止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 搜Sưu 要Yếu 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam

天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 釋thích 湛trạm 然nhiên 於ư 佛Phật 壟# 述thuật

釋thích 大đại 章chương 第đệ 二nhị 釋thích 名danh 。 夫phu 立lập 名danh 不bất 同đồng 。 或hoặc 有hữu 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 無vô 因nhân 緣duyên 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 強cường/cưỡng 為vi 立lập 名danh 。 止Chỉ 觀Quán 亦diệc 爾nhĩ 。 即tức 此thử 無vô 因nhân 名danh 為vi 有hữu 因nhân 緣duyên 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 隨tùy 機cơ 立lập 稱xưng 。 又hựu 依y 世thế 名danh 立lập 出xuất 世thế 名danh 。 故cố 知tri 眾chúng 聖thánh 立lập 世thế 名danh 字tự 為vi 出xuất 世thế 名danh 而nhi 作tác 方phương 便tiện 。 立lập 止Chỉ 觀Quán 名danh 例lệ 之chi 可khả 見kiến 。 大đại 意ý 對đối 此thử 名danh 為vi 總tổng 別biệt 。 亦diệc 曰viết 廣quảng 略lược 。 前tiền 略lược 後hậu 廣quảng 。 為vi 解giải 義nghĩa 故cố 。 前tiền 廣quảng 後hậu 略lược 為vi 攝nhiếp 持trì 故cố 。 今kim 演diễn 前tiền 略lược 令linh 義nghĩa 易dị 解giải 。 是thị 故cố 廣quảng 明minh 亦diệc 為vi 四tứ 悉tất 。 因nhân 緣duyên 不bất 同đồng 故cố 更cánh 廣quảng 略lược 。 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 亦diệc 名danh 來lai 意ý 大đại 途đồ 結kết 前tiền 復phục 以dĩ 下hạ 生sanh 後hậu 大đại 途đồ 等đẳng 者giả 。 途đồ 道đạo 也dã 。 未vị 委ủy 論luận 其kỳ 蹊# 徑kính 。 故cố 曰viết 大đại 途đồ 。 挭# 。 略lược 也dã 。 槩# 。 平bình 也dã 。 只chỉ 是thị 粗thô 略lược 出xuất 其kỳ 大đại 綱cương 。 故cố 大đại 意ý 中trung 自tự 他tha 因nhân 果quả 行hành 解giải 略lược 足túc 。 復phục 以dĩ 何hà 義nghĩa 。 名danh 為vi 止Chỉ 觀Quán 。 今kim 更cánh 開khai 為vi 四tứ 門môn 解giải 釋thích 。 前tiền 三tam 能năng 詮thuyên 。 後hậu 一nhất 寄ký 所sở 。 待đãi 詮thuyên 次thứ 第đệ 。 絕tuyệt 詮thuyên 不bất 次thứ 。 會hội 異dị 。 會hội 於ư 待đãi 絕tuyệt 異dị 名danh 。 初sơ 相tương 待đãi 者giả 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 形hình 曰viết 相tương/tướng 。 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 為vi 待đãi 。 莊trang 子tử 云vân 。 而nhi 人nhân 七thất 尺xích 不bất 得đắc 名danh 最tối 。 螻lâu 蟻nghĩ 七thất 尺xích 而nhi 得đắc 名danh 大đại 。 今kim 云vân 待đãi 者giả 。 唯duy 有hữu 待đãi 麤thô 成thành 妙diệu 。 更cánh 無vô 待đãi 妙diệu 成thành 麤thô 。 今kim 文văn 既ký 依y 法pháp 華hoa 大đại 槩# 。 准chuẩn 彼bỉ 故cố 有hữu 相tương 待đãi 絕tuyệt 待đãi 之chi 名danh 。 下hạ 去khứ 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 今kim 文văn 更cánh 無vô 前tiền 部bộ 可khả 待đãi 。 但đãn 立lập 待đãi 相tương/tướng 以dĩ 顯hiển 於ư 絕tuyệt 。 下hạ 去khứ 一nhất 切thiết 皆giai 悉tất 如như 此thử 。 三tam 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 雖tuy 開khai 三tam 名danh 。 名danh 猶do 通thông 總tổng 。 該cai 括quát 三tam 諦đế 。 未vị 判phán 淺thiển 深thâm 。 至chí 顯hiển 體thể 中trung 方phương 分phần/phân 優ưu 劣liệt 。 諸chư 惡ác 等đẳng 者giả 。 語ngữ 似tự 見kiến 思tư 。 其kỳ 意ý 仍nhưng 通thông 。 所sở 引dẫn 文văn 證chứng 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 。 若nhược 欲dục 預dự 借tá 顯hiển 體thể 中trung 文văn 令linh 識thức 別biệt 者giả 。 謂vị 止chỉ 息tức 見kiến 思tư 。 停đình 心tâm 真chân 理lý 。 真chân 理lý 不bất 當đương 止chỉ 與dữ 不bất 止chỉ 。 俗tục 中trung 准chuẩn 說thuyết 。 三tam 觀quán 亦diệc 然nhiên 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 前tiền 三tam 成thành 次thứ 三tam 。 後hậu 一nhất 具cụ 前tiền 三tam 。 次thứ 停đình 止chỉ 中trung 云vân 緣duyên 心tâm 諦đế 理lý 。 及cập 引dẫn 仁nhân 王vương 。 通thông 而nhi 未vị 別biệt 例lệ 前tiền 可khả 知tri 。

第đệ 三tam 止chỉ 中trung 云vân 語ngữ 通thông 意ý 殊thù 者giả 。 其kỳ 言ngôn 似tự 通thông 前tiền 之chi 二nhị 止chỉ 。 意ý 則tắc 全toàn 別biệt 。 今kim 云vân 對đối 不bất 止chỉ 以dĩ 明minh 止chỉ 。 上thượng 二nhị 亦diệc 云vân 對đối 不bất 息tức 以dĩ 明minh 息tức 。 對đối 不bất 停đình 以dĩ 明minh 停đình 。 故cố 云vân 語ngữ 通thông 上thượng 。 則tắc 能năng 所sở 相tương 對đối 體thể 異dị 。 今kim 乃nãi 無vô 明minh 法pháp 性tánh 體thể 同đồng 。 故cố 得đắc 與dữ 上thượng 其kỳ 義nghĩa 稍sảo 別biệt 。 今kim 別biệt 約ước 等đẳng 者giả 。 正chánh 出xuất 第đệ 三tam 。 所sở 言ngôn 別biệt 者giả 。 二nhị 止chỉ 皆giai 有hữu 一nhất 智trí 一nhất 斷đoạn 。 從tùng 強cường/cưỡng 受thọ 名danh 得đắc 止Chỉ 觀Quán 稱xưng 。 今kim 唯duy 論luận 諦đế 理lý 。 理lý 非phi 能năng 所sở 。 但đãn 由do 具cụ 惑hoặc 與dữ 惑hoặc 相tướng 形hình 。 是thị 故cố 第đệ 三tam 。 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 。 又hựu 前tiền 二nhị 是thị 止chỉ 。 當đương 位vị 立lập 名danh 。 第đệ 三tam 非phi 三tam 非phi 止chỉ 。 亦diệc 與dữ 惑hoặc 對đối 辨biện 。 假giả 立lập 止chỉ 名danh 。 且thả 順thuận 思tư 議nghị 。 須tu 此thử 辨biện 異dị 。

如như 經kinh 下hạ 。 引dẫn 證chứng 體thể 一nhất 。 無vô 明minh 法pháp 性tánh 皆giai 非phi 生sanh 滅diệt 。 理lý 雖tuy 俱câu 非phi 。 若nhược 云vân 法pháp 性tánh 須tu 云vân 寂tịch 滅diệt 若nhược 。 云vân 無vô 明minh 須tu 云vân 生sanh 滅diệt 。 但đãn 尋tầm 此thử 名danh 不bất 知tri 別biệt 體thể 。 初sơ 觀quán 中trung 云vân 利lợi 钁quắc 等đẳng 者giả 。 應ưng 作tác 斲# 字tự 。 硺# 者giả 非phi 體thể 。 大đại 石thạch 曰viết 盤bàn 。 粉phấn 石thạch 曰viết 砂sa 。 小tiểu 石thạch 曰viết 礫lịch 。 所sở 斲# 雖tuy 別biệt 。 今kim 且thả 從tùng 通thông 。 法pháp 華hoa 穿xuyên 鑿tạc 意ý 亦diệc 如như 之chi 。

次thứ 引dẫn 瑞thụy 應ứng 。 意ý 在tại 達đạt 邊biên 。 且thả 置trí 息tức 義nghĩa 。 第đệ 三tam 准chuẩn 說thuyết 。

次thứ 釋thích 絕tuyệt 待đãi 者giả 。 先tiên 破phá 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 次thứ 正chánh 明minh 絕tuyệt 。 初sơ 文văn 者giả 。 以dĩ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 破phá 。 令linh 成thành 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 令linh 知tri 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 未vị 名danh 為vi 絕tuyệt 。 四tứ 句cú 法pháp 華hoa 等đẳng 故cố 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 生sanh 等đẳng 淺thiển 深thâm 故cố 名danh 為vi 竪thụ 。 初sơ 橫hoạnh/hoành 破phá 中trung 。 前tiền 三tam 二nhị 皆giai 云vân 照chiếu 境cảnh 為vi 正chánh 。 除trừ 惑hoặc 為vi 傍bàng 者giả 。 何hà 耶da 。 欲dục 判phán 性tánh 過quá 。 先tiên 識thức 傍bàng 正chánh 。 雖tuy 俱câu 智trí 斷đoạn 。 得đắc 名danh 各các 別biệt 。 從tùng 正chánh 墮đọa 自tự 。 從tùng 傍bàng 墮đọa 他tha 。 云vân 照chiếu 境cảnh 者giả 。 且thả 隨tùy 語ngữ 便tiện 。 准chuẩn 義nghĩa 應ưng 云vân 。 依y 諦đế 為vi 止chỉ 。 息tức 惑hoặc 為vi 傍bàng 。 至chí 下hạ 釋thích 觀quán 方phương 可khả 云vân 照chiếu 。 從tùng 若nhược 非phi 下hạ 。 判phán 墮đọa 共cộng 性tánh 。 文văn 似tự 雙song 非phi 。 意ý 實thật 雙song 取thủ 。 故cố 云vân 智trí 斷đoạn 因nhân 緣duyên 故cố 止chỉ 。 雙song 異dị 前tiền 二nhị 故cố 云vân 雙song 非phi 。 三tam 不bất 止chỉ 止chỉ 判phán 墮đọa 無vô 因nhân 。 俱câu 離ly 前tiền 二nhị 。 非phi 止chỉ 離ly 自tự 。 非phi 不bất 止chỉ 離ly 他tha 。 觀quán 亦diệc 如như 是thị 。 可khả 以dĩ 比tỉ 知tri 。 然nhiên 能năng 詮thuyên 名danh 不bất 出xuất 三tam 教giáo 。 權quyền 執chấp 近cận 名danh 。 須tu 除trừ 情tình 計kế 。

四tứ 句cú 下hạ 。 斥xích 待đãi 。 可khả 思tư 可khả 說thuyết 。 名danh 可khả 思tư 議nghị 。 性tánh 執chấp 未vị 傾khuynh 。 名danh 為vi 結kết 惑hoặc 。 結kết 惑hoặc 是thị 生sanh 。 名danh 結kết 惑hoặc 生sanh 。 被bị 橫hoạnh/hoành 法pháp 破phá 。 名danh 可khả 破phá 壞hoại 。

起khởi 滅diệt 去khứ 。 別biệt 約ước 三tam 止chỉ 三tam 觀quán 破phá 也dã 。 但đãn 舉cử 中trung 間gian 一nhất 止chỉ 一nhất 觀quán 。 中trung 例lệ 前tiền 後hậu 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。

又hựu 竪thụ 下hạ 。 次thứ 竪thụ 破phá 者giả 。 從tùng 前tiền 四tứ 生sanh 名danh 為vi 生sanh 生sanh 。 設thiết 法pháp 之chi 言ngôn 須tu 約ước 三tam 諦đế 。 若nhược 猶do 起khởi 執chấp 初sơ 觀quán 猶do 無vô 。 若nhược 破phá 此thử 生sanh 即tức 入nhập 無vô 生sanh 。 待đãi 生sanh 得đắc 名danh 。 名danh 生sanh 不bất 生sanh 。 待đãi 真chân 名danh 俗tục 。 名danh 不bất 生sanh 生sanh 。 待đãi 邊biên 名danh 中trung 。 二nhị 邊biên 俱câu 生sanh 。 名danh 兩lưỡng 不bất 生sanh 。 應ưng 各các 具cụ 三tam 。 且thả 立lập 二nhị 止chỉ 。 故cố 云vân 止chỉ 息tức 見kiến 思tư 停đình 住trụ 真Chân 諦Đế 。 下hạ 可khả 例lệ 知tri 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 若nhược 以dĩ 四tứ 橫hoạnh/hoành 入nhập 初sơ 句cú 中trung 。 若nhược 破phá 竪thụ 已dĩ 則tắc 橫hoạnh/hoành 竪thụ 俱câu 破phá 。

皆giai 是thị 下hạ 。 雖tuy 橫hoạnh/hoành 竪thụ 不bất 同đồng 。 能năng 計kế 義nghĩa 等đẳng 。 故cố 云vân 待đãi 對đối 破phá 壞hoại 等đẳng 也dã 。 問vấn 。 竪thụ 已dĩ 至chí 空không 假giả 中trung 。 何hà 以dĩ 云vân 生sanh 結kết 惑hoặc 。 答đáp 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 者giả 預dự 計kế 俱câu 猶do 在tại 凡phàm 。 理lý 有hữu 結kết 惑hoặc 。 二nhị 展triển 轉chuyển 生sanh 後hậu 後hậu 。 皆giai 是thị 前tiền 前tiền 結kết 惑hoặc 。

尚thượng 未vị 下hạ 。 別biệt 斥xích 。 攬lãm 相tương 待đãi 名danh 。 成thành 絕tuyệt 待đãi 已dĩ 。 還hoàn 以dĩ 待đãi 名danh 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 況huống 。 故cố 相tương 待đãi 中trung 雖tuy 得đắc 名danh 止chỉ 。 若nhược 望vọng 於ư 絕tuyệt 。 還hoàn 成thành 不bất 止chỉ 。 故cố 相tương 待đãi 三tam 未vị 成thành 絕tuyệt 中trung 初sơ 之chi 二nhị 止chỉ 。 況huống 不bất 止chỉ 。 止Chỉ 觀Quán 亦diệc 如như 是thị 。 中trung 雖tuy 無vô 待đãi 。 由do 因nhân 待đãi 生sanh 。 故cố 三tam 諦đế 待đãi 。 俱câu 未vị 名danh 絕tuyệt 。

何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 釋thích 前tiền 斥xích 意ý 。 遣khiển 執chấp 不bất 盡tận 。 釋thích 前tiền 待đãi 中trung 橫hoạnh/hoành 竪thụ 性tánh 執chấp 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 等đẳng 。 釋thích 前tiền 相tương 生sanh 成thành 可khả 思tư 議nghị 。 業nghiệp 釋thích 惑hoặc 。 果quả 釋thích 生sanh 。 亦diệc 可khả 業nghiệp 果quả 二nhị 俱câu 是thị 生sanh 。 言ngôn 不bất 絕tuyệt 者giả 。 釋thích 可khả 破phá 壞hoại 。

今kim 言ngôn 下hạ 。 方phương 正chánh 釋thích 絕tuyệt 。 先tiên 明minh 所sở 絕tuyệt 。 即tức 橫hoạnh/hoành 竪thụ 諸chư 待đãi 。 煩phiền 惱não 只chỉ 是thị 四tứ 句cú 性tánh 計kế 。 由do 性tánh 計kế 故cố 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 果quả 。 稟bẩm 教giáo 修tu 觀quán 。 次thứ 第đệ 證chứng 得đắc 。 皆giai 是thị 可khả 思tư 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。

悉tất 皆giai 下hạ 。 明minh 能năng 絕tuyệt 。 止Chỉ 觀Quán 雖tuy 云vân 在tại 能năng 。 絕tuyệt 還hoàn 是thị 即tức 待đãi 。 故cố 名danh 為vi 止chỉ 。 止chỉ 亦diệc 自tự 亡vong 。 名danh 不bất 可khả 得đắc 。 觀quán 准chuẩn 說thuyết 之chi 。

止Chỉ 觀Quán 尚thượng 無vô 等đẳng 者giả 。 以dĩ 能năng 以dĩ 咒chú 所sở 。 能năng 絕tuyệt 尚thượng 無vô 。 豈khởi 別biệt 有hữu 所sở 。

故cố 知tri 下hạ 。 結kết 釋thích 絕tuyệt 意ý 。 言ngôn 皆giai 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 皆giai 言ngôn 別biệt 出xuất 能năng 絕tuyệt 所sở 絕tuyệt 。 待đãi 對đối 既ký 絕tuyệt 下hạ 。 總tổng 結kết 也dã 。 以dĩ 絕tuyệt 望vọng 待đãi 。 待đãi 仍nhưng 所sở 絕tuyệt 。 有hữu 為vi 及cập 可khả 思tư 等đẳng 。 一nhất 一nhất 對đối 前tiền 待đãi 中trung 不bất 絕tuyệt 以dĩ 說thuyết 於ư 絕tuyệt 。 顛điên 倒đảo 等đẳng 者giả 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 四tứ 句cú 皆giai 名danh 為vi 相tương/tướng 。

亦diệc 是thị 絕tuyệt 有hữu 為vi 等đẳng 者giả 。 隨tùy 所sở 絕tuyệt 處xứ 得đắc 名danh 不bất 同đồng 。

絕tuyệt 待đãi 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 者giả 。 次thứ 辨biện 利lợi 他tha 。 自tự 既ký 證chứng 絕tuyệt 。 能năng 隨tùy 機cơ 說thuyết 。 故cố 云vân 亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 亦diệc 是thị 化hóa 他tha 。 所sở 以dĩ 四tứ 章chương 對đối 於ư 四tứ 悉tất 。 問vấn 。 今kim 明minh 絕tuyệt 待đãi 。 何hà 以dĩ 四tứ 章chương 對đối 利lợi 他tha 四tứ 。 答đáp 。 自tự 行hành 唯duy 絕tuyệt 。 化hóa 他tha 通thông 四tứ 。 故cố 玄huyền 文văn 中trung 開khai 麤thô 四tứ 悉tất 成thành 妙diệu 四tứ 悉tất 。 今kim 對đối 四tứ 章chương 。 妙diệu 四tứ 悉tất 也dã 。 說thuyết 為vi 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 如như 是thị 四tứ 章chương 莫mạc 非phi 止Chỉ 觀Quán 。

此thử 之chi 下hạ 。 結kết 成thành 二nhị 空không 。 初sơ 明minh 性tánh 空không 。 亦diệc 不bất 在tại 下hạ 。 相tương/tướng 空không 既ký 破phá 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 絕tuyệt 。 理lý 唯duy 實thật 。 實thật 體thể 只chỉ 是thị 二nhị 空không 之chi 體thể 。

是thị 字tự 下hạ 。 結kết 名danh 。

亦diệc 名danh 下hạ 。 絕tuyệt 待đãi 異dị 名danh 。

故cố 如như 此thử 下hạ 。 釋thích 絕tuyệt 待đãi 相tương/tướng 。 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。

世thế 人nhân 下hạ 。 斥xích 謬mậu 。 世thế 情tình 說thuyết 絕tuyệt 。 絕tuyệt 終chung 不bất 成thành 。 互hỗ 待đãi 無vô 已dĩ 。 名danh 為vi 輪luân 轉chuyển 。 若nhược 得đắc 意ý 下hạ 。 既ký 達đạt 絕tuyệt 理lý 。 無vô 復phục 分phân 別biệt 。 緣duyên 絕tuyệt 不bất 忌kỵ 。 猶do 名danh 為vi 待đãi 。 是thị 則tắc 唯duy 證chứng 。 名danh 真chân 慧tuệ 開khai 。 又hựu 得đắc 意ý 去khứ 。 明minh 絕tuyệt 不bất 可khả 議nghị 。 心tâm 行hành 去khứ 。 明minh 絕tuyệt 不bất 可khả 思tư 。 隨tùy 智trí 去khứ 。 說thuyết 絕tuyệt 階giai 位vị 。 亦diệc 不bất 下hạ 。 翻phiên 前tiền 謬mậu 解giải 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 輪luân 迴hồi 。

種chủng 種chủng 下hạ 。 重trọng/trùng 片phiến 真chân 慧tuệ 。 舉cử 位vị 功công 能năng 。

如như 前tiền 下hạ 。 引dẫn 譬thí 。 前tiền 者giả 進tiến 也dã 。 如như 進tiến 火hỏa 杖trượng 。 非phi 但đãn 進tiến 火hỏa 。 亦diệc 乃nãi 自tự 燒thiêu 。 非phi 但đãn 絕tuyệt 待đãi 。 亦diệc 乃nãi 自tự 絕tuyệt 。 故cố 云vân 絕tuyệt 已dĩ 復phục 絕tuyệt 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 若nhược 真chân 慧tuệ 開khai 。 初sơ 心tâm 何hà 益ích 。

今kim 以dĩ 下hạ 。 釋thích 。 六lục 即tức 言ngôn 之chi 。 故cố 無vô 所sở 失thất 。

三tam 會hội 異dị 者giả 。 異dị 名danh 皆giai 絕tuyệt 。 約ước 會hội 絕tuyệt 異dị 名danh 。 諸chư 經kinh 下hạ 。 會hội 止Chỉ 觀Quán 異dị 名danh 。 雖tuy 通thông 名danh 絕tuyệt 。 寂tịch 照chiếu 宛uyển 然nhiên 。 令linh 諸chư 異dị 名danh 。 無vô 非phi 寂tịch 照chiếu 。 故cố 諸chư 異dị 名danh 皆giai 云vân 絕tuyệt 等đẳng 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 釋thích 會hội 異dị 意ý 。 雖tuy 皆giai 三tam 德đức 異dị 名danh 。 人nhân 無vô 知tri 者giả 。 初sơ 般Bát 若Nhã 下hạ 。 會hội 觀quán 異dị 名danh 。 解giải 脫thoát 下hạ 。 會hội 止chỉ 異dị 名danh 。 如như 虗hư 空không 下hạ 。 會hội 止Chỉ 觀Quán 不bất 二nhị 異dị 名danh 。 此thử 即tức 三tam 德đức 也dã 。

般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 下hạ 。 大đại 論luận 讚tán 般Bát 若Nhã 偈kệ 文văn 。 解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 等đẳng 。 大đại 經kinh 百bách 句cú 解giải 脫thoát 文văn 。 虗hư 空không 等đẳng 。 亦diệc 大đại 經kinh 文văn 。 譬thí 如như 虗hư 空không 亦diệc 有hữu 四tứ 名danh 。 一nhất 虗hư 空không 。 二nhị 無vô 所sở 有hữu 。 三tam 不bất 動động 。 四tứ 無vô 礙ngại 。 空không 無vô 形hình 色sắc 尚thượng 具cụ 四tứ 名danh 。 況huống 不bất 思tư 議nghị 非phi 止chỉ 非phi 觀quán 。 問vấn 。 何hà 不bất 但đãn 會hội 止Chỉ 觀Quán 二nhị 名danh 。 何hà 須tu 列liệt 二nhị 會hội 法Pháp 身thân 耶da 。 答đáp 。 止Chỉ 觀Quán 必tất 有hữu 不bất 二nhị 故cố 也dã 。

當đương 知tri 下hạ 。 結kết 。

又hựu 止Chỉ 觀Quán 下hạ 。 待đãi 既ký 絕tuyệt 矣hĩ 。 不bất 移di 待đãi 名danh 而nhi 成thành 絕tuyệt 名danh 。 還hoàn 約ước 息tức 等đẳng 以dĩ 自tự 相tương/tướng 會hội 。 止chỉ 亦diệc 名danh 觀quán 即tức 是thị 停đình 止chỉ 。 觀quán 亦diệc 名danh 止chỉ 即tức 是thị 貫quán 穿xuyên 。 不bất 止chỉ 即tức 是thị 不bất 止chỉ 止chỉ 也dã 。 不bất 觀quán 即tức 是thị 不bất 觀quán 觀quán 也dã 。 便tiện 成thành 圓viên 絕tuyệt 三tam 止chỉ 三tam 觀quán 。

四tứ 通thông 三tam 德đức 中trung 。 初sơ 文văn 明minh 用dụng 名danh 之chi 意ý 。 二nhị 重trùng 問vấn 答đáp 意ý 亦diệc 可khả 見kiến 。 自tự 他tha 等đẳng 者giả 。 常thường 觀quán 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 行hành 修tu 也dã 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 化hóa 他tha 修tu 也dã 。 安an 置trí 諸chư 子tử 。 化hóa 他tha 後hậu 也dã 。 我ngã 亦diệc 自tự 住trụ 。 自tự 行hành 後hậu 也dã 。 初sơ 曰viết 修tu 後hậu 名danh 入nhập 一nhất 部bộ 。 只chỉ 明minh 自tự 他tha 初sơ 後hậu 。 若nhược 用dụng 下hạ 。 正chánh 明minh 相tướng 通thông 。 初sơ 以dĩ 兩lưỡng 字tự 共cộng 通thông 三tam 德đức 者giả 。 諸chư 教giáo 或hoặc 有hữu 不bất 二nhị 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 須tu 共cộng 通thông 以dĩ 申thân 不bất 二nhị 。

問vấn 下hạ 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 何hà 以dĩ 二nhị 法pháp 而nhi 通thông 於ư 三tam 。 答đáp 。 唯duy 圓viên 能năng 通thông 。 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。 通thông 於ư 二nhị 名danh 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。 通thông 於ư 法Pháp 身thân 。 大đại 品phẩm 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 既ký 用dụng 十thập 八bát 及cập 一nhất 百bách 八bát 以dĩ 證chứng 止Chỉ 觀Quán 。 當đương 知tri 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。 一nhất 空không 一nhất 切thiết 定định 。 一nhất 定định 一nhất 切thiết 定định 。 一nhất 定định 一nhất 切thiết 空không 。 列liệt 數số 從tùng 事sự 。 其kỳ 理lý 恆hằng 同đồng 。 故cố 引dẫn 大đại 經kinh 。 重trọng/trùng 證chứng 二nhị 名danh 義nghĩa 兼kiêm 三tam 德đức 。 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 盡tận 有hữu 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 亦diệc 名danh 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 名danh 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 亦diệc 名danh 師Sư 子Tử 吼Hống 。 亦diệc 名danh 佛Phật 性tánh 。 故cố 五ngũ 名danh 中trung 二nhị 定định 二nhị 慧tuệ 。 佛Phật 性tánh 不bất 二nhị 。

復phục 次thứ 下hạ 。 各các 通thông 。 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 名danh 互hỗ 相tương 有hữu 故cố 。 如như 止chỉ 有hữu 觀quán 。 亦diệc 復phục 自tự 有hữu 非phi 止chỉ 非phi 觀quán 。 觀quán 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 可khả 止Chỉ 觀Quán 各các 自tự 通thông 三tam 。 共cộng 通thông 從tùng 名danh 。 各các 通thông 從tùng 義nghĩa 。 止Chỉ 觀Quán 各các 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 。 三tam 德đức 通thông 止Chỉ 觀Quán 。 問vấn 。 德đức 是thị 所sở 通thông 。 何hà 以dĩ 反phản 通thông 能năng 通thông 名danh 耶da 。 答đáp 。 非phi 但đãn 名danh 召triệu 於ư 理lý 。 亦diệc 乃nãi 理lý 應ưng 於ư 名danh 。 又hựu 名danh 即tức 理lý 故cố 。 止Chỉ 觀Quán 通thông 德đức 。 理lý 即tức 名danh 故cố 。 德đức 通thông 止Chỉ 觀Quán 。 又hựu 彼bỉ 此thử 並tịnh 三tam 。 故cố 得đắc 並tịnh 通thông 。 於ư 中trung 先tiên 共cộng 次thứ 各các 。 共cộng 謂vị 共cộng 三tam 德đức 通thông 。 各các 謂vị 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 三tam 止chỉ 三tam 觀quán 。 若nhược 信tín 下hạ 。 引dẫn 喻dụ 勸khuyến 信tín 。

而nhi 諸chư 經kinh 下hạ 。 名danh 偏thiên 意ý 圓viên 。 然nhiên 唯duy 圓viên 經kinh 則tắc 可khả 得đắc 云vân 名danh 偏thiên 意ý 圓viên 。 三tam 教giáo 不bất 爾nhĩ 。 須tu 玄huyền 識thức 之chi 。 以dĩ 觀quán 部bộ 旨chỉ 。 若nhược 論luận 佛Phật 意ý 。 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。

止Chỉ 觀Quán 亦diệc 爾nhĩ 下hạ 。 引dẫn 於ư 止Chỉ 觀Quán 。 以dĩ 例lệ 諸chư 經kinh 。 又hựu 通thông 諸chư 三tam 名danh 者giả 。 若nhược 以dĩ 離ly 合hợp 為vi 言ngôn 。 亦diệc 可khả 諸chư 二nhị 四tứ 。 乃nãi 至chí 千thiên 萬vạn 。 三tam 名danh 無vô 量lượng 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 。 准chuẩn 金kim 光quang 明minh 。 觀quán 音âm 玄huyền 。 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 並tịnh 以dĩ 十thập 三tam 為vi 方phương 。 頌tụng 曰viết 。 道đạo 識thức 性tánh 般Bát 若Nhã 。 菩Bồ 提Đề 大Đại 乘Thừa 身thân 。 涅Niết 槃Bàn 三Tam 寶Bảo 德đức 。 今kim 亦diệc 依y 彼bỉ 略lược 屬thuộc 對đối 之chi 。 寶bảo 性tánh 法Pháp 身thân 。 實thật 智trí 般Bát 若Nhã 。 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。 三tam 佛Phật 性tánh 者giả 。 正chánh 因nhân 法Pháp 身thân 。 了liễu 因nhân 般Bát 若Nhã 。 緣duyên 因nhân 解giải 脫thoát 。 三Tam 寶Bảo 者giả 。 法pháp 即tức 法Pháp 身thân 。 佛Phật 即tức 般Bát 若Nhã 。 僧Tăng 即tức 解giải 脫thoát 。 三tam 道đạo 者giả 。 即tức 苦khổ 法Pháp 身thân 。 煩phiền 惱não 即tức 般Bát 若Nhã 。 業nghiệp 即tức 解giải 脫thoát 。 三tam 識thức 者giả 亦diệc 有hữu 異dị 解giải 。 今kim 依y 真Chân 諦Đế 。 九cửu 識thức 即tức 法Pháp 身thân 。 八bát 識thức 即tức 般Bát 若Nhã 。 六lục 七thất 即tức 解giải 脫thoát 。 三tam 般Bát 若Nhã 者giả 。 實thật 相tướng 即tức 法Pháp 身thân 。 觀quán 照chiếu 即tức 般Bát 若Nhã 。 文văn 字tự 即tức 解giải 脫thoát 。 三Tam 身Thân 如như 旨chỉ 歸quy 中trung 三tam 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 性tánh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 圓viên 淨tịnh 般Bát 若Nhã 。 方phương 便tiện 淨tịnh 解giải 脫thoát 。

問vấn 云vân 何hà 下hạ 。 廣quảng 判phán 三tam 德đức 。 欲dục 出xuất 舊cựu 解giải 。 先tiên 引dẫn 大đại 經kinh 。 問vấn 。 起khởi 是thị 彼bỉ 經kinh 中trung 宗tông 極cực 之chi 義nghĩa 。 又hựu 是thị 一nhất 家gia 行hành 解giải 旨chỉ 歸quy 。 故cố 須tu 委ủy 簡giản 。 舊cựu 人nhân 大đại 小tiểu 各các 有hữu 三tam 師sư 。 見kiến 已dĩ 方phương 識thức 今kim 家gia 之chi 妙diệu 。 大đại 經Kinh 云vân 。 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 面diện 上thượng 三tam 目mục 。 伊y 字tự 三tam 點điểm 。 故cố 今kim 憑bằng 之chi 以dĩ 辨biện 法pháp 體thể 。 章chương 安an 云vân 。 西tây 方phương 伊y 字tự 。 如như 此thử 方phương 草thảo 下hạ 字tự 。 驗nghiệm 他tha 所sở 釋thích 。 字tự 義nghĩa 不bất 成thành 。 塗đồ 灰hôi 外ngoại 道đạo 謂vị 自tự 在tại 天thiên 亦diệc 有hữu 三Tam 身Thân 。 豈khởi 有hữu 三tam 名danh 能năng 令linh 法pháp 正chánh 。 初sơ 小Tiểu 乘Thừa 師sư 云vân 。 種chủng 智trí 已dĩ 圓viên 者giả 。 以dĩ 三tam 十thập 四tứ 心tâm 斷đoạn 智trí 為vi 圓viên 。 父phụ 母mẫu 生sanh 身thân 為vi 果quả 縛phược 在tại 。 但đãn 是thị 有hữu 餘dư 。 故cố 脫thoát 未vị 具cụ 。 猶do 資tư 段đoạn 食thực 。 段đoạn 食thực 非phi 一nhất 。 是thị 故cố 云vân 雜tạp 。 一nhất 優ưu 謂vị 般Bát 若Nhã 。 二nhị 劣liệt 即tức 餘dư 二nhị 。 以dĩ 字tự 一nhất 長trường/trưởng 二nhị 短đoản 故cố 也dã 。

次thứ 。 又hựu 云vân 下hạ 。 第đệ 二nhị 師sư 言ngôn 。 先tiên 得đắc 者giả 百bách 劫kiếp 滿mãn 。 次thứ 得đắc 者giả 謂vị 即tức 三tam 十thập 四tứ 心tâm 。 後hậu 滅diệt 者giả 謂vị 八bát 十thập 入nhập 滅diệt 。 故cố 云vân 方phương 具cụ 。 若nhược 入nhập 下hạ 。 第đệ 三tam 師sư 。 初sơ 云vân 若nhược 入nhập 者giả 。 既ký 有hữu 身thân 在tại 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 智trí 識thức 不bất 行hành 。 名danh 無vô 般Bát 若Nhã 。 故cố 云vân 無vô 智trí 。 羅La 漢Hán 在tại 無vô 色sắc 等đẳng 者giả 。 無vô 色sắc 般bát 含hàm 至chí 入nhập 般bát 已dĩ 。 名danh 為vi 羅La 漢Hán 。 唯duy 心tâm 無vô 色sắc 。 似tự 有hữu 般Bát 若Nhã 。 若nhược 入nhập 無vô 餘dư 。 即tức 名danh 無vô 身thân 。 滅diệt 智trí 即tức 無vô 智trí 。 孤cô 一nhất 解giải 脫thoát 故cố 云vân 孤cô 調điều 。 各các 屬thuộc 一nhất 人nhân 。 名danh 不bất 相tương 關quan 。 假giả 使sử 三tam 法pháp 若nhược 在tại 一nhất 人nhân 。 謂vị 滅diệt 定định 起khởi 。 有hữu 斷đoạn 結kết 智trí 。 不bất 在tại 無vô 色sắc 。 復phục 名danh 有hữu 身thân 。 定định 當đương 無vô 餘dư 。 名danh 有hữu 解giải 脫thoát 。 故cố 且thả 名danh 並tịnh 。 若nhược 累lũy/lụy/luy 在tại 一nhất 人nhân 。 前tiền 後hậu 得đắc 之chi 。 復phục 名danh 為vi 縱túng/tung 。 此thử 小tiểu 三tam 師sư 。 永vĩnh 無vô 伊y 義nghĩa 。

次thứ 大Đại 乘Thừa 三tam 。 初sơ 云vân 法Pháp 身thân 是thị 正chánh 體thể 者giả 。 以dĩ 本bổn 有hữu 故cố 。 是thị 故cố 居cư 初sơ 。 餘dư 二nhị 當đương 得đắc 。 是thị 故cố 居cư 次thứ 。 二nhị 中trung 般Bát 若Nhã 。 必tất 居cư 無vô 累lũy/lụy/luy 之chi 前tiền 。 故cố 成thành 縱túng/tung 也dã 。 言ngôn 此thử 二nhị 等đẳng 者giả 。 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 彌di 滿mãn 亘tuyên 遍biến 。 雖tuy 修tu 種chủng 智trí 。 及cập 以dĩ 解giải 脫thoát 。 皆giai 悉tất 分phần/phân 得đắc 。 分phần/phân 得đắc 故cố 淨tịnh 。 未vị 滿mãn 故cố 穢uế 。 生sanh 世thế 無vô 別biệt 。 綺ỷ 文văn 故cố 耳nhĩ 。 經kinh 時thời 次thứ 第đệ 。 故cố 名danh 為vi 縱túng/tung 。 次thứ 師sư 云vân 無vô 前tiền 後hậu 者giả 。 從tùng 體thể 具cụ 邊biên 故cố 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 義nghĩa 必tất 前tiền 後hậu 。 故cố 名danh 為vi 縱túng/tung 。 後hậu 師sư 云vân 俱câu 不bất 殊thù 者giả 。 俱câu 從tùng 本bổn 有hữu 故cố 不bất 殊thù 。 據cứ 行hành 證chứng 得đắc 故cố 前tiền 後hậu 。 故cố 云vân 隱ẩn 顯hiển 。 法Pháp 身thân 在tại 纏triền 故cố 隱ẩn 。 出xuất 纏triền 故cố 顯hiển 。 餘dư 之chi 二nhị 德đức 。 種chủng 子tử 則tắc 隱ẩn 。 究cứu 竟cánh 故cố 顯hiển 。 三tam 德đức 俱câu 然nhiên 。 故cố 並tịnh 成thành 縱túng/tung 。 此thử 並tịnh 不bất 會hội 大đại 經Kinh 法Pháp 喻dụ 。 今kim 明minh 下hạ 。 今kim 家gia 正chánh 釋thích 。 方phương 順thuận 經kinh 旨chỉ 。 性tánh 三tam 本bổn 具cụ 。 名danh 為vi 理lý 藏tạng 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 者giả 。 皆giai 不bất 可khả 以dĩ 三tam 一nhất 一nhất 異dị 言ngôn 之chi 思tư 之chi 故cố 也dã 。 身thân 常thường 等đẳng 者giả 。 修tu 向hướng 理lý 藏tạng 。 至chí 果quả 滿mãn 時thời 方phương 云vân 身thân 常thường 。 智trí 圓viên 斷đoạn 具cụ 。 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 故cố 云vân 理lý 也dã 。 言ngôn 行hạnh 因nhân 者giả 。 六lục 即tức 之chi 中trung 。 別biệt 在tại 究cứu 竟cánh 。 通thông 在tại 五ngũ 即tức 。 今kim 為vi 對đối 理lý 。 別biệt 在tại 究cứu 竟cánh 。 心tâm 非phi 前tiền 後hậu 故cố 不bất 縱túng/tung 。 理lý 從tùng 因nhân 果quả 並tịnh 一nhất 時thời 。 具cụ 而nhi 皆giai 互hỗ 。 融dung 故cố 非phi 橫hoạnh/hoành 。 言ngôn 相tương/tướng 宜nghi 者giả 。 且thả 從tùng 行hành 說thuyết 。 其kỳ 實thật 由do 理lý 。 能năng 種chủng 種chủng 者giả 。 三tam 德đức 並tịnh 理lý 。 俱câu 有hữu 化hóa 用dụng 。 故cố 皆giai 種chủng 種chủng 。 息tức 化hóa 成thành 隱ẩn 。 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

次thứ 即tức 一nhất 下hạ 。 約ước 字tự 義nghĩa 者giả 。 三tam 點điểm 一nhất 伊y 。 一nhất 伊y 三tam 點điểm 。 更cánh 無vô 前tiền 後hậu 。 豈khởi 更cánh 縱tung 橫hoành 。 應ưng 知tri 大đại 經kinh 始thỉ 終chung 三tam 德đức (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 下hạ 。 料liệu 簡giản 。 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 初sơ 文văn 正chánh 判phán 。 次thứ 文văn 開khai 通thông 。 初sơ 問vấn 三tam 四tứ 俱câu 在tại 涅Niết 槃Bàn 。 云vân 何hà 同đồng 異dị 。 答đáp 意ý 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 不bất 殊thù 。 三tam 四tứ 不bất 別biệt 。 故cố 今kim 會hội 通thông 。 令linh 識thức 不bất 二nhị 。

復phục 有hữu 通thông 別biệt 。 所sở 言ngôn 通thông 者giả 。 德đức 皆giai 具cụ 四tứ 。 通thông 復phục 二nhị 解giải 。 初sơ 身thân 常thường 故cố 。 二nhị 德đức 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 。 故cố 名danh 為vi 通thông 。 復phục 以dĩ 二nhị 德đức 反phản 例lệ 法Pháp 身thân 。 佛Phật 是thị 覺giác 了liễu 。 覺giác 了liễu 是thị 智trí 。 故cố 屬thuộc 般Bát 若Nhã 。 復phục 能năng 調điều 他tha 。 故cố 屬thuộc 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 佛Phật 字tự 具cụ 有hữu 二nhị 德đức 。 次thứ 引dẫn 大đại 經kinh 者giả 。 因nhân 滅diệt 五ngũ 陰ấm 。 皆giai 具cụ 四tứ 德đức 。 若nhược 依y 下hạ 。 復phục 轉chuyển 五ngũ 陰ấm 。 及cập 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 別biệt 對đối 四tứ 德đức 。 故cố 名danh 為vi 別biệt 。 依y 圓viên 等đẳng 者giả 。 通thông 別biệt 各các 二nhị 。 但đãn 約ước 法pháp 數số 。 未vị 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 故cố 今kim 更cánh 判phán 。 初sơ 觀quán 名danh 頓đốn 。 後hậu 得đắc 名danh 別biệt 。

次thứ 開khai 通thông 中trung 。 初sơ 問vấn 者giả 。 如như 旨chỉ 歸quy 中trung 。 障chướng 之chi 與dữ 德đức 俱câu 有hữu 發phát 心tâm 。 畢tất 竟cánh 所sở 治trị 所sở 得đắc 。 此thử 則tắc 三tam 障chướng 皆giai 悉tất 至chí 極cực 。 今kim 將tương 三tam 道đạo 四tứ 倒đảo 以dĩ 並tịnh 三tam 障chướng 。 既ký 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 應ưng 俱câu 至chí 極cực 。 開khai 謂vị 開khai 柘chá 。 通thông 近cận 令linh 遠viễn 。 答đáp 意ý 者giả 。 為vi 開khai 故cố 。 先tiên 許hứa 問vấn 云vân 俱câu 可khả 至chí 極cực 。 次thứ 為vi 解giải 釋thích 。 於ư 中trung 重trọng/trùng 明minh 三tam 障chướng 義nghĩa 通thông 。 故cố 方phương 破phá 盡tận 。 故cố 云vân 至chí 極cực 。

從tùng 又hựu 約ước 下hạ 。 正chánh 示thị 三tam 道đạo 四tứ 倒đảo 至chí 極cực 。 報báo 障chướng 分phần/phân 三tam 。 既ký 至chí 於ư 極cực 。 各các 開khai 三tam 道đạo 。 理lý 須tu 至chí 極cực 。 當đương 土thổ/độ 各các 有hữu 三tam 道đạo 故cố 也dã 。 惑hoặc 既ký 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 。 業nghiệp 報báo 理lý 合hợp 差sai 別biệt 。 約ước 三tam 煩phiền 惱não 各các 開khai 四tứ 倒đảo 者giả 。 即tức 見kiến 思tư 有hữu 常thường 等đẳng 四tứ 。 無vô 知tri 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 。 無vô 明minh 又hựu 有hữu 常thường 等đẳng 四tứ 也dã 。 問vấn 。 苦khổ 及cập 煩phiền 惱não 既ký 各các 開khai 三tam 。 何hà 以dĩ 不bất 明minh 業nghiệp 亦diệc 三tam 耶da 。 答đáp 。 業nghiệp 在tại 其kỳ 間gian 。 任nhậm 運vận 合hợp 開khai 。 亦diệc 可khả 准chuẩn 知tri 。 故cố 不bất 論luận 耳nhĩ 。 問vấn 。 諸chư 倒đảo 何hà 以dĩ 但đãn 四tứ 。 非phi 三tam 非phi 五ngũ 。 答đáp 。 理lý 本bổn 無vô 名danh 。 對đối 倒đảo 立lập 德đức 。 是thị 故cố 爾nhĩ 耳nhĩ 。 佛Phật 初sơ 破phá 邪tà 。 說thuyết 無vô 常thường 四tứ 。 次thứ 破phá 於ư 小tiểu 。 以dĩ 說thuyết 常thường 四tứ (# 云vân 云vân )# 。

次thứ 釋thích 體thể 相tướng 中trung 。 體thể 不bất 可khả 顯hiển 故cố 立lập 四tứ 章chương 。 四tứ 章chương 之chi 中trung 。 教giáo 相tương/tướng 眼nhãn 智trí 能năng 詮thuyên 能năng 倒đảo 。 得đắc 失thất 辨biện 行hành 。 約ước 教giáo 進tiến 否phủ/bĩ 。 以dĩ 能năng 顯hiển 所sở 。 故cố 復phục 四tứ 章chương 。 初sơ 明minh 來lai 意ý 。 亦diệc 名danh 結kết 生sanh 。 初sơ 至chí 若nhược 向hướng 。 結kết 前tiền 二nhị 章chương 。 既ký 知tri 至chí 如như 前tiền 。 結kết 前tiền 大đại 意ý 。 名danh 字tự 至chí 若nhược 向hướng 。 結kết 前tiền 釋thích 名danh 。 須tu 識thức 已dĩ 下hạ 。 生sanh 後hậu 顯hiển 體thể 。 大đại 意ý 通thông 於ư 因nhân 果quả 自tự 他tha 。 故cố 云vân 豁hoát 達đạt 。 釋thích 名danh 遍biến 該cai 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 故cố 云vân 曠khoáng 遠viễn 。 曠khoáng 。 橫hoạnh/hoành 廣quảng 也dã 。 遠viễn 。 竪thụ 深thâm 也dã 。 如như 釋thích 名danh 中trung 。 相tương 待đãi 有hữu 橫hoạnh/hoành 有hữu 竪thụ 。 絕tuyệt 待đãi 橫hoạnh/hoành 竪thụ 不bất 二nhị 。 此thử 約ước 橫hoạnh/hoành 竪thụ 而nhi 論luận 不bất 二nhị 。 通thông 德đức 竪thụ 遠viễn 。 會hội 異dị 橫hoạnh/hoành 廣quảng 。 此thử 約ước 不bất 二nhị 以dĩ 論luận 於ư 二nhị 。 如như 前tiền 與dữ 若nhược 向hướng 亦diệc 有hữu 小tiểu 別biệt 。 以dĩ 小tiểu 遠viễn 者giả 。 為vi 前tiền 以dĩ 稍sảo 近cận 者giả 為vi 向hướng 。 須tu 識thức 等đẳng 者giả 。 復phục 以dĩ 體thể 相tướng 望vọng 於ư 前tiền 二nhị 。 前tiền 二nhị 俱câu 橫hoạnh/hoành 。 體thể 相tướng 唯duy 竪thụ 。 故cố 云vân 淵uyên 玄huyền 。

次thứ 開khai 章chương 別biệt 釋thích 中trung 所sở 詮thuyên 諦đế 理lý 為vi 體thể 。 分phân 別biệt 不bất 同đồng 為vi 相tương/tướng 。 亦diệc 云vân 顯hiển 體thể 者giả 。 體thể 是thị 所sở 顯hiển 故cố 也dã 。

夫phu 理lý 下hạ 。 明minh 四tứ 章chương 所sở 依y 及cập 以dĩ 生sanh 起khởi 。 先tiên 能năng 詮thuyên 教giáo 。 次thứ 所sở 詮thuyên 行hành 。 次thứ 所sở 至chí 理lý 。 次thứ 辨biện 是thị 非phi 。 若nhược 從tùng 生sanh 起khởi 則tắc 四tứ 章chương 相tương/tướng 成thành 。 解giải 釋thích 文văn 旨chỉ 則tắc 當đương 文Văn 殊Thù 絕tuyệt 。 問vấn 。 教giáo 相tương/tướng 與dữ 釋thích 名danh 何hà 別biệt 。 答đáp 。 彼bỉ 辨biện 通thông 名danh 。 今kim 明minh 教giáo 別biệt 。 問vấn 。 既ký 云vân 顯hiển 體thể 。 那na 論luận 教giáo 行hành 。 答đáp 。 以dĩ 能năng 顯hiển 所sở 。 如như 前tiền 釋thích 名danh 則tắc 以dĩ 所sở 願nguyện 能năng 。

次thứ 法pháp 華hoa 下hạ 。 明minh 用dụng 章chương 意ý 。 釋thích 名danh 既ký 用dụng 玄huyền 文văn 待đãi 絕tuyệt 。 故cố 今kim 依y 於ư 顯hiển 實thật 四tứ 義nghĩa 。 經Kinh 云vân 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 所sở 知tri 所sở 見kiến 以dĩ 為vi 理lý 一nhất 。 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 即tức 是thị 人nhân 一nhất 。 常thường 為vi 一nhất 事sự 。 即tức 是thị 行hành 一nhất 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 即tức 是thị 教giáo 一nhất 。 疏sớ/sơ 釋thích 理lý 一nhất 復phục 離ly 為vi 四tứ 。 以dĩ 能năng 顯hiển 所sở 亦diệc 同đồng 今kim 文văn 。 四Tứ 智Trí 如như 眼nhãn 智trí 。 四tứ 門môn 如như 教giáo 相tương/tướng 。 次thứ 位vị 如như 境cảnh 界giới 。 觀quán 心tâm 如như 得đắc 失thất 。 於ư 中trung 先tiên 教giáo 相tương/tướng 者giả 。 教giáo 家gia 之chi 相tướng 故cố 云vân 教giáo 相tương/tướng 。 言ngôn 通thông 別biệt 者giả 。 前tiền 名danh 既ký 通thông 以dĩ 教giáo 別biệt 之chi 。 初sơ 明minh 有hữu 漏lậu 界giới 內nội 法pháp 也dã 。 止chỉ 善thiện 所sở 治trị 。 即tức 煞sát 盜đạo 等đẳng 。 行hành 善thiện 所sở 生sanh 。 即tức 放phóng 生sanh 等đẳng 。

四tứ 禪thiền 等đẳng 者giả 。 准chuẩn 下hạ 攝nhiếp 法pháp 。 此thử 據cứ 多đa 分phần 。 若nhược 委ủy 說thuyết 者giả 。 四tứ 禪thiền 各các 以dĩ 一nhất 心tâm 名danh 止chỉ 。 餘dư 支chi 名danh 觀quán 。 今kim 通thông 屬thuộc 定định 故cố 且thả 云vân 止chỉ 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 前tiền 三tam 觀quán 相tương/tướng 。 第đệ 四tứ 止chỉ 相tương/tướng 。 又hựu 悲bi 是thị 止chỉ 相tương/tướng 。 慈từ 是thị 觀quán 相tương/tướng 。 喜hỷ 心tâm 具cụ 二nhị 。 今kim 通thông 云vân 者giả 。 非phi 定định 不bất 尅khắc 。 六lục 行hành 觀quán 者giả 。 亦diệc 可khả 猒# 下hạ 為vi 止chỉ 。 忻hãn 上thượng 為vi 觀quán 。 今kim 從tùng 忻hãn 猒# 通thông 名danh 為vi 觀quán 。

大đại 論luận 下hạ 。 斥xích 奪đoạt 。 且thả 以dĩ 三tam 乘thừa 望vọng 於ư 有hữu 漏lậu 。 名danh 非phi 真chân 知tri 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 以dĩ 折chiết 望vọng 體thể 多đa 屬thuộc 止chỉ 者giả 亦diệc 且thả 大đại 分phần/phân 。 若nhược 別biệt 論luận 者giả 。 如như 十thập 想tưởng 中trung 前tiền 七thất 屬thuộc 觀quán 。 後hậu 三tam 屬thuộc 止chỉ 。 亦diệc 可khả 俱câu 觀quán 。 皆giai 云vân 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 故cố 也dã 。 具cụ 從tùng 大đại 判phán 。 無Vô 學Học 後hậu 三tam 近cận 於ư 止chỉ 故cố 。 八bát 背bối/bội 亦diệc 可khả 前tiền 三tam 屬thuộc 觀quán 。 後hậu 五ngũ 屬thuộc 止chỉ 。 色sắc 望vọng 無vô 色sắc 宜nghi 作tác 此thử 判phán 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 練luyện 八bát 背bối/bội 捨xả 。 亦diệc 可khả 隨tùy 彼bỉ 。 亦diệc 據cứ 大đại 分phần/phân 且thả 判phán 為vi 止chỉ 。 猶do 有hữu 此thử 等đẳng 故cố 云vân 一nhất 往vãng 。 有hữu 作tác 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 等đẳng 者giả 。 一nhất 往vãng 雖tuy 復phục 從tùng 禪thiền 判phán 止chỉ 。 大đại 經kinh 九cửu 想tưởng 在tại 慧tuệ 聖thánh 行hành 。 既ký 慧tuệ 為vi 名danh 亦diệc 可khả 名danh 觀quán 。

此thử 之chi 下hạ 。 斥xích 拙chuyết 度độ 也dã 。 巧xảo 拙chuyết 相tướng 形hình 。 並tịnh 皆giai 一nhất 往vãng 得đắc 止Chỉ 觀Quán 名danh 。 具cụ 論luận 各các 具cụ 。

次thứ 明minh 巧xảo 度độ 通thông 於ư 次thứ 第đệ 三tam 止Chỉ 觀Quán 相tương/tướng 。 故cố 大đại 論luận 中trung 以dĩ 形hình 三tam 藏tạng 名danh 為vi 拙chuyết 者giả 。 故cố 衍diễn 三tam 教giáo 通thông 名danh 為vi 巧xảo 。 是thị 則tắc 次thứ 與dữ 不bất 次thứ 俱câu 名danh 為vi 巧xảo 。

初sơ 明minh 止chỉ 中trung 體thể 真chân 之chi 名danh 。 是thị 可khả 辨biện 異dị 。 委ủy 論luận 空không 觀quán 須tu 辨biện 二nhị 空không 。 第đệ 二nhị 止chỉ 者giả 。 三tam 乘thừa 所sở 證chứng 大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 釋thích 其kỳ 不bất 須tu 方phương 便tiện 止chỉ 也dã 。 止chỉ 是thị 空không 。 動động 是thị 假giả 。 空không 心tâm 入nhập 假giả 故cố 云vân 常thường 一nhất 。 次thứ 第đệ 三tam 中trung 云vân 偏thiên 行hành 等đẳng 者giả 。 行hành 字tự 平bình 呼hô 。 斥xích 前tiền 二nhị 止chỉ 意ý 之chi 所sở 趣thú 曰viết 行hành 。 意ý 之chi 所sở 依y 曰viết 用dụng 。 體thể 真chân 觀quán 二nhị 偏thiên 趣thú 於ư 真chân 。 依y 真chân 起khởi 行hành 。 方phương 便tiện 觀quán 二nhị 偏thiên 趣thú 於ư 俗tục 。 依y 俗tục 起khởi 行hành 。 並tịnh 未vị 觀quán 中trung 故cố 並tịnh 名danh 偏thiên 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 住trụ 空không 。 偏thiên 行hành 出xuất 假giả 。 流lưu 動động 名danh 偏thiên 用dụng 。 又hựu 知tri 俗tục 非phi 俗tục 義nghĩa 。 通thông 二nhị 種chủng 賴lại 緣duyên 施thí 權quyền 。 二nhị 俗tục 俱câu 寂tịch 。 故cố 云vân 寂tịch 然nhiên 。 此thử 三tam 止chỉ 名danh 等đẳng 者giả 。 謙khiêm 退thoái 之chi 辤# 。

次thứ 引dẫn 論luận 證chứng 。 何hà 但đãn 望vọng 觀quán 亦diệc 可khả 義nghĩa 立lập 。 言ngôn 依y 觀quán 者giả 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 處xứ 處xứ 雙song 列liệt 定định 慧tuệ 二nhị 名danh 。 既ký 許hứa 三tam 觀quán 。 止chỉ 可khả 徒đồ 然nhiên 。 所sở 以dĩ 瓔anh 珞lạc 三tam 觀quán 義nghĩa 必tất 兼kiêm 止chỉ 。 成thành 論luận 有hữu 止Chỉ 觀Quán 品phẩm 。 阿a 含hàm 立lập 教giáo 皆giai 云vân 止Chỉ 觀Quán 。 次thứ 詳tường 此thử 下hạ 所sở 言ngôn 同đồng 者giả 。 前tiền 乃nãi 息tức 惑hoặc 名danh 息tức 。 今kim 亦diệc 體thể 真chân 為vi 真chân 。 前tiền 則tắc 停đình 理lý 為vi 停đình 。 今kim 亦diệc 停đình 心tâm 俗tục 理lý 。 前tiền 以dĩ 法pháp 性tánh 非phi 止chỉ 不bất 止chỉ 。 今kim 以dĩ 息tức 於ư 止chỉ 不bất 止chỉ 邊biên 言ngôn 於ư 異dị 者giả 。 前tiền 三tam 共cộng 一nhất 諦đế 。 今kim 三tam 各các 一nhất 諦đế 。 前tiền 三tam 成thành 次thứ 三tam 者giả 。 次thứ 之chi 與dữ 後hậu 並tịnh 指chỉ 今kim 文văn 。 前tiền 指chỉ 釋thích 名danh 故cố 顯hiển 體thể 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 假giả 。 釋thích 名danh 三tam 故cố 云vân 成thành 次thứ 三tam 也dã 。 如như 體thể 真chân 止chỉ 。 須tu 息tức 見kiến 思tư 。 停đình 心tâm 真chân 理lý 。 知tri 真chân 法pháp 性tánh 。 非phi 止chỉ 不bất 止chỉ 。 餘dư 二nhị 亦diệc 然nhiên 。 是thị 故cố 後hậu 一nhất 皆giai 具cụ 前tiền 三tam 。

次thứ 明minh 三tam 觀quán 。 彼bỉ 本bổn 業nghiệp 經kinh 兩lưỡng 處xứ 明minh 文văn 。 下hạ 卷quyển 佛Phật 為vi 文Văn 殊Thù 。 普phổ 賢hiền 。 善thiện 財tài 及cập 法pháp 慧tuệ 等đẳng 七thất 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 三tam 觀quán 之chi 義nghĩa 。 今kim 與dữ 所sở 將tương 。 悉tất 皆giai 修tu 習tập 。 上thượng 卷quyển 至chí 初Sơ 地Địa 文văn 。 即tức 對đối 地địa 前tiền 二nhị 觀quán 。 立lập 於ư 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 。 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 謂vị 為vi 胸hung 臆ức 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。 先tiên 依y 經kinh 列liệt 。 次thứ 所sở 言ngôn 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 辨biện 同đồng 異dị 。 初sơ 文văn 自tự 三tam 即tức 三tam 觀quán 也dã 。 初sơ 空không 觀quán 為vi 五ngũ 。 初sơ 通thông 約ước 詮thuyên 。 即tức 能năng 所sở 共cộng 論luận 。 無vô 俗tục 無vô 以dĩ 知tri 真chân 。 故cố 須tu 二nhị 諦đế 。

次thứ 又hựu 會hội 下hạ 。 別biệt 以dĩ 二nhị 諦đế 為vi 所sở 詮thuyên 。 以dĩ 證chứng 況huống 修tu 。 知tri 須tu 二nhị 諦đế 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 初sơ 法pháp 意ý 者giả 。 初sơ 修tu 之chi 時thời 尚thượng 見kiến 二nhị 諦đế 。 既ký 見kiến 假giả 見kiến 真chân 豈khởi 無vô 二nhị 諦đế 。 次thứ 譬thí 中trung 。 雲vân 即tức 是thị 障chướng 。 障chướng 除trừ 名danh 發phát 。 發phát 即tức 開khai 也dã 。 雲vân 除trừ 空không 顯hiển 。 萬vạn 像tượng 必tất 明minh 。 上thượng 如như 真chân 顯hiển 。 下hạ 如như 俗tục 明minh 。 由do 真chân 下hạ 合hợp 。 真chân 俗tục 俱câu 顯hiển 豈khởi 不bất 具cụ 二nhị 。

三tam 又hựu 俗tục 下hạ 。 約ước 破phá 用dụng 說thuyết 。 知tri 須tu 二nhị 諦đế 。 有hữu 所sở 破phá 俗tục 。 即tức 有hữu 能năng 破phá 真chân 。 故cố 須tu 立lập 二nhị 。

次thứ 又hựu 分phân 別biệt 下hạ 。 約ước 情tình 智trí 說thuyết 。 須tu 有hữu 二nhị 諦đế 。 以dĩ 依y 大đại 經kinh 須tu 有hữu 情tình 等đẳng 。 約ước 情tình 說thuyết 俗tục 。 約ước 智trí 說thuyết 真chân 。 身thân 因nhân 不bất 同đồng 。 俗tục 也dã 。 無vô 非phi 解giải 脫thoát 。 真chân 也dã 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 。 如như 般Bát 若Nhã 一nhất 法pháp 立lập 種chủng 種chủng 名danh 。 解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 。 多đa 諸chư 名danh 字tự 。 此thử 皆giai 情tình 智trí 真chân 俗tục 意ý 也dã 。 問vấn 。 既ký 未vị 見kiến 真chân 。 只chỉ 應ưng 隨tùy 情tình 。 何hà 得đắc 智trí 等đẳng 。 答đáp 。 今kim 通thông 遍biến 說thuyết 。 何hà 必tất 一nhất 人nhân 。

第đệ 五ngũ 料liệu 簡giản 。 總tổng 有hữu 八bát 番phiên 。 初sơ 以dĩ 第đệ 二nhị 釋thích 難nạn/nan 今kim 假giả 觀quán 。 前tiền 則tắc 破phá 俗tục 用dụng 真chân 。 今kim 則tắc 破phá 真chân 用dụng 俗tục 。 俱câu 有hữu 破phá 用dụng 。 應ưng 俱câu 名danh 二nhị 諦đế 觀quán 耶da 。 答đáp 意ý 者giả 。 於ư 理lý 實thật 爾nhĩ 。 雖tuy 俱câu 破phá 用dụng 。 今kim 破phá 真chân 用dụng 俗tục 能năng 利lợi 他tha 人nhân 。 前tiền 破phá 俗tục 用dụng 真chân 但đãn 能năng 自tự 行hành 。 故cố 今kim 從tùng 勝thắng 與dữ 平bình 等đẳng 名danh 。 次thứ 以dĩ 第đệ 三tam 難nạn/nan 於ư 第đệ 二nhị 。 第đệ 二nhị 望vọng 初sơ 。 勝thắng 故cố 別biệt 受thọ 平bình 等đẳng 之chi 名danh 。 第đệ 三tam 望vọng 二nhị 。 何hà 不bất 從tùng 勝thắng 。 第đệ 二nhị 用dụng 偏thiên 尚thượng 名danh 平bình 等đẳng 。 第đệ 三tam 用dụng 等đẳng 最tối 名danh 平bình 等đẳng 。 何hà 不bất 名danh 耶da 。 答đáp 意ý 者giả 。 前tiền 二nhị 望vọng 後hậu 俱câu 未vị 平bình 等đẳng 。 第đệ 二nhị 望vọng 初sơ 第đệ 二nhị 則tắc 等đẳng 。 今kim 從tùng 中trung 說thuyết 理lý 勝thắng 第đệ 二nhị 。 雖tuy 不bất 名danh 等đẳng 。 假giả 不bất 及cập 中trung 。 則tắc 中trung 名danh 更cánh 勝thắng 。 次thứ 問vấn 雙song 難nạn/nan 前tiền 二nhị 。 前tiền 二nhị 俱câu 觀quán 。 亦diệc 可khả 俱câu 入nhập 。 何hà 故cố 前tiền 真chân 次thứ 方phương 入nhập 假giả 。 答đáp 中trung 但đãn 答đáp 初sơ 觀quán 。 准chuẩn 知tri 第đệ 二nhị 。 二nhị 義nghĩa 各các 別biệt 。 觀quán 入nhập 各các 異dị 。

次thứ 問vấn 者giả 。 前tiền 問vấn 真chân 俗tục 破phá 同đồng 。 今kim 真chân 中trung 難nạn/nan 俗tục 。 真chân 中trung 是thị 真chân 可khả 得đắc 稱xưng 諦đế 。 俗tục 則tắc 非phi 真chân 安an 亦diệc 稱xưng 諦đế 。 真chân 中trung 即tức 是thị 界giới 內nội 外ngoại 真chân 。 俗tục 諦đế 即tức 是thị 界giới 內nội 外ngoại 俗tục 。 內nội 外ngoại 名danh 同đồng 故cố 並tịnh 云vân 俗tục 。 答đáp 意ý 者giả 。 真Chân 諦Đế 是thị 理lý 。 名danh 理lý 法pháp 性tánh 。 俗tục 諦đế 是thị 事sự 。 名danh 事sự 法pháp 性tánh 。 二nhị 並tịnh 法pháp 性tánh 。 故cố 俱câu 稱xưng 諦đế 。

次thứ 問vấn 者giả 。 諦đế 即tức 名danh 實thật 。 俱câu 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 答đáp 意ý 者giả 。 諦đế 名danh 既ký 同đồng 。 雖tuy 分phần/phân 真chân 俗tục 。 同đồng 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 世thế 出xuất 世thế 異dị 。

次thứ 問vấn 。 俱câu 稱xưng 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 漏lậu 。 俱câu 無vô 漏lậu 耶da 。 答đáp 意ý 者giả 。 夫phu 入nhập 無vô 漏lậu 。 必tất 先tiên 正chánh 見kiến 。 同đồng 名danh 正chánh 見kiến 。 世thế 出xuất 世thế 別biệt 。

次thứ 問vấn 。 無vô 漏lậu 即tức 無vô 生sanh 。 應ưng 俱câu 無vô 生sanh 。 答đáp 中trung 亦diệc 以dĩ 名danh 同đồng 體thể 異dị 為vi 答đáp 。 如như 大đại 經kinh 中trung 。 牛ngưu 中trung 無vô 馬mã 。 馬mã 中trung 無vô 牛ngưu 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 無vô 。 亦diệc 名danh 無vô 生sanh 。 次thứ 問vấn 者giả 。 從tùng 假giả 之chi 言ngôn 。 為vi 破phá 不bất 破phá 。 答đáp 中trung 開khai 為vi 三tam 十thập 六lục 句cú 。 如như 下hạ 煩phiền 惱não 境cảnh 中trung 。 今kim 初sơ 且thả 對đối 文văn 中trung 四tứ 句cú 。 破phá 謂vị 破phá 假giả 。 入nhập 謂vị 入nhập 空không 。 不bất 破phá 而nhi 入nhập 即tức 體thể 法pháp 。 無Vô 學Học 破phá 入nhập 。 折chiết 法pháp 無Vô 學Học 破phá 不bất 入nhập 。 得đắc 禪thiền 外ngoại 道đạo 不bất 破phá 不bất 入nhập 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 破phá 與dữ 不bất 破phá 。 亦diệc 俱câu 從tùng 假giả 。 亦diệc 俱câu 入nhập 空không 。 即tức 前tiền 二nhị 句cú 。 破phá 與dữ 不bất 破phá 亦diệc 是thị 從tùng 假giả 。 而nhi 不bất 入nhập 空không 即tức 後hậu 二nhị 句cú 。

次thứ 釋thích 第đệ 二nhị 觀quán 。 為vi 二nhị 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 初sơ 文văn 言ngôn 異dị 時thời 平bình 等đẳng 者giả 。 將tương 初sơ 破phá 用dụng 。 對đối 後hậu 破phá 用dụng 。 方phương 得đắc 平bình 等đẳng 。 次thứ 今kim 當đương 下hạ 。 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 譬thí 合hợp 。 初sơ 譬thí 入nhập 空không 。 次thứ 顯hiển 入nhập 假giả 。 凡phàm 盲manh 俱câu 不bất 見kiến 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 真chân 俗tục 。 從tùng 假giả 下hạ 。 合hợp 。 雖tuy 見kiến 二nhị 諦đế 。 但đãn 能năng 用dụng 真chân 。 故cố 云vân 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 名danh 為vi 種chủng 種chủng 。 卉hủy 舉cử 三tam 草thảo 。 樹thụ 標tiêu 二nhị 木mộc 。 卉hủy 是thị 草thảo 之chi 總tổng 稱xưng 。 根căn 莖hành 枝chi 葉diệp 。 疏sớ/sơ 中trung 以dĩ 喻dụ 。 信tín 戒giới 定định 慧tuệ 。 四tứ 教giáo 皆giai 有hữu 信tín 等đẳng 四tứ 法pháp 。 四tứ 種chủng 道đạo 滅diệt 名danh 藥dược 。 四tứ 種chủng 苦khổ 集tập 名danh 毒độc 。 入nhập 空không 之chi 時thời 。 未vị 能năng 分phân 別biệt 。 名danh 不bất 能năng 用dụng 。 次thứ 譬thí 入nhập 假giả 亦diệc 見kiến 二nhị 諦đế 。 名danh 見kiến 空không 色sắc 。 方phương 能năng 分phân 別biệt 四tứ 四tứ 藥dược 毒độc 。 遍biến 四tứ 四Tứ 諦Đế 故cố 並tịnh 云vân 皆giai 。 所sở 被bị 九cửu 界giới 名danh 為vi 益ích 他tha 。 此thử 譬thí 下hạ 。 合hợp 。

三Tam 明Minh 中trung 道đạo 觀quán 。 為vi 三tam 。 初sơ 正chánh 約ước 瓔anh 珞lạc 經kinh 文văn 以dĩ 釋thích 中trung 道đạo 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 三tam 總tổng 結kết 。 初sơ 文văn 者giả 。 彼bỉ 二nhị 觀quán 後hậu 即tức 云vân 因nhân 是thị 三tam 空không 觀quán 為vi 方phương 便tiện 得đắc 入nhập 中trung 道đạo 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 。 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 。 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 即tức 入nhập 初Sơ 地Địa 。 今kim 初sơ 。 釋thích 方phương 便tiện 者giả 。 有hữu 二nhị 不bất 同đồng 。 亡vong 照chiếu 俱câu 得đắc 名danh 方phương 便tiện 故cố 。 初sơ 言ngôn 二nhị 空không 空không 。 假giả 空không 。 空không 空không 。 即tức 是thị 亡vong 。 即tức 雙song 亡vong 也dã 。 由do 前tiền 二nhị 亡vong 。 以dĩ 為vi 方phương 便tiện 。 今kim 入nhập 中trung 道đạo 任nhậm 運vận 俱câu 亡vong 。

又hựu 初sơ 觀quán 下hạ 。 釋thích 雙song 照chiếu 方phương 便tiện 。 由do 前tiền 異dị 時thời 用dụng 空không 用dụng 假giả 。 今kim 入nhập 中trung 道đạo 任nhậm 運vận 雙song 照chiếu 。 故cố 引dẫn 經Kinh 云vân 。 心tâm 若nhược 在tại 定định 等đẳng 也dã 。 生sanh 滅diệt 只chỉ 是thị 二nhị 諦đế 境cảnh 也dã 。

次thứ 問vấn 答đáp 。 料liệu 簡giản 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 問vấn 答đáp 。 次thứ 引dẫn 經kinh 釋thích 。 初sơ 文văn 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 者giả 。 引dẫn 經kinh 釋thích 妨phương 。 問vấn 意ý 。 入nhập 地địa 名danh 等đẳng 。 偏thiên 相tương/tướng 如như 何hà 。 答đáp 意ý 者giả 。 地địa 前tiền 偏thiên 多đa 不bất 見kiến 性tánh 者giả 。 屬thuộc 次thứ 第đệ 意ý 。 次thứ 難nạn/nan 。 向hướng 答đáp 偏thiên 多đa 故cố 不bất 見kiến 性tánh 。 復phục 引dẫn 大đại 經kinh 以dĩ 難nạn/nan 前tiền 答đáp 。 慧tuệ 眼nhãn 在tại 前tiền 尚thượng 得đắc 分phần/phân 見kiến 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 二nhị 俱câu 不bất 見kiến 。 此thử 引dẫn 大đại 經kinh 佛Phật 答đáp 師sư 子tử 吼hống 云vân 。 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 故cố 而nhi 不bất 了liễu 了liễu 。 此thử 答đáp 意ý 者giả 。 偏thiên 教giáo 則tắc 二nhị 俱câu 不bất 見kiến 。 圓viên 教giáo 則tắc 慧tuệ 眼nhãn 能năng 見kiến 。 慧tuệ 眼nhãn 之chi 言ngôn 位vị 在tại 十thập 住trụ 。 以dĩ 住trụ 為vi 慧tuệ 。 非phi 謂vị 二Nhị 乘Thừa 見kiến 空không 慧tuệ 眼nhãn 。

次thứ 引dẫn 經kinh 證chứng 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 慧tuệ 眼nhãn 能năng 見kiến 。 佛Phật 眼nhãn 尚thượng 得đắc 名danh 為vi 慧tuệ 眼nhãn 。 況huống 十thập 住trụ 耶da 。 言ngôn 如như 斯tư 者giả 。 指chỉ 前tiền 十thập 住trụ 。 不bất 及cập 世Thế 尊Tôn 。 如như 夜dạ 等đẳng 者giả 。 以dĩ 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 未vị 盡tận 故cố 也dã 。 空không 中trung 鵝nga 等đẳng 。 意ý 亦diệc 同đồng 之chi 。 復phục 引dẫn 法pháp 華hoa 穿xuyên 鑿tạc 等đẳng 喻dụ 。 以dĩ 證chứng 第đệ 三tam 觀quán 圓viên 住trụ 方phương 見kiến 。 見kiến 名danh 見kiến 水thủy 。 次thứ 二nhị 教giáo 下hạ 。 結kết 二nhị 教giáo 二nhị 觀quán 。 所sở 不bất 能năng 見kiến 。 二nhị 教giáo 即tức 藏tạng 通thông 。 故cố 如như 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 全toàn 未vị 見kiến 中trung 。 別biệt 如như 泥nê 者giả 。 教giáo 道đạo 雜tạp 故cố 。 由do 初sơ 知tri 中trung 。 故cố 但đãn 云vân 二nhị 。 二nhị 行hành 不bất 到đáo 者giả 。 結kết 前tiền 約ước 觀quán 即tức 二nhị 觀quán 不bất 見kiến 。 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 通thông 別biệt 入nhập 空không 。 菩Bồ 薩Tát 空không 行hành 所sở 攝nhiếp 。 三tam 藏tạng 通thông 別biệt 出xuất 假giả 。 菩Bồ 薩Tát 假giả 行hành 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 總tổng 云vân 二nhị 行hành 不bất 到đáo 。 別biệt 教giáo 後hậu 心tâm 次thứ 第đệ 到đáo 中trung 。 故cố 但đãn 云vân 二nhị 。

次thứ 此thử 三tam 觀quán 下hạ 。 與dữ 前tiền 釋thích 名danh 以dĩ 辨biện 同đồng 異dị 。 准chuẩn 止chỉ 可khả 知tri 。

次thứ 此thử 依y 下hạ 。 判phán 結kết 。 巧xảo 度độ 雖tuy 有hữu 空không 假giả 。 俱câu 屬thuộc 權quyền 門môn 。 故cố 此thử 三tam 觀quán 用dụng 昔tích 教giáo 中trung 相tương 待đãi 名danh 義nghĩa 以dĩ 為vi 總tổng 詮thuyên 。 次thứ 第đệ 教giáo 相tương/tướng 以dĩ 為vi 能năng 顯hiển 。 次thứ 第đệ 三tam 諦đế 以dĩ 為vi 所sở 顯hiển 。 為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。 非phi 圓viên 頓đốn 相tương/tướng 。 借tá 義nghĩa 顯hiển 圓viên 。

復phục 非phi 通thông 別biệt 故cố 下hạ 。 結kết 文văn 。

位vị 通thông 大đại 小tiểu 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 判phán 屬thuộc 大đại 。

次thứ 以dĩ 義nghĩa 下hạ 。 判phán 屬thuộc 次thứ 第đệ 。 約ước 未vị 會hội 邊biên 。 故cố 云vân 各các 別biệt 等đẳng 。 以dĩ 次thứ 第đệ 義nghĩa 。 隨tùy 次thứ 第đệ 相tương/tướng 。 一nhất 一nhất 條điều 別biệt 。 此thử 總tổng 標tiêu 教giáo 相tương/tướng 。 若nhược 論luận 下hạ 。 約ước 觀quán 智trí 人nhân 以dĩ 釋thích 別biệt 相tướng 教giáo 義nghĩa 未vị 融dung 。 遂toại 使sử 觀quán 等đẳng 亦diệc 未vị 融dung 。 即tức 三tam 權quyền 一nhất 實thật 。 三tam 轉chuyển 淺thiển 深thâm 。 觀quán 因nhân 既ký 然nhiên 。 智trí 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 使sử 智trí 亦diệc 前tiền 後hậu 優ưu 劣liệt 。 法pháp 總tổng 人nhân 別biệt 。 故cố 通thông 大đại 小tiểu 。 通thông 別biệt 諸chư 位vị 。 攝nhiếp 在tại 其kỳ 中trung 。 傍bàng 兼kiêm 於ư 小tiểu 。 故cố 小tiểu 非phi 正chánh 。

次thứ 圓viên 頓đốn 者giả 。 絕tuyệt 待đãi 為vi 能năng 詮thuyên 。 三tam 一nhất 為vi 所sở 顯hiển 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。 初sơ 直trực 明minh 圓viên 頓đốn 。 次thứ 開khai 顯hiển 諸chư 名danh 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 止chỉ 。 次thứ 觀quán 。 三Tam 明Minh 止Chỉ 觀Quán 同đồng 時thời 。 四tứ 例lệ 結kết 。 初sơ 又hựu 法pháp 喻dụ 合hợp 。 初sơ 法pháp 中trung 。 止chỉ 為vi 能năng 緣duyên 。 諦đế 為vi 所sở 繫hệ 。 故cố 經Kinh 云vân 繫hệ 緣duyên 一nhất 念niệm 等đẳng 。 次thứ 譬thí 中trung 。 雙song 譬thí 止chỉ 諦đế 三tam 一nhất 不bất 二nhị 。 止chỉ 諦đế 下hạ 。 合hợp 法pháp 中trung 與dữ 譬thí 。 合hợp 文văn 三tam 一nhất 一nhất 三tam 上thượng 下hạ 不bất 同đồng 者giả 。 隨tùy 語ngữ 便tiện 耳nhĩ 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 只chỉ 是thị 三tam 一nhất 不bất 二nhị 而nhi 已dĩ 。

次thứ 以dĩ 觀quán 下hạ 。 明minh 觀quán 觀quán 境cảnh 互hỗ 作tác 觀quán 發phát 言ngôn 者giả 亦diệc 明minh 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 觀quán 發phát 同đồng 時thời 亦diệc 法pháp 譬thí 合hợp 。 合hợp 止chỉ 與dữ 觀quán 文văn 翻phiên 倒đảo 者giả 。 亦diệc 隨tùy 語ngữ 便tiện 。 無vô 別biệt 所sở 對đối 。 譬thí 中trung 云vân 天thiên 目mục 者giả 。 嚴nghiêm 彼bỉ 天thiên 顏nhan 而nhi 照chiếu 大Đại 千Thiên 。 嚴nghiêm 譬thí 備bị 德đức 。 照chiếu 譬thí 遍biến 見kiến 。

合hợp 文văn 三tam 。 初sơ 正chánh 合hợp 。 次thứ 不bất 權quyền 不bất 實thật 等đẳng 者giả 。 顯hiển 妙diệu 斥xích 麁thô 。 不bất 權quyền 不bất 實thật 。 斥xích 前tiền 三tam 觀quán 。 權quyền 實thật 淺thiển 深thâm 不bất 優ưu 不bất 劣liệt 。 斥xích 前tiền 三tam 智trí 。 優ưu 劣liệt 前tiền 後hậu 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 。 斥xích 前tiền 字tự 義nghĩa 。 不bất 大đại 不bất 小tiểu 。 斥xích 前tiền 三tam 人nhân 。 諸chư 位vị 大đại 小tiểu 。 三tam 故cố 中trung 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 互hỗ 融dung 。

三tam 又hựu 如như 下hạ 。 明minh 止Chỉ 觀Quán 同đồng 時thời 又hựu 二nhị 。 先tiên 譬thí 止Chỉ 觀Quán 與dữ 體thể 不bất 二nhị 。 次thứ 眼nhãn 喻dụ 下hạ 。 合hợp 。 並tịnh 可khả 見kiến 。 然nhiên 止Chỉ 觀Quán 互hỗ 融dung 故cố 不bất 二nhị 。 諦đế 境cảnh 名danh 異dị 故cố 不bất 一nhất 。 止Chỉ 觀Quán 有hữu 二nhị 用dụng 。 諦đế 境cảnh 無vô 二nhị 能năng 。 四tứ 若nhược 見kiến 下hạ 。 例lệ 結kết 勸khuyến 曉hiểu 文văn 旨chỉ 。

次thứ 何hà 但đãn 下hạ 。 開khai 顯hiển 諸chư 名danh 同đồng 一nhất 實thật 名danh 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 總tổng 。 次thứ 其kỳ 相tương/tướng 下hạ 。 示thị 相tương/tướng 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 開khai 顯hiển 體thể 中trung 次thứ 第đệ 三tam 止chỉ 三tam 觀quán 。 教giáo 既ký 開khai 已dĩ 。 體thể 無vô 復phục 麤thô 。 次thứ 體thể 真chân 下hạ 。 約ước 顯hiển 體thể 名danh 開khai 。 釋thích 名danh 中trung 相tương 待đãi 麤thô 名danh 。 准chuẩn 例lệ 亦diệc 應ưng 開khai 於ư 方phương 便tiện 及cập 息tức 二nhị 邊biên 。 准chuẩn 體thể 故cố 。

三tam 如như 此thử 下hạ 。 結kết 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 總tổng 結kết 次thứ 第đệ 名danh 義nghĩa 。 次thứ 結kết 歎thán 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 正chánh 結kết 。 次thứ 引dẫn 經kinh 結kết 。 三tam 雖tuy 多đa 下hạ 。 引dẫn 論luận 結kết 。 四tứ 眾chúng 名danh 下hạ 。 總tổng 結kết 。 開khai 已dĩ 無vô 外ngoại 。 故cố 云vân 皆giai 圓viên 。 次thứ 相tương 對đối 下hạ 。 結kết 歎thán 。 待đãi 絕tuyệt 結kết 前tiền 釋thích 名danh 成thành 不bất 思tư 議nghị 。 對đối 體thể 結kết 前tiền 次thứ 第đệ 教giáo 相tương/tướng 成thành 不bất 思tư 議nghị 。 各các 有hữu 所sở 主chủ 。 故cố 云vân 對đối 體thể 。 開khai 已dĩ 無vô 障chướng 故cố 云vân 無vô 礙ngại 。 皆giai 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 云vân 無vô 減giảm 。 具cụ 足túc 故cố 頓đốn 。 無vô 減giảm 故cố 圓viên 。 次thứ 眼nhãn 智trí 者giả 。 初sơ 釋thích 名danh 來lai 意ý 。 體thể 則tắc 等đẳng 者giả 。 體thể 實thật 非phi 於ư 眼nhãn 智trí 因nhân 果quả 。 所sở 言ngôn 非phi 者giả 。 非phi 能năng 有hữu 所sở 。 因nhân 所sở 立lập 能năng 。 故cố 以dĩ 能năng 顯hiển 所sở 。 說thuyết 教giáo 尚thượng 難nạn/nan 。 況huống 體thể 可khả 示thị 。

雖tuy 叵phả 下hạ 。 還hoàn 假giả 能năng 顯hiển 。

止Chỉ 觀Quán 下hạ 。 別biệt 判phán 止Chỉ 觀Quán 成thành 眼nhãn 智trí 。 眼nhãn 智trí 取thủ 於ư 體thể 。 理lý 雖tuy 無vô 親thân 疎sơ 。 事sự 行hành 有hữu 近cận 遠viễn 。

其kỳ 體thể 下hạ 。 釋thích 能năng 顯hiển 意ý 。 三tam 止chỉ 者giả 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 初sơ 釋thích 次thứ 第đệ 近cận 遠viễn 二nhị 因nhân 。 即tức 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 對đối 諦đế 成thành 於ư 眼nhãn 智trí 。 初sơ 三tam 止chỉ 中trung 。 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 圓viên 頓đốn 遍biến 攝nhiếp 得đắc 總tổng 持trì 名danh 。 今kim 約ước 次thứ 第đệ 且thả 從tùng 出xuất 假giả 。 大đại 論luận 釋thích 云vân 是thị 慧tuệ 性tánh 故cố 。 法Pháp 眼nhãn 等đẳng 者giả 。 病bệnh 等đẳng 三tam 能năng 破phá 。 障chướng 於ư 神thần 通thông 無vô 知tri 。 不bất 二nhị 相tương 見kiến 等đẳng 者giả 。 雖tuy 引dẫn 彼bỉ 。 用dụng 義nghĩa 稍sảo 別biệt 。 彼bỉ 以dĩ 如Như 來Lai 天thiên 眼nhãn 。 對đối 斥xích 小tiểu 宗tông 。 佛Phật 住trụ 不bất 思tư 議nghị 。 能năng 見kiến 三tam 土thổ/độ 。 今kim 明minh 出xuất 假giả 。 異dị 凡phàm 夫phu 有hữu 及cập 二Nhị 乘Thừa 無vô 。 名danh 不bất 二nhị 相tương/tướng 。 具cụ 能năng 分phân 別biệt 。 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。 名danh 見kiến 淨tịnh 土độ 。

問vấn 下hạ 。 料liệu 簡giản 。 初sơ 約ước 慧tuệ 眼nhãn 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 問vấn 可khả 見kiến 。 答đáp 借tá 大đại 經kinh 四tứ 句cú 。 問vấn 。 前tiền 以dĩ 因nhân 觀quán 為vi 智trí 。 今kim 以dĩ 因nhân 聞văn 為vi 知tri 。 相tương/tướng 既ký 不bất 同đồng 。 何hà 以dĩ 釋thích 彼bỉ 。 答đáp 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 聞văn 觀quán 俱câu 是thị 慧tuệ 性tánh 故cố 也dã 。 問vấn 。 知tri 而nhi 非phi 見kiến 。 對đối 二Nhị 乘Thừa 竟cánh 。 何hà 以dĩ 見kiến 而nhi 非phi 知tri 復phục 對đối 支chi 佛Phật 。 答đáp 。 前tiền 據cứ 佛Phật 世thế 稟bẩm 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 見kiến 而nhi 非phi 知tri 。 即tức 無vô 佛Phật 世thế 獨độc 悟ngộ 支chi 佛Phật 。

復phục 次thứ 下hạ 。 重trọng/trùng 約ước 信tín 法pháp 以dĩ 對đối 知tri 見kiến 。 問vấn 。 前tiền 何hà 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 為vi 眼nhãn 因nhân 。 今kim 何hà 以dĩ 信tín 法pháp 為vi 眼nhãn 智trí 因nhân 。 答đáp 。 聞văn 觀quán 思tư 止chỉ 。 義nghĩa 類loại 同đồng 故cố 。

次thứ 明minh 不bất 次thứ 第đệ 者giả 。 如như 前tiền 下hạ 。 開khai 前tiền 遠viễn 由do 。 次thứ 得đắc 下hạ 。 開khai 前tiền 近cận 由do 。 次thứ 眼nhãn 故cố 下hạ 。 以dĩ 近cận 例lệ 遠viễn 。 俱câu 不bất 二nhị 也dã 。

佛Phật 眼nhãn 下hạ 。 釋thích 眼nhãn 智trí 。 王vương 三tam 昧muội 者giả 。 證chứng 佛Phật 眼nhãn 具cụ 五ngũ 大đại 品phẩm 。 證chứng 佛Phật 智trí 具cụ 三tam 。

問vấn 下hạ 。 料liệu 簡giản 。 初sơ 問vấn 中trung 云vân 欲dục 得đắc 者giả 。 或hoặc 是thị 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 。 或hoặc 多đa 人nhân 各các 各các 皆giai 云vân 當đương 學học 。 豈khởi 名danh 一nhất 心tâm 。 答đáp 者giả 。 說thuyết 雖tuy 次thứ 第đệ 。 法pháp 必tất 一nhất 心tâm 。

金kim 剛cang 下hạ 。 次thứ 明minh 五ngũ 眼nhãn 。 皆giai 云vân 佛Phật 有hữu 。 故cố 在tại 一nhất 心tâm 。 只chỉ 得đắc 等đẳng 者giả 。 應ưng 云vân 佛Phật 眼nhãn 而nhi 有hữu 四tứ 用dụng 。 云vân 何hà 言ngôn 五ngũ 。 答đáp 。 實thật 如như 所sở 聞văn 。 今kim 具cụ 舉cử 五ngũ 。 通thông 明minh 體thể 用dụng 。 若nhược 作tác 總tổng 別biệt 。 只chỉ 是thị 圓viên 常thường 。 不bất 思tư 議nghị 見kiến 而nhi 有hữu 五ngũ 別biệt 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 釋thích 。 天thiên 親thân 。 無vô 著trước 非phi 不bất 解giải 釋thích 。 未vị 若nhược 龍long 樹thụ 最tối 為vi 委ủy 悉tất (# 云vân 云vân )# 。 故cố 經Kinh 云vân 下hạ 。 引dẫn 請thỉnh 觀quán 音âm 。 以dĩ 證chứng 金kim 剛cang 佛Phật 能năng 令linh 他tha 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 如như 生sanh 佛Phật 子tử 。 故cố 云vân 父phụ 母mẫu 。 而nhi 獨độc 稱xưng 下hạ 。 明minh 佛Phật 眼nhãn 意ý 。 此thử 乃nãi 寄ký 於ư 癈phế 麤thô 而nhi 說thuyết 。

佛Phật 智trí 下hạ 。 釋thích 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。 故cố 智trí 下hạ 。 結kết 得đắc 名danh 由do 。 境cảnh 之chi 與dữ 諦đế 下hạ 。 明minh 止Chỉ 觀Quán 不bất 二nhị 。 當đương 知tri 左tả 右hữu 與dữ 眼nhãn 目mục 。 一nhất 法pháp 二nhị 名danh 。 只chỉ 如như 一nhất 物vật 在tại 人nhân 左tả 右hữu 。 乃nãi 令linh 此thử 物vật 左tả 右hữu 名danh 生sanh 。 二nhị 名danh 之chi 下hạ 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 今kim 將tương 下hạ 。 立lập 異dị 顯hiển 體thể 。 體thể 既ký 不bất 二nhị 。 還hoàn 借tá 異dị 名danh 顯hiển 不bất 二nhị 體thể 。 以dĩ 諸chư 教giáo 中trung 多đa 皆giai 以dĩ 觀quán 對đối 境cảnh 。 以dĩ 止chỉ 對đối 諦đế 諦đế 。 故cố 今kim 始thỉ 末mạt 皆giai 悉tất 依y 之chi 。 用dụng 此thử 下hạ 。 結kết 。 只chỉ 是thị 以dĩ 能năng 顯hiển 所sở 。 雖tuy 即tức 不bất 二nhị 。 依y 教giáo 能năng 顯hiển 。

如như 此thử 下hạ 。 結kết 歸quy 師sư 資tư 所sở 傳truyền 之chi 法pháp 。 諸chư 文văn 雖tuy 多đa 不bất 逾du 本bổn 行hạnh 。 出xuất 自tự 本bổn 師sư 。 故cố 云vân 實thật 非phi 等đẳng 也dã 。 雖tuy 寄ký 經kinh 論luận 以dĩ 立lập 章chương 門môn 。 修tu 行hành 次thứ 第đệ 非phi 開khai 外ngoại 入nhập 。 為vi 避tị 嫌hiềm 疑nghi 。 幸hạnh 依y 次thứ 第đệ 。

三Tam 明Minh 境cảnh 界giới 者giả 。 正chánh 是thị 所sở 顯hiển 。 前tiền 之chi 二nhị 門môn 足túc 顯hiển 所sở 詮thuyên 。 鈍độn 者giả 不bất 了liễu 。 更cánh 此thử 一nhất 科khoa 。 不bất 云vân 教giáo 相tương/tướng 但đãn 云vân 眼nhãn 智trí 者giả 。 且thả 從tùng 親thân 說thuyết 。

夫phu 信tín 行hành 下hạ 。 牒điệp 前tiền 二nhị 章chương 以dĩ 明minh 來lai 意ý 。 宜nghi 在tại 教giáo 相tương/tướng 。 名danh 尚thượng 多đa 聞văn 。 圓viên 妙diệu 即tức 是thị 今kim 所sở 顯hiển 境cảnh 。 宜nghi 在tại 定định 慧tuệ 。 名danh 宗tông 深thâm 觀quán 。 正chánh 境cảnh 與dữ 圓viên 妙diệu 。 異dị 名danh 而nhi 已dĩ 。 更cánh 明minh 能năng 家gia 之chi 所sở 。 故cố 論luận 之chi 。

經Kinh 云vân 下hạ 。 正chánh 明minh 境cảnh 意ý 。 何hà 事sự 說thuyết 境cảnh 。 令linh 遠viễn 近cận 因nhân 識thức 其kỳ 所sở 趣thú 。 則tắc 曉hiểu 能năng 趣thú 。 不bất 廣quảng 其kỳ 功công 。

若nhược 為vi 下hạ 。 境cảnh 為vi 說thuyết 由do 。 復phục 是thị 逗đậu 物vật 隨tùy 情tình 等đẳng 本bổn 。 一nhất 切thiết 莫mạc 不phủ 。 託thác 茲tư 妙diệu 體thể 。 初sơ 文văn 明minh 聞văn 者giả 迷mê 教giáo 。 今kim 用dụng 四tứ 譬thí 望vọng 經kinh 稍sảo 別biệt 。 依y 義nghĩa 不bất 依y 語ngữ 。 何hà 局cục 之chi 耶da 。 且thả 體thể 是thị 實thật 。 可khả 譬thí 有hữu 門môn 。 米mễ 抹mạt 柔nhu 軟nhuyễn 。 可khả 譬thí 空không 門môn 。 雪tuyết 有hữu 非phi 有hữu 。 譬thí 第đệ 三tam 門môn 。 鶴hạc 飛phi 於ư 空không 而nhi 不bất 住trụ 空không 。 譬thí 第đệ 四tứ 門môn 。 是thị 諸chư 等đẳng 者giả 。 結kết 過quá 也dã 。 執chấp 能năng 通thông 門môn 。 不bất 見kiến 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 真chân 乳nhũ 之chi 色sắc 。 此thử 則tắc 還hoàn 依y 經kinh 意ý 。

所sở 以dĩ 常thường 途đồ 下hạ 。 明minh 說thuyết 者giả 迷mê 教giáo 。 初sơ 序tự 凡phàm 師sư 執chấp 教giáo 者giả 眾chúng 。 如như 梁lương 昭chiêu 明minh 序tự 二nhị 十thập 三tam 家gia 。 各các 執chấp 不bất 同đồng 。 在tại 弘hoằng 明minh 集tập 。 並tịnh 是thị 不bất 了liễu 。 赴phó 情tình 二nhị 諦đế 。 若nhược 各các 執chấp 者giả 。 失thất 佛Phật 方phương 便tiện 。 失thất 於ư 一nhất 理lý 而nhi 赴phó 眾chúng 名danh 。 婆bà 沙sa 小Tiểu 乘Thừa 何hà 曾tằng 不bất 明minh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 空không 中trung 道đạo 等đẳng 。 雖tuy 服phục 等đẳng 者giả 。 說thuyết 文văn 云vân 。 未vị 冠quan 而nhi 死tử 曰viết 傷thương 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 未vị 證chứng 失thất 意ý 曰viết 傷thương 。 甘cam 露lộ 是thị 天thiên 家gia 妙diệu 藥dược 。 故cố 喻dụ 於ư 常thường 。 由do 各các 據cứ 名danh 。 失thất 佛Phật 方phương 便tiện 。

經kinh 稱xưng 下hạ 。 明minh 二nhị 聖thánh 往vãng 因nhân 。 亦diệc 迷mê 隨tùy 情tình 出xuất 妙diệu 勝thắng 定định (# 云vân 云vân )# 。 今kim 世thế 下hạ 。 明minh 近cận 代đại 凡phàm 師sư 迷mê 於ư 隨tùy 情tình 。 鏗khanh 。 堅kiên 也dã 。

若nhược 識thức 下hạ 。 明minh 識thức 者giả 達đạt 教giáo 。 無vô 迷mê 異dị 名danh 。 俯phủ 。 下hạ 接tiếp 也dã 。

隨tùy 情tình 智trí 下hạ 。 釋thích 隨tùy 情tình 智trí 。 一nhất 情tình 一nhất 智trí 相tương 對đối 得đắc 名danh 。 故cố 名danh 情tình 智trí 。 言ngôn 不bất 得đắc 一nhất 。 所sở 論luận 三tam 者giả 。 圓viên 教giáo 觀quán 智trí 雖tuy 始thỉ 終chung 俱câu 三tam 。 若nhược 釋thích 情tình 智trí 必tất 須tu 約ước 位vị 。 故cố 真chân 俗tục 屬thuộc 。 位vị 在tại 相tương 似tự 。 讓nhượng 中trung 屬thuộc 智trí 。 位vị 在tại 分phần/phân 真chân 。 以dĩ 相tương 似tự 中trung 八bát 信tín 前tiền 後hậu 而nhi 分phần/phân 真chân 俗tục 。

次thứ 釋thích 隨tùy 智trí 者giả 。 三tam 皆giai 屬thuộc 聖thánh 。 即tức 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 皆giai 有hữu 三tam 法pháp 。 是thị 故cố 章chương 安an 作tác 與dữ 奪đoạt 釋thích 。 雖tuy 俱câu 具cụ 三tam 。 二Nhị 乘Thừa 尚thượng 迷mê 真chân 俗tục 之chi 名danh 。 況huống 復phục 中trung 耶da 。

三tam 諦đế 下hạ 。 歎thán 釋thích 三tam 諦đế 。 從tùng 勝thắng 而nhi 說thuyết 名danh 曰viết 雙song 非phi 。 所sở 非phi 即tức 中trung 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。 第đệ 十thập 九cửu 經kinh 釋thích 。 十thập 事sự 功công 德đức 。 初sơ 云vân 不bất 與dữ 二Nhị 乘Thừa 共cộng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 聞văn 者giả 驚kinh 恠# 。 乃nãi 至chí 世thế 間gian 所sở 無vô 。 今kim 文văn 從tùng 義nghĩa 。 云vân 百bách 非phi 四tứ 句cú 。 經kinh 文văn 寄ký 地địa 。 證chứng 同đồng 於ư 住trụ 。 故cố 與dữ 隨tùy 智trí 其kỳ 義nghĩa 不bất 殊thù 。 引dẫn 法pháp 華hoa 經kinh 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 即tức 是thị 果quả 地địa 隨tùy 智trí 。

不bất 可khả 下hạ 。 結kết 斥xích 。 初sơ 住trụ 法pháp 性tánh 。 三tam 諦đế 一nhất 諦đế 尚thượng 非phi 六lục 根căn 所sở 知tri 。 況huống 復phục 凡phàm 情tình 能năng 測trắc 三tam 諦đế 乳nhũ 之chi 真chân 色sắc 。 是thị 則tắc 相tương 似tự 。 猶do 無vô 明minh 盲manh 。 若nhược 准chuẩn 法pháp 華hoa 。 應ưng 約ước 三tam 教giáo 明minh 不bất 知tri 人nhân 。

今kim 更cánh 下hạ 。 引dẫn 二nhị 釋thích 三tam 。 只chỉ 是thị 離ly 合hợp 得đắc 引dẫn 之chi 。 初sơ 文văn 略lược 示thị 二nhị 諦đế 以dĩ 顯hiển 三tam 諦đế 。 三tam 既ký 有hữu 三tam 。 三tam 豈khởi 無vô 前tiền 。 約ước 三tam 諦đế 粗thô 點điểm 綱cương 紀kỷ 。 今kim 明minh 二nhị 諦đế 委ủy 明minh 相tướng 狀trạng 。

疑nghi 者giả 下hạ 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 佛Phật 依y 二nhị 諦đế 既ký 有hữu 三tam 番phiên 。 如như 何hà 三tam 諦đế 亦diệc 有hữu 三tam 耶da 。

今kim 例lệ 下hạ 。 釋thích 。 既ký 是thị 開khai 合hợp 。 二nhị 即tức 是thị 三tam 。 若nhược 欲dục 別biệt 論luận 。 約ước 中trung 別biệt 說thuyết 。 今kim 依y 大đại 論luận 即tức 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 論luận 問vấn 佛Phật 何hà 故cố 生sanh 兜Đâu 率Suất 。 答đáp 佛Phật 常thường 居cư 中trung 等đẳng 。 今kim 則tắc 分phân 之chi 以dĩ 對đối 三tam 義nghĩa 。 論luận 云vân 中trung 天thiên 中trung 國quốc 。 中trung 夜dạ 中trung 日nhật 。 即tức 隨tùy 情tình 也dã 。 論luận 云vân 行hành 中trung 說thuyết 中trung 。 即tức 情tình 智trí 也dã 。 中trung 夜dạ 入nhập 滅diệt 及cập 得đắc 中trung 道đạo 。 即tức 隨tùy 智trí 也dã 。 又hựu 此thử 諸chư 中trung 並tịnh 皆giai 隨tùy 他tha 。 自tự 證chứng 宜nghi 寂tịch 即tức 是thị 隨tùy 自tự 。 自tự 他tha 相tương 對đối 即tức 是thị 自tự 他tha 。

又hựu 一nhất 一nhất 下hạ 。 更cánh 約ước 情tình 等đẳng 以dĩ 明minh 四tứ 悉tất 。 若nhược 無vô 四tứ 悉tất 。 自tự 他tha 何hà 施thí 。 隨tùy 情tình 稍sảo 廣quảng 。 餘dư 二nhị 則tắc 略lược 。 初sơ 文văn 先tiên 教giáo 次thứ 觀quán 。 觀quán 教giáo 即tức 信tín 法pháp 二nhị 行hành 。 初sơ 從tùng 歡hoan 喜hỷ 乃nãi 至chí 發phát 徹triệt 須tu 細tế 。 約ước 三tam 諦đế 以dĩ 立lập 四tứ 悉tất 。 乃nãi 至chí 觀quán 心tâm 下hạ 。 約ước 觀quán 也dã 。 文văn 略lược 前tiền 三tam 。 故cố 云vân 乃nãi 至chí 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 明minh 三tam 諦đế 相tướng 。

如như 是thị 下hạ 。 明minh 教giáo 觀quán 益ích 相tương/tướng 。 言ngôn 應ưng 在tại 等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 三tam 中trung 隨tùy 指chỉ 一nhất 二nhị 。 展triển 轉chuyển 互hỗ 望vọng 七thất 益ích 不bất 同đồng 。 謂vị 應ưng 在tại 俗tục 不bất 在tại 真chân 。 真chân 中trung 亦diệc 然nhiên 。 即tức 是thị 應ưng 一nhất 也dã 。 在tại 二nhị 不bất 在tại 一nhất 。 准chuẩn 向hướng 可khả 見kiến 。 一nhất 二nhị 各các 三tam 。 并tinh 具cụ 成thành 七thất 。 並tịnh 圓viên 初sơ 門môn 。 赴phó 機cơ 各các 別biệt 。 佛Phật 說thuyết 生sanh 等đẳng 者giả 。 釋thích 向hướng 不bất 同đồng 生sanh 。 即tức 二nhị 諦đế 無vô 生sanh 謂vị 中trung 。 此thử 且thả 寄ký 中trung 望vọng 二nhị 諦đế 說thuyết 。 餘dư 有hữu 兩lưỡng 二nhị 兩lưỡng 一nhất 及cập 以dĩ 具cụ 三tam 。 准chuẩn 例lệ 說thuyết 之chi 。 若nhược 依y 二nhị 諦đế 。 生sanh 即tức 是thị 俗tục 。 無vô 生sanh 即tức 真chân 。 四Tứ 諦Đế 三tam 生sanh 。 一nhất 是thị 無vô 生sanh 。 隨tùy 得đắc 益ích 位vị 名danh 為vi 得đắc 度độ 。 若nhược 約ước 四tứ 悉tất 。 亦diệc 可khả 以dĩ 三tam 對đối 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 生sanh 無vô 生sanh 。 故cố 法pháp 華hoa 引dẫn 四tứ 悉tất 文văn 。 一nhất 一nhất 皆giai 云vân 種chủng 種chủng 。 一nhất 一nhất 悉tất 檀đàn 所sở 被bị 多đa 故cố 。 今kim 約ước 修tu 觀quán 且thả 約ước 諸chư 諦đế 。 經kinh 意ý 必tất 在tại 八bát 教giáo 四tứ 味vị 。

何hà 故cố 性tánh 屬thuộc 等đẳng 者giả 。 更cánh 重trọng/trùng 料liệu 簡giản 中trung 間gian 二nhị 悉tất 。 初sơ 問vấn 性tánh 行hành 俱câu 通thông 善thiện 惡ác 何hà 消tiêu 。 經kinh 性tánh 屬thuộc 生sanh 。 善thiện 行hành 屬thuộc 對đối 治trị 。 若nhược 通thông 下hạ 。 答đáp 。 性tánh 名danh 不bất 改cải 。 自tự 昔tích 至chí 今kim 。 今kim 生sanh 宿túc 善thiện 故cố 屬thuộc 生sanh 善thiện 。 行hành 謂vị 為vi 作tác 。 現hiện 作tác 諸chư 惡ác 。 斷đoạn 現hiện 惡ác 故cố 名danh 為vi 對đối 治trị 。 若nhược 通thông 釋thích 性tánh 。 雖tuy 在tại 往vãng 今kim 有hữu 冥minh 顯hiển 。 現hiện 作tác 為vi 顯hiển 。 潛tiềm 伏phục 為vi 冥minh 。 行hành 雖tuy 現hiện 惡ác 。 冥minh 顯hiển 亦diệc 爾nhĩ 。 消tiêu 經kinh 義nghĩa 便tiện 。 從tùng 別biệt 捨xả 通thông 。 是thị 則tắc 生sanh 冥minh 伏phục 善thiện 。 治trị 彰chương 露lộ 惡ác 。 若nhược 已dĩ 生sanh 之chi 善thiện 。 冥minh 伏phục 之chi 惡ác 。 乃nãi 非phi 今kim 文văn 逗đậu 物vật 之chi 意ý 。

如như 佛Phật 未vị 出xuất 下hạ 。 約ước 佛Phật 化hóa 儀nghi 以dĩ 例lệ 二nhị 悉tất 。 三tam 乘thừa 善thiện 根căn 冥minh 伏phục 未vị 現hiện 。 佛Phật 助trợ 生sanh 之chi 名danh 為vi 生sanh 善thiện 。 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 惡ác 行hành 彰chương 露lộ 。 佛Phật 對đối 破phá 之chi 名danh 為vi 對đối 治trị 。

憶ức 想tưởng 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 更cánh 。 釋thích 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 未vị 見kiến 理lý 來lai 無vô 非phi 憶ức 想tưởng 。 若nhược 遇ngộ 佛Phật 法Pháp 想tưởng 皆giai 成thành 慧tuệ 。 想tưởng 居cư 三tam 中trung 。 想tưởng 到đáo 若nhược 正chánh 心tâm 見kiến 自tự 正chánh 。 如như 此thử 四tứ 悉tất 並tịnh 隨tùy 情tình 也dã 。 餘dư 二nhị 例lệ 知tri 。

是thị 則tắc 三tam 四tứ 下hạ 。 以dĩ 此thử 合hợp 數số 。 責trách 彼bỉ 謬mậu 執chấp 。 勸khuyến 順thuận 教giáo 捨xả 執chấp 息tức 爭tranh 研nghiên 心tâm 。 觀quán 成thành 見kiến 諦Đế 乃nãi 可khả 定định 說thuyết 。 如như 雲vân 除trừ 等đẳng 者giả 。 三tam 惑hoặc 障chướng 除trừ 。 上thượng 顯hiển 即tức 見kiến 。 中trung 下hạ 明minh 見kiến 二nhị 諦đế 。 師sư 子tử 吼hống 者giả 。 大đại 經kinh 名danh 決quyết 定định 說thuyết 也dã 。 說thuyết 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。

私tư 謂vị 下hạ 。 章chương 安an 私tư 釋thích 。 二nhị 諦đế 在tại 聖thánh 本bổn 示thị 凡phàm 夫phu 。 雖tuy 本bổn 示thị 凡phàm 。 實thật 未vị 證chứng 得đắc 。 語ngữ 證chứng 則tắc 奪đoạt 。 凡phàm 夫phu 無vô 分phần/phân 。 故cố 云vân 併tinh 奪đoạt 。 約ước 教giáo 則tắc 凡phàm 夫phu 俱câu 。 得đắc 云vân 併tinh 與dữ 。 若nhược 云vân 凡phàm 夫phu 聞văn 教giáo 知tri 俗tục 。 是thị 則tắc 半bán 與dữ 半bán 奪đoạt 。

二nhị 明minh 境cảnh 智trí 離ly 合hợp 者giả 。 初sơ 約ước 諦đế 中trung 。 先tiên 總tổng 次thứ 別biệt 。 先tiên 總tổng 序tự 諸chư 經kinh 合hợp 通thông 四tứ 教giáo 。 初sơ 三tam 藏tạng 。 二nhị 三tam 離ly 合hợp 者giả 。 當đương 教giáo 菩Bồ 薩Tát 但đãn 二nhị 無vô 三tam 。 初sơ 文văn 是thị 俗tục 。 從tùng 後hậu 心tâm 下hạ 。 真chân 也dã 。 故cố 始thỉ 終chung 唯duy 二nhị 。 令linh 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 。 論luận 云vân 消tiêu 煩phiền 惱não 脂chi 。 肥phì 功công 德đức 身thân 。 如như 王vương 令linh 臣thần 覓mịch 無vô 脂chi 肥phì 羊dương 。 臣thần 以dĩ 狼lang 怖bố 令linh 其kỳ 無vô 脂chi 。 飲ẩm 以dĩ 起khởi 草thảo 令linh 其kỳ 身thân 肥phì 。 喻dụ 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 之chi 內nội 伏phục 煩phiền 惱não 脂chi 。 肥phì 六Lục 度Độ 身thân 。 六Lục 度Độ 因nhân 緣duyên (# 云vân 云vân )# 。 百bách 劫kiếp 種chủng 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 。

菩Bồ 薩Tát 但đãn 照chiếu 下hạ 。 釋thích 其kỳ 假giả 立lập 中trung 道đạo 之chi 名danh 。 但đãn 從tùng 俱câu 照chiếu 立lập 以dĩ 中trung 名danh 。 中trung 名danh 既ký 假giả 。 智trí 眼nhãn 非phi 真chân 。 故cố 云vân 更cánh 加gia 也dã 。

離ly 則tắc 下hạ 。 辨biện 離ly 合hợp 相tương/tướng 。 或hoặc 分phần/phân 屬thuộc 弟đệ 子tử 。 或hoặc 佛Phật 自tự 對đối 。 因nhân 則tắc 前tiền 後hậu 但đãn 二nhị 。 始thỉ 終chung 在tại 佛Phật 。 餘dư 人nhân 所sở 無vô 。 是thị 故cố 得đắc 於ư 三tam 諦đế 之chi 名danh 。

次thứ 三tam 乘thừa 下hạ 。 通thông 教giáo 。 此thử 教giáo 菩Bồ 薩Tát 利lợi 者giả 見kiến 中trung 。 故cố 云vân 真chân 異dị 。 引dẫn 大đại 論luận 者giả 。 智trí 者giả 指chỉ 通thông 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 空không 只chỉ 是thị 不bất 但đãn 空không 也dã 。 三tam 德đức 具cụ 足túc 。 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 大đại 品phẩm 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 如như 日nhật 智trí 之chi 約ước 照chiếu 中trung 也dã 。 法pháp 華hoa 被bị 會hội 。 非phi 離ly 合hợp 意ý 。 既ký 空không 異dị 下hạ 。 正chánh 明minh 離ly 合hợp 。 但đãn 及cập 不bất 但đãn 。 名danh 為vi 空không 異dị 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 所sở 照chiếu 別biệt 故cố 。 真chân 既ký 含hàm 二nhị 。 智trí 亦diệc 不bất 一nhất 。 故cố 於ư 真Chân 諦Đế 離ly 出xuất 中trung 道đạo 。 故cố 云vân 則tắc 有hữu 兩lưỡng 諦đế 之chi 殊thù 。 而nhi 今kim 合hợp 者giả 。 且thả 依y 鈍độn 根căn 。 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 開khai 出xuất 二Nhị 乘Thừa 及cập 鈍độn 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 利lợi 方phương 有hữu 中trung 道đạo 之chi 名danh 。 言ngôn 淨tịnh 佛Phật 土độ 者giả 。 淨tịnh 名danh 云vân 取thủ 於ư 淨tịnh 土độ 皆giai 為vi 益ích 生sanh 。 故cố 云vân 布bố 施thí 等đẳng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 後hậu 成thành 佛Phật 時thời 。 能năng 捨xả 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 結kết 緣duyên 之chi 時thời 以dĩ 五ngũ 種chủng 施thí 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 有hữu 緣duyên 機cơ 熟thục 。 八bát 相tương/tướng 之chi 處xứ 攝nhiếp 五ngũ 類loại 生sanh 成thành 熟thục 獲hoạch 益ích 。 未vị 成thành 佛Phật 前tiền 處xứ 處xứ 調điều 熟thục 。 如như 是thị 皆giai 名danh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 意ý 皆giai 如như 是thị 。

昔tích 莊trang 嚴nghiêm 下hạ 。 破phá 古cổ 莊trang 嚴nghiêm 云vân 出xuất 外ngoại 。 開khai 善thiện 云vân 不bất 出xuất 。 此thử 由do 古cổ 人nhân 不bất 達đạt 通thông 教giáo 利lợi 鈍độn 離ly 合hợp 。 故cố 使sử 二nhị 家gia 各các 朋bằng 已dĩ 計kế 。 故cố 並tịnh 破phá 云vân 作tác 義nghĩa 不bất 成thành 。 二nhị 家gia 非phi 不bất 各các 得đắc 一nhất 途đồ 。 故cố 云vân 片phiến 意ý 仍nhưng 成thành 。 總tổng 失thất 一nhất 教giáo 大đại 體thể 。 若nhược 得đắc 今kim 意ý 。 出xuất 與dữ 不bất 出xuất 二nhị 義nghĩa 俱câu 成thành 。 古cổ 來lai 等đẳng 者giả 。 任nhậm 二nhị 所sở 說thuyết 。 各các 謂vị 幽u 深thâm 。 是thị 非phi 難nạn/nan 分phần/phân 。 古cổ 來lai 不bất 判phán 。 是thị 故cố 相tương/tướng 與dữ 雙song 美mỹ 二nhị 說thuyết 名danh 為vi 風phong 流lưu 。 言ngôn 風phong 流lưu 者giả 。 動động 息tức 清thanh 雅nhã 。 於ư 今kim 乃nãi 成thành 舉cử 正chánh 失thất 措thố 。 若nhược 依y 今kim 釋thích 風phong 流lưu 有hữu 餘dư 。

次thứ 別biệt 教giáo 者giả 。 初sơ 明minh 有hữu 無vô 為vi 俗tục 。 以dĩ 異dị 前tiền 兩lưỡng 。 合hợp 前tiền 二nhị 教giáo 真chân 俗tục 成thành 俗tục 。 俗tục 者giả 是thị 下hạ 。 釋thích 俗tục 諦đế 義nghĩa 。 既ký 合hợp 有hữu 無vô 攝nhiếp 彼bỉ 凡phàm 小tiểu 。 有hữu 此thử 不bất 同đồng 稱xưng 之chi 為vi 俗tục 。

勝thắng 鬘man 下hạ 。 證chứng 二Nhị 乘Thừa 人nhân 為vi 俗tục 所sở 攝nhiếp 。 大đại 經kinh 亦diệc 爾nhĩ 。

若nhược 論luận 下hạ 。 正chánh 明minh 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 通thông 教giáo 約ước 鈍độn 無vô 中trung 。

次thứ 明minh 圓viên 教giáo 。 初sơ 引dẫn 大đại 經kinh 者giả 。 尚thượng 無vô 一nhất 諦đế 豈khởi 有hữu 二nhị 三tam 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 方phương 便tiện 說thuyết 。

法pháp 華hoa 亦diệc 爾nhĩ 。 助trợ 顯hiển 開khai 實thật 。 立lập 二nhị 三tam 名danh 。 但đãn 讚tán 佛Phật 乘thừa 。 眾chúng 生sanh 沒một 苦khổ 。 論luận 三tam 教giáo 並tịnh 異dị 方phương 便tiện 。

次thứ 明minh 下hạ 。 二nhị 四tứ 開khai 合hợp 。 但đãn 橫hoạnh/hoành 竪thụ 異dị 。 諦đế 體thể 無vô 別biệt 。 問vấn 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 云vân 何hà 。 答đáp 。 三tam 諦đế 相tướng 望vọng 有hữu 淺thiển 深thâm 。 故cố 名danh 為vi 竪thụ 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 二nhị 二nhị 相tương 望vọng 無vô 復phục 淺thiển 深thâm 。 故cố 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 二nhị 中trung 一nhất 一nhất 又hựu 無vô 淺thiển 深thâm 亦diệc 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 問vấn 。 前tiền 三tam 容dung 爾nhĩ 。 圓viên 融dung 如như 何hà 。 答đáp 。 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 圓viên 亦diệc 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 俱câu 無vô 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 又hựu 雖tuy 非phi 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 義nghĩa 似tự 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 如như 六lục 即tức 位vị 而nhi 名danh 為vi 竪thụ 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 得đắc 名danh 橫hoạnh/hoành 。

今kim 將tương 下hạ 。 約ước 智trí 開khai 合hợp 。 智trí 不bất 自tự 分phần/phân 。 還hoàn 須tu 依y 諦đế 。 諦đế 體thể 恆hằng 三tam 。 智trí 增tăng 減giảm 者giả 。 約ước 機cơ 教giáo 說thuyết 。 以dĩ 三tam 為vi 准chuẩn 。 諸chư 經kinh 多đa 然nhiên 。 今kim 且thả 依y 之chi 。

一nhất 智trí 者giả 下hạ 。 初sơ 對đối 三tam 諦đế 辨biện 智trí 離ly 合hợp 。 從tùng 一nhất 至chí 四tứ 以dĩ 觀quán 三tam 諦đế 。 以dĩ 一nhất 對đối 三tam 乃nãi 至chí 以dĩ 四tứ 對đối 三tam 。 文văn 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 請thỉnh 尋tầm 文văn 相tương/tướng 。 初sơ 雖tuy 一nhất 智trí 一nhất 諦đế 。 語ngữ 已dĩ 含hàm 三tam 。 至chí 三tam 智trí 文văn 。 將tương 向hướng 一nhất 智trí 開khai 對đối 三tam 義nghĩa 。 是thị 故cố 得đắc 是thị 。 離ly 合hợp 之chi 相tướng 。 若nhược 二nhị 智trí 下hạ 。 二nhị 智trí 觀quán 於ư 二nhị 諦đế 。 智trí 諦đế 雖tuy 二nhị 。 義nghĩa 亦diệc 含hàm 三tam 。 如như 云vân 權quyền 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 道Đạo 種chủng 智trí 。 觀quán 於ư 俗tục 中trung 有hữu 無vô 二nhị 諦đế 。 若nhược 離ly 權quyền 為vi 二nhị 。 對đối 真chân 為vi 中trung 。 是thị 則tắc 俱câu 三tam 。 三tam 智trí 觀quán 三tam 。 主chủ 對đối 易dị 見kiến 。 四Tứ 智Trí 者giả 。 權quyền 實thật 二nhị 智trí 因nhân 果quả 故cố 四tứ 。 二nhị 之chi 與dữ 四tứ 亦diệc 只chỉ 是thị 三tam 。 如như 向hướng 所sở 辨biện 。 言ngôn 智trí 慧tuệ 者giả 。 通thông 則tắc 無vô 別biệt 。 別biệt 分phần/phân 因nhân 果quả 。 如như 經kinh 中trung 云vân 。 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 此thử 則tắc 從tùng 通thông 。 論luận 對đối 因nhân 果quả 。 此thử 則tắc 從tùng 別biệt 。 識thức 此thử 二nhị 義nghĩa 。 教giáo 門môn 意ý 盡tận 。 今kim 依y 論luận 文văn 以dĩ 分phần/phân 因nhân 果quả 。 慧tuệ 上thượng 加gia 道đạo 及cập 種chủng 。 智trí 加gia 一nhất 切thiết 及cập 種chủng 者giả 。 道đạo 是thị 因nhân 義nghĩa 。 種chủng 謂vị 種chủng 別biệt 。 則tắc 顯hiển 因nhân 果quả 事sự 類loại 不bất 同đồng 。 果quả 上thượng 法pháp 遍biến 。 復phục 加gia 一nhất 切thiết 。 又hựu 言ngôn 因nhân 中trung 理lý 體thể 等đẳng 者giả 。 因nhân 時thời 諦đế 理lý 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 。 果quả 滿mãn 有hữu 用dụng 。 故cố 加gia 一nhất 切thiết 。 因nhân 中trung 道đạo 慧tuệ 理lý 具cụ 中trung 道đạo 因nhân 。 中trung 道đạo 種chủng 理lý 具cụ 二nhị 諦đế 。 若nhược 至chí 果quả 時thời 。 一nhất 切thiết 智trí 見kiến 中trung 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 見kiến 於ư 二nhị 諦đế 。 此thử 一nhất 切thiết 名danh 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 對đối 義nghĩa 別biệt 故cố 。 因nhân 中trung 道đạo 慧tuệ 是thị 實thật 。 道đạo 種chủng 是thị 權quyền 。 果quả 時thời 一nhất 切thiết 是thị 實thật 。 一nhất 切thiết 種chủng 是thị 權quyền 。 言ngôn 總tổng 別biệt 者giả 。 直trực 語ngữ 道đạo 慧tuệ 及cập 以dĩ 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 為vi 總tổng 。 各các 加gia 於ư 種chủng 。 種chủng 故cố 名danh 別biệt 。 直trực 云vân 道đạo 慧tuệ 道đạo 種chủng 慧tuệ 故cố 名danh 為vi 單đơn 。 各các 加gia 一nhất 切thiết 故cố 名danh 為vi 複phức 。

如như 是thị 下hạ 。 結kết 智trí 照chiếu 境cảnh 。 因nhân 果quả 俱câu 三tam 。

若nhược 經kinh 中trung 下hạ 。 舉cử 例lệ 。 若nhược 得đắc 前tiền 諸chư 智trí 。 從tùng 一nhất 至chí 四tứ 唯duy 觀quán 三tam 諦đế 。 假giả 使sử 諸chư 經kinh 五ngũ 至chí 無vô 量lượng 。 亦diệc 觀quán 三tam 諦đế 。 故cố 云vân 使sử 入nhập 。

次thứ 約ước 十thập 一nhất 智trí 者giả 。 餘dư 教giáo 唯duy 十thập 智trí 。 大đại 品phẩm 加gia 如như 實thật 。 若nhược 十thập 唯duy 藏tạng 通thông 。 十thập 一nhất 通thông 別biệt 圓viên 。 及cập 以dĩ 通thông 利lợi 根căn 。 而nhi 言ngôn 十thập 者giả 。 世thế 及cập 他tha 心tâm 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 法Pháp 。 比tỉ 盡tận 無vô 生sanh 。 十thập 與dữ 十thập 一nhất 隨tùy 數số 照chiếu 境cảnh 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 亦diệc 照chiếu 三tam 諦đế 。 世thế 及cập 他tha 心tâm 照chiếu 俗tục 者giả 且thả 約ước 有hữu 漏lậu 。 苦khổ 等đẳng 照chiếu 真chân 且thả 約ước 通thông 藏tạng 。 如như 實thật 照chiếu 中trung 兩lưỡng 教giáo 如như 前tiền 。 而nhi 諦đế 不bất 開khai 故cố 云vân 不bất 動động 。

復phục 次thứ 下hạ 。 明minh 俱câu 開khai 者giả 。 隨tùy 境cảnh 設thiết 智trí 。 俱câu 不bất 開khai 者giả 。 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 亦diệc 名danh 開khai 權quyền 。 若nhược 智trí 去khứ 結kết 歸quy 顯hiển 體thể 。 教giáo 辨biện 開khai 合hợp 意ý 在tại 顯hiển 體thể 。

次thứ 約ước 諦đế 智trí 合hợp 辨biện 者giả 。 諦đế 智trí 並tịnh 論luận 故cố 云vân 合hợp 辨biện 。 四tứ 教giáo 兼kiêm 接tiếp 五ngũ 段đoạn 不bất 同đồng 。 一nhất 一nhất 段đoạn 中trung 皆giai 先tiên 境cảnh 發phát 智trí 。

次thứ 明minh 智trí 緣duyên 諦đế 。 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 兩lưỡng 諦đế 共cộng 發phát 者giả 。 唯duy 佛Phật 雙song 照chiếu 假giả 立lập 中trung 名danh 。 是thị 故cố 云vân 共cộng 通thông 中trung 。 云vân 真Chân 諦Đế 共cộng 發phát 二nhị 眼nhãn 智trí 者giả 。 真chân 含hàm 中trung 故cố 。

次thứ 接tiếp 中trung 云vân 開khai 真chân 出xuất 中trung 者giả 。 接tiếp 得đắc 入nhập 證chứng 。 方phương 乃nãi 中trung 出xuất 。

次thứ 問vấn 意ý 者giả 。 何hà 以dĩ 但đãn 別biệt 接tiếp 通thông 。 不bất 云vân 藏tạng 圓viên 。 答đáp 中trung 初sơ 明minh 通thông 須tu 別biệt 接tiếp 。 若nhược 初sơ 後hậu 不bất 聞văn 。 即tức 屬thuộc 前tiền 二nhị 。 初sơ 後hậu 皆giai 聞văn 。 即tức 屬thuộc 後hậu 二nhị 。

復phục 有hữu 通thông 人nhân 八bát 地địa 聞văn 中trung 。 進tiến 破phá 無vô 明minh 。 見kiến 中trung 必tất 假giả 通thông 教giáo 二nhị 觀quán 。 故cố 云vân 別biệt 接tiếp 。 言ngôn 別biệt 接tiếp 通thông 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 教giáo 隣lân 近cận 故cố 。 中trung 理lý 別biệt 故cố 。

不bất 以dĩ 下hạ 。 明minh 不bất 接tiếp 餘dư 教giáo 之chi 意ý 。 不bất 接tiếp 藏tạng 中trung 云vân 不bất 以dĩ 此thử 果quả 者giả 。 不bất 斷đoạn 惑hoặc 因nhân 。 不bất 名danh 接tiếp 故cố 。 地địa 住trụ 八bát 相tương/tướng 。 不bất 受thọ 果quả 名danh 。 通thông 中trung 九cửu 地địa 為vi 因nhân 。 第đệ 十Thập 地Địa 八bát 相tương/tướng 為vi 果quả 。 若nhược 被bị 接tiếp 者giả 。 亦diệc 得đắc 八bát 相tương/tướng 仍nhưng 舊cựu 望vọng 因nhân 。 且thả 受thọ 果quả 稱xưng 。 故cố 不bất 接tiếp 餘dư 教giáo 。 有hữu 四tứ 義nghĩa 別biệt 。 一nhất 者giả 。 三tam 藏tạng 因nhân 拙chuyết 不bất 可khả 接tiếp 故cố 。 二nhị 者giả 。 中trung 續tục 接tiếp 之chi 故cố 得đắc 名danh 接tiếp 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 始thỉ 終chung 同đồng 凡phàm 。 無vô 中trung 續tục 義nghĩa 。 三tam 者giả 。 地địa 住trụ 真chân 因nhân 亦diệc 破phá 無vô 明minh 。 已dĩ 有hữu 八bát 相tương/tướng 任nhậm 運vận 流lưu 入nhập 。 何hà 須tu 更cánh 接tiếp 。 四tứ 者giả 。 不bất 受thọ 接tiếp 名danh 。 教giáo 中trung 無vô 故cố 。 文văn 中trung 初sơ 義nghĩa 即tức 此thử 第đệ 一nhất 不bất 可khả 接tiếp 也dã 。 第đệ 二nhị 正chánh 當đương 通thông 教giáo 。 若nhược 接tiếp 入nhập 教giáo 。 但đãn 在tại 行hành 向hướng 。 入nhập 證chứng 在tại 地địa 。 若nhược 接tiếp 入nhập 圓viên 。 望vọng 別biệt 可khả 見kiến 。 今kim 文văn 中trung 無vô 。 若nhược 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 非phi 不bất 趣thú 後hậu 。 不bất 受thọ 接tiếp 名danh 。 三tam 祇kỳ 百bách 劫kiếp 入nhập 別biệt 在tại 信tín 。 圓viên 在tại 五ngũ 品phẩm 。 但đãn 名danh 初sơ 心tâm 。 不bất 名danh 中trung 續tục 。 然nhiên 雖tuy 接tiếp 通thông 二nhị 地địa 來lai 者giả 。 亦diệc 同đồng 三tam 藏tạng 。 故cố 四tứ 念niệm 處xứ 云vân 別biệt 圓viên 用dụng 通thông 為vi 前tiền 方phương 便tiện 。 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。 又hựu 云vân 不bất 將tương 此thử 果quả 接tiếp 十Thập 地Địa 因nhân 者giả 。 被bị 接tiếp 之chi 義nghĩa 始thỉ 破phá 一nhất 品phẩm 。 豈khởi 將tương 接tiếp 別biệt 破phá 十thập 品phẩm 因nhân 。 自tự 望vọng 妙diệu 覺giác 名danh 因nhân 。 不bất 趣thú 一nhất 品phẩm 之chi 果quả 。 若nhược 接tiếp 初Sơ 地Địa 一nhất 品phẩm 義nghĩa 齊tề 。 況huống 復phục 還hoàn 成thành 以dĩ 別biệt 接tiếp 別biệt 。 若nhược 接tiếp 地địa 前tiền 自tự 用dụng 圓viên 果quả 。 何hà 須tu 卻khước 指chỉ 一nhất 品phẩm 之chi 果quả 。 言ngôn 不bất 接tiếp 十thập 住trụ 者giả 。 尚thượng 不bất 接tiếp 別biệt 十Thập 地Địa 。 豈khởi 更cánh 接tiếp 圓viên 十thập 住trụ 。 比tỉ 向hướng 接tiếp 別biệt 可khả 以dĩ 意ý 知tri 。 第đệ 四tứ 義nghĩa 者giả 。 只chỉ 以dĩ 別biệt 理lý 接tiếp 於ư 通thông 理lý 。 玄huyền 文văn 有hữu 圓viên 接tiếp 別biệt 者giả 。 存tồn 教giáo 道đạo 故cố 。 今kim 但đãn 論luận 觀quán 故cố 置trí 不bất 論luận 。 問vấn 。 接tiếp 與dữ 不bất 接tiếp 。 何hà 者giả 為vi 最tối 。 答đáp 。 始thỉ 終chung 不bất 二nhị 。 則tắc 不bất 接tiếp 者giả 勝thắng 。 如như 歷lịch 任nhậm 至chí 極cực 。 則tắc 從tùng 接tiếp 者giả 強cường/cưỡng 。

次thứ 明minh 得đắc 失thất 者giả 。 初sơ 標tiêu 自tự 他tha 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 以dĩ 為vi 得đắc 失thất 。 故cố 知tri 圓viên 人nhân 離ly 計kế 復phục 能năng 利lợi 他tha 方phương 乃nãi 名danh 得đắc 。

若nhược 言ngôn 下hạ 。 出xuất 性tánh 過quá 相tương/tướng 。 此thử 中trung 性tánh 過quá 語ngữ 勢thế 稍sảo 別biệt 。 諸chư 文văn 則tắc 境cảnh 智trí 各các 論luận 。 今kim 乃nãi 境cảnh 智trí 對đối 辨biện 。 雖tuy 復phục 對đối 辨biện 義nghĩa 仍nhưng 從tùng 單đơn 如như 。 初sơ 文văn 云vân 不bất 相tương 由do 藉tạ 者giả 。 語ngữ 似tự 自tự 然nhiên 乃nãi 是thị 自tự 性tánh 。 何hà 者giả 。 智trí 不bất 由do 境cảnh 是thị 自tự 性tánh 智trí 。 境cảnh 不bất 由do 智trí 是thị 自tự 性tánh 境cảnh 。 為vi 相tương 對đối 說thuyết 。 云vân 不bất 相tương 由do 。 故cố 智trí 中trung 云vân 。 智trí 從tùng 心tâm 生sanh 自tự 然nhiên 照chiếu 境cảnh 。

如như 物vật 下hạ 。 譬thí 自tự 性tánh 也dã 。

若nhược 言ngôn 下hạ 。 他tha 性tánh 境cảnh 智trí 。 言ngôn 相tương/tướng 由do 者giả 。 語ngữ 似tự 共cộng 生sanh 乃nãi 是thị 他tha 性tánh 。 智trí 由do 於ư 境cảnh 。 境cảnh 由do 於ư 智trí 。 故cố 云vân 相tương/tướng 由do 。 譬thí 中trung 相tương 待đãi 亦diệc 是thị 對đối 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 境cảnh 不bất 由do 境cảnh 等đẳng 。 共cộng 性tánh 境cảnh 智trí 語ngữ 似tự 無vô 因nhân 。 乃nãi 是thị 共cộng 性tánh 。 既ký 不bất 獨độc 由do 單đơn 境cảnh 單đơn 智trí 。 境cảnh 智trí 因nhân 緣duyên 故cố 境cảnh 故cố 智trí 。 故cố 名danh 為vi 共cộng 。 亦diệc 應ưng 立lập 譬thí 云vân 。 不bất 獨độc 由do 長trường/trưởng 不bất 獨độc 由do 短đoản 。 名danh 長trường/trưởng 名danh 短đoản 。

若nhược 言ngôn 下hạ 。 無vô 因nhân 性tánh 則tắc 不bất 由do 境cảnh 智trí 故cố 有hữu 境cảnh 智trí 。 亦diệc 如như 是thị 。 亦diệc 應ưng 譬thí 云vân 不bất 由do 長trường 短đoản 。 長trường/trưởng 而nhi 短đoản 。 意ý 欲dục 斥xích 前tiền 所sở 計kế 最tối 劣liệt 。 所sở 以dĩ 云vân 計kế 有hữu 過quá 者giả 以dĩ 增tăng 苦khổ 集tập 失thất 道đạo 滅diệt 故cố 。 初sơ 增tăng 集tập 中trung 云vân 四tứ 取thủ 等đẳng 者giả 。 依y 四tứ 句cú 著trước 故cố 云vân 依y 倚ỷ 。 依y 此thử 自tự 高cao 故cố 有hữu 愛ái 恚khuể 。 有hữu 愛ái 恚khuể 故cố 亦diệc 生sanh 癡si 慢mạn 。 具cụ 八bát 十thập 八bát 故cố 云vân 一nhất 切thiết 執chấp 成thành 。 戲hí 論luận 為vi 諍tranh 競cạnh 本bổn 。 由do 成thành 茲tư 業nghiệp 轉chuyển 至chí 來lai 世thế 苦khổ 果quả 深thâm 廣quảng 。 故cố 云vân 如như 海hải 。 當đương 知tri 下hạ 。 結kết 計kế 成thành 過quá 。

故cố 龍long 樹thụ 下hạ 。 破phá 性tánh 辨biện 得đắc 。 伐phạt 者giả 傾khuynh 倒đảo 也dã 。 破phá 亦diệc 如như 計kế 。 還hoàn 相tương 對đối 說thuyết 。 故cố 云vân 相tương/tướng 由do 。 若nhược 單đơn 說thuyết 者giả 。 例lệ 餘dư 准chuẩn 知tri 。 此thử 中trung 尚thượng 破phá 圓viên 計kế 。 不bất 獨độc 破phá 外ngoại 。 龍long 樹thụ 用dụng 此thử 申thân 通thông 佛Phật 法Pháp 及cập 成thành 教giáo 觀quán 。 世thế 多đa 不bất 依y 徒đồ 立lập 餘dư 計kế 。 況huống 復phục 龍long 樹thụ 無vô 依y 佛Phật 經Kinh 。 如như 大đại 經kinh 中trung 佛Phật 告cáo 須tu 跋bạt 。 一nhất 切thiết 無vô 自tự 相tương/tướng 。 亦diệc 復phục 無vô 他tha 相tương/tướng 。 無vô 自tự 他tha 共cộng 相tương 。 亦diệc 無vô 無vô 因nhân 相tương/tướng 。 是thị 例lệ 甚thậm 眾chúng 。 故cố 大đại 小tiểu 教giáo 無vô 不bất 用dụng 之chi 以dĩ 為vi 觀quán 法pháp 。

今kim 以dĩ 下hạ 。 今kim 家gia 用dụng 之chi 以dĩ 成thành 二nhị 空không 。 性tánh 破phá 即tức 性tánh 空không 。 無vô 依y 即tức 相tương/tướng 空không 。 空không 故cố 非phi 邊biên 。 故cố 云vân 常thường 一nhất 。 與dữ 中trung 智trí 合hợp 。 名danh 見kiến 般Bát 若Nhã 。

次thứ 以dĩ 是thị 下hạ 。 以dĩ 句cú 對đối 教giáo 。 對đối 教giáo 四tứ 句cú 如như 常thường 所sở 用dụng 。 欲dục 令linh 義nghĩa 遍biến 故cố 復phục 各các 對đối 。 總tổng 別biệt 四tứ 句cú 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 即tức 是thị 圓viên 人nhân 。 一nhất 念niệm 四tứ 句cú 橫hoạnh/hoành 竪thụ 收thu 束thúc 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 但đãn 舉cử 初sơ 後hậu 。 中trung 間gian 可khả 知tri 。 若nhược 第đệ 十thập 卷quyển 。 但đãn 以dĩ 君quân 臣thần 對đối 於ư 自tự 他tha 。 豈khởi 非phi 大đại 師sư 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 今kim 生sanh 生sanh 等đẳng 。 以dĩ 對đối 藏tạng 等đẳng 其kỳ 相tương/tướng 如như 何hà 。 三tam 藏tạng 人nhân 云vân 。 境cảnh 常thường 生sanh 滅diệt 豈khởi 待đãi 於ư 智trí 。 智trí 亦diệc 如như 是thị 故cố 名danh 為vi 自tự 。 通thông 教giáo 人nhân 云vân 。 由do 無vô 生sanh 智trí 令linh 境cảnh 無vô 生sanh 。 名danh 他tha 性tánh 境cảnh 。 智trí 亦diệc 如như 是thị 。 別biệt 教giáo 人nhân 云vân 。 由do 本bổn 有hữu 理lý 。 復phục 藉tạ 緣duyên 修tu 。 和hòa 合hợp 方phương 能năng 見kiến 本bổn 有hữu 境cảnh 。 故cố 名danh 為vi 共cộng 。 智trí 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 從tùng 假giả 說thuyết 。 由do 所sở 化hóa 境cảnh 及cập 悲bi 智trí 心tâm 。 令linh 境cảnh 成thành 益ích 。 智trí 亦diệc 如như 是thị 。 圓viên 教giáo 人nhân 云vân 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 非phi 境cảnh 非phi 智trí 。 若nhược 照chiếu 不bất 照chiếu 。 境cảnh 自tự 天thiên 然nhiên 。 名danh 境cảnh 不bất 生sanh 。 若nhược 觀quán 不bất 觀quán 。 智trí 恆hằng 本bổn 有hữu 。 名danh 智trí 不bất 生sanh 。 既ký 俱câu 不bất 生sanh 。 假giả 名danh 境cảnh 智trí 。 文văn 中trung 且thả 立lập 身thân 子tử 。 淨tịnh 名danh 以dĩ 證chứng 初sơ 後hậu 。 若nhược 欲dục 比tỉ 知tri 。 三tam 乘thừa 無vô 說thuyết 以dĩ 證chứng 通thông 。 無vô 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 證chứng 別biệt 。 皆giai 云vân 苦khổ 集tập 不bất 生sanh 者giả 。 斥xích 前tiền 性tánh 計kế 但đãn 是thị 苦khổ 集tập 。 今kim 觀quán 法pháp 性tánh 四tứ 俱câu 叵phả 得đắc 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 即tức 當đương 教giáo 理lý 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。

雖tuy 不bất 下hạ 。 為vi 他tha 四tứ 說thuyết 。

雖tuy 作tác 下hạ 。 結kết 成thành 二nhị 空không 。 言ngôn 如như 前tiền 者giả 。 具cụ 如như 向hướng 來lai 。 始thỉ 從tùng 若nhược 言ngôn 至chí 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 故cố 金kim 光quang 明minh 者giả 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 智trí 光quang 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 智trí 炬cự 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 智trí 行hạnh 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 智trí 境cảnh 。 經kinh 加gia 光quang 炬cự 以dĩ 歎thán 境cảnh 智trí 。 皆giai 是thị 圓viên 義nghĩa 。 故cố 皆giai 云vân 不bất 思tư 議nghị 。 具cụ 如như 體thể 相tướng 中trung 說thuyết 。

若nhược 破phá 下hạ 。 判phán 不bất 思tư 議nghị 權quyền 實thật 。 如như 是thị 下hạ 。 約ước 教giáo 以dĩ 判phán 。 顯hiển 不bất 思tư 議nghị 。 初sơ 三tam 藏tạng 也dã 。 即tức 約ước 從tùng 別biệt 。 教giáo 教giáo 皆giai 四tứ 。 則tắc 教giáo 教giáo 對đối 凡phàm 方phương 有hữu 性tánh 計kế 。 又hựu 前tiền 二nhị 教giáo 聖thánh 於ư 後hậu 同đồng 凡phàm 。 全toàn 同đồng 性tánh 計kế 。 當đương 教giáo 化hóa 他tha 亦diệc 名danh 為vi 得đắc 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 乃nãi 至chí 圓viên 教giáo 。 自tự 他tha 方phương 乃nãi 名danh 得đắc 。 別biệt 執chấp 真chân 緣duyên 成thành 四tứ 計kế 者giả 。 佛Phật 赴phó 緣duyên 說thuyết 。 執chấp 則tắc 成thành 過quá 。 圓viên 教giáo 方phương 云vân 教giáo 證chứng 。 實thật 者giả 形hình 斥xích 別biệt 教giáo 。 藏tạng 通thông 俱câu 權quyền 。 別biệt 證chứng 方phương 實thật 。 然nhiên 別biệt 教giáo 教giáo 道Đạo 人Nhân 多đa 迷mê 之chi 。 是thị 故cố 今kim 文văn 借tá 地địa 論luận 判phán 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 約ước 行hành 。 地địa 前tiền 為vi 教giáo 。 登đăng 地địa 為vi 證chứng 。 二nhị 者giả 約ước 說thuyết 。 為vi 地địa 前tiền 人nhân 始thỉ 終chung 俱câu 教giáo 。 親thân 證chứng 名danh 證chứng 。 如như 云vân 真Chân 如Như 為vi 惑hoặc 所sở 覆phú 。 十thập 度độ 對đối 地địa 。 向hướng 後hậu 觀quán 中trung 五ngũ 地địa 世thế 學học 等đẳng 。

何hà 故cố 下hạ 。 釋thích 教giáo 證chứng 義nghĩa 。

無vô 思tư 下hạ 。 正chánh 明minh 圓viên 人nhân 無vô 失thất 成thành 得đắc 。 以dĩ 明minh 今kim 文văn 顯hiển 體thể 之chi 相tướng 。

次thứ 明minh 攝nhiếp 法pháp 者giả 。 初sơ 來lai 意ý 立lập 疑nghi 。

次thứ 今kim 則tắc 下hạ 。 釋thích 。 先tiên 總tổng 釋thích 。 應ưng 知tri 名danh 略lược 。 所sở 攝nhiếp 必tất 周chu 。

何hà 者giả 下hạ 。 釋thích 。 先tiên 舉cử 喻dụ 云vân 。 如như 得đắc 穴huyệt 得đắc 珠châu 。 遍biến 治trị 遍biến 具cụ 。 是thị 故cố 二nhị 名danh 無vô 法pháp 不bất 攝nhiếp 。 故cố 大đại 經Kinh 云vân 。 於ư 一nhất 名danh 下hạ 說thuyết 無vô 量lượng 義nghĩa 。 或hoặc 作tác 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 大đại 品phẩm 下hạ 。 既ký 云vân 皆giai 學học 皆giai 入nhập 。 故cố 知tri 遍biến 攝nhiếp 。

今kim 更cánh 下hạ 。 開khai 章chương 別biệt 釋thích 。 一nhất 實thật 定định 慧tuệ 以dĩ 為vi 能năng 攝nhiếp 。 事sự 理lý 等đẳng 六lục 以dĩ 為vi 所sở 攝nhiếp 。 所sở 屬thuộc 於ư 能năng 故cố 云vân 攝nhiếp 法pháp 。 雖tuy 辨biện 六lục 義nghĩa 理lý 無vô 分phần/phân 張trương 。 成thành 論luận 小Tiểu 乘Thừa 尚thượng 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 遍biến 攝nhiếp 小tiểu 教giáo 。 況huống 大đại 教giáo 耶da 。 此thử 中trung 列liệt 六lục 。 全toàn 依y 成thành 論luận 。 大đại 小tiểu 雖tuy 別biệt 。 能năng 詮thuyên 名danh 等đẳng 。

從tùng 事sự 理lý 下hạ 。 略lược 結kết 所sở 攝nhiếp 。 事sự 即tức 五ngũ 章chương 。 理lý 即tức 理lý 也dã 。 解giải 即tức 是thị 智trí 。 位vị 通thông 因nhân 果quả 。 復phục 攝nhiếp 於ư 理lý 惑hoặc 智trí 行hành 教giáo 他tha 餘dư 自tự 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 因nhân 果quả 攝nhiếp 盡tận 。 此thử 之chi 六lục 章chương 文văn 六lục 義nghĩa 二nhị 。 各các 次thứ 不bất 次thứ 意ý 唯duy 圓viên 頓đốn 。

一nhất 以dĩ 下hạ 。 別biệt 釋thích 為vi 二nhị 。 初sơ 六lục 義nghĩa 當đương 次thứ 及cập 不bất 次thứ 。 後hậu 相tương/tướng 攝nhiếp 文văn 唯duy 是thị 不bất 次thứ 。 初sơ 云vân 理lý 者giả 。 只chỉ 是thị 權quyền 實thật 。 約ước 教giáo 分phần/phân 四tứ 。 今kim 唯duy 所sở 詮thuyên 。 是thị 故cố 但đãn 二nhị 。

次thứ 攝nhiếp 惑hoặc 中trung 。 還hoàn 約ước 理lý 辨biện 。 由do 迷mê 二nhị 理lý 通thông 別biệt 惑hoặc 生sanh 。 迷mê 理lý 之chi 本bổn 。 所sở 謂vị 無vô 明minh 。 故cố 通thông 別biệt 惑hoặc 皆giai 約ước 因nhân 緣duyên 。 初sơ 迷mê 權quyền 中trung 云vân 獨độc 頭đầu 者giả 。 婆bà 沙sa 云vân 不bất 共cộng 無vô 明minh 不bất 與dữ 使sử 合hợp 。 論luận 問vấn 亦diệc 有hữu 不bất 共cộng 掉trạo 等đẳng 。 何hà 以dĩ 不bất 論luận 。 答đáp 無vô 也dã 。 所sở 受thọ 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 教giáo 反phản 。

是thị 十thập 二nhị 下hạ 。 束thúc 為vi 三tam 道đạo 。 展triển 轉chuyển 互hỗ 通thông 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 。 大đại 論luận 。 地địa 論luận 。 婆bà 娑sa 。 俱câu 舍xá 。 其kỳ 意ý 悉tất 同đồng 。

成thành 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 三tam 道đạo 。 問vấn 。 三tam 障chướng 三tam 道đạo 餘dư 二nhị 名danh 同đồng 。 苦khổ 報báo 二nhị 名danh 不bất 同đồng 者giả 何hà 。 答đáp 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 報báo 上thượng 加gia 苦khổ 。 又hựu 有hữu 報báo 皆giai 苦khổ 。 問vấn 。 障chướng 道đạo 何hà 別biệt 。 答đáp 。 能năng 蔽tế 名danh 障chướng 。 互hỗ 通thông 名danh 道đạo 。 並tịnh 從tùng 過quá 患hoạn 以dĩ 立lập 名danh 也dã 。 合hợp 十thập 二nhị 互hỗ 通thông 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 。 又hựu 與dữ 論luận 同đồng 。 論luận 名danh 業nghiệp 道đạo 。 今kim 須tu 三tam 前tiền 行hành 等đẳng 者giả 。 辨biện 起khởi 前tiền 後hậu 。 將tương 教giáo 所sở 列liệt 對đối 行hành 辨biện 之chi 。 文văn 列liệt 次thứ 第đệ 。 身thân 口khẩu 在tại 前tiền 。 意ý 三tam 居cư 後hậu 。 先tiên 起khởi 意ý 地địa 。 故cố 云vân 前tiền 行hành 。 文văn 列liệt 在tại 後hậu 。 故cố 云vân 後hậu 三tam 。 身thân 口khẩu 後hậu 起khởi 。 故cố 云vân 後hậu 行hành 。 文văn 列liệt 在tại 前tiền 。 故cố 云vân 前tiền 七thất 。 中trung 字tự 但đãn 是thị 助trợ 成thành 其kỳ 語ngữ 。 亦diệc 如như 五ngũ 陰ấm 。 文văn 列liệt 與dữ 起khởi 亦diệc 互hỗ 麤thô 細tế 。 四Tứ 諦Đế 因nhân 果quả 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 今kim 以dĩ 成thành 論luận 十thập 業nghiệp 道đạo 義nghĩa 以dĩ 釋thích 三tam 道đạo 。 論luận 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 品phẩm 云vân 。 前tiền 行hành 後hậu 三tam 。 後hậu 行hành 前tiền 七thất 。 三tam 是thị 業nghiệp 非phi 道đạo 。 七thất 亦diệc 業nghiệp 亦diệc 道đạo 。 今kim 文văn 初sơ 二nhị 句cú 及cập 第đệ 四tứ 句cú 與dữ 論luận 文văn 同đồng 。 義nghĩa 亦diệc 不bất 別biệt 。 但đãn 第đệ 三tam 句cú 。 論luận 意ý 以dĩ 能năng 行hành 為vi 業nghiệp 。 所sở 行hành 為vi 道đạo 。 故cố 以dĩ 意ý 三tam 是thị 能năng 非phi 所sở 。 故cố 云vân 是thị 業nghiệp 非phi 道đạo 。 今kim 意ý 乃nãi 以dĩ 能năng 通thông 為vi 道đạo 。 故cố 云vân 能năng 通thông 。 今kim 文văn 前tiền 七thất 復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 是thị 所sở 行hành 故cố 亦diệc 同đồng 論luận 意ý 。 故cố 云vân 是thị 業nghiệp 復phục 是thị 道đạo 。 二nhị 是thị 能năng 通thông 。 通thông 至chí 後hậu 世thế 。 復phục 名danh 為vi 道đạo 。 三tam 道đạo 義nghĩa 成thành 。 因nhân 緣duyên 理lý 具cụ 。 牽khiên 連liên 等đẳng 者giả 。 阿a 含hàm 中trung 佛Phật 責trách 不bất 看khán 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 云vân 。 汝nhữ 為vi 何hà 事sự 。 而nhi 出xuất 家gia 耶da 。 為vi 畏úy 王vương 等đẳng 。 為vi 捨xả 牽khiên 連liên 。 三tam 世thế 繫hệ 續tục 。 故cố 名danh 牽khiên 連liên 。 十thập 二nhị 輪luân 者giả 。 展triển 轉chuyển 不bất 窮cùng 。

若nhược 迷mê 實thật 理lý 下hạ 。 次thứ 釋thích 界giới 外ngoại 對đối 。 亦diệc 立lập 相tương 應ứng 獨độc 頭đầu 。 名danh 同đồng 意ý 別biệt 。 須tu 對đối 界giới 外ngoại 諸chư 使sử 明minh 之chi 。 等đẳng 覺giác 猶do 有hữu 二nhị 種chủng 無vô 明minh 。 故cố 引dẫn 寶bảo 性tánh 證chứng 界giới 外ngoại 二nhị 種chủng 。 三tam 種chủng 意ý 生sanh 等đẳng 者giả 。 准chuẩn 楞lăng 伽già 云vân 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

譬thí 如như 意ý 去khứ 速tốc 疾tật 無vô 礙ngại 。 故cố 名danh 意ý 生sanh 。 又hựu 云vân 意ý 憶ức 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 意ý 生sanh 。 三tam 別biệt 名danh 者giả 。 經Kinh 云vân 。 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 意ý 。 三tam 四tứ 五ngũ 地địa 心tâm 寂tịch 不bất 動động 。 二nhị 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 。 即tức 八bát 地địa 中trung 普phổ 入nhập 佛Phật 剎sát 。 故cố 以dĩ 法pháp 為vi 自tự 性tánh 。 三tam 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 。 了liễu 佛Phật 證chứng 法pháp 。 經kinh 約ước 通thông 教giáo 及cập 別biệt 接tiếp 通thông 。 今kim 文văn 諸chư 處xứ 皆giai 云vân 在tại 前tiền 。 三tam 教giáo 者giả 以dĩ 義nghĩa 通thông 教giáo 。 故cố 既ký 云vân 八bát 地địa 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 。 當đương 知tri 三tam 昧muội 通thông 至chí 七thất 地địa 。 即tức 入nhập 空không 位vị 。 故cố 云vân 三tam 昧muội 八bát 地địa 。 入nhập 假giả 故cố 云vân 普phổ 入nhập 佛Phật 剎sát 種chủng 類loại 。 入nhập 中trung 故cố 云vân 了liễu 佛Phật 證chứng 法pháp 。 依y 今kim 家gia 判phán 。 但đãn 以dĩ 修tu 中trung 為vi 了liễu 。 未vị 必tất 已dĩ 證chứng 。 若nhược 接tiếp 入nhập 別biệt 。 在tại 住trụ 行hành 向hướng 。 經kinh 兼kiêm 始thỉ 終chung 故cố 並tịnh 云vân 地địa 。 即tức 通thông 十Thập 地Địa 。 今kim 謂vị 作tác 意ý 生sanh 故cố 。 顯hiển 非phi 證chứng 道đạo 。 故cố 今kim 家gia 判phán 與dữ 經kinh 意ý 同đồng 。 言ngôn 五ngũ 種chủng 者giả 。 經kinh 唯duy 有hữu 三tam 。 今kim 義nghĩa 開khai 五ngũ 。 三tam 昧muội 開khai 出xuất 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 。 覺giác 法pháp 開khai 出xuất 別biệt 教giáo 十thập 行hành 。 亦diệc 可khả 為vi 七thất 。 即tức 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 各các 開khai 二nhị 種chủng 。 故cố 云vân 凡phàm 有hữu 多đa 種chủng 。

三tam 種chủng 意ý 因nhân 移di 者giả 。 變biến 易dị 土thổ/độ 中trung 因nhân 移di 果quả 易dị 。 及cập 通thông 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 別biệt 教giáo 十thập 住trụ 塵trần 沙sa 。 雖tuy 不bất 等đẳng 者giả 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 界giới 外ngoại 潤nhuận 生sanh 但đãn 由do 無vô 明minh 。 何hà 須tu 先tiên 斷đoạn 塵trần 沙sa 惑hoặc 耶da 。 釋thích 云vân 。 障chướng 化hóa 道đạo 故cố 。 化hóa 道đạo 未vị 行hành 無vô 由do 耶da 理lý 。 是thị 故cố 先tiên 斷đoạn 。 塵trần 沙sa 為vi 枝chi 。 無vô 明minh 為vi 本bổn 。 探thám 說thuyết 後hậu 位vị 。 故cố 云vân 皆giai 去khứ 。 故cố 知tri 假giả 觀quán 正chánh 攝nhiếp 等đẳng 者giả 。 三tam 中trung 初sơ 人nhân 斷đoạn 彼bỉ 塵trần 沙sa 。 是thị 人nhân 必tất 能năng 進tiến 斷đoạn 無vô 明minh 。 故cố 云vân 攝nhiếp 也dã 。 若nhược 別biệt 論luận 者giả 。 無vô 明minh 始thỉ 終chung 中trung 觀quán 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 別biệt 圓viên 等đẳng 者giả 。 約ước 相tương/tướng 攝nhiếp 故cố 。 故cố 兼kiêm 圓viên 人nhân 。 此thử 中trung 正chánh 意ý 明minh 三tam 意ý 生sanh 。 後hậu 之chi 二nhị 人nhân 。 別biệt 惑hoặc 之chi 名danh 義nghĩa 兼kiêm 無vô 明minh 。 故cố 云vân 被bị 伏phục 。 若nhược 單đơn 塵trần 沙sa 。 界giới 內nội 已dĩ 斷đoạn 何hà 須tu 論luận 伏phục 。 故cố 於ư 界giới 外ngoại 但đãn 更cánh 修tu 觀quán 破phá 彼bỉ 無vô 明minh 。 故cố 云vân 三tam 道đạo 從tùng 斷đoạn 位vị 說thuyết 。 故cố 云vân 初Sơ 地Địa 。 既ký 但đãn 云vân 地địa 故cố 知tri 意ý 生sanh 。 且thả 論luận 權quyền 位vị 不bất 爾nhĩ 。 豈khởi 圓viên 六lục 根căn 更cánh 入nhập 別biệt 地địa 。 二nhị 十thập 智trí 者giả 。 玄huyền 文văn 智trí 妙diệu 且thả 列liệt 謂vị 三tam 藏tạng 七thất 。 通thông 教giáo 五ngũ 。 別biệt 圓viên 各các 四tứ 。 亦diệc 為vi 三tam 觀quán 所sở 攝nhiếp 者giả 。 四tứ 教giáo 各các 有hữu 斷đoạn 伏phục 之chi 位vị 。 辨biện 觀quán 不bất 同đồng 。 不bất 出xuất 三tam 觀quán 。 對đối 位vị 判phán 之chi 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。 然nhiên 有hữu 通thông 別biệt 。 通thông 則tắc 藏tạng 通thông 。 通thông 為vi 空không 攝nhiếp 。 別biệt 假giả 圓viên 中trung 。 別biệt 論luận 如như 前tiền 。

次thứ 攝nhiếp 行hành 者giả 。 不bất 出xuất 正chánh 助trợ 。 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 等đẳng 者giả 。 引dẫn 大đại 經kinh 證chứng 。 今kim 以dĩ 定định 助trợ 慧tuệ 者giả 。 具cụ 舉cử 須tu 助trợ 。 是thị 故cố 引dẫn 之chi 。 其kỳ 實thật 定định 慧tuệ 俱câu 是thị 正chánh 也dã 。 事sự 慈từ 等đẳng 觀quán 方phương 乃nãi 是thị 助trợ 。 四tứ 教giáo 皆giai 以dĩ 前tiền 前tiền 助trợ 於ư 後hậu 後hậu 。 自tự 他tha 悉tất 然nhiên 。 言ngôn 俗tục 理lý 者giả 。 恆Hằng 沙sa 三tam 昧muội 。 言ngôn 俗tục 事sự 者giả 。 神thần 通thông 等đẳng 也dã 。 中trung 觀quán 中trung 云vân 。 摩Ma 訶Ha 衍Diên 者giả 。 具cụ 如như 大đại 品phẩm 廣quảng 乘thừa 品phẩm 中trung 。 須tu 辨biện 通thông 別biệt 以dĩ 應ưng 今kim 文văn 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 即tức 佛Phật 性tánh 者giả 。 從tùng 三tam 道đạo 說thuyết 。 具cụ 如như 三tam 法pháp 中trung 說thuyết 。 從tùng 復phục 次thứ 下hạ 。 廣quảng 明minh 法pháp 教giáo 。 四Tứ 意Ý 止Chỉ 者giả 。 只chỉ 是thị 念niệm 處xứ 。 心tâm 止chỉ 四tứ 境cảnh 名danh 為vi 意ý 止chỉ 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 如như 十thập 乘thừa 中trung 。 四Tứ 諦Đế 中trung 三tam 有hữu 為vi 者giả 。 苦khổ 集tập 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 道đạo 是thị 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 故cố 此thử 三tam 諦đế 並tịnh 名danh 有hữu 為vi 。 十thập 六lục 行hành 者giả 。 諸chư 論luận 廣quảng 明minh 應ưng 略lược 知tri 名danh 。 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 集tập 下hạ 四tứ 行hành 。 集tập 。 因nhân 。 緣duyên 。 生sanh 。 滅diệt 下hạ 四tứ 行hành 。 盡tận 。 滅diệt 。 妙diệu 。 離ly 。 道đạo 四tứ 行hành 者giả 。 道đạo 。 正chánh 。 迹tích 。 乘thừa 。 婆bà 沙sa 云vân 。 見kiến 苦khổ 時thời 亦diệc 見kiến 餘dư 三tam 。 文văn 不bất 說thuyết 者giả 。 有hữu 餘dư 之chi 義nghĩa 。 三tam 諦đế 亦diệc 然nhiên 。

十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 至chí 下hạ 。 助trợ 道đạo 中trung 明minh 。 今kim 文văn 但đãn 對đối 九cửu 法pháp 。 餘dư 九cửu 法pháp 無vô 。 應ưng 云vân 。 無vô 異dị 想tưởng 。 無vô 不bất 定định 心tâm 。 無vô 不bất 知tri 已dĩ 捨xả 。 止chỉ 攝nhiếp 。 欲dục 。 精tinh 進tấn 。 念niệm 。 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 無vô 減giảm 。 觀quán 攝nhiếp 。 三tam 三tam 昧muội 在tại 第đệ 七thất 。 末mạt 明minh 六Lục 度Độ 。 如như 隨tùy 自tự 意ý 及cập 助trợ 道đạo 中trung 。 九cửu 大đại 禪thiền 。 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 中trung 。 百bách 八bát 三tam 昧muội 。 楞lăng 嚴nghiêm 為vi 首thủ 。 委ủy 如như 大đại 論luận 。 十thập 八bát 空không 如như 下hạ 第đệ 五ngũ 卷quyển 。 十thập 喻dụ 偈kệ 曰viết 。 幻huyễn 炎diễm 月nguyệt 空không 響hưởng 城thành 夢mộng 影ảnh 像tượng 化hóa 。 五ngũ 百bách 陀đà 羅la 尼ni 。 聞văn 持trì 為vi 首thủ 。 名danh 在tại 大đại 品phẩm 。 大đại 論luận 。

次thứ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 位vị 者giả 。 初sơ 來lai 意ý 中trung 欲dục 辨biện 有hữu 位vị 先tiên 明minh 無vô 者giả 。 聖thánh 心tâm 本bổn 寂tịch 。 逗đậu 物vật 機cơ 異dị 。 自tự 非phi 絕tuyệt 位vị 安an 能năng 判phán 之chi 。 又hựu 真chân 無vô 俗tục 有hữu 。 雙song 美mỹ 故cố 也dã 。 故cố 楞lăng 伽già 佛Phật 語ngữ 心tâm 品phẩm 云vân 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 復phục 次thứ 位vị 。 經kinh 文văn 無vô 位vị 。 唯duy 此thử 一nhất 文văn 。 上thượng 下hạ 諸chư 文văn 咸hàm 明minh 次thứ 位vị 。 而nhi 多đa 明minh 通thông 別biệt 少thiểu 說thuyết 藏tạng 圓viên 。 經kinh 文văn 具cụ 有hữu 四tứ 教giáo 文văn 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 。

大Đại 乘Thừa 下hạ 。 明minh 有hữu 次thứ 位vị 。 良lương 以dĩ 下hạ 。 和hòa 會hội 有hữu 無vô 。 兼kiêm 防phòng 執chấp 見kiến 。 故cố 云vân 何hà 嫌hiềm 。 初sơ 明minh 三tam 藏tạng 七thất 賢hiền 。 即tức 七thất 方phương 便tiện 。 七thất 聖thánh 者giả 。 信tín 行hành 。 法pháp 行hành 。 信tín 解giải 。 見kiến 得đắc 。 身thân 證chứng 。

時thời 脫thoát 。 不bất 時thời 脫thoát 。 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 者giả 。 初sơ 果quả 向hướng 三tam 。 謂vị 信tín 行hành 。 法pháp 行hành 。 無vô 相tướng 行hành 。 及cập 初sơ 果quả 為vi 四tứ 。 二nhị 果quả 向hướng 二nhị 果quả 。 三tam 果quả 向hướng 三tam 果quả 。 於ư 此thử 第đệ 三tam 開khai 為vi 十thập 一nhất 。 謂vị 中trung 。 生sanh 。 行hành 。 不bất 行hành 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。 樂nhạo/nhạc/lạc 慧tuệ 。 轉chuyển 。 現hiện 。 信tín 解giải 。 見kiến 得đắc 。 身thân 證chứng 。 并tinh 前tiền 七thất 是thị 為vi 學học 人nhân 。 十thập 八bát 開khai 無Vô 學Học 為vi 九cửu 。 謂vị 退thoái 。 護hộ 。 住trụ 。 思tư 。 死tử 。 不bất 退thoái 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 俱câu 解giải 脫thoát 。 不bất 壞hoại 法pháp 。 俱câu 舍xá 小tiểu 別biệt 。 大đại 略lược 可khả 知tri 。

通thông 教giáo 位vị 者giả 。 既ký 無vô 四tứ 門môn 論luận 部bộ 位vị 別biệt 。 故cố 但đãn 依y 經kinh 列liệt 共cộng 十Thập 地Địa 。 次thứ 別biệt 地địa 位vị 者giả 。 楞lăng 伽già 初Sơ 地Địa 為vi 佛Phật 所sở 加gia 。 百bách 界giới 作tác 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 亦diệc 然nhiên 。 今kim 家gia 多đa 用dụng 瓔anh 珞lạc 。 地địa 位vị 定định 故cố 。 不bất 得đắc 意ý 成thành 三tam 十thập 心tâm 等đẳng 者giả 。 施thi 設thiết 教giáo 道đạo 。 意ý 在tại 見kiến 實thật 。 猶do 居cư 地địa 前tiền 名danh 不bất 得đắc 意ý 。 或hoặc 純thuần 假giả 觀quán 者giả 。 一nhất 者giả 且thả 辨biện 失thất 意ý 之chi 位vị 。 二nhị 者giả 教giáo 法pháp 只chỉ 在tại 地địa 前tiền 。 初Sơ 地Địa 即tức 入nhập 。 初sơ 住trụ 故cố 也dã 。

圓viên 位vị 中trung 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 且thả 證chứng 因nhân 位vị 。 等đẳng 覺giác 或hoặc 在tại 十Thập 地Địa 中trung 明minh 。 開khai 合hợp 四tứ 句cú 判phán 圓viên 位vị 次thứ 。 具cụ 如như 玄huyền 文văn 。 十thập 四tứ 般Bát 若Nhã 者giả 。 問vấn 。 仁nhân 王vương 但đãn 有hữu 十thập 四tứ 忍nhẫn 名danh 。 今kim 何hà 故cố 云vân 十thập 四tứ 般Bát 若Nhã 。 答đáp 。 忍nhẫn 因nhân 智trí 果quả 。 忍nhẫn 伏phục 智trí 斷đoạn 。 今kim 經kinh 從tùng 斷đoạn 說thuyết 。 問vấn 下hạ 料liệu 簡giản 者giả 。 為vi 不bất 曉hiểu 者giả 更cánh 重trọng/trùng 立lập 疑nghi 。 執chấp 前tiền 楞lăng 伽già 。 及cập 諸chư 大Đại 乘Thừa 。 明minh 空không 蕩đãng 相tương/tướng 何hà 須tu 明minh 位vị 。 而nhi 云vân 止Chỉ 觀Quán 攝nhiếp 於ư 次thứ 位vị 。 答đáp 中trung 還hoàn 以dĩ 如như 前tiền 所sở 引dẫn 大Đại 乘Thừa 意ý 答đáp 。

雖tuy 說thuyết 下hạ 。 牒điệp 前tiền 。 良lương 以dĩ 已dĩ 下hạ 諸chư 文văn 汝nhữ 避tị 有hữu 入nhập 無vô 。 意ý 偏thiên 文văn 局cục 。 便tiện 同đồng 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 等đẳng 也dã 。

中trung 論luận 下hạ 。 引dẫn 論luận 以dĩ 斥xích 執chấp 無vô 位vị 人nhân 。 位vị 即tức 因nhân 果quả 。 若nhược 執chấp 無vô 位vị 。 何hà 殊thù 外ngoại 人nhân 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。

無vô 何hà 等đẳng 下hạ 。 重trọng/trùng 徵trưng 執chấp 者giả 無vô 何hà 因nhân 果quả 。 見kiến 既ký 未vị 證chứng 。 但đãn 破phá 生sanh 滅diệt 。 尚thượng 不bất 下hạ 。 況huống 尚thượng 無vô 三tam 藏tạng 。 況huống 有hữu 後hậu 三tam 。 此thử 斥xích 下hạ 。 結kết 意ý 斥xích 執chấp 於ư 無vô 位vị 之chi 人nhân 即tức 同đồng 外ngoại 道đạo 。 都đô 無vô 因nhân 果quả 。 若nhược 斥xích 下hạ 。 一nhất 往vãng 與dữ 之chi 。 汝nhữ 若nhược 以dĩ 大đại 破phá 小tiểu 。 應ưng 須tu 有hữu 後hậu 三tam 番phiên 。 汝nhữ 既ký 大đại 小tiểu 俱câu 無vô 。 焉yên 得đắc 不bất 同đồng 諸chư 外ngoại 。

如như 我ngã 下hạ 。 正chánh 出xuất 今kim 家gia 破phá 用dụng 之chi 式thức 。 但đãn 以dĩ 智trí 破phá 惑hoặc 。 名danh 之chi 為vi 如như 。 汝nhữ 所sở 破phá 但đãn 以dĩ 惑hoặc 破phá 智trí 。 謂vị 之chi 為vi 破phá 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 。 推thôi 與dữ 誰thùy 耶da 。 問vấn 。 下hạ 引dẫn 論luận 偈kệ 。 一nhất 一nhất 位vị 中trung 及cập 以dĩ 料liệu 簡giản 。 皆giai 云vân 破phá 三tam 道đạo 者giả 。 何hà 耶da 。 答đáp 。 前tiền 初sơ 明minh 理lý 。 理lý 全toàn 是thị 惑hoặc 。 乃nãi 至chí 智trí 位vị 三tam 道đạo 。 即tức 是thị 此thử 等đẳng 所sở 破phá 。 故cố 須tu 明minh 之chi 。

點điểm 此thử 等đẳng 者giả 。 此thử 引dẫn 中trung 論luận 序tự 文văn 。 言ngôn 一nhất 語ngữ 者giả 。 即tức 是thị 破phá 也dã 。 以dĩ 大đại 破phá 小tiểu 為vi 治trị 內nội 。 以dĩ 小tiểu 破phá 邪tà 為vi 治trị 外ngoại 。 序tự 云vân 。 百bách 論luận 破phá 外ngoại 以dĩ 閑nhàn 耶da 。 斯tư 文văn 袪# 內nội 之chi 留lưu 滯trệ 。 今kim 文văn 通thông 用dụng 彼bỉ 序tự 兩lưỡng 意ý 。 以dĩ 成thành 一nhất 家gia 。 破phá 立lập 之chi 式thức 。 准chuẩn 教giáo 大đại 旨chỉ 。 復phục 應ưng 以dĩ 圓viên 破phá 偏thiên 。 今kim 但đãn 下hạ 。 還hoàn 前tiền 來lai 二nhị 諦đế 釋thích 義nghĩa 。 二nhị 諦đế 是thị 有hữu 無vô 。 有hữu 無vô 皆giai 有hữu 教giáo 。

次thứ 引dẫn 中trung 論luận 者giả 。 論luận 有hữu 四tứ 句cú 。 且thả 以dĩ 三tam 句cú 對đối 於ư 三tam 觀quán 。 觀quán 理lý 淺thiển 深thâm 故cố 生sanh 諸chư 位vị 。 此thử 中trung 不bất 以dĩ 初sơ 句cú 對đối 次thứ 位vị 者giả 。 即tức 指chỉ 因nhân 緣duyên 但đãn 是thị 所sở 觀quán 。 故cố 今kim 並tịnh 從tùng 能năng 破phá 立lập 位vị 。 言ngôn 為vi 如như 佛Phật 者giả 。 以dĩ 佛Phật 地địa 邊biên 有hữu 菩Bồ 薩Tát 地địa 故cố 。 又hựu 如như 佛Phật 者giả 。 至chí 此thử 地địa 時thời 亦diệc 能năng 八bát 相tương/tướng 。 八bát 相tương/tướng 如như 佛Phật 。 故cố 云vân 如như 也dã 。

六lục 攝nhiếp 教giáo 者giả 。 但đãn 有hữu 指chỉ 撝# 分phần/phân 判phán 皆giai 名danh 為vi 教giáo 。 是thị 故cố 通thông 攝nhiếp 邪tà 正chánh 偏thiên 圓viên 。 僧Tăng 佉khư 等đẳng 者giả 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 所sở 尊tôn 有hữu 三tam 。 謂vị 迦ca 毗tỳ 羅la 等đẳng 。 具cụ 如như 第đệ 十thập 卷quyển 中trung 。 此thử 即tức 其kỳ 一nhất 。

九cửu 十thập 五ngũ 道đạo 者giả 。 此thử 指chỉ 別biệt 耶da 。 准chuẩn 九cửu 十thập 六lục 道đạo 經kinh 。 於ư 中trung 一nhất 道đạo 是thị 正chánh 。 即tức 佛Phật 道Đạo 也dã 。 故cố 大đại 論luận 云vân 。 九cửu 十thập 六lục 道đạo 中trung 。 正chánh 者giả 唯duy 佛Phật 。 於ư 九cửu 十thập 五ngũ 中trung 。 二nhị 名danh 似tự 正chánh 。 謂vị 阿a 毗tỳ 曇đàm 道đạo 。 修tu 多đa 羅la 道đạo 。 五ngũ 行hành 六lục 甲giáp 。 白bạch 虎hổ 通thông 委ủy 釋thích 其kỳ 名danh (# 云vân 云vân )# 。 陰âm 陽dương 者giả 。 太thái 玄huyền 經Kinh 云vân 。 營doanh 大đại 功công 明minh 萬vạn 物vật 者giả 曰viết 陽dương 。 幽u 無vô 形hình 不bất 可khả 測trắc 者giả 曰viết 陰ấm 。 俗tục 之chi 所sở 計kế 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 莫mạc 非phi 陰âm 陽dương 。 故cố 此thử 世thế 法pháp 。 流lưu 於ư 世thế 間gian 。 本bổn 為vi 濟tế 世thế 。 世thế 人nhân 計kế 之chi 反phản 入nhập 邪tà 道đạo 。 八bát 卦# 者giả 。 震chấn 。 兌# 。 離ly 。 坎khảm 。 乾can/kiền/càn 。 坤# 。 艮# 。 巽# 。 一nhất 卦# 六lục 爻hào 。 爻hào 謂vị 適thích 時thời 之chi 變biến 也dã (# 云vân 云vân )# 。 五ngũ 經kinh 者giả 。 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 。 孔khổng 子tử 見kiến 周chu 道đạo 陵lăng 遲trì 。 自tự 衛vệ 之chi 魯lỗ 。 以dĩ 定định 五ngũ 經kinh 而nhi 行hành 其kỳ 道đạo 。 禮lễ 記ký 經kinh 釋thích 曰viết 。 溫ôn 柔nhu 敦đôn 厚hậu 詩thi 教giáo 也dã 。 疎sơ 通thông 知tri 遠viễn 書thư 教giáo 也dã 。 廣quảng 愽# 易dị 良lương 樂nhạo/nhạc/lạc 教giáo 也dã 。 潔khiết 靜tĩnh 精tinh 微vi 易dị 教giáo 也dã 。 恭cung 儉kiệm 謙khiêm 敬kính 禮lễ 教giáo 也dã 。 屬thuộc 辭từ 比tỉ 事sự 春xuân 秋thu 教giáo 也dã 。 今kim 時thời 謂vị 禮lễ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 尚thượng 書thư 。 詩thi 。 易dị 。 春xuân 秋thu 。 有hữu 云vân 傳truyền 禮lễ 各các 三tam 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 此thử 今kim 略lược 知tri 。 不bất 須tu 廣quảng 釋thích 。 云vân 何hà 下hạ 。 明minh 出xuất 世thế 教giáo 。 二nhị 論luận 不bất 同đồng 。 初sơ 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 辨biện 。 次thứ 空không 經kinh 中trung 具cụ 含hàm 七thất 教giáo 。 無vô 秘bí 密mật 者giả 。 如như 前tiền 料liệu 簡giản 。 觀quán 心tâm 下hạ 至chí 如Như 來Lai 等đẳng 。 即tức 藏tạng 等đẳng 四tứ 。

又hựu 觀quán 心tâm 下hạ 。 頓đốn 。

若nhược 觀quán 心tâm 下hạ 。 漸tiệm 。 法pháp 華hoa 會hội 歸quy 。 故cố 非phi 八bát 數số 。 涅Niết 槃Bàn 約ước 人nhân 。 皆giai 知tri 佛Phật 性tánh 。 故cố 四tứ 句cú 皆giai 即tức 。 若nhược 准chuẩn 大đại 經kinh 。 華hoa 嚴nghiêm 初sơ 頓đốn 。 今kim 逐trục 語ngữ 便tiện 。 且thả 別biệt 明minh 之chi 。 漸tiệm 中trung 仍nhưng 更cánh 存tồn 於ư 四tứ 味vị 。 故cố 以dĩ 三tam 藏tạng 為vi 乳nhũ 。 加gia 共cộng 般Bát 若Nhã 為vi 酪lạc 。 雖tuy 無vô 別biệt 部bộ 。 取thủ 方Phương 等Đẳng 中trung 一nhất 會hội 一nhất 時thời 。 單đơn 共cộng 者giả 是thị 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 。 皆giai 云vân 即tức 者giả 。 約ước 能năng 攝nhiếp 說thuyết 。 次thứ 明minh 法pháp 華hoa 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 顯hiển 能năng 攝nhiếp 。 同đồng 用dụng 二nhị 部bộ 。 次thứ 不bất 定định 中trung 。 云vân 若nhược 觀quán 因nhân 緣duyên 。 又hựu 觀quán 因nhân 緣duyên 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 現hiện 在tại 習tập 圓viên 。 成thành 不bất 定định 人nhân 。 無vô 知tri 圓viên 理lý 。 或hoặc 且thả 觀quán 生sanh 法pháp 。 重trọng/trùng 觀quán 見kiến 性tánh 。 二nhị 者giả 發phát 習tập 。 發phát 習tập 又hựu 觀quán 。 即tức 是thị 習tập 發phát 故cố 也dã 。 故cố 云vân 煞sát 人nhân 。 空không 假giả 中trung 三tam 准chuẩn 此thử 說thuyết 之chi 。

略lược 攝nhiếp 下hạ 。 以dĩ 略lược 例lệ 廣quảng 。

復phục 次thứ 下hạ 。 明minh 心tâm 攝nhiếp 意ý 。 文văn 具cụ 二nhị 意ý 。 即tức 是thị 能năng 詮thuyên 。 所sở 化hóa 不bất 同đồng 。 言ngôn 所sở 化hóa 者giả 。 破phá 心tâm 微vi 塵trần 。 出xuất 一nhất 切thiết 法pháp 。 約ước 佛Phật 先tiên 得đắc 。 即tức 是thị 能năng 化hóa 。

上thượng 六lục 下hạ 。 第đệ 二nhị 互hỗ 攝nhiếp 。 問vấn 。 如như 前tiền 已dĩ 足túc 。 何hà 須tu 更cánh 明minh 。 答đáp 。 前tiền 雖tuy 似tự 具cụ 。 未vị 互hỗ 相tương 收thu 。 故cố 更cánh 明minh 之chi 。 故cố 今kim 文văn 云vân 。 次thứ 第đệ 可khả 解giải 。 言ngôn 直trực 以dĩ 者giả 。 一nhất 文văn 尚thượng 遍biến 。 況huống 六lục 互hỗ 攝nhiếp 。 如như 一nhất 金kim 中trung 。 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 今kim 只chỉ 此thử 六lục 何hà 足túc 可khả 收thu 。 然nhiên 雖tuy 互hỗ 收thu 。 應ưng 知tri 理lý 惑hoặc 。 唯duy 理lý 具cụ 五ngũ 。 若nhược 餘dư 四tứ 門môn 即tức 事sự 理lý 兩lưỡng 具cụ 。 惑hoặc 則tắc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 具cụ 觀quán 惑hoặc 及cập 以dĩ 智trí 體thể 。 體thể 是thị 惑hoặc 故cố 。 惑hoặc 既ký 如như 是thị 餘dư 五ngũ 亦diệc 然nhiên 。 細tế 思tư 作tác 之chi 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。

次thứ 偏thiên 圓viên 中trung 。 初sơ 來lai 意ý 者giả 如như 前tiền 所sở 攝nhiếp 。 六lục 重trọng/trùng 兩lưỡng 攝nhiếp 。 一nhất 一nhất 相tương/tướng 攝nhiếp 。 及cập 以dĩ 互hỗ 攝nhiếp 。 故cố 云vân 無vô 法pháp 不bất 收thu 。 收thu 法pháp 既ký 多đa 。 故cố 須tu 分phân 別biệt 所sở 攝nhiếp 相tướng 狀trạng 大đại 小tiểu 。 即tức 是thị 略lược 標tiêu 。 初sơ 二nhị 兩lưỡng 門môn 。 共cộng 不bất 共cộng 明minh 。 用dụng 三tam 四tứ 兩lưỡng 門môn 。 半bán 滿mãn 同đồng 大đại 小tiểu 故cố 不bất 別biệt 明minh 。 故cố 圓viên 頓đốn 實thật 三tam 。 一nhất 向hướng 不bất 共cộng 。 偏thiên 漸tiệm 權quyền 三tam 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 藏tạng 通thông 是thị 共cộng 。 別biệt 是thị 不bất 共cộng 。 權quyền 實thật 雖tuy 與dữ 前tiền 四tứ 門môn 同đồng 。 須tu 將tương 權quyền 實thật 以dĩ 簡giản 前tiền 四tứ 。 小tiểu 半bán 一nhất 向hướng 權quyền 。 大đại 滿mãn 有hữu 權quyền 實thật 。 圓viên 頓đốn 一nhất 向hướng 實thật 。 偏thiên 漸tiệm 一nhất 向hướng 權quyền 。 思tư 與dữ 不bất 思tư 。 更cánh 簡giản 前tiền 五ngũ 可khả 見kiến 。 故cố 此thử 五ngũ 章chương 文văn 五ngũ 義nghĩa 三tam 。 半bán 滿mãn 同đồng 大đại 小tiểu 。 漸tiệm 頓đốn 同đồng 偏thiên 圓viên 。 權quyền 實thật 判phán 向hướng 四tứ 意ý 。 唯duy 在tại 於ư 開khai 。

夫phu 至chí 理lý 下hạ 。 說thuyết 章chương 意ý 。 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 具cụ 有hữu 自tự 行hành 化hóa 他tha 二nhị 諦đế 等đẳng 意ý 。 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。

以dĩ 小tiểu 下hạ 。 明minh 意ý 。 言ngôn 須tu 識thức 所sở 以dĩ 者giả 。 豈khởi 以dĩ 方phương 便tiện 名danh 同đồng 而nhi 令linh 大đại 小tiểu 理lý 同đồng 一nhất 。 況huống 復phục 大đại 中trung 仍nhưng 須tu 簡giản 擇trạch 。 是thị 故cố 方phương 便tiện 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。

小tiểu 者giả 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 初sơ 是thị 小Tiểu 乘Thừa 觀quán 相tương/tướng 。

如như 釋thích 論luận 下hạ 。 示thị 邪tà 顯hiển 正chánh 。 初sơ 二nhị 句cú 立lập 。 次thứ 二nhị 句cú 釋thích 責trách 。

次thứ 折chiết 下hạ 。 破phá 。 言ngôn 方phương 分phần/phân 者giả 。 無vô 塵trần 而nhi 已dĩ 。 有hữu 必tất 對đối 方phương 。 方phương 即tức 有hữu 分phần/phân 。 即tức 有hữu 十thập 分phần/phân 。 次thứ 破phá 其kỳ 更cánh 折chiết 極cực 微vi 。 若nhược 塵trần 可khả 盡tận 。 則tắc 諸chư 塵trần 悉tất 盡tận 。 如như 何hà 和hòa 合hợp 而nhi 得đắc 成thành 身thân 。 故cố 盡tận 不bất 可khả 。 若nhược 一nhất 不bất 盡tận 。 塵trần 則tắc 是thị 常thường 。 若nhược 一nhất 塵trần 是thị 常thường 。 諸chư 塵trần 悉tất 常thường 。 若nhược 是thị 常thường 者giả 。 身thân 應ưng 不bất 壞hoại 。 故cố 非phi 正chánh 折chiết 。 折chiết 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 折chiết 至chí 剎sát 那na 。 盡tận 與dữ 不bất 盡tận 過quá 亦diệc 如như 前tiền 。 故cố 知tri 心tâm 色sắc 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。

論luận 文văn 下hạ 。 示thị 正chánh 折chiết 相tương/tướng 。 折chiết 非phi 正chánh 宗tông 。 故cố 云vân 仍nhưng 明minh 。 亦diệc 先tiên 色sắc 次thứ 心tâm 。 但đãn 觀quán 無vô 常thường 。 不bất 觀quán 盡tận 等đẳng 無vô 明minh 等đẳng 。 始thỉ 從tùng 無vô 明minh 至chí 中trung 陰ấm 時thời 。 我ngã 與dữ 父phụ 母mẫu 。 無vô 明minh 和hòa 合hợp 生sanh 於ư 色sắc 身thân 。 正chánh 必tất 有hữu 依y 。 並tịnh 由do 心tâm 造tạo 。 心tâm 色sắc 無vô 常thường 。 安an 計kế 不bất 盡tận 等đẳng 。 如như 是thị 推thôi 時thời 尚thượng 見kiến 法pháp 性tánh 。 何hà 但đãn 無vô 常thường 。 即tức 三tam 道đạo 本bổn 壞hoại 。

折chiết 名danh 下hạ 。 得đắc 名danh 之chi 由do 。 我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 本bổn 無vô 折chiết 名danh 。 折chiết 名danh 乃nãi 由do 對đối 耶da 立lập 正chánh 。 何hà 但đãn 折chiết 法pháp 功công 能năng 。 佛Phật 法Pháp 如như 甘cam 露lộ 。 見kiến 著trước 如như 多đa 服phục 。 失thất 理lý 如như 早tảo 夭yểu 。 於ư 外ngoại 生sanh 計kế 如như 鐵thiết 鏁tỏa 。 於ư 內nội 生sanh 計kế 如như 金kim 鏁tỏa 。 計kế 由do 內nội 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 自tự 。 既ký 與dữ 外ngoại 同đồng 。 故cố 成thành 無vô 因nhân 。

故cố 大đại 論luận 下hạ 。 明minh 用dụng 破phá 意ý 。 破phá 能năng 計kế 著trước 。 本bổn 不bất 破phá 教giáo 。

凡phàm 有hữu 下hạ 。 依y 門môn 修tu 觀quán 即tức 須tu 具cụ 十thập 。 若nhược 不bất 涉thiệp 十thập 則tắc 乘thừa 壞hoại 驢lư 車xa 。 次thứ 明minh 大đại 者giả 。 初sơ 示thị 觀quán 法pháp 。 大đại 人nhân 下hạ 。 引dẫn 人nhân 教giáo 驗nghiệm 。

例lệ 如như 下hạ 。 引dẫn 例lệ 。 凡phàm 用dụng 例lệ 義nghĩa 有hữu 逆nghịch 有hữu 順thuận 。 此thử 中trung 乃nãi 是thị 反phản 以dĩ 小tiểu 例lệ 。 若nhược 小tiểu 中trung 有hữu 大đại 猶do 名danh 小tiểu 。 故cố 大đại 中trung 有hữu 小tiểu 仍nhưng 名danh 大đại 。

所sở 言ngôn 下hạ 。 對đối 辨biện 法pháp 體thể 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 法pháp 譬thí 。 先tiên 折chiết 次thứ 體thể 。 折chiết 中trung 云vân 三tam 藏tạng 名danh 假giả 等đẳng 者giả 。 攬lãm 陰ấm 成thành 生sanh 之chi 假giả 陰ấm 實thật 。 既ký 橫hoạnh/hoành 計kế 實thật 。 須tu 折chiết 入nhập 空không 。

今kim 大Đại 乘Thừa 下hạ 。 次thứ 體thể 。 生sanh 陰ấm 俱câu 有hữu 二nhị 空không 。 是thị 故cố 皆giai 假giả 。 此thử 中trung 雖tuy 以dĩ 鏡kính 像tượng 譬thí 衍diễn 。 小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 謂vị 像tượng 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 鏡kính 像tượng 是thị 有hữu 法pháp 。 眼nhãn 識thức 所sở 得đắc 故cố 。 毗tỳ 曇đàm 人nhân 計kế 像tượng 別biệt 有hữu 一nhất 。 具cụ 四tứ 大đại 種chủng 起khởi 。 言ngôn 婆bà 沙sa 師sư 譬thí 者giả 。 即tức 正chánh 量lượng 部bộ 異dị 師sư 所sở 計kế 。 似tự 於ư 衍diễn 門môn 。 故cố 毗tỳ 曇đàm 師sư 不bất 受thọ 此thử 義nghĩa 。 引dẫn 佛Phật 在tại 一nhất 方phương 木mộc 上thượng 者giả 。 佛Phật 從tùng 耆kỳ 山sơn 。 入nhập 王Vương 舍Xá 城Thành 。 中trung 道đạo 見kiến 之chi 。 坐tọa 上thượng 說thuyết 法Pháp 。 木mộc 可khả 為vi 通thông 所sở 愽# 。 今kim 文văn 從tùng 義nghĩa 。 而nhi 云vân 金kim 土thổ/độ 。 二nhị 義nghĩa 同đồng 故cố 。 端đoan 氎điệp 亦diệc 從tùng 因nhân 緣duyên 有hữu 。 故cố 與dữ 氎điệp 木mộc 義nghĩa 同đồng 。 此thử 十thập 八bát 空không 義nghĩa 通thông 三tam 教giáo (# 云vân 云vân )# 。

復phục 次thứ 釋thích 情tình 理lý 不bất 同đồng 。 且thả 從tùng 巧xảo 拙chuyết 以dĩ 情tình 理lý 判phán 。 大Đại 乘Thừa 去khứ 。 釋thích 隨tùy 理lý 。 對đối 彼bỉ 三tam 藏tạng 即tức 不bất 即tức 異dị 。 得đắc 事sự 理lý 名danh 。 即tức 義nghĩa 復phục 深thâm 。 以dĩ 空không 含hàm 故cố 。 分phần/phân 於ư 見kiến 性tánh 。 不bất 見kiến 性tánh 別biệt 。 言ngôn 尋tầm 幻huyễn 等đẳng 者giả 。 尋tầm 幻huyễn 得đắc 師sư 。 如như 見kiến 通thông 理lý 。 尋tầm 師sư 得đắc 法Pháp 。 如như 見kiến 別biệt 理lý 。 夢mộng 喻dụ 亦diệc 爾nhĩ 。 眠miên 。 夢mộng 。 眠miên 心tâm 。 三tam 法pháp 不bất 同đồng 。

若nhược 爾nhĩ 下hạ 。 合hợp 。 與dữ 喻dụ 而nhi 不bất 相tương 應ứng 。 但đãn 云vân 尋tầm 幻huyễn 得đắc 無vô 明minh 。 尋tầm 無vô 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 不bất 云vân 尋tầm 幻huyễn 得đắc 真chân 。 尋tầm 真chân 見kiến 佛Phật 性tánh 耶da 。 答đáp 。 真chân 即tức 無vô 明minh 。 若nhược 尋tầm 無vô 明minh 即tức 是thị 尋tầm 真chân 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。

次thứ 明minh 體thể 門môn 修tu 觀quán 。 應ưng 云vân 三tam 四tứ 。 從tùng 總tổng 但đãn 四tứ 。 此thử 觀quán 下hạ 。 判phán 諸chư 門môn 生sanh 著trước 悉tất 用dụng 幻huyễn 破phá 。 故cố 知tri 大đại 也dã 。

若nhược 得đắc 下hạ 。 斥xích 奪đoạt 。 十thập 二nhị 門môn 著trước 尚thượng 須tu 幻huyễn 破phá 。 終chung 不bất 下hạ 。 斥xích 莊trang 尚thượng 不bất 識thức 小tiểu 。 能năng 之chi 與dữ 所sở 若nhược 著trước 若nhược 破phá 。 況huống 復phục 大đại 耶da 。 是thị 故cố 永vĩnh 別biệt 。 然nhiên 世thế 講giảng 者giả 隨tùy 於ư 名danh 相tướng 。 濫lạm 禪thiền 者giả 或hoặc 於ư 正chánh 理lý 欲dục 將tương 逍tiêu 遙diêu 齊tề 於ư 正chánh 理lý 。 豈khởi 可khả 同đồng 年niên 。 王vương 瞀# 夜dạ 云vân 。 逍tiêu 遙diêu 者giả 。 調điều 暢sướng 逸dật 豫dự 之chi 意ý 。 夫phu 至chí 理lý 內nội 足túc 。 無vô 時thời 不bất 適thích 。 忘vong 懷hoài 應ưng 物vật 。 何hà 往vãng 不bất 通thông 。 以dĩ 斯tư 而nhi 遊du 天thiên 下hạ 。 故cố 曰viết 逍tiêu 遙diêu 。 法pháp 既ký 不bất 齊tề 。 人nhân 亦diệc 可khả 判phán 。 且thả 置trí 法pháp 法pháp 報báo 。 以dĩ 應ưng 比tỉ 之chi 。 優ưu 降giáng/hàng 天thiên 殊thù 。 是thị 非phi 永vĩnh 隔cách 。 南nam 山sơn 有hữu 十thập 喻dụ 九cửu 箴# 。 用dụng 形hình 耶da 說thuyết 。 具cụ 如như 甄chân 正chánh 。 辨biện 正chánh 。 笑tiếu 道đạo 。 心tâm 鏡kính 。 破phá 耶da 。 二nhị 教giáo 。 牟mâu 子tử 等đẳng 文văn 。 廣quảng 明minh 異dị 相tướng 。 古cổ 今kim 辨biện 異dị 非phi 是thị 一nhất 途đồ 。 猶do 有hữu 不bất 肖tiếu 之chi 輩bối 。 尚thượng 云vân 有hữu 何hà 彼bỉ 此thử 。 螢huỳnh 日nhật 等đẳng 者giả 。 圓viên 門môn 生sanh 著trước 尚thượng 須tu 三tam 藏tạng 有hữu 門môn 破phá 之chi 。 況huống 復phục 莊trang 老lão 而nhi 濫lạm 佛Phật 耶da 。 山sơn 毫hào 相tướng 絕tuyệt 者giả 。 彼bỉ 齊tề 物vật 論luận 云vân 。 秋thu 毫hào 不bất 小tiểu 。 泰thái 山sơn 不bất 大đại 。 今kim 棄khí 彼bỉ 均quân 齊tề 。 借tá 用dụng 相tương/tướng 施thí 。 自tự 言ngôn 道đạo 真chân 等đẳng 者giả 。 迦Ca 葉Diếp 覩đổ 佛Phật 大đại 神thần 變biến 已dĩ 。 仍nhưng 為vi 矯kiểu 言ngôn 。 云vân 不bất 如như 我ngã 。

次thứ 明minh 半bán 滿mãn 者giả 。 名danh 在tại 大đại 經kinh 。 今kim 非phi 判phán 一nhất 期kỳ 一nhất 往vãng 辨biện 法pháp 。 蹔tạm 且thả 用dụng 之chi 。 九cửu 對đối 十thập 二nhị 。 以dĩ 分phân 半bán 滿mãn 。

世thế 傳truyền 下hạ 。 多đa 師sư 所sở 計kế 。 總tổng 云vân 世thế 傳truyền 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 滿mãn 。 乍sạ 可khả 縱túng/tung 容dung 。 法pháp 華hoa 。 華hoa 嚴nghiêm 如như 何hà 並tịnh 半bán 。 流lưu 支chi 所sở 判phán 復phục 非phi 通thông 方phương 。 般Bát 若Nhã 去khứ 滿mãn 。 何hà 以dĩ 不bất 簡giản 二Nhị 乘Thừa 半bán 耶da 。

今kim 明minh 下hạ 。 今kim 意ý 云vân 既ký 符phù 大đại 小tiểu 。 准chuẩn 彼bỉ 可khả 知tri 。 以dĩ 半bán 滿mãn 替thế 大đại 小tiểu 。 約ước 五ngũ 時thời 委ủy 悉tất 明minh 之chi 。

次thứ 偏thiên 圓viên 者giả 。 亦diệc 對đối 前tiền 二nhị 以dĩ 辨biện 通thông 局cục 。 兼kiêm 以dĩ 譬thí 顯hiển 。 於ư 義nghĩa 自tự 明minh 。

言ngôn 通thông 別biệt 者giả 。 通thông 論luận 以dĩ 小tiểu 為vi 偏thiên 。 於ư 理lý 未vị 失thất 。 但đãn 偏thiên 義nghĩa 稍sảo 遠viễn 。 與dữ 小tiểu 不bất 同đồng 。 故cố 須tu 更cánh 辨biện 。 言ngôn 半bán 月nguyệt 者giả 。 彼bỉ 方phương 為vi 言ngôn 。 於ư 此thử 乃nãi 是thị 半bán 中trung 之chi 半bán 。 亦diệc 可khả 月nguyệt 形hình 半bán 故cố 名danh 為vi 半bán 月nguyệt 。 上thượng 弦huyền 初sơ 八bát 九cửu 。 下hạ 弦huyền 二nhị 十thập 二nhị 三tam 。 以dĩ 由do 前tiền 月nguyệt 大đại 小tiểu 別biệt 故cố 。 故cố 使sử 兩lưỡng 弦huyền 奢xa 促xúc 不bất 同đồng 。 故cố 今kim 以dĩ 弦huyền 譬thí 小tiểu 半bán 。

時thời 節tiết 定định 故cố 。 從tùng 朔sóc 至chí 望vọng 餘dư 闕khuyết 一nhất 日nhật 。 並tịnh 譬thí 於ư 偏thiên 。 以dĩ 偏thiên 義nghĩa 長trường/trưởng 。 故cố 云vân 始thỉ 自tự 等đẳng 也dã 。 弓cung 蛾nga 並tịnh 類loại 。 初sơ 後hậu 月nguyệt 形hình 故cố 智trí 偏thiên 半bán 。 二nhị 義nghĩa 不bất 等đẳng 。

小tiểu 半bán 下hạ 。 合hợp 。 引dẫn 大đại 經kinh 者giả 。 未vị 聞văn 常thường 來lai 。 皆giai 名danh 偏thiên 故cố 。

四tứ 漸tiệm 頓đốn 者giả 。 由do 前tiền 得đắc 後hậu 故cố 云vân 由do 。 賴lại 淺thiển 至chí 深thâm 故cố 云vân 藉tạ 。 由do 為vi 中trung 故cố 。 先tiên 修tu 二nhị 觀quán 。 故cố 云vân 由do 深thâm 。 足túc 極cực 二nhị 名danh 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 則tắc 俱câu 通thông 初sơ 後hậu 。 別biệt 則tắc 極cực 後hậu 足túc 初sơ 。 初sơ 心tâm 修tu 觀quán 萬vạn 法pháp 具cụ 足túc 。 或hoặc 盡tận 德đức 滿mãn 至chí 後hậu 方phương 極cực 。 此thử 亦diệc 下hạ 。 同đồng 異dị 。 亦diệc 云vân 大đại 小tiểu 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

今kim 更cánh 下hạ 。 料liệu 簡giản 。 亦diệc 是thị 廣quảng 釋thích 。 初sơ 約ước 四tứ 句cú 。 下hạ 約ước 七thất 教giáo 。 正chánh 明minh 開khai 權quyền 。 至chí 權quyền 實thật 章chương 其kỳ 義nghĩa 方phương 顯hiển 。 初sơ 三tam 四tứ 句cú 中trung 。 前tiền 之chi 二nhị 教giáo 。 據cứ 設thiết 教giáo 意ý 而nhi 得đắc 漸tiệm 名danh 。 非phi 稟bẩm 教giáo 者giả 。 別biệt 教giáo 但đãn 知tri 頓đốn 理lý 而nhi 已dĩ 。 行hành 必tất 經kinh 時thời 故cố 成thành 方phương 便tiện 。 方phương 便tiện 之chi 言ngôn 兼kiêm 於ư 二nhị 義nghĩa 。 藉tạ 地địa 前tiền 故cố 。 聞văn 但đãn 中trung 故cố 。

復phục 次thứ 下hạ 。 以dĩ 觀quán 等đẳng 四tứ 。 約ước 於ư 教giáo 證chứng 驗nghiệm 其kỳ 權quyền 實thật 。 所sở 以dĩ 圓viên 教giáo 四tứ 法pháp 咸hàm 實thật 。 言ngôn 唯duy 此thử 等đẳng 者giả 。 約ước 人nhân 則tắc 對đối 斥xích 二Nhị 乘Thừa 。 約ước 理lý 則tắc 對đối 斥xích 二nhị 諦đế 。 教giáo 行hành 二nhị 種chủng 比tỉ 說thuyết 可khả 知tri 。 言ngôn 入nhập 室thất 等đẳng 者giả 。 慈từ 室thất 解giải 脫thoát 。 忍nhẫn 衣y 法Pháp 身thân 。 空không 座tòa 般Bát 若Nhã 。 觀quán 於ư 三tam 德đức 。 故cố 云vân 行hành 實thật 。

次thứ 前tiền 兩lưỡng 下hạ 。 約ước 教giáo 等đẳng 四tứ 以dĩ 簡giản 權quyền 實thật 。 則tắc 三tam 法pháp 及cập 教giáo 因nhân 通thông 果quả 塞tắc 。 故cố 前tiền 二nhị 教giáo 。 在tại 因nhân 則tắc 四tứ 法pháp 俱câu 有hữu 。 稟bẩm 於ư 權quyền 教giáo 。 行hành 於ư 權quyền 行hành 。 以dĩ 入nhập 因nhân 位vị 成thành 於ư 因nhân 人nhân 。 在tại 果quả 乃nãi 有hữu 成thành 佛Phật 之chi 教giáo 。 無vô 實thật 行hạnh 人nhân 來lai 證chứng 此thử 果quả 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 釋thích 出xuất 無vô 意ý 。 以dĩ 灰hôi 身thân 故cố 。 何hà 處xứ 更cánh 有hữu 。 行hành 證chứng 及cập 人nhân 。 假giả 使sử 至chí 於ư 三tam 十thập 四tứ 心tâm 。 亦diệc 非phi 佛Phật 果Quả 。 別biệt 教giáo 有hữu 無vô 似tự 同đồng 前tiền 二nhị 。 但đãn 至chí 初Sơ 地Địa 任nhậm 運vận 入nhập 圓viên 。 故cố 不bất 同đồng 前tiền 貶biếm 為vi 灰hôi 斷đoạn 。 初Sơ 地Địa 尚thượng 爾nhĩ 後hậu 位vị 准chuẩn 知tri 。 言ngôn 後hậu 果quả 者giả 。 應ưng 云vân 妙diệu 覺giác 。 初Sơ 地Địa 尚thượng 無vô 何hà 況huống 妙diệu 覺giác 。 初Sơ 地Địa 似tự 果quả 故cố 用dụng 況huống 之chi 。 果quả 反phản 成thành 因nhân 故cố 果quả 無vô 人nhân 。

復phục 次thứ 下hạ 。 約ước 開khai 會hội 簡giản 別biệt 。 言ngôn 不bất 知tri 者giả 。 不bất 知tri 圓viên 融dung 故cố 也dã 。 言ngôn 雖tuy 非phi 即tức 者giả 。 非phi 謂vị 所sở 行hành 。 開khai 仍nhưng 非phi 即tức 。 判phán 昔tích 所sở 行hành 。 今kim 開khai 方phương 頓đốn 。 依y 本bổn 習tập 入nhập 故cố 云vân 各các 乘thừa 。 稱xưng 本bổn 所sở 習tập 故cố 云vân 適thích 願nguyện 。 開khai 其kỳ 所sở 習tập 故cố 云vân 決quyết 了liễu 。 言ngôn 別biệt 理lý 者giả 。 通thông 別biệt 之chi 別biệt 。

故cố 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 引dẫn 例lệ 助trợ 釋thích 。 大đại 經kinh 不bất 隔cách 。 功công 由do 法pháp 華hoa 。 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 開khai 漸tiệm 顯hiển 頓đốn 。 若nhược 別biệt 接tiếp 之chi 。 言ngôn 兼kiêm 二nhị 意ý 。 一nhất 彈đàn 斥xích 洮đào 汰# 。 正chánh 當đương 別biệt 接tiếp 。 位vị 隱ẩn 在tại 權quyền 。 說thuyết 未vị 彰chương 灼chước 。 二nhị 者giả 至chí 法pháp 華hoa 會hội 名danh 會hội 為vi 接tiếp 。 此thử 是thị 攝nhiếp 引dẫn 。 非phi 關quan 交giao 際tế 。 是thị 故cố 二nhị 義nghĩa 前tiền 異dị 後hậu 同đồng 。

復phục 次thứ 四tứ 種chủng 下hạ 。 約ước 不bất 定định 者giả 。 初sơ 漸tiệm 頓đốn 四tứ 句cú 。 義nghĩa 當đương 八bát 教giáo 中trung 二nhị 。 次thứ 兩lưỡng 重trọng/trùng 四tứ 法pháp 。 義nghĩa 當đương 漸tiệm 中trung 開khai 四tứ 。 是thị 故cố 更cánh 約ước 不bất 定định 簡giản 之chi 。 無vô 密mật 同đồng 前tiền 。 不bất 必tất 併tinh 待đãi 等đẳng 者giả 。 前tiền 三tam 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 處xứ 入nhập 故cố 。

所sở 以dĩ 下hạ 。 譬thí 。 譬thí 昔tích 聞văn 了liễu 因nhân 。 今kim 隨tùy 處xứ 得đắc 入nhập 。 此thử 五ngũ 味vị 譬thí 。 泛phiếm 云vân 味vị 變biến 。 非phi 謂vị 法pháp 華hoa 名danh 第đệ 五ngũ 味vị 。 此thử 是thị 昔tích 教giáo 。 今kim 非phi 不bất 定định 。

眾chúng 生sanh 下hạ 。 合hợp 。 言ngôn 奢xa 促xúc 者giả 。 理lý 教giáo 行hành 證chứng 。 迭điệt 論luận 奢xa 促xúc 。 約ước 行hành 時thời 近cận 遠viễn 判phán 之chi 。 如như 支chi 佛Phật 者giả 。 例lệ 理lý 發phát 也dã 。

理lý 發phát 下hạ 。 引dẫn 同đồng 。 若nhược 佛Phật 未vị 出xuất 。 若nhược 聞văn 華hoa 嚴nghiêm 。 總tổng 名danh 不bất 定định 。 總tổng 得đắc 名danh 乳nhũ 。 此thử 於ư 華hoa 嚴nghiêm 四tứ 法pháp 判phán 五ngũ 味vị 發phát 。 聞văn 教giáo 如như 乳nhũ 。 觀quán 行hành 如như 酪lạc 。 相tương 似tự 如như 二nhị 蘇tô 。 增tăng 道đạo 如như 醍đề 醐hồ 。 相tương 似tự 發phát 證chứng 。 故cố 云vân 相tương 似tự 證chứng 發phát 。 問vấn 。 增tăng 道đạo 是thị 定định 。 何hà 名danh 不bất 定định 。 答đáp 。 增tăng 道đạo 是thị 定định 。 超siêu 故cố 不bất 定định 。 若nhược 三tam 教giáo 教giáo 行hành 證chứng 位vị 。 發phát 圓viên 不bất 定định 。 博bác 地địa 名danh 教giáo 。 凡phàm 位vị 名danh 行hành 。 聖thánh 位vị 名danh 證chứng 。 言ngôn 賢hiền 聖thánh 者giả 。 即tức 賢hiền 家gia 之chi 聖thánh 。 方phương 便tiện 是thị 賢hiền 。 豈khởi 更cánh 從tùng 賢hiền 。

復phục 有hữu 下hạ 。 通thông 釋thích 不bất 定định 。 名danh 同đồng 義nghĩa 異dị 。 故cố 非phi 煞sát 人nhân 。 如như 本bổn 期kỳ 無vô 漏lậu 。 煖noãn 是thị 有hữu 漏lậu 。 非phi 其kỳ 志chí 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 不bất 求cầu 自tự 發phát 。 三tam 惑hoặc 全toàn 在tại 。 故cố 云vân 全toàn 不phủ 。 若nhược 修tu 中trung 道đạo 去khứ 。 約ước 修tu 中trung 說thuyết 。 亦diệc 非phi 煞sát 人nhân 。 麤thô 惑hoặc 前tiền 除trừ 。 號hiệu 為vi 無vô 漏lậu 。 無vô 明minh 未vị 破phá 。 故cố 非phi 煞sát 人nhân 。

復phục 次thứ 四tứ 種chủng 下hạ 。 約ước 漸tiệm 等đẳng 料liệu 簡giản 。 先tiên 立lập 四tứ 因nhân 。 名danh 二nhị 為vi 漸tiệm 。 四Tứ 果Quả 為vi 圓viên 。 漸tiệm 圓viên 名danh 同đồng 。 故cố 更cánh 簡giản 之chi 。

從tùng 圓viên 圓viên 下hạ 。 二nhị 句cú 互hỗ 簡giản 。 故cố 知tri 三tam 教giáo 之chi 果quả 非phi 圓viên 家gia 果quả 。 三tam 教giáo 之chi 因nhân 非phi 圓viên 家gia 因nhân 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 漸tiệm 圓viên 非phi 圓viên 圓viên 。 漸tiệm 漸tiệm 非phi 圓viên 漸tiệm 。 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 者giả 。 指chỉ 玄huyền 文văn 耳nhĩ 。

然nhiên 漸tiệm 漸tiệm 下hạ 。 簡giản 開khai 可khả 否phủ/bĩ 。 前tiền 三tam 教giáo 佛Phật 不bất 須tu 開khai 故cố 。 故cố 云vân 不bất 可khả 更cánh 成thành 佛Phật 也dã 。

例lệ 下hạ 。 例lệ 餘dư 四tứ 章chương 。 可khả 否phủ/bĩ 亦diệc 爾nhĩ 。 然nhiên 大đại 小tiểu 半bán 滿mãn 復phục 須tu 分phân 別biệt 。 如như 云vân 大đại 家gia 之chi 小tiểu 。 或hoặc 指chỉ 衍diễn 中trung 二nhị 教giáo 。 或hoặc 指chỉ 衍diễn 中trung 二Nhị 乘Thừa 。 大đại 大đại 或hoặc 指chỉ 三tam 教giáo 果quả 。 或hoặc 指chỉ 圓viên 因nhân 果quả 。 小tiểu 大đại 者giả 。 或hoặc 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 三tam 藏tạng 佛Phật 果Quả 。 半bán 滿mãn 意ý 同đồng 。 若nhược 欲dục 開khai 通thông 。 准chuẩn 此thử 說thuyết 之chi 。 觀quán 心tâm 往vãng 推thôi 等đẳng 者giả 。 佛Phật 依y 心tâm 說thuyết 。 師sư 順thuận 佛Phật 心tâm 。 心tâm 與dữ 法pháp 合hợp 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。

次thứ 引dẫn 四tứ 教giáo 。 四tứ 教giáo 俱câu 有hữu 圓viên 漸tiệm 之chi 文văn 。 第đệ 六lục 撿kiểm 文văn 未vị 見kiến 。 恐khủng 文văn 誤ngộ 。 三tam 十thập 二nhị 經kinh 如như 文văn 。 但đãn 第đệ 九cửu 文văn 如như 牛ngưu 新tân 生sanh 。 經kinh 文văn 在tại 後hậu 。 今kim 移di 在tại 前tiền 。 順thuận 次thứ 第đệ 故cố 。 第đệ 八bát 文văn 證chứng 不bất 定định 者giả 。 恐khủng 悞ngộ 。 文văn 在tại 二nhị 十thập 七thất 。 但đãn 經kinh 列liệt 五ngũ 味vị 以dĩ 五ngũ 道đạo 合hợp 之chi 。 今kim 以dĩ 五ngũ 時thời 合hợp 者giả 。 只chỉ 是thị 於ư 五ngũ 道đạo 身thân 而nhi 經kinh 五ngũ 味vị 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

今kim 約ước 下hạ 。 列liệt 上thượng 下hạ 文văn 。 皆giai 應ưng 作tác 此thử 料liệu 簡giản 引dẫn 證chứng 。 雖tuy 可khả 例lệ 今kim 。 應ưng 如như 前tiền 文văn 料liệu 簡giản 大đại 小tiểu 異dị 偏thiên 圓viên 也dã 。

五ngũ 權quyền 實thật 者giả 。 本bổn 是thị 如Như 來Lai 功công 能năng 。 故cố 曰viết 權quyền 謀mưu 。 不bất 同đồng 藏tạng 通thông 有hữu 謀mưu 之chi 權quyền 。 故cố 引dẫn 法pháp 華hoa 證chứng 是thị 體thể 內nội 。 暫tạm 等đẳng 用dụng 者giả 。 與dữ 今kim 意ý 同đồng 。 故cố 借tá 之chi 也dã 。 問vấn 意ý 者giả 何hà 意ý 用dụng 權quyền 。 答đáp 意ý 者giả 以dĩ 順thuận 機cơ 故cố 。 五ngũ 味vị 判phán 者giả 。 不bất 約ước 五ngũ 味vị 無vô 以dĩ 顯hiển 法pháp 華hoa 部bộ 實thật 。

今kim 更cánh 下hạ 。 開khai 前tiền 四tứ 悉tất 展triển 轉chuyển 說thuyết 之chi 。 似tự 未vị 永vĩnh 癈phế 。 但đãn 似tự 判phán 耳nhĩ 。 故cố 更cánh 料liệu 簡giản 。 開khai 四tứ 俱câu 實thật 。

又hựu 四tứ 種chủng 下hạ 。 以dĩ 教giáo 望vọng 理lý 。 理lý 實thật 教giáo 權quyền 。 教giáo 雖tuy 有hữu 實thật 。 從tùng 說thuyết 並tịnh 權quyền 。 等đẳng 是thị 等đẳng 者giả 。 難nạn/nan 教giáo 中trung 權quyền 實thật 。 俱câu 名danh 強cưỡng 說thuyết 。 可khả 以dĩ 權quyền 實thật 更cánh 互hỗ 不phủ 耶da 。

以dĩ 有hữu 下hạ 。 答đáp 。 約ước 說thuyết 則tắc 權quyền 實thật 不bất 濫lạm 。 望vọng 理lý 則tắc 理lý 實thật 說thuyết 權quyền 。

又hựu 此thử 下hạ 。 更cánh 判phán 。

何hà 故cố 下hạ 。 釋thích 。 教giáo 即tức 理lý 故cố 。 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。

此thử 非phi 權quyền 等đẳng 下hạ 。 示thị 同đồng 。 雖tuy 復phục 雙song 非phi 。 終chung 無vô 異dị 轍triệt 。 向hướng 以dĩ 下hạ 。 重trọng/trùng 示thị 。 只chỉ 是thị 開khai 權quyền 。 無vô 得đắc 別biệt 求cầu 。 若nhược 異dị 下hạ 。 遮già 。 有hữu 別biệt 所sở 觀quán 。 能năng 觀quán 應ưng 異dị 。 能năng 所sở 不bất 可khả 別biệt 之chi 。

對đối 權quyền 下hạ 。 釋thích 。 無vô 別biệt 所sở 以dĩ 破phá 權quyền 說thuyết 實thật 。 故cố 須tu 雙song 明minh 。 欲dục 俱câu 癈phế 教giáo 故cố 須tu 雙song 非phi 。 對đối 破phá 與dữ 癡si 。 教giáo 意ý 俱câu 顯hiển 。 故cố 雙song 非phi 理lý 是thị 所sở 開khai 理lý 。 故cố 云vân 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 說thuyết 異dị 故cố 不bất 合hợp 。 理lý 同đồng 故cố 不bất 散tán 。

雙song 非phi 下hạ 。 一nhất 止Chỉ 觀Quán 結kết 。

觀quán 故cố 下hạ 。 異dị 名danh 。

此thử 非phi 下hạ 。 總tổng 結kết 。 一nhất 切thiết 俱câu 理lý 。 理lý 無vô 定định 計kế 。 猶do 屬thuộc 等đẳng 者giả 。 恐khủng 更cánh 計kế 雙song 非phi 。 故cố 結kết 云vân 亦diệc 是thị 。 問vấn 。 玄huyền 中trung 先tiên 開khai 後hậu 癈phế 。 此thử 何hà 先tiên 癈phế 後hậu 開khai 。 答đáp 。 彼bỉ 消tiêu 蓮liên 華hoa 。 先tiên 開khai 為vi 便tiện 。 此thử 但đãn 約ước 法pháp 。 先tiên 癈phế 為vi 便tiện 。 又hựu 彼bỉ 約ước 開khai 。 於ư 部bộ 教giáo 開khai 已dĩ 方phương 乃nãi 名danh 癈phế 。 此thử 約ước 展triển 轉chuyển 論luận 癈phế 。 癈phế 前tiền 仍nhưng 似tự 未vị 開khai 。 故cố 更cánh 癈phế 後hậu 明minh 開khai 。 開khai 前tiền 未vị 開khai 之chi 癈phế 。 又hựu 亦diệc 可khả 癈phế 約ước 於ư 待đãi 。 故cố 且thả 前tiền 明minh 。

問vấn 為vi 實thật 下hạ 。 因nhân 簡giản 接tiếp 義nghĩa 。 總tổng 有hữu 五ngũ 問vấn 。 以dĩ 一nhất 問vấn 字tự 冠quan 下hạ 五ngũ 句cú 。 一nhất 問vấn 為vi 權quyền 實thật 。 二nhị 問vấn 非phi 四tứ 數số 。 三tam 問vấn 但đãn 接tiếp 通thông 。 四tứ 問vấn 被bị 接tiếp 位vị 。 五ngũ 問vấn 入nhập 何hà 位vị 。

答đáp 中trung 二nhị 重trọng/trùng 。 先tiên 教giáo 次thứ 諦đế 。 先tiên 約ước 教giáo 中trung 答đáp 初sơ 問vấn 者giả 。 凡phàm 云vân 被bị 接tiếp 。 豈khởi 盡tận 入nhập 證chứng 。

四tứ 教giáo 下hạ 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 若nhược 將tương 別biệt 接tiếp 。 但đãn 用dụng 其kỳ 終chung 。 諸chư 教giáo 下hạ 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 者giả 。 從tùng 教giáo 乃nãi 圓viên 接tiếp 通thông 別biệt 。 從tùng 理lý 則tắc 且thả 從tùng 隣lân 近cận 。 若nhược 從tùng 實thật 論luận 。 理lý 只chỉ 是thị 一nhất 。

若nhược 齊tề 教giáo 下hạ 。 答đáp 第đệ 四tứ 問vấn 。 八bát 地địa 方phương 接tiếp 。 此thử 約ước 下hạ 根căn 。 九cửu 地địa 下hạ 。 答đáp 第đệ 五ngũ 問vấn 。 從tùng 下hạ 根căn 來lai 。 多đa 至chí 初Sơ 地Địa 。 中trung 上thượng 入nhập 者giả 。 此thử 則tắc 不bất 定định 。 又hựu 下hạ 根căn 人nhân 若nhược 案án 位vị 入nhập 。 但đãn 在tại 地địa 前tiền 。 若nhược 進tiến 入nhập 者giả 方phương 入nhập 初Sơ 地Địa 。 言ngôn 九cửu 地địa 伏phục 十Thập 地Địa 破phá 者giả 。 仍nhưng 本bổn 立lập 名danh 稱xưng 九cửu 十Thập 地Địa 。 入nhập 別biệt 圓viên 已dĩ 但đãn 云vân 地địa 位vị 。

若nhược 就tựu 下hạ 。 約ước 諦đế 答đáp 。 闕khuyết 答đáp 四tứ 數số 。 非phi 正chánh 顯hiển 理lý 。 故cố 且thả 闕khuyết 之chi 。 第đệ 一nhất 者giả 。 空không 中trung 合hợp 論luận 。 空không 權quyền 中trung 實thật 。

破phá 見kiến 下hạ 。 答đáp 第đệ 四tứ 。 即tức 八bát 地địa 也dã 。 問vấn 。 何hà 須tu 至chí 八bát 。 答đáp 。 示thị 真chân 同đồng 中trung 。 故cố 須tu 真chân 極cực 。 證chứng 已dĩ 方phương 示thị 。 見kiến 斷đoạn 粗thô 通thông 。 若nhược 爾nhĩ 。 中trung 上thượng 云vân 何hà 。 答đáp 。 且thả 從tùng 教giáo 觀quán 。 故cố 異dị 於ư 下hạ 。 是thị 故cố 諸chư 教giáo 多đa 附phụ 於ư 下hạ 。 聞văn 已dĩ 下hạ 。 答đáp 第đệ 五ngũ 問vấn 。 但đãn 云vân 別biệt 位vị 不bất 示thị 名danh 者giả 。 一nhất 以dĩ 入nhập 者giả 不bất 定định 。 二nhị 者giả 別biệt 名danh 據cứ 在tại 十Thập 地Địa 。 如như 別biệt 語ngữ 圓viên 位vị 。 以dĩ 初sơ 住trụ 當đương 之chi 。

三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 。 伏phục 惑hoặc 如như 前tiền 說thuyết 。 二Nhị 乘Thừa 待đãi 會hội 故cố 不bất 論luận 接tiếp 。 問vấn 。 玄huyền 文văn 法pháp 華hoa 唯duy 會hội 。 今kim 何hà 以dĩ 接tiếp 。 答đáp 。 今kim 處xứ 處xứ 論luận 會hội 。 論luận 修tu 觀quán 邊biên 。 且thả 借tá 接tiếp 名danh 。 暫tạm 用dụng 無vô 妨phương 。 況huống 接tiếp 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 會hội 不bất 殊thù 。 玄huyền 文văn 簡giản 之chi 為vi 辨biện 今kim 昔tích 。 接tiếp 義nghĩa 通thông 今kim 。 會hội 名danh 隔cách 昔tích 。 從tùng 意ý 義nghĩa 論luận 二nhị 名danh 互hỗ 通thông 。 於ư 理lý 何hà 爽sảng 。 況huống 開khai 明minh 之chi 。 處xứ 處xứ 無vô 妨phương 。

問vấn 三tam 權quyền 下hạ 。 簡giản 理lý 教giáo 權quyền 實thật 二nhị 番phiên 。 初sơ 番phiên 可khả 見kiến 。 次thứ 番phiên 問vấn 兼kiêm 。 初sơ 問vấn 通thông 別biệt 仍nhưng 名danh 為vi 權quyền 。 次thứ 問vấn 三tam 藏tạng 初sơ 後hậu 不bất 知tri 。 即tức 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 勝thắng 鬘man 相tương 違vi 。 二nhị 經kinh 皆giai 有hữu 文văn 云vân 知tri 。 答đáp 中trung 先tiên 明minh 初sơ 意ý 。 別biệt 雖tuy 聞văn 實thật 。 教giáo 道đạo 仍nhưng 權quyền 。 通thông 別biệt 者giả 問vấn 。 教giáo 終chung 是thị 權quyền 。

若nhược 言ngôn 下hạ 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 先tiên 牒điệp 難nạn/nan 。

大đại 經kinh 下hạ 。 通thông 於ư 中trung 。 先tiên 通thông 大đại 經kinh 。 汝nhữ 所sở 引dẫn 經kinh 作tác 此thử 難nạn/nan 者giả 。 今kim 為vi 通thông 之chi 。 初sơ 明minh 不bất 知tri 。 言ngôn 自tự 力lực 者giả 。 無vô 聖thánh 力lực 加gia 。 尚thượng 不bất 得đắc 在tại 彈đàn 斥xích 洮đào 汰# 。 況huống 蒙mông 記ký 耶da 。

次thứ 舉cử 譬thí 不bất 知tri 。

羅La 漢Hán 下hạ 。 合hợp 不bất 知tri 。 故cố 引dẫn 法pháp 華hoa 證chứng 知tri 因nhân 他tha 。 又hựu 云vân 下hạ 。 結kết 前tiền 自tự 不bất 知tri 。 兼kiêm 舉cử 大đại 況huống 小tiểu 。

次thứ 經kinh 稱xưng 下hạ 。 正chánh 申thân 經kinh 意ý 。 經kinh 非phi 知tri 大đại 。 但đãn 齊tề 知tri 已dĩ 理lý 。 經kinh 作tác 此thử 說thuyết 者giả 。 舉cử 昔tích 斥xích 今kim 。 不bất 聞văn 小tiểu 常thường 。 小tiểu 尚thượng 不bất 具cụ 。 況huống 未vị 聞văn 大đại 。 能năng 趣thú 道đạo 耶da 。 故cố 准chuẩn 法pháp 華hoa 。 爾nhĩ 前tiền 無vô 分phần/phân 。 滅diệt 後hậu 小tiểu 證chứng 尚thượng 佇trữ 四tứ 依y 。 若nhược 決quyết 了liễu 時thời 。 小tiểu 名danh 復phục 沒một 。 故cố 經kinh 稱xưng 知tri 但đãn 在tại 真Chân 諦Đế 。 故cố 須tu 引dẫn 昔tích 言ngôn 見kiến 法Pháp 身thân 非phi 常thường 住trụ 也dã 。

又hựu 律luật 儀nghi 下hạ 。 次thứ 申thân 兩lưỡng 文văn 歸quy 戒giới 之chi 難nan 見kiến 。 空không 上thượng 名danh 道đạo 。 但đãn 無vô 表biểu 況huống 。 但đãn 事sự 律luật 儀nghi 。

故cố 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 。 證chứng 非phi 常thường 住trụ 。 若nhược 得đắc 常thường 住trụ 何hà 不bất 名danh 佛Phật 。

若nhược 不bất 下hạ 。 結kết 成thành 。 既ký 具cụ 禁cấm 戒giới 。 常thường 名danh 不bất 局cục 。

又hựu 舉cử 下hạ 。 例lệ 先tiên 引dẫn 經kinh 。

欲dục 名danh 下hạ 。 例lệ 。

故cố 三tam 藏tạng 下hạ 。 結kết 答đáp 所sở 釋thích 。 不bất 違vi 大đại 經kinh 。 次thứ 通thông 勝thắng 鬘man 。 汝nhữ 引dẫn 勝thắng 鬘man 作tác 此thử 難nạn/nan 者giả 。 須tu 分phần/phân 二nhị 初sơ 。 初sơ 標tiêu 遠viễn 初sơ 。 故cố 云vân 莫mạc 不bất 結kết 緣duyên 。 王vương 子tử 且thả 指chỉ 示thị 迹tích 。 故cố 云vân 遠viễn 尋tầm 。

若nhược 取thủ 下hạ 。 指chỉ 近cận 初sơ 。 業nghiệp 若nhược 古cổ 下hạ 。 重trọng/trùng 釋thích 遠viễn 初sơ 。 聞văn 小tiểu 亦diệc 以dĩ 大đại 常thường 為vi 本bổn 。 若nhược 全toàn 未vị 聞văn 大đại 小tiểu 都đô 無vô 。 誰thùy 論luận 禁cấm 戒giới 具cụ 不bất 具cụ 耶da 。 覆phú 相tương/tướng 論luận 之chi 。 云vân 聞văn 小tiểu 常thường 具cụ 小tiểu 禁cấm 戒giới 。 開khai 顯hiển 論luận 之chi 。 皆giai 由do 根căn 本bổn 。 怖bố 畏úy 等đẳng 者giả 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 發phát 大đại 心tâm 已dĩ 。 不bất 能năng 達đạt 於ư 乞khất 眼nhãn 之chi 境cảnh 。 便tiện 生sanh 小tiểu 志chí 。 故cố 懼cụ 大Đại 道Đạo 難nạn/nan 成thành 。 不bất 如như 且thả 取thủ 小tiểu 果quả 。 出xuất 大đại 論luận (# 云vân 云vân )# 。 法pháp 才tài 王vương 子tử 者giả 。 說thuyết 瓔anh 珞lạc 時thời 八bát 萬vạn 人nhân 退thoái 。 謂vị 淨tịnh 眼nhãn 天thiên 子tử 。 法pháp 才tài 王vương 子tử 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 欲dục 入nhập 七thất 住trụ 。 為vị 惡ác 知tri 識thức 退thoái 。 乃nãi 至chí 千thiên 劫kiếp 。 起khởi 大đại 邪tà 見kiến 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 者giả 二nhị 十thập 六lục 經kinh 。 師sư 子tử 吼hống 白bạch 佛Phật 。 佛Phật 性tánh 若nhược 常thường 。 何hà 故cố 有hữu 退thoái 。 佛Phật 答đáp 意ý 者giả 。 豈khởi 以dĩ 退thoái 故cố 令linh 道đạo 無vô 常thường 。

譬thí 如như 下hạ 。 譬thí 意ý 者giả 小Tiểu 乘Thừa 牙nha 莖hành 枝chi 葉diệp 等đẳng 用dụng 。 皆giai 由do 昔tích 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 地địa 。

小Tiểu 乘Thừa 下hạ 。 合hợp 。 言ngôn 不bất 成thành 羯yết 磨ma 者giả 。 即tức 指chỉ 未vị 曾tằng 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 私tư 謂vị 曾tằng 發phát 心tâm 者giả 。 必tất 指chỉ 初sơ 為vi 地địa 。 全toàn 未vị 發phát 大đại 者giả 。 准chuẩn 佛Phật 化hóa 意ý 。 當đương 尚thượng 攝nhiếp 微vi 善thiện 。 曾tằng 發phát 於ư 小tiểu 。 何hà 所sở 隔cách 耶da 。 故cố 知tri 應ưng 是thị 抑ức 挫tỏa 之chi 言ngôn 。 又hựu 准chuẩn 佛Phật 化hóa 。 無vô 不bất 皆giai 從tùng 大Đại 乘Thừa 繫hệ 種chủng 。 不bất 輕khinh 尚thượng 以dĩ 佛Phật 性tánh 強cường/cưỡng 毒độc 。 豈khởi 容dung 單đơn 以dĩ 小tiểu 為vi 化hóa 初sơ 。 故cố 初sơ 自tự 正chánh 。 若nhược 作tác 等đẳng 者giả 。 四tứ 念niệm 處xứ 初sơ 不bất 違vi 於ư 小tiểu 。 久cửu 遠viễn 之chi 初sơ 不bất 乖quai 於ư 大đại 。

止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 搜Sưu 要Yếu 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam