俱câu 舍xá 頌tụng 疏sớ/sơ 記ký 。 論luận 本bổn 第đệ 六lục 。

富phú 春xuân 沙Sa 門Môn 。 遁độn 麟lân 。 述thuật 。

且thả 因nhân 六lục 者giả 四tứ 緣duyên 後hậu 辨biện 且thả 辨biện 六lục 因nhân 故cố 言ngôn 且thả 也dã 問vấn 六lục 因nhân 中trung 所sở 以dĩ 能năng 作tác 最tối 居cư 先tiên 者giả 顯hiển 宗tông 論luận 云vân 能năng 作tác 因nhân 體thể 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 故cố 前tiền 說thuyết 俱câu 有hữu 因nhân 體thể 通thông 諸chư 有hữu 為vi 故cố 居cư 第đệ 二nhị 餘dư 同đồng 類loại 等đẳng 於ư 有hữu 為vi 。 中trung 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 各các 攝nhiếp 少thiểu 分phần 隨tùy 言ngôn 便tiện 穩ổn 次thứ 第đệ 而nhi 說thuyết 。 迦ca 多đa 演diễn 尼ni 子tử 思tư 惟duy 者giả 正chánh 理lý 云vân 謂vị 諸chư 經kinh 中trung 所sở 化hóa 力lực 故cố 世Thế 尊Tôn 方phương 便tiện 作tác 異dị 門môn 說thuyết 對đối 法pháp 諸chư 師sư 由do 見kiến 少thiểu 分phần 相tương 知tri 其kỳ 定định 有hữu 分phân 明minh 結kết 集tập 故cố 有hữu 言ngôn 此thử 六lục 因nhân 義nghĩa 說thuyết 在tại 增tăng 一nhất 增tăng 六lục 經kinh 中trung 時thời 經kinh 久cửu 遠viễn 其kỳ 文văn 隱ẩn 沒một 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 演diễn 尼ni 子tử 等đẳng 於ư 諸chư 法pháp 相tướng 。 無vô 間gian 思tư 求cầu 冥minh 感cảm 天thiên 仙tiên 現hiện 來lai 授thọ 與dữ 如như 天thiên 授thọ 與dữ 筏phiệt 弟đệ 遮già 經kinh 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 如như 四tứ 緣duyên 義nghĩa 雖tuy 具cụ 列liệt 在tại 此thử 部bộ 經kinh 中trung 而nhi 餘dư 部bộ 中trung 有hữu 不bất 誦tụng 者giả 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 (# 解giải 云vân 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 有hữu 一nhất 苾Bật 芻Sô 。 名danh 筏phiệt 弟đệ 遮già 中trung 夜dạ 誦tụng 經Kinh 。 文văn 虧khuy 一nhất 品phẩm 室thất 中trung 天thiên 授thọ 忽hốt 領lãnh 異dị 聞văn 晨thần 白bạch 世Thế 尊Tôn 遂toại 蒙mông 印ấn 述thuật 六lục 因nhân 准chuẩn 彼bỉ 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 如như 四tứ 緣duyên 在tại 增tăng 四tứ 經kinh 中trung 而nhi 化hóa 地địa 部bộ 達đạt 磨ma 毱cúc 部bộ 中trung 不bất 誦tụng 六lục 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 故cố 也dã )# 。

言ngôn 除trừ 自tự 體thể 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 簡giản 無vô 為vi 法pháp 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 無vô 生sanh 故cố 故cố 不bất 望vọng 彼bỉ 為vi 能năng 作tác 因nhân 所sở 以dĩ 須tu 除trừ 自tự 體thể 者giả 謂vị 無vô 障chướng 義nghĩa 是thị 能năng 作tác 因nhân 自tự 於ư 自tự 體thể 恆hằng 為vi 障chướng 礙ngại 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 待đãi 自tự 體thể 應ưng 有hữu 恆hằng 成thành 損tổn 減giảm 等đẳng 過quá 謂vị 若nhược 待đãi 即tức 此thử 自tự 體thể 自tự 體thể 恆hằng 有hữu 應ưng 恆hằng 成thành 之chi 過quá 若nhược 待đãi 第đệ 二nhị 自tự 體thể 第đệ 二nhị 自tự 體thể 恆hằng 無vô 應ưng 成thành 損tổn 減giảm 過quá 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 自tự 於ư 自tự 體thể 不bất 見kiến 有hữu 用dụng 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 猶do 如như 不bất 自tự 指chỉ 刀đao 不bất 自tự 刻khắc 眼nhãn 不bất 自tự 見kiến 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 能năng 作tác 因nhân 者giả 問vấn 日nhật 光quang 生sanh 時thời 星tinh 等đẳng 不bất 現hiện 能năng 緣duyên 彼bỉ 識thức 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 如như 何hà 有hữu 為vi 。 唯duy 除trừ 自tự 體thể 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 能năng 作tác 因nhân 答đáp 於ư 彼bỉ 生sanh 時thời 不bất 為vi 障chướng 住trụ 故cố 說thuyết 能năng 作tác 非phi 謂vị 不bất 生sanh 時thời 說thuyết 名danh 能năng 作tác 譬thí 如như 國quốc 人nhân 以dĩ 其kỳ 國quốc 主chủ 不bất 為vi 損tổn 害hại 。 咸hàm 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 因nhân 國quốc 主chủ 而nhi 得đắc 安an 樂lạc 。 若nhược 爾nhĩ 涅Niết 槃Bàn 及cập 不bất 生sanh 法pháp 普phổ 於ư 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 生sanh 中trung 本bổn 無vô 障chướng 用dụng 何hà 得đắc 為vi 因nhân 答đáp 雖tuy 無vô 障chướng 用dụng 而nhi 亦diệc 為vi 因nhân 如như 無vô 力lực 國quốc 王vương 亦diệc 得đắc 如như 前tiền 說thuyết 言ngôn 無vô 障chướng 住trụ 者giả 謂vị 此thử 因nhân 體thể 住trụ 無vô 障chướng 性tánh 中trung 無vô 障chướng 住trụ 因nhân 即tức 能năng 作tác 者giả 此thử 即tức 能năng 作tác 在tại 因nhân 准chuẩn 顯hiển 宗tông 總tổng 有hữu 四tứ 說thuyết 此thử 是thị 一nhất 解giải 第đệ 二nhị 解giải 云vân 或hoặc 復phục 此thử 因nhân 能năng 作tác 二nhị 義nghĩa 以dĩ 無vô 障chướng 故cố 可khả 名danh 為vi 因nhân 可khả 名danh 非phi 因nhân 不bất 能năng 生sanh 故cố 三tam 云vân 能năng 作tác 者giả 是thị 餘dư 親thân 因nhân 此thử 能năng 助trợ 故cố 名danh 能năng 作tác 因nhân (# 解giải 云vân 謂vị 此thử 能năng 助trợ 餘dư 五ngũ 因nhân 也dã )# 四tứ 云vân 或hoặc 此thử 令linh 他tha 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 他tha 即tức 是thị 果quả 能năng 作tác 名danh 因nhân 名danh 能năng 作tác 因nhân (# 解giải 云vân 如như 華hoa 果quả 能năng 為vi 後hậu 種chủng 也dã )# 如như 色sắc 處xứ 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 十thập 處xứ 皆giai 是thị 色sắc 法pháp 以dĩ 餘dư 九cửu 處xứ 有hữu 別biệt 名danh 唯duy 此thử 色sắc 處xứ 更cánh 無vô 別biệt 名danh 以dĩ 餘dư 九cửu 之chi 所sở 簡giản 別biệt 而nhi 此thử 色sắc 處xứ 雖tuy 標tiêu 總tổng 稱xưng 即tức 受thọ 別biệt 名danh 今kim 此thử 能năng 作tác 雖tuy 是thị 總tổng 稱xưng 亦diệc 成thành 別biệt 名danh (# 此thử 依y 四tứ 釋thích 中trung 初sơ 說thuyết 故cố 為vi 此thử 釋thích )# 。

互hỗ 為vi 果quả 釋thích 俱câu 有hữu 因nhân 者giả 論luận 云vân 猶do 如như 三tam 杖trượng 互hỗ 相tương 依y 住trụ 如như 是thị 俱câu 有hữu 法pháp 因nhân 果quả 義nghĩa 成thành 准chuẩn 婆bà 沙sa 評bình 家gia 及cập 正chánh 理lý 論luận 皆giai 言ngôn 同đồng 一nhất 果quả 義nghĩa 是thị 俱câu 有hữu 因nhân 言ngôn 一nhất 果quả 者giả 如như 心tâm 心tâm 所sở 同đồng 共cộng 成thành 一nhất 果quả 也dã 此thử 四tứ 大đại 種chủng 至chí 互hỗ 相tương 假giả 藉tạ 者giả 婆bà 沙sa 云vân 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 若nhược 有hữu 偏thiên 增tăng 若nhược 無vô 偏thiên 增tăng 地địa 為vi 三tam 因nhân 三tam 為vi 地địa 因nhân 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 地địa 不bất 觀quán 地địa 生sanh 所sở 造tạo 色sắc 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 觀quán 自tự 性tánh 及cập 同đồng 類loại 體thể 為vi 他tha 因nhân 果quả 故cố 餘dư 大đại 例lệ 爾nhĩ 。

三tam 四tứ 相tương/tướng 自tự 互hỗ 相tương 望vọng 者giả 此thử 經Kinh 中trung 分phân 別biệt 三tam 類loại 為vi 五ngũ 類loại 故cố 有hữu 四tứ 相tương/tướng 自tự 相tương 望vọng 也dã 若nhược 依y 正chánh 理lý 不bất 說thuyết 四tứ 相tương 及cập 心tâm 隨tùy 轉chuyển 自tự 互hỗ 相tương 望vọng 故cố 彼bỉ 問vấn 云vân 此thử 中trung 所sở 說thuyết 因nhân 相tương/tướng 太thái 少thiểu 然nhiên 自tự 釋thích 云vân 本bổn 論luận 說thuyết 故cố 此thử 中trung 應ưng 辨biện 造tạo 論luận 者giả 意ý 以dĩ 於ư 此thử 中trung 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 但đãn 說thuyết 異dị 類loại 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 同đồng 類loại 互hỗ 為vi 因nhân 不bất 說thuyết 自tự 成thành 故cố (# 准chuẩn 此thử 論luận 文văn 但đãn 說thuyết 三tam 類loại )# 此thử 中trung 應ưng 辨biện 者giả 若nhược 准chuẩn 新tân 科khoa 謂vị 此thử 中trung 辨biện 何hà 法pháp 名danh 隨tùy 轉chuyển 連liên 為vi 句cú 也dã 今kim 章chương 言ngôn 是thị 論luận 主chủ 勸khuyến 有hữu 宗tông 通thông 互hỗ 為vi 果quả 過quá 其kỳ 過quá 者giả 謂vị 小tiểu 相tương/tướng 非phi 互hỗ 為vi 果quả 然nhiên 法pháp 與dữ 小tiểu 相tương/tướng 為vi 因nhân 即tức 是thị 因nhân 不bất 遍biến 宗tông 法pháp 因nhân 狹hiệp 宗tông 寬khoan 今kim 詳tường 婆bà 沙sa 評bình 家gia 既ký 以dĩ 一nhất 果quả 釋thích 俱câu 有hữu 因nhân 世thế 親thân 論luận 主chủ 自tự 以dĩ 互hỗ 為vi 果quả 釋thích 何hà 言ngôn 論luận 主chủ 卻khước 出xuất 有hữu 宗tông 過quá 耶da 故cố 正chánh 理lý 師sư 彈đàn 此thử 論luận 互hỗ 為vi 果quả 有hữu 過quá 遂toại 以dĩ 一nhất 果quả 釋thích 俱câu 有hữu 因nhân 也dã 舊cựu 云vân 入nhập 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 是thị 此thử 論luận 後hậu 造tạo 言ngôn 互hỗ 為vi 果quả 者giả 學học 我ngã 世thế 親thân 阿a 闍xà 梨lê 也dã 准chuẩn 此thử 等đẳng 文văn 不bất 應ưng 是thị 論luận 主chủ 出xuất 有hữu 宗tông 過quá 請thỉnh 重trọng/trùng 詳tường 之chi 問vấn 婆bà 沙sa 等đẳng 言ngôn 一nhất 果quả 者giả 為vi 是thị 同đồng 時thời 為vi 是thị 異dị 時thời 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 若nhược 是thị 同đồng 時thời 即tức 自tự 體thể 非phi 自tự 體thể 果quả 如như 何hà 俱câu 有hữu 同đồng 一nhất 果quả 耶da 又hựu 大đại 生sanh 小tiểu 生sanh 不bất 同đồng 一nhất 果quả 故cố 此thử 即tức 一nhất 果quả 之chi 因nhân 不bất 遍biến 宗tông 法pháp 與dữ 前tiền 何hà 異dị 若nhược 謂vị 異dị 時thời 果quả 者giả 此thử 即tức 小tiểu 相tương/tướng 與dữ 其kỳ 本bổn 法pháp 同đồng 一nhất 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 因nhân 何hà 不bất 與dữ 本bổn 法pháp 為vi 因nhân 此thử 即tức 一nhất 果quả 之chi 因nhân 通thông 其kỳ 異dị 品phẩm 於ư 異dị 品phẩm 轉chuyển 其kỳ 過quá 更cánh 甚thậm 新tân 云vân 兩lưỡng 論luận 所sở 立lập 皆giai 無vô 有hữu 過quá 如như 言ngôn 變biến 礙ngại 名danh 色sắc 此thử 因nhân 不bất 遍biến 無vô 表biểu 急cấp 食thực 急cấp 行hành 名danh 之chi 為vi 馬mã 而nhi 有hữu 馬mã 急cấp 食thực 行hành 亦diệc 有hữu 是thị 馬mã 緩hoãn 食thực 行hành 然nhiên 此thử 立lập 名danh 不bất 違vi 世thế 理lý 互hỗ 為vi 果quả 義nghĩa 及cập 一nhất 果quả 因nhân 例lệ 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 是thị 入nhập 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 將tương 不bất 違vi 理lý 兼kiêm 舉cử 二nhị 因nhân 此thử 論luận 略lược 故cố 但đãn 舉cử 其kỳ 一nhất (# 解giải 云vân 二nhị 因nhân 者giả 即tức 互hỗ 為vi 果quả 及cập 同đồng 一nhất 果quả 為vi 二nhị 因nhân 也dã )# 。

彼bỉ 及cập 心tâm 諸chư 相tướng 者giả 此thử 一nhất 句cú 唯duy 取thủ 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 也dã 以dĩ 一nhất 彼bỉ 言ngôn 攝nhiếp 二nhị 種chủng 相tương/tướng 一nhất 心tâm 所sở 上thượng 相tương/tướng 二nhị 律luật 儀nghi 上thượng 相tương/tướng 更cánh 兼kiêm 心tâm 王vương 上thượng 相tương/tướng 總tổng 有hữu 三tam 類loại 四tứ 相tương/tướng 也dã 舊cựu 云vân 既ký 言ngôn 生sanh 等đẳng 不bất 言ngôn 生sanh 生sanh 等đẳng 即tức 顯hiển 隨tùy 相tương/tướng 非phi 心tâm 隨tùy 轉chuyển 也dã 。

若nhược 未vị 來lai 法pháp 未vị 至chí 生sanh 相tương/tướng 者giả 謂vị 未vị 來lai 法pháp 至chí 生sanh 相tương/tướng 位vị 則tắc 稍sảo 親thân 近cận 餘dư 則tắc 不bất 然nhiên 以dĩ 舉cử 未vị 隣lân 生sanh 相tương/tướng 故cố 由do 此thử 故cố 說thuyết 在tại 未vị 來lai 之chi 前tiền 也dã 及cập 過quá 去khứ 法pháp 者giả 謂vị 已dĩ 謝tạ 之chi 法pháp 在tại 過quá 去khứ 世thế 。 非phi 滅diệt 相tương/tướng 攝nhiếp 故cố 但đãn 言ngôn 同đồng 生sanh 即tức 不bất 攝nhiếp 生sanh 相tương/tướng 之chi 前tiền 未vị 來lai 但đãn 言ngôn 同đồng 滅diệt 即tức 不bất 攝nhiếp 生sanh 相tương/tướng 之chi 前tiền 但đãn 言ngôn 同đồng 滅diệt 即tức 不bất 攝nhiếp 滅diệt 相tương/tướng 之chi 後hậu 過quá 去khứ 故cố 三tam 相tương/tướng 攝nhiếp 法pháp 不bất 盡tận 也dã 故cố 正chánh 理lý 云vân 豈khởi 不bất 但đãn 言ngôn 一nhất 生sanh 住trụ 滅diệt 雖tuy 亦diệc 即tức 知tri 墮đọa 於ư 一nhất 世thế 而nhi 猶do 未vị 了liễu 此thử 法pháp 與dữ 心tâm 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 或hoặc 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 不bất 生sanh 法pháp 故cố 問vấn 四tứ 相tương/tướng 之chi 中trung 不bất 說thuyết 異dị 者giả 答đáp 生sanh 顯hiển 同đồng 在tại 未vị 來lai 將tương 入nhập 現hiện 在tại 滅diệt 顯hiển 同đồng 在tại 現hiện 在tại 入nhập 於ư 過quá 去khứ 。 住trụ 顯hiển 此thử 法pháp 於ư 現hiện 取thủ 果quả 即tức 顯hiển 去khứ 來lai 三tam 世thế 同đồng 時thời 異dị 之chi 一nhất 相tương/tướng 無vô 別biệt 顯hiển 能năng 故cố 此thử 不bất 說thuyết 一nhất 果quả 言ngôn 意ý 取thủ 士sĩ 用dụng 及cập 離ly 繫hệ 果quả 者giả 謂vị 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 准chuẩn 取thủ 士sĩ 用dụng 離ly 繫hệ 二nhị 果quả 故cố 瑜du 伽già 云vân 夫phu 以dĩ 果quả 言ngôn 下hạ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 從tùng 因nhân 緣duyên 果quả 然nhiên 由do 此thử 中trung 說thuyết 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 不bất 應ưng 明minh 餘dư 之chi 二nhị 果quả 由do 此thử 果quả 言ngôn 唯duy 攝nhiếp 士sĩ 用dụng 及cập 離ly 繫hệ 果quả 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 若nhược 爾nhĩ 此thử 中trung 解giải 隨tùy 轉chuyển 義nghĩa 但đãn 應ưng 說thuyết 一nhất 果quả 不bất 應ưng 言ngôn 餘dư 二nhị 種chủng 故cố 今kim 釋thích 言ngôn 為vi 遣khiển 疑nghi 妨phương 須tu 說thuyết 彼bỉ 二nhị 意ý 義nghĩa 云vân 何hà 夫phu 士sĩ 用dụng 果quả 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng (# 文văn 如như 章chương 例lệ )# 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 皆giai 依y 能năng 行hành 之chi 心tâm 俱câu 有hữu 因nhân 力lực 所sở 引dẫn 起khởi 故cố 依y 如như 是thị 義nghĩa 皆giai 名danh 士sĩ 用dụng 今kim 此thử 隨tùy 轉chuyển 中trung 言ngôn 一nhất 果quả 者giả 不bất 說thuyết 展triển 轉chuyển 士sĩ 用dụng 果quả 以dĩ 彼bỉ 自tự 體thể 非phi 自tự 體thể 果quả 非phi 一nhất 果quả 義nghĩa 但đãn 取thủ 俱câu 生sanh 中trung 餘dư 造tạo 作tác 得đắc 者giả 及cập 餘dư 無vô 間gian 隔cách 越việt 不bất 生sanh 諸chư 士sĩ 用dụng 果quả 恐khủng 諸chư 未vị 解giải 者giả 。 聞văn 一nhất 果quả 言ngôn 謂vị 攝nhiếp 俱câu 生sanh 展triển 轉chuyển 士sĩ 用dụng 及cập 執chấp 唯duy 有hữu 俱câu 生sanh 士sĩ 用dụng 故cố 於ư 今kim 時thời 更cánh 別biệt 顯hiển 示thị 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 決quyết 定định 與dữ 因nhân 不bất 俱câu 時thời 果quả 為vi 欲dục 遮già 遣khiển 唯duy 執chấp 與dữ 因nhân 俱câu 生sanh 和hòa 合hợp 聚tụ 中trung 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 所sở 以dĩ 須tu 遮già 此thử 士sĩ 用dụng 者giả 非phi 一nhất 果quả 故cố 又hựu 復phục 何hà 但đãn 為vi 遮già 唯duy 執chấp 俱câu 生sanh 展triển 轉chuyển 之chi 果quả 亦diệc 乃nãi 兼kiêm 顯hiển 無vô 一nhất 果quả 義nghĩa 由do 斯tư 意ý 故cố 不bất 說thuyết 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 非phi 所sở 要yếu 非phi 一nhất 果quả 攝nhiếp 舊cựu 解giải 亦diệc 同đồng 新tân 云vân 然nhiên 此thử 論luận 文văn 遮già 得đắc 同đồng 時thời 果quả 非phi 是thị 欲dục 取thủ 無vô 間gian 隔cách 越việt 諸chư 士sĩ 用dụng 果quả 與dữ 上thượng 釋thích 異dị (# 繁phồn 不bất 具cụ 述thuật )# 一nhất 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 因nhân 展triển 轉chuyển 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 即tức 心tâm 心tâm 所sở 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 互hỗ 為vi 果quả 也dã 二nhị 及cập 餘dư 同đồng 時thời 造tạo 作tác 得đắc 者giả 謂vị 展triển 轉chuyển 果quả 外ngoại 名danh 之chi 為vi 餘dư 正chánh 理lý 抄sao 云vân 如như 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 有hữu 對đối 色sắc 等đẳng 准chuẩn 此thử 既ký 言ngôn 有hữu 對đối 色sắc 等đẳng 即tức 通thông 表biểu 無vô 表biểu 林lâm 云vân 謂vị 同đồng 聚tụ 之chi 中trung 隨tùy 相tương 及cập 心tâm 同đồng 時thời 表biểu 無vô 表biểu 色sắc 也dã (# 今kim 詳tường 隨tùy 相tương/tướng 名danh 造tạo 作tác 得đắc 未vị 詳tường 所sở 以dĩ )# 。

等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 所sở 引dẫn 者giả 即tức 前tiền 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 有hữu 力lực 能năng 引dẫn 起khởi 後hậu 念niệm 等đẳng 之chi 果quả 如như 下hạ 當đương 明minh 二nhị 及cập 餘dư 隣lân 次thứ 造tạo 作tác 得đắc 者giả 謂vị 此thử 造tạo 色sắc 是thị 無vô 間gian 緣duyên 果quả 之chi 外ngoại 故cố 名danh 餘dư 後hậu 念niệm 望vọng 前tiền 非phi 其kỳ 遠viễn 隔cách 故cố 曰viết 隣lân 次thứ 此thử 云vân 隣lân 次thứ 之chi 言ngôn 望vọng 前tiền 念niệm 心tâm 所sở 等đẳng 造tạo 作tác 之chi 言ngôn 望vọng 同đồng 時thời 大đại 種chủng 又hựu 云vân 唯duy 局cục 定định 道đạo 二nhị 種chủng 無vô 表biểu 色sắc 以dĩ 色sắc 是thị 隨tùy 心tâm 轉chuyển 故cố 隔cách 越việt 果quả 者giả 謂vị 第đệ 三tam 念niệm 已dĩ 去khứ 所sở 得đắc 諸chư 果quả 是thị 如như 農nông 夫phu 隔cách 越việt 遠viễn 果quả 者giả 正chánh 理lý 抄sao 云vân 如như 人nhân 種chúng 田điền 等đẳng 訖ngật 後hậu 於ư 異dị 時thời 。 牙nha 等đẳng 方phương 起khởi 此thử 果quả 亦diệc 爾nhĩ (# 解giải 云vân 即tức 如như 初sơ 念niệm 大đại 種chủng 懸huyền 造tạo 未vị 來lai 眾chúng 多đa 無vô 表biểu 望vọng 前tiền 大đại 種chủng 豈khởi 非phi 隔cách 越việt )# 於ư 俱câu 生sanh 士sĩ 用dụng 中trung 唯duy 取thủ 同đồng 時thời 造tạo 作tác 者giả 以dĩ 展triển 轉chuyển 果quả 自tự 體thể 非phi 自tự 體thể 果quả 非phi 果quả 義nghĩa 故cố 不bất 取thủ 也dã 取thủ 餘dư 異dị 性tánh 無vô 間gian 者giả 上thượng 明minh 無vô 間gian 士sĩ 用dụng 有hữu 二nhị 一nhất 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 果quả 二nhị 隣lân 次thứ 造tạo 作tác 得đắc 果quả 然nhiên 於ư 其kỳ 中trung 。 通thông 其kỳ 同đồng 性tánh 及cập 以dĩ 異dị 性tánh 今kim 除trừ 同đồng 性tánh 俱câu 取thủ 異dị 性tánh 且thả 如như 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 果quả 中trung 異dị 性tánh 者giả 如như 前tiền 善thiện 心tâm 等đẳng 引dẫn 後hậu 不bất 善thiện 心tâm 等đẳng 是thị 異dị 性tánh 也dã 同đồng 性tánh 可khả 知tri 其kỳ 造tạo 作tác 得đắc 果quả 若nhược 唯duy 取thủ 無vô 表biểu 望vọng 大đại 種chủng 但đãn 是thị 異dị 性tánh 若nhược 兼kiêm 望vọng 心tâm 即tức 通thông 同đồng 異dị 然nhiên 此thử 異dị 性tánh 之chi 果quả 總tổng 望vọng 二nhị 類loại 通thông 心tâm 及cập 色sắc 故cố 。

一nhất 果quả 言ngôn 唯duy 攝nhiếp 士sĩ 用dụng 及cập 離ly 繫hệ 果quả 者giả 結kết 上thượng 也dã 然nhiên 此thử 總tổng 取thủ 四tứ 士sĩ 用dụng 果quả 一nhất 同đồng 時thời 造tạo 作tác 得đắc 果quả 二nhị 異dị 性tánh 無vô 間gian 果quả 三tam 遠viễn 士sĩ 用dụng 果quả 四tứ 不bất 生sanh 士sĩ 用dụng 果quả 此thử 同đồng 舊cựu 解giải 由do 此thử 十thập 因nhân 名danh 心tâm 隨tùy 轉chuyển 者giả 但đãn 是thị 據cứ 其kỳ 大đại 位vị 非phi 要yếu 皆giai 具cụ 十thập 因nhân 如như 三tam 性tánh 不bất 可khả 俱câu 故cố 無vô 漏lậu 隨tùy 轉chuyển 無vô 異dị 熟thục 果quả 故cố 言ngôn 極cực 少thiểu 由do 與dữ 五ngũ 十thập 八bát 法pháp 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 者giả 謂vị 唯duy 約ước 受thọ 等đẳng 十thập 心tâm 所sở 辨biện 無vô 減giảm 於ư 此thử 故cố 言ngôn 極cực 少thiểu 且thả 如như 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 於ư 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 位vị 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 法Pháp 。 并tinh 大đại 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 有hữu 九cửu 十thập 九cửu 。 法pháp 心tâm 王vương 於ư 此thử 九cửu 十thập 九cửu 內nội 唯duy 與dữ 五ngũ 十thập 八bát 法pháp 為vi 因nhân (# 解giải 云vân 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 無vô 尋tầm 伺tứ 故cố 無vô 覆phú 無vô 記ký 又hựu 無vô 信tín 等đẳng 癡si 等đẳng 故cố 唯duy 十thập 心tâm 所sở 并tinh 心tâm 王vương 為vi 十thập 一nhất 唯duy 此thử 位vị 極cực 少thiểu 若nhược 欲dục 界giới 初sơ 禪thiền 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 非phi 極cực 少thiểu 也dã )# 問vấn 此thử 何hà 不bất 望vọng 心tâm 所sở 上thượng 隨tùy 相tương/tướng 為vi 因nhân 耶da 答đáp 以dĩ 疎sơ 遠viễn 故cố 心tâm 王vương 望vọng 彼bỉ 非phi 俱câu 有hữu 因nhân (# 謂vị 心tâm 王vương 力lực 不bất 及cập 第đệ 二nhị 也dã )# 若nhược 論luận 極cực 多đa 心tâm 王vương 即tức 與dữ 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 法pháp 為vi 因nhân 謂vị 初sơ 禪thiền 中trung 大đại 地địa 十thập 大đại 善thiện 地địa 十thập 欣hân 厭yếm 隨tùy 一nhất 及cập 與dữ 尋tầm 伺tứ 定định 共cộng 七thất 支chi 總tổng 三tam 十thập 一nhất 法pháp 并tinh 大đại 小tiểu 相tương/tướng 總tổng 二nhị 百bách 七thất 十thập 九cửu 法pháp 除trừ 其kỳ 心tâm 王vương 定định 共cộng 戒giới 等đẳng 上thượng 小tiểu 相tương/tướng 故cố 但đãn 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 法pháp 為vi 因nhân 也dã 言ngôn 心tâm 不bất 因nhân 隨tùy 相tương/tướng 相tương/tướng 者giả 顯hiển 宗tông 云vân 隨tùy 相tương/tướng 於ư 一nhất 有hữu 功công 能năng 故cố 唯duy 與dữ 所sở 相tương/tướng 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 正chánh 理lý 亦diệc 云vân 何hà 緣duyên 心tâm 隨tùy 相tương/tướng 非phi 心tâm 俱câu 有hữu 因nhân 不bất 由do 彼bỉ 力lực 而nhi 心tâm 得đắc 生sanh 故cố 非phi 心tâm 與dữ 彼bỉ 互hỗ 為vi 果quả 故cố 聚tụ 中trung 為vi 多đa 分phần 非phi 彼bỉ 果quả 故cố (# 解giải 云vân 小tiểu 相tương/tướng 但đãn 相tương/tướng 大đại 相tương/tướng 之chi 一nhất 法pháp 餘dư 法pháp 並tịnh 非phi 小tiểu 相tương/tướng 果quả 也dã )# 即tức 由do 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 多đa 因nhân 隨tùy 相tương/tướng 不bất 名danh 心tâm 隨tùy 轉chuyển 法pháp (# 因nhân 便tiện 明minh 隨tùy 相tương/tướng 非phi 心tâm 隨tùy 轉chuyển 也dã )# 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 心tâm 能năng 與dữ 彼bỉ 為vi 因nhân 答đáp 由do 隨tùy 心tâm 王vương 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 問vấn 心tâm 所sở 上thượng 相tương/tướng 不bất 相tương 心tâm 王vương 何hà 得đắc 互hỗ 為vi 因nhân 耶da 答đáp 彼bỉ 於ư 心tâm 王vương 有hữu 力lực 用dụng 故cố 如như 心tâm 所sở 於ư 心tâm 王vương 故cố 顯hiển 宗tông 云vân 本bổn 相tương/tướng 與dữ 法pháp 其kỳ 力lực 等đẳng 故cố 同đồng 其kỳ 本bổn 法pháp 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 不bất 同đồng 心tâm 王vương 隨tùy 相tương/tướng 以dĩ 無vô 力lực 故cố 不bất 為vi 因nhân 也dã 此thử 上thượng 明minh 因nhân 通thông 取thủ 心tâm 所sở 上thượng 相tương/tướng 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 唯duy 十thập 大đại 地địa 并tinh 心tâm 本bổn 相tương/tướng 一nhất 十thập 四tứ 法pháp 為vi 心tâm 王vương 因nhân 此thử 非phi 正chánh 義nghĩa 論luận 廣quảng 有hữu 破phá 。

諸chư 由do 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 成thành 因nhân 彼bỉ 必tất 俱câu 有hữu 者giả 上thượng 因nhân 字tự 是thị 因nhân 由do 所sở 以dĩ 之chi 因nhân 下hạ 因nhân 字tự 是thị 因nhân 緣duyên 因nhân 謂vị 若nhược 由do 俱câu 有hữu 之chi 理lý 得đắc 成thành 因nhân 者giả 必tất 是thị 同đồng 時thời 故cố 言ngôn 必tất 是thị 俱câu 有hữu 等đẳng 或hoặc 有hữu 俱câu 有hữu 非phi 由do 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 成thành 因nhân 者giả 謂vị 或hoặc 諸chư 法pháp 雖tuy 是thị 同đồng 時thời 不bất 由do 同đồng 時thời 之chi 理lý 即tức 成thành 俱câu 有hữu 因nhân 即tức 如như 下hạ 八bát 對đối 之chi 法pháp 是thị 也dã 八bát 對đối 法pháp 中trung 初sơ 對đối 如như 前tiền 解giải 第đệ 二nhị 對đối 注chú 中trung 言ngôn 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 不bất 同đồng 一nhất 果quả 者giả 展triển 轉chuyển 謂vị 四tứ 相tương/tướng 四tứ 相tương/tướng 互hỗ 望vọng 也dã 非phi 心tâm 一nhất 果quả 等đẳng 者giả 如như 小tiểu 生sanh 但đãn 生sanh 大đại 生sanh 小tiểu 住trụ 但đãn 住trụ 大đại 住trụ 故cố 不bất 同đồng 果quả 等đẳng 取thủ 非phi 一nhất 異dị 熟thục 及cập 一nhất 等đẳng 流lưu 新tân 云vân 此thử 非phi 一nhất 果quả 意ý 極cực 難nan 解giải 詳tường 此thử 即tức 是thị 共cộng 力lực 同đồng 取thủ 是thị 一nhất 果quả 義nghĩa 果quả 雖tuy 是thị 同đồng 力lực 不bất 同đồng 取thủ 非phi 是thị 一nhất 果quả 故cố 正chánh 理lý 云vân 聚tụ 中trung 多đa 分phần 非phi 彼bỉ 果quả 故cố (# 解giải 云vân 一nhất 共cộng 力lực 二nhị 同đồng 取thủ 是thị 一nhất 果quả 義nghĩa 如như 兩lưỡng 人nhân 共cộng 證chứng 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 果quả 雖tuy 同đồng 非phi 是thị 一nhất 果quả 要yếu 相tương 應ứng 等đẳng 俱câu 有hữu 力lực 能năng 方phương 名danh 一nhất 果quả 今kim 四tứ 小tiểu 相tương/tướng 雖tuy 與dữ 本bổn 法pháp 同đồng 得đắc 一nhất 異dị 熟thục 等đẳng 流lưu 由do 力lực 不bất 同đồng 故cố 非phi 一nhất 果quả 等đẳng 此thử 對đối 既ký 爾nhĩ 餘dư 類loại 亦diệc 爾nhĩ )# 第đệ 五ngũ 對đối 色sắc 聲thanh 等đẳng 雖tuy 復phục 同đồng 時thời 相tương 望vọng 無vô 共cộng 得đắc 一nhất 果quả 等đẳng 故cố 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 造tạo 色sắc 大đại 種chủng 者giả 然nhiên 四tứ 大đại 種chủng 有hữu 共cộng 得đắc 造tạo 色sắc 果quả 義nghĩa 造tạo 色sắc 望vọng 大đại 種chủng 都đô 無vô 果quả 義nghĩa 故cố 亦diệc 非phi 互hỗ 為vi 果quả 論luận 總tổng 結kết 云vân 如như 是thị 等đẳng 諸chư 法pháp 。 雖tuy 名danh 俱câu 有hữu 而nhi 非phi 由do 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 成thành 因nhân 非phi 一nhất 果quả 異dị 熟thục 及cập 一nhất 等đẳng 流lưu 故cố 此thử 即tức 通thông 前tiền 七thất 對đối 無vô 一nhất 果quả 義nghĩa 第đệ 八bát 得đắc 與dữ 所sở 得đắc 以dĩ 不bất 定định 故cố 論luận 別biệt 明minh 之chi 又hựu 上thượng 八bát 對đối 於ư 十thập 因nhân 前tiền 之chi 四tứ 對đối 及cập 第đệ 六lục 對đối 皆giai 具cụ 七thất 因nhân 但đãn 無vô 果quả 等đẳng 三tam 也dã 第đệ 五ngũ 一nhất 對đối 有hữu 時thời 等đẳng 四tứ 無vô 善thiện 等đẳng 三tam 及cập 果quả 等đẳng 三tam 如như 色sắc 聲thanh 通thông 三tam 性tánh 香hương 等đẳng 唯duy 無vô 記ký 故cố 第đệ 七thất 對đối 亦diệc 爾nhĩ 第đệ 八bát 得đắc 與dữ 所sở 得đắc 雖tuy 有hữu 同đồng 性tánh 然nhiên 時thời 不bất 定định 由do 此thử 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 。 偶ngẫu 然nhiên 相tương 值trị 故cố 有hữu 宗tông 所sở 明minh 同đồng 時thời 因nhân 果quả 如như 焰diễm 與dữ 明minh 如như 身thân 與dữ 影ảnh 若nhược 依y 經kinh 部bộ 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 如như 互hỗ 與dữ 種chủng 論luận 有hữu 相tương 破phá (# 云vân 云vân )# 。

同đồng 類loại 因nhân 者giả 此thử 有hữu 二nhị 釋thích 若nhược 與dữ 相tương 似tự 法pháp 為vi 因nhân 名danh 同đồng 類loại 因nhân 同đồng 類loại 之chi 因nhân 是thị 依y 主chủ 釋thích 若nhược 以dĩ 相tương 似tự 法pháp 為vi 因nhân 名danh 同đồng 類loại 因nhân 同đồng 類loại 即tức 因nhân 即tức 持trì 業nghiệp 釋thích 新tân 云vân 後hậu 不bất 及cập 前tiền 染nhiễm 汙ô 與dữ 染nhiễm 汙ô 者giả 此thử 染nhiễm 汙ô 言ngôn 通thông 不bất 善thiện 法Pháp 及cập 有hữu 覆phú 無vô 記ký 以dĩ 此thử 二nhị 法Pháp 。 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 謂vị 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 或hoặc 能năng 與dữ 不bất 善thiện 為vi 因nhân 及cập 從tùng 不bất 善thiện 生sanh 故cố 故cố 以dĩ 染nhiễm 言ngôn 通thông 攝nhiếp 二nhị 類loại 無vô 記ký 與dữ 無vô 記ký 者giả 此thử 明minh 無vô 覆phú 無vô 記ký 也dã 言ngôn 亦diệc 爾nhĩ 者giả 准chuẩn 論luận 善thiện 染nhiễm 之chi 因nhân 更cánh 無vô 異dị 說thuyết 論luận 無vô 記ký 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 說thuyết 不bất 同đồng 今kim 但đãn 敘tự 正chánh 故cố 言ngôn 亦diệc 爾nhĩ 然nhiên 依y 論luận 文văn 更cánh 有hữu 三tam 說thuyết 一nhất 云vân 淨tịnh 無vô 記ký 蘊uẩn 五ngũ 是thị 色sắc 果quả 四tứ 非phi 色sắc 因nhân (# 此thử 師sư 意ý 以dĩ 色sắc 性tánh 劣liệt 故cố 與dữ 勝thắng 為vi 因nhân 四tứ 蘊uẩn 勝thắng 色sắc 故cố 非phi 色sắc 因nhân 故cố 也dã )# 二nhị 云vân 五ngũ 是thị 四Tứ 果Quả 色sắc 非phi 四tứ 因nhân (# 此thử 師sư 意ý 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 力lực 勝thắng 能năng 與dữ 五ngũ 蘊uẩn 為vi 因nhân 色sắc 蘊uẩn 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 不bất 為vi 四tứ 因nhân 也dã )# 三tam 云vân 色sắc 與dữ 四tứ 蘊uẩn 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 皆giai 不bất 為vi 因nhân (# 此thử 師sư 意ý 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 色sắc 蘊uẩn 雖tuy 同đồng 無vô 記ký 以dĩ 〔# 為vi 〕# 劣liệt 故cố 異dị 類loại 相tương 望vọng 皆giai 不bất 為vi 因nhân 也dã )# 四tứ 說thuyết 之chi 中trung 舊cựu 云vân 既ký 無vô 評bình 家gia 且thả 以dĩ 後hậu 解giải 為vi 正chánh 新tân 云vân 初sơ 說thuyết 為vi 善thiện 以dĩ 善thiện 染nhiễm 性tánh 中trung 既ký 五ngũ 蘊uẩn 展triển 轉chuyển 總tổng 得đắc 為vi 因nhân 何hà 為vi 無vô 記ký 即tức 便tiện 不bất 爾nhĩ 違vi 二nhị 性tánh 例lệ 故cố 自tự 部bộ 者giả 五ngũ 部bộ 對đối 九cửu 地địa 五ngũ 九cửu 四tứ 十thập 五ngũ 類loại 各các 別biệt 為vi 因nhân 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 但đãn 簡giản 異dị 地địa 異dị 部bộ 不bất 簡giản 異dị 趣thú 異dị 處xứ 故cố 婆bà 沙sa 云vân 同đồng 地địa 異dị 處xứ 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 縛phược 隨tùy 類loại 展triển 轉chuyển 為vi 同đồng 類loại 因nhân 然nhiên 除trừ 異dị 部bộ 五ngũ 部bộ 隨tùy 眠miên 繫hệ 縛phược 分phân 齊tề 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 言ngôn 前tiền 生sanh 者giả 如như 發phát 智trí 本bổn 論luận 說thuyết 云vân 何hà 同đồng 類loại 因nhân 謂vị 前tiền 生sanh 善thiện 根căn 與dữ 後hậu 生sanh 善thiện 根căn 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 法pháp 自tự 界giới 同đồng 類loại 因nhân 故cố 成thành 因nhân 然nhiên 言ngôn 過quá 去khứ 望vọng 現hiện 在tại 等đẳng 但đãn 是thị 麤thô 相tương/tướng 若nhược 准chuẩn 義nghĩa 求cầu 過quá 去khứ 前tiền 生sanh 與dữ 過quá 去khứ 後hậu 生sanh 法pháp 及cập 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 不bất 生sanh 法pháp 等đẳng 過quá 去khứ 後hậu 生sanh 與dữ 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 生sanh 法pháp 及cập 不bất 生sanh 法pháp 方phương 可khả 盡tận 理lý 現hiện 在tại 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 望vọng 後hậu 生sanh 及cập 不bất 生sanh 法pháp 彼bỉ 皆giai 得đắc 為vi 因nhân 未vị 來lai 無vô 同đồng 類loại 因nhân 者giả 以dĩ 未vị 來lai 法pháp 雜tạp 亂loạn 住trụ 故cố 未vị 分phần/phân 前tiền 後hậu 假giả 至chí 生sanh 相tương/tướng 亦diệc 未vị 越việt 未vị 來lai 約ước 世thế 定định 故cố 非phi 前tiền 生sanh 也dã 道đạo 九cửu 地địa 者giả 除trừ 欲dục 界giới 有hữu 頂đảnh 欲dục 界giới 無vô 定định 故cố 有hữu 頂đảnh 昧muội 劣liệt 故cố 皆giai 無vô 聖thánh 道Đạo 故cố 唯duy 此thử 九cửu 地địa 於ư 諸chư 地địa 皆giai 如như 客khách 住trụ 者giả 釋thích 上thượng 九cửu 地địa 為vi 因nhân 所sở 以dĩ 也dã 一nhất 如như 客khách 人nhân 住trụ 二nhị 不bất 墮đọa 界giới 繫hệ 三tam 非phi 愛ái 所sở 執chấp 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 故cố 異dị 地địa 相tương 望vọng 皆giai 得đắc 為vi 因nhân 唯duy 等đẳng 勝thắng 為vi 果quả 者giả 總tổng 望vọng 九cửu 地địa 雖tuy 得đắc 為vi 因nhân 然nhiên 於ư 其kỳ 中trung 。 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 即tức 此thử 已dĩ 下hạ 指chỉ 法pháp 明minh 也dã 於ư 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 指chỉ 事sự 正chánh 明minh 次thứ 論luận 云vân 諸chư 上thượng 地địa 道đạo 已dĩ 下hạ 釋thích 妨phương 前tiền 文văn 又hựu 二nhị 初sơ 約ước 三tam 道đạo 以dĩ 辨biện 次thứ 又hựu 於ư 已dĩ 下hạ 別biệt 約ước 利lợi 鈍độn 以dĩ 明minh 依y 此thử 論luận 文văn 見kiến 道đạo 與dữ 三tam 為vi 因nhân 修tu 道Đạo 與dữ 二nhị 為vi 因nhân 修tu 道Đạo 無Vô 學Học 道đạo 不bất 與dữ 見kiến 道đạo 為vi 因nhân 若nhược 准chuẩn 正chánh 理lý 三tam 道đạo 展triển 轉chuyển 得đắc 為vi 因nhân 如như 前tiền 鈍độn 修tu 道Đạo 亦diệc 與dữ 未vị 來lai 不bất 生sanh 利lợi 見kiến 道đạo 為vi 因nhân 前tiền 生sanh 鈍độn 無Vô 學Học 道đạo 亦diệc 與dữ 未vị 來lai 不bất 生sanh 利lợi 見kiến 修tu 道Đạo 為vi 因nhân 或hoặc 從tùng 無Vô 學Học 退thoái 至chí 學học 位vị 轉chuyển 根căn 亦diệc 與dữ 已dĩ 起khởi 利lợi 根căn 修tu 道Đạo 為vi 因nhân 而nhi 言ngôn 與dữ 三tam 二nhị 為vi 因nhân 者giả 且thả 據cứ 現hiện 起khởi 次thứ 第đệ 而nhi 說thuyết 。 (# 准chuẩn 彼bỉ 與dữ 此thử 論luận 不bất 同đồng 或hoặc 可khả 此thử 論luận 且thả 據cứ 現hiện 說thuyết 為vi 因nhân 也dã )# 次thứ 約ước 三tam 道đạo 分phần/phân 六lục 種chủng 聖thánh 此thử 等đẳng 名danh 義nghĩa 如như 前tiền 賢hiền 聖thánh 品phẩm 釋thích 妨phương 中trung 初sơ 約ước 道đạo 勝thắng 後hậu 約ước 根căn 勝thắng 於ư 前tiền 又hựu 二nhị 一nhất 約ước 見kiến 修tu 二nhị 道đạo 以dĩ 明minh 勝thắng 劣liệt 二nhị 於ư 一nhất 道đạo 中trung 九cửu 品phẩm 以dĩ 明minh 勝thắng 劣liệt 言ngôn 見kiến 道đạo 等đẳng 下hạ 釋thích 因nhân 增tăng 長trưởng 者giả 指chỉ 前tiền 論luận 文văn 舉cử 見kiến 道đạo 下hạ 下hạ 品phẩm 等đẳng 後hậu 後hậu 等đẳng 文văn 也dã 論luận 文văn 不bất 釋thích 根căn 者giả 謂vị 上thượng 列liệt 因nhân 根căn 二nhị 義nghĩa 及cập 至chí 釋thích 中trung 但đãn 釋thích 因nhân 增tăng 長trưởng 不bất 釋thích 根căn 義nghĩa 者giả 以dĩ 利lợi 鈍độn 之chi 義nghĩa 易dị 解giải 故cố 故cố 不bất 釋thích 也dã 不bất 由do 地địa 有hữu 上thượng 下hạ 令linh 道đạo 有hữu 勝thắng 劣liệt 者giả 謂vị 設thiết 依y 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 起khởi 鈍độn 根căn 道đạo 望vọng 未vị 至chí 地địa 利lợi 根căn 道đạo 亦diệc 非phi 勝thắng 也dã 准chuẩn 此thử 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 鈍độn 根căn 道đạo 得đắc 與dữ 依y 未vị 至chí 地địa 起khởi 利lợi 根căn 道đạo 為vi 因nhân 與dữ 正chánh 理lý 論luận 依y 於ư 自tự 上thượng 有hữu 依y 於ư 下hạ 地địa 無vô 少thiểu 有hữu 不bất 同đồng 繁phồn 不bất 具cụ 述thuật 。

釋thích 伏phục 難nạn/nan 者giả 但đãn 釋thích 見kiến 道đạo 以dĩ 言ngôn 隨tùy 信tín 法pháp 行hành 故cố 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 修tu 無Vô 學Học 道đạo 時thời 長trường/trưởng 相tương/tướng 顯hiển 不bất 別biệt 釋thích 妨phương 見kiến 道đạo 時thời 速tốc 相tương/tướng 隱ẩn 故cố 別biệt 釋thích 妨phương 如như 章chương 可khả 解giải 思tư 與dữ 修tu 為vi 因nhân 者giả 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 以dĩ 欲dục 界giới 有hữu 思tư 無vô 修tu 色sắc 界giới 有hữu 修tu 無vô 思tư 異dị 地địa 相tương 望vọng 又hựu 不bất 為vi 因nhân 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 思tư 與dữ 修tu 慧tuệ 為vi 同đồng 類loại 因nhân 耶da 又hựu 言ngôn 聞văn 與dữ 思tư 修tu 為vi 因nhân 者giả 亦diệc 是thị 總tổng 言ngôn 然nhiên 於ư 其kỳ 中trung 。 理lý 應ưng 分phân 別biệt 如như 欲dục 界giới 聞văn 不bất 與dữ 修tu 為vi 因nhân 故cố 色sắc 界giới 聞văn 與dữ 思tư 不bất 為vi 因nhân 故cố 故cố 論luận 云vân 如như 欲dục 界giới 繫hệ 聞văn 所sở 成thành 法pháp 能năng 與dữ 自tự 界giới 聞văn 思tư 所sở 成thành 為vi 同đồng 類loại 因nhân 非phi 修tu 所sở 成thành 欲dục 界giới 無vô 故cố 思tư 所sở 成thành 法pháp 與dữ 思tư 所sở 成thành 為vi 同đồng 類loại 因nhân 非phi 聞văn 所sở 成thành 因nhân 以dĩ 彼bỉ 劣liệt 故cố (# 准chuẩn 此thử 不bất 言ngôn 與dữ 修tu 為vi 因nhân )# 若nhược 色sắc 界giới 繫hệ 聞văn 所sở 成thành 法pháp 能năng 與dữ 自tự 界giới 聞văn 修tu 所sở 成thành 為vi 因nhân 非phi 思tư 所sở 成thành 因nhân 色sắc 界giới 無vô 故cố 修tu 所sở 成thành 法pháp 唯duy 與dữ 自tự 界giới 修tu 所sở 成thành 為vi 因nhân 非phi 聞văn 所sở 成thành 以dĩ 彼bỉ 劣liệt 故cố 無vô 色sắc 修tu 所sở 成thành 唯duy 與dữ 自tự 界giới 修tu 為vi 因nhân 非phi 聞văn 思tư 以dĩ 無vô 故cố 劣liệt 故cố (# 解giải 云vân 無vô 故cố 謂vị 無vô 聞văn 思tư 設thiết 有hữu 亦diệc 劣liệt 准chuẩn 此thử 論luận 文văn 並tịnh 約ước 當đương 界giới 自tự 明minh 理lý 實thật 而nhi 言ngôn 應ưng 約ước 自tự 地địa 今kim 論luận 總tổng 相tương/tướng 且thả 言ngôn 異dị 界giới 也dã )# 生sanh 得đắc 善thiện 法Pháp 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 者giả 以dĩ 非phi 加gia 行hành 力lực 故cố 。 任nhậm 運vận 現hiện 前tiền 故cố 得đắc 有hữu 九cửu 品phẩm 皆giai 互hỗ 為vi 因nhân 不bất 同đồng 加gia 行hành 善thiện 不bất 與dữ 劣liệt 為vi 因nhân 如như 勤cần 功công 力lực 種chủng 稻đạo 麥mạch 等đẳng 莫mạc 設thiết 劬cù 勞lao 而nhi 無vô 所sở 獲hoạch 。 舊cựu 云vân 生sanh 得đắc 善thiện 與dữ 加gia 行hành 善thiện 為vi 因nhân 加gia 行hành 善thiện 不bất 與dữ 生sanh 得đắc 善thiện 為vi 因nhân 以dĩ 彼bỉ 劣liệt 故cố 今kim 但đãn 約ước 生sanh 得đắc 相tương 望vọng 故cố 通thông 九cửu 品phẩm 無vô 覆phú 無vô 記ký 四tứ 種chủng 者giả 異dị 熟thục 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 最tối 為vi 微vi 劣liệt 威uy 儀nghi 路lộ 作tác 意ý 而nhi 起khởi 力lực 用dụng 少thiểu 強cường/cưỡng 勝thắng 異dị 熟thục 工công 巧xảo 處xứ 強cường/cưỡng 想tưởng 生sanh 故cố 力lực 用dụng 更cánh 強cường/cưỡng 勝thắng 威uy 儀nghi 路lộ 化hóa 心tâm 是thị 通thông 果quả 其kỳ 力lực 最tối 勝thắng 。 故cố 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 相tương 望vọng 除trừ 前tiền 。

相tương 應ứng 因nhân 者giả 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 更cánh 相tương 隨tùy 順thuận 義nghĩa 用dụng 相tương 應ứng 法pháp 為vi 因nhân 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 若nhược 與dữ 相tương 應ứng 法pháp 。 為vi 因nhân 即tức 依y 主chủ 釋thích 謂vị 同đồng 依y 言ngôn 即tức 顯hiển 必tất 同đồng 所sở 緣duyên 同đồng 行hành 相tương/tướng 等đẳng 者giả 釋thích 頌tụng 中trung 但đãn 言ngôn 同đồng 所sở 緣duyên 下hạ 所sở 以dĩ 也dã 由do 一nhất 所sở 依y 義nghĩa 最tối 要yếu 故cố 所sở 以dĩ 偏thiên 說thuyết 為vi 遮già 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 別biệt 者giả 及cập 遮già 異dị 時thời 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 同đồng 者giả 或hoặc 遮già 異dị 身thân 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 時thời 同đồng 者giả 如như 眾chúng 共cộng 觀quán 初sơ 月nguyệt 等đẳng 事sự 為vi 以dĩ 一nhất 言ngôn 總tổng 遮già 如như 是thị 眾chúng 多đa 。 妨phương 難nạn/nan 故cố 說thuyết 同đồng 依y 以dĩ 言ngôn 同đồng 依y 名danh 同đồng 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 等đẳng 故cố 問vấn 心tâm 心tâm 所sở 相tương 應ứng 因nhân 體thể 即tức 俱câu 有hữu 二nhị 因nhân 於ư 何hà 別biệt 答đáp 由do 互hỗ 為vi 果quả 義nghĩa 立lập 俱câu 有hữu 因nhân 如như 商thương 侶lữ 相tương 依y 共cộng 遊du 險hiểm 道đạo 由do 互hỗ 平bình 等đẳng 共cộng 相tương 應ưng 義nghĩa 立lập 相tương 應ứng 因nhân 如như 商thương 侶lữ 同đồng 作tác 食thực 等đẳng 事sự 業nghiệp 其kỳ 中trung 闕khuyết 一nhất 皆giai 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 由do 展triển 轉chuyển 力lực 同đồng 生sanh 住trụ 等đẳng 是thị 俱câu 有hữu 因nhân 若nhược 展triển 轉chuyển 力lực 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 是thị 相tương 應ứng 因nhân (# 准chuẩn 此thử 俱câu 有hữu 通thông 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 是thị 寬khoan 相tương 應ứng 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 是thị 狹hiệp 故cố 知tri 若nhược 是thị 相tương 應ứng 必tất 是thị 俱câu 有hữu 因nhân 自tự 有hữu 俱câu 有hữu 非phi 相tướng 應ưng 也dã )# 。

遍biến 行hành 因nhân 者giả 唯duy 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 不bất 得đắc 為vi 依y 主chủ 以dĩ 因nhân 是thị 遍biến 行hành 義nghĩa 果quả 非phi 遍biến 行hành 義nghĩa 故cố 不bất 可khả 言ngôn 遍biến 行hành 之chi 因nhân 也dã 言ngôn 遍biến 者giả 三tam 義nghĩa 遍biến 故cố 一nhất 遍biến 緣duyên 五ngũ 部bộ 二nhị 遍biến 隨tùy 眠miên 五ngũ 部bộ 三tam 遍biến 與dữ 五ngũ 部bộ 染nhiễm 法pháp 為vi 因nhân 由do 此thử 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 遍biến 行hành 五ngũ 部bộ 惑hoặc 中trung 唯duy 此thử 十thập 一nhất 有hữu 上thượng 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 遍biến 行hành 餘dư 惑hoặc 不bất 然nhiên 故cố 非phi 遍biến 行hành 此thử 等đẳng 癈phế 立lập 如như 隨tùy 眠miên 品phẩm 然nhiên 此thử 遍biến 行hành 能năng 取thủ 他tha 部bộ 果quả 若nhược 同đồng 類loại 因nhân 唯duy 取thủ 自tự 部bộ 果quả 是thị 故cố 二nhị 因nhân 寬khoan 狹hiệp 有hữu 異dị 由do 是thị 論luận 中trung 四tứ 句cú 分phân 別biệt (# 云vân 云vân )# 。

異dị 熟thục 因nhân 唯duy 諸chư 不bất 善thiện 至chí 異dị 熟thục 法pháp 故cố 者giả 此thử 辨biện 因nhân 體thể 簡giản 無vô 漏lậu 及cập 無vô 記ký 以dĩ 不bất 善thiện 法pháp 。 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 有hữu 異dị 熟thục 果quả 名danh 異dị 熟thục 法pháp 非phi 此thử 善thiện 等đẳng 體thể 即tức 是thị 異dị 熟thục 法pháp 也dã 舊cựu 云vân 法pháp 之chi 言ngôn 持trì 即tức 目mục 於ư 因nhân 此thử 因nhân 能năng 持trì 異dị 熟thục 果quả 故cố 名danh 異dị 熟thục 法pháp 異dị 熟thục 之chi 法pháp 依y 主chủ 釋thích 也dã 若nhược 言ngôn 異dị 熟thục 即tức 法pháp 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 即tức 三tam 性tánh 法pháp 中trung 不bất 善thiện 全toàn 是thị 異dị 熟thục 因nhân 無vô 記ký 全toàn 非phi 善thiện 有hữu 二nhị 類loại 若nhược 有hữu 漏lậu 者giả 是thị 異dị 熟thục 因nhân 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 。 非phi 彼bỉ 因nhân 也dã 釋thích 異dị 熟thục 名danh 者giả 異dị 熟thục 或hoặc 在tại 因nhân 或hoặc 在tại 果quả 持trì 業nghiệp 依y 主chủ 二nhị 釋thích 並tịnh 通thông 如như 前tiền 已dĩ 辨biện 。

餘dư 法pháp 具cụ 二nhị 者giả 翻phiên 前tiền 無vô 漏lậu 二nhị 義nghĩa 可khả 知tri 依y 新tân 更cánh 加gia 力lực 用dụng 增tăng 強cường/cưỡng 成thành 三tam 義nghĩa 也dã 故cố 唯duy 此thử 一nhất 名danh 異dị 熟thục 因nhân 者giả 是thị 婆bà 沙sa 師sư 對đối 餘dư 因nhân 癈phế 立lập 彼bỉ 意ý 以dĩ 熟thục 名danh 雖tuy 通thông 六lục 因nhân 之chi 果quả 然nhiên 非phi 異dị 熟thục 故cố 唯duy 一nhất 名danh 異dị 熟thục 因nhân 准chuẩn 論luận 主chủ 釋thích 熟thục 名danh 不bất 通thông 餘dư 果quả 故cố 論luận 云vân 由do 此thử 但đãn 應ưng 作tác 如như 是thị 。 釋thích 變biến 異dị 而nhi 熟thục 是thị 異dị 熟thục 義nghĩa 不bất 應ưng 但đãn 異dị 簡giản 別biệt 餘dư 因nhân (# 此thử 論luận 主chủ 正chánh 釋thích 也dã )# 。

明minh 世thế 攝nhiếp 者giả 謂vị 明minh 六lục 因nhân 於ư 三tam 世thế 中trung 。 立lập 在tại 何hà 世thế 中trung 也dã 故cố 有hữu 此thử 門môn 遍biến 行hành 同đồng 類loại 不bất 通thông 未vị 來lai 者giả 然nhiên 此thử 二nhị 因nhân 皆giai 因nhân 前tiền 果quả 後hậu 未vị 來lai 既ký 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 無vô 此thử 因nhân 已dĩ 如như 上thượng 辨biện 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 既ký 要yếu 同đồng 時thời 生sanh 住trụ 等đẳng 故cố 通thông 三tam 世thế 其kỳ 異dị 熟thục 因nhân 雖tuy 亦diệc 因nhân 前tiền 果quả 後hậu 而nhi 善thiện 惡ác 性tánh 為vi 因nhân 無vô 記ký 性tánh 為vi 果quả 約ước 性tánh 定định 故cố 故cố 通thông 未vị 來lai 以dĩ 異dị 熟thục 約ước 體thể 建kiến 立lập 同đồng 類loại 因nhân 就tựu 位vị 建kiến 立lập 故cố 不bất 同đồng 也dã 頌tụng 不bất 說thuyết 能năng 作tác 因nhân 正chánh 理lý 論luận 云vân 不bất 可khả 說thuyết 彼bỉ 定định 時thời 分phần/phân 故cố 。

無vô 為vi 無vô 取thủ 與dữ 故cố 無vô 有hữu 為vi 果quả 者giả 謂vị 無vô 為vi 雖tuy 於ư 他tha 生sanh 不bất 障chướng 立lập 能năng 作tác 因nhân 無vô 取thủ 與dữ 用dụng 不bất 名danh 有hữu 果quả 故cố 無vô 為vi 法pháp 無vô 增tăng 上thượng 果quả 言ngôn 二nhị 無vô 為vi 是thị 因nhân 非phi 果quả 者giả 謂vị 虗hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 二nhị 種chủng 無vô 為vi 但đãn 約ước 不bất 障chướng 是thị 能năng 作tác 因nhân 不bất 行hành 世thế 故cố 非phi 所sở 引dẫn 果quả 無vô 記ký 性tánh 故cố 非phi 道đạo 證chứng 果Quả 三tam 無vô 為vi 皆giai 無vô 因nhân 果quả 者giả 總tổng 論luận 三tam 種chủng 無vô 為vi 皆giai 得đắc 名danh 為vi 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 道đạo 於ư 得đắc 有hữu 功công 能năng 等đẳng 者giả 此thử 難nạn/nan 意ý 道đạo 既ký 能năng 引dẫn 得đắc 則tắc 唯duy 於ư 得đắc 有hữu 功công 能năng 非phi 於ư 擇trạch 滅diệt 有hữu 功công 能năng 也dã 言ngôn 擇trạch 滅diệt 為vi 道Đạo 果Quả 者giả 謂vị 道đạo 望vọng 擇trạch 滅diệt 雖tuy 非phi 生sanh 因nhân 而nhi 是thị 證chứng 因nhân 故cố 是thị 道Đạo 果Quả 上thượng 依y 有hữu 宗tông 所sở 釋thích 若nhược 依y 經kinh 部bộ 不bất 許hứa 無vô 為vi 是thị 因nhân 無vô 經kinh 說thuyết 故cố 唯duy 說thuyết 因nhân 是thị 有hữu 為vi 故cố 如như 經kinh 言ngôn 諸chư 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 色sắc 者giả 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 廣quảng 說thuyết (# 云vân 云vân )# 有hữu 部bộ 通thông 云vân 豈khởi 不bất 亦diệc 說thuyết 唯duy 能năng 生sanh 因nhân 是thị 無vô 常thường 故cố 不bất 據cứ 無vô 為vi 唯duy 不bất 障chướng 故cố 為vi 能năng 作tác 因nhân (# 云vân 云vân )# 。

初sơ 異dị 熟thục 果quả 此thử 因nhân 所sở 得đắc 者giả 且thả 果quả 有hữu 五ngũ 一nhất 異dị 熟thục 果quả 二nhị 等đẳng 流lưu 果quả 三tam 離ly 繫hệ 果quả 四tứ 士sĩ 用dụng 果quả 五ngũ 增tăng 上thượng 果quả 次thứ 第đệ 狹hiệp 者giả 居cư 先tiên 廣quảng 者giả 居cư 後hậu 六lục 因nhân 次thứ 第đệ 廣quảng 者giả 居cư 先tiên 狹hiệp 者giả 居cư 後hậu 因nhân 此thử 前tiền 因nhân 對đối 於ư 後hậu 果quả 後hậu 因nhân 對đối 於ư 前tiền 果quả 其kỳ 離ly 繫hệ 果quả 非phi 六lục 因nhân 得đắc 故cố 此thử 不bất 論luận 然nhiên 與dữ 士sĩ 用dụng 少thiểu 相tương/tướng 濫lạm 故cố 及cập 狹hiệp 士sĩ 用dụng 故cố 別biệt 在tại 士sĩ 用dụng 前tiền 不bất 同đồng 四Tứ 果Quả 廣quảng 狹hiệp 次thứ 第đệ 所sở 以dĩ 非phi 次thứ 異dị 熟thục 之chi 後hậu 於ư 法pháp 不bất 障chướng 得đắc 增tăng 上thượng 名danh 者giả 問vấn 唯duy 無vô 障chướng 住trụ 有hữu 何hà 增tăng 上thượng 答đáp 即tức 由do 無vô 障chướng 方phương 得đắc 起khởi 得đắc 增tăng 上thượng 名danh 諸chư 有hữu 情tình 業nghiệp 。 於ư 器khí 世thế 間gian 。 者giả 謂vị 由do 有hữu 情tình 業nghiệp 力lực 感cảm 器khí 世thế 間gian 故cố 業nghiệp 望vọng 於ư 彼bỉ 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 此thử 二nhị 種chủng 因nhân 得đắc 等đẳng 流lưu 果quả 者giả 若nhược 同đồng 類loại 因nhân 唯duy 取thủ 自tự 界giới 自tự 地địa 自tự 部bộ 自tự 性tánh 之chi 等đẳng 流lưu 果quả 若nhược 遍biến 行hành 因nhân 唯duy 取thủ 自tự 界giới 自tự 地địa 自tự 性tánh 染nhiễm 汙ô 之chi 等đẳng 流lưu 果quả 此thử 二nhị 因nhân 所sở 得đắc 果quả 皆giai 似tự 於ư 因nhân 故cố 因nhân 雖tuy 二nhị 其kỳ 果quả 唯duy 一nhất 問vấn 如như 邪tà 見kiến 生sanh 有hữu 身thân 見kiến 雖tuy 性tánh 不bất 同đồng 同đồng 是thị 染nhiễm 故cố 為vi 等đẳng 流lưu 果quả 善thiện 生sanh 無vô 覆phú 雖tuy 性tánh 不bất 同đồng 同đồng 是thị 淨tịnh 故cố 應ưng 是thị 等đẳng 流lưu 答đáp 染nhiễm 性tánh 易dị 同đồng 故cố 得đắc 為vi 果quả 淨tịnh 法pháp 難nạn/nan 同đồng 故cố 不bất 為vi 果quả 因nhân 有hữu 作tác 用dụng 者giả 為vi 遮già 勝thắng 論luận 於ư 法pháp 體thể 外ngoại 別biệt 有hữu 業nghiệp 用dụng 即tức 此thử 二nhị 因nhân 有hữu 勝thắng 用dụng 力lực 非phi 越việt 士sĩ 用dụng 體thể 別biệt 有hữu 士sĩ 用dụng 故cố 由do 此thử 二nhị 因nhân 得đắc 俱câu 生sanh 勝thắng 士sĩ 用dụng 果quả 此thử 中trung 偏thiên 說thuyết 醉túy 象tượng 將tướng 軍quân 者giả 一nhất 解giải 如như 章chương 舊cựu 又hựu 解giải 云vân 醉túy 象tượng 似tự 將tướng 軍quân 能năng 入nhập 陣trận 故cố 餘dư 因nhân 亦diệc 有hữu 此thử 果quả 者giả 問vấn 既ký 爾nhĩ 何hà 以dĩ 但đãn 言ngôn 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 二nhị 因nhân 得đắc 士sĩ 用dụng 果quả 答đáp 二nhị 師sư 據cứ 通thông 名danh 故cố 餘dư 因nhân 亦diệc 得đắc 頌tụng 中trung 約ước 俱câu 生sanh 親thân 所sở 得đắc 故cố 簡giản 餘dư 四tứ 因nhân 唯duy 二nhị 因nhân 得đắc 。

唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 有hữu 異dị 熟thục 果quả 者giả 謂vị 無vô 記ký 法pháp 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 於ư 中trung 唯duy 一nhất 法pháp 是thị 異dị 熟thục 法pháp 故cố 言ngôn 有hữu 等đẳng 問vấn 何hà 以dĩ 異dị 熟thục 果quả 非phi 善thiện 染nhiễm 不bất 答đáp 若nhược 是thị 善thiện 惡ác 即tức 所sở 造tạo 業nghiệp 無vô 變biến 盡tận 期kỳ 故cố 異dị 熟thục 果quả 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 中trung 攝nhiếp 異dị 熟thục 不bất 通thông 非phi 情tình 者giả 謂vị 外ngoại 器khí 等đẳng 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 異dị 熟thục 。 不bất 爾nhĩ 故cố 不bất 通thông 也dã 正chánh 理lý 論luận 云vân 豈khởi 不bất 大đại 梵Phạm 所sở 住trụ 非phi 情tình 是thị 別biệt 業nghiệp 果quả 應ưng 名danh 異dị 熟thục 何hà 乃nãi 言ngôn 非phi 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 大đại 梵Phạm 住trú 處xứ 一nhất 切thiết 大đại 梵Phạm 業nghiệp 增tăng 上thượng 生sanh 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 大đại 梵Phạm 住trú 處xứ 相tương 續tục 未vị 壞hoại 餘dư 可khả 於ư 中trung 有hữu 受thọ 用dụng 理lý 故cố 非phi 不bất 共cộng 明minh 知tri 不bất 通thông 等đẳng 流lưu 長trưởng 養dưỡng 者giả 此thử 宗tông 五ngũ 類loại 義nghĩa 體thể 各các 別biệt 不bất 同đồng 互hỗ 不bất 相tương 攝nhiếp 今kim 因nhân 此thử 理lý 證chứng 顯hiển 宗tông 義nghĩa 故cố 言ngôn 明minh 知tri 言ngôn 通thông 三tam 性tánh 者giả 等đẳng 流lưu 可khả 知tri 其kỳ 能năng 長trưởng 養dưỡng 即tức 通thông 三tam 性tánh 所sở 長trưởng 養dưỡng 唯duy 無vô 記ký 如như 上thượng 已dĩ 辨biện 又hựu 此thử 二nhị 種chủng 果quả 唯duy 同đồng 類loại 非phi 異dị 熟thục 也dã 入nhập 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 釋thích 五ngũ 果quả 名danh 云vân 果quả 不bất 似tự 因nhân 故cố 名danh 為vi 異dị 熟thục 謂vị 成thành 熟thục 堪kham 受thọ 用dụng 故cố 果quả 即tức 異dị 熟thục 名danh 異dị 熟thục 果quả 果quả 似tự 因nhân 故cố 說thuyết 名danh 為vi 流lưu 果quả 即tức 等đẳng 流lưu 名danh 等đẳng 流lưu 果quả 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 名danh 離ly 繫hệ 果quả 果quả 即tức 離ly 繫hệ 故cố 已dĩ 上thượng 三tam 果quả 並tịnh 持trì 業nghiệp 釋thích 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 從tùng 因nhân 得đắc 名danh 並tịnh 依y 主chủ 釋thích 今kim 此thử 同đồng 舊cựu 又hựu 云vân 或hoặc 異dị 熟thục 之chi 果quả 或hoặc 因nhân 與dữ 果quả 類loại 相tương 似tự 名danh 等đẳng 流lưu 等đẳng 流lưu 之chi 果quả 或hoặc 離ly 繫hệ 之chi 果quả 名danh 離ly 繫hệ 果quả 謂vị 無vô 漏lậu 離ly 繫hệ 縛phược 故cố 。 乃nãi 至chí 增tăng 上thượng 即tức 果quả 謂vị 果quả 眾chúng 多đa 體thể 增tăng 上thượng 故cố 言ngôn 清thanh 淨tịnh 靜tĩnh 慮lự 生sanh 變biến 化hóa 心tâm 者giả 謂vị 簡giản 味vị 定định 等đẳng 故cố 言ngôn 清thanh 淨tịnh 也dã 擇trạch 滅diệt 名danh 不bất 生sanh 士sĩ 用dụng 果quả 等đẳng 問vấn 此thử 果quả 既ký 不bất 生sanh 如như 何hà 可khả 說thuyết 用dụng 彼bỉ 力lực 生sanh 名danh 士sĩ 用dụng 果quả 答đáp 正chánh 理lý 云vân 現hiện 見kiến 於ư 得đắc 亦diệc 說thuyết 生sanh 名danh 如như 說thuyết 我ngã 財tài 生sanh 是thị 我ngã 得đắc 財tài 義nghĩa 問vấn 此thử 與dữ 離ly 繫hệ 何hà 別biệt 答đáp 若nhược 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 所sở 證chứng 擇trạch 滅diệt 如như 是thị 擇trạch 滅diệt 名danh 離ly 繫hệ 果quả 及cập 士sĩ 用dụng 果quả 若nhược 無vô 間gian 道đạo 不bất 斷đoạn 隨tùy 眠miên 重trọng/trùng 證chứng 本bổn 時thời 所sở 證chứng 擇trạch 滅diệt 如như 是thị 擇trạch 滅diệt 非phi 離ly 繫hệ 果quả 唯duy 士sĩ 用dụng 果quả (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。

問vấn 但đãn 言ngôn 五ngũ 因nhân 取thủ 果quả 不bất 說thuyết 能năng 作tác 因nhân 者giả 答đáp 以dĩ 能năng 作tác 因nhân 現hiện 在tại 取thủ 果quả 與dữ 五ngũ 因nhân 同đồng 於ư 中trung 無vô 為vi 無vô 果quả 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 有hữu 二nhị 說thuyết 許hứa 能năng 作tác 因nhân 過quá 去khứ 取thủ 果quả 正chánh 理lý 唯duy 許hứa 現hiện 在tại 取thủ 果quả 與dữ 此thử 論luận 同đồng 彼bỉ 言ngôn 取thủ 果quả 者giả 是thị 能năng 引dẫn 義nghĩa 謂vị 引dẫn 未vị 來lai 令linh 其kỳ 生sanh 等đẳng 於ư 同đồng 體thể 類loại 能năng 為vi 種chủng 子tử 於ư 異dị 體thể 類loại 由do 同đồng 一nhất 果quả 如như 是thị 別biệt 者giả 名danh 為vi 取thủ 果quả 取thủ 與dữ 四tứ 句cú 中trung 第đệ 一nhất 句cú 言ngôn 最tối 後hậu 所sở 捨xả 得đắc 者giả 謂vị 未vị 斷đoạn 善thiện 根căn 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 生sanh 得đắc 善thiện 得đắc 相tương 續tục 無vô 量lượng 今kim 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 雖tuy 捨xả 諸chư 得đắc 唯duy 取thủ 最tối 後hậu 念niệm 得đắc 為vi 此thử 句cú 也dã 以dĩ 前tiền 諸chư 得đắc 亦diệc 與dữ 果quả 故cố 未vị 來lai 諸chư 得đắc 未vị 取thủ 果quả 故cố 此thử 念niệm 與dữ 取thủ 非phi 與dữ 第đệ 二nhị 句cú 言ngôn 最tối 初sơ 所sở 得đắc 得đắc 者giả 疏sớ/sơ 解giải 謂vị 續tục 善thiện 根căn 時thời 最tối 初sơ 起khởi 得đắc 得đắc 過quá 去khứ 所sở 捨xả 得đắc 名danh 初sơ 所sở 得đắc 得đắc 若nhược 依y 新tân 解giải 最tối 初sơ 謂vị 剎sát 那na 所sở 起khởi 得đắc 名danh 初sơ 所sở 得đắc 得đắc 爾nhĩ 時thời 此thử 得đắc 是thị 所sở 取thủ 果quả 舉cử 所sở 取thủ 得đắc 顯hiển 前tiền 能năng 與dữ 而nhi 不bất 取thủ 。 前tiền 已dĩ 取thủ 故cố 二nhị 說thuyết 並tịnh 通thông 。

應ưng 言ngôn 爾nhĩ 時thời 續tục 者giả 前tiền 得đắc 者giả 此thử 意ý 恐khủng 人nhân 通thông 謂vị 取thủ 過quá 去khứ 諸chư 得đắc 故cố 說thuyết 前tiền 言ngôn 以dĩ 簡giản 之chi 即tức 是thị 前tiền 第đệ 一nhất 句cú 中trung 最tối 後hậu 所sở 捨xả 之chi 得đắc 也dã 正chánh 理lý 彈đàn 云vân 如như 何hà 前tiền 位vị 多đa 剎sát 那na 得đắc 為vi 同đồng 類loại 因nhân 皆giai 取thủ 今kim 得đắc 而nhi 於ư 今kim 時thời 但đãn 說thuyết 最tối 後hậu 一nhất 剎sát 那na 得đắc 與dữ 今kim 得đắc 果quả 是thị 故cố 應ưng 如như 本bổn 文văn 為vi 善thiện 作tác 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 論luận 主chủ 意ý 說thuyết 若nhược 法pháp 從tùng 未vị 來lai 與dữ 果quả 者giả 此thử 中trung 說thuyết 是thị 過quá 去khứ 。 諸chư 得đắc 雖tuy 於ư 續tục 時thời 皆giai 悉tất 與dữ 果quả 以dĩ 前tiền 諸chư 念niệm 皆giai 曾tằng 與dữ 果quả 俱câu 句cú 攝nhiếp 故cố 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 其kỳ 最tối 後hậu 唯duy 今kim 與dữ 果quả 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 又hựu 解giải 前tiền 得đắc 通thông 前tiền 過quá 去khứ 所sở 有hữu 。 善thiện 得đắc 誰thùy 言ngôn 唯duy 取thủ 最tối 後hậu 所sở 捨xả 得đắc 耶da 以dĩ 所sở 捨xả 得đắc 通thông 於ư 三tam 世thế 非phi 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 皆giai 能năng 與dữ 果quả 故cố 以dĩ 前tiền 言ngôn 簡giản 取thủ 前tiền 者giả 今kim 此thử 章chương 中trung 但đãn 同đồng 前tiền 解giải 問vấn 所sở 以dĩ 偏thiên 說thuyết 得đắc 為vi 單đơn 句cú 不bất 說thuyết 餘dư 善thiện 根căn 者giả 答đáp 得đắc 斷đoạn 善thiện 根căn 以dĩ 不bất 現hiện 行hành 唯duy 有hữu 善thiện 得đắc 現hiện 行hành 故cố 偏thiên 說thuyết 得đắc 。

言ngôn 三tam 所sở 餘dư 者giả 但đãn 此thử 二nhị 類loại 之chi 法pháp 是thị 前tiền 三tam 類loại 之chi 外ngoại 名danh 三tam 所sở 餘dư 非phi 謂vị 三tam 法pháp 名danh 有hữu 其kỳ 餘dư 如như 染nhiễm 汙ô 一nhất 類loại 即tức 無vô 餘dư 也dã 初sơ 句cú 染nhiễm 汙ô 法pháp 除trừ 異dị 熟thục 因nhân 者giả 以dĩ 異dị 熟thục 果quả 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 故cố 非phi 染nhiễm 汙ô 性tánh 從tùng 五ngũ 因nhân 生sanh 者giả 是thị 心tâm 法pháp 故cố 必tất 有hữu 相tương 應ứng 相tương 應ứng 因nhân 中trung 必tất 是thị 俱câu 有hữu 同đồng 染nhiễm 性tánh 故cố 有hữu 同đồng 類loại 因nhân 染nhiễm 汙ô 法pháp 故cố 復phục 通thông 遍biến 行hành 能năng 作tác 必tất 有hữu 故cố 具cụ 五ngũ 因nhân 餘dư 四tứ 准chuẩn 此thử 更cánh 不bất 廣quảng 說thuyết 異dị 熟thục 法pháp 除trừ 遍biến 行hành 者giả 遍biến 行hành 唯duy 為vi 染nhiễm 汙ô 因nhân 故cố 所sở 以dĩ 除trừ 之chi 故cố 上thượng 二nhị 因nhân 互hỗ 不bất 通thông 從tùng 餘dư 因nhân 生sanh 可khả 以dĩ 思tư 知tri 問vấn 異dị 熟thục 既ký 善thiện 惡ác 為vi 因nhân 無vô 記ký 為vi 果quả 如như 何hà 可khả 說thuyết 從tùng 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 答đáp 後hậu 之chi 異dị 熟thục 從tùng 前tiền 異dị 熟thục 生sanh 以dĩ 無vô 始thỉ 來lai 有hữu 異dị 熟thục 果quả 為vi 同đồng 類loại 因nhân 故cố 得đắc 有hữu 也dã 三tam 所sở 餘dư 法pháp 除trừ 異dị 熟thục 遍biến 行hành 二nhị 因nhân 者giả 非phi 異dị 熟thục 故cố 除trừ 異dị 熟thục 因nhân 非phi 染nhiễm 汙ô 故cố 除trừ 遍biến 行hành 因nhân 從tùng 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 同đồng 類loại 能năng 作tác 四tứ 因nhân 所sở 生sanh 初sơ 無vô 漏lậu 法pháp 及cập 除trừ 一nhất 同đồng 類loại 者giả 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 體thể 是thị 無vô 漏lậu 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 苦khổ 忍nhẫn 不bất 從tùng 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 從tùng 三tam 因nhân 者giả 謂vị 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 能năng 作tác 可khả 知tri 此thử 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 者giả 如như 上thượng 所sở 明minh 謂vị 是thị 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 故cố 有hữu 相tương 應ứng 因nhân 已dĩ 下hạ 明minh 色sắc 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 法pháp 如như 上thượng 四tứ 類loại 所sở 除trừ 因nhân 外ngoại 更cánh 除trừ 相tương 應ứng 因nhân 不bất 相tương 應ứng 中trung 染nhiễm 汙ô 等đẳng 四tứ 者giả 一nhất 染nhiễm 不bất 相tương 應ứng 謂vị 染nhiễm 法pháp 上thượng 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 二nhị 異dị 熟thục 不bất 相tương 應ứng 五ngũ 根căn 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 及cập 命mạng 根căn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 三tam 三tam 所sở 餘dư 法pháp 不bất 相tương 應ứng 謂vị 除trừ 上thượng 二nhị 類loại 及cập 初sơ 無vô 漏lậu 餘dư 不bất 善thiện 有hữu 漏lậu 即tức 除trừ 上thượng 四tứ 相tương 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 上thượng 四tứ 相tương/tướng 并tinh 非phi 得đắc 二nhị 定định 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 初sơ 無vô 漏lậu 不bất 相tương 應ứng 即tức 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 上thượng 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 一nhất 因nhân 生sanh 法pháp 決quyết 定định 無vô 有hữu 者giả 准chuẩn 上thượng 所sở 明minh 極cực 少thiểu 猶do 有hữu 二nhị 因nhân 所sở 生sanh 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 計kế 一nhất 因nhân 生sanh 法pháp 也dã 。

俱câu 舍xá 頌tụng 疏sớ/sơ 記ký