大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 圓Viên 瑛Anh 大Đại 師Sư 著trước 辛tân 五ngũ 識thức 陰ấm 魔ma 相tướng 分phân 三tam 壬nhâm 初sơ 具cụ 示thị 始thỉ 終chung 二nhị 中trung 間gian 十thập 境cảnh 三tam 結kết 害hại 囑chúc 護hộ 壬nhâm 初sơ 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 始thỉ 修tu 未vị 破phá 區khu 宇vũ 二nhị 終chung 破phá 顯hiển 露lộ 妄vọng 源nguyên 癸quý 初sơ 分phân 二nhị 。 子tử 初sơ 躡niếp 前tiền 行hành 陰ấm 盡tận 相tướng 二nhị 狀trạng 示thị 識thức 陰ấm 區khu 宇vũ 。 今kim 初sơ 。 阿A 難Nan 。 彼bỉ 善thiện 男nam 子tử 。 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 行hành 陰ấm 盡tận 者giả 。 諸chư 世thế 間gian 性tánh 。 幽u 清thanh 擾nhiễu 動động 。 同đồng 分phần 生sanh 機cơ 。 倏thúc 然nhiên 隳huy 裂liệt 。 沉trầm 細tế 綱cương 紐nữu 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 酬thù 業nghiệp 深thâm 脈mạch 。 感cảm 應ứng 懸huyền 絕tuyệt 。 此thử 通thông 明minh 識thức 陰ấm 。 始thỉ 終chung 之chi 相tướng 。 彼bỉ 善thiện 男nam 子tử 。 即tức 是thị 行hành 陰ấm 。 已dĩ 盡tận 之chi 人nhân 。 或hoặc 始thỉ 終chung 不bất 起khởi 狂cuồng 解giải 。 或hoặc 妄vọng 念niệm 便tiện 能năng 覺giác 知tri 。 常thường 住trụ 圓viên 定định 。 故cố 仍nhưng 稱xưng 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 此thử 中trung 望vọng 行hành 陰ấm 為vi 終chung 修tu 。 望vọng 識thức 陰ấm 為vi 始thỉ 修tu 也dã 。 行hành 陰ấm 盡tận 者giả 。 諸chư 世thế 間gian 性tánh 。 即tức 行hành 陰ấm 生sanh 滅diệt 性tánh 也dã 。 諸chư 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 無vô 非phi 流lưu 變biến 生sanh 滅diệt 故cố 。 幽u 清thanh 擾nhiễu 動động 。 同đồng 分phần 生sanh 機cơ 者giả 。 觀quán 幽u 隱ẩn 輕khinh 清thanh 。 擾nhiễu 動động 之chi 根căn 元nguyên 。 即tức 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 同đồng 分phần 生sanh 機cơ 。 即tức 同đồng 生sanh 基cơ 也dã 。 基cơ 。 表biểu 生sanh 之chi 處xứ 。 機cơ 。 明minh 動động 之chi 始thỉ 。 其kỳ 意ý 則tắc 一nhất 而nhi 已dĩ 。 倏thúc 然nhiên 隳huy 裂liệt 。 沉trầm 細tế 綱cương 紐nữu 者giả 。 倏thúc 然nhiên 即tức 忽hốt 然nhiên 也dã 。 隳huy 壞hoại 裂liệt 破phá 。 沉trầm 細tế 綱cương 紐nữu 。 沉trầm 是thị 深thâm 沉trầm 。 細tế 即tức 微vi 細tế 。 綱cương 為vi 網võng 上thượng 之chi 大đại 綱cương 。 紐nữu 為vi 衣y 中trung 之chi 紐nữu 扣khấu 。 此thử 狀trạng 生sanh 機cơ 之chi 綱cương 紐nữu 。 為vi 網võng 衣y 之chi 樞xu 要yếu 也dã 。 功công 夫phu 至chí 此thử 。 忽hốt 然nhiên 隳huy 裂liệt 。 沉trầm 細tế 綱cương 紐nữu 。 則tắc 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 此thử 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 即tức 中trung 有hữu 身thân 。 眾chúng 生sanh 由do 此thử 。 能năng 數sổ 數số 取thủ 著trước 於ư 諸chư 趣thú 。 而nhi 受thọ 生sanh 也dã 。 且thả 受thọ 生sanh 。 所sở 以dĩ 酬thù 答đáp 宿túc 業nghiệp 。 而nhi 酬thù 業nghiệp 之chi 深thâm 潛tiềm 脈mạch 絡lạc 。 即tức 是thị 行hành 陰ấm 。 為vi 生sanh 滅diệt 根căn 元nguyên 也dã 。 感cảm 應ứng 懸huyền 絕tuyệt 者giả 。 感cảm 應ứng 即tức 因nhân 果quả 也dã 。 而nhi 言ngôn 懸huyền 絕tuyệt 者giả 。 以dĩ 行hành 陰ấm 既ký 盡tận 。 深thâm 潛tiềm 脈mạch 絡lạc 已dĩ 斷đoạn 。 因nhân 亡vong 果quả 喪táng 。 不bất 復phục 受thọ 生sanh 。 故cố 云vân 懸huyền 絕tuyệt 。 ❖ 子tử 二nhị 。 狀trạng 示thị 識thức 陰ấm 區khu 宇vũ 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 天thiên 。 將tương 大đại 明minh 悟ngộ 。 如như 雞kê 後hậu 鳴minh 。 瞻chiêm 顧cố 東đông 方phương 。 已dĩ 有hữu 精tinh 色sắc 。 六lục 根căn 虛hư 靜tĩnh 。 無vô 復phục 馳trì 逸dật 。 內nội 外ngoại 湛trạm 明minh 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 深thâm 達đạt 十thập 方phương 。 十thập 二nhị 種chủng 類loại 。 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 。 觀quán 由do 執chấp 元nguyên 。 諸chư 類loại 不bất 召triệu 。 於ư 十thập 方phương 界giới 。 已dĩ 獲hoạch 其kỳ 同đồng 。 精tinh 色sắc 不bất 沉trầm 。 發phát 現hiện 幽u 秘bí 。 此thử 則tắc 名danh 為vi 。 識thức 陰ấm 區khu 宇vũ 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 性tánh 天thiên 。 為vi 五ngũ 陰ấm 所sở 覆phú 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 昏hôn 如như 長trường 夜dạ 。 將tương 大đại 明minh 悟ngộ 。 言ngôn 將tương 者giả 。 謂vị 纔tài 有hữu 明minh 悟ngộ 之chi 前tiền 兆triệu 耳nhĩ 。 故cố 下hạ 以dĩ 喻dụ 顯hiển 之chi 。 前tiền 三tam 陰ấm 盡tận 。 如như 雞kê 初sơ 。 二nhị 。 三tam 鳴minh 。 未vị 色sắc 見kiến 精tinh 。 今kim 行hành 陰ấm 既ký 盡tận 。 如như 雞kê 最tối 後hậu 啼đề 鳴minh 。 瞻chiêm 顧cố 性tánh 天thiên 。 亦diệc 若nhược 東đông 方phương 已dĩ 有hữu 精tinh 明minh 之chi 色sắc 。 但đãn 未vị 大đại 明minh 白bạch 。 以dĩ 其kỳ 尚thượng 為vi 識thức 陰ấm 所sở 覆phú 故cố 。 工công 夫phu 至chí 此thử 。 行hành 陰ấm 已dĩ 盡tận 。 識thức 陰ấm 已dĩ 現hiện 時thời 也dã 。 六lục 根căn 虛hư 靜tĩnh 。 無vô 復phục 馳trì 逸dật 四tứ 句cú 。 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 約ước 前tiền 四tứ 陰ấm 盡tận 相tướng 言ngôn 之chi 。 以dĩ 受thọ 盡tận 故cố 虛hư 。 無vô 領lãnh 納nạp 故cố 。 想tưởng 盡tận 故cố 靜tĩnh 。 離ly 分phân 別biệt 故cố 。 行hành 盡tận 故cố 無vô 復phục 馳trì 逸dật 。 絕tuyệt 遷thiên 流lưu 故cố 。 內nội 之chi 六lục 性tánh 。 既ký 已dĩ 湛trạm 然nhiên 明minh 淨tịnh 。 況huống 夫phu 色sắc 陰ấm 先tiên 盡tận 。 而nhi 外ngoại 之chi 六lục 塵trần 。 豈khởi 更cánh 昏hôn 擾nhiễu 乎hồ 。 如như 是thị 則tắc 內nội 根căn 外ngoại 境cảnh 。 同đồng 歸quy 湛trạm 明minh 之chi 一nhất 體thể 也dã 。 既ký 唯duy 一nhất 體thể 。 內nội 外ngoại 相tướng 盡tận 。 故cố 曰viết 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 亦diệc 即tức 漸tiệm 次thứ 中trung 。 塵trần 既ký 不bất 緣duyên 。 根căn 無vô 所sở 偶ngẫu 。 反phản 流lưu 全toàn 一nhất 。 六lục 用dụng 不bất 行hành 之chi 時thời 也dã 。 內nội 外ngoại 湛trạm 明minh 。 言ngôn 根căn 塵trần 化hóa 為vi 一nhất 味vị 。 湛trạm 明minh 之chi 境cảnh 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 者giả 。 謂vị 初sơ 心tâm 亡vong 所sở 。 故cố 言ngôn 入nhập 流lưu 。 既ký 盡tận 根căn 塵trần 。 更cánh 何hà 所sở 入nhập 。 深thâm 達đạt 十thập 方phương 。 十thập 二nhị 種chủng 類loại 。 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 者giả 。 至chí 此thử 根căn 塵trần 既ký 銷tiêu 。 綱cương 紐nữu 自tự 破phá 。 則tắc 第đệ 八bát 識thức 。 從tùng 此thử 顯hiển 現hiện 。 環hoàn 師sư 謂vị 。 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 。 即tức 是thị 識thức 陰ấm 。 然nhiên 亦diệc 即tức 是thị 類loại 生sanh 別biệt 相tướng 。 所sở 謂vị 各các 命mạng 由do 緒tự 。 顯hiển 異dị 前tiền 之chi 總tổng 相tướng 而nhi 見kiến 。 故cố 曰viết 深thâm 達đạt 也dã 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 十thập 二nhị 種chủng 類loại 。 眾chúng 生sanh 投đầu 胎thai 。 受thọ 命mạng 根căn 本bổn 元nguyên 由do 。 若nhược 知tri 此thử 是thị 無vô 明minh 。 幻huyễn 力lực 所sở 起khởi 。 離ly 於ư 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 則tắc 識thức 陰ấm 自tự 可khả 頓đốn 超siêu 。 其kỳ 奈nại 行hành 人nhân 至chí 此thử 。 觀quán 此thử 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 。 執chấp 此thử 為vi 本bổn 元nguyên 真chân 心tâm 。 故cố 曰viết 觀quán 由do 執chấp 元nguyên 。 遂toại 致trí 識thức 陰ấm 終chung 不bất 可khả 破phá 。 雖tuy 不bất 可khả 破phá 。 而nhi 行hành 陰ấm 已dĩ 盡tận 。 果quả 報báo 不bất 牽khiên 。 故cố 曰viết 諸chư 類loại 不bất 召triệu 。 則tắc 盡tận 十thập 二nhị 類loại 。 皆giai 不bất 能năng 牽khiên 引dẫn 受thọ 生sanh 矣hĩ 。 唯duy 見kiến 十thập 方phương 世thế 界giới 。 同đồng 一nhất 識thức 性tánh 。 同đồng 是thị 唯duy 識thức 。 一nhất 體thể 變biến 現hiện 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 之chi 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 已dĩ 獲hoạch 其kỳ 同đồng 。 此thử 即tức 已dĩ 得đắc 六lục 銷tiêu 。 猶do 未vị 亡vong 一nhất 。 精tinh 色sắc 不bất 沉trầm 。 發phát 現hiện 幽u 秘bí 者giả 。 謂vị 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 常thường 得đắc 現hiện 前tiền 。 如như 初sơ 見kiến 性tánh 天thiên 。 已dĩ 有hữu 精tinh 明minh 之chi 色sắc 。 不bất 復phục 更cánh 沉trầm 。 雖tuy 未vị 大đại 明minh 。 然nhiên 已dĩ 東đông 方phương 發phát 白bạch 。 顯hiển 現hiện 幽u 暗ám 隱ẩn 秘bí 之chi 處xứ 。 言ngôn 其kỳ 具cụ 見kiến 暗ám 中trung 之chi 物vật 也dã 。 即tức 是thị 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 如như 脫thoát 外ngoại 衣y 。 方phương 見kiến 最tối 內nội 貼# 體thể 汗hãn 衫sam 。 此thử 則tắc 名danh 為vi 識thức 陰ấm 。 未vị 破phá 之chi 區khu 宇vũ 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 終chung 破phá 顯hiển 露lộ 妄vọng 源nguyên 。 若nhược 於ư 群quần 召triệu 。 已dĩ 獲hoạch 同đồng 中trung 。 銷tiêu 磨ma 六lục 門môn 。 合hợp 開khai 成thành 就tựu 。 見kiến 。 聞văn 通thông 鄰lân 。 互hỗ 用dụng 清thanh 淨tịnh 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 及cập 與dữ 身thân 心tâm 。 如như 吠phệ 琉lưu 璃ly 。 內nội 外ngoại 明minh 徹triệt 。 名danh 識thức 陰ấm 盡tận 。 是thị 人nhân 則tắc 能năng 。 超siêu 越việt 命mạng 濁trược 。 觀quán 其kỳ 所sở 由do 。 罔võng 象tượng 虛hư 無vô 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 群quần 召triệu 。 謂vị 群quần 生sanh 果quả 報báo 。 皆giai 能năng 牽khiên 召triệu 受thọ 生sanh 。 故cố 曰viết 群quần 召triệu 。 已dĩ 獲hoạch 其kỳ 同đồng 者giả 。 行hành 陰ấm 已dĩ 破phá 。 諸chư 類loại 不bất 召triệu 。 識thức 陰ấm 現hiện 前tiền 。 故cố 觀quán 十thập 方phương 唯duy 識thức 。 一nhất 體thể 變biến 現hiện 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 是thị 謂vị 已dĩ 獲hoạch 同đồng 中trung 。 同đồng 即tức 一nhất 體thể 也dã 。 銷tiêu 磨ma 六lục 門môn 。 合hợp 開khai 成thành 就tựu 者giả 。 即tức 於ư 同đồng 中trung 。 加gia 功công 用dụng 行hành 。 銷tiêu 鎔dong 磨ma 煉luyện 。 六lục 根căn 門môn 頭đầu 。 合hợp 之chi 則tắc 一nhất 。 開khai 之chi 則tắc 六lục 。 以dĩ 六lục 根căn 為vi 一nhất 根căn 用dụng 。 以dĩ 眼nhãn 能năng 見kiến 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 皆giai 能năng 見kiến 。 名danh 合hợp 成thành 就tựu 。 以dĩ 一nhất 根căn 為vi 六lục 根căn 用dụng 。 以dĩ 眼nhãn 不bất 獨độc 見kiến 色sắc 。 而nhi 能năng 聞văn 。 嗅khứu 。 嘗thường 。 觸xúc 。 覺giác 。 知tri 。 名danh 為vi 開khai 成thành 就tựu 。 一nhất 根căn 如như 是thị 。 根căn 根căn 合hợp 開khai 皆giai 然nhiên 。 見kiến 聞văn 通thông 鄰lân 。 互hỗ 用dụng 清thanh 淨tịnh 者giả 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 不bất 唯duy 情tình 界giới 脫thoát 纏triền 。 亦diệc 以dĩ 情tình 器khí 交giao 徹triệt 也dã 。 見kiến 聞văn 者giả 。 略lược 舉cử 六lục 根căn 之chi 二nhị 。 通thông 鄰lân 者giả 。 其kỳ 結kết 已dĩ 解giải 。 其kỳ 體thể 不bất 隔cách 也dã 。 互hỗ 用dụng 者giả 。 體thể 既ký 無vô 隔cách 。 用dụng 可khả 互hỗ 通thông 也dã 。 謂vị 眼nhãn 家gia 。 作tác 耳nhĩ 家gia 佛Phật 事sự 等đẳng 。 以dĩ 其kỳ 回hồi 脫thoát 浮phù 塵trần 。 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 種chủng 根căn 結kết 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 此thử 即tức 情tình 界giới 脫thoát 纏triền 。 下hạ 則tắc 情tình 器khí 交giao 徹triệt 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 此thử 器khí 世thế 界giới 。 及cập 與dữ 身thân 心tâm 。 此thử 有hữu 情tình 世thế 界giới 也dã 。 外ngoại 器khí 內nội 根căn 。 全toàn 是thị 自tự 己kỷ 心tâm 光quang 。 世thế 界giới 身thân 心tâm 。 蕩đãng 然nhiên 不bất 復phục 更cánh 有hữu 。 故cố 云vân 如như 吠phệ 琉lưu 璃ly 。 內nội 外ngoại 明minh 徹triệt 。 即tức 前tiền 所sở 謂vị 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 是thị 也dã 。 至chí 此thử 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 滅diệt 。 故cố 云vân 名danh 識thức 陰ấm 盡tận 。 按án 耳nhĩ 圓viên 通thông 。 此thử 當đương 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 云vân 。 前tiền 於ư 空không 所sở 空không 滅diệt 時thời 。 宛uyển 爾nhĩ 有hữu 箇cá 能năng 滅diệt 心tâm 。 即tức 是thị 第đệ 八bát 本bổn 識thức 。 然nhiên 此thử 乃nãi 是thị 對đối 生sanh 言ngôn 滅diệt 。 滅diệt 非phi 真chân 滅diệt 。 正chánh 是thị 識thức 陰ấm 。 今kim 於ư 識thức 陰ấm 盡tận 處xứ 。 對đối 生sanh 言ngôn 滅diệt 之chi 滅diệt 。 亦diệc 復phục 俱câu 滅diệt 。 故cố 是thị 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 時thời 也dã 。 是thị 人nhân 則tắc 能năng 。 超siêu 越việt 命mạng 濁trược 。 此thử 經Kinh 命mạng 濁trược 。 以dĩ 一nhất 性tánh 六lục 用dụng 。 同đồng 異dị 相tướng 織chức 為vi 體thể 。 如như 前tiền 命mạng 濁trược 文văn 云vân 。 汝nhữ 等đẳng 見kiến 聞văn 。 元nguyên 無vô 異dị 性tánh 一nhất 性tánh 也dã 。 眾chúng 塵trần 隔cách 越việt 。 無vô 狀trạng 異dị 生sanh 六lục 用dụng 也dã 。 性tánh 中trung 相tương 知tri 。 用dụng 中trung 相tương 背bội 。 同đồng 異dị 失thất 準chuẩn 。 相tương 織chức 妄vọng 成thành 。 名danh 為vi 命mạng 濁trược 。 今kim 以dĩ 合hợp 開khai 成thành 就tựu 。 一nhất 六lục 俱câu 亡vong 。 無vô 復phục 相tướng 織chức 。 故cố 能năng 超siêu 越việt 。 至chí 此thử 反phản 觀quán 識thức 陰ấm 。 之chi 所sở 由do 來lai 。 莫mạc 非phi 幻huyễn 妄vọng 。 非phi 有hữu 謂vị 之chi 罔võng 。 非phi 無vô 謂vị 之chi 象tượng 。 體thể 性tánh 空không 寂tịch 。 故cố 名danh 虛hư 無vô 。 迷mê 背bội 真chân 性tánh 。 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 。 元nguyên 無vô 別biệt 法pháp 。 惟duy 此thử 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 識thức 陰ấm 之chi 根căn 本bổn 耳nhĩ 。 但đãn 能năng 達đạt 妄vọng 本bổn 空không 。 則tắc 妄vọng 想tưởng 尚thượng 無vô 。 識thức 陰ấm 何hà 有hữu 。 故cố 曰viết 識thức 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 初sơ 具cụ 示thị 始thỉ 終chung 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 中trung 間gian 十thập 執chấp 分phân 十thập 癸quý 初sơ 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 。 至chí 十thập 定định 性tánh 闢Tịch 支Chi 癸quý 初sơ 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 於ư 識thức 還hoàn 元nguyên 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 示thị 識thức 陰ấm 十thập 種chủng 邪tà 執chấp 。 第đệ 一nhất 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 也dã 。 先tiên 教giáo 以dĩ 當đương 知tri 。 以dĩ 示thị 警cảnh 覺giác 之chi 意ý 。 是thị 修tu 圓viên 通thông 。 之chi 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 者giả 。 謂vị 研nghiên 窮cùng 行hành 陰ấm 。 而nhi 至chí 於ư 空không 。 即tức 行hành 陰ấm 已dĩ 盡tận 。 於ư 識thức 還hoàn 元nguyên 者giả 。 指chỉ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 如như 前tiền 云vân 。 熠dập 熠dập 元nguyên 性tánh 。 性tánh 入nhập 元nguyên 澄trừng 。 一nhất 澄trừng 元nguyên 習tập 。 如như 波ba 瀾lan 滅diệt 。 化hóa 為vi 澄trừng 水thủy 是thị 也dã 。 於ư 八bát 識thức 反phản 本bổn 還hoàn 元nguyên 矣hĩ 。 已dĩ 滅diệt 七thất 識thức 遷thiên 流lưu 。 生sanh 滅diệt 之chi 性tánh 。 而nhi 於ư 識thức 陰ấm 。 寂tịch 滅diệt 之chi 性tánh 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 云vân 。 寂tịch 即tức 常thường 德đức 。 離ly 生sanh 死tử 故cố 。 滅diệt 即tức 淨tịnh 德đức 。 滅diệt 煩phiền 惱não 故cố 。 精tinh 即tức 我ngã 德đức 。 有hữu 真chân 體thể 故cố 。 妙diệu 即tức 樂lạc 德đức 。 具cụ 神thần 用dụng 故cố 。 總tổng 為vi 一nhất 涅Niết 槃Bàn 。 蓋cái 必tất 透thấu 過quá 識thức 陰ấm 。 始thỉ 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã 。 寶Bảo 鏡Kính 疏Sớ 云vân 。 而nhi 於ư 識thức 陰ấm 。 寂tịch 滅diệt 之chi 性tánh 。 雖tuy 已dĩ 現hiện 前tiền 。 但đãn 其kỳ 真chân 精tinh 妙diệu 明minh 。 尚thượng 未vị 發phát 光quang 。 猶do 為vi 識thức 陰ấm 所sở 覆phú 。 未vị 能năng 圓viên 照chiếu 於ư 法Pháp 界Giới 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 疏Sớ 云vân 。 所sở 言ngôn 寂tịch 滅diệt 者giả 。 即tức 圓viên 通thông 中trung 解giải 結kết 。 末mạt 後hậu 之chi 滅diệt 結kết 也dã 。 不bất 帶đái 纖tiêm 毫hào 生sanh 滅diệt 曰viết 精tinh 。 惟duy 餘dư 一nhất 味vị 寂tịch 常thường 曰viết 妙diệu 。 始thỉ 是thị 純thuần 真chân 性tánh 體thể 。 此thử 而nhi 未vị 圓viên 。 正chánh 明minh 識thức 陰ấm 未vị 破phá 。 尚thượng 為vi 所sở 覆phú 。 似tự 一nhất 似tự 常thường 未vị 精tinh 未vị 妙diệu 也dã 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 能năng 令linh 己kỷ 身thân 。 根căn 隔cách 合hợp 開khai 。 亦diệc 與dữ 十thập 方phương 。 諸chư 類loại 通thông 覺giác 。 覺giác 知tri 通thông 吻vẫn 。 能năng 入nhập 圓viên 元nguyên 。 若nhược 於ư 所sở 歸quy 。 立lập 真chân 常thường 因nhân 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 。 娑Sa 毗Tỳ 迦Ca 羅La 。 所sở 歸quy 冥minh 諦đế 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 正Chánh 脈Mạch 疏Sớ 云vân 。 能năng 令linh 下hạ 。 先tiên 舉cử 起khởi 執chấp 之chi 由do 。 大đại 凡phàm 起khởi 執chấp 。 必tất 睹đổ 大đại 定định 中trung 。 殊thù 勝thắng 之chi 象tượng 。 以dĩ 發phát 端đoan 耳nhĩ 。 首thủ 二nhị 句cú 。 能năng 令linh 自tự 己kỷ 之chi 身thân 。 六lục 根căn 隔cách 礙ngại 銷tiêu 鎔dong 。 合hợp 六lục 根căn 為vi 一nhất 根căn 之chi 用dụng 。 開khai 一nhất 根căn 為vi 六lục 根căn 之chi 用dụng 。 躡niếp 前tiền 銷tiêu 六lục 入nhập 一nhất 之chi 境cảnh 。 次thứ 三tam 句cú 。 亦diệc 與dữ 十thập 方phương 。 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 通thông 一nhất 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 此thử 為vi 群quần 心tâm 。 通thông 同đồng 吻vẫn 合hợp 之chi 境cảnh 。 覺giác 知tri 既ký 已dĩ 。 通thông 同đồng 吻vẫn 合hợp 。 能năng 入nhập 圓viên 元nguyên 。 圓viên 元nguyên 。 即tức 識thức 陰ấm 也dã 。 圓viên 表biểu 諸chư 類loại 遍biến 含hàm 。 元nguyên 表biểu 萬vạn 化hóa 託thác 始thỉ 。 其kỳ 言ngôn 能năng 入nhập 者giả 。 意ý 明minh 四tứ 陰ấm 蕩đãng 盡tận 。 歸quy 宿túc 於ư 此thử 而nhi 已dĩ 。 下hạ 方phương 是thị 所sở 起khởi 法pháp 執chấp 。 若nhược 於ư 所sở 歸quy 。 即tức 是thị 能năng 入nhập 圓viên 元nguyên 。 由do 不bất 達đạt 即tức 是thị 識thức 陰ấm 。 遂toại 妄vọng 立lập 真chân 常thường 。 堪kham 可khả 依y 住trụ 。 因nhân 即tức 依y 也dã 。 以dĩ 為vi 極cực 果quả 。 生sanh 殊thù 勝thắng 之chi 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 者giả 。 本bổn 非phi 可khả 依y 。 而nhi 謬mậu 執chấp 能năng 依y 之chi 心tâm 。 所sở 依y 之chi 境cảnh 。 故cố 曰viết 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 識thức 乃nãi 無vô 明minh 幻huyễn 影ảnh 。 罔võng 象tượng 虛hư 無vô 。 畢tất 竟cánh 無vô 實thật 。 如như 人nhân 夢mộng 見kiến 。 依y 歸quy 得đắc 托thác 之chi 地địa 。 妄vọng 生sanh 慶khánh 幸hạnh 。 豈khởi 有hữu 真chân 實thật 哉tai 。 下hạ 明minh 所sở 墮đọa 同đồng 類loại 。 娑Sa 毘Tỳ 迦Ca 羅La 。 此thử 云vân 黃Hoàng 髮Phát 外ngoại 道đạo 。 師sư 事sự 梵Phạm 天Thiên 。 以dĩ 我ngã 為vi 能năng 歸quy 。 以dĩ 冥minh 諦đế 為vi 所sở 歸quy 。 前tiền 云vân 非phi 色sắc 非phi 空không 。 拘câu 舍xá 黎lê 等đẳng 。 昧muội 為vi 冥minh 諦đế 。 然nhiên 計kế 此thử 非phi 只chỉ 一nhất 人nhân 。 前tiền 後hậu 異dị 出xuất 耳nhĩ 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 者giả 。 即tức 同đồng 類loại 也dã 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 者giả 。 迷mê 了liễu 佛Phật 果Quả 菩Bồ 提Đề 。 無vô 得đắc 之chi 真chân 道đạo 。 亡vong 失thất 自tự 己kỷ 因Nhân 地Địa 知tri 見kiến 之chi 妙diệu 心tâm 矣hĩ 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 立lập 所sở 得đắc 心tâm 。 成thành 所sở 歸quy 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 外ngoại 道đạo 種chủng 。 識thức 陰ấm 十thập 相tướng 。 此thử 居cư 其kỳ 首thủ 。 故cố 名danh 第đệ 一nhất 。 前tiền 能năng 令linh 此thử 身thân 。 根căn 隔cách 合hợp 開khai 。 遂toại 立lập 此thử 識thức 有hữu 所sở 得đắc 之chi 心tâm 。 亦diệc 與dữ 諸chư 類loại 。 覺giác 知tri 通thông 吻vẫn 。 遂toại 執chấp 此thử 識thức 成thành 所sở 歸quy 之chi 果quả 。 殊thù 不bất 知tri 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。 今kim 以dĩ 心tâm 有hữu 所sở 得đắc 。 果quả 有hữu 所sở 歸quy 。 如như 人nhân 夢mộng 見kiến 。 拾thập 得đắc 金kim 寶bảo 。 歸quy 於ư 家gia 中trung 。 所sở 得đắc 所sở 歸quy 。 皆giai 非phi 真chân 實thật 也dã 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 外ngoại 道đạo 種chủng 。 寶Bảo 鏡Kính 疏Sớ 云vân 。 嚮hướng 者giả 。 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 根căn 隔cách 合hợp 開khai 。 圓viên 通thông 將tương 近cận 。 今kim 立lập 能năng 立lập 所sở 。 則tắc 違vi 而nhi 遠viễn 矣hĩ 。 嚮hướng 者giả 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 性tánh 天thiên 。 將tương 大đại 明minh 悟ngộ 。 今kim 則tắc 背bội 之chi 。 而nhi 入nhập 生sanh 死tử 路lộ 矣hĩ 。 向hướng 者giả 。 覺giác 心tâm 欲dục 發phát 。 堪kham 為vi 佛Phật 子tử 。 今kim 則tắc 反phản 生sanh 外ngoại 道đạo 。 斷đoạn 佛Phật 種chủng 矣hĩ 。 可khả 不bất 悲bi 哉tai 。 後hậu 皆giai 倣# 此thử 。 初sơ 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 能năng 非phi 能năng 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 。 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 阿A 難Nan 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 二nhị 。 能năng 非phi 能năng 執chấp 也dã 。 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 所sở 歸quy 。 覽lãm 為vi 自tự 體thể 。 盡tận 虛hư 空không 界giới 。 十thập 二nhị 類loại 內nội 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 身thân 中trung 。 一nhất 類loại 流lưu 出xuất 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 能năng 非phi 能năng 執chấp 。 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 現hiện 無vô 邊biên 身thân 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 若nhược 於ư 所sở 歸quy 者giả 。 躡niếp 前tiền 章chương 也dã 。 但đãn 前tiền 章chương 。 有hữu 乍sạ 現hiện 勝thắng 相tướng 之chi 文văn 。 已dĩ 將tương 識thức 陰ấm 。 為vi 所sở 歸quy 之chi 果quả 。 今kim 仍nhưng 躡niếp 所sở 歸quy 二nhị 字tự 。 前tiền 但đãn 執chấp 為vi 歸quy 托thác 之chi 處xứ 。 此thử 則tắc 覽lãm 為vi 自tự 體thể 。 是thị 其kỳ 差sai 別biệt 也dã 。 覽lãm 為vi 自tự 體thể 者giả 。 即tức 忘vong 身thân 觀quán 識thức 。 久cửu 久cửu 觀quán 成thành 。 唯duy 見kiến 識thức 體thể 無vô 邊biên 。 不bất 見kiến 有hữu 身thân 故cố 。 即tức 以dĩ 識thức 心tâm 為vi 自tự 體thể 也dã 。 遂toại 謂vị 盡tận 虛hư 空không 界giới 。 十thập 二nhị 種chủng 類loại 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 身thân 中trung 。 一nhất 類loại 流lưu 出xuất 。 生sanh 殊thù 勝thắng 解giải 者giả 。 將tương 必tất 以dĩ 我ngã 為vi 能năng 生sanh 彼bỉ 。 而nhi 彼bỉ 非phi 能năng 生sanh 我ngã 。 故cố 曰viết 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 能năng 非phi 能năng 執chấp 。 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 即tức 色sắc 界giới 頂đảnh 天thiên 。 乃nãi 三tam 目mục 八bát 臂tý 。 騎kỵ 白bạch 牛ngưu 。 執chấp 白bạch 拂phất 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 是thị 也dã 。 竺Trúc 法Pháp 蘭Lan 云vân 。 西Tây 域Vực 梵Phạm 志Chí 。 常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 事sự 首Thủ 羅La 天Thiên 。 以dĩ 為vi 天thiên 尊tôn 。 今kim 云vân 現hiện 無vô 邊biên 身thân 者giả 。 謂vị 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 自tự 計kế 於ư 身thân 中trung 。 能năng 現hiện 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 之chi 身thân 。 而nhi 此thử 識thức 陰ấm 行hành 人nhân 。 計kế 我ngã 生sanh 彼bỉ 。 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 與dữ 彼bỉ 計kế 同đồng 。 故cố 云vân 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 不bất 信tín 別biệt 有hữu 因nhân 果quả 。 自tự 應ưng 迷mê 佛Phật 所sở 證chứng 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 覺giác 。 妄vọng 計kế 彼bỉ 天thiên 為vi 勝thắng 。 自tự 應ưng 亡vong 失thất 正chánh 知tri 。 正chánh 見kiến 之chi 因nhân 心tâm 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 立lập 能năng 為vi 心tâm 。 成thành 能năng 事sự 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 大đại 慢mạn 天thiên 。 我ngã 遍biến 圓viên 種chủng 。 立lập 能năng 為vi 心tâm 。 成thành 能năng 事sự 果quả 者giả 。 因nhân 見kiến 識thức 陰ấm 。 能năng 攝nhiếp 能năng 生sanh 。 遂toại 立lập 為vi 能năng 為vi 因nhân 心tâm 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 流lưu 出xuất 。 遂toại 謂vị 成thành 就tựu 能năng 事sự 之chi 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 者giả 。 則tắc 失thất 因Nhân 地Địa 心tâm 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 者giả 。 則tắc 亡vong 果quả 地địa 證chứng 也dã 。 生sanh 大đại 慢mạn 天thiên 。 即tức 大đại 自tự 在tại 天thiên 。 自tự 計kế 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 起khởi 祖tổ 先tiên 慢mạn 。 故cố 以dĩ 大đại 慢mạn 為vi 名danh 。 又hựu 計kế 自tự 體thể 。 周chu 遍biến 虛hư 空không 。 圓viên 含hàm 一nhất 切thiết 。 今kim 行hành 人nhân 謬mậu 計kế 。 既ký 同đồng 於ư 彼bỉ 。 成thành 彼bỉ 種chủng 類loại 。 故cố 曰viết 我ngã 遍biến 圓viên 種chủng 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 問vấn 。 此thử 計kế 識thức 為vi 自tự 體thể 。 流lưu 出xuất 一nhất 切thiết 。 何hà 異dị 佛Phật 說thuyết 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 答đáp 。 佛Phật 說thuyết 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 緣duyên 生sanh 如như 幻huyễn 。 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。 此thử 計kế 實thật 生sanh 。 安an 得đắc 一nhất 轍triệt 。 又hựu 唯duy 識thức 正chánh 明minh 無vô 他tha 心tâm 外ngoại 之chi 法pháp 。 此thử 計kế 能năng 生sanh 他tha 法pháp 。 宛uyển 爾nhĩ 顛điên 倒đảo 。 何hà 疑nghi 之chi 有hữu 。 二nhị 。 能năng 非phi 能năng 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 三tam 。 常thường 非phi 常thường 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 三tam 。 常thường 非phi 常thường 執chấp 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 所sở 歸quy 。 有hữu 所sở 歸quy 依y 。 自tự 疑nghi 身thân 心tâm 。 從tùng 彼bỉ 流lưu 出xuất 。 十thập 方phương 虛hư 空không 。 咸hàm 其kỳ 生sanh 起khởi 。 即tức 於ư 都đô 起khởi 。 所sở 宣tuyên 流lưu 地địa 。 作tác 真chân 常thường 身thân 。 無vô 生sanh 滅diệt 解giải 。 在tại 生sanh 滅diệt 中trung 。 早tảo 計kế 常thường 住trụ 。 既ký 惑hoặc 不bất 生sanh 。 亦diệc 迷mê 生sanh 滅diệt 。 安an 住trụ 沉trầm 迷mê 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 常thường 非phi 常thường 執chấp 。 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 若nhược 於ư 所sở 歸quy 。 有hữu 所sở 歸quy 依y 者giả 。 此thử 與dữ 上thượng 科khoa 差sai 別biệt 也dã 。 上thượng 科khoa 於ư 所sở 歸quy 識thức 元nguyên 。 覽lãm 為vi 自tự 體thể 。 此thử 科khoa 於ư 所sở 歸quy 識thức 元nguyên 。 為vi 我ngã 所sở 歸quy 依y 處xứ 。 自tự 疑nghi 我ngã 之chi 身thân 心tâm 。 從tùng 彼bỉ 流lưu 出xuất 。 不bất 僅cận 彼bỉ 能năng 生sanh 我ngã 。 即tức 十thập 方phương 虛hư 空không 。 咸hàm 其kỳ 生sanh 起khởi 。 況huống 空không 中trung 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 耶da 。 即tức 於ư 都đô 起khởi 。 所sở 宣tuyên 流lưu 地địa 者giả 。 地địa 即tức 處xứ 也dã 。 然nhiên 識thức 陰ấm 即tức 為vi 虛hư 空không 等đẳng 。 所sở 都đô 起khởi 處xứ 。 為vi 身thân 心tâm 等đẳng 。 所sở 宣tuyên 流lưu 處xứ 也dã 。 作tác 真chân 常thường 身thân 。 無vô 生sanh 滅diệt 解giải 者giả 。 於ư 彼bỉ 所sở 歸quy 識thức 陰ấm 。 始thỉ 終chung 不bất 見kiến 生sanh 滅diệt 。 故cố 即tức 作tác 真chân 常thường 之chi 身thân 。 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 解giải 也dã 。 在tại 生sanh 滅diệt 中trung 。 早tảo 計kế 常thường 住trụ 者giả 。 識thức 陰ấm 。 由do 真Chân 如Như 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 名danh 和hòa 合hợp 識thức 。 非phi 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 要yếu 必tất 破phá 和hòa 合hợp 識thức 。 滅diệt 相tương 續tục 心tâm 。 方phương 為vi 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 今kim 識thức 陰ấm 未vị 盡tận 。 在tại 生sanh 滅diệt 中trung 。 早tảo 計kế 常thường 住trụ 者giả 。 不bất 亦diệc 惑hoặc 乎hồ 。 此thử 正chánh 不bất 了liễu 真Chân 如Như 為vi 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 亦diệc 兼kiêm 不bất 了liễu 識thức 陰ấm 猶do 屬thuộc 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 。 故cố 曰viết 既ký 惑hoặc 不bất 生sanh 。 猶do 迷mê 生sanh 滅diệt 。 且thả 真chân 妄vọng 雙song 迷mê 。 安an 心tâm 住trụ 著trước 。 故cố 曰viết 沉trầm 迷mê 。 反phản 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 以dĩ 識thức 陰ấm 。 而nhi 作tác 常thường 住trụ 解giải 。 我ngã 及cập 萬vạn 物vật 。 皆giai 是thị 非phi 常thường 。 故cố 曰viết 則tắc 墮đọa 。 常thường 非phi 常thường 執chấp 。 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 即tức 欲dục 界giới 頂đảnh 。 魔ma 王vương 天thiên 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 。 迦Ca 旃Chiên 延Diên 說thuyết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 是thị 自tự 在tại 天thiên 作tác 。 楞Lăng 伽Già 經Kinh 。 塗đồ 灰hôi 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 為vi 萬vạn 物vật 因nhân 。 今kim 以dĩ 識thức 陰ấm 。 為vi 身thân 心tâm 從tùng 彼bỉ 流lưu 出xuất 。 及cập 虛hư 空không 萬vạn 物vật 。 皆giai 其kỳ 生sanh 起khởi 。 正chánh 與dữ 此thử 天thiên 相tương 似tự 。 故cố 曰viết 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 然nhiên 既ký 惑hoặc 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 則tắc 必tất 迷mê 佛Phật 果Quả 菩Bồ 提Đề 之chi 道đạo 。 亦diệc 迷mê 生sanh 滅diệt 識thức 陰ấm 。 則tắc 必tất 亡vong 失thất 。 正chánh 知tri 正chánh 見kiến 。 而nhi 墮đọa 邪tà 知tri 邪tà 見kiến 也dã 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 立lập 因nhân 依y 心tâm 。 成thành 妄vọng 計kế 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 倒đảo 圓viên 種chủng 。 立lập 因nhân 依y 心tâm 者giả 。 計kế 識thức 能năng 生sanh 我ngã 身thân 心tâm 為vi 因nhân 。 又hựu 計kế 是thị 我ngã 歸quy 依y 之chi 處xứ 為vi 依y 。 成thành 妄vọng 計kế 果quả 者giả 。 謂vị 以dĩ 生sanh 滅diệt 識thức 陰ấm 。 作tác 真chân 常thường 身thân 。 成thành 就tựu 妄vọng 計kế 之chi 果quả 。 亡vong 失thất 本bổn 修tu 。 自tự 與dữ 圓viên 通thông 相tương 違vi 遠viễn 。 流lưu 入nhập 外ngoại 道đạo 。 正chánh 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 相tương 反phản 背bội 矣hĩ 。 此thử 與dữ 上thượng 科khoa 。 同đồng 一nhất 識thức 陰ấm 。 而nhi 所sở 執chấp 則tắc 異dị 。 前tiền 執chấp 我ngã 圓viên 。 能năng 生sanh 萬vạn 物vật 。 此thử 執chấp 彼bỉ 圓viên 。 生sanh 我ngã 身thân 心tâm 。 故cố 曰viết 倒đảo 圓viên 種chủng 。 三tam 。 常thường 非phi 常thường 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 四tứ 。 知tri 無vô 知tri 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 四tứ 。 知tri 無vô 知tri 執chấp 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 所sở 知tri 。 知tri 遍biến 圓viên 故cố 。 因nhân 知tri 立lập 解giải 。 十thập 方phương 草thảo 木mộc 。 皆giai 稱xưng 有hữu 情tình 。 與dữ 人nhân 無vô 異dị 。 草thảo 木mộc 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 還hoàn 成thành 。 十thập 方phương 草thảo 樹thụ 。 無vô 擇trạch 遍biến 知tri 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 知tri 無vô 知tri 執chấp 。 婆bà 吒tra 。 霰tản 尼ni 。 執chấp 一nhất 切thiết 覺giác 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 溫Ôn 陵Lăng 曰viết 。 所sở 知tri 。 即tức 所sở 觀quán 識thức 陰ấm 也dã 。 謂vị 識thức 有hữu 知tri 。 而nhi 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 知tri 變biến 起khởi 。 因nhân 計kế 知tri 體thể 。 圓viên 遍biến 諸chư 法pháp 。 遂toại 立lập 異dị 解giải 。 謂vị 無vô 情tình 皆giai 有hữu 知tri 也dã 。 十thập 方phương 草thảo 木mộc 。 本bổn 屬thuộc 無vô 情tình 。 以dĩ 異dị 解giải 故cố 。 皆giai 稱xưng 有hữu 情tình 。 與dữ 人nhân 無vô 異dị 。 草thảo 木mộc 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 還hoàn 成thành 。 十thập 方phương 草thảo 樹thụ 。 互hỗ 為vi 輪luân 轉chuyển 。 無vô 所sở 揀giản 擇trạch 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 而nhi 遍biến 皆giai 有hữu 知tri 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 問vấn 。 此thử 與dữ 佛Phật 說thuyết 。 山sơn 河hà 化hóa 為vi 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。 有hữu 何hà 簡giản 別biệt 。 答đáp 。 今kim 詳tường 內nội 所sở 明minh 。 見kiến 。 相tướng 二nhị 分phần 。 本bổn 惟duy 一nhất 心tâm 。 迷mê 之chi 為vi 二nhị 。 故cố 妄vọng 見kiến 無vô 情tình 。 不bất 通thông 知tri 覺giác 。 大đại 悟ngộ 復phục 歸quy 一nhất 心tâm 。 則tắc 通thông 一nhất 知tri 覺giác 。 更cánh 無vô 外ngoại 物vật 。 非phi 謂vị 各các 各các 有hữu 知tri 。 同đồng 他tha 心tâm 量lượng 也dã 。 今kim 以dĩ 無vô 情tình 有hữu 知tri 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 謬mậu 計kế 無vô 情tình 有hữu 知tri 。 實thật 本bổn 無vô 知tri 。 故cố 曰viết 知tri 無vô 知tri 執chấp 。 婆Bà 吒Tra 。 霰Tản 尼Ni 。 二nhị 外ngoại 道đạo 名danh 。 婆Bà 吒Tra 。 名Danh 義Nghĩa 集Tập 云vân 。 跋Bạt 闍Xà 。 此thử 云vân 避Tị 去Khứ 。 善thiện 見kiến 律luật 云vân 。 初sơ 為vi 牧mục 童đồng 。 毘Tỳ 舍Xá 離Ly 王vương 。 未vị 登đăng 位vị 時thời 。 共cộng 同đồng 遊du 戲hí 。 童đồng 為vi 王vương 蹋đạp 。 泣khấp 訴tố 父phụ 母mẫu 。 父phụ 母mẫu 曰viết 。 汝nhữ 應ưng 避tị 去khứ 。 因nhân 此thử 立lập 名danh 。 霰Tản 尼Ni 或hoặc 云vân 先Tiên 尼Ni 。 此thử 翻phiên 有Hữu 軍Quân 。 立lập 名danh 之chi 意ý 未vị 詳tường 。 執chấp 一nhất 切thiết 覺giác 者giả 。 二nhị 外ngoại 道đạo 執chấp 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 皆giai 有hữu 知tri 覺giác 。 此thử 計kế 遍biến 知tri 。 竟cánh 同đồng 於ư 彼bỉ 。 故cố 曰viết 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 計kế 圓viên 知tri 心tâm 。 成thành 虛hư 謬mậu 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 倒đảo 知tri 種chủng 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 計kế 圓viên 遍biến 一nhất 切thiết 有hữu 知tri 為vi 因nhân 心tâm 。 成thành 虛hư 無vô 謬mậu 誤ngộ 之chi 果quả 。 則tắc 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 之chi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 迷mê 背bội 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 地địa 覺giác 。 生sanh 倒đảo 知tri 種chủng 。 以dĩ 無vô 情tình 無vô 知tri 為vi 有hữu 知tri 。 謂vị 倒đảo 知tri 種chủng 。 問vấn 。 世thế 有hữu 依y 草thảo 附phụ 木mộc 。 以dĩ 顯hiển 靈linh 異dị 。 詎cự 非phi 有hữu 知tri 耶da 。 答đáp 。 是thị 能năng 依y 能năng 附phụ 之chi 精tinh 靈linh 有hữu 知tri 。 非phi 彼bỉ 無vô 情tình 之chi 草thảo 木mộc 有hữu 知tri 也dã 。 四tứ 。 知tri 無vô 知tri 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 五ngũ 。 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 五ngũ 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 圓viên 融dung 。 根căn 互hỗ 用dụng 中trung 。 已dĩ 得đắc 隨tùy 順thuận 。 便tiện 於ư 圓viên 化hóa 。 一nhất 切thiết 發phát 生sanh 。 求cầu 火hỏa 光quang 明minh 。 樂nhạo 水thủy 清thanh 淨tịnh 。 愛ái 風phong 周chu 流lưu 。 觀quan 塵trần 成thành 就tựu 。 各các 各các 崇sùng 事sự 。 以dĩ 此thử 群quần 塵trần 。 發phát 作tác 本bổn 因nhân 。 立lập 常thường 住trụ 解giải 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 。 諸chư 迦Ca 葉Diếp 波Ba 。 並tịnh 婆Bà 羅La 門Môn 。 勤cần 心tâm 役dịch 身thân 。 事sự 火hỏa 崇sùng 水thủy 。 求cầu 出xuất 生sanh 死tử 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 環hoàn 師sư 謂vị 。 識thức 陰ấm 盡tận 者giả 。 消tiêu 磨ma 六lục 門môn 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 今kim 識thức 陰ấm 未vị 盡tận 。 則tắc 纔tài 得đắc 隨tùy 順thuận 而nhi 已dĩ 。 若nhược 於ư 圓viên 滿mãn 無vô 礙ngại 。 融dung 通thông 不bất 隔cách 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 之chi 中trung 。 觀quán 中trung 一nhất 字tự 。 足túc 見kiến 互hỗ 用dụng 之chi 妙diệu 。 含hàm 而nhi 未vị 發phát 也dã 。 已dĩ 得đắc 隨tùy 順thuận 者giả 。 雖tuy 然nhiên 互hỗ 用dụng 之chi 妙diệu 。 含hàm 而nhi 未vị 發phát 而nhi 已dĩ 。 得đắc 隨tùy 心tâm 順thuận 意ý 。 略lược 無vô 隔cách 礙ngại 而nhi 已dĩ 。 即tức 便tiện 於ư 此thử 。 圓viên 融dung 化hóa 理lý 。 妄vọng 生sanh 計kế 度độ 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 莫mạc 不bất 由do 此thử 四tứ 大đại 發phát 生sanh 。 於ư 是thị 求cầu 火hỏa 之chi 光quang 明minh 。 樂nhạo 水thủy 之chi 清thanh 淨tịnh 。 愛ái 風phong 之chi 周chu 流lưu 。 觀quán 塵trần 之chi 成thành 就tựu 。 塵trần 即tức 地địa 大đại 。 以dĩ 地địa 大đại 能năng 成thành 就tựu 諸chư 事sự 故cố 。 各các 各các 崇sùng 事sự 。 崇sùng 即tức 尊tôn 崇sùng 。 事sự 即tức 供cung 事sự 。 或hoặc 尊tôn 供cung 於ư 火hỏa 。 或hoặc 尊tôn 供cung 於ư 水thủy 等đẳng 。 各các 隨tùy 所sở 見kiến 。 而nhi 偏thiên 執chấp 也dã 。 為vi 欲dục 增tăng 進tiến 其kỳ 圓viên 化hóa 之chi 妙diệu 。 以dĩ 此thử 群quần 塵trần 。 發phát 作tác 本bổn 因nhân 者giả 。 群quần 塵trần 即tức 指chỉ 四tứ 大đại 。 如như 前tiền 云vân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 發phát 明minh 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 諸chư 相tướng 。 以dĩ 此thử 為vi 發phát 生sanh 造tạo 作tác 本bổn 因nhân 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 。 皆giai 屬thuộc 無vô 常thường 。 惟duy 此thử 常thường 住trụ 。 故cố 立lập 常thường 住trụ 解giải 。 以dĩ 為vi 常thường 司ty 造tạo 化hóa 之chi 真chân 宰tể 也dã 。 並tịnh 謬mậu 計kế 能năng 生sanh 聖thánh 果Quả 。 一nhất 切thiết 聖thánh 凡phàm 因nhân 果quả 。 莫mạc 不bất 由do 之chi 而nhi 生sanh 。 實thật 則tắc 不bất 能năng 生sanh 。 故cố 曰viết 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 。 諸chư 迦Ca 葉Diếp 波Ba 。 別biệt 姓tánh 也dã 。 如như 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 婆Bà 羅La 門Môn 總tổng 姓tánh 。 共cộng 有hữu 十thập 八bát 。 迦Ca 葉Diếp 其kỳ 一nhất 也dã 。 乃nãi 指chỉ 一nhất 類loại 。 事sự 四tứ 大đại 之chi 外ngoại 道đạo 。 勤cần 勞lao 其kỳ 心tâm 。 役dịch 使sử 其kỳ 身thân 。 供cung 事sự 於ư 火hỏa 。 尊tôn 崇sùng 於ư 水thủy 。 事sự 風phong 崇sùng 土thổ 。 可khả 以dĩ 例lệ 知tri 。 以dĩ 此thử 崇sùng 事sự 。 求cầu 出xuất 生sanh 死tử 。 以dĩ 求cầu 真chân 常thường 之chi 果quả 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 所sở 立lập 既ký 非phi 真chân 常thường 。 所sở 修tu 寧ninh 有hữu 實thật 果quả 。 故cố 曰viết 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 崇sùng 事sự 無vô 情tình 。 立lập 常thường 住trụ 解giải 。 故cố 曰viết 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 。 計kế 著trước 崇sùng 事sự 。 迷mê 心tâm 從tùng 物vật 。 立lập 妄vọng 求cầu 因nhân 。 求cầu 妄vọng 冀ký 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 顛điên 化hóa 種chủng 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 計kế 著trước 。 邪tà 惑hoặc 也dã 。 崇sùng 事sự 。 邪tà 業nghiệp 也dã 。 迷mê 心tâm 者giả 。 迷mê 己kỷ 一nhất 真chân 靈linh 覺giác 之chi 心tâm 。 從tùng 物vật 者giả 。 從tùng 四tứ 大đại 無vô 知tri 之chi 物vật 。 妄vọng 求cầu 因nhân 者giả 。 非phi 因nhân 計kế 因nhân 也dã 。 妄vọng 冀ký 果quả 者giả 。 非phi 果quả 望vọng 果quả 也dã 。 認nhận 無vô 情tình 之chi 物vật 為vi 真chân 因nhân 。 故cố 曰viết 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 將tương 有hữu 漏lậu 之chi 果quả 為vi 實thật 證chứng 。 故cố 曰viết 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 顛điên 化hóa 種chủng 者giả 。 謂vị 生sanh 顛điên 倒đảo 化hóa 理lý 之chi 種chủng 類loại 。 佛Phật 說thuyết 應ưng 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 。 是thị 心tâm 為vi 能năng 造tạo 。 而nhi 一nhất 切thiết 為vi 所sở 造tạo 。 此thử 是thị 生sanh 物vật 之chi 正chánh 理lý 。 今kim 既ký 顛điên 倒đảo 化hóa 理lý 。 故cố 墮đọa 外ngoại 道đạo 種chủng 類loại 。 五ngũ 。 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 六lục 。 歸quy 無vô 歸quy 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 六lục 歸quy 無vô 歸quy 執chấp 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 圓viên 明minh 。 計kế 明minh 中trung 虛hư 。 非phi 滅diệt 群quần 化hóa 。 以dĩ 永vĩnh 滅diệt 依y 。 為vi 所sở 歸quy 依y 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 歸quy 無vô 歸quy 執chấp 。 無Vô 想Tưởng 天Thiên 中trung 。 諸chư 舜thuấn 若nhã 多đa 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 圓viên 明minh 。 即tức 是thị 識thức 陰ấm 。 見kiến 前tiền 四tứ 陰ấm 皆giai 盡tận 。 露lộ 出xuất 識thức 陰ấm 。 圓viên 遍biến 湛trạm 明minh 。 猶do 如như 止chỉ 水thủy 。 而nhi 不bất 知tri 仍nhưng 是thị 罔võng 象tượng 。 虛hư 無vô 妄vọng 想tưởng 。 即tức 便tiện 計kế 此thử 。 圓viên 明minh 中trung 虛hư 無vô 體thể 性tánh 。 為vi 究cứu 竟cánh 地địa 。 非phi 滅diệt 群quần 化hóa 者giả 。 非phi 即tức 毀hủy 也dã 。 要yếu 毀hủy 滅diệt 群quần 塵trần 所sở 化hóa 。 一nhất 切thiết 身thân 土thổ 。 即tức 欲dục 灰hôi 身thân 滅diệt 土thổ 。 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 。 以dĩ 永vĩnh 滅diệt 依y 。 為vi 所sở 歸quy 依y 者giả 。 以dĩ 永vĩnh 滅diệt 群quần 化hóa 所sở 依y 之chi 空không 。 為vi 所sở 歸quy 之chi 處xứ 。 常thường 處xứ 虛hư 空không 。 永vĩnh 為vi 依y 托thác 。 更cánh 不bất 前tiền 進tiến 。 豈khởi 知tri 乃nãi 是thị 虛hư 無vô 不bất 實thật 之chi 境cảnh 。 非phi 是thị 實thật 有hữu 。 可khả 歸quy 之chi 處xứ 也dã 。 以dĩ 此thử 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 歸quy 無vô 歸quy 執chấp 。 以dĩ 此thử 為vi 托thác 之chi 處xứ 。 實thật 無vô 可khả 歸quy 托thác 也dã 。 無Vô 想Tưởng 天Thiên 中trung 。 諸chư 舜thuấn 若nhã 多đa 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 者giả 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 略lược 舉cử 非phi 非phi 想tưởng 。 以dĩ 該cai 四tứ 空không 。 非phi 取thủ 四tứ 禪thiền 無vô 想tưởng 也dã 。 諸chư 舜thuấn 若nhã 多đa 。 總tổng 舉cử 趣thú 空không 天thiên 眾chúng 。 為vi 同đồng 類loại 也dã 。 既ký 以dĩ 斷đoạn 滅diệt 為vi 果quả 。 自tự 應ưng 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 虛hư 無vô 為vi 因nhân 。 自tự 應ưng 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 六lục 。 圓viên 虛hư 無vô 心tâm 。 成thành 空không 亡vong 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 斷đoạn 滅diệt 種chủng 。 於ư 圓viên 明minh 中trung 。 以dĩ 虛hư 無vô 之chi 心tâm 為vi 因nhân 。 成thành 就tựu 空không 亡vong 之chi 果quả 。 謂vị 縱túng 使sử 修tu 到đáo 。 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 終chung 是thị 落lạc 空không 亡vong 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 以dĩ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 以dĩ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 為vi 果quả 地địa 覺giác 也dã 。 現hiện 在tại 既ký 以dĩ 斷đoạn 滅diệt 居cư 心tâm 。 將tương 來lai 必tất 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 之chi 種chủng 。 正Chánh 脈Mạch 問vấn 。 此thử 與dữ 後hậu 二nhị 何hà 別biệt 。 答đáp 。 棄khí 有hữu 取thủ 空không 。 見kiến 解giải 志chí 願nguyện 皆giai 同đồng 。 但đãn 先tiên 心tâm 各các 別biệt 。 此thử 凡phàm 外ngoại 種chủng 伏phục 惑hoặc 取thủ 空không 。 彼bỉ 聖thánh 性tánh 種chủng 斷đoạn 惑hoặc 取thủ 空không 也dã 。 六lục 。 歸quy 無vô 歸quy 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 七thất 。 貪tham 非phi 貪tham 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 空không 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 七thất 貪tham 非phi 貪tham 執chấp 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 圓viên 常thường 。 固cố 身thân 常thường 住trụ 。 同đồng 於ư 精tinh 圓viên 。 長trường 不bất 傾khuynh 逝thệ 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 貪tham 非phi 貪tham 執chấp 。 諸chư 阿A 斯Tư 陀Đà 。 求cầu 長trường 命mạng 者giả 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 圓viên 常thường 亦diệc 識thức 陰ấm 區khu 宇vũ 。 歷lịch 觀quán 上thượng 來lai 。 於ư 此thử 一nhất 境cảnh 。 稱xưng 圓viên 元nguyên 。 圓viên 融dung 。 圓viên 明minh 。 圓viên 常thường 。 義nghĩa 各các 有hữu 表biểu 。 元nguyên 表biểu 諸chư 法pháp 統thống 歸quy 。 融dung 表biểu 萬vạn 化hóa 含hàm 蓄súc 。 明minh 表biểu 徹triệt 體thể 虛hư 朗lãng 。 常thường 表biểu 究cứu 竟cánh 堅kiên 牢lao 。 各các 與dữ 本bổn 文văn 關quan 涉thiệp 。 細tế 尋tầm 可khả 見kiến 。 由do 彼bỉ 觀quán 見kiến 。 前tiền 四tứ 陰ấm 盡tận 滅diệt 。 而nhi 識thức 陰ấm 現hiện 前tiền 。 識thức 體thể 精tinh 明minh 。 湛trạm 不bất 搖dao 動động 。 而nhi 妄vọng 計kế 為vi 圓viên 滿mãn 常thường 住trụ 也dã 。 又hựu 見kiến 識thức 為vi 。 一nhất 身thân 之chi 主chủ 。 有hữu 欲dục 堅kiên 固cố 此thử 身thân 。 令linh 得đắc 常thường 住trụ 。 同đồng 於ư 識thức 精tinh 圓viên 明minh 。 長trường 不bất 傾khuynh 逝thệ 。 傾khuynh 逝thệ 即tức 死tử 也dã 。 即tức 所sở 謂vị 長trường 生sanh 不bất 死tử 也dã 。 不bất 知tri 此thử 身thân 。 終chung 是thị 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 。 妄vọng 生sanh 貪tham 著trước 。 以dĩ 此thử 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 貪tham 非phi 貪tham 執chấp 。 謂vị 妄vọng 生sanh 貪tham 著trước 長trường 生sanh 。 而nhi 實thật 非phi 可khả 貪tham 也dã 。 諸chư 阿A 斯Tư 陀Đà 。 此thử 云vân 無vô 比tỉ 。 即tức 長trường 壽thọ 仙tiên 也dã 。 言ngôn 諸chư 者giả 。 以dĩ 仙tiên 非phi 一nhất 人nhân 。 凡phàm 求cầu 長trường 命mạng 者giả 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 不bất 知tri 更cánh 求cầu 真chân 常thường 之chi 果quả 。 故cố 曰viết 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 但đãn 知tri 堅kiên 固cố 幻huyễn 妄vọng 之chi 軀khu 。 故cố 曰viết 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 七thất 。 執chấp 著trước 命mạng 元nguyên 。 立lập 固cố 妄vọng 因nhân 。 趣thú 長trường 勞lao 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 妄vọng 延diên 種chủng 。 執chấp 著trước 命mạng 元nguyên 者giả 。 執chấp 著trước 識thức 陰ấm 。 為vi 受thọ 命mạng 之chi 根căn 元nguyên 也dã 。 立lập 固cố 妄vọng 因nhân 者giả 。 立lập 堅kiên 固cố 幻huyễn 妄vọng 之chi 色sắc 身thân 。 以dĩ 圓viên 常thường 識thức 陰ấm 為vi 因nhân 心tâm 。 趣thú 長trường 勞lao 果quả 者giả 。 趣thú 向hướng 長trường 戀luyến 塵trần 勞lao 之chi 果quả 報báo 。 而nhi 不bất 求cầu 出xuất 離ly 之chi 道đạo 也dã 。 亡vong 失thất 本bổn 修tu 。 故cố 曰viết 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 不bất 出xuất 生sanh 死tử 。 故cố 曰viết 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 妄vọng 延diên 種chủng 者giả 。 謂vị 不bất 達đạt 自tự 性tánh 真chân 實thật 常thường 住trụ 。 存tồn 想tưởng 固cố 形hình 。 妄vọng 冀ký 延diên 長trường 壽thọ 命mạng 。 以dĩ 成thành 長trường 壽thọ 仙tiên 之chi 種chủng 類loại 也dã 。 七thất 。 貪tham 非phi 貪tham 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 八bát 。 真chân 無vô 真chân 執chấp 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 八bát 真chân 無vô 真chân 執chấp 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 觀quán 命mạng 互hỗ 通thông 。 卻khước 留lưu 塵trần 勞lao 。 恐khủng 其kỳ 銷tiêu 盡tận 。 便tiện 於ư 此thử 際tế 。 坐tọa 蓮liên 華hoa 宮cung 。 廣quảng 化hóa 七thất 珍trân 。 多đa 增tăng 寶bảo 媛viện 。 恣tứ 縱túng 其kỳ 心tâm 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 真chân 無vô 真chân 執chấp 。 吒tra 枳chỉ 。 迦ca 羅la 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 觀quán 命mạng 。 即tức 觀quán 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 。 乃nãi 是thị 識thức 陰ấm 。 與dữ 諸chư 類loại 通thông 覺giác 。 故cố 曰viết 互hỗ 通thông 。 是thị 知tri 一nhất 切thiết 身thân 命mạng 。 咸hàm 以dĩ 識thức 陰ấm 為vi 本bổn 。 一nhất 切thiết 塵trần 勞lao 。 悉tất 與dữ 命mạng 元nguyên 有hữu 關quan 。 於ư 是thị 卻khước 留lưu 住trú 。 世thế 間gian 塵trần 勞lao 。 祗chi 恐khủng 其kỳ 銷tiêu 盡tận 。 則tắc 我ngã 之chi 身thân 命mạng 。 無vô 所sở 依y 託thác 。 且thả 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 一nhất 切thiết 圓viên 融dung 變biến 化hóa 。 莫mạc 不bất 隨tùy 心tâm 自tự 在tại 。 便tiện 於ư 此thử 際tế 。 正chánh 卻khước 留lưu 塵trần 勞lao 之chi 相tướng 。 塵trần 勞lao 以dĩ 貪tham 欲dục 為vi 本bổn 。 即tức 於ư 此thử 際tế 。 現hiện 坐tọa 蓮liên 華hoa 宮cung 。 取thủ 其kỳ 莊trang 嚴nghiêm 美mỹ 麗lệ 。 微vi 妙diệu 香hương 潔khiết 。 廣quảng 化hóa 七thất 珍trân 。 多đa 增tăng 寶bảo 媛viện 者giả 。 七thất 珍trân 即tức 七thất 寶bảo 。 媛viện 是thị 美mỹ 女nữ 也dã 。 使sử 七thất 寶bảo 羅la 列liệt 於ư 華hoa 宮cung 。 俾tỉ 美mỹ 女nữ 橫hoành 陳trần 於ư 左tả 右hữu 。 窮cùng 奢xa 極cực 欲dục 。 恣tứ 縱túng 其kỳ 心tâm 。 以dĩ 為vi 妙diệu 樂lạc 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 真chân 無vô 真chân 執chấp 。 妄vọng 執chấp 業nghiệp 識thức 。 命mạng 元nguyên 為vi 真chân 常thường 。 而nhi 實thật 非phi 真chân 常thường 。 吒tra 枳chỉ 迦ca 羅la 。 即tức 天thiên 魔ma 之chi 異dị 名danh 。 吒tra 枳chỉ 此thử 云vân 結kết 縛phược 。 迦ca 羅la 此thử 云vân 我ngã 所sở 作tác 。 此thử 魔ma 自tự 謂vị 三tam 界giới 結kết 縛phược 。 惟duy 我ngã 所sở 作tác 。 以dĩ 能năng 變biến 化hóa 欲dục 境cảnh 。 結kết 縛phược 眾chúng 生sanh 故cố 。 今kim 卻khước 留lưu 塵trần 勞lao 。 略lược 同đồng 彼bỉ 計kế 。 故cố 云vân 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 不bất 知tri 更cánh 有hữu 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 正chánh 知tri 正chánh 見kiến 也dã 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 八bát 。 發phát 邪tà 思tư 因nhân 。 立lập 熾sí 塵trần 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 天thiên 魔ma 種chủng 。 發phát 邪tà 思tư 因nhân 者giả 。 謂vị 發phát 邪tà 思tư 縱túng 欲dục 。 以dĩ 為vi 因nhân 心tâm 。 立lập 熾sí 塵trần 果quả 者giả 。 謂vị 立lập 熾sí 盛thịnh 塵trần 勞lao 。 以dĩ 為vi 果quả 覺giác 也dã 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 本bổn 修tu 之chi 因nhân 心tâm 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 寂tịch 滅diệt 之chi 果quả 覺giác 也dã 。 不bất 斷đoạn 欲dục 而nhi 修tu 禪thiền 。 必tất 落lạc 魔ma 道đạo 。 故cố 曰viết 天thiên 魔ma 種chủng 。 八bát 。 真chân 無vô 真chân 執chấp 竟cánh 。 ❖ 癸quý 九cửu 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 九cửu 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 於ư 命mạng 明minh 中trung 。 分phân 別biệt 精tinh 麤thô 。 疏sơ 決quyết 真chân 偽ngụy 。 因nhân 果quả 相tương 酬thù 。 惟duy 求cầu 感cảm 應ứng 。 背bội 清thanh 淨tịnh 道Đạo 。 所sở 謂vị 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 居cư 滅diệt 已dĩ 休hưu 。 要yếu 不bất 前tiền 進tiến 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 諸chư 無vô 聞văn 僧Tăng 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 於ư 命mạng 明minh 中trung 者giả 。 謂vị 識thức 陰ấm 顯hiển 露lộ 。 已dĩ 能năng 通thông 達đạt 。 各các 命mạng 由do 緒tự 。 瞭# 然nhiên 明minh 白bạch 也dã 。 便tiện 知tri 此thử 中trung 。 識thức 陰ấm 遍biến 含hàm 。 漏lậu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 為vi 一nhất 切thiết 凡phàm 聖thánh 所sở 依y 。 由do 是thị 分phân 別biệt 精tinh 麤thô 者giả 。 分phân 析tích 辨biện 別biệt 。 而nhi 聖thánh 位vị 則tắc 精tinh 。 謂vị 變biến 易dịch 精tinh 微vi 故cố 。 凡phàm 位vị 則tắc 麤thô 。 謂vị 分phân 段đoạn 麤thô 顯hiển 故cố 。 疏sơ 決quyết 真chân 偽ngụy 者giả 。 疏sớ 通thông 決quyết 擇trạch 。 而nhi 聖thánh 道Đạo 則tắc 真chân 。 謂vị 修tu 證chứng 真chân 實thật 故cố 。 外ngoại 道đạo 則tắc 偽ngụy 。 謂vị 斷đoạn 常thường 偽ngụy 妄vọng 故cố 。 因nhân 果quả 相tương 酬thù 者giả 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 皆giai 是thị 依y 因nhân 感cảm 果quả 。 自tự 相tướng 酬thù 答đáp 。 而nhi 欲dục 易dị 麤thô 為vi 精tinh 。 捨xả 偽ngụy 從tùng 真chân 。 故cố 惟duy 求cầu 感cảm 應ứng 。 感cảm 即tức 是thị 修tu 。 應ưng 即tức 是thị 證chứng 。 惟duy 求cầu 真chân 修tu 實thật 證chứng 。 速tốc 出xuất 三tam 界giới 也dã 。 背bội 清thanh 淨tịnh 道Đạo 者giả 。 謂vị 背bội 棄khí 一Nhất 乘Thừa 實thật 相tướng 。 清thanh 淨tịnh 之chi 道Đạo 。 以dĩ 雙song 離ly 二nhị 邊biên 垢cấu 故cố 。 所sở 謂vị 見kiến 苦khổ 。 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 。 修tu 道Đạo 者giả 。 躡niếp 解giải 惟duy 求cầu 感cảm 應ứng 之chi 事sự 。 苦khổ 。 集tập 。 是thị 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 滅diệt 。 道đạo 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 見kiến 世thế 間gian 苦Khổ 諦Đế 苦khổ 果quả 。 皆giai 由do 集Tập 諦Đế 煩phiền 惱não 苦khổ 因nhân 所sở 招chiêu 。 見kiến 出xuất 世thế 間gian 。 滅Diệt 諦Đế 樂lạc 果quả 。 皆giai 由do 道Đạo 諦Đế 樂lạc 因nhân 所sở 感cảm 。 厭yếm 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 慕mộ 滅diệt 修tu 道Đạo 。 居cư 滅diệt 已dĩ 休hưu 。 更cánh 不bất 前tiền 進tiến 者giả 。 居cư 滅Diệt 諦Đế 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 則tắc 心tâm 滿mãn 意ý 足túc 。 自tự 謂vị 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 生sanh 死tử 已dĩ 了liễu 。 更cánh 不bất 求cầu 進tiến 。 大Đại 乘Thừa 之chi 道Đạo 。 中trung 止chỉ 化hóa 城thành 。 不bất 求cầu 寶bảo 所sở 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 大Đại 乘Thừa 。 不bất 生sanh 一nhất 念niệm 。 好hiếu 樂nhạo 之chi 心tâm 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 定định 性tánh 。 即tức 不bất 發phát 回hồi 小tiểu 向hướng 大đại 之chi 心tâm 。 鈍độn 阿A 羅La 漢Hán 是thị 也dã 。 諸chư 無vô 聞văn 僧Tăng 者giả 。 四tứ 禪thiền 無vô 聞văn 比Bỉ 丘Khâu 。 及cập 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 略lược 同đồng 此thử 計kế 。 故cố 曰viết 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 沉trầm 空không 滯trệ 寂tịch 。 故cố 迷mê 佛Phật 果Quả 。 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。 灰hôi 身thân 泯mẫn 智trí 。 是thị 以dĩ 亡vong 失thất 大Đại 乘Thừa 知tri 見kiến 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 九cửu 。 圓viên 精tinh 應ứng 心tâm 。 成thành 趣thú 寂tịch 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 纏triền 空không 種chủng 。 圓viên 精tinh 應ứng 心tâm 者giả 。 圓viên 滿mãn 易dị 麤thô 為vi 精tinh 。 求cầu 應ưng 之chi 因nhân 心tâm 。 成thành 就tựu 沉trầm 空không 趣thú 寂tịch 。 定định 性tánh 之chi 小tiểu 果quả 。 不bất 得đắc 圓viên 通thông 之chi 因nhân 心tâm 。 故cố 曰viết 違vi 遠viễn 。 莫mạc 獲hoạch 涅Niết 槃Bàn 之chi 極cực 果quả 。 故cố 稱xưng 迷mê 背bội 。 生sanh 纏triền 空không 種chủng 。 謂vị 永vĩnh 纏triền 於ư 空không 。 而nhi 無vô 超siêu 脫thoát 之chi 志chí 。 九cửu 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 竟cánh 。 ❖ 癸quý 十thập 。 定định 性tánh 闢Tịch 支Chi 分phân 三tam 子tử 初sơ 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 寂tịch 滅diệt 。 精tinh 妙diệu 未vị 圓viên 。 此thử 第đệ 十thập 定định 性tánh 闢Tịch 支Chi 。 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 ❖ 子tử 二nhị 。 謬mậu 解giải 成thành 咎cữu 。 若nhược 於ư 圓viên 融dung 。 清thanh 淨tịnh 覺giác 明minh 。 發phát 研nghiên 深thâm 妙diệu 。 即tức 立lập 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 前tiền 進tiến 。 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 定định 性tánh 闢Tịch 支Chi 。 諸chư 緣duyên 獨độc 倫luân 。 不bất 回hồi 心tâm 者giả 。 成thành 其kỳ 伴bạn 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 曰viết 圓viên 融dung 。 諸chư 塵trần 不bất 染nhiễm 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 照chiếu 見kiến 命mạng 元nguyên 曰viết 覺giác 明minh 。 發phát 研nghiên 深thâm 妙diệu 者giả 。 發phát 心tâm 研nghiên 究cứu 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 獨Độc 覺Giác 。 寂tịch 居cư 觀quán 化hóa 。 無vô 師sư 自tự 悟ngộ 。 二nhị 緣Duyên 覺Giác 。 觀quán 察sát 因nhân 緣duyên 。 悟ngộ 明minh 無vô 性tánh 。 此thử 二nhị 人nhân 俱câu 得đắc 深thâm 妙diệu 之chi 悟ngộ 。 即tức 以dĩ 悟ngộ 境cảnh 。 立lập 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 為vi 歸quy 息tức 之chi 處xứ 。 不bất 知tri 更cánh 求cầu 。 真Chân 如Như 不bất 動động 。 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 及cập 性tánh 海hải 圓viên 融dung 。 緣duyên 起khởi 無vô 礙ngại 。 故cố 云vân 而nhi 不bất 前tiền 進tiến 。 以dĩ 是thị 生sanh 勝thắng 解giải 者giả 。 是thị 人nhân 則tắc 墮đọa 。 入nhập 定định 性tánh 闢Tịch 支Chi 。 闢Tịch 支Chi 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 含hàm 緣duyên 。 獨độc 二nhị 覺giác 義nghĩa 。 定định 性tánh 。 以dĩ 不bất 復phục 前tiền 進tiến 。 亦diệc 即tức 不bất 回hồi 心tâm 者giả 。 成thành 其kỳ 同đồng 伴bạn 等đẳng 侶lữ 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 者giả 。 迷mê 了liễu 佛Phật 果Quả 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。 此thử 寶bảo 所sở 也dã 。 亡vong 失thất 本bổn 修tu 。 正chánh 知tri 正chánh 見kiến 之chi 心tâm 。 此thử 因nhân 心tâm 也dã 。 ❖ 子tử 三tam 。 出xuất 名danh 警cảnh 覺giác 。 是thị 名danh 第đệ 十thập 。 圓viên 覺giác 吻vẫn 心tâm 。 成thành 湛trạm 明minh 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 覺giác 圓viên 明minh 。 不bất 化hóa 圓viên 種chủng 。 圓viên 遍biến 諸chư 類loại 。 覺giác 知tri 通thông 吻vẫn 。 此thử 是thị 識thức 陰ấm 境cảnh 界giới 。 即tức 以dĩ 悟ngộ 境cảnh 為vi 因nhân 心tâm 。 成thành 湛trạm 明minh 果quả 。 寂tịch 靜tĩnh 名danh 湛trạm 。 成thành 獨Độc 覺Giác 。 得đắc 自tự 然nhiên 慧tuệ 之chi 果quả 。 洞đỗng 徹triệt 曰viết 明minh 。 成thành 緣Duyên 覺Giác 。 究cứu 竟cánh 無vô 生sanh 之chi 果quả 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 者giả 。 謂vị 圓viên 通thông 依y 不bất 生sanh 滅diệt 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 然nhiên 後hậu 圓viên 成thành 。 果Quả 地Địa 修tu 證chứng 。 今kim 乃nãi 依y 識thức 陰ấm 悟ngộ 境cảnh 。 即tức 立lập 涅Niết 槃Bàn 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 中trung 止chỉ 化hóa 城thành 。 故cố 曰viết 違vi 遠viễn 。 曰viết 背bội 。 生sanh 覺giác 圓viên 明minh 。 不bất 化hóa 圓viên 種chủng 者giả 。 覺giác 。 即tức 獨Độc 覺Giác 。 緣Duyên 覺Giác 。 生sanh 此thử 二nhị 種chủng 果quả 位vị 。 圓viên 明minh 即tức 悟ngộ 證chứng 之chi 境cảnh 。 獨Độc 覺Giác 無vô 師sư 自tự 悟ngộ 。 緣Duyên 覺Giác 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 。 遂toại 計kế 其kỳ 理lý 圓viên 。 其kỳ 智trí 明minh 。 即tức 認nhận 為vi 涅Niết 槃Bàn 真chân 境cảnh 。 而nhi 不bất 能năng 融dung 化hóa 透thấu 過quá 。 所sở 悟ngộ 所sở 執chấp 。 空không 淨tịnh 圓viên 影ảnh 。 依y 然nhiên 為vi 一nhất 定định 性tánh 種chủng 耳nhĩ 。 問vấn 。 識thức 陰ấm 十thập 境cảnh 。 前tiền 八bát 是thị 外ngoại 道đạo 。 天thiên 。 仙tiên 。 魔ma 王vương 。 錯thác 修tu 妄vọng 本bổn 。 貪tham 戀luyến 塵trần 勞lao 。 不bất 出xuất 三tam 界giới 。 枉uổng 受thọ 生sanh 死tử 。 判phán 屬thuộc 為vi 魔ma 。 固cố 其kỳ 宜nghi 矣hĩ 。 而nhi 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 真chân 。 已dĩ 出xuất 三tam 界giới 。 而nhi 了liễu 生sanh 死tử 。 何hà 亦diệc 判phán 屬thuộc 魔ma 境cảnh 。 令linh 人nhân 不bất 敢cảm 修tu 習tập 。 倘thảng 遇ngộ 鈍độn 根căn 。 有hữu 失thất 接tiếp 引dẫn 。 豈khởi 慈từ 悲bi 心tâm 者giả 之chi 所sở 為vi 耶da 。 答đáp 。 準chuẩn 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 。 忘vong 失thất 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 皆giai 為vi 魔ma 業nghiệp 。 況huống 此thử 經Kinh 乃nãi 修tu 。 楞Lăng 嚴Nghiêm 大đại 定định 。 圓viên 滿mãn 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 中trung 止chỉ 化hóa 城thành 。 非phi 魔ma 業nghiệp 而nhi 何hà 哉tai 。 二nhị 。 中trung 間gian 十thập 執chấp 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 三tam 。 結kết 害hại 囑chúc 護hộ 分phân 三tam 癸quý 初sơ 示thị 因nhân 交giao 互hỗ 。 阿A 難Nan 。 如như 是thị 十thập 種chủng 禪thiền 那na 。 中trung 途đồ 成thành 狂cuồng 。 因nhân 依y 迷mê 惑hoặc 。 於ư 未vị 足túc 中trung 。 生sanh 滿mãn 足túc 證chứng 。 皆giai 是thị 識thức 陰ấm 。 用dụng 心tâm 交giao 互hỗ 。 故cố 生sanh 斯tư 位vị 。 如như 是thị 十thập 種chủng 禪thiền 那na 。 謂vị 透thấu 過quá 行hành 陰ấm 十thập 境cảnh 。 識thức 陰ấm 未vị 曾tằng 起khởi 執chấp 。 總tổng 屬thuộc 禪thiền 那na 善thiện 境cảnh 。 中trung 途đồ 成thành 狂cuồng 。 因nhân 依y 迷mê 惑hoặc 者giả 。 未vị 至chí 圓viên 通thông 中trung 間gian 。 或hoặc 遭tao 枝chi 歧kỳ 。 如như 前tiền 八bát 種chủng 各các 起khởi 狂cuồng 解giải 。 因nhân 依y 顛điên 狂cuồng 見kiến 解giải 。 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 故cố 曰viết 迷mê 惑hoặc 。 又hựu 於ư 未vị 足túc 中trung 。 生sanh 滿mãn 足túc 證chứng 者giả 。 未vị 至chí 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 即tức 生sanh 滿mãn 足túc 證chứng 。 保bảo 果quả 不bất 前tiền 。 自tự 謂vị 已dĩ 足túc 。 如như 後hậu 二nhị 種chủng 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 闢Tịch 支Chi 是thị 也dã 。 然nhiên 究cứu 其kỳ 所sở 以dĩ 。 實thật 非phi 外ngoại 魔ma 來lai 擾nhiễu 。 皆giai 是thị 識thức 陰ấm 。 將tương 破phá 未vị 破phá 。 用dụng 心tâm 不bất 純thuần 。 妄vọng 念niệm 與dữ 正chánh 念niệm 。 交giao 互hỗ 而nhi 起khởi 。 若nhược 妄vọng 念niệm 勝thắng 時thời 。 故cố 生sanh 斯tư 位vị 。 斯tư 位vị 即tức 前tiền 十thập 執chấp 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 迷mê 則tắc 成thành 害hại 。 眾chúng 生sanh 頑ngoan 迷mê 。 不bất 自tự 忖thốn 量lượng 。 逢phùng 此thử 現hiện 前tiền 。 各các 以dĩ 所sở 愛ái 。 先tiên 習tập 迷mê 心tâm 。 而nhi 自tự 休hưu 息tức 。 將tương 為vi 畢tất 竟cánh 。 所sở 歸quy 寧ninh 地địa 。 自tự 言ngôn 滿mãn 足túc 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 大đại 妄vọng 語ngữ 成thành 。 外ngoại 道đạo 邪tà 魔ma 。 所sở 感cảm 業nghiệp 終chung 。 墮đọa 無Vô 間Gián 獄Ngục 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 不bất 成thành 增tăng 進tiến 。 此thử 警cảnh 惕dịch 顯hiển 害hại 。 眾chúng 生sanh 頑ngoan 而nhi 無vô 知tri 。 迷mê 而nhi 無vô 識thức 。 不bất 自tự 思tư 忖thốn 量lượng 度độ 。 逢phùng 此thử 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 各các 以dĩ 所sở 愛ái 而nhi 取thủ 。 先tiên 習tập 迷mê 心tâm 者giả 。 積tích 劫kiếp 熏huân 習tập 。 偏thiên 愛ái 邪tà 種chủng 。 迷mê 暗ám 自tự 心tâm 。 今kim 於ư 定định 中trung 。 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 。 適thích 與dữ 先tiên 心tâm 相tương 似tự 。 投đầu 彼bỉ 病bệnh 根căn 。 發phát 其kỳ 痼# 疾tật 。 即tức 便tiện 欣hân 取thủ 。 而nhi 自tự 休hưu 息tức 。 前tiền 八bát 種chủng 。 於ư 自tự 所sở 計kế 果quả 。 擬nghĩ 是thị 畢tất 竟cánh 。 所sở 歸quy 寧ninh 地địa 。 將tương 謂vị 即tức 是thị 安an 身thân 立lập 命mạng 之chi 處xứ 。 如như 第đệ 一nhất 所sở 歸quy 果quả 。 第đệ 八bát 熾sí 塵trần 果quả 是thị 也dã 。 後hậu 二nhị 種chủng 於ư 自tự 所sở 證chứng 果Quả 。 自tự 言ngôn 滿mãn 足túc 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 妄vọng 言ngôn 究cứu 竟cánh 極cực 證chứng 。 如như 第đệ 九cửu 趣thú 寂tịch 果quả 。 第đệ 十thập 湛trạm 明minh 果quả 是thị 也dã 。 然nhiên 此thử 等đẳng 。 未vị 得đắc 言ngôn 得đắc 。 未vị 證chứng 言ngôn 證chứng 。 故cố 云vân 大đại 妄vọng 語ngữ 成thành 。 雖tuy 皆giai 為vi 妄vọng 語ngữ 。 而nhi 害hại 分phân 輕khinh 重trọng 。 外ngoại 道đạo 邪tà 魔ma 八bát 種chủng 。 所sở 感cảm 有hữu 漏lậu 。 禪thiền 福phước 之chi 業nghiệp 終chung 盡tận 。 必tất 墮đọa 無vô 間gian 之chi 獄ngục 。 此thử 約ước 害hại 之chi 重trọng 者giả 言ngôn 之chi 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 二nhị 種chủng 。 現hiện 前tiền 所sở 證chứng 。 乃nãi 是thị 無vô 漏lậu 所sở 感cảm 。 必tất 無vô 墮đọa 獄ngục 之chi 事sự 。 惟duy 是thị 不bất 成thành 增tăng 進tiến 。 永vĩnh 閉bế 化hóa 城thành 。 不bất 達đạt 寶bảo 所sở 。 此thử 約ước 害hại 之chi 輕khinh 者giả 言ngôn 之chi 。 其kỳ 害hại 雖tuy 分phân 輕khinh 重trọng 。 而nhi 於ư 圓viên 通thông 中trung 。 皆giai 為vi 魔ma 障chướng 耳nhĩ 。 ❖ 癸quý 三tam 。 囑chúc 令lệnh 保bảo 護hộ 。 汝nhữ 等đẳng 存tồn 心tâm 。 秉bỉnh 如Như 來Lai 道Đạo 。 將tương 此thử 法Pháp 門môn 。 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 傳truyền 示thị 末mạt 世thế 。 普phổ 令linh 眾chúng 生sanh 。 覺giác 了liễu 斯tư 義nghĩa 。 無vô 令linh 見kiến 魔ma 。 自tự 作tác 沉trầm 孽nghiệt 。 保bảo 綏tuy 哀ai 救cứu 。 消tiêu 息tức 邪tà 緣duyên 。 令linh 其kỳ 身thân 心tâm 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 從tùng 始thỉ 成thành 就tựu 。 不bất 遭tao 歧kỳ 路lộ 。 汝nhữ 等đẳng 。 存tồn 大đại 悲bi 救cứu 世thế 之chi 心tâm 。 秉bỉnh 如Như 來Lai 覺giác 他tha 之chi 道đạo 。 將tương 此thử 辨biện 魔ma 法Pháp 門môn 。 於ư 我ngã 滅diệt 度độ 之chi 後hậu 。 正Chánh 法Pháp 寖# 衰suy 。 邪tà 法pháp 增tăng 熾sí 。 傳truyền 示thị 末Mạt 法Pháp 之chi 世thế 。 普phổ 令linh 眾chúng 生sanh 。 覺giác 了liễu 斯tư 義nghĩa 。 斯tư 義nghĩa 。 即tức 中trung 途đồ 成thành 狂cuồng 等đẳng 。 十thập 種chủng 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 。 既ký 經kinh 覺giác 了liễu 。 顛điên 狂cuồng 知tri 見kiến 自tự 息tức 。 前tiền 七thất 是thị 見kiến 。 第đệ 八bát 具cụ 見kiến 愛ái 。 以dĩ 卻khước 留lưu 塵trần 勞lao 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 。 於ư 界giới 內nội 見kiến 愛ái 雖tuy 盡tận 。 而nhi 界giới 外ngoại 見kiến 愛ái 猶do 存tồn 。 其kỳ 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 迷mê 真chân 執chấp 似tự 。 於ư 諦đế 理lý 。 則tắc 厭yếm 有hữu 著trước 空không 。 不bất 達đạt 法pháp 空không 。 但đãn 求cầu 自tự 利lợi 等đẳng 。 皆giai 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 見kiến 也dã 。 以dĩ 上thượng 諸chư 見kiến 不bất 生sanh 。 故cố 云vân 無vô 令linh 見kiến 魔ma 。 自tự 作tác 沉trầm 孽nghiệt 。 自tự 作tác 者giả 。 顯hiển 非phi 外ngoại 魔ma 來lai 擾nhiễu 。 乃nãi 是thị 心tâm 中trung 見kiến 魔ma 之chi 自tự 作tác 耳nhĩ 。 沉trầm 孽nghiệt 。 謂vị 沉trầm 重trọng 罪tội 孽nghiệt 。 如như 外ngoại 道đạo 邪tà 魔ma 。 報báo 終chung 墮đọa 獄ngục 。 聲Thanh 聞Văn 闢Tịch 支Chi 。 永vĩnh 閉bế 化hóa 城thành 皆giai 是thị 也dã 。 保bảo 綏tuy 哀ai 救cứu 。 消tiêu 息tức 邪tà 緣duyên 者giả 。 綏tuy 安an 也dã 。 保bảo 綏tuy 禪thiền 定định 。 哀ai 救cứu 行hành 人nhân 。 消tiêu 磨ma 息tức 滅diệt 邪tà 見kiến 之chi 緣duyên 。 邪tà 緣duyên 。 即tức 前tiền 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 見kiến 愛ái 。 全toàn 障chướng 真chân 正chánh 知tri 見kiến 。 今kim 既ký 息tức 滅diệt 。 則tắc 障chướng 盡tận 理lý 現hiện 。 令linh 其kỳ 身thân 心tâm 。 自tự 然nhiên 得đắc 入nhập 。 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 從tùng 此thử 為vi 始thỉ 。 成thành 就tựu 圓viên 通thông 。 中trung 中Trung 流lưu 入nhập 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 直trực 至chí 成thành 佛Phật 。 不bất 遭tao 歧kỳ 路lộ 。 所sở 謂vị 終chung 始thỉ 地địa 位vị 。 中trung 間gian 永vĩnh 無vô 。 諸chư 委ủy 曲khúc 相tướng 也dã 。 二nhị 詳tường 分phân 五ngũ 魔ma 境cảnh 相tướng 。 一nhất 大đại 科khoa 竟cánh 。 ❖ 庚canh 三tam 。 結kết 示thị 超siêu 證chứng 護hộ 持trì 分phân 二nhị 辛tân 初sơ 先tiên 超siêu 證chứng 二nhị 後hậu 示thị 護hộ 持trì 辛tân 初sơ 分phân 三tam 壬nhâm 初sơ 諸chư 佛Phật 先tiên 證chứng 。 如như 是thị 法Pháp 門môn 。 先tiên 過quá 去khứ 世thế 。 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 中trung 。 微vi 塵trần 如Như 來Lai 。 乘thừa 此thử 心tâm 開khai 。 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 如như 是thị 。 指chỉ 法pháp 之chi 詞từ 。 法Pháp 門môn 。 近cận 指chỉ 識thức 陰ấm 。 辨biện 魔ma 法Pháp 門môn 。 遠viễn 該cai 前tiền 四tứ 陰ấm 。 先tiên 過quá 去khứ 世thế 。 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 中trung 。 遠viễn 指chỉ 多đa 劫kiếp 也dã 。 微vi 塵trần 如Như 來Lai 者giả 。 極cực 言ngôn 其kỳ 佛Phật 之chi 多đa 也dã 。 前tiền 云vân 。 此thử 是thị 微vi 塵trần 佛Phật 。 一nhất 路lộ 涅Niết 槃Bàn 門môn 。 乘thừa 此thử 心tâm 開khai 者giả 。 每mỗi 於ư 一nhất 陰ấm 未vị 開khai 之chi 時thời 。 須tu 要yếu 依y 此thử 法Pháp 門môn 。 而nhi 辨biện 別biệt 之chi 。 不bất 為vi 十thập 種chủng 魔ma 境cảnh 所sở 惑hoặc 。 方phương 得đắc 透thấu 過quá 。 一nhất 陰ấm 如như 是thị 。 諸chư 陰ấm 皆giai 然nhiên 。 識thức 陰ấm 若nhược 盡tận 。 則tắc 任nhậm 運vận 得đắc 成thành 無vô 上thượng 佛Phật 道Đạo 矣hĩ 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 。 識thức 盡tận 所sở 超siêu 。 識thức 陰ấm 若nhược 盡tận 。 則tắc 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 從tùng 互hỗ 用dụng 中trung 。 能năng 入nhập 菩Bồ 薩Tát 。 金kim 剛cang 乾can 慧tuệ 。 圓viên 明minh 精tinh 心tâm 。 於ư 中trung 發phát 化hóa 。 識thức 陰ấm 若nhược 盡tận 者giả 。 將tương 齊tề 此thử 以dĩ 明minh 超siêu 證chứng 也dã 。 則tắc 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 諸chư 根căn 互hỗ 相tương 為vi 用dụng 。 六lục 根căn 之chi 體thể 。 固cố 屬thuộc 圓viên 融dung 。 六lục 根căn 之chi 用dụng 。 亦diệc 復phục 不bất 隔cách 。 每mỗi 一nhất 根căn 中trung 。 皆giai 兼kiêm 具cụ 五ngũ 根căn 之chi 用dụng 。 此thử 當đương 圓viên 教giáo 初sơ 住trụ 。 圓viên 通thông 之chi 位vị 。 五ngũ 陰ấm 既ký 盡tận 。 解giải 六lục 結kết 。 越việt 三tam 空không 。 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 時thời 也dã 。 從tùng 互hỗ 用dụng 中trung 者giả 。 此thử 即tức 從tùng 初sơ 住trụ 位vị 中trung 。 便tiện 能năng 入nhập 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 金kim 剛cang 乾can 慧tuệ 。 此thử 乾can 慧tuệ 即tức 前tiền 之chi 乾Can 慧Tuệ 地Địa 。 初sơ 住trụ 已dĩ 證chứng 。 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 名danh 為vi 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 乾can 慧tuệ 親thân 依y 而nhi 立lập 。 故cố 特đặc 稱xưng 金kim 剛cang 之chi 名danh 。 此thử 即tức 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 。 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 。 蓋cái 促xúc 舉cử 始thỉ 終chung 也dã 。 下hạ 圓viên 明minh 精tinh 心tâm 。 於ư 中trung 發phát 化hóa 者giả 。 略lược 表biểu 中trung 間gian 。 廓khuếch 周chu 法Pháp 界Giới 曰viết 圓viên 。 寂tịch 照chiếu 無vô 邊biên 曰viết 明minh 。 前tiền 偈kệ 云vân 。 現hiện 在tại 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 各các 入nhập 圓viên 明minh 。 此thử 即tức 圓viên 通thông 體thể 也dã 。 故cố 號hiệu 精tinh 心tâm 。 謂vị 純thuần 真chân 無vô 妄vọng 之chi 妙diệu 心tâm 。 於ư 中trung 即tức 於ư 初sơ 住trụ 至chí 等đẳng 覺giác 。 兩lưỡng 楹doanh 之chi 中trung 。 發phát 起khởi 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 如như 觀Quán 世Thế 音Âm 。 獲hoạch 二nhị 種chủng 殊thù 勝thắng 。 發phát 三tam 種chủng 妙diệu 用dụng 也dã 。 如như 淨tịnh 琉lưu 璃ly 。 內nội 含hàm 寶bảo 月nguyệt 。 如như 是thị 乃nãi 超siêu 十thập 信tín 。 十thập 住trụ 。 十thập 行hành 。 十thập 回hồi 向hướng 。 四tứ 加gia 行hành 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 金kim 剛cang 十Thập 地Địa 。 等Đẳng 覺Giác 圓viên 明minh 。 首thủ 二nhị 句cú 以dĩ 喻dụ 明minh 。 琉lưu 璃ly 。 喻dụ 圓viên 明minh 精tinh 心tâm 。 含hàm 月nguyệt 。 喻dụ 於ư 中trung 發phát 化hóa 。 謂vị 圓viên 明minh 精tinh 心tâm 。 性tánh 具cụ 神thần 化hóa 。 不bất 礙ngại 發phát 揮huy 運vận 用dụng 。 洞đỗng 照chiếu 近cận 遠viễn 。 如như 論luận 悟ngộ 證chứng 。 已dĩ 齊tề 佛Phật 果Quả 。 如như 是thị 乃nãi 超siêu 十Thập 信Tín 。 十Thập 住Trụ 等đẳng 。 意ý 以dĩ 初sơ 住trụ 為vi 能năng 超siêu 。 中trung 間gian 諸chư 位vị 為vi 所sở 超siêu 。 下hạ 入nhập 於ư 如Như 來Lai 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 亦diệc 即tức 以dĩ 初sơ 住trụ 為vi 能năng 入nhập 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 為vi 所sở 入nhập 也dã 。 此thử 中trung 復phục 超siêu 十Thập 信Tín 者giả 。 全toàn 顯hiển 此thử 經Kinh 十Thập 信Tín 。 乃nãi 初sơ 住trụ 開khai 出xuất 。 於ư 地địa 特đặc 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 者giả 。 意ý 表biểu 入nhập 地địa 。 乃nãi 真chân 修tu 聖thánh 位vị 耳nhĩ 。 皆giai 以dĩ 金kim 剛cang 。 利lợi 智trí 修tu 斷đoạn 。 故cố 言ngôn 金kim 剛cang 十Thập 地Địa 。 與dữ 前tiền 乾can 慧tuệ 位vị 中trung 。 金kim 剛cang 不bất 同đồng 。 彼bỉ 指chỉ 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 是thị 諸chư 位vị 通thông 依y 。 故cố 置trí 諸chư 位vị 之chi 初sơ 。 此thử 顯hiển 地địa 上thượng 金kim 剛cang 。 堅kiên 利lợi 之chi 智trí 。 能năng 斷đoạn 微vi 細tế 無vô 明minh 。 故cố 標tiêu 十Thập 地Địa 之chi 首thủ 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 於ư 等đẳng 覺giác 復phục 言ngôn 圓viên 明minh 者giả 。 見kiến 始thỉ 終chung 惟duy 此thử 一nhất 心tâm 。 怛đát 至chí 等đẳng 覺giác 。 則tắc 發phát 化hóa 之chi 極cực 也dã 。 按án 天Thiên 台Thai 言ngôn 。 圓viên 教giáo 有hữu 利lợi 根căn 者giả 。 一nhất 生sanh 超siêu 登đăng 十Thập 地Địa 。 清Thanh 涼Lương 言ngôn 。 解giải 行hành 在tại 躬cung 。 一nhất 生sanh 圓viên 曠khoáng 劫kiếp 之chi 果quả 。 皆giai 從tùng 初sơ 住trụ 超siêu 之chi 。 蓋cái 初sơ 住trụ 名danh 發Phát 心Tâm 住Trụ 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 言ngôn 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 即tức 成thành 正chánh 覺giác 。 舊cựu 註chú 謂vị 從tùng 七thất 信tín 超siêu 之chi 。 未vị 敢cảm 聞văn 命mạng 。 大đại 抵để 詳tường 究cứu 圓viên 家gia 。 只chỉ 有hữu 二nhị 位vị 。 一nhất 斷đoạn 前tiền 通thông 惑hoặc 。 從tùng 滿mãn 觀quán 行hành 。 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 初sơ 住trụ 。 中trung 間gian 更cánh 不bất 取thủ 證chứng 。 二nhị 斷đoạn 後hậu 別biệt 惑hoặc 。 從tùng 入nhập 初sơ 住trụ 。 一nhất 超siêu 直trực 至chí 等đẳng 覺giác 。 中trung 間gian 亦diệc 不bất 取thủ 證chứng 。 而nhi 佛Phật 於ư 圓viên 家gia 。 仍nhưng 列liệt 多đa 位vị 者giả 。 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 。 為vi 引dẫn 漸tiệm 機cơ 。 令linh 欣hân 從tùng 圓viên 頓đốn 也dã 。 二nhị 者giả 。 見kiến 佛Phật 眼nhãn 明minh 。 極cực 能năng 於ư 至chí 迅tấn 速tốc 者giả 。 見kiến 而nhi 分phân 析tích 也dã 。 譬thí 於ư 飛phi 隼chuẩn 上thượng 山sơn 。 雖tuy 至chí 迅tấn 疾tật 。 然nhiên 亦diệc 自tự 下hạ 歷lịch 上thượng 。 但đãn 眼nhãn 鈍độn 者giả 。 終chung 不bất 能năng 徹triệt 見kiến 。 而nhi 分phân 析tích 之chi 。 故cố 須tu 佛Phật 眼nhãn 也dã 。 ❖ 壬nhâm 三tam 。 圓viên 證chứng 極cực 果quả 。 入nhập 於ư 如Như 來Lai 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。 入nhập 於ư 究cứu 竟cánh 如Như 來Lai 。 圓viên 極cực 之chi 果quả 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 者giả 。 以dĩ 萬vạn 德đức 莊trang 嚴nghiêm 果quả 海hải 。 各các 盡tận 其kỳ 妙diệu 。 是thị 為vi 福phước 究cứu 竟cánh 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 者giả 。 以dĩ 證chứng 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 圓viên 滿mãn 無vô 餘dư 。 是thị 智trí 究cứu 竟cánh 。 歸quy 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 以dĩ 契khế 合hợp 性tánh 真chân 本bổn 有hữu 。 不bất 從tùng 外ngoại 得đắc 。 是thị 理lý 究cứu 竟cánh 。 上thượng 二nhị 句cú 顯hiển 修tu 成thành 。 後hậu 一nhất 句cú 顯hiển 性tánh 具cụ 。 蓋cái 從tùng 性tánh 起khởi 修tu 。 修tu 還hoàn 契khế 性tánh 。 離ly 性tánh 真chân 外ngoại 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 矣hĩ 。 前tiền 云vân 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 也dã 。 初sơ 先tiên 示thị 超siêu 證chứng 竟cánh 。 ❖ 辛tân 二nhị 。 後hậu 云vân 護hộ 持trì 分phân 三tam 壬nhâm 初sơ 首thủ 明minh 遵tuân 古cổ 辨biện 析tích 。 此thử 是thị 過quá 去khứ 。 先tiên 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 中trung 。 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 覺giác 明minh 分phân 析tích 。 微vi 細tế 魔ma 事sự 。 此thử 是thị 舉cử 古cổ 佛Phật 辨biện 魔ma 法Pháp 門môn 。 先tiên 佛Phật 授thọ 受thọ 。 修tu 習tập 大đại 定định 。 增tăng 進tiến 聖thánh 位vị 之chi 心tâm 要yếu 也dã 。 奢xa 摩ma 他tha 止chỉ 定định 之chi 中trung 。 用dụng 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 觀quán 慧tuệ 。 定định 慧tuệ 均quân 等đẳng 。 因nhân 中trung 始thỉ 覺giác 智trí 明minh 。 分phân 析tích 微vi 細tế 魔ma 事sự 。 先tiên 佛Phật 是thị 過quá 來lai 人nhân 。 古cổ 語ngữ 云vân 。 欲dục 知tri 山sơn 下hạ 路lộ 。 須tu 問vấn 過quá 來lai 人nhân 。 自tự 然nhiên 不bất 錯thác 。 則tắc 今kim 之chi 所sở 說thuyết 。 亦diệc 唯duy 遵tuân 先tiên 佛Phật 儀nghi 範phạm 也dã 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 。 正chánh 令linh 諳am 識thức 護hộ 持trì 。 魔ma 境cảnh 現hiện 前tiền 。 汝nhữ 能năng 諳am 識thức 。 心tâm 垢cấu 洗tẩy 除trừ 。 不bất 落lạc 邪tà 見kiến 。 果quả 能năng 如như 我ngã 所sở 說thuyết 。 則tắc 諸chư 魔ma 境cảnh 。 一nhất 切thiết 現hiện 前tiền 。 汝nhữ 便tiện 能năng 諳am 識thức 。 致trí 魔ma 雖tuy 然nhiên 由do 定định 。 實thật 乃nãi 由do 心tâm 。 但đãn 要yếu 心tâm 中trung 不bất 生sanh 勝thắng 解giải 。 則tắc 心tâm 垢cấu 洗tẩy 除trừ 。 主chủ 人nhân 不bất 迷mê 。 則tắc 彼bỉ 魔ma 事sự 。 無vô 奈nại 汝nhữ 何hà 。 自tự 不bất 落lạc 於ư 邪tà 見kiến 網võng 中trung 。 此thử 正chánh 令linh 諳am 識thức 諸chư 魔ma 。 陰ấm 魔ma 銷tiêu 滅diệt 。 天thiên 魔ma 摧tồi 碎toái 。 大đại 力lực 鬼quỷ 神thần 。 褫sỉ 魄phách 逃đào 逝thệ 。 魑si 。 魅mị 。 魍vọng 。 魎lượng 。 無vô 復phục 出xuất 生sanh 。 陰ấm 魔ma 。 即tức 心tâm 見kiến 二nhị 魔ma 。 由do 心tâm 垢cấu 洗tẩy 除trừ 。 則tắc 陰ấm 魔ma 銷tiêu 滅diệt 。 內nội 魔ma 既ký 銷tiêu 。 則tắc 外ngoại 之chi 天thiên 魔ma 。 自tự 應ưng 摧tồi 碎toái 其kỳ 膽đảm 。 大đại 力lực 鬼quỷ 神thần 。 見kiến 其kỳ 王vương 尚thượng 爾nhĩ 摧tồi 碎toái 。 自tự 應ưng 褫sỉ 喪táng 也dã 魄phách 逃đào 逝thệ 。 於ư 十thập 二nhị 由do 旬tuần 之chi 外ngoại 。 魑si 魅mị 魍vọng 魎lượng 。 諸chư 小tiểu 鬼quỷ 神thần 。 自tự 應ưng 潛tiềm 蹤tung 匿nặc 跡tích 。 無vô 復phục 出xuất 生sanh 。 直trực 至chí 菩Bồ 提Đề 。 無vô 諸chư 少thiểu 乏phạp 。 下hạ 劣liệt 增tăng 進tiến 。 於ư 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 不bất 迷mê 悶muộn 。 此thử 上thượng 先tiên 舉cử 古cổ 佛Phật 辨biện 魔ma 法Pháp 門môn 。 如như 是thị 內nội 魔ma 外ngoại 魔ma 。 一nhất 併tinh 潛tiềm 銷tiêu 。 故cố 能năng 超siêu 諸chư 位vị 。 直trực 至chí 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 智trí 果quả 。 雖tuy 然nhiên 能năng 超siêu 。 而nhi 於ư 諸chư 位vị 功công 德đức 。 無vô 諸chư 少thiểu 乏phạp 。 所sở 謂vị 一nhất 悟ngộ 一nhất 切thiết 悟ngộ 。 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 也dã 。 縱túng 是thị 下hạ 劣liệt 二Nhị 乘Thừa 。 亦diệc 能năng 回hồi 小tiểu 向hướng 大đại 。 勵lệ 志chí 增tăng 進tiến 。 於ư 如Như 來Lai 所sở 證chứng 。 無Vô 餘Dư 大Đại 涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 果quả 。 心tâm 不bất 迷mê 悶muộn 。 於ư 寶bảo 所sở 矣hĩ 。 若nhược 諸chư 末mạt 世thế 。 愚ngu 鈍độn 眾chúng 生sanh 。 未vị 識thức 禪thiền 那na 。 不bất 知tri 說thuyết 法Pháp 。 樂nhạo 修tu 三tam 昧muội 。 汝nhữ 恐khủng 同đồng 邪tà 。 一nhất 心tâm 勸khuyến 令linh 。 持trì 我ngã 佛Phật 頂đảnh 。 陀đà 羅la 尼ni 咒chú 。 若nhược 未vị 能năng 誦tụng 。 寫tả 於ư 禪thiền 堂đường 。 或hoặc 帶đái 身thân 上thượng 。 一nhất 切thiết 諸chư 魔ma 。 所sở 不bất 能năng 動động 。 此thử 轉chuyển 令linh 咒chú 護hộ 眾chúng 生sanh 。 特đặc 約ước 末Mạt 法Pháp 之chi 世thế 。 去khứ 聖thánh 時thời 遙diêu 。 足túc 深thâm 憂ưu 慮lự 。 況huống 愚ngu 迷mê 暗ám 鈍độn 眾chúng 生sanh 。 智trí 不bất 明minh 。 而nhi 根căn 不bất 利lợi 。 以dĩ 智trí 不bất 明minh 。 未vị 識thức 禪thiền 那na 中trung 。 差sai 別biệt 境cảnh 相tướng 。 根căn 不bất 利lợi 。 不bất 知tri 佛Phật 所sở 說thuyết 。 辨biện 魔ma 法Pháp 要yếu 。 自tự 力lực 法pháp 力lực 。 二nhị 緣duyên 俱câu 缺khuyết 。 而nhi 乃nãi 樂nhạo 修tu 耳nhĩ 根căn 三tam 昧muội 。 直trực 修tu 反phản 聞văn 之chi 定định 。 汝nhữ 恐khủng 同đồng 邪tà 者giả 。 汝nhữ 恐khủng 未vị 能năng 諳am 識thức 魔ma 境cảnh 。 誤ngộ 入nhập 邪tà 網võng 。 即tức 同đồng 於ư 邪tà 也dã 。 自tự 當đương 勸khuyến 令linh 。 一nhất 心tâm 持trì 我ngã 佛Phật 頂đảnh 。 陀đà 羅la 尼ni 咒chú 。 無vô 庸dong 他tha 術thuật 。 但đãn 專chuyên 持trì 咒chú 。 此thử 咒chú 既ký 稱xưng 佛Phật 頂đảnh 。 即tức 最tối 尊tôn 最tối 勝thắng 之chi 法pháp 。 又hựu 稱xưng 陀đà 羅la 尼ni 。 即tức 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 持trì 無vô 量lượng 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 法pháp 義nghĩa 。 皆giai 在tại 其kỳ 中trung 。 設thiết 或hoặc 無vô 讀độc 誦tụng 性tánh 。 而nhi 未vị 能năng 誦tụng 。 寫tả 於ư 禪thiền 堂đường 。 及cập 其kỳ 住trú 處xứ 。 或hoặc 帶đái 身thân 上thượng 。 一nhất 切thiết 諸chư 魔ma 。 所sở 不bất 能năng 動động 者giả 。 以dĩ 此thử 咒chú 常thường 有hữu 。 金Kim 剛Cang 藏Tạng 王Vương 菩Bồ 薩Tát 種chủng 族tộc 。 併tinh 其kỳ 眷quyến 屬thuộc 。 晝trú 夜dạ 隨tùy 侍thị 故cố 也dã 。 ❖ 壬nhâm 三tam 。 叮# 囑chúc 欽khâm 古cổ 教giáo 範phạm 。 汝nhữ 當đương 恭cung 欽khâm 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 究cứu 竟cánh 修tu 進tiến 。 最tối 後hậu 垂thùy 範phạm 。 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 云vân 。 既ký 示thị 辨biện 魔ma 之chi 法pháp 。 又hựu 申thân 結kết 勸khuyến 之chi 義nghĩa 。 末mạt 復phục 教giáo 以dĩ 。 汝nhữ 當đương 恭cung 欽khâm 。 則tắc 如Như 來Lai 反phản 覆phúc 叮# 嚀# 之chi 意ý 。 已dĩ 深thâm 切thiết 矣hĩ 。 然nhiên 教giáo 以dĩ 恭cung 欽khâm 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 。 此thử 是thị 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 究cứu 竟cánh 修tu 進tiến 之chi 法pháp 。 當đương 恭cung 敬kính 欽khâm 承thừa 。 而nhi 修tu 習tập 之chi 。 此thử 囑chúc 以dĩ 依y 法pháp 。 成thành 自tự 利lợi 行hành 也dã 。 二nhị 者giả 。 此thử 是thị 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 憐lân 愍mẫn 最tối 後hậu 末mạt 世thế 。 垂thùy 留lưu 儀nghi 範phạm 。 當đương 恭cung 敬kính 欽khâm 承thừa 。 而nhi 宣tuyên 傳truyền 之chi 。 此thử 囑chúc 以dĩ 依y 教giáo 。 成thành 利lợi 他tha 行hành 也dã 。 寶Bảo 鏡Kính 疏Sớ 云vân 。 最tối 後hậu 垂thùy 範phạm 者giả 。 以dĩ 當đương 機cơ 慇ân 懃cần 啟khải 請thỉnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三tam 摩ma 。 禪thiền 那na 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 令linh 其kỳ 生sanh 信tín 開khai 解giải 。 乃nãi 至chí 示thị 以dĩ 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 。 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 正chánh 助trợ 雙song 修tu 。 發phát 行hạnh 證chứng 入nhập 。 則tắc 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 能năng 事sự 畢tất 矣hĩ 。 而nhi 更cánh 回hồi 身thân 。 再tái 來lai 憑bằng 倚ỷ 。 重trùng 詳tường 七thất 趣thú 。 以dĩ 勵lệ 精tinh 修tu 。 復phục 辨biện 五ngũ 魔ma 。 而nhi 防phòng 惑hoặc 亂loạn 。 此thử 於ư 性tánh 定định 。 垂thùy 示thị 初sơ 心tâm 。 修tu 習tập 儀nghi 範phạm 。 乃nãi 在tại 後hậu 之chi 又hựu 後hậu 。 故cố 云vân 。 最tối 後hậu 垂thùy 範phạm 。 正chánh 與dữ 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 相tương 照chiếu 應ưng 耳nhĩ 。 大đại 科khoa 初sơ 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 五ngũ 陰ấm 魔ma 境cảnh 竟cánh 。 ❖ 戊# 二nhị 。 因nhân 請thỉnh 重trùng 明minh 五ngũ 陰ấm 。 生sanh 滅diệt 分phân 三tam 己kỷ 初sơ 躡niếp 前tiền 請thỉnh 問vấn 二nhị 具cụ 答đáp 三tam 問vấn 三tam 結kết 勸khuyến 傳truyền 示thị 今kim 初sơ 。 阿A 難Nan 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 聞văn 佛Phật 示thị 誨hối 。 頂đảnh 禮lễ 欽khâm 奉phụng 。 憶ức 持trì 無vô 失thất 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 重trùng 復phục 白bạch 佛Phật 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 五ngũ 陰ấm 相tướng 中trung 。 五ngũ 種chủng 虛hư 妄vọng 。 為vi 本bổn 想tưởng 心tâm 。 我ngã 等đẳng 平bình 常thường 。 未vị 蒙mông 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 當đương 機cơ 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 聞văn 佛Phật 最tối 後hậu 曲khúc 垂thùy 遺di 範phạm 。 開khai 示thị 教giáo 誨hối 。 頂đảnh 禮lễ 接tiếp 受thọ 。 欽khâm 敬kính 奉phụng 承thừa 法pháp 旨chỉ 。 仰ngưỡng 體thể 慈từ 悲bi 聖thánh 意ý 。 記ký 憶ức 受thọ 持trì 。 而nhi 不bất 忘vong 失thất 。 傳truyền 示thị 於ư 末Mạt 法Pháp 也dã 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 下hạ 。 具cụ 陳trần 三tam 問vấn 。 先tiên 問vấn 生sanh 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 重trùng 復phục 白bạch 佛Phật 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 五ngũ 陰ấm 相tướng 中trung 。 五ngũ 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 如như 色sắc 陰ấm 中trung 。 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 。 受thọ 陰ấm 中trung 虛hư 明minh 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 陰ấm 中trung 融dung 通thông 妄vọng 想tưởng 。 行hành 陰ấm 中trung 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 。 識thức 陰ấm 中trung 虛hư 無vô 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 想tưởng 心tâm 。 我ngã 等đẳng 平bình 常thường 。 只chỉ 知tri 五ngũ 陰ấm 相tướng 妄vọng 。 當đương 體thể 全toàn 空không 。 並tịnh 未vị 蒙mông 如Như 來Lai 。 微vi 細tế 開khai 示thị 。 五ngũ 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 此thử 第đệ 一nhất 問vấn 。 請thỉnh 細tế 說thuyết 妄vọng 源nguyên 也dã 。 又hựu 此thử 五ngũ 陰ấm 。 為vi 併tinh 銷tiêu 除trừ 。 為vi 次thứ 第đệ 盡tận 。 如như 是thị 五ngũ 重trùng 。 詣nghệ 何hà 為vi 界giới 。 此thử 次thứ 問vấn 滅diệt 除trừ 頓đốn 漸tiệm 。 又hựu 此thử 五ngũ 陰ấm 。 既ký 總tổng 是thị 妄vọng 想tưởng 。 今kim 欲dục 破phá 除trừ 。 為vi 當đương 一nhất 併tinh 頓đốn 除trừ 。 為vi 當đương 次thứ 第đệ 漸tiệm 盡tận 耶da 。 此thử 第đệ 二nhị 問vấn 。 請thỉnh 指chỉ 示thị 頓đốn 漸tiệm 也dã 。 如như 是thị 五ngũ 重trùng 。 詣nghệ 何hà 為vi 界giới 者giả 。 此thử 三tam 問vấn 陰ấm 界giới 淺thiển 深thâm 。 又hựu 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 五ngũ 重trùng 。 若nhược 欲dục 破phá 除trừ 。 須tu 至chí 何hà 等đẳng 界giới 限hạn 。 為vi 色sắc 陰ấm 邊biên 際tế 。 何hà 等đẳng 界giới 限hạn 。 為vi 識thức 陰ấm 邊biên 際tế 。 此thử 第đệ 三tam 問vấn 。 請thỉnh 因nhân 界giới 淺thiển 深thâm 也dã 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 發phát 宣tuyên 大đại 慈từ 。 為vì 此thử 大đại 眾chúng 。 清thanh 明minh 心tâm 目mục 。 以dĩ 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 將tương 來lai 眼nhãn 。 如như 上thượng 三tam 問vấn 。 乃nãi 為vi 進tiến 修tu 法Pháp 要yếu 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 大đại 慈từ 不bất 倦quyện 。 一nhất 一nhất 詳tường 示thị 。 不bất 獨độc 為vi 此thử 。 現hiện 前tiền 大đại 眾chúng 。 清thanh 明minh 心tâm 目mục 。 心tâm 地địa 清thanh 淨tịnh 。 目mục 光quang 明minh 朗lãng 。 辨biện 識thức 前tiền 程# 。 進tiến 修tu 無vô 礙ngại 。 乘thừa 願nguyện 入nhập 彼bỉ 末Mạt 法Pháp 。 將tương 如Như 來Lai 語ngữ 。 傳truyền 示thị 後hậu 世thế 。 令linh 一nhất 切thiết 修tu 定định 眾chúng 生sanh 。 作tác 將tương 來lai 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 也dã 。 初sơ 躡niếp 前tiền 請thỉnh 問vấn 竟cánh 。 ❖ 己kỷ 二nhị 。 具cụ 答đáp 三tam 問vấn 分phân 三tam 庚canh 初sơ 答đáp 生sanh 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 二nhị 答đáp 因nhân 界giới 淺thiển 深thâm 。 三tam 答đáp 滅diệt 除trừ 頓đốn 漸tiệm 。 庚canh 初sơ 分phân 三tam 辛tân 初sơ 標tiêu 說thuyết 妄vọng 想tưởng 之chi 由do 二nhị 詳tường 示thị 五ngũ 重trùng 妄vọng 想tưởng 三tam 總tổng 結kết 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 辛tân 初sơ 分phân 三tam 壬nhâm 初sơ 推thôi 原nguyên 生sanh 起khởi 元nguyên 虛hư 二nhị 判phán 決quyết 倒đảo 計kế 非phi 是thị 三tam 結kết 歸quy 故cố 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 今kim 初sơ 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 精tinh 真chân 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 圓viên 淨tịnh 。 非phi 留lưu 生sanh 死tử 。 及cập 諸chư 塵trần 垢cấu 。 乃nãi 至chí 虛hư 空không 。 皆giai 因nhân 妄vọng 想tưởng 。 之chi 所sở 生sanh 起khởi 。 此thử 總tổng 明minh 五ngũ 陰ấm 。 皆giai 以dĩ 妄vọng 想tưởng 為vi 本bổn 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 我ngã 說thuyết 五ngũ 陰ấm 。 皆giai 是thị 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 者giả 。 豈khởi 無vô 故cố 哉tai 。 夫phu 精tinh 真chân 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 圓viên 淨tịnh 者giả 。 謂vị 純thuần 一nhất 無vô 雜tạp 。 至Chí 真Chân 無vô 妄vọng 。 此thử 指chỉ 純thuần 真chân 之chi 心tâm 。 體thể 也dã 。 妙diệu 者giả 寂tịch 義nghĩa 。 明minh 是thị 照chiếu 義nghĩa 。 此thử 指chỉ 寂tịch 照chiếu 雙song 融dung 。 用dụng 也dã 。 名danh 曰viết 本bổn 覺giác 者giả 。 揀giản 非phi 修tu 成thành 。 特đặc 言ngôn 圓viên 淨tịnh 者giả 。 即tức 彌di 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。 中trung 不bất 容dung 他tha 也dã 。 非phi 留lưu 生sanh 死tử 者giả 。 即tức 無vô 界giới 內nội 。 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 及cập 諸chư 塵trần 垢cấu 者giả 。 即tức 無vô 界giới 外ngoại 所sở 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 如như 前tiền 云vân 。 想tưởng 相tướng 為vi 塵trần 。 識thức 為vi 垢cấu 。 二nhị 俱câu 遠viễn 離ly 。 則tắc 汝nhữ 法Pháp 眼nhãn 。 應ứng 時thời 清thanh 明minh 。 乃nãi 至chí 虛hư 空không 者giả 。 乃nãi 至chí 超siêu 略lược 。 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 極cực 於ư 虛hư 空không 。 前tiền 云vân 。 漚âu 滅diệt 空không 本bổn 無vô 。 況huống 復phục 諸chư 三tam 有hữu 。 總tổng 之chi 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。 而nhi 至chí 虛hư 空không 。 皆giai 因nhân 妄vọng 想tưởng 。 之chi 所sở 生sanh 起khởi 。 蓋cái 界giới 內nội 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 即tức 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 三tam 陰ấm 。 界giới 外ngoại 變biến 易dịch 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 識thức 陰ấm 。 依y 正chánh 乃nãi 至chí 虛hư 空không 。 即tức 色sắc 陰ấm 也dã 。 但đãn 是thị 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 心tâm 中trung 。 元nguyên 無vô 五ngũ 陰ấm 。 如như 心Tâm 經Kinh 云vân 。 空không 中trung 無vô 色sắc 。 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 真chân 空không 實thật 相tướng 中trung 本bổn 無vô 也dã 。 斯tư 元nguyên 本bổn 覺giác 。 妙diệu 明minh 精tinh 真chân 。 妄vọng 以dĩ 發phát 生sanh 。 諸chư 器khí 世thế 間gian 。 如như 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 迷mê 頭đầu 認nhận 影ảnh 。 此thử 喻dụ 妄vọng 生sanh 非phi 實thật 。 斯tư 即tức 指chỉ 五ngũ 陰ấm 。 皆giai 是thị 妄vọng 想tưởng 所sở 生sanh 。 元nguyên 是thị 本bổn 覺giác 。 即tức 指chỉ 本bổn 有hữu 覺giác 性tánh 。 妙diệu 明minh 精tinh 真chân 。 即tức 指chỉ 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 意ý 顯hiển 體thể 用dụng 互hỗ 融dung 耳nhĩ 。 既ký 元nguyên 是thị 一nhất 真chân 。 何hà 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 蓋cái 以dĩ 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 而nhi 成thành 業nghiệp 識thức 。 依y 動động 故cố 能năng 見kiến 。 發phát 生sanh 見kiến 分phần 。 依y 能năng 見kiến 故cố 。 境cảnh 界giới 妄vọng 現hiện 。 發phát 生sanh 相tướng 分phần 。 既ký 有hữu 見kiến 相tướng 二nhị 分phần 。 遂toại 發phát 生sanh 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 及cập 器khí 界giới 世thế 間gian 。 如như 是thị 空không 見kiến 不bất 分phân 。 色sắc 陰ấm 與dữ 劫kiếp 濁trược 並tịnh 起khởi 。 性tánh 搏bác 四tứ 大đại 。 受thọ 陰ấm 與dữ 見kiến 濁trược 並tịnh 起khởi 。 根căn 塵trần 相tướng 識thức 。 想tưởng 陰ấm 與dữ 煩phiền 惱não 濁trược 並tịnh 起khởi 。 知tri 見kiến 欲dục 留lưu 。 業nghiệp 運vận 常thường 遷thiên 。 行hành 陰ấm 與dữ 生sanh 濁trược 並tịnh 起khởi 。 性tánh 中trung 相tương 知tri 。 用dụng 中trung 相tương 背bội 。 識thức 陰ấm 與dữ 命mạng 濁trược 並tịnh 起khởi 。 總tổng 以dĩ 不bất 了liễu 惟duy 心tâm 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 展triển 轉chuyển 妄vọng 成thành 五ngũ 陰ấm 。 故cố 曰viết 如như 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 迷mê 頭đầu 認nhận 影ảnh 。 以dĩ 演diễn 若nhược 迷mê 頭đầu 。 喻dụ 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 惟duy 心tâm 。 認nhận 影ảnh 狂cuồng 走tẩu 。 喻dụ 眾chúng 生sanh 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 究cứu 竟cánh 真chân 本bổn 有hữu 。 而nhi 妄vọng 本bổn 空không 。 由do 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 真chân 本bổn 有hữu 。 而nhi 妄vọng 迷mê 加gia 失thất 。 如như 演diễn 若nhược 頭đầu 本bổn 在tại 。 而nhi 妄vọng 驚kinh 其kỳ 失thất 也dã 。 不bất 達đạt 妄vọng 本bổn 空không 。 而nhi 誤ngộ 迷mê 為vi 有hữu 。 如như 演diễn 若nhược 影ảnh 非phi 實thật 。 而nhi 認nhận 為vi 真chân 也dã 。 意ý 表biểu 五ngũ 陰ấm 。 從tùng 本bổn 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 矣hĩ 。 初sơ 推thôi 原nguyên 生sanh 起khởi 元nguyên 虛hư 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 。 判phán 決quyết 倒đảo 計kế 非phi 是thị 。 妄vọng 元nguyên 無vô 因nhân 。 於ư 妄vọng 想tưởng 中trung 。 立lập 因nhân 緣duyên 性tánh 。 迷mê 因nhân 緣duyên 者giả 。 稱xưng 為vi 自tự 然nhiên 。 彼bỉ 虛hư 空không 性tánh 。 猶do 實thật 幻huyễn 生sanh 。 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 心tâm 計kế 度độ 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 此thử 中trung 所sở 以dĩ 必tất 斥xích 二nhị 計kế 者giả 。 良lương 以dĩ 五ngũ 陰ấm 。 始thỉ 從tùng 妄vọng 想tưởng 而nhi 生sanh 。 雖tuy 有hữu 恆hằng 無vô 。 終chung 依y 倒đảo 計kế 而nhi 住trụ 。 雖tuy 無vô 恆hằng 有hữu 。 所sở 謂vị 從tùng 畢tất 竟cánh 無vô 。 成thành 究cứu 竟cánh 有hữu 。 是thị 故cố 二nhị 計kế 不bất 亡vong 。 則tắc 五ngũ 陰ấm 牢lao 不bất 可khả 破phá 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 欲dục 掘quật 妄vọng 想tưởng 之chi 原nguyên 。 先tiên 斥xích 所sở 依y 之chi 計kế 也dã 。 妄vọng 元nguyên 無vô 因nhân 者giả 。 承thừa 上thượng 妄vọng 以dĩ 發phát 生sanh 而nhi 來lai 。 則tắc 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 元nguyên 無vô 有hữu 因nhân 。 如như 前tiền 云vân 。 若nhược 有hữu 所sở 因nhân 。 云vân 何hà 名danh 妄vọng 。 是thị 知tri 現hiện 前tiền 五ngũ 陰ấm 。 唯duy 是thị 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 其kỳ 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 。 內nội 教giáo 學học 者giả 。 因nhân 立lập 因nhân 緣duyên 。 故cố 云vân 於ư 妄vọng 想tưởng 中trung 。 立lập 因nhân 緣duyên 性tánh 。 已dĩ 是thị 方phương 便tiện 。 非phi 有hữu 實thật 義nghĩa 。 何hà 況huống 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 復phục 迷mê 因nhân 緣duyên 者giả 。 而nhi 稱xưng 五ngũ 陰ấm 。 為vi 自tự 然nhiên 性tánh 也dã 。 其kỳ 實thật 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 。 皆giai 為vi 戲hí 論luận 。 故cố 舉cử 虛hư 空không 之chi 喻dụ 。 以dĩ 況huống 顯hiển 之chi 。 彼bỉ 虛hư 空không 之chi 性tánh 。 雖tuy 似tự 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 猶do 實thật 幻huyễn 妄vọng 所sở 生sanh 。 前tiền 云vân 。 迷mê 妄vọng 有hữu 虛hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 是thị 也dã 。 何hà 況huống 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 。 二nhị 計kế 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 妄vọng 心tâm 。 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 妄vọng 生sanh 計kế 度độ 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 也dã 。 阿A 難Nan 。 知tri 妄vọng 所sở 起khởi 。 說thuyết 妄vọng 因nhân 緣duyên 。 若nhược 妄vọng 元nguyên 無vô 。 說thuyết 妄vọng 因nhân 緣duyên 。 元nguyên 無vô 所sở 有hữu 。 何hà 況huống 不bất 知tri 。 推thôi 自tự 然nhiên 者giả 。 又hựu 阿A 難Nan 。 汝nhữ 果quả 能năng 知tri 妄vọng 想tưởng 有hữu 所sở 起khởi 處xứ 。 可khả 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 因nhân 緣duyên 。 此thử 縱túng 許hứa 也dã 。 若nhược 妄vọng 想tưởng 元nguyên 無vô 起khởi 處xứ 可khả 得đắc 。 當đương 體thể 全toàn 空không 。 則tắc 說thuyết 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 者giả 。 元nguyên 無vô 所sở 有hữu 矣hĩ 。 此thử 即tức 奪đoạt 也dã 。 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 內nội 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 。 以dĩ 為vi 不bất 了liễu 義nghĩa 而nhi 非phi 真chân 。 何hà 況huống 外ngoại 宗tông 。 並tịnh 不bất 知tri 因nhân 緣duyên 。 而nhi 謬mậu 推thôi 自tự 然nhiên 者giả 。 則tắc 愈dũ 妄vọng 之chi 甚thậm 也dã 。 二nhị 。 判phán 決quyết 倒đảo 計kế 非phi 是thị 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 三tam 。 結kết 歸quy 故cố 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 與dữ 汝nhữ 發phát 明minh 。 五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。 同đồng 是thị 妄vọng 想tưởng 。 是thị 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 。 二nhị 計kế 俱câu 非phi 之chi 故cố 。 如Như 來Lai 與dữ 汝nhữ 發phát 明minh 。 五ngũ 陰ấm 五ngũ 重trùng 蓋cái 覆phú 。 根căn 本bổn 生sanh 因nhân 。 雖tuy 有hữu 堅kiên 固cố 。 虛hư 明minh 等đẳng 。 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 。 同đồng 是thị 妄vọng 想tưởng 。 更cánh 無vô 他tha 物vật 也dã 。 斯tư 正chánh 如Như 來Lai 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 了liễu 妄vọng 無vô 因nhân 。 知tri 真chân 有hữu 本bổn 也dã 。 蓋cái 佛Phật 自tự 第đệ 一nhất 卷quyển 。 普phổ 判phán 眾chúng 生sanh 誤ngộ 認nhận 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 皆giai 由do 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 此thử 迷mê 真chân 也dã 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 此thử 認nhận 妄vọng 也dã 。 此thử 想tưởng 不bất 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。 遂toại 將tương 妄vọng 想tưởng 二nhị 字tự 。 重trùng 重trùng 開khai 示thị 。 至chí 此thử 五ngũ 陰ấm 。 說thuyết 出xuất 五ngũ 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 分phân 作tác 五ngũ 重trùng 。 一nhất 一nhất 詳tường 示thị 。 乃nãi 見kiến 為vi 人nhân 一nhất 片phiến 婆bà 心tâm 。 成thành 始thỉ 成thành 終chung 之chi 至chí 意ý 也dã 。 亦diệc 見kiến 本bổn 經Kinh 。 十thập 卷quyển 文văn 字tự 。 起khởi 結kết 脈mạch 絡lạc 。 勢thế 若nhược 回hồi 龍long 。 首thủ 尾vĩ 相tướng 顧cố 也dã 。 初sơ 標tiêu 說thuyết 妄vọng 想tưởng 之chi 由do 竟cánh 。 ❖ 辛tân 二nhị 。 詳tường 示thị 五ngũ 重trùng 妄vọng 想tưởng 分phân 五ngũ 壬nhâm 初sơ 色sắc 陰ấm 妄vọng 想tưởng 至chí 五ngũ 識thức 陰ấm 妄vọng 想tưởng 壬nhâm 初sơ 分phân 三tam 癸quý 初sơ 示thị 體thể 因nhân 想tưởng 。 汝nhữ 體thể 先tiên 因nhân 。 父phụ 母mẫu 想tưởng 生sanh 。 汝nhữ 心tâm 非phi 想tưởng 。 則tắc 不bất 能năng 來lai 。 想tưởng 中trung 傳truyền 命mạng 。 此thử 別biệt 示thị 五ngũ 重trùng 妄vọng 想tưởng 。 先tiên 明minh 色sắc 陰ấm 妄vọng 想tưởng 。 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 皆giai 為vi 色sắc 陰ấm 。 今kim 特đặc 顯hiển 其kỳ 與dữ 妄vọng 想tưởng 相tương 應ứng 者giả 。 且thả 就tựu 內nội 身thân 五ngũ 根căn 而nhi 言ngôn 。 我ngã 雖tuy 然nhiên 為vì 汝nhữ 發phát 明minh 。 五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。 汝nhữ 猶do 不bất 知tri 。 色sắc 陰ấm 為vi 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 。 故cố 云vân 。 汝nhữ 之chi 形hình 體thể 。 有hữu 質chất 礙ngại 可khả 見kiến 者giả 。 先tiên 因nhân 父phụ 母mẫu 。 俱câu 動động 愛ái 欲dục 妄vọng 想tưởng 而nhi 生sanh 。 愛ái 欲dục 妄vọng 想tưởng 動động 。 而nhi 後hậu 有hữu 赤xích 白bạch 二nhị 渧đế 。 若nhược 汝nhữ 中trung 陰ấm 心tâm 中trung 。 非phi 有hữu 憎tăng 愛ái 之chi 想tưởng 。 自tự 不bất 能năng 攬lãm 為vi 自tự 體thể 。 前tiền 云vân 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 納nạp 想tưởng 成thành 胎thai 。 務vụ 必tất 父phụ 母mẫu 與dữ 己kỷ 。 三tam 想tưởng 感cảm 應ứng 和hòa 合hợp 。 而nhi 來lai 想tưởng 中trung 。 傳truyền 續tục 命mạng 根căn 也dã 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 引dẫn 喻dụ 詳tường 釋thích 。 如như 我ngã 先tiên 言ngôn 。 心tâm 想tưởng 醋thố 味vị 。 口khẩu 中trung 涎tiên 生sanh 。 心tâm 想tưởng 登đăng 高cao 。 足túc 心tâm 酸toan 起khởi 。 懸huyền 崖nhai 不bất 有hữu 。 醋thố 物vật 未vị 來lai 。 汝nhữ 體thể 必tất 非phi 。 虛hư 妄vọng 通thông 倫luân 。 口khẩu 水thủy 如như 何hà 。 因nhân 談đàm 醋thố 出xuất 。 此thử 引dẫn 喻dụ 顯hiển 妄vọng 。 如như 我ngã 先tiên 於ư 。 想tưởng 陰ấm 文văn 中trung 。 曾tằng 言ngôn 二nhị 喻dụ 。 今kim 復phục 引dẫn 之chi 也dã 。 心tâm 想tưởng 醋thố 味vị 。 口khẩu 中trung 涎tiên 生sanh 。 心tâm 想tưởng 登đăng 高cao 。 足túc 心tâm 酸toan 起khởi 。 然nhiên 懸huyền 崖nhai 不bất 有hữu 。 醋thố 物vật 未vị 來lai 。 但đãn 憑bằng 虛hư 想tưởng 。 而nhi 口khẩu 水thủy 足túc 酸toan 。 虛hư 妄vọng 而nhi 應ưng 。 而nhi 汝nhữ 現hiện 前tiền 身thân 體thể 。 必tất 非phi 與dữ 虛hư 妄vọng 。 通thông 為vi 一nhất 類loại 者giả 。 口khẩu 水thủy 如như 何hà 。 因nhân 談đàm 醋thố 出xuất 。 足túc 酸toan 如như 何hà 因nhân 思tư 崖nhai 生sanh 。 此thử 句cú 影ảnh 略lược 也dã 。 是thị 知tri 口khẩu 水thủy 足túc 酸toan 。 既ký 然nhiên 由do 想tưởng 而nhi 生sanh 。 汝nhữ 體thể 虛hư 妄vọng 。 亦diệc 應ưng 同đồng 於ư 口khẩu 水thủy 足túc 酸toan 也dã 。 現hiện 前tiền 色sắc 陰ấm 既ký 爾nhĩ 。 而nhi 前tiền 之chi 根căn 本bổn 色sắc 陰ấm 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 ❖ 癸quý 三tam 。 結kết 名danh 妄vọng 想tưởng 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 現hiện 色sắc 身thân 。 名danh 為vi 堅kiên 固cố 。 第đệ 一nhất 妄vọng 想tưởng 。 是thị 故cố 者giả 。 是thị 汝nhữ 體thể 口khẩu 水thủy 。 虛hư 妄vọng 通thông 倫luân 之chi 故cố 。 應ưng 當đương 得đắc 知tri 。 汝nhữ 現hiện 在tại 色sắc 身thân 之chi 體thể 。 名danh 為vi 堅kiên 固cố 。 第đệ 一nhất 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 取thủ 著trước 有hữu 力lực 。 堅kiên 固cố 而nhi 不bất 可khả 解giải 也dã 。 如như 父phụ 母mẫu 交giao 遘cấu 。 欲dục 愛ái 妄vọng 想tưởng 。 與dữ 自tự 己kỷ 投đầu 胎thai 。 流lưu 愛ái 妄vọng 想tưởng 。 其kỳ 堅kiên 固cố 有hữu 力lực 。 自tự 不bất 待đãi 言ngôn 矣hĩ 。 正Chánh 脈Mạch 問vấn 。 內nội 根căn 固cố 然nhiên 。 若nhược 兼kiêm 外ngoại 器khí 。 何hà 關quan 妄vọng 想tưởng 。 答đáp 。 如như 前tiền 世thế 界giới 相tương 續tục 中trung 。 言ngôn 堅kiên 明minh 立lập 礙ngại 。 及cập 堅kiên 覺giác 寶bảo 成thành 等đẳng 。 亦diệc 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 也dã 。 初sơ 色sắc 陰ấm 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 二nhị 。 受thọ 陰ấm 妄vọng 想tưởng 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 轉chuyển 想tưởng 成thành 受thọ 。 即tức 此thử 所sở 說thuyết 。 臨lâm 高cao 想tưởng 心tâm 。 能năng 令linh 汝nhữ 形hình 。 真chân 受thọ 酸toan 澀sáp 。 此thử 明minh 受thọ 陰ấm 。 即tức 虛hư 明minh 妄vọng 想tưởng 也dã 。 即tức 此thử 色sắc 陰ấm 。 中trung 所sở 說thuyết 前tiền 喻dụ 。 臨lâm 高cao 虛hư 想tưởng 之chi 心tâm 。 以dĩ 發phát 起khởi 受thọ 陰ấm 者giả 。 想tưởng 以dĩ 取thủ 像tượng 為vi 義nghĩa 。 受thọ 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 義nghĩa 。 前tiền 色sắc 陰ấm 即tức 五ngũ 根căn 。 此thử 受thọ 陰ấm 即tức 五ngũ 識thức 。 而nhi 想tưởng 陰ấm 即tức 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 臨lâm 高cao 想tưởng 心tâm 。 即tức 六lục 識thức 。 曾tằng 經kinh 懸huyền 崖nhai 險hiểm 處xứ 。 落lạc 卸tá 影ảnh 子tử 。 在tại 想tưởng 心tâm 中trung 。 今kim 聞văn 懸huyền 崖nhai 。 則tắc 起khởi 臨lâm 高cao 虛hư 想tưởng 之chi 心tâm 。 能năng 令linh 汝nhữ 之chi 形hình 體thể 。 真chân 受thọ 酸toan 澀sáp 。 受thọ 酸toan 澀sáp 處xứ 。 即tức 受thọ 陰ấm 。 於ư 三tam 受thọ 中trung 。 是thị 苦khổ 受thọ 。 所sở 謂vị 轉chuyển 想tưởng 成thành 受thọ 也dã 。 懸huyền 崖nhai 不bất 有hữu 。 想tưởng 雖tuy 無vô 實thật 。 而nhi 酸toan 澀sáp 忽hốt 形hình 。 受thọ 乃nãi 是thị 真chân 。 如như 是thị 諸chư 受thọ 。 皆giai 可khả 例lệ 知tri 其kỳ 妄vọng 也dã 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 推thôi 廣quảng 結kết 名danh 。 由do 因nhân 受thọ 生sanh 。 能năng 動động 色sắc 體thể 。 汝nhữ 今kim 現hiện 前tiền 。 順thuận 益ích 違vi 損tổn 。 二nhị 現hiện 驅khu 馳trì 。 名danh 為vi 虛hư 明minh 。 第đệ 二nhị 妄vọng 想tưởng 。 由do 想tưởng 心tâm 為vi 因nhân 。 所sở 以dĩ 受thọ 陰ấm 生sanh 起khởi 。 能năng 動động 色sắc 陰ấm 之chi 形hình 體thể 。 真chân 受thọ 酸toan 澀sáp 之chi 妄vọng 境cảnh 。 此thử 由do 因nhân 受thọ 生sanh 句cú 。 合hợp 臨lâm 高cao 想tưởng 心tâm 。 能năng 動động 色sắc 體thể 之chi 句cú 。 合hợp 能năng 令linh 汝nhữ 形hình 。 真chân 受thọ 酸toan 澀sáp 。 汝nhữ 今kim 現hiện 前tiền 。 正chánh 示thị 受thọ 陰ấm 也dã 。 所sở 謂vị 順thuận 之chi 則tắc 益ích 。 即tức 樂lạc 受thọ 。 違vi 之chi 則tắc 損tổn 。 即tức 苦khổ 受thọ 。 二nhị 現hiện 驅khu 馳trì 者giả 。 即tức 苦khổ 樂lạc 二nhị 者giả 。 現hiện 在tại 能năng 驅khu 役dịch 自tự 心tâm 。 馳trì 流lưu 不bất 息tức 。 文văn 中trung 不bất 言ngôn 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 者giả 。 因nhân 捨xả 受thọ 不bất 顯hiển 。 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 。 現hiện 前tiền 分phân 別biệt 。 容dung 易dị 明minh 白bạch 也dã 。 溫Ôn 陵Lăng 曰viết 。 臨lâm 高cao 空không 想tưởng 。 而nhi 酸toan 澀sáp 真chân 發phát 。 違vi 順thuận 皆giai 妄vọng 。 而nhi 損tổn 益ích 現hiện 馳trì 。 則tắc 受thọ 陰ấm 無vô 體thể 。 虛hư 有hữu 所sở 明minh 。 故cố 名danh 為vi 虛hư 明minh 。 第đệ 二nhị 妄vọng 想tưởng 。 二nhị 。 受thọ 陰ấm 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 三tam 。 想tưởng 陰ấm 妄vọng 想tưởng 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 身thân 念niệm 相tương 應ứng 。 由do 汝nhữ 念niệm 慮lự 。 使sử 汝nhữ 色sắc 身thân 。 身thân 非phi 念niệm 倫luân 。 汝nhữ 身thân 何hà 因nhân 。 隨tùy 念niệm 所sở 使sử 。 種chủng 種chủng 取thủ 像tượng 。 心tâm 生sanh 形hình 取thủ 。 與dữ 念niệm 相tương 應ứng 。 此thử 明minh 想tưởng 陰ấm 。 即tức 融dung 通thông 妄vọng 想tưởng 。 全toàn 以dĩ 想tưởng 陰ấm 之chi 虛hư 。 能năng 使sử 色sắc 身thân 之chi 實thật 。 虛hư 實thật 相tướng 應ưng 。 以dĩ 見kiến 想tưởng 陰ấm 之chi 妄vọng 也dã 。 由do 汝nhữ 念niệm 慮lự 者giả 。 念niệm 慮lự 。 即tức 想tưởng 陰ấm 也dã 。 亦diệc 即tức 前tiền 所sở 謂vị 。 浮phù 想tưởng 是thị 也dã 。 謂vị 由do 於ư 汝nhữ 之chi 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 想tưởng 念niệm 與dữ 思tư 慮lự 。 所sở 以dĩ 能năng 使sử 役dịch 汝nhữ 之chi 現hiện 前tiền 色sắc 身thân 。 而nhi 身thân 是thị 色sắc 法pháp 。 念niệm 是thị 心tâm 法pháp 。 色sắc 法pháp 本bổn 非phi 心tâm 法pháp 同đồng 一nhất 倫luân 類loại 。 既ký 非phi 念niệm 類loại 。 不bất 應ưng 隨tùy 念niệm 。 故cố 難nan 以dĩ 汝nhữ 身thân 之chi 色sắc 法pháp 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 隨tùy 心tâm 法pháp 之chi 念niệm 所sở 使sử 耶da 。 即tức 今kim 現hiện 前tiền 。 根căn 塵trần 相tương 對đối 。 種chủng 種chủng 取thủ 像tượng 。 想tưởng 陰ấm 以dĩ 取thủ 像tượng 為vi 義nghĩa 。 然nhiên 皆giai 因nhân 想tưởng 念niệm 心tâm 生sanh 。 而nhi 後hậu 諸chư 根căn 之chi 形hình 方phương 取thủ 。 則tắc 知tri 根căn 身thân 。 所sở 取thủ 之chi 像tượng 。 必tất 定định 與dữ 想tưởng 念niệm 而nhi 相tương 應ứng 也dã 。 此thử 約ước 體thể 通thông 五ngũ 識thức 。 故cố 能năng 令linh 色sắc 身thân 。 時thời 時thời 與dữ 念niệm 慮lự 相tương 應ứng 。 前tiền 難nan 云vân 。 隨tùy 念niệm 所sở 使sử 者giả 此thử 也dã 。 寶Bảo 鏡Kính 疏Sớ 取thủ 喻dụ 如như 歌ca 舞vũ 工công 伎kỹ 之chi 人nhân 。 隨tùy 他tha 拍phách 轉chuyển 。 拍phách 緩hoãn 則tắc 步bộ 緩hoãn 。 拍phách 急cấp 則tắc 步bộ 急cấp 。 而nhi 身thân 與dữ 念niệm 。 亦diệc 若nhược 是thị 矣hĩ 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 推thôi 廣quảng 結kết 名danh 。 寤ngụ 即tức 想tưởng 心tâm 。 寐mị 為vi 諸chư 夢mộng 。 則tắc 汝nhữ 想tưởng 念niệm 。 搖dao 動động 妄vọng 情tình 。 名danh 為vi 融dung 通thông 。 第đệ 三tam 妄vọng 想tưởng 。 寤ngụ 即tức 想tưởng 心tâm 。 寐mị 為vi 諸chư 夢mộng 者giả 。 寤ngụ 即tức 醒tỉnh 也dã 。 寐mị 即tức 睡thụy 也dã 。 醒tỉnh 時thời 即tức 是thị 想tưởng 心tâm 。 乃nãi 通thông 於ư 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 。 睡thụy 時thời 即tức 為vi 亂loạn 夢mộng 。 又hựu 通thông 於ư 夢mộng 中trung 獨độc 頭đầu 。 不bất 言ngôn 定định 中trung 獨độc 頭đầu 者giả 。 以dĩ 此thử 經Kinh 三tam 摩ma 。 非phi 思tư 惟duy 影ảnh 像tượng 之chi 定định 。 獨độc 頭đầu 不bất 起khởi 現hiện 行hành 故cố 。 則tắc 汝nhữ 身thân 汝nhữ 想tưởng 。 無vô 時thời 無vô 處xứ 。 而nhi 不bất 相tương 應ứng 。 良lương 由do 汝nhữ 之chi 想tưởng 念niệm 不bất 息tức 。 以dĩ 故cố 搖dao 動động 妄vọng 情tình 。 或hoặc 寤ngụ 或hoặc 寐mị 。 紛phân 燃nhiên 無vô 間gian 也dã 。 則tắc 知tri 想tưởng 陰ấm 。 與dữ 前tiền 五ngũ 根căn 。 並tịnh 五ngũ 識thức 。 互hỗ 融dung 互hỗ 通thông 。 為vi 第đệ 三tam 妄vọng 想tưởng 。 不bất 惟duy 互hỗ 融dung 色sắc 身thân 。 隨tùy 念niệm 所sở 使sử 。 而nhi 且thả 互hỗ 通thông 夢mộng 寐mị 。 搖dao 動động 妄vọng 情tình 。 則tắc 知tri 此thử 陰ấm 。 雙song 融dung 色sắc 心tâm 兩lưỡng 處xứ 。 俱câu 通thông 寤ngụ 寐mị 兩lưỡng 境cảnh 。 故cố 名danh 融dung 通thông 妄vọng 想tưởng 也dã 。 三tam 。 想tưởng 陰ấm 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 四tứ 。 行hành 陰ấm 妄vọng 想tưởng 分phân 二nhị 癸quý 初sơ 體thể 遷thiên 不bất 覺giác 。 化hóa 理lý 不bất 住trụ 。 運vận 運vận 密mật 移di 。 甲giáp 長trưởng 髮phát 生sanh 。 氣khí 銷tiêu 容dung 皺trứu 。 日nhật 夜dạ 相tương 代đại 。 曾tằng 無vô 覺giác 悟ngộ 。 此thử 明minh 行hành 陰ấm 。 即tức 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 也dã 。 化hóa 理lý 不bất 住trụ 者giả 。 指chỉ 行hành 陰ấm 為vi 變biến 化hóa 之chi 理lý 體thể 。 有hữu 遷thiên 流lưu 之chi 事sự 用dụng 。 體thể 屬thuộc 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 不bất 住trụ 。 運vận 運vận 密mật 移di 者giả 。 謂vị 念niệm 念niệm 遷thiên 變biến 。 秘bí 密mật 推thôi 移di 。 表biểu 其kỳ 幽u 深thâm 隱ẩn 微vi 之chi 動động 相tướng 。 《# 莊trang 子tử 》# 喻dụ 以dĩ 夜dạ 壑hác 負phụ 舟chu 。 正chánh 此thử 密mật 移di 之chi 意ý 。 但đãn 彼bỉ 謂vị 造tạo 化hóa 。 此thử 言ngôn 行hành 陰ấm 也dã 。 此thử 下hạ 乃nãi 釋thích 密mật 移di 之chi 事sự 。 能năng 遷thiên 實thật 體thể 。 意ý 謂vị 行hành 陰ấm 。 生sanh 。 住trụ 。 異dị 。 滅diệt 。 四tứ 相tướng 遷thiên 流lưu 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 能năng 遷thiên 實thật 體thể 。 如như 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 甲giáp 漸tiệm 漸tiệm 長trưởng 。 及cập 其kỳ 壯tráng 也dã 。 髮phát 漸tiệm 漸tiệm 生sanh 。 逮đãi 乎hồ 垂thùy 老lão 之chi 年niên 。 氣khí 漸tiệm 漸tiệm 銷tiêu 。 容dung 漸tiệm 漸tiệm 皺trứu 。 其kỳ 誰thùy 使sử 之chi 耶da 。 殆đãi 行hành 陰ấm 為vi 之chi 。 日nhật 夜dạ 相tương 代đại 。 曾tằng 無vô 覺giác 悟ngộ 者giả 。 此thử 皆giai 日nhật 夜dạ 生sanh 。 住trụ 。 異dị 。 滅diệt 。 無vô 有hữu 少thiểu 停đình 。 互hỗ 相tương 更cánh 代đại 。 從tùng 古cổ 及cập 今kim 。 曾tằng 無vô 一nhất 人nhân 。 能năng 覺giác 悟ngộ 也dã 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 云vân 。 變biến 化hóa 密mật 移di 。 我ngã 誠thành 不bất 覺giác 者giả 。 此thử 也dã 。 阿A 難Nan 。 此thử 若nhược 非phi 汝nhữ 。 云vân 何hà 體thể 遷thiên 。 如như 必tất 是thị 真chân 。 汝nhữ 何hà 無vô 覺giác 。 此thử 雙song 詰cật 是thị 非phi 。 顯hiển 體thể 虛hư 妄vọng 。 故cố 呼hô 阿A 難Nan 。 此thử 遷thiên 流lưu 之chi 行hành 陰ấm 。 若nhược 果quả 非phi 汝nhữ 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 能năng 遷thiên 變biến 汝nhữ 之chi 實thật 體thể 耶da 。 以dĩ 見kiến 不bất 非phi 汝nhữ 也dã 。 如như 必tất 此thử 遷thiên 流lưu 之chi 行hành 陰ấm 。 是thị 真chân 汝nhữ 心tâm 者giả 。 汝nhữ 何hà 不bất 念niệm 念niệm 覺giác 知tri 耶da 。 以dĩ 見kiến 不bất 即tức 汝nhữ 也dã 。 是thị 汝nhữ 非phi 汝nhữ 。 兩lưỡng 不bất 可khả 定định 。 足túc 知tri 虛hư 妄vọng 非phi 真chân 矣hĩ 。 初sơ 體thể 遷thiên 不bất 覺giác 竟cánh 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 結kết 名danh 妄vọng 想tưởng 。 則tắc 汝nhữ 諸chư 行hành 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 名danh 為vi 幽u 隱ẩn 。 第đệ 四tứ 妄vọng 想tưởng 。 幽u 隱ẩn 者giả 。 幽u 深thâm 隱ẩn 微vi 。 則tắc 汝nhữ 諸chư 行hành 。 指chỉ 現hiện 在tại 行hành 陰ấm 。 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 不bất 得đắc 停đình 住trụ 。 仁Nhân 王Vương 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。 有hữu 九cửu 十thập 剎sát 那na 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 有hữu 九cửu 百bách 生sanh 滅diệt 。 其kỳ 幽u 隱ẩn 難nan 知tri 。 是thị 非phi 莫mạc 辨biện 。 徹triệt 體thể 虛hư 妄vọng 。 故cố 以dĩ 妄vọng 想tưởng 名danh 之chi 。 又hựu 以dĩ 密mật 移di 不bất 覺giác 故cố 。 冠quan 幽u 隱ẩn 之chi 號hiệu 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 大đại 抵để 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 之chi 三tam 陰ấm 。 雖tuy 皆giai 屬thuộc 心tâm 。 而nhi 文văn 中trung 皆giai 顯hiển 與dữ 色sắc 身thân 通thông 貫quán 。 受thọ 則tắc 能năng 令linh 色sắc 身thân 領lãnh 境cảnh 。 想tưởng 則tắc 能năng 驅khu 使sử 於ư 身thân 。 行hành 則tắc 能năng 遷thiên 變biến 乎hồ 體thể 。 又hựu 雖tuy 說thuyết 三tam 陰ấm 通thông 貫quán 色sắc 身thân 。 而nhi 實thật 要yếu 顯hiển 身thân 為vi 念niệm 倫luân 。 非phi 真chân 實thật 有hữu 也dã 。 四tứ 。 行hành 陰ấm 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。 ❖ 壬nhâm 五ngũ 。 識thức 陰ấm 妄vọng 想tưởng 分phân 四tứ 癸quý 初sơ 縱túng 奪đoạt 真chân 妄vọng 。 又hựu 汝nhữ 精tinh 明minh 。 湛trạm 不bất 搖dao 處xứ 。 名danh 恆hằng 常thường 者giả 。 於ư 身thân 不bất 出xuất 。 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 知tri 。 若nhược 實thật 精tinh 真chân 。 不bất 容dung 習tập 妄vọng 。 此thử 明minh 識thức 陰ấm 。 即tức 微vi 細tế 精tinh 想tưởng 也dã 。 純thuần 一nhất 無vô 雜tạp 。 橫hoành 豎thụ 洞đỗng 照chiếu 。 曰viết 精tinh 明minh 。 所sở 謂vị 似tự 一nhất 也dã 。 浮phù 想tưởng 已dĩ 盡tận 。 遷thiên 擾nhiễu 俱câu 停đình 。 日nhật 湛trạm 不bất 搖dao 處xứ 。 所sở 謂vị 似tự 常thường 也dã 。 即tức 此thử 似tự 一nhất 似tự 常thường 。 元nguyên 是thị 根căn 本bổn 識thức 陰ấm 。 體thể 通thông 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 眾chúng 生sanh 迷mê 位vị 之chi 中trung 。 離ly 此thử 無vô 別biệt 真chân 體thể 可khả 得đắc 。 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 。 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 是thị 也dã 。 若nhược 以dĩ 此thử 精tinh 明minh 不bất 搖dao 之chi 識thức 。 為vi 恆hằng 常thường 不bất 變biến 之chi 性tánh 者giả 。 於ư 身thân 不bất 出xuất 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 知tri 。 所sở 謂vị 元nguyên 依y 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 也dã 。 此thử 固cố 以dĩ 根căn 本bổn 難nan 知tri 。 指chỉ 出xuất 現hiện 前tiền 六lục 用dụng 。 令linh 凡phàm 小tiểu 之chi 人nhân 。 知tri 現hiện 前tiền 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 知tri 。 與dữ 識thức 精tinh 同đồng 體thể 故cố 。 若nhược 實thật 精tinh 一nhất 無vô 雜tạp 。 真chân 實thật 無vô 妄vọng 者giả 。 自tự 不bất 容dung 習tập 種chủng 之chi 妄vọng 染nhiễm 。 譬thí 如như 真chân 金kim 。 不bất 應ưng 混hỗn 雜tạp 泥nê 沙sa 也dã 。 何hà 因nhân 汝nhữ 等đẳng 。 曾tằng 於ư 昔tích 年niên 。 睹đổ 一nhất 奇kỳ 物vật 。 經kinh 歷lịch 年niên 歲tuế 。 憶ức 忘vong 俱câu 無vô 。 於ư 後hậu 忽hốt 然nhiên 。 覆phúc 睹đổ 前tiền 異dị 。 記ký 憶ức 宛uyển 然nhiên 。 曾tằng 不bất 遺di 失thất 。 則tắc 此thử 精tinh 了liễu 。 湛trạm 不bất 搖dao 中trung 。 念niệm 念niệm 受thọ 熏huân 。 有hữu 何hà 籌trù 算toán 。 何hà 因nhân 反phản 難nan 之chi 詞từ 。 既ký 云vân 若nhược 實thật 精tinh 真chân 。 不bất 容dung 習tập 妄vọng 。 下hạ 正chánh 明minh 習tập 妄vọng 之chi 事sự 。 故cố 反phản 難nan 云vân 。 何hà 因nhân 緣duyên 之chi 故cố 。 汝nhữ 等đẳng 曾tằng 於ư 疇trù 昔tích 之chi 年niên 。 睹đổ 一nhất 奇kỳ 異dị 之chi 物vật 。 既ký 見kiến 奇kỳ 物vật 。 必tất 先tiên 留lưu 心tâm 。 經kinh 歷lịch 年niên 深thâm 歲tuế 久cửu 。 初sơ 時thời 猶do 憶ức 。 久cửu 則tắc 斯tư 忘vong 。 久cửu 之chi 又hựu 久cửu 。 則tắc 憶ức 忘vong 俱câu 無vô 。 於ư 後hậu 忽hốt 然nhiên 。 覆phúc 睹đổ 前tiền 異dị 者giả 。 於ư 後hậu 來lai 忽hốt 然nhiên 之chi 間gian 。 覆phú 睹đổ 從tùng 前tiền 。 奇kỳ 異dị 之chi 物vật 。 而nhi 記ký 憶ức 宛uyển 然nhiên 如như 昔tích 日nhật 。 由do 前tiền 六lục 熏huân 習tập 之chi 力lực 。 熏huân 成thành 種chủng 子tử 。 在tại 八bát 識thức 田điền 中trung 。 曾tằng 不bất 遺di 失thất 。 故cố 以dĩ 何hà 因nhân 反phản 難nan 之chi 。 六lục 識thức 如như 聚tụ 斂liểm 之chi 吏lại 。 七thất 識thức 似tự 出xuất 納nạp 之chi 官quan 。 八bát 識thức 猶do 庫khố 藏tạng 之chi 使sử 。 故cố 知tri 此thử 論luận 收thu 執chấp 不bất 忘vong 。 惟duy 約ước 第đệ 八bát 也dã 。 理lý 實thật 此thử 識thức 。 尚thượng 能năng 憶ức 持trì 多đa 劫kiếp 。 無vô 量lượng 種chủng 習tập 。 次thứ 第đệ 成thành 熟thục 。 豈khởi 止chỉ 現hiện 生sanh 之chi 睹đổ 物vật 耶da 。 則tắc 此thử 下hạ 。 顯hiển 妄vọng 非phi 真chân 。 精tinh 了liễu 即tức 精tinh 明minh 也dã 。 亦diệc 即tức 現hiện 前tiền 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 知tri 。 同đồng 一nhất 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 名danh 湛trạm 不bất 搖dao 中trung 。 念niệm 念niệm 受thọ 熏huân 。 有hữu 何hà 籌trù 算toán 者giả 。 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 。 受thọ 彼bỉ 妄vọng 習tập 所sở 熏huân 。 無vô 有hữu 停đình 息tức 。 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 有hữu 何hà 可khả 籌trù 量lượng 計kế 算toán 也dã 。 ❖ 癸quý 二nhị 。 正chánh 申thân 喻dụ 示thị 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 此thử 湛trạm 非phi 真chân 。 如như 急cấp 流lưu 水thủy 。 望vọng 如như 恬điềm 靜tĩnh 。 流lưu 急cấp 不bất 見kiến 。 非phi 是thị 無vô 流lưu 。 若nhược 非phi 想tưởng 元nguyên 。 寧ninh 受thọ 妄vọng 習tập 。 阿A 難Nan 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 此thử 八bát 識thức 。 湛trạm 不bất 搖dao 者giả 。 熏huân 之chi 以dĩ 真chân 則tắc 真chân 。 熏huân 之chi 以dĩ 妄vọng 則tắc 妄vọng 。 亦diệc 非phi 真chân 常thường 不bất 可khả 動động 搖dao 之chi 性tánh 也dã 。 但đãn 如như 急cấp 流lưu 水thủy 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 須tu 取thủ 無vô 波ba 。 平bình 流lưu 之chi 急cấp 水thủy 。 望vọng 如như 恬điềm 安an 也dã 靜tĩnh 者giả 。 以dĩ 其kỳ 無vô 波ba 之chi 參tham 差sai 。 無vô 飛phi 湍thoan 之chi 上thượng 下hạ 也dã 。 次thứ 二nhị 句cú 。 明minh 其kỳ 正chánh 因nhân 流lưu 急cấp 。 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 非phi 真chân 無vô 流lưu 也dã 。 嘗thường 驗nghiệm 其kỳ 流lưu 。 拋phao 一nhất 草thảo 藥dược 。 於ư 其kỳ 水thủy 面diện 。 草thảo 藥dược 迅tấn 疾tật 而nhi 去khứ 。 方phương 覺giác 其kỳ 流lưu 之chi 最tối 急cấp 。 非phi 無vô 流lưu 也dã 。 若nhược 非phi 想tưởng 元nguyên 者giả 。 謂vị 此thử 若nhược 非phi 前tiền 四tứ 陰ấm 。 妄vọng 想tưởng 根căn 元nguyên 。 寧ninh 受thọ 妄vọng 習tập 所sở 熏huân 。 此thử 決quyết 言ngôn 其kỳ 猶do 有hữu 微vi 細tế 妄vọng 想tưởng 故cố 也dã 。 ❖ 癸quý 三tam 。 的đích 指chỉ 滅diệt 時thời 。 非phi 汝nhữ 六lục 根căn 。 互hỗ 用dụng 開khai 合hợp 。 此thử 之chi 妄vọng 想tưởng 。 無vô 時thời 得đắc 滅diệt 。 然nhiên 此thử 微vi 細tế 妄vọng 想tưởng 。 直trực 待đãi 何hà 時thời 。 方phương 得đắc 銷tiêu 滅diệt 。 除trừ 非phi 汝nhữ 之chi 六lục 根căn 。 互hỗ 用dụng 之chi 時thời 。 根căn 隔cách 開khai 合hợp 之chi 際tế 。 此thử 之chi 妄vọng 想tưởng 。 亦diệc 無vô 時thời 而nhi 得đắc 滅diệt 也dã 。 但đãn 經Kinh 用dụng 反phản 言ngôn 以dĩ 顯hiển 。 故cố 云vân 。 若nhược 非phi 根căn 解giải 入nhập 圓viên 通thông 。 此thử 妄vọng 終chung 無vô 滅diệt 時thời 也dã 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 開khai 合hợp 。 正chánh 當đương 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 時thời 也dã 。 ❖ 癸quý 四tứ 。 推thôi 廣quảng 結kết 名danh 。 故cố 汝nhữ 現hiện 在tại 。 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 知tri 。 中trung 串xuyến 習tập 幾kỷ 。 則tắc 湛trạm 了liễu 內nội 。 罔võng 象tượng 虛hư 無vô 。 第đệ 五ngũ 顛điên 倒đảo 。 微vi 細tế 精tinh 想tưởng 。 此thử 承thừa 上thượng 文văn 。 未vị 得đắc 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 未vị 盡tận 想tưởng 元nguyên 。 故cố 汝nhữ 現hiện 在tại 。 見kiến 。 聞văn 。 嗅khứu 。 嘗thường 。 覺giác 。 知tri 六lục 精tinh 之chi 性tánh 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 念niệm 念niệm 受thọ 熏huân 。 互hỗ 相tương 串xuyến 穿xuyên 。 雖tuy 習tập 氣khí 幾kỷ 微vi 。 令linh 不bất 散tán 失thất 。 則tắc 湛trạm 然nhiên 了liễu 知tri 之chi 內nội 。 即tức 精tinh 明minh 湛trạm 不bất 搖dao 中trung 。 一nhất 分phần 無vô 明minh 為vi 能năng 串xuyến 。 而nhi 六lục 根căn 習tập 幾kỷ 為vi 所sở 串xuyến 耳nhĩ 。 故cố 罔võng 象tượng 虛hư 無vô 。 若nhược 無vô 不bất 無vô 。 似tự 有hữu 非phi 有hữu 。 凡phàm 夫phu 計kế 為vi 命mạng 根căn 。 二Nhị 乘Thừa 認nhận 作tác 涅Niết 槃Bàn 。 虛hư 而nhi 作tác 實thật 。 無vô 而nhi 為vi 有hữu 。 是thị 為vi 顛điên 倒đảo 。 微vi 細tế 精tinh 想tưởng 。 謂vị 迷mê 真chân 執chấp 似tự 。 迷mê 真Chân 如Như 藏tạng 性tánh 。 執chấp 相tướng 似tự 藏tạng 識thức 。 豈khởi 非phi 顛điên 倒đảo 乎hồ 。 前tiền 四tứ 麤thô 。 顯hiển 此thử 識thức 微vi 細tế 。 又hựu 此thử 識thức 雖tuy 非phi 。 妙diệu 精tinh 明minh 心tâm 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 故cố 名danh 精tinh 想tưởng 。 但đãn 多đa 一nhất 捏niết 而nhi 已dĩ 。 放phóng 手thủ 即tức 是thị 真chân 月nguyệt 矣hĩ 。 二nhị 詳tường 示thị 五ngũ 重trùng 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。 ❖ 辛tân 三tam 。 總tổng 結kết 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 。 阿A 難Nan 。 是thị 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 五ngũ 妄vọng 想tưởng 成thành 。 此thử 總tổng 結kết 五ngũ 陰ấm 。 即tức 五ngũ 種chủng 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 也dã 。 此thử 五ngũ 種chủng 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 所sở 受thọ 報báo 法pháp 。 受thọ 此thử 五ngũ 種chủng 。 蓋cái 覆phú 真chân 性tánh 。 故cố 名danh 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 又hựu 名danh 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 莫mạc 不bất 取thủ 此thử 。 以dĩ 為vi 自tự 體thể 。 故cố 名danh 此thử 身thân 為vi 五ngũ 蘊uẩn 幻huyễn 軀khu 。 又hựu 名danh 五ngũ 陰ấm 身thân 也dã 。 由do 是thị 而nhi 觀quán 。 五ngũ 陰ấm 。 雖tuy 淺thiển 深thâm 麤thô 細tế 之chi 不bất 同đồng 。 而nhi 要yếu 之chi 皆giai 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 。 悉tất 非phi 真chân 心tâm 本bổn 有hữu 也dã 。 寶Bảo 鏡Kính 疏Sớ 云vân 。 良lương 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 自tự 迷mê 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 而nhi 有hữu 妄vọng 色sắc 妄vọng 心tâm 。 依y 此thử 色sắc 心tâm 。 而nhi 成thành 五ngũ 陰ấm 。 故cố 有hữu 世thế 間gian 凡phàm 。 聖thánh 差sai 別biệt 也dã 。 若nhược 以dĩ 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 。 執chấp 此thử 五ngũ 陰ấm 。 為vi 實thật 有hữu 者giả 。 即tức 世thế 間gian 法pháp 。 若nhược 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 知tri 見kiến 。 執chấp 此thử 五ngũ 陰ấm 。 為vi 空không 寂tịch 者giả 。 即tức 出xuất 世thế 法pháp 。 若nhược 在tại 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 得đắc 中Trung 道Đạo 。 了liễu 色sắc 即tức 空không 。 達đạt 空không 即tức 色sắc 。 即tức 為vi 出xuất 世thế 上thượng 上thượng 法pháp 。 乃nãi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 界giới 也dã 。 設thiết 若nhược 離ly 此thử 五ngũ 陰ấm 之chi 法pháp 。 則tắc 五ngũ 乘thừa 聖thánh 教giáo 。 亦diệc 無vô 安an 立lập 之chi 處xứ 也dã 。 以dĩ 故cố 。 迷mê 之chi 則tắc 凡phàm 。 悟ngộ 之chi 則tắc 聖thánh 。 皆giai 不bất 出xuất 此thử 。 凡phàm 修tu 定định 者giả 。 苟cẩu 能năng 於ư 是thị 。 用dụng 金kim 剛cang 觀quán 智trí 。 蕩đãng 滌địch 空không 有hữu 情tình 計kế 。 掃tảo 除trừ 斷đoạn 常thường 知tri 見kiến 。 了liễu 一nhất 真chân 之chi 本bổn 具cụ 。 達đạt 諸chư 妄vọng 以dĩ 本bổn 空không 。 則tắc 其kỳ 五ngũ 陰ấm 妄vọng 想tưởng 之chi 心tâm 。 當đương 體thể 清thanh 淨tịnh 。 即tức 是thị 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 矣hĩ 。 初sơ 答đáp 生sanh 起khởi 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。 ❖ 庚canh 二nhị 。 答đáp 陰ấm 界giới 淺thiển 深thâm 。 汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。 因nhân 界giới 淺thiển 深thâm 。 惟duy 色sắc 與dữ 空không 。 是thị 色sắc 邊biên 際tế 。 惟duy 觸xúc 及cập 離ly 。 是thị 受thọ 邊biên 際tế 。 惟duy 記ký 與dữ 忘vong 。 是thị 想tưởng 邊biên 際tế 。 惟duy 滅diệt 與dữ 生sanh 。 是thị 行hành 邊biên 際tế 。 湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 。 歸quy 識thức 邊biên 際tế 。 阿A 難Nan 前tiền 第đệ 三tam 問vấn 。 如như 是thị 五ngũ 重trùng 。 詣nghệ 何hà 為vi 界giới 。 佛Phật 今kim 於ư 第đệ 二nhị 超siêu 答đáp 云vân 。 汝nhữ 現hiện 今kim 欲dục 知tri 。 因nhân 界giới 淺thiển 深thâm 者giả 。 此thử 一nhất 科khoa 之chi 文văn 。 披phi 閱duyệt 諸chư 家gia 疏sớ 釋thích 。 惟duy 交Giao 光Quang 法Pháp 師sư 。 研nghiên 究cứu 有hữu 得đắc 於ư 心tâm 。 詳tường 釋thích 邊biên 際tế 之chi 淺thiển 深thâm 。 超siêu 千thiên 佔# 而nhi 獨độc 最tối 。 故cố 悉tất 依y 之chi 。 交Giao 光Quang 法Pháp 師Sư 云vân 。 今kim 考khảo 古cổ 訓huấn 。 十thập 八bát 界giới 。 乃nãi 云vân 界giới 者giả 因nhân 義nghĩa 。 謂vị 出xuất 生sanh 諸chư 法pháp 。 如như 地địa 生sanh 物vật 。 而nhi 地địa 為vi 物vật 因nhân 也dã 。 今kim 五ngũ 陰ấm 即tức 界giới 之chi 開khai 合hợp 。 故cố 名danh 因nhân 界giới 。 但đãn 是thị 陰ấm 之chi 別biệt 名danh 而nhi 已dĩ 。 淺thiển 深thâm 。 即tức 是thị 邊biên 際tế 之chi 淺thiển 深thâm 。 歷lịch 五ngũ 陰ấm 而nhi 各các 有hữu 也dã 。 如như 色sắc 陰ấm 中trung 。 有hữu 相tướng 為vi 色sắc 。 無vô 相tướng 為vi 空không 。 若nhược 離ly 諸chư 色sắc 相tướng 。 而nhi 棲tê 心tâm 空không 淨tịnh 。 祖tổ 家gia 。 謂vị 之chi 一nhất 色sắc 邊biên 。 唯duy 識thức 。 謂vị 為vi 空không 一nhất 顯hiển 色sắc 。 是thị 知tri 盡tận 色sắc 。 而nhi 不bất 盡tận 空không 。 皆giai 未vị 出xuất 乎hồ 色sắc 陰ấm 邊biên 際tế 。 而nhi 一nhất 切thiết 空không 忍nhẫn 。 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 也dã 。 受thọ 陰ấm 中trung 。 取thủ 著trước 曰viết 觸xúc 。 厭yếm 捨xả 曰viết 離ly 。 斷đoạn 諸chư 取thủ 著trước 。 而nhi 不bất 忘vong 厭yếm 捨xả 。 是thị 猶do 住trụ 捨xả 受thọ 之chi 中trung 。 故cố 佛Phật 於ư 離ly 幻huyễn 之chi 後hậu 。 復phục 教giáo 離ly 離ly 。 是thị 知tri 盡tận 觸xúc 。 而nhi 不bất 盡tận 離ly 。 亦diệc 未vị 出xuất 乎hồ 受thọ 陰ấm 邊biên 際tế 。 而nhi 一nhất 切thiết 背bội 捨xả 。 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 也dã 。 想tưởng 陰ấm 中trung 。 有hữu 念niệm 為vi 記ký 。 無vô 念niệm 為vi 忘vong 。 除trừ 諸chư 念niệm 而nhi 不bất 忘vong 無vô 念niệm 。 是thị 仍nhưng 住trụ 於ư 靜tĩnh 念niệm 之chi 中trung 。 故cố 佛Phật 言ngôn 。 有hữu 念niệm 無vô 念niệm 。 同đồng 歸quy 迷mê 悶muộn 。 祖tổ 云vân 。 莫mạc 謂vị 無vô 心tâm 便tiện 是thị 道đạo 。 無vô 心tâm 猶do 隔cách 一nhất 重trùng 關quan 。 是thị 知tri 盡tận 記ký 。 而nhi 不bất 盡tận 忘vong 。 亦diệc 未vị 出xuất 乎hồ 想tưởng 陰ấm 邊biên 際tế 。 而nhi 一nhất 切thiết 無vô 想tưởng 。 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 也dã 。 行hành 陰ấm 中trung 。 以dĩ 迷mê 位vị 。 散tán 心tâm 麤thô 行hành 為vi 生sanh 相tướng 。 如như 二nhị 卷quyển 喻dụ 如như 瀑bộc 流lưu 者giả 是thị 也dã 。 以dĩ 修tu 位vị 。 定định 心tâm 細tế 行hành 為vi 滅diệt 相tướng 。 如như 此thử 卷quyển 喻dụ 如như 野dã 馬mã 者giả 是thị 也dã 。 然nhiên 此thử 細tế 行hành 。 似tự 滅diệt 非phi 滅diệt 。 仍nhưng 是thị 清thanh 擾nhiễu 細tế 遷thiên 。 如như 定định 中trung 人nhân 。 不bất 免miễn 爪trảo 生sanh 髮phát 長trường 。 足túc 以dĩ 驗nghiệm 之chi 。 是thị 知tri 盡tận 生sanh 。 而nhi 不bất 盡tận 滅diệt 。 亦diệc 未vị 出xuất 乎hồ 行hành 陰ấm 邊biên 際tế 。 而nhi 一nhất 切thiết 滅diệt 定định 。 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 也dã 。 識thức 陰ấm 中trung 。 以dĩ 有hữu 入nhập 為vi 湛trạm 入nhập 。 蓋cái 泯mẫn 行hành 流lưu 。 而nhi 滅diệt 歸quy 識thức 海hải 。 經Kinh 云vân 。 性tánh 入nhập 元nguyên 澄trừng 。 一nhất 澄trừng 元nguyên 習tập 。 如như 波ba 瀾lan 滅diệt 。 化hóa 為vi 澄trừng 水thủy 是thị 也dã 。 以dĩ 無vô 入nhập 為vi 合hợp 湛trạm 。 經Kinh 云vân 。 內nội 外ngoại 湛trạm 明minh 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 是thị 也dã 。 蓋cái 合hợp 字tự 有hữu 不bất 動động 之chi 意ý 。 即tức 流lưu 急cấp 不bất 見kiến 其kỳ 流lưu 也dã 。 然nhiên 此thử 合hợp 湛trạm 境cảnh 界giới 。 分phân 劑tề 非phi 淺thiển 。 良lương 以dĩ 始thỉ 言ngôn 湛trạm 入nhập 。 特đặc 表biểu 行hành 陰ấm 方phương 消tiêu 。 識thức 海hải 初sơ 入nhập 。 按án 位vị 已dĩ 當đương 七thất 信tín 。 齊tề 於ư 四Tứ 果Quả 。 而nhi 圓viên 通thông 正chánh 在tại 。 聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。 終chung 言ngôn 合hợp 湛trạm 。 更cánh 名danh 識thức 海hải 久cửu 停đình 。 湛trạm 明minh 淨tịnh 極cực 。 雖tuy 視thị 湛trạm 入nhập 有hữu 加gia 。 居cư 然nhiên 仍nhưng 在tại 識thức 境cảnh 。 咸hàm 不bất 免miễn 於ư 最tối 細tế 。 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 。 是thị 知tri 盡tận 湛trạm 入nhập 。 而nhi 不bất 盡tận 合hợp 湛trạm 。 終chung 未vị 出xuất 乎hồ 識thức 陰ấm 邊biên 際tế 。 所sở 謂vị 清thanh 光quang 照chiếu 眼nhãn 。 猶do 似tự 迷mê 家gia 。 而nhi 一nhất 切thiết 明minh 白bạch 法Pháp 身thân 。 猶do 未vị 究cứu 竟cánh 也dã 。 問vấn 。 識thức 陰ấm 盡tận 時thời 。 畢tất 竟cánh 何hà 位vị 。 答đáp 。 入nhập 初sơ 住trụ 。 證chứng 圓viên 通thông 也dã 。 經Kinh 云vân 。 非phi 汝nhữ 六lục 根căn 。 互hỗ 用dụng 開khai 合hợp 。 此thử 之chi 妄vọng 想tưởng 。 無vô 時thời 得đắc 滅diệt 。 是thị 其kỳ 明minh 徵trưng 也dã 。 問vấn 。 此thử 之chi 識thức 陰ấm 。 既ký 惟duy 第đệ 八bát 。 即tức 是thị 業nghiệp 識thức 。 而nhi 別biệt 經kinh 論luận 。 皆giai 謂vị 無vô 明minh 生sanh 相tướng 。 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 方phương 盡tận 。 今kim 言ngôn 初sơ 住trụ 即tức 盡tận 。 而nhi 後hậu 位vị 依y 何hà 住trụ 持trì 耶da 。 答đáp 。 彼bỉ 是thị 漸tiệm 教giáo 所sở 談đàm 。 初sơ 住trụ 等đẳng 覺giác 。 尚thượng 隔cách 天thiên 淵uyên 。 豈khởi 遽cự 說thuyết 盡tận 。 此thử 是thị 圓viên 頓đốn 之chi 旨chỉ 。 經kinh 文văn 從tùng 互hỗ 用dụng 中trung 。 頓đốn 超siêu 諸chư 位vị 。 能năng 入nhập 金kim 剛cang 乾can 慧tuệ 。 非phi 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 而nhi 何hà 。 應ưng 知tri 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 大đại 不bất 思tư 議nghị 。 不bất 應ưng 以dĩ 漸tiệm 而nhi 難nan 圓viên 也dã 。 然nhiên 以dĩ 此thử 總tổng 較giảo 。 因nhân 界giới 之chi 淺thiển 深thâm 者giả 。 若nhược 但đãn 知tri 色sắc 為vi 色sắc 。 而nhi 不bất 知tri 空không 亦diệc 是thị 色sắc 者giả 。 知tri 色sắc 界giới 之chi 淺thiển 者giả 也dã 。 知tri 空không 色sắc 之chi 皆giai 色sắc 者giả 。 知tri 色sắc 界giới 之chi 深thâm 者giả 也dã 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 但đãn 知tri 湛trạm 入nhập 為vi 識thức 。 而nhi 不bất 知tri 合hợp 湛trạm 亦diệc 識thức 者giả 。 知tri 識thức 界giới 之chi 淺thiển 者giả 也dã 。 知tri 湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 皆giai 識thức 者giả 。 知tri 識thức 界giới 之chi 深thâm 者giả 也dã 。 是thị 則tắc 發phát 揮huy 五ngũ 重trùng 妄vọng 想tưởng 。 可khả 謂vị 極cực 盡tận 其kỳ 境cảnh 界giới 矣hĩ 。 ❖ 庚canh 三tam 。 答đáp 滅diệt 除trừ 頓đốn 漸tiệm 。 此thử 五ngũ 陰ấm 元nguyên 。 重trùng 疊điệp 生sanh 起khởi 。 生sanh 因nhân 識thức 有hữu 。 滅diệt 從tùng 色sắc 除trừ 。 阿A 難Nan 前tiền 第đệ 二nhị 問vấn 云vân 。 又hựu 此thử 五ngũ 陰ấm 。 為vi 併tinh 銷tiêu 除trừ 。 為vi 次thứ 第đệ 盡tận 。 故cố 如Như 來Lai 在tại 此thử 第đệ 三tam 。 而nhi 追truy 答đáp 之chi 。 此thử 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 次thứ 第đệ 。 即tức 六lục 根căn 結kết 解giải 次thứ 第đệ 。 故cố 先tiên 明minh 五ngũ 陰ấm 。 生sanh 起khởi 滅diệt 除trừ 。 二nhị 重trùng 次thứ 第đệ 。 此thử 五ngũ 陰ấm 元nguyên 。 是thị 從tùng 細tế 向hướng 麤thô 。 一nhất 重trùng 疊điệp 一nhất 重trùng 。 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 也dã 。 生sanh 則tắc 從tùng 細tế 向hướng 麤thô 。 因nhân 迷mê 藏tạng 性tánh 。 以dĩ 為vi 識thức 性tánh 。 故cố 曰viết 生sanh 因nhân 識thức 有hữu 。 由do 識thức 而nhi 行hành 。 由do 行hành 而nhi 想tưởng 。 由do 想tưởng 而nhi 受thọ 。 由do 受thọ 而nhi 色sắc 。 如như 人nhân 著trước 衣y 。 必tất 自tự 內nội 向hướng 外ngoại 。 而nhi 漸tiệm 著trước 故cố 。 滅diệt 則tắc 從tùng 麤thô 向hướng 細tế 。 須tu 從tùng 色sắc 陰ấm 先tiên 除trừ 。 則tắc 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 次thứ 第đệ 漸tiệm 除trừ 。 如như 人nhân 脫thoát 衣y 。 必tất 自tự 外ngoại 向hướng 內nội 。 而nhi 漸tiệm 脫thoát 也dã 。 理lý 則tắc 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 併tinh 銷tiêu 。 事sự 非phi 頓đốn 除trừ 。 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 。 此thử 單đơn 陳trần 滅diệt 除trừ 次thứ 第đệ 。 而nhi 仍nhưng 兼kiêm 始thỉ 悟ngộ 則tắc 無vô 次thứ 第đệ 。 而nhi 終chung 修tu 須tu 次thứ 第đệ 也dã 。 蓋cái 此thử 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 理lý 推thôi 究cứu 。 如như 前tiền 所sở 云vân 。 五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。 同đồng 是thị 妄vọng 想tưởng 。 既ký 唯duy 妄vọng 想tưởng 。 妄vọng 性tánh 本bổn 空không 。 一nhất 念niệm 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 此thử 心tâm 開khai 。 則tắc 五ngũ 重trùng 妄vọng 想tưởng 。 如như 紅hồng 爐lô 點điểm 雪tuyết 。 一nhất 併tinh 銷tiêu 除trừ 。 有hữu 何hà 淺thiển 深thâm 次thứ 第đệ 之chi 可khả 得đắc 耶da 。 正Chánh 脈Mạch 舉cử 喻dụ 。 夜dạ 暗ám 驚kinh 杌ngột 為vi 鬼quỷ 。 奔bôn 馳trì 荒hoang 越việt 。 一nhất 被bị 他tha 人nhân 說thuyết 破phá 。 鬼quỷ 想tưởng 全toàn 銷tiêu 。 若nhược 就tựu 事sự 相tướng 而nhi 論luận 。 事sự 。 謂vị 修tu 斷đoạn 之chi 事sự 。 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 。 非phi 能năng 頓đốn 除trừ 。 務vụ 必tất 自tự 淺thiển 而nhi 深thâm 。 因nhân 五ngũ 陰ấm 之chi 次thứ 第đệ 而nhi 漸tiệm 除trừ 以dĩ 盡tận 也dã 。 正Chánh 脈Mạch 云vân 。 鬼quỷ 想tưởng 雖tuy 已dĩ 全toàn 銷tiêu 。 而nhi 馳trì 途đồ 豈khởi 能năng 遽cự 返phản 。 要yếu 須tu 歷lịch 返phản 前tiền 途đồ 。 方phương 歸quy 舊cựu 處xứ 矣hĩ 。 總tổng 是thị 頓đốn 悟ngộ 。 漸tiệm 修tu 之chi 意ý 而nhi 已dĩ 。 我ngã 已dĩ 示thị 汝nhữ 。 劫kiếp 波ba 巾cân 結kết 。 何hà 所sở 不bất 明minh 。 再tái 此thử 詢tuân 問vấn 。 此thử 乃nãi 斥xích 問vấn 。 取thủ 第đệ 五ngũ 卷quyển 。 綰oản 巾cân 以dĩ 示thị 倫luân 次thứ 之chi 文văn 云vân 。 六lục 結kết 不bất 同đồng 。 一nhất 巾cân 所sở 造tạo 。 令linh 其kỳ 雜tạp 亂loạn 。 終chung 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 結kết 解giải 。 定định 有hữu 倫luân 次thứ 。 故cố 云vân 。 我ngã 已dĩ 示thị 汝nhữ 。 劫kiếp 波ba 巾cân 結kết 。 前tiền 阿A 難Nan 亦diệc 云vân 。 是thị 結kết 本bổn 以dĩ 。 次thứ 第đệ 綰oản 生sanh 。 今kim 日nhật 當đương 須tu 。 次thứ 第đệ 而nhi 解giải 。 於ư 彼bỉ 既ký 知tri 。 於ư 此thử 即tức 應ưng 理lý 會hội 。 故cố 責trách 云vân 。 何hà 所sở 不bất 明minh 。 再tái 此thử 詢tuân 問vấn 。 此thử 處xứ 破phá 陰ấm 之chi 文văn 。 與dữ 解giải 六lục 結kết 而nhi 入nhập 圓viên 通thông 比tỉ 之chi 。 破phá 五ngũ 陰ấm 而nhi 登đăng 初sơ 住trụ 。 法pháp 數số 五ngũ 六lục 參tham 差sai 。 如như 何hà 會hội 合hợp 。 答đáp 。 初sơ 於ư 聞văn 中trung 。 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 解giải 動động 結kết 。 所sở 入nhập 既ký 寂tịch 。 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 瞭# 然nhiên 不bất 生sanh 解giải 靜tĩnh 結kết 。 初sơ 解giải 動động 靜tĩnh 二nhị 結kết 。 破phá 色sắc 陰ấm 。 如như 是thị 漸tiệm 增tăng 。 聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。 解giải 根căn 結kết 。 破phá 受thọ 陰ấm 。 盡tận 聞văn 不bất 住trụ 。 覺giác 所sở 覺giác 空không 。 解giải 覺giác 結kết 破phá 想tưởng 陰ấm 。 空không 覺giác 極cực 圓viên 。 空không 所sở 空không 滅diệt 。 解giải 空không 結kết 。 破phá 行hành 陰ấm 。 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 解giải 滅diệt 結kết 。 破phá 識thức 陰ấm 。 如như 是thị 解giải 結kết 破phá 陰ấm 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 矣hĩ 。 寶Bảo 鏡Kính 疏Sớ 問vấn 。 如như 何hà 是thị 頓đốn 悟ngộ 漸tiệm 除trừ 之chi 義nghĩa 乎hồ 。 答đáp 。 如như 大đại 海hải 猛mãnh 風phong 頓đốn 息tức 。 是thị 頓đốn 悟ngộ 也dã 。 波ba 浪lãng 漸tiệm 停đình 。 是thị 漸tiệm 除trừ 也dã 。 如như 嬰anh 兒nhi 諸chư 根căn 頓đốn 生sanh 。 是thị 頓đốn 悟ngộ 也dã 。 力lực 量lượng 漸tiệm 備bị 。 是thị 漸tiệm 除trừ 也dã 。 如như 太thái 陽dương 頓đốn 出xuất 。 是thị 頓đốn 悟ngộ 也dã 。 霜sương 露lộ 漸tiệm 消tiêu 。 是thị 漸tiệm 除trừ 也dã 。 如như 春xuân 筍duẩn 頓đốn 長trưởng 。 即tức 與dữ 母mẫu 齊tề 。 是thị 頓đốn 悟ngộ 也dã 。 枝chi 葉diệp 分phân 敷phu 。 節tiết 節tiết 而nhi 上thượng 。 是thị 漸tiệm 除trừ 也dã 。 若nhược 但đãn 頓đốn 悟ngộ 。 而nhi 不bất 漸tiệm 除trừ 。 則tắc 有hữu 解giải 無vô 行hành 。 執chấp 理lý 迷mê 事sự 。 若nhược 但đãn 漸tiệm 除trừ 。 而nhi 不bất 頓đốn 悟ngộ 。 則tắc 有hữu 行hành 無vô 解giải 。 執chấp 事sự 迷mê 理lý 。 均quân 非phi 正chánh 修tu 真chân 三tam 摩ma 地địa 也dã 。 二nhị 。 具cụ 答đáp 三tam 問vấn 竟cánh 。 ❖ 己kỷ 三tam 。 結kết 勸khuyến 傳truyền 示thị 。 汝nhữ 應ưng 將tương 此thử 。 妄vọng 想tưởng 根căn 元nguyên 。 心tâm 得đắc 開khai 通thông 。 傳truyền 示thị 將tương 來lai 。 末Mạt 法Pháp 之chi 中trung 。 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 令linh 識thức 虛hư 妄vọng 。 深thâm 厭yếm 自tự 生sanh 。 知tri 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 戀luyến 三tam 界giới 。 此thử 總tổng 結kết 五ngũ 陰ấm 。 勸khuyến 令linh 傳truyền 示thị 將tương 來lai 也dã 。 故cố 囑chúc 云vân 。 汝nhữ 應ưng 將tương 此thử 。 五ngũ 陰ấm 妄vọng 想tưởng 。 根căn 本bổn 元nguyên 由do 。 一nhất 一nhất 研nghiên 究cứu 。 色sắc 陰ấm 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 。 受thọ 陰ấm 虛hư 明minh 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 陰ấm 融dung 通thông 妄vọng 想tưởng 。 行hành 陰ấm 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 。 識thức 陰ấm 微vi 細tế 精tinh 想tưởng 。 心tâm 得đắc 開khai 通thông 者giả 。 謂vị 妄vọng 想tưởng 之chi 名danh 。 雖tuy 淺thiển 深thâm 次thứ 第đệ 有hữu 異dị 。 了liễu 達đạt 同đồng 一nhất 虛hư 妄vọng 。 更cánh 無vô 根căn 緒tự 。 此thử 勸khuyến 其kỳ 自tự 利lợi 不bất 迷mê 也dã 。 傳truyền 示thị 將tương 來lai 下hạ 。 勸khuyến 其kỳ 利lợi 他tha 普phổ 益ích 也dã 。 遍biến 言ngôn 末Mạt 法Pháp 之chi 中trung 者giả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 根căn 基cơ 淺thiển 薄bạc 。 執chấp 心tâm 太thái 重trọng 。 五ngũ 陰ấm 難nan 除trừ 。 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 若nhược 不bất 思tư 修tu 行hành 。 則tắc 姑cô 勿vật 論luận 耳nhĩ 。 如như 要yếu 修tu 行hành 。 則tắc 當đương 令linh 識thức 。 五ngũ 陰ấm 體thể 性tánh 。 虛hư 妄vọng 根căn 元nguyên 。 既ký 是thị 虛hư 妄vọng 。 五ngũ 陰ấm 豈khởi 有hữu 真chân 實thật 。 認nhận 妄vọng 為vi 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。 深thâm 厭yếm 自tự 生sanh 者giả 。 謂vị 既ký 達đạt 五ngũ 陰ấm 全toàn 妄vọng 。 其kỳ 體thể 本bổn 空không 。 則tắc 深thâm 切thiết 厭yếm 離ly 之chi 志chí 。 自tự 然nhiên 發phát 生sanh 矣hĩ 。 知tri 有hữu 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 知tri 本bổn 有hữu 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 真chân 性tánh 全toàn 在tại 。 依y 此thử 為vi 本bổn 修tu 因nhân 地địa 心tâm 。 然nhiên 後hậu 圓viên 成thành 。 果Quả 地Địa 修tu 證chứng 。 不bất 復phục 更cánh 戀luyến 三tam 界giới 。 有hữu 漏lậu 生sanh 死tử 因nhân 果quả 矣hĩ 。 戀luyến 字tự 與dữ 厭yếm 字tự 。 敵địch 體thể 相tướng 反phản 。 既ký 厭yếm 而nhi 豈khởi 戀luyến 哉tai 。 二nhị 因nhân 請thỉnh 重trùng 明minh 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 竟cánh 。 併tinh 上thượng 大đại 科khoa 。 談đàm 五ngũ 魔ma 令linh 辨biện 。 以dĩ 護hộ 墮đọa 落lạc 竟cánh 。 自tự 阿A 難Nan 請thỉnh 談đàm 七thất 趣thú 以dĩ 來lai 。 至chí 此thử 說thuyết 法Pháp 。 更cánh 為vi 一nhất 周chu 。 名danh 為vi 超siêu 有hữu 出xuất 魔ma 周chu 。 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 云vân 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 。 翻phiên 為vi 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 以dĩ 不bất 動động 不bất 壞hoại 為vi 義nghĩa 。 今kim 經kinh 精tinh 研nghiên 七thất 趣thú 。 唯duy 是thị 自tự 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 詳tường 辨biện 五ngũ 魔ma 。 都đô 緣duyên 邪tà 思tư 所sở 致trí 。 重trùng 明minh 五ngũ 陰ấm 。 總tổng 以dĩ 妄vọng 想tưởng 為vi 根căn 。 自tự 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 七thất 趣thú 成thành 而nhi 密mật 因nhân 壞hoại 。 邪tà 思tư 所sở 致trí 。 五ngũ 魔ma 起khởi 而nhi 了liễu 義nghĩa 亡vong 。 妄vọng 想tưởng 為vi 根căn 。 五ngũ 陰ấm 覆phú 而nhi 萬vạn 行hạnh 頹đồi 。 密mật 因nhân 壞hoại 。 則tắc 正chánh 信tín 不bất 堅kiên 。 了liễu 義nghĩa 亡vong 。 則tắc 正chánh 解giải 不bất 固cố 。 萬vạn 行hạnh 頹đồi 。 則tắc 真chân 修tu 必tất 墜trụy 。 是thị 始thỉ 終chung 不bất 堅kiên 。 而nhi 有hữu 壞hoại 也dã 。 今kim 知tri 自tự 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 業nghiệp 不bất 造tạo 。 而nhi 七thất 趣thú 空không 。 邪tà 思tư 所sở 致trí 。 思tư 無vô 邪tà 。 而nhi 五ngũ 魔ma 遁độn 。 妄vọng 想tưởng 為vi 根căn 。 想tưởng 離ly 妄vọng 。 而nhi 五ngũ 陰ấm 銷tiêu 。 七thất 趣thú 空không 。 則tắc 密mật 因nhân 本bổn 具cụ 。 而nhi 正chánh 信tín 堅kiên 矣hĩ 。 五ngũ 魔ma 遁độn 。 則tắc 了liễu 義nghĩa 現hiện 前tiền 。 而nhi 正chánh 解giải 固cố 矣hĩ 。 五ngũ 陰ấm 銷tiêu 。 則tắc 萬vạn 行hạnh 無vô 滯trệ 。 而nhi 真chân 修tu 成thành 矣hĩ 。 真chân 修tu 既ký 成thành 。 妙diệu 證chứng 必tất 剋khắc 。 據cứ 此thử 則tắc 生sanh 信tín 。 發phát 解giải 。 起khởi 行hành 。 證chứng 果Quả 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 題đề 中trung 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三tam 字tự 。 義nghĩa 統thống 乎hồ 此thử 。 自tự 阿A 難Nan 請thỉnh 定định 以dĩ 來lai 。 歷lịch 談đàm 至chí 此thử 。 為vi 正chánh 宗tông 分phần 竟cánh 。 ❖ 乙ất 三tam 。 流lưu 通thông 分phần 。 分phân 五ngũ 丙bính 初sơ 較giảo 供cung 佛Phật 之chi 福phước 二nhị 答đáp 獲hoạch 福phước 之chi 多đa 三tam 歎thán 滅diệt 惡ác 之chi 功công 四tứ 舉cử 兩lưỡng 利lợi 之chi 勝thắng 五ngũ 結kết 大đại 眾chúng 法Pháp 喜hỷ 。 今kim 初sơ 。 阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 所sở 有hữu 虛hư 空không 。 盈doanh 滿mãn 七thất 寶bảo 。 持trì 以dĩ 奉phụng 上thượng 。 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。 承thừa 事sự 供cúng 養dường 。 心tâm 無vô 虛hư 度độ 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 以dĩ 此thử 。 施thí 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。 此thử 明minh 流lưu 通thông 分phần 。 流lưu 者giả 。 流lưu 傳truyền 後hậu 世thế 。 通thông 者giả 。 通thông 達đạt 十thập 方phương 。 經Kinh 分phân 三tam 分phần 。 譬thí 如như 一nhất 人nhân 。 初sơ 序tự 分phần 如như 首thủ 。 五ngũ 官quan 具cụ 存tồn 。 觀quán 之chi 便tiện 知tri 善thiện 惡ác 。 亦diệc 如như 經Kinh 中trung 序tự 分phần 。 一nhất 觀quán 便tiện 知tri 。 是thị 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 。 二nhị 正chánh 宗tông 分phần 如như 身thân 。 五ngũ 臟tạng 全toàn 在tại 。 以dĩ 為vi 一nhất 身thân 之chi 要yếu 。 三tam 流lưu 通thông 分phần 如như 足túc 。 以dĩ 便tiện 行hành 走tẩu 。 經kinh 有hữu 流lưu 通thông 分phần 。 能năng 成thành 法Pháp 益ích 。 流lưu 傳truyền 無vô 盡tận 。 通thông 達đạt 無vô 邊biên 也dã 。 此thử 以dĩ 財tài 施thí 較giảo 定định 供cung 佛Phật 之chi 福phước 。 阿A 難Nan 。 設thiết 若nhược 復phục 有hữu 一nhất 人nhân 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 虛hư 空không 。 則tắc 虛hư 空không 無vô 盡tận 可khả 知tri 。 如như 是thị 虛hư 空không 。 盈doanh 滿mãn 七thất 寶bảo 。 則tắc 七thất 寶bảo 無vô 邊biên 可khả 知tri 。 以dĩ 此thử 滿mãn 空không 七thất 寶bảo 。 供cúng 養dường 一nhất 佛Phật 二nhị 佛Phật 。 則tắc 財tài 施thí 之chi 勝thắng 。 福phước 田điền 之chi 廣quảng 可khả 知tri 。 何hà 況huống 持trì 以dĩ 奉phụng 上thượng 。 微vi 塵trần 數số 諸chư 佛Phật 。 一nhất 一nhất 悉tất 皆giai 。 欽khâm 承thừa 奉phụng 事sự 。 心tâm 無vô 虛hư 度độ 者giả 。 即tức 無vô 有hữu 一nhất 佛Phật 。 而nhi 空không 過quá 者giả 。 則tắc 福phước 田điền 之chi 廣quảng 。 愈dũ 可khả 知tri 矣hĩ 。 又hựu 以dĩ 滿mãn 空không 。 七thất 寶bảo 供cúng 養dường 。 是thị 廣quảng 大đại 心tâm 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 是thị 第đệ 一nhất 心tâm 。 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。 心tâm 無vô 空không 過quá 。 是thị 常thường 時thời 心tâm 。 如như 是thị 三tam 心tâm 並tịnh 發phát 。 在tại 汝nhữ 阿A 難Nan 之chi 意ý 。 以dĩ 為vi 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 以dĩ 此thử 施thí 佛Phật 。 殊thù 勝thắng 因nhân 緣duyên 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 多đa 耶da 。 ❖ 丙bính 二nhị 。 答đáp 獲hoạch 福phước 之chi 多đa 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 虛hư 空không 無vô 盡tận 。 珍trân 寶bảo 無vô 邊biên 。 昔tích 有hữu 眾chúng 生sanh 。 施thí 佛Phật 七thất 錢tiền 。 捨xả 身thân 猶do 獲hoạch 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 位vị 。 況huống 復phục 現hiện 前tiền 。 虛hư 空không 既ký 窮cùng 。 佛Phật 土độ 充sung 滿mãn 。 皆giai 施thí 珍trân 寶bảo 。 窮cùng 劫kiếp 思tư 議nghị 。 尚thượng 不bất 能năng 及cập 。 是thị 福phước 云vân 何hà 。 更cánh 有hữu 邊biên 際tế 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 虛hư 空không 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 故cố 言ngôn 無vô 盡tận 。 珍trân 寶bảo 盈doanh 滿mãn 虛hư 空không 。 故cố 言ngôn 無vô 邊biên 。 昔tích 有hữu 下hạ 。 舉cử 例lệ 較giảo 量lượng 。 昔tích 有hữu 眾chúng 生sanh 。 施thí 佛Phật 七thất 錢tiền 。 獲hoạch 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 位vị 者giả 。 據cứ 達đạt 磨ma 顯hiển 宗tông 論luận 云vân 。 無vô 滅diệt 尊tôn 者giả 即tức 阿A 那Na 律Luật 。 昔tích 於ư 殊thù 勝thắng 福phước 田điền 。 諸chư 福phước 田điền 中trung 。 佛Phật 為vi 殊thù 勝thắng 福phước 田điền 。 因nhân 以dĩ 七thất 錢tiền 。 施thi 設thiết 食thực 供cung 。 後hậu 異dị 熟thục 報báo 。 七thất 返phản 生sanh 於ư 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 七thất 生sanh 人nhân 中trung 。 為vi 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 最tối 後hậu 生sanh 於ư 大đại 貴quý 釋Thích 種chủng 。 餘dư 如như 阿A 含Hàm 等đẳng 經Kinh 不bất 錄lục 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 統thống 領lãnh 四tứ 大đại 部bộ 洲châu 。 所sở 有hữu 國quốc 土độ 。 人nhân 中trung 福phước 報báo 第đệ 一nhất 。 七thất 寶bảo 具cụ 足túc 。 千thiên 子tử 圍vi 繞nhiễu 。 七thất 寶bảo 者giả 。 金kim 輪luân 寶bảo 。 馬mã 寶bảo 。 象tượng 寶bảo 。 主chủ 兵binh 臣thần 寶bảo 。 主chủ 藏tạng 臣thần 寶bảo 。 女nữ 寶bảo 。 寶bảo 藏tạng 瓶bình 。 況huống 復phục 現hiện 前tiền 有hữu 人nhân 。 虛hư 空không 既ký 窮cùng 。 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 又hựu 充sung 遍biến 珍trân 寶bảo 。 持trì 以dĩ 奉phụng 上thượng 。 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。 縱túng 使sử 窮cùng 劫kiếp 。 以dĩ 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 思tư 量lượng 擬nghĩ 議nghị 。 尚thượng 不bất 能năng 及cập 。 如như 是thị 福phước 報báo 。 云vân 何hà 更cánh 有hữu 邊biên 際tế 。 ❖ 丙bính 三tam 。 歎thán 滅diệt 惡ác 之chi 功công 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 語ngữ 無vô 虛hư 妄vọng 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 身thân 具cụ 四tứ 重trọng 。 十thập 波ba 羅la 夷di 。 瞬thuấn 息tức 即tức 經kinh 。 此thử 方phương 他tha 方phương 。 阿A 鼻Tị 地Địa 獄Ngục 。 乃nãi 至chí 窮cùng 盡tận 。 十thập 方phương 無Vô 間Gián 。 靡mĩ 不bất 經kinh 歷lịch 。 欲dục 顯hiển 滅diệt 惡ác 之chi 功công 。 先tiên 示thị 真chân 實thật 之chi 語ngữ 。 因nhân 以dĩ 下hạ 。 弘hoằng 經kinh 之chi 時thời 至chí 少thiểu 。 而nhi 滅diệt 惡ác 獲hoạch 福phước 甚thậm 多đa 。 恐khủng 難nạn 生sanh 信tín 。 故cố 先tiên 舉cử 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 所sở 有hữu 語ngữ 言ngôn 。 無vô 有hữu 虛hư 而nhi 不bất 實thật 。 妄vọng 而nhi 不bất 真chân 。 汝nhữ 當đương 諦đế 信tín 也dã 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 身thân 具cụ 小Tiểu 乘Thừa 。 淫dâm 。 殺sát 。 盜đạo 。 妄vọng 。 四tứ 根căn 本bổn 重trọng 罪tội 。 十thập 波ba 羅la 夷di 。 大Đại 乘Thừa 十thập 種chủng 重trọng 罪tội 。 波ba 羅la 夷di 。 義nghĩa 當đương 極cực 惡ác 。 亦diệc 譯dịch 名danh 棄khí 。 謂vị 若nhược 犯phạm 此thử 罪tội 之chi 一nhất 者giả 。 即tức 應ưng 墮đọa 獄ngục 。 況huống 復phục 俱câu 犯phạm 。 即tức 應ưng 速tốc 墮đọa 。 故cố 云vân 瞬thuấn 息tức 即tức 經kinh 。 此thử 方phương 他tha 方phương 。 阿A 鼻Tị 地Địa 獄Ngục 等đẳng 。 瞬thuấn 息tức 時thời 之chi 極cực 短đoản 。 猶do 言ngôn 臨lâm 墮đọa 迅tấn 速tốc 也dã 。 先tiên 墮đọa 此thử 方phương 。 阿A 鼻Tị 地Địa 獄Ngục 。 具cụ 足túc 一nhất 劫kiếp 。 更cánh 墮đọa 他tha 方phương 。 阿A 鼻Tị 地Địa 獄Ngục 。 具cụ 足túc 一nhất 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 展triển 轉chuyển 。 窮cùng 盡tận 十thập 方phương 無Vô 間Gián 。 無vô 間gian 者giả 。 即tức 阿A 鼻Tị 之chi 華hoa 言ngôn 也dã 。 靡mĩ 即tức 無vô 也dã 不bất 經kinh 歷lịch 者giả 。 顯hiển 十thập 方phương 俱câu 經kinh 。 諸chư 獄ngục 備bị 歷lịch 也dã 。 能năng 以dĩ 一nhất 念niệm 。 將tương 此thử 法Pháp 門môn 。 於ư 末mạt 劫kiếp 中trung 。 開khai 示thị 未vị 學học 。 是thị 人nhân 罪tội 障chướng 。 應ứng 念niệm 消tiêu 滅diệt 。 變biến 其kỳ 所sở 受thọ 。 地địa 獄ngục 苦khổ 因nhân 。 成thành 安an 樂lạc 國quốc 。 此thử 舉cử 暫tạm 爾nhĩ 弘hoằng 經kinh 。 即tức 指chỉ 將tương 要yếu 墮đọa 獄ngục 之chi 人nhân 。 能năng 以dĩ 一nhất 念niệm 者giả 。 謂vị 能năng 以dĩ 一nhất 念niệm 。 回hồi 光quang 返phản 照chiếu 。 背bội 塵trần 合hợp 覺giác 。 頓đốn 悟ngộ 圓viên 通thông 法Pháp 門môn 。 深thâm 入nhập 一nhất 門môn 。 彼bỉ 六lục 知tri 根căn 。 一nhất 時thời 清thanh 淨tịnh 。 既ký 頓đốn 悟ngộ 已dĩ 。 又hựu 將tương 此thử 法Pháp 門môn 。 於ư 末mạt 劫kiếp 中trung 。 開khai 示thị 未vị 學học 。 修tu 禪thiền 那na 者giả 。 令linh 其kỳ 各các 得đắc 開khai 悟ngộ 。 續tục 佛Phật 慧tuệ 命mạng 。 紹thiệu 隆long 佛Phật 種chủng 。 然nhiên 而nhi 弘hoằng 經kinh 之chi 功công 雖tuy 少thiểu 。 惟duy 以dĩ 一nhất 念niệm 。 其kỳ 所sở 得đắc 之chi 益ích 甚thậm 多đa 。 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 是thị 人nhân 罪tội 障chướng 。 應ứng 念niệm 消tiêu 滅diệt 者giả 。 是thị 人nhân 罪tội 障chướng 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 四tứ 重trọng 。 大Đại 乘Thừa 十thập 棄khí 。 應ưng 念niệm 者giả 。 應ứng 其kỳ 弘hoằng 經kinh 之chi 一nhất 念niệm 。 頓đốn 悟ngộ 真Chân 如Như 本bổn 有hữu 。 妄vọng 想tưởng 本bổn 空không 。 則tắc 何hà 罪tội 不bất 消tiêu 。 何hà 障chướng 不bất 滅diệt 。 所sở 謂vị 千thiên 年niên 暗ám 室thất 。 一nhất 燈đăng 能năng 破phá 。 又hựu 如như 一nhất 星tinh 之chi 火hỏa 。 便tiện 可khả 燎liệu 原nguyên 。 頓đốn 成thành 灰hôi 燼tẫn 。 變biến 其kỳ 所sở 受thọ 。 地địa 獄ngục 苦khổ 因nhân 。 成thành 安an 樂lạc 國quốc 者giả 。 不bất 惟duy 只chỉ 消tiêu 罪tội 障chướng 。 且thả 能năng 變biến 苦khổ 為vi 樂lạc 。 其kỳ 故cố 何hà 也dã 。 以dĩ 能năng 將tương 此thử 法Pháp 門môn 。 於ư 末mạt 劫kiếp 中trung 。 開khai 示thị 未vị 學học 。 此thử 法Pháp 門môn 。 即tức 圓viên 頓đốn 法Pháp 門môn 。 圓viên 彰chương 法Pháp 界Giới 。 極cực 顯hiển 一nhất 心tâm 。 此thử 一nhất 念niệm 心tâm 。 即tức 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 成thành 佛Phật 真chân 體thể 。 故cố 能năng 變biến 苦khổ 因nhân 成thành 樂lạc 國quốc 。 化hóa 魔ma 界giới 成thành 佛Phật 界giới 矣hĩ 。 得đắc 福phước 超siêu 越việt 。 前tiền 之chi 施thí 人nhân 。 百bách 倍bội 千thiên 倍bội 。 千thiên 萬vạn 億ức 倍bội 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 此thử 不bất 僅cận 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 仍nhưng 當đương 得đắc 福phước 無vô 量lượng 。 超siêu 越việt 無vô 比tỉ 。 前tiền 之chi 施thí 人nhân 者giả 。 即tức 超siêu 越việt 前tiền 以dĩ 盈doanh 空không 珍trân 寶bảo 。 奉phụng 上thượng 塵trần 數số 諸chư 佛Phật 之chi 人nhân 。 超siêu 越việt 百bách 倍bội 。 千thiên 倍bội 。 千thiên 萬vạn 億ức 倍bội 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 倍bội 。 總tổng 之chi 前tiền 人nhân 之chi 福phước 。 任nhậm 說thuyết 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 回hồi 不bất 能năng 及cập 於ư 此thử 福phước 之chi 少thiểu 分phần 耳nhĩ 。 超siêu 越việt 前tiền 人nhân 。 略lược 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 。 約ước 佛Phật 。 不bất 以dĩ 財tài 施thí 為vi 重trọng 。 惟duy 以dĩ 法Pháp 施thí 為vi 重trọng 。 以dĩ 能năng 一nhất 念niệm 。 悟ngộ 此thử 圓viên 頓đốn 法pháp 門môn 故cố 。 二nhị 。 約ước 行hành 。 不bất 以dĩ 自tự 行hành 為vi 要yếu 。 惟duy 以dĩ 化hóa 他tha 為vi 要yếu 。 以dĩ 能năng 於ư 末mạt 劫kiếp 中trung 。 開khai 示thị 未vị 學học 故cố 。 三tam 。 約ước 福phước 。 前tiền 是thị 有hữu 漏lậu 之chi 福phước 。 此thử 是thị 無vô 漏lậu 之chi 福phước 。 以dĩ 能năng 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 永vĩnh 脫thoát 輪luân 迴hồi 故cố 。 譬thí 如như 摩ma 尼ni 一nhất 顆khỏa 。 勝thắng 似tự 海hải 寶bảo 千thiên 般ban 。 阿a 伽già 陀đà 藥dược 。 壓áp 倒đảo 醫y 方phương 萬vạn 品phẩm 。 則tắc 超siêu 越việt 前tiền 福phước 。 固cố 其kỳ 宜nghi 矣hĩ 。 三tam 。 歎thán 滅diệt 惡ác 之chi 功công 竟cánh 。 ❖ 丙bính 四tứ 。 舉cử 兩lưỡng 利lợi 之chi 勝thắng 。 阿A 難Nan 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 能năng 誦tụng 此thử 經Kinh 。 能năng 持trì 此thử 咒chú 。 如như 我ngã 廣quảng 說thuyết 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 盡tận 。 依y 我ngã 教giáo 言ngôn 。 如như 教giáo 行hành 道Đạo 。 直trực 成thành 菩Bồ 提Đề 。 無vô 復phục 魔ma 業nghiệp 。 弘hoằng 經kinh 利lợi 益ích 。 轉chuyển 苦khổ 為vi 樂lạc 。 已dĩ 如như 上thượng 說thuyết 。 今kim 舉cử 無vô 惡ác 。 誦tụng 經Kinh 持trì 咒chú 之chi 人nhân 言ngôn 之chi 。 能năng 誦tụng 此thử 經Kinh 者giả 。 能năng 誦tụng 持trì 顯hiển 文văn 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 若nhược 文văn 若nhược 義nghĩa 。 了liễu 解giải 分phân 明minh 。 能năng 持trì 此thử 咒chú 者giả 。 能năng 加gia 持trì 密mật 咒chú 。 三tam 業nghiệp 相tương 應ứng 。 有hữu 正chánh 有hữu 助trợ 。 自tự 能năng 得đắc 益ích 。 如như 我ngã 廣quảng 說thuyết 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 盡tận 者giả 。 此thử 誦tụng 持trì 之chi 福phước 。 如như 我ngã 以dĩ 四tứ 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 廣quảng 為vì 宣tuyên 說thuyết 。 窮cùng 劫kiếp 說thuyết 其kỳ 所sở 得đắc 之chi 福phước 。 所sở 受thọ 之chi 報báo 。 尚thượng 不bất 能năng 盡tận 。 然nhiên 而nhi 自tự 利lợi 之chi 行hành 。 尚thượng 且thả 如như 此thử 。 何hà 況huống 更cánh 能năng 利lợi 他tha 乎hồ 。 依y 我ngã 教giáo 言ngôn 。 如như 教giáo 行hành 道Đạo 者giả 。 如như 前tiền 文văn 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 必tất 須tu 。 將tương 如Như 來Lai 語ngữ 。 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 傳truyền 示thị 末Mạt 法Pháp 。 遍biến 令linh 眾chúng 生sanh 。 覺giác 了liễu 斯tư 義nghĩa 。 此thử 首thủ 二nhị 句cú 。 即tức 依y 我ngã 教giáo 言ngôn 。 下hạ 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 宣tuyên 傳truyền 開khai 示thị 。 遍biến 令linh 末Mạt 法Pháp 。 一nhất 切thiết 未vị 學học 眾chúng 生sanh 。 覺giác 瞭# 如như 斯tư 辨biện 魔ma 之chi 義nghĩa 。 此thử 即tức 如như 教giáo 而nhi 行hành 利lợi 他tha 之chi 道đạo 。 誦tụng 經Kinh 持trì 咒chú 。 既ký 是thị 顯hiển 密mật 雙song 修tu 。 而nhi 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 仍nhưng 復phục 自tự 他tha 兩lưỡng 利lợi 也dã 。 直trực 成thành 菩Bồ 提Đề 。 無vô 復phục 魔ma 業nghiệp 者giả 。 況huống 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 必tất 須tu 兩lưỡng 利lợi 圓viên 滿mãn 。 方phương 克khắc 證chứng 入nhập 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 。 妙diệu 覺giác 果quả 海hải 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 中trung 中Trung 流lưu 入nhập 。 更cánh 無vô 魔ma 業nghiệp 肆tứ 擾nhiễu 。 諸chư 委ủy 曲khúc 相tướng 。 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 云vân 。 此thử 經Kinh 顯hiển 密mật 雙song 修tu 。 自tự 他tha 兩lưỡng 利lợi 。 如như 風phong 帆phàm 揚dương 於ư 順thuận 水thủy 。 若nhược 獅sư 絃huyền 奏tấu 於ư 群quần 音âm 。 自tự 然nhiên 直trực 成thành 菩Bồ 提Đề 。 無vô 復phục 魔ma 業nghiệp 。 此thử 功công 德đức 所sở 以dĩ 無vô 盡tận 。 而nhi 稱xưng 讚tán 所sở 以dĩ 靡mĩ 窮cùng 也dã 。 ❖ 丙bính 五ngũ 。 結kết 大đại 眾chúng 法Pháp 喜hỷ 。 佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 及cập 諸chư 他tha 方phương 。 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 。 聖thánh 仙tiên 童đồng 子tử 。 並tịnh 初sơ 發phát 心tâm 。 大đại 力lực 鬼quỷ 神thần 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。 佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 者giả 。 自tự 阿A 難Nan 請thỉnh 定định 之chi 後hậu 。 如Như 來Lai 初sơ 示thị 佛Phật 定định 總tổng 名danh 。 令linh 知tri 諸chư 佛Phật 。 修tu 因nhân 剋khắc 果quả 。 次thứ 說thuyết 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 令linh 悟ngộ 密mật 因nhân 。 大đại 開khai 圓viên 解giải 。 三tam 說thuyết 三tam 摩ma 修tu 法Pháp 。 令linh 依y 耳nhĩ 根căn 。 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 四tứ 說thuyết 禪thiền 那na 證chứng 位vị 。 令linh 住trụ 圓viên 定định 。 疾tật 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 正chánh 說thuyết 妙diệu 定định 始thỉ 終chung 已dĩ 竟cánh 。 復phục 詳tường 初sơ 心tâm 緊khẩn 要yếu 。 初sơ 談đàm 七thất 趣thú 勸khuyến 離ly 。 以dĩ 警cảnh 淹yêm 留lưu 。 次thứ 辨biện 五ngũ 魔ma 令linh 識thức 。 以dĩ 護hộ 墮đọa 落lạc 。 三tam 請thỉnh 重trùng 明minh 五ngũ 陰ấm 。 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 正chánh 宗tông 已dĩ 竟cánh 。 復phục 說thuyết 流lưu 通thông 。 較giảo 量lượng 持trì 福phước 。 滅diệt 惡ác 之chi 功công 。 兩lưỡng 利lợi 之chi 勝thắng 。 至chí 此thử 所sở 應ưng 說thuyết 者giả 。 皆giai 已dĩ 說thuyết 竟cánh 。 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 解giải 見kiến 在tại 前tiền 。 序tự 分phần 。 唯duy 列liệt 比Bỉ 丘Khâu 。 餘dư 三tam 或hoặc 是thị 後hậu 來lai 。 今kim 則tắc 俱câu 列liệt 。 以dĩ 如Như 來Lai 凡phàm 說thuyết 法Pháp 處xứ 。 必tất 有hữu 四tứ 眾chúng 。 為vi 內nội 護hộ 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 八bát 部bộ 列liệt 三tam 。 餘dư 亦diệc 應ưng 有hữu 。 以dĩ 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 處xứ 。 必tất 有hữu 八bát 部bộ 。 為vi 外ngoại 護hộ 故cố 。 序tự 分phần 不bất 列liệt 。 非phi 所sở 急cấp 也dã 。 及cập 諸chư 他tha 方phương 。 菩Bồ 薩Tát 。 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 序tự 分phần 中trung 。 咨tư 決quyết 先tiên 來lai 眾chúng 。 及cập 音âm 感cảm 後hậu 至chí 眾chúng 。 他tha 方phương 二Nhị 乘Thừa 。 序tự 分phần 中trung 。 唯duy 列liệt 闢Tịch 支Chi 無Vô 學Học 。 並tịnh 未vị 列liệt 羅La 漢Hán 。 或hoặc 亦diệc 後hậu 來lai 。 故cố 以dĩ 俱câu 列liệt 。 聖thánh 仙tiên 童đồng 子tử 者giả 。 內nội 修tu 聖thánh 道Đạo 。 外ngoại 現hiện 仙tiên 身thân 。 不bất 壞hoại 童đồng 真chân 。 故cố 稱xưng 聖thánh 仙tiên 童đồng 子tử 。 或hoặc 因nhân 聞văn 法Pháp 而nhi 來lai 。 或hoặc 因nhân 護hộ 咒chú 而nhi 至chí 。 故cố 序tự 分phần 不bất 列liệt 。 並tịnh 初sơ 發phát 心tâm 。 大đại 力lực 鬼quỷ 神thần 者giả 。 鬼quỷ 神thần 特đặc 加gia 發phát 心tâm 。 大đại 力lực 者giả 。 表biểu 其kỳ 立lập 志chí 護hộ 法Pháp 。 具cụ 大đại 神thần 力lực 。 可khả 以dĩ 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 而nhi 為vi 外ngoại 護hộ 之chi 眾chúng 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 合hợp 會hội 大đại 眾chúng 。 法Pháp 喜hỷ 充sung 滿mãn 。 既ký 聞văn 正chánh 宗tông 。 而nhi 獲hoạch 本bổn 妙diệu 圓viên 心tâm 。 復phục 聞văn 流lưu 通thông 。 而nhi 知tri 究cứu 竟cánh 弘hoằng 益ích 。 依y 如Như 來Lai 之chi 密mật 因nhân 。 起khởi 了liễu 義nghĩa 之chi 修tu 證chứng 。 發phát 菩Bồ 薩Tát 之chi 萬vạn 行hạnh 。 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 自tự 慶khánh 成thành 佛Phật 有hữu 分phần 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 也dã 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 者giả 。 進tiến 而nhi 聞văn 法Pháp 於ư 師sư 。 退thoái 而nhi 修tu 法pháp 於ư 己kỷ 。 作tác 禮lễ 。 表biểu 謝tạ 法pháp 之chi 儀nghi 。 而nhi 去khứ 。 為vi 自tự 修tu 之chi 行hành 。 又hựu 去khứ 不bất 徒đồ 去khứ 。 要yếu 休hưu 去khứ 。 歇hiết 去khứ 。 冷lãnh 湫# 湫# 地địa 去khứ 。 正chánh 所sở 謂vị 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 本bổn 週# 法Pháp 界Giới 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 也dã 。 全toàn 部bộ 正chánh 文văn 。 講giảng 解giải 已dĩ 竟cánh 。 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 正Chánh 文Văn 卷quyển 第đệ 十thập 終chung 。 ❖ 稽khể 首thủ 十thập 方phương 婆Bà 伽Già 梵Phạm 。 一nhất 切thiết 尊tôn 法Pháp 賢hiền 聖thánh 僧Tăng 。 本Bổn 師Sư 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 最Tối 上Thượng 乘Thừa 。 願nguyện 賜tứ 慈từ 悲bi 。 垂thùy 護hộ 念niệm 頓đốn 。 令linh 下hạ 智trí 成thành 淨tịnh 慧tuệ 。 每mỗi 於ư 深thâm 奧áo 玄huyền 妙diệu 旨chỉ 。 精tinh 研nghiên 細tế 討thảo 得đắc 領lãnh 會hội 。 啟khải 悟ngộ 密mật 因nhân 與dữ 了liễu 義nghĩa 逆nghịch 流lưu 照chiếu 性tánh 。 發phát 明minh 耀diệu 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 達đạt 心tâm 源nguyên 竟cánh 究cứu 堅kiên 固cố 無vô 動động 壞hoại 。 妄vọng 性tánh 本bổn 空không 。 真chân 本bổn 具cụ 一nhất 。 超siêu 直trực 入nhập 如Như 來Lai 地Địa 。 仰ngưỡng 符phù 聖thánh 意ý 述thuật 微vi 言ngôn 。 普phổ 願nguyện 流lưu 通thông 續tục 慧tuệ 命mạng 。 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 終chung