止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 搜Sưu 要Yếu 記Ký 卷quyển 第đệ 五ngũ

天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 釋thích 湛trạm 然nhiên 於ư 佛Phật 壟# 述thuật

第đệ 一nhất 觀quán 陰ấm 下hạ 。 第đệ 八bát 依y 章chương 解giải 釋thích 。 自tự 為vi 十thập 文văn 。 初sơ 陰ấm 入nhập 境cảnh 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 陰ấm 境cảnh 。 次thứ 明minh 十thập 乘thừa 。 初sơ 又hựu 略lược 四tứ 。 初sơ 略lược 釋thích 三tam 科khoa 。 次thứ 明minh 三tam 科khoa 開khai 合hợp 。 三tam 引dẫn 二nhị 論luận 以dĩ 明minh 同đồng 異dị 。 四tứ 正chánh 示thị 境cảnh 相tướng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 數số 。 次thứ 陰ấm 者giả 下hạ 。 釋thích 名danh 。 初sơ 附phụ 小tiểu 宗tông 。 示thị 知tri 境cảnh 處xứ 。 次thứ 釋thích 名danh 中trung 但đãn 以dĩ 因nhân 果quả 兩lưỡng 釋thích 攝nhiếp 諸chư 解giải 盡tận 。 婆bà 沙sa 以dĩ 略lược 𧂐tễ 總tổng 等đẳng 而nhi 釋thích 陰ấm 名danh 。 以dĩ 輪luân 門môn 等đẳng 而nhi 釋thích 入nhập 名danh 。 以dĩ 分phân 別biệt 等đẳng 而nhi 釋thích 界giới 名danh 。

婆bà 沙sa 下hạ 。 明minh 離ly 合hợp 。 與dữ 俱câu 舍xá 同đồng 。 俱câu 舍xá 云vân 。 愚ngu 根căn 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 。 故cố 說thuyết 陰ấm 界giới 處xứ 三tam 。 今kim 文văn 云vân 迷mê 。 迷mê 即tức 愚ngu 也dã 。 言ngôn 少thiểu 分phần 者giả 。 陰ấm 中trung 名danh 略lược 。 則tắc 無vô 少thiểu 分phần 。 入nhập 界giới 則tắc 有hữu 。 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 各các 含hàm 色sắc 心tâm 。 故cố 今kim 且thả 從tùng 。 入nhập 界giới 准chuẩn 可khả 知tri 。 法pháp 含hàm 色sắc 心tâm 即tức 二nhị 少thiểu 分phần 。 合hợp 之chi 為vi 法pháp 。 意ý 但đãn 是thị 心tâm 。 餘dư 十thập 唯duy 色sắc 。 言ngôn 二nhị 少thiểu 分phần 者giả 。 如như 法Pháp 入nhập 中trung 有hữu 四tứ 類loại 法pháp 。 謂vị 無vô 表biểu 色sắc 。 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 及cập 三tam 無vô 為vi 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 即tức 第đệ 三tam 聚tụ 。 同đồng 在tại 法pháp 入nhập 。

數số 人nhân 下hạ 。 第đệ 三tam 。 二nhị 論luận 不bất 同đồng 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 引dẫn 。 次thứ 釋thích 疑nghi 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 引dẫn 二nhị 論luận 。 次thứ 釋thích 次thứ 第đệ 。 初sơ 文văn 者giả 。 先tiên 約ước 心tâm 王vương 似tự 用dụng 。 成thành 論luận 故cố 先tiên 明minh 之chi 。 故cố 成thành 論luận 前tiền 後hậu 。 有hữu 部bộ 同đồng 時thời 。

若nhược 就tựu 下hạ 。 判phán 次thứ 第đệ 前tiền 後hậu 。 言ngôn 不bất 得đắc 隔cách 王vương 者giả 。 王vương 必tất 前tiền 後hậu 。 不bất 合hợp 居cư 中trung 。 故cố 云vân 不bất 隔cách 。

若nhược 論luận 下hạ 。 釋thích 疑nghi 。 釋thích 云vân 。 既ký 約ước 言ngôn 說thuyết 。 非phi 行hành 次thứ 第đệ 。

四tứ 又hựu 分phân 別biệt 下hạ 。 正chánh 示thị 境cảnh 相tướng 。 又hựu 三tam 。 初sơ 略lược 列liệt 諸chư 陰ấm 由do 心tâm 。 次thứ 略lược 示thị 境cảnh 相tướng 難nan 思tư 。 三tam 正chánh 示thị 心tâm 為vi 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 通thông 列liệt 諸chư 陰ấm 。 次thứ 引dẫn 大đại 小tiểu 教giáo 證chứng 。 初sơ 文văn 者giả 。 入nhập 界giới 名danh 寬khoan 。 故cố 但đãn 從tùng 陰ấm 。 後hậu 例lệ 界giới 入nhập 。 以dĩ 識thức 入nhập 識thức 。 界giới 為vi 初sơ 。 何hà 往vãng 不bất 得đắc 。 但đãn 彼bỉ 識thức 多đa 含hàm 。 故cố 且thả 從tùng 陰ấm 。 故cố 依y 經kinh 論luận 皆giai 從tùng 心tâm 造tạo 。 見kiến 愛ái 唯duy 迷mê 。 故cố 云vân 穢uế 汙ô 。 但đãn 是thị 從tùng 果quả 。 變biến 化hóa 即tức 功công 。 巧xảo 五ngũ 善thiện 根căn 者giả 。 念niệm 處xứ 及cập 燸nhu 等đẳng 。 五ngũ 停đình 治trị 障chướng 。 故cố 且thả 未vị 論luận 。 五ngũ 親thân 方phương 便tiện 。 是thị 故cố 云vân 也dã 。 雖tuy 列liệt 正chánh 念niệm 法pháp 。 意ý 在tại 華hoa 嚴nghiêm 。 華hoa 嚴nghiêm 種chủng 種chủng 。 義nghĩa 通thông 十thập 故cố 。

次thứ 世thế 間gian 下hạ 。 示thị 境cảnh 難nan 思tư 。 又hựu 三tam 。 初sơ 舉cử 況huống 奪đoạt 其kỳ 不bất 知tri 。 次thứ 縱túng/tung 其kỳ 知tri 小tiểu 。 三tam 破phá 執chấp 顯hiển 大đại 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 稍sảo 九cửu 陰ấm 及cập 華hoa 嚴nghiêm 心tâm 造tạo 。 非phi 凡phàm 能năng 知tri 。 人nhân 間gian 目mục 囑chúc 。 尚thượng 叵phả 窮cùng 盡tận 。 況huống 復phục 十thập 界giới 凡phàm 識thức 寧ninh 知tri 。 故cố 今kim 且thả 以dĩ 報báo 陰ấm 比tỉ 決quyết 。 令linh 識thức 下hạ 文văn 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 次thứ 凡phàm 眼nhãn 下hạ 。 舉cử 不bất 見kiến 譬thí 以dĩ 譬thí 不bất 知tri 。 肉nhục 眼nhãn 世thế 智trí 凡phàm 眼nhãn 。 三tam 惑hoặc 全toàn 在tại 。 名danh 之chi 為vi 翳ế 。 尚thượng 暗ám 真Chân 諦Đế 之chi 近cận 。 況huống 見kiến 中trung 道đạo 之chi 遠viễn 。 三tam 彌di 生sanh 下hạ 。 合hợp 譬thí 。 況huống 失thất 界giới 內nội 。 偏thiên 真chân 名danh 一nhất 隅ngung 。 界giới 外ngoại 圓viên 中trung 名danh 邊biên 表biểu 四tứ 。 如như 渴khát 鹿lộc 下hạ 。 重trọng/trùng 譬thí 不bất 知tri 之chi 人nhân 。

次thứ 縱túng/tung 令linh 下hạ 。 縱túng/tung 其kỳ 知tri 小tiểu 三tam 。 故cố 大đại 集tập 下hạ 。 破phá 執chấp 顯hiển 大đại 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 引dẫn 佛Phật 世thế 不bất 知tri 之chi 人nhân 為vi 破phá 。 佛Phật 世thế 尚thượng 自tự 住trụ 小tiểu 各các 執chấp 。 執chấp 有hữu 門môn 七thất 方phương 便tiện 名danh 常thường 見kiến 。 說thuyết 異dị 能năng 斷đoạn 。 執chấp 成thành 論luận 觀quán 空không 名danh 斷đoạn 見kiến 。 說thuyết 一nhất 能năng 斷đoạn 。 次thứ 況huống 佛Phật 下hạ 。 舉cử 佛Phật 滅diệt 後hậu 不bất 知tri 之chi 人nhân 為vi 況huống 。 三tam 引dẫn 龍long 樹thụ 大đại 權quyền 破phá 執chấp 。

然nhiên 界giới 內nội 下hạ 。 第đệ 三tam 。 正chánh 示thị 心tâm 為vi 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 又hựu 四tứ 。 初sơ 重trọng/trùng 明minh 正chánh 境cảnh 為vi 諸chư 法pháp 之chi 由do 。 次thứ 佛Phật 告cáo 下hạ 。 先tiên 引dẫn 小tiểu 經kinh 阿a 含hàm 。 次thứ 引dẫn 大đại 論luận 為vi 證chứng 。 三tam 若nhược 欲dục 下hạ 。 舉cử 譬thí 。 世thế 出xuất 世thế 陰ấm 如như 條điều 如như 病bệnh 。 一nhất 念niệm 識thức 心tâm 如như 根căn 如như 穴huyệt 如như 華hoa 。 他tha 治trị 病bệnh 。 湯thang 不bất 過quá 一nhất 兩lưỡng 種chủng 。 灸# 不bất 過quá 一nhất 兩lưỡng 穴huyệt 。 四tứ 今kim 當đương 下hạ 。 尅khắc 示thị 境cảnh 體thể 。 略lược 二nhị 從tùng 陰ấm 。 如như 去khứ 丈trượng 就tựu 尺xích 。 略lược 四tứ 從tùng 識thức 。 如như 去khứ 尺xích 就tựu 寸thốn 。 又hựu 若nhược 探thám 取thủ 下hạ 。 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 說thuyết 者giả 一nhất 念niệm 。 十thập 界giới 三tam 科khoa 如như 丈trượng 。 一nhất 界giới 五ngũ 陰ấm 如như 尺xích 。 唯duy 一nhất 識thức 心tâm 如như 寸thốn 。 達đạt 一nhất 具cụ 已dĩ 度độ 入nhập 一nhất 切thiết 。 則tắc 尺xích 無vô 非phi 寸thốn 。 丈trượng 無vô 非phi 尺xích (# 觀quán 境cảnh 竟cánh )# 。 次thứ 觀quán 心tâm 非phi 下hạ 。 示thị 能năng 觀quán 十thập 法pháp 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 十thập 觀quán 。 次thứ 舉cử 三tam 喻dụ 勸khuyến 修tu (# 在tại 第đệ 七thất 卷quyển 末mạt )# 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 端đoan 坐tọa 觀quán 陰ấm 入nhập 。 次thứ 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 法pháp 說thuyết 。 次thứ 總tổng 喻dụ 大đại 車xa 。 初sơ 又hựu 六lục 。 初sơ 列liệt 十thập 法pháp 。 次thứ 生sanh 起khởi 。 三tam 舉cử 譬thí 。 四tứ 稱xưng 歎thán 。 五ngũ 廣quảng 解giải 。 六lục 結kết 示thị 。

初sơ 文văn 者giả 。 觀quán 法pháp 無vô 十thập 。 逗đậu 根căn 故cố 十thập 。 雖tuy 復phục 隨tùy 根căn 。 唯duy 妙diệu 心tâm 境cảnh 。 文văn 十thập 義nghĩa 十thập 。 根căn 三tam 意ý 二nhị 。 分phần/phân 近cận 遠viễn 故cố 。 近cận 謂vị 初sơ 住trụ 。 遠viễn 即tức 極cực 果quả 。 又hựu 次thứ 位vị 遠viễn 。 極cực 果quả 下hạ 。 三tam 非phi 全toàn 觀quán 。 法pháp 為vi 成thành 觀quán 。 故cố 相tương 從tùng 云vân 也dã 。

既ký 自tự 下hạ 。 生sanh 起khởi 。

三tam 舉cử 譬thí 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 勝thắng 堂đường 。 次thứ 善thiện 盡tận 。 初sơ 文văn 者giả 。 毗tỳ 首thủ 是thị 天thiên 家gia 巧xảo 匠tượng 。 帝Đế 釋Thích 由do 修tu 羅la 戰chiến 勝thắng 。 因nhân 造tạo 此thử 堂đường 。 故cố 號hiệu 得đắc 勝thắng 。 又hựu 千thiên 界giới 第đệ 一nhất 。 故cố 名danh 最tối 勝thắng 。 不bất 能năng 委ủy 消tiêu 。 下hạ 文văn 自tự 合hợp 。 次thứ 善thiện 盡tận 者giả 。 如như 張trương [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 之chi 徒đồ 。 得đắc 筆bút 墨mặc 之chi 妙diệu 。 此thử 十thập 觀quán 下hạ 。 合hợp 。 以dĩ 此thử 一nhất 合hợp 。 雙song 合hợp 二nhị 喻dụ 。 最tối 後hậu 亦diệc 同đồng 結kết 二nhị 人nhân 。 今kim 先tiên 對đối 二nhị 譬thí 。 次thứ 消tiêu 合hợp 文văn 。 先tiên 勝thắng 堂đường 者giả 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 等đẳng 合hợp 。 不bất 疎sơ 不bất 密mật 等đẳng 。 初sơ 則tắc 下hạ 。 合hợp 巍nguy 巍nguy 等đẳng 。 意ý 圓viên 下hạ 。 合hợp 非phi 拙chuyết 匠tượng 等đẳng 。 若nhược 合hợp 後hậu 譬thí 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 等đẳng 。 合hợp 迬# 墎# 逼bức 真chân 。 微vi 妙diệu 等đẳng 。 合hợp 圖đồ 寫tả 等đẳng 。 初sơ 則tắc 下hạ 。 合hợp 生sanh 氣khí 等đẳng 。 非phi 誦tụng 文văn 合hợp 填điền 彩thải 人nhân 。 次thứ 釋thích 合hợp 文văn 。 言ngôn 橫hoạnh/hoành 竪thụ 者giả 。 通thông 別biệt 二nhị 意ý 。 即tức 十thập 法pháp 中trung 境cảnh 窮cùng 實thật 相tướng 名danh 竪thụ 。 包bao 十thập 法Pháp 界Giới 名danh 橫hoạnh/hoành 。 發phát 心tâm 上thượng 求cầu 名danh 竪thụ 。 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 名danh 橫hoạnh/hoành 。 安an 心tâm 徹triệt 理lý 名danh 竪thụ 。 六lục 十thập 四tứ 番phiên 名danh 橫hoạnh/hoành 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 。 下hạ 文văn 准chuẩn 知tri 。 若nhược 總tổng 十thập 法pháp 。 位vị 位vị 相tương 望vọng 為vi 橫hoạnh/hoành 。 一nhất 一nhất 至chí 極cực 名danh 竪thụ 。 遍biến 攝nhiếp 諸chư 法pháp 名danh 收thu 束thúc 。 理lý 幽u 為vi 微vi 。 絕tuyệt 待đãi 為vi 妙diệu 。 不bất 濫lạm 名danh 精tinh 。 次thứ 比tỉ 名danh 巧xảo 。 初sơ 則tắc 以dĩ 圓viên 為vi 真chân 。 指chỉ 三tam 為vi 偽ngụy 。 中trung 則tắc 第đệ 七thất 為vi 助trợ 。 餘dư 皆giai 為vi 正chánh 。 後hậu 則tắc 第đệ 九cửu 安an 忍nhẫn 。 第đệ 十thập 離ly 愛ái 。 若nhược 觀quán 若nhược 說thuyết 。 無vô 所sở 缺khuyết 少thiểu 。 名danh 為vi 意ý 圓viên 。 安an 布bố 収thâu 攝nhiếp 。 名danh 為vi 法pháp 巧xảo 。 遍biến 攝nhiếp 名danh 該cai 。 収thâu 入nhập 名danh 括quát 。 以dĩ 該cai 故cố 周chu 。 以dĩ 括quát 故cố 備bị 。 依y 此thử 說thuyết 行hành 。 則tắc 四tứ 教giáo 。 十thập 六lục 門môn 。 五ngũ 時thời 。 八bát 教giáo 。 同đồng 歸quy 一nhất 心tâm 。 尚thượng 非phi 偏thiên 教giáo 教giáo 主chủ 所sở 知tri 。 況huống 暗ám 證chứng 者giả 。 規quy 圓viên 矩củ 方phương 。 法pháp 有hữu 准chuẩn 則tắc 。 簡giản 真chân 偽ngụy 境cảnh 。 初sơ 有hữu 則tắc 也dã 。 正chánh 助trợ 相tương/tướng 添# 。 中trung 有hữu 則tắc 也dã 。 安an 忍nhẫn 無vô 著trước 。 後hậu 有hữu 則tắc 也dã 。 若nhược 至chí 初sơ 住trụ 。 名danh 薩tát 雲vân 若nhược 。

蓋cái 如Như 來Lai 下hạ 。 第đệ 四tứ 稱xưng 歎thán 。 今kim 依y 彼bỉ 妙diệu 一Nhất 乘Thừa 故cố 。 還hoàn 以dĩ 法pháp 華hoa 文văn 歎thán 。 迹tích 乃nãi 大đại 通thông 為vi 積tích 劫kiếp 。 道Đạo 場Tràng 為vi 妙diệu 悟ngộ 。 本bổn 即tức 以dĩ 本bổn 行hạnh 為vi 積tích 劫kiếp 。 本bổn 成thành 為vi 妙diệu 悟ngộ 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 遺di 斯tư 二nhị 。 身thân 子tử 等đẳng 者giả 。 寂tịch 場tràng 機cơ 生sanh 。 更cánh 施thí 方phương 便tiện 。 三tam 昧muội 調điều 熟thục 。 靈linh 山sơn 始thỉ 開khai 。 點điểm 示thị 四tứ 一nhất 。 演diễn 五ngũ 佛Phật 章chương 。 法pháp 譬thí 因nhân 緣duyên 在tại 茲tư 十thập 法pháp 。 故cố 十thập 境cảnh 十thập 法pháp 皆giai 譬thí 大đại 車xa 。 是thị 故cố 結kết 曰viết 正chánh 在tại 茲tư 乎hồ 。 世thế 猶do 不bất 知tri 是thị 。 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 此thử 則tắc 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 亦diệc 何hà 謝tạ 於ư 持trì 讀đọc 。 但đãn 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 俱câu 為vi 方phương 便tiện 。 善thiện 取thủ 其kỳ 意ý 無vô 令linh 自tự 欺khi 。

一nhất 觀quán 心tâm 下hạ 。 第đệ 五ngũ 廣quảng 解giải 。 文văn 自tự 為vi 十thập 。 初sơ 更cánh 明minh 境cảnh 者giả 。 問vấn 。 初sơ 應ưng 明minh 觀quán 。 那na 復phục 說thuyết 境cảnh 。 答đáp 。 前tiền 雖tuy 指chỉ 心tâm 。 未vị 示thị 境cảnh 相tướng 。 恐khủng 疑nghi 猶do 有hữu 能năng 造tạo 所sở 造tạo 。 故cố 更cánh 依y 能năng 觀quán 辨biện 所sở 觀quán 妙diệu 。 所sở 觀quán 妙diệu 已dĩ 能năng 觀quán 自tự 成thành 。 又hựu 境cảnh 為vi 九cửu 本bổn 。 故cố 委ủy 明minh 之chi 。 於ư 境cảnh 又hựu 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 思tư 議nghị 。 次thứ 不bất 思tư 議nghị 。 初sơ 又hựu 為vi 四tứ 。 初sơ 明minh 用dụng 思tư 議nghị 意ý 。 次thứ 明minh 思tư 議nghị 之chi 由do 。 三tam 正chánh 明minh 思tư 議nghị 。 四tứ 總tổng 結kết 。 初sơ 明minh 意ý 者giả 。 文văn 十thập 義nghĩa 十thập 。 意ý 顯hiển 不bất 次thứ 。 故cố 云vân 先tiên 明minh 等đẳng 。 明minh 思tư 議nghị 已dĩ 。 點điểm 示thị 一nhất 心tâm 。 故cố 云vân 易dị 解giải 。 人nhân 見kiến 注chú 云vân 。 非phi 今kim 所sở 用dụng 。 外ngoại 別biệt 求cầu 者giả 。 遠viễn 矣hĩ 遠viễn 矣hĩ 。 如như 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 意ý 在tại 於ư 實thật 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 意ý 在tại 於ư 權quyền 。 乃nãi 至chí 待đãi 絕tuyệt 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 旨chỉ 歸quy 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

次thứ 思tư 議nghị 下hạ 。 明minh 思tư 議nghị 之chi 由do 。 由do 大đại 小Tiểu 乘Thừa 皆giai 云vân 心tâm 生sanh 。 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 。 故cố 未vị 云vân 具cụ 。 貶biếm 云vân 思tư 議nghị 。 三tam 若nhược 觀quán 下hạ 。 正chánh 明minh 思tư 議nghị 之chi 相tướng 。 佛Phật 法Pháp 界giới 中trung 皆giai 實thật 相tướng 者giả 。 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 亡vong 泯mẫn 諸chư 法pháp 。 誰thùy 善thiện 誰thùy 惡ác 。 泯mẫn 前tiền 界giới 內nội 三tam 善thiện 三tam 惡ác 。 誰thùy 有hữu 誰thùy 無vô 泯mẫn 前tiền 三tam 有hữu 及cập 二Nhị 乘Thừa 無vô 。 誰thùy 度độ 不bất 度độ 泯mẫn 於ư 四tứ 弘hoằng 能năng 度độ 所sở 度độ 。 至chí 後hậu 雖tuy 泯mẫn 前tiền 。 從tùng 漸tiệm 來lai 始thỉ 終chung 猶do 成thành 可khả 思tư 議nghị 也dã 。 取thủ 後hậu 棄khí 前tiền 二nhị 法pháp 俱câu 失thất 故cố 。 釋thích 名danh 下hạ 。 四tứ 段đoạn 皆giai 然nhiên 。 攬lãm 解giải 成thành 今kim 不bất 思tư 議nghị 觀quán 。 四tứ 此thử 之chi 下hạ 。 總tổng 結kết 。

次thứ 不bất 思tư 議nghị 。 文văn 異dị 義nghĩa 異dị 。 意ý 非phi 次thứ 第đệ 。 於ư 中trung 為vi 七thất 。 初sơ 總tổng 明minh 理lý 境cảnh 。 次thứ 明minh 自tự 行hành 境cảnh 。 三Tam 明Minh 化hóa 他tha 境cảnh 。 四tứ 明minh 結kết 略lược 自tự 他tha 事sự 理lý 以dĩ 成thành 三tam 諦đế 。 五ngũ 舉cử 譬thí 。 六lục 明minh 境cảnh 功công 能năng 。 七thất 収thâu 前tiền 事sự 理lý 自tự 他tha 歸quy 乎hồ 一nhất 心tâm 。 初sơ 文văn 又hựu 四tứ 。 初sơ 引dẫn 正chánh 教giáo 。 次thứ 釋thích 境cảnh 總tổng 名danh 。 三Tam 明Minh 境cảnh 所sở 攝nhiếp 法pháp 。 四tứ 結kết 成thành 理lý 境cảnh 。 初sơ 文văn 者giả 。 前tiền 文văn 云vân 造tạo 即tức 知tri 是thị 具cụ 彼bỉ 功công 德đức 林lâm 。 廣quảng 頌tụng 其kỳ 相tương/tướng 。 又hựu 心tâm 造tạo 者giả 不bất 出xuất 三tam 意ý 。 一nhất 者giả 約ước 理lý 。 理lý 即tức 是thị 具cụ 。 二nhị 者giả 約ước 事sự 。 三tam 者giả 變biến 化hóa 。 言ngôn 約ước 事sự 者giả 不bất 出xuất 三tam 世thế 。 三tam 世thế 又hựu 二nhị 。 一nhất 者giả 過quá 造tạo 現hiện 。 二nhị 者giả 現hiện 造tạo 於ư 現hiện 。 三tam 變biến 化hóa 者giả 。 聖thánh 人nhân 同đồng 凡phàm 。 並tịnh 由do 理lý 具cụ 方phương 能năng 事sự 現hiện 。 今kim 但đãn 觀quán 理lý 。 總tổng 攝nhiếp 凡phàm 聖thánh 。

次thứ 法Pháp 界Giới 下hạ 。 釋thích 境cảnh 總tổng 名danh 。 問vấn 。 法Pháp 界Giới 與dữ 法pháp 性tánh 何hà 別biệt 。 答đáp 。 異dị 名danh 而nhi 已dĩ 。 云vân 法Pháp 界Giới 者giả 。 諸chư 法Pháp 界Giới 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 以dĩ 三tam 諦đế 而nhi 為vi 界giới 分phần/phân 。 為vi 顯hiển 三tam 諦đế 故cố 須tu 云vân 十thập 。 故cố 釋thích 三tam 字tự 離ly 合hợp 成thành 三tam 。 初sơ 約ước 真Chân 諦Đế 作tác 所sở 依y 釋thích 。 十thập 數số 是thị 假giả 。 空không 為vi 所sở 依y 。 能năng 依y 於ư 所sở 。 故cố 十thập 皆giai 空không 。 又hựu 此thử 下hạ 。 約ước 於ư 俗tục 諦đế 作tác 隔cách 歷lịch 釋thích 。 是thị 故cố 十thập 法pháp 各các 有hữu 界giới 分phần/phân 。 從tùng 又hựu 此thử 十thập 下hạ 。 約ước 於ư 中trung 道đạo 作tác 真Chân 如Như 釋thích 。 十thập 法pháp 無vô 非phi 真Chân 如Như 實thật 理lý 。 若nhược 讀đọc 此thử 文văn 。 十thập 法Pháp 界Giới 三tam 字tự 隨tùy 義nghĩa 為vi 句cú 。 初sơ 番phiên 十thập 字tự 獨độc 呼hô 法Pháp 界Giới 字tự 合hợp 。 次thứ 十thập 法pháp 字tự 合hợp 界giới 字tự 獨độc 呼hô 。 後hậu 三tam 字tự 俱câu 合hợp 。 依y 此thử 讀đọc 文văn 。 三tam 諦đế 義nghĩa 顯hiển 。 三tam 俱câu 無vô 相tướng 。 寄ký 事sự 可khả 分phần/phân 。 由do 識thức 三tam 千thiên 空không 中trung 易dị 辨biện 。 千thiên 萬vạn 翻phiên 覆phú 三tam 法pháp 凝ngưng 然nhiên 。 能năng 作tác 此thử 知tri 。 萬vạn 法pháp 融dung 治trị 。

十thập 法pháp 下hạ 。 第đệ 三tam 境cảnh 所sở 攝nhiếp 法pháp 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 三tam 世thế 間gian 。 次thứ 明minh 十thập 如như 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 結kết 示thị 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 明minh 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 。 次thứ 明minh 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 三Tam 明Minh 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 初sơ 明minh 五ngũ 陰ấm 。 十thập 法pháp 不bất 同đồng 。 又hựu 為vi 三tam 。 初sơ 列liệt 十thập 種chủng 五ngũ 陰ấm 。 次thứ 引dẫn 論luận 等đẳng 證chứng 於ư 佛Phật 界giới 五ngũ 陰ấm 。 三tam 總tổng 結kết 十thập 界giới 以dĩ 成thành 世thế 間gian 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 引dẫn 證chứng 又hựu 三tam 。 初sơ 引dẫn 大đại 論luận 證chứng 法pháp 。 次thứ 引dẫn 無vô 量lượng 義nghĩa 釋thích 疑nghi 。 三tam 重trọng/trùng 引dẫn 大đại 經kinh 證chứng 成thành 佛Phật 界giới 釋thích 無vô 量lượng 義nghĩa 。 三tam 以dĩ 十thập 下hạ 。 結kết 。 如như 文văn 。 攬lãm 五ngũ 陰ấm 下hạ 。 釋thích 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 如như 攬lãm 指chỉ 為vi 拳quyền 。 於ư 中trung 亦diệc 三tam 。 初sơ 列liệt 。 次thứ 引dẫn 大đại 論luận 證chứng 佛Phật 界giới 成thành 眾chúng 生sanh 。 三tam 大đại 經kinh 下hạ 。 證chứng 成thành 世thế 間gian 。 即tức 差sai 別biệt 也dã 。 初sơ 引dẫn 經kinh 。 故cố 大đại 經kinh 中trung 依y 正chánh 皆giai 有hữu 十thập 時thời 差sai 別biệt 。 正chánh 則tắc 始thỉ 自tự 歌ca 邏la 。 終chung 至chí 老lão 死tử 。 依y 則tắc 牙nha 莖hành 。 終chung 至chí 結kết 果quả 。 直trực 約ước 下hạ 。 正chánh 結kết 成thành 。 如như 文văn 。 十thập 種chủng 下hạ 。 釋thích 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 十thập 界giới 所sở 依y 。 不bất 出xuất 四tứ 土thổ/độ 。 文văn 亦diệc 為vi 三tam 。 初sơ 列liệt 四tứ 土thổ/độ 。 次thứ 引dẫn 仁nhân 王vương 證chứng 佛Phật 居cư 名danh 土thổ/độ 。 九cửu 界giới 名danh 陰ấm 名danh 生sanh 。 有hữu 土thổ/độ 不bất 疑nghi 故cố 唯duy 證chứng 佛Phật 。 佛Phật 亦diệc 具cụ 三tam 土thổ/độ 。 三tam 土thổ/độ 下hạ 。 結kết 成thành 世thế 間gian 。 次thứ 此thử 三tam 十thập 下hạ 。 總tổng 結kết 示thị 從tùng 心tâm 。 問vấn 。 為vi 何hà 教giáo 門môn 立lập 三tam 世thế 間gian 。 答đáp 。 名danh 在tại 大đại 論luận 百bách 八bát 三tam 昧muội 中trung 。

又hựu 十thập 種chủng 下hạ 。 釋thích 十thập 如như 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 如như 是thị 性tánh 等đẳng 。 人nhân 皆giai 讀đọc 之chi 。 人nhân 皆giai 暗ám 之chi 。 故cố 知tri 十thập 如như 隨tùy 於ư 十thập 界giới 。 自tự 成thành 三tam 諦đế 。 故cố 南nam 岳nhạc 讀đọc 之chi 凡phàm 有hữu 三tam 轉chuyển 。 初sơ 以dĩ 如như 為vi 句cú 。 空không 也dã 。 次thứ 以dĩ 相tương/tướng 為vi 句cú 。 假giả 也dã 。 次thứ 以dĩ 是thị 為vi 句cú 。 中trung 也dã 。 常thường 讀đọc 且thả 依y 相tương/tướng 等đẳng 為vi 句cú 。 於ư 中trung 為vi 三tam 。 先tiên 陰ấm 。 次thứ 生sanh 。 三tam 土thổ/độ 。 初sơ 五ngũ 陰ấm 十thập 如như 又hựu 三tam 。 先tiên 標tiêu 。 次thứ 列liệt 。 三tam 釋thích 。 釋thích 中trung 自tự 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 以dĩ 總tổng 冠quan 別biệt 。 總tổng 別biệt 皆giai 如như 。 初sơ 文văn 十thập 如như 自tự 為vi 十thập 段đoạn 。 初sơ 相tương/tướng 中trung 三tam 法pháp 譬thí 。 合hợp 法pháp 如như 文văn 。 譬thí 中trung 云vân 休hưu 否phủ/bĩ 者giả 。 休hưu 。 喜hỷ 也dã 。 否phủ/bĩ 。 惡ác 也dã 。 十thập 界giới 相tương 望vọng 。 善thiện 惡ác 可khả 知tri 。 昔tích 孫tôn 㔁# 等đẳng 者giả 。 引dẫn 事sự 證chứng 相tương/tướng 。 漢hán 末mạt 三tam 人nhân 俱câu 詣nghệ 相tương/tướng 者giả 。 相tương/tướng 者giả 唯duy 記ký 孫tôn 㔁# 不bất 記ký 曹tào 操thao 。 褰khiên 衣y 示thị 之chi 。 相tương/tướng 者giả 大đại 咲# 。 乃nãi 知tri 天thiên 下hạ 。 應ưng 為vi 三tam 分phần/phân 。 曹tào 公công 相tương/tướng 隱ẩn 如như 八bát 界giới 。 孫tôn 㔁# 相tương/tướng 顯hiển 如như 二nhị 界giới 。 遠viễn 近cận 皆giai 記ký 者giả 。 遠viễn 如như 鴿cáp 雀tước 及cập 法Pháp 師sư 等đẳng 。 近cận 如như 彌Di 勒Lặc 及cập 記ký 賢Hiền 劫Kiếp 。 亦diệc 如như 楞lăng 伽già 有hữu 四tứ 種chủng 記ký 。 一nhất 未vị 發phát 心tâm 。 二nhị 適thích 發phát 心tâm 。 第đệ 三tam 密mật 記ký 。 四tứ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 四tứ 中trung 三tam 遠viễn 。 無vô 生sanh 則tắc 近cận 。

如như 是thị 性tánh 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 解giải 。 次thứ 破phá 古cổ 。 初sơ 亦diệc 三tam 。 初sơ 法pháp 如như 文văn 。 次thứ 譬thí 中trung 云vân 燧toại 人nhân 者giả 。 出xuất 火hỏa 木mộc 也dã 。 此thử 土thổ/độ 先tiên 有hữu 燧toại 人nhân 出xuất 火hỏa 。 故cố 後hậu 名danh 物vật 名danh 之chi 為vi 燧toại 。 觀quán 鑽toàn 境cảnh 燧toại 。 助trợ 以dĩ 乾can 草thảo 。 運vận 功công 如như 手thủ 。 惑hoặc 斷đoạn 性tánh 。 顯hiển 義nghĩa 如như 火hỏa 出xuất 。 復phục 能năng 利lợi 物vật 名danh 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 心tâm 亦diệc 下hạ 。 合hợp 如như 文văn 。

次thứ 世thế 間gian 下hạ 。 破phá 古cổ 。 為vi 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 別biệt 又hựu 為vi 三tam 。 初sơ 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 破phá 法pháp 華hoa 不bất 明minh 佛Phật 性tánh 。 次thứ 有hữu 師sư 下hạ 。 破phá 分phần/phân 十thập 如như 以dĩ 為vi 權quyền 實thật 。 性tánh 成thành 無vô 常thường 。 三tam 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 破phá 淨tịnh 名danh 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 是thị 無vô 常thường 。 卻khước 列liệt 涅Niết 槃Bàn 而nhi 成thành 就tựu 無vô 常thường 。

釋thích 體thể 。 如như 文văn 。

釋thích 力lực 中trung 云vân 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 。 且thả 寄ký 四tứ 聖thánh 力lực 用dụng 以dĩ 釋thích 。 若nhược 通thông 論luận 者giả 。 夫phu 有hữu 心tâm 者giả 皆giai 十thập 界giới 用dụng 。 六lục 餘dư 如như 文văn 。

次thứ 類loại 解giải 。 即tức 是thị 別biệt 解giải 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 自tự 為vi 四tứ 。 恐khủng 煩phiền 難nan 見kiến 。 束thúc 為vi 四tứ 類loại 。 故cố 名danh 類loại 解giải 。 初sơ 三tam 惡ác 。 次thứ 三tam 善thiện 。 如như 文văn 。

三tam 二Nhị 乘Thừa 類loại 中trung 云vân 涅Niết 槃Bàn 為vi 相tương/tướng 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 即tức 是thị 無vô 餘dư 。 其kỳ 法pháp 麤thô 者giả 名danh 之chi 為vi 相tương/tướng 。 解giải 脫thoát 者giả 即tức 法Pháp 樂lạc 也dã 。 其kỳ 法pháp 細tế 者giả 名danh 之chi 為vi 性tánh 。 得đắc 無vô 餘dư 者giả 可khả 表biểu 二Nhị 乘Thừa 。 得đắc 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 性tánh 必tất 無vô 改cải 。 五ngũ 分phân 為vi 體thể 者giả 。 只chỉ 是thị 色sắc 心tâm 。 以dĩ 戒giới 為vi 色sắc 。 餘dư 四tứ 是thị 心tâm 。 言ngôn 五ngũ 分phần/phân 者giả 。 道đạo 俱câu 戒giới 事sự 理lý 定định 無vô 漏lậu 慧tuệ 二nhị 解giải 脫thoát 者giả 。 了liễu 脫thoát 智trí 也dã 。 無vô 繫hệ 為vi 力lực 者giả 。 以dĩ 擇trạch 滅diệt 慧tuệ 離ly 三tam 界giới 繫hệ 。 既ký 後hậu 有hữu 等đẳng 者giả 。 未vị 來lai 生sanh 陰ấm 名danh 為vi 後hậu 有hữu 。 後hậu 陰ấm 生sanh 陰ấm 名danh 後hậu 有hữu 田điền 。 二Nhị 乘Thừa 生sanh 盡tận 故cố 云vân 不bất 生sanh 。 田điền 是thị 生sanh 義nghĩa 。 大đại 經Kinh 云vân 。 一nhất 者giả 亦diệc 果quả 亦diệc 報báo 。 二nhị 者giả 唯duy 果quả 無vô 報báo 。

四tứ 菩Bồ 薩Tát 類loại 中trung 正chánh 因nhân 為vi 體thể 者giả 。 問vấn 。 總tổng 中trung 云vân 色sắc 心tâm 為vi 體thể 。 應ưng 須tu 十thập 界giới 皆giai 云vân 色sắc 心tâm 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 正chánh 因nhân 為vi 體thể 。 答đáp 。 圓viên 釋thích 正chánh 因nhân 。 正chánh 指chỉ 色sắc 心tâm 。 苦khổ 道đạo 故cố 也dã 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 辨biện 逆nghịch 順thuận 。 十thập 中trung 從tùng 便tiện 。 更cánh 約ước 因nhân 緣duyên 。 六lục 道đạo 順thuận 。 界giới 內nội 二Nhị 乘Thừa 逆nghịch 。 二Nhị 乘Thừa 順thuận 。 界giới 外ngoại 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 逆nghịch 。 菩Bồ 薩Tát 類loại 多đa 。 隨tùy 其kỳ 行hành 位vị 以dĩ 判phán 逆nghịch 順thuận 。 言ngôn 淮hoài 知tri 者giả 。 性tánh 相tướng 體thể 三tam 。 總tổng 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 力lực 是thị 因nhân 緣duyên 功công 能năng 。 作tác 是thị 因nhân 緣duyên 運vận 用dụng 。 果quả 報báo 是thị 因nhân 緣duyên 習tập 報báo 。 故cố 知tri 略lược 即tức 因nhân 緣duyên 。 廣quảng 即tức 十thập 相tương/tướng 。 三tam 若nhược 依y 辨biện 下hạ 。 辨biện 報báo 有hữu 無vô 。 佛Phật 有hữu 報báo 身thân 。 具cụ 如như 玄huyền 文văn 。 若nhược 大đại 瓔anh 珞lạc 。 乃nãi 成thành 四tứ 句cú 。

次thứ 眾chúng 生sanh 十thập 如như 。 例lệ 前tiền 可khả 知tri 。

三tam 國quốc 土độ 十thập 如như 者giả 。 委ủy 明minh 四tứ 土thổ/độ 。 應ưng 辨biện 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 具cụ 如như 淨tịnh 名danh 釋thích 佛Phật 國quốc 中trung 。 今kim 且thả 用dụng 四tứ 以dĩ 攝nhiếp 十thập 界giới 。 同đồng 居cư 六lục 界giới 。 餘dư 三tam 四tứ 界giới 。 亦diệc 可khả 分phần/phân 方phương 便tiện 二Nhị 乘Thừa 。 實thật 報báo 菩Bồ 薩Tát 。 寂tịch 光quang 在tại 佛Phật 。

夫phu 一nhất 心tâm 下hạ 。 第đệ 四tứ 結kết 成thành 理lý 境cảnh 。 恐khủng 人nhân 迷mê 前tiền 。 故cố 重trọng/trùng 結kết 之chi 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 謂vị 法pháp 譬thí 合hợp 。 初sơ 言ngôn 無vô 心tâm 而nhi 已dĩ 者giả 。 顯hiển 心tâm 不bất 無vô 。 介giới 者giả 纔tài 有hữu 也dã 。 但đãn 異dị 無vô 心tâm 。 三tam 千thiên 三tam 德đức 。 悉tất 皆giai 具cụ 足túc 。 故cố 大đại 師sư 一nhất 代đại 演diễn 說thuyết 。 唯duy 此thử 止Chỉ 觀Quán 言ngôn 及cập 三tam 千thiên 。 故cố 知tri 餘dư 雖tuy 云vân 觀quán 。 非phi 觀quán 正chánh 宗tông 。 故cố 所sở 論luận 皆giai 略lược 。 故cố 序tự 中trung 云vân 。 說thuyết 己kỷ 心tâm 中trung 所sở 行hành 法Pháp 門môn 。 良lương 有hữu 巳tị 也dã 。 凡phàm 諸chư 釋thích 義nghĩa 不bất 能năng 取thủ 異dị 諸chư 教giáo 者giả 。 良lương 由do 不bất 語ngữ 三tam 千thiên 故cố 也dã 。

次thứ 例lệ 如như 下hạ 。 譬thí 。 八bát 相tương/tướng 遷thiên 物vật 者giả 。 相tương 謂vị 能năng 遷thiên 。 物vật 即tức 所sở 遷thiên 。 俱câu 舍xá 云vân 。 此thử 謂vị 生sanh 生sanh 等đẳng 。 於ư 八bát 一nhất 有hữu 。 能năng 八bát 即tức 本bổn 。 隨tùy 二nhị 四tứ 相tương/tướng 故cố 。 大đại 名danh 本bổn 。 小tiểu 名danh 隨tùy 。 以dĩ 此thử 八bát 故cố 。 故cố 成thành 有hữu 相tương/tướng 。 言ngôn 生sanh 生sanh 者giả 。 所sở 謂vị 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 生sanh 。 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 。 此thử 八bát 望vọng 法pháp 。 不bất 前tiền 不bất 後hậu 。 心tâm 與dữ 三tam 千thiên 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

今kim 心tâm 下hạ 。 合hợp 。 非phi 識thức 是thị 不bất 思tư 。 非phi 言ngôn 是thị 不bất 議nghị 。 此thử 理lý 境cảnh 竟cánh 。

次thứ 問vấn 下hạ 。 明minh 修tu 得đắc 境cảnh 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 初sơ 文văn 者giả 。 此thử 自tự 行hành 境cảnh 。 故cố 先tiên 問vấn 起khởi 以dĩ 成thành 行hành 相tương/tướng 。 於ư 前tiền 理lý 性tánh 未vị 論luận 性tánh 過quá 。 故cố 今kim 須tu 以dĩ 四tứ 性tánh 推thôi 撿kiểm 。 今kim 此thử 問vấn 者giả 且thả 約ước 所sở 起khởi 。 對đối 理lý 本bổn 具cụ 而nhi 為vi 破phá 執chấp 。 其kỳ 實thật 但đãn 離ly 本bổn 具cụ 性tánh 計kế 。 故cố 下hạ 。 答đáp 文văn 。 離ly 四tứ 執chấp 已dĩ 。 還hoàn 依y 本bổn 理lý 。 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 。 又hựu 前tiền 云vân 理lý 具cụ 。 又hựu 云vân 修tu 具cụ 。 故cố 須tu 此thử 撿kiểm 以dĩ 成thành 行hành 相tương/tướng 。

次thứ 答đáp 中trung 二nhị 。 初sơ 約ước 四tứ 種chủng 四tứ 句cú 破phá 執chấp 以dĩ 明minh 行hành 相tương/tướng 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 橫hoạnh/hoành 四tứ 句cú 。 又hựu 為vi 五ngũ 。 初sơ 引dẫn 。 二nhị 論luận 。 然nhiên 此thử 破phá 性tánh 不bất 同đồng 。 三tam 教giáo 。 今kim 唯duy 理lý 性tánh 寄ký 二nhị 論luận 者giả 。 論luận 存tồn 教giáo 道đạo 。 恐khủng 執chấp 教giáo 妨phương 理lý 。 故cố 引dẫn 而nhi 破phá 之chi 。 言ngôn 無vô 沒một 無vô 明minh 者giả 。 梨lê 耶da 恆hằng 有hữu 故cố 云vân 無vô 始thỉ 無vô 沒một 無vô 明minh 。 次thứ 若nhược 從tùng 下hạ 。 示thị 各các 計kế 之chi 相tướng 。 判phán 屬thuộc 性tánh 過quá 。 計kế 心tâm 為vi 自tự 。 計kế 緣duyên 為vi 他tha 。 三tam 若nhược 法pháp 性tánh 下hạ 。 正chánh 破phá 性tánh 計kế 成thành 過quá 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 地địa 師sư 。 法pháp 性tánh 非phi 真chân 緣duyên 者giả 。 還hoàn 引dẫn 所sở 計kế 。 准chuẩn 理lý 破phá 之chi 。 心tâm 性tánh 俱câu 非phi 。 地địa 人nhân 僻tích 計kế 法pháp 性tánh 非phi 心tâm 而nhi 許hứa 心tâm 具cụ 。 亦diệc 可khả 法pháp 性tánh 非phi 緣duyên 而nhi 論luận 具cụ 。 何hà 得đắc 不bất 許hứa 攝nhiếp 師sư 梨lê 耶da 。 次thứ 若nhược 言ngôn 下hạ 。 破phá 攝nhiếp 師sư 以dĩ 他tha 破phá 自tự 。 法pháp 性tánh 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 梨lê 耶da 。 若nhược 許hứa 梨lê 耶da 依y 持trì 。 即tức 許hứa 法pháp 性tánh 依y 持trì 。 若nhược 不bất 關quan 者giả 。 理lý 復phục 不bất 成thành 。 四tứ 又hựu 違vi 經kinh 下hạ 。 引dẫn 教giáo 示thị 過quá 。 經kinh 即tức 大đại 品phẩm 。 教giáo 既ký 非phi 四tứ 。 何hà 以dĩ 各các 計kế 。 五ngũ 更cánh 就tựu 下hạ 。 寄ký 於ư 夢mộng 喻dụ 以dĩ 破phá 性tánh 過quá 。 於ư 中trung 三tam 謂vị 喻dụ 合hợp 結kết 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 定định 四tứ 句cú 。 次thứ 若nhược 依y 下hạ 。 責trách 破phá 。 三tam 四tứ 句cú 下hạ 。 約ước 成thành 無vô 生sanh 。 次thứ 心tâm 喻dụ 下hạ 。 合hợp 。 恐khủng 悞ngộ 。 喻dụ 中trung 既ký 以dĩ 眠miên 心tâm 相tương 對đối 。 合hợp 中trung 應ưng 云vân 。 心tâm 喻dụ 法pháp 性tánh 。 眠miên 喻dụ 梨lê 耶da 。 夢mộng 事sự 即tức 喻dụ 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 縱túng/tung 眠miên 人nhân 等đẳng 者giả 。 只chỉ 應ưng 改cải 云vân 睡thụy 喻dụ 梨lê 耶da 。 若nhược 言ngôn 睡thụy 人nhân 亦diệc 有hữu 不bất 夢mộng 時thời 者giả 。 但đãn 取thủ 夢mộng 時thời 為ví 喻dụ 。 三tam 當đương 知tri 下hạ 。 結kết 。 推thôi 雖tuy 叵phả 得đắc 。 夢mộng 事sự 不bất 無vô 。 若nhược 為vì 他tha 說thuyết 。 還hoàn 依y 四tứ 句cú 。 三tam 千thiên 一nhất 念niệm 。 准chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 何hà 但đãn 說thuyết 爾nhĩ 。 觀quán 亦diệc 隨tùy 宜nghi 。 故cố 觀quán 心tâm 論luận 中trung 。 一nhất 句cú 各các 生sanh 三tam 十thập 六lục 句cú (# 明minh 橫hoạnh/hoành 破phá 竟cánh )# 。

次thứ 竪thụ 破phá 者giả 。 前tiền 橫hoạnh/hoành 以dĩ 梨lê 耶da 法pháp 性tánh 相tướng 對đối 成thành 計kế 。 已dĩ 異dị 藏tạng 通thông 。 彼bỉ 二nhị 無vô 有hữu 梨lê 耶da 名danh 故cố 。 雖tuy 云vân 生sanh 等đẳng 。 指chỉ 現hiện 心tâm 境cảnh 。 推thôi 兩lưỡng 亦diệc 者giả 。 初sơ 二nhị 計kế 單đơn 已dĩ 被bị 破phá 訖ngật 。 轉chuyển 計kế 兩lưỡng 亦diệc 。 故cố 須tu 破phá 之chi 。 各các 已dĩ 不bất 生sanh 。 二nhị 不bất 生sanh 合hợp 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 。 猶do 如như 水thủy 火hỏa 。 自tự 相tương/tướng 損tổn 壞hoại 。 豈khởi 更cánh 生sanh 法pháp 。 破phá 雙song 非phi 者giả 。 滅diệt 為vi 能năng 生sanh 。 不bất 滅diệt 是thị 所sở 。 既ký 云vân 雙song 非phi 。 則tắc 無vô 能năng 所sở 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 。

亦diệc 縱túng/tung 亦diệc 橫hoạnh/hoành 下hạ 。 第đệ 三tam 四tứ 句cú 。 恐khủng 計kế 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 異dị 前tiền 兩lưỡng 單đơn 。 故cố 須tu 更cánh 破phá 。 此thử 則tắc 於ư 竪thụ 四tứ 中trung 。 一nhất 一nhất 計kế 橫hoạnh/hoành 。 初sơ 句cú 計kế 四tứ 。 即tức 前tiền 文văn 是thị 。 滅diệt 計kế 四tứ 者giả 。 即tức 云vân 自tự 滅diệt 生sanh 他tha 滅diệt 生sanh 等đẳng 。 三tam 四tứ 及cập 破phá 亦diệc 可khả 准chuẩn 知tri 。 此thử 是thị 以dĩ 橫hoạnh/hoành 織chức 竪thụ 隨tùy 計kế 破phá 之chi 。 若nhược 總tổng 論luận 者giả 。 謂vị 橫hoạnh/hoành 及cập 竪thụ 方phương 生sanh 諸chư 法pháp 。 破phá 亦diệc 准chuẩn 知tri 。

非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 下hạ 。 第đệ 四tứ 四tứ 句cú 。 單đơn 雙song 既ký 破phá 。 便tiện 計kế 雙song 非phi 。 乃nãi 云vân 俱câu 離ly 而nhi 生sanh 諸chư 法pháp 。 共cộng 合hợp 尚thượng 破phá 。 俱câu 離ly 豈khởi 存tồn 。

次thứ 言ngôn 語ngữ 下hạ 。 結kết 成thành 修tu 境cảnh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 兩lưỡng 結kết 如như 何hà 。

次thứ 大đại 經kinh 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 生sanh 生sanh 等đẳng 文văn 。 已dĩ 是thị 竪thụ 竟cánh 。 若nhược 證chứng 橫hoạnh/hoành 者giả 。 生sanh 只chỉ 是thị 目mục 。 餘dư 三tam 准chuẩn 知tri 。 三tam 四tứ 可khả 識thức 。 問vấn 。 前tiền 理lý 性tánh 境cảnh 及cập 章chương 安an 問vấn 。 皆giai 云vân 任nhậm 運vận 。 何hà 以dĩ 對đối 緣duyên 方phương 成thành 修tu 境cảnh 。 答đáp 。 推thôi 前tiền 具cụ 為vi 心tâm 為vi 緣duyên 。 恐khủng 計kế 成thành 性tánh 。 故cố 為vi 推thôi 之chi 。 以dĩ 無vô 性tánh 計kế 。 即tức 名danh 空không 中trung 。 何hà 所sở 疑nghi 耶da 。

三tam 當đương 知tri 下hạ 。 明minh 化hóa 他tha 境cảnh 。 又hựu 四tứ 。 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 二nhị 明minh 化hóa 他tha 相tướng 狀trạng 。 三Tam 明Minh 佛Phật 意ý 體thể 性tánh 相tướng 即tức 。 四tứ 明minh 教giáo 法pháp 大đại 體thể 。 初sơ 又hựu 五ngũ 。 初sơ 約ước 二nhị 諦đế 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 結kết 前tiền 自tự 行hành 。 生sanh 後hậu 化hóa 他tha 。 豈khởi 有hữu 自tự 滿mãn 而nhi 不bất 利lợi 物vật 。 故cố 約ước 多đa 證chứng 以dĩ 成thành 利lợi 相tương/tướng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 結kết 前tiền 。 世thế 諦đế 生sanh 後hậu 。 故cố 為vì 他tha 說thuyết 。 必tất 說thuyết 四tứ 句cú 。 三tam 千thiên 空không 中trung 。 次thứ 如như 佛Phật 告cáo 下hạ 。 結kết 。 約ước 佛Phật 經Kinh 證chứng 結kết 生sanh 。 此thử 是thị 大đại 品phẩm 。 德đức 女nữ 答đáp 佛Phật 。 並tịnh 是thị 結kết 前tiền 。 佛Phật 皆giai 言ngôn 如như 是thị 。 即tức 是thị 生sanh 後hậu 。 三tam 約ước 龍long 樹thụ 中trung 論luận 以dĩ 證chứng 結kết 生sanh 。 生sanh 字tự 生sanh 後hậu 也dã 。 四tứ 引dẫn 大đại 經kinh 明minh 結kết 生sanh 後hậu 也dã 。 四tứ 引dẫn 大đại 經kinh 明minh 結kết 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。 結kết 前tiền 有hữu 因nhân 緣duyên 。 故cố 生sanh 後hậu 五ngũ 。 雖tuy 四tứ 句cú 下hạ 。 釋thích 諸chư 結kết 生sanh 。 四tứ 句cú 冥minh 寂tịch 釋thích 前tiền 結kết 。 慈từ 非phi 憐lân 愍mẫn 釋thích 前tiền 生sanh 。 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 。 凡phàm 有hữu 所sở 說thuyết 。 四tứ 句cú 破phá 已dĩ 無vô 不bất 利lợi 他tha 。 然nhiên 此thử 利lợi 他tha 不bất 同đồng 起khởi 教giáo 。 彼bỉ 在tại 八bát 相tương/tướng 。 此thử 局cục 初sơ 心tâm 。 縱túng/tung 通thông 後hậu 心tâm 。 仍nhưng 在tại 習tập 果quả 。 問vấn 。 何hà 故cố 破phá 乃nãi 俱câu 四tứ 。 利lợi 他tha 各các 一nhất 。 答đáp 。 知tri 機cơ 設thiết 化hóa 。 是thị 故cố 各các 一nhất 。 自tự 防phòng 轉chuyển 計kế 。 是thị 故cố 至chí 四tứ 。

次thứ 或hoặc 作tác 明minh 化hóa 他tha 相tướng 狀trạng 。 於ư 前tiền 四tứ 句cú 各các 具cụ 四tứ 悉tất 。 即tức 十thập 六lục 段đoạn 。 文văn 相tương/tướng 易dị 見kiến 。 且thả 合hợp 為vi 四tứ 。 隨tùy 物vật 十thập 六lục 受thọ 益ích 不bất 同đồng 。 一nhất 四tứ 初sơ 世thế 界giới 四tứ 者giả 。 心tâm 具cụ 即tức 自tự 。 知tri 識thức 即tức 他tha 。 水thủy 銀ngân 和hòa 金kim 是thị 共cộng 。 自tự 爾nhĩ 只chỉ 是thị 無vô 因nhân 。 四tứ 順thuận 歡hoan 喜hỷ 即tức 成thành 世thế 界giới 。 云vân 何hà 下hạ 。 為vi 人nhân 中trung 四tứ 。 准chuẩn 信tín 即tức 自tự 。 值trị 佛Phật 是thị 他tha 。 殊thù 自tự 水thủy 他tha 即tức 共cộng 。 非phi 內nội 等đẳng 是thị 無vô 因nhân 。 言ngôn 先tiên 尼ni 者giả 。 佛Phật 法Pháp 無vô 着trước 。 若nhược 先tiên 尼ni 有hữu 著trước 。 小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 難nạn/nan 。 況huống 大Đại 乘Thừa 耶da 。 論luận 約ước 大Đại 乘Thừa 。 故cố 以dĩ 小tiểu 況huống 。

二nhị 佛Phật 旨chỉ 下hạ 。 第đệ 三Tam 明Minh 佛Phật 意ý 體thể 性tánh 相tướng 即tức 。 佛Phật 意ý 本bổn 即tức 。 勸khuyến 習tập 者giả 。 順thuận 於ư 中trung 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 相tướng 即tức 。 次thứ 判phán 得đắc 失thất 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 體thể 性tánh 二nhị 諦đế 相tướng 即tức 。 次thứ 約ước 利lợi 他tha 二nhị 諦đế 相tướng 即tức 。 三tam 總tổng 結kết 自tự 他tha 體thể 性tánh 相tướng 即tức 。 初sơ 言ngôn 不bất 在tại 等đẳng 者giả 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 次thứ 又hựu 四tứ 句cú 下hạ 。 約ước 利lợi 他tha 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 法pháp 說thuyết 。 次thứ 若nhược 為vi 下hạ 。 譬thí 合hợp 。 言ngôn 若nhược 為vi 盲manh 等đẳng 者giả 。 譬thí 佛Phật 意ý 也dã 。 依y 無vô 著trước 說thuyết 皆giai 契khế 悉tất 檀đàn 。 故cố 云vân 見kiến 乳nhũ 。 即tức 世thế 諦đế 下hạ 。 結kết 譬thí 。 三tam 當đương 知tri 下hạ 。 結kết 自tự 他tha 體thể 性tánh 相tướng 即tức 。 經kinh 論luận 者giả 如như 前tiền 引dẫn 。 次thứ 天thiên 親thân 下hạ 。 明minh 得đắc 失thất 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 失thất 言ngôn 。 矢thỉ 石thạch 者giả 。 如như 箭tiễn 射xạ 石thạch 。 終chung 無vô 此thử 理lý 。 次thứ 若nhược 得đắc 下hạ 。 明minh 得đắc 如như 文văn 。

四tứ 若nhược 隨tùy 宜nghi 下hạ 。 明minh 佛Phật 教giáo 大đại 體thể 。 逼bức 物vật 雖tuy 用dụng 適thích 時thời 之chi 變biến 。 佛Phật 教giáo 大đại 體thể 皆giai 因nhân 緣duyên 生sanh 。 則tắc 自tự 他tha 等đẳng 。 皆giai 從tùng 於ư 共cộng 。 故cố 今kim 復phục 依y 大đại 體thể 而nhi 說thuyết 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 說thuyết 教giáo 門môn 大đại 體thể 。 次thứ 明minh 所sở 生sanh 法pháp 妙diệu 。 初sơ 言ngôn 無vô 明minh 法pháp 法pháp 性tánh 等đẳng 者giả 。 如như 丹đan 是thị 藥dược 法pháp 。 來lai 法pháp 於ư 金kim 。 法pháp 性tánh 無vô 明minh 比tỉ 之chi 可khả 見kiến 。 自tự 染nhiễm 生sanh 。 他tha 淨tịnh 生sanh 。 自tự 他tha 即tức 從tùng 染nhiễm 淨tịnh 和hòa 合hợp (# 云vân 云vân )# 。 故cố 知tri 凡phàm 推thôi 四tứ 句cú 。 皆giai 推thôi 和hòa 合hợp 。 故cố 四tứ 推thôi 已dĩ 和hòa 合hợp 宛uyển 然nhiên 。 次thứ 一nhất 性tánh 下hạ 。 明minh 所sở 生sanh 法pháp 妙diệu 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 所sở 生sanh 即tức 和hòa 合hợp 性tánh 。 故cố 云vân 性tánh 。 故cố 云vân 一nhất 性tánh 雖tuy 少thiểu 等đẳng 。 以dĩ 從tùng 緣duyên 故cố 。 緣duyên 生sanh 即tức 空không 。 故cố 云vân 無vô 明minh 等đẳng 。 性tánh 本bổn 無vô 故cố 。 見kiến 此thử 性tánh 已dĩ 妙diệu 理lý 存tồn 焉yên 。 次thứ 何hà 者giả 下hạ 。 釋thích 所sở 生sanh 。 性tánh 即tức 無vô 明minh 。 故cố 多đa 非phi 多đa 。 無vô 明minh 即tức 性tánh 。 故cố 一nhất 非phi 一nhất 。

故cố 名danh 下hạ 。 結kết 化hóa 他tha 境cảnh 。

若nhược 解giải 下hạ 。 第đệ 四tứ 。 還hoàn 依y 教giáo 體thể 。 結kết 前tiền 諸chư 法pháp 。 即tức 是thị 三tam 科khoa 。 三tam 世thế 間gian 等đẳng 。 專chuyên 示thị 妙diệu 境cảnh 。 三tam 諦đế 之chi 相tướng 至chí 此thử 卷quyển 後hậu 方phương 始thỉ 例lệ 釋thích 。 此thử 中trung 成thành 境cảnh 且thả 總tổng 攬lãm 之chi 以dĩ 成thành 三tam 諦đế 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 結kết 略lược 。 次thứ 示thị 三tam 諦đế 等đẳng 。 初sơ 一nhất 心tâm 下hạ 。 歷lịch 前tiền 心tâm 造tạo 。 一nhất 陰ấm 下hạ 。 歷lịch 前tiền 五ngũ 陰ấm 。 一nhất 入nhập 下hạ 。 歷lịch 前tiền 十thập 二nhị 入nhập 。 一nhất 界giới 下hạ 。 歷lịch 前tiền 十thập 八bát 界giới 。 三tam 科khoa 共cộng 成thành 陰ấm 世thế 間gian 也dã 。 一nhất 眾chúng 生sanh 下hạ 。 歷lịch 前tiền 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 及cập 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 一nhất 相tương/tướng 下hạ 。 歷lịch 前tiền 三tam 處xứ 十thập 如như 。

次thứ 若nhược 法pháp 性tánh 下hạ 。 示thị 三tam 諦đế 等đẳng 。 示thị 前tiền 所sở 歷lịch 諸chư 陰ấm 生sanh 土thổ/độ 如như 等đẳng 。 是thị 三tam 諦đế 等đẳng 。 又hựu 為vi 三tam 。 初sơ 結kết 三tam 諦đế 等đẳng 。 次thứ 會hội 異dị 名danh 。 三tam 誡giới 勸khuyến 。 初sơ 又hựu 五ngũ 。 初sơ 三tam 諦đế 。 次thứ 三tam 觀quán 。 三tam 三tam 智trí 。 四tứ 三tam 語ngữ 。 五ngũ 三tam 趣thú 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 如như 是thị 下hạ 。 例lệ 。

若nhược 一nhất 法pháp 下hạ 。 結kết 成thành 三tam 觀quán 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 例lệ 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 別biệt 。 次thứ 一nhất 。 空không 下hạ 。 總tổng 歷lịch 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 例lệ 。 如như 文văn 。

若nhược 因nhân 緣duyên 下hạ 。 結kết 成thành 三tam 智trí 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 別biệt 。 次thứ 總tổng 。 總tổng 即tức 是thị 例lệ 。 以dĩ 權quyền 實thật 例lệ 觀quán 。 亦diệc 應ưng 先tiên 對đối 三tam 法pháp 。 次thứ 明minh 總tổng 相tương/tướng 。 故cố 云vân 一nhất 權quyền 等đẳng 。

若nhược 隨tùy 情tình 下hạ 。 結kết 成thành 三tam 語ngữ 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 結kết 。 次thứ 例lệ 。 初sơ 文văn 者giả 。 能năng 說thuyết 名danh 語ngữ 。 被bị 物vật 名danh 教giáo 。 復phục 以dĩ 漸tiệm 等đẳng 三tam 教giáo 結kết 之chi 。 隨tùy 他tha 即tức 漸tiệm 。 隨tùy 自tự 即tức 頓đốn 。 共cộng 即tức 不bất 定định 。 前tiền 大đại 意ý 中trung 於ư 一nhất 圓viên 頓đốn 示thị 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 今kim 妙diệu 境cảnh 中trung 収thâu 三tam 止Chỉ 觀Quán 同đồng 入nhập 圓viên 頓đốn 。 故cố 以dĩ 此thử 三tam 會hội 三tam 止Chỉ 觀Quán 及cập 以dĩ 三tam 語ngữ 。 遍biến 歷lịch 下hạ 。 次thứ 例lệ 。 如như 文văn 。

若nhược 解giải 下hạ 。 結kết 成thành 三tam 趣thú 。 由do 漸tiệm 等đẳng 教giáo 起khởi 於ư 三tam 趣thú 。 對đối 於ư 三tam 教giáo 。 合hợp 不bất 可khả 得đắc 及cập 趣thú 非phi 趣thú 為vi 一nhất 圓viên 頓đốn 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 開khai 為vi 餘dư 二nhị 。 准chuẩn 上thượng 三tam 觀quán 亦diệc 合hợp 有hữu 例lệ 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。

次thứ 此thử 等đẳng 下hạ 。 會hội 異dị 名danh 。 妙diệu 境cảnh 不bất 殊thù 。 得đắc 名danh 處xứ 別biệt 。 隨tùy 義nghĩa 名danh 思tư 之chi 可khả 見kiến 。 三tam 種chủng 種chủng 下hạ 誡giới 勸khuyến 如như 文văn 。

如như 如như 下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 舉cử 譬thí 妙diệu 境cảnh 總tổng 譬thí 前tiền 性tánh 修tu 他tha 結kết 等đẳng 文văn 也dã 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 三tam 喻dụ 。 次thứ 勸khuyến 信tín 。 初sơ 珠châu 喻dụ 者giả 。 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 故cố 云vân 天thiên 上thượng 。 理lý 性tánh 之chi 實thật 。 故cố 云vân 勝thắng 寶bảo 。 無vô 染nhiễm 自tự 淨tịnh 。 無vô 外ngoại 故cố 妙diệu 。 只chỉ 一nhất 剎sát 那na 。 故cố 云vân 芥giới 粟túc 。 滿mãn 自tự 他tha 果quả 。 名danh 有hữu 功công 能năng 。 能năng 滿mãn 他tha 願nguyện 。 故cố 名danh 為vi 欲dục 。 體thể 是thị 寶bảo 炬cự 。 故cố 云vân 寶bảo 也dã 。 真chân 寶bảo 名danh 琳# 。 似tự 寶bảo 名danh 瑯# 。 如như 正chánh 助trợ 門môn 不bất 出xuất 此thử 理lý 。 非phi 自tự 他tha 性tánh 故cố 非phi 內nội 分phần/phân 。 從tùng 不bất 謀mưu 去khứ 。 具cụ 利lợi 他tha 用dụng 。 非phi 縱túng/tung 故cố 不bất 謀mưu 前tiền 後hậu 。 非phi 橫hoạnh/hoành 故cố 不bất 擇trạch 多đa 少thiểu 。 任nhậm 運vận 故cố 不bất 謀mưu 。 稱xưng 機cơ 故cố 不bất 擇trạch 。 雖tuy 五ngũ 味vị 次thứ 第đệ 而nhi 常thường 秘bí 密mật 不bất 定định 。 故cố 非phi 縱túng/tung 。 雖tuy 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 而nhi 適thích 時thời 增tăng 減giảm 。 故cố 非phi 多đa 非phi 少thiểu 。 機cơ 應ưng 不bất 當đương 權quyền 實thật 故cố 非phi 麤thô 妙diệu 。 觸xúc 緣duyên 斯tư 現hiện 故cố 云vân 稱xưng 意ý 。 豐phong 撿kiểm 益ích 物vật 不bất 窮cùng 故cố 云vân 穰nhương 穰nhương 。 穰nhương 穰nhương 。 福phước 也dã 。 乃nãi 至chí 正chánh 報báo 珠châu 亦diệc 現hiện 之chi 。 兩lưỡng 字tự 去khứ 聲thanh 。 非phi 本bổn 無vô 今kim 有hữu 故cố 不bất 添# 。 非phi 本bổn 有hữu 今kim 無vô 故cố 不bất 盡tận 。 下hạ 之chi 二nhị 譬thí 語ngữ 少thiểu 意ý 同đồng 。 准chuẩn 此thử 可khả 知tri 。

三tam 毒độc 譬thí 者giả 。 定định 有hữu 定định 無vô 。 非phi 二nhị 邊biên 相tương/tướng 。 次thứ 三tam 夢mộng 者giả 。 法pháp 性tánh 無vô 明minh 相tướng 對đối 以dĩ 消tiêu 。 多đa 少thiểu 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。 翾# 。 小tiểu 飛phi 也dã 。 夢mộng 悟ngộ 相tương 對đối 。 消tiêu 之chi 可khả 知tri 。 安an 樂lạc 行hành 夢mộng 。 亦diệc 何hà 異dị 之chi 。 次thứ 若nhược 信tín 下hạ 。 勸khuyến 信tín 。 如như 文văn 。

此thử 不bất 思tư 議nghị 下hạ 。 第đệ 六lục 明minh 境cảnh 功công 能năng 。 下hạ 九cửu 名danh 妙diệu 。 良lương 由do 茲tư 也dã 。

說thuyết 時thời 下hạ 。 第đệ 七thất 収thâu 攝nhiếp 諸chư 法pháp 以dĩ 入nhập 觀quán 境cảnh 。 一nhất 心tâm 中trung 具cụ 自tự 他tha 修tu 性tánh 等đẳng 。

次thứ 明minh 第đệ 二nhị 發phát 心tâm 。 初sơ 起khởi 造tạo 趣thú 名danh 之chi 為vi 發phát 。 非phi 前tiền 三tam 教giáo 名danh 真chân 一nhất 心tâm 。 三tam 諦đế 名danh 正chánh 。 菩Bồ 提Đề 是thị 果quả 。 境cảnh 是thị 所sở 行hành 。 心tâm 是thị 能năng 趣thú 。 慈từ 等đẳng 所sở 用dụng 。 依y 教giáo 反phản 迷mê 。 故cố 名danh 為vi 發phát 。 制chế 心tâm 順thuận 法pháp 故cố 名danh 為vi 誓thệ 。 期kỳ 心tâm 有hữu 在tại 故cố 名danh 為vi 願nguyện 。 問vấn 。 應ưng 先tiên 發phát 。 何hà 故cố 以dĩ 境cảnh 居cư 前tiền 。 答đáp 。 若nhược 無vô 所sở 緣duyên 。 心tâm 無vô 所sở 詣nghệ 。 亦diệc 可khả 先tiên 已dĩ 曾tằng 發phát 。 今kim 令linh 重trọng/trùng 教giáo 。 於ư 中trung 為vi 六lục 。 先tiên 總tổng 標tiêu 。 如như 文văn 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 三tam 結kết 會hội 境cảnh 智trí 。 四tứ 簡giản 非phi 。 五ngũ 總tổng 結kết 。 六lục 觀quán 心tâm 。 既ký 深thâm 下hạ 。 正chánh 文văn 。 釋thích 二nhị 。 先tiên 悲bi 。 次thứ 慈từ 。 先tiên 悲bi 從tùng 說thuyết 。 今kim 此thử 從tùng 行hành 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 明minh 境cảnh 。 次thứ 正chánh 起khởi 誓thệ 。 三tam 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 。 初sơ 牒điệp 前tiền 妙diệu 境cảnh 。 故cố 云vân 一nhất 。 苦khổ 等đẳng 因nhân 果quả 得đắc 名danh 。 故cố 但đãn 云vân 苦khổ 。 三tam 千thiên 一nhất 念niệm 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 。 凡phàm 一nhất 切thiết 言ngôn 。 皆giai 准chuẩn 此thử 也dã 。 只chỉ 法pháp 性tánh 變biến 作tác 無vô 明minh 。 故cố 依y 無vô 明minh 而nhi 起khởi 於ư 悲bi 。

次thứ 自tự 悲bi 下hạ 。 歷lịch 境cảnh 思tư 惟duy 。 為vi 起khởi 誓thệ 之chi 由do 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 九cửu 非phi 心tâm 。 次thứ 明minh 二Nhị 乘Thừa 心tâm 。 亦diệc 寄ký 次thứ 第đệ 而nhi 緣duyên 自tự 他tha 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 苦khổ 集tập 。 次thứ 明minh 悲bi 他tha 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 三tam 途đồ 。 次thứ 人nhân 天thiên 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 因nhân 苦khổ 果quả 苦khổ 。 次thứ 明minh 誓thệ 由do 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 苦khổ 因nhân 招chiêu 苦khổ 果quả 。 言ngôn 昔tích 苦khổ 等đẳng 者giả 。 昔tích 三tam 途đồ 因nhân 也dã 。 轉chuyển 環hoàn 下hạ 。 昔tích 三tam 惡ác 果quả 也dã 。 次thứ 而nhi 今kim 下hạ 。 今kim 世thế 果quả 上thượng 復phục 起khởi 於ư 因nhân 。 次thứ 百bách 千thiên 下hạ 。 驚kinh 歎thán 為vi 起khởi 誓thệ 之chi 由do 。

次thứ 設thiết 使sử 下hạ 。 明minh 人nhân 天thiên 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 無vô 道đạo 滅diệt 。 如như 市thị 易dị 等đẳng 。 並tịnh 譬thí 相tương/tướng 福phước 。 唯duy 換hoán 三tam 途đồ 。 須tu 臾du 又hựu 易dị 。 易dị 換hoán 由do 福phước 。 更cánh 增tăng 罪tội 累lũy/lụy/luy 。 故cố 云vân 翻phiên 更cánh 。 苟cẩu 者giả 。 取thủ 魚ngư 器khí 也dã 。 相tương/tướng 心tâm 如như 魚ngư 如như 蛾nga 。 相tương/tướng 福phước 如như 苟cẩu 如như 燈đăng 。 感cảm 果quả 如như 入nhập 如như 赴phó 。 虗hư 搆câu 名danh 猶do 計kế 。 世thế 智trí 名danh 邪tà 點điểm 。 結kết 厚hậu 為vi 逾du 迷mê 。 苦khổ 深thâm 為vi 逾du 遠viễn 。 乏phạp 真chân 理lý 水thủy 名danh 渴khát 。 感cảm 報báo 增tăng 欲dục 名danh 更cánh 飲ẩm 醎hàm 。 反phản 增tăng 生sanh 死tử 名danh 為vi 更cánh 甚thậm 。 即tức 損tổn 道đạo 也dã 。 相tương/tướng 福phước 如như 鬚tu 皮bì 。 三tam 學học 如như 身thân 體thể 。 相tương/tướng 心tâm 如như 繫hệ 縛phược 。 受thọ 果quả 如như 入nhập 向hướng 。 卻khước 隨tùy 三tam 途đồ 如như 彌di 堅kiên 。 轉chuyển 痛thống 無vô 明minh 如như 盲manh 。 戒giới 善thiện 如như 入nhập 。 受thọ 果quả 如như 棗táo 。 相tương/tướng 心tâm 如như 不bất 固cố 。 獲hoạch 福phước 如như 墮đọa 洑phục 。

次thứ 把bả 刃nhận 下hạ 。 歎thán 無vô 道đạo 滅diệt 。 皆giai 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 如như 操thao 刀đao 得đắc 柄bính 。 若nhược 准chuẩn 相tương/tướng 心tâm 如như 把bả 刃nhận 把bả 火hỏa 。 菩Bồ 薩Tát 覩đổ 之chi 。 如như 履lý 虎hổ 尾vĩ 。

次thứ 自tự 惟duy 下hạ 。 悲bi 他tha 。 如như 文văn 。 斥xích 凡phàm 夫phu 及cập 於ư 六Lục 度Độ 。 六Lục 度Độ 如như 毒độc 。 凡phàm 夫phu 如như 偽ngụy 。 兼kiêm 於ư 二Nhị 乘Thừa 。

次thứ 假giả 令linh 下hạ 。 明minh 二Nhị 乘Thừa 心tâm 即tức 是thị 一nhất 脫thoát 。 二Nhị 乘Thừa 因nhân 果quả 亦diệc 成thành 誓thệ 境cảnh 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。 初sơ 明minh 無vô 弘hoằng 誓thệ 。 但đãn 有hữu 二Nhị 乘Thừa 因nhân 果quả 。 次thứ 傷thương 他tha 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 二Nhị 乘Thừa 因nhân 果quả 。 蘇tô 者giả 死tử 已dĩ 更cánh 生sanh 。 三tam 藏tạng 不bất 即tức 。 故cố 如như 隘ải 路lộ 。 菩Bồ 薩Tát 如như 公công 行hành 。 二Nhị 乘Thừa 如như 叛bạn 出xuất 。 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。 損tổn 害hại 涅Niết 槃Bàn 。 如như 怨oán 心tâm 。 故cố 便tiện 三tam 界giới 皆giai 名danh 為vi 國quốc 。 周chu 遍biến 五ngũ 道đạo 如như 備bị 歷lịch 。 三tam 界giới 無vô 安an 如như 辛tân 苦khổ 。 失thất 於ư 大đại 願nguyện 名danh 之chi 為vi 絕tuyệt 。 更cánh 發phát 小tiểu 志chí 名danh 為vi 復phục 蘇tô 。 背bối/bội 大đại 往vãng 於ư 生sanh 死tử 貧bần 里lý 。 除trừ 糞phẩn 求cầu 智trí 慧tuệ 錢tiền 名danh 傭dong 賃nhẫm 。 生sanh 死tử 為vi 夜dạ 。 涅Niết 槃Bàn 如như 日nhật 。 小tiểu 果quả 息tức 處xứ 名danh 為vi 草thảo 菴am 。 未vị 發phát 大đại 心tâm 名danh 不bất 肯khẳng 進tiến 。 拙chuyết 度độ 破phá 惑hoặc 名danh 為vi 鄙bỉ 事sự 。

次thứ 不bất 信tín 下hạ 。 驚kinh 歎thán 。 愍mẫn 傷thương 之chi 由do 。 由do 背bối/bội 大đại 故cố 。 方Phương 等Đẳng 猶do 謗báng 。 故cố 不bất 信tín 不bất 解giải 。 不bất 行hành 名danh 不bất 識thức 。 不bất 知tri 別biệt 惑hoặc 故cố 可khả 悲bi 。 不bất 識thức 別biệt 理lý 故cố 可khả 恠# 。

次thứ 思tư 惟duy 下hạ 。 正chánh 自tự 愍mẫn 傷thương 他tha 。 思tư 惟duy 是thị 弘hoằng 誓thệ 之chi 始thỉ 。 鯁# 痛thống 是thị 悲bi 願nguyện 習tập 成thành 。 傷thương 之chi 至chí 甚thậm 。 故cố 云vân 鯁# 痛thống 。

次thứ 即tức 起khởi 下hạ 。 正chánh 明minh 弘hoằng 誓thệ 。 又hựu 四tứ 。 初sơ 依y 境cảnh 立lập 誓thệ 。 即tức 約ước 眾chúng 生sanh 起khởi 於ư 初sơ 誓thệ 。 次thứ 約ước 煩phiền 惱não 起khởi 於ư 次thứ 誓thệ 。 以dĩ 無vô 緣duyên 悲bi 經kinh 歷lịch 今kim 昔tích 。 故cố 並tịnh 約ước 事sự 以dĩ 論luận 悲bi 心tâm 。 緣duyên 已dĩ 發phát 誓thệ 。 須tu 順thuận 理lý 境cảnh 。 故cố 下hạ 諸chư 誓thệ 皆giai 約ước 三tam 諦đế 。 慈từ 誓thệ 亦diệc 然nhiên 。

次thứ 眾chúng 生sanh 下hạ 。 明minh 誓thệ 相tương/tướng 。 亦diệc 寄ký 次thứ 第đệ 而nhi 明minh 思tư 惟duy 。 初sơ 是thị 空không 相tướng 。 雖tuy 知tri 下hạ 。 假giả 相tương/tướng 。 雖tuy 知tri 下hạ 。 中trung 相tương/tướng 。 一nhất 一nhất 皆giai 歷lịch 兩lưỡng 誓thệ 明minh 之chi 。 誓thệ 願nguyện 既ký 廣quảng 苦khổ 集tập 亦diệc 長trường/trưởng 。

三tam 何hà 者giả 下hạ 。 釋thích 相tương/tướng 斥xích 偏thiên 。 初sơ 斥xích 藏tạng 。 次thứ 斥xích 通thông 。 次thứ 斥xích 別biệt 。 二nhị 觀quán 猶do 有hữu 。 無vô 明minh 所sở 縛phược 。 故cố 云vân 非phi 脫thoát 。 四tứ 今kim 則tắc 下hạ 。 顯hiển 正chánh 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 法pháp 中trung 道đạo 雙song 非phi 。 故cố 非phi 毒độc 偽ngụy 。 次thứ 如như 鳥điểu 下hạ 。 舉cử 譬thí 。 又hựu 三tam 。 初sơ 譬thí 中trung 飛phi 空không 不bất 住trụ 。 如như 即tức 空không 而nhi 假giả 。 雖tuy 不bất 住trụ 去khứ 。 譬thí 即tức 假giả 而nhi 空không 。 次thứ 雖tuy 空không 下hạ 。 合hợp 。 三tam 是thị 故cố 下hạ 。 更cánh 以dĩ 鬥đấu 空không 帖# 合hợp 。 三tam 故cố 名danh 下hạ 。 結kết 。

又hựu 識thức 下hạ 。 次thứ 明minh 慈từ 誓thệ 為vi 二nhị 。 初sơ 境cảnh 。 次thứ 誓thệ 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 總tổng 牒điệp 前tiền 妙diệu 境cảnh 。 故cố 云vân 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 。

次thứ 我ngã 及cập 下hạ 。 別biệt 明minh 誓thệ 境cảnh 。 明minh 無vô 道đạo 滅diệt 。 昔tích 雖tuy 等đẳng 者giả 。 但đãn 求cầu 人nhân 天thiên 。 而nhi 不bất 知tri 求cầu 無vô 作tác 道đạo 滅diệt 為vi 究cứu 竟cánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 譬thí 中trung 。 瓦ngõa 礫lịch 如như 不bất 識thức 滅diệt 。 營doanh 光quang 如như 不bất 識thức 道đạo 。

次thứ 今kim 方phương 下hạ 。 依y 境cảnh 發phát 誓thệ 。 又hựu 三tam 。 初sơ 立lập 誓thệ 境cảnh 。 先tiên 約ước 道đạo 起khởi 初sơ 誓thệ 。 次thứ 約ước 滅diệt 起khởi 次thứ 誓thệ 。 次thứ 雖tuy 知tri 下hạ 。 明minh 誓thệ 相tương/tướng 。 亦diệc 寄ký 次thứ 而nhi 辨biện 不bất 次thứ 。 初sơ 文văn 。 空không 。 雖tuy 知tri 下hạ 。 假giả 。 雖tuy 知tri 下hạ 。 中trung 。 中trung 觀quán 中trung 。 法Pháp 門môn 標tiêu 初sơ 誓thệ 。 佛Phật 果Quả 標tiêu 次thứ 誓thệ 。 非phi 修tu 等đẳng 者giả 。 釋thích 初sơ 誓thệ 。 非phi 證chứng 等đẳng 。 釋thích 次thứ 誓thệ 中trung 非phi 修tu 證chứng 亦diệc 可khả 修tu 證chứng 。 是thị 故cố 發phát 誓thệ 自tự 為vi 為vi 他tha 也dã 。

三tam 是thị 故cố 下hạ 。 斥xích 偽ngụy 顯hiển 正chánh 。 應ưng 約ước 三tam 教giáo 以dĩ 簡giản 毒độc 偽ngụy 。 非phi 空không 見kiến 愛ái 等đẳng 。 彼bỉ 未vị 證chứng 中trung 通thông 名danh 為vi 毒độc 。 二Nhị 乘Thừa 九cửu 非phi 通thông 名danh 為vi 偽ngụy 。 二Nhị 乘Thừa 及cập 諸chư 教giáo 入nhập 空không 俱câu 名danh 為vi 空không 。 三tam 教giáo 出xuất 假giả 並tịnh 名danh 見kiến 愛ái 。 從tùng 初sơ 觀quán 理lý 。 故cố 並tịnh 非phi 之chi 。

三tam 如như 此thử 下hạ 。 結kết 會hội 境cảnh 智trí 。 初sơ 明minh 誓thệ 願nguyện 與dữ 境cảnh 智trí 相tương/tướng 即tức 。 次thứ 慈từ 悲bi 下hạ 。 明minh 智trí 慧tuệ 與dữ 慈từ 悲bi 相tương/tướng 即tức 。 智trí 只chỉ 是thị 解giải 。 依y 境cảnh 生sanh 解giải 。 依y 解giải 起khởi 誓thệ 。 境cảnh 是thị 所sở 緣duyên 。 誓thệ 是thị 能năng 緣duyên 。 以dĩ 無vô 緣duyên 慈từ 。 悲bi 緣duyên 此thử 智trí 境cảnh 。 境cảnh 名danh 無vô 緣duyên 。 誓thệ 名danh 無vô 念niệm 。 用dụng 此thử 慈từ 悲bi 故cố 能năng 任nhậm 運vận 。

四tứ 不bất 同đồng 下hạ 。 總tổng 簡giản 非phi 斥xích 偽ngụy 。

是thị 名danh 下hạ 。 第đệ 五ngũ 總tổng 結kết 。 大đại 意ý 准chuẩn 前tiền 。 故cố 指chỉ 上thượng 也dã 。 單đơn 云vân 悲bi 者giả 語ngữ 隨tùy 便tiện 耳nhĩ 。 又hựu 此thử 四tứ 弘hoằng 更cánh 互hỗ 相tương 資tư 。 同đồng 在tại 一nhất 念niệm 方phương 名danh 誓thệ 相tương/tướng 。 第đệ 六lục 觀quán 心tâm 。 約ước 一nhất 念niệm 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。

三Tam 明Minh 安an 心tâm 。 善thiện 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 安an 彼bỉ 法pháp 性tánh 故cố 名danh 安an 心tâm 。 於ư 中trung 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 三tam 。 初sơ 善thiện 以dĩ 下hạ 。 釋thích 名danh 。 上thượng 深thâm 達đạt 下hạ 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 初sơ 結kết 前tiền 境cảnh 深thâm 。 故cố 云vân 淵uyên 奧áo 愽# 運vận 。 下hạ 結kết 前tiền 誓thệ 廣quảng 。 故cố 云vân 亘tuyên 蓋cái 亘tuyên 遍biến 也dã 。 境cảnh 非phi 不bất 廣quảng 。 誓thệ 非phi 不bất 深thâm 。 且thả 從tùng 事sự 理lý 。 釋thích 名danh 便tiện 故cố 。

須tu 行hành 下hạ 。 生sanh 後hậu 境cảnh 所sở 誓thệ 能năng 。 但đãn 是thị 空không 解giải 。 今kim 心tâm 安an 境cảnh 方phương 乃nãi 相tương 稱xứng 。 安an 已dĩ 利lợi 他tha 。 總tổng 填điền 初sơ 誓thệ 。 安an 已dĩ 惑hoặc 斷đoạn 。 填điền 次thứ 誓thệ 也dã 。 惑hoặc 斷đoạn 法pháp 具cụ 。 填điền 第đệ 三tam 誓thệ 。 分phần 分phần 證chứng 真chân 。 填điền 第đệ 四tứ 誓thệ 。 乃nãi 至chí 正chánh 助trợ 皆giai 名danh 填điền 願nguyện 。

三tam 無vô 明minh 下hạ 。 解giải 釋thích 為vi 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 逗đậu 利lợi 鈍độn 故cố 。 發phát 宿túc 現hiện 故cố 。 惑hoặc 輕khinh 重trọng 故cố 。 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 異dị 故cố 。 總tổng 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 止Chỉ 觀Quán 。 次thứ 顯hiển 體thể 同đồng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 理lý 境cảnh 。 次thứ 明minh 止Chỉ 觀Quán 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 法pháp 中trung 唯duy 指chỉ 法pháp 性tánh 。 更cánh 不bất 餘dư 途đồ 。 次thứ 如như 寒hàn 下hạ 。 舉cử 譬thí 。 加gia 於ư 寒hàn 眠miên 二nhị 緣duyên 。 亦diệc 只chỉ 指chỉ 於ư 法pháp 性tánh 家gia 之chi 無vô 明minh 以dĩ 為vi 結kết 覆phú 。 一nhất 往vãng 乃nãi 似tự 寒hàn 覆phú 在tại 心tâm 水thủy 之chi 外ngoại 。 理lý 論luận 全toàn 是thị 心tâm 水thủy 。 故cố 應ưng 觀quán 前tiền 無vô 明minh 只chỉ 是thị 法pháp 性tánh 。 名danh 融dung 名danh 覺giác 。

次thứ 今kim 當đương 下hạ 。 略lược 明minh 止Chỉ 觀Quán 。 以dĩ 為vi 總tổng 安an 之chi 相tướng 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 止chỉ 。 次thứ 觀quán 。 初sơ 止chỉ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 用dụng 止chỉ 。 次thứ 明minh 成thành 相tương/tướng 。 初sơ 文văn 先tiên 正chánh 明minh 止chỉ 。 雖tuy 顛điên 倒đảo 下hạ 。 譬thí 。 不bất 信tín 下hạ 。 合hợp 。 念niệm 法pháp 性tánh 言ngôn 。 稍sảo 似tự 於ư 觀quán 。 為vi 成thành 於ư 觀quán 。 繫hệ 念niệm 俱câu 止chỉ 。 法pháp 性tánh 故cố 也dã 。 次thứ 體thể 達đạt 明minh 止chỉ 成thành 相tương/tướng 。

次thứ 明minh 觀quán 中trung 又hựu 二nhị 。 亦diệc 初sơ 明minh 用dụng 觀quán 。 次thứ 明minh 成thành 相tương/tướng 。 初sơ 文văn 亦diệc 二nhị 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 劫kiếp 火hỏa 如như 前tiền 。 空không 藏tạng 海hải 慧tuệ 。 欲dục 入nhập 會hội 時thời 。 佛Phật 前tiền 先tiên 現hiện 是thị 相tương/tướng 以dĩ 表biểu 自tự 德đức 。 兼kiêm 示thị 利lợi 人nhân 。 故cố 令linh 時thời 眾chúng 唯duy 見kiến 空không 水thủy 。 觀quán 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 法pháp 性tánh 無vô 外ngoại 。

介giới 爾nhĩ 下hạ 。 觀quán 成thành 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 觀quán 成thành 。 次thứ 舉cử 譬thí 。 初sơ 文văn 結kết 成thành 二nhị 空không 以dĩ 為vi 成thành 相tương/tướng 。 介giới 爾nhĩ 非phi 妄vọng 。 剎sát 那na 謂vị 計kế 觀quán 者giả 。 介giới 。 助trợ 也dã 。 即tức 微vi 細tế 念niệm 。 細tế 念niệm 者giả 破phá 。 名danh 為vi 性tánh 空không 。 空không 相tướng 叵phả 得đắc 。 名danh 為vi 相tương/tướng 空không 。

次thứ 如như 前tiền 下hạ 。 舉cử 於ư 火hỏa 木mộc 。 亡vong 能năng 亡vong 所sở 。 以dĩ 譬thí 二nhị 空không 。 法Pháp 界Giới 下hạ 。 合hợp 亡vong 。

次thứ 只chỉ 是thị 智trí 下hạ 。 顯hiển 止Chỉ 觀Quán 體thể 同đồng 。 寂tịch 照chiếu 同đồng 時thời 。 故cố 云vân 只chỉ 是thị 。 令linh 下hạ 別biệt 安an 可khả 識thức 。 故cố 分phần/phân 止Chỉ 觀Quán 二nhị 相tương/tướng 。 況huống 復phục 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 。 令linh 無vô 二nhị 名danh 。 故cố 知tri 此thử 中trung 別biệt 而nhi 不bất 別biệt 。 下hạ 別biệt 安an 中trung 。 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 。

不bất 動động 下hạ 。 更cánh 重trọng/trùng 辨biện 相tương/tướng 。 即tức 初sơ 明minh 止chỉ 即tức 是thị 觀quán 。 不bất 動động 下hạ 。 明minh 觀quán 即tức 是thị 止chỉ 。 不bất 動động 智trí 下hạ 。 明minh 二nhị 法pháp 雙song 用dụng 。 由do 得đắc 法Pháp 性tánh 故cố 二nhị 俱câu 安an 。

不bất 動động 下hạ 。 更cánh 卻khước 覆phú 之chi 。 上thượng 句cú 止chỉ 安an 故cố 觀quán 安an 。 此thử 中trung 觀quán 安an 故cố 止chỉ 安an 。 故cố 金kim 光quang 明minh 云vân 。 依y 於ư 法Pháp 身thân 有hữu 大đại 定định 慧tuệ 。

若nhược 俱câu 下hạ 。 別biệt 安an 。 先tiên 敘tự 別biệt 意ý 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 重trọng/trùng 述thuật 總tổng 安an 非phi 宜nghi 以dĩ 為vi 徵trưng 起khởi 。 俱câu 謂vị 止Chỉ 觀Quán 俱câu 不bất 得đắc 安an 。 次thứ 夫phu 心tâm 神thần 下hạ 。 總tổng 出xuất 不bất 安an 之chi 相tướng 。 為vi 別biệt 安an 由do 。 冥minh 昧muội 是thị 觀quán 不bất 安an 。 㨑# 利lợi 是thị 止chỉ 不bất 安an 。 㨑# 字tự 應ưng 作tác [這-言+坐]# 。 疾tật 也dã 。 汩# 。 為vi 筆bút 反phản 。 亦diệc 疾tật 也dã 。 儵thúc 。 一nhất 駃khoái 也dã 。 亦diệc 驚kinh 也dã 。 三tam 歒địch 強cường/cưỡng 下hạ 。 引dẫn 事sự 以dĩ 況huống 。 不bất 安an 之chi 相tướng 。 暗ám 散tán 如như 敵địch 強cường/cưỡng 。 行hành 微vi 如như 力lực 弱nhược 。 事sự 在tại 六lục 國quốc 。 出xuất 春xuân 秋thu 中trung 。 二nhị 既ký 相tương/tướng [捱-圭+七]# 。 恐khủng 二nhị 俱câu 表biểu 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 總tổng 安an 與dữ 暗ám 散tán 相tương/tướng 抳nê 則tắc 先tiên 。 止Chỉ 觀Quán 與dữ 法pháp 性tánh 義nghĩa 同đồng 俱câu 亡vong 。 俱câu 少thiểu 分phần 解giải 。 未vị 堪kham 全toàn 取thủ 。 四tứ 當đương 殉# 下hạ 。 總tổng 云vân 事sự 安an 之chi 儀nghi 。 以dĩ 生sanh 從tùng 死tử 曰viết 殉# 。 誓thệ 精tinh 進tấn 故cố 也dã 。 薦tiến 。 獻hiến 也dã 。 肌cơ 。 皮bì 也dã 。 假giả 使sử 皮bì 骨cốt 枯khô 朽hủ 。 專chuyên 修tu 不bất 懈giải 。 堅kiên 志chí 別biệt 安an 。 以dĩ 期kỳ 入nhập 品phẩm 。 乃nãi 至chí 初sơ 住trụ 。 故cố 云vân 誓thệ 巧xảo 。

安an 心tâm 下hạ 。 正chánh 明minh 別biệt 安an 。 望vọng 總tổng 云vân 別biệt 。 非phi 謂vị 次thứ 第đệ 。 望vọng 下hạ 結kết 數số 。 別biệt 仍nhưng 成thành 總tổng 。 下hạ 對đối 次thứ 第đệ 。 此thử 名danh 一nhất 心tâm 。 故cố 今kim 總tổng 別biệt 俱câu 名danh 一nhất 心tâm 。 故cố 知tri 只chỉ 是thị 總tổng 中trung 止Chỉ 觀Quán 。 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 別biệt 用dụng 。 復phục 加gia 信tín 法pháp 。 四tứ 悉tất 相tương/tướng 資tư 。 而nhi 成thành 別biệt 相tướng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 二nhị 門môn 。 次thứ 廣quảng 解giải 。 廣quảng 解giải 又hựu 五ngũ 。 初sơ 釋thích 自tự 他tha 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 番phiên 。 次thứ 歷lịch 三tam 觀quán 結kết 數số 。 三tam 寄ký 四tứ 悉tất 開khai 顯hiển 。 四tứ 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 。 五ngũ 舉cử 譬thí 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 辨biện 師sư 判phán 行hành 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 辨biện 師sư 。 次thứ 判phán 行hành 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 二nhị 師sư 。 言ngôn 利lợi 他tha 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 運vận 懷hoài 元nguyên 為vi 利lợi 物vật 也dã 。

聖thánh 師sư 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 初sơ 聖thánh 師sư 。 次thứ 凡phàm 師sư 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 明minh 三tam 力lực 者giả 。 即tức 不bất 思tư 議nghị 。 中trung 空không 慧tuệ 法Pháp 眼nhãn 及cập 化hóa 道đạo 也dã 。 故cố 於ư 一nhất 眼nhãn 以dĩ 分phần/phân 法pháp 慧tuệ 。

次thứ 如như 毱cúc 多đa 下hạ 。 引dẫn 人nhân 以dĩ 例lệ 聖thánh 師sư 難nan 值trị 。 故cố 付phó 法Pháp 藏tạng 云vân 。 並tịnh 是thị 聖thánh 人nhân 教giáo 。 上thượng 樹thụ 者giả 。 如như 第đệ 四tứ 卷quyển 引dẫn 。 以dĩ 食thực 悟ngộ 者giả 。 貪tham 食thực 熱nhiệt 粥chúc 。 語ngữ 令linh 得đắc 冷lãnh 。 乃nãi 以dĩ 口khẩu 吹xuy 尋tầm 冷lãnh 。 尊tôn 者giả 語ngữ 言ngôn 。 汝nhữ 欲dục 火hỏa 猶do 熱nhiệt 。 應ưng 以dĩ 觀quán 水thủy 除trừ 其kỳ 欲dục 熱nhiệt 。 尋tầm 悟ngộ 羅La 漢Hán 。 呵ha 責trách 悟ngộ 者giả 。 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 。 謂vị 為vi 四Tứ 果Quả 。 多đa 以dĩ 女nữ 像tượng 隱ẩn 而nhi 試thí 之chi 。 自tự 覺giác 欲dục 想tưởng 。 復phục 和hòa 上thượng 形hình 。 而nhi 呵ha 責trách 之chi 。 由do 是thị 獲hoạch 果quả 。 非phi 未vị 熟thục 而nhi 化hóa 。 名danh 不bất 待đãi 時thời 。 非phi 機cơ 熟thục 而nhi 不bất 化hóa 。 名danh 不bất 過quá 時thời 。 盲manh 龜quy 下hạ 。 舉cử 譬thí 。 聖thánh 師sư 難nan 遇ngộ 。 如như 大đại 經kinh 中trung 此thử 龜quy 三tam 千thiên 年niên 一nhất 出xuất 。 海hải 唯duy 一nhất 木mộc 。 木mộc 唯duy 一nhất 孔khổng 。 何hà 由do 可khả 值trị 難nan 得đắc 之chi 孔khổng 。 忉Đao 利Lợi 芥giới 子tử 投đầu 閻Diêm 浮Phù 提đề 針châm 。 亦diệc 復phục 過quá 是thị 。 四tứ 依y 難nan 遇ngộ 。 復phục 倍bội 於ư 斯tư 。

次thứ 凡phàm 師sư 。 又hựu 四tứ 。 初sơ 開khai 凡phàm 師sư 施thí 化hóa 。 次thứ 譬thí 凡phàm 師sư 化hóa 益ích 。 於ư 中trung 先tiên 譬thí 。 以dĩ 聖thánh 顯hiển 凡phàm 。 雖tuy 有hữu 三tam 力lực 而nhi 亦diệc 無vô 益ích 。 故cố 付phó 凡phàm 師sư 如như 世thế 醫y 法pháp 。 上thượng 醫y 視thị 色sắc 。 中trung 醫y 聽thính 聲thanh 。 下hạ 醫y 診chẩn 脉mạch 。 聖thánh 觀quán 三tam 葉diệp 現hiện 三tam 輪luân 化hóa 。 色sắc 等đẳng 譬thí 三tam 。 次thứ 第đệ 可khả 見kiến 。 障chướng 重trọng 無vô 機cơ 。 聖thánh 亦diệc 無vô 益ích 。 無vô 當đương 機cơ 利lợi 。 名danh 不bất 能năng 起khởi 死tử 。 次thứ 若nhược 不bất 下hạ 。 正chánh 譬thí 。 凡phàm 師sư 化hóa 益ích 雖tuy 無vô 意ý 業nghiệp 。 容dung 有hữu 餘dư 二nhị 。 大đại 師sư 自tự 斥xích 稱xưng 為vi 凡phàm 師sư 。 偶ngẫu 有hữu 益ích 者giả 故cố 云vân 挑thiêu 脫thoát 。 自tự 謙khiêm 引dẫn 後hậu 。 故cố 云vân 依y 語ngữ 。 等đẳng 故cố 下hạ 。 諸chư 文văn 皆giai 云vân 師sư 應ưng 問vấn 言ngôn 等đẳng 。 三Tam 身Thân 子tử 下hạ 。 舉cử 聖thánh 況huống 凡phàm 。 小tiểu 聖thánh 尚thượng 自tự 差sai 機cơ 。 況huống 乎hồ 餘dư 者giả 。 大đại 經Kinh 云vân 。 身thân 子tử 。 目Mục 連Liên 非phi 真chân 知tri 識thức 。 如như 教giáo 二nhị 弟đệ 子tử 差sai 機cơ 失thất 利lợi 。 浣hoán 衣y 知tri 不bất 淨tịnh 。 金kim 師sư 善thiện 知tri 息tức 。 如như 何hà 錯thác 教giáo 。 言ngôn 具cụ 縛phược 者giả 。 六lục 根căn 五ngũ 品phẩm 皆giai 具cụ 無vô 明minh 。 故cố 云vân 具cụ 縛phược 。 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 。 但đãn 指chỉ 初sơ 住trụ 為vi 聖thánh 師sư 故cố 。 況huống 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 二nhị 縛phược 全toàn 在tại 。 四tứ 今kim 不bất 下hạ 。 正chánh 結kết 。 示thị 令linh 凡phàm 師sư 化hóa 他tha 。

次thứ 他tha 有hữu 下hạ 。 判phán 行hành 為vi 五ngũ 。 初sơ 略lược 立lập 二nhị 行hành 。 次thứ 引dẫn 二nhị 論luận 辨biện 別biệt 。 三tam 然nhiên 數số 下hạ 。 判phán 存tồn 二nhị 宗tông 而nhi 非phi 全toàn 用dụng 。 縱túng/tung 容dung 和hòa 通thông 。 行hành 成thành 在tại 見kiến 道đạo 。 方phương 便tiện 是thị 根căn 性tánh 。 行hành 成thành 由do 方phương 便tiện 。 不bất 可khả 碩# 異dị 。 故cố 多đa 論luận 所sở 因nhân 不bất 同đồng 。 今kim 以dĩ 一nhất 向hướng 德đức 宗tông 少thiểu 別biệt 似tự 今kim 相tương/tướng 資tư 。 是thị 故cố 今kim 家gia 會hội 而nhi 存tồn 之chi 。 四tứ 今kim 師sư 下hạ 。 助trợ 今kim 師sư 意ý 。 正chánh 釋thích 二nhị 行hành 。 明minh 久cửu 因nhân 為vi 現hiện 種chủng 。 現hiện 有hữu 藉tạ 久cửu 因nhân 。 久cửu 因nhân 異dị 德đức 宗tông 。 現hiện 有hữu 異dị 多đa 論luận 。 故cố 今kim 但đãn 論luận 宿túc 為vi 現hiện 在tại 。 聞văn 思tư 之chi 種chủng 驗nghiệm 現hiện 知tri 昔tích 。 隨tùy 機cơ 逗đậu 之chi 。 於ư 大đại 經Kinh 云vân 。 一nhất 經kinh 於ư 耳nhĩ 。 七thất 劫kiếp 不bất 墮đọa 惡ác 。 思tư 惟duy 其kỳ 義nghĩa 。 必tất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 久cửu 遠viễn 聞văn 思tư 種chủng 也dã 。 五ngũ 若nhược 論luận 下hạ 。 判phán 於ư 利lợi 鈍độn 更cánh 互hỗ 得đắc 名danh 。 不bất 同đồng 兩lưỡng 論luận 。

已dĩ 說thuyết 下hạ 。 正chánh 明minh 別biệt 安an 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 師sư 應ưng 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 正chánh 釋thích 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 自tự 他tha 一nhất 向hướng 。 次thứ 明minh 他tha 相tương/tướng 資tư 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 結kết 數số 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 化hóa 他tha 。 次thứ 自tự 行hành 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 示thị 法pháp 相tướng 。 次thứ 結kết 數số 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 單đơn 明minh 二nhị 行hành 。 次thứ 明minh 迴hồi 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 總tổng 設thiết 問vấn 答đáp 辨biện 性tánh 為vi 施thí 化hóa 之chi 方phương 。

次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 問vấn 。 次thứ 其kỳ 人nhân 下hạ 。 答đáp 。 述thuật 彼bỉ 所sở 尚thượng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 信tín 行hành 。 次thứ 明minh 法pháp 行hành 。

次thứ 既ký 知tri 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 為vi 二nhị 。 先tiên 信tín 。 次thứ 法pháp 。 初sơ 又hựu 三tam 。 先tiên 標tiêu 法pháp 數số 。 次thứ 釋thích 三tam 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 釋thích 中trung 八bát 番phiên 。 一nhất 一nhất 各các 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 示thị 法pháp 相tướng 。 次thứ 指chỉ 廣quảng 。 三tam 結kết 成thành 悉tất 檀đàn 。 初sơ 言ngôn 咄đốt 男nam 子tử 下hạ 。 正chánh 示thị 相tương/tướng 。 此thử 中trung 所sở 引dẫn 但đãn 示thị 說thuyết 儀nghi 。 雖tuy 有hữu 儒nho 小tiểu 偏thiên 漸tiệm 等đẳng 言ngôn 。 言ngôn 近cận 意ý 遠viễn 。 皆giai 為vi 成thành 於ư 圓viên 頓đốn 四tứ 悉tất 止Chỉ 觀Quán 行hành 相tương/tướng 。 下hạ 文văn 結kết 數số 自tự 別biệt 義nghĩa 開khai 。 言ngôn 以dĩ 其kỳ 一nhất 意ý 者giả 。 此thử 如như 老lão 子tử 中trung 云vân 。 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 。 地địa 得đắc 一nhất 以dĩ 寧ninh 等đẳng 。 老lão 意ý 但đãn 天thiên 地địa 合hợp 於ư 陰âm 陽dương 之chi 道đạo 名danh 之chi 為vi 一nhất 。 今kim 以dĩ 苦khổ 集tập 因nhân 緣duyên 並tịnh 以dĩ 得đắc 滅diệt 為vi 一nhất 。 六lục 蔽tế 乃nãi 以dĩ 彼bỉ 岸ngạn 為vi 一nhất 。 三tam 乘thừa 之chi 極cực 故cố 云vân 為vi 最tối 。 善thiện 巧xảo 下hạ 。 指chỉ 廣quảng 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 。 悉tất 檀đàn 下hạ 之chi 七thất 番phiên 。 但đãn 為vi 七thất 文văn 。

次thứ 為vi 人nhân 中trung 言ngôn 如như 天thiên 等đẳng 者giả 。 亢kháng 亦diệc 旱hạn 也dã 。 卉hủy 是thị 草thảo 之chi 總tổng 名danh 。 引dẫn 彼bỉ 不bất 生sanh 顯hiển 所sở 能năng 生sanh 。 即tức 生sanh 善thiện 也dã 。 婆bà 伽già 龍long 王vương 。 文văn 在tại 華hoa 嚴nghiêm 。 今kim 云vân 四tứ 方phương 。 即tức 阿a 耨nậu 龍long 王vương 也dã 。

人nhân 亦diệc 下hạ 。 合hợp 而nhi 不bất 合hợp 。 七thất 日nhật 及cập 四tứ 方phương 。 合hợp 河hà 兼kiêm 池trì 加gia 道Đạo 品Phẩm 樹thụ 。 初sơ 反phản 合hợp 不bất 生sanh 。 若nhược 能năng 下hạ 。 合hợp 生sanh 。 亦diệc 可khả 教giáo 觀quán 說thuyết 之chi 。 發phát 諸chư 禪thiền 如như 雨vũ 者giả 。 以dĩ 能năng 為vi 諸chư 法pháp 門môn 因nhân 故cố 。 燸nhu 等đẳng 。 三tam 藏tạng 也dã 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 等đẳng 。 如như 前tiền 轉chuyển 法Pháp 輪luân 中trung 。 順thuận 忍nhẫn 等đẳng 。 通thông 教giáo 諸chư 法pháp 也dã 。 寂tịch 滅diệt 無vô 生sanh 。 別biệt 圓viên 善thiện 根căn 也dã 。 並tịnh 因nhân 禪thiền 生sanh 即tức 生sanh 善thiện 也dã 。

對đối 治trị 中trung 云vân 醉túy 象tượng 者giả 。 如như 前tiền 釋thích 穴huyệt 馱đà 出xuất 大đại 論luận 。 五ngũ 翳ế 者giả 。 成thành 論luận 云vân 。 譬thí 如như 日nhật 月nguyệt 。 烟yên 雲vân 塵trần 霧vụ 及cập 脩tu 羅la 手thủ 。 五ngũ 翳ế 不bất 現hiện 。 今kim 通thông 取thủ 能năng 障chướng 。 故cố 總tổng 名danh 翳ế 。 風phong 動động 塵trần 曰viết 埃ai 。 烟yên 雲vân 起khởi 為vi 靄# 。 曜diệu 靈linh 者giả 。 日nhật 月nguyệt 也dã 。 亦diệc 云vân 虗hư 空không 中trung 明minh 也dã 。 既ký 為vi 障chướng 蔽tế 。 故cố 須tu 對đối 治trị 。 睫tiệp 近cận 等đẳng 者giả 。 霄tiêu 者giả 近cận 天thiên 。 赤xích 氣khí 薄bạc 。 雲vân 得đắc 具cụ 。 故cố 成thành 赤xích 氣khí 。 而nhi 不bất 可khả 見kiến 。 中trung 論luận 大đại 經kinh 並tịnh 有hữu 八bát 不bất 可khả 見kiến 。 皆giai 有hữu 睫tiệp 近cận 。 而nhi 中trung 論luận 如như 霄tiêu 。

從tùng 夫phu 散tán 下hạ 。 並tịnh 修tu 空không 所sở 治trị 之chi 惡ác 。 密mật 室thất 中trung 燈đăng 。 除trừ 風phong 破phá 暗ám 。 金kim 錍bề 者giả 。 大đại 經kinh 性tánh 品phẩm 云vân 。 如như 眾chúng 盲manh 詣nghệ 醫y 。 醫y 以dĩ 金kim 錍bề 淨tịnh 其kỳ 眼nhãn 膜mô 。 示thị 一nhất 二nhị 三tam 指chỉ 。 問vấn 云vân 見kiến 不phủ 。 答đáp 中trung 一nhất 指chỉ 不bất 見kiến 。 二nhị 三tam 云vân 見kiến 。 經kinh 自tự 合hợp 云vân 。 十thập 住trụ 少thiểu 見kiến 。 即tức 圓viên 十thập 住trụ 見kiến 於ư 三tam 諦đế 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 云vân 心tâm 若nhược 等đẳng 者giả 。 世thế 間gian 即tức 生sanh 法pháp 。 世thế 間gian 即tức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 法pháp 。 皆giai 由do 於ư 定định 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 即tức 是thị 真chân 理lý 。 真chân 理lý 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 如Như 來Lai 成thành 道Đạo 。 亦diệc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 亦diệc 然nhiên 。 有hữu 禪thiền 定định 者giả 等đẳng 者giả 。 電điện 光quang 如như 遺di 教giáo 。 見kiến 道đạo 亦diệc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 破phá 無vô 數số 億ức 等đẳng 者giả 。 結kết 破phá 見kiến 理lý 也dã 。

其kỳ 人nhân 下hạ 。 約ước 觀quán 信tín 行hành 四tứ 悉tất 。 初sơ 一nhất 問vấn 言ngôn 通thông 至chí 於ư 此thử 。 我ngã 聞văn 等đẳng 者giả 。 斥xích 法pháp 行hành 也dã 。 三tam 惡ác 等đẳng 者giả 。 舉cử 世thế 苦khổ 況huống 燒thiêu 然nhiên 負phụ 重trọng 苦khổ 仍nhưng 有hữu 限hạn 。 無vô 明minh 障chướng 諦đế 通thông 至chí 實thật 報báo 。 故cố 云vân 大đại 苦khổ 。 方phương 隅ngung 可khả 譬thí 權quyền 實thật 理lý 也dã 。 亦diệc 可khả 界giới 內nội 外ngoại 諦đế 各các 有hữu 方phương 隅ngung 。 多đa 聞văn 等đẳng 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 樂nhạo 欲dục 。 聞văn 即tức 信tín 行hành 。 可khả 對đối 世thế 界giới 。 故cố 惡ác 等đẳng 言ngôn 。 相tương 從tùng 來lai 耳nhĩ 。 如như 教giáo 等đẳng 者giả 。 四tứ 種chủng 道Đạo 品Phẩm 為vi 道đạo 。 二nhị 死tử 為vi 非phi 道đạo 。 界giới 內nội 以dĩ 三tam 途đồ 為vi 坈# 坎khảm 。 界giới 外ngoại 以dĩ 界giới 內nội 善thiện 為vi 坈# 坎khảm 。 分phân 別biệt 道đạo 等đẳng 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 即tức 世thế 界giới 意ý 。

為vi 人nhân 中trung 云vân 月nguyệt 開khai 等đẳng 者giả 。 青thanh 蓮liên 因nhân 月nguyệt 。 赤xích 蓮liên 因nhân 日nhật 。 大đại 經Kinh 云vân 。 如như 赤xích 蓮liên 華hoa 日nhật 照chiếu 無vô 不bất 開khai 榮vinh 。 目mục 興hưng 等đẳng 者giả 。 大đại 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 作tác 務vụ 皆giai 待đãi 日nhật 明minh 。 主chủ 。 膠giao 。 火hỏa 。 導đạo 並tịnh 譬thí 於ư 觀quán 。 商thương 。 畫họa 。 坏phôi 。 盲manh 並tịnh 譬thí 於ư 行hành 。 行hành 即tức 善thiện 也dã 。 種chủng 智trí 即tức 善thiện 中trung 最tối 也dã 。 故cố 從tùng 勝thắng 。

舉cử 對đối 治trị 中trung 。 怨oán 即tức 是thị 惡ác 。 識thức 怨oán 即tức 是thị 能năng 治trị 觀quán 也dã 。 武võ 將tương 有hữu 謀mưu 者giả 。 如như 秦tần 有hữu 王vương 剪tiễn 。 魏ngụy 有hữu 吳ngô 起khởi 等đẳng 。 皆giai 善thiện 破phá 陳trần 障chướng 故cố 如như 破phá 惡ác 。

次thứ 雲vân 熱nhiệt 火hỏa 暗ám 薪tân 縛phược 。 並tịnh 所sở 破phá 惡ác 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 云vân 井tỉnh 中trung 等đẳng 者giả 。 大đại 經Kinh 云vân 。 如như 暗ám 室thất 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 寶bảo 。 暗ám 故cố 不bất 見kiến 。 日nhật 照chiếu 故cố 見kiến 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。 須tu 以dĩ 去khứ 。 般Bát 若Nhã 偈kệ 意ý 。 諸chư 法pháp 實thật 等đẳng 。 並tịnh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 意ý 。 等đẳng 觀quán 者giả 。 並tịnh 是thị 因nhân 觀quán 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 如như 是thị 下hạ 。 結kết 。

其kỳ 人nhân 下hạ 。 次thứ 明minh 法pháp 行hành 。 為vi 三tam 。 初sơ 重trọng/trùng 辨biện 根căn 性tánh 。 嘿mặc 以dĩ 復phục 嘿mặc 者giả 。 明minh 思tư 不bất 移di 。 損tổn 之chi 又hựu 損tổn 。 此thử 肇triệu 公công 借tá 周chu 易dị 詞từ 。 即tức 以dĩ 真chân 理lý 極cực 故cố 名danh 無vô 為vi 。 斥xích 信tín 行hành 聞văn 名danh 為vi 有hữu 為vi 。 故cố 如như 坐tọa 馳trì 。 今kim 借tá 莊trang 周chu 坐tọa 亡vong 之chi 言ngôn 。 以dĩ 會hội 忘vong 文văn 觀quán 理lý 。 隨tùy 文văn 曰viết 馳trì 。

次thứ 當đương 為vi 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 亦diệc 有hữu 八bát 番phiên 。 初sơ 四tứ 是thị 止chỉ 。 話thoại 。 戶hộ 夬# 反phản 。

為vi 人nhân 中trung 。 何hà 法pháp 不bất 備bị 下hạ 。 止chỉ 具cụ 十thập 度độ 。 一nhất 一nhất 度độ 中trung 一nhất 切thiết 法pháp 足túc 。 善thiện 豈khởi 過quá 之chi 。 故cố 善thiện 中trung 最tối 。 前tiền 六lục 可khả 見kiến 。 因nhân 止chỉ 等đẳng 者giả 。 止chỉ 為vi 雙song 非phi 。 方phương 便tiện 故cố 也dã 。 止chỉ 中trung 具cụ 諸chư 願nguyện 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 。 有hữu 除trừ 惑hoặc 功công 。 故cố 名danh 為vi 力lực 。 此thử 是thị 中trung 智trí 。 故cố 云vân 不bất 二nhị 。 對đối 治trị 中trung 言ngôn 壁bích 定định 者giả 。 室thất 遮già 八bát 風phong 。 得đắc 中trung 止chỉ 已dĩ 。 能năng 離ly 界giới 內nội 界giới 外ngoại 二nhị 八bát 故cố 也dã 。 朝triêu 露lộ 等đẳng 者giả 。 露lộ 如như 散tán 。 陽dương 如như 止chỉ 。 晞# 。 乾can/kiền/càn 也dã 。 止chỉ 是thị 大đại 慈từ 等đẳng 者giả 。 如như 慈từ 治trị 嗔sân 。 大đại 明minh 咒chú 者giả 。 般Bát 若Nhã 大đại 慧tuệ 即tức 大đại 明minh 也dã 。 般Bát 若Nhã 是thị 咒chú 。 名danh 大đại 明minh 咒chú 。 總tổng 持trì 諸chư 法pháp 。 即tức 遍biến 治trị 一nhất 切thiết 。 故cố 云vân 皆giai 遣khiển 。 止chỉ 是thị 佛Phật 等đẳng 者giả 。 念niệm 佛Phật 治trị 障chướng 。 今kim 以dĩ 法pháp 佛Phật 止chỉ 治trị 妙diệu 道đạo 障chướng 。 阿a 伽già 陀đà 等đẳng 。 並tịnh 能năng 治trị 之chi 上thượng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 言ngôn 止chỉ 即tức 體thể 真chân 者giả 。 用dụng 次thứ 第đệ 名danh 以dĩ 成thành 妙diệu 止chỉ 。 是thị 佛Phật 母mẫu 等đẳng 者giả 。 實thật 母mẫu 權quyền 父phụ 共cộng 佛Phật 子tử 。 法pháp 性tánh 寂tịch 照chiếu 即tức 佛Phật 師sư 也dã 。 佛Phật 身thân 即tức 法pháp 應ưng 也dã 。 止chỉ 因nhân 果quả 是thị 眼nhãn 。 定định 慧tuệ 能năng 嚴nghiêm 。 今kim 止chỉ 屬thuộc 定định 故cố 云vân 相tướng 好hảo 。 具cụ 法pháp 名danh 藏tạng 。 所sở 依y 名danh 處xứ 。 具cụ 牒điệp 前tiền 宜nghi 。 除trừ 牒điệp 前tiền 治trị 。 即tức 是thị 約ước 理lý 生sanh 善thiện 破phá 惡ác 。

彼bỉ 人nhân 下hạ 。 約ước 觀quán 四tứ 悉tất 。 初sơ 言ngôn 正chánh 覺giác 等đẳng 者giả 。 在tại 因nhân 名danh 觀quán 。 在tại 果quả 名danh 覺giác 。 正chánh 觀quán 大đại 等đẳng 。 借tá 果quả 稱xưng 歎thán 。 生sanh 善thiện 中trung 能năng 生sanh 等đẳng 者giả 。 能năng 生sanh 五ngũ 分phần/phân 。 生sanh 善thiện 中trung 最tối 。

化hóa 道đạo 次thứ 授thọ 藥dược 對đối 治trị 中trung 。 能năng 照chiếu 即tức 破phá 暗ám 。 得đắc 實thật 即tức 除trừ 貧bần 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 云vân 但đãn 當đương 等đẳng 者giả 。 此thử 四tứ 皆giai 是thị 無vô 生sanh 觀quán 意ý 。 具cụ 如như 疏sớ/sơ 文văn 觀quán 心tâm 釋thích 。 四tứ 是thị 為vi 下hạ 。 結kết 。 如như 文văn 。

復phục 次thứ 下hạ 。 明minh 迴hồi 轉chuyển 者giả 。 初sơ 二nhị 論luận 中trung 云vân 始thỉ 終chung 者giả 。 二nhị 論luận 並tịnh 以dĩ 始thỉ 終chung 利lợi 。 今kim 不bất 同đồng 之chi 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。 初sơ 總tổng 標tiêu 來lai 意ý 。 次thứ 引dẫn 二nhị 論luận 。 三tam 今kim 明minh 下hạ 。 正chánh 明minh 今kim 意ý 。 四tứ 若nhược 法pháp 行hành 下hạ 。 正chánh 明minh 迴hồi 轉chuyển 。 轉chuyển 不bất 轉chuyển 下hạ 。 第đệ 二nhị 結kết 數số 。 如như 文văn 。

次thứ 明minh 自tự 行hành 。 自tự 行hành 即tức 止Chỉ 觀Quán 雙song 說thuyết 。 化hóa 他tha 即tức 止Chỉ 觀Quán 離ly 明minh 。 教giáo 化hóa 以dĩ 說thuyết 為vi 本bổn 。 故cố 先tiên 明minh 信tín 行hành 。 自tự 行hành 以dĩ 思tư 為vi 本bổn 。 故cố 先tiên 明minh 法pháp 行hành 。 又hựu 教giáo 他tha 人nhân 各các 故cố 離ly 。 自tự 行hành 人nhân 一nhất 故cố 合hợp 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 直trực 明minh 行hành 相tương/tướng 。 次thứ 明minh 迴hồi 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 徵trưng 起khởi 。 次thứ 標tiêu 二nhị 行hành 。 故cố 云vân 若nhược 欲dục 等đẳng 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 寂tịch 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 信tín 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 四tứ 悉tất 為vi 四tứ 。 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 一nhất 止chỉ 一nhất 觀quán 。 初sơ 樂nhạo 欲dục 中trung 。 初sơ 是thị 止chỉ 。 若nhược 欲dục 下hạ 。 觀quán 。 以dĩ 在tại 初sơ 故cố 。 未vị 論luận 生sanh 過quá 。 次thứ 其kỳ 心tâm 下hạ 。 為vi 人nhân 等đẳng 三tam 皆giai 先tiên 因nhân 前tiền 生sanh 過quá 。 次thứ 用dụng 止Chỉ 觀Quán 治trị 之chi 。 若nhược 念niệm 念niệm 下hạ 。 對đối 治trị 。 修tu 止chỉ 下hạ 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 為vi 下hạ 。 結kết 。 並tịnh 可khả 見kiến 。

次thứ 明minh 信tín 行hành 亦diệc 二nhị 。 初sơ 釋thích 。 次thứ 結kết 。 釋thích 中trung 亦diệc 四tứ 。 謂vị 四tứ 悉tất 。 初sơ 文văn 止Chỉ 觀Quán 樂nhạo 欲dục 未vị 生sanh 過quá 等đẳng 。 義nghĩa 亦diệc 如như 前tiền 。 下hạ 三tam 亦diệc 前tiền 生sanh 過quá 。 次thứ 用dụng 止Chỉ 觀Quán 。 聽thính 觀quán 下hạ 。 為vi 人nhân 。 或hoặc 時thời 下hạ 。 對đối 治trị 。 或hoặc 聽thính 下hạ 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 為vi 下hạ 。 結kết 。

若nhược 法pháp 下hạ 。 次thứ 明minh 迴hồi 轉chuyển 。 如như 文văn 。 次thứ 自tự 行hành 下hạ 。 結kết 數số 。 如như 文văn 。

復phục 次thứ 下hạ 。 次thứ 明minh 相tướng 資tư 。 又hựu 三tam 。 先tiên 正chánh 明minh 相tướng 資tư 。 次thứ 舉cử 譬thí 。 三tam 斥xích 失thất 。 初sơ 又hựu 三tam 。 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 信tín 法pháp 數số 。 初sơ 如như 文văn 。 釋thích 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 信tín 資tư 法pháp 。 次thứ 明minh 法pháp 資tư 信tín 。 法pháp 多đa 信tín 少thiểu 名danh 信tín 資tư 法pháp 。 信tín 多đa 法pháp 少thiểu 名danh 法pháp 資tư 信tín 。 亦diệc 曰viết 正chánh 助trợ 。 初sơ 信tín 資tư 法pháp 既ký 曰viết 相tương/tướng 資tư 。 乃nãi 是thị 互hỗ 益ích 。 二nhị 文văn 各các 二nhị 。 初sơ 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 止chỉ 。 次thứ 觀quán 。 初sơ 止chỉ 中trung 四tứ 悉tất 言ngôn 如như 法Pháp 者giả 。 既ký 以dĩ 信tín 資tư 。 以dĩ 法pháp 為vi 名danh 。 初sơ 總tổng 明minh 信tín 為vi 能năng 資tư 。 冠quan 下hạ 四tứ 悉tất 。 若nhược 具cụ 廣quảng 說thuyết 。 一nhất 一nhất 悉tất 上thượng 皆giai 云vân 隨tùy 聞văn 一nhất 句cú 乃nãi 至chí 皆giai 遣khiển 。 避tị 文văn 煩phiền 故cố 。 但đãn 標tiêu 初sơ 句cú 。 還hoàn 坐tọa 下hạ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 下hạ 。 三tam 。 又hựu 聞văn 即tức 下hạ 。 三tam 悉tất 。

次thứ 又hựu 聞văn 下hạ 。 觀quán 中trung 四tứ 悉tất 信tín 資tư 於ư 法pháp 。 於ư 初sơ 二nhị 句cú 有hữu 聞văn 語ngữ 。 下hạ 二nhị 准chuẩn 知tri 。 破phá 惡ác 對đối 治trị 。 欲dục 悟ngộ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 此thử 乃nãi 下hạ 。 結kết 。 問vấn 。 何hà 不bất 云vân 悟ngộ 而nhi 云vân 欲dục 耶da 。 答đáp 。 此thử 立lập 四tứ 悉tất 。 寄ký 行hành 辨biện 之chi 。 未vị 是thị 惡ác 破phá 見kiến 於ư 真chân 理lý 。 但đãn 異dị 前tiền 三tam 屬thuộc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 前tiền 但đãn 示thị 豁hoát 豁hoát 朗lãng 朗lãng 等đẳng 。

次thứ 信tín 行hành 下hạ 。 法pháp 資tư 信tín 。 四tứ 端đoan 坐tọa 等đẳng 。 即tức 四tứ 悉tất 也dã 。 文văn 中trung 闕khuyết 觀quán 。

是thị 為vi 下hạ 。 結kết 。 次thứ 前tiền 作tác 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 信tín 法pháp 數số 。 並tịnh 如như 文văn 。

次thứ 夫phu 心tâm 地địa 下hạ 。 舉cử 譬thí 。 又hựu 三tam 。 初sơ 法pháp 文văn 者giả 。 不bất 同đồng 前tiền 總tổng 。 故cố 云vân 逐trục 願nguyện 。 譬thí 如như 下hạ 。 加gia 以dĩ 飲ẩm 食thực 丸hoàn 散tán 陰âm 陽dương 三tam 雙song 譬thí 之chi 。 各các 遍biến 前tiền 意ý 。 合hợp 成thành 四tứ 悉tất 。 隨tùy 願nguyện 樂nhạo 欲dục 也dã 。 飲ẩm 食thực 生sanh 善thiện 。 丸hoàn 散tán 對đối 治trị 。 陰âm 陽dương 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 三tam 八bát 番phiên 下hạ 。 結kết 。

三tam 一nhất 種chủng 下hạ 。 斥xích 無vô 相tướng 資tư 之chi 失thất 。 故cố 此thử 二nhị 師sư 豈khởi 准chuẩn 偏thiên 用dụng 。 都đô 無vô 信tín 法pháp 等đẳng 。 一nhất 止chỉ 一nhất 觀quán 偈kệ 亦diệc 無vô 據cứ 。 引dẫn 成thành 偏thiên 也dã 。 師sư 既ký 哽ngạnh 塞tắc 。 學học 者giả 必tất 非phi 。 人nhân 天thiên 尚thượng 無vô 。 安an 尅khắc 真chân 妙diệu 。 故cố 引dẫn 大đại 經kinh 。 漿tương 即tức 人nhân 天thiên 。 酪lạc 等đẳng 出xuất 世thế 。

次thứ 若nhược 就tựu 下hạ 。 歷lịch 三tam 觀quán 結kết 數số 。 言ngôn 若nhược 就tựu 者giả 。 別biệt 立lập 之chi 辞# 。 文văn 雖tuy 唯duy 頓đốn 。 更cánh 約ước 次thứ 第đệ 。 各các 有hữu 一nhất 百bách 。 二nhị 十thập 八bát 番phiên 。 依y 前tiền 重trọng/trùng 述thuật 。 故cố 云vân 又hựu 也dã 。 辨biện 前tiền 合hợp 成thành 五ngũ 百bách 一nhất 十thập 二nhị 番phiên 。 如như 下hạ 破phá 遍biến 。 一nhất 一nhất 句cú 見kiến 。 一nhất 一nhất 品phẩm 思tư 。 皆giai 云vân 信tín 法pháp 。 相tương/tướng 資tư 迴hồi 轉chuyển 。 即tức 是thị 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 後hậu 橫hoạnh/hoành 竪thụ 不bất 二nhị 亦diệc 是thị 一nhất 心tâm 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 番phiên 。 故cố 知tri 此thử 中trung 且thả 隨tùy 諦đế 說thuyết 。 若nhược 依y 前tiền 後hậu 作tác 相tương/tướng 顯hiển 說thuyết 。 亦diệc 是thị 次thứ 第đệ 顯hiển 不bất 次thứ 第đệ 。 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 可khả 不bất 思tư 議nghị 中trung 。 三tam 各các 自tự 為vi 一nhất 。 三tam 中trung 之chi 一nhất 復phục 為vi 一nhất 。 此thử 亦diệc 自tự 有hữu 四tứ 番phiên 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 。 問vấn 。 圓viên 何hà 以dĩ 別biệt 。 答đáp 。 如như 下hạ 第đệ 六lục 卷quyển 中trung 云vân 。 多đa 入nhập 空không 。 少thiểu 入nhập 假giả 等đẳng 。 單đơn 三tam 複phức 三tam 具cụ 足túc 者giả 。 一nhất 合hợp 成thành 七thất 重trùng 。 若nhược 次thứ 第đệ 中trung 唯duy 得đắc 為vi 三tam 。 雖tuy 復phục 五ngũ 百bách 一nhất 十thập 二nhị 番phiên 。 但đãn 語ngữ 信tín 法pháp 。 或hoặc 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。 為vi 判phán 權quyền 實thật 更cánh 約ước 四tứ 番phiên 。

三tam 悉tất 下hạ 第đệ 三tam 。 約ước 四tứ 悉tất 。 且thả 文văn 者giả 世thế 醫y 所sở 治trị 。 借tá 大đại 論luận 文văn 以dĩ 成thành 今kim 意ý 。 屬thuộc 世thế 諦đế 者giả 制chế 為vi 世thế 醫y 。 三tam 悉tất 更cánh 互hỗ 相tương 生sanh 相tương/tướng 須tu 。 隨tùy 得đắc 一nhất 悉tất 更cánh 須tu 餘dư 悉tất 。 故cố 云vân 更cánh 生sanh 至chí 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 縱túng/tung 未vị 元nguyên 生sanh 。 證chứng 必tất 由do 此thử 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 。 又hựu 永vĩnh 異dị 前tiền 三tam 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 。 故cố 下hạ 。 結kết 。 又hựu 云vân 世thế 出xuất 世thế 互hỗ 相tương 成thành 顯hiển 。 故cố 一nhất 一nhất 行hành 皆giai 應ưng 四tứ 悉tất 。 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 未vị 極cực 更cánh 須tu 上thượng 三tam 。 此thử 中trung 本bổn 是thị 不bất 思tư 議nghị 。 四tứ 故cố 得đắc 相tương/tướng 顯hiển 。

四tứ 若nhược 離ly 下hạ 。 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 。 重trọng/trùng 示thị 前tiền 境cảnh 。 今kim 知tri 無vô 別biệt 。

若nhược 心tâm 安an 下hạ 。 立lập 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 行hành 者giả 必tất 須tu 前tiền 諸chư 句cú 耶da 。 故cố 為vi 釋thích 云vân 。 如như 前tiền 總tổng 安an 一nhất 句cú 即tức 足túc 。 若nhược 不bất 安an 者giả 置trí 總tổng 從tùng 別biệt 。 故cố 至chí 諸chư 句cú 總tổng 一nhất 句cú 得đắc 安an 。 尚thượng 不bất 至chí 二nhị 豈khởi 六lục 十thập 四tứ 。 故cố 引dẫn 譬thí 云vân 。 得đắc 鳥điểu 者giả 羅la 之chi 一nhất 目mục 。 五ngũ 一nhất 目mục 下hạ 。 舉cử 譬thí 。 譬thí 前tiền 多đa 番phiên 止Chỉ 觀Quán 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 譬thí 者giả 。 或hoặc 逗đậu 多đa 人nhân 。 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 故cố 須tu 爾nhĩ 許hứa 隨tùy 得đắc 入nhập 處xứ 。 故cố 云vân 得đắc 鳥điểu 。 一nhất 生sanh 行hành 之chi 豈khởi 唯duy 一nhất 目mục 。 若nhược 得đắc 入nhập 者giả 尚thượng 可khả 多đa 人nhân 共cộng 一nhất 。 何hà 但đãn 多đa 人nhân 用dụng 多đa 。 故cố 下hạ 結kết 云vân 。 如như 為vi 眾chúng 人nhân 。 一nhất 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 羅la 者giả 鳥điểu 罟# 。 次thứ 眾chúng 生sanh 下hạ 。 合hợp 。 三tam 須tu 廣quảng 下hạ 。 提đề 譬thí [土*古]# 合hợp 。 㭪# 者giả 陸lục [狂-王+萬]# 也dã 。

四tứ 明minh 破phá 遍biến 為vi 二nhị 。 初sơ 略lược 明minh 來lai 意ý 。 次thứ 廣quảng 明minh 破phá 遍biến 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 對đối 妙diệu 境cảnh 明minh 破phá 意ý 。 次thứ 對đối 安an 心tâm 明minh 破phá 意ý 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 牒điệp 前tiền 境cảnh 以dĩ 徵trưng 起khởi 。 故cố 云vân 法pháp 性tánh 等đẳng 。 合hợp 即tức 一nhất 念niệm 。 散tán 謂vị 三tam 千thiên 。 次thứ 但đãn 眾chúng 生sanh 下hạ 。 答đáp 明minh 破phá 意ý 。 理lý 實thật 不bất 當đương 破phá 與dữ 不bất 破phá 。 安an 尚thượng 不bất 安an 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。 無vô 始thỉ 顛điên 倒đảo 誰thùy 論luận 多đa 少thiểu 。 曾tằng 行hành 前tiền 三tam 故cố 云vân 少thiểu 耳nhĩ 。 稱xưng 自tự 未vị 破phá 故cố 更cánh 云vân 破phá 。 前tiền 令linh 詣nghệ 理lý 故cố 名danh 為vi 安an 。 今kim 准chuẩn 教giáo 推thôi 故cố 名danh 為vi 破phá 。 安an 破phá 從tùng 事sự 。 心tâm 境cảnh 唯duy 一nhất 。

次thứ 上thượng 善thiện 巧xảo 下hạ 。 對đối 上thượng 安an 心tâm 以dĩ 明minh 破phá 意ý 。 亦diệc 二nhị 。 初sơ 牒điệp 前tiền 安an 心tâm 。 若nhược 前tiền 已dĩ 安an 。 安an 即tức 是thị 破phá 。 今kim 更cánh 明minh 破phá 由do 前tiền 未vị 安an 。 次thứ 若nhược 未vị 下hạ 。 正chánh 明minh 破phá 意ý 。 言ngôn 有hữu 定định 之chi 慧tuệ 者giả 。 然nhiên 安an 破phá 二nhị 門môn 豈khởi 應ưng 偏thiên 獨độc 。 若nhược 宜nghi 有hữu 慧tuệ 定định 。 如như 前tiền 用dụng 安an 。 若nhược 宜nghi 有hữu 定định 之chi 慧tuệ 。 如như 今kim 明minh 破phá 。 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 同đồng 。 名danh 不bất 徒đồ 設thiết 。

然nhiên 破phá 法pháp 下hạ 。 廣quảng 破phá 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 所sở 依y 門môn 。 次thứ 正chánh 明minh 廣quảng 破phá 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 通thông 舉cử 諸chư 門môn 。 次thứ 別biệt 取thủ 教giáo 門môn 。 欲dục 別biệt 依y 無vô 生sanh 。 故cố 於ư 引dẫn 通thông 取thủ 別biệt 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 先tiên 列liệt 經kinh 論luận 所sở 出xuất 教giáo 行hành 智trí 理lý 。 互hỗ 相tương 因nhân 入nhập 。 不bất 過quá 此thử 四tứ 。 文văn 字tự 即tức 教giáo 。 四tứ 十thập 二nhị 字tự 門môn 。 南nam 岳nhạc 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 通thông 三tam 乘thừa 。 二nhị 別biệt 約ước 圓viên 。 今kim 廢phế 通thông 從tùng 頓đốn 。 故cố 四tứ 十thập 二nhị 字tự 一nhất 一nhất 相tương/tướng 具cụ 。 一nhất 家gia 或hoặc 將tương 譬thí 於ư 圓viên 位vị 。 今kim 言ngôn 教giáo 者giả 。 如như 大đại 品phẩm 云vân 。 語ngữ 等đẳng 字tự 等đẳng 。 從tùng 語ngữ 即tức 教giáo 。 或hoặc 觀quán 行hành 下hạ 。 明minh 行hành 為vi 門môn 。 三tam 昧muội 即tức 行hành 。 或hoặc 智trí 下hạ 。 以dĩ 智trí 為vi 門môn 。 或hoặc 理lý 下hạ 。 以dĩ 理lý 為vi 門môn 。 次thứ 依y 教giáo 下hạ 。 次thứ 明minh 生sanh 起khởi 互hỗ 通thông 教giáo 觀quán 。 居cư 初sơ 是thị 今kim 所sở 用dụng 。 以dĩ 教giáo 能năng 至chí 行hành 智trí 理lý 故cố 。 故cố 今kim 此thử 教giáo 光quang 揚dương 明minh 顯hiển 。 次thứ 三tam 門môn 下hạ 。 別biệt 取thủ 教giáo 門môn 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 去khứ 取thủ 。 次thứ 三tam 藏tạng 下hạ 。 正chánh 取thủ 教giáo 門môn 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 通thông 列liệt 諸chư 教giáo 。 次thứ 別biệt 用dụng 圓viên 教giáo 。 初sơ 言ngôn 先tiên 破phá 見kiến 者giả 。 元nguyên 佛Phật 弟đệ 子tử 也dã 。 或hoặc 慧tuệ 行hành 斷đoạn 厭yếm 。 或hoặc 善thiện 來lai 無Vô 學Học 。 或hoặc 三tam 十thập 四tứ 心tâm 並tịnh 俱câu 斷đoạn 也dã 。 通thông 教giáo 大đại 同đồng 。 但đãn 佛Phật 無vô 俱câu 斷đoạn 。 別biệt 竪thụ 次thứ 第đệ 。 倒đảo 餘dư 可khả 見kiến 。 言ngôn 橫hoạnh/hoành 不bất 遍biến 者giả 。 不bất 能năng 位vị 位vị 遍biến 攝nhiếp 諸chư 法pháp 。 次thứ 今kim 不bất 下hạ 。 別biệt 用dụng 圓viên 。 仍nhưng 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 心tâm 境cảnh 以dĩ 顯hiển 圓viên 門môn 。 一nhất 境cảnh 一nhất 切thiết 境cảnh 指chỉ 前tiền 妙diệu 境cảnh 。 一nhất 心tâm 一nhất 切thiết 心tâm 指chỉ 前tiền 安an 心tâm 。 發phát 心tâm 還hoàn 依y 此thử 破phá 。 故cố 云vân 破phá 遍biến 。 次thứ 餘dư 門môn 下hạ 。 正chánh 用dụng 圓viên 門môn 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。 先tiên 辨biện 遍biến 不bất 遍biến 。 次thứ 所sở 謂vị 下hạ 。 正chánh 列liệt 圓viên 四tứ 門môn 。 三tam 今kim 且thả 下hạ 。 明minh 去khứ 取thủ 。 理lý 雖tuy 相tương/tướng 即tức 。 從tùng 教giáo 從tùng 多đa 。 故cố 於ư 圓viên 門môn 且thả 存tồn 無vô 生sanh 。 四tứ 無vô 生sanh 下hạ 。 明minh 用dụng 空không 門môn 功công 能năng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 橫hoạnh/hoành 竪thụ 攝nhiếp 相tương/tướng 。 次thứ 廣quảng 示thị 相tương/tướng 。 釋thích 義nghĩa 功công 能năng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 略lược 明minh 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 次thứ 結kết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 竪thụ 。 次thứ 橫hoạnh/hoành 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 標tiêu 光quang 顯hiển 二nhị 意ý 。 次thứ 何hà 者giả 下hạ 。 釋thích 上thượng 二nhị 意ý 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 到đáo 因nhân 。 次thứ 明minh 到đáo 果quả 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 教giáo 門môn 能năng 通thông 。 次thứ 明minh 光quang 揚dương 能năng 顯hiển 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 教giáo 門môn 通thông 行hành 至chí 因nhân 。 次thứ 引dẫn 二nhị 住trụ 為vi 證chứng 。 皆giai 以dĩ 通thông 行hành 至chí 因nhân 並tịnh 無vô 生sanh 為vi 首thủ 。

次thứ 止Chỉ 觀Quán 下hạ 。 明minh 止Chỉ 觀Quán 能năng 顯hiển 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 初sơ 文văn 者giả 。 雖tuy 有hữu 此thử 教giáo 必tất 須tu 行hành 顯hiển 。 至chí 於ư 初sơ 住trụ 無vô 生sanh 。 次thứ 舉cử 譬thí 者giả 。 人nhân 即tức 行hành 人nhân 。 位vị 謂vị 入nhập 住trụ 。 若nhược 空không 有hữu 其kỳ 門môn 。 門môn 何hà 所sở 被bị 。 空không 有hữu 其kỳ 人nhân 。 人nhân 何hà 所sở 稟bẩm 。 人nhân 教giáo 相tương 應ứng 方phương 名danh 俱câu 有hữu 。 如như 人nhân 入nhập 相tương/tướng 門môn 方phương 稟bẩm 顯hiển 。

次thứ 明minh 通thông 果quả 者giả 。 亦diệc 二nhị 。 初sơ 明minh 教giáo 門môn 能năng 通thông 。 次thứ 明minh 止Chỉ 觀Quán 能năng 顯hiển 。 初sơ 文văn 先tiên 出xuất 所sở 通thông 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 不bất 生sanh 。 故cố 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 至chí 果quả 方phương 滿mãn 。 引dẫn 大đại 品phẩm 者giả 。 雖tuy 理lý 無vô 去khứ 來lai 。 然nhiên 從tùng 佛Phật 得đắc 名danh 。 法pháp 華hoa 准chuẩn 知tri 。

止Chỉ 觀Quán 下hạ 。 能năng 顯hiển 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 能năng 顯hiển 。 由do 果quả 滿mãn 故cố 一nhất 切thiết 俱câu 滿mãn 。 巍nguy 巍nguy 等đẳng 者giả 。 高cao 出xuất 貌mạo 也dã 。 堂đường 堂đường 。 容dung 也dã 。 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 明minh 也dã 。 即tức 果quả 智trí 高cao 明minh 如như 星tinh 推thôi 月nguyệt 。 今kim 即tức 果quả 滿mãn 能năng 利lợi 他tha 也dã 。 照chiếu 十thập 寶bảo 山sơn 者giả 。 果quả 月nguyệt 處xứ 空không 。 照chiếu 十Thập 地Địa 山sơn 。 影ảnh 臨lâm 四tứ 海hải 。 即tức 起khởi 應ưng 也dã 。 果quả 亦diệc 下hạ 合hợp 。 汲cấp 四tứ 機cơ 者giả 。 水thủy 如như 機cơ 。 影ảnh 如như 應ưng 。 四tứ 教giáo 四tứ 門môn 並tịnh 名danh 應ưng 也dã 。

次thứ 引dẫn 證chứng 。 云vân 禮lễ 骨cốt 塔tháp 者giả 。 於ư 眾chúng 會hội 中trung 。 忽hốt 然nhiên 塔tháp 現hiện 。 佛Phật 自tự 起khởi 禮lễ 。 以dĩ 此thử 塔tháp 中trung 有hữu 佛Phật 先tiên 身thân 舍xá 利lợi 。 由do 因nhân 感cảm 果quả 。 是thị 故cố 起khởi 禮lễ 。 豈khởi 非phi 光quang 揚dương 。 故cố 引dẫn 為vi 證chứng 。

次thứ 明minh 橫hoạnh/hoành 攝nhiếp 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 無vô 生sanh 下hạ 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 大đại 品phẩm 下hạ 。 正chánh 釋thích 橫hoạnh/hoành 門môn 。 問vấn 。 何hà 故cố 橫hoạnh/hoành 竪thụ 俱câu 引dẫn 四tứ 十thập 二nhị 字tự 。 答đáp 。 前tiền 於ư 一nhất 門môn 竪thụ 入nhập 。 即tức 阿a 字tự 門môn 。 今kim 以dĩ 四tứ 十thập 二nhị 字tự 一nhất 一nhất 相tương 望vọng 。 故cố 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 總tổng 在tại 阿a 字tự 門môn 中trung 。 乃nãi 至chí 並tịnh 在tại 四tứ 十thập 二nhị 字tự 。 故cố 俱câu 引dẫn 無vô 妨phương 。 次thứ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 下hạ 。 結kết 。

此thử 意ý 下hạ 。 次thứ 廣quảng 明minh 門môn 相tương/tướng 。 釋thích 橫hoạnh/hoành 竪thụ 義nghĩa 功công 能năng 。 文văn 自tự 為vi 三tam 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 標tiêu 列liệt 來lai 意ý 。 故cố 云vân 難nan 見kiến 。 但đãn 如như 前tiền 釋thích 。 意ý 猶do 未vị 顯hiển 。 故cố 次thứ 引dẫn 佛Phật 藏tạng 等đẳng 釋thích 於ư 三tam 意ý 。 三tam 意ý 又hựu 三tam 。 初sơ 佛Phật 藏tạng 。 為vi 二nhị 。 初sơ 事sự 。 次thứ 理lý 。 理lý 即tức 觀quán 心tâm 。 初sơ 事sự 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 引dẫn 經kinh 以dĩ 明minh 外ngoại 用dụng 。 次thứ 合hợp 無vô 生sanh 門môn 。 言ngôn 外ngoại 用dụng 者giả 。 經kinh 言ngôn 無vô 名danh 相tướng 中trung 假giả 名danh 相tướng 說thuyết 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 不bất 思tư 議nghị 力lực 。 如như 人nhân 嚼tước 須Tu 彌Di 山Sơn 。 飛phi 行hành 虗hư 空không 。 乃nãi 至chí 劫kiếp 盡tận 燒thiêu 時thời 。 一nhất 睡thụy 劫kiếp 火hỏa 即tức 滅diệt 。 一nhất 吹xuy 世thế 界giới 即tức 成thành 。 總tổng 有hữu 八bát 事sự 。 八bát 中trung 吹xuy 睡thụy 義nghĩa 合hợp 無vô 生sanh 。 則tắc 內nội 外ngoại 相tướng 稱xưng 。 是thị 故cố 引dẫn 之chi 。

彼bỉ 經kinh 下hạ 。 次thứ 合hợp 無vô 生sanh 門môn 。 正chánh 辨biện 相tương 稱xứng 。 若nhược 有hữu 自tự 言ngôn 。 得đắc 無vô 生sanh 者giả 。 請thỉnh 憑bằng 外ngoại 用dụng 。

次thứ 須tu 下hạ 。 約ước 理lý 即tức 外ngoại 用dụng 之chi 由do 。 一nhất 剎sát 那na 起khởi 名danh 一nhất 眾chúng 生sanh 。 即tức 起khởi 即tức 滅diệt 名danh 為vi 一nhất 期kỳ 。 念niệm 念niệm 之chi 中trung 。 恆hằng 起khởi 三tam 毒độc 。 即tức 當đương 劫kiếp 盡tận 三tam 灾# 意ý 也dã 。 三tam 毒độc 貪tham 為vi 首thủ 。 三tam 灾# 火hỏa 為vi 端đoan 。 應ưng 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 觀quán 之chi 。 若nhược 成thành 智trí 斷đoạn 。 必tất 有hữu 外ngoại 用dụng 。

次thứ 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 釋thích 義nghĩa 。 諸chư 經kinh 咸hàm 有hữu 。 不bất 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 今kim 引dẫn 之chi 釋thích 成thành 其kỳ 理lý 。 其kỳ 理lý 不bất 出xuất 自tự 他tha 智trí 斷đoạn 。 能năng 所sở 事sự 理lý 。 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 。 悉tất 無vô 生sanh 也dã 。 文văn 在tại 第đệ 十thập 九cửu 卷quyển 經kinh 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。 先tiên 引dẫn 經kinh 釋thích 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 釋thích 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 六lục 句cú 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 略lược 舉cử 經kinh 文văn 。 次thứ 略lược 明minh 攝nhiếp 法pháp 。 經kinh 列liệt 不bất 聞văn 聞văn 等đẳng 四tứ 句cú 。 次thứ 列liệt 生sanh 等đẳng 以dĩ 釋thích 聞văn 等đẳng 。 次thứ 列liệt 至chí 等đẳng 以dĩ 釋thích 生sanh 等đẳng 。 今kim 從tùng 中trung 說thuyết 以dĩ 攝nhiếp 前tiền 後hậu 。 又hựu 順thuận 一nhất 家gia 無vô 生sanh 名danh 故cố 。 古cổ 有hữu 多đa 釋thích 。 且thả 置trí 未vị 論luận 。 經kinh 欲dục 說thuyết 此thử 。 光quang 照chiếu 十thập 方phương 。 召triệu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 為vi 眾chúng 說thuyết 。 此thử 不bất 容dung 易dị 。 諸chư 文văn 亦diệc 以dĩ 生sanh 等đẳng 用dụng 對đối 四tứ 教giáo 。 則tắc 是thị 義nghĩa 立lập 。 今kim 擇trạch 無vô 生sanh 兼kiêm 消tiêu 經kinh 義nghĩa 。 故cố 依y 經kinh 列liệt 。 先tiên 例lệ 四tứ 句cú 。 次thứ 案án 此thử 下hạ 。 略lược 舉cử 相tương/tướng 攝nhiếp 。 只chỉ 是thị 自tự 行hành 因nhân 果quả 。 化hóa 他tha 能năng 所sở 。 具cụ 如như 下hạ 釋thích 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 何hà 名danh 為vi 遍biến 。 則tắc 破phá 遍biến 門môn 義nghĩa 兼kiêm 一nhất 部bộ 。 一nhất 部bộ 只chỉ 是thị 自tự 他tha 因nhân 果quả 。

次thứ 不bất 生sanh 生sanh 下hạ 。 第đệ 三tam 廣quảng 釋thích 經kinh 義nghĩa 以dĩ 明minh 攝nhiếp 法pháp 。 於ư 中trung 四tứ 句cú 自tự 為vi 四tứ 文văn 。 初sơ 句cú 為vi 二nhị 。 先tiên 引dẫn 經kinh 釋thích 。 次thứ 明minh 今kim 解giải 。 然nhiên 諸chư 句cú 後hậu 。 凡phàm 云vân 經kinh 釋thích 。 並tịnh 佛Phật 自tự 釋thích 。 凡phàm 云vân 今kim 解giải 。 即tức 大đại 師sư 釋thích 佛Phật 解giải 。 皆giai 引dẫn 佛Phật 藏tạng 吹xuy 唾thóa 結kết 之chi 。 唯duy 初sơ 句cú 闕khuyết 結kết 。 准chuẩn 例lệ 合hợp 有hữu 。 初sơ 文văn 先tiên 牒điệp 經kinh 句cú 。 安an 住trụ 下hạ 。 經kinh 解giải 。

次thứ 今kim 解giải 中trung 歎thán 明minh 所sở 安an 。 故cố 先tiên 釋thích 世thế 諦đế 。 次thứ 明minh 能năng 安an 等đẳng 釋thích 安an 住trụ 。 理lý 無vô 二nhị 法pháp 故cố 且thả 云vân 共cộng 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 能năng 安an 所sở 安an 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 安an 之chi 方phương 成thành 妙diệu 境cảnh 。 此thử 觀quán 初sơ 成thành 名danh 觀quán 行hành 位vị 。 觀quán 託thác 世thế 諦đế 觀quán 名danh 聖thánh 孕dựng 。 聖thánh 託thác 胎thai 故cố 名danh 託thác 聖thánh 胎thai 。 又hựu 聖thánh 種chủng 中trung 生sanh 名danh 託thác 聖thánh 胎thai 。 至chí 初sơ 住trụ 位vị 名danh 出xuất 聖thánh 胎thai 。 從tùng 聖thánh 生sanh 故cố 名danh 出xuất 聖thánh 胎thai 。 契khế 一nhất 分phần/phân 理lý 故cố 名danh 不bất 見kiến 。 不bất 見kiến 即tức 是thị 不bất 生sanh 智trí 成thành 。 此thử 釋thích 不bất 生sanh 字tự 。 獲hoạch 佛Phật 下hạ 。 釋thích 生sanh 字tự 。 引dẫn 論luận 者giả 。 諸chư 法pháp 是thị 無vô 明minh 世thế 諦đế 。 般Bát 若Nhã 是thị 佛Phật 知tri 見kiến 開khai 。

經kinh 釋thích 下hạ 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 亦diệc 二nhị 。 初sơ 引dẫn 經kinh 中trung 先tiên 牒điệp 句cú 。 次thứ 不bất 生sanh 下hạ 。 經kinh 解giải 。 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 總tổng 標tiêu 。 生sanh 相tương/tướng 下hạ 。 釋thích 兩lưỡng 不bất 生sanh 。 生sanh 相tương/tướng 盡tận 故cố 即tức 智trí 斷đoạn 滿mãn 。 修tu 道Đạo 得đắc 故cố 即tức 因nhân 契khế 果quả 。

今kim 解giải 中trung 二nhị 。 先tiên 結kết 成thành 因nhân 果quả 。 次thứ 以dĩ 佛Phật 藏tạng 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 德đức 圓viên 。 釋thích 生sanh 相tương/tướng 盡tận 。 即tức 指chỉ 妙diệu 覺giác 為vi 寂tịch 滅diệt 果quả 。 次thứ 因nhân 果quả 下hạ 。 佛Phật 藏tạng 結kết 。

次thứ 第đệ 三tam 句cú 亦diệc 二nhị 。 先tiên 列liệt 第đệ 三tam 句cú 。 世thế 諦đế 下hạ 。 經kinh 解giải 。

次thứ 明minh 今kim 解giải 為vi 二nhị 重trọng/trùng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 解giải 。 次thứ 以dĩ 佛Phật 藏tạng 結kết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 此thử 句cú 。 次thứ 以dĩ 此thử 句cú 釋thích 初sơ 句cú 。 初sơ 文văn 者giả 由do 無vô 明minh 與dữ 法pháp 性tánh 合hợp 出xuất 生sanh 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 無vô 明minh 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 但đãn 破phá 根căn 本bổn 。 法pháp 則tắc 不bất 生sanh 。 名danh 之chi 為vi 死tử 。

此thử 釋thích 下hạ 。 次thứ 以dĩ 此thử 句cú 釋thích 初sơ 句cú 。 重trọng/trùng 明minh 所sở 用dụng 義nghĩa 旨chỉ 。 此thử 以dĩ 斷đoạn 德đức 釋thích 智trí 德đức 。 還hoàn 是thị 智trí 家gia 之chi 斷đoạn 。 故cố 用dụng 釋thích 之chi 。 若nhược 釋thích 初sơ 句cú 智trí 德đức 成thành 。 即tức 初sơ 句cú 中trung 下hạ 生sanh 字tự 。 若nhược 此thử 句cú 中trung 斷đoạn 德đức 成thành 。 即tức 此thử 句cú 中trung 下hạ 不bất 生sanh 字tự 。 不bất 生sanh 名danh 同đồng 等đẳng 者giả 。 簡giản 兩lưỡng 句cú 中trung 不bất 生sanh 字tự 。 初sơ 句cú 上thượng 不bất 生sanh 字tự 。 此thử 句cú 下hạ 不bất 生sanh 字tự 。 兩lưỡng 處xứ 名danh 同đồng 。 事sự 理lý 則tắc 異dị 。 初sơ 句cú 智trí 德đức 緣duyên 理lý 名danh 不bất 生sanh 。 此thử 句cú 破phá 事sự 或hoặc 盡tận 得đắc 不bất 生sanh 。 名danh 以dĩ 理lý 望vọng 惑hoặc 。 惑hoặc 則tắc 是thị 下hạ 。 故cố 云vân 下hạ 破phá 。 以dĩ 惑hoặc 望vọng 理lý 。 理lý 則tắc 是thị 上thượng 。 故cố 云vân 上thượng 緣duyên 。

次thứ 初sơ 句cú 下hạ 。 簡giản 兩lưỡng 處xứ 生sanh 字tự 。 初sơ 句cú 下hạ 生sanh 字tự 屬thuộc 智trí 。 此thử 句cú 上thượng 生sanh 字tự 屬thuộc 惑hoặc 。 兩lưỡng 生sanh 名danh 同đồng 。 縛phược 脫thoát 不bất 等đẳng 。 初sơ 句cú 智trí 是thị 脫thoát 。 此thử 句cú 惑hoặc 是thị 縛phược 。 是thị 故cố 須tu 簡giản 。 既ký 以dĩ 第đệ 三tam 釋thích 第đệ 一nhất 。 亦diệc 可khả 第đệ 一nhất 釋thích 第đệ 三tam 。 以dĩ 此thử 二nhị 德đức 同đồng 時thời 故cố 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 必tất 先tiên 運vận 智trí 。 豈khởi 惑hoặc 先tiên 斷đoạn 。

次thứ 初sơ 句cú 下hạ 。 佛Phật 藏tạng 結kết 。 此thử 既ký 釋thích 初sơ 。 亦diệc 以dĩ 初sơ 句cú 相tương/tướng 即tức 為vi 結kết 。

次thứ 經kinh 重trọng/trùng 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 引dẫn 經kinh 。 此thử 初sơ 牒điệp 句cú 。 次thứ 今kim 解giải 。 經kinh 既ký 兩lưỡng 解giải 。 大đại 師sư 判phán 之chi 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 解giải 。 前tiền 云vân 斷đoạn 者giả 是thị 自tự 惑hoặc 滅diệt 。 今kim 云vân 四tứ 住trụ 即tức 斷đoạn 四tứ 住trụ 惑hoặc 。 能năng 自tự 在tại 生sanh 。 此thử 是thị 通thông 教giáo 。 斷đoạn 四tứ 住trụ 位vị 尚thượng 能năng 自tự 在tại 。 況huống 圓viên 初sơ 住trụ 真chân 位vị 耶da 。 故cố 以dĩ 通thông 劣liệt 顯hiển 於ư 圓viên 勝thắng 。 或hoặc 滅diệt 下hạ 。 亦diệc 以dĩ 佛Phật 藏tạng 結kết 。 此thử 兩lưỡng 解giải 。 或hoặc 滅diệt 結kết 初sơ 。 化hóa 興hưng 結kết 此thử 。

次thứ 解giải 第đệ 四tứ 句cú 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 引dẫn 結kết 。 次thứ 今kim 解giải 。 今kim 解giải 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 解giải 。 次thứ 寄ký 。 此thử 文văn 後hậu 重trọng/trùng 辨biện 。 四Tứ 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 文văn 但đãn 正chánh 闕khuyết 結kết 。 何hà 意ý 下hạ 。 牒điệp 向hướng 再tái 釋thích 以dĩ 為vi 能năng 化hóa 。 有hữu 漏lậu 是thị 生sanh 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 名danh 生sanh 生sanh 。 即tức 所sở 化hóa 境cảnh 。

是thị 故cố 下hạ 。 牒điệp 能năng 化hóa 意ý 。 是thị 為vi 下hạ 。 結kết 成thành 功công 能năng 。 前tiền 之chi 三tam 句cú 是thị 化hóa 他tha 能năng 因nhân 果quả 智trí 斷đoạn 。 此thử 句cú 即tức 是thị 所sở 化hóa 境cảnh 也dã 。

次thứ 重trọng/trùng 釋thích 四tứ 住trụ 者giả 大đại 師sư 重trùng 以dĩ 地địa 持trì 六lục 住trụ 用dụng 釋thích 四tứ 住trụ 解giải 佛Phật 。

次thứ 釋thích 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 引dẫn 論luận 釋thích 。 次thứ 今kim 釋thích 經kinh 意ý 。 初sơ 文văn 者giả 。 地địa 持trì 即tức 當đương 別biệt 教giáo 義nghĩa 也dã 。 尚thượng 以dĩ 通thông 顯hiển 。 豈khởi 無vô 別biệt 耶da 。 故cố 以dĩ 地địa 持trì 消tiêu 經kinh 顯hiển 義nghĩa 。 論luận 六lục 住trụ 者giả 。 從tùng 十thập 住trụ 前tiền 不bất 在tại 六lục 數số 。 即tức 指chỉ 十thập 信tín 。 六lục 皆giai 不bất 退thoái 故cố 受thọ 住trụ 名danh 。 已dĩ 斷đoạn 見kiến 思tư 故cố 云vân 不bất 退thoái 。 言ngôn 一nhất 人nhân 者giả 。 六lục 中trung 初sơ 人nhân 乃nãi 至chí 行hành 向hướng 皆giai 在tại 於ư 茲tư 。 故cố 云vân 數số 進tiến 。 第đệ 三tam 淨tịnh 心tâm 。 住trụ 為vi 初Sơ 地Địa 者giả 破phá 同đồng 體thể 見kiến 。 故cố 云vân 離ly 我ngã 。 即tức 別biệt 見kiến 道đạo 。 行hành 道Đạo 迹tích 住trụ 即tức 別biệt 修tu 道Đạo 位vị 。 決quyết 定định 。 究cứu 竟cánh 住trụ 者giả 。 亦diệc 別biệt 修tu 道Đạo 也dã 。

經kinh 稱xưng 下hạ 。 次thứ 大đại 師sư 釋thích 經kinh 意ý 。 至chí 行hành 道Đạo 迹tích 住trụ 名danh 真chân 出xuất 假giả 。

次thứ 釋thích 六lục 句cú 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 破phá 不bất 可khả 說thuyết 。 次thứ 引dẫn 大đại 經kinh 可khả 說thuyết 。 前tiền 四tứ 句cú 直trực 明minh 因nhân 果quả 無vô 生sanh 。 未vị 破phá 無vô 生sanh 。 故cố 經kinh 重trọng/trùng 明minh 。 故cố 句cú 句cú 下hạ 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 正chánh 破phá 六lục 句cú 不bất 可khả 說thuyết 。 次thứ 結kết 成thành 破phá 遍biến 。 三tam 以dĩ 佛Phật 藏tạng 結kết 。 四tứ 引dẫn 楞lăng 伽già 釋thích 成thành 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 六lục 句cú 示thị 遍biến 。 次thứ 解giải 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 前tiền 之chi 四tứ 句cú 唯duy 圓viên 。 今kim 六lục 句cú 雙song 破phá 偏thiên 圓viên 。 即tức 是thị 今kim 文văn 破phá 遍biến 正chánh 意ý 。 是thị 故cố 六lục 句cú 皆giai 約ước 自tự 行hành 。 案án 此thử 下hạ 。 示thị 遍biến 。 即tức 句cú 意ý 也dã 。

若nhược 破phá 下hạ 。 解giải 釋thích 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 大đại 師sư 釋thích 經kinh 。 次thứ 大đại 師sư 釋thích 佛Phật 所sở 釋thích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 結kết 遍biến 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 判phán 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 。 應ưng 云vân 解giải 惑hoặc 。 次thứ 正chánh 解giải 。 正chánh 解giải 又hựu 二nhị 。 初sơ 思tư 議nghị 。 次thứ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 惑hoặc 。 次thứ 解giải 。 初sơ 有hữu 兩lưỡng 句cú 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 別biệt 釋thích 。 顯hiển 可khả 思tư 議nghị 。 次thứ 總tổng 釋thích 。 顯hiển 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 文văn 者giả 。 約ước 次thứ 不bất 次thứ 。 能năng 所sở 相tương 從tùng 。 故cố 解giải 與dữ 惑hoặc 俱câu 名danh 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 問vấn 。 何hà 以dĩ 亦diệc 破phá 不bất 思tư 議nghị 耶da 。 答đáp 。 理lý 非phi 偏thiên 圓viên 。 須tu 破phá 圓viên 着trước 。 故cố 又hựu 云vân 不bất 破phá 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 等đẳng 。 界giới 外ngoại 等đẳng 者giả 。 理lý 體thể 無vô 生sanh 而nhi 惑hoặc 是thị 生sanh 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 生sanh 。 界giới 內nội 之chi 惑hoặc 云vân 枝chi 末mạt 者giả 。 界giới 外ngoại 已dĩ 生sanh 。 生sanh 上thượng 復phục 生sanh 。 故cố 云vân 生sanh 生sanh 。 有hữu 內nội 麤thô 等đẳng 別biệt 名danh 可khả 思tư 議nghị 。 次thứ 此thử 惑hoặc 下hạ 。 顯hiển 不bất 可khả 說thuyết 。 言ngôn 並tịnh 是thị 等đẳng 者giả 。 凡phàm 是thị 生sanh 生sanh 皆giai 所sở 化hóa 故cố 。 因nhân 所sở 有hữu 能năng 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 正chánh 顯hiển 破phá 義nghĩa 。

次thứ 破phá 思tư 議nghị 解giải 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 別biệt 釋thích 兩lưỡng 句cú 成thành 可khả 思tư 議nghị 。 次thứ 釋thích 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 文văn 界giới 外ngoại 之chi 解giải 。 云vân 雙song 遣khiển 者giả 。 兼kiêm 前tiền 得đắc 名danh 。 遣khiển 分phân 段đoạn 者giả 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 問vấn 。 界giới 外ngoại 之chi 惑hoặc 是thị 能năng 化hóa 者giả 。 與dữ 界giới 內nội 解giải 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 。 所sở 望vọng 處xứ 別biệt 。 人nhân 則tắc 不bất 殊thù 。

此thử 解giải 下hạ 。 示thị 相tương/tướng 得đắc 相tương/tướng 。 十thập 六lục 門môn 別biệt 故cố 云vân 種chủng 種chủng 。 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 皆giai 屬thuộc 自tự 行hành 。 從tùng 化hóa 他tha 邊biên 有hữu 多đa 因nhân 果quả 。 理lý 尚thượng 下hạ 。 釋thích 不bất 可khả 說thuyết 。 四tứ 種chủng 道Đạo 諦Đế 是thị 能năng 趣thú 行hành 。 滅Diệt 諦Đế 法pháp 性tánh 是thị 所sở 趣thú 理lý 。 理lý 性tánh 尚thượng 無vô 。 何hà 得đắc 種chủng 種chủng 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。

次thứ 破phá 不bất 思tư 議nghị 。 亦diệc 先tiên 惑hoặc 次thứ 解giải 點điểm 圓viên 理lý 。 或hoặc 不bất 分phân 內nội 外ngoại 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 先tiên 惑hoặc 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 文văn 者giả 。 先tiên 且thả 結kết 成thành 不bất 思tư 議nghị 。 故cố 云vân 只chỉ 是thị 等đẳng 。 無vô 明minh 下hạ 。 結kết 不bất 可khả 說thuyết 。

次thứ 破phá 解giải 者giả 。 亦diệc 先tiên 示thị 不bất 思tư 議nghị 相tương/tướng 。 故cố 云vân 只chỉ 是thị 。 於ư 此thử 制chế 出xuất 圓viên 因nhân 圓viên 果quả 。 理lý 不bất 下hạ 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 理lý 俱câu 無vô 說thuyết 。 故cố 二nhị 說thuyết 不bất 可khả 。

次thứ 將tương 彼bỉ 意ý 下hạ 。 結kết 遍biến 。 如như 文văn 。

佛Phật 自tự 下hạ 。 大đại 師sư 釋thích 佛Phật 所sở 釋thích 六lục 句cú 。 文văn 自tự 為vi 六lục 。 初sơ 句cú 亦diệc 二nhị 。 先tiên 牒điệp 佛Phật 釋thích 。 次thứ 明minh 今kim 解giải 。 今kim 解giải 又hựu 二nhị 。 先tiên 解giải 不bất 生sanh 生sanh 。 故cố 云vân 依y 佛Phật 此thử 旨chỉ 。 次thứ 生sanh 即tức 下hạ 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。

云vân 何hà 下hạ 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 二nhị 。 先tiên 牒điệp 經kinh 釋thích 。 次thứ 今kim 解giải 二nhị 。 先tiên 釋thích 生sanh 生sanh 。 生sanh 生sanh 下hạ 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 言ngôn 八bát 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 如như 前tiền 釋thích 。 問vấn 。 論luận 八bát 相tương/tướng 中trung 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 大đại 生sanh 生sanh 小tiểu 。 答đáp 。 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 理lý 數số 而nhi 然nhiên 。 大đại 生sanh 生sanh 小tiểu 大đại 引dẫn 起khởi 故cố 。 次thứ 文văn 不bất 言ngôn 假giả 者giả 。 以dĩ 理lý 空không 中trung 對đối 生sanh 生sanh 說thuyết 。 生sanh 生sanh 假giả 故cố 。 對đối 空không 中trung 已dĩ 。 生sanh 生sanh 自tự 成thành 不bất 思tư 議nghị 。

次thứ 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 亦diệc 二nhị 。 初sơ 正chánh 解giải 。 次thứ 判phán 屬thuộc 界giới 內nội 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 經kinh 。 次thứ 今kim 解giải 。 先tiên 釋thích 生sanh 不bất 生sanh 。 次thứ 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 約ước 四tứ 性tánh 解giải 生sanh 。 即tức 名danh 為vi 生sanh 者giả 。 釋thích 上thượng 生sanh 字tự 。 四tứ 句cú 破phá 已dĩ 。 尚thượng 無vô 無vô 句cú 。 何hà 得đắc 有hữu 四tứ 。 是thị 故cố 般Bát 若Nhã 非phi 四tứ 句cú 生sanh 。 故cố 名danh 不bất 生sanh 。 又hựu 般Bát 若Nhã 下hạ 。 重trọng/trùng 約ước 化hóa 他tha 解giải 。 以dĩ 不bất 生sanh 生sanh 釋thích 生sanh 不bất 生sanh 。 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。 由do 般Bát 若Nhã 生sanh 。 世thế 諦đế 已dĩ 死tử 。 故cố 雖tuy 云vân 生sanh 而nhi 生sanh 自tự 在tại 。

次thứ 若nhược 般Bát 若Nhã 生sanh 下hạ 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 若nhược 般Bát 若Nhã 生sanh 。 牒điệp 初sơ 解giải 中trung 第đệ 二nhị 解giải 及cập 次thứ 解giải 中trung 初sơ 解giải 。 云vân 般Bát 若Nhã 生sanh 時thời 若nhược 自tự 在tại 生sanh 。 牒điệp 上thượng 第đệ 二nhị 釋thích 中trung 後hậu 解giải 。 謂vị 而nhi 生sanh 三tam 界giới 也dã 。 此thử 之chi 兩lưỡng 生sanh 皆giai 不bất 可khả 作tác 生sanh 而nhi 說thuyết 者giả 。 非phi 次thứ 第đệ 故cố 。

次thứ 據cứ 此thử 下hạ 。 判phán 。 如như 上thượng 文văn 。

次thứ 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 經kinh 。 次thứ 今kim 解giải 。 先tiên 釋thích 不bất 生sanh 不bất 生sanh 。 尚thượng 非phi 下hạ 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 據cứ 此thử 下hạ 。 次thứ 判phán 。 如như 文văn 。 既ký 是thị 極cực 果quả 。 知tri 是thị 界giới 外ngoại 之chi 解giải 。

次thứ 釋thích 第đệ 五ngũ 句cú 。 先tiên 列liệt 經kinh 。 次thứ 今kim 解giải 。 先tiên 釋thích 生sanh 界giới 內nội 外ngoại 等đẳng 者giả 。 攬lãm 前tiền 兩lưỡng 句cú 。 思tư 議nghị 之chi 惑hoặc 只chỉ 是thị 一nhất 念niệm 。 因nhân 緣duyên 生sanh 心tâm 。 緣duyên 生sanh 空không 中trung 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。

次thứ 釋thích 第đệ 六lục 句cú 。 先tiên 列liệt 經kinh 。 次thứ 今kim 解giải 。 先tiên 釋thích 不bất 生sanh 。 亦diệc 攬lãm 兩lưỡng 解giải 無vô 不bất 詣nghệ 理lý 。 理lý 絕tuyệt 心tâm 口khẩu 下hạ 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 故cố 不bất 可khả 作tác 圓viên 理lý 而nhi 說thuyết 。 次thứ 佛Phật 以dĩ 下hạ 。 結kết 成thành 破phá 遍biến 。

三tam 依y 佛Phật 下hạ 。 以dĩ 佛Phật 藏tạng 結kết 前tiền 四tứ 六lục 兩lưỡng 處xứ 句cú 相tương/tướng 。 言ngôn 前tiền 四tứ 句cú 等đẳng 者giả 。 結kết 初sơ 四tứ 句cú 即tức 吹xuy 而nhi 唾thóa 。 次thứ 第đệ 三tam 句cú 即tức 唾thóa 。 而nhi 第đệ 二nhị 句cú 者giả 吹xuy 唾thóa 成thành 就tựu 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 吹xuy 唾thóa 所sở 化hóa 。 故cố 知tri 三tam 句cú 。 三tam 句cú 吹xuy 唾thóa 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 若nhược 單đơn 所sở 化hóa 義nghĩa 即tức 屬thuộc 次thứ 。 次thứ 不bất 獨độc 成thành 義nghĩa 須tu 兼kiêm 唾thóa 。 若nhược 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 。 全toàn 是thị 吹xuy 唾thóa 之chi 功công 用dụng 也dã 。 後hậu 兩lưỡng 句cú 者giả 。 即tức 六lục 句cú 中trung 後hậu 兩lưỡng 句cú 也dã 。 以dĩ 此thử 句cú 兩lưỡng 向hướng 用dụng 之chi 在tại 六lục 句cú 末mạt 。 同đồng 名danh 為vi 唾thóa 。 唾thóa 只chỉ 是thị 破phá 。 破phá 者giả 只chỉ 是thị 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 故cố 六lục 句cú 下hạ 皆giai 云vân 不bất 可khả 說thuyết 耳nhĩ 。 若nhược 將tương 結kết 前tiền 四tứ 句cú 文văn 者giả 。 二nhị 句cú 既ký 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 惑hoặc 。 解giải 惑hoặc 不bất 二nhị 吹xuy 唾thóa 同đồng 時thời 。 故cố 以dĩ 結kết 前tiền 四tứ 句cú 智trí 斷đoạn 。 此thử 乃nãi 但đãn 結kết 上thượng 不bất 生sanh 。 未vị 論luận 二nhị 句cú 下hạ 不bất 可khả 說thuyết 。 故cố 用dụng 生sanh 字tự 以dĩ 結kết 前tiền 吹xuy 。 用dụng 不bất 生sanh 字tự 以dĩ 結kết 前tiền 唾thóa 。 若nhược 兼kiêm 後hậu 二nhị 句cú 。 不bất 可khả 說thuyết 亦diệc 結kết 前tiền 者giả 。 結kết 前tiền 吹xuy 唾thóa 悉tất 相tương/tướng 即tức 也dã 。 亦diệc 不bất 可khả 作tác 。 相tương/tướng 即tức 而nhi 說thuyết 。

四tứ 引dẫn 楞lăng 伽già 釋thích 成thành 六lục 句cú 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 楞lăng 伽già 。 次thứ 引dẫn 同đồng 大đại 經kinh 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 引dẫn 經kinh 雙song 標tiêu 二nhị 法pháp 。 彼bỉ 無vô 常thường 品phẩm 。 因nhân 大đại 慧tuệ 問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 言ngôn 於ư 二nhị 夜dạ 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 佛Phật 言ngôn 依y 二nhị 密mật 語ngữ 即tức 自tự 證chứng 等đẳng 。 佛Phật 豈khởi 無vô 教giáo 。 但đãn 依y 此thử 二nhị 則tắc 無vô 可khả 說thuyết 。

次thứ 自tự 法pháp 下hạ 。 引dẫn 經kinh 雙song 釋thích 二nhị 法pháp 。 一nhất 一nhất 皆giai 先tiên 牒điệp 次thứ 釋thích 。 初sơ 自tự 法pháp 中trung 云vân 。 彼bỉ 如Như 來Lai 者giả 。 彼bỉ 過quá 現hiện 諸chư 佛Phật 證chứng 體thể 無vô 殊thù 。 名danh 不bất 增tăng 減giảm 。 離ly 言ngôn 說thuyết 等đẳng 者giả 。 於ư 自tự 證chứng 所sở 離ly 也dã 。

釋thích 曰viết 下hạ 。 釋thích 經kinh 意ý 。 離ly 言ngôn 說thuyết 等đẳng 者giả 。 於ư 自tự 證chứng 中trung 無vô 此thử 二nhị 故cố 。 具cụ 如như 經kinh 釋thích 。

本bổn 住trụ 下hạ 。 釋thích 本bổn 住trụ 法pháp 。 即tức 佛Phật 所sở 行hành 及cập 本bổn 證chứng 理lý 。 並tịnh 非phi 修tu 成thành 。 故cố 云vân 非phi 作tác 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 名danh 無vô 住trụ 。 理lý 是thị 所sở 至chí 。 道đạo 是thị 所sở 行hành 。 故cố 舉cử 譬thí 云vân 並tịnh 非phi 行hành 者giả 至chí 者giả 所sở 作tác 。

經kinh 曰viết 下hạ 。 引dẫn 經kinh 助trợ 釋thích 彼bỉ 經kinh 。 次thứ 文văn 列liệt 古cổ 城thành 喻dụ 。 即tức 是thị 佛Phật 問vấn 。 大đại 慧tuệ 答đáp 文văn 。

三tam 當đương 知tri 下hạ 。 依y 經kinh 雙song 結kết 。 二nhị 法pháp 非phi 口khẩu 等đẳng 。 亦diệc 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

次thứ 此thử 義nghĩa 下hạ 。 引dẫn 同đồng 大đại 經kinh 。 以dĩ 生sanh 生sanh 為vi 本bổn 法pháp 者giả 。 前tiền 云vân 有hữu 漏lậu 。 今kim 損tổn 即tức 理lý 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 以dĩ 云vân 所sở 化hóa 。 答đáp 。 一nhất 切thiết 所sở 化hóa 悉tất 本bổn 法pháp 故cố 。 生sanh 隨tùy 順thuận 緣duyên 。 生sanh 者giả 結kết 前tiền 生sanh 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。 故cố 前tiền 釋thích 云vân 即tức 是thị 空không 中trung 。 今kim 亦diệc 是thị 。 第đệ 二nhị 三tam 句cú 准chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 不bất 生sanh 不bất 生sanh 即tức 究cứu 竟cánh 者giả 。 智trí 斷đoạn 究cứu 竟cánh 也dã 。 餘dư 文văn 同đồng 前tiền 。

次thứ 引dẫn 大đại 經kinh 明minh 亦diệc 可khả 說thuyết 者giả 。 自tự 證chứng 之chi 後hậu 必tất 須tu 答đáp 他tha 。 於ư 中trung 文văn 二nhị 。 先tiên 真chân 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 略lược 標tiêu 。 次thứ 今kim 解giải 下hạ 結kết 通thông 三tam 。 亦diệc 以dĩ 下hạ 。 佛Phật 藏tạng 結kết 。

十thập 因nhân 緣duyên 下hạ 。 次thứ 釋thích 。 又hựu 五ngũ 。 初sơ 列liệt 出xuất 十thập 支chi 。 不bất 云vân 生sanh 死tử 支chi 者giả 。 屬thuộc 未vị 來lai 故cố 。 今kim 此thử 且thả 論luận 從tùng 過quá 至chí 現hiện 。 故cố 大đại 經kinh 續tục 前tiền 不bất 可khả 說thuyết 文văn 。 後hậu 即tức 明minh 可khả 說thuyết 。 前tiền 言ngôn 為vi 生sanh 作tác 因nhân 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 宿túc 種chúng 在tại 無vô 明minh 行hành 中trung 。 至chí 今kim 亦diệc 隨tùy 無vô 明minh 起khởi 愛ái 。 復phục 由do 現hiện 在tại 聞văn 法Pháp 發phát 習tập 。 次thứ 明minh 三tam 法pháp 。 又hựu 三tam 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 三tam 文văn 。 眾chúng 生sanh 下hạ 。 顯hiển 遍biến 第đệ 三tam 。 引dẫn 大đại 品phẩm 證chứng 。 第đệ 四tứ 佛Phật 藏tạng 結kết 。 如như 文văn 。 五ngũ 引dẫn 地địa 持trì 釋thích 成thành 者giả 。 然nhiên 地địa 持trì 中trung 立lập 四tứ 種chủng 性tánh 入nhập 滅diệt 聲Thanh 聞Văn 。 非phi 今kim 所sở 用dụng 。 如như 楞lăng 伽già 。 深thâm 密mật 等đẳng 並tịnh 方Phương 等Đẳng 部bộ 。 [怡-台+坐]# 以dĩ 筞# 發phát 。 如như 淨tịnh 名danh 中trung 迦Ca 葉Diếp 敗bại 種chủng 。 附phụ 方Phương 等Đẳng 故cố 。 以dĩ 四tứ 性tánh 且thả 對đối 四tứ 教giáo 。

次thứ 料liệu 簡giản 中trung 三tam 重trùng 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 今kim 立lập 第đệ 四tứ 句cú 赴phó 機cơ 是thị 立lập 。 六lục 句cú 是thị 破phá 。 四tứ 句cú 智trí 即tức 是thị 亦diệc 破phá 亦diệc 立lập 。 何hà 以dĩ 無vô 第đệ 四tứ 句cú 耶da 。 亦diệc 以dĩ 大đại 經kinh 文văn 答đáp 。 即tức 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 雙song 非phi 文văn 也dã 。 故cố 前tiền 四tứ 六lục 無vô 生sanh 等đẳng 文văn 。 分phần/phân 成thành 亦diệc 在tại 初Sơ 地Địa 住trụ 故cố 。 章chương 安an 消tiêu 云vân 。 深thâm 無vô 底để 故cố 驚kinh 。 廣quảng 無vô 邊biên 故cố 恠# 。 非phi 分phân 別biệt 智trí 知tri 故cố 非phi 難nạn/nan 。 泥Nê 洹Hoàn 智trí 不bất 消tiêu 故cố 非phi 易dị 。 非phi 真chân 故cố 非phi 內nội 。 非phi 俗tục 故cố 非phi 外ngoại 。 非phi 色sắc 故cố 非phi 相tướng 。 非phi 心tâm 故cố 非phi 非phi 相tướng 。 非phi 去khứ 來lai 今kim 。 故cố 非phi 世thế 法pháp 。 無vô 中trung 邊biên 故cố 。 無vô 有hữu 相tướng 貌mạo 。 絕tuyệt 四tứ 離ly 百bách 故cố 世thế 間gian 所sở 無vô 。 章chương 安an 不bất 釋thích 非phi 方phương 圓viên 等đẳng 。 今kim 助trợ 釋thích 之chi 。 非phi 別biệt 故cố 非phi 方phương 。 非phi 通thông 故cố 非phi 圓viên 。 非phi 空không 故cố 非phi 尖tiêm 。 非phi 有hữu 故cố 非phi 邪tà 。 若nhược 對đối 前tiền 文văn 作tác 破phá 立lập 名danh 非phi 破phá 。 非phi 難nạn/nan 非phi 立lập 故cố 非phi 男nam 。 餘dư 句cú 比tỉ 說thuyết 。

次thứ 問vấn 者giả 。 圓viên 有hữu 四tứ 門môn 。 無vô 生sanh 攝nhiếp 盡tận 。 應ưng 癈phế 諸chư 門môn 。 答đáp 中trung 開khai 三tam 。 初sơ 幻huyễn 門môn 開khai 句cú 。 非phi 但đãn 無vô 生sanh 攝nhiếp 盡tận 。 亦diệc 乃nãi 餘dư 三tam 遍biến 收thu 。 於ư 教giáo 行hành 便tiện 。 且thả 從tùng 無vô 生sanh 。 尚thượng 乃nãi 開khai 為vi 三tam 十thập 二nhị 門môn 。 但đãn 何hà 四tứ 耶da 。 故cố 三tam 十thập 二nhị 門môn 亦diệc 隨tùy 舉cử 一nhất 門môn 收thu 三tam 十thập 一nhất 。 何hà 故cố 難nạn/nan 言ngôn 令linh 癈phế 餘dư 門môn 。 次thứ 引dẫn 大đại 經kinh 證chứng 於ư 智trí 斷đoạn 。 言ngôn 月nguyệt 無vô 增tăng 減giảm 者giả 。 譬thí 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 。 寄ký 惑hoặc 智trí 邊biên 說thuyết 有hữu 增tăng 減giảm 。 雖tuy 有hữu 諸chư 門môn 只chỉ 是thị 智trí 斷đoạn 。 智trí 斷đoạn 不bất 二nhị 。 諸chư 門môn 何hà 殊thù 。 大đại 經Kinh 云vân 。 因nhân 須Tu 彌Di 山Sơn 。 俱câu 舍xá 云vân 。 近cận 日nhật 影ảnh 覆phú 。 應ưng 依y 阿a 含hàm 。 白bạch 銀ngân 瑠lưu 璃ly 。 漸tiệm 漸tiệm 互hỗ 現hiện 。

三tam 若nhược 無vô 生sanh 下hạ 。 明minh 攝nhiếp 法pháp 周chu 遍biến 。

次thứ 問vấn 無vô 生sanh 門môn 等đẳng 者giả 。 門môn 稱xưng 無vô 生sanh 。 前tiền 何hà 故cố 云vân 無vô 生sanh 生sanh 等đẳng 。 無vô 生sanh 生sanh 是thị 四tứ 句cú 中trung 第đệ 一nhất 句cú 。 生sanh 生sanh 是thị 第đệ 四tứ 句cú 。 生sanh 自tự 在tại 是thị 第đệ 三tam 句cú 。 答đáp 意ý 者giả 此thử 生sanh 並tịnh 是thị 無vô 生sanh 功công 能năng (# 初sơ 明minh 所sở 依y 門môn 竟cánh )# 。

次thứ 正chánh 明minh 破phá 遍biến 。 為vi 三tam 。 初sơ 正chánh 約ước 識thức 陰ấm 破phá 遍biến 。 次thứ 例lệ 餘dư 陰ấm 入nhập (# 在tại 第đệ 三tam 卷quyển 末mạt )# 。 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 初sơ 自tự 為vi 三tam 。 今kim 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 標tiêu 列liệt 。 次thứ 明minh 章chương 意ý 。 三tam 廣quảng 釋thích 初sơ 文văn 。 皆giai 云vân 始thỉ 修tu 源nguyên 底để 者giả 。 標tiêu 中trung 探thám 說thuyết 文văn 旨chỉ 故cố 也dã 。 盡tận 源nguyên 故cố 橫hoạnh/hoành 周chu 。 盡tận 底để 故cố 竪thụ 窮cùng 。 言ngôn 始thỉ 終chung 者giả 。 堅kiên 破phá [火*句]# 然nhiên 。 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。 一nhất 見kiến 一nhất 思tư 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 故cố 盡tận 源nguyên 底để 。 一nhất 一nhất 橫hoạnh/hoành 門môn 皆giai 能năng 至chí 竪thụ 。 及cập 皆giai 法Pháp 界Giới 不bất 二nhị 。 復phục 能năng 若nhược 橫hoạnh/hoành 若nhược 竪thụ 。 然nhiên 雖tuy 三tam 章chương 。 但đãn 成thành 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 次thứ 不bất 次thứ 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 只chỉ 成thành 一nhất 次thứ 第đệ 意ý 。 次thứ 成thành 不bất 次thứ 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 故cố 云vân 竪thụ 即tức 論luận 高cao 。 乃nãi 至chí 無vô 竪thụ 而nhi 不bất 廣quảng 等đẳng 。

竪thụ 則tắc 下hạ 。 次thứ 明minh 章chương 意ý 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 互hỗ 融dung 。 如như 前tiền 略lược 說thuyết 。 次thứ 引dẫn 法pháp 華hoa 證chứng 意ý 圓viên 。 是thị 故cố 一nhất 家gia 釋thích 義nghĩa 皆giai 先tiên 總tổng 次thứ 別biệt 。 後hậu 還hoàn 結kết 撮toát 出xuất 其kỳ 元nguyên 意ý 。 意ý 雖tuy 若nhược 是thị 。 為vi 顯hiển 不bất 二nhị 還hoàn 須tu 依y 章chương 三tam 段đoạn 解giải 釋thích 。 使sử 法pháp 相tướng 不bất 亂loạn 以dĩ 成thành 不bất 二nhị 。

一nhất 無vô 生sanh 下hạ 。 第đệ 三tam 廣quảng 解giải 。 初sơ 釋thích 竪thụ 破phá 。 文văn 自tự 為vi 三tam 。 今kim 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 標tiêu 數số 列liệt 章chương 。 次thứ 示thị 章chương 意ý 。 三tam 正chánh 廣quảng 解giải 。 初sơ 如như 文văn 。

次thứ 如như 此thử 下hạ 。 示thị 章chương 意ý 。 又hựu 三tam 。 初sơ 略lược 示thị 章chương 意ý 。 如như 文văn 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 文văn 三tam 義nghĩa 三tam 。 意ý 在tại 度độ 入nhập 歸quy 於ư 一nhất 心tâm 。 故cố 此thử 下hạ 文văn 仍nhưng 恐khủng 文văn 煩phiền 。 且thả 示thị 六lục 處xứ 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 引dẫn 大đại 論luận 為vi 令linh 易dị 解giải 。 是thị 故cố 別biệt 列liệt 。 次thứ 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 為vi 於ư 鈍độn 根căn 。 三tam 引dẫn 法pháp 華hoa 為vi 施thí 權quyền 故cố 。 初sơ 如như 文văn 。 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 。 二nhị 亦diệc 非phi 二nhị 。 然nhiên 今kim 約ước 觀quán 但đãn 成thành 借tá 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 而nhi 已dĩ 。 法pháp 華hoa 唯duy 一nhất 。 開khai 鈍độn 成thành 利lợi 。 權quyền 即tức 是thị 實thật 。 正chánh 當đương 今kim 意ý 。 三tam 從tùng 今kim 欲dục 下hạ 。 總tổng 別biệt 結kết 意ý 。 復phục 顯hiển 文văn 旨chỉ 。 諸chư 教giáo 既ký 爾nhĩ 故cố 今kim 依y 之chi 。 故cố 示thị 讀đọc 文văn 者giả 先tiên 知tri 六lục 處xứ 。 一nhất 破phá 見kiến 位vị 後hậu 。 二nhị 破phá 思tư 位vị 後hậu 。 三tam 四tứ 門môn 料liệu 簡giản 中trung 。 四tứ 出xuất 假giả 利lợi 益ích 中trung 。 五ngũ 結kết 破phá 遍biến 後hậu 。 六lục 修tu 中trung 觀quán 。 初sơ 只chỉ 應ưng 且thả 竪thụ 尚thượng 示thị 六lục 文văn 。 況huống 復phục 章chương 初sơ 頻tần 預dự 談đàm 意ý 。 慇ân 懃cần 指chỉ 的đích 尚thượng 恐khủng 猶do 迷mê 。 儻thảng 沉trầm 密mật 隱ẩn 映ánh 從tùng 何hà 取thủ 解giải 。

三tam 正chánh 廣quảng 解giải 。 初sơ 從tùng 空không 入nhập 假giả 。 自tự 為vi 三tam 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 初sơ 從tùng 見kiến 假giả 入nhập 空không 。 文văn 自tự 別biệt 。 二nhị 初sơ 釋thích 見kiến 假giả 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 能năng 依y 能năng 障chướng 。 次thứ 正chánh 明minh 見kiến 惑hoặc 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 後hậu 合hợp 。 初sơ 言ngôn 見kiến 惑hoặc 等đẳng 者giả 。 明minh 障chướng 所sở 從tùng 而nhi 生sanh 及cập 以dĩ 能năng 障chướng 功công 能năng 。 次thứ 如như 炎diễm 下hạ 。 譬thí 。 云vân 炎diễm 夢mộng 者giả 。 見kiến 惑hoặc 也dã 。 空không 覺giác 者giả 。 真chân 體thể 也dã 。 此thử 惑hoặc 下hạ 。 合hợp 。

次thứ 然nhiên 見kiến 下hạ 。 正chánh 明minh 見kiến 惑hoặc 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 釋thích 從tùng 解giải 得đắc 名danh 。 次thứ 釋thích 當đương 體thể 受thọ 稱xưng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 名danh 。 次thứ 見kiến 惑hoặc 下hạ 。 正chánh 解giải 。 正chánh 解giải 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 外ngoại 外ngoại 諸chư 見kiến 。 次thứ 明minh 佛Phật 法Pháp 生sanh 見kiến 。 初sơ 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 外ngoại 外ngoại 。 次thứ 結kết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 單đơn 。

四tứ 見kiến 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 三tam 種chủng 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 無vô 言ngôn 。 初sơ 自tự 為vi 三tam 。 初sơ 單đơn 見kiến 又hựu 二nhị 。 初sơ 列liệt 。 次thứ 於ư 一nhất 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 又hựu 三tam 。 初sơ 廣quảng 約ước 有hữu 見kiến 生sanh 八bát 十thập 八bát 使sử 。 次thứ 餘dư 三tam 見kiến 例lệ 。 三tam 廣quảng 歷lịch 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 十thập 使sử 。 次thứ 歷lịch 界giới 結kết 數số 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 利lợi 。 次thứ 鈍độn 。 初sơ 言ngôn 謂vị 有hữu 於ư 我ngã 等đẳng 者giả 。 外ngoại 計kế 麻ma 豆đậu 母mẫu 指chỉ 等đẳng 是thị 神thần 身thân 。 四tứ 句cú 及cập 一nhất 異dị 等đẳng 計kế 亦diệc 不bất 已dĩ 。 名danh 為vi 我ngã 見kiến 。 計kế 我ngã 斷đoạn 常thường 名danh 為vi 邊biên 見kiến 。 由do 計kế 斷đoạn 常thường 。 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 復phục 計kế 自tự 然nhiên 冥minh 初sơ 世thế 性tánh 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 執chấp 邪tà 為vi 道đạo 名danh 為vi 戒giới 取thủ 。 謂vị 是thị 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 見kiến 取thủ 。 是thị 己kỷ 法pháp 下hạ 。 因nhân 見kiến 生sanh 鈍độn 。

次thứ 如như 是thị 下hạ 。 結kết 數số 。 歷lịch 諦đế 成thành 使sử 。 欲dục 苦khổ 下hạ 。 具cụ 十thập 道đạo 。 除trừ 於ư 二nhị 見kiến 。 集tập 滅diệt 離ly 三tam 見kiến 。 上thượng 界giới 不bất 行hành 恚khuể 。 但đãn 成thành 八bát 十thập 八bát 。

次thứ 三tam 見kiến 例lệ 者giả 。 但đãn 以dĩ 無vô 見kiến 。 而nhi 為vi 根căn 本bổn 。 如như 計kế 我ngã 是thị 無vô 乃nãi 至chí 雙song 非phi 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

若nhược 歷lịch 下hạ 。 第đệ 三tam 。 歷lịch 六lục 十thập 二nhị 見kiến 中trung 二nhị 。 先tiên 歷lịch 。 次thứ 結kết 斥xích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 歷lịch 六lục 十thập 二nhị 生sanh 八bát 十thập 八bát 。 次thứ 歷lịch 六lục 十thập 二nhị 八bát 十thập 八bát 各các 生sanh 百bách 八bát 。 初sơ 言ngôn 瀾lan 漫mạn 者giả 。 遊du 彼bỉ 也dã 。 五ngũ 十thập 八bát 。 次thứ 文văn 各các 以dĩ 五ngũ 根căn 違vi 順thuận 平bình 平bình 為vi 三tam 。 意ý 根căn 乃nãi 以dĩ 心tâm 意ý 識thức 為vi 三tam 。 法pháp 相tướng 似tự 別biệt 。 會hội 之chi 大đại 同đồng 。 意ý 以dĩ 心tâm 意ý 識thức 。 為vi 三tam 世thế 故cố 。

次thứ 當đương 知tri 下hạ 。 結kết 斥xích 。 中trung 二nhị 。 先tiên 結kết 。 次thứ 斥xích 。 初sơ 文văn 者giả 心tâm 昏hôn 眼nhãn 盲manh 盲manh 故cố 不bất 覺giác 。 即tức 無vô 明minh 昏hôn 。 智trí 眼nhãn 盲manh 也dã 。 故cố 不bất 知tri 見kiến 真Chân 諦Đế 之chi 理lý 。

次thứ 講giảng 下hạ 。 斥xích 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 知tri 俱câu 是thị 見kiến 故cố 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 先tiên 斥xích 舊cựu 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 正chánh 判phán 屬thuộc 見kiến 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 斥xích 謬mậu 有hữu 去khứ 取thủ 。 次thứ 此thử 語ngữ 下hạ 。 斥xích 違vi 經kinh 負phụ 心tâm 。 若nhược 初sơ 三tam 是thị 見kiến 。 二nhị 四tứ 非phi 見kiến 。 六lục 十thập 二nhị 中trung 但đãn 有hữu 其kỳ 半bán 。 心tâm 實thật 則tắc 違vi 經kinh 。 虗hư 詐trá 乃nãi 負phụ 心tâm 。

次thứ 引dẫn 證chứng 。 如như 文văn 。

中trung 論luận 下hạ 。 判phán 。 且thả 證chứng 有hữu 無vô 悉tất 皆giai 是thị 見kiến 。 無vô 既ký 是thị 見kiến 。 雙song 非phi 寧ninh 免miễn 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。 初sơ 據cứ 中trung 論luận 不bất 免miễn 性tánh 過quá 。 故cố 屬thuộc 見kiến 。 次thứ 又hựu 此thử 下hạ 。 驗nghiệm 無vô 非phi 證chứng 法pháp 。 故cố 屬thuộc 見kiến 。 三tam 諸chư 外ngoại 道đạo 下hạ 。 是thị 邪tà 人nhân 所sở 計kế 。 故cố 屬thuộc 見kiến 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 通thông 敘tự 邪tà 人nhân 所sở 計kế 。 言ngôn 本bổn 劫kiếp 等đẳng 者giả 。 本bổn 謂vị 過quá 去khứ 。 有hữu 十thập 八bát 句cú 。 末mạt 即tức 未vị 來lai 。 有hữu 四tứ 十thập 四tứ 句cú 。 具cụ 在tại 長trường/trưởng 含hàm 。 次thứ 如như 長trường/trưởng 爪trảo 下hạ 。 別biệt 引dẫn 證chứng 。 見kiến 即tức 屬thuộc 單đơn 四tứ 見kiến 中trung 雙song 非phi 句cú 也dã 。 准chuẩn 上thượng 下hạ 文văn 。 並tịnh 單đơn 四tứ 見kiến 中trung 後hậu 三tam 句cú 攝nhiếp 。 及cập 以dĩ 無vô 言ngôn 。 三tam 引dẫn 高cao 著trước 。 舉cử 況huống 。 指chỉ 長trường/trưởng 爪trảo 為vi 外ngoại 道đạo 中trung 高cao 勝thắng 學học 葉diệp 滿mãn 者giả 。 況huống 暗ám 鈍độn 者giả 耶da 。 今kim 判phán 下hạ 。 第đệ 四tứ 。 今kim 家gia 判phán 結kết 。

次thứ 明minh 複phức 四tứ 見kiến 。 句cú 別biệt 具cụ 二nhị 。 故cố 名danh 為vi 複phức 。 並tịnh 緣duyên 法pháp 塵trần 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 四tứ 見kiến 。 次thứ 於ư 一nhất 一nhất 下hạ 。 明minh 見kiến 所sở 生sanh 或hoặc 。

三Tam 明Minh 具cụ 足túc 四tứ 句cú 句cú 法pháp 。 至chí 四tứ 句cú 皆giai 四tứ 故cố 。 故cố 云vân 具cụ 足túc 。 雖tuy 複phức 具cụ 別biệt 並tịnh 不bất 出xuất 四tứ 。 故cố 皆giai 云vân 四tứ 。 單đơn 但đãn 四tứ 人nhân 複phức 則tắc 八bát 人nhân 。 具cụ 十thập 六lục 人nhân 。 皆giai 除trừ 與dữ 前tiền 相tương 似tự 句cú 。 故cố 為vi 成thành 複phức 。 具cụ 故cố 重trọng/trùng 列liệt 之chi 。 若nhược 論luận 人nhân 法pháp 。 更cánh 無vô 別biệt 立lập 。 故cố 複phức 収thâu 單đơn 。 具cụ 収thâu 單đơn 複phức 。

次thứ 一nhất 見kiến 下hạ 。 明minh 見kiến 所sở 生sanh 或hoặc 。

次thứ 絕tuyệt 言ngôn 見kiến 。 亦diệc 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 絕tuyệt 言ngôn 。 次thứ 一nhất 一nhất 下hạ 。 見kiến 所sở 生sanh 或hoặc 。

次thứ 如như 是thị 下hạ 。 結kết 。 如như 文văn (# 外ngoại 外ngoại 文văn 了liễu )# 。

次thứ 明minh 佛Phật 法Pháp 起khởi 見kiến 。 初sơ 正chánh 起khởi 見kiến 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 四tứ 見kiến 。 又hựu 一nhất 下hạ 。 明minh 絕tuyệt 言ngôn 。 如như 是thị 下hạ 。 明minh 見kiến 所sở 生sanh 或hoặc 。

復phục 次thứ 下hạ 。 第đệ 二nhị 。 當đương 體thể 名danh 假giả 。 與dữ 所sở 從tùng 解giải 名danh 見kiến 名danh 或hoặc 。 緣duyên 別biệt 皆giai 見kiến 。 所sở 言ngôn 假giả 者giả 不bất 出xuất 三tam 假giả 。 於ư 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 釋thích 名danh 。 次thứ 例lệ 前tiền 立lập 相tương/tướng 。 三tam 又hựu 於ư 下hạ 。 解giải 釋thích 。 釋thích 又hựu 為vi 二nhị 。 初sơ 通thông 釋thích 三tam 假giả 。 次thứ 別biệt 明minh 假giả 所sở 生sanh 或hoặc 。 初sơ 又hựu 四tứ 。 初sơ 正chánh 釋thích 三tam 假giả 。 次thứ 會hội 異dị 。 三tam 引dẫn 證chứng 。 四tứ 總tổng 結kết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 小Tiểu 乘Thừa 隨tùy 事sự 三tam 假giả 。 次thứ 明minh 大Đại 乘Thừa 隨tùy 理lý 三tam 假giả 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 約ước 心tâm 。 次thứ 約ước 色sắc 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 解giải 。 次thứ 引dẫn 開khai 善thiện 證chứng 相tương 待đãi 義nghĩa 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 心tâm 因nhân 內nội 外ngoại 故cố 曰viết 因nhân 成thành 。 能năng 相tương 續tục 起khởi 名danh 相tướng 續tục 假giả 。 以dĩ 此thử 二nhị 假giả 更cánh 互hỗ 相tương 望vọng 。 假giả 立lập 生sanh 名danh 故cố 云vân 相tương 待đãi 。 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 相tương 望vọng 名danh 橫hoạnh/hoành 。 若nhược 竪thụ 待đãi 者giả 意ý 亦diệc 准chuẩn 知tri 。 言ngôn 三tam 無vô 為vi 者giả 。 一nhất 虗hư 空không 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 。 舊cựu 名danh 數số 緣duyên 。 非phi 數số 緣duyên 。 俱câu 舍xá 云vân 。 此thử 中trung 空không 無vô 礙ngại 。 虗hư 空không 以dĩ 無vô 礙ngại 為vi 性tánh 。 擇trạch 滅diệt 謂vị 離ly 繫hệ 。 隨tùy 離ly 三tam 界giới 見kiến 修tu 一nhất 繫hệ 。 皆giai 得đắc 一nhất 擇trạch 滅diệt 也dã 。 畢tất 竟cánh 礙ngại 當đương 生sanh 別biệt 得đắc 。 非phi 擇trạch 滅diệt 於ư 闕khuyết 緣duyên 處xứ 。 當đương 法pháp 不bất 起khởi 。 非phi 慧tuệ 力lực 所sở 擇trạch 。 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 。 三tam 皆giai 無vô 心tâm 。 待đãi 我ngã 是thị 有hữu 。 故cố 有hữu 是thị 假giả 。 次thứ 開khai 善thiện 下hạ 。 證chứng 相tương 待đãi 義nghĩa 。 在tại 後hậu 當đương 破phá 。

次thứ 約ước 色sắc 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 報báo 。 次thứ 依y 報báo 。 初sơ 文văn 者giả 。 往vãng 因nhân 現hiện 緣duyên 。 悉tất 皆giai 不bất 實thật 。 不bất 實thật 雖tuy 住trụ 。 假giả 後hậu 念niệm 續tục 。 往vãng 滅diệt 非phi 身thân 。 他tha 非phi 我ngã 身thân 。 即tức 橫hoạnh/hoành 竪thụ 二nhị 待đãi 。 一nhất 切thiết 行hành 相tướng 。 皆giai 具cụ 此thử 二nhị 。 次thứ 約ước 依y 報báo 者giả 。 依y 從tùng 正chánh 立lập 。 安an 能năng 有hữu 實thật 。 論luận 師sư 即tức 是thị 弘hoằng 成thành 論luận 者giả 。 今kim 為vi 成thành 觀quán 。 餘dư 不bất 假giả 明minh 。 是thị 辨biện 安an 心tâm 。 故cố 無vô 傍bàng 及cập 。

次thứ 但đãn 此thử 下hạ 。 明minh 隨tùy 理lý 三tam 假giả 。 言ngôn 大Đại 乘Thừa 者giả 。 衍diễn 門môn 三tam 教giáo 也dã 。 無vô 明minh 幻huyễn 化hóa 不bất 可khả 局cục 一nhất 。 外ngoại 四tứ 大đại 柱trụ 從tùng 四tứ 微vi 成thành 。 既ký 現hiện 鏡kính 中trung 豈khởi 有hữu 能năng 成thành 。 能năng 成thành 尚thượng 無vô 所sở 成thành 安an 有hữu 。 鏡kính 柱trụ 如như 幻huyễn 故cố 云vân 幻huyễn 柱trụ 。 鏡kính 柱trụ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 見kiến 故cố 。 外ngoại 柱trụ 理lý 然nhiên 本bổn 從tùng 眾chúng 緣duyên 。 言ngôn 四tứ 微vi 者giả 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 皆giai 具cụ 此thử 四tứ 。 四tứ 微vi 於ư 柱trụ 名danh 為vi 能năng 造tạo 。 像tượng 於ư 外ngoại 柱trụ 名danh 為vi 所sở 造tạo 。 故cố 於ư 境cảnh 中trung 推thôi 能năng 及cập 所sở 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 因nhân 成thành 既ký 然nhiên 。 續tục 待đãi 匹thất 得đắc 。 故cố 但đãn 況huống 云vân 歷lịch 時thời 節tiết 等đẳng 。

時thời 即tức 相tương 續tục 。 長trường 短đoản 相tương 待đãi 。 以dĩ 一nhất 況huống 字tự 冠quan 下hạ 二nhị 句cú 。 大đại 論luận 廣quảng 明minh 。 今kim 云vân 隨tùy 理lý 。 理lý 通thông 權quyền 實thật 。 三tam 教giáo 所sở 依y 。 二nhị 理lý 各các 別biệt 。 今kim 竪thụ 破phá 見kiến 且thả 從tùng 通thông 理lý 。 別biệt 理lý 在tại 下hạ 。 修tu 中trung 觀quán 。 初sơ 舉cử 易dị 況huống 難nạn/nan 者giả 。 信tín 鏡kính 幻huyễn 易dị 。 知tri 外ngoại 假giả 難nạn/nan 。 三tam 皆giai 不bất 實thật 。 內nội 外ngoại 何hà 殊thù 。 雖tuy 俱câu 不bất 實thật 。 信tín 幻huyễn 易dị 故cố 。 大Đại 乘Thừa 教giáo 共cộng 立lập 十thập 喻dụ 。 偈kệ 頌tụng 如như 前tiền 。

又hựu 釋thích 論luận 下hạ 。 會hội 異dị 。 中trung 二nhị 。 初sơ 會hội 三tam 有hữu 。 次thứ 三tam 假giả 聶niếp 提đề 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 自tự 三tam 然nhiên 論luận 三tam 有hữu 。 三tam 假giả 但đãn 相tương 待đãi 名danh 同đồng 。 餘dư 二nhị 名danh 異dị 。 於ư 二nhị 名danh 中trung 法pháp 假giả 同đồng 。 因nhân 成thành 假giả 名danh 。 但đãn 攬lãm 法pháp 假giả 而nhi 立lập 。 似tự 異dị 相tướng 續tục 。 文văn 雖tuy 不bất 會hội 而nhi 意ý 在tại 會hội 。 餘dư 二nhị 可khả 見kiến 。 言ngôn 假giả 名danh 者giả 。 由do 法pháp 相tướng 續tục 方phương 名danh 假giả 柱trụ 。 初sơ 釋thích 相tương 待đãi 全toàn 是thị 論luận 文văn 。 如như 待đãi 長trường/trưởng 名danh 短đoản 。 待đãi 短đoản 名danh 長trường/trưởng 。 彼bỉ 此thử 東đông 西tây 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 由do 彼bỉ 之chi 長trường 短đoản 東đông 西tây 。 令linh 我ngã 乃nãi 有hữu 長trường 短đoản 等đẳng 名danh 。 亦diệc 由do 我ngã 故cố 彼bỉ 長trường/trưởng 等đẳng 生sanh 。

次thứ 釋thích 假giả 名danh 有hữu 中trung 雖tuy 有hữu 等đẳng 者giả 。 假giả 名danh 不bất 同đồng 實thật 法pháp 之chi 有hữu 。 故cố 云vân 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 不bất 同đồng 於ư 菟thố 角giác 之chi 無vô 。 菟thố 角giác 名danh 下hạ 無vô 菟thố 角giác 實thật 。 假giả 名danh 之chi 下hạ 有hữu 實thật 法pháp 故cố 。 成thành 酪lạc 亦diệc 然nhiên 。 言ngôn 色sắc 等đẳng 者giả 。 此thử 非phi 和hòa 合hợp 造tạo 酪lạc 因nhân 緣duyên 。 是thị 因nhân 緣duyên 者giả 皆giai 具cụ 四tứ 事sự 。 故cố 名danh 四tứ 事sự 為vi 和hòa 合hợp 法pháp 。 是thị 故cố 和hòa 合hợp 假giả 立lập 酪lạc 名danh 。

又hựu 如như 下hạ 。 舉cử 類loại 釋thích 前tiền 。 實thật 法pháp 假giả 名danh 重trùng 重trùng 生sanh 故cố 。 言ngôn 毛mao 分phần/phân 者giả 。 眾chúng 分phần/phân 成thành 毛mao 。 分phân 是thị 實thật 法pháp 。 展triển 轉chuyển 望vọng 假giả 。 實thật 亦diệc 可khả 知tri 。 如như 俱câu 舍xá 云vân 。 極cực 極cực 金kim 水thủy 。 菟thố 羊dương 牛ngưu 隙khích 塵trần 。 蟣kỉ 風phong 麥mạch 指chỉ 節tiết 。 後hậu 後hậu 增tăng 七thất 倍bội 。 豈khởi 非phi 十thập 二nhị 假giả 實thật 不bất 同đồng 。

論luận 又hựu 云vân 下hạ 。 會hội 三tam 假giả 。 三tam 聶niếp 提đề 。 論luận 三tam 有hữu 聶niếp 從tùng 。 義nghĩa 同đồng 三tam 假giả 。 三tam 科khoa 並tịnh 在tại 三tam 假giả 品phẩm 中trung 。 故cố 今kim 總tổng 會hội 。 聶niếp 提đề 此thử 翻phiên 為vi 假giả 施thi 設thiết 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 會hội 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 問vấn 起khởi 。 次thứ 答đáp 。 答đáp 中trung 先tiên 會hội 。 名danh 可khả 見kiến 。

次thứ 論luận 云vân 下hạ 。 釋thích 五ngũ 眾chúng 和hòa 合hợp 與dữ 因nhân 成thành 最tối 顯hiển 。 五ngũ 眾chúng 下hạ 。 釋thích 受thọ 假giả 名danh 相tướng 續tục 者giả 。 由do 根căn 等đẳng 不bất 絕tuyệt 。 義nghĩa 同đồng 相tương 續tục 。 用dụng 是thị 下hạ 。 會hội 相tương 待đãi 名danh 。 用dụng 樹thụ 實thật 法pháp 及cập 枝chi 葉diệp 名danh 。 又hựu 樹thụ 枝chi 葉diệp 各các 有hữu 假giả 實thật 。 故cố 待đãi 非phi 樹thụ 有hữu 樹thụ 名danh 生sanh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 。

瓔anh 珞lạc 下hạ 。 第đệ 三tam 引dẫn 證chứng 。 三tam 假giả 。 四tứ 經kinh 不bất 同đồng 。 初sơ 引dẫn 瓔anh 珞lạc 具cụ 三tam 假giả 。 本bổn 業nghiệp 云vân 。 諸chư 法pháp 緣duyên 成thành 。 假giả 法pháp 無vô 我ngã 。 有hữu 法pháp 相tướng 待đãi 。 一nhất 切thiết 皆giai 虗hư 。 相tương 續tục 名danh 一nhất 。 空không 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 假giả 各các 有hữu 二nhị 句cú 。 經kinh 意ý 皆giai 以dĩ 上thượng 句cú 假giả 相tương/tướng 。 次thứ 句cú 總tổng 破phá 。 次thứ 第đệ 雖tuy 別biệt 三tam 假giả 義nghĩa 足túc 。

次thứ 引dẫn 大đại 品phẩm 證chứng 因nhân 成thành 。 有hữu 緣duyên 是thị 眾chúng 緣duyên 。 思tư 生sanh 是thị 生sanh 法pháp 。

三tam 引dẫn 大đại 經kinh 證chứng 相tương 續tục 。 借tá 外ngoại 道đạo 計kế 以dĩ 釋thích 相tương 續tục 。 外ngoại 道đạo 正chánh 計kế 相tương 續tục 為vi 實thật 。 如như 人nhân 讀đọc 誦tụng 四tứ 阿A 含Hàm 經kinh 。 若nhược 不bất 相tương 續tục 安an 能năng 至chí 四tứ 。 食thực 法pháp 亦diệc 然nhiên 。

四tứ 引dẫn 淨tịnh 名danh 證chứng 相tương 待đãi 。 經kinh 從tùng 破phá 說thuyết 。 云vân 不bất 相tương 待đãi 。 四tứ 句cú 破phá 已dĩ 。 一nhất 念niệm 不bất 住trụ 。 意ý 明minh 衍diễn 門môn 亦diệc 三tam 假giả 也dã 。

當đương 知tri 下hạ 。 第đệ 四tứ 總tổng 結kết 。

次thứ 所sở 謂vị 下hạ 。 別biệt 明minh 假giả 所sở 生sanh 或hoặc 。 即tức 歷lịch 教giáo 不bất 同đồng 。 前tiền 雖tuy 釋thích 小tiểu 未vị 云vân 四tứ 門môn 及cập 所sở 生sanh 或hoặc 。 既ký 各các 三tam 假giả 。 今kim 為vi 對đối 衍diễn 故cố 重trọng/trùng 列liệt 之chi 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 生sanh 或hoặc 。 次thứ 如Như 來Lai 下hạ 。 明minh 生sanh 惑hoặc 之chi 由do 。 由do 着trước 生sanh 惑hoặc 。 教giáo 意ý 不bất 爾nhĩ 。 執chấp 者giả 成thành 過quá 。 然nhiên 大đại 論luận 斥xích 小tiểu 。 從tùng 藏tạng 得đắc 名danh 。 故cố 論luận 云vân 。 佛Phật 法Pháp 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 爭tranh 處xứ 。 二nhị 無vô 爭tranh 處xứ 。 諍tranh 謂vị 餘dư 經kinh 。 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 分phần/phân 二nhị 。 然nhiên 通thông 論luận 之chi 。 於ư 十thập 六lục 門môn 。 六lục 門môn 皆giai 有hữu 起khởi 見kiến 起khởi 假giả 。 如như 天thiên 甘cam 露lộ 。 能năng 為vi 長trường 壽thọ 短đoản 壽thọ 二nhị 緣duyên 。 甘cam 露lộ 不bất 爾nhĩ 。 食thực 者giả 不bất 同đồng 。 以dĩ 由do 語ngữ 見kiến 。 圓viên 亦diệc 生sanh 着trước 。

次thứ 明minh 破phá 假giả 觀quán 中trung 。 文văn 自tự 分phần/phân 三tam 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 橫hoạnh/hoành 破phá 。 次thứ 竪thụ 破phá 。 三tam 料liệu 簡giản 。 初sơ 自tự 分phần/phân 四tứ 。 四tứ 中trung 初sơ 破phá 單đơn 。 於ư 中trung 前tiền 文văn 列liệt 中trung 絕tuyệt 言ngôn 並tịnh 在tại 。 三tam 四tứ 見kiến 後hậu 。 今kim 明minh 破phá 中trung 。 一nhất 一nhất 四tứ 見kiến 後hậu 便tiện 破phá 絕tuyệt 言ngôn 。 今kim 先tiên 破phá 單đơn 。 次thứ 破phá 絕tuyệt 言ngôn 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 破phá 。 次thứ 結kết 勸khuyến 。 初sơ 文văn 自tự 分phần/phân 略lược 廣quảng 二nhị 釋thích 。 初sơ 立lập 二nhị 門môn 。 次thứ 解giải 釋thích 。 釋thích 中trung 初sơ 略lược 破phá 。 次thứ 廣quảng 破phá 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 重trọng/trùng 敘tự 略lược 境cảnh 。 次thứ 明minh 略lược 觀quán 。 境cảnh 四tứ 觀quán 二nhị 。 合hợp 成thành 六lục 略lược 。 言ngôn 境cảnh 四tứ 者giả 。 一nhất 見kiến 略lược 。 不bất 云vân 四tứ 句cú 但đãn 云vân 一nhất 見kiến 。 二nhị 假giả 略lược 。 無vô 三tam 假giả 相tương/tướng 但đãn 云vân 不bất 實thật 。 三tam 所sở 生sanh 略lược 。 無vô 八bát 十thập 八bát 但đãn 云vân 結kết 結kết 。 如như 前tiền 四tứ 防phòng 過quá 略lược 。 不bất 出xuất 過quá 相tương/tướng 但đãn 云vân 如như 後hậu 。 言ngôn 觀quán 二nhị 者giả 。 一nhất 止Chỉ 觀Quán 略lược 。 不bất 云vân 二nhị 空không 但đãn 云vân 雙song 寂tịch 。 二nhị 者giả 結kết 略lược 。 不bất 云vân 眼nhãn 智trí 但đãn 云vân 入nhập 空không 。 此thử 六lục 並tịnh 通thông 下hạ 四tứ 見kiến 首thủ 。 後hậu 廣quảng 此thử 六lục 故cố 云vân 廣quảng 也dã 。 言ngôn 如như 後hậu 者giả 。 如như 此thử 卷quyển 末mạt 得đắc 失thất 中trung 說thuyết 。 境cảnh 四tứ 如như 文văn 。

止Chỉ 觀Quán 略lược 中trung 。 初sơ 止chỉ 。 次thứ 觀quán 。 對đối 下hạ 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 此thử 中trung 名danh 總tổng 。 初sơ 文văn 云vân 颺dương 依y 焰diễm 者giả 。 風phong 飄phiêu 為vi 颺dương 焰diễm 之chi 動động 相tương/tướng 。 故cố 知tri 依y 焰diễm 方phương 動động 。 焰diễm 必tất 依y 空không 。 實thật 處xứ 無vô 故cố 。 焰diễm 之chi 與dữ 颺dương 俱câu 是thị 動động 法pháp 。 見kiến 與dữ 無vô 明minh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 焰diễm 依y 空không 。 如như 無vô 明minh 依y 法pháp 性tánh 。 空không 無vô 所sở 依y 。 眠miên 夢mộng 亦diệc 爾nhĩ 。 准chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。

次thứ 又hựu 觀quán 下hạ 。 釋thích 觀quán 中trung 無vô 明minh 只chỉ 是thị 法pháp 性tánh 。 不bất 二nhị 只chỉ 是thị 不bất 異dị 。

法pháp 性tánh 本bổn 下hạ 。 釋thích 向hướng 不bất 二nhị 不bất 異dị 。 無vô 明minh 即tức 性tánh 。 性tánh 何hà 所sở 染nhiễm 。 名danh 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 二nhị 法pháp 俱câu 無vô 起khởi 滅diệt 。 故cố 知tri 無vô 明minh 無vô 始thỉ 不bất 起khởi 。 今kim 雖tuy 法pháp 性tánh 復phục 何hà 所sở 滅diệt 。

若nhược 謂vị 下hạ 。 釋thích 二nhị 性tánh 同đồng 。 能năng 觀quán 等đẳng 者giả 。 二nhị 法pháp 是thị 所sở 。 空không 即tức 能năng 觀quán 。 非phi 但đãn 所sở 觀quán 不bất 二nhị 。 亦diệc 乃nãi 能năng 所sở 體thể 一nhất 。 雖tuy 有hữu 法pháp 性tánh 無vô 明minh 之chi 名danh 。 俱câu 在tại 真Chân 諦Đế 。 從tùng 次thứ 第đệ 故cố 。

次thứ 信tín 行hành 下hạ 。 廣quảng 破phá 四tứ 見kiến 。 自tự 分phần/phân 四tứ 文văn 。 初sơ 有hữu 見kiến 又hựu 四tứ 。 雖tuy 對đối 四tứ 見kiến 離ly 總tổng 名danh 別biệt 。 未vị 分phần/phân 信tín 法pháp 仍nhưng 得đắc 總tổng 名danh 。 初sơ 立lập 利lợi 根căn 信tín 法pháp 二nhị 行hành 以dĩ 結kết 前tiền 。 如như 前tiền 略lược 足túc 。

次thứ 其kỳ 鈍độn 下hạ 。 明minh 為vi 鈍độn 根căn 。 引dẫn 中trung 論luận 意ý 以dĩ 生sanh 後hậu 。 更cánh 廣quảng 論luận 也dã 。 先tiên 明minh 廣quảng 意ý 及cập 用dụng 廣quảng 法pháp 。 故cố 依y 中trung 論luận 。 破phá 末mạt 代đại 機cơ 不bất 承thừa 龍long 樹thụ 。 知tri 復phục 何hà 依y 。 三tam 今kim 亦diệc 下hạ 。 明minh 依y 論luận 意ý 以dĩ 立lập 廣quảng 觀quán 。

次thứ 若nhược 一nhất 念niệm 下hạ 。 第đệ 四tứ 廣quảng 明minh 觀quán 法pháp 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 三tam 假giả 以dĩ 為vi 所sở 破phá 。 次thứ 當đương 觀quán 下hạ 。 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 總tổng 歷lịch 有hữu 見kiến 三tam 假giả 以dĩ 修tu 觀quán 。 次thứ 別biệt 明minh 迴hồi 轉chuyển 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 三Tam 明Minh 見kiến 度độ 計kế 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 次thứ 例lệ 破phá 餘dư 見kiến 。 三tam 結kết 成thành 無vô 生sanh 。 初sơ 又hựu 三tam 。 謂vị 破phá 三tam 假giả 。 破phá 一nhất 一nhất 假giả 皆giai 先tiên 以dĩ 四tứ 句cú 破phá 。 次thứ 結kết 二nhị 空không 。 初sơ 因nhân 成thành 中trung 二nhị 。 先tiên 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 若nhược 心tâm 下hạ 。 推thôi 破phá 。 破phá 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 。 次thứ 結kết 。 初sơ 言ngôn 前tiền 念niệm 等đẳng 者giả 。 根căn 無vô 別biệt 體thể 。 即tức 滅diệt 意ý 是thị 。 由do 滅diệt 故cố 生sanh 。 即tức 當đương 根căn 義nghĩa 。 五ngũ 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 滅diệt 意ý 生sanh 。 分phân 別biệt 能năng 起khởi 時thời 名danh 意ý 識thức 生sanh 。 今kim 非phi 五ngũ 識thức 意ý 。 以dĩ 緣duyên 法pháp 塵trần 名danh 為vi 識thức 耳nhĩ 。 故cố 以dĩ 此thử 識thức 對đối 根căn 研nghiên 責trách 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 根căn 識thức 有hữu 無vô 雖tuy 復phục 不bất 同đồng 。 俱câu 在tại 己kỷ 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 自tự 。 故cố 互hỗ 責trách 之chi 。 今kim 求cầu 叵phả 得đắc 。 此thử 中trung 心tâm 識thức 由do 對đối 塵trần 立lập 。 雖tuy 二nhị 。 是thị 故cố 文văn 中trung 二nhị 名danh 互hỗ 用dụng 。 不bất 依y 法pháp 相tướng 而nhi 分phần/phân 二nhị 別biệt 。 為vi 從tùng 根căn 生sanh 責trách 滅diệt 生sanh 。 為vi 從tùng 識thức 生sanh 責trách 生sanh 生sanh 。 若nhược 根căn 下hạ 。 破phá 上thượng 句cú 。 小tiểu 宗tông 雖tuy 許hứa 根căn 生sanh 。 今kim 為vi 破phá 須tu 責trách 。 若nhược 從tùng 識thức 生sanh 。 為vi 妨phương 最tối 大đại 。 是thị 故cố 不bất 責trách 。 識thức 生sanh 無vô 窮cùng 故cố 也dã 。

從tùng 根căn 為vi 下hạ 。 雙song 定định 。

根căn 若nhược 有hữu 下hạ 。 雙song 責trách 。 初sơ 責trách 有hữu 識thức 則tắc 有hữu 二nhị 妨phương 。 謂vị 根căn 識thức 並tịnh 及cập 能năng 並tịnh 尚thượng 生sanh 。 故cố 生sanh 無vô 窮cùng 。 若nhược 無vô 能năng 所sở 。 生sanh 亦diệc 不bất 成thành 。 又hựu 意ý 滅diệt 生sanh 。 不bất 滅diệt 非phi 根căn 。 故cố 無vô 生sanh 義nghĩa 。 況huống 生sanh 滅diệt 並tịnh 。 根căn 義nghĩa 不bất 成thành 。 生sanh 義nghĩa 亦diệc 失thất 。

根căn 若nhược 無vô 下hạ 。 責trách 下hạ 句cú 。 例lệ 餘dư 無vô 識thức 皆giai 能năng 生sanh 也dã 。

根căn 雖tuy 下hạ 。 縱túng/tung 難nạn/nan 。 此thử 初sơ 立lập 也dã 。 有hữu 已dĩ 下hạ 。 責trách 有hữu 同đồng 前tiền 並tịnh 。 無vô 同đồng 無vô 情tình 。 又hựu 識thức 下hạ 。 責trách 性tánh 一nhất 異dị 。 若nhược 一nhất 下hạ 。 責trách 一nhất 句cú 。 凡phàm 言ngôn 性tánh 者giả 。 當đương 生sanh 為vi 義nghĩa 。 若nhược 共cộng 一nhất 者giả 。 則tắc 無vô 能năng 所sở 。 若nhược 異dị 下hạ 。 責trách 異dị 句cú 。 異dị 同đồng 無vô 性tánh 。 無vô 性tánh 能năng 生sanh 識thức 。 即tức 名danh 他tha 生sanh 。 何hà 以dĩ 計kế 自tự 。

次thứ 如như 是thị 下hạ 。 結kết 。

若nhược 言ngôn 下hạ 。 破phá 他tha 生sanh 。 自tự 性tánh 破phá 責trách 。 便tiện 謂vị 由do 塵trần 。 望vọng 根căn 名danh 他tha 。 兼kiêm 教giáo 證chứng 緣duyên 。 即tức 是thị 他tha 生sanh 。 悞ngộ 引dẫn 成thành 計kế 。 亦diệc 破phá 。

次thứ 今kim 推thôi 下hạ 。 用dụng 觀quán 先tiên 定định 。

塵trần 若nhược 下hạ 。 責trách 。 先tiên 責trách 是thị 心tâm 則tắc 有hữu 三tam 妨phương 。 一nhất 塵trần 非phi 心tâm 妨phương 。 二nhị 同đồng 自tự 生sanh 妨phương 。 三tam 成thành 並tịnh 生sanh 妨phương 。 塵trần 若nhược 非phi 心tâm 容dung 可khả 計kế 生sanh 。 塵trần 若nhược 是thị 心tâm 還hoàn 成thành 並tịnh 生sanh 。 塵trần 若nhược 非phi 心tâm 下hạ 。 次thứ 責trách 非phi 心tâm 。 與dữ 前tiền 根căn 中trung 無vô 識thức 義nghĩa 同đồng 。 亦diệc 如như 前tiền 責trách 。 責trách 性tánh 例lệ 前tiền 。 結kết 。 如như 文văn 。

若nhược 根căn 下hạ 。 責trách 合hợp 生sanh 。 見kiến 單đơn 復phục 破phá 。 避tị 單đơn 計kế 雙song 。 名danh 為vi 苦khổ 生sanh 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 直trực 難nạn/nan 。 次thứ 難nạn/nan 性tánh 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 三tam 。 初sơ 法pháp 中trung 先tiên 立lập 。 次thứ 若nhược 各các 各các 下hạ 。 責trách 有hữu 。 亦diệc 同đồng 前tiền 兩lưỡng 處xứ 計kế 有hữu 。 故cố 云vân 自tự 他tha 。 若nhược 各các 各các 無vô 。 如như 二nhị 砂sa 無vô 油du 。 和hòa 合hợp 亦diệc 無vô 。

次thứ 譬thí 中trung 。 先tiên 立lập 兩lưỡng 句cú 。 若nhược 各các 有hữu 下hạ 。 次thứ 責trách 兩lưỡng 句cú 。 如như 前tiền 。 若nhược 鏡kính 面diện 合hợp 一nhất 者giả 。 各các 有hữu 無vô 。 恐khủng 計kế 異dị 方phương 不bất 能năng 生sanh 像tượng 。 和hòa 合hợp 方phương 生sanh 。 故cố 結kết 責trách 云vân 。 實thật 不bất 合hợp 一nhất 。 不bất 近cận 不bất 遠viễn 。 方phương 能năng 現hiện 像tượng 。 離ly 在tại 異dị 方phương 如như 何hà 能năng 生sanh 。

三tam 根căn 塵trần 下hạ 。 合hợp 。 但đãn 合hợp 若nhược 鏡kính 面diện 已dĩ 下hạ 文văn 耳nhĩ 。 已dĩ 上thượng 文văn 者giả 。 准chuẩn 結kết 自tự 知tri 。 如như 是thị 下hạ 。 結kết 。 次thứ 又hựu 根căn 下hạ 。 難nạn/nan 性tánh 同đồng 前tiền 。

次thứ 破phá 離ly 生sanh 。 三tam 既ký 被bị 破phá 。 三tam 外ngoại 計kế 離ly 。 於ư 中trung 先tiên 推thôi 破phá 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 先tiên 判phán 無vô 同đồng 不bất 生sanh 。 先tiên 定định 。

次thứ 若nhược 言ngôn 下hạ 。 責trách 性tánh 及cập 同đồng 異dị 。 准chuẩn 前tiền 比tỉ 知tri 。

如như 是thị 下hạ 。 結kết 。 如như 文văn 。 次thứ 中trung 論luận 下hạ 。 總tổng 證chứng 四tứ 句cú 。

次thứ 若nhược 推thôi 下hạ 。 結kết 成thành 二nhị 空không 。 又hựu 五ngũ 。 初sơ 略lược 示thị 二nhị 空không 相tướng 。 但đãn 無vô 性tánh 計kế 即tức 名danh 性tánh 空không 。 亦diệc 不bất 不bất 下hạ 。 相tương/tướng 空không 。 性tánh 破phá 准chuẩn 相tương/tướng 。 故cố 云vân 無vô 不bất 住trụ 。 無vô 句cú 名danh 為vi 相tương/tướng 空không 。 不bất 在tại 等đẳng 者giả 。 內nội 只chỉ 是thị 因nhân 。 下hạ 二nhị 准chuẩn 知tri 。 自tự 有hữu 只chỉ 是thị 無vô 因nhân 異dị 名danh 。 二nhị 空không 但đãn 時thời 。 不bất 可khả 一nhất 異dị 。 次thứ 若nhược 四tứ 句cú 下hạ 。 以dĩ 二nhị 諦đế 結kết 成thành 二nhị 空không 。 性tánh 執chấp 名danh 世thế 。 不bất 得đắc 名danh 諦đế 。 破phá 世thế 見kiến 理lý 。 故cố 名danh 世thế 諦đế 。 故cố 云vân 破phá 性tánh 。 性tánh 破phá 唯duy 相tương/tướng 。 復phục 依y 真chân 理lý 以dĩ 云vân 其kỳ 相tương/tướng 。 名danh 為vi 破phá 假giả 。 故cố 大đại 品phẩm 中trung 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 內nội 外ngoại 等đẳng 。 此thử 是thị 共cộng 空không 。 次thứ 勸khuyến 學học 品phẩm 及cập 集tập 歡hoan 品phẩm 方phương 乃nãi 獨độc 云vân 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 今kim 文văn 從tùng 共cộng 。

三tam 性tánh 相tướng 俱câu 空không 下hạ 。 結kết 示thị 總tổng 別biệt 。 從tùng 假giả 入nhập 空không 俱câu 云vân 二nhị 空không 。 故cố 名danh 為vi 總tổng 。 以dĩ 此thử 二nhị 空không 冠quan 自tự 他tha 等đẳng 。 此thử 仍nhưng 成thành 別biệt 。 若nhược 從tùng 行hành 者giả 不bất 必tất 至chí 四tứ 。 念niệm 從tùng 法pháp 說thuyết 。 盡tận 理lý 言ngôn 之chi 。

四tứ 引dẫn 中trung 論luận 證chứng 。 同đồng 前tiền 引dẫn 證chứng 性tánh 。 今kim 證chứng 無vô 性tánh 。 故cố 云vân 論luận 同đồng 。 五ngũ 若nhược 根căn 下hạ 。 示thị 此thử 二nhị 空không 即tức 十thập 八bát 空không 。 十thập 八bát 自tự 從tùng 根căn 塵trần 等đẳng 別biệt 。 歷lịch 一nhất 一nhất 空không 。 空không 為vi 能năng 空không 。 何hà 以dĩ 不bất 對đối 。 內nội 外ngoại 是thị 所sở 。 消tiêu 之chi 可khả 見kiến 。 問vấn 。 從tùng 有hữu 法pháp 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 以dĩ 對đối 三tam 句cú 。 雙song 非phi 句cú 耶da 。 答đáp 。 雙song 非phi 已dĩ 被bị 畢tất 竟cánh 空không 破phá 。 故cố 不bất 至chí 此thử 。 問vấn 。 前tiền 六lục 已dĩ 明minh 二nhị 空không 。 何hà 須tu 次thứ 七thất 。 答đáp 。 大đại 論luận 云vân 重trọng/trùng 明minh 二nhị 空không 耳nhĩ 。

次thứ 破phá 相tương 續tục 。 類loại 前tiền 可khả 知tri 。 今kim 略lược 為vi 三tam 。 初sơ 來lai 意ý 。 次thứ 正chánh 破phá 。 三tam 結kết 。

若nhược 不bất 下hạ 。 破phá 相tương 待đãi 中trung 三tam 。 先tiên 與dữ 前tiền 兩lưỡng 假giả 辨biện 異dị 。 次thứ 破phá 古cổ 。 三tam 正chánh 推thôi 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 略lược 異dị 由do 。 由do 計kế 有hữu 故cố 。 次thứ 因nhân 成thành 下hạ 。 釋thích 出xuất 異dị 相tướng 相tương 續tục 。 為vi 別biệt 滅diệt 者giả 。 別biệt 在tại 有hữu 情tình 。 心tâm 所sở 滅diệt 故cố 。 異dị 彼bỉ 虗hư 空không 。 復phục 異dị 擇trạch 滅diệt 。 是thị 有hữu 為vi 故cố 。 復phục 非phi 擇trạch 滅diệt 。 非phi 心tâm 所sở 故cố 。 唯duy 對đối 偏thiên 情tình 。 得đắc 相tương 續tục 名danh 。 相tương 待đãi 對đối 通thông 者giả 。 滅diệt 名danh 通thông 故cố 。 別biệt 在tại 我ngã 心tâm 。 對đối 彼bỉ 通thông 三tam 。 故cố 名danh 相tướng 待đãi 。 雖tuy 不bất 等đẳng 者giả 。 滅diệt 名danh 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 同đồng 故cố 。 得đắc 通thông 引dẫn 。

上thượng 既ký 下hạ 。 次thứ 破phá 古cổ 。 亦diệc 三tam 。 初sơ 牒điệp 開khai 善thiện 舊cựu 解giải 。 借tá 彼bỉ 因nhân 兼kiêm 之chi 名danh 以dĩ 釋thích 相tương 待đãi 。 因nhân 前tiền 兼kiêm 此thử 故cố 云vân 因nhân 兼kiêm 。 上thượng 但đãn 二nhị 重trọng/trùng 。 今kim 至chí 第đệ 三tam 。 故cố 云vân 過quá 之chi 。 次thứ 又hựu 因nhân 兼kiêm 下hạ 。 今kim 家gia 正chánh 解giải 。 即tức 相tương 待đãi 中trung 具cụ 上thượng 二nhị 故cố 。 二nhị 假giả 之chi 後hậu 或hoặc 雖tuy 未vị 破phá 。 緣duyên 無vô 生sanh 解giải 。 解giải 對đối 意ý 根căn 。 即tức 相tương 待đãi 中trung 因nhân 成thành 相tương/tướng 也dã 。 因nhân 上thượng 二nhị 假giả 至chí 相tương 待đãi 中trung 。 即tức 相tương 待đãi 中trung 相tương 續tục 相tương/tướng 也dã 。 因nhân 上thượng 至chí 此thử 故cố 名danh 為vi 因nhân 。 此thử 兼kiêm 上thượng 二nhị 故cố 名danh 為vi 兼kiêm 。 釋thích 因nhân 同đồng 舊cựu 。 兼kiêm 過quá 稍sảo 別biệt 。 望vọng 舊cựu 可khả 知tri 。

三tam 釋thích 既ký 下hạ 。 結kết 斥xích 。

今kim 撿kiểm 下hạ 。 第đệ 三tam 正chánh 推thôi 破phá 相tương 待đãi 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 破phá 。 次thứ 如như 是thị 下hạ 。 結kết 成thành 二nhị 空không 及cập 十thập 八bát 空không 。 故cố 知tri 前tiền 無vô 慧tuệ 眼nhãn 等đẳng 言ngôn 。 即tức 文văn 略lược 也dã 。 又hựu 亦diệc 不bất 云vân 一Nhất 切Thiết 智Trí 等đẳng 。 並tịnh 略lược 。

次thứ 非phi 但đãn 下hạ 。 例lệ 破phá 諸chư 見kiến 。

三tam 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 。 光quang 揚dương 能năng 顯hiển 。 並tịnh 如như 文văn 。

若nhược 不bất 悟ngộ 下hạ 。 大đại 文văn 第đệ 二nhị 六lục 。 十thập 四tứ 番phiên 對đối 信tín 法pháp 等đẳng 。 復phục 名danh 為vi 別biệt 。 離ly 前tiền 止Chỉ 觀Quán 。 對đối 今kim 信tín 等đẳng 。 下hạ 去khứ 例lệ 然nhiên 。 見kiến 若nhược 被bị 伏phục 但đãn 在tại 燸nhu 等đẳng 。 故cố 云vân 有hữu 漏lậu 。

已dĩ 被bị 伏phục 下hạ 。 第đệ 三tam 見kiến 度độ 計kế 轉chuyển 。 有hữu 雖tuy 被bị 伏phục 仍nhưng 度độ 入nhập 無vô 。

次thứ 夫phu 破phá 下hạ 。 破phá 無vô 見kiến 又hựu 二nhị 。 初sơ 立lập 二nhị 行hành 三tam 根căn 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 破phá 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 二nhị 行hành 。 次thứ 若nhược 上thượng 下hạ 。 明minh 三tam 根căn 。 即tức 破phá 之chi 由do 。 依y 無vô 起khởi 計kế 。 以dĩ 成thành 下hạ 根căn 。 下hạ 去khứ 一nhất 一nhất 皆giai 破phá 根căn 行hành 。 或hoặc 無vô 者giả 。 略lược 聞văn 觀quán 生sanh 等đẳng 。 生sanh 即tức 有hữu 見kiến 。 謂vị 無vô 為vi 實thật 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。

次thứ 又hựu 當đương 正chánh 破phá 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 總tổng 謂vị 直trực 修tu 觀quán 法pháp 。 別biệt 即tức 三tam 假giả 四tứ 句cú 。 此thử 總tổng 即tức 同đồng 初sơ 文văn 。 前tiền 文văn 對đối 四tứ 見kiến 名danh 總tổng 。 今kim 此thử 對đối 一nhất 見kiến 名danh 總tổng 。

次thứ 總tổng 破phá 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 總tổng 又hựu 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 破phá 無vô 見kiến 。 先tiên 且thả 引dẫn 經kinh 以dĩ 明minh 破phá 相tương/tướng 。 初sơ 引dẫn 大đại 品phẩm 者giả 。 以dĩ 識thức 了liễu 別biệt 於ư 生sanh 即tức 有hữu 見kiến 。 無vô 生sanh 即tức 無vô 見kiến 。 有hữu 無vô 俱câu 破phá 。 故cố 互hỗ 相tương 況huống 。 皆giai 云vân 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 以dĩ 深thâm 況huống 淺thiển 。 以dĩ 淺thiển 況huống 深thâm 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

次thứ 引dẫn 楞lăng 伽già 證chứng 前tiền 總tổng 破phá 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 起khởi 空không 見kiến 名danh 為vi 壞hoại 者giả 。 墮đọa 於ư 自tự 共cộng 。 彼bỉ 經kinh 破phá 見kiến 。 其kỳ 文văn 不bất 少thiểu 。

三tam 然nhiên 無vô 生sanh 下hạ 。 斥xích 謬mậu 。

次thứ 別biệt 破phá 。 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 破phá 。 次thứ 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 三tam 見kiến 度độ 計kế 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 敘tự 來lai 意ý 次thứ 第đệ 。 次thứ 正chánh 破phá 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 略lược 示thị 空không 見kiến 。 次thứ 比tỉ 決quyết 邪tà 正chánh 二nhị 空không 。 三tam 示thị 空không 見kiến 三tam 假giả 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 牒điệp 前tiền 有hữu 見kiến 。 破phá 假giả 之chi 相tướng 。 為vi 無vô 見kiến 之chi 由do 。 由do 有hữu 被bị 伏phục 。 成thành 今kim 無vô 境cảnh 。 總tổng 別biệt 三tam 破phá 。 名danh 用dụng 止Chỉ 觀Quán 。 不bất 見kiến 三tam 假giả 。 似tự 性tánh 相tướng 空không 。 泯mẫn 然nhiên 入nhập 空không 。 不bất 見kiến 內nội 外ngoại 。 似tự 破phá 因nhân 成thành 。 亦diệc 無vô 前tiền 後hậu 。 似tự 破phá 相tương 續tục 。 無vô 相tướng 形hình 待đãi 。 似tự 破phá 相tương 待đãi 。 次thứ 寂tịch 然nhiên 下hạ 。 明minh 無vô 見kiến 體thể 相tướng 。 三tam 而nhi 起khởi 下hạ 。 責trách 見kiến 過quá 相tương/tướng 。

次thứ 釋thích 論luận 下hạ 。 比tỉ 決quyết 邪tà 正chánh 二nhị 空không 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 外ngoại 人nhân 邪tà 空không 。 次thứ 明minh 佛Phật 弟đệ 子tử 正chánh 空không 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 邪tà 空không 生sanh 使sử 。 次thứ 如như 是thị 下hạ 。 結kết 歸quy 邪tà 空không 。 次thứ 明minh 正chánh 空không 。 知tri 愛ái 即tức 是thị 過quá 由do 。 由do 於ư 著trước 心tâm 。 著trước 心tâm 若nhược 生sanh 知tri 過quá 須tu 離ly 。 離ly 須tu 修tu 觀quán 豈khởi 計kế 無vô 生sanh 。

三tam 云vân 何hà 下hạ 。 示thị 空không 見kiến 三tam 假giả 又hựu 二nhị 。 初sơ 重trọng/trùng 牒điệp 計kế 轉chuyển 為vi 無vô 見kiến 之chi 由do 。 次thứ 無vô 生sanh 下hạ 。 示thị 三tam 假giả 相tương/tướng 。

次thứ 當đương 推thôi 下hạ 。 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 為vi 三tam 。 初sơ 正chánh 觀quán 。 先tiên 破phá 因nhân 成thành 。 次thứ 當đương 知tri 下hạ 。 結kết 成thành 二nhị 空không 等đẳng 。 非phi 但đãn 下hạ 。 第đệ 三tam 。 例lệ 破phá 諸chư 見kiến 。

次thứ 若nhược 未vị 下hạ 。 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 三tam 勤cần 修tu 下hạ 。 見kiến 度độ 計kế 轉chuyển 。

三Tam 明Minh 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 二nhị 。 先tiên 敘tự 次thứ 第đệ 。 次thứ 正chánh 明minh 修tu 觀quán 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 明minh 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 引dẫn 人nhân 為vi 例lệ 。 三tam 略lược 示thị 三tam 假giả 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 牒điệp 前tiền 為vi 起khởi 見kiến 之chi 由do 。 次thứ 或hoặc 進tiến 下hạ 。 正chánh 示thị 見kiến 相tương/tướng 。 三tam 發phát 此thử 心tâm 下hạ 。 示thị 見kiến 過quá 患hoạn 。

次thứ 如như 長trường/trưởng 爪trảo 下hạ 。 引dẫn 人nhân 為vi 例lệ 。 中trung 三tam 。 初sơ 正chánh 引dẫn 長trường/trưởng 爪trảo 。 一nhất 切thiết 能năng 破phá 是thị 亦diệc 無vô 。 計kế 有hữu 此thử 見kiến 是thị 亦diệc 有hữu 。 言ngôn 得đắc 悟ngộ 者giả 。 因nhân 佛Phật 示thị 故cố 。 次thứ 發phát 見kiến 下hạ 。 引dẫn 同đồng 長trường/trưởng 爪trảo 。 三tam 云vân 何hà 下hạ 。 廣quảng 示thị 見kiến 相tương/tướng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 苦khổ 。 次thứ 集tập 。 初sơ 言ngôn 五ngũ 不bất 受thọ 者giả 。 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 時thời 。 行hành 亦diệc 不bất 受thọ 。 不bất 行hành 亦diệc 不bất 受thọ 。 亦diệc 行hành 亦diệc 不bất 行hành 亦diệc 不bất 受thọ 。 非phi 行hành 非phi 不bất 行hành 亦diệc 不bất 受thọ 。 不bất 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。 身thân 子tử 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 何hà 故cố 不bất 受thọ 。 答đáp 般Bát 若Nhã 性tánh 不bất 受thọ 故cố 。 汝nhữ 何hà 以dĩ 受thọ 於ư 第đệ 三tam 句cú 耶da 。

次thứ 又hựu 我ngã 下hạ 。 示thị 集tập 。

三tam 又hựu 此thử 下hạ 。 略lược 示thị 三tam 假giả 之chi 相tướng 。

次thứ 今kim 破phá 下hạ 。 正chánh 明minh 修tu 觀quán 。 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 修tu 觀quán 。 次thứ 明minh 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 三tam 見kiến 度độ 計kế 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 次thứ 如như 是thị 下hạ 。 結kết 成thành 二nhị 空không 。 三tam 即tức 是thị 下hạ 。 結kết 眼nhãn 智trí 。 二nhị 三tam 如như 文văn 。

次thứ 破phá 非phi 有hữu 非phi 無vô 見kiến 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 明minh 次thứ 第đệ 。 次thứ 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 略lược 明minh 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 示thị 三tam 假giả 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 明minh 起khởi 見kiến 之chi 由do 。 次thứ 明minh 見kiến 相tương/tướng 。 三Tam 明Minh 過quá 失thất 。 初sơ 由do 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 由do 。 次thứ 所sở 以dĩ 下hạ 。 釋thích 。

若nhược 不bất 定định 下hạ 。 次thứ 明minh 見kiến 相tương/tướng 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 何hà 以dĩ 下hạ 。 釋thích 。

三tam 堅kiên 著trước 下hạ 。 明minh 過quá 失thất 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 斥xích 。 次thứ 我ngã 心tâm 下hạ 。 明minh 十thập 行hành 使sử 即tức 所sở 生sanh 惑hoặc 。 寧ninh 起khởi 等đẳng 者giả 。 經Kinh 云vân 。 寧ninh 起khởi 我ngã 見kiến 。 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 不bất 惡ác 取thủ 見kiến 懷hoài 上thượng 增tăng 慢mạn 。 此thử 乃nãi 少thiểu 分phần 。 應ưng 云vân 。 寧ninh 起khởi 我ngã 見kiến 遍biến 於ư 法Pháp 界Giới 。 不bất 惡ác 取thủ 空không 。 如như 芥giới 子tử 許hứa 。 毒độc 草thảo 等đẳng 者giả 。 毒độc 草thảo 苦khổ 集tập 。 藥dược 王vương 道đạo 滅diệt 。

次thứ 又hựu 一nhất 一nhất 下hạ 。 示thị 三tam 假giả 相tương/tướng 。 此thử 一nhất 一nhất 過quá 。 各các 具cụ 三tam 假giả 。

若nhược 破phá 下hạ 。 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 又hựu 三tam 。 初sơ 直trực 明minh 用dụng 觀quán 。 次thứ 明minh 六lục 十thập 四tứ 番phiên 。 三tam 見kiến 廣quảng 計kế 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 破phá 假giả 。 次thứ 例lệ 破phá 諸chư 或hoặc 。 三tam 結kết 成thành 二nhị 空không 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 直trực 明minh 用dụng 觀quán 。 次thứ 點điểm 示thị 四Tứ 諦Đế 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 復phục 次thứ 下hạ 。 正chánh 示thị 四Tứ 諦Đế 。 結kết 於ư 向hướng 文văn 不bất 出xuất 苦khổ 等đẳng 。 次thứ 夫phu 一nhất 下hạ 。 明minh 四Tứ 諦Đế 功công 能năng 。 三tam 如Như 來Lai 下hạ 。 引dẫn 小tiểu 況huống 大đại 。 破phá 見kiến 之chi 功công 實thật 在tại 三tam 藏tạng 。 故cố 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 正chánh 在tại 破phá 見kiến 。 故cố 諸chư 部bộ 阿a 含hàm 。 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 。 凡phàm 有hữu 所sở 說thuyết 。 皆giai 云vân 四Tứ 諦Đế 。 生sanh 滅diệt 尚thượng 爾nhĩ 況huống 後hậu 三tam 教giáo 。

次thứ 若nhược 非phi 下hạ 。 例lệ 破phá 諸chư 見kiến 。 三tam 結kết 成thành 二nhị 空không 。 若nhược 不bất 下hạ 。 六lục 十thập 四tứ 番phiên 見kiến 度độ 計kế 轉chuyển 。 並tịnh 如như 文văn 。

次thứ 所sở 以dĩ 下hạ 。 結kết 勸khuyến 。 言ngôn 不bất 雜tạp 者giả 。 見kiến 相tương/tướng 假giả 相tương/tướng 一nhất 一nhất 不bất 同đồng 也dã 。

次thứ 破phá 無vô 言ngôn 。 又hựu 三tam 。 初sơ 示thị 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 略lược 有hữu 下hạ 。 復phục 以dĩ 眾chúng 多đa 絕tuyệt 言ngôn 通thông 責trách 。 若nhược 謂vị 等đẳng 者giả 。 判phán 其kỳ 不bất 出xuất 複phức 具cụ 四tứ 句cú 。 言ngôn 不bất 出xuất 複phức 見kiến 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 即tức 無vô 無vô 句cú 。 言ngôn 不bất 出xuất 具cụ 足túc 。 初sơ 句cú 者giả 即tức 初sơ 四tứ 句cú 。 中trung 有hữu 四tứ 句cú 。 即tức 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 亦diệc 是thị 第đệ 四tứ 句cú 中trung 初sơ 句cú 。 即tức 非phi 有hữu 非phi 無vô 有hữu 。 三tam 法pháp 華hoa 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。

次thứ 複phức 具cụ 及cập 複phức 具cụ 下hạ 。 絕tuyệt 言ngôn 准chuẩn 前tiền 。 亦diệc 應ưng 廣quảng 略lược 推thôi 責trách 結kết 成thành 等đẳng 相tương/tướng 。 今kim 文văn 極cực 略lược 。 但đãn 先tiên 明minh 複phức 具cụ 。

次thứ 明minh 絕tuyệt 言ngôn 。 絕tuyệt 言ngôn 又hựu 二nhị 。 初sơ 又hựu 復phục 下hạ 。 先tiên 出xuất 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 如như 此thử 下hạ 。 破phá 。 破phá 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 。 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 又hựu 二nhị 。 先tiên 橫hoạnh/hoành 。 次thứ 竪thụ 。 前tiền 諸chư 絕tuyệt 相tương 望vọng 為vi 橫hoạnh/hoành 。 今kim 以dĩ 因nhân 果quả 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 為vi 竪thụ 。 竪thụ 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 竪thụ 。 次thứ 上thượng 來lai 下hạ 。 重trọng/trùng 判phán 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 如như 一nhất 有hữu 見kiến 中trung 三tam 假giả 四tứ 句cú 為vi 橫hoạnh/hoành 。 度độ 入nhập 至chí 四tứ 名danh 竪thụ 。 於ư 有hữu 見kiến 中trung 。 因nhân 成thành 是thị 橫hoạnh/hoành 。 相tương 續tục 是thị 竪thụ 。 相tương 待đãi 二nhị 具cụ 。 一nhất 一nhất 見kiến 初sơ 皆giai 有hữu 總tổng 破phá 。 未vị 分phần/phân 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 大đại 途đồ 等đẳng 者giả 。 如như 向hướng 橫hoạnh/hoành 豎thụ 不bất 出xuất 於ư 橫hoạnh/hoành 。 何hà 者giả 。 諸chư 見kiến 是thị 橫hoạnh/hoành 。 復phục 以dĩ 橫hoạnh/hoành 破phá 。 故cố 並tịnh 成thành 橫hoạnh/hoành 。

次thứ 今kim 當đương 下hạ 。 正chánh 明minh 竪thụ 破phá 。 以dĩ 竪thụ 法pháp 責trách 故cố 云vân 竪thụ 破phá 。 言ngôn 竪thụ 法pháp 者giả 。 句cú 法pháp 淺thiển 深thâm 故cố 名danh 為vi 竪thụ 。 始thỉ 自tự 三tam 藏tạng 五ngũ 停đình 。 終chung 訖ngật 圓viên 教giáo 妙diệu 覺giác 。 此thử 等đẳng 位vị 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 汝nhữ 若nhược 言ngôn 生sanh 。 是thị 何hà 等đẳng 生sanh 。 一nhất 一nhất 責trách 之chi 。 今kim 其kỳ 無vô 分phần/phân 。 任nhậm 自tự 成thành 見kiến 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 竪thụ 四tứ 句cú 。 次thứ 明minh 竪thụ 絕tuyệt 言ngôn 。 初sơ 四tứ 句cú 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 生sanh 句cú 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 徵trưng 起khởi 。 如như 文văn 。 為vi 是thị 下hạ 。 列liệt 出xuất 四tứ 教giáo 。 自tự 為vi 四tứ 文văn 。 初sơ 是thị 三tam 藏tạng 。 為vi 是thị 乾can/kiền/càn 慧tuệ 下hạ 。 通thông 位vị 。 為vi 是thị 三tam 賢hiền 下hạ 。 別biệt 位vị 。 為vi 是thị 鐵thiết 輪luân 下hạ 。 圓viên 位vị 。 別biệt 不bất 列liệt 信tín 。 圓viên 不bất 列liệt 五ngũ 品phẩm 者giả 。 只chỉ 是thị 略lược 耳nhĩ 。 言ngôn 重trọng/trùng 慮lự 者giả 。 慮lự 謂vị 思tư 慮lự 。 重trọng/trùng 觀quán 前tiền 真chân 。 故cố 云vân 思tư 慮lự 。 三tam 用dụng 此thử 下hạ 。 結kết 。

次thứ 若nhược 計kế 下hạ 。 竪thụ 破phá 無vô 生sanh 句cú 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 破phá 。 次thứ 寄ký 中trung 論luận 師sư 辨biện 異dị 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 徵trưng 起khởi 。 次thứ 為vi 是thị 下hạ 。 列liệt 責trách 。 不bất 分phân 教giáo 相tương/tướng 。 但đãn 通thông 途đồ 作tác 無vô 生sanh 之chi 名danh 。 義nghĩa 通thông 諸chư 教giáo 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 約ước 三tam 障chướng 以dĩ 明minh 不bất 生sanh 。 見kiến 思tư 等đẳng 三tam 是thị 煩phiền 惱não 障chướng 。 為vi 行hành 下hạ 。 約ước 事sự 理lý 破phá 。 為vi 破phá 三tam 障chướng 故cố 得đắc 行hành 理lý 。 行hành 理lý 窮cùng 滿mãn 名danh 為vi 不bất 生sanh 。 世thế 人nhân 下hạ 。 約ước 三tam 佛Phật 破phá 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 先tiên 斥xích 舊cựu 。 若nhược 唯duy 法pháp 佛Phật 。 攝nhiếp 化hóa 不bất 用dụng 。 然nhiên 此thử 不bất 生sanh 不bất 生sanh 。 不bất 得đắc 作tác 重trọng/trùng 語ngữ 讀đọc 之chi 。 應ưng 須tu 簡giản 書thư 。 上thượng 不bất 生sanh 為vi 上thượng 句cú 末mạt 。 下hạ 不bất 生sanh 為vi 下hạ 句cú 頭đầu 。

今kim 釋thích 下hạ 。 正chánh 解giải 。 文văn 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 。 初sơ 事sự 理lý 隱ẩn 顯hiển 擇trạch 。 法Pháp 身thân 本bổn 有hữu 為vi 隱ẩn 。 報báo 應ứng 破phá 或hoặc 有hữu 用dụng 故cố 顯hiển 。 故cố 以dĩ 三tam 或hoặc 併tinh 對đối 三Tam 身Thân 。 無vô 明minh 或hoặc 盡tận 智trí 滿mãn 名danh 報báo 。 塵trần 沙sa 障chướng 法Pháp 門môn 。 見kiến 思tư 障chướng 化hóa 道đạo 。 此thử 二nhị 或hoặc 破phá 方phương 成thành 應ưng 身thân 。 次thứ 又hựu 無vô 明minh 下hạ 。 對đối 治trị 三tam 惑hoặc 擇trạch 。 以dĩ 將tương 三Tam 身Thân 故cố 。 對đối 三Tam 身Thân 故cố 對đối 三tam 惑hoặc 。 隨tùy 惑hoặc 顯hiển 身thân 亦diệc 應ưng 可khả 解giải 。

三tam 又hựu 業nghiệp 下hạ 。 約ước 能năng 治trị 所sở 顯hiển 釋thích 。 業nghiệp 行hành 位vị 智trí 以dĩ 為vi 能năng 治trị 。 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 以dĩ 為vi 所sở 顯hiển 。 復phục 由do 業nghiệp 等đẳng 三tam 煩phiền 惱não 破phá 。 報báo 應ứng 成thành 就tựu 。 成thành 故cố 理lý 顯hiển 。

四tứ 者giả 別biệt 對đối 三tam 因nhân 釋thích 。 修tu 性tánh 皆giai 爾nhĩ 故cố 用dụng 對đối 之chi 。 俱câu 通thông 別biệt 圓viên 意ý 在tại 於ư 圓viên 故cố 。 初sơ 三tam 似tự 別biệt 。 二nhị 四tứ 扶phù 圓viên 。 以dĩ 別biệt 顯hiển 圓viên 共cộng 成thành 責trách 義nghĩa 。 文văn 前tiền 三tam 釋thích 。 約ước 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 而nhi 三tam 佛Phật 生sanh 。 第đệ 四tứ 一nhất 釋thích 。 諸chư 法pháp 生sanh 而nhi 三tam 佛Phật 生sanh 。 意ý 在tại 總tổng 論luận 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 而nhi 三tam 佛Phật 生sanh 。 故cố 總tổng 結kết 云vân 生sanh 即tức 無vô 生sanh 無vô 生sanh 即tức 生sanh 。 若nhược 唯duy 法pháp 佛Phật 不bất 見kiến 諸chư 意ý 。 今kim 文văn 本bổn 責trách 無vô 生sanh 釋thích 三tam 佛Phật 義nghĩa 。 因nhân 破phá 他tha 故cố 使sử 明minh 相tướng 即tức 。 於ư 中trung 文văn 三tam 。 初sơ 約ước 理lý 結kết 故cố 相tương/tướng 即tức 。 次thứ 引dẫn 證chứng 結kết 。 三tam 將tương 諸chư 下hạ 。 責trách 。 並tịnh 無vô 比tỉ 等đẳng 。 豈khởi 非phi 見kiến 耶da 。

有hữu 人nhân 下hạ 。 次thứ 寄ký 論luận 師sư 異dị 辨biện 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 斥xích 舊cựu 。 次thứ 用dụng 彼bỉ 非phi 以dĩ 顯hiển 今kim 是thị 。 因nhân 出xuất 異dị 解giải 以dĩ 破phá 他tha 非phi 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 引dẫn 他tha 難nạn/nan 。 次thứ 論luận 師sư 救cứu 。 論luận 師sư 被bị 他tha 謬mậu 破phá 。 雖tuy 作tác 多đa 意ý 不bất 明minh 分phân 齊tề 。 故cố 被bị 他tha 約ước 凡phàm 小tiểu 破phá 責trách 。 加gia 字tự 申thân 通thông 令linh 得đắc 會hội 中trung 。 若nhược 爾nhĩ 非phi 遷thiên 變biến 之chi 生sanh 滅diệt 。 未vị 會hội 真chân 空không 。 今kim 且thả 與dữ 其kỳ 不bất 不bất 生sanh 邊biên 。 故cố 云vân 扶phù 中trung 。 責trách 其kỳ 不bất 遠viễn 。 故cố 云vân 傷thương 文văn 夫phu 義nghĩa 。

三tam 今kim 家gia 破phá 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 此thử 解giải 下hạ 。 略lược 斥xích 。 次thứ 何hà 者giả 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 又hựu 二nhị 。 初sơ 釋thích 失thất 義nghĩa 。 次thứ 釋thích 傷thương 文văn 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 明minh 所sở 失thất 之chi 義nghĩa 。 謂vị 失thất 於ư 兼kiêm 通thông 會hội 別biệt 之chi 義nghĩa 。 論luận 文văn 圓viên 宗tông 既ký 有hữu 異dị 含hàm 。 如như 何hà 被bị 責trách 伏phục 無vô 中trung 道đạo 。 如như 汝nhữ 被bị 破phá 正chánh 當đương 論luận 文văn 。 所sở 兼kiêm 通thông 藏tạng 即tức 初sơ 文văn 是thị 。

若nhược 生sanh 下hạ 。 為vi 其kỳ 出xuất 論luận 含hàm 別biệt 之chi 義nghĩa 。 若nhược 生sanh 下hạ 。 出xuất 論luận 正chánh 宗tông 。 言ngôn 破phá 二nhị 十thập 身thân 見kiến 者giả 。 經kinh 論luận 不bất 同đồng 。 此thử 不bất 假giả 述thuật 。 五ngũ 陰ấm 各các 四tứ 成thành 二nhị 十thập 句cú 。 計kế 色sắc 與dữ 我ngã 大đại 小tiểu 一nhất 異dị 。 四tứ 陰ấm 亦diệc 然nhiên 。 破phá 得đắc 初sơ 果quả 。 次thứ 案án 文văn 下hạ 。 結kết 示thị 。 兼kiêm 二nhị 即tức 通thông 藏tạng 。

三tam 龍long 樹thụ 下hạ 。 示thị 正chánh 文văn 義nghĩa 。 推thôi 功công 論luận 主chủ 如như 何hà 弘hoằng 論luận 破phá 失thất 中trung 。

次thứ 開khai 下hạ 。 斥xích 傷thương 文văn 失thất 。 論luận 語ngữ 第đệ 九cửu 接tiếp 璵# 見kiến 孔khổng 子tử 領lãnh 徒đồ 。 因nhân 而nhi 歌ca 曰viết 。 鳳phượng 兮hề 鳳phượng 兮hề 。 何hà 德đức 之chi 衰suy 。 意ý 斥xích 孔khổng 子tử 出xuất 不bất 遇ngộ 時thời 。 故cố 鄧đặng 艾ngải 酬thù 於ư 魏ngụy 主chủ 云vân 。 鳳phượng 兮hề 鳳phượng 兮hề 。 只chỉ 是thị 一nhất 鳳phượng 。 徒đồ 自tự 加gia 不bất 而nhi 猶do 失thất 義nghĩa 。

抽trừu 筆bút 下hạ 。 斥xích 甚thậm 著trước 述thuật 傷thương 文văn 。 前tiền 斥xích 所sở 說thuyết 傷thương 文văn 也dã 。

懸huyền 疣vưu 下hạ 。 約ước 喻dụ 以dĩ 責trách 。 疣vưu 者giả 肉nhục 之chi 餘dư 。 橫hoạnh 生sanh 一nhất 肉nhục 著trước 體thể 為vi 贅# 。 加gia 點điểm 。 義nghĩa 如như 贅# 上thượng 生sanh 疣vưu 。

次thứ 今kim 解giải 者giả 。 還hoàn 將tương 彼bỉ 非phi 以dĩ 顯hiển 今kim 是thị 。 為vi 扶phù 含hàm 顯hiển 。 存tồn 本bổn 不phủ 。 生sanh 依y 汝nhữ 加gia 不phủ 。 亦diệc 有hữu 多đa 不bất 不bất 生sanh 也dã 。 故cố 責trách 見kiến 心tâm 。 為vi 是thị 何hà 等đẳng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 顯hiển 。 次thứ 結kết 斥xích 。 初sơ 文văn 十thập 重trọng/trùng 。 初sơ 標tiêu 。 次thứ 列liệt 釋thích 。 釋thích 又hựu 為vi 三tam 。 初sơ 二nhị 明minh 非phi 由do 但đãn 破phá 生sanh 亦diệc 破phá 不bất 生sanh 。 故cố 云vân 不bất 不bất 生sanh 。 以dĩ 正chánh 破phá 邪tà 明minh 不bất 不phủ 也dã 。 第đệ 三tam 至chí 九cửu 皆giai 以dĩ 二nhị 不bất 破phá 兩lưỡng 或hoặc 生sanh 。 即tức 是thị 以dĩ 一nhất 生sanh 字tự 對đối 上thượng 兩lưỡng 不bất 義nghĩa 而nhi 言ngôn 之chi 。 開khai 為vi 兩lưỡng 生sanh 即tức 兩lưỡng 不bất 生sanh 。 結kết 句cú 但đãn 云vân 不bất 不bất 生sanh 者giả 。 只chỉ 存tồn 略lược 。 下hạ 去khứ 皆giai 然nhiên 。 第đệ 十thập 妙diệu 覺giác 智trí 斷đoạn 永vĩnh 滿mãn 。 故cố 兩lưỡng 不bất 生sanh 。 三tam 釋thích 並tịnh 存tồn 妙diệu 覺giác 位vị 耳nhĩ 。 又hựu 從tùng 三tam 至chí 九cửu 皆giai 先tiên 擇trạch 竟cánh 。 次thứ 生sanh 後hậu 句cú 。 初sơ 文văn 長trường/trưởng 爪trảo 成thành 第đệ 四tứ 句cú 。 及cập 絕tuyệt 言ngôn 者giả 。 一nhất 切thiết 能năng 破phá 。 似tự 雙song 非phi 語ngữ 。 皆giai 可khả 轉chuyển 。 似tự 絕tuyệt 言ngôn 是thị 。 是thị 則tắc 一nhất 計kế 前tiền 後hậu 四tứ 出xuất 。 即tức 後hậu 三tam 句cú 及cập 以dĩ 絕tuyệt 言ngôn 。 今kim 總tổng 破phá 之chi 。 似tự 一nhất 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 邪tà 見kiến 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。 名danh 不bất 不bất 生sanh 。 如như 非phi 想tưởng 下hạ 。 引dẫn 非phi 總tổng 無vô 生sanh 。 亦diệc 須tu 破phá 故cố 。 言ngôn 第đệ 五ngũ 不bất 可khả 說thuyết 藏tạng 者giả 。 具cụ 如như 大đại 論luận 引dẫn 續tục 子tử 毗tỳ 曇đàm 。 故cố 其kỳ 所sở 計kế 猶do 違vi 小tiểu 宗tông 。 是thị 故cố 判phán 之chi 為vi 附phụ 佛Phật 法Pháp 。 不bất 生sanh 亦diệc 不bất 生sanh 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 生sanh 法pháp 破phá 故cố 也dã 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 未vị 得đắc 不bất 生sanh 。 故cố 中trung 文văn 無vô 緣Duyên 覺Giác 侵xâm 習tập 。 習tập 既ký 未vị 盡tận 故cố 亦diệc 不bất 論luận 。 言ngôn 體thể 不bất 者giả 。 以dĩ 異dị 折chiết 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 空không 同đồng 。 二Nhị 乘Thừa 假giả 同đồng 。 別biệt 教giáo 亦diệc 不bất 云vân 別biệt 。 人nhân 登đăng 地địa 猶do 有hữu 別biệt 。

二nhị 次thứ 結kết 斥xích 。 如như 文văn 。

次thứ 明minh 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 略lược 損tổn 上thượng 文văn 。 次thứ 別biệt 釋thích 。 言ngôn 如như 上thượng 等đẳng 者giả 。 發phát 大đại 心tâm 中trung 雙song 非phi 傳truyền 脫thoát 。 傳truyền 脫thoát 只chỉ 是thị 。 有hữu 無vô 二nhị 邊biên 。 若nhược 爾nhĩ 。 第đệ 三tam 云vân 何hà 。 答đáp 。 遮già 照chiếu 異dị 耳nhĩ 。 若nhược 歷lịch 聞văn 法Pháp 離ly 四tứ 。 是thị 則tắc 五ngũ 十thập 六lục 重trọng/trùng 。 雙song 非phi 雙song 照chiếu 加gia 四tứ 弘hoằng 六lục 即tức 。 即tức 有hữu 六lục 十thập 六lục 重trọng/trùng 。 況huống 復phục 諸chư 教giáo 並tịnh 有hữu 此thử 位vị 。 汝nhữ 是thị 何hà 處xứ 雙song 非phi 雙song 照chiếu 。 釋thích 名danh 等đẳng 者giả 。 破phá 橫hoạnh/hoành 竪thụ 中trung 各các 有hữu 此thử 句cú 及cập 絕tuyệt 待đãi 與dữ 絕tuyệt 體thể 。 體thể 是thị 此thử 句cú 。 雖tuy 即tức 略lược 損tổn 。 復phục 更canh 歷lịch 事sự 。

次thứ 若nhược 謂vị 下hạ 。 別biệt 釋thích 二nhị 文văn 。 又hựu 各các 為vi 三tam 。 皆giai 先tiên 徵trưng 起khởi 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 初sơ 一nhất 如như 文văn 。

次thứ 為vi 是thị 下hạ 。 釋thích 中trung 言ngôn 內nội 外ngoại 業nghiệp 報báo 者giả 。 只chỉ 是thị 界giới 內nội 界giới 外ngoại 。 折chiết 中trung 亦diệc 得đắc 。 當đương 教giáo 論luận 之chi 。 通thông 教giáo 意ý 同đồng 。

若nhược 非phi 如như 此thử 下hạ 。 結kết 第đệ 四tứ 句cú 。 三tam 文văn 可khả 見kiến 。

次thứ 竪thụ 破phá 絕tuyệt 言ngôn 者giả 。 又hựu 三tam 。 初sơ 以dĩ 外ngoại 外ngoại 等đẳng 六lục 責trách 之chi 。 言ngôn 啞á 法pháp 者giả 。 外ngoại 計kế 以dĩ 此thử 而nhi 為vi 正Chánh 道Đạo 。 次thứ 三tam 藏tạng 下hạ 。 約ước 佛Phật 法Pháp 。 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 責trách 。 四tứ 教giáo 皆giai 以dĩ 四tứ 門môn 通thông 理lý 名danh 絕tuyệt 。 次thứ 不bất 可khả 眾chúng 多đa 下hạ 。 況huống 責trách 。 三tam 為vi 此thử 下hạ 。 明minh 過quá 患hoạn 。 即tức 是thị 見kiến 所sở 生sanh 惑hoặc 。 第đệ 三tam 十thập 種chủng 責trách 為vi 五ngũ 。 初sơ 略lược 標tiêu 。 重trùng 以dĩ 十thập 種chủng 四tứ 句cú 外ngoại 責trách 之chi 。 故cố 云vân 更cánh 也dã 。 次thứ 十thập 種chủng 下hạ 。 列liệt 。 直trực 立lập 四tứ 句cú 故cố 云vân 一nhất 往vãng 。 四tứ 上thượng 復phục 四tứ 故cố 曰viết 無vô 窮cùng 。 如như 前tiền 釋thích 。 三tam 假giả 四tứ 句cú 乃nãi 至chí 複phức 具cụ 等đẳng 得đắc 悟ngộ 者giả 。 從tùng 門môn 得đắc 悟ngộ 名danh 門môn 。 為vi 四tứ 攝nhiếp 屬thuộc 者giả 。 四tứ 教giáo 各các 有hữu 有hữu 等đẳng 四tứ 門môn 。 以dĩ 句cú 攝nhiếp 之chi 。 門môn 屬thuộc 句cú 。 言ngôn 權quyền 實thật 者giả 。 如như 云vân 三tam 教giáo 為vi 權quyền 。 圓viên 教giáo 為vi 實thật 。 各các 有hữu 四tứ 句cú 開khai 顯hiển 者giả 。 實thật 外ngoại 無vô 權quyền 云vân 何hà 言ngôn 出xuất 。 不bất 過quá 法pháp 華hoa 故cố 云vân 齊tề 此thử 。 滅diệt 後hậu 起khởi 淨tịnh 故cố 云vân 失thất 意ý 。 作tác 論luận 通thông 經kinh 故cố 有hữu 得đắc 意ý 。 三tam 一nhất 往vãng 下hạ 。 解giải 。 四tứ 若nhược 不bất 下hạ 。 結kết 責trách 。 五ngũ 前tiền 橫hoạnh/hoành 破phá 下hạ 。 判phán 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 始thỉ 從tùng 外ngoại 外ngoại 終chung 至chí 滅diệt 後hậu 。 故cố 名danh 為vi 竪thụ 。

今kim 世thế 下hạ 。 第đệ 三tam 離ly 料liệu 簡giản 中trung 二nhị 。 初sơ 斥xích 偽ngụy 。 次thứ 釋thích 疑nghi 。 初sơ 文văn 二nhị 。 初sơ 斥xích 邪tà 人nhân 邪tà 法pháp 濫lạm 正chánh 人nhân 法pháp 。 次thứ 通thông 斥xích 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 斥xích 人nhân 法pháp 濫lạm 真chân 。

次thứ 別biệt 出xuất 所sở 濫lạm 之chi 法pháp 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 人nhân 法pháp 之chi 失thất 。 次thứ 以dĩ 九cửu 事sự 比tỉ 決quyết 邪tà 正chánh 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 邪tà 人nhân 濫lạm 法pháp 。 次thứ 引dẫn 例lệ 結kết 責trách 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 以dĩ 正chánh 濫lạm 邪tà 。 言ngôn 惡ác 魔ma 等đẳng 者giả 。 謂vị 曾tằng 出xuất 家gia 。 破phá 戒giới 還hoàn 俗tục 。 更cánh 作tác 道Đạo 士sĩ 以dĩ 滅diệt 佛Phật 法Pháp 。 又hựu 如như 大đại 品phẩm 。 天thiên 魔ma 亦diệc 作tác 比Bỉ 丘Khâu 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 相tương 似tự 道đạo 。 骨cốt 觀quán 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 法pháp 。 何hà 須tu 生sanh 死tử 。 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 報báo 恩ân 經Kinh 云vân 。 賊tặc 住trụ 越việt 濟tế 。 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 。 受thọ 戒giới 不phủ 得đắc 。 正chánh 以dĩ 破phá 內nội 外ngoại 道đạo 名danh 為vi 越việt 濟tế 。 濟tế 。 路lộ 也dã 。 越việt 此thử 二nhị 路lộ 故cố 云vân 也dã 。 偷thâu 安an 者giả 。 淮hoài 南nam 子tử 云vân 。 偷thâu 者giả 天thiên 下hạ 之chi 大đại 賊tặc 。 邀yêu 者giả 。 古cổ 堯# 反phản 。 要yếu 也dã 。 求cầu 脫thoát 無vô 由do 。 苟cẩu 求cầu 平bình 等đẳng 。 押áp 商thương 等đẳng 者giả 。 平bình 斗đẩu 之chi 本bổn 曰viết 槩# 。 以dĩ 道Đạo 士sĩ 心tâm 木mộc 。 平bình 二nhị 教giáo 斗đẩu 。 終chung 無vô 是thị 理lý 。 道đạo 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 偷thâu 正chánh 助trợ 邪tà 。 押áp 十thập 二nhị 八bát 萬vạn 之chi 高cao 。 就tựu 五ngũ 千thiên 二nhị 篇thiên 之chi 下hạ 。 名danh 摧tồi 尊tôn 入nhập 卑ty 。 以dĩ 釋thích 彼bỉ 教giáo 。 如như 法Pháp 師sư 著trước 二nhị 教giáo 論luận 。 教giáo 唯duy 有hữu 二nhị 。 謂vị 儒nho 與dữ 釋thích 。 俗tục 有hữu 九cửu 流lưu 。 道đạo 即tức 道đạo 流lưu 。 若nhược 道đạo 立lập 教giáo 主chủ 。 則tắc 九cửu 流lưu 分phần/phân 九cửu 。 如như 儒nho 流lưu 中trung 牟mâu 子tử 。 李# 思tư 慎thận 等đẳng 。 洞đỗng 曉hiểu 根căn 源nguyên 。

次thứ 以dĩ 道đạo 下hạ 。 以dĩ 邪tà 濫lạm 正chánh 。 舊cựu 注chú 云vân 。 可khả 說thuyết 之chi 道đạo 非phi 真chân 常thường 之chi 道đạo 。 名danh 亦diệc 准chuẩn 之chi 。 雖tuy 有hữu 真chân 常thường 之chi 名danh 。 將tương 何hà 以dĩ 擬nghĩ 三tam 諦đế 四tứ 德đức 。

次thứ 何hà 者giả 下hạ 。 引dẫn 例lệ 結kết 責trách 。

諸chư 法pháp 下hạ 。 次thứ 以dĩ 九cửu 事sự 比tỉ 決quyết 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 比tỉ 決quyết 。 次thứ 結kết 責trách 。 初sơ 九cửu 事sự 者giả 。 如như 道đạo 土thổ/độ 李# 仲trọng 卿khanh 著trước 十thập 異dị 。 琳# 法Pháp 師sư 立lập 十thập 喻dụ 以dĩ 喻dụ 彼bỉ 異dị 。 文văn 以dĩ 七thất 。 復phục 加gia 威uy 儀nghi 及cập 以dĩ 族tộc 位vị 。 一nhất 者giả 理lý 本bổn 不bất 齊tề 。 亦diệc 損tổn 向hướng 來lai 所sở 濫lạm 之chi 法pháp 。 雖tuy 有hữu 無vô 欲dục 之chi 言ngôn 。 言ngôn 下hạ 無vô 旨chỉ 。 徒đồ 置trí 常thường 道đạo 之chi 說thuyết 。 說thuyết 無vô 所sở 歸quy 。 無vô 欲dục 觀quán 妙diệu 之chi 言ngôn 。 欲dục 妙diệu 不bất 唯duy 一nhất 揆quỹ 。 教giáo 相tương/tướng 下hạ 。 二nhị 教giáo 不bất 齊tề 。 今kim 略lược 舉cử 一nhất 不bất 齊tề 之chi 言ngôn 。 然nhiên 五ngũ 千thiên 之chi 文văn 但đãn 去khứ 奢xa 自tự 約ước 。 自tự 約ước 自tự 儉kiệm 。 守thủ 弱nhược 患hoạn 身thân 。 豈khởi 可khả 與dữ 夫phu 逗đậu 大đại 小tiểu 用dụng 偏thiên 圓viên 逆nghịch 順thuận 化hóa 冥minh 顯hiển 益ích 同đồng 年niên 耶da 。

況huống 以dĩ 下hạ 。 三tam 苦khổ 集tập 不bất 齊tề 。 但đãn 略lược 舉cử 況huống 。 老lão 雖tuy 患hoạn 身thân 去khứ 欲dục 。 未vị 達đạt 患hoạn 源nguyên 。 弊tệ 智trí 勞lao 形hình 。 不bất 窮cùng 弊tệ 本bổn 。 苦khổ 集tập 增tăng 長trưởng 。 去khứ 道đạo 彌di 途đồ 。 豈khởi 與dữ 夫phu 捨xả 三tam 界giới 繫hệ 。 離ly 三tam 惑hoặc 縛phược 。 具cụ 足túc 三tam 智trí 。 住trụ 三tam 涅Niết 槃Bàn 同đồng 邪tà 。

況huống 將tương 下hạ 。 四tứ 以dĩ 道đạo 滅diệt 不bất 齊tề 況huống 之chi 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 彼bỉ 典điển 無vô 名danh 四tứ 德đức 。 涅Niết 槃Bàn 歸quy 乎hồ 極cực 教giáo 。 本bổn 既ký 下hạ 。 五ngũ 示thị 跡tích 不bất 齊tề 。 滅diệt 理lý 為vi 本bổn 。 應ứng 化hóa 為vi 迹tích 。

佛Phật 以dĩ 下hạ 。 六lục 相tướng 好hảo 不bất 齊tề 。

佛Phật 說thuyết 下hạ 。 七thất 化hóa 境cảnh 不bất 齊tề 。 先tiên 老lão 次thứ 莊trang 。 佛Phật 說thuyết 下hạ 。 說thuyết 字tự 稅thuế 音âm 。 宣tuyên 意ý 也dã 。 非phi 私tư 曰viết 公công 。 [火*句]# 。 明minh 也dã 。 隱ẩn 密mật 私tư 說thuyết 。 尹# 喜hỷ 一nhất 人nhân 。 列liệt 傳truyền 云vân 。 喜hỷ 為vi 周chu 大đại 夫phu 。 善thiện 星tinh 像tượng 。 因nhân 見kiến 異dị 氣khí 而nhi 東đông 迎nghênh 之chi 。 果quả 見kiến 老lão 子tử 。 請thỉnh 著trước 書thư 五ngũ 千thiên 文văn 。 若nhược 也dã 齊tề 於ư 梵Phạm 音âm 遐hà 被bị 。 何hà 以dĩ 五ngũ 千thiên 授thọ 喜hỷ 一nhất 人nhân 。 又hựu 漆tất 園viên 不phủ 。 述thuật 莊trang 本bổn 迹tích 蒙mông 人nhân 也dã 。 名danh 梁lương 惠huệ 王vương 同đồng 學học 。 著trước 書thư 十thập 餘dư 萬vạn 言ngôn 。 而nhi 皆giai 寓# 言ngôn 。 今kim 宋tống 川xuyên 北bắc 故cố 蒙mông 城thành 是thị 其kỳ 處xứ 也dã 。 現hiện 有hữu 漆tất 園viên 鄉hương 。 是thị 著trước 述thuật 軌quỹ 軌quỹ 遲trì 貌mạo 。

復phục 次thứ 下hạ 。 八bát 戒giới 儀nghi 不bất 齊tề 。

如Như 來Lai 下hạ 。 九cửu 因nhân 位vị 不bất 齊tề 。 顒ngung 顒ngung 。 仰ngưỡng 也dã 。

次thứ 盲manh 人nhân 下hạ 。 結kết 責trách 。

次thứ 復phục 次thứ 下hạ 。 別biệt 明minh 所sở 濫lạm 之chi 法pháp 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 外ngoại 人nhân 濫lạm 法pháp 。 次thứ 六lục 句cú 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 者giả 先tiên 辨biện 同đồng 異dị 。 前tiền 既ký 已dĩ 明minh 多đa 種chủng 絕tuyệt 言ngôn 。 絕tuyệt 言ngôn 之chi 前tiền 應ưng 多đa 種chủng 四tứ 句cú 。 中trung 論luận 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 即tức 是thị 別biệt 圓viên 第đệ 四tứ 句cú 相tương/tướng 。 即tức 真chân 中trung 道đạo 正chánh 絕tuyệt 言ngôn 也dã 。 故cố 以dĩ 絕tuyệt 言ngôn 絕tuyệt 句cú 外ngoại 無vô 法pháp 。 如như 外ngoại 邪tà 絕tuyệt 欲dục 破phá 別biệt 圓viên 。 三tam 藏tạng 破phá 外ngoại 三tam 何hà 所sở 論luận 。

次thứ 問vấn 下hạ 。 料liệu 簡giản 。 初sơ 問vấn 者giả 既ký 不bất 許hứa 以dĩ 諸chư 句cú 破phá 論luận 。 謂vị 為vi 有hữu 著trước 。 於ư 論luận 起khởi 見kiến 。 當đương 如như 何hà 耶da 。 答đáp 分phần/phân 六lục 句cú 。 本bổn 以dĩ 中trung 論luận 而nhi 為vi 難nạn/nan 辭từ 。 故cố 今kim 亦diệc 以dĩ 中trung 論luận 意ý 答đáp 。 論luận 既ký 兼kiêm 含hàm 。 總tổng 有hữu 四tứ 意ý 。 亦diệc 以dĩ 四tứ 意ý 對đối 彼bỉ 外ngoại 人nhân 。 復phục 以dĩ 四tứ 種chủng 不bất 生sanh 滅diệt 見kiến 。 對đối 四tứ 教giáo 下hạ 正chánh 絕tuyệt 言ngôn 故cố 。 有hữu 破phá 等đẳng 三tam 雙song 不bất 同đồng 。 且thả 如như 三tam 藏tạng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 破phá 絕tuyệt 言ngôn 見kiến 。 三tam 藏tạng 絕tuyệt 言ngôn 破phá 不bất 生sanh 滅diệt 。 見kiến 相tương/tướng 修tu 相tương/tướng 即tức 准chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 修tu 中trung 亦diệc 須tu 以dĩ 邪tà 修tu 正chánh 。 相tương/tướng 即tức 須tu 得đắc 當đương 教giáo 言ngôn 之chi 。 外ngoại 外ngoại 對đối 衍diễn 有hữu 三tam 六lục 句cú 。 除trừ 外ngoại 外ngoại 已dĩ 。 復phục 以dĩ 教giáo 教giáo 自tự 用dụng 。 見kiến 與dữ 正chánh 行hạnh 成thành 四tứ 六lục 句cú 。 又hựu 以dĩ 藏tạng 對đối 三tam 。 以dĩ 通thông 對đối 二nhị 。 以dĩ 別biệt 對đối 一nhất 。 都đô 有hữu 一nhất 十thập 四tứ 箇cá 六lục 句cú 。 若nhược 論luận 答đáp 問vấn 破phá 邪tà 。 一nhất 箇cá 六lục 句cú 即tức 是thị 楞lăng 伽già 。 具cụ 有hữu 以dĩ 幻huyễn 破phá 外ngoại 。 約ước 通thông 三tam 教giáo 。 准chuẩn 例lệ 用dụng 之chi 。

次thứ 通thông 斥xích 凡phàm 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 斥xích 。 次thứ 明minh 見kiến 破phá 由do 觀quán 功công 德đức 。 初sơ 文văn 者giả 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 無vô 非phi 見kiến 也dã 。 魚ngư 王vương 等đẳng 者giả 。 此thử 二nhị 若nhược 行hành 皆giai 多đa 隨tùy 從tùng 。

次thứ 當đương 知tri 下hạ 。 示thị 見kiến 過quá 患hoạn 。 明minh 觀quán 功công 能năng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 方phương 便tiện 。 通thông 且thả 寄ký 外ngoại 外ngoại 。 故cố 云vân 避tị 具cụ 入nhập 絕tuyệt 。 前tiền 約ước 佛Phật 法Pháp 。 亦diệc 云vân 乃nãi 至chí 避tị 別biệt 入nhập 圓viên 。 以dĩ 正chánh 觀quán 遂toại 而nhi 破phá 之chi 。 故cố 云vân 無vô 遠viễn 不bất 屆giới 。 具cụ 如như 向hướng 來lai 一nhất 十thập 四tứ 重trọng/trùng 。 次thứ 若nhược 得đắc 下hạ 。 約ước 直trực 斷đoạn 道đạo 。 以dĩ 見kiến 望vọng 思tư 名danh 之chi 為vi 多đa 。 故cố 云vân 從tùng 多đa 。 且thả 從tùng 見kiến 遍biến 望vọng 餘dư 未vị 遍biến 。 言ngôn 三tam 結kết 者giả 。 問vấn 。 見kiến 八bát 十thập 八bát 。 如như 何hà 云vân 三tam 。 答đáp 。 論luận 云vân 此thử 三tam 是thị 三tam 三tam 昧muội 近cận 對đối 治trị 法pháp 。 身thân 見kiến 空không 近cận 治trị 。 戒giới 取thủ 無vô 願nguyện 近cận 治trị 。 疑nghi 無vô 相tướng 近cận 治trị 。 此thử 三tam 復phục 生sanh 三tam 種chủng 增tăng 上thượng 身thân 見kiến 。 生sanh 六lục 十thập 二nhị 戒giới 取thủ 。 生sanh 一nhất 切thiết 苦khổ 行hạnh 。 疑nghi 於ư 過quá 未vị 遍biến 見kiến 猶do 豫dự 。 若nhược 說thuyết 三tam 結kết 即tức 具cụ 諸chư 見kiến 。

次thứ 問vấn 下hạ 。 釋thích 疑nghi 。 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 能năng 。 次thứ 釋thích 所sở 。 破phá 疑nghi 各các 有hữu 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 能năng 破phá 止Chỉ 觀Quán 既ký 有hữu 三tam 種chủng 。 空không 破phá 已dĩ 多đa 。 二nhị 何hà 所sở 破phá 。 言ngôn 無vô 量lượng 如như 前tiền 。 外ngoại 外ngoại 乃nãi 至chí 圓viên 絕tuyệt 尚thượng 用dụng 三tam 藏tạng 破phá 之chi 。 說thuyết 復phục 衍diễn 初sơ 。 當đương 知tri 後hậu 觀quán 更cánh 何hà 所sở 破phá 。 答đáp 者giả 空không 破phá 見kiến 思tư 但đãn 成thành 有hữu 。 乃nãi 至chí 圓viên 門môn 亦diệc 但đãn 見kiến 攝nhiếp 。 思tư 尚thượng 未vị 破phá 何hà 慮lự 無vô 耶da 。 借tá 使sử 通thông 。 皆giai 以dĩ 見kiến 為vi 名danh 。 後hậu 二nhị 自tự 有hữu 無vô 及cập 二nhị 邊biên 。 故cố 知tri 下hạ 。 結kết 意ý 。

云vân 何hà 下hạ 。 兼kiêm 責trách 。 前tiền 來lai 諸chư 見kiến 橫hoạnh 起khởi 。 諸chư 見kiến 尚thượng 在tại 。 未vị 得đắc 初sơ 觀quán 。 況huống 復phục 二nhị 耶da 。 云vân 何hà 諸chư 師sư 自tự 謂vị 真chân 道đạo 。 故cố 大đại 論luận 下hạ 。 明minh 有hữu 無vô 皆giai 見kiến 。 即tức 大đại 論luận 序tự 歸quy 敬kính 偈kệ 文văn 。 又hựu 通thông 以dĩ 諸chư 見kiến 而nhi 為vi 有hữu 者giả 。 為vi 斥xích 二nhị 我ngã 。 又hựu 非phi 但đãn 斥xích 小tiểu 。 但đãn 未vị 得đắc 涅Niết 槃Bàn 無vô 。 皆giai 名danh 有hữu 也dã 。

次thứ 問vấn 者giả 。 既ký 一nhất 切thiết 見kiến 同đồng 斥xích 為vi 有hữu 。 有hữu 見kiến 既ký 多đa 。 無vô 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 答đáp 意ý 者giả 。 夫phu 入nhập 涅Niết 槃Bàn 無vô 。 故cố 有hữu 非phi 一nhất 。 空không 無vô 中trung 妄vọng 。 故cố 不bất 可khả 多đa 。

大đại 文văn 第đệ 二nhị 明minh 得đắc 失thất 。 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 問vấn 意ý 者giả 所sở 破phá 之chi 見kiến 既ký 皆giai 是thị 失thất 。 能năng 破phá 止Chỉ 觀Quán 始thỉ 從tùng 外ngoại 外ngoại 終chung 至chí 圓viên 門môn 亦diệc 有hữu 失thất 不phủ 。 答đáp 中trung 四tứ 意ý 。 初sơ 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 舉cử 四tứ 譬thí 。 三tam 前tiền 二nhị 下hạ 。 判phán 。 四tứ 所sở 以dĩ 下hạ 。 釋thích 。 釋thích 自tự 四tứ 句cú 。 初sơ 二nhị 句cú 是thị 外ngoại 道đạo 得đắc 失thất 。 亦diệc 云vân 修tu 正chánh 觀quán 者giả 。 本bổn 佛Phật 弟đệ 子tử 。 自tự 觀quán 起khởi 見kiến 。 過quá 同đồng 外ngoại 道đạo 。 於ư 中trung 復phục 辨biện 事sự 惑hoặc 盡tận 者giả 。 且thả 名danh 為vi 得đắc 。 事sự 惑hoặc 未vị 除trừ 。 唯duy 惡ác 名danh 失thất 。 又hựu 外ngoại 道đạo 中trung 常thường 見kiến 者giả 得đắc 。 斷đoạn 見kiến 者giả 失thất 。 此thử 且thả 寄ký 外ngoại 而nhi 論luận 得đắc 失thất 。 次thứ 佛Phật 弟đệ 子tử 兩lưỡng 句cú 者giả 。 雖tuy 復phục 用dụng 觀quán 。 見kiến 惑hoặc 未vị 斷đoạn 。 名danh 之chi 為vi 失thất 。 惑hoặc 即tức 入nhập 真chân 。 方phương 名danh 得đắc 。 初sơ 人nhân 望vọng 外ngoại 失thất 卻khước 成thành 得đắc 。 不bất 起khởi 見kiến 故cố 。 具cụ 如như 前tiền 文văn 。 於ư 一nhất 一nhất 見kiến 。 判phán 行hành 判phán 根căn 。 上thượng 根căn 即tức 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 得đắc 。 中trung 根căn 即tức 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 失thất 。 下hạ 根căn 即tức 外ngoại 道đạo 得đắc 失thất 。

大đại 文văn 第đệ 三Tam 明Minh 位vị 者giả 。 文văn 雖tuy 列liệt 四tứ 。 令linh 遍biến 識thức 耳nhĩ 。 今kim 在tại 衍diễn 初sơ 遍biến 知tri 。 即tức 是thị 在tại 在tại 於ư 文văn 旨chỉ 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 明minh 位vị 。 次thứ 結kết 成thành 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 列liệt 位vị 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 列liệt 。 次thứ 斷đoạn 伏phục 下hạ 。 判phán 同đồng 異dị 。 次thứ 問vấn 下hạ 。 料liệu 簡giản 兼kiêm 示thị 文văn 旨chỉ 。 次thứ 顯hiển 不bất 次thứ 。 初sơ 問vấn 答đáp 如như 文văn 。 問vấn 意ý 者giả 只chỉ 應ưng 直trực 明minh 別biệt 圓viên 之chi 位vị 何hà 須tu 前tiền 三tam 。 若nhược 且thả 論luận 次thứ 第đệ 。 只chỉ 應ưng 列liệt 別biệt 。 此thử 是thị 止Chỉ 觀Quán 正chánh 文văn 。 讀đọc 者giả 尚thượng 昧muội 。 前tiền 前tiền 處xứ 處xứ 數số 有hữu 文văn 旨chỉ 。 今kim 於ư 答đáp 中trung 復phục 申thân 四tứ 意ý 。 一nhất 上thượng 明minh 下hạ 。 恐khủng 發phát 宿túc 習tập 故cố 須tu 具cụ 辨biện 。 次thứ 又hựu 欲dục 下hạ 。 為vi 令linh 行hành 者giả 遍biến 識thức 不bất 濫lạm 。 三tam 又hựu 半bán 下hạ 。 明minh 後hậu 三tam 教giáo 為vi 圓viên 助trợ 道đạo 。 四tứ 又hựu 豈khởi 下hạ 。 開khai 顯hiển 但đãn 實thật 何hà 須tu 譬thí 空không 。 顯hiển 體thể 不bất 異dị 也dã 。

次thứ 體thể 假giả 下hạ 。 結kết 成thành 止Chỉ 觀Quán 。 見kiến 思tư 名danh 止chỉ 。 達đạt 空không 名danh 觀quán 。 通thông 結kết 前tiền 來lai 。 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 見kiến 息tức 達đạt 空không 無vô 非phi 止Chỉ 觀Quán 。 此thử 是thị 第đệ 一nhất 。 節tiết 示thị 文văn 旨chỉ 竟cánh 。

止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 搜Sưu 要Yếu 記Ký 卷quyển 第đệ 五ngũ