因Nhân 明Minh 入Nhập 正Chánh 理Lý 論Luận 疏Sớ/sơ 前Tiền 記Ký 卷quyển 下hạ

樸phác 揚dương 。 智trí 周chu 。 撰soạn 。

疏sớ/sơ 相tương 違vi 義nghĩa 者giả 謂vị 兩lưỡng 宗tông 相tương/tướng 返phản 者giả 問vấn 今kim 此thử 四tứ 過quá 正chánh 明minh 因nhân 過quá 因nhân 違vi 於ư 宗tông 名danh 相tướng 違vi 因nhân 今kim 既ký 宗tông 自tự 相tương 違vi 名danh 相tướng 違vi 者giả 何hà 關quan 因nhân 違vi 於ư 宗tông 之chi 事sự 耶da 答đáp 因nhân 依y 主chủ 得đắc 名danh 亦diệc 得đắc 名danh 因nhân 違vi 宗tông 也dã 主chủ 者giả 相tương 違vi 宗tông 是thị 也dã 因nhân 是thị 相tương 違vi 宗tông 之chi 因nhân 故cố 名danh 相tướng 違vi 因nhân 也dã 主chủ 既ký 違vi 宗tông 因nhân 亦diệc 得đắc 違vi 宗tông 之chi 稱xưng 非phi 因nhân 違vi 宗tông 名danh 為vi 相tương 違vi 者giả 問vấn 今kim 所sở 作tác 性tánh 因nhân 既ký 違vi 本bổn 立lập 聲thanh 之chi 常thường 宗tông 何hà 故cố 得đắc 言ngôn 非phi 因nhân 違vi 宗tông 耶da 答đáp 今kim 此thử 四tứ 因nhân 非phi 是thị 並tịnh 違vi 本bổn 所sở 立lập 宗tông 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 此thử 二nhị 因nhân 非phi 違vi 本bổn 所sở 立lập 宗tông 前tiền 之chi 二nhị 因nhân 雖tuy 違vi 於ư 宗tông 順thuận 此thử 二nhị 因nhân 並tịnh 不bất 得đắc 名danh 因nhân 違vi 宗tông 也dã 宗tông 自tự 相tương 違vi 四tứ 相tương 違vi 宗tông 俱câu 並tịnh 違vi 於ư 本bổn 所sở 立lập 宗tông 名danh 宗tông 相tương 違vi 也dã 。

不bất 改cải 他tha 因nhân 者giả 歒địch 即tức 用dụng 立lập 者giả 本bổn 能năng 立lập 因nhân 而nhi 作tác 相tương 違vi 過quá 故cố 言ngôn 不bất 改cải 他tha 因nhân 也dã 。

故cố 無vô 宗tông 亦diệc 違vi 因nhân 例lệ 而nhi 成thành 難nạn/nan 者giả 若nhược 以dĩ 因nhân 違vi 於ư 宗tông 名danh 相tướng 違vi 者giả 即tức 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 因nhân 違vi 於ư 宗tông 名danh 相tướng 違vi 因nhân 亦diệc 宗tông 違vi 因nhân 應ưng 名danh 相tướng 違vi 宗tông 由do 有hữu 此thử 難nạn/nan 故cố 言ngôn 與dữ 相tương 違vi 法pháp 為vi 因nhân 故cố 言ngôn 無vô 宗tông 例lệ 而nhi 成thành 難nạn/nan 。

如như 無vô 違vi 法pháp 相tướng 違vi 亦diệc 爾nhĩ 者giả 此thử 是thị 理lý 門môn 論luận 也dã 今kim 依y 理lý 門môn 疏sớ/sơ 解giải 如như 何hà 者giả 是thị 即tức 如như 勝thắng 論luận 立lập 眼nhãn 等đẳng 必tất 為vi 他tha 用dụng 積tích 聚tụ 性tánh 故cố 如như 臥ngọa 具cụ 等đẳng 即tức 此thử 勝thắng 論luận 意ý 計kế 真chân 他tha 用dụng 望vọng 他tha 立lập 者giả 此thử 量lượng 無vô 過quá 即tức 名danh 無vô 違vi 敵địch 者giả 不bất 許hứa 真chân 我ngã 用dụng 許hứa 是thị 假giả 我ngã 用dụng 即tức 名danh 相tướng 違vi 亦diệc 爾nhĩ 者giả 立lập 者giả 自tự 許hứa 不bất 相tương 違vi 敵địch 者giả 即tức 用dụng 此thử 因nhân 亦diệc 得đắc 相tương 違vi 亦diệc 者giả 即tức 亦diệc 立lập 者giả 許hứa 不bất 相tương 違vi 是thị 也dã 理lý 門môn 但đãn 指chỉ 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 望vọng 他tha 立lập 者giả 無vô 違vi 問vấn 所sở 作tác 性tánh 因nhân 及cập 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 望vọng 立lập 者giả 得đắc 成thành 無vô 違vi 不bất 法Pháp 師sư 云vân 得đắc 成thành 無vô 違vi 問vấn 所sở 作tác 性tánh 因nhân 望vọng 喻dụ 同đồng 無vô 異dị 有hữu 立lập 者giả 如như 何hà 得đắc 成thành 無vô 違vi 更cánh 思tư 之chi 。

所sở 成thành 法pháp 無vô 定định 無vô 有hữu 故cố 者giả 何hà 者giả 是thị 如như 立lập 聲thanh 無vô 常thường 宗tông 以dĩ 空không 為vi 同đồng 喻dụ 所sở 作tác 為vi 因nhân 即tức 此thử 同đồng 喻dụ 空không 上thượng 既ký 無vô 無vô 常thường 宗tông 所sở 作tác 性tánh 因nhân 決quyết 定định 不bất 有hữu 故cố 言ngôn 所sở 成thành 法pháp 無vô 定định 無vô 有hữu 故cố 無vô 有hữu 故cố 者giả 定định 無vô 有hữu 因nhân 也dã 由do 彼bỉ 說thuyết 聲thanh 常thường 因nhân 云vân 所sở 作tác 由do 如như 此thử 說thuyết 故cố 令linh 因nhân 無vô 也dã 審thẩm 。

初sơ 一nhất 改cải 喻dụ 後hậu 三tam 依y 舊cựu 者giả 此thử 意ý 四tứ 相tương 違vi 因nhân 必tất 須tu 用dụng 舊cựu 其kỳ 喻dụ 初sơ 一nhất 改cải 後hậu 三tam 不bất 改cải 亦diệc 得đắc 。

問vấn 有hữu 因nhân 返phản 違vi 宗tông 至chí 應ưng 名danh 相tướng 違vi 者giả 問vấn 前tiền 已dĩ 解giải 云vân 與dữ 相tương 違vi 法pháp 為vi 因nhân 而nhi 無vô 宗tông 因nhân 相tương/tướng 例lệ 過quá 已dĩ 不bất 改cải 因nhân 違vi 於ư 宗tông 名danh 相tướng 違vi 訖ngật 何hà 故cố 今kim 復phục 取thủ 此thử 為vi 難nạn/nan 答đáp 前tiền 雖tuy 略lược 舉cử 而nhi 未vị 顯hiển 陳trần 所sở 以dĩ 今kim 時thời 而nhi 更cánh 詰cật 問vấn 彰chương 其kỳ 此thử 量lượng 亦diệc 有hữu 四tứ 過quá 問vấn 與dữ 前tiền 同đồng 答đáp 與dữ 前tiền 別biệt 也dã 。

又hựu 因nhân 名danh 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 至chí 唯duy 名danh 比tỉ 量lượng 相tương 違vi 者giả 此thử 答đáp 前tiền 問vấn 有hữu 二nhị 次thứ 前tiền 之chi 文văn 是thị 一nhất 答đáp 此thử 文văn 是thị 第đệ 二nhị 答đáp 即tức 此thử 第đệ 二nhị 答đáp 中trung 答đáp 宗tông 亦diệc 名danh 相tướng 違vi 因nhân 兼kiêm 答đáp 伏phục 難nan 伏phục 難nạn/nan 云vân 宗tông 違vi 於ư 因nhân 不bất 開khai 有hữu 四tứ 因nhân 違vi 於ư 宗tông 即tức 開khai 四tứ 耶da 答đáp 如như 疏sớ/sơ 可khả 解giải 。

不bất 爾nhĩ 何hà 故cố 等đẳng 者giả 若nhược 不bất 爾nhĩ 此thử 量lượng 相tương 違vi 但đãn 據cứ 合hợp 說thuyết 法Pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 不bất 據cứ 開khai 說thuyết 餘dư 三tam 比tỉ 量lượng 相tương 違vi 。

此thử 宗tông 說thuyết 法Pháp 者giả 此thử 因nhân 明minh 宗tông 名danh 為vi 此thử 宗tông 簡giản 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 自tự 相tương/tướng 等đẳng 。

若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 所sở 成thành 立lập 故cố 者giả 此thử 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 非phi 即tức 我ngã 法pháp 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 汎# 爾nhĩ 疑nghi 成thành 立lập 我ngã 法pháp 二nhị 自tự 性tánh 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 等đẳng 各các 別biệt 性tánh 故cố 者giả 我ngã 法pháp 二nhị 自tự 性tánh 各các 別biệt 故cố 。

空không 等đẳng 遍biến 有hữu 者giả 苦khổ 空không 無vô 常thường 。 等đẳng 遍biến 通thông 一nhất 切thiết 色sắc 等đẳng 非phi 遍biến 者giả 此thử 色sắc 等đẳng 法pháp 不bất 通thông 他tha 上thượng 故cố 名danh 非phi 遍biến 然nhiên 得đắc 名danh 通thông 如như 色sắc 一nhất 切thiết 色sắc 皆giai 是thị 。

此thử 雖tuy 即tức 前tiền 至chí 故cố 分phân 為vi 二nhị 門môn 者giả 此thử 雖tuy 即tức 前tiền 者giả 此thử 先tiên 陳trần 後hậu 說thuyết 即tức 是thị 次thứ 前tiền 局cục 通thông 無vô 別biệt 也dã 然nhiên 教giáo 少thiểu 異dị 者giả 對đối 法pháp 佛Phật 地địa 二nhị 種chủng 異dị 也dã 義nghĩa 亦diệc 別biệt 故cố 者giả 對đối 法pháp 即tức 名danh 為vi 局cục 通thông 此thử 中trung 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 義nghĩa 門môn 別biệt 也dã 義nghĩa 亦diệc 別biệt 故cố 者giả 且thả 據cứ 通thông 局cục 先tiên 後hậu 別biệt 也dã 三tam 者giả 言ngôn 許hứa 者giả 何hà 故cố 不bất 取thủ 。 先tiên 後hậu 但đãn 取thủ 局cục 通thông 答đáp 以dĩ 於ư 局cục 通thông 作tác 法pháp 定định 故cố 取thủ 先tiên 後hậu 不bất 定định 故cố 不bất 取thủ 。

前tiền 局cục 及cập 通thông 者giả 此thử 即tức 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 皆giai 是thị 言ngôn 中trung 所sở 陳trần 即tức 此thử 前tiền 陳trần 後hậu 陳trần 上thượng 意ý 許hứa 總tổng 名danh 差sai 別biệt 故cố 言ngôn 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 皆giai 有hữu 自tự 性tánh 今kim 者giả 意ý 取thủ 意ý 中trung 所sở 許hứa 欲dục 成thành 立lập 者giả 名danh 為vi 差sai 別biệt 非phi 是thị 一nhất 切thiết 。 非phi 言ngôn 所sở 陳trần 並tịnh 名danh 差sai 別biệt 。

義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 者giả 但đãn 取thủ 意ý 所sở 成thành 立lập 者giả 故cố 言ngôn 非phi 取thủ 一nhất 切thiết 。

令linh 說thuyết 有hữu 因nhân 令linh 此thử 四tứ 種chủng 。 至chí 返phản 成thành 相tương 違vi 者giả 此thử 是thị 一nhất 因nhân 違vi 四tứ 宗tông 也dã 。

初sơ 二nhị 別biệt 違vi 一nhất 因nhân 者giả 即tức 是thị 此thử 中trung 法pháp 自tự 相tương/tướng 法pháp 差sai 別biệt 各các 可khả 違vi 一nhất 因nhân 。

後hậu 二nhị 共cộng 違vi 二nhị 因nhân 者giả 此thử 後hậu 二nhị 相tương 違vi 因nhân 是thị 違vi 二nhị 種chủng 宗tông 家gia 因nhân 故cố 言ngôn 後hậu 二nhị 共cộng 違vi 二nhị 因nhân 以dĩ 一nhất 因nhân 違vi 二nhị 宗tông 對đối 宗tông 名danh 共cộng 。

舉cử 此thử 三tam 種chủng 等đẳng 餘dư 十thập 二nhị 者giả 即tức 如như 論luận 中trung 法pháp 自tự 相tương/tướng 法pháp 差sai 別biệt 此thử 二nhị 種chủng 因nhân 各các 別biệt 後hậu 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 並tịnh 一nhất 因nhân 故cố 言ngôn 三tam 種chủng 也dã 。

從tùng 彼bỉ 初sơ 說thuyết 者giả 於ư 宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 過quá 之chi 中trung 以dĩ 宗tông 初sơ 說thuyết 比tỉ 量lượng 相tương 違vi 即tức 是thị 宗tông 中trung 法pháp 自tự 相tương/tướng 過quá 相tương 違vi 決quyết 定định 爾nhĩ 今kim 此thử 初sơ 過quá 亦diệc 是thị 法pháp 自tự 相tương/tướng 過quá 與dữ 彼bỉ 既ký 同đồng 所sở 以dĩ 初sơ 說thuyết 法Pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 也dã 從tùng 彼bỉ 初sơ 說thuyết 者giả 彼bỉ 前tiền 比tỉ 量lượng 及cập 決quyết 定định 相tương 違vi 皆giai 說thuyết 法Pháp 自tự 相tương/tướng 今kim 此thử 從tùng 彼bỉ 所sở 以dĩ 初sơ 首thủ 即tức 說thuyết 法Pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 也dã 審thẩm 。

由do 第đệ 二nhị 宗tông 者giả 即tức 四tứ 因nhân 中trung 所sở 作tác 及cập 勤cần 勇dũng 因nhân 勤cần 勇dũng 因nhân 即tức 第đệ 二nhị 因nhân 也dã 言ngôn 第đệ 二nhị 宗tông 者giả 從tùng 因nhân 得đắc 名danh 第đệ 二nhị 也dã 勤cần 勇dũng 因nhân 是thị 第đệ 二nhị 也dã 由do 勤cần 勇dũng 發phát 因nhân 翻phiên 成thành 相tương 違vi 即tức 九cửu 句cú 中trung 第đệ 六lục 是thị 也dã 對đối 第đệ 四tứ 句cú 得đắc 第đệ 二nhị 名danh 。

此thử 一nhất 似tự 因nhân 者giả 即tức 是thị 此thử 四tứ 相tương 違vi 中trung 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 因nhân 是thị 也dã 即tức 所sở 作tác 因nhân 是thị 也dã 。

因nhân 仍nhưng 用dụng 舊cựu 至chí 喻dụ 任nhậm 改cải 同đồng 者giả 問vấn 初sơ 一nhất 不bất 改cải 必tất 不bất 成thành 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 後hậu 三tam 若nhược 改cải 必tất 不bất 成thành 後hậu 三tam 相tương 違vi 何hà 得đắc 言ngôn 喻dụ 任nhậm 改cải 同đồng 耶da 答đáp 言ngôn 任nhậm 改cải 同đồng 者giả 汎# 明minh 一nhất 切thiết 四tứ 相tương 違vi 過quá 可khả 改cải 可khả 同đồng 不bất 論luận 此thử 四tứ 可khả 改cải 可khả 同đồng 此thử 之chi 四tứ 過quá 初sơ 一nhất 必tất 改cải 後hậu 三tam 不bất 改cải 若nhược 即tức 此thử 四tứ 任nhậm 改cải 任nhậm 同đồng 便tiện 非phi 四tứ 過quá 也dã 間gian 若nhược 不bất 改cải 同đồng 者giả 有hữu 何hà 過quá 耶da 。 答đáp 若nhược 不bất 改cải 同đồng 即tức 無vô 一nhất 因nhân 違vi 二nhị 違vi 三tam 違vi 四Tứ 等Đẳng 即tức 十thập 五ngũ 因nhân 空không 勞lao 施thi 設thiết 。

餘dư 與dữ 隨tùy 一nhất 合hợp 可khả 成thành 違vi 二nhị 因nhân 者giả 隨tùy 一nhất 者giả 既ký 改cải 同đồng 喻dụ 即tức 成thành 法pháp 自tự 相tương/tướng 因nhân 即tức 將tương 此thử 因nhân 後hậu 三tam 隨tùy 合hợp 一nhất 因nhân 即tức 成thành 違vi 二nhị 或hoặc 三tam 等đẳng 故cố 言ngôn 隨tùy 一nhất 。

許hứa 初sơ 改cải 喻dụ 後hậu 三tam 不bất 改cải 者giả 此thử 釋thích 定định 一nhất 因nhân 違vi 二nhị 宗tông 等đẳng 所sở 以dĩ 若nhược 共cộng 此thử 四tứ 相tương 違vi 喻dụ 不bất 任nhậm 改cải 同đồng 者giả 必tất 無vô 一nhất 因nhân 違vi 二nhị 宗tông 三tam 宗tông 四tứ 宗tông 過quá 也dã 。

異dị 有hữu 或hoặc 俱câu 者giả 即tức 異dị 品phẩm 中trung 有hữu 非phi 有hữu 也dã 故cố 名danh 俱câu 也dã 准chuẩn 此thử 下hạ 疏sớ/sơ 中trung 意ý 合hợp 有hữu 伏phục 難nan 伏phục 難nạn/nan 此thử 論luận 中trung 初sơ 一nhất 改cải 喻dụ 後hậu 三tam 不bất 改cải 論luận 自tự 明minh 文văn 何hà 故cố 得đắc 言ngôn 喻dụ 任nhậm 改cải 同đồng 豈khởi 不bất 違vi 教giáo 耶da 為vi 有hữu 此thử 伏phục 難nạn/nan 故cố 疏sớ/sơ 中trung 難nạn/nan 意ý 故cố 即tức 記ký 也dã 疏sớ/sơ 文văn 中trung 難nạn/nan 是thị 立lập 論luận 者giả 難nạn/nan 無vô 敵địch 者giả 答đáp 文văn 今kim 取thủ 敵địch 者giả 意ý 答đáp 云vân 後hậu 三tam 相tương 違vi 以dĩ 道Đạo 理lý 准chuẩn 雖tuy 依y 論luận 文văn 不bất 改cải 其kỳ 喻dụ 得đắc 成thành 相tương 違vi 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 敵địch 者giả 答đáp 云vân 立lập 者giả 本bổn 無vô 方phương 便tiện 矯kiểu 計kế 妄vọng 取thủ 異dị 喻dụ 為vi 似tự 同đồng 喻dụ 敵địch 者giả 取thủ 放phóng 立lập 者giả 似tự 同đồng 喻dụ 為vi 真chân 同đồng 喻dụ 此thử 真chân 同đồng 喻dụ 望vọng 於ư 立lập 者giả 無vô 是thị 異dị 喻dụ 為vi 此thử 道Đạo 理lý 後hậu 之chi 三tam 過quá 雖tuy 不bất 改cải 喻dụ 得đắc 成thành 三tam 相tương 違vi 立lập 者giả 又hựu 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 既ký 以dĩ 道Đạo 理lý 准chuẩn 後hậu 三tam 相tương 違vi 雖tuy 不bất 改cải 喻dụ 理lý 成thành 三tam 相tương 違vi 我ngã 亦diệc 以dĩ 道Đạo 理lý 准chuẩn 後hậu 三tam 論luận 文văn 雖tuy 不bất 改cải 以dĩ 理lý 改cải 喻dụ 亦diệc 得đắc 成thành 違vi 初sơ 一nhất 文văn 中trung 雖tuy 改cải 喻dụ 准chuẩn 理lý 不bất 改cải 亦diệc 成thành 違vi 。

若nhược 隨tùy 所sở 言ngôn 者giả 此thử 意ý 若nhược 隨tùy 敵địch 者giả 言ngôn 依y 此thử 論luận 文văn 初sơ 一nhất 改cải 喻dụ 後hậu 三tam 不bất 改cải 即tức 次thứ 後hậu 三tam 違vi 不bất 成thành 三tam 相tương 違vi 過quá 也dã 。

理lý 門môn 但đãn 言ngôn 至chí 亦diệc 仍nhưng 用dụng 舊cựu 者giả 此thử 答đáp 前tiền 伏phục 難nạn/nan 理lý 門môn 論luận 中trung 既ký 不bất 說thuyết 同đồng 喻dụ 亦diệc 仍nhưng 用dụng 舊cựu 亦diệc 不bất 說thuyết 同đồng 喻dụ 必tất 須tu 改cải 舊cựu 明minh 知tri 同đồng 喻dụ 任nhậm 改cải 任nhậm 同đồng 不bất 可khả 依y 論luận 初sơ 一nhất 一nhất 向hướng 改cải 後hậu 三tam 一nhất 向hướng 不bất 改cải 欲dục 令linh 學học 者giả 。 知tri 因nhân 決quyết 定định 非phi 喻dụ 前tiền 過quá 故cố 者giả 此thử 意ý 初sơ 一nhất 改cải 喻dụ 後hậu 三tam 不bất 改cải 改cải 與dữ 不bất 改cải 皆giai 成thành 相tương 違vi 明minh 非phi 喻dụ 過quá 是thị 因nhân 過quá 也dã 下hạ 之chi 三tam 因nhân 觀quán 立lập 雖tuy 成thành 者giả 初sơ 立lập 者giả 意ý 欲dục 立lập 其kỳ 本bổn 量lượng 乃nãi 至chí 出xuất 過quá 改cải 皆giai 不bất 成thành 望vọng 立lập 者giả 本bổn 意ý 雖tuy 矯kiểu 取thủ 異dị 喻dụ 為vi 同đồng 喻dụ 望vọng 立lập 者giả 本bổn 意ý 後hậu 三tam 因nhân 成thành 。

雙song 牒điệp 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 為vi 法pháp 有hữu 法pháp 者giả 此thử 聲thanh 論luận 量lượng 雙song 取thủ 前tiền 量lượng 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 為vi 此thử 量lượng 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 雙song 取thủ 作tác 法pháp 或hoặc 可khả 聲thanh 論luận 雙song 取thủ 前tiền 量lượng 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 為vi 此thử 後hậu 量lượng 法pháp 之chi 有hữu 法pháp 故cố 言ngôn 為vi 法pháp 有hữu 法pháp 審thẩm 。

此thử 乃nãi 但đãn 是thị 分phân 別biệt 相tương 似tự 過quá 類loại 者giả 問vấn 既ký 兩lưỡng 俱câu 隨tùy 一nhất 過quá 云vân 何hà 過quá 類loại 攝nhiếp 答đáp 妄vọng 出xuất 他tha 非phi 他tha 立lập 無vô 過quá 即tức 名danh 似tự 破phá 今kim 卻khước 與dữ 出xuất 過quá 故cố 名danh 似tự 因nhân 。

因nhân 犯phạm 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 聲thanh 無vô 常thường 二nhị 法pháp 為vi 有hữu 法pháp 立lập 敵địch 俱câu 不bất 許hứa 所sở 作tác 因nhân 依y 於ư 一nhất 分phần 無vô 常thường 。 上thượng 有hữu 即tức 是thị 立lập 敵địch 一nhất 分phần/phân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 。

設thiết 彼bỉ 許hứa 依y 亦diệc 犯phạm 隨tùy 一nhất 者giả 此thử 是thị 他tha 隨tùy 一nhất 過quá 也dã 敵địch 者giả 不bất 許hứa 所sở 作tác 依y 無vô 常thường 立lập 者giả 自tự 許hứa 立lập 者giả 即tức 自tự 敵địch 者giả 他tha 故cố 。

又hựu 無vô 常thường 至chí 所sở 依y 不bất 成thành 。 者giả 此thử 意ý 說thuyết 者giả 凡phàm 是thị 其kỳ 因nhân 皆giai 依y 有hữu 法pháp 今kim 無vô 常thường 有hữu 法pháp 體thể 既ký 是thị 無vô 故cố 能năng 依y 因nhân 無vô 所sở 依y 也dã 無vô 能năng 依y 者giả 此thử 無vô 非phi 也dã 審thẩm 。

設thiết 有hữu 難nạn/nan 云vân 至chí 諸chư 無vô 似tự 立lập 者giả 此thử 敵địch 論luận 者giả 作tác 前tiền 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá 既ký 不bất 成thành 過quá 更cánh 轉chuyển 救cứu 言ngôn 我ngã 為vi 前tiền 量lượng 不bất 改cải 本bổn 因nhân 不bất 成thành 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá 今kim 改cải 本bổn 因nhân 豈khởi 非phi 彼bỉ 過quá 耶da 改cải 因nhân 云vân 許hứa 無vô 常thường 故cố 下hạ 非phi 云vân 此thử 亦diệc 非phi 過quá 諸chư 無vô 似tự 立lập 此thử 過quá 相tương/tướng 故cố 諸chư 出xuất 過quá 中trung 無vô 似tự 此thử 過quá 者giả 故cố 言ngôn 諸chư 無vô 似tự 立lập 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá 必tất 不bất 改cải 因nhân 因nhân 既ký 改cải 先tiên 不bất 成thành 出xuất 過quá 後hậu 轉chuyển 救cứu 云vân 我ngã 改cải 前tiền 因nhân 擬nghĩ 作tác 法pháp 差sai 別biệt 過quá 者giả 亦diệc 不bất 得đắc 取thủ 聲thanh 及cập 無vô 常thường 雙song 故cố 言ngôn 聲thanh 非phi 本bổn 諍tranh 故cố 此thử 是thị 次thứ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 意ý 也dã 諸chư 無vô 似tự 立lập 者giả 作tác 此thử 語ngữ 倒đảo 應ưng 云vân 諸chư 似tự 立lập 無vô 也dã 審thẩm 。

作tác 彼bỉ 緣duyên 性tánh 非phi 彼bỉ 緣duyên 性tánh 者giả 返phản 前tiền 常thường 聲thanh 可khả 聞văn 不bất 可khả 聞văn 次thứ 第đệ 應ưng 爾nhĩ 更cánh 問vấn 審thẩm 。

此thử 中trung 義nghĩa 說thuyết 者giả 此thử 意ý 說thuyết 此thử 文văn 中trung 為vi 他tha 用dụng 所sở 以dĩ 也dã 。

積tích 聚tụ 性tánh 因nhân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 若nhược 我ngã 為vi 有hữu 法pháp 立lập 敵địch 俱câu 不bất 許hứa 有hữu 積tích 聚tụ 因nhân 佛Phật 法Pháp 不bất 許hứa 有hữu 真chân 我ngã 何hà 論luận 有hữu 因nhân 耶da 。

積tích 聚tụ 性tánh 因nhân 違vi 法pháp 自tự 相tương/tướng 者giả 量lượng 云vân 我ngã 用dụng 應ưng 非phi 我ngã 用dụng 積tích 聚tụ 性tánh 故cố 如như 臥ngọa 具cụ 合hợp 云vân 諸chư 積tích 聚tụ 性tánh 皆giai 非phi 我ngã 用dụng 。

即tức 依y 眼nhãn 等đẳng 所sở 立lập 假giả 我ngã 者giả 即tức 此thử 眼nhãn 上thượng 望vọng 作tác 用dụng 邊biên 即tức 是thị 假giả 我ngã 體thể 是thị 無vô 常thường 故cố 言ngôn 假giả 我ngã 。

親thân 用dụng 於ư 此thử 受thọ 五ngũ 唯duy 量lượng 故cố 者giả 問vấn 准chuẩn 數số 論luận 本bổn 計kế 五ngũ 唯duy 實thật 我ngã 受thọ 用dụng 何hà 故cố 今kim 言ngôn 我ngã 受thọ 用dụng 眼nhãn 等đẳng 眼nhãn 等đẳng 受thọ 用dụng 五ngũ 唯duy 耶da 答đáp 此thử 亦diệc 無vô 失thất 假giả 根căn 為vi 門môn 受thọ 於ư 五ngũ 唯duy 我ngã 與dữ 眼nhãn 俱câu 時thời 受thọ 於ư 五ngũ 唯duy 非phi 唯duy 眼nhãn 受thọ 我ngã 不bất 受thọ 也dã 。

若nhược 以dĩ 所sở 思tư 實thật 我ngã 用dụng 勝thắng 者giả 此thử 意ý 即tức 說thuyết 若nhược 以dĩ 能năng 思tư 所sở 思tư 之chi 境cảnh 以dĩ 為vi 勝thắng 劣liệt 實thật 我ngã 即tức 勝thắng 實thật 我ngã 能năng 思tư 故cố 餘dư 如như 疏sớ/sơ 解giải 。

違vi 自tự 宗tông 故cố 者giả 違vi 佛Phật 法Pháp 宗tông 不bất 許hứa 我ngã 故cố 言ngôn 無vô 遮già 者giả 應ưng 致trí 汝nhữ 言ngôn 審thẩm 。

唯duy 識thức 亦diệc 云vân 執chấp 我ngã 是thị 思tư 者giả 即tức 此thử 數số 論luận 意ý 實thật 我ngã 體thể 即tức 是thị 思tư 能năng 思tư 慮lự 者giả 即tức 是thị 我ngã 也dã 。

不bất 應ưng 於ư 中trung 至chí 臥ngọa 具cụ 唯duy 假giả 用dụng 者giả 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 說thuyết 牒điệp 成thành 非phi 之chi 。

勝thắng 義nghĩa 七thất 十thập 者giả 菩Bồ 薩Tát 造tạo 也dã 金kim 七thất 十thập 者giả 如như 上thượng 已dĩ 說thuyết 。

各các 各các 有hữu 一nhất 總tổng 同đồng 異dị 性tánh 等đẳng 者giả 且thả 同đồng 異dị 有hữu 二nhị 一nhất 總tổng 同đồng 異dị 二nhị 別biệt 同đồng 異dị 初sơ 總tổng 同đồng 異dị 中trung 復phục 有hữu 其kỳ 二nhị 一nhất 總tổng 同đồng 二nhị 總tổng 異dị 初sơ 總tổng 同đồng 者giả 實thật 句cú 中trung 法pháp 體thể 雖tuy 九cửu 同đồng 是thị 實thật 故cố 名danh 為vi 總tổng 同đồng 後hậu 總tổng 異dị 者giả 實thật 中trung 九cửu 法pháp 總tổng 異dị 德đức 業nghiệp 名danh 為vi 總tổng 異dị 德đức 業nghiệp 二nhị 中trung 總tổng 同đồng 德đức 異dị 一nhất 准chuẩn 實thật 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 易dị 解giải 後hậu 別biệt 同đồng 異dị 中trung 亦diệc 分phân 為vi 二nhị 一nhất 別biệt 同đồng 二nhị 別biệt 異dị 且thả 初sơ 別biệt 同đồng 者giả 地địa 水thủy 火hỏa 等đẳng 中trung 一nhất 一nhất 極cực 微vi 各các 各các 不bất 同đồng 。 名danh 之chi 為vi 別biệt 同đồng 皆giai 是thị 實thật 故cố 名danh 為vi 別biệt 同đồng 別biệt 即tức 是thị 同đồng 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 後hậu 別biệt 異dị 者giả 實thật 中trung 九cửu 法pháp 各các 各các 不bất 同đồng 。 名danh 之chi 為vi 別biệt 別biệt 即tức 異dị 故cố 為vi 別biệt 異dị 亦diệc 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 又hựu 解giải 解giải 別biệt 異dị 者giả 且thả 夫phu 四tứ 大đại 中trung 各các 各các 有hữu 多đa 極cực 微vi 不bất 同đồng 名danh 之chi 為vi 別biệt 別biệt 即tức 異dị 故cố 名danh 為vi 別biệt 異dị 亦diệc 持trì 業nghiệp 釋thích 時thời 方phương 我ngã 等đẳng 皆giai 准chuẩn 此thử 釋thích 德đức 業nghiệp 二nhị 中trung 別biệt 同đồng 別biệt 異dị 一nhất 准chuẩn 實thật 義nghĩa 說thuyết 約ước 他tha 行hành 相tương/tướng 其kỳ 義nghĩa 可khả 解giải 。

復phục 有hữu 一nhất 常thường 能năng 和hòa 合hợp 性tánh 者giả 問vấn 同đồng 異dị 所sở 同đồng 所sở 異dị 多đa 能năng 同đồng 能năng 異dị 得đắc 多đa 名danh 和hòa 合hợp 所sở 和hòa 所sở 合hợp 多đa 能năng 和hòa 能năng 合hợp 得đắc 名danh 多đa 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 和hòa 合hợp 唯duy 有hữu 一nhất 耶da 答đáp 此thử 同đồng 異dị 和hòa 合hợp 依y 名danh 起khởi 義nghĩa 解giải 但đãn 言ngôn 同đồng 異dị 同đồng 異dị 非phi 一nhất 即tức 是thị 多đa 也dã 和hòa 合hợp 之chi 言ngôn 其kỳ 體thể 非phi 異dị 名danh 為vi 和hòa 合hợp 。 即tức 是thị 一nhất 也dã 。

德đức 業nghiệp 和hòa 合hợp 雖tuy 依y 於ư 實thật 者giả 問vấn 德đức 業nghiệp 依y 於ư 實thật 何hà 不bất 以dĩ 實thật 為vi 因nhân 而nhi 言ngôn 無vô 實thật 耶da 答đáp 德đức 業nghiệp 唯duy 依y 實thật 不bất 即tức 以dĩ 實thật 為vi 因nhân 如như 人nhân 依y 大đại 地địa 住trụ 是thị 地địa 非phi 人nhân 因nhân 。

大đại 有hữu 同đồng 異dị 至chí 俱câu 能năng 有hữu 於ư 一nhất 一nhất 實thật 故cố 者giả 問vấn 大đại 有hữu 體thể 是thị 有hữu 可khả 得đắc 有hữu 於ư 一nhất 一nhất 實thật 同đồng 異dị 體thể 非phi 有hữu 何hà 得đắc 亦diệc 有hữu 一nhất 一nhất 實thật 答đáp 同đồng 異dị 得đắc 有hữu 名danh 者giả 非phi 約ước 體thể 是thị 有hữu 名danh 為vi 有hữu 據cứ 能năng 同đồng 異dị 實thật 等đẳng 三tam 句cú 令linh 實thật 等đẳng 三tam 有hữu 同đồng 有hữu 別biệt 約ước 此thử 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 義nghĩa 邊biên 同đồng 異dị 性tánh 得đắc 有hữu 名danh 也dã 故cố 下hạ 云vân 令linh 三tam 類loại 別biệt 名danh 有hữu 一nhất 實thật 也dã 。

大đại 有hữu 同đồng 異dị 至chí 有hữu 多đa 實thật 等đẳng 者giả 能năng 有hữu 無vô 實thật 名danh 有hữu 無vô 實thật 等đẳng 也dã 言ngôn 有hữu 無vô 實thật 者giả 能năng 有hữu 極cực 微vi 等đẳng 無vô 實thật 不bất 能năng 於ư 有hữu 和hòa 合hợp 等đẳng 無vô 實thật 也dã 。

法pháp 有hữu 大đại 有hữu 至chí 法pháp 有hữu 同đồng 異dị 者giả 此thử 二nhị 法pháp 之chi 言ngôn 俱câu 實thật 等đẳng 三tam 法pháp 也dã 實thật 等đẳng 三tam 法pháp 有hữu 大đại 有hữu 實thật 等đẳng 三tam 法pháp 有hữu 同đồng 異dị 性tánh 也dã 。

有hữu 德đức 業nghiệp 者giả 亦diệc 有hữu 無vô 有hữu 者giả 此thử 意ý 奄yểm 含hàm 道Đạo 理lý 若nhược 言ngôn 大đại 有hữu 如như 疏sớ/sơ 即tức 犯phạm 隨tùy 一nhất 敵địch 不bất 許hứa 也dã 。

同đồng 異dị 非phi 喻dụ 者giả 大đại 有hữu 他tha 敵địch 不bất 許hứa 設thiết 許hứa 同đồng 異dị 非phi 是thị 大đại 有hữu 故cố 故cố 言ngôn 非phi 喻dụ 也dã 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 若nhược 是thị 大đại 有hữu 他tha 既ký 不bất 許hứa 大đại 有hữu 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 如như 何hà 喻dụ 有hữu 故cố 言ngôn 能năng 立lập 不bất 成thành 。

如như 佛Phật 法Pháp 言ngôn 有hữu 色sắc 有hữu 漏lậu 等đẳng 者giả 此thử 汎# 爾nhĩ 出xuất 大đại 有hữu 有hữu 體thể 及cập 實thật 等đẳng 三tam 法pháp 體thể 非phi 無vô 也dã 大đại 有hữu 有hữu 如như 有hữu 漏lậu 之chi 有hữu 若nhược 實thật 等đẳng 三tam 法pháp 體thể 非phi 是thị 無vô 如như 有hữu 色sắc 有hữu 色sắc 即tức 有hữu 故cố 及cập 空không 有hữu 聲thanh 有hữu 聲thanh 即tức 空không 故cố 此thử 是thị 舉cử 喻dụ 也dã 有hữu 色sắc 之chi 有hữu 配phối 因nhân 大đại 有hữu 有hữu 配phối 宗tông 有hữu 法pháp 有hữu 色sắc 有hữu 者giả 色sắc 體thể 之chi 上thượng 有hữu 質chất 礙ngại 義nghĩa 屬thuộc 著trước 於ư 色sắc 色sắc 有hữu 礙ngại 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 色sắc 非phi 色sắc 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 能năng 有hữu 如như 空không 有hữu 聲thanh 聲thanh 屬thuộc 著trước 空không 名danh 空không 有hữu 聲thanh 亦diệc 非phi 聲thanh 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 空không 也dã 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 亦diệc 爾nhĩ 體thể 非phi 無vô 故cố 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 非phi 三tam 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 能năng 有hữu 此thử 有hữu 是thị 敵địch 者giả 所sở 許hứa 之chi 有hữu 也dã 有hữu 漏lậu 有hữu 者giả 心tâm 王vương 及cập 遍biến 行hành 等đẳng 體thể 非phi 是thị 漏lậu 為vi 他tha 漏lậu 成thành 漏lậu 心tâm 王vương 等đẳng 得đắc 有hữu 漏lậu 名danh 煩phiền 惱não 是thị 能năng 漏lậu 心tâm 王vương 等đẳng 是thị 所sở 漏lậu 煩phiền 惱não 喻dụ 大đại 有hữu 心tâm 王vương 等đẳng 喻dụ 實thật 等đẳng 。

能năng 有hữu 之chi 法pháp 者giả 此thử 釋thích 煩phiền 惱não 漏lậu 體thể 能năng 漏lậu 所sở 漏lậu 之chi 法pháp 大đại 有hữu 亦diệc 爾nhĩ 能năng 有hữu 。 所sở 有hữu 之chi 法Pháp 。

不bất 須tu 微vi 即tức 實thật 離ly 實thật 之chi 有hữu 者giả 此thử 是thị 因nhân 中trung 有hữu 非phi 是thị 宗tông 有hữu 法pháp 有hữu 也dã 況huống 復phục 諸chư 因nhân 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 者giả 此thử 意ý 即tức 此thử 因nhân 不bất 無vô 有hữu 及cập 大đại 有hữu 有hữu 由do 不bất 許hứa 分phân 別biệt 乎hồ 況huống 諸chư 因nhân 一nhất 一nhất 毛mao 細tế 分phần/phân 若nhược 一nhất 一nhất 毛mao 細tế 分phân 別biệt 即tức 一nhất 切thiết 量lượng 中trung 無vô 正chánh 因nhân 也dã 。

為vi 如như 子tử 微vi 等đẳng 有hữu 二nhị 多đa 實thật 者giả 如như 何hà 子tử 微vi 有hữu 二nhị 多đa 實thật 即tức 此thử 子tử 微vi 從tùng 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 二nhị 種chủng 所sở 生sanh 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 二nhị 實thật 非phi 是thị 子tử 微vi 能năng 得đắc 生sanh 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 名danh 為vi 有hữu 二nhị 實thật 。

若nhược 言ngôn 有hữu 無vô 實thật 至chí 犯phạm 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 此thử 中trung 有hữu 二nhị 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 初sơ 兩lưỡng 俱câu 一nhất 分phần/phân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 且thả 無vô 實thật 法pháp 體thể 有hữu 十thập 二nhị 如như 何hà 者giả 是thị 地địa 水thủy 火hỏa 乃nãi 至chí 方phương 我ngã 意ý 等đẳng 九cửu 總tổng 名danh 實thật 并tinh 德đức 業nghiệp 和hòa 合hợp 此thử 三tam 法pháp 前tiền 九cửu 合hợp 成thành 十thập 二nhị 立lập 者giả 大đại 有hữu 唯duy 有hữu 前tiền 十thập 一nhất 其kỳ 和hòa 合hợp 句cú 亦diệc 名danh 無vô 實thật 故cố 名danh 一nhất 分phần/phân 立lập 敵địch 俱câu 不bất 許hứa 有hữu 於ư 和hòa 合hợp 句cú 也dã 同đồng 異dị 為ví 喻dụ 亦diệc 不bất 能năng 同đồng 異dị 於ư 和hòa 合hợp 句cú 無vô 異dị 故cố 言ngôn 兩lưỡng 俱câu 一nhất 分phần/phân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 第đệ 二nhị 兩lưỡng 俱câu 一nhất 分phần/phân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 立lập 敵địch 俱câu 許hứa 實thật 等đẳng 體thể 非phi 無vô 故cố 名danh 有hữu 其kỳ 實thật 等đẳng 句cú 中trung 一nhất 分phần/phân 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 是thị 無vô 實thật 故cố 名danh 有hữu 無vô 實thật 有hữu 無vô 實thật 因nhân 此thử 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 立lập 敵địch 俱câu 許hứa 立lập 敵địch 俱câu 不bất 許hứa 實thật 等đẳng 當đương 體thể 非phi 無vô 之chi 法pháp 而nhi 有hữu 於ư 和hòa 合hợp 一nhất 無vô 實thật 之chi 法pháp 故cố 言ngôn 兩lưỡng 俱câu 一nhất 分phần/phân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 此thử 二nhị 因nhân 望vọng 於ư 初sơ 相tương 及cập 同đồng 喻dụ 上thượng 皆giai 有hữu 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 也dã 若nhược 有hữu 彼bỉ 實thật 者giả 即tức 為vi 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 亦diệc 是thị 無vô 實thật 今kim 言ngôn 有hữu 無vô 實thật 若nhược 唯duy 取thủ 彼bỉ 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 不bất 得đắc 取thủ 子tử 微vi 已dĩ 上thượng 立lập 敵địch 不bất 許hứa 此thử 子tử 微vi 等đẳng 非phi 無vô 實thật 故cố 審thẩm 。

實thật 等đẳng 能năng 有hữu 上thượng 無vô 有hữu 無vô 實thật 者giả 即tức 子tử 微vi 能năng 有hữu 父phụ 母mẫu 名danh 為vi 能năng 有hữu 此thử 子tử 微vi 上thượng 無vô 有hữu 無vô 實thật 是thị 有hữu 二nhị 實thật 多đa 實thật 等đẳng 故cố 審thẩm 又hựu 釋thích 實thật 等đẳng 能năng 有hữu 上thượng 等đẳng 者giả 實thật 等đẳng 能năng 有hữu 所sở 有hữu 謂vị 大đại 有hữu 此thử 大đại 有hữu 句cú 不bất 能năng 有hữu 於ư 和hòa 合hợp 句cú 之chi 無vô 實thật 審thẩm 。

實thật 等đẳng 能năng 有hữu 上thượng 無vô 有hữu 無vô 實thật 者giả 即tức 此thử 實thật 等đẳng 當đương 體thể 不bất 無vô 之chi 有hữu 能năng 有hữu 當đương 體thể 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 得đắc 名danh 無vô 實thật 此thử 因nhân 立lập 敵địch 俱câu 不bất 許hứa 實thật 等đẳng 不bất 無vô 之chi 有hữu 有hữu 於ư 和hòa 合hợp 句cú 故cố 言ngôn 兩lưỡng 俱câu 一nhất 分phần/phân 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 故cố 言ngôn 無vô 有hữu 無vô 實thật 。

其kỳ 喻dụ 亦diệc 犯phạm 能năng 立lập 不bất 成thành 者giả 謂vị 以dĩ 有hữu 無vô 實thật 為vi 因nhân 即tức 同đồng 異dị 為ví 喻dụ 不bất 能năng 同đồng 異dị 於ư 和hòa 合hợp 言ngôn 能năng 立lập 不bất 成thành 因nhân 亦diệc 不bất 遍biến 者giả 不bất 遍biến 於ư 和hòa 合hợp 句cú 上thượng 因nhân 亦diệc 不bất 遍biến 者giả 若nhược 言ngôn 有hữu 無vô 實thật 故cố 為vi 因nhân 乍sạ 似tự 唯duy 論luận 實thật 句cú 之chi 無vô 實thật 不bất 含hàm 德đức 業nghiệp 故cố 審thẩm 。

乍sạ 似tự 唯duy 能năng 有hữu 於ư 實thật 句cú 之chi 無vô 實thật 者giả 若nhược 言ngôn 有hữu 無vô 實thật 故cố 為vi 言ngôn 大đại 有hữu 唯duy 只chỉ 能năng 有hữu 於ư 實thật 句cú 之chi 無vô 實thật 相tướng 似tự 為vi 言ngôn 不bất 能năng 有hữu 德đức 業nghiệp 上thượng 無vô 實thật 故cố 不bất 言ngôn 無vô 實thật 也dã 。

問vấn 有hữu 性tánh 有hữu 法pháp 至chí 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 此thử 中trung 意ý 顯hiển 有hữu 性tánh 大đại 有hữu 名danh 為vi 有hữu 法pháp 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 即tức 實thật 當đương 體thể 不bất 無vô 之chi 有hữu 既ký 立lập 宗tông 即tức 大đại 有hữu 性tánh 其kỳ 因nhân 即tức 不bất 無vô 有hữu 立lập 敵địch 俱câu 不bất 許hứa 因nhân 有hữu 宗tông 有hữu 法pháp 因nhân 法pháp 有hữu 法pháp 既ký 不bất 相tương 關quan 帶đái 因nhân 既ký 於ư 有hữu 法pháp 上thượng 無vô 何hà 故cố 不bất 是thị 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 此thử 乃nãi 立lập 敵địch 名danh 兩lưỡng 俱câu 也dã 答đáp 前tiền 問vấn 意ý 有hữu 性tánh 有hữu 法pháp 是thị 實thật 等đẳng 之chi 上thượng 非phi 無vô 之chi 有hữu 亦diệc 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 亦diệc 是thị 實thật 等đẳng 之chi 上thượng 非phi 無vô 之chi 性tánh 故cố 得đắc 遍biến 於ư 有hữu 法pháp 之chi 上thượng 也dã 。

德đức 業nghiệp 無vô 簡giản 不bất 須tu 一nhất 言ngôn 者giả 正chánh 釋thích 前tiền 問vấn 又hựu 三tam 因nhân 同đồng 一nhất 喻dụ 如như 同đồng 異dị 性tánh 者giả 即tức 有hữu 一nhất 實thật 故cố 有hữu 德đức 故cố 有hữu 。 業nghiệp 故cố 此thử 三tam 因nhân 皆giai 以dĩ 同đồng 異dị 性tánh 為ví 喻dụ 故cố 言ngôn 三tam 因nhân 同đồng 一nhất 喻dụ 也dã 德đức 業nghiệp 之chi 中trung 無vô 一nhất 德đức 二nhị 德đức 多đa 德đức 等đẳng 濫lạm 故cố 不bất 言ngôn 有hữu 一nhất 德đức 等đẳng 也dã 。

此thử 於ư 前tiền 三tam 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 者giả 此thử 因nhân 於ư 前tiền 非phi 實thật 等đẳng 一nhất 一nhất 宗tông 上thượng 皆giai 有hữu 此thử 三tam 因nhân 准chuẩn 此thử 三tam 一nhất 一nhất 別biệt 成thành 三tam 種chủng 宗tông 合hợp 應ưng 為vi 九cửu 即tức 如như 何hà 者giả 是thị 由do 如như 何hà 作tác 句cú 數số 更cánh 互hỗ 為vi 改cải 故cố 。

釋thích 所sở 由do 云vân 至chí 俱câu 決quyết 定định 者giả 問vấn 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 既ký 能năng 成thành 他tha 亦diệc 得đắc 決quyết 定định 如như 何hà 得đắc 是thị 自tự 相tương 違vi 答đáp 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 成thành 立lập 有hữu 性tánh 不bất 是thị 實thật 等đẳng 雖tuy 彼bỉ 決quyết 定định 而nhi 能năng 成thành 有hữu 不bất 是thị 大đại 有hữu 以dĩ 同đồng 喻dụ 上thượng 而nhi 無vô 所sở 立lập 大đại 有hữu 宗tông 故cố 所sở 以dĩ 得đắc 成thành 相tương 違vi 過quá 即tức 決quyết 定định 相tương 違vi 也dã 。

雖tuy 因nhân 同đồng 法pháp 者giả 即tức 此thử 同đồng 異dị 性tánh 能năng 有hữu 一nhất 一nhất 實thật 但đãn 是thị 因nhân 同đồng 品phẩm 體thể 非phi 大đại 有hữu 闕khuyết 宗tông 同đồng 品phẩm 同đồng 同đồng 異dị 性tánh 與dữ 大đại 有hữu 殊thù 既ký 不bất 相tương 似tự 即tức 是thị 因nhân 令linh 是thị 所sở 立lập 宗tông 之chi 異dị 品phẩm 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 至chí 皆giai 無vô 同đồng 品phẩm 者giả 此thử 問vấn 意ý 乘thừa 前tiền 前tiền 文văn 意ý 文văn 意ý 立lập 者giả 大đại 有hữu 體thể 非phi 實thật 同đồng 異dị 體thể 非phi 實thật 取thủ 為vi 同đồng 喻dụ 汝nhữ 即tức 言ngôn 同đồng 異dị 性tánh 雖tuy 非phi 實thật 非phi 大đại 有hữu 故cố 為vi 大đại 有hữu 異dị 喻dụ 爾nhĩ 者giả 立lập 聲thanh 無vô 常thường 聲thanh 有hữu 可khả 聞văn 瓶bình 無vô 可khả 聞văn 應ưng 為vi 異dị 喻dụ 問vấn 意ý 如như 是thị 下hạ 云vân 亦diệc 一nhất 切thiết 宗tông 皆giai 無vô 異dị 品phẩm 者giả 此thử 難nan 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 云vân 汝nhữ 若nhược 言ngôn 要yếu 與dữ 有hữu 法pháp 上thượng 義nghĩa 相tương 似tự 同đồng 品phẩm 且thả 如như 無vô 常thường 聲thanh 有hữu 法pháp 上thượng 空không 無vô 我ngã 等đẳng 與dữ 常thường 聲thanh 上thượng 空không 無vô 我ngã 等đẳng 相tương 似tự 此thử 常thường 聲thanh 應ưng 成thành 同đồng 品phẩm 若nhược 許hứa 為vi 同đồng 品phẩm 者giả 應ưng 無vô 異dị 品phẩm 二nhị 云vân 瓶bình 有hữu 燒thiêu 見kiến 與dữ 聲thanh 既ký 異dị 得đắc 為vi 無vô 常thường 聲thanh 之chi 同đồng 品phẩm 即tức 一nhất 切thiết 異dị 法pháp 皆giai 得đắc 為vi 同đồng 若nhược 許hứa 爾nhĩ 者giả 便tiện 無vô 異dị 品phẩm 難nạn/nan 意ý 如như 是thị 有hữu 疏sớ/sơ 云vân 亦diệc 一nhất 切thiết 宗tông 皆giai 無vô 同đồng 品phẩm 應ưng 更cánh 好hảo/hiếu 解giải 勘khám 餘dư 本bổn 審thẩm 。

既ký 以dĩ 離ly 實thật 有hữu 至chí 均quân 等đẳng 有hữu 者giả 前tiền 文văn 但đãn 言ngôn 所sở 立lập 法pháp 均quân 等đẳng 有hữu 不bất 說thuyết 有hữu 法pháp 均quân 等đẳng 如như 何hà 說thuyết 有hữu 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 答đáp 我ngã 今kim 作tác 此thử 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 亦diệc 是thị 所sở 立lập 法pháp 均quân 等đẳng 如như 何hà 者giả 是thị 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 應ưng 非phi 有hữu 性tánh 是thị 宗tông 法pháp 因nhân 云vân 有hữu 一nhất 實thật 故cố 如như 同đồng 性tánh 同đồng 異dị 性tánh 有hữu 一nhất 實thật 同đồng 異dị 性tánh 即tức 非phi 是thị 有hữu 性tánh 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 一nhất 實thật 應ưng 如như 同đồng 異dị 性tánh 非phi 是thị 有hữu 性tánh 既ký 以dĩ 離ly 實thật 有hữu 性tánh 而nhi 為vi 同đồng 品phẩm 等đẳng 者giả 此thử 過quá 若nhược 在tại 勝thắng 論luận 所sở 立lập 有hữu 性tánh 可khả 難nan 有hữu 法pháp 而nhi 以dĩ 為vi 均quân 今kim 言ngôn 離ly 實thật 有hữu 性tánh 亦diệc 是thị 法pháp 也dã 不bất 言ngôn 離ly 實thật 有hữu 即tức 還hoàn 有hữu 法pháp 也dã 審thẩm 。

問vấn 有hữu 性tánh 既ký 為vi 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 等đẳng 者giả 此thử 乘thừa 前tiền 答đáp 意ý 起khởi 此thử 問vấn 也dã 汝nhữ 前tiền 所sở 立lập 法pháp 均quân 等đẳng 取thủ 離ly 實thật 之chi 有hữu 為vi 所sở 立lập 此thử 離ly 實thật 大đại 有hữu 既ký 是thị 意ý 許hứa 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 違vi 此thử 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 之chi 因nhân 如như 何hà 言ngôn 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 因nhân 耶da 問vấn 意ý 如như 是thị 下hạ 答đáp 中trung 今kim 非phi 此thử 言ngôn 陳trần 者giả 此thử 意ý 隨tùy 言ngôn 即tức 難nạn/nan 即tức 名danh 違vi 自tự 相tương/tướng 過quá 。

若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 此thử 意ý 若nhược 不bất 尋tầm 言ngôn 即tức 難nạn/nan 彼bỉ 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 即tức 此thử 奄yểm 含hàm 難nạn/nan 大đại 有hữu 也dã 極cực 成thành 所sở 別biệt 者giả 文văn 言ngôn 有hữu 法pháp 必tất 須tu 極cực 成thành 若nhược 是thị 極cực 成thành 即tức 無vô 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 過quá 今kim 言ngôn 有hữu 非phi 有hữu 性tánh 豈khởi 不bất 是thị 違vi 自tự 宗tông 耶da 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 極cực 成thành 所sở 別biệt 皆giai 無vô 此thử 過quá 者giả 若nhược 不bất 取thủ 言ngôn 陳trần 有hữu 性tánh 而nhi 取thủ 意ý 許hứa 離ly 實thật 之chi 有hữu 便tiện 是thị 所sở 別biệt 不bất 成thành 既ký 爾nhĩ 即tức 一nhất 切thiết 極cực 成thành 所sở 別biệt 皆giai 無vô 此thử 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 之chi 過quá 失thất 故cố 知tri 此thử 過quá 皆giai 是thị 所sở 別biệt 極cực 成thành 由do 此thử 不bất 據cứ 意ý 中trung 所sở 許hứa 離ly 實thật 之chi 有hữu 但đãn 約ước 言ngôn 陳trần 同đồng 說thuyết 是thị 所sở 別biệt 不bất 成thành 亦diệc 是thị 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 之chi 過quá 斯tư 有hữu 何hà 失thất 答đáp 既ký 未vị 舉cử 因nhân 過quá 已dĩ 彰chương 訖ngật 何hà 成thành 因nhân 過quá 又hựu 非phi 差sai 別biệt 因nhân 者giả 此thử 但đãn 是thị 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 因nhân 非phi 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 因nhân 也dã 若nhược 不bất 尋tầm 言ngôn 取thủ 意ý 所sở 許hứa 者giả 極cực 成thành 所sở 別biệt 便tiện 無vô 此thử 過quá 爾nhĩ 又hựu 下hạ 審thẩm 。

亦diệc 犯phạm 違vi 宗tông 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 者giả 違vi 宗tông 者giả 自tự 宗tông 中trung 無vô 離ly 實thật 大đại 有hữu 今kim 言ngôn 離ly 實thật 大đại 有hữu 即tức 違vi 自tự 宗tông 隨tùy 一nhất 者giả 一nhất 有hữu 體thể 隨tùy 一nhất 二nhị 無vô 體thể 隨tùy 一nhất 若nhược 實thật 等đẳng 非phi 無vô 為vi 有hữu 一nhất 實thật 即tức 是thị 有hữu 體thể 隨tùy 一nhất 若nhược 取thủ 大đại 有hữu 為vi 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 即tức 是thị 無vô 體thể 。 隨tùy 一nhất 此thử 二nhị 隨tùy 一nhất 並tịnh 是thị 自tự 隨tùy 一nhất 非phi 他tha 隨tùy 一nhất 也dã 。

彼bỉ 先tiên 總tổng 說thuyết 今kim 亦diệc 總tổng 難nạn/nan 者giả 此thử 意ý 為vi 立lập 者giả 但đãn 奄yểm 含hàm 說thuyết 即tức 實thật 離ly 實thật 之chi 有hữu 今kim 敵địch 者giả 難nan 有hữu 性tánh 亦diệc 奄yểm 含hàm 難nạn/nan 不bất 言ngôn 離ly 實thật 非phi 離ly 實thật 有hữu 於ư 中trung 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 約ước 不bất 實thật 有hữu 無vô 不bất 成thành 違vi 宗tông 過quá 約ước 離ly 實thật 有hữu 無vô 相tướng 符phù 等đẳng 過quá 故cố 言ngôn 故cố 無vô 諸chư 過quá 下hạ 云vân 言ngôn 同đồng 意ý 別biệt 者giả 有hữu 言ngôn 雖tuy 同đồng 意ý 難nạn/nan 非phi 實thật 之chi 有hữu 即tức 是thị 別biệt 也dã 。

實thật 德đức 業nghiệp 者giả 三tam 者giả 即tức 此thử 德đức 業nghiệp 依y 實thật 而nhi 住trụ 即tức 此thử 三tam 體thể 和hòa 合hợp 之chi 時thời 與dữ 能năng 詮thuyên 言ngôn 為vi 境cảnh 故cố 言ngôn 同đồng 起khởi 詮thuyên 言ngôn 。

緣duyên 三tam 為vi 有hữu 者giả 即tức 此thử 能năng 詮thuyên 言ngôn 詮thuyên 實thật 等đẳng 是thị 有hữu 體thể 法pháp 體thể 既ký 是thị 有hữu 并tinh 與dữ 能năng 緣duyên 知tri 為vi 境cảnh 由do 何hà 等đẳng 答đáp 由do 大đại 有hữu 成thành 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 始thỉ 能năng 得đắc 起khởi 能năng 詮thuyên 言ngôn 及cập 能năng 緣duyên 智trí 。

謂vị 與dữ 實thật 等đẳng 和hòa 合hợp 者giả 此thử 大đại 有hữu 與dữ 實thật 等đẳng 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 句cú 也dã 一nhất 切thiết 根căn 所sở 取thủ 者giả 問vấn 何hà 故cố 只chỉ 言ngôn 根căn 所sở 取thủ 不bất 言ngôn 心tâm 等đẳng 所sở 所sở 耶da 答đáp 且thả 據cứ 有hữu 境cảnh 而nhi 論luận 根căn 能năng 取thủ 境cảnh 因nhân 根căn 引dẫn 果quả 識thức 識thức 者giả 即tức 心tâm 所sở 是thị 也dã 即tức 由do 心tâm 所sở 依y 根căn 而nhi 住trụ 從tùng 強cường/cưỡng 而nhi 論luận 故cố 先tiên 舉cử 根căn 所sở 取thủ 。

定định 非phi 所sở 作tác 常thường 等đẳng 。 者giả 正chánh 釋thích 有hữu 性tánh 有hữu 性tánh 體thể 常thường 。 非phi 所sở 作tác 故cố 。

無vô 德đức 者giả 此thử 意ý 說thuyết 云vân 德đức 是thị 實thật 家gia 之chi 德đức 非phi 大đại 有hữu 家gia 德đức 名danh 為vi 無vô 德đức 但đãn 為vi 能năng 有hữu 無vô 細tế 分phần/phân 者giả 無vô 有hữu 細tế 分phần/phân 多đa 少thiểu 不bất 同đồng 實thật 等đẳng 而nhi 有hữu 其kỳ 九cửu 等đẳng 也dã 。

常thường 無vô 德đức 無vô 動động 作tác 無vô 細tế 分phần/phân 者giả 約ước 諸chư 門môn 分phần/phân 即tức 此thử 四tứ 門môn 定định 非phi 所sở 作tác 等đẳng 。 者giả 彼bỉ 十thập 句cú 論luận 諸chư 門môn 分phân 別biệt 十thập 句cú 義nghĩa 云vân 此thử 有hữu 性tánh 所sở 作tác 非phi 所sở 作tác 門môn 一nhất 向hướng 非phi 所sở 作tác 常thường 無vô 常thường 等đẳng 亦diệc 然nhiên 無vô 德đức 者giả 實thật 句cú 有hữu 德đức 此thử 有hữu 句cú 名danh 無vô 德đức 無vô 動động 作tác 者giả 業nghiệp 句cú 有hữu 動động 作tác 者giả 此thử 非phi 業nghiệp 句cú 故cố 無vô 細tế 分phần/phân 者giả 唯duy 一nhất 有hữu 句cú 無vô 多đa 差sai 別biệt 不bất 如như 實thật 等đẳng 有hữu 九cửu 種chủng 故cố 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 者giả 此thử 有hữu 句cú 雖tuy 無vô 德đức 業nghiệp 動động 而nhi 能năng 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 也dã 有hữu 實thật 下hạ 審thẩm 。

除trừ 同đồng 者giả 異dị 句cú 也dã 雖tuy 有hữu 此thử 解giải 不bất 順thuận 十thập 句cú 論luận 。

異dị 所sở 和hòa 合hợp 者giả 異dị 者giả 別biệt 異dị 有hữu 句cú 異dị 所sở 和hòa 合hợp 法pháp 一nhất 有hữu 者giả 大đại 有hữu 者giả 名danh 一nhất 有hữu 也dã 時thời 軌quỹ 師sư 疏sớ/sơ 同đồng 作tác 此thử 判phán 雖tuy 爾nhĩ 疑nghi 情tình 未vị 全toàn 遣khiển 耳nhĩ 後hậu 應ưng 審thẩm 思tư 。

有hữu 性tánh 同đồng 異dị 至chí 故cố 彼bỉ 不bất 取thủ 者giả 此thử 之chi 二nhị 種chủng 。 雖tuy 俱câu 是thị 有hữu 性tánh 能năng 詮thuyên 言ngôn 等đẳng 而nhi 各các 別biệt 所sở 以dĩ 彼bỉ 論luận 言ngôn 有hữu 緣duyên 境cảnh 性tánh 取thủ 大đại 有hữu 有hữu 緣duyên 不bất 取thủ 同đồng 異dị 有hữu 緣duyên 性tánh 。

故cố 彼bỉ 不bất 取thủ 至chí 是thị 能năng 緣duyên 性tánh 者giả 此thử 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 約ước 境cảnh 麤thô 淺thiển 根căn 能năng 先tiên 照chiếu 所sở 以dĩ 先tiên 舉cử 其kỳ 根căn 所sở 取thủ 心tâm 所sở 緣duyên 境cảnh 。 思tư 慮lự 深thâm 奧áo 所sở 以dĩ 不bất 舉cử 據cứ 現hiện 而nhi 論luận 心tâm 亦diệc 能năng 緣duyên 境cảnh 即tức 此thử 下hạ 文văn 言ngôn 若nhược 無vô 體thể 心tâm 如như 何hà 生sanh 故cố 知tri 與dữ 能năng 緣duyên 心tâm 為vi 境cảnh 。 亦diệc 通thông 心tâm 緣duyên 在tại 又hựu 解giải 云vân 勝thắng 論luận 德đức 句cú 許hứa 有hữu 心tâm 所sở 法pháp 即tức 覺giác 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 是thị 此thử 既ký 無vô 體thể 云vân 何hà 得đắc 作tác 境cảnh 與dữ 能năng 緣duyên 緣duyên 答đáp 我ngã 今kim 取thủ 成thành 作tác 能năng 緣duyên 不bất 取thủ 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 故cố 彼bỉ 不bất 取thủ 心tâm 所sở 法pháp 是thị 能năng 緣duyên 性tánh 。

以dĩ 無vô 因nhân 故cố 緣duyên 無vô 不bất 生sanh 者giả 若nhược 大đại 有hữu 未vị 有hữu 實thật 等đẳng 三tam 亦diệc 不bất 生sanh 是thị 故cố 前tiền 因nhân 亦diệc 是thị 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 之chi 因nhân 者giả 即tức 是thị 有hữu 一nhất 實thật 因nhân 是thị 也dã 。

文văn 言ngôn 雖tuy 略lược 者giả 即tức 此thử 論luận 中trung 雖tuy 不bất 具cụ 作tác 法pháp 准chuẩn 此thử 今kim 時thời 疏sớ/sơ 家gia 義nghĩa 作tác 此thử 難nạn/nan 難nan 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 性tánh 不bất 難nan 不bất 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 性tánh 道Đạo 理lý 顯hiển 然nhiên 。

今kim 此thử 略lược 以dĩ 至chí 故cố 無vô 妨phương 難nạn/nan 者giả 此thử 意ý 云vân 今kim 若nhược 唯duy 取thủ 後hậu 陳trần 為vi 差sai 別biệt 此thử 因nhân 即tức 是thị 法pháp 自tự 相tương/tướng 過quá 不bất 得đắc 為vi 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 過quá 今kim 通thông 取thủ 意ý 許hứa 為vi 差sai 別biệt 故cố 無vô 此thử 難nạn/nan 也dã 故cố 無vô 妨phương 難nạn/nan 者giả 以dĩ 釋thích 外ngoại 難nạn/nan 外ngoại 云vân 立lập 差sai 別biệt 者giả 皆giai 是thị 後hậu 陳trần 今kim 在tại 有hữu 法pháp 何hà 成thành 差sai 別biệt 故cố 言ngôn 但đãn 言ngôn 陳trần 即tức 名danh 自tự 相tương/tướng 意ý 所sở 許hứa 者giả 即tức 名danh 差sai 別biệt 今kim 望vọng 意ý 許hứa 得đắc 差sai 別biệt 名danh 故cố 無vô 妨phương 失thất 審thẩm 。

答đáp 彼bỉ 自tự 違vi 宗tông 者giả 即tức 此thử 聲thanh 論luận 中trung 說thuyết 聲thanh 許hứa 是thị 聲thanh 聲thanh 上thượng 許hứa 有hữu 能năng 緣duyên 聲thanh 之chi 心tâm 今kim 言ngôn 非phi 聲thanh 後hậu 言ngôn 聲thanh 無vô 緣duyên 聲thanh 之chi 心tâm 等đẳng 豈khởi 不bất 迷mê 自tự 宗tông 也dã 又hựu 本bổn 不bất 諍tranh 聲thanh 而nhi 作tác 聲thanh 有hữu 緣duyên 性tánh 故cố 是thị 似tự 破phá 攝nhiếp 皆giai 入nhập 同đồng 喻dụ 無vô 不bất 定định 過quá 者giả 除trừ 四tứ 大đại 外ngoại 一nhất 切thiết 有hữu 法pháp 皆giai 入nhập 同đồng 喻dụ 問vấn 何hà 須tu 說thuyết 言ngôn 除trừ 四tứ 大đại 耶da 答đáp 若nhược 但đãn 言ngôn 體thể 非phi 無vô 故cố 不bất 除trừ 四tứ 大đại 便tiện 有hữu 不bất 定định 不bất 定định 云vân 其kỳ 大đại 有hữu 性tánh 為vi 如như 色sắc 聲thanh 體thể 非phi 無vô 故cố 非phi 四tứ 大đại 種chủng 為vi 如như 四tứ 大đại 種chủng 體thể 非phi 無vô 故cố 是thị 四tứ 大đại 種chủng 為vi 有hữu 此thử 過quá 所sở 以dĩ 因nhân 言ngôn 除trừ 四tứ 大đại 也dã 。

唐đường 興hưng 者giả 芬phân 州châu 唐đường 興hưng 寺tự 也dã 雋# 法Pháp 師sư 者giả 亦diệc 有hữu 作tác 隽# 字tự 二nhị 皆giai 得đắc 第đệ 二nhị 聲thanh 也dã 審thẩm 釋thích 門môn 樞xu 紐nữu 也dã 者giả 樞xu 門môn 臼cữu 也dã 紐nữu 者giả 衣y 紐nữu 也dã 綺ỷ 歲tuế 者giả 十thập 五ngũ 已dĩ 下hạ 名danh 為vi 綺ỷ 歲tuế 為vi 著trước 綺ỷ 衣y 奇kỳ 者giả 奇kỳ 才tài 也dã 汎# 慈từ 舟chu 者giả 汎# 者giả 理lý 也dã 如như 善thiện 將tương 船thuyền 者giả 又hựu 汎# 者giả 直trực 渡độ 也dã 歎thán 雋# 法Pháp 師sư 駕giá 舟chu 渡độ 生sanh 喻dụ 沙Sa 彌Di 救cứu 蟻nghĩ 濟tế 者giả 絕tuyệt 水thủy 渡độ 也dã 或hoặc 作tác 汜# 審thẩm 。

髫thiều 年niên 者giả 謂vị 作tác 蝸# 角giác 子tử 時thời 也dã 頴dĩnh 者giả 拔bạt 也dã 辨biện 者giả 七thất 辨biện 也dã 。

澂# 鶖thu 者giả 有hữu 作tác 澄trừng 字tự 澂# 澄trừng 二nhị 字tự 相tương 似tự 也dã 英anh 者giả 智trí 過quá 千thiên 人nhân 曰viết 英anh 摛# 者giả 布bố 也dã 由do 舒thư 也dã 質chất 者giả 形hình 質chất 叡duệ 由do 聖thánh 也dã 蘭lan 者giả 香hương 草thảo 總tổng 名danh 易dị 云vân 二nhị 人nhân 同đồng 心tâm 其kỳ 利lợi 斷đoạn 金kim 其kỳ 嗅khứu 如như 蘭lan 言ngôn 符phù 藥dược 石thạch 者giả 符phù 者giả 相tương 順thuận 藥dược 石thạch 者giả 一nhất 切thiết 與dữ 痛thống 相tương 應ứng 也dã 驤# 者giả 舉cử 也dã 原nguyên 者giả 屬thuộc 也dã 塞tắc 舉cử 也dã 。

藻tảo 者giả 品phẩm 上thượng 藻tảo 也dã 千thiên 鈞quân 者giả 三tam 十thập 斤cân 為vi 鈞quân 。

夫phu 正chánh 因nhân 相tương/tướng 者giả 至chí 理lý 不bất 相tương 違vi 已dĩ 來lai 未vị 答đáp 前tiền 二nhị 門môn 且thả 略lược 釋thích 宗tông 同đồng 異dị 喻dụ 及cập 合hợp 理lý 門môn 以dĩ 因nhân 法pháp 成thành 後hậu 陳trần 法pháp 非phi 成thành 有hữu 法pháp 。

因nhân 法pháp 成thành 宗tông 可khả 成thành 四tứ 義nghĩa 者giả 此thử 意ý 若nhược 彼bỉ 同đồng 品phẩm 有hữu 異dị 品phẩm 無vô 將tương 此thử 正chánh 因nhân 令linh 他tha 決quyết 智trí 生sanh 可khả 成thành 得đắc 四tứ 種chủng 。

若nhược 爾nhĩ 便tiện 無vô 異dị 喻dụ 品phẩm 者giả 且thả 如như 立lập 聲thanh 無vô 常thường 即tức 此thử 有hữu 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 等đẳng 義nghĩa 常thường 聲thanh 即tức 合hợp 是thị 異dị 喻dụ 此thử 常thường 聲thanh 上thượng 亦diệc 有hữu 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 等đẳng 義nghĩa 相tương 似tự 即tức 無vô 異dị 喻dụ 若nhược 據cứ 此thử 義nghĩa 亦diệc 無vô 同đồng 喻dụ 如như 何hà 是thị 常thường 無vô 常thường 不bất 相tương 似tự 即tức 不bất 成thành 同đồng 喻dụ 。

雖tuy 難nạn/nan 意ý 許hứa 至chí 難nạn/nan 彼bỉ 差sai 別biệt 者giả 問vấn 云vân 何hà 名danh 加gia 言ngôn 不bất 加gia 言ngôn 他tha 立lập 言ngôn 有hữu 性tánh 非phi 實thật 非phi 德đức 非phi 業nghiệp 尋tầm 此thử 言ngôn 即tức 難nạn/nan 名danh 不bất 加gia 言ngôn 意ý 許hứa 離ly 實thật 大đại 有hữu 他tha 言ngôn 中trung 不bất 說thuyết 便tiện 加gia 言ngôn 云vân 有hữu 性tánh 作tác 有hữu 緣duyên 性tánh 等đẳng 故cố 名danh 加gia 言ngôn 故cố 論luận 云vân 如như 即tức 此thử 因nhân 即tức 於ư 前tiền 宗tông 作tác 有hữu 緣duyên 性tánh 中trung 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 總tổng 是thị 出xuất 過quá 者giả 加gia 言ngôn 。

今kim 望vọng 言ngôn 陳trần 至chí 理lý 不bất 相tương 違vi 者giả 此thử 意ý 此thử 論luận 據cứ 言ngôn 陳trần 意ý 許hứa 即tức 成thành 四tứ 宗tông 理lý 門môn 中trung 唯duy 據cứ 意ý 許hứa 且thả 隱ẩn 言ngôn 陳trần 故cố 言ngôn 成thành 法pháp 。

此thử 論luận 所sở 說thuyết 法Pháp 自tự 相tương/tướng 因nhân 以dĩ 下hạ 釋thích 初sơ 門môn 。

故cố 顯hiển 示thị 因nhân 者giả 問vấn 何hà 故cố 後hậu 三tam 不bất 言ngôn 顯hiển 示thị 初sơ 一nhất 即tức 言ngôn 顯hiển 示thị 因nhân 耶da 答đáp 初sơ 一nhất 言ngôn 顯hiển 者giả 據cứ 同đồng 異dị 喻dụ 真chân 而nhi 不bất 矯kiểu 分phân 明minh 顯hiển 示thị 故cố 言ngôn 顯hiển 示thị 後hậu 三tam 將tương 作tác 異dị 喻dụ 為vi 門môn 奄yểm 含hàm 成thành 立lập 義nghĩa 不bất 明minh 顯hiển 不bất 與dữ 顯hiển 名danh 。

彼bỉ 此thử 所sở 諍tranh 宗tông 上thượng 餘dư 三tam 以dĩ 理lý 窮cùng 之chi 無vô 皆giai 同đồng 品phẩm 者giả 此thử 意ý 說thuyết 云vân 後hậu 之chi 三tam 種chủng 所sở 諍tranh 宗tông 法pháp 皆giai 悉tất 闕khuyết 無vô 宗tông 同đồng 品phẩm 也dã 思tư 之chi 可khả 解giải 也dã 。

其kỳ 不bất 定định 因nhân 等đẳng 者giả 問vấn 何hà 故cố 有hữu 此thử 。 文văn 來lai 答đáp 謂vị 前tiền 相tương 違vi 用dụng 舊cựu 因nhân 出xuất 過quá 即tức 名danh 相tướng 違vi 不bất 定định 亦diệc 不bất 改cải 因nhân 應ưng 名danh 相tướng 違vi 故cố 有hữu 此thử 文văn 來lai 立lập 順thuận 因nhân 正chánh 者giả 宗tông 有hữu 法pháp 轉chuyển 故cố 破phá 乃nãi 相tương 違vi 者giả 立lập 者giả 舉cử 因nhân 成thành 宗tông 其kỳ 過quá 未vị 生sanh 敵địch 者giả 不bất 改cải 因nhân 喻dụ 出xuất 過quá 乃nãi 令linh 義nghĩa 不bất 定định 通thông 二nhị 品phẩm 轉chuyển 不bất 生sanh 決quyết 智trí 者giả 且thả 舉cử 前tiền 四tứ 據cứ 實thật 六lục 種chủng 皆giai 不bất 生sanh 決quyết 智trí 問vấn 不bất 定định 相tương 違vi 成thành 過quá 皆giai 真chân 能năng 破phá 何hà 故cố 生sanh 決quyết 智trí 不bất 生sanh 決quyết 智trí 耶da 答đáp 由do 立lập 量lượng 出xuất 過quá 二nhị 破phá 有hữu 異dị 生sanh 決quyết 不bất 生sanh 決quyết 別biệt 。

故cố 與dữ 前tiền 別biệt 者giả 即tức 此thử 相tương 違vi 因nhân 與dữ 前tiền 不bất 定định 也dã 。

若nhược 立lập 因nhân 正chánh 者giả 立lập 家gia 因nhân 於ư 宗tông 及cập 同đồng 品phẩm 有hữu 即tức 名danh 正chánh 破phá 乃nãi 相tương 違vi 者giả 敵địch 者giả 於ư 中trung 出xuất 不bất 定định 過quá 即tức 是thị 相tương 違vi 。

若nhược 立lập 因nhân 正chánh 至chí 豈khởi 非phi 不bất 定định 者giả 此thử 正chánh 釋thích 相tương 違vi 不bất 名danh 不bất 定định 所sở 以dĩ 相tương 違vi 舉cử 因nhân 即tức 令linh 宗tông 有hữu 過quá 非phi 破phá 乃nãi 成thành 過quá 因nhân 同đồng 無vô 異dị 有hữu 顯hiển 不bất 違vi 四tứ 六lục 若nhược 不bất 定định 因nhân 後hậu 彰chương 過quá 通thông 二nhị 品phẩm 寧ninh 非phi 不bất 定định 由do 此thử 故cố 知tri 不bất 名danh 不bất 定định 其kỳ 不bất 定định 因nhân 以dĩ 下hạ 傍bàng 乘thừa 釋thích 難nạn/nan 非phi 正chánh 答đáp 前tiền 問vấn 。

故cố 此thử 四tứ 相tương/tướng 不bất 違vi 四tứ 六lục 者giả 結kết 前tiền 答đáp 難nạn/nan 後hậu 之chi 三tam 因nhân 亦diệc 是thị 同đồng 無vô 異dị 有hữu 。

又hựu 將tương 法pháp 自tự 相tương/tướng 因nhân 同đồng 無vô 異dị 有hữu 以dĩ 下hạ 正chánh 釋thích 第đệ 二nhị 問vấn 。

今kim 將tương 後hậu 三tam 以dĩ 就tựu 初sơ 一nhất 以dĩ 異dị 為vi 同đồng 者giả 若nhược 據cứ 實thật 論luận 同đồng 異dị 性tánh 立lập 家gia 異dị 妄vọng 取thủ 為vi 同đồng 喻dụ 今kim 此thử 作tác 一nhất 因nhân 違vi 三tam 四Tứ 等Đẳng 由do 初sơ 一nhất 取thủ 異dị 喻dụ 為vi 同đồng 後hậu 三tam 亦diệc 取thủ 異dị 喻dụ 為vi 同đồng 故cố 有hữu 違vi 者giả 得đắc 成thành 三tam 四tứ 以dĩ 異dị 為vi 同đồng 者giả 即tức 此thử 同đồng 異dị 性tánh 是thị 立lập 家gia 異dị 喻dụ 將tương 成thành 作tác 同đồng 喻dụ 故cố 言ngôn 以dĩ 異dị 為vi 同đồng 初sơ 一nhất 以dĩ 異dị 為vi 同đồng 者giả 初sơ 法pháp 自tự 相tương/tướng 同đồng 喻dụ 任nhậm 改cải 改cải 異dị 立lập 故cố 名danh 以dĩ 異dị 為vi 同đồng 也dã 審thẩm 今kim 將tương 後hậu 三tam 至chí 便tiện 有hữu 合hợp 者giả 即tức 彼bỉ 二nhị 三tam 合hợp 等đẳng 審thẩm 。

乍sạ 觀quán 此thử 因nhân 是thị 共cộng 不bất 定định 者giả 即tức 勝thắng 論luận 立lập 有hữu 離ly 實thật 有hữu 性tánh 許hứa 非phi 無vô 是thị 因nhân 其kỳ 實thật 等đẳng 者giả 即tức 異dị 喻dụ 其kỳ 同đồng 異dị 性tánh 離ly 實thật 有hữu 不bất 是thị 有hữu 性tánh 矯kiểu 取thủ 為vi 同đồng 即tức 此thử 許hứa 非phi 無vô 因nhân 異dị 喻dụ 實thật 等đẳng 上thượng 有hữu 同đồng 異dị 性tánh 上thượng 有hữu 乍sạ 看khán 似tự 共cộng 不bất 定định 細tế 細tế 尋tầm 乃nãi 是thị 異dị 品phẩm 故cố 言ngôn 乍sạ 。

向hướng 三tam 四tứ 因nhân 者giả 向hướng 者giả 前tiền 說thuyết 三tam 四tứ 因nhân 難nạn/nan 法Pháp 師sư 前tiền 明minh 一nhất 因nhân 違vi 三tam 許hứa 非phi 無vô 故cố 一nhất 因nhân 違vi 四tứ 。

皆giai 違vi 自tự 等đẳng 者giả 勝thắng 論luận 立lập 自tự 比tỉ 量lượng 佛Phật 法Pháp 違vi 他tha 故cố 名danh 違vi 自tự 違vi 他tha 比tỉ 者giả 無vô 立lập 他tha 比tỉ 量lượng 他tha 比tỉ 量lượng 中trung 犯phạm 此thử 四tứ 過quá 即tức 名danh 違vi 他tha 違vi 此thử 他tha 比tỉ 量lượng 故cố 名danh 違vi 他tha 也dã 。

既ký 許hứa 一nhất 因nhân 通thông 違vi 四tứ 種chủng 故cố 知tri 此thử 四tứ 非phi 必tất 相tương 違vi 者giả 此thử 意ý 說thuyết 云vân 既ký 許hứa 一nhất 因nhân 得đắc 違vi 四tứ 種chủng 明minh 知tri 此thử 四tứ 種chủng 因nhân 非phi 必tất 各các 各các 得đắc 違vi 四tứ 種chủng 因nhân 也dã 不bất 許hứa 違vi 二nhị 三tam 四tứ 據cứ 實thật 亦diệc 有hữu 違vi 二nhị 亦diệc 有hữu 違vi 三tam 四Tứ 等Đẳng 。

既ký 許hứa 一nhất 因nhân 至chí 非phi 必tất 相tương 違vi 者giả 此thử 意ý 說thuyết 云vân 他tha 前tiền 難nạn/nan 法pháp 自tự 相tương/tướng 取thủ 他tha 實thật 為vi 同đồng 他tha 同đồng 為vi 異dị 後hậu 三tam 相tương 違vi 他tha 同đồng 為vi 同đồng 他tha 異dị 為vi 異dị 如như 是thị 行hành 相tướng 。 不bất 同đồng 云vân 何hà 得đắc 二nhị 二nhị 合hợp 三tam 三tam 合hợp 等đẳng 耶da 他tha 難nạn/nan 意ý 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 名danh 相tướng 違vi 執chấp 論luận 文văn 難nạn/nan 故cố 今kim 言ngôn 既ký 許hứa 一nhất 因nhân 得đắc 違vi 四tứ 故cố 法pháp 自tự 相tương/tướng 者giả 後hậu 三tam 合hợp 作tác 句cú 亦diệc 不bất 相tương 違vi 也dã 。

答đáp 乍sạ 觀quán 文văn 勢thế 至chí 二nhị 因nhân 者giả 此thử 初sơ 相tương 違vi 具cụ 有hữu 所sở 作tác 勤cần 勇dũng 二nhị 因nhân 立lập 敵địch 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 即tức 此thử 上thượng 四tứ 相tương 違vi 因nhân 即tức 是thị 立lập 敵địch 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 也dã 問vấn 不bất 成thành 是thị 初sơ 相tương/tướng 過quá 相tương 違vi 是thị 後hậu 二nhị 相tương/tướng 過quá 各các 自tự 不bất 同đồng 云vân 何hà 將tương 不bất 成thành 就tựu 相tương 違vi 而nhi 作tác 句cú 耶da 答đáp 不bất 望vọng 體thể 說thuyết 但đãn 望vọng 名danh 而nhi 說thuyết 亦diệc 無vô 過quá 耶da 此thử 相tương 違vi 因nhân 是thị 後hậu 二nhị 相tương/tướng 過quá 立lập 者giả 本bổn 立lập 因nhân 擬nghĩ 正chánh 成thành 宗tông 因nhân 既ký 闕khuyết 相tương/tướng 不bất 能năng 成thành 宗tông 此thử 相tương 違vi 因nhân 即tức 名danh 不bất 成thành 因nhân 等đẳng 。

若nhược 無vô 所sở 違vi 害hại 者giả 此thử 是thị 理lý 門môn 其kỳ 義nghĩa 未vị 審thẩm 。

彼bỉ 因nhân 立lập 正chánh 者giả 於ư 異dị 立lập 者giả 宗tông 有hữu 法pháp 轉chuyển 名danh 正chánh 因nhân 用dụng 是thị 因nhân 違vi 者giả 敵địch 者giả 用dụng 此thử 因nhân 出xuất 過quá 名danh 違vi 。

彼bỉ 正chánh 必tất 違vi 此thử 違vi 必tất 正chánh 者giả 正chánh 明minh 不bất 定định 之chi 所sở 以dĩ 。

此thử 違vi 必tất 者giả 能năng 破phá 之chi 者giả 於ư 立lập 者giả 能năng 立lập 中trung 得đắc 出xuất 不bất 定định 過quá 即tức 名danh 真chân 能năng 破phá 故cố 云vân 此thử 違vi 必tất 正chánh 正chánh 者giả 真chân 能năng 破phá 也dã 。

隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 者giả 隨tùy 立lập 者giả 所sở 立lập 即tức 用dụng 立lập 者giả 因nhân 作tác 相tương 違vi 故cố 言ngôn 隨tùy 所sở 應ưng 此thử 違vi 無vô 正chánh 即tức 是thị 立lập 義nghĩa 彼bỉ 正chánh 無vô 違vi 即tức 是thị 敵địch 家gia 能năng 破phá 也dã 立lập 得đắc 正chánh 也dã 。

若nhược 有hữu 後hậu 三tam 不bất 成thành 至chí 可khả 說thuyết 有hữu 故cố 者giả 此thử 為vi 一nhất 段đoạn 文văn 也dã 此thử 意ý 後hậu 三tam 不bất 成thành 可khả 得đắc 通thông 於ư 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 也dã 有hữu 隨tùy 一nhất 不bất 定định 等đẳng 隨tùy 一nhất 相tương 違vi 等đẳng 容dung 有hữu 此thử 義nghĩa 然nhiên 非phi 一nhất 切thiết 不bất 定định 相tương 違vi 皆giai 有hữu 後hậu 三tam 不bất 成thành 故cố 疏sớ/sơ 云vân 可khả 有hữu 不bất 定định 等đẳng 也dã 就tựu 三tam 隨tùy 一nhất 等đẳng 者giả 此thử 即tức 後hậu 三tam 不bất 成thành 得đắc 有hữu 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 者giả 各các 據cứ 隨tùy 一nhất 可khả 得đắc 有hữu 故cố 且thả 不bất 定định 者giả 有hữu 隨tùy 一nhất 不bất 定định 隨tùy 一nhất 猶do 預dự 不bất 定định 隨tùy 一nhất 所sở 依y 不bất 定định 有hữu 隨tùy 一nhất 相tương 違vi 隨tùy 一nhất 猶do 預dự 相tương 違vi 隨tùy 一nhất 所sở 依y 相tương 違vi 若nhược 有hữu 後hậu 三tam 不bất 成thành 可khả 有hữu 不bất 定định 及cập 與dữ 相tương 違vi 等đẳng 者giả 問vấn 不bất 成thành 闕khuyết 初sơ 相tương/tướng 不bất 定định 相tương 違vi 後hậu 二nhị 相tương/tướng 過quá 如như 何hà 不bất 成thành 得đắc 名danh 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 耶da 思tư 之chi 。

自tự 他tha 共cộng 比tỉ 等đẳng 者giả 四tứ 相tương 違vi 中trung 據cứ 自tự 他tha 共cộng 比tỉ 各các 三tam 合hợp 有hữu 三tam 十thập 六lục 更cánh 將tương 十thập 能năng 違vi 之chi 因nhân 配phối 此thử 三tam 十thập 六lục 一nhất 一nhất 之chi 上thượng 皆giai 有hữu 十thập 五ngũ 總tổng 計kế 合hợp 有hữu 五ngũ 百bách 三tam 十thập 四tứ 相tương 違vi 也dã 。

似tự 因nhân 相tương 對đối 寬khoan 狹hiệp 以dĩ 辨biện 有hữu 無vô 等đẳng 者giả 有hữu 是thị 不bất 成thành 亦diệc 不bất 定định 亦diệc 相tương 違vi 名danh 寬khoan 有hữu 是thị 不bất 成thành 亦diệc 不bất 定định 非phi 相tướng 違vi 次thứ 寬khoan 有hữu 是thị 不bất 成thành 但đãn 是thị 不bất 成thành 非phi 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 名danh 狹hiệp 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 作tác 法pháp 准chuẩn 此thử 。

此thử 說thuyết 共cộng 者giả 者giả 此thử 會hội 違vi 也dã 若nhược 言ngôn 四tứ 不bất 成thành 唯duy 無vô 初sơ 相tương/tướng 所sở 以dĩ 四tứ 不bất 成thành 不bất 得đắc 有hữu 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 者giả 何hà 故cố 次thứ 上thượng 牒điệp 四tứ 不bất 成thành 得đắc 有hữu 不bất 定định 及cập 相tương 違vi 耶da 答đáp 會hội 云vân 言ngôn 定định 無vô 相tướng 違vi 及cập 不bất 定định 者giả 據cứ 共cộng 而nhi 說thuyết 不bất 成thành 亦diệc 不bất 定định 等đẳng 約ước 後hậu 三tam 不bất 成thành 中trung 隨tùy 一nhất 而nhi 說thuyết 不bất 據cứ 共cộng 說thuyết 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

初sơ 標tiêu 能năng 以dĩ 所sở 逐trục 者giả 即tức 說thuyết 因nhân 宗tông 所sở 逐trục 也dã 因nhân 能năng 為vi 立lập 故cố 審thẩm 依y 增tăng 勝thắng 過quá 者giả 喻dụ 中trung 正chánh 合hợp 能năng 生sanh 他tha 知tri 今kim 既ký 倒đảo 合hợp 他tha 知tri 翻phiên 生sanh 故cố 須tu 立lập 過quá 故cố 言ngôn 以dĩ 似tự 翻phiên 真chân 。

若nhược 據cứ 合hợp 顯hiển 亦diệc 是thị 因nhân 過quá 者giả 由do 極cực 微vi 及cập 心tâm 所sở 法pháp 。 共cộng 為vi 同đồng 喻dụ 若nhược 據cứ 心tâm 所sở 無vô 常thường 即tức 是thị 異dị 品phẩm 無vô 質chất 礙ngại 因nhân 異dị 有hữu 同đồng 無vô 故cố 言ngôn 因nhân 過quá 也dã 。

舉cử 喻dụ 如như 業nghiệp 者giả 大Đại 乘Thừa 身thân 語ngữ 七thất 支chi 是thị 假giả 業nghiệp 小Tiểu 乘Thừa 是thị 實thật 業nghiệp 雖tuy 假giả 實thật 有hữu 殊thù 俱câu 有hữu 礙ngại 故cố 大đại 小tiểu 二Nhị 乘Thừa 。 意ý 業nghiệp 俱câu 無vô 礙ngại 無vô 礙ngại 因nhân 於ư 意ý 業nghiệp 上thượng 轉chuyển 此thử 即tức 一nhất 分phần/phân 隨tùy 一nhất 能năng 立lập 不bất 成thành 問vấn 聲thanh 論luận 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 業nghiệp 體thể 答đáp 他tha 計kế 非phi 心tâm 色sắc 別biệt 有hữu 一nhất 業nghiệp 體thể 無vô 礙ngại 也dã 由do 佛Phật 法Pháp 業nghiệp 是thị 有hữu 礙ngại 故cố 名danh 隨tùy 一nhất 。

或hoặc 指chỉ 如như 餘dư 疑nghi 惑hoặc 同đồng 喻dụ 者giả 此thử 指chỉ 第đệ 二nhị 句cú 同đồng 喻dụ 猶do 預dự 非phi 因nhân 猶do 預dự 也dã 且thả 如như 立lập 者giả 從tùng 遠viễn 所sở 來lai 見kiến 烟yên 決quyết 定định 即tức 立lập 量lượng 云vân 彼bỉ 山sơn 處xứ 定định 有hữu 事sự 火hỏa 以dĩ 現hiện 烟yên 故cố 由do 如như 餘dư 山sơn 餘dư 山sơn 立lập 者giả 身thân 不bất 至chí 彼bỉ 雖tuy 遠viễn 見kiến 霧vụ 等đẳng 不bất 定định 知tri 為vi 霧vụ 烟yên 既ký 不bất 定định 火hỏa 亦diệc 猶do 預dự 因nhân 及cập 能năng 立lập 俱câu 猶do 預dự 者giả 如như 立lập 不bất 遠viễn 處xứ 來lai 即tức 立lập 次thứ 前tiền 量lượng 更cánh 指chỉ 餘dư 山sơn 為vi 同đồng 喻dụ 即tức 是thị 俱câu 猶do 預dự 也dã 。

此thử 所sở 依y 無vô 能năng 立lập 亦diệc 無vô 者giả 所sở 依y 者giả 前tiền 陳trần 因nhân 也dã 能năng 立lập 無vô 者giả 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 因nhân 亦diệc 無vô 也dã 為vi 無vô 前tiền 陳trần 所sở 依y 因nhân 故cố 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 亦diệc 非phi 有hữu 故cố 問vấn 喻dụ 體thể 能năng 立lập 自tự 既ký 無vô 體thể 何hà 得đắc 言ngôn 所sở 依y 不bất 成thành 。 耶da 答đáp 若nhược 言ngôn 無vô 體thể 而nhi 有hữu 所sở 依y 即tức 成thành 其kỳ 失thất 今kim 言ngôn 無vô 體thể 復phục 無vô 所sở 依y 於ư 理lý 無vô 失thất 今kim 言ngôn 因nhân 為ví 喻dụ 依y 者giả 且thả 作tác 此thử 解giải 非phi 盡tận 理lý 也dã 據cứ 實thật 而nhi 言ngôn 瓶bình 空không 等đẳng 為ví 喻dụ 依y 也dã 故cố 下hạ 言ngôn 此thử 約ước 依y 因nhân 也dã 然nhiên 有hữu 說thuyết 言ngôn 即tức 無vô 俱câu 不bất 成thành 者giả 此thử 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 作tác 此thử 釋thích 又hựu 此thử 未vị 必tất 爾nhĩ 至chí 所sở 依y 不bất 成thành 。 此thử 疏sớ/sơ 若nhược 所sở 依y 無vô 即tức 無vô 俱câu 不bất 成thành 者giả 此thử 所sở 依y 無vô 者giả 約ước 喻dụ 依y 非phi 說thuyết 喻dụ 體thể 也dã 疏sớ/sơ 主chủ 舉cử 例lệ 非phi 也dã 此thử 意ý 軌quỹ 法Pháp 師sư 云vân 宗tông 中trung 無vô 因nhân 依y 非phi 但đãn 是thị 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 所sở 依y 不bất 成thành 。 喻dụ 上thượng 所sở 立lập 亦diệc 無vô 故cố 言ngôn 無vô 俱câu 不bất 成thành 也dã 意ý 云vân 若nhược 喻dụ 所sở 依y 無vô 即tức 能năng 所sở 二nhị 立lập 無vô 名danh 無vô 俱câu 不bất 成thành 非phi 同đồng 喻dụ 體thể 無vô 也dã 即tức 此thử 問vấn 不bất 必tất 爾nhĩ 即tức 舉cử 清thanh 辨biện 立lập 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 空không 是thị 宗tông 中trung 法pháp 所sở 作tác 性tánh 因nhân 立lập 敵địch 俱câu 許hứa 名danh 兩lưỡng 有hữu 同đồng 喻dụ 如như 空không 華hoa 即tức 此thử 空không 華hoa 雖tuy 立lập 敵địch 俱câu 無vô 空không 共cộng 有hữu 故cố 故cố 知tri 喻dụ 上thượng 有hữu 所sở 立lập 俱câu 由do 宗tông 上thượng 無vô 因nhân 即tức 是thị 喻dụ 上thượng 所sở 依y 不bất 成thành 。 不bất 得đắc 作tác 無vô 所sở 依y 即tức 喻dụ 能năng 立lập 所sở 立lập 俱câu 無vô 所sở 依y 不bất 成thành 也dã 。

然nhiên 有hữu 說thuyết 言ngôn 若nhược 所sở 依y 無vô 即tức 無vô 俱câu 不bất 成thành 者giả 此thử 別biệt 破phá 餘dư 師sư 非phi 軌quỹ 法Pháp 師sư 也dã 破phá 中trung 空không 華hoa 喻dụ 雖tuy 有hữu 所sở 立lập 空không 然nhiên 所sở 作tác 因nhân 空không 華hoa 即tức 無vô 云vân 何hà 可khả 言ngôn 。 若nhược 所sở 依y 無vô 即tức 無vô 俱câu 不bất 成thành (# 思tư 之chi 合hợp 在tại 後hậu 文văn 中trung 破phá )# 。

又hựu 有hữu 云vân 所sở 立lập 既ký 成thành 至chí 無vô 第đệ 四tứ 不bất 成thành 之chi 過quá 者giả 此thử 意ý 喻dụ 上thượng 既ký 有hữu 所sở 立lập 必tất 有hữu 所sở 依y 。 不bất 成thành 過quá 已dĩ 下hạ 難nạn/nan 意ý 可khả 解giải 。

又hựu 有hữu 云vân 所sở 立lập 既ký 成thành 乃nãi 至chí 豈khởi 無vô 此thử 過quá 者giả 此thử 中trung 意ý 說thuyết 謂vị 古cổ 疏sớ/sơ 文văn 所sở 立lập 既ký 成thành 必tất 有hữu 所sở 依y 。 不bất 審thẩm 何hà 法pháp 名danh 所sở 依y 不bất 定định 故cố 展triển 轉chuyển 破phá 之chi 可khả 知tri 。

因nhân 喻dụ 相tương 似tự 者giả 他tha 家gia 意ý 我ngã 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 依y 宗tông 所sở 立lập 即tức 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 因nhân 喻dụ 相tương 似tự 一nhất 種chủng 是thị 能năng 立lập 如như 何hà 成thành 宗tông 因nhân 即tức 許hứa 依y 有hữu 法pháp 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 即tức 許hứa 依y 後hậu 陳trần 故cố 知tri 不bất 可khả 若nhược 言ngôn 依y 喻dụ 所sở 立lập 亦diệc 不bất 得đắc 此thử 是thị 喻dụ 後hậu 陳trần 依y 極cực 微vi 得đắc 即tức 極cực 微vi 是thị 喻dụ 前tiền 陳trần 。

如như 俱câu 不bất 成thành 豈khởi 非phi 此thử 過quá 者giả 即tức 是thị 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 故cố 名danh 俱câu 也dã 。

若nhược 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 不bất 依y 所sở 立lập 者giả 即tức 此thử 所sở 立lập 是thị 宗tông 也dã 非phi 是thị 喻dụ 上thượng 所sở 立lập 也dã 。

若nhược 言ngôn 過quá 故cố 不bất 名danh 因nhân 者giả 此thử 牒điệp 他tha 救cứu 此thử 因nhân 雖tuy 有hữu 二nhị 相tương/tướng 為vi 初sơ 相tương/tướng 過quá 故cố 後hậu 二nhị 相tương/tướng 亦diệc 不bất 成thành 者giả 此thử 牒điệp 救cứu 也dã 。

然nhiên 準chuẩn 道Đạo 理lý 者giả 以dĩ 下hạ 是thị 正chánh 義nghĩa 也dã 闕khuyết 無vô 初sơ 相tương/tướng 即tức 是thị 無vô 因nhân 有hữu 疏sớ/sơ 次thứ 下hạ 言ngôn 以dĩ 後hậu 二nhị 相tương/tướng 說thuyết 為ví 喻dụ 故cố 故cố 無vô 所sở 依y 設thiết 有hữu 能năng 別biệt 而nhi 無vô 有hữu 法pháp 亦diệc 是thị 其kỳ 過quá 次thứ 即tức 言ngôn 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 有hữu 此thử 四tứ 過quá 審thẩm 約ước 無vô 能năng 別biệt 宗tông 亦diệc 復phục 無vô 妨phương 者giả 即tức 七thất 闕khuyết 中trung 無vô 宗tông 有hữu 因nhân 無vô 能năng 別biệt 宗tông 名danh 無vô 宗tông 七thất 闕khuyết 總tổng 名danh 過quá 。

瓶bình 自tự 體thể 依y 因nhân 所sở 助trợ 依y 者giả 今kim 此thử 答đáp 有hữu 二nhị 者giả 猶do 前tiền 問vấn 喻dụ 上thượng 能năng 立lập 依y 何hà 答đáp 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 依y 因nhân 上thượng 已dĩ 解giải 訖ngật 即tức 此thử 自tự 體thể 依y 答đáp 第đệ 二nhị 解giải 也dã 瓶bình 上thượng 所sở 作tác 是thị 喻dụ 自tự 體thể 自tự 體thể 依y 瓶bình 名danh 自tự 體thể 依y 所sở 助trợ 依y 者giả 因nhân 體thể 是thị 所sở 助trợ 喻dụ 體thể 是thị 能năng 助trợ 。

牒điệp 前tiền 總tổng 別biệt 者giả 此thử 以dĩ 同đồng 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 總tổng 別biệt 牒điệp 所sở 立lập 不bất 成thành 名danh 別biệt 即tức 牒điệp 前tiền 五ngũ 總tổng 中trung 一nhất 別biệt 也dã 。

准chuẩn 於ư 前tiền 者giả 前tiền 能năng 立lập 中trung 加gia 論luận 文văn 云vân 以dĩ 諸chư 極cực 微vi 常thường 住trụ 性tánh 故cố 合hợp 此thử 准chuẩn 下hạ 所sở 立lập 中trung 合hợp 云vân 以dĩ 一nhất 切thiết 寬khoan 皆giai 無vô 礙ngại 故cố 故cố 云vân 准chuẩn 前tiền 審thẩm 。

喻dụ 上thượng 常thường 住trụ 實thật 非phi 所sở 立lập 者giả 此thử 將tương 釋thích 喻dụ 喻dụ 合hợp 云vân 有hữu 所sở 立lập 宗tông 能năng 立lập 因nhân 有hữu 方phương 名danh 此thử 喻dụ 無vô 有hữu 闕khuyết 。

若nhược 舉cử 時thời 方phương 者giả 大Đại 乘Thừa 許hứa 時thời 方phương 是thị 無vô 常thường 故cố 成thành 隨tùy 一nhất 也dã 。

猶do 預dự 至chí 亦diệc 四tứ 者giả 即tức 宗tông 後hậu 陳trần 及cập 喻dụ 所sở 立lập 即tức 以dĩ 此thử 二nhị 作tác 四tứ 句cú 故cố 言ngôn 綺ỷ 互hỗ 亦diệc 四tứ 也dã 。

餘dư 者giả 類loại 思tư 者giả 即tức 此thử 前tiền 量lượng 改cải 喻dụ 取thủ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 為ví 喻dụ 即tức 是thị 第đệ 一nhất 句cú 也dã 第đệ 二nhị 句cú 云vân 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 有hữu 法pháp 定định 應ưng 有hữu 大Đại 乘Thừa 種chủng 姓tánh 有hữu 情tình 攝nhiếp 故cố 同đồng 喻dụ 如như 餘dư 有hữu 情tình 此thử 即tức 是thị 喻dụ 猶do 預dự 即tức 此thử 前tiền 量lượng 俱câu 猶do 預dự 是thị 第đệ 三tam 句cú 第đệ 四tứ 句cú 云vân 俱câu 不bất 猶do 預dự 者giả 加gia 行hành 住trụ 菩Bồ 薩Tát 是thị 有hữu 法pháp 定định 有hữu 大Đại 乘Thừa 種chủng 姓tánh 因nhân 云vân 雙song 證chứng 二nhị 空không 理lý 故cố 同đồng 喻dụ 云vân 如như 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 即tức 此thử 俱câu 不bất 猶do 預dự 也dã 。

有hữu 云vân 既ký 有hữu 能năng 立lập 者giả 此thử 師sư 意ý 若nhược 有hữu 成thành 宗tông 因nhân 即tức 此thử 喻dụ 必tất 無vô 所sở 依y 不bất 成thành 。 過quá 即tức 此thử 下hạ 若nhược 二nhị 立lập 無vô 者giả 即tức 是thị 宗tông 所sở 立lập 及cập 能năng 立lập 因nhân 也dã 。

不bất 應ưng 說thuyết 因nhân 獨độc 依y 有hữu 法pháp 者giả 意ý 云vân 若nhược 喻dụ 依y 因nhân 因nhân 既ký 依y 有hữu 法pháp 喻dụ 亦diệc 應ưng 然nhiên 以dĩ 因nhân 喻dụ 二nhị 俱câu 能năng 立lập 故cố 審thẩm 。

若nhược 依y 能năng 立lập 至chí 二nhị 俱câu 能năng 立lập 者giả 此thử 意ý 難nạn/nan 云vân 儞nễ 前tiền 能năng 立lập 因nhân 即tức 許hứa 依y 有hữu 法pháp 合hợp 喻dụ 所sở 立lập 即tức 許hứa 依y 因nhân 。

若nhược 依y 所sở 立lập 如như 前tiền 已dĩ 難nạn/nan 者giả 此thử 意ý 喻dụ 上thượng 所sở 立lập 不bất 得đắc 依y 宗tông 所sở 立lập 依y 何hà 處xứ 答đáp 依y 當đương 體thể 瓶bình 是thị 也dã 如như 前tiền 難nạn/nan 者giả 即tức 前tiền 難nạn/nan 能năng 立lập 即tức 不bất 得đắc 依y 宗tông 所sở 立lập 亦diệc 具cụ 依y 瓶bình 等đẳng 是thị 。

既ký 云vân 諸chư 皆giai 者giả 舉cử 因nhân 已dĩ 後hậu 即tức 得đắc 合hợp 也dã 。

不bất 同đồng 舉cử 因nhân 未vị 極cực 成thành 故cố 者giả 既ký 舉cử 合hợp 已dĩ 能năng 別biệt 極cực 成thành 得đắc 依y 能năng 別biệt 雖tuy 舉cử 因nhân 已dĩ 能năng 別biệt 未vị 極cực 成thành 故cố 不bất 得đắc 依y 能năng 別biệt 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 若nhược 舉cử 因nhân 已dĩ 敵địch 即tức 解giải 能năng 別biệt 因nhân 依y 能năng 別biệt 不bất 即tức 答đáp 云vân 亦diệc 不bất 得đắc 同đồng 喻dụ 要yếu 須tu 合hợp 已dĩ 方phương 依y 能năng 別biệt 舉cử 因nhân 未vị 合hợp 故cố 不bất 得đắc 依y 能năng 別biệt 。

若nhược 爾nhĩ 舉cử 喻dụ 未vị 解giải 如như 何hà 者giả 若nhược 言ngôn 舉cử 喻dụ 解giải 宗tông 依y 能năng 別biệt 舉cử 喻dụ 未vị 解giải 喻dụ 依y 於ư 何hà 此thử 更cánh 無vô 答đáp 為vi 有hữu 此thử 妨phương 下hạ 解giải 為vi 正chánh 。

有hữu 即tức 初sơ 二nhị 等đẳng 者giả 問vấn 此thử 不bất 成thành 等đẳng 准chuẩn 下hạ 作tác 法pháp 各các 通thông 有hữu 體thể 無vô 體thể 云vân 何hà 今kim 言ngôn 有hữu 即tức 初sơ 二nhị 無vô 即tức 第đệ 四tứ 但đãn 約ước 有hữu 體thể 耶da 師sư 云vân 且thả 據cứ 論luận 文văn 通thông 有hữu 體thể 而nhi 說thuyết 非phi 盡tận 理lý 談đàm 思tư 之chi 。

一nhất 宗tông 因nhân 俱câu 有hữu 體thể 無vô 俱câu 不bất 成thành 即tức 對đối 無vô 空không 論luận 是thị 者giả 准chuẩn 新tân 註chú 疏sớ/sơ 便tiện 云vân 此thử 中trung 細tế 分phần/phân 有hữu 三tam 十thập 六lục 具cụ 共cộng 宗tông 因nhân 對đối 為vi 首thủ 對đối 共cộng 自tự 他tha 無vô 俱câu 不bất 成thành 綺ỷ 互hỗ 有hữu 三tam 四tứ 句cú 自tự 他tha 宗tông 因nhân 有hữu 體thể 對đối 亦diệc 各các 三tam 合hợp 九cửu 四tứ 句cú 下hạ 三tam 句cú 中trung 且thả 合hợp 准chuẩn 此thử 即tức 合hợp 三tam 十thập 六lục 。 種chủng 四tứ 句cú 更cánh 以dĩ 分phần/phân 全toàn 相tương 對đối 綺ỷ 互hỗ 恐khủng 繁phồn 不bất 述thuật 今kim 且thả 約ước 總tổng 為vi 此thử 四tứ 句cú 次thứ 即tức 云vân 二nhị 宗tông 因nhân 無vô 體thể 有hữu 俱câu 不bất 成thành 。

即tức 前tiền 第đệ 二nhị 者giả 即tức 數số 論luận 對đối 無vô 空không 立lập 者giả 是thị 。

有hữu 兩lưỡng 俱câu 二nhị 立lập 者giả 意ý 云vân 有hữu 兩lưỡng 俱câu 二nhị 立lập 不bất 成thành 及cập 隨tùy 一nhất 猶do 預dự 所sở 依y 皆giai 有hữu 二nhị 立lập 不bất 成thành 言ngôn 也dã 審thẩm 。

初sơ 三tam 各các 二nhị 者giả 即tức 是thị 前tiền 兩lưỡng 俱câu 及cập 隨tùy 一nhất 猶do 預dự 各các 通thông 有hữu 體thể 無vô 體thể 。

如như 外ngoại 道đạo 立lập 我ngã 能năng 受thọ 苦khổ 至chí 為vi 同đồng 喻dụ 者giả 此thử 外ngoại 道đạo 雖tuy 許hứa 有hữu 虗hư 空không 彼bỉ 自tự 不bất 許hứa 虗hư 空không 受thọ 苦khổ 樂lạc 作tác 業nghiệp 等đẳng 自tự 隨tùy 一nhất 虗hư 空không 之chi 上thượng 能năng 所sở 立lập 無vô 名danh 無vô 俱câu 不bất 成thành 對đối 經kinh 部bộ 師sư 彼bỉ 不bất 許hứa 有hữu 虗hư 空không 體thể 但đãn 自tự 許hứa 有hữu 名danh 自tự 隨tùy 一nhất 。

他tha 隨tùy 一nhất 有hữu 俱câu 不bất 成thành 者giả 此thử 舉cử 業nghiệp 為vi 同đồng 喻dụ 佛Phật 法Pháp 者giả 雖tuy 許hứa 有hữu 業nghiệp 不bất 許hứa 是thị 常thường 無vô 礙ngại 意ý 業nghiệp 雖tuy 是thị 無vô 礙ngại 今kim 且thả 取thủ 身thân 語ngữ 故cố 成thành 他tha 又hựu 解giải 他tha 雖tuy 許hứa 有hữu 業nghiệp 不bất 許hứa 業nghiệp 是thị 常thường 無vô 礙ngại 聲thanh 論luận 宗tông 中trung 雖tuy 別biệt 有hữu 業nghiệp 體thể 是thị 無vô 常thường 闕khuyết 常thường 宗tông 有hữu 體thể 無vô 礙ngại 無vô 礙ngại 不bất 無vô 此thử 亦diệc 偏thiên 不bất 成thành 非phi 俱câu 也dã 今kim 且thả 據cứ 隨tùy 一nhất 有hữu 俱câu 不bất 成thành 。

喻dụ 依y 既ký 有hữu 闕khuyết 無vô 此thử 句cú 者giả 喻dụ 既ký 有hữu 依y 所sở 以dĩ 無vô 此thử 所sở 依y 不bất 成thành 。 過quá 若nhược 以dĩ 喻dụ 依y 宗tông 因nhân 亦diệc 可khả 有hữu 此thử 所sở 依y 不bất 成thành 。 也dã 如như 前tiền 第đệ 三tam 數số 論luận 無vô 質chất 喻dụ 不bất 依y 宗tông 中trung 我ngã 故cố 審thẩm 。

前tiền 四tứ 句cú 中trung 第đệ 二nhị 句cú 者giả 即tức 是thị 前tiền 數số 論luận 立lập 思tư 能năng 受thọ 用dụng 二nhị 十thập 三tam 諦đế 實thật 我ngã 用dụng 喻dụ 如như 瓶bình 等đẳng 思tư 及cập 我ngã 既ký 不bất 許hứa 有hữu 瓶bình 等đẳng 依y 何hà 。

無vô 俱câu 不bất 成thành 可khả 亦diệc 准chuẩn 此thử 者giả 下hạ 無vô 俱câu 不bất 成thành 中trung 亦diệc 可khả 准chuẩn 此thử 有hữu 自tự 他tha 共cộng 等đẳng 。

若nhược 說thuyết 依y 喻dụ 即tức 前tiền 說thuyết 是thị 者giả 此thử 意ý 即tức 次thứ 前tiền 行hành 猶do 預dự 既ký 不bất 許hứa 有hữu 猶do 預dự 無vô 俱câu 不bất 成thành 何hà 意ý 喻dụ 依y 既ký 無vô 何hà 成thành 猶do 預dự 故cố 不bất 可khả 即tức 所sở 依y 不bất 成thành 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 喻dụ 既ký 無vô 能năng 立lập 所sở 立lập 亦diệc 無vô 也dã 。

說thuyết 依y 宗tông 因nhân 即tức 前tiền 四tứ 句cú 中trung 第đệ 四tứ 句cú 是thị 者giả 宗tông 因nhân 無vô 體thể 無vô 俱câu 不bất 成thành 此thử 不bất 異dị 彼bỉ 故cố 猶do 指chỉ 於ư 前tiền 即tức 有hữu 俱câu 不bất 成thành 中trung 第đệ 四tứ 所sở 依y 不bất 成thành 。 第đệ 二nhị 解giải 是thị 也dã 。

有hữu 云vân 聲thanh 宗tông 上thượng 遮già 表biểu 至chí 非phi 總tổng 能năng 立lập 闕khuyết 者giả 此thử 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 假giả 救cứu 聲thanh 論luận 師sư 量lượng 即tức 此thử 量lượng 意ý 聲thanh 宗tông 之chi 上thượng 具cụ 有hữu 遮già 表biểu 將tương 空không 為ví 喻dụ 但đãn 有hữu 其kỳ 遮già 故cố 言ngôn 虗hư 空không 喻dụ 上thượng 遮già 。

別biệt 既ký 兩lưỡng 俱câu 成thành 者giả 即tức 所sở 立lập 宗tông 上thượng 及cập 能năng 立lập 喻dụ 上thượng 皆giai 有hữu 其kỳ 遮già 故cố 言ngôn 兩lưỡng 俱câu 成thành 即tức 此thử 兩lưỡng 俱câu 合hợp 是thị 兩lưỡng 俱câu 兩lưỡng 俱câu 立lập 敵địch 俱câu 許hứa 宗tông 喻dụ 具cụ 有hữu 遮già 。

非phi 總tổng 能năng 立lập 闕khuyết 者giả 即tức 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 答đáp 意ý 若nhược 聲thanh 論luận 作tác 此thử 立lập 但đãn 是thị 所sở 立lập 不bất 成thành 能năng 立lập 因nhân 得đắc 有hữu 。

此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 至chí 非phi 能năng 立lập 闕khuyết 者giả 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 非phi 軌quỹ 法Pháp 師sư 若nhược 言ngôn 同đồng 喻dụ 上thượng 有hữu 遮già 無vô 表biểu 即tức 言ngôn 唯duy 無vô 所sở 立lập 不bất 闕khuyết 能năng 立lập 他tha 此thử 答đáp 聲thanh 論luận 者giả 非phi 也dã 故cố 言ngôn 不bất 然nhiên 。

又hựu 破phá 他tha 救cứu 聲thanh 云vân 至chí 亦diệc 不bất 返phản 成thành 者giả 此thử 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 牒điệp 他tha 救cứu 更cánh 有hữu 一nhất 別biệt 師sư 與dữ 今kim 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 同đồng 亦diệc 破phá 聲thanh 論luận 師sư 前tiền 救cứu 并tinh 軌quỹ 法Pháp 師sư 前tiền 解giải 同đồng 喻dụ 唯duy 闕khuyết 所sở 立lập 不bất 闕khuyết 能năng 立lập 之chi 義nghĩa 即tức 下hạ 文văn 喻dụ 不bất 似tự 因nhân 者giả 此thử 意ý 汝nhữ 成thành 宗tông 因nhân 有hữu 遮già 有hữu 表biểu 喻dụ 上thượng 但đãn 有hữu 遮già 無vô 所sở 表biểu 故cố 言ngôn 不bất 似tự 亦diệc 不bất 返phản 成thành 即tức 是thị 別biệt 師sư 破phá 軌quỹ 法Pháp 師sư 并tinh 破phá 聲thanh 論luận 。

云vân 如như 咽yến/ế/yết 等đẳng 作tác 至chí 亦diệc 得đắc 成thành 喻dụ 者giả 此thử 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 引dẫn 喻dụ 破phá 別biệt 師sư 成thành 前tiền 同đồng 喻dụ 能năng 立lập 義nghĩa 軌quỹ 云vân 瓶bình 聲thanh 二nhị 種chủng 所sở 作tác 。 雖tuy 不bất 相tương 似tự 以dĩ 所sở 作tác 同đồng 亦diệc 得đắc 有hữu 能năng 立lập 因nhân 今kim 將tương 空không 但đãn 有hữu 遮già 聲thanh 上thượng 即tức 具cụ 遮già 表biểu 雖tuy 不bất 相tương 似tự 以dĩ 遮già 義nghĩa 同đồng 亦diệc 得đắc 為vi 因nhân 有hữu 能năng 立lập 也dã 。

此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 至chí 不bất 與dữ 此thử 例lệ 者giả 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 非phi 此thử 意ý 不bất 得đắc 以dĩ 所sở 作tác 義nghĩa 同đồng 解giải 他tha 別biệt 師sư 之chi 難nạn/nan 也dã 。

又hựu 云vân 聲thanh 宗tông 無vô 礙ngại 至chí 能năng 立lập 得đắc 有hữu 者giả 此thử 意ý 聲thanh 宗tông 無vô 礙ngại 但đãn 取thủ 其kỳ 遮già 同đồng 喻dụ 取thủ 空không 能năng 立lập 得đắc 有hữu 者giả 此thử 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 敘tự 聲thanh 論luận 故cố 。

又hựu 敘tự 難nạn/nan 云vân 至chí 亦diệc 無vô 能năng 立lập 。 者giả 此thử 意ý 更cánh 有hữu 別biệt 師sư 難nạn/nan 前tiền 所sở 遮già 不bất 取thủ 表biểu 汝nhữ 宗tông 喻dụ 具cụ 二nhị 者giả 即tức 此thử 遮già 表biểu 今kim 即tức 但đãn 取thủ 其kỳ 遮già 不bất 取thủ 表biểu 者giả 亦diệc 能năng 立lập 不bất 成thành 即tức 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 軌quỹ 法Pháp 師sư 牒điệp 他tha 難nạn/nan 意ý 成thành 。

亦diệc 應ưng 小Tiểu 乘Thừa 至chí 望vọng 自tự 應ưng 有hữu 隨tùy 一nhất 過quá 者giả 即tức 是thị 他tha 隨tùy 一nhất 大Đại 乘Thừa 不bất 許hứa 小Tiểu 乘Thừa 自tự 許hứa 大Đại 乘Thừa 名danh 他tha 望vọng 小Tiểu 乘Thừa 他tha 故cố 此thử 是thị 軌quỹ 法Pháp 師sư 舉cử 此thử 量lượng 以dĩ 破phá 前tiền 師sư 。

故cố 知tri 能năng 立lập 不bất 定định 成thành 即tức 具cụ 遮già 表biểu 者giả 此thử 軌quỹ 法Pháp 師sư 自tự 結kết 。

此thử 意ý 至chí 方phương 是thị 喻dụ 過quá 者giả 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 釋thích 軌quỹ 立lập 意ý 。

故cố 將tương 此thử 量lượng 為vi 不bất 定định 過quá 者giả 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 總tổng 牒điệp 他tha 意ý 也dã 准chuẩn 新tân 疏sớ/sơ 本bổn 云vân 故cố 將tương 此thử 量lượng 為vi 決quyết 定định 相tương 違vi 過quá 者giả 正chánh 指chỉ 過quá 別biệt 名danh 舊cựu 疏sớ/sơ 奄yểm 含hàm 總tổng 說thuyết 也dã 。

此thử 量lượng 亦diệc 非phi 至chí 故cố 所sở 引dẫn 非phi 者giả 此thử 並tịnh 是thị 疏sớ/sơ 主chủ 出xuất 前tiền 量lượng 過quá 若nhược 對đối 無vô 空không 論luận 即tức 是thị 所sở 別biệt 不bất 成thành 因nhân 犯phạm 隨tùy 一nhất 空không 體thể 敵địch 者giả 既ký 不bất 許hứa 有hữu 非phi 作tác 之chi 因nhân 亦diệc 不bất 有hữu 立lập 空không 有hữu 法pháp 既ký 無vô 又hựu 成thành 因nhân 無vô 所sở 依y 過quá 及cập 不bất 定định 過quá 云vân 汝nhữ 空không 為vi 如như 擇trạch 滅diệt 具cụ 遮già 表biểu 體thể 非phi 作tác 故cố 是thị 常thường 耶da 為vi 如như 龜quy 毛mao 不bất 具cụ 遮già 表biểu 體thể 非phi 無vô 故cố 是thị 無vô 常thường 耶da 猶do 何hà 等đẳng 有hữu 此thử 四tứ 過quá 此thử 是thị 小Tiểu 乘Thừa 立lập 自tự 量lượng 對đối 大Đại 乘Thừa 不bất 置trí 自tự 許hứa 言ngôn 簡giản 犯phạm 此thử 四tứ 過quá 。

設thiết 若nhược 救cứu 云vân 至chí 可khả 非phi 能năng 立lập 闕khuyết 不bất 成thành 過quá 者giả 此thử 意ý 軌quỹ 法Pháp 師sư 設thiết 救cứu 云vân 聲thanh 空không 但đãn 取thủ 遮già 不bất 取thủ 於ư 表biểu 者giả 可khả 非phi 能năng 立lập 闕khuyết 不bất 成thành 過quá 此thử 語ngữ 翻phiên 顯hiển 非phi 是thị 不phủ 也dã 正chánh 應ưng 云vân 不bất 是thị 能năng 立lập 闕khuyết 不bất 成thành 過quá 此thử 軌quỹ 法Pháp 師sư 假giả 作tác 聲thanh 論luận 作tác 此thử 救cứu 也dã 。

然nhiên 有hữu 破phá 云vân 此thử 眼nhãn 法Pháp 師sư 因nhân 喻dụ 亦diệc 爾nhĩ 者giả 亦diệc 取thủ 遮già 不bất 取thủ 表biểu 故cố 言ngôn 亦diệc 爾nhĩ 。

此thử 難nạn/nan 亦diệc 非phi 至chí 不bất 為vi 定định 量lượng 故cố 者giả 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 非phi 眼nhãn 法Pháp 師sư 出xuất 此thử 二nhị 過quá 也dã 。

宗tông 因nhân 喻dụ 二nhị 俱câu 有hữu 義nghĩa 故cố 者giả 但đãn 有hữu 遮già 表biểu 也dã 。

或hoặc 可khả 違vi 彼bỉ 是thị 因nhân 者giả 即tức 此thử 足túc 目mục 所sở 造tạo 亦diệc 許hứa 具cụ 遮già 表biểu 。

若nhược 說thuyết 合hợp 亦diệc 喻dụ 上thượng 別biệt 義nghĩa 等đẳng 者giả 此thử 意ý 即tức 此thử 諸chư 皆giai 合hợp 義nghĩa 雖tuy 不bất 離ly 因nhân 喻dụ 即tức 是thị 同đồng 喻dụ 品phẩm 之chi 上thượng 別biệt 義nghĩa 古cổ 師sư 據cứ 此thử 喻dụ 上thượng 別biệt 義nghĩa 別biệt 立lập 合hợp 結kết 支chi 也dã 。

又hựu 於ư 同đồng 喻dụ 至chí 不bất 說thuyết 唯duy 顯hiển 第đệ 二nhị 相tương/tướng 者giả 即tức 理lý 門môn 中trung 但đãn 言ngôn 顯hiển 第đệ 二nhị 相tương/tướng 不bất 說thuyết 唯duy 言ngôn 唯duy 者giả 定định 義nghĩa 。

及cập 相tương/tướng 符phù 者giả 敵địch 者giả 亦diệc 許hứa 無vô 常thường 是thị 所sở 作tác 故cố 言ngôn 相tương/tướng 符phù 也dã 准chuẩn 前tiền 註chú 疏sớ/sơ 從tùng 相tương/tướng 符phù 等đẳng 下hạ 即tức 云vân 故cố 理lý 門môn 云vân 說thuyết 因nhân 宗tông 所sở 隨tùy 宗tông 無vô 因nhân 不bất 有hữu 此thử 二nhị 名danh 譬thí 喻dụ 餘dư 皆giai 此thử 相tương 似tự 又hựu 云vân 應ưng 以dĩ 所sở 作tác 證chứng 無vô 常thường 翻phiên 以dĩ 無vô 常thường 成thành 所sở 作tác 若nhược 爾nhĩ 應ưng 成thành 非phi 所sở 說thuyết 不bất 遍biến 不bất 樂nhạo 等đẳng 合hợp 離ly 。

所sở 依y 不bất 成thành 。 宗tông 無vô 體thể 故cố 者giả 如như 但đãn 言ngôn 小Tiểu 乘Thừa 對đối 大Đại 乘Thừa 立lập 不bất 言ngôn 何hà 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 若nhược 無vô 空không 立lập 豈khởi 非phi 無vô 所sở 別biệt 不bất 成thành 乎hồ 審thẩm 。

總tổng 計kế 似tự 同đồng 至chí 有hữu 十thập 四tứ 者giả 此thử 約ước 俱câu 不bất 成thành 總tổng 為vi 一nhất 四tứ 句cú 不bất 分phân 有hữu 無vô 體thể 也dã 非phi 前tiền 能năng 所sở 二nhị 立lập 也dã 。

自tự 他tha 共cộng 有hữu 五ngũ 十thập 四tứ 者giả 。 俱câu 不bất 成thành 中trung 分phần/phân 有hữu 體thể 無vô 體thể 各các 作tác 四tứ 句cú 合hợp 成thành 八bát 句cú 無vô 合hợp 倒đảo 合hợp 足túc 於ư 前tiền 八bát 成thành 其kỳ 十thập 句cú 能năng 立lập 所sở 立lập 各các 有hữu 四tứ 句cú 成thành 十thập 八bát 句cú 於ư 中trung 各các 分phần/phân 自tự 他tha 共cộng 總tổng 成thành 五ngũ 十thập 四tứ 。

又hựu 於ư 中trung 離ly 俱câu 不bất 成thành 至chí 分phần/phân 自tự 他tha 共cộng 者giả 此thử 並tịnh 釋thích 五ngũ 十thập 四tứ 所sở 以dĩ 如như 前tiền 分phân 別biệt 是thị 言ngôn 六lục 種chủng 四tứ 句cú 者giả 有hữu 體thể 無vô 體thể 各các 自tự 他tha 共cộng 名danh 之chi 為vi 六lục 即tức 此thử 六lục 上thượng 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 四tứ 句cú 故cố 總tổng 合hợp 言ngôn 有hữu 六lục 。

如như 立lập 我ngã 無vô 等đẳng 者giả 問vấn 此thử 量lượng 以dĩ 何hà 為vi 同đồng 喻dụ 答đáp 此thử 量lượng 闕khuyết 宗tông 同đồng 喻dụ 今kim 正chánh 明minh 異dị 喻dụ 同đồng 過quá 不bất 論luận 。

前tiền 解giải 為vi 勝thắng 者giả 問vấn 前tiền 據cứ 何hà 義nghĩa 為vi 勝thắng 乎hồ 答đáp 前tiền 解giải 異dị 喻dụ 無vô 體thể 但đãn 宗tông 因nhân 即tức 無vô 其kỳ 過quá 故cố 前tiền 為vi 勝thắng 後hậu 解giải 抑ức 道đạo 非phi 無vô 此thử 理lý 據cứ 實thật 非phi 妙diệu 。

隨tùy 他tha 准chuẩn 知tri 者giả 薩tát 婆bà 多đa 翻phiên 立lập 此thử 他tha 量lượng 即tức 是thị 他tha 隨tùy 一nhất 所sở 立lập 不bất 遣khiển 。

餘dư 思tư 可khả 悉tất 者giả 即tức 猶do 預dự 所sở 依y 也dã 猶do 預dự 能năng 立lập 不bất 遣khiển 者giả 如như 大Đại 乘Thừa 對đối 薩tát 婆bà 多đa 立lập 預dự 流lưu 果quả 定định 有hữu 大Đại 乘Thừa 種chủng 性tánh 因nhân 云vân 有hữu 性tánh 攝nhiếp 故cố 如như 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 異dị 喻dụ 云vân 諸chư 無vô 大Đại 乘Thừa 種chủng 性tánh 此thử 無vô 大Đại 乘Thừa 種chủng 性tánh 之chi 言ngôn 含hàm 得đắc 有hữu 情tình 及cập 非phi 情tình 故cố 是thị 猶do 預dự 有hữu 情tình 攝nhiếp 故cố 因nhân 於ư 異dị 喻dụ 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 上thượng 轉chuyển 故cố 是thị 異dị 喻dụ 猶do 預dự 能năng 立lập 不bất 遣khiển 。

所sở 依y 能năng 立lập 不bất 遣khiển 者giả 次thứ 前tiền 立lập 我ngã 無vô 量lượng 是thị 。

遮già 有hữu 立lập 異dị 者giả 此thử 即tức 是thị 遮già 卻khước 有hữu 體thể 宗tông 立lập 無vô 體thể 宗tông 是thị 也dã 異dị 喻dụ 亦diệc 無vô 體thể 即tức 是thị 無vô 體thể 。 異dị 喻dụ 俱câu 不bất 遣khiển 過quá 也dã 如như 疏sớ/sơ 具cụ 作tác 法pháp 是thị 思tư 之chi 可khả 解giải 。

前tiền 望vọng 二nhị 宗tông 至chí 故cố 合hợp 為vi 一nhất 者giả 前tiền 對đối 有hữu 空không 無vô 空không 二nhị 宗tông 此thử 意ý 似tự 同đồng 喻dụ 中trung 俱câu 中trung 開khai 二nhị 即tức 今kim 似tự 異dị 喻dụ 中trung 何hà 不bất 開khai 有hữu 體thể 無vô 體thể 不bất 遣khiển 乎hồ 。

此thử 約ước 別biệt 立lập 故cố 合hợp 為vi 一nhất 者giả 此thử 中trung 偏thiên 對đối 有hữu 空không 論luận 說thuyết 不bất 據cứ 雙song 對đối 有hữu 空không 無vô 空không 二nhị 論luận 而nhi 說thuyết 故cố 不bất 開khai 二nhị 也dã 。

立lập 無vô 異dị 無vô 即tức 無vô 不bất 遣khiển 者giả 立lập 無vô 體thể 宗tông 異dị 喻dụ 無vô 體thể 異dị 喻dụ 即tức 是thị 無vô 俱câu 不bất 遣khiển 亦diệc 是thị 非phi 作tác 有hữu 礙ngại 故cố 言ngôn 上thượng 之chi 非phi 字tự 通thông 下hạ 有hữu 礙ngại 意ý 云vân 非phi 作tác 復phục 非phi 礙ngại 故cố 審thẩm 問vấn 前tiền 如như 非phi 有hữu 中trung 云vân 立lập 無vô 異dị 喻dụ 無vô 亦diệc 成thành 正chánh 量lượng 何hà 故cố 今kim 異dị 喻dụ 者giả 無vô 不bất 遣khiển 耶da 答đáp 前tiền 云vân 無vô 者giả 與dữ 此thử 不bất 同đồng 除trừ 六lục 句cú 外ngoại 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 可khả 為vi 異dị 喻dụ 因nhân 不bất 濫lạm 行hành 得đắc 成thành 正chánh 量lượng 彼bỉ 宗tông 六lục 句cú 攝nhiếp 法pháp 盡tận 故cố 而nhi 非phi 得đắc 彼bỉ 無vô 體thể 法pháp 以dĩ 為vi 異dị 喻dụ 二nhị 立lập 得đắc 遣khiển 故cố 不bất 相tương 違vi 。

由do 合hợp 故cố 知tri 因nhân 者giả 即tức 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 由do 諸chư 皆giai 合hợp 已dĩ 前tiền 此thử 第đệ 二nhị 相tương/tướng 決quyết 能năng 成thành 宗tông 疏sớ/sơ 下hạ 云vân 因nhân 合hợp 方phương 明minh 者giả 此thử 因nhân 因nhân 由do 也dã 由do 合hợp 故cố 喻dụ 明minh 顯hiển 親thân 宗tông 成thành 也dã 。

此thử 有hữu 二nhị 過quá 者giả 一nhất 成thành 非phi 所sở 說thuyết 二nhị 相tương/tướng 符phù 敵địch 者giả 亦diệc 得đắc 礙ngại 因nhân 成thành 無vô 常thường 宗tông 故cố 有hữu 相tương/tướng 符phù 。

復phục 言ngôn 等đẳng 者giả 者giả 此thử 意ý 今kim 此thử 等đẳng 字tự 上thượng 似tự 宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 支chi 過quá 中trung 論luận 文văn 之chi 中trung 除trừ 四tứ 相tương 違vi 自tự 餘dư 過quá 各các 據cứ 言ngôn 陳trần 未vị 明minh 意ý 許hứa 今kim 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 彼bỉ 意ý 許hứa 又hựu 缺khuyết 減giảm 過quá 論luận 文văn 之chi 中trung 言ngôn 陳trần 意ý 許hứa 俱câu 並tịnh 不bất 說thuyết 又hựu 缺khuyết 過quá 中trung 有hữu 分phần/phân 有hữu 全toàn 兼kiêm 單đơn 雙song 者giả 二nhị 闕khuyết 三tam 闕khuyết 是thị 也dã 此thử 等đẳng 諸chư 過quá 論luận 亦diệc 不bất 明minh 今kim 此thử 等đẳng 言ngôn 並tịnh 皆giai 等đẳng 彼bỉ 諸chư 過quá 失thất 明minh 此thử 二nhị 量lượng 至chí 相tương/tướng 影ảnh 顯hiển 者giả 問vấn 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 親thân 能năng 自tự 悟ngộ 兼kiêm 隱ẩn 悟ngộ 他tha 及cập 能năng 立lập 二nhị 稱xưng 能năng 立lập 能năng 破phá 親thân 能năng 悟ngộ 他tha 唯duy 隱ẩn 自tự 悟ngộ 不bất 言ngôn 隱ẩn 能năng 立lập 何hà 故cố 所sở 隱ẩn 一nhất 二nhị 不bất 同đồng 乎hồ 答đáp 其kỳ 理lý 正chánh 齊tề 能năng 立lập 破phá 顯hiển 明minh 二nhị 義nghĩa 能năng 立lập 及cập 悟ngộ 他tha 唯duy 隱ẩn 自tự 悟ngộ 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 唯duy 顯hiển 一nhất 義nghĩa 今kim 是thị 自tự 悟ngộ 隱ẩn 一nhất 義nghĩa 能năng 立lập 及cập 悟ngộ 他tha 雖tuy 隱ẩn 顯hiển 不bất 同đồng 其kỳ 數số 相tương 似tự 故cố 不bất 應ưng 責trách 問vấn 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 約ước 自tự 先tiên 解giải 即tức 名danh 自tự 悟ngộ 親thân 能năng 立lập 能năng 破phá 亦diệc 先tiên 自tự 解giải 何hà 故cố 不bất 言ngôn 親thân 唯duy 自tự 悟ngộ 乎hồ 答đáp 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 且thả 約ước 其kỳ 智trí 了liễu 自tự 共cộng 相tương 邊biên 名danh 為vi 自tự 悟ngộ 能năng 立lập 能năng 破phá 智trí 雖tuy 先tiên 已dĩ 解giải 不bất 約ước 其kỳ 智trí 且thả 約ước 立lập 論luận 者giả 能năng 詮thuyên 之chi 言ngôn 悟ngộ 敵địch 證chứng 親thân 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

次thứ 彼bỉ 二nhị 立lập 明minh 者giả 此thử 即tức 次thứ 能năng 立lập 似tự 立lập 後hậu 明minh 此thử 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 也dã 。

二nhị 燈đăng 等đẳng 者giả 此thử 燈đăng 既ký 發phát 彼bỉ 燈đăng 影ảnh 彼bỉ 燈đăng 亦diệc 發phát 此thử 燈đăng 之chi 影ảnh 炬cự 亦diệc 如như 之chi 自tự 悟ngộ 悟ngộ 他tha 互hỗ 影ảnh 亦diệc 爾nhĩ 。

此thử 即tức 兼kiêm 明minh 立lập 量lượng 意ý 訖ngật 者giả 此thử 立lập 者giả 意ý 本bổn 無vô 欲dục 悟ngộ 他tha 此thử 文văn 既ký 明minh 自tự 悟ngộ 悟ngộ 他tha 悟ngộ 他tha 即tức 是thị 兼kiêm 明minh 立lập 量lượng 意ý 訖ngật 。

為vi 了liễu 知tri 自tự 彼bỉ 更cánh 立lập 餘dư 量lượng 者giả 此thử 意ý 但đãn 約ước 自tự 共cộng 相tương 但đãn 開khai 現hiện 比tỉ 等đẳng 此thử 意ý 非phi 離ly 此thử 自tự 共cộng 二nhị 相tương/tướng 別biệt 更cánh 立lập 量lượng 有hữu 人nhân 離ly 此thử 外ngoại 更cánh 立lập 義nghĩa 准chuẩn 等đẳng 是thị 也dã 今kim 此thử 不bất 然nhiên 。

意ý 欲dục 弘hoằng 於ư 本bổn 論luận 者giả 即tức 瑜du 伽già 對đối 法pháp 等đẳng 是thị 也dã 。

答đáp 古cổ 師sư 至chí 智trí 開khai 三tam 量lượng 者giả 義nghĩa 者giả 境cảnh 義nghĩa 即tức 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 詮thuyên 即tức 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 緣duyên 自tự 相tương/tướng 智trí 名danh 現hiện 量lượng 緣duyên 共cộng 相tương 智trí 名danh 比tỉ 量lượng 緣duyên 至chí 教giáo 即tức 名danh 教giáo 量lượng 古cổ 師sư 約ước 此thử 詮thuyên 義nghĩa 分phần/phân 三tam 量lượng 也dã 。

以dĩ 智trí 從tùng 理lý 者giả 所sở 緣duyên 之chi 理lý 不bất 過quá 自tự 共cộng 二nhị 種chủng 能năng 緣duyên 之chi 智trí 但đãn 分phần/phân 現hiện 比tỉ 。

廢phế 詮thuyên 從tùng 旨chỉ 者giả 旨chỉ 即tức 理lý 是thị 也dã 。

當đương 知tri 唯duy 言ngôn 者giả 但đãn 遮già 譬thí 喻dụ 義nghĩa 准chuẩn 等đẳng 量lượng 不bất 遮già 古cổ 師sư 三tam 量lượng 故cố 言ngôn 不bất 相tương 違vi 也dã 。

有hữu 過quá 不bất 習tập 者giả 如như 軌quỹ 法Pháp 師sư 疏sớ/sơ 中trung 具cụ 述thuật 有hữu 過quá 者giả 即tức 將tương 似tự 現hiện 比tỉ 等đẳng 比tỉ 量lượng 攝nhiếp 即tức 是thị 過quá 也dã 。

又hựu 傳truyền 云vân 者giả 此thử 賢hiền 法Pháp 師sư 北bắc 川xuyên 傳truyền 量lượng 法Pháp 師sư 集tập 此thử 比tỉ 量lượng 也dã 。

現hiện 所sở 有hữu 量lượng 者giả 除trừ 現hiện 量lượng 外ngoại 所sở 有hữu 之chi 量lượng 名danh 現hiện 所sở 有hữu 量lượng 即tức 至chí 教giáo 等đẳng 是thị 。

狹hiệp 帶đái 說thuyết 者giả 以dĩ 所sở 有hữu 言ngôn 含hàm 至chí 教giáo 等đẳng 名danh 為vi 狹hiệp 帶đái 。

陳trần 那na 與dữ 作tác 決quyết 定định 相tương 違vi 者giả 問vấn 相tương 違vi 決quyết 定định 有hữu 法pháp 必tất 同đồng 因nhân 喻dụ 及cập 法pháp 而nhi 即tức 是thị 別biệt 成thành 其kỳ 決quyết 定định 前tiền 他tha 量lượng 云vân 非phi 比tỉ 極cực 成thành 等đẳng 今kim 云vân 非phi 現hiện 極cực 成thành 等đẳng 也dã 有hữu 法pháp 既ký 別biệt 何hà 成thành 相tương 違vi 決quyết 定định 答đáp 此thử 量lượng 之chi 中trung 言ngôn 所sở 有hữu 量lượng 正chánh 是thị 有hữu 法pháp 非phi 比tỉ 等đẳng 者giả 言ngôn 有hữu 法pháp 之chi 具cụ 不bất 是thị 有hữu 法pháp 今kim 者giả 還hoàn 取thủ 彼bỉ 所sở 有hữu 量lượng 以dĩ 為vi 有hữu 法pháp 故cố 亦diệc 無vô 失thất 如như 真chân 故cố 極cực 成thành 色sắc 等đẳng 量lượng 。

又hựu 助trợ 難nạn/nan 至chí 餘dư 不bất 立lập 故cố 者giả 前tiền 解giải 量lượng 意ý 除trừ 現hiện 比tỉ 外ngoại 所sở 有hữu 至chí 教giáo 譬thí 喻dụ 義nghĩa 准chuẩn 等đẳng 量lượng 佛Phật 法Pháp 之chi 中trung 。 但đãn 許hứa 立lập 至chí 教giáo 自tự 餘dư 譬thí 喻dụ 等đẳng 皆giai 悉tất 不bất 立lập 今kim 彼bỉ 法pháp 中trung 既ký 總tổng 包bao 彼bỉ 故cố 望vọng 佛Phật 法Pháp 是thị 一nhất 分phần/phân 過quá 如như 何hà 者giả 是thị 且thả 如như 第đệ 二nhị 量lượng 非phi 現hiện 極cực 成thành 所sở 有hữu 量lượng 言ngôn 所sở 有hữu 者giả 佛Phật 法Pháp 但đãn 許hứa 有hữu 至chí 教giáo 不bất 許hứa 譬thí 喻dụ 等đẳng 量lượng 今kim 立lập 即tức 是thị 一nhất 分phần/phân 所sở 別biệt 不bất 成thành 據cứ 助trợ 難nạn/nan 中trung 但đãn 合hợp 有hữu 一nhất 分phần/phân 所sở 別biệt 過quá 不bất 合hợp 有hữu 能năng 別biệt 過quá 或hoặc 可khả 有hữu 即tức 是thị 隨tùy 一nhất 能năng 別biệt 不bất 成thành 過quá 如như 何hà 者giả 是thị 非phi 比tỉ 量lượng 接tiếp 即tức 是thị 能năng 別biệt 佛Phật 法Pháp 都đô 無vô 義nghĩa 准chuẩn 等đẳng 量lượng 何hà 論luận 接tiếp 與dữ 不bất 接tiếp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 名danh 附phụ 己kỷ 體thể 至chí 不bất 同đồng 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 。 自tự 者giả 已dĩ 成thành 此thử 並tịnh 因nhân 明minh 自tự 相tương/tướng 以dĩ 分phân 別biệt 心tâm 至chí 亦diệc 與dữ 經kinh 中trung 共cộng 相tương 體thể 別biệt 此thử 是thị 因nhân 明minh 共cộng 相tương 。

有hữu 說thuyết 自tự 相tương/tướng 如như 火hỏa 熱nhiệt 相tương/tướng 等đẳng 者giả 此thử 欲dục 破phá 有hữu 義nghĩa 以dĩ 牒điệp 軌quỹ 法Pháp 師sư 義nghĩa 。

彼bỉ 即tức 難nạn/nan 至chí 應ưng 得đắc 於ư 水thủy 者giả 即tức 是thị 外ngoại 難nạn/nan 也dã 。

有hữu 敘tự 外ngoại 難nạn/nan 云vân 者giả 即tức 是thị 有hữu 人nhân 敘tự 外ngoại 道Đạo 意ý 成thành 難nạn/nan 他tha 也dã 。

假giả 智trí 及cập 詮thuyên 等đẳng 者giả 此thử 假giả 智trí 之chi 言ngôn 外ngoại 道đạo 不bất 立lập 大Đại 乘Thừa 談đàm 他tha 為vi 作tác 名danh 目mục 彼bỉ 宗tông 不bất 立lập 。

問vấn 此thử 為vi 難nạn/nan 至chí 經kinh 中trung 自tự 相tương/tướng 者giả 此thử 問vấn 意ý 者giả 問vấn 前tiền 有hữu 敘tự 難nạn/nan 難nạn/nan 意ý 為vi 依y 因nhân 明minh 難nạn/nan 他tha 為vi 依y 經kinh 中trung 難nạn/nan 他tha 。

論luận 自tự 誠thành 說thuyết 得đắc 共cộng 相tương 者giả 即tức 是thị 佛Phật 地địa 論luận 也dã 假giả 智trí 但đãn 得đắc 共cộng 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 。

若nhược 據cứ 外ngoại 宗tông 彼bỉ 非phi 假giả 智trí 等đẳng 者giả 此thử 意ý 若nhược 外ngoại 道đạo 計kế 實thật 智trí 得đắc 火hỏa 自tự 相tương 應ứng 可khả 難nạn/nan 彼bỉ 實thật 智trí 應ưng 被bị 燒thiêu 也dã 即tức 次thứ 下hạ 文văn 可khả 依y 此thử 智trí 者giả 即tức 是thị 實thật 智trí 也dã 。

既ký 許hứa 起khởi 五ngũ 識thức 意ý 與dữ 彼bỉ 俱câu 者giả 且thả 五ngũ 識thức 中trung 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 並tịnh 是thị 合hợp 中trung 知tri 餘dư 二nhị 并tinh 意ý 識thức 通thông 離ly 取thủ 故cố 知tri 定định 中trung 通thông 離ly 合hợp 取thủ 也dã 。

由do 此thử 第đệ 八bát 及cập 身thân 識thức 等đẳng 者giả 夫phu 言ngôn 識thức 者giả 即tức 是thị 心tâm 也dã 即tức 此thử 第đệ 八bát 離ly 取thủ 現hiện 量lượng 得đắc 身thân 識thức 合hợp 取thủ 亦diệc 現hiện 量lượng 得đắc 已dĩ 是thị 心tâm 故cố 不bất 被bị 燒thiêu 也dã 。

同đồng 身thân 扶phù 塵trần 俱câu 有hữu 疑nghi 故cố 者giả 即tức 此thử 身thân 塵trần 及cập 聲thanh 俱câu 是thị 色sắc 収thâu 又hựu 俱câu 是thị 質chất 疑nghi 故cố 難nạn/nan 令linh 燒thiêu 也dã 。

若nhược 他tha 返phản 難nạn/nan 至chí 自tự 是thị 被bị 屈khuất 者giả 即tức 是thị 外ngoại 道đạo 自tự 屈khuất 也dã 即tức 此thử 外ngoại 道đạo 自tự 許hứa 假giả 智trí 尋tầm 名danh 得đắc 相tương/tướng 若nhược 外ngoại 道đạo 卻khước 難nạn/nan 佛Phật 法Pháp 者giả 如như 汝nhữ 尋tầm 名danh 緣duyên 火hỏa 心tâm 應ưng 覺giác 熱nhiệt 者giả 外ngoại 道đạo 自tự 違vi 佛Phật 法Pháp 卻khước 無vô 計kế 尋tầm 名danh 取thủ 境cảnh 之chi 心tâm 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 但đãn 得đắc 共cộng 相tương 也dã 。

若nhược 覺giác 熱nhiệt 觸xúc 稱xưng 境cảnh 知tri 者giả 此thử 意ý 言ngôn 即tức 非phi 假giả 智trí 稱xưng 境cảnh 知tri 者giả 五ngũ 識thức 雖tuy 別biệt 別biệt 親thân 得đắc 自tự 境cảnh 不bất 作tác 觸xúc 等đẳng 及cập 四tứ 塵trần 等đẳng 解giải 名danh 稱xưng 境cảnh 知tri 。

如như 假giả 想tưởng 定định 至chí 所sở 帶đái 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 無vô 燒thiêu 濕thấp 等đẳng 用dụng 者giả 此thử 意ý 引dẫn 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 證chứng 彼bỉ 假giả 智trí 在tại 定định 中trung 雖tuy 緣duyên 名danh 言ngôn 火hỏa 等đẳng 亦diệc 是thị 假giả 智trí 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 得đắc 名danh 現hiện 量lượng 故cố 引dẫn 此thử 文văn 。

所sở 得đắc 自tự 相tương/tướng 可khả 分phần/phân 有hữu 體thể 者giả 且thả 如như 五ngũ 識thức 在tại 定định 中trung 與dữ 同đồng 體thể 意ý 識thức 緣duyên 名danh 等đẳng 及cập 所sở 證chứng 義nghĩa 一nhất 向hướng 無vô 體thể 緣duyên 五ngũ 塵trần 等đẳng 一nhất 向hướng 有hữu 體thể 也dã 若nhược 比tỉ 量lượng 心tâm 緣duyên 有hữu 法pháp 及cập 法pháp 因nhân 緣duyên 三tam 相tương/tướng 一nhất 切thiết 安an 摸mạc 作tác 如như 是thị 解giải 。 即tức 無vô 體thể 也dã 。

此thử 之chi 共cộng 相tương 至chí 同đồng 名danh 名danh 詮thuyên 者giả 即tức 此thử 因nhân 明minh 共cộng 相tương 於ư 三tam 相tương/tướng 假giả 立lập 名danh 常thường 無vô 常thường 及cập 所sở 作tác 同đồng 遍biến 有hữu 異dị 遍biến 無vô 中trung 是thị 也dã 。

問vấn 佛Phật 緣duyên 比tỉ 量lượng 境cảnh 不bất 若nhược 緣duyên 比tỉ 量lượng 佛Phật 恆hằng 在tại 定định 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 共cộng 相tương 應ưng 有hữu 體thể 若nhược 不bất 緣duyên 佛Phật 應ưng 不bất 遍biến 知tri 答đáp 佛Phật 恆hằng 在tại 定định 緣duyên 共cộng 相tương 境cảnh 亦diệc 無vô 有hữu 體thể 既ký 無vô 其kỳ 體thể 何hà 須tu 緣duyên 耶da 答đáp 許hứa 佛Phật 遍biến 緣duyên 故cố 亦diệc 無vô 失thất 。

若nhược 許hứa 有hữu 體thể 不bất 證chứng 緣duyên 無vô 者giả 即tức 瑜du 伽già 論luận 有hữu 文văn 證chứng 識thức 緣duyên 無vô 體thể 法pháp 也dã 。

問vấn 空không 無vô 我ngã 等đẳng 至chí 有hữu 云vân 有hữu 體thể (# 乃nãi 至chí )# 名danh 空không 無vô 我ngã 等đẳng 者giả 意ý 即tức 許hứa 空không 無vô 我ngã 所sở 。 與dữ 色sắc 等đẳng 上thượng 空không 無vô 我ngã 所sở 。 同đồng 有hữu 故cố 是thị 有hữu 體thể 即tức 許hứa 空không 及cập 色sắc 俱câu 有hữu 體thể 。

今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 若nhược 言ngôn 即tức 此thử 色sắc 等đẳng 至chí 應ưng 與dữ 色sắc 等đẳng 是thị 一nhất 者giả 此thử 是thị 難nạn/nan 意ý 也dã 問vấn 儞nễ 即tức 此thử 色sắc 等đẳng 與dữ 空không 不bất 異dị 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 空không 應ưng 與dữ 色sắc 是thị 一nhất 而nhi 不bất 異dị 。 也dã 難nạn/nan 意ý 如như 是thị 證chứng 五ngũ 證chứng 緣duyên 無vô 識thức 者giả 能năng 緣duyên 識thức 是thị 有hữu 所sở 緣duyên 境cảnh 是thị 無vô 故cố 名danh 緣duyên 無vô 識thức 也dã 邪tà 見kiến 緣duyên 無vô 者giả 如như 言ngôn 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 必tất 是thị 無vô 即tức 緣duyên 無vô 道Đạo 理lý 故cố 言ngôn 邪tà 見kiến 緣duyên 無vô 。

又hựu 諸chư 行hành 中trung 無vô 常thường 無vô 恆hằng 不bất 實thật 等đẳng 者giả 無vô 常thường 無vô 恆hằng 是thị 其kỳ 常thường 事sự 不bất 更cánh 遷thiên 改cải 故cố 名danh 不bất 變biến 也dã 。

疏sớ/sơ 無vô 常thường 無vô 恆hằng 等đẳng 者giả 此thử 明minh 共cộng 相tương 無vô 常thường 可khả 知tri 不bất 實thật 即tức 空không 也dã 無vô 恆hằng 者giả 或hoặc 是thị 吉cát 逢phùng 生sanh 滅diệt 逢phùng 違vi 詮thuyên 境cảnh 三tam 受thọ 轉chuyển 變biến 故cố 或hoặc 是thị 無vô 我ngã 不bất 自tự 在tại 。 故cố 或hoặc 可khả 無vô 恆hằng 含hàm 苦khổ 無vô 我ngã 審thẩm 。

次thứ 勝thắng 論luận 大đại 有hữu 至chí 三tam 德đức 等đẳng 者giả 大đại 有hữu 即tức 與dữ 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 為vi 總tổng 種chủng 類loại 同đồng 類loại 三tam 德đức 並tịnh 是thị 一nhất 切thiết 總tổng 種chủng 類loại 故cố 名danh 種chủng 類loại 即tức 此thử 上thượng 三tam 法pháp 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 法pháp 共cộng 相tương 不bất 必tất 現hiện 量lượng 。

名danh 言ngôn 者giả 謂vị 即tức 一nhất 切thiết 。 目mục 短đoản 為vi 長trường/trưởng 呼hô 青thanh 為vi 黑hắc 等đẳng 但đãn 由do 名danh 言ngôn 假giả 有hữu 詮thuyên 名danh 以dĩ 為vi 共cộng 相tương 非phi 稱xưng 實thật 名danh 為vi 假giả 立lập 依y 共cộng 相tương 轉chuyển 名danh 為vi 無vô 異dị 。

諸chư 門môn 者giả 如như 疏sớ/sơ 可khả 解giải 。

或hoặc 離ly 一nhất 切thiết 至chí 名danh 為vi 諸chư 門môn 者giả 已dĩ 成thành 名danh 攝nhiếp 上thượng 三tam 門môn 與dữ 前tiền 稍sảo 別biệt 不bất 約ước 前tiền 大đại 有hữu 及cập 目mục 短đoản 為vi 長trường/trưởng 等đẳng 解giải 也dã 疏sớ/sơ 或hoặc 離ly 一nhất 切thiết 至chí 故cố 名danh 種chủng 類loại 即tức 第đệ 一nhất 門môn 。

即tức 緣duyên 一nhất 切thiết 。 名danh 至chí 定định 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 即tức 第đệ 二nhị 門môn 。

依y 此thử 名danh 言ngôn 至chí 名danh 為vi 無vô 異dị 第đệ 三tam 門môn 有hữu 亦diệc 解giải 屬thuộc 第đệ 二nhị 門môn 未vị 審thẩm 也dã 疏sớ/sơ 從tùng 遍biến 宗tông 定định 有hữu 異dị 遍biến 非phi 有hữu 等đẳng 名danh 為vi 諸chư 門môn 。

若nhược 一nhất 往vãng 言ngôn 無vô 二nhị 無vô 三tam 。 者giả 此thử 意ý 若nhược 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 全toàn 無vô 現hiện 量lượng 者giả 不bất 得đắc 如như 何hà 者giả 是thị 三tam 分phân 別biệt 一nhất 自tự 性tánh 分phân 別biệt 即tức 五ngũ 識thức 是thị 即tức 名danh 現hiện 量lượng 得đắc 二nhị 尋tầm 求cầu 及cập 伺tứ 察sát 即tức 此thử 二nhị 比tỉ 量lượng 得đắc 。

非phi 彼bỉ 二nhị 三tam 者giả 三tam 即tức 可khả 見kiến 何hà 名danh 二nhị 也dã 應ưng 問vấn 審thẩm 。

準chuẩn 七thất 接tiếp 三tam 者giả 即tức 此thử 七thất 三tam 等đẳng 並tịnh 是thị 意ý 地địa 有hữu 即tức 此thử 意ý 地địa 唯duy 障chướng 意ý 俱câu 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 得đắc 名danh 現hiện 量lượng 非phi 七thất 三tam 等đẳng 並tịnh 是thị 意ý 地địa 有hữu 即tức 此thử 意ý 地địa 唯duy 障chướng 現hiện 量lượng 非phi 七thất 三tam 收thu 自tự 餘dư 總tổng 名danh 分phân 別biệt 皆giai 非phi 現hiện 量lượng 何hà 者giả 名danh 七thất 分phần 別biệt 如như 何hà 接tiếp 三tam 一nhất 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 與dữ 前tiền 自tự 性tánh 分phân 別biệt 相tướng 。 合hợp 二nhị 隨tùy 念niệm 與dữ 前tiền 伺tứ 察sát 相tương/tướng 合hợp 三tam 有hữu 想tưởng 無vô 想tưởng 。 有hữu 染nhiễm 無vô 染nhiễm 計kế 度độ 此thử 五ngũ 與dữ 於ư 尋tầm 求cầu 相tương/tướng 合hợp 故cố 言ngôn 准chuẩn 七thất 接tiếp 三tam 如như 次thứ 配phối 是thị 也dã 。

餘dư 位vị 隨tùy 應ứng 恆hằng 有hữu 彼bỉ 故cố 者giả 此thử 意ý 即tức 此thử 七thất 分phần 別biệt 雖tuy 俱câu 是thị 意ý 地địa 但đãn 除trừ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 外ngoại 即tức 此thử 七thất 三tam 中trung 亦diệc 有hữu 是thị 現hiện 量lượng 者giả 即tức 七thất 中trung 任nhậm 運vận 三tam 中trung 自tự 性tánh 分phân 別biệt 是thị 也dã 故cố 言ngôn 除trừ 立lập 隨tùy 應ứng 恆hằng 有hữu 彼bỉ 者giả 即tức 有hữu 現hiện 量lượng 也dã 即tức 次thứ 下hạ 文văn 隨tùy 所sở 應ưng 離ly 者giả 此thử 意ý 後hậu 有hữu 講giảng 說thuyết 者giả 就tựu 此thử 七thất 中trung 有hữu 此thử 現hiện 量lượng 者giả 即tức 留lưu 不bất 是thị 者giả 離ly 卻khước 意ý 如như 此thử 。

一nhất 五ngũ 識thức 身thân 者giả 即tức 五ngũ 根căn 是thị 怪quái 此thử 非phi 量lượng 二nhị 五ngũ 俱câu 意ý 者giả 即tức 是thị 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 起khởi 意ý 識thức 是thị 也dã 餘dư 者giả 可khả 解giải 。

有hữu 法pháp 非phi 一nhất 相tương/tướng 者giả 且thả 如như 色sắc 上thượng 有hữu 苦khổ 空không 常thường 自tự 共cộng 相tương 等đẳng 故cố 言ngôn 有hữu 法pháp 非phi 一nhất 相tương/tướng 根căn 非phi 一nhất 切thiết 行hành 者giả 且thả 眼nhãn 根căn 但đãn 於ư 色sắc 所sở 見kiến 色sắc 體thể 不bất 見kiến 苦khổ 無vô 常thường 等đẳng 故cố 言ngôn 根căn 非phi 一nhất 切thiết 行hành 即tức 且thả 舉cử 眼nhãn 根căn 作tác 法pháp 餘dư 四tứ 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。

唯duy 內nội 證chứng 離ly 言ngôn 者giả 即tức 此thử 意ý 唯duy 內nội 證chứng 得đắc 其kỳ 色sắc 既ký 離ly 其kỳ 名danh 言ngôn 即tức 是thị 現hiện 量lượng 得đắc 若nhược 不bất 離ly 名danh 言ngôn 即tức 依y 共cộng 相tương 轉chuyển 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。

次thứ 言ngôn 意ý 地địa 至chí 唯duy 證chứng 行hành 轉chuyển 者giả 如như 何hà 者giả 是thị 且thả 約ước 散tán 位vị 意ý 地địa 所sở 緣duyên 現hiện 量lượng 第đệ 六lục 識thức 與dữ 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 及cập 第đệ 八bát 識thức 二nhị 種chủng 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 唯duy 證chứng 自tự 相tương/tướng 行hành 解giải 而nhi 轉chuyển 故cố 名danh 現hiện 量lượng 。

又hựu 於ư 貪tham 等đẳng 諸chư 自tự 證chứng 者giả 問vấn 何hà 故cố 唯duy 言ngôn 貪tham 等đẳng 自tự 證chứng 不bất 舉cử 餘dư 者giả 答đáp 餘dư 者giả 行hành 相tương/tướng 顯hiển 故cố 不bất 論luận 此thử 貪tham 等đẳng 行hành 相tương/tướng 隱ẩn 難nan 知tri 故cố 偏thiên 明minh 也dã 。

答đáp 有hữu 二nhị 解giải 第đệ 一nhất 解giải 云vân 同đồng 彼bỉ 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 者giả 同đồng 於ư 理lý 門môn 也dã 以dĩ 理lý 門môn 五ngũ 識thức 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 故cố 偏thiên 明minh 之chi 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 故cố 言ngôn 同đồng 彼bỉ 也dã 第đệ 二nhị 解giải 云vân 具cụ 接tiếp 至chí 不bất 唯duy 五ngũ 境cảnh 者giả 夫phu 言ngôn 義nghĩa 者giả 即tức 境cảnh 是thị 也dã 且thả 如như 意ý 識thức 與dữ 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 起khởi 亦diệc 緣duyên 其kỳ 境cảnh 不bất 生sanh 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 現hiện 量lượng 自tự 證chứng 者giả 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phân 之chi 時thời 亦diệc 名danh 現hiện 量lượng 即tức 此thử 見kiến 分phân 為vi 自tự 證chứng 分phần/phân 境cảnh 也dã 諸chư 定định 心tâm 者giả 在tại 定định 之chi 時thời 亦diệc 緣duyên 其kỳ 境cảnh 雖tuy 緣duyên 境cảnh 體thể 已dĩ 其kỳ 定định 內nội 亦diệc 名danh 現hiện 量lượng 故cố 言ngôn 彼bỉ 之chi 三tam 種chủng 亦diệc 離ly 分phân 別biệt 不bất 具cụ 例lệ 故cố 名danh 為vi 總tổng 含hàm 。

答đáp 各các 附phụ 體thể 緣duyên 者giả 即tức 總tổng 答đáp 前tiền 四tứ 類loại 各các 各các 附phụ 當đương 體thể 緣duyên 也dã 後hậu 三tam 非phi 一nhất 得đắc 名danh 現hiện 現hiện 名danh 附phụ 體thể 名danh 為vi 別biệt 轉chuyển 。

文văn 同đồng 理lý 門môn 義nghĩa 何hà 妨phương 別biệt 者giả 即tức 彼bỉ 理lý 門môn 云vân 現hiện 現hiện 別biệt 轉chuyển 名danh 為vi 現hiện 量lượng 此thử 意ý 但đãn 約ước 五ngũ 識thức 作tác 今kim 此thử 論luận 中trung 各các 別biệt 取thủ 境cảnh 者giả 即tức 前tiền 四tứ 類loại 何hà 者giả 是thị 一nhất 五ngũ 識thức 二nhị 五ngũ 俱câu 意ý 三tam 自tự 證chứng 四tứ 定định 心tâm 明minh 此thử 四tứ 類loại 各các 各các 自tự 證chứng 境cảnh 故cố 言ngôn 義nghĩa 別biệt 現hiện 現hiện 別biệt 轉chuyển 者giả 此thử 文văn 即tức 同đồng 故cố 文văn 同đồng 義nghĩa 別biệt 。

若nhược 依y 初sơ 解giải 即tức 無vô 此thử 妨phương 者giả 若nhược 依y 初sơ 但đãn 約ước 五ngũ 識thức 解giải 即tức 無vô 此thử 問vấn 妨phương 成thành 。

此thử 四tứ 類loại 心tâm 者giả 此thử 意ý 即tức 此thử 一nhất 段đoạn 論luận 文văn 即tức 含hàm 四tứ 類loại 此thử 一nhất 解giải 也dã 疏sớ/sơ 或hoặc 唯duy 五ngũ 識thức 現hiện 體thể 非phi 一nhất 名danh 為vi 現hiện 現hiện 是thị 第đệ 二nhị 解giải 也dã 。

各các 附phụ 境cảnh 體thể 至chí 名danh 現hiện 量lượng 者giả 通thông 釋thích 上thượng 二nhị 解giải 也dã 今kim 五ngũ 根căn 名danh 現hiện 顯hiển 現hiện 非phi 現hiện 量lượng 名danh 現hiện 現hiện 量lượng 唯duy 心tâm 非phi 根căn 有hữu 量lượng 也dã 即tức 此thử 上thượng 解giải 且thả 約ước 五ngũ 識thức 名danh 顯hiển 現hiện 。

理lý 門môn 由do 不bất 共cộng 緣duyên 至chí 名danh 不bất 共cộng 緣duyên 者giả 此thử 意ý 五ngũ 根căn 各các 各các 明minh 照chiếu 自tự 境cảnh 名danh 為vi 現hiện 識thức 依y 此thử 上thượng 名danh 為vi 現hiện 現hiện 此thử 上thượng 意ý 識thức 根căn 俱câu 名danh 現hiện 五ngũ 根căn 各các 取thủ 境cảnh 不bất 同đồng 即tức 名danh 別biệt 轉chuyển 眼nhãn 緣duyên 色sắc 耳nhĩ 緣duyên 聲thanh 由do 此thử 名danh 不bất 共cộng 緣duyên 。

若nhược 爾nhĩ 互hỗ 用dụng 豈khởi 亦diệc 別biệt 緣duyên 成thành 難nạn/nan 也dã 離ly 質chất 通thông 緣duyên 者giả 因nhân 位vị 離ly 緣duyên 別biệt 所sở 境cảnh 故cố 果quả 中trung 互hỗ 用dụng 通thông 異dị 無vô 妨phương 非phi 不bất 許hứa 離ly 審thẩm 。

若nhược 依y 前tiền 解giải 即tức 無vô 此thử 妨phương 者giả 即tức 前tiền 四tứ 類loại 心tâm 是thị 也dã 即tức 此thử 四tứ 類loại 心tâm 各các 各các 緣duyên 境cảnh 附phụ 自tự 境cảnh 體thể 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 別biệt 轉chuyển 也dã 即tức 無vô 此thử 妨phương 者giả 若nhược 作tác 四tứ 類loại 心tâm 外ngoại 即tức 無vô 此thử 妨phương 若nhược 依y 前tiền 解giải 以dĩ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 顯hiển 此thử 兩lưỡng 解giải 依y 理lý 門môn 即tức 互hỗ 用dụng 妨phương 若nhược 通thông 取thủ 四tứ 種chủng 即tức 無vô 互hỗ 妨phương 若nhược 取thủ 根căn 名danh 現hiện 識thức 名danh 量lượng 理lý 門môn 為vi 勝thắng 。

或hoặc 現hiện 之chi 量lượng 者giả 此thử 即tức 根căn 名danh 現hiện 識thức 名danh 量lượng 現hiện 家gia 之chi 量lượng 即tức 依y 主chủ 釋thích 也dã 。

准chuẩn 理lý 門môn 至chí 無vô 違vi 者giả 由do 理lý 門môn 論luận 中trung 由do 不bất 共cộng 緣duyên 等đẳng 文văn 但đãn 明minh 五ngũ 識thức 五ngũ 根căn 即tức 此thử 依y 主chủ 釋thích 亦diệc 明minh 五ngũ 根căn 一nhất 等đẳng 故cố 不bất 違vi 彼bỉ 論luận 文văn 也dã 今kim 觀quán 此thử 文văn 意ý 五ngũ 十thập 通thông 依y 主chủ 持trì 業nghiệp 兩lưỡng 釋thích 意ý 識thức 唯duy 持trì 業nghiệp 無vô 依y 主chủ 且thả 五ngũ 識thức 持trì 業nghiệp 者giả 五ngũ 識thức 證chứng 現hiện 境cảnh 故cố 名danh 之chi 為vi 現hiện 現hiện 十thập 非phi 一nhất 名danh 為vi 現hiện 現hiện 現hiện 即tức 是thị 量lượng 故cố 名danh 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 意ý 釋thích 亦diệc 爾nhĩ 證chứng 現hiện 境cảnh 故cố 名danh 現hiện 現hiện 即tức 是thị 量lượng 名danh 為vi 現hiện 量lượng 亦diệc 持trì 業nghiệp 也dã 為vi 意ý 根căn 非phi 現hiện 門môn 依y 主chủ 釋thích 意ý 根căn 非phi 現hiện 者giả 由do 四tứ 種chủng 中trung 第đệ 二nhị 即tức 是thị 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 若nhược 意ý 名danh 量lượng 不bất 可khả 一nhất 法pháp 名danh 現hiện 名danh 量lượng 其kỳ 自tự 證chứng 是thị 量lượng 亦diệc 闕khuyết 其kỳ 現hiện 故cố 前tiền 解giải 有hữu 過quá 理lý 門môn 即tức 無vô 違vi 意ý 根căn 非phi 現hiện 者giả 若nhược 等đẳng 無vô 間gian 名danh 意ý 根căn 根căn 非phi 現hiện 也dã 又hựu 闕khuyết 其kỳ 識thức 自tự 體thể 現hiện 名danh 者giả 若nhược 第đệ 七thất 為vi 意ý 根căn 七thất 乃nãi 非phi 量lượng 云vân 何hà 名danh 現hiện 量lượng 審thẩm 又hựu 闕khuyết 其kỳ 識thức 者giả 即tức 此thử 第đệ 七thất 識thức 體thể 即tức 非phi 量lượng 接tiếp 故cố 言ngôn 又hựu 門môn 其kỳ 識thức 自tự 體thể 現hiện 名danh 持trì 業nghiệp 釋thích 第đệ 七thất 識thức 體thể 非phi 量lượng 接tiếp 又hựu 一nhất 不bất 現hiện 依y 主chủ 持trì 業nghiệp 二nhị 種chủng 皆giai 不bất 得đắc 。

又hựu 解giải 但đãn 義nghĩa 者giả 義nghĩa 者giả 即tức 境cảnh 也dã 即tức 因nhân 三tam 相tương/tướng 是thị 也dã 現hiện 比tỉ 二nhị 因nhân 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 故cố 名danh 眾chúng 此thử 約ước 自tự 語ngữ 也dã 。

現hiện 比tỉ 二nhị 因nhân 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 者giả 問vấn 此thử 明minh 比tỉ 量lượng 云vân 何hà 名danh 現hiện 具cụ 三tam 相tương/tướng 答đáp 如như 定định 緣duyên 境cảnh 及cập 無vô 漏lậu 心tâm 一nhất 境cảnh 了liễu 證chứng 前tiền 境cảnh 解giải 生sanh 無vô 謬mậu 自tự 悟ngộ 門môn 接tiếp 故cố 亦diệc 通thông 三tam 現hiện 量lượng 二nhị 者giả 且thả 如như 見kiến 烟yên 義nghĩa 有hữu 三tam 相tương/tướng 不bất 作tác 行hành 解giải 若nhược 作tác 行hành 相tương 遠viễn 是thị 比tỉ 也dã 。

若nhược 其kỳ 言ngôn 因nhân 是thị 前tiền 能năng 立lập 等đẳng 者giả 此thử 意ý 若nhược 取thủ 詮thuyên 三tam 相tương/tướng 言ngôn 而nhi 眾chúng 相tướng 是thị 前tiền 立lập 悟ngộ 他tha 門môn 中trung 接tiếp 今kim 二nhị 量lượng 意ý 正chánh 明minh 自tự 悟ngộ 故cố 取thủ 於ư 義nghĩa 不bất 得đắc 取thủ 言ngôn 因nhân 詮thuyên 三tam 相tương/tướng 也dã 。

理lý 門môn 云vân 如như 是thị 應ưng 知tri 。 至chí 得đắc 成thành 能năng 立lập 者giả 此thử 意ý 悟ngộ 他tha 比tỉ 量lượng 亦diệc 不bất 離ly 此thử 三tam 相tương/tướng 義nghĩa 即tức 是thị 遠viễn 因nhân 緣duyên 因nhân 及cập 合hợp 即tức 名danh 近cận 因nhân 能năng 立lập 亦diệc 不bất 離ly 上thượng 近cận 遠viễn 二nhị 因nhân 也dã 。

即tức 生sanh 因nhân 因nhân 兼kiêm 了liễu 果quả 因nhân 因nhân 者giả 此thử 意ý 若nhược 據cứ 自tự 悟ngộ 即tức 此thử 近cận 遠viễn 現hiện 比tỉ 等đẳng 二nhị 因nhân 能năng 生sanh 自tự 智trí 即tức 生sanh 因nhân 接tiếp 若nhược 據cứ 悟ngộ 他tha 即tức 由do 立lập 者giả 轉chuyển 為vi 敵địch 者giả 立lập 故cố 言ngôn 兼kiêm 了liễu 果quả 因nhân 者giả 此thử 言ngôn 生sanh 因nhân 即tức 是thị 智trí 了liễu 因nhân 因nhân 此thử 意ý 若nhược 據cứ 自tự 悟ngộ 二nhị 量lượng 即tức 生sanh 因nhân 因nhân 接tiếp 若nhược 據cứ 悟ngộ 他tha 二nhị 量lượng 即tức 了liễu 因nhân 因nhân 接tiếp 雖tuy 生sanh 了liễu 各các 別biệt 俱câu 名danh 為vi 量lượng 也dã 。

由do 彼bỉ 為vi 因nhân 者giả 即tức 由do 所sở 作tác 因nhân 或hoặc 理lý 量lượng 因nhân 及cập 緣duyên 因nhân 智trí 念niệm 等đẳng 是thị 也dã 由do 此thử 因nhân 及cập 智trí 念niệm 比tỉ 度độ 始thỉ 知tri 有hữu 火hỏa 無vô 常thường 等đẳng 也dã 即tức 此thử 火hỏa 無vô 常thường 等đẳng 是thị 果quả 也dã 。

若nhược 從tùng 化hóa 生sanh 其kỳ 俱câu 名danh 正chánh 知tri 者giả 此thử 意ý 明minh 敵địch 者giả 智trí 是thị 言ngôn 生sanh 因nhân 家gia 果quả 故cố 言ngôn 初sơ 明minh 生sanh 因nhân 果quả 也dã 。

正chánh 顯hiển 自tự 悟ngộ 故cố 者giả 此thử 意ý 舉cử 所sở 了liễu 火hỏa 無vô 常thường 等đẳng 果quả 意ý 明minh 能năng 了liễu 因nhân 正chánh 是thị 自tự 悟ngộ 解giải 火hỏa 無vô 常thường 也dã 問vấn 敵địch 者giả 本bổn 從tùng 多đa 言ngôn 他tha 解giải 生sanh 何hà 故cố 言ngôn 自tự 悟ngộ 答đáp 雖tuy 假giả 言ngôn 生sanh 因nhân 自tự 若nhược 無vô 智trí 不bất 能năng 悟ngộ 解giải 既ký 悟ngộ 立lập 者giả 三tam 相tương/tướng 亦diệc 是thị 自tự 悟ngộ 即tức 此thử 敵địch 者giả 自tự 悟ngộ 。

了liễu 謂vị 了liễu 因nhân 即tức 前tiền 生sanh 果quả 者giả 即tức 前tiền 言ngôn 生sanh 因nhân 家gia 果quả 也dã 。

一nhất 體thể 義nghĩa 分phần/phân 者giả 即tức 此thử 敵địch 者giả 智trí 體thể 即tức 是thị 了liễu 因nhân 解giải 火hỏa 無vô 常thường 等đẳng 亦diệc 為vi 量lượng 果quả 故cố 言ngôn 一nhất 體thể 義nghĩa 分phần/phân 。

不bất 爾nhĩ 此thử 中trung 接tiếp 因nhân 不bất 愚ngu 者giả 若nhược 不bất 了liễu 因nhân 即tức 是thị 量lượng 果quả 者giả 即tức 應ưng 離ly 了liễu 因nhân 外ngoại 別biệt 有hữu 量lượng 果quả 體thể 若nhược 許hứa 別biệt 有hữu 即tức 了liễu 因nhân 不bất 接tiếp 得đắc 量lượng 果quả 即tức 是thị 接tiếp 因nhân 不bất 愚ngu 量lượng 果quả 亦diệc 因nhân 故cố 若nhược 量lượng 果quả 體thể 即tức 了liễu 因nhân 者giả 了liễu 因nhân 接tiếp 即tức 愚ngu 為vi 了liễu 因nhân 體thể 即tức 是thị 量lượng 果quả 故cố 也dã 又hựu 不bất 必tất 須tu 言ngôn 即tức 此thử 因nhân 中trung 接tiếp 量lượng 果quả 不bất 接tiếp 名danh 接tiếp 因nhân 不bất 愚ngu 應ưng 言ngôn 前tiền 量lượng 果quả 不bất 接tiếp 此thử 因nhân 名danh 接tiếp 因nhân 不bất 愚ngu 此thử 中trung 之chi 言ngôn 屬thuộc 前tiền 量lượng 果quả 也dã 。

此thử 二nhị 望vọng 智trí 俱câu 為vi 遠viễn 因nhân 者giả 即tức 所sở 作tác 因nhân 及cập 烟yên 即tức 是thị 二nhị 望vọng 解giải 無vô 常thường 及cập 火hỏa 智trí 為vi 遠viễn 也dã 何hà 者giả 是thị 近cận 即tức 緣duyên 此thử 二nhị 因nhân 智trí 及cập 緣duyên 二nhị 因nhân 念niệm 為vi 正chánh 比tỉ 量lượng 智trí 近cận 因nhân 也dã 此thử 上thượng 一nhất 解giải 且thả 望vọng 立lập 者giả 現hiện 比tỉ 二nhị 因nhân 而nhi 遠viễn 緣duyên 因nhân 念niệm 及cập 智trí 為vi 近cận 俱câu 望vọng 立lập 者giả 了liễu 因nhân 之chi 智trí 即tức 此thử 二nhị 因nhân 望vọng 敵địch 者giả 解giải 宗tông 之chi 智trí 雖tuy 隔cách 於ư 言ngôn 且thả 隔cách 卻khước 言ngôn 即tức 此thử 二nhị 因nhân 望vọng 敵địch 者giả 智trí 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 遠viễn 也dã 近cận 因nhân 一nhất 准chuẩn 立lập 者giả 。

由do 是thị 成thành 前tiền 舉cử 所sở 說thuyết 力lực 者giả 此thử 意ý 即tức 由do 敵địch 者giả 即tức 念niệm 力lực 能năng 令linh 立lập 者giả 所sở 立lập 宗tông 成thành 舉cử 宗tông 所sở 說thuyết 有hữu 力lực 也dã 敵địch 者giả 既ký 解giải 立lập 者giả 宗tông 故cố 知tri 立lập 者giả 所sở 立lập 義nghĩa 成thành 有hữu 力lực 也dã 。

答đáp 二nhị 種chủng 俱câu 是thị 者giả 且thả 第đệ 一nhất 解giải 云vân 從tùng 心tâm 名danh 現hiện 量lượng 者giả 以dĩ 心tâm 現hiện 能năng 緣duyên 故cố 名danh 現hiện 量lượng 後hậu 釋thích 約ước 境cảnh 為vi 現hiện 量lượng 故cố 名danh 心tâm 名danh 現hiện 量lượng 也dã 答đáp 即tức 所sở 觀quán 因nhân 者giả 此thử 意ý 即tức 此thử 比tỉ 量lượng 因nhân 及cập 緣duyên 因nhân 念niệm 及cập 智trí 雖tuy 是thị 比tỉ 量lượng 而nhi 非phi 正chánh 體thể 量lượng 具cụ 故cố 不bất 取thủ 為vi 比tỉ 量lượng 也dã 正chánh 量lượng 體thể 者giả 唯duy 取thủ 敵địch 者giả 解giải 宗tông 之chi 智trí 是thị 量lượng 體thể 也dã 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 現hiện 量lượng 智trí 因nhân 至chí 何hà 名danh 比tỉ 量lượng 者giả 此thử 問vấn 意ý 由do 前tiền 比tỉ 量lượng 不bất 取thủ 三tam 相tương/tướng 因nhân 及cập 念niệm 等đẳng 但đãn 取thủ 智trí 即tức 此thử 因nhân 是thị 現hiện 量lượng 及cập 念niệm 等đẳng 俱câu 是thị 現hiện 量lượng 如như 何hà 得đắc 作tác 比tỉ 量lượng 問vấn 意ý 如như 是thị 答đáp 此thử 三tam 者giả 即tức 現hiện 烟yên 及cập 智trí 念niệm 雖tuy 體thể 是thị 現hiện 量lượng 因nhân 望vọng 解giải 火hỏa 智trí 邊biên 即tức 成thành 比tỉ 量lượng 何hà 以dĩ 故cố 由do 與dữ 比tỉ 量lượng 智trí 為vi 因nhân 故cố 念niệm 因nhân 從tùng 果quả 稱xưng 。

或hoặc 復phục 飜phiên 此thử 者giả 憶ức 因nhân 之chi 念niệm 為vi 作tác 具cụ 現hiện 比tỉ 量lượng 為vi 作tác 者giả 避tị 前tiền 二nhị 釋thích 者giả 前tiền 喻dụ 中trung 斧phủ 人nhân 二nhị 種chủng 不bất 定định 今kim 此thử 法pháp 中trung 作tác 具cụ 作tác 者giả 亦diệc 復phục 不bất 定định 有hữu 本bổn 云vân 隨tùy 前tiền 二nhị 釋thích 。

問vấn 理lý 門môn 論luận 中trung 至chí 但đãn 說thuyết 於ư 智trí 者giả 此thử 是thị 他tha 問vấn 也dã 。

何hà 理lý 得đắc 智trí 至chí 亦diệc 名danh 比tỉ 量lượng 者giả 此thử 即tức 是thị 卻khước 質chất 他tha 問vấn 家gia 。

疏sớ/sơ 答đáp 理lý 門môn 中trung 云vân 問vấn 何hà 故cố 此thử 中trung 。 乃nãi 至chí 別biệt 異dị 建kiến 立lập 者giả 是thị 前tiền 問vấn 家gia 引dẫn 理lý 門môn 問vấn 答đáp 他tha 質chất 家gia 。

為vi 現hiện 二nhị 門môn 者giả 二nhị 者giả 為vi 現hiện 比tỉ 量lượng 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 故cố 言ngôn 二nhị 門môn 理lý 門môn 中trung 現hiện 量lượng 但đãn 明minh 果quả 比tỉ 量lượng 但đãn 明minh 因nhân 比tỉ 量lượng 明minh 因nhân 顯hiển 定định 有hữu 果quả 現hiện 量lượng 顯hiển 果quả 定định 知tri 有hữu 因nhân 。

今kim 者giả 此thử 中trung 者giả 正chánh 釋thích 如như 問vấn 意ý 也dã 但đãn 明minh 量lượng 體thể 略lược 彼bỉ 作tác 具cụ 之chi 與dữ 作tác 者giả 為vi 此thử 略lược 無vô 故cố 但đãn 明minh 智trí 。

前tiền 明minh 三tam 相tương/tướng 因nhân 智trí 之chi 果quả 者giả 火hỏa 無vô 常thường 宗tông 是thị 智trí 了liễu 因nhân 之chi 果quả 或hoặc 即tức 此thử 敵địch 者giả 智trí 緣duyên 火hỏa 無vô 常thường 三tam 相tương/tướng 因nhân 但đãn 是thị 緣duyên 因nhân 智trí 未vị 得đắc 果quả 名danh 解giải 無vô 常thường 火hỏa 已dĩ 智trí 即tức 是thị 緣duyên 三tam 相tương/tướng 因nhân 智trí 之chi 果quả 也dã 。

此thử 明minh 了liễu 宗tông 量lượng 智trí 之chi 果quả 者giả 始thỉ 了liễu 火hỏa 無vô 常thường 智trí 當đương 體thể 即tức 是thị 量lượng 智trí 後hậu 更cánh 有hữu 一nhất 智trí 起khởi 作tác 此thử 念niệm 由do 我ngã 前tiền 智trí 能năng 解giải 火hỏa 無vô 常thường 即tức 此thử 記ký 念niệm 智trí 是thị 前tiền 能năng 量lượng 智trí 果quả 也dã 由do 如như 何hà 等đẳng 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phần/phân 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 次thứ 第đệ 相tương/tướng 緣duyên 也dã 。

能năng 量lượng 所sở 量lượng 量lượng 果quả 別biệt 者giả 如như 何hà 者giả 是thị 緣duyên 火hỏa 之chi 智trí 即tức 是thị 能năng 量lượng 火hỏa 無vô 常thường 常thường 等đẳng 即tức 是thị 所sở 量lượng 果quả 者giả 即tức 前tiền 得đắc 火hỏa 無vô 常thường 智trí 是thị 量lượng 果quả 也dã 。

彼bỉ 以dĩ 根căn 見kiến 者giả 薩tát 婆bà 多đa 說thuyết 根căn 是thị 色sắc 能năng 照chiếu 前tiền 境cảnh 如như 鏡kính 體thể 是thị 色sắc 能năng 照chiếu 境cảnh 也dã 心tâm 等đẳng 非phi 色sắc 非phi 能năng 照chiếu 境cảnh 故cố 取thủ 根căn 為vi 能năng 量lượng 故cố 心tâm 心tâm 所sở 為vi 量lượng 果quả 也dã 。

親thân 能năng 明minh 證chứng 彼bỉ 二nhị 境cảnh 相tướng 所sở 以dĩ 名danh 果quả 者giả 彼bỉ 二nhị 者giả 即tức 是thị 現hiện 比tỉ 量lượng 境cảnh 是thị 也dã 所sở 以dĩ 名danh 果quả 者giả 即tức 此thử 智trí 望vọng 能năng 量lượng 度độ 境cảnh 邊biên 即tức 名danh 能năng 量lượng 彼bỉ 更cánh 有hữu 智trí 起khởi 即tức 前tiền 能năng 量lượng 境cảnh 智trí 即tức 名danh 果quả 故cố 言ngôn 所sở 以dĩ 名danh 果quả 。

疏sớ/sơ 既ký 於ư 一nhất 心tâm 義nghĩa 分phần/phân 能năng 所sở 者giả 前tiền 有hữu 智trí 起khởi 於ư 境cảnh 量lượng 度độ 正chánh 是thị 量lượng 體thể 即tức 名danh 所sở 量lượng 量lượng 所sở 量lượng 故cố 此thử 理lý 審thẩm 後hậu 智trí 即tức 前tiền 即tức 名danh 量lượng 果quả 即tức 名danh 能năng 量lượng 雖tuy 即tức 名danh 果quả 亦diệc 名danh 為vi 量lượng 亦diệc 者giả 以dĩ 智trí 亦diệc 智trí 故cố 言ngôn 一nhất 心tâm 義nghĩa 分phần/phân 能năng 所sở 。

既ký 於ư 一nhất 心tâm 義nghĩa 分phần/phân 能năng 所sở 者giả 心tâm 上thượng 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 雖tuy 是thị 所sở 量lượng 然nhiên 不bất 離ly 心tâm 能năng 變biến 心tâm 等đẳng 名danh 為vi 能năng 量lượng 俱câu 在tại 心tâm 故cố 故cố 言ngôn 一nhất 心tâm 義nghĩa 分phần/phân 能năng 所sở 審thẩm 或hoặc 此thử 望vọng 安an 慧tuệ 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 義nghĩa 分phần/phân 能năng 所sở 者giả 安an 慧tuệ 於ư 自tự 證chứng 上thượng 假giả 立lập 見kiến 分phần/phân 名danh 能năng 取thủ 假giả 立lập 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 所sở 取thủ 此thử 二nhị 皆giai 不bất 離ly 自tự 語ngữ 故cố 審thẩm 或hoặc 彼bỉ 所sở 量lượng 即tức 於ư 心tâm 現hiện 者giả 所sở 量lượng 者giả 即tức 境cảnh 是thị 也dã 即tức 此thử 境cảnh 不bất 離ly 能năng 量lượng 心tâm 故cố 得đắc 量lượng 名danh 也dã 。

以dĩ 境cảnh 亦diệc 心tâm 者giả 前tiền 即tức 因nhân 果quả 亦diệc 量lượng 智trí 今kim 此thử 即tức 境cảnh 亦diệc 智trí 智trí 者giả 即tức 前tiền 能năng 量lượng 境cảnh 邊biên 智trí 智trí 體thể 即tức 量lượng 者giả 是thị 非phi 是thị 果quả 智trí 即tức 境cảnh 亦diệc 心tâm 不bất 亦diệc 果quả 智trí 心tâm 前tiền 量lượng 體thể 心tâm 故cố 言ngôn 以dĩ 境cảnh 亦diệc 心tâm 即tức 此thử 上thượng 成thành 依y 二nhị 分phần 解giải 。

或hoặc 此thử 中trung 已dĩ 下hạ 據cứ 三tam 分phân 別biệt 可khả 解giải 相tương 謂vị 行hành 相tương/tướng 體thể 相tướng 非phi 相tướng 分phần/phân 有hữu 此thử 意ý 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phân 之chi 時thời 但đãn 緣duyên 行hành 相tương/tướng 非phi 是thị 有hữu 疑nghi 境cảnh 相tướng 分phần/phân 也dã 問vấn 見kiến 分phân 為vi 行hành 相tương/tướng 其kỳ 理lý 極cực 成thành 見kiến 分phân 為vi 體thể 相tướng 稍sảo 違vi 常thường 說thuyết 共cộng 以dĩ 自tự 證chứng 為vi 體thể 相tướng 故cố 答đáp 若nhược 言ngôn 體thể 相tướng 見kiến 分phần/phân 即tức 非phi 不bất 無vô 體thể 相tướng 見kiến 分phần/phân 亦diệc 得đắc 無vô 形hình 體thể 故cố 也dã 。

今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 至chí 而nhi 顯hiển 現hiện 故cố 者giả 此thử 意ý 自tự 證chứng 能năng 起khởi 見kiến 分phần/phân 見kiến 分phần/phân 能năng 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 由do 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 體thể 牽khiên 起khởi 見kiến 分phần/phân 互hỗ 相tương 藉tạ 起khởi 如như 似tự 作tác 用dụng 皆giai 是thị 元nguyên 從tùng 自tự 證chứng 而nhi 起khởi 故cố 言ngôn 顯hiển 現hiện 。

如như 色sắc 言ngôn 唯duy 識thức 者giả 此thử 意ý 唯duy 識thức 中trung 境cảnh 心tâm 及cập 識thức 皆giai 名danh 唯duy 識thức 舉cử 喻dụ 成thành 意ý 者giả 顯hiển 自tự 證chứng 見kiến 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 皆giai 名danh 為vi 量lượng 。

一nhất 散tán 心tâm 緣duyên 過quá 去khứ 至chí 緣duyên 未vị 來lai 者giả 並tịnh 取thủ 意ý 識thức 。

五ngũ 智trí 如như 次thứ 配phối 憶ức 念niệm 等đẳng 者giả 一nhất 即tức 此thử 憶ức 念niệm 配phối 散tán 心tâm 緣duyên 過quá 去khứ 二nhị 比tỉ 度độ 配phối 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 緣duyên 現hiện 在tại 三tam 悕hy 求cầu 配phối 散tán 意ý 緣duyên 未vị 來lai 四tứ 疑nghi 智trí 配phối 於ư 三tam 世thế 不bất 決quyết 智trí 五ngũ 惑hoặc 亂loạn 智trí 配phối 前tiền 於ư 現hiện 在tại 諸chư 惑hoặc 亂loạn 智trí 是thị 也dã 。

彼bỉ 復phục 言ngôn 如như 是thị 世thế 俗tục 有hữu 中trung 至chí 假giả 合hợp 餘dư 義nghĩa 者giả 並tịnh 是thị 理lý 門môn 論luận 也dã 言ngôn 假giả 合hợp 者giả 有hữu 種chủng 一nhất 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 復phục 有hữu 其kỳ 二nhị 一nhất 種chủng 類loại 假giả 合hợp 二nhị 名danh 言ngôn 假giả 合hợp 後hậu 三tam 大đại 有hữu 同đồng 異dị 和hòa 合hợp 但đãn 有hữu 名danh 言ngôn 假giả 合hợp 此thử 釋thích 盡tận 理lý 者giả 此thử 意ý 即tức 此thử 似tự 現hiện 有hữu 兩lưỡng 解giải 第đệ 一nhất 解giải 云vân 但đãn 意ý 識thức 緣duyên 共cộng 相tương 至chí 名danh 似tự 現hiện 量lượng 者giả 此thử 意ý 但đãn 由do 意ý 識thức 分phân 別biệt 作tác 瓶bình 衣y 解giải 謂vị 自tự 眼nhãn 見kiến 若nhược 據cứ 實thật 論luận 眼nhãn 但đãn 見kiến 望vọng 境cảnh 不bất 見kiến 瓶bình 衣y 即tức 由do 意ý 識thức 分phân 別biệt 作tác 瓶bình 衣y 解giải 即tức 此thử 第đệ 一nhất 解giải 但đãn 約ước 意ý 識thức 解giải 為vi 非phi 盡tận 理lý 第đệ 二nhị 解giải 云vân 從tùng 又hựu 但đãn 分phân 別biệt 執chấp 為vi 實thật 有hữu 至chí 名danh 似tự 現hiện 量lượng 此thử 釋thích 盡tận 理lý 者giả 此thử 意ý 即tức 約ước 執chấp 心tâm 謂vị 自tự 識thức 現hiện 得đắc 亦diệc 名danh 似tự 現hiện 亦diệc 者giả 亦diệc 上thượng 意ý 識thức 。

三tam 句cú 三tam 文văn 者giả 即tức 此thử 似tự 比tỉ 據cứ 又hựu 各các 有hữu 三tam 句cú 科khoa 文văn 亦diệc 有hữu 三tam 段đoạn 一nhất 段đoạn 配phối 一nhất 句cú 如như 次thứ 可khả 解giải 三tam 句cú 三tam 文văn 者giả 即tức 此thử 唱xướng 論luận 若nhược 似tự 因nhân 智trí 為vi 先tiên 所sở 起khởi 此thử 為vi 一nhất 句cú 一nhất 文văn 下hạ 二nhị 句cú 二nhị 文văn 亦diệc 准chuẩn 可khả 解giải 三tam 文văn 即tức 科khoa 此thử 唱xướng 論luận 初sơ 標tiêu 有hữu 三tam 是thị 也dã 審thẩm 。

准chuẩn 標tiêu 有hữu 智trí 者giả 即tức 此thử 似tự 比tỉ 量lượng 標tiêu 中trung 有hữu 智trí 也dã 即tức 此thử 三tam 科khoa 中trung 第đệ 一nhất 三tam 段đoạn 科khoa 第đệ 二nhị 作tác 四tứ 段đoạn 科khoa 第đệ 三tam 作tác 兩lưỡng 段đoạn 科khoa 。

初sơ 辨biện 闕khuyết 支chi 者giả 即tức 是thị 宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 隨tùy 闕khuyết 一nhất 體thể 即tức 名danh 闕khuyết 支chi 。

支chi 失thất 者giả 雖tuy 言ngôn 所sở 陳trần 義nghĩa 不bất 相tương 關quan 預dự 。 故cố 名danh 支chi 失thất 。

古cổ 師sư 約ước 宗tông 等đẳng 者giả 古cổ 師sư 但đãn 宗tông 喻dụ 闕khuyết 作tác 七thất 六lục 句cú 陳trần 那na 但đãn 約ước 因nhân 三tam 相tương/tướng 作tác 七thất 六lục 句cú 不bất 約ước 宗tông 喻dụ 作tác 七thất 六lục 句cú 故cố 與dữ 古cổ 別biệt 。

瓶bình 等đẳng 為vi 異dị 者giả 問vấn 眼nhãn 所sở 見kiến 因nhân 瓶bình 既ký 是thị 異dị 即tức 合hợp 闕khuyết 異dị 如như 何hà 不bất 闕khuyết 異dị 喻dụ 答đáp 舉cử 瓶bình 為vi 異dị 眼nhãn 但đãn 見kiến 四tứ 塵trần 不bất 見kiến 瓶bình 等đẳng 故cố 成thành 異dị 喻dụ 。

立lập 宗tông 過quá 性tánh 等đẳng 下hạ 別biệt 明minh 支chi 過quá 者giả 即tức 如như 論luận 中trung 不bất 成thành 因nhân 性tánh 是thị 也dã 。

此thử 等đẳng 或hoặc 於ư 能năng 破phá 立lập 所sở 破phá 名danh 者giả 此thử 意ý 於ư 所sở 破phá 境cảnh 中trung 標tiêu 能năng 破phá 名danh 何hà 以dĩ 爾nhĩ 者giả 即tức 由do 所sở 破phá 境cảnh 能năng 起khởi 他tha 能năng 破phá 言ngôn 故cố 立lập 能năng 破phá 名danh 次thứ 引dẫn 證chứng 理lý 門môn 論luận 云vân 此thử 中trung 能năng 破phá 至chí 言ngôn 詞từ 諸chư 分phần/phân 過quá 失thất 者giả 成thành 謂vị 正chánh 明minh 能năng 破phá 言ngôn 約ước 所sở 破phá 得đắc 名danh 也dã 。 與dữ 前tiền 不bất 異dị 。

彼bỉ 一nhất 一nhất 言ngôn 皆giai 名danh 能năng 破phá 者giả 此thử 意ý 即tức 由do 敵địch 者giả 言ngôn 與dữ 前tiền 立lập 者giả 被bị 減giảm 過quá 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 差sai 行hành 其kỳ 非phi 一nhất 一nhất 言ngôn 約ước 境cảnh 得đắc 名danh 也dã 即tức 由do 立lập 者giả 過quá 失thất 一nhất 一nhất 不bất 同đồng 能năng 破phá 言ngôn 亦diệc 有hữu 一nhất 一nhất 也dã 。

又hựu 云vân 云vân 何hà 同đồng 法pháp 相tướng 似tự 能năng 破phá 者giả 此thử 是thị 外ngoại 問vấn 問vấn 意ý 能năng 破phá 之chi 體thể 在tại 於ư 名danh 言ngôn 同đồng 法pháp 相tướng 似tự 是thị 言ngôn 所sở 詮thuyên 如như 何hà 所sở 詮thuyên 以dĩ 為vi 能năng 破phá 問vấn 意ý 如như 是thị 答đáp 同đồng 法pháp 體thể 不bất 是thị 能năng 破phá 由do 同đồng 法pháp 為vi 因nhân 能năng 起khởi 能năng 破phá 言ngôn 故cố 言ngôn 同đồng 法pháp 能năng 破phá 即tức 下hạ 文văn 於ư 所sở 作tác 中trung 說thuyết 能năng 作tác 故cố 互hỗ 相tương 影ảnh 顯hiển 。

傳truyền 生sanh 起khởi 故cố 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 審thẩm 釋thích 外ngoại 疑nghi 疑nghi 言ngôn 豈khởi 不bất 由do 智trí 繫hệ 齊tề 風phong 唇thần 舌thiệt 及cập 發phát 破phá 言ngôn 如như 何hà 同đồng 法pháp 與dữ 言ngôn 為vi 因nhân 答đáp 由do 同đồng 法pháp 故cố 能năng 起khởi 智trí 即tức 此thử 智trí 從tùng 齊tề 輪luân 展triển 轉chuyển 出xuất 能năng 破phá 言ngôn 。

或hoặc 於ư 所sở 作tác 證chứng 能năng 作tác 名danh 者giả 問vấn 如như 何hà 於ư 所sở 作tác 說thuyết 能năng 作tác 名danh 答đáp 據cứ 實thật 而nhi 論luận 缺khuyết 減giảm 等đẳng 實thật 是thị 所sở 破phá 境cảnh 是thị 所sở 作tác 今kim 言ngôn 能năng 作tác 者giả 即tức 由do 缺khuyết 減giảm 等đẳng 為vi 因nhân 能năng 起khởi 能năng 破phá 言ngôn 故cố 名danh 能năng 作tác 能năng 破phá 言ngôn 即tức 名danh 所sở 作tác 何hà 以dĩ 故cố 由do 從tùng 他tha 境cảnh 上thượng 生sanh 故cố 故cố 云vân 所sở 作tác 。

或hoặc 可khả 言ngôn 此thử 唯duy 約ước 境cảnh 者giả 此thử 意ý 境cảnh 是thị 所sở 破phá 言ngôn 是thị 能năng 破phá 故cố 言ngôn 此thử 唯duy 約ước 境cảnh 此thử 唯duy 者giả 即tức 此thử 境cảnh 唯duy 是thị 所sở 破phá 。

大đại 文văn 第đệ 三tam 者giả 即tức 是thị 第đệ 一nhất 科khoa 文văn 三tam 門môn 分phân 別biệt 也dã 如như 何hà 者giả 是thị 第đệ 一nhất 舉cử 頌tụng 標tiêu 宗tông 第đệ 二nhị 長trường/trưởng 行hành 隨tùy 標tiêu 別biệt 釋thích 第đệ 三tam 方phương 隅ngung 略lược 顯hiển 即tức 此thử 第đệ 三tam 也dã 。

具cụ 顯hiển 恐khủng 無vô 進tiến 之chi 漸tiệm 者giả 即tức 因nhân 明minh 略lược 顯hiển 將tương 引dẫn 後hậu 人nhân 若nhược 望vọng 理lý 門môn 廣quảng 引dẫn 恐khủng 後hậu 學học 者giả 無vô 緒tự 也dã 。

因Nhân 明Minh 入Nhập 正Chánh 理Lý 論Luận 疏Sớ/sơ 前Tiền 記Ký 卷quyển 下hạ (# 終chung )#