俱câu 舍xá 頌tụng 疏sớ/sơ 記ký 。 論luận 本bổn 第đệ 十thập 七thất 。

富phú 春xuân 沙Sa 門Môn 。 遁độn 麟lân 。 述thuật 。

貪tham 等đẳng 三tam 與dữ 思tư 為vi 道đạo 者giả 以dĩ 思tư 依y 貪tham 等đẳng 轉chuyển 故cố 如như 人nhân 依y 道đạo 此thử 貪tham 等đẳng 體thể 雖tuy 非phi 業nghiệp 是thị 業nghiệp 之chi 道đạo 具cụ 顯hiển 業nghiệp 道đạo 業nghiệp 業nghiệp 道đạo 義nghĩa 者giả 諸chư 貪tham 等đẳng 唯duy 名danh 業nghiệp 道đạo 身thân 語ngữ 等đẳng 七thất 名danh 業nghiệp 復phục 名danh 業nghiệp 道đạo 故cố 名danh 業nghiệp 道đạo 業nghiệp 業nghiệp 道đạo 義nghĩa 雖tuy 不bất 同đồng 類loại 者giả 謂vị 前tiền 七thất 業nghiệp 業nghiệp 道đạo 類loại 及cập 貪tham 等đẳng 三tam 業nghiệp 之chi 道đạo 類loại 雖tuy 復phục 不bất 同đồng 而nhi 一nhất 業nghiệp 道đạo 名danh 通thông 兩lưỡng 處xứ 故cố 此thử 兩lưỡng 類loại 總tổng 得đắc 名danh 為vi 業nghiệp 道đạo 故cố 論luận 云vân 類loại 雖tuy 不bất 同đồng 而nhi 一nhất 為vi 餘dư 於ư 世thế 典điển 中trung 俱câu 極cực 成thành 故cố 正chánh 理lý 云vân 世thế 記ký 論luận 中trung 亦diệc 不bất 同đồng 類loại 而nhi 一nhất 為vi 餘dư 得đắc 通thông 名danh 故cố 如như 世thế 天thiên 地địa 類loại 別biệt 同đồng 名danh 形hình 等đẳng 新tân 解giải 亦diệc 同đồng 離ly 殺sát 生sanh 等đẳng 七thất 至chí 類loại 前tiền 應ưng 釋thích 者giả 前tiền 釋thích 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 。 今kim 善thiện 業nghiệp 道đạo 與dữ 上thượng 是thị 同đồng 故cố 類loại 前tiền 釋thích 問vấn 加gia 行hành 後hậu 起khởi 何hà 緣duyên 非phi 業nghiệp 道đạo 答đáp 有hữu 三tam 解giải 一nhất 為vi 根căn 本bổn 方phương 起khởi 加gia 行hành 依y 根căn 本bổn 有hữu 後hậu 起khởi 故cố 非phi 業nghiệp 道đạo 二nhị 云vân 根căn 本bổn 麤thô 顯hiển 說thuyết 麤thô 品phẩm 為vi 業nghiệp 道đạo 三tam 云vân 令linh 內nội 外ngoại 物vật 有hữu 減giảm 有hữu 增tăng 故cố 如như 殺sát 盜đạo 等đẳng 令linh 物vật 增tăng 減giảm 前tiền 後hậu 二nhị 分phần 不bất 爾nhĩ 故cố 非phi 業nghiệp 道đạo 。

斷đoạn 善thiện 時thời 色sắc 無vô 色sắc 善thiện 先tiên 不bất 成thành 者giả 謂vị 斷đoạn 善thiện 人nhân 必tất 具cụ 欲dục 染nhiễm 故cố 不bất 成thành 上thượng 善thiện 然nhiên 色sắc 無vô 色sắc 善thiện 得đắc 令linh 更cánh 遠viễn 亦diệc 得đắc 名danh 斷đoạn 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 斷đoạn 三tam 界giới 善thiện 也dã 正chánh 理lý 論luận 云vân 此thử 斷đoạn 善thiện 根căn 何hà 因nhân 何hà 位vị 謂vị 有hữu 一nhất 類loại 。 先tiên 成thành 暴bạo 惡ác 意ý 樂lạc 隨tùy 眠miên 。 後hậu 逢phùng 惡ác 友hữu 緣duyên 力lực 所sở 資tư 轉chuyển 復phục 增tăng 盛thịnh 故cố 善thiện 根căn 減giảm 不bất 善thiện 根căn 增tăng 後hậu 起khởi 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 邪tà 見kiến 令linh 一nhất 切thiết 善thiện 皆giai 悉tất 隱ẩn 沒một 。 由do 此thử 相tương 續tục 離ly 善thiện 而nhi 住trụ 此thử 因nhân 此thử 位vị 斷đoạn 諸chư 善thiện 根căn 。 撥bát 因nhân 果quả 邪tà 見kiến 者giả 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 此thử 二nhị 邪tà 見kiến 。 者giả 猶do 如như 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 別biệt 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 唯duy 自tự 界giới 緣duyên 及cập 有hữu 漏lậu 緣duyên 方phương 能năng 斷đoạn 善thiện 者giả 此thử 師sư 意ý 以dĩ 無vô 漏lậu 緣duyên 及cập 他tha 界giới 緣duyên 隨tùy 眠miên 由do 彼bỉ 唯duy 作tác 相tương 應ứng 隨tùy 增tăng 境cảnh 不bất 隨tùy 增tăng 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 不bất 能năng 斷đoạn 善thiện 正chánh 義nghĩa 以dĩ 一nhất 切thiết 邪tà 見kiến 。 皆giai 能năng 斷đoạn 善thiện 者giả 謂vị 煩phiền 惱não 不bất 定định 有hữu 唯duy 因nhân 中trung 增tăng 者giả 即tức 至chí 上thượng 品phẩm 強cường 力lực 故cố 無vô 漏lậu 緣duyên 他tha 界giới 緣duyên 亦diệc 至chí 上thượng 品phẩm 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 言ngôn 漸tiệm 斷đoạn 者giả 是thị 正chánh 義nghĩa 如như 修tu 道Đạo 斷đoạn 修tu 惑hoặc 能năng 有hữu 師sư 云vân 九cửu 品phẩm 善thiện 根căn 由do 一nhất 剎sát 那na 邪tà 見kiến 頓đốn 斷đoạn 如như 見kiến 道đạo 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 有hữu 說thuyết 斷đoạn 九cửu 品phẩm 善thiện 然nhiên 無vô 中trung 出xuất 如như 見kiến 道đạo 中trung 正chánh 義nghĩa 云vân 通thông 出xuất 不bất 出xuất 加gia 行hành 善thiện 所sở 生sanh 律luật 儀nghi 者giả 即tức 從tùng 聞văn 思tư 等đẳng 慧tuệ 所sở 生sanh 也dã 生sanh 得đắc 善thiện 者giả 即tức 生sanh 得đắc 慧tuệ 也dã 有hữu 云vân 自tự 然nhiên 得đắc 戒giới 是thị 從tùng 生sanh 得đắc 善thiện 生sanh 餘dư 從tùng 他tha 受thọ 是thị 從tùng 加gia 行hành 此thử 謂vị 不bất 然nhiên 有hữu 師sư 說thuyết 先tiên 捨xả 律luật 儀nghi 後hậu 斷đoạn 善thiện 根căn 末mạt 易dị 捨xả 故cố 此thử 非phi 正chánh 義nghĩa 人nhân 趣thú 三tam 州châu 皆giai 能năng 斷đoạn 善thiện 以dĩ 本bổn 論luận 云vân 瞻chiêm 部bộ 州châu 人nhân 極cực 少thiểu 成thành 八bát 根căn 東đông 西tây 二nhị 州châu 亦diệc 爾nhĩ 故cố 通thông 三tam 州châu 也dã 女nữ 身thân 皆giai 能năng 斷đoạn 善thiện 此thử 是thị 正chánh 義nghĩa 。 以dĩ 本bổn 論luận 云vân 若nhược 成thành 女nữ 根căn 定định 成thành 八bát 根căn 故cố 知tri 通thông 女nữ 有hữu 師sư 唯duy 男nam 非phi 女nữ 欲dục 勤cần 慧tuệ 皆giai 昧muội 鈍độn 故cố 違vi 本bổn 論luận 非phi 正chánh 此thử 斷đoạn 字tự 通thông 上thượng 下hạ 用dụng 者giả 向hướng 上thượng 謂vị 見kiến 行hành 斷đoạn 向hướng 下hạ 謂vị 斷đoạn 非phi 得đắc 為vi 體thể 也dã 此thử 或hoặc 應ưng 有hữu 者giả 謂vị 是thị 先tiên 執chấp 為vi 無vô 後hậu 或hoặc 應ưng 有hữu 也dã 正chánh 理lý 云vân 續tục 善thiện 根căn 位vị 或hoặc 由do 因nhân 力lực 或hoặc 依y 善thiện 友hữu 於ư 因nhân 果quả 欻hốt 復phục 生sanh 疑nghi 所sở 招chiêu 後hậu 世thế 為vi 無vô 為vi 有hữu 有hữu 於ư 因nhân 果quả 歘hốt 生sanh 正chánh 見kiến 定định 有hữu 後hậu 世thế 先tiên 執chấp 是thị 邪tà 爾nhĩ 時thời 善thiện 根căn 得đắc 還hoàn 續tục 起khởi 言ngôn 或hoặc 發phát 正chánh 見kiến 者giả 婆bà 沙sa 云vân 誰thùy 住trụ 疑nghi 心tâm 續tục 誰thùy 住trụ 正chánh 見kiến 續tục 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 轉chuyển 身thân 續tục 者giả 住trụ 疑nghi 心tâm 續tục 現hiện 法pháp 續tục 者giả 住trụ 正chánh 見kiến 續tục 評bình 曰viết 此thử 不bất 決quyết 定định 疑nghi 無vô 斷đoạn 善thiện 者giả 謂vị 於ư 因nhân 果quả 中trung 有hữu 生sanh 疑nghi 心tâm 此thử 或hoặc 應ưng 無vô 從tùng 此thử 生sanh 於ư 邪tà 見kiến 謂vị 定định 無vô 便tiện 斷đoạn 善thiện 根căn 也dã 九cửu 品phẩm 頓đốn 續tục 者giả 餘dư 師sư 云vân 九cửu 品phẩm 漸tiệm 續tục 非phi 正chánh 婆bà 沙sa 云vân 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 九cửu 品phẩm 頓đốn 續tục 漸tiệm 次thứ 現hiện 行hành 乃nãi 至chí 應ưng 從tùng 地địa 獄ngục 死tử 。 當đương 生sanh 地địa 獄ngục 者giả 。 三tam 品phẩm 善thiện 根căn 得đắc 亦diệc 在tại 身thân 成thành 就tựu 亦diệc 現hiện 在tại 前tiền 當đương 生sanh 傍bàng 生sanh 鬼quỷ 趣thú 。 六lục 品phẩm 當đương 生sanh 人nhân 天thiên 。 九cửu 品phẩm 邪tà 見kiến 為vi 因nhân 力lực 堅kiên 牢lao 故cố 將tương 死tử 續tục 。

意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 壞hoại 非phi 加gia 行hành 壞hoại 者giả 正chánh 理lý 有hữu 云vân 謂vị 世thế 有hữu 人nhân 撥bát 無vô 後hậu 世thế 名danh 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 壞hoại 而nhi 不bất 隨tùy 彼bỉ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 作tác 非phi 加gia 行hành 壞hoại 。

有hữu 斷đoạn 善thiện 根căn 非phi 墮đọa 邪tà 定định 者giả 義nghĩa 便tiện 對đối 邪tà 定định 為vi 四tứ 句cú 布bố 賴lại 那na 昔tích 云vân 富phú 樓lâu 那na 是thị 訛ngoa 也dã 邪tà 定định 謂vị 造tạo 逆nghịch 入nhập 無vô 間gian 是thị 邪tà 定định 聚tụ 攝nhiếp 未vị 生sanh 怨oán 者giả 謂vị 阿a 闍xà 世thế 未vị 生sanh 之chi 時thời 。 預dự 記ký 是thị 男nam 能năng 害hại 父phụ 王vương 是thị 王vương 之chi 怨oán 以dĩ 未vị 生sanh 時thời 記ký 故cố 名danh 未Vị 生Sanh 怨oán 。 天thiên 授thọ 造tạo 三tam 逆nghịch 者giả 謂vị 破phá 僧Tăng 出xuất 血huyết 害hại 羅La 漢Hán 亦diệc 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 成thành 俱câu 句cú 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 若nhược 害hại 蟻nghĩ 卵noãn 無vô 少thiểu 悔hối 心tâm 應ưng 說thuyết 是thị 人nhân 斷đoạn 三tam 界giới 善thiện 。

已dĩ 乘thừa 義nghĩa 便tiện 明minh 斷đoạn 善thiện 根căn 者giả 謂vị 前tiền 明minh 十thập 惡ác 業nghiệp 道đạo 。 皆giai 與dữ 善thiện 法Pháp 現hiện 起khởi 相tương 違vi 於ư 中trung 何hà 業nghiệp 道đạo 能năng 斷đoạn 善thiện 故cố 便tiện 明minh 之chi 貪tham 等đẳng 三tam 中trung 隨tùy 一nhất 究cứu 竟cánh 者giả 正chánh 理lý 云vân 貪tham 等đẳng 餘dư 染nhiễm 及cập 不bất 染nhiễm 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 隨tùy 一nhất 究cứu 竟cánh 此thử 頌tụng 略lược 故cố 不bất 說thuyết 貪tham 等đẳng 餘dư 染nhiễm 遣khiển 使sứ 造tạo 六lục 惡ác 色sắc 者giả 謂vị 身thân 二nhị 業nghiệp 語ngữ 四tứ 除trừ 邪tà 婬dâm 以dĩ 無vô 此thử 遣khiển 使sứ 義nghĩa 或hoặc 時thời 起khởi 貪tham 成thành 雜tạp 穢uế 語ngữ 者giả 正chánh 理lý 彈đàn 云vân 此thử 言ngôn 缺khuyết 減giảm 容dung 成thành 三tam 故cố 若nhược 先tiên 加gia 行hành 於ư 究cứu 竟cánh 時thời 一nhất 一nhất 應ưng 言ngôn 貪tham 等đẳng 隨tùy 一nhất 問vấn 何hà 不bất 說thuyết 誑cuống 語ngữ 等đẳng 三tam 答đáp 誑cuống 等đẳng 染nhiễm 言ngôn 必tất 兼kiêm 雜tạp 穢uế 三tam 俱câu 轉chuyển 故cố 不bất 言ngôn 也dã 嗔sân 殺sát 盜đạo 三tam 與dữ 思tư 俱câu 轉chuyển 者giả 謂vị 屬thuộc 他tha 生sanh 正chánh 盜đạo 離ly 本bổn 處xứ 命mạng 即tức 斷đoạn 故cố 殺sát 與dữ 盜đạo 同đồng 剎sát 那na 嗔sân 心tâm 可khả 知tri 問vấn 前tiền 說thuyết 殺sát 生sanh 由do 嗔sân 究cứu 竟cánh 盜đạo 由do 貪tham 究cứu 竟cánh 今kim 以dĩ 何hà 言ngôn 盜đạo 但đãn 由do 嗔sân 心tâm 答đáp 依y 不bất 異dị 心tâm 究cứu 竟cánh 故cố 作tác 是thị 判phán 謂vị 依y 不bất 異dị 心tâm 造tạo 殺sát 盜đạo 二nhị 業nghiệp 若nhược 異dị 心tâm 自tự 作tác 兩lưỡng 業nghiệp 究cứu 竟cánh 必tất 異dị 則tắc 殺sát 由do 嗔sân 盜đạo 定định 由do 貪tham 便tiện 成thành 四tứ 俱câu 轉chuyển 也dã 又hựu 先tiên 加gia 行hành 遣khiển 殺sát 等đẳng 者giả 論luận 文văn 但đãn 言ngôn 加gia 行hành 造tạo 惡ác 色sắc 業nghiệp 不bất 言ngôn 遣khiển 使sứ 理lý 實thật 若nhược 加gia 行hành 定định 非phi 唯duy 遣khiển 使sứ 自tự 作tác 亦diệc 得đắc 如như 先tiên 作tác 殺sát 加gia 行hành 後hậu 方phương 死tử 等đẳng 或hoặc 先tiên 燃nhiên 火hỏa 後hậu 燒thiêu 物vật 等đẳng 或hoặc 先tiên 發phát 言ngôn 後hậu 方phương 解giải 等đẳng 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 並tịnh 是thị 自tự 業nghiệp 相tương/tướng 成thành 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 無vô 正chánh 見kiến 一nhất 者giả 正chánh 見kiến 是thị 推thôi 度độ 性tánh 五ngũ 識thức 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 非phi 正chánh 見kiến 以dĩ 息tức 求cầu 故cố 無vô 正chánh 見kiến 者giả 。 謂vị 推thôi 求cầu 名danh 見kiến 盡tận 無vô 生sanh 智trí 息tức 推thôi 求cầu 故cố 不bất 名danh 正chánh 見kiến 也dã 以dĩ 正chánh 見kiến 故cố 有hữu 無vô 貪tham 等đẳng 者giả 此thử 除trừ 盡tận 無vô 生sanh 外ngoại 餘dư 位vị 有hữu 正chánh 見kiến 時thời 也dã 不bất 受thọ 戒giới 者giả 。 無vô 散tán 善thiện 七thất 不bất 入nhập 定định 者giả 善thiện 七thất 無vô 故cố 唯duy 三tam 也dã 惡ác 無vô 記ký 心tâm 得đắc 戒giới 者giả 此thử 宗tông 許hứa 故cố 如như 沙Sa 彌Di 本bổn 是thị 善thiện 心tâm 來lai 至chí 壇đàn 場tràng 禮lễ 僧Tăng 求cầu 戒giới 至chí 第đệ 二nhị 羯yết 磨ma 忽hốt 起khởi 惡ác 心tâm 及cập 無vô 記ký 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 前tiền 勢thế 力lực 發phát 戒giới 也dã 理lý 實thật 有hữu 無vô 心tâm 得đắc 戒giới 此thử 不bất 論luận 者giả 論luận 明minh 思tư 俱câu 轉chuyển 故cố 無vô 心tâm 得đắc 戒giới 非phi 與dữ 思tư 俱câu 故cố 不bất 明minh 身thân 三tam 語ngữ 一nhất 謂vị 誑cuống 語ngữ 故cố 也dã 依y 無vô 色sắc 盡tận 無vô 生sanh 智trí 現hiện 前tiền 等đẳng 者giả 謂vị 沙Sa 彌Di 正chánh 受thọ 戒giới 時thời 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 得đắc 無Vô 學Học 果quả 也dã 得đắc 一nhất 支chi 遠viễn 離ly 者giả 謂vị 有hữu 人nhân 不bất 能năng 具cụ 受thọ 五Ngũ 戒Giới 但đãn 受thọ 一nhất 支chi 得đắc 五ngũ 支chi 者giả 謂vị 身thân 三tam 語ngữ 二nhị 此thử 亦diệc 非phi 近cận 事sự 勤cần 策sách 苾bật 芻sô 等đẳng 諸chư 律luật 儀nghi 支chi 但đãn 成thành 處xứ 中trung 妙diệu 行hạnh 或hoặc 善thiện 五ngũ 識thức 現hiện 前tiền 得đắc 三tam 支chi 遠viễn 離ly 為vi 五ngũ 得đắc 六lục 支chi 者giả 即tức 身thân 三tam 語ngữ 三tam 也dã 此thử 上thượng 所sở 明minh 皆giai 是thị 同đồng 時thời 俱câu 非phi 前tiền 後hậu 俱câu 也dã 。

地địa 獄ngục 中trung 定định 成thành 就tựu 貪tham 者giả 謂vị 地địa 獄ngục 中trung 無vô 能năng 離ly 欲dục 雖tuy 不bất 現hiện 行hành 定định 成thành 就tựu 也dã 身thân 心tâm 柔nhu 耎nhuyễn 無vô 惱não 害hại 事sự 。 者giả 謂vị 若nhược 身thân 心tâm 剛cang 強cường 欲dục 惱não 害hại 他tha 故cố 名danh 為vi 嗔sân 恚khuể 即tức 身thân 心tâm 柔nhu 耎nhuyễn 故cố 無vô 嗔sân 也dã 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 作tác 惡ác 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 無vô 惡ác 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 邪tà 見kiến 也dã 此thử 三tam 離ly 欲dục 捨xả 故cố 北bắc 州châu 無vô 離ly 欲dục 故cố 定định 有hữu 成thành 就tựu 壽thọ 量lượng 定định 故cố 者giả 謂vị 北bắc 州châu 定định 壽thọ 千thiên 歲tuế 。 不bất 可khả 中trung 夭yểu 也dã 無vô 攝nhiếp 女nữ 人nhân 者giả 謂vị 彼bỉ 無vô 我ngã 所sở 心tâm 。 故cố 女nữ 人nhân 無vô 有hữu 主chủ 屬thuộc 攝nhiếp 為vì 己kỷ 也dã 。

身thân 心tâm 柔nhu 耎nhuyễn 故cố 無vô 麤thô 語ngữ 者giả 正chánh 理lý 云vân 無vô 誑cuống 心tâm 故cố 無vô 虗hư 誑cuống 或hoặc 無vô 用dụng 故cố 常thường 和hòa 穆mục 故cố 無vô 離ly 間gian 語ngữ 。 言ngôn 清thanh 美mỹ 故cố 無vô 麤thô 惡ác 語ngữ 北bắc 州châu 總tổng 有hữu 三tam 例lệ 一nhất 意ý 三tam 業nghiệp 道đạo 唯duy 成thành 就tựu 不bất 現hiện 行hành 二nhị 雜tạp 穢uế 語ngữ 通thông 成thành 就tựu 現hiện 行hành 三Tam 身Thân 三tam 業nghiệp 道đạo 語ngữ 三tam 業nghiệp 道đạo 不bất 成thành 就tựu 亦diệc 不bất 現hiện 行hành 。 天thiên 中trung 有hữu 殺sát 者giả 論luận 云vân 雖tuy 諸chư 天thiên 眾chúng 無vô 有hữu 殺sát 天thiên 而nhi 或hoặc 有hữu 時thời 殺sát 害hại 餘dư 趣thú 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 天thiên 亦diệc 有hữu 殺sát 天thiên 雖tuy 天thiên 身thân 支chi 斷đoạn 已dĩ 還hoàn 生sanh 斬trảm 首thủ 截tiệt 腰yêu 其kỳ 命mạng 方phương 斷đoạn 無vô 想tưởng 天thiên 無vô 心tâm 故cố 亦diệc 不bất 現hiện 行hành 。 者giả 准chuẩn 此thử 無vô 想tưởng 天thiên 定định 不bất 入nhập 有hữu 心tâm 定định 以dĩ 七thất 善thiện 業nghiệp 定định 不bất 現hiện 故cố 聖thánh 人nhân 成thành 過quá 未vị 無vô 漏lậu 不bất 同đồng 過quá 去khứ 唯duy 成thành 曾tằng 起khởi 者giả 未vị 來lai 五ngũ 地địa 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 於ư 色sắc 界giới 唯duy 有hữu 律luật 儀nghi 者giả 謂vị 色sắc 界giới 唯duy 有hữu 道đạo 定định 律luật 儀nghi 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 不bất 成thành 業nghiệp 道đạo 三tam 州châu 有hữu 起khởi 三tam 律luật 儀nghi 及cập 處xứ 中trung 欲dục 天thiên 有hữu 道đạo 定định 律luật 儀nghi 處xứ 中trung 三tam 種chủng 。

來lai 生sanh 人nhân 中trung 。 受thọ 等đẳng 流lưu 果quả 者giả 謂vị 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 已dĩ 。 乘thừa 宿túc 善thiện 業nghiệp 來lai 生sanh 人nhân 中trung 。 受thọ 等đẳng 流lưu 果quả 等đẳng 流lưu 果quả 是thị 相tương 似tự 義nghĩa 如như 斷đoạn 他tha 命mệnh 令linh 壽thọ 短đoản 促xúc 今kim 時thời 壽thọ 命mạng 必tất 還hoàn 短đoản 促xúc 盜đạo 等đẳng 准chuẩn 說thuyết 論luận 云vân 人nhân 中trung 短đoản 壽thọ 亦diệc 善thiện 業nghiệp 果quả 如như 何hà 可khả 說thuyết 是thị 殺sát 等đẳng 流lưu 不bất 言ngôn 人nhân 壽thọ 即tức 殺sát 業nghiệp 果quả 但đãn 言ngôn 由do 殺sát 人nhân 故cố 壽thọ 還hoàn 短đoản 應ưng 知tri 殺sát 業nghiệp 與dữ 人nhân 命mạng 根căn 作tác 障chướng 礙ngại 因nhân 令linh 不bất 久cửu 住trụ 又hựu 此thử 等đẳng 流lưu 果quả 言ngôn 非phi 越việt 異dị 熟thục 及cập 增tăng 上thượng 果quả 以dĩ 人nhân 中trung 短đoản 壽thọ 若nhược 望vọng 善thiện 業nghiệp 是thị 異dị 熟thục 果quả 若nhược 望vọng 殺sát 業nghiệp 是thị 增tăng 上thượng 果quả 其kỳ 等đẳng 流lưu 果quả 非phi 越việt 此thử 二nhị 於ư 上thượng 據cứ 少thiểu 相tương 似tự 假giả 立lập 等đẳng 流lưu 光quang 澤trạch 鮮tiển 少thiểu 者giả 謂vị 壞hoại 他tha 光quang 澤trạch 故cố 多đa 遭tao 霜sương 雹bạc 者giả 謂vị 損tổn 他tha 物vật 故cố 邪tà 行hành 多đa 塵trần 埃ai 者giả 謂vị 汙ô 他tha 名danh 故cố 誑cuống 多đa 臰# 穢uế 者giả 謂vị 誑cuống 人nhân 不bất 欲dục 聞văn 故cố 。

離ly 間gian 故cố 所sở 居cư 險hiểm 曲khúc 者giả 親thân 友hữu 往vãng 來lai 難nạn/nan 故cố 麤thô 惡ác 語ngữ 故cố 曰viết 多đa 荊kinh 棘cức 者giả 謂vị 語ngữ 傷thương 人nhân 故cố 雜tạp 穢uế 語ngữ 故cố 時thời 候hậu 變biến 改cải 者giả 是thị 說thuyết 非phi 故cố 不bất 順thuận 寒hàn 暑thử 故cố 名danh 變biến 改cải 貪tham 故cố 果quả 少thiểu 者giả 欲dục 減giảm 他tha 物vật 故cố 。

嗔sân 故cố 果quả 辣lạt 者giả 辛tân 辣lạt 如như 嗔sân 故cố 邪tà 見kiến 果quả 少thiểu 或hoặc 無vô 者giả 輕khinh 即tức 少thiểu 重trọng/trùng 即tức 無vô 。

令linh 他tha 受thọ 苦khổ 者giả 且thả 約ước 顯hiển 說thuyết 理lý 實thật 不bất 善thiện 業nghiệp 皆giai 感cảm 異dị 熟thục 等đẳng 流lưu 增tăng 上thượng 亦diệc 准chuẩn 此thử 說thuyết 問vấn 為vi 一nhất 殺sát 業nghiệp 感cảm 地địa 獄ngục 果quả 已dĩ 後hậu 感cảm 人nhân 間gian 等đẳng 流lưu 果quả 耶da 有hữu 說thuyết 同đồng 業nghiệp 有hữu 說thuyết 異dị 業nghiệp 謂vị 先tiên 是thị 加gia 行hành 後hậu 是thị 根căn 本bổn 果quả 正chánh 理lý 亦diệc 同đồng 又hựu 云vân 根căn 本bổn 近cận 分phần/phân 俱câu 名danh 殺sát 生sanh 由do 壞hoại 威uy 光quang 感cảm 惡ác 外ngoại 具cụ 是thị 故cố 殺sát 業nghiệp 得đắc 三tam 種chủng 故cố 善thiện 業nghiệp 道đạo 中trung 且thả 約ước 離ly 殺sát 生sanh 故cố 言ngôn 得đắc 長trường 壽thọ 正chánh 理lý 云vân 且thả 依y 離ly 殺sát 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 由do 此thử 力lực 故cố 。 生sanh 於ư 天thiên 中trung 。 乃nãi 至chí 即tức 後hậu 由do 此thử 感cảm 諸chư 外ngoại 具cụ 有hữu 大đại 威uy 光quang 。 遠viễn 增tăng 上thượng 果quả 餘dư 善thiện 等đẳng 三tam 翻phiên 惡ác 應ưng 說thuyết 。

八bát 邪tà 支chi 者giả 翻phiên 八bát 正chánh 支chi 以dĩ 翻phiên 正chánh 見kiến 立lập 邪tà 見kiến 故cố 言ngôn 邪tà 語ngữ 業nghiệp 命mạng 者giả 以dĩ 語ngữ 即tức 業nghiệp 故cố 但đãn 言ngôn 語ngữ 身thân 非phi 即tức 業nghiệp 故cố 不bất 言ngôn 身thân 下hạ 引dẫn 頌tụng 文văn 意ý 取thủ 下hạ 二nhị 句cú 為vi 證chứng 又hựu 正chánh 理lý 云vân 諸chư 在tại 家gia 人nhân 邪tà 見kiến 難nạn/nan 斷đoạn 以dĩ 多đa 妄vọng 執chấp 吉cát 祥tường 等đẳng 故cố 諸chư 出xuất 家gia 者giả 邪tà 命mạng 難nạn 除trừ 所sở 有hữu 命mạng 緣duyên 皆giai 屬thuộc 他tha 故cố 。

言ngôn 無vô 間gian 道đạo 至chí 得đắc 斷đoạn 道đạo 名danh 者giả 釋thích 四tứ 道đạo 中trung 唯duy 有hữu 無vô 間gian 道đạo 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 獨độc 名danh 斷đoạn 道đạo 其kỳ 解giải 脫thoát 道đạo 但đãn 能năng 證chứng 滅diệt 不bất 斷đoạn 惑hoặc 故cố 非phi 斷đoạn 道đạo 加gia 行hành 勝thắng 進tiến 二nhị 義nghĩa 俱câu 缺khuyết 並tịnh 不bất 得đắc 名danh 斷đoạn 。 言ngôn 證chứng 無vô 為vi 斷đoạn 者giả 無vô 為vi 非phi 斷đoạn 由do 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 顯hiển 之chi 故cố 言ngôn 能năng 招chiêu 自tự 地địa 可khả 愛ái 異dị 熟thục 果quả 者giả 如như 初sơ 禪thiền 近cận 分phần/phân 斷đoạn 欲dục 界giới 惑hoặc 感cảm 初sơ 禪thiền 異dị 熟thục 為vi 自tự 地địa 餘dư 地địa 亦diệc 爾nhĩ 以dĩ 是thị 斷đoạn 道đạo 故cố 除trừ 欲dục 界giới 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 不bất 通thông 根căn 本bổn 無vô 漏lậu 不bất 招chiêu 異dị 熟thục 所sở 以dĩ 復phục 言ngôn 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 言ngôn 後hậu 等đẳng 若nhược 勝thắng 者giả 約ước 九cửu 品phẩm 論luận 之chi 同đồng 品phẩm 為vi 等đẳng 增tăng 品phẩm 為vi 勝thắng 果quả 非phi 因nhân 前tiền 故cố 復phục 言ngôn 後hậu 言ngôn 道đạo 所sở 牽khiên 俱câu 有hữu 士sĩ 用dụng 者giả 斷đoạn 道đạo 俱câu 時thời 諸chư 法pháp 由do 道Đạo 力lực 起khởi 故cố 曰viết 所sở 牽khiên 等đẳng 也dã 言ngôn 道đạo 所sở 修tu 至chí 隔cách 越việt 士sĩ 用dụng 者giả 以dĩ 道đạo 斷đoạn 惑hoặc 盡tận 時thời 並tịnh 能năng 頓đốn 證chứng 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 雖tuy 不bất 頓đốn 起khởi 並tịnh 在tại 未vị 來lai 由do 隔cách 越việt 多đa 念niệm 故cố 隔cách 越việt 言ngôn 所sở 證chứng 無vô 為vi 不bất 生sanh 。 士sĩ 用dụng 者giả 以dĩ 無vô 為vi 無vô 生sanh 故cố 名danh 不bất 生sanh 由do 道Đạo 力lực 證chứng 故cố 名danh 士sĩ 用dụng 言ngôn 離ly 自tự 性tánh 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 此thử 言ngôn 猶do 總tổng 應ưng 知tri 餘dư 法pháp 又hựu 須tu 除trừ 前tiền 以dĩ 其kỳ 前tiền 法pháp 非phi 後hậu 果quả 故cố 後hậu 因nhân 不bất 能năng 取thủ 與dữ 前tiền 法pháp 為vi 其kỳ 果quả 故cố 無vô 漏lậu 有hữu 四Tứ 果Quả 者giả 謂vị 道đạo 前tiền 後hậu 相tương 似tự 若nhược 等đẳng 若nhược 勝thắng 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 餘dư 三tam 同đồng 前tiền 。

言ngôn 餘dư 有hữu 漏lậu 者giả 即tức 無vô 間gian 道đạo 外ngoại 餘dư 之chi 三tam 道đạo 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 善thiện 惡ác 等đẳng 業nghiệp 。 感cảm 非phi 斷đoạn 道đạo 並tịnh 除trừ 離ly 繫hệ 善thiện 惡ác 性tánh 故cố 有hữu 異dị 熟thục 果quả 相tương 似tự 生sanh 義nghĩa 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 由do 彼bỉ 力lực 能năng 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 不bất 障chướng 義nghĩa 故cố 是thị 增tăng 上thượng 果quả 言ngôn 餘dư 無vô 漏lậu 者giả 即tức 除trừ 無vô 間gian 道đạo 外ngoại 餘dư 解giải 脫thoát 等đẳng 道đạo 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 無vô 漏lậu 業nghiệp 。

三tam 性tánh 門môn 言ngôn 善thiện 等đẳng 三tam 業nghiệp 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 少thiểu 分phần 為vi 體thể 者giả 色sắc 蘊uẩn 中trung 唯duy 取thủ 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 除trừ 色sắc 香hương 等đẳng 非phi 業nghiệp 性tánh 故cố 行hành 蘊uẩn 唯duy 取thủ 思tư 一nhất 餘dư 觸xúc 欲dục 等đẳng 非phi 業nghiệp 性tánh 故cố 皆giai 不bất 取thủ 之chi 故cố 言ngôn 少thiểu 分phần 餘dư 蘊uẩn 非phi 業nghiệp 故cố 亦diệc 不bất 取thủ 法pháp 通thông 五ngũ 蘊uẩn 者giả 以dĩ 諸chư 非phi 業nghiệp 性tánh 亦diệc 是thị 法pháp 法pháp 通thông 五ngũ 蘊uẩn 理lý 實thật 善thiện 法Pháp 亦diệc 通thông 無vô 為vi 以dĩ 餘dư 二nhị 性tánh 唯duy 有hữu 為vi 故cố 故cố 約ước 總tổng 相tương/tướng 但đãn 言ngôn 五ngũ 蘊uẩn 也dã 言ngôn 善thiện 業nghiệp 望vọng 善thiện 法Pháp 為vi 四Tứ 果Quả 者giả 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 牽khiên 引dẫn 義nghĩa 邊biên 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 斷đoạn 道đạo 所sở 得đắc 是thị 離ly 繫hệ 果quả 增tăng 上thượng 可khả 知tri 言ngôn 除trừ 異dị 熟thục 者giả 善thiện 法Pháp 非phi 異dị 熟thục 性tánh 故cố 善thiện 望vọng 不bất 善thiện 無vô 三tam 果quả 者giả 類loại 不bất 同đồng 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 不bất 善thiện 非phi 無vô 為vi 故cố 。 無vô 離ly 繫hệ 果quả 非phi 無vô 記ký 故cố 非phi 異dị 熟thục 果quả 以dĩ 無vô 記ký 法pháp 為vi 三tam 果quả 者giả 於ư 前tiền 二nhị 上thượng 加gia 異dị 熟thục 果quả 以dĩ 善thiện 業nghiệp 能năng 招chiêu 無vô 記ký 異dị 熟thục 果quả 故cố 餘dư 二nhị 可khả 知tri 不bất 善thiện 望vọng 善thiện 除trừ 三tam 果quả 者giả 不bất 善thiện 業nghiệp 非phi 能năng 斷đoạn 道đạo 故cố 無vô 離ly 繫hệ 果quả 善thiện 法Pháp 非phi 異dị 熟thục 性tánh 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 類loại 不bất 同đồng 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 不bất 善thiện 望vọng 無vô 記ký 法pháp 有hữu 異dị 熟thục 果quả 者giả 以dĩ 不bất 善thiện 之chi 業nghiệp 。 能năng 感cảm 異dị 熟thục 無vô 記ký 之chi 法pháp 體thể 是thị 異dị 熟thục 故cố 有hữu 此thử 果quả 言ngôn 遍biến 行hành 不bất 善thiện 及cập 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 餘dư 不bất 善thiện 等đẳng 者giả 遍biến 行hành 不bất 善thiện 即tức 苦Khổ 諦Đế 下hạ 邪tà 見kiến 等đẳng 三tam 及cập 疑nghi 無vô 明minh 并tinh 集Tập 諦Đế 下hạ 二nhị 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 相tướng 應ưng 惑hoặc 業nghiệp 是thị 謂vị 遍biến 行hành 不bất 善thiện 以dĩ 言ngôn 不bất 善thiện 故cố 不bất 得đắc 總tổng 言ngôn 十thập 一nhất 遍biến 使sử 。 及cập 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 餘dư 不bất 善thiện 業nghiệp 者giả 即tức 遍biến 行hành 外ngoại 苦khổ 下hạ 貪tham 嗔sân 慢mạn 等đẳng 非phi 遍biến 行hành 相tương 應ứng 惑hoặc 業nghiệp 為vi 同đồng 類loại 因nhân 此thử 等đẳng 皆giai 能năng 。 引dẫn 生sanh 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 二nhị 見kiến 望vọng 彼bỉ 雖tuy 性tánh 不bất 同đồng 以dĩ 同đồng 染nhiễm 汙ô 故cố 與dữ 不bất 善thiện 為vi 等đẳng 流lưu 果quả 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 內nội 門môn 轉chuyển 故cố 故cố 是thị 無vô 記ký 如như 品phẩm 初sơ 釋thích 言ngôn 無vô 記ký 望vọng 善thiện 法Pháp 但đãn 二nhị 果quả 者giả 以dĩ 無vô 記ký 非phi 斷đoạn 道đạo 故cố 無vô 離ly 繫hệ 果quả 無vô 記ký 與dữ 善thiện 類loại 不bất 同đồng 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 無vô 記ký 不bất 招chiêu 異dị 熟thục 及cập 善thiện 法Pháp 非phi 異dị 熟thục 性tánh 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 故cố 但đãn 二nhị 果quả 望vọng 不bất 善thiện 除trừ 異dị 熟thục 者giả 亦diệc 如như 望vọng 善thiện 說thuyết 言ngôn 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 為vi 同đồng 類loại 因nhân 者giả 且thả 望vọng 當đương 諦đế 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 故cố 言ngôn 同đồng 類loại 理lý 實thật 二nhị 見kiến 能năng 遍biến 取thủ 五ngũ 部bộ 不bất 善thiện 法Pháp 若nhược 望vọng 他tha 部bộ 應ưng 言ngôn 為vi 遍biến 行hành 因nhân 以dĩ 此thử 二nhị 見kiến 是thị 遍biến 行hành 惑hoặc 故cố 言ngôn 無vô 記ký 為vi 三tam 果quả 者giả 但đãn 有hữu 等đẳng 流lưu 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 三tam 果quả 以dĩ 無vô 記ký 不bất 能năng 招chiêu 異dị 熟thục 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 無vô 記ký 之chi 業nghiệp 非phi 斷đoạn 道đạo 故cố 無vô 記ký 之chi 法pháp 非phi 無vô 為vi 故cố 。 故cố 除trừ 離ly 繫hệ 果quả 。

三tam 世thế 門môn 。 過quá 去khứ 業nghiệp 望vọng 三tam 世thế 法pháp 唯duy 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 離ly 繫hệ 是thị 無vô 為vi 無vô 為vi 體thể 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 故cố 故cố 除trừ 之chi 有hữu 餘dư 四tứ 者giả 以dĩ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 能năng 作tác 等đẳng 因nhân 通thông 三tam 世thế 攝nhiếp 所sở 以dĩ 有hữu 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 有hữu 異dị 熟thục 者giả 謂vị 過quá 去khứ 善thiện 惡ác 為vi 因nhân 感cảm 異dị 熟thục 果quả 今kim 時thời 同đồng 在tại 過quá 去khứ 也dã 等đẳng 流lưu 果quả 者giả 後hậu 似tự 於ư 前tiền 故cố 亦diệc 有hữu 之chi 望vọng 於ư 現hiện 未vị 准chuẩn 過quá 去khứ 說thuyết 現hiện 在tại 但đãn 二nhị 無vô 三tam 者giả 唯duy 一nhất 念niệm 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 因nhân 故cố 有hữu 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 可khả 知tri 言ngôn 未vị 來lai 業nghiệp 以dĩ 未vị 來lai 業nghiệp 以dĩ 未vị 來lai 法pháp 唯duy 三tam 果quả 者giả 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 因nhân 通thông 未vị 來lai 故cố 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 有hữu 異dị 熟thục 果quả 者giả 未vị 來lai 雖tuy 無vô 前tiền 後hậu 其kỳ 異dị 熟thục 因nhân 約ước 體thể 建kiến 立lập 以dĩ 善thiện 惡ác 性tánh 為vi 因nhân 無vô 記ký 性tánh 為vi 果quả 故cố 得đắc 有hữu 也dã 無vô 等đẳng 流lưu 者giả 以dĩ 同đồng 類loại 因nhân 就tựu 位vị 建kiến 立lập 未vị 來lai 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 無vô 等đẳng 流lưu 也dã 新tân 云vân 異dị 熟thục 等đẳng 流lưu 必tất 前tiền 後hậu 故cố 者giả 若nhược 爾nhĩ 未vị 來lai 無vô 前tiền 後hậu 應ưng 無vô 異dị 熟thục 不bất 說thuyết 後hậu 業nghiệp 有hữu 前tiền 果quả 者giả 謂vị 頌tụng 不bất 約ước 現hiện 未vị 之chi 業nghiệp 望vọng 過quá 現hiện 等đẳng 法pháp 也dã 前tiền 法pháp 定định 非phi 後hậu 業nghiệp 果quả 者giả 因nhân 果quả 之chi 法pháp 法pháp 爾nhĩ 因nhân 前tiền 果quả 後hậu 或hoặc 俱câu 終chung 無vô 果quả 前tiền 因nhân 後hậu 也dã 。

諸chư 地địa 門môn 言ngôn 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 以dĩ 離ly 繫hệ 無vô 為vi 非phi 地địa 攝nhiếp 果quả 故cố 有hữu 四tứ 可khả 知tri 異dị 地địa 有hữu 二nhị 果quả 者giả 如như 欲dục 界giới 加gia 行hành 善thiện 心tâm 入nhập 初sơ 禪thiền 定định 有hữu 引dẫn 起khởi 力lực 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 增tăng 上thượng 可khả 知tri 無vô 欲dục 界giới 業nghiệp 感cảm 初sơ 禪thiền 異dị 熟thục 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 有hữu 漏lậu 異dị 地địa 無vô 同đồng 類loại 因nhân 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 。

三tam 學học 門môn 。 言ngôn 學học 等đẳng 三tam 業nghiệp 者giả 即tức 三tam 學học 人nhân 之chi 業nghiệp 名danh 三tam 業nghiệp 非phi 身thân 口khẩu 意ý 為vi 三tam 業nghiệp 也dã 色sắc 蘊uẩn 是thị 無vô 漏lậu 戒giới 。 行hành 蘊uẩn 少thiểu 分phần 唯duy 無vô 漏lậu 思tư 學học 業nghiệp 以dĩ 學học 法pháp 為vi 三tam 果quả 者giả 同đồng 無vô 漏lậu 故cố 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 引dẫn 起khởi 力lực 故cố 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 增tăng 上thượng 可khả 知tri 除trừ 異dị 熟thục 者giả 以dĩ 無vô 漏lậu 法pháp 非phi 異dị 熟thục 故cố 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 以dĩ 離ly 繫hệ 是thị 無vô 為vi 故cố 。 以dĩ 無Vô 學Học 法pháp 無vô 二nhị 准chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 有hữu 士sĩ 用dụng 謂vị 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 引dẫn 起khởi 盡tận 智trí 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 以dĩ 非phi 學học 法pháp 有hữu 三tam 果quả 者giả 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 滅diệt 是thị 離ly 繫hệ 果quả 故cố 從tùng 無vô 漏lậu 觀quán 出xuất 時thời 引dẫn 起khởi 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 增tăng 上thượng 可khả 知tri 除trừ 異dị 熟thục 者giả 無vô 漏lậu 不bất 招chiêu 異dị 熟thục 故cố 除trừ 等đẳng 流lưu 者giả 類loại 不bất 同đồng 故cố 次thứ 辨biện 無Vô 學Học 業nghiệp 望vọng 於ư 三tam 法pháp 且thả 初sơ 望vọng 學học 法pháp 但đãn 一nhất 果quả 俱câu 無vô 漏lậu 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 學học 法pháp 劣liệt 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 非phi 無vô 為vi 無vô 離ly 繫hệ 果quả 無vô 有hữu 無Vô 學Học 引dẫn 起khởi 學học 心tâm 故cố 無vô 士sĩ 用dụng 果quả 然nhiên 羅La 漢Hán 退thoái 者giả 謂vị 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 起khởi 煩phiền 惱não 退thoái 亦diệc 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 也dã 若nhược 准chuẩn 正chánh 理lý 鈍độn 根căn 無Vô 學Học 望vọng 未vị 來lai 利lợi 根căn 學học 道Đạo 為vi 同đồng 類loại 因nhân 加gia 行hành 等đẳng 流lưu 果quả 此thử 約ước 現hiện 起khởi 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 不bất 相tương 違vi 也dã 次thứ 望vọng 無Vô 學Học 有hữu 三tam 果quả 者giả 無vô 間gian 引dẫn 起khởi 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 同đồng 類loại 義nghĩa 故cố 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 增tăng 上thượng 可khả 知tri 除trừ 二nhị 果quả 者giả 如như 學học 中trung 說thuyết 次thứ 望vọng 非phi 學học 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 謂vị 羅La 漢Hán 從tùng 無vô 漏lậu 觀quán 出xuất 引dẫn 有hữu 漏lậu 心tâm 生sanh 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 無vô 異dị 熟thục 等đẳng 流lưu 如như 學học 業nghiệp 說thuyết 無vô 離ly 繫hệ 果quả 者giả 謂vị 無Vô 學Học 人nhân 不bất 更cánh 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 擇trạch 滅diệt 故cố 次thứ 辨biện 非phi 學học 業nghiệp 望vọng 三tam 法pháp 且thả 初sơ 望vọng 學học 法pháp 為vi 二nhị 果quả 有hữu 士sĩ 用dụng 者giả 謂vị 從tùng 世thế 第đệ 一nhất 心tâm 入nhập 見kiến 道đạo 位vị 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 學học 人nhân 從tùng 有hữu 漏lậu 心tâm 入nhập 無vô 漏lậu 觀quán 並tịnh 約ước 引dẫn 生sanh 之chi 力lực 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 無vô 異dị 熟thục 果quả 者giả 學học 法pháp 是thị 無vô 漏lậu 故cố 故cố 非phi 異dị 熟thục 類loại 不bất 同đồng 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 以dĩ 無Vô 學Học 法pháp 為vi 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 謂vị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 人nhân 入nhập 無vô 漏lậu 觀quán 餘dư 同đồng 學học 說thuyết 以dĩ 非phi 學học 法pháp 為vi 五ngũ 果quả 者giả 以dĩ 業nghiệp 道đạo 科khoa 道Đạo 法Pháp 通thông 無vô 為vi 故cố 有hữu 離ly 繫hệ 果quả 約ước 有hữu 漏lậu 邊biên 有hữu 異dị 熟thục 果quả 同đồng 類loại 所sở 生sanh 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 二nhị 果quả 可khả 知tri 。

三tam 斷đoạn 門môn 。 見kiến 所sở 斷đoạn 業nghiệp 唯duy 思tư 為vi 體thể 者giả 以dĩ 諸chư 色sắc 法pháp 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 故cố 如như 前tiền 界giới 品phẩm 以dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 餘dư 受thọ 想tưởng 等đẳng 非phi 是thị 業nghiệp 性tánh 故cố 唯duy 一nhất 是thị 見kiến 惑hoặc 相tương 應ứng 思tư 也dã 法pháp 非phi 業nghiệp 性tánh 故cố 受thọ 想tưởng 等đẳng 四tứ 蘊uẩn 為vi 體thể 但đãn 除trừ 色sắc 也dã 修tu 非phi 二nhị 斷đoạn 俱câu 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 少thiểu 分phần 者giả 且thả 修tu 斷đoạn 色sắc 蘊uẩn 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 身thân 語ngữ 業nghiệp 色sắc 非phi 所sở 斷đoạn 業nghiệp 色sắc 謂vị 無vô 漏lậu 七thất 支chi 修tu 斷đoạn 思tư 者giả 謂vị 除trừ 見kiến 道đạo 惑hoặc 相tương 應ứng 思tư 外ngoại 餘dư 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 思tư 業nghiệp 非phi 斷đoạn 思tư 者giả 即tức 無vô 漏lậu 相tương 應ứng 思tư 業nghiệp 二nhị 蘊uẩn 俱câu 非phi 全toàn 故cố 並tịnh 言ngôn 少thiểu 分phần 法pháp 非phi 唯duy 業nghiệp 性tánh 故cố 通thông 五ngũ 蘊uẩn 初sơ 約ước 見kiến 斷đoạn 業nghiệp 唯duy 三tam 法pháp 且thả 准chuẩn 見kiến 斷đoạn 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 謂vị 業nghiệp 非phi 斷đoạn 道Đạo 法Pháp 非phi 無vô 為vi 故cố 。 無vô 此thử 果quả 次thứ 望vọng 修tu 斷đoạn 有hữu 四Tứ 果Quả 者giả 謂vị 見kiến 斷đoạn 業nghiệp 通thông 不bất 善thiện 修tu 斷đoạn 法pháp 通thông 無vô 記ký 故cố 有hữu 異dị 熟thục 果quả 遍biến 行hành 因nhân 所sở 生sanh 故cố 有hữu 等đẳng 流lưu 果quả 引dẫn 起khởi 力lực 故cố 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 非phi 無vô 為vi 故cố 。 無vô 離ly 繫hệ 果quả 次thứ 望vọng 非phi 斷đoạn 唯duy 一nhất 果quả 者giả 法pháp 非phi 無vô 記ký 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 類loại 不bất 同đồng 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 無vô 引dẫn 生sanh 義nghĩa 無vô 士sĩ 用dụng 果quả 業nghiệp 非phi 斷đoạn 道đạo 故cố 無vô 離ly 繫hệ 果quả 故cố 但đãn 一nhất 果quả 次thứ 辨biện 修tu 斷đoạn 業nghiệp 望vọng 三tam 法pháp 初sơ 望vọng 見kiến 斷đoạn 但đãn 二nhị 果quả 者giả 見kiến 斷đoạn 唯duy 染nhiễm 汙ô 性tánh 故cố 非phi 異dị 熟thục 果quả 修tu 部bộ 無vô 遍biến 行hành 惑hoặc 取thủ 他tha 部bộ 界giới 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 非phi 法pháp 無vô 為vi 故cố 無vô 離ly 繫hệ 果quả 無vô 間gian 生sanh 義nghĩa 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 除trừ 離ly 繫hệ 是thị 非phi 斷đoạn 故cố 次thứ 望vọng 非phi 斷đoạn 有hữu 三tam 果quả 者giả 以dĩ 有hữu 漏lậu 道đạo 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 滅diệt 得đắc 離ly 繫hệ 果quả 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 無vô 間gian 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 心tâm 故cố 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 言ngôn 除trừ 異dị 熟thục 者giả 無vô 漏lậu 非phi 異dị 熟thục 故cố 除trừ 等đẳng 流lưu 者giả 類loại 不bất 同đồng 故cố 次thứ 非phi 斷đoạn 業nghiệp 望vọng 三tam 法pháp 初sơ 望vọng 見kiến 斷đoạn 唯duy 一nhất 果quả 者giả 非phi 斷đoạn 業nghiệp 是thị 無vô 漏lậu 故cố 見kiến 斷đoạn 法pháp 是thị 染nhiễm 汙ô 故cố 無vô 異dị 熟thục 果quả 類loại 不bất 同đồng 故cố 無vô 等đẳng 流lưu 果quả 法pháp 非phi 無vô 為vi 無vô 離ly 繫hệ 果quả 無vô 引dẫn 生sanh 義nghĩa 無vô 士sĩ 用dụng 果quả 故cố 但đãn 增tăng 上thượng 次thứ 至chí 修tu 斷đoạn 有hữu 二nhị 果quả 者giả 從tùng 無vô 漏lậu 觀quán 出xuất 入nhập 有hữu 漏lậu 心tâm 有hữu 引dẫn 生sanh 義nghĩa 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả 餘dư 義nghĩa 同đồng 前tiền 次thứ 至chí 斷đoạn 有hữu 四Tứ 果Quả 者giả 同đồng 無vô 漏lậu 故cố 有hữu 等đẳng 流lưu 果quả 無vô 間gian 生sanh 義nghĩa 是thị 士sĩ 用dụng 果quả 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 滅diệt 是thị 離ly 繫hệ 果quả 非phi 有hữu 漏lậu 唯duy 除trừ 異dị 熟thục 果quả 。

言ngôn 釋thích 本bổn 論luận 業nghiệp 者giả 即tức 發phát 智trí 論luận 也dã 言ngôn 染nhiễm 汙ô 三tam 業nghiệp 者giả 即tức 不bất 善thiện 及cập 有hữu 覆phú 無vô 記ký 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 皆giai 是thị 染nhiễm 汙ô 故cố 並tịnh 不bất 應ưng 作tác 第đệ 二nhị 師sư 說thuyết 壞hoại 軌quỹ 則tắc 業nghiệp 者giả 即tức 兼kiêm 無vô 覆phú 無vô 記ký 三tam 業nghiệp 亦diệc 不bất 應ưng 作tác 。 正chánh 理lý 評bình 曰viết 若nhược 依y 世thế 俗tục 後hậu 亦diệc 可khả 然nhiên 若nhược 就tựu 勝thắng 義nghĩa 前tiền 說thuyết 為vi 善thiện 。

言ngôn 時thời 分phần/phân 定định 業nghiệp 應ưng 作tác 雜tạp 亂loạn 者giả 謂vị 順thuận 現hiện 順thuận 生sanh 順thuận 後hậu 。 三tam 時thời 定định 果quả 各các 由do 一nhất 業nghiệp 所sở 引dẫn 今kim 若nhược 一nhất 業nghiệp 能năng 引dẫn 多đa 分phần 生sanh 則tắc 順thuận 現hiện 業nghiệp 又hựu 招chiêu 生sanh 報báo 此thử 業nghiệp 為vi 名danh 何hà 等đẳng 。 故cố 成thành 雜tạp 亂loạn 也dã 經kinh 部bộ 難nạn/nan 云vân 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt (# 梵Phạm 云vân 阿a 尼ni 律luật 陀đà 昔tích 云vân 阿a 那na 律luật 者giả 訛ngoa )# 自tự 言ngôn 我ngã 憶ức 昔tích 於ư 一nhất 時thời 於ư 殊thù 勝thắng 福phước 田điền 一nhất 施thí 食thực 異dị 熟thục 便tiện 得đắc 七thất 返phản 生sanh 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 七thất 生sanh 人nhân 中trung 為vi 轉chuyển 輪luân 聖thánh 。 帝đế 最tối 後hậu 生sanh 在tại 大đại 釋Thích 迦Ca 家gia 豐phong 足túc 珍trân 財tài 多đa 受thọ 快khoái 樂lạc 。 有hữu 部bộ 通thông 云vân 彼bỉ 由do 一nhất 業nghiệp 感cảm 一nhất 生sanh 中trung 大đại 富phú 貴quý 多đa 財tài 。 及cập 宿túc 生sanh 智trí 乘thừa 斯tư 更cánh 造tạo 感cảm 餘dư 生sanh 福phước 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 至chí 最tối 後hậu 身thân 生sanh 富phú 貴quý 家gia 。 得đắc 究cứu 竟cánh 果quả 顯hiển 由do 初sơ 力lực 故cố 作tác 是thị 言ngôn 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 持trì 一nhất 金kim 錢tiền 展triển 轉chuyển 貨hóa 易dị 得đắc 千thiên 金kim 錢tiền 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 本bổn 由do 有hữu 一nhất 金kim 錢tiền 故cố 獲hoạch 大đại 富phú 樂lạc 復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 於ư 昔tích 時thời 一nhất 施thí 食thực 為vi 依y 起khởi 多đa 勝thắng 思tư 願nguyện 有hữu 感cảm 天thiên 上thượng 有hữu 感cảm 人nhân 中trung 剎sát 那na 不bất 同đồng 熟thục 有hữu 前tiền 後hậu 故cố 非phi 一nhất 業nghiệp 能năng 引dẫn 多đa 生sanh 言ngôn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 差sai 別biệt 者giả 謂vị 前tiền 後hậu 因nhân 別biệt 故cố 果quả 應ưng 隨tùy 因nhân 分phần 分phần 有hữu 殊thù 言ngôn 一nhất 色sắc 圖đồ 形hình 喻dụ 一nhất 引dẫn 業nghiệp 者giả 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 一nhất 類loại 業nghiệp 中trung 唯duy 一nhất 剎sát 那na 引dẫn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 同đồng 類loại 異dị 類loại 多đa 剎sát 那na 能năng 為vi 圓viên 滿mãn 故cố 說thuyết 多đa 故cố 如như 一nhất 色sắc 先tiên 圖đồ 形hình 狀trạng 後hậu 填điền 眾chúng 彩thải 此thử 言ngôn 應ưng 理lý 。

言ngôn 二nhị 無vô 心tâm 定định 不bất 能năng 為vi 引dẫn 者giả 論luận 云vân 二nhị 定định 雖tuy 有hữu 異dị 熟thục 而nhi 無vô 勢thế 力lực 引dẫn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 以dĩ 與dữ 業nghiệp 非phi 一nhất 果quả 故cố (# 二nhị 定định 有hữu 異dị 熟thục 者giả 謂vị 無vô 想tưởng 定định 招chiêu 無vô 想tưởng 天thiên 五ngũ 蘊uẩn 之chi 果quả 若nhược 滅diệt 盡tận 定định 招chiêu 有hữu 頂đảnh 天thiên 四tứ 蘊uẩn 異dị 熟thục 果quả 也dã )# 問vấn 二nhị 定định 既ký 不bất 能năng 引dẫn 感cảm 何hà 滿mãn 果quả 答đáp 婆bà 沙sa 評bình 云vân 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 唯duy 是thị 無vô 想tưởng 定định 果quả 彼bỉ 命mạng 根căn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 及cập 五ngũ 色sắc 根căn 異dị 熟thục 是thị 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 心tâm 業nghiệp 果quả 彼bỉ 餘dư 蘊uẩn 異dị 熟thục 是thị 共cộng 果quả 若nhược 滅diệt 定định 受thọ 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 蘊uẩn 異dị 熟thục 果quả 除trừ 命mạng 根căn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 以dĩ 彼bỉ 唯duy 是thị 業nghiệp 果quả 故cố 而nhi 得đắc 與dữ 諸chư 業nghiệp 非phi 一nhất 果quả 者giả 謂vị 得đắc 與dữ 業nghiệp 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 。 非phi 定định 俱câu 故cố 非phi 一nhất 果quả 論luận 云vân 得đắc 亦diệc 無vô 力lực 引dẫn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 問vấn 得đắc 受thọ 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 者giả 謂vị 諸chư 苦khổ 樂lạc 等đẳng 受thọ 及cập 相tương 應ứng 法pháp 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 者giả 謂vị 諸chư 得đắc 生sanh 老lão 住trụ 無vô 常thường 又hựu 問vấn 諸chư 造tạo 業nghiệp 為vi 先tiên 造tạo 引dẫn 眾chúng 同đồng 分phân 為vi 造tạo 滿mãn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 耶da 答đáp 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 此thử 則tắc 不bất 定định 或hoặc 有hữu 先tiên 造tạo 引dẫn 業nghiệp 後hậu 造tạo 滿mãn 業nghiệp 或hoặc 有hữu 先tiên 造tạo 滿mãn 業nghiệp 後hậu 造tạo 引dẫn 業nghiệp 隨tùy 造tạo 業nghiệp 者giả 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 起khởi 故cố 。

言ngôn 通thông 上thượng 下hạ 者giả 理lý 亦diệc 中trung 品phẩm 而nhi 言ngôn 上thượng 下hạ 者giả 影ảnh 取thủ 中trung 故cố 言ngôn 數số 行hành 難nan 可khả 伏phục 除trừ 。 者giả 以dĩ 煩phiền 惱não 數số 起khởi 故cố 今kim 對đối 治trị 道đạo 無vô 由do 得đắc 生sanh 故cố 云vân 難nan 可khả 伏phục 除trừ 。 也dã 報báo 障chướng 中trung 間gian 梵Phạm 王Vương 非phi 聖thánh 所sở 生sanh 起khởi 戒giới 取thủ 處xứ 不bất 起khởi 聖thánh 道Đạo 及cập 道đạo 加gia 行hành 因nhân 何hà 不bất 立lập 為vi 異dị 熟thục 障chướng 答đáp 以dĩ 能năng 離ly 染nhiễm 故cố 非phi 障chướng 也dã 非phi 如như 北bắc 州châu 無vô 想tưởng 三tam 惡ác 趣thú 中trung 。 不bất 能năng 離ly 染nhiễm 故cố 婆bà 沙sa 云vân 問vấn 餘dư 州châu 亦diệc 有hữu 異dị 熟thục 障chướng 如như 扇thiên/phiến 𢮎# 等đẳng 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 答đáp 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 當đương 知tri 此thử 是thị 。 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 是thị 故cố 前tiền 說thuyết 三tam 障chướng 皆giai 是thị 有hữu 餘dư 有hữu 說thuyết 此thử 中trung 但đãn 約ước 決quyết 定định 為vi 障chướng 者giả 彼bỉ 非phi 決quyết 定định 由do 彼bỉ 有hữu 情tình 。 所sở 有hữu 異dị 熟thục 或hoặc 有hữu 為vi 障chướng 或hoặc 不bất 為vi 障chướng 是thị 以dĩ 不bất 說thuyết 言ngôn 第đệ 二nhị 生sanh 亦diệc 不bất 得đắc 聖thánh 者giả 由do 造tạo 重trọng 業nghiệp 必tất 生sanh 地địa 獄ngục 或hoặc 煩phiền 惱não 障chướng 定định 墮đọa 惡ác 趣thú 故cố 第đệ 二nhị 生sanh 亦diệc 不bất 得đắc 聖thánh 若nhược 其kỳ 報báo 障chướng 現hiện 身thân 雖tuy 不bất 得đắc 聖thánh 其kỳ 第đệ 二nhị 生sanh 即tức 容dung 得đắc 也dã 約ước 異dị 熟thục 果quả 決quyết 定định 者giả 釋thích 無vô 間gian 名danh 論luận 先tiên 問vấn 云vân 此thử 無vô 間gian 名danh 為vi 自tự 何hà 義nghĩa 故cố 有hữu 此thử 答đáp 兩lưỡng 說thuyết 中trung 前tiền 約ước 業nghiệp 招chiêu 其kỳ 果quả 無vô 有hữu 間gian 隔cách 後hậu 就tựu 假giả 者giả 從tùng 於ư 此thử 生sanh 無vô 間gian 定định 生sanh 地địa 獄ngục 俱câu 是thị 中trung 間gian 無vô 間gian 隔cách 故cố 故cố 名danh 無vô 間gian 又hựu 論luận 云vân 彼bỉ 有hữu 無vô 間gian 得đắc 無vô 間gian 名danh 與dữ 無vô 間gian 法pháp 合hợp 故cố 名danh 無vô 間gian 如như 與dữ 沙Sa 門Môn 法Pháp 合hợp 故cố 名danh 沙Sa 門Môn (# 解giải 云vân 由do 此thử 道đạo 有hữu 滅diệt 惡ác 故cố 與dữ 滅diệt 惡ác 法pháp 合hợp 名danh 沙Sa 門Môn 此thử 業nghiệp 有hữu 無vô 間gian 果quả 故cố 與dữ 無vô 間gian 法pháp 合hợp 名danh 無vô 間gian 也dã )# 。

言ngôn 扇thiên/phiến 𢮎# 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 半bán 擇trạch 迦ca 無vô 形hình 二nhị 形hình 等đẳng 也dã 婆bà 沙sa 云vân 若nhược 扇thiên/phiến 𢮎# 等đẳng 殺sát 父phụ 母mẫu 得đắc 無vô 間gian 不bất 答đáp 不bất 得đắc 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 彼bỉ 扇thiên/phiến 𢮎# 等đẳng 無vô 有hữu 斷đoạn 善thiện 根căn 不bất 律luật 因nhân 緣duyên 即tức 是thị 此thử 中trung 無vô 逆nghịch 所sở 以dĩ 此thử 論luận 亦diệc 同đồng 章chương 中trung 但đãn 有hữu 第đệ 二nhị 少thiểu 恩ân 義nghĩa 等đẳng 舊cựu 云vân 若nhược 生sanh 黃hoàng 門môn 少thiểu 恩ân 為vi 彼bỉ 缺khuyết 身thân 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 及cập 少thiểu 愛ái 念niệm 若nhược 損tổn 黃hoàng 門môn 以dĩ 身thân 缺khuyết 故cố 父phụ 母mẫu 於ư 彼bỉ 少thiểu 愛ái 念niệm 故cố 問vấn 若nhược 生sanh 黃hoàng 門môn 父phụ 母mẫu 於ư 彼bỉ 缺khuyết 身thân 緣duyên 故cố 可khả 言ngôn 慚tàm 愧quý 心tâm 微vi 損tổn 黃hoàng 門môn 非phi 缺khuyết 身thân 緣duyên 如như 何hà 父phụ 母mẫu 於ư 彼bỉ 少thiểu 愛ái 念niệm 故cố 所sở 以dĩ 彼bỉ 於ư 父phụ 母mẫu 慙tàm 愧quý 亦diệc 微vi 言ngôn 鬼quỷ 及cập 傍bàng 生sanh 無vô 無vô 間gián 罪tội 者giả 亦diệc 同đồng 扇thiên/phiến 𢮎# 等đẳng 慙tàm 愧quý 微vi 故cố 諸chư 天thiên 地địa 獄ngục 一nhất 向hướng 化hóa 生sanh 無vô 父phụ 母mẫu 故cố 不bất 須tu 料liệu 簡giản 。

俱câu 舍xá 頌tụng 疏sớ/sơ 記ký