 。 不bất 逐trục 前tiền 塵trần 。 脫thoát 粘niêm 內nội 伏phục 。 發phát 本bổn 明minh 耀diệu 。 說thuyết 唯duy 識thức 言ngôn 。 非phi 謂vị 內nội 境cảnh 如như 外ngoại 都đô 無vô 言ngôn 唯duy 識thức 也dã 。 或hoặc 是thị 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 及cập 真Chân 如Như 等đẳng 。 皆giai 以dĩ 識thức 為vi 自tự 性tánh 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 內nội 因nhân 外ngoại 緣duyên 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 展triển 轉chuyển 現hiện 起khởi 。 似tự 多đa 分phần 生sanh 。 總tổng 此thử 三tam 分phần/phân 。 故cố 言ngôn 唯duy 識thức 。 問vấn 。 真Chân 如Như 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 識thức 等đẳng 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 何hà 故cố 真Chân 如Như 亦diệc 有hữu 為vi 識thức 攝nhiếp 。 答đáp 。 真Chân 如Như 雖tuy 是thị 無vô 為vi 。 亦diệc 是thị 識thức 之chi 實thật 性tánh 。 謂vị 依y 真Chân 如Như 。 不bất 覺giác 心tâm 起khởi 。 而nhi 有hữu 其kỳ 念niệm 。 遂toại 名danh 為vi 識thức 。 識thức 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 離ly 真Chân 如Như 。 故cố 知tri 真Chân 如Như 。 亦diệc 是thị 識thức 性tánh 。 所sở 以dĩ 云vân 。 三tam 界giới 內nội 外ngoại 法pháp 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。 除trừ 識thức 之chi 外ngoại 。 無vô 別biệt 有hữu 法pháp 。 故cố 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 則tắc 無vô 法pháp 不bất 具cụ 。 故cố 古cổ 德đức 云vân 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 唯duy 識thức 唯duy 心tâm 。 眼nhãn 聲thanh 耳nhĩ 色sắc 。 色sắc 不bất 到đáo 耳nhĩ 。 聲thanh 何hà 觸xúc 眼nhãn 。 眼nhãn 色sắc 耳nhĩ 聲thanh 。 萬vạn 法pháp 成thành 辦biện 。 萬vạn 法pháp 匪phỉ 緣duyên 。 豈khởi 觀quán 如như 幻huyễn 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 誰thùy 堅kiên 誰thùy 變biến 。 又hựu 云vân 。 目mục 前tiền 無vô 法pháp 。 意ý 在tại 目mục 前tiền 。 又hựu 云vân 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 皎hiệu 皎hiệu 地địa 。 若nhược 有hữu 一nhất 絲ti 頭đầu 。 即tức 是thị 一nhất 絲ti 頭đầu 。 又hựu 云vân 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 沙Sa 門Môn 一nhất 隻chỉ 眼nhãn 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 沙Sa 門Môn 全toàn 身thân 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 自tự 己kỷ 光quang 明minh 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 在tại 自tự 己kỷ 光quang 明minh 裡# 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 無vô 一nhất 人nhân 不bất 是thị 自tự 己kỷ 。 故cố 知tri 心tâm 心tâm 相tương/tướng 印ấn 。 祖tổ 祖tổ 相tương/tướng 傳truyền 。 唯duy 此thử 一nhất 門môn 更cánh 無vô 二nhị 法pháp 。 但đãn 辦biện 肯khẳng 心tâm 。 決quyết 不bất 相tương 賺# 。

此thử 論luận 三tam 分phần/phân 成thành 立lập 唯duy 識thức (# 至chí )# 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 極cực 明minh 淨tịnh 故cố 。

此thử 總tổng 結kết 論luận 名danh 。 言ngôn 三tam 分phần/phân 者giả 。 謂vị 經kinh 有hữu 三tam 分phần/phân 。 而nhi 論luận 亦diệc 有hữu 三tam 分phần/phân 故cố 。 如như 初sơ 稽khể 首thủ 一nhất 頌tụng 。 名danh 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần/phân 。 次thứ 三tam 十thập 頌tụng 。 及cập 論luận 首thủ 末mạt 。 名danh 依y 教giáo 廣quảng 成thành 分phần/phân 。 後hậu 已dĩ 依y 一nhất 頌tụng 。 名danh 施thí 願nguyện 分phần/phân 。 此thử 當đương 經kinh 之chi 三tam 分phần/phân 也dã 。 或hoặc 宗tông 因nhân 喻dụ 為vi 三tam 分phần/phân 。 或hoặc 是thị 相tương 見kiến 無vô 為vi 。 為vi 三tam 分phần/phân 。 無vô 不bất 可khả 者giả 。 謂vị 由do 三tam 分phần/phân 成thành 立lập 唯duy 識thức 一nhất 宗tông 。 是thị 名danh 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 亦diệc 名danh 淨tịnh 唯duy 識thức 者giả 。 正chánh 顯hiển 此thử 中trung 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 是thị 唯duy 識thức 中trung 極cực 淨tịnh 圓viên 明minh 無vô 垢cấu 識thức 故cố 。

此thử 本bổn 論luận 名danh 唯duy 識thức 三tam 十thập (# 至chí )# 乃nãi 得đắc 圓viên 滿mãn 非phi 增tăng 減giảm 故cố 。

此thử 末mạt 論luận 師sư 出xuất 造tạo 論luận 之chi 所sở 自tự 。 歸quy 功công 本bổn 論luận 主chủ 也dã 。 言ngôn 此thử 本bổn 論luận 三tam 十thập 頌tụng 。 是thị 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 總tổng 撮toát 瑜du 伽già 論luận 中trung 要yếu 義nghĩa 。 勒lặc 成thành 三tam 十thập 頌tụng 。 依y 此thử 頌tụng 故cố 。 然nhiên 後hậu 成thành 立lập 教giáo 理lý 。 因nhân 果quả 性tánh 相tướng 真chân 妄vọng 假giả 實thật 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 如như 是thị 闡xiển 明minh 。 唯duy 識thức 之chi 理lý 。 乃nãi 得đắc 圓viên 滿mãn 。 然nhiên 非phi 離ly 此thử 本bổn 論luận 之chi 外ngoại 。 別biệt 立lập 一nhất 義nghĩa 增tăng 損tổn 于vu 其kỳ 間gian 也dã 。

已dĩ 依y 聖thánh 教giáo 及cập 正chánh 理lý 。 分phân 別biệt 唯duy 識thức 性tánh 相tướng 義nghĩa 。

所sở 獲hoạch 功công 德đức 施thí 羣quần 生sanh 。 願nguyện 共cộng 速tốc 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。

初sơ 句cú 是thị 依y 教giáo 立lập 理lý 。 次thứ 句cú 是thị 造tạo 論luận 始thỉ 末mạt 。 謂vị 前tiền 八bát 卷quyển 顯hiển 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 末mạt 後hậu 二nhị 卷quyển 。 顯hiển 唯duy 識thức 性tánh 故cố 。 第đệ 三tam 句cú 回hồi 向hướng 眾chúng 生sanh 。 第đệ 四tứ 句cú 是thị 發phát 願nguyện 證chứng 果Quả 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập (# 終chung )#