成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị

金kim 壇đàn 居cư 士sĩ 。 王vương 肯khẳng 堂đường 。 證chứng 義nghĩa 。

復phục 如như 何hà 知tri 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 (# 至chí )# 是thị 故cố 四tứ 相tương/tướng 皆giai 是thị 假giả 立lập 。

五ngũ 破phá 三tam 有hữu 為vi 。 俱câu 舍xá 論luận 頌tụng 曰viết 。 相tương 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 法pháp 若nhược 有hữu 此thử 。 應ưng 是thị 有hữu 為vi 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 此thử 於ư 諸chư 法pháp 能năng 起khởi 名danh 生sanh 。 能năng 安an 名danh 住trụ 。 能năng 衰suy 名danh 異dị 。 能năng 壞hoại 名danh 滅diệt 。 性tánh 是thị 體thể 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 應ưng 說thuyết 有hữu 四tứ 。 不bất 說thuyết 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 住trụ 相tương/tướng 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 住trụ 異dị 。 是thị 此thử 異dị 別biệt 名danh 。 如như 生sanh 名danh 起khởi 。 滅diệt 名danh 為vi 盡tận 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 異dị 名danh 住trụ 異dị 。 若nhược 法pháp 全toàn 行hành 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 。 此thử 經Kinh 說thuyết 為vi 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 生sanh 厭yếm 畏úy 故cố 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 行hành 生sanh 力lực 所sở 遷thiên 。 令linh 從tùng 未vị 來lai 流lưu 入nhập 現hiện 在tại 。 異dị 及cập 滅diệt 相tương/tướng 力lực 所sở 遷thiên 。 迫bách 。 令linh 從tùng 現hiện 在tại 流lưu 入nhập 過quá 去khứ 。 令linh 其kỳ 衰suy 異dị 及cập 壞hoại 滅diệt 故cố 。 傳truyền 說thuyết 如như 有hữu 人nhân 處xứ 稠trù 林lâm 。 有hữu 三tam 怨oán 敵địch 。 欲dục 為vi 損tổn 害hại 。 一nhất 從tùng 稠trù 林lâm 牽khiên 之chi 令linh 出xuất 。 一nhất 衰suy 其kỳ 力lực 。 一nhất 壞hoại 命mạng 根căn 。 三tam 相tương/tướng 於ư 行hành 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 於ư 彼bỉ 行hành 攝nhiếp 受thọ 安an 立lập 。 嘗thường 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 彼bỉ 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 故cố 不bất 立lập 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 又hựu 無vô 為vi 法pháp 有hữu 自tự 相tương/tướng 住trụ 。 住trụ 相tương/tướng 濫lạm 彼bỉ 。 故cố 經kinh 不bất 說thuyết 。 先tiên 大Đại 乘Thừa 問vấn 。 次thứ 餘dư 乘thừa 答đáp 。 此thử 經Kinh 下hạ 。 大Đại 乘Thừa 破phá 。 先tiên 總tổng 斥xích 非phi 第đệ 六lục 聲thanh 下hạ 。 次thứ 別biệt 破phá 。 別biệt 破phá 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 約ước 能năng 所sở 破phá 。 第đệ 六lục 聲thanh 。 即tức 八bát 轉chuyển 聲thanh 中trung 第đệ 六lục 屬thuộc 聲thanh 也dã 。 俱câu 舍xá 云vân 。 生sanh 相tương/tướng 若nhược 無vô 。 應ưng 無vô 生sanh 覺giác 。 又hựu 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 不bất 應ưng 成thành 。 謂vị 色sắc 之chi 生sanh 。 受thọ 之chi 生sanh 等đẳng 。 此thử 外ngoại 計kế 也dã 。 又hựu 云vân 。 是thị 故cố 生sanh 等đẳng 唯duy 假giả 建kiến 立lập 。 無vô 別biệt 實thật 物vật 。 為vi 了liễu 諸chư 行hành 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 假giả 立lập 為vi 生sanh 。 如như 是thị 本bổn 無vô 。 今kim 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 依y 色sắc 等đẳng 法pháp 種chủng 類loại 眾chúng 多đa 。 為vi 簡giản 所sở 餘dư 。 說thuyết 第đệ 六lục 轉chuyển 。 言ngôn 色sắc 之chi 生sanh 受thọ 之chi 生sanh 等đẳng 。 為vi 令linh 他tha 知tri 此thử 生sanh 唯duy 色sắc 非phi 餘dư 受thọ 等đẳng 。 餘dư 例lệ 亦diệc 然nhiên 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 旃chiên 檀đàn 者giả 香hương 。 石thạch 子tử 之chi 體thể 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 如như 是thị 住trụ 等đẳng 。 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 此thử 彼bỉ 論luận 破phá 詞từ 也dã 。 此thử 中trung 破phá 意ý 。 謂vị 非phi 第đệ 六lục 屬thuộc 聲thanh 。 便tiện 表biểu 生sanh 等đẳng 離ly 色sắc 等đẳng 外ngoại 有hữu 實thật 自tự 體thể 。 以dĩ 色sắc 受thọ 等đẳng 之chi 生sanh 住trụ 滅diệt 。 即tức 色sắc 受thọ 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 生sanh 等đẳng 為vi 能năng 相tương/tướng 。 色sắc 等đẳng 為vi 所sở 相tương/tướng 。 非phi 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 異dị 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 堅kiên 相tương/tướng 異dị 地địa 相tương/tướng 。 濕thấp 相tương/tướng 異dị 水thủy 相tương/tướng 故cố 若nhược 有hữu 為vi 體thể 異dị 有hữu 為vi 相tương/tướng 者giả 。 則tắc 無vô 為vi 體thể 應ưng 異dị 無vô 為vi 相tương/tướng 。 今kim 無vô 為vi 體thể 不bất 異dị 無vô 為vi 相tương/tướng 。 則tắc 有hữu 為vi 體thể 。 亦diệc 豈khởi 異dị 有hữu 為vi 相tương/tướng 哉tai 。 又hựu 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 下hạ 。 二nhị 約ước 體thể 用dụng 破phá 。 謂vị 若nhược 生sanh 等đẳng 三tam 俱câu 有hữu 實thật 體thể 者giả 。 應ưng 一nhất 切thiết 時thời 齊tề 興hưng 作tác 用dụng 。 則tắc 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 。 有hữu 生sanh 住trụ 滅diệt 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 。 成thành 大đại 過quá 失thất 。 世thế 間gian 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 一nhất 時thời 有hữu 生sanh 住trụ 滅diệt 。 唯duy 見kiến 異dị 法pháp 異dị 時thời 有hữu 三tam 故cố 。 若nhược 以dĩ 用dụng 相tương 違vi 故cố 。 無vô 頓đốn 興hưng 之chi 理lý 者giả 。 則tắc 體thể 亦diệc 相tương 違vi 。 如như 何hà 俱câu 有hữu 。 便tiện 有hữu 自tự 語ngữ 相tương 違vi 之chi 過quá 。 又hựu 住trụ 異dị 滅diệt 互hỗ 相tương 違vi 反phản 。 用dụng 不bất 應ưng 俱câu 。 而nhi 能năng 所sở 相tương/tướng 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 體thể 俱câu 本bổn 有hữu 。 體thể 既ký 如như 此thử 。 用dụng 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 體thể 用dụng 不bất 容dung 有hữu 二nhị 性tánh 故cố 。 若nhược 謂vị 體thể 雖tuy 本bổn 有hữu 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 而nhi 用dụng 非phi 本bổn 有hữu 必tất 待đãi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 者giả 。 所sở 待đãi 因nhân 緣duyên 從tùng 外ngoại 來lai 故cố 。 定định 非phi 本bổn 有hữu 。 所sở 待đãi 既ký 爾nhĩ 。 能năng 待đãi 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 汝nhữ 既ký 許hứa 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 又hựu 執chấp 生sanh 等đẳng 復phục 何hà 所sở 用dụng 。 若nhược 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 恆hằng 有hữu 故cố 。 而nhi 與dữ 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 合hợp 。 則tắc 應ưng 無vô 為vi 。 法pháp 亦diệc 是thị 恆hằng 有hữu 。 亦diệc 有hữu 生sanh 滅diệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 同đồng 一nhất 因nhân 故cố 。 立lập 量lượng 云vân 。 三tam 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 生sanh 等đẳng 合hợp 。 所sở 相tương/tướng 恆hằng 有hữu 故cố 。 如như 三tam 無vô 為vi 。 三tam 無vô 為vi 法pháp 。 與dữ 生sanh 等đẳng 合hợp 。 所sở 相tương/tướng 恆hằng 有hữu 故cố 。 如như 三tam 有hữu 為vi 。 今kim 既ký 不bất 同đồng 無vô 為vi 則tắc 有hữu 為vi 所sở 相tương/tướng 。 定định 非phi 恆hằng 有hữu 。 所sở 相tương/tướng 尚thượng 非phi 恆hằng 有hữu 。 況huống 能năng 相tương 生sanh 滅diệt 而nhi 實thật 有hữu 哉tai 。 又hựu 去khứ 來lai 世thế 下hạ 。 三tam 。 約ước 三tam 世thế 破phá 。 為vi 彼bỉ 宗tông 執chấp 生sanh 在tại 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 已dĩ 生sanh 。 不bất 更cánh 生sanh 故cố 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 都đô 無vô 生sanh 用dụng 。 故cố 以dĩ 來lai 同đồng 去khứ 破phá 之chi 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 生sanh 。 已dĩ 滅diệt 非phi 常thường 。 未vị 生sanh 非phi 現hiện 。 體thể 如như 空không 華hoa 。 無vô 實thật 有hữu 性tánh 。 量lượng 云vân 。 去khứ 來lai 世thế 非phi 實thật 有hữu 性tánh 宗tông 。 因nhân 云vân 。 非phi 現hiện 非phi 常thường 故cố 。 喻dụ 如như 空không 華hoa 。 生sanh 即tức 已dĩ 生sanh 。 非phi 同đồng 未vị 生sanh 。 豈khởi 在tại 未vị 來lai 。 滅diệt 即tức 已dĩ 滅diệt 。 非phi 同đồng 未vị 滅diệt 。 應ưng 非phi 現hiện 在tại 。 若nhược 以dĩ 滅diệt 為vi 非phi 無vô 。 應ưng 以dĩ 生sanh 為vi 非phi 有hữu 。 又hựu 滅diệt 無vô 住trụ 有hữu 。 二nhị 相tương/tướng 相tương 違vi 。 生sanh 與dữ 住trụ 。 俱câu 屬thuộc 現hiện 有hữu 。 相tương/tướng 不bất 相tương 違vi 。 今kim 彼bỉ 以dĩ 過quá 現hiện 為vi 一nhất 起khởi 。 未vị 來lai 為vi 一nhất 起khởi 。 滅diệt 屬thuộc 過quá 去khứ 。 住trụ 屬thuộc 現hiện 在tại 。 生sanh 屬thuộc 未vị 來lai 。 則tắc 滅diệt 與dữ 住trụ 同đồng 時thời 。 而nhi 住trụ 與dữ 生sanh 異dị 世thế 矣hĩ 。 豈khởi 理lý 也dã 哉tai 。 進tiến 退thoái 之chi 詳tường 。 具cụ 廣quảng 百bách 論luận 。 然nhiên 有hữu 為vi 法pháp 。 仗trượng 因nhân 托thác 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 緣duyên 合hợp 則tắc 生sanh 。 緣duyên 散tán 則tắc 滅diệt 。 表biểu 異dị 無vô 為vi 。 假giả 立lập 四tứ 相tương/tướng 。 非phi 謂vị 實thật 有hữu 。 瑜du 伽già 問vấn 云vân 。 若nhược 有hữu 為vi 法pháp 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 四tứ 有hữu 為vi 相tương/tướng 具cụ 足túc 可khả 得đắc 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 但đãn 說thuyết 三tam 種chủng 。 答đáp 。 由do 一nhất 切thiết 行hành 三tam 世thế 所sở 顯hiển 故cố 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 本bổn 無vô 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 由do 未vị 來lai 世thế 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 說thuyết 生sanh 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 彼bỉ 既ký 生sanh 已dĩ 落lạc 謝tạ 過quá 去khứ 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 由do 過quá 去khứ 世thế 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 說thuyết 滅diệt 有hữu 為vi 相tương/tướng 現hiện 在tại 世thế 法pháp 。 二nhị 相tương/tướng 所sở 顯hiển 。 唯duy 現hiện 在tại 世thế 有hữu 住trụ 可khả 得đắc 。 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。 亦diệc 唯duy 現hiện 在tại 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 由do 現hiện 在tại 世thế 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 總tổng 說thuyết 住trụ 異dị 為vi 一nhất 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 前tiền 三tam 有hữu 故cố 四tứ 句cú 。 揀giản 異dị 小Tiểu 乘Thừa 生sanh 在tại 未vị 來lai 。 餘dư 三tam 現hiện 在tại 如như 何hà 無vô 法pháp 與dữ 有hữu 為vi 相tương/tướng 難nạn/nan 也dã 。 表biểu 此thử 後hậu 無vô 為vi 相tương/tướng 何hà 失thất 。 總tổng 答đáp 也dã 。 餘dư 乘thừa 問vấn 。 後hậu 一nhất 既ký 是thị 無vô 法pháp 。 如như 何hà 亦diệc 預dự 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 故cố 答đáp 云vân 。 表biểu 此thử 現hiện 在tại 生sanh 住trụ 異dị 法pháp 後hậu 定định 是thị 無vô 。 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 有hữu 何hà 過quá 失thất 。 且thả 此thử 四tứ 相tương/tướng 各các 有hữu 所sở 表biểu 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 。 故cố 以dĩ 生sanh 表biểu 。 有hữu 而nhi 後hậu 無vô 。 故cố 以dĩ 滅diệt 表biểu 。 變biến 易dị 不bất 常thường 。 故cố 以dĩ 異dị 表biểu 。 蹔tạm 時thời 有hữu 用dụng 。 故cố 以dĩ 住trụ 表biểu 。 此thử 在tại 有hữu 為vi 雖tuy 俱câu 名danh 表biểu 。 而nhi 所sở 表biểu 相tương/tướng 。 各các 各các 有hữu 異dị 。 此thử 依y 剎sát 那na 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 假giả 立lập 四tứ 相tương/tướng 。 非phi 約ước 三tam 世thế 。 若nhược 約ước 一nhất 期kỳ 生sanh 死tử 果quả 報báo 。 始thỉ 終chung 分phần/phân 位vị 。 亦diệc 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 初sơ 出xuất 胎thai 時thời 名danh 生sanh 。 命mạng 終chung 名danh 滅diệt 。 生sanh 已dĩ 。 或hoặc 二nhị 三tam 十thập 年niên 。 或hoặc 七thất 八bát 十thập 年niên 。 只chỉ 是thị 此thử 身thân 相tướng 續tục 不bất 斷đoạn 名danh 住trụ 。 自tự 少thiểu 而nhi 壯tráng 。 自tự 壯tráng 而nhi 老lão 。 遷thiên 變biến 不bất 同đồng 名danh 異dị 。 故cố 俱câu 舍xá 云vân 。 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 。 種chủng 類loại 不bất 同đồng 。 及cập 先tiên 所sở 造tạo 諸chư 有hữu 趣thú 業nghiệp 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 功công 能năng 轉chuyển 變biến 。 隨tùy 所sở 遇ngộ 緣duyên 成thành 熟thục 發phát 起khởi 。 變biến 生sanh 色sắc 等đẳng 生sanh 等đẳng 差sai 別biệt 。 所sở 言ngôn 緣duyên 者giả 。 謂vị 精tinh 血huyết 等đẳng 是thị 其kỳ 生sanh 緣duyên 。 衣y 食thực 定định 等đẳng 是thị 其kỳ 住trụ 緣duyên 。 毒độc 藥dược 災tai 橫hoạnh 四tứ 大đại 亂loạn 等đẳng 是thị 其kỳ 滅diệt 緣duyên 。 是thị 故cố 四tứ 相tương/tướng 皆giai 是thị 假giả 立lập 。 總tổng 結kết 也dã 。

復phục 如như 何hà 知tri 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng (# 至chí )# 香hương 味vị 等đẳng 假giả 立lập 三tam 故cố 。

六lục 破phá 名danh 句cú 文văn 身thân 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 云vân 何hà 名danh 身Thân 。 謂vị 依y 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 施thi 設thiết 自tự 相tương/tướng 施thi 設thiết 由do 徧biến 分phân 別biệt 。 為vi 隨tùy 言ngôn 說thuyết 唯duy 建kiến 立lập 想tưởng 。 是thị 謂vị 名danh 身thân 。 云vân 何hà 向hướng 身thân 。 謂vị 即tức 依y 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 施thi 設thiết 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 施thi 設thiết 建kiến 立lập 功công 德đức 。 過quá 失thất 。 雜tạp 染nhiễm 。 清thanh 淨tịnh 。 戲hí 論luận 。 是thị 謂vị 句cú 身thân 。 云vân 何hà 文văn 身thân 。 謂vị 名danh 身thân 句cú 身thân 所sở 依y 止chỉ 性tánh 所sở 有hữu 字tự 身thân 。 是thị 謂vị 文văn 身thân 又hựu 於ư 一nhất 切thiết 。 所sở 知tri 所sở 詮thuyên 事sự 中trung 極cực 略lược 想tưởng 是thị 文văn 若nhược 中trung 是thị 名danh 。 若nhược 廣quảng 是thị 句cú 。 若nhược 唯duy 依y 文văn 。 但đãn 可khả 了liễu 達đạt 音âm 韻vận 而nhi 已dĩ 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 所sở 有hữu 事sự 義nghĩa 。 若nhược 依y 止chỉ 名danh 。 便tiện 能năng 了liễu 達đạt 彼bỉ 彼bỉ 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 自tự 相tương/tướng 。 亦diệc 能năng 了liễu 達đạt 所sở 有hữu 音âm 韻vận 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 所sở 揀giản 法pháp 深thâm 廣quảng 差sai 別biệt 。 若nhược 依y 止chỉ 句cú 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 皆giai 能năng 了liễu 達đạt 。 復phục 如như 何hà 知tri 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 詮thuyên 表biểu 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 佛Phật 得đắc 希hy 有hữu 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 小Tiểu 乘Thừa 答đáp 也dã 。 此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 名danh 等đẳng 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 論luận 主chủ 總tổng 破phá 。 若nhược 名danh 句cú 文văn 異dị 聲thanh 實thật 有hữu 下hạ 。 論luận 主chủ 廣quảng 破phá 。 據cứ 俱câu 舍xá 論luận 等đẳng 。 經kinh 部bộ 師sư 言ngôn 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 用dụng 聲thanh 為vi 體thể 。 色sắc 自tự 性tánh 攝nhiếp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 教giáo 及cập 理lý 。 知tri 別biệt 有hữu 故cố 。 教giáo 。 謂vị 經kinh 言ngôn 語ngữ 身thân 文văn 身thân 。 若nhược 文văn 即tức 語ngữ 。 別biệt 說thuyết 何hà 為vi 。 又hựu 說thuyết 應ưng 持trì 正Chánh 法Pháp 文văn 句cú 。 又hựu 言ngôn 依y 義nghĩa 不bất 依y 於ư 文văn 等đẳng 。 由do 此thử 等đẳng 教giáo 。 證chứng 知tri 別biệt 有hữu 能năng 詮thuyên 諸chư 義nghĩa 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 猶do 如như 語ngữ 聲thanh 實thật 而nhi 非phi 假giả 。 理lý 。 謂vị 現hiện 見kiến 有hữu 時thời 得đắc 聲thanh 而nhi 不bất 得đắc 字tự 有hữu 時thời 得đắc 字tự 而nhi 不bất 得đắc 聲thanh 。 故cố 知tri 體thể 別biệt 。 有hữu 時thời 得đắc 聲thanh 不bất 得đắc 字tự 者giả 。 謂vị 雖tuy 聞văn 聲thanh 而nhi 不bất 了liễu 義nghĩa 。 現hiện 見kiến 有hữu 人nhân 麤thô 聞văn 他tha 語ngữ 。 而nhi 復phục 審thẩm 問vấn 汝nhữ 何hà 所sở 言ngôn 。 此thử 聞văn 語ngữ 聲thanh 不bất 了liễu 義nghĩa 者giả 。 都đô 由do 未vị 達đạt 所sở 發phát 文văn 故cố 。 如như 何hà 乃nãi 執chấp 文văn 不bất 異dị 聲thanh 。 有hữu 時thời 得đắc 字tự 不bất 得đắc 聲thanh 者giả 。 謂vị 不bất 聞văn 聲thanh 而nhi 得đắc 了liễu 義nghĩa 。 現hiện 見kiến 有hữu 人nhân 不bất 聞văn 他tha 語ngữ 。 覩đổ 唇thần 等đẳng 動động 。 知tri 其kỳ 所sở 說thuyết 。 此thử 不bất 聞văn 聲thanh 。 得đắc 了liễu 義nghĩa 者giả 。 都đô 由do 己kỷ 達đạt 所sở 發phát 文văn 故cố 。 由do 斯tư 理lý 證chứng 。 文văn 必tất 異dị 聲thanh 等đẳng 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 薩tát 婆bà 多đa 。 亦diệc 有hữu 名danh 由do 聲thanh 生sanh 。 名danh 由do 聲thanh 顯hiển 。 二nhị 義nghĩa 。 故cố 論luận 主chủ 取thủ 生sanh 。 破phá 顯hiển 云vân 。 若nhược 名danh 句cú 文văn 異dị 聲thanh 實thật 有hữu 。 則tắc 名danh 句cú 文văn 同đồng 色sắc 香hương 味vị 。 非phi 實thật 能năng 詮thuyên 。 以dĩ 離ly 聲thanh 無vô 別biệt 能năng 詮thuyên 故cố 。 量lượng 云vân 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 非phi 實thật 能năng 詮thuyên 。 異dị 聲thanh 實thật 有hữu 故cố 喻dụ 如như 色sắc 等đẳng 。 若nhược 謂vị 聲thanh 能năng 生sanh 名danh 句cú 文văn 者giả 。 此thử 聲thanh 必tất 有hữu 音âm 韻vận 屈khuất 曲khúc 。 此thử 已dĩ 足túc 成thành 能năng 詮thuyên 。 何hà 用dụng 名danh 等đẳng 為vi 耶da 。 正chánh 理lý 師sư 救cứu 云vân 。 聲thanh 上thượng 屈khuất 曲khúc 是thị 名danh 句cú 文văn 體thể 異dị 於ư 聲thanh 而nhi 是thị 實thật 有hữu 。 故cố 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 謂vị 聲thanh 上thượng 音âm 韻vận 屈khuất 曲khúc 即tức 名danh 句cú 文văn 。 異dị 聲thanh 實thật 有hữu 。 名danh 能năng 詮thuyên 者giả 。 則tắc 所sở 見kiến 色sắc 上thượng 形hình 量lượng 屈khuất 曲khúc 。 亦diệc 應ưng 異dị 色sắc 處xứ 別biệt 有hữu 實thật 體thể 。 亦diệc 名danh 能năng 詮thuyên 。 若nhược 謂vị 聲thanh 上thượng 音âm 韻vận 屈khuất 曲khúc 。 如như 絃huyền 管quản 聲thanh 非phi 能năng 詮thuyên 者giả 。 則tắc 此thử 語ngữ 聲thanh 音âm 韻vận 屈khuất 曲khúc 。 亦diệc 應ưng 如như 絃huyền 管quản 聲thanh 。 不bất 能năng 詮thuyên 表biểu 。 不bất 能năng 別biệt 生sanh 名danh 等đẳng 矣hĩ 。 彼bỉ 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 誰thùy 說thuyết 彼bỉ 絃huyền 管quản 聲thanh 定định 不bất 能năng 詮thuyên 乎hồ 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 聲thanh 若nhược 能năng 詮thuyên 。 則tắc 應ưng 現hiện 前tiền 風phong 鈴linh 聲thanh 等đẳng 皆giai 有hữu 詮thuyên 用dụng 。 今kim 此thử 語ngữ 聲thanh 與dữ 風phong 鈴linh 聲thanh 等đẳng 無vô 詮thuyên 表biểu 。 不bất 別biệt 生sanh 實thật 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 故cố 知tri 語ngữ 聲thanh 非phi 實thật 能năng 詮thuyên 。 若nhược 唯duy 語ngữ 聲thanh 能năng 生sanh 名danh 等đẳng 。 而nhi 風phong 鈴linh 聲thanh 等đẳng 不bất 能năng 者giả 。 如như 何hà 不bất 許hứa 唯duy 語ngữ 能năng 詮thuyên 。 而nhi 謂vị 絃huyền 管quản 聲thanh 亦diệc 能năng 詮thuyên 耶da 。 外ngoại 人nhân 問vấn 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 外ngoại 聲thanh 皆giai 非phi 能năng 詮thuyên 。 據cứ 何hà 道Đạo 理lý 定định 知tri 能năng 詮thuyên 即tức 是thị 言ngôn 語ngữ 。 寧ninh 知tri 非phi 語ngữ 亦diệc 有hữu 能năng 詮thuyên 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 語ngữ 為vi 能năng 詮thuyên 人nhân 天thiên 共cộng 了liễu 者giả 。 謂vị 人nhân 與dữ 天thiên 俱câu 用dụng 語ngữ 言ngôn 有hữu 詮thuyên 表biểu 用dụng 。 為vi 欲dục 界giới 以dĩ 音âm 聲thanh 為vi 佛Phật 事sự 故cố 。 天thiên 愛ái 非phi 餘dư 者giả 。 或hoặc 有hữu 天thiên 中trung 不bất 用dụng 語ngữ 為vi 能năng 詮thuyên 。 如như 光quang 明minh 說thuyết 法Pháp 。 天thiên 鼓cổ 說thuyết 法Pháp 之chi 類loại 。 唯duy 是thị 色sắc 界giới 光quang 音âm 以dĩ 上thượng 等đẳng 天thiên 。 不bất 通thông 下hạ 界giới 。 故cố 曰viết 非phi 餘dư 。 今kim 固cố 人nhân 也dã 。 而nhi 天thiên 語ngữ 乎hồ 。 次thứ 假giả 外ngoại 問vấn 云vân 。 既ký 聲thanh 體thể 即tức 是thị 能năng 詮thuyên 。 何hà 有hữu 名danh 等đẳng 。 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 故cố 論luận 主chủ 申thân 正chánh 義nghĩa 云vân 。 然nhiên 依y 語ngữ 聲thanh 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 等đẳng 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 從tùng 初sơ 至chí 假giả 建kiến 立lập 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 一nhất 顯hiển 假giả 差sai 別biệt 。 此thử 論luận 主chủ 解giải 依y 聲thanh 建kiến 立lập 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 如như 梵Phạm 音âm 斫chước 芻sô (# 此thử 翻phiên 眼nhãn )# 。 若nhược 但đãn 言ngôn 斫chước 。 唯duy 言ngôn 芻sô 。 未vị 有hữu 所sở 目mục 。 說thuyết 為vi 字tự 分phần/phân 位vị 。 若nhược 二nhị 連liên 合hợp 。 能năng 詮thuyên 法pháp 體thể 。 詮thuyên 於ư 眼nhãn 體thể 。 說thuyết 為vi 名danh 分phần/phân 位vị 。 然nhiên 未vị 有hữu 句cú 位vị 。 更cánh 添# 言ngôn 阿a 薩tát 利lợi 縛phược 。 名danh 為vi 眼nhãn 有hữu 漏lậu 。 說thuyết 為vi 句cú 位vị 。 故cố 依y 分phần/phân 位vị 以dĩ 立lập 名danh 等đẳng 。 依y 一nhất 切thiết 位vị 。 非phi 自tự 在tại 故cố 。 外ngoại 又hựu 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 是thị 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 故cố 答đáp 云vân 。 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 至chí 為vi 二nhị 所sở 依y 。 二nhị 。 顯hiển 三tam 用dụng 殊thù 。 名danh 詮thuyên 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 句cú 詮thuyên 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 文văn 即tức 是thị 字tự 。 為vi 名danh 句cú 之chi 所sở 依y 。 不bất 能năng 詮thuyên 自tự 性tánh 及cập 差sai 別biệt 故cố 。 文văn 者giả 彰chương 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 為vi 依y 。 彰chương 義nghĩa 二nhị 故cố 。 又hựu 名danh 為vi 顯hiển 。 與dữ 二nhị 為vi 依y 。 能năng 顯hiển 義nghĩa 故cố 。 而nhi 體thể 非phi 顯hiển 。 字tự 者giả 。 無vô 改cải 轉chuyển 義nghĩa 是thị 其kỳ 字tự 體thể 。 文văn 。 是thị 功công 能năng 。 功công 能năng 即tức 體thể 。 故cố 言ngôn 文văn 即tức 是thị 字tự 等đẳng 。 或hoặc 字tự 為vi 初sơ 首thủ 。 即tức 多đa 剎sát 那na 聲thanh 集tập 成thành 一nhất 字tự 。 集tập 多đa 字tự 為vi 所sở 依y 。 次thứ 能năng 成thành 名danh 詮thuyên 諸chư 法pháp 體thể 。 多đa 名danh 已dĩ 後hậu 。 方phương 成thành 句cú 身thân 。 詮thuyên 法pháp 差sai 別biệt 。 即tức 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 及cập 此thử 二nhị 言ngôn 。 如như 是thị 三tam 法Pháp 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 彼bỉ 二nhị 言ngôn 者giả 。 即tức 是thị 字tự 也dã 。 字tự 即tức 語ngữ 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 言ngôn 。 名danh 句cú 二nhị 種chủng 所sở 依y 止chỉ 之chi 言ngôn 也dã 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 名danh 於ư 自tự 性tánh 施thi 設thiết 。 句cú 於ư 差sai 別biệt 施thi 設thiết 。 名danh 句cú 所sở 依y 止chỉ 性tánh 。 說thuyết 之chi 為vi 字tự 。 又hựu 顯hiển 揚dương 言ngôn 。 句cú 必tất 有hữu 名danh 。 名danh 不bất 必tất 有hữu 句cú 。 名danh 必tất 有hữu 字tự 。 字tự 不bất 必tất 有hữu 名danh 等đẳng 。 此thử 三tam 離ly 聲thanh 至chí 亦diệc 不bất 即tức 聲thanh 。 三tam 。 明minh 不bất 即tức 不bất 離ly 。 論luận 主chủ 答đáp 難nạn/nan 。 謂vị 先tiên 有hữu 問vấn 言ngôn 。 上thượng 來lai 雖tuy 言ngôn 名danh 等đẳng 即tức 聲thanh 。 若nhược 名danh 等đẳng 是thị 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 者giả 。 色sắc 上thượng 屈khuất 曲khúc 。 非phi 不bất 相tương 應ứng 。 聲thanh 何hà 故cố 爾nhĩ 。 故cố 此thử 答đáp 曰viết 。 此thử 三tam 離ly 聲thanh 雖tuy 無vô 別biệt 體thể 。 而nhi 名danh 等đẳng 是thị 假giả 。 聲thanh 是thị 實thật 有hữu 。 假giả 實thật 異dị 故cố 。 故cố 名danh 等đẳng 三tam 非phi 即tức 是thị 聲thanh 。 非phi 聲thanh 處xứ 攝nhiếp 。 但đãn 是thị 差sai 別biệt 之chi 聲thanh 義nghĩa 說thuyết 名danh 等đẳng 。 以dĩ 詮thuyên 義nghĩa 故cố 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 別biệt 種chủng 子tử 生sanh 。 故cố 言ngôn 即tức 聲thanh 。 外ngoại 人nhân 問vấn 。 言ngôn 若nhược 名danh 等đẳng 即tức 聲thanh 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 。 境cảnh 有hữu 何hà 別biệt 。 故cố 論luận 答đáp 云vân 。 由do 此thử 法pháp 詞từ 至chí 亦diệc 各các 有hữu 異dị 。 即tức 緣duyên 此thử 故cố 。 二nhị 境cảnh 有hữu 異dị 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 緣duyên 假giả 名danh 等đẳng 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 緣duyên 實thật 聲thanh 等đẳng 。 故cố 說thuyết 境cảnh 差sai 別biệt 。 非phi 二nhị 俱câu 緣duyên 實thật 。 雖tuy 二nhị 自tự 性tánh 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 法pháp 對đối 所sở 詮thuyên 。 故cố 但đãn 取thủ 名danh 。 詞từ 多đa 對đối 機cơ 。 故cố 但đãn 說thuyết 聲thanh 。 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 已dĩ 竟cánh 了liễu 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 所sở 對đối 不bất 同đồng 。 說thuyết 二nhị 有hữu 異dị 。 非phi 體thể 有hữu 異dị 也dã 。 又hựu 此thử 二nhị 境cảnh 及cập 名danh 等đẳng 三tam 與dữ 聲thanh 別biệt 者giả 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 攝nhiếp 亦diệc 有hữu 異dị 故cố 色sắc 蘊uẩn 。 聲thanh 處xứ 。 聲thanh 界giới 。 唯duy 屬thuộc 於ư 聲thanh 行hành 蘊uẩn 。 法pháp 處xứ 。 法Pháp 界Giới 。 屬thuộc 名danh 句cú 文văn 。 問vấn 曰viết 。 聲thanh 上thượng 屈khuất 曲khúc 假giả 。 即tức 言ngôn 不bất 相tương 應ứng 。 色sắc 上thượng 屈khuất 曲khúc 假giả 。 應ưng 非phi 色sắc 處xứ 攝nhiếp 。 答đáp 云vân 。 聲thanh 上thượng 有hữu 教giáo 。 名danh 等đẳng 不bất 相tương 應ứng 。 色sắc 上thượng 無vô 教giáo 。 故cố 是thị 色sắc 處xứ 攝nhiếp 。 又hựu 問vấn 云vân 。 聲thanh 上thượng 有hữu 屈khuất 曲khúc 。 即tức 以dĩ 為vi 教giáo 。 色sắc 上thượng 有hữu 屈khuất 曲khúc 。 亦diệc 應ưng 得đắc 為vi 教giáo 。 故cố 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 且thả 依y 此thử 土thổ/độ 說thuyết 名danh 句cú 文văn 至chí 假giả 立lập 三tam 故cố 。 四tứ 。 會hội 相tương 違vi 。 謂vị 且thả 依y 此thử 土thổ/độ 。 依y 聲thanh 假giả 立lập 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 界giới 土thổ/độ 亦diệc 依y 聲thanh 立lập 。 問vấn 曰viết 。 餘dư 界giới 土thổ/độ 中trung 依y 何hà 立lập 耶da 。 答đáp 云vân 。 諸chư 餘dư 佛Phật 土độ 。 亦diệc 依y 光quang 明minh 妙diệu 香hương 味vị 等đẳng 。 假giả 立lập 名danh 句cú 文văn 身thân 。 以dĩ 彼bỉ 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 光quang 明minh 香hương 味vị 能năng 了liễu 義nghĩa 故cố 。 此thử 所sở 引dẫn 。 即tức 維Duy 摩Ma 詰Cật 所Sở 說Thuyết 經kinh 。 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 觸xúc 思tư 取thủ 等đẳng 。 上thượng 皆giai 得đắc 假giả 立lập 名danh 等đẳng 三tam 種chủng 。 亦diệc 是thị 不bất 相tương 應ứng 攝nhiếp 此thử 三tam 法pháp 故cố 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 機cơ 欲dục 對đối 待đãi 故cố 假giả 。 又hựu 梵Phạm 云vân 便tiện 善thiện 那na 。 此thử 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 者giả 扇thiên/phiến 。 二nhị 相tướng 好hảo 。 三tam 根căn 形hình 四tứ 味vị 。 此thử 即tức 是thị 鹽diêm 。 能năng 顯hiển 諸chư 物vật 中trung 味vị 故cố 。 味vị 即tức 是thị 文văn 。 如như 言ngôn 文văn 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 等đẳng 。 目mục 之chi 為vi 便tiện 善thiện 那na 。 此thử 中trung 四tứ 義nghĩa 。 總tổng 是thị 一nhất 顯hiển 義nghĩa 故cố 。 古cổ 德đức 說thuyết 名danh 為vi 味vị 。 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 此thử 文văn 名danh 顯hiển 。 能năng 顯hiển 彼bỉ 義nghĩa 。 故cố 為vi 名danh 句cú 所sở 依y 能năng 顯hiển 義nghĩa 故cố 。 惡ác 察sát 那na 是thị 字tự 。 是thị 無vô 改cải 轉chuyển 義nghĩa 。 如như 對đối 法pháp 說thuyết 。 鉢bát 陀đà 是thị 迹tích 。 如như 尋tầm 象tượng 迹tích 以dĩ 覔# 象tượng 等đẳng 。 此thử 名danh 為vi 句cú 。 理lý 應ưng 名danh 迹tích 。 義nghĩa 之chi 迹tích 故cố 。 尋tầm 此thử 知tri 義nghĩa 也dã 。 順thuận 古cổ 所sở 翻phiên 。 稱xưng 之chi 為vi 句cú 。

有hữu 執chấp 隨tùy 眠miên 異dị 心tâm 心tâm 所sở (# 至chí )# 准chuẩn 前tiền 理lý 趣thú 皆giai 應ưng 遮già 止chỉ 。

七thất 破phá 餘dư 執chấp 。 隨tùy 眠miên 。 即tức 貪tham 等đẳng 染nhiễm 心tâm 所sở 。 隨tùy 者giả 俱câu 生sanh 義nghĩa 。 眠miên 者giả 種chủng 子tử 義nghĩa 。 謂vị 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 隨tùy 逐trục 有hữu 情tình 。 眠miên 伏phục 藏tạng 識thức 。 彼bỉ 執chấp 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 故cố 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 貪tham 等đẳng 種chủng 子tử 。 名danh 貪tham 等đẳng 故cố 即tức 如như 貪tham 等đẳng 現hiện 行hành 。 定định 與dữ 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 豈khởi 得đắc 名danh 為vi 不bất 相tương 應ứng 耶da 。 量lượng 云vân 。 所sở 執chấp 隨tùy 眠miên 。 非phi 不bất 相tương 應ứng 。 名danh 貪tham 等đẳng 故cố 。 如như 現hiện 貪tham 等đẳng 有hữu 餘dư 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 者giả 。 即tức 後hậu 未vị 破phá 十thập 法pháp 。 謂vị 流lưu 轉chuyển 。 定định 異dị 。 相tương 應ứng 。 勢thế 速tốc 。 次thứ 第đệ 。

時thời 方phương 。 數số 。 和hòa 合hợp 性tánh 。 不bất 和hòa 合hợp 性tánh 。 准chuẩn 前tiền 理lý 趣thú 者giả 准chuẩn 前tiền 所sở 破phá 十thập 四tứ 。 法Pháp 之chi 理lý 趣thú 。 遮già 止chỉ 者giả 。 遮già 止chỉ 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 自tự 性tánh 也dã 。

諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng (# 至chí )# 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 實thật 無vô 為vi 性tánh 。

三tam 無vô 為vi 法pháp 分phần/phân 三tam 。 一nhất 總tổng 破phá 。 先tiên 總tổng 斥xích 。 且thả 定định 有hữu 下hạ 。 為vi 將tương 破phá 無vô 為vi 。 先tiên 舉cử 有hữu 為vi 為vi 例lệ 。 先tiên 標tiêu 數số 。 下hạ 別biệt 釋thích 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 五ngũ 識thức 身thân 他tha 心tâm 智trí 境cảnh 。 謂vị 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 及cập 心tâm 心tâm 所sở 。 此thử 約ước 總tổng 聚tụ 。 不bất 別biệt 分phân 別biệt 此thử 何hà 識thức 境cảnh 。 現hiện 量lượng 所sở 知tri 。 非phi 境cảnh 所sở 知tri 。 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 者giả 。 此thử 雖tuy 現hiện 見kiến 受thọ 用dụng 。 而nhi 非phi 現hiện 量lượng 所sở 緣duyên 。 是thị 假giả 法pháp 故cố 。 但đãn 是thị 現hiện 世thế 。 所sở 受thọ 用dụng 物vật 。 問vấn 。 此thử 中trung 緣duyên 瓶bình 等đẳng 心tâm 是thị 何hà 量lượng 攝nhiếp 。 答đáp 。 非phi 量lượng 收thu 。 不bất 親thân 緣duyên 得đắc 法Pháp 自tự 體thể 故cố 。 非phi 比tỉ 度độ 故cố 非phi 量lượng 所sở 收thu 。 不bất 待đãi 因nhân 成thành 者giả 。 言ngôn 此thử 二nhị 法pháp 不bất 待đãi 宗tông 因nhân 比tỉ 量lượng 成thành 立lập 。 共cộng 知tri 是thị 有hữu 故cố 。 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 者giả 。 此thử 五ngũ 色sắc 根căn 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 亦diệc 非phi 現hiện 世thế 人nhân 所sở 共cộng 知tri 。 此thử 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 各các 由do 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 發phát 識thức 用dụng 。 比tỉ 知tri 是thị 有hữu 。 言ngôn 證chứng 知tri 者giả 。 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 也dã 。 以dĩ 現hiện 見kiến 果quả 。 比tỉ 有hữu 因nhân 故cố 。 果quả 。 謂vị 所sở 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 比tỉ 量lượng 知tri 有hữu 諸chư 淨tịnh 色sắc 根căn 。 此thử 非phi 現hiện 量lượng 他tha 心tâm 智trí 成thành 。 然nhiên 今kim 大Đại 乘Thừa 第đệ 八bát 識thức 境cảnh 。 亦diệc 現hiện 量lượng 得đắc 。 佛Phật 智trí 緣duyên 時thời 。 亦diệc 現hiện 量lượng 得đắc 。 除trừ 佛Phật 已dĩ 外ngoại 。 共cộng 許hứa 為vi 論luận 。 非phi 世thế 共cộng 悉tất 。 是thị 故cố 但đãn 言ngôn 比tỉ 知tri 是thị 有hữu 。 若nhược 無vô 為vi 者giả 。 既ký 非phi 現hiện 所sở 知tri 法pháp 。 又hựu 非phi 有hữu 作tác 用dụng 法pháp (# 現hiện 受thọ 用dụng 是thị 假giả 法pháp 。 今kim 但đãn 破phá 無vô 為vi 非phi 實thật 。 故cố 此thử 不bất 揀giản )# 。 設thiết 許hứa 有hữu 作tác 用dụng 。 則tắc 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 如như 何hà 執chấp 定định 有hữu 無vô 為vi 耶da 。 然nhiên 諸chư 下hạ 。 正chánh 顯hiển 無vô 為vi 不bất 實thật 之chi 義nghĩa 。 所sở 知tri 性tánh 者giả 。 謂vị 從tùng 聞văn 說thuyết 無vô 為vi 名danh 。 領lãnh 納nạp 心tâm 中trung 有hữu 無vô 為vi 性tánh 。 所sở 顯hiển 性tánh 者giả 。 色sắc 心tâm 有hữu 為vi 。 因nhân 果quả 義nghĩa 盡tận 或hoặc 緣duyên 闕khuyết 時thời 。 無vô 有hữu 為vi 義nghĩa 。 顯hiển 是thị 無vô 為vi 。 此thử 所sở 知tri 性tánh 。 及cập 所sở 顯hiển 性tánh 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 。 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 故cố 不bất 可khả 執chấp 離ly 心tâm 實thật 有hữu 。 量lượng 云vân 無vô 為vi 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 應ưng 執chấp 為vi 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 實thật 無vô 為vi 性tánh 是thị 宗tông 因nhân 云vân 。 所sở 知tri 性tánh 故cố 。 或hoặc 色sắc 心tâm 等đẳng 所sở 顯hiển 性tánh 故cố 。 喻dụ 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 。

又hựu 虗hư 空không 等đẳng 為vi 一nhất 為vi 多đa (# 至chí )# 應ưng 如như 兔thố 角giác 非phi 異dị 心tâm 等đẳng 有hữu 。

二nhị 別biệt 破phá 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 約ước 諸chư 經kinh 論luận 凡phàm 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 虗hư 空không 無vô 為vi 者giả 。 離ly 一nhất 切thiết 色sắc 。 心tâm 諸chư 法pháp 障chướng 礙ngại 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 名danh 為vi 虗hư 空không 無vô 為vi 。 虗hư 空không 有hữu 三tam 。 一nhất 識thức 變biến 虗hư 空không 。 即tức 六lục 識thức 上thượng 作tác 解giải 心tâm 。 變biến 起khởi 虗hư 空không 相tướng 分phần/phân 。 二nhị 法pháp 性tánh 虗hư 空không 。 即tức 真Chân 如Như 體thể 有hữu 。 離ly 諸chư 障chướng 礙ngại 故cố 。 名danh 為vi 虗hư 空không 。 三tam 事sự 虗hư 空không 。 即tức 所sở 見kiến 頑ngoan 空không 是thị 也dã 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 由do 無vô 漏lậu 智trí 起khởi 簡giản 擇trạch 。 滅diệt 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 理lý 故cố 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 有hữu 法pháp 不bất 由do 擇trạch 力lực 起khởi 無vô 漏lậu 智trí 簡giản 擇trạch 。 而nhi 本bổn 性tánh 淨tịnh 。 即tức 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 也dã 。 即tức 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 。 離ly 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 不bất 由do 起khởi 智trí 斷đoạn 惑hoặc 。 本bổn 體thể 淨tịnh 故cố 。 四tứ 不bất 動động 無vô 為vi 。 第đệ 四tứ 禪thiền 離ly 八bát 患hoạn 三tam 災tai 。 證chứng 得đắc 不bất 動động 無vô 為vi 。 五ngũ 想tưởng 受thọ 滅diệt 無vô 為vi 。 從tùng 第đệ 四tứ 禪thiền 已dĩ 上thượng 。 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 已dĩ 來lai 。 捨xả 受thọ 不bất 行hành 。 并tinh 麤thô 想tưởng 亦diệc 無vô 。 顯hiển 得đắc 真Chân 如Như 。 名danh 想tưởng 受thọ 滅diệt 無vô 為vi 。 六lục 真Chân 如Như 無vô 為vi 。 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 對đối 得đắc 名danh 。 謂vị 真Chân 如Như 理lý 。 對đối 事sự 得đắc 名danh 。 二nhị 簡giản 法pháp 者giả 。 即tức 真Chân 如Như 。 簡giản 徧biến 計kế 。 離ly 於ư 生sanh 滅diệt 也dã 。 餘dư 乘thừa 只chỉ 許hứa 初sơ 二nhị 三tam 種chủng 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 先tiên 約ước 一nhất 多đa 破phá 。 又hựu 虗hư 空không 等đẳng 為vi 一nhất 為vi 多đa 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 餘dư 二nhị 種chủng 。 若nhược 體thể 是thị 一nhất 下hạ 。 出xuất 一nhất 體thể 過quá 。 若nhược 體thể 是thị 多đa 下hạ 。 出xuất 多đa 體thể 過quá 。 初sơ 出xuất 一nhất 體thể 過quá 中trung 。 虗hư 空không 容dung 受thọ 下hạ 。 破phá 虗hư 空không 非phi 一nhất 。 一nhất 部bộ 一nhất 品phẩm 下hạ 。 破phá 擇trạch 滅diệt 非phi 一nhất 。 一nhất 法pháp 緣duyên 闕khuyết 下hạ 。 破phá 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 一nhất 。 若nhược 體thể 是thị 一nhất 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 標tiêu 彼bỉ 宗tông 所sở 執chấp 也dã 。 虗hư 空không 若nhược 不bất 能năng 容dung 受thọ 色sắc 等đẳng 。 何hà 名danh 虗hư 空không 。 既ký 能năng 容dung 受thọ 色sắc 等đẳng 。 即tức 與dữ 色sắc 等đẳng 。 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 色sắc 等đẳng 既ký 多đa 。 虗hư 空không 之chi 體thể 亦diệc 應ưng 多đa 。 何hà 言ngôn 是thị 一nhất 。 一nhất 法pháp 合hợp 處xứ 。 餘dư 皆giai 不bất 合hợp 。 何hà 言ngôn 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 若nhược 不bất 與dữ 一nhất 法pháp 合hợp 而nhi 合hợp 餘dư 法pháp 者giả 。 則tắc 應ưng 諸chư 法pháp 互hỗ 相tương 周chu 徧biến 。 以dĩ 虗hư 空không 悉tất 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 若nhược 謂vị 虗hư 空không 是thị 一nhất 。 不bất 與dữ 諸chư 法pháp 。 相tương/tướng 合hợp 而nhi 合hợp 一nhất 法pháp 者giả 。 則tắc 應ưng 虗hư 空không 。 不bất 能năng 容dung 受thọ 。 如như 餘dư 無vô 為vi 。 以dĩ 餘dư 無vô 為vi 不bất 能năng 攝nhiếp 受thọ 諸chư 法pháp 故cố 。 量lượng 云vân 虗hư 空không 無vô 為vi 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 容dung 受thọ 宗tông 。 因nhân 云vân 。 不bất 與dữ 法pháp 合hợp 故cố 。 喻dụ 如như 餘dư 無vô 為vi 。 又hựu 色sắc 等đẳng 中trung 有hữu 虗hư 空không 否phủ/bĩ 。 有hữu 則tắc 空không 色sắc 雜tạp 而nhi 不bất 分phân 。 無vô 則tắc 空không 色sắc 離ly 而nhi 不bất 徧biến 。 次thứ 以dĩ 擇trạch 滅diệt 非phi 擇trạch 滅diệt 例lệ 破phá 云vân 。 若nhược 是thị 一nhất 體thể 者giả 。 則tắc 應ưng 斷đoạn 一nhất 部bộ 一nhất 品phẩm 結kết 時thời 。 不bất 但đãn 得đắc 一nhất 部bộ 一nhất 品phẩm 擇trạch 滅diệt 。 餘dư 一nhất 切thiết 部bộ 一nhất 切thiết 品phẩm 擇trạch 滅diệt 皆giai 得đắc 。 一nhất 法pháp 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 時thời 。 不bất 但đãn 得đắc 一nhất 非phi 擇trạch 滅diệt 。 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 非phi 擇trạch 滅diệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 執chấp 體thể 一nhất 。 則tắc 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 理lý 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 結kết 。 是thị 思tư 惑hoặc 。 有hữu 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 。 分phần/phân 屬thuộc 九cửu 部bộ 。 九cửu 部bộ 即tức 九cửu 地địa 。 後hậu 出xuất 多đa 體thể 過quá 云vân 。 若nhược 虗hư 空không 等đẳng 體thể 是thị 多đa 。 應ưng 非phi 實thật 無vô 為vi 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 品phẩm 類loại 故cố 。 喻dụ 如như 色sắc 等đẳng 。 又hựu 虗hư 空không 應ưng 非phi 徧biến 容dung 受thọ 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 品phẩm 類loại 故cố 。 喻dụ 如như 色sắc 等đẳng 。 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 餘dư 部bộ 所sở 執chấp 下hạ 。 總tổng 顯hiển 無vô 為vi 非phi 實thật 有hữu 。 餘dư 部bộ 所sở 執chấp 。 即tức 後hậu 三tam 種chủng 無vô 為vi 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 破phá 者giả 。 准chuẩn 前tiền 一nhất 多đa 有hữu 無vô 等đẳng 例lệ 。 更cánh 相tương 徵trưng 詰cật 也dã 。 又hựu 申thân 量lượng 總tổng 破phá 云vân 。 諸chư 無vô 為vi 非phi 異dị 心tâm 等đẳng 有hữu 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 許hứa 無vô 因nhân 果quả 故cố 喻dụ 如như 兔thố 角giác 。

然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 虗hư 空không 等đẳng (# 至chí )# 故cố 諸chư 無vô 為vi 非phi 定định 實thật 有hữu 。

三tam 顯hiển 正chánh 義nghĩa 。 一nhất 依y 識thức 變biến 假giả 施thi 設thiết 有hữu 者giả 。 此thử 依y 識thức 變biến 出xuất 體thể 。 謂vị 空không 無vô 為vi 。 初sơ 無vô 本bổn 質chất 。 唯duy 心tâm 所sở 變biến 。 猶do 如như 極cực 微vi 。 假giả 而nhi 無vô 體thể 。 於ư 佛Phật 等đẳng 處xứ 。 聞văn 其kỳ 名danh 故cố 。 而nhi 心tâm 變biến 之chi 。 聞văn 說thuyết 空không 等đẳng 五ngũ 種chủng 無vô 為vi 。 數sác 數sác 串xuyến 習tập 熏huân 陶đào 力lực 故cố 。 諸chư 識thức 生sanh 時thời 。 變biến 似tự 空không 等đẳng 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 此thử 所sở 現hiện 相tướng 。 前tiền 後hậu 相tương 似tự 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 唯duy 有hữu 一nhất 類loại 空không 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 假giả 說thuyết 為vi 常thường 。 若nhược 說thuyết 本bổn 質chất 無vô 為vi 者giả 。 即tức 不bất 離ly 於ư 識thức 變biến 有hữu 也dã 。 問vấn 。 若nhược 言ngôn 識thức 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 說thuyết 是thị 無vô 為vi 者giả 。 即tức 是thị 相tướng 狀trạng 之chi 相tướng 。 隨tùy 識thức 而nhi 為vi 。 何hà 成thành 無vô 為vi 耶da 。 答đáp 。 此thử 說thuyết 是thị 識thức 變biến 。 假giả 說thuyết 是thị 無vô 為vi 。 其kỳ 實thật 非phi 是thị 無vô 為vi 。 無vô 為vi 是thị 常thường 住trụ 法pháp 故cố 。 今kim 此thử 依y 無vô 為vi 體thể 者giả 。 但đãn 取thủ 隨tùy 識thức 獨độc 影ảnh 相tương/tướng 分phân 為vi 體thể 。 以dĩ 相tương 似tự 不bất 變biến 。 故cố 假giả 說thuyết 為vi 常thường 耳nhĩ 。 此thử 六lục 無vô 為vi 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 識thức 變biến 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 。 若nhược 地địa 上thượng 後hậu 得đắc 智trí 變biến 。 即tức 無vô 漏lậu 也dã 。 二nhị 依y 法pháp 性tánh 假giả 施thi 設thiết 有hữu 者giả 。 此thử 依y 法pháp 性tánh 出xuất 體thể 。 五ngũ 種chủng 無vô 為vi 。 皆giai 是thị 真Chân 如Như 。 真Chân 如Như 體thể 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 出xuất 。 六lục 種chủng 無vô 為vi 。 各các 皆giai 依y 真Chân 如Như 實thật 德đức 也dã 。 此thử 體thể 須tu 證chứng 人nhân 法pháp 二nhị 空không 。 無vô 我ngã 之chi 後hậu 。 方phương 得đắc 顯hiển 故cố 。 言ngôn 有hữu 則tắc 墮đọa 增tăng 益ích 謗báng 。 言ngôn 無vô 則tắc 墮đọa 減giảm 損tổn 謗báng 。 言ngôn 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 則tắc 墮đọa 相tương 違vi 謗báng 。 言ngôn 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 則tắc 墮đọa 戲hí 論luận 謗báng 。 故cố 曰viết 有hữu 無vô 俱câu 非phi 。 心tâm 欲dục 緣duyên 而nhi 慮lự 亡vong 。 口khẩu 欲dục 言ngôn 而nhi 辭từ 喪táng 。 故cố 曰viết 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 性tánh 相tướng 各các 別biệt 。 故cố 曰viết 非phi 一nhất 。 即tức 性tánh 即tức 相tương/tướng 。 故cố 曰viết 非phi 異dị 。 為vi 法pháp 之chi 性tánh 。 故cố 曰viết 法pháp 性tánh 。 無vô 諸chư 障chướng 礙ngại 。 故cố 曰viết 虗hư 空không 。 擇trạch 滅diệt 者giả 。 亦diệc 名danh 數số 緣duyên 滅diệt 。 數số 。 謂vị 慧tuệ 數số 。 由do 慧tuệ 為vi 緣duyên 。 揀giản 擇trạch 諸chư 惑hoặc 。 能năng 顯hiển 滅diệt 理lý 。 故cố 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 為vi 譯dịch 滅diệt 。 擇trạch 力lực 所sở 得đắc 滅diệt 。 名danh 為vi 擇trạch 滅diệt 。 如như 牛ngưu 所sở 駕giá 車xa 。 名danh 曰viết 牛ngưu 車xa 也dã 。 此thử 以dĩ 離ly 繫hệ 為vi 性tánh 。 由do 無vô 漏lậu 智trí 。 斷đoạn 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 遠viễn 離ly 繫hệ 縛phược 。 證chứng 得đắc 解giải 脫thoát 。 假giả 名danh 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 者giả 。 亦diệc 名danh 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 。 非phi 由do 慧tuệ 數số 滅diệt 惑hoặc 所sở 得đắc 。 但đãn 以dĩ 性tánh 淨tịnh 。 及cập 於ư 緣duyên 闕khuyết 。 之chi 所sở 顯hiển 故cố 。 緣duyên 闕khuyết 者giả 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 畢tất 竟cánh 礙ngại 當đương 生sanh 。 別biệt 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 釋thích 云vân 。 當đương 生sanh 者giả 。 當đương 來lai 生sanh 法pháp 。 緣duyên 會hội 則tắc 生sanh 。 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 。 於ư 不bất 生sanh 時thời 。 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 此thử 非phi 擇trạch 滅diệt 。 礙ngại 當đương 生sanh 法pháp 。 令linh 永vĩnh 不bất 起khởi 。 名danh 畢tất 竟cánh 礙ngại 。 言ngôn 別biệt 得đắc 者giả 。 謂vị 非phi 擇trạch 滅diệt 有hữu 實thật 體thể 相tướng 。 緣duyên 闕khuyết 位vị 中trung 。 起khởi 別biệt 得đắc 故cố 。 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 。 不bất 因nhân 擇trạch 滅diệt 。 但đãn 由do 緣duyên 闕khuyết 。 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 。 論luận 指chỉ 事sự 明minh 云vân 。 如như 眼nhãn 與dữ 意ý 。 專chuyên 一nhất 色sắc 時thời 。 餘dư 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 謝tạ 。 緣duyên 彼bỉ 境cảnh 界giới 五ngũ 識thức 身thân 等đẳng 。 住trụ 未vị 來lai 世thế 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 由do 彼bỉ 不bất 能năng 緣duyên 過quá 去khứ 境cảnh 。 緣duyên 不bất 具cụ 故cố 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 謂vị 眼nhãn 緣duyên 色sắc 時thời 亦diệc 合hợp 緣duyên 聲thanh 等đẳng 。 以dĩ 專chuyên 注chú 色sắc 故cố 。 耳nhĩ 等đẳng 不bất 緣duyên 聲thanh 等đẳng 。 同đồng 時thời 聲thanh 等đẳng 剎sát 那na 已dĩ 謝tạ 。 故cố 令linh 緣duyên 聲thanh 等đẳng 識thức 。 更cánh 不bất 復phục 生sanh 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 唯duy 緣duyên 現hiện 量lượng 。 不bất 緣duyên 過quá 未vị 。 而nhi 言ngôn 觸xúc 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 法pháp 中trung 有hữu 與dữ 能năng 緣duyên 同đồng 時thời 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 如như 他tha 心tâm 智trí 所sở 緣duyên 境cảnh 是thị 也dã 。 此thử 他tha 心tâm 智trí 。 唯duy 緣duyên 現hiện 在tại 心tâm 王vương 。 亦diệc 合hợp 緣duyên 心tâm 所sở 。 以dĩ 專chuyên 注chú 心tâm 王vương 。 故cố 於ư 心tâm 所sở 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 不bất 動động 者giả 。 離ly 前tiền 三tam 定định 。 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。 離ly 三tam 災tai 。 出xuất 八bát 難nạn 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 搖dao 動động 身thân 心tâm 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 名danh 不bất 動động 滅diệt 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 者giả 。 謂vị 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 欲dục 。 超siêu 過quá 有hữu 頂đảnh 。 暫tạm 止chỉ 息tức 想tưởng 。 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 故cố 諸chư 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 及cập 恆hằng 行hành 一nhất 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 名danh 想tưởng 受thọ 滅diệt 。 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 假giả 施thi 設thiết 者giả 。 真Chân 如Như 約ước 詮thuyên 。 而nhi 詮thuyên 體thể 是thị 一nhất 。 此thử 五ngũ 無vô 為vi 。 依y 真Chân 如Như 上thượng 假giả 名danh 空không 等đẳng 。 而nhi 真Chân 如Như 體thể 。 非phi 如như 非phi 不bất 如như 。 故cố 真Chân 如Như 名danh 亦diệc 是thị 假giả 立lập 。 如như 食thực 油du 蟲trùng 。 不bất 稱xưng 彼bỉ 體thể 。 唯duy 言ngôn 顯hiển 故cố 。 譬thí 如như 有hữu 蟲trùng 名danh 曰viết 食thực 油du 。 實thật 非phi 食thực 油du 。 不bất 稱xưng 體thể 故cố 。 真Chân 如Như 亦diệc 爾nhĩ 。 遮già 空không 見kiến 者giả 。 說thuyết 如như 為vi 有hữu 。 遮già 小Tiểu 乘Thừa 中trung 化hóa 地địa 部bộ 等đẳng 執chấp 定định 實thật 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 非phi 言ngôn 無vô 為vi 體thể 即tức 空không 也dã 。 勿vật 謂vị 虗hư 幻huyễn 者giả 。 虗hư 揀giản 徧biến 計kế 。 幻huyễn 揀giản 依y 他tha 。 即tức 顯hiển 真Chân 如Như 是thị 圓viên 成thành 實thật 。 以dĩ 無vô 虗hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 法pháp 故cố 。 名danh 真Chân 如Như 也dã 。 故cố 宗tông 鏡kính 錄lục 云vân 。 問vấn 。 如như 何hà 聖thánh 教giáo 說thuyết 真Chân 如Như 實thật 耶da 。 答đáp 。 今kim 言ngôn 有hữu 者giả 。 不bất 是thị 真Chân 如Như 名danh 實thật 有hữu 但đãn 說thuyết 有hữu 。 即tức 是thị 遣khiển 惡ác 取thủ 空không 。 故cố 說thuyết 有hữu 體thể 是thị 妙diệu 有hữu 真chân 空không 。 故cố 言ngôn 非phi 空không 非phi 有hữu 。 問vấn 。 如như 何hà 聖thánh 教giáo 說thuyết 真Chân 如Như 為vi 空không 耶da 。 答đáp 。 為vi 破phá 執chấp 真Chân 如Như 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 即tức 空không 其kỳ 情tình 執chấp 。 不bất 空không 真Chân 如Như 體thể 也dã 。 通thông 上thượng 二nhị 破phá 餘dư 乘thừa 竟cánh 。

外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 諸chư 法pháp (# 至chí )# 如như 執chấp 外ngoại 境cảnh 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 。

三tam 總tổng 破phá 。 此thử 破phá 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 法pháp 執chấp 已dĩ 竟cánh 。 亦diệc 如như 我ngã 執chấp 例lệ 。 立lập 一nhất 比tỉ 量lượng 總tổng 破phá 之chi 。 彼bỉ 先tiên 能năng 後hậu 所sở 。 此thử 先tiên 所sở 後hậu 能năng 。 以dĩ 我ngã 屬thuộc 根căn 。 法pháp 屬thuộc 境cảnh 故cố 。 所sở 執chấp 諸chư 法pháp 異dị 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 前tiền 陳trần 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 是thị 後hậu 陳trần 宗tông 體thể 。 因nhân 云vân 。 是thị 所sở 取thủ 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 喻dụ 如như 心tâm 心tâm 所sở 也dã 。 能năng 取thủ 彼bỉ 法pháp 之chi 覺giác 。 亦diệc 不bất 緣duyên 彼bỉ 法pháp 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 是thị 能năng 取thủ 見kiến 分phần/phân 故cố 。 喻dụ 如như 緣duyên 此thử 能năng 緣duyên 之chi 覺giác 也dã 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 假giả 法pháp 時thời 。 其kỳ 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 但đãn 從tùng 見kiến 分phần/phân 變biến 生sanh 。 自tự 無vô 其kỳ 種chủng 。 亦diệc 無vô 所sở 仗trượng 本bổn 質chất 。 名danh 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 故cố 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 緣duyên 此thử 覺giác 為vi 同đồng 喻dụ 。 此thử 是thị 徧biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 。 以dĩ 前tiền 既ký 明minh 異dị 心tâm 心tâm 所sở 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 恐khủng 人nhân 遂toại 執chấp 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 是thị 實thật 有hữu 性tánh 。 故cố 申thân 量lượng 云vân 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 真chân 實thật 有hữu 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 依y 他tha 起khởi 故cố 。 喻dụ 如như 幻huyễn 事sự 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 何hà 故cố 教giáo 中trung 說thuyết 唯duy 有hữu 識thức 。 故cố 此thử 答đáp 云vân 。 為vi 遣khiển 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 離ly 心tâm 心tâm 所sở 別biệt 有hữu 實thật 境cảnh 。 是thị 故cố 教giáo 中trung 說thuyết 唯duy 有hữu 識thức 。 若nhược 執chấp 唯duy 識thức 真chân 實thật 有hữu 者giả 。 還hoàn 同đồng 妄vọng 執chấp 外ngoại 境cảnh 實thật 有hữu 。 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 。 由do 是thị 理lý 故cố 。 但đãn 應ưng 遣khiển 彼bỉ 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 同đồng 兔thố 角giác 無vô 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 心tâm 。 如như 幻huyễn 事sự 有hữu 。 故cố 少thiểu 分phần 不bất 同đồng 。 非phi 謂vị 即tức 心tâm 亦diệc 名danh 實thật 有hữu 。 故cố 轉chuyển 識thức 論luận 云vân 。 立lập 唯duy 識thức 義nghĩa 者giả 。 本bổn 為vi 遣khiển 境cảnh 遣khiển 心tâm 。 今kim 境cảnh 界giới 既ký 無vô 。 唯duy 識thức 又hựu 泯mẫn 。 即tức 是thị 了liễu 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành 也dã 。 此thử 即tức 淨tịnh 品phẩm 煩phiền 惱não 。 及cập 境cảnh 界giới 二nhị 俱câu 無vô 故cố 。 問vấn 。 遣khiển 境cảnh 存tồn 識thức 乃nãi 可khả 稱xưng 唯duy 識thức 義nghĩa 。 既ký 境cảnh 識thức 俱câu 遣khiển 。 何hà 識thức 可khả 成thành 。 答đáp 。 立lập 唯duy 識thức 。 乃nãi 一nhất 往vãng 遣khiển 境cảnh 留lưu 心tâm 。 卒thốt 終chung 為vi 論luận 。 遣khiển 境cảnh 為vi 欲dục 空không 心tâm 。 故cố 境cảnh 識thức 俱câu 泯mẫn 。 是thị 其kỳ 正chánh 義nghĩa 。 此thử 境cảnh 識thức 俱câu 泯mẫn 。 即tức 是thị 實thật 性tánh 。 實thật 性tánh 即tức 阿a 摩ma 羅la 識thức 也dã 。 古cổ 德đức 云vân 。 如như 緣duyên 真Chân 如Như 。 作tác 有hữu 如như 解giải 。 即tức 是thị 法pháp 執chấp 。 若nhược 作tác 無vô 解giải 。 雖tuy 不bất 稱xưng 如như 。 仍nhưng 因nhân 成thành 聖thánh 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 作tác 如như 解giải 即tức 是thị 法pháp 執chấp 者giả 。 若nhược 起khởi 能năng 解giải 之chi 心tâm 即tức 立lập 所sở 證chứng 之chi 理lý 。 所sở 境cảnh 既ký 立lập 。 迷mê 現hiện 量lượng 心tâm 。 知tri 解giải 纔tài 生sanh 便tiện 成thành 比tỉ 量lượng 。 失thất 唯duy 識thức 宗tông 。 所sở 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 為vi 智trí 所sở 入nhập 。 如như 外ngoại 無vô 智trí 能năng 證chứng 於ư 如như 。 則tắc 心tâm 境cảnh 如như 如như 。 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。

然nhiên 諸chư 法pháp 執chấp 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 (# 至chí )# 法pháp 空không 真Chân 如Như 。 即tức 能năng 除trừ 滅diệt 。

四tứ 總tổng 舉cử 通thông 執chấp 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 相tương/tướng 者giả 。 教giáo 中trung 即tức 一nhất 念niệm 而nhi 開khai 色sắc 心tâm 。 即tức 色sắc 心tâm 而nhi 開khai 五ngũ 蘊uẩn 。 即tức 色sắc 塵trần 而nhi 開khai 十thập 二nhị 處xứ 。 又hựu 即tức 五ngũ 蘊uẩn 而nhi 開khai 十thập 八bát 界giới 。 五ngũ 蘊uẩn 合hợp 色sắc 為vi 一nhất 。 開khai 心tâm 為vi 四tứ 。 為vi 迷mê 心tâm 不bất 迷mê 色sắc 者giả 設thiết 也dã 。 十thập 二nhị 處xứ 合hợp 心tâm 為vi 一nhất 半bán (# 對đối 前tiền 開khai 四tứ 故cố 今kim 。 云vân 合hợp 。 謂vị 意ý 處xứ 全toàn 。 及cập 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 適thích 公công 曰viết 。 意ý 所sở 取thủ 境cảnh 。 名danh 之chi 為vi 法Pháp 。 法pháp 處xứ 有hữu 四tứ 。 一nhất 心tâm 所sở 。 二nhị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 三tam 無vô 為vi 。 四tứ 無vô 表biểu 色sắc 。 今kim 指chỉ 心tâm 所sở 一nhất 分phần/phân 。 故cố 云vân 半bán 也dã )# 。 開khai 色sắc 為vi 十thập 半bán (# 對đối 前tiền 合hợp 色sắc 為vi 一nhất 為vi 開khai 也dã 。 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 及cập 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 全toàn 為vi 十thập 。 言ngôn 半bán 者giả 。 即tức 法pháp 處xứ 中trung 無vô 表biểu 色sắc )# 。 為vi 迷mê 色sắc 不bất 迷mê 心tâm 者giả 設thiết 也dã 。 十thập 八bát 界giới 心tâm 色sắc 俱câu 開khai (# 謂vị 開khai 色sắc 為vi 十thập 半bán 。 如như 前tiền 開khai 心tâm 為vi 七thất 半bán 。 即tức 六lục 識thức 為vi 六lục 。 意ý 根căn 及cập 法pháp 處xứ 心tâm 所sở 也dã )# 。 為vi 心tâm 色sắc 俱câu 迷mê 者giả 設thiết 也dã 。 皆giai 是thị 假giả 立lập 。 豈khởi 有hữu 實thật 法pháp 。 而nhi 可khả 執chấp 耶da 。 因nhân 所sở 緣duyên 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 故cố 能năng 緣duyên 亦diệc 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 。 此thử 法pháp 執chấp 與dữ 前tiền 我ngã 執chấp 。 若nhược 約ước 大Đại 乘Thừa 分phân 別biệt 二nhị 執chấp 。 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 俱câu 生sanh 二nhị 執chấp 。 於ư 地địa 地địa 中trung 各các 斷đoạn 一nhất 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 。 尚thượng 有hữu 二nhị 愚ngu 。 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 。 一nhất 時thời 頓đốn 盡tận 。 故cố 曰viết 。 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 極cực 喜hỷ 無vô 。 六lục 七thất 俱câu 生sanh 地địa 地địa 除trừ 。 第đệ 七thất 修tu 道Đạo 除trừ 種chủng 現hiện 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 等đẳng 皆giai 無vô 。 若nhược 約ước 小Tiểu 乘Thừa 。 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 頓đốn 斷đoạn 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 。 即tức 證chứng 初sơ 果quả 。 斷đoạn 盡tận 俱câu 生sanh 。 遂toại 證chứng 四Tứ 果Quả 。 而nhi 法pháp 執chấp 不bất 與dữ 焉yên 。 自tự 性tánh 等đẳng 相tương/tướng 。 即tức 數số 論luận 等đẳng 所sở 執chấp 冥minh 初sơ 自tự 性tánh 等đẳng 類loại 。 餘dư 文văn 例lệ 前tiền 我ngã 執chấp 可khả 知tri 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 執chấp (# 至chí )# 依y 他tha 起khởi 性tánh 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。

此thử 總tổng 結kết 內nội 外ngoại 法pháp 執chấp 。 自tự 心tâm 外ngoại 法pháp 。 即tức 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 相tương/tướng 本bổn 質chất 之chi 法pháp 。 自tự 心tâm 內nội 蘊uẩn 。 即tức 自tự 心tâm 變biến 起khởi 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 法pháp 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 者giả 。 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phân 是thị 有hữu 。 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 假giả 法pháp 是thị 無vô 。 又hựu 第đệ 七thất 是thị 有hữu 。 第đệ 六lục 是thị 無vô 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 者giả 。 第đệ 六lục 識thức 上thượng 變biến 起khởi 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 必tất 是thị 有hữu 故cố 。 如như 前tiền 已dĩ 明minh 。 然nhiên 雖tuy 許hứa 此thử 心tâm 上thượng 變biến 起khởi 似tự 法pháp 之chi 相tướng 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 以dĩ 依y 他tha 起khởi 故cố 。 亦diệc 如như 幻huyễn 有hữu 耳nhĩ 。 若nhược 所sở 執chấp 實thật 有hữu 。 是thị 徧biến 計kế 執chấp 。 如như 石thạch 女nữ 兔thố 角giác 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 既ký 立lập 二nhị 量lượng 。 又hựu 引dẫn 聖thánh 教giáo 以dĩ 證chứng 結kết 之chi 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 所sở 見kiến 。 皆giai 識thức 所sở 為vi 。 離ly 識thức 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 是thị 實thật 。 為vi 無vô 始thỉ 來lai 數số 習tập 諸chư 見kiến 。 隨tùy 所sở 習tập 見kiến 。 隨tùy 所sở 遇ngộ 緣duyên 。 隨tùy 自tự 種chủng 子tử 成thành 熟thục 差sai 別biệt 。 變biến 似tự 種chủng 種chủng 法pháp 相tướng 而nhi 生sanh 。 猶do 如như 夢mộng 中trung 。 所sở 見kiến 事sự 等đẳng 。 皆giai 虗hư 妄vọng 現hiện 。 都đô 無vô 一nhất 實thật 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 識thức 心tâm 所sở 為vi 。 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 。 大Đại 乘Thừa 應ưng 如như 夢mộng 啞á 。 撥bát 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 悉tất 是thị 虗hư 。 不bất 能năng 辯biện 說thuyết 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 是thị 大đại 苦khổ 哉tai 。 我ngã 等đẳng 不bất 能năng 。 隨tùy 喜hỷ 如như 是thị 大Đại 乘Thừa 。 所sở 立lập 虗hư 假giả 法pháp 義nghĩa 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 可khả 現hiện 見kiến 。 不bất 可khả 撥bát 無vô 現hiện 見kiến 法pháp 故cố 。 答đáp 。 奇kỳ 哉tai 可khả 愍mẫn 。 薄bạc 福phước 愚ngu 人nhân 。 不bất 能năng 信tín 解giải 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 能năng 見kiến 。 可khả 見kiến 所sở 見kiến 。 能năng 見kiến 既ký 無vô 。 誰thùy 見kiến 所sở 見kiến 。 以dĩ 諸chư 能năng 見kiến 。 不bất 能năng 自tự 審thẩm 。 知tri 自tự 有hữu 體thể 。 亦diệc 不bất 審thẩm 他tha 。 於ư 審thẩm 察sát 時thời 。 能năng 見kiến 所sở 見kiến 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 執chấp 現hiện 見kiến 法pháp 決quyết 定định 有hữu 體thể 。 以dĩ 回hồi 心tâm 時thời 。 諸chư 所sở 緣duyên 境cảnh 皆giai 虗hư 假giả 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 起khởi 憶ức 念niệm 時thời 。 實thật 無vô 見kiến 等đẳng 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 但đãn 隨tùy 因nhân 緣duyên 自tự 心tâm 變biến 似tự 見kiến 等đẳng 種chủng 種chủng 境cảnh 相tướng 而nhi 生sanh 。 以dĩ 所sở 憶ức 念niệm 非phi 真chân 實thật 故cố 。 唯duy 有hữu 虗hư 假giả 憶ức 念niệm 名danh 生sanh 。 如như 曾tằng 更canh 諸chư 法pháp 體thể 相tướng 。 回hồi 心tâm 追truy 憶ức 。 故cố 名danh 為vi 念niệm 。 當đương 憶ức 念niệm 時thời 。 曾tằng 所sở 更cánh 境cảnh 皆giai 無vô 有hữu 故cố 。 能năng 念niệm 亦diệc 無vô 。 而nhi 名danh 念niệm 者giả 。 隨tùy 順thuận 慣quán 習tập 顛điên 倒đảo 諸chư 見kiến 。 假giả 名danh 施thi 設thiết 。 由do 此thử 念niệm 故cố 。 世thế 間gian 有hữu 情tình 。 妄vọng 起khởi 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 諍tranh 論luận 。 競cạnh 執chấp 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 沒một 惡ác 見kiến 泥nê 。 不bất 能năng 自tự 出xuất 。 若nhược 無vô 所sở 見kiến 。 亦diệc 無vô 所sở 聞văn 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 今kim 時thời 編biên 石thạch 為vi 筏phiệt 。 通thông 上thượng 二nhị 破phá 法pháp 執chấp 竟cánh 。

如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp (# 至chí )# 習tập 氣khí 擾nhiễu 濁trược 心tâm 故cố 似tự 彼bỉ 而nhi 轉chuyển 。

第đệ 三tam 總tổng 結kết 。 離ly 識thức 我ngã 法pháp 。 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 心tâm 心tâm 所sở 決quyết 定định 不bất 用dụng 離ly 識thức 色sắc 法pháp 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 以dĩ 離ly 識thức 外ngoại 皆giai 。 無vô 實thật 體thể 故cố 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 必tất 依y 有hữu 體thể 。 真chân 實thật 法Pháp 故cố 。 若nhược 非phi 心tâm 變biến 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 決quyết 不bất 親thân 緣duyên 。 現hiện 在tại 下hạ 。 乃nãi 二nhị 比tỉ 量lượng 。 現hiện 在tại 者giả 。 揀giản 過quá 未vị 。 現hiện 在tại 觸xúc 緣duyên 。 必tất 有hữu 同đồng 時thời 一nhất 聚tụ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 相tương 應ứng 現hiện 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 聚tụ 。 以dĩ 八bát 個cá 識thức 各các 有hữu 四tứ 分phần/phân 。 自tự 見kiến 分phần/phân 只chỉ 能năng 親thân 緣duyên 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 不bất 能năng 親thân 緣duyên 他tha 識thức 四tứ 分phần/phân 。 故cố 曰viết 現hiện 在tại 彼bỉ 聚tụ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 非phi 此thử 聚tụ 識thức 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 因nhân 云vân 。 他tha 聚tụ 攝nhiếp 故cố 。 喻dụ 如như 非phi 所sở 緣duyên 。 如như 色sắc 非phi 耳nhĩ 所sở 緣duyên 。 聲thanh 非phi 眼nhãn 所sở 緣duyên 也dã 。 即tức 一nhất 識thức 中trung 同đồng 聚tụ 心tâm 所sở 。 亦diệc 非phi 同đồng 聚tụ 心tâm 王vương 親thân 緣duyên 。 以dĩ 王vương 與dữ 所sở 。 自tự 體thể 異dị 故cố 。 喻dụ 如như 餘dư 非phi 所sở 取thủ 。 所sở 取thủ 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 。 能năng 取thủ 即tức 見kiến 分phần/phân 。 餘dư 非phi 所sở 取thủ 。 即tức 是thị 不bất 對đối 能năng 取thủ 者giả 說thuyết 名danh 餘dư 也dã 。 由do 此thử 二nhị 比tỉ 量lượng 義nghĩa 。 可khả 見kiến 全toàn 無vô 外ngoại 境cảnh 。 唯duy 有hữu 內nội 識thức 似tự 外ngoại 境cảnh 生sanh 又hựu 引dẫn 契Khế 經Kinh 證chứng 之chi 。

有hữu 作tác 是thị 難nạn/nan 若nhược 無vô 離ly 識thức (# 至chí )# 如như 何hà 說thuyết 心tâm 似tự 外ngoại 境cảnh 轉chuyển 。

第đệ 四tứ 重trọng/trùng 釋thích 外ngoại 難nạn/nan 。 此thử 難nạn/nan 即tức 從tùng 上thượng 似tự 字tự 而nhi 生sanh 。 謂vị 相tương 見kiến 說thuyết 為vi 似tự 我ngã 法pháp 者giả 。 為vi 當đương 似tự 誰thùy 。 曰viết 。 以dĩ 內nội 似tự 外ngoại 。 以dĩ 有hữu 似tự 無vô 。 約ước 此thử 說thuyết 似tự 也dã 。 故cố 此thử 難nạn/nan 云vân 。 有hữu 真chân 事sự 方phương 有hữu 似tự 事sự 。 依y 此thử 二nhị 事sự 共cộng 相tương 。 然nhiên 後hậu 可khả 說thuyết 似tự 事sự 為vi 假giả 。 如như 有hữu 真chân 火hỏa 。 方phương 說thuyết 有hữu 似tự 火hỏa 人nhân 。 以dĩ 此thử 人nhân 有hữu 似tự 火hỏa 猛mãnh 赤xích 色sắc 法pháp 。 方phương 可khả 假giả 說thuyết 此thử 人nhân 為vi 火hỏa 。 我ngã 法pháp 既ký 無vô 。 復phục 何hà 所sở 似tự 。 豈khởi 可khả 牛ngưu 毛mao 返phản 似tự 龜quy 毛mao 耶da 。 似tự 既ký 不bất 成thành 。 云vân 何hà 說thuyết 言ngôn 。 心tâm 似tự 彼bỉ 轉chuyển 。

彼bỉ 難nạn/nan 非phi 理lý 離ly 識thức 我ngã 法pháp (# 至chí )# 由do 此thử 假giả 說thuyết 不bất 依y 實thật 成thành 。

此thử 釋thích 難nạn/nan 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 喻dụ 。 後hậu 顯hiển 法pháp 。 喻dụ 中trung 一nhất 總tổng 二nhị 別biệt 。 總tổng 中trung 特đặc 破phá 真chân 火hỏa 二nhị 字tự 。 為vi 彼bỉ 以dĩ 真chân 火hỏa 喻dụ 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 故cố 。 言ngôn 汝nhữ 之chi 真chân 火hỏa 。 已dĩ 破phá 成thành 非phi 。 何hà 勞lao 再tái 舉cử 。 緣duyên 前tiền 廣quảng 破phá 我ngã 法pháp 執chấp 皆giai 不bất 成thành 故cố 。 故cố 依y 類loại 依y 實thật 假giả 說thuyết 火hỏa 等đẳng 皆giai 不bất 成thành 也dã 。 同đồng 德đức 曰viết 類loại 。 共cộng 體thể 曰viết 實thật 。 依y 類loại 即tức 是thị 共cộng 法pháp 。 依y 實thật 即tức 是thị 真chân 火hỏa 。 下hạ 分phần/phân 二nhị 節tiết 破phá 之chi 。 破phá 依y 類loại 云vân 。 火hỏa 以dĩ 能năng 熱nhiệt 能năng 照chiếu 為vi 德đức 。 人nhân 猛mãnh 赤xích 相tương/tướng 無vô 此thử 德đức 故cố 。 即tức 非phi 同đồng 類loại 。 若nhược 與dữ 火hỏa 無vô 共cộng 德đức 而nhi 可khả 假giả 說thuyết 為vi 火hỏa 人nhân 者giả 。 則tắc 亦diệc 可khả 於ư 水thủy 等đẳng 物vật 假giả 說thuyết 火hỏa 等đẳng 名danh 矣hĩ 。 何hà 為vi 依y 類loại 乎hồ 。 若nhược 謂vị 德đức 雖tuy 不bất 同đồng 。 而nhi 人nhân 與dữ 猛mãnh 赤xích 。 常thường 不bất 相tương 離ly 。 亦diệc 可khả 假giả 說thuyết 者giả 。 則tắc 現hiện 見kiến 猛mãnh 赤xích 非phi 人nhân 。 人nhân 非phi 猛mãnh 赤xích 。 即tức 猛mãnh 赤xích 在tại 人nhân 。 亦diệc 有hữu 時thời 而nhi 不bất 現hiện 者giả 。 安an 在tại 其kỳ 為vi 不bất 相tương 離ly 也dã 。 既ký 不bất 共cộng 德đức 。 又hựu 互hỗ 相tương 離ly 。 若nhược 依y 類loại 方phương 可khả 假giả 說thuyết 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 有hữu 似tự 火hỏa 人nhân 。 而nhi 今kim 常thường 言ngôn 有hữu 似tự 火hỏa 人nhân 。 則tắc 知tri 假giả 說thuyết 不bất 依y 似tự 事sự 立lập 矣hĩ 。 破phá 依y 實thật 云vân 。 人nhân 與dữ 火hỏa 共cộng 體thể 。 方phương 可khả 言ngôn 依y 實thật 。 人nhân 與dữ 火hỏa 猛mãnh 赤xích 德đức 非phi 共cộng 體thể 有hữu 。 故cố 依y 實thật 假giả 說thuyết 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 謂vị 猛mãnh 赤xích 之chi 德đức 。 在tại 火hỏa 則tắc 能năng 熱nhiệt 能năng 照chiếu 。 在tại 人nhân 則tắc 身thân 熱nhiệt 心tâm 煩phiền 。 其kỳ 體thể 各các 別biệt 。 其kỳ 所sở 依y 則tắc 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 亦diệc 各các 別biệt 故cố 。 無vô 共cộng 德đức 而nhi 假giả 說thuyết 彼bỉ 。 有hữu 水thủy 濫lạm 火hỏa 名danh 之chi 過quá 。 猶do 夫phu 前tiền 耳nhĩ 。 若nhược 謂vị 人nhân 有hữu 煖noãn 德đức 與dữ 火hỏa 相tương 似tự 。 可khả 假giả 說thuyết 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 說thuyết 火hỏa 在tại 人nhân 。 是thị 猛mãnh 赤xích 相tương/tướng 。 非phi 在tại 煖noãn 德đức 說thuyết 人nhân 似tự 火hỏa 。 故cố 知tri 假giả 說thuyết 亦diệc 不bất 依y 實thật 事sự 立lập 也dã 。

又hựu 假giả 必tất 依y 真chân 事sự 立lập 者giả (# 至chí )# 故cố 於ư 識thức 所sở 變biến 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 名danh 。

此thử 又hựu 明minh 假giả 事sự 不bất 依y 真chân 事sự 立lập 。 後hậu 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 何hà 故cố 名danh 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 曰viết 。 若nhược 法pháp 自tự 體thể 。 唯duy 證chứng 智trí 知tri 。 言ngôn 說thuyết 不bất 及cập 。 是thị 為vi 自tự 相tương/tướng 。 若nhược 法pháp 體thể 性tánh 。 言ngôn 說thuyết 所sở 及cập 。 假giả 智trí 所sở 緣duyên 。 是thị 為vi 共cộng 相tương 。 言ngôn 假giả 智trí 者giả 。 即tức 作tác 行hành 解giải 心tâm 。 名danh 假giả 智trí 也dã 。 言ngôn 詮thuyên 者giả 。 心tâm 上thượng 解giải 心tâm 名danh 句cú 文văn 。 及cập 聲thanh 上thượng 名danh 句cú 文văn 。 是thị 能năng 詮thuyên 。 皆giai 不bất 得đắc 所sở 詮thuyên 自tự 相tương/tướng 也dã 。 顯hiển 假giả 不bất 依y 真chân 。 唯duy 依y 共cộng 相tương 轉chuyển 。 即tức 此thử 真chân 事sự 。 不bất 說thuyết 心tâm 識thức 實thật 體thể 名danh 真chân 。 但đãn 心tâm 所sở 取thủ 法pháp 自tự 體thể 相tướng 。 言ngôn 說thuyết 不bất 及cập 。 假giả 智trí 緣duyên 不bất 著trước 。 說thuyết 之chi 為vi 真chân 。 此thử 唯duy 現hiện 量lượng 智trí 知tri 。 性tánh 離ly 言ngôn 說thuyết 。 及cập 智trí 分phân 別biệt 。 此thử 出xuất 真chân 體thể 。 非phi 智trí 詮thuyên 及cập 。 如như 色sắc 法pháp 等đẳng 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 水thủy 濕thấp 為vi 性tánh 。 但đãn 可khả 證chứng 知tri 。 言ngôn 說thuyết 不bất 及cập 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 隨tùy 五ngũ 識thức 後hậu 起khởi 。 緣duyên 此thử 智trí 故cố 。 發phát 言ngôn 語ngữ 等đẳng 。 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 所sở 說thuyết 法Pháp 之chi 共cộng 相tương 。 非phi 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 。 又hựu 遮già 得đắc 自tự 相tương/tướng 。 名danh 得đắc 共cộng 相tương 。 若nhược 所sở 變biến 中trung 有hữu 共cộng 相tương 法pháp 是thị 可khả 得đắc 者giả 。 即tức 得đắc 自tự 體thể 。 應ưng 一nhất 切thiết 法pháp 可khả 說thuyết 可khả 緣duyên 。 故cố 共cộng 相tương 法pháp 亦diệc 說thuyết 緣duyên 不bất 及cập 。 然nhiên 非phi 是thị 執chấp 。 不bất 堅kiên 取thủ 故cố 。 又hựu 言ngôn 說thuyết 若nhược 著trước 自tự 相tương/tướng 者giả 。 說thuyết 火hỏa 之chi 時thời 。 火hỏa 應ưng 燒thiêu 口khẩu 。 火hỏa 以dĩ 燒thiêu 物vật 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 緣duyên 亦diệc 如như 是thị 。 緣duyên 火hỏa 之chi 時thời 。 火hỏa 應ưng 燒thiêu 心tâm 。 今kim 不bất 燒thiêu 心tâm 。 及cập 不bất 燒thiêu 口khẩu 。 明minh 緣duyên 及cập 說thuyết 俱câu 得đắc 共cộng 相tương 。 若nhược 爾nhĩ 。 喚hoán 火hỏa 何hà 不bất 得đắc 水thủy 。 不bất 得đắc 火hỏa 之chi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 如như 喚hoán 於ư 水thủy 。 此thử 理lý 不bất 然nhiên 。 無vô 始thỉ 慣quán 習tập 共cộng 呼hô 故cố 。 又hựu 自tự 相tương/tướng 者giả 。 即tức 諸chư 法pháp 之chi 自tự 體thể 相tướng 。 如như 火hỏa 以dĩ 煖noãn 為vi 自tự 相tương/tướng 。 喚hoán 火hỏa 之chi 時thời 不bất 得đắc 煖noãn 故cố 。 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 。 此thử 煖noãn 自tự 相tương/tướng 。 唯duy 身thân 識thức 現hiện 量lượng 證chứng 故cố 。 非phi 名danh 所sở 得đắc 。 共cộng 相tương 者giả 。 此thử 以dĩ 名danh 下hạ 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 名danh 共cộng 相tương 。 如như 詮thuyên 火hỏa 等đẳng 法pháp 時thời 。 遮già 非phi 火hỏa 等đẳng 。 此thử 義nghĩa 即tức 通thông 一nhất 切thiết 火hỏa 上thượng 。 故cố 名danh 共cộng 相tương 也dã 。 能năng 詮thuyên 。 即tức 言ngôn 說thuyết 。 所sở 詮thuyên 。 即tức 假giả 智trí 。 此thử 假giả 智trí 詮thuyên 。 亦diệc 非phi 離ly 此thử 共cộng 相tương 。 外ngoại 別biệt 有hữu 方phương 便tiện 。 施thi 設thiết 自tự 相tương/tướng 。 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 然nhiên 假giả 智trí 詮thuyên 。 必tất 依y 相tương 似tự 言ngôn 聲thanh 而nhi 起khởi 。 聲thanh 不bất 及cập 處xứ 此thử 假giả 智trí 詮thuyên 。 便tiện 不bất 流lưu 轉chuyển 。 由do 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 俱câu 不bất 能năng 親thân 證chứng 自tự 相tương/tướng 。 故cố 知tri 假giả 說thuyết 不bất 依y 真chân 事sự 。 但đãn 依y 似tự 事sự 而nhi 轉chuyển 。 似tự 謂vị 增tăng 益ích 者giả 。 謂vị 現hiện 量lượng 智trí 了liễu 自tự 相tương/tướng 已dĩ 。 於ư 後hậu 剎sát 那na 。 有hữu 同đồng 類loại 智trí 。 是thị 有hữu 分phân 別biệt 變biến 現hiện 影ảnh 像tượng 。 乃nãi 從tùng 相tương/tướng 上thượng 增tăng 益ích 其kỳ 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 似tự 。 如như 照chiếu 鏡kính 人nhân 。 形hình 之chi 與dữ 影ảnh 。 宛uyển 然nhiên 二nhị 人nhân 。 非phi 增tăng 益ích 乎hồ 。 聲thanh 依y 智trí 詮thuyên 。 唯duy 依y 增tăng 益ích 似tự 相tương/tướng 而nhi 轉chuyển 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 假giả 必tất 依y 真chân 也dã 。 問vấn 。 既ký 假giả 事sự 不bất 依y 真chân 立lập 。 此thử 假giả 我ngã 法pháp 。 依y 何hà 而nhi 起khởi 。 答đáp 云vân 。 雖tuy 不bất 依y 真chân 。 然nhiên 依y 內nội 識thức 變biến 現hiện 而nhi 有hữu 。 由do 彼bỉ 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 。 妄vọng 計kế 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 我ngã 法pháp 。 為vi 對đối 遣khiển 此thử 執chấp 。 故cố 說thuyết 似tự 我ngã 似tự 法pháp 是thị 內nội 識thức 所sở 變biến 。 其kỳ 意ý 若nhược 曰viết 。 外ngoại 境cảnh 雖tuy 無vô 。 談đàm 汝nhữ 執chấp 情tình 。 外ngoại 境cảnh 實thật 有hữu 。 故cố 為vi 所sở 似tự 耳nhĩ 。 以dĩ 內nội 似tự 外ngoại 。 以dĩ 有hữu 似tự 無vô 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 此thử 段đoạn 近cận 結kết 當đương 文văn 。 遠viễn 結kết 前tiền 文văn 頌tụng 中trung 。 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 三tam 句cú 。 通thông 上thượng 略lược 辨biện 唯duy 識thức 分phần/phân 中trung 。 一nhất 釋thích 前tiền 三tam 句cú 頌tụng 竟cánh 。

識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 雖tuy 無vô 量lượng 種chủng (# 至chí )# 名danh 為vi 異dị 熟thục 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 。

二nhị 釋thích 三tam 能năng 變biến 。 即tức 後hậu 三tam 句cú 頌tụng 。 此thử 即tức 釋thích 頌tụng 中trung 此thử 能năng 變biến 唯duy 三tam 一nhất 句cú 。 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 。 即tức 牒điệp 上thượng 頌tụng 中trung 語ngữ 。 以dĩ 該cai 我ngã 法pháp 種chủng 種chủng 相tương/tướng 也dã 。 初sơ 能năng 變biến 名danh 異dị 熟thục 者giả 。 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 。 謂vị 變biến 異dị 而nhi 熟thục 。 異dị 時thời 而nhi 熟thục 。 異dị 類loại 而nhi 熟thục 。 種chủng 變biến 異dị 時thời 。 果quả 方phương 熟thục 故cố 。 造tạo 因nhân 果quả 熟thục 。 定định 異dị 時thời 故cố 。 因nhân 通thông 善thiện 惡ác 。 果quả 唯duy 無vô 記ký 。 因nhân 果quả 性tánh 異dị 故cố 。 異dị 字tự 屬thuộc 因nhân 。 熟thục 字tự 屬thuộc 果quả 。 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 作tác 相tương 違vi 釋thích 。 異dị 及cập 熟thục 也dã 。 或hoặc 異dị 之chi 熟thục 。 若nhược 異dị 字tự 屬thuộc 果quả 。 異dị 即tức 是thị 熟thục 。 或hoặc 異dị 熟thục 屬thuộc 現hiện 。 異dị 熟thục 即tức 識thức 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 若nhược 異dị 熟thục 屬thuộc 種chủng 。 異dị 熟thục 之chi 識thức 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 雖tuy 第đệ 六lục 亦diệc 有hữu 異dị 熟thục 。 而nhi 唯duy 一nhất 分phần/phân 。 八bát 識thức 偏thiên 多đa 。 故cố 曰viết 多đa 異dị 熟thục 性tánh 。 二nhị 能năng 變biến 名danh 思tư 量lượng 者giả 。 思tư 。 謂vị 思tư 慮lự 。 量lượng 。 謂vị 量lượng 度độ 。 慮lự 度độ 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 恆hằng 者giả 。 無vô 間gian 義nghĩa 。 審thẩm 者giả 。 執chấp 我ngã 義nghĩa 思tư 。 量lượng 即tức 識thức 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 雖tuy 諸chư 識thức 皆giai 有hữu 思tư 量lượng 。 然nhiên 或hoặc 恆hằng 而nhi 不bất 審thẩm 。 或hoặc 審thẩm 而nhi 不bất 恆hằng 。 唯duy 第đệ 七thất 亦diệc 恆hằng 亦diệc 審thẩm 故cố 。 三tam 能năng 變biến 名danh 了liễu 境cảnh 者giả 。 了liễu 。 謂vị 了liễu 達đạt 。 雖tuy 七thất 八bát 識thức 亦diệc 能năng 了liễu 境cảnh 。 依y 內nội 門môn 轉chuyển 。 唯duy 了liễu 細tế 境cảnh 唯duy 第đệ 六lục 識thức 住trụ 外ngoại 門môn 故cố 。 了liễu 麤thô 相tương/tướng 境cảnh 。 及cập 言ngôn 。 明minh 頌tụng 中trung 及cập 字tự 。 乃nãi 前tiền 五ngũ 識thức 與dữ 第đệ 六lục 識thức 合hợp 為vi 一nhất 種chủng 也dã 。 前tiền 五ngũ 取thủ 境cảnh 。 必tất 有hữu 同đồng 時thời 意ý 識thức 起khởi 故cố 。 次thứ 釋thích 能năng 變biến 義nghĩa 。 一nhất 因nhân 能năng 變biến 。 即tức 種chủng 子tử 現hiện 行hành 門môn 。 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 。 名danh 因nhân 習tập 氣khí 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。 等đẳng 流lưu 習tập 氣khí 者giả 。 即tức 前tiền 七thất 識thức 中trung 三tam 性tánh 種chủng 子tử 。 各các 生sanh 自tự 現hiện 。 熏huân 第đệ 八bát 種chủng 。 而nhi 令linh 增tăng 長trưởng 。 唯duy 除trừ 第đệ 八bát 。 不bất 能năng 熏huân 故cố 。 異dị 熟thục 習tập 氣khí 者giả 。 由do 前tiền 六lục 識thức 善thiện 惡ác 現hiện 行hành 。 熏huân 第đệ 八bát 善thiện 惡ác 異dị 熟thục 種chủng 子tử 。 而nhi 令linh 增tăng 長trưởng 。 唯duy 除trừ 第đệ 七thất 。 七thất 是thị 無vô 記ký 。 非phi 異dị 熟thục 因nhân 故cố 。 前tiền 是thị 因nhân 緣duyên 。 此thử 增tăng 上thượng 緣duyên 也dã 。 二nhị 果quả 能năng 變biến 。 即tức 前tiền 二nhị 因nhân 所sở 生sanh 現hiện 果quả 。 謂vị 有hữu 緣duyên 法pháp 能năng 變biến 現hiện 者giả 。 名danh 果quả 能năng 變biến 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 相tương 應ứng 心tâm 所sở 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 及cập 苦khổ 樂lạc 等đẳng 種chủng 種chủng 現hiện 果quả 。 等đẳng 流lưu 習tập 氣khí 為vi 因nhân 緣duyên 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 前tiền 七thất 識thức 以dĩ 三tam 性tánh 力lực 熏huân 第đệ 八bát 識thức 成thành 種chủng 生sanh 長trưởng 。 即tức 現hiện 八bát 識thức 三tam 性tánh 種chủng 子tử 各các 自tự 生sanh 現hiện 。 名danh 等đẳng 流lưu 果quả 。 所sở 生sanh 之chi 果quả 。 與dữ 能năng 生sanh 種chủng 。 性tánh 是thị 一nhất 故cố 。 因nhân 果quả 相tương 似tự 名danh 等đẳng 。 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 名danh 流lưu 。 善thiện 種chủng 生sanh 善thiện 現hiện 行hành 。 煩phiền 惱não 種chủng 生sanh 惡ác 現hiện 行hành 。 無vô 記ký 種chủng 生sanh 無vô 記ký 現hiện 行hành 。 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 。 殺sát 生sanh 得đắc 短đoản 命mạng 報báo 。 放phóng 生sanh 得đắc 長trường 壽thọ 報báo 。 名danh 假giả 等đẳng 流lưu 。 是thị 增tăng 上thượng 果quả 。 異dị 熟thục 果quả 者giả 。 由do 前tiền 六lục 善thiện 惡ác 業nghiệp 為vi 殊thù 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 。 招chiêu 感cảm 第đệ 八bát 酬thù 他tha 引dẫn 業nghiệp 。 長trường 時thời 無vô 間gian 。 立lập 異dị 熟thục 名danh 。 引dẫn 。 謂vị 牽khiên 引dẫn 。 謂vị 業nghiệp 有hữu 力lực 能năng 引dẫn 總tổng 報báo 。 即tức 前tiền 六lục 識thức 。 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 牽khiên 引dẫn 第đệ 八bát 受thọ 善thiện 惡ác 報báo 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 名danh 異dị 熟thục 果quả 。 其kỳ 前tiền 六lục 識thức 。 所sở 造tạo 之chi 業nghiệp 。 能năng 滿mãn 自tự 識thức 善thiện 惡ác 二nhị 果quả 。 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 以dĩ 從tùng 第đệ 八bát 體thể 上thượng 生sanh 故cố 。 不bất 名danh 異dị 熟thục 。 以dĩ 前tiền 六lục 識thức 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 六lục 識thức 不bất 徧biến 。 無vô 色sắc 界giới 等đẳng 。 無vô 心tâm 定định 等đẳng 。 六lục 識thức 皆giai 不bất 行hành 故cố 。 故cố 第đệ 八bát 名danh 總tổng 報báo 主chủ 。 而nhi 第đệ 六lục 名danh 別biệt 報báo 主chủ 也dã 。 單đơn 言ngôn 異dị 熟thục 。 不bất 攝nhiếp 別biệt 報báo 。 言ngôn 異dị 熟thục 生sanh 。 總tổng 別biệt 皆giai 是thị 。 因nhân 通thông 善thiện 惡ác 。 果quả 唯duy 無vô 記ký 。 故cố 曰viết 果quả 異dị 因nhân 故cố 。 此thử 異dị 熟thục 名danh 。 雖tuy 有hữu 多đa 義nghĩa 。 此thử 中trung 但đãn 取thủ 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 能năng 變biến 善thiện 惡ác 二nhị 果quả 本bổn 識thức 。 名danh 為vi 異dị 熟thục 。 非phi 謂vị 異dị 時thời 異dị 聖thánh 變biến 異dị 等đẳng 一nhất 切thiết 義nghĩa 也dã 。 通thông 上thượng 略lược 辨biện 唯duy 識thức 竟cánh 。

下hạ 廣quảng 辨biện 唯duy 識thức 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 明minh 三tam 能năng 變biến 。 二nhị 答đáp 五ngũ 外ngoại 問vấn 。 一nhất 又hựu 分phần/phân 三tam 。 即tức 初sơ 二nhị 三tam 種chủng 能năng 變biến 。

今kim 初sơ 能năng 變biến 分phần/phân 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。 二nhị 天thiên 親thân 頌tụng 。 三tam 釋thích 頌tụng 意ý 。

雖tuy 已dĩ 略lược 說thuyết 能năng 變biến 三tam 名danh (# 至chí )# 且thả 初sơ 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。

頌tụng 曰viết 初sơ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 (# 至chí )# 恆hằng 轉chuyển 如như 暴bạo 流lưu 阿A 羅La 漢Hán 位vị 捨xả 。

此thử 天thiên 親thân 第đệ 二nhị 半bán 頌tụng 。 及cập 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 頌tụng 。 總tổng 有hữu 十thập 二nhị 門môn 。 一nhất 自tự 相tương/tướng 門môn 。 即tức 初sơ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 二nhị 果quả 相tương/tướng 門môn 。 即tức 異dị 熟thục 。 三tam 因nhân 相tương/tướng 門môn 。 即tức 一nhất 切thiết 種chủng 。 四tứ 不bất 可khả 知tri 門môn 。 即tức 不bất 可khả 知tri 。 五ngũ 所sở 緣duyên 門môn 。 即tức 執chấp 受thọ 處xứ 。 六lục 行hành 相tương/tướng 門môn 。 即tức 了liễu 。 七thất 相tương 應ứng 門môn 。 即tức 常thường 與dữ 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 相tương 應ứng 。 八bát 受thọ 俱câu 門môn 。 即tức 唯duy 捨xả 受thọ 。 九cửu 三tam 性tánh 門môn 。 即tức 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 十thập 心tâm 所sở 例lệ 王vương 門môn 。 即tức 觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 十thập 一nhất 因nhân 果quả 法pháp 喻dụ 門môn 。 即tức 恆hằng 轉chuyển 如như 暴bạo 流lưu 。 十thập 二nhị 伏phục 斷đoạn 位vị 次thứ 門môn 。 即tức 阿A 羅La 漢Hán 位vị 捨xả 。

下hạ 三tam 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 二nhị 。

一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 。 二nhị 證chứng 有hữu 識thức 體thể 。

一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 八bát 。

論luận 曰viết 初sơ 能năng 變biến 識thức 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo (# 至chí )# 藏tạng 初sơ 過quá 重trọng/trùng 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

一nhất 釋thích 自tự 相tương/tướng 門môn 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 真Chân 諦Đế 就tựu 名danh 翻phiên 為vi 無vô 沒một 識thức 。 取thủ 不bất 失thất 之chi 義nghĩa 。 奘tráng 師sư 就tựu 義nghĩa 翻phiên 為vi 藏tạng 識thức 。 能năng 含hàm 藏tạng 諸chư 法pháp 種chủng 故cố 。 為vi 此thử 識thức 體thể 具cụ 三tam 藏tạng 義nghĩa 。 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 執chấp 藏tạng 故cố 。 一nhất 能năng 藏tạng 者giả 。 即tức 能năng 含hàm 藏tạng 義nghĩa 。 猶do 如như 庫khố 藏tạng 。 能năng 含hàm 藏tạng 寶bảo 貝bối 。 故cố 得đắc 藏tạng 名danh 。 此thử 能năng 含hàm 藏tạng 雜tạp 染nhiễm 種chủng 。 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 亦diệc 即tức 持trì 義nghĩa 。 此thử 約ước 持trì 種chủng 邊biên 說thuyết 。 二nhị 所sở 藏tạng 者giả 。 即tức 是thị 所sở 依y 義nghĩa 。 猶do 如như 庫khố 藏tạng 。 是thị 寶bảo 等đẳng 所sở 依y 故cố 。 此thử 識thức 是thị 雜tạp 染nhiễm 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 此thử 約ước 受thọ 熏huân 邊biên 說thuyết 。 三tam 執chấp 藏tạng 者giả 。 堅kiên 守thủ 不bất 捨xả 義nghĩa 。 猶do 如như 金kim 銀ngân 等đẳng 藏tạng 。 為vi 人nhân 堅kiên 守thủ 。 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 此thử 識thức 為vi 染nhiễm 末mạt 那na 堅kiên 執chấp 為vi 我ngã 。 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 起khởi 信tín 鈔sao 釋thích 云vân 。 第đệ 八bát 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 義nghĩa 者giả 。 且thả 所sở 藏tạng 義nghĩa 。 謂vị 此thử 識thức 體thể 藏tạng 。 是thị 根căn 身thân 種chủng 子tử 器khí 世thế 間gian 所sở 藏tạng 處xứ 也dã 。 以dĩ 根căn 身thân 等đẳng 是thị 此thử 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 如như 藏tạng 中trung 物vật 像tượng 。 如như 身thân 在tại 室thất 內nội 。 欲dục 覓mịch 賴lại 耶da 識thức 。 只chỉ 在tại 色sắc 心tâm 中trung 。 欲dục 覔# 摩ma 尼ni 珠châu 。 只chỉ 在tại 青thanh 黃hoàng 內nội 。 次thứ 能năng 藏tạng 義nghĩa 。 謂vị 根căn 身thân 等đẳng 法pháp 。 皆giai 藏tạng 在tại 識thức 身thân 之chi 中trung 。 如như 像tượng 在tại 珠châu 內nội 。 欲dục 覔# 一nhất 切thiết 法pháp 。 總tổng 在tại 賴lại 耶da 中trung 。 欲dục 覔# 一nhất 切thiết 像tượng 。 總tổng 在tại 摩ma 尼ni 內nội 。 與dữ 前tiền 義nghĩa 互hỗ 為vi 能năng 所sở 。 雜tạp 染nhiễm 者giả 。 簡giản 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 互hỗ 為vi 緣duyên 。 即tức 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 說thuyết 見kiến 後hậu 條điều 。 即tức 具cụ 能năng 所sở 二nhị 藏tạng 義nghĩa 。 有hữu 情tình 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 者giả 。 釋thích 執chấp 藏tạng 義nghĩa 。 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 有hữu 情tình 識thức 故cố 。 自tự 內nội 我ngã 。 揀giản 他tha 外ngoại 我ngã 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 為vi 他tha 外ngoại 我ngã 故cố 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 下hạ 。 釋thích 此thử 藏tạng 名danh 。 依y 自tự 相tương/tướng 立lập 。 以dĩ 藏tạng 識thức 能năng 攝nhiếp 持trì 因nhân 果quả 故cố 。 攝nhiếp 謂vị 收thu 攝nhiếp 。 持trì 謂vị 執chấp 持trì 。 攝nhiếp 是thị 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 義nghĩa 。 持trì 是thị 執chấp 藏tạng 義nghĩa 。 然nhiên 無vô 能năng 藏tạng 。 亦diệc 無vô 所sở 藏tạng 執chấp 藏tạng 。 二nhị 種chủng 唯duy 能năng 藏tạng 義nghĩa 過quá 失thất 最tối 重trọng 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 此thử 明minh 藏tạng 識thức 專chuyên 以dĩ 能năng 藏tạng 得đắc 名danh 之chi 故cố 。 世thế 親thân 云vân 。 謂vị 緣duyên 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 法pháp 。 所sở 有hữu 熏huân 習tập 。 能năng 生sanh 於ư 彼bỉ 功công 能năng 差sai 別biệt 。 識thức 為vi 自tự 性tánh 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 如như 是thị 功công 能năng 。 故cố 說thuyết 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 。 謂vị 依y 一nhất 切thiết 。 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 法pháp 所sở 有hữu 熏huân 習tập 。 即tức 與dữ 彼bỉ 法pháp 為vi 能năng 生sanh 因nhân 。 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 者giả 。 功công 能năng 差sai 別biệt 也dã 。 相tương 應ứng 者giả 是thị 修tu 義nghĩa 。 是thị 名danh 安an 立lập 此thử 識thức 自tự 相tương/tướng 。

此thử 是thị 能năng 引dẫn 諸chư 界giới 趣thú 生sanh (# 至chí )# 異dị 熟thục 實thật 不bất 共cộng 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。

二nhị 釋thích 果quả 相tương/tướng 門môn 。 由do 前tiền 世thế 前tiền 六lục 脩tu 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 等đẳng 業nghiệp 。 招chiêu 感cảm 今kim 生sanh 天thiên 人nhân 總tổng 別biệt 異dị 熟thục 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 若nhược 前tiền 世thế 前tiền 六lục 作tác 。 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 。 招chiêu 感cảm 今kim 生sanh 三tam 途đồ 總tổng 別biệt 異dị 熟thục 苦khổ 果quả 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 名danh 異dị 熟thục 。 由do 依y 此thử 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 。 假giả 立lập 命mạng 根căn 。 由do 依y 此thử 識thức 身thân 心tâm 分phần/phân 位vị 。 假giả 立lập 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 則tắc 一nhất 切thiết 命mạng 根căn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 異dị 生sanh 勝thắng 異dị 熟thục 果quả 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 此thử 識thức 果quả 相tương/tướng 雖tuy 多đa 。 而nhi 異dị 熟thục 此thử 識thức 所sở 專chuyên 。 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 世thế 親thân 云vân 。 謂vị 即tức 依y 彼bỉ 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 法pháp 。 無vô 始thỉ 熏huân 習tập 。 此thử 識thức 續tục 生sanh 。 而nhi 能năng 攝nhiếp 持trì 無vô 始thỉ 熏huân 習tập 。 是thị 名danh 安an 立lập 此thử 識thức 果quả 相tương/tướng 。

此thử 能năng 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử (# 至chí )# 持trì 種chủng 不bất 共cộng 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

三tam 釋thích 。 一nhất 因nhân 相tương/tướng 門môn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 釋thích 。 後hậu 別biệt 釋thích 。 今kim 初sơ 。 能năng 持trì 諸chư 種chủng 。 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 全toàn 取thủ 他tha 名danh 。 即tức 有hữu 財tài 釋thích 也dã 。 餘dư 法pháp 者giả 。 即tức 餘dư 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 及cập 二nhị 所sở 顯hiển 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 或hoặc 有hữu 間gian 轉chuyển 。 或hoặc 無vô 實thật 體thể 。 故cố 離ly 第đệ 八bát 。 餘dư 能năng 持trì 種chủng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 此thử 識thức 因nhân 相tương/tướng 雖tuy 多đa 。 而nhi 持trì 種chủng 義nghĩa 。 他tha 識thức 所sở 無vô 。 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 世thế 親thân 曰viết 。 謂vị 即tức 次thứ 前tiền 所sở 說thuyết 品phẩm 類loại 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 由do 彼bỉ 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 類loại 諸chư 法pháp 熏huân 習tập 所sở 成thành 功công 能năng 差sai 別biệt 。 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 。 是thị 名danh 安an 立lập 此thử 識thức 因nhân 相tương/tướng 。 右hữu 攝nhiếp 論luận 所sở 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 與dữ 此thử 小tiểu 異dị 。 故cố 存tồn 世thế 親thân 之chi 釋thích 以dĩ 便tiện 參tham 攷# 。

初sơ 能năng 變biến 識thức 體thể 相tướng 雖tuy 多đa 略lược 說thuyết 唯duy 有hữu 如như 是thị 三tam 相tương/tướng 。

總tổng 結kết 略lược 說thuyết 三tam 名danh 。 天thiên 親thân 云vân 。 決quyết 定định 藏tạng 論luận 中trung 。 明minh 本bổn 識thức 有hữu 八bát 相tương/tướng 。 異dị 彼bỉ 廣quảng 說thuyết 。 故cố 言ngôn 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 後hậu 別biệt 釋thích 一nhất 切thiết 種chủng 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 正chánh 明minh 種chủng 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 種chủng 子tử 二nhị 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 種chủng 子tử 六lục 義nghĩa 。 四tứ 能năng 所sở 熏huân 。

一nhất 切thiết 種chủng 相tương 應ứng 更cánh 分phân 別biệt (# 至chí )# 非phi 無vô 記ký 性tánh 所sở 攝nhiếp 異dị 熟thục 。

一nhất 正chánh 明minh 種chủng 相tương/tướng 。 初sơ 句cú 標tiêu 。 次thứ 句cú 徵trưng 。 又hựu 次thứ 句cú 正chánh 指chỉ 種chủng 體thể 。 此thử 與dữ 下hạ 。 明minh 非phi 一nhất 異dị 。 本bổn 識thức 。 即tức 第đệ 八bát 。 第đệ 八bát 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 一nhất 分phần/phân 親thân 生sanh 現hiện 行hành 功công 能năng 。 謂vị 之chi 種chủng 子tử 。 世thế 親thân 云vân 。 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 者giả 。 功công 能năng 差sai 別biệt 也dã 。 能năng 攝nhiếp 持trì 是thị 識thức 功công 能năng 。 能năng 生sanh 現hiện 是thị 種chủng 子tử 功công 能năng 。 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 品phẩm 法pháp 不bất 同đồng 。 故cố 言ngôn 差sai 別biệt 。 又hựu 第đệ 八bát 識thức 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 。 故cố 名danh 果quả 報báo 識thức 。 能năng 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 。 故cố 亦diệc 名danh 種chủng 子tử 識thức 。 又hựu 本bổn 識thức 是thị 集Tập 諦Đế 。 故cố 名danh 種chủng 子tử 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 故cố 名danh 果quả 報báo 。 體thể 用dụng 因nhân 果quả 者giả 。 本bổn 識thức 是thị 體thể 。 種chủng 子tử 是thị 用dụng 。 種chủng 子tử 是thị 因nhân 。 所sở 生sanh 是thị 果quả 。 此thử 之chi 二nhị 法pháp 。 理lý 應ưng 如như 是thị 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 本bổn 識thức 望vọng 種chủng 。 於ư 出xuất 體thể 中trung 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 故cố 皆giai 無vô 記ký 。 種chủng 從tùng 現hiện 行hành 望vọng 於ư 本bổn 識thức 相tương/tướng 用dụng 別biệt 論luận 。 故cố 通thông 三tam 性tánh 。 若nhược 即tức 是thị 一nhất 。 不bất 可khả 說thuyết 為vi 有hữu 因nhân 果quả 法pháp 。 有hữu 體thể 有hữu 法pháp 。 若nhược 一nhất 向hướng 異dị 。 應ưng 糓cốc 麥mạch 等đẳng 能năng 生sanh 豆đậu 等đẳng 。 以dĩ 許hứa 因nhân 果quả 一nhất 向hướng 異dị 故cố 。 不bất 爾nhĩ 。 法pháp 滅diệt 應ưng 方phương 有hữu 用dụng 。 以dĩ 許hứa 體thể 用dụng 一nhất 向hướng 異dị 故cố 。 用dụng 體thể 相tướng 似tự 。 氣khí 勢thế 必tất 同đồng 。 因nhân 果quả 相tương 似tự 。 功công 能năng 狀trạng 貌mạo 。 可khả 相tương 隨tùy 順thuận 。 非phi 一nhất 向hướng 異dị 。 然nhiên 言ngôn 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 恐khủng 同đồng 菩Bồ 提Đề 子tử 計kế 。 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 故cố 又hựu 言ngôn 雖tuy 非phi 一nhất 異dị 。 而nhi 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 不bất 同đồng 假giả 法pháp 。 假giả 法pháp 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 不bất 能năng 生sanh 果quả 。 非phi 因nhân 緣duyên 故cố 。 外ngoại 人nhân 難nạn/nan 云vân 。 此thử 本bổn 識thức 。 與dữ 所sở 生sanh 諸chư 法pháp 。 既ký 非phi 一nhất 異dị 。 應ưng 如như 瓶bình 等đẳng 。 泥nê 團đoàn 與dữ 瓶bình 。 非phi 一nhất 異dị 故cố 。 必tất 許hứa 瓶bình 體thể 是thị 相tướng 狀trạng 假giả 。 則tắc 汝nhữ 本bổn 識thức 同đồng 瓶bình 是thị 假giả 。 識thức 中trung 無vô 漏lậu 。 真Chân 如Như 種chủng 子tử 。 亦diệc 應ưng 是thị 假giả 。 則tắc 違vi 自tự 宗tông 真chân 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 量lượng 云vân 。 此thử 與dữ 諸chư 法pháp 是thị 假giả 非phi 實thật 宗tông 。 因nhân 云vân 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 故cố 。 喻dụ 如như 瓶bình 等đẳng 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 此thử 說thuyết 種chủng 子tử 體thể 。 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 唯duy 依y 世thế 俗tục 諦đế 中trung 說thuyết 故cố 。 不bất 同đồng 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 諦đế 說thuyết 。 以dĩ 真Chân 如Như 性tánh 離ly 非phi 一nhất 異dị 戲hí 論luận 種chủng 故cố 。 種chủng 子tử 雖tuy 依y 下hạ 。 釋thích 有hữu 漏lậu 種chủng 不bất 同đồng 真Chân 如Như 義nghĩa 。 言ngôn 種chủng 子tử 雖tuy 依y 第đệ 八bát 為vi 體thể 。 即tức 是thị 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 。 非phi 餘dư 。 是thị 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 所sở 取thủ 故cố 。 雖tuy 非phi 一nhất 異dị 。 而nhi 是thị 有hữu 體thể 實thật 法pháp 。 不bất 可khả 言ngôn 無vô 。 諸chư 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 是thị 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 。 真Chân 如Như 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 非phi 彼bỉ 因nhân 中trung 所sở 緣duyên 。 俟sĩ 轉chuyển 依y 時thời 。 鏡kính 智trí 圓viên 明minh 。 方phương 得đắc 緣duyên 故cố 。 此thử 有hữu 漏lậu 種chủng 。 與dữ 本bổn 第đệ 八bát 識thức 。 體thể 無vô 別biệt 故cố 。 性tánh 類loại 是thị 同đồng 。 唯duy 是thị 無vô 記ký 。 若nhược 能năng 所sở 生sanh 法pháp 。 皆giai 通thông 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 本bổn 能năng 熏huân 習tập 現hiện 行hành 之chi 因nhân 。 及cập 後hậu 所sở 生sanh 現hiện 行hành 之chi 果quả 。 皆giai 通thông 三tam 性tánh 。 故cố 言ngôn 因nhân 果quả 俱câu 善thiện 等đẳng 性tánh 。 即tức 是thị 功công 能năng 差sai 別biệt 門môn 說thuyết 。 非phi 依y 體thể 門môn 。 性tánh 唯duy 無vô 記ký 。 此thử 約ước 有hữu 漏lậu 種chủng 說thuyết 。 若nhược 無vô 漏lậu 種chủng 。 非phi 異dị 熟thục 性tánh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 故cố 非phi 無vô 記ký 。 體thể 性tánh 不bất 順thuận 本bổn 識thức 體thể 故cố 。 體thể 既ký 不bất 同đồng 。 不bất 可khả 相tương/tướng 即tức 。 又hựu 性tánh 類loại 別biệt 。 能năng 治trị 所sở 治trị 。 漏lậu 無vô 漏lậu 殊thù 。 不bất 可khả 相tương/tướng 即tức 。 外ngoại 人nhân 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 無vô 漏lậu 種chủng 非phi 異dị 熟thục 性tánh 。 何hà 故cố 彼bỉ 說thuyết 皆giai 異dị 熟thục 種chủng 。 皆giai 異dị 熟thục 生sanh 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 者giả 。 即tức 五ngũ 色sắc 根căn 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 命mạng 根căn 。 意ý 根căn 。 五ngũ 受thọ 根căn 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 彼bỉ 難nạn/nan 三tam 無vô 漏lậu 根căn 同đồng 異dị 熟thục 故cố 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 雖tuy 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 皆giai 異dị 孰thục 種chủng 。 不bất 與dữ 第đệ 八bát 同đồng 無vô 記ký 性tánh 。 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 皆giai 善thiện 性tánh 故cố 。 謂vị 此thử 諸chư 法pháp 。 依y 異dị 熟thục 識thức 故cố 。 名danh 異dị 熟thục 種chủng 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 依y 異dị 熟thục 故cố 。 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 皆giai 是thị 異dị 性tánh 相tướng 依y 。 決quyết 不bất 同đồng 性tánh 。 或hoặc 無vô 漏lậu 種chủng 下hạ 。 又hựu 作tác 一nhất 義nghĩa 釋thích 異dị 熟thục 名danh 。 謂vị 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 由do 熏huân 習tập 力lực 。 轉chuyển 變biến 成thành 熟thục 。 立lập 異dị 熟thục 名danh 。 非phi 是thị 無vô 記ký 第đệ 八bát 異dị 熟thục 。 故cố 知tri 無vô 漏lậu 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。

一nhất 正chánh 明minh 種chủng 相tương/tướng 竟cánh 。

此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 (# 至chí )# 如như 是thị 建kiến 立lập 。 因nhân 果quả 不bất 亂loạn 。

二nhị 明minh 種chủng 子tử 有hữu 本bổn 有hữu 新tân 熏huân 二nhị 義nghĩa 分phần/phân 三tam 。 一nhất 本bổn 有hữu 。 二nhị 新tân 熏huân 。 二nhị 正chánh 義nghĩa 兼kiêm 本bổn 有hữu 新tân 熏huân 。 今kim 初sơ 。 即tức 清thanh 目mục 等đẳng 師sư 唯duy 立lập 本bổn 有hữu 。 謂vị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 俱câu 本bổn 性tánh 有hữu 。 不bất 從tùng 熏huân 生sanh 。 由do 熏huân 習tập 力lực 。 但đãn 令linh 本bổn 有hữu 。 增tăng 長trưởng 成thành 熟thục 。 如như 契Khế 經Kinh 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 。 瑜du 伽già 下hạ 。 引dẫn 論luận 證chứng 。 惡ác 叉xoa 聚tụ 者giả 。 毒độc 樹thụ 果quả 也dã 。 一nhất 枝chi 三tam 子tử 。 生sanh 必tất 同đồng 科khoa 。 經kinh 中trung 取thủ 喻dụ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 不bất 相tương 離ly 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 者giả 。 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 種chủng 皆giai 本bổn 有hữu 也dã 。 闕khuyết 三tam 菩Bồ 提Đề 種chủng 者giả 。 清thanh 淨tịnh 種chủng 子tử 具cụ 而nhi 不bất 發phát 也dã 。 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 一nhất 真chân 性tánh 。 二nhị 實thật 智trí 。 三tam 方phương 便tiện 。 真chân 名danh 不bất 偽ngụy 。 性tánh 名danh 不bất 改cải 。 能năng 照chiếu 真chân 性tánh 之chi 智trí 。 稱xưng 理lý 不bất 虗hư 。 名danh 為vi 實thật 智trí 。 善thiện 巧xảo 隨tùy 機cơ 。 化hóa 用dụng 自tự 在tại 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 云vân 入nhập 圓viên 寂tịch 。 即tức 無vô 漏lậu 法pháp 因nhân 也dã 。 今kim 引dẫn 瑜du 伽già 中trung 說thuyết 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 有hữu 此thử 法pháp 因nhân 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 具cụ 足túc 無vô 此thử 法pháp 因nhân 。 便tiện 闕khuyết 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 。 如như 此thử 等đẳng 文văn 。 誠thành 證chứng 本bổn 有hữu 不bất 一nhất 而nhi 足túc 。 五ngũ 種chủng 性tánh 者giả 。 謂vị 異dị 生sanh 種chủng 性tánh 。 聲Thanh 聞Văn 種chủng 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 。 如Như 來Lai 種chủng 性tánh 。 外ngoại 道đạo 種chủng 性tánh 。 楞lăng 伽già 云vân 。 云vân 何hà 知tri 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 若nhược 聞văn 得đắc 陰ấm 界giới 入nhập 自tự 共cộng 相tương 斷đoạn 知tri 時thời 。 舉cử 身thân 毛mao 孔khổng 。 熙hi 怡di 欣hân 悅duyệt 。 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 相tương/tướng 智trí 。 不bất 脩tu 緣duyên 起khởi 發phát 悟ngộ 之chi 相tướng 。 是thị 名danh 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 無vô 間gian 種chủng 性tánh 者giả 。 若nhược 聞văn 說thuyết 各các 別biệt 緣duyên 無vô 間gian 。 舉cử 身thân 毛mao 竪thụ 。 悲bi 泣khấp 流lưu 淚lệ 。 不bất 相tương 近cận 緣duyên 。 所sở 有hữu 不bất 着trước 。 種chủng 種chủng 自tự 身thân 。 種chủng 種chủng 神thần 通thông 。 若nhược 離ly 若nhược 合hợp 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 聞văn 說thuyết 是thị 時thời 。 其kỳ 心tâm 隨tùy 入nhập 。 是thị 名danh 緣Duyên 覺Giác 。 乘thừa 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 如Như 來Lai 乘thừa 無vô 間gian 種chủng 性tánh 者giả 。 謂vị 自tự 性tánh 法pháp 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 離ly 自tự 性tánh 法pháp 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 外ngoại 剎sát 殊thù 勝thắng 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 若nhược 聞văn 此thử 四tứ 事sự 。 心tâm 不bất 驚kinh 怖bố 者giả 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 乘thừa 無vô 間gian 種chủng 性tánh 。 不bất 定định 種chủng 性tánh 者giả 。 謂vị 說thuyết 彼bỉ 三tam 種chủng 時thời 。 隨tùy 說thuyết 而nhi 入nhập 。 隨tùy 彼bỉ 而nhi 成thành 。 各các 別biệt 種chủng 性tánh 者giả 。 謂vị 一nhất 闡xiển 提đề 也dã 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 者giả 。 一nhất 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 (# 九cửu 根căn 和hòa 合hợp 信tín 法pháp 二nhị 人nhân 見kiến 諦Đế 中trung 未vị 知tri 欲dục 知tri )# 。 二nhị 知tri 根căn (# 信tín 解giải 見kiến 得đắc 二nhị 人nhân 思tư 惟duy 中trung 九cửu 根căn 和hòa 合hợp 轉chuyển 名danh 根căn )# 。 三tam 知tri 已dĩ (# 至chí 無Vô 學Học 中trung 九cửu 根căn 轉chuyển 名danh 知tri )# 。 知tri 者giả 。 即tức 是thị 真chân 見kiến 道đạo 故cố 。 引dẫn 地địa 獄ngục 具cụ 此thử 三tam 根căn 者giả 。 亦diệc 證chứng 種chủng 子tử 本bổn 有hữu 故cố 。 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 。 詳tường 見kiến 下hạ 文văn 。 由do 此thử 等đẳng 證chứng 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 法pháp 爾nhĩ 本bổn 有hữu 。 例lệ 有hữu 漏lậu 種chủng 亦diệc 不bất 熏huân 生sanh 。 第đệ 八bát 識thức 中trung 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 。 由do 諸chư 轉chuyển 識thức 熏huân 令linh 增tăng 長trưởng 。 不bất 由do 別biệt 別biệt 熏huân 令linh 生sanh 起khởi 。 種chủng 起khởi 現hiện 時thời 。 種chủng 因nhân 現hiện 果quả 。 現hiện 起khởi 種chủng 時thời 。 現hiện 因nhân 種chủng 果quả 。 如như 是thị 建kiến 立lập 。 因nhân 果quả 不bất 亂loạn 。 若nhược 許hứa 新tân 熏huân 者giả 。 漏lậu 熏huân 無vô 漏lậu 。 無vô 漏lậu 熏huân 漏lậu 。 善thiện 與dữ 不bất 善thiện 。 亦diệc 互hỗ 相tương 熏huân 。 因nhân 果quả 亂loạn 矣hĩ 。

有hữu 義nghĩa 種chủng 子tử 皆giai 熏huân 故cố 生sanh (# 至chí )# 依y 熏huân 可khả 生sanh 非phi 己kỷ 有hữu 體thể 。

二nhị 新tân 熏huân 。 即tức 難Nan 陀Đà 所sở 執chấp 。 謂vị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 俱câu 熏huân 故cố 生sanh 。 非phi 本bổn 來lai 有hữu 。 如như 麻ma 香hương 氣khí 。 華hoa 熏huân 故cố 生sanh 者giả 。 即tức 胡hồ 麻ma 中trung 。 所sở 有hữu 香hương 氣khí 。 必tất 假giả 華hoa 熏huân 。 方phương 得đắc 香hương 也dã 。 西tây 方phương 若nhược 欲dục 作tác 塗đồ 身thân 香hương 油du 。 先tiên 以dĩ 華hoa 香hương 取thủ 與dữ 巨cự 勝thắng 子tử 聚tụ 為vi 一nhất 處xứ 。 淹yêm 令linh 極cực 爛lạn 。 後hậu 取thủ 巨cự 勝thắng 壓áp 油du 。 油du 遂toại 香hương 氣khí 芬phân 馥phức 。 比tỉ 來lai 胡hồ 麻ma 中trung 無vô 香hương 氣khí 。 因nhân 華hoa 熏huân 故cố 生sanh 。 如như 契Khế 經Kinh 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 。 論luận 說thuyết 下hạ 。 引dẫn 論luận 證chứng 。 內nội 種chủng 外ngoại 種chủng 者giả 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 種chủng 子tử 有hữu 二nhị 。 一nhất 外ngoại 種chủng 子tử 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 唯duy 有hữu 識thức 故cố 。 二nhị 內nội 種chủng 子tử 。 則tắc 是thị 真chân 實thật 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 識thức 為vi 本bổn 。 此thử 二nhị 種chủng 子tử 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 先tiên 生sanh 後hậu 滅diệt 。 無vô 有hữu 間gian 故cố 。 此thử 法pháp 得đắc 成thành 種chủng 子tử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 常thường 住trụ 法pháp 不bất 成thành 種chủng 子tử 。 一nhất 切thiết 時thời 無vô 差sai 別biệt 故cố 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 外ngoại 種chủng 子tử 。 如như 糓cốc 麥mạch 等đẳng 無vô 熏huân 習tập 得đắc 成thành 種chủng 子tử 。 由do 內nội 。 外ngoại 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 內nội 有hữu 熏huân 者giả 。 外ngoại 若nhược 成thành 種chủng 子tử 。 不bất 由do 自tự 能năng 。 必tất 由do 內nội 熏huân 習tập 感cảm 外ngoại 。 故cố 成thành 種chủng 子tử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 外ngoại 法pháp 。 離ly 內nội 則tắc 不bất 成thành 。 是thị 故cố 於ư 外ngoại 不bất 成thành 熏huân 習tập 。 一nhất 由do 內nội 有hữu 熏huân 習tập 得đắc 成thành 種chủng 子tử 。 此thử 云vân 或hoặc 有hữu 者giả 。 外ngoại 種chủng 是thị 依y 報báo 。 乃nãi 眾chúng 生sanh 共cộng 相tương 業nghiệp 種chủng 所sở 感cảm 。 亦diệc 名danh 熏huân 習tập 。 或hoặc 無vô 者giả 。 以dĩ 自tự 有hữu 根căn 種chủng 展triển 轉chuyển 相tương 傳truyền 故cố 。 名danh 言ngôn 等đẳng 三tam 種chủng 習tập 氣khí 。 詳tường 見kiến 第đệ 八bát 卷quyển 。 引dẫn 此thử 以dĩ 證chứng 有hữu 漏lậu 種chủng 生sanh 必tất 由do 熏huân 起khởi 。 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 下hạ 。 意ý 牒điệp 上thượng 義nghĩa 。 例lệ 顯hiển 無vô 漏lậu 亦diệc 熏huân 習tập 生sanh 。 說thuyết 聞văn 熏huân 習tập 下hạ 。 證chứng 成thành 無vô 漏lậu 亦diệc 熏huân 生sanh 義nghĩa 。 等đẳng 流lưu 者giả 。 同đồng 是thị 無vô 漏lậu 也dã 。 謂vị 聞văn 無vô 漏lậu 正Chánh 法Pháp 。 熏huân 成thành 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 名danh 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 性tánh 。 出xuất 世thế 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 見kiến 道đạo 。 手thủ 杖trượng 論luận 云vân 。 出xuất 世thế 之chi 智trí 。 雖tuy 不bất 曾tằng 得đắc 。 但đãn 以dĩ 墮đọa 在tại 自tự 相tương 續tục 中trung 。 所sở 有hữu 似tự 說thuyết 二nhị 無vô 性tánh 智trí 。 共cộng 許hứa 從tùng 此thử 熏huân 習tập 之chi 處xứ 而nhi 作tác 生sanh 因nhân 。 此thử 聞văn 之chi 熏huân 。 是thị 極cực 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 等đẳng 流lưu 之chi 體thể 性tánh 故cố 。 法Pháp 界Giới 即tức 是thị 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 我ngã 法pháp 二nhị 無vô 性tánh 解giải 。 是thị 法Pháp 界Giới 所sở 流lưu 果quả 法pháp 。 謂vị 法Pháp 身thân 。 界giới 。 即tức 因nhân 也dã 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 諸chư 法pháp 之chi 界giới 。 謂vị 能năng 持trì 彼bỉ 熏huân 習tập 性tánh 故cố 。 及cập 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 所sở 有hữu 餘dư 習tập 。 名danh 極cực 清thanh 淨tịnh 。 其kỳ 聞văn 熏huân 習tập 。 是thị 似tự 彼bỉ 果quả 。 彼bỉ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 故cố 。 同đồng 彼bỉ 體thể 性tánh 故cố 。 如như 有hữu 說thuyết 云vân 。 諸chư 初sơ 發phát 心tâm 。 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 所sở 有hữu 正chánh 聞văn 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 雖tuy 曰viết 世thế 間gian 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 法Pháp 身thân 所sở 攝nhiếp 。 室thất 羅la 縛phược 迦ca 鉢bát 羝đê 迦ca 佛Phật 陀Đà 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 解giải 脫thoát 身thân 攝nhiếp 。 是thị 故cố 定định 知tri 雖tuy 是thị 世thế 間gian 。 而nhi 能năng 親thân 作tác 出xuất 世thế 間gian 心tâm 種chủng 子tử 也dã 。 有hữu 情tình 本bổn 來lai 下hạ 。 破phá 前tiền 清thanh 目mục 等đẳng 說thuyết 有hữu 。 五ngũ 性tánh 差sai 別biệt 。 故cố 定định 執chấp 有hữu 法Pháp 爾nhĩ 種chủng 子tử 之chi 義nghĩa 。 而nhi 言ngôn 依y 障chướng 建kiến 立lập 者giả 。 意ý 在tại 成thành 就tựu 新tân 熏huân 理lý 故cố 。 以dĩ 斷đoạn 有hữu 漏lậu 。 即tức 熏huân 無vô 漏lậu 。 如như 瑜du 伽già 說thuyết 下hạ 。 引dẫn 證chứng 依y 障chướng 建kiến 立lập 義nghĩa 。 於ư 真Chân 如Như 境cảnh 者giả 。 以dĩ 真Chân 如Như 是thị 迷mê 悟ngộ 依y 。 諸chư 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 依y 之chi 得đắc 生sanh 。 故cố 言ngôn 於ư 真Chân 如Như 境cảnh 上thượng 有hữu 二nhị 障chướng 種chủng 者giả 。 不bất 得đắc 入nhập 圓viên 寂tịch 。 立lập 為vi 異dị 生sanh 性tánh 。 即tức 不bất 定định 性tánh 闡xiển 提đề 性tánh 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 。 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 故cố 分phân 為vi 二nhị 。 聲Thanh 聞Văn 根căn 鈍độn 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 地địa 各các 九cửu 品phẩm 。 品phẩm 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 獨Độc 覺Giác 根căn 利lợi 。 三tam 界giới 諸chư 惑hoặc 合hợp 為vi 一nhất 聚tụ 。 九cửu 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 為vi 二nhị 種chủng 性tánh 。 如Như 來Lai 二nhị 障chướng 永vĩnh 斷đoạn 。 二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。 覺giác 性tánh 圓viên 滿mãn 。 名danh 佛Phật 種chủng 性tánh 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 。 依y 障chướng 建kiến 立lập 。 非phi 關quan 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 有hữu 無vô 。 瑜du 伽già 所sở 說thuyết 地địa 獄ngục 成thành 就tựu 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 是thị 種chủng 非phi 現hiện 。 亦diệc 依y 熏huân 生sanh 。 非phi 本bổn 有hữu 義nghĩa 。

有hữu 義nghĩa 種chủng 子tử 各các 有hữu 二nhị 類loại (# 至chí )# 此thử 即tức 名danh 為vi 。 習tập 所sở 成thành 種chủng 。

三tam 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 兼kiêm 本bổn 有hữu 新tân 熏huân 分phần/phân 三tam 。 一nhất 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 二nhị 破phá 本bổn 有hữu 。 三tam 破phá 新tân 熏huân 。 今kim 初sơ 。 生sanh 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 即tức 是thị 功công 能năng 。 此thử 功công 能năng 差sai 別biệt 。 即tức 是thị 種chủng 子tử 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 與dữ 第đệ 八bát 識thức 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 。 從tùng 此thử 能năng 生sanh 前tiền 七thất 現hiện 行hành 。 現hiện 行hành 頭đầu 上thượng 又hựu 熏huân 種chủng 子tử 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 總tổng 通thông 前tiền 清thanh 目mục 所sở 引dẫn 兩lưỡng 經kinh 二nhị 論luận 之chi 義nghĩa 。 諸chư 有hữu 情tình 等đẳng 。 即tức 第đệ 一nhất 經kinh 義nghĩa 。 餘dư 所sở 引dẫn 證chứng 。 即tức 所sở 引dẫn 第đệ 二nhị 經kinh 與dữ 二nhị 論luận 始thỉ 起khởi 中trung 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 總tổng 通thông 前tiền 難Nan 陀Đà 所sở 引dẫn 一nhất 經kinh 二nhị 論luận 之chi 義nghĩa 。 初sơ 一nhất 經kinh 義nghĩa 。 諸chư 論luận 亦diệc 說thuyết 下hạ 。 即tức 二nhị 論luận 義nghĩa 。 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 。 習tập 所sở 成thành 種chủng 。 二nhị 名danh 。 見kiến 瑜du 伽già 論luận 。 彼bỉ 論luận 菩Bồ 薩Tát 地địa 種chủng 性tánh 品phẩm 云vân 。 云vân 何hà 種chủng 性tánh 。 謂vị 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 性tánh 。 二nhị 習tập 所sở 成thành 種chủng 性tánh 。 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 性tánh 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 六lục 處xứ 殊thù 勝thắng 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 從tùng 無vô 始thỉ 世thế 。 展triển 轉chuyển 傳truyền 來lai 法pháp 爾nhĩ 所sở 得đắc 。 是thị 名danh 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 性tánh 。 習tập 所sở 成thành 種chủng 性tánh 者giả 。 謂vị 先tiên 串xuyến 習tập 善thiện 根căn 所sở 得đắc 。 是thị 名danh 習tập 所sở 成thành 種chủng 性tánh 。 此thử 中trung 義nghĩa 意ý 。 二nhị 種chủng 皆giai 取thủ 。 又hựu 此thử 種chủng 性tánh 。 未vị 習tập 成thành 果quả 。 說thuyết 名danh 為vi 細tế 。 未vị 有hữu 果quả 故cố 。 已dĩ 習tập 成thành 果quả 。 說thuyết 名danh 為vi 麤thô 。 與dữ 果quả 俱câu 故cố 。 此thử 單đơn 就tựu 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 言ngôn 之chi 。 故cố 有hữu 六lục 處xứ 殊thù 勝thắng 等đẳng 言ngôn 。 其kỳ 實thật 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 皆giai 有hữu 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 性tánh 也dã 。 護hộ 法Pháp 意ý 云vân 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 皆giai 有hữu 新tân 熏huân 本bổn 有hữu 。 合hợp 生sanh 現hiện 行hành 。 亦diệc 不bất 雜tạp 亂loạn 。 若nhược 新tân 熏huân 遇ngộ 緣duyên 。 即tức 從tùng 新tân 熏huân 生sanh 。 若nhược 本bổn 有hữu 遇ngộ 緣duyên 。 即tức 從tùng 本bổn 有hữu 生sanh 。 若nhược 偏thiên 執chấp 唯duy 從tùng 新tân 熏huân 。 或hoặc 偏thiên 執chấp 但đãn 是thị 本bổn 有hữu 。 二nhị 俱câu 違vi 教giáo 。 若nhược 二nhị 義nghĩa 俱câu 取thủ 。 善thiện 符phù 教giáo 理lý 。 古cổ 德đức 問vấn 此thử 總tổng 未vị 聞văn 熏huân 時thời 。 此thử 本bổn 有hữu 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 答đáp 。 謂vị 從tùng 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 此thử 身thân 與dữ 種chủng 子tử 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 如như 外ngoại 草thảo 木mộc 等đẳng 種chủng 。 又hựu 古cổ 德đức 解giải 熏huân 種chủng 義nghĩa 。 諸chư 法pháp 雖tuy 有hữu 新tân 舊cựu 二nhị 種chủng 。 當đương 生sanh 現hiện 時thời 。 或hoặc 從tùng 新tân 生sanh 。 或hoặc 從tùng 舊cựu 生sanh 。 名danh 為vi 二nhị 種chủng 。 非phi 謂vị 二nhị 種chủng 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 同đồng 生sanh 一nhất 現hiện 。 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 有hữu 多đa 種chủng 共cộng 生sanh 一nhất 芽nha 之chi 過quá 。 以dĩ 此thử 唯duy 知tri 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 並tịnh 同đồng 於ư 此thử 。

又hựu 問vấn 。

八bát 識thức 之chi 中trung 既ký 具cụ 本bổn 有hữu 新tân 熏huân 之chi 義nghĩa 。 何hà 識thức 是thị 能năng 熏huân 因nhân 。 所sở 熏huân 果quả 。 答đáp 。 依y 經kinh 論luận 正chánh 義nghĩa 。 即tức 是thị 前tiền 七thất 現hiện 行hành 識thức 為vi 能năng 熏huân 因nhân 緣duyên 之chi 因nhân 。 熏huân 生sanh 新tân 熏huân 種chủng 子tử 。 第đệ 八bát 識thức 是thị 前tiền 七thất 現hiện 行hành 識thức 所sở 熏huân 生sanh 因nhân 緣duyên 之chi 果quả 。

又hựu 問vấn 。

本bổn 識thức 等đẳng 雖tuy 無vô 力lực 能năng 熏huân 自tự 種chủng 。 而nhi 能năng 親thân 生sanh 自tự 種chủng 故cố 現hiện 行hành 本bổn 識thức 等đẳng 得đắc 自tự 生sanh 種chủng 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 既ký 不bất 熏huân 自tự 種chủng 。 如như 何hà 能năng 生sanh 自tự 種chủng 。 又hựu 熏huân 與dữ 生sanh 何hà 別biệt 。 答đáp 。 熏huân 者giả 資tư 熏huân 擊kích 發phát 之chi 義nghĩa 。 生sanh 者giả 生sanh 起khởi 。 從tùng 因nhân 生sanh 出xuất 之chi 義nghĩa 。 謂vị 本bổn 識thức 等đẳng 雖tuy 無vô 力lực 資tư 熏huân 擊kích 發phát 自tự 種chủng 之chi 義nghĩa 。 而nhi 有hữu 親thân 生sanh 自tự 種chủng 之chi 義nghĩa 。 如như 有hữu 種chủng 性tánh 者giả 。 法pháp 爾nhĩ 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 雖tuy 有hữu 生sanh 果quả 之chi 能năng 。 若nhược 不bất 得đắc 資tư 加gia 二nhị 位vị 有hữu 漏lậu 諸chư 善thiện 資tư 熏huân 擊kích 發phát 。 即tức 不bất 能năng 生sanh 現hiện 。 須tu 假giả 有hữu 漏lậu 諸chư 善thiện 資tư 熏huân 。 方phương 能năng 生sanh 現hiện 。 又hựu 如như 本bổn 識thức 中trung 善thiện 染nhiễm 等đẳng 種chủng 。 能năng 引dẫn 次thứ 後hậu 自tự 類loại 種chủng 子tử 。 雖tuy 有hữu 生sanh 義nghĩa 。 無vô 自tự 熏huân 義nghĩa 。 如như 穀cốc 麥mạch 等đẳng 種chủng 。 雖tuy 有hữu 生sanh 芽nha 之chi 能năng 。 若nhược 不bất 得đắc 水thủy 。 土thổ/độ 等đẳng 資tư 熏huân 擊kích 發phát 。 亦diệc 不bất 能năng 生sanh 。 其kỳ 現hiện 行hành 本bổn 識thức 。 雖tuy 有hữu 生sanh 種chủng 之chi 能năng 。 然nhiên 自tự 力lực 劣liệt 。 須tu 假giả 六lục 七thất 與dữ 熏huân 方phương 生sanh 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 本bổn 識thức 等đẳng 雖tuy 非phi 能năng 熏huân 。 而nhi 能năng 生sanh 種chủng 。 故cố 與dữ 親thân 種chủng 得đắc 為vi 因nhân 緣duyên 。 五ngũ 根căn 塵trần 等đẳng 諸chư 根căn 分phần/phân 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 此thử 解giải 今kim 依y 因nhân 位vị 現hiện 行hành 。 望vọng 自tự 親thân 所sở 熏huân 種chủng 。 能năng 為vi 二nhị 緣duyên 。 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 增tăng 上thượng 緣duyên 。 唯duy 除trừ 第đệ 八bát 。 及cập 六lục 識thức 中trung 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 非phi 能năng 熏huân 故cố 。 今kim 按án 此thử 文văn 。 現hiện 於ư 親thân 種chủng 得đắc 為vi 因nhân 緣duyên 中trung 。 既ký 除trừ 第đệ 八bát 及cập 六lục 識thức 中trung 極cực 劣liệt 無vô 記ký 非phi 能năng 熏huân 故cố 。 望vọng 自tự 親thân 種chủng 無vô 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 本bổn 識thức 及cập 六lục 識thức 中trung 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 能năng 生sanh 自tự 種chủng 得đắc 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 便tiện 犯phạm 異dị 熟thục 有hữu 能năng 熏huân 過quá 。 違vi 聖thánh 教giáo 失thất 。

又hựu 問vấn 。

如như 前tiền 六lục 識thức 所sở 變biến 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 。 不bất 能năng 自tự 熏huân 新tân 種chủng 。 須tu 假giả 能năng 變biến 心tâm 緣duyên 。 方phương 能năng 熏huân 自tự 種chủng 故cố 。 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 。 得đắc 為vi 能năng 熏huân 。 其kỳ 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 亦diệc 假giả 能năng 變biến 心tâm 緣duyên 。 何hà 故cố 不bất 同đồng 。 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 得đắc 為vi 能năng 熏huân 。 答đáp 。 今kim 按án 有hữu 為vi 法pháp 分phân 為vi 三tam 品phẩm 。 一nhất 者giả 上thượng 品phẩm 。 如như 七thất 轉chuyển 識thức 及cập 相tương 應ứng 等đẳng 。 一nhất 分phần/phân 能năng 緣duyên 慮lự 故cố 力lực 最tối 強cường/cưỡng 。 悉tất 有hữu 力lực 自tự 熏huân 。 二nhị 者giả 中trung 品phẩm 。 如như 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 。 雖tuy 有hữu 熏huân 力lực 。 而nhi 力lực 稍sảo 微vi 。 假giả 心tâm 與dữ 力lực 。 彼bỉ 方phương 自tự 熏huân 。 三tam 者giả 下hạ 品phẩm 。 即tức 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 如như 極cực 羸luy 病bệnh 無vô 力lực 之chi 人nhân 。 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 縱túng/tung 人nhân 與dữ 力lực 扶phù 持trì 。 亦diệc 不bất 能năng 起khởi 。 本bổn 識thức 等đẳng 類loại 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 本bổn 無vô 熏huân 力lực 。 謂vị 心tâm 與dữ 力lực 亦diệc 不bất 能năng 熏huân 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 一nhất 向hướng 無vô 力lực 。 故cố 非phi 能năng 熏huân 。 與dữ 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 同đồng 。 彼bỉ 自tự 有hữu 力lực 。 但đãn 力lực 相tương/tướng 劣liệt 。 不bất 能năng 獨độc 熏huân 。 假giả 心tâm 相tương 助trợ 。 自tự 有hữu 半bán 力lực 。 故cố 是thị 能năng 熏huân 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 今kim 正chánh 解giải 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 聚tụ 。 及cập 此thử 所sở 變biến 異dị 熟thục 五ngũ 根căn 相tướng 分phần/phân 。 并tinh 異dị 熟thục 浮phù 根căn 等đẳng 。 及cập 異dị 熟thục 前tiền 六lục 識thức 等đẳng 。 並tịnh 無vô 新tân 種chủng 。 以dĩ 其kỳ 極cực 劣liệt 。 非phi 能năng 熏huân 故cố 。 從tùng 本bổn 有hữu 舊cựu 種chủng 所sở 生sanh 。 其kỳ 長trưởng 養dưỡng 五ngũ 根căn 。 及cập 此thử 浮phù 根căn 。 及cập 等đẳng 流lưu 五ngũ 塵trần 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 。 前tiền 六lục 識thức 所sở 變biến 者giả 。 皆giai 可khả 各các 有hữu 新tân 本bổn 二nhị 種chủng 。

若nhược 唯duy 本bổn 有hữu 轉chuyển 識thức 不bất 應ưng (# 至chí )# 故cố 唯duy 本bổn 有hữu 理lý 教giáo 相tương 違vi 。

二nhị 破phá 清thanh 目mục 等đẳng 獨độc 執chấp 本bổn 有hữu 非phi 理lý 。 謂vị 若nhược 唯duy 本bổn 有hữu 無vô 新tân 熏huân 者giả 。 前tiền 七thất 王vương 所sở 亦diệc 具cụ 能năng 熏huân 義nghĩa 。 不bất 應ưng 與dữ 第đệ 八bát 為vi 因nhân 緣duyên 性tánh 。 頌tụng 中trung 法pháp 字tự 。 即tức 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 。 識thức 字tự 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 諸chư 法pháp 於ư 識thức 藏tạng 。 能năng 攝nhiếp 藏tạng 也dã 。 謂vị 與dữ 諸chư 識thức 作tác 二nhị 緣duyên 性tánh 。 一nhất 為vi 彼bỉ 種chủng 子tử 。 二nhị 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 識thức 於ư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 所sở 攝nhiếp 藏tạng 也dã 。 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 。 亦diệc 與dữ 阿a 賴lại 耶da 為vi 二nhị 緣duyên 。 一nhất 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 長trưởng 養dưỡng 彼bỉ 種chủng 子tử 。 二nhị 於ư 後hậu 法pháp 中trung 轉chuyển 攝nhiếp 植thực 彼bỉ 種chủng 。 互hỗ 相tương 生sanh 故cố 。 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 。 一nhất 於ư 現hiện 法pháp 長trưởng 養dưỡng 彼bỉ 種chủng 者giả 。 謂vị 如như 依y 止chỉ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 轉chuyển 識thức 時thời 。 如như 是thị 如như 是thị 。 於ư 一nhất 依y 止chỉ 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 熏huân 習tập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 後hậu 後hậu 轉chuyển 識thức 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 性tánh 。 轉chuyển 更cánh 增tăng 長trưởng 。 轉chuyển 更cánh 熾sí 盛thịnh 。 轉chuyển 更cánh 明minh 了liễu 。 二nhị 於ư 後hậu 法pháp 轉chuyển 攝nhiếp 植thực 彼bỉ 種chủng 者giả 。 謂vị 彼bỉ 熏huân 習tập 種chủng 類loại 。 能năng 引dẫn 攝nhiếp 當đương 來lai 異dị 熟thục 無vô 記ký 阿a 賴lại 耶da 。 如như 是thị 為vi 彼bỉ 種chủng 子tử 故cố 。 為vi 彼bỉ 所sở 依y 故cố 。 長trưởng 養dưỡng 種chủng 子tử 故cố 。 攝nhiếp 植thực 種chủng 子tử 故cố 。 應ưng 知tri 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 轉chuyển 識thức 互hỗ 為vi 緣duyên 性tánh 。 即tức 此thử 中trung 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 義nghĩa 也dã 。 如như 炷chú 與dữ 焰diễm 者giả 。 謂vị 一nhất 剎sát 那na 燈đăng 炷chú 為vi 依y 發phát 生sanh 燈đăng 焰diễm 。 是thị 則tắc 燈đăng 炷chú 為vi 焰diễm 生sanh 因nhân 。 即tức 此thử 剎sát 那na 焰diễm 復phục 能năng 燒thiêu 所sở 依y 燈đăng 炷chú 。 是thị 則tắc 燈đăng 焰diễm 為vi 炷chú 燒thiêu 因nhân 。 內nội 炷chú 生sanh 焰diễm 。 如như 種chủng 生sanh 現hiện 。 內nội 燄diệm 燒thiêu 炷chú 。 如như 現hiện 熏huân 種chủng 。 此thử 舉cử 增tăng 上thượng 緣duyên 喻dụ 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 如như 束thúc 蘆lô 者giả 。 如như 二nhị 束thúc 蘆lô 。 更cánh 互hỗ 依y 持trì 。 令linh 住trụ 不bất 倒đảo 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 此thử 能năng 持trì 彼bỉ 令linh 住trụ 不bất 倒đảo 。 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 彼bỉ 能năng 持trì 此thử 。 令linh 住trụ 不bất 倒đảo 。 此thử 以dĩ 俱câu 有hữu 依y 喻dụ 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 唯duy 依y 此thử 二nhị 。 謂vị 種chủng 與dữ 現hiện 。 或hoặc 曰viết 能năng 所sở 熏huân 也dã 。 若nhược 謂vị 種chủng 子tử 本bổn 有hữu 。 由do 熏huân 令linh 長trường/trưởng 。 即tức 經kinh 論luận 中trung 說thuyết 因nhân 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 則tắc 善thiện 惡ác 業nghiệp 與dữ 異dị 熟thục 果quả 。 亦diệc 可khả 謂vị 之chi 因nhân 緣duyên 乎hồ 。 為vi 善thiện 惡ác 業nghiệp 與dữ 異dị 熟thục 果quả 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 四tứ 緣duyên 不bất 容dung 相tướng 濫lạm 也dã 。 又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 種chủng 子tử 由do 熏huân 習tập 生sanh 。 即tức 不bất 言ngôn 唯duy 熏huân 令linh 長trường/trưởng 。 今kim 執chấp 本bổn 有hữu 。 皆giai 乖quai 聖thánh 教giáo 矣hĩ 。 由do 前tiền 違vi 理lý 。 由do 後hậu 違vi 教giáo 。 故cố 曰viết 理lý 教giáo 相tương 違vi 。

若nhược 唯duy 始thỉ 起khởi 有hữu 為vi 無vô 漏lậu (# 至chí )# 各các 有hữu 本bổn 有hữu 始thỉ 起khởi 二nhị 類loại 。

三tam 破phá 難Nan 陀Đà 等đẳng 獨độc 執chấp 始thỉ 起khởi 非phi 理lý 。 謂vị 若nhược 唯duy 新tân 熏huân 無vô 本bổn 有hữu 者giả 。 上thượng 品phẩm 無vô 漏lậu 。 無vô 記ký 第đệ 八bát 。 此thử 上thượng 二nhị 類loại 無vô 新tân 熏huân 理lý 。 又hựu 無vô 本bổn 有hữu 。 從tùng 何hà 種chủng 生sanh 。 問vấn 。 何hà 為vi 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 因nhân 緣duyên 。 答đáp 。 即tức 四tứ 德đức 種chủng 子tử 。 如như 攝nhiếp 論luận 云vân 。 轉chuyển 依y 名danh 法Pháp 身thân 。 由do 聞văn 熏huân 法pháp 。 四tứ 法pháp 得đắc 成thành 。 一nhất 信tín 樂nhạo 大Đại 乘Thừa 。 是thị 大đại 淨tịnh 種chủng 子tử 。 二nhị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 大đại 我ngã 種chủng 子tử 。 三tam 虗hư 空không 器khí 三tam 昧muội 。 是thị 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 種chủng 子tử 。 四tứ 大đại 悲bi 。 是thị 大đại 常thường 種chủng 子tử 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 及cập 四tứ 法pháp 。 為vi 四tứ 德đức 種chủng 子tử 。 四tứ 德đức 圓viên 時thời 。 本bổn 識thức 都đô 盡tận 。 四tứ 德đức 本bổn 來lai 是thị 有hữu 。 不bất 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 。 從tùng 因nhân 作tác 名danh 。 故cố 稱xưng 種chủng 子tử 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 。 能năng 損tổn 滅diệt 本bổn 識thức 。 為vi 對đối 治trị 本bổn 識thức 。 與dữ 本bổn 識thức 性tánh 相tướng 違vi 。 故cố 不bất 為vi 本bổn 識thức 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 故cố 云vân 。 四tứ 德đức 圓viên 時thời 。 本bổn 識thức 都đô 盡tận 。 若nhược 不bất 淨tịnh 種chủng 子tử 。 則tắc 熏huân 習tập 生sanh 。 增tăng 益ích 本bổn 識thức 也dã 。 此thử 中trung 大đại 意ý 。 言ngôn 若nhược 本bổn 來lai 無vô 。 無vô 漏lậu 種chủng 性tánh 。 則tắc 眾chúng 生sanh 永vĩnh 無vô 成thành 佛Phật 分phần/phân 。 不bất 應ưng 有hữu 漏lậu 為vi 無vô 漏lậu 種chủng 。 若nhược 有hữu 漏lậu 為vi 無vô 漏lậu 種chủng 。 則tắc 無vô 漏lậu 亦diệc 應ưng 為vi 有hữu 漏lậu 種chủng 。 而nhi 諸chư 佛Phật 等đẳng 應ưng 起khởi 雜tạp 染nhiễm 。 還hoàn 作tác 眾chúng 生sanh 矣hĩ 。 分phân 別biệt 論luận 者giả 。 即tức 後hậu 三tam 卷quyển 所sở 引dẫn 上thượng 座tòa 部bộ 經kinh 分phân 別biệt 論luận 者giả 是thị 也dã 。 分phân 別biệt 論luận 說thuyết 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 等đẳng 語ngữ 。 一nhất 往vãng 觀quan 之chi 。 似tự 有hữu 漏lậu 心tâm 性tánh 即tức 是thị 無vô 漏lậu 。 不bất 須tu 別biệt 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 細tế 而nhi 察sát 之chi 。 則tắc 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 一nhất 語ngữ 。 即tức 是thị 心tâm 空không 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 而nhi 為vi 無vô 漏lậu 四tứ 德đức 之chi 因nhân 。 故cố 無vô 漏lậu 法pháp 。 非phi 是thị 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 定định 有hữu 種chủng 子tử 在tại 也dã 。 且thả 汝nhữ 所sở 謂vị 心tâm 性tánh 者giả 。 何hà 所sở 指chỉ 耶da 。 若nhược 指chỉ 空không 理lý 。 空không 即tức 非phi 情tình 。 何hà 為vi 心tâm 因nhân 。 空không 是thị 常thường 法pháp 。 豈khởi 為vi 法pháp 種chủng 。 體thể 前tiền 後hậu 無vô 轉chuyển 變biến 故cố 。 釋thích 所sở 以dĩ 為vi 常thường 法Pháp 之chi 故cố 也dã 。 量lượng 云vân 。 空không 理lý 非phi 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 以dĩ 體thể 前tiền 後hậu 無vô 轉chuyển 變biến 故cố 。 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 若nhược 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 體thể 本bổn 一nhất 。 而nhi 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 轉chuyển 變biến 者giả 。 即tức 同đồng 數số 論luận 冥minh 性tánh 常thường 一nhất 而nhi 二nhị 十thập 三tam 法pháp 轉chuyển 變biến 之chi 謬mậu 執chấp 矣hĩ 。 量lượng 云vân 。 性tánh 即tức 是thị 心tâm 。 相tương/tướng 雖tuy 轉chuyển 變biến 而nhi 體thể 常thường 一nhất 故cố 。 喻dụ 如như 數số 論luận 。 又hựu 無vô 漏lậu 是thị 善thiện 。 心tâm 通thông 三tam 性tánh 。 心tâm 是thị 無vô 漏lậu 因nhân 。 不bất 善thiện 無vô 記ký 心tâm 應ưng 是thị 無vô 漏lậu 善thiện 。 若nhược 許hứa 二nhị 心tâm 是thị 善thiện 。 應ưng 與dữ 信tín 等đẳng 相tương 應ứng 。 若nhược 不bất 許hứa 彼bỉ 相tương 應ứng 。 便tiện 應ưng 非phi 善thiện 心tâm 體thể 。 善thiện 名danh 且thả 不bất 可khả 得đắc 。 况# 無vô 漏lậu 乎hồ 。 即tức 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 。 亦diệc 不bất 應ưng 為vi 無vô 漏lậu 因nhân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 既ký 名danh 雜tạp 染nhiễm 。 即tức 與dữ 惡ác 心tâm 等đẳng 。 故cố 有hữu 漏lậu 不bất 應ưng 為vi 無vô 漏lậu 種chủng 。 善thiện 等đẳng 應ưng 為vi 不bất 善thiện 等đẳng 種chủng 。 如như 前tiền 破phá 故cố 。 量lượng 云vân 。 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 是thị 有hữu 法pháp 。 性tánh 非phi 無vô 漏lậu 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 是thị 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 如như 惡ác 心tâm 等đẳng 。 若nhược 曰viết 有hữu 漏lậu 心tâm 具cụ 無vô 漏lậu 性tánh 。 則tắc 應ưng 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 具cụ 有hữu 漏lậu 性tánh 矣hĩ 。 而nhi 可khả 乎hồ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 性tánh 之chi 中trung 。 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 異dị 生sanh 心tâm 是thị 無vô 漏lậu 種chủng 。 則tắc 異dị 生sanh 位vị 所sở 起khởi 現hiện 行hành 悉tất 是thị 無vô 漏lậu 。 應ưng 名danh 聖thánh 者giả 。 何hà 名danh 異dị 生sanh 。 若nhược 謂vị 異dị 生sanh 之chi 性tánh 雖tuy 是thị 無vô 漏lậu 。 而nhi 異dị 生sanh 之chi 相tướng 尚thượng 在tại 染nhiễm 位vị 。 不bất 名danh 無vô 漏lậu 。 無vô 斯tư 過quá 者giả 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 異dị 生sanh 之chi 相tướng 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 。 則tắc 心tâm 種chủng 子tử 亦diệc 非phi 無vô 漏lậu 。 何hà 故cố 汝nhữ 論luận 說thuyết 有hữu 異dị 生sanh 唯duy 得đắc 成thành 就tựu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 乎hồ 。 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 現hiện 行hành 亦diệc 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 種chủng 子tử 現hiện 行hành 性tánh 相tướng 同đồng 故cố 。 淨tịnh 則tắc 俱câu 淨tịnh 。 染nhiễm 則tắc 俱câu 染nhiễm 。 不bất 容dung 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 下hạ 。 釋thích 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 正chánh 義nghĩa 。 言ngôn 心tâm 性tánh 者giả 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 以dĩ 真Chân 如Như 是thị 心tâm 之chi 真chân 實thật 性tánh 故cố 。 一nhất 說thuyết 。 心tâm 體thể 上thượng 本bổn 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 性tánh 本bổn 淨tịnh 。 不bất 同đồng 前tiền 破phá 有hữu 漏lậu 之chi 心tâm 。 性tánh 是thị 無vô 漏lậu 故cố 名danh 本bổn 淨tịnh 也dã 。 真Chân 如Như 無vô 為vi 。 非phi 心tâm 之chi 因nhân 。 亦diệc 非phi 種chủng 子tử 。 能năng 有hữu 果quả 法pháp 。 如như 虗hư 空không 等đẳng 。 故cố 非phi 有hữu 漏lậu 心tâm 。 性tánh 是thị 無vô 漏lậu 。 名danh 本bổn 性tánh 淨tịnh 也dã 。 由do 此thử 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 之chi 故cố 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 。 不bất 由do 熏huân 習tập 法pháp 爾nhĩ 成thành 就tựu 。 後hậu 至chí 資tư 糧lương 加gia 行hành 位vị 中trung 。 藉tạ 聞văn 熏huân 力lực 熏huân 令linh 增tăng 長trưởng 。 故cố 見kiến 道đạo 位vị 斷đoạn 分phân 別biệt 惑hoặc 。 無vô 漏lậu 現hiện 起khởi 。 必tất 仗trượng 此thử 真Chân 如Như 清thanh 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 種chủng 子tử 為vi 因nhân 而nhi 成thành 現hiện 行hành 。 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 既ký 起khởi 。 展triển 轉chuyển 熏huân 成thành 一Nhất 切Thiết 智Trí 種chủng 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 定định 有hữu 本bổn 住trụ 新tân 熏huân 二nhị 類loại 種chủng 子tử 。 無vô 漏lậu 既ký 爾nhĩ 。 有hữu 漏lậu 應ưng 知tri 。 諸chư 聖thánh 教giáo 下hạ 通thông 前tiền 所sở 引dẫn 。 瑜du 伽già 內nội 種chủng 定định 有hữu 熏huân 生sanh 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 有hữu 漏lậu 不bất 待đãi 熏huân 生sanh 。 然nhiên 本bổn 有hữu 種chủng 。 亦diệc 由do 熏huân 習tập 令linh 其kỳ 增tăng 盛thịnh 。 方phương 能năng 得đắc 果quả 者giả 。 明minh 教giáo 說thuyết 熏huân 習tập 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 非phi 說thuyết 因nhân 緣duyên 熏huân 生sanh 內nội 種chủng 也dã 。 其kỳ 聞văn 熏huân 習tập 下hạ 。 通thông 前tiền 所sở 引dẫn 聞văn 熏huân 習tập 聞văn 淨tịnh 法Pháp 界Giới 等đẳng 語ngữ 。 明minh 無vô 漏lậu 種chủng 亦diệc 有hữu 熏huân 生sanh 義nghĩa 。 其kỳ 聞văn 熏huân 習tập 。 聞văn 正Chánh 法Pháp 時thời 。 不bất 唯duy 熏huân 起khởi 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 。 亦diệc 能năng 熏huân 起khởi 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 法pháp 種chủng 。 展triển 轉chuyển 生sanh 出xuất 世thế 心tâm 。 出xuất 世thế 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 見kiến 道đạo 。 聞văn 熏huân 習tập 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 緣duyên 義nghĩa 熏huân 生sanh 有hữu 漏lậu 。 感cảm 變biến 易dị 生sanh 死tử 勝thắng 異dị 熟thục 果quả 。 為vì 出xuất 世thế 法Pháp 。 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。 至chí 修tu 道Đạo 位vị 。 此thử 種chủng 可khả 斷đoạn 。 熏huân 生sanh 無vô 漏lậu 。 與dữ 出xuất 世thế 法pháp 為vi 正chánh 因nhân 緣duyên 。 此thử 因nhân 直trực 至chí 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 問vấn 。 若nhược 有hữu 漏lậu 種chủng 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 何hà 故cố 能năng 熏huân 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 。 答đáp 。 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 正chánh 因nhân 緣duyên 性tánh 。 微vi 細tế 幽u 隱ẩn 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 故cố 假giả 託thác 麤thô 略lược 顯hiển 明minh 有hữu 漏lậu 性tánh 中trung 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 。 方phương 便tiện 說thuyết 為vi 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 。 其kỳ 實thật 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 。 是thị 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 正chánh 因nhân 緣duyên 也dã 。 依y 障chướng 建kiến 立lập 下hạ 。 通thông 前tiền 所sở 引dẫn 依y 障chướng 建kiến 立lập 種chủng 性tánh 別biệt 義nghĩa 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 。 即tức 異dị 生sanh 性tánh 法pháp 。 以dĩ 諸chư 異dị 生sanh 無vô 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 無vô 漏lậu 法pháp 種chủng 。 能năng 害hại 二nhị 障chướng 。 故cố 無vô 彼bỉ 種chủng 。 二nhị 障chướng 永vĩnh 不bất 可khả 害hại 。 二Nhị 乘Thừa 種chủng 性tánh 。 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 。 故cố 所sở 知tri 障chướng 永vĩnh 不bất 可khả 害hại 。 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 故cố 分phần/phân 二nhị 種chủng 。 佛Phật 無vô 漏lậu 種chủng 具cụ 者giả 。 彼bỉ 二nhị 障chướng 種chủng 俱câu 可khả 永vĩnh 害hại 。 由do 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 故cố 。 障chướng 有hữu 可khả 斷đoạn 不bất 可khả 斷đoạn 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 不bất 由do 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 有hữu 無vô 。 彼bỉ 二nhị 種chủng 障chướng 依y 何hà 為vi 因nhân 。 而nhi 有hữu 斷đoạn 有hữu 不bất 斷đoạn 耶da 。 然nhiên 無vô 漏lậu 種chủng 。 微vi 細tế 幽u 隱ẩn 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 故cố 約ước 二nhị 障chướng 顯hiển 而nhi 易dị 見kiến 者giả 。 明minh 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 耳nhĩ 。 豈khởi 謂vị 全toàn 無vô 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 哉tai 。 若nhược 謂vị 法pháp 爾nhĩ 有hữu 此thử 障chướng 別biệt 。 則tắc 亦diệc 應ưng 法pháp 爾nhĩ 有hữu 無vô 漏lậu 法pháp 種chủng 。 而nhi 彼bỉ 不bất 許hứa 。 何hà 哉tai 。 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 種chủng 非phi 本bổn 有hữu 者giả 。 則tắc 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 永vĩnh 不bất 得đắc 生sanh 。 是thị 誰thùy 能năng 斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 而nhi 說thuyết 依y 障chướng 立lập 種chủng 性tánh 別biệt 乎hồ 。 既ký 諸chư 聖thánh 道Đạo 永vĩnh 不bất 得đắc 生sanh 。 則tắc 彼bỉ 所sở 云vân 依y 熏huân 可khả 生sanh 。 非phi 己kỷ 有hữu 體thể 之chi 義nghĩa 亦diệc 不bất 成thành 矣hĩ 。 況huống 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 。 今kim 執chấp 唯duy 始thỉ 起khởi 。 彼bỉ 義nghĩa 謂vị 何hà 。 由do 前tiền 違vi 理lý 。 由do 後hậu 違vi 教giáo 。 故cố 曰viết 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 各các 有hữu 本bổn 有hữu 始thỉ 起khởi 二nhị 類loại 。 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 可khả 知tri 。 通thông 上thượng 二nhị 明minh 種chủng 子tử 二nhị 義nghĩa 竟cánh 。

然nhiên 種chủng 子tử 義nghĩa 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 (# 至chí )# 是thị 共cộng 相tương 種chủng 所sở 生sanh 果quả 故cố 。

三Tam 明Minh 種chủng 子tử 六lục 義nghĩa 。 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 是thị 種chủng 子tử 原nguyên 本bổn 。 此thử 六lục 義nghĩa 。 是thị 就tựu 已dĩ 成thành 種chủng 子tử 後hậu 說thuyết 。 一nhất 剎sát 那na 滅diệt 者giả 。 生sanh 已dĩ 無vô 間gian 即tức 滅diệt 壞hoại 故cố 。 顯hiển 是thị 有hữu 為vi 。 有hữu 轉chuyển 變biến 義nghĩa 。 於ư 轉chuyển 變biến 位vị 。 能năng 取thủ 與dữ 果quả 。 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 問vấn 。 剎sát 義nghĩa 揀giản 去khứ 何hà 法pháp 。 不bất 得đắc 名danh 種chủng 。 答đáp 。 揀giản 無vô 為vi 法pháp 。 及cập 長trường 時thời 四tứ 相tương/tướng 。 并tinh 外ngoại 道đạo 常thường 我ngã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 一nhất 切thiết 時thời 。 其kỳ 性tánh 如như 本bổn 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 無vô 能năng 生sanh 用dụng 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 剎sát 那na 滅diệt 為vi 種chủng 子tử 者giả 。 應ưng 前tiền 念niệm 種chủng 。 望vọng 後hậu 念niệm 現hiện 。 或hoặc 因nhân 一nhất 念niệm 自tự 他tha 相tương 望vọng 。 皆giai 與dữ 為vi 種chủng 。 答đáp 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 揀giản 。 要yếu 果quả 俱câu 有hữu 。 果quả 俱câu 有hữu 者giả 。 與dữ 自tự 現hiện 果quả 俱câu 時thời 現hiện 有hữu 。 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 故cố 無vô 性tánh 云vân 。 何hà 者giả 俱câu 有hữu 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 果quả 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 如như 死tử 雞kê 鳴minh 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 種chủng 子tử 與dữ 果quả 俱câu 時thời 而nhi 住trụ 。 一nhất 此thử 與dữ 果quả 不bất 相tương 違vi 故cố 。 如như 蓮liên 華hoa 根căn 。 雖tuy 後hậu 俱câu 有hữu 。 然nhiên 非phi 一nhất 二nhị 。 釋thích 云vân 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 。 要yếu 望vọng 所sở 生sanh 現hiện 行hành 果quả 法pháp 。 俱câu 時thời 現hiện 有hữu 。 現hiện 者giả 。 謂vị 顯hiển 現hiện 。 現hiện 在tại 。 現hiện 有hữu 。 三tam 義nghĩa 名danh 現hiện 。 即tức 顯hiển 現hiện 言ngôn 。 簡giản 彼bỉ 第đệ 七thất 。 第đệ 七thất 不bất 名danh 種chủng 子tử 。 果quả 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 。 現hiện 在tại 。 簡giản 前tiền 後hậu 。 現hiện 有hữu 。 簡giản 假giả 法pháp 。 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 和hòa 合hợp 。 簡giản 相tương 離ly 。 前tiền 後hậu 。 即tức 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 相tương 離ly 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 與dữ 法pháp 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 現hiện 行hành 種chủng 子tử 。 雖tuy 是thị 類loại 別biệt 。 互hỗ 不bất 相tương 違vi 。 一nhất 身thân 俱câu 時thời 有hữu 能năng 生sanh 用dụng 。 即tức 後hậu 章chương 所sở 云vân 能năng 熏huân 生sanh 種chủng 。 種chủng 起khởi 現hiện 行hành 。 如như 俱câu 有hữu 因nhân 。 得đắc 士sĩ 用dụng 果quả 。 非phi 如như 種chủng 子tử 自tự 類loại 相tương 生sanh 。 前tiền 後hậu 相tương 違vi 。 必tất 不bất 俱câu 有hữu 。 即tức 後hậu 章chương 所sở 云vân 種chủng 子tử 前tiền 後hậu 自tự 類loại 相tương 生sanh 。 如như 同đồng 類loại 因nhân 。 引dẫn 等đẳng 流lưu 果quả 。 因nhân 果quả 俱câu 。 即tức 現hiện 種chủng 異dị 類loại 。 因nhân 果quả 不bất 俱câu 。 即tức 種chủng 子tử 自tự 類loại 。 此thử 即tức 雙song 成thành 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 現hiện 在tại 因nhân 有hữu 。 是thị 果quả 俱câu 有hữu 。 未vị 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 是thị 前tiền 後hậu 義nghĩa 。 明minh 種chủng 子tử 名danh 。 但đãn 依y 種chủng 生sanh 現hiện 立lập 。 不bất 依y 種chủng 生sanh 種chủng 立lập 。 故cố 但đãn 應ưng 說thuyết 與dữ 果quả 俱câu 有hữu 。 故cố 世thế 親thân 云vân 。 言ngôn 俱câu 有hữu 者giả 。 謂vị 非phi 過quá 去khứ 。 亦diệc 非phi 未vị 來lai 。 亦diệc 非phi 相tướng 離ly 得đắc 為vi 種chủng 子tử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 於ư 此thử 時thời 種chủng 子tử 有hữu 。 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 果quả 生sanh 故cố 。 難nạn/nan 云vân 。 種chủng 因nhân 生sanh 現hiện 。 要yếu 與dữ 現hiện 果quả 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 方phương 得đắc 名danh 種chủng 。 現hiện 因nhân 熏huân 種chủng 。 亦diệc 與dữ 種chủng 果quả 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 應ưng 亦diệc 名danh 種chủng 。 答đáp 。 有hữu 第đệ 三tam 義nghĩa 。 要yếu 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 。 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 者giả 。 謂vị 要yếu 長trường 時thời 相tương 續tục 。 其kỳ 性tánh 一nhất 類loại 。 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 究cứu 竟cánh 位vị 。 即tức 金kim 剛cang 心tâm 道đạo 。 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 。 真Chân 諦Đế 譯dịch 為vi 隨tùy 逐trục 。 究cứu 竟cánh 位vị 。 譯dịch 為vi 治trị 際tế 。 天thiên 親thân 云vân 。 治trị 。 謂vị 金kim 剛cang 心tâm 道đạo 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 於ư 此thử 時thời 。 功công 能năng 方phương 盡tận 。 故cố 名danh 際tế 。 外ngoại 種chủng 子tử 至chí 果quả 熟thục 及cập 根căn 壞hoại 時thời 。 功công 能năng 則tắc 盡tận 。 是thị 故cố 三tam 名danh 隨tùy 逐trục 至chí 治trị 際tế 。 遮già 彼bỉ 轉chuyển 識thức 現hiện 熏huân 種chủng 時thời 。 雖tuy 一nhất 念niệm 與dữ 種chủng 果quả 俱câu 有hữu 。 非phi 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 。 問vấn 。 能năng 熏huân 現hiện 。 與dữ 所sở 熏huân 種chủng 。 何hà 非phi 恆hằng 隨tùy 。 答đáp 。 間gian 斷đoạn 之chi 識thức 三tam 性tánh 互hỗ 起khởi 。 非phi 長trường/trưởng 相tương 續tục 一nhất 類loại 而nhi 轉chuyển 。 故cố 能năng 熏huân 現hiện 不bất 得đắc 名danh 種chủng 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 第đệ 七thất 不bất 間gian 。 應ưng 得đắc 名danh 種chủng 。 答đáp 。 漏lậu 無vô 漏lậu 間gian 。 不bất 得đắc 名danh 種chủng 。 問vấn 。 若nhược 云vân 一nhất 類loại 。 如như 何hà 說thuyết 有hữu 有hữu 壽thọ 盡tận 相tương/tướng 。 答đáp 。 約ước 生sanh 果quả 有hữu 限hạn 。 名danh 有hữu 壽thọ 盡tận 相tương/tướng 。 種chủng 體thể 非phi 斷đoạn 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 得đắc 名danh 種chủng 子tử 。 應ưng 善thiện 等đẳng 種chủng 生sanh 染nhiễm 等đẳng 現hiện 。 答đáp 。 有hữu 第đệ 四tứ 義nghĩa 揀giản 。 要yếu 性tánh 決quyết 定định 。 謂vị 隨tùy 能năng 熏huân 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 決quyết 定định 無vô 雜tạp 。 生sanh 各các 性tánh 果quả 。 名danh 性tánh 決quyết 定định 。 遮già 彼bỉ 異dị 性tánh 為vi 自tự 類loại 因nhân 。 故cố 世thế 親thân 云vân 。 言ngôn 決quyết 定định 者giả 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 各các 別biệt 決quyết 定định 。 不bất 從tùng 一nhất 性tánh 一nhất 切thiết 得đắc 生sanh 。 從tùng 此thử 物vật 種chủng 還hoàn 生sanh 此thử 物vật 。 問vấn 。 若nhược 異dị 性tánh 因nhân 不bất 名danh 種chủng 子tử 。 如như 何hà 說thuyết 有hữu 因nhân 通thông 善thiện 惡ác 果quả 唯duy 無vô 記ký 。 答đáp 。 彼bỉ 增tăng 上thượng 緣duyên 。 此thử 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 自tự 性tánh 因nhân 生sanh 自tự 性tánh 果quả 。 名danh 種chủng 子tử 者giả 。 應ưng 此thử 性tánh 因nhân 一nhất 時thời 頓đốn 生sanh 此thử 性tánh 多đa 果quả 。 答đáp 。 有hữu 第đệ 五ngũ 義nghĩa 揀giản 。 要yếu 待đãi 眾chúng 緣duyên 。 其kỳ 種chủng 雖tuy 有hữu 。 要yếu 須tu 等đẳng 待đãi 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 方phương 起khởi 現hiện 行hành 。 始thỉ 成thành 種chủng 子tử 。 親thân 因nhân 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 名danh 眾chúng 緣duyên 。 心tâm 種chủng 待đãi 四tứ 緣duyên 。 色sắc 種chủng 待đãi 二nhị 緣duyên 。 謂vị 因nhân 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 若nhược 不bất 待đãi 緣duyên 而nhi 成thành 種chủng 者giả 。 則tắc 一nhất 因nhân 應ưng 為vi 一nhất 切thiết 因nhân 。 以dĩ 待đãi 眾chúng 緣duyên 成thành 故cố 不bất 漫mạn 為vi 因nhân 。 問vấn 。 誰thùy 說thuyết 一nhất 因nhân 頓đốn 生sanh 多đa 果quả 。 答đáp 。 謂vị 有hữu 外ngoại 道đạo 執chấp 自tự 然nhiên 等đẳng 頓đốn 生sanh 多đa 果quả 。 又hựu 餘dư 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 緣duyên 恆hằng 有hữu 。 今kim 眾chúng 緣duyên 。 正chánh 遮già 此thử 二nhị 所sở 執chấp 。 以dĩ 明minh 有hữu 生sanh 未vị 生sanh 者giả 乃nãi 緣duyên 合hợp 未vị 合hợp 耳nhĩ 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 同đồng 性tánh 待đãi 緣duyên 生sanh 一nhất 性tánh 果quả 。 應ưng 善thiện 色sắc 種chủng 生sanh 善thiện 心tâm 果quả 。 餘dư 性tánh 準chuẩn 此thử 。 答đáp 。 有hữu 第đệ 六lục 義nghĩa 揀giản 。 要yếu 引dẫn 自tự 果quả 。 謂vị 自tự 種chủng 子tử 但đãn 引dẫn 自tự 果quả 。 要yếu 別biệt 別biệt 色sắc 。 及cập 別biệt 別biệt 心tâm 。 各các 各các 引dẫn 生sanh 自tự 色sắc 心tâm 果quả 。 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 如như 阿a 賴lại 耶da 識thức 種chủng 子tử 。 唯duy 能năng 引dẫn 生sanh 阿a 賴lại 耶da 現hiện 識thức 。 如như 稻đạo 穀cốc 等đẳng 。 唯duy 能năng 引dẫn 生sanh 稻đạo 穀cốc 等đẳng 果quả 。 問vấn 。 色sắc 心tâm 互hỗ 生sanh 。 是thị 誰thùy 所sở 執chấp 。 答đáp 。 謂vị 有hữu 外ngoại 道đạo 計kế 一nhất 因nhân 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 諸chư 果quả 。 是thị 故cố 遮già 之chi 。 問vấn 。 無vô 性tánh 第đệ 七thất 。 具cụ 前tiền 五ngũ 義nghĩa 。 應ưng 名danh 種chủng 子tử 。 答đáp 。 闕khuyết 果quả 俱câu 有hữu 。 第đệ 八bát 現hiện 識thức 雖tuy 具cụ 恆hằng 隨tùy 。 亦diệc 缺khuyết 果quả 俱câu 。 唯duy 本bổn 識thức 下hạ 結kết 成thành 本bổn 識thức 中trung 一nhất 分phần/phân 差sai 別biệt 功công 能năng 。 具cụ 上thượng 六lục 義nghĩa 。 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 決quyết 非phi 餘dư 義nghĩa 所sở 能năng 成thành 故cố 。 其kỳ 外ngoại 種chủng 子tử 。 如như 稻đạo 穀cốc 等đẳng 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 共cộng 受thọ 用dụng 業nghiệp 。 之chi 所sở 招chiêu 感cảm 。 內nội 識thức 所sở 變biến 。 依y 世thế 俗tục 說thuyết 。 假giả 名danh 種chủng 子tử 耳nhĩ 。 此thử 種chủng 下hạ 。 明minh 內nội 外ngoại 種chủng 子tử 俱câu 有hữu 生sanh 引dẫn 二nhị 因nhân 。 能năng 生sanh 芽nha 等đẳng 。 乃nãi 至chí 果quả 熟thục 。 是thị 外ngoại 生sanh 因nhân 。 能năng 生sanh 果quả 報báo 。 乃nãi 至chí 命mạng 終chung 。 是thị 內nội 生sanh 因nhân 。 外ngoại 種chủng 能năng 引dẫn 枯khô 後hậu 相tương 續tục 。 內nội 種chủng 能năng 引dẫn 喪táng 後hậu 屍thi 骸hài 。 由do 引dẫn 因nhân 故cố 。 多đa 時thời 續tục 住trụ 。 若nhược 一nhất 種chủng 子tử 唯duy 作tác 生sanh 因nhân 非phi 引dẫn 因nhân 者giả 。 收thu 置trí 倉thương 中trung 麥mạch 等đẳng 種chủng 子tử 。 不bất 應ưng 久cửu 時thời 。 相tương 似tự 相tương 續tục 。 喪táng 後hậu 屍thi 骸hài 。 如như 青thanh 瘀ứ 等đẳng 。 分phần/phân 位vị 隨tùy 轉chuyển 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 生sanh 因nhân 已dĩ 謝tạ 。 果quả 應ưng 滅diệt 故cố 。 若nhược 說thuyết 剎sát 那na 轉chuyển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 前tiền 剎sát 那na 為vi 後hậu 剎sát 那na 作tác 因nhân 。 得đắc 相tương 續tục 住trụ 者giả 。 若nhược 爾nhĩ 。 最tối 後hậu 不bất 應ưng 都đô 盡tận 。 既ký 無vô 此thử 二nhị 義nghĩa 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 引dẫn 因nhân 。 此thử 二nhị 種chủng 因nhân 。 譬thí 如như 人nhân 射xạ 。 彎loan 弓cung 放phóng 箭tiễn 。 放phóng 箭tiễn 為vi 生sanh 因nhân 。 彎loan 弓cung 為vi 引dẫn 因nhân 。 放phóng 箭tiễn 得đắc 離ly 弦huyền 。 遠viễn 有hữu 所sở 至chí 。 若nhược 但đãn 以dĩ 放phóng 箭tiễn 為vi 因nhân 。 不bất 以dĩ 彎loan 弓cung 為vi 因nhân 。 則tắc 箭tiễn 不bất 得đắc 遠viễn 。 若nhược 言ngôn 前tiền 剎sát 那na 箭tiễn 。 生sanh 後hậu 剎sát 那na 箭tiễn 。 故cố 箭tiễn 得đắc 遠viễn 。 則tắc 箭tiễn 無vô 落lạc 義nghĩa 。 種chủng 子tử 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 生sanh 因nhân 盡tận 故cố 枯khô 喪táng 。 由do 引dẫn 因nhân 盡tận 故cố 滅diệt 盡tận 。 內nội 種chủng 必tất 由do 熏huân 習tập 者giả 。 如như 無vô 多đa 聞văn 熏huân 習tập 之chi 因nhân 。 必tất 無vô 多đa 聞văn 之chi 果quả 。 外ngoại 種chủng 熏huân 習tập 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 故cố 置trí 或hoặc 言ngôn 。 如như 以dĩ 炭thán 與dữ 牛ngưu 糞phẩn 毛mao 等đẳng 。 次thứ 第đệ 生sanh 彼bỉ 苣cự 蕂vừng 青thanh 蓮liên 華hoa 根căn 及cập 以dĩ 蒲bồ 等đẳng 。 非phi 苣cự 蕂vừng 等đẳng 與dữ 彼bỉ 炭thán 等đẳng 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 互hỗ 相tương 熏huân 習tập 。 而nhi 從tùng 彼bỉ 生sanh 。 如như 是thị 外ngoại 種chủng 或hoặc 無vô 熏huân 習tập 。 如như 巨cự 勝thắng 與dữ 華hoa 鬘man 等đẳng 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 由do 熏huân 習tập 故cố 。 生sanh 香hương 氣khí 等đẳng 。 如như 是thị 外ngoại 種chủng 或hoặc 有hữu 熏huân 習tập 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 非phi 因nhân 緣duyên 攝nhiếp 。 若nhược 辦biện 所sở 生sanh 果quả 。 必tất 以dĩ 內nội 種chủng 。 為vì 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 由do 稻đạo 穀cốc 等đẳng 外ngoại 法pháp 種chủng 子tử 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 感cảm 受thọ 用dụng 業nghiệp 。 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 依y 阿a 賴lại 耶da 力lực 所sở 變biến 現hiện 。 是thị 故cố 外ngoại 種chủng 離ly 內nội 無vô 別biệt 。 亦diệc 是thị 多đa 人nhân 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 。 故cố 曰viết 共cộng 相tương 。

依y 何hà 等đẳng 義nghĩa 立lập 熏huân 習tập 名danh (# 至chí )# 令linh 種chủng 生sanh 長trưởng 故cố 名danh 熏huân 習tập 。

四tứ 能năng 所sở 熏huân 習tập 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 總tổng 答đáp 。 三tam 正chánh 釋thích 。 依y 何hà 等đẳng 義nghĩa 立lập 熏huân 習tập 名danh 。 問vấn 也dã 。 所sở 熏huân 至chí 故cố 名danh 熏huân 習tập 。 此thử 總tổng 答đáp 也dã 。 熏huân 者giả 。 發phát 也dã 。 或hoặc 猶do 致trí 也dã 。 習tập 者giả 。 生sanh 也dã 。 近cận 也dã 。 數số 也dã 。 即tức 發phát 致trí 果quả 於ư 本bổn 識thức 內nội 。 令linh 種chủng 子tử 生sanh 近cận 生sanh 長trưởng 故cố 。

何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 所sở 熏huân 四tứ 義nghĩa (# 至chí )# 可khả 是thị 所sở 熏huân 非phi 心tâm 所sở 等đẳng 。

三tam 正chánh 釋thích 分phần/phân 三tam 。 一nhất 所sở 熏huân 。 二nhị 能năng 熏huân 。 三tam 總tổng 結kết 。 今kim 初sơ 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 所sở 熏huân 四tứ 義nghĩa 。 別biệt 徵trưng 也dã 。 一nhất 堅kiên 住trụ 性tánh 下hạ 。 別biệt 釋thích 也dã 。 所sở 熏huân 四tứ 義nghĩa 。 唯duy 第đệ 八bát 具cụ 。 所sở 以dĩ 第đệ 八bát 獨độc 為vi 所sở 熏huân 。 四tứ 義nghĩa 者giả 。 一nhất 堅kiên 住trụ 性tánh 。 從tùng 無vô 始thỉ 之chi 始thỉ 。 至chí 究cứu 竟cánh 之chi 終chung 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 為vi 堅kiên 住trụ 性tánh 。 夫phu 為vi 所sở 熏huân 識thức 者giả 。 且thả 須tu 一nhất 類loại 堅kiên 住trụ 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 能năng 持trì 習tập 氣khí 。 乃nãi 是thị 所sở 熏huân 。 今kim 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 若nhược 五ngũ 位vị 無vô 心tâm 時thời 。 皆giai 間gian 斷đoạn 故cố 。 既ký 非phi 堅kiên 住trụ 。 非phi 是thị 所sở 熏huân 。 一nhất 云vân 。 轉chuyển 識thức 。 謂vị 七thất 轉chuyển 識thức 。 兼kiêm 含hàm 心tâm 所sở 。 若nhược 許hứa 七thất 識thức 能năng 持trì 種chủng 者giả 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 破phá 四tứ 惑hoặc 。 應ưng 失thất 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 已dĩ 轉chuyển 七thất 識thức 成thành 平bình 等đẳng 性tánh 。 猶do 有hữu 有hữu 漏lậu 種chủng 者giả 。 明minh 是thị 八bát 識thức 能năng 持trì 。 言ngôn 風phong 聲thanh 等đẳng 者giả 。 此thử 揀giản 根căn 塵trần 。 以dĩ 間gian 斷đoạn 相tương/tướng 顯hiển 。 故cố 偏thiên 語ngữ 之chi 。 理lý 實thật 等đẳng 字tự 等đẳng 取thủ 根căn 塵trần 及cập 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 。 等đẳng 一nhất 切thiết 皆giai 揀giản 。 至chí 無vô 色sắc 界giới 。 即tức 無vô 色sắc 故cố 。 入nhập 滅diệt 定định 等đẳng 。 心tâm 亦diệc 無vô 故cố 。 名danh 不bất 堅kiên 住trụ 。 此thử 亦diệc 遮già 經kinh 部bộ 師sư 將tương 色sắc 心tâm 更cánh 互hỗ 持trì 種chủng 。 論luận 主chủ 云vân 。 且thả 如như 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 入nhập 滅diệt 定định 時thời 。 色sắc 心tâm 俱câu 間gian 斷đoạn 。 此thử 時thời 將tương 何hà 法pháp 能năng 持trì 種chủng 。 又hựu 如như 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 。 皆giai 不bất 通thông 三tam 界giới 。 亦diệc 非phi 堅kiên 住trụ 。 如như 何hà 堪kham 為vi 所sở 熏huân 性tánh 。 又hựu 第đệ 七thất 識thức 在tại 有hữu 漏lậu 位vị 雖tuy 不bất 間gian 斷đoạn 。 在tại 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 亦diệc 有hữu 解giải 脫thoát 間gian 斷đoạn 。 謂vị 得đắc 無vô 漏lậu 時thời 不bất 能năng 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 體thể 相tướng 違vi 故cố 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 在tại 因nhân 中trung 體thể 無vô 解giải 脫thoát 。 唯duy 無vô 覆phú 性tánh 。 即tức 不bất 妨phương 亦diệc 能năng 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 。 得đắc 名danh 所sở 熏huân 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 所sở 熏huân 宗tông 。 因nhân 云vân 。 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 電điện 光quang 聲thanh 風phong 等đẳng 。 問vấn 。 若nhược 言ngôn 有hữu 堅kiên 住trụ 性tánh 即tức 是thị 所sở 熏huân 者giả 。 只chỉ 如như 佛Phật 果Quả 第đệ 八bát 亦diệc 是thị 堅kiên 住trụ 性tánh 。 應ưng 名danh 所sở 熏huân 。 答đáp 。 將tương 第đệ 二nhị 義nghĩa 簡giản 。 曰viết 無vô 記ký 性tánh 。 夫phu 為vi 所sở 熏huân 者giả 。 須tu 唯duy 是thị 一nhất 類loại 無vô 記ký 。 即tức 不bất 違vi 善thiện 惡ác 性tánh 。 方phương 受thọ 彼bỉ 熏huân 。 今kim 佛Phật 果Quả 第đệ 八bát 既ký 是thị 善thiện 性tánh 。 即tức 不bất 容dung 不bất 善thiện 及cập 無vô 記ký 性tánh 非phi 是thị 所sở 熏huân 。 以dĩ 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 故cố 。 如như 似tự 沉trầm 麝xạ 。 不bất 受thọ 臭xú 穢uế 物vật 熏huân 。 若nhược 不bất 善thiện 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 煩phiền 惱não 。 又hựu 不bất 容dung 信tín 等đẳng 心tâm 所sở 熏huân 。 互hỗ 不bất 相tương 容dung 納nạp 故cố 。 其kỳ 所sở 熏huân 性tánh 。 如như 寬khoan 心tâm 捨xả 行hành 之chi 人nhân 。 能năng 容dung 納nạp 得đắc 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 事sự 。 若nhược 惡ác 心tâm 性tánh 人nhân 即tức 不bất 中trung 。 第đệ 八bát 識thức 似tự 寬khoan 心tâm 捨xả 行hành 之chi 人nhân 。 能năng 容dung 一nhất 切thiết 習tập 氣khí 。 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 方phương 名danh 所sở 熏huân 。 若nhược 如Như 來Lai 第đệ 八bát 無vô 漏lậu 淨tịnh 識thức 。 唯duy 在tại 因nhân 中trung 曾tằng 所sở 熏huân 習tập 。 帶đái 此thử 舊cựu 種chủng 。 非phi 新tân 受thọ 熏huân 。 以dĩ 唯duy 善thiện 故cố 。 違vi 於ư 不bất 善thiện 等đẳng 。 又hựu 云vân 。 善thiện 染nhiễm 如như 沉trầm 麝xạ 韭# 蒜toán 等đẳng 故cố 不bất 受thọ 熏huân 。 無vô 記ký 如như 素tố 帛bạch 。 故cố 能năng 受thọ 熏huân 。 如như 善thiện 不bất 容dung 於ư 惡ác 。 猶do 白bạch 不bất 受thọ 於ư 黑hắc 。 若nhược 惡ác 不bất 容dung 於ư 善thiện 。 如như 臭xú 不bất 納nạp 於ư 香hương 。 唯duy 本bổn 識thức 之chi 含hàm 藏tạng 。 同đồng 太thái 虗hư 之chi 廣quảng 納nạp 矣hĩ 。 問vấn 。 若nhược 言ngôn 有hữu 堅kiên 住trụ 性tánh 。 及cập 無vô 記ký 性tánh 二nhị 義nghĩa 。 便tiện 名danh 所sở 熏huân 者giả 。 且thả 如như 第đệ 五ngũ 心tâm 所sở 同đồng 心tâm 王vương 。 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 應ưng 是thị 所sở 熏huân 。 又hựu 如như 無vô 為vi 。 亦diệc 有hữu 堅kiên 住trụ 性tánh 義nghĩa 。 為vi 所sở 熏huân 何hà 失thất 。 答đáp 。 將tương 第đệ 三tam 義nghĩa 簡giản 曰viết 可khả 熏huân 性tánh 。 言ngôn 自tự 在tại 者giả 。 正chánh 簡giản 難Nan 陀Đà 許hứa 第đệ 八bát 五ngũ 心tâm 所sở 能năng 受thọ 熏huân 。 論luận 主chủ 云vân 。 心tâm 所sở 不bất 自tự 在tại 故cố 。 依y 他tha 生sanh 起khởi 。 非phi 所sở 熏huân 性tánh 。 言ngôn 性tánh 非phi 堅kiên 密mật 者giả 。 即tức 簡giản 馬mã 鳴minh 菩Bồ 薩Tát 真Chân 如Như 受thọ 熏huân 。 論luận 主chủ 云vân 。 無vô 為vi 體thể 堅kiên 密mật 。 如như 金kim 石thạch 等đẳng 。 決quyết 不bất 受thọ 熏huân 。 夫phu 可khả 熏huân 者giả 。 且thả 須tu 體thể 性tánh 虗hư 踈sơ 。 能năng 容dung 種chủng 子tử 。 方phương 得đắc 。 馬mã 鳴minh 救cứu 云vân 。 我ngã 言ngôn 真Chân 如Như 受thọ 熏huân 者giả 。 以dĩ 真Chân 如Như 是thị 性tánh 。 第đệ 八bát 是thị 相tương/tướng 。 性tánh 相tướng 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 熏huân 著trước 相tương/tướng 時thời 。 兼kiêm 熏huân 著trước 性tánh 。 或hoặc 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 故cố 真Chân 如Như 受thọ 熏huân 何hà 失thất 。 如như 將tương 金kim 石thạch 作tác 指chỉ 鐶hoàn 等đẳng 。 護hộ 法Pháp 破phá 云vân 。 熏huân 相tương/tướng 不bất 熏huân 性tánh 。 如như 火hỏa 燒thiêu 世thế 界giới 。 不bất 燒thiêu 虗hư 空không 。 今kim 唯duy 是thị 第đệ 八bát 心tâm 王vương 體thể 性tánh 虗hư 踈sơ 。 方phương 可khả 受thọ 熏huân 。 如như 衣y 服phục 虗hư 踈sơ 。 方phương 能năng 受thọ 香hương 等đẳng 熏huân 。 問vấn 。 若nhược 言ngôn 有hữu 堅kiên 住trụ 性tánh 。 無vô 記ký 性tánh 。 及cập 可khả 熏huân 性tánh 。 三tam 義nghĩa 。 即tức 是thị 所sở 熏huân 者giả 。 應ưng 可khả 此thử 人nhân 第đệ 八bát 識thức 。 受thọ 他tha 人nhân 前tiền 七thất 識thức 熏huân 。 以dĩ 此thử 人nhân 第đệ 八bát 是thị 可khả 熏huân 性tánh 故cố 。 答đáp 。 將tương 第đệ 四tứ 義nghĩa 簡giản 。 曰viết 與dữ 能năng 熏huân 共cộng 和hòa 合hợp 性tánh 。 今kim 將tương 此thử 人nhân 第đệ 八bát 。 望vọng 他tha 人nhân 前tiền 七thất 。 無vô 同đồng 時thời 同đồng 處xứ 和hòa 合hợp 義nghĩa 故cố 。 非phi 是thị 所sở 熏huân 。 亦diệc 遮già 經kinh 部bộ 師sư 前tiền 念niệm 之chi 識thức 熏huân 後hậu 念niệm 義nghĩa 。 他tha 身thân 即tức 簡giản 同đồng 處xứ 。 無vô 有hữu 以dĩ 他tha 身thân 識thức 為vi 我ngã 所sở 熏huân 故cố 。 剎sát 那na 前tiền 後hậu 。 即tức 簡giản 同đồng 時thời 。 前tiền 念niệm 識thức 體thể 。 與dữ 後hậu 念niệm 識thức 相tương/tướng 。 不bất 相tương 及cập 故cố 。 唯duy 異dị 熟thục 識thức 。 具cụ 此thử 四tứ 義nghĩa 。 可khả 是thị 所sở 熏huân 。 非phi 心tâm 所sở 等đẳng 。 此thử 總tổng 結kết 也dã 。 非phi 心tâm 所sở 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 同đồng 時thời 心tâm 所sở 。 等đẳng 取thủ 所sở 餘dư 。 如như 上thượng 所sở 揀giản 。

何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 能năng 熏huân 四tứ 義nghĩa (# 至chí )# 具cụ 此thử 四tứ 義nghĩa 可khả 是thị 能năng 熏huân 。

二nhị 能năng 熏huân 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 能năng 熏huân 四tứ 義nghĩa 。 徵trưng 也dã 。 一nhất 有hữu 生sanh 滅diệt 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 且thả 外ngoại 人nhân 問vấn 無vô 為vi 法pháp 得đắc 名danh 能năng 熏huân 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 將tương 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 簡giản 曰viết 有hữu 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 法pháp 有hữu 能năng 生sanh 長trưởng 之chi 作tác 用dụng 故cố 。 今kim 前tiền 七thất 識thức 有hữu 生sanh 滅diệt 。 有hữu 生sanh 長trưởng 作tác 用dụng 。 故cố 是thị 能năng 熏huân 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 且thả 如như 業nghiệp 感cảm 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 色sắc 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 等đẳng 。 皆giai 有hữu 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 非phi 作tác 用dụng 。 應ưng 是thị 能năng 熏huân 。 答đáp 。 將tương 第đệ 二nhị 義nghĩa 簡giản 。 要yếu 有hữu 勝thắng 用dụng 。 謂vị 善thiện 惡ác 有hữu 覆phú 強cường 盛thịnh 之chi 力lực 。 名danh 為vi 勝thắng 用dụng 。 其kỳ 業nghiệp 感cảm 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 。 劣liệt 弱nhược 無vô 強cường 盛thịnh 作tác 用dụng 。 能năng 熏huân 色sắc 法pháp 。 雖tuy 有hữu 強cường 盛thịnh 。 又hựu 無vô 緣duyên 慮lự 勝thắng 用dụng 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 二nhị 用dụng 俱câu 闕khuyết 。 此thử 非phi 能năng 熏huân 。 又hựu 勝thắng 用dụng 有hữu 二nhị 。 一nhất 能năng 緣duyên 勝thắng 用dụng 。 即tức 簡giản 諸chư 色sắc 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 熏huân 。 非phi 能năng 緣duyên 熏huân 二nhị 強cường 盛thịnh 勝thắng 用dụng 。 謂vị 不bất 任nhậm 運vận 起khởi 。 即tức 揀giản 別biệt 類loại 異dị 熟thục 心tâm 等đẳng 有hữu 緣duyên 慮lự 用dụng 。 無vô 強cường 盛thịnh 用dụng 。 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 熏huân 。 非phi 能năng 緣duyên 熏huân 。 由do 斯tư 內nội 色sắc 等đẳng 有hữu 強cường 盛thịnh 用dụng 。 無vô 能năng 緣duyên 用dụng 。 異dị 熟thục 心tâm 等đẳng 有hữu 能năng 緣duyên 用dụng 。 無vô 強cường 盛thịnh 用dụng 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 二nhị 用dụng 俱câu 無vô 。 皆giai 非phi 能năng 熏huân 。 即tức 緣duyên 勢thế 用dụng 可khả 致trí 熏huân 習tập 。 如như 強cường 健kiện 人nhân 。 能năng 致trí 功công 効hiệu 故cố 。 問vấn 。 若nhược 有hữu 生sanh 滅diệt 。 及cập 有hữu 勝thắng 用dụng 。 即tức 名danh 能năng 熏huân 者giả 。 且thả 如như 佛Phật 果Quả 前tiền 七thất 識thức 。 亦diệc 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 應ưng 是thị 能năng 熏huân 。 答đáp 。 將tương 第đệ 三tam 義nghĩa 簡giản 。 要yếu 有hữu 增tăng 減giảm 。 增tăng 減giảm 者giả 。 損tổn 益ích 之chi 義nghĩa 。 佛Phật 無vô 損tổn 益ích 。 故cố 非phi 能năng 熏huân 。 疏sớ/sơ 喻dụ 說thuyết 云vân 應ưng 剛cang 即tức 剛cang 。 合hợp 柔nhu 即tức 柔nhu 。 能năng 成thành 辦biện 事sự 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 至chí 無vô 漏lậu 位vị 。 亦diệc 有hữu 增tăng 減giảm 。 唯duy 除trừ 佛Phật 果Quả 。 言ngôn 有hữu 勝thắng 劣liệt 者giả 。 前tiền 佛Phật 應ưng 勝thắng 。 後hậu 佛Phật 應ưng 劣liệt 。 以dĩ 前tiền 佛Phật 熏huân 得đắc 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 多đa 故cố 。 問vấn 。 若nhược 言ngôn 具cụ 有hữu 生sanh 滅diệt 。 有hữu 勝thắng 用dụng 。 有hữu 增tăng 減giảm 。 三tam 義nghĩa 。 即tức 名danh 能năng 熏huân 者giả 。 且thả 如như 他tha 人nhân 前tiền 七thất 識thức 。 亦diệc 有hữu 上thượng 三tam 義nghĩa 。 應ưng 與dữ 此thử 人nhân 第đệ 八bát 為vi 能năng 熏huân 性tánh 。 答đáp 。 將tương 第đệ 四tứ 義nghĩa 簡giản 。 要yếu 與dữ 所sở 熏huân 和hòa 合hợp 而nhi 轉chuyển 。 揀giản 自tự 他tha 不bất 得đắc 互hỗ 熏huân 前tiền 後hậu 不bất 得đắc 互hỗ 熏huân 。 同đồng 所sở 熏huân 第đệ 四tứ 義nghĩa 。 上thượng 二nhị 皆giai 云vân 共cộng 和hòa 合hợp 者giả 。 和hòa 合hợp 即tức 是thị 相tương 應ứng 異dị 名danh 。 唯duy 七thất 轉chuyển 識thức 至chí 可khả 是thị 能năng 熏huân 。 結kết 也dã 。 所sở 以dĩ 能năng 所sở 第đệ 四tứ 合hợp 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 以dĩ 二nhị 種chủng 第đệ 四tứ 。 但đãn 能năng 所sở 異dị 。 言ngôn 全toàn 似tự 故cố 。 二nhị 用dụng 此thử 文văn 。 別biệt 為vi 總tổng 結kết 。 故cố 論luận 結kết 云vân 。 如như 是thị 能năng 熏huân 與dữ 所sở 熏huân 識thức 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 熏huân 習tập 義nghĩa 成thành 等đẳng 。 問vấn 。 七thất 能năng 熏huân 中trung 。 熏huân 第đệ 八bát 四tứ 分phân 之chi 中trung 。 約ước 熏huân 何hà 分phần/phân 。 答đáp 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 能năng 熏huân 阿a 賴lại 耶da 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 能năng 熏huân 第đệ 八bát 相tương 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 唯duy 熏huân 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 。 問vấn 。 前tiền 七thất 識thức 四tứ 分phần/phân 。 何hà 分phần/phân 能năng 熏huân 。 答đáp 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 能năng 熏huân 種chủng 。 以dĩ 此thử 二nhị 分phần 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 問vấn 相tương/tướng 分phân 是thị 色sắc 。 何hà 能năng 熏huân 種chủng 。 答đáp 。 但đãn 是thị 見kiến 分phần/phân 與dữ 力lực 。 令linh 相tương/tướng 分phần/phân 熏huân 種chủng 。 如như 梟kiêu 附phụ 塊khối 而nhi 成thành 卵noãn 㲉xác 。 又hựu 見kiến 分phân 是thị 自tự 證chứng 分phần/phân 與dữ 力lực 。 問vấn 。 能năng 熏huân 前tiền 七thất 皆giai 有hữu 王vương 所sở 。 亦diệc 同đồng 第đệ 八bát 唯duy 王vương 非phi 所sở 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 王vương 所sở 皆giai 能năng 。 問vấn 。 前tiền 七thất 心tâm 所sở 。 何hà 故cố 同đồng 王vương 亦diệc 能năng 熏huân 耶da 。 答đáp 。 四tứ 義nghĩa 具cụ 故cố 。 問vấn 。 第đệ 八bát 心tâm 所sở 。 何hà 不bất 同đồng 王vương 亦diệc 所sở 熏huân 耶da 。 答đáp 。 前tiền 已dĩ 揀giản 故cố 。 缺khuyết 自tự 在tại 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 非phi 所sở 。 難nạn/nan 曰viết 。 心tâm 所sở 不bất 自tự 在tại 。 心tâm 所sở 非phi 所sở 熏huân 。 心tâm 所sở 不bất 自tự 在tại 。 心tâm 所sở 非phi 能năng 熏huân 。 答đáp 。 已dĩ 具cụ 義nghĩa 不bất 具cụ 義nghĩa 故cố 。 何hà 煩phiền 再tái 問vấn 。 我ngã 問vấn 前tiền 義nghĩa 。 豈khởi 可khả 重trọng/trùng 繁phồn 。 答đáp 。 為vi 因nhân 據cứ 有hữu 力lực 。 心tâm 所sở 亦diệc 能năng 熏huân 。 心tâm 所sở 有hữu 力lực 故cố 。 受thọ 熏huân 須tu 報báo 主chủ 。 心tâm 所sở 非phi 所sở 熏huân 。 所sở 非phi 報báo 主chủ 故cố 。 難nạn/nan 曰viết 。 為vi 因nhân 言ngôn 有hữu 力lực 。 心tâm 所sở 便tiện 能năng 熏huân 。 為vi 果quả 應ưng 有hữu 力lực 。 心tâm 所sở 亦diệc 所sở 熏huân 。 答đáp 。 為vi 果quả 無vô 力lực 。 又hựu 過quá 失thất 多đa 。 所sở 以dĩ 心tâm 所sở 非phi 是thị 所sở 熏huân 。 何hà 知tri 無vô 力lực 及cập 有hữu 過quá 失thất 。 答đáp 。 既ký 有hữu 過quá 失thất 。 知tri 是thị 無vô 力lực 。 問vấn 。 何hà 過quá 失thất 。 答đáp 。 頓đốn 生sanh 六lục 果quả 故cố 。 若nhược 第đệ 八bát 識thức 王vương 所sở 一nhất 聚tụ 。 六lục 皆giai 受thọ 熏huân 。 凡phàm 一nhất 能năng 熏huân 。 熏huân 六lục 箇cá 種chủng 。 後hậu 遇ngộ 緣duyên 時thời 。 六lục 種chủng 頓đốn 生sanh 六lục 箇cá 現hiện 行hành 。 問vấn 。 設thiết 生sanh 六lục 果quả 。 何hà 便tiện 是thị 過quá 。 答đáp 。 如như 一nhất 有hữu 情tình 。 頓đốn 生sanh 六lục 箇cá 第đệ 八bát 現hiện 行hành 。 成thành 六lục 有hữu 情tình 。 故cố 是thị 大đại 過quá 。 問vấn 。 一nhất 設thiết 成thành 六lục 。 何hà 成thành 大đại 過quá 。 答đáp 。 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 。 其kỳ 眾chúng 生sanh 界giới 。 無vô 有hữu 增tăng 減giảm 。 既ký 違vi 聖thánh 教giáo 。 又hựu 無vô 此thử 理lý 。 故cố 成thành 大đại 過quá 。 難nạn/nan 。 能năng 熏huân 第đệ 七thất 一nhất 聚tụ 王vương 所sở 有hữu 十thập 八bát 法pháp 。 緣duyên 第đệ 八bát 時thời 。 齊tề 熏huân 一nhất 十thập 八bát 箇cá 質chất 種chủng 。 何hà 無vô 頓đốn 生sanh 十thập 八bát 果quả 失thất 。 答đáp 。 能năng 熏huân 雖tuy 多đa 。 一nhất 處xứ 受thọ 熏huân 。 唯duy 生sanh 一nhất 果quả 。 如như 一nhất 麥mạch 中trung 有hữu 多đa 麫# 塵trần 。 共cộng 生sanh 一nhất 芽nha 。 此thử 亦diệc 如như 彼bỉ 。 應ưng 法pháp 合hợp 云vân 。 麥mạch 殻# 一nhất 而nhi 麫# 塵trần 眾chúng 。 共cộng 生sanh 一nhất 芽nha 。 持trì 處xứ 一nhất 而nhi 種chủng 子tử 多đa 。 同đồng 生sanh 一nhất 果quả 。 其kỳ 或hoặc 麥mạch 粒lạp 成thành 多đa 。 自tự 爾nhĩ 藂tùng 苞bao 競cạnh 秀tú 。 若nhược 也dã 受thọ 熏huân 非phi 一nhất 。 何hà 疑nghi 眾chúng 果quả 齊tề 生sanh 。

如như 是thị 能năng 熏huân 與dữ 所sở 熏huân 識thức (# 至chí )# 是thị 謂vị 略lược 說thuyết 。 一nhất 切thiết 種chủng 相tương/tướng 。

三tam 總tổng 結kết 。 如như 熏huân 苣cự 蕂vừng 者giả 。 苣cự 蕂vừng 本bổn 來lai 是thị 炭thán 。 多đa 時thời 埋mai 在tại 地địa 中trung 。 便tiện 變biến 為vi 苣cự 蕂vừng 。 西tây 方phương 若nhược 欲dục 作tác 塗đồ 身thân 香hương 油du 。 先tiên 以dĩ 華hoa 香hương 。 取thủ 與dữ 苣cự 蕂vừng 子tử 聚tụ 為vi 一nhất 處xứ 。 淹yêm 令linh 極cực 爛lạn 。 後hậu 取thủ 苣cự 蕂vừng 厭yếm 油du 。 油du 遂toại 香hương 氣khí 芬phân 馥phức 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。

復phục 次thứ 何hà 等đẳng 名danh 為vi 熏huân 習tập 。 熏huân 習tập 能năng 詮thuyên 。 何hà 謂vị 所sở 詮thuyên 。 謂vị 依y 彼bỉ 法pháp 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 此thử 中trung 有hữu 能năng 生sanh 彼bỉ 因nhân 性tánh 。 是thị 謂vị 所sở 詮thuyên 。 如như 苣cự 勝thắng 中trung 有hữu 華hoa 熏huân 習tập 。 苣cự 勝thắng 與dữ 華hoa 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 是thị 諸chư 苣cự 勝thắng 帶đái 能năng 生sanh 彼bỉ 香hương 因nhân 而nhi 生sanh 。 又hựu 如như 所sở 立lập 貪tham 等đẳng 行hành 者giả 。 貪tham 等đẳng 熏huân 習tập 。 依y 彼bỉ 貪tham 等đẳng 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 此thử 心tâm 帶đái 彼bỉ 生sanh 因nhân 而nhi 生sanh 。 或hoặc 多đa 聞văn 者giả 。 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 依y 聞văn 作tác 意ý 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 。 此thử 心tâm 帶đái 彼bỉ 記ký 因nhân 而nhi 生sanh 。 由do 此thử 熏huân 習tập 能năng 攝nhiếp 持trì 故cố 名danh 持trì 法Pháp 者giả 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 熏huân 習tập 道Đạo 理lý 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 能năng 熏huân 識thức 等đẳng 下hạ 。 明minh 能năng 熏huân 所sở 熏huân 俱câu 時thời 和hòa 合hợp 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 。 言ngôn 三tam 法pháp 者giả 。 前tiền 後hậu 種chủng 子tử 為vi 二nhị 法pháp 。 中trung 間gian 現hiện 識thức 為vi 一nhất 法pháp 。 望vọng 前tiền 種chủng 子tử 是thị 能năng 生sanh 。 望vọng 後hậu 種chủng 子tử 是thị 所sở 生sanh 。 是thị 故cố 因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 同đồng 時thời 。 下hạ 喻dụ 同đồng 時thời 義nghĩa 。 前tiền 後hậu 燋tiều 炷chú 。 喻dụ 前tiền 後hậu 種chủng 。 中trung 間gian 光quang 焰diễm 。 喻dụ 現hiện 行hành 識thức 。 蘆lô 束thúc 相tương 依y 。 喻dụ 不bất 相tương 離ly 。 法pháp 喻dụ 兩lưỡng 齊tề 。 故cố 曰viết 理lý 不bất 傾khuynh 動động 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 種chủng 現hiện 是thị 有hữu 法pháp 。 因nhân 果quả 同đồng 時thời 宗tông 。 因nhân 云vân 。 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 炷chú 焰diễm 。 或hoặc 云vân 。 更cánh 互hỗ 相tương 依y 故cố 。 喻dụ 如như 二nhị 束thúc 蘆lô 。 俱câu 有hữu 因nhân 。 同đồng 類loại 因nhân 。 即tức 六lục 因nhân 中trung 二nhị 因nhân 。 士sĩ 用dụng 果quả 。 等đẳng 流lưu 果quả 。 即tức 五ngũ 果quả 中trung 二nhị 果quả 也dã 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 。 六lục 因nhân 中trung 有hữu 四tứ 。 能năng 持trì 種chủng 子tử 義nghĩa 邊biên 。 是thị 持trì 種chủng 因nhân 。 若nhược 因nhân 種chủng 子tử 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 即tức 俱câu 有hữu 因nhân 。 若nhược 望vọng 自tự 類loại 種chủng 子tử 前tiền 後hậu 相tương/tướng 引dẫn 。 即tức 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 望vọng 同đồng 時thời 心tâm 所sở 等đẳng 。 即tức 相tương 應ứng 因nhân 。 無vô 餘dư 二nhị 因nhân 者giả 。 異dị 熟thục 因nhân 是thị 善thiện 惡ác 性tánh 。 此thử 識thức 無vô 記ký 。 若nhược 徧biến 行hành 因nhân 是thị 染nhiễm 。 謂vị 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 等đẳng 。 此thử 識thức 非phi 染nhiễm 。 於ư 五ngũ 果quả 中trung 具cụ 四tứ 。 唯duy 除trừ 離ly 繫hệ 。 望vọng 自tự 種chủng 子tử 。 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 。 望vọng 作tác 意ý 等đẳng 心tâm 所sở 。 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 。 望vọng 第đệ 七thất 識thức 。 為vi 增tăng 上thượng 果quả 。 望vọng 善thiện 惡ác 因nhân 。 即tức 異dị 熟thục 果quả 。 此thử 單đơn 就tựu 種chủng 現hiện 言ngôn 。 故cố 只chỉ 舉cử 其kỳ 二nhị 耳nhĩ 。 種chủng 生sanh 現hiện 。 如như 俱câu 有hữu 因nhân 。 得đắc 士sĩ 用dụng 果quả 。 即tức 因nhân 果quả 同đồng 時thời 者giả 。 即tức 前tiền 異dị 類loại 不bất 相tương 違vi 。 種chủng 引dẫn 種chủng 。 如như 己kỷ 類loại 因nhân 。 得đắc 等đẳng 流lưu 果quả 。 即tức 因nhân 果quả 不bất 同đồng 時thời 。 即tức 前tiền 自tự 類loại 相tương 違vi 。 云vân 何hà 士sĩ 用dụng 果quả 。 謂vị 諸chư 作tác 者giả 。 假giả 諸chư 作tác 具cụ 。 所sở 辦biện 事sự 業nghiệp 。 士sĩ 謂vị 士sĩ 夫phu 。 用dụng 謂vị 作tác 用dụng 。 此thử 人nhân 士sĩ 用dụng 。 若nhược 法pháp 士sĩ 用dụng 者giả 。 因nhân 法pháp 為vi 作tác 者giả 。 緣duyên 法pháp 為vi 作tác 具cụ 。 如như 士sĩ 夫phu 用dụng 。 從tùng 喻dụ 彰chương 名danh 。 云vân 何hà 等đẳng 流lưu 果quả 。 謂vị 習tập 善thiện 等đẳng 所sở 引dẫn 同đồng 類loại 。 或hoặc 似tự 先tiên 因nhân 。 後hậu 果quả 隨tùy 轉chuyển 。 因nhân 果quả 相tương 似tự 名danh 等đẳng 。 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 名danh 流lưu 。 此thử 二nhị 即tức 前tiền 種chủng 生sanh 現hiện 。 現hiện 熏huân 種chủng 。 種chủng 引dẫn 種chủng 。 以dĩ 因nhân 果quả 同đồng 時thời 故cố 。 種chủng 生sanh 現hiện 熏huân 。 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 故cố 攝nhiếp 二nhị 耳nhĩ 。 餘dư 法pháp 即tức 現hiện 引dẫn 現hiện 。 故cố 云vân 三tam 類loại 親thân 因nhân 緣duyên 。 四tứ 類loại 真chân 等đẳng 流lưu 也dã 。 欲dục 明minh 其kỳ 義nghĩa 當đương 閱duyệt 開khai 蒙mông 。 彼bỉ 中trung 難nạn/nan 云vân 。 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 。 因nhân 種chủng 與dữ 果quả 俱câu 。 種chủng 子tử 引dẫn 種chủng 子tử 。 因nhân 應ưng 與dữ 果quả 俱câu 。 何hà 理lý 不bất 同đồng 耶da 。 答đáp 。 種chủng 望vọng 現hiện 果quả 是thị 異dị 類loại 。 體thể 不bất 相tương 違vi 。 許hứa 同đồng 時thời 。 種chủng 望vọng 種chủng 果quả 。 是thị 同đồng 類loại 。 自tự 體thể 相tướng 違vi 時thời 須tu 異dị 。 問vấn 。 何hà 理lý 同đồng 類loại 便tiện 說thuyết 相tương 違vi 。 異dị 類loại 不bất 違vi 耶da 。 答đáp 。 如như 子tử 望vọng 母mẫu 。 子tử 不bất 是thị 母mẫu 。 是thị 異dị 類loại 故cố 。 同đồng 時thời 俱câu 有hữu 。 母mẫu 自tự 望vọng 母mẫu 。 名danh 為vi 同đồng 類loại 。 故cố 於ư 一nhất 時thời 無vô 二nhị 身thân 並tịnh 。 故cố 種chủng 引dẫn 種chủng 雖tuy 是thị 自tự 體thể 。 定định 不bất 同đồng 時thời 。 若nhược 許hứa 自tự 體thể 。 同đồng 時thời 生sanh 者giả 。 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 。 如như 一nhất 種chủng 子tử 。 同đồng 念niệm 並tịnh 生sanh 。 自tự 一nhất 種chủng 子tử 。 所sở 生sanh 種chủng 子tử 當đương 念niệm 又hựu 生sanh 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 同đồng 念niệm 並tịnh 生sanh 無vô 窮cùng 種chủng 子tử 。 豈khởi 有hữu 此thử 理lý 。 如như 父phụ 果quả 必tất 以dĩ 能năng 生sanh 子tử 。 豈khởi 有hữu 同đồng 念niệm 父phụ 自tự 生sanh 父phụ 也dã 。 故cố 種chủng 引dẫn 種chủng 現hiện 引dẫn 理lý 。 不bất 同đồng 時thời 。 種chủng 生sanh 現hiện 。 現hiện 熏huân 種chủng 。 卻khước 同đồng 時thời 。

何hà 以dĩ 故cố 。 種chủng 引dẫn 種chủng 。 現hiện 引dẫn 現hiện 。 約ước 剎sát 那na 四tứ 相tương/tướng 前tiền 後hậu 相tương/tướng 引dẫn 。 乃nãi 橫hoạnh/hoành 說thuyết 故cố 。 不bất 同đồng 時thời 也dã 。 種chủng 生sanh 現hiện 。 現hiện 熏huân 種chủng 。 約ước 頭đầu 上thượng 脚cước 下hạ 生sanh 莖hành 結kết 子tử 。 乃nãi 豎thụ 說thuyết 故cố 卻khước 同đồng 時thời 也dã 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 問vấn 。 種chủng 生sanh 現hiện 。 現hiện 熏huân 種chủng 。 如như 父phụ 生sanh 子tử 。 子tử 復phục 生sanh 孫tôn 。 是thị 親thân 因nhân 緣duyên 殊thù 無vô 凝ngưng 滯trệ 。 其kỳ 種chủng 引dẫn 種chủng 。 何hà 理lý 說thuyết 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 耶da 。 答đáp 。 前tiền 念niệm 既ký 滅diệt 。 後hậu 念niệm 已dĩ 生sanh 。 即tức 前tiền 念niệm 體thể 親thân 引dẫn 後hậu 念niệm 。 知tri 是thị 親thân 因nhân 緣duyên 。 譬thí 如như 輥# 彈đàn 。 前tiền 輥# 至chí 後hậu 。 後hậu 彈đàn 即tức 是thị 前tiền 彈đàn 之chi 體thể 。 豈khởi 不bất 親thân 耶da 。 其kỳ 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 。 別biệt 辨biện 體thể 者giả 。 尚thượng 說thuyết 為vi 親thân 。 此thử 種chủng 引dẫn 種chủng 。 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 即tức 是thị 一nhất 體thể 。 豈khởi 不bất 是thị 親thân 。 問vấn 。 如như 現hiện 引dẫn 現hiện 。 亦diệc 是thị 前tiền 念niệm 親thân 引dẫn 後hậu 念niệm 。 應ưng 是thị 因nhân 緣duyên 。 何hà 故cố 卻khước 說thuyết 為vi 真chân 等đẳng 流lưu 。 答đáp 。 疏sớ/sơ 出xuất 已dĩ 有hữu 種chủng 子tử 生sanh 故cố 。 謂vị 前tiền 念niệm 種chủng 子tử 。 生sanh 起khởi 頭đầu 上thượng 前tiền 念niệm 現hiện 行hành 。 其kỳ 種chủng 輥# 至chí 第đệ 二nhị 念niệm 時thời 。 還hoàn 生sanh 頭đầu 上thượng 第đệ 二nhị 念niệm 現hiện 。 故cố 知tri 後hậu 念niệm 現hiện 行hành 。 不bất 是thị 前tiền 念niệm 現hiện 行hành 親thân 生sanh 。 如như 戴đái 華hoa 人nhân 。 向hướng 前tiền 行hành 時thời 。 其kỳ 華hoa 不bất 曾tằng 自tự 向hướng 前tiền 行hành 。 隨tùy 人nhân 向hướng 前tiền 也dã 。 問vấn 。 三tam 類loại 親thân 因nhân 緣duyên 。 四tứ 類loại 真chân 等đẳng 流lưu 。 請thỉnh 以dĩ 喻dụ 釋thích 不bất 同đồng 之chi 理lý 。 答đáp 。 種chủng 生sanh 現hiện 。 如như 炷chú 生sanh 焰diễm 。 現hiện 熏huân 種chủng 。 如như 焰diễm 生sanh 燋tiều 炷chú 。 種chủng 引dẫn 種chủng 。 如như 炷chú 前tiền 後hậu 自tự 相tương/tướng 引dẫn 生sanh 。 現hiện 引dẫn 現hiện 。 如như 焰diễm 前tiền 後hậu 自tự 家gia 相tương/tướng 引dẫn 。 炷chú 親thân 生sanh 焰diễm 。 焰diễm 親thân 生sanh 燋tiều 炷chú 。 此thử 易dị 見kiến 者giả 。 若nhược 炷chú 引dẫn 炷chú 者giả 。 其kỳ 炷chú 脚cước 下hạ 更cánh 無vô 有hữu 物vật 能năng 生sanh 炷chú 者giả 。 即tức 知tri 前tiền 炷chú 親thân 引dẫn 後hậu 炷chú 。 此thử 亦diệc 名danh 親thân 。 其kỳ 焰diễm 引dẫn 焰diễm 。 脚cước 下hạ 已dĩ 有hữu 前tiền 後hậu 燈đăng 炷chú 能năng 生sanh 焰diễm 故cố 。 即tức 知tri 後hậu 焰diễm 非phi 前tiền 焰diễm 親thân 引dẫn 。 若nhược 前tiền 後hậu 焰diễm 自tự 親thân 引dẫn 生sanh 。 何hà 故cố 炷chú 盡tận 焰diễm 便tiện 隨tùy 滅diệt 耶da 。 固cố 是thị 前tiền 焰diễm 不bất 能năng 親thân 生sanh 也dã 。 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 。 只chỉ 是thị 等đẳng 流lưu 。 止chỉ 是thị 相tương 似tự 。 名danh 真chân 等đẳng 流lưu 。 不bất 是thị 親thân 生sanh 。 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 。 是thị 謂vị 略lược 說thuyết 。 一nhất 切thiết 種chủng 相tương/tướng 。 通thông 結kết 前tiền 來lai 一nhất 切thiết 種chủng 相tương/tướng 。 應ưng 更cánh 分phân 別biệt 下hạ 四tứ 科khoa 之chi 義nghĩa 。

通thông 上thượng 一nhất 釋thích 三tam 名danh 竟cánh 。 下hạ 二nhị 釋thích 行hành 相tương/tướng 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 標tiêu 名danh 。

此thử 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 云vân 何hà 謂vị 不bất 可khả 知tri 執chấp 受thọ 處xứ 了liễu 。

此thử 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 云vân 何hà 。 此thử 總tổng 問vấn 也dã 。 謂vị 不bất 可khả 知tri 執chấp 受thọ 處xứ 了liễu 。 此thử 總tổng 答đáp 也dã 。 了liễu 。 即tức 第đệ 五ngũ 行hành 相tương/tướng 門môn 。 執chấp 受thọ 處xứ 。 即tức 第đệ 四tứ 所sở 緣duyên 門môn 。 不bất 可khả 知tri 。 即tức 能năng 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 之chi 內nội 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 。 問vấn 答đáp 標tiêu 名danh 竟cánh 。 下hạ 二nhị 正chánh 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 執chấp 受thọ 處xứ 了liễu 分phần/phân 二nhị 。

了liễu 謂vị 了liễu 別biệt 即tức 是thị 行hành 相tương/tướng (# 至chí )# 行hành 相tương/tướng 仗trượng 之chi 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。

一nhất 總tổng 釋thích 。 了liễu 謂vị 了liễu 別biệt 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 見kiến 分phần/phân 取thủ 境cảnh 。 有hữu 了liễu 別biệt 用dụng 。 故cố 名danh 行hành 相tương/tướng 。 處xử 謂vị 處xứ 所sở 下hạ 。 此thử 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 以dĩ 八bát 識thức 恆hằng 取thủ 器khí 世thế 間gian 相tương/tướng 為vi 境cảnh 故cố 。 第đệ 八bát 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 。 一nhất 分phần/phân 生sanh 現hiện 功công 能năng 。 謂vị 之chi 種chủng 子tử 。 有hữu 根căn 之chi 身thân 。 名danh 為vi 根căn 身thân 。 根căn 身thân 所sở 依y 世thế 界giới 如như 器khí 。 名danh 器khí 世thế 間gian 。 相tướng 名danh 分phân 別biệt 習tập 氣khí 者giả 。 釋Thích 種chủng 子tử 也dã 。 相tương/tướng 即tức 業nghiệp 習tập 氣khí 。 屬thuộc 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 即tức 名danh 言ngôn 二nhị 種chủng 習tập 氣khí 。 屬thuộc 見kiến 分phần/phân 。 分phân 別biệt 即tức 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 習tập 氣khí 。 屬thuộc 徧biến 計kế 。 即tức 五ngũ 法pháp 之chi 三tam 也dã 。 色sắc 根căn 及cập 根căn 依y 處xứ 者giả 。 釋thích 根căn 身thân 也dã 。 色sắc 根căn 。 即tức 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 所sở 依y 處xứ 。 即tức 色sắc 根căn 所sở 依y 之chi 處xứ 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 識thức 所sở 執chấp 受thọ 。 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 同đồng 安an 危nguy 故cố 。 此thử 二nhị 者giả 。 正chánh 指chỉ 種chủng 子tử 及cập 根căn 身thân 也dã 。 執chấp 受thọ 各các 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 執chấp 二nhị 義nghĩa 者giả 。 一nhất 攝nhiếp 義nghĩa 。 二nhị 持trì 義nghĩa 。 言ngôn 攝nhiếp 者giả 。 即tức 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 言ngôn 持trì 者giả 。 即tức 持trì 令linh 不bất 散tán 。 受thọ 二nhị 義nghĩa 者giả 。 一nhất 領lãnh 義nghĩa 。 二nhị 覺giác 義nghĩa 。 領lãnh 者giả 。 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 。 覺giác 者giả 。 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 。 安an 危nguy 共cộng 同đồng 。 根căn 身thân 具cụ 執chấp 受thọ 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 同đồng 是thị 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 二nhị 持trì 令linh 不bất 散tán 。 第đệ 八bát 能năng 任nhậm 持trì 此thử 身thân 。 令linh 不bất 爛lạn 壞hoại 故cố 。 三tam 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 。 此thử 根căn 身thân 是thị 第đệ 八bát 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 四tứ 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 。 安an 危nguy 共cộng 同đồng 。 若nhược 第đệ 八bát 危nguy 。 五ngũ 根căn 危nguy 。 第đệ 八bát 安an 。 五ngũ 根căn 安an 故cố 。 若nhược 器khí 世thế 間gian 量lượng 。 但đãn 緣duyên 。 非phi 執chấp 受thọ 。 即tức 受thọ 二nhị 義nghĩa 中trung 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 。 又hựu 言ngôn 非phi 執chấp 受thọ 者giả 。 緣duyên 無vô 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 持trì 令linh 不bất 散tán 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 三tam 義nghĩa 。 不bất 似tự 他tha 根căn 身thân 。 名danh 非phi 執chấp 受thọ 。 即tức 無vô 受thọ 四tứ 義nghĩa 中trung 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 一nhất 義nghĩa 。 問vấn 。 何hà 以dĩ 器khí 界giới 不bất 似tự 根căn 身thân 。 第đệ 八bát 親thân 執chấp 受thọ 。 答đáp 。 以dĩ 與dữ 第đệ 八bát 遠viễn 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 又hựu 器khí 界giới 損tổn 時thời 。 第đệ 八bát 亦diệc 不bất 隨tùy 彼bỉ 安an 危nguy 共cộng 同đồng 。 所sở 以dĩ 不bất 執chấp 受thọ 。 若nhược 髮phát 。 毛mao 。 爪trảo 。 齒xỉ 。 膀# 胱# 宿túc 水thủy 等đẳng 雖tuy 近cận 。 已dĩ 同đồng 外ngoại 器khí 攝nhiếp 。 所sở 以dĩ 第đệ 八bát 亦diệc 不bất 執chấp 受thọ 。 由do 此thử 第đệ 八bát 或hoặc 持trì 或hoặc 緣duyên 。 應ưng 具cụ 四tứ 句cú 。 一nhất 持trì 而nhi 不bất 緣duyên 。 即tức 無vô 漏lậu 種chủng 。 二nhị 緣duyên 而nhi 不bất 持trì 。 即tức 器khí 界giới 現hiện 行hành 。 三tam 俱câu 句cú 。 即tức 內nội 身thân 根căn 塵trần 。 四tứ 俱câu 非phi 。 即tức 前tiền 七thất 現hiện 行hành 。 問vấn 。 第đệ 八bát 何hà 不bất 緣duyên 前tiền 七thất 現hiện 行hành 。 答đáp 。 有hữu 多đa 過quá 。 故cố 不bất 緣duyên 。 若nhược 變biến 影ảnh 像tượng 。 即tức 犯phạm 第đệ 八bát 緣duyên 假giả 過quá 。 若nhược 親thân 緣duyên 。 即tức 犯phạm 唯duy 識thức 義nghĩa 不bất 成thành 過quá 。 親thân 取thủ 他tha 心tâm 故cố 。 西tây 明minh 云vân 。 若nhược 變biến 影ảnh 像tượng 。 即tức 有hữu 情tình 界giới 增tăng 過quá 。 以dĩ 變biến 起khởi 前tiền 七thất 現hiện 行hành 故cố 。 即tức 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 第đệ 七thất 等đẳng 。 又hựu 解giải 以dĩ 心tâm 法Pháp 要yếu 種chủng 而nhi 生sanh 。 今kim 異dị 熟thục 第đệ 八bát 微vi 劣liệt 。 設thiết 緣duyên 得đắc 前tiền 七thất 。 亦diệc 不bất 能năng 熏huân 種chủng 。 故cố 不bất 緣duyên 也dã 。 問vấn 。 第đệ 八bát 何hà 不bất 緣duyên 長trường/trưởng 等đẳng 。 答đáp 。 是thị 假giả 。 故cố 不bất 緣duyên 。 問vấn 。 無vô 為vi 是thị 實thật 。 第đệ 八bát 何hà 故cố 不bất 緣duyên 。 答đáp 。 若nhược 實thật 無vô 為vi 。 因nhân 位vị 不bất 證chứng 。 若nhược 假giả 無vô 為vi 。 又hựu 非phi 彼bỉ 境cảnh 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 等đẳng 者giả 。 言ngôn 第đệ 八bát 以dĩ 因nhân 緣duyên 力lực 得đắc 生sanh 自tự 體thể 。 即tức 復phục 自tự 變biến 三tam 類loại 性tánh 境cảnh 為vi 自tự 所sở 緣duyên 。 而nhi 了liễu 別biệt 之chi 見kiến 分phần/phân 。 又hựu 仗trượng 此thử 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 也dã 。 所sở 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 前tiền 已dĩ 略lược 陳trần 。 所sở 變biến 之chi 義nghĩa 。 後hậu 當đương 順thuận 釋thích 。

此thử 中trung 了liễu 者giả 謂vị 異dị 熟thục 識thức (# 至chí )# 了liễu 別biệt 即tức 是thị 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 。

二nhị 別biệt 釋thích 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 別biệt 釋thích 行hành 相tương/tướng 門môn 。 此thử 一nhất 了liễu 字tự 。 只chỉ 是thị 一nhất 見kiến 分phần/phân 耳nhĩ 。 為vi 見kiến 分phần/phân 必tất 須tu 有hữu 所sở 見kiến 影ảnh 像tượng 。 故cố 立lập 相tương/tướng 分phần/phân 。 又hựu 必tất 須tu 有hữu 本bổn 體thể 。 故cố 立lập 自tự 證chứng 分phần/phân 。 自tự 證chứng 分phần/phân 又hựu 必tất 有hữu 本bổn 體thể 。 故cố 立lập 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 四tứ 分phần/phân 足túc 。 然nhiên 後hậu 了liễu 字tự 明minh 。 故cố 以dĩ 四tứ 分phần/phân 釋thích 一nhất 了liễu 字tự 。 初sơ 明minh 立lập 二nhị 。 次thứ 明minh 立lập 三tam 。 三Tam 明Minh 立lập 四tứ 。 而nhi 安an 慧tuệ 一nhất 分phần/phân 。 於ư 二nhị 分phần 中trung 破phá 之chi 。 今kim 當đương 先tiên 明minh 四tứ 分phần/phân 。 一nhất 相tương/tướng 分phần/phân 。 二nhị 見kiến 分phần/phân 。 三tam 自tự 證chứng 分phần/phân 。 四tứ 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 四tứ 。 一nhất 實thật 相tướng 名danh 相tướng 。 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 是thị 真chân 實thật 相tướng 故cố 。 二nhị 境cảnh 相tướng 名danh 相tướng 。 為vi 能năng 與dữ 根căn 心tâm 而nhi 為vi 境cảnh 故cố 。 三tam 相tướng 狀trạng 名danh 相tướng 。 此thử 唯duy 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 相tướng 狀trạng 故cố 。 通thông 影ảnh 及cập 質chất 。 唯duy 是thị 識thức 之chi 所sở 變biến 。 四tứ 義nghĩa 相tương/tướng 名danh 相tướng 。 即tức 能năng 詮thuyên 下hạ 所sở 詮thuyên 義nghĩa 相tương/tướng 分phân 是thị 。 於ư 上thượng 四tứ 種chủng 相tương/tướng 中trung 。 唯duy 取thủ 後hậu 三tam 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 相tương/tướng 。 又hựu 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 一nhất 識thức 所sở 頓đốn 變biến 。 即tức 是thị 本bổn 質chất 。 二nhị 識thức 等đẳng 緣duyên 境cảnh 。 唯duy 變biến 影ảnh 像tượng 。 不bất 得đắc 本bổn 質chất 。 二nhị 見kiến 分phần/phân 者giả 。 論luận 云vân 。 於ư 自tự 所sở 緣duyên 。 有hữu 了liễu 別biệt 用dụng 。 此thử 見kiến 分phần/phân 有hữu 五ngũ 類loại 。 一nhất 證chứng 見kiến 名danh 見kiến 。 即tức 三tam 根căn 本bổn 智trí 見kiến 分phân 是thị 。 二nhị 照chiếu 燭chúc 名danh 見kiến 。 此thử 通thông 根căn 心tâm 。 俱câu 有hữu 照chiếu 燭chúc 義nghĩa 故cố 。 三tam 能năng 緣duyên 名danh 見kiến 。 即tức 通thông 內nội 三tam 分phần/phân 。 俱câu 能năng 緣duyên 故cố 。 四tứ 念niệm 解giải 名danh 見kiến 。 以dĩ 念niệm 。 解giải 所sở 詮thuyên 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 推thôi 度độ 名danh 見kiến 。 即tức 比tỉ 量lượng 心tâm 。 推thôi 度độ 一nhất 切thiết 境cảnh 故cố 。 於ư 此thử 五ngũ 種chủng 見kiến 中trung 。 除trừ 五ngũ 色sắc 根căn 。 及cập 內nội 二nhị 分phần 。 餘dư 皆giai 見kiến 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 三tam 自tự 證chứng 分phần/phân 。 為vi 能năng 親thân 證chứng 自tự 見kiến 分phần/phân 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 謬mậu 。 能năng 作tác 證chứng 故cố 。 四tứ 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 謂vị 能năng 親thân 證chứng 第đệ 三tam 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phần/phân 不bất 謬mậu 故cố 。 從tùng 所sở 證chứng 處xứ 得đắc 名danh 。 此thử 四tứ 分phần/phân 義nghĩa 。 總tổng 以dĩ 鏡kính 喻dụ 。 鏡kính 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 。 鏡kính 明minh 如như 見kiến 分phần/phân 。 鏡kính 像tượng 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 鏡kính 後hậu 弝# 如như 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 此thử 四tứ 分phần/phân 。 有hữu 四tứ 師sư 立lập 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 安an 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 立lập 一nhất 分phần/phân 自tự 證chứng 分phần/phân 。 謂vị 自tự 證chứng 分phần/phân 從tùng 緣duyên 所sở 生sanh 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 有hữu 種chủng 子tử 生sanh 。 故cố 說thuyết 為vi 有hữu 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 因nhân 徧biến 計kế 心tâm 妄vọng 執chấp 而nhi 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 無vô 。 第đệ 二nhị 難Nan 陀Đà 論luận 師sư 立lập 二nhị 分phần 。 謂vị 即tức 一nhất 切thiết 心tâm 。 皆giai 有hữu 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 即tức 能năng 所sở 二nhị 緣duyên 也dã 。 若nhược 無vô 相tướng 分phần/phân 牽khiên 心tâm 。 心tâm 法pháp 無vô 由do 得đắc 生sanh 。 若nhược 無vô 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 誰thùy 知tri 有hữu 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 耶da 。 即tức 有hữu 境cảnh 有hữu 心tâm 等đẳng 成thành 唯duy 識thức 也dã 。 安an 慧tuệ 難nạn/nan 云vân 。 汝nhữ 立lập 相tương/tướng 分phần/phân 。 豈khởi 不bất 心tâm 外ngoại 有hữu 境cảnh 。 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 見kiến 分phân 是thị 能năng 緣duyên 。 相tương/tướng 分phân 是thị 所sở 緣duyên 。 攝nhiếp 所sở 從tùng 能năng 。 還hoàn 是thị 唯duy 識thức 。 若nhược 云vân 相tương/tướng 分phân 是thị 妄vọng 情tình 有hữu 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 識thức 中trung 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 。 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 。 即tức 種chủng 子tử 是thị 能năng 生sanh 自tự 證chứng 現hiện 行hành 親thân 因nhân 緣duyên 法pháp 。 如như 種chủng 子tử 相tương/tướng 分phân 是thị 妄vọng 情tình 者giả 。 則tắc 所sở 生sanh 現hiện 行hành 自tự 證chứng 分phần/phân 亦diệc 是thị 妄vọng 情tình 。 不bất 違vi 種chủng 子tử 識thức 義nghĩa 耶da 。 若nhược 不bất 許hứa 自tự 證chứng 分phân 是thị 妄vọng 情tình 者giả 。 即tức 能năng 生sanh 種chủng 子tử 亦diệc 是thị 實thật 有hữu 。 即tức 因nhân 果quả 皆giai 實thật 。 證chứng 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 是thị 實thật 有hữu 。 既ký 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 能năng 所sở 既ký 成thành 。 即tức 二nhị 分phần 成thành 立lập 唯duy 識thức 也dã 。 又hựu 五ngũ 根căn 是thị 第đệ 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 若nhược 相tương/tướng 分phân 是thị 徧biến 計kế 。 豈khởi 有hữu 徧biến 計kế 根căn 能năng 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 耶da 。 安an 慧tuệ 云vân 。 不bất 假giả 五ngũ 根căn 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 。 五ngũ 識thức 俱câu 自tự 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 也dã 。 問vấn 。 若nhược 不bất 假giả 根căn 發phát 生sanh 。 但đãn 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 者giả 。 汝nhữ 許hứa 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 是thị 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 許hứa 是thị 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 。 難nạn/nan 。 既ký 爾nhĩ 。 即tức 種chủng 子tử 是thị 徧biến 計kế 。 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 亦diệc 是thị 徧biến 計kế 也dã 。 安an 慧tuệ 救cứu 云vân 。 種chủng 子tử 但đãn 是thị 第đệ 八bát 識thức 上thượng 氣khí 分phần/phân 有hữu 生sanh 現hiện 行hành 功công 能năng 。 故cố 假giả 名danh 種chủng 子tử 。 但đãn 是thị 習tập 氣khí 之chi 異dị 名danh 。 非phi 實thật 也dã 。 難nạn/nan 云vân 。 諸chư 聖thánh 教giáo 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 者giả 名danh 實thật 。 依y 他tha 立lập 者giả 名danh 假giả 。 豈khởi 有hữu 假giả 種chủng 子tử 生sanh 實thật 現hiện 行hành 。 若nhược 是thị 假giả 種chủng 子tử 者giả 。 如như 何hà 親thân 報báo 自tự 果quả 耶da 。 若nhược 種chủng 子tử 是thị 假giả 法pháp 者giả 。 即tức 因nhân 中trung 第đệ 八bát 識thức 因nhân 緣duyên 變biến 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 非phi 因nhân 緣duyên 變biến 者giả 。 即tức 違vi 一nhất 切thiết 。 安an 慧tuệ 絕tuyệt 救cứu 。 第đệ 三tam 陳trần 那na 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 前tiền 師sư 安an 慧tuệ 立lập 一nhất 分phần/phân 。 即tức 但đãn 有hữu 體thể 而nhi 無vô 用dụng 。 難Nan 陀Đà 立lập 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 但đãn 有hữu 用dụng 而nhi 無vô 體thể 。 皆giai 互hỗ 不bất 足túc 。 故cố 總tổng 前tiền 體thể 用dụng 立lập 三tam 分phần/phân 。 即tức 立lập 量lượng 果quả 義nghĩa 。 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 又hựu 以dĩ 量lượng 果quả 義nghĩa 。 增tăng 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 而nhi 立lập 四tứ 分phần/phân 。 其kỳ 說thuyết 詳tường 見kiến 論luận 中trung 。 今kim 當đương 次thứ 第đệ 釋thích 之chi 。 初sơ 立lập 二nhị 分phần 云vân 。 然nhiên 有hữu 漏lậu 識thức 至chí 說thuyết 名danh 見kiến 分phần/phân 者giả 。 謂vị 依y 他tha 二nhị 分phần 。 似tự 徧biến 計kế 所sở 執chấp 二nhị 分phần 。 又hựu 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 行hành 相tương/tướng 。 能năng 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 。 見kiến 分phần/phân 名danh 事sự 。 是thị 心tâm 心tâm 所sở 自tự 體thể 相tướng 故cố 。 今kim 似tự 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 名danh 似tự 所sở 緣duyên 。 是thị 心tâm 外ngoại 法pháp 。 此thử 中trung 無vô 故cố 。 所sở 變biến 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 耳nhĩ 。 若nhược 明minh 相tướng 分phần/phân 。 未vị 是thị 顛điên 倒đảo 。 向hướng 心tâm 外ngoại 取thủ 。 方phương 為vi 倒đảo 耳nhĩ 。 又hựu 言ngôn 見kiến 者giả 。 是thị 能năng 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 。 通thông 心tâm 心tâm 所sở 。 非phi 推thôi 求cầu 義nghĩa 。 推thôi 求cầu 義nghĩa 者giả 。 唯duy 慧tuệ 能năng 故cố 。 次thứ 破phá 安an 慧tuệ 唯duy 立lập 自tự 證chứng 分phần/phân 。 先tiên 破phá 無vô 所sở 緣duyên 云vân 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 無vô 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 不bất 能năng 緣duyên 自tự 所sở 緣duyên 境cảnh 。 謂vị 緣duyên 色sắc 之chi 心tâm 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 色sắc 也dã 。 或hoặc 應ưng 一nhất 一nhất 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 。 謂vị 隨tùy 一nhất 識thức 等đẳng 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 也dã 。 以dĩ 眼nhãn 識thức 無vô 所sở 緣duyên 。 而nhi 能năng 緣duyên 於ư 色sắc 。 餘dư 識thức 無vô 色sắc 緣duyên 。 亦diệc 應ưng 能năng 緣duyên 色sắc 。 既ký 餘dư 不bất 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 。 明minh 知tri 無vô 所sở 緣duyên 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 此thử 中trung 正chánh 義nghĩa 。 緣duyên 自tự 境cảnh 時thời 。 心tâm 上thượng 必tất 有hữu 帶đái 境cảnh 之chi 相tướng 。 如như 鏡kính 上thượng 面diện 。 似tự 面diện 相tương 生sanh 。 次thứ 破phá 無vô 能năng 緣duyên 云vân 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 無vô 能năng 緣duyên 相tương/tướng 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 同đồng 於ư 虗hư 空không 。 以dĩ 虗hư 空không 不bất 能năng 緣duyên 故cố 。 或hoặc 虗hư 空không 等đẳng 亦diệc 是thị 能năng 緣duyên 。 此thử 反phản 難nạn/nan 也dã 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 法pháp 無vô 能năng 緣duyên 。 而nhi 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 此thử 虗hư 空không 等đẳng 無vô 能năng 緣duyên 。 亦diệc 應ưng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 故cố 總tổng 申thân 正chánh 義nghĩa 云vân 。 故cố 心tâm 心tâm 所sở 必tất 有hữu 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 二nhị 相tương/tướng 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 即tức 密mật 嚴nghiêm 經kinh 也dã 。 一nhất 切thiết 唯duy 有hữu 覺giác 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 也dã 。 所sở 覺giác 義nghĩa 皆giai 無vô 者giả 。 即tức 心tâm 外ngoại 妄vọng 執chấp 實thật 境cảnh 是thị 無vô 。 能năng 覺giác 所sở 覺giác 分phần/phân 者giả 。 能năng 覺giác 是thị 依y 他tha 實thật 見kiến 分phần/phân 。 所sở 覺giác 。 是thị 依y 他tha 實thật 相tướng 分phần/phân 。 各các 自tự 然nhiên 而nhi 轉chuyển 者giả 。 見kiến 分phần/phân 從tùng 心tâm 種chủng 子tử 生sanh 。 相tương/tướng 分phần/phân 從tùng 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 生sanh 起khởi 。 故cố 知tri 須tu 立lập 二nhị 分phần 。 唯duy 識thức 方phương 成thành 。 此thử 偈kệ 上thượng 半bán 明minh 無vô 外ngoại 境cảnh 。 下hạ 半bán 明minh 有hữu 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 各các 各các 自tự 從tùng 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 名danh 自tự 然nhiên 而nhi 轉chuyển 。 下hạ 結kết 正chánh 義nghĩa 。 先tiên 出xuất 難Nan 陀Đà 立lập 二nhị 分phần 之chi 非phi 。 言ngôn 彼bỉ 不bất 立lập 自tự 證chứng 分phần/phân 者giả 。 以dĩ 心tâm 外ngoại 本bổn 質chất 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 王vương 所sở 所sở 變biến 影ảnh 像tượng 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 以dĩ 王vương 所sở 之chi 體thể 名danh 見kiến 分phần/phân 。 此thử 總tổng 以dĩ 見kiến 分phần/phân 體thể 相tướng 為vi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 也dã 。 又hựu 為vi 彼bỉ 釋thích 云vân 。 何hà 故cố 彼bỉ 以dĩ 外ngoại 境cảnh 為vi 所sở 緣duyên 。 猶do 彼bỉ 不bất 立lập 自tự 證chứng 分phần/phân 。 即tức 以dĩ 外ngoại 境cảnh 為vi 所sở 依y 根căn 。 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 者giả 。 王vương 所sở 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 同đồng 是thị 影ảnh 像tượng 故cố 。 事sự 雖tuy 數số 等đẳng 而nhi 相tương/tướng 各các 異dị 。 識thức 受thọ 想tưởng 等đẳng 相tương/tướng 各các 別biệt 故cố 者giả 。 事sự 即tức 見kiến 分phần/phân 。 數số 即tức 心tâm 所sở 。 言ngôn 心tâm 王vương 與dữ 心tâm 數số 。 雖tuy 同đồng 以dĩ 見kiến 分phân 為vi 體thể 。 平bình 等đẳng 無vô 異dị 。 而nhi 了liễu 別biệt 領lãnh 納nạp 緣duyên 慮lự 之chi 相tướng 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 故cố 以dĩ 見kiến 分phần/phân 體thể 相tướng 分phần/phân 見kiến 相tương/tướng 也dã 。 由do 彼bỉ 不bất 立lập 自tự 證chứng 。 故cố 境cảnh 不bất 自tự 內nội 出xuất 。 直trực 以dĩ 見kiến 分phần/phân 緣duyên 本bổn 質chất 。 即tức 以dĩ 見kiến 分phần/phân 體thể 相tướng 為vi 見kiến 相tương/tướng 也dã 。 次thứ 出xuất 陳trần 那na 立lập 三tam 分phân 之chi 是thị 。 達đạt 無vô 離ly 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 等đẳng 者giả 。 由do 彼bỉ 達đạt 自tự 心tâm 之chi 外ngoại 。 無vô 別biệt 有hữu 境cảnh 。 境cảnh 是thị 內nội 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 所sở 變biến 。 故cố 以dĩ 自tự 變biến 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 。 而nhi 以dĩ 能năng 緣duyên 見kiến 分phân 為vi 行hành 相tương/tướng 。 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 即tức 相tương 見kiến 所sở 依y 自tự 體thể 名danh 事sự 。 此thử 事sự 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 相tương 離ly 於ư 見kiến 。 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 但đãn 二nhị 功công 能năng 。 故cố 應ưng 別biệt 有hữu 一nhất 所sở 依y 體thể 。 若nhược 無vô 自tự 證chứng 。 應ưng 不bất 自tự 憶ức 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 如như 不bất 曾tằng 更canh 境cảnh 。 必tất 不bất 能năng 憶ức 。 謂vị 如như 見kiến 分phần/phân 不bất 更cánh 相tương 分phân 之chi 境cảnh 。 則tắc 不bất 能năng 憶ức 。 要yếu 曾tằng 更canh 之chi 。 方phương 能năng 憶ức 之chi 。 若nhược 無vô 自tự 證chứng 。 已dĩ 滅diệt 心tâm 所sở 。 則tắc 不bất 能năng 憶ức 。 以dĩ 曾tằng 不bất 為vi 自tự 證chứng 緣duyên 故cố 。 則tắc 如như 見kiến 分phần/phân 不bất 曾tằng 更canh 境cảnh 。 今kim 能năng 憶ức 之chi 。 明minh 先tiên 有hữu 自tự 證chứng 已dĩ 曾tằng 緣duyên 故cố 。 如như 於ư 見kiến 分phần/phân 憶ức 曾tằng 更canh 境cảnh 故cố 。 次thứ 下hạ 立lập 三tam 分phần/phân 云vân 。 然nhiên 心tâm 心tâm 所sở 。 一nhất 一nhất 生sanh 時thời 。 以dĩ 理lý 推thôi 徵trưng 。 各các 有hữu 三tam 分phần/phân 。 能năng 量lượng 所sở 量lượng 量lượng 果quả 別biệt 故cố 。 相tương 見kiến 必tất 有hữu 所sở 依y 體thể 故cố 。 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 量lượng 。 見kiến 分phân 為vi 能năng 量lượng 。 即tức 要yếu 自tự 證chứng 分phân 為vi 證chứng 者giả 是thị 量lượng 果quả 也dã 。 喻dụ 如như 尺xích 量lượng 絹quyên 時thời 。 絹quyên 為vi 所sở 量lượng 。 尺xích 人nhân 為vi 能năng 量lượng 。 記ký 數số 之chi 智trí 。 名danh 為vi 量lượng 果quả 。 今kim 見kiến 分phần/phân 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 錯thác 。 皆giai 由do 自tự 證chứng 分phân 為vi 作tác 果quả 故cố 。 今kim 眼nhãn 識thức 見kiến 分phần/phân 緣duyên 青thanh 時thời 。 定định 不bất 緣duyên 黃hoàng 也dã 。 如như 見kiến 分phần/phân 緣duyên 不bất 曾tằng 見kiến 境cảnh 。 忽hốt 然nhiên 緣duyên 黃hoàng 境cảnh 時thời 。 即tức 定định 不bất 緣duyên 青thanh 。 若nhược 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 。 即tức 見kiến 分phần/phân 不bất 能năng 自tự 記ký 憶ức 。 故cố 知tri 須tu 立lập 三tam 分phần/phân 。 若nhược 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 。 即tức 相tương 見kiến 亦diệc 無vô 。 若nhược 言ngôn 有hữu 二nhị 分phần 者giả 。 即tức 須tu 定định 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 。 自tự 證chứng 分phần/phân 喻dụ 如như 牛ngưu 頭đầu 。 二nhị 角giác 喻dụ 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 如như 集tập 量lượng 論luận 頌tụng 說thuyết 。 似tự 境cảnh 相tướng 所sở 量lượng 者giả 。 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 能năng 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 見kiến 分phần/phân 能năng 取thủ 相tương/tướng 分phần/phân 。 故cố 自tự 證chứng 即tức 是thị 體thể 也dã 。 彼bỉ 三tam 者giả 。 一nhất 能năng 取thủ 相tương/tướng 。 二nhị 自tự 證chứng 。 三tam 即tức 能năng 量lượng 及cập 果quả 。 此thử 三tam 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 果quả 是thị 何hà 義nghĩa 。 成thành 滿mãn 因nhân 義nghĩa 。 言ngôn 無vô 別biệt 體thể 者giả 。 同đồng 一nhất 識thức 故cố 。 則tắc 離ly 心tâm 無vô 境cảnh 也dã 。 次thứ 立lập 四tứ 分phần/phân 云vân 。 立lập 宗tông 者giả 。 心tâm 心tâm 所sở 若nhược 細tế 分phân 別biệt 。 應ưng 有hữu 四tứ 分phần/phân 。 立lập 理lý 者giả 。 若nhược 無vô 第đệ 四tứ 分phần/phân 。 將tương 何hà 法pháp 與dữ 第đệ 三tam 分phân 為vi 證chứng 耶da 。 見kiến 分phân 是thị 心tâm 分phần/phân 。 須tu 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 。 自tự 證chứng 是thị 心tâm 分phần/phân 。 應ưng 有hữu 第đệ 四tứ 證chứng 。 故cố 曰viết 。 心tâm 分phần/phân 既ký 同đồng 。 應ưng 皆giai 證chứng 故cố 。 汝nhữ 陳trần 那na 立lập 三tam 分phần/phân 者giả 。 為vi 見kiến 分phần/phân 有hữu 能năng 量lượng 了liễu 境cảnh 用dụng 故cố 。 即tức 將tương 自tự 證chứng 分phân 為vi 量lượng 果quả 。 汝nhữ 自tự 證chứng 分phần/phân 亦diệc 有hữu 能năng 量lượng 照chiếu 境cảnh 用dụng 故cố 。 即tức 將tương 何hà 法pháp 與dữ 能năng 量lượng 自tự 證chứng 分phân 為vi 量lượng 果quả 耶da 。 即tức 須tu 將tương 第đệ 四tứ 證chứng 自tự 證chứng 分phân 為vi 第đệ 三tam 分phần/phân 量lượng 果quả 也dã 。 故cố 曰viết 諸chư 能năng 量lượng 者giả 必tất 有hữu 果quả 故cố 。 恐khủng 彼bỉ 救cứu 云vân 。 卻khước 用dụng 見kiến 分phân 為vi 第đệ 三tam 分phần/phân 果quả 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 見kiến 分phân 是thị 第đệ 三tam 果quả 云vân 云vân 。 意ý 明minh 見kiến 分phần/phân 通thông 於ư 三tam 量lượng 。 三tam 量lượng 者giả 。 謂vị 現hiện 量lượng 。 比tỉ 量lượng 。 非phi 量lượng 。 即tức 明minh 見kiến 緣duyên 相tương/tướng 時thời 。 或hoặc 量lượng 非phi 量lượng 。 不bất 可khả 非phi 量lượng 法pháp 為vi 現hiện 量lượng 果quả 。 或hoặc 見kiến 緣duyên 相tương/tướng 是thị 比tỉ 量lượng 。 及cập 緣duyên 自tự 證chứng 復phục 是thị 現hiện 量lượng 。 故cố 自tự 證chứng 是thị 心tâm 體thể 。 得đắc 與dữ 比tỉ 量lượng 非phi 量lượng 為vi 果quả 。 見kiến 分phần/phân 非phi 心tâm 體thể 。 不bất 得đắc 與dữ 自tự 證chứng 為vi 量lượng 果quả 也dã 。 故cố 曰viết 見kiến 分phần/phân 不bất 證chứng 第đệ 三tam 。 證chứng 自tự 體thể 者giả 必tất 現hiện 量lượng 故cố 。 此thử 四tứ 分phần/phân 中trung 下hạ 。 申thân 上thượng 義nghĩa 。 相tương/tướng 分phần/phân 見kiến 分phần/phân 。 於ư 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 名danh 為vi 外ngoại 性tánh 。 自tự 證chứng 分phần/phân 。 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 唯duy 是thị 內nội 證chứng 。 名danh 為vi 內nội 性tánh 。 故cố 下hạ 頌tụng 云vân 。 眾chúng 生sanh 心tâm 二nhị 性tánh 初sơ 一nhất 分phân 是thị 所sở 緣duyên 。 後hậu 三tam 分phân 是thị 能năng 緣duyên 。 故cố 曰viết 通thông 一nhất 。 相tương/tướng 分phân 是thị 見kiến 分phần/phân 家gia 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 見kiến 分phần/phân 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 自tự 證chứng 分phân 是thị 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 故cố 曰viết 第đệ 二nhị 但đãn 緣duyên 第đệ 一nhất 等đẳng 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 見kiến 分phần/phân 外ngoại 緣duyên 虗hư 疎sơ 。 通thông 比tỉ 非phi 二nhị 量lượng 故cố 。 即tức 不bất 取thủ 見kiến 分phân 為vi 自tự 證chứng 量lượng 果quả 。 內nội 二nhị 分phần 唯duy 現hiện 量lượng 故cố 。 互hỗ 為vi 果quả 無vô 失thất 。 夫phu 為vi 量lượng 果quả 者giả 。 須tu 是thị 現hiện 量lượng 。 方phương 為vi 量lượng 果quả 。 比tỉ 非phi 定định 非phi 量lượng 果quả 。 喻dụ 如như 作tác 保bảo 證chứng 人nhân 。 須tu 是thị 敦đôn 直trực 者giả 方phương 為vi 證chứng 。 若nhược 略lược 虗hư 人nhân 。 不bất 能năng 堪kham 為vi 保bảo 證chứng 。 第đệ 三tam 四tứ 分phần/phân 既ký 是thị 現hiện 量lượng 。 故cố 得đắc 相tương/tướng 證chứng 。 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 意ý 云vân 。 若nhược 以dĩ 見kiến 分phân 為vi 能năng 量lượng 。 但đãn 用dụng 三tam 分phần/phân 。 亦diệc 得đắc 足túc 矣hĩ 。 若nhược 以dĩ 見kiến 分phân 為vi 所sở 量lượng 。 必tất 須tu 第đệ 四tứ 為vi 其kỳ 量lượng 果quả 。 若nhược 通thông 作tác 喻dụ 者giả 。 絹quyên 如như 所sở 量lượng 。 尺xích 如như 能năng 量lượng 。 智trí 為vi 量lượng 果quả 。 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 若nhược 尺xích 為vi 所sở 使sử 。 智trí 為vi 能năng 使sử 。 何hà 物vật 用dụng 智trí 。 即tức 是thị 於ư 人nhân 。 如như 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 人nhân 能năng 用dụng 智trí 。 智trí 能năng 使sử 人nhân 。 故cố 能năng 更cánh 證chứng 。 亦diệc 如như 明minh 鏡kính 。 鏡kính 像tượng 為vi 相tương/tướng 。 鏡kính 明minh 為vi 見kiến 。 鏡kính 面diện 如như 自tự 證chứng 。 鏡kính 背bối/bội 如như 證chứng 自tự 證chứng 。 面diện 依y 於ư 背bối/bội 。 背bối/bội 復phục 依y 面diện 。 故cố 得đắc 互hỗ 證chứng 亦diệc 可khả 以dĩ 銅đồng 為vi 證chứng 自tự 證chứng 。 鏡kính 依y 於ư 銅đồng 。 銅đồng 依y 於ư 鏡kính 也dã 。 引dẫn 證chứng 密mật 嚴nghiêm 經kinh 偈kệ 云vân 云vân 。 心tâm 二nhị 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 內nội 二nhị 分phần 為vi 一nhất 性tánh 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 為vi 第đệ 二nhị 性tánh 。 即tức 心tâm 境cảnh 內nội 外ngoại 二nhị 性tánh 。 能năng 取thủ 纏triền 者giả 。 即tức 是thị 能năng 緣duyên 麤thô 動động 。 是thị 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 所sở 取thủ 纏triền 者giả 。 即tức 是thị 相tương/tướng 縛phược 。 所sở 緣duyên 縛phược 也dã 。 見kiến 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 以dĩ 見kiến 分phần/phân 通thông 三tam 量lượng 故cố 。 論luận 解giải 頌tụng 意ý 可khả 知tri 。 如như 是thị 四tứ 分phần 下hạ 。 總tổng 結kết 四tứ 分phần/phân 唯duy 一nhất 見kiến 分phần/phân 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 果quả 體thể 一nhất 故cố 。 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 攝nhiếp 入nhập 自tự 證chứng 分phần/phân 。 則tắc 止chỉ 是thị 三tam 分phần/phân 。 即tức 陳trần 那na 所sở 立lập 也dã 。 第đệ 三tam 四tứ 與dữ 第đệ 二nhị 。 俱câu 是thị 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 攝nhiếp 故cố 。 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 與dữ 第đệ 一nhất 為vi 二nhị 。 則tắc 止chỉ 是thị 二nhị 分phần 。 即tức 難Nan 陀Đà 所sở 立lập 也dã 。 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 見kiến 分phần/phân 上thượng 所sở 現hiện 影ảnh 像tượng 。 故cố 又hựu 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 則tắc 止chỉ 是thị 一nhất 分phần/phân 。 即tức 安an 慧tuệ 所sở 立lập 也dã 。 又hựu 引dẫn 入nhập 楞lăng 伽già 經kinh 偈kệ 。 證chứng 唯duy 一nhất 心tâm 。 如như 是thị 處xứ 處xứ 唯duy 一nhất 心tâm 者giả 。 外ngoại 境cảnh 無vô 故cố 。 唯duy 有hữu 一nhất 心tâm 。 內nội 執chấp 著trước 故cố 。 似tự 外ngoại 境cảnh 轉chuyển 。 定định 無vô 外ngoại 境cảnh 。 許hứa 有hữu 自tự 心tâm 。 不bất 離ly 心tâm 故cố 。 總tổng 名danh 一nhất 識thức 。 故cố 識thức 行hành 相tương/tướng 即tức 是thị 了liễu 別biệt 。 了liễu 別biệt 即tức 是thị 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 。 結kết 釋thích 了liễu 字tự 義nghĩa 也dã 。

所sở 言ngôn 處xứ 者giả 謂vị 異dị 熟thục 識thức (# 至chí )# 鬼quỷ 人nhân 天thiên 等đẳng 所sở 見kiến 異dị 故cố 。

一nhất 別biệt 釋thích 所sở 緣duyên 門môn 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 釋thích 處xứ 字tự 。 處xử 即tức 有hữu 情tình 依y 報báo 。 謂vị 異dị 熟thục 識thức 下hạ 。 釋thích 共cộng 變biến 之chi 義nghĩa 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 共cộng 中trung 共cộng 變biến 。 如như 山sơn 河hà 等đẳng 。 非phi 唯duy 一nhất 趣thú 獨độc 能năng 用dụng 故cố 。 二nhị 共cộng 中trung 不bất 共cộng 變biến 。 如như 己kỷ 田điền 宅trạch 。 及cập 鬼quỷ 見kiến 猛mãnh 火hỏa 。 人nhân 見kiến 為vi 水thủy 之chi 類loại 。 三tam 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 變biến 。 如như 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 唯duy 自tự 識thức 依y 。 用dụng 之chi 緣duyên 境cảnh 。 非phi 他tha 依y 故cố 。 四tứ 不bất 共cộng 中trung 共cộng 變biến 。 如như 自tự 浮phù 塵trần 根căn 。 他tha 亦diệc 受thọ 用dụng 故cố 。 此thử 中trung 意ý 言ngôn 。 由do 自tự 種chủng 子tử 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 本bổn 識thức 變biến 為vi 器khí 世thế 間gian 相tương/tướng 。 唯duy 外ngoại 非phi 情tình 。 此thử 即tức 能năng 造tạo 及cập 所sở 造tạo 色sắc 。 在tại 外ngoại 處xứ 故cố 。 言ngôn 外ngoại 大đại 種chủng 。 非phi 心tâm 外ngoại 法pháp 。 且thả 諸chư 種chủng 子tử 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 共cộng 相tương 。 二nhị 不bất 共cộng 相tương 。 何hà 為vi 共cộng 相tương 。 多đa 人nhân 所sở 感cảm 故cố 。 雖tuy 知tri 人nhân 人nhân 所sở 變biến 各các 別biệt 。 名danh 為vi 唯duy 識thức 。 然nhiên 有hữu 相tương 似tự 共cộng 受thọ 用dụng 義nghĩa 。 說thuyết 名danh 共cộng 相tương 。 實thật 非phi 自tự 變biến 他tha 能năng 用dụng 之chi 。 若nhược 能năng 用dụng 者giả 。 此thử 即tức 名danh 緣duyên 心tâm 外ngoại 法pháp 故cố 。 又hựu 唯duy 識thức 義nghĩa 鏡kính 云vân 。 共cộng 中trung 共cộng 者giả 。 多đa 識thức 同đồng 變biến 。 名danh 之chi 為vi 共cộng 。 變biến 已dĩ 同đồng 用dụng 。 重trọng/trùng 名danh 為vi 共cộng 。 又hựu 唯duy 識thức 鈔sao 云vân 。 謂vị 多đa 趣thú 有hữu 情tình 識thức 所sở 變biến 色sắc 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 互hỗ 相tương 涉thiệp 入nhập 。 其kỳ 相tương/tướng 相tương 似tự 。 同đồng 共cộng 受thọ 用dụng 。 名danh 共cộng 中trung 共cộng 。 初sơ 之chi 共cộng 字tự 。 約ước 所sở 緣duyên 緣duyên 。 後hậu 之chi 共cộng 字tự 。 約ước 增tăng 上thượng 緣duyên 。 即tức 無vô 主chủ 山sơn 河hà 等đẳng 是thị 。 若nhược 有hữu 主chủ 者giả 。 即tức 共cộng 中trung 不bất 共cộng 所sở 攝nhiếp 。 此thử 言ngôn 共cộng 相tương 者giả 。 即tức 共cộng 中trung 共cộng 也dã 。 雖tuy 諸chư 有hữu 情tình 所sở 。 變biến 各các 別biệt 者giả 。 天thiên 見kiến 天thiên 處xứ 。 人nhân 見kiến 人nhân 處xứ 。 鬼quỷ 見kiến 鬼quỷ 處xứ 等đẳng 。 此thử 即tức 共cộng 中trung 不bất 共cộng 。 雖tuy 各các 各các 別biệt 。 而nhi 相tương/tướng 相tương 似tự 。 大Đại 千Thiên 之chi 處xứ 所sở 無vô 異dị 。 如như 眾chúng 燈đăng 明minh 各các 徧biến 似tự 一nhất 者giả 。 此thử 釋thích 共cộng 果quả 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 謂vị 外ngoại 器khí 相tương/tướng 。 如như 眾chúng 燈đăng 明minh 。 共cộng 在tại 一nhất 室thất 。 各các 各các 徧biến 室thất 。 一nhất 一nhất 自tự 別biệt 。 而nhi 相tương/tướng 相tương 似tự 。 處xử 所sở 無vô 異dị 。 此thử 如như 何hà 知tri 各các 各các 徧biến 也dã 。 一nhất 燈đăng 去khứ 時thời 。 其kỳ 光quang 尚thượng 徧biến 。 若nhược 共cộng 為vi 一nhất 。 是thị 則tắc 應ưng 將tương 一nhất 燈đăng 去khứ 已dĩ 。 餘dư 明minh 不bất 徧biến 。 又hựu 相tương 涉thiệp 入nhập 。 不bất 相tương 隔cách 礙ngại 。 故cố 見kiến 似tự 一nhất 。 置trí 多đa 燈đăng 已dĩ 。 人nhân 影ảnh 亦diệc 多đa 故cố 。 誰thùy 異dị 熟thục 識thức 。 此thử 揀giản 通thông 局cục 。 謂vị 前tiền 義nghĩa 為vi 局cục 。 後hậu 義nghĩa 為vi 通thông 也dã 。 誰thùy 之chi 異dị 熟thục 識thức 變biến 為vi 此thử 相tương/tướng 。 問vấn 也dã 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 。 言ngôn 聖thánh 凡phàm 共cộng 變biến 。 此thử 月nguyệt 藏tạng 義nghĩa 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 。 則tắc 凡phàm 聖thánh 淨tịnh 穢uế 。 無vô 揀giản 別biệt 故cố 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 變biến 染nhiễm 穢uế 土thổ/độ 。 而nhi 諸chư 異dị 生sanh 應ưng 變biến 淨tịnh 妙diệu 土độ 矣hĩ 。 以dĩ 一nhất 切thiết 言ngôn 包bao 聖thánh 凡phàm 故cố 。 又hựu 無vô 色sắc 界giới 天thiên 。 已dĩ 厭yếm 離ly 有hữu 色sắc 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 矣hĩ 。 又hựu 變biến 此thử 欲dục 染nhiễm 穢uế 土thổ/độ 何hà 用dụng 。 故cố 此thử 器khí 世thế 間gian 相tương/tướng 。 乃nãi 現hiện 居cư 此thử 土thổ/độ 及cập 未vị 來lai 當đương 生sanh 此thử 土thổ/độ 者giả 之chi 異dị 熟thục 所sở 變biến 。 非phi 一nhất 切thiết 也dã 。 由do 現hiện 居cư 故cố 。 生sanh 居cư 穢uế 而nhi 佛Phật 居cư 淨tịnh 。 故cố 無vô 諸chư 佛Phật 變biến 穢uế 異dị 生sanh 變biến 淨tịnh 之chi 失thất 。 由do 當đương 生sanh 故cố 。 故cố 無vô 無vô 色sắc 聖thánh 者giả 變biến 下hạ 土thổ/độ 之chi 失thất 。 經kinh 但đãn 依y 少thiểu 分phần 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 耳nhĩ 。 此thử 又hựu 一nhất 義nghĩa 也dã 。 護hộ 法Pháp 破phá 云vân 。 若nhược 現hiện 居cư 當đương 生sanh 者giả 識thức 變biến 此thử 界giới 。 則tắc 世thế 界giới 壞hoại 時thời 。 已dĩ 無vô 現hiện 居cư 當đương 生sanh 者giả 。 復phục 用dụng 誰thùy 識thức 成thành 立lập 此thử 界giới 乎hồ 。 又hựu 無vô 色sắc 界giới 天thiên 。 即tức 未vị 許hứa 必tất 不bất 下hạ 生sanh 。 而nhi 無vô 理lý 頌tụng 變biến 此thử 土thổ/độ 以dĩ 為vi 下hạ 生sanh 之chi 地địa 。 故cố 曰viết 預dự 變biến 為vi 土thổ/độ 。 此thử 復phục 何hà 用dụng 也dã 。 設thiết 許hứa 無vô 色sắc 界giới 人nhân 變biến 成thành 色sắc 身thân 受thọ 用dụng 色sắc 界giới 。 然nhiên 其kỳ 所sở 依y 器khí 界giới 。 尚thượng 與dữ 異dị 地địa 器khí 界giới 麤thô 細tế 懸huyền 絕tuyệt 。 不bất 相tương 依y 持trì 。 即tức 能năng 變biến 此thử 為vi 彼bỉ 。 亦diệc 復phục 何hà 益ích 。 前tiền 言ngôn 聖thánh 者giả 。 此thử 言ngôn 異dị 生sanh 。 前tiền 言ngôn 必tất 不bất 下hạ 生sanh 。 此thử 言ngôn 預dự 變biến 為vi 土thổ/độ 。 蓋cái 無vô 色sắc 界giới 天thiên 。 果quả 報báo 既ký 盡tận 。 有hữu 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 者giả 。 況huống 下hạ 生sanh 乎hồ 。 於ư 是thị 申thân 正chánh 義nghĩa 云vân 。 所sở 變biến 世thế 界giới 。 本bổn 為vi 色sắc 身thân 依y 持trì 受thọ 用dụng 。 故cố 爾nhĩ 變biến 現hiện 。 若nhược 於ư 己kỷ 身thân 。 有hữu 依y 持trì 受thọ 用dụng 。 於ư 己kỷ 有hữu 益ích 。 便tiện 變biến 為vi 彼bỉ 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 人nhân 。 設thiết 生sanh 他tha 方phương 無vô 色sắc 界giới 時thời 。 彼bỉ 異dị 熟thục 識thức 。 亦diệc 得đắc 變biến 為vi 無vô 色sắc 自tự 地địa 。 而nhi 得đắc 依y 持trì 受thọ 用dụng 。 若nhược 彼bỉ 土độ 雜tạp 居cư 。 設thiết 生sanh 此thử 土thổ/độ 雜tạp 居cư 。 彼bỉ 識thức 亦diệc 得đắc 變biến 為vi 此thử 土thổ/độ 雜tạp 居cư 而nhi 得đắc 依y 持trì 受thọ 用dụng 。 故cố 器khí 世thế 界giới 將tương 壞hoại 初sơ 成thành 之chi 時thời 。 雖tuy 無vô 現hiện 居cư 及cập 當đương 生sanh 者giả 。 而nhi 此thử 器khí 界giới 。 亦diệc 得đắc 現hiện 有hữu 。 既ký 言ngôn 無vô 有hữu 情tình 。 云vân 何hà 復phục 言ngôn 現hiện 有hữu 。 曰viết 。 若nhược 不bất 現hiện 有hữu 。 即tức 眾chúng 生sanh 界giới 盡tận 。 何hà 緣duyên 復phục 有hữu 眾chúng 生sanh 。 復phục 成thành 壞hoại 相tương 續tục 耶da 。 莊trang 椿xuân 云vân 。 世thế 界giới 成thành 壞hoại 無vô 窮cùng 。 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。 一nhất 由do 眾chúng 生sanh 同đồng 業nghiệp 所sở 感cảm 。 謂vị 同đồng 一nhất 迷mê 心tâm 三tam 毒độc 惑hoặc 業nghiệp 。 感cảm 現hiện 依y 報báo 。 惑hoặc 業nghiệp 未vị 盡tận 。 依y 報báo 何hà 窮cùng 若nhược 無vô 所sở 依y 。 何hà 名danh 受thọ 報báo 。 故cố 令linh 世thế 界giới 成thành 壞hoại 連liên 續tục 。 二nhị 由do 諸chư 佛Phật 願nguyện 力lực 所sở 感cảm 。 謂vị 佛Phật 有hữu 弘hoằng 願nguyện 。 度độ 盡tận 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 既ký 無vô 窮cùng 。 佛Phật 願nguyện 亦diệc 無vô 盡tận 。 由do 是thị 所sở 感cảm 依y 報báo 連liên 續tục 爾nhĩ 。 然nhiên 則tắc 染nhiễm 淨tịnh 不bất 同đồng 。 同đồng 歸quy 唯duy 識thức 矣hĩ 。 此thử 上thượng 所sở 言ngôn 。 皆giai 共cộng 中trung 共cộng 變biến 者giả 。 其kỳ 共cộng 中trung 不bất 共cộng 相tương 。 准chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 故cố 不bất 復phục 言ngôn 。 鬼quỷ 人nhân 天thiên 等đẳng 所sở 見kiến 異dị 者giả 。 謂vị 人nhân 見kiến 是thị 水thủy 。 鬼quỷ 見kiến 膿nùng 河hà 。 或hoặc 成thành 猛mãnh 火hỏa 。 天thiên 見kiến 琉lưu 璃ly 。 魚ngư 龍long 窟quật 宅trạch 。 共cộng 一nhất 水thủy 體thể 。 不bất 共cộng 見kiến 故cố 。

諸chư 種chủng 子tử 者giả 謂vị 異dị 熟thục 識thức (# 至chí )# 如như 真Chân 如Như 性tánh 不bất 違vi 唯duy 識thức 。

二nhị 釋thích 執chấp 受thọ 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 釋thích 執chấp 受thọ 種chủng 子tử 。 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 同đồng 異dị 熟thục 識thức 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 故cố 第đệ 八bát 見kiến 分phân 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 。 故cố 是thị 所sở 緣duyên 。 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。 不bất 隨tùy 第đệ 八bát 成thành 無vô 記ký 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 。 不bất 領lãnh 為vi 境cảnh 。 故cố 非phi 所sở 緣duyên 。 雖tuy 非phi 所sở 緣duyên 。 而nhi 與dữ 八bát 識thức 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 如như 真Chân 如Như 性tánh 是thị 識thức 實thật 性tánh 。 不bất 違vi 唯duy 識thức 。 故cố 第đệ 八bát 識thức 有hữu 持trì 而nhi 不bất 緣duyên 者giả 。 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 是thị 也dã 。 有hữu 亦diệc 持trì 亦diệc 緣duyên 者giả 。 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 是thị 也dã 。 有hữu 緣duyên 而nhi 不bất 持trì 者giả 。 器khí 世thế 間gian 是thị 也dã 。 有hữu 不bất 緣duyên 不bất 持trì 者giả 。 前tiền 七thất 現hiện 行hành 是thị 也dã 。

有hữu 根căn 身thân 者giả 謂vị 異dị 熟thục 識thức (# 至chí )# 彼bỉ 餘dư 尸thi 骸hài 猶do 見kiến 相tương 續tục 。

二nhị 釋thích 執chấp 受thọ 根căn 身thân 。 根căn 即tức 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 身thân 即tức 根căn 依y 處xứ 。 即tức 浮phù 塵trần 根căn 。 前tiền 器khí 界giới 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 。 共cộng 所sở 受thọ 用dụng 。 故cố 曰viết 共cộng 種chủng 。 此thử 之chi 根căn 身thân 。 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 別biệt 業nghiệp 種chủng 所sở 成thành 。 故cố 名danh 不bất 共cộng 相tương 種chủng 。 變biến 似tự 色sắc 根căn 者giả 。 清thanh 淨tịnh 大đại 種chủng 所sở 成thành 勝thắng 義nghĩa 根căn 也dã 。 名danh 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 。 故cố 唯duy 識thức 鈔sao 云vân 。 一nhất 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 變biến 。 如như 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 唯duy 自tự 第đệ 八bát 於ư 中trung 有hữu 末mạt 心tâm 第đệ 一nhất 念niệm 。 託thác 父phụ 母mẫu 遺di 體thể 時thời 變biến 。 名danh 不bất 共cộng 。 唯duy 自tự 第đệ 八bát 變biến 故cố 。 又hựu 唯duy 自tự 受thọ 用dụng 。 復phục 名danh 不bất 共cộng 。 如như 眼nhãn 識thức 。 唯duy 依y 眼nhãn 根căn 發phát 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 依y 身thân 根căn 等đẳng 。 二nhị 不bất 共cộng 中trung 共cộng 變biến 。 即tức 內nội 浮phù 塵trần 根căn 。 初sơ 唯duy 自tự 第đệ 八bát 變biến 。 名danh 不bất 共cộng 。 變biến 生sanh 已dĩ 後hậu 。 他tha 人nhân 亦diệc 有hữu 受thọ 用dụng 義nghĩa 。 復phục 名danh 為vi 共cộng 。 雖tuy 此thử 根căn 身thân 是thị 不bất 共cộng 種chủng 所sở 成thành 。 然nhiên 於ư 不bất 共cộng 種chủng 中trung 。

復phục 有hữu 一nhất 分phần/phân 共cộng 相tương 種chủng 子tử 成thành 熟thục 之chi 力lực 。 能năng 於ư 他tha 人nhân 身thân 處xứ 。 亦diệc 變biến 似tự 彼bỉ 他tha 人nhân 浮phù 塵trần 根căn 為vi 已dĩ 受thọ 用dụng 。 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 無vô 受thọ 用dụng 他tha 人nhân 之chi 義nghĩa 。 問vấn 。 若nhược 許hứa 受thọ 用dụng 他tha 人nhân 浮phù 塵trần 者giả 。 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 以dĩ 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 故cố 。 答đáp 。 受thọ 用dụng 他tha 人nhân 浮phù 塵trần 時thời 。 自tự 識thức 先tiên 變biến 一nhất 重trọng/trùng 相tương/tướng 分phần/phân 在tại 他tha 人nhân 身thân 上thượng 。 若nhược 受thọ 用dụng 時thời 。 還hoàn 受thọ 用dụng 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 得đắc 成thành 唯duy 識thức 。 問vấn 。 本bổn 識thức 各các 變biến 自tự 根căn 。 還hoàn 變biến 他tha 根căn 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 有hữu 二nhị 師sư 義nghĩa 有hữu 。 師sư 云vân 。 不bất 但đãn 變biến 自tự 根căn 。 亦diệc 能năng 變biến 他tha 根căn 。 以dĩ 辯biện 中trung 邊biên 論luận 中trung 說thuyết 。 似tự 自tự 他tha 身thân 五ngũ 根căn 現hiện 故cố 。 既ký 曰viết 他tha 身thân 五ngũ 根căn 。 即tức 是thị 能năng 變biến 他tha 人nhân 浮phù 塵trần 勝thắng 義nghĩa 根căn 也dã 。 有hữu 師sư 申thân 正chánh 義nghĩa 云vân 。 此thử 本bổn 識thức 唯duy 能năng 變biến 似tự 他tha 人nhân 浮phù 塵trần 根căn 為vi 我ngã 受thọ 用dụng 。 決quyết 不bất 能năng 變biến 他tha 人nhân 勝thắng 義nghĩa 根căn 為vi 我ngã 受thọ 用dụng 。 以dĩ 他tha 淨tịnh 色sắc 根căn 無vô 我ngã 受thọ 用dụng 理lý 故cố 。 若nhược 無vô 用dụng 亦diệc 變biến 。 何hà 不bất 變biến 七thất 識thức 耶da 。 以dĩ 無vô 緣duyên 慮lự 用dụng 而nhi 得đắc 緣duyên 故cố 。 然nhiên 則tắc 說thuyết 自tự 他tha 根căn 現hiện 。 文văn 如như 何hà 通thông 耶da 。 曰viết 。 言ngôn 自tự 他tha 者giả 。 謂vị 自tự 他tha 八bát 識thức 。 各các 各các 自tự 變biến 為vi 根căn 耳nhĩ 。 非phi 自tự 變biến 他tha 根căn 也dã 。 一nhất 則tắc 無vô 用dụng 不bất 變biến 他tha 根căn 。 二nhị 由do 不bất 定định 說thuyết 言ngôn 自tự 身thân 本bổn 識thức 變biến 他tha 根căn 。 故cố 不bất 可khả 為vi 證chứng 。 生sanh 他tha 地địa 。 謂vị 凡phàm 位vị 。 將tương 捨xả 此thử 身thân 而nhi 生sanh 他tha 地địa 者giả 也dã 。 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 聖thánh 位vị 。 入nhập 圓viên 寂tịch 者giả 也dã 。 生sanh 他tha 地địa 者giả 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 其kỳ 識thức 固cố 已dĩ 舍xá 舊cựu 即tức 新tân 。 彼bỉ 餘dư 尸thi 骸hài 。 無vô 能năng 執chấp 受thọ 。 便tiện 應ưng 滅diệt 壞hoại 。 然nhiên 不bất 滅diệt 壞hoại 。 猶do 見kiến 久cửu 時thời 。 相tương 似tự 相tương 續tục 。 猶do 是thị 自tự 識thức 引dẫn 因nhân 之chi 力lực 。 非phi 他tha 身thân 變biến 。 故cố 知tri 但đãn 能năng 變biến 似tự 依y 處xứ 。 決quyết 不bất 能năng 變biến 他tha 人nhân 勝thắng 義nghĩa 也dã 。

前tiền 來lai 且thả 說thuyết 業nghiệp 力lực 所sở 變biến (# 至chí )# 及cập 墮đọa 法pháp 處xứ 所sở 現hiện 實thật 色sắc 。

三tam 結kết 顯hiển 二nhị 變biến 分phần/phân 二nhị 。 上thượng 言ngôn 業nghiệp 力lực 所sở 變biến 器khí 身thân 。 此thử 言ngôn 定định 力lực 所sở 變biến 器khí 身thân 。 即tức 墮đọa 法pháp 處xứ 色sắc 也dã 。 前tiền 來lai 且thả 說thuyết 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 所sở 變biến 器khí 身thân 。 界giới 地địa 自tự 他tha 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 不bất 能năng 移di 易dị 。 以dĩ 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 定định 業nghiệp 所sở 感cảm 故cố 。 若nhược 是thị 聖thánh 者giả 。 定định 慧tuệ 神thần 通thông 等đẳng 力lực 所sở 變biến 器khí 身thân 界giới 地địa 。 或hoặc 自tự 身thân 為vi 他tha 。 或hoặc 他tha 身thân 為vi 自tự 。 或hoặc 自tự 界giới 為vi 他tha 。 或hoặc 他tha 界giới 為vi 自tự 。 則tắc 不bất 決quyết 定định 。 若nhược 約ước 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 。 自tự 受thọ 用dụng 故cố 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 無vô 有hữu 盡tận 時thời 。 故cố 多đa 恆hằng 相tương 續tục 。 若nhược 約ước 放phóng 光quang 動động 地địa 等đẳng 事sự 。 為vì 利lợi 他tha 故cố 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 緣duyên 感cảm 之chi 力lực 得đắc 發phát 起khởi 故cố 。 多đa 分phần 蹔tạm 時thời 。 是thị 故cố 不bất 定định 。 下hạ 總tổng 結kết 四tứ 類loại 性tánh 境cảnh 。 略lược 說thuyết 本bổn 識thức 所sở 變biến 之chi 境cảnh 。 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 一nhất 也dã 。 有hữu 根căn 之chi 身thân 。 二nhị 也dã 。 五ngũ 塵trần 器khí 界giới 。 三tam 也dã 。 墮đọa 法pháp 處xứ 所sở 現hiện 實thật 色sắc 。 四tứ 也dã 。 以dĩ 定định 果quả 色sắc 亦diệc 是thị 法pháp 處xứ 色sắc 所sở 攝nhiếp 故cố 。 亦diệc 名danh 定định 自tự 在tại 所sở 生sanh 色sắc 。 如như 十thập 徧biến 處xứ 定định 。 乃nãi 至chí 魚ngư 米mễ 肉nhục 山sơn 。 長trường/trưởng 河hà 酥tô 酪lạc 。 大đại 地địa 黃hoàng 金kim 等đẳng 。 皆giai 此thử 色sắc 攝nhiếp 。

何hà 故cố 此thử 識thức 不bất 能năng 變biến 似tự (# 至chí )# 彼bỉ 識thức 亦diệc 緣duyên 此thử 色sắc 為vi 境cảnh 。

此thử 明minh 本bổn 識thức 二nhị 變biến 中trung 是thị 因nhân 緣duyên 變biến 也dã 。 問vấn 云vân 。 此thử 識thức 既ký 能năng 變biến 似tự 依y 處xứ 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 。 何hà 故cố 不bất 變biến 似tự 心tâm 心tâm 所sở 相tương 應ứng 無vô 為vi 等đẳng 為vi 所sở 緣duyên 耶da 。 有hữu 漏lậu 識thức 變biến 下hạ 。 皆giai 是thị 答đáp 詞từ 。 因nhân 緣duyên 變biến 者giả 。 謂vị 由do 先tiên 業nghiệp 。 及cập 名danh 言ngôn 實thật 種chủng 。 即tức 要yếu 有hữu 力lực 。 唯duy 任nhậm 運vận 心tâm 。 非phi 由do 作tác 意ý 。 其kỳ 心tâm 乃nãi 生sanh 。 即tức 五ngũ 八bát 識thức 。 隨tùy 其kỳ 增tăng 上thượng 異dị 熟thục 因nhân 為vi 緣duyên 。 名danh 言ngôn 種chủng 為vi 因nhân 。 故cố 變biến 於ư 境cảnh 。 分phân 別biệt 變biến 者giả 。 謂vị 作tác 意ý 生sanh 心tâm 。 是thị 籌trù 度độ 心tâm 。 即tức 六lục 七thất 識thức 。 隨tùy 自tự 分phân 別biệt 作tác 意ý 生sanh 故cố 。 由do 此thử 六lục 七thất 緣duyên 時thời 。 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 。 未vị 必tất 有hữu 用dụng 。 初sơ 隨tùy 因nhân 緣duyên 變biến 。 必tất 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 即tức 五ngũ 八bát 等đẳng 所sở 變biến 之chi 境cảnh 。 後hậu 隨tùy 分phân 別biệt 變biến 。 但đãn 能năng 為vi 境cảnh 。 非phi 必tất 有hữu 用dụng 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 等đẳng 。 又hựu 解giải 。 初sơ 唯duy 第đệ 八bát 。 異dị 熟thục 生sanh 故cố 。 所sở 熏huân 處xứ 故cố 。 能năng 持trì 種chủng 故cố 。 變biến 必tất 有hữu 用dụng 。 後hậu 餘dư 七thất 識thức 所sở 變biến 色sắc 觸xúc 等đẳng 。 皆giai 無vô 實thật 用dụng 。 似tự 本bổn 質chất 用dụng 。 如như 鏡kính 中trung 光quang 。 於ư 三tam 境cảnh 中trung 。 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 因nhân 緣duyên 變biến 攝nhiếp 。 獨độc 影ảnh 帶đái 質chất 。 皆giai 分phân 別biệt 變biến 。 異dị 熟thục 識thức 變biến 等đẳng 。 顯hiển 變biến 色sắc 等đẳng 從tùng 實thật 種chủng 生sanh 。 故cố 所sở 變biến 法pháp 必tất 有hữu 體thể 用dụng 。 若nhược 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 。 心tâm 所sở 。 如như 化hóa 心tâm 等đẳng 。 故cố 不bất 緣duyên 之chi 。 緣duyên 便tiện 無vô 用dụng 。 解giải 深thâm 密mật 經kinh 說thuyết 。 諸chư 變biến 化hóa 心tâm 。 無vô 自tự 依y 心tâm 。 有hữu 依y 他tha 心tâm 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 無vô 自tự 緣duyên 慮lự 實thật 體thể 之chi 心tâm 。 有hữu 隨tùy 見kiến 分phần/phân 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 慮lự 之chi 心tâm 。 如như 鏡kính 中trung 光quang 。 此thử 即tức 分phân 別biệt 變biến 。 四tứ 句cú 分phân 別biệt 者giả 。 一nhất 因nhân 緣duyên 變biến 非phi 分phân 別biệt 變biến 。 即tức 五ngũ 識thức 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 第đệ 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 為vi 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 故cố 。 二nhị 唯duy 分phân 別biệt 變biến 非phi 因nhân 緣duyên 變biến 。 即tức 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 識thức 。 及cập 第đệ 八bát 五ngũ 心tâm 所sở 是thị 為vi 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 唯duy 從tùng 分phân 別biệt 心tâm 生sanh 故cố 。 三tam 俱câu 句cú 。 即tức 有hữu 漏lậu 第đệ 六lục 。 及cập 無vô 漏lậu 八bát 識thức 。 以dĩ 能năng 通thông 緣duyên 假giả 實thật 法pháp 故cố 。 四tứ 俱câu 非phi 。 即tức 不bất 相tương 應ứng 行hành 是thị 。 以dĩ 無vô 實thật 體thể 故cố 。 不bất 與dữ 能năng 緣duyên 同đồng 種chủng 生sanh 故cố 。 問vấn 。 變biến 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 假giả 相tương/tướng 分phần/phân 。 第đệ 八bát 不bất 緣duyên 。 三tam 種chủng 無vô 為vi 。 與dữ 不bất 相tương 應ứng 。 何hà 不bất 變biến 緣duyên 。 答đáp 。 若nhược 實thật 無vô 為vi 。 因nhân 位vị 未vị 證chứng 。 若nhược 變biến 無vô 為vi 。 亦diệc 無vô 實thật 用dụng 。 故cố 不bất 變biến 緣duyên 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 亦diệc 無vô 實thật 用dụng 。 亦diệc 不bất 變biến 緣duyên 。 故cố 異dị 熟thục 識thức 不bất 緣duyên 心tâm 等đẳng 。 但đãn 緣duyên 實thật 色sắc 。 然nhiên 此thử 亦diệc 約ước 有hữu 漏lậu 位vị 說thuyết 。 若nhược 無vô 漏lậu 位vị 。 第đệ 八bát 異dị 熟thục 轉chuyển 成thành 鏡kính 智trí 。 雖tuy 無vô 分phân 別biệt 。 而nhi 鏡kính 體thể 澄trừng 淨tịnh 。 故cố 諸chư 影ảnh 像tượng 雖tuy 無vô 實thật 用dụng 。 亦diệc 從tùng 彼bỉ 現hiện 。 不bất 爾nhĩ 。 諸chư 佛Phật 不bất 名danh 正chánh 徧biến 知tri 故cố 。 故cố 有hữu 漏lậu 位vị 。 此thử 異dị 熟thục 識thức 。 在tại 欲dục 色sắc 界giới 。 皆giai 緣duyên 三tam 類loại 性tánh 境cảnh 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 唯duy 緣duyên 漏lậu 種chủng 。 不bất 緣duyên 身thân 器khí 。 以dĩ 厭yếm 色sắc 故cố 。 無vô 業nghiệp 果quả 色sắc 。 故cố 根căn 身thân 器khí 界giới 十thập 有hữu 漏lậu 色sắc 皆giai 非phi 所sở 緣duyên 。 唯duy 墮đọa 法pháp 處xứ 定định 果quả 實thật 色sắc 是thị 彼bỉ 所sở 緣duyên 。 彼bỉ 界giới 異dị 熟thục 。 以dĩ 此thử 色sắc 為vi 境cảnh 故cố 。 亦diệc 具cụ 三tam 緣duyên 。 通thông 上thượng 釋thích 執chấp 受thọ 處xứ 了liễu 境cảnh 。

不bất 可khả 知tri 者giả 謂vị 此thử 行hành 相tương/tướng (# 至chí )# 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

二nhị 別biệt 釋thích 不bất 可khả 知tri 門môn 。 此thử 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 謂vị 行hành 相tương/tướng 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 故cố 不bất 可khả 知tri 。 行hành 相tương/tướng 即tức 了liễu 別biệt 。 即tức 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 也dã 。 一nhất 謂vị 內nội 根căn 既ký 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 外ngoại 器khí 又hựu 廣quảng 大đại 難nan 測trắc 。 故cố 不bất 可khả 知tri 。 即tức 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 緣duyên 狹hiệp 小tiểu 執chấp 受thọ 境cảnh 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 緣duyên 廣quảng 大đại 執chấp 受thọ 境cảnh 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 緣duyên 無vô 量lượng 執chấp 受thọ 境cảnh 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 緣duyên 微vi 細tế 執chấp 受thọ 境cảnh 。 於ư 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 緣duyên 極cực 微vi 細tế 執chấp 受thọ 境cảnh 。 由do 此thử 識thức 緣duyên 境cảnh 微vi 細tế 。 世thế 聰thông 慧tuệ 者giả 亦diệc 難nan 了liễu 故cố 。 故cố 曰viết 不bất 可khả 知tri 也dã 云vân 何hà 下hạ 。 徵trưng 。 如như 滅diệt 下hạ 。 約ước 滅diệt 定định 以dĩ 顯hiển 不bất 可khả 知tri 。 以dĩ 滅diệt 定định 中trung 。 恆hằng 行hành 心tâm 所sở 與dữ 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 所sở 。 悉tất 皆giai 滅diệt 盡tận 。 尚thượng 云vân 識thức 不bất 離ly 身thân 。 如như 有hữu 心tâm 等đẳng 。 以dĩ 有hữu 微vi 細tế 一nhất 類loại 相tương 續tục 異dị 熟thục 心tâm 在tại 。 故cố 滅diệt 定định 中trung 。 此thử 識thức 相tương/tướng 顯hiển 。 取thủ 此thử 以dĩ 見kiến 八bát 識thức 行hành 相tương/tướng 。 微vi 細tế 幽u 隱ẩn 。 甚thậm 深thâm 難nan 了liễu 。 應ưng 信tín 為vi 有hữu 勸khuyến 生sanh 信tín 也dã 。 遂toại 申thân 量lượng 云vân 。 滅diệt 定định 有hữu 識thức 有hữu 情tình 攝nhiếp 故cố 。 如như 有hữu 心tâm 時thời 。 無vô 想tưởng 下hạ 。 例lệ 明minh 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị