唯duy 識thức 證chứng 義nghĩa 何hà 為vi 而nhi 作tác 也dã 。 為vi 慈từ 恩ân 之chi 疏sớ/sơ 亡vong 失thất 無vô 存tồn 。 學học 唯duy 識thức 者giả 倀# 倀# 乎hồ 莫mạc 知tri 所sở 從tùng 而nhi 作tác 也dã 。 然nhiên 則tắc 不bất 名danh 補bổ 疏sớ/sơ 何hà 也dã 。 曰viết 。 補bổ 疏sớ/sơ 則tắc 惡ác 乎hồ 敢cảm 。 吾ngô 敢cảm 自tự 信tín 無vô 一nhất 語ngữ 之chi 與dữ 慈từ 恩ân 抵để 捂# 乎hồ 哉tai 。 有hữu 一nhất 語ngữ 與dữ 慈từ 恩ân 牴# 牾# 。 而nhi 謂vị 之chi 補bổ 疏sớ/sơ 烏ô 乎hồ 敢cảm 。 且thả 吾ngô 猶do 冀ký 古cổ 疏sớ/sơ 之chi 萬vạn 一nhất 復phục 出xuất 云vân 爾nhĩ 。 其kỳ 名danh 證chứng 義nghĩa 何hà 也dã 。 曰viết 。 取thủ 大đại 藏tạng 中trung 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經Kinh 論luận 。 及cập 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 鈔sao 宗tông 鏡kính 錄lục 諸chư 典điển 正chánh 釋thích 唯duy 識thức 之chi 文văn 。 以dĩ 證chứng 成thành 論luận 之chi 義nghĩa 。 而nhi 非phi 敢cảm 以dĩ 己kỷ 意ý 為vi 之chi 註chú 也dã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 為vi 八bát 識thức 四Tứ 智Trí 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 乃nãi 聖thánh 智trí 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 非phi 凡phàm 夫phu 心tâm 量lượng 可khả 測trắc 。 故cố 不bất 以dĩ 至chí 教giáo 量lượng 定định 之chi 。 未vị 有hữu 不bất 郢# 書thư 而nhi 燕yên 說thuyết 者giả 。 今kim 之chi 師sư 心tâm 自tự 用dụng 解giải 釋thích 紛phân 紛phân 。 能năng 無vô 一nhất 得đắc 乎hồ 哉tai 。 然nhiên 有hữu 一nhất 語ngữ 之chi 不bất 經kinh 印ấn 證chứng 不bất 通thông 商thương 略lược 。 則tắc 皆giai 非phi 量lượng 而nhi 不bất 為vi 比tỉ 量lượng 。 烏ô 能năng 窺khuy 測trắc 現hiện 量lượng 境cảnh 界giới 也dã 耶da 。 心tâm 一nhất 而nhi 已dĩ 。 裂liệt 而nhi 為vi 八bát 為vi 九cửu 。 不bất 病bệnh 支chi 離ly 何hà 也dã 。 曰viết 。 一nhất 心tâm 之chi 德đức 名danh 為vi 真Chân 如Như 。 真Chân 如Như 具cụ 有hữu 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 二nhị 義nghĩa 。 以dĩ 不bất 變biến 之chi 心tâm 。 言ngôn 一nhất 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 有hữu 八bát 乎hồ 。 以dĩ 隨tùy 緣duyên 之chi 心tâm 。 言ngôn 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 不bất 足túc 以dĩ 盡tận 之chi 。 乃nãi 以dĩ 八bát 為vi 支chi 離ly 哉tai 。 夫phu 真chân 心tâm 即tức 事sự 即tức 理lý 。 即tức 相tương/tướng 即tức 性tánh 。 即tức 空không 即tức 色sắc 。 即tức 智trí 即tức 如như 。 即tức 圓viên 融dung 即tức 行hành 布bố 。 即tức 真Chân 如Như 即tức 生sanh 滅diệt 。 所sở 謂vị 一nhất 法Pháp 界Giới 也dã 。 迷mê 一nhất 法Pháp 界Giới 而nhi 宛uyển 然nhiên 成thành 二nhị 矣hĩ 。 由do 是thị 能năng 取thủ 為vi 見kiến 分phần/phân 。 所sở 取thủ 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 見kiến 分phân 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 相tương/tướng 分phân 為vi 他tha 外ngoại 我ngã 。 我ngã 相tương/tướng 一nhất 立lập 。 而nhi 此thử 相tương/tướng 遂toại 為vi 舉cử 意ý 動động 念niệm 之chi 根căn 。 於ư 是thị 乎hồ 起khởi 一nhất 念niệm 作tác 一nhất 事sự 。 雖tuy 淑thục 慝# 攸du 分phần/phân 薰huân 蕕# 各các 別biệt 。 而nhi 要yếu 之chi 同đồng 歸quy 於ư 有hữu 我ngã 。 即tức 勉miễn 力lực 而nhi 修tu 。 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 亦diệc 凡phàm 夫phu 之chi 。 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 而nhi 非phi 聖thánh 人nhân 之chi 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 也dã 。 流lưu 浪lãng 生sanh 死tử 之chi 海hải 。 不bất 得đắc 出xuất 離ly 。 轉chuyển 徙tỉ 白bạch 黑hắc 之chi 塗đồ 。 無vô 時thời 休hưu 息tức 。 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 深thâm 知tri 病bệnh 根căn 在tại 此thử 。 故cố 不bất 約ước 而nhi 同đồng 曰viết 無vô 我ngã 。 蓋cái 善thiện 醫y 者giả 必tất 藥dược 其kỳ 病bệnh 根căn 而nhi 去khứ 之chi 。 不bất 得đắc 不bất 同đồng 焉yên 耳nhĩ 。 大đại 學học 言ngôn 。 正chánh 心tâm 必tất 先tiên 誠thành 意ý 。 誠thành 意ý 必tất 先tiên 致trí 知tri 。 而nhi 致trí 知tri 在tại 格cách 物vật 。 物vật 者giả 對đối 我ngã 而nhi 言ngôn 之chi 也dã 。 物vật 我ngã 對đối 峙trĩ 如như 二nhị 山sơn 。 然nhiên 彼bỉ 此thử 各các 不bất 相tương 到đáo 。 格cách 者giả 到đáo 也dã 。 峙trĩ 則tắc 宛uyển 然nhiên 成thành 二nhị 。 到đáo 則tắc 一nhất 矣hĩ 。 故cố 格cách 物vật 亦diệc 無vô 我ngã 之chi 別biệt 號hiệu 也dã 。 向hướng 非phi 我ngã 為vi 之chi 崇sùng 。 則tắc 心tâm 何hà 待đãi 正chánh 之chi 而nhi 後hậu 正chánh 。 意ý 何hà 待đãi 誠thành 之chi 而nhi 後hậu 誠thành 哉tai 。 孟# 子tử 以dĩ 孩hài 提đề 之chi 愛ái 親thân 敬kính 長trường/trưởng 為vi 良lương 知tri 良lương 能năng 。 而nhi 他tha 日nhật 又hựu 曰viết 。 大đại 人nhân 者giả 不bất 失thất 其kỳ 赤xích 子tử 之chi 心tâm 者giả 也dã 。 赤xích 子tử 之chi 心tâm 有hữu 俱câu 生sanh 。 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 正chánh 七thất 識thức 用dụng 事sự 時thời 也dã 。 喜hỷ 則tắc 人nhân 固cố 愛ái 其kỳ 親thân 。 謂vị 之chi 俱câu 生sanh 貪tham 。 怒nộ 則tắc 獸thú 亦diệc 憎tăng 其kỳ 親thân 。 謂vị 之chi 俱câu 生sanh 瞋sân 。 以dĩ 此thử 為vi 仁nhân 義nghĩa 。 與dữ 孔khổng 門môn 無vô 我ngã 之chi 旨chỉ 悖bội 矣hĩ 。 西tây 方phương 聖thánh 人nhân 憫mẫn 賊tặc 與dữ 子tử 之chi 難nạn/nan 辯biện 。 而nhi 真chân 與dữ 妄vọng 之chi 易dị 淆# 也dã 。 故cố 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 分phần/phân 一nhất 心tâm 為vi 八bát 九cửu 識thức 。 就tựu 其kỳ 迷mê 一nhất 法Pháp 界Giới 處xứ 。 而nhi 立lập 為vi 第đệ 七thất 識thức 。 就tựu 其kỳ 舉cử 心tâm 動động 念niệm 處xứ 。 而nhi 立lập 為vi 第đệ 六lục 識thức 。 就tựu 其kỳ 不bất 變biến 之chi 體thể 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 處xứ 。 而nhi 立lập 為vi 第đệ 八bát 識thức 。 又hựu 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 之chi 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 難nan 可khả 了liễu 知tri 也dã 。 就tựu 其kỳ 在tại 外ngoại 門môn 轉chuyển 處xứ 。 而nhi 分phân 為vi 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 身thân 五ngũ 識thức 。 以dĩ 對đối 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 而nhi 成thành 色sắc 心tâm 二nhị 法pháp 。 以dĩ 使sử 人nhân 了liễu 知tri 第đệ 八bát 識thức 本bổn 無vô 垢cấu 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 執chấp 之chi 而nhi 垢cấu 。 故cố 得đắc 賴lại 耶da 名danh 。 聖thánh 人nhân 捨xả 之chi 。 故cố 立lập 聖thánh 人nhân 之chi 第đệ 八bát 識thức 為vi 第đệ 九cửu 識thức 。 謂vị 聖thánh 人nhân 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 強cường/cưỡng 分phân 之chi 可khả 也dã 。 然nhiên 實thật 有hữu 迷mê 一nhất 法Pháp 界Giới 處xứ 。 寔thật 有hữu 舉cử 心tâm 動động 念niệm 處xứ 。 寔thật 有hữu 不bất 變biến 之chi 體thể 持trì 種chủng 受thọ 熏huân 處xứ 。 寔thật 有hữu 在tại 外ngoại 門môn 轉chuyển 處xứ 。 則tắc 謂vị 八bát 種chủng 識thức 自tự 然nhiên 而nhi 然nhiên 。 而nhi 非phi 聖thánh 人nhân 強cường/cưỡng 分phân 之chi 亦diệc 可khả 也dã 。 此thử 如như 黃hoàng 帝đế 岐kỳ 伯bá 論luận 陰âm 陽dương 著trước 藏tạng 腑phủ 經kinh 絡lạc 之chi 原nguyên 委ủy 俞# 跗# 之chi 湔tiên 腸tràng 浣hoán 胃vị 。 扁# 鵲thước 之chi 洞đỗng 見kiến 五ngũ 臟tạng 癥# 結kết 華hoa 陀đà 內nội 照chiếu 之chi 圖đồ 。 醫y 者giả 不bất 知tri 此thử 。 則tắc 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 。 言ngôn 醫y 而nhi 療liệu 病bệnh 起khởi 死tử 人nhân 矣hĩ 。 故cố 學học 道Đạo 者giả 。 不bất 明minh 唯duy 識thức 之chi 旨chỉ 。 則tắc 雖tuy 聰thông 明minh 辨biện 才tài 籠lung 蓋cái 一nhất 世thế 。 而nhi 終chung 不bất 免miễn 為vi 儱# 侗# 真Chân 如Như 顢# 頇# 佛Phật 性tánh 。 今kim 談đàm 道đạo 者giả 滿mãn 天thiên 下hạ 。 而nhi 見kiến 道đạo 者giả 絕tuyệt 無vô 一nhất 人nhân 。 非phi 此thử 之chi 故cố 哉tai 。 然nhiên 此thử 九cửu 識thức 。 舉cử 其kỳ 體thể 則tắc 一nhất 第đệ 八bát 識thức 足túc 以dĩ 該cai 之chi 。 何hà 者giả 。 五ngũ 識thức 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 。 六lục 七thất 識thức 即tức 見kiến 分phần/phân 。 八bát 識thức 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 而nhi 九cửu 識thức 即tức 謂vị 自tự 證chứng 分phần/phân 也dã 。 舉cử 其kỳ 用dụng 則tắc 一nhất 第đệ 六lục 識thức 足túc 以dĩ 盡tận 之chi 。 何hà 者giả 。 三tam 性tánh 三tam 量lượng 三tam 境cảnh 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 無vô 不bất 具cụ 。 而nhi 凡phàm 聖thánh 染nhiễm 淨tịnh 無vô 不bất 備bị 故cố 。 由do 散tán 入nhập 定định 。 由do 凡phàm 入nhập 聖thánh 。 皆giai 由do 六lục 識thức 能năng 觀quán 之chi 力lực 。 非phi 餘dư 識thức 能năng 也dã 。 則tắc 雖tuy 分phần/phân 八bát 分phần/phân 九cửu 。 而nhi 亦diệc 何hà 嘗thường 不bất 一nhất 乎hồ 。 又hựu 何hà 支chi 離ly 之chi 有hữu 。 或hoặc 曰viết 俗tục 詮thuyên 之chi 刻khắc 也dã 子tử 序tự 之chi 。 集tập 解giải 之chi 刻khắc 也dã 子tử 又hựu 序tự 。 而nhi 若nhược 深thâm 許hứa 之chi 。 則tắc 證chứng 義nghĩa 可khả 以dĩ 無vô 刻khắc 矣hĩ 。 而nhi 汲cấp 汲cấp 事sự 。 力lực 疾tật 校giáo 訂# 。 涸hạc 精tinh 竭kiệt 慮lự 。 以dĩ 阽# 于vu 危nguy 。 雖tuy 曰viết 為vi 法pháp 捐quyên 生sanh 。 能năng 免miễn 噉đạm 名danh 之chi 疑nghi 哉tai 。 曰viết 。 吾ngô 向hướng 於ư 答đáp 蘊uẩn 璞# 簡giản 中trung 及cập 之chi 矣hĩ 。 談đàm 佛Phật 法Pháp 於ư 今kim 之chi 世thế 。 猶do 大đại 市thị 中trung 賣mại 平bình 天thiên 冠quan 。 有hữu 何hà 人nhân 理lý 著trước 。 吾ngô 以dĩ 老lão 病bệnh 一nhất 措thố 大đại 。 博bác 得đắc 會hội 禪thiền 之chi 名danh 滿mãn 天thiên 下hạ 。 欲dục 何hà 為vi 乎hồ 。 俗tục 論luận 之chi 作tác 。 吾ngô 嘗thường 預dự 商thương 訂# 焉yên 。 及cập 其kỳ 刻khắc 。 則tắc 從tùng 與dữ 不bất 從tùng 。 蓋cái 參tham 半bán 也dã 。 集tập 解giải 之chi 見kiến 。 與dữ 吾ngô 合hợp 處xứ 為vi 多đa 。 而nhi 不bất 合hợp 處xứ 亦diệc 時thời 有hữu 之chi 。 吾ngô 見kiến 之chi 未vị 定định 者giả 。 不bất 敢cảm 不bất 舍xá 己kỷ 而nhi 從tùng 。 而nhi 吾ngô 見kiến 之chi 已dĩ 定định 者giả 。 亦diệc 不bất 敢cảm 以dĩ 苟cẩu 同đồng 也dã 。 此thử 證chứng 義nghĩa 之chi 所sở 以dĩ 刻khắc 也dã 。 向hướng 使sử 余dư 不bất 病bệnh 得đắc 與dữ 二nhị 師sư 反phản 復phục 研nghiên 究cứu 辯biện 論luận 。 以dĩ 歸quy 於ư 一nhất 。 以dĩ 成thành 一nhất 家gia 言ngôn 。 則tắc 證chứng 義nghĩa 果quả 可khả 以dĩ 無vô 刻khắc 。 而nhi 竟cánh 至chí 不bất 惜tích 捐quyên 生sanh 校giáo 訂# 。 以dĩ 為vi 流lưu 通thông 計kế 。 若nhược 與dữ 二nhị 師sư 競cạnh 名danh 然nhiên 者giả 。 豈khởi 余dư 之chi 得đắc 已dĩ 哉tai 。 學học 者giả 鑒giám 吾ngô 之chi 誠thành 。 而nhi 一nhất 刳khô 心tâm 焉yên 。 即tức 它# 日nhật 龍long 華hoa 會hội 上thượng 之chi 羔cao 雉trĩ 。 而nhi 此thử 冊sách 亦diệc 吾ngô 之chi 縞cảo 帶đái 紵# 衣y 也dã 。 吾ngô 即tức 且thả 夕tịch 溘# 先tiên 朝triêu 露lộ 。 勝thắng 於ư 鷺lộ 鷥# 駕giá 鴻hồng 。 凌lăng 倒đảo 景cảnh 而nhi 朝triêu 太thái 清thanh 。 不bất 啻# 多đa 矣hĩ 。

萬vạn 曆lịch 癸quý 丑sửu 六lục 月nguyệt 十thập 九cửu 日nhật 死tử 灰hôi 居cư 士sĩ 王vương 肯khẳng 堂đường 宇vũ 泰thái 甫phủ 力lực 疾tật 自tự 序tự

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất

金kim 壇đàn 居cư 士sĩ 。 王vương 肯khẳng 堂đường 。 證chứng 義nghĩa 。

成thành 唯duy 識thức 論luận 者giả 。 此thử 論luận 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 故cố 名danh 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 梵Phạm 云vân 毗tỳ 若nhược 底để 。 識thức 也dã 。 麼ma 怛đát 喇lặt 多đa 。 唯duy 也dã 。 悉tất 底để 。 成thành 也dã 。 奢xa 薩tát 怛đát 羅la 。 論luận 也dã 。 應ưng 云vân 識thức 唯duy 成thành 論luận 。 而nhi 譯dịch 為vi 成thành 唯duy 識thức 論luận 者giả 。 彼bỉ 方phương 先tiên 所sở 後hậu 能năng 。 此thử 方phương 先tiên 能năng 後hậu 所sở 。 是thị 以dĩ 唐đường 梵Phạm 次thứ 序tự 不bất 同đồng 。 今kim 順thuận 梵Phạm 文văn 。 先tiên 明minh 唯duy 識thức 。 後hậu 明minh 成thành 字tự 。 唯duy 識thức 二nhị 字tự 之chi 中trung 。 又hựu 先tiên 明minh 識thức 。 識thức 之chi 名danh 義nghĩa 。 約ước 有hữu 幾kỷ 何hà 。 若nhược 約ước 同đồng 門môn 自tự 相tương/tướng 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 若nhược 約ước 異dị 門môn 共cộng 相tương 。 隨tùy 義nghĩa 似tự 分phần/phân 。 名danh 約ước 性tánh 相tướng 有hữu 九cửu 。 義nghĩa 包bao 內nội 外ngoại 具cụ 五ngũ 。 名danh 有hữu 九cửu 者giả 。 一nhất 眼nhãn 識thức 。 二nhị 耳nhĩ 識thức 。 三tam 鼻tị 識thức 。 四tứ 舌thiệt 識thức 。 五ngũ 身thân 識thức 。 六lục 意ý 識thức 。 七thất 末mạt 那na 識thức 。 八bát 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 九cửu 淨tịnh 識thức 。 義nghĩa 具cụ 五ngũ 者giả 。 一nhất 識thức 自tự 相tương/tướng 。 謂vị 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 二nhị 識thức 所sở 變biến 故cố 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 從tùng 心tâm 現hiện 起khởi 。 三tam 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 同đồng 時thời 受thọ 想tưởng 等đẳng 心tâm 法pháp 。 四tứ 識thức 分phần/phân 位vị 故cố 。 識thức 上thượng 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 。 五ngũ 識thức 實thật 相tướng 故cố 。 謂vị 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 是thị 識thức 實thật 性tánh 。 自tự 上thượng 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 總tổng 名danh 唯duy 識thức 。 故cố 知tri 若nhược 相tương/tướng 若nhược 住trụ 。 若nhược 境cảnh 若nhược 心tâm 。 乃nãi 至chí 差sai 別biệt 分phần/phân 位vị 。 皆giai 是thị 唯duy 識thức 。 卷quyển 舒thư 匪phỉ 離ly 。 總tổng 別biệt 同đồng 時thời 。 猶do 雲vân 霧vụ 之chi 依y 空không 。 若nhược 波ba 瀾lan 之chi 湧dũng 海hải 。 又hựu 古cổ 德đức 廣quảng 釋thích 唯duy 識thức 。 義nghĩa 有hữu 十thập 門môn 。 明minh 此thử 唯duy 識thức 二nhị 字tự 。 先tiên 離ly 解giải 。 次thứ 合hợp 解giải 。 先tiên 且thả 離ly 解giải 。 初sơ 唯duy 。 後hậu 識thức 。 初sơ 唯duy 字tự 者giả 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 揀giản 持trì 之chi 義nghĩa 。 揀giản 謂vị 揀giản 去khứ 。 揀giản 去khứ 我ngã 法pháp 所sở 執chấp 。 持trì 謂vị 持trì 取thủ 。 持trì 取thủ 依y 圓viên 二nhị 性tánh 。 論luận 云vân 。 唯duy 言ngôn 為vi 遣khiển 離ly 識thức 我ngã 法pháp 。 非phi 無vô 不bất 離ly 識thức 心tâm 所sở 無vô 為vi 等đẳng 。 二nhị 者giả 決quyết 定định 義nghĩa 。 決quyết 無vô 離ly 心tâm 之chi 境cảnh 。 定định 有hữu 內nội 識thức 之chi 心tâm 。 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 離ly 心tâm 有hữu 境cảnh 。 清thanh 辯biện 撥bát 無vô 內nội 心tâm 。 三tam 者giả 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 心tâm 王vương 勝thắng 。 心tâm 所sở 等đẳng 劣liệt 。 今kim 但đãn 顯hiển 勝thắng 。 不bất 彰chương 於ư 劣liệt 。 瞿cù 波ba 論luận 師sư 二nhị 十thập 唯duy 識thức 云vân 。 此thử 說thuyết 唯duy 識thức 但đãn 舉cử 王vương 勝thắng 。 理lý 兼kiêm 心tâm 所sở 。 如như 言ngôn 王vương 來lai 。 非phi 無vô 臣thần 佐tá 。 次thứ 解giải 識thức 字tự 者giả 。 即tức 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 八bát 種chủng 心tâm 王vương 。 是thị 識thức 自tự 性tánh 等đẳng 。 五ngũ 位vị 百bách 法pháp 。 理lý 之chi 與dữ 事sự 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 不bất 爾nhĩ 。 真Chân 如Như 應ưng 非phi 唯duy 識thức 。 攝nhiếp 餘dư 歸quy 識thức 總tổng 立lập 識thức 名danh 。 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 次thứ 合hợp 釋thích 唯duy 識thức 者giả 。 唯duy 。 謂vị 揀giản 去khứ 。 遮già 無vô 外ngoại 境cảnh 。 境cảnh 無vô 非phi 有hữu 。 識thức 。 能năng 了liễu 別biệt 。 詮thuyên 有hữu 內nội 心tâm 。 心tâm 有hữu 非phi 無vô 。 合hợp 名danh 唯duy 識thức 。 唯duy 謂vị 遮già 無vô 是thị 用dụng 。 識thức 表biểu 詮thuyên 有hữu 是thị 體thể 。 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 唯duy 即tức 識thức 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 問vấn 。 此thử 言ngôn 唯duy 遮già 外ngoại 境cảnh 不bất 有hữu 。 為vi 遮già 離ly 心tâm 之chi 境cảnh 。 為vi 遮già 不bất 離ly 心tâm 之chi 境cảnh 。 答đáp 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 難nạn/nan 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 遮già 離ly 心tâm 之chi 境cảnh 是thị 無vô 。 餘dư 有hữu 不bất 離ly 心tâm 相tương/tướng 分phần/phân 在tại 。 何hà 以dĩ 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 不bất 言ngôn 唯duy 境cảnh 識thức 。 若nhược 遮già 不bất 離ly 心tâm 境cảnh 是thị 無vô 。 應ưng 但đãn 有hữu 能năng 變biến 三tam 分phần/phân 。 闕khuyết 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 過quá 。 如như 何hà 通thông 釋thích 。 答đáp 。 所sở 言ngôn 唯duy 識thức 者giả 。 遮già 心tâm 外ngoại 境cảnh 無vô 。 不bất 遮già 內nội 境cảnh 不bất 離ly 識thức 相tương/tướng 分phân 是thị 無vô 。 問vấn 。 內nội 境cảnh 與dữ 識thức 。 既ký 並tịnh 非phi 無vô 。 如như 何hà 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 不bất 言ngôn 唯duy 境cảnh 識thức 耶da 。 答đáp 。 以dĩ 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 境cảnh 名danh 通thông 於ư 內nội 外ngoại 。 謂vị 有hữu 離ly 心tâm 境cảnh 。 不bất 離ly 心tâm 境cảnh 。 恐khủng 濫lạm 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 所sở 以dĩ 論luận 云vân 。 謂vị 諸chư 愚ngu 夫phu 。 迷mê 執chấp 外ngoại 境cảnh 。 起khởi 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 不bất 解giải 觀quán 心tâm 。 非phi 謂vị 內nội 境cảnh 相tướng 分phần/phân 如như 。 外ngoại 都đô 無vô 。 又hựu 云vân 。 唯duy 言ngôn 識thức 者giả 。 是thị 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 意ý 云vân 。 五ngũ 位vị 一nhất 百bách 法pháp 。 理lý 之chi 與dữ 事sự 。 不bất 離ly 識thức 。 今kim 攝nhiếp 歸quy 識thức 。 總tổng 言ngôn 識thức 名danh 。 以dĩ 萬vạn 法pháp 由do 心tâm 起khởi 故cố 。 然nhiên 即tức 非phi 唯duy 一nhất 人nhân 之chi 識thức 。 亦diệc 非phi 唯duy 一nhất 識thức 。 更cánh 無vô 餘dư 識thức 等đẳng 。 出xuất 唯duy 識thức 體thể 者giả 。 一nhất 所sở 觀quán 出xuất 體thể 者giả 。 即tức 取thủ 五ngũ 位vị 一nhất 百bách 法pháp 為vi 體thể 。 以dĩ 通thông 觀quán 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 故cố 。 即tức 以dĩ 識thức 相tương/tướng 識thức 性tánh 合hợp 為vi 唯duy 識thức 體thể 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 故cố 。 二nhị 能năng 觀quán 出xuất 體thể 者giả 。 即tức 唯duy 取thủ 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 。 心tâm 所sở 與dữ 識thức 常thường 相tương 應ứng 故cố 。 即tức 唯duy 能năng 非phi 所sở 。 若nhược 約ước 唯duy 識thức 觀quán 。 即tức 取thủ 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 為vi 體thể 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 觀quán 察sát 勝thắng 故cố 。 又hựu 明minh 唯duy 識thức 差sai 別biệt 。 總tổng 攝nhiếp 諸chư 緣duyên 及cập 理lý 。 有hữu 其kỳ 十thập 種chủng 。 一nhất 遣khiển 虗hư 存tồn 實thật 義nghĩa 者giả 。 遣khiển 為vi 除trừ 遣khiển 。 虗hư 為vi 虗hư 妄vọng 。 觀quán 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 唯duy 虗hư 妄vọng 起khởi 。 都đô 無vô 體thể 用dụng 。 應ưng 正chánh 除trừ 遣khiển 。 為vi 情tình 有hữu 理lý 無vô 故cố 。 存tồn 者giả 留lưu 義nghĩa 。 實thật 謂vị 實thật 有hữu 。 即tức 觀quán 依y 圓viên 法pháp 體thể 。 是thị 實thật 有hữu 。 是thị 本bổn 後hậu 二nhị 智trí 境cảnh 。 應ưng 正chánh 存tồn 留lưu 。 為vi 理lý 有hữu 情tình 無vô 故cố 。 良lương 由do 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 小Tiểu 乘Thừa 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 妄vọng 執chấp 我ngã 法pháp 為vi 有hữu 。 清thanh 辯biện 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 妄vọng 撥bát 理lý 事sự 為vi 空không 。 今kim 於ư 唯duy 識thức 觀quán 中trung 。 遣khiển 虗hư 者giả 。 空không 觀quán 對đối 遣khiển 有hữu 執chấp 。 存tồn 實thật 者giả 。 有hữu 觀quán 對đối 遣khiển 空không 執chấp 。 非phi 有hữu 非phi 空không 。 法pháp 無vô 分phân 別biệt 。 離ly 言ngôn 詮thuyên 故cố 。 二nhị 者giả 捨xả 濫lạm 留lưu 純thuần 義nghĩa 。 捨xả 為vi 捨xả 離ly 。 濫lạm 即tức 相tương/tướng 濫lạm 。 留lưu 謂vị 存tồn 留lưu 。 純thuần 為vi 無vô 雜tạp 。 雖tuy 觀quán 事sự 理lý 。 有hữu 境cảnh 有hữu 心tâm 。 為vi 心tâm 不bất 孤cô 起khởi 。 仗trượng 境cảnh 方phương 生sanh 。 境cảnh 不bất 自tự 生sanh 。 識thức 變biến 方phương 起khởi 。 由do 境cảnh 有hữu 濫lạm 。 捨xả 之chi 不bất 稱xưng 。 唯duy 心tâm 體thể 既ký 純thuần 。 留lưu 說thuyết 唯duy 識thức 。 故cố 論luận 云vân 。 識thức 唯duy 內nội 有hữu 。 境cảnh 亦diệc 通thông 外ngoại 。 恐khủng 濫lạm 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 非phi 為vi 內nội 境cảnh 如như 外ngoại 都đô 無vô 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 三tam 界giới 唯duy 心tâm 故cố 。 三tam 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 義nghĩa 。 攝nhiếp 謂vị 綰oản 攝nhiếp 。 末mạt 即tức 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 歸quy 即tức 向hướng 本bổn 。 謂vị 識thức 自tự 證chứng 分phân 是thị 所sở 依y 體thể 故cố 。 今kim 攝nhiếp 末mạt 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 歸quy 本bổn 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 。 故cố 言ngôn 唯duy 識thức 。 故cố 解giải 深thâm 密mật 云vân 。 諸chư 識thức 所sở 緣duyên 。 唯duy 識thức 所sở 現hiện 。 四tứ 隱ẩn 劣liệt 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 王vương 所sở 俱câu 能năng 示thị 現hiện 。 心tâm 所sở 即tức 劣liệt 。 依y 他tha 起khởi 故cố 。 隱ẩn 劣liệt 不bất 取thủ 。 心tâm 王vương 即tức 勝thắng 。 所sở 依y 體thể 故cố 。 故cố 言ngôn 唯duy 識thức 。 即tức 名danh 顯hiển 勝thắng 。 故cố 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 。 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 。 五ngũ 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 義nghĩa 。 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 。 具cụ 有hữu 事sự 理lý 。 事sự 謂vị 相tương/tướng 用dụng 。 遣khiển 而nhi 不bất 取thủ 。 理lý 為vi 體thể 性tánh 。 應ưng 求cầu 作tác 證chứng 。 故cố 攝nhiếp 論luận 偈kệ 云vân 。 依y 繩thằng 起khởi 蛇xà 解giải 。 見kiến 蛇xà 知tri 是thị 無vô 。 證chứng 見kiến 彼bỉ 分phân 明minh 。 方phương 知tri 明minh 性tánh 亂loạn 。 六lục 境cảnh 義nghĩa 。 境cảnh 謂vị 所sở 觀quán 境cảnh 。 識thức 即tức 能năng 觀quán 心tâm 。 此thử 所sở 觀quán 境cảnh 。 由do 識thức 變biến 現hiện 。 境cảnh 不bất 離ly 識thức 。 立lập 境cảnh 唯duy 識thức 。 故cố 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 經Kinh 云vân 。 鬼quỷ 人nhân 天thiên 等đẳng 。 所sở 見kiến 各các 異dị 。 七thất 教giáo 義nghĩa 。 即tức 能năng 詮thuyên 教giáo 。 說thuyết 有hữu 唯duy 識thức 義nghĩa 。 故cố 楞lăng 伽già 經kinh 偈kệ 云vân 。 由do 自tự 心tâm 執chấp 著trước 。 心tâm 似tự 外ngoại 境cảnh 轉chuyển 。 彼bỉ 所sở 見kiến 非phi 有hữu 。 是thị 故cố 說thuyết 唯duy 心tâm 。 八bát 理lý 義nghĩa 。 道Đạo 理lý 唯duy 識thức 。 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。 是thị 諸chư 識thức 轉chuyển 變biến 。 分phân 別biệt 所sở 分phân 別biệt 。 由do 此thử 彼bỉ 皆giai 無vô 。 故cố 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。 九cửu 行hành 義nghĩa 。 行hành 謂vị 觀quán 行hành 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 在tại 定định 位vị 作tác 四tứ 尋tầm 伺tứ 觀quán 等đẳng 。 即tức 觀quán 行hành 及cập 定định 。 俱câu 不bất 離ly 識thức 。 故cố 瑜du 伽già 論luận 偈kệ 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 定định 位vị 。 觀quán 境cảnh 唯duy 是thị 心tâm 等đẳng 。 十thập 果quả 義nghĩa 。 謂vị 佛Phật 果Quả 四Tứ 智Trí 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 功công 德đức 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 故cố 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 真Chân 如Như 無vô 境cảnh 識thức 。 是thị 淨tịnh 無vô 漏lậu 界giới 等đẳng 。 如như 上thượng 十thập 義nghĩa 。 性tánh 。 相tương/tướng 。 境cảnh 。 智trí 。 教giáo 。 理lý 。 行hành 。 果quả 等đẳng 。 皆giai 唯duy 是thị 識thức 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 非phi 所sở 標tiêu 。 故cố 稱xưng 羣quần 經kinh 了liễu 義nghĩa 中trung 王vương 。 諸chư 聖thánh 所sở 依y 之chi 父phụ 。 若nhược 有hữu 遇ngộ 者giả 。 頓đốn 息tức 希hy 望vọng 。 無vô 一nhất 法pháp 而nhi 可khả 求cầu 。 無vô 一nhất 事sự 而nhi 不bất 足túc 。 全toàn 獲hoạch 如Như 來Lai 無vô 上thượng 之chi 珍trân 寶bảo 。 寧ninh 同đồng 荊kinh 岫# 璞# 中trung 。 已dĩ 探thám 教giáo 海hải 秘bí 密mật 之chi 靈linh 珠châu 。 豈khởi 比tỉ 驪# 龍long 頷hạm 下hạ 。 遂toại 得đắc 盡tận 眾chúng 生sanh 之chi 苦khổ 際tế 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 之chi 病bệnh 原nguyên 。 一nhất 念niệm 功công 全toàn 。 千thiên 途đồ 自tự 正chánh 。 已dĩ 釋thích 唯duy 識thức 竟cánh 。 今kim 當đương 釋thích 成thành 字tự 。 成thành 者giả 。 安an 立lập 之chi 義nghĩa 。 故cố 樞xu 要yếu 云vân 。 安an 教giáo 立lập 理lý 。 名danh 之chi 為vi 成thành 。 問vấn 。 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 有hữu 何hà 義nghĩa 利lợi 。 答đáp 。 我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 以dĩ 心tâm 為vi 宗tông 。 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 馳trì 流lưu 生sanh 死tử 。 菩Bồ 薩Tát 憫mẫn 之chi 。 故cố 造tạo 此thử 論luận 。 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 令linh 歸quy 本bổn 源nguyên 。 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 所sở 以dĩ 成thành 立lập 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 得đắc 歸quy 本bổn 源nguyên 。 答đáp 。 有hữu 五ngũ 觀quán 門môn 。 令linh 自tự 觀quán 心tâm 。 得đắc 本bổn 源nguyên 故cố 。 五ngũ 觀quán 門môn 者giả 。 即tức 前tiền 十thập 義nghĩa 中trung 遣khiển 虗hư 存tồn 實thật 為vi 初sơ 觀quán 。 捨xả 濫lạm 留lưu 純thuần 為vi 二nhị 觀quán 。 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 為vi 三tam 觀quán 。 隱ẩn 劣liệt 顯hiển 勝thắng 為vi 四tứ 觀quán 。 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 為vi 五ngũ 觀quán 也dã 。 問vấn 。 論luận 者giả 何hà 義nghĩa 。 答đáp 。 教giáo 誡giới 學học 徒đồ 。 決quyết 擇trạch 性tánh 相tướng 。 激kích 揚dương 宗tông 極cực 。 藻tảo 義nghĩa 攸du 歸quy 。 垂thùy 範phạm 後hậu 昆côn 。 名danh 之chi 為vi 論luận 。 問vấn 。 論luận 題đề 四tứ 字tự 。 何hà 字tự 能năng 所sở 。 答đáp 。 論luận 字tự 為vi 能năng 成thành 。 唯duy 識thức 為vi 所sở 成thành 。 成thành 字tự 通thông 能năng 所sở 。 問vấn 。 當đương 作tác 何hà 釋thích 。 答đáp 。 若nhược 成thành 目mục 能năng 成thành 。 成thành 屬thuộc 論luận 字tự 。 唯duy 識thức 之chi 成thành 。 或hoặc 成thành 唯duy 識thức 之chi 論luận 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 或hoặc 論luận 體thể 之chi 上thượng 。 有hữu 能năng 成thành 之chi 用dụng 。 以dĩ 用dụng 隨tùy 體thể 。 成thành 即tức 是thị 論luận 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 若nhược 成thành 目mục 所sở 成thành 。 成thành 屬thuộc 唯duy 識thức 。 唯duy 識thức 即tức 成thành 。 或hoặc 所sở 成thành 即tức 唯duy 識thức 。 亦diệc 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 問vấn 。 論luận 字tự 唯duy 能năng 。 唯duy 識thức 唯duy 所sở 。 論luận 有hữu 本bổn 末mạt 。 何hà 論luận 能năng 成thành 。 答đáp 。 本bổn 末mạt 皆giai 能năng 。 若nhược 本bổn 論luận 為vi 能năng 成thành 。 佛Phật 經Kinh 唯duy 識thức 為vi 所sở 成thành 。 若nhược 末mạt 論luận 為vi 能năng 成thành 。 本bổn 論luận 唯duy 識thức 為vi 所sở 成thành 。 問vấn 。 能năng 成thành 所sở 成thành 。 皆giai 有hữu 教giáo 理lý 。 此thử 當đương 何hà 句cú 。 答đáp 。 當đương 以dĩ 教giáo 成thành 理lý 之chi 句cú 。

何hà 以dĩ 故cố 。 論luận 是thị 其kỳ 教giáo 。 唯duy 識thức 是thị 理lý 故cố 。 問vấn 。 此thử 論luận 以dĩ 何hà 為vi 宗tông 。 答đáp 。 唯duy 識thức 為vi 宗tông 。

何hà 以dĩ 故cố 。 識thức 有hữu 非phi 空không 。 境cảnh 無vô 非phi 有hữu 。 以dĩ 為vi 宗tông 故cố 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 。 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 實thật 能năng 所sở 詮thuyên 文văn 義nghĩa 為vi 體thể 。 問vấn 。 憑bằng 何hà 教giáo 理lý 。 答đáp 。 二nhị 十thập 論luận 云vân 。 展triển 轉chuyển 增tăng 上thượng 力lực 。 二nhị 識thức 成thành 決quyết 定định 。 問vấn 。 論luận 有hữu 宗tông 論luận 釋thích 論luận 。 此thử 論luận 是thị 何hà 。 答đáp 。 此thử 宗tông 論luận 也dã 。 正chánh 憑bằng 六lục 經kinh 。 橫hoạnh/hoành 該cai 大đại 藏tạng 。 明minh 唯duy 識thức 理lý 。 故cố 為vi 宗tông 論luận 。 不bất 單đơn 解giải 釋thích 別biệt 一nhất 本bổn 經kinh 。 故cố 非phi 釋thích 論luận 。 問vấn 。 教giáo 有hữu 三tam 藏tạng 。 一nhất 素tố 怛đát 囕lãm 經kinh 藏tạng 。 二nhị 毗tỳ 柰nại 耶da 律luật 藏tạng 。 三tam 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 論luận 藏tạng 。 此thử 於ư 何hà 攝nhiếp 。 答đáp 。 此thử 當đương 第đệ 三tam 對đối 法Pháp 藏tạng 攝nhiếp 。 問vấn 。 教giáo 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 或hoặc 三tam 乘thừa 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 或hoặc 說thuyết 五ngũ 乘thừa 。 加gia 人nhân 與dữ 天thiên 。 此thử 何hà 乘thừa 收thu 。 答đáp 。 正chánh 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 三tam 中trung 菩Bồ 薩Tát 。 五ngũ 內nội 第đệ 一nhất 。

天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 頌tụng

按án 婆bà 藪tẩu 槃bàn 豆đậu 傳truyền 云vân 。 北bắc 天Thiên 竺Trúc 富phú 樓lâu 沙sa 富phú 羅la 。 此thử 云vân 丈trượng 夫phu 國quốc 。 此thử 土thổ/độ 有hữu 國quốc 師sư 婆Bà 羅La 門Môn 。 姓tánh 嬌kiều 尸thi 迦ca 。 有hữu 三tam 子tử 。 同đồng 名danh 婆bà 藪tẩu 槃bàn 豆đậu 。 此thử 云vân 天thiên 親thân 。 原nguyên 為vi 帝Đế 釋Thích 遣khiển 弟đệ 。 生sanh 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 名danh 毗tỳ 搜sưu 扭# 天thiên 王vương 。 降giáng/hàng 阿a 脩tu 羅la 故cố 。 有hữu 此thử 苗miêu 裔duệ 。 故cố 名danh 天thiên 親thân 。 雖tuy 同đồng 一nhất 名danh 。 復phục 立lập 別biệt 名danh 顯hiển 之chi 。 第đệ 三tam 子tử 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 別biệt 云vân 比tỉ 隣lân 持trì 跋bạt 婆bà 。 此thử 云vân 母mẫu 兒nhi 。 長trưởng 子tử 是thị 菩Bồ 薩Tát 根căn 性tánh 。 亦diệc 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 於ư 後hậu 修tu 定định 。 即tức 得đắc 離ly 欲dục 。 思tư 惟duy 空không 義nghĩa 。 不bất 能năng 得đắc 入nhập 。 欲dục 自tự 殺sát 身thân 。 賓tân 頭đầu 盧lô 阿A 羅La 漢Hán 在tại 東đông 毗tỳ 提đề 訶ha 。 觀quán 見kiến 此thử 事sự 。 從tùng 彼bỉ 方phương 來lai 。 為vi 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 空không 觀quán 。 如như 教giáo 觀quán 之chi 。 即tức 便tiện 得đắc 入nhập 。 意ý 猶do 未vị 安an 。 謂vị 理lý 不bất 應ưng 止chỉ 爾nhĩ 。 因nhân 乘thừa 神thần 通thông 往vãng 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 諮tư 問vấn 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 說thuyết 大Đại 乘Thừa 空không 觀quán 。 還hoàn 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 如như 說thuyết 思tư 惟duy 。 即tức 便tiện 得đắc 悟ngộ 。 於ư 思tư 惟duy 時thời 。 地địa 六lục 種chủng 動động 。 既ký 得đắc 大Đại 乘Thừa 空không 觀quán 。 因nhân 此thử 別biệt 名danh 阿a 僧Tăng 伽già 。 譯dịch 為vi 無vô 著trước 。 爾nhĩ 後hậu 數số 上thượng 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 諮tư 問vấn 彌Di 勒Lặc 大Đại 乘Thừa 經Kinh 義nghĩa 。 隨tùy 有hữu 所sở 得đắc 。 還hoàn 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 為vi 餘dư 人nhân 說thuyết 。 聞văn 者giả 多đa 不bất 生sanh 信tín 。 無vô 著trước 法Pháp 師sư 即tức 自tự 發phát 願nguyện 。 我ngã 今kim 欲dục 令linh 。 眾chúng 生sanh 信tín 解giải 大Đại 乘Thừa 。 惟duy 願nguyện 大đại 師sư 。 下hạ 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 解giải 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 信tín 解giải 。 彌Di 勒Lặc 即tức 如như 其kỳ 願nguyện 。 於ư 夜dạ 時thời 。 下hạ 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 廣quảng 集tập 有hữu 緣duyên 眾chúng 。 於ư 說thuyết 法Pháp 堂đường 。 誦tụng 出xuất 十thập 七thất 地địa 經kinh 。 隨tùy 所sở 誦tụng 出xuất 。 無vô 著trước 法Pháp 師sư 隨tùy 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 經kinh 四tứ 月nguyệt 夜dạ 。 解giải 十thập 七thất 地địa 經kinh 方phương 竟cánh 。 雖tuy 同đồng 一nhất 堂đường 聽thính 法Pháp 。 唯duy 無vô 著trước 法Pháp 師sư 得đắc 近cận 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 餘dư 人nhân 但đãn 得đắc 遙diêu 聞văn 。 因nhân 此thử 眾chúng 人nhân 皆giai 信tín 大Đại 乘Thừa 。 第đệ 二nhị 子tử 婆bà 藪tẩu 槃bàn 豆đậu 。 亦diệc 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 博bác 學học 多đa 聞văn 。 徧biến 通thông 墳phần 籍tịch 。 神thần 才tài 俊# 朗lãng 無vô 可khả 為vi 儔trù 。 戒giới 行hạnh 清thanh 高cao 。 難nan 以dĩ 相tương/tướng 匹thất 。 兄huynh 弟đệ 皆giai 兼kiêm 別biệt 名danh 。 法Pháp 師sư 但đãn 名danh 婆bà 藪tẩu 槃bàn 豆đậu 。 後hậu 住trụ 阿a 踰du 闍xà 國quốc 。 徧biến 通thông 十thập 八bát 部bộ 義nghĩa 。 妙diệu 解giải 小Tiểu 乘Thừa 。 執chấp 小Tiểu 乘Thừa 為vi 是thị 。 不bất 信tín 大Đại 乘Thừa 。 無vô 著trước 法Pháp 師sư 既ký 見kiến 此thử 弟đệ 聰thông 明minh 過quá 人nhân 。 識thức 解giải 深thâm 廣quảng 。 該cai 通thông 內nội 外ngoại 。 恐khủng 彼bỉ 造tạo 論luận 破phá 壞hoại 大Đại 乘Thừa 。 遣khiển 使sứ 報báo 天thiên 親thân 云vân 。 我ngã 今kim 疾tật 篤đốc 。 汝nhữ 可khả 急cấp 來lai 。 天thiên 親thân 即tức 隨tùy 使sử 還hoàn 丈trượng 夫phu 國quốc 。 與dữ 兄huynh 相tương 見kiến 。 諮tư 問vấn 疾tật 源nguyên 。 兄huynh 云vân 。 我ngã 今kim 心tâm 病bệnh 由do 汝nhữ 而nhi 生sanh 。 汝nhữ 不bất 信tín 大Đại 乘Thừa 。 恆hằng 生sanh 毀hủy 謗báng 。 以dĩ 此thử 惡ác 業nghiệp 。 必tất 永vĩnh 沉trầm 淪luân 。 我ngã 今kim 愁sầu 苦khổ 。 命mạng 將tương 不bất 全toàn 。 天thiên 親thân 聞văn 此thử 驚kinh 懼cụ 。 即tức 請thỉnh 兄huynh 解giải 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 法Pháp 師sư 聰thông 明minh 。 殊thù 有hữu 深thâm 識thức 。 即tức 得đắc 解giải 悟ngộ 。 知tri 大Đại 乘Thừa 理lý 。 應ưng 過quá 小Tiểu 乘Thừa 。 於ư 是thị 就tựu 兄huynh 廣quảng 學học 大Đại 乘Thừa 。 悉tất 得đắc 通thông 達đạt 。 憶ức 昔tích 毀hủy 謗báng 。 深thâm 自tự 咎cữu 責trách 。 往vãng 至chí 兄huynh 所sở 。 陳trần 其kỳ 愚ngu 迷mê 。 我ngã 昔tích 由do 舌thiệt 。 故cố 生sanh 毀hủy 謗báng 。 今kim 當đương 割cát 舌thiệt 以dĩ 謝tạ 其kỳ 罪tội 。 兄huynh 云vân 。 汝nhữ 舌thiệt 善thiện 巧xảo 毀hủy 謗báng 大Đại 乘Thừa 。 欲dục 滅diệt 此thử 罪tội 。 亦diệc 當đương 善thiện 巧xảo 解giải 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 因nhân 此thử 遂toại 製chế 十Thập 地Địa 論luận 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 故cố 此thử 二nhị 論luận 。 菩Bồ 薩Tát 創sáng/sang 歸quy 大Đại 乘Thừa 之chi 作tác 。 既ký 而nhi 久cửu 蘊uẩn 玄huyền 宗tông 。 情tình 恢khôi 奧áo 旨chỉ 。 更cánh 為vi 宏hoành 論luận 。 用dụng 暢sướng 深thâm 極cực 。 採thải 撮toát 幽u 機cơ 。 提đề 控khống 精tinh 邃thúy 。 著trước 唯duy 識thức 三tam 十thập 頌tụng 。 以dĩ 暢sướng 大Đại 乘Thừa 之chi 妙diệu 趣thú 也dã 。

護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận

梵Phạm 言ngôn 達đạt 磨ma 波ba 羅la 。 唐đường 言ngôn 護hộ 法Pháp 。 本bổn 達đạt 羅la 毗tỳ 茶trà 國quốc 大đại 臣thần 之chi 子tử 。 少thiểu 而nhi 爽sảng 慧tuệ 。 弱nhược 冠quan 之chi 後hậu 。 王vương 愛ái 其kỳ 才tài 。 欲dục 妻thê 以dĩ 公công 主chủ 。 菩Bồ 薩Tát 久cửu 修tu 離ly 欲dục 。 無vô 心tâm 愛ái 染nhiễm 。 將tương 成thành 之chi 夕tịch 。 特đặc 起khởi 憂ưu 煩phiền 。 乃nãi 於ư 佛Phật 像tượng 前tiền 。 請thỉnh 祈kỳ 加gia 護hộ 。 願nguyện 脫thoát 茲tư 難nạn/nan 。 志chí 誠thành 所sở 感cảm 。 有hữu 大đại 神thần 王vương 。 攜huề 負phụ 而nhi 出xuất 。 送tống 離ly 此thử 城thành 數số 百bách 里lý 。 置trí 一nhất 山sơn 寺tự 佛Phật 堂đường 中trung 。 僧Tăng 徒đồ 來lai 見kiến 。 謂vị 之chi 為vi 盜đạo 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 陳trần 由do 委ủy 。 聞văn 者giả 驚kinh 嗟ta 。 無vô 不bất 重trọng/trùng 其kỳ 高cao 志chí 。 因nhân 即tức 出xuất 家gia 。 爾nhĩ 後hậu 專chuyên 精tinh 正Chánh 法Pháp 。 遂toại 能năng 究cứu 通thông 諸chư 部bộ 。 閑nhàn 於ư 著trước 述thuật 。 等đẳng 者giả 。 該cai 親thân 勝thắng 。 火hỏa 辯biện 。 德đức 慧tuệ 。 安an 慧tuệ 。 難Nan 陀Đà 。 淨tịnh 月nguyệt 。 勝thắng 友hữu 。 陳trần 那na 。 智trí 月nguyệt 。 九cửu 大đại 論luận 師sư 也dã 。 佛Phật 圓viên 寂tịch 後hậu 。 九cửu 百bách 年niên 中trung 。 天thiên 親thân 造tạo 頌tụng 。 親thân 勝thắng 火hỏa 辯biện 同đồng 時thời 造tạo 釋thích 。 千thiên 一nhất 百bách 年niên 後hậu 。 餘dư 八bát 論luận 師sư 相tương 次thứ 造tạo 釋thích 。 各các 成thành 十thập 卷quyển 。 故cố 卷quyển 有hữu 百bách 。 三tam 藏tạng 翻phiên 後hậu 。 糅nhữu 成thành 十thập 卷quyển 。 故cố 掌chưởng 中trung 樞xu 要yếu 云vân 。 雖tuy 分phần/phân 峰phong 崐# 岫# 。 竦tủng 幹cán 瓊# 枝chi 。 而nhi 獨độc 擅thiện 光quang 輝huy 。 穎# 標tiêu 芬phân 馥phức 者giả 。 其kỳ 唯duy 護hộ 法Pháp 一nhất 人nhân 乎hồ 。 菩Bồ 薩Tát 果quả 成thành 先tiên 劫kiếp 。 位vị 克khắc 今kim 賢hiền 。 撫phủ 物vật 潛tiềm 資tư 。 隨tùy 機cơ 利lợi 見kiến 。 春xuân 秋thu 二nhị 十thập 有hữu 九cửu 。 知tri 息tức 化hóa 之chi 有hữu 期kỳ 。 厭yếm 無vô 常thường 以dĩ 禪thiền 習tập 。 誓thệ 不bất 離ly 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 以dĩ 終chung 三tam 載tái 。 禪thiền 禮lễ 之chi 暇hạ 。 注chú 裁tài 斯tư 釋thích 。 文văn 邁mại 旨chỉ 遠viễn 。 智trí 贍thiệm 名danh 高cao 。 執chấp 破phá 畢tất 於ư 一nhất 言ngôn 。 紛phân 解giải 窮cùng 於ư 半bán 頌tụng 。 文Văn 殊Thù 水thủy 火hỏa 則tắc 會hội 符phù 膠giao 漆tất 。 義nghĩa 等đẳng 江giang 湖hồ 。 乃nãi 疎sơ 成thành 清thanh 濁trược 。 平bình 郊giao 弭nhị 弭nhị 。 聳tủng 層tằng 峰phong 而nhi 接tiếp 漢hán 。 堆đôi 阜phụ 峨# 峨# 。 夷di 穹# 窿# 以dĩ 坦thản 蕩đãng 。 俯phủ 鑽toàn 邃thúy 而nhi 無vô 底để 。 仰ngưỡng 尋tầm 高cao 而nhi 靡mĩ 際tế 。 疎sơ 文văn 淺thiển 義nghĩa 。 派phái 演diễn 不bất 窮cùng 。 浩hạo 句cú 宏hoành 宗tông 。 陶đào 甄chân 有hữu 極cực 。 功công 逾du 千thiên 聖thánh 。 道đạo 合hợp 百bách 王vương 。

時thời 有hữu 玄huyền 鑒giám 居cư 士sĩ 。 識thức 鳳phượng 鵷# 之chi 斂liểm 羽vũ 。 委ủy 麟lân 龍long 之chi 潛tiềm 跡tích 。 每mỗi 罄khánh 所sở 資tư 。 恆hằng 為vi 供cúng 養dường 。 深thâm 誠thành 固cố 志chí 。 物vật 竭kiệt 積tích 年niên 。 菩Bồ 薩Tát 誘dụ 接tiếp 多đa 端đoan 。 答đáp 遺di 茲tư 釋thích 。 而nhi 誡giới 之chi 曰viết 。 我ngã 滅diệt 之chi 後hậu 。 凡phàm 有hữu 來lai 觀quán 。 即tức 取thủ 金kim 一nhất 兩lưỡng 。 脫thoát 逢phùng 神thần 頴dĩnh 。 當đương 可khả 傳truyền 通thông 。 終chung 期kỳ 既ký 漸tiệm 。 奄yểm 絕tuyệt 玄huyền 遵tuân 。 菩Bồ 薩Tát 名danh 振chấn 此thử 州châu 。 論luận 釋thích 聲thanh 超siêu 彼bỉ 土độ 。 有hữu 靈linh 之chi 類loại 。 誰thùy 不bất 懷hoài 歡hoan 。 朝triêu 聞văn 夕tịch 殞vẫn 。 豈khởi 吝lận 金kim 璧bích 。 若nhược 市thị 趨xu 賢hiền 。 如như 丘khâu 疊điệp 貨hóa 。 五ngũ 天thiên 鶴hạc 望vọng 。 未vị 輙triếp 流lưu 行hành 。

唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 玄huyền 奘tráng 奉phụng 詔chiếu 譯dịch

唐đường 者giả 李# 氏thị 有hữu 天thiên 下hạ 之chi 號hiệu 。 以dĩ 其kỳ 奮phấn 迹tích 晉tấn 陽dương 。 為vi 陶đào 唐đường 氏thị 故cố 都đô 。 故cố 國quốc 號hiệu 唐đường 焉yên 。 三tam 藏tạng 者giả 。 一nhất 素tố 怛đát 囕lãm 經kinh 藏tạng 。 二nhị 毗tỳ 柰nại 耶da 律luật 藏tạng 。 三tam 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 論luận 藏tạng 。 前tiền 已dĩ 具cụ 列liệt 。 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 。 生sanh 洛lạc 州châu 偃yển 師sư 陳trần 氏thị 。 隋tùy 季quý 出xuất 家gia 。 受thọ 具cụ 戒giới 。 廣quảng 學học 經kinh 論luận 。 愽# 參tham 耆kỳ 宿túc 。 鈎câu 深thâm 致trí 遠viễn 。 開khai 微vi 發phát 伏phục 。 眾chúng 所sở 不bất 至chí 。 獨độc 悟ngộ 於ư 奧áo 者giả 。 固cố 非phi 一nhất 義nghĩa 矣hĩ 。 既ký 遍biến 謁yết 眾chúng 師sư 。 備bị 餐xan 其kỳ 說thuyết 。 詳tường 考khảo 其kỳ 義nghĩa 。 各các 擅thiện 宗tông 途đồ 。 驗nghiệm 之chi 聖thánh 典điển 。 亦diệc 隱ẩn 顯hiển 有hữu 異dị 。 莫mạc 知tri 適thích 從tùng 。 乃nãi 誓thệ 從tùng 西tây 方phương 。 以dĩ 問vấn 所sở 惑hoặc 。 并tinh 取thủ 十thập 七thất 地địa 論luận 以dĩ 釋thích 眾chúng 疑nghi 。 即tức 今kim 之chi 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 也dã 。 結kết 侶lữ 陳trần 表biểu 。 有hữu 詔chiếu 不bất 許hứa 。 諸chư 人nhân 咸hàm 退thoái 。 唯duy 法Pháp 師sư 不bất 屈khuất 。 孑kiết 身thân 獨độc 邁mại 。 徧biến 歷lịch 艱gian 辛tân 。 具cụ 載tái 慈từ 恩ân 傳truyền 中trung 。 故cố 掌chưởng 中trung 樞xu 要yếu 云vân 。 大đại 師sư 睿# 發phát 天thiên 資tư 。 識thức 假giả 循tuần 謁yết 。 無vô 神thần 迹tích 而nhi 不bất 瞻chiêm 禮lễ 。 何hà 聖thánh 教giáo 而nhi 不bất 披phi 諷phúng 。 聞văn 斯tư 妙diệu 理lý 。 殷ân 俯phủ 諦đế 求cầu 。 居cư 士sĩ 記ký 先tiên 聖thánh 之chi 遺di 言ngôn 必tất 今kim 賢hiền 之chi 是thị 囑chúc 。 乃nãi 奉phụng 茲tư 草thảo 本bổn 。 并tinh 五ngũ 蘊uẩn 論luận 釋thích 。 大đại 師sư 賞thưởng 翫ngoạn 。 猶do 覩đổ 聖thánh 容dung 。 每mỗi 置trí 掌chưởng 中trung 。 不bất 殊thù 真chân 說thuyết 。 自tự 西tây 霏phi 玉ngọc 牒điệp 。 東đông 馳trì 素tố 象tượng 。 雖tuy 復phục 廣quảng 演diễn 微vi 詮thuyên 。 賞thưởng 之chi 以dĩ 為vi 秘bí 訣quyết 。 及cập 乎hồ 神thần 栖tê 別biệt 舘# 。 景cảnh 阻trở 炎diễm 輝huy 。 清thanh 耳nhĩ 目mục 以dĩ 徵trưng 思tư 。 蕩đãng 心tâm 靈linh 而nhi 繹# 妙diệu 。 乃nãi 曰viết 。 今kim 者giả 方phương 怡di 我ngã 心tâm 耳nhĩ 。 宣tuyên 尼ni 云vân 。 我ngã 有hữu 美mỹ 玉ngọc 。 韞# 匱quỹ 藏tạng 諸chư 。 誰thùy 為vi 善thiện 價giá 。 我ngã 今kim 沽cô 諸chư 。 基cơ 夙túc 運vận 單đơn 舛suyễn 。 九cửu 歲tuế 丁đinh 艱gian 。 自tự 爾nhĩ 志chí 託thác 煙yên 霞hà 。 加gia 每mỗi 庶thứ 幾kỷ 緇# 服phục 。 浮phù 俗tục 塵trần 賞thưởng 。 幼ấu 絕tuyệt 情tình 分phần/phân 。 至chí 年niên 十thập 七thất 。 遂toại 預dự 緇# 林lâm 。 別biệt 奉phụng 明minh 詔chiếu 得đắc 為vi 門môn 侍thị 。 自tự 參tham 預dự 三tam 千thiên 。 即tức 欣hân 規quy 七thất 十thập 。 必tất 諧hài 善thiện 願nguyện 福phước 果quả 。 函hàm 丈trượng 不bất 以dĩ 散tán 材tài 之chi 質chất 。 遂toại 得đắc 隨tùy 伍# 譯dịch 僚liêu 。 即tức 事sự 操thao 觚cô 。 餐xan 受thọ 此thử 論luận 。 初sơ 功công 之chi 際tế 。 十thập 釋thích 別biệt 翻phiên 。 昉# 。 尚thượng 。 光quang 。 基cơ 。 四tứ 人nhân 同đồng 受thọ 。 潤nhuận 飾sức 執chấp 筆bút 。 檢kiểm 文văn 纂toản 義nghĩa 。 既ký 為vi 令linh 範phạm 。 務vụ 各các 有hữu 司ty 。 數số 朝triêu 之chi 後hậu 。 基cơ 求cầu 退thoái 迹tích 。 大đại 師sư 固cố 問vấn 。 基cơ 殷ân 勤cần 請thỉnh 曰viết 。 自tự 夕tịch 夢mộng 金kim 容dung 。 晨thần 趨xu 白bạch 馬mã 。 英anh 髦mao 間gian 出xuất 。 靈linh 智trí 肩kiên 隨tùy 。 聞văn 五ngũ 分phần/phân 以dĩ 心tâm 祈kỳ 。 攬lãm 八bát 藏tạng 而nhi 遐hà 望vọng 。 雖tuy 得đắc 法Pháp 門môn 之chi 槽tào 粕# 。 然nhiên 失thất 玄huyền 源nguyên 之chi 淳thuần 粹túy 。 今kim 東đông 土thổ/độ 榮vinh 賚lãi 。 並tịnh 目mục 擊kích 玄huyền 宗tông 。 幸hạnh 復phục 擢trạc 秀tú 萬vạn 方phương 。 穎# 超siêu 千thiên 古cổ 。 不bất 立lập 功công 於ư 參tham 糅nhữu 。 可khả 謂vị 失thất 時thời 者giả 也dã 。 況huống 羣quần 聖thánh 制chế 作tác 各các 馳trì 譽dự 於ư 五ngũ 天thiên 。 雖tuy 文văn 具cụ 傳truyền 於ư 貝bối 葉diệp 。 而nhi 義nghĩa 不bất 備bị 於ư 一nhất 本bổn 。 情tình 見kiến 各các 異dị 。 稟bẩm 者giả 無vô 依y 。 況huống 時thời 漸tiệm 人nhân 澆kiêu 。 命mạng 促xúc 慧tuệ 舛suyễn 。 討thảo 支chi 離ly 而nhi 頗phả 究cứu 。 攬lãm 殊thù 指chỉ 而nhi 難nan 悟ngộ 。 請thỉnh 錯thác 綜tống 羣quần 言ngôn 。 以dĩ 為vi 一nhất 本bổn 。 楷# 定định 真chân 謬mậu 。 權quyền 衡hành 盛thịnh 則tắc 。 久cửu 而nhi 遂toại 許hứa 。 故cố 得đắc 此thử 論luận 行hành 焉yên 。 大đại 師sư 理lý 遣khiển 三tam 賢hiền 。 獨độc 授thọ 庸dong 拙chuyết 。 此thử 論luận 也dã 。 括quát 眾chúng 經kinh 之chi 秘bí 。 包bao 群quần 聖thánh 之chi 旨chỉ 。 何hà 滯trệ 不bất 融dung 。 無vô 幽u 不bất 燭chúc 。 仰ngưỡng 之chi 不bất 極cực 。 俯phủ 之chi 不bất 測trắc 。 遠viễn 之chi 無vô 智trí 。 近cận 之chi 有hữu 識thức 。 其kỳ 有hữu 隱ẩn 括quát 五ngũ 明minh 。 搜sưu 揚dương 八bát 藏tạng 。 幽u 關quan 每mỗi 壅ủng 。 玄huyền 路lộ 未vị 通thông 。 囑chúc 猶do 毫hào 毳thuế 丘khâu 盈doanh 。 投đầu 之chi 以dĩ 炎diễm 爍thước 。 霜sương 氷băng 澗giản 積tích 。 沃ốc 之chi 以dĩ 畏úy 景cảnh 。 信tín 巨cự 夜dạ 之chi 銀ngân 輝huy 。 昏hôn 旦đán 之chi 金kim 鏡kính 矣hĩ 。 雖tuy 復phục 本bổn 出xuất 五ngũ 天thiên 。 然nhiên 彼bỉ 無vô 茲tư 糅nhữu 釋thích 。 直trực 爾nhĩ 十thập 師sư 之chi 別biệt 作tác 。 鳩cưu 集tập 猶do 難nạn/nan 。 況huống 更cánh 摭# 此thử 幽u 文văn 。 誠thành 為vi 未vị 有hữu 。 斯tư 乃nãi 此thử 論luận 之chi 因nhân 起khởi 也dã 。

此thử 論luận 十thập 卷quyển 。 總tổng 三tam 十thập 二nhị 頌tụng 。 依y 頌tụng 分phần/phân 科khoa 。 約ước 為vi 三tam 分phần/phân 。 前tiền 後hậu 各các 一nhất 頌tụng 。 乃nãi 護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 。 故cố 以dĩ 前tiền 一nhất 頌tụng 。 名danh 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần/phân 。 即tức 同đồng 常thường 經kinh 序tự 分phần/phân 也dã 。 後hậu 一nhất 頌tụng 。 名danh 釋thích 結kết 施thí 願nguyện 分phần/phân 。 即tức 流lưu 通thông 分phần/phân 也dã 。 中trung 三tam 十thập 頌tụng 。 乃nãi 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 。 故cố 名danh 依y 教giáo 廣quảng 成thành 分phần/phân 。 即tức 正chánh 宗tông 分phần/phân 也dã 。 以dĩ 依y 瑜du 伽già 五ngũ 分phần/phân 論luận 中trung 。 略lược 集tập 要yếu 義nghĩa 。 成thành 三tam 十thập 頌tụng 。 施thí 諸chư 學học 者giả 。 名danh 集tập 施thí 頌tụng 。 初sơ 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần 分phần 二nhị 。 一nhất 頌tụng 。 二nhị 釋thích 頌tụng 意ý 。

稽khể 首thủ 唯duy 識thức 性tánh 滿mãn 分phần 清thanh 淨tịnh 者giả 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 。

一nhất 頌tụng 。 前tiền 二nhị 句cú 。 敬kính 禮lễ 三Tam 寶Bảo 。 後hậu 二nhị 句cú 。 言ngôn 所sở 以dĩ 造tạo 論luận 之chi 意ý 。 稽khể 者giả 。 至chí 也dã 。 以dĩ 頭đầu 至chí 地địa 。 故cố 云vân 稽khể 首thủ 。 問vấn 。 禮lễ 者giả 三tam 業nghiệp 皆giai 敬kính 。 以dĩ 首thủ 至chí 地địa 。 此thử 唯duy 身thân 業nghiệp 。 何hà 得đắc 盡tận 敬kính 。 答đáp 。 既ký 舉cử 動động 身thân 。 必tất 有hữu 語ngữ 意ý 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 心tâm 口khẩu 。 何hà 得đắc 動động 身thân 。 故cố 動động 身thân 時thời 。 必tất 有hữu 語ngữ 意ý 故cố 。 唯duy 識thức 性tánh 。 法pháp 也dã 。 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。 佛Phật 也dã 。 分phần/phân 清thanh 淨tịnh 。 僧Tăng 也dã 。 三Tam 寶Bảo 有hữu 同đồng 體thể 別biệt 體thể 。 同đồng 體thể 者giả 。 法Pháp 界Giới 為vi 體thể 。 一nhất 真chân 體thể 上thượng 。 有hữu 覺giác 照chiếu 為vi 佛Phật 。 有hữu 軌quỹ 持trì 為vi 法pháp 。 有hữu 和hòa 合hợp 為vi 僧Tăng 。 別biệt 體thể 者giả 。 法pháp 。 報báo 。 化hóa 。 三Tam 身Thân 名danh 佛Phật 。 三tam 乘thừa 教giáo 。 理lý 。 行hành 。 果quả 。 名danh 法pháp 。 五ngũ 果quả 。 四tứ 向hướng 。 十Thập 地Địa 。 三tam 賢hiền 。 名danh 僧Tăng 。 問vấn 。 唯duy 識thức 者giả 。 性tánh 與dữ 相tương 通thông 。 何hà 偏thiên 敬kính 性tánh 。 答đáp 。 唯duy 無vô 漏lậu 故cố 。 唯duy 真Chân 諦Đế 故cố 。 聖thánh 所sở 證chứng 故cố 。 迷mê 悟ngộ 依y 故cố 。 所sở 以dĩ 偏thiên 敬kính 。 問vấn 。 常thường 言ngôn 三Tam 寶Bảo 。 佛Phật 在tại 法pháp 先tiên 。 今kim 敘tự 何hà 以dĩ 法pháp 在tại 佛Phật 先tiên 。 答đáp 。 顯hiển 說thuyết 相tương/tướng 因nhân 。 佛Phật 先tiên 法pháp 後hậu 。 師sư 資tư 相tương/tướng 因nhân 。 法pháp 先tiên 佛Phật 後hậu 。 問vấn 。 何hà 故cố 以dĩ 法pháp 得đắc 為vi 佛Phật 師sư 。 答đáp 。 諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。 所sở 謂vị 法pháp 也dã 。 般Bát 若Nhã 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 出xuất 。 所sở 以dĩ 法pháp 為vi 佛Phật 師sư 也dã 。 問vấn 。 何hà 故cố 論luận 。 初sơ 須tu 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 答đáp 。 最tối 吉cát 祥tường 故cố 。 真chân 福phước 田điền 故cố 。 有hữu 大đại 力lực 故cố 。 起khởi 希hy 求cầu 故cố 。 故cố 須tu 敬kính 之chi 。 問vấn 。 何hà 故cố 但đãn 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 不bất 敬kính 餘dư 天thiên 等đẳng 。 答đáp 。 性tánh 調điều 善thiện 故cố 。 具cụ 方phương 便tiện 故cố 。 有hữu 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 喜hỷ 財tài 利lợi 故cố 。 所sở 以dĩ 偏thiên 敬kính 。 利lợi 。 對đối 害hại 言ngôn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 對đối 苦khổ 言ngôn 。 有hữu 情tình 二nhị 障chướng 。 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 流lưu 浪lãng 生sanh 死tử 。 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 。 今kim 因nhân 此thử 論luận 。 生sanh 解giải 斷đoạn 障chướng 。 得đắc 二nhị 聖thánh 果Quả 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 故cố 曰viết 利lợi 益ích 也dã 。

今kim 造tạo 此thử 論luận 為vi 於ư 二nhị 空không (# 至chí )# 所sở 知tri 障chướng 故cố 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。

自tự 此thử 至chí 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 明minh 頌tụng 中trung 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 之chi 意ý 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 今kim 初sơ 。 二nhị 空không 者giả 。 我ngã 空không 法pháp 空không 也dã 。 外ngoại 道đạo 不bất 解giải 名danh 迷mê 。 小Tiểu 乘Thừa 邪tà 解giải 名danh 謬mậu 。 迷mê 者giả 昧muội 於ư 二nhị 空không 。 謬mậu 者giả 執chấp 於ư 我ngã 法pháp 。 外ngoại 道đạo 我ngã 有hữu 三tam 種chủng 。 法pháp 有hữu 十thập 三tam 種chủng 。 小Tiểu 乘Thừa 我ngã 亦diệc 三tam 種chủng 。 法pháp 有hữu 七thất 十thập 五ngũ 種chủng 。 我ngã 法pháp 之chi 義nghĩa 。 下hạ 文văn 詳tường 之chi 。 執chấp 者giả 。 封phong 著trước 之chi 義nghĩa 。 謂vị 同đồng 時thời 一nhất 聚tụ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 封phong 閉bế 人nhân 法pháp 。 堅kiên 著trước 不bất 捨xả 。 名danh 之chi 為vi 執chấp 。 障chướng 者giả 覆phú 礙ngại 之chi 義nghĩa 。 謂vị 覆phú 蔽tế 真chân 心tâm 。 礙ngại 智trí 不bất 起khởi 。 名danh 之chi 為vi 障chướng 。 以dĩ 執chấp 我ngã 故cố 。 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 。 障chướng 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 以dĩ 執chấp 法pháp 故cố 。 生sanh 所sở 知tri 障chướng 。 障chướng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 得đắc 滿mãn 覺giác 。 今kim 以dĩ 生sanh 解giải 而nhi 得đắc 斷đoạn 障chướng 。 以dĩ 斷đoạn 障chướng 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 提Đề 二nhị 聖thánh 果Quả 。 豈khởi 非phi 利lợi 樂lạc 乎hồ 。 煩phiền 惱não 者giả 。 擾nhiễu 也dã 。 亂loạn 也dã 。 謂vị 見kiến 思tư 惑hoặc (# 見kiến 思tư 惑hoặc 者giả 。 即tức 見kiến 愛ái 煩phiền 惱não 。 見kiến 煩phiền 惱não 者giả 。 邪tà 心tâm 觀quán 理lý 。 名danh 之chi 曰viết 見kiến 。 若nhược 於ư 假giả 實thật 之chi 理lý 情tình 迷mê 。 而nhi 倒đảo 想tưởng 邪tà 求cầu 。 隨tùy 見kiến 偏thiên 理lý 。 妄vọng 執chấp 為vi 實thật 。 通thông 名danh 為vi 見kiến 。 即tức 五ngũ 利lợi 使sử 。 見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 八bát 十thập 八bát 使sử 。 及cập 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 也dã 愛ái 煩phiền 惱não 者giả 。 貪tham 染nhiễm 之chi 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 愛ái 。 若nhược 於ư 假giả 實thật 二nhị 事sự 情tình 迷mê 。 隨tùy 心tâm 所sở 對đối 一nhất 切thiết 事sự 境cảnh 。 染nhiễm 著trước 纏triền 綿miên 。 通thông 名danh 為vi 愛ái 。 即tức 五ngũ 鈍độn 使sử 。 思tư 惟duy 所sở 斷đoạn 十thập 使sử 。 及cập 所sở 斷đoạn 結kết 流lưu 愛ái 扼ách 纏triền 盖# 纏triền 等đẳng 也dã )# 。 擾nhiễu 亂loạn 有hữu 情tình 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 即tức 障chướng 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 所sở 知tri 者giả 。 智trí 所sở 知tri 境cảnh 。 名danh 為vi 所sở 知tri 。 被bị 此thử 染nhiễm 法pháp 。 障chướng 所sở 知tri 境cảnh 。 令linh 智trí 不bất 知tri 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 所sở 知tri 之chi 障chướng 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 所sở 知tri 不bất 是thị 障chướng 。 被bị 障chướng 障chướng 所sở 知tri 。 故cố 非phi 持trì 業nghiệp 。 問vấn 。 二nhị 障chướng 頭đầu 數số 。 是thị 同đồng 是thị 別biệt 。 答đáp 。 同đồng 是thị 根căn 隨tùy 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 。 問vấn 。 既ký 同đồng 根căn 隨tùy 。 何hà 稱xưng 二nhị 障chướng 。 答đáp 。 由do 貪tham 上thượng 有hữu 擾nhiễu 惱não 用dụng 。 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 。 有hữu 覆phú 蓋cái 用dụng 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 問vấn 。 執chấp 之chi 與dữ 障chướng 。 是thị 同đồng 是thị 別biệt 。 答đáp 。 根căn 梢# 有hữu 異dị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 為vi 障chướng 根căn 本bổn 。 生sanh 餘dư 障chướng 類loại 。 問vấn 。 執chấp 生sanh 障chướng 時thời 。 為vi 通thông 為vi 別biệt 。 答đáp 。 別biệt 。 謂vị 我ngã 執chấp 為vi 根căn 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 法pháp 執chấp 為vi 根căn 。 餘dư 障chướng 得đắc 生sanh 。 問vấn 。 此thử 二nhị 障chướng 。 染nhiễm 有hữu 殊thù 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 有hữu 分phân 別biệt 者giả 。 名danh 之chi 為vi 麤thô 。 有hữu 俱câu 生sanh 者giả 。 名danh 之chi 為vi 細tế 。 問vấn 。 何hà 名danh 分phân 別biệt 。 答đáp 。 強cường/cưỡng 思tư 計kế 度độ 。 而nhi 生sanh 起khởi 故cố 。 何hà 名danh 俱câu 生sanh 。 答đáp 。 與dữ 身thân 俱câu 生sanh 。 任nhậm 運vận 起khởi 故cố 。 問vấn 。 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 孰thục 為vi 先tiên 斷đoạn 。 答đáp 。 分phân 別biệt 之chi 障chướng 先tiên 斷đoạn 。 於ư 見kiến 道đạo 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 俱câu 生sanh 之chi 障chướng 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 分phần 分phần 漸tiệm 斷đoạn 。 至chí 金kim 剛cang 心tâm 時thời 。 方phương 能năng 斷đoạn 盡tận 。 問vấn 。 斷đoạn 此thử 二nhị 障chướng 。 於ư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 差sai 別biệt 如như 何hà 。 答đáp 。 二Nhị 乘Thừa 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 大Đại 乘Thừa 雙song 斷đoạn 。 問vấn 。 此thử 二nhị 障chướng 染nhiễm 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 能năng 斷đoạn 。 答đáp 。 見kiến 前tiền 先tiên 伏phục 。 入nhập 見kiến 方phương 斷đoạn 。 其kỳ 斷đoạn 伏phục 道đạo 。 三tam 乘thừa 有hữu 異dị 。 如như 後hậu 三tam 乘thừa 五ngũ 位vị 中trung 辨biện 。 總tổng 明minh 竟cánh 。

又hựu 為vi 開khai 示thị 謬mậu 執chấp 我ngã 法pháp (# 至chí )# 於ư 唯duy 識thức 理lý 。 如như 實thật 知tri 故cố 。

此thử 約ước 二nhị 執chấp 。 別biệt 顯hiển 世thế 間gian 迷mê 也dã 。 開khai 發phát 我ngã 法pháp 本bổn 空không 。 去khứ 其kỳ 謬mậu 執chấp 。 指chỉ 示thị 唯duy 識thức 實thật 理lý 。 出xuất 之chi 迷mê 途đồ 。

復phục 有hữu 迷mê 謬mậu 唯duy 識thức 理lý 者giả (# 至chí )# 得đắc 如như 實thật 解giải 故cố 作tác 斯tư 論luận 。

此thử 約ước 四tứ 執chấp 。 別biệt 顯hiển 聖thánh 教giáo 迷mê 也dã 。 或hoặc 執chấp 外ngoại 境cảnh 如như 識thức 非phi 無vô 者giả 。 此thử 即tức 有hữu 宗tông 。 依y 十thập 二nhị 處xứ 教giáo 。 執chấp 心tâm 境cảnh 俱câu 有hữu 。 或hoặc 執chấp 內nội 識thức 如như 境cảnh 非phi 有hữu 者giả 。 此thử 破phá 清thanh 辯biện 。 依y 密mật 意ý 空không 教giáo 。 撥bát 識thức 亦diệc 無vô 。 或hoặc 執chấp 諸chư 識thức 用dụng 別biệt 體thể 同đồng 者giả 。 即tức 大Đại 乘Thừa 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 八bát 識thức 用dụng 雖tuy 不bất 同đồng 。 體thể 唯duy 是thị 一nhất 。 如như 一nhất 水thủy 鏡kính 。 多đa 波ba 像tượng 生sanh 。 或hoặc 執chấp 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 者giả 。 此thử 即tức 經kinh 部bộ 覺giác 天thiên 所sở 計kế 。 但đãn 有hữu 心tâm 王vương 。 都đô 無vô 心tâm 所sở 。 以dĩ 經kinh 言ngôn 士sĩ 夫phu 六lục 界giới 。 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。 無vô 心tâm 所sở 故cố 。 雖tuy 於ư 蘊uẩn 中trung 亦diệc 有hữu 心tâm 所sở 。 但đãn 於ư 識thức 上thượng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 無vô 別biệt 實thật 有hữu 。 然nhiên 清thanh 辯biện 計kế 雖tuy 撥bát 皆giai 空không 。 強cường/cưỡng 違vi 中trung 道đạo 。 而nhi 立lập 唯duy 境cảnh 。 順thuận 世thế 亦diệc 立lập 唯duy 四tứ 大đại 種chủng 成thành 有hữu 情tình 故cố 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 應ưng 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 清thanh 辯biện 順thuận 世thế 。 有hữu 境cảnh 無vô 心tâm 。 二nhị 中trung 道đạo 大Đại 乘Thừa 。 有hữu 心tâm 無vô 境cảnh 。 三tam 小Tiểu 乘Thừa 多đa 部bộ 。 有hữu 境cảnh 有hữu 心tâm 。 四tứ 邪tà 見kiến 一nhất 說thuyết 都đô 無vô 心tâm 境cảnh (# 士sĩ 夫phu 即tức 作tác 者giả 。 以dĩ 心tâm 能năng 造tạo 物vật 。 故cố 名danh 作tác 者giả 。 六lục 界giới 。 謂vị 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 空không 。 識thức 。 六lục 法pháp 各các 別biệt 。 故cố 名danh 為vi 界giới )# 。 此thử 皆giai 迷mê 實thật 有hữu 之chi 唯duy 識thức 。 謬mậu 執chấp 假giả 設thiết 之chi 我ngã 法pháp 。 為vi 遮già 此thử 等đẳng 。 令linh 得đắc 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 深thâm 妙diệu 理lý 。 深thâm 妙diệu 理lý 。 即tức 唯duy 識thức 性tánh 也dã 。 如như 則tắc 非phi 穿xuyên 鑿tạc 之chi 見kiến 。 實thật 則tắc 非phi 影ảnh 響hưởng 之chi 知tri 。 能năng 證chứng 唯duy 識thức 。 方phương 為vi 能năng 解giải 唯duy 識thức 。 如như 是thị 而nhi 解giải 。 可khả 以dĩ 言ngôn 正chánh 解giải 矣hĩ 。

已dĩ 上thượng 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần/phân 竟cánh 。 下hạ 依y 教giáo 廣quảng 成thành 分phần/phân 。 分phần/phân 三tam 種chủng 三tam 科khoa 。

一nhất 略lược 廣quảng 位vị 三tam 科khoa 。 初sơ 一nhất 頌tụng 半bán 。 略lược 答đáp 外ngoại 難nạn/nan 。 略lược 標tiêu 識thức 相tương/tướng 。 次thứ 二nhị 十thập 三tam 頌tụng 半bán 。 廣quảng 明minh 識thức 相tương/tướng 。 顯hiển 前tiền 頌tụng 意ý 。 後hậu 五ngũ 頌tụng 。 明minh 修tu 行hành 之chi 位vị 。

二nhị 境cảnh 行hành 果quả 三tam 科khoa 。 前tiền 二nhị 十thập 五ngũ 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 境cảnh 。 次thứ 四tứ 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 行hành 。 後hậu 一nhất 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 果quả 三tam 性tánh 相tướng 位vị 三tam 科khoa 。 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 性tánh 。 後hậu 五ngũ 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 位vị 。 今kim 依y 性tánh 相tướng 位vị 分phần/phân 科khoa 。 初sơ 明minh 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 次thứ 明minh 唯duy 識thức 性tánh 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 一nhất 頌tụng 半bán 。 略lược 辯biện 唯duy 識thức 。 次thứ 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 半bán 。 廣quảng 辯biện 唯duy 識thức 。

若nhược 唯duy 有hữu 識thức 云vân 何hà 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 。

第đệ 一nhất 頌tụng 半bán 。 破phá 我ngã 法pháp 。 此thử 天thiên 親thân 假giả 設thiết 問vấn 詞từ 。 謂vị 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 。 則tắc 云vân 何hà 世thế 間gian 。 與dữ 聖thánh 教giáo 中trung 。 皆giai 說thuyết 有hữu 我ngã 及cập 有hữu 法pháp 耶da 。 世thế 間gian 或hoặc 是thị 妄vọng 執chấp 。 聖thánh 教giáo 豈khởi 是thị 謬mậu 談đàm 。

頌tụng 曰viết 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 至chí )# 謂vị 異dị 熟thục 思tư 量lượng 及cập 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 。

頌tụng 意ý 謂vị 聖thánh 教giáo 雖tuy 有hữu 我ngã 法pháp 之chi 名danh 。 對đối 機cơ 假giả 設thiết 。 非phi 同đồng 情tình 執chấp 。 假giả 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 無vô 體thể 隨tùy 情tình 假giả 。 即tức 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 。 雖tuy 無vô 如như 彼bỉ 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 。 隨tùy 執chấp 心tâm 緣duyên 。 亦diệc 名danh 我ngã 法pháp 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 二nhị 者giả 有hữu 體thể 施thi 設thiết 假giả 。 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 法pháp 體thể 。 而nhi 非phi 我ngã 法pháp 。 本bổn 體thể 無vô 名danh 。 強cường/cưỡng 名danh 我ngã 法pháp 。 不bất 稱xưng 法pháp 體thể 。 隨tùy 緣duyên 施thi 設thiết 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 此thử 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 一nhất 句cú 。 古cổ 疏sớ/sơ 有hữu 二nhị 解giải 。 初sơ 解giải 言ngôn 說thuyết 由do 。 後hậu 解giải 我ngã 法pháp 由do 。 言ngôn 說thuyết 由do 者giả 。 言ngôn 說thuyết 與dữ 我ngã 法pháp 為vi 由do 。 由do 言ngôn 說thuyết 故cố 。 有hữu 假giả 我ngã 法pháp 。 我ngã 法pháp 由do 者giả 。 我ngã 法pháp 與dữ 言ngôn 說thuyết 為vi 由do 。 由do 有hữu 我ngã 法pháp 。 方phương 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 問vấn 。 言ngôn 說thuyết 由do 者giả 。 因nhân 何hà 便tiện 能năng 起khởi 得đắc 言ngôn 說thuyết 。 說thuyết 彼bỉ 我ngã 法pháp 。 答đáp 。 由do 妄vọng 情tình 故cố 。 執chấp 著trước 我ngã 法pháp 。 依y 此thử 便tiện 起khởi 假giả 我ngã 法pháp 言ngôn 方phương 有hữu 所sở 詮thuyên 假giả 我ngã 假giả 法pháp 。 此thử 名danh 說thuyết 擔đảm 情tình 我ngã 法pháp 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 先tiên 有hữu 執chấp 情tình 。 次thứ 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 後hậu 有hữu 我ngã 法pháp 。 言ngôn 說thuyết 在tại 中trung 。 名danh 說thuyết 擔đảm 情tình 我ngã 法pháp 也dã 。 此thử 世thế 間gian 者giả 。 若nhược 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 。 即tức 云vân 說thuyết 擔đảm 證chứng 得đắc 及cập 我ngã 法pháp 也dã 。 問vấn 。 我ngã 法pháp 由do 者giả 。 因nhân 何hà 便tiện 有hữu 我ngã 法pháp 依y 之chi 起khởi 說thuyết 。 答đáp 。 由do 證chứng 得đắc 故cố 。 強cường/cưỡng 名danh 施thi 設thiết 假giả 我ngã 假giả 法pháp 。 後hậu 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 此thử 是thị 假giả 我ngã 假giả 法pháp 。 此thử 名danh 我ngã 法pháp 擔đảm 證chứng 說thuyết 也dã 。 先tiên 有hữu 證chứng 得đắc 。 施thi 設thiết 為vi 我ngã 法pháp 。 後hậu 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 此thử 是thị 聖thánh 教giáo 。 若nhược 世thế 間gian 者giả 。 應ưng 云vân 我ngã 法pháp 擔đảm 情tình 說thuyết 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 問vấn 在tại 有hữu 字tự 上thượng 。 頌tụng 家gia 答đáp 在tại 說thuyết 字tự 上thượng 。 名danh 言ngôn 說thuyết 由do 。 長trường/trưởng 行hành 問vấn 在tại 說thuyết 字tự 上thượng 。 頌tụng 家gia 答đáp 在tại 假giả 字tự 上thượng 。 名danh 我ngã 法pháp 由do 。 既ký 無vô 實thật 我ngã 法pháp 。 則tắc 假giả 依y 何hà 而nhi 立lập 。 故cố 云vân 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 。 謂vị 依y 識thức 所sở 變biến 相tương 見kiến 分phần/phân 立lập 也dã 。 首thủ 二nhị 句cú 。 總tổng 答đáp 問vấn 意ý 。 中trung 二nhị 句cú 。 釋thích 上thượng 我ngã 法pháp 為vi 所sở 變biến 。 顯hiển 識thức 為vi 能năng 變biến 。 後hậu 二nhị 句cú 。 釋thích 能năng 變biến 三tam 名danh 。

論luận 曰viết 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp (# 至chí )# 我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 法pháp 謂vị 執chấp 持trì 。

從tùng 此thử 直trực 至chí 第đệ 二nhị 卷quyển 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 止chỉ 。 並tịnh 護hộ 法Pháp 等đẳng 解giải 釋thích 頌tụng 意ý 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 我ngã 法pháp 。 即tức 前tiền 三tam 句cú 頌tụng 。 二nhị 釋thích 三tam 能năng 變biến 。 即tức 後hậu 三tam 句cú 頌tụng 。 一nhất 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 釋thích 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 我ngã 。 謂vị 主chủ 宰tể 。 主chủ 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 宰tể 有hữu 割cát 斷đoạn 力lực 。 義nghĩa 同đồng 我ngã 故cố 。 主chủ 是thị 我ngã 體thể 。 宰tể 是thị 我ngã 用dụng 。 或hoặc 是thị 我ngã 所sở (# 主chủ 是thị 俱câu 生sanh 我ngã 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 屬thuộc 第đệ 七thất 識thức 我ngã 。 宰tể 是thị 分phân 別biệt 我ngã 。 有hữu 斷đoạn 割cát 故cố 。 屬thuộc 第đệ 六lục 識thức 我ngã )# 。 法pháp 謂vị 軌quỹ 持trì 。 軌quỹ 者giả 軌quỹ 範phạm 。 可khả 生sanh 物vật 解giải 。 持trì 者giả 任nhậm 持trì 。 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 。

彼bỉ 二nhị 俱câu 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 轉chuyển (# 至chí )# 轉chuyển 謂vị 隨tùy 緣duyên 施thi 設thiết 有hữu 異dị 。

二nhị 釋thích 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 世thế 間gian 我ngã 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 我ngã 有hữu 情tình 。 異dị 生sanh 。 摩ma 納nạp 縛phược 迦ca 。 養dưỡng 育dục 者giả 。 數số 取thủ 趣thú 。 命mạng 者giả 。 生sanh 者giả 。 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。 外ngoại 道đạo 別biệt 執chấp 作tác 者giả 。 受thọ 者giả 。 神thần 我ngã 等đẳng 也dã 。 聖thánh 教giáo 我ngã 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 預dự 流lưu 等đẳng 人nhân 。 三tam 賢hiền 。 十Thập 地Địa 。 三tam 乘thừa 。 五ngũ 性tánh 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 是thị 也dã 。 世thế 間gian 法pháp 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 勝thắng 論luận 六lục 句cú 。 數số 論luận 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 及cập 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 。 七thất 種chủng 外ngoại 道đạo 。 執chấp 梵Phạm 王Vương 。 執chấp 時thời 。 執chấp 方phương 。 執chấp 本bổn 際tế 。 執chấp 自tự 然nhiên 。 執chấp 虗hư 空không 。 執chấp 我ngã 等đẳng 。 是thị 也dã 。 聖thánh 教giáo 法pháp 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 緣duyên 起khởi 根căn 諦đế 善thiện 巧xảo 等đẳng 法pháp 。 是thị 也dã 。 問vấn 。 世thế 間gian 我ngã 法pháp 。 率suất 己kỷ 妄vọng 情tình 。 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 。 有hữu 何hà 益ích 用dụng 。 答đáp 。 有hữu 四tứ 緣duyên 故cố 。 一nhất 言ngôn 說thuyết 易dị 故cố 。 二nhị 順thuận 世thế 間gian 故cố 。 三tam 能năng 除trừ 無vô 我ngã 怖bố 故cố 。 四tứ 有hữu 自tự 他tha 染nhiễm 淨tịnh 信tín 解giải 事sự 業nghiệp 等đẳng 故cố 。 有hữu 此thử 益ích 用dụng 。 聖thánh 說thuyết 我ngã 法pháp 耳nhĩ 。 隨tùy 緣duyên 施thi 設thiết 有hữu 異dị 。 即tức 解giải 轉chuyển 字tự 。 施thi 設thiết 即tức 假giả 立lập 義nghĩa 。 隨tùy 主chủ 宰tể 緣duyên 。 假giả 立lập 為vi 我ngã 。 隨tùy 執chấp 持trì 緣duyên 。 假giả 立lập 為vi 法pháp 。

如như 是thị 諸chư 相tướng 若nhược 由do 假giả 說thuyết (# 至chí )# 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 有hữu 外ngoại 境cảnh 。

三tam 釋thích 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 。 設thiết 問vấn 云vân 。 是thị 種chủng 種chủng 相tướng 。 既ký 由do 假giả 說thuyết 。 則tắc 此thử 假giả 依y 何hà 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 故cố 答đáp 云vân 。 彼bỉ 相tương/tướng 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 而nhi 假giả 施thi 設thiết 。 轉chuyển 變biến 與dữ 變biến 現hiện 不bất 同đồng 。 變biến 現hiện 者giả 。 唯duy 現hiện 心tâm 等đẳng 。 能năng 起khởi 見kiến 相tương/tướng 。 名danh 之chi 為vi 變biến 。 不bất 通thông 於ư 種chủng 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 等đẳng 。 轉chuyển 變biến 者giả 。 通thông 於ư 種chủng 現hiện 。 現hiện 能năng 熏huân 種chủng 。 種chủng 能năng 生sanh 種chủng 。 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 。 名danh 轉chuyển 變biến 也dã 。 識thức 謂vị 了liễu 別biệt 。 別biệt 釋thích 頌tụng 中trung 識thức 字tự 義nghĩa 。 顯hiển 了liễu 分phân 明minh 辨biện 別biệt 境cảnh 相tướng 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 凡phàm 所sở 言ngôn 識thức 。 必tất 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 以dĩ 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 王vương 同đồng 一nhất 所sở 依y 根căn 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 。 同đồng 一nhất 時thời 。 同đồng 一nhất 事sự 。 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 具cụ 足túc 五ngũ 義nghĩa 。 故cố 曰viết 定định 相tương 應ứng 也dã 。 變biến 謂vị 識thức 體thể 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 。 識thức 體thể 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 二nhị 分phần 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 見kiến 分phần/phân 。 論luận 明minh 諸chư 識thức 體thể 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 轉chuyển 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 而nhi 生sanh 。 此thử 說thuyết 識thức 體thể 是thị 依y 他tha 性tánh 。 轉chuyển 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 非phi 無vô 。 亦diệc 依y 他tha 起khởi 。 依y 此thử 二nhị 分phần 。 執chấp 實thật 二nhị 取thủ 。 聖thánh 說thuyết 為vi 無vô 。 非phi 謂vị 依y 他tha 中trung 無vô 此thử 二nhị 分phần 。 論luận 說thuyết 唯duy 二nhị 依y 他tha 性tánh 故cố 。 此thử 除trừ 真chân 智trí 。 緣duyên 於ư 真Chân 如Như 。 無vô 相tướng 分phần/phân 故cố 。 餘dư 皆giai 有hữu 相tương/tướng 。 不bất 爾nhĩ 。 如như 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 後hậu 得đắc 智trí 等đẳng 。 不bất 外ngoại 取thủ 故cố 。 許hứa 有hữu 相tương 見kiến 二nhị 體thể 性tánh 故cố 。 說thuyết 相tương 見kiến 種chủng 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 。 若nhược 同đồng 種chủng 者giả 。 即tức 一nhất 識thức 體thể 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 相tương/tướng 用dụng 而nhi 生sanh 。 如như 一nhất 蝸# 牛ngưu 變biến 生sanh 二nhị 角giác 。 此thử 說thuyết 影ảnh 像tượng 相tương 見kiến 離ly 體thể 更cánh 無vô 別biệt 性tánh 是thị 識thức 用dụng 故cố 。 若nhược 言ngôn 相tương 見kiến 各các 別biệt 種chủng 者giả 。 見kiến 是thị 自tự 體thể 。 義nghĩa 用dụng 分phân 之chi 。 故cố 離ly 識thức 更cánh 無vô 別biệt 種chủng 。 即tức 一nhất 識thức 體thể 轉chuyển 似tự 見kiến 分phân 別biệt 用dụng 而nhi 生sanh 。 識thức 為vi 所sở 依y 。 轉chuyển 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 。 似tự 相tương/tướng 而nhi 起khởi 。 以dĩ 作tác 用dụng 別biệt 。 性tánh 各các 不bất 同đồng 故cố 。 相tương/tướng 別biệt 種chủng 生sanh 。 於ư 理lý 為vi 勝thắng 。 故cố 言ngôn 識thức 體thể 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 。 此thử 依y 他tha 起khởi 。 非phi 有hữu 似tự 有hữu 。 實thật 非phi 二nhị 分phần 。 似tự 計kế 所sở 執chấp 二nhị 分phần 相tương 見kiến 。 故cố 立lập 似tự 名danh 。 問vấn 。 相tương/tướng 別biệt 有hữu 種chủng 。 何hà 名danh 識thức 變biến 。 答đáp 。 不bất 離ly 識thức 故cố 。 內nội 識thức 變biến 時thời 。 相tương/tướng 方phương 生sanh 故cố 。 問vấn 。 此thử 顯hiển 能năng 變biến 相tương 見kiến 二nhị 分phần 用dụng 體thể 別biệt 有hữu 。 何hà 故cố 又hựu 說thuyết 識thức 似tự 二nhị 分phần 生sanh 。 答đáp 。 論luận 說thuyết 相tương 見kiến 俱câu 依y 自tự 證chứng 起khởi 故cố 。 若nhược 無vô 自tự 證chứng 。 二nhị 定định 不bất 生sanh 。 如như 無vô 頭đầu 時thời 。 角giác 定định 非phi 有hữu 。 及cập 無vô 鏡kính 時thời 。 面diện 影ảnh 不bất 起khởi 。 皆giai 於ư 識thức 上thượng 現hiện 相tướng 貌mạo 故cố 。 故cố 說thuyết 二nhị 分phần 依y 實thật 體thể 生sanh 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 依y 此thử 見kiến 分phần/phân 施thi 設thiết 言ngôn 我ngã 。 依y 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 施thi 設thiết 言ngôn 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 法pháp 若nhược 離ly 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 無vô 由do 起khởi 故cố 。 我ngã 法pháp 為vi 能năng 依y 。 相tương 見kiến 為vi 所sở 依y 故cố 。 或hoặc 復phục 者giả 。 更cánh 端đoan 之chi 詞từ 。 前tiền 言ngôn 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 。 後hậu 言ngôn 轉chuyển 似tự 外ngoại 境cảnh 。 故cố 言ngôn 或hoặc 復phục 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 頓đốn 變biến 根căn 身thân 器khí 界giới 種chủng 子tử 。 轉chuyển 生sanh 七thất 識thức 。 各các 能năng 變biến 現hiện 自tự 分phần/phân 所sở 緣duyên 。 故cố 曰viết 變biến 似tự 外ngoại 境cảnh 。 問vấn 。 如như 何hà 變biến 耶da 。 曰viết 。 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 諸chư 識thức 生sanh 時thời 。 變biến 似tự 我ngã 法pháp 。 此thử 我ngã 法pháp 相tướng 。 雖tuy 在tại 內nội 識thức 。 而nhi 以dĩ 分phân 別biệt 故cố 。 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 耳nhĩ 。 此thử 二nhị 種chủng 轉chuyển 似tự 。 俱câu 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 俱câu 屬thuộc 聖thánh 教giáo 。 諸chư 有hữu 情tình 下hạ 。 方phương 是thị 徧biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 。 方phương 屬thuộc 世thế 間gian 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 。 無vô 明minh 覆phú 故cố 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 如như 患hoạn 夢mộng 者giả 患hoạn 夢mộng 力lực 故cố 。 心tâm 似tự 種chủng 種chủng 外ngoại 境cảnh 相tướng 現hiện 。 夢mộng 時thời 執chấp 為vi 實thật 有hữu 外ngoại 物vật 。 寤ngụ 來lai 方phương 知tri 唯duy 夢mộng 所sở 變biến 。 我ngã 此thử 身thân 相tướng 。 及cập 外ngoại 世thế 界giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 識thức 所sở 變biến 。 迷mê 故cố 執chấp 有hữu 我ngã 及cập 諸chư 境cảnh 。 患hoạn 。 即tức 病bệnh 也dã 。 但đãn 云vân 似tự 者giả 。 即tức 屬thuộc 聖thánh 教giáo 。 但đãn 云vân 實thật 者giả 。 即tức 是thị 世thế 間gian 。 或hoặc 為vi 內nội 識thức 二nhị 字tự 所sở 障chướng 。 以dĩ 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 為vi 世thế 間gian 。 轉chuyển 似tự 外ngoại 境cảnh 為vi 聖thánh 教giáo 。 非phi 是thị 。

愚ngu 夫phu 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp (# 至chí )# 所sở 依y 事sự 故cố 。 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。

此thử 結kết 前tiền 義nghĩa 。 總tổng 釋thích 前tiền 三tam 句cú 意ý 。 愚ngu 夫phu 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 是thị 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 體thể 實thật 都đô 無vô 。 猶do 如như 龜quy 毛mao 。 非phi 與dữ 依y 他tha 內nội 識thức 相tương 似tự 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 情tình 強cường/cưỡng 施thi 設thiết 耳nhĩ 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 內nội 識thức 所sở 變biến 似tự 我ngã 似tự 法pháp 。 即tức 依y 他tha 性tánh 。 必tất 依y 種chủng 子tử 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 非phi 體thể 全toàn 無vô 。 如như 徧biến 計kế 境cảnh 。 彼bỉ 實thật 我ngã 法pháp 。 然nhiên 非phi 我ngã 法pháp 。 即tức 我ngã 法pháp 名danh 。 亦diệc 是thị 聖thánh 教giáo 強cường/cưỡng 施thi 設thiết 故cố 。 名danh 不bất 稱xưng 法pháp 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 然nhiên 則tắc 外ngoại 境cảnh 定định 無vô 。 而nhi 非phi 能năng 如như 識thức 之chi 有hữu 也dã 。 內nội 識thức 定định 有hữu 。 而nhi 不bất 至chí 如như 境cảnh 之chi 無vô 也dã 。 便tiện 遮già 外ngoại 計kế 離ly 心tâm 之chi 境cảnh 實thật 有hữu 增tăng 益ích 執chấp 。 及cập 遮già 邪tà 見kiến 惡ác 取thủ 空không 者giả 撥bát 識thức 亦diệc 無vô 減giảm 損tổn 執chấp 。 即tức 離ly 空không 有hữu 。 設thiết 唯duy 識thức 教giáo 。 境cảnh 唯duy 世thế 俗tục 之chi 有hữu 。 識thức 通thông 勝thắng 義nghĩa 之chi 門môn 。 由do 此thử 二nhị 諦đế 之chi 名danh 立lập 焉yên 。 釋thích 頌tụng 意ý 略lược 辯biện 我ngã 法pháp 竟cánh 。

云vân 何hà 應ưng 知tri 。 實thật 無vô 外ngoại 境cảnh (# 至chí )# 境cảnh 生sanh (# 問vấn 也dã )# 實thật 我ngã 實thật 。 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

二nhị 設thiết 問vấn 答đáp 廣quảng 辯biện 我ngã 法pháp 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 總tổng 問vấn 總tổng 答đáp 。

如như 何hà 實thật 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 耶da (# 問vấn 也dã )(# 至chí )# 潛tiềm 轉chuyển 身thân 中trung 作tác 事sự 業nghiệp 故cố 。

二nhị 別biệt 問vấn 別biệt 答đáp 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 別biệt 破phá 我ngã 執chấp 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 破phá 外ngoại 道đạo 三tam 種chủng 我ngã 。 諸chư 所sở 執chấp 我ngã 以dĩ 下hạ 。 皆giai 是thị 答đáp 詞từ 。 現hiện 見kiến 世thế 人nhân 知tri 覺giác 運vận 動động 。 作tác 業nghiệp 受thọ 果quả 。 明minh 有hữu 主chủ 人nhân 公công 潛tiềm 施thí 默mặc 運vận 。 如như 何hà 實thật 我ngã 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 曰viết 。 世thế 間gian 所sở 執chấp 我ngã 雖tuy 多đa 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 同đồng 太thái 虗hư 立lập 我ngã 。 即tức 勝thắng 論luận 所sở 計kế 作tác 者giả 我ngã 。 數số 論luận 所sở 計kế 受thọ 者giả 我ngã 。 二nhị 卷quyển 舒thư 不bất 定định 我ngã 。 即tức 無vô 慚tàm 外ngoại 道đạo 。 尼ni 虔kiền 子tử 。 計kế 隨tùy 身thân 大đại 小tiểu 有hữu 卷quyển 舒thư 故cố 。 三tam 量lượng 小tiểu 極cực 微vi 我ngã 。 即tức 獸thú 主chủ 。 徧biến 出xuất 。 二nhị 宗tông 所sở 計kế 潛tiềm 轉chuyển 身thân 中trung 。 有hữu 自tự 在tại 用dụng 。 此thử 名danh 六lục 師sư 三tam 計kế 。 餘dư 九cửu 十thập 種chủng 所sở 計kế 我ngã 等đẳng 。 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 故cố 曰viết 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。

初sơ 且thả 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 所sở 修tu 證chứng 法pháp 一nhất 切thiết 我ngã 合hợp 故cố 。

先tiên 破phá 同đồng 太thái 虗hư 空không 我ngã 。 應ưng 出xuất 外ngoại 量lượng 云vân 。 我ngã 是thị 有hữu 法pháp 。 體thể 常thường 周chu 徧biến 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 隨tùy 處xứ 造tạo 業nghiệp 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 此thử 因nhân 唯duy 於ư 異dị 品phẩm 中trung 有hữu 。 同đồng 品phẩm 定định 無vô 。 又hựu 宗tông 犯phạm 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 過quá 。 因nhân 犯phạm 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá 。 喻dụ 犯phạm 能năng 立lập 法pháp 不bất 成thành 過quá 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 我ngã 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 常thường 非phi 徧biến 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 隨tùy 處xứ 造tạo 業nghiệp 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 心tâm 所sở 。 異dị 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 又hựu 諸chư 有hữu 情tình 。 同đồng 一nhất 我ngã 耶da 。 各các 一nhất 我ngã 耶da 。 若nhược 同đồng 一nhất 我ngã 者giả 。 則tắc 一nhất 作tác 業nghiệp 時thời 一nhất 切thiết 應ưng 作tác 。 一nhất 受thọ 果quả 時thời 一nhất 切thiết 應ưng 受thọ 。 一nhất 解giải 脫thoát 時thời 一nhất 切thiết 應ưng 解giải 脫thoát 。 如như 今kim 現hiện 見kiến 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 而nhi 立lập 此thử 論luận 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 。 若nhược 各các 一nhất 我ngã 者giả 。 我ngã 既ký 常thường 徧biến 。 則tắc 一nhất 切thiết 我ngã 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 。 各các 一nhất 我ngã 中trung 。 具cụ 有hữu 一nhất 切thiết 我ngã 。 亦diệc 當đương 一nhất 作tác 業nghiệp 時thời 一nhất 切thiết 應ưng 作tác 。 一nhất 受thọ 業nghiệp 時thời 一nhất 切thiết 應ưng 受thọ 。 若nhược 言ngôn 彼bỉ 作tác 彼bỉ 受thọ 。 此thử 作tác 此thử 受thọ 。 作tác 業nghiệp 受thọ 果quả 。 於ư 諸chư 我ngã 中trung 不bất 相tương 紊# 亂loạn 。 無vô 他tha 作tác 我ngã 受thọ 之chi 過quá 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 常thường 徧biến 之chi 我ngã 。 不bất 分phân 彼bỉ 此thử 。 既ký 分phần/phân 彼bỉ 此thử 。 不bất 為vi 常thường 徧biến 。 今kim 既ký 執chấp 常thường 徧biến 。 則tắc 業nghiệp 果quả 及cập 身thân 。 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 而nhi 云vân 屬thuộc 此thử 非phi 彼bỉ 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 故cố 一nhất 解giải 脫thoát 時thời 。 一nhất 切thiết 應ưng 解giải 脫thoát 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 修tu 即tức 一nhất 切thiết 修tu 。 一nhất 證chứng 即tức 一nhất 切thiết 證chứng 故cố 。

中trung 亦diệc 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 如như 童đồng 豎thụ 戲hí 。

次thứ 破phá 卷quyển 舒thư 不bất 定định 我ngã 。 我ngã 體thể 常thường 住trụ 。 應ưng 不bất 卷quyển 舒thư 。 既ký 有hữu 卷quyển 舒thư 。 應ưng 如như 橐# 籥# 。 橐# 籥# 中trung 豈khởi 有hữu 常thường 住trụ 之chi 風phong 耶da 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 我ngã 體thể 非phi 常thường 住trụ 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 卷quyển 舒thư 故cố 。 喻dụ 如như 橐# 籥# 風phong 。 又hựu 我ngã 既ký 隨tùy 身thân 。 則tắc 身thân 有hữu 多đa 物vật 。 應ưng 可khả 分phân 析tích 。 何hà 者giả 為vi 我ngã 。 色sắc 是thị 我ngã 耶da 。 受thọ 等đẳng 是thị 我ngã 耶da 。 分phân 析tích 之chi 後hậu 。 便tiện 成thành 多đa 體thể 。 而nhi 猶do 執chấp 我ngã 體thể 是thị 一nhất 是thị 常thường 。 真chân 兒nhi 戲hí 之chi 談đàm 矣hĩ 。

後hậu 亦diệc 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 諸chư 有hữu 往vãng 來lai 非phi 常thường 一nhất 故cố 。

三tam 破phá 量lượng 小tiểu 極cực 微vi 我ngã 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 是thị 故cố 我ngã 體thể 住trụ 於ư 身thân 內nội 。 形hình 量lượng 極cực 細tế 。 如như 一nhất 極cực 微vi 。 不bất 可khả 分phân 析tích 。 體thể 常thường 無vô 變biến 。 動động 慮lự 動động 身thân 。 能năng 作tác 能năng 受thọ 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 以dĩ 違vi 理lý 故cố 。 眾chúng 微vi 聚tụ 積tích 。 成thành 極cực 大đại 身thân 。 我ngã 住trụ 其kỳ 中trung 。 形hình 量lượng 甚thậm 小tiểu 。 云vân 何hà 小tiểu 我ngã 能năng 轉chuyển 大đại 身thân 。 舉cử 體thể 同đồng 時thời 皆giai 見kiến 動động 作tác 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 我ngã 量lượng 雖tuy 小tiểu 。 而nhi 於ư 身thân 中trung 。 往vãng 來lai 擊kích 發phát 。 漸tiệm 次thứ 周chu 匝táp 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 以dĩ 速tốc 疾tật 故cố 。 謂vị 言ngôn 俱câu 動động 。 若nhược 爾nhĩ 。 我ngã 體thể 巡tuần 歷lịch 身thân 中trung 。 應ưng 有hữu 生sanh 滅diệt 。 及cập 成thành 眾chúng 分phần/phân 。 但đãn 是thị 遷thiên 流lưu 至chí 餘dư 處xứ 者giả 。 定định 歸quy 生sanh 滅diệt 必tất 有hữu 眾chúng 分phần/phân 。 既ký 言ngôn 我ngã 轉chuyển 。 所sở 至chí 非phi 恆hằng 。 如như 彼bỉ 燈đăng 光quang 。 豈khởi 有hữu 常thường 一nhất 。 常thường 必tất 非phi 動động 。 動động 即tức 非phi 常thường 。 我ngã 動động 而nhi 常thường 。 深thâm 違vi 正chánh 理lý 。 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 有hữu 住trụ 有hữu 行hành 。 何hà 得đắc 說thuyết 為vi 是thị 常thường 是thị 一nhất 。 若nhược 行hành 時thời 我ngã 。 不bất 捨xả 住trụ 性tánh 。 應ưng 如như 住trụ 位vị 。 則tắc 無vô 所sở 行hành 。 若nhược 行hành 時thời 我ngã 捨xả 其kỳ 住trụ 性tánh 。 別biệt 體thể 即tức 生sanh 。 常thường 一nhất 何hà 在tại 。

又hựu 所sở 執chấp 我ngã 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 (# 至chí )# 三tam 者giả 與dữ 蘊uẩn 非phi 即tức 非phi 離ly 。

二nhị 破phá 小Tiểu 乘Thừa 三tam 種chủng 我ngã 。 即tức 離ly 二nhị 我ngã 。 正chánh 量lượng 經kinh 部bộ 二nhị 宗tông 所sở 計kế 。 非phi 即tức 離ly 我ngã 。 犢độc 子tử 部bộ 計kế 。 正chánh 量lượng 部bộ 等đẳng 亦diệc 作tác 此thử 計kế 。 蘊uẩn 是thị 聚tụ 義nghĩa 。 聚tụ 為vi 身thân 故cố 。 亦diệc 是thị 覆phú 義nghĩa 。 覆phú 真Chân 如Như 故cố 。 即tức 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 五ngũ 法pháp 合hợp 聚tụ 為vi 身thân 。 即tức 蘊uẩn 我ngã 者giả 。 謂vị 色sắc 是thị 我ngã 色sắc 等đẳng 。 即tức 身thân 為vi 我ngã 。 離ly 身thân 之chi 外ngoại 。 無vô 我ngã 義nghĩa 故cố 。 離ly 蘊uẩn 我ngã 者giả 。 彼bỉ 執chấp 我ngã 體thể 離ly 蘊uẩn 別biệt 有hữu 。 非phi 即tức 離ly 我ngã 者giả 。 彼bỉ 執chấp 我ngã 體thể 即tức 蘊uẩn 非phi 即tức 。 離ly 蘊uẩn 非phi 離ly 。 則tắc 知tri 蘊uẩn 有hữu 生sanh 滅diệt 。 我ngã 體thể 常thường 一nhất 。

初sơ 即tức 蘊uẩn 我ngã 理lý 且thả 不bất 然nhiên (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 我ngã 不bất 成thành 。

凡phàm 執chấp 我ngã 者giả 。 皆giai 以dĩ 常thường 一nhất 為vi 宗tông 。 若nhược 言ngôn 即tức 蘊uẩn 我ngã 者giả 。 蘊uẩn 取thủ 聚tụ 義nghĩa 。 則tắc 非phi 常thường 矣hĩ 。 五ngũ 法pháp 合hợp 成thành 。 則tắc 非phi 一nhất 矣hĩ 。 量lượng 云vân 。 我ngã 若nhược 即tức 蘊uẩn 。 非phi 常thường 一nhất 故cố 。 喻dụ 如như 五ngũ 蘊uẩn 。 次thứ 約ước 五ngũ 位vị 破phá 。 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 皆giai 屬thuộc 色sắc 蘊uẩn 。 此thử 云vân 內nội 色sắc 。 即tức 五ngũ 根căn 也dã 。 此thử 云vân 外ngoại 色sắc 。 即tức 六lục 塵trần 也dã 。 餘dư 行hành 。 即tức 得đắc 等đẳng 二nhị 十thập 四tứ 法pháp 。 與dữ 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 除trừ 受thọ 想tưởng 二nhị 。 俱câu 屬thuộc 行hành 蘊uẩn 。 故cố 曰viết 餘dư 行hành 。 餘dư 色sắc 。 即tức 長trường 短đoản 方phương 圓viên 麤thô 細tế 高cao 下hạ 。 正chánh 不bất 正chánh 等đẳng 色sắc 。 色sắc 有hữu 質chất 礙ngại 。 我ngã 無vô 質chất 礙ngại 。 故cố 我ngã 非phi 即tức 色sắc 。 量lượng 云vân 。 內nội 諸chư 色sắc 定định 非phi 實thật 我ngã 。 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 如như 外ngoại 諸chư 色sắc 。 心tâm 待đãi 眾chúng 緣duyên 。 不bất 恆hằng 相tương 續tục 。 我ngã 恆hằng 相tương 續tục 。 應ưng 不bất 待đãi 緣duyên 。 故cố 我ngã 非phi 即tức 受thọ 想tưởng 行hành 。 量lượng 云vân 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 非phi 實thật 我ngã 。 不bất 恆hằng 相tương 續tục 。 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 。 喻dụ 如như 聲thanh 等đẳng 。 餘dư 行hành 餘dư 色sắc 無vô 有hữu 覺giác 性tánh 。 我ngã 有hữu 覺giác 性tánh 。 故cố 我ngã 非phi 即tức 餘dư 蘊uẩn 。 量lượng 云vân 。 餘dư 行hành 餘dư 色sắc 。 亦diệc 非phi 實thật 我ngã 。 非phi 覺giác 性tánh 故cố 如như 虗hư 空không 等đẳng 。 若nhược 言ngôn 離ly 蘊uẩn 我ngã 者giả 。 我ngã 既ký 離ly 蘊uẩn 。 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 則tắc 應ưng 如như 虗hư 空không 。 既ký 不bất 作tác 業nghiệp 。 亦diệc 不bất 受thọ 果quả 。 而nhi 今kim 現hiện 見kiến 。 有hữu 作tác 有hữu 受thọ 。 離ly 身thân 心tâm 外ngoại 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 量lượng 云vân 。 我ngã 若nhược 離ly 蘊uẩn 。 無vô 作tác 受thọ 故cố 。 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 若nhược 言ngôn 俱câu 非phi 我ngã 者giả 。 依y 蘊uẩn 立lập 我ngã 。 故cố 云vân 非phi 離ly 。 我ngã 非phi 是thị 蘊uẩn 。 故cố 云vân 非phi 即tức 。 正chánh 知tri 作tác 瓶bình 。 團đoàn 泥nê 成thành 瓶bình 。 非phi 離ly 團đoàn 泥nê 。 瓶bình 非phi 團đoàn 泥nê 。 非phi 即tức 團đoàn 泥nê 。 故cố 知tri 泥nê 可khả 言ngôn 實thật 。 瓶bình 決quyết 定định 假giả 。 則tắc 汝nhữ 蘊uẩn 可khả 言ngôn 實thật 。 我ngã 決quyết 定định 無vô 矣hĩ 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 等đẳng 者giả 。 謂vị 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 。 彼bỉ 立lập 三tam 聚tụ 。 一nhất 有hữu 為vi 聚tụ 。 二nhị 無vô 為vi 聚tụ 。 三tam 非phi 二nhị 聚tụ 。 非phi 二nhị 即tức 我ngã 。 又hựu 立lập 五ngũ 法Pháp 藏tạng 。 謂vị 三tam 世thế 為vi 三tam 。 無vô 為vi 為vi 四tứ 。 第đệ 五ngũ 不bất 可khả 說thuyết 藏tạng 。 我ngã 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 為vi 故cố 。 經kinh 部bộ 亦diệc 執chấp 有hữu 勝thắng 義nghĩa 我ngã 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 即tức 計kế 菩Bồ 薩Tát 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 即tức 借tá 彼bỉ 說thuyết 例lệ 破phá 之chi 云vân 。 若nhược 汝nhữ 既ký 知tri 不bất 可khả 說thuyết 為vi 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 亦diệc 應ưng 當đương 知tri 不bất 可khả 說thuyết 為vi 。 是thị 我ngã 非phi 我ngã 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 我ngã 不bất 成thành 。 破phá 小Tiểu 乘Thừa 三tam 種chủng 我ngã 竟cánh 。

又hựu 諸chư 所sở 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể (# 至chí )# 故cố 所sở 執chấp 我ngã 理lý 俱câu 不bất 成thành 。

三tam 總tổng 約ước 根căn 境cảnh 識thức 三tam 種chủng 破phá 。 謂vị 汝nhữ 所sở 執chấp 之chi 我ngã 。 是thị 根căn 耶da 。 境cảnh 耶da 。 識thức 耶da 。 先tiên 約ước 識thức 彼bỉ 。 故cố 曰viết 思tư 慮lự 。 念niệm 過quá 去khứ 現hiện 在tại 為vi 思tư 。 念niệm 未vị 來lai 為vi 慮lự 。 立lập 量lượng 云vân 。 我ngã 若nhược 是thị 識thức 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 思tư 慮lự 故cố 。 如như 諸chư 心tâm 所sở 。 我ngã 若nhược 非phi 識thức 應ưng 是thị 無vô 情tình 。 無vô 思tư 慮lự 故cố 。 如như 虗hư 空không 等đẳng 。

又hựu 諸chư 所sở 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể (# 至chí )# 故cố 所sở 執chấp 我ngã 二nhị 俱câu 不bất 成thành 。

次thứ 約ước 根căn 破phá 。 根căn 是thị 有hữu 作tác 用dụng 法pháp 。 故cố 以dĩ 作tác 用dụng 徵trưng 詰cật 。 立lập 量lượng 云vân 。 我ngã 若nhược 是thị 根căn 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 如như 手thủ 足túc 等đẳng 。 我ngã 若nhược 非phi 根căn 。 應ưng 非phi 實thật 我ngã 。 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。

又hựu 諸chư 所sở 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể (# 至chí )# 正chánh 見kiến 翻phiên 令linh 。 沈trầm 淪luân 生sanh 死tử 。

此thử 約ước 境cảnh 破phá 。 言ngôn 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 。 是thị 我ngã 見kiến 分phần/phân 所sở 緣duyên 境cảnh 否phủ/bĩ 耶da 。 若nhược 非phi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 知tri 實thật 有hữu 我ngã 。 若nhược 是thị 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 即tức 是thị 真chân 相tương/tướng 分phần/phân 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 非phi 顛điên 倒đảo 攝nhiếp 。 當đương 迷mê 之chi 而nhi 沉trầm 生sanh 死tử 。 悟ngộ 之chi 而nhi 證chứng 涅Niết 槃Bàn 矣hĩ 。 云vân 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 所sở 信tín 聖thánh 教giáo 。 皆giai 毀hủy 我ngã 見kiến 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 。 稱xưng 讚tán 無vô 我ngã 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 邪tà 見kiến 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 正chánh 見kiến 反phản 淪luân 生sanh 死tử 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 此thử 不bất 立lập 量lượng 者giả 。 下hạ 文văn 當đương 出xuất 故cố 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 外ngoại 道đạo 經kinh 中trung 。 咸hàm 作tác 是thị 說thuyết 。 著trước 我ngã 生sanh 死tử 。 離ly 我ngã 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 讚tán 捨xả 我ngã 。 令linh 欣hân 解giải 脫thoát 。 如như 何hà 固cố 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 耶da 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 復phục 頌tụng 曰viết 。 我ngã 若nhược 實thật 有hữu 性tánh 。 不bất 應ưng 讚tán 離ly 我ngã 。 謂vị 我ngã 若nhược 實thật 有hữu 。 緣duyên 生sanh 我ngã 見kiến 。 即tức 是thị 真chân 實thật 。 不bất 應ưng 勸khuyến 捨xả 。 為vi 證chứng 實thật 我ngã 。 應ưng 更cánh 殷ân 勤cần 勸khuyến 修tu 我ngã 見kiến 。 令linh 其kỳ 堅kiên 固cố 。 云vân 何hà 勸khuyến 捨xả 真chân 實thật 我ngã 見kiến 。 令linh 修tu 虗hư 妄vọng 無vô 我ngã 見kiến 耶da 。 若nhược 無vô 我ngã 見kiến 。 不bất 稱xưng 實thật 我ngã 。 汝nhữ 不bất 應ưng 說thuyết 。 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 稱xưng 實thật 見kiến 。 證chứng 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 知tri 真chân 趣thú 脫thoát 。 此thử 說thuyết 應ưng 虗hư 。 為vi 顯hiển 斯tư 義nghĩa 。 故cố 次thứ 頌tụng 曰viết 。 定định 知tri 真chân 實thật 者giả 。 趣thú 解giải 脫thoát 應ưng 虗hư 。 有hữu 我ngã 若nhược 實thật 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 解giải 脫thoát 方phương 便tiện 。 見kiến 應ưng 成thành 虗hư 。 有hữu 我ngã 我ngã 所sở 。 違vi 逆nghịch 涅Niết 槃Bàn 隨tùy 順thuận 生sanh 死tử 見kiến 應ưng 是thị 實thật 。 若nhược 顛điên 倒đảo 見kiến 。 隨tùy 順thuận 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 顛điên 倒đảo 見kiến 。 隨tùy 順thuận 生sanh 死tử 。 云vân 何hà 汝nhữ 論luận 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 定định 知tri 實thật 者giả 能năng 趣thú 解giải 脫thoát 。 以dĩ 此thử 定định 知tri 空không 無vô 我ngã 見kiến 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 所sở 證chứng 非phi 虗hư 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 涅Niết 槃Bàn 時thời 捨xả 。 應ưng 知tri 餘dư 見kiến 是thị 其kỳ 顛điên 倒đảo 。

又hựu 諸chư 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 實thật 我ngã (# 至chí )# 隨tùy 自tự 妄vọng 情tình 種chủng 種chủng 計kế 度độ 。

此thử 破phá 我ngã 執chấp 已dĩ 竟cánh 。 總tổng 申thân 二nhị 比tỉ 量lượng 。 初sơ 約ước 能năng 緣duyên 。 次thứ 約ước 所sở 緣duyên 。 以dĩ 將tương 欲dục 說thuyết 出xuất 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 是thị 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 故cố 先tiên 審thẩm 定định 。 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 。 以dĩ 我ngã 見kiến 自tự 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 喻dụ 如như 緣duyên 餘dư 心tâm 。 亦diệc 無vô 實thật 我ngã 為vi 我ngã 見kiến 境cảnh 。 以dĩ 是thị 我ngã 見kiến 之chi 所sở 緣duyên 故cố 。 喻dụ 如như 所sở 餘dư 法pháp 也dã 。 我ngã 見kiến 亦diệc 是thị 心tâm 所sở 。 以dĩ 其kỳ 餘dư 心tâm 所sở 為vi 同đồng 喻dụ 。 故cố 曰viết 如như 緣duyên 餘dư 心tâm 。 我ngã 見kiến 即tức 是thị 妄vọng 見kiến 。 妄vọng 見kiến 所sở 緣duyên 。 即tức 是thị 妄vọng 境cảnh 。 與dữ 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 等đẳng 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 。 是thị 所sở 緣duyên 故cố 。 如như 所sở 餘dư 法pháp 也dã 。 所sở 餘dư 法pháp 。 即tức 第đệ 六lục 蘊uẩn 第đệ 十thập 三tam 處xứ 第đệ 十thập 九cửu 界giới 等đẳng 。 是thị 故cố 下hạ 。 說thuyết 出xuất 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 是thị 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 我ngã 見kiến 既ký 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 。 是thị 緣duyên 何hà 等đẳng 。 但đãn 緣duyên 內nội 識thức 變biến 現hiện 五ngũ 蘊uẩn 似tự 我ngã 之chi 相tướng 。 隨tùy 自tự 妄vọng 情tình 。 周chu 徧biến 計kế 度độ 。 以dĩ 為vi 實thật 我ngã 。 如như 病bệnh 眼nhãn 境cảnh 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 證chứng 立lập 此thử 我ngã 實thật 有hữu 常thường 住trụ 。

然nhiên 諸chư 我ngã 執chấp 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 俱câu 生sanh 二nhị 者giả 分phân 別biệt 。

四tứ 總tổng 舉cử 通thông 執chấp 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 標tiêu 數số 。 總tổng 舉cử 世thế 間gian 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 等đẳng 所sở 有hữu 我ngã 執chấp 。 品phẩm 數số 雖tuy 多đa 。 約ước 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 。

俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 (# 至chí )# 勝thắng 生sanh 空không 觀quán 方phương 能năng 除trừ 滅diệt 。

二nhị 正chánh 釋thích 分phần/phân 三tam 。 一nhất 俱câu 生sanh 。 二nhị 分phần 別biệt 。 三tam 總tổng 結kết 。 今kim 初sơ 。 由do 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 故cố 。 不bất 待đãi 邪tà 教giáo 。 由do 內nội 因nhân 力lực 故cố 。 非phi 邪tà 分phân 別biệt 。 由do 恆hằng 與dữ 身thân 俱câu 。 即tức 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 具cụ 上thượng 諸chư 義nghĩa 。 故cố 名danh 俱câu 生sanh 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 。 第đệ 七thất 執chấp 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 內nội 自tự 我ngã 。 而nhi 親thân 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 不bất 著trước 。 但đãn 託thác 彼bỉ 見kiến 分phân 為vi 本bổn 質chất 。 於ư 自tự 心tâm 上thượng 變biến 起khởi 影ảnh 相tương/tướng 而nhi 緣duyên 。 為vi 帶đái 質chất 境cảnh 。 故cố 曰viết 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 此thử 則tắc 常thường 常thường 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 二nhị 者giả 。 第đệ 六lục 緣duyên 第đệ 八bát 所sở 變biến 色sắc 心tâm 蘊uẩn 法pháp 。 或hoặc 總tổng 執chấp 內nội 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 外ngoại 蘊uẩn 為vi 所sở 。 或hoặc 別biệt 執chấp 一nhất 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 餘dư 蘊uẩn 為vi 所sở 。 於ư 自tự 心tâm 上thượng 。 變biến 起khởi 影ảnh 相tương/tướng 而nhi 緣duyên 。 為vi 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 故cố 亦diệc 曰viết 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 此thử 則tắc 有hữu 間gian 斷đoạn 時thời 。 不bất 恆hằng 相tương 續tục 。 此thử 二nhị 我ngã 執chấp 。 無vô 始thỉ 至chí 今kim 。 任nhậm 運vận 而nhi 有hữu 。 不bất 假giả 作tác 意ý 分phân 別biệt 尋tầm 伺tứ 。 細tế 故cố 難nạn/nan 斷đoạn 。 直trực 至chí 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 修tu 習tập 勝thắng 生sanh 空không 觀quán 。 地địa 地địa 漸tiệm 斷đoạn 。 至chí 金kim 剛cang 心tâm 。 方phương 能năng 斷đoạn 盡tận 。 言ngôn 勝thắng 生sanh 空không 者giả 。 揀giản 異dị 見kiến 道đạo 生sanh 空không 。 故cố 名danh 勝thắng 也dã (# 生sanh 空không 。 即tức 眾chúng 生sanh 空không 。 若nhược 觀quán 生sanh 死tử 苦khổ 果quả 。 但đãn 見kiến 名danh 色sắc 陰ấm 界giới 入nhập 實thật 法pháp 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 新tân 新tân 生sanh 滅diệt 。 是thị 實thật 法pháp 中trung 空không 無vô 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 等đẳng 。 十thập 六lục 知tri 見kiến 。 如như 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 空không )# 。

分phân 別biệt 我ngã 執chấp 亦diệc 由do 現hiện 在tại (# 至chí )# 生sanh 空không 真Chân 如Như 。 即tức 能năng 除trừ 滅diệt 。

執chấp 有hữu 內nội 外ngoại 。 等đẳng 從tùng 緣duyên 生sanh 。 故cố 曰viết 亦diệc 由do 。 現hiện 在tại 。 對đối 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 外ngoại 緣duyên 。 對đối 內nội 因nhân 。 非phi 與dữ 身thân 俱câu 。 對đối 恆hằng 與dữ 身thân 俱câu 。 然nhiên 後hậu 方phương 起khởi 。 對đối 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 唯duy 在tại 第đệ 六lục 意ý 識thức 中trung 有hữu 。 簡giản 前tiền 第đệ 七thất 。 無vô 分phân 別biệt 義nghĩa 。 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 蘊uẩn 相tương/tướng 。 如như 從tùng 冥minh 生sanh 覺giác 。 從tùng 覺giác 生sanh 心tâm 。 從tùng 心tâm 生sanh 五ngũ 微vi 塵trần 。 從tùng 五ngũ 微vi 塵trần 生sanh 五ngũ 大đại 。 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 等đẳng 。 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 我ngã 相tương/tướng 。 如như 我ngã 是thị 思tư 等đẳng 。 現hiện 分phân 別biệt 起khởi 。 對đối 前tiền 俱câu 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 麤thô 。 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 即tức 能năng 除trừ 滅diệt 。 故cố 名danh 易dị 斷đoạn 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 。 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 生sanh 空không 徧biến 行hành 真Chân 如Như 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 我ngã 執chấp (# 至chí )# 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 起khởi 。

三tam 總tổng 結kết 內nội 外ngoại 。 自tự 心tâm 內nội 蘊uẩn 。 自tự 心tâm 外ngoại 蘊uẩn 。 據cứ 宗tông 鏡kính 錄lục 有hữu 二nhị 種chủng 解giải 。 彼bỉ 云vân 。 心tâm 外ngoại 執chấp 我ngã 執chấp 法pháp 者giả 有hữu 兩lưỡng 種chủng 。 一nhất 者giả 如như 外ngoại 道đạo 等đẳng 執chấp 離ly 心tâm 等đẳng 別biệt 有hữu 一nhất 物vật 是thị 常thường 是thị 一nhất 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 此thử 乃nãi 妄vọng 計kế 所sở 執chấp 。 其kỳ 體thể 都đô 無vô 。 二nhị 者giả 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 本bổn 質chất 之chi 法pháp 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 親thân 緣duyên 不bất 著trước 。 亦diệc 名danh 心tâm 外ngoại 。 此thử 是thị 依y 他tha 。 其kỳ 體thể 是thị 有hữu 。 又hựu 云vân 。 自tự 心tâm 外ngoại 蘊uẩn 。 第đệ 七thất 計kế 我ngã 心tâm 外ngoại 唯duy 有hữu 。 第đệ 六lục 計kế 我ngã 心tâm 外ngoại 之chi 蘊uẩn 或hoặc 是thị 於ư 無vô 。 自tự 心tâm 內nội 蘊uẩn 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 者giả 。 親thân 所sở 緣duyên 也dã 。 不bất 問vấn 即tức 離ly 計kế 為vi 我ngã 者giả 。 影ảnh 像tượng 必tất 有hữu 故cố 。 云vân 何hà 必tất 有hữu 。 曰viết 如như 能năng 緣duyên 心tâm 將tương 緣duyên 龜quy 毛mao 等đẳng 無vô 法pháp 之chi 時thời 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 依y 種chủng 生sanh 時thời 。 從tùng 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 變biến 起khởi 龜quy 毛mao 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 。 及cập 緣duyên 此thử 龜quy 毛mao 相tương/tướng 分phần/phân 。 此thử 相tương 見kiến 分phần/phân 與dữ 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 同đồng 一nhất 種chủng 。 生sanh 。 既ký 依y 種chủng 生sanh 。 是thị 依y 他tha 性tánh 。 非phi 體thể 全toàn 無vô 。 不bất 同đồng 本bổn 來lai 無vô 體thể 龜quy 毛mao 。 故cố 得đắc 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 乃nãi 至chí 如như 離ly 蘊uẩn 計kế 有hữu 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 離ly 蘊uẩn 性tánh 外ngoại 。 部bộ 無vô 實thật 我ngã 。 亦diệc 無vô 決quyết 定định 實thật 法pháp 。 但đãn 是thị 有hữu 情tình 虗hư 妄vọng 執chấp 有hữu 。 以dĩ 理lý 推thôi 徵trưng 。 都đô 無vô 有hữu 體thể 。 故cố 如như 本bổn 來lai 無vô 體thể 龜quy 毛mao 。 然nhiên 我ngã 法pháp 執chấp 此thử 時thời 。 亦diệc 由do 無vô 始thỉ 虗hư 妄vọng 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 變biến 起khởi 假giả 我ngã 法pháp 相tướng 。 此thử 相tương/tướng 與dữ 見kiến 等đẳng 同đồng 種chủng 。 亦diệc 依y 他tha 起khởi 。 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 言ngôn 獨độc 影ảnh 境cảnh 是thị 偏thiên 計kế 性tánh 者giả 。 其kỳ 體thể 即tức 無vô 。 猶do 如như 龜quy 毛mao 等đẳng 。 即tức 此thử 一nhất 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 無vô 。 何hà 得đắc 論luận 言ngôn 自tự 心tâm 內nội 蘊uẩn 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 耶da 。 是thị 故cố 我ngã 執chấp 皆giai 緣duyên 無vô 常thường 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 相tương/tướng 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 者giả 。 結kết 成thành 前tiền 義nghĩa 。 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 必tất 是thị 蘊uẩn 故cố 。 緣duyên 此thử 為vi 我ngã 。 義nghĩa 顯hiển 大Đại 乘Thừa 親thân 緣duyên 無vô 法pháp 不bất 能năng 生sanh 識thức 。 不bất 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 必tất 有hữu 法pháp 故cố 。 然nhiên 不bất 可khả 緣duyên 此thử 遂toại 執chấp 我ngã 法pháp 是thị 有hữu 。 如như 諸chư 蘊uẩn 相tương/tướng 。 是thị 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 決quyết 定định 似tự 有hữu 。 因nhân 云vân 仗trượng 因nhân 託thác 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 喻dụ 如như 幻huyễn 有hữu 。 妄vọng 所sở 執chấp 我ngã 。 是thị 徧biến 計kế 執chấp 性tánh 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 因nhân 云vân 。 橫hoạnh/hoành 計kế 度độ 故cố 。 喻dụ 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 恐khủng 人nhân 不bất 信tín 。 故cố 以dĩ 契Khế 經Kinh 證chứng 結kết 焉yên 。 集tập 論luận 云vân 。 何hà 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 以dĩ 取thủ 合hợp 故cố 。 名danh 為vi 取thủ 蘊uẩn 。 何hà 等đẳng 為vi 取thủ 。

謂vị 諸chư 蘊uẩn 中trung 所sở 有hữu 欲dục 貪tham 。 何hà 故cố 欲dục 貪tham 說thuyết 名danh 為vi 取thủ 。 謂vị 於ư 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 蘊uẩn 。 能năng 引dẫn 不bất 捨xả 故cố 。 希hy 求cầu 未vị 來lai 。 染nhiễm 著trước 現hiện 在tại 。 欲dục 貪tham 名danh 取thủ 。 俱câu 舍xá 云vân 。 或hoặc 有hữu 唯duy 蘊uẩn 。 而nhi 非phi 取thủ 蘊uẩn 。 謂vị 無vô 漏lậu 行hành 。 煩phiền 惱não 名danh 取thủ 。 蘊uẩn 從tùng 取thủ 生sanh 。 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 如như 草thảo 糠khang 火hỏa 。 或hoặc 蘊uẩn 屬thuộc 取thủ 。 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 如như 帝đế 王vương 臣thần 。 或hoặc 蘊uẩn 生sanh 取thủ 。 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 如như 華hoa 果quả 樹thụ 。 通thông 上thượng 。 四tứ 總tổng 舉cử 通thông 執chấp 竟cánh 。

實thật 我ngã 若nhược 無vô 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 (# 至chí )# 於ư 汝nhữ 有hữu 失thất 非phi 於ư 我ngã 宗tông 。

五ngũ 外ngoại 難nạn/nan 內nội 破phá 有hữu 三tam 章chương 。 初sơ 破phá 我ngã 有hữu 三tam 世thế 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 我ngã 。 則tắc 世thế 人nhân 現hiện 。 能năng 憶ức 過quá 去khứ 。 識thức 現hiện 在tại 。 誦tụng 習tập 未vị 來lai 。 益ích 我ngã 損tổn 我ngã 。 為vi 恩ân 為vi 怨oán 等đẳng 事sự 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 不bất 停đình 。 誰thùy 為vi 主chủ 宰tể 而nhi 任nhậm 持trì 此thử 耶da 。 先tiên 約ước 體thể 破phá 。 言ngôn 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 。 既ký 是thị 常thường 住trụ 。 應ưng 無vô 轉chuyển 變biến 無vô 轉chuyển 變biến 故cố 。 三tam 世thế 一nhất 如như 。 則tắc 是thị 過quá 去khứ 應ưng 如như 現hiện 在tại 。 現hiện 在tại 應ưng 如như 過quá 去khứ 。 若nhược 是thị 現hiện 在tại 如như 過quá 去khứ 者giả 。 則tắc 我ngã 體thể 常thường 無vô 。 三tam 世thế 恩ân 怨oán 亦diệc 應ưng 常thường 無vô 。 誰thùy 為vi 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。 若nhược 是thị 過quá 去khứ 如như 現hiện 在tại 者giả 。 則tắc 我ngã 體thể 常thường 有hữu 。 三tam 世thế 恩ân 怨oán 亦diệc 應ưng 常thường 有hữu 。 何hà 須tu 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 前tiền 之chi 與dữ 後hậu 。 同đồng 一nhất 我ngã 體thể 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 次thứ 約ước 用dụng 破phá 。 若nhược 謂vị 我ngã 用dụng 自tự 變biến 。 我ngã 體thể 自tự 常thường 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 用dụng 即tức 體thể 之chi 用dụng 。 體thể 即tức 用dụng 之chi 體thể 。 不bất 可khả 析tích 而nhi 二nhị 也dã 。 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 體thể 常thường 而nhi 用dụng 亦diệc 常thường 。 則tắc 我ngã 用dụng 不bất 應ưng 有hữu 變biến 。 體thể 不bất 離ly 用dụng 。 用dụng 變biến 而nhi 體thể 亦diệc 應ưng 變biến 。 則tắc 我ngã 體thể 不bất 應ưng 言ngôn 常thường 。 進tiến 退thoái 推thôi 求cầu 。 不bất 得đắc 言ngôn 我ngã 能năng 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。 三tam 世thế 恩ân 怨oán 等đẳng 事sự 。 次thứ 顯hiển 正chánh 義nghĩa 云vân 。 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 任nhậm 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 不bất 失thất 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 得đắc 有hữu 如như 是thị 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。 恩ân 怨oán 等đẳng 事sự 。 何hà 嘗thường 有hữu 實thật 我ngã 為vi 之chi 主chủ 宰tể 哉tai 。 汝nhữ 無vô 持trì 種chủng 受thọ 熏huân 之chi 識thức 。 而nhi 設thiết 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 之chi 難nạn/nan 。 祇kỳ 彰chương 汝nhữ 失thất 。 成thành 立lập 我ngã 宗tông 耳nhĩ 。 乃nãi 我ngã 宗tông 則tắc 何hà 失thất 焉yên 。

若nhược 無vô 實thật 我ngã 誰thùy 能năng 造tạo 業nghiệp (# 至chí )# 造tạo 業nghiệp 受thọ 果quả 於ư 理lý 無vô 違vi 。

次thứ 破phá 我ngã 能năng 作tác 受thọ 難nạn/nan 。 此thử 即tức 十thập 六lục 知tri 見kiến 中trung 起khởi 者giả 受thọ 者giả 。 破phá 詞từ 雖tuy 以dĩ 有hữu 變biến 易dị 無vô 變biến 易dị 兩lưỡng 端đoan 徵trưng 詰cật 。 然nhiên 外ngoại 計kế 定định 主chủ 無vô 變biến 易dị 。 以dĩ 有hữu 變biến 易dị 違vi 害hại 常thường 我ngã 故cố 。 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 。 應ưng 是thị 不bất 能năng 造tạo 業nghiệp 受thọ 果quả 。 因nhân 云vân 。 無vô 變biến 易dị 故cố 。 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 若nhược 言ngôn 有hữu 變biến 易dị 。 已dĩ 成thành 自tự 教giáo 相tương 違vi 。 故cố 不bất 立lập 量lượng 。 次thứ 出xuất 正chánh 義nghĩa 云vân 。 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 能năng 造tạo 受thọ 者giả 。 皆giai 是thị 八bát 種chủng 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 內nội 因nhân 外ngoại 緣duyên 熏huân 習tập 之chi 力lực 。 故cố 有hữu 善thiện 惡ác 苦khổ 樂lạc 。 業nghiệp 報báo 等đẳng 事sự 。 豈khởi 有hữu 實thật 我ngã 能năng 作tác 受thọ 哉tai 。 華hoa 嚴nghiêm 會hội 意ý 問vấn 云vân 。 若nhược 準chuẩn 六lục 根căn 無vô 我ngã 。 誰thùy 造tạo 誰thùy 受thọ 耶da 。 答đáp 。 佛Phật 說thuyết 作tác 善thiện 生sanh 天thiên 為vi 惡ác 受thọ 苦khổ 者giả 。 此thử 但đãn 因nhân 緣duyên 法pháp 爾nhĩ 。 非phi 是thị 我ngã 能năng 作tác 受thọ 也dã 。 若nhược 言ngôn 是thị 我ngã 非phi 因nhân 緣duyên 者giả 。 作tác 惡ác 何hà 不bất 生sanh 天thiên 。 乃nãi 墮đọa 地địa 獄ngục 耶da 。 我ngã 豈khởi 愛ái 彼bỉ 地địa 獄ngục 。 故cố 受thọ 苦khổ 耶da 。 我ngã 既ký 作tác 惡ác 而nhi 不bất 受thọ 樂lạc 者giả 。 故cố 知tri 善thiện 惡ác 感cảm 報báo 。 唯duy 因nhân 緣duyên 。 非phi 是thị 我ngã 也dã 。 如như 論luận 云vân 。 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 天thiên 。 因nhân 緣duyên 故cố 墮đọa 地địa 獄ngục 。 是thị 此thử 意ý 也dã 。 問vấn 。 既ký 言ngôn 無vô 我ngã 。 誰thùy 感cảm 因nhân 緣duyên 。 若nhược 言ngôn 無vô 我ngã 。 但đãn 是thị 因nhân 緣duyên 自tự 為vi 者giả 。 草thảo 木mộc 亦diệc 稟bẩm 因nhân 緣duyên 。 何hà 不bất 生sanh 天thiên 與dữ 受thọ 苦khổ 耶da 。 答đáp 。 內nội 外ngoại 雖tuy 但đãn 稟bẩm 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 有hữu 二nhị 。 一nhất 善thiện 惡ác 增tăng 上thượng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 但đãn 感cảm 生sanh 天thiên 及cập 地địa 獄ngục 異dị 熟thục 等đẳng 。 二nhị 善thiện 惡ác 等đẳng 流lưu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 生sanh 天thiên 者giả 感cảm 寶bảo 地địa 金kim 華hoa 。 墮đọa 地địa 獄ngục 者giả 。 感cảm 刀đao 林lâm 銅đồng 柱trụ 等đẳng 。 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 業nghiệp 作tác 。 非phi 我ngã 能năng 為vi 。 豈khởi 謂vị 受thọ 報báo 不bất 同đồng 而nhi 計kế 有hữu 我ngã 也dã 。 故cố 經Kinh 云vân 。 無vô 我ngã 無vô 造tạo 無vô 受thọ 者giả 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 亦diệc 不bất 亡vong 。

我ngã 若nhược 實thật 無vô 誰thùy 於ư 生sanh 死tử (# 至chí )# 愚ngu 者giả 於ư 中trung 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。

三tam 破phá 我ngã 有hữu 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 難nạn/nan 。 廣quảng 百bách 論luận 引dẫn 其kỳ 說thuyết 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 無vô 我ngã 者giả 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 事sự 俱câu 失thất 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 有hữu 我ngã 故cố 。 諸chư 無vô 智trí 者giả 。 樂nhạo 著trước 生sanh 死tử 。 先tiên 造tạo 能năng 招chiêu 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 後hậu 受thọ 所sở 感cảm 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 先tiên 觀quán 生sanh 死tử 苦khổ 火hỏa 煎tiễn 逼bức 。 發phát 心tâm 厭yếm 離ly 。 後hậu 方phương 捨xả 惡ác 。 勤cần 脩tu 諸chư 善thiện 。 得đắc 正chánh 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 由do 我ngã 成thành 。 我ngã 為vi 作tác 者giả 。 我ngã 為vi 受thọ 者giả 。 我ngã 為vi 苦khổ 逼bức 。 發phát 心tâm 厭yếm 離ly 。 捨xả 惡ác 修tu 善thiện 。 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 破phá 之chi 云vân 。 汝nhữ 執chấp 我ngã 常thường 無vô 生sanh 滅diệt 。 又hựu 謂vị 我ngã 能năng 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 則tắc 害hại 常thường 無vô 生sanh 滅diệt 義nghĩa 矣hĩ 。 我ngã 常thường 如như 虗hư 空không 。 應ưng 非phi 苦khổ 所sở 惱não 。 又hựu 謂vị 我ngã 能năng 捨xả 苦khổ 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 則tắc 害hại 常thường 如như 虗hư 空không 義nghĩa 矣hĩ 。 故cố 觀quán 厭yếm 苦khổ 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 此thử 生sanh 彼bỉ 。 則tắc 可khả 以dĩ 驗nghiệm 知tri 定định 無vô 實thật 我ngã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 實thật 我ngã 。 則tắc 不bất 可khả 移di 易dị 。 不bất 能năng 去khứ 來lai 隨tùy 緣duyên 起khởi 滅diệt 故cố 。 但đãn 有hữu 諸chư 識thức 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 虗hư 妄vọng 熏huân 習tập 。 似tự 我ngã 相tương/tướng 現hiện 。 愚ngu 者giả 遂toại 執chấp 以dĩ 為vi 實thật 我ngã 耳nhĩ 。 此thử 條điều 為vi 已dĩ 出xuất 其kỳ 自tự 語ngữ 相tương 違vi 之chi 過quá 。 故cố 不bất 立lập 量lượng 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 誰thùy 有hữu 受thọ 教giáo 脩tu 集tập 道đạo 者giả 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 念niệm 心tâm 。 慧tuệ 心tâm 。 發phát 心tâm 。 勤cần 精tinh 進tấn 心tâm 。 信tín 心tâm 。 定định 心tâm 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 猶do 故cố 相tương 似tự 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 故cố 名danh 修tu 道Đạo 。 乃nãi 至chí 如như 燈đăng 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 而nhi 有hữu 光quang 明minh 。 除trừ 破phá 闇ám 冥minh 。 念niệm 等đẳng 諸chư 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 眾chúng 生sanh 食thực 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 亦diệc 能năng 令linh 饑cơ 者giả 。 而nhi 得đắc 飽bão 滿mãn 。 譬thí 如như 上thượng 藥dược 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 亦diệc 能năng 愈dũ 病bệnh 。 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 亦diệc 能năng 增tăng 長trưởng 。 草thảo 木mộc 樹thụ 林lâm 。

善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 言ngôn 念niệm 念niệm 滅diệt 云vân 何hà 增tăng 長trưởng 者giả 。 心tâm 不bất 斷đoạn 故cố 。 名danh 為vi 增tăng 長trưởng 。 如như 淨tịnh 名danh 經kinh 偈kệ 云vân 。 雖tuy 無vô 我ngã 無vô 造tạo 無vô 受thọ 者giả 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 亦diệc 不bất 亡vong 失thất 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 因nhân 。 苦khổ 樂lạc 之chi 果quả 報báo 。 非phi 有hữu 人nhân 我ngã 能năng 作tác 能năng 受thọ 。 但đãn 是thị 識thức 持trì 。 因nhân 果quả 不bất 亡vong 。 如như 古cổ 師sư 云vân 。 眾chúng 生sanh 為vi 善thiện 惡ác 而nhi 受thọ 其kỳ 報báo 者giả 。 皆giai 由do 眾chúng 生sanh 心tâm 識thức 。 三tam 世thế 相tương 續tục 。 念niệm 念niệm 相tương/tướng 傳truyền 。 如như 今kim 世thế 現hiện 行hành 五ngũ 蘊uẩn 。 由do 前tiền 世thế 識thức 種chủng 為vi 因nhân 。 起khởi 今kim 世thế 果quả 。 今kim 世thế 有hữu 作tác 業nghiệp 熏huân 種chủng 。 又hựu 為vi 來lai 世thế 現hiện 行hành 因nhân 。 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 為vi 因nhân 果quả 故cố 。 又hựu 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 皆giai 由do 心tâm 識thức 而nhi 起khởi 。 謂vị 前tiền 念niệm 造tạo 得đắc 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 然nhiên 此thử 一nhất 念niệm 識thức 雖tuy 滅diệt 。 而nhi 後hậu 念niệm 心tâm 識thức 生sanh 。 既ký 心tâm 識thức 相tương/tướng 傳truyền 不bất 斷đoạn 。 即tức 能năng 任nhậm 持trì 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 而nhi 亦diệc 不bất 亡vong 。 以dĩ 由do 識thức 持trì 故cố 。 只chỉ 為vì 識thức 心tâm 如như 幻huyễn 無vô 定định 。 故cố 乃nãi 有hữu 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 之chi 理lý 。 厭yếm 妄vọng 求cầu 真chân 之chi 門môn 。 則tắc 不bất 壞hoại 因nhân 緣duyên 。 能năng 含hàm 正chánh 理lý 。 通thông 上thượng 別biệt 問vấn 別biệt 答đáp 下hạ 。 第đệ 一nhất 別biệt 破phá 我ngã 執chấp 竟cánh 。

如như 何hà 識thức 外ngoại 實thật 有hữu 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 (# 問vấn 至chí )# 理lý 非phi 有hữu 故cố (# 答đáp )# 。

第đệ 二nhị 別biệt 問vấn 法pháp 執chấp 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 總tổng 問vấn 答đáp 。

外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 云vân 何hà 非phi 有hữu 。

二nhị 別biệt 問vấn 答đáp 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 外ngoại 道đạo 。 二nhị 餘dư 乘thừa 。 三tam 總tổng 破phá 前tiền 執chấp 。 四tứ 總tổng 舉cử 通thông 執chấp 。 華hoa 嚴nghiêm 鈔sao 云vân 。 至chí 妙diệu 虗hư 通thông 。 目mục 之chi 曰viết 道đạo 。 心tâm 遊du 道đạo 外ngoại 。 即tức 稱xưng 外ngoại 道đạo 。 唯duy 佛Phật 正Chánh 道Đạo 。 餘dư 悉tất 名danh 外ngoại 道đạo 。 約ước 而nhi 言ngôn 之chi 。 有hữu 一nhất 十thập 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 數số 論luận 師sư 。 計kế 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 二nhị 有hữu 勝thắng 論luận 師sư 。 計kế 六lục 句cú 義nghĩa 。 三tam 有hữu 計kế 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 是thị 一nhất 。 是thị 實thật 。 是thị 徧biến 。 是thị 常thường 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 四tứ 至chí 十thập 。 有hữu 七thất 種chủng 外ngoại 道đạo 。 謂vị 執chấp 梵Phạm 王Vương 。 執chấp 時thời 。 執chấp 方phương 。 執chấp 本bổn 際tế 。 執chấp 自tự 然nhiên 。 執chấp 虗hư 空không 。 執chấp 我ngã 。 如như 此thử 七thất 種chủng 計kế 。 執chấp 皆giai 是thị 常thường 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 十thập 一nhất 。 十thập 二nhị 。 有hữu 二nhị 聲thanh 論luận 。 一nhất 待đãi 緣duyên 生sanh 。 一nhất 待đãi 緣duyên 顯hiển 。 二nhị 宗tông 計kế 聲thanh 體thể 皆giai 是thị 常thường 。 十thập 三tam 有hữu 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 。 謂vị 計kế 四tứ 是thị 常thường 是thị 實thật 。 能năng 生sanh 有hữu 情tình 。 死tử 歸quy 四tứ 大đại 。

且thả 數số 論luận 者giả 執chấp 我ngã 是thị 思tư (# 至chí )# 是thị 實thật 非phi 假giả 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。

外ngoại 道đạo 中trung 。 一nhất 數số 論luận 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 舉cử 執chấp 。 二nhị 總tổng 破phá 。 三tam 別biệt 破phá 。 四tứ 結kết 成thành 。 今kim 初sơ 。 梵Phạm 音âm 僧Tăng 佉khư 。 此thử 翻phiên 為vi 數số 。 數số 即tức 慧tuệ 數số 。 數số 廣quảng 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 立lập 名danh 。 從tùng 數số 起khởi 論luận 。 名danh 為vi 數số 論luận 。 論luận 能năng 生sanh 數số 。 亦diệc 名danh 數số 論luận 。 其kỳ 造tạo 數số 論luận 。 及cập 學học 數số 論luận 者giả 。 皆giai 名danh 數số 論luận 師sư 。 本bổn 源nguyên 即tức 是thị 迦ca 毗tỳ 羅la 所sở 造tạo 。 迦ca 毗tỳ 羅la 。 此thử 云vân 黃hoàng 赤xích 色sắc 。 髭tì 髮phát 面diện 色sắc 並tịnh 黃hoàng 赤xích 故cố 。

時thời 世thế 號hiệu 為vi 黃hoàng 赤xích 仙tiên 人nhân 。 此thử 人nhân 亦diệc 修tu 禪thiền 定định 。 有hữu 神thần 通thông 力lực 。 知tri 八bát 萬vạn 劫kiếp 中trung 事sự 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 冥minh 然nhiên 不bất 知tri 。 謂vị 之chi 冥minh 諦đế 。 從tùng 冥minh 初sơ 自tự 性tánh 。 生sanh 智trí 大đại 。 乃nãi 至chí 神thần 我ngã 。 開khai 成thành 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 合hợp 為vi 九cửu 位vị 。 一nhất 冥minh 初sơ 自tự 性tánh 。 謂vị 此thử 外ngoại 道đạo 以dĩ 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 之chi 事sự 冥minh 然nhiên 不bất 知tri 之chi 處xứ 。 昧muội 為vi 自tự 性tánh 。 古cổ 稱xưng 冥minh 性tánh 。 亦diệc 名danh 勝thắng 性tánh 。 未vị 生sanh 大đại 等đẳng 。 但đãn 住trụ 自tự 分phần/phân 。 名danh 為vi 自tự 性tánh 。 二nhị 智trí 大đại 。 亦diệc 名danh 覺giác 大đại 。 大đại 者giả 。 增tăng 長trưởng 之chi 義nghĩa 。 謂vị 冥minh 初sơ 之chi 際tế 。 覺giác 知tri 增tăng 長trưởng 。 故cố 云vân 從tùng 冥minh 初sơ 生sanh 智trí 大đại 。 三tam 我ngã 心tâm 。 亦diệc 名danh 我ngã 執chấp 我ngã 慢mạn 。 謂vị 由do 覺giác 知tri 。 生sanh 我ngã 慢mạn 心tâm 。 故cố 云vân 從tùng 智trí 大đại 生sanh 我ngã 心tâm 。 四tứ 五ngũ 唯duy 。 亦diệc 名danh 五ngũ 微vi 。 即tức 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 也dã 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 五ngũ 種chủng 。 由do 我ngã 執chấp 之chi 心tâm 方phương 現hiện 。 故cố 云vân 從tùng 我ngã 心tâm 生sanh 五ngũ 唯duy 。 五ngũ 五ngũ 大đại 。 即tức 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 也dã 。 此thử 五ngũ 種chủng 性tánh 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 由do 極cực 微vi 而nhi 生sanh 。 故cố 云vân 從tùng 五ngũ 唯duy 生sanh 五ngũ 大đại 。 六lục 五ngũ 知tri 根căn 。 五ngũ 即tức 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 五ngũ 根căn 。 謂vị 之chi 知tri 者giả 。 以dĩ 此thử 五ngũ 種chủng 皆giai 有hữu 知tri 覺giác 故cố 也dã 。 因nhân 五ngũ 大đại 而nhi 成thành 。 故cố 云vân 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 五ngũ 知tri 根căn 。 七thất 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 。 即tức 口khẩu 與dữ 手thủ 足túc 小tiểu 便tiện 大đại 便tiện 。 謂vị 之chi 作tác 業nghiệp 者giả 。 以dĩ 此thử 五ngũ 種chủng 能năng 作tác 業nghiệp 用dụng 故cố 也dã 。 亦diệc 因nhân 五ngũ 大đại 而nhi 成thành 。 故cố 云vân 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 。 八bát 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 。 心tâm 乃nãi 肉nhục 團đoàn 心tâm 。 即tức 意ý 根căn 也dã 。 謂vị 之chi 平bình 等đẳng 者giả 。 以dĩ 此thử 根căn 能năng 徧biến 一nhất 切thiết 根căn 境cảnh 而nhi 生sanh 分phân 別biệt 故cố 。 此thử 亦diệc 五ngũ 大đại 所sở 成thành 。 故cố 云vân 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 平bình 等đẳng 根căn 。 并tinh 前tiền 五ngũ 知tri 。 五ngũ 作tác 業nghiệp 。 共cộng 為vi 十thập 一nhất 根căn 也dã 。 九cửu 神thần 我ngã 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 彼bỉ 不bất 知tri 有hữu 第đệ 八bát 識thức 。 故cố 執chấp 神thần 我ngã 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。 是thị 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 之chi 主chủ 也dã 。 我ngã 思tư 勝thắng 境cảnh 。 冥minh 性tánh 即tức 變biến 。 二nhị 十thập 三tam 諦đế 。 為vi 我ngã 受thọ 用dụng 。 我ngã 既ký 受thọ 用dụng 。 為vi 境cảnh 纏triền 縛phược 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 我ngã 若nhược 不bất 思tư 。 冥minh 性tánh 不bất 變biến 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 問vấn 。 自tự 性tánh 云vân 何hà 能năng 與dữ 。 諸chư 法pháp 為vi 生sanh 因nhân 。 答đáp 。 三tam 德đức 合hợp 故cố 。 其kỳ 三tam 德đức 在tại 冥minh 性tánh 中trung 。 眠miên 伏phục 不bất 起khởi 。 在tại 大đại 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 位vị 。 便tiện 有hữu 覺giác 悟ngộ 。 故cố 二nhị 十thập 三tam 。 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 三tam 德đức 合hợp 成thành 。 言ngôn 三tam 德đức 者giả 。 梵Phạm 云vân 薩tát 埵đóa 。 剌lạt 闍xà 。 答đáp 摩ma 。 薩tát 埵đóa 。 此thử 云vân 有hữu 情tình 。 亦diệc 云vân 勇dũng 猛mãnh 。 今kim 取thủ 勇dũng 義nghĩa 。 剌lạt 闍xà 。 此thử 為vi 微vi 。 牛ngưu 毛mao 塵trần 等đẳng 皆giai 名danh 剌lạt 闍xà 。 亦diệc 名danh 塵trần 坌bộn 。 今kim 取thủ 塵trần 義nghĩa 。 答đáp 摩ma 。 此thử 云vân 闇ám 。 即tức 闇ám 鈍độn 之chi 闇ám 。 三tam 德đức 應ưng 名danh 勇dũng 塵trần 闇ám 。 若nhược 傍bàng 義nghĩa 翻phiên 。 舊cựu 云vân 染nhiễm 麤thô 黑hắc 。 新tân 云vân 黃hoàng 赤xích 黑hắc 。 舊cựu 名danh 喜hỷ 憂ưu 闇ám 。 新tân 云vân 貪tham 嗔sân 癡si 。 舊cựu 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 癡si 。 新tân 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 捨xả 。 敵địch 體thể 而nhi 言ngôn 。 即tức 是thị 二nhị 毒độc 。 能năng 生sanh 三tam 受thọ 。 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 捨xả 。 黃hoàng 赤xích 黑hắc 者giả 。 是thị 其kỳ 色sắc 德đức 。 貪tham 多đa 輕khinh 光quang 。 故cố 色sắc 黃hoàng 。 嗔sân 多đa 動động 躁táo 。 故cố 色sắc 赤xích 。 癡si 則tắc 重trọng/trùng 覆phú 。 故cố 名danh 黑hắc 。 由do 此thử 自tự 性tánh 合hợp 三tam 德đức 故cố 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 故cố 自tự 性tánh 是thị 作tác 者giả 。 我ngã 是thị 見kiến 者giả 。 而nhi 非phi 作tác 者giả 。

彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 如như 何hà 可khả 說thuyết 現hiện 量lượng 得đắc 耶da 。

二nhị 總tổng 破phá 。 言ngôn 若nhược 使sử 大đại 等đẳng 一nhất 一nhất 皆giai 攬lãm 三tam 成thành 。 即tức 如như 軍quân 如như 林lâm 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 現hiện 量lượng 得đắc 耶da 。 二nhị 千thiên 五ngũ 百bách 人nhân 為vi 軍quân 。 多đa 樹thụ 為vi 林lâm 。 若nhược 分phân 析tích 至chí 盡tận 。 即tức 失thất 軍quân 林lâm 。 故cố 云vân 是thị 假giả 。 量lượng 云vân 。 大đại 等đẳng 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 假giả 非phi 實thật 非phi 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 多đa 法pháp 成thành 故cố 。 喻dụ 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。

又hựu 大đại 等đẳng 法pháp 若nhược 是thị 實thật 有hữu (# 至chí )# 轉chuyển 變biến 非phi 常thường 為vi 例lệ 亦diệc 爾nhĩ 。

三tam 別biệt 破phá 。 分phần/phân 八bát 。 一nhất 因nhân 果quả 相tương/tướng 如như 破phá 。 本bổn 事sự 。 即tức 自tự 性tánh 三tam 事sự 。 彼bỉ 計kế 大đại 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 法pháp 皆giai 是thị 實thật 有hữu 。 又hựu 計kế 自tự 性tánh 三tam 分phần/phân 合hợp 成thành 。 所sở 謂vị 薩tát 埵đóa 。 剌lạt 闍xà 。 答đáp 摩ma 。 剌lạt 闍xà 性tánh 躁táo 。 警cảnh 薩tát 埵đóa 等đẳng 。 令linh 起khởi 種chủng 種chủng 轉chuyển 變biến 功công 能năng 。 三tam 法pháp 和hòa 同đồng 。 隨tùy 於ư 一nhất 分phần/phân 變biến 成thành 大đại 等đẳng 。 轉chuyển 名danh 最tối 勝thắng 。 大đại 等đẳng 諸chư 果quả 。 變biến 故cố 無vô 常thường 。 一nhất 物vật 自tự 性tánh 。 不bất 變biến 故cố 常thường 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 若nhược 大đại 等đẳng 法pháp 。 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 則tắc 亦diệc 三tam 事sự 等đẳng 耳nhĩ 。 豈khởi 賴lại 三tam 事sự 合hợp 成thành 乎hồ 。 量lượng 云vân 。 大đại 等đẳng 諸chư 法pháp 。 非phi 三tam 合hợp 成thành 。 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 喻dụ 如như 本bổn 事sự 。 又hựu 薩tát 埵đóa 等đẳng 三tam 。 亦diệc 三tam 合hợp 成thành 。 即tức 大đại 等đẳng 故cố 。 喻dụ 如như 大đại 等đẳng 。 本bổn 事sự 既ký 能năng 轉chuyển 變biến 為vi 大đại 等đẳng 。 大đại 等đẳng 亦diệc 應ưng 能năng 轉chuyển 變biến 為vi 本bổn 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 猶do 如như 本bổn 事sự 。 大đại 等đẳng 既ký 是thị 無vô 常thường 。 本bổn 事sự 亦diệc 應ưng 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。 即tức 大đại 等đẳng 故cố 。 如như 大đại 等đẳng 法pháp 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 大đại 等đẳng 皆giai 用dụng 自tự 性tánh 為vi 體thể 。 大đại 等đẳng 變biến 時thời 。 自tự 性tánh 應ưng 變biến 。 由do 此thử 自tự 性tánh 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 體thể 無vô 異dị 故cố 。 猶do 如như 大đại 等đẳng 。 又hựu 云vân 。 如như 是thị 所sở 執chấp 自tự 性tánh 最tối 勝thắng 。 一nhất 分phần/phân 有hữu 用dụng 。 變biến 成thành 大đại 等đẳng 。 餘dư 分phần/phân 無vô 能năng 無vô 所sở 轉chuyển 變biến 。 是thị 即tức 自tự 體thể 應ưng 成thành 種chủng 種chủng 。 成thành 種chủng 種chủng 故cố 。 定định 是thị 非phi 常thường 。 如như 大đại 等đẳng 果quả 。 相tương/tướng 非phi 常thường 住trụ 。

又hựu 三tam 本bổn 事sự 各các 多đa 功công 能năng (# 至chí )# 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 體thể 無vô 別biệt 故cố 。

三tam 約ước 體thể 用dụng 相tương/tướng 同đồng 破phá 。 彼bỉ 計kế 第đệ 一nhất 薩tát 埵đóa 。 其kỳ 性tánh 明minh 白bạch 。 第đệ 二nhị 剌lạt 闍xà 其kỳ 性tánh 躁táo 動động 。 第đệ 三tam 答đáp 摩ma 其kỳ 性tánh 闇ám 昧muội 。 此thử 三tam 一nhất 一nhất 相tương/tướng 用dụng 眾chúng 多đa 。 能năng 起khởi 種chủng 種chủng 轉chuyển 變biến 功công 能năng 。 故cố 破phá 之chi 云vân 。 功công 能năng 既ký 多đa 。 則tắc 此thử 三tam 事sự 體thể 亦diệc 應ưng 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 功công 能năng 與dữ 體thể 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 體thể 即tức 自tự 性tánh 也dã 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 又hựu 三tam 自tự 性tánh 。 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 明minh 躁táo 昧muội 等đẳng 眾chúng 多đa 作tác 用dụng 。 自tự 性tánh 作tác 用dụng 。 既ký 許hứa 體thể 同đồng 。 以dĩ 性tánh 隨tùy 用dụng 。 應ưng 成thành 多đa 體thể 。 自tự 性tánh 最tối 勝thắng 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 則tắc 最tối 勝thắng 體thể 亦diệc 應ưng 多đa 。 體thể 既ký 成thành 多đa 。 應ưng 如như 大đại 等đẳng 。 定định 是thị 無vô 常thường 。 又hựu 汝nhữ 若nhược 謂vị 三tam 德đức 之chi 體thể 。 不bất 分phân 而nhi 徧biến 。 不bất 成thành 多đa 者giả 。 一nhất 處xứ 起khởi 用dụng 轉chuyển 變biến 之chi 時thời 。 餘dư 一nhất 切thiết 處xứ 俱câu 應ưng 轉chuyển 變biến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 能năng 徧biến 之chi 體thể 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。

許hứa 此thử 三tam 事sự 體thể 相tướng 分phân 別biệt (# 至chí )# 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 三tam 合hợp 成thành 一nhất 。

四tứ 約ước 體thể 相tướng 異dị 同đồng 破phá 。 汝nhữ 既ký 許hứa 此thử 明minh 躁táo 昧muội 等đẳng 體thể 相tướng 各các 別biệt 。 如như 何hà 和hòa 合hợp 共cộng 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 合hợp 時thời 之chi 體thể 。 與dữ 未vị 合hợp 時thời 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 未vị 合hợp 時thời 各các 別biệt 。 而nhi 合hợp 時thời 乃nãi 變biến 為vi 一nhất 相tương/tướng 也dã 。 若nhược 謂vị 三tam 事sự 其kỳ 體thể 雖tuy 異dị 而nhi 相tương/tướng 是thị 同đồng 。 故cố 和hòa 合hợp 時thời 成thành 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 便tiện 有hữu 自tự 教giáo 相tương 違vi 之chi 過quá 。 汝nhữ 執chấp 體thể 相tướng 定định 是thị 一nhất 故cố 。 體thể 應ưng 如như 相tương/tướng 同đồng 。 相tương 應ứng 如như 體thể 異dị 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 三tam 合hợp 成thành 一nhất 耶da 。

又hựu 三tam 是thị 別biệt 大đại 等đẳng 是thị 總tổng (# 至chí )# 總tổng 亦diệc 應ưng 三tam 如như 何hà 見kiến 一nhất 。

五ngũ 約ước 總tổng 別biệt 相tướng 同đồng 破phá 。 三tam 事sự 是thị 別biệt 相tướng 。 大đại 等đẳng 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 以dĩ 三tam 事sự 共cộng 生sanh 一nhất 法pháp 故cố 。 汝nhữ 執chấp 總tổng 別biệt 既ký 定định 是thị 一nhất 。 總tổng 應ưng 如như 別biệt 。 是thị 三tam 非phi 一nhất 。 別biệt 應ưng 如như 總tổng 。 是thị 一nhất 非phi 三tam 。 云vân 何hà 別biệt 三tam 成thành 於ư 總tổng 一nhất 。 若nhược 謂vị 三tam 德đức 實thật 不bất 和hòa 合hợp 成thành 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 三tam 事sự 轉chuyển 變biến 時thời 既ký 不bất 和hòa 合hợp 。 與dữ 未vị 變biến 時thời 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 不bất 應ưng 現hiện 見kiến 是thị 一nhất 色sắc 等đẳng 。 若nhược 謂vị 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 而nhi 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 則tắc 三tam 事sự 別biệt 相tướng 即tức 應ưng 亡vong 失thất 。 而nhi 體thể 亦diệc 應ưng 隨tùy 相tương/tướng 而nhi 失thất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 相tương/tướng 無vô 體thể 故cố 。 體thể 相tướng 既ký 失thất 。 又hựu 將tương 何hà 事sự 而nhi 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 三tam 事sự 各các 有hữu 總tổng 別biệt 二nhị 相tương/tướng 。 故cố 雖tuy 成thành 總tổng 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 失thất 別biệt 相tướng 。 以dĩ 大đại 等đẳng 總tổng 相tương/tướng 。 即tức 是thị 三tam 事sự 之chi 別biệt 相tướng 故cố 。 若nhược 謂vị 總tổng 相tương/tướng 即tức 別biệt 相tướng 者giả 。 則tắc 大đại 等đẳng 總tổng 相tương/tướng 上thượng 。 各các 各các 應ưng 有hữu 三tam 事sự 別biệt 相tướng 。 如như 何hà 但đãn 見kiến 大đại 等đẳng 一nhất 色sắc 總tổng 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 三tam 德đức 別biệt 相tướng 耶da 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 三tam 德đức 各các 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 總tổng 。 二nhị 別biệt 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 總tổng 相tương/tướng 若nhược 一nhất 。 不bất 應ưng 即tức 三tam 。 總tổng 相tương/tướng 若nhược 三tam 。 不bất 應ưng 見kiến 一nhất 。

若nhược 謂vị 三tam 體thể 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng (# 至chí )# 體thể 亦diệc 應ưng 各các 三tam 以dĩ 體thể 即tức 相tương/tướng 故cố 。

六lục 三tam 相tương 和hòa 合hợp 破phá 。 若nhược 謂vị 三tam 事sự 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 薩tát 埵đóa 等đẳng 二nhị 相tương/tướng 共cộng 相tương 和hòa 雜tạp 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 故cố 見kiến 一nhất 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 還hoàn 應ưng 見kiến 三tam 。 如như 何hà 見kiến 一nhất 。 既ký 見kiến 為vi 一nhất 。 則tắc 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 又hựu 如như 何hà 知tri 三tam 事sự 之chi 有hữu 三tam 相tương/tướng 差sai 別biệt 乎hồ 。 若nhược 三tam 事sự 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 即tức 應ưng 一nhất 一nhất 事sự 能năng 成thành 色sắc 等đẳng 根căn 境cảnh 差sai 別biệt 。 為vi 我ngã 受thọ 用dụng 。 何hà 所sở 闕khuyết 少thiểu 。 必tất 待đãi 三tam 事sự 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 耶da 。 若nhược 謂vị 必tất 待đãi 三tam 相tương 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 。 應ưng 一nhất 一nhất 事sự 皆giai 有hữu 三tam 體thể 。

何hà 以dĩ 故cố 。 體thể 即tức 相tương/tướng 故cố 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 又hựu 此thử 三tam 德đức 。 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 互hỗ 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 何hà 色sắc 等đẳng 其kỳ 相tương/tướng 是thị 一nhất 。 三tam 體thể 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 貪tham 中trung 有hữu 瞋sân 癡si 。 瞋sân 中trung 有hữu 貪tham 癡si 。 癡si 中trung 有hữu 貪tham 瞋sân 。 三tam 法pháp 和hòa 雜tạp 。 故cố 各các 見kiến 一nhất 。 此thử 遮già 三tam 一nhất 不bất 齊tề 之chi 難nạn/nan 也dã 。

又hựu 大đại 等đẳng 法pháp 皆giai 三tam 合hợp 成thành (# 至chí )# 皆giai 應ưng 無vô 異dị 便tiện 為vi 大đại 失thất 。

七thất 果quả 無vô 差sai 別biệt 破phá 。 因nhân 即tức 能năng 成thành 之chi 三tam 事sự 。 果quả 即tức 所sở 成thành 大đại 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 唯duy 量lượng 即tức 五ngũ 唯duy 量lượng 。 諸chư 大đại 即tức 五ngũ 大đại 。 諸chư 根căn 即tức 十thập 一nhất 根căn 。 意ý 謂vị 能năng 成thành 三tam 事sự 既ký 同đồng 。 則tắc 所sở 成thành 大đại 等đẳng 悉tất 一nhất 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 既ký 無vô 差sai 別biệt 。 則tắc 一nhất 根căn 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 境cảnh 。 如như 眼nhãn 根căn 亦diệc 能năng 聞văn 聲thanh 齅khứu 香hương 知tri 味vị 等đẳng 。 或hoặc 應ưng 一nhất 境cảnh 一nhất 切thiết 根căn 所sở 得đắc 。 如như 一nhất 色sắc 唯duy 。 眼nhãn 亦diệc 可khả 見kiến 。 耳nhĩ 亦diệc 可khả 聞văn 等đẳng 。 如như 是thị 。 則tắc 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 情tình 與dữ 非phi 情tình 。 淨tịnh 穢uế 等đẳng 物vật 。 現hiện 比tỉ 等đẳng 覺giác 。 皆giai 應ưng 無vô 異dị 。 便tiện 成thành 大đại 失thất 。 豈khởi 特đặc 自tự 教giáo 相tương 違vi 世thế 間gian 相tương 違vi 而nhi 已dĩ 哉tai 。 唐đường 三tam 藏tạng 嘗thường 折chiết 外ngoại 道đạo 云vân 。 此thử 大đại 等đẳng 俱câu 各các 以dĩ 三tam 成thành 。 即tức 一nhất 是thị 一nhất 切thiết 。 若nhược 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 則tắc 應ưng 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 一nhất 切thiết 作tác 用dụng 。 既ký 不bất 許hứa 然nhiên 。 何hà 因nhân 執chấp 三tam 為vi 一nhất 切thiết 體thể 性tánh 。 又hựu 若nhược 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 應ưng 口khẩu 眼nhãn 等đẳng 根căn 即tức 大đại 小tiểu 便tiện 路lộ 。 又hựu 一nhất 一nhất 根căn 有hữu 一nhất 切thiết 作tác 用dụng 。 應ưng 口khẩu 耳nhĩ 等đẳng 根căn 聞văn 香hương 見kiến 色sắc 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 何hà 得đắc 執chấp 三tam 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 。 以dĩ 此thử 破phá 詞từ 。 參tham 看khán 論luận 義nghĩa 。 更cánh 自tự 了liễu 然nhiên 。

故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 法pháp 不bất 成thành 但đãn 是thị 妄vọng 情tình 計kế 度độ 為vi 有hữu 。

八bát 結kết 成thành 前tiền 義nghĩa 。

勝thắng 論luận 所sở 執chấp 實thật 等đẳng 句cú 義nghĩa 多đa 實thật 有hữu 性tánh 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。

二nhị 勝thắng 論luận 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 舉cử 執chấp 。 二nhị 總tổng 破phá 。 三tam 別biệt 破phá 。 四tứ 結kết 成thành 。 今kim 初sơ 。 此thử 即tức 衛vệ 世thế 師sư 計kế 。 新tân 云vân 吠phệ 世thế 史sử 迦ca 薩tát 多đa 羅la 。 此thử 云vân 勝thắng 論luận 。 立lập 六lục 句cú 義nghĩa 。 最tối 為vi 勝thắng 故cố 。 或hoặc 勝thắng 人nhân 所sở 造tạo 故cố 。 其kỳ 能năng 造tạo 人nhân 。 即tức 成thành 劫kiếp 之chi 末mạt 。 人nhân 壽thọ 無vô 量lượng 。 外ngoại 道đạo 出xuất 世thế 。 名danh 嗢ốt 露lộ 迦ca 。 此thử 云vân 鵂hưu 鶹lưu 。 晝trú 避tị 聲thanh 色sắc 匿nặc 迹tích 山sơn 藪tẩu 。 夜dạ 絕tuyệt 視thị 聽thính 。 方phương 行hành 乞khất 食thực 。

時thời 人nhân 以dĩ 為vi 似tự 鵂hưu 鶹lưu 鳥điểu 。 故cố 名danh 鵂hưu 鶹lưu 仙tiên 人nhân 。 即tức 百bách 論luận 優ưu 樓lâu 佉khư 也dã 。 或hoặc 名danh 羯yết 挐# 僕bộc 。 羯yết 挐# 。 此thử 云vân 米mễ 齋trai 。 僕bộc 。 此thử 云vân 食thực 。 先tiên 為vi 夜dạ 遊du 驚kinh 他tha 稚trĩ 婦phụ 。 乃nãi 不bất 夜dạ 乞khất 。 遂toại 收thu 場tràng 碾niễn 糠khang 粃# 之chi 中trung 米mễ 齋trai 而nhi 食thực 。 故cố 時thời 號hiệu 為vi 食thực 米mễ 齋trai 仙tiên 人nhân 。 多đa 年niên 修tu 道Đạo 。 遂toại 獲hoạch 五ngũ 通thông 。 謂vị 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 便tiện 欣hân 入nhập 滅diệt 。 但đãn 嗟ta 所sở 悟ngộ 未vị 有hữu 傳truyền 人nhân 。 愍mẫn 世thế 有hữu 情tình 癡si 無vô 慧tuệ 目mục 。 乃nãi 觀quán 七thất 德đức 。 授thọ 法pháp 令linh 傳truyền 。 一nhất 生sanh 中trung 國quốc 。 二nhị 父phụ 母mẫu 俱câu 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 姓tánh 。 三tam 有hữu 般bát 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 四tứ 身thân 相tướng 具cụ 足túc 。 五ngũ 聰thông 明minh 辯biện 捷tiệp 。 六lục 性tánh 行hành 柔nhu 和hòa 。 七thất 有hữu 大đại 悲bi 心tâm 。 經kinh 無vô 量lượng 時thời 。 無vô 具cụ 七thất 德đức 。 後hậu 經kinh 多đa 劫kiếp 。 婆bà 羅la 痆na 斯tư 國quốc 。 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 。 名danh 摩ma 納nạp 縛phược 迦ca 。 此thử 云vân 儒nho 童đồng 。 有hữu 子tử 名danh 般bát 遮già 尸thi 棄khí 。 此thử 云vân 五ngũ 頂đảnh 。 頂đảnh 髮phát 五ngũ 旋toàn 。 頭đầu 有hữu 五ngũ 角giác 。 其kỳ 人nhân 七thất 德đức 雖tuy 具cụ 。 根căn 熟thục 稍sảo 遲trì 。 既ký 染nhiễm 妻thê 孥# 。 卒tuất 難nan 化hóa 導đạo 。 經kinh 無vô 量lượng 歲tuế 。 伺tứ 其kỳ 根căn 熟thục 。 後hậu 三tam 千thiên 歲tuế 。 因nhân 入nhập 園viên 遊du 。 其kỳ 妻thê 室thất 競cạnh 華hoa 相tương/tướng 忿phẫn 。 鵂hưu 鶹lưu 因nhân 此thử 乘thừa 神thần 通thông 化hóa 之chi 。 五ngũ 頂đảnh 不bất 從tùng 。 仙tiên 人nhân 且thả 返phản 。 又hựu 三tam 千thiên 歲tuế 。 化hóa 又hựu 不bất 得đắc 。 更cánh 三tam 千thiên 歲tuế 。 兩lưỡng 競cạnh 尤vưu 甚thậm 。 相tương/tướng 厭yếm 既ký 切thiết 。 仰ngưỡng 念niệm 空không 仙tiên 。 仙tiên 人nhân 應ứng 時thời 神thần 力lực 化hóa 引dẫn 。 騰đằng 空không 迎nghênh 往vãng 所sở 住trụ 山sơn 中trung 。 與dữ 說thuyết 所sở 悟ngộ 六lục 句cú 義nghĩa 法pháp 。 一nhất 實thật 。 二nhị 德đức 。 三tam 業nghiệp 。 四tứ 大đại 有hữu 。 五ngũ 同đồng 異dị 。 六lục 和hòa 合hợp 。 實thật 者giả 。 說thuyết 法Pháp 體thể 實thật 。 德đức 業nghiệp 所sở 依y 。 名danh 之chi 為vi 實thật 。 德đức 業nghiệp 不bất 依y 有hữu 性tánh 等đẳng 故cố 。 德đức 者giả 道Đạo 德đức 。 業nghiệp 者giả 作tác 用dụng 。 動động 作tác 義nghĩa 也dã 。 實thật 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 地địa 。 二nhị 水thủy 。 三tam 火hỏa 四tứ 風phong 。 五ngũ 空không 。 六lục 時thời 。 七thất 方phương 。 八bát 我ngã 。 九cửu 意ý 。 德đức 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 。 一nhất 色sắc 。 二nhị 香hương 。 三tam 味vị 。 四tứ 觸xúc 。 五ngũ 數số 。 六lục 量lượng 。 七thất 別biệt 性tánh 。 八bát 合hợp 。 九cửu 離ly 。 十thập 彼bỉ 性tánh 。 十thập 一nhất 此thử 性tánh 。 十thập 二nhị 覺giác 。 十thập 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 十thập 四tứ 苦khổ 。 十thập 五ngũ 欲dục 。 十thập 六lục 瞋sân 。 十thập 七thất 勤cần 勇dũng 。 十thập 八bát 重trọng/trùng 性tánh 。 十thập 九cửu 液dịch 性tánh 。 二nhị 十thập 潤nhuận 。 二nhị 十thập 一nhất 行hành 。 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 。 二nhị 十thập 三tam 非phi 法pháp 。 二nhị 十thập 四tứ 聲thanh 。 業nghiệp 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 取thủ 。 二nhị 捨xả 。 三tam 屈khuất 。 四tứ 申thân 。 五ngũ 行hành 。 大đại 有hữu 唯duy 一nhất 。 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 。 同đồng 一nhất 有hữu 故cố 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 。 由do 此thử 大đại 有hữu 。 有hữu 實thật 等đẳng 故cố 。 同đồng 異dị 亦diệc 一nhất 也dã 。 如như 地địa 望vọng 地địa 。 有hữu 其kỳ 同đồng 義nghĩa 。 望vọng 於ư 水thủy 等đẳng 。 即tức 有hữu 異dị 義nghĩa 。 地địa 之chi 同đồng 異dị 是thị 地địa 非phi 水thủy 。 水thủy 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 亦diệc 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 別biệt 實thật 體thể 。 和hòa 合hợp 句cú 者giả 。 謂vị 法pháp 和hòa 聚tụ 。 由do 和hòa 合hợp 句cú 。 如như 鳥điểu 飛phi 空không 。 忽hốt 至chí 樹thụ 枝chi 。 住trụ 而nhi 不bất 去khứ 。 由do 和hòa 合hợp 句cú 故cố 。 令linh 有hữu 住trụ 等đẳng 。 此thử 六lục 。 是thị 我ngã 所sở 受thọ 具cụ 。 未vị 解giải 脫thoát 已dĩ 來lai 。 受thọ 用dụng 前tiền 六lục 。 若nhược 得đắc 解giải 脫thoát 。 與dữ 六lục 相tương 離ly 。 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 應ưng 非phi 離ly 此thử 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。

二nhị 總tổng 約ước 常thường 無vô 常thường 破phá 。 言ngôn 汝nhữ 所sở 執chấp 六lục 句cú 義nghĩa 中trung 。 若nhược 常thường 住trụ 者giả 。 為vi 能năng 生sanh 果quả 。 為vi 不bất 生sanh 果quả 。 若nhược 能năng 生sanh 果quả 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 不bất 生sanh 果quả 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 量lượng 云vân 。 諸chư 常thường 住trụ 者giả 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 如như 所sở 生sanh 果quả 。 諸chư 常thường 住trụ 者giả 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 實thật 有hữu 自tự 性tánh 。 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 為vi 有hữu 質chất 礙ngại 。 為vi 無vô 質chất 礙ngại 。 若nhược 有hữu 質chất 礙ngại 。 應ưng 可khả 分phân 析tích 。 若nhược 無vô 質chất 礙ngại 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 量lượng 云vân 。 諸chư 無vô 常thường 法pháp 。 應ưng 可khả 分phân 析tích 。 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。 諸chư 無vô 常thường 法pháp 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 上thượng 兩lưỡng 宗tông 。 各các 有hữu 二nhị 量lượng 。 皆giai 初sơ 一nhất 量lượng 。 約ước 所sở 執chấp 破phá 。 第đệ 二nhị 一nhất 量lượng 。 約ước 唯duy 識thức 破phá 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 (# 至chí )# 許hứa 色sắc 根căn 取thủ 故cố 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。

三tam 別biệt 破phá 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 破phá 實thật 等đẳng 三tam 句cú 。 二nhị 破phá 第đệ 四tứ 大đại 有hữu 句cú 。 三tam 破phá 第đệ 五ngũ 同đồng 異dị 句cú 。 四tứ 破phá 第đệ 六lục 和hòa 合hợp 句cú 。 今kim 初sơ 。 彼bỉ 計kế 瓶bình 衣y 諸chư 物vật 。 因nhân 實thật 德đức 業nghiệp 同đồng 異dị 合hợp 故cố 。 為vi 眼nhãn 所sở 見kiến 。 反phản 身thân 所sở 觸xúc 。 故cố 是thị 根căn 境cảnh 。 現hiện 量lượng 所sở 知tri 。 故cố 此thử 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 有hữu 礙ngại 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 實thật 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 身thân 根căn 所sở 觸xúc 故cố 。 喻dụ 如như 堅kiên 濕thấp 暖noãn 動động 。 即tức 彼bỉ 所sở 執chấp 堅kiên 濕thấp 暖noãn 等đẳng 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 無vô 礙ngại 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 身thân 根căn 所sở 觸xúc 故cố 。 喻dụ 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 又hựu 地địa 水thủy 火hỏa 應ưng 非phi 有hữu 礙ngại 。 實thật 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 眼nhãn 所sở 見kiến 故cố 。 如như 青thanh 色sắc 等đẳng 。 青thanh 色sắc 等đẳng 應ưng 非phi 無vô 礙ngại 。 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 眼nhãn 所sở 見kiến 故cố 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 。 故cố 曰viết 准chuẩn 此thử 應ưng 責trách 。 觸xúc 言ngôn 四tứ 大đại 。 而nhi 色sắc 止chỉ 三tam 大đại 者giả 。 風phong 但đãn 有hữu 觸xúc 。 非phi 眼nhãn 所sở 見kiến 故cố 也dã 。 此thử 身thân 根căn 所sở 觸xúc 。 及cập 眼nhãn 所sở 見kiến 。 因nhân 既ký 向hướng 有hữu 礙ngại 地địa 等đẳng 實thật 句cú 上thượng 轉chuyển 。 又hựu 向hướng 無vô 礙ngại 堅kiên 等đẳng 德đức 句cú 上thượng 轉chuyển 。 同đồng 異dị 俱câu 有hữu 。 犯phạm 不bất 定định 過quá 。 身thân 觸xúc 眼nhãn 見kiến 因nhân 既ký 犯phạm 過quá 。 則tắc 謂vị 是thị 根căn 境cảnh 現hiện 量lượng 所sở 知tri 者giả 。 不bất 攻công 而nhi 自tự 破phá 。 此thử 論luận 主chủ 量lượng 意ý 也dã 。 地địa 等đẳng 且thả 非phi 根căn 境cảnh 。 況huống 瓶bình 衣y 假giả 物vật 乎hồ 。 實thật 句cú 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 。 皆giai 有hữu 質chất 礙ngại 。 餘dư 六lục 及cập 德đức 等đẳng 二nhị 十thập 四tứ 。 皆giai 無vô 質chất 礙ngại 。 實thật 句cú 義nghĩa 中trung 有hữu 礙ngại 常thường 者giả 。 即tức 是thị 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 。 諸chư 句cú 即tức 餘dư 六lục 及cập 德đức 等đẳng 諸chư 句cú 。 色sắc 根căn 即tức 眼nhãn 根căn 。 色sắc 根căn 所sở 取thủ 無vô 質chất 礙ngại 法pháp 。 即tức 青thanh 黃hoàng 長trường 短đoản 等đẳng 實thật 假giả 色sắc 上thượng 言ngôn 有hữu 礙ngại 無vô 礙ngại 。 止chỉ 借tá 以dĩ 出xuất 因nhân 寬khoan 不bất 定định 過quá 。 此thử 但đãn 破phá 歸quy 有hữu 礙ngại 。 有hữu 礙ngại 則tắc 可khả 分phân 析tích 。 常thường 義nghĩa 不bất 成thành 。 則tắc 所sở 謂vị 實thật 有hữu 性tánh 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 其kỳ 謬mậu 顯hiển 然nhiên 矣hĩ 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 應ưng 皆giai 有hữu 礙ngại 。 皆giai 宗tông 。 皆giai 有hữu 礙ngại 故cố 。 許hứa 色sắc 根căn 取thủ 故cố 。 皆giai 因nhân 。 如như 麤thô 地địa 等đẳng 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 皆giai 喻dụ 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 非phi 實thật 德đức 等đẳng (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 有hữu 性tánh 唯duy 妄vọng 計kế 度độ 。

二nhị 破phá 第đệ 四tứ 大đại 有hữu 句cú 。 非phi 實thật 德đức 等đẳng 。 即tức 大đại 有hữu 句cú 。 彼bỉ 計kế 大đại 有hữu 是thị 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 故cố 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 。 即tức 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 句cú 。 彼bỉ 計kế 離ly 實thật 等đẳng 大đại 有hữu 是thị 有hữu 。 則tắc 實thật 等đẳng 是thị 非phi 有hữu 故cố 。 此thử 中trung 先tiên 約ước 唯duy 識thức 破phá 。 謂vị 此thử 大đại 有hữu 性tánh 。 既ký 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 。 決quyết 在tại 識thức 內nội 。 以dĩ 非phi 是thị 實thật 等đẳng 所sở 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 之chi 大đại 有hữu 性tánh 不bất 離ly 識thức 。 則tắc 離ly 有hữu 情tình 之chi 實thật 德đức 業nghiệp 亦diệc 不bất 離ly 識thức 。 以dĩ 非phi 是thị 有hữu 性tánh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 遂toại 申thân 量lượng 云vân 。 彼bỉ 所sở 執chấp 非phi 實thật 非phi 德đức 非phi 業nghiệp 之chi 大đại 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 非phi 是thị 實thật 等đẳng 所sở 攝nhiếp 故cố 。 喻dụ 如như 石thạch 女nữ 兒nhi 。 離ly 大đại 有hữu 之chi 實thật 德đức 業nghiệp 是thị 有hữu 法pháp 。 亦diệc 非phi 離ly 識thức 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 以dĩ 非phi 有hữu 性tánh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 空không 華hoa 。 二nhị 喻dụ 。 一nhất 是thị 畢tất 竟cánh 無vô 。 一nhất 是thị 幻huyễn 有hữu 。 以dĩ 有hữu 住trụ 是thị 徧biến 計kế 。 實thật 德đức 業nghiệp 是thị 依y 他tha 故cố 。 次thứ 就tựu 彼bỉ 宗tông 自tự 許hứa 破phá 。 又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 大đại 有hữu 性tánh 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 以dĩ 彼bỉ 自tự 許hứa 大đại 有hữu 性tánh 不bất 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 故cố 。 立lập 量lượng 云vân 。 大đại 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 離ly 實thật 等đẳng 無vô 別biệt 自tự 性tánh 宗tông 。 因nhân 云vân 。 許hứa 非phi 無vô 故cố 。 喻dụ 如như 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 次thứ 約ước 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 破phá 。 因nhân 明minh 云vân 。 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 非phi 德đức 非phi 業nghiệp 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 一nhất 實thật 故cố 。 有hữu 德đức 業nghiệp 故cố 。 如như 同đồng 異dị 性tánh 。 應ưng 申thân 違vi 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 執chấp 有hữu 性tánh 是thị 無vô 法pháp 。 即tức 實thật 即tức 德đức 即tức 業nghiệp 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 一nhất 實thật 故cố 。 有hữu 德đức 業nghiệp 故cố 。 喻dụ 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 此thử 中trung 量lượng 云vân 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 之chi 大đại 有hữu 性tánh 。 應ưng 非phi 有hữu 性tánh 宗tông 。 因nhân 云vân 。 汝nhữ 許hứa 非phi 實thật 非phi 德đức 非phi 業nghiệp 故cố 。 喻dụ 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 雖tuy 小tiểu 異dị 而nhi 意ý 則tắc 一nhất 也dã 。 如như 有hữu 非phi 無vô 下hạ 。 即tức 次thứ 大đại 有hữu 例lệ 破phá 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 如như 大đại 有hữu 性tánh 自tự 許hứa 非phi 無vô 。 離ly 實thật 德đức 等đẳng 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 如như 何hà 復phục 說thuyết 實thật 等đẳng 離ly 大đại 有hữu 外ngoại 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 。 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 法pháp 。 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 。 應ưng 離ly 非phi 實thật 等đẳng 法pháp 。 有hữu 別biệt 無vô 性tánh 。 既ký 離ly 無vô 法pháp 無vô 別biệt 無vô 性tánh 。 豈khởi 離ly 有hữu 法pháp 有hữu 別biệt 有hữu 住trụ 哉tai 。 故cố 曰viết 。 彼bỉ 既ký 不bất 然nhiên 此thử 云vân 何hà 爾nhĩ 。 故cố 彼bỉ 有hữu 性tánh 唯duy 妄vọng 計kế 度độ 。 結kết 成thành 前tiền 義nghĩa 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh (# 至chí )# 故cố 同đồng 異dị 性tánh 唯duy 假giả 施thi 設thiết 。

三tam 破phá 第đệ 五ngũ 同đồng 異dị 句cú 。 彼bỉ 計kế 實thật 等đẳng 諸chư 法pháp 相tướng 望vọng 。 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 。 法pháp 體thể 局cục 別biệt 。 所sở 以dĩ 多đa 異dị 。 有hữu 性tánh 該cai 通thông 。 所sở 以dĩ 名danh 同đồng 。 通thông 局cục 既ký 殊thù 。 故cố 相tương/tướng 有hữu 異dị 。 由do 相tương/tướng 異dị 故cố 。 異dị 外ngoại 有hữu 同đồng 。 是thị 則tắc 非phi 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 有hữu 同đồng 異dị 性tánh 也dã 。 故cố 言ngôn 汝nhữ 所sở 執chấp 實thật 德đức 業nghiệp 之chi 同đồng 異dị 性tánh 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 有hữu 別biệt 自tự 體thể 。 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 若nhược 同đồng 異dị 性tánh 異dị 實thật 德đức 業nghiệp 而nhi 有hữu 。 則tắc 應ưng 實thật 德đức 業nghiệp 亦diệc 離ly 同đồng 異dị 性tánh 而nhi 有hữu 。 故cố 立lập 量lượng 互hỗ 破phá 云vân 。 若nhược 此thử 同đồng 異dị 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 德đức 業nghiệp 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 異dị 實thật 德đức 業nghiệp 故cố 。 喻dụ 如như 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 則tắc 應ưng 實thật 德đức 業nghiệp 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 德đức 業nghiệp 攝nhiếp 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 異dị 實thật 等đẳng 性tánh 故cố 。 喻dụ 如như 德đức 業nghiệp 實thật 。 既ký 同đồng 異dị 性tánh 非phi 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 而nhi 有hữu 。 則tắc 實thật 德đức 業nghiệp 亦diệc 非phi 離ly 同đồng 異dị 性tánh 而nhi 有hữu 。 地địa 等đẳng 下hạ 。 次thứ 准chuẩn 破phá 。 次thứ 彼bỉ 計kế 地địa 望vọng 地địa 為vi 同đồng 。 地địa 望vọng 水thủy 為vi 異dị 等đẳng 故cố 。 若nhược 知tri 離ly 實thật 等đẳng 體thể 無vô 同đồng 異dị 性tánh 。 離ly 同đồng 異dị 性tánh 無vô 實thật 等đẳng 體thể 。 則tắc 知tri 離ly 堅kiên 等đẳng 性tánh 無vô 地địa 等đẳng 體thể 。 離ly 地địa 等đẳng 體thể 無vô 堅kiên 等đẳng 性tánh 。 立lập 量lượng 云vân 。 堅kiên 等đẳng 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 地địa 等đẳng 體thể 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 異dị 地địa 等đẳng 故cố 。 喻dụ 如như 水thủy 火hỏa 等đẳng 。 地địa 等đẳng 體thể 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 地địa 等đẳng 攝nhiếp 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 異dị 地địa 等đẳng 性tánh 故cố 。 喻dụ 如như 水thủy 火hỏa 等đẳng 。 如như 實thật 下hạ 。 次thứ 例lệ 破phá 。 言ngôn 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 無vô 同đồng 異dị 性tánh 。 如như 地địa 等đẳng 之chi 外ngoại 無vô 堅kiên 等đẳng 性tánh 。 則tắc 應ưng 同đồng 異dị 外ngoại 無vô 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 。 如như 堅kiên 等đẳng 之chi 外ngoại 無vô 別biệt 地địa 等đẳng 。 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 同đồng 異dị 性tánh 。 即tức 應ưng 離ly 非phi 實thật 等đẳng 有hữu 非phi 同đồng 異dị 性tánh 。 今kim 離ly 非phi 實thật 等đẳng 無vô 非phi 同đồng 異dị 性tánh 。 則tắc 實thật 等đẳng 之chi 外ngoại 又hựu 安an 得đắc 有hữu 同đồng 異dị 性tánh 哉tai 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 若nhược 見kiến 諸chư 法pháp 。 同đồng 異dị 相tướng 異dị 。 即tức 於ư 法pháp 外ngoại 別biệt 立lập 有hữu 同đồng 。 既ký 見kiến 諸chư 法pháp 同đồng 異dị 相tướng 殊thù 。 應ưng 於ư 法pháp 外ngoại 別biệt 立lập 有hữu 異dị 。 同đồng 異dị 二nhị 相tương/tướng 。 俱câu 徧biến 諸chư 法pháp 。 異dị 應ưng 如như 同đồng 。 離ly 法pháp 別biệt 有hữu 。 設thiết 許hứa 法pháp 外ngoại 有hữu 異dị 有hữu 同đồng 。 此thử 復phục 應ưng 有hữu 餘dư 同đồng 異dị 性tánh 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 同đồng 異dị 無vô 窮cùng 。 則tắc 不bất 可khả 知tri 。 二nhị 相tướng 差sai 別biệt 。 二nhị 皆giai 徧biến 故cố 。 俱câu 無vô 窮cùng 故cố 。 異dị 應ưng 如như 同đồng 。 名danh 同đồng 非phi 異dị 。 同đồng 應ưng 如như 異dị 。 名danh 異dị 非phi 同đồng 。 是thị 故cố 法pháp 外ngoại 無vô 別biệt 同đồng 異dị 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 和hòa 合hợp 句cú 義nghĩa (# 至chí )# 由do 前tiền 理lý 故cố 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

四tứ 破phá 第đệ 六lục 和hòa 合hợp 句cú 。 又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 和hòa 合hợp 句cú 義nghĩa 。 是thị 前tiền 陳trần 有hữu 法pháp 。 定định 非phi 實thật 有hữu 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 諸chư 法pháp 攝nhiếp 故cố 。 喻dụ 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 緣duyên 彼bỉ 計kế 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 諸chư 法pháp 方phương 得đắc 合hợp 聚tụ 。 而nhi 和hòa 合hợp 性tánh 。 體thể 是thị 別biệt 有hữu 。 非phi 諸chư 法pháp 所sở 攝nhiếp 。 故cố 破phá 云vân 。 若nhược 非phi 諸chư 法pháp 所sở 攝nhiếp 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 以dĩ 離ly 諸chư 法pháp 無vô 和hòa 合hợp 義nghĩa 故cố 。

然nhiên 彼bỉ 實thật 等đẳng 非phi 緣duyên 離ly 識thức (# 至chí )# 亦diệc 是thị 隨tùy 情tình 妄vọng 所sở 施thi 設thiết 。

四tứ 結kết 成thành 前tiền 義nghĩa 。 此thử 二nhị 比tỉ 量lượng 。 初sơ 顯hiển 所sở 緣duyên 實thật 等đẳng 。 非phi 離ly 識thức 體thể 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。 非phi 現hiện 量lượng 境cảnh 。 次thứ 顯hiển 能năng 緣duyên 實thật 等đẳng 智trí 。 是thị 假giả 智trí 詮thuyên 。 非phi 現hiện 量lượng 智trí 攝nhiếp 。 許hứa 所sở 知tri 故cố 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 自tự 許hứa 現hiện 量lượng 所sở 知tri 。 今kim 去khứ 現hiện 量lượng 。 單đơn 取thủ 所sở 知tri 。 明minh 是thị 妄vọng 見kiến 。 成thành 此thử 妄vọng 境cảnh 。 故cố 喻dụ 如như 龜quy 毛mao 等đẳng 也dã 。 如như 德đức 智trí 等đẳng 者giả 。 實thật 智trí 既ký 假giả 。 德đức 智trí 亦diệc 然nhiên 。 故cố 為vi 同đồng 喻dụ 。 六lục 句cú 俱câu 以dĩ 能năng 所sở 雙song 破phá 如như 前tiền 例lệ 。 為vi 詞từ 不bất 繁phồn 出xuất 。 故cố 云vân 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 等đẳng 。

有hữu 執chấp 有hữu 一nhất 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 (# 至chí )# 亦diệc 應ưng 頓đốn 起khởi 因nhân 常thường 有hữu 故cố 。

三tam 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 即tức 塗đồ 灰hôi 外ngoại 道đạo 。 并tinh 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 彼bỉ 計kế 此thử 天thiên 凡phàm 有hữu 四tứ 德đức 。 一nhất 體thể 實thật 。 二nhị 徧biến 。 三tam 常thường 。 四tứ 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 又hựu 計kế 有hữu 三Tam 身Thân 。 一nhất 者giả 法Pháp 身thân 。 體thể 常thường 周chu 徧biến 。 量lượng 同đồng 虗hư 空không 。 能năng 生sanh 萬vạn 物vật 。 二nhị 受thọ 用dụng 身thân 。 在tại 色sắc 天thiên 之chi 上thượng 。 三tam 變biến 化hóa 身thân 。 隨tùy 形hình 六lục 道Đạo 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 瑜du 伽già 云vân 。 彼bỉ 由do 現hiện 見kiến 於ư 因nhân 果quả 中trung 。 世thế 間gian 有hữu 情tình 。 不bất 隨tùy 意ý 轉chuyển 。 故cố 作tác 此thử 計kế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 有hữu 情tình 。 於ư 彼bỉ 因nhân 時thời 。 欲dục 修tu 淨tịnh 業nghiệp 。 不bất 遂toại 本bổn 心tâm 。 反phản 更cánh 為vi 惡ác 。 於ư 彼bỉ 果quả 時thời 。 願nguyện 生sanh 善thiện 趣thú 。 不bất 遂toại 本bổn 心tâm 。 反phản 墮đọa 惡ác 趣thú 。 意ý 為vi 受thọ 樂lạc 。 不bất 遂toại 所sở 欲dục 。 反phản 受thọ 諸chư 苦khổ 。 由do 見kiến 如như 是thị 。 故cố 作tác 是thị 思tư 。 世thế 間gian 諸chư 物vật 必tất 應ưng 別biệt 有hữu 。 作tác 者giả 生sanh 者giả 。 及cập 變biến 化hóa 者giả 。 為vi 彼bỉ 物vật 父phụ 。 謂vị 自tự 在tại 天thiên 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 彼bỉ 自tự 在tại 天thiên 。 若nhược 能năng 生sanh 者giả 。 是thị 有hữu 作tác 法pháp 。 決quyết 定định 非phi 常thường 。 諸chư 非phi 常thường 者giả 。 決quyết 定định 不bất 徧biến 。 諸chư 不bất 徧biến 者giả 。 決quyết 非phi 真chân 實thật 。 如như 是thị 便tiện 成thành 自tự 語ngữ 相tương 違vi 。 體thể 既ký 常thường 徧biến 。 能năng 作tác 能năng 生sanh 。 及cập 能năng 變biến 化hóa 。 具cụ 諸chư 功công 德đức 。 應ưng 一nhất 切thiết 處xứ 頓đốn 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 其kỳ 徧biến 故cố 。 應ưng 一nhất 切thiết 時thời 頓đốn 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 其kỳ 常thường 故cố 。 若nhược 自tự 在tại 天thiên 。 更cánh 待đãi 彼bỉ 欲dục 。 及cập 彼bỉ 眾chúng 緣duyên 。 方phương 能năng 生sanh 者giả 。 又hựu 有hữu 自tự 教giáo 相tương 違vi 之chi 過quá 。 汝nhữ 計kế 自tự 在tại 一nhất 因nhân 生sanh 故cố 。 若nhược 謂vị 自tự 在tại 徧biến 生sanh 諸chư 法pháp 。 即tức 欲dục 與dữ 緣duyên 。 亦diệc 從tùng 自tự 生sanh 。 不bất 藉tạ 他tha 者giả 。 則tắc 欲dục 與dữ 緣duyên 亦diệc 應ưng 頓đốn 起khởi 。 以dĩ 彼bỉ 一nhất 因nhân 常thường 具cụ 足túc 故cố 。 俱câu 舍xá 云vân 。 謂vị 諸chư 世thế 間gian 。 若nhược 自tự 在tại 等đẳng 一nhất 因nhân 生sanh 者giả 。 則tắc 應ưng 一nhất 切thiết 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。 非phi 次thứ 第đệ 起khởi 。 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 故cố 知tri 定định 非phi 一nhất 因nhân 所sở 起khởi 。 若nhược 執chấp 自tự 在tại 隨tùy 欲dục 樂lạc 故cố 。 令linh 此thử 法pháp 起khởi 。 令linh 此thử 法pháp 滅diệt 。 應ưng 非phi 自tự 在tại 。 亦diệc 由do 樂nhạo 欲dục 差sai 別biệt 生sanh 故cố 。 或hoặc 差sai 別biệt 欲dục 應ưng 一nhất 時thời 生sanh 。 所sở 因nhân 自tự 在tại 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 欲dục 差sai 別biệt 。 更cánh 待đãi 餘dư 因nhân 。 不bất 俱câu 起khởi 者giả 。 則tắc 非phi 一nhất 切thiết 唯duy 用dụng 自tự 在tại 一nhất 法pháp 為vi 因nhân 。 或hoặc 所sở 待đãi 因nhân 。 亦diệc 應ưng 更cánh 待đãi 餘dư 因nhân 差sai 別biệt 。 方phương 次thứ 第đệ 生sanh 。 則tắc 所sở 待đãi 因nhân 應ưng 無vô 邊biên 際tế 。 若nhược 謂vị 自tự 在tại 欲dục 雖tuy 頓đốn 生sanh 。 而nhi 諸chư 世thế 間gian 。 不bất 俱câu 起khởi 者giả 。 由do 隨tùy 自tự 在tại 欲dục 所sở 生sanh 故cố 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 自tự 在tại 欲dục 。 前tiền 位vị 與dữ 後hậu 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。

餘dư 執chấp 有hữu 一nhất 大đại 梵Phạm 時thời 方phương 本bổn 際tế (# 至chí )# 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 同đồng 此thử 破phá 。

四tứ 。 四tứ 至chí 十thập 。 有hữu 七thất 種chủng 外ngoại 道đạo 。

○# 一nhất 執chấp 大đại 梵Phạm 者giả 。 即tức 圍vi 陀đà 論luận 師sư 計kế 。 圍vi 陀đà 。 此thử 云vân 明minh 。 彼bỉ 計kế 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 能năng 生sanh 四tứ 姓tánh 。 此thử 計kế 梵Phạm 天Thiên 能năng 生sanh 萬vạn 物vật 。 提đề 婆bà 菩Bồ 薩Tát 破phá 外ngoại 道đạo 小Tiểu 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 論luận 云vân 。 從tùng 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 齋trai 中trung 。 生sanh 大đại 蓮liên 華hoa 。 蓮liên 華hoa 之chi 上thượng 。 有hữu 梵Phạm 天Thiên 祖tổ 翁ông 。 謂vị 梵Phạm 天Thiên 為vi 萬vạn 物vật 之chi 祖tổ 。 彼bỉ 梵Phạm 天Thiên 作tác 一nhất 切thiết 命mạng 無vô 命mạng 物vật 。 從tùng 梵Phạm 天Thiên 口khẩu 。 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 。 兩lưỡng 臂tý 生sanh 剎sát 利lợi 。 兩lưỡng 髀bễ 生sanh 毗tỳ 舍xá 。 兩lưỡng 脚cước 生sanh 首thủ 陀đà 。 瑜du 伽già 顯hiển 揚dương 二nhị 論luận 廣quảng 破phá 。 文văn 繁phồn 不bất 引dẫn 。

○# 二nhị 執chấp 時thời 者giả 。 即tức 時thời 散tán 外ngoại 道đạo 。 執chấp 一nhất 切thiết 物vật 皆giai 從tùng 時thời 生sanh 。 是thị 故cố 時thời 是thị 常thường 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。

復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 執chấp 時thời 真chân 實thật 常thường 住trụ 。 以dĩ 見kiến 種chủng 等đẳng 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 有hữu 時thời 生sanh 果quả 。 有hữu 時thời 不bất 生sanh 。

時thời 有hữu 作tác 用dụng 。 或hoặc 舒thư 或hoặc 卷quyển 。 令linh 枝chi 條điều 等đẳng 。 隨tùy 其kỳ 榮vinh 顇# 。 此thử 所sở 說thuyết 因nhân 。 具cụ 有hữu 離ly 合hợp 。 由do 是thị 決quyết 定định 知tri 實thật 有hữu 時thời 。

時thời 所sở 待đãi 因nhân 。 都đô 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 見kiến 因nhân 故cố 。 所sở 以dĩ 無vô 生sanh 。 以dĩ 無vô 生sanh 故cố 。 即tức 知tri 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 故cố 復phục 言ngôn 常thường 。 廣quảng 破phá 如như 彼bỉ 論luận 。

○# 三tam 執chấp 方phương 者giả 。 即tức 方phương 論luận 師sư 計kế 。 計kế 方phương 生sanh 人nhân 。 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 。 滅diệt 後hậu 還hoàn 入nhập 於ư 方phương 。 故cố 方phương 是thị 常thường 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 故cố 百bách 論luận 云vân 。 外ngoại 曰viết 實thật 有hữu 方phương 常thường 相tương/tướng 。 有hữu 日nhật 合hợp 處xứ 。 是thị 方phương 相tương/tướng 等đẳng 。

○# 四tứ 執chấp 本bổn 際tế 者giả 。 即tức 安an 茶trà 論luận 師sư 。 言ngôn 本bổn 際tế 者giả 。 即tức 過quá 去khứ 之chi 初sơ 首thủ 。 謂vị 計kế 世thế 間gian 最tối 初sơ 唯duy 有hữu 大đại 水thủy 。

時thời 有hữu 大đại 安an 茶trà 出xuất 生sanh 。 形hình 如như 雞kê 卵noãn 金kim 色sắc 。 後hậu 為vi 兩lưỡng 段đoạn 。 上thượng 為vi 天thiên 。 下hạ 為vi 地địa 。 中trung 生sanh 一nhất 梵Phạm 天Thiên 。 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。 有hữu 命mạng 無vô 命mạng 物vật 。 是thị 故cố 梵Phạm 天Thiên 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 亦diệc 似tự 此thử 方phương 有hữu 計kế 天thiên 地địa 之chi 初sơ 。 形hình 如như 雞kê 子tử 。 渾hồn 沌# 未vị 分phần/phân 。 即tức 從tùng 此thử 生sanh 。 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 世thế 俗tục 亦diệc 有hữu 盤bàn 古cổ 初sơ 分phần/phân 天thiên 地địa 之chi 說thuyết 。

○# 五ngũ 執chấp 自tự 然nhiên 者giả 。 即tức 無vô 因nhân 論luận 師sư 計kế 。 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 自tự 然nhiên 生sanh 。 自tự 然nhiên 滅diệt 。 故cố 此thử 自tự 然nhiên 。 是thị 常thường 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 此thử 計kế 一nhất 切thiết 無vô 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 。 如như 棘cức 刺thứ 自tự 纖tiêm 。 烏ô 色sắc 非phi 染nhiễm 。 鶴hạc 色sắc 自tự 白bạch 。 瑜du 伽già 第đệ 七thất 云vân 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 答đáp 謂vị 見kiến 世thế 間gian 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 時thời 欻hốt 爾nhĩ 。 大đại 風phong 卒thốt 起khởi 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 寂tịch 然nhiên 止chỉ 息tức 。 或hoặc 時thời 忽hốt 爾nhĩ 暴bạo 沙sa 瀰# 漫mạn 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 頓đốn 即tức 空không 竭kiệt 。 或hoặc 時thời 鬱uất 爾nhĩ 果quả 木mộc 敷phu 榮vinh 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 颯tát 然nhiên 衰suy 顇# 。 由do 如như 是thị 故cố 。 起khởi 無vô 因nhân 見kiến 。 立lập 無vô 因nhân 論luận 。 破phá 如như 彼bỉ 論luận 。 此thử 方phương 老lão 莊trang 家gia 言ngôn 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 。 亦diệc 大đại 類loại 此thử 。

○# 六lục 執chấp 虗hư 空không 者giả 。 即tức 口khẩu 力lực 論luận 師sư 。 謂vị 虗hư 空không 為vi 萬vạn 物vật 因nhân 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 。 是thị 實thật 。 是thị 常thường 。 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 從tùng 空không 生sanh 風phong 。 從tùng 風phong 生sanh 火hỏa 。 從tùng 火hỏa 生sanh 煖noãn 煖noãn 生sanh 水thủy 。 水thủy 生sanh 凍đống 。 堅kiên 作tác 地địa 。 地địa 生sanh 五ngũ 穀cốc 。 五ngũ 穀cốc 生sanh 命mạng 。 命mạng 沒một 還hoàn 歸quy 空không 。 是thị 故cố 虗hư 空không 為vi 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 百bách 論luận 亦diệc 云vân 。 外ngoại 曰viết 。 應ưng 有hữu 虗hư 空không 法pháp 。 亦diệc 常thường 亦diệc 徧biến 。 亦diệc 無vô 分phần/phân 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 時thời 。 信tín 有hữu 等đẳng 故cố 。 廣quảng 如như 彼bỉ 破phá 。

○# 七thất 執chấp 我ngã 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 宿túc 作tác 等đẳng 。 為vi 宿túc 作tác 亦diệc 是thị 我ngã 故cố 。 宿túc 作tác 論luận 師sư 計kế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 報báo 。 皆giai 隨tùy 往vãng 日nhật 本bổn 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 若nhược 有hữu 。 持trì 戒giới 精tinh 進tấn 。 受thọ 身thân 心tâm 苦khổ 。 能năng 壞hoại 本bổn 業nghiệp 。 本bổn 業nghiệp 既ký 盡tận 。 眾chúng 苦khổ 盡tận 滅diệt 。 眾chúng 苦khổ 盡tận 滅diệt 。 即tức 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 宿túc 作tác 為vi 一nhất 切thiết 因nhân 。 瑜du 伽già 第đệ 七thất 云vân 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 答đáp 。 彼bỉ 見kiến 世thế 間gian 。 雖tuy 具cụ 正chánh 方phương 便tiện 。 而nhi 招chiêu 於ư 苦khổ 。 雖tuy 具cụ 邪tà 方phương 便tiện 。 而nhi 致trí 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 彼bỉ 如như 是thị 思tư 。 若nhược 由do 現hiện 法pháp 。 士sĩ 夫phu 作tác 用dụng 。 為vi 彼bỉ 因nhân 者giả 。 彼bỉ 應ưng 顛điên 倒đảo 。 由do 彼bỉ 所sở 見kiến 非phi 顛điên 倒đảo 故cố 。 是thị 故cố 彼bỉ 皆giai 以dĩ 宿túc 作tác 為vi 因nhân 。 由do 此thử 理lý 故cố 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 廣quảng 如như 彼bỉ 破phá 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 五ngũ 亦diệc 廣quảng 破phá 此thử 見kiến 。

○# 皆giai 同đồng 此thử 破phá 。 謂vị 同đồng 前tiền 所sở 立lập 比tỉ 量lượng 。 以dĩ 能năng 所sở 受thọ 相tương/tướng 徵trưng 詰cật 。 則tắc 知tri 常thường 住trụ 之chi 體thể 。 能năng 生sanh 之chi 用dụng 。 皆giai 如như 畢tất 竟cánh 無vô 耳nhĩ 。

有hữu 餘dư 偏thiên 執chấp 明minh 論luận 聲thanh 常thường (# 至chí )# 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 。

五ngũ 。 十thập 一nhất 十thập 二nhị 二nhị 宗tông 。 皆giai 計kế 聲thanh 體thể 是thị 常thường 。 一nhất 執chấp 明minh 論luận 聲thanh 是thị 常thường 。 不bất 待đãi 緣duyên 顯hiển 。 一nhất 執chấp 一nhất 切thiết 聲thanh 皆giai 是thị 常thường 。 待đãi 緣duyên 方phương 顯hiển 。 此thử 為vi 異dị 耳nhĩ 。 明minh 論luận 者giả 。 據cứ 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 古cổ 昔tích 黠hiệt 慧tuệ 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 隱ẩn 造tạo 明minh 書thư 。 言ngôn 自tự 然nhiên 有hữu 。 唯duy 得đắc 自tự 誦tụng 。 不bất 許hứa 他tha 觀quán 。 又hựu 云vân 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 實thật 無vô 所sở 識thức 。 為vì 活hoạt 命mạng 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 誦tụng 諸chư 明minh 論luận 。 詐trá 現hiện 異dị 相tướng 。 以dĩ 動động 人nhân 心tâm 。 又hựu 明minh 論luận 中trung 雖tuy 無vô 勝thắng 義nghĩa 。 而nhi 有hữu 世thế 俗tục 少thiểu 分phần 禮lễ 儀nghi 。 世thế 間gian 貴quý 勝thắng 。 為vi 習tập 學học 故cố 。 彼bỉ 雖tuy 無vô 德đức 。 亦diệc 申thân 敬kính 事sự 。 執chấp 明minh 論luận 聲thanh 常thường 者giả 。 當đương 亦diệc 是thị 彼bỉ 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 以dĩ 所sở 詮thuyên 表biểu 是thị 實thật 義nghĩa 故cố 。 能năng 詮thuyên 表biểu 聲thanh 亦diệc 是thị 常thường 住trụ 。 不bất 知tri 能năng 詮thuyên 要yếu 待đãi 所sở 詮thuyên 然nhiên 後hậu 成thành 立lập 。 豈khởi 是thị 常thường 耶da 。 有hữu 謂vị 一nhất 切thiết 聲thanh 是thị 常thường 者giả 。 雖tuy 待đãi 緣duyên 發phát 。 方phương 有hữu 詮thuyên 表biểu 。 而nhi 住trụ 是thị 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 雖tuy 眾chúng 緣duyên 集tập 。 亦diệc 不bất 發phát 故cố 。 不bất 知tri 有hữu 常thường 性tánh 者giả 決quyết 不bất 待đãi 緣duyên 。 既ký 待đãi 眾chúng 緣duyên 。 豈khởi 是thị 常thường 耶da 。 因nhân 立lập 二nhị 比tỉ 量lượng 破phá 之chi 。 明minh 論luận 聲thanh 應ưng 非phi 常thường 住trụ 宗tông 。 因nhân 云vân 。 許hứa 能năng 詮thuyên 故cố 。 如như 所sở 餘dư 聲thanh 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 聲thanh 亦diệc 應ưng 非phi 常thường 宗tông 。 因nhân 云vân 。 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 。 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 。

有hữu 外ngoại 道đạo 執chấp 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 (# 至chí )# 雖tuy 是thị 無vô 常thường 而nhi 體thể 實thật 有hữu 。

六lục 。 十thập 三tam 路lộ 迦ca 耶da 論luận 師sư 。 計kế 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 皆giai 極cực 微vi 所sở 作tác 。 路lộ 迦ca 耶da 。 此thử 云vân 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 。 計kế 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 皆giai 用dụng 四tứ 大đại 極cực 微vi 為vi 因nhân 。 然nhiên 四tứ 大đại 中trung 最tối 精tinh 靈linh 者giả 。 能năng 有hữu 緣duyên 慮lự 即tức 為vi 心tâm 法pháp 。 如như 色sắc 雖tuy 皆giai 是thị 大đại 。 而nhi 燈đăng 發phát 光quang 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 四tứ 大đại 中trung 有hữu 能năng 緣duyên 慮lự 。 其kỳ 必tất 無vô 失thất 。 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 云vân 。 由do 不bất 如như 實thật 知tri 緣duyên 起khởi 故cố 。 計kế 有hữu 為vi 先tiên 。 有hữu 果quả 集tập 起khởi 。 離ly 散tán 為vi 先tiên 。 有hữu 果quả 壞hoại 滅diệt 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 謂vị 從tùng 眾chúng 微vi 性tánh 。 麤thô 動động 果quả 生sanh 。 漸tiệm 析tích 麤thô 物vật 。 乃nãi 至chí 極cực 微vi 住trụ 。 是thị 故cố 麤thô 物vật 無vô 常thường 。 極cực 微vi 常thường 住trụ 。 喻dụ 伽già 同đồng 故cố 。 此thử 能năng 生sanh 云vân 云vân 。 謂vị 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 後hậu 還hoàn 歸quy 大đại 。 言ngôn 麤thô 色sắc 者giả 。 即tức 是thị 子tử 微vi 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 者giả 。 因nhân 者giả 父phụ 母mẫu 微vi 。 最tối 初sơ 極cực 微vi 。 名danh 為vi 父phụ 母mẫu 。 聚tụ 生sanh 諸chư 色sắc 。 故cố 所sở 生sanh 者giả 。 名danh 曰viết 子tử 微vi 。 子tử 微vi 雖tuy 是thị 無vô 常thường 。 不bất 越việt 父phụ 母mẫu 。 故cố 是thị 實thật 有hữu 。

彼bỉ 亦diệc 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 如như 何hà 可khả 說thuyết 極cực 微vi 常thường 住trụ 。

首thủ 句cú 。 總tổng 破phá 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 別biệt 破phá 。 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 破phá 能năng 生sanh 極cực 微vi 。 分phần/phân 三tam 。 次thứ 破phá 所sở 生sanh 麤thô 色sắc 。 分phần/phân 四tứ 。 今kim 初sơ 。 行hành 音âm 杭# 。 伍# 也dã 。 列liệt 也dã 。 成thành 業nghiệp 論luận 云vân 。 如như 樹thụ 蟻nghĩ 等đẳng 。 行hàng 列liệt 無vô 過quá 。 言ngôn 是thị 形hình 色sắc 。 非phi 顯hiển 色sắc 也dã 。 先tiên 破phá 極cực 微vi 非phi 實thật 。 次thứ 破phá 極cực 微vi 不bất 生sanh 果quả 。 三tam 破phá 極cực 微vi 非phi 常thường 住trụ 。 立lập 量lượng 云vân 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 體thể 應ưng 非phi 實thật 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 方phương 分phần/phân 故cố 。 喻dụ 如như 蟻nghĩ 行hành 等đẳng 。 又hựu 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 應ưng 不bất 共cộng 聚tụ 生sanh 麤thô 果quả 色sắc 宗tông 。 因nhân 云vân 。 無vô 方phương 分phần/phân 故cố 。 喻dụ 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 又hựu 所sở 執chấp 極cực 微vi 定định 非phi 常thường 住trụ 宗tông 。 因nhân 云vân 。 能năng 生sanh 果quả 故cố 。 喻dụ 如như 彼bỉ 所sở 生sanh 。

又hựu 所sở 生sanh 果quả 不bất 越việt 因nhân 量lượng (# 至chí )# 如như 麤thô 果quả 色sắc 處xứ 無vô 別biệt 故cố 。

次thứ 破phá 所sở 生sanh 麤thô 色sắc 。 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 破phá 果quả 色sắc 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 量lượng 云vân 。 汝nhữ 執chấp 所sở 生sanh 果quả 應ưng 非phi 眼nhãn 等đẳng 色sắc 根căn 所sở 取thủ 宗tông 。 因nhân 云vân 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 故cố 。 喻dụ 如như 極cực 微vi 。 便tiện 違vi 自tự 執chấp 。 又hựu 出xuất 自tự 語ngữ 相tương 違vi 之chi 過quá 。 若nhược 謂vị 果quả 色sắc 與dữ 因nhân 量lượng 合hợp 。 非phi 麤thô 似tự 麤thô 。 定định 是thị 根căn 境cảnh 者giả 。 果quả 既ký 同đồng 因nhân 。 原nguyên 是thị 極cực 微vi 。 因nhân 應ưng 如như 果quả 。 極cực 微vi 亦diệc 麤thô 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 所sở 執chấp 果quả 色sắc 無vô 麤thô 德đức 合hợp 。 因nhân 云vân 。 同đồng 因nhân 量lượng 故cố 。 喻dụ 如như 極cực 微vi 。 或hoặc 應ưng 極cực 微vi 亦diệc 麤thô 德đức 合hợp 。 因nhân 云vân 。 處xử 無vô 別biệt 故cố 。 如như 麤thô 果quả 色sắc 。

若nhược 謂vị 果quả 色sắc 遍biến 在tại 自tự 因nhân (# 至chí )# 由do 此thử 亦diệc 非phi 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。

二nhị 約ước 果quả 如như 因nhân 破phá 。 先tiên 牒điệp 轉chuyển 計kế 。 自tự 因nhân 即tức 極cực 微vi 。 若nhược 謂vị 果quả 色sắc 。 徧biến 在tại 自tự 因nhân 之chi 中trung 。 因nhân 體thể 非phi 一nhất 。 可khả 名danh 麤thô 者giả 。 因nhân 體thể 既ký 多đa 。 果quả 亦diệc 應ưng 多đa 。 如như 多đa 極cực 微vi 。 處xử 各các 別biệt 故cố 。 量lượng 云vân 。 所sở 執chấp 果quả 色sắc 體thể 應ưng 非phi 一nhất 宗tông 。 因nhân 云vân 。 處xử 各các 別biệt 故cố 。 如như 所sở 在tại 因nhân 。 果quả 既ký 各các 各các 別biệt 在tại 因nhân 中trung 。 還hoàn 不bất 成thành 麤thô 色sắc 。 由do 此thử 果quả 色sắc 。 亦diệc 非phi 眼nhãn 根căn 所sở 取thủ 。

若nhược 果quả 多đa 分phần 合hợp 故cố 成thành 麤thô (# 至chí )# 則tắc 汝nhữ 所sở 執chấp 前tiền 後hậu 相tương 違vi 。

三tam 約ước 因nhân 如như 果quả 破phá 。 先tiên 牒điệp 轉chuyển 計kế 。 若nhược 謂vị 麤thô 色sắc 不bất 由do 極cực 微vi 。 以dĩ 果quả 多đa 分phần 合hợp 故cố 成thành 麤thô 者giả 。 則tắc 合hợp 多đa 極cực 微vi 。 亦diệc 應ưng 不bất 細tế 。 儘# 可khả 為vi 五ngũ 根căn 現hiện 量lượng 境cảnh 。 何hà 用dụng 多đa 果quả 合hợp 成thành 麤thô 為vi 。 既ký 麤thô 果quả 色sắc 由do 多đa 分phần 成thành 。 則tắc 是thị 假giả 法pháp 。 而nhi 汝nhữ 謂vị 是thị 有hữu 實thật 體thể 者giả 。 違vi 自tự 教giáo 矣hĩ 。

又hựu 果quả 與dữ 因nhân 俱câu 有hữu 質chất 礙ngại (# 至chí )# 但đãn 是thị 隨tùy 情tình 虗hư 妄vọng 計kế 度độ 。

四tứ 約ước 因nhân 果quả 同đồng 處xứ 破phá 。 果quả 與dữ 因nhân 應ưng 不bất 同đồng 處xứ 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 俱câu 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 喻dụ 如như 二nhị 極cực 微vi 。 若nhược 謂vị 果quả 因nhân 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 。 如như 沙sa 受thọ 水thủy 。 藥dược 入nhập 鎔dong 銅đồng 者giả 。 誰thùy 人nhân 許hứa 有hữu 受thọ 水thủy 之chi 砂sa 。 入nhập 藥dược 之chi 銅đồng 哉tai 。 設thiết 許hứa 受thọ 入nhập 。 諸chư 分phần/phân 支chi 離ly 。 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 。 砂sa 銅đồng 水thủy 藥dược 。 體thể 各các 轉chuyển 變biến 。 不bất 可khả 言ngôn 常thường 。 云vân 何hà 汝nhữ 執chấp 。 是thị 常thường 是thị 一nhất 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。

復phục 次thứ 為vi 破phá 極cực 微vi 因nhân 果quả 同đồng 處xứ 。 及cập 顯hiển 因nhân 體thể 定định 是thị 無vô 常thường 。 故cố 說thuyết 頌tụng 曰viết 。 若nhược 因nhân 為vi 果quả 壞hoại 。 是thị 因nhân 即tức 非phi 常thường 。 或hoặc 許hứa 果quả 與dữ 因nhân 二nhị 體thể 不bất 同đồng 處xứ 。 諸chư 質chất 礙ngại 物vật 。 餘dư 礙ngại 逼bức 時thời 。 若nhược 不bất 移di 處xứ 。 必tất 當đương 變biến 壞hoại 如như 是thị 極cực 微vi 。 果quả 所sở 侵xâm 逼bức 。 或hoặc 相tương/tướng 受thọ 入nhập 。 異dị 體thể 同đồng 居cư 。 如như 以dĩ 細tế 流lưu 。 溉cái 麤thô 砂sa 聚tụ 。 或hoặc 復phục 入nhập 中trung 。 令linh 其kỳ 轉chuyển 變biến 。 如như 妙diệu 藥dược 汁trấp 。 注chú 赤xích 鎔dong 銅đồng 。 若nhược 許hứa 如như 前tiền 。 則tắc 有hữu 諸chư 分phần/phân 。 既ký 相tương/tướng 受thọ 入nhập 。 諸chư 分phần/phân 支chi 離ly 。 如như 相tương 離ly 物vật 。 不bất 共cộng 生sanh 果quả 。 是thị 則tắc 應ưng 無vô 一nhất 切thiết 麤thô 物vật 。 又hựu 若nhược 同đồng 彼bỉ 有hữu 諸chư 細tế 分phần/phân 。 即tức 應ưng 如như 彼bỉ 體thể 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 許hứa 如như 後hậu 。 自tự 說thuyết 極cực 微vi 體thể 有hữu 變biến 壞hoại 。 何hà 待đãi 徵trưng 難nạn/nan 。 若nhược 並tịnh 不bất 許hứa 。 應ưng 許hứa 極cực 微vi 互hỗ 相tương 障chướng 隔cách 。 因nhân 果quả 別biệt 處xứ 。 以dĩ 有hữu 礙ngại 物vật 。 處xử 必tất 不bất 同đồng 。 如như 非phi 因nhân 果quả 諸chư 有hữu 礙ngại 物vật 。 又hựu 麤thô 色sắc 果quả 下hạ 。 重trọng/trùng 縱túng/tung 奪đoạt 破phá 。 若nhược 謂vị 因nhân 相tương/tướng 雖tuy 多đa 。 果quả 體thể 是thị 一nhất 者giả 。 則tắc 得đắc 一nhất 分phần/phân 時thời 。 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 分phần/phân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 此thử 是thị 一nhất 故cố 。 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 故cố 。 若nhược 不bất 許hứa 一nhất 得đắc 一nhất 切thiết 。 便tiện 違vi 果quả 體thể 是thị 一nhất 之chi 理lý 。 若nhược 許hứa 一nhất 得đắc 一nhất 切thiết 。 又hựu 違vi 彼bỉ 此thử 各các 別biệt 之chi 事sự 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 妄vọng 計kế 而nhi 已dĩ 。 進tiến 退thoái 。 即tức 上thượng 許hứa 與dữ 不bất 許hứa 。

然nhiên 諸chư 外ngoại 道Đạo 品Phẩm 類loại 雖tuy 多đa 所sở 執chấp 有hữu 法pháp 不bất 過quá 四tứ 種chủng 。

此thử 下hạ 。 總tổng 破phá 四tứ 執chấp 。 前tiền 以dĩ 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 束thúc 為vi 十thập 三tam 宗tông 。 今kim 又hựu 束thúc 為vi 四tứ 種chủng 。 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 計kế 一nhất 者giả 。 則tắc 謂vị 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 若nhược 計kế 異dị 者giả 。 則tắc 謂vị 因nhân 中trung 無vô 果quả 。 三tam 則tắc 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 四tứ 則tắc 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 餘dư 諸chư 異dị 計kế 皆giai 不bất 出xuất 此thử 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 句cú 義nghĩa 名danh 言ngôn 所sở 表biểu 。 心tâm 慧tuệ 所sở 知tri 。 情tình 執chấp 不bất 同đồng 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 有hữu 。 非phi 有hữu 。 俱câu 許hứa 。 俱câu 非phi 。 隨tùy 次thứ 應ưng 知tri 配phối 四tứ 邪tà 執chấp 。 謂vị 一nhất 。 非phi 一nhất 。 雙song 許hứa 。 雙song 非phi 。

一nhất 執chấp 有hữu 法pháp 無vô 有hữu 等đẳng 性tánh (# 至chí )# 色sắc 等đẳng 應ưng 無vô 青thanh 黃hoàng 等đẳng 異dị 。

此thử 即tức 因nhân 中trung 有hữu 果quả 計kế 。 有hữu 法pháp 。 即tức 所sở 造tạo 之chi 法pháp 。 有hữu 性tánh 。 即tức 能năng 造tạo 之chi 性tánh 。 彼bỉ 執chấp 下hạ 。 破phá 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 即tức 有hữu 性tánh 者giả 。 事sự 理lý 不bất 可khả 執chấp 一nhất 取thủ 故cố 。 理lý 雖tuy 一nhất 而nhi 事sự 則tắc 殊thù 故cố 。 量lượng 云vân 。 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 其kỳ 體thể 定định 一nhất 。 是thị 有hữu 法pháp 。 體thể 無vô 差sai 別biệt 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 即tức 有hữu 性tánh 故cố 。 喻dụ 如như 有hữu 性tánh 。 既ký 違vi 自tự 教giáo 。 亦diệc 違vi 世thế 間gian 。 又hựu 違vi 現hiện 量lượng 。 青thanh 黃hoàng 色sắc 等đẳng 。 現hiện 量lượng 境cảnh 故cố 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 數số 論luận 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 等đẳng 性tánh 與dữ 諸chư 法pháp 一nhất 。 即tức 當đương 有hữu 句cú 。 此thử 執chấp 非phi 真chân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 青thanh 等đẳng 色sắc 與dữ 色sắc 性tánh 一nhất 。 應ưng 如như 色sắc 性tánh 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 聲thanh 與dữ 聲thanh 性tánh 一nhất 。 應ưng 如như 聲thanh 性tánh 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 類loại 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 與dữ 根căn 性tánh 一nhất 。 應ưng 如như 根căn 性tánh 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。 應ưng 一nhất 一nhất 根căn 取thủ 一nhất 切thiết 境cảnh 。 應ưng 一nhất 一nhất 境cảnh 對đối 一nhất 切thiết 根căn 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 與dữ 有hữu 性tánh 一nhất 。 應ưng 如như 有hữu 性tánh 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 癡si 。 及cập 與dữ 思tư 我ngã 。 與dữ 有hữu 性tánh 一nhất 。 應ưng 如như 有hữu 性tánh 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。 是thị 則tắc 汝nhữ 宗tông 所sở 立lập 差sai 別biệt 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 決quyết 定định 非phi 真chân 。

二nhị 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh (# 至chí )# 應ưng 如như 聲thanh 等đẳng 非phi 眼nhãn 等đẳng 境cảnh 。

此thử 即tức 因nhân 中trung 無vô 果quả 計kế 。 先tiên 敘tự 執chấp 。 彼bỉ 執chấp 下hạ 。 破phá 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 有hữu 性tánh 故cố 者giả 。 事sự 理lý 不bất 可khả 分phân 為vi 二nhị 故cố 。 量lượng 云vân 。 若nhược 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 其kỳ 體thể 定định 異dị 。 是thị 有hữu 法pháp 。 體thể 不bất 可khả 得đắc 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 有hữu 性tánh 故cố 。 如như 已dĩ 滅diệt 無vô 。 既ký 違vi 自tự 教giáo 。 又hựu 違vi 世thế 間gian 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 勝thắng 論luận 外ngoại 道đạo 說thuyết 有hữu 等đẳng 性tánh 與dữ 法pháp 非phi 一nhất 。 當đương 非phi 有hữu 句cú 。 此thử 亦diệc 非phi 真chân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 青thanh 等đẳng 色sắc 與dữ 色sắc 性tánh 異dị 。 應ưng 如như 聲thanh 等đẳng 非phi 眼nhãn 所sở 行hành 。 聲thanh 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 聲thanh 等đẳng 性tánh 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 。 非phi 耳nhĩ 等đẳng 境cảnh 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 有hữu 性tánh 者giả 。 應ưng 如như 兔thố 角giác 。 其kỳ 體thể 本bổn 無vô 。 是thị 則tắc 應ưng 同đồng 空không 無vô 我ngã 論luận 。 或hoặc 同đồng 餘dư 道đạo 邪tà 見kiến 師sư 宗tông 。 豈khởi 不bất 有hữu 性tánh 非phi 即tức 諸chư 法pháp 。 法pháp 雖tuy 非phi 有hữu 而nhi 有hữu 有hữu 耶da 。 所sở 依y 法pháp 無vô 。 能năng 依y 豈khởi 有hữu 。 又hựu 有hữu 性tánh 上thượng 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 應ưng 不bất 名danh 有hữu 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 雖tuy 有hữu 有hữu 性tánh 。 非phi 有hữu 性tánh 故cố 。 其kỳ 體thể 應ưng 無vô 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 所sở 立lập 句cú 義nghĩa 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 便tiện 同đồng 撥bát 無vô 。 邪tà 見kiến 外ngoại 道đạo 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 決quyết 定định 非phi 真chân 。

三tam 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh (# 至chí )# 而nhi 執chấp 為vi 實thật 理lý 定định 不bất 成thành 。

此thử 即tức 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 計kế 。 先tiên 敘tự 執chấp 。 彼bỉ 執chấp 下hạ 。 破phá 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 無vô 慚tàm 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 等đẳng 性tánh 與dữ 彼bỉ 諸chư 法pháp 。 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 當đương 於ư 亦diệc 有hữu 亦diệc 非phi 有hữu 句cú 。 此thử 亦diệc 非phi 真chân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 等đẳng 性tánh 與dữ 色sắc 等đẳng 一nhất 。 同đồng 數số 論luận 過quá 。 與dữ 色sắc 等đẳng 異dị 。 同đồng 勝thắng 論luận 失thất 。 一nhất 異dị 二nhị 種chủng 。 性tánh 相tướng 相tương 違vi 。 而nhi 言ngôn 體thể 同đồng 。 理lý 不bất 成thành 立lập 。 一nhất 應ưng 非phi 一nhất 。 即tức 異dị 故cố 如như 異dị 。 異dị 應ưng 非phi 異dị 。 即tức 一nhất 故cố 如như 一nhất 。 一nhất 異dị 既ký 不bất 成thành 。 有hữu 非phi 有hữu 焉yên 立lập 。 一nhất 異dị 相tướng 異dị 。 而nhi 言ngôn 體thể 同đồng 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 應ưng 無vô 異dị 。 異dị 相tướng 既ký 無vô 。 一nhất 相tương/tướng 何hà 有hữu 。 一nhất 異dị 二nhị 相tương/tướng 。 相tương 待đãi 立lập 故cố 。 若nhược 謂vị 一nhất 法pháp 待đãi 對đối 不bất 同đồng 名danh 一nhất 異dị 者giả 。 即tức 應ưng 一nhất 異dị 二nhị 並tịnh 非phi 真chân 。 或hoặc 隨tùy 一nhất 假giả 。 一nhất 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 立lập 相tương/tướng 乖quai 違vi 。 俱câu 言ngôn 是thị 真chân 。 必tất 不bất 應ưng 理lý 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 決quyết 定định 非phi 真chân 。

四tứ 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh (# 至chí )# 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 勿vật 謬mậu 許hứa 之chi 。

此thử 即tức 非phi 有hữu 非phi 無vô 計kế 。 先tiên 敘tự 執chấp 。 彼bỉ 執chấp 下hạ 。 破phá 。 非phi 一nhất 異dị 執chấp 同đồng 異dị 一nhất 者giả 。 言ngôn 此thử 執chấp 與dữ 前tiền 亦diệc 異dị 亦diệc 一nhất 之chi 執chấp 同đồng 也dã 。 以dĩ 非phi 一nhất 即tức 異dị 。 非phi 異dị 即tức 一nhất 故cố 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 邪tà 命mạng 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 等đẳng 性tánh 與dữ 彼bỉ 諸chư 法pháp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 當đương 於ư 非phi 有hữu 非phi 非phi 有hữu 句cú 。 此thử 亦diệc 非phi 真chân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 等đẳng 性tánh 。 與dữ 法pháp 非phi 一nhất 。 同đồng 勝thắng 論luận 過quá 。 與dữ 法pháp 非phi 異dị 。 同đồng 數số 論luận 失thất 。 又hựu 一nhất 異dị 相tướng 。 世thế 共cộng 知tri 有hữu 。 汝nhữ 獨độc 撥bát 無vô 。 違vi 世thế 間gian 失thất 。 又hựu 汝nhữ 所sở 說thuyết 非phi 一nhất 異dị 言ngôn 。 為vi 但đãn 是thị 遮già 。 為vi 偏thiên 有hữu 表biểu 。 若nhược 偏thiên 有hữu 表biểu 。 應ưng 不bất 雙song 非phi (# 如như 立lập 非phi 一nhất 以dĩ 顯hiển 一nhất 。 立lập 一nhất 以dĩ 顯hiển 非phi 一nhất 。 謂vị 之chi 表biểu 。 今kim 既ký 雙song 非phi 。 復phục 何hà 所sở 表biểu )# 。 若nhược 但đãn 是thị 遮già 。 應ưng 無vô 所sở 執chấp (# 如như 立lập 非phi 一nhất 以dĩ 遮già 一nhất 。 立lập 非phi 異dị 以dĩ 遮già 異dị 。 既ký 為vi 遮già 過quá 而nhi 設thiết 。 不bất 得đắc 更cánh 有hữu 所sở 執chấp )# 。 有hữu 遮già 有hữu 表biểu 。 理lý 互hỗ 相tương 違vi (# 遮già 則tắc 非phi 表biểu 。 表biểu 則tắc 非phi 遮già )# 無vô 表biểu 無vô 遮già 。 言ngôn 成thành 戲hí 論luận (# 既ký 非phi 遮già 表biểu 徒đồ 成thành 謔hước 談đàm )# 。 汝nhữ 執chấp 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 非phi 空không 。 而nhi 說thuyết 雙song 非phi 。 但đãn 為vi 避tị 過quá 。 此thử 雙song 非phi 語ngữ 。 亦diệc 不bất 應ưng 論luận 。 違vi 汝nhữ 所sở 宗tông 。 法pháp 性tánh 相tướng 故cố 。 若nhược 諸chư 法pháp 性tánh 一nhất 一nhất 俱câu 非phi 。 此thử 俱câu 非phi 言ngôn 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 舉cử 言ngôn 必tất 有hữu 俱câu 非phi 性tánh 故cố 。 是thị 則tắc 汝nhữ 曹tào 應ưng 常thường 結kết 舌thiệt 。 發phát 言ngôn 便tiện 壞hoại 自tự 論luận 所sở 宗tông 。 默mặc 亦diệc 不bất 成thành 。 以dĩ 俱câu 非phi 故cố 。 語ngữ 默mặc 俱câu 失thất 。 一nhất 何hà 苦khổ 哉tai 。 誰thùy 有hữu 智trí 人nhân 。 而nhi 不bất 悲bi 愍mẫn 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 決quyết 定định 非phi 真chân 。 如như 是thị 世thế 間gian 。 四tứ 種chủng 外ngoại 道đạo 。 邪tà 論luận 惡ác 見kiến 。 擾nhiễu 壞hoại 其kỳ 心tâm 。 虗hư 妄vọng 推thôi 尋tầm 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 皆giai 不bất 中trung 理lý 。 競cạnh 執chấp 紛phân 紜vân 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 起khởi 四tứ 種chủng 謗báng 。 謂vị 有hữu 。 非phi 有hữu 。 雙song 許hứa 。 雙song 非phi 。 增tăng 益ích 。 損tổn 減giảm 。 相tương 違vi 。 戲hí 論luận 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 所sở 執chấp 非phi 實thật 。 破phá 外ngoại 道đạo 法pháp 執chấp 竟cánh 。

餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 離ly 識thức 實thật 有hữu (# 至chí )# 及cập 諸chư 無vô 為vi 理lý 非phi 有hữu 故cố 。

次thứ 破phá 餘dư 乘thừa 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 標tiêu 數số 。 二nhị 正chánh 釋thích 所sở 執chấp 。 今kim 初sơ 。 餘dư 乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 百bách 法pháp 中trung 。 止chỉ 許hứa 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 。 謂vị 色sắc 法pháp 十thập 一nhất 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 法pháp 十thập 四tứ 。 無vô 為vi 法pháp 有hữu 三tam 。 心tâm 所sở 法pháp 四tứ 十thập 六lục 。 心tâm 法pháp 唯duy 一nhất 。 共cộng 七thất 十thập 五ngũ 。 故cố 下hạ 破phá 詞từ 。 於ư 不bất 相tương 應ứng 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 唯duy 舉cử 彼bỉ 所sở 執chấp 之chi 數số 破phá 之chi 。 餘dư 則tắc 不bất 舉cử 。 色sắc 十thập 一nhất 者giả 。 有hữu 對đối 十thập 。 無vô 對đối 一nhất 。 有hữu 對đối 十thập 者giả 。 五ngũ 根căn 。 五ngũ 塵trần 。 彼bỉ 計kế 極cực 微vi 所sở 成thành 。 經kinh 部bộ 師sư 計kế 能năng 成thành 極cực 微vi 是thị 實thật 。 所sở 成thành 根căn 等đẳng 是thị 假giả 。 以dĩ 實thật 從tùng 假giả 。 眼nhãn 緣duyên 麤thô 色sắc 。 不bất 緣duyên 極cực 微vi 。 薩tát 婆bà 多đa 計kế 能năng 所sở 皆giai 實thật 。 無vô 對đối 一nhất 者giả 。 謂vị 法pháp 處xứ 無vô 表biểu 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 十thập 四tứ 者giả 。 一nhất 得đắc 。 二nhị 非phi 得đắc 。 三tam 同đồng 分phần/phân 。 四tứ 命mạng 根căn 。 五ngũ 心tâm 無vô 定định 。 六lục 滅diệt 盡tận 定định 。 七thất 無vô 想tưởng 報báo 。 八bát 生sanh 。 九cửu 住trụ 。 十thập 異dị 。 十thập 一nhất 無vô 常thường 。 十thập 二nhị 名danh 身thân 。 十thập 三tam 句cú 身thân 。 十thập 四tứ 文văn 身thân 。 薩tát 婆bà 多đa 計kế 不bất 與dữ 色sắc 心tâm 相tương 應ứng 。 皆giai 是thị 實thật 有hữu 。 無vô 為vi 三tam 者giả 。 一nhất 虗hư 空không 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 。 薩tát 婆bà 多đa 計kế 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 心tâm 所sở 法pháp 四tứ 十thập 六lục 者giả 。 大đại 地địa 有hữu 十thập 。 大đại 善thiện 地địa 十thập 。 大đại 煩phiền 惱não 地địa 六lục 。 大đại 不bất 善thiện 地địa 二nhị 。 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 十thập 。 不bất 定định 地địa 八bát 。 為vi 四tứ 十thập 六lục 。 大đại 地địa 十thập 者giả 。 一nhất 受thọ 。 二nhị 想tưởng 。 三tam 思tư 。 四tứ 觸xúc 。 五ngũ 欲dục 。 六lục 慧tuệ 。 七thất 念niệm 。 八bát 作tác 意ý 。 九cửu 勝thắng 解giải 。 十thập 三tam 摩ma 地địa 。 大đại 善thiện 地địa 十thập 者giả 。 一nhất 信tín 。 二nhị 不bất 放phóng 逸dật 。 三tam 輕khinh 安an 。 四tứ 行hành 捨xả 。 五ngũ 慚tàm 。 六lục 愧quý 。 七thất 無vô 貪tham 。 八bát 無vô 嗔sân 。 九cửu 不bất 害hại 。 十thập 勤cần 。 大đại 煩phiền 惱não 地địa 六lục 者giả 。 一nhất 癡si 。 二nhị 放phóng 逸dật 。 三tam 懈giải 怠đãi 四tứ 不bất 信tín 。 五ngũ 惛hôn 沉trầm 。 六lục 掉trạo 舉cử 。 大đại 不bất 善thiện 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 無vô 慚tàm 。 二nhị 無vô 愧quý 。 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 十thập 者giả 。 一nhất 忿phẫn 。 二nhị 覆phú 。 三tam 慳san 。 四tứ 嫉tật 。 五ngũ 惱não 。 六lục 害hại 。 七thất 恨hận 。 八bát 諂siểm 。 九cửu 誑cuống 。 十thập 憍kiêu 。 不bất 定định 地địa 八bát 者giả 。 一nhất 貪tham 。 二nhị 嗔sân 。 三tam 慢mạn 。 四tứ 疑nghi 。 五ngũ 睡thụy 眠miên 。 六lục 惡ác 作tác 。 七thất 尋tầm 。 八bát 伺tứ 。 或hoặc 問vấn 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 法pháp 。 理lý 在tại 不bất 疑nghi 。 既ký 悟ngộ 我ngã 空không 。 何hà 有hữu 執chấp 我ngã 。 答đáp 。 此thử 說thuyết 宗tông 徒đồ 。 非phi 預dự 聖thánh 者giả 。 至chí 如như 我ngã 等đẳng 宗tông 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 豈khởi 能năng 皆giai 悟ngộ 法pháp 空không 理lý 耶da 。

且thả 所sở 執chấp 色sắc 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng (# 至chí )# 二nhị 者giả 無vô 對đối 非phi 極cực 微vi 成thành 。

二nhị 正chánh 破phá 所sở 執chấp 。 依y 數số 分phần/phân 三tam 。 一nhất 色sắc 法pháp 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 正chánh 舉cử 。 二nhị 正chánh 釋thích 三tam 。 一nhất 正chánh 舉cử 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 標tiêu 數số 。 對đối 者giả 礙ngại 也dã 。 二nhị 色sắc 相tướng 對đối 。 互hỗ 相tương 窒# 礙ngại 。 如như 木mộc 與dữ 石thạch 。 互hỗ 相tương 繫hệ 時thời 。 體thể 不bất 相tương 過quá 。 互hỗ 對đối 礙ngại 住trụ 。 名danh 有hữu 對đối 義nghĩa 。 集tập 論luận 云vân 。 謂vị 有hữu 見kiến 者giả 。 皆giai 是thị 有hữu 對đối 。 又hựu 三tam 因nhân 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 對đối 。 謂vị 種chủng 類loại 故cố 。 積tích 集tập 故cố 。 不bất 修tu 治trị 故cố 。 種chủng 類loại 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 互hỗ 為vi 能năng 礙ngại 。 互hỗ 為vi 所sở 礙ngại 。 積tích 集tập 者giả 。 謂vị 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 。 不bất 修tu 治trị 者giả 。 謂vị 非phi 三tam 摩ma 地địa 。 自tự 在tại 轉chuyển 色sắc 。 又hựu 損tổn 處xứ 依y 處xứ 。 是thị 有hữu 對đối 義nghĩa 。 無vô 對đối 反phản 此thử 。 有hữu 對đối 色sắc 者giả 。 即tức 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 十thập 種chủng 色sắc 。 無vô 對đối 色sắc 者giả 。 法pháp 處xứ 攝nhiếp 色sắc 。 據cứ 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 極cực 略lược 色sắc 。 二nhị 極cực 逈huýnh 色sắc 。 三tam 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 。 四tứ 徧biến 計kế 所sở 執chấp 色sắc 。 五ngũ 定định 果quả 色sắc 。 一nhất 極cực 略lược 色sắc 者giả 。 以dĩ 極cực 微vi 為vi 體thể 。 但đãn 是thị 析tích 彼bỉ 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 四tứ 大đại 定định 果quả 色sắc 至chí 極cực 微vi 位vị 。 即tức 此thử 極cực 微vi 。 便tiện 是thị 極cực 略lược 色sắc 體thể 。 二nhị 極cực 迥huýnh 色sắc 者giả 。 即tức 空không 間gian 六lục 般bát 光quang 影ảnh 明minh 暗ám 等đẳng 麤thô 色sắc 。 令linh 析tích 此thử 六lục 般bát 麤thô 色sắc 至chí 極cực 微vi 位vị 。 取thủ 此thử 細tế 色sắc 為vi 極cực 迥huýnh 色sắc 體thể 。 又hựu 若nhược 上thượng 下hạ 空không 界giới 所sở 見kiến 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。 光quang 。 影ảnh 。 明minh 。 暗ám 。 即tức 總tổng 名danh 空không 一nhất 顯hiển 色sắc 。 及cập 門môn 牕# 孔khổng 隙khích 中trung 所sở 現hiện 者giả 。 即tức 總tổng 名danh 迥huýnh 色sắc 。 三tam 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 者giả 。 受thọ 者giả 是thị 領lãnh 納nạp 義nghĩa 。 所sở 引dẫn 色sắc 者giả 。 即tức 思tư 種chủng 現hiện 上thượng 有hữu 防phòng 發phát 功công 能năng 。 名danh 所sở 引dẫn 色sắc 。 意ý 云vân 。 由do 於ư 師sư 教giáo 處xứ 領lãnh 受thọ 。 為vi 能năng 引dẫn 發phát 起khởi 思tư 種chủng 現hiện 上thượng 防phòng 發phát 功công 能năng 。 名danh 所sở 引dẫn 色sắc 。 即tức 此thử 防phòng 發phát 功công 能năng 。 不bất 能năng 表biểu 示thị 他tha 故cố 亦diệc 名danh 無vô 表biểu 色sắc 。 即tức 以dĩ 無vô 表biểu 色sắc 為vi 體thể 。 四tứ 徧biến 計kế 色sắc 者giả 。 即tức 妄vọng 心tâm 徧biến 計kế 。 執chấp 色sắc 為vi 實thật 。 從tùng 所sở 得đắc 色sắc 以dĩ 得đắc 其kỳ 名danh 。 五ngũ 定định 果quả 色sắc 者giả 。 定định 中trung 現hiện 境cảnh 。 即tức 如như 有hữu 人nhân 作tác 水thủy 觀quán 。 外ngoại 人nhân 不bất 見kiến 人nhân 惟duy 見kiến 水thủy 之chi 類loại 。 已dĩ 上thượng 五ngũ 般bát 法pháp 處xứ 色sắc 。 總tổng 分phần/phân 三tam 門môn 。 一nhất 影ảnh 像tượng 門môn 。 二nhị 無vô 表biểu 門môn 。 三tam 定định 果quả 門môn 。 一nhất 影ảnh 像tượng 門môn 者giả 。 影ảnh 者giả 流lưu 類loại 義nghĩa 。 像tượng 者giả 相tương 似tự 義nghĩa 。 即tức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 本bổn 質chất 之chi 流lưu 類loại 。 又hựu 與dữ 本bổn 質chất 相tương 似tự 。 故cố 名danh 影ảnh 像tượng 。 即tức 極cực 略lược 極cực 迥huýnh 二nhị 色sắc 。 此thử 但đãn 是thị 觀quán 心tâm 析tích 塵trần 色sắc 至chí 色sắc 邊biên 際tế 。 假giả 立lập 極cực 微vi 。 唯duy 有hữu 觀quán 心tâm 影ảnh 像tượng 。 都đô 無vô 實thật 體thể 。 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 緣duyên 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 時thời 。 當đương 情tình 變biến 起khởi 徧biến 計kế 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 此thử 是thị 假giả 非phi 實thật 。 故cố 與dữ 極cực 略lược 等đẳng 同đồng 立lập 一nhất 影ảnh 像tượng 門môn 。 問vấn 。 且thả 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 鏡kính 中trung 像tượng 。 眼nhãn 識thức 亦diệc 緣duyên 。 如như 何hà 言ngôn 假giả 。 唯duy 意ý 識thức 緣duyên 。 答đáp 。 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 。 唯duy 是thị 法pháp 境cảnh 。 但đãn 以dĩ 水thủy 鏡kính 為vi 緣duyên 。 其kỳ 意ý 識thức 便tiện 妄vọng 計kế 有hữu 月nguyệt 有hữu 像tượng 。 並tịnh 非phi 眼nhãn 識thức 之chi 境cảnh 。 亦diệc 是thị 徧biến 計kế 色sắc 收thu 。 又hựu 徧biến 計kế 是thị 妄vọng 心tâm 。 極cực 略lược 等đẳng 是thị 觀quán 心tâm 。 同đồng 是thị 假giả 影ảnh 像tượng 故cố 。 所sở 以dĩ 總tổng 立lập 。 第đệ 二nhị 無vô 表biểu 門môn 。 一nhất 律luật 儀nghi 有hữu 表biểu 色sắc 者giả 。 即tức 師sư 前tiền 受thọ 戒giới 時thời 是thị 。 由do 此thử 表biểu 色sắc 故cố 。 方phương 熏huân 得đắc 善thiện 思tư 種chủng 子tử 。 有hữu 防phòng 發phát 功công 能năng 。 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 二nhị 不bất 律luật 儀nghi 有hữu 表biểu 色sắc 者giả 。 即tức 正chánh 下hạ 刀đao 殺sát 生sanh 造tạo 業nghiệp 時thời 是thị 。 由do 此thử 有hữu 表biểu 色sắc 。 方phương 熏huân 得đắc 不bất 善thiện 思tư 種chủng 子tử 。 有hữu 防phòng 發phát 功công 能năng 。 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 若nhược 處xứ 中trung 有hữu 表biểu 色sắc 者giả 。 即tức 正chánh 禮lễ 佛Phật 行hành 道Đạo 及cập 毆# 擊kích 罵mạ 詈lị 時thời 是thị 。 由do 此thử 無vô 表biểu 色sắc 。 方phương 熏huân 得đắc 善thiện 惡ác 思tư 種chủng 。 亦diệc 有hữu 防phòng 發phát 功công 能năng 。 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 餘dư 詳tường 本bổn 條điều 。

彼bỉ 有hữu 對đối 色sắc 定định 非phi 實thật 有hữu 能năng 成thành 極cực 微vi 非phi 實thật 有hữu 故cố 。

二nhị 正chánh 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 破phá 有hữu 對đối 色sắc 。 但đãn 破phá 能năng 成thành 。 則tắc 所sở 成thành 不bất 立lập 。 此thử 總tổng 句cú 。 廣quảng 如như 下hạ 破phá 。

謂vị 諸chư 極cực 微vi 若nhược 有hữu 質chất 礙ngại (# 至chí )# 如như 何hà 可khả 集tập 成thành 瓶bình 衣y 等đẳng 。

先tiên 約ước 質chất 礙ngại 破phá 。 量lượng 云vân 。 極cực 微vi 是thị 有hữu 法pháp 。 是thị 假giả 非phi 實thật 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 喻dụ 如như 瓶bình 等đẳng 。 又hựu 諸chư 極cực 微vi 如như 何hà 可khả 集tập 成thành 瓶bình 衣y 等đẳng 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 喻dụ 如như 非phi 色sắc 。

又hựu 諸chư 極cực 微vi 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân (# 至chí )# 故cố 有hữu 對đối 色sắc 實thật 有hữu 不bất 成thành 。

後hậu 約ước 方phương 分phần/phân 破phá 。 方phương 謂vị 方phương 隅ngung 。 分phần/phân 謂vị 分phần/phân 位vị 。 謂vị 此thử 極cực 微vi 。 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 。 便tiện 可khả 分phân 析tích 。 既ký 可khả 分phân 析tích 。 便tiện 非phi 實thật 有hữu 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 則tắc 此thử 極cực 微vi 不bất 屬thuộc 色sắc 法pháp 。 云vân 何hà 和hòa 合hợp 以dĩ 成thành 麤thô 色sắc 。 而nhi 能năng 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 耶da 。 廣quảng 百bách 論luận 頌tụng 云vân 。 微vi 若nhược 有hữu 東đông 方phương 。 必tất 有hữu 東đông 方phương 分phần/phân 。 極cực 微vi 若nhược 有hữu 分phần/phân 。 如như 何hà 是thị 極cực 微vi 。 論luận 曰viết 。 是thị 諸chư 極cực 微vi 。 既ký 有hữu 質chất 礙ngại 。 日nhật 輪luân 纔tài 舉cử 。 舒thư 光quang 觸xúc 時thời 。 東đông 西tây 兩lưỡng 邊biên 。 光quang 影ảnh 各các 現hiện 。 逐trục 日nhật 光quang 移di 。 隨tùy 光quang 影ảnh 轉chuyển 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 處xử 既ký 不bất 同đồng 。 故cố 知tri 極cực 微vi 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 既ký 有hữu 方phương 分phần/phân 。 便tiện 失thất 極cực 微vi 。 如như 是thị 極cực 微vi 即tức 可khả 分phần/phân 折chiết 。 應ưng 如như 麤thô 物vật 非phi 實thật 非phi 常thường 。 違vi 汝nhữ 論luận 宗tông 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 。 常thường 住trụ 實thật 有hữu 。 造tạo 世thế 間gian 萬vạn 物vật 。 又hựu 佛Phật 性tánh 論luận 破phá 云vân 。 為vi 當đương 一nhất 塵trần 中trung 有hữu 六lục 方phương 不phủ 。 若nhược 有hữu 六lục 方phương 。 即tức 成thành 六lục 分phần 。 若nhược 無vô 六lục 方phương 。 非phi 謂vị 為vi 色sắc 。 既ký 有hữu 六lục 分phần 。 即tức 可khả 分phần/phân 折chiết 。 若nhược 有hữu 方phương 無vô 分phần/phân 。 是thị 則tắc 六lục 塵trần 共cộng 入nhập 一nhất 塵trần 。 無vô 量lượng 諸chư 塵trần 並tịnh 應ưng 如như 是thị 。 則tắc 無vô 成thành 大đại 義nghĩa 。 又hựu 如như 一nhất 塵trần 。 日nhật 光quang 照chiếu 時thời 。 為vi 照chiếu 一nhất 邊biên 。 為vi 東đông 西tây 俱câu 達đạt 。 若nhược 唯duy 照chiếu 一nhất 邊biên 。 則tắc 有hữu 六lục 分phần 。 若nhược 東đông 西tây 俱câu 達đạt 。 色sắc 則tắc 非phi 有hữu 。 故cố 知tri 方phương 分phần/phân 不bất 實thật 。 悉tất 併tinh 是thị 空không 。 皆giai 可khả 與dữ 此thử 互hỗ 相tương 發phát 也dã 。 觸xúc 壁bích 等đẳng 。 足túc 上thượng 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 之chi 義nghĩa 。 和hòa 合hợp 物vật 。 即tức 壁bích 等đẳng 。 日nhật 光quang 在tại 東đông 。 決quyết 不bất 在tại 西tây 。 物vật 影ảnh 在tại 西tây 。 決quyết 不bất 在tại 東đông 。 既ký 柱trụ 壁bích 等đẳng 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 故cố 此thử 極cực 微vi 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 又hựu 諸chư 極cực 微vi 。 隨tùy 處xứ 必tất 有hữu 方phương 隅ngung 差sai 別biệt 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 便tiện 無vô 共cộng 相tương 和hòa 集tập 之chi 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 眾chúng 微vi 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 。 無vô 方phương 分phần/phân 者giả 。 則tắc 應ưng 塵trần 塵trần 涉thiệp 入nhập 無vô 礙ngại 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 殊thù 勝thắng 妙diệu 色sắc 。 不bất 成thành 世thế 間gian 質chất 礙ngại 麤thô 相tương/tướng 。 故cố 知tri 極cực 微vi 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 汝nhữ 執chấp 有hữu 對đối 即tức 色sắc 極cực 微vi 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 則tắc 山sơn 川xuyên 壁bích 石thạch 皆giai 可khả 直trực 入nhập 。 更cánh 無vô 障chướng 隔cách 。 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 是thị 果quả 位vị 聖thánh 人nhân 所sở 證chứng 之chi 色sắc 。 決quyết 非phi 世thế 間gian 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 凡phàm 色sắc 可khả 比tỉ 。 是thị 故cố 極cực 微vi 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。 展triển 轉chuyển 救cứu 釋thích 。 竟cánh 成thành 就tựu 一nhất 有hữu 方phương 分phần/phân 義nghĩa 。 故cố 有hữu 對đối 色sắc 皆giai 可khả 分phân 析tích 。 而nhi 執chấp 為vi 實thật 有hữu 者giả 。 其kỳ 義nghĩa 不bất 成thành 。

五ngũ 識thức 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc (# 至chí )# 自tự 識thức 所sở 變biến 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

此thử 顯hiển 正chánh 義nghĩa 。 外ngoại 人nhân 問vấn 言ngôn 。 五ngũ 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 。 必tất 有hữu 實thật 色sắc 。 若nhược 有hữu 對đối 非phi 實thật 。 則tắc 五ngũ 識thức 遂toại 無vô 所sở 緣duyên 緣duyên 耶da 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 眼nhãn 等đẳng 雖tuy 有hữu 所sở 依y 所sở 緣duyên 之chi 色sắc 。 而nhi 是thị 識thức 所sở 變biến 現hiện 。 非phi 是thị 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 極cực 微vi 以dĩ 成thành 根căn 境cảnh 。 但đãn 八bát 識thức 生sanh 時thời 。 內nội 因nhân 緣duyên 種chủng 子tử 。 力lực 等đẳng 第đệ 八bát 識thức 變biến 似tự 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 依y 彼bỉ 所sở 變biến 根căn 。 緣duyên 彼bỉ 本bổn 質chất 塵trần 境cảnh 。 雖tuy 親thân 不bất 得đắc 。 要yếu 託thác 彼bỉ 生sanh 。 實thật 於ư 本bổn 識thức 色sắc 塵trần 之chi 上thượng 。 變biến 作tác 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 現hiện 。 即tức 以dĩ 彼bỉ 五ngũ 根căn 為vi 所sở 依y 。 以dĩ 彼bỉ 及cập 彼bỉ 二nhị 種chủng 五ngũ 塵trần 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 五ngũ 識thức 若nhược 不bất 託thác 第đệ 八bát 所sở 變biến 。 便tiện 無vô 所sở 緣duyên 。 緣duyên 所sở 緣duyên 緣duyên 中trung 。 有hữu 親thân 疎sơ 故cố 。 然nhiên 眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 先tiên 明minh 依y 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 世thế 間gian 共cộng 見kiến 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 除trừ 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 。 及cập 如Như 來Lai 等đẳng 緣duyên 。 是thị 現hiện 量lượng 得đắc 。 世thế 不bất 共cộng 信tín 。 餘dư 散tán 心tâm 中trung 。 無vô 現hiện 量lượng 得đắc 。 此thử 但đãn 能năng 有hữu 發phát 識thức 之chi 用dụng 。 比tỉ 知tri 是thị 有hữu 。 此thử 但đãn 有hữu 功công 能năng 。 非phi 是thị 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 大đại 種chủng 所sở 造tạo 之chi 色sắc 。 此thử 功công 能năng 言ngôn 。 即tức 是thị 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 作tác 用dụng 。 觀quán 用dụng 知tri 體thể 。 如như 觀quán 生sanh 芽nha 。 比tỉ 知tri 種chủng 體thể 是thị 有hữu 。 問vấn 。 云vân 何hà 而nhi 知tri 色sắc 是thị 內nội 識thức 所sở 變biến 。 曰viết 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 以dĩ 理lý 推thôi 徵trưng 。 既ký 不bất 成thành 就tựu 。 當đương 知tri 定định 是thị 內nội 識thức 所sở 變biến 。 問vấn 。 既ký 眼nhãn 等đẳng 是thị 識thức 所sở 變biến 。 何hà 故cố 眼nhãn 等đẳng 名danh 根căn 又hựu 名danh 所sở 依y 。 曰viết 。 以dĩ 能năng 引dẫn 發phát 。 眼nhãn 等đẳng 識thức 故cố 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 即tức 以dĩ 此thử 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 生sanh 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 故cố 又hựu 名danh 所sở 依y 也dã 。 此thử 眼nhãn 等đẳng 識thức 下hạ 。 後hậu 明minh 緣duyên 。 此thử 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 外ngoại 所sở 緣duyên 緣duyên 。 理lý 既ký 非phi 有hữu 。 應ưng 許hứa 自tự 識thức 所sở 變biến 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 言ngôn 應ưng 許hứa 者giả 。 是thị 大Đại 乘Thừa 自tự 許hứa 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 許hứa 離ly 眼nhãn 識thức 本bổn 質chất 色sắc 。 不bất 許hứa 不bất 離ly 眼nhãn 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 故cố 。 大Đại 乘Thừa 以dĩ 自tự 許hứa 言ngôn 簡giản 。 則tắc 免miễn 隨tùy 他tha 一nhất 分phần/phân 不bất 極cực 成thành 過quá 。

謂vị 能năng 引dẫn 生sanh 似tự 自tự 識thức 者giả (# 至chí )# 勿vật 第đệ 二nhị 月nguyệt 等đẳng 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 故cố 。

此thử 破phá 和hòa 合hợp 也dã 。 經kinh 部bộ 師sư 以dĩ 外ngoại 和hòa 合hợp 色sắc 。 亦diệc 能năng 引dẫn 生sanh 似tự 自tự 識thức 相tương/tướng 。 可khả 作tác 眼nhãn 等đẳng 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 。 故cố 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 云vân 。 或hoặc 執chấp 和hòa 合hợp 。 以dĩ 識thức 生sanh 時thời 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 非phi 但đãn 能năng 生sanh 者giả 。 謂vị 能năng 緣duyên 識thức 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 及cập 有hữu 實thật 體thể 。 令linh 能năng 緣duyên 識thức 託thác 彼bỉ 而nhi 生sanh 。 具cụ 此thử 二nhị 支chi 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 不bất 但đãn 以dĩ 能năng 生sanh 一nhất 支chi 。 便tiện 可khả 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 若nhược 以dĩ 能năng 生sanh 一nhất 支chi 名danh 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 則tắc 因nhân 緣duyên 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 皆giai 有hữu 能năng 生sanh 一nhất 義nghĩa 。 皆giai 可khả 名danh 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 而nhi 四tứ 緣duyên 混hỗn 濫lạm 無vô 別biệt 矣hĩ 。 勿vật 者giả 。 猶do 言ngôn 莫mạc 得đắc 也dã 。 和hòa 合hợp 與dữ 和hòa 集tập 不bất 同đồng 和hòa 合hợp 。 即tức 金kim 剛cang 經kinh 所sở 謂vị 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 如như 男nam 女nữ 天thiên 地địa 等đẳng 。 以dĩ 眾chúng 。 緣duyên 合hợp 故cố 。 攬lãm 眾chúng 微vi 以dĩ 成thành 於ư 色sắc 。 合hợp 五ngũ 陰ấm 以dĩ 成thành 於ư 人nhân 。 名danh 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 其kỳ 瓶bình 甌# 等đẳng 。 名danh 和hòa 集tập 相tương/tướng 。 或hoặc 謂vị 和hòa 合hợp 即tức 和hòa 集tập 。 以dĩ 瓶bình 甌# 為vi 和hòa 合hợp 。 皆giai 非phi 也dã 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 了liễu 色sắc 等đẳng 時thời 。 但đãn 緣duyên 和hòa 合hợp 似tự 色sắc 之chi 相tướng 。 此thử 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 非phi 離ly 極cực 微vi 有hữu 實thật 自tự 體thể 。 能năng 生sanh 識thức 者giả 既ký 無vô 實thật 體thể 。 則tắc 所sở 生sanh 之chi 識thức 何hà 自tự 而nhi 有hữu 哉tai 。 故cố 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 於ư 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 縱túng/tung 作tác 所sở 緣duyên 。 且thả 無vô 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 緣duyên 義nghĩa 。 莫mạc 得đắc 錯thác 亂loạn 眼nhãn 所sở 見kiến 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 亦diệc 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 耶da 。 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 和hòa 合hợp 麤thô 色sắc 是thị 有hữu 法pháp 。 設thiết 為vi 眼nhãn 識thức 所sở 緣duyên 非phi 緣duyên 宗tông 。 因nhân 云vân 。 汝nhữ 執chấp 假giả 色sắc 無vô 體thể 故cố 。 喻dụ 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。

非phi 諸chư 極cực 微vi 共cộng 和hòa 合hợp 位vị (# 至chí )# 色sắc 等đẳng 極cực 微vi 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。

此thử 破phá 和hòa 合hợp 中trung 極cực 微vi 也dã 。 正chánh 量lượng 部bộ 救cứu 云vân 。 和hòa 合hợp 麤thô 色sắc 。 雖tuy 則tắc 是thị 假giả 。 而nhi 有hữu 能năng 成thành 一nhất 一nhất 極cực 微vi 。 此thử 是thị 實thật 有hữu 。 各các 得đắc 為vi 緣duyên 。 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 非phi 諸chư 極cực 微vi 共cộng 和hòa 合hợp 位vị 。 可khả 與dữ 五ngũ 識thức 各các 作tác 所sở 緣duyên 。 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 識thức 上thượng 。 不bất 帶đái 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 。 猶do 如như 眼nhãn 識thức 不bất 帶đái 眼nhãn 根căn 相tướng 。 其kỳ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 但đãn 能năng 生sanh 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 然nhiên 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 即tức 不bất 能năng 緣duyên 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 將tương 根căn 為ví 喻dụ 。 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 和hòa 合hợp 色sắc 等đẳng 能năng 成thành 極cực 微vi 是thị 有hữu 法pháp 。 設thiết 為vi 五ngũ 識thức 緣duyên 非phi 所sở 緣duyên 宗tông 。 因nhân 云vân 。 五ngũ 識thức 生sanh 時thời 。 不bất 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 五ngũ 根căn 。 非phi 諸chư 下hạ 。 明minh 極cực 微vi 上thượng 無vô 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 以dĩ 無vô 和hòa 合hợp 相tương/tướng 故cố 。 即tức 越việt 諸chư 根căn 境cảnh 。 縱túng/tung 許hứa 為vi 緣duyên 。 不bất 為vi 所sở 緣duyên 。

有hữu 執chấp 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 極cực 微vi (# 至chí )# 況huống 無vô 識thức 外ngoại 真chân 實thật 極cực 微vi 。

此thử 破phá 極cực 微vi 中trung 和hòa 集tập 相tương/tướng 也dã 。 據cứ 集tập 論luận 說thuyết 。 和hòa 合hợp 聚tụ 集tập 。 二nhị 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 和hòa 合hợp 者giả 。 謂vị 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 有hữu 方phương 分phần/phân 色sắc 。 更cánh 互hỗ 和hòa 合hợp 。 如như 濁trược 水thủy 中trung 一nhất 地địa 水thủy 極cực 微vi 。 更cánh 互hỗ 和hòa 合hợp 。 聚tụ 集tập 者giả 。 謂vị 方phương 分phần/phân 聚tụ 色sắc 。 展triển 轉chuyển 集tập 會hội 。 如như 二nhị 泥nê 團đoàn 。 相tương 擊kích 成thành 聚tụ 。 若nhược 水thủy 和hòa 砂sa 。 必tất 不bất 成thành 聚tụ 。 以dĩ 水thủy 和hòa 土thổ/độ 。 即tức 成thành 泥nê 團đoàn 。 可khả 作tác 瓶bình 等đẳng 。 可khả 見kiến 水thủy 土thổ/độ 一nhất 一nhất 極cực 微vi 。 各các 各các 具cụ 有hữu 和hòa 集tập 之chi 相tướng 。 不bất 和hòa 集tập 時thời 。 無vô 相tướng 可khả 見kiến 。 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 展triển 轉chuyển 集tập 會hội 。 有hữu 麤thô 相tương 生sanh 。 此thử 和hòa 集tập 相tương/tướng 。 與dữ 極cực 微vi 俱câu 。 乃nãi 是thị 實thật 有hữu 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 縱túng/tung 許hứa 極cực 微vi 實thật 有hữu 故cố 。 既ký 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 。 又hựu 能năng 生sanh 識thức 。 此thử 乃nãi 雙song 支chi 皆giai 是thị 有hữu 故cố 。 可khả 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 外ngoại 計kế 意ý 也dã 。 彼bỉ 執chấp 下hạ 。 破phá 。 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 與dữ 未vị 集tập 時thời 。 極cực 微vi 之chi 體thể 。 和hòa 集tập 之chi 相tướng 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 還hoàn 是thị 極cực 微vi 。 不bất 成thành 所sở 緣duyên 。 故cố 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 云vân 。 和hòa 集tập 如như 堅kiên 等đẳng 。 設thiết 於ư 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 是thị 緣duyên 非phi 所sở 緣duyên 。 許hứa 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 。 如như 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 。 雖tuy 是thị 實thật 有hữu 。 於ư 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 容dung 有hữu 緣duyên 義nghĩa 。 而nhi 非phi 所sở 緣duyên 。 眼nhãn 等đẳng 識thức 上thượng 。 無vô 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 色sắc 等đẳng 極cực 微vi 諸chư 和hòa 集tập 相tương/tướng 。 理lý 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 彼bỉ 俱câu 執chấp 為vi 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 。 瓶bình 甌# 等đẳng 物vật 下hạ 。 破phá 轉chuyển 計kế 。 彼bỉ 遮già 體thể 相tướng 是thị 一nhất 之chi 難nạn/nan 。 計kế 有hữu 別biệt 相tướng 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 如như 瓶bình 甌# 等đẳng 差sai 別biệt 可khả 見kiến 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 執chấp 眼nhãn 等đẳng 識thức 能năng 緣duyên 極cực 微vi 諸chư 和hòa 集tập 相tương/tướng 。

復phục 有hữu 別biệt 生sanh 。 瓶bình 甌# 等đẳng 覺giác 相tương/tướng 。 彼bỉ 執chấp 應ưng 無vô 別biệt 。 非phi 形hình 別biệt 故cố 別biệt 。 形hình 別biệt 非phi 實thật 故cố 。 瓶bình 甌# 等đẳng 物vật 大đại 小tiểu 等đẳng 者giả 。 能năng 成thành 極cực 微vi 多đa 少thiểu 同đồng 故cố 。 緣duyên 彼bỉ 覺giác 相tương 應ứng 無vô 差sai 別biệt 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 形hình 物vật 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 覺giác 相tương/tướng 別biệt 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 項hạng 等đẳng 別biệt 形hình 。 惟duy 在tại 瓶bình 等đẳng 假giả 法pháp 上thượng 有hữu 非phi 極cực 微vi 故cố 。 彼bỉ 不bất 應ưng 執chấp 極cực 微vi 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 形hình 相tướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 極cực 微vi 量lượng 等đẳng 故cố 。 形hình 別biệt 唯duy 在tại 假giả 。 析tích 彼bỉ 至chí 極cực 微vi 。 彼bỉ 覺giác 定định 捨xả 故cố 。 非phi 瓶bình 甌# 等đẳng 能năng 成thành 極cực 微vi 有hữu 形hình 量lượng 別biệt 。 捨xả 微vi 圓viên 相tương/tướng 。 故cố 知tri 別biệt 形hình 在tại 假giả 非phi 實thật 。 又hựu 形hình 別biệt 物vật 。 析tích 至chí 極cực 微vi 。 彼bỉ 覺giác 定định 捨xả 。 非phi 青thanh 等đẳng 物vật 析tích 至chí 極cực 微vi 彼bỉ 覺giác 可khả 捨xả 。 由do 此thử 形hình 別biệt 唯duy 世thế 俗tục 有hữu 。 非phi 如như 青thanh 等đẳng 亦diệc 在tại 實thật 物vật 。 微vi 圓viên 相tương/tướng 者giả 。 極cực 微vi 自tự 相tương/tướng 。 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 不bất 外ngoại 假giả 而nhi 足túc 者giả 也dã 。 麤thô 相tương/tướng 即tức 和hòa 合hợp 。 色sắc 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 是thị 五ngũ 識thức 境cảnh 。 細tế 相tương/tướng 即tức 極cực 微vi 。 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 是thị 意ý 識thức 境cảnh 。 若nhược 麤thô 相tương/tướng 識thức 可khả 緣duyên 細tế 相tương/tướng 境cảnh 。 則tắc 色sắc 境cảnh 識thức 亦diệc 可khả 緣duyên 聲thanh 境cảnh 。 而nhi 一nhất 識thức 可khả 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 矣hĩ 。 即tức 與dữ 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 共cộng 知tri 事sự 理lý 相tương 違vi 。 成thành 大đại 過quá 失thất 。 許hứa 有hữu 極cực 微vi 。 尚thượng 致trí 如như 此thử 。 況huống 汝nhữ 所sở 執chấp 心tâm 外ngoại 極cực 微vi 。 如như 龜quy 毛mao 等đẳng 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 。 而nhi 可khả 作tác 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 哉tai 。

由do 此thử 定định 知tri 自tự 識thức 所sở 變biến (# 至chí )# 皆giai 識thức 變biến 現hiện 非phi 極cực 微vi 成thành 。

結kết 成thành 五ngũ 識thức 正chánh 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 頌tụng 云vân 。 內nội 色sắc 如như 外ngoại 現hiện 。 為vi 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 。 許hứa 彼bỉ 相tương/tướng 在tại 識thức 。 及cập 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 內nội 色sắc 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 。 外ngoại 境cảnh 即tức 本bổn 質chất 色sắc 。 且thả 如như 眼nhãn 根căn 對đối 色sắc 塵trần 時thời 。 即tức 眼nhãn 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 現hiện 行hành 。 從tùng 自tự 種chủng 而nhi 生sanh 。 變biến 似tự 二nhị 分phần 。 其kỳ 所sở 變biến 見kiến 分phần/phân 。 說thuyết 名danh 眼nhãn 識thức 。 其kỳ 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 說thuyết 名danh 眼nhãn 境cảnh 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 是thị 依y 他tha 性tánh 。 有hữu 體thể 法pháp 故cố 。 不bất 緣duyên 心tâm 外ngoại 所sở 執chấp 無vô 法pháp 故cố 。 見kiến 託thác 彼bỉ 生sanh 者giả 。 謂vị 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 託thác 彼bỉ 實thật 體thể 而nhi 生sanh 。 即tức 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 然nhiên 心tâm 起khởi 時thời 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 名danh 為vi 所sở 緣duyên 。 別biệt 行hành 鈔sao 云vân 。 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 謂vị 是thị 心tâm 之chi 所sở 慮lự 處xứ 故cố 。 名danh 為vi 所sở 緣duyên 。 只chỉ 此thử 所sở 緣duyên 境cảnh 。 又hựu 有hữu 牽khiên 心tâm 令linh 生sanh 。 是thị 心tâm 之chi 所sở 託thác 故cố 。 復phục 說thuyết 名danh 緣duyên 。 即tức 所sở 緣duyên 為vi 緣duyên 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 緣duyên 是thị 體thể 。 所sở 緣duyên 是thị 用dụng 。 所sở 緣duyên 即tức 緣duyên 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 然nhiên 此thử 內nội 識thức 變biến 色sắc 之chi 時thời 。 隨tùy 本bổn 質chất 色sắc 量lượng 之chi 大đại 小tiểu 。 一nhất 時thời 頓đốn 現hiện 大đại 小tiểu 相tương/tướng 分phần/phân 。 非phi 別biệt 變biến 作tác 眾chúng 多đa 極cực 微vi 。 然nhiên 後hậu 和hòa 合hợp 成thành 一nhất 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 。 極cực 微vi 名danh 者giả 。 為vi 世thế 間gian 執chấp 麤thô 色sắc 實thật 有hữu 。 佛Phật 愍mẫn 其kỳ 愚ngu 。 故cố 說thuyết 極cực 微vi 。 令linh 其kỳ 除trừ 析tích 。 以dĩ 入nhập 空không 觀quán 耳nhĩ 。 豈khởi 謂vị 諸chư 色sắc 有hữu 實thật 極cực 微vi 哉tai 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 極cực 微vi 無vô 體thể 無vô 實thật 無vô 性tánh 。 唯duy 假giả 建kiến 立lập 。 展triển 轉chuyển 分phân 析tích 。 無vô 限hạn 量lượng 故cố 。 但đãn 由do 覺giác 慧tuệ 。 漸tiệm 漸tiệm 分phân 析tích 。 細tế 分phần/phân 損tổn 滅diệt 。 乃nãi 至chí 可khả 析tích 邊biên 際tế 。 即tức 約ước 此thử 際tế 。 建kiến 立lập 極cực 微vi 。 問vấn 。 若nhược 諸chư 極cực 微vi 。 無vô 實thật 體thể 性tánh 。 何hà 故cố 建kiến 立lập 。 答đáp 。 為vi 遣khiển 一nhất 合hợp 想tưởng 故cố 。 若nhược 以dĩ 覺giác 慧tuệ 分phần 分phần 分phân 析tích 所sở 有hữu 諸chư 色sắc 。

爾nhĩ 時thời 妄vọng 執chấp 一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 。 為vi 一nhất 合hợp 想tưởng 。 即tức 便tiện 捨xả 離ly 。 由do 此thử 順thuận 入nhập 數số 取thủ 趣thú 無vô 我ngã 性tánh 故cố 。 又hựu 為vi 悟ngộ 入nhập 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 非phi 真chân 實thật 故cố 。 若nhược 以dĩ 覺giác 慧tuệ 如như 是thị 分phân 析tích 所sở 有hữu 諸chư 色sắc 。 至chí 無vô 所sở 有hữu 。

爾nhĩ 時thời 便tiện 能năng 悟ngộ 入nhập 。 諸chư 色sắc 皆giai 非phi 真chân 實thật 。 因nhân 此thử 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 由do 此thử 順thuận 入nhập 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 性tánh 故cố 由do 此thử 下hạ 總tổng 結kết 。

餘dư 無vô 對đối 色sắc 是thị 此thử 類loại 故cố (# 至chí )# 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 真chân 實thật 色sắc 法pháp 。

次thứ 破phá 無vô 對đối 色sắc 。 此thử 類loại 此thử 字tự 。 指chỉ 極cực 微vi 言ngôn 。 既ký 名danh 無vô 對đối 。 即tức 無vô 色sắc 相tướng 。 色sắc 法pháp 不bất 成thành 。 心tâm 法pháp 何hà 異dị 。 彼bỉ 有hữu 對đối 色sắc 。 以dĩ 理lý 破phá 除trừ 。 識thức 外ngoại 尚thượng 無vô 。 而nhi 況huống 無vô 對đối 乎hồ 。 量lượng 云vân 。 無vô 對đối 色sắc 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 非phi 實thật 色sắc 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 極cực 微vi 類loại 故cố 。 許hứa 無vô 對đối 故cố 。 喻dụ 如như 心tâm 心tâm 所sở 。

表biểu 無vô 表biểu 色sắc 豈khởi 非phi 實thật 有hữu (# 至chí )# 假giả 名danh 語ngữ 表biểu 於ư 理lý 無vô 違vi 。

次thứ 傍bàng 問vấn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 破phá 表biểu 色sắc 後hậu 破phá 無vô 表biểu 色sắc 。 今kim 初sơ 。 有hữu 所sở 表biểu 示thị 。 故cố 名danh 有hữu 表biểu 。 由do 動động 發phát 勝thắng 思tư 發phát 動động 身thân 語ngữ 。 恭cung 敬kính 乞khất 願nguyện 。 令linh 知tri 所sở 為vi 。 名danh 為vi 有hữu 表biểu 。 防phòng 發phát 功công 能năng 。 自tự 他tha 不bất 知tri 。 無vô 表biểu 示thị 相tương/tướng 。 名danh 為vi 無vô 表biểu 。 無vô 表biểu 色sắc 。 即tức 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 。 前tiền 已dĩ 具cụ 明minh 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 可khả 非phi 實thật 有hữu 。 表biểu 無vô 表biểu 色sắc 。 現hiện 有hữu 表biểu 示thị 防phòng 發phát 功công 能năng 。 豈khởi 非phi 實thật 有hữu 。 此thử 問vấn 意ý 也dã 。 且thả 身thân 表biểu 下hạ 。 答đáp 破phá 。 先tiên 破phá 有hữu 宗tông 計kế 形hình 。 有hữu 宗tông 云vân 。 身thân 表biểu 許hứa 別biệt 形hình 。 故cố 形hình 為vi 身thân 表biểu 。 如như 合hợp 掌chưởng 等đẳng 。 許hứa 有hữu 別biệt 形hình 。 形hình 即tức 是thị 表biểu 。 表biểu 善thiện 惡ác 故cố 表biểu 即tức 是thị 業nghiệp 。 此thử 之chi 形hình 色sắc 。 依y 身thân 起khởi 故cố 。 名danh 為vi 身thân 業nghiệp 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 言ngôn 是thị 形hình 。 便tiện 非phi 實thật 有hữu 。 形hình 是thị 長trường 短đoản 方phương 圓viên 假giả 色sắc 。 依y 多đa 顯hiển 色sắc 。 假giả 立lập 長trường/trưởng 等đẳng 。 若nhược 分phân 析tích 時thời 。 長trường/trưởng 等đẳng 極cực 微vi 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 次thứ 破phá 正chánh 量lượng 部bộ 計kế 動động 。 彼bỉ 執chấp 動động 名danh 身thân 表biểu 。 以dĩ 身thân 動động 時thời 。 由do 業nghiệp 動động 故cố 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 言ngôn 是thị 動động 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 行hành 動động 之chi 時thời 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 有hữu 剎sát 那na 。 纔tài 得đắc 自tự 體thể 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 滅diệt 歸quy 無vô 。 若nhược 此thử 處xứ 生sanh 。 即tức 此thử 處xứ 滅diệt 。 無vô 容dung 從tùng 此thử 轉chuyển 至chí 餘dư 方phương 豈khởi 有hữu 動động 義nghĩa 。 有hữu 為vi 法pháp 滅diệt 不bất 待đãi 因nhân 者giả 俱câu 舍xá 云vân 。 待đãi 因nhân 謂vị 果quả 。 滅diệt 無vô 非phi 果quả 。 故cố 不bất 待đãi 因nhân 。 滅diệt 既ký 不bất 待đãi 因nhân 。 纔tài 生sanh 已dĩ 即tức 滅diệt 。 若nhược 初sơ 不bất 滅diệt 。 後hậu 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 以dĩ 後hậu 與dữ 初sơ 有hữu 性tánh 等đẳng 故cố 。 既ký 後hậu 有hữu 盡tận 。 知tri 前tiền 有hữu 滅diệt 。 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 。 次thứ 復phục 破phá 有hữu 宗tông 轉chuyển 計kế 。 彼bỉ 計kế 云vân 。 別biệt 有hữu 一nhất 色sắc 名danh 身thân 表biểu 業nghiệp 。 既ký 非phi 青thanh 黃hoàng 明minh 暗ám 顯hiển 色sắc 。 亦diệc 非phi 長trường 短đoản 方phương 圓viên 形hình 色sắc 。 是thị 心tâm 力lực 大đại 。 發phát 動động 勝thắng 思tư 。 引dẫn 生sanh 此thử 色sắc 。 能năng 令linh 手thủ 等đẳng 合hợp 掌chưởng 曲khúc 跽kị 屈khuất 伸thân 取thủ 捨xả 。 即tức 以dĩ 此thử 色sắc 為vi 身thân 表biểu 業nghiệp 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 此thử 引dẫn 生sanh 色sắc 。 以dĩ 何hà 為vi 性tánh 。 若nhược 言ngôn 以dĩ 動động 為vi 性tánh 。 其kỳ 失thất 已dĩ 破phá 如như 前tiền 。 若nhược 言ngôn 動động 因nhân 為vi 性tánh 。 動động 因nhân 即tức 是thị 風phong 界giới 。 風phong 非phi 表biểu 色sắc 。 觸xúc 身thân 而nhi 知tri 。 觸xúc 唯duy 無vô 記ký 不bất 通thông 善thiện 惡ác 。 云vân 何hà 成thành 業nghiệp 。 俱câu 舍xá 論luận 說thuyết 。 身thân 表biểu 唯duy 通thông 善thiện 不bất 善thiện 性tánh 。 不bất 通thông 無vô 記ký 。 以dĩ 無vô 記ký 心tâm 。 勢thế 力lực 微vi 劣liệt 。 不bất 能năng 引dẫn 發phát 。 諸chư 強cường/cưỡng 業nghiệp 故cố 。 非phi 顯hiển 之chi 風phong 。 既ký 是thị 無vô 記ký 。 非phi 身thân 表biểu 色sắc 。 非phi 顯hiển 香hương 味vị 。 亦diệc 屬thuộc 無vô 記ký 。 亦diệc 非phi 身thân 表biểu 類loại 觸xúc 應ưng 知tri 。 故cố 身thân 表biểu 業nghiệp 定định 非phi 實thật 有hữu 。 然nhiên 則tắc 此thử 業nghiệp 何hà 由do 而nhi 起khởi 。 由do 是thị 內nội 心tâm 能năng 轉chuyển 變biến 故cố 。 令linh 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 手thủ 等đẳng 。 作tác 善thiện 作tác 惡ác 。 因nhân 生sanh 果quả 滅diệt 。 因nhân 滅diệt 果quả 生sanh 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 轉chuyển 趣thú 餘dư 方phương 。 似tự 有hữu 動động 作tác 。 表biểu 示thị 此thử 心tâm 。 故cố 名danh 身thân 表biểu 。 豈khởi 離ly 識thức 外ngoại 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 名danh 身thân 表biểu 哉tai 。 語ngữ 表biểu 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 聲thanh 性tánh 者giả 。 以dĩ 教giáo 中trung 言ngôn 。 名danh 等đẳng 是thị 假giả 。 聲thanh 是thị 實thật 故cố 。 然nhiên 名danh 等đẳng 即tức 多đa 剎sát 那na 聲thanh 集tập 成thành 一nhất 字tự 。 集tập 多đa 字tự 為vi 所sở 依y 。 次thứ 能năng 成thành 名danh 。 詮thuyên 諸chư 法pháp 體thể 。 多đa 名danh 以dĩ 後hậu 。 方phương 成thành 句cú 身thân 。 詮thuyên 法pháp 差sai 別biệt 。 仁nhân 王vương 護hộ 國quốc 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 九cửu 十thập 剎sát 那na 為vi 一nhất 念niệm 。 一nhất 念niệm 中trung 一nhất 剎sát 那na 經kinh 九cửu 百bách 生sanh 滅diệt 。 從tùng 唯duy 臍tề 等đẳng 七thất 處xứ 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 出xuất 此thử 聲thanh 相tương/tướng 。 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 。 後hậu 聲thanh 非phi 前tiền 聲thanh 。 故cố 無vô 詮thuyên 表biểu 若nhược 云vân 。 後hậu 後hậu 剎sát 那na 。 續tục 前tiền 前tiền 故cố 。 為vi 詮thuyên 表biểu 者giả 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 後hậu 念niệm 生sanh 時thời 若nhược 與dữ 前tiền 念niệm 為vi 住trụ 相tương/tướng 者giả 。 生sanh 相tương 應ứng 無vô 。 亦diệc 無vô 有hữu 滅diệt 。 而nhi 今kim 現hiện 見kiến 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 故cố 知tri 後hậu 念niệm 非phi 前tiền 念niệm 。 故cố 曰viết 多đa 念niệm 相tương 續tục 便tiện 非phi 實thật 故cố 。 此thử 言ngôn 語ngữ 者giả 。 既ký 屬thuộc 聲thanh 相tương/tướng 。 便tiện 屬thuộc 有hữu 對đối 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 然nhiên 因nhân 下hạ 。 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 識thức 變biến 似tự 聲thanh 。 謂vị 第đệ 八bát 所sở 變biến 影ảnh 像tượng 聲thanh 。 聲thanh 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 而nhi 能năng 集tập 成thành 名danh 句cú 文văn 身thân 。 故cố 似tự 有hữu 表biểu 示thị 。 此thử 二nhị 正chánh 義nghĩa 但đãn 約ước 心tâm 變biến 。 即tức 異dị 小Tiểu 乘Thừa 。

表biểu 既ký 實thật 無vô 無vô 表biểu 寧ninh 實thật (# 至chí )# 現hiện 行hành 思tư 立lập 故cố 是thị 假giả 有hữu 。

次thứ 明minh 無vô 表biểu 色sắc 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 經kinh 部bộ 師sư 。 執chấp 無vô 表biểu 實thật 有hữu 。 歷lịch 引dẫn 契Khế 經Kinh 為vi 證chứng 。 詳tường 見kiến 俱câu 舍xá 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 有hữu 表biểu 尚thượng 虗hư 無vô 表biểu 寧ninh 實thật 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 無vô 表biểu 色sắc 者giả 。 依y 他tha 分phần/phân 位vị 。 假giả 施thi 設thiết 故cố 。 無vô 表biểu 有hữu 二nhị 。 一nhất 律luật 儀nghi 有hữu 表biểu 色sắc 。 即tức 從tùng 師sư 受thọ 戒giới 時thời 是thị 。 由do 此thử 有hữu 表biểu 色sắc 。 方phương 熏huân 得đắc 善thiện 思tư 種chủng 子tử 。 有hữu 防phòng 惡ác 發phát 善thiện 功công 能năng 。 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 一nhất 不bất 律luật 儀nghi 有hữu 表biểu 色sắc 。 即tức 正chánh 下hạ 刀đao 殺sát 生sanh 時thời 是thị 。 由do 此thử 有hữu 表biểu 色sắc 。 方phương 熏huân 得đắc 不bất 善thiện 思tư 種chủng 子tử 。 有hữu 防phòng 善thiện 發phát 惡ác 功công 能năng 。 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 故cố 曰viết 依y 思tư 願nguyện 善thiện 惡ác 分phần/phân 限hạn 假giả 立lập 無vô 表biểu 。 此thử 似tự 兼kiêm 善thiện 惡ác 說thuyết 。 下hạ 依y 勝thắng 身thân 語ngữ 。 乃nãi 是thị 就tựu 善thiện 一nhất 邊biên 說thuyết 。 善thiện 是thị 所sở 發phát 。 惡ác 是thị 所sở 防phòng 。 故cố 曰viết 善thiện 惡ác 思tư 種chủng 。 問vấn 。 無vô 表biểu 色sắc 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 。 受thọ 戒giới 之chi 後hậu 。 思tư 種chủng 之chi 上thượng 。 防phòng 惡ác 發phát 善thiện 功công 能năng 為vi 體thể 。 問vấn 。 思tư 有hữu 多đa 種chủng 。 謂vị 審thẩm 慮lự 決quyết 定định 動động 發phát 思tư 。 何hà 思tư 種chủng 子tử 有hữu 此thử 功công 能năng 。 答đáp 。 於ư 三tam 思tư 中trung 。 取thủ 上thượng 品phẩm 者giả 。 初sơ 念niệm 所sở 熏huân 種chủng 上thượng 。 有hữu 此thử 功công 能năng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 初sơ 念niệm 所sở 熏huân 。 為vi 無vô 表biểu 依y 故cố 。 問vấn 。 何hà 唯duy 初sơ 念niệm 所sở 熏huân 之chi 種chủng 為vi 無vô 表biểu 依y 。 餘dư 後hậu 念niệm 種chủng 不bất 立lập 為vi 依y 。 皆giai 上thượng 品phẩm 故cố 。 答đáp 。 如như 世thế 皇hoàng 儲trữ 。 立lập 一nhất 餘dư 非phi 。 問vấn 。 防phòng 發phát 功công 能năng 。 從tùng 何hà 時thời 有hữu 。 答đáp 。 從tùng 第đệ 三tam 番phiên 羯yết 磨ma 竟cánh 時thời 。 防phòng 發phát 功công 能năng 任nhậm 運vận 增tăng 長trưởng 。 從tùng 彼bỉ 時thời 有hữu 。 問vấn 。 此thử 功công 能năng 何hà 時thời 萎nuy 歇hiết 。 答đáp 。 犯phạm 捨xả 以dĩ 後hậu 。 及cập 成thành 佛Phật 時thời 。 可khả 爾nhĩ 萎nuy 歇hiết 。 問vấn 。 成thành 佛Phật 已dĩ 後hậu 。 如như 何hà 萎nuy 歇hiết 。 答đáp 。 如như 瓶bình 滿mãn 。 更cánh 不bất 受thọ 添# 。 所sở 以dĩ 歇hiết 也dã 。 問vấn 。 戒giới 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 答đáp 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 定định 俱câu 戒giới 。 道đạo 俱câu 戒giới 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 者giả 。 從tùng 師sư 受thọ 戒giới 。 別biệt 別biệt 防phòng 非phi 名danh 別Biệt 解Giải 脫Thoát 。 定định 俱câu 者giả 。 入nhập 定định 之chi 時thời 。 便tiện 有hữu 一nhất 分phần/phân 防phòng 發phát 功công 能năng 。 名danh 定định 俱câu 戒giới 。 道đạo 俱câu 者giả 。 聖thánh 道Đạo 起khởi 時thời 亦diệc 能năng 防phòng 發phát 。 聖thánh 道Đạo 即tức 是thị 無vô 漏lậu 智trí 也dã 。 問vấn 。 此thử 等đẳng 戒giới 法pháp 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 思tư 種chủng 為vi 體thể 。 問vấn 。 皆giai 說thuyết 防phòng 發phát 功công 能năng 為vi 戒giới 。 何hà 故cố 卻khước 取thủ 思tư 及cập 種chủng 子tử 。 答đáp 。 既ký 出xuất 體thể 性tánh 。 須tu 取thủ 功công 能năng 所sở 依y 實thật 體thể 。 問vấn 定định 道đạo 俱câu 戒giới 。 既ký 依y 現hiện 思tư 應ưng 自tự 表biểu 知tri 。 何hà 名danh 無vô 表biểu 。 答đáp 。 現hiện 思tư 之chi 上thượng 。 防phòng 發phát 功công 能năng 。 豈khởi 得đắc 自tự 知tri 。 問vấn 。 佛Phật 戒giới 萎nuy 歇hiết 。 佛Phật 應ưng 無vô 戒giới 。 且thả 無vô 防phòng 發phát 。 何hà 用dụng 戒giới 為vi 。 答đáp 。 防phòng 發phát 功công 能năng 。 雖tuy 不bất 增tăng 長trưởng 。 戒giới 體thể 仍nhưng 存tồn 。 如như 君quân 子tử 帶đái 劒kiếm 。 亦diệc 何hà 傷thương 理lý 。

世Thế 尊Tôn 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 業nghiệp (# 至chí )# 唯duy 有hữu 內nội 識thức 變biến 似tự 色sắc 生sanh 。

小Tiểu 乘Thừa 引dẫn 經kinh 問vấn 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 身thân 口khẩu 意ý 三tam 業nghiệp 。 今kim 撥bát 身thân 語ngữ 業nghiệp 是thị 假giả 有hữu 。 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 非phi 撥bát 身thân 語ngữ 是thị 無vô 。 但đãn 言ngôn 身thân 語ngữ 非phi 是thị 汝nhữ 等đẳng 。 所sở 執chấp 實thật 色sắc 。 能năng 動động 身thân 思tư 至chí 說thuyết 名danh 意ý 業nghiệp 。 此thử 出xuất 三tam 業nghiệp 體thể 。 業nghiệp 即tức 是thị 思tư 。 思tư 即tức 是thị 識thức 。 以dĩ 顯hiển 三tam 業nghiệp 唯duy 識thức 非phi 色sắc 之chi 義nghĩa 。 思tư 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 審thẩm 慮lự 思tư 。 二nhị 決quyết 定định 思tư 。 三tam 動động 發phát 思tư 。 以dĩ 動động 發phát 思tư 。 能năng 動động 身thân 發phát 語ngữ 。 與dữ 身thân 語ngữ 相tương 應ứng 。 名danh 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 審thẩm 慮lự 決quyết 定định 二nhị 思tư 。 唯duy 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 由do 彼bỉ 意ý 念niệm 一nhất 動động 之chi 後hậu 。 審thẩm 慮lự 決quyết 定định 。 然nhiên 後hậu 能năng 動động 身thân 發phát 語ngữ 。 故cố 名danh 意ý 業nghiệp 。 俱câu 舍xá 論luận 說thuyết 二nhị 種chủng 時thời 。 一nhất 籌trù 量lượng 時thời 。 二nhị 作tác 業nghiệp 時thời 。 籌trù 量lượng 時thời 唯duy 是thị 審thẩm 慮lự 一nhất 種chủng 思tư 。 其kỳ 決quyết 定định 動động 發phát 二nhị 思tư 。 俱câu 屬thuộc 作tác 業nghiệp 時thời 。 以dĩ 雖tuy 在tại 意ý 地địa 。 未vị 有hữu 決quyết 定định 。 未vị 成thành 業nghiệp 道đạo 。 故cố 非phi 作tác 業nghiệp 。 是thị 籌trù 量lượng 也dã 。 然nhiên 動động 發phát 思tư 。 正chánh 起khởi 身thân 語ngữ 。 作tác 善thiện 作tác 惡ác 。 說thuyết 善thiện 說thuyết 惡ác 。 是thị 二nhị 業nghiệp 體thể 。 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 。 亦diệc 是thị 審thẩm 慮lự 決quyết 定định 二nhị 思tư 所sở 遊du 履lý 處xứ 。 通thông 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 道đạo 。 故cố 知tri 不bất 獨độc 身thân 語ngữ 為vi 業nghiệp 。 為vi 業nghiệp 道đạo 。 即tức 意ý 亦diệc 名danh 為vi 業nghiệp 。 為vi 業nghiệp 道đạo 。 不bất 唯duy 意ý 業nghiệp 。 思tư 為vi 自tự 性tánh 。 即tức 前tiền 身thân 三tam 口khẩu 四tứ 。 皆giai 以dĩ 思tư 為vi 自tự 性tánh 也dã 。 七thất 業nghiệp 道đạo 。 即tức 身thân 三tam 。 口khẩu 四tứ 。 身thân 表biểu 語ngữ 表biểu 。 皆giai 是thị 內nội 思tư 之chi 所sở 發phát 故cố 。 假giả 說thuyết 為vi 業nghiệp 思tư 所sở 遊du 履lý 。 說thuyết 名danh 業nghiệp 道đạo 。 俱câu 舍xá 云vân 十thập 業nghiệp 道đạo 中trung 。 後hậu 三tam 唯duy 道đạo 。 業nghiệp 之chi 道đạo 故cố 。 立lập 業nghiệp 道đạo 名danh 。 彼bỉ 相tương 應ứng 思tư 。 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 。 彼bỉ 轉chuyển 故cố 轉chuyển 。 彼bỉ 行hành 故cố 行hành 。 如như 彼bỉ 勢thế 力lực 而nhi 造tạo 作tác 故cố 。 前tiền 七thất 是thị 業nghiệp 。 身thân 語ngữ 業nghiệp 故cố 。 亦diệc 業nghiệp 之chi 道đạo 思tư 所sở 遊du 故cố 。 由do 能năng 等đẳng 起khởi 身thân 語ngữ 業nghiệp 思tư 。 託thác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 為vi 境cảnh 轉chuyển 故cố 。 有hữu 業nghiệp 之chi 道đạo 。 立lập 業nghiệp 道đạo 名danh 。 譬thí 喻dụ 論luận 師sư 。 執chấp 貪tham 瞋sân 等đẳng 即tức 是thị 意ý 業nghiệp 。 依y 何hà 意ý 釋thích 彼bỉ 名danh 業nghiệp 道đạo 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 師sư 。 然nhiên 亦diệc 可khả 言ngôn 彼bỉ 是thị 意ý 業nghiệp 。 惡ác 趣thú 道đạo 故cố 。 立lập 業nghiệp 道đạo 名danh 。 或hoặc 互hỗ 相tương 乘thừa 。 皆giai 名danh 業nghiệp 道đạo 。 是thị 則tắc 有hữu 表biểu 無vô 表biểu 。 同đồng 歸quy 無vô 色sắc 。 唯duy 有hữu 內nội 識thức 變biến 現hiện 似tự 色sắc 爾nhĩ 。 通thông 上thượng 一nhất 色sắc 法pháp 竟cánh 。

不bất 相tương 應ứng 行hành 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu (# 至chí )# 如như 餘dư 假giả 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。

二nhị 不bất 相tương 應ứng 行hành 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 破phá 。 得đắc 等đẳng 非phi 能năng 緣duyên 故cố 。 不bất 與dữ 心tâm 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 非phi 質chất 礙ngại 故cố 。 不bất 與dữ 色sắc 相tướng 應ưng 。 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。 不bất 與dữ 無vô 為vi 相tương 應ứng 。 故cố 曰viết 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 二nhị 十thập 四tứ 法pháp 中trung 。 小Tiểu 乘Thừa 唯duy 許hứa 十thập 四tứ 。 下hạ 束thúc 為vi 六lục 段đoạn 破phá 之chi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 徵trưng 釋thích 非phi 實thật 義nghĩa 。 此thử 十thập 四tứ 法pháp 。 雖tuy 曰viết 不bất 與dữ 色sắc 心tâm 相tương 應ứng 。 然nhiên 依y 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 段đoạn 立lập 。 不bất 如như 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 實thật 有hữu 體thể 相tướng 。 亦diệc 非phi 異dị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 別biệt 有hữu 作tác 用dụng 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 顯hiển 揚dương 十thập 八bát 云vân 。 當đương 知tri 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 皆giai 是thị 假giả 有hữu 。 假giả 有hữu 之chi 性tánh 。 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 云vân 何hà 為vi 六lục 。 謂vị 若nhược 事sự 能năng 起khởi 六lục 種chủng 言ngôn 論luận 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 六lục 種chủng 言ngôn 論luận 。 一nhất 屬thuộc 主chủ 相tương 應ứng 言ngôn 論luận 。 二nhị 遠viễn 離ly 此thử 彼bỉ 言ngôn 論luận 。 三tam 眾chúng 共cộng 施thi 設thiết 言ngôn 論luận 。 四tứ 眾chúng 法pháp 聚tụ 集tập 言ngôn 論luận 。 五ngũ 不bất 徧biến 一nhất 切thiết 言ngôn 論luận 。 六lục 非phi 常thường 言ngôn 論luận 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 此thử 定định 非phi 下hạ 。 以dĩ 非phi 異dị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 實thật 體thể 用dụng 為vi 宗tông 。 宗tông 立lập 三tam 比tỉ 量lượng 。 許hứa 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 喻dụ 。 或hoặc 心tâm 心tâm 所sở 及cập 色sắc 無vô 為vi 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 喻dụ 。 或hoặc 餘dư 實thật 法pháp 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 。 如như 餘dư 假giả 法pháp 。 喻dụ 。 許hứa 蘊uẩn 攝nhiếp 者giả 。 頌tụng 曰viết 。 色sắc 攝nhiếp 十thập 一nhất 全toàn 。 受thọ 想tưởng 各các 當đương 一nhất 。 七thất 十thập 三tam 行hành 蘊uẩn 。 八bát 王vương 識thức 蘊uẩn 收thu 。 謂vị 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 皆giai 屬thuộc 色sắc 蘊uẩn 。 故cố 云vân 色sắc 攝nhiếp 十thập 一nhất 全toàn 。 遍biến 行hành 中trung 受thọ 自tự 當đương 受thọ 蘊uẩn 。 想tưởng 當đương 想tưởng 蘊uẩn 。 故cố 曰viết 受thọ 想tưởng 各các 當đương 一nhất 。 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 。 總tổng 有hữu 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 。 除trừ 受thọ 想tưởng 二nhị 。 有hữu 七thất 十thập 三tam 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 遷thiên 流lưu 造tạo 作tác 。 故cố 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 故cố 曰viết 七thất 十thập 三tam 行hành 蘊uẩn 。 八bát 識thức 心tâm 王vương 皆giai 是thị 識thức 故cố 。 皆giai 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 故cố 曰viết 八bát 王vương 識thức 蘊uẩn 收thu 。 是thị 故cố 五ngũ 蘊uẩn 攝nhiếp 前tiền 九cửu 十thập 四tứ 法pháp 。 唯duy 除trừ 無vô 為vi 。 今kim 得đắc 等đẳng 法pháp 既ký 許hứa 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 則tắc 安an 得đắc 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 用dụng 哉tai 。 又hựu 既ký 不bất 與dữ 色sắc 心tâm 。 無vô 為vi 相tương 應ứng 。 又hựu 非phi 真Chân 如Như 實thật 際tế 等đẳng 實thật 法pháp 。 則tắc 亦diệc 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 等đẳng 耳nhĩ 。

且thả 彼bỉ 如như 何hà 知tri 得đắc 非phi 得đắc (# 至chí )# 現hiện 在tại 必tất 有hữu 善thiện 種chủng 等đẳng 故cố 。

二nhị 別biệt 破phá 分phần/phân 七thất 。 一nhất 破phá 得đắc 非phi 得đắc 。 得đắc 者giả 。 謂vị 於ư 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 若nhược 增tăng 若nhược 減giảm 。 假giả 立lập 獲hoạch 得đắc 成thành 就tựu 。 非phi 得đắc 者giả 。 一nhất 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 謂vị 於ư 聖thánh 法pháp 不bất 得đắc 。 假giả 立lập 異dị 生sanh 性tánh 。 且thả 彼bỉ 如như 何hà 知tri 得đắc 非phi 得đắc 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 契Khế 經Kinh 下hạ 。 外ngoại 人nhân 答đáp 也dã 。 經kinh 不bất 說thuyết 此thử 下hạ 。 論luận 主chủ 辯biện 破phá 。 梵Phạn 語ngữ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 此thử 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 謂vị 數sác 數sác 造tạo 業nghiệp 取thủ 善thiện 惡ác 趣thú 。 即tức 異dị 生sanh 性tánh 也dã 。 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 謂vị 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 解giải 脫thoát 。 正chánh 智trí 。 為vi 第đệ 七thất 十thập 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 。 證chứng 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 立lập 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 名danh 無Vô 學Học 位vị 。 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 五ngũ 分phần/phân 能năng 攝nhiếp 十thập 法pháp 。 故cố 名danh 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 異dị 生sanh 成thành 就tựu 善thiện 惡ác 。 不bất 成thành 就tựu 聖thánh 法Pháp 。 聖thánh 者giả 成thành 就tựu 聖thánh 法Pháp 。 不bất 成thành 就tựu 煩phiền 惱não 。 凡phàm 聖thánh 各các 有hữu 成thành 不bất 成thành 。 則tắc 互hỗ 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 矣hĩ 。 此thử 外ngoại 計kế 也dã 。 經kinh 不bất 說thuyết 下hạ 。 論luận 主chủ 辯biện 破phá 。 俱câu 舍xá 云vân 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 有hữu 墮đọa 在tại 自tự 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 。 非phi 他tha 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 他tha 身thân 法pháp 故cố 。 非phi 非phi 相tướng 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 非phi 情tình 法pháp 故cố 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 則tắc 諸chư 非phi 情tình 及cập 他tha 相tương 續tục 亦diệc 應ưng 成thành 就tựu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾bật 芻sô 當đương 知tri 。 有hữu 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 成thành 就tựu 七thất 寶bảo 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 象tượng 寶bảo 。 馬mã 寶bảo 。 如như 寶bảo 。 主chủ 藏tạng 臣thần 寶bảo 。 主chủ 兵binh 臣thần 寶bảo 。 皆giai 屬thuộc 他tha 身thân 。 輪luân 寶bảo 。 摩ma 尼ni 珠châu 寶bảo 。 皆giai 屬thuộc 非phi 情tình 。 故cố 曰viết 豈khởi 即tức 成thành 就tựu 他tha 身thân 非phi 情tình 。 若nhược 謂vị 輪Luân 王Vương 於ư 七thất 寶bảo 有hữu 自tự 在tại 業nghiệp 力lực 。 應ưng 念niệm 而nhi 有hữu 。 假giả 說thuyết 成thành 就tựu 者giả 。 則tắc 前tiền 所sở 引dẫn 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 何hà 不bất 許hứa 其kỳ 有hữu 自tự 在tại 業nghiệp 力lực 。 假giả 說thuyết 成thành 就tựu 。 而nhi 執chấp 為vi 實thật 得đắc 乎hồ 。 若nhược 謂vị 七thất 寶bảo 現hiện 在tại 有hữu 故cố 。 可khả 假giả 說thuyết 成thành 而nhi 善thiện 惡ác 不bất 然nhiên 者giả 誰thùy 知tri 善thiện 惡ác 法pháp 亦diệc 不bất 離ly 現hiện 在tại 有hữu 也dã 。 何hà 也dã 。 現hiện 在tại 之chi 外ngoại 。 無vô 實thật 法pháp 也dã 。 縱túng/tung 不bất 起khởi 現hiện 行hành 。 而nhi 種chủng 子tử 常thường 存tồn 也dã 。

又hựu 得đắc 於ư 法pháp 有hữu 何hà 勝thắng 用dụng (# 至chí )# 得đắc 實thật 無vô 故cố 非phi 得đắc 亦diệc 無vô 。

上thượng 明minh 得đắc 無vô 實thật 體thể 。 此thử 明minh 得đắc 無vô 實thật 用dụng 。 若nhược 此thử 得đắc 是thị 諸chư 行hành 生sanh 因nhân 。 有hữu 能năng 生sanh 用dụng 。 則tắc 應ưng 現hiện 在tại 有hữu 情tình 具cụ 此thử 得đắc 者giả 。 於ư 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 法pháp 中trung 。 應ưng 起khởi 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 從tùng 來lai 一nhất 切thiết 無vô 情tình 之chi 法pháp 。 此thử 既ký 無vô 有hữu 生sanh 因nhân 之chi 得đắc 。 應ưng 永vĩnh 不bất 生sanh 。 何hà 俱câu 不bất 然nhiên 。 已dĩ 失thất 者giả 。 過quá 去khứ 也dã 。 未vị 得đắc 者giả 。 未vị 來lai 也dã 。 言ngôn 俱câu 生sanh 者giả 。 揀giản 前tiền 後hậu 生sanh 。 法pháp 若nhược 過quá 去khứ 。 得đắc 亦diệc 過quá 去khứ 。 法pháp 若nhược 未vị 來lai 。 得đắc 亦diệc 未vị 來lai 。 法pháp 若nhược 現hiện 在tại 。 得đắc 亦diệc 現hiện 在tại 。 為vi 俱câu 生sanh 得đắc 。 此thử 唯duy 無vô 記ký 。 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 無vô 前tiền 後hậu 生sanh 。 不bất 通thông 善thiện 惡ác 。 俱câu 舍xá 云vân 。 若nhược 謂vị 此thử 得đắc 亦diệc 有hữu 作tác 用dụng 。 謂vị 作tác 所sở 得đắc 諸chư 法pháp 生sanh 因nhân 。 是thị 則tắc 無vô 為vi 應ưng 無vô 有hữu 得đắc 。 又hựu 所sở 得đắc 法Pháp 未vị 得đắc 已dĩ 捨xả 。 界giới 地địa 轉chuyển 易dị 及cập 離ly 染nhiễm 故cố 。 彼bỉ 現hiện 無vô 得đắc 。 當đương 云vân 何hà 生sanh 。 若nhược 俱câu 生sanh 得đắc 。 為vi 生sanh 因nhân 者giả 。 則tắc 汝nhữ 所sở 執chấp 生sanh 與dữ 生sanh 生sanh 。 復phục 何hà 所sở 作tác 。 又hựu 具cụ 縛phược 者giả 。 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 現hiện 起khởi 差sai 別biệt 應ưng 無vô 。 得đắc 無vô 別biệt 故cố 。 若nhược 由do 餘dư 因nhân 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 即tức 應ưng 由do 彼bỉ 。 諸chư 法pháp 得đắc 生sanh 。 得đắc 復phục 何hà 用dụng (# 此thử 以dĩ 上thượng 俱câu 舍xá 本bổn 文văn )# 。 若nhược 謂vị 得đắc 是thị 諸chư 法pháp 。 不bất 失thất 之chi 因nhân 。 有hữu 情tình 由do 此thử 成thành 就tựu 諸chư 法Pháp 者giả 。 則tắc 諸chư 可khả 成thành 法pháp 。 不bất 離ly 有hữu 情tình 。 若nhược 離ly 有hữu 情tình 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 執chấp 離ly 色sắc 心tâm 有hữu 得đắc 等đẳng 耶da 。 以dĩ 諸chư 有hữu 情tình 即tức 色sắc 心tâm 故cố 。 故cố 得đắc 於ư 法pháp 俱câu 為vi 無vô 用dụng 。 結kết 破phá 得đắc 有hữu 勝thắng 用dụng 義nghĩa 。 得đắc 實thật 無vô 故cố 二nhị 句cú 。 牒điệp 無vô 得đắc 義nghĩa 。 例lệ 破phá 非phi 得đắc 。

然nhiên 依y 有hữu 情tình 可khả 成thành 諸chư 法pháp (# 至chí )# 於ư 諸chư 聖thánh 法Pháp 。 未vị 成thành 就tựu 故cố 。

此thử 得đắc 非phi 得đắc 正chánh 義nghĩa 。 種chủng 子tử 業nghiệp 因nhân 也dã 。 自tự 在tại 。 業nghiệp 力lực 也dã 。 現hiện 行hành 。 業nghiệp 果quả 也dã 。 集tập 論luận 云vân 。 何hà 等đẳng 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 謂vị 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 已dĩ 得đắc 三tam 界giới 對đối 治trị 道đạo 。 隨tùy 如như 是thị 如như 是thị 品phẩm 類loại 。 對đối 治trị 已dĩ 生sanh 如như 此thử 如như 此thử 品phẩm 類loại 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 得đắc 不bất 成thành 就tựu 。 隨tùy 如như 是thị 如như 是thị 品phẩm 類loại 。 對đối 治trị 未vị 生sanh 如như 此thử 如như 此thử 品phẩm 類loại 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 何hà 等đẳng 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 謂vị 諸chư 加gia 行hành 善thiện 法Pháp 。 若nhược 世thế 出xuất 世thế 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 三tam 摩ma 地địa 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 等đẳng 功công 德đức 。 及cập 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 法pháp 。 由do 自tự 在tại 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 何hà 等đẳng 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 。 隨tùy 所sở 現hiện 前tiền 。 若nhược 善thiện 若nhược 不bất 善thiện 。 若nhược 無vô 記ký 。 彼bỉ 由do 現hiện 行hành 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 善thiện 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 非phi 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 。 一nhất 闡xiển 底để 迦ca 。 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 。 雜tạp 染nhiễm 諸chư 法pháp 。 由do 闕khuyết 解giải 脫thoát 因nhân 。 亦diệc 名danh 阿a 顛điên 底để 迦ca 。 以dĩ 彼bỉ 解giải 脫thoát 得đắc 因nhân 畢tất 竟cánh 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 於ư 成thành 就tựu 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 能năng 。 善thiện 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 增tăng 減giảm 。 知tri 增tăng 減giảm 故cố 。 於ư 世thế 興hưng 衰suy 。 離ly 決quyết 定định 想tưởng 。 乃nãi 至chí 能năng 斷đoạn 若nhược 愛ái 若nhược 恚khuể 。 俱câu 舍xá 云vân 。 言ngôn 生sanh 得đắc 善thiện 者giả 。 不bất 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 故cố 。 加gia 行hành 善thiện 者giả 。 要yếu 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 。 不bất 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 者giả 。 若nhược 所sở 依y 中trung 。 種chủng 未vị 被bị 損tổn 。 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 種chủng 已dĩ 被bị 損tổn 。 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 謂vị 斷đoạn 善thiện 者giả 。 由do 邪tà 見kiến 力lực 。 損tổn 所sở 依y 中trung 。 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 應ưng 知tri 名danh 斷đoạn 。 非phi 所sở 依y 中trung 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 畢tất 竟cánh 被bị 害hại 。 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。 要yếu 由do 功công 力lực 而nhi 修tu 得đắc 者giả 。 若nhược 所sở 依y 中trung 。 彼bỉ 法pháp 已dĩ 起khởi 。 生sanh 彼bỉ 功công 力lực 。 自tự 在tại 無vô 損tổn 。 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 亦diệc 假giả 非phi 實thật 。 故cố 所sở 依y 中trung 。 唯duy 有hữu 種chủng 子tử 未vị 拔bạt 未vị 損tổn 。 增tăng 長trưởng 自tự 在tại 。 於ư 如như 是thị 位vị 。 立lập 成thành 就tựu 名danh 。 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 此thử 類loại 雖tuy 多đa 下hạ 。 結kết 成thành 非phi 得đắc 義nghĩa 。 見kiến 所sở 斷đoạn 種chủng 。 即tức 分phân 別biệt 惑hoặc 。 斷đoạn 此thử 惑hoặc 故cố 。 成thành 就tựu 聖thánh 法Pháp 。 若nhược 未vị 永vĩnh 害hại 非phi 聖thánh 性tánh 法pháp 。 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 異dị 生sanh 。 即tức 六lục 趣thú 眾chúng 生sanh 也dã 。

復phục 如như 何hà 知tri 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng (# 至chí )# 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 假giả 立lập 同đồng 分phần/phân 。

二nhị 破phá 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 集tập 論luận 云vân 。 何hà 等đẳng 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 如như 是thị 如như 是thị 有hữu 情tình 。 於ư 種chủng 種chủng 類loại 。 自tự 體thể 相tướng 似tự 。 假giả 立lập 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 於ư 種chủng 種chủng 類loại 者giả 。 於ư 人nhân 天thiên 等đẳng 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 於ư 自tự 體thể 相tướng 似tự 者giả 。 於ư 一nhất 種chủng 類loại 性tánh 。 首thủ 句cú 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 下hạ 。 小Tiểu 乘Thừa 答đáp 也dã 。 外ngoại 執chấp 同đồng 分phần/phân 有hữu 實thật 體thể 者giả 略lược 有hữu 二nhị 師sư 。 勝thắng 論luận 執chấp 有hữu 總tổng 同đồng 句cú 義nghĩa 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 總tổng 同đồng 言ngôn 智trí 。 由do 此thử 發phát 生sanh 。 彼bỉ 復phục 執chấp 有hữu 同đồng 異dị 句cú 義nghĩa 。 於ư 異dị 品phẩm 類loại 。 同đồng 異dị 言ngôn 智trí 。 於ư 此thử 發phát 生sanh 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 所sở 執chấp 。 與dữ 此thử 義nghĩa 類loại 不bất 同đồng 。 以dĩ 說thuyết 一nhất 物vật 於ư 多đa 轉chuyển 故cố 。 又hựu 縱túng/tung 於ư 彼bỉ 若nhược 顯hiển 不bất 顯hiển 。 然nhiên 此thử 同đồng 分phần/phân 必tất 有hữu 實thật 物vật 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 若nhược 還hoàn 來lai 此thử 。 得đắc 人nhân 同đồng 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 下hạ 。 論luận 主chủ 總tổng 破phá 。 若nhược 同đồng 智trí 言ngôn 下hạ 。 展triển 轉chuyển 辯biện 破phá 。 俱câu 舍xá 敘tự 外ngoại 執chấp 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 物vật 。 無vô 差sai 別biệt 相tướng 。 名danh 同đồng 分phần/phân 者giả 。 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 諸chư 有hữu 情tình 中trung 。 有hữu 情tình 有hữu 情tình 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 覺giác 及cập 施thi 設thiết 不bất 應ưng 得đắc 有hữu 。 覺giác 即tức 同đồng 智trí 。 施thi 設thiết 即tức 同đồng 言ngôn 。 故cố 此thử 破phá 云vân 。 若nhược 同đồng 智trí 言ngôn 因nhân 斯tư 起khởi 故cố 知tri 實thật 有hữu 者giả 則tắc 草thảo 木mộc 等đẳng 應ưng 有hữu 同đồng 分phần/phân 。 以dĩ 不bất 許hứa 有hữu 無vô 情tình 同đồng 分phần/phân 故cố 故cố 俱câu 舍xá 云vân 。 又hựu 何hà 因nhân 不bất 許hứa 有hữu 無vô 情tình 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 穀cốc 麥mạch 豆đậu 金kim 鐵thiết 菴am 羅la 半bán 娜na 娑sa 等đẳng 亦diệc 有hữu 自tự 類loại 互hỗ 相tương 似tự 故cố 。 又hựu 同đồng 分phần/phân 既ký 能năng 起khởi 同đồng 智trí 言ngôn 。 亦diệc 應ưng 能năng 起khởi 別biệt 同đồng 分phần/phân 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 成thành 無vô 窮cùng 過quá 。 若nhược 不bất 許hứa 起khởi 別biệt 同đồng 分phần/phân 。 云vân 何hà 許hứa 起khởi 同đồng 智trí 言ngôn 耶da 。 故cố 俱câu 舍xá 云vân 。 又hựu 諸chư 同đồng 分phần/phân 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 。 如như 何hà 於ư 彼bỉ 更cánh 無vô 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 起khởi 無vô 別biệt 覺giác 施thi 設thiết 耶da 。 若nhược 謂vị 同đồng 分phân 為vi 因nhân 而nhi 起khởi 同đồng 事sự 同đồng 欲dục 。 故cố 知tri 同đồng 分phân 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 事sự 即tức 身thân 業nghiệp 。 欲dục 即tức 意ý 業nghiệp 。 如như 殺sát 生sanh 者giả 。 望vọng 殺sát 生sanh 者giả 。 乃nãi 至chí 諸chư 邪tà 見kiến 者giả 。 望vọng 邪tà 見kiến 者giả 。 離ly 殺sát 生sanh 者giả 。 望vọng 離ly 殺sát 生sanh 者giả 。 乃nãi 至chí 正chánh 見kiến 者giả 。 望vọng 正chánh 見kiến 者giả 。 皆giai 名danh 同đồng 事sự 欲dục 。 此thử 皆giai 前tiền thọ 生sanh 習tập 氣khí 為vi 因nhân 。 故cố 今kim 生sanh 起khởi 如như 是thị 業nghiệp 。 豈khởi 實thật 有hữu 殺sát 生sanh 等đẳng 同đồng 分phần/phân 。 然nhiên 後hậu 起khởi 耶da 。 然nhiên 依y 有hữu 情tình 下hạ 。 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 依y 於ư 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 。 受thọ 生sanh 有hữu 情tình 。 同đồng 界giới 。 同đồng 趣thú 。 同đồng 生sanh 。 同đồng 類loại 。 位vị 。 性tánh 。 形hình 等đẳng 。 由do 彼bỉ 彼bỉ 分phần/phân 互hỗ 相tương 似tự 性tánh 。 假giả 立lập 同đồng 分phần/phân 。 身thân 心tâm 即tức 應ưng 上thượng 事sự 欲dục 也dã 。

復phục 如như 何hà 知tri 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng (# 至chí )# 住trụ 時thời 決quyết 定định 假giả 立lập 命mạng 根căn 。

三tam 破phá 命mạng 根căn 。 集tập 論luận 云vân 。 何hà 等đẳng 命mạng 根căn 。 謂vị 於ư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 先tiên 業nghiệp 所sở 感cảm 。 住trụ 時thời 決quyết 定định 。 假giả 立lập 壽thọ 命mạng 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 者giả 。 於ư 一nhất 生sanh 中trung 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 住trụ 時thời 決quyết 定định 者giả 。 劑tề 爾nhĩ 所sở 時thời 。 令linh 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 常thường 得đắc 安an 住trụ 。 或hoặc 經kinh 百bách 年niên 千thiên 年niên 等đẳng 。 由do 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 功công 能năng 差sai 別biệt 。 又hựu 依y 業nghiệp 所sở 引dẫn 第đệ 八bát 識thức 種chủng 。 令linh 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 。 名danh 為vi 命mạng 根căn 。 此thử 是thị 正chánh 義nghĩa 。 餘dư 乘thừa 於ư 識thức 暖noãn 外ngoại 。 別biệt 執chấp 壽thọ 為vi 命mạng 根căn 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 。 如như 世thế 人nhân 以dĩ 命mạng 盡tận 為vi 死tử 。 詳tường 見kiến 俱câu 舍xá 。 首thủ 句cú 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 下hạ 。 小Tiểu 乘Thừa 答đáp 也dã 。 此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 下hạ 。 論luận 主chủ 總tổng 破phá 。 又hựu 先tiên 已dĩ 成thành 下hạ 。 展triển 轉chuyển 辯biện 破phá 。 先tiên 已dĩ 成thành 者giả 。 前tiền 所sở 論luận 過quá 也dã 。 先tiên 已dĩ 成thành 立lập 離ly 識thức 。 無vô 色sắc 。 何hà 執chấp 離ly 識thức 有hữu 別biệt 命mạng 根căn 乎hồ 。 若nhược 命mạng 根căn 離ly 識thức 有hữu 。 則tắc 應ưng 如như 受thọ 等đẳng 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 非phi 實thật 命mạng 根căn 矣hĩ 。 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 執chấp 命mạng 根căn 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 命mạng 根căn 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 異dị 識thức 實thật 有hữu 故cố 。 喻dụ 如như 受thọ 等đẳng 。 小Tiểu 乘Thừa 問vấn 云vân 。 既ký 離ly 識thức 外ngoại 無vô 別biệt 命mạng 根căn 。 只chỉ 應ưng 說thuyết 識thức 。 云vân 何hà 經kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 雖tuy 是thị 一nhất 識thức 。 義nghĩa 別biệt 說thuyết 三tam 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 法pháp 。 身thân 根căn 所sở 得đắc 。 名danh 煖noãn 。 此thử 識thức 之chi 種chủng 名danh 壽thọ 。 以dĩ 能năng 持trì 識thức 故cố 。 現hiện 行hành 識thức 是thị 識thức 。 故cố 言ngôn 三tam 法pháp 。 義nghĩa 別biệt 說thuyết 之chi 。 非phi 謂vị 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 是thị 則tắc 身thân 捨xả 煖noãn 時thời 。 有hữu 餘dư 二nhị 不bất 必tất 捨xả 。 如như 無vô 色sắc 界giới 生sanh 。 如như 餘dư 二nhị 捨xả 時thời 。 煖noãn 必tất 隨tùy 捨xả 。 然nhiên 今kim 此thử 生sanh 。 約ước 義nghĩa 別biệt 說thuyết 。 但đãn 是thị 一nhất 體thể 。 如như 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 即tức 四tứ 正chánh 勤cần 也dã 。 未vị 生sanh 善thiện 。 令linh 速tốc 生sanh 起khởi 。 已dĩ 生sanh 善thiện 。 令linh 其kỳ 增tăng 長trưởng 。 未vị 生sanh 惡ác 。 令linh 彼bỉ 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 惡ác 。 令linh 速tốc 除trừ 滅diệt (# 斷đoạn 就tựu 惡ác 言ngôn 勤cần 就tựu 善thiện 言ngôn )# 。 義nghĩa 雖tuy 有hữu 四tứ 。 但đãn 是thị 一nhất 精tinh 進tấn 數số 。 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 。 問vấn 。 既ký 壽thọ 煖noãn 不bất 異dị 識thức 者giả 。 住trụ 無vô 心tâm 位vị 。 既ký 無vô 有hữu 識thức 。 壽thọ 煖noãn 應ưng 無vô 。 何hà 故cố 此thử 身thân 不bất 即tức 壞hoại 爛lạn 。 答đáp 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 識thức 不bất 離ly 身thân 。 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 身thân 雖tuy 捨xả 煖noãn 。 不bất 捨xả 壽thọ 識thức 。 故cố 身thân 不bất 壞hoại 。 如như 無vô 色sắc 界giới 。 餘dư 二nhị 不bất 捨xả 。 既ký 爾nhĩ 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 位vị 。 小Tiểu 乘Thừa 問vấn 也dã 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 彼bỉ 滅diệt 轉chuyển 識thức 。 故cố 名danh 無vô 心tâm 。 非phi 無vô 第đệ 八bát 。 下hạ 文văn 二nhị 定định 。 及cập 三tam 卷quyển 引dẫn 滅diệt 定định 有hữu 心tâm 廣quảng 明minh 此thử 義nghĩa 。 此thử 識thức 下hạ 。 結kết 成thành 前tiền 義nghĩa 。 謂vị 唯duy 此thử 本bổn 識thức 。 足túc 為vi 三tam 界giới 五ngũ 趣thú 。 受thọ 果quả 之chi 體thể 。 無vô 勞lao 別biệt 執chấp 離ly 識thức 之chi 外ngoại 有hữu 實thật 命mạng 根căn 。 然nhiên 依y 親thân 生sanh 下hạ 。 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 言ngôn 此thử 者giả 。 簡giản 親thân 生sanh 餘dư 識thức 種chủng 子tử 。 言ngôn 識thức 者giả 。 簡giản 相tương 應ứng 法pháp 種chủng 。 唯duy 取thủ 識thức 故cố 。 言ngôn 種chủng 者giả 。 簡giản 現hiện 行hành 不bất 取thủ 第đệ 八bát 現hiện 行hành 為vi 命mạng 根căn 故cố 。 彼bỉ 所sở 簡giản 者giả 皆giai 非phi 命mạng 根căn 。 今kim 取thủ 親thân 生sanh 之chi 名danh 言ngôn 種chủng 上thượng 。 由do 先tiên 世thế 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 持trì 身thân 差sai 別biệt 功công 能năng 。 令linh 色sắc 心tâm 等đẳng 住trụ 時thời 決quyết 定định 。 依y 此thử 功công 能năng 。 說thuyết 為vi 命mạng 根căn 。 非phi 取thủ 生sanh 現hiện 行hành 識thức 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 種chủng 子tử 為vi 業nghiệp 力lực 故cố 。 有hữu 持trì 一nhất 報báo 之chi 身thân 功công 能năng 差sai 別biệt 。 令linh 得đắc 決quyết 定định 若nhược 此thử 種chủng 子tử 無vô 此thử 功công 能năng 。 身thân 便tiện 爛lạn 壞hoại 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 現hiện 行hành 。 由do 此thử 種chủng 故cố 。 能năng 緣duyên 及cập 任nhậm 持trì 。 於ư 眼nhãn 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 名danh 能năng 持trì 。 此thử 種chủng 正chánh 能năng 持trì 於ư 現hiện 行hành 之chi 識thức 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 現hiện 行hành 之chi 識thức 應ưng 不bất 得đắc 有hữu 。 及cập 無vô 能năng 持trì 餘dư 根căn 等đẳng 法pháp 。 由do 此thử 功công 能năng 故cố 。 識thức 持trì 於ư 身thân 。 現hiện 行hành 內nội 種chủng 力lực 故cố 生sanh 。 及cập 緣duyên 持trì 法Pháp 。 不bất 名danh 命mạng 根căn 。 非phi 根căn 本bổn 故cố 。 由do 種chủng 生sanh 故cố 。 此thử 種chủng 不bất 由do 現hiện 行hành 有hữu 故cố 。 種chủng 為vi 諸chư 法pháp 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 又hựu 現hiện 行hành 識thức 是thị 所sở 持trì 故cố 。 從tùng 所sở 持trì 。 說thuyết 能năng 持trì 種chủng 識thức 為vi 命mạng 根căn 。 命mạng 根căn 之chi 法pháp 。 持trì 體thể 非phi 命mạng 根căn 。 令linh 六lục 處xứ 住trụ 時thời 決quyết 定định 故cố 。 故cố 種chủng 子tử 為vi 命mạng 根căn 。 餘dư 現hiện 行hành 色sắc 心tâm 等đẳng 非phi 命mạng 根căn 。 不bất 恆hằng 續tục 故cố 。 非phi 業nghiệp 所sở 引dẫn 故cố 。 然nhiên 業nghiệp 正chánh 牽khiên 時thời 。 唯duy 牽khiên 此thử 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 方phương 能năng 造tạo 生sanh 現hiện 行hành 。 非phi 謂vị 現hiện 行hành 名danh 命mạng 根căn 。 故cố 唯duy 種chủng 是thị 根căn 。 又hựu 夫phu 命mạng 根căn 者giả 。 依y 心tâm 假giả 立lập 。 命mạng 為vi 能năng 依y 。 心tâm 為vi 所sở 依y 。 生sanh 法Pháp 師sư 云vân 。 焚phần 薪tân 之chi 火hỏa 旋toàn 之chi 成thành 輪luân 。 輪luân 必tất 攬lãm 火hỏa 而nhi 成thành 照chiếu 。 情tình 亦diệc 如như 之chi 。 必tất 資tư 心tâm 成thành 用dụng 也dã 。 命mạng 之chi 依y 心tâm 。 如như 情tình 之chi 依y 心tâm 矣hĩ 。

復phục 如như 何hà 知tri 二nhị 無vô 心tâm 定định (# 至chí )# 故cố 此thử 三tam 法pháp 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

四tứ 破phá 無vô 心tâm 定định 。 滅diệt 盡tận 定định 。 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 。 無vô 心tâm 定định 者giả 。 謂vị 已dĩ 離ly 淨tịnh 欲dục 。 未vị 離ly 上thượng 地địa 欲dục 。 由do 於ư 無vô 想tưởng 天thiên 起khởi 出xuất 離ly 想tưởng 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 於ư 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 假giả 立lập 無vô 想tưởng 定định 不bất 恆hằng 行hành 者giả 轉chuyển 識thức 所sở 攝nhiếp 。 滅diệt 者giả 。 謂vị 定định 心tâm 所sở 引dẫn 。 不bất 恆hằng 現hiện 行hành 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 暫tạm 時thời 間gian 滅diệt 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 謂vị 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 欲dục 。 或hoặc 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 定định 。 又hựu 云vân 。 欲dục 超siêu 過quá 有hữu 頂đảnh 。 作tác 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 故cố 於ư 不bất 恆hằng 行hành 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 及cập 恆hằng 行hành 一nhất 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 假giả 立lập 滅diệt 盡tận 定định 。 此thử 中trung 所sở 以dĩ 不bất 言ngôn 未vị 離ly 上thượng 欲dục 者giả 。 為vi 顯hiển 離ly 有hữu 頂đảnh 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 此thử 定định 故cố 。 一nhất 分phần/phân 恆hằng 行hành 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 意ý 所sở 攝nhiếp 。 無vô 想tưởng 天thiên 者giả 。 謂vị 於ư 此thử 間gian 得đắc 無vô 想tưởng 定định 。 由do 此thử 後hậu 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 於ư 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 假giả 立lập 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 。 首thủ 句cú 。 論luận 主chủ 問vấn 。 若nhược 無vô 實thật 性tánh 下hạ 。 小Tiểu 乘Thừa 答đáp 。 意ý 謂vị 此thử 三tam 若nhược 無vô 實thật 性tánh 。 何hà 以dĩ 能năng 遮già 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 令linh 不bất 得đắc 起khởi 。 由do 此thử 二nhị 定định 。 能năng 遮già 未vị 來lai 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 暫tạm 不bất 起khởi 故cố 。 若nhược 無vô 心tâm 位vị 下hạ 。 論luận 主chủ 辯biện 破phá 。 若nhược 有hữu 實thật 法pháp 遮già 心tâm 不bất 起khởi 名danh 無vô 心tâm 定định 。 則tắc 亦diệc 應ưng 有hữu 實thật 法pháp 礙ngại 色sắc 不bất 起khởi 。 名danh 無vô 色sắc 定định 。 既ký 不bất 許hứa 色sắc 由do 礙ngại 無vô 。 云vân 何hà 執chấp 遮già 心tâm 是thị 實thật 。 如như 堤đê 塘đường 是thị 假giả 。 亦diệc 能năng 遮già 水thủy 。 何hà 須tu 實thật 法pháp 。 乃nãi 能năng 遮già 心tâm 乎hồ 。 謂vị 修tu 定định 時thời 下hạ 。 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 定định 加gia 行hành 者giả 。 定định 前tiền 方phương 便tiện 也dã 。 麤thô 動động 心tâm 者giả 。 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 也dã 。 不bất 言ngôn 第đệ 七thất 者giả 。 以dĩ 二nhị 定định 同đồng 釋thích 。 唯duy 就tựu 無vô 想tưởng 義nghĩa 故cố 。 勝thắng 期kỳ 願nguyện 者giả 。 勝thắng 願nguyện 心tâm 起khởi 。 期kỳ 生sanh 靜tĩnh 慮lự 。 願nguyện 力lực 漸tiệm 增tăng 。 麤thô 動động 漸tiệm 細tế 。 由do 細tế 入nhập 微vi 。 微vi 而nhi 又hựu 微vi 。 以dĩ 此thử 微vi 心tâm 。 熏huân 蒸chưng 第đệ 八bát 。 成thành 極cực 增tăng 上thượng 厭yếm 心tâm 種chủng 子tử 。 損tổn 伏phục 麤thô 動động 心tâm 心tâm 所sở 種chủng 。 麤thô 動động 心tâm 等đẳng 。 亦diệc 不bất 現hiện 行hành 。 依y 此thử 心tâm 心tâm 所sở 現hiện 行hành 伏phục 滅diệt 分phần/phân 位vị 。 假giả 立lập 二nhị 種chủng 定định 名danh 。 種chủng 通thông 善thiện 性tánh 。 故cố 此thử 二nhị 定định 。 俱câu 名danh 為vi 善thiện 。 無vô 想tưởng 定định 前tiền 下hạ 。 別biệt 顯hiển 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 修tu 定định 時thời 。 求cầu 彼bỉ 天thiên 果quả 。 熏huân 成thành 種chủng 子tử 招chiêu 彼bỉ 天thiên 異dị 熟thục 。 受thọ 彼bỉ 天thiên 果quả 報báo 。 故cố 俱câu 舍xá 云vân 。 此thử 法pháp 一nhất 向hướng 是thị 異dị 熟thục 果quả 。 誰thùy 之chi 異dị 熟thục (# 問vấn )# 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định (# 答đáp )# 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。 居cư 在tại 何hà 處xứ (# 問vấn )# 。 居cư 在tại 廣quảng 果quả 。 謂vị 廣quảng 果quả 天thiên 中trung 。 有hữu 高cao 勝thắng 處xứ 。 如như 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên (# 答đáp )# 。 彼bỉ 為vi 恆hằng 無vô 想tưởng 。 為vi 亦diệc 有hữu 想tưởng 耶da (# 問vấn )# 。 生sanh 死tử 位vị 中trung 。 多đa 時thời 有hữu 想tưởng 。 言ngôn 無vô 想tưởng 者giả 。 由do 彼bỉ 有hữu 情tình 。 中trung 間gian 長trường 時thời 。 想tưởng 不bất 起khởi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 想tưởng 起khởi 故cố 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 歿một 。 然nhiên 彼bỉ 有hữu 情tình 。 如như 久cửu 睡thụy 覺giác 。 還hoàn 起khởi 於ư 想tưởng 。 從tùng 彼bỉ 歿một 已dĩ 。 必tất 生sanh 欲dục 界giới 。 非phi 餘dư 處xứ 所sở 。 先tiên 修tu 定định 行hành 。 勢thế 力lực 盡tận 故cố 。 於ư 彼bỉ 不bất 能năng 更cánh 修tu 定định 故cố 。 如như 箭tiễn 射xạ 空không 。 力lực 盡tận 便tiện 墮đọa 。 若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 應ưng 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 必tất 有hữu 欲dục 界giới 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 。 如như 應ưng 生sanh 彼bỉ 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 必tất 定định 應ưng 有hữu 生sanh 天thiên 之chi 業nghiệp 。 故cố 此thử 下hạ 。 總tổng 結kết 三tam 法pháp 非phi 實thật 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất