金Kim 剛Cang 錍Bề 顯Hiển 性Tánh 錄Lục 卷quyển 第đệ 一nhất

孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 釋thích 。 智trí 圓viên 。 集tập 。

金kim 剛cang 錍bề 者giả 荊kinh 谿khê 大đại 師sư 宗tông 圓viên 頓đốn 教giáo 所sở 著trước 論luận 也dã 發phát 揮huy 佛Phật 旨chỉ 擬nghĩ 議nghị 圓viên 宗tông 融dung 萬vạn 法pháp 於ư 一nhất 心tâm 息tức 異dị 論luận 於ư 千thiên 古cổ 抑ức 又hựu 開khai 後hậu 昆côn 之chi 智trí 眼nhãn 喻dụ 金kim 錍bề 以dĩ 立lập 名danh 敘tự 前tiền 代đại 之chi 權quyền 疑nghi 寄ký 野dã 客khách 而nhi 興hưng 問vấn 其kỳ 道Đạo 甚thậm 大đại 。 嘉gia 言ngôn 孔khổng 彰chương 俾tỉ 佛Phật 性tánh 昭chiêu 昭chiêu 無vô 為vi 昏hôn 情tình 所sở 隱ẩn 者giả 其kỳ 此thử 論luận 矣hĩ 圓viên 躭đam 味vị 沉trầm 翫ngoạn 有hữu 年niên 數số 焉yên 於ư 是thị 採thải 摭# 群quần 言ngôn 敷phu 暢sướng 厥quyết 旨chỉ 所sở 期kỳ 自tự 照chiếu 敢cảm 貽# 他tha 人nhân 既ký 錄lục 本bổn 宗tông 要yếu 文văn 顯hiển 此thử 佛Phật 性tánh 妙diệu 義nghĩa 因nhân 命mạng 為vi 顯hiển 性tánh 錄lục 也dã 時thời 皇hoàng 宋tống 景cảnh 德đức 三tam 年niên 歲tuế 次thứ 丙bính 午ngọ 秋thu 望vọng 日nhật 序tự 。

此thử 論luận 正chánh 由do 世thế 人nhân 執chấp 涅Niết 槃Bàn 權quyền 文văn 謂vị 瓦ngõa 石thạch 無vô 性tánh 故cố 荊kinh 谿khê 運vận 乎hồ 慈từ 心tâm 愍mẫn 斯tư 倒đảo 惑hoặc 乃nãi 依y 止Chỉ 觀Quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 所sở 明minh 剎sát 那na 心tâm 中trung 具cụ 三tam 千thiên 法pháp 染nhiễm 淨tịnh 依y 正chánh 因nhân 果quả 自tự 他tha 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 剎sát 那na 既ký 徧biến 佛Phật 性tánh 遂toại 周chu 則tắc 了liễu 瓦ngõa 石thạch 唯duy 我ngã 心tâm 性tánh 斯tư 論luận 興hưng 致trí 其kỳ 意ý 如như 此thử 今kim 泛phiếm 例lệ 諸chư 經kinh 仰ngưỡng 則tắc 吾ngô 祖tổ 輙triếp 陳trần 五ngũ 義nghĩa 聊liêu 釋thích 首thủ 題đề 初sơ 總tổng 示thị 五ngũ 義nghĩa 次thứ 別biệt 示thị 五ngũ 義nghĩa 。

總tổng 示thị 為vi 五ngũ 一nhất 標tiêu 名danh 二nhị 生sanh 起khởi 三tam 通thông 別biệt 四tứ 引dẫn 證chứng 五ngũ 釋thích 疑nghi 標tiêu 名danh 者giả 一nhất 譬thí 喻dụ 為vi 名danh 二nhị 佛Phật 性tánh 為vi 體thể 三tam 觀quán 行hành 為vi 宗tông 四tứ 破phá 迷mê 為vi 用dụng 五ngũ 醍đề 醐hồ 為vi 教giáo 二nhị 生sanh 起khởi 者giả 將tương 談đàm 至chí 理lý 必tất 也dã 正chánh 名danh 故cố 彰chương 大đại 教giáo 之chi 功công 乃nãi 立lập 金kim 錍bề 之chi 號hiệu 故cố 先tiên 釋thích 名danh 聞văn 名danh 識thức 體thể 得đắc 魚ngư 忘vong 筌thuyên 不bất 滯trệ 譬thí 喻dụ 之chi 名danh 要yếu 達đạt 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 故cố 次thứ 釋thích 體thể 雖tuy 明minh 佛Phật 性tánh 之chi 體thể 備bị 顯hiển 圓viên 融dung 不bất 論luận 妙diệu 行hạnh 之chi 宗tông 無vô 由do 契khế 會hội 故cố 次thứ 明minh 宗tông 自tự 行hành 曰viết 宗tông 化hóa 他tha 曰viết 用dụng 自tự 行hành 既ký 著trước 外ngoại 用dụng 乃nãi 彰chương 故cố 次thứ 明minh 用dụng 以dĩ 四tứ 義nghĩa 指chỉ 南nam 復phục 須tu 教giáo 相tương/tướng 區khu 別biệt 不bất 然nhiên 則tắc 淄# 澠# 之chi 水thủy 莫mạc 分phần/phân 虎hổ 豹báo 之chi 鞹# 孰thục 辨biện 欲dục 偏thiên 圓viên 不bất 濫lạm 時thời 部bộ 甄chân 分phần/phân 故cố 後hậu 明minh 教giáo 相tương/tướng 三tam 通thông 別biệt 者giả 天Thiên 竺Trúc 諸chư 祖tổ 震chấn 旦đán 人nhân 師sư 各các 申thân 佛Phật 經Kinh 俱câu 造tạo 諸chư 論luận 若nhược 解giải 題đề 目mục 五ngũ 章chương 則tắc 通thông 又hựu 宗tông 釋thích 不bất 同đồng 大đại 小tiểu 有hữu 異dị 若nhược 解giải 題đề 目mục 五ngũ 章chương 則tắc 別biệt 四tứ 引dẫn 證chứng 者giả 文văn 云vân 圓viên 伊y 金kim 錍bề 以dĩ 決quyết 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 故cố 用dụng 譬thí 喻dụ 為vi 名danh 文văn 云vân 今kim 立lập 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 經kinh 文văn 亦diệc 以dĩ 虗hư 空không 譬thí 之chi 故cố 用dụng 佛Phật 性tánh 為vi 體thể 文văn 云vân 是thị 而nhi 思tư 之chi 依y 而nhi 觀quán 之chi 又hựu 云vân 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 所sở 承thừa 法pháp 也dã 故cố 用dụng 觀quán 行hành 為vi 宗tông 文văn 云vân 若nhược 思tư 一nhất 問vấn 眾chúng 滯trệ 自tự 消tiêu 又hựu 云vân 二nhị 者giả 示thị 性tánh 令linh 其kỳ 改cải 迷mê 故cố 用dụng 破phá 迷mê 為vi 用dụng 文văn 云vân 搜sưu 求cầu 現hiện 未vị 建kiến 立lập 圓viên 融dung (# 現hiện 法pháp 華hoa 未vị 涅Niết 槃Bàn )# 又hựu 云vân 指chỉ 的đích 妙diệu 境cảnh 出xuất 自tự 法pháp 華hoa 故cố 用dụng 醍đề 醐hồ 為vi 教giáo 相tương/tướng 也dã 五ngũ 釋thích 疑nghi 者giả 或hoặc 曰viết 論luận 本bổn 通thông 經kinh 經kinh 立lập 五ngũ 義nghĩa 論luận 無vô 聞văn 焉yên 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 論luận 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 宗tông 論luận 二nhị 者giả 釋thích 論luận 若nhược 釋thích 論luận 名danh 與dữ 經kinh 同đồng 義nghĩa 無vô 別biệt 趣thú 則tắc 五ngũ 義nghĩa 措thố 諸chư 宗tông 論luận 名danh 與dữ 經kinh 別biệt 義nghĩa 有hữu 別biệt 趣thú 則tắc 五ngũ 章chương 用dụng 矣hĩ 此thử 金kim 剛cang 錍bề 即tức 宗tông 論luận 也dã 。

二nhị 別biệt 示thị 五ngũ 義nghĩa 初sơ 釋thích 名danh 者giả 復phục 分phân 為vi 二nhị 初sơ 合hợp 釋thích 二nhị 離ly 釋thích 初sơ 合hợp 釋thích 者giả 夫phu 諸chư 論luận 立lập 名danh 各các 有hữu 所sở 以dĩ 今kim 論luận 即tức 依y 涅Niết 槃Bàn 金kim 錍bề 喻dụ 以dĩ 立lập 名danh 也dã 故cố 如như 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 云vân 譬thí 如như 百bách 盲manh 人nhân 為vi 治trị 目mục 故cố 造tạo 詣nghệ 良lương 醫y 是thị 時thời 良lương 醫y 即tức 以dĩ 金kim 錍bề 決quyết 其kỳ 眼nhãn 瞙# 以dĩ 一nhất 指chỉ 示thị 之chi 問vấn 言ngôn 見kiến 否phủ/bĩ 盲manh 人nhân 答đáp 言ngôn 我ngã 猶do 未vị 見kiến 復phục 以dĩ 二nhị 指chỉ 三tam 指chỉ 示thị 之chi 乃nãi 言ngôn 少thiểu 見kiến 一nhất 指chỉ 示thị 之chi 答đáp 言ngôn 不bất 見kiến 者giả 譬thí 入nhập 真Chân 諦Đế 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 二nhị 指chỉ 不bất 見kiến 者giả 譬thí 空không 假giả 二nhị 諦đế 亦diệc 不bất 見kiến 佛Phật 。 性tánh 三tam 指chỉ 示thị 之chi 答đáp 言ngôn 少thiểu 見kiến 者giả 此thử 譬thí 一nhất 諦đế 三tam 諦đế 即tức 空không 假giả 中trung 方phương 見kiến 佛Phật 性tánh 若nhược 准chuẩn 經kinh 文văn 良lương 醫y 即tức 以dĩ 金kim 錍bề 決quyết 其kỳ 眼nhãn 瞙# 一nhất 指chỉ 示thị 等đẳng 即tức 金kim 錍bề 之chi 喻dụ 猶do 通thông 偏thiên 教giáo 是thị 故cố 論luận 主chủ 復phục 取thủ 二nhị 十thập 三tam 卷quyển 中trung 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 所sở 擬nghĩ 無vô 不bất 碎toái 壞hoại 之chi 文văn 乃nãi 於ư 金kim 錍bề 之chi 間gian 義nghĩa 加gia 剛cang 字tự 金kim 剛cang 為vi 錍bề 決quyết 瞙# 最tối 利lợi 有hữu 異dị 常thường 金kim 以dĩ 喻dụ 圓viên 融dung 方phương 為vi 盡tận 善thiện 今kim 附phụ 文văn 依y 義nghĩa 以dĩ 能năng 對đối 所sở 各các 成thành 三tam 意ý 以dĩ 能năng 決quyết 金kim 剛cang 錍bề 喻dụ 圓viên 頓đốn 教giáo 行hành 理lý 以dĩ 所sở 治trị 之chi 眼nhãn 瞙# 喻dụ 偏thiên 淺thiển 教giáo 行hành 理lý 故cố 文văn 云vân 圓viên 伊y 金kim 錍bề 以dĩ 決quyết 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 令linh 一nhất 切thiết 處xứ 悉tất 見kiến 遮già 那na 佛Phật 性tánh 之chi 指chỉ 也dã 或hoặc 曰viết 教giáo 詮thuyên 三tam 德đức 故cố 曰viết 圓viên 伊y 能năng 破phá 權quyền 疑nghi 故cố 喻dụ 金kim 錍bề 決quyết 瞙# 令linh 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 云vân 三tam 指chỉ 豈khởi 非phi 金kim 錍bề 但đãn 喻dụ 於ư 教giáo 何hà 故cố 復phục 喻dụ 行hành 理lý 邪tà 答đáp 三tam 德đức 之chi 教giáo 能năng 破phá 偏thiên 執chấp 尚thượng 喻dụ 金kim 錍bề 圓viên 觀quán 除trừ 惑hoặc 圓viên 理lý 虗hư 通thông 決quyết 瞙# 之chi 義nghĩa 亦diệc 何hà 傷thương 乎hồ 況huống 聞văn 教giáo 破phá 疑nghi 必tất 因nhân 解giải 理lý 解giải 理lý 必tất 修tu 觀quán 行hành 故cố 用dụng 三tam 義nghĩa 釋thích 金kim 剛cang 錍bề 又hựu 圓viên 融dung 教giáo 中trung 開khai 偏thiên 教giáo 成thành 圓viên 教giáo 故cố 法pháp 華hoa 云vân 皆giai 為vi 一nhất 佛Phật 。 乘thừa 故cố 即tức 教giáo 有hữu 決quyết 瞙# 義nghĩa 開khai 偏thiên 行hành 成thành 圓viên 行hành 如như 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 即tức 行hành 有hữu 決quyết 瞙# 義nghĩa 開khai 偏thiên 理lý 成thành 圓viên 理lý 如như 云vân 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 即tức 理lý 有hữu 決quyết 瞙# 義nghĩa 問vấn 見kiến 三tam 指chỉ 本bổn 喻dụ 三tam 德đức 之chi 理lý 今kim 既ký 以dĩ 金kim 錍bề 喻dụ 理lý 三tam 指chỉ 復phục 云vân 何hà 答đáp 了liễu 無vô 明minh 即tức 佛Phật 性tánh 即tức 金kim 錍bề 決quyết 瞙# 義nghĩa 而nhi 此thử 佛Phật 性tánh 即tức 一nhất 而nhi 三tam 即tức 見kiến 三tam 指chỉ 義nghĩa 必tất 以dĩ 義nghĩa 會hội 文văn 無vô 以dĩ 文văn 害hại 義nghĩa 也dã 初sơ 喻dụ 教giáo 者giả 且thả 如như 此thử 方phương 孔khổng 老lão 二nhị 教giáo 唯duy 談đàm 人nhân 及cập 畜súc 等đẳng 稟bẩm 氣khí 而nhi 生sanh 傳truyền 體thể 相tướng 續tục 西tây 方phương 俗tục 教giáo 異dị 說thuyết (# 云vân 云vân )# 洎kịp 佛Phật 法Pháp 肇triệu 興hưng 為vi 最tối 下hạ 機cơ 說thuyết 於ư 人nhân 天thiên 教giáo 明minh 乎hồ 三tam 界giới 依y 正chánh 皆giai 由do 業nghiệp 力lực 所sở 感cảm 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 異dị 故cố 感cảm 六lục 道đạo 依y 正chánh 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 此thử 等đẳng 尚thượng 未vị 談đàm 於ư 諸chư 法pháp 無vô 常thường 。 況huống 佛Phật 性tánh 周chu 徧biến 耶da 皆giai 是thị 肉nhục 天thiên 二nhị 眼nhãn 所sở 見kiến 猶do 如như 眼nhãn 瞙# 全toàn 在tại 尚thượng 未vị 以dĩ 一nhất 指chỉ 示thị 之chi 固cố 不bất 見kiến 於ư 三tam 指chỉ 也dã 若nhược 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 唯duy 談đàm 心tâm 生sanh 六lục 道đạo 依y 正chánh 藏tạng 見kiến 六lục 實thật 通thông 見kiến 即tức 空không 覈# 其kỳ 大đại 旨chỉ 唯duy 詮thuyên 真Chân 諦Đế 如như 始thỉ 決quyết 其kỳ 瞙# 以dĩ 一nhất 指chỉ 示thị 之chi 稟bẩm 教giáo 修tu 行hành 止chỉ 得đắc 慧tuệ 眼nhãn 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 如như 答đáp 言ngôn 不bất 見kiến 別biệt 教giáo 乃nãi 談đàm 心tâm 生sanh 十thập 界giới 依y 正chánh 之chi 法pháp 先tiên 滅diệt 有hữu 入nhập 無vô 次thứ 滅diệt 無vô 入nhập 有hữu 雖tuy 談đàm 本bổn 有hữu 佛Phật 性tánh 不bất 知tri 本bổn 具cụ 三tam 千thiên 雖tuy 談đàm 中Trung 道Đạo 妙diệu 理lý 。 乃nãi 云vân 至chí 果quả 顯hiển 發phát 覈# 其kỳ 教giáo 道đạo 唯duy 詮thuyên 二nhị 諦đế 如như 以dĩ 二nhị 指chỉ 示thị 之chi 稟bẩm 教giáo 修tu 行hành 止chỉ 得đắc 慧tuệ 法pháp 二nhị 眼nhãn 不bất 見kiến 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 如như 答đáp 言ngôn 不bất 見kiến 總tổng 前tiền 諸chư 教giáo 雖tuy 深thâm 淺thiển 有hữu 殊thù 據cứ 彼bỉ 未vị 談đàm 佛Phật 性tánh 未vị 得đắc 佛Phật 眼nhãn 俱câu 如như 眼nhãn 瞙# 耳nhĩ 圓viên 教giáo 所sở 談đàm 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 即tức 空không 即tức 中trung 三tam 一nhất 相tương/tướng 即tức 如như 彼bỉ 真chân 伊y 此thử 教giáo 若nhược 興hưng 權quyền 說thuyết 俱câu 廢phế 偏thiên 執chấp 咸hàm 遣khiển 眾chúng 滯trệ 自tự 消tiêu 故cố 今kim 圓viên 教giáo 獨độc 得đắc 金kim 錍bề 之chi 名danh 能năng 決quyết 諸chư 教giáo 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 也dã 學học 大Đại 乘Thừa 者giả 。 雖tuy 有hữu 肉nhục 眼nhãn 名danh 為vi 佛Phật 眼nhãn 達đạt 空không 假giả 中trung 如như 見kiến 三tam 指chỉ 故cố 下hạ 文văn 示thị 未vị 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 唯duy 心tâm 具cụ 足túc 乃nãi 決quyết 肉nhục 天thiên 二nhị 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 若nhược 示thị 已dĩ 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 隨tùy 位vị 體thể 具cụ 乃nãi 決quyết 慧tuệ 法pháp 二nhị 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 故cố 文văn 云vân 圓viên 伊y 金kim 錍bề 以dĩ 決quyết 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 也dã 次thứ 喻dụ 行hành 者giả 稟bẩm 俗tục 教giáo 修tu 五ngũ 常thường 等đẳng 行hành 稟bẩm 人nhân 天thiên 教giáo 修tu 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 等đẳng 行hành 稟bẩm 藏tạng 通thông 教giáo 修tu 折chiết 空không 體thể 空không 觀quán 行hành 稟bẩm 別biệt 教giáo 修tu 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 行hành 總tổng 前tiền 諸chư 行hành 但đãn 得đắc 四tứ 眼nhãn 全toàn 是thị 無vô 明minh 譬thí 如như 眼nhãn 瞙# 若nhược 修tu 圓viên 行hành 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 即tức 偏thiên 淺thiển 行hành 成thành 圓viên 頓đốn 行hành 即tức 四tứ 眼nhãn 是thị 佛Phật 眼nhãn 但đãn 觀quán 無vô 明minh 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 故cố 今kim 獨độc 以dĩ 圓viên 行hành 喻dụ 金kim 剛cang 錍bề 能năng 決quyết 諸chư 行hành 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 也dã 三tam 喻dụ 理lý 者giả 俗tục 教giáo 及cập 人nhân 天thiên 教giáo 所sở 詮thuyên 世thế 間gian 之chi 理lý 藏tạng 通thông 詮thuyên 出xuất 世thế 真chân 空không 之chi 理lý 別biệt 教giáo 詮thuyên 次thứ 第đệ 三tam 諦đế 之chi 理lý 總tổng 前tiền 諸chư 理lý 即tức 四tứ 眼nhãn 所sở 見kiến 全toàn 是thị 無vô 明minh 障chướng 於ư 佛Phật 眼nhãn 譬thí 如như 眼nhãn 瞙# 不bất 見kiến 三tam 德đức 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 如như 不bất 見kiến 三tam 指chỉ 若nhược 見kiến 圓viên 理lý 即tức 達đạt 無vô 明minh 當đương 體thể 不bất 變biến 三tam 千thiên 三tam 諦đế 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 大đại 經Kinh 云vân 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 諸chư 結kết 煩phiền 惱não 。 所sở 不bất 能năng 繫hệ 故cố 以dĩ 圓viên 理lý 喻dụ 金kim 剛cang 錍bề 能năng 決quyết 偏thiên 淺thiển 諸chư 理lý 無vô 明minh 之chi 瞙# 能năng 見kiến 三tam 諦đế 佛Phật 性tánh 之chi 指chỉ 離ly 釋thích 者giả 謂vị 離ly 三tam 字tự 對đối 教giáo 行hành 理lý 也dã 金kim 喻dụ 圓viên 理lý 剛cang 喻dụ 圓viên 行hành 錍bề 喻dụ 圓viên 教giáo 何hà 者giả 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 如như 金kim 體thể 無vô 改cải 若nhược 解giải 此thử 理lý 稱xưng 理lý 而nhi 觀quán 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 能năng 所sở 不bất 二nhị 無vô 惑hoặc 不bất 破phá 如như 金kim 有hữu 堅kiên 剛cang 之chi 用dụng 所sở 擬nghĩ 皆giai 碎toái 也dã 修tu 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 觀quán 與dữ 境cảnh 冥minh 能năng 以dĩ 所sở 證chứng 說thuyết 示thị 於ư 他tha 令linh 他tha 破phá 惑hoặc 解giải 三tam 諦đế 理lý 如như 金kim 剛cang 為vi 錍bề 為vi 他tha 決quyết 瞙# 見kiến 於ư 三tam 指chỉ 故cố 文văn 云vân 曾tằng 於ư 靜tĩnh 夜dạ 久cửu 而nhi 思tư 之chi 不bất 覺giác 寱nghệ 云vân 無vô 情tình 有hữu 性tánh 故cố 以dĩ 錍bề 字tự 喻dụ 圓viên 教giáo 也dã 前tiền 合hợp 釋thích 約ước 自tự 行hành 故cố 先tiên 教giáo 次thứ 行hành 次thứ 理lý 謂vị 稟bẩm 教giáo 修tu 觀quán 觀quán 成thành 契khế 理lý 次thứ 離ly 釋thích 約ước 化hóa 他tha 故cố 先tiên 理lý 次thứ 行hành 次thứ 教giáo 謂vị 依y 理lý 脩tu 觀quán 觀quán 契khế 於ư 理lý 能năng 以dĩ 己kỷ 心tâm 所sở 證chứng 說thuyết 示thị 於ư 他tha 又hựu 前tiền 合hợp 釋thích 順thuận 義nghĩa 故cố 先tiên 教giáo 後hậu 離ly 釋thích 順thuận 題đề 故cố 先tiên 理lý 於ư 此thử 離ly 合hợp 釋thích 中trung 即tức 具cụ 體thể 宗tông 用dụng 三tam 義nghĩa 合hợp 釋thích 中trung 理lý 金kim 剛cang 錍bề 即tức 佛Phật 性tánh 體thể 行hành 金kim 剛cang 錍bề 即tức 觀quán 行hành 宗tông 教giáo 金kim 剛cang 錍bề 即tức 破phá 迷mê 用dụng 離ly 釋thích 中trung 金kim 字tự 喻dụ 理lý 即tức 體thể 剛cang 字tự 喻dụ 行hành 即tức 宗tông 錍bề 字tự 喻dụ 教giáo 即tức 用dụng 釋thích 名danh 總tổng 論luận 三tam 法pháp 良lương 在tại 此thử 矣hĩ 問vấn 此thử 論luận 興hưng 致trí 正chánh 破phá 弘hoằng 大Đại 乘Thừa 者giả 執chấp 無vô 情tình 無vô 性tánh 何hà 故cố 作tác 以dĩ 圓viên 頓đốn 破phá 偏thiên 淺thiển 釋thích 邪tà 答đáp 縱túng/tung 弘hoằng 圓viên 頓đốn 教giáo 典điển 儻thảng 不bất 了liễu 性tánh 具cụ 三tam 千thiên 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 者giả 則tắc 全toàn 屬thuộc 偏thiên 解giải 然nhiên 此thử 猶do 是thị 全toàn 與dữ 若nhược 全toàn 奪đoạt 者giả 尚thượng 不bất 如như 小Tiểu 乘Thừa 及cập 以dĩ 外ngoại 道đạo 。 如như 文văn 中trung (# 云vân 云vân )# 問vấn 何hà 故cố 但đãn 以dĩ 三tam 字tự 為vi 題đề 而nhi 不bất 安an 論luận 字tự 邪tà 答đáp 若nhược 問vấn 答đáp 研nghiên 覈# 涅Niết 槃Bàn 金kim 錍bề 喻dụ 者giả 則tắc 金kim 錍bề 是thị 所sở 評bình 之chi 義nghĩa 可khả 安an 論luận 字tự 而nhi 今kim 文văn 三tam 因nhân 佛Phật 性tánh 正chánh 是thị 所sở 評bình 若nhược 題đề 為vi 佛Phật 性tánh 論luận 斯tư 則tắc 可khả 矣hĩ 但đãn 為vi 簡giản 異dị 古cổ 佛Phật 性tánh 論luận 仍nhưng 顯hiển 今kim 論luận 能năng 評bình 之chi 文văn 有hữu 破phá 迷mê 用dụng 故cố 取thủ 金kim 剛cang 錍bề 為vi 題đề 是thị 則tắc 三tam 字tự 全toàn 是thị 論luận 字tự 義nghĩa 不bất 須tu 復phục 安an 論luận 字tự 也dã 問vấn 若nhược 爾nhĩ 他tha 論luận 既ký 亦diệc 破phá 迷mê 可khả 云vân 金kim 剛cang 錍bề 否phủ/bĩ 答đáp 他tha 論luận 既ký 不bất 顯hiển 示thị 無vô 情tình 有hữu 性tánh 豈khởi 堪kham 當đương 此thử 題đề 邪tà 又hựu 前tiền 後hậu 著trước 述thuật 各các 自tự 立lập 名danh 區khu 以dĩ 別biệt 矣hĩ 豈khởi 宜nghi 混hỗn 一nhất 乎hồ 。

二nhị 佛Phật 性tánh 為vi 體thể 體thể 者giả 主chủ 質chất 為vi 義nghĩa 三tam 德đức 佛Phật 性tánh 為vi 論luận 主chủ 質chất 而nhi 此thử 佛Phật 性tánh 即tức 五ngũ 陰ấm 是thị 五ngũ 陰ấm 。 不bất 出xuất 色sắc 心tâm 色sắc 從tùng 心tâm 造tạo 全toàn 體thể 是thị 心tâm 此thử 之chi 能năng 造tạo 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。 所sở 以dĩ 唯duy 指chỉ 剎sát 那na 妄vọng 心tâm 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 妙diệu 理lý 遍biến 攝nhiếp 一nhất 切thiết 不bất 隔cách 無vô 情tình 即tức 今kim 論luận 正chánh 體thể 也dã 欲dục 令linh 顯hiển 了liễu 三tam 義nghĩa 明minh 之chi 一nhất 種chủng 性tánh 二nhị 體thể 量lượng 三tam 體thể 德đức 種chủng 性tánh 者giả 三tam 障chướng 即tức 三tam 德đức 障chướng 即tức 德đức 種chủng 如như 波ba 為vi 水thủy 種chủng 水thủy 即tức 波ba 性tánh 故cố 名danh 種chủng 性tánh 體thể 量lượng 者giả 謂vị 此thử 心tâm 性tánh 非phi 內nội 外ngoại 徧biến 虗hư 空không 同đồng 諸chư 佛Phật 等đẳng 法Pháp 界Giới 如như 指chỉ 一nhất 波ba 之chi 水thủy 體thể 徧biến 百bách 川xuyên 故cố 名danh 體thể 量lượng 體thể 德đức 者giả 謂vị 此thử 徧biến 性tánh 具cụ 諸chư 佛Phật 之chi 身thân 。 一nhất 身thân 一nhất 切thiết 身thân 如như 諸chư 佛Phật 之chi 感cảm 土thổ/độ 一nhất 土thổ/độ 一nhất 切thiết 土thổ/độ 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 即tức 能năng 所sở 互hỗ 融dung 有hữu 彼bỉ 性tánh 故cố 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 如như 指chỉ 水thủy 性tánh 本bổn 具cụ 眾chúng 波ba 此thử 體thể 德đức 也dã 世thế 人nhân 唯duy 立lập 眾chúng 生sanh 本bổn 。 有hữu 淨tịnh 性tánh 不bất 了liễu 具cụ 足túc 三tam 千thiên 則tắc 闕khuyết 體thể 德đức 具cụ 斯tư 三tam 義nghĩa 方phương 稱xưng 圓viên 理lý 當đương 知tri 體thể 者giả 即tức 名danh 之chi 所sở 詮thuyên 行hành 之chi 所sở 詣nghệ 用dụng 之chi 所sở 依y 教giáo 之chi 所sở 辨biện 若nhược 江giang 漢hán 之chi 宗tông 海hải 如như 日nhật 月nguyệt 之chi 麗lệ 天thiên 故cố 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 論luận 正chánh 體thể 也dã 。

三tam 觀quán 行hành 為vi 宗tông 宗tông 者giả 要yếu 義nghĩa 十thập 法pháp 成thành 觀quán 為vi 發phát 真chân 趣thú 極cực 之chi 要yếu 也dã 夫phu 十thập 法pháp 對đối 根căn 則tắc 殊thù 研nghiên 其kỳ 所sở 以dĩ 但đãn 是thị 用dụng 不bất 思tư 議nghị 三tam 觀quán 觀quán 不bất 思tư 議nghị 三tam 諦đế 耳nhĩ 若nhược 無vô 十thập 法pháp 名danh 壞hoại 驢lư 車xa 正chánh 南nam 而nhi 遊du 若nhược 具cụ 十thập 法pháp 名danh 白bạch 牛ngưu 車xa 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 故cố 用dụng 觀quán 行hành 為vi 宗tông 也dã 。

四tứ 破phá 迷mê 為vi 用dụng 用dụng 謂vị 力lực 用dụng 滅diệt 惡ác 故cố 言ngôn 力lực 生sanh 善thiện 故cố 言ngôn 用dụng 決quyết 無vô 明minh 瞙# 力lực 也dã 見kiến 佛Phật 性tánh 指chỉ 用dụng 也dã 自tự 行hành 化hóa 他tha 俱câu 論luận 力lực 用dụng 自tự 行hành 者giả 始thỉ 從tùng 名danh 字tự 信tín 教giáo 仰ngưỡng 理lý 決quyết 無vô 明minh 瞙# 見kiến 佛Phật 性tánh 指chỉ 終chung 乎hồ 究cứu 竟cánh 發phát 真chân 歸quy 源nguyên 決quyết 無vô 明minh 瞙# 見kiến 佛Phật 性tánh 指chỉ 一nhất 一nhất 位vị 中trung 俱câu 有hữu 力lực 用dụng 化hóa 他tha 者giả 名danh 字tự 位vị 人nhân 既ký 信tín 教giáo 仰ngưỡng 理lý 即tức 能năng 愽# 教giáo 餘dư 人nhân 令linh 他tha 決quyết 瞙# 是thị 力lực 見kiến 指chỉ 是thị 用dụng 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 起khởi 教giáo 化hóa 他tha 力lực 用dụng 亦diệc 爾nhĩ 囊nang 括quát 始thỉ 終chung 用dụng 義nghĩa 雖tuy 然nhiên 而nhi 今kim 論luận 正chánh 約ước 名danh 字tự 觀quán 行hành 位vị 人nhân 化hóa 他tha 破phá 迷mê 之chi 用dụng 教giáo 以dĩ 破phá 迷mê 為vi 用dụng 也dã 。

五ngũ 醍đề 醐hồ 為vi 教giáo 相tương 教giáo 者giả 聖thánh 人nhân 被bị 下hạ 之chi 言ngôn 相tương/tướng 者giả 分phân 別biệt 同đồng 異dị 今kim 論luận 雖tuy 伸thân 涅Niết 槃Bàn 瓦ngõa 石thạch 之chi 妨phương 所sở 宗tông 之chi 義nghĩa 通thông 依y 一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 。 如như 文văn 云vân 華hoa 嚴nghiêm 依y 正chánh 不bất 二nhị 大đại 集tập 染nhiễm 淨tịnh 融dung 通thông 等đẳng 覈# 其kỳ 文văn 旨chỉ 正chánh 在tại 二nhị 經kinh 一nhất 宗tông 法pháp 華hoa 顯hiển 實thật 二nhị 宗tông 涅Niết 槃Bàn 談đàm 常thường 故cố 文văn 云vân 今kim 搜sưu 求cầu 現hiện 未vị 建kiến 立lập 圓viên 融dung 也dã 又hựu 雖tuy 正chánh 在tại 二nhị 經kinh 然nhiên 其kỳ 要yếu 的đích 唯duy 宗tông 法pháp 華hoa 故cố 文văn 云vân 指chỉ 的đích 妙diệu 境cảnh 出xuất 自tự 法pháp 華hoa 也dã 是thị 故cố 雖tuy 用dụng 華hoa 嚴nghiêm 三tam 無vô 差sai 別biệt 涅Niết 槃Bàn 虗hư 空không 佛Phật 性tánh 皆giai 為vi 成thành 於ư 法pháp 華hoa 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 耳nhĩ 當đương 知tri 約ước 時thời 則tắc 正chánh 宗tông 第đệ 五ngũ 時thời 約ước 教giáo 則tắc 唯duy 宗tông 圓viên 極cực 教giáo 故cố 以dĩ 醍đề 醐hồ 為vi 教giáo 相tương/tướng 也dã 二nhị 注chú 文văn 示thị 意ý 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 初sơ 明minh 題đề 目mục 指chỉ 歸quy 二nhị 初sơ 依y 經kinh 立lập 圓viên 伊y 者giả 圓viên 融dung 三tam 德đức 如như 彼bỉ 真chân 伊y 故cố 曰viết 圓viên 伊y 大đại 經Kinh 云vân 秘bí 密mật 之chi 藏tạng 猶do 如như 伊y 字tự 三tam 點điểm 若nhược 並tịnh 則tắc 不bất 成thành 伊y 縱túng/tung 亦diệc 不bất 成thành 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 面diện 上thượng 三tam 目mục 。 乃nãi 得đắc 成thành 伊y 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 解giải 脫thoát 之chi 法Pháp 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 三tam 法pháp 各các 異dị 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 此thử 乃nãi 三tam 德đức 即tức 一nhất 而nhi 三tam 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 金kim 錍bề 者giả 此thử 三tam 德đức 教giáo 能năng 破phá 權quyền 疑nghi 故cố 喻dụ 金kim 錍bề 也dã 以dĩ 決quyết 至chí 之chi 瞙# 者giả 明minh 教giáo 有hữu 滅diệt 惡ác 用dụng 決quyết 破phá 也dã 瞙# 者giả 字tự 統thống 云vân 目mục 不bất 明minh 也dã 四tứ 眼nhãn 全toàn 是thị 無vô 明minh 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 如như 眼nhãn 有hữu 瞙# 今kim 聞văn 妙diệu 教giáo 達đạt 無vô 明minh 即tức 佛Phật 性tánh 雖tuy 有hữu 四tứ 眼nhãn 名danh 為vi 佛Phật 眼nhãn 故cố 曰viết 以dĩ 決quyết 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 瞙# 令linh 一nhất 至chí 之chi 指chỉ 者giả 明minh 教giáo 有hữu 生sanh 善thiện 用dụng 因nhân 聞văn 妙diệu 教giáo 即tức 了liễu 唯duy 心tâm 若nhược 了liễu 唯duy 心tâm 即tức 見kiến 一nhất 切thiết 何hà 者giả 依y 正chánh 皆giai 由do 心tâm 造tạo 全toàn 體thể 是thị 心tâm 此thử 能năng 造tạo 心tâm 性tánh 具cụ 諸chư 法pháp 生sanh 佛Phật 互hỗ 徧biến 理lý 事sự 相tướng 融dung 皆giai 空không 假giả 中trung 如như 見kiến 三tam 指chỉ 如như 斯tư 解giải 者giả 名danh 識thức 正chánh 因nhân 故cố 曰viết 悉tất 見kiến 遮già 那na 佛Phật 性tánh 之chi 指chỉ 委ủy 解giải 如như 釋thích 題đề 中trung 偏thiên 權quyền 下hạ 二nhị 以dĩ 義nghĩa 加gia 經kinh 文văn 但đãn 云vân 金kim 錍bề 決quyết 瞙# 本bổn 無vô 剛cang 字tự 論luận 主chủ 准chuẩn 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 義nghĩa 以dĩ 加gia 剛cang 字tự 也dã 故cố 經Kinh 云vân 譬thí 如như 金kim 剛cang 。 所sở 擬nghĩ 之chi 處xứ 無vô 不bất 碎toái 壞hoại 而nhi 是thị 金kim 剛cang 無vô 有hữu 損tổn 折chiết 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 亦diệc 爾nhĩ 所sở 擬nghĩ 無vô 不bất 碎toái 壞hoại 而nhi 是thị 三tam 昧muội 無vô 有hữu 損tổn 折chiết 故cố 以dĩ 金kim 剛cang 所sở 擬nghĩ 皆giai 碎toái 堪kham 喻dụ 圓viên 教giáo 能năng 破phá 偏thiên 權quyền 又hựu 文văn 字tự 即tức 解giải 脫thoát 即tức 無vô 有hữu 損tổn 折chiết 也dã 依y 文văn 淮hoài 義nghĩa 故cố 加gia 剛cang 字tự 非phi 謂vị 無vô 文văn 可khả 據cứ 為vi 義nghĩa 加gia 也dã 故cố 南nam 山sơn 製chế 鈔sao 諸chư 部bộ 無vô 文văn 淮hoài 文văn 立lập 義nghĩa 乃nãi 名danh 義nghĩa 補bổ 耳nhĩ 有hữu 本bổn 權quyền 字tự 作tác 摧tồi 字tự 而nhi 云vân 偏thiên 摧tồi 疑nghi 碎toái 或hoặc 通thông 此thử 義nghĩa 即tức 可khả 以dĩ 偏thiên 摧tồi 約ước 偏thiên 教giáo 破phá 疑nghi 碎toái 約ước 偏thiên 執chấp 亡vong 也dã 又hựu 有hữu 本bổn 權quyền 字tự 不bất 改cải 但đãn 以dĩ 疑nghi 字tự 作tác 擬nghĩ 字tự 謂vị 偏thiên 權quyền 擬nghĩ 碎toái 於ư 喻dụ 似tự 便tiện 若nhược 據cứ 下hạ 文văn 攻công 惑hoặc 攻công 疑nghi 之chi 文văn 須tu 作tác 疑nghi 字tự 既ký 豕thỉ 亥hợi 斯tư 訛ngoa 應ưng 以dĩ 義nghĩa 定định 剛cang 者giả 文văn 選tuyển 甘cam 泉tuyền 賦phú 云vân 攪giảo 道Đạo 德đức 之chi 精tinh 剛cang 剛cang 金kim 石thạch 中trung 之chi 堅kiên 也dã 假giả 夢mộng 下hạ 二nhị 示thị 本bổn 文văn 興hưng 致trí 夫phu 欲dục 示thị 唯duy 心tâm 以dĩ 辨biện 惑hoặc 申thân 妙diệu 義nghĩa 以dĩ 閇bế 邪tà 故cố 假giả 設thiết 睡thụy 夢mộng 寄ký 寅# 野dã 客khách 賓tân 主chủ 立lập 矣hĩ 問vấn 答đáp 興hưng 焉yên 觀quán 者giả 下hạ 二nhị 謙khiêm 己kỷ 依y 經kinh 立lập 題đề 假giả 夢mộng 發phát 起khởi 欲dục 申thân 圓viên 旨chỉ 以dĩ 救cứu 迷mê 徒đồ 覬kí 觀quán 覽lãm 斯tư 文văn 者giả 容dung 我ngã 此thử 志chí 也dã 故cố 曰viết 恕thứ 之chi 恕thứ 尸thi 預dự 反phản 蒼thương 頡hiệt 篇thiên 云vân 恕thứ 如như 也dã 聲thanh 類loại 以dĩ 心tâm 度độ 物vật 曰viết 恕thứ 三tam 能năng 作tác 人nhân 號hào 天thiên 台thai 即tức 所sở 居cư 之chi 山sơn 沙Sa 門Môn 出xuất 家gia 之chi 通thông 稱xưng 梵Phạm 云vân 沙Sa 門Môn 那na 此thử 翻phiên 勤cần 息tức 謂vị 勤cần 勞lao 息tức 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 或hoặc 翻phiên 乏phạp 道đạo 故cố 大đại 經Kinh 云vân 沙Sa 門Môn 名danh 乏phạp 那na 者giả 名danh 道đạo 斷đoạn 一nhất 切thiết 乏phạp 斷đoạn 一nhất 切thiết 道đạo 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 八bát 正Chánh 道Đạo 為vi 沙Sa 門Môn 那na 從tùng 是thị 道đạo 中trung 獲hoạch 得đắc 果quả 故cố 名danh 沙Sa 門Môn 果quả 是thị 故cố 沙Sa 門Môn 之chi 名danh 通thông 乎hồ 因nhân 果quả 今kim 論luận 主chủ 即tức 圓viên 中trung 觀quán 行hành 沙Sa 門Môn 因nhân 人nhân 明minh 矣hĩ 又hựu 經Kinh 云vân 如như 世thế 下hạ 人nhân 能năng 作tác 上thượng 人nhân 是thị 名danh 沙Sa 門Môn 今kim 召triệu 沙Sa 門Môn 為vi 上thượng 人nhân 者giả 無vô 乃nãi 有hữu 憑bằng 乎hồ 又hựu 應ưng 言ngôn 釋thích 方phương 為vi 盡tận 善thiện 何hà 者giả 有hữu 是thị 沙Sa 門Môn 非phi 釋thích 者giả 如như 西tây 方phương 外ngoại 道đạo 有hữu 是thị 釋thích 非phi 沙Sa 門Môn 者giả 如như 西tây 方phương 釋Thích 種chủng 非phi 釋thích 非phi 沙Sa 門Môn 如như 二nhị 土thổ/độ 之chi 俗tục 是thị 釋thích 是thị 沙Sa 門Môn 如như 二nhị 土thổ/độ 之chi 僧Tăng 是thị 故cố 須tu 云vân 沙Sa 門Môn 釋thích 也dã 然nhiên 此thử 方phương 外ngoại 道đạo 絕tuyệt 沙Sa 門Môn 之chi 號hiệu 俗tục 士sĩ 無vô 釋Thích 迦Ca 之chi 種chủng 。 單đơn 言ngôn 沙Sa 門Môn 或hoặc 單đơn 言ngôn 釋thích 亦diệc 已dĩ 簡giản 濫lạm 故cố 今kim 論luận 主chủ 但đãn 稱xưng 沙Sa 門Môn 耳nhĩ 次thứ 名danh 諱húy 即tức 別biệt 稱xưng 也dã 且thả 西tây 方phương 以dĩ 稱xưng 名danh 為vi 尊tôn 故cố 子tử 名danh 有hữu 兼kiêm 於ư 父phụ 母mẫu 者giả 而nhi 後hậu 世thế 稱xưng 之chi 中trung 夏hạ 以dĩ 避tị 名danh 為vi 尊tôn 父phụ 母mẫu 既ký 亡vong 聞văn 名danh 則tắc 心tâm 瞿cù (# 音âm 句cú 驚kinh 悲bi 也dã )# 故cố 人nhân 與dữ 諱húy 之chi 然nhiên 廟miếu 中trung 不bất 諱húy 臨lâm 文văn 不bất 諱húy 湛trạm 然nhiên 者giả 即tức 論luận 主chủ 之chi 名danh 也dã 華hoa 嚴nghiêm 云vân 清thanh 淨tịnh 妙diệu 法Pháp 身thân 。 湛trạm 然nhiên 應ưng 一nhất 切thiết 法pháp 身thân 。 即tức 佛Phật 性tánh 之chi 殊thù 稱xưng 依y 佛Phật 性tánh 理lý 而nhi 立lập 名danh 矣hĩ 事sự 跡tích 如như 皇hoàng 朝triêu 高cao 僧Tăng 傳truyền 述thuật 者giả 真Chân 諦Đế 云vân 佛Phật 說thuyết 經kinh 曰viết 撰soạn 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận 直trực 申thân 佛Phật 經Kinh 曰viết 述thuật 亦diệc 如như 仲trọng 尼ni 述thuật 而nhi 不bất 作tác 也dã 。

二nhị 釋thích 本bổn 文văn 泛phiếm 例lệ 諸chư 經kinh 以dĩ 為vi 三tam 分phân 明minh 曠khoáng 從tùng 文văn 初sơ 至chí 下hạ 凡phàm 之chi 一nhất 念niệm 為vi 序tự 分phần/phân 曾tằng 於ư 下hạ 為vi 正chánh 宗tông 分phần/phân 於ư 是thị 野dã 客khách 下hạ 訖ngật 文văn 為vi 流lưu 通thông 分phần/phân 今kim 謂vị 曾tằng 於ư 下hạ 正chánh 序tự 緣duyên 起khởi 猶do 屬thuộc 序tự 文văn 故cố 從tùng 文văn 初sơ 至chí 逼bức 前tiền 平bình 立lập 為vi 序tự 分phần/phân 謂vị 余dư 下hạ 為vi 正chánh 宗tông 分phần/phân 流lưu 通thông 同đồng 古cổ 。

序tự 中trung 分phần/phân 二nhị 初sơ 通thông 序tự 綱cương 要yếu 分phần/phân 二nhị 初sơ 序tự 佛Phật 性tánh 為vi 教giáo 行hành 所sở 依y 二nhị 初sơ 述thuật 己kỷ 所sở 宗tông 自tự 從tùng 也dã 詩thi 云vân 自tự 西tây 自tự 東đông 濫lạm 泛phiếm 濫lạm 於ư 水thủy 不bất 深thâm 也dã 抱bão 朴phác 子tử 云vân 寸thốn 鮪# 泛phiếm 濫lạm 於ư 跡tích 水thủy 之chi 中trung 則tắc 謂vị 無vô 四tứ 海hải 之chi 廣quảng 今kim 謂vị 教giáo 海hải 淵uyên 深thâm 不bất 能năng 盡tận 究cứu 但đãn 浮phù 泛phiếm 霑triêm 染nhiễm 而nhi 已dĩ 蓋cái 謙khiêm 耳nhĩ 通thông 指chỉ 一nhất 代đại 佛Phật 經Kinh 名danh 為vi 釋thích 與dữ 爾nhĩ 雅nhã 典điển 經kinh 也dã 積tích 有hữu 歲tuế 年niên 者giả 夏hạ 曰viết 歲tuế 取thủ 歲tuế 星tinh 行hành 一nhất 次thứ 商thương 曰viết 禩# 取thủ 四tứ 時thời 一nhất 終chung 周chu 曰viết 年niên 取thủ 禾hòa 一nhất 熟thục 唐đường 虞ngu 曰viết 載tái 取thủ 物vật 終chung 更cánh 始thỉ 謂vị 從tùng 泛phiếm 染nhiễm 佛Phật 經Kinh 已dĩ 來lai 至chí 于vu 今kim 日nhật 。 年niên 歲tuế 積tích 疊điệp 故cố 云vân 積tích 有hữu 歲tuế 年niên 未vị 嘗thường 至chí 經kinh 懷hoài 者giả 正chánh 述thuật 所sở 宗tông 嘗thường 曾tằng 也dã 經kinh 巡tuần 也dã 謂vị 權quyền 實thật 大đại 小tiểu 之chi 經kinh 雖tuy 皆giai 徧biến 覽lãm 而nhi 未vị 曾tằng 不bất 以dĩ 一nhất 家gia 所sở 立lập 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 巡tuần 歷lịch 懷hoài 抱bão 良lương 由do 佛Phật 性tánh 是thị 立lập 教giáo 之chi 本bổn 意ý 修tu 行hành 之chi 大đại 旨chỉ 故cố 論luận 主chủ 臨lâm 終chung [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 謂vị 學học 徒đồ 云vân 夫phu 一nhất 念niệm 無vô 相tướng 謂vị 之chi 空không 無vô 法pháp 不bất 備bị 謂vị 之chi 假giả 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 謂vị 之chi 中trung 在tại 凡phàm 為vi 三tam 因nhân 在tại 聖thánh 為vi 三tam 德đức 爇nhiệt 炷chú 則tắc 初sơ 後hậu 同đồng 相tương 涉thiệp 海hải 則tắc 淺thiển 深thâm 異dị 流lưu 善thiện 利lợi 利lợi 人nhân 在tại 此thử 而nhi 已dĩ 爾nhĩ 其kỳ 志chí 之chi 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 彌di 為vi 可khả 信tín 是thị 故cố 臨lâm 終chung 只chỉ 以dĩ 此thử 義nghĩa 曉hiểu 示thị 於ư 他tha 故cố 輔phụ 行hành 云vân 若nhược 不bất 示thị 人nhân 境cảnh 觀quán 不bất 任nhậm 依y 止chỉ 又hựu 此thử 義nghĩa 正chánh 是thị 一nhất 家gia 所sở 傳truyền 之chi 的đích 旨chỉ 故cố 輔phụ 行hành 云vân 南nam 岳nhạc 唯duy 授thọ 天thiên 台thai 圓viên 頓đốn 之chi 理lý 也dã 然nhiên 此thử 二nhị 句cú 既ký 冠quan 一nhất 文văn 必tất 有hữu 所sở 擬nghĩ 且thả 作tác 四tứ 依y 義nghĩa 釋thích 之chi 夫phu 不bất 依y 人nhân 語ngữ 唯duy 依y 教giáo 法pháp 故cố 曰viết 濫lạm 霑triêm 釋thích 典điển 即tức 依y 法pháp 不bất 依y 人nhân 而nhi 復phục 不bất 滯trệ 言ngôn 詮thuyên 深thâm 求cầu 義nghĩa 理lý 故cố 曰viết 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 即tức 依y 義nghĩa 不bất 依y 語ngữ 又hựu 濫lạm 霑triêm 釋thích 典điển 者giả 釋thích 典điển 名danh 通thông 通thông 於ư 大đại 小tiểu 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 非phi 大đại 不bất 詮thuyên 即tức 依y 了liễu 義nghĩa 教giáo 不bất 依y 不bất 了liễu 義nghĩa 教giáo 又hựu 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 者giả 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 非phi 智trí 不bất 鑑giám 即tức 依y 智trí 不bất 依y 識thức 問vấn 何hà 故cố 爾nhĩ 邪tà 答đáp 人nhân 無vô 常thường 故cố 不bất 可khả 依y 以dĩ 法pháp 常thường 故cố 故cố 可khả 依y 法pháp 有hữu 小tiểu 大đại 大đại 法pháp 了liễu 義nghĩa 是thị 故cố 須tu 依y 語ngữ 若nhược 生sanh 著trước 故cố 不bất 須tu 依y 了liễu 語ngữ 下hạ 義nghĩa 義nghĩa 體thể 無vô 著trước 是thị 故cố 須tu 依y 識thức 著trước 智trí 解giải 是thị 故cố 依y 智trí 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 法pháp 即tức 法pháp 性tánh 義nghĩa 即tức 如Như 來Lai 常thường 住trụ 。 不bất 變biến 智trí 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 了liễu 義nghĩa 了liễu 達đạt 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 故cố 此thử 論luận 文văn 從tùng 始thỉ 至chí 末mạt 以dĩ 了liễu 義nghĩa 教giáo 為vi 指chỉ 南nam 以dĩ 常thường 住trụ 法pháp 為vi 歸quy 趣thú 按án 實thật 義nghĩa 以dĩ 印ấn 定định 用dụng 圓viên 解giải 以dĩ 分phân 別biệt 四tứ 依y 無vô 失thất 妙diệu 理lý 斯tư 通thông 。

恐khủng 不bất 下hạ 二nhị 明minh 所sở 宗tông 之chi 意ý 所sở 以dĩ 但đãn 以dĩ 佛Phật 性tánh 經kinh 懷hoài 者giả 有hữu 二nhị 意ý 故cố 一nhất 者giả 依y 之chi 修tu 行hành 。 免miễn 邪tà 倒đảo 故cố 二nhị 者giả 大đại 聖thánh 立lập 教giáo 正chánh 為vi 此thử 理lý 故cố 儻thảng 不bất 了liễu 之chi 二nhị 義nghĩa 俱câu 失thất 於ư 中trung 先tiên 明minh 佛Phật 性tánh 為vi 行hành 本bổn 次thứ 明minh 佛Phật 性tánh 為vi 教giáo 本bổn 有hữu 人nhân 於ư 了liễu 之chi 字tự 下hạ 妄vọng 加gia 者giả 字tự 若nhược 有hữu 者giả 字tự 則tắc 屬thuộc 為vi 他tha 今kim 據cứ 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 及cập 思tư 之chi 觀quán 之chi 等đẳng 言ngôn 且thả 在tại 自tự 行hành 不bất 覺giác 寱nghệ 云vân 已dĩ 去khứ 方phương 屬thuộc 為vi 他tha 徒đồ 為vi 苦khổ 行hạnh 者giả 大đại 經Kinh 云vân 有hữu 四tứ 法pháp 為vi 涅Niết 槃Bàn 近cận 因nhân 一nhất 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 二nhị 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 三tam 思tư 惟duy 其kỳ 義nghĩa 。 四tứ 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 若nhược 言ngôn 勤cần 修tu 苦khổ 行hạnh 。 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 近cận 因nhân 緣duyên 者giả 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 故cố 知tri 因nhân 聞văn 解giải 理lý 依y 理lý 起khởi 行hành 修tu 性tánh 不bất 二nhị 正chánh 助trợ 合hợp 行hành 理lý 觀quán 稍sảo 明minh 苦khổ 行hạnh 可khả 矣hĩ 故cố 薩tát 埵đóa 飼tự 虎hổ 藥dược 王vương 燒thiêu 身thân 並tịnh 由do 內nội 有hữu 理lý 觀quán 之chi 功công 外ngoại 無vô 邪tà 僻tích 之chi 誚tiếu 是thị 故cố 依y 理lý 起khởi 行hành 方phương 免miễn 徒đồ 為vi 又hựu 涅Niết 槃Bàn 之chi 誡giới 正chánh 為vi 初sơ 心tâm 藥dược 王vương 等đẳng 行hành 俱câu 在tại 聖thánh 位vị 故cố 初sơ 心tâm 者giả 且thả 脩tu 理lý 觀quán 苦khổ 行hạnh 未vị 遲trì 設thiết 內nội 觀quán 一nhất 無vô 而nhi 投đầu 崖nhai 赴phó 火hỏa 者giả 此thử 乃nãi 雖tuy 欲dục 效hiệu 嚬tần 於ư 聖thánh 人nhân 蓋cái 不bất 知tri 嚬tần 之chi 所sở 以dĩ 美mỹ 也dã 大đại 教giáo 下hạ 為vi 教giáo 本bổn 者giả 茲tư 此thử 也dã 謂vị 建kiến 立lập 圓viên 融dung 大đại 教giáo 正chánh 為vi 顯hiển 示thị 此thử 三tam 千thiên 正chánh 因nhân 之chi 性tánh 也dã 非phi 由do 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 方phương 有hữu 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 以dĩ 有hữu 所sở 故cố 令linh 能năng 有hữu 功công 還hoàn 由do 於ư 能năng 令linh 所sở 可khả 識thức 故cố 云vân 功công 在tại 於ư 茲tư 下hạ 文văn 云vân 若nhược 不bất 立lập 唯duy 心tâm 一nhất 切thiết 大đại 教giáo 全toàn 為vi 無vô 用dụng 即tức 此thử 意ý 也dã 萬vạn 派phái 下hạ 二nhị 引dẫn 喻dụ 釋thích 成thành 二nhị 初sơ 喻dụ 說thuyết 文văn 云vân 水thủy 別biệt 流lưu 曰viết 派phái 途đồ 道đạo 也dã 王vương 彪# 之chi 水thủy 賦phú 云vân 委ủy 輸du 而nhi 作tác 四tứ 海hải 決quyết 道đạo 而nhi 流lưu 百bách 川xuyên 今kim 以dĩ 萬vạn 派phái 雖tuy 別biệt 同đồng 出xuất 於ư 源nguyên 眾chúng 流lưu 雖tuy 殊thù 同đồng 歸quy 于vu 海hải 故cố 以dĩ 萬vạn 派phái 喻dụ 教giáo 眾chúng 流lưu 喻dụ 行hành 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 如như 源nguyên 如như 海hải 依y 理lý 立lập 教giáo 如như 源nguyên 出xuất 於ư 派phái 修tu 行hành 詣nghệ 理lý 如như 流lưu 歸quy 於ư 海hải 。 次thứ 合hợp 者giả 然nhiên 此thử 合hợp 文văn 語ngữ 約ước 意ý 廣quảng 今kim 先tiên 對đối 喻dụ 次thứ 重trọng/trùng 釋thích 文văn 諸chư 法pháp 合hợp 萬vạn 派phái 大đại 旨chỉ 合hợp 通thông 途đồ 造tạo 行hành 合hợp 眾chúng 流lưu 所sở 期kỳ 合hợp 歸quy 趣thú 次thứ 更cánh 委ủy 釋thích 言ngôn 諸chư 法pháp 之chi 大đại 旨chỉ 者giả 此thử 顯hiển 佛Phật 性tánh 為vi 眾chúng 教giáo 所sở 依y 諸chư 法pháp 即tức 眾chúng 教giáo 也dã 偏thiên 小tiểu 諸chư 教giáo 皆giai 依y 此thử 性tánh 故cố 至chí 法pháp 華hoa 無vô 偏thiên 不bất 圓viên 眾chúng 麤thô 成thành 妙diệu 故cố 知tri 佛Phật 性tánh 是thị 諸chư 教giáo 之chi 大đại 旨chỉ 也dã 此thử 約ước 跨khóa 節tiết 而nhi 論luận 若nhược 當đương 分phần/phân 說thuyết 者giả 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 唯duy 示thị 偏thiên 真chân 別biệt 教giáo 雖tuy 談đàm 無vô 情tình 尚thượng 隔cách 故cố 知tri 佛Phật 性tánh 唯duy 在tại 圓viên 教giáo 是thị 則tắc 大đại 經kinh 始thỉ 終chung 三tam 德đức 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 十thập 方phương 三tam 世thế 。 同đồng 說thuyết 三tam 軌quỹ 三tam 軌quỹ 妙diệu 故cố 故cố 云vân 妙diệu 法Pháp 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 淨tịnh 名danh 解giải 脫thoát 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 與dữ 此thử 一nhất 家gia 所sở 立lập 三tam 千thiên 三tam 諦đế 一nhất 體thể 無vô 殊thù 若nhược 識thức 此thử 意ý 今kim 文văn 可khả 了liễu 十thập 方phương 佛Phật 法Pháp 在tại 一nhất 剎sát 那na 諸chư 法pháp 大đại 旨chỉ 於ư 斯tư 見kiến 矣hĩ 言ngôn 造tạo 行hành 之chi 所sở 期kỳ 者giả 造tạo 七thất 倒đảo 反phản 說thuyết 文văn 云vân 造tạo 就tựu 也dã 廣quảng 雅nhã 造tạo 詣nghệ 也dã 此thử 顯hiển 佛Phật 性tánh 為vi 諸chư 行hành 所sở 依y 造tạo 修tu 起khởi 行hành 必tất 須tu 依y 乎hồ 佛Phật 性tánh 也dã 然nhiên 造tạo 行hành 之chi 言ngôn 泛phiếm 通thông 徧biến 小tiểu 的đích 在tại 圓viên 融dung 何hà 者giả 偏thiên 小tiểu 諸chư 行hành 順thuận 彼bỉ 迷mê 情tình 雖tuy 各các 自tự 謂vị 實thật 從tùng 佛Phật 本bổn 意ý 但đãn 與dữ 作tác 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 方phương 便tiện 耳nhĩ 故cố 至chí 法pháp 華hoa 就tựu 位vị 開khai 顯hiển 彈đàn 指chỉ 合hợp 掌chưởng 皆giai 成thành 佛Phật 因nhân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 是thị 知tri 偏thiên 小tiểu 造tạo 行hành 亦diệc 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 所sở 期kỳ 也dã 若nhược 的đích 論luận 者giả 即tức 圓viên 人nhân 修tu 三tam 種chủng 止Chỉ 觀Quán 之chi 行hành 。 故cố 曰viết 造tạo 行hành 三tam 行hành 雖tuy 殊thù 俱câu 為vi 佛Phật 性tánh 故cố 曰viết 所sở 期kỳ 故cố 止Chỉ 觀Quán 云vân 天thiên 台thai 傳truyền 南nam 岳nhạc 三tam 種chủng 止Chỉ 觀Quán 謂vị 漸tiệm 次thứ 不bất 定định 圓viên 頓đốn 同đồng 是thị 大Đại 乘Thừa 俱câu 名danh 止Chỉ 觀Quán 俱câu 緣duyên 實thật 相tướng 實thật 相tướng 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 是thị 故cố 漸tiệm 次thứ 解giải 頓đốn 行hành 漸tiệm 不bất 定định 解giải 頓đốn 行hành 或hoặc 頓đốn 漸tiệm 圓viên 頓đốn 則tắc 解giải 行hành 俱câu 頓đốn 三tam 行hành 雖tuy 殊thù 以dĩ 解giải 頓đốn 故cố 初sơ 心tâm 俱câu 知tri 佛Phật 性tánh 近cận 期kỳ 分phần/phân 真chân 開khai 發phát 遠viễn 期kỳ 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 故cố 曰viết 造tạo 行hành 之chi 所sở 期kỳ 也dã 。

問vấn 何hà 故cố 作tác 二nhị 義nghĩa 釋thích 教giáo 行hành 耶da 答đáp 依y 下hạ 流lưu 通thông 分phần/phân 中trung 對đối 已dĩ 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 隨tùy 其kỳ 行hành 位vị 點điểm 示thị 體thể 具cụ 故cố 須tu 初sơ 義nghĩa 釋thích 教giáo 行hành 對đối 未vị 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 直trực 示thị 圓viên 融dung 故cố 作tác 次thứ 義nghĩa 釋thích 教giáo 行hành 。

若nhược 是thị 下hạ 二nhị 序tự 教giáo 行hành 能năng 顯hiển 佛Phật 性tánh 二nhị 初sơ 明minh 教giáo 行hành 有hữu 能năng 顯hiển 之chi 功công 信tín 教giáo 仰ngưỡng 理lý 聞văn 而nhi 能năng 思tư 故cố 曰viết 是thị 而nhi 思tư 之chi 如như 理lý 而nhi 觀quán 思tư 而nhi 能năng 修tu 故cố 曰viết 依y 而nhi 觀quán 之chi 義nghĩa 例lệ 云vân 先tiên 了liễu 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 方phương 可khả 觀quán 心tâm 即tức 斯tư 意ý 也dã 又hựu 思tư 之chi 即tức 如như 止Chỉ 觀Quán 前tiền 之chi 六lục 章chương 依y 教giáo 開khai 解giải 修tu 之chi 即tức 正chánh 修tu 依y 解giải 立lập 行hành 此thử 即tức 論luận 主chủ 自tự 敘tự 若nhược 依y 一nhất 家gia 所sở 明minh 依y 教giáo 開khai 解giải 依y 解giải 而nhi 觀quán 者giả 則tắc 三tam 無vô 差sai 別biệt 之chi 旨chỉ 於ư 茲tư 可khả 了liễu 無vô 情tình 有hữu 性tánh 之chi 說thuyết 無vô 在tại 致trí 疑nghi 故cố 下hạ 文văn 云vân 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 所sở 承thừa 法pháp 也dã 。

則tắc 凡phàm 下hạ 二nhị 約ước 無vô 差sai 示thị 解giải 行hành 所sở 顯hiển 之chi 理lý 則tắc 者giả 承thừa 上thượng 之chi 辭từ 由do 依y 教giáo 而nhi 解giải 依y 解giải 而nhi 觀quán 了liễu 於ư 己kỷ 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 法pháp 彼bỉ 彼bỉ 生sanh 佛Phật 心tâm 地địa 各các 具cụ 三tam 千thiên 以dĩ 我ngã 三tam 千thiên 徧biến 彼bỉ 三tam 千thiên 三tam 無vô 差sai 別biệt 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 文văn 有hữu 六lục 句cú 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 明minh 次thứ 四tứ 句cú 別biệt 示thị 初sơ 總tổng 明minh 即tức 用dụng 淨tịnh 名danh 及cập 大đại 品phẩm 經kinh 語ngữ 淨tịnh 名danh 云vân 一nhất 如như 無vô 二nhị 如như 大đại 品phẩm 云vân 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 無vô 非phi 中trung 道đạo 於ư 中trung 初sơ 句cú 明minh 正chánh 報báo 次thứ 句cú 明minh 依y 報báo 凡phàm 聖thánh 之chi 名danh 義nghĩa 通thông 多đa 釋thích 凡phàm 謂vị 六lục 凡phàm 聖thánh 謂vị 四tứ 聖thánh 又hựu 凡phàm 謂vị 九cửu 界giới 聖thánh 謂vị 佛Phật 界giới 圓viên 人nhân 名danh 字tự 已dĩ 上thượng 亦diệc 佛Phật 界giới 收thu 又hựu 凡phàm 聖thánh 者giả 圓viên 中trung 五ngũ 即tức 通thông 名danh 為vi 凡phàm 故cố 五ngũ 凡phàm 夫phu 論luận 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 聖thánh 慧tuệ 凡phàm 夫phu 普phổ 賢hiền 名danh 賢hiền 其kỳ 意ý 亦diệc 爾nhĩ 則tắc 九cửu 界giới 五ngũ 即tức 皆giai 名danh 眾chúng 生sanh 。 法pháp 也dã 唯duy 取thủ 究cứu 竟cánh 果quả 佛Phật 名danh 聖thánh 即tức 佛Phật 法Pháp 也dã 前tiền 二nhị 全toàn 非phi 今kim 意ý 後hậu 義nghĩa 雖tuy 的đích 亦diệc 非phi 今kim 意ý 今kim 文văn 意ý 者giả 欲dục 令linh 易dị 解giải 且thả 以dĩ 理lý 即tức 名danh 凡phàm 目mục 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 究cứu 竟cánh 名danh 聖thánh 目mục 彼bỉ 彼bỉ 果quả 佛Phật 此thử 言ngôn 生sanh 佛Phật 正chánh 報báo 也dã 色sắc 香hương 即tức 所sở 對đối 之chi 塵trần 略lược 舉cử 色sắc 香hương 意ý 該cai 餘dư 四tứ 謂vị 眾chúng 生sanh 所sở 對đối 之chi 六lục 塵trần 果quả 佛Phật 所sở 對đối 之chi 六lục 塵trần 此thử 言ngôn 生sanh 佛Phật 之chi 依y 報báo 塵trần 由do 心tâm 造tạo 全toàn 塵trần 是thị 心tâm 即tức 心tâm 具cụ 法pháp 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 是thị 以dĩ 生sanh 佛Phật 無vô 量lượng 一nhất 一nhất 三tam 千thiên 具cụ 足túc 各các 各các 依y 正chánh 唯duy 心tâm 然nhiên 境cảnh 法pháp 雖tuy 差sai 今kim 觀quán 我ngã 心tâm 三tam 千thiên 攝nhiếp 無vô 不bất 徧biến 了liễu 彼bỉ 外ngoại 境cảnh 依y 正chánh 全toàn 成thành 自tự 心tâm 三tam 千thiên 即tức 空không 即tức 中trung 故cố 云vân 一nhất 如như 及cập 泯mẫn 淨tịnh 等đẳng 生sanh 心tâm 佛Phật 心tâm 互hỗ 融dung 互hỗ 攝nhiếp 其kỳ 意ý 亦diệc 爾nhĩ 當đương 知tri 今kim 文văn 正chánh 序tự 稱xưng 理lý 而nhi 解giải 稱xưng 理lý 而nhi 觀quán 三tam 無vô 差sai 別biệt 內nội 外ngoại 不bất 二nhị 之chi 旨chỉ 也dã 內nội 謂vị 己kỷ 心tâm 三tam 千thiên 外ngoại 謂vị 彼bỉ 彼bỉ 生sanh 佛Phật 心tâm 地địa 三tam 千thiên 故cố 觀quán 音âm 玄huyền 義nghĩa 云vân 他tha 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 佛Phật 自tự 者giả 即tức 心tâm 而nhi 具cụ 不bất 二nhị 門môn 云vân 外ngoại 謂vị 託thác 彼bỉ 依y 正chánh 色sắc 心tâm 餘dư 文văn 或hoặc 以dĩ 自tự 己kỷ 色sắc 等đẳng 為vi 外ngoại 者giả 蓋cái 一nhất 往vãng 附phụ 法pháp 而nhi 言ngôn 非phi 的đích 示thị 觀quán 境cảnh 也dã 問vấn 止Chỉ 觀Quán 陰ấm 境cảnh 既ký 去khứ 尺xích 就tựu 寸thốn 唯duy 觀quán 識thức 心tâm 義nghĩa 例lệ 又hựu 云vân 先tiên 觀quán 內nội 心tâm 豈khởi 非phi 自tự 己kỷ 色sắc 身thân 依y 報báo 俱câu 屬thuộc 外ngoại 耶da 答đáp 此thử 但đãn 偶ngẫu 得đắc 止Chỉ 觀Quán 揀giản 境cảnh 之chi 文Văn 殊Thù 不bất 了liễu 其kỳ 旨chỉ 今kim 試thí 論luận 之chi 所sở 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 唯duy 揀giản 識thức 心tâm 者giả 只chỉ 由do 諸chư 法pháp 皆giai 由do 心tâm 變biến 故cố 故cố 大đại 意ý 云vân 色sắc 由do 心tâm 造tạo 全toàn 體thể 是thị 心tâm 義nghĩa 例lệ 云vân 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 由do 心tâm 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 何hà 曾tằng 自tự 謂vị 同đồng 異dị 是thị 故cố 止Chỉ 觀Quán 的đích 揀giản 識thức 心tâm 義nghĩa 例lệ 仍nhưng 示thị 此thử 旨chỉ 故cố 云vân 先tiên 觀quán 內nội 心tâm 既ký 了liễu 此thử 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 法pháp 則tắc 見kiến 自tự 己kỷ 依y 正chánh 居cư 乎hồ 一nhất 心tâm 是thị 故cố 諸chư 文văn 咸hàm 指chỉ 三tam 千thiên 一nhất 心tâm 名danh 為vi 內nội 境cảnh 彼bỉ 彼bỉ 生sanh 佛Phật 依y 正chánh 乃nãi 名danh 外ngoại 境cảnh 當đương 知tri 內nội 心tâm 三tam 千thiên 唯duy 是thị 自tự 己kỷ 依y 正chánh 是thị 故cố 了liễu 三tam 千thiên 一nhất 心tâm 者giả 須tu 知tri 理lý 體thể 三tam 無vô 差sai 別biệt 方phương 名danh 凡phàm 聖thánh 一nhất 如như 內nội 外ngoại 不bất 二nhị 故cố 輔phụ 行hành 云vân 又hựu 復phục 學học 者giả 從tùng 知tri 內nội 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 法pháp 不bất 知tri 我ngã 心tâm 徧biến 彼bỉ 三tam 千thiên 彼bỉ 彼bỉ 三tam 千thiên 互hỗ 徧biến 亦diệc 爾nhĩ 苟cẩu 順thuận 凡phàm 情tình 生sanh 內nội 外ngoại 見kiến 應ưng 照chiếu 理lý 體thể 本bổn 無vô 四tứ 性tánh 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 能năng 知tri 此thử 者giả 依y 俙# 識thức 心tâm 比tỉ 見kiến 有hữu 人nhân 以dĩ 內nội 心tâm 理lý 具cụ 三tam 千thiên 為vi 內nội 自tự 己kỷ 色sắc 質chất 自tự 己kỷ 依y 報báo 及cập 生sanh 佛Phật 依y 正chánh 俱câu 名danh 為vi 外ngoại 者giả 得đắc 非phi 失thất 旨chỉ 乖quai 文văn 乎hồ 又hựu 若nhược 專chuyên 據cứ 止Chỉ 觀Quán 揀giản 境cảnh 之chi 文văn 不bất 求cầu 其kỳ 旨chỉ 者giả 何hà 必tất 依y 報báo 色sắc 陰ấm 是thị 外ngoại 則tắc 三tam 陰ấm 之chi 心tâm 亦diệc 應ưng 屬thuộc 外ngoại 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 一nhất 為vi 思tư 之chi 他tha 人nhân 又hựu 據cứ 輔phụ 行hành 理lý 事sự 二nhị 造tạo 及cập 義nghĩa 例lệ 淨tịnh 心tâm 遍biến 歷lịch 等đẳng 文văn 乃nãi 謂vị 約ước 教giáo 開khai 解giải 雖tuy 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 若nhược 脩tu 觀quán 時thời 唯duy 觀quán 內nội 心tâm 理lý 造tạo 三tam 千thiên 未vị 關quan 事sự 造tạo 外ngoại 境cảnh 若nhược 修tu 內nội 觀quán 恐khủng 心tâm 外ngoại 向hướng 若nhược 修tu 外ngoại 觀quán 恐khủng 心tâm 內nội 向hướng 如như 修tu 內nội 觀quán 者giả 須tu 待đãi 內nội 心tâm 理lý 顯hiển 方phương 以dĩ 理lý 顯hiển 淨tịnh 心tâm 遍biến 歷lịch 外ngoại 事sự 若nhược 相tương 似tự 顯hiển 乃nãi 以dĩ 相tương 似tự 淨tịnh 心tâm 遍biến 歷lịch 若nhược 分phần/phân 真chân 顯hiển 亦diệc 然nhiên 如như 修tu 內nội 觀quán 須tu 待đãi 外ngoại 色sắc 理lý 顯hiển 方phương 以dĩ 一nhất 塵trần 淨tịnh 色sắc 遍biến 歷lịch 內nội 心tâm 及cập 餘dư 塵trần 等đẳng 今kim 問vấn 若nhược 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 不bất 關quan 事sự 造tạo 者giả 則tắc 事sự 造tạo 敻# 居cư 心tâm 外ngoại 理lý 境cảnh 但đãn 在tại 身thân 中trung 正chánh 同đồng 外ngoại 道đạo 器khí 果quả 之chi 計kế 也dã 若nhược 然nhiên 者giả 伐phạt 樹thụ 得đắc 根căn 灸# 病bệnh 得đắc 穴huyệt 之chi 喻dụ 甚thậm 為vi 無vô 用dụng 何hà 者giả 既ký 內nội 心tâm 惑hoặc 滅diệt 理lý 顯hiển 不bất 關quan 外ngoại 色sắc 須tu 以dĩ 內nội 淨tịnh 心tâm 徧biến 歷lịch 方phương 泯mẫn 合hợp 者giả 此thử 乃nãi 伐phạt 一nhất 根căn 已dĩ 死tử 枝chi 條điều 全toàn 生sanh 更cánh 須tu 遍biến 斬trảm 千thiên 枝chi 千thiên 枝chi 方phương 死tử 灸# 一nhất 穴huyệt 病bệnh 差sai 六lục 分phần 病bệnh 全toàn 在tại 更cánh 須tu 徧biến 燒thiêu 六lục 分phần 百bách 病bệnh 方phương 差sai 既ký 千thiên 枝chi 全toàn 活hoạt 何hà 名danh 伐phạt 得đắc 其kỳ 根căn 既ký 百bách 病bệnh 全toàn 存tồn 何hà 名danh 灸# 得đắc 其kỳ 穴huyệt 豈khởi 唯duy 止Chỉ 觀Quán 喻dụ 意ý 虗hư 設thiết 仍nhưng 顯hiển 今kim 論luận 全toàn 是thị 徒đồ 施thí 以dĩ 今kim 論luận 文văn 依y 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 介giới 爾nhĩ 三tam 千thiên 示thị 草thảo 木mộc 有hữu 性tánh 故cố 故cố 云vân 依y 而nhi 觀quán 之chi 下hạ 文văn 又hựu 云vân 今kim 立lập 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 又hựu 云vân 良lương 由do 自tự 昔tích 不bất 善thiện 徧biến 攬lãm 因nhân 界giới 自tự 他tha 依y 正chánh 觀quán 於ư 己kỷ 心tâm 等đẳng 又hựu 云vân 許hứa 唯duy 心tâm 具cụ 復phục 疑nghi 有hữu 無vô 乃nãi 疑nghi 己kỷ 心tâm 有hữu 無vô 又hựu 云vân 達đạt 唯duy 心tâm 了liễu 體thể 具cụ 者giả 焉yên 有hữu 異dị 同đồng 乃nãi 至chí 四tứ 十thập 六lục 問vấn 皆giai 約ước 觀quán 心tâm 具cụ 足túc 三tam 千thiên 而nhi 示thị 無vô 情tình 有hữu 性tánh 又hựu 野dã 客khách 問vấn 云vân 何hà 能năng 攝nhiếp 依y 正chánh 因nhân 果quả 乃nãi 答đáp 云vân 一nhất 家gia 所sở 立lập 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 具cụ 三tam 千thiên 等đẳng 據cứ 此thử 等đẳng 文văn 既ký 觀quán 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 便tiện 了liễu 無vô 情tình 有hữu 性tánh 何hà 曾tằng 理lý 具cụ 不bất 關quan 事sự 造tạo 邪tà 況huống 無vô 情tình 草thảo 木mộc 正chánh 是thị 事sự 造tạo 又hựu 論luận 文văn 始thỉ 終chung 只chỉ 談đàm 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 便tiện 收thu 事sự 造tạo 不bất 離ly 一nhất 念niệm 曾tằng 無vô 一nhất 處xứ 言ngôn 觀quán 成thành 理lý 顯hiển 方phương 歷lịch 事sự 造tạo 也dã 問vấn 若nhược 觀quán 理lý 造tạo 即tức 融dung 事sự 造tạo 者giả 何hà 故cố 義nghĩa 例lệ 云vân 修tu 觀quán 次thứ 第đệ 必tất 先tiên 內nội 心tâm 內nội 心tâm 若nhược 淨tịnh 以dĩ 此thử 淨tịnh 心tâm 遍biến 歷lịch 諸chư 法pháp 即tức 任nhậm 運vận 泯mẫn 合hợp 既ký 以dĩ 內nội 淨tịnh 心tâm 遍biến 歷lịch 諸chư 法pháp 方phương 云vân 泯mẫn 合hợp 豈khởi 非phi 觀quán 理lý 造tạo 時thời 未vị 融dung 事sự 造tạo 邪tà 答đáp 先tiên 觀quán 內nội 心tâm 者giả 蓋cái 依y 正chánh 之chi 色sắc 皆giai 由do 心tâm 造tạo 全toàn 體thể 是thị 心tâm 所sở 以dĩ 但đãn 觀quán 內nội 心tâm 本bổn 具cụ 三tam 千thiên 攝nhiếp 無vô 不bất 徧biến 即tức 空không 即tức 中trung 故cố 云vân 內nội 心tâm 若nhược 淨tịnh 既ký 了liễu 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 已dĩ 然nhiên 後hậu 隨tùy 對đối 事sự 境cảnh 若nhược 自tự 己kỷ 依y 正chánh 若nhược 他tha 生sanh 佛Phật 依y 正chánh 皆giai 了liễu 不bất 出xuất 我ngã 心tâm 三tam 千thiên 三tam 諦đế 三tam 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 云vân 徧biến 歷lịch 及cập 泯mẫn 合hợp 也dã 故cố 占chiêm 察sát 云vân 依y 一nhất 實thật 境cảnh 界giới 。 修tu 二nhị 種chủng 觀quán 一nhất 者giả 唯duy 心tâm 識thức 觀quán 。 謂vị 於ư 外ngoại 諸chư 境cảnh 界giới 知tri 唯duy 是thị 心tâm 。 二nhị 者giả 真Chân 如Như 實thật 觀quán 。 謂vị 觀quán 心tâm 性tánh 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 真Chân 如Như 觀quán 理lý 唯duy 識thức 歷lịch 事sự 理lý 事sự 相tướng 即tức 二nhị 觀quán 互hỗ 收thu 一nhất 實thật 境cảnh 界giới 。 即tức 一nhất 心tâm 三tam 千thiên 三tam 諦đế 也dã 真Chân 如Như 觀quán 即tức 內nội 心tâm 若nhược 淨tịnh 也dã 唯duy 識thức 觀quán 即tức 遍biến 歷lịch 諸chư 法pháp 也dã 故cố 真Chân 如Như 觀quán 成thành 得đắc 心Tâm 寂Tịch 三Tam 昧Muội 。 唯duy 識thức 觀quán 成thành 得đắc 色Sắc 寂Tịch 三Tam 昧Muội 。 應ưng 知tri 二nhị 觀quán 投đầu 足túc 雖tuy 異dị 所sở 照chiếu 心tâm 性tánh 一nhất 體thể 無vô 殊thù 觀quán 事sự 既ký 須tu 即tức 理lý 觀quán 理lý 豈khởi 不bất 收thu 事sự 他tha 人nhân 見kiến 內nội 心tâm 若nhược 淨tịnh 之chi 言ngôn 便tiện 謂vị 是thị 入nhập 相tương 似tự 分phần/phân 真chân 後hậu 方phương 能năng 徧biến 歷lịch 事sự 造tạo 者giả 甚thậm 為vi 乖quai 謬mậu 輔phụ 行hành 云vân 所sở 言ngôn 歷lịch 者giả 謂vị 巡tuần 撿kiểm 也dã 豈khởi 分phần/phân 真chân 位vị 人nhân 巡tuần 撿kiểm 觀quán 察sát 外ngoại 境cảnh 方phương 泯mẫn 合hợp 邪tà 諒# 其kỳ 所sở 失thất 尤vưu 多đa 略lược 說thuyết 有hữu 六lục 謂vị 枉uổng 凡phàm 誣vu 聖thánh 背bối/bội 悟ngộ 順thuận 迷mê 乖quai 文văn 失thất 旨chỉ 初sơ 心tâm 所sở 觀quán 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 該cai 收thu 無vô 外ngoại 故cố 能năng 隨tùy 對đối 事sự 境cảnh 咸hàm 了liễu 唯duy 心tâm 今kim 謂vị 初sơ 心tâm 不bất 觀quán 事sự 境cảnh 則tắc 事sự 在tại 心tâm 外ngoại 枉uổng 凡phàm 也dã 三tam 千thiên 分phần 顯hiển 得đắc 其kỳ 事sự 用dụng 如như 鑒giám 現hiện 像tượng 任nhậm 運vận 周chu 遍biến 豈khởi 待đãi 將tương 分phần/phân 顯hiển 之chi 心tâm 遍biến 歷lịch 方phương 泯mẫn 合hợp 邪tà 此thử 誣vu 聖thánh 也dã 迷mê 謂vị 內nội 外ngoại 悟ngộ 唯duy 一nhất 心tâm 若nhược 謂vị 內nội 外ngoại 懸huyền 殊thù 順thuận 迷mê 也dã 不bất 許hứa 一nhất 心tâm 徧biến 攝nhiếp 背bối/bội 悟ngộ 也dã 諸chư 文văn 不bất 說thuyết 理lý 顯hiển 方phương 始thỉ 徧biến 歷lịch 今kim 論luận 仍nhưng 談đàm 內nội 具cụ 全toàn 攝nhiếp 事sự 境cảnh 若nhược 謂vị 內nội 具cụ 不bất 關quan 外ngoại 事sự 理lý 顯hiển 方phương 乃nãi 徧biến 歷lịch 乖quai 文văn 也dã 但đãn 見kiến 理lý 事sự 二nhị 造tạo 之chi 文văn 先tiên 內nội 次thứ 外ngoại 之chi 語ngữ 不bất 能năng 一nhất 貫quán 便tiện 謂vị 條điều 然nhiên 失thất 旨chỉ 也dã 所sở 失thất 既ký 大đại 不bất 覺giác 文văn 煩phiền 理lý 事sự 二nhị 造tạo 下hạ 文văn 當đương 釋thích 。

次thứ 別biệt 示thị 中trung 初sơ 二nhị 句cú 別biệt 示thị 彼bỉ 彼bỉ 果quả 佛Phật 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 的đích 指chỉ 究cứu 竟cánh 故cố 云vân 極cực 聖thánh 文văn 從tùng 簡giản 約ước 舉cử 重trọng/trùng 略lược 輕khinh 於ư 十thập 界giới 中trung 別biệt 舉cử 地địa 獄ngục 無vô 間gian 燒thiêu 煑chử 依y 正chánh 尚thượng 全toàn 在tại 果quả 佛Phật 心tâm 中trung 況huống 餘dư 九cửu 界giới 依y 正chánh 邪tà 豈khởi 非phi 一nhất 心tâm 具cụ 足túc 十thập 界giới 既ký 具cụ 十thập 界giới 百bách 界giới 可khả 知tri 以dĩ 界giới 界giới 互hỗ 具cụ 不bất 出xuất 十thập 故cố 又hựu 百bách 界giới 之chi 法pháp 不bất 出xuất 依y 正chánh 即tức 三tam 世thế 間gian 依y 即tức 國quốc 土độ 世thế 間gian 正chánh 即tức 假giả 實thật 二nhị 種chủng 世thế 間gian 一nhất 一nhất 依y 正chánh 各các 有hữu 因nhân 果quả 因nhân 果quả 之chi 法pháp 不bất 出xuất 十thập 如như 是thị 知tri 文văn 雖tuy 略lược 舉cử 果quả 佛Phật 心tâm 中trung 具cụ 地địa 獄ngục 依y 正chánh 其kỳ 實thật 三tam 千thiên 具cụ 足túc 義nghĩa 意ý 宛uyển 然nhiên 。

毗tỳ 盧lô 下hạ 次thứ 二nhị 句cú 別biệt 示thị 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 今kim 以dĩ 眾chúng 生sanh 之chi 法pháp 別biệt 指chỉ 理lý 即tức 理lý 即tức 一nhất 位vị 所sở 攝nhiếp 寬khoan 多đa 別biệt 教giáo 初sơ 心tâm 既ký 未vị 曉hiểu 三tam 千thiên 一nhất 心tâm 亦diệc 是thị 理lý 即tức 人nhân 也dã 今kim 於ư 理lý 即tức 人nhân 中trung 別biệt 指chỉ 地địa 獄ngục 界giới 心tâm 耳nhĩ 毗tỳ 盧lô 謂vị 佛Phật 界giới 之chi 身thân 寂tịch 光quang 即tức 佛Phật 界giới 之chi 土thổ/độ 依y 正chánh 不bất 二nhị 身thân 即tức 土thổ/độ 故cố 故cố 云vân 毗tỳ 盧lô 身thân 土thổ/độ 土thổ/độ 即tức 身thân 故cố 亦diệc 可khả 云vân 寂tịch 光quang 身thân 土thổ/độ 四tứ 土thổ/độ 三Tam 身Thân 體thể 雖tuy 不bất 二nhị 今kim 從tùng 勝thắng 從tùng 體thể 故cố 指chỉ 法Pháp 身thân 寂tịch 光quang 也dã 逾du 越việt 也dã 地địa 獄ngục 居cư 六lục 凡phàm 之chi 下hạ 故cố 曰viết 下hạ 凡phàm 文văn 亦diệc 從tùng 略lược 以dĩ 勝thắng 況huống 劣liệt 佛Phật 界giới 依y 正chánh 最tối 勝thắng 尚thượng 不bất 越việt 地địa 獄ngục 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 況huống 餘dư 界giới 依y 正chánh 邪tà 三tam 千thiên 一nhất 心tâm 准chuẩn 前tiền 可khả 見kiến 是thị 故cố 今kim 文văn 明minh 眾chúng 生sanh 法pháp 約ước 位vị 則tắc 別biệt 指chỉ 理lý 即tức 義nghĩa 通thông 諸chư 位vị 明minh 佛Phật 法Pháp 約ước 位vị 則tắc 別biệt 指chỉ 究cứu 竟cánh 今kim 了liễu 己kỷ 心tâm 所sở 具cụ 三tam 千thiên 徧biến 彼bỉ 生sanh 佛Phật 心tâm 中trung 所sở 具cụ 三tam 千thiên 是thị 以dĩ 言ngôn 我ngã 三tam 千thiên 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 故cố 向hướng 文văn 云vân 依y 而nhi 觀quán 之chi 則tắc 凡phàm 聖thánh 一nhất 如như 等đẳng 又hựu 果quả 佛Phật 心tâm 具cụ 地địa 獄ngục 依y 正chánh 由do 不bất 斷đoạn 性tánh 惡ác 故cố 地địa 獄ngục 心tâm 具cụ 佛Phật 果Quả 身thân 土thổ/độ 由do 不bất 斷đoạn 性tánh 善thiện 故cố 當đương 知tri 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 是thị 一nhất 家gia 觀quán 道đạo 之chi 綱cương 格cách 諸chư 文văn 圓viên 解giải 之chi 指chỉ 歸quy 名danh 雖tuy 有hữu 三tam 義nghĩa 不bất 出xuất 二nhị 何hà 者giả 以dĩ 己kỷ 望vọng 他tha 他tha 名danh 生sanh 佛Phật 己kỷ 從tùng 的đích 示thị 故cố 名danh 為vi 心tâm 他tha 生sanh 望vọng 己kỷ 己kỷ 還hoàn 名danh 生sanh 佛Phật 對đối 餘dư 二nhị 只chỉ 是thị 生sanh 佛Phật 又hựu 復phục 應ưng 知tri 各các 具cụ 三tam 千thiên 者giả 須tu 言ngôn 己kỷ 心tâm 眾chúng 生sanh 心tâm 佛Phật 心tâm 各các 具cụ 三tam 千thiên 也dã 何hà 者giả 自tự 己kỷ 依y 正chánh 及cập 生sanh 佛Phật 依y 正chánh 皆giai 由do 心tâm 造tạo 故cố 皆giai 由do 心tâm 具cụ 故cố 文văn 云vân 極cực 聖thánh 自tự 心tâm 下hạ 凡phàm 一nhất 念niệm 又hựu 云vân 一nhất 一nhất 有hữu 情tình 心tâm 。 徧biến 又hựu 云vân 彼bỉ 彼bỉ 剎sát 那na 不bất 二nhị 門môn 云vân 三tam 千thiên 同đồng 在tại 心tâm 地địa 與dữ 佛Phật 心tâm 地địa 三tam 千thiên 不bất 殊thù 皆giai 須tu 指chỉ 心tâm 方phương 裨bì 觀quán 道đạo 他tha 人nhân 不bất 解giải 皆giai 本bổn 於ư 心tâm 雖tuy 云vân 不bất 但đãn 心tâm 造tạo 三tam 千thiên 生sanh 佛Phật 亦diệc 造tạo 三tam 千thiên 不bất 知tri 皆giai 指chỉ 生sanh 佛Phật 心tâm 也dã 又hựu 云vân 國quốc 土độ 自tự 具cụ 三tam 千thiên 不bất 知tri 國quốc 土độ 全toàn 是thị 心tâm 故cố 此thử 乃nãi 正chánh 同đồng 下hạ 文văn 迷mê 者giả 謂vị 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 各các 一nhất 因nhân 果quả 也dã 若nhược 了liễu 有hữu 情tình 心tâm 徧biến 性tánh 遍biến 則tắc 無vô 情tình 佛Phật 性tánh 無vô 情tình 成thành 佛Phật 炳bỉnh 然nhiên 易dị 見kiến 請thỉnh 袪# 情tình 滯trệ 細tế 讀đọc 斯tư 文văn 。

曾tằng 於ư 下hạ 二nhị 別biệt 序tự 緣duyên 起khởi 將tương 欲dục 顯hiển 示thị 圓viên 宗tông 折chiết 衝xung 異dị 論luận 故cố 設thiết 睡thụy 夢mộng 以dĩ 發phát 言ngôn 立lập 野dã 客khách 以dĩ 興hưng 問vấn 皆giai 託thác 事sự 明minh 理lý 寓# 言ngôn 表biểu 法pháp 爾nhĩ 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 初sơ 明minh 發phát 問vấn 之chi 由do 靜tĩnh 夜dạ 者giả 無vô 明minh 如như 夜dạ 三tam 觀quán 圓viên 觀quán 達đạt 無vô 明minh 即tức 佛Phật 性tánh 故cố 曰viết 靜tĩnh 夜dạ 依y 圓viên 頓đốn 解giải 修tu 三tam 觀quán 行hành 達đạt 此thử 一nhất 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 法pháp 研nghiên 習tập 已dĩ 久cửu 故cố 曰viết 久cửu 而nhi 思tư 之chi 前tiền 文văn 云vân 未vị 嘗thường 不bất 以dĩ 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 也dã 念niệm 念niệm 圓viên 觀quán 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 故cố 曰viết 思tư 之chi 未vị 已dĩ 問vấn 前tiền 釋thích 是thị 而nhi 思tư 之chi 既ký 約ước 開khai 解giải 此thử 文văn 久cửu 而nhi 思tư 之chi 何hà 故cố 作tác 修tu 觀quán 釋thích 邪tà 答đáp 既ký 久cửu 解giải 此thử 理lý 豈khởi 不bất 修tu 觀quán 邪tà 故cố 以dĩ 久cửu 思tư 表biểu 觀quán 行hành 也dã 下hạ 文văn 斥xích 野dã 客khách 云vân 良lương 由do 自tự 昔tích 不bất 善thiện 徧biến 攬lãm 因nhân 果quả 等đẳng 觀quán 於ư 己kỷ 心tâm 既ký 斥xích 他tha 不bất 觀quán 自tự 觀quán 明minh 矣hĩ 又hựu 前tiền 文văn 云vân 依y 而nhi 觀quán 之chi 又hựu 若nhược 初sơ 脩tu 妙diệu 觀quán 則tắc 猶do 是thị 名danh 字tự 位vị 人nhân 若nhược 觀quán 道đạo 已dĩ 成thành 則tắc 當đương 觀quán 行hành 人nhân 也dã 進tiến 退thoái 二nhị 途đồ 未vị 敢cảm 的đích 取thủ 恍hoảng 焉yên 如như 睡thụy 者giả 焉yên 然nhiên 也dã 如như 而nhi 也dã 謂vị 至chí 理lý 寂tịch 滅diệt 本bổn 無vô 言ngôn 說thuyết 。 亦diệc 非phi 自tự 他tha 為vi 彼bỉ 迷mê 徒đồ 強cường/cưỡng 興hưng 問vấn 答đáp 假giả 立lập 賓tân 主chủ 猶do 如như 心tâm 本bổn 無vô 夢mộng 眠miên 法pháp 法pháp 心tâm 乃nãi 成thành 於ư 夢mộng 心tâm 如như 自tự 悟ngộ 眠miên 喻dụ 彼bỉ 迷mê 又hựu 如như 似tự 也dã 醒tỉnh 以dĩ 表biểu 悟ngộ 睡thụy 以dĩ 表biểu 迷mê 迷mê 故cố 分phần/phân 情tình 無vô 情tình 悟ngộ 唯duy 一nhất 性tánh 而nhi 已dĩ 今kim 言ngôn 無vô 情tình 者giả 語ngữ 似tự 於ư 迷mê 既ký 云vân 有hữu 性tánh 非phi 實thật 迷mê 也dã 猶do 如như 恍hoảng 惚hốt 似tự 睡thụy 非phi 實thật 睡thụy 也dã 故cố 曰viết 恍hoảng 焉yên 如như 睡thụy 也dã 雖tuy 通thông 兩lưỡng 釋thích 前tiền 義nghĩa 為vi 正chánh 不bất 覺giác 寱nghệ 云vân 者giả 寱nghệ 牛ngưu 世thế 反phản 通thông 俗tục 文văn 夢mộng 語ngữ 謂vị 之chi 寱nghệ 說thuyết 文văn 眠miên 言ngôn 也dã 聲thanh 類loại 不bất 覺giác 妄vọng 言ngôn 也dã 或hoặc 作tác 藝nghệ 字tự 非phi 今kim 所sở 用dụng 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 故cố 曰viết 不bất 覺giác 說thuyết 而nhi 無vô 說thuyết 故cố 曰viết 寱nghệ 云vân 無vô 情tình 有hữu 性tánh 者giả 若nhược 一nhất 向hướng 就tựu 悟ngộ 則tắc 但đãn 云vân 有hữu 佛Phật 性tánh 理lý 不bất 論luận 情tình 與dữ 無vô 情tình 此thử 如như 圓viên 宗tông 所sở 說thuyết 若nhược 一nhất 向hướng 就tựu 迷mê 則tắc 但đãn 分phần/phân 依y 正chánh 之chi 別biệt 不bất 論luận 有hữu 佛Phật 性tánh 理lý 此thử 如như 偏thiên 教giáo 所sở 談đàm 今kim 言ngôn 無vô 情tình 復phục 云vân 有hữu 性tánh 者giả 有hữu 二nhị 意ý 故cố 一nhất 者giả 示thị 迷mê 元nguyên 從tùng 性tánh 變biến 故cố 曰viết 無vô 情tình 二nhị 者giả 示thị 性tánh 令linh 其kỳ 改cải 迷mê 故cố 曰viết 有hữu 性tánh 乃nãi 是thị 令linh 了liễu 所sở 執chấp 無vô 情tình 全toàn 是thị 我ngã 之chi 心tâm 。 性tánh 也dã 故cố 此thử 一nhất 句cú 為vi 論luận 文văn 之chi 大đại 體thể 作tác 發phát 問vấn 之chi 元nguyên 由do 也dã 。

乃nãi 於ư 下hạ 二nhị 明minh 能năng 問vấn 之chi 者giả 二nhị 初sơ 敘tự 名danh 字tự 雖tuy 一nhất 性tánh 周chu 徧biến 而nhi 彼bỉ 昧muội 者giả 日nhật 用dụng 不bất 知tri 故cố 曰viết 忽hốt 見kiến 一nhất 人nhân 迷mê 實thật 執chấp 權quyền 心tâm 遊du 理lý 外ngoại 故cố 稱xưng 野dã 客khách 容dung 儀nghi 下hạ 二nhị 述thuật 外ngoại 儀nghi 容dung 儀nghi 即tức 容dung 止chỉ 謂vị 威uy 儀nghi 也dã 孝hiếu 經Kinh 云vân 容dung 止chỉ 可khả 觀quán 。 進tiến 退thoái 可khả 度độ 詩thi 云vân 淑thục 人nhân 君quân 子tử 其kỳ 儀nghi 不bất 忒thất 今kim 進tiến 退thoái 失thất 次thứ 威uy 儀nghi 差sai 忒thất 故cố 曰viết 麤thô 獷quánh 獷quánh 古cổ 猛mãnh 及cập 強cường/cưỡng 也dã 說thuyết 文văn 獷quánh 犬khuyển 不bất 可khả 附phụ 也dã 又hựu 作tác 穬quáng 穀cốc 芒mang 也dã 穬quáng 非phi 字tự 體thể 進tiến 退thoái 下hạ 示thị 麤thô 獷quánh 相tương/tướng 易dị 云vân 進tiến 退thoái 無vô 恆hằng 非phi 離ly 群quần 也dã 今kim 但đãn 借tá 其kỳ 語ngữ 不bất 用dụng 彼bỉ 義nghĩa 此thử 句cú 總tổng 為vi 下hạ 文văn 外ngoại 儀nghi 之chi 張trương 本bổn 也dã 今kim 文văn 逼bức 前tiền 平bình 立lập 即tức 進tiến 也dã 下hạ 文văn 恭cung 退thoái 昃# 跪quỵ 即tức 退thoái 也dã 執chấp 權quyền 難nạn/nan 實thật 故cố 曰viết 逼bức 前tiền 恃thị 解giải 輕khinh 他tha 故cố 曰viết 平bình 立lập 。

謂vị 余dư 下hạ 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 二nhị 初sơ 往vãng 復phục 徵trưng 難nạn/nan 正chánh 示thị 佛Phật 性tánh 遍biến 義nghĩa 四tứ 初sơ 正chánh 述thuật 無vô 情tình 佛Phật 性tánh 六lục 初sơ 總tổng 問vấn 定định 前tiền 所sở 說thuyết 述thuật 字tự 下hạ 應ưng 作tác 邪tà 字tự 有hữu 作tác 也dã 字tự 者giả 誤ngộ 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 略lược 答đáp 示thị 適thích 非phi 虗hư 然nhiên 者giả 謂vị 向hướng 實thật 言ngôn 無vô 情tình 有hữu 性tánh 也dã 方phương 言ngôn 云vân 誇khoa 吁hu 然nhiên 也dã 郭quách 璞# 注chú 云vân 皆giai 應ưng 聲thanh 也dã 誇khoa 呼hô 瓜qua 反phản 吁hu 音âm 干can 。

客khách 曰viết 下hạ 三tam 執chấp 大đại 經kinh 權quyền 文văn 難nạn/nan 忝thiểm 辱nhục 也dã 根căn 源nguyên 謂vị 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 忝thiểm 尋tầm 薄bạc 究cứu 皆giai 謙khiêm 詞từ 斯tư 宗tông 謂vị 佛Phật 性tánh 盛thịnh 談đàm 佛Phật 性tánh 莫mạc 越việt 涅Niết 槃Bàn 雙song 林lâm 者giả 即tức 娑sa 羅la 林lâm 此thử 云vân 堅kiên 固cố 在tại 俱câu 尸thi 竭kiệt 城thành 四tứ 方phương 各các 雙song 故cố 曰viết 雙song 林lâm 佛Phật 垂thùy 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 晨thần 朝triêu 於ư 此thử 林lâm 中trung 。 聲thanh 光quang 召triệu 眾chúng 開khai 演diễn 常thường 宗tông 廣quảng 談đàm 圓viên 極cực 故cố 曰viết 最tối 後hậu 極cực 唱xướng 是thị 了liễu 義nghĩa 教giáo 故cố 曰viết 究cứu 竟cánh 之chi 談đàm 而nhi 云vân 至chí 無vô 情tình 者giả 而nhi 彼bỉ 經Kinh 云vân 為vi 非phi 佛Phật 性tánh 說thuyết 名danh 佛Phật 性tánh 非phi 佛Phật 性tánh 者giả 謂vị 牆tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 如như 此thử 聖thánh 言ngôn 依y 憑bằng 有hữu 在tại 仁nhân 今kim 獨độc 謂vị 無vô 情tình 有hữu 性tánh 頓đốn 爾nhĩ 違vi 經kinh 固cố 難nan 信tín 順thuận 故cố 曰viết 仁nhân 何hà 獨độc 言ngôn 等đẳng 。

余dư 曰viết 下hạ 四tứ 以dĩ 大đại 小tiểu 甄chân 分phần/phân 答đáp 二nhị 初sơ 引dẫn 古cổ 縱túng/tung 難nạn/nan 古cổ 人nhân 者giả 古cổ 之chi 法Pháp 師sư 不bất 欲dục 指chỉ 斥xích 其kỳ 名danh 但đãn 云vân 古cổ 人nhân 耳nhĩ 下hạ 文văn 云vân 世thế 人nhân 等đẳng 皆giai 然nhiên 一nhất 闡xiển 提đề 者giả 大đại 經kinh 約ước 七thất 義nghĩa 釋thích 初sơ 云vân 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 提đề 名danh 不bất 具cụ 不bất 具cụ 信tín 故cố 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。 次thứ 約ước 善thiện 方phương 便tiện 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 無vô 常thường 善thiện 等đẳng 解giải 闡xiển 提đề 名danh 廣quảng 如như 初sơ 句cú 是thị 則tắc 闡xiển 提đề 一nhất 名danh 具cụ 含hàm 眾chúng 惡ác 古cổ 來lai 諸chư 德đức 未vị 見kiến 的đích 翻phiên 唯duy 河hà 西tây 道đạo 朗lãng 翻phiên 為vi 極cực 欲dục 謂vị 極cực 惡ác 欲dục 之chi 邊biên 故cố 或hoặc 云vân 信tín 不bất 具cụ 則tắc 失thất 餘dư 義nghĩa 既ký 含hàm 眾chúng 惡ác 不bất 可khả 偏thiên 翻phiên 況huống 復phục 經Kinh 云vân 最tối 極cực 惡ác 者giả 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。 一nhất 闡xiển 提đề 是thị 有hữu 情tình 古cổ 人nhân 尚thượng 云vân 無vô 性tánh 子tử 執chấp 經kinh 文văn 云vân 牆tường 壁bích 無vô 性tánh 不bất 足túc 可khả 嫌hiềm 然nhiên 古cổ 人nhân 俱câu 見kiến 經kinh 文văn 多đa 明minh 闡xiển 提đề 不bất 得đắc 作tác 佛Phật 。 及cập 云vân 無vô 有hữu 善thiện 根căn 。 等đẳng 乃nãi 云vân 無vô 性tánh 且thả 介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 三tam 千thiên 具cụ 足túc 正chánh 因nhân 之chi 性tánh 其kỳ 孰thục 無vô 之chi 況huống 復phục 經kinh 文văn 自tự 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 一nhất 闡xiển 提đề 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 或hoặc 云vân 佛Phật 性tánh 闡xiển 提đề 人nhân 無vô 者giả 蓋cái 無vô 修tu 善thiện 耳nhĩ 故cố 經Kinh 云vân 改cải 惡ác 修tu 善thiện 乃nãi 可khả 得đắc 道Đạo 。 也dã 然nhiên 以dĩ 下hạ 二nhị 示thị 大đại 小tiểu 甄chân 分phần/phân 說thuyết 大đại 小tiểu 教giáo 對đối 權quyền 實thật 機cơ 以dĩ 機cơ 宜nghi 不bất 同đồng 故cố 所sở 談đàm 大đại 異dị 小tiểu 教giáo 說thuyết 心tâm 外ngoại 有hữu 草thảo 木mộc 無vô 情tình 之chi 境cảnh 則tắc 不bất 論luận 佛Phật 性tánh 也dã 如như 正Chánh 法Pháp 念niệm 及cập 阿a 含hàm 等đẳng 經kinh 大đại 教giáo 說thuyết 有hữu 情tình 性tánh 徧biến 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 不bất 攝nhiếp 纖tiêm 塵trần 如như 華hoa 嚴nghiêm 及cập 大đại 集tập 等đẳng 經kinh 故cố 小tiểu 教giáo 絕tuyệt 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 大đại 宗tông 泯mẫn 無vô 情tình 之chi 稱xưng 然nhiên 此thử 為vi 成thành 野dã 客khách 次thứ 難nạn/nan 故cố 且thả 一nhất 往vãng 判phán 其kỳ 部bộ 類loại 大đại 小tiểu 以dĩ 定định 有hữu 無vô 至chí 下hạ 領lãnh 解giải 文văn 中trung 請thỉnh 談đàm 四tứ 教giáo 方phương 乃nãi 委ủy 用dụng 四tứ 教giáo 甄chân 其kỳ 情tình 無vô 故cố 知tri 今kim 云vân 大đại 教giáo 的đích 在tại 於ư 圓viên 小tiểu 教giáo 之chi 言ngôn 兼kiêm 乎hồ 通thông 別biệt 。

客khách 曰viết 下hạ 五ngũ 引dẫn 大đại 教giáo 濫lạm 小tiểu 難nạn/nan 問vấn 云vân 小tiểu 教giáo 不bất 談đàm 佛Phật 性tánh 大đại 教giáo 不bất 說thuyết 無vô 情tình 者giả 涅Niết 槃Bàn 一nhất 經kinh 乃nãi 是thị 大đại 教giáo 只chỉ 合hợp 純thuần 談đàm 佛Phật 性tánh 何hà 故cố 亦diệc 說thuyết 無vô 情tình 既ký 二nhị 義nghĩa 雙song 陳trần 則tắc 甄chân 分phần/phân 何hà 在tại 故cố 曰viết 云vân 何hà 並tịnh 列liệt 。

余dư 曰viết 下hạ 六lục 引dẫn 經kinh 文văn 示thị 義nghĩa 廣quảng 答đáp 三tam 初sơ 總tổng 斥xích 敘tự 意ý 閑nhàn 者giả 爾nhĩ 雅nhã 云vân 習tập 也dã 佛Phật 性tánh 謂vị 三tam 因nhân 也dã 經kinh 文văn 於ư 實thật 教giáo 中trung 唯duy 談đàm 正chánh 因nhân 故cố 曰viết 進tiến 不bất 明minh 緣duyên 了liễu 故cố 曰viết 否phủ/bĩ 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 者giả 明minh 實thật 正chánh 因nhân 徧biến 於ư 一nhất 切thiết 說thuyết 權quyền 緣duyên 了liễu 隔cách 乎hồ 瓦ngõa 石thạch 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 。 部bộ 雖tuy 是thị 大đại 而nhi 部bộ 內nội 之chi 教giáo 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 故cố 所sở 談đàm 實thật 教giáo 三tam 因nhân 有hữu 進tiến 有hữu 否phủ/bĩ 若nhược 閑nhàn 習tập 此thử 旨chỉ 終chung 不bất 以dĩ 部bộ 內nội 並tịnh 為vi 疑nghi 也dã 。

今kim 且thả 下hạ 敘tự 立lập 義nghĩa 之chi 意ý 今kim 委ủy 引dẫn 經kinh 文văn 區khu 別biệt 同đồng 異dị 者giả 意ý 令linh 後hậu 代đại 好hảo/hiếu 別biệt 牆tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 。 之chi 說thuyết 證chứng 無vô 情tình 無vô 性tánh 之chi 人nhân 善thiện 得đắc 大đại 經kinh 權quyền 實thật 進tiến 否phủ/bĩ 之chi 旨chỉ 既ký 得đắc 此thử 旨chỉ 知tri 瓦ngõa 石thạch 之chi 說thuyết 為vi 權quyền 虗hư 空không 之chi 喻dụ 為vi 實thật 則tắc 不bất 昧muội 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 理lý 性tánh 徧biến 一nhất 切thiết 也dã 乃nãi 知tri 我ngã 所sở 立lập 義nghĩa 符phù 順thuận 經kinh 宗tông 宗tông 本bổn 也dã 主chủ 也dã 部bộ 雖tuy 帶đái 權quyền 而nhi 以dĩ 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 為vi 主chủ 為vi 本bổn 故cố 今kim 明minh 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 善thiện 順thuận 經kinh 宗tông 也dã 。

今kim 立lập 下hạ 二nhị 標tiêu 立lập 義nghĩa 宗tông 符phù 合hợp 經kinh 旨chỉ 今kim 立lập 等đẳng 者giả 謂vị 依y 止Chỉ 觀Quán 第đệ 五ngũ 陰ấm 境cảnh 之chi 初sơ 所sở 立lập 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 也dã 當đương 知tri 彼bỉ 文văn 是thị 一nhất 家gia 所sở 傳truyền 之chi 的đích 旨chỉ 論luận 主chủ 發phát 解giải 脩tu 觀quán 既ký 依y 彼bỉ 文văn 故cố 今kim 樹thụ 立lập 圓viên 頓đốn 義nghĩa 宗tông 顯hiển 示thị 無vô 情tình 有hữu 性tánh 的đích 依y 彼bỉ 文văn 也dã 眾chúng 生sanh 者giả 揀giản 異dị 木mộc 石thạch 謂vị 介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 三tam 千thiên 具cụ 足túc 三tam 千thiên 無vô 外ngoại 依y 正chánh 齊tề 收thu 故cố 曰viết 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 雖tuy 性tánh 具cụ 緣duyên 了liễu 以dĩ 無vô 始thỉ 來lai 未vị 曾tằng 發phát 心tâm 。 加gia 行hành 故cố 同đồng 名danh 正chánh 因nhân 也dã 涅Niết 槃Bàn 經kinh 文văn 正chánh 談đàm 此thử 性tánh 體thể 量lượng 周chu 徧biến 故cố 以dĩ 虗hư 空không 喻dụ 之chi 當đương 知tri 一nhất 家gia 所sở 立lập 有hữu 情tình 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 該cai 收thu 依y 正chánh 者giả 深thâm 窮cùng 佛Phật 旨chỉ 也dã 學học 斯tư 教giáo 者giả 既ký 昧muội 厥quyết 旨chỉ 但đãn 見kiến 唯duy 色sắc 唯duy 香hương 及cập 色sắc 外ngoại 無vô 法pháp 等đẳng 言ngôn 不bất 了liễu 色sắc 心tâm 體thể 一nhất 便tiện 謂vị 草thảo 木mộc 國quốc 土độ 自tự 具cụ 三tam 千thiên 殊thù 不bất 求cầu 文văn 始thỉ 末mạt 之chi 意ý 且thả 如như 今kim 文văn 初sơ 標tiêu 義nghĩa 宗tông 乃nãi 云vân 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 及cập 下hạ 野dã 客khách 領lãnh 解giải 仍nhưng 云vân 只chỉ 是thị 有hữu 情tình 心tâm 徧biến 性tánh 徧biến 是thị 故cố 中trung 間gian 諸chư 文văn 凡phàm 有hữu 泛phiếm 論luận 皆giai 可khả 意ý 得đắc 況huống 復phục 明minh 言ngôn 色sắc 即tức 心tâm 故cố 又hựu 云vân 一nhất 塵trần 一nhất 心tâm 即tức 一nhất 切thiết 生sanh 佛Phật 之chi 心tâm 性tánh 等đẳng 豈khởi 非phi 皆giai 談đàm 有hữu 情tình 心tâm 徧biến 具cụ 三tam 千thiên 邪tà 是thị 故cố 止Chỉ 觀Quán 發phát 心tâm 明minh 揀giản 草thảo 木mộc 精tinh 要yếu 及cập 以dĩ 肉nhục 團đoàn 唯duy 取thủ 慮lự 知tri 之chi 心tâm 至chí 乎hồ 正chánh 觀quán 妙diệu 境cảnh 仍nhưng 指chỉ 識thức 心tâm 記ký 文văn 又hựu 云vân 以dĩ 生sanh 顯hiển 具cụ 若nhược 國quốc 土độ 自tự 具cụ 三tam 千thiên 者giả 草thảo 木mộc 瓦ngõa 石thạch 。 應ưng 有hữu 心tâm 生sanh 此thử 則tắc 正chánh 同đồng 大đại 經kinh 所sở 破phá 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 謂vị 佛Phật 性tánh 離ly 陰ấm 而nhi 有hữu 也dã 況huống 一nhất 代đại 大Đại 乘Thừa 唯duy 談đàm 心tâm 性tánh 故cố 云vân 凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 又hựu 云vân 三tam 界giới 無vô 別biệt 法pháp 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 又hựu 云vân 雖tuy 說thuyết 無vô 量lượng 諸chư 法pháp 。 以dĩ 為vi 佛Phật 性tánh 然nhiên 不bất 離ly 陰ấm 界giới 入nhập 也dã 。 是thị 以dĩ 聖thánh 記ký 罔võng 沾triêm 於ư 瓦ngõa 石thạch 不bất 輕khinh 唯duy 禮lễ 於ư 眾chúng 生sanh 一nhất 家gia 圓viên 修tu 唯duy 觀quán 識thức 陰ấm 乃nãi 至chí 九cửu 境cảnh 皆giai 名danh 為vi 心tâm 如như 云vân 煩phiền 惱não 心tâm 病bệnh 。 心tâm 業nghiệp 心tâm 等đẳng 伐phạt 樹thụ 得đắc 根căn 之chi 喻dụ 良lương 可khả 信tín 哉tai 矚chú 斯tư 聖thánh 言ngôn 而nhi 猶do 迷mê 者giả 深thâm 可khả 悲bi 也dã 問vấn 若nhược 不bất 許hứa 草thảo 木mộc 等đẳng 自tự 具cụ 三tam 千thiên 者giả 何hà 故cố 止Chỉ 觀Quán 第đệ 七thất 約ước 識thức 陰ấm 用dụng 十thập 乘thừa 訖ngật 乃nãi 例lệ 餘dư 陰ấm 入nhập 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 皆giai 修tu 十thập 乘thừa 若nhược 色sắc 若nhược 香hương 俱câu 云vân 具cụ 法pháp 邪tà 答đáp 彼bỉ 文văn 陰ấm 境cảnh 之chi 初sơ 先tiên 示thị 識thức 心tâm 能năng 造tạo 諸chư 法pháp 而nhi 能năng 造tạo 者giả 由do 此thử 妄vọng 心tâm 即tức 三tam 諦đế 理lý 理lý 具cụ 諸chư 法pháp 方phương 能năng 遍biến 造tạo 故cố 於ư 次thứ 文văn 即tức 示thị 心tâm 性tánh 本bổn 具cụ 三tam 千thiên 既ký 全toàn 色sắc 是thị 心tâm 則tắc 知tri 識thức 心tâm 三tam 千thiên 攝nhiếp 法pháp 已dĩ 徧biến 十thập 乘thừa 文văn 末mạt 例lệ 餘dư 界giới 入nhập 者giả 但đãn 為vi 欲dục 融dung 諸chư 法pháp 示thị 觀quán 境cảnh 徧biến 耳nhĩ 況huống 復phục 餘dư 陰ấm 餘dư 入nhập 若nhược 色sắc 若nhược 香hương 只chỉ 是thị 陰ấm 境cảnh 文văn 初sơ 所sở 明minh 識thức 心tâm 所sở 造tạo 之chi 法pháp 既ký 全toàn 色sắc 是thị 心tâm 何hà 妨phương 色sắc 香hương 一nhất 一nhất 具cụ 法pháp 當đương 知tri 色sắc 具cụ 即tức 心tâm 具cụ 也dã 故cố 義nghĩa 例lệ 明minh 圓viên 融dung 所sở 談đàm 三tam 處xứ 具cụ 法pháp (# 三tam 處xứ 謂vị 內nội 心tâm 內nội 色sắc 外ngoại 色sắc )# 故cố 云vân 既ký 知tri 具cụ 法pháp 諸chư 法pháp 徧biến 攝nhiếp 豈khởi 隔cách 色sắc 邪tà 色sắc 攝nhiếp 入nhập 心tâm 心tâm 即tức 是thị 色sắc 當đương 知tri 圓viên 人nhân 既ký 知tri 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 豈khởi 隔cách 外ngoại 色sắc 唯duy 心tâm 唯duy 色sắc 旨chỉ 在tại 於ư 茲tư 問vấn 若nhược 不bất 許hứa 獨độc 頭đầu 草thảo 木mộc 自tự 具cụ 三tam 千thiên 須tu 了liễu 色sắc 即tức 是thị 心tâm 方phương 能năng 具cụ 法pháp 者giả 是thị 則tắc 色sắc 法pháp 但đãn 為vi 能năng 趣thú 則tắc 非phi 所sở 趣thú 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 色sắc 若nhược 為vi 消tiêu 通thông 答đáp 色sắc 既ký 即tức 心tâm 色sắc 即tức 所sở 趣thú 能năng 趣thú 所sở 趣thú 心tâm 性tánh 何hà 殊thù 波ba 水thủy 相tương/tướng 收thu 無vô 非phi 水thủy 濕thấp 問vấn 輔phụ 行hành 引dẫn 四tứ 念niệm 處xứ 云vân 非phi 但đãn 唯duy 識thức 亦diệc 即tức 唯duy 色sắc 又hựu 下hạ 界giới 著trước 色sắc 制chế 令linh 觀quán 心tâm 上thượng 界giới 著trước 心tâm 制chế 令linh 觀quán 色sắc 豈khởi 非phi 依y 報báo 等đẳng 色sắc 自tự 具cụ 三tam 千thiên 邪tà 答đáp 既ký 言ngôn 著trước 色sắc 著trước 心tâm 者giả 只chỉ 是thị 妄vọng 情tình 計kế 著trước 色sắc 心tâm 之chi 異dị 故cố 有hữu 取thủ 捨xả 不bất 了liễu 內nội 色sắc 外ngoại 色sắc 全toàn 是thị 自tự 心tâm 儻thảng 宜nghi 觀quán 色sắc 亦diệc 只chỉ 了liễu 色sắc 即tức 心tâm 色sắc 具cụ 三tam 千thiên 即tức 心tâm 具cụ 也dã 況huống 輔phụ 行hành 引dẫn 念niệm 處xứ 正chánh 示thị 止Chỉ 觀Quán 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 皆giai 是thị 妙diệu 理lý 大đại 意ý 既ký 云vân 色sắc 由do 心tâm 造tạo 全toàn 體thể 是thị 心tâm 當đương 曉hiểu 緣duyên 之chi 與dữ 境cảnh 皆giai 所sở 造tạo 也dã 皆giai 即tức 心tâm 也dã 況huống 輔phụ 行hành 文văn 即tức 自tự 結kết 云vân 心tâm 即tức 菩Bồ 提Đề 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 心tâm 行hành 中trung 求cầu 。 等đẳng 色sắc 即tức 心tâm 故cố 何hà 以dĩ 固cố 迷mê 問vấn 輔phụ 行hành 既ký 云vân 非phi 但đãn 唯duy 識thức 亦diệc 即tức 唯duy 色sắc 今kim 若nhược 謂vị 全toàn 色sắc 是thị 心tâm 方phương 云vân 具cụ 法pháp 何hà 殊thù 他tha 宗tông 但đãn 云vân 唯duy 識thức 邪tà 答đáp 今kim 家gia 既ký 明minh 心tâm 性tánh 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 徧biến 攝nhiếp 不bất 隔cách 於ư 色sắc 故cố 得đắc 圓viên 轉chuyển 而nhi 談đàm 乃nãi 云vân 唯duy 色sắc 唯duy 香hương 等đẳng 只chỉ 由do 色sắc 香hương 全toàn 是thị 心tâm 性tánh 本bổn 具cụ 故cố 也dã 他tha 言ngôn 唯duy 識thức 但đãn 得đắc 心tâm 生sanh 之chi 義nghĩa 故cố 無vô 唯duy 色sắc 等đẳng 言ngôn 義nghĩa 例lệ 云vân 他tha 人nhân 雖tuy 云vân 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 不bất 了liễu 身thân 土thổ/độ 居cư 于vu 一nhất 念niệm 問vấn 涅Niết 槃Bàn 談đàm 佛Phật 性tánh 乃nãi 云vân 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 止Chỉ 觀Quán 示thị 三tam 千thiên 乃nãi 云vân 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。 今kim 專chuyên 立lập 內nội 因nhân 心tâm 具cụ 法pháp 豈khởi 非phi 反phản 經kinh 違vi 教giáo 邪tà 答đáp 涅Niết 槃Bàn 云vân 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 正chánh 指chỉ 一nhất 切thiết 無vô 非phi 有hữu 情tình 心tâm 性tánh 故cố 不bất 可khả 唯duy 內nội 專chuyên 外ngoại 緣duyên 而nhi 解giải 止Chỉ 觀Quán 正chánh 示thị 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 徧biến 該cai 一nhất 切thiết 不bất 可khả 偏thiên 謂vị 內nội 因nhân 外ngoại 緣duyên 是thị 則tắc 約ước 心tâm 性tánh 體thể 徧biến 遣khiển 滯trệ 忘vong 情tình 故cố 耳nhĩ 何hà 者giả 為vi 彼bỉ 迷mê 徒đồ 則tắc 示thị 云vân 諸chư 法pháp 由do 心tâm 造tạo 全toàn 諸chư 法pháp 是thị 心tâm 既ký 了liễu 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 實thật 無vô 待đãi 對đối 唯duy 心tâm 尚thượng 泯mẫn 內nội 外ngoại 豈khởi 存tồn 故cố 文văn 云vân 若nhược 云vân 有hữu 性tánh 不bất 合hợp 云vân 無vô 情tình 又hựu 云vân 達đạt 唯duy 心tâm 了liễu 體thể 具cụ 者giả 焉yên 有hữu 異dị 同đồng 不bất 可khả 謬mậu 解giải 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 文văn 便tiện 謂vị 瓦ngõa 石thạch 各các 各các 自tự 能năng 具cụ 法pháp 由do 心tâm 之chi 義nghĩa 其kỳ 言ngôn 孔khổng 彰chương 涅Niết 槃Bàn 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 猶do 如như 虗hư 空không 豈khởi 非phi 有hữu 情tình 性tánh 徧biến 邪tà 止Chỉ 觀Quán 云vân 介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 三tam 千thiên 具cụ 足túc 既ký 揀giản 草thảo 木mộc 無vô 心tâm 豈khởi 非phi 有hữu 情tình 性tánh 徧biến 邪tà 況huống 念niệm 處xứ 所sở 明minh 上thượng 界giới 觀quán 色sắc 者giả 只chỉ 是thị 令linh 有hữu 情tình 修tu 觀quán 體thể 達đạt 外ngoại 色sắc 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 不bất 然nhiên 者giả 則tắc 草thảo 木mộc 各các 一nhất 佛Phật 性tánh 各các 一nhất 因nhân 果quả 也dã 於ư 戲hí 膠giao 手thủ 易dị 著trước 寐mị 夢mộng 難nạn/nan 醒tỉnh 既ký 昧muội 一nhất 心tâm 終chung 成thành 兩lưỡng 派phái 問vấn 若nhược 不bất 許hứa 草thảo 木mộc 自tự 具cụ 三tam 千thiên 者giả 且thả 如như 止Chỉ 觀Quán 既ký 許hứa 觀quán 心tâm 不bất 悟ngộ 仍nhưng 觀quán 於ư 色sắc 若nhược 色sắc 即tức 是thị 心tâm 更cánh 何hà 所sở 觀quán 答đáp 借tá 使sử 有hữu 此thử 機cơ 緣duyên 宜nghi 觀quán 色sắc 者giả 即tức 是thị 體thể 色sắc 即tức 心tâm 豈khởi 見kiến 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 同đồng 便tiện 謂vị 心tâm 色sắc 永vĩnh 異dị 例lệ 如như 修tu 觀quán 不bất 悟ngộ 即tức 令linh 修tu 止chỉ 修tu 止chỉ 不bất 悟ngộ 即tức 令linh 修tu 觀quán 豈khởi 止chỉ 體thể 離ly 觀quán 觀quán 體thể 體thể 止chỉ 邪tà 又hựu 如như 於ư 無vô 生sanh 門môn 不bất 入nhập 者giả 令linh 依y 生sanh 門môn 豈khởi 二nhị 門môn 體thể 不bất 相tương 即tức 邪tà 當đương 知tri 心tâm 色sắc 雖tuy 則tắc 同đồng 時thời 而nhi 色sắc 由do 心tâm 造tạo 全toàn 體thể 是thị 心tâm 故cố 觀quán 能năng 造tạo 即tức 見kiến 諸chư 法pháp 以dĩ 諸chư 法pháp 全toàn 是thị 心tâm 故cố 所sở 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 陰ấm 境cảnh 十thập 乘thừa 前tiền 之chi 四tứ 法pháp 唯duy 約ước 識thức 心tâm 不bất 為vi 少thiểu 通thông 塞tắc 已dĩ 去khứ 具cụ 約ước 五ngũ 陰ấm 不bất 為vi 多đa 以dĩ 唯duy 約ước 能năng 造tạo 識thức 心tâm 即tức 攝nhiếp 所sở 造tạo 諸chư 法pháp 故cố 如như 輔phụ 行hành 云vân 欲dục 融dung 諸chư 法pháp 示thị 觀quán 境cảnh 徧biến 是thị 故cố 下hạ 文văn 例lệ 餘dư 界giới 入nhập 若nhược 論luận 境cảnh 體thể 觀quán 心tâm 即tức 足túc 通thông 塞tắc 已dĩ 去khứ 雖tuy 具cụ 約ước 五ngũ 陰ấm 以dĩ 全toàn 所sở 造tạo 之chi 法pháp 是thị 能năng 造tạo 故cố 如như 輔phụ 行hành 云vân 陰ấm 不bất 離ly 心tâm 心tâm 不bất 出xuất 陰ấm 陰ấm 從tùng 能năng 覆phú 心tâm 從tùng 能năng 造tạo 造tạo 親thân 覆phú 疎sơ 並tịnh 心tâm 為vi 境cảnh 是thị 以dĩ 觀quán 心tâm 。 觀quán 色sắc 雖tuy 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 同đồng 並tịnh 了liễu 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 耳nhĩ 所sở 以dĩ 若nhược 觀quán 一nhất 心tâm 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 當đương 知tri 不bất 了liễu 有hữu 情tình 心tâm 徧biến 性tánh 徧biến 而nhi 謂vị 草thảo 木mộc 自tự 具cụ 三tam 千thiên 依y 此thử 所sở 解giải 而nhi 欲dục 證chứng 道đạo 者giả 其kỳ 猶do 探thám 鷲thứu 巢sào 而nhi 求cầu 鳳phượng 入nhập 坎khảm 井tỉnh 以dĩ 捕bộ 鯨# 雖tuy 加gia 至chí 勤cần 非phi 其kỳ 所sở 也dã 。

故cố 三tam 下hạ 三tam 引dẫn 經kinh 示thị 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 二nhị 先tiên 明minh 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 次thứ 明minh 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 進tiến 否phủ/bĩ 約ước 法pháp 權quyền 實thật 約ước 教giáo 然nhiên 進tiến 否phủ/bĩ 文văn 中trung 非phi 不bất 明minh 權quyền 實thật 之chi 教giáo 權quyền 實thật 文văn 中trung 非phi 不bất 明minh 三tam 因nhân 之chi 法pháp 何hà 者giả 非phi 權quyền 實thật 無vô 以dĩ 定định 其kỳ 進tiến 否phủ/bĩ 非phi 進tiến 否phủ/bĩ 無vô 以dĩ 顯hiển 其kỳ 權quyền 實thật 故cố 也dã 初sơ 明minh 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 三tam 初sơ 正chánh 引dẫn 經kinh 文văn 委ủy 示thị 義nghĩa 趣thú 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 示thị 正chánh 因nhân 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 文văn 三tam 十thập 三tam 者giả 。 誤ngộ 文văn 在tại 三tam 十thập 一nhất 卷quyển 中trung 然nhiên 此thử 經Kinh 世thế 有hữu 南nam 北bắc 二nhị 本bổn 初sơ 曇đàm 無vô 讖sấm 於ư 北bắc 涼lương 玄huyền 始thỉ 三tam 年niên 譯dịch 成thành 四tứ 十thập 卷quyển 凡phàm 十thập 三tam 品phẩm 傳truyền 於ư 北bắc 方phương 故cố 號hiệu 北bắc 本bổn 至chí 宋tống 文văn 帝đế 勑# 慧tuệ 嚴nghiêm 慧tuệ 觀quán 謝tạ 靈linh 運vận 更cánh 共cộng 治trị 定định 成thành 二nhị 十thập 五ngũ 品phẩm 制chế 三tam 十thập 六lục 卷quyển 行hành 於ư 江giang 南nam 故cố 號hiệu 南nam 本bổn 今kim 之chi 南nam 本bổn 藏tạng 外ngoại 別biệt 行hành 一nhất 家gia 疏sớ/sơ 記ký 擾nhiễu 引dẫn 經kinh 文văn 指chỉ 斥xích 卷quyển 次thứ 皆giai 以dĩ 南nam 本bổn 為vi 定định 有hữu 不bất 知tri 者giả 但đãn 撿kiểm 北bắc 本bổn 見kiến 卷quyển 次thứ 不bất 同đồng 往vãng 往vãng 謂vị 疏sớ/sơ 記ký 所sở 指chỉ 乖quai 誤ngộ 今kim 之chi 所sở 引dẫn 虗hư 空không 喻dụ 文văn 即tức 南nam 本bổn 第đệ 三tam 十thập 一nhất 卷quyển 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 文văn 也dã 佛Phật 順thuận 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 復phục 無vô 常thường 而nhi 是thị 佛Phật 性tánh 。 常thường 住trụ 無vô 變biến 是thị 故cố 我ngã 於ư 。 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 猶do 如như 虗hư 空không 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 如như 其kỳ 虗hư 空không 有hữu 內nội 外ngoại 者giả 虗hư 空không 不bất 名danh 為vi 一nhất 為vi 常thường 亦diệc 不bất 得đắc 言ngôn 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 虗hư 空không 雖tuy 復phục 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 有hữu 之chi 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 經kinh 稱xưng 虗hư 空không 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 者giả 謂vị 虗hư 空không 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 非phi 唯duy 在tại 眾chúng 生sanh 身thân 內nội 。 亦diệc 非phi 唯duy 在tại 眾chúng 生sanh 身thân 外ngoại 一nhất 言ngôn 虗hư 空không 依y 正chánh 攝nhiếp 盡tận 眾chúng 生sanh 皆giai 悉tất 有hữu 之chi 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 身thân 中trung 有hữu 於ư 空không 大đại 也dã 眾chúng 生sanh 既ký 有hữu 餘dư 處xứ 豈khởi 無vô 餘dư 處xứ 若nhược 無vô 則tắc 不bất 名danh 虗hư 空không 合hợp 法pháp 者giả 佛Phật 性tánh 非phi 六lục 根căn 故cố 非phi 內nội 非phi 六lục 塵trần 故cố 非phi 外ngoại 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 體thể 徧biến 內nội 外ngoại 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 定định 有hữu 此thử 性tánh 故cố 云vân 悉tất 皆giai 有hữu 之chi 是thị 知tri 佛Phật 性tánh 該cai 攝nhiếp 豈khởi 揀giản 情tình 無vô 虗hư 空không 周chu 徧biến 何hà 專chuyên 內nội 外ngoại 豈khởi 隔cách 牆tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 邪tà 請thỉnh 觀quán 下hạ 二nhị 釋thích 經kinh 義nghĩa 既ký 云vân 虗hư 空không 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 則tắc 知tri 心tâm 性tánh 徧biến 收thu 安an 隔cách 瓦ngõa 礫lịch 故cố 云vân 何hà 所sở 不bất 收thu 故cố 知tri 等đẳng 者giả 不bất 許hứa 執chấp 佛Phật 性tánh 唯duy 在tại 內nội 六lục 入nhập 中trung 亦diệc 不bất 許hứa 執chấp 佛Phật 性tánh 專chuyên 在tại 外ngoại 六lục 入nhập 中trung 故cố 云vân 非phi 內nội 外ngoại 意ý 顯hiển 佛Phật 性tánh 體thể 徧biến 內nội 外ngoại 故cố 云vân 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 有hữu 也dã 文văn 中trung 云vân 非phi 內nội 外ngoại 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 句cú 故cố 三tam 十thập 二nhị 經kinh 亦diệc 云vân 我ngã 為vì 眾chúng 生sanh 。 得đắc 開khai 解giải 故cố 說thuyết 言ngôn 佛Phật 性tánh 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 何hà 以dĩ 故cố 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 言ngôn 佛Phật 性tánh 住trụ 五ngũ 陰ấm 中trung 如như 器khí 中trung 有hữu 果quả 或hoặc 言ngôn 離ly 陰ấm 而nhi 有hữu 猶do 如như 虗hư 空không 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 於ư 中trung 道đạo 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 非phi 內nội 六lục 入nhập 非phi 外ngoại 六lục 入nhập 內nội 外ngoại 合hợp 故cố 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 是thị 故cố 宣tuyên 說thuyết 佛Phật 性tánh 即tức 中trung 道đạo 經kinh 稱xưng 佛Phật 性tánh 為vi 中trung 道đạo 者giả 豈khởi 有hữu 無vô 真chân 俗tục 之chi 中trung 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 邪tà 是thị 故cố 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 咸hàm 徧biến 故cố 一nhất 經kinh 多đa 處xứ 論luận 徧biến 既ký 言ngôn 雙song 非phi 復phục 應ưng 雙song 是thị 故cố 經Kinh 中trung 。 又hựu 云vân 亦diệc 內nội 亦diệc 外ngoại 若nhược 無vô 雙song 是thị 云vân 何hà 言ngôn 徧biến 故cố 斥xích 凡phàm 夫phu 或hoặc 言ngôn 佛Phật 性tánh 如như 器khí 中trung 果quả 及cập 如như 虗hư 空không 世thế 言ngôn 佛Phật 性tánh 唯duy 在tại 有hữu 情tình 者giả 如như 器khí 果quả 耳nhĩ 尚thượng 未vị 能năng 計kế 如như 虗hư 空không 安an 能năng 曉hiểu 了liễu 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 況huống 經kinh 文văn 自tự 釋thích 根căn 塵trần 合hợp 故cố 乃nãi 名danh 中trung 道đạo 根căn 塵trần 合hợp 者giả 豈khởi 非phi 體thể 一nhất 豈khởi 非phi 相tướng 即tức 豈khởi 非phi 性tánh 徧biến 豈khởi 同đồng 器khí 果quả 今kim 問vấn 佛Phật 性tánh 為vi 是thị 塵trần 邪tà 為vi 是thị 根căn 邪tà 為vi 二nhị 合hợp 邪tà 為vi 雙song 非phi 邪tà 若nhược 雙song 非phi 者giả 亦diệc 非phi 五ngũ 陰ấm 何hà 但đãn 牆tường 壁bích 及cập 云vân 如như 空không 者giả 既ký 云vân 佛Phật 性tánh 猶do 如như 虗hư 空không 空không 既ký 徧biến 收thu 不bất 專chuyên 內nội 外ngoại 既ký 云vân 下hạ 二nhị 結kết 示thị 在tại 因nhân 既ký 云vân 眾chúng 生sanh 在tại 迷mê 明minh 矣hĩ 是thị 知tri 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 亦diệc 內nội 亦diệc 外ngoại 之chi 性tánh 只chỉ 是thị 有hữu 情tình 心tâm 性tánh 遍biến 耳nhĩ 不bất 可khả 滯trệ 言ngôn 而nhi 不bất 求cầu 。

次thứ 迦ca 下hạ 二nhị 明minh 佛Phật 果Quả 正chánh 因nhân 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 文văn 二nhị 初sơ 牒điệp 因nhân 義nghĩa 問vấn 迦Ca 葉Diếp 問vấn 云vân 等đẳng 者giả 此thử 文văn 在tại 第đệ 三tam 十thập 三tam 因nhân 前tiền 第đệ 三tam 十thập 一nhất 卷quyển 中trung 如Như 來Lai 以dĩ 虗hư 空không 喻dụ 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 故cố 迦Ca 葉Diếp 至chí 三tam 十thập 三tam 卷quyển 中trung 方phương 問vấn 此thử 義nghĩa 也dã 故cố 經Kinh 云vân 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 世Thế 尊Tôn 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 猶do 如như 虗hư 空không 云vân 何hà 名danh 為vi 。 如như 虗hư 空không 邪tà 。

佛Phật 乃nãi 下hạ 二nhị 佛Phật 以dĩ 果quả 義nghĩa 答đáp 果quả 地địa 無vô 礙ngại 等đẳng 者giả 然nhiên 佛Phật 答đáp 迦Ca 葉Diếp 經kinh 有hữu 三tam 段đoạn 俱câu 約ước 果quả 義nghĩa 先tiên 明minh 佛Phật 性tánh 同đồng 虗hư 空không 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 故cố 經Kinh 云vân 善thiện 男nam 子tử 虗hư 空không 無vô 故cố 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 佛Phật 性tánh 常thường 故cố 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 已dĩ 得đắc 。 三tam 菩Bồ 提Đề 所sở 有hữu 佛Phật 性tánh 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 常thường 無vô 變biến 易dị 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 無vô 有hữu 三tam 世thế 猶do 如như 虗hư 空không 次thứ 明minh 同đồng 虗hư 空không 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 經Kinh 云vân 善thiện 男nam 子tử 虗hư 空không 無vô 故cố 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 佛Phật 性tánh 常thường 故cố 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 故cố 說thuyết 佛Phật 性tánh 猶do 如như 虗hư 空không 三Tam 明Minh 同đồng 虗hư 空không 無vô 罣quái 礙ngại 經Kinh 云vân 善thiện 男nam 子tử 如như 世thế 間gian 中trung 無vô 罣quái 礙ngại 處xứ 名danh 為vi 虗hư 空không 如Như 來Lai 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 已dĩ 於ư 一nhất 切thiết 佛Phật 法pháp 。 無vô 有hữu 罣quái 礙ngại 。 故cố 言ngôn 佛Phật 性tánh 猶do 如như 虗hư 空không 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 我ngã 說thuyết 佛Phật 性tánh 猶do 如như 虗hư 空không 今kim 文văn 中trung 但đãn 云vân 果quả 地địa 無vô 礙ngại 者giả 正chánh 引dẫn 後hậu 段đoạn 意ý 兼kiêm 前tiền 二nhị 以dĩ 三tam 段đoạn 經kinh 文văn 皆giai 約ước 果quả 地địa 為vi 答đáp 故cố 也dã 。

豈khởi 非phi 下hạ 二nhị 結kết 不bất 二nhị 良lương 由do 因nhân 果quả 互hỗ 融dung 三tam 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 迦Ca 葉Diếp 問vấn 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 佛Phật 以dĩ 果quả 義nghĩa 而nhi 答đáp 意ý 顯hiển 因nhân 果quả 不bất 二nhị 故cố 也dã 。

由do 佛Phật 下hạ 二nhị 引dẫn 經kinh 示thị 權quyền 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 因nhân 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 二nhị 初sơ 敘tự 難nạn/nan 意ý 由do 佛Phật 果Quả 答đáp 者giả 因nhân 佛Phật 以dĩ 實thật 教giáo 果quả 地địa 無vô 礙ngại 答đáp 其kỳ 空không 喻dụ 也dã 權quyền 智trí 斷đoạn 果quả 者giả 謂vị 權quyền 教giáo 修tu 得đắc 了liễu 因nhân 成thành 智trí 果quả 修tu 得đắc 緣duyên 因nhân 成thành 斷đoạn 果quả 即tức 智trí 果quả 有hữu 了liễu 性tánh 斷đoạn 果quả 有hữu 緣duyên 性tánh 故cố 云vân 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 此thử 之chi 二nhị 果quả 皆giai 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 故cố 云vân 悉tất 皆giai 是thị 有hữu 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 者giả 法pháp 即tức 緣duyên 了liễu 是thị 有hữu 喻dụ 即tức 虗hư 空không 是thị 無vô 有hữu 無vô 大đại 異dị 即tức 不bất 齊tề 也dã 此thử 乃nãi 以dĩ 別biệt 教giáo 緣duyên 了liễu 之chi 法pháp 難nạn/nan 圓viên 教giáo 正chánh 因nhân 之chi 喻dụ 即tức 迦Ca 葉Diếp 正chánh 為vi 末mạt 代đại 根căn 緣duyên 宜nghi 聞văn 權quyền 教giáo 故cố 此thử 難nạn/nan 也dã 。

故cố 迦Ca 葉Diếp 下hạ 二nhị 引dẫn 經kinh 文văn 如Như 來Lai 即tức 智trí 果quả 涅Niết 槃Bàn 即tức 斷đoạn 果quả 智trí 果quả 是thị 了liễu 性tánh 斷đoạn 果quả 是thị 緣duyên 性tánh 故cố 云vân 佛Phật 性tánh 當đương 知tri 佛Phật 性tánh 之chi 言ngôn 更cánh 無vô 別biệt 體thể 所sở 以dĩ 佛Phật 性tánh 居cư 中trung 義nghĩa 兼kiêm 上thượng 下hạ 雖tuy 有hữu 三tam 名danh 只chỉ 是thị 緣duyên 了liễu 乃nãi 權quyền 教giáo 修tu 二nhị 也dã 。

佛Phật 先tiên 下hạ 二nhị 佛Phật 答đáp 二nhị 初sơ 雙song 標tiêu 二nhị 意ý 迦Ca 葉Diếp 執chấp 有hữu 既ký 為vi 末mạt 代đại 權quyền 機cơ 故cố 順thuận 問vấn 而nhi 答đáp 仍nhưng 為vi 實thật 機cơ 廣quảng 明minh 理lý 徧biến 故cố 復phục 前tiền 宗tông 明minh 虗hư 空không 喻dụ 不bất 同đồng 邪tà 計kế 也dã 先tiên 順thuận 下hạ 二nhị 歷lịch 示thị 經kinh 文văn 二nhị 初sơ 順thuận 問vấn 明minh 有hữu 答đáp 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 文văn 為vi 對đối 煩phiền 惱não 非phi 寂tịch 滅diệt 說thuyết 有hữu 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 之chi 理lý 故cố 云vân 為vi 非phi 等đẳng 餘dư 二nhị 例lệ 爾nhĩ 。

今kim 問vấn 下hạ 二nhị 示thị 經kinh 義nghĩa 二nhị 初sơ 牒điệp 計kế 反phản 質chất 文văn 有hữu 二nhị 句cú 初sơ 句cú 牒điệp 計kế 次thứ 句cú 反phản 難nạn/nan 難nạn/nan 意ý 者giả 若nhược 執chấp 瓦ngõa 石thạch 永vĩnh 非phi 佛Phật 性tánh 者giả 則tắc 令linh 二Nhị 乘Thừa 闡xiển 提đề 永vĩnh 無vô 成thành 佛Phật 之chi 分phần 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 永vĩnh 無vô 寂tịch 滅diệt 之chi 期kỳ 以dĩ 經kinh 文văn 三tam 皆giai 云vân 非phi 故cố 若nhược 許hứa 煩phiền 惱não 體thể 即tức 涅Niết 槃Bàn 二Nhị 乘Thừa 性tánh 即tức 如Như 來Lai 者giả 何hà 得đắc 專chuyên 執chấp 瓦ngõa 石thạch 永vĩnh 非phi 佛Phật 性tánh 邪tà 須tu 知tri 經kinh 文văn 皆giai 權quyền 說thuyết 耳nhĩ 。

故cố 知tri 下hạ 二nhị 判phán 釋thích 經kinh 意ý 二nhị 初sơ 明minh 帶đái 權quyền 明minh 實thật 意ý 二nhị 初sơ 正chánh 判phán 帶đái 權quyền 寄ký 方phương 便tiện 教giáo 者giả 涅Niết 槃Bàn 正chánh 談đàm 圓viên 實thật 正chánh 因nhân 今kim 對đối 機cơ 宜nghi 暫tạm 說thuyết 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 故cố 云vân 寄ký 也dã 說thuyết 三tam 對đối 治trị 者giả 即tức 折chiết 挫tỏa 煩phiền 惱não 云vân 非phi 涅Niết 槃Bàn 折chiết 挫tỏa 二Nhị 乘Thừa 云vân 非phi 如Như 來Lai 折chiết 挫tỏa 瓦ngõa 石thạch 云vân 無vô 佛Phật 性tánh 即tức 對đối 治trị 也dã 皆giai 敦đôn 逼bức 有hữu 情tình 耳nhĩ 暫tạm 說thuyết 三tam 有hữu 者giả 釋thích 上thượng 寄ký 方phương 便tiện 教giáo 句cú 對đối 機cơ 暫tạm 爾nhĩ 明minh 權quyền 結kết 文văn 即tức 明minh 實thật 義nghĩa 故cố 云vân 暫tạm 說thuyết 斷đoạn 煩phiền 惱não 盡tận 有hữu 涅Niết 槃Bàn 果quả 離ly 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 有hữu 如Như 來Lai 人nhân 佛Phật 性tánh 唯duy 在tại 有hữu 情tình 此thử 皆giai 權quyền 談đàm 故cố 云vân 三tam 有hữu 以dĩ 斥xích 三tam 非phi 釋thích 上thượng 說thuyết 三tam 對đối 治trị 也dã 且thả 據cứ 經kinh 有hữu 三tam 文văn 故cố 云vân 三tam 耳nhĩ 其kỳ 實thật 唯duy 有hữu 緣duyên 了liễu 二nhị 性tánh 義nghĩa 已dĩ 如như 向hướng 說thuyết 又hựu 別biệt 教giáo 非phi 但đãn 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 隔cách 於ư 瓦ngõa 石thạch 正chánh 因nhân 亦diệc 然nhiên 但đãn 迦Ca 葉Diếp 正chánh 以dĩ 權quyền 果quả 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 實thật 正chánh 因nhân 耳nhĩ 故cố 此thử 下hạ 二nhị 引dẫn 結kết 文văn 明minh 實thật 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 文văn 無vô 非phi 等đẳng 者giả 非phi 猶do 不phủ 也dã 謂vị 世thế 間gian 無vô 有hữu 。 一nhất 物vật 不bất 是thị 虗hư 空không 所sở 攝nhiếp 所sở 以dĩ 虗hư 空không 絕tuyệt 於ư 待đãi 對đối 故cố 云vân 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 也dã 此thử 乃nãi 還hoàn 喻dụ 實thật 教giáo 心tâm 性tánh 三tam 千thiên 正chánh 因nhân 之chi 理lý 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 問vấn 既ký 順thuận 權quyền 機cơ 說thuyết 權quyền 緣duyên 了liễu 何hà 故cố 仍nhưng 用dụng 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 喻dụ 結kết 邪tà 答đáp 如Như 來Lai 將tương 護hộ 末mạt 代đại 權quyền 機cơ 不bất 宜nghi 聞văn 於ư 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 二Nhị 乘Thừa 是thị 如Như 來Lai 瓦ngõa 礫lịch 是thị 佛Phật 性tánh 故cố 寄ký 方phương 便tiện 教giáo 說thuyết 緣duyên 了liễu 性tánh 忽hốt 有hữu 實thật 機cơ 不bất 可khả 不bất 說thuyết 故cố 以dĩ 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 喻dụ 結kết 之chi 佛Phật 意ý 下hạ 二nhị 釋thích 經kinh 意ý 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 三tam 以dĩ 為vi 所sở 對đối 者giả 謂vị 瓦ngõa 石thạch 二Nhị 乘Thừa 煩phiền 惱não 是thị 所sở 對đối 佛Phật 性tánh 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 能năng 對đối 前tiền 對đối 權quyền 機cơ 則tắc 謂vị 所sở 對đối 非phi 能năng 對đối 今kim 對đối 實thật 機cơ 則tắc 全toàn 所sở 是thị 能năng 故cố 知tri 瓦ngõa 石thạch 即tức 佛Phật 性tánh 二Nhị 乘Thừa 即tức 如Như 來Lai 煩phiền 惱não 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 則tắc 佛Phật 性tánh 等đẳng 三tam 之chi 外ngoại 更cánh 無vô 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 殊thù 猶do 如như 虗hư 空không 無vô 有hữu 待đãi 對đối 故cố 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 等đẳng 又hựu 復phục 應ưng 知tri 佛Phật 性tánh 等đẳng 三tam 即tức 三tam 而nhi 一nhất 一nhất 三tam 融dung 即tức 不bất 出xuất 自tự 心tâm 三tam 千thiên 即tức 假giả 是thị 緣duyên 因nhân 性tánh 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 三tam 千thiên 即tức 空không 是thị 了liễu 因nhân 性tánh 即tức 如Như 來Lai 也dã 三tam 千thiên 即tức 中trung 是thị 正chánh 因nhân 性tánh 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 況huống 此thử 三tam 千thiên 三tam 諦đế 依y 正chánh 染nhiễm 淨tịnh 攝nhiếp 無vô 不bất 周chu 豈khởi 有hữu 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 三tam 唯duy 在tại 心tâm 外ngoại 虗hư 空không 之chi 喻dụ 豈khởi 不bất 然nhiên 乎hồ 故cố 云vân 一nhất 切thiết 無vô 非phi 如Như 來Lai 等đẳng 三tam 問vấn 前tiền 消tiêu 經kinh 文văn 虗hư 空không 之chi 喻dụ 但đãn 約ước 正chánh 因nhân 因nhân 果quả 不bất 二nhị 今kim 消tiêu 結kết 文văn 何hà 以dĩ 具cụ 含hàm 三tam 法pháp 答đáp 前tiền 從tùng 合hợp 說thuyết 合hợp 元nguyên 具cụ 開khai 今kim 約ước 開khai 論luận 開khai 不bất 離ly 合hợp 問vấn 果quả 上thượng 豈khởi 唯duy 正chánh 因nhân 性tánh 邪tà 答đáp 且thả 指chỉ 究cứu 竟cánh 所sở 顯hiển 三tam 千thiên 為vi 果quả 上thượng 正chánh 因nhân 耳nhĩ 其kỳ 實thật 緣duyên 了liễu 與dữ 性tánh 一nhất 合hợp 分phần/phân 證chứng 尚thượng 爾nhĩ 況huống 究cứu 竟cánh 邪tà 。

迦Ca 葉Diếp 下hạ 二nhị 難nạn/nan 空không 成thành 有hữu 二nhị 初sơ 迦Ca 葉Diếp 據cứ 喻dụ 難nạn/nan 三tam 初sơ 標tiêu 示thị 復phục 以dĩ 四tứ 大đại 為vi 並tịnh 者giả 因nhân 佛Phật 上thượng 答đáp 結kết 云vân 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 即tức 設thiết 並tịnh 云vân 如Như 來Lai 向hướng 云vân 虗hư 空không 無vô 對đối 即tức 是thị 無vô 者giả 四tứ 大đại 無vô 對đối 亦diệc 應ưng 是thị 無vô 四tứ 大đại 無vô 對đối 而nhi 是thị 有hữu 者giả 虗hư 空không 無vô 對đối 亦diệc 應ưng 是thị 有hữu 故cố 云vân 令linh 空không 是thị 有hữu 故cố 迦Ca 葉Diếp 下hạ 二nhị 引dẫn 經kinh 文văn 世thế 間gian 亦diệc 無vô 非phi 四tứ 大đại 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 有hữu 一nhất 處xứ 。 不bất 是thị 四tứ 大đại 而nhi 與dữ 四tứ 大đại 作tác 待đãi 對đối 者giả 此thử 約ước 四tứ 大đại 性tánh 徧biến 故cố 得đắc 為vi 難nạn/nan 非phi 約ước 四tứ 大đại 相tương/tướng 也dã 是thị 則tắc 四tứ 大đại 性tánh 徧biến 既ký 得đắc 名danh 有hữu 虗hư 空không 體thể 徧biến 何hà 不bất 名danh 有hữu 迦Ca 葉Diếp 下hạ 三tam 示thị 經kinh 意ý 有hữu 之chi 大đại 者giả 四tứ 大đại 無vô 對đối 既ký 得đắc 名danh 有hữu 虗hư 空không 無vô 對đối 亦diệc 得đắc 名danh 有hữu 此thử 有hữu 無vô 過quá 故cố 云vân 有hữu 之chi 大đại 也dã 佛Phật 於ư 下hạ 二nhị 佛Phật 捨xả 喻dụ 答đáp 三tam 初sơ 牒điệp 經kinh 以dĩ 例lệ 三tam 種chủng 俱câu 權quyền 捨xả 喻dụ 從tùng 法pháp 者giả 迦Ca 葉Diếp 雖tuy 復phục 以dĩ 四tứ 大đại 作tác 並tịnh 佛Phật 竟cánh 不bất 答đáp 故cố 云vân 捨xả 喻dụ 但đãn 牒điệp 虗hư 空không 以dĩ 對đối 涅Niết 槃Bàn 故cố 云vân 從tùng 法pháp 問vấn 何hà 故cố 不bất 答đáp 答đáp 亦diệc 有hữu 深thâm 意ý 迦Ca 葉Diếp 本bổn 云vân 四tứ 大đại 無vô 對đối 是thị 故cố 名danh 有hữu 虗hư 空không 亦diệc 應ưng 無vô 對đối 是thị 有hữu 今kim 明minh 四tứ 大đại 雖tuy 無vô 外ngoại 計kế 非phi 四tứ 大đại 來lai 對đối 於ư 四tứ 大đại 而nhi 四tứ 大đại 中trung 自tự 有hữu 相tương 待đãi 如như 地địa 水thủy 等đẳng 各các 自tự 相tương 對đối 而nhi 虗hư 空không 中trung 更cánh 無vô 有hữu 物vật 自tự 相tương 對đối 者giả 所sở 以dĩ 是thị 無vô 此thử 並tịnh 虗hư 出xuất 故cố 佛Phật 不bất 答đáp 廣quảng 明minh 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 虗hư 空không 者giả 涅Niết 槃Bàn 有hữu 十thập 五ngũ 義nghĩa 不bất 同đồng 虗hư 空không 如như 經kinh 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 三tam 世thế 攝nhiếp 虗hư 空không 亦diệc 爾nhĩ 者giả 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 故cố 涅Niết 槃Bàn (# 一nhất )# 是thị 有hữu (# 二nhị )# 可khả 見kiến (# 三tam )# 可khả 證chứng (# 四tứ )# 是thị 色sắc (# 五ngũ )# 足túc 跡tích (# 六lục )# 章chương 向hướng (# 七thất )# 是thị 有hữu (# 八bát )# 是thị 相tương/tướng (# 九cửu )# 是thị 緣duyên (# 十thập )# 是thị 歸quy 依y 處xứ (# 十thập 一nhất )# 寂tịch 靜tĩnh (# 十thập 二nhị )# 光quang 明minh (# 十thập 三tam )# 安an 隱ẩn (# 十thập 四tứ )# 彼bỉ 岸ngạn (# 十thập 五ngũ )# 是thị 故cố 得đắc 名danh 。 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 虗hư 空không 之chi 性tánh 無vô 如như 是thị 法pháp 。 是thị 故cố 名danh 無vô 若nhược 有hữu 離ly 如như 是thị 等đẳng 。 法pháp 更cánh 有hữu 法pháp 者giả 應ưng 三tam 世thế 攝nhiếp 虗hư 空không 若nhược 同đồng 是thị 有hữu 法pháp 者giả 不bất 得đắc 非phi 是thị 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp (# 已dĩ 上thượng 經kinh 文văn )# 是thị 則tắc 涅Niết 槃Bàn 有hữu 十thập 五ngũ 句cú 所sở 以dĩ 有hữu 虗hư 空không 無vô 十thập 五ngũ 句cú 所sở 以dĩ 無vô 故cố 云vân 廣quảng 明minh 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 虗hư 空không 也dã 若nhược 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 等đẳng 者giả 經kinh 既ký 廣quảng 談đàm 涅Niết 槃Bàn 與dữ 虗hư 空không 不bất 同đồng 例lệ 知tri 佛Phật 性tánh 與dữ 如Như 來Lai 亦diệc 與dữ 虗hư 空không 不bất 同đồng 涅Niết 槃Bàn 十thập 五ngũ 句cú 中trung 意ý 含hàm 餘dư 二nhị 乃nãi 成thành 三tam 法pháp 俱câu 有hữu 與dữ 虗hư 空không 之chi 喻dụ 永vĩnh 異dị 豈khởi 非phi 寄ký 方phương 便tiện 教giáo 說thuyết 邪tà 故cố 知tri 下hạ 並tịnh 向hướng 結kết 文văn 是thị 正chánh 因nhân 實thật 義nghĩa 此thử 中trung 經kinh 文văn 既ký 云vân 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 與dữ 虗hư 空không 不bất 同đồng 者giả 則tắc 權quyền 教giáo 智trí 斷đoạn 之chi 性tánh 與dữ 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 義nghĩa 殊thù 也dã 驗nghiệm 向hướng 結kết 文văn 既ký 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 則tắc 知tri 如Như 來Lai 。 等đẳng 三tam 與dữ 虗hư 空không 之chi 喻dụ 泯mẫn 齊tề 乃nãi 是thị 就tựu 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 而nhi 結kết 也dã 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 等đẳng 。 者giả 世thế 間gian 之chi 言ngôn 豈khởi 過quá 五ngũ 陰ấm 假giả 名danh 。 國quốc 土độ 等đẳng 邪tà 況huống 陰ấm 界giới 入nhập 色sắc 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 不bất 唯duy 正chánh 報báo 是thị 知tri 經kinh 文văn 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 空không 虗hư 者giả 國quốc 土độ 等đẳng 三tam 無vô 非phi 佛Phật 性tánh 二Nhị 乘Thừa 煩phiền 惱não 其kỳ 旨chỉ 可khả 知tri 既ký 云vân 一nhất 切thiết 豈khởi 不bất 攝nhiếp 於ư 煩phiền 惱não 二Nhị 乘Thừa 乎hồ 則tắc 知tri 煩phiền 惱não 即tức 涅Niết 槃Bàn 二Nhị 乘Thừa 即tức 如Như 來Lai 矣hĩ 虗hư 空không 等đẳng 者giả 虗hư 空không 該cai 廣quảng 不bất 可khả 棄khí 於ư 牆tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 。 則tắc 知tri 瓦ngõa 石thạch 即tức 佛Phật 性tánh 矣hĩ 然nhiên 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 本bổn 是thị 一nhất 義nghĩa 但đãn 顯hiển 虗hư 空không 體thể 徧biến 如như 向hướng 所sở 說thuyết 。 今kim 以dĩ 一nhất 切thiết 攝nhiếp 二Nhị 乘Thừa 虗hư 空không 收thu 瓦ngõa 石thạch 者giả 綺ỷ 互hỗ 其kỳ 言ngôn 文văn 體thể 然nhiên 爾nhĩ 問vấn 以dĩ 虗hư 空không 結kết 喻dụ 則tắc 顯hiển 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 三tam 即tức 佛Phật 性tánh 等đẳng 三tam 豈khởi 非phi 實thật 教giáo 三tam 因nhân 俱câu 徧biến 此thử 中trung 何hà 以dĩ 但đãn 云vân 正chánh 因nhân 結kết 難nạn/nan 邪tà 答đáp 為vi 對đối 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 且thả 就tựu 合hợp 云vân 正chánh 因nhân 爾nhĩ 況huống 合hợp 必tất 具cụ 開khai 則tắc 三tam 因nhân 俱câu 徧biến 故cố 大đại 經kinh 第đệ 十thập 三tam 云vân 虗hư 空không 無vô 為vi 是thị 故cố 為vi 常thường 虗hư 空không 者giả 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 即tức 無vô 為vi 無vô 為vi 即tức 常thường 經kinh 稱xưng 佛Phật 性tánh 即tức 正chánh 因nhân 如Như 來Lai 即tức 了liễu 因nhân 無vô 為vi 是thị 涅Niết 槃Bàn 異dị 名danh 即tức 緣duyên 因nhân 此thử 乃nãi 即tức 一nhất 而nhi 三tam 三tam 性tánh 俱câu 徧biến 之chi 誠thành 證chứng 也dã 佛Phật 後hậu 下hạ 三tam 更cánh 示thị 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 異dị 權quyền 緣duyên 了liễu 佛Phật 後hậu 復phục 云vân 等đẳng 者giả 即tức 是thị 廣quảng 明minh 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 虗hư 空không 文văn 此thử 文văn 在tại 正chánh 因nhân 結kết 難nạn/nan 文văn 後hậu 故cố 云vân 後hậu 復phục 云vân 也dã 經kinh 文văn 如như 向hướng 引dẫn 然nhiên 文văn 中trung 所sở 引dẫn 經kinh 文văn 止chỉ 撮toát 其kỳ 梗# 槩# 兼kiêm 加gia 義nghĩa 釋thích 故cố 與dữ 經kinh 文văn 稍sảo 異dị 今kim 引dẫn 經kinh 對đối 釋thích 令linh 文văn 旨chỉ 可khả 見kiến 空không 與dữ 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 俱câu 非phi 世thế 攝nhiếp 者giả 經Kinh 云vân 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 下hạ 列liệt 十thập 五ngũ 句cú 訖ngật 乃nãi 云vân 是thị 故cố 得đắc 名danh 。 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 又hựu 云vân 虗hư 空không 若nhược 同đồng 是thị 有hữu 法pháp 者giả 不bất 得đắc 非phi 是thị 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 今kim 文văn 但đãn 云vân 空không 與dữ 涅Niết 槃Bàn 俱câu 非phi 世thế 攝nhiếp 也dã 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 者giả 即tức 經kinh 中trung 明minh 涅Niết 槃Bàn 十thập 五ngũ 句cú 中trung 云vân 是thị 有hữu 可khả 見kiến 可khả 證chứng 也dã 今kim 更cánh 義nghĩa 加gia 如Như 來Lai 以dĩ 由do 涅Niết 槃Bàn 是thị 斷đoạn 果quả 如Như 來Lai 是thị 智trí 果quả 斷đoạn 必tất 具cụ 智trí 故cố 義nghĩa 加gia 如Như 來Lai 也dã 虗hư 空không 常thường 故cố 者giả 經Kinh 云vân 虗hư 空không 之chi 性tánh 無vô 如như 是thị 法pháp 。 是thị 故cố 名danh 無vô 今kim 云vân 常thường 者giả 常thường 即tức 無vô 義nghĩa 故cố 章chương 安an 云vân 空không 只chỉ 是thị 無vô 無vô 即tức 是thị 常thường 是thị 故cố 不bất 然nhiên 者giả 虗hư 空không 無vô 證chứng 無vô 見kiến 也dã 即tức 經Kinh 云vân 無vô 如như 是thị 法pháp 。 豈khởi 非phi 等đẳng 者giả 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 即tức 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 虗hư 空không 常thường 故cố 無vô 證chứng 無vô 見kiến 即tức 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 故cố 云vân 不bất 同đồng 是thị 知tri 一nhất 段đoạn 經kinh 文văn 所sở 談đàm 三tam 因nhân 權quyền 實thật 對đối 論luận 以dĩ 權quyền 修tu 對đối 實thật 性tánh 則tắc 合hợp 權quyền 修tu 為vi 二nhị 故cố 云vân 緣duyên 了liễu 以dĩ 實thật 性tánh 對đối 修tu 則tắc 合hợp 實thật 性tánh 為vi 一nhất 故cố 云vân 正chánh 因nhân 若nhược 權quyền 實thật 各các 論luận 權quyền 修tu 自tự 三tam 故cố 前tiền 文văn 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 實thật 性tánh 亦diệc 三tam 故cố 前tiền 文văn 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 然nhiên 據cứ 經kinh 意ý 正chánh 對đối 一nhất 分phần/phân 根căn 緣duyên 合hợp 權quyền 修tu 為vi 二nhị 此thử 二nhị 不bất 徧biến 容dung 隔cách 無vô 情tình 合hợp 實thật 性tánh 為vi 一nhất 此thử 一nhất 乃nãi 徧biến 寧ninh 棄khí 瓦ngõa 石thạch 況huống 復phục 實thật 教giáo 雖tuy 合hợp 合hợp 乃nãi 具cụ 開khai 即tức 正chánh 因nhân 性tánh 具cụ 緣duyên 了liễu 性tánh 在tại 性tánh 則tắc 全toàn 修tu 成thành 性tánh 起khởi 修tu 則tắc 全toàn 性tánh 成thành 修tu 故cố 性tánh 三tam 既ký 徧biến 修tu 三tam 亦diệc 然nhiên 性tánh 徧biến 故cố 三tam 千thiên 在tại 理lý 故cố 云vân 無vô 情tình 佛Phật 性tánh 修tu 徧biến 故cố 三tam 千thiên 果quả 成thành 即tức 是thị 無vô 情tình 成thành 佛Phật 因nhân 果quả 不bất 二nhị 依y 正chánh 何hà 殊thù 請thỉnh 曉hiểu 三tam 千thiên 方phương 知tri 體thể 一nhất 不bất 應ưng 信tín 於ư 無vô 情tình 有hữu 性tánh 而nhi 疑nghi 於ư 無vô 情tình 成thành 佛Phật 也dã 。

金Kim 剛Cang 錍Bề 顯Hiển 性Tánh 錄Lục 卷quyển 第đệ 一nhất