大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 九cửu 圓Viên 瑛Anh 大Đại 師Sư 著trước 辛tân 二nhị 阿A 難Nan 明minh 心tâm 生sanh 信tín 。 分phân 三tam 壬nhâm 初sơ 承thừa 示thị 開khai 悟ngộ 二nhị 讚tán 謝tạ 獲hoạch 益ích 三tam 發phát 廣quảng 大đại 心tâm 。 壬nhâm 初sơ 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 敘tự 承thừa 示thị 二nhị 敘tự 開khai 悟ngộ 。 今kim 初sơ 。 爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 蒙mông 佛Phật 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 此thử 結kết 集tập 經Kinh 家gia 。 敘tự 述thuật 阿A 難Nan 。 悟ngộ 明minh 本bổn 有hữu 真chân 心tâm 。 發phát 起khởi 大Đại 乘Thừa 正chánh 信tín 。 先tiên 敘tự 承thừa 示thị 。 以dĩ 為vi 開khai 悟ngộ 之chi 大đại 本bổn 也dã 。 爾nhĩ 時thời 乃nãi 如Như 來Lai 。 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 。 已dĩ 竟cánh 之chi 時thời 。 微vi 者giả 隱ẩn 微vi 。 昔tích 日nhật 權quyền 宗tông 。 未vị 曾tằng 顯hiển 說thuyết 。 六lục 識thức 是thị 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 根căn 性tánh 是thị 涅Niết 槃Bàn 正chánh 因nhân 。 妙diệu 者giả 奧áo 妙diệu 。 今kim 日nhật 實thật 教giáo 。 廣quảng 談đàm 了liễu 義nghĩa 。 直trực 指chỉ 生sanh 滅diệt 身thân 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 是thị 真Chân 如Như 。 此thử 即tức 上thượng 三tam 卷quyển 之chi 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 通thông 承thừa 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 科khoa 中trung 。 諸chư 文văn 為vi 言ngôn 。 良lương 以dĩ 此thử 大đại 開khai 解giải 。 功công 夫phu 非phi 近cận 。 今kim 當đương 總tổng 前tiền 。 撮toát 其kỳ 大đại 要yếu 。 令linh 知tri 微vi 妙diệu 之chi 實thật 。 破phá 妄vọng 心tâm 有hữu 三tam 。 一nhất 。 七thất 破phá 以dĩ 密mật 示thị 無vô 處xứ 。 二nhị 。 重trùng 徵trưng 以dĩ 顯hiển 呵ha 非phi 心tâm 。 三tam 。 縱túng 奪đoạt 以dĩ 決quyết 指chỉ 無vô 體thể 。 是thị 所sở 以dĩ 破phá 妄vọng 心tâm 者giả 。 極cực 微vi 細tế 而nhi 盡tận 精tinh 妙diệu 矣hĩ 。 顯hiển 真chân 心tâm 文văn 中trung 亦diệc 三tam 。 一nhất 示thị 見kiến 等đẳng 。 而nhi 克khắc 就tựu 根căn 性tánh 。 直trực 指chỉ 其kỳ 實thật 體thể 。 二nhị 。 示thị 陰ấm 等đẳng 。 而nhi 廣quảng 融dung 諸chư 相tướng 。 以dĩ 明minh 其kỳ 一nhất 體thể 。 三tam 。 示thị 地địa 等đẳng 。 而nhi 極cực 顯hiển 圓viên 融dung 。 以dĩ 彰chương 其kỳ 全toàn 體thể 。 是thị 所sở 以dĩ 顯hiển 真chân 心tâm 者giả 。 亦diệc 可khả 謂vị 極cực 微vi 細tế 而nhi 盡tận 精tinh 妙diệu 矣hĩ 。 ❖ 癸quý 二nhị 敘tự 開khai 悟ngộ 分phân 二nhị 子tử 初sơ 敘tự 心tâm 蕩đãng 然nhiên 二nhị 敘tự 身thân 蕩đãng 然nhiên 。 今kim 初sơ 。 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 是thị 諸chư 大đại 眾chúng 。 各các 各các 自tự 知tri 。 心tâm 遍biến 十thập 方phương 。 見kiến 十thập 方phương 空không 。 如như 觀quan 手thủ 中trung 。 所sở 持trì 葉diệp 物vật 。 阿A 難Nan 開khai 悟ngộ 。 即tức 是thị 已dĩ 開khai 見kiến 道Đạo 之chi 眼nhãn 。 自tự 第đệ 一nhất 捲quyển 。 阿A 難Nan 認nhận 識thức 為vi 心tâm 。 三tam 迷mê 被bị 破phá 。 遂toại 即tức 捨xả 妄vọng 求cầu 真chân 。 求cầu 如Như 來Lai 為vi 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 為vi 開khai 道Đạo 眼nhãn 。 如Như 來Lai 即tức 為vi 。 指chỉ 見kiến 是thị 心tâm 。 顯hiển 見kiến 不bất 動động 。 不bất 滅diệt 。 不bất 失thất 。 無vô 還hoàn 。 不bất 雜tạp 。 無vô 礙ngại 。 不bất 分phân 。 超siêu 情tình 。 離ly 見kiến 。 經kinh 歷lịch 十thập 番phiên 。 可khả 謂vị 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 而nhi 至chí 微vi 細tế 矣hĩ 。 更cánh 為vi 會hội 四tứ 科khoa 。 全toàn 事sự 即tức 理lý 。 融dung 七thất 大đại 全toàn 相tướng 皆giai 性tánh 。 普phổ 融dung 萬vạn 法pháp 。 可khả 謂vị 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 而nhi 極cực 奧áo 妙diệu 矣hĩ 。 由do 是thị 阿A 難Nan 明minh 心tâm 生sanh 信tín 。 頓đốn 開khai 道Đạo 眼nhãn 。 故cố 有hữu 此thử 悟ngộ 。 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 者giả 。 當đương 以dĩ 二nhị 義nghĩa 釋thích 之chi 。 一nhất 。 達đạt 妄vọng 本bổn 空không 。 昔tích 在tại 迷mê 時thời 。 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 乃nãi 為vi 六lục 根căn 所sở 局cục 。 六lục 識thức 所sở 錮# 。 皆giai 成thành 罣quái 礙ngại 。 今kim 者giả 了liễu 達đạt 妄vọng 身thân 。 妄vọng 心tâm 。 本bổn 自tự 空không 寂tịch 。 蕩đãng 然nhiên 如như 大đại 水thủy 漂phiêu 蕩đãng 無vô 存tồn 。 故cố 得đắc 無vô 礙ngại 。 解giải 脫thoát 自tự 在tại 也dã 。 知tri 真chân 本bổn 具cụ 。 昔tích 在tại 迷mê 時thời 。 將tương 本bổn 有hữu 法pháp 性tánh 身thân 。 妙diệu 明minh 心tâm 。 埋mai 沒một 於ư 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 之chi 中trung 。 幻huyễn 妄vọng 身thân 心tâm 之chi 內nội 。 今kim 者giả 知tri 法Pháp 身thân 清thanh 淨tịnh 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 則tắc 身thân 蕩đãng 然nhiên 。 妙diệu 心tâm 圓viên 明minh 。 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 則tắc 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 無vô 形hình 無vô 相tướng 。 蕩đãng 然nhiên 寬khoan 廓khuếch 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 得đắc 大đại 受thọ 用dụng 也dã 。 是thị 諸chư 大đại 眾chúng 。 各các 各các 自tự 知tri 。 心tâm 遍biến 十thập 方phương 者giả 。 以dĩ 既ký 蒙mông 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 不bất 獨độc 當đương 機cơ 阿A 難Nan 得đắc 悟ngộ 。 是thị 諸chư 同đồng 聞văn 大đại 眾chúng 。 亦diệc 多đa 各các 各các 自tự 知tri 。 自tự 知tri 即tức 悟ngộ 也dã 。 其kỳ 中trung 大đại 眾chúng 。 位vị 有hữu 淺thiển 。 深thâm 不bất 同đồng 。 悟ngộ 有hữu 解giải 。 證chứng 不bất 等đẳng 。 所sở 悟ngộ 為vi 何hà 。 乃nãi 悟ngộ 真chân 心tâm 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 包bao 含hàm 萬vạn 法pháp 。 較giảo 之chi 昔tích 日nhật 。 認nhận 識thức 為vi 心tâm 。 執chấp 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 捨xả 妄vọng 求cầu 真chân 文văn 云vân 。 不bất 知tri 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 不bất 失thất 科khoa 中trung 云vân 。 不bất 知tri 色sắc 身thân 。 外ngoại 洎kịp 山sơn 河hà 。 虛hư 空không 大đại 地địa 。 咸hàm 是thị 妙diệu 明minh 。 真chân 心tâm 中trung 物vật 。 不bất 雜tạp 科khoa 中trung 則tắc 曰viết 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。 不bất 分phân 科khoa 中trung 又hựu 謂vị 。 茫mang 然nhiên 不bất 知tri 。 是thị 義nghĩa 終chung 始thỉ 。 四tứ 科khoa 總tổng 標tiêu 文văn 云vân 。 殊thù 不bất 能năng 知tri 。 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 常thường 住trụ 妙diệu 明minh 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 此thử 皆giai 不bất 自tự 知tri 也dã 。 今kim 聞văn 四tứ 科khoa 。 全toàn 事sự 即tức 理lý 。 七thất 大đại 全toàn 相tướng 皆giai 性tánh 。 到đáo 此thử 云vân 散tán 月nguyệt 明minh 。 瓜qua 熟thục 蒂# 落lạc 。 如như 人nhân 飲ẩm 水thủy 。 冷lãnh 煖noãn 自tự 知tri 。 心tâm 遍biến 十thập 方phương 。 見kiến 十thập 方phương 虛hư 空không 。 乃nãi 依y 報báo 世thế 界giới 之chi 最tối 大đại 者giả 。 在tại 真chân 心tâm 中trung 。 如như 觀quan 手thủ 中trung 。 所sở 持trì 葉diệp 物vật 。 此thử 則tắc 觀quán 大đại 同đồng 小tiểu 也dã 。 葉diệp 即tức 貝bối 葉diệp 。 物vật 如như 菴am 摩ma 羅la 果quả 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 諸chư 所sở 有hữu 物vật 。 皆giai 即tức 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 此thử 悟ngộ 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 一nhất 切thiết 包bao 括quát 之chi 詞từ 。 世thế 間gian 即tức 情tình 。 器khí 二nhị 世thế 間gian 。 身thân 心tâm 世thế 界giới 是thị 也dã 。 此thử 皆giai 領lãnh 上thượng 顯hiển 見kiến 科khoa 中trung 。 第đệ 四tứ 顯hiển 見kiến 不bất 失thất 文văn 云vân 。 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 及cập 心tâm 所sở 使sử 。 諸chư 所sở 緣duyên 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 汝nhữ 身thân 汝nhữ 心tâm 。 皆giai 是thị 妙diệu 明minh 。 真chân 精tinh 妙diệu 心tâm 。 中trung 所sở 現hiện 物vật 。 又hựu 領lãnh 第đệ 八bát 顯hiển 見kiến 不bất 分phân 文văn 云vân 。 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 即tức 身thân 心tâm 世thế 界giới 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 又hựu 領lãnh 陰ấm 等đẳng 四tứ 科khoa 。 皆giai 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 而nhi 成thành 此thử 悟ngộ 。 至chí 此thử 則tắc 斥xích 破phá 妄vọng 心tâm 。 顯hiển 示thị 真chân 心tâm 之chi 旨chỉ 。 方phương 以dĩ 極cực 領lãnh 。 更cánh 不bất 再tái 認nhận 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 為vi 心tâm 矣hĩ 。 心tâm 精tinh 遍biến 圓viên 。 含hàm 裹khỏa 十thập 方phương 。 此thử 悟ngộ 心tâm 包bao 萬vạn 法pháp 。 嚮hướng 者giả 誤ngộ 認nhận 妄vọng 想tưởng 為vi 真chân 心tâm 。 惑hoặc 在tại 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 身thân 在tại 界giới 中trung 。 界giới 在tại 空không 中trung 。 重trùng 重trùng 含hàm 裹khỏa 。 遺di 真chân 認nhận 妄vọng 。 迷mê 已dĩ 為vi 物vật 。 曾tằng 無vô 超siêu 越việt 。 今kim 者giả 圓viên 悟ngộ 真chân 心tâm 。 惟duy 精tinh 惟duy 一nhất 。 惟duy 是thị 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 純thuần 一nhất 無vô 雜tạp 。 周chu 遍biến 圓viên 滿mãn 。 故cố 曰viết 。 心tâm 精tinh 遍biến 圓viên 。 含hàm 容dung 萬vạn 法pháp 。 包bao 裹khỏa 十thập 方phương 。 無vô 往vãng 而nhi 非phi 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 無vô 處xứ 不bất 是thị 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 此thử 則tắc 轉chuyển 小tiểu 成thành 大đại 也dã 。 乃nãi 領lãnh 上thượng 七thất 大đại 文văn 中trung 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 成thành 此thử 悟ngộ 。 以dĩ 上thượng 正chánh 敘tự 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 子tử 二nhị 敘tự 身thân 蕩đãng 然nhiên 。 反phản 觀quán 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 猶do 彼bỉ 十thập 方phương 。 虛hư 空không 之chi 中trung 。 吹xuy 一nhất 微vi 塵trần 。 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 此thử 悟ngộ 正chánh 報báo 法Pháp 身thân 。 嚮hướng 者giả 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 以dĩ 為vi 遍biến 身thân 。 亦diệc 復phục 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 六lục 根căn 各các 局cục 。 四tứ 支chi 質chất 礙ngại 。 處xử 在tại 空không 界giới 之chi 中trung 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 今kim 則tắc 悟ngộ 明minh 本bổn 有hữu 法Pháp 身thân 。 虛hư 廓khuếch 曠khoáng 蕩đãng 。 猶do 若nhược 太thái 虛hư 。 反phản 觀quán 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 血huyết 肉nhục 之chi 身thân 。 高cao 不bất 過quá 七thất 尺xích 。 壽thọ 不bất 上thượng 百bách 年niên 。 總tổng 屬thuộc 幻huyễn 妄vọng 不bất 實thật 。 猶do 彼bỉ 十thập 方phương 。 虛hư 空không 之chi 中trung 。 風phong 吹xuy 所sở 起khởi 一nhất 點điểm 微vi 塵trần 。 至chí 渺# 小tiểu 。 極cực 幻huyễn 妄vọng 。 似tự 有hữu 似tự 無vô 。 太thái 虛hư 喻dụ 法Pháp 身thân 廣quảng 大đại 。 微vi 塵trần 喻dụ 生sanh 身thân 渺# 小tiểu 。 此thử 身thân 在tại 法pháp 性tánh 空không 中trung 。 如như 草thảo 露lộ 風phong 燈đăng 。 雖tuy 然nhiên 暫tạm 存tồn 。 終chung 非phi 永vĩnh 存tồn 。 故cố 曰viết 若nhược 存tồn 。 又hựu 如như 幻huyễn 事sự 夢mộng 境cảnh 。 雖tuy 未vị 即tức 亡vong 。 終chung 歸quy 滅diệt 亡vong 。 故cố 曰viết 若nhược 亡vong 。 此thử 則tắc 轉chuyển 麤thô 為vi 細tế 也dã 。 如như 湛trạm 巨cự 海hải 。 流lưu 一nhất 浮phù 漚âu 。 起khởi 滅diệt 無vô 從tùng 。 瞭# 然nhiên 自tự 知tri 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 向hướng 者giả 誤ngộ 執chấp 此thử 身thân 堅kiên 實thật 。 今kim 悟ngộ 法pháp 性tánh 身thân 。 如như 湛trạm 然nhiên 澄trừng 清thanh 不bất 動động 之chi 巨cự 大đại 也dã 海hải 。 生sanh 身thân 如như 海hải 中trung 所sở 。 流lưu 一nhất 浮phù 漚âu 。 倏thúc 起khởi 倏thúc 滅diệt 。 起khởi 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 無vô 所sở 從tùng 去khứ 。 常thường 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 乃nãi 屬thuộc 幻huyễn 妄vọng 無vô 常thường 。 此thử 則tắc 轉chuyển 實thật 為vi 虛hư 也dã 。 瞭# 然nhiên 自tự 知tri 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 者giả 。 此thử 結kết 身thân 蕩đãng 然nhiên 也dã 。 前tiền 敘tự 開khai 悟ngộ 之chi 文văn 。 總tổng 標tiêu 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 身thân 即tức 法pháp 性tánh 身thân 。 心tâm 即tức 妙diệu 明minh 心tâm 。 因nhân 悟ngộ 法Pháp 身thân 妙diệu 心tâm 。 故cố 得đắc 蕩đãng 然nhiên 無vô 礙ngại 。 下hạ 則tắc 先tiên 敘tự 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 阿A 難Nan 與dữ 大đại 眾chúng 。 自tự 知tri 妙diệu 心tâm 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 心tâm 包bao 萬vạn 法pháp 。 澈triệt 悟ngộ 依y 報báo 。 法pháp 法pháp 全toàn 真chân 。 後hậu 敘tự 身thân 蕩đãng 然nhiên 。 因nhân 悟ngộ 法Pháp 身thân 廣quảng 大đại 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 故cố 反phản 觀quán 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 如như 空không 中trung 一nhất 塵trần 。 海hải 中trung 一nhất 漚âu 。 是thị 以dĩ 結kết 曰viết 。 瞭# 然nhiên 自tự 知tri 。 瞭# 然nhiên 明minh 白bạch 。 纖tiêm 毫hào 不bất 昧muội 。 親thân 證chứng 實thật 到đáo 。 自tự 知tri 自tự 信tín 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 也dã 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 者giả 。 即tức 得đắc 親thân 見kiến 。 本bổn 覺giác 妙diệu 心tâm 。 本bổn 覺giác 妙diệu 心tâm 。 是thị 本bổn 有hữu 法Pháp 身thân 。 一nhất 向hướng 迷mê 時thời 。 法Pháp 身thân 埋mai 沒một 在tại 五ngũ 蘊uẩn 身thân 中trung 。 今kim 已dĩ 開khai 悟ngộ 。 親thân 見kiến 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 雖tuy 然nhiên 曰viết 獲hoạch 。 既ký 屬thuộc 本bổn 有hữu 。 實thật 非phi 新tân 得đắc 。 此thử 身thân 常thường 無vô 始thỉ 終chung 。 住trụ 無vô 去khứ 來lai 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 則tắc 永vĩnh 劫kiếp 不bất 滅diệt 。 故cố 曰viết 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 此thử 亦diệc 領lãnh 前tiền 。 不bất 滅diệt 。 不bất 失thất 。 無vô 還hoàn 三tam 科khoa 。 及cập 釋thích 迷mê 悶muộn 科khoa 末mạt 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。 會hội 四tứ 科khoa 一nhất 一nhất 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 。 融dung 七thất 大đại 一nhất 一nhất 皆giai 如như 來lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 諸chư 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 而nhi 成thành 此thử 悟ngộ 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 交Giao 光Quang 法Pháp 師Sư 云vân 。 經kinh 家gia 於ư 佛Phật 說thuyết 之chi 後hậu 。 偈kệ 讚tán 之chi 前tiền 。 特đặc 詳tường 敘tự 此thử 者giả 。 正chánh 以dĩ 示thị 奢xa 摩ma 他tha 。 秘bí 奧áo 觀quán 體thể 。 令linh 行hành 人nhân 於ư 此thử 著trước 眼nhãn 。 蓋cái 通thông 前tiền 三tam 卷quyển 工công 夫phu 。 全toàn 為vi 揭yết 露lộ 。 此thử 至chí 妙diệu 至chí 密mật 之chi 觀quán 體thể 也dã 。 良lương 以dĩ 眾chúng 生sanh 常thường 流lưu 轉chuyển 。 權quyền 乘thừa 不bất 究cứu 竟cánh 者giả 。 皆giai 緣duyên 未vị 見kiến 此thử 體thể 。 猶do 如như 生sanh 盲manh 故cố 也dã 。 行hành 人nhân 若nhược 能năng 於ư 斯tư 所sở 敘tự 。 心tâm 境cảnh 一nhất 如như 。 不bất 犯phạm 思tư 惟duy 。 物vật 物vật 頭đầu 頭đầu 。 瞭# 然nhiên 在tại 目mục 。 渾hồn 是thị 妙diệu 心tâm 自tự 體thể 。 亦diệc 不bất 費phí 纖tiêm 毫hào 功công 力lực 。 身thân 心tâm 本bổn 來lai 。 廓khuếch 周chu 沙sa 界giới 。 但đãn 不bất 馳trì 散tán 。 積tích 之chi 歲tuế 月nguyệt 。 而nhi 不bất 心tâm 開khai 者giả 。 未vị 之chi 有hữu 也dã 。 當đương 知tri 本bổn 惟duy 一nhất 體thể 。 若nhược 語ngữ 正chánh 因nhân 本bổn 性tánh 。 即tức 空Không 如Như 來Lai 藏Tạng 。 以dĩ 一nhất 味vị 真Chân 如Như 。 更cánh 無vô 餘dư 物vật 故cố 。 若nhược 兼kiêm 了liễu 因nhân 。 即tức 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 秘bí 密mật 觀quán 照chiếu 。 以dĩ 親thân 見kiến 自tự 心tâm 。 非phi 作tác 意ý 思tư 惟duy 故cố 。 若nhược 更cánh 不bất 避tị 彌di 天thiên 過quá 犯phạm 。 則tắc 西tây 來lai 直trực 指chỉ 。 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 。 即tức 此thử 而nhi 已dĩ 。 但đãn 彼bỉ 直trực 入nhập 無vô 分phân 別biệt 。 此thử 由do 方phương 便tiện 分phân 別biệt 。 至chí 此thử 無vô 分phân 別biệt 處xứ 。 其kỳ 歸quy 一nhất 也dã 。 此thử 似tự 意ý 盡tận 無vô 餘dư 。 然nhiên 奢Xa 摩Ma 他Tha 未vị 竟cánh 。 後hậu 二nhị 藏tạng 未vị 談đàm 。 彼bỉ 是thị 何hà 意ý 。 答đáp 。 徵trưng 密mật 觀quán 照chiếu 。 此thử 方phương 了liễu 其kỳ 密mật 字tự 。 以dĩ 體thể 屬thuộc 秘bí 奧áo 故cố 也dã 。 彼bỉ 乃nãi 兼kiêm 用dụng 。 盡tận 其kỳ 精tinh 細tế 。 始thỉ 屬thuộc 微vi 字tự 。 宜nghi 酌chước 分phân 之chi 。 初sơ 承thừa 示thị 開khai 悟ngộ 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 讚tán 謝tạ 獲hoạch 益ích 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 讚tán 謝tạ 佛Phật 法Pháp 二nhị 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 今kim 初sơ 。 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 於ư 如Như 來Lai 前tiền 。 說thuyết 偈kệ 讚tán 佛Phật 。 此thử 亦diệc 經Kinh 家gia 所sở 敘tự 。 禮lễ 謝tạ 標tiêu 偈kệ 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 者giả 。 向hướng 所sở 未vị 悟ngộ 。 今kim 得đắc 妙diệu 悟ngộ 。 是thị 為vi 昔tích 所sở 未vị 曾tằng 有hữu 。 蓋cái 悟ngộ 有hữu 解giải 悟ngộ 。 證chứng 悟ngộ 之chi 不bất 同đồng 。 位vị 有hữu 深thâm 位vị 。 淺thiển 位vị 之chi 不bất 等đẳng 。 如như 阿A 難Nan 但đãn 解giải 悟ngộ 而nhi 已dĩ 。 是thị 以dĩ 仍nhưng 居cư 初sơ 果quả 之chi 位vị 。 今kim 即tức 以dĩ 所sở 悟ngộ 之chi 理lý 。 偈kệ 讚tán 於ư 佛Phật 。 妙diệu 湛trạm 總tổng 持trì 不bất 動động 尊Tôn 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王Vương 世thế 希hy 有hữu 。 此thử 讚tán 謝tạ 佛Phật 法Pháp 。 上thượng 句cú 讚tán 佛Phật 。 下hạ 句cú 上thượng 四tứ 字tự 讚tán 法Pháp 。 下hạ 三tam 字tự 雙song 讚tán 佛Phật 法Pháp 。 標tiêu 偈kệ 中trung 袛# 標tiêu 讚tán 佛Phật 。 以dĩ 法pháp 是thị 佛Phật 所sở 證chứng 。 亦diệc 為vi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 標tiêu 佛Phật 即tức 可khả 攝nhiếp 法pháp 。 阿A 難Nan 今kim 以dĩ 所sở 悟ngộ 之chi 理lý 。 即tức 佛Phật 所sở 證chứng 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 乃nãi 依y 之chi 而nhi 讚tán 佛Phật 法Pháp 。 上thượng 句cú 依y 佛Phật 所sở 證chứng 。 法Pháp 身thân 。 般Bát 若Nhã 。 解giải 脫thoát 三tam 德đức 秘bí 密mật 之chi 藏tạng 。 圓viên 成thành 法pháp 。 報báo 。 應ưng 三Tam 身Thân 。 讚tán 佛Phật 三Tam 身Thân 。 是thị 謂vị 讚tán 佛Phật 。 乃nãi 順thuận 序tự 而nhi 讚tán 。 與dữ 諸chư 家gia 略lược 有hữu 不bất 同đồng 。 妙diệu 湛trạm 讚tán 佛Phật 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 。 為vi 諸chư 法pháp 所sở 依y 之chi 理lý 體thể 。 在tại 無vô 情tình 分phần 中trung 為vi 法pháp 性tánh 。 在tại 有hữu 情tình 分phần 中trung 為vi 佛Phật 性tánh 。 即tức 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 之chi 佛Phật 性tánh 。 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 眾chúng 生sanh 在tại 迷mê 。 法Pháp 身thân 埋mai 沒một 於ư 五ngũ 蘊uẩn 山sơn 中trung 。 我ngã 佛Phật 因nhân 中trung 。 悟ngộ 此thử 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 之chi 真chân 心tâm 。 即tức 法Pháp 身thân 德đức 。 依y 此thử 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 然nhiên 後hậu 圓viên 成thành 。 果Quả 地Địa 修tu 證chứng 。 得đắc 證chứng 離ly 垢cấu 妙diệu 極cực 法Pháp 身thân 。 是thị 謂vị 成thành 佛Phật 。 經Kinh 云vân 。 微vi 妙diệu 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 湛trạm 然nhiên 映ánh 一nhất 切thiết 。 故cố 讚tán 曰viết 妙diệu 湛trạm 。 總tổng 持trì 。 讚tán 佛Phật 報báo 身thân 。 報báo 身thân 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 身thân 。 此thử 智trí 即tức 般Bát 若Nhã 妙diệu 智trí 。 是thị 般Bát 若Nhã 德đức 。 人nhân 人nhân 本bổn 有hữu 。 佛Phật 云vân 。 大đại 地địa 眾chúng 生sanh 。 個cá 個cá 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 德đức 相tướng 。 即tức 指chỉ 般Bát 若Nhã 德đức 。 眾chúng 生sanh 迷mê 此thử 。 全toàn 智trí 成thành 識thức 。 我ngã 佛Phật 因nhân 中trung 悟ngộ 此thử 。 依y 如như 如như 智trí 。 照chiếu 如như 如như 理lý 。 回hồi 光quang 返phản 照chiếu 。 照chiếu 澈triệt 心tâm 源nguyên 。 惑hoặc 盡tận 智trí 圓viên 。 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 得đắc 根căn 本bổn 智trí 。 成thành 自tự 受thọ 用dụng 報báo 身thân 。 此thử 智trí 總tổng 持trì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 為vi 一nhất 切thiết 。 智trí 之chi 根căn 本bổn 。 依y 根căn 本bổn 智trí 。 復phục 起khởi 後hậu 得đắc 智trí 。 成thành 他tha 受thọ 用dụng 報báo 身thân 。 總tổng 持trì 無vô 量lượng 。 相tướng 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 。 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 。 作tác 外ngoại 熏huân 之chi 緣duyên 。 故cố 讚tán 曰viết 總tổng 持trì 。 不bất 動động 。 讚tán 佛Phật 應ưng 身thân 。 應ưng 身thân 乃nãi 應ứng 眾chúng 生sanh 機cơ 。 所sở 示thị 現hiện 之chi 身thân 。 觀quán 察sát 眾chúng 生sanh 。 應ưng 以dĩ 勝thắng 應ưng 。 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 現hiện 勝thắng 應ưng 身thân 。 應ưng 以dĩ 劣liệt 應ưng 。 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 現hiện 劣liệt 應ưng 身thân 。 應ưng 以dĩ 樹thụ 神thần 。 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 現hiện 樹thụ 神thần 身thân 。 隨tùy 機cơ 應ưng 現hiện 。 不bất 動động 本bổn 際tế 。 普phổ 應ưng 十thập 方phương 。 自tự 在tại 解giải 脫thoát 。 任nhậm 運vận 無vô 礙ngại 。 即tức 解giải 脫thoát 德đức 。 如như 佛Phật 初sơ 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 。 以dĩ 大đại 教giáo 不bất 契khế 於ư 小tiểu 機cơ 。 由do 是thị 雙song 垂thùy 兩lưỡng 相tướng 。 不bất 動động 寂tịch 場tràng 。 而nhi 遊du 鹿Lộc 苑Uyển 。 現hiện 丈trượng 六lục 身thân 。 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 法Pháp 。 故cố 讚tán 曰viết 不bất 動động 。 此thử 以dĩ 三tam 德đức 三Tam 身Thân 合hợp 釋thích 。 以dĩ 佛Phật 證chứng 三tam 德đức 成thành 三Tam 身Thân 。 故cố 以dĩ 讚tán 之chi 。 尊tôn 字tự 。 由do 佛Phật 從tùng 因nhân 剋khắc 果quả 。 五ngũ 住trụ 究cứu 盡tận 。 二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。 福phước 慧tuệ 兩lưỡng 足túc 。 九cửu 界giới 稱xưng 尊tôn 。 為vi 世thế 間gian 六lục 凡phàm 。 出xuất 世thế 三tam 乘thừa 。 之chi 所sở 共cộng 尊tôn 故cố 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王Vương 。 即tức 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 。 世Thế 尊Tôn 所sở 證chứng 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 阿A 難Nan 啟khải 請thỉnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 之chi 定định 。 前tiền 請thỉnh 說thuyết 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三tam 摩ma 。 禪thiền 那na 。 乃nãi 定định 之chi 別biệt 名danh 。 後hậu 佛Phật 告cáo 以dĩ 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王Vương 。 即tức 三tam 定định 之chi 總tổng 名danh 。 今kim 以dĩ 總tổng 名danh 讚tán 之chi 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 譯dịch 為vi 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 佛Phật 證chứng 此thử 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 之chi 定định 。 前tiền 說thuyết 四tứ 科khoa 七thất 大đại 。 一nhất 切thiết 事sự 相tướng 之chi 法pháp 。 一nhất 一nhất 會hội 歸quy 。 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 本bổn 不bất 生sanh 滅diệt 。 自tự 性tánh 天thiên 然nhiên 妙diệu 定định 。 即tức 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 也dã 。 此thử 定định 為vi 定định 中trung 之chi 王vương 。 能năng 統thống 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 阿A 難Nan 聞văn 此thử 悟ngộ 此thử 。 故cố 以dĩ 所sở 悟ngộ 之chi 定định 名danh 讚tán 之chi 。 世thế 希hy 有hữu 三tam 字tự 。 雙song 讚tán 佛Phật 法Pháp 。 難nan 逢phùng 難nan 遇ngộ 。 如như 法Pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 出xuất 於ư 世thế 。 懸huyền 遠viễn 值trị 遇ngộ 難nan 。 正chánh 使sử 出xuất 於ư 世thế 。 說thuyết 是thị 法Pháp 復phục 難nan 。 譬thí 如như 優ưu 曇đàm 花hoa 。 時thời 時thời 乃nãi 一nhất 現hiện 。 豈khởi 非phi 世thế 所sở 希hy 有hữu 耶da 。 ❖ 癸quý 二nhị 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 銷tiêu 我ngã 億ức 劫kiếp 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 不bất 歷lịch 僧Tăng 祗chi 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 此thử 明minh 所sở 獲hoạch 之chi 益ích 。 上thượng 句cú 斷đoạn 妄vọng 益ích 。 下hạ 句cú 明minh 真chân 益ích 。 銷tiêu 者giả 銷tiêu 除trừ 。 億ức 劫kiếp 即tức 無vô 量lượng 劫kiếp 。 非phi 局cục 定định 數số 。 顛điên 倒đảo 想tưởng 者giả 。 迷mê 真chân 認nhận 妄vọng 。 執chấp 妄vọng 為vi 真chân 。 真chân 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 迷mê 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 惑hoặc 法pháp 在tại 心tâm 外ngoại 。 身thân 心tâm 萬vạn 法pháp 。 各các 有hữu 自tự 體thể 。 妄vọng 認nhận 身thân 心tâm 為vi 實thật 我ngã 。 萬vạn 法pháp 為vi 實thật 法pháp 。 我ngã 。 法pháp 二nhị 執chấp 顛điên 倒đảo 重trùng 重trùng 錮# 蔽tế 。 將tương 本bổn 有hữu 法Pháp 身thân 。 迷mê 不bất 自tự 知tri 。 則tắc 非phi 失thất 似tự 失thất 。 若nhược 一nhất 旦đán 開khai 悟ngộ 。 親thân 見kiến 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 則tắc 無vô 得đắc 為vi 得đắc 矣hĩ 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 循tuần 循tuần 善thiện 誘dụ 。 破phá 緣duyên 影ảnh 之chi 非phi 心tâm 。 指chỉ 根căn 中trung 之chi 佛Phật 性tánh 。 十thập 番phiên 正chánh 示thị 。 二nhị 見kiến 翻phiên 顯hiển 。 更cánh 會hội 四tứ 科khoa 。 則tắc 妄vọng 即tức 真chân 。 復phục 融dung 七thất 大đại 。 全toàn 相tướng 全toàn 性tánh 。 將tương 本bổn 有hữu 法Pháp 身thân 。 和hòa 盤bàn 托thác 出xuất 。 如như 雲vân 開khai 見kiến 日nhật 。 冰băng 化hóa 為vi 水thủy 。 億ức 劫kiếp 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 一nhất 旦đán 銷tiêu 除trừ 矣hĩ 。 而nhi 此thử 銷tiêu 除trừ 之chi 功công 。 一nhất 由do 如Như 來Lai 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 二nhị 由do 阿A 難Nan 悟ngộ 明minh 心tâm 性tánh 。 如như 若nhược 不bất 悟ngộ 真chân 心tâm 。 安an 得đắc 銷tiêu 除trừ 妄vọng 惑hoặc 。 不bất 歷lịch 僧tăng 祗chi 獲hoạch 法Pháp 身thân 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 僧tăng 祗chi 劫kiếp 。 此thử 云vân 無vô 數số 劫kiếp 。 劫kiếp 者giả 劫kiếp 波ba 。 乃nãi 長trường 時thời 分phân 。 婆Bà 沙Sa 論Luận 云vân 。 三tam 祗chi 修tu 六Lục 度Độ 行hành 。 百bách 劫kiếp 種chủng 相tướng 好hảo 因nhân 。 然nhiên 後hậu 獲hoạch 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 唯Duy 識Thức 論Luận 云vân 。 地địa 前tiền 歷lịch 一nhất 僧tăng 祗chi 。 初Sơ 地Địa 至chí 七Thất 地Địa 。 滿mãn 二nhị 僧tăng 祗chi 。 八Bát 地Địa 至chí 等Đẳng 覺Giác 。 是thị 三tam 僧tăng 祗chi 。 然nhiên 後hậu 究cứu 竟cánh 法Pháp 身thân 。 今kim 阿A 難Nan 自tự 敘tự 。 不bất 必tất 經kinh 歷lịch 三tam 大đại 阿a 僧tăng 祗chi 劫kiếp 。 已dĩ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 以dĩ 為vi 致trí 疑nghi 之chi 端đoan 。 致trí 疑nghi 有hữu 三tam 。 一nhất 。 執chấp 婆bà 沙sa 唯duy 識thức 。 權quyền 乘thừa 不bất 了liễu 之chi 義nghĩa 。 疑nghi 今kim 大Đại 乘Thừa 圓viên 實thật 之chi 旨chỉ 。 二nhị 。 阿A 難Nan 希hy 除trừ 細tế 惑hoặc 。 早tảo 登đăng 妙diệu 覺giác 。 是thị 未vị 獲hoạch 法Pháp 身thân 之chi 明minh 證chứng 。 三tam 。 阿A 難Nan 仍nhưng 居cư 初Sơ 果Quả 。 至chí 如Như 來Lai 說thuyết 定định 已dĩ 竟cánh 。 方phương 得đắc 進tiến 位vị 於ư 二Nhị 果Quả 。 何hà 得đắc 遽cự 云vân 。 不bất 歷lịch 僧tăng 祗chi 獲hoạch 法Pháp 身thân 耶da 。 以dĩ 致trí 議nghị 論luận 紛phân 紛phân 。 莫mạc 衷# 一nhất 是thị 。 今kim 特đặc 詳tường 釋thích 。 第đệ 一nhất 當đương 究cứu 獲hoạch 字tự 。 獲hoạch 者giả 得đắc 也dã 。 有hữu 悟ngộ 得đắc 證chứng 得đắc 之chi 不bất 同đồng 。 阿A 難Nan 煩phiền 惱não 障chướng 重trọng 。 所sở 知tri 障chướng 輕khinh 。 況huống 已dĩ 發phát 大đại 心tâm 。 已dĩ 求cầu 佛Phật 定định 。 佛Phật 為vi 重trùng 重trùng 開khai 示thị 。 直trực 指chỉ 本bổn 有hữu 真chân 心tâm 。 以dĩ 為vi 菩Bồ 提Đề 正chánh 因nhân 。 此thử 心tâm 不bất 生sanh 滅diệt 。 不bất 動động 搖dao 。 即tức 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 昔tích 被bị 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 之chi 所sở 覆phú 蓋cái 。 現hiện 倒đảo 想tưởng 已dĩ 銷tiêu 。 如như 雲vân 開khai 自tự 當đương 見kiến 日nhật 。 則tắc 親thân 見kiến 本bổn 有hữu 佛Phật 性tánh 。 而nhi 云vân 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 者giả 。 何hà 過quá 。 第đệ 二nhị 當đương 究cứu 權quyền 實thật 教giáo 殊thù 。 權quyền 教giáo 多đa 重trọng 事sự 相tướng 。 必tất 假giả 修tu 成thành 。 實thật 教giáo 則tắc 重trọng 性tánh 具cụ 。 貴quý 在tại 了liễu 悟ngộ 。 未vị 悟ngộ 之chi 先tiên 。 法Pháp 身thân 本bổn 自tự 現hiện 成thành 。 圓Viên 覺Giác 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 成thành 佛Phật 道Đạo 。 倘thảng 能năng 一nhất 念niệm 回hồi 光quang 。 便tiện 同đồng 本bổn 得đắc 。 但đãn 離ly 妄vọng 緣duyên 。 即tức 如như 如như 佛Phật 。 豈khởi 同đồng 權quyền 漸tiệm 之chi 教giáo 。 必tất 歷lịch 僧tăng 祗chi 。 方phương 獲hoạch 法Pháp 身thân 耶da 。 第đệ 三tam 當đương 究cứu 圓viên 實thật 教giáo 旨chỉ 。 行hành 布bố 不bất 礙ngại 圓viên 融dung 。 圓viên 融dung 不bất 礙ngại 行hành 布bố 。 此thử 如như 正Chánh 脈Mạch 疏Sớ 。 交Giao 光Quang 法Pháp 師sư 云vân 。 按án 圓viên 教giáo 教giáo 旨chỉ 。 則tắc 行hành 布bố 不bất 礙ngại 圓viên 融dung 。 故cố 雖tuy 未vị 及cập 斷đoạn 惑hoặc 究cứu 竟cánh 。 不bất 妨phương 全toàn 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 全toàn 體thể 即tức 佛Phật 。 如như 前tiền 開khai 示thị 。 迷mê 心tâm 於ư 色sắc 身thân 之chi 中trung 者giả 。 既ký 名danh 為vi 性tánh 顛điên 倒đảo 。 至chí 後hậu 開khai 悟ngộ 。 見kiến 心tâm 於ư 太thái 虛hư 之chi 外ngoại 者giả 。 豈khởi 不bất 號hiệu 為vi 正Chánh 遍Biến 知Tri 哉tai 。 正Chánh 遍Biến 知Tri 。 即tức 成thành 正chánh 覺giác 。 而nhi 獲hoạch 法Pháp 身thân 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 執chấp 現hiện 果quả 。 而nhi 不bất 許hứa 阿A 難Nan 獲hoạch 法Pháp 身thân 者giả 。 失thất 旨chỉ 之chi 甚thậm 也dã 。 又hựu 圓viên 融dung 不bất 礙ngại 行hành 布bố 。 故cố 雖tuy 全toàn 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 不bất 妨phương 更cánh 除trừ 細tế 惑hoặc 。 更canh 歷lịch 諸chư 果quả 。 更cánh 成thành 究cứu 竟cánh 寶bảo 王vương 也dã 。 此thử 經Kinh 後hậu 云vân 。 理lý 則tắc 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 併tinh 銷tiêu 。 事sự 非phi 頓đốn 除trừ 。 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 。 可khả 為vi 明minh 證chứng 矣hĩ 。 如như 是thị 則tắc 雖tuy 卻khước 後hậu 。 更canh 歷lịch 僧tăng 祗chi 。 以dĩ 成thành 究cứu 竟cánh 佛Phật 果Quả 。 當đương 亦diệc 與dữ 此thử 不bất 歷lịch 之chi 前tiền 。 先tiên 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 了liễu 不bất 相tương 礙ngại 也dã 。 何hà 況huống 圓viên 頓đốn 悟ngộ 後hậu 之chi 脩tu 。 念niệm 念niệm 是thị 佛Phật 。 雖tuy 進tiến 斷đoạn 通thông 惑hoặc 。 亦diệc 與dữ 權quyền 漸tiệm 脩tu 者giả 。 日nhật 劫kiếp 相tương 倍bội 。 至chí 於ư 住trụ 後hậu 。 斷đoạn 別biệt 惑hoặc 以dĩ 去khứ 。 一nhất 生sanh 有hữu 圓viên 曠khoáng 劫kiếp 之chi 果quả 者giả 矣hĩ 。 如như 是thị 則tắc 雖tuy 謂vị 其kỳ 卻khước 更cánh 不bất 歷lịch 乎hồ 僧tăng 祗chi 。 亦diệc 無vô 礙ngại 也dã 。 若nhược 更cánh 取thủ 於ư 延diên 促xúc 同đồng 時thời 之chi 玄huyền 旨chỉ 。 愈dũ 不bất 可khả 以dĩ 長trường 短đoản 拘câu 矣hĩ 。 二nhị 讚tán 謝tạ 獲hoạch 益ích 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 三tam 發phát 廣quảng 大đại 心tâm 。 分phân 五ngũ 癸quý 初sơ 發phát 願nguyện 報báo 恩ân 二nhị 誓thệ 度độ 眾chúng 生sanh 。 三tam 求cầu 除trừ 細tế 惑hoặc 四tứ 速tốc 成thành 正chánh 覺giác 。 五ngũ 申thân 述thuật 不bất 退thoái 。 今kim 初sơ 。 願nguyện 今kim 得đắc 果Quả 成thành 寶Bảo 王Vương 。 還hoàn 度độ 如như 是thị 恆Hằng 沙sa 眾chúng 。 將tương 此thử 深thâm 心tâm 奉phụng 塵trần 剎sát 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 報báo 佛Phật 恩ân 。 阿A 難Nan 既ký 已dĩ 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 自tự 知tri 成thành 佛Phật 有hữu 分phần 。 故cố 發phát 願nguyện 成thành 佛Phật 度độ 生sanh 。 報báo 佛Phật 開khai 示thị 之chi 深thâm 恩ân 。 今kim 字tự 對đối 前tiền 說thuyết 。 前tiền 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 但đãn 是thị 理lý 法Pháp 身thân 。 今kim 欲dục 依y 悟ngộ 起khởi 脩tu 。 冀ký 得đắc 究cứu 竟cánh 法Pháp 身thân 。 故cố 發phát 願nguyện 自tự 今kim 以dĩ 往vãng 。 精tinh 進tấn 修tu 持trì 。 早tảo 得đắc 菩Bồ 提Đề 佛Phật 果Quả 。 成thành 就tựu 寶bảo 王vương 。 寶bảo 王vương 即tức 佛Phật 寶bảo 法Pháp 王Vương 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 也dã 。 此thử 句cú 乃nãi 運vận 智trí 。 上thượng 求cầu 佛Phật 道Đạo 以dĩ 自tự 利lợi 。 下hạ 句cú 乃nãi 運vận 悲bi 。 下hạ 度độ 眾chúng 生sanh 以dĩ 利lợi 他tha 。 還hoàn 字tự 即tức 表biểu 示thị 不bất 但đãn 自tự 利lợi 。 還hoàn 要yếu 利lợi 他tha 。 度độ 脫thoát 如như 是thị 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 之chi 眾chúng 生sanh 。 將tương 此thử 深thâm 心tâm 奉phụng 塵trần 剎sát 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 報báo 佛Phật 恩ân 者giả 。 此thử 字tự 指chỉ 上thượng 智trí 悲bi 二nhị 心tâm 。 將tương 此thử 深thâm 心tâm 四tứ 字tự 。 雙song 運vận 二nhị 心tâm 。 而nhi 束thúc 為vi 深thâm 心tâm 。 願nguyện 將tương 此thử 深thâm 心tâm 。 回hồi 奉phụng 十thập 方phương 。 微vi 塵trần 剎sát 土độ 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 於ư 佛Phật 則tắc 常thường 隨tùy 受thọ 學học 。 以dĩ 求cầu 慧tuệ 足túc 。 於ư 生sanh 則tắc 廣quảng 行hành 濟tế 度độ 。 以dĩ 求cầu 福phước 足túc 。 莊trang 嚴nghiêm 成thành 佛Phật 國quốc 土độ 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 報báo 答đáp 我ngã 佛Phật 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 之chi 深thâm 恩ân 也dã 。 此thử 偈kệ 兩lưỡng 句cú 。 亦diệc 即tức 四Tứ 弘Hoằng 誓Thệ 願Nguyện 。 首thủ 句cú 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 願nguyện 成thành 。 兼kiêm 攝nhiếp 煩phiền 惱não 無vô 盡tận 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 。 以dĩ 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 。 方phương 證chứng 菩Bồ 提Đề 故cố 。 次thứ 句cú 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 。 兼kiêm 攝nhiếp 法Pháp 門môn 無vô 量lượng 誓thệ 願nguyện 學học 。 以dĩ 必tất 達đạt 法Pháp 門môn 。 方phương 能năng 度độ 生sanh 故cố 。 ❖ 癸quý 二nhị 誓thệ 度độ 眾chúng 生sanh 。 伏phục 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 為vi 證chứng 明minh 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 誓thệ 先tiên 入nhập 。 如như 一nhất 眾chúng 生sanh 未vị 成thành 佛Phật 。 終chung 不bất 於ư 此thử 取thủ 泥Nê 洹Hoàn 。 前tiền 偈kệ 發phát 願nguyện 度độ 生sanh 。 是thị 果quả 後hậu 自tự 覺giác 已dĩ 圓viên 。 然nhiên 後hậu 覺giác 他tha 。 此thử 偈kệ 五ngũ 濁trược 誓thệ 入nhập 。 是thị 果quả 前tiền 自tự 未vị 得đắc 度độ 。 先tiên 度độ 人nhân 也dã 。 以dĩ 願nguyện 重trọng 力lực 微vi 。 故cố 俯phủ 伏phục 啟khải 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 。 為vi 作tác 證chứng 明minh 。 實thật 求cầu 慈từ 光quang 加gia 被bị 。 令linh 得đắc 不bất 退thoái 。 滿mãn 斯tư 弘hoằng 願nguyện 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 誓thệ 先tiên 入nhập 者giả 。 此thử 急cấp 於ư 救cứu 苦khổ 也dã 。 五ngũ 濁trược 。 一nhất 劫kiếp 濁trược 。 梵Phạn 語ngữ 劫kiếp 波ba 。 此thử 云vân 時thời 分phân 。 劫kiếp 濁trược 無vô 別biệt 體thể 。 即tức 下hạ 四tứ 濁trược 交giao 湊thấu 。 是thị 其kỳ 相tướng 也dã 。 時thời 當đương 減giảm 劫kiếp 。 人nhân 壽thọ 減giảm 至chí 二nhị 萬vạn 歲tuế 。 眾chúng 生sanh 具cụ 下hạ 四tứ 濁trược 。 即tức 名danh 劫kiếp 濁trược 。 二nhị 見kiến 濁trược 。 五ngũ 利lợi 使sử 為vi 體thể 。 諸chư 見kiến 熾sí 盛thịnh 。 即tức 其kỳ 相tướng 也dã 。 五ngũ 利lợi 使sứ 者giả 。 五ngũ 種chủng 妄vọng 見kiến 。 能năng 使sử 眾chúng 生sanh 。 造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。 能năng 使sử 眾chúng 生sanh 。 趣thú 入nhập 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。 而nhi 幾kỷ 微vi 迅tấn 速tốc 。 非phi 比tỉ 五ngũ 鈍độn 使sử 。 故cố 名danh 為vi 利lợi 。 一nhất 者giả 身thân 見kiến 。 執chấp 身thân 為vi 我ngã 。 而nhi 起khởi 我ngã 身thân 之chi 見kiến 。 妄vọng 生sanh 貪tham 愛ái 。 不bất 悟ngộ 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 總tổng 屬thuộc 無vô 常thường 。 二nhị 者giả 邊biên 見kiến 。 執chấp 有hữu 執chấp 空không 。 而nhi 起khởi 二nhị 邊biên 之chi 見kiến 。 一nhất 味vị 偏thiên 執chấp 。 不bất 悟ngộ 見kiến 解giải 既ký 偏thiên 。 失thất 乎hồ 中trung 道đạo 。 三tam 者giả 戒giới 取thủ 。 非phi 因nhân 計kế 因nhân 。 而nhi 起khởi 我ngã 能năng 持trì 戒giới 之chi 見kiến 。 修tu 諸chư 苦khổ 行hạnh 。 不bất 悟ngộ 蒸chưng 沙sa 作tác 飯phạn 。 塵trần 劫kiếp 難nan 成thành 。 四tứ 者giả 見kiến 取thủ 。 非phi 果quả 計kế 果quả 。 而nhi 起khởi 自tự 負phụ 所sở 見kiến 之chi 見kiến 。 未vị 證chứng 言ngôn 證chứng 。 不bất 悟ngộ 有hữu 漏lậu 界giới 中trung 。 終chung 非phi 究cứu 竟cánh 。 五ngũ 者giả 邪tà 見kiến 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 而nhi 起khởi 邪tà 外ngoại 斷đoạn 常thường 之chi 見kiến 。 墮đọa 豁hoát 達đạt 空không 。 不bất 悟ngộ 雜tạp 毒độc 入nhập 心tâm 。 自tự 誤ngộ 誤ngộ 人nhân 。 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 見kiến 。 昏hôn 昧muội 汨cốt 沒một 。 渾hồn 濁trược 自tự 性tánh 。 故cố 名danh 見kiến 濁trược 。 三tam 煩phiền 惱não 濁trược 。 五ngũ 鈍độn 使sử 為vi 體thể 。 三tam 災tai 感cảm 召triệu 。 即tức 其kỳ 相tướng 也dã 。 五ngũ 鈍độn 者giả 。 五ngũ 種chủng 妄vọng 心tâm 。 能năng 使sử 眾chúng 生sanh 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 能năng 使sử 眾chúng 生sanh 。 趣thú 入nhập 生sanh 死tử 。 故cố 亦diệc 名danh 使sử 。 比tỉ 前tiền 五ngũ 利lợi 。 稍sảo 為vi 鈍độn 滯trệ 。 故cố 名danh 為vi 鈍độn 。 一nhất 者giả 貪tham 心tâm 。 於ư 順thuận 情tình 境cảnh 上thượng 。 起khởi 諸chư 貪tham 愛ái 。 二nhị 者giả 瞋sân 心tâm 。 於ư 違vi 情tình 境cảnh 上thượng 。 起khởi 諸chư 瞋sân 恨hận 。 三tam 者giả 癡si 心tâm 。 於ư 中trung 庸dong 境cảnh 上thượng 。 非phi 違vi 非phi 順thuận 。 起khởi 諸chư 癡si 迷mê 。 不bất 能năng 覺giác 察sát 。 四tứ 者giả 慢mạn 心tâm 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 起khởi 驕kiêu 慢mạn 。 不bất 能năng 謙khiêm 遜tốn 。 五ngũ 者giả 疑nghi 心tâm 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 心tâm 起khởi 疑nghi 貳nhị 。 不bất 能năng 決quyết 擇trạch 。 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 心tâm 。 煩phiền 動động 惱não 亂loạn 。 渾hồn 濁trược 自tự 性tánh 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 濁trược 。 四tứ 眾chúng 生sanh 濁trược 。 攬lãm 五ngũ 陰ấm 見kiến 慢mạn 為vi 體thể 。 惡ác 名danh 穢uế 稱xưng 。 即tức 其kỳ 相tướng 也dã 。 眾chúng 生sanh 積tích 聚tụ 五ngũ 陰ấm 為vi 身thân 。 故cố 曰viết 攬lãm 五ngũ 陰ấm 。 外ngoại 身thân 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 屬thuộc 色sắc 陰ấm 。 內nội 心tâm 前tiền 五ngũ 識thức 。 領lãnh 受thọ 五ngũ 塵trần 境cảnh 界giới 。 為vi 受thọ 陰ấm 。 雖tuy 諸chư 識thức 皆giai 有hữu 受thọ 。 惟duy 五ngũ 識thức 受thọ 力lực 偏thiên 強cường 。 故cố 以dĩ 屬thuộc 之chi 。 六lục 識thức 想tưởng 像tượng 前tiền 塵trần 。 落lạc 卸tá 影ảnh 子tử 。 即tức 想tưởng 陰ấm 。 雖tuy 諸chư 識thức 皆giai 有hữu 想tưởng 。 惟duy 六lục 識thức 想tưởng 力lực 最tối 勝thắng 。 故cố 以dĩ 屬thuộc 之chi 。 七thất 識thức 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 如như 急cấp 流lưu 水thủy 。 遷thiên 流lưu 不bất 息tức 。 即tức 行hành 陰ấm 。 雖tuy 諸chư 識thức 皆giai 有hữu 思tư 。 惟duy 七thất 識thức 思tư 力lực 偏thiên 重trọng 。 故cố 以dĩ 屬thuộc 之chi 。 有hữu 以dĩ 中trung 間gian 三tam 陰ấm 。 配phối 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 三tam 心tâm 所sở 。 尚thượng 有hữu 四tứ 十thập 八bát 心tâm 所sở 。 收thu 攝nhiếp 未vị 盡tận 。 今kim 以dĩ 四tứ 陰ấm 。 分phần 屬thuộc 八bát 識thức 。 則tắc 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。 心tâm 所sở 即tức 攝nhiếp 諸chư 識thức 中trung 矣hĩ 。 八bát 識thức 執chấp 持trì 息tức 。 煖noãn 。 壽thọ 三tam 。 一nhất 期kỳ 往vãng 世thế 。 識thức 在tại 身thân 中trung 。 乃nãi 有hữu 煖noãn 氣khí 。 壽thọ 命mạng 未vị 盡tận 。 識thức 若nhược 離ly 身thân 。 便tiện 生sanh 冷lãnh 觸xúc 。 壽thọ 命mạng 斷đoạn 絕tuyệt 。 執chấp 持trì 此thử 身thân 。 不bất 至chí 散tán 壞hoại 者giả 。 即tức 識thức 陰ấm 。 是thị 謂vị 攬lãm 五ngũ 陰ấm 。 見kiến 慢mạn 果quả 報báo 者giả 。 見kiến 是thị 橫hoạnh 計kế 主chủ 宰tể 。 為vi 見kiến 我ngã 。 慢mạn 是thị 俱câu 生sanh 主chủ 宰tể 。 為vi 慢mạn 我ngã 。 前tiền 世thế 所sở 作tác 業nghiệp 因nhân 。 今kim 世thế 所sở 受thọ 果quả 報báo 。 以dĩ 為vi 其kỳ 體thể 。 惡ác 名danh 穢uế 稱xưng 者giả 。 眾chúng 生sanh 之chi 名danh 。 鄙bỉ 惡ác 下hạ 賤tiện 。 色sắc 心tâm 劣liệt 穢uế 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 備bị 嬰anh 眾chúng 苦khổ 。 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 濁trược 。 五ngũ 命mạng 濁trược 。 色sắc 心tâm 連liên 持trì 為vi 體thể 。 催thôi 年niên 減giảm 壽thọ 。 則tắc 其kỳ 相tướng 也dã 。 色sắc 即tức 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 之chi 色sắc 法pháp 。 心tâm 即tức 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 知tri 之chi 心tâm 法pháp 。 人nhân 生sanh 攬lãm 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 四tứ 大đại 本bổn 無vô 知tri 之chi 物vật 。 因nhân 有hữu 八bát 識thức 見kiến 分phần 。 旋toàn 令linh 覺giác 知tri 。 見kiến 分phần 本bổn 一nhất 精tinh 之chi 體thể 。 因nhân 四tứ 大đại 色sắc 法pháp 。 壅ủng 令linh 留lưu 礙ngại 。 元nguyên 依y 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 作tác 六lục 和hòa 合hợp 。 色sắc 。 心tâm 連liên 屬thuộc 。 執chấp 持trì 不bất 散tán 。 足túc 為vi 命mạng 根căn 。 故cố 以dĩ 為vi 體thể 。 催thôi 年niên 減giảm 壽thọ 者giả 。 以dĩ 人nhân 生sanh 上thượng 壽thọ 。 不bất 過quá 百bách 年niên 。 脩tu 短đoản 無vô 定định 。 生sanh 死tử 不bất 測trắc 。 故cố 云vân 命mạng 濁trược 。 是thị 為vi 五ngũ 濁trược 之chi 世thế 。 人nhân 壽thọ 從tùng 二nhị 萬vạn 歲tuế 。 過quá 一nhất 百bách 年niên 減giảm 一nhất 歲tuế 。 減giảm 至chí 一nhất 百bách 歲tuế 時thời 。 五ngũ 濁trược 熾sí 盛thịnh 。 其kỳ 苦khổ 轉chuyển 劇kịch 。 名danh 為vi 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 眾chúng 生sanh 剛cang 強cường 。 難nan 調điều 難nan 伏phục 。 我ngã 佛Phật 於ư 此thử 時thời 候hậu 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 阿A 難Nan 亦diệc 誓thệ 願nguyện 。 先tiên 入nhập 濁trược 世thế 度độ 生sanh 。 欲dục 步bộ 本bổn 師sư 之chi 後hậu 塵trần 也dã 。 如như 一nhất 眾chúng 生sanh 未vị 成thành 佛Phật 。 終chung 不bất 於ư 此thử 取thủ 泥Nê 洹Hoàn 者giả 。 此thử 廣quảng 大đại 心tâm 。 與dữ 常thường 時thời 心tâm 也dã 。 誓thệ 願nguyện 度độ 盡tận 眾chúng 生sanh 。 如như 地Địa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 願nguyện 行hành 堅kiên 強cường 。 眾chúng 生sanh 度độ 盡tận 。 方phương 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 地địa 獄ngục 未vị 空không 。 誓thệ 不bất 成thành 佛Phật 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 取thủ 泥Nê 洹Hoàn 即tức 取thủ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 泥Nê 洹Hoàn 亦diệc 翻phiên 滅diệt 度độ 。 乃nãi 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 之chi 別biệt 。 不bất 取thủ 有hữu 二nhị 。 一nhất 。 不bất 取thủ 二Nhị 乘Thừa 獨độc 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 。 不bất 取thủ 諸chư 佛Phật 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 眾chúng 生sanh 度độ 盡tận 。 我ngã 願nguyện 方phương 盡tận 。 亦diệc 即tức 眾chúng 生sanh 度độ 盡tận 。 方phương 證chứng 菩Bồ 提Đề 也dã 。 ❖ 癸quý 三tam 求cầu 除trừ 細tế 惑hoặc 。 大đại 雄hùng 大đại 力lực 大đại 慈từ 悲bi 。 希hy 更cánh 審thẩm 除trừ 微vi 細tế 惑hoặc 。 上thượng 句cú 讚tán 佛Phật 德đức 。 下hạ 句cú 求cầu 斷đoạn 惑hoặc 。 佛Phật 克khắc 備bị 二nhị 嚴nghiêm 。 具cụ 足túc 萬vạn 德đức 。 此thử 略lược 舉cử 而nhi 讚tán 。 以dĩ 佛Phật 具cụ 智trí 德đức 。 能năng 破phá 微vi 細tế 深thâm 惑hoặc 。 稱xưng 大đại 雄hùng 。 能năng 拔bạt 無vô 明minh 深thâm 根căn 稱xưng 大đại 力lực 。 能năng 與dữ 眾chúng 生sanh 。 究cứu 竟cánh 之chi 樂lạc 。 稱xưng 大đại 慈từ 。 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 稱xưng 大đại 悲bi 。 是thị 以dĩ 希hy 求cầu 我ngã 佛Phật 。 更cánh 為vi 審thẩm 除trừ 微vi 細tế 惑hoặc 。 此thử 惑hoặc 有hữu 二nhị 分phần 別biệt 。 一nhất 。 界giới 內nội 思tư 惑hoặc 。 二nhị 。 界giới 外ngoại 無vô 明minh 。 思tư 惑hoặc 是thị 煩phiền 惱não 障chướng 細tế 分phần 。 無vô 明minh 是thị 所sở 知tri 障chướng 細tế 分phần 。 阿A 難Nan 雖tuy 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 而nhi 此thử 二nhị 惑hoặc 俱câu 在tại 。 故cố 欲dục 加gia 功công 用dụng 行hành 。 求cầu 佛Phật 更cánh 為vi 開khai 示thị 審thẩm 除trừ 。 第đệ 四tứ 卷quyển 佛Phật 答đáp 滿Mãn 慈Từ 。 兼kiêm 示thị 阿A 難Nan 。 即tức 審thẩm 除trừ 也dã 。 阿A 難Nan 悟ngộ 後hậu 請thỉnh 脩tu 。 至chí 第đệ 八bát 卷quyển 結kết 經kinh 畢tất 。 方phương 斷đoạn 根căn 中trung 。 積tích 生sanh 無vô 始thỉ 虛hư 習tập 。 文văn 云vân 。 斷đoạn 除trừ 三tam 界giới 修tu 心tâm 。 六lục 品phẩm 微vi 細tế 煩phiền 惱não 。 進tiến 位vị 於ư 二Nhị 果Quả 。 尚thượng 有hữu 七thất 十thập 五ngũ 品phẩm 未vị 斷đoạn 。 何hà 況huống 生sanh 。 住trụ 。 異dị 。 滅diệt 。 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 界giới 外ngoại 無vô 明minh 。 是thị 微vi 而nhi 又hựu 微vi 。 細tế 而nhi 又hựu 細tế 也dã 。 ❖ 癸quý 四tứ 速tốc 成thành 正chánh 覺giác 。 令linh 我ngã 早tảo 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 於ư 十thập 方phương 界giới 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 此thử 半bán 偈kệ 。 承thừa 上thượng 半bán 偈kệ 。 佛Phật 以dĩ 大đại 雄hùng 大đại 力lực 。 除trừ 我ngã 細tế 惑hoặc 。 自tự 可khả 令linh 我ngã 早tảo 登đăng 無vô 上thượng 之chi 覺giác 道đạo 。 即tức 佛Phật 果Quả 究cứu 竟cánh 覺giác 。 此thử 仗trượng 佛Phật 大đại 悲bi 。 拔bạt 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 得đắc 證chứng 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 方phương 登đăng 無vô 上thượng 大đại 覺giác 之chi 位vị 。 更cánh 望vọng 佛Phật 大đại 慈từ 。 與dữ 福phước 慧tuệ 二nhị 嚴nghiêm 之chi 樂lạc 。 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 應ứng 機cơ 示thị 現hiện 。 現hiện 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 也dã 。 ❖ 癸quý 五ngũ 申thân 述thuật 不bất 退thoái 。 舜thuấn 若nhã 多đa 性tánh 可khả 銷tiêu 亡vong 。 鑠thước 迦ca 羅la 心tâm 無vô 動động 轉chuyển 。 舜thuấn 若nhã 多đa 此thử 云vân 空không 。 鑠thước 迦ca 羅la 此thử 云vân 堅kiên 固cố 。 阿A 難Nan 已dĩ 發phát 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 。 廣quảng 大đại 心tâm 。 第đệ 一nhất 心tâm 。 常thường 心tâm 。 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 。 四tứ 心tâm 並tịnh 發phát 。 四tứ 弘hoằng 深thâm 誓thệ 。 結kết 云vân 。 縱túng 使sử 空không 性tánh 。 可khả 以dĩ 銷tiêu 亡vong 。 而nhi 我ngã 堅kiên 固cố 之chi 心tâm 。 決quyết 無vô 動động 轉chuyển 。 即tức 所sở 謂vị 虛hư 空không 有hữu 盡tận 。 我ngã 願nguyện 無vô 窮cùng 也dã 。 從tùng 正chánh 宗tông 至chí 此thử 。 說thuyết 法Pháp 當đương 為vi 一nhất 周chu 。 名danh 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 周chu 。 庚canh 初sơ 銷tiêu 倒đảo 想tưởng 。 明minh 妄vọng 真chân 以dĩ 現hiện 信tín 竟cánh 。 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 正Chánh 文Văn 卷quyển 第đệ 三tam 終chung 。 ❖ 庚canh 二nhị 除trừ 細tế 惑hoặc 辨biện 性tánh 相tướng 以dĩ 開khai 解giải 分phần 三tam 辛tân 初sơ 滿Mãn 慈Từ 躡niếp 前tiền 以dĩ 起khởi 二nhị 疑nghi 二nhị 如Như 來Lai 次thứ 第đệ 以dĩ 除trừ 二nhị 惑hoặc 三tam 大đại 眾chúng 領lãnh 悟ngộ 讚tán 善thiện 謝tạ 益ích 辛tân 初sơ 又hựu 分phân 四tứ 壬nhâm 初sơ 讚tán 歎thán 如Như 來Lai 。 妙diệu 示thị 二nhị 泛phiếm 敘tự 自tự 他tha 疑nghi 情tình 三tam 確xác 陳trần 二nhị 種chủng 深thâm 疑nghi 四tứ 望vọng 佛Phật 大đại 慈từ 開khai 示thị 。 今kim 初sơ 。 爾nhĩ 時thời 富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 威uy 德đức 世Thế 尊Tôn 。 善thiện 為vì 眾chúng 生sanh 。 敷phu 演diễn 如Như 來Lai 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 此thử 科khoa 與dữ 上thượng 科khoa 對đối 映ánh 。 上thượng 科khoa 佛Phật 為vì 阿A 難Nan 。 先tiên 用dụng 方phương 便tiện 門môn 。 分phân 別biệt 真chân 妄vọng 。 令linh 其kỳ 捨xả 妄vọng 從tùng 真chân 。 後hậu 用dụng 平bình 等đẳng 門môn 。 會hội 融dung 真chân 妄vọng 。 令linh 識thức 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 四tứ 科khoa 七thất 大đại 。 一nhất 一nhất 皆giai 如như 來lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 乃nãi 說thuyết 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 一nhất 真chân 本bổn 體thể 。 令linh 阿A 難Nan 明minh 真chân 生sanh 信tín 。 頓đốn 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 更cánh 求cầu 如Như 來Lai 審thẩm 除trừ 細tế 惑hoặc 。 早tảo 得đắc 親thân 證chứng 妙diệu 極cực 法Pháp 身thân 。 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 爾nhĩ 時thời 富Phú 樓Lâu 那Na 。 此thử 云vân 滿Mãn 。 是thị 父phụ 名danh 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 。 此thử 云vân 慈Từ 。 母mẫu 名danh 尼ni 女nữ 也dã 子tử 。 連liên 父phụ 母mẫu 為vi 名danh 。 即tức 滿Mãn 慈Từ 子Tử 。 在tại 旁bàng 觸xúc 動động 心tâm 疑nghi 。 即tức 從tùng 本bổn 座tòa 而nhi 起khởi 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 乃nãi 稱xưng 讚tán 佛Phật 為vi 。 大đại 威uy 德đức 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 有hữu 折chiết 伏phục 之chi 嚴nghiêm 。 曰viết 大đại 威uy 。 有hữu 攝nhiếp 受thọ 之chi 慈từ 。 曰viết 大đại 德đức 。 仗trượng 佛Phật 大đại 威uy 。 阿A 難Nan 銷tiêu 除trừ 倒đảo 想tưởng 。 由do 佛Phật 大đại 德đức 。 阿A 難Nan 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 善thiện 為vì 眾chúng 生sanh 。 敷phu 演diễn 如Như 來Lai 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 能năng 為vi 阿A 難Nan 等đẳng 。 小tiểu 機cơ 眾chúng 生sanh 。 循tuần 循tuần 善thiện 誘dụ 。 自tự 淺thiển 而nhi 深thâm 。 由do 近cận 而nhi 遠viễn 。 巧xảo 從tùng 花hoa 下hạ 路lộ 。 引dẫn 入nhập 洞đỗng 中trung 天thiên 。 令linh 銷tiêu 億ức 劫kiếp 麤thô 惑hoặc 。 悟ngộ 獲hoạch 法Pháp 身thân 真chân 理lý 。 是thị 可khả 謂vị 善thiện 為vi 也dã 。 若nhược 對đối 小tiểu 機cơ 說thuyết 小tiểu 法pháp 。 不bất 足túc 稱xưng 之chi 善thiện 為vi 。 今kim 為vi 敷phu 揚dương 演diễn 說thuyết 。 如Như 來Lai 自tự 證chứng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 向hướng 四tứ 科khoa 七thất 大đại 。 直trực 指chỉ 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 使sử 悟ngộ 自tự 心tâm 。 圓viên 融dung 周chu 遍biến 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 非phi 佛Phật 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 曷hạt 克khắc 臻trăn 此thử 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 泛phiếm 敘tự 自tự 他tha 疑nghi 情tình 。 世Thế 尊Tôn 常thường 推thôi 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 中trung 。 我ngã 為vi 第đệ 一nhất 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 猶do 如như 聾lung 人nhân 。 逾du 百bách 步bộ 外ngoại 。 聆linh 於ư 蚊văn 蚋nhuế 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 何hà 況huống 得đắc 聞văn 。 滿Mãn 慈Từ 子Tử 自tự 述thuật 。 世Thế 尊Tôn 常thường 時thời 推thôi 重trọng 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 中trung 。 我ngã 為vi 第đệ 一nhất 。 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 云vân 。 善thiện 說thuyết 諸chư 法pháp 。 廣quảng 別biệt 義nghĩa 理lý 。 諸chư 弟đệ 子tử 中trung 。 滿mãn 願nguyện 第đệ 一nhất 。 有hữu 時thời 云vân 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 說thuyết 法Pháp 。 能năng 利lợi 眾chúng 生sanh 。 樓Lâu 那Na 第đệ 一nhất 。 故cố 曰viết 常thường 推thôi 。 滿Mãn 慈Từ 因nhân 曠khoáng 劫kiếp 來lai 。 有hữu 大đại 辯biện 才tài 。 分phần 得đắc 如Như 來Lai 四tứ 辯biện 。 故cố 能năng 為vi 第đệ 一nhất 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 通thông 指chỉ 前tiền 三tam 卷quyển 。 十thập 顯hiển 直trực 指chỉ 真chân 心tâm 。 四tứ 科khoa 全toàn 事sự 即tức 理lý 。 七thất 大đại 圓viên 融dung 周chu 遍biến 。 皆giai 精tinh 微vi 奧áo 妙diệu 之chi 法Pháp 音âm 。 猶do 如như 聾lung 耳nhĩ 之chi 人nhân 。 遠viễn 逾du 百bách 步bộ 之chi 外ngoại 。 聆linh 於ư 蚊văn 蚋nhuế 之chi 聲thanh 。 意ý 謂vị 聾lung 人nhân 聆linh 蚊văn 蚋nhuế 。 即tức 在tại 近cận 尚thượng 不bất 能năng 聞văn 。 況huống 遠viễn 逾du 百bách 步bộ 之chi 外ngoại 乎hồ 。 又hựu 聾lung 人nhân 處xứ 遠viễn 。 即tức 大đại 聲thanh 亦diệc 不bất 得đắc 聞văn 。 況huống 蚊văn 納nạp 之chi 細tế 聲thanh 乎hồ 。 彼bỉ 蚊văn 蚋nhuế 之chi 形hình 。 本bổn 所sở 不bất 能năng 見kiến 。 何hà 況huống 得đắc 聞văn 。 其kỳ 音âm 聲thanh 耶da 。 法pháp 合hợp 聾lung 人nhân 喻dụ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 根căn 小tiểu 智trí 劣liệt 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 會hội 上thượng 。 有hữu 耳nhĩ 如như 聾lung 。 不bất 聞văn 圓viên 頓đốn 之chi 教giáo 。 逾du 百bách 步bộ 外ngoại 。 喻dụ 小tiểu 機cơ 與dữ 大đại 教giáo 。 程# 度độ 隔cách 遠viễn 。 蚊văn 蚋nhuế 微vi 音âm 。 喻dụ 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 之chi 理lý 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 何hà 況huống 得đắc 聞văn 。 則tắc 聞văn 如như 不bất 聞văn 。 佛Phật 雖tuy 宣tuyên 明minh 。 令linh 我ngã 除trừ 惑hoặc 。 今kim 猶do 未vị 詳tường 。 斯tư 義nghĩa 究cứu 竟cánh 。 無vô 疑nghi 惑hoặc 地địa 。 此thử 敘tự 自tự 疑nghi 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 執chấp 未vị 亡vong 。 平bình 日nhật 迷mê 執chấp 萬vạn 法pháp 。 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 。 諸chư 大đại 互hỗ 相tương 陵lăng 奪đoạt 。 佛Phật 雖tuy 種chủng 種chủng 宣tuyên 明minh 。 萬vạn 法pháp 即tức 心tâm 。 諸chư 大đại 圓viên 融dung 。 令linh 我ngã 除trừ 疑nghi 。 現hiện 今kim 依y 舊cựu 未vị 能năng 詳tường 明minh 。 此thử 等đẳng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 究cứu 竟cánh 而nhi 到đáo 不bất 疑nghi 之chi 地địa 。 世Thế 尊Tôn 。 如như 阿A 難Nan 輩bối 。 雖tuy 則tắc 開khai 悟ngộ 。 習tập 漏lậu 未vị 除trừ 。 此thử 敘tự 阿A 難Nan 。 輩bối 字tự 兼kiêm 諸chư 有hữu 學học 。 開khai 悟ngộ 。 指chỉ 阿A 難Nan 輩bối 。 聞văn 佛Phật 妙diệu 示thị 。 頓đốn 悟ngộ 妙diệu 心tâm 。 周chu 遍biến 常thường 住trụ 。 意ý 謂vị 悟ngộ 則tắc 雖tuy 悟ngộ 。 恐khủng 其kỳ 非phi 真chân 。 何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 阿A 難Nan 雖tuy 然nhiên 頓đốn 忘vong 法pháp 執chấp 分phân 別biệt 。 而nhi 於ư 法pháp 空không 勝thắng 解giải 。 得đắc 以dĩ 現hiện 前tiền 。 尚thượng 希hy 如Như 來Lai 審thẩm 除trừ 細tế 惑hoặc 。 而nhi 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 全toàn 在tại 。 習tập 漏lậu 尚thượng 且thả 未vị 除trừ 。 習tập 漏lậu 二nhị 字tự 分phân 解giải 。 漏lậu 即tức 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 。 臺Đài 宗Tông 曰viết 。 思tư 惑hoặc 。 習tập 即tức 生sanh 。 住trụ 。 異dị 。 滅diệt 。 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 無vô 明minh 習tập 氣khí 。 此thử 二nhị 惑hoặc 絲ti 毫hào 未vị 動động 。 豈khởi 得đắc 謂vị 為vi 真chân 悟ngộ 耶da 。 此thử 滿Mãn 慈Từ 不bất 達đạt 。 深thâm 悟ngộ 與dữ 淺thiển 證chứng 。 二nhị 不bất 相tương 礙ngại 之chi 理lý 。 我ngã 等đẳng 會hội 中trung 。 登đăng 無vô 漏lậu 者giả 。 雖tuy 盡tận 諸chư 漏lậu 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 法Pháp 音âm 。 尚thượng 紆hu 疑nghi 悔hối 。 此thử 敘tự 他tha 疑nghi 。 如như 我ngã 等đẳng 輩bối 。 在tại 會hội 之chi 中trung 。 已dĩ 登đăng 四Tứ 果Quả 之chi 人nhân 。 無vô 欲dục 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 。 無vô 明minh 漏lậu 。 已dĩ 證chứng 無vô 漏lậu 之chi 位vị 。 雖tuy 盡tận 諸chư 漏lậu 。 觀quán 雖tuy 字tự 。 所sở 證chứng 亦diệc 非phi 真chân 實thật 。 以dĩ 我ngã 空không 雖tuy 證chứng 。 法pháp 執chấp 全toàn 在tại 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 未vị 能năng 領lãnh 悟ngộ 。 尚thượng 紆hu 繞nhiễu 於ư 疑nghi 悔hối 之chi 間gian 。 對đối 今kim 日nhật 所sở 聞văn 。 大Đại 乘Thừa 而nhi 生sanh 疑nghi 。 對đối 昔tích 日nhật 愛ái 念niệm 小Tiểu 乘Thừa 而nhi 生sanh 悔hối 。 ❖ 壬nhâm 三tam 確xác 陳trần 二nhị 種chủng 深thâm 疑nghi 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 疑nghi 萬vạn 法pháp 生sanh 續tục 之chi 因nhân 。 二nhị 疑nghi 五ngũ 大đại 圓viên 融dung 之chi 故cố 。 今kim 初sơ 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 復phục 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 根căn 塵trần 。 陰ấm 處xứ 界giới 等đẳng 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 此thử 於ư 萬vạn 法pháp 以dĩ 起khởi 疑nghi 。 前tiền 五ngũ 句cú 牒điệp 佛Phật 語ngữ 。 後hậu 五ngũ 句cú 舉cử 疑nghi 情tình 。 問vấn 云vân 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 復phục 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 此thử 總tổng 舉cử 。 下hạ 別biệt 列liệt 。 根căn 塵trần 指chỉ 十thập 番phiên 顯hiển 見kiến 。 根căn 塵trần 對đối 辨biện 。 陰ấm 。 處xử 。 界giới 等đẳng 。 等đẳng 六lục 入nhập 。 七thất 大đại 。 總tổng 括quát 上thượng 三tam 卷quyển 之chi 文văn 。 顯hiển 見kiến 不bất 分phân 科khoa 中trung 云vân 。 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 陰ấm 等đẳng 四tứ 科khoa 。 科khoa 科khoa 皆giai 云vân 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 七thất 大đại 文văn 中trung 。 一nhất 一nhất 皆giai 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 因nhân 聞văn 如như 上thượng 妙diệu 示thị 。 遂toại 而nhi 起khởi 二nhị 疑nghi 。 此thử 於ư 萬vạn 法pháp 起khởi 生sanh 續tục 疑nghi 。 世thế 間gian 法pháp 是thị 有hữu 為vi 。 如Như 來Lai 藏tạng 是thị 無vô 為vi 。 既ký 皆giai 無vô 為vi 。 應ưng 當đương 無vô 相tướng 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 此thử 疑nghi 。 始thỉ 之chi 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 屬thuộc 無vô 情tình 之chi 世thế 界giới 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 屬thuộc 有hữu 情tình 之chi 眾chúng 生sanh 。 及cập 與dữ 業nghiệp 果quả 。 意ý 謂vị 既ký 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 故cố 。 不bất 應ưng 更cánh 有hữu 染nhiễm 法pháp 之chi 相tướng 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 等đẳng 。 染nhiễm 法pháp 之chi 相tướng 耶da 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 者giả 。 此thử 疑nghi 終chung 之chi 相tướng 續tục 。 次thứ 第đệ 上thượng 。 若nhược 再tái 加gia 云vân 何hà 二nhị 字tự 。 其kỳ 意ý 更cánh 顯hiển 。 此thử 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 即tức 上thượng 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 等đẳng 三tam 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 即tức 是thị 相tương 續tục 之chi 意ý 。 世thế 界giới 有hữu 成thành 。 住trụ 。 壞hoại 。 空không 。 空không 已dĩ 復phục 成thành 。 眾chúng 生sanh 有hữu 生sanh 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 死tử 後hậu 再tái 生sanh 。 是thị 謂vị 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 以dĩ 既ký 是thị 本bổn 然nhiên 。 故cố 不bất 應ưng 更cánh 有hữu 。 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 云vân 何hà 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 耶da 。 此thử 問vấn 乃nãi 求cầu 佛Phật 為vi 說thuyết 。 始thỉ 生sanh 終chung 續tục 之chi 詳tường 。 非phi 直trực 怪quái 問vấn 其kỳ 不bất 當đương 生sanh 也dã 。 滿Mãn 慈Từ 但đãn 執chấp 。 空Không 如Như 來Lai 藏Tạng 。 不bất 變biến 之chi 體thể 。 不bất 達đạt 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 故cố 佛Phật 後hậu 分phần 始thỉ 生sanh 終chung 續tục 。 說thuyết 不bất 空không 藏tạng 以dĩ 答đáp 之chi 。 ❖ 癸quý 二nhị 疑nghi 五ngũ 大đại 圓viên 融dung 之chi 故cố 。 又hựu 如Như 來Lai 說thuyết 。 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 此thử 於ư 五ngũ 大đại 以dĩ 起khởi 疑nghi 。 先tiên 牒điệp 佛Phật 語ngữ 。 空không 大đại 文văn 云vân 。 若nhược 此thử 虛hư 空không 。 性tánh 圓viên 周chu 遍biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 當đương 知tri 現hiện 前tiền 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 均quân 名danh 五ngũ 大đại 。 蓋cái 此thử 之chi 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 乃nãi 圓viên 真chân 實thật 。 即tức 前tiền 之chi 性tánh 圓viên 。 此thử 之chi 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 乃nãi 通thông 真chân 實thật 。 即tức 前tiền 之chi 周chu 遍biến 。 此thử 之chi 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 乃nãi 常thường 真chân 實thật 。 即tức 前tiền 之chi 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 既ký 均quân 名danh 五ngũ 大đại 。 則tắc 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 亦diệc 應ưng 具cụ 此thử 三tam 真chân 實thật 。 何hà 以dĩ 現hiện 見kiến 。 地địa 水thủy 相tướng 陵lăng 。 水thủy 火hỏa 相tương 剋khắc 。 地địa 空không 相tướng 礙ngại 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 地địa 性tánh 遍biến 。 云vân 何hà 容dung 水thủy 。 水thủy 性tánh 周chu 遍biến 。 火hỏa 則tắc 不bất 生sanh 。 復phục 云vân 何hà 明minh 。 水thủy 火hỏa 二nhị 性tánh 。 俱câu 鄰lân 虛hư 空không 。 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 。 世Thế 尊Tôn 。 地địa 性tánh 障chướng 礙ngại 。 空không 性tánh 虛hư 通thông 。 云vân 何hà 二nhị 俱câu 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 而nhi 我ngã 不bất 知tri 。 是thị 義nghĩa 攸du 往vãng 。 此thử 述thuật 疑nghi 情tình 。 牒điệp 中trung 惟duy 四tứ 大đại 。 此thử 加gia 空không 大đại 。 互hỗ 相tương 影ảnh 略lược 。 總tổng 疑nghi 五ngũ 大đại 。 而nhi 不bất 疑nghi 見kiến 大đại 。 識thức 大đại 者giả 。 以dĩ 其kỳ 無vô 相tướng 則tắc 無vô 礙ngại 。 故cố 不bất 疑nghi 也dã 。 首thủ 二nhị 句cú 。 疑nghi 地địa 水thủy 相tương 容dung 。 乃nãi 問vấn 。 設thiết 若nhược 地địa 性tánh 周chu 遍biến 。 地địa 是thị 質chất 礙ngại 。 水thủy 是thị 流lưu 動động 。 云vân 何hà 地địa 能năng 容dung 水thủy 。 中trung 六lục 句cú 。 疑nghi 水thủy 火hỏa 相tương 容dung 。 乃nãi 問vấn 。 設thiết 若nhược 水thủy 性tánh 周chu 遍biến 。 火hỏa 大đại 則tắc 應ưng 當đương 不bất 生sanh 。 以dĩ 水thủy 火hỏa 相tương 剋khắc 之chi 故cố 。 復phục 云vân 何hà 佛Phật 又hựu 發phát 明minh 。 水thủy 火hỏa 二nhị 性tánh 。 俱câu 遍biến 虛hư 空không 。 彼bỉ 此thử 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 耶da 。 後hậu 四tứ 句cú 疑nghi 地địa 空không 相tướng 容dung 。 世Thế 尊Tôn 。 地địa 性tánh 屬thuộc 有hữu 形hình 。 乃nãi 障chướng 礙ngại 之chi 義nghĩa 。 空không 性tánh 屬thuộc 無vô 形hình 。 為vi 虛hư 通thông 之chi 相tướng 。 一nhất 通thông 一nhất 礙ngại 。 性tánh 不bất 相tương 循tuần 。 云vân 何hà 地địa 空không 二nhị 者giả 。 俱câu 能năng 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 而nhi 我ngã 淺thiển 智trí 。 不bất 知tri 是thị 萬vạn 法pháp 生sanh 續tục 。 五ngũ 大đại 圓viên 融dung 。 之chi 義nghĩa 所sở 歸quy 。 攸du 往vãng 即tức 所sở 歸quy 也dã 。 ❖ 壬nhâm 四tứ 望vọng 佛Phật 大đại 慈từ 開khai 示thị 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 宣tuyên 流lưu 大đại 慈từ 。 開khai 我ngã 迷mê 雲vân 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 欽khâm 渴khát 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 慈từ 誨hối 。 此thử 求cầu 佛Phật 釋thích 疑nghi 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 發phát 宣tuyên 流lưu 布bố 大đại 慈từ 風phong 。 掃tảo 開khai 我ngã 等đẳng 之chi 迷mê 雲vân 。 令linh 得đắc 慧tuệ 日nhật 圓viên 明minh 。 照chiếu 澈triệt 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 之chi 義nghĩa 。 而nhi 到đáo 究cứu 竟cánh 。 無vô 疑nghi 惑hoặc 地địa 。 作tác 如như 是thị 請thỉnh 。 法pháp 之chi 語ngữ 已dĩ 。 五ngũ 體thể 投đầu 拜bái 於ư 地địa 。 欽khâm 承thừa 渴khát 仰ngưỡng 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 慈từ 悲bi 之chi 教giáo 誨hối 。 初sơ 滿Mãn 慈Từ 躡niếp 前tiền 以dĩ 起khởi 二nhị 疑nghi 竟cánh 。 ❖ 辛tân 二nhị 如Như 來Lai 次thứ 第đệ 以dĩ 除trừ 二nhị 惑hoặc 分phân 二nhị 壬nhâm 初sơ 令linh 益ích 許hứa 說thuyết 二nhị 正chánh 為vi 宣tuyên 說thuyết 。 今kim 初sơ 。 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 及cập 諸chư 會hội 中trung 。 漏lậu 盡tận 無Vô 學Học 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 標tiêu 為vi 滿Mãn 慈Từ 。 一nhất 類loại 之chi 機cơ 。 如Như 來Lai 今kim 日nhật 。 普phổ 為vì 此thử 會hội 。 宣tuyên 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 令linh 汝nhữ 會hội 中trung 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 諸chư 一nhất 切thiết 。 未vị 得đắc 二nhị 空không 。 回hồi 向hướng 上thượng 乘thừa 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 此thử 明minh 所sở 為vi 之chi 機cơ 有hữu 三tam 。 一nhất 定định 性tánh 。 二nhị 回hồi 心tâm 。 三tam 眾chúng 等đẳng 。 如Như 來Lai 自tự 言ngôn 普phổ 為vi 者giả 。 即tức 是thị 以dĩ 平bình 等đẳng 大đại 慈từ 。 而nhi 說thuyết 殊thù 勝thắng 了liễu 義nghĩa 。 不bất 獨độc 為vi 滿Mãn 慈Từ 一nhất 人nhân 而nhi 說thuyết 也dã 。 勝thắng 義nghĩa 中trung 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 者giả 。 法pháp 相tướng 宗tông 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 。 世thế 間gian 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 蘊uẩn 。 處xử 。 界giới 等đẳng 。 二nhị 。 道Đạo 理lý 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 四Tứ 諦Đế 。 三tam 。 證chứng 得đắc 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 四tứ 。 勝thắng 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 此thử 經Kinh 所sở 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 即tức 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 不bất 變biến 之chi 理lý 體thể 。 能năng 起khởi 隨tùy 緣duyên 之chi 事sự 用dụng 。 前tiền 阿A 難Nan 執chấp 和hòa 合hợp 。 因nhân 緣duyên 。 是thị 執chấp 權quyền 疑nghi 實thật 。 迷mê 藏tạng 性tánh 不bất 變biến 之chi 體thể 。 今kim 滿Mãn 慈Từ 執chấp 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 是thị 執chấp 實thật 難nan 權quyền 。 昧muội 藏tạng 性tánh 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 故cố 佛Phật 為vi 說thuyết 後hậu 二nhị 藏tạng 。 以dĩ 窮cùng 生sanh 妄vọng 之chi 深thâm 源nguyên 。 成thành 礙ngại 之chi 幽u 本bổn 。 答đáp 萬vạn 法pháp 生sanh 續tục 。 不bất 離ly 性tánh 本bổn 二nhị 覺giác 。 答đáp 五ngũ 大đại 圓viên 融dung 。 歸quy 極cực 三tam 藏tạng 一nhất 心tâm 。 為vi 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 令linh 汝nhữ 會hội 中trung 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 下hạ 。 示thị 所sở 被bị 之chi 機cơ 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 指chỉ 沉trầm 空không 滯trệ 寂tịch 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 鈍độn 根căn 阿A 羅La 漢Hán 。 聲Thanh 聞Văn 是thị 阿A 羅La 漢Hán 之chi 別biệt 名danh 。 以dĩ 聞văn 四Tứ 諦Đế 聲thanh 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 故cố 。 不bất 肯khẳng 回hồi 小tiểu 向hướng 大đại 。 涉thiệp 俗tục 利lợi 生sanh 。 故cố 名danh 定định 性tánh 。 及cập 諸chư 一nhất 切thiết 。 未vị 得đắc 二nhị 空không 。 回hồi 向hướng 上thượng 乘thừa 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 未vị 得đắc 二nhị 空không 。 是thị 但đãn 證chứng 我ngã 空không 。 未vị 曾tằng 兼kiêm 得đắc 法Pháp 空không 。 然nhiên 雖tuy 未vị 得đắc 法Pháp 空không 。 已dĩ 能năng 回hồi 小Tiểu 乘Thừa 之chi 心tâm 。 向hướng 大Đại 乘Thừa 之chi 道Đạo 。 不bất 甘cam 永vĩnh 閉bế 化hóa 城thành 。 願nguyện 趨xu 寶bảo 所sở 。 是thị 為vi 回hồi 向hướng 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 。 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 等đẳng 者giả 等đẳng 在tại 會hội 闢Tịch 支Chi 。 以dĩ 及cập 有hữu 學học 之chi 眾chúng 。 皆giai 獲hoạch 一Nhất 乘Thừa 。 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 真chân 阿a 練luyện 若nhã 。 正chánh 修tu 行hành 處xứ 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 富Phú 樓Lâu 那Na 等đẳng 。 欽khâm 佛Phật 法Pháp 音âm 。 默mặc 然nhiên 承thừa 聽thính 。 佛Phật 先tiên 許hứa 說thuyết 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 此thử 許hứa 得đắc 殊thù 勝thắng 益ích 。 一Nhất 乘Thừa 即tức 上thượng 乘thừa 。 乃nãi 最tối 上thượng 一nhất 佛Phật 乘thừa 也dã 。 即tức 法pháp 華hoa 經kinh 之chi 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 。 令linh 在tại 會hội 皆giai 獲hoạch 者giả 。 佛Phật 慈từ 平bình 等đẳng 普phổ 益ích 也dã 。 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 即tức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 之chi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 亦diệc 即tức 如Như 來Lai 密mật 因nhân 。 佛Phật 說thuyết 奢xa 摩ma 他tha 。 令linh 悟ngộ 妙diệu 心tâm 本bổn 具cụ 圓viên 理lý 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 皆giai 依y 此thử 因nhân 心tâm 。 而nhi 成thành 果quả 覺giác 。 入nhập 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 果quả 海hải 。 上thượng 二nhị 句cú 切thiết 勿vật 作tác 果quả 地địa 解giải 。 連liên 三tam 。 四tứ 兩lưỡng 句cú 皆giai 是thị 因nhân 心tâm 。 真chân 阿a 練luyện 若nhã 。 有hữu 云vân 阿a 蘭lan 若nhã 。 譯dịch 為vi 無vô 諠huyên 雜tạp 。 即tức 寂tịch 靜tĩnh 處xứ 。 無vô 有hữu 喧huyên 譁hoa 雜tạp 鬧náo 。 寂tịch 靜tĩnh 可khả 脩tu 行hành 處xứ 。 若nhược 但đãn 境cảnh 靜tĩnh 。 非phi 真chân 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 非phi 真chân 阿a 練luyện 若nhã 。 必tất 以dĩ 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 滅diệt 不bất 動động 搖dao 之chi 真chân 心tâm 。 方phương 是thị 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 真chân 阿a 練luyện 若nhã 。 與dữ 境cảnh 無vô 干can 。 此thử 心tâm 即tức 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 之chi 定định 體thể 。 乃nãi 為vi 十thập 方phương 婆bà 伽già 梵Phạm 。 一nhất 路lộ 涅Niết 槃Bàn 門môn 。 故cố 曰viết 正chánh 修tu 行hành 處xứ 。 下hạ 文văn 所sở 說thuyết 。 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 是thị 也dã 。 若nhược 悟ngộ 此thử 心tâm 。 是thị 為vi 開khai 圓viên 解giải 。 始thỉ 可khả 起khởi 圓viên 脩tu 。 得đắc 圓viên 證chứng 矣hĩ 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 者giả 。 佛Phật 囑chúc 以dĩ 諦đế 實thật 而nhi 聽thính 。 望vọng 其kỳ 勿vật 再tái 執chấp 理lý 迷mê 事sự 。 藏tạng 心tâm 體thể 雖tuy 不bất 變biến 。 用dụng 能năng 隨tùy 緣duyên 。 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 則tắc 。 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 五ngũ 大đại 相tướng 陵lăng 。 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 。 則tắc 滅diệt 塵trần 合hợp 覺giác 。 故cố 發phát 真Chân 如Như 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 此thử 科khoa 先tiên 說thuyết 隨tùy 染nhiễm 之chi 用dụng 。 富Phú 樓Lâu 那Na 等đẳng 。 欽khâm 仰ngưỡng 佛Phật 之chi 法Pháp 音âm 。 默mặc 然nhiên 承thừa 聽thính 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 正chánh 為vi 宣tuyên 說thuyết 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 正chánh 答đáp 滿Mãn 慈Từ 二nhị 兼kiêm 示thị 阿A 難Nan 癸quý 初sơ 分phân 二nhị 。 子tử 初sơ 先tiên 說thuyết 不bất 空không 藏tạng 。 以dĩ 示thị 生sanh 續tục 之chi 由do 二nhị 說thuyết 空không 不bất 空không 藏tạng 。 以dĩ 示thị 圓viên 融dung 之chi 故cố 子tử 初sơ 又hựu 二nhị 丑sửu 初sơ 正chánh 答đáp 初sơ 問vấn 二nhị 兼kiêm 釋thích 轉chuyển 難nan 丑sửu 初sơ 又hựu 五ngũ 寅# 初sơ 牒điệp 定định 所sở 疑nghi 二nhị 舉cử 真chân 勘khám 問vấn 三tam 審thẩm 得đắc 其kỳ 惑hoặc 四tứ 正chánh 明minh 生sanh 續tục 五ngũ 雙song 關quan 結kết 答đáp 。 今kim 初sơ 。 佛Phật 言ngôn 富Phú 樓Lâu 那Na 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 此thử 科khoa 說thuyết 不bất 空không 藏tạng 。 以dĩ 示thị 生sanh 續tục 之chi 由do 。 此thử 對đối 上thượng 空không 藏tạng 。 彼bỉ 約ước 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 會hội 妄vọng 歸quy 真chân 。 以dĩ 顯hiển 藏tạng 心tâm 。 不bất 變biến 之chi 體thể 。 此thử 約ước 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 以dĩ 顯hiển 藏tạng 心tâm 。 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 然nhiên 用dụng 應ưng 有hữu 二nhị 。 一nhất 。 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 起khởi 六lục 凡phàm 用dụng 。 二nhị 。 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 起khởi 四tứ 聖thánh 用dụng 。 今kim 為vi 開khai 迷mê 成thành 悟ngộ 。 故cố 單đơn 取thủ 染nhiễm 用dụng 為vi 言ngôn 。 而nhi 全toàn 用dụng 更cánh 在tại 下hạ 空không 不bất 空không 藏tạng 中trung 。 此thử 牒điệp 定định 所sở 疑nghi 科khoa 。 乃nãi 是thị 略lược 牒điệp 。 於ư 滿Mãn 慈Từ 所sở 述thuật 中trung 。 略lược 去khứ 一nhất 切thiết 根căn 。 塵trần 。 陰ấm 。 處xử 。 界giới 等đẳng 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 但đãn 牒điệp 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 一nhất 句cú 。 於ư 所sở 問vấn 中trung 。 但đãn 牒điệp 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 略lược 去khứ 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 三tam 句cú 。 所sở 牒điệp 之chi 語ngữ 雖tuy 略lược 。 意ý 必tất 具cụ 含hàm 。 ❖ 寅# 二nhị 舉cử 真chân 勘khám 問vấn 。 汝nhữ 常thường 不bất 聞văn 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 常thường 聞văn 佛Phật 。 宣tuyên 說thuyết 斯tư 義nghĩa 。 空không 藏tạng 說thuyết 真Chân 如Như 門môn 。 不bất 空không 藏tạng 說thuyết 生sanh 滅diệt 門môn 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 有hữu 覺giác 不bất 覺giác 二nhị 義nghĩa 。 覺giác 義nghĩa 是thị 真chân 。 不bất 覺giác 是thị 妄vọng 。 性tánh 覺giác 本bổn 覺giác 。 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 所sở 依y 之chi 真chân 。 起Khởi 信Tín 論Luận 云vân 。 依y 本bổn 覺giác 而nhi 有hữu 不bất 覺giác 。 復phục 由do 無vô 明minh 不bất 覺giác 。 生sanh 起khởi 三tam 細tế 六lục 麤thô 。 乃nãi 有hữu 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 三tam 種chủng 。 忽hốt 生sanh 相tương 續tục 。 今kim 佛Phật 舉cử 所sở 依y 真chân 覺giác 。 勘khám 驗nghiệm 滿Mãn 慈Từ 。 是thị 否bĩ 錯thác 認nhận 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 是thị 佛Phật 常thường 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 宣tuyên 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 。 滿Mãn 慈Từ 在tại 座tòa 。 自tự 是thị 常thường 聞văn 。 故cố 舉cử 以dĩ 問vấn 云vân 。 汝nhữ 常thường 時thời 豈khởi 不bất 聞văn 如Như 來Lai 。 佛Phật 自tự 稱xưng 宣tuyên 說thuyết 耶da 。 性tánh 覺giác 本bổn 覺giác 。 原nguyên 一nhất 真chân 覺giác 。 性tánh 約ước 一nhất 真chân 理lý 體thể 之chi 謂vị 性tánh 。 本bổn 表biểu 天thiên 然nhiên 原nguyên 具cụ 之chi 謂vị 本bổn 。 不bất 涉thiệp 事sự 用dụng 。 不bất 論luận 修tu 為vi 。 即tức 萬vạn 法pháp 之chi 真chân 源nguyên 。 妙diệu 明minh 明minh 妙diệu 。 乃nãi 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。 妙diệu 是thị 不bất 變biến 之chi 體thể 曰viết 寂tịch 。 明minh 是thị 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 曰viết 照chiếu 。 此thử 明minh 亦diệc 祗chi 是thị 理lý 具cụ 之chi 照chiếu 用dụng 。 非phi 事sự 造tạo 也dã 。 佛Phật 舉cử 此thử 二nhị 語ngữ 。 具cụ 有hữu 深thâm 意ý 。 一nhất 顯hiển 無vô 明minh 萬vạn 法pháp 。 離ly 此thử 無vô 依y 。 二nhị 顯hiển 寂tịch 照chiếu 本bổn 具cụ 。 豈khởi 假giả 妄vọng 明minh 。 富Phú 樓Lâu 那Na 答đáp 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 應ưng 諾nặc 之chi 詞từ 。 猶do 言ngôn 是thị 也dã 。 我ngã 常thường 聞văn 佛Phật 。 宣tuyên 說thuyết 斯tư 義nghĩa 。 即tức 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 之chi 義nghĩa 。 滿Mãn 慈Từ 聞văn 雖tuy 常thường 聞văn 。 但đãn 屬thuộc 聞văn 言ngôn 。 並tịnh 非phi 聞văn 義nghĩa 。 觀quán 下hạ 自tự 知tri 。 交Giao 師Sư 云vân 。 此thử 問vấn 全toàn 似tự 初sơ 問vấn 阿A 難Nan 。 見kiến 何hà 發phát 心tâm 。 是thị 皆giai 借tá 舊cựu 見kiến 聞văn 。 以dĩ 發phát 開khai 示thị 之chi 端đoan 。 ❖ 寅# 三tam 審thẩm 得đắc 其kỳ 惑hoặc 。 佛Phật 言ngôn 。 汝nhữ 稱xưng 覺giác 明minh 。 為vi 復phục 性tánh 明minh 。 稱xưng 名danh 為vi 覺giác 。 為vi 覺giác 不bất 明minh 。 稱xưng 為vi 明minh 覺giác 。 滿Mãn 慈Từ 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。 既ký 已dĩ 常thường 聞văn 斯tư 義nghĩa 。 定định 必tất 常thường 說thuyết 。 佛Phật 乃nãi 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 稱xưng 說thuyết 覺giác 明minh 之chi 時thời 。 究cứu 竟cánh 意ý 中trung 。 如như 何hà 解giải 說thuyết 。 覺giác 即tức 性tánh 覺giác 本bổn 覺giác 。 明minh 即tức 妙diệu 明minh 明minh 妙diệu 。 為vi 復phục 下hạ 雙song 舉cử 真chân 妄vọng 。 以dĩ 審thẩm 看khán 滿Mãn 慈Từ 還hoàn 是thị 識thức 真chân 耶da 。 還hoàn 是thị 認nhận 妄vọng 耶da 。 問vấn 云vân 。 汝nhữ 為vi 復phục 以dĩ 性tánh 本bổn 自tự 明minh 。 稱xưng 名danh 為vi 覺giác 。 即tức 本bổn 具cụ 靈linh 明minh 。 不bất 必tất 加gia 明minh 耶da 。 為vi 是thị 覺giác 本bổn 不bất 明minh 。 必tất 須tu 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 方phương 稱xưng 有hữu 明minh 之chi 覺giác 耶da 。 此thử 中trung 本bổn 具cụ 靈linh 明minh 。 乃nãi 為vi 真chân 覺giác 真chân 明minh 。 必tất 須tu 加gia 明minh 。 即tức 是thị 妄vọng 覺giác 妄vọng 明minh 。 雙song 舉cử 審thẩm 問vấn 。 以dĩ 驗nghiệm 取thủ 捨xả 。 全toàn 似tự 徵trưng 問vấn 阿A 難Nan 。 心tâm 在tại 何hà 處xứ 。 以dĩ 何hà 為vi 心tâm 。 皆giai 欲dục 逼bức 出xuất 生sanh 平bình 所sở 誤ngộ 認nhận 者giả 。 而nhi 斥xích 破phá 之chi 也dã 。 富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 。 若nhược 此thử 不bất 明minh 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 明minh 。 此thử 滿Mãn 慈Từ 竟cánh 取thủ 於ư 妄vọng 。 答đáp 言ngôn 。 若nhược 此thử 覺giác 體thể 不bất 更cánh 加gia 明minh 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 則tắc 單đơn 名danh 為vi 覺giác 。 實thật 無vô 所sở 明minh 矣hĩ 。 觀quán 此thử 詞từ 中trung 。 反phản 排bài 真chân 覺giác 。 細tế 察sát 意ý 中trung 。 深thâm 取thủ 妄vọng 覺giác 。 則tắc 屬thuộc 聞văn 名danh 昧muội 義nghĩa 。 首thủ 句cú 不bất 明minh 二nhị 字tự 。 與dữ 上thượng 段đoạn 不bất 明minh 不bất 同đồng 。 上thượng 是thị 假giả 說thuyết 覺giác 本bổn 不bất 明minh 。 此thử 乃nãi 承thừa 言ngôn 不bất 更cánh 加gia 明minh 。 字tự 同đồng 義nghĩa 異dị 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 此thử 答đáp 全toàn 似tự 。 阿A 難Nan 與dữ 佛Phật 諍tranh 言ngôn 。 若nhược 此thử 發phát 明minh 。 不bất 是thị 心tâm 者giả 。 我ngã 乃nãi 無vô 心tâm 。 同đồng 諸chư 土thổ 木mộc 。 皆giai 被bị 佛Phật 徵trưng 出xuất 。 素tố 所sở 迷mê 執chấp 。 而nhi 不bất 覺giác 其kỳ 非phi 者giả 也dã 。 但đãn 阿A 難Nan 所sở 執chấp 。 六lục 識thức 妄vọng 心tâm 。 滿Mãn 慈Từ 所sở 執chấp 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 麤thô 。 細tế 。 淺thiển 。 深thâm 。 迥huýnh 然nhiên 有hữu 別biệt 。 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 無vô 所sở 明minh 。 則tắc 無vô 明minh 覺giác 。 有hữu 所sở 非phi 覺giác 。 無vô 所sở 非phi 明minh 。 無vô 明minh 又hựu 非phi 。 覺giác 湛trạm 明minh 性tánh 。 首thủ 二nhị 句cú 牒điệp 定định 滿Mãn 慈Từ 之chi 言ngôn 。 下hạ 則tắc 施thí 破phá 。 佛Phật 言ngôn 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 若nhược 無vô 所sở 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 則tắc 無vô 有hữu 明minh 。 單đơn 有hữu 覺giác 者giả 。 在tại 汝nhữ 之chi 意ý 。 必tất 定định 有hữu 所sở 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 方phương 可khả 雙song 稱xưng 明minh 覺giác 也dã 。 汝nhữ 竟cánh 不bất 知tri 。 一nhất 有hữu 加gia 明minh 。 則tắc 覺giác 明minh 二nhị 義nghĩa 。 皆giai 雙song 失thất 矣hĩ 。 何hà 以dĩ 故cố 。 體thể 外ngoại 加gia 明minh 。 則tắc 非phi 本bổn 有hữu 之chi 明minh 。 時thời 生sanh 時thời 滅diệt 。 有hữu 所sở 非phi 覺giác 。 無vô 所sở 非phi 明minh 二nhị 句cú 。 即tức 說thuyết 一nhất 有hữu 加gia 明minh 。 則tắc 覺giác 明minh 二nhị 義nghĩa 雙song 失thất 之chi 故cố 。 若nhược 起khởi 心tâm 有hữu 所sở 加gia 明minh 時thời 。 則tắc 非phi 本bổn 明minh 之chi 真chân 覺giác 。 若nhược 失thất 憶ức 無vô 所sở 加gia 明minh 時thời 。 則tắc 此thử 覺giác 又hựu 非phi 有hữu 明minh 矣hĩ 。 以dĩ 滿Mãn 慈Từ 未vị 悟ngộ 真chân 覺giác 。 本bổn 具cụ 妙diệu 明minh 。 故cố 必tất 欲dục 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 不bất 知tri 一nhất 經kinh 加gia 明minh 。 則tắc 時thời 有hữu 時thời 無vô 。 不bất 得đắc 常thường 住trụ 矣hĩ 。 無vô 明minh 又hựu 非phi 。 覺giác 湛trạm 明minh 性tánh 者giả 。 以dĩ 滿Mãn 慈Từ 必tất 欲dục 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 以dĩ 致trí 覺giác 明minh 二nhị 義nghĩa 雙song 失thất 。 全toàn 墮đọa 無vô 明minh 。 無vô 明minh 又hựu 非phi 。 真chân 覺giác 即tức 性tánh 本bổn 二nhị 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 妙diệu 明minh 之chi 性tánh 。 妙diệu 明minh 則tắc 常thường 寂tịch 常thường 照chiếu 。 豈khởi 時thời 有hữu 時thời 無vô 耶da 。 此thử 中trung 有hữu 所sở 非phi 覺giác 。 無vô 所sở 非phi 明minh 。 其kỳ 意ý 稍sảo 難nan 領lãnh 會hội 。 今kim 以dĩ 喻dụ 明minh 之chi 。 真chân 覺giác 本bổn 具cụ 妙diệu 明minh 。 如như 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 本bổn 具cụ 光quang 明minh 照chiếu 用dụng 。 珠châu 光quang 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 則tắc 珠châu 即tức 光quang 。 不bất 必tất 更cánh 加gia 明minh 而nhi 明minh 之chi 。 妄vọng 覺giác 性tánh 本bổn 不bất 明minh 。 如như 電điện 燈đăng 泡bào 。 狀trạng 若nhược 摩ma 尼ni 。 必tất 加gia 電điện 氣khí 以dĩ 明minh 之chi 。 有hữu 所sở 非phi 覺giác 句cú 。 有hữu 所sở 加gia 明minh 。 則tắc 非phi 真chân 覺giác 。 如như 電điện 燈đăng 泡bào 。 必tất 加gia 開khai 關quan 一nhất 開khai 則tắc 明minh 。 明minh 雖tuy 已dĩ 明minh 。 非phi 真chân 摩ma 尼ni 珠châu 。 無vô 所sở 非phi 明minh 句cú 。 無vô 所sở 加gia 明minh 時thời 。 則tắc 非phi 有hữu 明minh 。 如như 電điện 燈đăng 泡bào 。 開khai 關quan 不bất 開khai 時thời 。 則tắc 無vô 有hữu 明minh 。 此thử 二nhị 句cú 即tức 覺giác 明minh 二nhị 義nghĩa 雙song 失thất 。 咎cữu 在tại 加gia 明minh 也dã 。 性tánh 覺giác 必tất 明minh 。 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 此thử 結kết 成thành 妄vọng 本bổn 。 必tất 明minh 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 明minh 乃nãi 為vi 結kết 妄vọng 根căn 本bổn 。 此thử 必tất 明minh 二nhị 字tự 。 諸chư 家gia 多đa 作tác 必tất 具cụ 真chân 明minh 解giải 。 今kim 按án 上thượng 文văn 。 佛Phật 舉cử 真chân 妄vọng 二nhị 覺giác 。 雙song 審thẩm 滿Mãn 慈Từ 。 滿Mãn 慈Từ 以dĩ 必tất 須tu 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 方phương 可khả 稱xưng 為vi 明minh 覺giác 。 佛Phật 即tức 直trực 斥xích 。 加gia 明minh 之chi 非phi 。 此thử 二nhị 句cú 則tắc 結kết 歸quy 。 性tánh 覺giác 必tất 明minh 。 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 者giả 。 性tánh 覺giác 則tắc 性tánh 本bổn 二nhị 覺giác 。 本bổn 具cụ 妙diệu 明minh 明minh 妙diệu 。 並tịnh 不bất 假giả 明minh 而nhi 明minh 之chi 。 汝nhữ 意ý 必tất 定định 要yếu 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 方phương 稱xưng 明minh 覺giác 。 此thử 必tất 定định 加gia 明minh 之chi 一nhất 念niệm 。 即tức 是thị 妄vọng 為vi 。 乃nãi 不bất 當đương 為vi 而nhi 為vi 也dã 。 遂toại 將tương 妙diệu 明minh 轉chuyển 為vi 無vô 明minh 。 真chân 覺giác 變biến 成thành 妄vọng 覺giác 矣hĩ 。 此thử 必tất 明minh 必tất 字tự 。 即tức 下hạ 文văn 知tri 見kiến 立lập 知tri 立lập 字tự 。 自tự 心tâm 本bổn 具cụ 。 真chân 知tri 真chân 見kiến 。 無vô 庸dong 更cánh 立lập 知tri 見kiến 。 故cố 佛Phật 告cáo 云vân 。 知tri 見kiến 立lập 知tri 。 即tức 無vô 明minh 本bổn 。 此thử 必tất 明minh 亦diệc 即tức 無vô 明minh 本bổn 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 疏Sớ 云vân 。 無vô 明minh 親thân 依y 真chân 心tâm 本bổn 覺giác 。 獨độc 居cư 九cửu 相tướng 三tam 細tế 六lục 麤thô 之chi 先tiên 。 別biệt 名danh 獨độc 頭đầu 生sanh 相tướng 。 根căn 本bổn 不bất 覺giác 。 曰viết 癡si 。 曰viết 迷mê 。 及cập 無vô 住trụ 本bổn 。 皆giai 目mục 此thử 也dã 。 有hữu 二nhị 功công 能năng 。 一nhất 。 能năng 隱ẩn 真chân 覺giác 之chi 體thể 。 二nhị 。 能năng 發phát 萬vạn 有hữu 之chi 相tướng 。 下hạ 文văn 自tự 見kiến 。 問vấn 。 生sanh 相tướng 無vô 明minh 。 等đẳng 覺giác 未vị 了liễu 。 今kim 言ngôn 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 意ý 何hà 淺thiển 近cận 。 答đáp 。 此thử 惑hoặc 在tại 三tam 細tế 之chi 前tiền 。 本bổn 非phi 菩Bồ 薩Tát 所sở 知tri 。 惟duy 佛Phật 現hiện 量lượng 親thân 見kiến 。 如Như 來Lai 有hữu 勝thắng 方phương 便tiện 。 能năng 令linh 初sơ 心tâm 。 比tỉ 量lượng 而nhi 知tri 。 借tá 言ngôn 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 即tức 是thị 其kỳ 相tướng 。 捨xả 此thử 方phương 便tiện 。 則tắc 如như 啞á 人nhân 見kiến 賊tặc 。 叫khiếu 喚hoán 不bất 出xuất 矣hĩ 。 法Pháp 王Vương 自tự 在tại 。 豈khởi 如như 是thị 耶da 。 問vấn 。 借tá 言ngôn 非phi 真chân 。 寧ninh 不bất 誤ngộ 人nhân 。 答đáp 。 豈khởi 止chỉ 不bất 誤ngộ 。 仍nhưng 有hữu 大đại 益ích 。 如Như 來Lai 親thân 見kiến 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 念niệm 皆giai 盡tận 。 惟duy 餘dư 此thử 念niệm 。 佛Phật 法Pháp 不bất 得đắc 現hiện 前tiền 。 此thử 念niệm 若nhược 盡tận 。 便tiện 入nhập 妙diệu 覺giác 果quả 海hải 。 故cố 令linh 頓đốn 根căn 眾chúng 生sanh 。 但đãn 了liễu 法pháp 空không 心tâm 淨tịnh 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 遙diêu 契khế 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 。 自tự 具cụ 照chiếu 體thể 。 不bất 用dụng 重trùng 起khởi 照chiếu 察sát 。 起khởi 照chiếu 便tiện 同đồng 此thử 中trung 。 加gia 明minh 於ư 覺giác 。 永Vĩnh 嘉Gia 云vân 。 倘thảng 顧cố 還hoàn 成thành 能năng 所sở 。 顧cố 字tự 便tiện 是thị 明minh 字tự 。 能năng 所sở 者giả 。 本bổn 惟duy 一nhất 真chân 本bổn 覺giác 。 妄vọng 成thành 能năng 明minh 之chi 明minh 。 所sở 明minh 之chi 覺giác 。 而nhi 能năng 所sở 俱câu 非phi 真chân 矣hĩ 。 佛Phật 祖tổ 一nhất 揆quỹ 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 希hy 頓đốn 入nhập 者giả 。 宜nghi 究cứu 心tâm 焉yên 。 ❖ 寅# 四tứ 正chánh 明minh 生sanh 續tục 分phân 二nhị 卯mão 初sơ 初sơ 之chi 忽hốt 生sanh 二nhị 後hậu 之chi 相tướng 續tục 卯mão 初sơ 分phân 二nhị 辰thần 初sơ 無vô 明minh 不bất 覺giác 生sanh 三tam 細tế 二nhị 境cảnh 界giới 為vi 緣duyên 。 長trưởng 六lục 麤thô 。 今kim 初sơ 。 覺giác 非phi 所sở 明minh 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 此thử 明minh 依y 真chân 起khởi 妄vọng 。 無vô 明minh 為vi 妄vọng 本bổn 。 此thử 乃nãi 生sanh 起khởi 三tam 細tế 。 前tiền 二nhị 細tế 惑hoặc 。 下hạ 即tức 細tế 境cảnh 。 首thủ 句cú 論luận 真chân 。 二nhị 句cú 起khởi 妄vọng 。 覺giác 即tức 性tánh 本bổn 二nhị 覺giác 。 是thị 所sở 依y 之chi 真chân 。 真chân 覺giác 非phi 所sở 明minh 之chi 境cảnh 。 以dĩ 本bổn 具cụ 妙diệu 明minh 。 不bất 落lạc 能năng 所sở 也dã 。 特đặc 因nhân 必tất 欲dục 加gia 明minh 之chi 故cố 。 遂toại 轉chuyển 妙diệu 明minh 而nhi 成thành 能năng 明minh 之chi 無vô 明minh 。 將tương 真chân 覺giác 而nhi 立lập 所sở 明minh 之chi 妄vọng 覺giác 。 因nhân 明minh 明minh 字tự 。 即tức 屬thuộc 無vô 明minh 。 立lập 所sở 所sở 字tự 。 即tức 屬thuộc 業nghiệp 相tướng 。 不bất 可khả 作tác 境cảnh 界giới 解giải 。 境cảnh 界giới 在tại 此thử 四tứ 句cú 之chi 後hậu 。 交giao 師sư 順thuận 解giải 三tam 細tế 。 得đắc 佛Phật 意ý 矣hĩ 。 此thử 如như 起Khởi 信Tín 論Luận 云vân 。 一nhất 以dĩ 依y 本bổn 覺giác 。 故cố 有hữu 不bất 覺giác 。 以dĩ 依y 不bất 覺giác 故cố 心tâm 動động 。 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 。 此thử 文văn 較giảo 論luận 文văn 更cánh 有hữu 發phát 明minh 。 論luận 言ngôn 心tâm 動động 。 未vị 明minh 何hà 故cố 心tâm 動động 。 此thử 則tắc 說thuyết 出xuất 。 因nhân 加gia 明minh 於ư 本bổn 覺giác 。 而nhi 引dẫn 此thử 心tâm 動động 也dã 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 者giả 。 上thượng 句cú 即tức 立lập 所sở 之chi 業nghiệp 相tướng 。 下hạ 句cú 即tức 轉chuyển 相tướng 。 因nhân 業nghiệp 相tướng 之chi 所sở 。 既ký 已dĩ 妄vọng 立lập 。 復phục 由do 無vô 明minh 力lực 。 轉chuyển 本bổn 有hữu 之chi 智trí 光quang 。 生sanh 汝nhữ 能năng 見kiến 之chi 妄vọng 見kiến 。 即tức 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 見kiến 。 妄vọng 能năng 即tức 能năng 見kiến 相tướng 。 即tức 論luận 云vân 。 以dĩ 依y 動động 故cố 能năng 見kiến 。 動động 即tức 業nghiệp 相tướng 。 業nghiệp 者giả 起khởi 動động 義nghĩa 也dã 。 與dữ 下hạ 第đệ 五ngũ 麤thô 不bất 同đồng 。 此thử 亦diệc 較giảo 論luận 文văn 更cánh 有hữu 發phát 明minh 。 論luận 中trung 未vị 明minh 依y 動động 。 何hà 以dĩ 即tức 成thành 能năng 見kiến 。 此thử 中trung 說thuyết 出xuất 。 業nghiệp 相tướng 之chi 妄vọng 所sở 既ký 立lập 。 引dẫn 起khởi 妄vọng 能năng 耳nhĩ 。 下hạ 文văn 謂vị 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 明minh 理lý 不bất 踰du 是thị 也dã 。 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 異dị 彼bỉ 所sở 異dị 。 因nhân 異dị 立lập 同đồng 。 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 此thử 三tam 細tế 中trung 後hậu 一nhất 。 乃nãi 屬thuộc 細tế 境cảnh 。 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 業nghiệp 相tướng 之chi 中trung 。 以dĩ 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 。 無vô 明minh 妄vọng 動động 。 將tương 整chỉnh 個cá 如Như 來Lai 藏tạng 真chân 空không 。 變biến 成thành 晦hối 昧muội 空không 境cảnh 。 空không 是thị 同đồng 相tướng 。 界giới 是thị 異dị 相tướng 。 世thế 界giới 之chi 異dị 相tướng 未vị 成thành 。 虛hư 空không 之chi 同đồng 相tướng 莫mạc 顯hiển 。 以dĩ 因nhân 異dị 方phương 可khả 顯hiển 同đồng 。 今kim 既ký 無vô 異dị 。 所sở 以dĩ 無vô 同đồng 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 者giả 。 此thử 成thành 異dị 之chi 原nguyên 因nhân 。 乃nãi 在tại 妄vọng 能năng 。 妄vọng 能năng 即tức 第đệ 二nhị 細tế 。 轉chuyển 相tương 見kiến 分phần 。 既ký 有hữu 能năng 見kiến 。 而nhi 諸chư 法pháp 未vị 成thành 。 無vô 有hữu 所sở 見kiến 。 即tức 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 見kiến 。 業nghiệp 相tướng 但đãn 一nhất 晦hối 昧muội 之chi 空không 。 無vô 有hữu 一nhất 物vật 可khả 見kiến 。 見kiến 分phần 定định 欲dục 見kiến 之chi 。 見kiến 之chi 既ký 久cửu 。 現hiện 出xuất 境cảnh 界giới 相tướng 。 此thử 即tức 顯hiển 見kiến 不bất 失thất 科khoa 中trung 云vân 。 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 又hựu 即tức 後hậu 文văn 偈kệ 云vân 。 迷mê 妄vọng 有hữu 虛hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 是thị 也dã 。 如như 人nhân 瞪trừng 目mục 觀quán 空không 。 瞪trừng 久cửu 發phát 勞lao 。 則tắc 見kiến 空không 華hoa 。 熾sí 然nhiên 火hỏa 光quang 盛thịnh 貌mạo 。 既ký 結kết 暗ám 而nhi 成thành 四tứ 大đại 之chi 色sắc 。 如như 火hỏa 光quang 起khởi 於ư 夜dạ 暗ám 之chi 中trung 。 熾sí 然nhiên 顯hiển 著trứ 。 此thử 境cảnh 雖tuy 顯hiển 。 尚thượng 在tại 本bổn 識thức 之chi 中trung 。 有hữu 人nhân 見kiến 此thử 熾sí 然nhiên 。 不bất 敢cảm 定định 為vi 細tế 境cảnh 。 乃nãi 指chỉ 六lục 麤thô 者giả 。 非phi 是thị 。 論luận 文văn 釋thích 此thử 現hiện 識thức 即tức 現hiện 相tướng 又hựu 曰viết 相tướng 分phần 境cảnh 界giới 相tướng 。 則tắc 云vân 。 所sở 謂vị 能năng 現hiện 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 現hiện 於ư 色sắc 像tượng 。 又hựu 曰viết 。 隨tùy 其kỳ 五ngũ 塵trần 對đối 至chí 即tức 現hiện 。 何hà 異dị 熾sí 然nhiên 之chi 說thuyết 。 異dị 彼bỉ 所sở 異dị 。 因nhân 異dị 立lập 同đồng 。 第đệ 一nhất 異dị 字tự 是thị 活hoạt 字tự 。 不bất 同đồng 也dã 。 下hạ 異dị 字tự 皆giai 實thật 字tự 。 即tức 異dị 相tướng 之chi 境cảnh 。 謂vị 異dị 於ư 彼bỉ 熾sí 然nhiên 所sở 成thành 之chi 異dị 相tướng 境cảnh 界giới 。 因nhân 對đối 異dị 相tướng 之chi 界giới 。 而nhi 立lập 同đồng 相tướng 之chi 空không 。 即tức 論luận 云vân 。 以dĩ 依y 能năng 見kiến 故cố 。 境cảnh 界giới 妄vọng 現hiện 。 境cảnh 界giới 兼kiêm 色sắc 與dữ 空không 。 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 此thử 三tam 句cú 當đương 指chỉ 眾chúng 生sanh 。 承thừa 上thượng 虛hư 空không 之chi 同đồng 相tướng 。 與dữ 世thế 界giới 之chi 異dị 相tướng 。 一nhất 同đồng 一nhất 異dị 。 形hình 顯hiển 發phát 明minh 。 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 眾chúng 生sanh 之chi 境cảnh 。 眾chúng 生sanh 形hình 貌mạo 各các 異dị 。 故cố 曰viết 。 無vô 同đồng 。 知tri 覺giác 本bổn 同đồng 。 故cố 曰viết 。 無vô 異dị 。 問vấn 。 此thử 中trung 虛hư 空không 。 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 指chỉ 為vi 細tế 境cảnh 。 與dữ 麤thô 境cảnh 何hà 別biệt 。 答đáp 。 此thử 惟duy 在tại 本bổn 識thức 中trung 。 結kết 暗ám 所sở 為vi 之chi 色sắc 。 即tức 三tam 類loại 性tánh 境cảnh 。 根căn 身thân 。 器khí 界giới 。 種chủng 子tử 。 與dữ 麤thô 境cảnh 作tác 胚# 胎thai 耳nhĩ 。 此thử 三tam 細tế 。 如như 前tiền 二nhị 卷quyển 所sở 云vân 。 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 又hựu 如như 下hạ 文văn 偈kệ 云vân 。 迷mê 妄vọng 有hữu 虛hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 想tưởng 澄trừng 成thành 國quốc 土thổ 。 知tri 覺giác 乃nãi 眾chúng 生sanh 。 皆giai 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 妄vọng 有hữu 空không 。 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 正Chánh 脈Mạch 疏Sớ 問vấn 。 通thông 上thượng 順thuận 釋thích 三tam 相tướng 。 甚thậm 生sanh 次thứ 第đệ 。 但đãn 釋thích 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 則tắc 曰viết 。 因nhân 妄vọng 為vi 能năng 明minh 。 引dẫn 起khởi 所sở 明minh 。 以dĩ 立lập 業nghiệp 相tướng 。 此thử 雖tuy 經kinh 無vô 能năng 字tự 。 推thôi 意ý 補bổ 之chi 。 亦diệc 通thông 。 次thứ 經Kinh 明minh 言ngôn 。 因nhân 所sở 生sanh 能năng 。 予# 即tức 釋thích 為vi 業nghiệp 生sanh 轉chuyển 相tướng 。 似tự 亦diệc 自tự 然nhiên 之chi 序tự 。 但đãn 妄vọng 明minh 既ký 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 明minh 。 轉chuyển 相tướng 亦diệc 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 見kiến 。 此thử 何hà 別biệt 乎hồ 。 又hựu 轉chuyển 相tướng 何hà 不bất 以dĩ 境cảnh 界giới 為vi 所sở 見kiến 乎hồ 。 答đáp 。 汝nhữ 言ngôn 妄vọng 明minh 。 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 明minh 。 此thử 言ngôn 非phi 是thị 。 蓋cái 妄vọng 明minh 最tối 初sơ 依y 本bổn 覺giác 起khởi 。 妄vọng 以dĩ 本bổn 覺giác 為vi 所sở 明minh 。 本bổn 不bất 期kỳ 於ư 業nghiệp 相tướng 。 其kỳ 奈nại 本bổn 覺giác 。 元nguyên 非phi 可khả 明minh 之chi 境cảnh 。 由do 是thị 本bổn 覺giác 。 卒thốt 不bất 可khả 明minh 。 而nhi 徒đồ 以dĩ 帶đái 出xuất 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 明minh 耳nhĩ 。 故cố 佛Phật 言ngôn 。 覺giác 非phi 所sở 明minh 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 其kỳ 旨chỉ 顯hiển 然nhiên 。 汝nhữ 次thứ 又hựu 言ngôn 。 轉chuyển 相tướng 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 見kiến 。 斯tư 言ngôn 不bất 差sai 。 蓋cái 轉chuyển 相tương 依y 業nghiệp 相tướng 起khởi 。 妄vọng 以dĩ 業nghiệp 相tướng 為vi 所sở 見kiến 。 本bổn 不bất 期kỳ 於ư 境cảnh 界giới 。 其kỳ 奈nại 業nghiệp 相tướng 。 元nguyên 非phi 可khả 見kiến 之chi 相tướng 。 由do 是thị 業nghiệp 相tướng 卒thốt 不bất 可khả 見kiến 。 而nhi 徒đồ 以dĩ 帶đái 出xuất 境cảnh 界giới 為vi 所sở 見kiến 耳nhĩ 。 故cố 佛Phật 言ngôn 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 等đẳng 。 其kỳ 意ý 更cánh 顯hiển 。 是thị 故cố 經Kinh 文văn 。 所sở 之chi 一nhất 字tự 。 上thượng 下hạ 連liên 帶đái 二nhị 能năng 。 而nhi 上thượng 隱ẩn 下hạ 顯hiển 。 且thả 上thượng 為vi 生sanh 所sở 之chi 能năng 。 下hạ 是thị 所sở 生sanh 之chi 能năng 。 如như 祖tổ 與dữ 孫tôn 。 何hà 言ngôn 無vô 別biệt 。 能năng 之chi 一nhất 字tự 。 上thượng 下hạ 連liên 帶đái 二nhị 所sở 。 而nhi 上thượng 顯hiển 下hạ 隱ẩn 。 且thả 上thượng 為vi 生sanh 能năng 之chi 所sở 。 下hạ 是thị 能năng 生sanh 之chi 所sở 。 亦diệc 如như 祖tổ 孫tôn 。 豈khởi 得đắc 混hỗn 同đồng 。 ❖ 辰thần 二nhị 境cảnh 界giới 為vi 緣duyên 長trưởng 六lục 麤thô 。 如như 是thị 擾nhiễu 亂loạn 。 相tương 待đãi 生sanh 勞lao 。 勞lao 久cửu 發phát 塵trần 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 由do 是thị 引dẫn 起khởi 。 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。 如như 是thị 指chỉ 法pháp 之chi 詞từ 。 即tức 指chỉ 境cảnh 界giới 相tướng 。 從tùng 無vô 而nhi 有hữu 。 因nhân 異dị 立lập 同đồng 。 由do 是thị 空không 。 界giới 忽hốt 生sanh 。 復phục 因nhân 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 而nhi 無vô 同đồng 異dị 之chi 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 相tương 繼kế 而nhi 生sanh 。 如như 是thị 藏tạng 識thức 海hải 中trung 。 境cảnh 風phong 擾nhiễu 動động 也dã 亂loạn 。 相tương 待đãi 者giả 。 互hỗ 相tương 對đối 待đãi 。 由do 妄vọng 境cảnh 引dẫn 起khởi 妄vọng 心tâm 。 則tắc 為vi 緣duyên 之chi 意ý 。 以dĩ 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 為vi 生sanh 七thất 轉chuyển 識thức 之chi 像tượng 。 生sanh 勞lao 。 即tức 引dẫn 起khởi 第đệ 七thất 識thức 。 創sáng 起khởi 慧tuệ 心tâm 所sở 。 對đối 境cảnh 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 。 執chấp 為vi 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 。 不bất 了liễu 自tự 心tâm 妄vọng 現hiện 。 起khởi 智trí 分phân 別biệt 。 智trí 即tức 慧tuệ 心tâm 所sở 。 轉chuyển 生sanh 勞lao 慮lự 。 故cố 曰viết 。 生sanh 勞lao 。 即tức 第đệ 一nhất 麤thô 智trí 相tướng 。 屬thuộc 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 。 論luận 云vân 。 依y 於ư 境cảnh 界giới 。 分phân 別biệt 愛ái 與dữ 不bất 愛ái 是thị 也dã 。 問vấn 。 前tiền 轉chuyển 識thức 緣duyên 境cảnh 界giới 相tướng 。 智trí 相tướng 。 亦diệc 緣duyên 此thử 境cảnh 。 二nhị 者giả 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 。 轉chuyển 相tướng 緣duyên 境cảnh 。 是thị 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần 。 精tinh 明minh 之chi 體thể 。 但đãn 如như 明minh 鏡kính 現hiện 像tượng 。 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 智trí 相tướng 緣duyên 境cảnh 。 不bất 了liễu 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 執chấp 有hữu 定định 性tánh 。 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 。 即tức 屬thuộc 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 勞lao 久cửu 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 勞lao 慮lự 經kinh 久cửu 。 故cố 曰viết 。 勞lao 久cửu 。 即tức 第đệ 二nhị 麤thô 相tương 續tục 相tướng 。 屬thuộc 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 。 論luận 云vân 。 依y 於ư 智trí 故cố 。 生sanh 其kỳ 苦khổ 樂lạc 覺giác 心tâm 。 起khởi 念niệm 相tương 應ứng 不bất 斷đoạn 故cố 。 是thị 也dã 。 發phát 塵trần 。 即tức 第đệ 六lục 識thức 。 周chu 遍biến 計kế 度độ 。 取thủ 著trước 轉chuyển 深thâm 。 計kế 我ngã 。 我ngã 所sở 。 發phát 生sanh 染nhiễm 著trước 塵trần 念niệm 。 故cố 曰viết 。 發phát 塵trần 。 即tức 第đệ 三tam 麤thô 執chấp 取thủ 相tướng 。 屬thuộc 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 。 論luận 云vân 。 心tâm 起khởi 著trước 故cố 。 起khởi 著trước 與dữ 發phát 塵trần 義nghĩa 同đồng 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 者giả 。 即tức 第đệ 六lục 識thức 。 依y 前tiền 顛điên 倒đảo 所sở 執chấp 相tướng 上thượng 。 更cánh 立lập 假giả 名danh 言ngôn 相tướng 。 循tuần 名danh 執chấp 相tướng 。 顛điên 倒đảo 特đặc 甚thậm 。 以dĩ 致trí 心tâm 水thủy 渾hồn 濁trược 不bất 清thanh 。 故cố 曰viết 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 則tắc 第đệ 四tứ 麤thô 。 計kế 名danh 字tự 相tướng 。 我ngã 執chấp 分phân 別biệt 。 論luận 云vân 。 依y 於ư 妄vọng 執chấp 。 分phân 別biệt 假giả 名danh 言ngôn 相tướng 。 是thị 也dã 。 由do 是thị 引dẫn 起khởi 。 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 者giả 。 由do 是thị 是thị 字tự 。 遠viễn 指chỉ 無vô 明minh 三tam 細tế 四tứ 麤thô 。 從tùng 迷mê 入nhập 迷mê 。 妄vọng 上thượng 加gia 妄vọng 。 近cận 指chỉ 計kế 名danh 字tự 相tướng 。 由do 此thử 引dẫn 起khởi 諸chư 業nghiệp 。 即tức 第đệ 五ngũ 麤thô 。 起khởi 業nghiệp 相tướng 。 論luận 云vân 。 依y 於ư 名danh 字tự 。 循tuần 名danh 取thủ 著trước 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 是thị 也dã 。 塵trần 勞lao 即tức 是thị 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 有hữu 染nhiễm 污ô 。 擾nhiễu 動động 二nhị 義nghĩa 。 喻dụ 之chi 如như 塵trần 如như 勞lao 。 共cộng 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 約ước 未vị 起khởi 身thân 口khẩu 屬thuộc 惑hoặc 。 已dĩ 起khởi 身thân 口khẩu 屬thuộc 業nghiệp 。 今kim 由do 惑hoặc 引dẫn 起khởi 身thân 口khẩu 。 造tạo 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 業nghiệp 因nhân 既ký 成thành 。 業nghiệp 果quả 隨tùy 至chí 。 無vô 可khả 倖hãnh 免miễn 也dã 。 麤thô 境cảnh 未vị 成thành 。 安an 得đắc 遽cự 有hữu 身thân 口khẩu 。 答đáp 。 語ngữ 雖tuy 約ước 從tùng 初sơ 起khởi 次thứ 第đệ 而nhi 談đàm 。 理lý 實thật 無vô 始thỉ 。 豈khởi 真chân 未vị 成thành 麤thô 境cảnh 之chi 前tiền 。 而nhi 絕tuyệt 無vô 身thân 口khẩu 哉tai 。 細tế 境cảnh 中trung 既ký 有hữu 根căn 身thân 。 當đương 有hữu 身thân 口khẩu 。 且thả 論luận 亦diệc 約ước 從tùng 初sơ 起khởi 。 亦diệc 須tu 於ư 第đệ 六lục 中trung 。 方phương 成thành 身thân 口khẩu 。 疏sớ 釋thích 起khởi 業nghiệp 。 明minh 用dụng 身thân 口khẩu 。 若nhược 必tất 執chấp 第đệ 六lục 方phương 有hữu 身thân 口khẩu 。 則tắc 前tiền 相tướng 憑bằng 何hà 起khởi 業nghiệp 。 而nhi 執chấp 取thủ 等đẳng 。 憑bằng 何hà 計kế 我ngã 我ngã 所sở 哉tai 。 語ngữ 雖tuy 有hữu 序tự 。 而nhi 意ý 須tu 圓viên 活hoạt 。 不bất 宜nghi 泥nê 也dã 。 起khởi 為vi 世thế 界giới 。 靜tĩnh 成thành 虛hư 空không 。 虛hư 空không 為vi 同đồng 。 世thế 界giới 為vi 異dị 。 彼bỉ 無vô 同đồng 異dị 。 真chân 有hữu 為vi 法pháp 。 此thử 確xác 答đáp 滿Mãn 慈Từ 所sở 問vấn 。 前tiền 四tứ 句cú 。 答đáp 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 後hậu 二nhị 句cú 。 答đáp 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 即tức 眾chúng 生sanh 業nghiệp 果quả 。 從tùng 性tánh 覺giác 必tất 明minh 起khởi 。 乃nãi 展triển 轉chuyển 敘tự 其kỳ 來lai 源nguyên 耳nhĩ 。 由do 依y 性tánh 覺giác 。 妄vọng 起khởi 無vô 明minh 。 因nhân 此thử 無vô 明minh 。 發phát 生sanh 三tam 細tế 。 復phục 緣duyên 境cảnh 界giới 。 而nhi 起khởi 塵trần 勞lao 。 惑hoặc 業nghiệp 妄vọng 因nhân 已dĩ 成thành 。 依y 。 正chánh 苦khổ 果quả 斯tư 現hiện 。 故cố 云vân 。 起khởi 成thành 有hữu 相tướng 處xứ 。 則tắc 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 而nhi 為vi 世thế 界giới 。 靜tĩnh 而nhi 無vô 相tướng 處xứ 。 則tắc 空không 廓khuếch 虛hư 通thông 。 而nhi 為vi 虛hư 空không 。 空không 不bất 動động 搖dao 。 是thị 故cố 曰viết 靜tĩnh 。 此thử 依y 報báo 之chi 世thế 界giới 。 本bổn 不bất 離ly 前tiền 之chi 細tế 境cảnh 。 言ngôn 此thử 虛hư 空không 。 即tức 為vi 前tiền 同đồng 相tướng 。 所sở 發phát 之chi 現hiện 行hành 。 此thử 世thế 界giới 。 即tức 為vi 前tiền 異dị 相tướng 。 所sở 發phát 之chi 現hiện 行hành 。 汝nhữ 問vấn 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 即tức 由do 是thị 而nhi 生sanh 也dã 。 彼bỉ 無vô 同đồng 異dị 。 真chân 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 此thử 答đáp 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 亦diệc 明minh 不bất 離ly 前tiền 之chi 細tế 境cảnh 。 與dữ 上thượng 四tứ 句cú 。 文văn 法pháp 不bất 同đồng 。 上thượng 是thị 指chỉ 後hậu 即tức 前tiền 。 此thử 是thị 取thủ 前tiền 顯hiển 後hậu 。 取thủ 彼bỉ 細tế 境cảnh 中trung 。 同đồng 異dị 互hỗ 相tương 形hình 顯hiển 。 所sở 發phát 明minh 無vô 同đồng 無vô 異dị 之chi 相tướng 。 以dĩ 成thành 此thử 眾chúng 生sanh 業nghiệp 果quả 。 真chân 有hữu 為vi 法pháp 。 此thử 正chánh 報báo 眾chúng 生sanh 業nghiệp 果quả 。 亦diệc 前tiền 細tế 相tướng 所sở 發phát 之chi 現hiện 行hành 。 即tức 第đệ 六lục 麤thô 業nghiệp 繫hệ 苦khổ 相tướng 。 論luận 云vân 。 以dĩ 依y 業nghiệp 受thọ 報báo 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 為vi 業nghiệp 繫hệ 縛phược 。 而nhi 墮đọa 五ngũ 陰ấm 三tam 界giới 二nhị 獄ngục 之chi 中trung 。 無vô 由do 出xuất 離ly 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 汝nhữ 問vấn 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 即tức 由do 是thị 而nhi 生sanh 也dã 。 交Giao 光Quang 法Pháp 師Sư 云vân 。 但đãn 約ước 萬vạn 法pháp 初sơ 成thành 一nhất 周chu 。 而nhi 說thuyết 忽hốt 生sanh 矣hĩ 。 又hựu 約ước 修tu 時thời 逆nghịch 斷đoạn 。 顯hiển 此thử 次thứ 第đệ 。 權quyền 說thuyết 初sơ 成thành 次thứ 第đệ 。 令linh 觀quán 順thuận 生sanh 之chi 次thứ 第đệ 。 易dị 於ư 開khai 悟ngộ 。 而nhi 不bất 至chí 迷mê 悶muộn 。 了liễu 逆nghịch 斷đoạn 之chi 次thứ 第đệ 。 易dị 於ư 修tu 證chứng 。 不bất 至chí 僭# 亂loạn 也dã 。 又hựu 當đương 知tri 經Kinh 自tự 無vô 明minh 。 以dĩ 至chí 麤thô 境cảnh 。 多đa 用dụng 能năng 所sở 。 上thượng 下hạ 連liên 持trì 者giả 。 令linh 知tri 能năng 所sở 。 乃nãi 生sanh 萬vạn 有hữu 之chi 端đoan 。 行hành 人nhân 於ư 真chân 妄vọng 分phân 明minh 之chi 後hậu 。 一nhất 念niệm 頓đốn 絕tuyệt 能năng 所sở 。 可khả 以dĩ 把bả 定định 萬vạn 有hữu 。 坐tọa 還hoàn 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 所sở 謂vị 。 但đãn 離ly 妄vọng 緣duyên 。 即tức 如như 如như 佛Phật 。 矣hĩ 。 初sơ 初sơ 之chi 忽hốt 生sanh 竟cánh 。 ❖ 卯mão 二nhị 後hậu 之chi 相tướng 續tục 分phân 三tam 辰thần 初sơ 世thế 界giới 相tương 續tục 。 二nhị 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 三tam 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 辰thần 初sơ 又hựu 分phân 三tam 巳tị 初sơ 生sanh 能năng 成thành 四tứ 大đại 二nhị 生sanh 所sở 成thành 四tứ 居cư 三tam 結kết 成thành 種chủng 相tương 續tục 。 今kim 初sơ 。 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 故cố 有hữu 風phong 輪luân 。 執chấp 持trì 世thế 界giới 。 上thượng 依y 真chân 覺giác 。 妄vọng 起khởi 無vô 明minh 。 而nhi 成thành 輾triển 轉chuyển 虛hư 妄vọng 之chi 十thập 相tướng 。 此thử 由do 無vô 明minh 妄vọng 力lực 熏huân 變biến 。 而nhi 成thành 地địa 。 水thủy 火hỏa 。 風phong 之chi 四tứ 大đại 。 世thế 界giới 雖tuy 由do 眾chúng 生sanh 業nghiệp 感cảm 。 推thôi 究cứu 根căn 源nguyên 。 亦diệc 由do 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 而nhi 起khởi 。 四tứ 大đại 依y 無vô 明minh 而nhi 有hữu 。 世thế 界giới 由do 四tứ 大đại 所sở 成thành 。 故cố 交giao 師sư 科khoa 為vi 能năng 成thành 四tứ 大đại 。 此thử 風phong 大đại 。 覺giác 明minh 空không 昧muội 者giả 。 乃nãi 由do 真chân 覺giác 之chi 體thể 。 已dĩ 起khởi 妄vọng 明minh 。 遂toại 將tương 真chân 空không 變biến 成thành 頑ngoan 空không 晦hối 昧muội 之chi 相tướng 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 即tức 明minh 昧muội 相tương 待đãi 。 互hỗ 為vi 傾khuynh 奪đoạt 。 而nhi 成thành 搖dao 動động 之chi 風phong 。 世thế 間gian 諸chư 風phong 。 不bất 出xuất 妄vọng 心tâm 蕩đãng 動động 所sở 感cảm 。 可khả 見kiến 風phong 大đại 之chi 種chủng 。 乃nãi 是thị 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 。 一nhất 念niệm 之chi 動động 相tướng 耳nhĩ 。 動động 蕩đãng 不bất 已dĩ 。 積tích 而nhi 成thành 輪luân 。 故cố 有hữu 風phong 輪luân 。 執chấp 持trì 世thế 界giới 。 而nhi 世thế 界giới 最tối 下hạ 。 全toàn 依y 風phong 輪luân 。 而nhi 得đắc 住trụ 故cố 。 風phong 力lực 極cực 大đại 。 而nhi 有hữu 執chấp 持trì 之chi 功công 能năng 。 如như 海hải 上thượng 輪luân 船thuyền 。 重trọng 而nhi 不bất 沉trầm 者giả 。 因nhân 有hữu 風phong 鼓cổ 之chi 。 力lực 所sở 持trì 故cố 。 俱Câu 舍Xá 論Luận 云vân 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 世thế 界giới 最tối 下hạ 。 依y 虛hư 空không 。 空không 輪luân 之chi 上thượng 。 有hữu 風phong 輪luân 。 是thị 也dã 。 因nhân 空không 生sanh 搖dao 。 堅kiên 明minh 立lập 礙ngại 。 彼bỉ 金kim 寶bảo 者giả 。 明minh 覺giác 立lập 堅kiên 。 故cố 有hữu 金kim 輪luân 。 保bảo 持trì 國quốc 土độ 。 此thử 地địa 大đại 。 孤Cô 山Sơn 法Pháp 師Sư 曰viết 。 土thổ 與dữ 金kim 皆giai 堅kiên 性tánh 。 俱câu 屬thuộc 地địa 大đại 。 因nhân 空không 生sanh 搖dao 者giả 。 因nhân 空không 昧muội 覺giác 明minh 。 明minh 昧muội 相tướng 傾khuynh 。 巳tị 生sanh 搖dao 動động 之chi 風phong 。 此thử 牒điệp 風phong 大đại 。 堅kiên 明minh 立lập 礙ngại 。 乃nãi 屬thuộc 地địa 大đại 。 此thử 大đại 由do 堅kiên 固cố 執chấp 心tâm 所sở 成thành 。 堅kiên 執chấp 妄vọng 明minh 。 欲dục 明minh 晦hối 昧muội 之chi 空không 體thể 。 其kỳ 奈nại 空không 體thể 。 卒thốt 不bất 可khả 明minh 。 由do 執chấp 心tâm 故cố 。 遂toại 乃nãi 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 而nhi 立lập 地địa 大đại 堅kiên 礙ngại 之chi 相tướng 。 世thế 間gian 地địa 大đại 。 不bất 出xuất 妄vọng 心tâm 。 堅kiên 執chấp 所sở 感cảm 。 可khả 見kiến 地địa 大đại 之chi 種chủng 。 乃nãi 是thị 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 。 一nhất 念niệm 之chi 堅kiên 相tướng 耳nhĩ 。 彼bỉ 金kim 寶bảo 者giả 。 又hựu 為vi 地địa 大đại 之chi 精tinh 。 地địa 性tánh 堅kiên 礙ngại 。 莫mạc 過quá 於ư 金kim 。 明minh 覺giác 立lập 堅kiên 者giả 。 則tắc 指chỉ 依y 無vô 明minh 妄vọng 覺giác 。 所sở 立lập 堅kiên 礙ngại 之chi 相tướng 。 如như 癡si 情tình 化hóa 石thạch 之chi 類loại 。 堅kiên 執chấp 不bất 休hưu 。 積tích 而nhi 成thành 輪luân 。 故cố 有hữu 金kim 輪luân 。 保bảo 持trì 國quốc 土độ 。 而nhi 世thế 界giới 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 皆giai 依y 金kim 剛cang 輪luân 。 而nhi 得đắc 住trụ 故cố 。 如như 密mật 部bộ 所sở 說thuyết 。 地địa 大đại 最tối 下hạ 。 有hữu 金kim 剛cang 際tế 。 是thị 也dã 。 堅kiên 覺giác 寶bảo 成thành 。 搖dao 明minh 風phong 出xuất 。 風phong 金kim 相tương 摩ma 。 故cố 有hữu 火hỏa 光quang 。 為vi 變biến 化hóa 性tánh 。 此thử 火hỏa 大đại 。 依y 前tiền 風phong 。 金kim 之chi 所sở 轉chuyển 生sanh 。 堅kiên 覺giác 寶bảo 成thành 者giả 。 堅kiên 執chấp 妄vọng 覺giác 。 所sở 立lập 之chi 金kim 寶bảo 既ký 成thành 。 此thử 句cú 牒điệp 前tiền 地địa 大đại 。 搖dao 明minh 風phong 出xuất 者giả 。 搖dao 動động 妄vọng 明minh 。 所sở 感cảm 之chi 風phong 大đại 復phục 出xuất 。 此thử 句cú 牒điệp 前tiền 風phong 大đại 。 風phong 金kim 二nhị 大đại 。 則tắc 為vi 生sanh 起khởi 火hỏa 大đại 之chi 因nhân 。 風phong 金kim 相tương 摩ma 者giả 。 風phong 性tánh 屬thuộc 動động 。 金kim 性tánh 屬thuộc 堅kiên 。 一nhất 動động 一nhất 堅kiên 。 相tương 摩ma 相tướng 盪# 。 故cố 有hữu 火hỏa 光quang 之chi 功công 能năng 。 而nhi 為vi 變biến 化hóa 之chi 性tánh 質chất 。 變biến 起khởi 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 萬vạn 有hữu 。 世thế 間gian 諸chư 火hỏa 。 不bất 離ly 妄vọng 心tâm 。 摩ma 盪# 所sở 成thành 。 可khả 見kiến 火hỏa 大đại 之chi 種chủng 。 乃nãi 是thị 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 。 一nhất 念niệm 之chi 熱nhiệt 相tướng 耳nhĩ 。 火hỏa 無vô 持trì 含hàm 之chi 輪luân 用dụng 。 但đãn 有hữu 變biến 化hóa 之chi 功công 能năng 。 至chí 後hậu 所sở 成thành 四tứ 居cư 。 功công 方phương 顯hiển 著trứ 。 與dữ 前tiền 後hậu 三tam 輪luân 。 相tương 待đãi 轉chuyển 生sanh 。 俱câu 帶đái 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 之chi 相tướng 。 應ưng 按án 本bổn 宗tông 發phát 明minh 。 勿vật 取thủ 外ngoại 教giáo 所sở 說thuyết 。 反phản 晦hối 經Kinh 旨chỉ 。 寶bảo 明minh 生sanh 潤nhuận 。 火hỏa 光quang 上thượng 蒸chưng 。 故cố 有hữu 水thủy 輪luân 。 含hàm 十thập 方phương 界giới 。 此thử 水thủy 大đại 。 依y 前tiền 金kim 。 火hỏa 之chi 所sở 轉chuyển 生sanh 。 文văn 雖tuy 不bất 帶đái 心tâm 相tướng 。 義nghĩa 亦diệc 無vô 明minh 。 妄vọng 力lực 所sở 致trí 。 寶bảo 明minh 生sanh 潤nhuận 者giả 。 金kim 寶bảo 之chi 體thể 明minh 淨tịnh 。 明minh 能năng 生sanh 潤nhuận 。 如như 五ngũ 金kim 之chi 屬thuộc 。 遇ngộ 熱nhiệt 氣khí 而nhi 出xuất 水thủy 也dã 。 火hỏa 光quang 上thượng 蒸chưng 者giả 。 即tức 火hỏa 大đại 之chi 光quang 。 上thượng 蒸chưng 於ư 金kim 。 鬱uất 以dĩ 成thành 氣khí 。 氣khí 以dĩ 成thành 水thủy 。 如như 南nam 風phong 之chi 天thiên 。 萬vạn 物vật 多đa 蒸chưng 而nhi 出xuất 水thủy 也dã 。 以dĩ 寶bảo 明minh 映ánh 以dĩ 火hỏa 光quang 。 蒸chưng 潤nhuận 為vi 水thủy 。 世thế 間gian 諸chư 水thủy 。 不bất 離ly 氣khí 積tích 所sở 感cảm 。 可khả 見kiến 水thủy 大đại 之chi 種chủng 。 乃nãi 是thị 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 中trung 。 金kim 。 火hỏa 二nhị 妄vọng 。 蒸chưng 潤nhuận 所sở 成thành 耳nhĩ 。 蒸chưng 潤nhuận 不bất 息tức 。 積tích 而nhi 成thành 輪luân 。 故cố 有hữu 水thủy 輪luân 。 含hàm 十thập 方phương 界giới 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 所sở 明minh 。 諸chư 世thế 界giới 剎sát 種chủng 。 皆giai 依y 香hương 水thủy 海hải 住trụ 是thị 也dã 。 按án 本bổn 經Kinh 。 世thế 界giới 地địa 大đại 依y 水thủy 輪luân 。 水thủy 輪luân 依y 金kim 輪luân 。 金kim 輪luân 下hạ 有hữu 火hỏa 輪luân 。 火hỏa 輪luân 下hạ 有hữu 風phong 輪luân 。 風phong 輪luân 下hạ 有hữu 空không 輪luân 。 空không 輪luân 依y 無vô 明minh 妄vọng 心tâm 。 晦hối 昧muội 所sở 成thành 。 無vô 明minh 依y 本bổn 覺giác 。 無vô 明minh 是thị 不bất 覺giác 之chi 相tướng 。 究cứu 竟cánh 不bất 離ly 本bổn 覺giác 之chi 性tánh 。 足túc 見kiến 世thế 界giới 始thỉ 於ư 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 之chi 心tâm 。 而nhi 識thức 藏tạng 不phủ 。 離ly 如Như 來Lai 藏tạng 。 若nhược 離ly 如Như 來Lai 藏tạng 。 悉tất 無vô 自tự 體thể 故cố 。 前tiền 會hội 四tứ 科khoa 。 融dung 七thất 大đại 。 一nhất 一nhất 無vô 非phi 。 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 此thử 四tứ 大đại 。 即tức 為vi 能năng 成thành 世thế 界giới 。 萬vạn 法pháp 之chi 本bổn 。 無vô 明minh 又hựu 為vi 能năng 成thành 四tứ 大đại 之chi 本bổn 也dã 。 ❖ 巳tị 二nhị 生sanh 所sở 成thành 四tứ 居cư 。 火hỏa 騰đằng 水thủy 降giáng 。 交giao 發phát 立lập 堅kiên 。 溼thấp 為vi 巨cự 海hải 。 乾can 為vi 洲châu 潬đán 。 上thượng 文văn 依y 無vô 明minh 而nhi 成thành 四tứ 大đại 。 此thử 科khoa 依y 四tứ 大đại 而nhi 成thành 四tứ 居cư 。 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 雖tuy 各các 相tương 違vi 。 實thật 則tắc 相tương 濟tế 。 如như 火hỏa 性tánh 本bổn 屬thuộc 上thượng 騰đằng 。 水thủy 性tánh 本bổn 屬thuộc 下hạ 降giáng 。 一nhất 騰đằng 一nhất 降giáng 交giao 互hỗ 發phát 生sanh 。 立lập 諸chư 堅kiên 礙ngại 。 而nhi 成thành 器khí 界giới 。 卑ty 濕thấp 之chi 處xứ 。 積tích 水thủy 而nhi 為vi 巨cự 大đại 也dã 海hải 。 乾can 燥táo 之chi 處xứ 。 環hoàn 水thủy 而nhi 為vi 洲châu 潬đán 。 蓋cái 海hải 非phi 獨độc 目mục 於ư 水thủy 。 以dĩ 注chú 水thủy 之chi 巨cự 坎khảm 。 為vi 水thủy 居cư 眾chúng 生sanh 所sở 依y 處xứ 。 灌Quán 頂Đảnh 云vân 。 浮phù 土thổ 可khả 棲tê 曰viết 洲châu 。 聚tụ 沙sa 堪kham 住trụ 曰viết 潬đán 。 即tức 四tứ 大đại 部bộ 洲châu 。 為vi 陸lục 居cư 眾chúng 生sanh 所sở 依y 處xứ 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 彼bỉ 大đại 海hải 中trung 。 火hỏa 光quang 常thường 起khởi 。 彼bỉ 洲châu 潬đán 中trung 。 江giang 河hà 常thường 注chú 。 首thủ 句cú 以dĩ 水thủy 陸lục 二nhị 居cư 。 是thị 水thủy 火hỏa 交giao 互hỗ 發phát 生sanh 之chi 故cố 。 可khả 以dĩ 驗nghiệm 其kỳ 氣khí 分phần 。 彼bỉ 大đại 海hải 本bổn 注chú 水thủy 之chi 處xứ 。 不bất 應ưng 有hữu 火hỏa 。 以dĩ 不bất 忘vong 火hỏa 之chi 氣khí 分phần 。 故cố 火hỏa 光quang 常thường 起khởi 。 彼bỉ 洲châu 潬đán 本bổn 質chất 礙ngại 之chi 地địa 。 不bất 應ưng 有hữu 水thủy 。 以dĩ 不bất 忘vong 水thủy 之chi 氣khí 分phần 。 故cố 江giang 河hà 常thường 注chú 流lưu 也dã 。 水thủy 勢thế 劣liệt 火hỏa 。 結kết 為vi 高cao 山sơn 。 是thị 故cố 山sơn 石thạch 。 擊kích 則tắc 成thành 燄diệm 。 融dung 則tắc 成thành 水thủy 。 此thử 山sơn 居cư 處xứ 。 山sơn 亦diệc 水thủy 火hỏa 交giao 發phát 之chi 堅kiên 相tướng 。 水thủy 勢thế 若nhược 劣liệt 於ư 火hỏa 勢thế 。 火hỏa 勢thế 若nhược 勝thắng 於ư 水thủy 勢thế 。 則tắc 水thủy 隨tùy 火hỏa 之chi 力lực 。 結kết 之chi 而nhi 為vi 高cao 山sơn 。 如như 熬ngao 水thủy 為vi 鹽diêm 。 堆đôi 積tích 如như 山sơn 。 足túc 證chứng 水thủy 亦diệc 可khả 結kết 。 是thị 高cao 山sơn 亦diệc 水thủy 火hỏa 所sở 成thành 之chi 故cố 。 下hạ 亦diệc 驗nghiệm 其kỳ 氣khí 分phần 。 所sở 以dĩ 山sơn 石thạch 。 擊kích 之chi 則tắc 成thành 火hỏa 燄diệm 。 不bất 亡vong 火hỏa 之chi 氣khí 分phần 。 融dung 之chi 則tắc 成thành 為vi 水thủy 。 不bất 忘vong 水thủy 之chi 氣khí 分phần 。 如như 煉luyện 五ngũ 金kim 之chi 礦quáng 。 悉tất 皆giai 成thành 汁trấp 。 土thổ 勢thế 劣liệt 水thủy 。 抽trừu 為vi 草thảo 木mộc 。 是thị 故cố 林lâm 藪tẩu 。 遇ngộ 燒thiêu 成thành 土thổ 。 因nhân 絞giảo 成thành 水thủy 。 此thử 林lâm 居cư 處xứ 。 林lâm 藪tẩu 亦diệc 水thủy 土thổ 交giao 互hỗ 所sở 成thành 。 土thổ 勢thế 劣liệt 於ư 水thủy 。 土thổ 隨tùy 水thủy 而nhi 成thành 潤nhuận 。 抽trừu 拔bạt 而nhi 為vi 草thảo 木mộc 。 以dĩ 是thị 草thảo 木mộc 不bất 忘vong 水thủy 土thổ 氣khí 分phần 故cố 。 林lâm 藪tẩu 遇ngộ 燒thiêu 。 便tiện 成thành 灰hôi 土thổ 。 因nhân 絞giảo 則tắc 成thành 汁trấp 水thủy 。 此thử 即tức 不bất 忘vong 水thủy 土thổ 氣khí 分phân 之chi 明minh 證chứng 也dã 。 木mộc 多đa 為vi 林lâm 。 草thảo 多đa 曰viết 藪tẩu 。 ❖ 已dĩ 三tam 結kết 成thành 種chủng 相tương 續tục 。 交giao 妄vọng 發phát 生sanh 。 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 世thế 界giới 相tương 續tục 。 此thử 結kết 成thành 相tương 續tục 。 交giao 是thị 交giao 互hỗ 。 妄vọng 即tức 妄vọng 心tâm 。 妄vọng 境cảnh 。 以dĩ 心tâm 。 境cảnh 互hỗ 妄vọng 。 輾triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 初sơ 以dĩ 妄vọng 明minh 。 而nhi 成thành 空không 昧muội 。 明minh 昧muội 相tướng 傾khuynh 。 搖dao 動động 而nhi 生sanh 風phong 大đại 。 次thứ 以dĩ 堅kiên 執chấp 妄vọng 明minh 。 而nhi 生sanh 地địa 大đại 。 次thứ 以dĩ 風phong 金kim 相tương 摩ma 。 而nhi 生sanh 火hỏa 大đại 。 再tái 以dĩ 金kim 火hỏa 相tướng 蒸chưng 。 而nhi 生sanh 水thủy 大đại 。 故cố 有hữu 能năng 成thành 四tứ 大đại 。 乃nãi 交giao 妄vọng 發phát 生sanh 也dã 。 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 者giả 。 指chỉ 所sở 成thành 四tứ 居cư 。 以dĩ 水thủy 火hỏa 既ký 滿mãn 。 而nhi 為vi 洲châu 海hải 之chi 種chủng 。 更cánh 降giáng 水thủy 勢thế 以dĩ 從tùng 火hỏa 。 結kết 為vi 高cao 山sơn 。 而nhi 水thủy 火hỏa 復phục 為vi 山sơn 石thạch 之chi 種chủng 。 復phục 降giáng 土thổ 勢thế 以dĩ 從tùng 水thủy 。 抽trừu 為vi 草thảo 木mộc 。 而nhi 水thủy 土thổ 乃nãi 為vi 草thảo 木mộc 之chi 種chủng 。 故cố 有hữu 所sở 成thành 四tứ 居cư 。 乃nãi 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 也dã 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 者giả 。 即tức 以dĩ 是thị 四tứ 大đại 。 交giao 妄vọng 發phát 生sanh 。 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 之chi 因nhân 緣duyên 。 則tắc 有hữu 依y 報báo 世thế 界giới 。 成thành 。 住trụ 。 壞hoại 。 空không 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 此thử 之chi 相tướng 續tục 。 即tức 相tương 續tục 初sơ 上thượng 忽hốt 生sanh 。 起khởi 為vi 世thế 界giới 。 靜tĩnh 成thành 虛hư 空không 。 之chi 麤thô 境cảnh 耳nhĩ 。 一nhất 自tự 忽hốt 生sanh 之chi 後hậu 。 輾triển 轉chuyển 相tương 續tục 。 若nhược 不bất 破phá 迷mê 成thành 悟ngộ 。 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 永vĩnh 無vô 清thanh 淨tịnh 之chi 日nhật 也dã 。 初sơ 世thế 界giới 相tương 續tục 竟cánh 。 ❖ 辰thần 二nhị 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 分phân 三tam 已dĩ 初sơ 六lục 妄vọng 成thành 就tựu 。 二nhị 四tứ 生sanh 感cảm 應ứng 三tam 結kết 成thành 相tương 續tục 。 今kim 初sơ 。 復phục 次thứ 富Phú 樓Lâu 那Na 。 明minh 妄vọng 非phi 他tha 。 覺giác 明minh 為vi 咎cữu 。 此thử 先tiên 標tiêu 妄vọng 本bổn 。 於ư 已dĩ 說thuyết 世thế 界giới 相tương 續tục 之chi 後hậu 。 重trùng 復phục 次thứ 第đệ 告cáo 滿Mãn 慈Từ 云vân 。 欲dục 明minh 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 從tùng 妄vọng 起khởi 。 並tịnh 非phi 他tha 物vật 。 此thử 妄vọng 亦diệc 是thị 。 性tánh 覺giác 必tất 明minh 。 以dĩ 為vi 過quá 咎cữu 耳nhĩ 。 因nhân 此thử 妄vọng 覺giác 妄vọng 明minh 。 乃nãi 為vi 眾chúng 妄vọng 根căn 本bổn 。 前tiền 之chi 世thế 界giới 。 後hậu 之chi 業nghiệp 果quả 。 均quân 由do 此thử 忽hốt 生sanh 。 由do 此thử 相tương 續tục 也dã 。 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 明minh 理lý 不bất 踰du 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 聽thính 不bất 出xuất 聲thanh 。 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 首thủ 句cú 承thừa 上thượng 。 因nhân 有hữu 覺giác 明minh 之chi 無vô 明minh 。 遂toại 立lập 業nghiệp 相tướng 之chi 妄vọng 所sở 。 同đồng 前tiền 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 明minh 理lý 不bất 踰du 。 同đồng 前tiền 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 明minh 即tức 轉chuyển 相tướng 能năng 見kiến 分phần 。 理lý 猶do 體thể 也dã 。 即tức 業nghiệp 相tướng 之chi 本bổn 體thể 。 以dĩ 見kiến 分phần 欲dục 明minh 業nghiệp 相tướng 本bổn 體thể 。 業nghiệp 相tướng 本bổn 不bất 可khả 見kiến 。 見kiến 分phần 定định 欲dục 見kiến 之chi 。 終chung 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 業nghiệp 相tướng 之chi 範phạm 圍vi 。 此thử 二nhị 句cú 俱câu 屬thuộc 妄vọng 心tâm 。 以dĩ 見kiến 分phần 所sở 見kiến 。 但đãn 是thị 業nghiệp 相tướng 晦hối 昧muội 空không 。 尚thượng 未vị 涉thiệp 境cảnh 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 是thị 業nghiệp 相tướng 為vi 因nhân 。 轉chuyển 相tướng 為vi 緣duyên 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 自tự 心tâm 取thủ 自tự 心tâm 。 非phi 幻huyễn 成thành 幻huyễn 法pháp 。 遂toại 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 所sở 聽thính 不bất 出xuất 聲thanh 塵trần 。 所sở 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 塵trần 。 此thử 二nhị 句cú 即tức 現hiện 相tướng 。 隨tùy 其kỳ 五ngũ 塵trần 。 對đối 至chí 即tức 現hiện 。 見kiến 聽thính 屬thuộc 心tâm 該cai 覺giác 知tri 。 即tức 轉chuyển 相tướng 。 聲thanh 色sắc 屬thuộc 境cảnh 該cai 香hương 等đẳng 。 即tức 屬thuộc 現hiện 相tướng 。 不bất 出xuất 不bất 超siêu 。 俱câu 是thị 心tâm 被bị 境cảnh 局cục 之chi 相tướng 。 此thử 之chi 聲thanh 色sắc 。 唯duy 是thị 惑hoặc 現hiện 。 尚thượng 非phi 業nghiệp 招chiêu 。 猶do 是thị 本bổn 識thức 中trung 。 境cảnh 界giới 相tướng 也dã 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 六lục 妄vọng 成thành 就tựu 。 由do 是thị 分phân 開khai 。 見kiến 。 覺giác 。 聞văn 。 知tri 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 該cai 攝nhiếp 聲thanh 法pháp 。 六lục 種chủng 妄vọng 塵trần 。 成thành 就tựu 麤thô 境cảnh 。 不bất 同đồng 上thượng 二nhị 句cú 。 聲thanh 。 色sắc 之chi 細tế 境cảnh 也dã 。 由do 是thị 麤thô 境cảnh 已dĩ 成thành 。 即tức 法pháp 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。 遂toại 於ư 一nhất 精tinh 明minh 之chi 體thể 。 分phân 開khai 見kiến 。 覺giác 。 聞văn 。 知tri 該cai 嘗thường 嗅khứu 二nhị 精tinh 六lục 用dụng 。 如như 下hạ 文văn 所sở 云vân 。 由do 明minh 暗ám 等đẳng 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 黏niêm 湛trạm 發phát 見kiến 。 見kiến 精tinh 映ánh 色sắc 。 結kết 色sắc 成thành 根căn 眼nhãn 根căn 。 乃nãi 至chí 第đệ 六lục 。 由do 生sanh 滅diệt 等đẳng 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 黏niêm 湛trạm 發phát 知tri 。 知tri 精tinh 映ánh 法pháp 。 攬lãm 法pháp 成thành 根căn 意ý 根căn 。 故cố 曰viết 分phân 開khai 。 元nguyên 依y 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 也dã 。 ❖ 巳tị 二nhị 四tứ 生sanh 感cảm 應ứng 。 同đồng 業nghiệp 相tương 纏triền 。 合hợp 離ly 成thành 化hóa 。 此thử 總tổng 標tiêu 。 由do 上thượng 根căn 塵trần 既ký 具cụ 。 引dẫn 起khởi 四tứ 生sanh 繫hệ 縛phược 。 溫ôn 陵lăng 戒giới 環hoàn 法Pháp 師sư 曰viết 。 同đồng 業nghiệp 即tức 胎thai 卵noãn 類loại 。 因nhân 父phụ 母mẫu 己kỷ 三tam 者giả 業nghiệp 同đồng 。 故cố 相tương 纏triền 縛phược 而nhi 有hữu 生sanh 。 合hợp 離ly 即tức 濕thấp 化hóa 類loại 。 不bất 因nhân 父phụ 母mẫu 。 但đãn 由do 己kỷ 業nghiệp 。 或hoặc 合hợp 濕thấp 而nhi 成thành 形hình 。 即tức 蠢xuẩn 蝡nhuyễn 也dã 。 或hoặc 離ly 舊cựu 而nhi 託thác 化hóa 。 如như 天thiên 獄ngục 等đẳng 。 成thành 對đối 合hợp 言ngôn 。 化hóa 對đối 離ly 說thuyết 。 見kiến 明minh 色sắc 發phát 。 明minh 見kiến 想tưởng 成thành 。 異dị 見kiến 成thành 憎tăng 。 同đồng 想tưởng 成thành 愛ái 。 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 納nạp 想tưởng 為vi 胎thai 。 交giao 遘cấu 發phát 生sanh 。 吸hấp 引dẫn 同đồng 業nghiệp 。 故cố 有hữu 因nhân 緣duyên 。 生sanh 羯yết 羅la 藍lam 。 遏át 蒲bồ 曇đàm 等đẳng 。 此thử 於ư 四tứ 生sanh 中trung 。 獨độc 詳tường 示thị 胎thai 生sanh 之chi 人nhân 道đạo 者giả 。 欲dục 令linh 人nhân 知tri 。 所sở 從tùng 來lai 也dã 。 又hựu 眾chúng 生sanh 受thọ 生sanh 。 而nhi 胎thai 生sanh 欲dục 愛ái 偏thiên 顯hiển 故cố 。 前tiền 六lục 句cú 舉cử 親thân 因nhân 。 中trung 二nhị 句cú 明minh 助trợ 緣duyên 。 後hậu 三tam 句cú 結kết 成thành 胎thai 。 見kiến 明minh 色sắc 發phát 。 明minh 見kiến 想tưởng 成thành 者giả 。 合hợp 轍triệt 云vân 。 中trung 陰ấm 身thân 投đầu 胎thai 時thời 。 其kỳ 無vô 緣duyên 處xứ 。 大đại 地địa 如như 墨mặc 。 惟duy 於ư 父phụ 母mẫu 有hữu 緣duyên 處xứ 。 見kiến 有hữu 一nhất 點điểm 明minh 色sắc 發phát 現hiện 。 以dĩ 妄vọng 心tâm 見kiến 妄vọng 境cảnh 。 故cố 曰viết 。 見kiến 明minh 色sắc 發phát 。 中trung 陰ấm 身thân 乘thừa 光quang 趨xu 赴phó 。 明minh 見kiến 妄vọng 境cảnh 。 遂toại 起khởi 妄vọng 惑hoặc 。 而nhi 欲dục 想tưởng 便tiện 成thành 。 故cố 。 明minh 見kiến 想tưởng 成thành 。 異dị 見kiến 成thành 憎tăng 。 同đồng 想tưởng 成thành 愛ái 者giả 。 男nam 見kiến 父phụ 。 女nữ 見kiến 母mẫu 。 皆giai 為vi 異dị 見kiến 。 則tắc 成thành 憎tăng 。 男nam 見kiến 母mẫu 。 女nữ 見kiến 父phụ 。 皆giai 是thị 同đồng 想tưởng 。 則tắc 成thành 愛ái 。 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 納nạp 想tưởng 成thành 胎thai 者giả 。 流lưu 注chú 此thử 想tưởng 愛ái 。 於ư 父phụ 精tinh 母mẫu 血huyết 之chi 中trung 。 為vi 受thọ 生sanh 種chủng 子tử 。 納nạp 受thọ 此thử 想tưởng 愛ái 。 於ư 赤xích 白bạch 二nhị 滯trệ 之chi 內nội 。 得đắc 成thành 為vi 胎thai 。 上thượng 屬thuộc 親thân 因nhân 。 交giao 遘cấu 合hợp 也dã 發phát 生sanh 。 吸hấp 引dẫn 同đồng 業nghiệp 。 父phụ 母mẫu 交giao 合hợp 。 乃nãi 為vi 助trợ 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 所sở 以dĩ 發phát 生sanh 。 吸hấp 引dẫn 同đồng 業nghiệp 者giả 。 以dĩ 父phụ 母mẫu 之chi 緣duyên 。 吸hấp 引dẫn 過quá 去khứ 同đồng 業nghiệp 而nhi 入nhập 胎thai 。 如như 磁từ 吸hấp 鐵thiết 相tương 似tự 。 交Giao 光Quang 法Pháp 師sư 云vân 。 上thượng 以dĩ 己kỷ 纏triền 父phụ 母mẫu 為vi 同đồng 業nghiệp 。 此thử 以dĩ 父phụ 母mẫu 吸hấp 己kỷ 為vi 同đồng 業nghiệp 。 故cố 有hữu 因nhân 緣duyên 者giả 。 由do 投đầu 胎thai 想tưởng 愛ái 為vi 親thân 因nhân 。 父phụ 母mẫu 交giao 遘cấu 為vi 助trợ 緣duyên 之chi 故cố 。 生sanh 羯yết 羅la 藍lam 。 遏át 蒲bồ 曇đàm 等đẳng 。 遂toại 有hữu 胎thai 相tướng 。 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。 俱Câu 舍Xá 云vân 。 胎thai 中trung 凡phàm 有hữu 五ngũ 位vị 。 一nhất 七thất 名danh 羯yết 剌lạt 藍lam 。 此thử 云vân 凝ngưng 滑hoạt 父phụ 精tinh 母mẫu 血huyết 。 凝ngưng 聚tụ 滑hoạt 澤trạch 。 二nhị 七thất 名danh 頞át 部bộ 曇đàm 。 此thử 云vân 皰pháo 猶do 如như 瘡sang 之chi 形hình 。 未vị 生sanh 肉nhục 故cố 。 三tam 七thất 名danh 閉bế 尸thi 。 此thử 云vân 軟nhuyễn 肉nhục 凝ngưng 結kết 猶do 如như 軟nhuyễn 肉nhục 之chi 形hình 。 四tứ 七thất 名danh 羯yết 南nam 。 此thử 云vân 硬ngạnh 肉nhục 肉nhục 漸tiệm 堅kiên 硬ngạnh 。 五ngũ 七thất 名danh 缽bát 羅la 奢xa 佉khư 。 此thử 云vân 形hình 位vị 。 亦diệc 云vân 肢chi 節tiết 生sanh 諸chư 根căn 形hình 。 四tứ 肢chi 骨cốt 節tiết 。 此thử 舉cử 二nhị 而nhi 略lược 餘dư 三tam 。 大Đại 集Tập 經Kinh 更cánh 有hữu 。 六lục 七thất 名danh 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 謂vị 四tứ 種chủng 漸tiệm 生sanh 。 七thất 七thất 名danh 具cụ 根căn 位vị 。 謂vị 諸chư 根căn 具cụ 足túc 故cố 。 胎thai 。 卵noãn 。 溼thấp 。 化hóa 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 卵noãn 惟duy 想tưởng 生sanh 。 胎thai 因nhân 情tình 有hữu 。 溼thấp 以dĩ 合hợp 感cảm 。 化hóa 以dĩ 離ly 應ứng 。 此thử 例lệ 示thị 四tứ 生sanh 。 首thủ 二nhị 句cú 舉cử 果quả 由do 因nhân 。 胎thai 。 卵noãn 。 溼thấp 。 化hóa 。 皆giai 所sở 感cảm 之chi 業nghiệp 果quả 。 情tình 。 想tưởng 。 合hợp 。 離ly 。 皆giai 能năng 感cảm 之chi 業nghiệp 因nhân 。 故cố 胎thai 卵noãn 溼thấp 化hóa 四tứ 生sanh 。 各các 隨tùy 其kỳ 能năng 感cảm 之chi 業nghiệp 因nhân 。 應ưng 之chi 以dĩ 業nghiệp 果quả 。 卵noãn 生sanh 惟duy 以dĩ 亂loạn 思tư 不bất 定định 之chi 想tưởng 。 感cảm 而nhi 有hữu 生sanh 。 胎thai 生sanh 乃nãi 因nhân 親thân 愛ái 迷mê 戀luyến 之chi 情tình 。 所sở 以dĩ 成thành 有hữu 。 溼thấp 生sanh 乃nãi 以dĩ 聞văn 香hương 貪tham 味vị 。 附phụ 合hợp 不bất 離ly 而nhi 感cảm 。 化hóa 生sanh 即tức 以dĩ 厭yếm 故cố 喜hỷ 新tân 。 離ly 此thử 託thác 彼bỉ 而nhi 應ưng 。 四tứ 生sanh 具cụ 緣duyên 。 有hữu 多đa 寡quả 之chi 不bất 同đồng 。 卵noãn 生sanh 具cụ 足túc 四tứ 緣duyên 。 父phụ 緣duyên 。 母mẫu 緣duyên 。 自tự 己kỷ 業nghiệp 緣duyên 。 再tái 加gia 煖noãn 緣duyên 。 胎thai 生sanh 具cụ 父phụ 。 母mẫu 。 己kỷ 業nghiệp 三tam 緣duyên 。 溼thấp 生sanh 但đãn 業nghiệp 。 煖noãn 二nhị 緣duyên 。 必tất 假giả 日nhật 光quang 煖noãn 氣khí 之chi 緣duyên 也dã 。 化hóa 生sanh 惟duy 業nghiệp 緣duyên 矣hĩ 。 ❖ 巳tị 三tam 結kết 成thành 相tương 續tục 。 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 。 更cánh 相tương 變biến 易dịch 。 所sở 有hữu 受thọ 業nghiệp 。 逐trục 其kỳ 飛phi 沉trầm 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 。 有hữu 情tình 皆giai 具cụ 。 各các 從tùng 多đa 分phần 。 而nhi 先tiên 受thọ 報báo 。 皆giai 依y 業nghiệp 因nhân 感cảm 召triệu 。 而nhi 應ứng 之chi 以dĩ 四tứ 生sanh 也dã 。 更cánh 相tương 變biến 易dịch 者giả 。 更cánh 字tự 平bình 聲thanh 。 或hoặc 情tình 變biến 為vi 想tưởng 。 或hoặc 想tưởng 變biến 為vi 情tình 。 要yếu 合hợp 易dị 而nhi 為vi 離ly 。 或hoặc 離ly 易dị 而nhi 為vi 合hợp 。 互hỗ 相tương 更cánh 改cải 。 彼bỉ 此thử 變biến 易dịch 。 種chủng 種chủng 不bất 定định 。 所sở 有hữu 受thọ 業nghiệp 。 逐trục 其kỳ 飛phi 沉trầm 者giả 。 論luận 四tứ 生sanh 所sở 受thọ 業nghiệp 報báo 。 並tịnh 非phi 另# 有hữu 主chủ 宰tể 。 逐trục 即tức 隨tùy 義nghĩa 。 其kỳ 指chỉ 業nghiệp 因nhân 。 皆giai 隨tùy 業nghiệp 因nhân 。 所sở 以dĩ 應ưng 之chi 業nghiệp 果quả 。 若nhược 善thiện 業nghiệp 則tắc 飛phi 升thăng 。 惡ác 業nghiệp 則tắc 沉trầm 墜trụy 。 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 。 皆giai 有hữu 善thiện 惡ác 之chi 分phần 。 是thị 以dĩ 昇thăng 沉trầm 之chi 果quả 。 必tất 隨tùy 善thiện 惡ác 之chi 因nhân 。 末mạt 二nhị 句cú 因nhân 緣duyên 有hữu 遠viễn 近cận 。 遠viễn 則tắc 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 業nghiệp 識thức 為vi 緣duyên 。 近cận 則tắc 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 為vi 因nhân 。 父phụ 母mẫu 己kỷ 業nghiệp 。 煖noãn 。 溼thấp 為vi 緣duyên 。 四tứ 生sanh 轉chuyển 換hoán 。 三tam 界giới 昇thăng 沉trầm 。 生sanh 死tử 長trưởng 縛phược 。 輪luân 轉chuyển 不bất 休hưu 。 故cố 有hữu 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 二nhị 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 竟cánh 。 ❖ 辰thần 三tam 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 分phân 三tam 已dĩ 初sơ 業nghiệp 果quả 指chỉ 本bổn 二nhị 業nghiệp 債trái 酬thù 償thường 三tam 結kết 成thành 相tương 續tục 。 今kim 初sơ 。 富Phú 樓Lâu 那Na 。 想tưởng 愛ái 同đồng 結kết 。 愛ái 不bất 能năng 離ly 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 父phụ 母mẫu 子tử 孫tôn 。 相tương 生sanh 不bất 斷đoạn 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 欲dục 貪tham 為vi 本bổn 。 此thử 明minh 業nghiệp 果quả 。 本bổn 於ư 自tự 心tâm 之chi 貪tham 。 貪tham 惑hoặc 為vi 煩phiền 惱não 領lãnh 袖tụ 。 亦diệc 即tức 諸chư 業nghiệp 根căn 本bổn 。 貪tham 之chi 範phạm 圍vi 雖tuy 廣quảng 。 以dĩ 貪tham 欲dục 為vi 最tối 。 吳Ngô 興Hưng 曰viết 。 欲dục 貪tham 通thông 乎hồ 四tứ 生sanh 。 今kim 正chánh 約ước 胎thai 生sanh 言ngôn 之chi 。 又hựu 胎thai 生sanh 復phục 通thông 。 今kim 多đa 就tựu 人nhân 倫luân 辨biện 之chi 。 以dĩ 其kỳ 易dị 見kiến 故cố 也dã 。 想tưởng 愛ái 同đồng 結kết 。 愛ái 不bất 能năng 離ly 者giả 。 謂vị 同đồng 想tưởng 成thành 愛ái 。 乃nãi 為vi 結kết 縛phược 之chi 因nhân 。 何hà 以dĩ 故cố 。 由do 想tưởng 愛ái 既ký 深thâm 。 如như 膠giao 似tự 漆tất 。 不bất 能năng 捨xả 離ly 。 所sở 以dĩ 深thâm 結kết 生sanh 緣duyên 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 父phụ 母mẫu 子tử 孫tôn 。 遞đệ 代đại 相tương 生sanh 不bất 斷đoạn 。 是thị 等đẳng 皆giai 以dĩ 。 欲dục 貪tham 為vi 本bổn 。 欲dục 貪tham 即tức 指chỉ 受thọ 生sanh 時thời 之chi 想tưởng 愛ái 。 因nhân 同đồng 想tưởng 則tắc 成thành 愛ái 。 因nhân 愛ái 則tắc 生sanh 欲dục 。 因nhân 欲dục 則tắc 受thọ 身thân 也dã 。 舉cử 世thế 之chi 人nhân 皆giai 然nhiên 。 貪tham 愛ái 同đồng 滋tư 。 貪tham 不bất 能năng 止chỉ 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 卵noãn 化hóa 溼thấp 胎thai 。 隨tùy 力lực 強cường 弱nhược 。 遞đệ 相tương 吞thôn 食thực 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 殺sát 貪tham 為vi 本bổn 。 由do 有hữu 貪tham 愛ái 。 必tất 有hữu 身thân 命mạng 。 既ký 有hữu 身thân 命mạng 。 必tất 同đồng 滋tư 養dưỡng 。 彼bỉ 此thử 皆giai 欲dục 滋tư 養dưỡng 身thân 命mạng 。 所sở 以dĩ 貪tham 不bất 能năng 止chỉ 。 但đãn 知tri 滋tư 養dưỡng 。 不bất 顧cố 殘tàn 忍nhẫn 。 勢thế 必tất 殺sát 害hại 生sanh 靈linh 。 食thực 彼bỉ 身thân 肉nhục 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 四tứ 生sanh 之chi 類loại 。 隨tùy 其kỳ 力lực 量lượng 。 以dĩ 強cường 欺khi 弱nhược 。 弱nhược 肉nhục 則tắc 為vi 強cường 食thực 。 大đại 鳥điểu 喫khiết 小tiểu 鳥điểu 。 大đại 獸thú 喫khiết 小tiểu 獸thú 。 大đại 魚ngư 喫khiết 小tiểu 魚ngư 。 大đại 蟲trùng 喫khiết 小tiểu 蟲trùng 。 遞đệ 相tương 吞thôn 食thực 者giả 。 如như 夏hạ 天thiên 蛇xà 喫khiết 老lão 鼠thử 。 冬đông 天thiên 老lão 鼠thử 喫khiết 蛇xà 之chi 類loại 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 殺sát 貪tham 。 為vi 其kỳ 根căn 本bổn 。 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 羊dương 死tử 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 為vi 羊dương 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 生sanh 之chi 類loại 。 死tử 死tử 生sanh 生sanh 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 惡ác 業nghiệp 俱câu 生sanh 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 盜đạo 貪tham 為vi 本bổn 。 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 不bất 與dữ 而nhi 取thủ 。 及cập 陰ấm 取thủ 皆giai 盜đạo 。 故cố 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 不bất 與dữ 取thủ 也dã 。 羊dương 死tử 為vi 人nhân 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 陰ấm 取thủ 也dã 。 皆giai 為vi 盜đạo 貪tham 。 吳Ngô 興Hưng 謂vị 。 殺sát 貪tham 未vị 論luận 。 酬thù 償thường 先tiên 債trái 。 盜đạo 貪tham 約ước 過quá 去khứ 。 於ư 身thân 命mạng 財tài 。 非phi 理lý 而nhi 取thủ 。 故cố 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 以dĩ 責trách 其kỳ 盜đạo 也dã 。 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 承thừa 上thượng 貪tham 求cầu 滋tư 養dưỡng 。 則tắc 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 羊dương 豈khởi 甘cam 心tâm 。 為vi 人nhân 食thực 乎hồ 。 而nhi 宿túc 業nghiệp 既ký 畢tất 。 則tắc 死tử 而nhi 為vi 人nhân 。 食thực 羊dương 之chi 人nhân 。 人nhân 豈khởi 世thế 世thế 得đắc 為vi 人nhân 乎hồ 。 而nhi 惡ác 業nghiệp 既ký 成thành 。 則tắc 死tử 而nhi 為vi 羊dương 。 而nhi 人nhân 羊dương 轉chuyển 換hoán 。 徵trưng 償thường 舊cựu 債trái 。 互hỗ 來lai 相tướng 食thực 。 所sở 謂vị 喫khiết 他tha 八bát 兩lưỡng 。 還hoàn 他tha 半bán 觔# 。 何hà 獨độc 人nhân 之chi 與dữ 羊dương 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 十thập 生sanh 之chi 類loại 。 死tử 而nhi 復phục 死tử 。 生sanh 而nhi 又hựu 生sanh 。 展triển 轉chuyển 報báo 復phục 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 由do 斯tư 惡ác 業nghiệp 。 與dữ 生sanh 俱câu 生sanh 。 冤oan 對đối 相tương 值trị 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 報báo 復phục 不bất 已dĩ 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 盜đạo 貪tham 為vi 本bổn 。 正Chánh 脈Mạch 問vấn 。 世thế 教giáo 論luận 殺sát 。 惟duy 以dĩ 忿phẫn 爭tranh 殺sát 人nhân 為vi 重trọng 。 論luận 盜đạo 。 惟duy 劫kiếp 竊thiết 財tài 命mạng 為vi 重trọng 。 而nhi 食thực 肉nhục 不bất 與dữ 焉yên 。 似tự 得đắc 輕khinh 重trọng 之chi 宜nghi 。 今kim 經kinh 何hà 獨độc 論luận 其kỳ 輕khinh 。 而nhi 反phản 遺di 所sở 重trọng 乎hồ 。 一nhất 答đáp 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 輕khinh 況huống 重trọng 義nghĩa 。 蓋cái 此thử 方phương 世thế 教giáo 。 急cấp 於ư 止chỉ 亂loạn 。 且thả 圖đồ 養dưỡng 民dân 。 故cố 惟duy 斷đoạn 現hiện 亂loạn 。 而nhi 不bất 禁cấm 食thực 肉nhục 。 今kim 經kinh 欲dục 絕tuyệt 生sanh 死tử 。 須tu 斷đoạn 生sanh 緣duyên 。 故cố 極cực 至chí 食thực 肉nhục 。 皆giai 併tinh 斷đoạn 焉yên 。 若nhược 悟ngộ 輕khinh 者giả 。 尚thượng 為vi 生sanh 死tử 之chi 緣duyên 。 則tắc 重trọng 者giả 不bất 言ngôn 可khả 知tri 。 非phi 反phản 遺di 於ư 重trọng 也dã 。 況huống 真chân 慈từ 平bình 等đẳng 。 均quân 為vi 奪đoạt 命mạng 。 有hữu 何hà 輕khinh 重trọng 。 且thả 約ước 現hiện 生sanh 食thực 肉nhục 。 似tự 不bất 為vi 禍họa 亂loạn 。 若nhược 約ước 隔cách 生sanh 酬thù 債trái 。 則tắc 禍họa 亂loạn 亦diệc 均quân 。 更cánh 待đãi 下hạ 義nghĩa 詳tường 之chi 。 二nhị 者giả 絕tuyệt 本bổn 止chỉ 末mạt 義nghĩa 。 蓋cái 凡phàm 一nhất 切thiết 殺sát 盜đạo 。 究cứu 其kỳ 深thâm 本bổn 。 多đa 起khởi 於ư 食thực 肉nhục 。 如như 八bát 萬vạn 釋Thích 種chủng 。 遭tao 琉Lưu 璃Ly 之chi 殺sát 。 世thế 人nhân 但đãn 知tri 近cận 緣duyên 罵mạ 詈lị 。 不bất 知tri 遠viễn 因nhân 。 起khởi 於ư 食thực 魚ngư 之chi 冤oan 。 故cố 此thử 方phương 不bất 長trường 太thái 平bình 。 緣duyên 太thái 平bình 恣tứ 意ý 食thực 噉đạm 。 人nhân 之chi 享hưởng 福phước 者giả 。 福phước 終chung 禍họa 起khởi 。 畜súc 之chi 酬thù 報báo 者giả 。 報báo 盡tận 為vi 人nhân 。 皆giai 帶đái 殺sát 冤oan 。 遂toại 成thành 亂loạn 世thế 。 乃nãi 至chí 殺sát 人nhân 無vô 量lượng 。 故cố 佛Phật 斷đoạn 食thực 肉nhục 。 乃nãi 聖thánh 智trí 深thâm 遠viễn 。 拔bạt 本bổn 塞tắc 源nguyên 之chi 意ý 。 經Kinh 云vân 。 世thế 間gian 欲dục 免miễn 刀đao 兵binh 劫kiếp 。 須tu 是thị 眾chúng 生sanh 不bất 食thực 肉nhục 。 外ngoại 教giáo 君quân 子tử 。 未vị 能năng 信tín 達đạt 者giả 。 勿vật 輕khinh 非phi 。 毀hủy 矣hĩ 。 ❖ 已dĩ 二nhị 業nghiệp 債trái 酬thù 償thường 。 汝nhữ 負phụ 我ngã 命mạng 。 我ngã 還hoàn 汝nhữ 債trái 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 。 上thượng 科khoa 明minh 業nghiệp 果quả 之chi 本bổn 。 此thử 科khoa 論luận 相tương 續tục 之chi 因nhân 。 首thủ 句cú 約ước 殺sát 貪tham 說thuyết 。 負phụ 者giả 欠khiếm 也dã 。 應ưng 有hữu 四tứ 句cú 。 汝nhữ 欠khiếm 我ngã 命mạng 。 汝nhữ 還hoàn 我ngã 命mạng 。 我ngã 欠khiếm 汝nhữ 命mạng 。 我ngã 還hoàn 汝nhữ 命mạng 。 二nhị 句cú 約ước 盜đạo 貪tham 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 。 我ngã 欠khiếm 汝nhữ 債trái 。 我ngã 還hoàn 汝nhữ 債trái 。 汝nhữ 欠khiếm 我ngã 債trái 。 汝nhữ 還hoàn 我ngã 債trái 。 以dĩ 是thị 命mạng 債trái 。 惑hoặc 業nghiệp 為vi 因nhân 。 現hiện 行hành 為vi 緣duyên 。 雖tuy 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 怨oán 對đối 相tương 遇ngộ 。 酬thù 償thường 不bất 已dĩ 。 由do 此thử 相tương 續tục 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 常thường 在tại 纏triền 縛phược 。 此thử 約ước 欲dục 貪tham 說thuyết 。 首thủ 二nhị 句cú 影ảnh 略lược 。 亦diệc 應ưng 有hữu 八bát 句cú 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 愛ái 汝nhữ 心tâm 。 汝nhữ 憐lân 我ngã 色sắc 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 憐lân 亦diệc 愛ái 也dã 。 上thượng 二nhị 彼bỉ 此thử 心tâm 好hiếu 。 下hạ 二nhị 彼bỉ 此thử 色sắc 美mỹ 。 更cánh 有hữu 四tứ 句cú 。 心tâm 好hiếu 色sắc 美mỹ 合hợp 論luận 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 我ngã 愛ái 汝nhữ 心tâm 。 汝nhữ 憐lân 我ngã 色sắc 。 以dĩ 是thị 愛ái 憐lân 。 惑hoặc 業nghiệp 為vi 因nhân 。 現hiện 行hành 為vi 緣duyên 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 想tưởng 愛ái 同đồng 結kết 。 誓thệ 不bất 分phân 離ly 。 由do 此thử 相tương 續tục 。 常thường 在tại 愛ái 欲dục 纏triền 縛phược 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 ❖ 已dĩ 三tam 結kết 成thành 相tương 續tục 。 惟duy 殺sát 。 盜đạo 。 婬dâm 。 三tam 為vi 根căn 本bổn 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 此thử 承thừa 上thượng 。 負phụ 還hoàn 不bất 休hưu 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 。 愛ái 憐lân 不bất 捨xả 。 常thường 在tại 纏triền 縛phược 。 並tịnh 無vô 他tha 故cố 。 惟duy 是thị 殺sát 。 盜đạo 。 婬dâm 三tam 種chủng 貪tham 習tập 種chủng 子tử 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 即tức 種chủng 子tử 為vi 因nhân 。 現hiện 行hành 為vi 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 相tướng 資tư 。 故cố 有hữu 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 若nhược 眾chúng 生sanh 聞văn 此thử 。 力lực 除trừ 貪tham 習tập 。 則tắc 根căn 本bổn 既ký 盡tận 。 枝chi 末mạt 自tự 枯khô 。 有hữu 何hà 業nghiệp 果quả 之chi 可khả 言ngôn 哉tai 。 指Chỉ 掌Chưởng 問vấn 。 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 與dữ 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 。 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 即tức 依y 眾chúng 生sanh 開khai 出xuất 。 但đãn 眾chúng 生sanh 相tướng 續tục 。 惟duy 約ước 受thọ 生sanh 一nhất 念niệm 。 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。 統thống 約ước 歷lịch 劫kiếp 積tích 習tập 。 積tích 習tập 既ký 深thâm 。 而nhi 輪luân 轉chuyển 莫mạc 停đình 。 一nhất 念niệm 之chi 差sai 。 而nhi 變biến 易dịch 無vô 定định 。 若nhược 果quả 能năng 頓đốn 絕tuyệt 一nhất 念niệm 。 漸tiệm 治trị 積tích 習tập 。 則tắc 變biến 易dịch 可khả 定định 。 輪luân 轉chuyển 可khả 停đình 矣hĩ 。 要yếu 知tri 眾chúng 生sanh 不bất 離ly 業nghiệp 果quả 。 業nghiệp 果quả 不bất 離ly 眾chúng 生sanh 。 為vi 成thành 兩lưỡng 益ích 。 故cố 各các 言ngôn 之chi 。 合hợp 前tiền 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 即tức 是thị 詳tường 明minh 。 真chân 有hữu 為vi 法pháp 。 三tam 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 竟cánh 。 併tinh 前tiền 四tứ 正chánh 明minh 生sanh 續tục 竟cánh 。 ❖ 寅# 五ngũ 雙song 關quan 結kết 答đáp 。 富Phú 樓Lâu 那Na 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 顛điên 倒đảo 相tương 續tục 。 皆giai 是thị 覺giác 明minh 。 明minh 了liễu 知tri 性tánh 。 因nhân 了liễu 發phát 相tương 。 從tùng 妄vọng 見kiến 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 因nhân 此thử 虛hư 妄vọng 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 此thử 文văn 躡niếp 前tiền 。 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 結kết 答đáp 相tương 續tục 無vô 別biệt 法pháp 。 即tức 續tục 彼bỉ 三tam 種chủng 忽hốt 生sanh 。 又hựu 躡niếp 前tiền 三tam 種chủng 忽hốt 生sanh 。 結kết 答đáp 忽hốt 生sanh 無vô 別biệt 法pháp 。 即tức 生sanh 此thử 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 意ý 乃nãi 雙song 關quan 。 但đãn 忽hốt 生sanh 中trung 。 先tiên 生sanh 虛hư 空không 。 次thứ 世thế 界giới 。 後hậu 眾chúng 生sanh 。 未vị 曾tằng 明minh 言ngôn 業nghiệp 果quả 。 乃nãi 合hợp 業nghiệp 果quả 。 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。 具cụ 足túc 三tam 種chủng 。 相tương 續tục 中trung 明minh 言ngôn 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 。 未vị 曾tằng 明minh 言ngôn 虛hư 空không 。 乃nãi 合hợp 虛hư 空không 。 於ư 世thế 界giới 中trung 。 亦diệc 全toàn 無vô 缺khuyết 漏lậu 也dã 。 無vô 論luận 忽hốt 生sanh 相tương 續tục 。 皆giai 不bất 出xuất 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 三tam 法pháp 。 首thủ 二nhị 句cú 牒điệp 上thượng 相tương 續tục 。 次thứ 四tứ 句cú 推thôi 究cứu 妄vọng 因nhân 。 山sơn 河hà 等đẳng 五ngũ 句cú 。 以dĩ 明minh 忽hốt 生sanh 相tương 續tục 之chi 現hiện 行hành 。 佛Phật 呼hô 滿Mãn 慈Từ 告cáo 言ngôn 。 如như 是thị 前tiền 來lai 所sở 說thuyết 。 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 乃nãi 是thị 顛điên 倒đảo 之chi 相tướng 。 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 而nhi 有hữu 。 故cố 曰viết 。 皆giai 是thị 覺giác 明minh 。 即tức 於ư 真chân 覺giác 而nhi 起khởi 妄vọng 明minh 。 明minh 了liễu 知tri 性tánh 。 指chỉ 妄vọng 明minh 之chi 無vô 明minh 。 了liễu 知tri 性tánh 即tức 妄vọng 有hữu 了liễu 知tri 之chi 性tánh 。 因nhân 此thử 妄vọng 了liễu 之chi 無vô 明minh 。 發phát 生sanh 業nghiệp 轉chuyển 現hiện 之chi 三tam 相tướng 。 此thử 明minh 了liễu 知tri 性tánh 二nhị 句cú 。 則tắc 無vô 明minh 不bất 覺giác 生sanh 三tam 細tế 是thị 也dã 。 從tùng 妄vọng 見kiến 生sanh 者giả 。 乃nãi 從tùng 細tế 向hướng 麤thô 。 而nhi 成thành 麤thô 惑hoặc 麤thô 境cảnh 。 妄vọng 見kiến 即tức 麤thô 惑hoặc 。 山sơn 河hà 下hạ 即tức 麤thô 境cảnh 。 生sanh 字tự 雙song 連liên 上thượng 下hạ 。 連liên 上thượng 乃nãi 麤thô 惑hoặc 生sanh 。 惑hoặc 即tức 事sự 識thức 見kiến 分phần 。 連liên 下hạ 由do 惑hoặc 生sanh 則tắc 境cảnh 生sanh 。 汝nhữ 問vấn 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 云vân 何hà 發phát 生sanh 。 即tức 由do 是thị 而nhi 生sanh 也dã 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 者giả 。 世thế 界giới 則tắc 成thành 。 住trụ 。 壞hoại 空không 。 眾chúng 生sanh 則tắc 更cánh 相tương 變biến 易dịch 。 業nghiệp 果quả 則tắc 彼bỉ 此thử 酬thù 償thường 。 亦diệc 皆giai 因nhân 此thử 虛hư 妄vọng 。 妄vọng 有hữu 相tương 續tục 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 循tuần 環hoàn 往vãng 復phục 。 無vô 有hữu 止chỉ 息tức 。 因nhân 此thử 虛hư 妄vọng 。 此thử 字tự 乃nãi 指chỉ 覺giác 明minh 。 明minh 了liễu 知tri 性tánh 。 意ý 謂vị 不bất 獨độc 三tam 種chủng 忽hốt 生sanh 。 由do 是thị 而nhi 生sanh 。 即tức 汝nhữ 問vấn 云vân 何hà 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 亦diệc 因nhân 此thử 虛hư 妄vọng 。 而nhi 得đắc 相tương 續tục 也dã 。 初sơ 正chánh 答đáp 初sơ 問vấn 竟cánh 。 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 義Nghĩa 第đệ 二nhị 冊sách 終chung 。 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 九cửu 終chung