成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ

金kim 壇đàn 居cư 士sĩ 。 王vương 肯khẳng 堂đường 。 證chứng 義nghĩa 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 (# 至chí )# 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

八bát 引dẫn 識thức 食thực 。 前tiền 約ước 生sanh 滅diệt 位vị 。 此thử 約ước 住trụ 位vị 。 故cố 次thứ 言ngôn 之chi 。 先tiên 引dẫn 經kinh 證chứng 。 次thứ 立lập 第đệ 八bát 為vi 識thức 食thực 。 次thứ 引dẫn 經kinh 釋thích 。 食thực 是thị 資tư 益ích 義nghĩa 。 任nhậm 持trì 義nghĩa 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 資tư 益ích 任nhậm 持trì 色sắc 根căn 身thân 故cố 。 故cố 以dĩ 為vi 食thực 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 若nhược 離ly 異dị 熟thục 識thức 。 已dĩ 生sanh 有hữu 情tình 。 識thức 食thực 不bất 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 六lục 識thức 中trung 隨tùy 取thủ 一nhất 識thức 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 已dĩ 生sanh 有hữu 情tình 。 能năng 作tác 食thực 事sự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 段đoạn 食thực 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 。 段đoạn 即tức 分phân 段đoạn 。 一nhất 分phần/phân 一nhất 段đoạn 。 可khả 飲ẩm 啜# 故cố 。 此thử 段đoạn 食thực 相tương/tướng 。 取thủ 變biến 壞hoại 時thời 。 非phi 受thọ 用dụng 時thời 。 故cố 曰viết 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 。 以dĩ 香hương 味vị 觸xúc 變biến 壞hoại 之chi 時thời 。 方phương 能năng 資tư 長trường/trưởng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 故cố 此thử 段đoạn 食thực 體thể 。 以dĩ 香hương 味vị 觸xúc 三tam 塵trần 為vi 體thể 。 問vấn 。 色sắc 聲thanh 二nhị 塵trần 。 何hà 不bất 為vi 體thể 。 答đáp 。 眼nhãn 耳nhĩ 二nhị 識thức 。 離ly 中trung 取thủ 境cảnh 。 色sắc 聲thanh 二nhị 塵trần 。 不bất 與dữ 根căn 合hợp 。 不bất 能năng 資tư 得đắc 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 故cố 不bất 為vi 體thể 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 。 合hợp 中trung 取thủ 境cảnh 。 境cảnh 與dữ 根căn 合hợp 。 故cố 能năng 資tư 得đắc 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 所sở 以dĩ 三tam 塵trần 偏thiên 為vi 食thực 體thể 。 故cố 大đại 論luận 云vân 。 是thị 故cố 段đoạn 食thực 三tam 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 建kiến 立lập 為vi 食thực 。 不bất 立lập 色sắc 處xứ 。 由do 彼bỉ 要yếu 至chí 味vị 勢thế 熟thục 等đẳng 變biến 壞hoại 之chi 位vị 。 方phương 損tổn 益ích 故cố 。 或hoặc 有hữu 段đoạn 物vật 於ư 受thọ 用dụng 時thời 有hữu 所sở 損tổn 害hại 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 方phương 能năng 攝nhiếp 益ích 。 如như 苦khổ 辛tân 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 段đoạn 物vật 。 於ư 受thọ 用dụng 時thời 暫tạm 為vi 攝nhiếp 益ích 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 乃nãi 為vi 損tổn 害hại 。 如như 有hữu 甘cam 美mỹ 。 所sở 不bất 宜nghi 物vật 。 故cố 變biến 壞hoại 時thời 方phương 立lập 為vi 食thực 。 非phi 受thọ 用dụng 時thời 。 又hựu 云vân 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 段đoạn 食thực 。 當đương 言ngôn 香hương 味vị 觸xúc 處xứ 所sở 攝nhiếp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 正chánh 消tiêu 變biến 。 便tiện 能năng 長trưởng 養dưỡng 。 不bất 正chánh 消tiêu 變biến 。 乃nãi 為vi 損tổn 減giảm 。 色sắc 等đẳng 餘dư 法pháp 。 無vô 有hữu 長trưởng 養dưỡng 。 損tổn 減giảm 消tiêu 變biến 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 非phi 段đoạn 食thực 性tánh 。 若nhược 諸chư 段đoạn 物vật 。 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 令linh 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 諸chư 根căn 說thuyết 豫dự 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 不bất 名danh 段đoạn 食thực 。 但đãn 名danh 觸xúc 食thực 。 若nhược 受thọ 用dụng 已dĩ 。 安an 隱ẩn 消tiêu 變biến 。 增tăng 長trưởng 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 消tiêu 變biến 時thời 乃nãi 名danh 段đoạn 食thực 。 若nhược 有hữu 熟thục 變biến 。 不bất 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 安an 樂lạc 。 彼bỉ 雖tuy 熟thục 變biến 不bất 名danh 段đoạn 食thực 。 若nhược 諸chư 段đoạn 物vật 。 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 不bất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 亦diệc 不bất 能năng 令linh 。 諸chư 根căn 悅duyệt 豫dự 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 都đô 不bất 名danh 食thực 。 即tức 彼bỉ 後hậu 時thời 安an 隱ẩn 熟thục 變biến 。 增tăng 長trưởng 安an 樂lạc 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 乃nãi 名danh 段đoạn 食thực 。 若nhược 有hữu 熟thục 變biến 。 不bất 長trường/trưởng 安an 樂lạc 。 彼bỉ 雖tuy 熟thục 變biến 。 亦diệc 不bất 名danh 食thực 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 作tác 四tứ 句cú 。 或hoặc 有hữu 段đoạn 物vật 而nhi 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 諸chư 段đoạn 物vật 不bất 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 或hoặc 有hữu 是thị 食thực 而nhi 非phi 段đoạn 物vật 。 謂vị 觸xúc 等đẳng 三tam 食thực 。 或hoặc 有hữu 是thị 食thực 亦diệc 是thị 段đoạn 物vật 。 謂vị 諸chư 段đoạn 物vật 能năng 令linh 諸chư 根căn 大đại 種chủng 長trưởng 養dưỡng 。 或hoặc 非phi 段đoạn 物vật 亦diệc 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 觸xúc 意ý 思tư 及cập 識thức 不bất 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 如như 是thị 所sở 餘dư 觸xúc 。 意ý 思tư 。 識thức 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 皆giai 作tác 四tứ 句cú 。 二nhị 者giả 觸xúc 食thực 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 觸xúc 境cảnh 為vi 相tương/tướng 。 觸xúc 。 謂vị 觸xúc 對đối 。 取thủ 六lục 識thức 中trung 相tương 應ứng 觸xúc 數số 。 所sở 對đối 前tiền 境cảnh 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 。 柔nhu 輭nhuyễn 細tế 滑hoạt 冷lãnh 煖noãn 等đẳng 觸xúc 。 而nhi 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 俱câu 能năng 資tư 益ích 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 名danh 為vi 觸xúc 食thực 。 此thử 即tức 正chánh 取thủ 。 受thọ 用dụng 之chi 時thời 。 如như 前tiền 已dĩ 辨biện 。 此thử 觸xúc 能năng 徧biến 一nhất 切thiết 心tâm 故cố 。 雖tuy 與dữ 八bát 箇cá 識thức 相tương 應ứng 。 而nhi 屬thuộc 六lục 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 徧biến 勝thắng 。 此thử 六lục 識thức 。 即tức 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 六lục 箇cá 識thức 。 非phi 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 以dĩ 所sở 觸xúc 之chi 境cảnh 。 相tương/tướng 麤thô 顯hiển 故cố 。 別biệt 能năng 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 受thọ 故cố 。 能năng 生sanh 順thuận 益ích 身thân 之chi 捨xả 故cố 。 是thị 偏thiên 勝thắng 義nghĩa 。 七thất 八bát 俱câu 觸xúc 境cảnh 微vi 細tế 故cố 。 全toàn 不bất 能năng 生sanh 喜hỷ 樂lạc 受thọ 故cố 。 雖tuy 生sanh 捨xả 受thọ 。 但đãn 不bất 為vi 損tổn 而nhi 非phi 益ích 故cố 。 由do 此thử 義nghĩa 顯hiển 觸xúc 生sanh 憂ưu 苦khổ 。 非phi 順thuận 益ích 捨xả 。 即tức 非phi 食thực 體thể 。 不bất 資tư 養dưỡng 故cố 。 通thông 慧tuệ 云vân 。 如như 有hữu 與dữ 女nữ 相tương 對đối 為vi 觸xúc 。 觸xúc 能năng 資tư 身thân 。 故cố 得đắc 食thực 名danh 。 準chuẩn 僧Tăng 祇kỳ 。 見kiến 色sắc 愛ái 著trước 名danh 食thực 。 豈khởi 非phi 觸xúc 食thực 義nghĩa 耶da 。 設thiết 非phi 觸xúc 食thực 。 何hà 以dĩ 觀quán 戲hí 劇kịch 等đẳng 終chung 日nhật 不bất 食thực 而nhi 不bất 饑cơ 耶da 。 三tam 意ý 思tư 食thực 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng 。 別biệt 境cảnh 中trung 欲dục 。 徧biến 行hành 中trung 思tư 。 二nhị 數số 俱câu 轉chuyển 。 能năng 希hy 望vọng 彼bỉ 可khả 愛ái 境cảnh 故cố 。 由do 希hy 望vọng 故cố 。 饒nhiêu 益ích 所sở 依y 。 如như 遠viễn 見kiến 水thủy 。 雖tuy 渴khát 不bất 死tử 。 懸huyền 沙sa 療liệu 飢cơ 。 望vọng 梅mai 止chỉ 渴khát 。 傳truyền 記ký 所sở 載tái 。 皆giai 其kỳ 證chứng 也dã 。 問vấn 。 欲dục 何hà 非phi 食thực 曰viết 。 思tư 慮lự 益ích 根căn 。 非phi 欲dục 能năng 故cố 。 問vấn 。 思tư 亦diệc 徧biến 行hành 。 八bát 識thức 皆giai 具cụ 。 何hà 識thức 之chi 思tư 能năng 為vi 食thực 事sự 。 曰viết 。 屬thuộc 意ý 識thức 者giả 。 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 以dĩ 第đệ 六lục 於ư 境cảnh 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。 起khởi 世thế 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 意ý 思tư 資tư 潤nhuận 。 諸chư 根căn 增tăng 長trưởng 。 如như 魚ngư 。 鱉miết 。 蝦hà 蟇# 。 伽già 羅la 瞿cù 陀đà 等đẳng 。 及cập 餘dư 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 意ý 思tư 潤nhuận 益ích 諸chư 根căn 壽thọ 命mạng 者giả 。 此thử 等đẳng 用dụng 思tư 為vi 食thực 。 四tứ 者giả 識thức 食thực 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 識thức 即tức 第đệ 八bát 執chấp 受thọ 之chi 相tướng 。 由do 前tiền 三tam 食thực 勢thế 分phần/phân 所sở 資tư 。 今kim 此thử 識thức 增tăng 勝thắng 。 用dụng 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 故cố 曰viết 此thử 識thức 雖tuy 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 而nhi 第đệ 八bát 識thức 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 執chấp 持trì 勝thắng 故cố 。 由do 執chấp 持trì 故cố 。 所sở 依y 久cửu 住trụ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 同đồng 死tử 屍thi 。 不bất 久cửu 爛lạn 壞hoại 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 識thức 亦diệc 是thị 食thực 。 能năng 作tác 所sở 依y 饒nhiêu 益ích 事sự 故cố 。 此thử 三tam 食thực 。 以dĩ 三tam 世thế 揀giản 之chi 。 即tức 段đoạn 屬thuộc 過quá 去khứ 。 觸xúc 屬thuộc 現hiện 在tại 。 意ý 思tư 屬thuộc 未vị 來lai 。 識thức 食thực 者giả 。 由do 前tiền 三tam 食thực 勢thế 力lực 分phần/phân 故cố 。 其kỳ 體thể 增tăng 盛thịnh 。 及cập 緣duyên 現hiện 在tại 未vị 來lai 生sanh 故cố 。 識thức 復phục 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 即tức 知tri 識thức 食thực 通thông 三tam 世thế 也dã 。 集tập 論luận 云vân 。 云vân 何hà 食thực 。 幾kỷ 是thị 食thực 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 食thực 耶da 。 謂vị 變biến 壞hoại 故cố 。 有hữu 變biến 壞hoại 者giả 境cảnh 界giới 故cố 。 有hữu 境cảnh 界giới 者giả 希hy 望vọng 故cố 。 有hữu 希hy 望vọng 者giả 取thủ 故cố 。 有hữu 取thủ 者giả 是thị 食thực 義nghĩa 。 三tam 蘊uẩn 。 十thập 一nhất 界giới 。 五ngũ 處xứ 。 一nhất 分phân 是thị 食thực 。 為vi 捨xả 執chấp 着trước 。 由do 食thực 住trụ 我ngã 。 故cố 觀quán 察sát 食thực 。 三tam 蘊uẩn 者giả 。 段đoạn 食thực 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 觸xúc 思tư 二nhị 食thực 是thị 行hành 蘊uẩn 。 識thức 食thực 是thị 識thức 蘊uẩn 。 五ngũ 處xứ 者giả 。 段đoạn 是thị 香hương 味vị 觸xúc 三tam 處xứ 。 觸xúc 思tư 是thị 法pháp 處xứ 。 識thức 是thị 意ý 處xứ 。 十thập 一nhất 界giới 者giả 。 段đoạn 攝nhiếp 香hương 味vị 觸xúc 三tam 界giới 。 觸xúc 思tư 法Pháp 界Giới 。 識thức 七thất 心tâm 界giới 。 謂vị 意ý 根căn 界giới 及cập 六lục 識thức 界giới 。 此thử 四tứ 能năng 持trì 有hữu 情tình 身thân 命mệnh 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 結kết 成thành 食thực 義nghĩa 。 段đoạn 食thực 唯duy 於ư 欲dục 界giới 有hữu 用dụng 下hạ 。 簡giản 前tiền 三tam 食thực 不bất 恆hằng 不bất 徧biến 。 非phi 有hữu 情tình 依y 。 段đoạn 食thực 唯duy 於ư 欲dục 界giới 有hữu 用dụng 。 上thượng 界giới 不bất 用dụng 此thử 段đoạn 食thực 故cố 。 不bất 能năng 徧biến 恆hằng 。 觸xúc 思tư 二nhị 食thực 。 雖tuy 徧biến 三tam 界giới 。 而nhi 有hữu 間gian 斷đoạn 。 故cố 不bất 能năng 恆hằng 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 下hạ 。 此thử 簡giản 轉chuyển 識thức 有hữu 間gian 有hữu 轉chuyển 。 亦diệc 非phi 有hữu 情tình 依y 。 云vân 何hà 有hữu 間gian 。 一nhất 無vô 心tâm 定định 。 二nhị 熟thục 眠miên 。 三tam 悶muộn 絕tuyệt 。 四tứ 無vô 想tưởng 天thiên 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 即tức 非phi 徧biến 也dã 。 云vân 何hà 有hữu 轉chuyển 。 謂vị 有hữu 心tâm 位vị 。 隨tùy 所sở 依y 根căn 。 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 。 於ư 三tam 性tánh 。 三tam 界giới 。 九cửu 地địa 等đẳng 。 有hữu 轉chuyển 變biến 故cố 。 即tức 非phi 恆hằng 也dã 。 非phi 徧biến 恆hằng 時thời 能năng 持trì 身thân 命mạng 。 即tức 非phi 識thức 食thực 義nghĩa 矣hĩ 。 故cố 凡phàm 不bất 信tín 有hữu 第đệ 八bát 識thức 者giả 。 於ư 此thử 一nhất 食thực 便tiện 無vô 所sở 依y 。 則tắc 經kinh 言ngôn 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 者giả 非phi 耶da 。 外ngoại 人nhân 轉chuyển 計kế 云vân 。 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 雖tuy 無vô 六lục 識thức 。 而nhi 未vị 入nhập 定định 以dĩ 前tiền 謂vị 之chi 過quá 去khứ 。 既ký 出xuất 定định 以dĩ 後hậu 。 謂vị 之chi 未vị 來lai 。 即tức 六lục 識thức 非phi 無vô 。 故cố 有hữu 食thực 義nghĩa 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 識thức 等đẳng 非phi 無vô 心tâm 位vị 為vi 食thực 。 彼bỉ 非phi 現hiện 常thường 。 無vô 體thể 用dụng 故cố 。 如như 空không 華hoa 等đẳng 。 又hựu 量lượng 云vân 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 識thức 等đẳng 非phi 無vô 心tâm 位vị 為vi 食thực 。 設thiết 有hữu 體thể 用dụng 。 非phi 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 非phi 食thực 性tánh 故cố 。 如như 虗hư 空không 等đẳng 。 又hựu 轉chuyển 計kế 云vân 。 能năng 引dẫn 定định 心tâm 。 與dữ 入nhập 定định 者giả 作tác 持trì 身thân 食thực 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 非phi 入nhập 定định 等đẳng 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 可khả 名danh 為vi 食thực 。 經kinh 不bất 說thuyết 故cố 。 以dĩ 滅diệt 無vô 故cố 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 入nhập 定định 心tâm 等đẳng 不bất 與dữ 無vô 心tâm 位vị 有hữu 情tình 為vi 食thực 。 住trụ 無vô 心tâm 時thời 彼bỉ 已dĩ 滅diệt 故cố 。 過quá 去khứ 非phi 食thực 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 如như 已dĩ 滅diệt 無vô 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 想tưởng 滅diệt 盡tận 二nhị 定định 是thị 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 與dữ 無vô 想tưởng 等đẳng 有hữu 情tình 。 為vi 食thực 而nhi 住trụ 。 段đoạn 等đẳng 四tứ 食thực 。 不bất 攝nhiếp 無vô 想tưởng 等đẳng 。 又hựu 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 是thị 依y 色sắc 法pháp 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 豈khởi 有hữu 食thực 義nghĩa 耶da 。 如như 是thị 而nhi 推thôi 。 決quyết 定định 無vô 有hữu 六lục 識thức 於ư 彼bỉ 有hữu 情tình 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 汝nhữ 執chấp 為vi 有hữu 。 甚thậm 為vi 非phi 理lý 。 執chấp 滅diệt 定định 等đẳng 猶do 有hữu 第đệ 六lục 。 廣quảng 破phá 在tại 後hậu 章chương 。 又hựu 彼bỉ 之chi 彼bỉ 。 即tức 指chỉ 執chấp 滅diệt 定định 等đẳng 有hữu 第đệ 六lục 者giả 。 且thả 汝nhữ 應ưng 言ngôn 生sanh 上thượng 二nhị 界giới 無vô 漏lậu 心tâm 時thời 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 若nhược 以dĩ 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 為vi 食thực 。 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 破phá 壞hoại 有hữu 漏lậu 。 於ư 彼bỉ 身thân 命mạng 不bất 可khả 為vi 食thực 。 亦diệc 不bất 可khả 謂vị 無vô 漏lậu 識thức 中trung 有hữu 有hữu 漏lậu 種chủng 能năng 為vi 食thực 事sự 。 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 不bất 能năng 執chấp 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 故cố 。 立lập 量lượng 云vân 。 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 不bất 能năng 執chấp 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 破phá 壞hoại 有hữu 故cố 。 猶do 如như 涅Niết 槃Bàn 。 復phục 不bất 可khả 說thuyết 上thượng 界giới 有hữu 情tình 以dĩ 身thân 持trì 命mạng 。 以dĩ 命mạng 持trì 身thân 。 即tức 互hỗ 為vi 食thực 。 四tứ 食thực 所sở 攝nhiếp 無vô 身thân 命mạng 故cố 。 若nhược 謂vị 身thân 命mạng 相tương/tướng 持trì 互hỗ 為vi 食thực 者giả 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 既ký 無vô 色sắc 身thân 持trì 命mạng 。 命mạng 無vô 能năng 持trì 。 應ưng 成thành 滅diệt 斷đoạn 。 云vân 何hà 為vi 食thực 。 又hựu 不bất 可khả 以dĩ 同đồng 分phân 為vi 食thực 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 無vô 實thật 體thể 故cố 。 云vân 何hà 為vi 食thực 。 由do 此thử 定định 知tri 異dị 諸chư 轉chuyển 識thức 別biệt 有hữu 異dị 熟thục 執chấp 持trì 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 恐khủng 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 。 佛Phật 亦diệc 依y 食thực 。 應ưng 是thị 有hữu 情tình 。 故cố 云vân 。 唯duy 依y 有hữu 漏lậu 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 故cố 。 建kiến 立lập 有hữu 情tình 。 諸chư 佛Phật 取thủ 蘊uẩn 皆giai 空không 。 不bất 墮đọa 有hữu 漏lậu 。 非phi 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 設thiết 使sử 諸chư 佛Phật 作tác 有hữu 情tình 類loại 。 亦diệc 依y 食thực 住trụ 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 大đại 慈từ 示thị 現hiện 。 非phi 實thật 有hữu 情tình 。 不bất 依y 食thực 住trụ 。 集tập 論luận 三tam 云vân 。 又hựu 此thử 四tứ 食thực 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 二nhị 淨tịnh 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 三tam 清thanh 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 四tứ 示thị 現hiện 住trụ 食thực 。 所sở 以dĩ 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 迦Ca 葉Diếp 。 住trụ 平bình 等đẳng 法Pháp 。 應ưng 次thứ 行hành 乞khất 食thực 。 為vì 不bất 食thực 故cố 。 應ưng 行hành 乞khất 食thực 。 為vì 壞hoại 和hòa 合hợp 相tướng 故cố 。 應ưng 取thủ 摶đoàn 食thực 。 為vì 不bất 受thọ 故cố 。 應ưng 受thọ 彼bỉ 食thực 。 斯tư 皆giai 是thị 破phá 五ngũ 陰ấm 法pháp 。 成thành 涅Niết 槃Bàn 食thực 。 所sở 謂vị 示thị 現hiện 住trụ 食thực 者giả 也dã 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 住trụ 滅diệt 定định 者giả (# 至chí )# 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 類loại 此thử 應ưng 知tri 。

九cửu 引dẫn 滅diệt 定định 有hữu 心tâm 。 前tiền 依y 流lưu 轉chuyển 門môn 顯hiển 第đệ 八bát 。 此thử 以dĩ 還hoàn 滅diệt 門môn 顯hiển 也dã 。 先tiên 引dẫn 經kinh 證chứng 。 謂vị 入nhập 滅diệt 定định 聖thánh 人nhân 。 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 無vô 不bất 皆giai 滅diệt 。 即tức 出xuất 入nhập 息tức 是thị 身thân 加gia 行hành 。 受thọ 想tưởng 是thị 心tâm 加gia 行hành 。 尋tầm 伺tứ 是thị 語ngữ 加gia 行hành 。 此thử 三tam 加gia 行hành 與dữ 第đệ 六lục 識thức 相tương 應ứng 。 在tại 滅diệt 定định 中trung 皆giai 悉tất 滅diệt 故cố 。 而nhi 壽thọ 不bất 滅diệt 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 種chủng 上thượng 有hữu 連liên 持trì 一nhất 報báo 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 功công 能năng 名danh 壽thọ 。 言ngôn 亦diệc 不bất 離ly 煖noãn 者giả 。 煖noãn 觸xúc 是thị 第đệ 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 此thử 二nhị 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 第đệ 八bát 識thức 。 既ký 在tại 滅diệt 定định 中trung 。 六lục 識thức 身thân 語ngữ 心tâm 加gia 行hành 皆giai 悉tất 不bất 行hành 。 而nhi 有hữu 壽thọ 煖noãn 在tại 者giả 。 明minh 知tri 即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 與dữ 壽thọ 煖noãn 為vi 依y 。 次thứ 立lập 第đệ 八bát 名danh 不bất 離ly 身thân 識thức 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 心tâm 行hành 既ký 滅diệt 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 皆giai 不bất 應ưng 有hữu 。 若nhược 不bất 許hứa 有hữu 一nhất 類loại 微vi 細tế 恆hằng 徧biến 執chấp 持trì 壽thọ 暖noãn 識thức 在tại 。 依y 何hà 識thức 說thuyết 識thức 不bất 離ly 身thân 耶da 。 小Tiểu 乘Thừa 云vân 。 不bất 離ly 身thân 識thức 。 是thị 滅diệt 定định 位vị 後hậu 時thời 復phục 生sanh 。 非phi 第đệ 八bát 識thức 。 遂toại 立lập 量lượng 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 名danh 不bất 離ly 身thân 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 故cố 。 喻dụ 如như 隔cách 日nhật 瘧ngược 。 大Đại 乘Thừa 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 。 契Khế 經Kinh 不bất 應ưng 說thuyết 心tâm 行hành 滅diệt 。 汝nhữ 言ngôn 識thức 滅diệt 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 。 則tắc 心tâm 行hành 滅diệt 後hậu 亦diệc 還hoàn 起khởi 。 以dĩ 識thức 與dữ 想tưởng 等đẳng 起khởi 滅diệt 同đồng 故cố 。 若nhược 謂vị 識thức 滅diệt 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 。 壽thọ 暖noãn 諸chư 根căn 亦diệc 應ưng 如như 識thức 。 滅diệt 已dĩ 復phục 起khởi 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 壽thọ 暖noãn 諸chư 根căn 是thị 有hữu 法pháp 。 名danh 不bất 離ly 身thân 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 。 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 故cố 。 喻dụ 應ưng 亦diệc 如như 識thức 。 曾tằng 見kiến 有hữu 人nhân 暖noãn 壽thọ 諸chư 根căn 既ký 滅diệt 而nhi 復phục 生sanh 者giả 乎hồ 。 故cố 應ưng 許hứa 識thức 如như 壽thọ 與dữ 暖noãn 實thật 不bất 離ly 身thân 。 不bất 同đồng 轉chuyển 識thức 滅diệt 已dĩ 還hoàn 起khởi 。 夫phu 隔cách 日nhật 瘧ngược 不bất 發phát 之chi 日nhật 。 亦diệc 不bất 謂vị 無vô 病bệnh 之chi 人nhân 。 以dĩ 有hữu 身thân 根căn 任nhậm 持trì 病bệnh 故cố 。 喻dụ 如như 第đệ 八bát 任nhậm 持trì 種chủng 子tử 。 此thử 喻dụ 滅diệt 定định 本bổn 無vô 過quá 失thất 。 失thất 在tại 不bất 信tín 有hữu 第đệ 八bát 耳nhĩ 。 次thứ 約ước 無vô 情tình 破phá 。 又hựu 此thử 位vị 中trung 前tiền 六lục 既ký 滅diệt 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 執chấp 持trì 此thử 身thân 。 應ưng 如như 瓦ngõa 礫lịch 無vô 知tri 之chi 物vật 。 豈khởi 得đắc 稱xưng 為vi 入nhập 滅diệt 定định 之chi 聖thánh 人nhân 乎hồ 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 非phi 有hữu 情tình 數số 。 全toàn 無vô 識thức 故cố 。 喻dụ 如như 瓦ngõa 礫lịch 。 次thứ 約ước 無vô 執chấp 受thọ 破phá 。 若nhược 無vô 異dị 熟thục 執chấp 持trì 。 諸chư 根căn 即tức 應ưng 壞hoại 爛lạn 。 便tiện 無vô 壽thọ 煖noãn 。 如như 死tử 屍thi 等đẳng 。 無vô 復phục 生sanh 理lý 。 何hà 得đắc 後hậu 時thời 彼bỉ 識thức 還hoàn 起khởi 。 量lượng 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 位vị 諸chư 根căn 壽thọ 暖noãn 皆giai 應ưng 滅diệt 壞hoại 。 無vô 執chấp 持trì 故cố 。 喻dụ 如như 死tử 屍thi 。 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 不bất 離ly 身thân 識thức 。 竟cánh 何hà 所sở 屬thuộc 哉tai 。 何hà 謂vị 後hậu 識thức 必tất 不bất 還hoàn 生sanh 。 以dĩ 異dị 熟thục 識thức 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 投đầu 託thác 他tha 身thân 。 無vô 復phục 重trùng 來lai 生sanh 此thử 身thân 理lý 。 不bất 然nhiên 。 世thế 之chi 白bạch 骨cốt 皆giai 可khả 肉nhục 矣hĩ 。 次thứ 約ước 無vô 執chấp 持trì 破phá 。 又hựu 若nhược 此thử 位vị 無vô 持trì 種chủng 識thức 。 後hậu 識thức 不bất 生sanh 。 以dĩ 無vô 種chủng 故cố 。 必tất 有hữu 第đệ 八bát 持trì 種chủng 。 然nhiên 後hậu 如như 隔cách 日nhật 瘧ngược 者giả 方phương 始thỉ 得đắc 生sanh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 前tiền 章chương 已dĩ 破phá 非phi 實thật 有hữu 法pháp 。 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 諸chư 色sắc 等đẳng 法pháp 。 離ly 識thức 皆giai 無vô 。 亦diệc 無vô 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 之chi 義nghĩa 。 皆giai 非phi 持trì 壽thọ 暖noãn 不bất 離ly 身thân 之chi 識thức 也dã 。 則tắc 此thử 位vị 中trung 能năng 持trì 壽thọ 暖noãn 。 不bất 離ly 身thân 者giả 。 非phi 第đệ 八bát 而nhi 誰thùy 屬thuộc 哉tai 。 總tổng 申thân 一nhất 量lượng 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 等đẳng 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 定định 實thật 有hữu 識thức 。 具cụ 根căn 壽thọ 暖noãn 。 有hữu 情tình 攝nhiếp 故cố 。 如như 有hữu 心tâm 位vị 。 若nhược 謂vị 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 識thức 下hạ 。 正chánh 前tiền 章chương 所sở 謂vị 廣quảng 破phá 者giả 也dã 。 首thủ 破phá 前tiền 六lục 云vân 。 若nhược 謂vị 不bất 離ly 身thân 識thức 即tức 第đệ 六lục 者giả 。 於ư 理lý 不bất 然nhiên 。 此thử 定định 立lập 名danh 無vô 心tâm 定định 者giả 。 是thị 無vô 第đệ 六lục 。 豈khởi 有hữu 第đệ 六lục 又hựu 名danh 無vô 心tâm 耶da 。 若nhược 謂vị 無vô 心tâm 唯duy 無vô 五ngũ 識thức 。 非phi 無vô 第đệ 六lục 者giả 。 應ưng 一nhất 切thiết 定định 皆giai 名danh 無vô 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 入nhập 定định 時thời 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 意ý 識thức 攝nhiếp 在tại 六lục 轉chuyển 識thức 中trung 。 既ký 無vô 五ngũ 識thức 。 意ý 識thức 亦diệc 無vô 。 立lập 量lượng 云vân 。 滅diệt 定định 位vị 中trung 意ý 識thức 非phi 有hữu 。 攝nhiếp 在tại 六lục 轉chuyển 識thức 中trung 故cố 。 如như 五ngũ 識thức 身thân 。 又hựu 此thử 位vị 中trung 不bất 離ly 身thân 識thức 。 甚thậm 深thâm 微vi 細tế 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 皆giai 不bất 可khả 了liễu 。 故cố 知tri 滅diệt 盡tận 所sở 餘dư 之chi 識thức 。 決quyết 非phi 第đệ 六lục 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 此thử 位vị 中trung 識thức 非phi 第đệ 六lục 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 如như 壽thọ 暖noãn 等đẳng 。 若nhược 無vô 心tâm 位vị 尚thượng 有hữu 可khả 知tri 識thức 者giả 。 應ưng 如như 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 非phi 此thử 位vị 攝nhiếp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 入nhập 此thử 定định 者giả 。 本bổn 為vi 止chỉ 息tức 可khả 了liễu 知tri 識thức 故cố 。 非phi 為vi 對đối 治trị 不bất 明minh 了liễu 識thức 而nhi 入nhập 此thử 定định 。 既ký 有hữu 此thử 識thức 。 應ưng 非phi 此thử 定định 。 立lập 量lượng 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 位vị 非phi 此thử 位vị 攝nhiếp 。 有hữu 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 可khả 知tri 識thức 故cố 。 應ưng 如như 餘dư 位vị 。 次thứ 約ước 心tâm 所sở 有hữu 無vô 以dĩ 顯hiển 第đệ 六lục 有hữu 無vô 云vân 。 又hựu 若nhược 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 者giả 。 彼bỉ 心tâm 所sở 法pháp 。 有hữu 耶da 。 無vô 耶da 。 若nhược 云vân 有hữu 者giả 。 即tức 是thị 違vi 經kinh 。 經kinh 言ngôn 此thử 定định 心tâm 行hành 皆giai 滅diệt 。 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 皆giai 屬thuộc 行hành 故cố 。 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 受thọ 想tưởng 乃nãi 是thị 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 執chấp 者giả 救cứu 云vân 。 此thử 定định 位vị 中trung 加gia 行hành 有hữu 三tam 。 一nhất 身thân 加gia 行hành 。 謂vị 出xuất 入nhập 息tức 。 入nhập 第đệ 四tứ 定định 。 身thân 行hành 則tắc 斷đoạn 。 二nhị 語ngữ 加gia 行hành 。 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 入nhập 第đệ 二nhị 定định 。 言ngôn 行hạnh 則tắc 斷đoạn 。 三tam 意ý 加gia 行hành 。 謂vị 受thọ 想tưởng 。 入nhập 滅diệt 心tâm 定định 。 心tâm 行hành 則tắc 斷đoạn 。 此thử 定định 加gia 行hành 。 但đãn 猒# 受thọ 想tưởng 。 故cố 此thử 定định 中trung 唯duy 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 以dĩ 此thử 受thọ 想tưởng 二nhị 心tâm 所sở 法pháp 。 資tư 助trợ 心tâm 強cường/cưỡng 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 獨độc 名danh 心tâm 行hành 。 今kim 滅diệt 受thọ 想tưởng 說thuyết 心tâm 行hành 滅diệt 。 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 。 何hà 所sở 相tương 違vi 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 但đãn 厭yếm 受thọ 想tưởng 獨độc 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 不bất 滅diệt 前tiền 六lục 。 名danh 滅diệt 盡tận 者giả 。 則tắc 無vô 想tưởng 定định 中trung 。 亦diệc 唯duy 厭yếm 想tưởng 。 應ưng 唯duy 想tưởng 滅diệt 。 不bất 滅diệt 前tiền 六lục 。 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 然nhiên 汝nhữ 不bất 許hứa 彼bỉ 有hữu 六lục 識thức 。 何hà 哉tai 。 既ký 唯duy 受thọ 想tưởng 資tư 助trợ 心tâm 強cường/cưỡng 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 時thời 。 所sở 資tư 助trợ 心tâm 亦diệc 應ưng 同đồng 滅diệt 。 何hà 執chấp 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 耶da 。 外ngoại 人nhân 救cứu 云vân 。 猶do 如như 身thân 中trung 出xuất 入nhập 息tức 滅diệt 而nhi 身thân 不bất 滅diệt 。 寧ninh 責trách 心tâm 王vương 同đồng 心tâm 行hành 滅diệt 。 若nhược 尋tầm 伺tứ 語ngữ 行hành 滅diệt 。 語ngữ 則tắc 不bất 轉chuyển 。 想tưởng 受thọ 等đẳng 意ý 行hành 滅diệt 。 而nhi 意ý 猶do 在tại 。 不bất 可khả 例lệ 言ngôn 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 如như 爾nhĩ 說thuyết 。 身thân 行hành 滅diệt 時thời 其kỳ 身thân 不bất 滅diệt 例lệ 心tâm 不bất 滅diệt 者giả 。 亦diệc 應ưng 語ngữ 行hành 尋tầm 伺tứ 滅diệt 時thời 語ngữ 亦diệc 不bất 滅diệt 。 而nhi 汝nhữ 不bất 許hứa 矣hĩ 。 且thả 行hành 於ư 法pháp 有hữu 徧biến 不bất 徧biến 。 勿vật 互hỗ 相tương 例lệ 。 違vi 害hại 正chánh 理lý 。 若nhược 徧biến 行hành 滅diệt 時thời 。 則tắc 法pháp 定định 隨tùy 徧biến 行hành 滅diệt 。 非phi 遍biến 行hành 滅diệt 。 則tắc 行hành 雖tuy 滅diệt 而nhi 法pháp 猶do 在tại 。 何hà 謂vị 非phi 徧biến 行hành 。 謂vị 出xuất 入nhập 息tức 。 以dĩ 此thử 息tức 不bất 徧biến 身thân 法pháp 。 故cố 有hữu 息tức 滅diệt 而nhi 身thân 在tại 者giả 。 尋tầm 伺tứ 於ư 語ngữ 是thị 徧biến 行hành 法pháp 。 故cố 尋tầm 伺tứ 滅diệt 時thời 。 語ngữ 亦diệc 定định 滅diệt 。 若nhược 以dĩ 尋tầm 伺tứ 例lệ 受thọ 想tưởng 。 受thọ 想tưởng 既ký 滅diệt 。 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 以dĩ 受thọ 想tưởng 是thị 大đại 地địa 徧biến 行hành 法pháp 故cố 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 受thọ 想tưởng 於ư 心tâm 亦diệc 徧biến 行hành 攝nhiếp 。 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 許hứa 如như 思tư 等đẳng 。 豈khởi 有hữu 受thọ 想tưởng 滅diệt 而nhi 心tâm 在tại 者giả 乎hồ 。 復phục 以dĩ 心tâm 所sở 例lệ 破phá 。 思tư 等đẳng 者giả 。 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 。 等đẳng 於ư 欲dục 等đẳng 五ngũ 所sở 。 以dĩ 他tha 處xứ 言ngôn 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 十thập 所sở 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 是thị 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 貪tham 等đẳng 二nhị 十thập 六lục 所sở 是thị 大đại 染nhiễm 地địa 法pháp 。 故cố 云vân 。 既ký 許hứa 思tư 等đẳng 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 時thời 。 餘dư 大đại 地địa 法pháp 亦diệc 應ưng 皆giai 滅diệt 。 既ký 滅diệt 大đại 地địa 法pháp 。 信tín 等đẳng 大đại 善thiện 地địa 法pháp 亦diệc 無vô 。 非phi 大đại 地địa 法pháp 滅diệt 餘dư 可khả 在tại 故cố 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 唯duy 受thọ 想tưởng 滅diệt 而nhi 餘dư 心tâm 所sở 猶do 在tại 耶da 。 既ký 許hứa 思tư 等đẳng 。 此thử 位vị 非phi 無vô 。 則tắc 受thọ 想tưởng 亦diệc 非phi 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 以dĩ 有hữu 思tư 等đẳng 必tất 有hữu 觸xúc 。 以dĩ 觸xúc 是thị 心tâm 所sở 之chi 根căn 故cố 。 有hữu 觸xúc 必tất 有hữu 受thọ 。 以dĩ 觸xúc 能năng 緣duyên 受thọ 故cố 。 有hữu 受thọ 必tất 有hữu 想tưởng 。 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 是thị 受thọ 想tưởng 餘dư 心tâm 。 無vô 則tắc 俱câu 無vô 。 有hữu 則tắc 俱câu 有hữu 。 而nhi 謂vị 但đãn 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 不bất 滅diệt 餘dư 心tâm 。 有hữu 是thị 理lý 哉tai 。 彼bỉ 又hựu 救cứu 云vân 。 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 之chi 受thọ 緣duyên 愛ái 者giả 。 此thử 受thọ 若nhược 見kiến 可khả 喜hỷ 可khả 樂lạc 之chi 境cảnh 。 然nhiên 後hậu 緣duyên 愛ái 。 若nhược 見kiến 可khả 憎tăng 可khả 厭yếm 之chi 境cảnh 。 此thử 受thọ 決quyết 不bất 緣duyên 愛ái 。 豈khởi 一nhất 切thiết 受thọ 皆giai 能năng 緣duyên 愛ái 。 以dĩ 此thử 例lệ 觸xúc 生sanh 受thọ 亦diệc 然nhiên 。 觸xúc 可khả 意ý 之chi 境cảnh 。 則tắc 生sanh 喜hỷ 受thọ 。 觸xúc 不bất 可khả 意ý 之chi 境cảnh 。 豈khởi 亦diệc 生sanh 喜hỷ 受thọ 乎hồ 。 故cố 汝nhữ 所sở 言ngôn 觸xúc 為vi 大đại 地địa 法pháp 者giả 。 其kỳ 理lý 不bất 成thành 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 汝nhữ 救cứu 不bất 然nhiên 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 云vân 何hà 差sai 別biệt 。 謂vị 佛Phật 經Kinh 中trung 自tự 有hữu 簡giản 別biệt 。 唯duy 簡giản 受thọ 緣duyên 愛ái 有hữu 不bất 愛ái 者giả 。 曾tằng 未vị 有hữu 處xứ 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 有hữu 不bất 受thọ 者giả 。 故cố 有hữu 觸xúc 必tất 有hữu 受thọ 。 有hữu 受thọ 必tất 有hữu 想tưởng 。 其kỳ 理lý 決quyết 定định 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 故cố 知tri 受thọ 想tưởng 不bất 滅diệt 。 思tư 等đẳng 亦diệc 不bất 滅diệt 也dã 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 此thử 滅diệt 位vị 中trung 受thọ 想tưởng 亦diệc 不bất 滅diệt 。 有hữu 思tư 等đẳng 故cố 。 如như 餘dư 有hữu 心tâm 位vị 。 若nhược 汝nhữ 許hứa 有hữu 心tâm 。 便tiện 違vi 此thử 位vị 心tâm 行hành 滅diệt 言ngôn 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 等đẳng 。 若nhược 此thử 位vị 中trung 無vô 心tâm 所sở 法pháp 。 識thức 亦diệc 應ưng 無vô 。 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 大đại 地địa 法pháp 滅diệt 時thời 。 心tâm 法pháp 亦diệc 滅diệt 故cố 。 若nhược 徧biến 行hành 滅diệt 而nhi 法pháp 不bất 滅diệt 者giả 。 受thọ 等đẳng 不bất 名danh 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 心tâm 所sở 滅diệt 而nhi 心tâm 不bất 滅diệt 者giả 。 此thử 識thức 亦diệc 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 故cố 。 若nhược 許hứa 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 。 則tắc 應ưng 此thử 識thức 不bất 得đắc 言ngôn 與dữ 心tâm 所sở 同đồng 所sở 依y 根căn 同đồng 所sở 緣duyên 境cảnh 同đồng 時thời 同đồng 事sự 。 便tiện 如như 色sắc 等đẳng 。 立lập 量lượng 云vân 。 此thử 識thức 應ưng 無vô 所sở 依y 緣duyên 等đẳng 。 亦diệc 非phi 心tâm 故cố 。 如như 色sắc 等đẳng 法pháp 。 又hựu 契Khế 經Kinh 下hạ 。 前tiền 約ước 心tâm 所sở 破phá 心tâm 王vương 。 此thử 約ước 心tâm 王vương 破phá 心tâm 所sở 。 先tiên 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 心tâm 必tất 有hữu 心tâm 所sở 。 若nhược 此thử 定định 中trung 下hạ 。 證chứng 成thành 經kinh 意ý 。 責trách 彼bỉ 妄vọng 執chấp 。 縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 餘dư 時thời 根căn 境cảnh 識thức 三tam 。 和hòa 合hợp 有hữu 力lực 。 成thành 觸xúc 生sanh 觸xúc 。 因nhân 觸xúc 能năng 起khởi 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 。 而nhi 定định 中trung 不bất 然nhiên 。 由do 此thử 定định 前tiền 加gia 行hành 。 厭yếm 患hoạn 麤thô 動động 心tâm 所sở 。 故cố 在tại 定định 位vị 。 三tam 事sự 無vô 能năng 。 不bất 成thành 生sanh 觸xúc 。 觸xúc 既ký 不bất 生sanh 。 亦diệc 無vô 受thọ 等đẳng 。 無vô 諸chư 心tâm 所sở 者giả 。 應ưng 名danh 滅diệt 心tâm 所sở 定định 。 如như 何hà 契Khế 經Kinh 但đãn 說thuyết 此thử 定định 滅diệt 受thọ 想tưởng 耶da 。 縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 定định 前tiền 厭yếm 時thời 。 緣duyên 厭yếm 受thọ 想tưởng 。 是thị 故cố 立lập 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 隨tùy 滅diệt 故cố 不bất 立lập 名danh 者giả 。 即tức 此thử 心tâm 王vương 亦diệc 應ưng 隨tùy 滅diệt 。 為vi 與dữ 所sở 厭yếm 受thọ 想tưởng 俱câu 故cố 。 如như 餘dư 心tâm 所sở 隨tùy 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 量lượng 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 心tâm 亦diệc 應ưng 俱câu 滅diệt 。 所sở 厭yếm 俱câu 故cố 。 如như 餘dư 心tâm 所sở 。 大đại 都đô 滅diệt 定định 有hữu 此thử 二nhị 名danh 。 滅diệt 心tâm 無vô 王vương 。 滅diệt 受thọ 無vô 所sở 。 故cố 以dĩ 二nhị 定định 雙song 收thu 王vương 所sở 。 下hạ 約ước 三tam 性tánh 破phá 。 又hựu 此thử 定định 中trung 若nhược 有hữu 意ý 識thức 。 於ư 三tam 性tánh 中trung 是thị 何hà 性tánh 耶da 。 不bất 應ưng 是thị 染nhiễm 及cập 無vô 記ký 性tánh 。 定định 是thị 善thiện 故cố 。 非phi 染nhiễm 無vô 記ký 。 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 必tất 有hữu 心tâm 所sở 。 無vô 心tâm 位vị 中trung 無vô 是thị 事sự 故cố 。 本bổn 意ý 猒# 染nhiễm 而nhi 脩tu 善thiện 。 不bất 應ưng 猒# 善thiện 而nhi 起khởi 染nhiễm 。 本bổn 意ý 厭yếm 散tán 而nhi 求cầu 寂tịch 。 不bất 應ưng 求cầu 寂tịch 而nhi 起khởi 散tán 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 此thử 定định 不bất 離ly 身thân 識thức 。 決quyết 非phi 意ý 識thức 。 以dĩ 善thiện 不bất 善thiện 及cập 無vô 記ký 性tánh 皆giai 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 非phi 不bất 善thiện 。 定định 是thị 善thiện 故cố 。 無vô 想tưởng 定định 中trung 。 尚thượng 不bất 許hứa 有hữu 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 况# 滅diệt 盡tận 定định 而nhi 有hữu 不bất 善thiện 。 亦diệc 非phi 無vô 記ký 。 若nhược 許hứa 此thử 中trung 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 則tắc 是thị 成thành 立lập 阿a 賴lại 耶da 故cố 。 又hựu 此thử 意ý 識thức 決quyết 定định 是thị 善thiện 。 非phi 不bất 善thiện 者giả 。 此thử 善thiện 是thị 何hà 。 若nhược 相tương 應ứng 善thiện 應ưng 心tâm 心tâm 所sở 要yếu 與dữ 慚tàm 愧quý 及cập 三tam 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 方phương 成thành 善thiện 性tánh 。 若nhược 不bất 相tương 所sở 善thiện 性tánh 不bất 成thành 。 自tự 性tánh 善thiện 。 勝thắng 義nghĩa 善thiện 。 等đẳng 起khởi 善thiện 。 加gia 行hành 善thiện 者giả 。 大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 。 集tập 論luận 二nhị 卷quyển 中trung 有hữu 十thập 三tam 善thiện 法Pháp 。 此thử 自tự 性tánh 善thiện 。 即tức 彼bỉ 第đệ 一nhất 自tự 性tánh 善thiện 也dã 。 自tự 性tánh 善thiện 者giả 。 即tức 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 此thử 勝thắng 義nghĩa 善thiện 。 即tức 彼bỉ 第đệ 六lục 勝thắng 義nghĩa 善thiện 也dã 。 勝thắng 義nghĩa 即tức 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 等đẳng 起khởi 善thiện 。 即tức 彼bỉ 十thập 三tam 等đẳng 流lưu 善thiện 也dã 。 等đẳng 流lưu 善thiện 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 由do 此thử 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 發phát 起khởi 勝thắng 品phẩm 神thần 通thông 等đẳng 世thế 出xuất 世thế 共cộng 。 不bất 共cộng 功công 德đức 。 此thử 加gia 行hành 善thiện 。 即tức 彼bỉ 第đệ 八bát 加gia 行hành 善thiện 也dã 。 加gia 行hành 善thiện 者giả 。 謂vị 依y 止chỉ 親thân 近cận 善thiện 丈trượng 夫phu 故cố 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 修tu 習tập 淨tịnh 善thiện 法Pháp 隨tùy 法pháp 行hành 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 不bất 與dữ 三tam 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 而nhi 與dữ 自tự 性tánh 善thiện 勝thắng 義nghĩa 善thiện 相tương 應ứng 者giả 。 亦diệc 不bất 然nhiên 。 違vi 自tự 宗tông 故cố 。 以dĩ 自tự 性tánh 善thiện 。 唯duy 慚tàm 與dữ 愧quý 及cập 三tam 善thiện 根căn 入nhập 其kỳ 數số 故cố 。 由do 彼bỉ 體thể 性tánh 是thị 善thiện 。 猶do 如như 良lương 藥dược 。 不bất 待đãi 相tương 應ứng 及cập 等đẳng 起khởi 故cố 。 若nhược 勝thắng 義nghĩa 善thiện 。 唯duy 有hữu 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 是thị 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 真chân 解giải 脫thoát 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 中trung 冣# 極cực 安an 隱ẩn 。 眾chúng 苦khổ 永vĩnh 寂tịch 。 猶do 如như 無vô 病bệnh 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 心tâm 非phi 自tự 性tánh 勝thắng 義nghĩa 二nhị 善thiện 。 是thị 等đẳng 起khởi 善thiện 。 由do 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 之chi 所sở 引dẫn 發phát 。 不bất 由do 無vô 貪tham 等đẳng 善thiện 根căn 之chi 力lực 者giả 。 亦diệc 不bất 然nhiên 。 亦diệc 違vi 自tự 宗tông 故cố 。 以dĩ 自tự 宗tông 滅diệt 定định 。 厭yếm 患hoạn 麤thô 動động 。 想tưởng 等đẳng 不bất 行hành 。 不bất 由do 加gia 行hành 作tác 意ý 善thiện 根căn 引dẫn 發phát 。 若nhược 由do 加gia 行hành 善thiện 根căn 引dẫn 發phát 。 則tắc 如như 餘dư 善thiện 心tâm 。 不bất 名danh 等đẳng 起khởi 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 住trụ 滅diệt 定định 心tâm 是thị 等đẳng 起khởi 善thiện 。 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 違vi 自tự 宗tông 故cố 。 如như 餘dư 善thiện 心tâm 。 善thiện 心tâm 無vô 間gian 起khởi 三tam 性tánh 心tâm 者giả 。 俱câu 舍xá 云vân 。 如như 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 無vô 間gian 生sanh 九cửu 。 謂vị 自tự 界giới 四tứ 心tâm 色sắc 界giới 二nhị 心tâm 。 於ư 入nhập 定định 時thời 及cập 續tục 生sanh 時thời 生sanh 善thiện 染nhiễm 心tâm 。 無vô 色sắc 界giới 一nhất 。 於ư 續tục 生sanh 位vị 欲dục 善thiện 無vô 間gian 生sanh 彼bỉ 染nhiễm 心tâm 。 不bất 生sanh 彼bỉ 善thiện 。 以dĩ 極cực 遠viễn 故cố 。 及cập 學học 無Vô 學Học 等đẳng 。 既ký 善thiện 心tâm 能năng 起khởi 三tam 性tánh 心tâm 。 如như 何hà 善thiện 心tâm 由do 前tiền 等đẳng 起khởi 。 是thị 加gia 行hành 善thiện 根căn 所sở 引dẫn 發phát 耶da 。 故cố 心tâm 是thị 善thiện 。 必tất 由do 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 之chi 力lực 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 加gia 行hành 善thiện 根căn 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 定định 心tâm 名danh 善thiện 。 不bất 由do 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 之chi 力lực 。 此thử 與dữ 彼bỉ 論luận 由do 相tương 應ứng 力lực 心tâm 得đắc 成thành 善thiện 安an 立lập 相tương 違vi 。 若nhược 爾nhĩ 。 則tắc 此thử 定định 心tâm 必tất 與dữ 三tam 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 既ký 與dữ 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 亦diệc 應ưng 必tất 與dữ 受thọ 想tưởng 相tương 應ứng 。 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 故cố 曰viết 非phi 無vô 心tâm 所sở 。 若nhược 無vô 心tâm 所sở 。 心tâm 亦diệc 應ưng 無vô 。 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 於ư 滅diệt 定định 位vị 決quyết 定định 離ly 身thân 。 其kỳ 不bất 離ly 者giả 。 定định 是thị 第đệ 八bát 。 以dĩ 入nhập 滅diệt 定định 時thời 。 正chánh 為vi 止chỉ 前tiền 散tán 動động 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 。 不bất 為vi 止chỉ 息tức 極cực 靜tĩnh 執chấp 持trì 識thức 故cố 。 問vấn 。 入nhập 滅diệt 定định 時thời 。 唯duy 滅diệt 散tán 動động 轉chuyển 識thức 不bất 滅diệt 極cực 靜tĩnh 執chấp 持trì 識thức 者giả 。 亦diệc 有hữu 心tâm 定định 。 何hà 名danh 無vô 心tâm 。 答đáp 。 成thành 業nghiệp 論luận 云vân 。 心tâm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 集tập 起khởi 心tâm 。 無vô 量lượng 種chủng 子tử 集tập 起khởi 處xứ 故cố 。 二nhị 種chủng 種chủng 心tâm 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 滅diệt 定định 等đẳng 位vị 。 闕khuyết 第đệ 二nhị 心tâm 。 名danh 無vô 心tâm 位vị 。 如như 四tứ 足túc 馬mã 。 闕khuyết 一nhất 足túc 故cố 。 亦diệc 名danh 無vô 足túc 。 滅diệt 定định 既ký 爾nhĩ 。 無vô 想tưởng 應ưng 知tri 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố (# 至chí )# 唯duy 此thử 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 故cố 。

十thập 引dẫn 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 此thử 總tổng 收thu 前tiền 九cửu 章chương 義nghĩa 。 前tiền 九cửu 不bất 出xuất 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 故cố 。 先tiên 引dẫn 經kinh 證chứng 。 次thứ 立lập 第đệ 八bát 心tâm 為vi 染nhiễm 淨tịnh 本bổn 。 先tiên 總tổng 明minh 。 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 。 皆giai 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 為vi 根căn 本bổn 。 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 依y 心tâm 住trụ 者giả 。 謂vị 能năng 執chấp 持trì 諸chư 種chủng 子tử 故cố 。 與dữ 現hiện 行hành 法pháp 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 即tức 變biến 為vi 彼bỉ 及cập 為vi 彼bỉ 依y 。 即tức 前tiền 七thất 現hiện 行hành 。 皆giai 依y 第đệ 八bát 識thức 而nhi 住trụ 。 受thọ 彼bỉ 熏huân 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 受thọ 彼bỉ 前tiền 七thất 識thức 熏huân 。 持trì 彼bỉ 種chủng 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 能năng 持trì 前tiền 七thất 三tam 性tánh 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 故cố 說thuyết 第đệ 八bát 為vi 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 下hạ 分phần/phân 染nhiễm 淨tịnh 。 破phá 無vô 第đệ 八bát 。 先tiên 釋thích 雜tạp 染nhiễm 。 染nhiễm 法pháp 二nhị 種chủng 。 即tức 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 。 煩phiền 惱não 即tức 惑hoặc 。 是thị 十thập 二nhị 緣duyên 中trung 無vô 明minh 愛ái 取thủ 三tam 支chi 。 業nghiệp 即tức 行hành 有hữu 二nhị 支chi 。 果quả 即tức 是thị 苦khổ 。 即tức 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 并tinh 生sanh 等đẳng 二nhị 支chi 。 由do 惑hoặc 發phát 業nghiệp 。 因nhân 業nghiệp 感cảm 果quả 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 種chủng 為vi 現hiện 行hành 之chi 因nhân 。 現hiện 行hành 為vi 種chủng 之chi 果quả 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 則tắc 有hữu 情tình 三tam 界giới 九cửu 地địa 往vãng 還hoàn 無vô 染nhiễm 心tâm 後hậu 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 應ưng 無vô 種chủng 子tử 自tự 然nhiên 而nhi 生sanh 。 如như 鬱uất 頭đầu 藍lam 弗phất 生sanh 非phi 非phi 想tưởng 已dĩ 滅diệt 轉chuyển 識thức 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 墮đọa 飛phi 貍ly 身thân 。 上thượng 食thực 林lâm 鳥điểu 。 下hạ 噉đạm 淵uyên 魚ngư 。 此thử 等đẳng 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 以dĩ 第đệ 八bát 之chi 外ngoại 。 餘dư 心tâm 色sắc 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 法pháp 。 皆giai 無vô 持trì 種chủng 義nghĩa 故cố 。 已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 之chi 識thức 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 亦diệc 無vô 持trì 種chủng 義nghĩa 故cố 。 若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 則tắc 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 。 煩phiền 惱não 久cửu 已dĩ 斷đoạn 盡tận 。 亦diệc 當đương 無vô 因nhân 皆giai 得đắc 生sanh 起khởi 。 此thử 既ký 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 云vân 何hà 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 能năng 持trì 業nghiệp 果quả 種chủng 子tử 。 則tắc 三tam 界giới 九cửu 地địa 往vãng 還hoàn 不bất 斷đoạn 。 如như 披phi 毛mao 戴đái 角giác 針châm 喉hầu 皷cổ 腹phúc 人nhân 天thiên 鬼quỷ 畜súc 諸chư 業nghiệp 果quả 報báo 。 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 。 以dĩ 他tha 識thức 不bất 能năng 持trì 種chủng 不bất 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 如như 鬱uất 頭đầu 藍lam 弗phất 初sơ 習tập 定định 時thời 。 一nhất 念niệm 之chi 瞋sân 獲hoạch 飛phi 貍ly 報báo 。 一nhất 念niệm 之chi 瞋sân 即tức 業nghiệp 果quả 種chủng 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 持trì 此thử 種chủng 者giả 。 此thử 飛phi 狸li 身thân 即tức 應ưng 無vô 因nhân 而nhi 得đắc 。 豈khởi 但đãn 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 人nhân 不bất 自tự 保bảo 。 即tức 佛Phật 阿A 羅La 漢Hán 。 亦diệc 不bất 自tự 保bảo 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 已dĩ 。 三tam 界giới 業nghiệp 果quả 還hoàn 復phục 應ưng 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。 此thử 煩phiền 惱não 。 即tức 果quả 上thượng 所sở 起khởi 。 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 如như 上thượng 食thực 林lâm 鳥điểu 下hạ 噉đạm 淵uyên 魚ngư 之chi 類loại 。 即tức 來lai 業nghiệp 也dã 。 又hựu 行hành 緣duyên 識thức 下hạ 。 以dĩ 十thập 二nhị 緣duyên 難nạn/nan 破phá 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 業nghiệp 果quả 種chủng 。 則tắc 行hành 緣duyên 識thức 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 行hành 。 謂vị 正chánh 感cảm 後hậu 世thế 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 識thức 。 謂vị 本bổn 識thức 內nội 親thân 生sanh 當đương 來lai 異dị 熟thục 果quả 攝nhiếp 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 識thức 中trung 業nghiệp 種chủng 。 皆giai 名danh 識thức 支chi 。 經kinh 說thuyết 識thức 支chi 通thông 能năng 所sở 引dẫn 。 業nghiệp 種chủng 識thức 種chủng 俱câu 名danh 識thức 故cố 。 既ký 無vô 本bổn 識thức 。 無vô 法pháp 能năng 持trì 業nghiệp 種chủng 識thức 種chủng 。 則tắc 行hành 緣duyên 識thức 決quyết 不bất 得đắc 成thành 。 此thử 既ký 不bất 成thành 。 則tắc 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 以dĩ 第đệ 六lục 不bất 能năng 受thọ 熏huân 。 不bất 持trì 業nghiệp 種chủng 。 既ký 無vô 業nghiệp 種chủng 。 誰thùy 生sanh 名danh 色sắc 。 問vấn 。 結kết 生sanh 相tương 續tục 起khởi 憎tăng 愛ái 識thức 。 豈khởi 不bất 由do 此thử 行hành 為vi 緣duyên 耶da 。 答đáp 。 結kết 生sanh 引dẫn 識thức 。 非phi 行hành 感cảm 故cố 。 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 故cố 無vô 種chủng 識thức 。 設thiết 爾nhĩ 行hành 感cảm 亦diệc 有hữu 何hà 失thất 。 答đáp 。 若nhược 爾nhĩ 。 不bất 名danh 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 應ưng 說thuyết 名danh 色sắc 行hành 為vi 緣duyên 故cố 。 名danh 色sắc 與dữ 行hành 時thời 分phần/phân 相tương/tướng 隔cách 。 無vô 緣duyên 義nghĩa 故cố 。 瑜du 伽già 云vân 。 問vấn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 無vô 明minh 等đẳng 諸chư 有hữu 支chi 。 作tác 如như 是thị 次thứ 第đệ 說thuyết 。 答đáp 。 諸chư 愚ngu 癡si 者giả 。 要yếu 先tiên 愚ngu 於ư 所sở 應ưng 知tri 事sự 。 次thứ 即tức 於ư 彼bỉ 發phát 起khởi 邪tà 行hành 。 由do 邪tà 行hành 故cố 。 令linh 心tâm 顛điên 倒đảo 。 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 。 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 生sanh 相tương 續tục 故cố 。 諸chư 根căn 圓viên 滿mãn 。 根căn 圓viên 滿mãn 故cố 。 二nhị 受thọ 用dụng 境cảnh 。 受thọ 用dụng 境cảnh 故cố 。 若nhược 躭đam 著trước 若nhược 希hy 求cầu 。 由do 希hy 求cầu 故cố 。 於ư 方phương 覓mịch 時thời 煩phiền 惱não 滋tư 長trưởng 。 煩phiền 惱não 滋tư 長trưởng 故cố 。 發phát 起khởi 後hậu 有hữu 愛ái 非phi 愛ái 業nghiệp 。 由do 所sở 起khởi 業nghiệp 滋tư 長trưởng 力lực 故cố 。 於ư 五ngũ 趣thú 生sanh 死tử 。 中trung 苦khổ 果quả 生sanh 。 苦khổ 果quả 生sanh 已dĩ 。 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 苦khổ 。 謂vị 內nội 身thân 變biến 異dị 所sở 引dẫn 老lão 死tử 苦khổ 。 及cập 境cảnh 界giới 變biến 異dị 所sở 引dẫn 憂ưu 歎thán 熱nhiệt 惱não 之chi 苦khổ 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 說thuyết 十thập 二nhị 支chi 。 行hành 與dữ 名danh 色sắc 既ký 非phi 次thứ 第đệ 。

時thời 分phần/phân 懸huyền 隔cách 。 不bất 得đắc 為vi 緣duyên 。 此thử 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 後hậu 諸chư 有hữu 支chi 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 下hạ 。 次thứ 釋thích 清thanh 淨tịnh 。 淨tịnh 法pháp 三tam 種chủng 。 謂vị 世thế 間gian 淨tịnh 道đạo 。 出xuất 世thế 淨tịnh 道đạo 。 轉chuyển 依y 斷đoạn 果quả 。 地địa 前tiền 名danh 世thế 。 地địa 上thượng 名danh 出xuất 世thế 。 異dị 類loại 即tức 異dị 生sanh 類loại 。 淨tịnh 法pháp 即tức 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 所sở 脩tu 證chứng 法pháp 。 異dị 生sanh 之chi 類loại 。 初sơ 發phát 信tín 心tâm 。 起khởi 世thế 出xuất 世thế 二nhị 種chủng 淨tịnh 法pháp 為vi 心tâm 後hậu 故cố 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 持trì 二nhị 淨tịnh 種chủng 。 彼bỉ 二nhị 淨tịnh 道đạo 起khởi 即tức 無vô 因nhân 。 餘dư 法pháp 持trì 種chủng 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 謂vị 未vị 離ly 欲dục 纏triền 貪tham 未vị 得đắc 色sắc 纏triền 心tâm 者giả 。 即tức 以dĩ 欲dục 纏triền 善thiện 心tâm 。 為vi 離ly 欲dục 纏triền 貪tham 故cố 。 勤cần 脩tu 加gia 行hành 。 此thử 欲dục 纏triền 加gia 行hành 心tâm 。 與dữ 色sắc 纏triền 心tâm 。 不bất 俱câu 生sanh 滅diệt 。 故cố 非phi 彼bỉ 所sở 熏huân 。 為vi 彼bỉ 種chủng 子tử 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 色sắc 纏triền 心tâm 。 過quá 去khứ 多đa 生sanh 餘dư 心tâm 間gian 隔cách 。 不bất 應ưng 為vi 今kim 定định 心tâm 種chủng 子tử 。 唯duy 無vô 有hữu 故cố 。 是thị 故cố 成thành 就tựu 色sắc 纏triền 定định 心tâm 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 異dị 熟thục 果quả 識thức 展triển 轉chuyển 傳truyền 來lai 為vi 今kim 因nhân 緣duyên 。 加gia 行hành 善thiện 心tâm 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 離ly 欲dục 地địa 中trung 如như 應ưng 當đương 知tri 。 如như 是thị 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 異dị 熟thục 識thức 。 理lý 不bất 得đắc 成thành 。 若nhược 二nhị 淨tịnh 道đạo 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 則tắc 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 已dĩ 。 彼bỉ 二nhị 淨tịnh 道đạo 還hoàn 應ưng 復phục 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 依y 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。 有hữu 漏lậu 所sở 依y 。 略lược 有hữu 八bát 種chủng 。 一nhất 施thi 設thiết 依y 。 二nhị 攝nhiếp 受thọ 依y 。 三tam 住trụ 持trì 依y 。 四tứ 流lưu 轉chuyển 依y 。 五ngũ 障chướng 礙ngại 依y 。 六lục 苦khổ 惱não 依y 。 七thất 適thích 悅duyệt 依y 。 八bát 後hậu 邊biên 依y 。 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 地địa 。 即tức 全toàn 取thủ 一nhất 最tối 後hậu 邊biên 依y 。 除trừ 六lục 攝nhiếp 事sự 。 流lưu 轉chuyển 障chướng 礙ngại 。 取thủ 餘dư 一nhất 分phần/phân 。 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 地địa 。 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 餘dư 依y 皆giai 捨xả 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 亦diệc 捨xả 。 如Như 來Lai 雖tuy 有hữu 。 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 而nhi 無vô 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 餘dư 依y 。 故cố 亦diệc 說thuyết 名danh 無vô 餘dư 依y 地địa 。 故cố 就tựu 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 門môn 。 則tắc 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 位vị 。 無vô 心tâm 悶muộn 絕tuyệt 位vị 。 無vô 想tưởng 定định 位vị 。 無vô 想tưởng 生sanh 位vị 。 滅diệt 盡tận 定định 位vị 。 及cập 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 位vị 。 皆giai 得đắc 名danh 無vô 心tâm 地địa 。 若nhược 就tựu 真chân 實thật 義nghĩa 門môn 。 則tắc 唯duy 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 中trung 。 諸chư 心tâm 皆giai 滅diệt 。 名danh 無vô 心tâm 地địa 。 餘dư 位vị 由do 無vô 諸chư 轉chuyển 識thức 故cố 。 假giả 名danh 無vô 心tâm 。 由do 第đệ 八bát 識thức 未vị 滅diệt 盡tận 故cố 。 名danh 有hữu 心tâm 地địa 。 是thị 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 地địa 中trung 異dị 熟thục 亦diệc 無vô 。 唯duy 是thị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 豈khởi 有hữu 還hoàn 生sanh 所sở 依y 之chi 理lý 。 又hựu 出xuất 世thế 道đạo 必tất 從tùng 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 持trì 法Pháp 爾nhĩ 種chủng 。 則tắc 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 出xuất 世thế 道Đạo 心tâm 。 應ưng 不bất 得đắc 有hữu 。 問vấn 云vân 。 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 亦diệc 可khả 生sanh 出xuất 世thế 道đạo 。 何hà 必tất 法pháp 爾nhĩ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 答đáp 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 二nhị 類loại 各các 別biệt 。 有hữu 漏lậu 種chủng 不bất 生sanh 無vô 漏lậu 故cố 。 問vấn 。 雖tuy 非phi 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 亦diệc 是thị 新tân 熏huân 聞văn 所sở 成thành 種chủng 。 何hà 謂vị 類loại 別biệt 而nhi 非phi 彼bỉ 因nhân 。 答đáp 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 非phi 識thức 種chủng 故cố 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 。 不bất 由do 熏huân 習tập 。 法pháp 爾nhĩ 成thành 就tựu 。 後hậu 勝thắng 進tiến 位vị 。 熏huân 令linh 增tăng 長trưởng 。 無vô 漏lậu 法pháp 起khởi 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 無vô 漏lậu 起khởi 時thời 。 復phục 熏huân 成thành 種chủng 。 聞văn 熏huân 所sở 成thành 。 無vô 淨tịnh 種chủng 生sanh 。 故cố 非phi 識thức 中trung 出xuất 世thế 道đạo 種chủng 。 既ký 無vô 種chủng 子tử 。 則tắc 初sơ 不bất 應ưng 生sanh 出xuất 世thế 道đạo 。 後hậu 亦diệc 不bất 能năng 生sanh 出xuất 世thế 果quả 。 是thị 則tắc 三tam 乘thừa 道Đạo 果Quả 。 皆giai 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 上thượng 言ngôn 二nhị 淨tịnh 道đạo 。 此thử 下hạ 言ngôn 斷đoạn 果quả 。 轉chuyển 依y 斷đoạn 果quả 。 因nhân 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 方phương 得đắc 成thành 滿mãn 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 即tức 皆giai 散tán 失thất 。 誰thùy 為vi 所sở 斷đoạn 乎hồ 。 謂vị 淨tịnh 道đạo 起khởi 時thời 。 明minh 來lai 暗ám 謝tạ 。 智trí 起khởi 惑hoặc 亡vong 。 煩phiền 惱não 種chủng 現hiện 。 俱câu 非phi 有hữu 故cố 。 斷đoạn 果quả 之chi 名danh 。 由do 此thử 立lập 耳nhĩ 。 問vấn 。 道đạo 相tương 應ứng 心tâm 。 應ưng 持trì 彼bỉ 種chủng 。 何hà 煩phiền 第đệ 八bát 。 立lập 量lượng 答đáp 云vân 。 道đạo 相tương 應ứng 心tâm 不bất 持trì 彼bỉ 種chủng 。 自tự 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 喻dụ 如như 涅Niết 槃Bàn 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 得đắc 非phi 得đắc 等đẳng 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 不bất 能năng 持trì 種chủng 。 若nhược 除trừ 異dị 熟thục 。 餘dư 法pháp 持trì 種chủng 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 既ký 無vô 種chủng 子tử 。 惑hoặc 智trí 亦diệc 無vô 。 惑hoặc 智trí 既ký 無vô 。 依y 誰thùy 由do 誰thùy 而nhi 立lập 斷đoạn 果quả 。 故cố 知tri 惑hoặc 由do 此thử 斷đoạn 。 智trí 依y 此thử 生sanh 。 果quả 依y 此thử 立lập 。 生sanh 死tử 因nhân 。 解giải 脫thoát 本bổn 。 盡tận 在tại 乎hồ 此thử 。 是thị 則tắc 第đệ 八bát 為vi 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 斷đoạn 果quả 不bất 由do 第đệ 八bát 而nhi 立lập 。 由do 出xuất 世thế 道Đạo 力lực 一nhất 現hiện 前tiền 時thời 。 遮già 礙ngại 後hậu 惑hoặc 不bất 得đắc 續tục 生sanh 。 假giả 立lập 斷đoạn 果quả 者giả 。 則tắc 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 便tiện 應ưng 遮già 礙ngại 後hậu 惑hoặc 不bất 生sanh 。 不bất 勞lao 脩tu 進tiến 即tức 成thành 無Vô 學Học 。 後hậu 諸chư 煩phiền 惱não 。 皆giai 永vĩnh 不bất 生sanh 。 以dĩ 無vô 異dị 熟thục 持trì 種chủng 子tử 故cố 。 許hứa 有hữu 第đệ 八bát 。 一nhất 切thiết 皆giai 成thành 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 。 如như 上thượng 廣quảng 引dẫn 經kinh 論luận 。 共cộng 立lập 第đệ 八bát 本bổn 識thức 。 真Chân 如Như 一nhất 心tâm 。 廣quảng 大đại 無vô 邊biên 。 體thể 性tánh 微vi 細tế 。 顯hiển 心tâm 原nguyên 而nhi 無vô 外ngoại 。 包bao 性tánh 相tướng 以dĩ 該cai 通thông 。 擅thiện 持trì 種chủng 之chi 名danh 。 作tác 總tổng 報báo 之chi 主chủ 。 建kiến 有hữu 情tình 之chi 體thể 。 立lập 涅Niết 槃Bàn 之chi 因nhân 。 居cư 初sơ 位vị 而nhi 總tổng 號hiệu 賴lại 耶da 。 處xử 極cực 果quả 而nhi 唯duy 稱xưng 無vô 垢cấu 。 備bị 本bổn 後hậu 之chi 智trí 地địa 。 成thành 自tự 他tha 之chi 利lợi 門môn 。 隨tùy 有hữu 執chấp 無vô 執chấp 而nhi 立lập 多đa 名danh 。 據cứ 染nhiễm 緣duyên 淨tịnh 緣duyên 而nhi 作tác 眾chúng 體thể 。 孕dựng 一nhất 切thiết 而nhi 如như 木mộc 虗hư 包bao 納nạp 。 現hiện 萬vạn 法pháp 而nhi 似tự 大đại 地địa 發phát 生sanh 。 則tắc 何hà 法pháp 不bất 收thu 。 無vô 門môn 不bất 入nhập 。 但đãn 以dĩ 迷mê 一nhất 真chân 之chi 解giải 。 作tác 第đệ 二nhị 之chi 觀quan 。 初sơ 因nhân 覺giác 明minh 能năng 了liễu 之chi 心tâm 。 發phát 起khởi 內nội 外ngoại 塵trần 勞lao 之chi 相tướng 。 於ư 一nhất 圓viên 湛trạm 。 柝# 出xuất 根căn 塵trần 。 聚tụ 內nội 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 分phần/phân 外ngoại 四tứ 大đại 為vi 境cảnh 。 內nội 以dĩ 識thức 情tình 為vi 垢cấu 。 外ngoại 因nhân 想tưởng 相tương/tướng 成thành 塵trần 。 無vô 念niệm 而nhi 境cảnh 觀quán 一nhất 如như 。 有hữu 想tưởng 而nhi 真chân 成thành 萬vạn 別biệt 。 若nhược 能năng 心tâm 融dung 法Pháp 界Giới 。 境cảnh 豁hoát 真chân 空không 。 幻huyễn 翳ế 全toàn 消tiêu 。 一nhất 道đạo 明minh 現hiện 。 可khả 謂vị 裂liệt 迷mê 途đồ 之chi 緻trí 網võng 。 抽trừu 覺giác 戶hộ 之chi 重trọng/trùng 關quan 。 惛hôn 夢mộng 醒tỉnh 而nhi 大đại 覺giác 常thường 明minh 。 狂cuồng 性tánh 歇hiết 而nhi 本bổn 頭đầu 自tự 現hiện 。 通thông 上thượng 二nhị 顯hiển 正chánh 理lý 竟cánh 。

證chứng 此thử 識thức 有hữu 理lý 趣thú 無vô 邊biên (# 至chí )# 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。

三tam 總tổng 結kết 。 通thông 上thượng 初sơ 能năng 變biến 竟cánh 。

下hạ 二nhị 能năng 變biến 分phần/phân 三tam 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 初sơ 能năng 變biến 相tương/tướng 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 問vấn 。

頌tụng 曰viết 次thứ 第đệ 二nhị 能năng 變biến (# 至chí )# 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。

二nhị 天thiên 親thân 第đệ 五ngũ 。 六lục 。 七thất 三tam 頌tụng 。 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 釋thích 名danh 門môn 。 即tức 首thủ 二nhị 句cú 。 二nhị 所sở 依y 門môn 。 即tức 依y 彼bỉ 轉chuyển 。 三tam 所sở 緣duyên 門môn 。 即tức 緣duyên 彼bỉ 四tứ 體thể 性tánh 門môn 。 即tức 思tư 量lượng 為vi 性tánh 。 五ngũ 行hành 相tương/tướng 門môn 。 即tức 思tư 為vi 量lượng 相tương/tướng 。 六lục 染nhiễm 俱câu 門môn 。 即tức 四tứ 煩phiền 惱não 等đẳng 三tam 句cú 。 七thất 餘dư 相tương 應ứng 門môn 。 即tức 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 。 八bát 三tam 性tánh 門môn 。 即tức 有hữu 覆phú 無vô 記ký 攝nhiếp 。 九cửu 界giới 繫hệ 門môn 。 即tức 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 。 十thập 伏phục 斷đoạn 門môn 。 即tức 末mạt 二nhị 句cú 。

論luận 曰viết 次thứ 初sơ 異dị 熟thục 能năng 變biến 識thức 後hậu (# 至chí )# 或hoặc 欲dục 顯hiển 此thử 與dữ 彼bỉ 意ý 識thức 為vi 近cận 所sở 依y 故cố 但đãn 名danh 意ý 。

三tam 廣quảng 釋thích 頌tụng 意ý 。 分phần/phân 三tam 。 一nhất 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 。 二nhị 別biệt 釋thích 差sai 別biệt 。 三tam 證chứng 有hữu 識thức 體thể 。 今kim 初sơ 正chánh 釋thích 頌tụng 意ý 分phần/phân 八bát 。 一nhất 釋thích 名danh 。 即tức 第đệ 一nhất 門môn 也dã 。 首thủ 二nhị 句cú 。 釋thích 頌tụng 中trung 次thứ 字tự 。 此thử 二nhị 能năng 變biến 。 即tức 是thị 意ý 識thức 。 聖thánh 教giáo 別biệt 名danh 末mạt 那na 者giả 。 末mạt 那na 。 此thử 翻phiên 染nhiễm 污ô 。 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 雜tạp 染nhiễm 所sở 依y 故cố 。 餘dư 識thức 皆giai 有hữu 染nhiễm 污ô 。 而nhi 獨độc 此thử 名danh 染nhiễm 污ô 者giả 。 以dĩ 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 勝thắng 餘dư 識thức 故cố 。 恆hằng 者giả 不bất 間gian 斷đoạn 。 審thẩm 者giả 決quyết 定định 執chấp 我ngã 法pháp 故cố 。 問vấn 。 第đệ 八bát 亦diệc 無vô 間gián 斷đoạn 。 第đệ 六lục 決quyết 定định 有hữu 思tư 量lượng 。 何hà 劣liệt 於ư 第đệ 七thất 耶da 。 曰viết 。 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 恆hằng 而nhi 非phi 審thẩm 。 即tức 第đệ 八bát 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 。 不bất 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 法pháp 故cố 。 二nhị 審thẩm 而nhi 非phi 恆hằng 。 即tức 第đệ 六lục 雖tuy 審thẩm 思tư 量lượng 。 而nhi 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 前tiền 五ngũ 俱câu 非phi 。 非phi 恆hằng 非phi 審thẩm 。 第đệ 七thất 俱câu 攝nhiếp 。 而nhi 恆hằng 審thẩm 。 故cố 獨độc 勝thắng 也dã 。 恆hằng 言ngôn 第đệ 七thất 相tương 應ứng 立lập 號hiệu 。 謂vị 四tứ 惑hoặc 也dã 。 設thiết 問vấn 云vân 此thử 名danh 意ý 識thức 。 第đệ 六lục 亦diệc 名danh 意ý 識thức 。 有hữu 何hà 分phân 別biệt 。 故cố 答đáp 云vân 。 此thử 持trì 業nghiệp 釋thích 。 彼bỉ 依y 主chủ 釋thích 。 故cố 自tự 不bất 同đồng 。 此thử 識thức 體thể 上thượng 親thân 持trì 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 業nghiệp 用dụng 。 故cố 識thức 即tức 是thị 意ý 名danh 為vi 意ý 識thức 。 如như 藏tạng 識thức 名danh 。 識thức 者giả 是thị 體thể 。 藏tạng 者giả 業nghiệp 用dụng 。 用dụng 能năng 顯hiển 體thể 。 體thể 能năng 持trì 業nghiệp 。 藏tạng 即tức 識thức 故cố 。 名danh 為vi 藏tạng 識thức 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 第đệ 六lục 識thức 者giả 。 以dĩ 意ý 為vi 根căn 。 識thức 依y 根căn 起khởi 。 所sở 依y 為vi 主chủ 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 舉cử 眼nhãn 之chi 主chủ 以dĩ 表biểu 於ư 識thức 。 即tức 眼nhãn 之chi 識thức 。 故cố 名danh 眼nhãn 識thức 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 量lượng 云vân 。 末mạt 那na 意ý 識thức 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 。 識thức 即tức 意ý 故cố 。 喻dụ 如như 藏tạng 識thức 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 是thị 依y 主chủ 釋thích 。 識thức 異dị 意ý 故cố 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 恐khủng 二nhị 識thức 一nhất 名danh 。 混hỗn 濫lạm 無vô 別biệt 。 故cố 於ư 第đệ 七thất 但đãn 立lập 意ý 名danh 而nhi 去khứ 識thức 字tự 。 以dĩ 別biệt 於ư 第đệ 六lục 也dã 。 又hựu 標tiêu 意ý 名danh 。 為vi 揀giản 別biệt 第đệ 八bát 第đệ 六lục 。 為vi 不bất 如như 第đệ 八bát 心tâm 能năng 積tích 集tập 故cố 。 不bất 如như 第đệ 六lục 識thức 能năng 了liễu 別biệt 故cố 。 或hoặc 顯hiển 此thử 識thức 與dữ 第đệ 六lục 為vi 根căn 故cố 。 故cố 去khứ 識thức 名danh 。 單đơn 名danh 意ý 也dã 。

依y 彼bỉ 轉chuyển 者giả 顯hiển 此thử 所sở 依y (# 至chí )# 恆hằng 依y 彼bỉ 識thức 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 。

二nhị 釋thích 所sở 依y 。 即tức 第đệ 二nhị 門môn 也dã 。 首thủ 二nhị 句cú 。 提đề 出xuất 所sở 依y 二nhị 字tự 。 彼bỉ 即tức 第đệ 八bát 。 言ngôn 七thất 以dĩ 八bát 為vi 俱câu 有hữu 依y 者giả 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 第đệ 七thất 唯duy 依y 藏tạng 識thức 故cố 。 問vấn 。 七thất 依y 第đệ 八bát 。 為vi 依y 現hiện 行hành 。 為vi 依y 種chủng 耶da 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 第đệ 七thất 依y 藏tạng 識thức 種chủng 子tử 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 不bất 依y 現hiện 行hành 。 以dĩ 彼bỉ 執chấp 第đệ 八bát 種chủng 子tử 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 亦diệc 恆hằng 亦diệc 審thẩm 。 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 不bất 依y 現hiện 行hành 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 一nhất 師sư 言ngôn 。 第đệ 七thất 以dĩ 彼bỉ 藏tạng 識thức 種chủng 子tử 現hiện 行hành 俱câu 為vi 所sở 依y 。 以dĩ 彼bỉ 第đệ 七thất 雖tuy 無vô 間gián 斷đoạn 。 然nhiên 亦diệc 有hữu 時thời 轉chuyển 變biến 改cải 易dị 。 以dĩ 能năng 熏huân 轉chuyển 識thức 之chi 所sở 熏huân 故cố 。 必tất 假giả 現hiện 行hành 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 轉chuyển 。 謂vị 流lưu 轉chuyển 。 流lưu 是thị 相tương 續tục 義nghĩa 。 轉chuyển 是thị 生sanh 起khởi 義nghĩa 。 謂vị 依y 第đệ 八bát 或hoặc 種chủng 或hoặc 現hiện 。 相tương 續tục 起khởi 義nghĩa 。 顯hiển 此thử 第đệ 七thất 恆hằng 依y 第đệ 八bát 取thủ 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。

諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 有hữu 所sở 依y (# 至chí )# 名danh 有hữu 所sở 依y 非phi 所sở 餘dư 法pháp 。

此thử 下hạ 廣quảng 釋thích 所sở 依y 。 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。 次thứ 別biệt 釋thích 。 今kim 初sơ 。 謂vị 八bát 種chủng 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 生sanh 必tất 有hữu 依y 。 然nhiên 為vi 三tam 種chủng 。 一nhất 因nhân 緣duyên 依y 者giả 。 對đối 果quả 得đắc 名danh 。 因nhân 即tức 是thị 緣duyên 。 即tức 不bất 取thủ 因nhân 由do 之chi 義nghĩa 。 此thử 因nhân 是thị 果quả 之chi 所sở 依y 故cố 。 即tức 現hiện 行hành 名danh 果quả 。 能năng 生sanh 種chủng 子tử 名danh 因nhân 緣duyên 。 又hựu 因nhân 者giả 是thị 現hiện 行hành 果quả 之chi 因nhân 。 緣duyên 者giả 。 即tức 此thử 因nhân 有hữu 親thân 生sanh 現hiện 行hành 果quả 之chi 用dụng 。 名danh 緣duyên 。 此thử 因nhân 緣duyên 依y 與dữ 因nhân 緣duyên 何hà 別biệt 。 答đáp 。 依y 狹hiệp 。 緣duyên 寬khoan 。 若nhược 因nhân 緣duyên 。 即tức 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 種chủng 生sanh 種chủng 。 二nhị 種chủng 生sanh 現hiện 。 三tam 現hiện 熏huân 種chủng 。 若nhược 因nhân 緣duyên 依y 止chỉ 惟duy 取thủ 種chủng 生sanh 現hiện 一nhất 義nghĩa 。 是thị 真chân 因nhân 緣duyên 依y 。 若nhược 現hiện 熏huân 種chủng 種chủng 生sanh 種chủng 。 但đãn 名danh 因nhân 緣duyên 。 不bất 得đắc 名danh 依y 。 以dĩ 是thị 異dị 念niệm 因nhân 果quả 故cố 。 即tức 前tiền 念niệm 無vô 住trụ 非phi 依y 。 定định 須tu 種chủng 現hiện 同đồng 時thời 。 方phương 名danh 依y 也dã 。 問vấn 。 且thả 如như 現hiện 熏huân 種chủng 亦diệc 是thị 同đồng 念niệm 因nhân 果quả 。 何hà 不bất 為vi 依y 。 答đáp 。 現hiện 熏huân 種chủng 雖tuy 同đồng 念niệm 。 然nhiên 又hựu 闕khuyết 因nhân 沈trầm 隱ẩn 果quả 顯hiển 現hiện 義nghĩa 。 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 依y 。 故cố 知tri 唯duy 取thủ 真chân 因nhân 緣duyên 義nghĩa 名danh 依y 。 都đô 具cụ 三tam 義nghĩa 。 方phương 名danh 因nhân 緣duyên 依y 。 一nhất 是thị 主chủ 。 即tức 種chủng 是thị 主chủ 。 是thị 簡giản 現hiện 生sanh 現hiện 。 二nhị 因nhân 沈trầm 隱ẩn 。 果quả 顯hiển 現hiện 。 即tức 簡giản 現hiện 熏huân 種chủng 。 三tam 因nhân 果quả 同đồng 時thời 。 即tức 簡giản 種chủng 生sanh 種chủng 。 問vấn 。 此thử 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 依y 體thể 者giả 。 取thủ 何hà 法pháp 為vi 能năng 依y 。 答đáp 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 託thác 此thử 依y 。 即tức 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 緣duyên 生sanh 法pháp 。 色sắc 之chi 與dữ 心tâm 。 皆giai 須tu 託thác 自tự 種chủng 為vi 依y 。 有hữu 此thử 種chủng 故cố 。 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 現hiện 行hành 方phương 始thỉ 得đắc 生sanh 。 離ly 自tự 因nhân 緣duyên 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 意ý 云vân 心tâm 現hiện 。 若nhược 親thân 自tự 心tâm 。 種chủng 必tất 不bất 生sanh 。 色sắc 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 者giả 。 若nhược 增tăng 上thượng 緣duyên 即tức 寬khoan 。 謂vị 通thông 有hữu 力lực 無vô 力lực 。 及cập 踈sơ 增tăng 上thượng 。 若nhược 為vi 依y 即tức 狹hiệp 。 唯duy 取thủ 有hữu 力lực 及cập 親thân 增tăng 上thượng 。 以dĩ 五ngũ 色sắc 根căn 并tinh 意ý 根căn 處xứ 。 唯duy 此thử 內nội 六lục 處xứ 為vi 增tăng 上thượng 依y 體thể 。 即tức 簡giản 外ngoại 六lục 處xứ 。 以dĩ 外ngoại 六lục 處xứ 望vọng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 但đãn 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 即tức 不bất 得đắc 為vi 依y 體thể 。 又hựu 唯duy 取thủ 同đồng 時thời 八bát 識thức 心tâm 王vương 為vi 意ý 根căn 處xứ 。 以dĩ 意ý 根căn 處xứ 緣duyên 得đắc 八bát 箇cá 識thức 故cố 。 若nhược 是thị 等đẳng 無vô 間gian 意ý 。 即tức 自tự 為vi 一nhất 依y 。 故cố 不bất 取thủ 。 即tức 此thử 增tăng 上thượng 依y 須tu 具cụ 三tam 義nghĩa 。 一nhất 有hữu 力lực 。 二nhị 親thân 。 三tam 內nội 。 其kỳ 外ngoại 六lục 處xứ 。 以dĩ 不bất 具cụ 三tam 義nghĩa 。 但đãn 為vi 緣duyên 。 非phi 依y 。 若nhược 能năng 依y 法pháp 。 即tức 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 託thác 此thử 依y 。 言ngôn 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 者giả 。 即tức 簡giản 色sắc 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 無vô 為vi 後hậu 三tam 位vị 。 皆giai 無vô 增tăng 上thượng 依y 。 問vấn 。 其kỳ 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 若nhược 無vô 內nội 六lục 處xứ 時thời 。 亦diệc 得đắc 轉chuyển 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 離ly 俱câu 有hữu 根căn 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 意ý 云vân 。 若nhược 無vô 所sở 依y 根căn 時thời 。 其kỳ 心tâm 心tâm 所sở 定định 不bất 得đắc 轉chuyển 。 三tam 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 者giả 。 等đẳng 無vô 間gian 依y 即tức 狹hiệp 。 唯duy 取thủ 心tâm 王vương 。 心tâm 王vương 有hữu 主chủ 義nghĩa 故cố 。 若nhược 四tứ 緣duyên 中trung 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 即tức 寬khoan 。 雙song 通thông 心tâm 心tâm 所sở 。 為vi 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 有hữu 力lực 。 能năng 引dẫn 生sanh 後hậu 念niệm 一nhất 聚tụ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 名danh 等đẳng 。 以dĩ 力lực 用dụng 齊tề 等đẳng 故cố 。 無vô 自tự 類loại 為vi 間gian 隔cách 。 名danh 無vô 間gian 。 問vấn 。 此thử 依y 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 。 以dĩ 前tiền 念niệm 八bát 識thức 心tâm 王vương 總tổng 名danh 等đẳng 無vô 間gian 。 此thử 是thị 依y 體thể 。 即tức 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 與dữ 後hậu 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 為vi 依y 。 問vấn 。 前tiền 念niệm 心tâm 法pháp 已dĩ 滅diệt 無vô 體thể 。 何hà 得đắc 為vi 依y 。 答đáp 。 彼bỉ 先tiên 滅diệt 時thời 。 已dĩ 於ư 今kim 識thức 為vi 開khai 導đạo 故cố (# 此thử 後hậu 章chương 語ngữ )# 。 即tức 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 有hữu 行hành 後hậu 功công 能năng 以dĩ 為vi 法pháp 體thể 。 非phi 取thủ 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 無vô 體thể 法pháp 為vi 依y 。 問vấn 。 其kỳ 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 有hữu 引dẫn 後hậu 力lực 用dụng 名danh 為vi 依y 者giả 。 未vị 審thẩm 將tương 何hà 法pháp 為vi 能năng 依y 。 答đáp 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 託thác 此thử 依y 。 即tức 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 起khởi 。 定định 能năng 須tu 託thác 此thử 前tiền 滅diệt 意ý 為vi 依y 方phương 起khởi 。 問vấn 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 若nhược 不bất 依y 前tiền 滅diệt 心tâm 王vương 。 亦diệc 得đắc 起khởi 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 離ly 開khai 導đạo 根căn 必tất 不bất 起khởi 故cố 。 意ý 云vân 。 心tâm 心tâm 所sở 若nhược 不bất 得đắc 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 為vi 開khai 闢tịch 引dẫn 導đạo 。 即tức 無vô 因nhân 得đắc 起khởi 。 問vấn 。 心tâm 法pháp 四tứ 緣duyên 生sanh 。 何hà 故cố 三tam 緣duyên 別biệt 立lập 為vi 依y 。 所sở 緣duyên 緣duyên 不bất 爾nhĩ 。 答đáp 。 三tam 緣duyên 有hữu 常thường 義nghĩa 主chủ 義nghĩa 。 故cố 亦diệc 緣duyên 亦diệc 依y 。 所sở 緣duyên 緣duyên 皆giai 有hữu 常thường 義nghĩa 。 闕khuyết 主chủ 義nghĩa 。 故cố 但đãn 為vi 緣duyên 不bất 為vi 依y 也dã 。 然nhiên 此thử 三tam 依y 。 言ngôn 生sanh 。 轉chuyển 。 起khởi 。 別biệt 相tướng 云vân 何hà 。 生sanh 約ước 依y 種chủng 辨biện 體thể 而nhi 生sanh 。 轉chuyển 約ước 隨tùy 順thuận 與dữ 力lực 令linh 轉chuyển 。 起khởi 約ước 由do 前tiền 開khai 路lộ 令linh 後hậu 得đắc 起khởi 。 此thử 三tam 別biệt 相tướng 也dã 。

初sơ 種chủng 子tử 依y 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 定định 各các 別biệt 有hữu 種chủng 子tử 所sở 依y 。

次thứ 別biệt 釋thích 分phần/phân 三tam 。 一nhất 種chủng 子tử 依y 。 即tức 因nhân 緣duyên 依y 。 集tập 論luận 二nhị 卷quyển 。 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 已dĩ 生sanh 。 十thập 二nhị 有hữu 種chủng 已dĩ 生sanh 。 十thập 三tam 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 說thuyết 者giả 遂toại 取thủ 此thử 十thập 三tam 已dĩ 生sanh 為vi 種chủng 滅diệt 現hiện 生sanh 之chi 證chứng 。 種chủng 與dữ 芽nha 等đẳng 不bất 俱câu 有hữu 故cố 。 此thử 約ước 外ngoại 種chủng 子tử 望vọng 於ư 莖hành 等đẳng 為vi 能năng 引dẫn 因nhân 。 非phi 望vọng 芽nha 等đẳng 為vi 能năng 生sanh 因nhân 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 下hạ 。 即tức 正chánh 義nghĩa 也dã 。 彼bỉ 即tức 集tập 論luận 。 集tập 論luận 所sở 說thuyết 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 乃nãi 依y 前tiền 種chủng 引dẫn 生sanh 後hậu 種chủng 。 是thị 種chủng 生sanh 種chủng 。 故cố 有hữu 前tiền 後hậu 。 非phi 謂vị 種chủng 滅diệt 而nhi 後hậu 果quả 生sanh 也dã 。 外ngoại 種chủng 生sanh 芽nha 。 乃nãi 世thế 俗tục 種chủng 。 以dĩ 喻dụ 勝thắng 義nghĩa 。 豈khởi 極cực 成thành 之chi 論luận 哉tai 。 然nhiên 則tắc 當đương 以dĩ 何hà 喻dụ 耶da 。 曰viết 。 如như 燈đăng 炷chú 生sanh 焰diễm 。 燈đăng 燄diệm 燒thiêu 炷chú 。 同đồng 時thời 更cánh 互hỗ 而nhi 為vi 因nhân 果quả 。 焰diễm 喻dụ 現hiện 行hành 。 炷chú 喻dụ 種chủng 子tử 。 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 。 現hiện 行hành 熏huân 種chủng 。 同đồng 一nhất 時thời 中trung 。 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 。 然nhiên 種chủng 子tử 自tự 類loại 。 雖tuy 是thị 因nhân 緣duyên 。 前tiền 後hậu 相tương 生sanh 因nhân 果quả 不bất 俱câu 。 以dĩ 異dị 時thời 故cố 。 若nhược 種chủng 生sanh 現hiện 。 現hiện 生sanh 種chủng 。 決quyết 定định 。 同đồng 時thời 。 下hạ 引dẫn 論luận 雙song 證chứng 二nhị 因nhân 。 彼bỉ 論luận 意ý 說thuyết 。 諸chư 種chủng 子tử 法pháp 。 引dẫn 生sanh 自tự 類loại 。 亦diệc 生sanh 現hiện 果quả 。 說thuyết 自tự 性tánh 言ngôn 。 顯hiển 種chủng 自tự 類loại 前tiền 為vi 後hậu 因nhân 。 因nhân 果quả 不bất 俱câu 。 說thuyết 他tha 性tánh 言ngôn 。 顯hiển 種chủng 與dữ 現hiện 互hỗ 為vi 因nhân 義nghĩa 。 因nhân 果quả 俱câu 有hữu 。 又hựu 引dẫn 攝nhiếp 論luận 獨độc 證chứng 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 。 必tất 俱câu 時thời 有hữu 。 設thiết 有hữu 處xứ 言ngôn 種chủng 果quả 不bất 俱câu 。 有hữu 前tiền 後hậu 者giả 。 皆giai 是thị 隨tùy 機cơ 轉chuyển 變biến 方phương 便tiện 之chi 談đàm 。 非phi 實thật 論luận 也dã 。 如như 是thị 八bát 識thức 下hạ 。 結kết 成thành 前tiền 義nghĩa 。

次thứ 俱câu 有hữu 依y 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 亦diệc 依y 能năng 熏huân 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。

二nhị 俱câu 有hữu 依y 。 俱câu 有hữu 者giả 。 根căn 識thức 同đồng 時thời 。 名danh 俱câu 有hữu 也dã 。 即tức 所sở 依y 與dữ 能năng 依y 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 先tiên 三tam 師sư 異dị 計kế 。 後hậu 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 師sư 執chấp 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 皆giai 以dĩ 第đệ 六lục 意ý 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 五ngũ 識thức 現hiện 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 同đồng 時thời 意ý 識thức 故cố 。 不bất 許hứa 前tiền 五ngũ 以dĩ 五ngũ 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 彼bỉ 計kế 五ngũ 根căn 即tức 是thị 識thức 種chủng 故cố 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 頌tụng 。 言ngôn 識thức 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 者giả 。 即tức 五ngũ 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 現hiện 行hành 各các 從tùng 五ngũ 識thức 自tự 種chủng 而nhi 生sanh 。 將tương 五ngũ 識thức 自tự 種chủng 便tiện 為vi 五ngũ 根căn 。 言ngôn 似tự 境cảnh 相tướng 而nhi 轉chuyển 者giả 。 即tức 五ngũ 識thức 自tự 證chứng 分phần/phân 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 已dĩ 。 而nhi 能năng 變biến 似tự 二nhị 分phần 現hiện 。 其kỳ 所sở 變biến 見kiến 分phần/phân 。 說thuyết 名danh 五ngũ 識thức 。 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 說thuyết 名danh 五ngũ 境cảnh 。 此thử 是thị 假giả 將tương 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 為vi 五ngũ 根căn 。 答đáp 經kinh 部bộ 師sư 。 以dĩ 經kinh 部bộ 許hứa 有hữu 種chủng 子tử 故cố 。 說thuyết 者giả 引dẫn 此thử 以dĩ 證chứng 己kỷ 五ngũ 根căn 即tức 種chủng 之chi 義nghĩa 。 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 頌tụng 云vân 。 識thức 上thượng 色sắc 功công 能năng 。 名danh 五ngũ 根căn 應ưng 理lý 者giả 。 以dĩ 能năng 發phát 識thức 。 比tỉ 知tri 有hữu 根căn 。 此thử 但đãn 功công 能năng 。 無vô 色sắc 可khả 對đối 。 假giả 說thuyết 為vi 色sắc 。 故cố 本bổn 識thức 上thượng 五ngũ 色sắc 功công 能năng 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 亦diệc 不bất 違vi 理lý 。 以dĩ 能năng 發phát 識thức 。 功công 能năng 勝thắng 故cố 。 功công 能năng 與dữ 境cảnh 色sắc 。 無vô 始thỉ 互hỗ 為vi 因nhân 。 此thử 根căn 功công 能năng 與dữ 前tiền 境cảnh 色sắc 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 謂vị 此thử 功công 能năng 至chí 成thành 熟thục 位vị 。 生sanh 現hiện 識thức 上thượng 五ngũ 內nội 境cảnh 色sắc 。 此thử 內nội 境cảnh 色sắc 。 復phục 能năng 引dẫn 起khởi 異dị 熟thục 識thức 上thượng 五ngũ 根căn 功công 能năng 。 說thuyết 者giả 引dẫn 此thử 以dĩ 證chứng 前tiền 五ngũ 識thức 無vô 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 兩lưỡng 釋thích 頌tụng 意ý 及cập 第đệ 七thất 八bát 識thức 皆giai 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 其kỳ 說thuyết 皆giai 謬mậu 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 義nghĩa 亦diệc 未vị 足túc 。 第đệ 二nhị 師sư 破phá 之chi 云vân 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 及cập 六lục 種chủng 識thức 成thành 十thập 八bát 界giới 。 各các 別biệt 有hữu 種chủng 。 生sanh 各các 現hiện 行hành 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 處xứ 處xứ 說thuyết 之chi 。 若nhược 以dĩ 識thức 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 者giả 。 十thập 八bát 界giới 種chủng 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。 以dĩ 彼bỉ 色sắc 心tâm 互hỗ 相tương 生sanh 故cố 。 殊thù 不bất 知tri 色sắc 有hữu 色sắc 種chủng 。 心tâm 有hữu 心tâm 種chủng 。 色sắc 心tâm 二nhị 種chủng 不bất 互hỗ 相tương 生sanh 。 豈khởi 有hữu 色sắc 種chủng 能năng 生sanh 識thức 哉tai 。 違vi 教giáo 一nhất 也dã 。 若nhược 五ngũ 色sắc 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 各các 各các 能năng 生sanh 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 為vi 執chấp 相tướng 分phần/phân 種chủng 為vi 眼nhãn 等đẳng 根căn 耶da 。 為vi 執chấp 見kiến 分phần/phân 種chủng 為vi 眼nhãn 等đẳng 根căn 耶da 。 若nhược 見kiến 分phần/phân 種chủng 為vi 眼nhãn 等đẳng 根căn 者giả 。 則tắc 眼nhãn 等đẳng 根căn 是thị 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 若nhược 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 是thị 眼nhãn 等đẳng 根căn 者giả 。 則tắc 眼nhãn 等đẳng 根căn 是thị 外ngoại 處xứ 攝nhiếp 。 許hứa 則tắc 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 根căn 是thị 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 而nhi 非phi 識thức 蘊uẩn 。 是thị 內nội 處xứ 攝nhiếp 而nhi 非phi 外ngoại 處xứ 。 若nhược 以dĩ 理lý 推thôi 。 則tắc 五ngũ 根căn 有hữu 一nhất 分phần/phân 生sanh 識thức 功công 能năng 。 假giả 名danh 種chủng 子tử 。 非phi 親thân 生sanh 種chủng 。 違vi 教giáo 二nhị 也dã 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 五ngũ 色sắc 根căn 增tăng 上thượng 緣duyên 攝nhiếp 。 若nhược 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 者giả 。 應ưng 是thị 因nhân 緣duyên 而nhi 非phi 增tăng 上thượng 。 違vi 教giáo 三tam 也dã 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 欲dục 界giới 一nhất 地địa 具cụ 有hữu 八bát 種chủng 識thức 。 色sắc 界giới 初sơ 禪thiền 一nhất 地địa 。 只chỉ 有hữu 六lục 識thức 與dữ 鼻tị 舌thiệt 一nhất 識thức 。 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 無vô 色sắc 界giới 。 唯duy 有hữu 後hậu 二nhị 識thức 。 無vô 前tiền 五ngũ 識thức 。 然nhiên 凡phàm 種chủng 子tử 。 皆giai 通thông 三tam 界giới 。 現hiện 行hành 則tắc 有hữu 起khởi 與dữ 不bất 起khởi 。 若nhược 鼻tị 舌thiệt 根căn 即tức 二nhị 識thức 種chủng 二nhị 識thức 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 則tắc 應ưng 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 不bất 應ưng 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 。 以dĩ 根căn 種chủng 如như 現hiện 識thức 故cố 。 今kim 二nhị 根căn 既ký 通thông 色sắc 界giới 。 則tắc 應ưng 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 亦diệc 通thông 色sắc 界giới 。 以dĩ 現hiện 識thức 如như 根căn 種chủng 故cố 。 若nhược 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 根căn 即tức 三tam 識thức 種chủng 。 則tắc 應ưng 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 根căn 唯duy 二nhị 地địa 繫hệ 。 不bất 應ưng 通thông 上thượng 三tam 地địa 。 以dĩ 根căn 種chủng 如như 現hiện 識thức 故cố 。 今kim 根căn 既ký 通thông 五ngũ 地địa 。 則tắc 應ưng 三tam 識thức 亦diệc 通thông 五ngũ 地địa 。 以dĩ 現hiện 識thức 如như 根căn 種chủng 故cố 。 違vi 教giáo 四tứ 也dã 。 聖thánh 教giáo 言ngôn 五ngũ 色sắc 根căn 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 而nhi 五ngũ 識thức 種chủng 乃nãi 通thông 善thiện 惡ác 。 今kim 根căn 即tức 種chủng 。 亦diệc 應ưng 通thông 善thiện 惡ác 非phi 唯duy 無vô 記ký 。 違vi 教giáo 五ngũ 也dã 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 五ngũ 識thức 種chủng 是thị 第đệ 八bát 識thức 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 。 持trì 令linh 不bất 散tán 。 而nhi 無vô 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 五ngũ 根căn 者giả 。 具cụ 此thử 四tứ 義nghĩa 。 今kim 五ngũ 根căn 既ký 是thị 種chủng 子tử 。 應ưng 非phi 第đệ 八bát 執chấp 受thọ 。 違vi 教giáo 六lục 也dã 。 聖thánh 教giáo 即tức 無vô 末mạt 那na 為vi 第đệ 六lục 識thức 種chủng 之chi 文văn 。 今kim 五ngũ 色sắc 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 則tắc 意ý 識thức 種chủng 即tức 是thị 末mạt 那na 。 為vi 意ý 識thức 以dĩ 末mạt 那na 為vi 根căn 法pháp 。 與dữ 眼nhãn 等đẳng 識thức 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 為vi 根căn 。 同đồng 一nhất 法pháp 故cố 。 違vi 教giáo 七thất 也dã 。 又hựu 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 識thức 悉tất 具cụ 三tam 依y 。 若nhược 五ngũ 色sắc 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 即tức 唯duy 有hữu 因nhân 緣duyên 依y 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 而nhi 缺khuyết 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 違vi 教giáo 八bát 也dã 。 又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 根căn 皆giai 通thông 現hiện 種chủng 。 瑜du 伽già 論luận 亦diệc 云vân 皆giai 以dĩ 現hiện 行hành 及cập 種chủng 子tử 二nhị 法pháp 為vi 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 由do 本bổn 熏huân 時thời 。 心tâm 變biến 似tự 色sắc 。 從tùng 熏huân 時thời 為vi 名danh 。 今kim 執chấp 唯duy 是thị 種chủng 子tử 。 更cánh 無vô 能năng 熏huân 現hiện 行hành 。 豈khởi 成thành 根căn 義nghĩa 。 違vi 教giáo 九cửu 也dã 。 有hữu 代đại 為vi 救cứu 者giả 云vân 。 前tiền 言ngôn 五ngũ 色sắc 根căn 為vi 種chủng 者giả 。 是thị 異dị 熟thục 識thức 中trung 能năng 感cảm 五ngũ 識thức 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 名danh 五ngũ 色sắc 根căn 。 非phi 是thị 親thân 生sanh 種chủng 子tử 。 言ngôn 增tăng 上thượng 業nghiệp 者giả 。 即tức 前tiền 五ngũ 識thức 善thiện 惡ác 所sở 熏huân 異dị 熟thục 習tập 氣khí 。 能năng 感cảm 當đương 來lai 異dị 熟thục 果quả 攝nhiếp 無vô 記ký 五ngũ 識thức 。 即tức 如như 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 工công 巧xảo 智trí 。 能năng 造tạo 世thế 間gian 種chủng 種chủng 器khí 具cụ 者giả 。 亦diệc 此thử 業nghiệp 攝nhiếp 。 如như 眼nhãn 識thức 有hữu 此thử 工công 巧xảo 智trí 種chủng 。 後hậu 時thời 眼nhãn 識thức 現hiện 行hành 。 便tiện 能năng 造tạo 作tác 種chủng 種chủng 器khí 具cụ 。 故cố 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 作tác 增tăng 上thượng 依y 。 助trợ 生sanh 五ngũ 識thức 。 非phi 是thị 將tương 五ngũ 色sắc 根căn 作tác 親thân 因nhân 緣duyên 。 為vi 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 之chi 種chủng 子tử 也dã 。 若nhược 以dĩ 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 。 既ký 合hợp 唯duy 識thức 根căn 唯duy 自tự 種chủng 。 亦diệc 契khế 緣duyên 論luận 即tức 色sắc 功công 能năng 。 又hựu 順thuận 瑜du 伽già 三tam 依y 皆giai 具cụ 。 第đệ 二nhị 師sư 破phá 云vân 。 業nghiệp 通thông 善thiện 惡ác 。 根căn 唯duy 五ngũ 記ký 。 若nhược 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 。 根căn 亦diệc 應ưng 通thông 善thiện 惡ác 。 非phi 唯duy 無vô 記ký 。 即tức 前tiền 第đệ 五ngũ 違vi 教giáo 也dã 。 又hựu 五ngũ 色sắc 根căn 應ưng 非phi 執chấp 受thọ 。 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 無vô 執chấp 受thọ 故cố 。 即tức 前tiền 第đệ 六lục 違vi 教giáo 也dã 。 又hựu 五ngũ 色sắc 根căn 應ưng 非phi 色sắc 蘊uẩn 。 應ưng 非phi 內nội 處xứ 。 以dĩ 業nghiệp 種chủng 非phi 色sắc 蘊uẩn 。 非phi 內nội 處xứ 故cố 。 即tức 前tiền 第đệ 二nhị 違vi 教giáo 也dã 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 。 如như 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 應ưng 通thông 二nhị 地địa 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 識thức 。 如như 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 。 應ưng 通thông 三tam 地địa 。 即tức 前tiền 第đệ 四tứ 違vi 教giáo 也dã 。 既ký 感cảm 五ngũ 識thức 業nghiệp 為vi 五ngũ 根căn 。 應ưng 感cảm 意ý 識thức 業nghiệp 是thị 末mạt 那na 。 即tức 前tiền 第đệ 七thất 違vi 教giáo 也dã 。 五ngũ 根căn 既ký 是thị 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 。 即tức 無vô 因nhân 緣duyên 種chủng 生sanh 現hiện 現hiện 熏huân 種chủng 義nghĩa 。 聖thánh 教giáo 不bất 應ưng 說thuyết 通thông 現hiện 種chủng 。 即tức 前tiền 第đệ 九cửu 違vi 教giáo 也dã 。 又hựu 應ưng 眼nhãn 等đẳng 不bất 名danh 色sắc 根căn 。 以dĩ 彼bỉ 業nghiệp 種chủng 非phi 色sắc 法pháp 故cố 。 又hựu 若nhược 五ngũ 識thức 皆giai 業nghiệp 所sở 感cảm 。 則tắc 應ưng 一nhất 向hướng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp (# 以dĩ 無vô 能năng 招chiêu 記ký 性tánh 業nghiệp 故cố )# 。 不bất 應ưng 復phục 通thông 善thiện 染nhiễm 二nhị 性tánh 。 三tam 性tánh 五ngũ 識thức 既ký 非phi 業nghiệp 感cảm 。 應ưng 無vô 眼nhãn 等đẳng 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 識thức 通thông 善thiện 惡ác 。 根căn 可khả 無vô 記ký 。 無vô 是thị 理lý 故cố 。 彼bỉ 但đãn 為vi 救cứu 第đệ 八bát 違vi 教giáo 。 而nhi 犯phạm 一nhất 切thiết 違vi 教giáo 。 豈khởi 為vi 善thiện 救cứu 哉tai 。 於ư 是thị 立lập 自tự 義nghĩa 云vân 。 又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 。 處xứ 處xứ 皆giai 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 變biến 似tự 根căn 身thân 器khí 世thế 界giới 等đẳng 。 如như 何hà 汝nhữ 等đẳng 撥bát 無vô 色sắc 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 耶da 。 且thả 汝nhữ 既ký 許hứa 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 能năng 變biến 似tự 色sắc 聲thanh 等đẳng 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 境cảnh 。 而nhi 不bất 許hứa 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 藏tạng 識thức 所sở 變biến 。 是thị 許hứa 子tử 能năng 生sanh 孫tôn 而nhi 不bất 許hứa 父phụ 能năng 生sanh 子tử 也dã 何hà 異dị 。 既ký 迷mê 眼nhãn 等đẳng 不bất 從tùng 識thức 變biến 。 而nhi 又hựu 謬mậu 執chấp 眼nhãn 等đẳng 是thị 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 。 豈khởi 不bất 深thâm 違vi 教giáo 理lý 。 問vấn 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 前tiền 二nhị 伽già 他tha 中trung 。 一nhất 說thuyết 種chủng 子tử 為vi 五ngũ 根căn 。 一nhất 說thuyết 功công 能năng 為vi 五ngũ 根căn 。 答đáp 。 此thử 正chánh 為vi 外ngoại 道đạo 小Tiểu 乘Thừa 定định 離ly 識thức 外ngoại 實thật 有hữu 色sắc 根căn 。 故cố 說thuyết 藏tạng 識thức 所sở 變biến 似tự 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 此thử 似tự 根căn 上thượng 有hữu 一nhất 分phần/phân 生sanh 識thức 之chi 用dụng 。 假giả 名danh 種chủng 子tử 。 及cập 色sắc 功công 能năng 。 故cố 曰viết 色sắc 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 。 又hựu 云vân 識thức 上thượng 色sắc 功công 能năng 。 名danh 五ngũ 根căn 應ưng 理lý 。 非phi 謂vị 色sắc 根căn 即tức 是thị 感cảm 五ngũ 識thức 之chi 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 也dã 。 故cố 知tri 極cực 成thành 五ngũ 根căn 為vi 五ngũ 識thức 俱câu 有hữu 依y 。 下hạ 又hựu 出xuất 第đệ 六lục 明minh 了liễu 意ý 識thức 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 彼bỉ 起khởi 時thời 。 必tất 與dữ 五ngũ 識thức 俱câu 起khởi 故cố 。 若nhược 彼bỉ 不bất 依y 前tiền 五ngũ 。 前tiền 五ngũ 亦diệc 不bất 依y 彼bỉ 。 彼bỉ 此thử 相tương 依y 。 勢thế 力lực 等đẳng 故cố 。 下hạ 又hựu 出xuất 第đệ 七thất 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 前tiền 師sư 云vân 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 無vô 別biệt 此thử 依y 。 恆hằng 相tương 續tục 轉chuyển 。 勢thế 力lực 勝thắng 故cố 。 故cố 此thử 通thông 云vân 。 第đệ 七thất 雖tuy 無vô 間gián 斷đoạn 。 至chí 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 位vị 。 六lục 七thất 分phần 別biệt 頓đốn 盡tận 。 至chí 脩tu 道Đạo 位vị 。 六lục 七thất 俱câu 生sanh 漸tiệm 漸tiệm 除trừ 滅diệt 。 亦diệc 有hữu 轉chuyển 易dị 。 既ký 有hữu 轉chuyển 易dị 。 應ưng 如như 六lục 識thức 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 若nhược 第đệ 七thất 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 不bất 名danh 轉chuyển 識thức 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 故cố 許hứa 第đệ 八bát 現hiện 行hành 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 下hạ 引dẫn 瑜du 伽già 證chứng 成thành 八bát 為vi 七thất 依y 。 七thất 為vi 六lục 依y 。 又hựu 出xuất 論luận 意ý 云vân 。 彼bỉ 瑜du 伽già 言ngôn 第đệ 七thất 以dĩ 現hiện 行hành 藏tạng 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 不bất 依y 藏tạng 識thức 種chủng 子tử 。 是thị 亦diệc 不bất 當đương 以dĩ 種chủng 為vi 根căn 。 若nhược 言ngôn 第đệ 七thất 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 有hữu 藏tạng 識thức 故cố 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 不bất 應ưng 言ngôn 有hữu 藏tạng 識thức 故cố 得đắc 有hữu 末mạt 那na 。 末mạt 那na 為vi 依y 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 由do 此thử 論luận 意ý 。 則tắc 彼bỉ 所sở 說thuyết 以dĩ 種chủng 為vi 根căn 。 及cập 第đệ 七thất 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 教giáo 理lý 兩lưỡng 違vi 。 是thị 故cố 下hạ 。 斷đoạn 定định 。 謂vị 前tiền 五ngũ 二nhị 依y 。 缺khuyết 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 。 第đệ 六lục 一nhất 依y 。 闕khuyết 根căn 本bổn 。 第đệ 七thất 一nhất 依y 。 第đệ 八bát 無vô 依y 。 故cố 曰viết 前tiền 五ngũ 二nhị 六lục 一nhất 。 七thất 一nhất 八bát 無vô 依y 。 此thử 師sư 雖tuy 補bổ 出xuất 第đệ 七thất 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 第đệ 三tam 師sư 又hựu 補bổ 出xuất 第đệ 八bát 現hiện 行hành 種chủng 子tử 皆giai 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 故cố 先tiên 斥xích 彼bỉ 究cứu 理lý 不bất 盡tận 。 次thứ 復phục 破phá 云vân 。 第đệ 八bát 與dữ 餘dư 同đồng 一nhất 識thức 性tánh 。 餘dư 既ký 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 如như 何hà 第đệ 八bát 獨độc 無vô 耶da 。 既ký 七thất 八bát 二nhị 識thức 恆hằng 時thời 俱câu 轉chuyển 更cánh 互hỗ 為vi 依y 。 則tắc 第đệ 八bát 定định 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 汝nhữ 何hà 不bất 立lập 。 此thử 正chánh 義nghĩa 也dã 。 第đệ 二nhị 計kế 云vân 。 既ký 許hứa 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 即tức 為vi 第đệ 八bát 識thức 中trung 種chủng 依y 。 則tắc 第đệ 八bát 識thức 種chủng 亦diệc 應ưng 許hứa 依y 第đệ 八bát 現hiện 識thức 。 此thử 即tức 正chánh 當đương 後hậu 第đệ 四tứ 義nghĩa 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 簡giản 中trung 矣hĩ 。 第đệ 三tam 計kế 云vân 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 既ký 依y 前tiền 七thất 能năng 熏huân 而nhi 生sanh 而nhi 長trường/trưởng 而nhi 住trụ 。 則tắc 異dị 熟thục 識thức 種chủng 亦diệc 應ưng 以dĩ 前tiền 七thất 能năng 熏huân 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 此thử 即tức 正chánh 當đương 第đệ 一nhất 決quyết 定định 。 簡giản 中trung 第đệ 三tam 所sở 簡giản 矣hĩ 。 第đệ 四tứ 計kế 五ngũ 色sắc 根căn 為vi 第đệ 八bát 識thức 所sở 依y 。 又hựu 異dị 熟thục 識thức 有hữu 色sắc 界giới 中trung 。 依y 色sắc 根căn 轉chuyển 。 以dĩ 能năng 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 故cố 。 既ký 異dị 熟thục 依y 色sắc 根căn 轉chuyển 。 汝nhữ 何hà 不bất 立lập 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 第đệ 八bát 遍biến 依y 色sắc 根căn 。 次thứ 引dẫn 瑜du 伽già 明minh 前tiền 六lục 不bất 遍biến 依y 。 次thứ 立lập 量lượng 以dĩ 顯hiển 第đệ 八bát 遍biến 依y 。 量lượng 云vân 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 不bất 徧biến 依y 止chỉ 各các 別biệt 依y 故cố 。 若nhược 異dị 熟thục 識thức 不bất 徧biến 依y 止chỉ 。 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 則tắc 與dữ 六lục 識thức 為vi 同đồng 法pháp 故cố 。 應ưng 如như 六lục 識thức 非phi 能năng 執chấp 受thọ 。 若nhược 執chấp 異dị 熟thục 為vi 能năng 執chấp 受thọ 而nhi 不bất 徧biến 依y 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 則tắc 所sở 立lập 因nhân 有hữu 不bất 定định 失thất 。 以dĩ 執chấp 受thọ 非phi 執chấp 受thọ 二nhị 宗tông 共cộng 一nhất 因nhân 故cố 。 此thử 即tức 正chánh 當đương 第đệ 一nhất 決quyết 定định 。 簡giản 中trung 第đệ 二nhị 所sở 簡giản 矣hĩ 。 藏tạng 識thức 若nhược 現hiện 起khởi 者giả 。 必tất 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 此thử 結kết 第đệ 一nhất 計kế 。 此thử 計kế 為vi 正chánh 。 無vô 所sở 簡giản 別biệt 。 在tại 有hữu 色sắc 界giới 亦diệc 依y 色sắc 根căn 。 即tức 以dĩ 色sắc 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 此thử 結kết 第đệ 四tứ 計kế 。 若nhược 第đệ 八bát 識thức 種chủng 子tử 。 定định 以dĩ 異dị 熟thục 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 即tức 第đệ 八bát 現hiện 識thức 。 此thử 結kết 第đệ 二nhị 計kế 。 初sơ 熏huân 習tập 位vị 亦diệc 依y 能năng 熏huân 前tiền 七thất 現hiện 識thức 。 此thử 結kết 第đệ 三tam 計kế 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 皆giai 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 妙diệu 符phù 理lý 教giáo 。

此thử 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 前tiền 所sở 執chấp 。 皆giai 由do 未vị 了liễu 依y 與dữ 所sở 依y 一nhất 者giả 差sai 別biệt 。 而nhi 混hỗn 言ngôn 之chi 。 言ngôn 依y 。 即tức 廣quảng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 有hữu 生sanh 滅diệt 法pháp 。 王vương 臣thần 俱câu 該cai 。 若nhược 言ngôn 所sở 依y 即tức 狹hiệp 。 獨độc 具cụ 決quyết 定định 等đẳng 四tứ 義nghĩa 故cố 。 如như 王vương 非phi 臣thần 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 立lập 量lượng 云vân 。 一nhất 切thiết 生sanh 滅diệt 諸chư 所sở 仗trượng 託thác 。 皆giai 說thuyết 為vi 依y 。 互hỗ 相tương 依y 故cố 。 如như 王vương 與dữ 臣thần 。 所sở 依y 四tứ 義nghĩa 。 今kim 當đương 詳tường 辯biện 。 云vân 何hà 四tứ 義nghĩa 。 曰viết 。 一nhất 決quyết 定định 。 二nhị 有hữu 境cảnh 。 三tam 為vi 主chủ 。 四tứ 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 方phương 名danh 所sở 依y 。 此thử 四tứ 依y 各các 有hữu 所sở 簡giản 。 且thả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 若nhược 法pháp 決quyết 定định 。 此thử 正chánh 簡giản 將tương 前tiền 五ngũ 識thức 與dữ 第đệ 六lục 識thức 作tác 不bất 定định 依y 。 夫phu 為vi 所sở 依y 者giả 。 且thả 須tu 決quyết 定định 有hữu 。 方phương 得đắc 。 今kim 有hữu 第đệ 六lục 時thời 。 不bất 決quyết 定định 有hữu 前tiền 五ngũ 故cố 。 亦diệc 簡giản 將tương 五ngũ 色sắc 根căn 與dữ 第đệ 八bát 為vi 依y 。 亦diệc 是thị 不bất 定định 有hữu 。 如như 生sanh 無vô 色sắc 界giới 第đệ 八bát 。 即tức 無vô 色sắc 根căn 為vi 依y 。 又hựu 簡giản 將tương 能năng 熏huân 七thất 現hiện 與dữ 所sở 熏huân 種chủng 子tử 為vi 生sanh 長trưởng 依y 等đẳng 。 即tức 此thử 能năng 熏huân 現hiện 識thức 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 無vô 決quyết 定định 義nghĩa 。 問vấn 若nhược 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 便tiện 是thị 所sở 依y 者giả 。 即tức 如như 四tứ 大đại 種chủng 。 及cập 命mạng 根căn 。 五ngũ 塵trần 等đẳng 。 及cập 種chủng 子tử 。 皆giai 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 。 應ưng 是thị 所sở 依y 。 有hữu 現hiện 行hành 識thức 時thời 。 必tất 決quyết 定định 有hữu 種chủng 子tử 故cố 。 答đáp 。 將tương 第đệ 二nhị 義nghĩa 簡giản 。 云vân 有hữu 境cảnh 。 言ngôn 有hữu 境cảnh 者giả 。 即tức 有hữu 照chiếu 境cảnh 緣duyên 境cảnh 功công 能năng 。 除trừ 心tâm 心tâm 所sở 及cập 五ngũ 色sắc 根căn 識thức 。 餘dư 法Pháp 皆giai 非phi 有hữu 境cảnh 。 今kim 四tứ 大đại 五ngũ 塵trần 命mạng 根căn 等đẳng 。 雖tuy 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 。 而nhi 闕khuyết 有hữu 境cảnh 義nghĩa 。 故cố 非phi 所sở 依y 。 問vấn 。 若nhược 具cụ 二nhị 義nghĩa 即tức 名danh 所sở 依y 者giả 。 且thả 如như 徧biến 行hành 五ngũ 數số 亦diệc 具cụ 決quyết 定định 有hữu 境cảnh 二nhị 義nghĩa 。 應ưng 與dữ 心tâm 心tâm 所sở 為vi 所sở 依y 。 答đáp 。 將tương 第đệ 三tam 義nghĩa 簡giản 云vân 為vi 主chủ 。 今kim 徧biến 行hành 五ngũ 數số 雖tuy 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 闕khuyết 主chủ 義nghĩa 故cố 。 亦diệc 非phi 所sở 依y 。 問vấn 。 若nhược 具cụ 三tam 義nghĩa 便tiện 成thành 所sở 依y 者giả 。 且thả 如như 第đệ 八bát 識thức 現hiện 行hành 。 望vọng 識thức 中trung 種chủng 子tử 。 亦diệc 有hữu 決quyết 定định 有hữu 境cảnh 為vi 主chủ 三tam 義nghĩa 。 即tức 此thử 等đẳng 八bát 識thức 現hiện 行hành 應ưng 與dữ 種chủng 子tử 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 答đáp 。 將tương 第đệ 四tứ 義nghĩa 簡giản 云vân 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 即tức 令linh 能năng 依y 心tâm 心tâm 所sở 緣duyên 取thủ 自tự 所sở 依y 家gia 境cảnh 。 方phương 成thành 所sở 依y 。 今kim 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 。 不bất 能năng 令linh 種chủng 子tử 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 故cố 非phi 所sở 依y 。 今kim 第đệ 八bát 識thức 中trung 種chủng 子tử 無vô 緣duyên 慮lự 。 不bất 能năng 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 故cố 第đệ 八bát 非phi 種chủng 子tử 所sở 依y 。 但đãn 為vi 依y 義nghĩa 。 問vấn 。 未vị 審thẩm 何hà 法pháp 具cụ 此thử 四tứ 義nghĩa 足túc 。 得đắc 名danh 所sở 依y 。 答đáp 。 為vi 五ngũ 色sắc 根căn 。 及cập 意ý 處xứ 。 即tức 此thử 六lục 處xứ 具cụ 前tiền 四tứ 義nghĩa 足túc 。 獨độc 名danh 所sở 依y 。 問vấn 。 內nội 六lục 處xứ 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 與dữ 六lục 根căn 體thể 義nghĩa 何hà 別biệt 。 答đáp 。 俱câu 有hữu 依y 。 唯duy 取thủ 六lục 處xứ 現hiện 行hành 。 不bất 取thủ 種chủng 子tử 。 闕khuyết 有hữu 境cảnh 義nghĩa 故cố 。 若nhược 但đãn 言ngôn 六lục 根căn 。 即tức 通thông 種chủng 現hiện 。 又hựu 俱câu 有hữu 依y 取thủ 所sở 依y 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 六lục 根căn 。 即tức 取thủ 生sanh 長trưởng 義nghĩa 。 各các 據cứ 勝thắng 以dĩ 論luận 。 又hựu 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 生sanh 時thời 住trụ 時thời 。 即tức 具cụ 俱câu 有hữu 依y 。 若nhược 色sắc 法pháp 生sanh 時thời 住trụ 時thời 。 但đãn 有hữu 因nhân 緣duyên 依y 即tức 得đắc 。 定định 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 色sắc 法pháp 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 自tự 體thể 不bất 是thị 能năng 緣duyên 法pháp 故cố 。 又hựu 非phi 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 互hỗ 相tương 為vi 依y 。 以dĩ 彼bỉ 心tâm 所sở 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 然nhiên 亦diệc 有hữu 處xứ 依y 與dữ 所sở 依y 互hỗ 相tương 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 隨tùy 宜nghi 方phương 便tiện 之chi 談đàm 。 非phi 決quyết 定định 也dã 。 故cố 能năng 依y 所sở 依y 有hữu 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 唯duy 能năng 依y 非phi 所sở 依y 。 即tức 心tâm 所sở 法pháp 。 二nhị 唯duy 所sở 依y 非phi 能năng 依y 。 即tức 內nội 六lục 處xứ 。 三tam 俱câu 句cú 。 即tức 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 四tứ 俱câu 非phi 。 即tức 外ngoại 色sắc 等đẳng 。 由do 此thử 五ngũ 識thức 有hữu 四tứ 俱câu 有hữu 依y 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 。 即tức 五ngũ 識thức 各các 依y 自tự 根căn 。 若nhược 後hậu 三tam 識thức 即tức 通thông 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 依y 。 問vấn 。 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 四tứ 重trọng/trùng 所sở 依y 各các 有hữu 何hà 用dụng 。 而nhi 言ngôn 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 即tức 便tiện 不bất 轉chuyển 。 答đáp 。 謂vị 一nhất 同đồng 境cảnh 。 二nhị 分phần 別biệt 。 三tam 染nhiễm 淨tịnh 。 四tứ 根căn 本bổn 等đẳng 所sở 依y 別biệt 故cố 。 言ngôn 同đồng 境cảnh 者giả 。 即tức 自tự 五ngũ 色sắc 根căn 是thị 。 如như 眼nhãn 根căn 照chiếu 青thanh 色sắc 境cảnh 時thời 。 眼nhãn 識thức 亦diệc 緣duyên 青thanh 色sắc 境cảnh 。 以dĩ 青thanh 色sắc 境cảnh 同đồng 。 故cố 名danh 同đồng 境cảnh 。 乃nãi 至chí 身thân 根căn 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 言ngôn 分phân 別biệt 者giả 。 即tức 第đệ 六lục 識thức 能năng 與dữ 前tiền 五ngũ 為vi 分phân 別biệt 依y 。 同đồng 緣duyên 境cảnh 時thời 。 起khởi 分phân 別biệt 故cố 。 此thử 是thị 第đệ 六lục 。 自tự 體thể 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 分phân 別biệt 依y 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 有hữu 分phân 別biệt 。 無vô 分phân 別biệt 。 同đồng 緣duyên 現hiện 在tại 境cảnh 故cố 。 即tức 第đệ 六lục 名danh 有hữu 分phân 別biệt 。 前tiền 五ngũ 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 五ngũ 識thức 起khởi 時thời 。 定định 有hữu 意ý 識thức 同đồng 緣duyên 境cảnh 。 言ngôn 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 第đệ 七thất 識thức 能năng 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 第đệ 七thất 若nhược 在tại 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 。 即tức 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 染nhiễm 依y 。 若nhược 成thành 無vô 漏lậu 時thời 。 即tức 與dữ 前tiền 五ngũ 為vi 淨tịnh 依y 。 有hữu 此thử 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 前tiền 五ngũ 方phương 轉chuyển 。 若nhược 無vô 即tức 不bất 得đắc 生sanh 。 言ngôn 根căn 本bổn 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 第đệ 八bát 識thức 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 為vi 根căn 本bổn 依y 。 前tiền 五ngũ 識thức 是thị 枝chi 條điều 。 又hựu 第đệ 八bát 能năng 持trì 前tiền 五ngũ 識thức 種chủng 。 種chủng 方phương 生sanh 現hiện 。 推thôi 功công 歸quy 本bổn 。 皆giai 從tùng 第đệ 八bát 識thức 中trung 成thành 故cố 。 此thử 第đệ 八bát 。 不bất 唯duy 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 為vi 根căn 本bổn 依y 。 亦diệc 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 根căn 本bổn 。 以dĩ 能năng 持trì 萬vạn 法pháp 種chủng 故cố 。 於ư 因nhân 果quả 位vị 中trung 。 第đệ 八bát 皆giai 為vi 根căn 本bổn 。 此thử 四tứ 重trọng/trùng 依y 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 即tức 八bát 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 四tứ 種chủng 名danh 義nghĩa 不bất 同đồng 者giả 。 如như 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 即tức 同đồng 境cảnh 等đẳng 四tứ 種chủng 所sở 依y 各các 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 。 且thả 如như 眼nhãn 識thức 。 以dĩ 眼nhãn 根căn 為vi 決quyết 定định 同đồng 境cảnh 依y 。 以dĩ 決quyết 定định 共cộng 取thủ 一nhất 境cảnh 故cố 。 餘dư 四tứ 境cảnh 與dữ 四tứ 根căn 各các 決quyết 定định 取thủ 自tự 境cảnh 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 第đệ 六lục 識thức 為vi 決quyết 定định 分phân 別biệt 依y 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 為vi 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 為vi 決quyết 定định 根căn 本bổn 依y 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 五ngũ 根căn 者giả 。 至chí 近cận 相tương 順thuận 故cố 。 此thử 會hội 違vi 也dã 。 謂vị 對đối 法pháp 第đệ 一nhất 。 但đãn 言ngôn 眼nhãn 識thức 依y 色sắc 根căn 。 會hội 云vân 不bất 共cộng 者giả 。 眼nhãn 根căn 但đãn 為vi 眼nhãn 識thức 依y 故cố 。 非phi 餘dư 識thức 依y 。 餘dư 四tứ 亦diệc 然nhiên 。 六lục 七thất 八bát 識thức 通thông 餘dư 識thức 依y 。 又hựu 必tất 同đồng 境cảnh 者giả 。 根căn 必tất 與dữ 識thức 同đồng 緣duyên 境cảnh 故cố 。 又hựu 近cận 相tương 順thuận 者giả 。 六lục 七thất 等đẳng 識thức 即tức 是thị 遠viễn 故cố 。 是thị 故cố 五ngũ 識thức 定định 有hữu 四tứ 依y 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 至chí 近cận 相tương 順thuận 故cố 。 此thử 條điều 有hữu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 。 次thứ 雖tuy 五ngũ 識thức 下hạ 。 通thông 外ngoại 問vấn 。 謂vị 有hữu 問vấn 云vân 。 意ý 識thức 得đắc 五ngũ 。 緣duyên 境cảnh 明minh 了liễu 。 何hà 不bất 亦diệc 用dụng 五ngũ 識thức 為vi 依y 。 故cố 答đáp 云vân 。 不bất 定định 有hữu 故cố 。 意ý 識thức 不bất 得đắc 五ngũ 識thức 之chi 時thời 能năng 獨độc 緣duyên 故cố 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 第đệ 七thất 者giả 下hạ 。 會hội 通thông 餘dư 教giáo 。 亦diệc 是thị 對đối 法pháp 。 通thông 亦diệc 有hữu 三tam 。 初sơ 明minh 是thị 彼bỉ 染nhiễm 淨tịnh 根căn 故cố 。 二nhị 者giả 六lục 七thất 同đồng 是thị 轉chuyển 識thức 故cố 。 三tam 多đa 引dẫn 意ý 識thức 起khởi 染nhiễm 污ô 執chấp 。 故cố 名danh 相tướng 順thuận 。 第đệ 七thất 意ý 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 至chí 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 此thử 明minh 七thất 八bát 一nhất 俱câu 依y 。 謂vị 七thất 八bát 更cánh 互hỗ 為vi 俱câu 有hữu 依y 也dã 。 所sở 引dẫn 伽già 陀đà 。 即tức 楞lăng 伽già 經kinh 。 所sở 引dẫn 論luận 。 即tức 瑜du 伽già 論luận 。 三tam 位vị 。 即tức 阿A 羅La 漢Hán 位vị 。 滅diệt 盡tận 定định 位vị 。 出xuất 世thế 道đạo 位vị 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 論luận 言ngôn 藏tạng 識thức 恆hằng 與dữ 末mạt 那na 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 又hựu 說thuyết 藏tạng 識thức 恆hằng 依y 染nhiễm 污ô 。 而nhi 卻khước 言ngôn 三tam 位vị 無vô 末mạt 那na 者giả 何hà 耶da 。 故cố 此thử 通thông 云vân 。 此thử 依y 有hữu 覆phú 染nhiễm 末mạt 那na 說thuyết 。 如như 言ngôn 四tứ 位vị 無vô 阿a 賴lại 耶da 。 豈khởi 無vô 淨tịnh 八bát 哉tai 。 八bát 既ký 非phi 無vô 。 七thất 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 四tứ 位vị 者giả 。 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 如Như 來Lai 。 為vi 四tứ 也dã 。 問vấn 。 前tiền 云vân 有hữu 色sắc 界giới 中trung 。 第đệ 八bát 能năng 執chấp 持trì 身thân 依y 色sắc 根căn 轉chuyển 。 今kim 不bất 言ngôn 依y 色sắc 根căn 而nhi 言ngôn 依y 第đệ 七thất 者giả 。 何hà 故cố 。 答đáp 。 雖tuy 有hữu 色sắc 界giới 亦diệc 依y 五ngũ 根căn 。 而nhi 不bất 定định 有hữu 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 則tắc 無vô 色sắc 根căn 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 此thử 以dĩ 決quyết 定định 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 簡giản 前tiền 第đệ 四tứ 執chấp 也dã 。 問vấn 。 色sắc 根căn 雖tuy 不bất 決quyết 定định 。 而nhi 識thức 種chủng 是thị 決quyết 定định 。 何hà 故cố 亦diệc 非phi 所sở 依y 。 答đáp 。 識thức 種chủng 雖tuy 有hữu 決quyết 定định 一nhất 義nghĩa 。 而nhi 無vô 第đệ 二nhị 有hữu 境cảnh 義nghĩa 。 識thức 種chủng 不bất 能năng 緣duyên 取thủ 自tự 境cảnh 。 可khả 與dữ 異dị 熟thục 為vi 依y 。 不bất 可khả 與dữ 異dị 熟thục 為vi 所sở 依y 。 此thử 以dĩ 第đệ 四tứ 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 一nhất 義nghĩa 。 簡giản 前tiền 第đệ 二nhị 執chấp 也dã 。 問vấn 。 心tâm 所sở 具cụ 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 應ưng 名danh 所sở 依y 。 答đáp 。 雖tuy 心tâm 所sở 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 而nhi 非phi 為vi 主chủ 。 以dĩ 隨tùy 識thức 故cố 。 故cố 心tâm 所sở 所sở 依y 。 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 。 如như 前tiền 五ngũ 識thức 有hữu 四tứ 所sở 依y 。 心tâm 所sở 亦diệc 然nhiên 。 六lục 識thức 二nhị 所sở 依y 。 七thất 八bát 各các 一nhất 所sở 依y 。 心tâm 所sở 亦diệc 然nhiên 。 復phục 各các 加gia 自tự 相tương 應ứng 心tâm 者giả 。 何hà 等đẳng 心tâm 所sở 。 隨tùy 何hà 等đẳng 心tâm 王vương 也dã 。 末mạt 二nhị 句cú 。 結kết 顯hiển 正chánh 義nghĩa 。

後hậu 開khai 導đạo 依y 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 自tự 他tha (# 至chí )# 皆giai 不bất 違vi 理lý 由do 前tiền 說thuyết 故cố 。

三tam 開khai 導đạo 依y 。 即tức 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 開khai 者giả 闢tịch 也dã 。 即tức 開khai 闢tịch 處xứ 所sở 。 導đạo 謂vị 導đạo 引dẫn 。 導đạo 引dẫn 令linh 生sanh 。 即tức 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 臨lâm 滅diệt 時thời 。 開khai 闢tịch 處xứ 所sở 。 引dẫn 後hậu 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 令linh 彼bỉ 生sanh 起khởi 。 即tức 後hậu 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 。 託thác 前tiền 念niệm 開khai 導đạo 心tâm 王vương 所sở 依y 而nhi 生sanh 。 名danh 開khai 導đạo 依y 。 問vấn 。 開khai 導đạo 依y 有hữu 差sai 別biệt 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 有hữu 三tam 師sư 故cố 。 謂vị 難Nan 陀Đà 。 安an 慧tuệ 。 護hộ 法Pháp 。 三tam 師sư 有hữu 異dị 。 問vấn 。 三tam 師sư 不bất 同đồng 。 大đại 意ý 如như 何hà 。 答đáp 。 難Nan 陀Đà 安an 慧tuệ 。 八bát 識thức 相tương 望vọng 。 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 。 護hộ 法Pháp 。 八bát 識thức 各các 自tự 開khai 導đạo 。 此thử 大đại 意ý 也dã 。 問vấn 。 難Nan 陀Đà 安an 慧tuệ 互hỗ 開khai 既ký 同đồng 。 取thủ 理lý 同đồng 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 不bất 同đồng 。 難Nan 陀Đà 以dĩ 相tương 續tục 為vi 理lý 。 相tương 續tục 者giả 與dữ 間gian 斷đoạn 者giả 為vi 開khai 導đạo 依y 。 安an 慧tuệ 以dĩ 有hữu 力lực 為vi 理lý 。 以dĩ 有hữu 力lực 者giả 與dữ 無vô 力lực 者giả 為vi 開khai 導đạo 依y 。 問vấn 。 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 既ký 逈huýnh 不bất 同đồng 。 以dĩ 何hà 為vi 理lý 。 答đáp 。 三tam 義nghĩa 為vi 理lý 。 一nhất 有hữu 緣duyên 法pháp 。 二nhị 要yếu 為vi 主chủ 。 三tam 能năng 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 問vấn 。 立lập 理lý 既ký 爾nhĩ 。 開khai 導đạo 如như 何hà 。 答đáp 。 八bát 識thức 各các 類loại 自tự 為vi 開khai 導đạo 。 非phi 互hỗ 相tương 望vọng 。 此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 。 五ngũ 識thức 自tự 它# 前tiền 後hậu 不bất 相tương 續tục 。 至chí 但đãn 以dĩ 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 難Nan 陀Đà 之chi 文văn 。 一nhất 識thức 為vi 自tự 。 餘dư 識thức 為vi 他tha 。 已dĩ 滅diệt 為vi 前tiền 。 未vị 生sanh 為vi 後hậu 。 如như 眼nhãn 識thức 為vi 自tự 。 對đối 耳nhĩ 等đẳng 識thức 為vi 他tha 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 有hữu 間gian 斷đoạn 。 第đệ 六lục 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 前tiền 五ngũ 唯duy 以dĩ 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 。 第đệ 六lục 雖tuy 是thị 前tiền 念niệm 引dẫn 後hậu 念niệm 自tự 無vô 間gián 斷đoạn 。 亦diệc 由do 前tiền 五ngũ 引dẫn 生sanh 。 故cố 兼kiêm 自tự 它# 為vi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 二nhị 義nghĩa 偏thiên 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 自tự 無vô 間gián 斷đoạn 。 不bất 假giả 他tha 識thức 引dẫn 生sanh 。 但đãn 以dĩ 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 義nghĩa 恰kháp 正chánh 。 有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 未vị 有hữu 究cứu 理lý 下hạ 。 安an 慧tuệ 難nạn/nan 難Nan 陀Đà 之chi 文văn 。 第đệ 一nhất 難nạn/nan 云vân 。 汝nhữ 言ngôn 前tiền 五ngũ 自tự 他tha 不bất 續tục 。 唯duy 用dụng 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 者giả 。 如như 凡phàm 夫phu 未vị 自tự 在tại 位vị 。 可khả 如như 所sở 說thuyết 。 若nhược 自tự 在tại 位vị 中trung 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 時thời 。 任nhậm 運vận 決quyết 定định 。 不bất 假giả 尋tầm 思tư 求cầu 索sách 。 彼bỉ 五ngũ 識thức 身thân 寧ninh 不bất 相tương 續tục 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 率suất 爾nhĩ 遇ngộ 境cảnh 。 可khả 不bất 相tương 續tục 。 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 。 豈khởi 不bất 相tương 續tục 。 謂vị 緣duyên 境cảnh 時thời 有hữu 五ngũ 種chủng 心tâm 。 一nhất 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 二nhị 尋tầm 求cầu 心tâm 。 三tam 決quyết 定định 心tâm 。 四tứ 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 五ngũ 等đẳng 流lưu 心tâm 。 謂vị 如như 耳nhĩ 識thức 聞văn 說thuyết 諸chư 字tự 。 有hữu 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 二nhị 心tâm 。 然nhiên 未vị 定định 知tri 諸chư 字tự 所sở 屬thuộc 。 無vô 決quyết 定định 心tâm 。 次thứ 說thuyết 行hành 字tự 。 由do 先tiên 熏huân 習tập 連liên 帶đái 解giải 生sanh 。 有hữu 三tam 心tâm 起khởi 。 謂vị 率suất 爾nhĩ 。 尋tầm 求cầu 。 決quyết 定định 。 以dĩ 決quyết 定định 知tri 諸chư 字tự 所sở 屬thuộc 一nhất 切thiết 行hành 故cố 。 聞văn 諸chư 行hành 字tự 。 雖tuy 知tri 自tự 性tánh 。 然nhiên 未vị 知tri 義nghĩa 。 為vi 令linh 知tri 義nghĩa 。 復phục 說thuyết 無vô 字tự 。 但đãn 有hữu 二nhị 心tâm 。 謂vị 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 。 未vị 有hữu 決quyết 定định 。 以dĩ 未vị 定định 知tri 無vô 字tự 所sở 屬thuộc 。 後hậu 說thuyết 常thường 字tự 。 由do 前tiền 字tự 力lực 。 展triển 轉chuyển 熏huân 習tập 。 連liên 後hậu 字tự 生sanh 。 具cụ 起khởi 五ngũ 心tâm 。 如như 茲tư 後hậu 時thời 四tứ 字tự 周chu 圓viên 。 方phương 能năng 解giải 義nghĩa 。 此thử 五ngũ 心tâm 。 初sơ 後hậu 通thông 六lục 識thức 。 中trung 三tam 唯duy 意ý 識thức 。 又hựu 前tiền 三tam 唯duy 無vô 記ký 。 後hậu 二nhị 通thông 善thiện 惡ác 。 又hựu 率suất 爾nhĩ 五ngũ 識thức 後hậu 。 必tất 有hữu 尋tầm 求cầu 。 尋tầm 求cầu 心tâm 後hậu 。 或hoặc 散tán 或hoặc 不bất 散tán 。 散tán 即tức 復phục 起khởi 率suất 爾nhĩ 識thức 。 不bất 散tán 即tức 起khởi 第đệ 三tam 決quyết 定định 。 乃nãi 至chí 等đẳng 流lưu 。 瑜du 伽già 云vân 。 作tác 意ý 勢thế 力lực 引dẫn 生sanh 者giả 。 由do 四tứ 因nhân 故cố 。 一nhất 由do 欲dục 力lực 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 心tâm 有hữu 愛ái 著trước 。 心tâm 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 二nhị 由do 念niệm 力lực 。 若nhược 於ư 彼bỉ 已dĩ 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 已dĩ 極cực 作tác 想tưởng 。 心tâm 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 三tam 由do 境cảnh 界giới 力lực 。 若nhược 彼bỉ 境cảnh 界giới 或hoặc 極cực 廣quảng 大đại 。 或hoặc 極cực 可khả 意ý 。 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 心tâm 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 四tứ 由do 數số 習tập 力lực 。 若nhược 於ư 彼bỉ 境cảnh 界giới 已dĩ 極cực 串xuyến 習tập 。 已dĩ 極cực 諳am 悉tất 。 心tâm 即tức 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 應ưng 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 。 唯duy 一nhất 作tác 意ý 。 一nhất 切thiết 時thời 生sanh 。 又hựu 非phi 五ngũ 識thức 身thân 有hữu 二nhị 剎sát 那na 相tương 隨tùy 俱câu 生sanh 。 亦diệc 無vô 展triển 轉chuyển 無vô 間gian 更cánh 互hỗ 而nhi 生sanh 。 又hựu 一nhất 剎sát 那na 五ngũ 識thức 身thân 生sanh 已dĩ 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 意ý 識thức 中trung 第đệ 二nhị 決quyết 定định 心tâm 生sanh 。 由do 此thử 尋tầm 求cầu 決quyết 定định 二nhị 意ý 識thức 故cố 。 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 染nhiễm 等đẳng 。 今kim 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 。 既ký 為vi 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 作tác 意ý 勢thế 力lực 引dẫn 生sanh 。 是thị 則tắc 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 善thiện 惡ác 之chi 境cảnh 。 無vô 少thiểu 頃khoảnh 離ly 。 如như 何hà 不bất 許hứa 多đa 念niệm 相tương 續tục 。 下hạ 引dẫn 證chứng 前tiền 五ngũ 不bất 用dụng 第đệ 六lục 引dẫn 生sanh 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 由do 眼nhãn 識thức 生sanh 。 三tam 心tâm 可khả 得đắc 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 率suất 爾nhĩ 。 尋tầm 求cầu 。 決quyết 定định 。 初sơ 是thị 眼nhãn 識thức 。 二nhị 在tại 意ý 識thức 。 決quyết 定định 心tâm 後hậu 。 方phương 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 。 此thử 後hậu 乃nãi 有hữu 等đẳng 流lưu 眼nhãn 識thức 善thiện 不bất 善thiện 轉chuyển 。 而nhi 彼bỉ 等đẳng 流lưu 眼nhãn 識thức 。 不bất 由do 自tự 分phân 別biệt 力lực 。 全toàn 由do 決quyết 定định 染nhiễm 淨tịnh 勢thế 力lực 。 與dữ 此thử 同đồng 時thời 意ý 識thức 同đồng 趣thú 一nhất 境cảnh 。 不bất 趣thú 餘dư 境cảnh 。 以dĩ 決quyết 定định 故cố 。 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 。 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 或hoặc 善thiện 或hoặc 染nhiễm 相tướng 續tục 而nhi 轉chuyển 。 如như 眼nhãn 下hạ 。 例lệ 同đồng 諸chư 識thức 。 彼bỉ 意ý 下hạ 。 以dĩ 己kỷ 意ý 釋thích 瑜du 伽già 。 謂vị 論luận 主chủ 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 定định 顯hiển 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 俱câu 相tương 續tục 轉chuyển 。 既ký 曰viết 俱câu 相tương 續tục 轉chuyển 。 定định 無vô 前tiền 後hậu 。 是thị 則tắc 有hữu 眼nhãn 識thức 時thời 非phi 無vô 意ý 識thức 。 非phi 是thị 意ý 識thức 引dẫn 生sanh 前tiền 五ngũ 。 亦diệc 非phi 前tiền 五ngũ 引dẫn 生sanh 第đệ 六lục 。 則tắc 汝nhữ 以dĩ 識thức 互hỗ 相tương 續tục 義nghĩa 。 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 。 第đệ 三tam 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 非phi 勝thắng 境cảnh 。 有hữu 不bất 相tương 續tục 。 若nhược 增tăng 盛thịnh 境cảnh 。 寧ninh 不bất 相tương 續tục 。 何hà 謂vị 增tăng 盛thịnh 境cảnh 。 曰viết 。 如như 炎Diễm 熱Nhiệt 地Địa 獄Ngục 。 何hà 謂vị 相tương 續tục 。 曰viết 。 猛mãnh 火hỏa 熾sí 然nhiên 。 逼bức 奪đoạt 身thân 心tâm 。 經kinh 一nhất 劫kiếp 等đẳng 燒thiêu 煑chử 不bất 絕tuyệt 。 此thử 五ngũ 識thức 身thân 理lý 必tất 相tương 續tục 。 戲hí 忘vong 天thiên 。 即tức 善thiện 道đạo 增tăng 盛thịnh 境cảnh 也dã 。 二nhị 增tăng 盛thịnh 境cảnh 。 於ư 五ngũ 根căn 門môn 。 應ưng 接tiếp 不bất 暇hạ 。 豈khởi 有hữu 間gian 斷đoạn 不bất 相tương 續tục 耶da 。 下hạ 又hựu 引dẫn 證chứng 前tiền 五ngũ 不bất 用dụng 第đệ 六lục 引dẫn 生sanh 。 故cố 瑜du 伽già 言ngôn 。 若nhược 此thử 前tiền 念niệm 六lục 識thức 滅diệt 意ý 。 為vi 彼bỉ 後hậu 念niệm 六lục 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 施thi 設thiết 此thử 前tiền 滅diệt 意ý 為vi 開khai 導đạo 依y 。 非phi 謂vị 互hỗ 相tương 引dẫn 也dã 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 言ngôn 五ngũ 識thức 前tiền 後hậu 定định 有hữu 意ý 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 若nhược 此thử 前tiền 念niệm 第đệ 六lục 一nhất 識thức 為vi 彼bỉ 後hậu 念niệm 六lục 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 言ngôn 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 。 亦diệc 由do 五ngũ 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 若nhược 此thử 前tiền 念niệm 六lục 識thức 為vi 彼bỉ 後hậu 念niệm 第đệ 六lục 一nhất 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 彼bỉ 論luận 既ký 不bất 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 故cố 知tri 五ngũ 識thức 各các 自tự 有hữu 相tướng 續tục 義nghĩa 。 非phi 謂vị 意ý 識thức 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 作tác 開khai 導đạo 依y 也dã 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 亦diệc 自tự 相tương 續tục 。 非phi 謂vị 前tiền 五ngũ 引dẫn 生sanh 為vi 開khai 導đạo 依y 。 故cố 知tri 五ngũ 識thức 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 前tiền 念niệm 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 意ý 識thức 令linh 起khởi 。 何hà 假giả 前tiền 五ngũ 而nhi 為vi 開khai 導đạo 。 已dĩ 上thượng 破phá 前tiền 六lục 不phủ 。 互hỗ 相tương 開khai 導đạo 。 次thứ 難nạn/nan 第đệ 六lục 云vân 。 無vô 心tâm 等đẳng 位vị 。 第đệ 六lục 既ký 斷đoạn 。 後hậu 復phục 起khởi 時thời 。 若nhược 用dụng 相tương 續tục 為vi 開khai 導đạo 者giả 。 七thất 八bát 恆hằng 續tục 。 何hà 不bất 用dụng 彼bỉ 與dữ 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 。 何hà 用dụng 前tiền 五ngũ 。 若nhược 彼bỉ 第đệ 六lục 不bất 用dụng 七thất 八bát 。 用dụng 自tự 類loại 者giả 。 五ngũ 識thức 自tự 類loại 。 何hà 不bất 許hứa 然nhiên 。 乃nãi 執chấp 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 耶da 。 難nạn/nan 第đệ 六lục 已dĩ 。 難nạn/nan 第đệ 七thất 云vân 。 若nhược 謂vị 第đệ 七thất 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 末mạt 那na 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 必tất 由do 第đệ 六lục 人nhân 二nhị 空không 觀quán 導đạo 引dẫn 彼bỉ 智trí 令linh 得đắc 現hiện 前tiền 。 如như 是thị 則tắc 第đệ 七thất 識thức 亦diệc 應ưng 用dụng 彼bỉ 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 。 何hà 故cố 不bất 許hứa 。 難nạn/nan 第đệ 八bát 云vân 。 圓viên 鏡kính 智trí 俱câu 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 。 必tất 由do 六lục 七thất 方phương 便tiện 引dẫn 生sanh (# 此thử 上thượng 約ước 果quả 位vị )# 。 又hựu 異dị 熟thục 心tâm (# 此thử 約ước 因nhân 位vị )# 。 依y 染nhiễm 污ô 意ý (# 第đệ 七thất )# 。 或hoặc 依y 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 善thiện 心tâm (# 第đệ 六lục )# 。 亦diệc 由do 六lục 七thất 染nhiễm 淨tịnh 引dẫn 生sanh 。 應ưng 許hứa 第đệ 八bát 亦diệc 以dĩ 六lục 七thất 為vi 開khai 導đạo 依y 。 何hà 故cố 汝nhữ 又hựu 不bất 許hứa 。 若nhược 據cứ 第đệ 六lục 以dĩ 五ngũ 識thức 引dẫn 生sanh 可khả 為vi 開khai 導đạo 者giả 。 即tức 有hữu 以dĩ 上thượng 諸chư 過quá 。 故cố 曰viết 都đô 未vị 究cứu 理lý 。 既ký 難nạn/nan 破phá 前tiền 。 申thân 自tự 義nghĩa 云vân 。 應ưng 說thuyết 五ngũ 識thức 前tiền 六lục 識thức 內nội 。 隨tùy 用dụng 何hà 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 即tức 知tri 前tiền 五ngũ 有hữu 六lục 重trọng/trùng 依y 也dã 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 或hoặc 七thất 八bát 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 明minh 知tri 第đệ 六lục 有hữu 三tam 重trọng/trùng 依y 也dã 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 雨vũ 前tiền 自tự 類loại 或hoặc 第đệ 六lục 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 即tức 七thất 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 矣hĩ 。 阿a 脩tu 那na 識thức 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 及cập 第đệ 六lục 七thất 為vi 開khai 導đạo 依y 。 即tức 八bát 有hữu 三tam 重trọng/trùng 矣hĩ 。

有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý (# 至chí )# 故cố 自tự 類loại 依y 深thâm 契khế 教giáo 理lý 。

難Nan 陀Đà 執chấp 前tiền 五ngũ 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 。 第đệ 六lục 七thất 八bát 自tự 類loại 相tương 續tục 。 安an 慧tuệ 反phản 前tiền 義nghĩa 。 謂vị 前tiền 五ngũ 有hữu 自tự 類loại 相tương 續tục 。 第đệ 六lục 七thất 八bát 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 。 故cố 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 折chiết 衷# 前tiền 說thuyết 以dĩ 立lập 正chánh 義nghĩa 。 先tiên 斥xích 破phá 。 次thứ 立lập 義nghĩa 。 開khai 導đạo 依y 者giả 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 有hữu 。 二nhị 緣duyên 法pháp 。 三tam 為vi 主chủ 。 能năng 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 何hà 故cố 立lập 三tam 義nghĩa 耶da 。 曰viết 。 各các 有hữu 所sở 揀giản 故cố 。 有hữu 字tự 揀giản 於ư 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 由do 彼bỉ 無vô 體thể 。 故cố 有hữu 字tự 揀giản 。 緣duyên 字tự 揀giản 色sắc 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 彼bỉ 非phi 能năng 緣duyên 。 故cố 緣duyên 字tự 揀giản 。 揀giản 彼bỉ 意ý 者giả 。 要yếu 有hữu 所sở 緣duyên 。 及cập 有hữu 力lực 者giả 。 能năng 引dẫn 生sanh 故cố 。 為vi 主chủ 二nhị 字tự 。 揀giản 心tâm 所sở 法pháp 。 彼bỉ 非phi 主chủ 故cố 。 要yếu 是thị 其kỳ 主chủ 及cập 有hữu 力lực 者giả 。 方phương 可khả 為vi 依y 。 能năng 作tác 無vô 間gian 。 何hà 所sở 揀giản 耶da 。 曰viết 。 揀giản 前tiền 二nhị 師sư 異dị 類loại 之chi 識thức 為vi 自tự 識thức 依y 。 及cập 揀giản 自tự 類loại 後hậu 念niệm 之chi 識thức 不bất 與dữ 前tiền 念niệm 自tự 識thức 為vi 依y 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 唯duy 自tự 類loại 及cập 自tự 前tiền 念niệm 也dã 。 問vấn 。 此thử 中trung 能năng 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 與dữ 四tứ 緣duyên 中trung 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 是thị 同đồng 是thị 別biệt 。 曰viết 。 是thị 別biệt 。 有hữu 是thị 開khai 導đạo 依y 。 必tất 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 有hữu 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 非phi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 寬khoan 彼bỉ 狹hiệp 。 故cố 云vân 別biệt 也dã 。 何hà 類loại 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 非phi 開khai 導đạo 依y 耶da 。 謂vị 前tiền 念niệm 滅diệt 自tự 類loại 心tâm 所sở 。 是thị 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 非phi 是thị 所sở 依y 。 何hà 故cố 揀giản 色sắc 及cập 不bất 相tương 應ứng 耶da 。 曰viết 。 皆giai 無vô 力lực 故cố 。 何hà 揀giản 無vô 為vi 耶da 。 曰viết 。 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 因nhân 前tiền 安an 慧tuệ 難nạn/nan 云vân 。 既ký 眼nhãn 識thức 時thời 非phi 無vô 意ý 識thức 。 故cố 非phi 二nhị 識thức 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 。 故cố 先tiên 縱túng/tung 後hậu 奪đoạt 云vân 。 若nhược 此thử 類loại 識thức 起khởi 。 不bất 容dung 彼bỉ 類loại 俱câu 起khởi 。 可khả 說thuyết 此thử 識thức 與dữ 彼bỉ 識thức 有hữu 開khai 導đạo 力lực 。 則tắc 用dụng 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 猶do 之chi 可khả 也dã 。 一nhất 身thân 八bát 識thức 既ký 容dung 俱câu 起khởi 。 則tắc 此thử 與dữ 彼bỉ 無vô 開khai 導đạo 力lực 。 如như 何hà 將tương 此thử 異dị 類loại 而nhi 為vi 開khai 導đạo 乎hồ 。 此thử 難nạn/nan 意ý 謂vị 。 八bát 識thức 相tương 望vọng 。 他tha 現hiện 生sanh 處xứ 。 不bất 障chướng 我ngã 路lộ 。 何hà 用dụng 他tha 識thức 與dữ 自tự 開khai 導đạo 也dã 。 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 許hứa 異dị 類loại 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 。 一nhất 身thân 八bát 識thức 應ưng 不bất 俱câu 起khởi 。 前tiền 師sư 問vấn 云vân 。 不bất 俱câu 何hà 失thất 。 答đáp 云vân 。 便tiện 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 不bất 並tịnh 生sanh 。 以dĩ 經kinh 部bộ 師sư 謂vị 諸chư 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 又hựu 一nhất 身thân 中trung 諸chư 識thức 俱câu 起khởi 。 或hoặc 二nhị 三tam 四tứ 。 乃nãi 至chí 七thất 八bát 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 若nhược 不bất 簡giản 異dị 類loại 。 於ư 諸chư 識thức 中trung 隨tùy 用dụng 何hà 識thức 而nhi 為vi 開khai 導đạo 。 則tắc 應ưng 色sắc 等đẳng 異dị 類loại 。 皆giai 可khả 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 色sắc 等đẳng 皆giai 不bất 可khả 立lập 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 不bất 等đẳng 生sanh 故cố 。 彼bỉ 引dẫn 證chứng 云vân 。 攝nhiếp 論luận 不bất 云vân 色sắc 亦diệc 容dung 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 耶da 。 護hộ 法Pháp 釋thích 云vân 。 是thị 縱túng/tung 奪đoạt 之chi 言ngôn 耳nhĩ 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 者giả 。 謂vị 經kinh 部bộ 師sư 作tác 如như 是thị 執chấp 。 謂vị 諸chư 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 相tương 續tục 而nhi 生sanh 。 是thị 諸chư 有hữu 為vi 。 能năng 生sanh 因nhân 性tánh 。 謂vị 彼bỉ 執chấp 言ngôn 。 從tùng 前tiền 剎sát 那na 色sắc 。 後hậu 剎sát 那na 色sắc 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 從tùng 前tiền 剎sát 那na 心tâm 。 後hậu 剎sát 那na 心tâm 及cập 相tương 應ứng 法pháp 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 此thử 中trung 因nhân 果quả 道Đạo 理lý 成thành 就tựu 。 何hà 用dụng 復phục 計kế 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 諸chư 法pháp 因nhân 。 為vi 遮già 此thử 執chấp 。 故cố 假giả 縱túng/tung 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 。 無vô 色sắc 界giới 沒một 。 色sắc 界giới 生sanh 時thời 。 前tiền 色sắc 種chủng 子tử 能năng 生sanh 今kim 色sắc 。 理lý 不bất 得đắc 成thành 。 久cửu 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 從tùng 無vô 想tưởng 沒một 。 心tâm 想tưởng 生sanh 時thời 。 及cập 滅diệt 定định 等đẳng 出xuất 心tâm 生sanh 時thời 。 前tiền 心tâm 種chủng 子tử 能năng 生sanh 後hậu 心tâm 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 久cửu 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 又hựu 若nhược 離ly 其kỳ 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 攝nhiếp 受thọ 種chủng 子tử 。 相tương 應ứng 道Đạo 理lý 。 但đãn 執chấp 前tiền 剎sát 那na 心tâm 能năng 為vi 種chủng 子tử 。 引dẫn 生sanh 無vô 間gian 後hậu 剎sát 那na 心tâm 。 即tức 阿A 羅La 漢Hán 後hậu 心tâm 不bất 成thành 。 不bất 應ưng 得đắc 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 妙diệu 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 由do 最tối 後hậu 心tâm 能năng 為vi 種chủng 子tử 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 生sanh 餘dư 心tâm 故cố 。 如như 是thị 即tức 應ưng 無vô 無vô 餘dư 依y 妙diệu 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 是thị 故cố 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 相tương 生sanh 。 但đãn 應ưng 容dung 有hữu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 及cập 增tăng 上thượng 緣duyên 。 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 此thử 上thượng 。 皆giai 為vi 奪đoạt 因nhân 緣duyên 故cố 。 縱túng/tung 彼bỉ 容dung 有hữu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 夫phu 等đẳng 之chi 為vi 言ngôn 。 以dĩ 力lực 用dụng 齊tề 等đẳng 故cố 。 色sắc 與dữ 心tâm 法pháp 。 力lực 用dụng 不bất 等đẳng 。 非phi 此thử 緣duyên 性tánh 。 故cố 曰viết 不bất 爾nhĩ 等đẳng 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 非phi 遮già 多đa 少thiểu 者giả 。 即tức 前tiền 中trung 言ngôn 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 即tức 力lực 用dụng 不bất 等đẳng 。 若nhược 謂vị 等đẳng 言ngôn 非phi 遮già 力lực 用dụng 。 但đãn 遮già 異dị 類loại 者giả 。 又hựu 違vi 汝nhữ 宗tông 異dị 類loại 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 是thị 故cố 八bát 識thức 各các 唯duy 自tự 類loại 前tiền 後hậu 為vi 開khai 導đạo 依y 。 自tự 類loại 必tất 無vô 俱câu 起khởi 義nghĩa 故cố 。 心tâm 所sở 此thử 依y 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 者giả 。 識thức 開khai 導đạo 時thời 。 彼bỉ 亦diệc 開khai 導đạo 故cố 。 難nạn/nan 云vân 。 此thử 識thức 彼bỉ 識thức 異dị 類loại 俱câu 起khởi 。 既ký 不bất 許hứa 為vi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 心tâm 彼bỉ 所sở 。 亦diệc 是thị 異dị 類loại 俱câu 起khởi 。 云vân 何hà 乃nãi 許hứa 王vương 所sở 而nhi 為vi 開khai 導đạo 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 異dị 類loại 俱câu 起khởi 。 而nhi 互hỗ 相tương 應ưng 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất (# 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 及cập 同đồng 一nhất 依y 。 同đồng 一nhất 時thời 轉chuyển 。 同đồng 一nhất 性tánh 攝nhiếp )# 。 定định 俱câu 生sanh 滅diệt (# 心tâm 王vương 生sanh 。 心tâm 所sở 亦diệc 生sanh 。 心tâm 王vương 滅diệt 。 心tâm 所sở 亦diệc 滅diệt )# 。 事sự 業nghiệp 必tất 同đồng (# 同đồng 一nhất 體thể 事sự 。 同đồng 一nhất 緣duyên 境cảnh 業nghiệp 用dụng )# 。 一nhất 開khai 導đạo 時thời 。 餘dư 亦diệc 開khai 導đạo (# 前tiền 一nhất 念niệm 心tâm 王vương 開khai 導đạo 時thời 。 即tức 諸chư 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 起khởi 。 故cố 曰viết 餘dư 亦diệc 開khai 導đạo )# 。 具cụ 此thử 五ngũ 義nghĩa 。 是thị 故cố 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 。 展triển 轉chuyển 亦diệc 得đắc 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 諸chư 識thức 不bất 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 不bất 應ưng 為vi 例lệ 。 此thử 釋thích 諸chư 識thức 相tương 應ứng 難nạn/nan 也dã 。 外ngoại 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 王vương 與dữ 所sở 異dị 類loại 相tương 望vọng 既ký 為vi 開khai 導đạo 。 則tắc 所sở 與dữ 王vương 異dị 類loại 相tương 望vọng 亦diệc 應ưng 為vi 開khai 導đạo 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 非phi 開khai 導đạo 依y 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 彼bỉ 心tâm 王vương 之chi 所sở 引dẫn 生sanh 。 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 依y 是thị 主chủ 義nghĩa 。 心tâm 所sở 非phi 依y 。 緣duyên 是thị 由do 義nghĩa 。 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 釋thích 心tâm 所sở 成thành 依y 難nạn/nan 也dã 。 有hữu 著trước 名danh 沙Sa 門Môn 來lai 難nạn/nan 云vân 。 如như 我ngã 所sở 見kiến 。 前tiền 念niệm 一nhất 法pháp 。 引dẫn 後hậu 自tự 一nhất 。 名danh 之chi 為vi 等đẳng 。 汝nhữ 前tiền 一nhất 法pháp 。 引dẫn 後hậu 一nhất 聚tụ 何hà 得đắc 名danh 等đẳng 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 各các 唯duy 自tự 類loại 。 其kỳ 七thất 八bát 識thức 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 相tương 應ứng 信tín 等đẳng 此thử 緣duyên 便tiện 闕khuyết (# 問vấn 。 云vân 何hà 便tiện 闕khuyết 。 答đáp 。 七thất 八bát 有hữu 漏lậu 。 無vô 有hữu 信tín 等đẳng 。 無vô 漏lậu 信tín 等đẳng 。 誰thùy 為vi 此thử 緣duyên 。 設thiết 此thử 緣duyên 闕khuyết 。 亦diệc 何hà 傷thương 理lý 。 論luận 答đáp 云vân 。 則tắc 違vi 聖thánh 說thuyết 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 四tứ 緣duyên 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 闕khuyết 此thử 一nhất 緣duyên 。 唯duy 〔# 二nhị 〕# 緣duyên 故cố )# 。 以dĩ 因nhân 中trung 七thất 八bát 。 無vô 信tín 等đẳng 心tâm 所sở 故cố 。 當đương 轉chuyển 依y 位vị 。 信tín 等đẳng 心tâm 所sở 起khởi 時thời 。 便tiện 無vô 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 即tức 四tứ 緣duyên 中trung 缺khuyết 無vô 間gian 緣duyên 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 此thử 釋thích 應ưng 各các 為vi 緣duyên 難nạn/nan 也dã 。 外ngoại 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 七thất 八bát 二nhị 識thức 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 相tương 應ứng 信tín 等đẳng 依y 彼bỉ 引dẫn 生sanh 。 無vô 心tâm 等đẳng 位vị 。 意ý 識thức 既ký 斷đoạn 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 應ưng 為vi 開khai 導đạo 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 五ngũ 無vô 心tâm 位vị 。 意ý 識thức 雖tuy 斷đoạn 。 而nhi 後hậu 起khởi 時thời 。 彼bỉ 開khai 導đạo 依y 。 即tức 前tiền 自tự 類loại 。 不bất 依y 七thất 八bát 。 問vấn 。 心tâm 既ký 久cửu 滅diệt 。 何hà 得đắc 為vi 依y 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 無vô 異dị 類loại 心tâm 於ư 中trung 為vi 隔cách 。 名danh 無vô 間gian 故cố 。 何hà 不bất 得đắc 為vi 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 用dụng 七thất 八bát 為vi 依y 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 彼bỉ 第đệ 六lục 識thức 當đương 先tiên 滅diệt 時thời 。 已dĩ 於ư 今kim 識thức 為vi 開khai 導đạo 故cố 。 何hà 煩phiền 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 論luận 意ý 謂vị 彼bỉ 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 臨lâm 欲dục 滅diệt 時thời 。 有hữu 其kỳ 力lực 用dụng 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 令linh 生sanh 。 作tác 此thử 功công 能năng 了liễu 便tiện 滅diệt 。 即tức 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 。 有hữu 引dẫn 後hậu 功công 能năng 。 以dĩ 為vi 法pháp 體thể 。 非phi 取thủ 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 無vô 體thể 法pháp 為vi 依y 。 此thử 釋thích 後hậu 起khởi 由do 他tha 難nạn/nan 也dã 。 前tiền 師sư 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 佛Phật 地địa 論luận 等đẳng 皆giai 云vân 諸chư 識thức 互hỗ 相tương 引dẫn 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 第đệ 七thất 依y 第đệ 六lục 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 第đệ 八bát 依y 六lục 七thất 生sanh 。 論luận 主chủ 答đáp 云vân 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 說thuyết 前tiền 六lục 識thức 互hỗ 相tương 引dẫn 起khởi 。 或hoặc 第đệ 七thất 八bát 依y 六lục 七thất 生sanh 。 皆giai 依y 殊thù 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 說thuyết 。 非phi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 。 何hà 故cố 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 此thử 識thức 無vô 間gian 彼bỉ 識thức 決quyết 定định 生sanh 等đẳng 。 答đáp 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 以dĩ 此thử 彼bỉ 一nhất 字tự 。 言ngôn 雖tuy 總tổng 而nhi 意ý 各các 別biệt 。 一nhất 往vãng 觀quan 之chi 。 如như 六lục 識thức 異dị 類loại 互hỗ 相tương 為vi 開khai 導đạo 依y 。 若nhược 細tế 而nhi 察sát 之chi 。 此thử 彼bỉ 二nhị 字tự 。 是thị 此thử 識thức 自tự 類loại 前tiền 念niệm 與dữ 彼bỉ 自tự 類loại 後hậu 念niệm 為vi 開khai 導đạo 依y 。 此thử 釋thích 諸chư 教giáo 相tương 違vi 難nạn/nan 也dã 。 既ký 無vô 違vi 難nạn/nan 。 結kết 正chánh 義nghĩa 云vân 。 故cố 自tự 類loại 依y 。 深thâm 契khế 教giáo 理lý 。 問vấn 。 開khai 導đạo 依y 名danh 。 作tác 何hà 釋thích 。 答đáp 。 依y 字tự 是thị 通thông 。 通thông 三tam 依y 故cố 。 開khai 導đạo 二nhị 字tự 是thị 別biệt 。 唯duy 此thử 一nhất 依y 。 以dĩ 別biệt 揀giản 通thông 開khai 導đạo 之chi 依y 。 揀giản 非phi 二nhị 依y 。 通thông 別biệt 依y 主chủ 。 又hựu 開khai 導đạo 是thị 總tổng 。 總tổng 通thông 王vương 所sở 。 所sở 亦diệc 開khai 導đạo 。 然nhiên 非phi 為vi 依y 。 依y 字tự 是thị 別biệt 。 唯duy 局cục 心tâm 王vương 。 總tổng 別biệt 依y 主chủ 。 是thị 開khai 導đạo 家gia 之chi 依y 。 揀giản 開khai 導đạo 中trung 非phi 依y 者giả 。 即tức 心tâm 所sở 也dã 。 若nhược 開khai 謂vị 開khai 闢tịch 。 導đạo 謂vị 導đạo 引dẫn 。 二nhị 皆giai 是thị 用dụng 。 依y 同đồng 一nhất 體thể 。 亦diệc 開khai 亦diệc 導đạo 同đồng 依y 。 持trì 業nghiệp 也dã 。 又hựu 依y 體thể 之chi 上thượng 有hữu 開khai 導đạo 用dụng 。 以dĩ 用dụng 墮đọa 體thể 。 開khai 導đạo 即tức 依y 。 體thể 用dụng 持trì 業nghiệp 。 難nan 持trì 業nghiệp 云vân 。 開khai 導đạo 二nhị 字tự 。 通thông 其kỳ 王vương 所sở 。 依y 之chi 一nhất 字tự 。 唯duy 是thị 心tâm 王vương 。 今kim 作tác 持trì 業nghiệp 者giả 。 豈khởi 無vô 以dĩ 寬khoan 即tức 狹hiệp 之chi 過quá 也dã 。 答đáp 。 即tức 一nhất 分phần/phân 故cố 。 無vô 此thử 過quá 咎cữu 。 舉cử 例lệ 難nạn/nan 云vân 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 所sở 知tri 二nhị 字tự 。 通thông 一nhất 百bách 法pháp 。 障chướng 之chi 一nhất 字tự 。 唯duy 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 。 彼bỉ 名danh 何hà 不bất 作tác 持trì 業nghiệp 釋thích 。 即tức 一nhất 分phần/phân 也dã 。 答đáp 。 所sở 知tri 二nhị 字tự 。 不bất 通thông 一nhất 百bách 法pháp 。 唯duy 七thất 十thập 四tứ 。 無vô 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 。 答đáp 。 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 為vi 障chướng 之chi 時thời 。 未vị 為vi 所sở 知tri 。 為vi 所sở 知tri 時thời 。 已dĩ 不bất 為vi 障chướng 。 既ký 為vi 障chướng 時thời 不bất 為vi 所sở 知tri 。 是thị 故cố 障chướng 非phi 所sở 知tri 也dã 。 為vi 所sở 知tri 時thời 已dĩ 不bất 為vi 障chướng 。 即tức 所sở 知tri 非phi 障chướng 也dã 。 所sở 以dĩ 左tả 右hữu 不bất 成thành 持trì 業nghiệp 。 問vấn 。 何hà 義nghĩa 為vi 障chướng 之chi 時thời 不bất 為vi 所sở 知tri 等đẳng 。 答đáp 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 障chướng 智trí 不bất 生sanh 。 智trí 既ký 不bất 生sanh 。 誰thùy 是thị 能năng 知tri 。 知tri 是thị 其kỳ 障chướng 。 故cố 障chướng 非phi 所sở 知tri 。 若nhược 智trí 已dĩ 生sanh 。 障chướng 是thị 智trí 家gia 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 障chướng 卻khước 不bất 能năng 障chướng 其kỳ 知tri 。 所sở 以dĩ 云vân 。 為vi 障chướng 之chi 時thời 不bất 為vi 所sở 知tri 等đẳng 也dã 。 問vấn 。 古cổ 云vân 所sở 知tri 不bất 是thị 障chướng 。 被bị 障chướng 障chướng 所sở 知tri 。 據cứ 此thử 所sở 說thuyết 。 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 。 只chỉ 為vì 能năng 障chướng 。 不bất 為vi 所sở 知tri 。 答đáp 。 是thị 問vấn 。 何hà 故cố 卻khước 說thuyết 通thông 一nhất 百bách 法pháp 。 答đáp 。 約ước 智trí 已dĩ 生sanh 。 說thuyết 通thông 百bách 法pháp 。 智trí 未vị 生sanh 時thời 。 被bị 障chướng 障chướng 之chi 。 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 云vân 被bị 障chướng 障chướng 能năng 知tri 。 何hà 云vân 障chướng 所sở 知tri 也dã 。 答đáp 。 障chướng 所sở 知tri 境cảnh 。 令linh 智trí 不bất 知tri 。 名danh 障chướng 所sở 知tri 。 其kỳ 實thật 亦diệc 障chướng 能năng 知tri 之chi 智trí 。 又hựu 解giải 被bị 障chướng 障chướng 所sở 知tri 者giả 。 不bất 望vọng 能năng 知tri 。 據cứ 此thử 所sở 說thuyết 。 亦diệc 無vô 百bách 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 既ký 為vi 能năng 障chướng 。 明minh 非phi 所sở 知tri 。 智trí 若nhược 生sanh 時thời 。 惑hoặc 已dĩ 亡vong 故cố 。 所sở 知tri 於ư 何hà 。 問vấn 。 何hà 故cố 皆giai 說thuyết 通thông 一nhất 百bách 法pháp 。 惑hoặc 已dĩ 亡vong 故cố 。 答đáp 。 惑hoặc 雖tuy 已dĩ 亡vong 。 其kỳ 惑hoặc 名danh 狀trạng 。 智trí 亦diệc 能năng 知tri 。 故cố 說thuyết 所sở 知tri 通thông 百bách 法pháp 來lai 。 問vấn 。 泛phiếm 言ngôn 但đãn 將tương 開khai 導đạo 來lai 解giải 依y 。 不bất 將tương 所sở 知tri 來lai 解giải 障chướng 。 其kỳ 義nghĩa 者giả 何hà 。 答đáp 。 本bổn 說thuyết 心tâm 王vương 為vi 開khai 導đạo 依y 。 由do 開khai 導đạo 依y 三tam 義nghĩa 之chi 中trung 。 為vi 有hữu 緣duyên 法pháp 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 此thử 之chi 二nhị 義nghĩa 通thông 其kỳ 心tâm 所sở 。 仍nhưng 來lai 非phi 是thị 開khai 導đạo 家gia 依y 。 故cố 云vân 但đãn 將tương 開khai 導đạo 來lai 解giải 依y 也dã 。 問vấn 。 何hà 故cố 心tâm 所sở 非phi 開khai 導đạo 依y 。 答đáp 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 不bất 得đắc 為vi 依y 。 問vấn 。 不bất 將tương 所sở 知tri 來lai 解giải 障chướng 。 答đáp 。 本bổn 說thuyết 煩phiền 惱não 為vi 能năng 障chướng 法pháp 。 智trí 所sở 知tri 境cảnh 是thị 所sở 障chướng 法pháp 。 今kim 名danh 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 能năng 障chướng 煩phiền 惱não 。 從tùng 所sở 障chướng 所sở 知tri 境cảnh 以dĩ 彰chương 名danh 。 其kỳ 所sở 知tri 二nhị 字tự 。 非phi 正chánh 談đàm 故cố 。 所sở 以dĩ 道đạo 不bất 將tương 所sở 知tri 來lai 解giải 障chướng 也dã 。 古cổ 云vân 。 所sở 知tri 不bất 是thị 障chướng 。 被bị 障chướng 障chướng 所sở 知tri 。 正chánh 相tương/tướng 符phù 順thuận 。 故cố 所sở 知tri 之chi 障chướng 。 開khai 導đạo 即tức 依y 。 此thử 之chi 謂vị 歟# 。

傍bàng 論luận 已dĩ 了liễu 應ưng 辯biện 正chánh 論luận (# 至chí )# 或hoặc 開khai 導đạo 依y 易dị 了liễu 知tri 故cố 。

三tam 結kết 成thành 所sở 依y 。 正chánh 釋thích 頌tụng 中trung 依y 彼bỉ 轉chuyển 三tam 字tự 。 言ngôn 此thử 識thức 雖tuy 具cụ 三tam 種chủng 依y 。 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 者giả 。 為vi 第đệ 七thất 所sở 依y 所sở 緣duyên 。 同đồng 一nhất 第đệ 八bát 故cố 。 而nhi 依y 彼bỉ 轉chuyển 三tam 言ngôn 。 但đãn 顯hiển 因nhân 緣duyên 俱câu 有hữu 二nhị 依y 。 謂vị 此thử 識thức 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 即tức 以dĩ 俱câu 有hữu 依y 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 。 又hựu 因nhân 緣duyên 依y 有hữu 親thân 生sanh 勝thắng 用dụng 。 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 有hữu 引dẫn 生sanh 勝thắng 用dụng 。 故cố 獨độc 顯hiển 之chi 。 或hoặc 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 之chi 義nghĩa 。 人nhân 易dị 了liễu 知tri 。 故cố 不bất 須tu 顯hiển 也dã 。 通thông 上thượng 二nhị 釋thích 所sở 依y 竟cánh 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 此thử 識thức 所sở 依y (# 至chí )# 彼bỉ 既ký 極cực 成thành 此thử 亦diệc 何hà 咎cữu 。

三tam 釋thích 所sở 緣duyên 。 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 。 有hữu 四tứ 師sư 異dị 。 難Nan 陀Đà 主chủ 緣duyên 王vương 所sở 。 火hỏa 辯biện 主chủ 緣duyên 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 安an 慧tuệ 主chủ 緣duyên 種chủng 現hiện 。 唯duy 護hộ 法Pháp 主chủ 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 為vi 正chánh 義nghĩa 也dã 。 第đệ 一nhất 有hữu 義nghĩa 。 即tức 難Nan 陀Đà 執chấp 。 謂vị 緣duyên 心tâm 王vương 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 緣duyên 心tâm 所sở 時thời 。 執chấp 為vi 我ngã 所sở 。 故cố 說thuyết 如như 次thứ 。 第đệ 二nhị 有hữu 義nghĩa 。 即tức 火hỏa 辯biện 難nạn/nan 難Nan 陀Đà 之chi 文văn 。 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 緣duyên 藏tạng 識thức 故cố 。 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 五ngũ 心tâm 所sở 故cố 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 立lập 自tự 義nghĩa 云vân 。 應ưng 緣duyên 相tương 見kiến 。 緣duyên 見kiến 分phần/phân 時thời 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 時thời 。 執chấp 為vi 我ngã 所sở 。

何hà 以dĩ 故cố 。 相tương 見kiến 俱câu 以dĩ 識thức 為vi 體thể 故cố 。 不bất 違vi 聖thánh 說thuyết 緣duyên 藏tạng 識thức 義nghĩa 。 第đệ 三tam 有hữu 義nghĩa 。 即tức 安an 慧tuệ 難nạn/nan 火hỏa 辨biện 之chi 文văn 。 云vân 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 是thị 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 。 是thị 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 非phi 是thị 識thức 蘊uẩn 。 不bất 應ưng 理lý 一nhất 也dã 。 聖thánh 教giáo 言ngôn 七thất 唯duy 內nội 緣duyên 。 若nhược 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 是thị 緣duyên 外ngoại 。 與dữ 五ngũ 識thức 何hà 異dị 。 不bất 應ưng 理lý 二nhị 也dã 。 應ưng 如như 第đệ 六lục 緣duyên 共cộng 相tương 境cảnh 。 不bất 應ưng 理lý 三tam 也dã 。 既ký 緣duyên 根căn 身thân 。 起khởi 我ngã 所sở 執chấp 。 生sanh 無vô 色sắc 者giả 。 應ưng 無vô 我ngã 所sở 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 色sắc 相tướng 故cố 。 不bất 應ưng 理lý 四tứ 也dã 。 立lập 自tự 義nghĩa 云vân 。 應ưng 緣duyên 種chủng 現hiện 。 謂vị 緣duyên 藏tạng 識thức 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 及cập 緣duyên 種chủng 子tử 。 執chấp 為vi 我ngã 所sở 。 問vấn 。 第đệ 七thất 不bất 緣duyên 實thật 境cảnh 。 云vân 何hà 緣duyên 種chủng 。 答đáp 。 以dĩ 種chủng 即tức 是thị 彼bỉ 識thức 上thượng 一nhất 分phần/phân 生sanh 識thức 功công 能năng 。 非phi 實thật 有hữu 物vật 。 是thị 故cố 可khả 緣duyên 。 第đệ 四tứ 有hữu 義nghĩa 。 即tức 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 難nạn/nan 安an 慧tuệ 云vân 。 汝nhữ 執chấp 第đệ 七thất 緣duyên 種chủng 子tử 者giả 。 色sắc 等đẳng 種chủng 子tử 是thị 實thật 有hữu 法pháp 。 非phi 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 七thất 不bất 能năng 緣duyên 。 執chấp 種chủng 非phi 實thật 。 又hựu 違vi 論luận 故cố 。 若nhược 說thuyết 種chủng 子tử 是thị 假giả 物vật 者giả 。 不bất 名danh 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 法Pháp 。 必tất 是thị 真chân 故cố 。 又hựu 總tổng 難nạn/nan 云vân 。 第đệ 七thất 我ngã 見kiến 。 任nhậm 運vận 一nhất 類loại 。 恆hằng 相tương 續tục 生sanh 。 何hà 容dung 別biệt 執chấp 。 有hữu 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 具cụ 現hiện 種chủng 識thức 斷đoạn 常thường 二nhị 境cảnh 。 若nhược 有hữu 二nhị 境cảnh 。 豈khởi 能năng 別biệt 執chấp 而nhi 俱câu 轉chuyển 耶da 。 若nhược 謂vị 前tiền 斷đoạn 後hậu 常thường 相tương 續tục 不bất 俱câu 轉chuyển 者giả 。 此thử 俱câu 生sanh 見kiến 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 一nhất 味vị 恆hằng 轉chuyển 。 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 。 何hà 容dung 二nhị 執chấp 相tướng 續tục 而nhi 生sanh 。 申thân 正chánh 義nghĩa 云vân 。 應ưng 知tri 第đệ 七thất 唯duy 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 。 非phi 餘dư 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 心tâm 所sở 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 。 微vi 細tế 一nhất 類loại 。 似tự 常thường 似tự 一nhất 。 不bất 斷đoạn 故cố 似tự 常thường 。 簡giản 境cảnh 界giới 。 彼bỉ 色sắc 等đẳng 法pháp 。 皆giai 間gian 斷đoạn 故cố 。 種chủng 子tử 亦diệc 然nhiên 。 或hoặc 被bị 損tổn 伏phục 。 或hoặc 時thời 永vĩnh 斷đoạn 。 由do 此thử 遮già 計kế 餘dư 識thức 為vi 我ngã 。 似tự 一nhất 。 簡giản 心tâm 所sở 。 心tâm 所sở 多đa 法pháp 故cố 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 緣duyên 餘dư 識thức 。 曰viết 。 夫phu 言ngôn 我ngã 者giả 。 有hữu 作tác 用dụng 相tương/tướng 。 見kiến 分phần/phân 受thọ 境cảnh 。 作tác 用dụng 相tương/tướng 顯hiển 。 似tự 於ư 我ngã 故cố 。 不bất 緣duyên 餘dư 識thức 。 自tự 證chứng 等đẳng 用dụng 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 問vấn 。 何hà 不bất 但đãn 緣duyên 一nhất 受thọ 等đẳng 為vi 我ngã 。 亦diệc 常thường 一nhất 故cố 。 曰viết 。 夫phu 言ngôn 我ngã 者giả 。 是thị 自tự 在tại 義nghĩa 。 萬vạn 物vật 主chủ 義nghĩa 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 為vi 所sở 依y 。 心tâm 所sở 不bất 然nhiên 。 不bất 可khả 為vi 我ngã 。 唯duy 心tâm 王vương 是thị 所sở 依y 故cố 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 恆hằng 執chấp 為vi 內nội 我ngã 。 非phi 色sắc 等đẳng 故cố 。 不bất 執chấp 為vi 外ngoại 我ngã 。 若nhược 唯duy 緣duyên 識thức 。 即tức 唯duy 起khởi 我ngã 。 無vô 有hữu 我ngã 所sở 。 前tiền 師sư 難nạn/nan 云vân 。 汝nhữ 說thuyết 第đệ 七thất 不bất 執chấp 我ngã 所sở 。 大đại 論luận 何hà 說thuyết 第đệ 七thất 末mạt 那na 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 護hộ 法Pháp 會hội 云vân 。 乘thừa 語ngữ 勢thế 故cố 。 何hà 謂vị 語ngữ 勢thế 。 曰viết 。 順thuận 文văn 便tiện 故cố 。 言ngôn 穩ổn 易dị 故cố 。 此thử 是thị 語ngữ 勢thế 。 如như 說thuyết 弟đệ 時thời 。 便tiện 言ngôn 兄huynh 弟đệ 。 此thử 穩ổn 易dị 之chi 謂vị 也dã 。 說thuyết 我ngã 所sở 言ngôn 。 非phi 是thị 離ly 我ngã 別biệt 起khởi 我ngã 所sở 執chấp 。 唯duy 執chấp 第đệ 八bát 是thị 我ngã 之chi 我ngã 。 前tiền 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 是thị 第đệ 六lục 所sở 緣duyên 之chi 我ngã 。 後hậu 我ngã 第đệ 七thất 所sở 計kế 。 或hoặc 前tiền 我ngã 前tiền 念niệm 後hậu 我ngã 後hậu 念niệm 。 二nhị 俱câu 第đệ 七thất 所sở 計kế 。 或hoặc 即tức 一nhất 念niệm 計kế 此thử 即tức 是thị 。 此thử 唯duy 第đệ 七thất 所sở 計kế 。 或hoặc 前tiền 是thị 體thể 。 後hậu 是thị 識thức 用dụng 。 於ư 一nhất 我ngã 見kiến 之chi 上thượng 。 亦diệc 義nghĩa 說thuyết 之chi 為vi 我ngã 及cập 所sở 二nhị 言ngôn 。 實thật 但đãn 一nhất 我ngã 見kiến 。 故cố 結kết 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 善thiện 順thuận 教giáo 理lý 。 何hà 謂vị 順thuận 教giáo 。 曰viết 。 多đa 處xứ 唯duy 言ngôn 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 此thử 順thuận 教giáo 也dã 。 何hà 謂vị 順thuận 理lý 。 曰viết 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 此thử 順thuận 理lý 也dã 。 多đa 處xứ 唯duy 言ngôn 有hữu 我ngã 見kiến 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 由do 此thử 末mạt 那na 我ngã 見kiến 慢mạn 等đẳng 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 。 由do 此thử 意ý 根căn 。 恆hằng 與dữ 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 等đẳng 相tương 應ứng 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 不bất 俱câu 起khởi 者giả 。 行hành 相tương 及cập 境cảnh 。 二nhị 俱câu 別biệt 故cố 。 不bất 可khả 並tịnh 生sanh 。 無vô 此thử 事sự 故cố 。 又hựu 我ngã 我ngã 所sở 。 猶do 如như 王vương 臣thần 。 我ngã 正chánh 如như 王vương 。 所sở 正chánh 如như 臣thần 。 既ký 執chấp 為vi 我ngã 。 決quyết 不bất 是thị 所sở 。 如như 正chánh 南nam 面diện 。 何hà 卻khước 朝triêu 北bắc 。 故cố 不bất 俱câu 也dã 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 善thiện 心tâm 者giả 可khả 然nhiên 。 彼bỉ 非phi 執chấp 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 例lệ 。 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 。 境cảnh 是thị 一nhất 故cố 。 若nhược 未vị 起khởi 對đối 治trị 。 斷đoạn 其kỳ 我ngã 執chấp 。 若nhược 未vị 轉chuyển 依y 。 唯duy 緣duyên 藏tạng 識thức 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 。 既ký 轉chuyển 依y 已dĩ 。 入nhập 無vô 漏lậu 心tâm 。 亦diệc 緣duyên 真Chân 如Như 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 等đẳng 。 唯duy 緣duyên 異dị 熟thục 識thức 。 證chứng 得đắc 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 者giả 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 一nhất 諸chư 相tướng 增tăng 上thượng 喜hỷ 愛ái 。 二nhị 一nhất 切thiết 領lãnh 受thọ 緣duyên 起khởi 。 三tam 遠viễn 離ly 異dị 相tướng 非phi 相tướng 。 四tứ 弘hoằng 濟tế 大đại 慈từ 。 五ngũ 無vô 待đãi 大đại 悲bi 。 六lục 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 。 七thất 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 我ngã 愛ái 所sở 說thuyết 。 八bát 世thế 間gian 寂tịch 靜tĩnh 。 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 。 九cửu 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 苦khổ 樂lạc 一nhất 味vị 。 十thập 修tu 植thực 無vô 量lượng 功công 德đức 究cứu 竟cánh 。 證chứng 此thử 性tánh 已dĩ 。 即tức 知tri 十Thập 地Địa 有hữu 情tình 勝thắng 解giải 。 意ý 樂lạc 差sai 別biệt 。 能năng 起khởi 受thọ 用dụng 身thân 之chi 影ảnh 像tượng 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 彼bỉ 。 故cố 曰viết 。 如Như 來Lai 現hiện 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 所sở 被bị 機cơ 。 問vấn 。 既ký 爾nhĩ 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 但đãn 緣duyên 藏tạng 識thức 。 答đáp 。 此thử 中trung 但đãn 言ngôn 緣duyên 藏tạng 識thức 者giả 。 約ước 未vị 轉chuyển 依y 說thuyết 。 故cố 局cục 。 以dĩ 悟ngộ 則tắc 境cảnh 通thông 。 迷mê 時thời 境cảnh 局cục 。 無vô 我ngã 則tắc 境cảnh 遍biến 。 有hữu 我ngã 則tắc 境cảnh 不bất 遍biến 故cố 。 問vấn 。 如như 何hà 此thử 識thức 既ký 依y 彼bỉ 生sanh 。 仍nhưng 復phục 緣duyên 彼bỉ 。 答đáp 。 如như 後hậu 念niệm 識thức 。 依y 前tiền 意ý 生sanh 復phục 緣duyên 前tiền 意ý 。 前tiền 滅diệt 意ý 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 得đắc 與dữ 後hậu 識thức 作tác 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 所sở 依y 緣duyên 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 作tác 所sở 緣duyên 緣duyên 。 亦diệc 復phục 何hà 咎cữu 。 問vấn 。 第đệ 七thất 何hà 故cố 但đãn 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 。 不bất 緣duyên 內nội 二nhị 分phần 。 答đáp 。 內nội 二nhị 分phần 作tác 用dụng 沉trầm 隱ẩn 難nan 知tri 故cố 。 見kiến 分phân 作tác 用dụng 顯hiển 現hiện 故cố 。 問vấn 。 第đệ 七thất 自tự 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 如như 何hà 不bất 緣duyên 。 反phản 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 我ngã 。 答đáp 。 言ngôn 緣duyên 見kiến 分phần/phân 者giả 。 即tức 是thị 疎sơ 緣duyên 。 問vấn 。 設thiết 許hứa 第đệ 七thất 緣duyên 疎sơ 緣duyên 者giả 。 且thả 第đệ 七thất 自tự 識thức 。 於ư 何hà 法pháp 上thượng 起khởi 執chấp 。 答đáp 。 於ư 自tự 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 起khởi 執chấp 。 問vấn 。 第đệ 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 本bổn 質chất 見kiến 分phần/phân 。 是thị 實thật 是thị 假giả 。 答đáp 。 第đệ 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 不bất 著trước 。 但đãn 緣duyên 得đắc 中trung 間gian 假giả 我ngã 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 問vấn 。 中trung 間gian 相tương/tướng 分phân 是thị 實thật 是thị 假giả 。 答đáp 。 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 實thật 種chủng 生sanh 。 但đãn 從tùng 兩lưỡng 頭đầu 起khởi 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 。 仍nhưng 通thông 二nhị 性tánh 。 若nhược 一nhất 半bán 從tùng 本bổn 質chất 上thượng 起khởi 者giả 。 是thị 無vô 覆phú 性tánh 。 若nhược 一nhất 半bán 從tùng 自tự 能năng 緣duyên 第đệ 七thất 見kiến 分phần/phân 上thượng 起khởi 者giả 。 是thị 有hữu 覆phú 性tánh 。 但đãn 從tùng 兩lưỡng 頭đầu 心tâm 法pháp 爍thước 起khởi 成thành 一nhất 相tương/tướng 分phần/phân 。 密mật 合hợp 一nhất 處xứ 。 若nhược 是thị 第đệ 七thất 。 但đãn 自tự 執chấp 妄vọng 起khởi 徧biến 計kế 有hữu 覆phú 性tánh 假giả 相tương/tướng 分phân 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 不bất 執chấp 無vô 覆phú 性tánh 相tướng 分phần/phân 。 如như 水thủy 中trung 鹽diêm 味vị 。 但đãn 執chấp 是thị 水thủy 。 不bất 執chấp 於ư 鹽diêm 。 水thủy 與dữ 鹽diêm 味vị 元nguyên 不bất 相tương 離ly 。 問vấn 。 第đệ 七thất 緣duyên 八bát 。 是thị 何hà 量lượng 攝nhiếp 。 答đáp 。 是thị 非phi 量lượng 境cảnh 攝nhiếp 。 不bất 稱xưng 心tâm 故cố 。 以dĩ 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 本bổn 非phi 是thị 我ngã 。 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 即tức 不bất 稱xưng 本bổn 質chất 。 又hựu 親thân 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 不bất 著trước 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 。 相tương/tướng 分phần/phân 本bổn 非phi 是thị 我ngã 。 又hựu 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 又hựu 不bất 稱xưng 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 兩lưỡng 重trọng/trùng 不bất 稱xưng 境cảnh 。 故cố 知tri 非phi 量lượng 。 故cố 密mật 嚴nghiêm 經kinh 偈kệ 云vân 。 末mạt 那na 緣duyên 藏tạng 識thức 。 如như 磁từ 石thạch 吸hấp 鐵thiết 。 如như 蛇xà 有hữu 二nhị 頭đầu 。 各các 別biệt 為vi 其kỳ 業nghiệp 。 染nhiễm 意ý 亦diệc 如như 是thị 。 執chấp 取thủ 阿a 賴lại 耶da 。 能năng 為vi 我ngã 事sự 業nghiệp 。 增tăng 長trưởng 於ư 我ngã 所sở 。 復phục 與dữ 意ý 識thức 俱câu 。 為vi 因nhân 而nhi 轉chuyển 謝tạ 。 於ư 身thân 生sanh 暖noãn 觸xúc 。 運vận 動động 作tác 諸chư 業nghiệp 。 飲ẩm 食thực 與dữ 衣y 裳thường 。 隨tùy 物vật 而nhi 受thọ 用dụng 。 騰đằng 躍dược 或hoặc 歌ca 舞vũ 。 種chủng 種chủng 自tự 嬉hi 遊du 。 持trì 諸chư 有hữu 情tình 身thân 。 皆giai 由do 意ý 功công 力lực 。 如như 火hỏa 輪luân 垂thùy 髮phát 。 乾càn 闥thát 婆bà 之chi 城thành 。 不bất 了liễu 唯duy 自tự 心tâm 。 妄vọng 起khởi 諸chư 分phân 別biệt 。 身thân 相tướng 器khí 世thế 間gian 。 如như 動động 鞦# 韆# 勢thế 。 無vô 力lực 不bất 堅kiên 固cố 。 分phân 別biệt 亦diệc 復phục 然nhiên 。 分phân 別biệt 無vô 所sở 依y 。 但đãn 行hành 於ư 自tự 境cảnh 。 譬thí 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 識thức 種chủng 動động 而nhi 見kiến 。 愚ngu 夫phu 此thử 迷mê 惑hoặc 。 非phi 諸chư 明minh 智trí 者giả 。 仁nhân 主chủ 應ưng 當đương 知tri 。 此thử 三tam 皆giai 識thức 現hiện 。 於ư 斯tư 遠viễn 離ly 處xứ 。 即tức 是thị 圓viên 真chân 實thật 。

頌tụng 言ngôn 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 者giả (# 至chí )# 亦diệc 審thẩm 思tư 量lượng 。 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。

四tứ 釋thích 體thể 性tánh 行hành 相tương/tướng 二nhị 門môn 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 思tư 量lượng 是thị 意ý 。 意ý 即tức 是thị 性tánh 。 前tiền 第đệ 八bát 識thức 。 了liễu 別biệt 是thị 行hành 相tương/tướng 。 今kim 既ký 言ngôn 意ý 。 故cố 知tri 即tức 是thị 第đệ 七thất 。 行hành 相tương/tướng 即tức 是thị 見kiến 分phần/phân 。 體thể 性tánh 難nan 知tri 。 以dĩ 行hành 相tương/tướng 顯hiển 其kỳ 實thật 。 思tư 量lượng 但đãn 是thị 行hành 相tương/tướng 。 其kỳ 體thể 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 故cố 初Sơ 地Địa 以dĩ 前tiền 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 相tương/tướng 。 名danh 有hữu 漏lậu 末mạt 那na 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 亦diệc 審thẩm 思tư 量lượng 。 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。 亦diệc 名danh 末mạt 那na 。 論luận 問vấn 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 出xuất 世thế 末mạt 那na 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 。 答đáp 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 名danh 不bất 必tất 如như 義nghĩa 。 彼bỉ 無vô 漏lậu 第đệ 七thất 。 不bất 名danh 末mạt 那na 。 名danh 是thị 假giả 故cố 。 二nhị 能năng 審thẩm 思tư 量lượng 。 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。 亦diệc 名danh 末mạt 那na 。 顯hiển 通thông 無vô 漏lậu 。 即tức 知tri 此thử 名danh 非phi 唯duy 有hữu 漏lậu 。 問vấn 。 第đệ 七thất 四tứ 分phần/phân 。 何hà 分phần/phân 名danh 思tư 量lượng 。 答đáp 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 見kiến 分phần/phân 名danh 思tư 量lượng 不bất 名danh 意ý 。 二nhị 分phần 名danh 意ý 不bất 名danh 思tư 量lượng 。 思tư 量lượng 是thị 用dụng 故cố 。 見kiến 分phần/phân 能năng 思tư 量lượng 我ngã 無vô 我ngã 。 意ý 是thị 體thể 故cố 。 內nội 二nhị 分phần 不bất 能năng 思tư 量lượng 我ngã 無vô 我ngã 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 見kiến 分phân 是thị 思tư 量lượng 相tương/tướng 。 相tương/tướng 者giả 謂vị 體thể 相tướng 相tướng 狀trạng 。 二nhị 分phần 是thị 思tư 量lượng 性tánh 。 即tức 內nội 外ngoại 皆giai 名danh 意ý 。 三tam 分phần/phân 皆giai 名danh 思tư 量lượng 。 但đãn 除trừ 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 所sở 量lượng 境cảnh 。 無vô 能năng 緣duyên 用dụng 故cố 。 問vấn 。 見kiến 分phần/phân 緣duyên 我ngã 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 思tư 量lượng 我ngã 。 可khả 名danh 思tư 量lượng 。 自tự 證chứng 分phần/phân 不bất 緣duyên 我ngã 相tương/tướng 分phần/phân 。 如như 何hà 亦diệc 名danh 思tư 量lượng 。 答đáp 。 自tự 證chứng 分phần/phân 證chứng 彼bỉ 見kiến 分phần/phân 思tư 量lượng 我ngã 執chấp 。 故cố 亦diệc 名danh 思tư 量lượng 也dã 。

此thử 意ý 相tương 應ứng 有hữu 幾kỷ 心tâm 所sở (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 此thử 文văn 義nghĩa 無vô 乖quai 返phản 。

五ngũ 釋thích 染nhiễm 俱câu 門môn 。 先tiên 總tổng 問vấn 。 且thả 與dữ 下hạ 。 次thứ 別biệt 答đáp 。 言ngôn 且thả 者giả 。 以dĩ 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 故cố 。 此thử 四tứ 最tối 重trọng 。 且thả 先tiên 言ngôn 之chi 。 此thử 中trung 下hạ 。 釋thích 當đương 俱câu 義nghĩa 。 一nhất 者giả 我ngã 癡si 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 為vi 自tự 心tâm 變biến 我ngã 相tương/tướng 所sở 愚ngu 。 迷mê 於ư 無vô 我ngã 。 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 故cố 名danh 我ngã 癡si 。 二nhị 者giả 我ngã 見kiến 。 即tức 是thị 我ngã 執chấp 。 於ư 識thức 見kiến 分phần/phân 非phi 我ngã 之chi 上thượng 。 起khởi 妄vọng 計kế 度độ 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 故cố 名danh 我ngã 見kiến 。 三tam 者giả 我ngã 慢mạn 。 即tức 是thị 倨# 傲ngạo 。 恃thị 己kỷ 所sở 執chấp 真chân 自tự 內nội 我ngã 。 令linh 能năng 緣duyên 心tâm 。 貢cống 高cao 自tự 大đại 。 故cố 名danh 我ngã 慢mạn 。 四tứ 者giả 我ngã 愛ái 。 即tức 是thị 我ngã 貪tham 。 於ư 己kỷ 所sở 執chấp 內nội 我ngã 相tương/tướng 境cảnh 。 深thâm 生sanh 躭đam 玩ngoạn 。 固cố 起khởi 染nhiễm 著trước 。 故cố 名danh 我ngã 愛ái 。 言ngôn 并tinh 者giả 。 表biểu 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 定định 與dữ 我ngã 見kiến 相tương 應ứng 。 以dĩ 我ngã 慢mạn 恃thị 我ngã 見kiến 而nhi 起khởi 。 我ngã 愛ái 亦diệc 恃thị 我ngã 見kiến 而nhi 起khởi 。 故cố 慢mạn 與dữ 愛ái 決quyết 定định 相tương 應ứng 。 此thử 遮già 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 計kế 愛ái 慢mạn 見kiến 三tam 不bất 得đắc 俱câu 起khởi 。 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 民dân 煩phiền 之chi 法pháp 。 擾nhiễu 亂loạn 內nội 心tâm 。 令linh 外ngoại 六lục 種chủng 轉chuyển 識thức 。 不bất 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 恆hằng 成thành 雜tạp 染nhiễm 。 有hữu 情tình 由do 此thử 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 頭đầu 出xuất 頭đầu 沒một 。 不bất 得đắc 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。 此thử 第đệ 七thất 意ý 。 除trừ 四tứ 惑hoặc 外ngoại 。 不bất 與dữ 餘dư 心tâm 所sở 相tương 應ứng 者giả 。 一nhất 恆hằng 故cố 。 二nhị 內nội 執chấp 故cố 。 三tam 一nhất 類loại 境cảnh 生sanh 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 作tác 意ý 。 而nhi 向hướng 外ngoại 馳trì 求cầu 。 唯duy 任nhậm 運vận 而nhi 一nhất 向hướng 內nội 執chấp 。 問vấn 。 煩phiền 惱não 有hữu 十thập 種chủng 。 此thử 何hà 唯duy 四tứ 耶da 。 答đáp 云vân 。 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 其kỳ 餘dư 四tứ 見kiến 皆giai 不bất 生sanh 起khởi 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 有hữu 二nhị 慧tuệ 故cố 。 諸chư 見kiến 皆giai 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 故cố 。 問vấn 。 如như 何hà 此thử 識thức 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 耶da 。 答đáp 。 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 邪tà 見kiến 三tam 種chủng 。 是thị 第đệ 六lục 識thức 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 。 此thử 在tại 見kiến 道đạo 已dĩ 頓đốn 斷đoạn 故cố 。 我ngã 見kiến 本bổn 是thị 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 方phương 得đắc 盡tận 斷đoạn 。 故cố 不bất 與dữ 彼bỉ 三tam 種chủng 相tương 應ứng 。 我ngã 所sở 邊biên 見kiến 。 要yếu 依y 相tương 應ứng 我ngã 見kiến 方phương 得đắc 生sanh 起khởi 。 故cố 有hữu 邊biên 見kiến 。 決quyết 有hữu 我ngã 見kiến 。 此thử 相tương 應ứng 我ngã 。 不bất 依y 邊biên 見kiến 。 是thị 故cố 不bất 與dữ 邊biên 見kiến 相tương 應ứng 。 問vấn 。 何hà 故cố 此thử 識thức 不bất 與dữ 疑nghi 瞋sân 二nhị 種chủng 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 答đáp 。 由do 我ngã 見kiến 故cố 。 審thẩm 詳tường 明minh 決quyết 。 疑nghi 無vô 容dung 起khởi 。 故cố 不bất 與dữ 疑nghi 相tương 應ứng 。 由do 我ngã 愛ái 故cố 。 深thâm 生sanh 躭đam 著trước 。 瞋sân 不bất 得đắc 生sanh 。 故cố 不bất 與dữ 瞋sân 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 此thử 識thức 。 十thập 煩phiền 惱não 中trung 相tương 應ứng 唯duy 四tứ 。

又hựu 問vấn 。

見kiến 慢mạn 愛ái 三tam 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 耶da 。 答đáp 云vân 。 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 故cố 。

又hựu 問vấn 。

貪tham 令linh 心tâm 下hạ 。 慢mạn 令linh 心tâm 舉cử 。 一nhất 高cao 一nhất 下hạ 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 答đáp 云vân 。 見kiến 有hữu 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 貪tham 有hữu 外ngoại 境cảnh 內nội 境cảnh 。 慢mạn 有hữu 所sở 陵lăng 所sở 恃thị 。 三tam 者giả 麤thô 細tế 俱câu 各các 有hữu 侏chu 。 麤thô 屬thuộc 六lục 識thức 。 細tế 屬thuộc 七thất 識thức 。 是thị 即tức 行hành 相tương/tướng 不bất 相tương 違vi 義nghĩa 。

此thử 意ý 心tâm 所sở 唯duy 有hữu 四tứ 耶da (# 至chí )# 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 違vi 理lý 教giáo 。

六lục 釋thích 餘dư 相tương 應ứng 。 先tiên 問vấn 。 不bất 爾nhĩ 下hạ 。 舉cử 頌tụng 以dĩ 答đáp 。 下hạ 分phần/phân 五ngũ 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 執chấp 唯duy 九cửu 。 所sở 謂vị 四tứ 煩phiền 惱não 。 及cập 觸xúc 等đẳng 五ngũ 大đại 地địa 法pháp 。 定định 相tương 應ứng 故cố 。 問vấn 云vân 。 既ký 與dữ 觸xúc 等đẳng 相tương 應ứng 。 應ưng 云vân 及cập 與dữ 觸xúc 等đẳng 俱câu 。 何hà 故cố 言ngôn 及cập 餘dư 。 答đáp 。 以dĩ 前tiền 異dị 熟thục 觸xúc 等đẳng 五ngũ 所sở 是thị 無vô 覆phú 性tánh 。 恐khủng 此thử 五ngũ 所sở 混hỗn 同đồng 第đệ 八bát 亦diệc 是thị 無vô 覆phú 。 故cố 置trí 餘dư 言ngôn 。 及cập 是thị 集tập 義nghĩa 。 前tiền 四tứ 煩phiền 惱não 。 後hậu 五ngũ 徧biến 行hành 。 定định 相tương 應ứng 故cố 。 解giải 餘dư 字tự 非phi 。 解giải 及cập 字tự 半bán 是thị 半bán 非phi 。 問vấn 。 此thử 意ý 何hà 故cố 不bất 與dữ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 。 答đáp 。 欲dục 是thị 希hy 望vọng 未vị 遂toại 合hợp 事sự 。 此thử 識thức 恆hằng 與dữ 第đệ 八bát 和hòa 合hợp 。 緣duyên 以dĩ 為vi 境cảnh 。 更cánh 無vô 希hy 望vọng 。 故cố 不bất 與dữ 欲dục 相tương 應ưng 。 勝thắng 解giải 事sự 在tại 未vị 定định 。 起khởi 決quyết 定định 解giải 印ấn 證chứng 持trì 守thủ 。 此thử 識thức 決quyết 定định 恆hằng 執chấp 第đệ 八bát 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 更cánh 無vô 異dị 念niệm 。 不bất 煩phiền 印ấn 持trì 。 故cố 不bất 與dữ 勝thắng 解giải 相tương 應ứng 。 念niệm 唯duy 記ký 憶ức 過quá 去khứ 所sở 習tập 事sự 業nghiệp 。 此thử 識thức 恆hằng 緣duyên 第đệ 八bát 現hiện 境cảnh 。 不bất 煩phiền 記ký 憶ức 。 故cố 不bất 與dữ 念niệm 相tương 應ứng 。 定định 唯duy 一nhất 意ý 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 剎sát 那na 。 念niệm 念niệm 別biệt 緣duyên 。 不bất 專chuyên 不bất 一nhất 。 故cố 不bất 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 慧tuệ 即tức 是thị 見kiến 。 故cố 不bất 別biệt 開khai 。 上thượng 四tứ 解giải 是thị 。 解giải 慧tuệ 字tự 非phi 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 與dữ 善thiện 十thập 一nhất 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 答đáp 。 善thiện 是thị 淨tịnh 故cố 。 此thử 識thức 染nhiễm 污ô 。 故cố 不bất 與dữ 善thiện 相tương 應ứng 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 與dữ 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 答đáp 。 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 必tất 隨tùy 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 一nhất 分phần/phân 一nhất 位vị 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 此thử 識thức 唯duy 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 俱câu 。 故cố 不bất 與dữ 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 此thử 說thuyết 謬mậu 甚thậm 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 與dữ 四tứ 不bất 定định 相tương 應ứng 。 答đáp 。 惡ác 作tác 是thị 追truy 悔hối 過quá 去khứ 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 此thử 識thức 恆hằng 緣duyên 現hiện 在tại 第đệ 八bát 。 無vô 有hữu 疑nghi 悔hối 。 故cố 不bất 與dữ 惡ác 作tác 相tương 應ứng 。 睡thụy 眠miên 是thị 藉tạ 外ngoại 緣duyên 辛tân 苦khổ 勤cần 勞lao 。 身thân 不bất 自tự 在tại 。 心tâm 極cực 昧muội 劣liệt 。 有hữu 時thời 暫tạm 現hiện 。 此thử 識thức 一nhất 類loại 內nội 執chấp 第đệ 八bát 為vi 我ngã 。 不bất 假giả 外ngoại 緣duyên 。 故cố 不bất 與dữ 睡thụy 眠miên 相tương 應ứng 。 尋tầm 伺tứ 者giả 。 尋tầm 謂vị 尋tầm 求cầu 。 令linh 心tâm 匇# 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 麤thô 轉chuyển 為vi 性tánh 。 伺tứ 謂vị 伺tứ 察sát 。 令linh 心tâm 匇# 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 細tế 轉chuyển 為vi 性tánh 。 此thử 識thức 唯duy 依y 內nội 門môn 而nhi 轉chuyển 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 。 不bất 假giả 尋tầm 伺tứ 。 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 。 先tiên 斥xích 前tiền 師sư 餘dư 義nghĩa 不bất 當đương 。 以dĩ 此thử 頌tụng 中trung 自tự 明minh 此thử 識thức 有hữu 覆phú 無vô 記ký 故cố 。 又hựu 闕khuyết 此thử 識thức 與dữ 隨tùy 煩phiền 惱não 俱câu 故cố 。 既ký 有hữu 根căn 本bổn 。 必tất 有hữu 枝chi 葉diệp 故cố 。 故cố 此thử 餘dư 言ngôn 。 是thị 顯hiển 與dữ 隨tùy 煩phiền 惱não 俱câu 。 不bất 簡giản 無vô 覆phú 。 猶do 是thị 混hỗn 說thuyết 。 此thử 師sư 據cứ 集tập 論luận 說thuyết 有hữu 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não 在tại 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 品phẩm 中trung 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 若nhược 離ly 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 性tánh 。 穢uế 性tánh 。 懶lãn 惰nọa 性tánh 。 縱túng/tung 蕩đãng 性tánh 。 則tắc 染nhiễm 污ô 性tánh 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 心tâm 既ký 染nhiễm 污ô 。 染nhiễm 污ô 位vị 中trung 必tất 有hữu 彼bỉ 五ngũ 。 故cố 必tất 與dữ 五ngũ 隨tùy 相tương 應ứng 。 問vấn 。 掉trạo 舉cử 一nhất 法pháp 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 何hà 不bất 列liệt 入nhập 四tứ 煩phiền 惱não 中trung 。 而nhi 入nhập 隨tùy 煩phiền 惱não 位vị 。 答đáp 。 雖tuy 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 而nhi 貪tham 分phân 為vi 多đa 。 但đãn 說thuyết 貪tham 分phần/phân 。 以dĩ 多đa 欲dục 者giả 必tất 多đa 思tư 故cố 。 如như 眠miên 與dữ 悔hối 。 雖tuy 徧biến 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 心tâm 。 而nhi 癡si 位vị 增tăng 勝thắng 。 故cố 但đãn 說thuyết 痴si 分phần/phân 耳nhĩ 。 問vấn 。 餘dư 處xứ 說thuyết 有hữu 六lục 隨tùy 十thập 隨tùy 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 此thử 何hà 說thuyết 五ngũ 。 答đáp 。 雖tuy 瑜du 伽già 說thuyết 有hữu 隨tùy 煩phiền 惱não 或hoặc 六lục 或hoặc 十thập 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 而nhi 彼bỉ 俱câu 依y 別biệt 義nghĩa 。 方phương 便tiện 說thuyết 遍biến 。 非phi 若nhược 集tập 論luận 說thuyết 五ngũ 實thật 遍biến 也dã 。 何hà 謂vị 別biệt 義nghĩa 。 曰viết 。 或hoặc 說thuyết 六lục 者giả 。 謂vị 依y 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 解giải 通thông 麤thô 細tế 二nhị 惑hoặc 。 徧biến 染nhiễm 二nhị 性tánh 。 通thông 障chướng 二nhị 輪luân 。 相tương/tướng 顯hiển 說thuyết 六lục 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 如như 後hậu 文văn 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 失thất 念niệm 散tán 亂loạn 惡ác 慧tuệ 是thị 也dã 。 簡giản 小tiểu 隨tùy 十thập 者giả 。 小tiểu 隨tùy 相tương/tướng 麤thô 。 第đệ 七thất 相tương/tướng 細tế 故cố 。 簡giản 中trung 隨tùy 二nhị 者giả 。 中trung 隨tùy 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 第đệ 七thất 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 簡giản 大đại 障chướng 中trung 昏hôn 掉trạo 者giả 。 掉trạo 舉cử 障chướng 定định 。 昏hôn 沉trầm 障chướng 慧tuệ 。 第đệ 七thất 於ư 定định 慧tuệ 中trung 亦diệc 恆hằng 執chấp 我ngã 。 故cố 唯duy 與dữ 大đại 隨tùy 六lục 種chủng 相tương 應ứng 。 或hoặc 說thuyết 十thập 者giả 。 若nhược 依y 二nhị 十thập 二nhị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 中trung 解giải 通thông 麤thô 細tế 二nhị 惑hoặc 徧biến 染nhiễm 二nhị 性tánh 。 故cố 說thuyết 為vi 十thập 。 以dĩ 除trừ 小tiểu 隨tùy 十thập 。 中trung 隨tùy 二nhị 。 獨độc 取thủ 大đại 隨tùy 。 復phục 加gia 邪tà 欲dục 邪tà 解giải 。 故cố 說thuyết 十thập 隨tùy 與dữ 第đệ 七thất 相tương 應ứng 。 然nhiên 彼bỉ 說thuyết 六lục 說thuyết 十thập 而nhi 此thử 說thuyết 五ngũ 。 各các 自tự 有hữu 義nghĩa 。 故cố 集tập 論luận 瑜du 伽già 之chi 說thuyết 。 非phi 互hỗ 相tương 違vi 也dã 。 立lập 自tự 義nghĩa 云vân 。 此thử 第đệ 七thất 俱câu 十thập 五ngũ 心tâm 所sở 。 謂vị 五ngũ 徧biến 行hành 。 四tứ 根căn 本bổn 。 五ngũ 隨tùy 。 并tinh 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 也dã 。 設thiết 有hữu 問vấn 云vân 。 我ngã 見kiến 即tức 慧tuệ 。 何hà 複phức 開khai 耶da 。 故cố 此thử 釋thích 云vân 。 我ngã 見kiến 雖tuy 是thị 慧tuệ 之chi 所sở 攝nhiếp 。 而nhi 我ngã 見kiến 唯duy 染nhiễm 。 慧tuệ 通thông 善thiện 染nhiễm 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 宜nghi 別biệt 開khai 。 問vấn 。 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 一nhất 十thập 。 何hà 故cố 此thử 識thức 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 答đáp 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 十thập 。 行hành 相tương/tướng 麤thô 動động 。 此thử 識thức 微vi 細tế 。 故cố 不bất 與dữ 小tiểu 隨tùy 相tương 應ứng 。 中trung 隨tùy 有hữu 二nhị 。 唯duy 是thị 不bất 善thiện 。 不bất 徧biến 染nhiễm 性tánh 。 此thử 識thức 無vô 記ký 。 故cố 不bất 與dữ 中trung 隨tùy 相tương 應ứng 。 大đại 隨tùy 有hữu 八bát 。 而nhi 無vô 散tán 亂loạn 。 不bất 正chánh 知tri 者giả 。 散tán 亂loạn 馳trì 外ngoại 。 此thử 識thức 執chấp 內nội 。 故cố 不bất 與dữ 散tán 亂loạn 相tương 應ứng 。 不bất 正chánh 知tri 是thị 隨tùy 外ngoại 門môn 起khởi 三tam 業nghiệp 行hành 。 不bất 合hợp 軌quỹ 範phạm 。 此thử 唯duy 內nội 執chấp 。 故cố 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 二nhị 語ngữ 錯thác 。 四tứ 不bất 定định 併tinh 十thập 煩phiền 惱não 中trung 餘dư 六lục 。 皆giai 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三tam 執chấp 十thập 九cửu 所sở 。 此thử 師sư 據cứ 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 識thức 與dữ 六lục 隨tùy 相tương 應ứng 。 去khứ 掉trạo 舉cử 昏hôn 沉trầm 二nhị 法pháp 。 加gia 失thất 念niệm 散tán 亂loạn 惡ác 慧tuệ 三tam 法pháp 。 何hà 故cố 有hữu 三tam 法pháp 耶da 。 曰viết 。 此thử 三tam 若nhược 無vô 。 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 故cố 。 謂vị 此thử 第đệ 七thất 一nhất 向hướng 內nội 執chấp 。 即tức 曾tằng 習tập 境cảnh 。 即tức 念niệm 失thất 念niệm 所sở 緣duyên 境cảnh 也dã 。 若nhược 非phi 此thử 境cảnh 。 有hữu 何hà 揀giản 擇trạch 。 故cố 邪tà 揀giản 擇trạch 亦diệc 由do 此thử 起khởi 。 乃nãi 至chí 貪tham 等đẳng 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 由do 此thử 起khởi 。 起khởi 煩phiền 惱não 時thời 心tâm 必tất 流lưu 蕩đãng 。 故cố 散tán 亂loạn 心tâm 亦diệc 由do 此thử 起khởi 。 何hà 無vô 昏hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 二nhị 心tâm 所sở 耶da 。 曰viết 。 昏hôn 掉trạo 二nhị 相tương/tướng 。 靜tĩnh 動động 相tương 違vi 。 沉trầm 浮phù 相tương 反phản 。 闇ám 明minh 不bất 一nhất 。 即tức 不bất 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 故cố 在tại 所sở 簡giản 耳nhĩ 。 論luận 說thuyết 此thử 徧biến 染nhiễm 心tâm 者giả 。 亦diệc 約ước 別biệt 義nghĩa 。 非phi 是thị 實thật 徧biến 。 以dĩ 此thử 五ngũ 法pháp 。 解giải 通thông 麤thô 細tế 二nhị 惑hoặc 。 唯duy 與dữ 善thiện 法Pháp 相tương 違vi 。 純thuần 通thông 二nhị 性tánh 故cố 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 通thông 餘dư 惑hoặc 。 答đáp 。 謂vị 十thập 隨tùy 麤thô 。 而nhi 七thất 識thức 細tế 。 故cố 揀giản 。 中trung 二nhị 唯duy 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 與dữ 善thiện 相tương 違vi 。 不bất 通thông 無vô 記ký 。 故cố 揀giản 。 以dĩ 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 必tất 通thông 二nhị 性tánh 故cố 。 今kim 此thử 六lục 隨tùy 既ký 通thông 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 二nhị 性tánh 。 故cố 與dữ 第đệ 七thất 相tương 應ứng 。 瑜du 伽già 又hựu 說thuyết 遍biến 十thập 隨tùy 者giả 。 義nghĩa 如như 前tiền 師sư 所sở 說thuyết 。 然nhiên 此thử 意ý 俱câu 心tâm 所sở 十thập 九cửu 。 謂vị 四tứ 根căn 本bổn 五ngũ 徧biến 行hành 六lục 隨tùy 。 併tinh 別biệt 境cảnh 中trung 念niệm 定định 慧tuệ 三tam 。 復phục 加gia 惛hôn 沉trầm 。 問vấn 。 念niệm 與dữ 忘vong 念niệm 何hà 得đắc 相tương 應ứng 。 加gia 定định 惛hôn 沉trầm 。 又hựu 何hà 如như 說thuyết 。 答đáp 。 以dĩ 忘vong 念niệm 唯duy 染nhiễm 。 念niệm 通thông 染nhiễm 淨tịnh 。 如như 前tiền 慧tuệ 釋thích 。 我ngã 見kiến 是thị 染nhiễm 慧tuệ 。 通thông 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 復phục 加gia 定định 者giả 。 以dĩ 此thử 識thức 決quyết 定định 專chuyên 注chú 第đệ 八bát 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 曾tằng 無vô 捨xả 頃khoảnh 故cố 。 加gia 惛hôn 沉trầm 者giả 。 以dĩ 此thử 識thức 無vô 明minh 最tối 重trọng 故cố 。 除trừ 掉trạo 舉cử 者giả 。 此thử 與dữ 惛hôn 沉trầm 正chánh 相tương 違vi 故cố 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 第đệ 四tứ 執chấp 二nhị 十thập 四tứ 所sở 。 此thử 師sư 亦diệc 據cứ 瑜du 伽già 說thuyết 與dữ 十thập 隨tùy 相tương 應ứng 。 大đại 隨tùy 之chi 外ngoại 復phục 加gia 邪tà 欲dục 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 故cố 。 由do 貪tham 煩phiền 惱não 。 於ư 所sở 受thọ 境cảnh 必tất 藉tạ 樂nhạo 欲dục 。 或hoặc 合hợp 或hoặc 離ly 。 及cập 有hữu 勝thắng 解giải 印ấn 持trì 事sự 相tướng 。 然nhiên 後hậu 方phương 起khởi 。 樂nhạo/nhạc/lạc 合hợp 離ly 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 欲dục 合hợp 。 苦khổ 受thọ 欲dục 離ly 。 即tức 邪tà 欲dục 也dã 。 印ấn 持trì 事sự 相tướng 。 邪tà 勝thắng 解giải 也dã 。 疑nghi 煩phiền 惱não 中trung 無vô 有hữu 勝thắng 解giải 。 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 如như 何hà 徧biến 耶da 。 曰viết 。 理lý 無vô 猶do 豫dự 為vi 正chánh 勝thắng 解giải 。 事sự 無vô 猶do 豫dự 為vi 邪tà 勝thắng 解giải 。 故cố 疑nghi 理lý 者giả 未vị 必tất 疑nghi 事sự 。 如như 迷mê 法pháp 者giả 。 未vị 必tất 迷mê 人nhân 。 故cố 疑nghi 相tương 應ứng 亦diệc 有hữu 勝thắng 解giải 。 若nhược 於ư 所sở 緣duyên 色sắc 等đẳng 事sự 上thượng 。 生sanh 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 必tất 無vô 勝thắng 解giải 。 以dĩ 迷mê 人nhân 者giả 必tất 迷mê 法pháp 故cố 。 如như 疑nghi 人nhân 為vi 杌ngột 。 此thử 疑nghi 不bất 在tại 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 中trung 攝nhiếp 。 是thị 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 中trung 攝nhiếp 故cố 。 今kim 第đệ 七thất 識thức 是thị 疑nghi 諦đế 理lý 。 故cố 有hữu 勝thắng 解giải 。 問vấn 。 何hà 故cố 餘dư 處xứ 不bất 說thuyết 欲dục 解giải 遍biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 。 答đáp 。 以dĩ 欲dục 希hy 望vọng 未vị 遂toại 合hợp 事sự 。 解giải 是thị 印ấn 持trì 曾tằng 未vị 定định 境cảnh 。 由do 此thử 二nhị 法pháp 。 緣duyên 非phi 愛ái 事sự 。 故cố 麤thô 煩phiền 惱não 決quyết 無vô 欲dục 解giải 。 今kim 第đệ 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 是thị 真chân 愛ái 樂nhạo 。 是thị 真chân 勝thắng 解giải 。 必tất 無vô 疑nghi 惑hoặc 。 是thị 故cố 定định 與dữ 欲dục 解giải 相tương 應ứng 。 非phi 麤thô 煩phiền 惱não 故cố 。 其kỳ 餘dư 心tâm 所sở 互hỗ 有hữu 互hỗ 無vô 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 意ý 心tâm 所sở 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 。 謂vị 四tứ 根căn 本bổn 。 五ngũ 徧biến 行hành 。 十thập 隨tùy 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 第đệ 五ngũ 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 唯duy 十thập 八bát 所sở 。 先tiên 破phá 第đệ 四tứ 論luận 師sư 所sở 執chấp 邪tà 欲dục 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 云vân 。 此thử 識thức 無vô 始thỉ 來lai 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 。 雖tuy 曰viết 執chấp 我ngã 。 而nhi 生sanh 不bất 知tri 所sở 從tùng 來lai 。 死tử 不bất 知tri 所sở 從tùng 去khứ 。 未vị 生sanh 以dĩ 前tiền 。 既ký 死tử 以dĩ 後hậu 。 皆giai 屬thuộc 他tha 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 茫mang 昧muội 難nan 知tri 。 安an 有hữu 所sở 謂vị 欲dục 與dữ 勝thắng 解giải 者giả 哉tai 。 次thứ 煩phiền 惱não 起khởi 位vị 下hạ 。 破phá 第đệ 三tam 師sư 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 許hứa 昏hôn 掉trạo 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 次thứ 若nhược 染nhiễm 心tâm 下hạ 。 破phá 第đệ 二nhị 師sư 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 許hứa 散tán 亂loạn 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 三tam 所sở 相tương 應ứng 故cố 。 不bất 辯biện 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 三tam 所sở 。 以dĩ 前tiền 三tam 師sư 互hỗ 許hứa 。 理lý 極cực 成thành 故cố 。 忘vong 念niệm 不bất 正chánh 知tri 。 各các 有hữu 二nhị 性tánh 。 若nhược 以dĩ 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 如như 前tiền 別biệt 開khai 者giả 。 不bất 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 通thông 淨tịnh 心tâm 故cố 。 非phi 唯duy 染nhiễm 心tâm 皆giai 緣duyên 曾tằng 受thọ 皆giai 有hữu 簡giản 擇trạch 。 即tức 一nhất 切thiết 淨tịnh 心tâm 。 亦diệc 緣duyên 曾tằng 受thọ 。 亦diệc 有hữu 簡giản 擇trạch 故cố 。 若nhược 以dĩ 無vô 明minh 為vi 性tánh 者giả 。 決quyết 遍biến 染nhiễm 心tâm 。 任nhậm 運vận 現hiện 緣duyên 。 無vô 曾tằng 受thọ 故cố 。 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 。 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 皆giai 相tương 應ứng 故cố 。 意ý 俱câu 下hạ 。 出xuất 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 七thất 識thức 緣duyên 境cảnh 之chi 時thời 相tương 應ứng 心tâm 所sở 唯duy 一nhất 十thập 八bát 。 謂vị 四tứ 惑hoặc 之chi 外ngoại 。 唯duy 徧biến 行hành 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 之chi 慧tuệ 。 大đại 隨tùy 八bát 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 如như 前tiền 簡giản 別biệt 。 及cập 論luận 三tam 文văn 者giả 。 集tập 論luận 一nhất 文văn 立lập 五ngũ 隨tùy 。 瑜du 伽già 二nhị 文văn 立lập 六lục 隨tùy 十thập 隨tùy 。 並tịnh 準chuẩn 前tiền 釋thích 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ