成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 自Tự 攷# 卷quyển 第đệ 三tam

明minh 武võ 林lâm 蓮liên 居cư 弟đệ 子tử 。 大đại 惠huệ 。 錄lục 。

此thử 識thức 與dữ 幾kỷ 心tâm 所sở 相tương 應ứng (# 至chí )# 以dĩ 是thị 徧biến 行hành 心tâm 所sở 攝nhiếp 故cố 。

此thử 識thức 下hạ 。 釋thích 相tương 應ứng 心tâm 所sở 門môn 。 初sơ 句cú 問vấn 起khởi 。 次thứ 句cú 舉cử 頌tụng 答đáp 。 阿a 賴lại 耶da 下hạ 。 釋thích 常thường 相tương 應ứng 義nghĩa 。 始thỉ 自tự 異dị 生sanh 。 終chung 至chí 賴lại 耶da 未vị 空không 。 均quân 名danh 未vị 轉chuyển 。 昇thăng 沉trầm 定định 散tán 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 聖thánh 凡phàm 等đẳng 位vị 。 名danh 一nhất 切thiết 位vị 。 於ư 此thử 等đẳng 位vị 。 恆hằng 常thường 與dữ 此thử 五ngũ 所sở 相tương 應ứng 。 此thử 相tương 應ứng 是thị 徧biến 行hành 攝nhiếp 者giả 。 徧biến 一nhất 切thiết 時thời 。 恆hằng 相tương 隨tùy 轉chuyển 故cố 。 徧biến 一nhất 切thiết 心tâm 。 諸chư 識thức 和hòa 合hợp 故cố 。 徧biến 一nhất 切thiết 性tánh 。 徧biến 一nhất 切thiết 地địa 。 通thông 凡phàm 通thông 聖thánh 故cố 。

觸xúc 謂vị 三tam 和hòa 分phân 別biệt 變biến 異dị (# 至chí )# 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。

觸xúc 謂vị 下hạ 。 別biệt 釋thích 五ngũ 所sở 。 先tiên 標tiêu 觸xúc 體thể 用dụng 。 觸xúc 。 謂vị 觸xúc 對đối 。 性tánh 。 謂vị 體thể 性tánh 。 業nghiệp 。 謂vị 業nghiệp 用dụng 。 下hạ 皆giai 準chuẩn 此thử 。

謂vị 根căn 境cảnh 識thức 更cánh 相tương 隨tùy 順thuận (# 至chí )# 故cố 說thuyết 為vi 彼bỉ 三tam 和hòa 合hợp 位vị 。

謂vị 根căn 下hạ 。 先tiên 釋thích 三tam 和hòa 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 。 體thể 異dị 名danh 三tam 。 不bất 相tương 乖quai 反phản 。 更cánh 相tương 隨tùy 順thuận 。 故cố 名danh 三tam 和hòa 。 觸xúc 依y 彼bỉ 三tam 種chủng 生sanh 。 又hựu 能năng 令linh 彼bỉ 。 三tam 種chủng 和hòa 合hợp 。 故cố 說thuyết 觸xúc 為vi 彼bỉ 三tam 和hòa 合hợp 位vị 。 位vị 者giả 。 安an 其kỳ 生sanh 位vị 也dã 。 如như 位vị 依y 人nhân 。 而nhi 得đắc 建kiến 立lập 。 人nhân 復phục 依y 位vị 而nhi 行hành 政chánh 令linh 。 今kim 依y 三tam 生sanh 。 令linh 三tam 和hòa 合hợp 。 故cố 說thuyết 為vi 位vị 。

皆giai 有hữu 順thuận 生sanh 心tâm 所sở 功công 能năng 說thuyết 名danh 變biến 異dị 觸xúc 似tự 彼bỉ 起khởi 故cố 名danh 分phân 別biệt 。

皆giai 有hữu 下hạ 。 釋thích 分phân 別biệt 變biến 異dị 。 變biến 異dị 者giả 。 即tức 生sanh 也dã 。 謂vị 剎sát 那na 滅diệt 。 有hữu 勝thắng 功công 力lực 。 方phương 有hữu 能năng 生sanh 用dụng 故cố 。 謂vị 根căn 等đẳng 三tam 。 皆giai 有hữu 順thuận 生sanh 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 功công 能năng 。 說thuyết 名danh 變biến 異dị 。 分phân 別biệt 者giả 。 相tương 似tự 也dã 。 如như 子tử 似tự 父phụ 。 名danh 分phân 別biệt 父phụ 。 謂vị 觸xúc 亦diệc 有hữu 似tự 彼bỉ 根căn 等đẳng 生sanh 起khởi 心tâm 所sở 功công 能năng 。 故cố 名danh 分phân 別biệt 變biến 異dị 。

根căn 變biến 異dị 力lực 引dẫn 觸xúc 起khởi 時thời (# 至chí )# 但đãn 說thuyết 分phân 別biệt 根căn 之chi 變biến 異dị 。

根căn 變biến 下hạ 。 通thông 妨phương 。 問vấn 曰viết 。 觸xúc 既ký 分phân 別biệt 三tam 之chi 變biến 異dị 。 云vân 何hà 集tập 論luận 唯duy 說thuyết 似tự 根căn 。 不bất 言ngôn 境cảnh 識thức 。 釋thích 曰viết 。 唯duy 言ngôn 根căn 者giả 。 從tùng 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 。 一nhất 由do 主chủ 。 有hữu 殊thù 勝thắng 功công 能năng 故cố 。 二nhị 由do 近cận 。 能năng 近cận 生sanh 心tâm 故cố 。 三tam 由do 徧biến 。 不bất 唯duy 生sanh 心tâm 所sở 。 亦diệc 生sanh 心tâm 故cố 。 四tứ 由do 續tục 。 常thường 無vô 間gian 故cố 。 境cảnh 識thức 不bất 爾nhĩ 。 境cảnh 雖tuy 能năng 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 。 以dĩ 非phi 主chủ 故cố 。 又hựu 非phi 近cận 故cố 。 偏thiên 缺khuyết 二nhị 義nghĩa 。 不bất 名danh 為vi 勝thắng 。 心tâm 雖tuy 是thị 主chủ 。 近cận 生sanh 心tâm 所sở 。 不bất 能năng 生sanh 心tâm 。 故cố 非phi 徧biến 。 偏thiên 缺khuyết 一nhất 義nghĩa 故cố 非phi 勝thắng 。 境cảnh 識thức 皆giai 非phi 相tướng 續tục 。 唯duy 根căn 獨độc 勝thắng 。 故cố 集tập 論luận 但đãn 說thuyết 分phân 別biệt 根căn 之chi 變biến 異dị 。

和hòa 合hợp 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 所sở 令linh 同đồng 觸xúc 境cảnh 是thị 觸xúc 自tự 性tánh 。

和hòa 合hợp 下hạ 。 釋thích 體thể 性tánh 。 和hòa 合hợp 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 者giả 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 別biệt 。 謂vị 如như 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 觸xúc 。 和hòa 合hợp 眼nhãn 識thức 心tâm 心tâm 所sở 同đồng 觸xúc 色sắc 境cảnh 。 諸chư 識thức 相tương 應ứng 觸xúc 例lệ 知tri 。 此thử 為vi 觸xúc 體thể 。

既ký 似tự 順thuận 起khởi 心tâm 所sở 功công 能năng 故cố 以dĩ 受thọ 等đẳng 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。

既ký 似tự 下hạ 。 釋thích 業nghiệp 用dụng 。 既ký 有hữu 似tự 三tam 和hòa 。 順thuận 生sanh 心tâm 所sở 功công 能năng 。 故cố 與dữ 受thọ 等đẳng 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 此thử 是thị 其kỳ 用dụng 。

起khởi 盡tận 經kinh 說thuyết 受thọ 想tưởng 行hành 蘊uẩn (# 至chí )# 因nhân 二nhị 三tam 四tứ 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。

起khởi 盡tận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 觸xúc 生sanh 心tâm 所sở 。 行hành 蘊uẩn 者giả 。 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 中trung 唯duy 除trừ 受thọ 想tưởng 。 餘dư 四tứ 十thập 九cửu 皆giai 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 以dĩ 觸xúc 而nhi 為vi 生sanh 緣duyên 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 二nhị 和hòa 生sanh 識thức 。 三tam 和hòa 生sanh 觸xúc 。 四tứ 和hòa 而nhi 生sanh 受thọ 等đẳng 。

瑜du 伽già 但đãn 說thuyết 與dữ 受thọ 想tưởng 思tư (# 至chí )# 極cực 相tương/tướng 鄰lân 近cận 引dẫn 發phát 勝thắng 故cố 。

瑜du 伽già 下hạ 。 通thông 瑜du 伽già 妨phương 。 問vấn 曰viết 。 此thử 中trung 言ngôn 行hạnh 。 通thông 諸chư 心tâm 所sở 。 論luận 唯duy 言ngôn 思tư 。 何hà 也dã 。 釋thích 義nghĩa 如như 文văn 。 集tập 論luận 下hạ 。 通thông 集tập 論luận 。 集tập 論luận 唯duy 言ngôn 為vi 受thọ 依y 者giả 。 何hà 也dã 。 答đáp 。 以dĩ 觸xúc 生sanh 受thọ 。 最tối 近cận 最tối 勝thắng 故cố 。 謂vị 觸xúc 下hạ 。 釋thích 近cận 勝thắng 義nghĩa 。 可khả 意ý 等đẳng 。 等đẳng 不bất 可khả 意ý 。 非phi 可khả 意ý 非phi 不bất 可khả 意ý 。 順thuận 益ích 等đẳng 。 等đẳng 違vi 損tổn 。 非phi 順thuận 非phi 違vi 。 以dĩ 凡phàm 可khả 意ý 者giả 。 必tất 順thuận 益ích 。 故cố 云vân 極cực 鄰lân 近cận 。 餘dư 二nhị 准chuẩn 知tri 。 引dẫn 發phát 受thọ 起khởi 比tỉ 餘dư 勝thắng 故cố 。

然nhiên 觸xúc 自tự 性tánh 是thị 實thật 非phi 假giả (# 至chí )# 如như 受thọ 等đẳng 性tánh 非phi 即tức 三tam 和hòa 。

然nhiên 觸xúc 下hạ 。 判phán 假giả 實thật 。 問vấn 云vân 。 觸xúc 既ký 由do 三tam 和hòa 生sanh 。 應ưng 是thị 假giả 有hữu 。 今kim 立lập 量lượng 證chứng 知tri 是thị 實thật 。 觸xúc 自tự 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 是thị 實thật 非phi 假giả 宗tông 。 心tâm 所sở 性tánh 故cố 。 是thị 食thực 攝nhiếp 故cố 。 能năng 為vi 緣duyên 故cố 因nhân 。 如như 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 。 六lục 六lục 者giả 。 謂vị 識thức 。 觸xúc 。 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 。 愛ái 。 如như 眼nhãn 識thức 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 等đẳng 。 故cố 各các 皆giai 有hữu 六lục 也dã 。 以dĩ 想tưởng 等đẳng 是thị 心tâm 所sở 性tánh 。 思tư 是thị 四tứ 食thực 中trung 攝nhiếp 。 受thọ 是thị 十thập 二nhị 有hữu 支chi 中trung 緣duyên 。 此thử 三tam 乃nãi 六lục 六lục 法pháp 中trung 攝nhiếp 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 非phi 假giả 是thị 實thật 。 證chứng 成thành 觸xúc 若nhược 是thị 六lục 六lục 法pháp 攝nhiếp 。 是thị 實thật 非phi 假giả 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 非phi 即tức 三tam 和hòa 。

作tác 意ý 謂vị 能năng 警cảnh 心tâm 為vi 性tánh (# 至chí )# 心tâm 是thị 主chủ 故cố 但đãn 說thuyết 引dẫn 心tâm 。

作tác 意ý 下hạ 。 先tiên 標tiêu 體thể 用dụng 。 諸chư 心tâm 通thông 名danh 曰viết 意ý 。 此thử 能năng 作tác 動động 。 故cố 名danh 作tác 意ý 。 謂vị 此thử 下hạ 。 釋thích 。 一nhất 者giả 應ưng 起khởi 未vị 起khởi 心tâm 種chủng 。 此thử 能năng 警cảnh 覺giác 令linh 起khởi 。 二nhị 者giả 已dĩ 起khởi 現hiện 行hành 。 此thử 能năng 引dẫn 令linh 趣thú 境cảnh 。 故cố 名danh 作tác 意ý 。 雖tuy 此thử 下hạ 。 釋thích 妨phương 如như 文văn 。

有hữu 說thuyết 令linh 心tâm 迴hồi 趣thú 異dị 境cảnh (# 至chí )# 應ưng 非phi 徧biến 行hành 不bất 異dị 定định 故cố 。

有hữu 說thuyết 下hạ 。 斥xích 異dị 解giải 。 先tiên 敘tự 。 迴hồi 趣thú 異dị 境cảnh 者giả 。 正chánh 緣duyên 此thử 境cảnh 。 復phục 引dẫn 向hướng 餘dư 也dã 。 持trì 心tâm 令linh 住trụ 者giả 。 專chuyên 注chú 不bất 移di 也dã 。 彼bỉ 俱câu 下hạ 。 斥xích 。 斥xích 初sơ 迴hồi 趣thú 異dị 境cảnh 。 應ưng 非phi 徧biến 行hành 者giả 。 掉trạo 舉cử 令linh 心tâm 易dị 解giải 。 散tán 亂loạn 令linh 心tâm 易dị 緣duyên 。 此thử 二nhị 大đại 隨tùy 中trung 攝nhiếp 故cố 。 斥xích 次thứ 持trì 心tâm 令linh 住trụ 。 不bất 異dị 定định 者giả 。 此thử 是thị 別biệt 境cảnh 中trung 定định 故cố 。

受thọ 謂vị 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 俱câu 非phi (# 至chí )# 能năng 起khởi 合hợp 離ly 非phi 二nhị 欲dục 故cố 。

受thọ 謂vị 下hạ 。 先tiên 標tiêu 體thể 用dụng 。 領lãnh 納nạp 三tam 類loại 境cảnh 為vi 體thể 。 起khởi 愛ái 為vi 用dụng 。 問vấn 。 順thuận 愛ái 違vi 憎tăng 。 云vân 何hà 通thông 能năng 起khởi 愛ái 。 下hạ 句cú 釋thích 。 順thuận 境cảnh 未vị 至chí 求cầu 其kỳ 合hợp 。 已dĩ 至chí 希hy 不bất 離ly 。 違vi 境cảnh 未vị 至chí 冀ký 不bất 合hợp 。 已dĩ 至chí 望vọng 其kỳ 離ly 。 故cố 於ư 三tam 境cảnh 皆giai 能năng 起khởi 愛ái 。

有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 受thọ 有hữu 二nhị 種chủng (# 至chí )# 以dĩ 境cảnh 界giới 受thọ 共cộng 餘dư 相tương/tướng 故cố 。

有hữu 作tác 下hạ 。 斥xích 異dị 解giải 。 先tiên 敘tự 。 領lãnh 所sở 緣duyên 者giả 。 謂vị 領lãnh 受thọ 順thuận 等đẳng 三tam 類loại 境cảnh 。 為vi 所sở 緣duyên 者giả 是thị 。 領lãnh 俱câu 觸xúc 者giả 。 以dĩ 觸xúc 生sanh 受thọ 。 此thử 受thọ 不bất 納nạp 外ngoại 境cảnh 。 唯duy 納nạp 俱câu 生sanh 之chi 觸xúc 。 即tức 以dĩ 觸xúc 為vi 自tự 性tánh 。 名danh 自tự 性tánh 受thọ 。 唯duy 觸xúc 是thị 受thọ 所sở 緣duyên 自tự 相tương/tướng 。 不bất 與dữ 心tâm 王vương 共cộng 緣duyên 故cố 。 此thử 中trung 受thọ 。 唯duy 取thủ 第đệ 二nhị 自tự 性tánh 受thọ 。 何hà 以dĩ 不bất 取thủ 境cảnh 界giới 受thọ 。 以dĩ 境cảnh 界giới 受thọ 通thông 王vương 所sở 共cộng 緣duyên 故cố 。

彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 受thọ 定định 不bất 緣duyên (# 至chí )# 應ưng 名danh 因nhân 受thọ 何hà 名danh 自tự 性tánh 。

彼bỉ 說thuyết 下hạ 。 斥xích 。 初sơ 句cú 直trực 斥xích 。 若nhược 似tự 下hạ 。 約ước 義nghĩa 破phá 。 初sơ 句cú 牒điệp 計kế 。 次thứ 破phá 。 觸xúc 是thị 受thọ 因nhân 。 受thọ 即tức 觸xúc 果quả 。 若nhược 觸xúc 因nhân 生sanh 受thọ 果quả 。 果quả 即tức 領lãnh 因nhân 。 凡phàm 似tự 因nhân 之chi 果quả 亦diệc 應ưng 領lãnh 因nhân 。 皆giai 應ưng 受thọ 性tánh 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 又hựu 觸xúc 是thị 受thọ 因nhân 。 受thọ 既ký 領lãnh 因nhân 。 應ưng 名danh 因nhân 家gia 之chi 受thọ 。 觸xúc 非phi 受thọ 自tự 性tánh 。 何hà 名danh 自tự 性tánh 受thọ 。

若nhược 謂vị 如như 王vương 食thực 諸chư 國quốc 邑ấp (# 至chí )# 違vi 自tự 所sở 執chấp 不bất 自tự 證chứng 故cố 。

若nhược 謂vị 下hạ 。 牒điệp 轉chuyển 計kế 。 國quốc 邑ấp 喻dụ 觸xúc 。 王vương 喻dụ 受thọ 。 食thực 喻dụ 領lãnh 納nạp 。 王vương 從tùng 國quốc 邑ấp 生sanh 。 還hoàn 食thực 國quốc 邑ấp 賦phú 。 即tức 食thực 自tự 物vật 。 今kim 受thọ 從tùng 觸xúc 生sanh 。 領lãnh 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 即tức 受thọ 自tự 體thể 。 名danh 自tự 性tánh 受thọ 。 理lý 亦diệc 下hạ 。 破phá 。 以dĩ 彼bỉ 前tiền 執chấp 領lãnh 納nạp 俱câu 生sanh 之chi 觸xúc 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 不bất 自tự 證chứng 者giả 。 如như 刀đao 不bất 自tự 割cát 。 眼nhãn 不bất 自tự 見kiến 等đẳng 。

若nhược 不bất 捨xả 自tự 性tánh 。 名danh 自tự 性tánh 受thọ (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 但đãn 誘dụ 嬰anh 兒nhi 。

若nhược 不bất 下hạ 。 牒điệp 轉chuyển 計kế 。 謂vị 受thọ 不bất 捨xả 受thọ 自tự 性tánh 。 名danh 自tự 性tánh 受thọ 。 次thứ 句cú 破phá 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 謂vị 地địa 不bất 捨xả 自tự 堅kiên 性tánh 。 水thủy 不bất 捨xả 自tự 濕thấp 性tánh 等đẳng 。 亦diệc 皆giai 可khả 名danh 自tự 性tánh 受thọ 乎hồ 。 故cố 彼bỉ 下hạ 。 結kết 責trách 。

然nhiên 境cảnh 界giới 受thọ 非phi 共cộng 餘dư 相tương/tướng (# 至chí )# 名danh 境cảnh 界giới 受thọ 不bất 共cộng 餘dư 故cố 。

然nhiên 境cảnh 下hạ 。 破phá 境cảnh 界giới 受thọ 共cộng 餘dư 相tương/tướng 。 初sơ 句cú 直trực 破phá 。 次thứ 釋thích 。 此thử 受thọ 唯duy 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 三tam 境cảnh 定định 屬thuộc 己kỷ 者giả 。 名danh 境cảnh 界giới 受thọ 。 如như 王vương 於ư 境cảnh 但đãn 能năng 了liễu 別biệt 。 而nhi 非phi 領lãnh 納nạp 。 觸xúc 只chỉ 觸xúc 對đối 。 亦diệc 非phi 領lãnh 納nạp 。 想tưởng 唯duy 想tưởng 取thủ 境cảnh 像tượng 。 作tác 意ý 唯duy 警cảnh 心tâm 。 思tư 唯duy 造tạo 作tác 等đẳng 。 於ư 境cảnh 相tướng 上thượng 俱câu 非phi 領lãnh 納nạp 違vi 順thuận 等đẳng 相tương/tướng 。 此thử 受thọ 領lãnh 納nạp 。 不bất 共cộng 餘dư 故cố 。

想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 取thủ 像tượng 為vi 性tánh (# 至chí )# 方phương 能năng 隨tùy 起khởi 種chủng 種chủng 名danh 言ngôn 。

想tưởng 謂vị 下hạ 。 先tiên 標tiêu 體thể 用dụng 。 次thứ 釋thích 。 分phân 齊tề 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 方phương 圓viên 高cao 下hạ 等đẳng 依y 此thử 像tượng 狀trạng 。 方phương 起khởi 種chủng 種chủng 名danh 言ngôn 。 此thử 是thị 缾bình 。 此thử 是thị 衣y 等đẳng 。

思tư 謂vị 令linh 心tâm 造tạo 作tác 為vi 性tánh (# 至chí )# 驅khu 役dịch 自tự 心tâm 令linh 造tạo 善thiện 等đẳng 。

思tư 謂vị 下hạ 。 先tiên 標tiêu 體thể 用dụng 。 次thứ 釋thích 。 正chánh 因nhân 等đẳng 。 等đẳng 邪tà 因nhân 。 非phi 邪tà 非phi 正chánh 因nhân 。 善thiện 等đẳng 。 等đẳng 惡ác 。 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。

此thử 五ngũ 既ký 是thị 徧biến 行hành 所sở 攝nhiếp (# 至chí )# 所sở 緣duyên 事sự 等đẳng 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。

此thử 五ngũ 下hạ 。 明minh 王vương 所sở 相tương 應ứng 。 徧biến 行hành 所sở 攝nhiếp 者giả 。 徧biến 一nhất 切thiết 心tâm 。 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 。 定định 可khả 得đắc 故cố 。 故cố 與dữ 藏tạng 識thức 相tương 應ứng 。 徧biến 行hành 相tương/tướng 後hậu 廣quảng 釋thích 者giả 。 文văn 在tại 三tam 能năng 變biến 中trung 。 行hành 相tương/tướng 異dị 者giả 。 問vấn 云vân 。 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 行hành 相tương/tướng 。 觸xúc 以dĩ 觸xúc 對đối 為vi 行hành 相tương/tướng 。 作tác 意ý 以dĩ 警cảnh 心tâm 為vi 行hành 相tương/tướng 。 受thọ 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 行hành 相tương/tướng 。 想tưởng 以dĩ 想tưởng 像tượng 為vi 行hành 相tương/tướng 。 思tư 以dĩ 造tạo 作tác 為vi 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 既ký 異dị 。 云vân 何hà 相tương 應ứng 。 而nhi 時thời 下hạ 。 答đáp 。 正chánh 明minh 相tướng 應ưng 。

時thời 同đồng 者giả 。 同đồng 居cư 一nhất 剎sát 那na 。 不bất 前tiền 後hậu 故cố 。 依y 同đồng 者giả 。 皆giai 以dĩ 末mạt 那na 為vi 俱câu 有hữu 依y 故cố 。 所sở 緣duyên 等đẳng 者giả 。 等đẳng 。 謂vị 相tương 似tự 。 各các 變biến 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 事sự 。 謂vị 體thể 事sự 。 體thể 雖tuy 各các 別biệt 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 故cố 。 由do 二nhị 同đồng 二nhị 等đẳng 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。

此thử 識thức 行hành 相tương/tướng 極cực 不bất 明minh 了liễu (# 至chí )# 是thị 故cố 唯duy 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。

此thử 識thức 下hạ 。 釋thích 受thọ 俱câu 門môn 。 先tiên 約ước 識thức 行hành 相tương/tướng 明minh 相tướng 應ưng 。 捨xả 。 謂vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 二nhị 俱câu 捨xả 故cố 。 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 證chứng 知tri 此thử 識thức 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 一nhất 極cực 不bất 明minh 了liễu 。 若nhược 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 必tất 明minh 了liễu 故cố 。 二nhị 不bất 能năng 分phân 別biệt 順thuận 違vi 境cảnh 。 餘dư 受thọ 取thủ 違vi 順thuận 境cảnh 故cố 。 三tam 微vi 細tế 。 苦khổ 樂lạc 受thọ 行hành 相tương/tướng 必tất 麤thô 故cố 。 四tứ 一nhất 類loại 。 若nhược 是thị 餘dư 受thọ 。 必tất 有hữu 易dị 脫thoát 故cố 。 五ngũ 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 若nhược 是thị 餘dư 受thọ 。 必tất 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 識thức 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 捨xả 相tương/tướng 亦diệc 然nhiên 。 故cố 與dữ 相tương 應ứng 。

又hựu 此thử 相tương 應ứng 受thọ 唯duy 是thị 異dị 熟thục (# 至chí )# 待đãi 現hiện 緣duyên 故cố 非phi 此thử 相tương 應ứng 。

又hựu 此thử 下hạ 。 次thứ 約ước 受thọ 是thị 異dị 熟thục 明minh 相tướng 應ưng 。 初sơ 正chánh 明minh 。 異dị 熟thục 。 謂vị 真chân 異dị 熟thục 。 隨tùy 先tiên 善thiện 惡ác 業nghiệp 引dẫn 。 不bất 待đãi 違vi 順thuận 現hiện 緣duyên 。 隨tùy 先tiên 業nghiệp 轉chuyển 。 故cố 唯duy 捨xả 受thọ 。 苦khổ 樂lạc 下hạ 。 反phản 顯hiển 。 苦khổ 樂lạc 反phản 此thử 異dị 熟thục 生sanh 。 屬thuộc 前tiền 六lục 識thức 。 非phi 真chân 異dị 熟thục 。 不bất 任nhậm 先tiên 業nghiệp 。 要yếu 待đãi 現hiện 緣duyên 方phương 轉chuyển 。 故cố 非phi 此thử 識thức 相tương 應ứng 。

又hựu 由do 此thử 識thức 常thường 無vô 轉chuyển 變biến (# 至chí )# 故cố 此thử 但đãn 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。

又hựu 由do 下hạ 。 三tam 約ước 無vô 轉chuyển 變biến 明minh 相tướng 應ưng 。 識thức 與dữ 捨xả 俱câu 。 恆hằng 無vô 轉chuyển 變biến 。 故cố 有hữu 執chấp 藏tạng 。 若nhược 苦khổ 樂lạc 俱câu 。 則tắc 有hữu 轉chuyển 變biến 。 寧ninh 得đắc 執chấp 藏tạng 。 由do 此thử 反phản 覆phúc 證chứng 明minh 。 是thị 故cố 此thử 識thức 唯duy 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。

若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 此thử 識thức 亦diệc 是thị 惡ác 業nghiệp 異dị 熟thục 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 釋thích 妨phương 。 先tiên 問vấn 云vân 。 此thử 識thức 既ký 唯duy 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 則tắc 應ưng 是thị 善thiện 業nghiệp 所sở 招chiêu 人nhân 天thiên 異dị 熟thục 。 如như 何hà 亦diệc 是thị 惡ác 業nghiệp 所sở 招chiêu 異dị 熟thục 。 惡ác 業nghiệp 所sở 招chiêu 寧ninh 無vô 苦khổ 受thọ 。 若nhược 無vô 苦khổ 受thọ 。 應ưng 非phi 惡ác 招chiêu 。 此thử 約ước 三tam 塗đồ 異dị 熟thục 為vi 問vấn 。

既ký 許hứa 善thiện 業nghiệp 能năng 招chiêu 捨xả 受thọ (# 至chí )# 如như 無vô 記ký 法pháp 善thiện 惡ác 俱câu 招chiêu 。

既ký 許hứa 下hạ 。 釋thích 。 先tiên 約ước 人nhân 天thiên 異dị 熟thục 例lệ 答đáp 。 既ký 許hứa 善thiện 業nghiệp 能năng 招chiêu 人nhân 天thiên 捨xả 受thọ 。 亦diệc 應ưng 許hứa 惡ác 業nghiệp 招chiêu 三tam 塗đồ 捨xả 受thọ 。 何hà 以dĩ 善thiện 惡ác 皆giai 能năng 招chiêu 捨xả 受thọ 耶da 。 次thứ 立lập 量lượng 釋thích 。 捨xả 受thọ 是thị 有hữu 法pháp 。 善thiện 惡ác 俱câu 招chiêu 宗tông 。 不bất 違vi 苦khổ 樂lạc 品phẩm 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 無vô 記ký 法pháp 。 苦khổ 樂lạc 品phẩm 者giả 。 二nhị 塗đồ 惡ác 是thị 苦khổ 品phẩm 。 人nhân 天thiên 善thiện 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 品phẩm 。

如như 何hà 此thử 識thức 非phi 別biệt 境cảnh 等đẳng (# 至chí )# 故cố 此thử 不bất 與dữ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 。

如như 何hà 下hạ 。 簡giản 非phi 餘dư 所sở 相tương 應ứng 。 初sơ 徵trưng 起khởi 。 初sơ 句cú 總tổng 釋thích 。 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 次thứ 十thập 句cú 別biệt 釋thích 。 後hậu 句cú 總tổng 結kết 。 且thả 別biệt 境cảnh 者giả 。 別biệt 別biệt 緣duyên 境cảnh 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 此thử 識thức 唯duy 是thị 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 故cố 不bất 與dữ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 。 皆giai 如như 文văn 。

此thử 識thức 唯duy 是thị 異dị 熟thục 性tánh 故cố (# 至chí )# 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 定định 非phi 異dị 熟thục 。

此thử 識thức 下hạ 。 明minh 不bất 與dữ 善thiện 染nhiễm 等đẳng 所sở 俱câu 。 異dị 熟thục 性tánh 。 謂vị 無vô 記ký 性tánh 。 善thiện 等đẳng 。 謂vị 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 。 染nhiễm 汙ô 等đẳng 。 謂vị 根căn 隨tùy 二nhị 十thập 六lục 。 類loại 不bất 同đồng 故cố 。 故cố 不bất 相tương 應ứng 。 惡ác 作tác 等đẳng 。 等đẳng 謂vị 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 。 俱câu 通thông 三tam 性tánh 。 其kỳ 無vô 記ký 者giả 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 此thử 無vô 間gián 斷đoạn 。 故cố 不bất 相tương 應ứng 。

法pháp 有hữu 四tứ 種chủng 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 (# 至chí )# 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 何hà 法pháp 攝nhiếp 耶da 。

法pháp 有hữu 下hạ 。 釋thích 三tam 性tánh 門môn 。 先tiên 標tiêu 列liệt 四tứ 法pháp 。 徵trưng 起khởi 。

此thử 識thức 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký (# 至chí )# 故cố 此thử 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。

此thử 識thức 下hạ 。 舉cử 頌tụng 總tổng 答đáp 。 異dị 熟thục 下hạ 。 別biệt 約ước 三tam 釋thích 。 初sơ 約ước 依y 持trì 用dụng 釋thích 。 文văn 中trung 反phản 顯hiển 。 流lưu 轉chuyển 。 即tức 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 雜tạp 染nhiễm 法pháp 。 還hoàn 滅diệt 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 與dữ 道đạo 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 謂vị 識thức 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 故cố 與dữ 此thử 二nhị 作tác 依y 持trì 用dụng 。 若nhược 唯duy 善thiện 性tánh 。 不bất 應ưng 有hữu 五ngũ 趣thú 昇thăng 沉trầm 流lưu 轉chuyển 用dụng 。 若nhược 唯duy 染nhiễm 性tánh 。 不bất 應ưng 有hữu 轉chuyển 捨xả 轉chuyển 得đắc 還hoàn 滅diệt 用dụng 。 故cố 云vân 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 又hựu 此thử 下hạ 。 二nhị 約ước 持trì 種chủng 釋thích 。 初sơ 句cú 直trực 釋thích 。 是thị 無vô 記ký 故cố 。 持trì 善thiện 染nhiễm 種chủng 。 為vi 善thiện 染nhiễm 依y 。 次thứ 反phản 顯hiển 。 善thiện 則tắc 違vi 染nhiễm 。 應ưng 不bất 與dữ 染nhiễm 作tác 所sở 依y 。 染nhiễm 則tắc 違vi 善thiện 。 應ưng 不bất 與dữ 善thiện 作tác 所sở 依y 。 又hựu 此thử 下hạ 。 三tam 約ước 受thọ 熏huân 釋thích 。 是thị 無vô 記ký 故cố 。 是thị 所sở 熏huân 性tánh 。 受thọ 善thiện 染nhiễm 熏huân 。 次thứ 反phản 顯hiển 。 若nhược 善thiện 不bất 受thọ 染nhiễm 熏huân 。 若nhược 染nhiễm 不bất 受thọ 善thiện 熏huân 。 如như 香hương 與dữ 臰# 。 互hỗ 不bất 受thọ 熏huân 。 無vô 熏huân 習tập 故cố 。 即tức 無vô 種chủng 子tử 。 無vô 種chủng 即tức 無vô 因nhân 。 無vô 因nhân 亦diệc 無vô 果quả 。 故cố 曰viết 。 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 俱câu 不bất 成thành 立lập 。 具cụ 上thượng 三tam 義nghĩa 。 證chứng 知tri 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。

覆phú 謂vị 染nhiễm 法pháp 障chướng 聖thánh 道Đạo 故cố (# 至chí )# 此thử 非phi 善thiện 惡ác 故cố 名danh 無vô 記ký 。

覆phú 謂vị 下hạ 。 釋thích 無vô 覆phú 無vô 記ký 義nghĩa 。 文văn 中trung 反phản 顯hiển 。 覆phú 者giả 。 障chướng 蔽tế 義nghĩa 。 染nhiễm 法pháp 。 謂vị 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 聖thánh 道Đạo 謂vị 無vô 漏lậu 智trí 。 淨tịnh 心tâm 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 理lý 。 謂vị 煩phiền 惱não 能năng 障chướng 蔽tế 智trí 理lý 名danh 覆phú 。 此thử 識thức 非phi 染nhiễm 。 故cố 名danh 無vô 覆phú 。 記ký 。 謂vị 記ký 別biệt 。 善thiện 謂vị 白bạch 業nghiệp 。 惡ác 謂vị 黑hắc 業nghiệp 。 人nhân 天thiên 清thanh 昇thăng 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 名danh 愛ái 。 三tam 塗đồ 沉trầm 墜trụy 苦khổ 果quả 名danh 非phi 愛ái 。 各các 有hữu 順thuận 益ích 違vi 損tổn 。 殊thù 勝thắng 自tự 體thể 可khả 記ký 別biệt 。 名danh 記ký 。 此thử 非phi 善thiện 惡ác 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。

觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 者giả (# 至chí )# 故cố 說thuyết 觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。

觸xúc 等đẳng 下hạ 。 釋thích 心tâm 所sở 例lệ 王vương 門môn 。 初sơ 文văn 略lược 明minh 王vương 所sở 必tất 同đồng 性tánh 。 次thứ 又hựu 觸xúc 下hạ 。 廣quảng 顯hiển 五ngũ 義nghĩa 皆giai 同đồng 。 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 者giả 。 阿a 賴lại 耶da 與dữ 觸xúc 等đẳng 。 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 。 五ngũ 所sở 例lệ 王vương 。 一nhất 一nhất 皆giai 亦diệc 與dữ 。 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 。 如như 觸xúc 望vọng 賴lại 耶da 。 及cập 作tác 意ý 等đẳng 四tứ 。 是thị 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 。 作tác 意ý 望vọng 賴lại 耶da 。 及cập 觸xúc 等đẳng 四tứ 。 亦diệc 是thị 五ngũ 法pháp 。 餘dư 三tam 例lệ 知tri 。 四tứ 義nghĩa 如như 文văn 。

有hữu 義nghĩa 觸xúc 等đẳng 如như 阿a 賴lại 耶da (# 至chí )# 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 無vô 簡giản 別biệt 故cố 。

有hữu 義nghĩa 下hạ 。 斥xích 異dị 解giải 。 先tiên 敘tự 。 此thử 中trung 觸xúc 等đẳng 例lệ 王vương 。 應ưng 一nhất 例lệ 一nhất 切thiết 例lệ 。 何hà 也dã 。 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 無vô 簡giản 別biệt 故cố 。 此thử 解giải 不bất 應ưng 以dĩ 觸xúc 等đẳng 例lệ 王vương 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。

彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 如như 何hà 同đồng 識thức 能năng 持trì 種chủng 子tử 。

彼bỉ 說thuyết 下hạ 。 破phá 。 初sơ 句cú 總tổng 斥xích 。 次thứ 立lập 量lượng 破phá 。 觸xúc 等đẳng 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 能năng 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 宗tông 。 不bất 自tự 在tại 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 貪tham 信tín 等đẳng 。 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。 方phương 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 既ký 無vô 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 義nghĩa 。 如như 何hà 例lệ 王vương 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。

又hựu 若nhược 觸xúc 等đẳng 亦diệc 能năng 受thọ 熏huân (# 至chí )# 六lục 眼nhãn 識thức 等đẳng 俱câu 時thời 生sanh 故cố 。

又hựu 若nhược 下hạ 。 初sơ 句cú 牒điệp 伏phục 計kế 。 若nhược 謂vị 觸xúc 等đẳng 亦diệc 能năng 受thọ 熏huân 故cố 。 亦diệc 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 者giả 。 應ưng 一nhất 下hạ 。 破phá 。 一nhất 約ước 一nhất 熏huân 成thành 六lục 破phá 。 二nhị 約ước 多đa 種chủng 一nhất 芽nha 破phá 。 三tam 約ước 五ngũ 種chủng 無vô 用dụng 破phá 。 四tứ 約ước 次thứ 第đệ 生sanh 果quả 破phá 。 五ngũ 約ước 六lục 果quả 頓đốn 生sanh 破phá 。 皆giai 如như 文văn 。

誰thùy 言ngôn 觸xúc 等đẳng 亦diệc 能năng 受thọ 熏huân (# 至chí )# 亦diệc 如như 似tự 火hỏa 無vô 能năng 燒thiêu 用dụng 。

誰thùy 言ngôn 下hạ 。 破phá 轉chuyển 救cứu 。 初sơ 一nhất 句cú 直trực 救cứu 。 不bất 爾nhĩ 下hạ 。 論luận 家gia 復phục 詰cật 。 謂vị 觸xúc 下hạ 。 出xuất 救cứu 詞từ 。 似tự 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 觸xúc 等đẳng 緣duyên 境cảnh 。 要yếu 托thác 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 三tam 類loại 境cảnh 為vi 質chất 。 自tự 變biến 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 。 即tức 以dĩ 所sở 變biến 似tự 種chủng 相tương/tướng 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 顯hiển 依y 所sở 緣duyên 得đắc 名danh 。 非phi 謂vị 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 下hạ 復phục 以dĩ 三tam 句cú 因nhân 。 成thành 立lập 必tất 有hữu 似tự 種chủng 相tương/tướng 。 識thức 緣duyên 三tam 類loại 境cảnh 觸xúc 等đẳng 若nhược 不bất 變biến 似tự 種chủng 。 則tắc 與dữ 識thức 所sở 緣duyên 不bất 等đẳng 。 觸xúc 等đẳng 與dữ 識thức 所sở 緣duyên 既ký 等đẳng 。 故cố 應ưng 有hữu 似tự 種chủng 。 又hựu 若nhược 謂vị 觸xúc 等đẳng 但đãn 緣duyên 似tự 根căn 身thân 等đẳng 。 不bất 緣duyên 似tự 種chủng 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 可khả 托thác 。 則tắc 無vô 所sở 緣duyên 。 無vô 色sắc 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 此thử 即tức 似tự 種chủng 。 又hựu 心tâm 王vương 緣duyên 種chủng 。 觸xúc 等đẳng 雖tuy 托thác 為vi 質chất 。 但đãn 名danh 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 定định 應ưng 有hữu 故cố 。 此thử 即tức 似tự 種chủng 。 此thử 似tự 種chủng 相tương/tướng 不bất 為vi 因nhân 緣duyên 生sanh 現hiện 識thức 等đẳng 一nhất 句cú 。 欲dục 免miễn 前tiền 五ngũ 過quá 。 謂vị 約ước 所sở 緣duyên 緣duyên 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 非phi 謂vị 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。 如như 何hà 難nạn/nan 言ngôn 。 種chủng 必tất 生sanh 果quả 。 或hoặc 一nhất 或hoặc 多đa 。 若nhược 頓đốn 若nhược 漸tiệm 耶da 。 如như 觸xúc 下hạ 。 舉cử 似tự 根căn 不bất 為vi 識thức 所sở 依y 。 以dĩ 例lệ 似tự 種chủng 不bất 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 如như 下hạ 。 舉cử 似tự 火hỏa 無vô 燒thiêu 用dụng 。 以dĩ 喻dụ 似tự 種chủng 不bất 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 。

彼bỉ 救cứu 非phi 理lý 觸xúc 等đẳng 所sở 緣duyên (# 至chí )# 不bất 爾nhĩ 本bổn 頌tụng 有hữu 重trọng 言ngôn 失thất 。

彼bỉ 救cứu 下hạ 。 破phá 。 觸xúc 等đẳng 所sở 緣duyên 似tự 種chủng 似tự 根căn 等đẳng 相tương/tướng 。 於ư 後hậu 第đệ 三tam 句cú 頌tụng 文văn 中trung 執chấp 受thọ 處xứ 。 王vương 緣duyên 執chấp 受thọ 處xứ 三tam 類loại 境cảnh 。 觸xúc 等đẳng 例lệ 王vương 亦diệc 變biến 三tam 類loại 似tự 相tương/tướng 而nhi 緣duyên 。 此thử 句cú 王vương 所sở 可khả 相tương/tướng 例lệ 。 由do 此thử 第đệ 二nhị 句cú 中trung 一nhất 切thiết 種chủng 言ngôn 。 定định 目mục 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 義nghĩa 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 若nhược 謂vị 前tiền 一nhất 切thiết 種chủng 言ngôn 。 亦diệc 是thị 所sở 緣duyên 似tự 種chủng 相tương/tướng 。 則tắc 本bổn 論luận 有hữu 重trọng 言ngôn 之chi 咎cữu 。

又hựu 彼bỉ 所sở 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 言ngôn (# 至chí )# 隨tùy 所sở 應ưng 說thuyết 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 。

又hựu 彼bỉ 下hạ 。 破phá 無vô 簡giản 別biệt 。 初sơ 文văn 牒điệp 執chấp 總tổng 破phá 。 勿vật 觸xúc 下hạ 。 別biệt 破phá 。 若nhược 謂vị 無vô 簡giản 別biệt 。 觸xúc 等đẳng 如như 識thức 亦diệc 能năng 了liễu 別biệt 。 勿vật 字tự 是thị 破phá 辭từ 。 觸xúc 等đẳng 亦diệc 與dữ 觸xúc 等đẳng 相tương 應ứng 者giả 。 文văn 總tổng 意ý 別biệt 。 應ưng 一nhất 一nhất 言ngôn 之chi 。 若nhược 謂vị 無vô 簡giản 別biệt 者giả 。 觸xúc 應ưng 如như 王vương 亦diệc 與dữ 觸xúc 相tương 應ứng 。 觸xúc 與dữ 餘dư 四tứ 可khả 論luận 相tương 應ứng 。 自tự 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 自tự 性tánh 故cố 。 餘dư 四tứ 例lệ 說thuyết 。 心tâm 所sở 與dữ 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 者giả 。 如như 觸xúc 與dữ 一nhất 王vương 四tứ 所sở 論luận 相tương 應ứng 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 責trách 。 故cố 知tri 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 隨tùy 所sở 應ưng 例lệ 而nhi 例lệ 之chi 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 無vô 簡giản 別biệt 也dã 。

阿a 賴lại 耶da 識thức 。 為vi 斷đoạn 為vi 常thường (# 至chí )# 可khả 為vi 轉chuyển 識thức 熏huân 成thành 種chủng 故cố 。

阿a 賴lại 下hạ 。 釋thích 因nhân 果quả 法pháp 喻dụ 門môn 。 初sơ 約ước 斷đoạn 常thường 問vấn 。 次thứ 約ước 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 答đáp 。 恆hằng 轉chuyển 二nhị 字tự 釋thích 成thành 。 頌tụng 中trung 以dĩ 恆hằng 轉chuyển 二nhị 字tự 立lập 門môn 。 今kim 論luận 約ước 斷đoạn 常thường 為vi 問vấn 。 徵trưng 出xuất 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 以dĩ 恆hằng 轉chuyển 釋thích 成thành 。 意ý 在tại 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 釋thích 成thành 恆hằng 轉chuyển 。 反phản 覆phúc 相tương/tướng 成thành 。 可khả 謂vị 義nghĩa 嚴nghiêm 辭từ 巧xảo 也dã 。 恆hằng 謂vị 下hạ 。 轉chuyển 釋thích 初sơ 一nhất 句cú 釋thích 恆hằng 相tương/tướng 。 無vô 記ký 連liên 持trì 名danh 相tướng 續tục 。 綴chuế 前tiền 引dẫn 後hậu 名danh 無vô 間gian 。 次thứ 二nhị 句cú 釋thích 恆hằng 義nghĩa 。 由do 體thể 恆hằng 常thường 。 故cố 為vi 五ngũ 趣thú 四tứ 生sanh 之chi 本bổn 。 由do 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 故cố 能năng 持trì 種chủng 不bất 失thất 。 轉chuyển 謂vị 下hạ 。 初sơ 一nhất 句cú 釋thích 轉chuyển 相tương/tướng 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 名danh 生sanh 滅diệt 。 因nhân 移di 果quả 易dị 名danh 變biến 異dị 。 次thứ 二nhị 句cú 釋thích 轉chuyển 義nghĩa 。 生sanh 滅diệt 故cố 非phi 常thường 。 因nhân 果quả 故cố 非phi 一nhất 。 此thử 明minh 變biến 異dị 義nghĩa 。 種chủng 子tử 義nghĩa 須tu 剎sát 那na 滅diệt 。 故cố 可khả 為vi 轉chuyển 識thức 熏huân 成thành 種chủng 。 此thử 明minh 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。

恆hằng 言ngôn 遮già 斷đoạn 轉chuyển 表biểu 非phi 常thường (# 至chí )# 外ngoại 觸xúc 等đẳng 法pháp 恆hằng 相tương 隨tùy 轉chuyển 。

恆hằng 言ngôn 二nhị 句cú 結kết 成thành 。 猶do 如như 下hạ 。 舉cử 喻dụ 。 前tiền 流lưu 喻dụ 因nhân 。 後hậu 流lưu 喻dụ 果quả 。 流lưu 流lưu 無vô 盡tận 故cố 非phi 斷đoạn 。 波ba 波ba 轉chuyển 易dị 故cố 非phi 常thường 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 宗tông 。 恆hằng 轉chuyển 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 暴bạo 流lưu 。 又hựu 此thử 四tứ 句cú 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 。 法pháp 喻dụ 雙song 標tiêu 。 如như 暴bạo 下hạ 。 法pháp 喻dụ 合hợp 釋thích 。 初sơ 喻dụ 漂phiêu 溺nịch 有hữu 情tình 不bất 出xuất 離ly 。 喻dụ 前tiền 是thị 界giới 趣thú 生sanh 施thi 設thiết 本bổn 。 未vị 捨xả 阿a 賴lại 耶da 識thức 以dĩ 來lai 。 恆hằng 溺nịch 二nhị 死tử 苦khổ 海hải 。 由do 此thử 有hữu 諸chư 趣thú 故cố 。 次thứ 喻dụ 隨tùy 緣duyên 起khởi 識thức 浪lãng 。 喻dụ 前tiền 可khả 為vi 轉chuyển 識thức 熏huân 成thành 種chủng 。 而nhi 體thể 恆hằng 相tương 續tục 。 如như 楞lăng 伽già 云vân 。 藏tạng 識thức 海hải 常thường 住trụ 。 境cảnh 界giới 風phong 所sở 動động 。 種chủng 種chủng 諸chư 識thức 浪lãng 。 騰đằng 躍dược 而nhi 轉chuyển 生sanh 。 後hậu 喻dụ 內nội 習tập 氣khí 外ngoại 相tướng 應ưng 。 恆hằng 相tương 隨tùy 轉chuyển 。 喻dụ 前tiền 隨tùy 業nghiệp 昇thăng 沉trầm 。 持trì 種chủng 不bất 失thất 。 習tập 氣khí 乃nãi 是thị 識thức 所sở 執chấp 受thọ 。 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 同đồng 安an 危nguy 故cố 。 如như 水thủy 內nội 魚ngư 。 觸xúc 等đẳng 乃nãi 是thị 識thức 所sở 相tương 應ứng 。 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 自tự 性tánh 故cố 。 如như 水thủy 外ngoại 草thảo 。 上thượng 下hạ 者giả 。 意ý 明minh 此thử 識thức 隨tùy 業nghiệp 昇thăng 沉trầm 流lưu 轉chuyển 。 此thử 內nội 外ngoại 法pháp 恆hằng 隨tùy 不bất 離ly 。

如như 是thị 法pháp 喻dụ 意ý 顯hiển 此thử 識thức (# 至chí )# 故cố 說thuyết 此thử 識thức 恆hằng 轉chuyển 如như 流lưu 。

如như 是thị 下hạ 。 總tổng 結kết 立lập 喻dụ 意ý 。 又hựu 三tam 。 初sơ 文văn 標tiêu 。 謂vị 此thử 下hạ 。 釋thích 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 果quả 生sanh 因nhân 滅diệt 者giả 。 謂vị 一nhất 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 即tức 因nhân 即tức 果quả 。 即tức 生sanh 即tức 滅diệt 。 現hiện 種chủng 熏huân 生sanh 。 剎sát 那na 無vô 住trụ 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 故cố 說thuyết 下hạ 。 結kết 。

過quá 去khứ 未vị 來lai 。 既ký 非phi 實thật 有hữu (# 至chí )# 斷đoạn 豈khởi 得đắc 成thành 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。

過quá 去khứ 下hạ 。 第đệ 一nhất 番phiên 通thông 妨phương 顯hiển 理lý 。 餘dư 乘thừa 牒điệp 前tiền 出xuất 妨phương 。 由do 前tiền 二nhị 卷quyển 初sơ 破phá 餘dư 乘thừa 云vân 。 過quá 未vị 非phi 實thật 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 今kim 聞văn 果quả 生sanh 因nhân 滅diệt 。 以dĩ 成thành 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 因nhân 滅diệt 在tại 過quá 去khứ 。 果quả 生sanh 在tại 未vị 來lai 。 若nhược 謂vị 二nhị 世thế 非phi 實thật 。 此thử 乃nãi 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 則tắc 成thành 非phi 常thường 。 何hà 成thành 非phi 斷đoạn 。 此thử 躡niếp 世thế 難nạn/nan 理lý 。

過quá 去khứ 未vị 來lai 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu (# 至chí )# 常thường 亦diệc 不bất 成thành 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。

次thứ 過quá 去khứ 下hạ 。 對đối 斥xích 如như 文văn 。 此thử 約ước 常thường 斥xích 斷đoạn 。

豈khởi 斥xích 他tha 過quá 己kỷ 義nghĩa 便tiện 成thành (# 至chí )# 何hà 假giả 去khứ 來lai 方phương 成thành 非phi 斷đoạn 。

豈khởi 斥xích 下hạ 。 顯hiển 理lý 。 初sơ 二nhị 句cú 承thừa 前tiền 起khởi 後hậu 。 非phi 為vi 斥xích 他tha 成thành 己kỷ 。 意ý 在tại 顯hiển 正chánh 摧tồi 邪tà 。 前tiền 因nhân 下hạ 。 正chánh 顯hiển 緣duyên 起khởi 。 前tiền 言ngôn 果quả 生sanh 因nhân 滅diệt 者giả 。 非phi 謂vị 二nhị 時thời 。 前tiền 因nhân 滅diệt 位vị 。 後hậu 果quả 即tức 生sanh 。 義nghĩa 言ngôn 前tiền 後hậu 。 秪# 在tại 剎sát 那na 現hiện 識thức 上thượng 即tức 因nhân 即tức 果quả 。 非phi 異dị 剎sát 那na 。 如như 秤xứng 下hạ 。 舉cử 喻dụ 喻dụ 明minh 。 秤xứng 喻dụ 現hiện 識thức 。 兩lưỡng 頭đầu 喻dụ 因nhân 果quả 。 低đê 昂ngang 喻dụ 生sanh 滅diệt 。 非phi 異dị 剎sát 那na 云vân 時thời 等đẳng 。 雖tuy 因nhân 果quả 事sự 異dị 。 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 殊thù 。 同đồng 居cư 一nhất 時thời 。 更cánh 非phi 前tiền 後hậu 。 如như 是thị 因nhân 果quả 。 念niệm 念niệm 皆giai 爾nhĩ 。 相tương 續tục 長trường 時thời 。 如như 暴bạo 流lưu 水thủy 。 何hà 假giả 下hạ 。 結kết 斥xích 。 餘dư 乘thừa 約ước 二nhị 世thế 前tiền 後hậu 立lập 因nhân 立lập 果quả 。 大Đại 乘Thừa 在tại 一nhất 念niệm 即tức 因nhân 即tức 果quả 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 此thử 大đại 小tiểu 立lập 義nghĩa 之chi 不bất 同đồng 也dã 。

因nhân 現hiện 有hữu 位vị 後hậu 果quả 未vị 生sanh (# 至chí )# 既ký 無vô 因nhân 果quả 誰thùy 離ly 斷đoạn 常thường 。

因nhân 現hiện 下hạ 。 第đệ 二nhị 番phiên 通thông 妨phương 顯hiển 理lý 。 餘dư 乘thừa 牒điệp 前tiền 立lập 難nạn/nan 。 由do 上thượng 云vân 前tiền 因nhân 滅diệt 位vị 。 後hậu 果quả 即tức 生sanh 。 餘dư 乘thừa 不bất 契khế 因nhân 果quả 相tương/tướng 即tức 。 而nhi 於ư 前tiền 後hậu 二nhị 字tự 生sanh 疑nghi 。 還hoàn 將tương 因nhân 果quả 分phần/phân 屬thuộc 二nhị 世thế 為vi 難nạn/nan 。 初sơ 難nạn/nan 無vô 因nhân 。 望vọng 果quả 名danh 因nhân 故cố 。 次thứ 難nạn/nan 無vô 果quả 。 望vọng 因nhân 名danh 果quả 故cố 。 因nhân 果quả 俱câu 無vô 。 仍nhưng 成thành 斷đoạn 滅diệt 。

若nhược 有hữu 因nhân 時thời 已dĩ 有hữu 後hậu 果quả (# 至chí )# 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 豈khởi 離ly 斷đoạn 常thường 。

若nhược 有hữu 下hạ 。 對đối 斥xích 餘dư 乘thừa 約ước 二nhị 世thế 相tương 望vọng 對đối 立lập 因nhân 果quả 。 此thử 則tắc 因nhân 時thời 有hữu 果quả 。 故cố 今kim 斥xích 云vân 果quả 既ký 本bổn 有hữu 等đẳng 。 仍nhưng 是thị 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 還hoàn 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 約ước 斷đoạn 斥xích 斷đoạn 。

因nhân 果quả 義nghĩa 成thành 依y 法pháp 作tác 用dụng (# 至chí )# 應ưng 信tín 大Đại 乘Thừa 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。

因nhân 果quả 下hạ 。 責trách 過quá 勸khuyến 信tín 。 初sơ 句cú 略lược 申thân 正chánh 義nghĩa 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 依y 剎sát 那na 現hiện 法pháp 上thượng 生sanh 滅diệt 作tác 用dụng 。 義nghĩa 成thành 因nhân 果quả 。 故cố 所sở 下hạ 。 責trách 過quá 。 汝nhữ 以dĩ 二nhị 世thế 因nhân 果quả 。 詰cật 難nạn/nan 。 反phản 招chiêu 自tự 愆khiên 。 體thể 用dụng 即tức 果quả 。 因nhân 緣duyên 即tức 因nhân 。 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 。 互hỗ 奪đoạt 俱câu 無vô 。 次thứ 勸khuyến 信tín 。

謂vị 此thử 正chánh 理lý 深thâm 妙diệu 離ly 言ngôn 因nhân 果quả 等đẳng 言ngôn 皆giai 假giả 施thi 設thiết 。

謂vị 此thử 下hạ 。 顯hiển 理lý 。 初sơ 句cú 明minh 理lý 絕tuyệt 言ngôn 思tư 。 次thứ 句cú 明minh 名danh 言ngôn 假giả 設thiết 。 因nhân 果quả 等đẳng 言ngôn 者giả 。 謂vị 果quả 生sanh 因nhân 滅diệt 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 如như 此thử 名danh 言ngôn 。 皆giai 假giả 施thi 設thiết 。

觀quán 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 引dẫn 後hậu 用dụng (# 至chí )# 假giả 謂vị 現hiện 識thức 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 現hiện 。

觀quán 現hiện 下hạ 。 釋thích 假giả 立lập 相tương/tướng 。 觀quán 。 謂vị 觀quán 待đãi 。 謂vị 觀quán 待đãi 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 引dẫn 後hậu 用dụng 。 依y 所sở 引dẫn 後hậu 法pháp 。 假giả 立lập 當đương 果quả 。 當đương 果quả 雖tuy 無vô 。 對đối 之chi 仍nhưng 說thuyết 現hiện 在tại 為vi 後hậu 果quả 之chi 因nhân 。 此thử 即tức 現hiện 在tại 因nhân 。 假giả 對đối 當đương 果quả 而nhi 立lập 也dã 。 觀quán 待đãi 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 酬thù 前tiền 相tương/tướng 。 依y 所sở 酬thù 前tiền 相tương/tướng 。 假giả 立lập 曾tằng 因nhân 。 曾tằng 因nhân 雖tuy 無vô 。 對đối 之chi 仍nhưng 說thuyết 現hiện 在tại 為vi 前tiền 因nhân 之chi 果quả 。 此thử 即tức 現hiện 在tại 果quả 。 假giả 對đối 曾tằng 因nhân 而nhi 立lập 也dã 。 現hiện 識thức 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 現hiện 者giả 。 彼bỉ 。 指chỉ 因nhân 果quả 。 即tức 於ư 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 識thức 上thượng 。 觀quán 待đãi 過quá 未vị 假giả 名danh 因nhân 果quả 。 餘dư 乘thừa 因nhân 果quả 二nhị 世thế 實thật 有hữu 。 大Đại 乘Thừa 因nhân 果quả 依y 現hiện 假giả 立lập 。 此thử 大đại 小tiểu 假giả 實thật 之chi 有hữu 別biệt 也dã 。

如như 是thị 因nhân 果quả 。 理lý 趣thú 顯hiển 然nhiên (# 至chí )# 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 應ưng 順thuận 修tu 學học 。

如như 是thị 下hạ 。 總tổng 結kết 勸khuyến 修tu 。 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 者giả 。 因nhân 滅diệt 故cố 非phi 常thường 。 果quả 生sanh 故cố 非phi 斷đoạn 。 酬thù 前tiền 故cố 非phi 斷đoạn 。 引dẫn 後hậu 故cố 非phi 常thường 。 前tiền 後hậu 兩lưỡng 番phiên 顯hiển 理lý 者giả 。 前tiền 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 上thượng 即tức 因nhân 即tức 果quả 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 以dĩ 成thành 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 對đối 破phá 餘dư 乘thừa 二nhị 世thế 立lập 因nhân 立lập 果quả 之chi 不bất 當đương 也dã 。 後hậu 約ước 引dẫn 後hậu 酬thù 前tiền 假giả 名danh 施thi 設thiết 。 用dụng 顯hiển 離ly 言ngôn 中trung 道đạo 。 對đối 破phá 餘dư 乘thừa 實thật 因nhân 實thật 果quả 之chi 謬mậu 執chấp 也dã 。

有hữu 餘dư 部bộ 說thuyết 雖tuy 無vô 去khứ 來lai (# 至chí )# 體thể 相tướng 雖tuy 殊thù 而nhi 俱câu 是thị 有hữu 。

有hữu 餘dư 下hạ 。 斥xích 餘dư 部bộ 異dị 解giải 。 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。 由do 上thượng 斥xích 二nhị 世thế 立lập 因nhân 果quả 為vi 不bất 當đương 。 今kim 於ư 現hiện 法pháp 初sơ 後hậu 分phần/phân 因nhân 果quả 。 謂vị 現hiện 下hạ 二nhị 句cú 。 標tiêu 敘tự 一nhất 念niệm 二nhị 時thời 。 現hiện 在tại 法pháp 極cực 迅tấn 速tốc 者giả 。 如như 石thạch 火hỏa 電điện 光quang 。 法pháp 雖tuy 迅tấn 疾tật 。 猶do 有hữu 初sơ 生sanh 後hậu 滅diệt 二nhị 時thời 。 生sanh 時thời 下hạ 二nhị 句cú 。 釋thích 成thành 因nhân 果quả 。 生sanh 時thời 酬thù 因nhân 。 此thử 即tức 為vi 果quả 。 何hà 藉tạ 曾tằng 因nhân 對đối 說thuyết 現hiện 果quả 耶da 。 滅diệt 時thời 引dẫn 果quả 。 此thử 即tức 為vi 因nhân 。 何hà 藉tạ 當đương 果quả 對đối 說thuyết 現hiện 因nhân 耶da 。 此thử 約ước 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 法pháp 上thượng 。 初sơ 後hậu 生sanh 滅diệt 二nhị 時thời 建kiến 立lập 因nhân 果quả 。

時thời 雖tuy 下hạ 二nhị 句cú 。 標tiêu 敘tự 二nhị 時thời 一nhất 體thể 。 乃nãi 反phản 覆phúc 申thân 明minh 之chi 意ý 也dã 。 前tiền 因nhân 下hạ 二nhị 句cú 。 釋thích 成thành 。 約ước 一nhất 體thể 上thượng 論luận 二nhị 時thời 。 故cố 言ngôn 正chánh 滅diệt 正chánh 生sanh 。 體thể 相tướng 下hạ 二nhị 句cú 。 結kết 成thành 。 體thể 。 謂vị 因nhân 果quả 。 相tương/tướng 。 謂vị 生sanh 滅diệt 。 雖tuy 殊thù 。 結kết 二nhị 時thời 。 俱câu 有hữu 結kết 一nhất 體thể 。 前tiền 大Đại 乘Thừa 言ngôn 前tiền 因nhân 滅diệt 位vị 後hậu 果quả 即tức 生sanh 。 今kim 餘dư 部bộ 言ngôn 前tiền 因nhân 正chánh 滅diệt 後hậu 果quả 正chánh 生sanh 。 二nhị 文văn 似tự 同đồng 。 其kỳ 義nghĩa 逈huýnh 別biệt 。 前tiền 於ư 滅diệt 位vị 即tức 生sanh 。 意ý 顯hiển 一nhất 剎sát 那na 上thượng 。 即tức 生sanh 即tức 滅diệt 。 此thử 雖tuy 亦diệc 約ước 現hiện 法pháp 仍nhưng 分phần/phân 初sơ 後hậu 言ngôn 正chánh 滅diệt 正chánh 生sanh 。 此thử 大đại 小Tiểu 乘Thừa 詞từ 同đồng 義nghĩa 異dị 也dã 。

如như 是thị 因nhân 果quả 。 非phi 假giả 施thi 設thiết (# 至chí )# 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 捨xả 此thử 信tín 餘dư 。

如như 是thị 下hạ 。 結kết 。 無vô 前tiền 難nạn/nan 者giả 。 無vô 因nhân 時thời 有hữu 果quả 之chi 難nạn/nan 也dã 。

彼bỉ 有hữu 虗hư 言ngôn 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 (# 至chí )# 生sanh 既ký 現hiện 有hữu 滅diệt 應ưng 現hiện 無vô 。

彼bỉ 有hữu 下hạ 。 總tổng 斥xích 。 何hà 容dung 下hạ 。 分phần/phân 斥xích 。 先tiên 破phá 一nhất 念niệm 二nhị 時thời 。 初sơ 約ước 相tương 違vi 破phá 。 滅diệt 若nhược 下hạ 。 約ước 三tam 世thế 破phá 。 次thứ 滅diệt 若nhược 下hạ 。 約ước 有hữu 無vô 反phản 覆phúc 破phá 。 若nhược 於ư 現hiện 法pháp 初sơ 後hậu 分phần/phân 生sanh 滅diệt 。 則tắc 有hữu 義nghĩa 同đồng 水thủy 火hỏa 。 三tam 世thế 各các 居cư 。 有hữu 無vô 相tướng 異dị 。 等đẳng 過quá 。

又hựu 二nhị 相tương 違vi 如như 何hà 體thể 一nhất 非phi 苦khổ 樂lạc 等đẳng 見kiến 有hữu 是thị 事sự 。

次thứ 破phá 二nhị 時thời 一nhất 體thể 。 先tiên 立lập 量lượng 破phá 。 生sanh 滅diệt 是thị 有hữu 法pháp 。 如như 何hà 體thể 一nhất 宗tông 。 相tương 違vi 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。

生sanh 滅diệt 若nhược 一nhất 時thời 應ưng 無vô 二nhị (# 至chí )# 同đồng 依y 一nhất 體thể 理lý 必tất 不bất 成thành 。

生sanh 滅diệt 下hạ 。

時thời 體thể 迭điệt 破phá 。 初sơ 二nhị 句cú 約ước 體thể 破phá 時thời 。 生sanh 滅diệt 一nhất 體thể 。 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 時thời 雖tuy 有hữu 二nhị 。 次thứ 二nhị 句cú 約ước 時thời 破phá 體thể 。 生sanh 滅diệt 時thời 異dị 。 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 故cố 生sanh 下hạ 。 結kết 破phá 。

經kinh 部bộ 師sư 等đẳng 因nhân 果quả 相tương 續tục (# 至chí )# 因nhân 果quả 相tương 續tục 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。

經kinh 部bộ 下hạ 。 直trực 斥xích 經kinh 部bộ 因nhân 果quả 不bất 成thành 。 彼bỉ 不bất 下hạ 。 以dĩ 正chánh 義nghĩa 反phản 顯hiển 。 阿a 賴lại 耶da 與dữ 轉chuyển 識thức 現hiện 種chủng 熏huân 生sanh 。 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 故cố 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 勸khuyến 。

此thử 識thức 無vô 始thỉ 恆hằng 轉chuyển 如như 流lưu 乃nãi 至chí 何hà 位vị 當đương 究cứu 竟cánh 捨xả 。

此thử 識thức 下hạ 。 釋thích 斷đoạn 伏phục 位vị 次thứ 門môn 。 初sơ 句cú 牒điệp 前tiền 。 次thứ 句cú 問vấn 後hậu 。

阿A 羅La 漢Hán 位vị 方phương 究cứu 竟cánh 捨xả (# 至chí )# 永vĩnh 遠viễn 離ly 故cố 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。

阿a 羅la 下hạ 。 舉cử 頌tụng 答đáp 。 謂vị 諸chư 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 諸chư 聖thánh 者giả 。 謂vị 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 究cứu 竟cánh 盡tận 者giả 。 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 二nhị 俱câu 斷đoạn 盡tận 。 八bát 地địa 已dĩ 前tiền 纔tài 捨xả 藏tạng 故cố 。 麤thô 重trọng/trùng 即tức 種chủng 子tử 。 永vĩnh 遠viễn 離ly 者giả 。 文văn 中trung 諸chư 聖thánh 通thông 三tam 乘thừa 。 此thử 約ước 如Như 來Lai 言ngôn 。 若nhược 約ước 二Nhị 乘Thừa 。 猶do 未vị 永vĩnh 離ly 。 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 異dị 熟thục 空không 故cố 。 不bất 言ngôn 所sở 知tri 者giả 。 所sở 知tri 不bất 執chấp 藏tạng 故cố 。

此thử 中trung 所sở 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 者giả (# 至chí )# 永vĩnh 不bất 復phục 受thọ 分phân 段đoạn 生sanh 故cố 。

此thử 中trung 下hạ 。 轉chuyển 釋thích 羅La 漢Hán 名danh 不bất 局cục 故cố 。 次thứ 三tam 句cú 出xuất 殺sát 賊tặc 。 應Ứng 供Cúng 。 無vô 生sanh 。 三tam 德đức 義nghĩa 。

云vân 何hà 知tri 然nhiên 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết (# 至chí )# 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 及cập 如Như 來Lai 故cố 。

云vân 何hà 下hạ 。 先tiên 引dẫn 瑜du 伽già 通thông 證chứng 三tam 乘thừa 斷đoạn 現hiện 名danh 捨xả 。 次thứ 引dẫn 集tập 論luận 獨độc 證chứng 菩Bồ 薩Tát 。 斷đoạn 種chủng 名danh 捨xả 。

若nhược 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 煩phiền 惱não 。 種chủng 子tử (# 至chí )# 亦diệc 不bất 成thành 就tựu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 釋thích 妨phương 。 約ước 集tập 論luận 以dĩ 難nạn/nan 瑜du 伽già 。 集tập 論luận 言ngôn 頓đốn 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 捨xả 阿a 賴lại 耶da 。 反phản 而nhi 言ngôn 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 未vị 斷đoạn 盡tận 。 應ưng 皆giai 成thành 就tựu 賴lại 耶da 。 何hà 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 不bất 成thành 就tựu 。 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 云vân 何hà 集tập 論luận 言ngôn 成thành 就tựu 。 瑜du 伽già 言ngôn 不bất 成thành 就tựu 耶da 。

彼bỉ 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 論luận 文văn 不bất 違vi 此thử 義nghĩa 。

彼bỉ 說thuyết 下hạ 。 先tiên 約ước 迴hồi 心tâm 向hướng 大đại 答đáp 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 位vị 中trung 已dĩ 捨xả 阿a 賴lại 耶da 。 不bất 定định 性tánh 故cố 。 迴hồi 心tâm 向hướng 大đại 。 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 必tất 不bất 退thoái 轉chuyển 。 復phục 起khởi 煩phiền 惱não 。 念niệm 念niệm 趣thú 菩Bồ 提Đề 故cố 。 轉chuyển 名danh 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 已dĩ 捨xả 故cố 。 不bất 成thành 就tựu 阿a 賴lại 耶da 。 雖tuy 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 在tại 羅La 漢Hán 中trung 攝nhiếp 。 故cố 集tập 論luận 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 成thành 就tựu 。 瑜du 伽già 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 不bất 成thành 就tựu 。 文văn 雖tuy 似tự 異dị 。 兩lưỡng 不bất 相tương 違vi 。

又hựu 不bất 動động 地địa 以dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 (# 至chí )# 此thử 位vị 方phương 名danh 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。

又hựu 不bất 下hạ 。 約ước 深thâm 位vị 不bất 退thoái 答đáp 。 不bất 動động 以dĩ 上thượng 。 即tức 八bát 九cửu 十Thập 地Địa 位vị 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 謂vị 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 法pháp 駛sử 流lưu 。 謂vị 所sở 知tri 障chướng 。 任nhậm 運vận 轉chuyển 。 謂vị 自tự 在tại 不bất 為vi 所sở 拘câu 故cố 。 於ư 一nhất 行hành 中trung 起khởi 諸chư 行hành 。 或hoặc 二nhị 至chí 多đa 。 或hoặc 無vô 量lượng 一nhất 至chí 多đa 。 皆giai 起khởi 諸chư 行hành 故cố 。 念niệm 念niệm 流lưu 入nhập 薩tát 婆bà 海hải 故cố 。

然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 盡tận (# 至chí )# 此thử 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。

然nhiên 此thử 下hạ 。 通thông 妨phương 。 前tiền 云vân 此thử 識thức 煩phiền 惱não 麤thô 重trọng/trùng 永vĩnh 遠viễn 離ly 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 今kim 雖tuy 深thâm 位vị 。 猶do 居cư 在tại 因nhân 。 異dị 熟thục 未vị 空không 。 種chủng 子tử 尚thượng 在tại 。 何hà 亦diệc 言ngôn 捨xả 。 通thông 意ý 如như 文văn 。 此thử 識thức 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 。 我ngã 見kiến 愛ái 等đẳng 。 謂vị 末mạt 那na 相tương 應ứng 四tứ 煩phiền 惱não 。 即tức 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 生sanh 空không 智trí 果quả 任nhậm 運vận 現hiện 前tiền 。 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 。 故cố 亦diệc 名danh 捨xả 。

有hữu 義nghĩa 初Sơ 地Địa 以dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 (# 至chí )# 能năng 一nhất 行hành 中trung 起khởi 諸chư 行hành 故cố 。

有hữu 義nghĩa 下hạ 。 敘tự 異dị 解giải 。 此thử 解giải 言ngôn 不bất 唯duy 第đệ 八bát 已dĩ 上thượng 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 來lai 。 亦diệc 名danh 不bất 退thoái 。 證chứng 理lý 得đắc 智trí 斷đoạn 障chướng 起khởi 行hành 故cố 。

雖tuy 為vi 利lợi 益ích 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 (# 至chí )# 故cố 此thử 亦diệc 名danh 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn 云vân 。 論luận 言ngôn 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 成thành 就tựu 阿a 賴lại 耶da 。 深thâm 位vị 不bất 起khởi 煩phiền 惱não 。 可khả 名danh 不bất 退thoái 。 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 以dĩ 同đồng 事sự 攝nhiếp 化hóa 。 猶do 現hiện 煩phiền 惱não 。 何hà 故cố 亦diệc 名danh 不bất 退thoái 。 雖tuy 為vi 下hạ 。 通thông 意ý 如như 文văn 。

然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 盡tận (# 至chí )# 此thử 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。

問vấn 云vân 。 前tiền 云vân 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 究cứu 竟cánh 盡tận 時thời 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 今kim 云vân 何hà 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 俱câu 生sanh 未vị 盡tận 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 然nhiên 此thử 下hạ 。 通thông 意ý 如như 文văn 。

故cố 集tập 論luận 中trung 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 故cố 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。

故cố 集tập 下hạ 。 引dẫn 論luận 證chứng 。 論luận 文văn 通thông 十Thập 地Địa 故cố 。 煩phiền 惱não 如như 毒độc 。 禪thiền 定định 觀quán 智trí 如như 咒chú 藥dược 。

彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 七thất 地địa 已dĩ 前tiền (# 至chí )# 許hứa 便tiện 違vi 害hại 諸chư 論luận 所sở 說thuyết 。

彼bỉ 說thuyết 下hạ 。 斥xích 。 如như 文văn 。 若nhược 謂vị 斷đoạn 分phân 別biệt 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 者giả 。 次thứ 約ước 預dự 流lưu 並tịnh 破phá 。 預dự 流lưu 初sơ 果quả 已dĩ 斷đoạn 分phân 別biệt 。 亦diệc 應ưng 名danh 捨xả 。 若nhược 言ngôn 初sơ 果quả 名danh 捨xả 。 則tắc 與dữ 諸chư 論luận 相tương 違vi 。 諸chư 論luận 皆giai 言ngôn 四Tứ 果Quả 羅La 漢Hán 方phương 名danh 捨xả 故cố 。

地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 所sở 起khởi 。 煩phiền 惱não (# 至chí )# 寧ninh 可khả 以dĩ 彼bỉ 例lệ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。

地địa 上thượng 下hạ 。 敘tự 轉chuyển 救cứu 。 謂vị 地địa 上thượng 煩phiền 惱não 。 由do 正chánh 智trí 所sở 伏phục 不bất 為vi 過quá 失thất 。 預dự 流lưu 不bất 然nhiên 。 不bất 可khả 以dĩ 預dự 流lưu 例lệ 菩Bồ 薩Tát 為vi 難nạn/nan 。

彼bỉ 六lục 識thức 中trung 所sở 起khởi 煩phiền 惱não (# 至chí )# 由do 此thử 故cố 知tri 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。

彼bỉ 六lục 下hạ 。 破phá 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 通thông 六lục 七thất 二nhị 識thức 。 六lục 識thức 中trung 俱câu 生sanh 。 可khả 如như 上thượng 說thuyết 。 治trị 障chướng 相tương 違vi 故cố 。 第đệ 七thất 俱câu 生sanh 。 由do 出xuất 觀quán 入nhập 觀quán 不bất 時thời 。 漏lậu 與dữ 無vô 漏lậu 相tương/tướng 間gian 運vận 行hành 。 無vô 漏lậu 心tâm 位vị 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 。 有hữu 漏lậu 心tâm 位vị 任nhậm 運vận 執chấp 藏tạng 。 寧ninh 不bất 同đồng 彼bỉ 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 責trách 。 故cố 不bất 可khả 言ngôn 通thông 前tiền 七thất 地địa 。

然nhiên 阿A 羅La 漢Hán 斷đoạn 此thử 識thức 中trung (# 至chí )# 爾nhĩ 時thời 便tiện 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

然nhiên 阿a 下hạ 。 總tổng 結kết 。 非phi 捨xả 下hạ 。 明minh 捨xả 名danh 不bất 捨xả 體thể 。 勿vật 阿a 下hạ 。 出xuất 不bất 捨xả 所sở 以dĩ 。 阿A 羅La 漢Hán 證chứng 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 子tử 縛phược 已dĩ 斷đoạn 。 果quả 縛phược 猶do 存tồn 。 此thử 身thân 智trí 種chủng 子tử 由do 識thức 體thể 執chấp 持trì 。 此thử 時thời 若nhược 無vô 持trì 種chủng 識thức 。 亦diệc 無vô 所sở 持trì 種chủng 。 種chủng 子tử 既ký 無vô 。 身thân 智trí 現hiện 行hành 不bất 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 便tiện 應ưng 灰hôi 身thân 泯mẫn 智trí 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 有hữu 餘dư 位vị 非phi 捨xả 識thức 體thể 。 八bát 識thức 成thành 不bất 成thành 應ưng 有hữu 四tứ 句cú 。 或hoặc 成thành 就tựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 非phi 轉chuyển 識thức 。 謂vị 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 無vô 心tâm 悶muộn 絕tuyệt 。 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 轉chuyển 識thức 非phi 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 諸chư 獨Độc 覺Giác 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 諸chư 如Như 來Lai 。 住trụ 有hữu 心tâm 位vị 。 或hoặc 有hữu 俱câu 成thành 就tựu 。 謂vị 餘dư 有hữu 情tình 住trụ 有hữu 心tâm 位vị 。 或hoặc 有hữu 俱câu 不bất 成thành 就tựu 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 諸chư 獨Độc 覺Giác 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 諸chư 如Như 來Lai 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 趣thú 無vô 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。

然nhiên 第đệ 八bát 識thức 雖tuy 諸chư 有hữu 情tình (# 至chí )# 此thử 等đẳng 諸chư 名danh 通thông 一nhất 切thiết 位vị 。

然nhiên 第đệ 下hạ 。 釋thích 義nghĩa 通thông 諸chư 名danh 。 先tiên 總tổng 標tiêu 。 謂vị 或hoặc 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 釋thích 義nghĩa 皆giai 如như 文văn 。 前tiền 四tứ 名danh 。 通thông 凡phàm 聖thánh 因nhân 果quả 一nhất 切thiết 位vị 。 如Như 來Lai 位vị 中trung 集tập 起khởi 淨tịnh 法pháp 故cố 。 執chấp 持trì 淨tịnh 種chủng 色sắc 根căn 故cố 。 與dữ 淨tịnh 法Pháp 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 任nhậm 持trì 出xuất 世thế 種chủng 子tử 故cố 。

或hoặc 名danh 阿a 賴lại 耶da 攝nhiếp 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 (# 至chí )# 有hữu 雜tạp 染nhiễm 法pháp 執chấp 藏tạng 義nghĩa 故cố 。

阿a 賴lại 耶da 名danh 。 通thông 異dị 生sanh 至chí 七thất 地địa 。 皆giai 未vị 捨xả 執chấp 藏tạng 故cố 。

或hoặc 名danh 異dị 熟thục 識thức 能năng 引dẫn 生sanh 死tử (# 至chí )# 猶do 有hữu 異dị 熟thục 無vô 記ký 法pháp 故cố 。

異dị 熟thục 名danh 通thông 異dị 生sanh 至chí 十Thập 地Địa 。 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 方phương 空không 故cố 。

或hoặc 名danh 無vô 垢cấu 識thức 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 (# 至chí )# 未vị 得đắc 善thiện 淨tịnh 第đệ 八bát 識thức 故cố 。

無vô 垢cấu 識thức 唯duy 。 在tại 如Như 來Lai 地Địa 。 淳thuần 善thiện 淨tịnh 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 反phản 顯hiển 。 如như 文văn 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如Như 來Lai 無vô 垢cấu 識thức (# 至chí )# 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 。 障chướng 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 。

如như 契khế 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 名danh 七thất 義nghĩa 七thất 而nhi 體thể 唯duy 一nhất 。 或hoặc 通thông 或hoặc 局cục 而nhi 該cai 淺thiển 深thâm 。 前tiền 四tứ 通thông 而nhi 不bất 局cục 。 通thông 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 後hậu 一nhất 局cục 而nhi 不bất 通thông 。 局cục 如Như 來Lai 故cố 。 賴lại 耶da 非phi 通thông 非phi 局cục 。 非phi 通thông 上thượng 聖thánh 。 非phi 局cục 下hạ 凡phàm 。 異dị 熟thục 亦diệc 通thông 亦diệc 局cục 。 亦diệc 通thông 金kim 剛cang 。 亦diệc 局cục 博bác 地địa 。

阿a 賴lại 耶da 名danh 過quá 失thất 重trọng/trùng 故cố (# 至chí )# 心tâm 等đẳng 通thông 故cố 隨tùy 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。

阿a 賴lại 下hạ 。 明minh 斷đoạn 捨xả 前tiền 後hậu 。 究cứu 竟cánh 極cực 果quả 。 唯duy 轉chuyển 其kỳ 名danh 。 沉trầm 空không 滯trệ 寂tịch 。 名danh 體thể 俱câu 失thất 。 心tâm 等đẳng 通thông 者giả 。 義nghĩa 通thông 染nhiễm 淨tịnh 。 染nhiễm 隨tùy 前tiền 捨xả 。 淨tịnh 益ích 長trường 時thời 。

然nhiên 第đệ 八bát 識thức 總tổng 有hữu 二nhị 位vị (# 至chí )# 鏡kính 智trí 徧biến 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。

然nhiên 第đệ 下hạ 。 總tổng 判phán 二nhị 位vị 如như 文văn 。 與dữ 一nhất 下hạ 一nhất 句cú 。 釋thích 與dữ 五ngũ 徧biến 行hành 相tương 應ứng 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 五ngũ 句cú 。 釋thích 與dữ 五ngũ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 。 極cực 淨tịnh 下hạ 一nhất 句cú 。 釋thích 與dữ 善thiện 十thập 一nhất 相tương 應ứng 。 無vô 染nhiễm 汙ô 故cố 。 簡giản 不bất 與dữ 根căn 隨tùy 二nhị 十thập 六lục 相tướng 應ưng 。 無vô 散tán 動động 故cố 。 簡giản 不bất 與dữ 四tứ 不bất 定định 相tương 應ứng 。 任nhậm 運vận 一nhất 句cú 。 釋thích 捨xả 受thọ 。 鏡kính 智trí 徧biến 緣duyên 。 釋thích 所sở 緣duyên 。 有hữu 漏lậu 位vị 局cục 。 無vô 漏lậu 位vị 通thông 。 染nhiễm 淨tịnh 廣quảng 狹hiệp 。 理lý 應ưng 爾nhĩ 故cố 。

云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 第đệ 八bát 識thức (# 至chí )# 聖thánh 教giáo 正chánh 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。

云vân 何hà 下hạ 。 引dẫn 教giáo 理lý 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 。 初sơ 徵trưng 問vấn 。 次thứ 總tổng 答đáp 教giáo 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。 教giáo 。 謂vị 三tam 經kinh 四tứ 頌tụng 五ngũ 教giáo 。 理lý 。 謂vị 十thập 理lý 。 以dĩ 此thử 楷# 定định 不bất 易dị 。 度độ 量lương 無vô 謬mậu 為vi 證chứng 。

謂vị 有hữu 大Đại 乘Thừa 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma (# 至chí )# 由do 此thử 有hữu 諸chư 趣thú 及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 。

謂vị 有hữu 下hạ 。 先tiên 引dẫn 一nhất 經kinh 一nhất 頌tụng 。 三tam 番phiên 釋thích 頌tụng 。 第đệ 一nhất 番phiên 約ước 因nhân 緣duyên 依y 持trì 用dụng 釋thích 。

此thử 第đệ 八bát 識thức 自tự 性tánh 微vi 細tế (# 至chí )# 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 作tác 依y 持trì 用dụng 。

此thử 第đệ 下hạ 。 初sơ 二nhị 句cú 出xuất 引dẫn 教giáo 意ý 。 第đệ 八bát 自tự 性tánh 微vi 細tế 。 體thể 隱ẩn 用dụng 彰chương 。 故cố 以dĩ 用dụng 顯hiển 體thể 。 頌tụng 中trung 下hạ 。 略lược 以dĩ 二nhị 用dụng 判phán 頌tụng 四tứ 句cú 。

界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 即tức 種chủng 子tử 識thức (# 至chí )# 等đẳng 為vi 依y 止chỉ 故cố 名danh 為vi 緣duyên 。

界giới 是thị 下hạ 先tiên 釋thích 因nhân 緣duyên 用dụng 。 因nhân 緣duyên 分phần/phân 釋thích 。 初sơ 句cú 標tiêu 因nhân 。 種chủng 子tử 識thức 。 出xuất 體thể 。 親thân 生sanh 諸chư 法pháp 。 結kết 為vi 因nhân 用dụng 。 依y 是thị 下hạ 。 初sơ 句cú 標tiêu 緣duyên 。 執chấp 持trì 識thức 。 出xuất 體thể 。 諸chư 法pháp 等đẳng 為vi 依y 止chỉ 。 結kết 為vi 緣duyên 用dụng 。 雖tuy 因nhân 緣duyên 義nghĩa 別biệt 。 識thức 體thể 唯duy 一nhất 。 約ước 能năng 生sanh 義nghĩa 。 名danh 種chủng 子tử 識thức 。 約ước 依y 止chỉ 義nghĩa 。 名danh 執chấp 持trì 識thức 。 以dĩ 此thử 二nhị 用dụng 顯hiển 體thể 。 體thể 一nhất 名danh 異dị 也dã 。

謂vị 能năng 執chấp 持trì 諸chư 種chủng 子tử 故cố (# 至chí )# 是thị 謂vị 此thử 識thức 為vi 因nhân 緣duyên 用dụng 。

謂vị 能năng 下hạ 。 因nhân 緣duyên 合hợp 明minh 。 廣quảng 釋thích 上thượng 義nghĩa 。 初sơ 四tứ 句cú 文văn 互hỗ 隔cách 對đối 。 承thừa 前tiền 起khởi 後hậu 。 能năng 執chấp 持trì 諸chư 種chủng 子tử 。 即tức 前tiền 種chủng 子tử 為vi 因nhân 。 即tức 變biến 為vi 彼bỉ 。 即tức 前tiền 親thân 生sanh 諸chư 法pháp 。 與dữ 現hiện 行hành 法pháp 為vi 所sở 依y 。 即tức 前tiền 執chấp 持trì 為vi 緣duyên 。 及cập 為vi 彼bỉ 依y 。 即tức 前tiền 等đẳng 無vô 依y 止chỉ 。 變biến 為vi 彼bỉ 者giả 。 牒điệp 上thượng 。 謂vị 變biến 一nhất 句cú 。 釋thích 成thành 。 為vi 彼bỉ 依y 者giả 。 牒điệp 上thượng 。 謂vị 與dữ 一nhất 句cú 。 釋thích 成thành 。 問vấn 云vân 。 執chấp 受thọ 但đãn 能năng 執chấp 受thọ 根căn 身thân 。 不bất 言ngôn 執chấp 受thọ 諸chư 識thức 。 何hà 言ngôn 與dữ 轉chuyển 識thức 作tác 所sở 依y 止chỉ 耶da 。 以dĩ 能năng 下hạ 。 通thông 妨phương 廣quảng 釋thích 為vi 依y 義nghĩa 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 以dĩ 五ngũ 色sắc 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 又hựu 與dữ 下hạ 。 釋thích 第đệ 六lục 意ý 識thức 以dĩ 末mạt 那na 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 末mạt 那na 下hạ 。 立lập 量lượng 證chứng 末mạt 那na 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 并tinh 證chứng 意ý 識thức 依y 末mạt 那na 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 自tự 性tánh 微vi 細tế 。 不bất 可khả 了liễu 知tri 。 故cố 立lập 量lượng 證chứng 明minh 。 第đệ 八bát 下hạ 。 明minh 第đệ 八bát 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 謂vị 第đệ 七thất 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。 是thị 謂vị 下hạ 。 結kết 成thành 因nhân 緣duyên 。 故cố 以dĩ 因nhân 緣duyên 之chi 用dụng 顯hiển 體thể 也dã 。

由do 此thử 有hữu 者giả 由do 有hữu 此thử 識thức (# 至chí )# 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。

由do 此thử 下hạ 。 次thứ 釋thích 依y 持trì 用dụng 。 先tiên 釋thích 流lưu 轉chuyển 依y 持trì 用dụng 。 先tiên 牒điệp 頌tụng 略lược 標tiêu 體thể 用dụng 善thiện 。 謂vị 人nhân 天thiên 清thanh 昇thăng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 惡ác 。 謂vị 三tam 塗đồ 沉trầm 墜trụy 苦khổ 。 第đệ 八bát 識thức 。 出xuất 體thể 。 執chấp 持trì 下hạ 。 顯hiển 用dụng 。 順thuận 流lưu 轉chuyển 法pháp 者giả 。 流lưu 轉chuyển 。 謂vị 昇thăng 沉trầm 往vãng 返phản 苦khổ 樂lạc 果quả 。 順thuận 。 即tức 惑hoặc 業nghiệp 因nhân 。 隨tùy 順thuận 生sanh 死tử 故cố 。 由do 識thức 執chấp 持trì 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 種chủng 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 即tức 五ngũ 趣thú 現hiện 果quả 。 苦khổ 種chủng 於ư 生sanh 死tử 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 。 惑hoặc 業nghiệp 種chủng 於ư 生sanh 死tử 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。

雖tuy 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 皆giai 是thị 流lưu 轉chuyển (# 至chí )# 是thị 與dữ 流lưu 轉chuyển 作tác 依y 持trì 用dụng 。

雖tuy 惑hoặc 下hạ 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 皆giai 流lưu 轉chuyển 法pháp 。 何hà 故cố 頌tụng 中trung 唯duy 言ngôn 諸chư 趣thú 。 不bất 及cập 二nhị 耶da 。 釋thích 中trung 約ước 通thông 局cục 判phán 頌tụng 文văn 。 初sơ 約ước 果quả 勝thắng 偏thiên 說thuyết 。 次thứ 約ước 諸chư 趣thú 名danh 。 因nhân 果quả 通thông 攝nhiếp 。 諸chư 惑hoặc 下hạ 。 結kết 。 故cố 以dĩ 流lưu 轉chuyển 之chi 用dụng 顯hiển 體thể 也dã 。

及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 者giả 由do 有hữu 此thử 識thức (# 至chí )# 令linh 修tu 行hành 者giả 。 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

及cập 涅niết 下hạ 。 次thứ 釋thích 還hoàn 滅diệt 依y 持trì 用dụng 。 先tiên 牒điệp 頌tụng 略lược 標tiêu 體thể 用dụng 。 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 性tánh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 證chứng 得đắc 。 謂vị 無vô 漏lậu 正chánh 智trí 。 第đệ 八bát 識thức 。 出xuất 體thể 。 執chấp 持trì 下hạ 。 顯hiển 用dụng 。 順thuận 還hoàn 滅diệt 法pháp 者giả 。 還hoàn 滅diệt 。 謂vị 歸quy 還hoàn 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 。 順thuận 。 即tức 能năng 還hoàn 之chi 道đạo 。 由do 識thức 執chấp 持trì 無vô 漏lậu 智trí 種chủng 。 令linh 修tu 行hành 者giả 。 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 從tùng 無vô 漏lậu 種chủng 發phát 生sanh 淨tịnh 行hạnh 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 故cố 。 種chủng 於ư 現hiện 行hành 為vi 生sanh 因nhân 。 智trí 於ư 涅Niết 槃Bàn 為vi 了liễu 因nhân 。 及cập 者giả 兼kiêm 也dã 。

此thử 中trung 但đãn 說thuyết 能năng 證chứng 得đắc 道Đạo (# 至chí )# 是thị 與dữ 還hoàn 滅diệt 作tác 依y 持trì 用dụng 。

此thử 中trung 下hạ 。 約ước 單đơn 雙song 判phán 頌tụng 文văn 。 初sơ 文văn 單đơn 約ước 能năng 證chứng 道đạo 。 次thứ 句cú 釋thích 成thành 。 涅Niết 槃Bàn 不bất 依y 此thử 識thức 者giả 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 即tức 識thức 實thật 性tánh 。 識thức 依y 理lý 。 理lý 不bất 依y 識thức 故cố 。 次thứ 文văn 單đơn 約ước 所sở 證chứng 。 次thứ 句cú 釋thích 成thành 。 或hoặc 此thử 下hạ 。 雙song 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 與dữ 道đạo 。 次thứ 句cú 釋thích 成thành 。 能năng 還hoàn 所sở 還hoàn 。 品phẩm 類loại 同đồng 故cố 。 謂vị 涅niết 下hạ 。 出xuất 雙song 說thuyết 意ý 。 能năng 得đắc 道Đạo 。 約ước 證chứng 理lý 言ngôn 。 能năng 斷đoạn 道đạo 。 約ước 斷đoạn 惑hoặc 言ngôn 。 總tổng 唯duy 一nhất 無vô 漏lậu 智trí 耳nhĩ 。 能năng 所sở 下hạ 。 結kết 。 能năng 所sở 斷đoạn 證chứng 者giả 。 謂vị 能năng 斷đoạn 道đạo 。 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 能năng 證chứng 道đạo 。 所sở 證chứng 理lý 。 故cố 以dĩ 還hoàn 滅diệt 之chi 用dụng 顯hiển 體thể 也dã 。

又hựu 此thử 頌tụng 中trung 初sơ 句cú 顯hiển 示thị (# 至chí )# 依y 轉chuyển 識thức 等đẳng 理lý 不bất 成thành 故cố 。

又hựu 此thử 下hạ 。 第đệ 二nhị 番phiên 約ước 染nhiễm 淨tịnh 依y 釋thích 。 初sơ 句cú 中trung 界giới 字tự 。 即tức 性tánh 義nghĩa 。 謂vị 識thức 自tự 性tánh 無vô 始thỉ 恆hằng 有hữu 。 次thứ 句cú 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 依y 者giả 。 總tổng 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 。 法Pháp 為vi 依y 止chỉ 。 第đệ 三tam 句cú 由do 此thử 有hữu 諸chư 趣thú 。 即tức 別biệt 為vi 染nhiễm 依y 止chỉ 。 第đệ 四tứ 句cú 及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 。 即tức 別biệt 為vi 淨tịnh 依y 止chỉ 。 雜tạp 染nhiễm 下hạ 。 轉chuyển 釋thích 。 集Tập 諦Đế 。 即tức 能năng 趣thú 惑hoặc 業nghiệp 。 苦Khổ 諦Đế 。 即tức 所sở 趣thú 生sanh 。 此thử 二nhị 世thế 間gian 因nhân 果quả 也dã 。 所sở 能năng 趣thú 者giả 。 會hội 通thông 頌tụng 文văn 。 道Đạo 諦Đế 。 即tức 能năng 證chứng 得đắc 道đạo 。 滅Diệt 諦Đế 。 即tức 所sở 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 二nhị 出xuất 世thế 因nhân 果quả 也dã 。 所sở 能năng 證chứng 者giả 。 會hội 通thông 頌tụng 文văn 。 彼bỉ 二nhị 下hạ 。 結kết 。 以dĩ 用dụng 顯hiển 體thể 。 依y 此thử 識thức 者giả 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 故cố 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 為vi 所sở 依y 。 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 通thông 善thiện 染nhiễm 性tánh 。 不bất 能năng 與dữ 二nhị 作tác 所sở 依y 。 故cố 以dĩ 染nhiễm 淨tịnh 依y 持trì 之chi 用dụng 顯hiển 體thể 也dã 。

或hoặc 復phục 初sơ 句cú 顯hiển 此thử 識thức 體thể (# 至chí )# 離ly 第đệ 八bát 識thức 皆giai 不bất 得đắc 有hữu 。

或hoặc 復phục 下hạ 。 第đệ 三tam 番phiên 約ước 三tam 性tánh 依y 止chỉ 釋thích 。 如như 次thứ 配phối 釋thích 。 第đệ 二nhị 句cú 依y 他tha 者giả 。 諸chư 法pháp 皆giai 依y 緣duyên 所sở 生sanh 故cố 。 第đệ 三tam 句cú 徧biến 計kế 者giả 。 諸chư 趣thú 皆giai 由do 分phân 別biệt 執chấp 故cố 。 第đệ 四tứ 句cú 圓viên 成thành 者giả 。 理lý 智trí 皆giai 是thị 清thanh 淨tịnh 法pháp 故cố 。 故cố 以dĩ 三tam 性tánh 依y 止chỉ 之chi 用dụng 顯hiển 體thể 也dã 。 今kim 此thử 下hạ 。 總tổng 結kết 三tam 番phiên 作tác 用dụng 以dĩ 顯hiển 體thể 。 末mạt 句cú 反phản 顯hiển 。

即tức 彼bỉ 經kinh 中trung 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 故cố 名danh 阿a 賴lại 耶da 勝thắng 者giả 我ngã 開khai 示thị 。

即tức 彼bỉ 下hạ 。 重trọng/trùng 引dẫn 前tiền 經kinh 第đệ 二nhị 頌tụng 。

由do 此thử 本bổn 識thức 具cụ 諸chư 種chủng 子tử (# 至chí )# 依y 斯tư 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 名danh 。

由do 此thử 下hạ 。 約ước 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 釋thích 。 具cụ 諸chư 種chủng 子tử 。 即tức 持trì 種chủng 義nghĩa 。 攝nhiếp 藏tạng 諸chư 法pháp 。 即tức 受thọ 熏huân 義nghĩa 。 依y 斯tư 二nhị 義nghĩa 名danh 阿a 賴lại 耶da 。

非phi 如như 勝thắng 性tánh 轉chuyển 為vi 大đại 等đẳng (# 至chí )# 能năng 依y 所sở 依y 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。

非phi 如như 下hạ 。 簡giản 異dị 。 數số 論luận 師sư 謂vị 勝thắng 性tánh 轉chuyển 為vi 大đại 等đẳng 。 因nhân 果quả 雖tuy 殊thù 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 果quả 有hữu 生sanh 滅diệt 而nhi 因nhân 是thị 常thường 。 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 云vân 非phi 如như 。 能năng 生sanh 種chủng 子tử 與dữ 現hiện 行hành 果quả 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 故cố 。 能năng 依y 所sở 依y 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。

與dữ 雜tạp 染nhiễm 法pháp 互hỗ 相tương 攝nhiếp 藏tạng (# 至chí )# 故cố 說thuyết 此thử 識thức 名danh 阿a 賴lại 耶da 。

與dữ 雜tạp 染nhiễm 下hạ 。 約ước 三tam 藏tạng 釋thích 。 初sơ 句cú 即tức 能năng 所sở 藏tạng 。 次thứ 句cú 即tức 執chấp 藏tạng 。

已dĩ 入nhập 見kiến 道đạo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 (# 至chí )# 故cố 我ngã 世Thế 尊Tôn 正chánh 為vi 開khai 示thị 。

已dĩ 入nhập 下hạ 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 先tiên 約ước 地địa 上thượng 。 見kiến 道đạo 。 即tức 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 。 真chân 現hiện 觀quán 者giả 。 地địa 前tiền 雖tuy 修tu 現hiện 觀quán 。 惑hoặc 未vị 斷đoạn 。 理lý 未vị 證chứng 。 名danh 似tự 現hiện 觀quán 。 登đăng 地địa 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 。 名danh 真chân 現hiện 觀quán 。 能năng 證chứng 解giải 者giả 。 證chứng 未vị 窮cùng 源nguyên 。 解giải 名danh 分phần/phân 覺giác 。 有hữu 所sở 斷đoạn 。 有hữu 所sở 未vị 斷đoạn 。 有hữu 所sở 證chứng 。 有hữu 所sở 未vị 證chứng 。 故cố 為vi 開khai 示thị 。

或hoặc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 皆giai 名danh 勝thắng 者giả (# 至chí )# 非phi 諸chư 轉chuyển 識thức 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。

或hoặc 諸chư 下hạ 。 次thứ 通thông 地địa 前tiền 。 未vị 能năng 證chứng 解giải 者giả 。 未vị 能năng 證chứng 理lý 。 未vị 發phát 真chân 智trí 故cố 。 而nhi 能năng 信tín 解giải 者giả 。 已dĩ 具cụ 信tín 法pháp 二nhị 行hành 故cố 。 轉chuyển 依y 者giả 。 一nhất 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 二nhị 迷mê 悟ngộ 依y 。 轉chuyển 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 轉chuyển 迷mê 得đắc 悟ngộ 。 故cố 名danh 轉chuyển 依y 。 非phi 諸chư 下hạ 。 結kết 。

解giải 深thâm 密mật 經kinh 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 。

解giải 深thâm 下hạ 。 引dẫn 第đệ 二nhị 經kinh 第đệ 三tam 頌tụng 。 深thâm 細tế 。 顯hiển 體thể 。 種chủng 子tử 。 明minh 功công 能năng 。 暴bạo 流lưu 。 喻dụ 相tương/tướng 。

以dĩ 能năng 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử (# 至chí )# 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 故cố 名danh 甚thậm 細tế 。

以dĩ 能năng 下hạ 。 釋thích 初sơ 句cú 。 阿a 陀đà 那na 。 具cụ 執chấp 持trì 。 執chấp 受thọ 。 執chấp 取thủ 。 三tam 義nghĩa 。 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 唯duy 執chấp 持trì 者giả 。 執chấp 受thọ 四tứ 義nghĩa 中trung 闕khuyết 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 義nghĩa 故cố 。 色sắc 根căn 依y 處xứ 名danh 執chấp 受thọ 者giả 。 四tứ 義nghĩa 全toàn 具cụ 故cố 。 結kết 生sanh 相tương 續tục 者giả 。 結kết 者giả 。 繫hệ 屬thuộc 義nghĩa 。 生sanh 者giả 。 受thọ 生sanh 。 相tương 續tục 者giả 。 胎thai 中trung 五ngũ 位vị 。 展triển 轉chuyển 增tăng 長trưởng 。 乃nãi 至chí 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 。 由do 此thử 識thức 與dữ 染nhiễm 汙ô 意ý 俱câu 。 能năng 執chấp 取thủ 故cố 。 於ư 母mẫu 腹phúc 中trung 。 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 俱câu 舍xá 云vân 。 倒đảo 心tâm 趣thú 欲dục 境cảnh 。 濕thấp 化hóa 染nhiễm 香hương 處xứ 。 無vô 性tánh 者giả 。 謂vị 一nhất 闡xiển 提đề 。 無vô 佛Phật 性tánh 故cố 。 趣thú 寂tịch 者giả 。 謂vị 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 沈trầm 空không 滯trệ 寂tịch 故cố 。 凡phàm 夫phu 如như 生sanh 盲manh 。 不bất 能năng 窮cùng 。 二Nhị 乘Thừa 如như 眇miễu 目mục 。 不bất 能năng 達đạt 。

是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 實thật 種chủng 子tử (# 至chí )# 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 猶do 如như 暴bạo 流lưu 。

是thị 一nhất 下hạ 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 親thân 生sanh 現hiện 行hành 名danh 種chủng 子tử 。 轉chuyển 識thức 隨tùy 緣duyên 有hữu 起khởi 滅diệt 。 種chủng 識thức 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 。

凡phàm 即tức 無vô 性tánh 愚ngu 即tức 趣thú 寂tịch (# 至chí )# 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。

凡phàm 即tức 下hạ 。 釋thích 後hậu 二nhị 句cú 。 起khởi 分phân 別biệt 執chấp 者giả 。 凡phàm 愚ngu 我ngã 執chấp 未vị 離ly 。 更cánh 聞văn 第đệ 八bát 。 復phục 增tăng 分phân 別biệt 。 如như 牛ngưu 皮bì 龍long 繩thằng 。 遇ngộ 日nhật 轉chuyển 堅kiên 。 遇ngộ 水thủy 轉chuyển 急cấp 。 唯duy 第đệ 下hạ 。 結kết 。

入nhập 楞lăng 伽già 經kinh 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 (# 至chí )# 恆hằng 起khởi 諸chư 識thức 浪lãng 現hiện 前tiền 作tác 用dụng 轉chuyển 。

入nhập 楞lăng 下hạ 。 引dẫn 第đệ 三tam 經kinh 第đệ 四tứ 頌tụng 。 初sơ 一nhất 偈kệ 唯duy 約ước 喻dụ 明minh 。 次thứ 一nhất 偈kệ 法pháp 喻dụ 合hợp 顯hiển 。 合hợp 法pháp 皆giai 如như 文văn 。 境cảnh 等đẳng 者giả 。 等đẳng 諸chư 緣duyên 也dã 。 謂vị 諸chư 識thức 隨tùy 緣duyên 起khởi 滅diệt 。 藏tạng 識thức 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 。 唯duy 此thử 第đệ 八bát 可khả 喻dụ 如như 海hải 。

眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 無vô 如như 大đại 海hải (# 至chí )# 故cố 知tri 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 識thức 性tánh 。

眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 反phản 顯hiển 諸chư 識thức 無vô 恆hằng 相tương 續tục 義nghĩa 。 故cố 知tri 一nhất 句cú 。 正chánh 顯hiển 第đệ 八bát 。

此thử 等đẳng 無vô 量lượng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung (# 至chí )# 如như 增tăng 壹nhất 等đẳng 至chí 教giáo 量lượng 攝nhiếp 。

此thử 等đẳng 下hạ 。 廣quảng 指chỉ 諸chư 經kinh 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 。 諸chư 大đại 下hạ 。 明minh 大Đại 乘Thừa 經Kinh 是thị 聖thánh 言ngôn 量lượng 。 初sơ 以dĩ 四tứ 雙song 八bát 雙song 顯hiển 。 次thứ 以dĩ 三tam 支chi 五ngũ 分phần/phân 證chứng 。 初sơ 順thuận 理lý 違vi 情tình 故cố 。 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。 誰thùy 為vi 主chủ 宰tể 。 計kế 我ngã 徧biến 常thường 。 流lưu 轉chuyển 諸chư 趣thú 。 二nhị 棄khí 染nhiễm 趣thú 淨tịnh 故cố 。 訶ha 棄khí 煩phiền 惱não 。 背bối/bội 彼bỉ 生sanh 死tử 。 趣thú 進tiến 無vô 生sanh 。 歸quy 向hướng 寂tịch 滅diệt 。 三tam 讚tán 內nội 毀hủy 外ngoại 故cố 。 三Tam 寶Bảo 淨tịnh 德đức 。 海hải 水thủy 為vi 墨mặc 書thư 之chi 莫mạc 窮cùng 。 恆Hằng 沙sa 為vi 舌thiệt 。 讚tán 之chi 不bất 盡tận 。 破phá 四tứ 句cú 若nhược 紅hồng 爐lô 點điểm 雪tuyết 。 毀hủy 百bách 非phi 猶do 雲vân 卷quyển 太thái 虗hư 。 四tứ 表biểu 正chánh 遮già 邪tà 故cố 。 三tam 科khoa 緣duyên 起khởi 。 以dĩ 表biểu 幻huyễn 有hữu 不bất 無vô 。 冥minh 諦đế 時thời 方phương 。 以dĩ 遮già 徧biến 計kế 不bất 有hữu 。 立lập 量lượng 云vân 。 大Đại 乘Thừa 經Kinh 是thị 有hữu 法pháp 。 至chí 教giáo 量lượng 攝nhiếp 宗tông 。 契Khế 經Kinh 攝nhiếp 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 增tăng 壹nhất 等đẳng 。

又hựu 聖thánh 慈Từ 氏Thị 以dĩ 七thất 種chủng 因nhân (# 至chí )# 諸chư 可khả 怖bố 事sự 先tiên 預dự 記ký 別biệt 。

又hựu 聖thánh 下hạ 。 引dẫn 七thất 因nhân 證chứng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 是thị 佛Phật 說thuyết 。 先tiên 總tổng 標tiêu 。 一nhất 先tiên 下hạ 。 別biệt 明minh 。 一nhất 先tiên 不bất 記ký 故cố 。 文văn 中trung 反phản 顯hiển 當đương 來lai 有hữu 可khả 怖bố 事sự 起khởi 。 如Như 來Lai 皆giai 預dự 記ký 別biệt 。 如như 佛Phật 云vân 。 末Mạt 法Pháp 世thế 時thời 。 有hữu 諸chư 魔ma 王vương 。 入nhập 我ngã 法Pháp 中trung 。 著trước 我ngã 袈ca 裟sa 。 破phá 我ngã 正Chánh 法Pháp 。 法pháp 必tất 滅diệt 盡tận 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 佛Phật 先tiên 授thọ 記ký 。 此thử 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 若nhược 是thị 天thiên 魔ma 等đẳng 壞hoại 正Chánh 法Pháp 故cố 說thuyết 。 如Như 來Lai 亦diệc 應ưng 記ký 別biệt 。 今kim 先tiên 不bất 記ký 故cố 。 證chứng 知tri 大Đại 乘Thừa 經Kinh 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。

二nhị 本bổn 俱câu 行hành 故cố (# 至chí )# 寧ninh 知tri 大Đại 乘Thừa 獨độc 非phi 佛Phật 說thuyết 。

二nhị 本bổn 俱câu 行hành 故cố 。 眾chúng 生sanh 機cơ 器khí 不bất 同đồng 。 如Như 來Lai 設thiết 教giáo 亦diệc 異dị 。 一nhất 代đại 所sở 談đàm 教giáo 法pháp 。 四tứ 教giáo 收thu 之chi 畢tất 盡tận 。 所sở 謂vị 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 。 教giáo 教giáo 四tứ 門môn 。 門môn 門môn 四tứ 悉tất 。 四tứ 悉tất 隨tùy 機cơ 。 令linh 其kỳ 悅duyệt 宜nghi 治trị 悟ngộ 。 藏tạng 唯duy 在tại 小tiểu 。 三tam 屬thuộc 衍diễn 門môn 。 是thị 知tri 大đại 小tiểu 俱câu 行hành 。 寧ninh 獨độc 大Đại 乘Thừa 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。

三tam 非phi 餘dư 境cảnh 故cố 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết (# 至chí )# 故cố 大Đại 乘Thừa 經Kinh 非phi 非phi 佛Phật 說thuyết 。

三tam 非phi 餘dư 境cảnh 故cố 。 廣quảng 大đại 。 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 。 甚thậm 深thâm 。 謂vị 法pháp 華hoa 等đẳng 。 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 。 事sự 理lý 圓viên 融dung 。 不bất 可khả 測trắc 量lượng 。 法pháp 華hoa 實thật 相tướng 。 百bách 界giới 千thiên 如như 。 豈khởi 能năng 思tư 議nghị 。 聲Thanh 聞Văn 如như 稻đạo 麻ma 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 故cố 非phi 外ngoại 道đạo 所sở 思tư 量lượng 境cảnh 。 故cố 不bất 為vi 說thuyết 。 說thuyết 亦diệc 不bất 信tín 。 信tín 尚thượng 不bất 生sanh 。 豈khởi 是thị 彼bỉ 說thuyết 。

四tứ 應ưng 極cực 成thành 故cố 若nhược 謂vị 大Đại 乘Thừa (# 至chí )# 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。

四tứ 應ưng 極cực 成thành 故cố 。 極cực 成thành 者giả 。 圓viên 滿mãn 極cực 則tắc 成thành 就tựu 。 此thử 說thuyết 彼bỉ 不bất 說thuyết 。 名danh 不bất 極cực 成thành 。 一nhất 切thiết 餘dư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。

五ngũ 有hữu 無vô 有hữu 故cố 若nhược 有hữu 大Đại 乘Thừa (# 至chí )# 非phi 大Đại 乘Thừa 教giáo 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。

五ngũ 有hữu 無vô 有hữu 故cố 。 大Đại 乘Thừa 者giả 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 理lý 。 真Chân 如Như 實thật 際tế 等đẳng 。 大đại 者giả 。 廣quảng 博bác 為vi 義nghĩa 。 乘thừa 者giả 。 運vận 載tái 為vi 功công 。 即tức 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 。 小Tiểu 乘Thừa 羊dương 鹿lộc 。 負phụ 寡quả 運vận 近cận 。 止chỉ 至chí 化hóa 城thành 。 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 。 任nhậm 重trọng/trùng 致trí 遠viễn 。 通thông 至chí 寶bảo 所sở 。 若nhược 信tín 有hữu 大Đại 乘Thừa 理lý 。 亦diệc 應ưng 信tín 有hữu 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 教giáo 能năng 詮thuyên 理lý 。 離ly 教giáo 無vô 理lý 故cố 。 離ly 大Đại 乘Thừa 無vô 有hữu 成thành 佛Phật 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 位vị 歷lịch 四tứ 階giai 。 大Đại 乘Thừa 果quả 登đăng 圓viên 極cực 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 非phi 大đại 教giáo 。 故cố 不bất 應ưng 理lý 。

六lục 能năng 對đối 治trị 故cố 依y 大Đại 乘Thừa 經Kinh (# 至chí )# 故cố 應ưng 信tín 。 此thử 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。

六lục 能năng 對đối 治trị 故cố 。 修tu 行hành 者giả 。 謂vị 萬vạn 行hạnh 可khả 修tu 。 六Lục 度Độ 攝nhiếp 盡tận 。 藏tạng 人nhân 唯duy 修tu 事sự 度độ 。 通thông 以dĩ 即tức 空không 心tâm 修tu 。 別biệt 次thứ 第đệ 修tu 。 圓viên 不bất 次thứ 修tu 。 雖tuy 四tứ 教giáo 有hữu 殊thù 。 皆giai 能năng 引dẫn 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 皆giai 能năng 對đối 治trị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 以dĩ 六Lục 度Độ 行hành 。 破phá 六lục 敝tệ 故cố 。

七thất 義nghĩa 異dị 文văn 故cố 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết (# 至chí )# 是thị 故cố 大Đại 乘Thừa 。 真chân 是thị 佛Phật 說thuyết 。

七thất 義nghĩa 異dị 文văn 故cố 。 謂vị 如như 說thuyết 有hữu 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 取thủ 。 有hữu 即tức 非phi 有hữu 。 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 舉cử 體thể 全toàn 空không 故cố 。 如như 言ngôn 空không 。 不bất 可khả 以dĩ 空không 取thủ 。 空không 即tức 不bất 空không 。 性tánh 立lập 真chân 色sắc 。 理lý 具cụ 三tam 千thiên 故cố 。

如như 莊trang 嚴nghiêm 論luận 頌tụng 此thử 義nghĩa 言ngôn (# 至chí )# 極cực 成thành 有hữu 無vô 有hữu 對đối 治trị 異dị 文văn 故cố 。

如như 莊trang 下hạ 。 引dẫn 頌tụng 證chứng 。 如như 次thứ 對đối 上thượng 七thất 義nghĩa 。

餘dư 部bộ 經kinh 中trung 亦diệc 密mật 意ý 說thuyết (# 至chí )# 非phi 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。

餘dư 部bộ 下hạ 。 引dẫn 餘dư 乘thừa 五ngũ 教giáo 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 謂vị 大đại 下hạ 。 別biệt 引dẫn 。 初sơ 引dẫn 大đại 眾chúng 部bộ 。 密mật 意ý 者giả 。 言ngôn 非phi 顯hiển 了liễu 。 餘dư 乘thừa 不bất 知tri 有hữu 第đệ 八bát 故cố 。 此thử 約ước 根căn 本bổn 識thức 證chứng 知tri 。 非phi 眼nhãn 下hạ 。 反phản 顯hiển 。

上thượng 座tòa 部bộ 經kinh 分phân 別biệt 論luận 者giả (# 至chí )# 唯duy 此thử 恆hằng 徧biến 為vi 三tam 有hữu 因nhân 。

次thứ 引dẫn 上thượng 座tòa 部bộ 。 及cập 分phân 別biệt 論luận 。 約ước 有hữu 分phần/phân 識thức 證chứng 知tri 。

化hóa 地địa 部bộ 說thuyết 此thử 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn (# 至chí )# 唯duy 此thử 識thức 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。

三tam 引dẫn 化hóa 地địa 部bộ 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 證chứng 知tri 。 蘊uẩn 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 一nhất 念niệm 頃khoảnh 蘊uẩn 。 謂vị 一nhất 剎sát 那na 有hữu 生sanh 滅diệt 法pháp 。 二nhị 者giả 一nhất 期kỳ 蘊uẩn 。 從tùng 生sanh 至chí 老lão 。 死tử 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 法pháp 。 三tam 者giả 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。 從tùng 無vô 始thỉ 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 定định 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 法pháp 。 謂vị 此thử 第đệ 八bát 徧biến 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 有hữu 生sanh 死tử 處xứ 。 即tức 以dĩ 此thử 為vi 依y 。 直trực 至chí 金kim 剛cang 心tâm 後hậu 煩phiền 惱não 盡tận 時thời 方phương 捨xả 。 故cố 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。 離ly 第đệ 下hạ 。 反phản 顯hiển 總tổng 簡giản 。 謂vị 無vô 下hạ 。 別biệt 簡giản 。 初sơ 簡giản 色sắc 蘊uẩn 。 次thứ 簡giản 心tâm 所sở 蘊uẩn 。 三tam 簡giản 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 。 唯duy 此thử 下hạ 。 正chánh 成thành 此thử 識thức 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。

說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 增tăng 一nhất 經kinh 中trung (# 至chí )# 三tam 世thế 境cảnh 故cố 立lập 此thử 四tứ 名danh 。

四tứ 引dẫn 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 四tứ 賴lại 耶da 證chứng 知tri 。 初sơ 標tiêu 列liệt 四tứ 種chủng 。 謂vị 阿a 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 愛ái 樂nhạo 欣hân 喜hỷ 。 俱câu 名danh 為vi 貪tham 。 初sơ 句cú 愛ái 者giả 。 總tổng 貪tham 三tam 世thế 賴lại 耶da 為vi 我ngã 境cảnh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 現hiện 在tại 正chánh 生sanh 賴lại 耶da 。 欣hân 者giả 。 欣hân 過quá 去khứ 已dĩ 生sanh 賴lại 耶da 。 喜hỷ 者giả 。 喜hỷ 未vị 來lai 當đương 生sanh 賴lại 耶da 。 依y 此thử 總tổng 別biệt 。 立lập 此thử 四tứ 名danh 。

有hữu 情tình 執chấp 為vi 真chân 自tự 內nội 我ngã (# 至chí )# 不bất 應ưng 執chấp 餘dư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 等đẳng 。

有hữu 情tình 下hạ 。 廣quảng 釋thích 。 初sơ 明minh 從tùng 無vô 始thỉ 乃nãi 至chí 七Thất 地Địa 已dĩ 還hoàn 。 未vị 斷đoạn 我ngã 執chấp 恆hằng 生sanh 愛ái 著trước 。 不bất 應ưng 一nhất 句cú 。 總tổng 簡giản 。

謂vị 生sanh 一nhất 向hướng 苦khổ 受thọ 處xứ 者giả (# 至chí )# 令linh 我ngã 自tự 在tại 。 受thọ 快khoái 樂lạc 故cố 。

謂vị 生sanh 下hạ 。 別biệt 簡giản 。 先tiên 簡giản 餘dư 取thủ 蘊uẩn 。 一nhất 向hướng 苦khổ 受thọ 處xứ 。 謂vị 苦khổ 偏thiên 重trọng 處xứ 。 即tức 極cực 熱nhiệt 等đẳng 地địa 獄ngục 。 無vô 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 餘dư 取thủ 蘊uẩn 。 謂vị 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 。 即tức 命mạng 根căn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 及cập 五ngũ 蘊uẩn 身thân 心tâm 。 此thử 餘dư 取thủ 蘊uẩn 。 彼bỉ 恆hằng 厭yếm 逆nghịch 。 不bất 生sanh 愛ái 著trước 。 唯duy 愛ái 賴lại 耶da 。 文văn 中trung 念niệm 我ngã 令linh 我ngã 二nhị 我ngã 字tự 。 即tức 指chỉ 賴lại 耶da 。

五ngũ 欲dục 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ (# 至chí )# 雖tuy 不bất 貪tham 著trước 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。

五ngũ 欲dục 下hạ 。 次thứ 簡giản 五ngũ 欲dục 。 五ngũ 欲dục 。 謂vị 欲dục 界giới 五ngũ 塵trần 。 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 不Bất 還Hoàn 果Quả 人nhân 。 已dĩ 斷đoạn 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 盡tận 。 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 未vị 盡tận 。 故cố 於ư 賴lại 耶da 猶do 生sanh 愛ái 著trước 或hoặc 約ước 初sơ 禪thiền 已dĩ 上thượng 說thuyết 。

樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ (# 至chí )# 雖tuy 厭yếm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。

三tam 簡giản 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 離ly 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 者giả 。 謂vị 第đệ 四tứ 禪thiền 已dĩ 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 苦khổ 樂lạc 兩lưỡng 捨xả 。 鬬đấu 心tâm 不bất 交giao 故cố 。

身thân 見kiến 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ (# 至chí )# 而nhi 於ư 內nội 我ngã 猶do 生sanh 愛ái 故cố 。

四tứ 簡giản 身thân 見kiến 。 非phi 無Vô 學Học 。 謂vị 有hữu 學học 人nhân 。 已dĩ 稟bẩm 信tín 無vô 我ngã 。 故cố 不bất 貪tham 著trước 。 雖tuy 斷đoạn 分phân 別biệt 。 俱câu 生sanh 未vị 離ly 故cố 。

轉chuyển 識thức 等đẳng 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ (# 至chí )# 雖tuy 厭yếm 轉chuyển 識thức 等đẳng 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。

五ngũ 簡giản 轉chuyển 識thức 。 求cầu 滅diệt 心tâm 者giả 。 謂vị 有hữu 學học 求cầu 入nhập 滅diệt 定định 。 外ngoại 道đạo 欲dục 入nhập 無vô 想tưởng 。 皆giai 厭yếm 轉chuyển 識thức 故cố 。

色sắc 身thân 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 離ly 色sắc 染nhiễm 者giả 雖tuy 厭yếm 色sắc 身thân 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。

六lục 簡giản 色sắc 身thân 。 離ly 色sắc 染nhiễm 者giả 。 謂vị 無vô 色sắc 界giới 聖thánh 凡phàm 。 以dĩ 離ly 色sắc 界giới 煩phiền 惱não 。 居cư 四tứ 空không 故cố 。

不bất 相tương 應ứng 行hành 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 無vô 別biệt 自tự 體thể 是thị 故cố 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。

七thất 簡giản 不bất 相tương 應ứng 。 離ly 色sắc 心tâm 無vô 體thể 者giả 。 依y 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 色sắc 心tâm 尚thượng 不bất 愛ái 著trước 。 故cố 不bất 相tương 應ứng 亦diệc 非phi 愛ái 者giả 。

異dị 生sanh 有hữu 學học 起khởi 我ngã 愛ái 時thời (# 至chí )# 定định 唯duy 顯hiển 此thử 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。

異dị 生sanh 下hạ 。 總tổng 結kết 。 餘dư 蘊uẩn 有hữu 愛ái 。 指chỉ 異dị 生sanh 。 不bất 愛ái 。 指chỉ 有hữu 學học 。 而nhi 於ư 此thử 識thức 定định 愛ái 。 由do 是thị 下hạ 。 結kết 歸quy 引dẫn 教giáo 。 彼bỉ 說thuyết 。 指chỉ 所sở 引dẫn 經kinh 。

已dĩ 引dẫn 聖thánh 教giáo 當đương 顯hiển 正chánh 理lý 。

已dĩ 引dẫn 下hạ 。 顯hiển 理lý 。 文văn 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 。 引dẫn 理lý 有hữu 十thập 。 頌tụng 曰viết 。 持trì 種chủng 異dị 熟thục 心tâm 。 趣thú 生sanh 有hữu 受thọ 識thức 。 生sanh 死tử 緣duyên 依y 食thực 。 滅diệt 定định 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 。

謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 (# 至chí )# 彼bỉ 持trì 種chủng 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

謂vị 契khế 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 持trì 種chủng 心tâm 。 顯hiển 理lý 復phục 引dẫn 經kinh 者giả 。 謂vị 依y 教giáo 立lập 理lý 。 理lý 不bất 憑bằng 教giáo 。 則tắc 同đồng 臆ức 說thuyết 。 故cố 憑bằng 聖thánh 言ngôn 以dĩ 顯hiển 理lý 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。 經kinh 中trung 所sở 謂vị 集tập 起khởi 持trì 種chủng 心tâm 。 應ưng 知tri 即tức 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 在tại 滅diệt 定định 等đẳng (# 至chí )# 非phi 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 所sở 集tập 起khởi 心tâm 。

謂vị 諸chư 下hạ 。 先tiên 簡giản 轉chuyển 識thức 非phi 持trì 種chủng 心tâm 。 有hữu 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 可khả 為vi 集tập 起khởi 心tâm 。 今kim 釋thích 云vân 。 二nhị 無vô 心tâm 等đẳng 位vị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 有hữu 心tâm 位vị 中trung 易dị 起khởi 脫thoát 。 立lập 量lượng 云vân 。 諸chư 轉chuyển 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 能năng 持trì 種chủng 非phi 可khả 熏huân 習tập 。 非phi 染nhiễm 淨tịnh 集tập 起khởi 心tâm 宗tông 。 根căn 境cảnh 作tác 意ý 善thiện 等đẳng 類loại 別biệt 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 易dị 脫thoát 起khởi 故cố 。 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 電điện 光quang 。 電điện 喻dụ 有hữu 間gian 斷đoạn 。 光quang 喻dụ 有hữu 轉chuyển 易dị 。

此thử 識thức 一nhất 類loại 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn (# 至chí )# 契khế 當đương 彼bỉ 經kinh 所sở 說thuyết 心tâm 義nghĩa 。

此thử 識thức 下hạ 。 正chánh 明minh 第đệ 八bát 是thị 持trì 種chủng 心tâm 。 量lượng 云vân 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 契khế 當đương 彼bỉ 經kinh 集tập 起khởi 心tâm 宗tông 。 一nhất 類loại 故cố 。 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 堅kiên 住trụ 可khả 熏huân 故cố 。 喻dụ 如như 苣cự 蕂vừng 。

若nhược 不bất 許hứa 有hữu 能năng 持trì 種chủng 心tâm (# 至chí )# 應ưng 同đồng 外ngoại 道đạo 執chấp 自tự 然nhiên 生sanh 。

若nhược 不bất 下hạ 。 反phản 顯hiển 。 初sơ 違vi 教giáo 理lý 失thất 。 謂vị 諸chư 下hạ 。 現hiện 行hành 不bất 熏huân 成thành 種chủng 失thất 。 所sở 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 是thị 能năng 熏huân 。 第đệ 八bát 是thị 所sở 熏huân 。 若nhược 無vô 所sở 熏huân 。 能năng 熏huân 無vô 功công 。 是thị 故cố 成thành 失thất 。 染nhiễm 淨tịnh 下hạ 。 無vô 因nhân 同đồng 外ngoại 失thất 。 若nhược 無vô 因nhân 種chủng 。 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 起khởi 。 皆giai 自tự 然nhiên 生sanh 。

色sắc 不bất 相tương 應ứng 非phi 心tâm 性tánh 故cố (# 至chí )# 寧ninh 可khả 執chấp 為vi 內nội 種chủng 依y 止chỉ 。

色sắc 不bất 下hạ 。 簡giản 色sắc 不bất 相tương 應ứng 。 立lập 量lượng 云vân 。 色sắc 不bất 相tương 應ứng 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 染nhiễm 淨tịnh 內nội 法pháp 所sở 熏huân 豈khởi 能năng 持trì 種chủng 宗tông 。 非phi 心tâm 性tánh 故cố 因nhân 喻dụ 如như 聲thanh 光quang 。 內nội 法pháp 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 轉chuyển 識thức 。 聲thanh 喻dụ 色sắc 。 光quang 喻dụ 不bất 相tương 應ứng 。 又hựu 彼bỉ 下hạ 。 復phục 約ước 離ly 識thức 無vô 實thật 自tự 性tánh 破phá 。 色sắc 是thị 第đệ 八bát 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 外ngoại 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 非phi 識thức 體thể 性tánh 。 不bất 相tương 應ứng 是thị 心tâm 之chi 分phần 位vị 。 離ly 識thức 無vô 體thể 。 不bất 可khả 執chấp 為vi 內nội 種chủng 依y 止chỉ 。

轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 所sở 法pháp (# 至chí )# 故cố 持trì 種chủng 心tâm 理lý 應ưng 別biệt 有hữu 。

轉chuyển 識thức 下hạ 。 簡giản 相tương 應ứng 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。

有hữu 說thuyết 六lục 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 (# 至chí )# 何hà 要yếu 執chấp 有hữu 第đệ 八bát 識thức 性tánh 。

有hữu 說thuyết 下hạ 。 敘tự 異dị 執chấp 。 前tiền 言ngôn 轉chuyển 識thức 有hữu 轉chuyển 易dị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 不bất 可khả 受thọ 熏huân 不bất 能năng 持trì 種chủng 。 今kim 謂vị 六lục 識thức 依y 根căn 境cảnh 緣duyên 起khởi 。 前tiền 念niệm 識thức 隨tùy 緣duyên 有hữu 起khởi 滅diệt 。 後hậu 之chi 分phần 位vị 乃nãi 識thức 之chi 類loại 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 類loại 者giả 。 似tự 也dã 即tức 識thức 帶đái 起khởi 相tương 似tự 之chi 影ảnh 名danh 類loại 。 識thức 之chi 體thể 事sự 通thông 三tam 性tánh 。 有hữu 轉chuyển 易dị 。 識thức 之chi 類loại 唯duy 無vô 記ký 而nhi 無vô 別biệt 。 是thị 所sở 熏huân 。 能năng 持trì 種chủng 。 由do 斯tư 下hạ 。 斯tư 字tự 。 指chỉ 六lục 識thức 類loại 。 即tức 此thử 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 成thành 因nhân 果quả 。 何hà 須tu 第đệ 八bát 。

彼bỉ 言ngôn 無vô 義nghĩa 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 (# 至chí )# 應ưng 不bất 能năng 持trì 內nội 法pháp 實thật 種chủng 。

彼bỉ 言ngôn 下hạ 。 約ước 假giả 實thật 破phá 。 數số 論luận 執chấp 大đại 等đẳng 法pháp 是thị 三tam 本bổn 事sự 變biến 起khởi 。 是thị 實thật 非phi 假giả 。 今kim 執chấp 類loại 是thị 前tiền 念niệm 識thức 變biến 起khởi 是thị 實thật 。 應ưng 同đồng 外ngoại 道đạo 。 若nhược 假giả 。 則tắc 無vô 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 用dụng 。

又hựu 執chấp 識thức 類loại 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp (# 至chí )# 別biệt 類loại 必tất 同đồng 別biệt 事sự 性tánh 故cố 。

又hựu 執chấp 下hạ 約ước 三tam 性tánh 破phá 。 初sơ 句cú 徵trưng 三tam 性tánh 。 次thứ 立lập 量lượng 別biệt 破phá 善thiện 惡ác 性tánh 。 善thiện 惡ác 類loại 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 不bất 受thọ 熏huân 宗tông 。 許hứa 有hữu 記ký 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 擇trạch 滅diệt 。 若nhược 是thị 下hạ 。 破phá 無vô 記ký 。 如như 文văn 。 非phi 事sự 下hạ 。 破phá 轉chuyển 救cứu 。 救cứu 云vân 。 心tâm 體thể 是thị 善thiện 惡ác 。 而nhi 類loại 唯duy 無vô 記ký 。 故cố 類loại 不bất 斷đoạn 。 破phá 云vân 。 非phi 事sự 屬thuộc 善thiện 惡ác 。 類loại 可khả 無vô 記ký 。 次thứ 句cú 釋thích 。 別biệt 者giả 。 謂vị 三tam 性tánh 隨tùy 一nhất 。 如như 識thức 體thể 善thiện 。 類loại 性tánh 必tất 同đồng 善thiện 。 餘dư 性tánh 例lệ 同đồng 。

又hựu 無vô 心tâm 位vị 此thử 類loại 定định 無vô (# 至chí )# 如như 何hà 可khả 執chấp 持trì 種chủng 受thọ 熏huân 。

又hựu 無vô 下hạ 。 破phá 無vô 心tâm 位vị 。 則tắc 無vô 類loại 。 如như 文văn 。

又hựu 阿A 羅La 漢Hán 或hoặc 異dị 生sanh 心tâm (# 至chí )# 無vô 漏lậu 法pháp 熏huân 許hứa 便tiện 有hữu 失thất 。

又hựu 阿a 下hạ 。 約ước 凡phàm 聖thánh 類loại 同đồng 破phá 。 上thượng 謂vị 識thức 類loại 無vô 記ký 可khả 受thọ 熏huân 。 又hựu 謂vị 識thức 體thể 善thiện 惡ác 。 類loại 唯duy 無vô 記ký 。 今kim 云vân 。 阿A 羅La 漢Hán 識thức 。 無vô 執chấp 藏tạng 唯duy 淨tịnh 。 異dị 生sanh 識thức 。 有hữu 執chấp 藏tạng 唯duy 染nhiễm 。 若nhược 凡phàm 聖thánh 識thức 類loại 同đồng 無vô 記ký 。 應ưng 羅La 漢Hán 識thức 類loại 受thọ 染nhiễm 熏huân 。 可khả 成thành 異dị 生sanh 。 此thử 抑ức 聖thánh 同đồng 凡phàm 過quá 。 異dị 生sanh 識thức 類loại 受thọ 淨tịnh 熏huân 。 不bất 假giả 修tu 持trì 可khả 成thành 聖thánh 人nhân 。 此thử 將tương 凡phàm 濫lạm 聖thánh 過quá 。 二nhị 俱câu 有hữu 失thất 。 羅La 漢Hán 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 受thọ 諸chư 染nhiễm 熏huân 宗tông 。 識thức 類loại 無vô 記ký 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 異dị 生sanh 。 異dị 生sanh 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 受thọ 無vô 漏lậu 熏huân 宗tông 。 識thức 類loại 無vô 記ký 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 羅La 漢Hán 。

又hựu 眼nhãn 等đẳng 根căn 或hoặc 所sở 餘dư 法pháp (# 至chí )# 故cố 不bất 應ưng 執chấp 識thức 類loại 受thọ 熏huân 。

又hựu 眼nhãn 下hạ 。 約ước 根căn 法pháp 類loại 同đồng 破phá 。 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 等đẳng 餘dư 五ngũ 根căn 。 所sở 餘dư 法pháp 。 謂vị 六lục 塵trần 。 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 等đẳng 餘dư 五ngũ 識thức 。 根căn 塵trần 識thức 類loại 同đồng 皆giai 無vô 記ký 。 若nhược 謂vị 識thức 類loại 無vô 記ký 受thọ 熏huân 。 根căn 塵trần 無vô 記ký 亦diệc 應ưng 受thọ 熏huân 。 然nhiên 汝nhữ 不bất 許hứa 根căn 塵trần 受thọ 熏huân 。 亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 識thức 類loại 受thọ 熏huân 。 反phản 覆phúc 立lập 量lượng 云vân 。 根căn 塵trần 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 受thọ 熏huân 宗tông 。 無vô 記ký 性tánh 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 識thức 類loại 。 識thức 類loại 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 不bất 受thọ 熏huân 宗tông 。 無vô 記ký 性tánh 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 根căn 塵trần 。

又hựu 六lục 識thức 身thân 若nhược 事sự 若nhược 類loại (# 至chí )# 能năng 熏huân 所sở 熏huân 必tất 俱câu 時thời 故cố 。

又hựu 六lục 下hạ 。 約ước 能năng 所sở 不bất 同đồng 時thời 破phá 。 有hữu 執chấp 前tiền 念niệm 識thức 為vi 能năng 熏huân 。 後hậu 起khởi 分phần/phân 位vị 類loại 為vi 所sở 熏huân 。 立lập 量lượng 破phá 云vân 。 六lục 識thức 若nhược 事sự 若nhược 類loại 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 互hỗ 相tương 熏huân 宗tông 。 前tiền 後hậu 二nhị 念niệm 不bất 俱câu 有hữu 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 隔cách 念niệm 者giả 。 隔cách 念niệm 者giả 。 謂vị 二nhị 人nhân 身thân 。 後hậu 一nhất 句cú 出xuất 非phi 互hỗ 熏huân 所sở 以dĩ 。 能năng 熏huân 所sở 熏huân 必tất 俱câu 時thời 故cố 。

執chấp 唯duy 六lục 識thức 俱câu 時thời 轉chuyển 者giả (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 亦diệc 無vô 能năng 持trì 種chủng 義nghĩa 。

執chấp 唯duy 下hạ 。 破phá 六lục 識thức 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。 初sơ 句cú 出xuất 執chấp 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 為vi 能năng 熏huân 。 第đệ 六lục 為vi 所sở 熏huân 。 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 不bất 同đồng 隔cách 念niệm 。 前tiền 理lý 者giả 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 有hữu 轉chuyển 易dị 故cố 。 故cố 不bất 能năng 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。

有hữu 執chấp 色sắc 心tâm 自tự 類loại 無vô 間gian (# 至chí )# 故cố 先tiên 所sở 說thuyết 為vi 證chứng 不bất 成thành 。

有hữu 執chấp 下hạ 。 破phá 色sắc 心tâm 為vi 種chủng 。 先tiên 敘tự 執chấp 。 色sắc 心tâm 各các 各các 自tự 類loại 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 。 故cố 先tiên 下hạ 。 遮già 前tiền 所sở 引dẫn 教giáo 理lý 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 。 引dẫn 證chứng 不bất 成thành 。

彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 無vô 熏huân 習tập 故cố (# 至chí )# 如như 何hà 可khả 執chấp 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。

彼bỉ 執chấp 下hạ 。 破phá 自tự 類loại 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。 種chủng 子tử 義nghĩa 須tu 熏huân 習tập 。 方phương 得đắc 生sanh 長trưởng 。 彼bỉ 執chấp 自tự 類loại 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。 既ký 無vô 熏huân 習tập 。 種chủng 義nghĩa 不bất 成thành 。 如như 何hà 下hạ 一nhất 句cú 。 正chánh 破phá 。 如như 何hà 可khả 執chấp 自tự 類loại 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。

又hựu 間gian 斷đoạn 者giả 應ưng 不bất 更cánh 生sanh (# 至chí )# 死tử 位vị 色sắc 心tâm 為vi 後hậu 種chủng 故cố 。

又hựu 間gian 下hạ 。 破phá 無vô 間gian 。 彼bỉ 執chấp 無vô 間gian 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。 破phá 云vân 。 又hựu 間gian 斷đoạn 者giả 應ưng 不bất 更cánh 生sanh 。 無vô 色sắc 界giới 色sắc 間gian 斷đoạn 。 無vô 心tâm 位vị 心tâm 間gian 斷đoạn 。 後hậu 退thoái 歿một 出xuất 定định 。 應ưng 不bất 更cánh 生sanh 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 。 或hoặc 入nhập 滅diệt 定định 。 或hoặc 灰hôi 身thân 泯mẫn 智trí 。 此thử 已dĩ 間gian 斷đoạn 。 應ưng 無vô 三tam 種chủng 意ý 成thành 身thân 。 何hà 以dĩ 無vô 後hậu 蘊uẩn 。 汝nhữ 云vân 無vô 間gian 方phương 為vi 後hậu 種chủng 。 死tử 位vị 色sắc 心tâm 已dĩ 自tự 間gian 斷đoạn 。 豈khởi 為vi 後hậu 種chủng 。 又hựu 上thượng 句cú 破phá 間gian 斷đoạn 不bất 生sanh 。 後hậu 句cú 破phá 色sắc 心tâm 不bất 為vi 後hậu 種chủng 。

亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 色sắc 心tâm 展triển 轉chuyển (# 至chí )# 非phi 所sở 熏huân 習tập 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。

亦diệc 不bất 下hạ 。 破phá 轉chuyển 救cứu 。 救cứu 云vân 。 色sắc 心tâm 展triển 轉chuyển 互hỗ 為vi 種chủng 生sanh 者giả 。 無vô 色sắc 雖tuy 無vô 色sắc 。 以dĩ 有hữu 心tâm 在tại 二nhị 無vô 心tâm 定định 雖tuy 無vô 心tâm 。 以dĩ 有hữu 身thân 存tồn 。 即tức 色sắc 心tâm 互hỗ 為vi 種chủng 生sanh 。 是thị 故cố 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 不bất 無vô 後hậu 蘊uẩn 。 初sơ 句cú 牒điệp 執chấp 直trực 破phá 。 次thứ 句cú 引dẫn 前tiền 說thuyết 破phá 。 轉chuyển 識thức 有hữu 間gian 故cố 。 色sắc 非phi 心tâm 性tánh 故cố 。

有hữu 說thuyết 三tam 世thế 諸chư 法pháp 皆giai 有hữu (# 至chí )# 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 勢thế 用dụng 強cường/cưỡng 故cố 。

有hữu 說thuyết 下hạ 。 破phá 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 先tiên 敘tự 。 前tiền 因nhân 現hiện 果quả 。 現hiện 因nhân 後hậu 果quả 。 然nhiên 經kinh 下hạ 。 通thông 經kinh 意ý 。 經kinh 說thuyết 染nhiễm 淨tịnh 。 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 集tập 起khởi 名danh 心tâm 者giả 。 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 心tâm 用dụng 強cường/cưỡng 故cố 。

彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 (# 至chí )# 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。

彼bỉ 說thuyết 下hạ 。 立lập 量lượng 破phá 三tam 世thế 非phi 實thật 。 又hựu 無vô 下hạ 。 破phá 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 不bất 可khả 為vi 因nhân 緣duyên 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 顯hiển 須tu 有hữu 持trì 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 識thức 。 方phương 成thành 因nhân 果quả 。

有hữu 執chấp 大Đại 乘Thừa 遣khiển 相tương/tướng 空không 理lý (# 至chí )# 彼bỉ 特đặc 違vi 害hại 前tiền 所sở 引dẫn 經kinh 。

有hữu 執chấp 下hạ 。 破phá 執chấp 空không 。 先tiên 敘tự 。 大Đại 乘Thừa 之chi 理lý 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 般Bát 若Nhã 中trung 偏thiên 譚đàm 空không 者giả 。 為vi 破phá 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 著trước 。 乃nãi 應ứng 機cơ 施thi 設thiết 。 有hữu 執chấp 為vi 究cứu 竟cánh 撥bát 無vô 一nhất 切thiết 。 特đặc 違vi 前tiền 經kinh 引dẫn 證chứng 第đệ 八bát 。

智trí 斷đoạn 證chứng 修tu 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả (# 至chí )# 亦diệc 不bất 謂vị 全toàn 無vô 但đãn 執chấp 非phi 實thật 故cố 。

智trí 斷đoạn 下hạ 。 破phá 所sở 執chấp 成thành 邪tà 。 如như 文văn 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 (# 至chí )# 求cầu 石thạch 女nữ 兒nhi 用dụng 為vi 軍quân 旅lữ 。

若nhược 一nhất 下hạ 。 約ước 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 反phản 釋thích 。 初sơ 句cú 牒điệp 執chấp 。 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 法pháp 喻dụ 反phản 明minh 。 幻huyễn 敵địch 喻dụ 生sanh 死tử 。 石thạch 女nữ 兒nhi 為vi 軍quân 。 喻dụ 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 若nhược 謂vị 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 。 為vi 斷đoạn 幻huyễn 化hóa 生sanh 死tử 。 勤cần 集tập 夢mộng 影ảnh 資tư 糧lương 。 期kỳ 證chứng 空không 華hoa 佛Phật 果Quả 。 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 行hành 此thử 事sự 耶da 。

故cố 應ưng 信tín 有hữu 能năng 持trì 種chủng 心tâm (# 至chí )# 彼bỉ 心tâm 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

故cố 應ưng 下hạ 。 總tổng 結kết 勸khuyến 信tín 。 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 異dị 熟thục 心tâm (# 至chí )# 彼bỉ 異dị 熟thục 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

又hựu 契khế 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 異dị 熟thục 心tâm 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。

謂vị 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố (# 至chí )# 是thị 異dị 熟thục 生sanh 非phi 真chân 異dị 熟thục 。

謂vị 眼nhãn 下hạ 。 先tiên 簡giản 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 非phi 異dị 熟thục 心tâm 。 有hữu 謂vị 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 皆giai 是thị 心tâm 法pháp 。 可khả 為vi 異dị 熟thục 心tâm 。 今kim 簡giản 云vân 。 隨tùy 緣duyên 起khởi 脫thoát 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 三tam 性tánh 轉chuyển 易dị 故cố 。 業nghiệp 果quả 者giả 。 謂vị 滿mãn 業nghiệp 所sở 感cảm 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 者giả 。 言ngôn 此thử 時thời 善thiện 時thời 惡ác 。 如như 電điện 光quang 之chi 有hữu 間gian 轉chuyển 故cố 。 非phi 異dị 熟thục 心tâm 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。 異dị 熟thục 下hạ 二nhị 句cú 。 轉chuyển 釋thích 有hữu 間gian 非phi 異dị 熟thục 心tâm 義nghĩa 。 異dị 熟thục 果quả 及cập 命mạng 根căn 等đẳng 。 等đẳng 煖noãn 也dã 。 住trụ 時thời 決quyết 定định 。 豈khởi 應ưng 斷đoạn 已dĩ 更cánh 續tục 。 異dị 熟thục 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 應ưng 斷đoạn 已dĩ 更cánh 續tục 宗tông 。 三tam 法pháp 相tướng 依y 住trụ 時thời 決quyết 定định 故cố 因nhân 。 如như 命mạng 根căn 等đẳng 。 眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 簡giản 業nghiệp 所sở 感cảm 無vô 記ký 六lục 識thức 非phi 真chân 異dị 熟thục 。 有hữu 謂vị 若nhược 屬thuộc 無vô 記ký 者giả 。 是thị 異dị 熟thục 心tâm 。 今kim 六lục 識thức 中trung 滿mãn 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 。 屬thuộc 無vô 記ký 。 可khả 為vi 異dị 熟thục 心tâm 。 故cố 此thử 簡giản 云vân 。 猶do 如như 聲thanh 等đẳng 。 非phi 恆hằng 相tương 續tục 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。

定định 應ưng 許hứa 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm (# 至chí )# 復phục 依y 何hà 法Pháp 。 恆hằng 立lập 有hữu 情tình 。

定định 應ưng 下hạ 。 顯hiển 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm 。 酬thù 引dẫn 業nghiệp 。 簡giản 非phi 前tiền 六lục 是thị 酬thù 滿mãn 業nghiệp 。 徧biến 者giả 。 簡giản 非phi 諸chư 識thức 局cục 依y 自tự 根căn 故cố 。 不bất 徧biến 三tam 界giới 故cố 。 無vô 斷đoạn 者giả 。 簡giản 非phi 間gian 斷đoạn 。 變biến 為vi 下hạ 一nhất 句cú 。 明minh 異dị 熟thục 功công 能năng 。 身thân 器khí 一nhất 句cú 。 反phản 顯hiển 。 以dĩ 所sở 變biến 對đối 顯hiển 能năng 變biến 心tâm 是thị 有hữu 。 不bất 相tương 應ứng 下hạ 二nhị 句cú 。 簡giản 不bất 相tương 應ứng 及cập 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 無vô 有hữu 變biến 器khí 身thân 功công 能năng 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 顯hiển 。 文văn 中trung 誰thùy 字tự 何hà 字tự 。 反phản 顯hiển 是thị 異dị 熟thục 心tâm 。

又hựu 在tại 定định 中trung 或hoặc 不bất 在tại 定định (# 至chí )# 彼bỉ 位vị 如như 何hà 有hữu 此thử 身thân 受thọ 。

又hựu 在tại 下hạ 。 約ước 定định 散tán 身thân 受thọ 明minh 有hữu 異dị 熟thục 心tâm 。 定định 位vị 無vô 思tư 慮lự 。 身thân 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 後hậu 有hữu 怡di 適thích 之chi 樂lạc 。 散tán 位vị 有hữu 思tư 慮lự 。 身thân 心tâm 掉trạo 亂loạn 。 後hậu 有hữu 勞lao 損tổn 之chi 苦khổ 。 此thử 若nhược 下hạ 。 反phản 明minh 定định 散tán 後hậu 時thời 勞lao 怡di 。 皆giai 由do 定định 散tán 位vị 中trung 苦khổ 樂lạc 身thân 受thọ 。 後hậu 時thời 怡di 適thích 。 由do 定định 位vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 後hậu 時thời 勞lao 損tổn 。 由do 散tán 位vị 苦khổ 受thọ 。 若nhược 不bất 下hạ 。 反phản 顯hiển 。 意ý 顯hiển 有hữu 異dị 熟thục 心tâm 。 方phương 能năng 持trì 定định 散tán 位vị 中trung 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 問vấn 云vân 。 異dị 熟thục 唯duy 與dữ 捨xả 受thọ 俱câu 。 云vân 何hà 能năng 持trì 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 答đáp 。 捨xả 受thọ 不bất 違vi 苦khổ 樂lạc 品phẩm 故cố 。

非phi 佛Phật 起khởi 餘dư 善thiện 心tâm 等đẳng 位vị (# 至chí )# 彼bỉ 心tâm 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

非phi 佛Phật 下hạ 。 約ước 三tam 性tánh 破phá 。 明minh 降giáng/hàng 佛Phật 已dĩ 還hoàn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm 。 餘dư 善thiện 心tâm 等đẳng 者giả 。 謂vị 有hữu 漏lậu 善thiện 惡ác 。 許hứa 時thời 彼bỉ 者giả 。 謂vị 起khởi 無vô 記ký 心tâm 。 以dĩ 餘dư 善thiện 惡ác 心tâm 為vi 有hữu 法pháp 。 無vô 記ký 心tâm 為vi 同đồng 喻dụ 。 此thử 明minh 凡phàm 起khởi 三tam 性tánh 心tâm 。 皆giai 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 皆giai 應ưng 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm 。 立lập 量lượng 云vân 。 起khởi 餘dư 善thiện 心tâm 等đẳng 位vị 是thị 有hữu 法pháp 。 必tất 應ưng 現hiện 起khởi 真chân 異dị 熟thục 心tâm 宗tông 。 非phi 佛Phật 有hữu 情tình 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 起khởi 彼bỉ 無vô 記ký 時thời 。 由do 是thị 下hạ 。 結kết 有hữu 第đệ 八bát 。

又hựu 喫khiết 經kinh 說thuyết 有hữu 情tình 流lưu 轉chuyển (# 至chí )# 彼bỉ 趣thú 生sanh 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

又hựu 契khế 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 趣thú 生sanh 體thể 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。

謂vị 要yếu 實thật 有hữu 恆hằng 徧biến 無vô 雜tạp 彼bỉ 法pháp 可khả 立lập 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。

謂vị 要yếu 下hạ 。 正chánh 明minh 趣thú 生sanh 體thể 。 須tu 具cụ 實thật 有hữu 。 恆hằng 常thường 。 周chu 徧biến 。 無vô 雜tạp 亂loạn 。 四tứ 義nghĩa 。 實thật 有hữu 。 簡giản 非phi 分phần/phân 位vị 。 恆hằng 常thường 。 簡giản 非phi 間gian 斷đoạn 。 周chu 徧biến 。 須tu 體thể 週# 三tam 界giới 。 無vô 維duy 。 須tu 一nhất 類loại 無vô 記ký 。

非phi 異dị 熟thục 法pháp 趣thú 生sanh 雜tạp 亂loạn (# 至chí )# 皆giai 不bất 可khả 立lập 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。

非phi 異dị 下hạ 。 約ước 四tứ 義nghĩa 逆nghịch 次thứ 簡giản 。 先tiên 明minh 雜tạp 亂loạn 。 非phi 異dị 熟thục 法pháp 者giả 。 此thử 句cú 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 反phản 顯hiển 是thị 善thiện 惡ác 法pháp 也dã 。 由do 此thử 。 趣thú 生sanh 雜tạp 亂loạn 。 二nhị 者giả 趣thú 生sanh 。 不bất 雜tạp 亂loạn 者giả 。 由do 此thử 異dị 熟thục 為vi 趣thú 生sanh 體thể 故cố 也dã 。 若nhược 非phi 異dị 熟thục 。 趣thú 生sanh 雜tạp 亂loạn 。 住trụ 此thử 一nhất 句cú 。 釋thích 成thành 。 因nhân 通thông 易dị 識thức 。 果quả 隔cách 難nan 知tri 故cố 。 住trụ 此thử 者giả 。 如như 住trụ 人nhân 道đạo 。 起khởi 十Thập 善Thiện 心tâm 。 則tắc 成thành 天thiên 趣thú 。 起khởi 三tam 品phẩm 惡ác 心tâm 。 則tắc 成thành 三tam 塗đồ 趣thú 。 何hà 也dã 。 以dĩ 無vô 趣thú 生sanh 體thể 故cố 。 諸chư 異dị 下hạ 。 簡giản 不bất 徧biến 。 諸chư 異dị 熟thục 色sắc 。 謂vị 五ngũ 根căn 。 屬thuộc 無vô 記ký 。 五ngũ 識thức 中trung 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 。 謂vị 無vô 記ký 五ngũ 識thức 。 此thử 皆giai 不bất 徧biến 趣thú 生sanh 。 無vô 色sắc 下hạ 一nhất 句cú 。 釋thích 成thành 。 無vô 色sắc 全toàn 無vô 者giả 。 根căn 識thức 俱câu 無vô 故cố 。 反phản 顯hiển 色sắc 界giới 五ngũ 識thức 分phần/phân 無vô 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 二nhị 地địa 居cư 故cố 。 諸chư 生sanh 下hạ 。 簡giản 不bất 恆hằng 。 生sanh 得đắc 善thiện 者giả 。 謂vị 過quá 去khứ 修tu 因nhân 感cảm 報báo 善thiện 。 如như 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 定định 皆giai 屬thuộc 善thiện 。 及cập 意ý 識thức 中trung 無vô 記ký 一nhất 分phần/phân 。 雖tuy 徧biến 下hạ 二nhị 句cú 。 牒điệp 週# 徧biến 不bất 雜tạp 。 無vô 色sắc 名danh 為vi 意ý 成thành 天thiên 故cố 。 意ý 徧biến 三tam 界giới 。 善thiện 故cố 不bất 雜tạp 。 而nhi 不bất 恆hằng 有hữu 者giả 。 三tam 塗đồ 則tắc 無vô 報báo 得đắc 善thiện 。 五ngũ 位vị 無vô 心tâm 無vô 意ý 識thức 故cố 。 不bất 相tương 應ứng 下hạ 。 簡giản 非phi 實thật 有hữu 。 依y 分phần/phân 位vị 故cố 。 皆giai 不bất 一nhất 句cú 。 總tổng 簡giản 。

唯duy 異dị 熟thục 心tâm 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 實thật 恆hằng 徧biến 無vô 雜tạp 是thị 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。

唯duy 異dị 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 熟thục 心tâm 是thị 趣thú 生sanh 體thể 。

此thử 心tâm 若nhược 無vô 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 (# 至chí )# 故cố 唯duy 異dị 熟thục 法pháp 是thị 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。

此thử 心tâm 下hạ 。 約ước 無vô 色sắc 無vô 異dị 熟thục 色sắc 破phá 。 又hựu 無vô 異dị 熟thục 心tâm 。 應ưng 名danh 超siêu 界giới 聖thánh 人nhân 。 先tiên 約ước 善thiện 心tâm 難nạn/nan 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 異dị 熟thục 心tâm 。 唯duy 有hữu 意ý 識thức 。 若nhược 起khởi 善thiện 心tâm 。 應ưng 名danh 聖thánh 者giả 。 無vô 趣thú 生sanh 體thể 故cố 。 設thiết 許hứa 下hạ 。 救cứu 。 雖tuy 無vô 色sắc 起khởi 善thiện 心tâm 。 猶do 是thị 界giới 內nội 趣thú 生sanh 。 善thiện 名danh 有hữu 漏lậu 善thiện 。 是thị 趣thú 生sanh 攝nhiếp 。 次thứ 約ước 無vô 漏lậu 心tâm 難nạn/nan 。 如như 那na 含hàm 人nhân 居cư 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 無vô 漏lậu 觀quán 智trí 。 應ưng 非phi 趣thú 生sanh 。 上thượng 地địa 思tư 惑hoặc 未vị 盡tận 。 猶do 是thị 趣thú 生sanh 故cố 。 故cố 云vân 違vi 理lý 。 勿vật 有hữu 下hạ 。 結kết 。 前tiền 過quá 。 指chỉ 趣thú 生sanh 雜tạp 亂loạn 等đẳng 四tứ 過quá 。 此thử 失thất 。 指chỉ 應ưng 非phi 趣thú 生sanh 失thất 。 以dĩ 異dị 熟thục 心tâm 為vi 趣thú 生sanh 體thể 。 免miễn 此thử 二nhị 過quá 。

由do 是thị 如Như 來Lai 。 非phi 趣thú 生sanh 攝nhiếp (# 至chí )# 故cố 知tri 別biệt 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

由do 是thị 下hạ 。 引dẫn 如Như 來Lai 反phản 證chứng 非phi 趣thú 生sanh 攝nhiếp 。 佛Phật 無vô 下hạ 。 釋thích 成thành 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 轉chuyển 釋thích 。 三tam 界giới 果quả 。 屬thuộc 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 漏lậu 因nhân 。 屬thuộc 集Tập 諦Đế 。 無vô 記ký 法pháp 。 是thị 戲hí 論luận 種chủng 。 已dĩ 捨xả 已dĩ 斷đoạn 。 故cố 非phi 趣thú 生sanh 攝nhiếp 。 正chánh 實thật 下hạ 。 結kết 有hữu 第đệ 八bát 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 色sắc 根căn 身thân (# 至chí )# 彼bỉ 能năng 執chấp 受thọ 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

又hựu 契khế 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。 執chấp 受thọ 根căn 身thân 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。

謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 及cập 彼bỉ 依y 處xứ (# 至chí )# 彼bỉ 定định 由do 有hữu 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。

謂vị 五ngũ 下hạ 。 正chánh 明minh 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。 先tiên 二nhị 句cú 以dĩ 根căn 身thân 是thị 所sở 執chấp 受thọ 。 對đối 明minh 有hữu 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。

唯duy 異dị 熟thục 心tâm 先tiên 業nghiệp 所sở 引dẫn (# 至chí )# 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。

唯duy 異dị 下hạ 。 出xuất 能năng 執chấp 受thọ 體thể 。 即tức 第đệ 八bát 異dị 熟thục 心tâm 。 眼nhãn 等đẳng 下hạ 一nhất 句cú 。 簡giản 轉chuyển 識thức 非phi 是thị 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。 無vô 如như 是thị 一nhất 類loại 等đẳng 義nghĩa 故cố 。

此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

此thử 言ngôn 下hạ 。 出xuất 簡giản 意ý 。 此thử 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 無vô 如như 是thị 義nghĩa 之chi 言ngôn 。 其kỳ 意ý 秪# 要yếu 顯hiển 轉chuyển 識thức 無vô 一nhất 類loại 等đẳng 執chấp 受thọ 根căn 身thân 義nghĩa 。 非phi 是thị 要yếu 反phản 顯hiển 能năng 執chấp 受thọ 唯duy 果quả 熟thục 心tâm 。 問vấn 。 上thượng 言ngôn 能năng 執chấp 受thọ 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 今kim 言ngôn 非phi 顯hiển 能năng 執chấp 受thọ 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 前tiền 後hậu 相tương 違vi 者giả 何hà 也dã 。 答đáp 。 若nhược 言ngôn 能năng 執chấp 受thọ 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 諸chư 佛Phật 已dĩ 離ly 異dị 熟thục 。 無vô 漏lậu 色sắc 身thân 應ưng 無vô 執chấp 受thọ 。 無vô 漏lậu 色sắc 身thân 即tức 無vô 垢cấu 識thức 之chi 所sở 執chấp 受thọ 。 問vấn 。 既ký 云vân 諸chư 佛Phật 色sắc 身thân 。 為vi 無vô 垢cấu 識thức 執chấp 受thọ 。 上thượng 文văn 何hà 言ngôn 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 是thị 能năng 執chấp 受thọ 。 然nhiên 能năng 下hạ 。 答đáp 。 如như 文văn 。

謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 現hiện 緣duyên 起khởi 故cố (# 至chí )# 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 漏lậu 色sắc 身thân 。

謂vị 諸chư 下hạ 。 釋thích 上thượng 簡giản 轉chuyển 識thức 意ý 。 立lập 三tam 量lượng 簡giản 。 皆giai 如như 文văn 。 皆giai 以dĩ 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 漏lậu 色sắc 身thân 為vi 宗tông 。 初sơ 一nhất 量lượng 明minh 轉chuyển 識thức 。 隨tùy 現hiện 緣duyên 起khởi 滅diệt 。 轉chuyển 易dị 故cố 因nhân 。 如như 聲thanh 如như 風phong 。 故cố 不bất 能năng 執chấp 受thọ 。 次thứ 量lượng 明minh 善thiện 染nhiễm 轉chuyển 識thức 。 非phi 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 如như 非phi 擇trạch 滅diệt 。 此thử 無vô 為vi 屬thuộc 淨tịnh 善thiện 。 緣duyên 闕khuyết 理lý 顯hiển 。 非phi 業nghiệp 引dẫn 故cố 因nhân 。 故cố 不bất 能năng 執chấp 受thọ 。 三tam 量lượng 明minh 無vô 記ký 轉chuyển 識thức 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 徧biến 依y 者giả 。 各các 依y 自tự 根căn 故cố 因nhân 。 故cố 不bất 能năng 執chấp 受thọ 。

諸chư 心tâm 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 定định 相tương 應ứng 故cố 如như 唯duy 識thức 言ngôn 。

諸chư 心tâm 下hạ 。 心tâm 所sở 例lệ 王vương 亦diệc 非phi 執chấp 受thọ 。

非phi 諸chư 色sắc 根căn 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 (# 至chí )# 彼bỉ 心tâm 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

非phi 諸chư 下hạ 。 明minh 五ngũ 色sắc 根căn 及cập 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 亦diệc 不bất 能năng 執chấp 受thọ 。 無vô 所sở 緣duyên 者giả 。 反phản 明minh 無vô 能năng 緣duyên 也dã 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。 故cố 應ưng 下hạ 。 結kết 有hữu 第đệ 八bát 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam (# 至chí )# 令linh 久cửu 住trụ 識thức 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

又hựu 契khế 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。

謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 有hữu 間gian 有hữu 轉chuyển (# 至chí )# 不bất 可khả 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。

謂vị 諸chư 下hạ 。 簡giản 轉chuyển 識thức 不bất 可khả 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 有hữu 間gian 斷đoạn 如như 聲thanh 。 有hữu 轉chuyển 易dị 如như 風phong 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。

唯duy 異dị 熟thục 識thức 無vô 間gian 無vô 轉chuyển (# 至chí )# 故cố 可khả 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。

唯duy 異dị 下hạ 。 立lập 異dị 熟thục 可khả 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 立lập 量lượng 如như 文văn 。

經kinh 說thuyết 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 依y 持trì (# 至chí )# 唯duy 識thức 不bất 然nhiên 豈khởi 符phù 正chánh 理lý 。

伏phục 問vấn 云vân 經kinh 說thuyết 識thức 言ngôn 。 或hoặc 詮thuyên 轉chuyển 識thức 。 何hà 理lý 定định 知tri 是thị 第đệ 八bát 識thức 。 經kinh 說thuyết 下hạ 。 釋thích 。 引dẫn 經kinh 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 依y 持trì 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 簡giản 轉chuyển 識thức 意ý 。 識thức 為vi 能năng 持trì 。 壽thọ 煖noãn 為vi 所sở 持trì 壽thọ 煖noãn 為vi 能năng 依y 。 識thức 為vi 所sở 依y 。 故cố 云vân 更cánh 互hỗ 。 轉chuyển 識thức 非phi 一nhất 類loại 。 非phi 相tướng 續tục 。 故cố 云vân 不bất 然nhiên 。 違vi 經kinh 正chánh 理lý 。

雖tuy 說thuyết 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 依y 持trì (# 至chí )# 何hà 不bất 許hứa 識thức 獨độc 有hữu 間gian 轉chuyển 。

雖tuy 說thuyết 下hạ 。 申thân 難nạn/nan 意ý 欲dục 成thành 轉chuyển 識thức 為vi 能năng 持trì 識thức 。 初sơ 句cú 牒điệp 經kinh 。 而nhi 許hứa 下hạ 。 舉cử 煖noãn 不bất 徧biến 為vi 例lệ 。 以dĩ 例lệ 識thức 有hữu 間gian 轉chuyển 。 何hà 妨phương 不bất 能năng 為vi 能năng 持trì 識thức 耶da 。 煖noãn 不bất 徧biến 者giả 。 無vô 色sắc 無vô 煖noãn 。 此thử 以dĩ 不bất 徧biến 例lệ 有hữu 間gian 轉chuyển 。 不bất 徧biến 即tức 有hữu 間gian 義nghĩa 。

此thử 於ư 前tiền 理lý 非phi 為vi 過quá 難nạn/nan (# 至chí )# 故cố 前tiền 所sở 說thuyết 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。

此thử 於ư 下hạ 。 斥xích 。 初sơ 句cú 直trực 斥xích 。 謂vị 若nhược 下hạ 。 約ước 理lý 斥xích 。 是thị 處xứ 者giả 。 三tam 界giới 中trung 依y 法pháp 有hữu 無vô 處xứ 隨tùy 指chỉ 也dã 。 如như 欲dục 色sắc 界giới 具cụ 有hữu 三tam 法pháp 無vô 間gian 無vô 轉chuyển 。 則tắc 三tam 法pháp 恆hằng 相tương/tướng 持trì 。 必tất 有hữu 無vô 間gian 無vô 。 轉chuyển 異dị 熟thục 識thức 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 則tắc 於ư 壽thọ 煖noãn 無vô 恆hằng 持trì 用dụng 。 前tiền 以dĩ 此thử 理lý 者giả 。 指chỉ 前tiền 二nhị 量lượng 反phản 覆phúc 證chứng 成thành 以dĩ 無vô 間gian 無vô 轉chuyển 因nhân 。 成thành 立lập 異dị 熟thục 是thị 能năng 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 非phi 詮thuyên 轉chuyển 識thức 。 舉cử 煖noãn 下hạ 。 斥xích 引dẫn 例lệ 不bất 當đương 。 如như 無vô 色sắc 界giới 無vô 煖noãn 。 煖noãn 便tiện 無vô 相tướng 持trì 用dụng 。 何hà 妨phương 壽thọ 與dữ 識thức 二nhị 恆hằng 相tương/tướng 持trì 。 以dĩ 捨xả 煖noãn 時thời 。 餘dư 二nhị 不bất 捨xả 。 餘dư 二nhị 若nhược 捨xả 。 煖noãn 必tất 隨tùy 捨xả 。 豈khởi 舉cử 煖noãn 不bất 徧biến 。 成thành 立lập 有hữu 間gian 之chi 轉chuyển 識thức 欲dục 壞hoại 我ngã 所sở 立lập 無vô 間gian 之chi 異dị 熟thục 。 故cố 前tiền 下hạ 。 結kết 顯hiển 極cực 成thành 異dị 熟thục 。

又hựu 三tam 法pháp 中trung 壽thọ 煖noãn 二nhị 種chủng (# 至chí )# 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

又hựu 三tam 下hạ 。 明minh 三tam 法pháp 皆giai 有hữu 漏lậu 。 可khả 互hỗ 相tương 持trì 。 若nhược 以dĩ 意ý 識thức 為vi 能năng 持trì 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。

爾nhĩ 時thời 何hà 識thức 能năng 持trì 彼bỉ 壽thọ 。 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 破phá 壞hoại 有hữu 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 。 煖noãn 能năng 持trì 壽thọ 。 無vô 色sắc 無vô 煖noãn 故cố 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 有hữu 第đệ 八bát 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 (# 至chí )# 生sanh 死tử 時thời 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

又hựu 契khế 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 有hữu 生sanh 死tử 時thời 心tâm 。 受thọ 生sanh 時thời 。 命mạng 終chung 時thời 。 必tất 住trụ 散tán 心tâm 。 有hữu 心tâm 。 非phi 無vô 心tâm 。 非phi 定định 心tâm 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。

謂vị 生sanh 死tử 時thời 身thân 心tâm 惛hôn 昧muội (# 至chí )# 必tất 可khả 知tri 如như 餘dư 時thời 故cố 。

謂vị 生sanh 下hạ 。 明minh 轉chuyển 識thức 非phi 生sanh 死tử 心tâm 。 立lập 量lượng 云vân 。 生sanh 死tử 時thời 明minh 了liễu 轉chuyển 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 必tất 不bất 現hiện 起khởi 宗tông 。 身thân 心tâm 惛hôn 昧muội 極cực 悶muộn 絕tuyệt 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 睡thụy 無vô 夢mộng 。 又hựu 此thử 下hạ 。 立lập 量lượng 反phản 覆phúc 證chứng 明minh 。 初sơ 量lượng 云vân 。 生sanh 死tử 位vị 中trung 六lục 轉chuyển 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 必tất 不bất 現hiện 起khởi 宗tông 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 不bất 可khả 知tri 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 無vô 心tâm 位vị 。 次thứ 量lượng 云vân 。 生sanh 死tử 位vị 中trung 六lục 轉chuyển 識thức 是thị 有hữu 法pháp 。 有hữu 是thị 宗tông 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 必tất 可khả 知tri 故cố 因nhân 。 喻dụ 如như 餘dư 散tán 心tâm 時thời 。 此thử 二nhị 量lượng 明minh 生sanh 死tử 位vị 轉chuyển 識thức 。 有hữu 則tắc 必tất 可khả 知tri 無vô 則tắc 不bất 現hiện 行hành 。 反phản 顯hiển 異dị 熟thục 心tâm 不bất 如như 此thử 。

真chân 異dị 熟thục 識thức 極cực 微vi 細tế 故cố (# 至chí )# 名danh 生sanh 死tử 心tâm 不bất 違vi 正chánh 理lý 。

真chân 異dị 下hạ 。 明minh 真chân 異dị 熟thục 是thị 生sanh 死tử 心tâm 。 真chân 異dị 熟thục 心tâm 者giả 。 若nhược 此thử 是thị 有hữu 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 俱câu 不bất 可khả 了liễu 。 非phi 如như 轉chuyển 識thức 有hữu 必tất 可khả 知tri 。 亦diệc 非phi 是thị 無vô 。 微vi 細tế 運vận 行hành 。 非phi 如như 轉chuyển 識thức 無vô 不bất 現hiện 行hành 。 此thử 識thức 微vi 細tế 運vận 行hành 。 而nhi 又hựu 不bất 可khả 了liễu 。 正chánh 契Khế 經Kinh 中trung 散tán 有hữu 心tâm 。 生sanh 死tử 心tâm 。

有hữu 說thuyết 五ngũ 識thức 此thử 位vị 定định 無vô (# 至chí )# 故cố 受thọ 生sanh 位vị 意ý 識thức 亦diệc 無vô 。

有hữu 說thuyết 下hạ 。 出xuất 異dị 解giải 。 上thượng 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 所sở 緣duyên 俱câu 不bất 可khả 了liễu 。 名danh 生sanh 死tử 心tâm 。 今kim 執chấp 謂vị 生sanh 死tử 位vị 中trung 轉chuyển 識thức 俱câu 無vô 名danh 不bất 可khả 了liễu 。 不bất 必tất 約ước 不bất 可khả 了liễu 名danh 生sanh 死tử 心tâm 。 初sơ 句cú 直trực 明minh 生sanh 死tử 位vị 中trung 無vô 五ngũ 識thức 。 意ý 識thức 下hạ 。 明minh 無vô 意ý 識thức 。 意ý 識thức 生sanh 起khởi 須tu 賴lại 三tam 因nhân 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 須tu 同đồng 時thời 五ngũ 識thức 為vi 明minh 了liễu 門môn 。 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 。 須tu 聞văn 他tha 言ngôn 教giáo 引dẫn 起khởi 。 定định 位vị 獨độc 頭đầu 。 須tu 禪thiền 定định 引dẫn 起khởi 。 生sanh 位vị 五ngũ 識thức 未vị 明minh 著trước 故cố 。 耳nhĩ 惛hôn 不bất 聞văn 言ngôn 教giáo 故cố 。 散tán 心tâm 無vô 定định 故cố 。 生sanh 因nhân 既ký 無vô 。 故cố 此thử 意ý 識thức 亦diệc 無vô 。

若nhược 爾nhĩ 有hữu 情tình 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 (# 至chí )# 引dẫn 定định 散tán 心tâm 無vô 由do 起khởi 故cố 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 牒điệp 執chấp 破phá 。 若nhược 謂vị 由do 三tam 種chủng 因nhân 。 意ý 識thức 方phương 生sanh 。 有hữu 情tình 下hạ 。 約ước 永vĩnh 不bất 生sanh 破phá 。 非phi 但đãn 初sơ 生sanh 無vô 意ý 識thức 。 生sanh 後hậu 永vĩnh 遠viễn 。 皆giai 不bất 得đắc 生sanh 。 何hà 也dã 。 無vô 三tam 因nhân 故cố 。 意ý 識thức 若nhược 不bất 生sanh 。 何hà 名danh 意ý 成thành 天thiên 。 定định 心tâm 下hạ 。 出xuất 無vô 三tam 因nhân 所sở 以dĩ 。 無vô 色sắc 四tứ 空không 名danh 定định 地địa 定định 心tâm 必tất 由do 散tán 意ý 識thức 引dẫn 。 由do 散tán 心tâm 作tác 念niệm 加gia 行hành 故cố 。 此thử 句cú 標tiêu 起khởi 。 五ngũ 識thức 下hạ 二nhị 句cú 。 正chánh 明minh 無vô 三tam 因nhân 。 無vô 五ngũ 根căn 。 故cố 無vô 五ngũ 識thức 。 無vô 言ngôn 語ngữ 。 故cố 無vô 他tha 教giáo 。 承thừa 上thượng 無vô 散tán 心tâm 別biệt 。 故cố 無vô 定định 心tâm 。

若nhược 謂vị 彼bỉ 定định 由do 串xuyến 習tập 力lực (# 至chí )# 此thử 即tức 前tiền 因nhân 何hà 勞lao 別biệt 說thuyết 。

若nhược 謂vị 下hạ 。 救cứu 定định 心tâm 由do 串xuyến 習tập 故cố 。 後hậu 時thời 現hiện 前tiền 。 今kim 牒điệp 救cứu 詞từ 例lệ 破phá 云vân 。 彼bỉ 天thiên 初sơ 生sanh 時thời 。 意ý 識thức 亦diệc 由do 串xuyến 習tập 。 寧ninh 不bất 現hiện 起khởi 。 又hựu 欲dục 下hạ 。 例lệ 下hạ 二nhị 界giới 初sơ 生sanh 。 串xuyến 習tập 意ý 識thức 亦diệc 應ưng 現hiện 起khởi 。 若nhược 謂vị 串xuyến 習tập 現hiện 起khởi 。 前tiền 言ngôn 三tam 因nhân 。 俱câu 成thành 虗hư 設thiết 。 若nhược 由do 下hạ 。 約ước 初sơ 生sanh 惛hôn 昧muội 未vị 即tức 現hiện 前tiền 為vi 救cứu 。 此thử 即tức 下hạ 。 斥xích 同đồng 前tiền 因nhân 破phá 。

有hữu 餘dư 部bộ 執chấp 生sanh 死tử 等đẳng 位vị (# 至chí )# 極cực 成thành 意ý 識thức 不bất 如như 是thị 故cố 。

有hữu 餘dư 下hạ 。 出xuất 餘dư 部bộ 執chấp 。 應ưng 知tri 下hạ 。 奪đoạt 彼bỉ 執chấp 意ý 。 以dĩ 成thành 正chánh 理lý 。 極cực 成thành 意ý 識thức 不bất 如như 是thị 故cố 。 有hữu 則tắc 必tất 可khả 知tri 。 無vô 則tắc 不bất 現hiện 起khởi 。

又hựu 將tương 死tử 時thời 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp (# 至chí )# 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 事sự 不bất 成thành 。

又hựu 將tương 下hạ 。 約ước 死tử 位vị 執chấp 受thọ 不bất 執chấp 受thọ 。 以dĩ 證chứng 第đệ 八bát 。 下hạ 上thượng 冷lãnh 觸xúc 漸tiệm 起khởi 者giả 。 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 故cố 上thượng 下hạ 執chấp 受thọ 有hữu 異dị 。 頂đảnh 聖thánh 眼nhãn 生sanh 天thiên 。 人nhân 心tâm 餓ngạ 鬼quỷ 腹phúc 。 旁bàng 生sanh 膝tất 葢# 離ly 。 地địa 獄ngục 脚cước 板bản 出xuất 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 無vô 此thử 識thức 故cố 。 彼bỉ 事sự 不bất 成thành 。

轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 受thọ 身thân 故cố (# 至chí )# 不bất 應ưng 冷lãnh 觸xúc 由do 彼bỉ 漸tiệm 生sanh 。

轉chuyển 識thức 下hạ 。 明minh 轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 受thọ 。 各các 別biệt 依y 者giả 。 各các 依y 自tự 根căn 故cố 。 不bất 行hành 者giả 。 惛hôn 昧muội 不bất 現hiện 故cố 。 不bất 住trụ 身thân 者giả 。 依y 心tâm 根căn 故cố 。 境cảnh 不bất 定định 者giả 。 徧biến 緣duyên 十thập 八bát 界giới 故cố 。 徧biến 寄ký 身thân 中trung 者giả 。 同đồng 五ngũ 緣duyên 境cảnh 故cố 。 其kỳ 心tâm 在tại 在tại 。 常thường 處xứ 諸chư 根căn 故cố 。 不bất 應ưng 一nhất 句cú 結kết 。

唯duy 異dị 熟thục 心tâm 由do 先tiên 業nghiệp 力lực 。 (# 至chí )# 故cố 知tri 定định 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

唯duy 異dị 下hạ 。 正chánh 明minh 異dị 熟thục 執chấp 受thọ 。 由do 識thức 執chấp 受thọ 。 壽thọ 不bất 滅diệt 。 煖noãn 不bất 離ly 。 三tam 法pháp 不bất 相tương 離ly 故cố 。 識thức 不bất 執chấp 受thọ 。 冷lãnh 觸xúc 便tiện 生sanh 。 即tức 屬thuộc 非phi 情tình 。 三tam 法pháp 相tướng 離ly 故cố 。 雖tuy 變biến 下hạ 。 伏phục 問vấn 云vân 。 若nhược 不bất 執chấp 受thọ 。 同đồng 於ư 非phi 情tình 。 則tắc 非phi 識thức 變biến 。 亦diệc 非phi 所sở 緣duyên 耶da 。 答đáp 如như 文văn 。 執chấp 受thọ 四tứ 義nghĩa 中trung 但đãn 有hữu 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 義nghĩa 。 持trì 令linh 不bất 散tán 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 執chấp 持trì 。 而nhi 無vô 執chấp 受thọ 。 故cố 知tri 下hạ 。 結kết 有hữu 第đệ 八bát 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 (# 至chí )# 彼bỉ 識thức 自tự 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

又hựu 契khế 下hạ 。 引dẫn 證chứng 為vi 緣duyên 義nghĩa 。 識thức 。 即tức 第đệ 八bát 。 名danh 色sắc 。 謂vị 胎thai 中trung 五ngũ 位vị 。 識thức 為vi 緣duyên 者giả 。 由do 業nghiệp 牽khiên 識thức 走tẩu 。 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 名danh 色sắc 。 故cố 云vân 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 者giả 。 由do 名danh 色sắc 持trì 識thức 。 令linh 識thức 不bất 散tán 。 故cố 云vân 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 中trung 。 唯duy 此thử 二nhị 支chi 逆nghịch 順thuận 互hỗ 緣duyên 。 故cố 云vân 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 餘dư 十thập 支chi 唯duy 順thuận 緣duyên 。 若nhược 無vô 下hạ 。 反phản 證chứng 。

謂vị 彼bỉ 經kinh 中trung 自tự 作tác 是thị 釋thích (# 至chí )# 此thử 識thức 若nhược 無vô 說thuyết 誰thùy 為vi 識thức 。

謂vị 彼bỉ 下hạ 。 出xuất 經kinh 中trung 自tự 釋thích 意ý 。 非phi 色sắc 四tứ 蘊uẩn 者giả 。 謂vị 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 羯yết 邏la 藍lam 等đẳng 。 等đẳng 謂vị 遏át 蒲bồ 曇đàm 。 閉bế 尸thi 。 徤# 南nam 。 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 。 此thử 胎thai 中trung 五ngũ 位vị 相tương/tướng 。 量lượng 云vân 。 名danh 色sắc 與dữ 識thức 。 相tương 依y 而nhi 住trụ 。 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 如như 二nhị 蘆lô 束thúc 。 眼nhãn 等đẳng 下hạ 。 簡giản 轉chuyển 識thức 非phi 此thử 中trung 識thức 。 有hữu 謂vị 轉chuyển 識thức 可khả 當đương 此thử 識thức 。 簡giản 意ý 如như 文văn 。 此thử 識thức 下hạ 。 反phản 顯hiển 。 說thuyết 誰thùy 為vi 識thức 者giả 。 反phản 顯hiển 第đệ 八bát 識thức 也dã 。

亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 中trung 識thức 蘊uẩn (# 至chí )# 羯yết 邏la 藍lam 時thời 無vô 五ngũ 識thức 故cố 。

亦diệc 不bất 下hạ 。 遮già 異dị 解giải 。 初sơ 文văn 牒điệp 異dị 解giải 。 羯yết 邏la 藍lam 時thời 無vô 五ngũ 識thức 者giả 。 第đệ 六lục 即tức 是thị 名danh 中trung 識thức 。 蘊uẩn 為vi 緣duyên 之chi 識thức 即tức 第đệ 八bát 識thức 。

又hựu 諸chư 轉chuyển 識thức 有hữu 間gian 轉chuyển 故cố (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 識thức 言ngôn 顯hiển 第đệ 八bát 識thức 。

又hựu 諸chư 下hạ 。 正chánh 簡giản 轉chuyển 識thức 。 如như 文văn 。 故cố 彼bỉ 下hạ 。 結kết 顯hiển 第đệ 八bát 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 自Tự 攷# 卷quyển 第đệ 三tam